Vous êtes sur la page 1sur 188

L'OIMOGNA D' FOUYRI

Qli.RS

FOUYRIE
Pr lou bel On d i bon DIOU
Fosn lou bc tautqu pouden, Pouirn toujoar, mra'cn risn. Lou Fouui.

;.!.U.U !F71F R!

COUOSTO

10

SOOU
PATRIOTO ,

S trobo vs Privas, i burou 'ci Mai un paou ptrtout.

Privas, Imprimerie Uu fatriole, brevete.

OFFICE REGIONAL

DE LA CULTURE

Prfao qu'es d lgi


Quand l'idio m vrigu., l'on possa, de far d chrounicos patoisos per lou Patrioto dn l'intrt d mous coulgos, lous fouyris d l'Ordcho, m srio joma imogina qu'oco n'n vnguess o restr lgi m ton d go ; et surtout, t countav pas mai d far un Ormogna, qu d dvni dputa! Fugu rien qu proqui ntour lou 2 nouvmbr qu l'Ormogna s dcid. M'es doun un vritabl plosi, d rmorcia tout d bouo, loui noumbrouss lectur qu m'on ton bien ncouroja ; et surtout, flicit d tout cur, loui bravs et counscienciouss lturs qu sguroun mous coussel, en voutn bien. QUARANTO CN MILO ! ! Mais, co's superb ! Et, oqulo voix ooumen, poudn dir qu fuguroun pas rooubados ! Per loi voix coumo per l'aour, loui voulurs soun toujour d l'aoutr cousta. Dn touli lous cas, moui bouos omis, bouon courag ! Sn sr pr lou co qu v. Soulomn, ni o qu n'on pa'ncaro prou potl. Iaro, coumo cholio s li otndr, n'i o fouoro, qu'on critica moun paroouli. Loui gron sobntasss, on critiqua moun ortographo. Lous escrupulouss, s soun pion d mo moniro d dir los caousos pr liour noum. Lous poourouss, s soun mescla 'm loui rpublicains, pr broma, caouso qu disio lo vrita sans ona qur miijour o 14 houros. L'i o qu loui vritabls fouyris qu on ri, on oprouva, on coumprs qu'ovon tout, m prpoousav d lous instruir en lous omusn, et d loui dfendr d'oqulo bando d gobion-

dasss, qu lous orouvinoun n lous troumpn toujours et de touto moniro. Olor, on dit : Bravo ! Vivo lou Fouyri ! Oqul d'oqui, ooumn lious ou mostjo pas ! ! ! Ei doun pas, sou m semblo, o m retrocta d rien. Os sobn, diri : Escriv pas Portographo coumo chaou, et selon l'tymologie d'o mots. Oco's vra, ou sab. Ojust mmo. Que ou faou exprs, Et prqu doun ? m dir. Et paro qu d touts oqulous qu m'ocupoun quand escriv, vous aoulrs s loui doris. Sab trs bien qu si voul vous instruir, et rooupr d couusl, onor pas vous odrissa n d'un paour fouyri coumo iou ! Mais, n d libres bien scris n bouon franais. Mo sulo proccupotiou, es d'ess lgi focilomn, et bien coumprsd'i pupl d los campagnes, et d'os bravs ouvris d noslos ptito viilos. Co's caouso d'oco, qu'escriv tout smplomn loui mots coumo s pronounoun, et qu n'n gar ou li ojust sloun qu'oco loui rn mii coumprnabls. (1) Ainsi per exempl, escriv joma o luo d djoma ; chi , o luo d tsi ou tchi ; paro qu tout nomm qu parlo hobituellomu n patoi, s'ovisoro joma d prounouna oqui, j ou ch coumo dn lou franais, mais dj et ts ou tch. Perqu doun voul qu ou ntrobouill d toutos oquelo ltros qu'mpachoun d lgi couromn? Escriv : Mais, ainsi, hom, quand, et. etc., coumo n franais, o luo d me, insi, orn. can, , etc., paro qu oquel qu sa lgi lou patoi, sa lgi certainomn lou franais ; et n troubn oquloui mots, noun soulomn lous prounounoro bien tout d mmo, mais lous coumprndro mii, o caouso d lious rssmbleno m'oqulous d'i franais. Per lou mot mais, supaous, n bouon patoi, dou(1) Faou talomn paou otnciou l'orlographo, qu'ov pougu rmorqua caoucc fs qu lou mmo mot ro escri difromn dn lou mm' ortiel.

rio s'escriour m ; car ai, ourdnariomn s prounouno a- n paloi. H b, prfr escriour mais coumo n franais, paro qu sab b d'ovono, qu touts moui lectur diron m, sans sounda'no briso, et qu'au mn, viron tout d suito lo diffreno ntr mais (conjonction) et m (me, pronom pers.) Per lou mot ma (aussi ou davantage) lou trma () suffi per fa prounouna a. D mmo per oi coumo d'n patoi, o luo d oua patoua. Per lou mot un (adj. num.) sab qu'n patoi s dit n. Ex. : n hom ; no fnno, escriv quand mmo : un hom ; uno fenno, per lou distingua d n (en, proposition). Mais si, coumo ou vs, m gin pas pr Iissa bouco d ltros inulilos, per fovourisa lo coumprnlo, m gin pas ma pr n'n gora fouro quand s pouo, pr estr lgi pu couromn. Ainsi escriouri : Co's tel qu divndr'i moti, fugu 'no bouon'igoromad'o soun chon- O luo d : Co es iel qu divndr i moti, fogu uno bouono igoromado o soun chon. Enfin, un mot os escrupulouss. Dv dabouor lous bien ovrti, qu si i dit qu scrivio pas moun patoi per loui sobn, l'escriv ncaro bien mn per ilous. M'ocup avon tout, d'oqulous n eu m'odriss, et parl coumo ilous iton qu poussibl, afin qu loui rosounomn qu liou odus, lious siajoun pu fomilis, pu intresson, et counforms o lious soucita. Quand escrigur d'n lou journal oquesto phraso : a Lo doumislos lacos (nio b d'aoutros) pouortoun d kiou coumo lo bouosso d'un chomou... Lou bouochi d'i Ginest, losch'no ptorado. i Lo Morianno s uno bougress, foutraou ou foutr (1) . V m'oqui qu d pertout, lous escrupulouss, et los escropulousos surtout, s mtroun o broma, touts escondolisas !" Pamn, co's gaou ; ni
(1 ) Ei dit tout oco, mais joma rien au dlai. D'aillur, lou Fouyri o eserit rien qu ei qu s Hgnu,

n mtoun d tro fouortos ! dourion pas lissa imprima d'n lou journal counservatur d caousos poreiilos... Co jurotro !... L'an pouo pas lgi 'co dovon tout lou mound !.. etc., etc. Mais gron bnzs qu s, si ov tan soulomn trva dn los compagnos ou dn lous quortis ouvris, ov dgu veyr qu l'i o pa 'no counversociou, d caou qu siag, qu noun d mous coum'oco li vnioun o tout moumn, et sans aucuno molio. Es-qu vous s ovisas d voui n'n scondolisa ? Coumo s di : lou toun fa lo chonsou. Et srio bien d souhaita qu touto los counversociou fuguessoun ilon inoucntos qu'oqulos qu parl, et qu s fon ton bouonomn vs nost brav mound d lo compagno. C qu l'iod bien certain, co's qu si los chrounicos potoisos, soun ton estado lgidos, co's preisomen paro qu oqulo bouono gn roun touts fier d trouba'n journal qu porless lo mmo caouso qu ilous. Si doun, encaro'no fs, trouba qu vous Jaqu ou Jaqulino, poud pas hounestomen ou lgi, et qu n'i o d'oqulous qu vous escoutoun, qu srons ooufnsas d ou ntndr ; h b! rien d pu coumod : Fos coumo lou Camilou, soouta-ou ! ! Lou patoi, co lou porla fomill d lo grondo mojourita d nostous compatriotos. Oqul porla, es trs expressif ; rompli d coumporosous superbos ; d mots qu'empouortoun po ; d countour d phrasos qu s pouodoun pas trouba en d'unluoma. Oqul patoi (lou vritabl) co's pas l'hora sobn, l'home d'i mound fi, qu lou parlo lou mii ; l'i nten r du tout. Ou b, l'estroupio n lou mescln mita franais, ou b, di d bestigs. Co lou poison. Et mn sa d franais, mii parlo soun patoi. Souvn vous es.touno per sous terms bien ehoousis et soun rosounomn. Eh b ! vous ou rpt, soui d'ovis qu, per ess intresson (tout n s'escortn pas per trop, pamn), nost

patoi dou s'escriour tout-o-fait dn soun noturel, coumo lou parlo lou poison, sans rien li chonja. Lous sobn, lous amatur d patoi fi, lous escrupulouss, etc.. qu n'en voudron d proupourciouna o lious finesso, o lius ducociou, o lious got dolica, trouboron toujour d qu s sotisfar, n lgissn lous flibrs clbrs et vritabls, taous qu : MM. Mistral, Aubanel, Favre, Roumanille, etc., etc. M'es esta di qu mos chrounicos oyon fa caouqu paou d b dn lou genr d soucita qu s'odrissavoun. Far d b tant qu poussibl i pupl, o l'ouvri, tout en l'omusn, lou fosn rir, co mo dviso. Lo sgri enjusc'o lo fi. Oqulous en caou oco counvndro pas, lgiron loui bou journaou d Poris, escrils n superb franais, vount li auro pa'n mot qu pass mai qu l'outr, lissoron lous paours fouyris tronquils, et dngu lious trouboro o dir. Lou FOUYRI.

L'ONNADO 1887

COMPUT ECCLS1AST1CO

eu eolcul d'i tn qu sier per rgla los festos moubilos, et lous ufflcs cln chasc' onnatlo.

NOUMBR D'OR, (espao d 19 ons, per que l'onnado d lo luno s rcouontr m' oqulo d'i soulel.) VII EPACTO (Noumbr d jour qu lou .soulel o d ma que l'onnado d lo luno.) Sir pr colcula contou jour d l'onnado lo luno sro vieillo ou jouino, et pr Irouba lou jour qu toumbo lo festo d Pascho VI CYCL SOULAIRO. (CO'S lou ln qu m lou soulel pr far soun tour. Li mt 28 ons pr rvni i mmo point, dn lou ciel. Nio blou fouoro qu sobion pas qu lou soull fosio un bel tour dn l'espao) XX LTTRO DOMINICALO. (Indico loui dmnclis dn l'onnado. Si voul sooupr, supaous, cant jour sro lou lo d Fbri 1890, cercha dn vost libre d messo, lo Table (tes Ftes mobiles. Lo lettro qu'es soubr oqul' onnado. s copito E. Ona dn lou colondri d'c mss. Vir qu lou 2, lou 9 et lou 16 toumboun un dmnche. Port d'oqui ; lou 15 qu cercha, es un dissat.) B

12

D'i Cornio, lou , 4 et 5 mar. D Jo Pantcousto, lou 1, 3 et 4 juin. D Stmbr, lou 21, 23 et 24 sept. D'os Ovns, lou 14, 16-et 17 dcemb.
FESTOS CHOTUODISSOS

(Que chonjoun d jour chasqu'onnado.)

Septuagsimo, lou 6 fbri. Los Cndrs, 23 fbri. Pasco, 10 obriou. Rogosou, 16, 17 et 18 niai.

Osonsiou, 19 ma. Pntcousto, 29 ma. Trinita, 5 juin. Festo-Diou, 9 juin. 1er Dmnchd'osOvns, 27 nouvembr.

COUJ1OMN D CHASCO SOSOU

Prinln lou 20 mar o 4 houros 36 m. d'i vespr. Estiou lou 21 juin o 1 h. monco 10 m. d'i vespr. Autouno lou 23 stmbr o 3 h. 14 m. d'i moti. Hiver lou 21 dcmbr o 9 h. 29 m. d'i vespr.
ESCL1SSS

Ni auro quatr, oquest'on. Doui d soulel, et doui d luno. Lou 7-8 Fbri, escliss portiel d luno, invisibl dn l'Ordcho. Lou 22 Fbri, escliss onnulairod soulel, invisibl dn l'Ordcho. Lou 3 d'Ovo, escliss portiel d luno, vsibl dn l'Ordcho. Coumnomn o 6 h. 21 m. d'i vespr ; miton, o 8 h. 58 m. : fi, o 11 h. 35 m. Ocotoro o paou prs lo mita d lo luno. Lou 18 d'Ovo, escliss total d soulel, n portido vsibl dn l'Ordcho. Iou sous pa'ncaro prou sobn pr bien voui dir l'houro d'oquest'escliss. Sab que sro lou vespr ou lou fiaoti, mais pas i miton d'i jour. Rgorda lous aoutrs Ormognoous n franais, qu soun pu sobn qu'oqul d'i Fouyri.

Un mou d'overtissomn.

Lou colondri d'oquest' Ormognoou, es fa d'oprs lou colondri d'i dioucso d Vivis. Per nous aoutrs de l'Ordcho, co's un ovontag bien d counsidra. L'i ovn pas morca, pamn los octavos ou jour d'octavo ; soun pas dfcils o trouba, si loui voul sooupr. Loui dmnchs, saints et festos d'ooubligociou, ou d dvouciou, soun escris en blo LETROS. Loui saints ou festos qu'oportnoun porticuliromn o nost dportomn, soun escris en ltros italicos ; enfin, loui saints ou festos qu pr nost pois toumboun pas lou mmo jour qu'entuconma, soun escris n ourdnarios, mais un paou pu BLOS. Lou tout, es coumplta per L'indicociou d los festos chonjodissos ou porticuliiros o certains dmnchs d l'onnado.

JAHVI
Prumi qiiorti, lou 2. Pleino luno, lou 9. Dori quorti , lOU 16. Nouvlo luno Iou 94. Loui jour aumntoun dn tout lou mes, d 22 mnutos lou moti et d 43 mnutis lou vespr. En tout, 1 1 . 5 m.

i
2 l i 5 6 7 8 9 10 11 12 15 1 15 16 17 18 19 20 21 22 25 24 25 26 27 28 29 50 31

diss. DM. d. dim. dim. dij. div. diss. DM. dil. dim. dim. dij. div. diss. DM. dil. dim. dim. <lij div. diss. DM. dil. dim. dim. dij. div. diss. DM. dil.

CIRCOUNCSIOU Clar ito Gnvivo s. Florent s. Smiouo Stylilo LOUI RI s. Lucien s. S^rin s. Julin s. Guillaoum s. Todso s. Gospard sto Vronico s. Hilairo s. Paul, 1" hrmilo s. Morcou 8. Antoino CH. D S. PIR OR. s. ATCOIQ) ov ae' Vivi s. Sobosti sto Agns s. VNCN, p. d'idioc. MORIAG DE LO Sto V. s. Timothe Counv. de s. Pa ul s. Polycarpo s. Jan Chrysostomo sto Csrio s. Couslant sto Morlino s. Picr d Nolasco
s.

FESTO
CBONJODISSO

S. Noun d Jlou i 6, sgoun dminchopres loui


8u,

Prumi quorti, lou 1". Pleino luno, lou 8. Dori quorti, lou 15. Nouvlo luno, lou 22.

Loui jour aumntoun dn tout lou nis, d 48 mnutos lou moti, et d 46 mnutos lou vespr. En' tout, 1 h. 34 m.

1 2 S i 5 6 7 8 0 10 1 12 13 14 15 16 17 18 1 20 21 22 25 24 25 26 27 28

dim. dira. dij. div. diss. DM. dil. dim. dim. dij. div. diss. DM. dil. dim. dim. dij. div. diss. DM. dil. dim. dim.

s.

Igno LO CHONDLOUSO s. Blaiso sto Jano d Valois sto Gato SEPTUAGSIMO s. Romuald s. Jan d Mala

FESTOS
HOSJODISSOS

s. Franois d Salo sto Colastico s. Andr Corsini


s. Avit SEXAGESIMO s. Canut s. Onostaso s. Remoun ilPign. s. Crilo d'Olexandrie s. Smioun s. Vali QU1NQUAGSIMO s. Fli Cliairo d s. Pir vs Ant. CNDRS s. Motias s. Oleissandre s. Victorin 1er D CORMO s. Cassin

I'0 PR1RO D N.-S. dn lou Jordi d'os Ouliviers, lou divndr i 1. MMOiRO D LO POSSIOU, lou divndr t 8. S,0COURONNO D N.-S., lou divndr, 25.

dij.
div. diss. DM. dil.

Prumi quorti, lou 3, Pleino luno, lou 9. Dori quorti, lou 16. Nouvlo luno, lou 24.

Loui jour aumntoun dn tout lou ms, d 1 h. 4 m. lou moti, et d 47 mnutos lou vespr. En tout, 1 h. 51 m.

i
2

3 H 5 6 7 8 9 10 1 1 12 15 1-1 15 16 17 18 19 20 21 22 25 2J 25 26 27 2S 29 30 31 dij.

dim. dim. dij. div. diss. DM. dil. dim. dim. dij. div. diss. DM. dil. dim. dim. dij. div. diss. DM. dil. dim. dim. dij. div. diss. DM. dil. dim. dim.

sto Antounino s. Sirr.plic, Q. T. sto, Cunegoundo s. Casimir s. Adrien 2 D CORMO s. TOUMA D'OQUIN s. Jan d Diou sto Franoiso Lous 40 Martyres sto Constano s. Grgoiro 5 D CORMO s. Lubin s. Zacharie sto Rosino s. Patrio s. GABRIEL, s. JOOUS 1 D CORMO s. Benot sto La s. Vilorin s. Artmoun ONOUNCIOCIOU s. E manuel POSSIOU s. Gountran s. Sist s. Amd s. Benjamin

FESTOS

cnowoDissos
Sto LANO et SS. CLOVU d lu Possiou, lou divndr 4*. S. LIiSOOUV qu plj N.-S. oprs so mouor, lou divndr 1 1. LosCIN PLAIOS de N.-S., lou divndr 18. PRCIO US SONG d N.-S., lou divndr 25 .

47

Prumi quorti, lou 1er. Pleino luno, lou 8. Dori quorti, lou 15. Nouvlo luno, lou 23. Prumi quorti, lou 30.

OBPIOXJ
Loui jour aumntoun dn tout lou ms, d 58 mnutos lou moti et d 45 mnutos .leu vespr. En tout 1 h. 43 m.

t
2 S 1 S 6 7 8 9 10 11 12 15 U 15 16 17 18 19 20 21 22 23 21 25 26 27 28 29 30

div. diss. DM. dil. dim. dim. dij. div. diss. DM. dil. dim. dim. dij. div. diss. DM. dil. dim. dim. dij. div. diss. DM. dil. dim. dim. dij. div. diss.

s. Hugoun s. Franoi d Paulo ROMOU s. Isidoro s. Vincn Fri s. Prudn JOOU SON Vendr son SAT SON PASCO s. Lon s, Jlo s. Hermngildo s. Bcnezet s. Frutuous s. Anict QUASIMODO s. Parfait s. Timoun s. Asti s. Ansoum ss. Sooutar et Caug ss. Fli, Fourtuna et Ach. s. Fidl s. MAR, vang. N.-D. D BOUON COUS. s. Jouorge ss. Clet et Marclin s. Aulo, ov. d Vivi slo Cotorino d Sino

FESTO
CH0NJOBISSO

Los 7 DOULOU d lo sto VIERJO, lou divndr 1"r.

18

2sJL
Pleino luno,'lou 7. Dori quorti, lou 14. Nouvlo luno, lou 22. Prumi quorti, lou i)0. Loui jour aumntoun dn tout lou mes, d 40 mnutos lou moti et d 40 mnutos lou vespr. En tout 1 h. 20 m.

1 2
3

4 5 6
7 8 9

10 11 12 15 14 15 10 1 7 18 19 20 21 22 23 2 1 25 20 27 28 29 50 51

DM. dil. dim. dim. dij. div. diss. DM. dil. dim. dim. dij. div. diss. DM, .lit. dim. dim. dij. div. diss. DM. dil. dim. dim. dij. div. diss. DM. dil. dim.

s. JAQU et s. FLIPO s. Analso LA Sto CROU TROUBADO sto Mounico s. Pie V, papo s. Jan Pouorto Lotino s. Estanilas Oporiciou de s. Micliou s. Grgri d Naziano s. Antonin s. Mamert s. Proncaci s. OlllUOU s. Pii', inar. s. Isidoro, fouyri ROGOSOU s. Jan Npornucno s. Venan QSONCIOU s. Bernordu d Sino s. Poscau Boilou s. Emilo s. Didier N.-D. SCOUR d'os CHR. s. Grgoiro s. Fiipo d Nri sto Modloun d Pazzis s. Gustin d Cantorbry.
'ELNTECOUSTO

FESTO
CHONJOD1SSO

POTROUNAG d S. JOOUS, fou dmnch 1er.

s. rii N.-D. de GRAO

- 49 i

JTJsT
Pleino luno, lou 5. Dori quorti, lou 13. Nouvlo luno, lou sO. Prumi quorti, lou 28. Loui jour aumntoun drn tout lou nis, d 6 mnutos lou moti et d 13 mnntos lou vespr. En tout 19 mnutos.

t 2 5 4 5 6 7 8 9 tu

a
12 15 14 15 16 17 18 19 20 21 22 25 21 25 26 27 28 29 50

dim. dij. div. diss. DM. dil. dim. dim. dij. div. diss. DM. dil. dim. dim. dij. div. diss. DM. dil. dim. dim. dij. div. diss. DM. d.l. dim. dim. dij.

sto LAURO, Q. T. s. Pothin sto Clotildo, reino s. Franois Caracciolo TRIN1TA s. Noibert s. Jrmie s. Mdard FESTO-DIOD sto Flicita Morgorido s. BORNOBE s. Jan d Facoundo s. ntoino d Podou s. fiosile s. Kcluni, ov. d Vivi s, FR.-RGI s . Cirio s Morcou SACR-CUR s. Sylvr s. LOUIS D GOUNZAGO s. Ooubouo s. Jacob s. JAN-BOTI3TO s. Guillaoum ss. Jan et Paul, m. s. Crscent s. Irn s. P1R et s. PAUL Coum. d s. Paul

20

JTTLII
Pleino luno, lou 5. Dori quorti, lou 13. Nouvlo luno, lou 50. Prumi auorti. lou 27. Loui jour dmnissouu dn tout lou ms, d 31 mnutos lou mcti et d 27 mnutos lou vespr. En tout 58 mnutos.

1 2 3 4 S 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 51

div. diss. DM. dil. dim. dim. dij. div. diss. DM. dil. dim. dim. <li.i. div. diss. DM. dil. dim. dim. dij. div. diss. DM. dil. dim. dim. dij. div. diss. DM.

sto Noro LO VSITOCIOU s. Lon II s. Fourtunat s. Oustian, prtre d Viv. sto Anglo sto Svre sto Lisabto N.-D. d'o MIRACLS S Frars, m. s. Pie s. Jan Galbert s. Onoclet s. Bouoncvnturo s. Henri N.-D. dou M. CARMEL s. Alssi s. Camilo d Lli s. VINGN DE PAUL ' s.. Jromo Siani s. Vior sto MODOLNO s. Polinro sto Crsino s. JACQU sto AN ISO s. Pautalioun s. Victor sto Marto s. Abdoun s. Grmo

FESTOS
CHOJUODISSOS

PRCIOU SONG, Ion dmnclw 5. TODTEI LOUS SS. PAPOS lou dm'inch 1 0.

ovou
!
I J

Pleino luno, lou 3. Dori quorti. Jou II. Nouvio luno, ton 19. Prumi quorti, lou S.

Loni jourdmnissoud di'n tout lou nis, d 43 mnutos lou tpoti et d 53 mnutos lou vespr. 1 tout 1 h. S8 m.

8
S)

10 11 I 2 1? I 1
I 5 (G I 7

dil. dini. (Jim. dij. div. diss. DM. dil. dm. dim. dij.
div.

18 19 20 21 22 25 21 25 26 27 2S 29 () 31

diss. DM. dil. dim. dim. dij. div. diss. DM. dil. dim. dim. dij. div, diss. DM. dd. dim. dim.

s. PiR nlsodna s. Alphonso d I.igori Invenciou de s. Estev s, DOUM1NICO N.-D. d loi NOU TRONSFIGUROCIOU s. Gatan s. Cyriaqu s. Yenano, ov. d Vivi s. Laurn s. Ignao s!o Clro s. Polito s. Usbo OSSOUMI'CIOU s. Rocli s. Mams s Hyacentho s. S'bal s. BERNARD sto FRASOISO d CHON. s. Timoti s. Phlipo Bnili s. Bourioiimiou s. LOUIS, ri d Franco s. Giny s. Cesri s. GUST1N s. Jan dcscopita s;o Roso s. Rejmoun

FESTOS
CHOSJODISSOs

S. JOUACHI, lou dmnch 21. T. S. COR D MARIE, lou dm'inchi 28.

22

Pleino luno, lou 2. Dori quorti, lou 10. Nouvio luno, lou 17. Prumi quorti, lou 24.

Loui jour dmnissoun dntout lou nis, d 43 mnutos lou moti et d 1 h. 3 m. iou vespr. En tout 1 h. 46 m

1 2 5 4 5 6 7 8 9

dij. div. diss. DM. dil. dim. dim. dij. div. diss. DM. dil. dim. dim. dij. div. diss. DM. dil. dim. dim. dij. div. diss. DM. dil. dim. dim. dij. div.

N.-D. d BOUON SCOUR s. Estv s. Joous Calasan s. Julio s. Laurn Justinien s. Amable s. Clovel NOSTO-DAMO s. Gorgonius s. Nicoula d Toulntino s. Promus s. Raphal s. Aim EXOLTOCIOU d lo CR. s. Nicoumdo s. Cournli Stigmatos d s. Franois s. Joous d Cupertino s. Janvi s. Ustacho s. MOTH1OU, Q. T. s. Mouris

FESTOS
CBONJOD1SSOS

to
11 12 13 U 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30

S. NOUM d lo Sto VIERJO, lou dminch 11. N.DAMOd lus SE DOU1.0U, lou ixmneh 1 8.

s. Lin
N.-D. d Io RCOUMP. s. Lou s. Tourna d Vill ju. ss. Cosm e Damin. s. Wnceslas s. M1CHOU s. Jiraoum

OTOBRE
Pleino luno, lou 2. Dori quorti, lou 10. Nouvlo luno, lou 16. Dori quorti, lou 23, Pleino luno, lou 31. Loui jourdmnissoun drfj tout lou nis, d 48 mnutos lou moti et d I li, lou vesar. En tout 1 h. 48 m.

1 2 3 4
g

6 7 8 9 10 11 12 13 11 15 16 17 18 19 20 21 22 23 21 25 26 27 28 29 30 51

diss. DM. dil. dim. dim. dij.


div.

diss. DM. dil. dim. dim. dij. div. diss. DM. dil. dim. dim. dij. div. diss. DM. dd. dim. dim. d,j. div. diss . DM. dil.

s. Rmi ANGS GARDIENS s. Cyppien s. Franoi d'Assiso s. Polinairo s. Bruno s. Marc, pnpo sto Brgito s. Dnis s. Franoi d Borgia s. Fimiin, ov. de Vicie s. Veran s. Edoar s. Calisto sio Trso s. Giral sto Edwidjo s- LU s. Pir d'Olcontara s. Jan d Kant sto Orsulo s. Mcloun s. Jsu Rdmptur s. Raphal s. Crespi s. Evaristo s. Salvian s. SIMOUN et s. JUDO s. Narcisso s. Lucan s. Christou

FESTOS
CHOIUODISSOS

S. ROLSAIRO, lou dmnch 2. MOTERNITA d lo Sto V1ERJO, lou dmnch 9. PURTA d Ho Sto VIERJO, lou dmnch 1 6. POTROUNAG d lo Sto VIERJO, lou dmnch 23.

24

Dori quorti, lou 8. Nouvlo luno, lou 15, Prumi quorti. lou 22. Pleino luno, lou 30.

Loui jour dmcnissoun dt tout lou ms, d 46 mnutos lou moti et d 35 mnutos lou vespr. En tout 1 h. 21 m.

1 2 3 4 5 6 7 8 g 10 il 12 15 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30

dim. dim. dij. div. diss DEM. dil. dim. dim. dij. div. diss. DM. dil. dim. dim. dij. div. diss. DM. dil. dim. dim. dij. div. diss. DM. dil. dim. dim.

TOUSSON LOUI MOUOR s. Morcou s. Charl Touti lous ss. d'i dioucso s. Estve s. Ernesto Lous 40 couronnas Ddicaco d s. Sauvodou s. Andr Vlini s. Morli s. Ruf s. STANISLAS KOSTKA s- Mountan slo Gertrudo s. Morti, papo s. Grgoiro lou miroolar Gleizo de ss. Pir et Paul s. Svrin s. Fli de Valoi PRESENT, d N.-DAMO sto Ccilo s. Clmnt s. Jan d lo Crous slo Cotorino sto Lisabet OYN s Josaphat s. Solurnin s, ANDR

FESTOS
CHONJODISSOS

Sto RELICOS, lou dminch 6. ! DEDICAO DE TOUTOS LOS GLEISOS D'EI DIOliCSO D VIVI, lou d-. mnch 13.
i

|
i

|
!

!
j i 1

Dori quorti, lou 8. Nouvlo luno, lou 14. Prumi quorti, Ion 22. Pleino luiio, lou 30.

D'i ]' au 31, leui jour dmnissoun d 23 m. lou moti et d'i 1" au 12 dm. d 4 m. lou vespr. En tout 57 m. D'i 12 i 31, aum. d 10 m. lou vespr. Resto en tout 17 m. d dmn.

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 1 1 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 i'5 26 27 28 2 30 31

dij. div . diss. DEM. dil. dim. dim. dij. div. diss. DEM. dil. dim. dim. dij. div. diss. DEM. dil. dim. dim. dij. div. diss. DEM. dil. dim. dim. dij. div. diss.

s Moi slo Bguinio s. FRANO SOVI s. Pir Chrysologu s. Soba s. Nicoula s. Ambroiso Councpciou slo Loucaio OOSTAOU DE LOURTO s. Domaso s. VaUiii sto Lcio s. Nicsiso Q. T. s. Ousbi s. Odouu s. i.ozaro L'espoir d lo nisscno s. Usbo s. Filogono s. Tourna s. Ouoourat sto Vioiro s. Yves CHilLNDO s. ESTYE s. Jaa, vaog. Li ss. Irmournt s. Tourna d Canlorbry sto Couioumbo s. Sivstro

LOU TN
INDICOCIOU
l'rcnsjilsrtco. Astroiinmicn, SStcorg'co iVenirotlologico, Jot-rfisiftloelco FoMypologco

et touto lo boutico pr l'Onnado 1887


__ ><-^-

PROUVERBS

SOLBF

LOU

TN

Luno plo Plio ilovalo Luno roUjO Laouro s bouijo Luno blanolio Journado francho Oprs grond issu, grondo plio. Roug lou moli, (I) Lo pl 's en chomi. Rouge lou soir Lo pl 's en rtard Sr prn soun chopou, Paslr prn toun moutou. Vent d nu, Sro lou eue. Vent d jour, Sro pas tour. Arc-cn Lo pl Arc-en Lo pl ciel lou moti, 's per chorai. ciel lou soir; 's en rtard.

(n Oqtiest prourerb es trs oncien, pron fugue roplr os Pharisien pr N.-S. (Evanijilo d si-Molimi, c. XVI, . 2 el 3). Troumpo raroran.

PROUVERB

LOS

AOUROS

Lou morn, Fa soca dodn Lo troverso, Voui ronverso, Lo biso Paro lo cliomise Lou Rhoun, Fa bouffa loui ds, L'Auvergnasso Eschobasso Lo Cotolougno, Rbiii'os endemounio.

Onton, voui dounr fouor' indicociou per rcouneyss lou tn que dou far, et si ou ov remorca dn lou courn d l'onnado, ov vis que oqulous indicociou troumpoun gar. Pr oquest'on, douo, dir pas tourna oqulos indicociou, ni mai bien d'aour. Si los ov eibldados, los troubor toujour dn moun Ormogna d 1886. M coantentori dounici, d loi rsuma bien court, dnc'oquestous Prouverbs. (v. page 16 17, 1886.) D mmo, ov pougu voui rendr compt, dn lou courn d l'onnado, qu mai qu'onouncss lou tn 0 tout hosar, li r pas pu foutraou qu'un aoutr Ormognossar, et pari que n'y g ma d'un d vous aoutrs qu'o di : Nost Fouyri onouno b lou tn o tout hosar, mais, l's qu t fouto ! s troumpo pas souvn. Encaro basto ! Fa tira ! !

JANVI
PROUVERBS

Janvi fa lou pcha, Et Mars es l'ocnsa.

Janvi d pleo chich, Fa lou Fouyri rich.

oss iosnr. Fn fri, mous omis! busclo ! Mais, troaquiisa vous, oquei tn pouo pa'na lun. 0 bl dimar, lou 4-, '.iouschiroro prou per blonchi, dn los plonos, pii s viroro n pl'o qu duroro caouqu jour. Lou fri s va tourna iraouda (o tout hosar, voui dise) entour lou 13, boiifforo'n fouor bizolias, enjusco proqui lou 21, pii non, founto d nou, el bouon tn. Lou 30 et 31, jolados. Lou Fcoijri Chaou ibroscha et leva lo mouto, leva los ibounlados d soi muraillos, lichta quand {es pas Irop mouol, rcura lou bouosss d'ouss ou d rovonou, et sos sorados. Chaou intra lou fn oqui vount voul smna vosto btorabos. Oquest ms, dn lous poys d'en bas, es trs bouo d smna d fn dn lous pras. Co lou moumn d'ovr bien d'olnciou per lous troupou, los ognlados surtout. Chaou pas lous sourti trop lou lou moti, ni lous eslrma trop tard lou soir. Ei bouo d'i jour soulomn, ^et quand fa bouon tn. Pr lou bestiaou que resto ddn, fos jli monja d romo iuto, d paillo mesclado d tan soulomn un paou d f, Surtout, oya sun qu bvioun. et per oco, lio rien d meiliour qu d'entrtni dn lious estabis, d bochasss qu li mt trempa ddn, d vieilles fraillos. Fuma vostoui viou omouris.

29

Hetos iitllo.

1 Per empocha l'ncr d s musi. Ov qu d mtr du vostous encris un papu d'essenso d'espi, d girofl, ou d cont'essenso qu siag. 2 Per gori los esclatos. Suffi d vous procura un paou d glycrine, et voui n'en lova loi man. Fos 'co surtout lou soir, et on gora pas'm d'ago. Encaro meillour. Fos uno inesclo d 3 grammo d borax, 10 gr. d giycrino (trouba tout oco vi lous pharmacien) et 150 gr. d'ago.
SJM

l'Iiossar.

L'on possa vous onouncr qu'oquest'hiver sa aurio pas fouoro grivos, aoutromn srio oquest mes bien lou co per los tua. Chaou doun vous countenta d caouco loousto, et d los perdrix. Per lo loousios, lio'n bia d n'en bien oropa, mais, oquel bia es pu lou per lous peschars. Quand sob vount couijo un bel troupou d iooustos, ona li d nu m'un esporvi. jita lou o tout hosar et sgur qu n'odur d soqutados. Lo chasso d los perdrix, o lo voulado, es.tout-ofail omusonto; mais chaou restr caoucous us. Uno fs qu sob voun soun, 3 ou i vont s mtr os ovons, lous aoutrs les font vni, et pan ! i possag ; loi monca pas.
FseoroMilado.

Pr copiia lo loousios ncaro pu sr, v'ici coun)o fosio lou pastr d moussu Pounchofust, d vs Pajoulivo. Quand fosio bien fri, onavo lou vespr dovon souiei ntra, dn lou chon que sobio qu coujavoun, orousavo bien m soun orousar, et lou iendman moti, mo looustos s troubavoun toutos prsos, los paoutos oropados per lou gou. ' Oco's sans pori, voui dis.

30

Flour d'i Porodi.

