Vous êtes sur la page 1sur 298

1

2

A DIVINA COMDIA
INFEFNO
DANTE ALICHIEFI

Traduao
Josc Pcdro Xavicr PinIciro
1822-1882
Ilusiracs dc Cusiavc Dorc
1832-1883

Vcrsao ara cDool
cDoolsDrasil.con

Fonic Digiial
Digiializaao do livro cn acl
COMPOSTO E IMPFESSO
NAS OFICINAS DE
D. CIOSA - INDSTFIAS CFFICAS S/A
SEO. ATENA EDITOFA
FUA JAVAS, 465 - SO PAULO
MAFO - 1955

2003 Danic AligIicri
3

A DIVINA
COMDIA

INFERNO
4

ndIce
Noia Ediiorial 6
OrclIa do livro 10
Noicia Diografica 12
Canio I 16
Canio II 24
Canio III 32
Canio IV 40
Canio V 49
Canio VI 58
Canio VII 65
Canio VIII 73
Canio IX 81
Canio X 89
Canio XI 97
Canio XII 104
Canio XIII 113
Canio XIV 114
Canio XV 130
Canio XVI 138
Canio XVII 145
Canio XVIII 153
Canio XIX 161
Canio XX 169
Canio XXI 176
Canio XXII 184
Canio XXIII 193
Canio XXIV 202
5
Canio XXV 211
Canio XXVI 220
Canio XXVII 229
Canio XXVIII 236
Canio XXIX 246
Canio XXX 254
Canio XXXI 262
Canio XXXII 271
Canio XXXIII 280
Canio XXXIV 289
6

Nota EdItorIaI
Aqui csia una olra quc dcvcria figurar na
ccsia lasica" dc qualqucr csiudanic. E nao
acnas or scr a fanosa Concdia" dc Danic
AligIicri, a quc os osicros Iouvcran or lcn
acrcsccniar, or scus ncriios ianios, A Divina".
A iraduao, fciia clo lrasilciro Josc Pcdro
Xavicr PinIciro, cnolrccc a lngua oriugucsa c,
cn ariicular, as lciras airias. Mas isso o lciior
ira consiaiar or si ncsno.
Ncla, gasiou Xavicr PinIciro anos dc sua vida.
Scu filIo, J. A. Xavicr PinIciro, acrcsccniou-lIc
un Finario, ara una scgunda cdiao cdiiada
or JaciniIo Filciro dos Sanios, nos anos 10 do
scculo assado, cnriquccida con as gravuras dc
Cusiavc Dorc, cn folIas aric.
Por quc ciio iais faios? Porquc a unica
finalidadc quc novia os Xavicr PinIciro, ai c
filIo, cra coniriluir ara o cnriquccincnio
culiural dc nossa gcnic, scn sulsdios cono
condiao rcvia c scn laurcas ou ccunia cono
rciriluiao.
A rcscnic cdiao cn cDool, infclizncnic, nao
rcscrva o Finario, quc nao consia da cdiao
digiializada, cdiiada cla Aicna Ediiora, quc, con
7
sua Dillioicca Classica, ainda cnconirada nos
lons sclos, faniliarizou gcracs con o quc
Iavia dc nclIor nas lciras c no cnsancnio
univcrsais. E, nao c dcnais salicniar, scn os
ranos dc nacionalisnos csirciios,
frcqucnicncnic disfarando inicrcsscs ouiros cn
nonc da dcfcsa dos auiorcs nacionais", nas cujo
unico rcsuliado c disianciar nossa gcnic do
cnsancnio univcrsal, quc nunca icvc, ncn
janais icra ouira larrcira quc nao o da lngua.
caiancnic csia larrcira quc, no caso,
Xavicr PinIciro iranss, con sua iraduao.
Na rcscnic vcrsao ara cDool, icnianos fazcr
jusiia aos csforo do iraduior, cuidando ao
naino da rcvisao. Infclizncnic, cono qucn qucr
quc ja icnIa fciio una digiializaao salc, ao
digiializar 516 aginas, aqui c ali scnrc assara
algun gaio". Escranos quc os quc icnIan
assado nao nicn nuiio...
Aiualizanos a grafia, rcscrvando, coniudo, as
aococs c as cliscs do iraduior quc, con iais
rccursos, cvidcnicncnic visava conscrvar o salor
c a ncirica originais. Para faciliiar a lciiura,
acnas ara isso, adicionanos accnios. Por
ccnlo, quando na fonic digiial csiava cir'clo,
adicionanos o accnio crc'lo, cono aoio
lciiura.
8
Cono nao icnos rcocuaao con ccononia
dc acl, scaranos os icrccios dc forna nais
clara, aconanIando a cdiao digiial da
LilcrLilcr (www.lilcrlilcr.ii}. A nuncraao dos
vcrsos foi rcscrvada ara faciliiar a consulia s
noias c ara a lciiura cn dcicrninados fornaios
cn icla cqucna. As noias nao foran lincadas" c
csiao ao fin dc cada Canio, cono na cdiao
digiializada. Alguns, cono cu, scniirao a falia
dcsic rccurso quc so c ossvcl nas cdics
digiiais... Mas...
E acnas ilusiranos csia cdiao con as
gravuras dc Dorc. Na inicrnci, o lciior nais
inicrcssado odcra cnconirar rccursos ara
arofundar scu conIccincnio da olra cn clo
ncnos quairo ccclcnic wclsiics.
1. Dcsiaquc csccial ara o csforo individual
dc Hcldcr da FocIa con scu siic A Divina
Concdia". www.ilinci.nci/Icldcr/danic
2. O Danic Digiial da Colunlia Univcrsiiy.
Iii.//danic.ili.colunlia.cdu/
3. Danic On Linc. www.daniconlinc.ii (cn
iialiano} con dirciio a vcr na icla alguns
nanuscriios... scn icr quc fazcr download dc
ncnIun rccurso cira...
4. www.divincconcdy.org/ (ncn scnrc
disonvcl}
E iodos os nais quc o googlc odc lIc indicar.
9

Doa lciiura!
Una noia final (ja ia nc csqucccndo}. A
rcscnic cdiao cn cDool odc scr disiriluda
voniadc, sol una unica condiao. iodo uso
concrcial c PFOIDIDO, alcn dc olviancnic
INDECENTE. Qucn fizcr sc algucn fizcr,
nclIor diria, rcsiassc cn nin alguna cscrana
na Ioncsiidadc airia, caso cn quc ncn colocaria
a noia c nclIor lcr csic volunc ara ir sc
acosiunando con o ccnario.
cDoolsDrasil
10

A DIVINA COMDIA
DE
DANTE ALIGHIERI

Dcdcundo-Ic o Paraso" csccuu Duntc u
Cungundc dcu Scuu. O scntdo dcstu oIu nuo
c sncs; uo contuo cu c oscnsu, os outo
c o scntdo tcu, outo uqucc dus cosus
sgncudus.
Dccuuuu Duntc con cssus uuuus quc u
Divina Concdia" c un ocnu ucgco. Nuo
soncntc no ocnu Iu ucgous utcuucs, nus
o ocnu, nu suu ntcczu, tcn unu sgncuuo,
ou ncIo, uuus sgncuocs ucgcus.
Mutus oun us ntcctuocs quc du Divina
Concdia" sc zcun soI cssc onto dc ustu.
Aguns concntudocs uscun cn nuo cudcncu
o scu scntdo nou c tcogco; outos consdcun
o ocnu duntcsco cono unu oIu dc nsuuo
otcu c gudu ntnuncntc us ucsstudcs
cssous do octu.
Nuo suo, ocn, us ntcnocs ucgcus quc
consugun u notududc du Concdia" duntcscu,
u quu os stcos utIuun u quucuuo dc
11
dunu. A Divina Concdia" c, ncuncntc, unu
onduuc oIu dc untusu c dc ccscntuuo
octcu, tuucz un dos ontos ntcs quc u
ntcgcncu Iununu odc ucunu.
Nu cscntc cduo, o ocnu duntcsco c
ucscntudo nu tuduuo cn tccctos nudos
cono no tcxto ognu, dc Josc Pcdo Xuuc
PnIco. Nuo Iu dudu dc quc oucus oIus
ucscntun us dcududcs quc ucscntu u
Divina Concdia" uu u tuduuo cn outos
donus, csccuncntc uu qucn us outus
dcududcs qucu uuntu uqucus dccocntcs du
conscuuuo do ncto ognu c du nu. A
tuduuo dc Xuuc PnIco consttu unu oIu
dgnu dc udnuuo. Fc, Iustuntc cuu, conscguc
coduz gundc utc du ou octcu do
nuuuIoso ocnu tuuno.
Fonic. orclIa" da cdiao digiializada
12

NOTCIA BIOGRFICA

Duntc AgIc nusccu cn Focnu, cn nuo dc
l2b5, dc donu Hcu c dc AdgIco AgIc. Dc
unu noIc c uIustudu, dcdcou-sc dcsdc ccdo
uos cstudos, scndo quc o cccIc Hunctto Lutn
o un dos scus ncstcs. Estudou ctus c ccncus,
nuo sc dcscudundo do dcscnIo c du nscu. Mus
tudc ucou-sc tunIcn u tcoogu. Moo undu,
Duntc utcou du udu otcu du suu cdudc.
En l2S9, os cxudos ocntnos, untundo-sc uos
outos gIcnos dc Toscunu, tcntuun nuud u
HcIcu. O cxccto ocntno dcu-Ics IutuIu
cn Cunudno no du ll dc unIo dc l2S9,
conscgundo dcotu-os. Duntc utcou dcstus
ocuocs ntucs, conIutcndo nu cuuuuu.
Pouco dcos, utcou tunIcn do usscdo uo
custco dc Cuonu.
Scndo ncccssuo, uu conscgu cugos du
HcIcu, ctcncc u unu coouuo, Duntc sc
nsccucu nu dos ncdcos c unuccutcos, quc cu
u scxtu cntc us ussn cIunudus Atcs Muocs.
Suu utuuuo nu udu Icu o IIuntc.
Cononc dz Hoccucco, cn Focnu nuo sc
tonuuu ncnIunu dcIcuuo scn quc cc dcssc u
suu onuo. Vuus uczcs o cnIuxudo du
13
HcIcu, uuus uczcs ctcnccu uo ConscIo do
Estudo, c, nuncntc, cn lJUU, oItcuc o cugo dc
oc, quc cu u sucnu nugstutuu otcu
dc Focnu.
Cononc cc ncsno dz, nunu dc suus cutus,
us suus dcsguus sc ognuun du suu ccuo
uo oudo. A cdudc dc Focnu cu duddu cn
dos utdos. os Huncos c os Pctos, quc
dctcnnuuun cqcntcs contos, dsso
csutundo quc os ocs, cntc os quus Duntc,
csoucsscn cxu uguns cntc os cuIcus,
ctcnccntcs us nus ustcs unus dc Focnu.
Os Pctos, ocn, cncontuun unu ocusuo
ocu uu oItc o nundo nu cdudc c on os
scus nngos. Aouctundo-sc du ussugcn o
Focnu dc Cuos dc Vuos, nuo do c du
Funu, cn uugcn uu Honu, conscguun
conucncc-o c conucncc uo Puu Honuco VIII, dc
quc os Huncos cun nngos du Cusu dc Funu
c du Cu Honunu. Os notuucs du cdudc
cnuuun cnIuxudocs uo Puu, c cntc ccs,
Duntc, uu dssduud-o do ntuto dc cntcgu u
cdudc u utc nus uccosu. Honuco, ocn,
tcgucsundo, nuntcuc os cnIuxudocs
ocntnos nu cxcctutuu, cnquunto Cuos dc
Vuos cnossuuu os Pctos no nundo dc Focnu,
csutundo du un codo dc uocncus c
suqucos.
14
Mudzcndo u cdu du Cu Honunu, utu
Duntc dc Honu uu uotu uu u Toscunu.
CIcgundo, ocn, nus oxndudcs dc Focnu,
souIc quc os scus nngos, ucusundo-o dc sc
gIcno, c, undu, dc tc-sc uouctudo do
dnIco Ico, o tnIun condcnudo uo cxo, c u
ugu unu csudu nutu c quc us suus
osscssocs Iuuun sdo dccdudus. Concou,
cntuo, uu Duntc, u udu duu do cxudo c do
cscgudo quc conIccc
... conc sa di salc
Lo anc alirui c conc c duro callc
Lo sccndrc c 'l salir cr l'alirui scalc.
Mudundo cqcntcncntc dc cdudc, scundo u
uuos scnIocs, uucu Duntc os tnos unos dc
suu udu. Mocu, con u dudc dc 5b unos, cn
Huucnu u l4 dc sctcnIo dc l.J2l.
A oIu octcu dc Duntc sc cndc, nu suu
nuxnu utc, uo scu uno uuncntc cstuu
o Hcutz dc Foco Potnu. Duntc conIcccu
Hcutz, quundo cc tnIu nouc unos c Hcutz oto.
Tonou u uc-u dcos dc nouc unos, c, nus tudc,
outus oucus uczcs, os Hcutz cusou-sc, c
nocu cn l29U. EnIou, tunIcn, Duntc sc
cusussc cn l29l con Gcnnu Donut c con cu
tucssc uuos Ios, o uno o Hcutz
constuntcncntc nsou u suu ocsu. A nuo
utc dus cunocs, dos sonctos c dus Iuudus quc
15
consttucn o Canzonicrc suo dcdcudos u suu
unudu; u Vida Nova c unu Istu dos scus
unocs con Hcutz; u Divina Concdia, o suInc
ocnu quc tuucz u Iunundudc nuncu ucu
sucudo, cndc-sc tunIcn uo scu uno o
Hcutz, Icn cono uo dcsco dc ungu-sc dc scus
nngos c dc cxo us suus dcus otcus.
Acn dcssus oIus, csccucu o Conviic,
concndo du osou do scu tcno, cxostu
coqcntcncntc soI u onu dc concnto u tcs dus
suus cunocs; o Dc nonarquia, tutudo otco; o
Dc vulgari cloqucniia, tutudo ogco, dcxudo
nconcto.

16

CANTO I

Duntc, cddo nunu scuu cscuu, cu ncu todu u notc. Sundo
uo ununIccc, concu u suI o unu conu, quundo Ic
utuucssun u ussugcn unu untcu, un cuo c unu oIu, quc o
cccn uu u scuu. Auccc-Ic cntuo u nugcn dc Vgo,
quc o cunnu c sc occcc u tu-o dc u, uzcndo-o ussu co
Incno c co Puguto. Hcutz, dcos, o guuu uo Puuso.
Duntc o scguc.

DA nossa vida, cn ncio da jornada,
AcIci-nc nuna sclva icnclrosa,
3 Tcndo crdido a vcrdadcira csirada.

Dizcr qual cra c cousa iao cnosa,
Dcsia lrava cscssura a ascridadc,
6 Quc a ncnoria a rclcnlra inda cuidosa.

Na noric Ia ouco nais dc accrlidadc;
Mas ara o lcn narrar la dcarado
9 Dc ouiras cousas quc vi, dirci vcrdadc.

Coniar nao osso cono iinIa cnirado;
Tanio o sono os scniidos nc ionara,
12 Quando Ici o lon caninIo alandonado.

Dcois quc a una colina nc ccrcara,
17
Ondc ia o valc cscuro icrninando,
15 Quc avor iao rofundo nc causara.

Ao alio olIci, c ja, dc luz lanIando,
Vi-lIc csiar s csaldas o lancia,
18 Quc, ccrio, cn ioda aric vai guiando.

Eniao o assonlro un ianio sc aquicia,
Quc do ciio no lago crdurava,
21 Naqucla noiic airilulada, inquicia.

E cono qucn o ancliio csgoiava
Solrc as ondas, ja salvo, inda ncdroso
24 OlIa o nar crigoso cn quc luiava,

O ncu anino assin, quc ircnc ansioso,
Volvcu-sc a rcnirar vcncido o csao
27 Quc Ioncn vivo janais assou diioso.

Tcndo ja rcousado o coro lasso,
Scgui cla dcscria falda avanic;
30 Mais laio scndo o c firnc no asso.

Eis da sulida quasc ao ncsno insianic
Assona agil c raida anicra
33 Tcndo a clc or nalIas canlianic.

Nao sc afasiava dc anic nin a fcra;
E cn nodo ial ncu caninIar iolIia,
36 Quc airas or vczcs cu iornar quiscra.
18

No ccu a aurora ja rcslandccia,
Sulia o sol, dos asiros rodcado,
39 Scus socios, quando o Anor divino un dia

A iais rinorcs novincnio Ia dado.
Mc infundian dcsia aric alna cscrana
42 Da fcra o dorso alcgrc c nosqucado,

A Iora ancna c a quadra docc c nansa.
Dc un lcao dc rccnic surgc o asccio,
45 Quc ao ncu ciio o avor dc novo lana.

