Kurbağalar

Aristofanes

Aristofanes (Aristophanes), MÖ 456 - MÖ 386 yılları arasında yaşamış bir komedya yazarıdır.

Eski komedyanın en büyük yazarı olarak nitelendirilen Aristofanes, Aegina’da doğdu. Babasının adı Philippos’dur. Gençliğine dair kesinlik taşıyan bilgiler olmamakla birlikte, günümüze ulaşamayan ilk oyunu Bilgelerin Şöleninin MÖ 427’de oynandığı bilinmektedir.

Komedya’nın Babası ve Komedya’nın Prensi olarak da bilinen Aristofanes, Atina toplumunun antik çağdaki halini en iyi şekilde betimleyen yazarlardandır. Hazırladığı otuzun üzerinde oyundan sadece on bir tanesi günümüze ulaşabilmiştir. Bu eserler, Eski Komedya döneminin yegane örnekleridir.

Mizahi tarzında kullandığı keskin dilin, Atina’nın toplumsal dinamikleri üzerinde yarattığı etkiler, dönemin düşünür ve yazarları tarafından da kabul gören bir gerçektir. Öyle ki, Platon (Eflatun) bile, Aristofanes’in Bulutlar isimli eserinin daha sonra Sokrates’in yargılanmasına sebep olan etmenlerden biri olduğunu iddia etmiştir.

Kurbağalar, ilk olarak M.Ö.405 tarihinde Lenaia’da düzenlenen Dionysus Festivali’nde sergilendiğinde birincilik ödülünü kazanmıştır.

…daha fazla bilgi için wikipedia

Çevirmenin Notu

İlyada ve Odysseia okumama vesile olan ilham perisinin asıl niyeti, beni uçsuz bucaksız bir okyanusa sürüklemekmiş meğer. O zamandan beridir sabırla yüzüyorum, ve kimi zamanlarda paha biçilmez inciler de keşfediyorum. Zeus’un kızları ilham verdikçe de, keşfettiğim eserlerden bazılarını Türkçe’ye çevirmeye çabalıyorum.

Aristofanes‘in eserlerini okurken özellikle Kurbağalar fazlaca dikkatimi çekti. Mizahi tarzı öyle güçlü ve öyle diri ki halen, kahkaha atarak ve büyük bir keyif alarak defalarca okudum. Görenler, kitap okurken kahkaha atıyor, delirmiş yahu! diye düşünmüşlerdir eminim.

Böylece ben yeltendim bunu yapmaya, ve bu eseri çevirme işine giriştim. Kaynak olarak da, Ian Johnston’un ustaca hazırladığı ingilizce çevirisini kullandım.

Gulie ile birlikte okudukça ve paylaştıkça daha bir güzelleşti bu oyun, ve yeniden hayat buldu kahkahalarımızla. Dilerim, siz de okurken keyif alırsınız.

Güle Güle okuyun, okutun…

Yilmaz @Guleryuz

~ Zeus Baba ~

KURBAĞALAR

KİŞİLER (DRAMATIS PERSONAE)

DIONYSUS: Tanrı, orta yaşlı bir adam kılığında görünmekte

KSANTİYAS (XANTHIAS): Köle

HERKÜL (HERAKLES): Efsanevi kahraman ve tanrı

CESET: Hades’e taşınmakta olan ölü bir adam

KHARON: Ölüleri Hades’e taşımakla yükümlü olan kayıkçı

KURBAĞALAR KOROSU

MİSTİKLER KOROSU: Ölüler diyarındaki tanrılara inanan müritler

AYAKUS (AEACUS): Hades’in bekçisi

HİZMETÇİ

İLK EVSAHİBESİ (PANDOKEUTRIA)

İKİNCİ EVSAHİBESİ (PLATANE)

PLUTO’NUN HİZMETÇİSİ

EURIPIDES: Trajedya Oyun yazarı

AESCHYLUS: Trajedya Oyun yazarı

PLUTO: Hades’in hükümdarı

ÇEŞİTLİ GÖREVLİLER ve EŞLİK EDENLER

1. Sahne

Perdeler açıldığında Hades’e uzanan bir yol görünür ve kulisin ortasında arka sahneye açılan bir kapı vardır.