Si Simioun Stylito, lou 5. Chaou pa'na vous iraogina qu si oquel saint rest mai' d cnquant'ons plonta o lo pouncho d'uno coulono, 'co fuguess per rgorda d'ount vnion loi bouros ! Pr soun exmpl, lou bon Diou o vougu nous fa vyr c qu pouo far un honi faibl, et mesprisa, si es ojuda d lograo, scourd'i ciel. Touto lo vido d'oquel saint exirohourdnari, es un miracl countinuel. Oqulous qu'ont pas lo foi bien esprouvado, diron : Mais, cod bestij qu pouo pas ress vra! coumo voul qu lou bon Diou oprouv ton d smplijs ! Qu'un home rest plonta coumo'co omoudaou ton et ton d'onnados !.. Perqu far?... Dabouor, co's pas o nous aoutrs qu'oport d juja lou bon Diou. Suffi d sooupr qu lo caouso es oribado ansn. Millo et millo tmoin d touti lous pos d lo terro, ou on vis ; d millers s soun counvertis, r qu d ou vyr (eio suffirio per justifia Vopourtunita d'i fait.) Touti lous historien d'oquel tn ou disoun, v'qui per lo vrila. Uno quontita d miracls talo qu bien paou d saints n'on fa coumo'quest, bien prouvas, suffisoun per fa veyr qu lou bon Diou o vougu, et o oprouva lo moniro d viour d'oquel saint. Vioupgu mai d cinquant'on, coumo ou i di, soubr 4 coulounos, successivomn. Lo prumiro, oo enviroun 3 mestrs d nooutou ; le sgoundo, 5 m. 40, lo troisimo 10 m., et lo quatrimo 18. Lo cimo oyo pas ma d 3 ou 4 pan d lorjou per s ln. Qu'ro garb coumo diria 'qulos chominos d fobricos. Un jour, lous tropistos d'un counvn d'i vsi-

m
nag, crsn qu'oquel horn ro un ndmounia, vouguroun l'esprouva. Venguroun doun uno dlgociou d quatr' ou cn, emp d so coulouno, per ]i dir qu mnavo 'qui uno vido escondolouso ; qu joma dovola d'omoundaou, poudio pas s'explica qu per lnsourclori d'i diable. Qu lious supriur, et lous prtrs li ordounavoun d plus resta 'qui... Ocodoun, lou sain, rompli d'huinilita et d'obngociou o so voulouiita, dmond tout d suito un' eschalo per dovola, n lious fosn rmorca qu per iel, touto lo voulounta d'i bon Diou ro dn l'ooubeissno, et qu lous oremorciavo d li lo fa couniss. Oqui, lous envoyas eoumprenguroun qu'ro un saint parfait, et li dmondroun so bndiciou n li disn quroun vngus per l'sprouva, niais qu, perqu'ro ton dition, countuniess. Un aoutr co, saint Smioun ogu 'no lntociou d'i diabl. Dne uno visiou surnoturlo, li sembl veyr un ang superb, m'uno voituro ton gnto, qu'esperlnchavo d pertout. Oquel ang li disio qu lou bon Diou lou mondavo per l'empourta dn soun porodis, passoqu oo djo prou fa d pnitno. Lou saint, sans s mesfisa, lv lou p per mounta soubr 'qulo voituro, et n mmo tn, per bien coumena soun dpart, fogu un snn d croux. D'i co, ang, voituro. et tout lou resto desporeissgu. Pr s puni d'ov escouta lou diabl qu sro hobilla en ang, Stylito s tngu un on enti d'un sul p soubr so coulouno ; o p coup, s'orna mai. FBRI Per qu sn en cornova, v'ici un bia per monja lou lar : Coumena pr monja lo coudno, pii tout lou resto sro tendr.

32

PHODVERBS

Si Fbti noun fbrjo Touti loui mes d l'on aurjo. Quand per lo Chondlouso lou soull s lvo brillon, Fa ma d fri oprs qu'ovon.

ioat hosar. Loi jolados couiiUinioua lou 2 el lou trs. Lou 4 s fa niou. Lou 5 et lou 6 brsigno et plou. Lou 7, 8, 9 et 10, s portojoun ntr lou brouillar. lou uiou et loi brsignados. Lou 11, bouon tti. Lou 12, vnt d troverso. Lou 13, biso, eaouco ohinado, d'i 14 ei 18, lo biso countuuio. laro, n'n sab plus.Loti Fouyi'l.

Li monco pas troval per s dsonnuya oquestous 28 jour. D'abouor, ocoumno d fa 'n tour o sous tortifls, pr vir si s musissoun pas, et si couchounoun pas trop, dou loui boulga, et lous chonja d plao o lo luno vieillo. Dou ovr lou mmo sun per soui gros. Oquest ms, chaou vndr lous ognou, et lou bestiaou lona qu soun trosss. Ei lou moumn d pouda lo vignos, et d plonta lous aoubrs. O lo fi d:i ms, pouo ocoumna d'nta. (vir l'Ormogna d'onton) Countuuia d prpora lous gra pr lo somno d'os tortills et aoutros smnillos d'i prntn. Co's oquest ms qu chaou rpossa lous cuber, pr ornja lo goutiiros. Mcciws ntilos. 1. Chaou fouor, mais pas bestiomu. Lou bestiaou qu von grotusa o l'entour d'os pjs d'os

33

aoubrs, ious obimoun, ainsi qu loi bestioultos ou verm0.to.us qu vnoun li rousigna. V ici uno rcto per far fugi lous uns et lous aoulrs. Drub tout o l'entour d'i pi d lo plonto, m' un fou ; ona lou pu prs poussibl d lo rocinos; ml oqui ddn d glue d morino, ou b, si ov pasd'oco, mle li d goudroun, pii, ocota ou n li rboln tourna lo terro. Lou rmd es sr, ossoyalou. 2. Per counserva.lous poligos ou lo gordillos. Tout lou bout qu dou ress ntra dn io terro. possa lou i Go njusco qu'i bien ngrsi coumo 'n chorbou. Pii. ndus lou d trs ou quatr couchos d goudroun dhouillo qu'optoun coaltar, Vosto bigos duroron, qu n'n vyr pas lo fi. Lou CSiossar. Va' lou Ion d los agos, per tua d conar, d sorclos. et caouco bccasso. Lo chasso o lo sorclos es prou otironto, mais per oquel gibi coumo pr lous conar et aoulr gihie d'ago, l'on o bouco ma d rvuj d'esse noumbrous. Vun ou dons espri>un os ovons. et lous aoulrs l'ont vni. Pori qu'oqulois ooucou s prmuni bien o lo ligno, ou ci joma essuya, niais ve' ici coumo m'u dit qu s fosio Chaou mtr os crouchs d poissons pas trop bou. coumo d veyrous; l'an esr'ound lo ficelo d lo ligno. et l'an met lou peissou d'i Crouh tout proch d lo bouor d l'ago. Va sans dir qu 'co s plao pas oqui voun l'agO d lo ribiiro est cournto. Fos olnc-iou d bien estoc ha vosto locs. IC.2.'orolt!t!ad.>. Moussu Cachocouorgno d vei Vessaou, oo ivnta'n bia per tua d perdrix o ma d'oour tant
I

34

qu voulio. Qu're lo perdrix excoussounaro, o qu voou dir qu estochavo o los alos d'uno perdrix bien vigourouso, d latos d 14 ou 13 pan d on, et, brrrrou ! lo locha\o et lo prnio o co d fou. Nosto perdrix, n vouln, i'osio lalouiu bronzi sos alos, qu, o co d bostous, luavo tout o qu voulestrjaso o soun eu tour. Moussu Cachocouornio ou ocompavo; dio, dio, saqu!
Flour d'i Porsdl.

Si Andr Corsini, lou 4. Soun pro s'oplavo Nicoula d Corsini, et so mro Dlrino. Eroun d nobls. Dovon qu bruliess, so mro ogu un souong, que li smblavo d'ov douna lou jour nd' un loub qu pii sro chonja n ognlou oprs ovr rentra dne' uno gliso. , En eff, en ess jouin' hom, Andr fugu tout-ofajt dibooucha. Un jour qu'oo insulta so mro d'uno moniro obouminablo, ilo li digu n plourn : Ou vs b iaro, qu co's tu qu sis oquel loubas qu soungr un jour. Co fugu per el coumo'n co d piro, et dmond tout trist o so mro d canl loup porlavo, et o qu voulio dir. Quand so mro li l'ogu explica : Eli b, moma, sou fogu, perqu'en jusco iaro sous esta oquel loup, vol o porti d vui, restr l'ognlou. Et fugu counverti. S fogu rli'giou carmlito. Mtio soun bouonur o servi lou paours et loui molaouts, et per s'humilia, onavo mondia louti lous divndr lou long d los choriiros, os oustaou d'o nobls, et d sous porns. Oquestous, s crsn dshounouras, rcoumondavoun e tout lou inound d s mouca d il, et d l'insulta. O luo d s plogn, disio d'un air

35

chorman : J.-C. moun Seignou, quand l'insultavoun, insultavo pas ; quand lou fosion suffri, s fochavo pas. Un jour qu'un d sous oncls l'oo toul-o-fait raesprisa, nost saint s vng en lou gorissn d'uno vilaino moloouti qu'ro sans rmdi. Oqulo gorisou lou counvertigu d'ofoun. Sain Andr Corsini mourigu lou 6 janvi 1373. MARS '
PROUVERBS

Lou ms d mar, Es tamo niou et tanto clar. Per Noslo-Damo d mar, M toun ln dn lou plocard Quand l'omnli flouri n Fbri, L'a onoras m'un poni. Mais quand tlouris n mar, Em lou sa li chaou ona.

O tuwt hosar. L'i vs pa 'ncaro Lien clar; oquest ms es ton bizari, qu l'i o pas moyen d li rien tria qu s sguio bien. Mais, co's gaou, o tout hosar s copito, crs-ou, Ou vyr, ln, si ploouro pas lou G, pr fa 'no smouschado lou 7, et s'imouda 'no biso pas chaoudo lou 8 ! Toumboro caouco jolado ntour d'i 14, toumboro d grosil ntour d'i ?2, s'imolischoro'n paou, et fniro per lou bouon tn ; m'ocopii tiror touts d'oqui, coumo d'uu bouon pla d boumbino. liou Feouyrl. Oquest ms, li o d troval un diaoussi 1 L'on fni d prpora los terro, et l'on smno lo civado i-

vemncho, l'urdi, los corotos, los trflos, lo luzernos, etc.. Smna lous olis et loi sbos. Et lou gron co per lou grfag. Los poulos, fon bien d?ioou. Per qu tnioun bien lou co, douna liour d civado et d gropill. Chonja souvn l'ago d lious bochossou. Es lou bouon rnoumn d prpora lou fn (fumier). Lou bouon fn, es lo richesse d lo prouprita. Malhurousomn n'i o bien qu l'estrobjoun n sobn pas l'utilisa. Eh b. v ici coumo l'an dou prpora et emplja lou fn. Dabouor, d qu's es qu rend lou fn bouo? Co's l'ammoniaco qu ronfermo, e.t qu lou fa senti mauvais. Ma pu, meillou es; si sn r, vaou r. Per counsqun, 8 ou 15 jour d'ovon qu lou pourta dn vosl chon, omoulouna lou bien dn voslo cour. Un pu b moulou poussibl. Quand lou tronspourta, l'estendia joma qu'o msuro qu voui lou chaou. Vous fa pas un quart d founciou, si l'estend trop o l'ovono, car prd tout c qu fa so bounta. D mmo, co's uno soutiso d l'entera d'ovono oqui vount voul smna. paro qu, tout c qu ronfermo d pu gras et d pu fertili-on, s despnso en puro perto. Ona pas m dir qu voslo terro ou o prouliia ; co's uno bestij. o qu o proufita sier presque n rien, et n lo bouiguen tourna per smna, lou paon qu res'o s'ivopouro, Encaro 'no l'es, si pourta vosl fn o vosl chon sans lov fa fermenta, ou si l'i lou pourla trop iou ilon vooudrio li smna caoucos paiilos issutos.

Rcfos utllos.
I. Pr trooucha un corou d vitro sans lou brisa. Fos toumba uno gonto d'esseno d lrbntino oqui vount voul pora, pii, birouna m lou four.

2. Coumo lou momn oribo qu chaou prpora lo moniooudiiros, si ov d corou d vitro o chooja d plao. v' ici un bia d lou desfair sans crainto d lou brisa. Prn d'acid sulfuriqu. duc uno ptito boutillto bien bouchado; possa dn lou bouchoun un ptit conou d ploumo, ou uno pailio d cli. Fos n'n digoula soubr lou mostic, qu dvndro tout-o-fait mouol subitomn. L'enleva m' un coutou, et ov vosto vitro. 3. Per plouma lous oucou d touto mno, propromn et lestomn. Coumna pr lo testo, pii los alos, pii lou rostel, lou vntr, et ..... lo couto. Lou diossar. Cou n'as tua d'estournou dn toun co d fusil ? dmondavo Moussu d Pouncouo o soun vsi d vs Meysso. Oh! respound oquest, n'i tua cnquanto-noou, sans counla loui blossas ! Et tu, lious tirrs b. dninch, ma? Cou n'n turs? Oh ! mai qu lu ! N'n tur -il mais sans counta oqulous qu s'envouleroun ! Eh b, t, toun co et lou miou valoun bien un escorobillado ; lou Fouyri pouo lo soouta, per oquest ms. Mo tir d'l l'orodl. Lou Bienhurous Henri d Suzo, lou 2, S lgi gar d vido d saint pu intressanlo qu'oqulo d'oquel bienhurous. Soun omour per lou bon Diou ro tout o fait extrohourdnari et los souffranos qu'ndur ou qu s'impoous per lmougna d'oquel omour soun caoucon qu nous fosn pasd'idio. Ero nicgu n 1300. Srio dooumag d'ntrprn ici d rocounta 'n paon d'oqulo vido merveillouse ; vaou ma qu lo lgissia n nti dn lou troisimo voulum d'os Petits Bollandistes .

38

Per lo counsoulociou d'oqulous qu potissoun, dinc' oquest mound, v'ici c qu ntndgu un jour. Coumo dmondava i bon Diou d li far sooupr lo rcoumpnsos qu'ocourdavo os offlijas, lou bon Diou li rspoundgu dne uno visiou : Mous omis qu faou suffri, vivoun hrouss dn lious offliciou, ot lious bal d gros porticuliros per tout ndura m courag... Oqulous doun, qu'on oquel privilg d'ov pa lou bouonur d'o mondains, soun rcoumpnsas aoutromn. Rien d pu just. Lious faou surtout trs gros porticuliros. Lo prumiro. co d lious occourda tout c qu m dmondoun d bouo. Lo sgoundo co d'ovr toujour dn liour mo uno paix et un countentomn qu ni lou mound, ni lou diabl, ni mmo lousangs pouodoun pas lious gora. Lo troisimo. co's un omour taou per iou, que loui rn hurouss coumo si roun djo dn lou porodi, et qu lious dououo l'ossurano qu sron sauvas, passoqu saboun qu lo soufrano s lou chomi qu mno sromu i ciel. Malbur doun, per oqulous qu soun trop hurouss duc oquest mound. Es o crogn qu'oquel trasso d bouonhur siag touto liour recoumpnso. Loui mauvais sujis, loui jui et lous igonaou, soun n f gnralomn pu hrouss qu loui bouos chrtien.

OBRIOU
PROUVEHBS

Fonjo en Obriou, Espijos l'esliou. Quand dn Obriou ploourio, Qu tout lou mound cridorio : Tout s nja, tout s perdu ! Encaro aurio pas prou plogu.

39

O tout Iioaar.
Foro freschiro lous caoucous prumis jour. Vi lou 6, foro caouco brsiguado d troverso, tronoro mmo en certains ndri, et co imoudoro uno bis:) fouorto et un paou frido ; mais, s'otupiro dnc'un porl d jour. Pii, s viroro i boun tn. Gnralomn, sro pas extrmomn plious. Malgr'co, ploouro prou per lo rcoltes. L'i auro d bourrados bien inauvaisos d'i 25 i 30 ; picoron oqui voun pouiron.
.OI

Fouyri.

N'y o, n'y o d'obro, mous omis, n'y o ! ! Fniss d smna vostous tortills prumis. Sitt qu n'n vs pounchja caoucn, oplona n li rboln un esehalo ou l'horpil. Tout vost tn libr, ocupa vous o sorcla tout c qu pouir. V ici o qu dv smna dne oquest ms : corotos, escoubos, vessos, psous, luzerno, trflo, e3pore. choouls, chicourios, etc. Culi lous choouls et lou colza. Entrfouy vosto vignos. Enta lous oulivis, et rcura lous irongis. Es oquest ms qu chaou rcura lous ouss et loui rovonou qu voul iruscha l'estiou. Chaou mtr los cluchados, et quand lous poultous soun jouins, lous chaou lissa sourti r qu'i souleillou chooud. Rctos sstllos. 1. Per gori lous ponoris. Sob qu'eco's un maou torribl ! H b, v'ici un rmdi qu voui gorontiss infohbl, et pas dfcil : Prn d poudro d chasso, o paou prs coumo s n'n ms m'uno chorjo per tira o los perdrix ; un plein culi

40

o boucho d'oli d'oulivo; un jaoun d'ioou frs ; boulga-ou persn n li bouidn en mmo ln d saou pilado ddn, njusco qu 'co fa uno pasto un paou cousistanto. plja n'n vosl maou, et lissa l'i ou pndn cinq ou siis houros. (Srio 'ncaro prfrable d ou portoga n douos oplicociou.) Voui goronliss vosto gorisou. Dv vous overli qu 'co vous foro donsa un moumn, mais, prn polieno. Oquel rmdi dou s'emplja dovos qu lou ponoris ao lou lofait pora, autant qu poussibl. 2, Per faire dura los sim 'los d voslous sou lis. Oya-un paou d la qu s's fa agr ; mesela li un brisoun d saou, et l'os li trempa sept-u-vu jour lo simlo d voslous sou lis ddn. Oprs. ml lous s'issuja lntomn dne un ndri issu pendn au mn uno nisado. Veyr qu'aur lgui d lous obna. Lou Oiosaair. Coumo vous ou disio onton, co's iaro loui jondarmos qu dvoun chossa lous chossars. Lo loi es svro n tn prohib, mai' ou es pa 'ncaro prou. V'ici doun, bravi jondarmos un bouon coussel per russi dn voslos perquisiliou. Ei ms de juin et d juli, enfin n tout ln d l'estiou, sans tro cour, copilor souvn. Co's o los fouon qu loui brocounis dstruisoun tout sans piti. Ona vous n doun tronquilomn fa 'n tour dn loui bouosss, et cercha los fouon los pu isoidados. Rgorda proqui o l'enlour fo pourtado d fusil), si caoucu l'i o pas coupa d bronches per fan un spro (cachette) Si vous ovisa d'oco ona li lou dmnch d bouon moti, ou Popres miijour. ossta vous oqui un paou scoundu, ei sans cour, voui gorontiss qu russir. Si s plusiur coulgos, ocupa ansn touto los t'ouoo d'un quorti. Rendr un vrai servic oschos-

_ a
sai'rs qu'on lou bouon sn d coumprn liour intrt, n minogn pas oqulous mossacrars sans piti, que d'un co d fusil, fon pri tout uno cluchado d perdrijous, mar et tout. L'hiver, lossa lous chossa'irs tronquils, mais l'esliou, sr joma prou svrs.

Itaroroltillatlo.
Moussu Youn d los Escoubos, chossavo 'n jour d'obriou dn so prouprita d'oval d'i cousla d vy Mia. En s pertnon, vgu tout dne un co trs jondarmos qu possavouh o lo t;rondo routo d'Aubnas, o dous kilomestrs d iel. En Joui vsn, lo poou lou prngu talomn, que s crsgue prs. Coumo foras tu, s digu, per t lira d'oquesto? Th.Tt, lious chaou fa 'ncrir qu'ossays loun fusil ; coumo s noou, ou criron focilomn. Ocodoun, s'osseto, et bbaou!... soubr' un pyras o trato passs d iel. Loui jondarmos qu'roun pas sour, s viroun, et l vesoun tnoun orn ila ossla. Caou sa si l'a oun ? s dision ; nous o pas vis, mais coumo l'i o rien que nous escoundio, s sro lou gora d'oqui. Enfin, chaou toujours li fa poou. El. tronquilomti s'ovoncroun. Youn bouij 'vo pas, et lous otnd coum'un boilooudas. Ah lou crn fusil qu'i ochota 'qui, moussus, liour digne, co moussu Ghicognaco qu m lou choousigue vs moussu V'olo d'Aubenas, mais voui respouond d'uuo que s li ntn. V coumo pouorio bien ! Procs-verbal au nom de la loi, et confiscation de l'arme, respouudgu lou brgodier. Mais moussu, chass pas, l'ossaye! V len, qu'i lira n d'oqulo pyro ; ma, l'i pas moncado ! Vous n'avez pas manqu non plus cette livre qui pendille dans voire carnier, n'est-ce pas? Oh ! mais, moussu, ro osslado soubr

lo pyro qu lirav, et n'n voulio b choousi 'n aoutro, mais n'y oyo plus d mii ploados ! Quand on veut essayer un fusil neuf en temps prohib, on tire sur la lune, et alors, s'il en tombe une livre, on a droit de la ramasser. Procs-verbal et confiscation de l'arme...
Flour d'l Porodl.

S. Bnz, lou 14. Bruli i mas d'Alvilar, proch d vi Burzet et ro postrou. Un jour, lou 13 stmbr 1177, gordavo sos fdos, quand, tout dne un co, l'i ogu 'n escliss, totalo d soulel. Dn l'escurita, oousigu uno voix qu li iligu trs cos odrn : Bnz, moun fon, aoujo la voix d J.-G. qu t parlo, Et caou s vous, mestr, qu ni porla ? Vous nlnd b, mais ninoun voui vs, ninoun vous couneyss ! Sous J.-G. ; oquel bon Diou qu'ams bien, et qu o fa lou ciel ma lo terro. -- Et d qu m voul doun? Vol qu laisss oqui lous moutous et tos fdos, et qu'ans oval n Ovignoun bosli un pouon soubr lou Bos. Mais, bon Diou, coumo voul qu fasio? Sab pas vount-s-s lou Bos. iou ; m perdri per chomi ! Et pii, los fdos d mo paouro moma, caou li loi' gordoro? Ayos pas souci d'oco, va moun fon. You t for i estrma toutos tos fdos dn lious esta bl, et t troubori caoucu per t mna vs lou Bos, oqui vount chaou. Mais, moun bon Diou. coumo voul qu iou fasio bosti vost pouon? Ei rqu trs liard ! O moun fon, douts pas d mo puissano ; t fori trouba tout c qu t chaou. Oquel paour font d M on, rgord un moumn d'i cousta d vi l'ouslolou d so moma qu tournorio plus vyr, s mtgu o ploura 'n paou

43

et coumo ro lou bon Diou qu lou coumondavo, imit lous optrs, portigu m coufiano, sans r mai prn. Ero pas o miton chomi d lo Bostido, qu rcountr un ang chonja n jouin vouyojur, em' m'un bos'.ouo lo man, et un soch d vouyag soubr soun rostel. Vni m iou, Bnz, li digu, t mnoryoqui vount dvs ona, et t moustrori c qu auras o far. Oribroun persn n Ovignoun, d'i cousta d'ici d'i Bos. Nost' inoucn postrou, qu'oyojoma vis qu caouqu trasso d volodou vs soun pois, fugu estobousi... Mais li pnsa pas, sou digu tout igloya, coumo voul qu iou pouodi bosti un pouont soubr 'quel volodas ! As pas poou, va, moun fon, va-t-n mounta soubr lo borquto d'oquel hom qu vss oval, et pii, porloras de toun ordr o l'ovesqu qu prcho 'quesl moumn dn so gliso. L'ang alor, disporissgu. Bnz on doun tout dri o lo gron-gliso... H- ! moussu, sou fogu n ntrn, escousta-m ! Iou vn ici pr l'ordr d'i bon Diou, bosti un pouon soubr lou Bos. L'ovesqu, indigna d c qu li semblavo un scondalo, fogu mpougna nost droul et mmna vs oquel qu d'oquel tn fosio founciou d coumissairo d poulio. un hom dur et svr qu s'oplavo Brenger. En oribn, Bnztou li digu sans lou crogn, et d'un air d counviciou : Li chonjor pas r, moussu, iou vn ici pr bosti un pouon soubr lou Bos, et s foro. - Et trasso d droul, respoundgu en risn lou coumisairo, sis vengu smpl ! Loui roumain, Csar, Charlmagno, d'homs qu rin poudio oresta, on joma oousa entrprn oquel troval, molgr so ncessita, et tu ou issoyorios !... Et lou bon Diou l'i vndrio m soui douz' optrs qu l'i forio r! Eh b, t, li di-

44

gu 'ncaro coumo Bnz insistavo ; pouorto m oqulopyro per mpiosouna lo prumiiro pilo, et t cryri. Qu'ro un gron pyras qu trnt' homes aurion ogu lgui d fa boulga. Bnz, vouguqu l'ovesqn vnguss iel mai. pii s mtgu d'o ginoul, fogu so priro. morqu lo peyrasso d'un sign d crous, l'orop d dessous, et l lo poulv soubr sos espanlos coumo si oyo prs uno laouso per fa 'no toulo os qunsous. L'ovesqu. lou coumissairo, et tout lou mound qu'ero 'qui n gron noumbr, s rgoniroun sans ausa souffla mou, et rcouneyssguroun l'ordr d'i bon Diou. Lou pouon fugu alor ntrprs, et s fnigu dn Pofar d 11 ons. Oyo 1840 meslrs d long nviroun, et 5 d larg. Ero fa o 18 orcados. Sain Bnz mourigu o l'g d 19 on, dous on d'ovos qu soun pouon fuguesso fni. En 1669, uno portido d'i pouon fugu mpourtado per l'ago. Oodoun dura 481 on. Pndn tout oquel tn. lou sain corps d sain Bnz s couuserv completomn coumo si ro 'sta n vido. Lo cropulasso d'o rpublicain n 1793 proufonroun soi rliqups. Los soutisos d touto mno, et surtout los impita sacrilejo soun vuno d loi grondos quolitas d lo rpubli-conaillo.

MAI
PROUVEKB

Quand ploou lou mai Lous cuuiloun soun pas ga. Si ploou lou dous, Soun per loui vermolous. Si ploou lou 1res, N'n resto pas s.

45

O (ont hosar.
Hurousomn qu lo fiiro d vi Villonovo sro rtordado d'un jour. Sans oco, aurion pas 'gu bien bouon tn. Plooro per oboura. Lou dous, tronoro caouqu co d'i cousta d vs Ontraygo. Oprs oco, lou ln s niontendro 'n paou fresclioun njusco proqui lou 8. Piic foro chaou et s lvoro d chostlasss o crogn per lo grlo. Foro mmo bien d maou ntourd'i 12 ou 13, mais sab pa 'ncaro bien vomit. Blou picoro o tout hosar. Ploouro en divrs ndri. D'i 15 i 25, lou tn s mtro i vn blanc, et foro d loufos qu pourloroun bien nuyso o mognaou. Cliooudro dona d'air ferm, n brunln caouco jovlos, gineys ou bodafos dn los chominos, aoutromn, garo !...

I.ou Fceouyri.
Dn lou miijour et los Cvnos, es ocupa d soui mognaou. Cpndn, o prou tn libr enjusco lou lo Dou n'n proufila per bina sos corotos, sous tortills, et tout c que n'o bsoun. Plonlo d cbos, d choouls, n tn d plo. Lo cbo es pas doli cado si voul, mais pam.n amo lou bouon grai et surtout lo terro novo ou brinlado. Smna lou mel d Espagno qu voul fa grona. Oquel, s smno pas sps, et n revo russi tonjour mii. Oquel qu's per posturo, s smno pu esps, et un paou pu tard si l'on voou. Puuo ona poriaitomn soubr lou restoubl, ainsi qu lou petit mel, lou mel ngr, et lous fovinou. Quand ntrfouy vostous tortifls o lo freschiyro. for Lin d li smena ddn caouco gronos d bou rafs Li russissoun bien. Souifra vosto vignos.

H<lclos utilo*. 1. Poumado per counserva lous piou d voslo testo. Fos chaufa looiigiiromii 40 gramo d ciro blancho,-mescla-Ii 60 gramo d msoulo d bioou, et 60 gramo d'oli d'oulivo, \"> quolita, bot ou n paou per qu 'co fasio uno poumado bien mesciado. Si voul qu'oco siag porfuma, ov qu d li ojusta caouqu'esseno ou lixir d vost go. 2. Per counserva lou lai. Rompliss-n'n uno bouteillo, et fos-lo buli dn l'ago. Chaou qu vosto bouteillo siag dibouchado, et qu trmp enjusco i couol. Quand l'ago o buli un quart d'houro, rtira lo bouteillo, boucha lo bien tout d suito, et goudrouna lo coumo chaou. Oquel la pouo s counserva ma d'un on nti. Lon Cbossar. Va o lo chasso d lo sr. L'i o ma d'un bia per los tua. Os co d fusil, ou b n los prnn per lo couto et los fosn viroula n l'air, ou b ncaro si los oropa pr lo couto quand rntroun dn liour baoumo, trooucha los n trover coumo si troouchoya 'no courjo per li far 'no boutouniiro et possa-li 'no brocho qu s orest o l'ntrado d lo baoumo. Vyr voso sr qu s li issujoro. Poud mai los mpouisouna n metn d la infusa d phosphor d'olumto oqui voun trvoun. I-.scoroSiSSIasSffl. D'i tn qu moussu Farro ro mnistr d lo guerro, oo nvouya lou gnral Boulngi dn lo Tunisie pr far lo guerro d'os Kroumir. Oquel' onnado, lo munitiou coustavoun cher, et coumo toujour n Rpublico, lou gouvernomn gospillavo

47

l'orgn oqui vount ro pas d bsoun. Hurousomn, qu'oquel moumn, la oo d criiros un diaoussi, et, nost gnral Boulngi, qu. sou disoun, es toujour esta iton foutraou que fi, s'ro imogina 'n bia d'esporgna lo poudro et lou ploum. S srvio d'un1 armo o air coumprima. Dovon lo botailjo, mnavo sous sooudar pr lous crisis ; liour fosio monja d criires tant qu poudion n'nvola, et bous ordounavo surtout d'nvola touti lous ouosss. Oprs oco, loui mnavo o lo botaillo, lous olignavo d bia qu touts moustrssoun lou ptordi o l'ennemi. bromavo : Prsentez.... Arme 1 Comprimez.... ventre 1 Bouf !..... Coumo tout oco s troubavo chorja o balo voui dmond' un paou caulo mitraillouso 'co fosio ! Pori qu Dguilhn li ro. Lous kroumir, qu'roun pas fis, crsion qu tronavo, et d poou d lo plo, s'strmavoun ddn.
Flour d'i Porodl.

S. Jan Npomucno, lou 16. Bruli en 1330. Fugu prtre dn lo poroisso d N.-Damo d Tein, dn lo Bohmo, et pu tard, chanoino d Praguo. L'impratrio lou choousigu per soun dirctur, et s counfessavo en d'i. L'emprur Wenceslas, qu so counduito fosio nouma lou fnian et i'ebrougno, ogu l'esfrountorio d dmonda 'n jour o sain Jan o qu so damo l'i oyo di dn so counfessiou. Se li prengu dabouor per tinesso n issoyn d liou fa dir malgr iel, et, vsn qu l'i russisio pas, alor l'i ou dmond ouvertomn. Nost saint indigna d'uno talo bsougno, qu insultavo iton lou bouon sn qu lo rosou, li fogu nlrvyr d pas ma insista qu'ro unutil. Lou prnc, coulro d'oquel rfus, proufit d'un

-r

prtext qu lou saint l'i rprouschavo so brulolita, per lou far mtr n prisou et dfndr qu li bilessoun rien per monja, njusco qu'aurio descouvri lou scr d lo counfessiou. Iel rspoundio qu mouririo pu lou miio tes. Caouqn tn oprs, per fa semblon qu'oyo tout iblda, l'mprur l'invit o dina vs iel. Lou saint pr l'a vii' qu perdonnavo tout, ocept. Opres lou dina, fugu tira o par, et Winceslas fogu tourna tout soun poussibl per s fa dire lo counfessiou d so fenno. Poud counta soubr moun scr, disio, ona, vous oproumt qu n'n diri rien o dngu! Ou sooupr jom, respoundgu lou saint. Et vous, sir, oprn d mo boucho qu'insulta lou bon Diou n dniondu oco. Prn gardo qu vous punissio. L'mprur alor lou fogu tourna mtr en prisou et ordoun qu lou maoutrotessoun. Loui bourrou, l'eslochroun dinu soubr un chivol, et lou brunlroun o plit tio per tout lou corps m d fers rongs. Lou lissroun oqui, mita mouor. Mais lou bon Diou vengu lou gori. L'impralrio sobn oco. on supplia soun hom cruel per lou far dlivra, oma russigu. Mais caouqu tn opres, Wence las rvngue ncaro o lo mmo questiou, n l'i disn qu'oyo qu de choousi entr lo mouor, ou d dir'ce qu H dmondavo. En l'e, coumond qu lou vespr, quand lou mound s'ri ovisorion pas ton, lou jilessoun dn lou fluv per lou nja. o (|ii fugue fa. Loui bourrou li eslochroun ps et ma h,* et lou jitroun soui lou pouon. Ero lo vgelio d rOsonciou, n 1383. En mmo tn. toulo lo ribiiro s'illumin d pertout, d chondlos pu brillantos- qu los esilos d i ciel, et tout lou mound d lo villo courgu per vyr oqulo superbo illuminociou. L'impralrio courgu vilomn overti soun moussu d'oquel mi-

*) "racl, et Ti dmonda c qu 'co dovinavo. L'mprur esi'roya, aus par dir, et s'on 'scoundr. Mais lou bon Diou tord pas d lou puni ; fugu destrouna, et mourigu d'un' otaco, sans pouir s counfessa. Per fa veyr lou resp qu chaou ovr d'i scret de lo counfessiou, et per hounoura sain Jan Npomucno d l'ovr ton bien gorda, lo permissiou d'i bon Diou o vougu qu so lngo se counservess toujour coumo quand ro n vido. S vi ncaro dne' un reliquairo, o lo cotdralo d Prago. Touti lous prtres qu counfessoun voui diron coumo disio saint Augustin : o qu sab per lou mouyn d lo counfessiou, ou sab ncaro mn qu si ou sobio pas du tout. Un miracl d sain Jan Npomucno. Entr bien d'awulrs fogu oquest, lonln oprs so mouor, caoucous 300 on. L'i oyo 'no damo d lo grondo noublesso, qu fugu injustomn coundoimado. Se fogue far un ropouor pr envoya o l'mprur Lopold, per prouva soun inoucno, et s fa sourti d pno. D'ovos qu d fa porti oqulo ltro per Vienno, lo copitalo, lo poous soubr l'auta d sain Jan Npomucno d'i tn qu fosio diro 'no messo per s li rcoumonda. Mais coumo lo vnio rtira, ogu disporissgu. Quatre jour oprs, oqulo damo poous tourna soubr l'auta un scoun billt qu'oyo fa far. Quand vngu tourna per lou rlira, troub o lo plao, lou prumi bien plja, signa d lo man d l'Emprur, et morca d soun cocht, m' un ordr d rendr justio o lo damo. Oqueslo, toulo countnto, on trouba loui juges et liour moustr 'cous popis. Oquel mound poudion joma crir qu'oqulo ltro oguess pougu far lou viag d Vienno

56
ton paou d tn, et onroun o ronseignomu. O Vienno respoundroun qu'un vnrab prlr oo odu lou bill o l'Emprur, et qu oo vougu il mmo li porla et plidja per l'inouceno d lo damo ; et qu pii, oo disporissgu san sooupr caou ro, ni vount' oo possa. Qn'ro sain Jan Npomucno

JUIN
PROUYERBS
Entr lou dal el lou voulon, Lou poison crbo d fom. Per lo sain Jan, Lou Youlon o la man.

@ tout losar^ Fouorto cholou lous 4 ou cn prumi jour. D'i 8 i 10 plo et tounerros tout-o-fait esfroyous. Foro d maou n bien d'ndri. L'i auro 'no bourrado d grlo qu'empourtoro tout oqui voun possoro. L'on sa pa 'ncaro bien lou pos qu sgro, mais enfin, prnn polieno, ou veyrn pu tard. Lou tn sro os chosleiasss et os tounerros enjusco proqui lou 16, pii lo cholou countunioro. Lou 27, li auro 'ncaro caouco bourrado, qu lous fouyris criron qu fa d b. Ei countrari, eschooudoro lo rcoltos.