Quc nc invcsiissc cniao cuido inquicio;
Con fonc c raiva airoz fronic lcvania;
48 Trcncr arccc o ar ao scu conscio.

Eis surgc lola, quc dc nagra csania;
Dc anlics iodas arccia cIcia;
51 Foi causa a nuiios dc niscria iania!

Con iania inicnsa iorvaao nc cnlcia
Pclo icrror, quc o ccnIo scu novia,
54 Quc a ncnic aliura nao sulir rcccia.

Cono qucn lucro ancla noiic c dia,
Sc acaso o icno dc crdcr lIc cIcga,
57 Fclcnia cn ranio c irisic sc ccrucia,

A fcra assin nc fcz, quc nao sosscga;
19
Pouco a ouco nc invcsic aic lanar-nc
60 La ondc o sol sc cala c a luz nc ncga.

Quando ao valc cu ja ia laqucar-nc
Algucn fraco dc voz diviso crio,
63 Quc aos largo silcncio qucr falar-nc.

Tanio quc o vcjo ncssc grao dcscrio,
Tcn conaiao dc nin" lradci iransido
66 Qucn qucr quc scjas, sonlra ou Ioncn
ccrio!"

Honcn nao sou" iornou-nc nas Ici sido,
Pais lonlardos cu iivc; scnrc anada
69 Maniua lIcs foi; Iavian la nascido.

Nasci dc Julio cn cra rciardada,
Vivi cn Fona sol o lon Augusio,
72 Quando cn dcuscs Iavia a crcna crrada.

Pocia, dccanici fciios do jusio
FilIo dc Anquscs, quc dc Troia vcio,
75 Dcois quc lion solcrlo foi conlusio.

Mas or quc iornas da irisicza ao ncio?
Por quc nao vais ao dclciioso nonic,
78 Quc o razcr iodo cnccrra no scu scio?"

OI! Virglio, iu cs aqucla fonic
Dondc cn rio caudal lroia a cloqucncia?"
20
81 Falci, curvando vcrgonIoso a fronic.

dos ocias lusirc, Ionra, cnincncia!
ValIan-nc o longo csiudo, o anor rofundo
84 Con quc cn icu livro rocurci cicncia!

s ncu ncsirc, o nodclo scn scgundo;
Unicancnic cs iu quc Ias-nc cnsinado;
87 O lclo csiilo quc Ionra-nc no nundo.

A fcra vcs quc o asso nc Ia vcdado;
Salio fanoso, acudc ao crscguido!
90 Trcno no ulso c vcias, iransiornado!"

Fcsondcu, do ncu ranio condodo;
Tc convcn ouira roia dc ora avanic
93 Para o lugar sclvagcn scr vcncido.

A fcra, quc ic faz lradar ircnanic,
Aqui assar nao dcia inuncncnic;
96 Tanio sc oc, quc naia o caninIanic.

Tcn iao na naiurcza, c iao furcnic,
Quc os aciiics scus janais sacia,
99 E fonc, inando, nais quc dc anics scnic.

Con nuiios aninais sc consorcia,
Ha-dc a ouiros sc unir ic scr cIcgado
102 Lclrcu, quc a lcvc Iorrida agonia.

21
Por ouro ou or odcr nunca icniado
Salcr, viriudc, anor icra or noric,
105 Scndo cnirc Fcliro c Fcliro oicniado.

Scra da Iunildc Iialia anaro foric,
Por qucn Canila a virgcn dcra a vida,
108 Turno Eurialo, Niso acIaran noric.

Por clc, cn ioda aric, rcclida
Ira lanar-sc no infcrnal asscnio,
111 Dondc foi cla Invcja conduzida.

Agora, or icu rol, cu icnIo o inicnio
Dc lcvar-ic conigo; ir-ic-ci guiando
114 Pcla csiancia do cicrno sofrincnio,

Ondc, csiridcnics griios cscuiando,
Vcras alnas aniigas cn ioriura
117 Scgunda noric a lrados sulicando.

Ouiros lcdos vcras, quc, cn rova dura
Das cIanas, inda cscran icr o gozo
120 Dc Dcus no rcnio da inorial vcniura.

Sc la sulir quiscrcs, un diioso
Esriio, nclIor ic scra guia,
123 Quando cu dciar-ic, ao rcino glorioso.

Do ccu o Incrador, a rclcldia
MinIa lci casiigando, nao conscnic
22
126 Quc cu da cidadc sua Iaja a alcgria.

En ioda aric incra onioicnic,
Mas icn no Enrco sua augusia scdc.
129 Fcliz, or clc, o clciio gloria ingcnic!"

Vaic, rogo-ic" cu dissc nc conccdc,
Por cssc Dcus, quc nunca Ias conIccido,
132 Porquc csic c naior nal dc nin sc arrcdc.

Quc, aic ondc disscsic conduzido,
oria dc Sao Pcdro cu va coniigo
E vcja os naus quc Iouvcsic rcfcrido".

136 Movc-sc o Vaic cniao, aos o sigo.

1. En nco cic. Aos 35 anos. Danic iinIa 35 anos no dia 25 dc
naro dc 1300, ano no qual o aa Donifacio VIII roclanou o
rinciro Julilcu. 2. TcncIosu cic., sinlolica sclva dos vcios
Iunanos. 32. Puntcu, snlolo da luuria c da fraudc;
oliiicancnic, dc Florcna. 44. Un cuo, snlolo da solcrla
c da violcncia; oliiicancnic, da Frana. 40. LoIu, snlolo da
avarcza c da inconiincncia; oliiicancnic da Curia Fonana.
62. Agucn cic., o ocia Virglio Maro, snlolo da razao
Iunana. 105. Entc Fcto c Fcto, cnirc Monicfcliro c Fcliro.
122. Esto ncIo, Dcairiz, a nulIcr quc Danic anou.
23


Dc un cuo dc ccntc...
24

CANTO II

Dcos du nuocuuo us Musus, Duntc, consdcundo u suu
uquczu, duudu dc uucntuu-sc nu uugcn. Dzcndo-Ic, ocn,
Vgo, quc cu Hcutz qucn o nunduuu, c quc Iuuu qucn sc
ntccssuuu cu suu suuuuo, dctcnnu-sc scgu-o c cntu con
o scu guu no dc cunnIo.

FOFA-sc o dia; c o ar, sc cncvoando,
Aos aninais, quc vivcn solrc a icrra,
3 As fadigas iolIia; cu so, vclando,

Mc aarclIava a susicniar a gucrra
Da jornada, assin cono da icdadc,
6 Quc vai iniar ncnoria, quc nao crra.

Musas! do gcnio oicsiadc!
Valci-nc! Aqui, o ncnic, quc guardasic
9 Quanio vi, nosira a cgrcgia qualidadc.

Pocia", assin falci, quc concasic
A guiar-nc, vc lcn sc cn nin crsisic
12 Calor quc, cnrcsa quc nc fias, lasic.

Quc o ai do Slvio fora, rcfcrisic,
Corruivcl ainda, aic o infcrno
15 Scn crdcr o quc cn coro Iunano cisic.
25

Sc do nal assin quis o inigo cicrno,
Origcn vcndo nclc do alio cfciio,
18 O quc c o qual, scgundo o quc disccrno,

Pcla razao lcn odc scr acciio;
Quc ara Fona c o incrio sc fundarcn
21 Fora no ccu or gcniior clciio;

qual c ao qual calia aarclIarcn,
Dizcndo-sc a vcrdadc, o lugar sanio
24 Aos quc do naior Pcdro o solio Icrdaran.

Ncssa cnrcsa, cn quc o Ias louvado ianio,
Cousas ouviu, dc quc surgiu noiivo
27 Ao scu iriunfo c ao oniifcio nanio.

La foi o Vaso Elciio ainda vivo.
Conforio ia luscar, fc, quc csirada
30 Da salvaao rincio c dccisivo.

Por quc irci? Qucn crniic csia jornada?
Encias, Paulo sou? Essa vcniura
33 Ncn cu, ncn ouircn crc scr-nc adaiada.

Fcccio, ois scja aio dc loucura,
Sc cu nc rcsigno a concicr a cnrcsa.
36 Surc, cs salio, o quc digo cn frasc cscura".

Cono qucn ora qucr, ora dcsrcza,
26
Sua alna a idcias novas icn disosia,
39 Mosirando aos scus dcsgnios csiranIcza,

Assin fiz cu na icnclrosa cncosia,
Porquc, cnsando, alandonava o inicnio,
42 Fornado rcssa, quc ora nc dcsgosia.

Do icu dizcr sc aiinjo o cnicndincnio"
Do nagnanino a sonlra nc iornava,
45 Eivado csias dc ignolil scniincnio,

Quc do Ioncn nuiia vcz faz alna ignava,
Das Ionrosas acs o dcsviando,
48 Qual sonlra, quc o corccl ao ncdo irava.

Dcssc icnor livrar-ic dcscjando,
Por quc vin ic dirci c quanio ouvido
51 Hci logo ao vcr-ic nscro luiando.

No Linlo cra suscnso. cis rcqucrido
Por Dana fui iao lcla, iao donosa,
54 Quc as ordcns suas rcsio lIc Ici cdido.

DrilIavan nais quc a csircla radiosa
Os scus olIos; suavc assin dizia
57 Dc anjo con voz, falando-nc icdosa.

Dc Maniua alna corics, quc inda Iojc cn dia
No nundo gozas fana iao sonora,
60 Quc, cnquanio cisiir nundo, nais sc anlia,
27

Anigo ncu, quc a soric dcsadora,
Pcla dcscria falda indo, incdido
63 Dc ncdo, airas os assos volia agora.

Tcno quc csicja ianio ja crdido,
Quc iardc cu icnIa vindo a socorrc-lo,
66 Pclo quc la no ccu dclc Ici salido.

Paric, ois, c con icu discurso lclo
E quanio o salvar ossa do crigo
69 LIc acodc; c nc consolc o icu dcsvclo.

Sou Dcairiz, quc cnvia-ic ao quc digo,
Dc lugar vcnIo a quc voliar dcscjo.
72 Anor conduz-nc c faz-nc insiar coniigo.

Voliando ao ncu ScnIor, cn iodo o cnscjo
Fcciirci louvor, quc Ias ncrccido".
75 Tornci-lIc, quando ja calar-sc a vcjo.

ScnIora da viriudc, a qucn icn sido
Dado so quc roccda a csccic Iunana
78 Quanio c no nundo sullunar coniido,

Tanio raz-nc a ordcn quc dc ii dinana,
Quc, ja cunrida, Iouvcra inda dcnora.
81 En nc alrir icu qucrcr nao nais ic afana.

Diz-nc, orcn, or quc razao, ScnIora,
28
Daiar a csic ccniro Ias rcsolvido
84 Do ccu, a quc ardcs or voliar agora".

Sc qucrcs ianio scr csclarccido
Eu ic dirci" iornou-nc frasc lrcvc
87 Por quc scn ncdo s ircvas Ici dcscido.

Soncnic as cousas rcccar sc dcvc
Quc a ouircn odcn scr causa dc dano
90 Nao das nais. a icnor a causa c lcvc.

Dc Dcus favor criou-nc solcrano
Tal, quc a vossa niscria nao nc cnccc
93 Ncn dcsic inccndio assalia o fogo insano.

Nolrc Dana Ia no ccu, quc conadccc
O nal, a quc ic cnvio; c ianio inlora,
96 Quc la dccrcio ausicro sc cnicrnccc.

Volvcndo-sc a Luzia, assin a cora.
O icu scrvo ficl ianio criga,
99 Quc ao icu anaro o rcconcndo agora".

Luzia, scnrc do quc c nau iniga
Erguc-sc c ao lugar foi, cn quc cu scniada
102 Ao lado csiava dc Faqucl aniiga.

Dc Dcus vcro louvor!" diz-nc arcssada
Por quc nao socorrcr qucn ic anou ianio,
105 Quc so or ii dciou do vulgo a csirada?
29

Nao lIc ouvcs, Dcairiz, o anargo ranio?
Nao vcs quc junio ao rio c conlaiido,
108 Quc ao nar nao corrc, or norial csanio?"

Os danos, iao vcloz, nao icn fugido
Ningucn, ncn rocurado o quc dcscja,
111 Cono cu, cn icndo vozcs iais ouvido;

O irono ncu dcici, or quc ic vcja,
Fiada cn icus discursos cloqucnics,
114 Honra iua c dc qucn ic ouvindo csicja".

Assin falava c os olIos fulgcnics
Con lagrinas a nin cla volvia,
117 Para arcssar-nc a vir assaz oicnics.

A ii vin, ois, cono cla rcqucria;
Da fcra ic livrci, quc da colina
120 Tao crio ja, icus assos incdia.

Quc fazcs, ois? Por quc, or quc donina
Tania fraqucza o ciio csavorido?
123 Por quc ao valor iua alna nao sc inclina,

Quando cs clas ircs sanias roicgido,
Quc na coric do ccu or ii sc csncran,
126 E gozar ianio lcn lIc c ronciido?"

Quais florcs, quc, fccIadas, sc alaicran
30
Da noiic ao frio, c, quando o sol aquccc,
129 Ergucn-sc alcrias na Iasica, iais cono cran,

Tal ncu valor rcnova c forialccc.
Tanio ardincnio o coraao nc aviva,
132 Quc cclanci, cono qucn janais icncssc.

Dana cn socorrcr-nc conassiva!
E iu, quc a voz lIc ouvindo, olcdcccsic,
135 Corics ao rogo c con voniadc aiiva,

Por icu dizcr no ciio nc accndcsic
Dcscjo ial dc vir, quc sou iornado
138 Ao roosiio, a quc anics nc iroucsic.

Vai, ois nosso qucrcr 'sia conlinado.
Scras ncu guia, ncu scnIor, ncu ncsirc!"
Dissc-lIc assin. Movcu-sc clc; ao scu lado

142 Pclo caninIo cnirci alio c silvcsirc.

13. O u dc Suo, Encias. 28. O Vuso Sao Paulo quc nos
Aios dos Aosiolos c cIanado o Vaso dc clciao. 76. ScnIou
du utudc, Dcairiz sinloliza a icologia. 94. NoIc Dunu,
Maria, nac dc Jcsus, snlolo da niscricordia divina. 97.
Luzu, nariir c sania, snlolo da graa iluninanic. Huquc,
filIa dc Lalao c nulIcr do airiarca Jaco, sinloliza a vida
conicnlaiiva.
31


Fou-sc o du...
32

CANTO III

CIcgun os Poctus u otu do Incno, nu quu cstuo csctus
tcucs uuuus. Entun c no ucstIuo cncontun us unus dos
gnuuos, quc nuo oun cs u Dcus, ncn cIcdcs. Scgundo o
cunnIo, cIcgun uo Aqucontc, ondc cstu o Iuquco ncnu,
Cuon, quc ussu us unus dos dunudos u outu nugcn, uu o
suco. Tcnc u tcu, uncu unu uz c Duntc cu scn
scntdos.

POF nin sc vai das dorcs norada,
Por nin sc vai ao adcccr cicrno,
3 Por nin sc vai gcnic condcnada.

Movcu Jusiia o Auior ncu scniicrno,
Fornado fui or divinal ossana,
6 Salcdoria suna c anor surcno.

No cisiir, scr ncnIun a nin sc avana,
Nao scndo cicrno, c cu cicrnal crduro.
9 Dciai, o vos quc cnirais, ioda a cscrana!"

Esias alavras, cn lcirciro cscuro,
Eu vi, or cina dc una oria cscriio.
12 Scu scniido" dissc cu Mcsirc nc c duro"

Tornou Virglio, no lugar criio.
33
Aqui dciar convcn ioda susciia;
15 Todo ignolil scniir scja roscriio.

Eis a csiancia, quc cu dissc, s dorcs fciia,
Ondc Ias dc vcr aiorncniada gcnic,
18 Quc da razao crda csia sujciia".

Pcla nao nc iravando diligcnic,
Con lcdo gcsio c coraao nc crguia,
21 E aos nisicrios guiou-nc inconiincnii.

Por cssc ar scn csirclas irronia
Soar dc ranio, dc ais, dc alios gcnidos.
24 Tanlcn ncu ranio, dc os ouvir, corria.

Lnguas varias, discursos insofridos,
Lancnios, vozcs roucas, dc ira os lrados,
27 Funor dc naos, dc unIos csiorcidos,

Ncsscs arcs, ra scnrc cncvoados,
Fciunlavan girando c scnilIando
30 Arcais or iufao aiorncniados.