Dionysus içeri girer; orta yaşlı ve kocaman göbekli bir adam görünümünde ve sarı bir elbisenin üzerine aslan postu giymiş haldedir. Daha çok Herkül ile bağdaştırılan türden kocaman bir sopa taşımaktadır. Ayaklarında ise, yumuşak deriden yapılmış olan bağcıklı çizmeler vardır.

Hemen arkasında onu takip eden Ksantiyas görünür. Bir eşeğin üstündedir ve büyük miktarda valiz yüklenmiştir.

[Ksantiyas seyircileri farkeder farketmez]

KSANTİYAS (XANTHIAS)

Sahip, bak, seyirciler var burda!

Bir şeyler söylemeyim mi yani?

Mesela, duymaya her zaman bayıldıkları fıkralardan anlatayım, ne dersin?

DIONYSUS

Tamam tamam — dilediğini söyleyebilirsin.

Ama altına işemek üzere olduğundan bahseden şakalar hariç.

Bir onlara katlanamıyorum — hepsi son derece bayat!

KSANTİYAS (XANTHIAS)

Peki ya diğer şakalarıma ne dersin?

DIONYSUS

Anlat bakalım —

fakat mesanenin patlamak üzere olduğundan

bahsetme sakın!

KSANTİYAS (XANTHIAS)

Neee?

Yani diyorsun ki,

çok komik olan diğer şakayı da anlatmayayım…

DIONYSUS

Öyle diyorum —

fakat o detaydan da bahsetme.

KSANTİYAS (XANTHIAS)

Hangi detay?

DIONYSUS

Sırf işemek için

yükünü indirmen gerektiğini

anlatan detay.

KSANTİYAS (XANTHIAS)

Bunu bile mi —

"Öylesine bir yük taşıyorum ki

İşemezsem patlayabilirim."

DIONYSUS

Lütfen bunu söyleme, lütfen —

ancak hasta ve kusmak üzere olduğum bir zamanda

duymaya katlanabilirim belki.

KSANTİYAS (XANTHIAS)

Peki öyleyse, benim burda bu halde olmamın ne anlamı var?

Hamal şakaları yapamayacaksam

böylesine ağır valizleri taşımama ne gerek var —

biliyorsun ki

Ameipsias, Phrynichus ve Lycias’ın komedyalarındaki köleler

hamallık yaparken, türlü şakalar anlatırlar; işte onlardan yapmak istiyorum ben de. ¹

DIONYSUS

Yapma işte! Böylesine şakalar hep cılız kalıyor —

ve hatta bu tarz bir komedyayı izlemek zorunda kaldığımda,

oyun bittiğinde ömrümden en az bir yaş eksilmiş oluyor.

KSANTİYAS (XANTHIAS) [epik trajik bir tavıra bürünerek]

Yeter artık! Bu yükün altında boynum kırılacak nerdeyse.

Onca acıya rağmen tek bir şaka bile yapamıyorum.

DIONYSUS

Rezillik bu, tam bir küstahlık!

Ben, Winejar’ın oğlu Dionysus,

böylesine terler içinde kalarak yürümek zorundayken;

o ise rahatça ve hiçbir şey taşımadan yoluna devam etsin.

KSANTİYAS (XANTHIAS)

Ne!?

Yükü ben taşımıyor muyum yani?

DIONYSUS

Nasıl sen taşıyasın ki?

Eşeğe binmişsin ya işte.

KSANTİYAS (XANTHIAS)

Yüklenmişim işte.

Bütün bu eşyaları . . .

DIONYSUS

Bununla ne demek istiyorsun?

KSANTİYAS (XANTHIAS)

Şimdi söylediklerim çok ağır bir yük taşıyor.

DIONYSUS

Peki, bizim valizleri eşek taşımıyor mu?

KSANTİYAS (XANTHIAS)

Hayır, katiyen! Elimdekileri taşımıyor işte.

DIONYSUS

Nasıl yani?

Başka biri seni taşıyorken,

sen nasıl yük taşıyor olabilirsin ki?