Iiuu Fi'eoujrl.
Coi lou mes qu s missouno, et qu s rntro lou bla dn l'iiro. Oquest' on, l'onnado sro magro n bla. L'i auro gar qu lous terrainsd bouon t'oun qu dononoun uno rcoltopossablo. En moun-

81

ogu.Q, datlloun lous pras. Rcolt tout just mouyenno. Chou smna lou mel per posturo, ei restoubl, lou mel ngr, lous fovioou etaoutro rcollos d la Son-Michou. Plonta voslou choouls, o lo luno vieillo, dnc un terrain bien grita, Mt lous clar, et nfouuas monyennomn. Orousa vostous pras. L'i o bouco d proupitaris qu l'i ntendoun r, per orousa lious pras, V ici couiuo chaou far, si voul bien russi : Orousa soulomn un co touti lou A ou 5 jour, mais fos bien bour. Fos-ou pndn lo nu. Si, coumo s f a qu tro, orousa countinuellomn, i'herbo bou r qu d'ago, et o pas lou tn d s nourri d'i jus d lo terro. Co vous fa un f qu o r qu lo pouncho d los herbos qu vaillo caoucon. Tandis qu si niinoja l'ago d 4 o 5 jour, ov un f bien pu nourri, iton druj, et qu fa lou doubl d founciou, sans counta qu'es bien pu so. Per lou besliaou, l'on toun los fdos, et l'on los fa couija dfouoro. Trempa ios d tns en tn dn l'ago per rostel, oco liour foro d b. Chaou fair trempa lous coous dn los ago au mn un co per jour. L'i o qu d li lous mna, s trempoun souls. Gorda voui bien d lous chostra n tn d grondo cholou. Rcios utiles. 1. Per gori lou roncij d'i br. Posta lou ou bote-lou dn lo quontita d'ago qu s m ourdnariomn, mesclado d 20 o 30 goutos d chlorur d chaou per kilo d br. Lissa lou rpoousa pndn 2 houros, et posta lou din l'ago ourdnario. Lou lovoria douos agos qu'onorio qu mii. 2. Per qu lous ps suzoun pas. V' ici lou r-

indi. Quand voui )va lou moti, et qu vostous ps sans ess tremps, suzoun presqu, pona lous m' un lourchoun bien iu, et opres, frta-lcus d mmo m'un aoutr lng loougiiromn imbiba d'ag' ordn. Yeyr qu'au bout d 4 ou o jour suzoron plus. Lou liossar. Chasso lo niiros, lous pvoul et los punasoS, Per tua louto vostos punasos, prn un pncou ou b un fotrimel, )rempa lou din l'esseno d trbentino, et frla-n'en vosl bouo-d-!i, soui lo sacho, et pertout oqui vount rmasoun los punasos. N'en senti r pa' n' aoutro. Souvn s tnoun soui lo sacho. Lva lo. Per lo niiros, l'i o l'inseclieido per los tua, l'ago sobounado. Lo rudo los fa bien fugi. Eseorohtllado. Jan-Touoni Carabi d vs son Laurn d Couirou va o lo chasso d los cijalo. Pouorlo 'no lzno, et lo mita d'un cli, fa un traou n trover d per dori, li passo lo paillo, et... los nvouyo missouna. Co's coumo 'co qu chaou rooupr loui mauvais sujis quand vnoun demonda d vota pr ilous. L'an lious fou 'no paillo... Flwnr l' Poi-otll. S. Franois Rgi, lou 16. Touts, dn nost pos, couneyssoun oquel saint, et l'i o gar d gn colouli qu passoun liour vido Saris ona fa 'ri plririag o lo Louv. Co's uno counfiano bien ploado. Bruli o Fouoncouverto, proch d Norbouno, lou

31 janvi 1597. Esudi o Toulouse, et s fogu pro missiounairo jsuito. O bouco prcha dn nostous pois, et l'i o fa d b que l'an s'n fa pa 'n idio. Es lou cas d dire : Sia saint, et for tout c qu voudr. Noui rend surtout un gron servic, en diborossn lou pos d'os igonaou. O vir lou paou qu n'y en resto, l'an di sans s gina t m rosou, qu n'y en leiss 'ncaro.qu trop. Co's uno rao qu'on d'hobitudo, (o part caouco raro exceptiou) pas d'aoutro rligiou ,qu lo rpublico et tout c qu pouo pourta nuiso o lo rligiou*cotoulico. Liour mnistrs siervoun pa 'n r mai qu d tira 1800 ou 2000 franc. Passo peroco.. Sain Jan Franois Rgi s dvouavo d tout cur i soulojomn d'os paours, et mondiavo mmo per ilous. Un jour dn soun pos, d sooudar lou rcountrroun qu pourtavo soubr soun rostcl, uno sacho pr fa couija un molaout, et s mtroun o rir n s mouqun. Sous frars proufitroun d'oco per li dir d s moudra 'n paou, et d pas s far mouca coumo 'co d jel, qu n'oyon vergougno. Touto los moucorio d'i mound m'empochoron pas d far lo chorita o malhurouss, respoundgu iel. a Vouln b qu fasios lo chorita, mais pouods b lo far sans t rendr ridicule 1 Co's pas en s'obeissn qu loui ministrs d'i bon Diou dshounouroun liour coroctro ; i countrari, tourn dire. Mourigu d'unploursi o lo Louv, lou 3! dcmbr 1610, o mijo -nu. Oyo doun proch d 44 on.

JULI
PROUVEBBS Caou dis d naou d l'estiou, Dis d roaou d soun paire. En ln d choloa gis d'excs, En tout tn gis d proucs. & tout iiosar.

Lou ms d juli sro 'ncaro pu chaou qu l'on possa et bien eiu Caouco rversados toumboron proqui n certainsendri, mais foron qu'eschoouda. Lou vn blanc s monlndro njusco lou 23. Foro fouor'iliou d cholour d'i cousta d'i lvon. Lou 28, jour d'oourags. Tronoro touto lo vesprado, sans bien ploour nd' nlio. Excusa. Eibldavo de -vous porla d'i 14. Oquel jour, sro 'n jour d grlo gnralo per touto lo Franco. Touti n'n suffriron.
lion Fouyrl.

Fni d missouna, et ngruno. Foro gar pouitrasso oquest' estiou. Oqui vount smnoun d colza, chaou prpora lou trrn oquesl ms. n gritn lou restoubl. Grogna pas noun plus, dn vostoui moumn d ls (l'erjlrfotior et d sorcla touto lo rcolto qu u'o bsoun. L'i o fouoro fouyris qu aousoun pa far' oquel troval n tn de cholou, paro qu s'imoginouii qu lo terro boulgado cron bien mai' ; iu qu lo terro dura. Oco es tout o fait faou. V ici n doui mo perqu. Es b vra qu lo terro qu boulga n ntrfouyn, s'ijsujo 'n poouchoun pu

vite, mais soulomn o o surface-, o lo crmo d lo terro. Mais, n plao lo terro d'n dessous, counservo bien mii so freschiiro. Et perqu, me dire? Et paro qu, ourcJnariornn ma uno bsougno es duro, mai prn d cholou, et ma coundu lo chc lou lun. Tout lou mound sa oco. Uno piro, un moucel d fer, qu touocho dn !o braso pr un bout, brunlo bien pu lun d'i fio qu'uno brocho d bouo. D mmo, si lo terro es pu duro, coundu ma lo cholou n dessous t scho pu vit ; tandis qu dn lo terro boulgado, mai qu lou soulel roustissi, snt pas lo cholou o dous cntimestrs ; i countrari, l'i es freschou. Los herbos schoun cn fs mai qu lou soull, paro que suoun tout lou jus d lo terro. Oquest ms, s rcolto bouco d donros, sbos, olis, etc.

1, Mouyn d cuti d'olis qu lo testo fourm qu'uno sulo doousso. Per oco. ov qu d'nlva touto lo pnlouiro d'uno doousso d'oli, et d lo s~ mna coumo 'co. (L'oli s smno i coumnomn d mar.) Per qu lo mouschos et lous tolos pougnoun pas lous chivaou. Qprs ovr estrlia et oproupi vosto bestios, frta lo bien m d plontos freschos cl mntastro o fueillo verdo. (Marrube noir.) Per destruir loi mouschos dn lous oportomn. Sora bien coumo chaou los pouortos et los fnestros. Oluma soubr d braso un moucou d sioupr coumo '110 blo nouz. Sourt per pas vous estoufa, et sora lo pouorto. Veyr qu n'en restoro pas vuno. Per fa poussa lous piou et lous mpocha d toumba. Ochota vi lou phonnocien une liouro

5(5 d baume du Prou , fose-iou buli ra 31 gramo d brouts d boui vert qu'ov hocha mnu. Oprs, filtra ou, et mescla-li un galo quontita d vin viel et 62 grarao d lnturo d quinquina. Quand tout oco es bien mescla coumo chaou, boucha ou bien dnc' uno ou plusiur bouteillos ou flocoun ; frta n'n bien vosto testo (njusco lo pel) lou moti et lou vespr. Vir qu n'n sr countn. I.ou C'hossar. Fa bouon chossa los fermiss et lo mouschos. Per loi mouschos, vn d voui dir coumo chaou far. Per los fermiss, l'i o rien coumo d bouida paou o paou, un bouon plin poroou d'aigo buliento dn liour fermisi. Lou ptroll mai, es bien bouo, mais dvn tro coustous. Escorobillatlo. O Yougii, Moussu Pnpn onavo souvn o lo chasso d lostrouitos. Soulomn, qu'o luo d chossa, peschavo. N'oropavo talomu, qu'ocofosio trombla. V ici coumo fosio. Prnio un fiou d Flourno d'enviroun 1 1 mestrs et dmi d lounjou : possavo un bout d'oquel fiou dnc uno jolio boudougno, bien roujto mais pas tro tndr, nouzavo lou fiou, per qu rtnguess bien, estochavo l'aoutr bout d soun fiou proqui o lo bouor d l'ago, jilavo lo boudougno dn lou gour, et, s'n onavo. Uno trouito vnio, envolavo lo boudougno, lo chiavo ; un' aoutro trouito fosio d mmo, et s cougnavoun los uno los aoutrs, njusco qu tnion touto lo lounjou d'i fiou. Quand n'y oo o paou prs 59 ou 74 d filo, Pnpn vnio tira soun fiou, lo boudougno bouchavo lo doriiro trouito et loschavo pas. Go fosio 'n chopl coumo s'n trobo gafr.

FSour d'i Porodi S. O'ci d Roumo, lou 11.


Soua pro s'oplavo Euphmien, et ro vurt d'os prumis snatur d l'emprur roumain. Saint Olci oyo 'n tolan extrohourdnari, et s'onounavo per dvni d'os pu fouor oratur d Roumo, et d'os prumis homes d'i gouvrnomn. S morid 'm'uno prncesso, et fugu prcisomn n d'oquel moumn qu tout proumtio per souu ovni, que fogu 'D sacriiic incrouyabl. Lo nu mmo d sos fermaillos, doun o so coumpagno uno bago m'uno ceinturo n li disn : Gounservo 'co prciousomn. Co's un gag qu lou bon Diou noui gordoro njusco qu so voulounta se monifestoro. Oqulo nu mmo, rooub l'odussia, et s'en on bien lun d'i cousta d Jrusalem. Vnd tout c qu'oyo, doun soun orgn os paours, loss poussa so barbo, s fogu mondian, et junavo countinuellomn. Dn paou d tn ro tout chonja. Pamn o l'oustaou, soun pro, so mro et so jouino damo s dsoulavoun, Mondroun d tout cousta loui vorls et d'exprs per lou cercha. N'y ogu mmo qu lou rcountrroun o Edsso et l'i foguroun l'omouorno sans lou couneyss. Oprs 17 ons d soufranos et d privociou d touto mno, et per s'eschopa d'os hounou qu coumnavoun d li far paro qu ro un saint, porligu d'oqui, s'on mborca per ona nearo bien pu lun. Mais, dn lo novigociou, lou bon Diou permt qu s souilvess uno grondo tempesto, et lou botou fugu nlrona en vi Roumo, o l'endri mmo qu s'ero emborca quand quitt sous porn. Enmondien perhoriiro, rcountr soun paour pro. Li dmond l'omouorno, n lr disn : Brav'

58

born d'i boiij Diou, siouplat, oya coumpociou d'un paour malhurous qu'o ni pan, ni hobiJlomn, ni rien. Siouplat, trouba m'un ptit rear vi vous per ss au mn o l'obri d lo plio. Vous mborossori pas; prgori bien lou bon Diou per vous, et dmondori pas r ma qu lo brisos d pan qu toumboron soui lo laoulo, et lou paou d soupo qu vostoui vorls voudron pas ! Soun pro n escoutn oquel mondian, lou rgordavo, et s ropl d soun paour Olci. Loui rgrs li venguroun d pnsa que blou oquel paour' fon ro 'ntucon bien malhurous, et sans s douta qu lou vsio dovos sous uou, li digu d vni, qu li forio lo chorita qu dmondavo. En disn oco, sntio lo larmos li vni os uou, et se gor d'oqui. St Olci s rtir doun vjl'oustaou d soun pro, et lou mtron dnc un rear, soui lous escholis. Rest oqui, ignoura, tout hurous d subi los humiliociou que li fosion ndura loui vorls qu s moucavoun d iel, et sans ou sooupr, d'i gorou d liour mestr. Moustr un courag coumo lou bon Diou soul pouo lou douna per un miracl. Touts loui jour ntndio soun pere, so mro, so damo qu porlavoun d iel en plourn. So fenno surtout, vnio souvn s counsola oras iel. Malgr ilo, oqulo paouro damo s sntio otirado vs oquel mondian, paro qu li smblavo qu so figuro l'i roplavo soun paour Olci. D qu li oyo doun fa iou, sou disio, per m lissa vouso coumo 'co lou prumi jour. Si au mn sobio soulomn vount' s ! ! Olci! moun paour Olci! Choouro doun mouri sans pouir t vyr soulomn un co ! Lo mouor m srio pu douo qu lo vido ! ! Alor lou saint, qu'oo pino d s counln, lo counsoulavo n escoundu coumo poudio soun

otndrissomii, et Ji disio m' ossurano etbounta \ Mo bouono damo, aima bien lou bon Diou. Iel sol pouo vous counsoula, et rcoumpnsoro vost eourag et vosto potieno. Un jour tournor vir vost paour' Olci ; iou vous ou ossur ! ! Mais, sob doun vount's? Oh! dise m ou soupl! Vount qu siag, l'onorei trouba ! Lou bon Diou ou sa, vount' s, mo bouono damo, counsoula-vous, et oya bouon eourag dn vosto rud' esprovo ! Pamn, ton d'bumilita, d potieno et d vertu, ocoumenavoun d'dfia touts oqulous qu lou vsion. Iel ma, oprngu d'i bon Diou qu so fi oprouschavo. Ocodoun dmond m'un vorl d l'i bila 'n moucou d popi, uno ploumo et d'ner per scriour. Mtgu doun dnc oquel popi tout dilon l'histoiro d touto so vido, soun nourri, lou noum d soun pro, d so mro, d so damo, et pii, lou rdugu. Qu'ro un dmnch. Lou papo disio solennel lomn lo messo dn lo gliso d S. Pierre d Roumo. L'Emprur, et touts soui ministrs l'i ossistavoum. Euphmien l'i ro m so damo et so fillado. Ei miton d lo messo, oousiguroun uno voix qu disio : Venez moi vous qui souffrez, et je vous soulagerai. Tout lou mound, expoouri, toumb d'o ginoul, et ntndroun uno scoundo voix qu vnio d'i cousta d l'auta et qu disio : Cherchez l'homme de Dieu ; il priera pour Rome, et le Seigneur l'exaucera. Il doit mourir vendredi prochain. Lou cerchroun n eff, touto lo semmono, mais pouguroun pas sooupr caou voulio dir lo voix mystriousp. Lou divndr o venn, tout lou mound courgu vi lo mmo gliso per curiousita. Coumo lo foulo ro'qui qu priavo, touto los componos s nitroun o bronl soultos, et lo mmo voix digu :

- Allez chez Euphmien. C'est aans sa maison que vous trouverez ce grand trsor...
En ntndn oco, l'mprur qu s troubavo oras d'Euphmin, s vir d vs iel, et li digu : Perqu doun tnescoundu vi vous un (on bel saint? Mais, sab pas d aou s'ogi, sir! M'n vaou ntrva, veyr. D'i tn qu tout oco s possavo, Olci sntn so fi, oo prs lou popi plja dn so raan, sro couija dn soun paour rdu, et soun amo oo mounta douomn dn lou porodis. En oribn, Euphmin dmond i prumi vorl qu troub, d qu s possavo d noou. Rien, respoundgu 'quest. L'i o soulomn oquel paour mondian d dessoui l'escholi qu's mouor tout aro. Euphmien ocodoun vougu lou veyr. Li descot soun visag, et lou sounavo. Mais lou paour respound pas. Soun visag brillavo et ro superb couin' un ang. Lo poou, lou resp, lo joie, tout s mesclavo dn l'espri d'Euphmin. Ossoy d prn lou popi -qu tnio n so man ; mais l'i ogu pas mouyn d li lou fa loscha. . Dnc' ocous intervalo, lou papo, l'mprur, oribavouu m liour suito. Foguroun tronspourla lou corps dnc uno blo et gnto sallo. Touts s mtroun o ginoul, et lou priroun d voul bien loscha lou popi qu tnio. Lou papo ossoy alor d lou prn. L'ogu sans rsistano. Tout lou mound ro 'qui, et dngu soufflavo mou ; talomn roun intrigas d c qu onounorio lou popi. Lou papo ordoun o soun choncli d lou lgi o haouto voix. En ntndn lou rci qu ronfermavo oquel escri Euphmien se poussd plus. Malgr lou papo, l'mprur et tout lou mound qu'roun oqui, s mtgu o ploura, o s'eschobilla lous piou. Oh

proco! proco! moun paour' fon ! ! t perdr i raoumn qu t trob ! Qu iou soui doua malhurous ! ! Au mn si ncaro t'rs fa couneiss... En ausn oqulo dsoulociou, lo damo d'Euphniien et lo fillado oribroun. Co fugu 'no scno que l'an s'n fa pas d'idio... Oh ! lissa m lou vyr, sioupl ! oquel paour' fon ! disio lo rnro. Pchar ! va ! Iou qu t'i Ion dmonda i bon Diou, qu t'i tou fa cercha prtout ! Iou qu t'i ton ploura, t trob rien qu per t'orousa ncaro mai d mo larmos ! ! Olci ! Olci !... moun bien aima Olci ! disio o soun tour la paouro vouso, es-t-y poussibl qu ton d larmos qu m'as vi versa, ayoun pas pougu t fa coumpociou ! Poudios pas m dir qu tu rs moun paour' Olci qu plourav ton !... Qu'ro viou qu iou l voulio, et noun pas mouor ! T'i doun espousa qu per ress vouso touto mo vido ! ! Enfin, tout lou mound ro olndri d veyr ton d rgrs, et n'n poudion pas rvni d ton d courag d lo part d'oquel saint admirabl, qu djo fosio d nracls o tout moumn o l'ntour d soun sain corps. Eio s possavo d'i tn d'i papo Inoucn I" et d Temprur Honorius. Proqui ntour 410 ou \'.

OVOU
PROIVEUB

Si ploou per son Laurn, Orilio prou o ln. 8i ploou per Nosto-Damo, Chascu ncaro l'amo, Si ploou per son Beroumiou, Boufa-li lou kiou !

tout lioatnr.

Lo fouorto cholou countunio. O porti d'i 10, lou ln s mtro o fa sinn d plio. Go duroro ansti o ou 6 jour, pii ploouro prou per oboura dn los Cvnos. Lou miijour sro 'ncaro priya d plo. Trs jour oprs, plognralo. Doris 8 jour bouon tn.
JOSI

Fosiyri

Countunio d'estrma sounbla; brinlo lou restoubl. Chaou prpora lou fn, n l'ocompn n moulous, per qu s purissio bien. Pouo ocoumenea d s corja s chon, o lo fi d'i nis. O porti d'i 15, s lou moumn d dsfuilla lo vigno, oqui vount loui rosn soun n rtard per omodura. Oqui vount soun modur, l'an desfueillo 5 ou 6 jour d'ovos qu d vndmia.
Seios utllos.

1. Un bouon sirop per bour. Fos buli dn dous litrs d'ago, l'escoro d 6 citroun ; filtra n ou escouln sans pamn trop pressa ; exprima o part vostoui (i citroun ploumas, et filtra lou jus. Ml 2 kilo d sucr dn l'ago d los escoro, et fos ou tourna buli ; gora ou d'i fio, mescla li lou jus d'os citroun. et mt ou n bouteillo quand s's rfridi. 2. Per bien blonchi lo paillo. (Co's surtout per oqulous qu n'n fon d courdeilltos ou d chopou.) Ml lo dne' un cobin bien sora d pertout et oluma-ii d sioupr. Lou mmo systm blonchi parfaitomn lous chopou d paillo.

Cou ChosgaXr.
Si lous prfs et oqulous qu saboun cbossa rien qu dn l'ncri sobion un paou mii liour mesti, et si oon pas vergougno d roouba l'orgn d'os prnur d permis, sooupriou qu dn nostous pos lo chasso dourio restr duberto au mn lou 15 d'ovo, et sorado soulomn lou 5 mar. Eio m roplo lo bolivrno qu lo prfiuro monco joma d mtr dn soun arrt per lo cltura d lo chasso. Quand saroun lo chasso. parloun toujour d lo l'oouto, et fon vir qu saboun pas soulomn bien sr canto bestio es oco. Iou crs qu veirion un chaoucho-gropaou, qu lou prndron per uno loonto. Dn touti lous cas, v 'ici lo bolivrno qu lious schapo joma : Il n'y aura d'excepte que l'alouette LULU, que l'on pourra chasser jusqu'... etc.. Lo loouto LULU! oqulo prc'somn qu dourion lossa tronquilo, paro qu, s vuno d los pu ptitos, et d lo raros qu restoun et nisoun dn lou pos. Trvoun per los plontos ou soubr loui srous per bando d 3, 4, 7 ou 8 lou mai'. Si ncaro m porlavoun d'oqulo qu Buffon opio alouette des prs, et cfu nous aoutrs opln lo loouto mountognro, alor D lo bonono houro ! ! Mais, fon un paou coumo iou per lou tn, ou mtoun : o
TOUT HOSAR !

Fcoro3>illa>in
Per qu n'n sn os arrts d'i Prfe soubr lo chasso, oquel quofichrouii l'on possa, dota d'i 3 d'ovo 1886, vaou bien un escorobillado. Vaou doun dicla oquel d'oquest'on soubr lou mmo moudlo d'oquel qu parl. Troduciou d'i Fouyri :

Vu lo lois d lo scieno physico, moralo et evilo, qu voou qu touto loi nisados siajoun nvoulados r qu lou 23 d'ovo ; Vu qu, d'oprs l'galit, chaou qu l'i g dngu ma qu loui richs qu pouodioun chossa ;
ARRT

Art. 1 . Tout lou ptit pupl pouiro cour oprs lo lbrs et los perdrix, mouynan 28 fr. 60, o porti d'i dmnch 23 d'ovo 1887. Art. 2.Tout chossar douro couneyss d'ovopo l'tat civil et proufessionnel d'os oouou, et douro joma tira 'ri co d fusil, sans ovr prs lou signalomn d l'ooucel dne un carnet spcial, qu'exhiboro i bsoun o lo perquisitiou d'o jondarmo. Sans oqulo prcautiou, s'expaouso i dlit d lira os conard o luo d tira o los perdrix, coumo aussi, pouirio parfailomn tua un s o lo plao d'un lbraou. Touto errur m'oquel point, counstituo un crim d lse-majest guzique, car, chaou pas iblda qu'n Rpublico, lous s ont lou rl principal, et coi" d bestiaou qu soun d respta, coumo lou coous, porln per resp. Los poraoulos pudoun pas. . Art. 3. Sro rigourousomn intrdit d tua lous ooucou pu ptits qu lo canlio. lo grivo, ou lou merl (textuel): Ocepta pamn, lo loousto LULU qu reslo dn lou pos, lou knsou. paro qu migro pas noun plus, et fa pas maou n rien, et lou sonorni paro s'n va l'hiver, et qu loui groumon l'oploun l'ortolan. S rliro en Ofrico, et srio bien dommag d lou lissa plouma per lous kroumir. En Franco, loui groumon moneoun pas. Art. 4.Lou tourdr, lo tourtoulo, lou loourioou, lou groc, lou ploumofijo, etc., qu soun d'ooucou essentilloron migrars et bouos per

er

65

lo chasso, qu font maou os fruits et o lo rcolto quand sasoun, dngu, dngu dou lous tua. Soun tro grasss per S. Michoa. Art. 5. Tout chossair douro joma porti per lo chasso sans pourta m iel principalomn, un colitr, un dcamestr, un coumpas, un escar, uno roumono, et un vtrinaire! Aoutromn, s'expaouso o tua lous ooucou tro bou ou tro ptis, ou faibles de counstituciou. Un microscop l'i sro noun plus pas d resto per bien vir lo coulour d los ploumos. Tout chossar qu sro prs u-flagrant dlit d tira i gibi sans l'i ovr prsnta l'escar, lou colitr ou lou coumpas, garo loui jondarmos ! ! Art. 6. Coumo dori et parfait cha-d'obro d clorta, d bouon sn et d counsquno protico, lou prsent arrt sro plocorda, coulla, oficha et publia per touto los coumunos, o$ frais d'os countribuabls. Lou Prf, Signa : T. PASSOVONTOU. Flour d'i l'orodi. Sto Clair o, lou 1%. Soun pro, hom puissant et rich, s'oplavo Sciffi, et so mro. Hortolana Fiumi. Bruli proqui u '200, et mourigu en 1253, lou 11 d'ovo, qu's sain Laurn. Es vuno d loi vierjo los pu clbro qu l'i ao ogu, et fug lo prumiiio drijado de sain Franois d'Ossiso. Vuno d so grandos dvouciou, ro d resta d blos possados o odoura lou sain sacromn. Un vespr, qu'ro 'qui prousteruado dn lou rculiomn, et qu plouravo lous pchas d'i mound, lou dia5

66

bl l'i oporissgu coumo un plit fon tout ngrounas, et l'i digu : Si countunis o ploura coum' oco, n'n vndras ovuglo! Mais en plao, respoundgu Clairo, oquel qu'aura lou bouonbur d vir lou bon Diou, li viro bien pu elar qu'oqulous qui, coumo tu, lou vsoun pas !

STMBR
PROUVERBS

Si ploou lou vu, Lous rosin soun pas cu. Si ploou lou noou, Font lou vi o pln pyroou. D son Michou o lo Tousson, Bouono msado dn toun chon.

tout hosar.

Fouortos plios d'i 8 i 15. Lou 14 inoundociou n bien d'ndri. Lo doriro qunzno sro pas ton plious, mais, sro pas iu noun plus. Lous tounerro sron fouor, et bien dongiirouss. L'i aura d grlo n plusiurs ndri. Garo lous crouvl d limao !
Lou Fouyfi.

L'i o talomn d'obro, qu sa pas d'oun pica ! Corja d fn, prpora los terras per smna, ocompa los omnlos, lo nouzs, vndimia sous caouconi rosn, culi lou ml, lou colza, lous fovioou, los favos, lous tortifls, lo gronos d luzerno, veso, trflo, etc. Es lo sosou d los fijos. Fos-n'n bien scha, vous serviron bien l'hiver.

Kctoa Htllos. \. Per g or a lou roncij d lo grasso. Fos Jo foundr dn l'ago buliento. PiJa d chorbou d bouo, rdus-lou n poudro, et plja lou bien dne' un ptas blanc et propr, perqu solissio pas lo grasso, et mt l'i lou ddn. Fos buli o douos ou tri rprsos, gora lou poqutou d poudro d chorbou, rlira d'i fio, et lissa rfridi. Go's fa. 2. Per monja d bouonos pros l'hiver et pu tard. Prn d pros snos, et tout escha moduros, ibulinla-los d moniro qu s'esploun focilomn. Los scoula, et quand soun fridos, plouma los m loui ds. Mt los ddn d bouteillos ou bocal, qu rompiiss m'un sirop o 32 dgrs d'alcool, boucha bien, fcla, et mt ou i bain mari. Sufi d 8 mnutos d bul. Lou Chossar. Es iaro lou moumn d lo chasso lo pu ograblo. Lou gibi es tout gras, es pa 'ncaro trop ivoroja pr lous cos d fusil; s jouin et pas ton poourous. Lou loouriou s chasso r qu loui 8 prumis jour. Lou vs 'ncaoo lou 7, mais o porti d'i 8, u'n vs pa 'n aoulr ; on touts migra. Per lous tua facilomn, exonina lous omouris ou los figiiros vount vont monja. Mt voui l'i o l'espro bien escoundu, s sr d lous pas monca. Per los louitoulos, es bouo pndn tout lou ms. Si fa d'iu, ona los olendr o los fouon, et si sob vount couijoun, ona l'i e l'espro o soulel ntra. Lo canlio pouo s chossa qu m'un bouon chi d'ort. EscoroblHado. L'i o bien Ion tn qu lou mound sobsn cer-

68

eh.oun un' invntiou d fusil qui pouodio tua lou gibi, et surtout los perdrix daris uno muralio, ou mmo uno mountognto pas trop blo. O mita coumo lou onargu, o paou prs. Moussu d Gngouli vn d l'invnta, lou 30 fbri 1886, et s's fa brvta lou sus-lndman, per lou par Grvy. Pori qu cant fusil qu siag pouo s tronsfourma d'oquel bia ; suffi d goubia lou conou. S goubio mai' ou mn, sloun qu voul tira daris uno mountogno mai" ou mn blo M'on di mmo qu si lou goubiavoun d'un tour, coumo un cor d chasso, l'on pouiro tira daris lo luno. Gngouli issoy lou siou n d'uno mountogno troversado per un tunel. Eh b, m digu qu lou co oyo fa lou tour d lo mountogno, ro ntra dn,lou tunel d doris et ro vngu sourti d soun cousta, mai tu touto los ratoplnos qu'roun dn lou tunel. O dio saqu !

Floui- d'l Porodl. Nosto -Darno d s Doulou, lou dm. W.


L'i ogu 41 on hier, lo Sto Vierjo d lo Solto dsignavo trs caousos d'o malhur d io Franco; lou troval d'i dinnch ; loujuromn d'i noun d'i bon Diou ; l'usag d'i gras loui vendrs et aoutrs jour qu's dfndu. Dsmpii ocodoun, lou mound s soun pas courijas; i countrari. Ovn doun ncaro rien vis, n fait d punitiou. Ein tout lou maou qu s fa ; m l'insouciano, lo ngligno d'i mound cotouli qu s dit counservatur, insouciano coupablo, chaou s'otndr o d malhur coumo n'n pa 'ncaro vis. Tout d'aillurou onouno et lou countrari estounorio. Perlout d poourouss; pertout d laschs. Lous prumis chrtien, oehatatavoun pos lou ciel o ton bouon mercha!... Dn bouco d paroissos, loui meillous cotoulis fon pas

69

soulomn otnciou i divndr i ! Co's trist, dplourabl ! Rfusa i bon Diou d s priva d DOUI MOUCLOUS d viando per smmono I ! Si cholio gogna cn milo franc, n'i o d bravs d'ocous prtendus faibls d constituciou, (faibles d foi, pu Iou) qu'issoyorion voulounti un cormo!... Ma, n'n mouririon pas, ncaro I ! Lou ciel, vaou pas cn milo franc ! Lou plosi d'un moucel d viando, es pas ochota trop cher per un enfer ternel ! O ovugls !

OTOBR
PROUVERBS Ei ms d'Otobr, Caou o gis d raoubo, qu n'n trob !

S'en smnn dori, caouco fs as russi, T'ou chaou pas dir" o tous fon. Car, caou trop tard smno, Ninoun missouno mnoun glno.

tout liosar.
Oquest ms sro tout o fait bouo. Ploouro prou et pas trop ; sro ncoro chooud, sof proqui entour d'i 20, qu s foro 'n paou viv, mais 'co duroro qu'uno paro d jour. Lou 18 et lou 19, fouortos plios. Lou morn boufforo tant qu pouiro lou 18 et lo nu d dovon. Lou 28, nblos, o tout hosar.

Lou Fouyrl.
Smno, smno ferm. Per smna coumo chaou es essontiel d bien espossa rguliromn lou gro. Pas trop esps, surtout dn lou bouon foun. Meillou es vosto terro, mn li chaou d smno, paro qu

70

dn lou bouon terrn, s per pa .'no grano. Supaous mmo qu fuguess' un paou trop clar, s'espeissiro i ms d'obriou, et uno plonto foro ds espijos o luo d cinq ou sii, mai', sron plus gronados. Si dn vost chon 1 i o trop d moulos, et d mauvaisos herbos, oya un bouon ressgar oprs chasqu coubl, et horpilla (passez la herse). Lovoura bien rguli, et o rics sorados. Vaou mii pa 'na ton vit et fa d bouon troval. Fuma bien vostos terros. Per lou sun d'i fn, rgorda c qu n'i dit i ms d fbri.

lrctos ntiloa.
1. Per empocha un tounou d'eschompa. Ov qu d frta l'ndri quschompo, m'uno pougnado d'ourtijo. (Frta osss fouor.) 2. Per bien ntja los tlos cirados. Mt-li dsoubr, oqui vount' s salo, caouco gouto d vinaigr, et frta m'un ling iu. Rvndro coumo novo.
liOii

Chossar.

Countunio d bien s'omnsa. Es surtout lou bouon moumn per ona o lo chonlado d los perdrix. Chasso bien o soun as ma lou tourdr et loui merls. Co d chassos bien intressantos quand l'on i dous, surtout dn loi" vgiiros.

Kscorobillatlo.
Extrigoussochi d vi Mcio, chossavo 'n jour d'i cousta d Vessaou. et oyo viin d'ocous fusiou qu s dimountoun, et qu sirvoun d cano. Soulomn, coumo s troubavo lou Ion d lo routo, et qu'oo poou d'o jondarmos, tnio lo culasso dn so pouocho, et lo mtio qa'i moumn d'ojusla. Ma

d ds cos, ossoy d tira os ooucou, mais coumo omiravo, foution lou camp. Enfin, n'n vi un raoulou d trs ou quatre, et oquest co, per qu li jougoun pas lou tour, omiro sans lo culasso, et pan 1 Un couporas qu Jossou l'oousigu d vs Son-Privat Mais va-t-n qur, o'io repoussa soubr soun nas, et sonnavo 1 co bouo 1 ! Diiiabl le cano, sou fogu tout coulro, tir pa 'n co qu noun m blass en caouqu'ndri !

Flonr d'i E*orodl.

S. Hilarion, lou 21.


Soun pro ma so mro, roun paen. S fogu chrtien o Alexandrie, n fosn sos classos. Ausio taloran porla d'i soulitairo S. Antoino, qu'on exprs dn loui dserts d lo Thbado per lou veyr. Rst doui ms n so coumpagnio, pii s fogu soulitairo coumo il. Fosio talomn d miracis, qu d pertout courion per li dmonda lou scour d sos priros. Li oon di qu'un moino ro tout o fait ovar. L'on veyr et s'ovis qu l'oon pas troumpa. Oquest i sor so pouorto, d pou d l' ooufri caoucouon. En puniciou, lo vigno d'oquel ovar produgu prsqu rien l'onnado o vnn, et lou paou qu'ogu dvngu tout agr. Un aoutr solitairo ro esta chossa de lo soucita monacalo, paro qu, couontro lo rglo, fosio d prouvisiou d pou d mouri d fom. Per rntra dn soi' bouono gros, li mond un jour d pss nouvo. Quand li lous serviguroun o taoul, Pouah l sou fogu nost saint, ocous pss pudoun l'ovorio, qu'mpestoun ! Goram'oco d'oqui sioup! ! En eff. loui jitroun i bestiaou, qu vouguroun pas lous tosla. S Hilarion mourigu o l'g d 80 on, n 372.

NOUVMBR
PSOUVERBS Per lo Tousson, Los fijos soun pour lous l'on. Si vels trompa loun vsi Plonio l'omouri gros, et lou tigi prn, Et fumo toun pra per Son Morti.

O tout bosar. Calm et couvert lou {". Lou 2, nblo frido, brsignado. Biso lous 5 ou 6 jour d'oprs. Dous ou trs jour choouds ; fouor morn nl,ourd'i 15, et pl'o gnralo. Toumboro'n paou d nou n mountogno. Lou fri s'imoudoro lou jour d lo Sto-Ccilo. Tn voriabl d'i 25 i 30. Lon Fow yr. Dou pas lissa possa un jour d bouon tn, sans sous coubls, tant qu'o pas fni d smna. Oqulous d l'oustaou qu soun librs, s'occupoun d chova loui doris tortills, d'estrma loui mel et touto lo rcolto qu rsto'ncaro dfouoro. Ocompa tant qu pouir d fueillos d louto mno, l'hiver, vous serviron toujours. Es lou gron co per chostogna, et ocompa los oulivos. Mena lous coous per los oglon. Ectos ntllos. 4. Per sooupr si un estofo es puro lono. Prn n'n un ptit mouclou eora ; tira caoucous fiou on Ion, et caoucous us n larg ; prsnta lous o lo flomo d'un cholel ou bougio. Si soun n lono,

s'ogroumilloron n s brunln ; si n'io n eoutou bruloron vit n fosn qu'un paou d cndr loougiro. 2. Per gori lou ojocis. Prn uno piro pona. (S troboun vi loui morbris.) Coupa lo qu fasi limo d'un cousta. Trmpa lo dne uno solutiou d potasso ; frta n'n vost'ojoci. S'n lvoro caouco pnlouiro. Countunia d frta njusco qu sntir uno sorto d doulou coumo si vous pougna m'un espioumo. Co suffiro. 3. Per gori lo diarro ou maou d vntr. Suffi d far un'infusiou d- courjolo (<), et lo prn sans sucr. Voui gori rodicalomtn.
IOU Chosstar-

Oquest'on l'i auro d grivos on diaoussi. D prtout n'n voraillo. Voui digur l'onpossa i msd janvi coumo cholio far per los chossa. Rgorda l'ormognoou. Lo bcassos et oocou d possag dovaloun. EsevroMUado. Jaqu d Tritrou d vs Privas, o trouba oquest'on un aoutr bia per chossa lou gibi d possag vi FEscrin. O fa fobrica o Pkin un espo dmochino coumo lou fus d'uno rodo d chorto. Tout lou lour, l'io plonta d tijos d fr o paou prs grossos coumo lou petit d, (ou b d latos), lonjos d 15 o 20 mstrs. Fixavo soun mobl omoundaou i possag, d bia qu lou pivo d'i fus fuguess prou naouperqu lou mouvomn s'ntrobess pas, pii m'un tour qu'm(1) Lo courjolo s oqulo plonto qu vn d'ourdinari lou Ion li lo routos. Lo bronchos s'escarloun d tout cousta. O d fueilltos fatos coume d gronos d bla.

pougnavo uno courjod tronsmissiou, viravo, viravo, viravo d'i moti i vespr, lo monivlo coumo un rmoular, et touti lous ooucou que s'ovisavoun d possa, pan ! ressobion un co d' bostou d'oqulo torriblo rodo !.,. Go viravo ton vit, que Bouvn liour coupavo franc lo testo, ou lo couto. Vqui mous omis ! Et Jacqu d Tritrou espa'ncaro brvla S. G. D. G. Flourlron mr i Porodl Lo bouonos mos d'i Purgaloiro
Soulogn los surtout lou nouv.