A ncnic aquclc Iorror nc criurlando,
Dissc a Virglio. Mcsirc, quc ouo agora?
33 Qucn sao csscs, quc a dor csia rosirando?"


Dcsic nscro nodo" iornou cIora
Qucn vivcu scn janais icr ncrccido
34
36 Ncn louvor, ncn ccnsura infanadora.

Dc anjos ncsquinIos coro c-lIcs unido,
Quc rclcldcs a Dcus nao sc nosiraran,
39 Ncn ficis, or si sos Iavcndo sido".

Dcsdouro aos ccus, os ccus os dcsicrraran;
Ncn o rofundo infcrno os rccclcra,
42 Dc os icr consigo os naus sc gloriaran".

Quc dor iao viva dclcs sc aodcra,
Quc aos caridos noiivo da iao foric?"
45 Scrci lrcvc cn dizcr-io" nc asscvcra.

Nao lIcs c dado nunca cscrar noric;
iao vil scu vivcr ncssa dcsgraa,
48 Quc invcjan dc ouiros ioda c qualqucr soric.

No nundo o nonc scu nao dciou iraa;
A Clcncncia, a Jusiia os dcsdcnIaran.
51 Mais dclcs nao falcnos. olIa c assa".

Dandcira cniao ncus olIos divisaran,
Quc, a ircnular, iao raida corria,
54 Quc avcssa a ioda ausa a inaginaran.

E aos, iao lasia nuliidao scguia,
Quc, dcsirudo Iouvcssc iania gcnic
57 A noric, acrcdiiado cu nao icria.

35
Alguns ja disiinguira. cis, dc rccnic,
OlIando, a sonlra conIcci daquclc
60 Quc a gra rcnuncia fcz ignolilncnic.

Soulc logo, o quc ao ccrio nc rcvclc,
Quc cra a sciia das alnas aviliadas,
63 Quc os naus odcian c quc Dcus rcclc.

Nunca iivcran vida as dcsgraadas;
Scnrc, nuas csiando, as ioriuravan
66 Dc vcsas c iavcs as fcrroadas.

Os rosios scus as lagrinas rcgavan,
Misiuradas dc sanguc. aos cs caindo,
69 A inundos vcrncs o rcasio davan.

Dc un largo rio nargcn dirigindo
A visia, dc alnas divisci cardunc.
72 Mcsirc, dcclara, aos rogos nc anuindo,

Quc iurla c cssa" cu dissc c qual cosiunc
Tanio a assar a iorna rcssurosa,
75 Sc lcn discirno ao duvidoso lunc?"

Tornou-nc. Elicaao ninuciosa
Darci, quando iivcrnos aiingido
78 Do Aqucronic a rilcira icncrosa".

Eniao, laios os olIos c corrido
Fui, dc inoriuno a cula rcccando,
36
81 Tc o rio, cn silcncio rccolIido.

Eis vcjo a nos cn larca sc accrcando,
Dc cas colcrio un vclIo condcnados,
84 Ai dc vos! alia griia lcvaniando.

O ccu nunca vcrcis, dcscscrados.
Por nin ircva cicrna, na ouira riva,
87 Scrcis ao fogo, ao gclo iransoriados.

E iu quc csias aqui, o alna viva,
Dc cnirc csics quc sao norios, ja ic auscnia!"
90 Cono nao lIc olcdco voz csquiva,

Por ouira via iras" clc acrcsccnia
Ao orio, ondc acIaras facil iransoric;
93 La assaras scn larca ncnos lcnia".

Nao ic agasics, Caronic! Dcsia soric
Sc qucr la ondc" dissc-lIc o ncu Cuia
96 Qucn odc ordcna. E nada nais ic inoric".

Scrcno, ouvido, o gcsio sc fazia
Da lvida lagoa ao nauia idoso,
99 Qucn cn crculos dc fogo olIos volvia.

As dcsnudadas alnas doloroso
O gcsio dcscorou; dcnics rangcran
102 Logo cn lIc ouvindo o vozcar raivoso.

37
Dlasfcnaran dc Dcus c naldisscran
A csccic Iunana, a airia, o icno, a origcn
105 Da origcn sua, os ais dc qucn nasccran.

Todas no ranio accrlo, cn quc sc afligcn,
Sc acolIcn junias ao lugar ircncndo,
108 Dos naus dcsiinos, quc sc nao corrigcn.

Caronic, os gncos olIos rcvolvcndo,
LIcs accnava c a iodos rccclia.
111 Fcno cn unIo, as iardias vai laicndo.

Cono no ouiono a rana rinciia
As florcs a crdcr ic scr dcsida,
114 Dando icrra o quc icrra cricncia,

Assin dc Adan a rolc crvcriida,
Da raia un aos ouiro sc cnviavan,
117 Qual avc dos rcclanos airada.

Solrc as iurlidas aguas navcgavan;
E ojado nao iinIan no ouiro lado,
120 Mais iurlas ja no oosio sc ainIavan.

Aqui ncu filIo" dissc o Mcsirc anado
concorrcn quanios Ia colIido a noric,
123 Dc ioda a icrra, icndo a Dcus irado.

O rio ronios luscan dcsia soric,
Dc Dcus ianio a jusiia os ungc c cciia,
38
126 Tornando-sc o icnor anclo foric!

Alna inoccnic aqui janais iransiia,
E, sc Caronic conira ii sc assanIa,
129 Paicnic a causa csia, quc ianio o irriia".

Assin falava; a lurida cananIa
Trcncu c foi iao foric o novincnio,
132 Quc do ncdo o suor ainda nc lanIa.

Da icrra lacrinosa roncu vcnio,
Quc un clarao rcsirou avcrnclIado;
TolIido cniao dc iodo o scniincnio,

l36 Ca, qual Ioncn quc c do sono cnirado.

37. Dc unos cic., quc nao ionaran osiao na luia cnirc os
ficis c os rclcldcs a Dcus. 59-60. Duqucc cic., Cclcsiino V
quc rcnunciou ao aado, icndo or succssor Donifacio VIII,
ininigo dc Danic c do scu ariido. 136. Cu cic. Danic
crdcndo os scniidos, airavcssa o Aqucronic, scn salcr dc quc
nodo.
39


Anu noccntc uqu unus tunstu
40

CANTO IV

Duntc c dcsctudo o un touuo c ucIu-sc nu ou do nco
ccuo. Entu dcos no LnIo, ondc cstuo os quc nuo oun
Iutzudos, cunus c udutos. Mus uduntc, nun ccnto
unnoso, uc os suIos du untgdudc, quc, cnIou nuo cstuos,
uucun utuosuncntc. Os dos octus dcsccn dcos uo
scgundo ccuo.

DESSE rofundo sono fui iirado
Por Iorrido csianido, csircncccndo
3 Cono qucn c or fora dcscriado.

Ergui-nc, c, os olIos quicios ja volvcndo,
Pcrscruio or salcr ondc nc acIava,
6 E a iudo no lugar sinisiro aicndo.

A vcrdadc c quc cniao na lorda csiava
Do valc dcssc alisno doloroso,
9 Dondc lrado dc infindos ais iroava.

Tao cscuro, rofundo c ncluloso
Era, quc a visia lIc inquirindo o fundo,
12 Nao disiinguia no aniro icncroso.

Eia! Daicnos, ois, da ircva ao nundo!"
O Pocia cniao dissc-nc cnfiando
41
15 Eu dcsccrci rinciro, iu scgundo".

Tornci-lIc, a alidcz sua noiando.
Cono Ici-dc ir, sc cs dc csanio doninado,
18 Quando conforio csiou dc ii scrando?"

Dos quc la sao o angusiioso csiado
Causa a quc vcs no rosio ncu inrcssa,
21 Picdadc, ncdo nao, cono Ias cuidado.

Vanos. longa a jornada cigc rcssa".
Enirou, c cu logo, o crculo rinciro
24 En quc o alisno a csirciiar-sc ja conca,

Escuici. nao nais ranio lasiinciro
Ouvi; susiros so, quc nurnuravan,
27 Vilrando do ar cicrno o csao iniciro.

Pcsarcs scn naririo os noiivavan
Dc varcs c dc infanics, dc nulIcrcs
30 Nas nuliidcs, quc ali sc ainIoavan.

ConIcccr" ncu lon Mcsirc diz nao qucrcs
Quais sao os quc assin vcs ora sofrcndo?
33 Anics dc avanic andar convcn salcrcs

Quc nao ccaran. loas olras icndo
AcIan-sc aqui; faliou-lIcs o laiisno,
36 Porial da fc, cn quc cs diioso crcndo.

42
Na vida anicccdcndo o Crisiianisno,
Dcvido culio a Dcus nunca rcsiaran.
39 Tanlcn sou dos quc cnan ncsic alisno.

Por ial dcfciio os nais nos nao nancIaran
Pcrdcno-nos. a cna c dcscs'rana,
42 Dcscjos, quc ara scnrc sc frusiaran".

Ouvi-lo, cn dor o coraao nc lana,
Pois nuiios conIcci dc alia valia,
45 A qucn do Linlo a suscnao alcana.

Mcsirc! ncu ScnIor! diz-nc inquiria,
Para icr da ccricza o firnc csicio
48 fc, quc os crros iodos dcsafia,

Por scu ncrccincnio ou clo alIcio
Daqui algucn ao ccu ja icn sulido?"
51 Da ncnic ninIa ao alvo o Mcsirc vcio,

E falou-nc. Dcs'ouco aqui irazido,
Dcsccr suliio vi foric gucrrciro;
54 Dc iriunfal coroa cra cingido.

Alnas lcvou do nosso ai rinciro,
Alcl, Noc, Moiscs, quc lcgislara,
57 Alraan, na fc, na olcdicncia iniciro,

Davi, quc solrc o ovo Iclrcu rcinara,
Isracl con scu ai c a rolc lasia,
43
60 E Faqucl, or qucn ianio sc afanara.

Para a gloria ouiros nuiios nais afasia
Do Linlo; c salc iu quc anics nao fora
63 Salvo qucn cricnccra Iunana casia".

Andavanos, cnquanio isio ncnora,
Scn arar, cla sclva cncirando,
66 Sclva dc alnas, quc auncnia dc Iora cn Iora,

E da cnirada nao longc ainda csiando,
Eis un clarao lrilIanic divisanos
69 Das ircvas o Icnisfcrio aluniando.

Dali disianics ainda nos acIanos
Nao ianio, quc cu nao disccrnissc cn aric
72 Quc scdc dc alnas nolrcs caninIanos.

iu, quc cs Ionra da cicncia c da aric,
Qucn sao" dissc os quc, aos ouiros
rcfcridos,
75 Privilcgio iananIo assin disaric?"

Falou Virglio. Assin sao disiinguidos
Do ccu, quc aicndc fana alia c rcclara,
78 Con quc foran na icrra cngrandccidos".

Eis voz cscuio sonorosa c clara.
Honrai iodos o alissino ocia!
81A sonlra sua iorna, quc auscniara".
44

Quairo sonlras noici, quando aquicia
O runor, quc a nos vinIan. nos scnllanics
84 Ncn razcr, ncn irisicza sc inicrrcia.

E dissc o Mcsirc, aos alguns insianics.
Aquclc vc, quc, qual nonarca ufano,
87 EnunIa csada c os ircs dcia disianics.

Honcro, o ocia solcrano;
O sairico Horacio c o ouiro, c ao lado
90 Ovdio, cn lugar uliino Lucano.

Cono lIcs calc o nonc assinalado
Quc soou ncssa voz Ia ouco ouvida,
93 Mc Ionrando, Ionrosa aao icn raiicado".

A lcla cscola assin vi rcunida
Do Mcsirc cgrcgio do sullinc canio,
96 guia cn scu vo alcn dos nais crguida.

Discursado cnirc si icndo algun ianio,
A nin volvcran gracioso o gcsio.
99 Sorriu Virglio, dcssa nosira ao cncanio.

Mais foi-nc alio concciio nanifcsio,
Quando acolIcr-nc ao grcnio scu quiscran,
102 Enirc clcs nc calcndo o lugar scio.

Tc o clarao conigo sc novcran,
45
Praiica Iavcndo, quc oniiir c lclo,
105 Sullinc no lugar, ondc a icccran.

CIcganos junio a un fulgido casiclo
Scic vczcs dc nuro alio ccrcado.
108 Cingc-o rilciro lindo, nas singclo.

Passci-o a c cnuio; aconanIado
Enirci or scic orias, caninIando
111 Dc frcsca rclva aic ancno rado.

Cravcs, ausados olIos ncncando
Siavan sonlras dc asccio najcsioso,
114 Con voz suavc rara vcz falando.

A un lado, solrc viso luninoso
Sulino-nos. dc la sc divisava
117 Dcssas alnas o lando nuncroso.

No vcrdc csnalic o Mcsirc nc indicava
Egrcgias sonlras. inda nc ciasia
120 O razcr con quc vc-los culiava.

Elcira vi dc Icrois na conanIia,
Encias con Hciior c guarnccido
123 CrifanIos olIos Ccsar nos volvia.

Pcnicsilcia vi c o rosio ardido
Dc Canila, c scniado o rci Laiino
126 Junio a Lavinia csiava cnicrnccido.
46

Noici Marcia, Lucrccia c o quc Tarquino
Lanou, Cornclia c Julia; rciirado
129 Dc iodos dcnorava Saladino.

Alando os olIos, dc rcsciio cnirado,
O Mcsirc vcjo dos quc nais sc acinan
132 En salcr, dc filosofos ccrcado.

Todos con Ionra c acaiancnio o csiinan.
Aqui Plaiao c Socraics csiavan,
135 Quc na grandcza nais sc lIc aroinan.

Dcnocriio, o aionisia, aconanIavan
Talcs, Zcno, Hcracliio c Anaagora.
138 Encdoclc c Diogcncs falavan,

Dioscoris, o quc a naiura ouirora
Salio csiudara, Orfcu, Tulio cloqucnic,
141 Scncca, o douio, quc a noral clora,

Lvio, Euclidcs, Hiocraics ingcnic,
Pioloncu, Calcno c o Aviccna;
144 Avcrrois, nos concnios saicnic.

FcscnIa nao nc c dado fazcr lcna
Dc iodos; longo o assunio csia-nc urgindo,
147 E a scr onisso nuiia vcz condcna.

A conanIia cniao sc dividindo,
47
Conigo o Mcsirc ouira vcrcda irilIa,
Do ar scrcno ao ar, quc ircnc, vindo.

151 CIcgados sonos ondc luz nao lrilIa.

95. Mcstc cgcgo cic., Honcro, rncic da ocsia cica.
121. Ectu, nac dc Dardano, fundador dc Troia. 122. Encus,
rncic iroiano, filIo dc Anquisc c dc Vcnus. Hcto, filIo dc
Prano, rci dc Troia. 124. Pcntcscu, rainIa das Anazonas,
noria or Aquilcs. 125. Cunu, filIa dc Mcialo, rci laiino.
O c Lutno, rci dos alorgcncs, ai dc Lavnia, quc foi nulIcr
dc Encias. 127. Mucu, nulIcr dc Caiao Uiiccnsc.
Lucccu, nulIcr dc Colaiino quc, ao scr violada or Scsio
Tarqunio, sc naiou. 128. Concu, nac dos Cracos.
Ju, filIa dc Ccsar c nulIcr dc Poncu. 129. Suudno,
suliao do Egiio c da Sria, quc conquisiou Jcrusalcn. 131. O
ncstc cic., Arisioiclcs. 140. Ocu dc Tracia, ocia c
nusico. To, cloqucnic, Marco Tulio Cccro. 143.
Ptooncu, o auior do sisicna do nundo quc sc cIanou sisicna
iolcnaico. Gucno c Auccnu, fanosos ncdicos, o rinciro dc
Pcrgano, no Ponio, o scgundo aralc.
48


Honco c os octus cusscos
49

CANTO V

No ngcsso do scgundo ccuo cstu Mnos, quc ugu us unus c
dcsgnu-Ics u cnu. No ccno dcssc ccuo cstuo os
uxuosos, quc suo contnuuncntc ucIutudos c utoncntudos
o un Iouc tuIIuo. Aqu Duntc cncontu Funccscu dc
Hnn, quc Ic nuu u Istu do scu uno ncz.

DESCI dcsia aric ao crculo scgundo,
Quc o csao ncnos largo conrccndia,
3 Ondc o ungir da dor c nais rofundo.

La siava Minos c fcroz rangia.
Eaninava as culas dcsdc a cnirada,
6 Dava a scnicna cono ilIais cingia.

Anic clc quando una alna dcsdiiada
Vcn, scus crincs confcssa-lIc cn cIcgando,
9 Con crcia cn ccados consunada.