DIES

IR

DIES

ILLA

Dies ir. N'n sro viin, jour d coulro, Quand dn l'oumbro, dn lou nan, S'ivoniro tout soubr terro, David ou o dit l'i o trs mil' an. Quantus tremor. Tout trombloro dovon lo fao D'i Diou qu vndro noui juga. ll qu d'i maou lo mndr trao Pers pertout per lou vnja. Tuba mirum. Uno troumpt' espouvontablo Dn lous airs foro restourni So voix lugubr' et rdoutablo Dir' o mouor : Ov prou durmi. Mors stupebit-. Et lo mouor, coumo lo noturo S sntiron ferralija Quand l'hom d so pourriture Sourtiro per estrjuja.

Liber scriptus. Alors, sans qu rien lous escound, Dn lou libre qu s'es escri Dsmpii qu lou mound' es mound Lous criminel sront fltri. Judex ergo. Pas mouyn dovon oquel jug, D'scoundr sous crims scrs, Enluo trouboron un rfug. Rstoro rien qu loui rgrs. Quid sum miser. D qu diri iou misrable ? Contous omis m dfndron ? Iou criminel, iou ton coupa bl, Quand lous saints mmo trombloron ? Rex tremende. Vous, Ri d'i ciel et d lo terro, Qu'ov vougu per nous sauva En crous mouri vi lou Calvairo, Sauva m doun, fouon d bounta. Recordare. Ensouenla-vous, Jsus aimabl, Qu si vougura ton suffri, Qu'ro per iou bien mesprisabl... M lissor doun pas pri ! Qurens me. Otndn lo Samaritaino, Las, un jour vous ra 'sta, Et li moustrra lo founlaino Doun iou mai vol proufita.

76

Juste judex. Sjugjust mais, bouon Pro Douna m doun vost perdou, Do von lou gron jour d coulro Qu sr' inflexibl per tou. Ingemisco. Vol ploura, soui bien coupabl Ton d pchas m font rougi ! Et vost cur ton choritabl Perdounor' o moun rpnti. Qui Mariam. Vous qu lo paouro Modoleino, Ainsi qu lou loroun n crous. Counsoulra dn liour gron peino, M'ov di ma' d'espra 'n Vous. Preces me. Sab b qu sous misrabl, Qu mos priros valoun r, Mais s ton bouo per lou coupabl. D vost' enfer m sauvor ! Inter oves. Mt m dn lou mendr car, Et d'i cousta d'os ognlous. D'lous vol reslr lou frar, Noun pas d'o bouchs, ni d'o lous ! Confutatis. Quand maudir loui malhurouss En liour disn : Rtira-vous ! Ona brla, s tro ofrouss... Souna m 'm loui bicnhurous !

77

Oro supplex.

D'o ginoul voui dmonde grao, D rgr moun cur es coufi, Encarol'n co, douna m plao Ei ciel quand sri o mo fi.
Lacrymosa.

Jour d tristess' et d rnisro Lou jour qu lo noturo en doou S lvoro d lo poussiro ! D'i jug touts auron poou.
Judicandus.

Co's per oco qu dovon l'houro Qu'orib vost jujomn, Lou pchur vosto grc'implouro, Perdouna-lou doun vitomn. Ansn-n'n siag !

DCMBR
PROUYERBS Nouv, i jouo, Pasco i fio. KouY i fio, Pasco ijouo. Qu siag la, qu siag bou, L'hiTcr laisss pas toun monlou.

O tout heiar.

Qu voul qu voui disio? Fa en tn d'hiver, pardi ! Ploouro lo 1ro semmono; lo secoundo. foro d biso frido ; la troisimo, joloro ; lo quatrimo, toumboro d nou. Si n'y o 'no cnquimo, ploousignoro, et, o tout hosar ncaro 'n co 1

v 78 -

Lou Foayri Go's un ms qu s fa pas gron foutro. Eibrascho lichto, coutrjo, rcuro soui bouosss. Un troval trs util, es d sgr touti lous aoubrs fruilis, per liour gora loulo lo ruscho mouorto. Lous poumis et lous pris surtout. Los fdos coumnoun d'ognla. Cbaou los tria d bouon houro d'i gron troupou. Qu liour roinado siag toujour chooudto, et surtout pas humido. Co's essentiel. Mt d fraillo rouvillado dn l'ago qu bvoun. Retos utilos. 1. Per drouvilla lous ustensiles d cuisino. Coupa 'no cbo i rniton, et frta ; rcoupa lo cbo quan'3 o prs trop d rouvil, et frta encar. 2. Perqu iaro s d ls, ptossa c qu n'o d bsoun. V 'ici per ptossa pourcelaino, traillo, etc... Prn un moucel d vir blanc; fos lou buli cinq ou sii mnutos dn d'ago bien claro ; trempa lou subitomn dn l'ago frido. pii pila lou bien; Oprs, possa lou et broya lou bien, mescl m d glaro d'ioou. I.ou i'has ar. Chasso tout c qu voou, oceta los niros. V 'ici 'no escorobillado qu li oprndro coumo dou chossa lou loup. Chaou un bouochi. Escorobillado. Proqu' oval d'i cousta d vs Logoro ou d lo Bostido, l'i o 'n pouon qu'oploun lou pouon d saouto-loup. Un co, sou-disoun, lou pasti d Silioou ona"vo

79

gorda soun troupou d'i cousta d vi lou bouo sauvage. Mnavo 'n gron foutraou d bouchtas qu'oo d bonos ! mais d bonos qu fosion ivjo n touli loui bouochis d'i Ginest ! Rien li moncavo; ro bien bona. Itob, tout fier, s fosio pas dir d fourma toujour l'ovon gardo d'i troupou, d morcha bravonin n testo d touti Ipus ors. et garo d dovon ! ! Si lo bonos sufision pas, lou snti n'y oo bien prou per s pora. Lou loup qu trvavo i Sa d'i cousta d'i dovinar d vi R, veillavo dspii lontn lou troupou d Silioou, Coumo lou pouon d Saouto-loup (qu'oplavoun dovos lou pouon d Pto-lbr), ro bien estri, s digu : Th ! ntnds lossounalios d'i troupou, sro Iou oqui, foras bien d'oua t'ojossa o l'extrmita. Lou paslret soun chiqu sgoun per doris, auron pas lou tn d troverSB los fdos cougnados, qu auras mpourta lou pu joli moutou ! S'escound doun doris un gnbr. Coumo vgu lou moumn qu lou troupou romplissio tout lou pouon et qu lou bouochi bonordas li boravo lou possag, s'omouloun 'n paou per mii soouta, et... zou 1 vin saou per trempossa lou chf de l'ormado. Mais, 'queste d'oci, surprs per lo poou subito, s lvo tout dri, et lou loup, o luo d trmpossa, s'enfourch ntr lo douos bonos. Et lou bouochi d prn l'escampi, prout ! proutlsou fosi n s'strigoussn ! Pas mouyn d fa loscha. L'mpourl coumo 'co njusco n lbio. Oriba o lo bouor d'ocoui ronchasss qu l'i o oval pu bas qu Baoumo-Barotu, v 'qui moun bouochi que resquillo et va toumba d'escomborliou soubr lo covalo d'i Pou ! 1 I.o cavalo, qu'oo pas ocousluma d snti n mmo tn lou got d'i loup et d'i bouochi, digue : Mais caou sa canto bestio sro 'co? Qu'oco pu foutrl ! ! Et.... d'espnga 1 espngo quespn-

80

goras ! S'igosnavo, rptavo, lvavo lou kiou, rien li fosio. Courgu coum' oco njusco vi son Rmsi. Los fennos d'i vilag, qu gordavoun proqui liour chabros. Mais d qu'es oco ? d qu'es oco ? s dmondavoun. Sro lou diabl ou lou colra I N'y oo, n'y ood signs d crou ! oc Oou dibl ! oou dibl ! bromavoun. Lou chaou espouscha 'm d'ago bnto ! Onn vilomn qur lou bniti 'm lou cura, ou b tout s foutu ! ! Lou cura qu'ro 'n paour viel, s'obill d blan et d roug, et soun bostoun d'uno man, soun libr excumjar d l'aoutro, vngu. Ei moumn qu s moustr i bout d'oqulo chorieirouno qu Fi o un ptit orcou. Lo covalo lou vi, prn ncaro mai poou, paro qu n'n pourtavodjo bien prou, et.... o los quatr soui l'orcou ! Filavo ton viou qu d'i eo d testo qu fogu pica i loup et i bouochi couontro lo bostisso, fuguroun touti dous estesta. Lou lndman, vs son Rmsi, fosion un gron bonqu per lou 4-4 juill. Lou loup fugu rousti, lou bouochi ms en boumbino. Doun, per lo chasso i loup, oa un bouochi bonar.
Floiir d'i Poredi.

Lou ptit Jsu et sous onjous, lou 23. Un fontou, brovou coumo 'n jour, sag coumo 'n ongeoun d'i Porodis, fosio lou bouonhur d so fomillo. Malhrousomn, so sonda lossavo bien o dsira ; s plonio souvn d so ptrinto, tussissio qu'aouqu paou ; bqutavo tout-escha coumo 'n poultou. Eitob, so figuro n'oo jis d coulou, et soun couor ro tallomn dsfa, qu'oouria dit qu'ro mounta soubr 'n fiou d'oron ! !

Un soir, lo vjeillo d lo Nouv, fugu bouco plus soufron, et so mro lou mt dn so coujto. Lou paour ptit fosio rgret : Oqui, oqui, moma, oqui I et li moustravo so ptrinto ! Oui, oui, moun onjou, t i'a bien maou, li disio so mro n li fosn un poutou subr soun fron. Ploars pa, moun onjou dman lou ptit Jsus dou vni dn so crupito, l'onorn vir ; li peurtoras touts tou bobo, et t gororo toun maou ; oran d so crupito veiras lous ognlous, lo vacho et lous postrous ; entndras lo gnto musico ! Otondi, l'fon s'endurraigu ; lo paouro mro, va douomn. planplan, soubr lo pouncho d sous ps, njusco lou car d'i fio, dcnd lo mcho d so iampo, perqu l'i aio prsqu gis d flamo, et passo soun chopl n dmondn o lo bouono Mro, i ptit Jsus d gori soun fon ! En moumnou oprs, entnd en ptit bru ; escouto tant qu pouo n pnchn so testo. Qu'ro l'onjoun qu porlavo. Pcar, sumillo, pensavo lo lo mro, tout en escouln bien o que disio. Lou paour' fon porlavo i ptit Jsus et li disi : Ptit Jsus, goriss m; dmo vous onori vir, et voui douneri touts moui bobos! vous omori coumo mo moma ! Pii s tasio... Lo mro countunio soun chopl... Ei bout d'n paou, mouonto lo mcho d so Iampo, et s'oproscho d lo couijto, per vir si l'fonlou s'es pas descota. Encaro durmio ; parnn, en respirn fosio ton paou d bru, qu lo mro mt soun oreillo subr soun cur ; escoulo, escouto : rin, rin, rin ncaro, oplo l'onjou... Rin, Fliou?.... Fliou? rin, rin. Ha ! Fliou !... Li touocho soun fron ; ro fri ; lou ptit Jsus ro vengu qur soun frorou per li tn coumpagno oron d so crupito m lous aoutrs onjous i'i Porodis. Lo paouro mro li crous soi' montos, li fa un

gron poutou, et toumbo d'oginour, n plourn, et n disn i bouon Diou : M l'oa bola ; vue. m lou gora. Oh, vous lou ploni pas ; mais d1 graeo, quand m'emmnor iou, lossa ni tourna vir moun onjou 1
L'ESTOMAIR.

Fiiros d'i dportomn d l'Ordcho

Le 'i' lundi de chaque mois St-A grve, le 3 de chaque mois St-Montant. Janvier 1 St-Laurent-du-Pape. 2 Thueyts, Baix, StFlix, Viviers. SSatillieu. 4 Colombier-le-Jeune. 7 Mayres, Plats, Valgorge. 8 et 13 Antraigues. 8 Coucouron. 10 Cbaiiac, St-Pierre-de-C. 12 le Teil, St-Maurice-d'Ibie. 13 Jaujac, Dsaignes, le Cheylard, St-Pierreville. 1S St-Etierme-de-B., UsClades. 17 Aubenas, Beauehastel. 18 St-Martin-de-V. 20 Lamastre. 21 Jaujac. 22 Largentire, Tournon. 23 B.urzet, le Pouzin. 25 le Cheylard, Tliueyts, Joyeuse, Chalencon. 27 Serrires. Mercredi aprs le 6 St-Martial. Fvrier. t Marcols, Cornas. 2 St-Laurent-du-P. 3 StMartin-de-V., St-Flicien, Meyras, S Lamaslre. 7 Burzet. 8 Lavoulte. 11 Vallon, Meyras. 14 St-Vicior. 18. St-Martin-leSuprieur. 20 Pranles (.Cordon blanc,. 44 Boucieu, Chalencon, Premier lundi Bourg-St-Andol. 13 jours av. le lundi gras Usclades, Gluiras. 8 jours av. le lundi gras Villeneuve-de-B., Issarls. Mercredi ap. le 2 St-Martial. Foires mobiles du Carme. Mercredi des Cendres, Joyeuse, St-Martial. Premier lundi Charmes. Jeudi de la Mi-varme le Cheylard, Montpezat. Le jeudi, vendredi et samedi av. le dimanche des Hameaux St-Agrve. Mars. 2 St-Pierreville, le Pouzin, St-Marlin-de-V., Meyras. 4 le Cheylard. 7 CoIombier-le-J., Juvinas. 15 Chanear, Largentire. 18 Les Ollires. 20 Marcols, Chomrac, St-Pray. 22 Burzet, Coucouron, St-Michel-de-Cha-bril. 23 St-Fortunat. 24 Meysse, St-Etienne-de-Serre, St-Martin-le-S. 25 St-Lanrentdu-P. 26 Antraigues, Beaumont, St-Martin-de-Val , Dsaignes, Plats. 30 Privas. Mercredi avant le 25 St-Martial. Lundi avant la Passion Usclades. 15 jours avant Pques Villeneuve-de-Berg. Jeudi avant la Passion Jaujac. Veille de la Passion Charmes. Mercredi-saint Chalencon.

- 84

Foirs-s mobiles aprs Pques. Lundi de Pques St-Jean-le-Centsnier. Lendemain des ftes de Pques Tournon. Mercredi aprs Mayres, Aps, St-Marlin-de-V. Vendredi aprs Charmes. 13 jours et un mois aprs Pques Mzilhac. Mercredi aprs l'octave de Pques le'Cheylard. Mardi aprs Quasimodo St-Flieien. 3e lundi aprs Pques Antraigues. Avril. 1 Roehemaure, les Vans, St-Pierreville, Meyras. 2 St-Flieien, Sarras. 5 Bourg-St-Andol. 10 Juvinas, St-Romain-d'Ay. 13 St-Cirgues, St-Cierge, Lavilledieu. 15 Barzet, Laviolle, Valgorge, Villevoeance. 16 Vessaux, SS-Micliel-deC. 18 Lavoulle, St-Andol. 20 Cruas, Marcols. 21 Rochepaule. 23 Vernoux, Viviers. 24 Charmes. 25 le Pouzin, Pailhars. St-Pons, Monestier, Joyeuse, Cbanac, Montselgues. 26 Toulaud. Montpezat. 27 Serrires. 28 le Gua, Boucieu, St-Tuom. 29 St-Germain. 30 Dsignes. Dernier mercredi St-Martial. Mai. 1 St-Victer, Boffres, Alboussires, Vi)leneuve-de-B. Thueyts, Meyras, St-Laurent-du-P. i, 10, 28 Loubaresse. 2 Gluiras, St-Martin-de-V. 3 Privas. 4 Jaujac, St-Flicien de-B. 3 Satillieu. 6 Lamastre, Viviers, Valgorge, Lavilledieu, StPierre-de-Cotombier. 7 Genestelle. 81eBeage, Vallon, Lalouvesc. 9 St-Andol, Devesset. 10 Empurany, St-Pierreville, Mirabel, Villevoeance. 11 Beaumont, 12 Vogu. 12 et 18 StCirgues. 13 Montpezat. 14 Colombier-le-J., St-Michel-de-C., St-Maurice-d'Ibie. 15 Etables, le Gua. 16 Rochepaule, Laviolle, Plats. 19 Dsaignes. 19 et 28 Burzet. 20 Antraigues, Marcols. 23 St-Etienne-de-B. 25 Villenuve-de-B. 29 Tournon. Foires mobiles des Hogations, de l'Ascension et de la Pentecte. Mercredi avant l'Ascension St-Martial. le lendemain de l'Ascension le Cheylard. l.undi avant Pentecte Mezilhac. Mardi aprs Pentecte Antraigues Chalencon, St-F)icien. Mercredi aprs Aps. Juin. 5 Mauves. 7 Bourg-S!-Andol. 9 St-Etienne-deLugdars. iO Colombier-le-J., St-Pierreville. 12 St-Cirgues. 15 1e Gua. 16 Lavoulte. 1S Viviers. 20 St-Etienne-<3e-B., Joyeuse, Marcols, Pranles. t Villeneuve-de-Berg, Cruas, Lalouvesc, Si-Peray. 22 Devesset. 23 St-Fortunal, Rochemaure, Coucouron. -2i Etables, St-Laurent-du-Pape, Thuyts, Serrires. 25 Bouc'eu, Loubaresse, le Cheylard, St-Jean-Ch, 26 Villencuve-de-Berg. 28 le Beage, les Vans 30 St-Victor, Chalencon. Premier mercredi St-Martin-de-V Lundi avant le 24 Mezilhac. Vendredi avant le 24 St-Martial. Juillet 10 Bourg-St-Andol. 12 St-Cirgues, St-Victor. 14 Villeneuve-de-Berg. 15 Chomrac, St-Pierreville, Vallon.

85

18 Largentir. 20 le Pouzin. 22 Mezilhac, le Cheylard. 26 Colombier-le-J. 26 les Nonires, Burzet. 31 St-Michel-de-C. Premier mercredi St-Martin-de-V. Second samedi Aubenas. Asnt. 2 Sarras. 4 le Cheylard. 8 Ajoux. 6 St-Laurent du-Pape. 8 Roehemaure. 10 Lavoulte, Chalencon, Burzet. H Rochepaule. 12 Vallon. 14 St-Pierreville. 16 St-Cirgues, Villeneuve-de-Berg, St-Martin-de-V., St-Victor, 20 Marcols, le Teil. 21 les Vans, St-Jean-Ch., 22Baix. 24 Privas, Vernoux, St-Genest. 28 Charmes. 26 Lavilledieu, St-Flicien. 28 Meysse, Bourg-St-Andol. 29 Tournon. Premier mercredi Joyeuse. Lundi aprs le premier dimanche Serrires, Cornas. Mercredi avant le lf> St-Martial. Septembre- 1 St-Romain, le Pouzin, Aps, Serrires, Mzilhac. 7 1e Cheylard. 8 St-Laurent-du-Pap, St-Michel-deC, St-Etienne-de-L. 9 St-Martin-le-S.. St-Martin-de-V., StRomain-d'Ay. 10 Valgorge, le Gua. il Gilhoc. 12 Beaumont, St-Cirgues, St-Maurice-d'lbie. 14 Laviolle, Gluiras, Boffres. 15 Aubenas, Lalouvesc, Jaujac. 16 Rochepaule. 18 Lavoulte, Si-Germain. 20 Arlebosc, Chanac. 21 Villeneuve-de-Berg. 22 St-Pray, Paiihars, Antraigues, Lachamp. 23 Bourg-St-A. 24 Loubaresse. 25 St-Etienne-de-B., 39 Privas, Lamastre, Vogu, Jaujac. le mercredi avant le 29 St-Martial. Jeudi avant le 29 Montpezat. Lundi aprs le dernier dimanche, Etables. Octobre. 1 Devesset, Beaumont, Colombier-le-J. S Bage, Marcols, St-Etienne-de-Serre 3 Satilleu, St-Fortunat. * Ttiueyts, Beauchastel. 6 Burzet, St-Michel-de-C. 8 St-Pons, Loubaresse, Meyras. 9 les Vans, Chalencon. 12 St-Cirgues. 13 La Chapelle. 15 Bourg-St-Andeol., St-Etienne-de-L., Burzet. 18 St-Pierreville, Joyeuse, Lamastre. 19 Rochepaule, St-Georges. 20 e Cheylard, St-Elienne-de-B., Privas. 24 StCirgues. 5 Chomrac, St-Victor, St-Pierre-le-C. 26 Lalouvesc, 28 Villeneuve-de-B. 29 St-Laurent du-P. Premier lundi Largentire. Premier mardi St-Martin-de-V. Mercredi avant le 1" novembre St-Martial. Lundi aprs le dimanche gui prcde la Toussaint St Marlin-le-Supiicur. Novembre. 2 Roehemaure. 3 Tournon, le Cheylard. 4 et 12 St-Cirgues. 4 Uourg-Sl-A. 5 Villevoeance, Charmes. 6 Thueyts. 9 Viviers, St-Michel-de-C, Lavoulte. 10 Desaignes, St-Pirreville, Lavilledieu. Il Largentire, Chalencon. 12 StMartin-de-V., 13 Satillieu, Plats. 17 Genestelle. i8 Le Pouzin, Mirah"l, Mauves. 19 Rochepaule, St-Andol. 20 Marcols. 21 le Teil, Banne, St-Etienne-de-B. 22 Paiihars, St-Flicien. 23 Serrires, Privas 25 Butzet, Chomrac, Gluiras, Joyeuse,

J-

86

Boucieu. 26 Vallon. Samedi avant St-Andr, les Nonnires. Mercredi avant le 30 St-Martial. Dcembre 1 le Cheylard, St-Vincent-de-B., Aps, Colombier le-J. t et 27 Burzet. 2, 17 et 31 Antraigues. 3 Cruas. 4 le Gua, Plats. !> les Ollires, St-Thom. 7 Boffres. 8 Thueyts, St-Laurent-du-P. 9 Paiihars, St-Pierre, St-Martin-de-V., le Teil, St Michel, Jaujac. 13 Lavoulte, Villeneuvede-B., Chalencon. 15 Gilhoc. 16 St-Pierreville. 17 Largentire, Tournon, Bourg-St-Andol. 18 St-Pons. 20 Marcols, Privas. 21 St-Victor, Vtrnoux, les Vans, Roehemaure. 22 Montpezat. St-Pray. 23 le Cheylard. 24 le Pouzin, Boucieu. 26 St-Etienne, Villevoeance. 27 St-Martin-de-V. 28 Lamastre. 31 St-Flicien. Jeudi avant Nol le Cheylard.

Caoucos mios
1)S LOS

CHROUNICOS PTOISOS
d'i

PATRIOTO

L'ORDCHO

Faos pr lou FOUTRI dn l'oimado

(24 Octobre 1885)

Lo Pbrino
on lous 3 curas mouor (1).

Ah Pro ! Pro ! D qu m vols ?... M'as embestia ! Ei poou !... si sobia !... Et d qu'as poou, morgolas ; sras toujour lou mmo smpl ? Foras un pitr sooudar, moun paour Louo. Ero pas lo peino d'ona cinq on o l'escolo laco ! Vous dis pro, qu'oco's pas per rir. L'an vi
(t ) Tout lou mound s roplo qu lo boliverno qu rproduifn ici, fugu s iousomn rocountado l'on possa dn lou Lyon rpublicain et YArdcht rpublicaine. Los lciou d'i 4 otobr liour oon fa perdr lo testo.

S8

b qu rous s n rtard m lou sicl. Lgiss pas lou journal, et sob par ! D qu'onn faire, paouro, si co's vra ! D qu-s-s doun qu'a lgi dn lo gozto ? Oh 1 si sobia I Pori qu dsnipii lo 4 d'otobr, d prtou l'an vi cour d curas... Ah a ! sios tout-o-fait simpl ou li vns ?... Iou n'n vs pas ma qu d'hobitudo... Dn canto gozto as lgi oco ? Eh b, pro, co's dn Yrdehe rpublicaine. M ou imoginav ! ! Mais sabs pas doun qu'oco's un d'os journaou d'i disbl; et qu li o rien qu lou diabl ou sous adran qu'aoun poou d'os curas. M'estouno pas qu n'n vsioun pertout ! Can, quand ogu tua soun frar, vsio pertout lou bon Diou qu lou mnaavo. Oqulous qu font loi gozlos d'oqulo mno, soun lo mmo caouso. Dijo m'n paou vir si lous euras pouodoun fa poou o lo bravo gn. On joma fa d maou en dngu ; tout i countrari ; fon qu d b mmo n d'oqulous qu lious voloun maou. Vous, pro, sob par, voui dis. Lou journal qu vous parl, countavo qu'on bien fa maou o lo Morianno, qu mmo, d'un paou mai l'eslronglavoun lo paouro bougro !... Et dijo doun qu'es ilo qu o toujour cercha o lous otoqua ilous 1 Lo Morianno otaco et perscuto lo rligiou, et ilous lo dfendoun. Joma aoutromn on fa ni foron rien couontro un gouvernomn hounest et rosounabl, counio qu s'opl. Voui dis, pro, qu ncaro uno fs, sob par. Si lgissia lou journal, sria pas ton n rtard ni ton incrdul. Quand l'an o lgi l'Ardche rpublicaino ou lou Lyon rpublicain, l'an s pu fi qu tout oco 1 Mais enfin, qu li o doun dn to gozlos !

89

Oh si sobia ! Escoula, tn : Pori qu tr euras d cantoun on porla et monuvra couontro lo Morianno, tolomn, qu d'n poou mai' la chobussavo ! - lor, voui, moun paour Louo : co chonjo lo bsougno ! ! Trs curas d cantoun !... Fou tr !... Tant qu s parlo qu d caouqu trasso d curotou d compagno, eo passo ! Mais trs gron curas!... Hmmm!... Et d qu'on fa, ocous trs gron cura ?... V, pro, on fa, en dit, qu'oco fa trombla ! N'i o vun qu, h b, o meunta n chairo pndn lo gron-messo, et prchavo couontro lo Morianno ; s'ibrossiravo : Mes chers frres, disio, votez pas pour cette guze, ni pour sa erapule ; si vous votez pour eux, vous faites un pc mortau, et vous tes tous des dan n ! Hmmm ! !... n'n disio b prou !... Et l'aoutr? Oh ! l'aoutr, pro, ro b 'ncaro pu pire. O pacdi dn lo gliso, passoqu, mai que fuguess iel, oousavo pas blou bien. Mais coumo sourtion d lo messo, ocomp soubr lo plao ma d milo llur, et lions digu : Messieux, citoyens ; nous allons tous vol pour Henri cinq. Seulement, qu'il faut tous y aller en frappe ; et nous crierons le Ion de la charu : A bas la Marianne ! Vive le comte de Paris 1 Oh!... co's pas poussibll! mais l'on pas foutu n prisou, oquel d'oqui? Pas ma! Es-qu lious lassoun pas far tout c qu voloun, iaro ? Mais, pro, co's par, ncaro. L'aoutr on b pu lun ! !... Pori que dovon qu d coumena lo gron-messo, vengu s plonta 'qui dovon lo tablo d coumunioun et digu : Mes frres, aujourd'hui, c'est le dinsance qu'on va voter. Seulement qu'il y a beau-

coup d Satan par les quartiers de la commune. Nous avons besoin de les tous excumger. C'est donc pas dans l'Eglise que nous allons jeter aujourd'hui l'eau bnite ; mais il faut que nous fassions l'aspersion le Ion des faubour. Donc, ne languissez pas, et attendez-moi-z-ici. Em' oco, pori qu rentr dn lo sacristio ; fogu prn i suisso sos pu jentos brayos rougos ; li bol un corni d jondarmo pl d buletin qu'oyo bnsi, prngu soun goupilloun et : allez, per choriiro !... E furgur tempestat ! sou fosio n espouschn touts lous oustaou. En mmo tn, loui buletin plovion d pertont iton fouor coumo l'ago bnto. Taso, taso t, va, simplas ; n'n diss trop ; m foras pas encriro oqulo 1 Voui dis, pro, qu co's bien vra. Co's loui journaou qu ou on rocounta ; et, si qu'ro pas vra, loui noumorion pas blou, ocous trs curas d cantoun. Srion pas ton simpls 1 I Ah!... si loui noumoun, co diffrn I ! Et caou soun doun, ocous trs exoltas? Eh b, pro, li o lou gron-cura d Lovoulto, lou gron cura d Son-Flicien, et lou gron-cura d Son-Morti-d-VoIomas. H ! ! Mais bougr d foutraou, sis touto-fait simple iaro ? As perdu lo testo ? Bts lo berloco? Mais, pro, si voul pas ou crir lnz, lgissez VArache rpubllicaino d'i 18 d'otobr ; et lou Lyon rpublicain d'i 17; et m'oco pii, m sooupr o dir si voui blagu. Co'lis escri; imprima tout d'ilon, textuel 1 Mais gron couano qu sios, co ro doun trs rvnan, trs trvos. Es-qu doun sabs pas qu'oqulous trs gron-curas qu parls soun mouorts et enteras dsempii trs mss, et qu lous on pas

91

noero romploas. Qu ni o d noumma qu'oqul d Lovoulto, ma qu li s pas mmo soulomn ncaro instolla ? Goumo aouss dire d bolivernos poreillos? Ooumn, l fas pas foutr d tu, qu iou n'aurio vergougno I ! Eh b mais pro, perqu doun ou on mtus dne' oqulous journaou. Co's, moun fon per t far vir lous cas qu l'an dou far d louts loui journaou rpublicain. T disQun joma un mou d vrita, surtout quand t parloun d curas, d poulitiquo ou d rligiou. Pamn si oquesto es coumo m dis, chaou qu'oqulous qu lous fon siayoun mai qu messoungis. Vejo moun paour Louo; quand lo possiou d far maou, s'emparo d caoucu, li douno uno molooutio bien dfcilo per gori. Li o caoucos onnados, loui mdcis d vs Aubenas fuguroun oplas dn plusiur coumunos d'os enviroun, pr un'espo d'pidmi qu s li ro dclorado. Oqulous paours moussus, li perdion liour loti. Ganto moloouti pouo restr' oco? s dmondavoun ; lous us s'ibrossaroun, lous aoutrs troncailloun coumo si roun fiouls, d'aoutrs jouortoun couontro los pouortos, d'aoutrs bromoun d bestigs. d'aoutrs s batoun, d'aoutrs couroun coumo d chis espouisounas, d'aoutrs s lvoun lo nu ; dvoun ress poussdas, co's pas poussibl. Enfin vun d nostous dioscoridos, s'ovis d far uno expriano. Coumo s'ro ovisa qu lo pluspart d'oqulos testos oyon pas l'air tro timbrados, s'ovis d n'n durbi vuno, et sabs o qu li troub ddn ? Uno tooupasso qu l'y boulgavo, oui moun cher. Uno bouono prso de pbr, qu, en fosn esfournuda bien fouor, lious lo fosio sourti per lous nas, ro lou soul rmdi qu loui goriguess d'o-

qulo morodi molouti. Gaouso d'oco, l'oplroun * lo Pbrino. N'n monco pas, ncaro eijourd'ui qu'on pa prou estournuda.

(10 Janvi 188)

diabl
Ah a, dijo Fouyri, li fass r plus doun iaro ? Eh b mais, vjo, moun paour'omi, l'an pouo pas pica pertout o lo fs. Piiss sabs, loui mlious utisss fnissoun pr s'obna. Dariiromn, vougur foutr un co d fou un paou fouor soubr lo testasso d'i vil Grvy ; m troumpr et piqur soubr oqulo d'un grond osnas, et, mofinto, dspounchr moun fou. Coumo lou chon qu fouos s tout clofi d ron et d mauvaisos herbos, co's pas i prumi venguqu pouod fisa moun ooutil pr opouncha, etl'empourtr o Versaillo, vs l'oncin monschaou d'i Ri. Oqul jour s copitavo maou ; m l'a rcountrr m'uno bando d blou mai" d 350 ibrougnos, brgands ou copous ! Lou diiiabl l'a ro. Enfin, o fouoro d rouda, fnigur pr trouba vun d mous omis, et n sooupr pas trop soubr qu dvisa, porlroun cl lo Marianno. Ah a, iou li dmondr, tu qu sabs un paou tout, dijo-m, sioupl, perqu oqulo vieillo rosso d saourno es ton diabl ?... Mais ou sabs pas, m respoundgu moun omi, mais co's, qu l'es lou diabl, ilo. Co's esta

93

malhurous pr nous aoutrs, mais lou pupl, o fa coumo iou pr lo tsto d Grvy ; n crsn d vota per lo Marianno, on vota pr lou diabl ! Mai', bougromn qu'es quriou lou chonjomn d lo Morianno n diabl ! Laisso m t counta oqul' liistoiro : Li o d'oco caoucos onnados, St -Pierr, s troubavo d ls ; soun obro onavo pas vit, et, bodoliavo oras los pouorto d soun ciel, Ocodoun, sor un moumn n mtn un cougn soubr lo codaoulo, et on trouba N.-S. Ah a, Mstr, li digu, l'an s'embestio ila iaro ; l'an vi presqu plus vni dengu. et si 'co duro gar mai', pouir sora 'n claoul... Pii, coumo vous dis, l'an s'ennoyo. Lio tout-aro dso- noou ofis on qu sous oqui o sugna lo pouorto d vost PoroJi ! L'an forio un tour d permnado voulounti, pamn 1 qu n'n pensa, Mestr ? Voui mai', sou m smblo, oouria bsoun d'un paou d distrociou, dsmpii que s 'qui ossta per juja oqulous qu'oriboun d frs. Si l'a dovolavoun un paou oval, soubr lo terro?... Caou sa counio'co s la passo? Coumo'co l'a s?,. D qu's caouso qu'oqulous qu rntroun ici s font tont rars ?... Et piiss, Mestr, co's ncaro un paou coumo din qu'un tn m vost discipl Jon, qu'omoya ton ; soui jolous. Ainsi, tn, l'on sa prou qu vous, s lou mestr ; mais enfin, d tns n lossa vosto moma ona permna priquoval ; oqui vount s mouostro, li bostissoun d choplos, tout lou mound li cour d cnt lgos... Et, un paou chascu son tour, srio pas trop Iou? Qu n'n dis ? Et b mais, Pierr, as b gar b rosou ; iou t pnsave pas'qui ! Itobsi vols, la dovolorn un paou. Mais, sabs, siajos prudn, et m vass pas far oval caouco foutrolado !

94

Oja pas poou, Mestr !... Doun, lou lendman d bouon moti, N.-S. et St-Pierr portiguroun touti dous per sa vni fa'n tour. Mais, dqu pouort oqui, Pierr ? digu N.-S. Eh b, Mestr, coi moun gron sobras I Vjo, moun paour'omi, si vols m crir, m lossoras esta' qui toun sabr. M n'en fass toujour eaoucuno, ou sabs b ! et piiss iou m'ou chaou ptossa ! Co's coumo din qu'un tn oval i jordi d'os oulivis, t'nsounti b, que couprs l'ooureilio d'i paour Malchus ; et iou m li lo chooupgu ptossa. Vol pas qu pouorts toun sabr, t dis ; lasso l'esta ila ! Oya pas poou, ona, Mestr, encaro' no fs, sri prudn, quand vous ou dis. Mais laiss pas moun sabr ; s trobo ton d voulur ou d mauvais sujis, qu ovn bsoun d pour noui dfnor si nous otocavoun. Enfin t, sis toujour le mmo otesta. M semblopamn qu lo licous qu'ogurs oval din lo cour d'i gron-Prtr t dourion far mesfisa un paou mii ! Perqu l'io rin o rosouna'm tu, qu sis toujour lo mmo caouso, fa c qu voudras ! Mais, vjo, t'overliss bien ; iou m'envir plus d tu ; si fass d'aoutros soutisos, los ptossoras si vols co's toun ofar. Sia tronquil, Mestr, m'en charg !... Et nostoui dous vsiturs clsts dovolroun. Oh!... pamn pamn !... Qu d prougr, Mstr ! Ou oourio joma crsgu !.. Sa venguroun tro bouon'houro, per far nost'obro, tn ! Si oguessoun otndu ntro vui, aurion pougu vsita tout l'univer, m lous chomis d fr, ma nous srion pas ton countrons. O luo d nosto trasso d borquto qu monqu touts noui nja

oval o Gnsareth, oourion prs d gron bostimn o vopou.,. Can dommag proco, qu'ayoun monca ton d coumoditas !... Iou qu per vni enjusco o Roumo, m countronigur pndn blou sii ms, mai'encaro monqur pri en routo... Co's coumo lou Paul; n'aurio fa, d chomi fita d'i chomi d fr ! Rien qu o p djo, vsit presqu touto l'Uropo !. . Taso, laso-t, t, moun paour Pierr, sis toujour lou mmo, sabs pas c qu diss ! Es-qu l'an va din lou Porodi me lou chomi d fr, dijo !.. Et quand mmo, sabs doun pas qu co rien qu lo rligiou qu'ovn estobli qu's lo sulo caonso d touti lous prougrs, d touto los inventiou ?.. . Qu si oguessoun torda enjusco vui d vni sauva lou mound, lio pas soouvogino qu possss lous homs ?... Ov rosou, Mestr ! Eh bdoun?... T, espro m'oqui un moumn, et longuissios pas ; qu m chaou far uno coumissiou vs un d mous prtres qu's oci pas lun. Et m'oco, N.-S. loss'sta St-Pierr tout soul. Pas pu Iou l'ogu quita', qu'oquest vgu sourti lou diabl d doris uno jorigo, et un gron solop d fennillas ddarris uno por. Oprs un moumn d'insulto, s sooutroun o lo plisso, et... oui, s'schobillovoun ! St-Pierre loui lss b s bourra un moumn, mais pamn, quant vgu qu'oco onavo vira n maou, s'oprousch m soun sabr, pr lous spora. Ei prumi mou qu vougu dir, l'insult roun il. Ocodoun, viou toujour coumo lo poudro, s rtengu plus, et un gron co d soun sobras en chascu, liou coup lo testo franc o touti dous !... Pas pu Iou lou co douna : Oh 1 pamn ! digu, d qu'oouras fa tu !... Et toun Mstr quand va oriba ! d qu va dir? Si qu'ro qu los oou-

96

reillos, srio par!... Mais, los testos?... Ptossn m'oco tout d suito!... Et, s li orop. Coumo fnissio d coulla lo sgoundo testo soubr soun codabr, N.-S. orib. Et qu fass oqui, Pierr ? sou li fogu. Eh b, Mestr, excusa m encaro'quest co. Oqulous doui bougrs s botion ; i crsgu bien far d loui vni spora, ni'on insulta, et d'un co d sabr dn lo vivocita, lious i coupa lious testo, laro, ou vss ; i prou bien russi o los coula tourna. M semblo b qu lious couol, li es pas ton pori qu d'ovon ; mais, itob'co onoro, vs ! * T!... jt!... D qu m'auras ma fa ! M'ou imoginav !... Poudiosb lossa toun sabr omoundaou, quand iou t'ou disio ! Et ou vs b, Mestr ; mais enfin, l'i o pas trop d maou ; ou ptossa!... Oh nta bien, imbcil ! Tss pas t, qu t sis troumpa d testo ! Qu m'as mtu oqulo d'i diabl soubr lou cor d'oqulo fenno qu'es lo Morianno... Ero b djo pro guzo, prou diablo, sans qu m lo chongesss tout-o-fait i diabl n prsouno... Co's qu iaro, moun omi, co pouo plus s gori ! Diabl s, diabl sro toujour... Co's caouso qu soui membrs, loui rpublicain, n ovr lo testo d' diabl pr lou dirija, soun pas copabls d far lo rnondr caouso d bien. Foron joma qu d maou, d brgondags ; d perscutiou couontro lou boun moud ; d couquinorio d touto sor'to. Moussu Thiers disio un jour : Touti lous rpublicains soun pas d voulurs ; mais toutes loui voulurs soun d rpublicain. Bien Iou, sinoun djo, sro iton vra d dir : Touti lous rpublicain soun d voulurs. Paro qu, n vsn ce qu s fa, oqulous qu'on d bouon sn, voloun plus, et pouodoun plus resta rpublicains.

(17 Janvi 1886)

Loi bestios molaoutos


[Imita d Lafountaino et d'oquel d NmsJ

Disoun qu'onciennomn, ddn nost pos Li ogu dn lou bestiaou c qu'oon joma vis. Crs-ou, lossa-ou; faou pas d poulitico Ours, Lioun, As et Chi, tout o'to lo coulico. Ah ! cholio vir' oco ! Dn lou pra lou moutou, Bnlavo tristomn, lo bav' o soun mntou, Chabros, Vachos, Chomou, olon perdu lious pousso, L'Elphan s'estoursio, ou grotavo le mousso, Lou Ronar oo dit : Odussia pouloli. Lou Loup couontro lou mur frtavo soun dori ; Bbo fosio lou Biou, et lou Cha tristo mino ; Lou Sing s plognio ; plouravo lo Mounino : L'As bien mal'hurous eseoundu dne' un traou, Los ooureillos en l'air, bromovo ; lou foutraou ! Et lou Lioun il ma, hier fouor coumo Samson, Vui tout ogongouli, jaoun coum' un estron, Oo plus d'optit ; onavo li pta ! M'oqul pidmi, rien poudio rsista. L'i oo ma d sii ms djo qu'oco duravo, Paou per co lou pos pamn s dpuplavo. Ologuia, lou Lioun, mond qur' entour d'el, Touti lous onimaou. Et, tnguroun counsel. Eroun touts n dou, oon lo min' inquito... Soubr 'no pir' enfin lou Prsidn s'ossto. Priso 'n paou d toba, estournudo trs co S lipo lo moustach' et coumeno d'ico : Messieux, qu'aurio bsoun d m scha lo gulo, Chooudrio-t-y doun crba !... Ouf ! lo tristo pilulo ! Co's certain, mous omis, counvn n'n m iou, Noslo moouvaiso vid' o focha nosi Diou ! Despii lou ms d Mar nous fa pas bouono mino, Los foudros d soun ciel soun couontro nost' ichino.

98

50 coulr' en tout tn lou msehon o senti, Tant qu'o pas tout d'i bouo mouslra soun rpnti, Ei foun d nost- cur chaou qu lou rgr rntr. Lio qu'oco per gori nost gron maou d vntr. Dovon qu nost maou vnio 'ncaro pu la, Nous chaou per l'resta invnta caouqu bia. Vi lous homs souvn, dn l'histoiro ou i vis, Viin dounavo so pl per sauva lou pos, Vtn d nous aoutrs doun san dmonda soun resto Dou soubr lou buchi lissa coupa so testo. Qu'n sacric doun s douon' o Jupiter Qu'o li ogrodoro mii qu touts lous pater. L'on sa prou qu quand chaou far lou sacrific Pr oqul qu's buscla, co's un famus supplic ; Mais enfin, mous omis, forn bien otnciou Qu lou pu guzordas siervi'o rimmoulociou. Chaou doun qu'o aouto vous chaseun m fronchiso Tout coum' n counfciou rocouont so soutiso. Iou vaou doun coumna bravomn lou prumi, Touts pii m sgr, njusco 'i fin dori. D qu voui diri doun"? Sob qu'i bouono dn Et vosto paouro pl n'o soufer bien souvn ! Mmo m'es oriba, (Oh ! golovordori S's poussibl pamn ton d guzordori !...) M's oriba, quand trop lo fom m trovoliavo, Qu'oprs tout lou troupou lou pastr li possavo ! ... Cant mounstr!... dir. Oui, mais sous dcida 51 sous lou pu couqui, d m socrifia... Dio ! Dio ! Mstr Lioun, n'ov b fa caoucuno D touts vost rgn' o pas fa lo fourtuno, Malgr 'co iou vous trob' un paou tro scrupulous, Sou fogu 'n gron sinjas tout magr' t tout fouyrous, Monja caouqu moutous ! Pisto ! lo grond' ofar ! Soun fas qu per oco ! et lous paours niflars Dourion bni lou ciel, s crir bien burous D'ess ploumas, roustis, et mostjas per vous! Et lous pastrs? Qu soun? Sirioun qu d conaillo Qu nous tratoun toujour como 'no cossibraillo ? Nous fon bien mal d maou qu lous paours moutou, Mai qu n'n monja bien, n'n monja joma prou ! Tout escha sun discour lou sing terminavo Qu'un pieomn d man m gron bru l'oprouvavo.

D picomn d man, d tout tn nio 'gu prou Soun toujour d'i cousta d'oqul qu'o lou bostou Mais, silence! Escouta : lou Tigr s confesso En mmo tn aussi, so fenno, lo Tigresso, Moun Dieou ! Qu d pchas, qu d'obourainociou Coumo ou'si tout oco sans qu l'indignociou S'imoud d pertout ? Quand d hounto n'n plouroun Lousaoubrs loui rouchis.et qu loui lou s'ncouroun! Et pamn ! on crir?... dngu n'n soufl mou Sia fouor, moustra loi dn ; s sr d'ov rosou... Oprs lou Tigr, l'Ours fogu so counfessiou, Il mai n'oyo bien prou per un' obsoluciou, O soun tour l'Elphan donn d soi nouvlos, Porl bien sans tussi, mal n'n digu !... d blos !.. Pii lou Loup tout countri, digu : Ma culpa, Moun Diou prdouna m ! qu li tournori pa. Lou Ronar m so man piqun soun mbounil, M'uno couto 'dori rdo coum' un fusil, Coumo lou ri Davi gravomn entoun, Un gron De pro fondis et Miserere-me. D vs lou Gnest, un Bouochi mstr d'armos, Vngu ma orousa lo terro d soi larmos Crsion qu'ro dabouor un diabl d l'enfer, Un diabl ! Mai qu'oco ; auria dit Lucifer M soi bonos n l'air et so lonjo borbasso, M sous piou ilissas, soun mntou pl d crasso. Dj' oo coumna d dir sous pcha. Mmo lous counf'essav' en tout humilita Quand pii tout dne' un co loseh 'no ptorado, Qu'empouisoun soudain l'hounonrabl' ossemblado, Sioupl perdouno m oqulo distrociou... Co pouo bien oriba o vous coum' n d iou !... Couqui ! Ptar d sor ! respoundgu lo foulo ! Poudn per gora 'co brunla fouoro frigoulo. Djo n'oyon bien prou d senti lou bouch San vni li ojusta l'aouro d toun bouf! O d'oquel animaou ! Noui vn empouisouna ! Un' aoutro coum' oco nous mpouorto lou na! Enfin, v ici lou tour d'un paour pouortofa, Un Ase, dibrolia, maou foutu et bien la, Bouonomn s'ovonc n mancho d chomiso, Pourtavo sous soun bras, uno vestto griso

Lou prnion tout d'abouor pr un gron guzordas, Qu'oyori vis bien souvn d'i cousta d'Aubnas. Mais s'ovisroun Iou qu'ro rien qu'un paour' s Et lossroun porla lou nouveou persounag Estournud bien fouor, pii digu: Messieux ; iou, M'en souvent qu'un jour, (qu'ro 'lo fi d'obriou,) Rvnio d'i mouli, et soubr moun ichino Pourtav' un douor pl, vubouissou d forino. Er o jun, r las. Possrprs d'un pra, Et coumo per lo fom m sntio dvoura D l'herbo m moi dn un brisoun toundre ot Lo mostjr' un paou, et piic l'nvolr, Qu d cos d bostou m voougu 'co ! pamn ! Et proco n'i oo pas per descrossa loi dn ! a Per descrossa loi dn ?.. Gron guzas sans counfcieno, Mais li pnss doun pas ! Mrits lo poteno !... Si ou coumprns pas, co's qu sis trop foutraou, Sgur tu sis soul caouso d nost maou ! D tant qu sn oci, sr, as lou mai d touor Es lou Diou Jupiter qu dmondo to mouor. L'As, qu tnio 'ncar' oso vieillo coudno Brom, rpt prou, mais subigu so peino. Ansi n'n va lou mound' oco's bien lomentabl L'inoucn bien souvn pago per lu cc-upabl. Oui, s's vis d tout tn, dessoubr nosto terro, Loui brgan os hounou, loui bravs en golro. Sia boun rpublicain, et surtout dputa Poud toujour mnti, signa 'faou et troumpa, Ess bancorouli, bien rompli vosto pouocho N'oya pas pou, dngu vouscerchoro nicrocho! Mais, s counservatur, sugna-vous ! Si poudion Dne' un viromn d'ul, sr vous escousjorion ! Prfet, s hounoura, n poyn pas los taillos. Mais, paours poison, s trota d conaillos, Mai qu'oa pas un soou per nourri vost' fou Lo rpublico dou vous sua 'njuscoi son. Sia pa 'n rtar sinoun lou prcptou oribo, Et bien Iou oprs il l'huissier m'uno ssido. Oma bien lous plosi ? Sia fouor rpublicain, Pii per lou Ginest, proucurou diro rien.

Mais mesfisa- vous bien, si s pas d lo clico, Car vui un paou pertout rgno lo poulilico ! Per lou mndr trovr, per lou mndr poutou. Vous espousa blou o vint on d prisou ! Sia fouor libr-pnsur, fran-macoun, igonaou Poud coure pertout, broma coum' un foutraou Tout vous sro permsoui lo vieillo Morianno, Et joma soui vorls vous cerchoron chicano. Mais sia bouon cotouli ; ou vs coumo iou, Chaou pas qun proucessiou prga vost bon Diou, Si vns o mouri, coumo co's bien proubabl, (Dis-m si co's pas caoucoun d'obouminabl,) Dne' un ndri bni o luo d'ess' nlra, Voui mtron malgr vous proch d'un clra. Voudrio voui dir 'n mot d l'escolo laco, Mais sob coumo iou qu's oqulo boutico. Oqui lous fran-maoun lou diabl lion mlu, Tu voudrios lou bon Diou ? Eh b tampis per tu ! Dln lo Fran' ou vs co's plus lous onimaou Qu d'uno pest' ofrous' on ressenti lou maou. Co loui bouos citoyn qu'enduroun lo eoulico Dspii qu subissn lo tristo Rpublico. Ilo coumno mai d'ov lou cholra Lou Tonkin, soun vntras pouiro pas dijra. Tigrs, Liouns, Bouchs, Loups, Roinars et Mouninos, Despii los lciou font touts tristo minos, Paours rpublicains ! ov bien maou d vntr ! Mmo lou prsidn coumno d lou sentr ! Grvy, Ferry, Paul Bert et mestr Goubl Foron touts bien lou un petit soouterl. Lo Frano soulomn s viro soulojado, D touts loui vaurien quand l'aurn ntejado. Lou FOTJYRI GROTUSO.

ET LOU PAR

P.-S. Dmond excuso os sobn, si loi rimos soun pas toujour bien crousados. Sous esta Iro preissa.

(14 Fbri 1886.)

Lous conts d'o Lutin


Eio s possoro ntour l'onnando 1937. Lou Fouyri sro'n paour vil d nonanto-trs on. Ossta, oqui, i car d soun fio, soui lo blo chominio, touto ngrgrsido pr lou fun, rocountoro, pendn loi' lonjos veillados d l'hiver, ce qu s possavo din l'oncien tn. O l'nlour d il li auro sousfon, sous petits fon, loui drouls et loi droultos d sous petits fons, qn rgordoron lious grand, rirgrand, etc., n drubn d'uou coumo d ptasss, et ausoron pas soulomn boussa. alomn l'escoutoron m go, cstounas d'ausi d poreillos caousos. Oras lo mai, se viro lou gorou pro d'os fons, qu cacho de nouzs ; vs lou dryssodou, lo moma qu lavo los isinos ; en fao d'i viel Fouyri, 1 i o lou Milou, lous ps soubr lou londi, ocouda soubi' soui ginoul, m so teslo ntr soi man. Oras d i!, lou Gustou, dri, lo douos man din sos pouoehos qu rgardo lou o n escontn. Ei chodiirou, lou Sylvain que lvo lo niflo d tns-ntn per oresta Ion groumel qu voou pas resta din soun nas. Enfin, ntrmii loui ginoul d'i paour viel, l'i o lou pu jouin, Joouslou, prou onuya d lo jouquto qu 1' empaeho d'escouta sriousomn coumo voudrio. Parl pas d los douos ou trs droultos qu soun oqui mai, o pigna lou cha, ou o dire o lo moma : Ei s. vol bour ! Ocous paours fon soun lalomn estonnas, d tous c qu lious couonto l'oncien. qu touts ptitouns qu soun, ou prnoun tout pr d sourntos ou pr ds conts d lutin. O possa d tn, mous paours drouls, l'ious

103

dire-, qu lou bon Diou vous prserv d lou tourna veyr ! L'i o d'oco blou mai d 51 on ; lou poys que possavo pr lou mii civilisa, ro gouverna pr un groii bostar d fnnillas, que lous us oplavoun Moriauno, d'aoutrs lo Guzo, cooucous uslo Solopo. Oqulous noum, lous oyo gogua pr so moniro d gouverna lou poys. Quro un' espo d fado d malur, qu'oyo brulia, pori, n 93 d l'aoutr si cl. et ro lo fil lo d'un noumrna Lucifer et d so mstrsso oplado, din lou porla d'oqul' tn La Franc-Maonnerie. Qu'ro doun uno bostardo d lo pir' spo. Pr dirija soun gouvornomn, lo Guzo s servio pas d mound coumo lous aoutrs, mais prnio d Lutin. Sob, mous fons, d'ocous espos de dioblous qu bien oncinomn*trevavoun pertout., et trounipavoun toujour oqulous qu lious rndion caouqu servic. Ainsi, m ropl qu mo grand, m countavo qu'uno fs oyo ocompa un gnt eschoboutou d fiou, et quand Vogu pourta blou douos houros d chomi, l'i scrosavo so pouocho, et mmo l'i extrip soun fondiou. Tant mai onavo, tant ma psavo. Quro un lutin chonja en eschoboutou. Ocodoun t lou fout ila. Au diable toun lutin! sou fogu. Oquest, pr tout reniorciomn, fogu douos ou trs viropassos, et li losch uno ptorado. ^ Eh b, oqulous qu gouvernavoun d'i tn d lo Guzo qu vous parl, roun touts d lutin. Lovognavoun bien lou paour puple, pr s fayre pourta, pieyc, pr rmorciomn, li fosion pas soulomn uno bessno. V, mous paours fon, oqul tn, ro louto-iait exlrohourdnari, et si iou l'oyo pas vis. sr qu pouyrio pas ou crir. Per tout vous counta c

qu s possavo, n'en fnirio pa?, niais v n'oci un paou n obrja. Dabouor, oqulous lulu (loui dioblotous d loGuzo), quand voulion s fa pourta per lou poison, li oproumtion : Libert, Egalit, Fraternit, Ordre, Scurit, Economie, Paix, Prosprit et bien d'aour. Lou pupl, paour bougr, qu sobio pas qu'oeo ro d lutin, lous pourtavo coumo'n foutraou, et n'n robio just loun countrari d c qu otendio. Ainsi, pr Liberia , v ici, mous ton, c qu dounavoun loui lutin. Quand lou puple oyo vota sloun soun ido, lo chambra d'oqulous dioblous, cossavo soun vot si ro pas pr oqulous d lious mno. En 77, n'oyen cossa 80, et n 83, blou 23. Piyc dision i pupl qu'ro simpl, borbar, ignourntas. Qu loui ractionnaire voulion obouli lou sufrag universel, tandis qu'ro r qu ilous qu l'oboulission n cossn ses lciou. Loui ractiounairos, pr resp pr lo liberta d'i pupl, oyon pas vota uno sulo fs pr cossa un1 lciou do lutin. Toujour pr resp d lo liberta, lou gouvernomn d lo Guzo envouyavo d prfs, d commissaire, d jondarmo, d sooudar et mmo d gnraou, m d'apios, d rssos, d birous, d cougns pr esclopa los pouortos d'o rligiou ou d'os couvn, et lous foutr dfouoro, quand oqulous paour mound vivion vs ilous tronquils n fosn qu d bien n touts. Soravoun d glizos, et mtion lous scl o lo pouorto. Goravoun o los coumunos lous frros et loi sr qu s li espuisavoun pr l'omour d'i bon Diou et d'i pupl, o nseigna lous fon, et o n'n far d bouos et hounests citoyen. Et quand loui niairos ou lous pres d fomillo se li opoousavoun pr counserva lious liberta, ocoudoun oribavo

*0o

d'hussiers, de commissairos, d jondarmos, pr lous ooublija o octa d droulas ou d droulassos lacs, qu'oyon dfenso d porla os fon d rligiou, d catchitn, ou d bon Diou. Eroun bien poyas pr pas fa gron obro, paro qu lous porns indignas, voulion pas, mrosou, lious bola lious fon, pr n'n fa fair d goloupin, d'esfrounlas ou d rion qu vaillo. D mai, dfendion los proucessiou. En fait d' aEgolita, tout pr lous lac, rien pr lous aoutrs. Quand fosion lo guerro, loui luln s fosion ploa din caouco prfturo, taou qu d noummas Rocho, Glauzel, Fougeirol, et fosion balr lous aoutrs. Ilous s chooufavoun. En fait d' Ordr, rvoucavoun 620 mojistrats ou juges din lous tribunaou, paro qu roun pas d lutin, mais d'homs d sn et d'ordre. Per donna lo Scurita , fosion sourti lous coumunard d loi golros, fosion d fouortos pnsiou os pillars, idavoun ou fovourisavoun loui voulur, prdounavoun lous ossocin, lous ncourojavoun ou lous escoundion pr qu lo justicio lous oguess pas. Per Economie , gospillavoun l'orgn tant qu poudion n bostissii pr escolos d chostou qu'o'on ni sn ni rosou. Gravoun d miliers d'omploi nouvou, per coufla touts loui lutin iton goulus lous us qu lousaoulrs. Emprountavouncountinuellomn, aumntavoun los talios d'uno moniro vergougnablo ; pouzavouu din los cassos d'espagn d'i paoure ouvri ; prporavoun lo bancorouto. Envoyavoun l'orgn i Tonkin! En fait d Paix , fosion countinuellomn batr et mouri per milliers nostous sooudar n Tunisie, o Madagascar, i Combodge, i Tonkin, toujour bien lun perqu lou pupl s'n ovisss pas ton ;

106

et per loti eountnta ,1'i dision qu'oeo, s'oplavo pas 10 guorro. laro, pr lo Prousprita , fosion orsta los fobricos, lous otlis. Fovourisavoun loi gr vos ; fosion ntra tant qu poudion loui blas et lous produits de l'strongi ; empochavoun lous coucous, loi sdos, et lous aoutrs produits d'i pos d s vndr n d'un prix rosounabl. Oprs tout oco, loui lutin fosion far lious lciou os frais d'os counlribuabls ; ro caouso qu lious coustavo par d far involida. Pr omusa lou paour pupl, et s foutr d il ni paou ni prou, sans vergougno, lions journaou, 11 countavo r qu d sourntos. Ainsi, lious fosion sriousomn l'histoiro d trs curas mouorts despii tri mss, mais rvngus de l'aot r mound exprs pr far vota countro lo Guzo ; d'aoutrs curas qu'oyon tngu buvto, qu'on fa brunla uno chabro blancho tonto vivnto ; d'un ovsqu quro vngu o Vougu (dvio ress o mijo nu, per qu lou veguessoun pas), pr monuvra couontro lo Morianno et o Lussas vount l'oyon insulta. Pieyss, pr s pora d lo vergougnasso d poreillos bolivernos, dision qu'ro lous clricaou qu ou nvoyavoun o lious goztos ! ! [Perqu doun li ou imprimoun, oqulous gron foutrolasss? Smblo que vaudrio lo peino d'ona un paou o Vinfourmocio ! ) Un Goubl insultavo l'Ovesqu ; loui journaou oprs il. Pr coundonna un paour prtr et loui malhurous qu soulojavo, o crba d fom, lou fosion dinouna o faou i Prf, pr un mtro ou pr lou pu guzas d lo coumuno, fosion gis d'nquto, et escoundion lou nourn d'i dinounayr... V'qui. mous omis c qu s countoro d huotous et d vergougnabl o li pas crir dn cnt ons

107

d'oci. Et pamn. ou vs, co s passo coumo'co vui. Oya doun prou d sn, d'oraour-propr, et d courage pr scouba coumo chaou oqulous lutin de St-Prix, Boissy-d'Anglas, Glauzel, Fougeirol, Dguilhem et l'aoutr, Sauvn lo Frano !

(t t juillet i 886. )

Los Obeillos, et lous Chobrillon.


FABLO Un co li oyo'n bru Druj'et bien escoundu Sous uno blo treillo Ero tout pl d'obeillo Qu trovoliavoun bien et mnavoun pas bru. Vivion hounestomn Fosion pas politico Travoliavoun persn, Et per gouvernomn, Oyon lo Rbublico. Lo Rpublico I... Oui ! Mais pas'qulo sooumasso, Bostordasso, Guzordasso, Qu'o luo d rjoui L'hounest trovoliour, sa qu li fa d crasso. Vous chaou pas crir pamn Ou'oco duress loutn : Morianno per fa merveillo O bsoun dss pas vieillo

Dn cnq ons per lou mai', ou vs bien souvn, Sa pas plus ce que fa, perd tout soun paou d sn. Dn l'eisson qu vous porlav, L'ordr rgne toujour Tant qu'oguroun rcour Os coussel d'oco pu brav. Mais bien lou D bortovou Venguroun counta d bourdo Ei pupl qu fa lou mou Qu foutraou so pleino pou Prngu boraou pr coucourdo. SB* Escouta ; crs-nous ! Obeilllos Ton brovtos, Sn ni meschon, ni jolous, Mais voudrion Si poudion, Dmni vostos oubrtos. Coumprn pas lou prougrs, Ninoun vostous 'intrts 1.. Vs pas qu'oco's uno vergougno, D suffri vy vous talo bsougno ! ! Qu'uno bando d moussus, Iton richs qu goulus, D'i tn qu'ci suza et bv d'ago frescho, Omoun sans s gino, ilous suoun lo brescho. D Bourdoun, d Couriin, tout lou mmo cobaou, Bouos per sugna lou bru, et per cura l'oustaou ; Tandis qu'ici tout lou jour Soubr los flour los pu naoutos, Soouta, malgr lo cholour, Per bien chorja vostos paoutos, D mou rousse Lou pu douc, Si 'co fni pas lou, n'n toumbor molaoutos ! L'on sa b qu, moun Diou,

Chaou trovolia per viour ! i Mais, chascu d'oco siou Dourio monja et bour ! ! Doun,zou ! ann! Lou co qu vn, Grs-nous, et vota rqu per nosto raeo, Vir, qu d bouonhur, s'no fs sn n plao! Lous Chobrillon ansin porlavoun ; Los Obeilltos escoulavoun, Et per oousi pori discour Toutos courion o lious entour. Pii d ma en mai estounados, S vsion toutos obouliados Noun soulomn d'oousi porla ton bien, Mai 'ncaro mai' d vir' ocous soutiens Ton bou et ton lusn qu d pertout brillavoun Qu'njusco lious prla vs ilos s'obissavoun ! Car joma oyon vis, Dn lious petit poys Lous Chobrillon, ni mmo los Tnlies, S rsooudr' o porla m d paouros Obeillos 1 Itob s' oya vis, lo gntos lciou Nou joma sro fa talo rvouluciou Touto los obillos voutroun Per lou porti sans hsita Et lous Chobrillon sourtiguroun En bien blo mojourila. S'oguessia vis per los frigoulos Permna lou pupl Obeill, Far cinquanto forondoulos Chonta pertout soun rveill ! ! Paouros smplos ! Paouros foutralos ! Et coumo s'ovisroun lou Qu vnion d buscla lious los ! En voutn coumo d'estournou. Lous Chobrillon rntras uno fs dn lou brus Rodicaou, sclras, et baudo d vntrus, Gouinncround'abouorsanslomendrvergougno,

110

D'ocompa 'n gron ventras roun coumo 'no bou[dougno, Rosclroun lo brescho, lou mou Sans n'n lissa mm' un moucou. Loui Bourdoun indignas d ton d gespillag, D dinounca lou. maou oguroun lou cou rag. t d'i pupl' Obill Dfendn i'intr Contro ton d'obus proutestroun Mais lous Chobrillon s'ilissroun El s'emprissroun vitomn Per sauva lious gouvernomn D loui mtr fouoro lous brus Perqu s n'n porless plus. Los obillos dn lious compagnos Orouvinados d pertout, Vguroun porti lious coumpagnos Sans pour los sauva du tout 1 Mais si lo soutis' ro falo Si subission ton d malhur Poudion dir : Co noslo faouto ! Perqu' escoustavoun loui voulur? Oyon omoun d mound bravs, Qu'roua n tout nostous soutien ; Ovn prfra restr'esclavs D lo conaillo, d'os vaurien ! Aro, si d tout bia'i nous ploumoun, Chaou tout sul'ri sans mou poussa, Lous Chobrillon bien prou bounbounoun, Nosto pou li forion possa !... Oqulo bando d monjars, Los obillos per escouba Oyon pas grond esfouor o far Pifreroun toutos crba !... Perqu doun, mous omis, imita los obillo Perqu' ovr ton pou d'oquel gouvernomn En d'oqulous farur fout m'un co d'estreillo, Et loui veyre sans bru s'enfila roundomn ! 1

CAOUQU PLAN OU COUSSEL


Poulitico
O monn via, oquest porfido d l'Ormognoon s lo pu linpur*aiilo, et Iota paour Fauyri perm rccoumomla l'wtinSlou fi tout fiom srioii, patrioto, et cjia per soun f ntillgno ou s poouMltiou, d far easueouon per iom bleu d sous conneitovii, d 1 patrio et de 1 rSig-foii.

CHOPITR I Plan poulitieo


Lo conaillo o fa un prougrs esfroyons dsmpii 10 ons, et, malhurousomn, n'n fa toujour d mai" n ma. Per cuexomino d song fri touli loui dsordrs, touto lo runos, tou'ti loui dsastrs financiers et aoutrs. louto los perscutiou sauvajos et dignos d'os paen, touto ios impoousitiou brutalos et co~ pablos d'orouvina lou countribuabl, et lou paour. pro d fomillo, tout oco oeoumpli per lo pu cro- ~ pulo d loi Rpublicos, l'an s dmondo franchomn, d qus dvngu l'hounour et lou bouou sn d'os franais..

Crs, qu l'y ao ncaro un rmdi en tout oco t Oui, bien certainomn, ty o viln rmdi; bien focil, sr d i*ussi. Mais chaou pas far coumo ovn fa njusco iaro ; chaou l'opplica lou rmdi. Lou paour Fouyri minajo dngus. Malhurousomn, soun influeno es bien ptitounto. Voudrio soulomn qu M. lou Comt d Poris li boless un paou so plao, et s chorjorio d lo counduito d lo Morianno! N'y aurio pas per longln. Vooudrio mai' pas ton escriour d llros, d proutestociou qu on pas d'aoutr eff qu d'omusa touts loui journaou pndn 8 jours, et s'ocupa un paou mai" d'organisa lou porti counservatur partout en Franco, et lou dirija d mmo coumo chaou. Co's uno vrai moloouti, un ovuglomn qu pouo pas s'explica aoutromn qu pr uno vraie punitiou d'i bon Diou. Nostous counservatur, (vol diroqulous qu pouirion dirija lou mouvomn,) soun touts d laschs, d poourouss, ou d goslos. D qu fon? Par, presqu r du tout ! ! D qu pouodoun far ? POUODOUN FAR TOUT 1... S'ogis pas d voul, mais d s mtr o l'obro, d s dvoua. Tout moun plan per oco, v l'oci n caouqu mou. Rgrl d ovr pas lou tn d l'i counsocra un libr nti per lou bien expiica. Srio focil d n'n far un voulum osss gros. Chaou s'ocupa prumiiromn et principalomn d lo questiou copitalo, tout n niglign pas los aoutros. Tout lou countrari es esta fa njusco ici. Prdn lo teslo si un' espino nous poun, et nous ocupn plus d lo boounto qu mnao d nous traversa lo pitrino. Nous espuisn d fouoro et d'orgn, per d rien qu pouirn pas soulomn counserva, et plognn doui har per lo caouso principalo.

I!3

Noslous nmis risoun n noui vsn far, et on rosou. Un Moussu, qu'o un intellignc raro, et d'idios ; aoutromn proticos qu l'on d'aoutrs, m disio n jour, n porln d nost ln : Eimogina-vous omoundaou o Poris, un immns rservoir, copabl d'inounda touto lo Franco. M'oquel rservoir l'i o uno blo vanno qu pouo s lva paou ou prou, o voulounta. Oqulous qu tnoun lou manch d'oqulo vanno, co loui rpublicain. : D tns-n-tn, lo souilvoun un paou, inoundo n paou d lo Franco mora!o. Co dabouord loui rligiou d'os couvn, loui jsuitos qu vont pri, et tout lou mound crido : Hoo paouro ! l'inoundociou ! l inoundociou !! uno digo ! uno digo ! ! per l'oresta ! Quand lo digo es fnido, et qu lou calm s'es fa : n paou, loui rpublicain lvoun tourna lo vanno, per ri r un paou mai. Es lou tour d l'nsignomn chrtien dn los escolos, qu's inounda ; foti lo locisociou d pertout et cououtro lou vu d (outs, et alor tourna ntndr crida d pertout : Hoo paouro ! d digos ! d digos ! ou tout es perdu ! 1. . Et, o gron frais, s'espuisoun o far d digos, et d digos ton couslousos, qu fniron per los pouir plus tn dritos. Escolo libres, Universilas cotoulicos, etc. ' Co passo ; lou prumi tio d Kindignociou s'es un paou otupi ; loui rpublicain volouu ri r un paou ma et lvoun tourna lo vanno. Co lous hspitaou qu vont li possa ; lou personnel lac va tout nvoh ; lous estobiissomen d'ossistano pubiico von ress o lo diserliou d lo conaillo. En mmo tn, dstruisoun lo mogistrottiro per lo remploa pertout paou o paou per d coumplics d loguzaillo. Chaou plus d Christ nd' iinlio. S'mparoun mmo d lo.glisos per los proufana s

publicomn. Co lou brgondag tout-o-fait officiel. Et, lous bdigasss d counservatur d broma pu fouor : Hoo! l'inoundociou ! l'inoundociou ! ! s'n perdus ! d digos 1 d digos ! ! Et font toujour d digos o gron frais; 'co coumno djo d fa tira 'n paou. Lo ressouros s'espuisoun ; lous impts dmnissoun pas ! Lun d'oqui ! Chaou fourma d'hespitaou. d'estoblissomn rligiou, etc., etc., etc... Chaou quta pertout et per touto caouso ! V 'qui toujour d digos o ntrtni ! Ha ! chaou rir un paou ma ; disoun tourna loui rpublicain ; Un aoutr co d vanno, vyr 1 Zou ! soubr lous curas, iaro ! Onn pas vit, mais sromn. Coumncn per mnoa caoucous ovsqus; demnissn liour payo ; rooubn lou paou d trotomn d'os curas oqui vount nous fa plosi per lou moumn, o tout hosar. Pogun gis d vicaris; qu los coumunos siajoun ngojados n rien vis-ovis d ilous ni d loi glsos, mais qu pouodioun lous mbeslia bien o liour as, n ovn lou 'dri d surveilla liour budg, d souna liour componos, etc., etc. Et lous counservatur d cour 1 d s'ibrossira n bromn : Hoo ! hoo ! vite ! vit ! ! d digos ! d digos !... Tout li passo ! Font doun ncaro 'n aoutro digo ; s'escorcinoun tant qu pouodoun ; soun djo bien escrosas, bien pngrs, mais on bouno voulounta, on lo councieno d'i dvoir, lo chorita chrtienno, l'omour d'i bon Diou. Sgur qu liour dvouomn es mritoire et odmirabl. Mais quand mmo l'obro d'i diabl fa bien soun chomi. Sous ouvris, loui rpublicains s'omusoun et risoun sou-capo. On ncaro bien d'aoutrs cos d vano o douna. Lo suppressiou d los escolo libres, oprs qu'auroun dn 3 ou 4 on fni d locisa los escolos coumunalos. Lou servic obligatoire per touti lous

115

sminaristos. Lo suppressiou colculado ou graduello ncaro caouqu tn d'os Irotomn d curas d'in Jos coumunos, per prppra lo suppressiou tot a lo d'i budg d'os cults. Glisos Iivrados i pouvoir civil, o lo discrliou d'o mairos sclras, etc. etc. N'n chooudro et n'n chooudro d digos ! Va bien tant que n'y o qu'uno ou douos o ntrlui, mais Et pii, chaou pas crr qu n'n volioun soulomn o lo rligiou, os curas! N'n voloun surtout n d'oqulous qu los ossoulidoun, loi' digos ; n'n voloun o bourgeois, o richs ! Diou morci, s'escoundoun gar per ou dir et ou monifesta quand pouodoun ! Exomina bien lo significociou d c qu s passo d tns n tn o lo Grond'Coumbo, o Dcazevillo, o Ghteauvillain, o Voiron, n Belgiquo, pertout, pertout ! Eh ! bando d foulrolasss ! qu fos rir loui rpublicains m vosto digos, es pas loi digos qu dvion vous obsourba tout-o-fait ! Oco's LO VANO! Empougna-m coumo chaou lou manch d lo vano; fout-m dn l'esclaouso m' un bouon co d p y kiou oqulous qu s'n soun rendus mestrs, et pii, aur plus bsoun d far ou d monln d digos ! ! Vol pas dir qu loi' digos qu fos ou qu monln m ton d gnrosita siajoun pas d far, tout i countrari, soun ncessarios, et s tout-ofait loua bls d loi monln. Mais l'essontiel, ncaro 'no fs, es pas 'co ! Co lou manche d lo vano qu chaou prn, Co LOS LCIOU POUVOIR.

qu voui douonoun LOU

Coumo l'i ovni ? Pas coumo fos toujour !... L'on n'o vergougno, et l'on n's indigna ! !