Lugar no infcrno, Minos, lIc adaiando,
Do alisno o crc'lo arliira, a quc cricna,
12 Pclas volias da cauda graduando.

Scnrc nuiias sc lIc acIan na rcscna;
Cada qual icn sua vcz dc scr julgada,
15 Diz, ouvc, cai, sc sonc scn dcicna.
50

Minos, logo nc vcndo, iroso lrada,
Do gravc ofcio no aio solrcsiando.
18 iu, quc vcns das dorcs norada;

OlIa cono cniras c cn qucn sias fiando.
Nao ic cnganc do cnirar iania largucza!"
21 Por quc falar" ncu guia diz griiando?"

Vcdar nao icnics a faial cnrcsa.
Assin sc qucr la ondc o quc sc ordcna
24 Sc cunrc. Assaz ic scja csia ccricza!"

Eis ja conco da infcrnal gccna
A ouvir os lancnios. sou cIcgado
27 Ondc inicnso carir nc aviva a cna.

En lugar dc luz nudo icnIo cnirado.
Fugia, cono faz nar conlaiido
30 Dos vcnios, clo ncio cnconirado.

Da iorncnia o furor, nunca alaiido,
Pcrciuancnic as alnas iorcc, agiia,
33 Molcsia, cn scus cnlaics rccrcscido.

Quando lorda do alisno as rcciiia,
Ais, soluos, lancnios vao roncndo.
36 Dlasfcna a Dcus a nuliidao naldiia.

Ouvi quc csiao no adcccr Iorrcndo
51
Os quc aos vcios da carnc sc cnircgavan,
39 Fazao aos aciiics sulncicndo.

Quais csiorninIos, quc a voar sc iravan
En dcnsos landos na csiaao ja fria,
42 En rodoio as alnas volicavan,

Ao caricIo do vcnio, quc as irazia.
Dc ausa nao, dc ncnos dor a cs'rana
45 Conforio lIcs nao da ncssa agonia.

Cono nos arcs longa scric avana
Dc grous, quc vao caniado o scu grasnido,
48 Assin no gcncr scu, quc nao dcscansa,

Traz o iufao as sonlras dcsalrido.
Mcsirc" dissc cu quais alnas sao
aquclas
51 Quc o vcndaval fusiiga dcncgrido?"

A rincira" iornou Virglio cnirc clas
Dc qucn noicias icr dcscjarias,
54 Fcgcu nacs, divcrsas nas loquclas.

Dc luuria fcz ianias dcnasias
Quc cn lci diss scr lciio c agradavcl
57 Para dcscula s iorcs faniasias.

Scnranis cIanou-sc. o irono csiavcl
Hcrdou dc Nino c foi a sua csosa.
52
60 Do Soldao icvc a icrra ncnoravcl.

A noric dcu-sc a ouira, dc anorosa,
s cinzas dc Siqucu iraidora c infida;
63 Clcoaira aos vcn luuriosa".

Hclcna vi, a causa fcncniida
Dc ianio nal, c Aquilcs cclclrado
66 Quc icvc or anor a circna lida.

Paris, Trisiao c un lando assinalado
Dc sonlras nc indicou, noncs dizcndo,
69 Quc sculiura anor iinIa arrojado.

A conaiao nc csiava confrangcndo,
Dcssas danas c aniigos cavalciros
72 Noncs ouvindo c nagoas conIcccndo.

Eniao dissc cu. Pocia, aos conanIciros
Dois, quc ali vcn, falar nuiio dcscjo.
75 Ao vcnio scr arcccn iao ligciros!"

Has dc icr" nc iornou asado cnscjo,
Quando forcn nais crio; cniao lIcs cdc
78 Pclo anor quc os uniu. virao scn cjo".

Quando accrcar-sc o vcnio lIcs conccdc
A voz alcci. ! vindc, alnas afliias,
81 Falar-nos, sc alia lci nao vo-lo incdc".

53
Quais onlas, quc saudosas dc asas fiias,
Ao docc ninIo, cn vo dcscdido,
84 Vao clo ar, aos dcscjos scus adsiriias.

Tais saran da iurla, cn quc cra Dido,
A nos as duas sonlras sc inclinando,
87 Tanio as novcu da voz o ion scniido!

Enirc lcni'no, conassivo c lrando,
Quc nos vcn visiiar or csic ar crso,
90 Tcndo nos dado o sanguc ao nundo infando,

Sc anigo o ScnIor fossc do univcrso,
Da az aos rogos nossos, gozarias,
93 Pois ic cnicrnccc o nosso nal crvcrso.

Enquanio o vcnio c qucdo, o quc dirias
Havcnos nos dc ouvir aicniancnic;
96 Dircnos quanio ouvir dcscjarias.

Ondc, a az dcscjando, o Pado ingcnic
Con scus vassalos ara o nar dcsccndc,
99 A icrra, cn quc Ici nascido, csia jaccnic.

Anor, quc os coracs suliio rcndc,
Esic inflanou or ninIa fornosura,
102 Quc roularan-nc. o nodo inda nc ofcndc.

Anor, cn aga cigc igual icrnura,
Tonou or clc cn ial razcr ncu ciio,
54
105 Quc, lcn o vcs, cicrno nc crdura.

Anor nos igualou da noric o cfciio.
A qucn no-la causou, Cana, cscras".
108 Aos iais vozcs foi silcncio fciio.

Daquclas alnas as angusiias fcras
En ncdiiar anargo a fronic inclino
111 Tc quc o Mcsirc cclanou. Quc considcras?"

Quando udc, falci. Crucl dcsiino!
Quc docc cogiiar! Quc ncigo cncanio,
114 Prcccdcran do ar o fin naligno!"

Aos dois volici-nc c dissc-lIcs, cnianio.
Tcus naririos, Franccsca, nc angusiian,
117 Movcn-nc o irisic, conassivo ranio.

Quando os doccs susiros so sc ouvian,
Cono, cn quc Anor nosirar-vos Ia qucrido
120 Os dcscjos, quc ainda sc cscondian?"

Nao Ia" dissc iorncnio nais dorido
Quc rccordar o icno vcniuroso
123 Na dcsgraa. Tcu Mcsirc o icn scniido.

Mas orquc dc salcr cs dcscjoso,
Cono nasccu a flor do nosso afcio,
126 Dirci cIorando o lancc lasiinoso.

55
Por assaicno cu lia c o ncu dilcio
Dc Lanccloio circnos nanorados;
129 ranos sos, dc coraao quicio.

Nossos olIos, or vczcs cnconirados,
Ccssan dc lcr; ao gcsio a cor nudara.
132 Un onio so dcu causa aos nossos fados.

Ao lcrnos quc nos lalios osculara
O dcscjado riso, o Icroico ananic,
135 Esic, quc nais dc nin sc nao scara,

A loca nc lcijou iodo ircnanic,
Dc Calcoiio fcz o auior c o cscriio.
138 En lcr nao fonos ncssc dia avanic".

Enquanio a Iisioria irisic un iinIa diio,
Tanio caria o ouiro, quc cu, alsorio
En icdadc, scnii lcial confliio,

142 E ionlci, cono ionla coro norio.

4. Mnos, rci dc Crcia c quc na niiologia aga cra juiz do
Infcrno. 58. Scnuns, rainIa dc Dalilnia, viuva do rci
Nino. 61. Ddo, rainIa dc Cariago, quc anou a Encias. 63.
Ccutu, rainIa do Egiio. 64. Hccnu, nulIcr dc Mcnclau,
rci dc Esaria quc causou a gucrra dc Troia. 67. Pus c
Tstuo, cavalciros dos ronanccs ncdicvais. 73.
ConunIcos dos, Franccsca dc Finini c Paulo Malaicsia, quc
foran norios or Ciancioiio Malaicsia, narido dc Franccsca c
56
irnao dc Paulo, or clcs icrcn ficado aaionados un clo
ouiro.
57


As unus dc Puuo c Funccscu
58

CANTO VI

No tccco ccuo cstuo os guosos, cuu cnu consstc cn
cucn ostudos dcIuxo dc unu otc cIuuu dc gunzo, uguu
c ncuc, c sc duccudos cus unIus c dcntcs dc CcIco. Entc
os condcnudos Duntc cncontu Cucco, ocntno, quc uu con
Duntc ucccu dus dscdus du utu conun.

DO soolro iornando a afliia ncnic,
Quc da coia infclicc conirisiado
3 Havia ianio o adcccr ungcnic,

AcIci-nc novancnic circundado
Dc ouiros nscros, dc ouiras anarguras,
6 Quc via cn ioda aric, ao longc c ao lado.

Sou no icrcciro crculo, ondc cscuras,
Eicrnas cIuvas, gclidas caan,
9 Pcsadas, scnrc as ncsnas, scnrc inuras.

Saraiva grossa, ncvc, agua dcscian
Dcssc ar clas aliuras icnclrosas.
12 No cIao caindo infcio odor fazian.

Laiia con ircs fauccs icncrosas,
Ccrlcro, o cao nulifacc c furcnic,
15 Conira as iurlas sulncrsas, crininosas.
59

Sanguncos olIos icn, o vcnirc ingcnic,
Darla csqualida, as naos dc unIas arnadas;
18 Fasga, csfola, aiassalIa a irisic gcnic.

Uivan cIuva, quais lclrcus, coiiados!
Mudan dc lado scn ccssar, luscando
21 Dcfcnsa c alvio, as alnas condcnadas.

Ccrlcro, o grao rciil, nos divisando
Os dcnics nosira, as locas cscancara,
24 Dc sanIa os ncnlros iodos convulsando.

Mcu Cuia, as naos alrindo, sc rcara.
EncIc-as dc icrra, c s guclas dcvoranics
27 Lana da fcra cssa iguaria anara.

Qual nasiin, quc cn laiidos rciunlanics
Drada dc fonc, c, acnas a sacia
30 Dcvorando, aquicia as iras dc anics.

Tal, alacando a furia, arccia
O dcnnio quc as alnas aiordoa.
33 Surdcz dc ouvi-lo o nal lIcs ouaria.

O solo, ondc isanos, sc ovoa
Das sonlras, quc cssas cIuvas dcrrulavan.
36 Forna c aarcncia iinIan dc cssoa.

Solrc a icrra csicndidas, a alasiravan;
60
Mas una surgc, suliio scniada,
39 Aos assos quc adianic nos lcvavan.

Tu" dissc quc cs guiado cla csirada
Do infcrno, vc sc acaso nc conIcccs.
42 Nasccsic anics dc cu scr ncsia norada".

Tornci-lIc. A grandc angusiia cn quc adcccs,
Tua fciao lcnlrar-nc nao conscnic.
45 Inoia facc aos olIos nc ofcrcccs.

Qucn cs quc cn ial lugar iao durancnic
Pclos ccados icus sias dando a cna?
48 Sc Ia naior, ncnIuna c iao disliccnic".

En iua airia" rcsondc quc iao lcna
Ja c dc invcja, quc iranslorda o saco,
51 Eisicncia gozci lcda c scrcna.

Vos, Florcniinos, nc cIanasics Ciacco.
Por icr da gula a inicncrana anado,
54 cIuva cno cnrcgclado c fraco.

Mas sou ncsia niscria aconanIado;
Pois quanios aqui csiao dc igual casiigo
57 Punidos foran or igual ccado".

Con dor sinccra" lIc falci ic digo
Quc cssc iorncnio o ciio nc cnicrnccc.
60 Salcras sc os ariidos a crigo
61

Florcna lcvarao, quc ja adccc?
Algun jusio ali vivc? A quc noiivo
63 A cizania sc dcvc, quc ali crcscc?"

Virao a sanguc aos odio cccssivo;
E o ariido sclvagcn iriunfanic
66 O ouiro lanara fcroz c csquivo.

Trcs sois assados, cIcgara o insianic
Dc scr clos vcncidos sulaniado,
69 Quc csfora algucn, quc aos dois faz lon
scnllanic.

Por algun icno o vcnccdor ousado
A ccrviz calcara do ouiro ariido
72 Quc sc afligc orinido c cnvcrgonIado.

Jusios Ia dois. ningucn lIcs rcsia ouvido.
Trcs lrandcs Avarcza, OrgulIo, Invcja,
75 Inccndio icn nos ciios accndido".

Assin a flclil narraao loqucja.
Eu lIc rcsondo. A infornaao conlcia;
78 Favor faras a qucn ic ouvir alncja.

Farinaia c TcggIiaio, dc alna rcia,
Jacoo Fusiicucci, Mosca, Arrigo,
81 E os nais quc da viriudc o anor inquicia,

62
Ondc csiao? Diz c franco sc conigo!
Salcr qual scja anclo a soric sua.
84 Siao no ccu, ou no infcrno icn casiigo?"

Enirc os quc sofrcn uniao nais crua
Esiao, or scus naus fciios, la no fundo.
87 Sc la dcsccs, vcrao a facc iua.

Quando ionarcs ao saudoso nundo,
Dc nin aviva aos ncus o cnsancnio...
90 Nao nais. volio ao silcncio ncu rofundo"

Os olIos quc nao iinIan novincnio,
Torccndo fiia cn nin; ja curva a frcnic
93 E cai cnirc os nais ccgos nun noncnio.

E dissc, o Vaic. En sono crnancnic
Hao dc aguardar a angclica cIanada,
96 Quando os julgar scvcro o Onioicnic.

Cad'un, a irisic sculiura acIada,
Fcssurgindo na carnc c na figura,
99 Voz ouvira ra scnrc rcloada".

A asso lcnio assin cla nisiura
Das sonlras c da cIuva caninIando,
102 Falavanos da vida, quc c fuiura.

Mcsirc" lIc dissc cniao ira ncdrando
Dcois da gra scnicna cssc iorncnio?
63
105 Igual ungir icra? Scra nais lrando?"

Do icu salcr rccorrc ao docuncnio.
Vcras quc ao cnic quando nais sc clcva
108 Do lcn, da dor nais crcscc o scniincnio.

Dcn quc csia raa condcnada ircva
Janais da crfciao sc clcvc aliura
111 Fcssurgindo, Ia dc icr cna nais scva".

Pcrlusiranos do crculo a ciniura,
Dc cousas raiicando quc nao digo,
Tc dcsccr un dcgrau na csiancia cscura.

115 Ali'sia Pluio, o nosso grandc inigo.

14. CcIco, nonsiro, ncio cao, ncio dragao, con ircs calcas,
quc, scgundo a niiologia aniiga, csiava guarda do infcrno.
52. Cucco, arasiia florcniino. 65. O utdo scuugcn, os
Drancos. 80. Funutu cic., noncs dc florcniinos ilusircs.
64


Vs, Focntnos, nc cIunustcs Cucco
65

CANTO VII

Puto, quc cstu dc guudu u cntudu do quuto ccuo, tcntu
uncdontu u Duntc con uuuus osus. Mus Vgo o uz cuu-
sc, c conduz o dscuo u uc u cnu dos dgos c dos
uuucntos, quc suo condcnudos u ou con os ctos gundcs
csos c tocucn-sc nus. Os Poctus dscocn soIc u
Fotunu, c, dcos, dcsccn uo qunto ccuo c uuo nugcundo o
Estgcs, ondc cstuo ncguIudos os uscucs c os ucdosos.

PAPE Sutun, uc Sutun, ucc.
Pluio con rouca voz, ao vcr-nos lrada.
3 Para quc cu do conforio nao discrcc,

Virglio, cn iudo salio. Da aicrrada
Mcnic" nc diz sc dcsvanca o susio!
6 Podcr Pluio nao icn, quc iolIa a cnirada".

E, sc volvcndo ao vulio, dc ira adusio,
LIc griia. Cal'-ic, o lolo aloninoso!
9 En ii consonc cssc furor injusio!

Sc ao alisno dcsccnos icnclroso,
A lci sc cunrc do alio, ondc, cn casiigo,
12 Sulaniara Migucl lando orgulIoso".

Cono o nasiro, alaicndo, iraz consigo
66
Vclas, quc o vcnio dc fciao icndia,
15 Daqucou-sc or icrra o nonsiro inigo.

E, ois quc o quario crculo sc alria,
Mais cnciranos cla csiancia Iorrcnda,
18 A quc iodo scu nal o nundo cnvia.

AI! jusiia dc Dcus! Quc lci ircncnda,
Dorcs, cnas, quais vi, ianio anonioa?
21 Por quc da cula nos olccca a vcnda?

Cono cn Carildc a vaga quc rcssoa
Enlaic nouira, c quclran-sc csunanics.
24 Assin iurla con iurla sc alalroa.