116

On fa un paou d fio d paillo o l'poco d los lciou d'i 4 otobr 1885, et v' qui tout! Los lciou possodos, rien ; plus rien ! tout s fni ! endurmn-nous ! Oquel system, es oquel d'os fon qu exclapoun liour booudufo, ou extripoun liour pantin quand s'n soun omusas cn mnutos. Li o rien o far ! li o rien o far I dis toujour... Et dis doun qu.li o tout o far, et qu li fos rien ! Sr mii dn lo vrita ! Disoun qu l'i o uncoumita central counservatur, qu sijo o Poris. Mo f, ou disoun, ou crs, mais alorsous tnia d crir mai qu counsisto n 3 ou 4 gron moussus qu parloun un paou d'oco ntr ilous, n bvn iiour caf... Car si s'ocupavoun proticomn d la caouso counservatrio, orgonisorion d'aoutrs coumitas o dportomn, et surtout lous surveillorion ! Disoun qu n'ovn vn coumita, dn j'Ordcho !.. Et vount's? Caou s? Caou s'n oviso '? Si co's per ovr caoucous homs qu s'ntndoun pas ntr ilous, qu bouijoun joma qu per far d runiou o mita escomoutados, coumo fosion o l'poco d los lciou, runioun qu servion qu'o s fa chouca lous us lous aoutrs, ou o s fa mesfisa, o rfridi et descouroja lous pu volin qu s crsion digns d lo counsulto itori coumo lous aoutrs Oco's pas lo peino ! ! Dis doun, et rdis qu s'n dn lo ma, dn lou sa, et qu li srn toujour, paro qu lous counservatur fon r. Et foron r, tant qu lous coumitas sron pas organisa. Chaou pas otndr d'lciou, co's iaro qu chaou trovolia, et trovolia countinuellomn .. D'aillur, los lciou municipalos, qu'oprschoun, on un impourtano copilalo. Et b chaou s'n ocupa ds iaro.

117

Eh b, v 'ici moun plan ; sgu lou et russirn, vous ou gorontiss. Faou qu l'indice en gros ; pouir lou perfectiouna. Chaou un coumila dpartemental, dirija per un hom actif, intellign, dn lo fouoro d l'g, et qu'ao pas poou. Oquel coumita dou ess sensa ovr soun sig i cntr d'i dporlomn, vs Aubnas ou vs Privas. Sro couinpoousa d'un hom ou dous ou trs influent, bien poousa, et trs actif d chasqu cantoun. Oquel coumila s'ocuporo : 1 D'i journal counservatur d'i dporlomn per lou rendr intresson, bien fa et cerchoro o lou fa gogna d tout bia, siag n li fosn lo propagando, siag mmo n li proucurn d troval o soun imprimorio, 2 D lo surveillano d'os coumitas d cantoun. D s tni i courn d tout c qu s passo dn lou dportomn ; d dfndr lous 'intrts cotoulis, etc. 3 Runioun obligatoiro per touts loui membres, o pocos fisos, per s ronseigna n paou soubr tout. Soui lo dpndno d'i coumila dportomental, chaou d coumitas conlounal coumpoousa d'un hom d chasco coumuno d'i cantoun. Oquel coumila s'occuporo spcialomn d c qu l o o far dn los coumunos, (pouod pas rentra din d dtail,) d tni i courn d c qu s passo lou chf d'i coumita dportomental, et surtout, d correspondr i journal counservatur n li envouyn sans monca. tout c qu s passo dn los coumunos, surtout touto loi bestigs d'o rpublicain, sans n'n lissa possa vuno. Co los chrounico localos surtout qu rendoun lou journal intrsson, et qu lou fon lgi. Enfin, ncaro, chaou d coumitas coumunaou

418

coumpoousas d ma ou mn d persounos sros, sloun l'impourtano d lo coumuno. Ocous ptis coumitas, sron lous pu impourtaut, paro qu, es ilous que auron e trovolia lous ltur. Chaou oqui d'homs intrigants, courojougs. et surtout hobills, qu rosounoun lous paours ltur choritablomn, sansjoma s'mpourta. Qu sabioun s servi d tout per loui gogna, mmo lo violeno si chaou (violeno choritablo), mais surtout lo bounta, lous servics, etc. En tn d'lciou, dvoun pas monca d veilla qu touti lous ltur rabioun d bouos bultin, et o bouon houro. Nosto mauvais' hobitudo, s qu un jour d'lciou, l'i o toujour lo mita d'os ltur qu'ont pas rooupgu d bultin counservatur. Qu surveilloun scrupulousomn los urnos. Toutes loui rpublicains on bsoun cl surveillano oqui dessoubr. Un aoutro caouso trs impourlanlq, copitalo, co lo vriicotiou d loi listos ltoralos quand vn lou moumn. Oqui surtout, s'n troumpas et rooubas ! Bourion pas crogn d poy un hom o ton per jour, per vrifia oco. Enfin, lou ptit coumita coumunal, dou iel ma s'ocupa d'i journal. Lou journal ijourd'hui, s dvngu un armo trs impourlanto. Co 'm loui journal conaillo et mantur qu loui rpublicain soun pervngus o gosta lou pupl, o li faussa los idos, o li gora lou resp d'i prtr et d lo rligiou. Eh b, co m lou journal bouo et vridiqu, qu chaou coumbalr oqulo funesto influeno d 10 presso cossibraillo. Fos doun distribua lou Nouvellisto, lou Journal du Midi (d Nims) et surtout lou journal d Privas, lou Patrioto. Sous SUR ET CERTAIN qu l'i opa'no sulo coumuno dn l'Ordcho, (ocepta blou d'i cousta d'Onounay) qu noun s 11 vndess au mn 8 ou 10 Potrioto per dmnch,

119

si caoucu s dounavo o peino d lou fa distribua per un fon ou caou qu siag, i sourti d lo messo. S'n vndrio mmo 20, pari ! Mmo d rpublicain lou prndrion ! ! Eh b, laschs, insoucian, perqu pas prn lo pino d lou far vendr ! ! Supaous qu d tns n tn, restess caouqu n invndus ! Lo bel'ofar, qu'o lo fi d l'oonado cinq ou siis homs influent d'uno coumuno oguessoun o s portoja lo perto d 5 ou 6 ou 10 fr, per lou journal, per gogna blon 50 ou 60 ltur. Li o pas orgn mii mplja. Coumunica i journal, ou courespoundant d'i cantoun, tout c qu s passo dn vosto coumunto. Lou journal dirio soulomn que taou jour o grla, ou qu lou tounerro s toumba soubr un pibou, qu'oco lou fa lgi', et lou rn intresson. Coumo journal d dfnso rligiouso et intresson, chaou pas iblda d rcoumonda et d proupoja lou meillou d touts, lo Smono Rligiouso. S'imprimo ma i Patrioto, vs Privas.
RGLOS COUMUNOS O TOUTILOUS COUMITAS DPARTOMENTAL, CONTOUNAL ET COMMUNAL

Chasqu mmbr d cant coumita qu siag, dou s moustra scrupulous counscinciousomn soubr lous point suivant : 1 Eslr exact o s rndr o toutos loi runioun. Joma dir : foront b sans iou ! Viin d ma ou d mn l Saurai b c qu auron dcida, l'i onori lou co qu vn. Si s d'oqulo mno d mound quscrsoun toujour inutils, val r. Chaou s rendr m dvouomn, et d'os prumis, ou b, douna so dmissiou. 2 Prou mtr m serment si chaou, d'occepta (oprs discussiou) per ovono, touto los charjos ou missiou, qu lo mojorita d'i coumita dsignons,

armn d'un' impoussibilita absolue, qu pouir fa vol, mais s rndr, si insistoun quand mmo. 3 Point capital, et iton meritoiro qu rar : Socrifia dovono tout amour propr et caou qu siag qu lou coumita dsign n mojorita rguliromn cstoblido, per uno founciou ou uno candidature quelconquo, l'oppuya et lo soustni d toutos sos fouoros (coumo l'an voudrio qu lous aoutrs foguessoun per s.) 4 S ressora d'i clrja paroissial, et lou counsulta. Un coumita counservatur qu coumo certains dputas involidas, on poou d s coumproumtr d veyr un cura, ou d s vir 'm iel, valoun r. Caou voou s spora d'i bon Diou, lou bon Diou ado pas. Lous prtres soun spui rprsentan et sous counseills. Chaou pas crogn cl s moustra cotouli, et clrical. Co lou pu bel d'os hounous. Los caousos n'n soun n d'un point, qu sourtirn d'i mauvais pas qu lou jour qu lou clerja prendre ouvertomn lo directiou d'i mouvomn lectoral. 5 Trovolia, gi toujour ! Mmo, et porticuliron dfouoro d los pocos d'lciou. Coumo vous ou disio dinc'uno Chronico patoise ; n trovolin l'on gagno, et dn 2 ou 3 ms d conipagno ictoralo, s'es counverti ma d counservatur, qu dn quatr on d calm. Perqu? Paro qu ovn trovolia m loui journaou et tout. 6 Veilla o qu, per tout' lciou, l ao toujour d condida counservatur mmo dn lous pos lous pu mauvaisos. Sr botu? li fa rien, l'omorir propr, ni o gis per oco, perd gis d'estimo d dngu ; i countrari, lo gogna d touts, mmo n ess botu. Loui rougs se prsentoun b, et co's coum'oco qu'en fni per oriba prtout. Vqui mous omis, un petit rsuma d moun plan poulitico. Si voulia lou protica, sauvoria lou pos

et lo rligiou d lo dpritiou ; sauvoria vostos fourtunos. Perqu ou foria pas?Chaou qu Jou mouvcmn coumnc d'ntucon. Coutnna lou doun dn i'Ordcho. Qu caoucu prnio l'inilialivo d pnfuvouca uno runioun noumbrouso entucon, pr dcida sriousomn loi modificociou qu l'i o o far dii lou fanlm d coumila qu'ovn, afin d lou porfectiouna, ou lou moudifia tout-o-fait si chaot. Lou dou pas s'oresta o lo susceptibilita di rosounablo d Pierr ou Paul. Qu'oqulous qu volom r far, aoun au mn lou bouon sn d pas ntroba lous autrs. Viy l'insoucieno et l'inoctiou soun uno fauto imperdounablo. CHAPITRE II. Caoucous eoussl poulitico. lou Fouyri sa prou qu es pas o il o douna dcoussel os aoutrs, mais, qu voul ? es talomn indigna d veyr que dngus fa r per lou bien, qi s forio voulounti coupa lo testo si' co dvio prauvouca un mouvomn gnroux vers lou bien dsoun pos et d lo rligiou. Touti Texcusoron, ou espro, en cousidrn so. baionos intuciou, et n s persuodn qu parlo pss pr il. Sous intrts persounel, soun loui d(ris mnoas. Va doun, n paou d mous douna caoucous pkits i-.oussel : 1 O bourjois ; 2 Os industriels ou oumeran ; 3 Os curas; 4 Ei pupl isa ; 5 Ei jetit pupl. i. o
BOURJOIS.

Loui bourjois, d cbustumo, soun loui richs ; et, mrdinariomn, soun lou mound influent,

Go doun o ilous qu rv d dri, d prn l'initiativo d'i mouvomn. Dvoun s boulga, et fa m-orcha lou rouag. On loui soou, co lious es coumod. Dvoun soustn et da touto loi bcuonos uvros, surtout l'uvro LECTORALO, qu's lo baso d tout. Armn caouqu Moussu ou doumislo clibatairo, qu suffi qu colculoun et s counteitoun d n'ovr o paou prs prou per s suffi nju;co lo fi, chaou pas, bien sr, ntomna lou copilal, mais tout lou rvnu dou servi o lo caouso d Eiou. Iel ou rndro b, et l'orgn pouo pas restr mii emplja vui, qu per lo dfnso d noslo foi. dn nosto paouro Franco. Si dvoun fa lo charita n tout lou mound,dvoun s'interdir absolomn, et dfendr o lour doumesticos, d joma s fourni per rin, Viiow rpublicain, caou qu siajoun. Et dire qu presqt'n diinlio, fon otenciou m'oco ; i countrari 1 Rgo-da 'n paou c qu fon loui rpublicain, et vire si soun ton couano! Qu'au mn si fosn pas mai, nus fasioun pas foutr d nous aoutrs. Sa pas doun v'n oqulo grosso bestig, qu c qu souor d'os fournissur rpublicain ou igonaiu, es toujourmeillou ! Et pardi, si vra ro, voui diio qu v d c qu lissa tout gogna per lou roncg vi vostous omis 1 lious prne joma rl ! Poulitesso, offobilila digno, chorita m lou pit pupl, surveillano d'os fermis et d'odoumesticis, n fait d'opiniou, tout oco es ncessari. D qi qu n'n disia, loui rpublicain soun lous piiis ennmis d vostous intrts et d vosto fourtup. Adoun counlinuellomn oqulous qu voui lo vcloun gora.

123

II

OS INDUSTRIELS OU COUMERAN.

S souvn o paou prs dn los mmo situociou socialo qu loui bourjois, et poud vous oplica c qu liour i di. Si fos far d'imprimas, taou qu circuiairos, factures, etc., oya au mn osss d'do per fa trovolia l'imprimorio d'i journal counservatur, ou au mn un imprimur bienpenson. Gnralomn, vous aoutrs ov touts lous dfaou imperdounabls d pas tria vostous mplouyas et ouvris. Fos provo tout o fait d countrodiciou inexplicablo, per pas dire d monco d sn. Voul qu vost coumero, vost'industrie march, prouspr bien, et ov lou 4 cinquimo d vost persounel qu per sos idos et soui vots poulitico es tout-o-fait couontro. Vous amo ton, qu si s voui mmo persounellomn candidat, voutoro et foro vota couontro vous! Vous prn per on gron foutrolas, v' qui touto so rcounissno. Dis : mais chaou qu touts trovailloun, qu gagnoun liour vide! Co vray, mais, caou vous ooublijo vous, m'oqulo chorila ? Fos chorita per lou diabl, v' qui- tout. Qu'anoun trovolia, gogna liour vido vs oqulous qu'on liour counfiano, et choousiss per vous oqulous qu'on lo vostro ! Dise : Mais chaou pas gna lo liberta d dngus 1 Preisomn ; et co lo vostro, ici que dv gina lou mn ! et dv dir o vost'ouvri : Sis libr d vota coumo vols ; et iou soui libr d fa trovolia caou vol. Et b ehoousi n touto liberta ; vol vs iou qu d mound qu soun per lo bouonos idos. Dir : Mais, mous coulgos voloun pas far coumo'co !... Etpii? qu signifio' co ? Blou vost coulgo di lo mmo caouso d vous ! Ocoumna

voui mmo, tn bouo, et vous ocupa pas d'os aoutrs, sinoun per mii far qu ilous. Dir : Mais, cossoron los iciou caouso d pressiou ! Tant que voudron ! Ds fs si voloun ! Es-qu s ginoun ton, ilous? Quand aur rien qn d bouos ltur dn vostous emploi, aur pas bsoun d fa pressiou per bien fa vota 1 Dir : Mais, co's un ouvri que s pouo pas romploa ! Es lou meillou ! L'i o rien qu lou bon Diou, qu s pouo pas romploa ! Per lous homs, au vs quand mouoroun, si s romplaoun pas! .. Oa bouono voulounta, et sia pas 'd'homes d paillo ; au mn voui resptoron.
III

. os

CURAS

Eici, moun rol es tout-o-fait desploa, d voui douna d coussel. M permettri doun caoucos questiou. Li respouudron coumo voudron. Per oqulos qu iou respouond quand mmo, jujoron lo respouonso o liour as. Lous curas, soun lou gron poun d miro d'os franc-maoun, et d touti lous odran d'i diabl. Loui journaou surtout soun touti romplis chasqu jour d calomnies, d soltas o lious odresso. L'i o pas bia, pas obouminociou qu noun empljoun per lous fa dcounsidra per lou pupl ou n'n spora lous paroissien, mmo hounests. Malhrousomn, l'on s'oviso qu trop qu'oco produit soun eff. Co's talomn vra, qu joma lous curas roun esta ton o liour as qu vuy, per vouyoja tronquils. Quand soun n vagoun d chomi d fre, liour es focil d'estr pas gina, si voloun. O los stociou d lious parcourt, on que d s moustra o lo pourtiro ; tout lou mound fugis, mmo lous counservatur.

Eh b, perqu lou journal d'i diabl vn per rovoja lou troupou, lou pastr d'i bon Diou dou proupoja et ncouroja loui bouo journaou, loi bouono lecturos. D qu dou far un cura, quand es oloca dn lou journal d'i diabl ? Si es olaca persounellomn per d caousos qu n'n valoun pas lo peino, per d ridiculisociou insignifiantes, qu fon qu'humilia 'n paou soun omour propr, fa bien, sou m smblo, d rien dir, d pas respouondr du tout, mesprisa los insultas, coumo dit l'Evangile. Si respouon, s'espaouso o sourti d so dignita, et surtout o far lo vogo d'i journal radical, bien hrous d n'n proufita per fa bru et rclame Si co's lo rligiou, los obros cotoulicos, etc., qu soun otocas, oh I alor, pas d minojomn ; respound m calm, moudrociou, nergie et courag. Ovona rien qu noun siag bien prouva : fos vous ida si n'ov bsoun, et si n'n vaou lo peino, sob caou dv counsujta.. Crogna pas d signa mmo, si chaou. Loui rpublicain vous respoundron, sia n'en sr, 'm d'iusullos persounellos. Li fosia pas otenciou ; respoundia qu'o lo caouso discutado, sans vous escorta d'oqui Ov pii lous tribunaou, n cas plus grav, mais voui n'en servia lou mn poussibl. Eijourd'hui, garb touti loui jugs ou employas d justio, font smblon d voui dfndr, mais troboun joma vostous insultars si lous odus per voui mmo dovon lioui barro. Gon d curas ossocinas dn l'onnado? Gon on trouba et puni d lious ossoen? Gis; pas vin. Un moussu d vs Chooumira m countavo doriiromn, qu'un uoumma Lon Courtial d vs Son-Logi onavo insulta touti lous ons Moussu lou cura dn lo nu, lou mnoa, exclopa los pouortos

et los fnstros, enfin tout c qu l'an pouo far per mrita lo golro. Pori qu l'on coundonna douos fs par dfaut, o sii ms d prisou, et qu n'o gis fa ncaro. Lou pouodoun pas trouba. S sa b qu trovaillo dn 1'intervaHo i Couirou, ou vs iel, ou vs Moussu Orzli d Chooumira, mais ona lou qur 1 Si ro un chossar os qu'nsous, sr que lou mound s ginorion un paou mii per lou dinouna o jondarmos. Co's per dir os curas : Fos rien d coumproumton, et, dfnd vous voui mmo. Dn lou ministro. Lou vot, est-y un act respounsabl Oquel qu vouto, dou-t-y sooupr si fa bien ou maou, ou b dou-t-y sooupr qu soun acto d vot es pas indiffrn o lo rligiou ? Si dou sooupr qu'n vouln per un ennmi d lo rligiou fa maou, lou prtr pouo-t-y n counscieno s dispnsa d'instruir soubr oquel point mmo nchairo ? Si vota maou, co's un pcha certain, et grav, est-y pas ncessair d'interrouja d'oco n counfessiou, et oquel qu voudrio pas rnouncia o vota maou, es-t-y perms d l'odmtr mmo o lo coumunioun d Pasco ? Co's pas moun ofar, mais, paous lo questiou, et fniss n disn. qu'o moun ptit ovis, lo questiou poulitico es dvngudo uno questiou essentiellomn rligiouso, et qu lous curas soun ooublijas d s'n occupa.
IY. El PUPL EISA.

Lou publ isa es oquel qu'o lou ma d'influeno. Vi tout lou mound, richs et paours ; fa morcha loi massos. Es ourdnariomn lou pu rusa, n fait d'octiou poulitico. Dou froternisa m touts, per bien estudia lo situociou. Dou frquenta loui doutouss ou indif-

frn, et pas loui loscha joma. Dou surveilla touto los finessos d'o rpublicain, per loi" dinouna discrtomn i coumita d'omis, et n'n proufita. Ei d'oqulo classo surtout qu chaou orgonisa lous coumitas d los coumunos.
V. I PTIT PUPL.

O bsoun d bien coumprn qu soun intrt es oquel d'i rich, d l'industriel, et qu n'auro toujour bsoun. Pouo vni rich, iel mmo, mais m lou troval, Ford r et l'conomi. Sans oco, es toujour esta et sro toujour malhurous. Dou s dfndr quand otacoun sos idios counservatrios. et rosouna sous coulguos et omis, tant qu pouo. N'influenoro toujour caoucn, si sa bien s li prn. CONCLUSIOU FI NALO Chaou pas s'ndurmi, ni s countnta d porla d plan, coussel, etc. Si fosion I si dision 1 caou sa si ! caou sa nou !... Zou ! o l'obro, o l'obro tout d suito, et tout d'i bouo. Lou prumi qu prndro Finitiativo auro fa un obro essentiellomn patriotico et rligiouso. Touts dvoun lou sgr.

UN PAOU D TOUT
qu cis4Mo Moussu frlmoniiiso s vra, oma Vu ou r-

I*erqu Tisss pas o lo mcsso vuy, Pierre?


Co lo quesliou qu poousnvo 'n jour o viin d sous paroissien, Moussu Corlal, cura d Logoro. Ah! coumprn, Moussu lou cura, sn o lo grond' prisso d'o mognaou, et coumo voul qu l'an fasio ?... Et vont bien, toui mognaou ? Soun ovonas? O! Moussu lou cura, m'n porl pas! lous i jitas dovon hier; on touts crba d lo pbrino. Tam pis, rnoun omi. Et d qu t'ocups iaro ? Ou vs, faou par. Fass par, et diss qu'as pas ls d'ona o lo messo ? Per ovr pas ls, dis pas 'co ; soulomn qu d'i tn d lo prisso d'o mognaou, l'an es snsa ovr pas ls. Co lo modo, moussu lou cura ! Co lo modo ! ! Caou Jo fato. sioupl,. oqulo modo ? Es pas lou bon Diou sgur?... Aitn ! annl moun Pierr, o lo messo, d suito ! Lo modo et lou bouon sn es qu chaou ona o lo messo touti lous

129

dmnchs et festos d l'onnado, quand l'an pouo ; et n s ginn un paou, l'on pouo o paou prs toujour, mmo d'i tn d'o mognaou. Lou pcha d monca lo messo, es iton bel, et mrito iton l'enfer oquest moumn, qu cant dmnch qu siag din l'onnado. Daillur, ou vss, lous pu n rtar dn liour obro, soun pas, d coustumo, oqulous qu von o lo messo. Dovos qu d lo monca, chaou toujour bien exomina dn lo counscieno si lou bon Diou rooupro nostos excusos coumo noui los fosn nous aoutrs, et si co's pas pu Iou lou monco d foi et d bouono voulounta, qu lou monco d ls qu nous fa nglija uno ton impourtanto ooubligociou.
PROCVEBJB

Caou s'oceuso, Diou l'excuo.


II

Ou g IiSsieiros l choaiii-cl-fcr
PRUMIIKO. Chooulia d vs Maoubouo, onavo o Bessjo. Per s'ocourchi, vengu prn soun billet o lo garo d Goniro. Un billet per Bessjo, sioupl, moussu! Qu'elle classe? .< Ah ! moussu, m'n sount pas bien i just, lo mmoiro o un paou bossa. Mais, crs qu soui d 58. Tn, Pioufrisa ro d lo mmo classo qu iou ! SGOUNDO. Oprs oquest, s'en prsent 'n aoutr, qu'oribavo tout suzon d vs Brah. Un billet, sioupl l'hom ! - Pour qu'elle destination, Mossieu ? S'odrisn o Chooulia : D qu voou dir Pour qu'elle destination? Voui dmondo vount voul 'na ! Mais, s bien quriou ! ! Vaou n Olais, pardi ! can couosto? 9

138

Voil, c'est 38 sous 1 Jan foutr, mais, voui douon mo protico, ou for b blou per mn ! Nous n'avons pas le temps, voil votre billet ! Ma, l'as foulo qu lou vnd b cher vost cortou ! TROISIMO. Lo vieil lo Goutoun, oprs ovr m soui bortovligs, mbestia mij' houro lous empljas d lo garo d Ruoms, ro n vogoun per vi Mouiiro. Lou trn oriba o destinociou, un vouyogur qu'ro dn lou mmo coumporlimn, li fa : Mais dcnd pas, mo bravo fenno?... Oh ! 'na, moussu, sia tronquil ! Soun pas ton coumplosn ; si voloun qu dcndio, qu vnion m'ou dir ! Tanpis per ilous ! QUATRIMO. Lou paour moussu Bico d vs Sonzou, viel d 97 ons, oo prs soun billet per Aubignas, et otndio ossta soubr lou bon d'i trotoir. Lou trn s m n marcho. Mais vous ne partez pas? Si, mais, otndio qu m'mboJessia ! CNQUIMO. Lo mroToumto. d vs Son-Laurn-n-Couirou, voulio porti per Bolozu. On doui jour d'ovono trouba lou chf d garo d Villonovo : Bonjour, moussu, part oprs dman per vi Bolozu, et vn rtn mo plao. N'y auro vuno au mn ? Ah ! vous faites bien de venir ; et, encore, je ne sais pas trop si vous aurez une place, c'est pas tant sr,, je vais vous inscrire. Enfin, lou dimar, lo mro Toumto dovolavo d vs Son-Laurn lou bouon jnoti dovon jour, et orib o io garo n boufn coum' uno lbrno. Disc, moussu, n'y auro vuno plao? Eh bien, ma pauvre femme, nous verrons a tout l'heure ! Mais aujourd'hui il y a beaucoup de monde ! Oh ! mais, moussu, iou pamn qu l'oo rleugudo dovon hier! * Que voulez-vous que j'y fasse? Je ferai bien tout mon possible!... 11 y a

bien toujours uu compartiment pour les chiens qui n'est pas toujours au complet, si a ne vous faisait rien, en cas qu'il n'y et pas place, on pourrait vous caser peut tre l ! Ona, moussu, pourvu qu mouordioun pas, co m fa rien ! Lou trn oribo. Oh ! proco ! mai l'y auro pas gis d plao 1 co's tout sora ! ! Opres ovr bien ri o lo garo, foguroun mounta lo fennto, pas m lous chis, et pougu s gondi dovos soulel ntra. III

Un uel qu va on r.
(Imita d'i Journal du Midi.)

L'i o pas bien Ion tn qu'io es oriba vs un merchand d Nims. Vi rnlra dn soun mogosn d bouon moti, uno damo, qu l'i di : Moussu, i perdu un uel despii caoucos onnados et voudrio qu m n'n vndessia viin d vyr per lou romploa. Voulounti, di lou merchand. Tn, choousiss... V n'oqui viin qu m'o l'air d bien ressembla o vost' aoutr. S couneyssoro pas du tout, l'an l'i vi gis d difreno... Et lo damo s'en va n disn qu poyoro quand l'aufo pourta caouqu jour o l'essa. ri jour oprs, oribo tourna : Vn, moussu, vous poya moun emplto d'oquestoui jour. Mais fogur uno bien mauvaiso pacho ! Et perqu doun modamo? Et pareo qu l'uel qu m bilra m'es tout-o-fait inutile. Ei issoya plusiur fsd sora moun aoutr, mais, pasmouyn ; l'i vs pas ma qu d pjo ! Oh lou paour co !

132 IV

D'l mmo.

Virobirou d vs Freyssn, n ovr pas d'ago proch d soun oustaou, oyo ochota uno poumpo vs Aubenas. Gountn coum' un ri : a Va, Madloun, aurn d'ago, oquest co ! vass vyr digu o so fnno. Estobligu so poumpo, et poumpo qu poumporas ! poump un jour nti, pas no gouto, sinoun o soun front. Lou dissat o vnn, l'nlourn vs lou merchand : Ah ! copounas, l'i digu, m'ov troumpa, voslo poumpo vaou r ! Mais si, es bien bouono ; blou lo sob pas ploa ! Eh b ! tn, essoya-lo vous, oqui, veyrsi russir mii ! Mais bougr d simple, mos poumpos font pas l'ago, chaou qu l'i g un pous ! Et Virobirou, drubio d'uou qu n'n rvnio pas !
PROUVERB Caou perd l's et trobo lou b, O pas tout perdu.

V
llfoiir d'l service.

Ptofi ro rvngu despii paou d soun coungi. Servio d'i tn d l'etnprur, quand s fosio 7 on. D rtour i pois, chogu s'ona counfessa; lo moma ou voulio, et oo bien rosou. L'i on dounm caoucous us d sous comorados qu coumnavoun d rir un brisou. S soqu dn lou counfessiounal, et, dn cn muutos'co fugu vira. Oh ! d'oqul couqui ! li diguroun sous

133

comorados, coumo lu as lou fa'co I Mais l'an dirio b que t counfesss touts loui 8 jour. Oh mas, chaou pas qu'oco vous esloun ; d qu m'n resto, n'i aurio b bien per rgola uno dvoto quinz jour l VI
Iiou

confia

Moussu Chobstrd vi Lussas ro bien molaoul, et, mond qur lou mdci vs Aubnas. Lou mdci oribo, lou soundo... Et m'oco, d' qu'ov pro Chobesir ? Vosl vntr vous fa maou ? Pas ton moun vntr que moun estouma ; tn toucha'n paou oqui 'qulos eouostos coumo co dur. V, i'opii va pas ; mong r ! Eh b v, digu lou mdci, vous chaou sans mai torda, monda vost vorl vi Val, qur' no casso d 25 bouteillos d'ago minrale Veyr qu l'opti vndro o mesure qu lo bour et, gorir ! Qu m fos d b, moussu, ou fori, ona I Lou vorl fugu lest, et l'ago minralo tord pas d'oriba. Lou surlndman, lou mdci tourn veyr soun molaout: Em'oco, pro Ghobestr, coumo'co va, vui?... Pas garbien, moussu, pas gar bien. Vost' ago minralo vaou r du tout, douono lou couflig? Qunou blou l Veyr que vous foro d b ! Veyr I veyr ! Dis b vous, mais ou i b vis ; l'i touto ochobado, et m'o douna lou couflig ! Coumo? l'ov touto ochobado?... Es pa' stounon, qu'oa lou couflig! Ma l'ago d l'Ordcho voui lou dounoro lou couflig, si n'n bev' no cournudado i co!

VII Lou bain d sig. Qunchochi d vs Ba ro molaout, et lou mdci li digu : V, gorir b. mais, vous chaou prn un bain d sige. Lou lndman moti, lo fenno oribo vs moussu lou cura, pr ochota' no qunzno d cierges, fa ossta soun hom bien coumo chaou soubr soun fautur, ocompo ou mprounto touti louschondlis qu trobo, et olumo sous qunz ciergs o l'ntour d'i molaout. D'i tn qu'oco flombavo, et qu l'aoulr ro ossta, qui sans rir, lou mdici rentr : Mais, d'qu m fout qui, digu o lo fenno, lou voul buscla c^um'un coou vost'hom ? Mais, moussu, m'oa b di d li fa prn un bain d cierg? Co s fa pas coumo'co ? Voui dmond'n paou, si lou mdci rgu !... En sourln d vs Qunchochi, sn va vs un aoutr molaout qu'oo un plursi, et l'i oo ordouna los songsiios : Ona pas mii vuy, Quinchou ? Los songsiios, vous on pas fa d b un paou ? Oh 1 tout lou countrari, moussu, m'on fa qu d maou ! 'Co m pso, o moun estouma ! si sobia ! Mai voui n'ossur d'uno que co's bien paour? Vount soun, moun omi?Fos veyr coumo los ov ploados? Eh b, moussu, mo fenno m los fogu rousti o lo podlo, et los i monjados n m fourcn un paou !... *
PROUVERB Orgn payo tout.

13 IX.

SLou pilt Nnon.


{Sovrnto).

Oo pas bouono mmoire-, et quand onavo' ntucon far 'no coumissiou, ro, rar si lo fosio bien. Un jour so moma lou soun, d bouon moti, et l'i digu : Escouto' ici, Nnou, i bsoun qu m'ans fa 'no coumissiou o lo vilo. Voulounti, moma, l'i vaou ! Mais, smplounas. otn au mn qu t disio c qu l vol far odur ! Vjo' qui moi douos paros d lunto. Los pourtoras vy l'hoiiougi, et l'i diras qu gar lou veyr d'oquesto, qu' s pas rou, per lou mtr o lo plao d'oquest; coumo n'y o viin d brisa n chasco pa'ro, 'co foro qu loi douos n'n foron Uno bouono. Sans oco, moun omi, l'i vs plus per ptossa lou kiou d to braos ! Iaro, escouto-m bien. Coumo sis ton ibldous, t chooudro, tout lou Ion d'i chomi dir coum'io : Qu d douos n'n fasioun qu'nno. Co t roploro qu vol, qu d mo douos trassos d paros, m n'n fasioun uno bouono. As coumprs? Oui, moma ; co's ntendu. Eh b. par vit doun. Et lou ptit Nnou portigu, et, tout lou Ion d' chomi, sou disio : Qu d douos n'n fasioun qu'uno ! Qu d douos n'n fasioun qu'uno ! etc. Oyo pas morcha 200 passs, qu troub un home o soun chon qu smnavo d rabos. En ntndn oco oquel hom t li toumb dessoubr os co d gaoulo : D qu diss, copounas? Vos qu d douo rabos qu smh n'n cueill qu'uno ! Dmondo perdou !... --Oh! lissa-m ! lissa-m qu li tournori

136

pas ! Coumo chaou dir doun ? Chaou dir : Qu n'y ao d chorados ! Et lou paour Nnou countuni soun chomi n disn : Qu n'y ao d chorados ! Un paou pu lun, rcountr un convoi. Onavoun ntra uno paouro fennto bin rgretado pchar. Et lou ptit loujour per pas estr distrait: Qu n'y ao d chorados !.,. sou disio. T li toumboun dssoubr : D qu diss, malhurous, vos qu n'ntroun d chorados. Lissa m, qu l'i tournori pas I Coumo chaou dir? Diras : Lou bon Diou g soun mo. Et Nnou morch n disn : Lou bon Diou ay soun amo ! 'Co dur uno cnlnado d pas, et rcountr un excourjar qutronavo 'no rosso qu'onavo espla : D qu diss ? Mauvais suji ! Atn un paou va, qu iou l fori porla coumo chaou 1... Et li toumb mai dssoubr os co d bostou ; lou paour droul ro o mita iroslla... O perdou 1 perdou !.. Coumo chaou dir doun ?... Diras: Rbaloun uno rosso. Et lou petit Nnou countuni soun chomi n disn : Rbaloun und rosso. Pasdchano! lou paour droul! Coumo oribavo proch d'un vilag, rcountr uno fermalio. Lou nvi mnavo so nvio per lou bras bien hobillado d' blanc, et Nnou toujour: Rbaloun uno rosso I Rbalonn uno rosso ! Ah ! toco t, va bougrotou ! t forn losa. Poulissoun qu sis ; l'on parlo coum'oco dovon uno novio ? Oiooo ! lissa m paouro ! ou diri plus ! dis-m coumo chaou d'ir: Chaou dir : Ansn n'n fasioun touts. Et Nnou fil tourna n disn : Ansn n'n fasioun touts ! Un paou pu lun, rcountr 'no bando d mound qu courion ! qu bromavoun !