Alnas cn coia, nunca visia dc anics,
Fardos dc un lado c dc ouiro, cn griia ingcnic,
27 Folavan con scus ciios ofcganics.

Daiian-sc cnconirando rijancnic,
E griiavan dcois, airas voliando.
30 Por quc icns?" Por quc cnurras
loucancnic?"

Assin no iciro crc'lo volicando
Ian dc ioda aric ao onio oosio,
33 Por injuria o csirililIo arcgoando.

Nos scnicrc'lo novancnic rosio
Fazian, ic o cnlaic rciicrarcn.
67
36 Eu, nc scniindo conaiao disosio,

Qucn sao? Quc razao Ia ara aqui csiarcn?"
Ao Mcsirc dissc csqucrda os colocados
39 Clcrigos sao ara ionsura usarcn?"

Da ncnic scndo vcsgos, iransviados"
Tornou andaran na rincira vida,
42 Scnrc os lcns alicando dcsrcgrados.

Qucn scus clanorcs ouvc nao duvida.
Lcvanian griia aos icrnos dois cIcgados,
45 Ondc oosia os scara a cula Iavida.

Os quc cniao dc calclos dcsojados
Clcrigos, aas, cardcais Iao sido,
48 Pcla nnia avarcza suljugados".

Enirc clcs" rcsondi Mcsirc qucrido,
Muiios scrao, or ccrio, quc cu conIca,
51 Inundos dcssc nal alorrccido".

Tc cnganas, quando assin diz ic
arca.
Da sua ignolil vida a oscuridadc
54 Vcsigio nao dciou, quc ora aarca.

Elcs sc Iao dc cnlaicr na cicrnidadc.
Fcssurgindo, uns icrao as naos fccIadas,
57 Os ouiros dc calclos ouquidadc.
68

Por dar nal, or nal icr, viran ccrradas
Do ccu as orias; cnan ncsia lida,
60 Con nagoas, quc nao odcn scr coniadas.

Vcs quanio c dc vaidadc iludida
A anliao, cn quc os Ioncns a orfian,
63 Da Foriuna anclando os lcns na vida.

Todo o ouro, quc as cniranIas conicrian
Da icrra, nao udcra dar rcouso
66 A un dos quc cn fadiga sc crucian".

Qucn c Mcsirc" falci o oricnioso
Scr, quc cIanas Foriuna, quc voniadc
69 Dcns disirilui ao nundo colioso?"

Fcsondc o Vaic. ccga Iunanidadc,
Quania ignorancia a ncnic vos ofcndc.
72 Do ncu cnsar dirci ioda a vcrdadc.

Qucn clo scu salcr iudo iransccndc,
Os ccus criando, guias clcgcu-lIcs;
75 E ioda aric a ioda aric cslcndc,

Pcla luz quc igualncnic conccdcu-lIcs.
Assin fcz aos nundanos cslcndorcs,
78 Ccral ninisira c dirciora dcu-lIcs,

Quc cn icno os lcns nudassc cnganadorcs
69
Dc naao a naao, dc raa a raa
81 Conira csforos dc Iunanos salcdorcs.

A ujana dc un ovo c grandc ou cscassa
Scgundo o scu qucrcr, quc, sc cscondcndo
84 Qual scrc cn crva iriunfanic assa.

Conira cla o salcr vosso nao valcndo,
No scu rcino cla icn odcr c nando,
87 Cono os ouiros o scu, csiao rcgcndo.

Mudanas inccssanic cfciuando,
Sc arcssa or faial ncccssidadc,
90 E assin ianias no nundo vai fornando.

Tal c Foriuna, a qucn or na voniadc
Insulia o quc louva-la dcvcria,
93 Ccnsurando-a con dura iniquidadc.

Mas, fcliz, nao cscuia a vozcria,
E cnirc iguais criaiuras riniiivas,
96 Volvcndo a csfcra, cn az goza alcgria.

Dcsanos ora a dorcs nais csquivas;
Esirclas laian, quc ao ariir surgiran;
99 Dcnoras sao dcfcsas, sao nocivas".

Os nossos assos airavcs scguiran
Do crculo aic fonic, quc, fcrvcndo,
102 As aguas lroia, quc iorrcnic alriran,
70

A cor nais ncgra do quc crsa icndo.
Ao longo do scu curso nos laianos,
105 Por caninIo divcrso nos novcndo.

Lagoa, diia Sigia, dcaranos,
Junio cncosia naligna roduzida
108 Pclo irisic rilciro, quc noianos.

Eu, quc iinIa a aicnao ioda cnlclida,
Vi sonlras, ncssc aniano, lodosas,
111 Dcsnudas, dc facc cnfurccida.

Nao so co'as naos laiian-sc raivosas;
Pciios, calcas, cs arnas lIcs scndo,
114 Con dcnics laccravan-sc csaniosas.

As alnas, filIo ncu, quc ora csias vcndo
Sao dos quc" dissc o ncsirc vcnccu ira.
117 Cono ccrio ianlcn fica salcndo

Quc sol as aguas nuliidao susira,
E cn lorlulIcs as aguas cniunccc
120 Por ioda cssa cicnsao, quc visia gira".

Nos doccs arcs, a quc o sol aquccc"
No ccno incrsas dizcn irisics fonos.
123 Dcniro cn nos funo iurlido rccrcscc.

Ora no lodo inda nais irisic sonos".
71
Con voz coriada assin gargarcjavan,
126 Dc alavras soncnic Iavcndo assonos.

Os assos, cn grandc arco, nos lcvavan.
Do aul solrc a lorda scca; o lando,
Tcndo visia, quc assin lodo iragavan,

130 E junio dc una iorrc alfin cIcgando.

1. Puc Sutun cic., vcrso olscuro. Muiios concniadorcs o
cnicndcn. Cono Saia, cono Saia, rncic do Infcrno"... un
norial ousa cncirar aqui?" 30. Po quc cic. or quc scguras
ianio?" c a inicrrogaao dos rodigos; or quc jogas fora?" c a
inicrrogaao dos avaros. 78. Gcu nnstu, a Foriuna.
72


V sonIus, ncssc untuno...
73

CANTO VIII

Fcgus coc con u suu Iucu uu os dos Poctus sccn
conduzdos, ussundo u ugou, u cdudc dc Dtc. No tucto
cncontun u Fc Agcnt, ocntno, quc dscutc con Duntc.
CIcgundo us otus dc Dtc, os dcnonos nuo o quccn dcxu
cntu. Vgo, ocn, dz u Duntc quc nuo Ic utc u cougcn,
os ucnccuo u ouu c quc nuo Iu dc cstu ongc qucn os
socou.

ACFESCENTAF cu dcvo, rosscguindo,
Quc da iorrc inda csiavanos disianics,
3 Quando os olIos ao cino dirigindo,

Dois fanais lrilIar vcnos vacilanics,
A quc ouiro dc iao longc rcsondia,
6 Quc nal sc avisian scus clarcs ircnanics.

E cu dc iodo o salcr ao nar dizia.
Os luncs dois or quc? Por quc o icrcciro?
9 Para accndc-los qucn razao icria?"

Pcla onda inura" nc iornou ligciro
Qucn sc aguarda ja vcs, sc nao ic cnccc
12 A visia do aul o ncvociro".

Qual scia, quc clo ar vcloz corrcssc
74
Da corda arrcncssada, disccrninos
15 Tcnuc laicl, quc vir ra nos arccc.

A rcgc-lo un arrais disiinguinos.
Alfin cIcgasic, csriio cccrando!"
18 En rciunlanic griia nos lIc ouvinos,

Flcgias, Flcgias, csias cn vao lradando!"
Dissc-lIc o Mcsirc nos icras soncnic
21 Enquanio fornos o aul assando."

Cono qucn rcconIccc, c csar scnic,
Un grandc cngano, quc sc lIc Ia iccido,
24 Flcgias assin na sua ira ardcnic.

Tcndo Virglio larca dcsccndido,
Eu scgui-o. soncnic aos ncus csados
27 Passos nosirou icr carga rccclido.

En scndo o Mcsirc c cu no lcnIo cnirados,
O lago foi coriando a aniiga roa
30 Con sulcos nais quc dc anics rofundados,

Enquanio assin corrcnos, cis nc soa
Dc luiulcnia sonlra voz quc cclana.
33 Qucn cs quc cn vida vcns ara a lagoa?"

Sin, vcnIo, nas nao fico ncsia lana.
E iu qucn cs quc inundo ic Ias iornado?"
36 Dcn vcs. un sou quc lagrinas dcrrana."
75

E cu cniao. Fica cn lodo ncrgulIado.
En dor, cn ranio, csriio naldiio!
39 Sci qucn cs, sc lcn sias dcsfigurado".

Tcndcu larca as naos aquclc afliio,
Mas or Virglio, quc o rcclc rcsio
42 Con icus iguais vai, cao, ic unir!" foi
diio.

Alraando-nc cniao con lcdo gcsio
Mc oscula c diz. Alcnoado scja,
45 Qucn iao aliivo ic gcrou c Ioncsio!

Essa alna, quc dc orgulIo inda cslravcja,
Avcssa ao lcn, dc raiva ossuda,
48 Dciou cn si ncnoria, quc ncgrcja.

Quanios rcis, grandcs na icrrcna vida,
Virao, quais ccrdos, sc aiascar no lodo,
51 Fana dc si dciando oluda!"

Mcsirc, graio nc fora solrcnodo
Vc-lo no ccno ncrgulIar rofundo,
54 Anics dc cu icr daqui sado cn iodo".

Anics quc a nargcn rcsondcu jocundo
Avisics, gozaras dcssa alcgria,
57 Vcras cnar o csriio iracundo".

76
E logo ao ccador, cono orfia,
Tania afliao causou a inunda gcnic,
60 Quc ainda louvo a Dcus, quc o crniiia.

Criiavan iodos. A Filic Argcnii!"
E a florcniina sonlra, sc volvcndo
63 Conira si, sc nordia insanancnic.

La o dcici, nao nais nclc cnicndcndo.
Suliio, ouvindo un lancniar anaro,
66 Os olIos fiios ara alcn c aicndo.

E o lon Mcsirc nc dissc. filIo caro,
Sia crio Diic, dc Saia cidadc,
69 Quc Ia ovo infindo ara o lcn avaro".

La do valc no fundo cn quaniidadc
Mcsquiias" rcsondi rulras disccrno
72 Dc flana, crcio, cla inicnsidadc".

E o Mcsirc a nin. As faz o fogo cicrno
VcrnclIas, quc la dcniro csia lavrando
75 Cono icns visio ncsic laio infcrno".

Ja nos rofundos fossos cncirando
Dc quc o irisic alcaar c circundado,
78 Mc csiavan fcrro os nuros scnclIando.

Mas, aos grandc giro, Icnos iocado
Na aric, ondc o larquciro con voz foric
77
81 Sa" griiou cnirada Iavcis cIcgado!"

oria vi daquclcs gra cooric
Quc o ccu cIovcu; lranian dc dcsciio.
84 Esic qucn c quc, anicciando a noric,

Tcn dos norios no rcino sido acciio?"
Mcu salio Mcsirc cniao lIcs fcz accno
87 Para, cn sccrcio, cor-lIc scu concciio.

Conicndo un ouco s sanIas o vcncno
Disscran. Vcn iu so; va-sc o inrudcnic,
90 Quc ncsic rcino cnirou, dc audacia lcno;

So dcic a cnrcsa cn quc cnlarcou dcncnic;
Tcnic-o, sc salc; ficaras no cnianio;
93 Pois cs scu guia rcgiao noccnic".

Inagina, o lciior, qual fossc o csanio
Mcu cscuiando a Iorrfica ancaa.
96 Nao dciar a nansao icni do ranio.

Mcsirc ncu, quc iania vcz a graa
Fizcsic dc alcniar-nc o ciio afliio
99 No crigo inincnic c airoz dcsgraa,

Nao nc dcics" dissc cu ncsic confliio!
E, sc avanic assar c dcfcndido,
102 Anlos volicnos do lugar naldiio!"

78
Qucn iao longc nc Iavia conduzido
Nao icnas" diz nao odc scr vcdado
105 O asso, quc or Dcus foi crniiido.

Aqui nc cscra c o anino rosirado
Forialccc c alincnia dc cscrana.
108 Nao Ias dc scr no infcrno alandonado".

O docc ai sc afasia c oria avana.
Ficando assin na duvida c inccricza,
111 No ro, no conira a ncnic sc alalana.

Nao udc o quc ros ouvir; na cnrcsa
Curia Ia sido a dcicna. dc rccnic
114 Esquivan-sc os rcciios con rcsicza.

Dc roldao ccrra a oria a iniga gcnic
Do Mcsirc facc, quc, ficando fora,
117 A nin sc rcsiiiui nui lcniancnic.

Dc olIos laios, faliava-lIc a dc ouirora
Afouicza, c dizia susirando.
120 Qucn nc iolIc da dor a csiancia agora?"

E logo a ninIa alicraao noiando
Nao ic aflijas; quc os oliccs ic digo
123 Hci dc vcnccr quc a cnirada csiao vcdando.

Nao c nova csia audacia do ininigo;
En nais aicnic oria Ia ja nosirado,
79
126 Quc scn fcrrolIo csia. visic-a conigo,

E a lugulrc inscriao lIc Ias conicnlado.
Dciou airas c dcscc a cncdia,
Pclos crc'los assando nao guiado,

130 Alrir qucn odc csia cidadc nia".

19. Fcgus, crsonagcn da aniiga niiologia, quc inccndiou o
icnlo dc Aolo, or icr csic violado a sua filIa. 61. Fc
Agcnt, dos Adnari dc Florcna, ininigo oliico dc Danic.
80


Fcgus conduz Duntc c Vgo
81

CANTO IX

Duntc cguntu u Vgo sc Iuuu u ccodo outu ucz o
Incno. Vgo csondc quc u ccocu todo o Incno c nuu
cono c quundo. Nu toc dc Dtc sc ucscntun, no cntunto, us
tcs Fus c dcos Mcdusu, quc uncuun u Duntc. Vgo,
ocn, o dccndc. CIcgu un uno do Ccu quc uIc uos Poctus us
otus du cdudc cIcdc.

DO ncdo a cor, quc o gcsio nc alicrara,
Ao vcr iornar Virglio cn rciirada,
3 Scrcnou iurvaao, quc o scu nudara.

Cono cscuiando, csrciia; quc a ccrrada
Ncvoa os arcs cn iorno cncgrccia,
6 E a visia, inccria, acIava-sc aialIada.

Mas c nisicr vcnccr ncsia orfia..."
LIc ouvi sc nao ... socorro c ronciido...
9 OI! quanio a vinda sua c ja iardia!"

Dcn vi quc das alavras o scniido,
Quc a dcclarar acnas concava,
12 Fora or ouiros logo confundido.

Porcn naior rcccio nc assaliava,
Na rciiccncia auscio irisic vcndo,
82
15 Quc na crcssao ialvcz nao sc cnccrrava.

A csia Iorrida csiancia, dcsccndcndo
Do linlo, odc vir qucn so adccc,
18 A cscrana", inquiri ioda crdcndo?"

O Mcsirc rcsondcu. Faro aarccc
Enscjo, quc un dc nos a andar olriga
21 Pclo caninIo, quc aos alisnos dcscc.

Ali, orcn, ja fui, quando ininiga
Esconjurou-nc Ericio, quc os cs'riios
24 Consirangia a fazcr c'os coros liga.

Dcs'ouco cu nc finara. or scus riios
Ao crculo dc Judas fui irazido
27 Para a sonlra iirar dc un dos rcciios.

o lugar nais fundo c dcncgrido,
Mais rcnoio do ccu, quc os orlcs gira.
30 Sci o caninIo. csfora-ic, o qucrido!

Esic aul, quc o lruio cIciro cira,
A cidadc circunda do iorncnio,
33 Ondc cnirar nao odcnos ja scn ira".

Dcslcnlro o quc nais dissc. o cnsancnio
Da iorrc aliiva ao cino cIancjanic,
36 Quc os olIos nc rcndia, csiava aicnio.

83
La o asccio sc crguia Iorriilanic
Dc furias ircs; dc sanguc cran iingidas,
39 Fcninis no ncncio c no scnllanic.

Dc Iidras vcrdcs nosiravan-sc cingidas,
Ccrasics, scrcs cada una iinIa
42 Por cona, cn iorno fronic cnirciccidas.

Virglio, quc conIccc da rainIa
Do cicrno ranio cssas ancilas cruas,
45 Nas rinis aicnia" diz-nc asinIa.

Mcgcra csqucrda csia das ouiras duas,
CIora dirciia Alcio c fica ao ncio
48 Tisfonc". E s icrno s vozcs suas.

Co'as unIas cada qual rasgava o scio,
Con scus unIos laiian-sc, cn ial lrado,
51 Quc ao Vaic nc accrquci, dc avor cIcio.

OlIando-nc dizia. Transfornado
En cdra scja or Mcdusa; o assalio
54 Do nio Tcscu nao foi assaz vingado.

Volia a facc; dc luz o rosio falio
Conscrva; quc, sc a Corgona cncarar-ic,
57 Tu nao nais iornaras da icrra ao alio".

Dissc o Mcsirc, c volvcu-nc oosia aric;
E as naos juniando s ninIas quc nao lasian,
84
60 Os olIos anarar-nc quis dcssa aric.

vos cujas idcias nao sc afasian
Das lcis da sa razao, vcdc os rccciios
63 Quc dcsics vcrsos solrc o vcu sc cngasian.

Eis solrc as aguas iurlidas dcsfciios
Troan sons dc fracasso icncroso;
66 Trcncndo, as nargcns scnicn-lIc os cfciios.

O iufao assin frcnc inciuoso,
Quc, dc ardorcs conirarios sc cciiando,
69 Scn ausa fcrc a sclva, c furioso,

Quclrando ranas, florcs arrancando,
Enirc nuvcns dc o solcrlo assalia
72 Fcras, asiorcs c lanoso lando.

Os olIos dcscolriu-nc c dissc. Ealia
A visia agora aic a csuna aniiga,
75 Ondc nais acrc a ccrraao rcssalia".

Quais ras, divisando a colra iniga,
Todas da agua no scio dcsaarcccn,
78 E cada qual no lodo cnira c sc alriga,

Tais nilIarcs dc csriios arcccn,
En dcrroia fugindo anic a figura
81 Quc assa; nagua os cs nao sc uncdcccn.

85
Movcndo a csqucrda nao, a ncvoa cscura,
Quc lIc cra cn iorno ao vulio, dissiava.
84 So csic afa lIc alicra a facc ura.

Scr clc conIcci quc o ccu nandava;
A Virglio volici-nc, c nudo c quicio
87 Ao accno, quc fcz, cu nc acurvava.

Quanios luncs rcflcic o iroso asccio!
oria cIcga. ao ioquc dc una vara
90 Alrc-sc a cnirada do alcaar infccio.

iurla vil, quc o ccu dc si lanara!"
Ao liniar falou da airoz cidadc,
93 Dondc vos vcn da audacia a insania rara?

Por quc rccalciirais alia voniadc,
Quc scnrc cunrc o scu ccclso inicnio,
96 E dor ja vos crcsccu a inicnsidadc?

Cuidais r ao dcsiino incdincnio?
Ccrlcro, o vosso, na ncnoria icndc.
99 TrilIados inda csiao-lIc o colo c o ncnio".

Eniao clo caninIo inundo csicndc,
Scn nos falar, os assos scnclIanic
102 A qucn ouiros cuidados a alna rcndc,

Daquclcs, quc Ia rcscnics, lcn disianic.
Nos cidadc afouios caninIanos.
86
105 Dcu-nos csforo o scu falar ujanic.

Ja, rcnovido iodo o cjo, cniranos.
Eu, quc scniia dc salcr dcscjo
108 Quanio o foric conicn quc franqucanos.

Cono fui dcniro, a iudo ronio, vcjo
CananIa cn ioda aric iliniiada,
111 Mas nao csao s unics solcjo.

Cono cn Arlc, ondc o Fnc faz arada
Ou junio a Pola, dc Qucrnaro crio,
114 Dc quc Iialia a fronicira csia lanIada,

Sia dc sculcros dcsigual c inccrio
O solo. ouiros assin a csiancia fcia,
117 Mas dc nodo nais agro, icn colcrio.

Enirc clcs cIana Iorrfica scrcia
E os alrasa inda nais quc fragua ardcnic
120 Quc aric ara anolgar o fcrro aicia.

Alada a iana, c cada qual aicnic.
Dali surgia un lancniar rofundo,
123 Dc niscrco gcnido crnancnic.

Mcsirc ncu, quais foran la no nundo"
Eu dissc aquclcs, quc no duro cnccrro
126 Dcnuncian iorncnio scn scgundo?"

87
Aqui siao os Icrcgcs or scu crro,
Con scus scquazcs dos divcrsos culios.
129 Sao nais do quc iu crcs cn cada cnicrro.

Iguais con scus iguais csiao sculios,
Uns iunulos nais quc ouiros sao candcnics".
dcsira cniao voliou. con irisics vulios

133 Passanos cnirc o nuro c os adcccnics.

22-27. A, ocn cic.. a alna dc Virglio ja dcsccu no nais
rofundo do Infcrno aconanIada cla lrua Erion. 43. A
unIu, Proscrina. 53-54. O ussuto cic., Tcscu dcsccu no
Infcrno ara raiar Proscrina. 45. Ens, ou as ircs Furias,
filIa dc rclo c da Noiic. 56. Ggonu, o rosio dc Mcdusa quc
cirificava qucn o olIassc. 98. CcIco, guardiao do Infcrno,
quc foi vcncido or Hcrculcs, quando csic dcsccu no Infcrno.
112-15. En Acs cic., alusao aos iunulos ronanos, nuncrosos
na Provcna crio dc Arlcs c cn Pola, na siria.
88


Dc us tcs; dc sunguc cun tngdus...
89

CANTO X

CunnIundo os Poctus cntc us ucudus, ondc cstuo cnundo us
unus dos Iccsucus, Duntc nuncstu u Vgo o dcsco dc uc
u gcntc ncus scutudu c dc uu u ugucn. Nsto ouuc unu uoz
cIunu-o. E Funutu dcg UIct. Enquunto o Poctu conucsu
con cc c ntcondo o Cuuucuntc Cuuucunt, quc Ic ndugu
o scu Io Gudo. Contnuu Duntc o concudo dscuso con
Funutu, quc Ic cdz oIscuuncntc o cxo.

ENTFA Virglio or vcrcda csirciia,
Quc cnirc o nuro c os naririos vai scguindo.
3 Aos os scus ncu asso sc cndirciia.

Viriudc suna! iu, quc, dirigindo
Mc csias, ao icu salor na csiancia irisic,
6 Mc insirui, ao ncu dcscjo dcfcrindo.

A gcnic vcr sc odc quc ora cisic
Naquclas sculiuras dcscolcrias,
9 A quc ncn guarda, ncn dcfcsa assisic?"

Scrao" nc rcsondcu iodas colcrias
No dia, cn quc, dc Josafa iornando,
12 Os coros iragan, dc quc csiao dcscrias.

Eicuro aqui jaz con iodo o lando
90
Dos disculos scus, quc rofcssaran
15 Quc alna fcnccc, a vida cn sc acalando.

O quc as iuas alavras dcclararan
Saiisfciio Ia dc scr, cono o quc vcjo
18 Dos voios quc cn icu ciio sc oculiaran".

Nao ic cus, ncu lon Mcsirc, quanio
alncjo,
Porquc dc lrcvc scr icnIo o cuidado,
21 E a nais longo dizcr nao dcsic cnscjo".

Toscano, quc, vivo Ias cncirado
Do fogo na cidadc c cs iao nodcsio,
24 Dcicn-ic un ouco, sc ic for dc agrado.

Por icu falar nc csia lcn nanifcsio
Quc ncssa nolrc airia icns nascido,
27 A quc fora cu ialvcz assaz nolcsio".

Ouo csic son, dc suliio sado
Dc un dos jazigos. ianio cu nc iorvara,
30 Quc ao Mcsirc nc acIcgava csavorido.

Quc icncs iu?" Virglio diz Fcara.
Farinaia cn scu sculcro alado,
33 Do lusio cn ioda a aliura, sc dcara".

Na sonlra os olIos iinIa cu ja fiiado.
Aliiva lcvaniava a fronic c o ciio,
91
36 Cono cn dcsrczo do infcrnal csiado.

Por cnirc as iunlas nc lcvou dirciio
Ao vulio o Mcsirc con scu lrao rcsio,
39 Dizcndo-nc. Sc claro cn icu concciio!"

Junio ao sculcro acnas fui, con gcsio
Scvcro un ouco olIou-nc c dcsdcnIoso
42 Tcus naiorcs?" falou Faz nanifcsio".

Eu, ja dc olcdcccr-lIc dcscjoso,
Quanio salia cus-lIc francancnic.
45 O solrolIo arqucava un ianio iroso,

E iornou. Cucrra crua fcz iua gcnic
A nin, aos ncus avos, ao ariido;
48 Mas duas vczcs lani-os jusiancnic".

Mas iodos os quc culsos iinIan sido
Sc Iao, dc una c dc ouira vcz rcairiado.
51 Nao icn cssa aric os vossos arcndido".

Surgindo cniao dc Farinaia ao lado
Soncnic o rosio un vulio nos nosirava,
54 Solrc os joclIos, cIcio, lcvaniado.

Con ansiosos olIos nc ccrcava
A vcr sc algucn vicra ali conigo.
57 Mas, crdida a cscrana, quc o aninava,

92
Pranicando inquiriu. Sc ao rcino inigo
Por rcnio laias do icu alio cngcnIo,
60 Ondc c ncu filIo? Pois nao vcn coniigo?

Por noio rorio aqui" volvi nao vcnIo;
Pcrio nc aguarda qucn ncus assos guia,
63 Vosso Cuido ialvcz icvc-o cn dcsdcnIo".

A cna sua c as vozcs, quc lIc ouvia,
Dcnunciado Iavian-nc o scu nonc.
66 Pudc assin rcsondcr quanio cunria.

Suliio crgucu-sc o csriio c griiou-nc.
Tcvc disscsic. nao nais vivc agora?
69 O coro scu a icrra ja consonc?"

Cono cu iivcssc cn rcsondcr dcnora
crgunia, dc cosias rccaa,
72 E novancnic nao nosirou-sc fora.

Mas cssc ouiro nagnanino, quc Iavia
Dc anics falado nao nudou dc asciio;
75 No colo c lusio inovcl crsisiia.

Sc aqucla aric nao dcra ao ncu rovciio"
Prosscguiu nc roduz csia ccricza
78 Maior iorncnio no adurcnic lciio.

Porcn vczcs cinqucnia a facc accsa
Nao nosirara do infcrno a solcrana
93
81 Scn quc iu sailas quanio cssa aric csa.

Assin ossas voliar vida Iunana!
Conira os ncus, diz, or quc iania naldadc
84 En cada lci, quc dcssc ovo cnana"

Eu rcsondi. O csirago, a noriandadc,
Quc do rlia as aguas dc rulor iingira
87 A curia nossa novc ausicridadc".

Inclinando a calca cniao, susira
E diz. nao fui la so naquclc dia,
90 Ncn scn noiivo aos ouiros cu scguira.

Porcn acIci-nc so, quando cigia
Dc Florcna a runa o gcral lrado.
93 A ciio dcscolcrio cu dcfcndia-a".

Scja o dcscanso vossa rolc dado.
Mas, vos sulico, dc cnoso cnlcio
96 Fiquc o juzo ncu dcscaiivado.

Sc lcn crcclo, do fuiuro ao scio
Sulindo c ao icno o curso anicciando,
99 Do rcscnic ignorais iodo o rodcio".

Os quc icn visia na nos scnclIando"
Tornou-nc as cousas nais disianics vcnos,
102 Dc Dcus uliina luz cn nos raiando.

94
Quando csiao crio ou no rcscnic as icnos
Sc aaga a lucidcz, c a ncnic arcndc
105 Por ouircn so o quc dc vos salcnos.

Cicncia nossa do orvir dccndc;
En scndo a oria do orvir ccrrada,
108 Essa luz norrc cn nos, nao nais sc accndc".

Eniao ninIa alna, dc rcnorso cnirada,
Dizc" rclico sonlra, a qucn falava,
111 Quc o filIo inda cnirc os vivos icn norada.

Sc rcsio lIc nao dissc o quc corava,
Da duvida, quc, Ia ouco, Icis-nc clicado
114 Pcla influcncia doninado cu siava".

Sc lcn fossc do Mcsirc aclidado,
Fogando a sonlra a nc dizcr rossigo
117 As alnas, dc qucn siava aconanIando.

Fcsondcu. Muiios nil jazcn conigo
Aqui dcniro, o Scgundo Frcdcrico,
120 Con clc o cardcal, dc ouiros nao digo".

Dos olIos sc aariou. A cisnar fico,
Voliando ao salio Mcsirc, na ancaa
123 Dcssc, quc ouvira, vaiicnio unico.

Elc caninIa, c, cnquanio avanic assa,
Mc diz. Por quc cs iorvado?" Eu iudo conio
95
126 Eondo o quc nc inquicia c nc cnlaraa.

Do quc ouvisic a ncnoria cada onio
Conscrva!" o salio ordcna; c, logo, alando
129 O dcdo, scguc. Agora cscuia ronio.

Anic o docc raiar daqucla csiando,
Quc iudo aos lclos olIos icn rcscnic,
132 Sc irao da vida os iranscs rcvclando".

Movcu-sc logo csqucrda diligcnic;
Dciando o nuro, ao ccniro caninIava
Por scnda, quc dcscia ao valc Iorrcnic,

136 Quc Icdiondos vaorcs calava.

32. Funutu dcgli Ulcrii, nolrc florcniino, cIcfc dos gilclinos,
quc conlaicu os guclfos cn Moniacrii (1260}; c dcois, con a
sua auioridadc, incdiu quc a cidadc fossc dcsiruda. 48.
Mus duus uczcs cic., os asccndcnics dc Danic, guclfos, duas
vczcs foran lanidos dc Florcna. Un uuto, Cavalcanic
Cavalcanii, ai dc Cuido, ocia c anigo dc Danic. 111. uc o
Io, Cuido Cavalcanii ainda csia vivo. 119. O scgundo
Fcdcco, Frcdcrico II da Sualia, iido cono Icrcgc. 120. O
cudcu, Oiavio dcgli Ulaldini, ianlcn iido cono Icrcgc.
96


E Funutu cn scu scuco uudo...
97

CANTO XI

Os Poctus cIcgun u Icu do sctno ccuo. Suocudos co nuu
cIco quc sc cuuntu duqucc Iuuto, uun utus do scuco
do uu Anustuco. Vgo cxcu u Duntc u conguuuo dos
ccuos ncnus. O nco, quc c o sctno, c o ccuo dos
uocntos. Cono u uocncu odc du-sc contu o xno, contu
s o c contu Dcus, o ccuo c duddo cn tcs
conutncntos, cudu un dos quus contcn unu csccc dc
uocntos. O scgundo ccuo, quc c o otuuo, c o dos uuducntos
c sc conoc dc dcz ccuos conccntcos. O tccco, quc c o nono,
sc dudc cn quuto conutncntos conccntcos. Fuu-Ic
tunIcn ucccu dos ncontncntcs c dos usuuos. Moucn-sc
dcos uu o ugu dc ondc sc dcscc uu o ccco.

DOFDA dc alia rila assin cIcganos,
Quc cn crc'lo roias cnIas confornavan.
3 Dc la nais crus iorncnios divisanos.

Do fundo alisno calacs lroiavan,
Tao acrcs, quc a fugir nos olrigaran
6 Para iras das nuralIas clcvadas

Dc un sculcro, cn quc os olIos dccifraran.
Sou do aa Anasiacio a sculiura,
9 Quc dc Foiino os crros iransviaran".

Lcniancnic dcsanos dcsia aliura.
98
Assin, o olfaio ao nau odor afciio,
12 Nao Icnos dc scniir-lIc a aao inura".

A Virglio iornci. Proccda a jciio,
Mcsirc, or quc o icno consunido
15 Na dcnora, nao corra scn rovciio".

Ja siava o ncio, o filIo, acrcclido.
Ncsias cnIas ircs crc'los Ia ncnorcs,
18 Por dcgraus, cono os ouiros, quc Ias dcscido.

Plcnos siao dc naldiios ccadorcs.
Por quc, cn vcndo, os conIcas logo, aicndc.
21 Dirci scus crincs c da cna as dorcs.

Todo nal, quc no ccu colcra accndc,
Injusiia Ia or fin, quc o dano alIcio,
24 Usando fraudc ou violcncia, icndc.

Prorio do Ioncn or scr da fraudc o ncio
Mais dcsconicnia a Dcus; norcs iorncnios
27 En lugar sofrc dc aflics nais cIcio.

Dos crc'los o rinciro c dos violcnios;
Mas, fora a ircs cssoas sc fazcndo,
30 Foi consirudo cn ircs rcariincnios.