137

Onavoun per tua un' incendie qu brilnlavo 'n oustaou.., Sans s dslourba Nnou countuniavo : Ansn n'n fasioun fouls ! Pchar ! lou mouquromi issuca ! Coumo voul qu disio! d pertout m baloun ! N'en pouod plus!... T chaou dir : Lou bon Diou Festouf !... Et Nnou countinu ncaro, n disn : Lou bon Diou l'estouff ! Pu lun, rcountr un home qu juravo coumo 'n paen, paro que poudio pas russi o mtr fio o soun four. Los olumtos roun d'oqulos d'i gouvernomn, et l'i oo pas mouyn d los. fa prn. N'oyo djo gosta douoi boitos d dous soou. Et Nnou toujour : Lou bon Diou Testouf ! Paour droul, pchar ! N'ogu viino ooureillado !. .. Perdou ! perdou ! lissa-m ! coumo cbaou dir? T chaou dir : Fio, fio, fio, per oque! traou ! Et Nnou morch pu luen n disn : Fio, fio, fio, per oquel traou ! Coumo onavo oriba dn lo villo, vgu un hom ojossa dne' un rcar, sous uno muraiilo D qu diss? insouln ! Et s lve per li cour oprs, Mais soi' bravos roun toumbados os ps, 'co l'nfriavo, et lou ptil Nnou lou fogu cour tout n chomiso njusco vs lous prumis oustaou. L'home qu s'ovis qu'ero pas n lngudo d coumpagno, quand pougu oropa lou petit, n'ogu vergougno, mais enfin vougu s vnja quand mmo, et oui ! lou sabounavo ! Oh ! perdou ! perdou ! ou dirai plus ! coumo m chaou dir? <> Chaou dir : Qu dngu rien n'n vsio ! qu dngu rien n'n vsio ! Et Nnou orib vs lou ptossar d luntos n disn. : Qu dngu rien n'n vsio ! Oquest' hom cerch prou o s la mii explica ; mais lou ptit sobio pas l'i dir r mai', d lo part

d so mro, qu'io : Qu dngu rie n'n vsio ! Alor, prngu lo douos paros d luntos, gor lous quatr vyrs, et loui romploc per d moucou d fr blanc. Nnou orib 'm so coumissiou vi lo moma, qu lou fouit bien, mai" disoun qu lou fouito 'ncaro. X Lous endurci*. Pori qu'onciennomn l'i oyo pas gn pu otestas qu lo gn d vi lo Chocouloumbo. Un jour lou viel cura prchavo soubr l'enfer, mais, coumo sobio qu 'co lous touchavo qu tout just, oo douna l'ordri sacristain d'oqul tn, d s tn soubr lo vouto d lo gliso, vis-o-vis lou traou fa per lo suspnsiou d'un lustr, et d'ovr d'estoupo imbiba dn d'ag' orgn ou d'essenco, per quand vndrio lou moumn. Coumo d'hobitudo, s'ibrossiravo, bromavo, suzavo per explica lou fio torribl d l'enfer. Mais lous Chocouloumbis bodoliavoun, ou durmion quand mmo. Ocodouu, M. lou cura piqu un bel couporas soubr lo chairo, n disn : Mous frars, perqu lo mnao d'i fio d l'enfer qu'ov mrita, vous fa r, atnd 'n paou ! vaou dir i bon Diou qu voni lou fasio snti, n lou fosn toumba soubr vous aoutrs. Fos bien vost'ato d countriciou, ou s touts perdus !... Fio d l'enfer ! dovalo d'amoundaou, et vn counverti lous chocouloumbis ! Et tout dne' un co t vsoun uno blo blujo qu toumbavo d'n naou ... Et touto los fennos d s signa ! Lou cura tourn crida nearo pu fouor : Fio d l'enfer

139

mouostro t, dovalo d'omoundaou, et vni counverli mous chocouloumbis ! Et douos ou trs aoutros blujassos loumbroun... Enfin 'co on bien o douos ou tri rprsos. Tout lou mound mmo lous homs, coumenavoun d trombla, et d s sora d'i counfessiounal, quand lou cura tourn crida : Fio d l'enfer, 'co s'omoduro ! dovalo d'omoundaou, et ochabo d counverli touti mous chocouloumbis, qu co's pas sans bsoun ! Alors, touti lous ossistant ausiguroun lou sacristain qu respoundgu d'n naou : Moussu lou cura ! N'i o pas plusi ! XI L'cxpoousiclou d Lorgntiro. Sob touts qu l'esliou possa, li ogu 'n expoousiciou agricolo et fouyriiro vs Lorgntiro. Go srvigu o lo rclamo rpublicaino, s dmondo pas. Caoucos crossugno d lo Charnbro d'o dputas, sou disoun, mnavoun lou mouvomn. Un bouon moti, un poison s prsnto i chf principal d l'expoousiciou, oncien ovouca, et l i di : Bouonjour, Moussu l'ona toujour bien? Bonjour, mon ami, bonjour Que demandezvous? Eh b, moussu, l'i o 'n expoousiciou, saqu? Oui, mon ami, oui Que demandezvous? Eh b, voulio expoousa, saqu. Trs bien, tant mieux ! nous allons vous inscrire. Comment vous appelez-vous? Moussu, m disoun .laqu. D'o tes-vous? Eh b, moussu, rest ila, sob-b, saqu? vi lou Ginest. Bouon pos, ona I ! a va bien, a va bien. Qu'est-ce que c'est que vous avez exposer? Oh ! Moussu, 'co foro pas vergougno, voui

440

n'ossur, somor ! Uno poulido bestio !.. Sr qu si i pas lo prumiro mdaillo, auri au mn lo sgoundo ! Per lo prumiro, m'on dit qu dvio pas li counta ! Qu'un aoutr l'aurio per proutciou ! C'est dj bien quelque chose, que vous vous croyez sr d'avoir la seconde. Et qui sait, vous pourriez bien peut-tre avoir la premire. Le jury est impartial. Li coucnt pas, moussu ! M'on dit qu mo bestio, un aoutr lo passavo, saqu.. Mais enfin, quelle est cette superbe bte que vous avez? Oh 1 Moussu, co's un bouochi superb ! Pari qu s'n vsio pas lou pori o Poris, o Borovon, ma lun d'ici. Lou moussu, ocodoun, fogu 'no grimao : Mon ami, sou digu, n exfotrimln soun popi, a me fche bien, mais l'odorat public permet pas que nous puissions admettre ces btes l ! Eh b doun, saqu, odussia ! M'n vaou ! Pamn, moussu, m'oyon dit, somor, qu s'a n'oo ma!... Allons ! foutez-moi le camp ! a pu trop !
PROUVEKB Touti lous cousis d'i ri, soun pas ri.

Xll

Son Joousc.
Un jour lou cura d vs Usclado prchavo soun sermoun soubr son Joous. Et... sobio pas coumo s l'i prou explica per lou vonta. Mes frres 1 sou disio, Abraham tait grand ! il avait un fils aussi un autre ! Mose, il tait aussi bien grand, il monta sur le Sina I David, Samson. Daniel, Samuel, Baruch, Jonas, Nahn, Habacuc, ils taient bien grands, c'tait tout des patriarches ou des prophtes! Saint Jean-Baptiste, enfin, saint Joachin, ils sent aussi

bien grands. Mais, qu'est-ce que c'est que tous ces saints l ct de saint Joseph? C'est de la menusailie ! Cependant, ils sont tous placs bien haut dans le ciel ! Mais, notre grand saint Joseph, ou le mettrons-nous donc mes frres, o le placeronsnous? O le mettrons-nous pour qu'il soit au rang qui lui convient? O le placerons-nous pour qu'il soit rcompens en rapport avec son mrite... Tn, tn, moussu, sou fogu lou Groliou, mtlou 'qui o mo plao, que iou m'n vaou 1

XIII
liQ SlllSfCO.

Quatr ou cn ortisto roun mountas un jour d festo vs Sobliro, per fair ntndr liour superbo voix o los bravo gn d'oquel pois. Prporroun doun lou pu joli cantico d lious rpertoire, un snperb chant o 4 portidos. Joma o Sobliro, l'a oon chonta d'oquel bia, et nostous ortistos s dision : Pamn, oquest 'co, nious n'n fosn d'hounou et d gnto musico 1 ! Si lous Soblirn soun pas countn. sron pas rosounabls I Dovon que d lous flicita, Moussu lou cura vougu sooupr un paou coumo sous paroissien oon trouba 'co... Oh !... moussu, li digu lou prumi qu rcountr, canto gngoulino ! Crsion qu l'a bostounavoun touli lous chis d'i vilag !

XIV
SiOS

l'ouretos.

Un brav' homn d vs Coucourou, onavo 'n jour i plrinag d Lourdo.

ut En Olais, s'otord 'n paou trop et monqu lou trn spcial d'i plerinage. Lo Victourou vsn oco. n'ro lout-o-fait dn lou lgui, sdsoulavo, lou plonio. Lou trn oriba o Cetto, s'orest douos houros, et lou moussu d Coucourou, ogu lou tn d'oriba per un aoutr trn, et rjounigu lou plrinag. Oh ! mais, couru' ov fa per vui ton rd d diquiomoundaou ! ! Co's pas poussibl ! Qu chaou qu'oa bouono chombo !... Ov toujour sgu lo routo?... -- Noun pas sgur paouro ! Quand l'an voou oriba o tn, coumprn, l'an prn los courchos, et co's c qu'i fa !
PROUVERB Bravo fenno s'escoun, fiolo, ooubs et s taso.

XV. Un' emplto.


ModoumisloExtrounchomlias, institutrio laico, s prsnt un dissat, ocoumpognado d so mro, vs moussu Locroto, bouon popti d'Aubnas, per far un' mplto. . Que vous faut-il aujourd'hui, mademoiselle ? li dmondroun. Eh bien, Monsieur, j'aurais besoin d'un peu de papier pastel, si vous en avez du bien bon... So mro, n ntndn oco, u'oo vergougno, et n'n rvnio plus ! Coumo ! sou digu tout n coulro ! Mais mongs d posll iaro !.. Mais co's qu per lous coous smplasso ! Qu sgur malhurouso, paouro, d t boula o l'escolo normalo !... Allons, calmez-vous, maman. C'est pas du pastel qu'on dfait l'huile, c'est pour faire du dessin 1 O lo bouon'houro !

143
XVI.

Trs morlug*.

. Moussu Cachocorcaou d Groupierro, s'onavo morida emb Modoumisello Lipochonello d Juso. Eh! bonjour, moussu lou noutari, voudrion nou morida, o, qu n'n dis ? Coumo chaou far' oco? L'io mai qu d'un bia, sou m semblo. Ah oui, il y a plusieurs rgimes. Vous avez la communaut, le rgime dotal, que sais-je ? C'est vous de choisir ! Vs, Moussu, nous aoutrs sn pas bien ocoustumas d noui morida, ou forn per lou mii, coumo voudr, soulomn, chaou qu'oco tnio, v, perqu n'n losn ton qu d l'i ovni. a tiendra, a tiendra monomi. Eh bien voyez, pour couper court tout, je crois qu'il vaut mieux pourvous le rgime dotal. Cont rgime es oco, moussu ? Co's pas lo Rpublico au mn ? Non, non, voyez-vous, c'est pas un gouvernement. Quand on se marie sons le rgime dotal, a veut dire qu'alors l'argent de la dot ne peut jamais se perdre, il se retrouve toujours. Oh b I fosii ou coum' oco, vitomn zou ! Quand l'acto fugu possa, Cachooorcaou prn so Lipochonello per lou bras, et, s'nvon. S fosio nu, et coumo Iroversavoun omoundaou o lo cimo d Pojoulivo, s prsnt un voulour qu liour dmond si pourtavoun d'orgn. Ah I ou crs b qu n'n pouort, sou fogu Cochocorcaou ! Vn d possa l'acto d moun moriag, et monn bou-pro m'o tout bila d'uno pougnado ! Si n'ov, lo bourso ou lo vido ! Tn, tn, na, v lou 'qui, voulounti. Sab qu sro

pas perdu. Lou noutari nous o moridas d'un bia qu l'orgn d lo doto s trobo loujour !... 2. Cachoveyrou d vs Son-Mauris, dvio morida soun Joouslou per filia vs Couocholtrou d Sont-Ondioou. La on doun un dmnch moti, per s'ossura si lou porti ro bouo, et, s'n vngu prou countn. Em' oco, li dmond so Phiou o soun rtour, co foro crss ?... Ou crs b, qu foro ! Co m'o l'air d'un bouon oustaou. L'i i counta quotorz fustos, mai un pountil ! Lou dmnch o vnn, Couocholtrou vngu o soun tour, vs Son-Mauris. Coumo l'a ou as trouba? li dmond so Louiso. Copitorn bien va, co's d gn qu soun touto-fait o l'ais. Liour vsi tuooun dous pouor ! 3. Couflotripo d vi Lorgenliro s moridavo mai' m Modoumisello Traouchobouto d vs Louboresso. Ei jour qu'oon dcida, s prsentoun o lo Mairie. Lou mairo prn soi luntos, li passo d'excu, los pano, ot s m o lgi lou cod, c oumo dou s far. Art. 212 Art. 213 Art. 2'4. La femme est oblige d'habiter avec le mari, et de le suivre partout Odussia ! odussia ! moussu ! m'n vaou ! m vole plus morida ! s mt o crida lo futuro n nlndn oco. Coumo voul que iou sguio moun hom prtout? Sous pas prou leslo ! Sob b qn'es' factur, et qu fa r mai qu cour per pourta loi ltros I...
PROUVERB Dovos qu d prn lo fillo, Intervo-l d lo mar.

XVII.
Lou
msiOE

d teste.

Dnc un tn, i coulg d vs Aubnas, li ogu un coulgien qu fugu molaout ! Ero d prqu' omoundaou d'i cousta d vi Bouro, m's oviar. Foguroun vni lou mdci per lou vir. Lou' connlgo d'Esculapo li prngu so man per li sounda lou poul. Mais, bougr d foutraou qn scht mouschut, digu lou coulgien, isch pas maou t'otit, co's o mo testo ! XVIII.
Sonos vrltas et wra remdi.

1. L'i oo 'n brav' homn d'i Poouzi soubr Ros, qu mnroun l'on possa n mountogno per l'i moustra lou lac d'issorl. Oribas i bouor d'oquel bel gour. touts countron o n'en pour plus : H ! Moun Diou, sou fogu n'ost' hom, n s'ossstn, sn vengus cour ici bien lun per v'fr un paou d'ago ! 2. Conto diffrno l'i o ntr un bouon froumag et un bouon soulier? dmondavo 'n jour Gratoaouzo d vi Vinoza. Lo diffrno, respoundgu soun omi Escouorjochabro d vi Looura, s qu un bouon froumag duro gar, ot un bouon souli duro longtn. 3. - Moun hom es ton coulro couontro iou, disio un jour modamo Saoutobrugo d vs SonJulio o moussu Soquti d vs Son-Privat, qu sa pas qu l'i far ! toujour s facho, toujour rno. Can ocoumno, 'co duro tout lou jour ! V, mo paouro fenno, l'i o un rmdi bien focil, et qu voui gorontiss, issoja-lou : Quand
10

vr qu vost' hom va s focha, rompliss vosto gouorjo d'ago ; vous ossur qu s tosoro lou. Lou rmdi es bouo per tout lou mound, doprs lous prouverbs :
Vaou ma cola Qu niaou porla. S prn ma d mouschos i mou qu'i vinaigr. o Si vols pas restr poun, Eimouds pas lou guespi. Si los poraojlos soun d'orgn, Lou silenco es d'or.. D fenntos o l'oustaou, n'i o prou d'uno, Douos n'i o tro, Trs, lou diable l'i es, Quatr, chaou s balr.

XIX.

I no courouno.
Roussel, d vs Sont-Ondriou, ro mouor n franc-maoun, et voulio estr entra civilomn, coumo lous chis crbas. Roudil, counseill municipaou et fouorto testo, sgu monda o Juso per lo fenno d'i mouor, m lo coumissiou noun soulomn d couvida l'ossistano, mais surtout, d'oduro lo pu gnto et lo pu blo courouno qu pouirio trouba. Roudil, roud tout lou jour per Juso, per cercha uno courouno qu foguess hounou i mouor. Et voui dmond si l'i mlio tout soun sn. Enfin, n'n (roub vuno qu msuravo pas m'n d'un mestr d lorjou ; lo charjo soubr so testo et l'empouorto. Quand orib, lo fenno n lou vsn, n'n poudio pas rvni : Mais s vngu tout-o-fait smpl,

147

moun paour Roudil, sou l'i fogu, d qu m'odus 'qui ? uno tourto? Mais nou, co's uno courouno ! Mai' bougromn qu m'o fa suza per voui l'odur 1 Mais moun paour' omi, qu'ro pas 'no couronno d pan, qu cholio odur ! Voulion uno couronno d mouor, d'oqulos qu mtoun os cmentri ! Iou vous crsio un paou pu fi qu'oco per un rpublicain I XX CSrondo nouvelle. D'i tn d lo guerro d'os kroumir, loi goztos onouncroun un moti oquesto dspcho : Onze avril, grande victoire. Prise de la tente du bey de Tunis, qui n'en mesurait pas moins de 30 mtres de large, et aurait pu contenir cinq mille hommes. Cachofavo d vs Rochossaouvo vngu o courso onouna lo nouvello o soun pro ; Oh ! si sobia, pro ! Pori qu'o lo guerro d'i kroumir, IOUS sooudar on prs lo tanto d'i bey d Tunis ! Co lou mtro qu'o lgissio dn lo gozto. Ma, pori qu n'n voulio lo peino 1 Ero blasso coumo chaou 1 Oh M Cant fennillas paouro ! Oo trnto mestrs d larg! Poudio ocota sous ilo cn milo iooudar ! XX
BJO

USO.

Moussu Courtofusto d vs Vaougouorjo ro fouor moou et orchitto. Un co qu bostissio un ouslaou, quand vngu per l'i mtr uno fusto, lo fusto s troub tro courto ; s moncavo d 6 pan qu pourtess. Courtofusto, qu'ro joma nlrprs n rien

148

Virn lo d l'aoutr bout, sou fogu, sro blou un paou pu lonjo. XXII O l'ossa. Saoutoron d vi Lobaoum, rcountr soun omi Gustou d vi Berrias, oval ntrmii Sont-Ooubouo et Qhondoulas, qu mnavo 'no superbo voituro toulo novo. H ! Ho I l'omi, l'i crid, t sis fa rich, Tan dirio? Foucho! t mouchs pas doou coud au mn ! Eh oui, vss ; i ochota 'no voituro novo, et l'estrn per l'issoja. Mounto-liun paou, t, viras coumo va bien ! Saoutoron mount. Gustou per l'i fa vir coumo lo vitros soravoun bien, losch loi' guidos, et s sorroun touti dous ddn. Lou chivaou s sntn libr, prngu uno droto o cousta d lo routo et, pataflaouimo voituro dn lou bsaou, loi rodos n l'air! et lo gnto vitros toutos esclopados! T'nlv ! ! Poudios b t'ona couija, tu oma to gnto voituro ! Mai qu vass d'oquel trn, lo mnoras lun ! T rmarci, t, m'ai mtu mo braos propros ! XXIII B szs. Lo Chichounto, qu vnio d vs Arls s'estobli o Ghondoulas, rntr vs Monjobouffaou d SontOoubouo per li dmonda coumo s'oplavoun n franais, lous fortifis ngrs. L'aoutr l'i respoundgu per s foutr d ilo : a s'appelle des pois pointus !

149

Un jour doun qu vnio d n'n chova, s'orest per lous prsenta m'un piciro d Chondoulas : Voulez-vous acheter des pois pointus, Madame? Oh ! noun pas certo, merci ! N'i oval douo boujados per vndr, qu n'n sous emborossado ! Gomment? deux bojades? Oh de cette ynarde ! Et moi qui ait couru toute la journe pour en trouver peine deux livres ! Fos vir 'co ! Mais, morgolasso, co's pas d szs, qu pourta 'qui ; co d tortills ngrs, voui lous ochat d'i co ! Oh! pardon, on m'a trompe! On m'a dit que a s'appelait en franais des pois pointus ! Comment a s'appelle donc ? Dites le moi s'il vous plat, madame. Et... des lartifles ngres, pardin ! !
PROUVERB Si pouos faire soul, souons pas gis d'ojudo.

XXIV fcrmoun d Moussu Lorigoulo, cura d'i Touargn.


Fa per lou dmnch d Posquto 1886. Tu es Petrus, etc.

Tu Pir. sis oquel ron qu serviro d piosou o lo Gliso qu vol bosti, et joma loui diabls d l'enfer pouiron l'escrosa.
Mous
FRARS,

D'oco qu disio l'aoutr, loui jour s sgoun, mais s smbloun pas. Si voui n'nsounta, dmnch possa r countn

coura' un ri ; joma oo vis ici ton d'homs o lo tablo d coumuniou per fa lious pasco. Er countn, oui, pouo s dir !.. Vui, en plao, sous inquiet, plour, sous incounsoulabl ! Et perqu doun? m dir... Ahlperqu, perqu! Ou dovinoria joma! N'i o bien per ess trists, vous aoutrs, oma iou ! Escouta ; sgu m bien. Qu'ro dovon hier, dn lo nu. Lo vounz' houros vnion d pica, et iou coumnav d rouncha dn mo couijo, quand ogur un souong ; mais un souong rel coumo s n'n fa plus dsmpii Nabuchodonosor, Davi ou Pharaon. Vgur, oqui dovou iou, s'ovona un bel homnas, qu'oo ntra dn mo chombrto sans pica lo pouorto, ma sans lo drubi. Soun crouvel resptabl, ro plouma coum' un ioou ; so barbo blancho pndillavo njusco 'soun embounil, et l'i ocatavo tout lou pitr. Dn so man, tnio blou mai d cinquante trs claou, et de l'aoutro, pourtavo 'no blo veillto otubado. Djo iou tromblavo coum' uno fueillo, quand oousigur so grosso voix : T duerms, cura d'i Tonargu ? Voui dmond 'n paou si n'sfournr vuno rasclo, et si m soqur lestomn soui mps ocatos ! Oprs un moumn, pamn, lissr pounchja un brisoun lou bout d moun nas, et digur tout expoouri : Ca... haou s.. .h. ... vous, l'hom ? D.. .h qu m v.. . v... v.. .voul ? Sous son Pir, et vn t crida, paro qu as d mauvais paroissiens. Co's qu d guzaillo ! D guzaillo ! mous paroissiens? cridr iou n m lvn d'osstou. Mais voul bodina! ! Armn d'i Mtro, d'i Fournjochabro et d'i coborti, dous ibrougnos et un pas gron foutro, foguroun touts lious pasco dmnch possa ! !

Bodin pas 'no briso, cura d'i Tonargu, respoundgu lou chef d'os optrs. Cerchs pas, sioupl, o excusa tous paroissien, paro qu, mai qu siag tu, blou, sras pas mii d'excusa qu ilous. Dises qu coumuniroun touts, dmnch possa ! Oui, ma qu trop ! D coumuniou d Judas ! d coumuniou d'opoustas ! ! Crs? Moussu son Pir?.., Mais pamn lous counfessr touts lou dissat !... Oui, ma bien maou. L'i o un crim, un pchodas qu touts oon fa, et qu pas viin o counfessa. Ou sobios bien, et as pas mmo prs lo peino d liour lou dmonda. Co lou crim, lou pcha d'ovr'vota couontro lo rligiou, n voutn per sous pirs ennmis loui librs-pensurs, lous igonaou. Siags bien sr qu si countunioun o fa lious smpls n dounn liour vot n d Vielfaour, Dguilhn, Prodaou, Cholomt, Son-Prix, Fougyroou, Boissy-d'Anglas, Clauzel et touti lous impie d'oqulo mno, joma n'ntroro viin dn lou ciel. Et tu mai,tn t soulid, et balo toun obsoluciou n d'oqulous qu s l'omritoun ! Mais, moussu Son Pir, mous paours paroissiens crsion pas d fa maou, et lo provo, co's qu n'i o pas viin qu s'n siag counfssa ! Voulia qu iou foguess d poulitico dn lou counfessiounal?... Sob djo c qu m'n couo L .. Moun trotomn ! !.. . Ann ! Ann ! Excuss pas tu oma ilous, qu m forios dir qu lous prns per d'idiots, d'mbcils ! Iou ma sab c qu mn cousio o Roumo, per fa moun dvoir, quand m'estochroun m'uno crous ! ! Vnios pas m counta lo bestig qu tous homs crsoun pas d fa un pcha n voutn maou ! Sa-

152

boun trs bien qu font maou, bien maou. Lo provo. co's qufn'n trouboras gis qu t'aousoun moustra liour bulito quand vont vota. Co's gaou, Moussu son Pir, iou vous crsio pas ton counservalur ! L'a fos doun d poulitico, omoundaou ma?... D'oquel bia lissa gis nlra d rpublicain dn vost ciel, perqu vous n'n s pas viin ?... Alors, son Pir prngu un air d coulro, poss so man o so lonjo barbo, m rgord 'm d'uou svrs... Tu, cura d'i Tonargu, m digu, as l'air d voul rir, mais iou ris pas !... Sooupras qu sous ni counservatur, ni radicaou, ni monarchisto, ni rpublicain. M'n vir pas d tout oco, mais sous JUST ovon tout. Quand un hom es mouor, et qu vn pica o lo pouorto d moun portdi, l'i dmond joma d cont' opiniou s, ni si o vota per d rpublicain ou d counservatur. L'i dmond soulomu si s esta choritabl. hounest ; si o aima t bien protica lo rligiou, coumo s dou; si voutavo per oqulous qu'roun hounests et omis d lo rligiou, choritabls et resptuouss per l'nseignomn d lo glizo... Quand m respouon qu'o protica lo rligiou o soun idio sans s'inquita dc qudision lous prtrs, lous ovsqus et lou papo ; QU VOUTAVO per oqulous qu coumbotion lo rligiou n touto moniro, dn lo glizos, couontro lous curas, dn lous nterromn, l'nseignomn d los escolos chrtiennos, d'oqulous d'oqui, n'n laiss pas possa viin. Soun per l'enfer ; tanpis per ilous... Car, c qu oo di moun mestr J.-C, ou tn toujour per dit, et l'i ooubiss : Celui qui n'est pas pour moi, est contre moi. Vjo 'qui, moun omi ! ! Iaro, cura d'i Tonargu, asagu touor, bien touor d douna Fobsoluciou o tous paroissiens sans iious

ovr dmonda si oon vota sloun lo counscieno, et pas per oqulous qu sobion bien qu'roun nnmis d lioui rligiou et d lo glizo d JsusChrist. Blancs ou ngrs, l'i fa r. Ah! moun paour Lorigoulol Moncorio pare mai qu counfssesss oqulous qu tnoun l'eschalo i voulur per roouba, n disn qu soun inoucn ou qu se ou crsoun, paro qu es pas ilous qu raouboun ! ! Eh b, dvs sooupr qu dovon moun mestr lou bon Diou, oqulous qu voutoun per sous ennmis, lous omis d'i diabl, soun cn fs pu coupabls qu'oqulous qu'ojudoun loui voulur o roouba, lous ossocin o tua un hom. Lou maou qu fon o lo rligiou, o lo Franco et i pupl, ocous dputas et snatur igonaou ou franc-maoun, es bien pir qu d tua, roouba, ossocin. Pas bsoun d'ess bien fi per ou vir et ou coumprn. Mais, Moussu son Pir, s b pamn trop meschon, ona ! Mous paroissien soun pas issabls, mai qu voutoun coumo 'co. Von o lo messo, raouboun pas, font lo chorita, soun hounests, enfin ! Coumo voul qu lious trob touor ? Eh b, moun paour Lorigoulo, soun doun simples tout-o-fait, tous paroissien et lou chaou gori d lious smplig ! Coumo ! ! Volounlo rligiou et montnoun oqulous qu cerchoun o lo destruir? Voloun lo messo, l'i von, et voutoun per oqulous qu voloun gis d cura, qu liour raouboun lou trotomn?... Voloun lo gliso per prga Diou et fon c qu pouodoun per ida nd' oqulous qu los escrasoun?... Voloun l'houncstta, et voutoun per oqulous qu font tout c qu pouodoun per obostordi, obouschossi, dimourolisa lous fons m los escolos lacos, impies, d'i diabl ; escolos vount porla d rligiou, d priro, d bon Diou,

154

es un crim ! I ! Mais moun paour'omi, l'i penss pas ?... Dv t dire qu Ion bon Diou moun mostr n'n voou gis d'oqulo mno dn soun ciel ! Ont d bel far liour dvos, coumunia per pasco, si chonjoun pas d'idio, soun d'hypoucritos et d donnas ! Ah a !' dijo m'un paou, d qu dirios d'oquel qu voou counserva uno bouon' ormado, bien disciplinado, mais qu n'n destruirio touti lous chs ... D qu dirios d'oquel qu voou pas roouba, s'n gordorio b, mais qu'nvouyorio vs lu loui voulur per t roouba ? D qu dirios d'oquel qu voou pas tua dngu, mais que dirio n d'un brgand : T, vjo 'qui moun fusil, va-t-n iia o lo routo ; un taou va l'i possa, tuo lou, to fourtuno sro fato?.. . Eh b, tous poroissien, n voutn per lous homs qu sabs, ojudoun lous perscutars, lous impie, loui voulur, lous ossoen ! Soun respounsabls d tout lou maou qu s fa dn touto la Frano. Go'sesfroyous, espouvontabl ! Et tu cura, aouss dire qu soun bravs, qu font lious pascos ! ! Ann I anen ! Co's une moucorio, et lou bon Diou sro iton pu torribl per ilous, qu sron estas caouso d ma d maou per so rligiou. M lious chaou doun dir, o moun mound, qu l'on pouo pa rss n mmo tn chrtien, et rpublicain ? Pas vra, Moussu, Pire ? Enfin mais, caou t parlo d'oco, bodaou ? T'i dit, et t dis qu, es pas perms n counciano n d'un chrtien, n d'un cotouli, d vota per un 'individu qu dit : Iou, quand sri n plao. dmondori qu dfndioun d'nsigna lo rligiou os fon, qu fasion oco, oco, et oco couontro lo rligiou, couontro lous prtrs, couontro lo gliso, etc., per tout dir, enfin dmondori lo sporotiou d lo Gliso et d l'Etat,

Nou, mile- fs nou, un chrtien, un cotouli pouo pas, sans pcha gravomn, vota per un hom pori, qu siag rpublicain, monarchiste, tout oco l'i fa : Zro. Et, si vouto per iel quand mmo sous prtext qu's monarchisto ou rpublicain, ngajo so couuscieno. Per estr rpublicain d'idio, coumo genr d gouvernomn, oui, 'co pouo s'octa. Mais per estr rpublicain m lo Rpublico et lous homs qu lo gouvernonn vui ! ! Nou, un chrtien pouo pas ou ess, sans ess un opostat, un impie, uno puro conaillo. Doun, cura d'i Tonargu, l'ou dis d lo part d'i bon Diou et t charg d n'n bien overti sriousomn tous homs. Pas vUn d'oqulous qu montnoun lou gouvernomn d vui pouiro sauva soun mo, si chonjo pas d sntimn. Sron touts donnas dn l'enfer, paro qu montnoun lous nnmis d'i bon Diou et d so gliso. Oqulous qu loui montnoun, soun sous ennmis coumo ilous ; dngu pouo ou countesta.

V 'qui, mous bien cher frars, v 'qui lou souonge sfroous qu'iogu, souong qu'n l'exominn, 'i rcounissgu vra ! Saint Pir disporissgu, n disn los ternblos poraoulos qu vn d voui ropourta. Et... voui d'mond vir si iou r bouloversa... Toslr plus lou souon, et m chogu lva... Toumbr d'o ginoul, dovon moun Ghri, m mtr o ploura coum'un fon I Paours paroissien ! m disio, paours paroissien !

156

vous ovugla d'oqulo moniro ! Poti, m'oquest mound, coumo loi sardos ! Trovolia coumo d malhurouss! Pouir ress d bou saints, et pamn, vous touti donna, n potissn bien ! ! S donna, pr lou prtext d caouco opniou d poulitico qu soun noun soulomn couontro lious intrts et bien estr matriel ! S donna, per s'ess lissa ton focilomn troumpa per d francs hypoucrito ! S donna, per pas ovr ogu lou courag d prfra lou bon Diou o caouqu vaurien, o caouco ptito plao, o caouqu soou, prsn d'i diabl ! S donna, per vndr so councieno couontro uno pnto d vi ! ! I Nou, mous paours paroissien, sufriri plus oco ! Iou vous am trop ! Sauva vost' mo, co mo missiou, lo sgri njusco 'lo fi 1 M'ocusoron d far d poulitico ; m gororon moun trotomn ; m foron d misros d touto mno ; m mtron n prisou ; m fusilloron, m mortyrisoron blou ! Eh b, ooub si voloun ! Bienhurous d'imita saint Pir, lous oplrs et tont d mortyrs qu soun mouor per ovrdfndu lo mmo rligiou qu iou dfnd ! ! Bienhurous d mouri coumo moun diou N.-S. J .-C, qu'stochroun o lo crous, paro qu dsio i pupl lo mmos vrilas qu iou voui dis vui I Co's paro qu prchn lo vrita couontro lou diabl, qu sn maou vists, qu sn perscutas. Si roun pas maou vists, si roun pas perscutas, malhur o nous aGutrs, paro qu srio bien mau-

137

vaiso marco. Srio bien o crogn qn'ovn pas lo bouono rligiou, car lou bon Diou o dit rin qu o soui vritabls minislrs et pas os aoutrs ; En vrit je vous le dis, le monde vous hara cause de moi... et... vous serez perscuts cause de mon nom. Rten bien oco, mous frars, et Celui qui persvrera jusqu' la fin, il sera sauv. Diou voui n'n fosi lo gracio...

lo sauvojorio laico
Lo locisociou d los escolos, es uno vraie sauvojorio vi nousaoutrs. Co's uno caouso impie, paro qu es couontro lo rligiou. Lo loi sclrato dfn qu lou mtro ou lo doumislo parl d Diou, d priro ou d catchim. Eh b ! sob c qu s passo n bien d'ndri ? Si lou frro ou lo sr que so vocociou exijo qu'enseign lo rligiou, o lou malhur d' dsooubi nd'oqulo vilaino loi, es mnoa d rvoucociou. Si lou mtro ou lo doumislo lac i counlrari ou fa, li disoun r et l'excusoun dpoou qu d porn chrtien (mais foutraou) garoun lious fon d vs ilous ! Co's uno loi injusto. Lo justicio voou qu chascu pay c qu dou, et pas ma; et qu l'Etat eixig d'os countribuabls r qu c qu es ncessari ou util. Eh b, ro ni ncessari, ni util d far bosli, n plao d'escolos, d pola d 50,100, et 200 milo francs, oqui vount 15, 30 ou 50 suffision d resto. Co d'orgn roouba, gospilla. Dne ocous oustolasss, dvion li mtr lous institutur qu'on lou ma d'fon o liour escolo, noun pas oqulous qu n'on garb gis I Es ni ncessari, ni util d'impoousa os countribuabls d poya bien cher 2, 3 et 4 moussus ; 2, 3

159

et 4 doumislos o bel kiou per far l'escolo o dous ou trs fon d'oco pu cropulo, oqui vount lous frros ou los sr ont o paou prs touti lous fons. Co l'orgn roouba, gospilla. Qu'oqulous qu loui voloun lous payoun, ou b qu lou gouvernomn odjud lous us coumo lous aoutrs! Go sro just et libral. Co's uno loi tyrannico, sauvajo, sclrato. TYRANNICO, paro qu fouoroun lou paour hom qu'o pas lou soou ni lou mouyn d mtr soun fon n d'un' escolo libro, o lou mtr dne un' escolo qu li l'ilvo couontro sos idos. Fouoroun lous founctiounairos lo mmo caouso; co brutal, moustr... SAUVAJO. LO rligiou soulto o civilisa lou mound ; lo rligiou soulto pouo montn lo civilisociou. Lo voloun destruir, n lo destruisn vi lous fons. L'io pas sauvags en d'nluo qu fasioun oco. SCLRATO. Ossocinoun l'mo d'os paours fon ; n'n fon d mauvais sujis, d'esfrountas, d maou ilvas, d donnas. Portout oqui vount l'i o d'escolos lacos sgudos, rcouniss lious fon o cnt pas. Vs dfon d 12 ou 13 ons, qu soludoun o paou prs dngu ; qu'insultoun lous prtres ; qu s moucoun d'os mondian ; qu bromoun la Morseillaiso ou d soltas; que pipoun lo cigorto ; qu soun orougan maou ilvas coumo tout paro qu soun d'i botolioun scoulairo d'i diabl, et qu fniron per los ossisos, ou lou suicid. Dn l'onnado, n ff, loui journaou ont ropourla fouor' hisloiros d gamin qu s soun suicidasoprs ovr fa d soulisos, ou qu s soun fas mtr i viouloun. Es b dfci quand Tan vi un' instilutrio d vs Coux soouta dn lou Ros per s l'i nja I Uno droulo d 14 on d'i cousta d Verdun, ilvo d'un lyce lac s jita, embrassado m soun golan, soui

loi" rodos d'un chomi-d-fr I I O 14 on ! un golan ! Bouon' ducociou. Escolo d'i diabl 1 Vi lous frros, ni mai vi los sr s vy pas poris fons, ni poreillo bsougno ! ! Eijourd'hui, dn loui lycs et los escolos normalos, font r qu d'athes, d'impies ou d rpubliconaillo. Un pro ou uno mro d fomillo qu l'i nvouyo soun fon, forio mii d lou jila dn lou Ros. L'mo vaou ma qu lou corps.
Drnb d'uou coumo d ptasss!?