A Dcus, a si, ao roino ofcndcndo,
Nas cssoas, nos lcns a fora fcrc,
33 Cono Ias dc convcnccr-ic, nc cnicndcndo.
99

Moric ou dor fora ao roino confcrc.
Con runa, con fogo os lcns lIc invadc.
36 Quando cla ciorsao nao sc aodcrc.

Honicidas, os quc usan fcridadc,
Ladrcs, dcsvasiadorcs, ioriurados
39 Siao no rinciro, cn iurnas, scn icdadc.

Honcns Ia conira si crucis, irados
Ou conira os rorios lcns. ois no scgundo
42 Fccinio jazcn scnrc anargurados,

Qucn sc rivara do icrrcno nundo,
Os quc scus calcdais nallaraiaran,
45 Qucn cIora ondc udcra csiar jucundo.

Conira Dcus violcncias Ioncns rcaran,
Sc o ncgan, sc o llasfcnan, dcsdcnIando
48 Naiura c os dons, quc ncla sc dcaran.

No rccinio ncnor sinal ncfando
Caors narca igualncnic con Sodona,
51 E os quc ccaran conira Dcus falando.

A fraudc cn quc o rcnorso ianio assona,
Ou irai a confiana ou rcncdiia
54 Danos a qucn dcsrcvcnido iona.

A fraudc dcsia csccic sc ccrciia
100
Conira os laos dc anor, quc faz naiura.
57 Porianio no scgundo crc'lo Ialiia

Adulaao con sinonia inura,
Hiocriias, falsarios, fciiicciros,
60 Fufiacs c ouiros dcssa laia cscura.

Transiorna a ouira afcios vcrdadciros,
Quc insira a naiurcza c os quc origina
63 A nuiua fc nos aninos iniciros.

E, ois, no crc'lo circno, quc donina
Da icrra o ccniro c ondc Diic csa,
66 Eicrna cna aos ircdos sc dcsiina".

Tcn, Mcsirc" cu dissc o cunIo da clarcza
O quc ccs, disiinguindo caiancnic
69 A gccna do infcrno c a gcnic rcsa.

Diz-nc. os quc jazcn na lagoa ingcnic,
Os quc flagcla o vcnio ou cIuva iniga,
72 Os quc sc cnconiran cn frcniio insolcnic,

Por quc Dcus la cn Diic os nao casiiga,
Sc a ira a Dcus scus fciios accndcran?
75 Sc nao, or quc a afliao ianio os fusiiga?"

Dcliras? Da iua ncnic sc varrcran
Princios saos" iornou a quc cs afciio?
78 A quc runo as idcias sc volvcran?
101

Olvidas, orvcniura, cssc rccciio,
Dc quc Iouvcsic na Etcu a cicncia,
81 Das ircs disosics, quc cn nau concciio

Esiao do ccu, nalcia, inconiincncia
E furor lcsiial? cono a scgunda
84 Inoria a Dcus ncnor irrcvcrcncia?

Sc aicnias cn vcrdadc iao rofunda,
Sc lcnlras quais sao csscs quc adcccn
87 Acina da nansao, quc o fogo inunda,

Vcras cniao scr jusio nao sofrcsscn
Daquclcs naus a ar, ncnos csada
90 Puniao culas suas ncrcccsscn".

Sol, quc nc aclara a visia criurlada,
s lics iuas dou iananIo arco,
93 Quc o duvidar, cono o salcr, nc agrada.

Tornando ao quc disscsic, cliqucs co,
Por quc noiivo, Mcsirc, usura ofcndc
96 A divina londadc cn ianio cccsso".

Filosofia" dissc qucn a aicndc
Tcn dcnonsirado, quasc cn ioda aric,
99 Quc a naiurcza a sua origcn rcndc

Do divino iniclccio c da sua aric.
102
Da Fsica cn rincio Ias conIccido
102 Prccciio, quc Ici nisicr rcconcndar-ic.

Quc c da vossa aric ir scnrc quc Ia odido
Aos naiura ncsira olcdicnic;
105 Ncia dc Dcus cIana-la c crniiido.

Da naiurcza c da aric, sc iua ncnic
O Ccncsc cn conco lcnlra, colIc
108 O scu susicnio c Iavcr a Iunana gcnic.

Usura lcn divcrsa csirada cscolIc
Naiura c a aluna sua ncnosrcza,
111 Escrana c cuidado c nal rccolIc.

Mas andcnos; rossiga a nossa cnrcsa.
Vao no Iorizonic os Pcics assonando;
Voliando solrc o coro o culio csa

115 E, alcn, a rocIa csia assagcn dando".

8-9. Anustuco, cngano dc cssoa cn quc cai Danic, cn
confornidadc con as crnicas do scu icno. Nao foi o aa
Anasiacio II, nas o incrador grcgo Anasiacio I quc foi
iransviado cla Icrcsia dc Foiino. 80. Etcu, a iica dc
Arisioiclcs.
103


Aduuuo con snonu nuu...
104

CANTO XII

O Mnotuuo cstu dc guudu uo sctno ccuo. Vcncdu u u dcc,
cIcgun os Poctus uo uuc, cn cuo nco conutncnto uccn
un o dc sunguc cucndo, no quu suo undos os quc
utcuun uocncus contu u udu ou us cosus do xno. Unu
csquudu dc Ccntuuos undu cn uotu do uu ugundo os
condcnudos, ccIundo-os sc tcntun su do o dc sunguc.
Aguns dcsscs Ccntuuos ctcndcn dctc os Poctus, ocn
Vgo os donnu, conscgundo quc un dccs os cscotc c
tunsotc nu guuu u Duntc. Nu ussugcn o Ccntuuo, quc c
Ncsso, uu u cscto dos dunudos quc socn u cnu no o dc
sunguc.

DA dcscida cra o asso iao fragoso
E ial or qucn la csiava guarda c aicnio,
3 Quc sc fazia visia avoroso.

Cono a runa, quc daqucn dc Trcnio,
O digc fcriu, or icrrcnoio
6 Ou or faliar dc cIofrc o fundancnio;

Do viso ao val do nonic, quc foi roio,
Tao dcrrocada vc-sc a cncdia,
9 Quc a dcscc-la o caninIo c quasc inoio.

A rilanccira assin nos arccia.
E lorda do cncdo fracassado
105
12 Dc Crcia o nonsiro infanc sc csicndia,

Da falsa vaca iorcncnic nado.
Acnas viu-nos, sc nordcu frcncnic,
15 Cono qucn cla raiva c dcvorado.

Cuidas" lradou-lIc o salio inconiincnic
Scr dc Aicnas o rncic, o quc noric
18 La solrc a icrra ic arrojou valcnic?

Arrcda, lruio! Quc csic c dc ouira soric;
Da iua irna nao rccclcra cnsino;
21 Dc vos ouiros vcn vcr a cna foric".

Qual iouro dcsrcndido, quando o iino
Morial golc lIc roula, quc nao odc
24 Corrcr, nas salia a vacilar nofino.

Assin o Minoiauro. O Mcsirc acodc
Dizcndo-nc. Dcnanda rcsio a cnirada
27 E dcscc, cnquanio cn vascas sc sacodc".

A quclrada dcscanos fornada
Dc cdras solias; cada qual, novida,
30 Ccdia, cn scndo or ncus cs calcada.

E cu cisnava. Elc dissc. Tcns sorvida
A ncnic na runa, quc do Iorrcndo
33 Monsiro a ira dcfcndc ja vcncida.

106
Dcvcs salcr quc, dc ouira vcz dcsccndo
Aic o circno la do laio infcrno,
35 Esia rocIa nao vi, cono a csias vcndo,

Mas, ouco anics dc vir sc lcn disccrno,
Aquclc quc Ia ionado a grandc rcsa,
39 A Diic, la no crculo sucrno,

Dcsic val ircncu ianio a rofundcza,
Quc scniissc cnsci iodo o univcrso
42 O anor, con quc algucn diz icr ccricza

Dc quc ao caos nuiia vcz scra convcrso.
Foi aqui, nouiras arics, ncssc insianic,
45 Foio o vclIo cnIasco cn ircva incrso.

Mas olIa o valc. o rio c nao disianic
Dc sanguc, ondc vcras fcrvcndo aquclc,
48 Quc violcncia ccrccu no scnclIanic.

ira louca, o anliao, quc inclc
Na curia vida nossa, ao infcrno arrasia
51 E ara scnrc nos sulncrgc nclc!"

Eis una cava divisci nui vasia,
Quc alrangia, arqucada, o lano iniciro,
54 Cono disscra qucn do nal nc afasia.

No csao, a quc o cnIasco c solrancciro,
Ccniauros corrcn, scias agiiando,
107
57 Cono soan no vivcr rinciro.

Dcsccr nos vcndo, ara o ardido lando.
Trcs dc cnirc clcs cniao nos dcnandaran,
60 Os arcos c arrcncssos rcarando.

Os lrados dc un dc longc nos soaran.
Vos, quc dcsccis, dizci a cna vossa;
63 Dc la falai, ou iiros sc disaran!"

Virglio rcsondcu. Fcsosia nossa
Tcra Quiron dc crio, scn dcnora.
66 Scnrc ic dana a rcssa quc ic aossa".

Tocou-nc c dissc. Qucn nos fala agora
Ncsso, o quc norrcu or Dcjanira;
69 Mas sc vingou dc qucn faial lIc fora.

Essc do ncio, quc o scu ciio nira,
Aio dc Aquilcs, c Quiron fanoso;
72 Essc ouiro c Folo, scnrc accso cn ira".

Aos nil cn volia ao rio sanguinoso
As alnas scicavan, quc cccdian,
75 Mais do quc c dado, o lquido Iorroroso.

quclcs nonsiros quc agcis sc novian,
CIcgano-nos. Quiron con scia ajciia
78 Os calclos, quc os lalios lIc cncolrian.

108
Quando dcsia aric a larga loca afciia,
Dissc conanIa. Havcis ja rcarado
81 Quc novc aquclc iudo, cn quc os cs dciia?

Nunca assin cs dc norio Iao caninIado".
O Cuia ncu, quc junio ja lIc csiava
84 Do ciio, ondc cra un scr nouiro cnlcado,

Vivo csia, vcn conigo" lIc iornava
A visiiar o val naldiio, cscuro
87 Para cunrir dcvcr, quc lIo ordcnava.

Dciando dc caniar o Iosana uro
Algucn nc Ia conciido o cargo novo.
90 Nao c ladrao, ncn cu cs'riio inuro.

En nonc do odcr, or qucn cu novo
Os assos ncus cn iao ncdonIa csirada,
93 Envia algun, quc cscolIas no icu ovo,

Por nos nosirar a aric aconodada
Ao vau, c no scu dorso Iavcr iransoric
96 Qucn nao c sonlra ao vo aarclIada".

Quiron volvcu-sc dcsira c a Ncsso foric
Torna airas" dissc c scrvc-lIcs dc guia.
99 Quc ouiro lando o caninIo lIcs nao coric!"

Ja ariinos na fida conanIia,
As ondas cosicando rulras, qucnics,
109
102 Dondc agudo csiridor ao ar sulia.

Tc os clios no sanguc os adcccnics
Eu vi. Dissc o Ccniauro. Sao iiranos
105 Truculcnios c cn roulo rcnincnics.

CIora-sc aqui or fciios dcsunanos.
Alcandrc aqui csia, Dionsio aniigo
108 Quc gcncr fcz Siclia ianios anos.

Dc ncgra cona, aqui sofrc o casiigo
Azzolino; c o quc csia, louro, ao scu lado
111 Olizzio d'Esic, ao qual (vcrdadc cu digo}

Foulara a vida o crfido cnicado".
E o Vaic, a qucn volici-nc, assin dizia.
114 O scgundo lugar nc c rcscrvado".

Pouco alcn arou Ncsso. olIar qucria
Una iurla, quc, csiando sulncrgida,
117 Toda a calca ara fora crguia,

Dissc, indicando una alna rcirada.
Pcranic Dcus un coraao fcrira,
120 Quc inda Londrcs vcncra csircnccida".

A calca vi dc ouiros, quc sulira
Do rio sucrfcic c o iniciro lusio,
123 Suas fcics no nundo cu disiinguira.

110
Ia laiando o sanguc aic quc a cusio
Os cs colria a qucn assar quiscssc.
126 O fosso ali vcnccnos ja scn cusio.

Sc dcsia aric o lorlulIao arccc
Do rio cscasscar, cu ic asscguro"
129 Dissc Ncsso quc nais cngrossa c dcscc

Na aric oosia aic juniar-sc ao cscuro
Pcgo cn quc, cono Ias visio, a iirania
132 As cnas da no scu iorncnio duro.

A divina jusiia la crucia
Essc iila, quc aoiic foi da icrra,
135 Pirro c Scio; c rcdolrar-sc a agonia

Dos dois Fcnaios, quc iananIa gucrra
Fizcran nas csiradas, salicando,
O Pazzo c o dc Corncio". E a fala ccrra.

139 Voliou dcois do rio o vau assando.

12-13. Dc Cctu o nonsto nunc, o Minoiauro, nascido dc un
iouro c dc Pasifac, o qual foi norio or Tcscu. 64. uon,
ccniauro norio or Hcrculcs, quando do raio dc Dcjanira.
107 Acxundc, iirano dc Fcrc na Tcssalia ou Alcandrc dc
Maccdnia. Donso, iirano dc Siracusa. 110. Azzono,
Ezzclino III dc Fonano, iirano da Marca Trcvisana. OIzzo,
d'Esic, iirano dc Fcrrara. 118-120 Unu unu, cic., Cuido dc
Monfori, quc naiou a Arrigo, irnao dc Eduardo I, rci da
Inglaicrra, cujo coraao foi colocado nun nonuncnio. 134.
111
Atu, rci dos Hunos, cIanado o flagclo dc Dcus. Po, filIo
dc Aquilcs quc naiou a Prano.
112


Assn o Mnotuuo
113

CANTO XIII

Os dos Poctus cntun no scgundo conutncnto, ondc suo
undos os uocntos contu s ncsnos c os dududocs dos
os Icns. Os ncos suo tunsonudos cn uuocs, cuus
ncgus oIus us Huus duccun; os outos suo cscgudos
o cucs unntos quc os dcscduun. Duntc cncontu Pcdo dcs
Vgncs, dc qucn ouuc os notuos cos quus sc sucdou c us cs
dunus cn cuuo uos sucdus. Vc dcos o scncnsc Luno c o
uduuno JucoI dc Sunt`Andcu. Ouuc, cnn, dc un sucdu
ocntno, quu c u cuusu dos nucs du suu utu.

NO siava ainda Ncsso do ouiro lado,
Quando nos or un losquc cnciranos,
3 Dos vcsigios dc assos nao narcado.

Nao frondc vcrdc, nas cscura, ranos
Nao lisos, nas iravados c nodosos,
6 Nao onos, uas con vcncno acIanos.

Por silvados nais dcnsos, nais unlrosos,
Do Cccina a Corncio, a lcsia lrava,
9 Nao fogc, agros dciando dclciiosos.

Das Harias o lando aqui ousava.
Quc ccliran dc Sirofadc os Troianos,
12 Vaiicinando o nal, quc os aguardava.

114
Asas icn largas, colo c rosio Iunanos,
Carras nos cs, lunoso c vcnirc cnornc,
15 Soan na sclva os uivos scus insanos.

E dissc o Mcsirc. Convcn ja ic infornc
Quc o rccinio scgundo vais cnirando,
18 Ondc vcras sciaculo disfornc,

Aic quc ao arcal cIcgucs infando.
Aicnia! E daras fc narraiiva,
21 Quc fiz, ainda la no nundo csiando".

En ioda aric ouvi griia afliiiva.
Cono nao via qucn assin gcncssc,
24 Parci c a iorvaao sc fcz nais viva.

Crcio quc o Mcsirc cria cniao quc cu crcssc
Quc csscs lancnios cnviava aos arcs
27 Una iurla, quc aos olIos sc cscondcssc;

Pois dissc-nc. Dc un ironco sc quclrarcs
Un so raninIo, ficaras cicnic
30 Dcssc crro cn quc sc cnlcian icus cnsarcs".


O lrao csicndo cniao c roniancnic
Vcrgnica quclro. O ironco, assin fcrido
33 Por quc razao nc arrancas?" diz frcncnic.

Dc sanguc ncgro o rano ja iingido,
115
Por quc nc roncs?" rosscguiu gcncndo
36 Assonos dc icdadc nunca Ias iido?"

Fui Ioncn, Iojc o lcnIo, quc csias vcndo!
Mais conassiva a iua nao scria
39 Sc alna aqui fossc dc un dragao ircncndo".

Cono acIa vcrdc, quando sc inccndia
Nun circno s'csiorcc, no ouiro csiala,
42 CIiando c a unidadc fora cnvia.