Vn d voui dir qu lo locisociou d los scolos, n princip, i vi nous aoutrs, uno bsougno impie, injusto, tyrannico, sauvajo, sclrato. Ogrado rien qu os igonaou et os impie. Si ou voul pas crir, lgiss bien lou toblou qu voui vaou moustra, coumpora bien, et dis m si es pasobouminabl, mmo per un rpublicain, d vir un gouvernoma gospilla et far ton d frais per uno caouso qu's couontro lo prfrano d touto lo populociou d quasi pertout, o part caouco cossibraillo. Suza bien, mous omis ! per ochota d lvitos n caouqu mtro, d kiou ou d chopou n caouco doumislo, fillo d'un expeilla ! per fa dmourolisa vostous fons ! ! I RMARCO IMPOURTANTO. Oquel toblou, ronfermo lou noumbr d'os fons qu soun onas rguliromn o los escolos despii lou 1" d'otobr 1883, ujusco ei ms d slmbr 1886. Per los escolos lacos, m'es esta dfcil d'ovr lou noumbr bien just d'os fon. L'on pouo pas dmonda lo listos officilos, qu lo bilorion pas ! et 'co s coumprn ! 1 Soun estas countas lou mii poussibl, et i mtu lou chiffr lou pu fouor qu'on trouba.

161 Crsdoun dire pu lou ma qu mn. Si ni sous troumpa d'uno diffreno n mn d cinq ou sii soubr cnt, qu publioun liour Jisto nou per noun : publiorn lot nostros. RMORCA BIEN TOURNA. Qu dn los coumunos qu. Ti o d'igonaou, los escolos lacos lous ont toutes. Loui vrais cotoulis, et tout c qu Ti o d morcan et d'hounest dne uno coumuno, va o l'escolo coungrganisto. RMORCA BIEN NCARO qu dn los escolos lacos, lous countribuabls payoun per lous fons qu l'i vont, et qu lious fournissoun mmo loui librs, lous cohis, lous ner et los ploumos; tandis que per los escolo libros, chaou per lo plupart qu lou paour pro d l'fon pay et ochat tout. Et dir qu malgr tout oco, ont presqu gis d'- fons o liour escolo laco ! Si nous aoutrs subission talo vergougnasso, ausorion pas noui moustra bien sr, et aurion rosou ! Et nosto chambro cossibroliasso vn d vota nearo lo locisociou coumplto pertout ! Pas vin d nostous sii cropulo o monca d vota oqulo obouminociou.

OBLOU D LOS ESCOLOI LAICOS


COUMPORADOS M LOS COLOS COUNGRGAWSTOS LIBRO

Cantoun d'Aubnas.
AUBNAS. Escolo d'o gorous. Lou counsel municipal oo fa locioa. Escolo libro d'os frros, 220 fons, sans counta oqulous qu li soun pensiounairos, ni oqulous qu 11

161

soun vi lous frros maristo, ni oqulous qu soun i ptit-srainairo. Escolo ia'ico : 80. POUON-D'AUBNAS. Escolos d'o gorous et d los fil los, loieisados. Toujour lou counsel municipal. Escolo libro d'os frros : 85 fons. Escolo laco : 45. LOBGUDO. Lou counsel municipal o fa locisa los escolos d'o gorous, ma d los iillos. Es olo libro d'os frros : 100 fons. Escoio laco : 50. Escolo libro d los sr : 80. Escolo laco : 15. VALS. Lou counsel municipal o fa locisa l'escolo d'o gorous. Escolo libro d'os frros : 160 fons. Escolo laco : d 50 o 60 fons, n Vi counln lous igonaou, ST-ESTVE-SOUS-ACBNAS. L'ancien coussel munucipal oo tout fa locisa. Escolo libro d'os frros : 80. Escolo laco : 30. Escolo libro d los sur : 85. Escolo laco : 40. SON-PRIVAT. Lou prfet Faur oo fa brutalomn locisa touto los escolos. Coumncper l'escolo d los sr n proufiln d l'ocosiou d'un oustaou noou qu'oyon bosti. D louti lous pres d fomillo ou ehfs d'oustaou n'y ogu qu 13 qu rfusroun d snna uno ptitiou per monln los sr. Mais desempiei qn 1 a on mtu per conseill r qu d'ibrougnos ou d'expeillas, l'i o pas coumuno piro uluo. Lous fons s portajoun o paou prs entr los escolos lacos et coungrguuistos.

163
II

Cantoun d'Onounay,
ONOUNAY. Lou counsel municipal o fa locisa los escolos. Escolos cotoulicos libros d'o gorous : 665. Escolos cotoulicos libros d los fil los : 1150 tout coumprs. En tout doun : 1815. Escolos lacos, tout coumprs gorous et fillos, nviroun 990. Oqui, l'i o o paou prs 600 fons igonaou coumprss. Soubr loui 1815 fons d los escolos libros, n'i o au mn 1640 qu payoun. DAVZIKUX. -- Lou sous-prf d Tournou, locis brutalomn l'escolo d'o gorous. Escolo libro d'os frros. Touts lous fons. UNO CNTNO.

Escolo laco : 0. Lou mtro, en ovr rien o far, tout n tirn so payo, o borrula pertout louto l'onnado, per cercha d'ilvos. O fouoro d borrula, fnigu per n'ocompa dous clnc uno coumuno vsino, qu'oploun vs St-Cyr !
III

Cantoun d'o Vans. Loui VANS. Lou counsel municipal o fa locisa. Escolo libro d'os frros : 130 fons. Escolo laco : d 50 o 60. Escolo libro d los sr : d 150 o 160. Escolo laco : 25 o 30.
BEBRIAS. Loi! prfet Faur locis brutalomn los escolos. Escolo libro d'os frros : 78 fons.-

Escolo laco : 6. Escolo libro d los sr : 50. Escolo laco : 7. Lous fons d los escolos lacos, soun garb touls d'fon d'os empljas.
ST-PAUL-LOU-JOUIN. Lou prfet Faur locis brutalomn l'escolo d los sr. Escolo libro d los sr : 409 fons. Escolo laco : 20ST-ANDR-D-CRUZIRO. Lou prfet o locisa brutalomn l'escolo d'o gorous. Escolo libro d'os frros : 68 fons. Escolo laco : 12. IV

Cantoun d Juso.
JUSO. Lou counsel municipal o fa locisa l'escolo d'o gorous. Escolo libro d'os frros : 7.0. L'i o prougrs. Ei coumnomn n'oyon gar qu d 25 o 30. Trs bien. Per rlva l'escolo laco qu va n basso, loui gobian d lo Morianno l'i on nvoya un mtro qu'o toujour brilla njusco' ici per VOsnig d sous ilvo dn lous examen i certifica 1 Escolo laco... d 80 o 90 fons. LOBLOCHIIRO. Lou counsel municipal o fa lacisa l'escolo d'o gorous. L'escolo d lo ptitos es estado locisado brutalomn. Escolo libro d'os frros : 90 fons. Escolo laco : 35 fons. Escolo libro d los sr : d 65 ou 70 fons. Escolo laco d 30 o 55 fons. SONT-OOUBOUO.

Lou prfet o fa

lacisa brutalo-

mn, couontro lo mojourita d'i counsel municipal et lo populociou. L'i o ogu qu lou mairo, lou capitaino Eugno Migroun, qu'o vougu moschora so mmoire n coumbotn couontro les escolos coungrganistos. Victoire qu fa hounou n d'un capitaine ! Escolo libro d'os frros : 65 fons. Escolo laco : 17.
ST-ANDR-LOCHAMP. Locisociou brutalo. Escolo libro d lo sur : 40 fons. Escolo laco : 3. PEYZAC.

Escolo Escolo Escolo Escolo

Locisociou brutalo. libro d'os frros : 45 fons. laco : 12. libre d los sur : 43 o 50 fons. laco : 8.

O GROUPIRO. Lucien Chomptier fouor lacisar, qu courgu prtout m'un pi, per ocompa 10 signoturos !
V

Cantoun de Volou. Lou counsel municipal igonaou, o fa locisa los escolos. Escolo libro d'os frros :"de 70 o 80 fons. Escolo laco : d t2 o 15 fons cotoulis, et touti lous igonaou. Escoo libro d los sur : de 53 o 60 fons. Escolo laco : d 12 o 15 fons, cotoulis, etc.
VOLOU. LOGORO. Lou counsel municipal igonaou, o fa locisa l'escolo d los (illos. Escolo libro d los sur : d 75 o 80 fons. Escolo laco: 2 ptitos cotoulicos, et de 23 o 28 igonaoudos.

166

L'i o pas d'escolo libro d gorous. Co dommag, vu lou succs d los fillos. Lo BOSTIDO D VIRA. Lo prfet o locisa brutalomn l'escolo d filles. Escolo libro d los sur : d 25 o 30 fons. Escolo laco : 5 ou 6 cotoulis, et lou igonaou.
VI

Cantoun de Vivis.
VIVIS. Escolo d'os frros, 180 fons, n H countn 70 qu soun o Lofarjo. Escolo laco : d 90 o 95, en l'i countn 50 qu soun d Lofarjo. Escolo d los sur : 90 fons. Escolo laco : 50 fons.

Lou TEL. Escolo d'os frros: d 110 o 120 fons. Escolo laco : d 80 b 90 fons, sans counta oqulous d Mlas et Froyoou, qu'on un mtro lac vs lous, sans councurrano.
VII

Cantoun d'i Cheyla.


CHYLA. Lou prfet Faur locis brutalomn los escolos. Escolo libro d'os frros: 200 fons. Pouodoun pas n'n rooupr mai ; lo conaillo louso limitas m'oquel noumbr. Escolo laco 50 fons. Co's un' escolo supriuro qu'o cousta 140.000 franc os countribuabls : l'i o 4 mtros lacs bien poyas. 'Co fo vergougno. Escolo libro d los sur 200 fons limitas coumo lous frros.

167

Escolo laco : 40 fons. L'i o 3 doumislos. Va sans dir qu soubr oqulous 50 et 40 fons d'o lac, l'i o touti lous igonaou! coumprss. Counta con li resto d'fon cotoulis ! ! Qu d cos d barro qu s perd ! Pamn !
S. MICHOU LOU RONCE. Lou prfet Faur locis brutalomn. Escolo libro d los sr : Touti lous fons sans exceptiou. L'escolo libro-mixlo o rcju loui gorous qu'ont gis d'escolo libro.

VIII Cantoun d Villonovo.


VILLONOVO. Lou counsel municipal fogu locisa. Escolo libro d'os frros : 100 fons. Escolo laco : 60 ions. Escolo libro dMos sr : 215 fons, tout counta. Escolo laco : 68 fons, tout counta. Pamn disoun que lo doumislo fa far lo priro et qu'oprn lou catchim. LOVILLODIOU. Roustain fogu locisa n escomoutn lo signoturo d soun counsel municipal. Li fogu signa lou countrari d c qu crsio. Systra essentiellomn igonaou. N'i o gar qu'oquel dn lou cantoun d Villonovo, et es counseill gnral ! 'Co fa hounou os cotoulis ! Ei pas pougu sooupr prou i just l'tat d los escolos. Lo sur soun l'imitados i noumbr 28, Per loui gorous, co s partajo. SONT-ONDIOOU. "Co s portajo o paou prs, soudisoun. Soulomn, loui laie, font vni fouorc' fon qu'oportnoun o los coumunos d'os nviroun.

i 68

LUSSAS. Goumo los opniou d rpubliconaillo la lous on toujour rendus tntoourou, liour counsel municipal fugu lou prumi o dmonda lo locisociou. Co lou pos d'os hautain et d lo chopignorio. Son Privt o prs liour moloouti, lo pbrino. Escolo libro d los sr. 45 fon. Escolo laco, o paou prs iton.

IX

Cantoun d Chooumira.
CHOOUMIRA. Lou counsel municipal, n mojourita igonaou, o fa lacisa l'escolo d los fillos. Escolo libro d los sur : 100 o 105 fon. Escolo laco : d 15 o 20 fons cotoulis, et touti lous igonaou o paou prs.

Lou maire igonaou Perrn, o fa locisa. Lous fons se portajoun o paou prs, en countn lous igonaou qu vont vi loui lac, coumo d just.
BA. SON SUFRIO. Lou counsel muuicipal o fa locisa. Escolo d los sur, touti lous fon d'os cotoulis, o part blou 3 ou 4. X

Cantoun d Lovoouto.
LOVOOUTO. Escolo d'os frros : 300 fon nviroun. Escolo laco : 80 fons enviroun. Escolo d los sur : 280 nfons enviroun. Escolo laco ; 200 fons enviroun.

SON-FOURTUNAT. Lou prfet Faur locis bru talomn, per s vnja d los lciou d'i 4 olobr. Si lou counsel municipal (n mojourita igonaou), fogu n dessous caouco dmoudo ?... L'an pouo ou pnsa, mais, ninoun s pouo dir, ninoun s pouo sooupr. L'on d'eou joma s fisa os igonaou quand gouvrnoiin ou qu parloun poulitico Escolo libro d'os frros et sur : 145 fon. Escolo laco, mtros et doumislos : d 50 o 55 fon, toutes igonaou o part 2 Per oqulous 55 igonooudous, l'i o trs mtros lacs, et trs doumislos. Co loliberla rpublicaino o bouon morcha !

XI Cantoun d S. Flicien. S. VICTOR. Escolo locisado brutalomn couontro lou counsel et lo populociou. Lous frros ont touti lous fons, o part 4 ou 5.
XII

Cantoun d Satillieu.
SATILLIEU. ! ou sou-prfet d Tournou locis brutalomn. Escolo libro d'os frros, passo 200 fons. Escolo laco : 4 fon. 2 soun d'fon d'mpljas. PRAUX. Lou sou-prfet d Tournou locis brutalomn, coumo per Satillieu. Dmonda-li si s'n sounto d qu n'i n couo. Escolo libro d'os frros : 120 o 130 fons. Escolo laco : 2 fons qu'operlnoun TOUTI DOUS m'un plotier d'Onounay. N'ovn pas prou, d can-

170 toun coumo St-Flicien, Satillieu, 'per nous diborossa d lo Guzo et d so conaillo.

V 'qui, mous omis, lo populorita et loti bouon mercha d lo locisociou et d sous pola schoulairo l Iaro, perqu loui rpublicain voloun dir qu lous clricaou soun nnemis d Vinstruciou et d i prougrs, eh b, lious pourten lou dfi 1 S'n gordo ron b d l'octa. Dniondra qu lous fons cl clin squ' escolo, pertout. sulilssloun puhlicnmn un * X.AMaSN SRIOU et IM1MK'IMAIi. Veyrn d caut cousta soun lous ass! L'on ntn llr fi pertout, qu'ijowrd'hni, per lous examen el'i lrvet, coumo per lous examu d'i certificat d'cstudl clioousssoun qu d'examinatur ennmis dcloras d'os eoungrganistos, et qu overtissoun d'ovono lous proufessur, mtros et doumislos lacs d c qu dmondoron per qu ou prpnroun mii ! ! Ml co vra, co's ououniinahl ! lit dir qu malgr 'co, loui lacs soun enfounas ! Viii rafeoun qu couneyssoun tout escSsa los '4 rglos l'l rois-ul et qu sain un pa sonloiisai d qu's lo copltalo d lo Franco. Tandis qu per lous paours coungreganistos, chaou qu siajoun pu soiin qu lous exnniiiintiir per ess raoupgu! ! los saoumos coumo lo Ilorlannasso l'i chaou r mai qu d'osnous.

Rclamo trs irapourtanto


L'on qu vn (1888), VOrmognoou d'i Fouyri, dounoro Ion mmo toblou d los escolos, et ncaro pu coumpiet si es poussibl. Si oqnest'on, l'i monco caouco coumuno qu'on loi' douos mno d'escolo, es qu m'on pas envouya lou ronseignomn. Engag doun nostous omis o bien connta lous fon coumo chaou, et plusiur fs, per bien m'nvouya loui noumbrs exacts. Go's un toblou trs difiant, et bien ncourojon. D ma, m prpaous d'scriour l'on qu vn dn l'Ormognoou : \ Lon noum d tonts lous franc-maoun d'idporLomn. 2 Lo rligiou d touti lous founctiounairos d'i dportomn. (Es garb tout d'igonaou). 3 outo los coumunos qu soun gouvernados per lous igonaou, et io mojourita coloulico qu, coumo d vrais opoustas, vouto per ilous. Dmond doun, que touti nostous omis dvouas, caou qu siajoun, cl touto los coumunos, m'envouyoun ocous ronseignomn lou pu exactomn poussibl, dne uno ltro cochtado. Envouya oqulo ltros o Monsieur le Grant du Patriote Privas (rdoh). En ddn d lo ltro, escriour oquest' indicociou : Pour le Fouyri. Rmarci bien toutes oqulous qu m'on odjuda njusco ici. Rooupri volonnti los farns et liistoiros (indites), qu pouiron m'estr nvouyados d pertout qu siajoun critos n patoi ou en francs l'i fa r.

Si

172

FNISSONO

M'o smbla qu pouirio pas mii ochoba moun Ormognoou, qu d l'i nrgistra lous sii mairos lous pu fis que l'i g dn lou dportomn de l'Ordcho. N'n sron pas fochas, pns. Amoun bien los componos, mai pri qu soun pas lous pu dvsd liour vilag. Snon lous chfs d'o eus. qu l'on liousou perdounorio, talomn on moustra d bouon sn o dspar d'os aoutrs. V ici doun lous sii mairos qu'on fa souna ou lissa souna los componos per lou 1i juillet 1886, festo d lo cossibraillo. Loui mairos d :
SON-PRIVAT, LOBGUDO, PLONZOLO, MAOOBOUOS, SON-MORTI-LOU-SUPRIUR. SON-MOSTI-LINFBIUR.

Coumunos clbros ! !
PROUVERBS

Oprivoda d courpotas Vous crboron lousuou, Chaou excusa lou vi, Et couiija !ou flascou. D'i bostou que l an pico. Souvn l'an es bolu.

I.OCIM

potronn d'o mstilraou

Hteliers, St-Nicoula. Boufouns et chorlotans, St-Mathuriu. Boulengis, St- Honor. Brossufs. St-Nicoula. Bujoctaros. St-Maiir. Chorbounis, St-Olexandr. Choplis, Sto-Barbo, Cordares, St-Blaiso. Chossars, St-Hubr. Chondlars, St-Jan -Pourto-Lotino. Chontars, Slo-Ccilo. Colpourturs, St-Gorry. Couchis, St-Eloi. ounfessurs, St-Jan-Npomucno. Courdounis, St-Crespi. Coutlis, St-Jean-Boiisto. Estomares, St-Maur. Entrprnurs, B. Sobosti d'pparicio. Imprimurs, St-Jan-Pouorto-lolino. Forjars, St-Oplo. Fouyris, St-Lubin. Gozars, S. Christou. Jsuitos, St-Ignao. Jondarmos, St-Christou. Jordinis, St-Srnus. Jougars o los Killos, St-Smoun Stylito. Jougars o los carlos, St-Lancelot. Jugs, St-Yv. Lngiiros, Sto-Vronico. Lovourars, St-Isidoro. Mtros, St-Gassien. Merchans, St-Michou.

Mdcis, St-Lu. Moous, St-Thouma. Morns et morinis, St-Nicoula d Myro. Moneschuous, St-Eloi. Mros chrtiennos, Sto-Anuo. Ossibras, Sto-Bibiano ou Bguiato. Orfbrs, St-Eloi. Ortillurs et ortificiers, St-Barbo. Orchittos, St-Thouma. Orlougis, St-Eloi. Ovoucas, Sl-Epor. Pastrs. St-Drogoun. Perclous, St-Motiou. Ptordis, Sto-Barbo. Peschars, St-Andr. Plerins, St-Jaqu. Pnlrs, St-Lozaro. Poplis, St-Jan-Pouorto-Lolino. Prisounis, St-Wulfrand. Pyroulirs, St-Maur. Qunchars, St-Estiin. Rliurs, St-Jan-Pouorto-Lolino. Sooudars, St-Mauris. Teyssrans, St -Blaiso. Tonurs, St-Simoun. Tounlis, St-Nicoula. Vlrinairos, S-Eloi.

Saints qu t* ha ou itivouca Si s occusa o faou, St-Nicoula. Si se mordu pr loi' sr et lous escrpiou, St-Jrmie. Pr loi' bouonos couchos, Sto-Cotorino d Sudo.

Pr ovr lou bouon tn, St-Srnus. Pr gori loui bgus, St Mommolin. Pr loi moloGiitis d'i bestiaou, Sl-Blaiso. Pr couaserva Ion bur et lou froumag, StoPharald. Si ov maou^i bras, Sto Ermlindo. Si s estroupia, Si Eslropi. Si parlouu maou d vous o faou, St-Fli d Nolo. Pr lo moloouli d'os chats, Sto-Gertrudo. Per los pidmi, Sto-Julino. Pr lous rooumas. St-Maur. Pr gori d'i couflig, Si-Gilbert ou Sto-Gotorino. Couontro lous incendi, Sl-Christou. Pr lou maou d chombo, Sto-Ermlindo. Pr lous fon qu'on los chombos n crous, SlMauris et St -Estropi. Couontro loi mouioutis nrvousos, Sl-Caprais. Pr trouba o qu'ov perdu, St-Antoino d Padou. Couontro lous oourags, St-Thodoro lou couscri. Couontro lou maou d dn, Sto-l'olonio. Couontro lo fomino, Sto-Brigito. Couontro lo s, Sto-Bibiano ou Bguiato. Couontro lo diario, Sto-Lucio d Syracuso. Couontro los enflros, St-Stanis!as. Couontro lou maou d lo terro ou morri maou, Jan-Balislo. Couontro lous rsiplo, St-Bnoit. Couontro lou maou d gouorjo et d goousi, StWivino. Couontro lo gouto, St-Maur. Couontro lou maou d lo piro, St-Grar. Pr oresta lou son, Sto-Luio. Pr gori lous esfouor (hernies), St-Counrad. Pr gori l'hydropisie, St-Gilbert. Couontro lous plursi, Sto-Wivino. Couontro lou paralysi, St-Maur.

178

Pr lous poussdas d'i diabl, St-Pire d Vrouno. Cououtro lo rajo, St-Morcou. Pr ovr lo plo, St-Irmounz. Couontro lou maou d vntr, St-Doun. Couontro lo virolo, St-Mothias. Countro lou maou d'uel, Sto-Plado. Pr gori loui smpls, St-Ohoffr.

Fi.

PLACE ST-LOUIS,

A PRIVAS

RELIEUR
des Administrations, Archives, Communes

Reliure de luxe et ordinaire Registres, Collage de cartes sur toile, Brochage, etc.
PRIX MODRS

FABRIQUE

DE

DRAPS

FAON

COUYERTURES,

MOLLETONS ET FILATURE DE LAINE

Maison fonde en 1845

GINHOUX, PRE & FILS


A VILLENEUVE-DE-BERG (ARDCHE)

Entrepts pour recevoir les laines travailler Aubenas, Largentire, Joyeuse, Les Vans, Villafort et Langogne (Lozre).

Vritable

l!l DU D" 1)111


Tonique Anti-Glaireux et Anti-Bilieux

Prpar par p&UL GftGE, Pen de ire Classe


Docteur eu Mdecine de la Facult de Paris SEUL PROPRITAIRE DE CE MDICAMENT PARIS 9, rue de Grenelle-St-Germain, 9 PARIS
Une exprience de plus de O annes a dmontr que l'Elixir Guilli tait d'une efficacit incontestable contre les Maladies du Foie, de l'Estomac, les Digestions difficiles, les Fivres pidmiques, la Fivre jaune, le Cholra, les Affections goutteuses et rhumatismales, les Maladies des Femmes et des Enfants. Il est surtout recommand contre les Maladies de cur, les Fluxions de poitrine, Bronchites, Rhumes et autres maladies inflammatoires. L'E-lixir de Gnilli prpar par PAUL GAGE est un des mdicaments les plus efficaces et les plus conomiques comme Purgatif et comme Dpuratif; il est surtout utile aux Mdecins des campagnes, aux Missionnaires, aux Familles loignes des secours mdicaux et la Classe ouvrire, laquelle il pargne des frais considrables de mdicaments. Comme Purgatif, il est tonique en mme temps que rafrachissant, il n 'exige pas une dite svre, peut tre administr avec un gal succs la plus tendre enfance comme la plus extrme vieillesse sans crainte d'aucune espce d'accident.
(SE DFIER DES CONTREFAONS.)

Exiger le vritable Elixir de Guilli, portant la signature PAUL GAGE et la beochure : Trait de l'origine des glaires, dont chaque bouteille doit tre accompagne.

Dpt dans toutes les pharmacies

Prix : la bout. 6 fr. et la 1/2 bout. 3 fr. S


PillilES PUHGATrVES dsirait d'Elixir Ionique as li-glaireux
du D' GUILLI Contenant, sous un petit volume, toutes les proprits toni-purgatives et dpuratives de cet Elixir

Prix du Flacon : 3 fr. 50 c.

La PATS et le SIBO puissants mdicaments contre Catarrhes aigus ou chroniqu Prix de la PATE : 1 fr. la Bote.Prix

LE TH DIURTIQUE DE
est la seule boisson diurtique qui sollicite efficacement la scrt apaise le3 douleurs de Beins et de la Vessie, entrane le sable, le mue concrtions, et rende aux urines leur limpidit normale. Nphri Gravelle, Catarrhe vsical, Affections de la Prostate et de l'Urtar.
PRIX DE LA BOITE I 2 FRANCS.

Fente en Gros : S'adresser M. Henry Mure, Pharmacies-Chimiste Pont-Saint-Esprit (Gard)

Srement et promptement guries par l'eau naturelle de

^ Al N T-M LAN Y
Propritaire : M. JAUSSEN
A BANNE
(ARDCHE)

Dpt chez les Pharmaciens et Entrep. d'eaux minrales

Envoi

franco de prospectus

Seul vrai reconstituant hyginique


DE LA

CHEVELURE
Il est prouv qu'en faisant usage de L'ADONIS on dbarrasse le cuir chevelu des pellicules et impurets qui l'affaiblissent ou causent la chute des cheveux. En communiquant aux cheveux affaiblis, gris ou blancs, les lments de nutrition qu'ils ont perdus, il leur rend leur vigueur et leur couleur primitive. Une chevelure soyeuse et abondante, tel est le rsultat de l'Adonis. Diposce e produit essentiellement franais, prpar par un praticien distingu, doit tre prfr, par ses proprits comme par son origine, tous les produits trangers similaires.

Prpar par S. PELO.\, Pharmacien de lre Classe


Laurat de VEcole suprieure de Montpellier, Membre du Conseil d'Hygine et de Salubrit publique.

Se vend par flacons de deux grandeurs, dans une bote riche, des prix modrs.

Dpt gnral : Ed. MOULIN, Privas.


Entrept Maison TOULOUSE 36, boulevard Saint-Michel, Paris Et pour la rgion chez MM. les Coiffeurs -Parfumeurs

PATISSERIE, CONFISERIE & DENRES COLONIALES


LIQUEURS DE GRANDE MARQUE ET VINS FINS FRANAIS ET ETRANGERS

Maison fonde en 1807

PATISSIER-CONFISEUR

Place st-Louis, Porte-Neuve PRIVAS

Vente au dtail au prix du "gros


Se recommande par ses marchandises de premire qualit et toujours fraches

Vient de paratre l'imprimerie du Patriote

Le Goupe-Gorge
HISTOIRE DE L'AUBERGE DE

PEYRABEILLE
(ARDCHE)

Tristement clbre par 26 ans d'assassinats etlde\vols crite d'aprs les documents les plus srieux j

Par Paul D'ALBIGNY


1 vol. de 500 pages avec cartes des lieux, plans et vue de l'auberge FS 3 francs au bureau ; fil 3 fr. 50 franco par la poste . Un tirage spcial de luxe et d'amateur a t fait pour 10* exemplaires numrots, imprims sur beau papier teint et fort, titre en deux couleurs, Prix du vol. : 6 fr. et 7 fr. par la poste.

|Y A.

INDICOCIOU CODHPLTO
d tout c qu l'i o dn l'Ormogna

PAJO

Prfao qu's d lgi S L'Onnado 1887 11 Un mou d'overtiseomn soubr lou colondric 3 Indioociou prouphtioo, etc., soubr lou tn 26 Rcto per empocha l'ncr d s musi, et per gori los esclatos (crevasses) 29 "St Simioun Siylito .. ' 30 Rcto per empocha lou bestiaou d grotusa o Fiitourd'os aoubrs, et et percounserva tous poligos et loi gordillos... 32-33 St Andr Gorsini 34 Rcto per trooucha un corou d vitro sans lou brisa; per lou desfair ; per plouma tous ooucou 36-37 Lou Bienhurous Henri d Suzo 37 Rcto per gori lous ponoris 39 per faire dura los simlos d'os soulis 40 St Bnz ' 42 Rcto per mpocha lous piou d toumba.... 46 per counserva lou lai 46 St Jan Npomucno 47 Rn miracl d'i mmo saint.... 49 Ucto per gori lou roncij d'i br 51 per qu lous ps suzoun pas 51 St Franeois-Rgi 52 Rcctos 1 per culi d'olis qu'aoun qu'uno doousso ; 2 per qu loi mouschos pougnoun pas ; 3 per loi destruir; k" per fa poussa lous piou 55 St Olci d Roumo 57

PAJO

Rcto. Sirop d citroun ; per blonchi lo paillo Arrt d'i Prf per l'ouverturo d lo chasso Sto Glairo Rccto per gora lou roncij d lo grasso per monja d bouonos pros l'hiver Nosto Damo d s Doulou Rcto per empocha lous tounou d'eschompa per nteja los tlos cirados StHilarion Rcto per couuiss los estofos n lono............ per gori lous ojocis ; lou maou d vntr. ... Lou Dies ir, Dia illa Rctos per dirouvilla ; per ptossa los pourclaino. Lou ptit Jsu et sous onjous Fiiros d'i dportomn Lo Pbrino ou lous trs curas mouor Perqu es ton diabl Loi bestios molaoutos Lous Conts d'o Lutin Los Obeillos et lous Ghobrillon Plan poulitico.. Caoucous coussl poulitieo Coussel o bourjois os industriel ou coumeran os curas i pupl isa i ptit pupl Conclusiou fmalo Ulf PAOU D TOUT Gousset d'i cura Cortal Cinq histoiros d chomi-d-fer Un uel qu vaou r.... Lo poumpo qu vaou r Lo couufessiou d Ptofi (retour d'i servic) Lou Coufla Lou bain d sig Lou ptit Nnou (soumto) Lous endurcis et lou fio d l'enfer L'Expoousiciou d Lorgeniro StJoous Lo musico vs Sobliro.. Los Courchos Un' mplto d poste! Trsmoriags Lou maou d testo qu's pas o lo man

62 63 65 67 67 68 "0 70 71 72 73 74 78 80 83 87 92 97 102 107 111 121 121* 123 124 126 127 127 128 128 129 131 132 132 133 134 135 138 f 39 140 141 141 142 3 14 145

PAJO

Douos vritas et rmdi Uno courouno Grondo nouvello Lo fusto O l'ossa DSzes Lou sermoun de moussu Lorigoulo, cura d'i Tonargu
Lo
SAUVOJORIO LACO

145 146 147 147 148 148 149

158
160 161 171 1/2 173 174

Drub d'uou coumo d ptasss Toblou d los escolos laicos, coumporados m los escolos coungrnanistos libros Kclamo trs impourtanto -.. Lous sii mairos lous pu fi d'i dportomn (frdssono)

Lous potroun d'o mestiiraou Saints qu chaou invouca

L.l.u.u
of71 C p

OUVRAGES DITS OU EN VENTE A L'IMPRIMERIE

Les Commentaires du Soldat du Vivarais, suivis de la conspiration de Saillans, avec les pices authentiques.Grand in-8" de 328 pages. Edition de 1872. Prix fr. 50 Voyage aux Pays volcaniques du Vivarais, par le Docteur FRANCUS. Privas, 1878. In-8, de vm 390 pages. Prix 3 fr. 50 ( Voyage autour de Valgorge, du mme auteur. Privas 1879. 484 pages. Prix...'. 8 fr 50 v LVo r.c autour de Privas, du mme auteur. Privas. 1883. fn-8 de 622 pages. Prix 3 fr. 75 Voyage dans le Midi de l'Ardche, du mme auteur. Privas, 1884. In-8 de 480 pages. Prix 3 fr. 50 Voyage le Long de la Rivire d'Ardchc, du inimn auteur. Privas, 1885. in-8 de 428 pages. Prix 3 fr. 50 Voyage au pays Helvieil, par le Docteur FRANCUS. 1 vol. in-8, 368 pages. Prix 3 fr. 50 Voyage au Bourg-St-Andol, du mme auteur. Privas, 1886. In-8 de 350 pages. Prix 3 fr. 50 Livre d'Or du dpartement de l'Ardche, contenant la liste des enfants de ce dpartement morts en combattant contre l'Allemagne en 1870-1871, avec deux gravures. Par Paul d'ALBiGNsr. Privas 1879. Prix fr. Les Industries du dpartement de l'Ardche. lre parfit!, La Papeterie La Mgisserie, par le mme auteur. Privas, 1875. In-8 de vi 70 pages. Prix 1 fr. 25 Guide mdical aux Eaux minrales de Vals-les-Bains, par le Docteur CHABANNES. Deuxime dition, 1884. Tn-8". Prix S fr. . Un Roman Vais, par A. MAZON. In-18, de 165 pages. Montpellier, 1875. Prix 2 fr. Exploits de Mathieu de Merle, pendant les Guerres civiles de de 1568 1580, du mme auteur. Prix 1 fr. 25 Catalogue des Prieurs, Curs et Vicaires de l'glise de St-Pierre s-Liens des Vans, de 1349 1804, prcd d'une introduction, par M. Marius TALLON. Privas, 1884. In-8 de 80 pages. Prix 1 fr. 25

Mmoires sur les Grottes du Vivarais, par M. Jules de MALBOS. Privas, 1881. Grand in-8, de 78 pages. Prix 1 fr. 25 Histoire civile, politique et religieuse d'une ville du Languedoc. Les Vans, par M. Marius TALI.ON. TOME I, Des origines 1721. 1 vol. in-8, de 206 pages, Prix ; 3 fr. 50 Mme" ouvrage, TOME IT 3 fr. 50 La Maison d'Authe ville en Vivarais et au Bas-Languedoc, Etude historique et gnalogique,- illustre de deux gravures", par Prosper FALGAIROLLE, membre de l'Acadmie de Nimes. 1 vol. grand in-8", de 80 pages. Avignon, Seguin frres, 1884. Prix , 3 fr. Recherches historiques sur Villeneuve-de-Berg et sur ses environs, au point de vue religieux, civil et politique, par l'abb MOLLIER. Grand in-80'de 450 pages. Prix. 5 fr. Notice sur la Baronnie de Boulogne, en Vivarais, son chteau, ses seigneurs et ses fiefs, et chteaux de sa dpendance. Les Oorbires, Lachamp, Lacombe et la Mothe. Documents recueillis par M LASCOMBE, de St-Etienne-de Boulogne. In-8" de 74 pages. Prix 1 fr. 25 Jacques de Lamotte-Brion : Episode des guerres religieuses du XVIIe sicle, par MMC E. C. LASCOMBE. In-8. Prix. 1 fr. 25 Lphmrides Vivaroises, par C. DUBOIS ; in-8 de 251 pages. 18S5. Prix 2 fr. Aolice sur la Vie et les uvres d'Achille Gamoii et de Christophle de Gamon, d'Annonay en Vivarais, par M. A. MAZON. Grand in 8 elzevir. Prix 4 fr. Ltude sur Monaco, par M. l'abb X.... 50 pages. Prix 1 fr. L'L'niversit devant la famille par M. l'abb DUFAUT. In-18, de 200 pages. Prix 1 fr. 25 La Charte et le Roi. 1883. In-8, de 50 pages. Prix 1 fr. Tous les prix indiqus sont ceux des ouvrages expdis franco par la poste.

Adresser les demandes M. P. d'ALBIGNY, directeur grant de VImprimerie du Patriote, Privas.

Vous aimerez peut-être aussi