Daqucla arvora assin lroiava a fala,
E o sanguc; a ninIa nao ja dcsrcndcra
45 O rano, c, cnianio, o Iorror no ciio cala.

Sc dc anics clc acrcdiiar udcra"
LIc iorna o salio Mcsirc alna agravada,
48 O quc cu nos vcrsos ncus lIc dcscrcvcra,

Por ic fcrir sua nao nao fora alada.
Nao crcra cu ncsno, c ianio quc o induzira
51 Ao fciio, quc nc csa c dcsagrada.

Diz-lIc qucn fosic c as duvidas lIc iira.
O nal ic concnsando, a fana iua
54 Ha dc avivar no nundo, a quc rciira".

E o ironco. Alvio ianio dor, quc aiua,
Causais, quc dc lon grado cu ja clico.
57 Ao irisic dai quc a nagoa crina sua.
116

Fui qucn do coraao dc Frcdcrico
As cIavcs iivc c usci con ianio jciio,
60 FccIando c dcsfccIando quc cra rico

Da fc con quc a nin so rcndcu scu ciio
No glorioso cargo fui consianic,
63 Fora, alcnio cauri or scu rovciio.

A iorc ncrciriz, quc, a iodo insianic
Ao rcgio ao olIos vcnais volvcndo,
66 Moric conun, das corics nal flagranic,

Conira nin odio cn iodos accndcndo,
Por clcs accndcu iras dc Augusio,
69 Quc Ionras lcdas iornou-nc cn luio Iorrcndo.

Fcsscniindo-nc cniao do nundo injusio,
Por fugir scus dcsdcns, luscando a noric,
72 Conigo inquo fui cu, quc cra jusio.

Pclo ironco cn quc cno dcsia soric,
Quc janais inficl Ici sido, juro,
75 Ao Fci ncu, quc Iouvc a gloria or scu noric,

Dc vos o quc voliar luz adjuro
Quc a ncnoria nc salvc ao nonc Ionrado,
78 Quc vulncrou da invcja o golc duro".

O vaic inda cscrou. Pois sc Ia calado".
117
Dissc-nc fala, sc iu nais dcscjas
81 E cdc-lIc. do icno cs arcssado".

Tornci. Tu ncsno inquircs quanio vcjas
Mais convir-nc; quc cu sinio-nc inilido
84 Por nagoas, quc cn ninIa alna sao solcjas".

Elc cniao. Sc o dcscjo icu cunrido
For or csic Ioncn, nolrcncnic usando,
87 Tc araza, cncarccrada alna, ao cdido

Nosso aicndcr, c cono nos nosirando
Sc liga ao ironco o cs'riio c sc c facivcl
90 Soliar-sc un dia, o vnculo quclrando".

Sorou dc rijo o lcnIo; c crccivcl
Aquclc son dcsia aric nos dizia.
93 Fcsosia lrcvc dou quanio c ossvcl.

Quando os laos do coro una alna nia
Dcsiroi or si, do scu furor no cnlcio
96 Ao crc'lo scic Minos logo a cnvia.

Na sclva ionla c aondc acaso vcio,
E cono o scu dcsiino lIc conscnic,
99 A, qual grao gcrnina dc ccnicio,

Vai crcsccndo aic scr arvorc ingcnic.
As Harias, quc a frondc lIc dcvoran,
102 Causan-lIc dor, quc ronc cn voz langcnic.
118

Hcnos dc ir ondc os coros nossos noran,
Cono as ouiras, nas scn quc os rcvisianos,
105 Mor cna aos quc cn crdc-los rcsics foran.

Arrasiados scrao or nos. aos ranos
Pcndcnics ficarao ncsia florcsia
108 Nos ironcos, cn quc, assin, vcdcs, cnanos".


Ouvanos ainda a sonlra ncsia,
Dc nais dizcr cuidando Iouvcssc o inicnio.
111 Eis scniinos runor, quc nos nolcsia.

Assin noniciro, caa ouco aicnio,
Do javardo c dos cacs ouvc o csiruido
114 E das ranadas o csialar violcnio.

Suliio vcjo csqucrda, csavorido,
Fugindo cs'riios dois nus, laccrados,
117 Fanos roncndo ao losquc dcncgrido.

noric!" un clana acodc aos dcsgraados!"
O scgundo, quc iardo sc julgava.
120 Ningucn, o Lano, os cs ianio arcssados

Dc Too nas rcfrcgas ic olscrvava!"
Porcn, dc iodo ja crdido o alcnio,
123 Nuna sara acolIcu-sc quc ali siava.

119
Corria, cncIcndo a sclva, cn scguincnio
Dc faninias cadclas ncgro lando,
126 Quais alcs da cadcia ao iodo iscnio

A sonlra Ioniziada sc cnviando,
A fcz cdaos a naiilIa lrava,
129 E logo aos lcvou-os ululando.

Eniao ncu Cuia cla nao nc irava,
Conduz-nc sara, quc sc cn vao caria
132 Pclas roiuras, quc o scu sanguc lava.

Jaco Sanio Andrc!" irisic dizia
Podia cu scr-ic acaso anaro ccrio?
135 En nin or crincs icus quc cula Iavia?"

Dissc-lIc o Mcsirc, quando foi nais crio.
Qucn cs iu, quc o icu sanguc c nagoas calas
138 Por golcs ianios, dc quc csias colcrio?"

Tornou-lIc. alna quc dcssa aric falas
E iu quc o dano vcs, quc nc scara,
141 Da frondc ninIa, agora anonioa-las

Dignai-vos junio rana, quc as lroiara.
Na cidadc nasci quc or Daiisia
144 Dciou risco airao, quc da aric anara

Scnrc clos cfciios a conirisia.
E sc do Arno na onic nao rcsiassc
120
147 Un vcsigio, quc iraz scu culio visia

Talvcz cla cisicncia nao iornassc,
E qucn das cinzas, quc iila Ia dciado,
Lcvaniou-a os csforos nalograssc.

151 Na ninIa roria casa Ici-nc cnforcado".

58. Fu qucn do couuo dc Fcdcco cic., Pcdro dcs Vigncs,
sccrciario dc Frcdcrico II quc sc suicidou or icr sido acusado
dc irair o scu rci. 118. Un cunu cic., Lano dc Sicna, quc
norrcu cn Picvc dcl Too, na laialIa cnirc Scncnscs c
Arciinos. 119. O scgundo cic., Ciacono di S. Andrca, norio
or Ezzclino dc Fonano. 143. Po Hutstu cic., Florcna,
anics dc iornar-sc cidadc roicgida or S. Joao Daiisia, iinIa
cono roicior Maric, do qual rcsiava una csiaiua solrc a onic
VcccIio.
121


Dus Huus o Iundo...
122

CANTO XIV

O tccco conutncnto no quu ugou cIcgun os Poctus c un
cuno dc ucu udcntc, dcuustudo o gundcs cIunus dc ogo.
A cstuo os uocntos contu Dcus, contu u nutuczu c contu u
utc. Entc os ncos cstu Cuunco, quc dcsuu u Dcus.
Scgundo, Duntc c Vgo cIcgun u un cguto sungnco. Dcstc
c dos outos os do Incno Vgo nuu u ogcn nstcosu.

DE anor do airio ninIo conovido,
Essas discrsas folIas rcunindo,
3 sara as dci, quc iinIa a voz crdido.

Ao liniic, dali, fonos scguindo,
En quc aric o rccinio co' icrcciro,
6 Ondc a jusiia Iorrvcl sia unindo.

Para crcssar-lIc o asccio vcrdadciro,
Eu digo quc cIarncca cniao cIcganos,
9 Dc lanias nua cn scu csao iniciro.

Da dor a sclva a ccrca dos scus ranos,
Cono o fosso a iorncia sanguinoso.
12 Ali, rcnic co'a lorda, os cs firnanos.

O laino cra iao arido c arcnoso,
Cono o quc dc Caiao os cs ouirora
123
15 Na jornada calcaran fadigoso.

vingana dc Dcus, qucn nao ic adora
Nos ircncndos cfciios ncdiiando,
18 Quc cu rorio olIci, quc a ninIa voz ncnora!

Dc alnas nuas cu via infindo lando,
Por nodos difcrcnics ioriuradas,
21 Miscravcis, ncsquinIas ranicando.

Jazian solrc o dorso unas dciiadas,
Ouiras, dolrando os ncnlros, sc asscniavan,
24 Muiias andavan scnrc acclcradas.

Maior a iurla dcsias sc nosirava,
Mcnor a quc, rosirada no iorncnio.
27 Maior dor nos lancnios dcnoiava.

Largas flanas con iardo novincnio
CIovian do arcal cn iodo o csao,
30 Qual ncvc cn scrra, quando c nudo o vcnio.

Na ndia solrc o ccrciio, ja lasso,
Fogos cair viu Alcandrc ouirora,
33 No cIao ardcndo livrcs dc cnlarao.

Quc aos cs no solo os calqucn scn dcnora
Suas falangcs avisado ordcna.
36 Maia-los un or un facil lIcs fora.

124
Assin laiava, ara agravo cna,
Lunc cicrno quc arcia sc rcndia,
39 Cono isca a fagulIa nais cqucna.

Cada qual scn rcouso sc csiorcia,
A un lado c a ouiro os lraos rcvolvcndo
42 A cada cIana, quc do ar cIovia.

Mcsirc" falci quc vais iudo vcnccndo,
Soncnic cccio a lcgiao furcnic,
45 Quc cn Diic a cnirada csiava-nos iolIcndo,

Diz qucn scja a gra sonlra, quc nao scnic,
Ao arcccr, o inccndio, c nao donado
48 Pcla cIuva, ja raido, insolcnic?"

FcconIcccndo o rorio condcnado
Quc da ninIa crgunia fora oljcio,
51 Morio sou qual fui vivo!" clana irado.

Quc Jovc cansc o arnciro scu dilcio,
Dc qucn ionou frcncnic o agudo raio
54 Para cn nin saciar rancor aljcio;

Quc os scus cclocs sinian ja dcsnaio
Dc Mongilcllo na oficina ncgra,
57 Aos griios Don Vulcano, acodc ou caio!"

Cono fcz na clcja la dc Flcgra;
Quc nc fulninc dc odio c sanIa cIcio.
125
60 No gozo da vingana cn vao sc alcgra".

Virglio cniao, con voz, cono nao crcio
LIc icr ouvido, sonorosa c foric,
63 Dradou-lIc. Caancu, ois no icu scio

Nao niiiga a solcrda a roria noric,
Sofrc nor cna; igual nao Ia casiigo
66 Ao quc a raiva ic infligc dcsia soric!"

Para nin sc voliou; con gcsio anigo
Falou. Dos Fcis quc Tclas siiiaran
69 Foi un; dc Dcus sc dcclarara inigo.

Os crincs scus no infcrno sc agravaran;
Ja dissc-lIc, as llasfcnias, os furorcs
72 Digno rcnio cn scu ciio lIc dcaran.

Vcn agora aos nin; clos fcrvorcs
Nao caninIcs da arcia incandcsccnic;
75 Da sclva ao longo cviias-lIc os ardorcs".

Fonos andando, cada qual silcnic,
Aic ondc jorrar do losquc cu via
78 Fulro arroio, quc lcnlro inda ircncnic.

Do Dulicanc qual o quc saa,
Das ccadoras cn scrvio usado.
81 Tal cla adusia arcia csic corria.

126
As nargcns c orlas sao dc cada lado
Fciias dc cdra c assin ianlcn scu lciio.
84 CaninIo ali noici ao asso azado.

Dc quanio aqui ic conIcccr Ici fciio,
Dcois quc airas dcianos cssa oria,
87 A cujo ingrcsso iodos icn dirciio,

Nao sc Ia nosirado iua visia alsoria
MaravilIa quc igualc a dcsia vcia,
90 En quc a flana adurcnic fica noria".

O Mcsirc diz c assin dcscjo aicia
Dc rogar-lIc nc rcsic cssc alincnio,
93 Quc cciiado, o aciiic Iavcr anscia.

Do nar cn ncio jaz" ouvi-lIc aicnio
Dcsirudo as, Crcia afanada.
96 Con scu rci foi do nal o nundo iscnio.

Ala-sc ali nonianIa ouirora ornada
Dc fonics c vcrdor. cIana-sc Ida.
99 Erna csia, cono cousa dcsrczada.

Foi ao filIo ra lcro rcfcrida
Dc Fcia, quc alafava o scu vagido
102 Fazcr nandando griia dcsncdida.

Nas cniranIas do nonic un vclIo crguido
Esia. voliando Danicia as cosias,
127
105 Cono a csclIo, olIa Fona cnlcvccido.

Dc ouro faccs c fronic sao conosias,
Dc ura raia sao lraos c ciio,
108 Encias do lusio as arics lcn disosias.

Dc fcrro csircnc iudo o nais foi fciio,
O c dirciio cccio, quc c dc argila,
111 Mas o coro susicn, scndo incrfciio.

Salvo do ouro, do nais scnrc dcsiila
Dc lagrinas or fcnda crclro fio,
114 Quc fura a gruia c raido dcsfila.

Aos ncgros valcs vcn corrcndo cn rio,
Forna Siigc, Aqucronic c Flcgcionic,
117 Dcscc dcois ncsic canal csguio

Aic do infcrno o fundo, aondc c fonic
Do Cociio. O quc o rio acaso scja
120 Vcras. nisicr nao c quc ora ic conic".

Sc dcsdc o nosso nundo clc scrcja,
Dizc, o Mcsirc, a razao or quc a iorrcnic
123 So ncsic alisno llrcgo sc vcja".

circular csic lugar Iorrcnic,
E osio Iaja vcncido cicnso iraio,
126 Dcsccndo iu csqucrda, inicirancnic

128
Nao Ias fciio inda ao crc'lo o giro caio.
Nao rcvclc o icu rosio naravilIa.
129 Novas cousas cn vcndo c csiranIo faio".

Ainda cu crgunici. Por ondc irilIa
O Flcgcionic c o Lcics? Dc un ic calas,
132 E do ouiro a vcia c dcssa origcn filIa".

Tornou. Muiio nc agrada quanio falas;
Da agua rulra o fcrvor, orcn, solvcra
135 Una dcssas qucsics, quc nc assinalas.

Do infcrno fora o Lcics vcr cscra.
Na linfa sua as alnas vao lavar-sc
138 Dcois quc a cniicncia o crdao gcra".

Dissc dcois. icno dc dciar-sc
A sclva; os assos ncus scnrc aconanIa,
Pcla nargcn caninIo Ia ara andar-sc.

142 Do fogo ali sc ciinguc ioda sanIa".

32. Acxundc, alusao a una avcniura dc Alcandrc Magno.
55. Ccocs, giganics con un so olIo no ncio da icsia, quc
falricavan arnas ara Juiicr. 56. MongIco, o vulcao
Eina, na Siclia. 63. Cuuncu, un dos scic rcis quc siiiaran
Tclas. 79. Hucunc, fonic dc agua qucnic crio dc Fona.
101. Hcu, nulIcr dc Saiurno c nac dc Juiicr. 103-105.
VcIo dc Cctu, snlolo da Iunanidadc c, scgundo ouiros, da
nonarquia, quc, cn rincio loa c rcia, vai dcois
dcgcncrando.
129


Lugus unus...
130

CANTO XV

Posscgundo os Poctus, cncontun un guo dc uocntos contu
u nutuczu. Entc cstcs cstu Hunctto Lutn, quc cconIccc o
dscuo c Ic cdc uu uoxnu-sc dcc, u n dc
conucsucn. Fuun dc Focnu c dus dcsucntuus cscuudus u
Duntc. Hunctto du uo Poctu gcus notcus u cscto dus
unus quc cstuo dunudus con cc c ogc uu cun-sc u cus.

POF una dcssas nargcns cncdradas
Inos. vaor do rio rcsguardava
3 Das cIanas o alvco c as lordas clcvadas.

Cono do nar icncndo a fora lrava
Dc Drugc a Cadsand, Flancngos fazcn
6 Os diqucs, con quc o nal sc dcsagrava;

Ou cono o dano aialIa, quc lIc irazcn
Do Drcnia as invascs dc Padua a gcnic,
9 Sc cn Quiarcniana os gclos sc dcsfazcn,

Assin as lordas dcssc rio Iorrcnic,
Posio aliura c grossura lIcs nao dcssc
12 Iguais, qucn qucr quc fossc ariisia ingcnic.

A sclva ja disianic dc nos cra
Tanio, quc cu divisa-la nao odia,
131
15 Quando os olIos or vc-la airas volvcra,

Eis cnconiranos nuliidao sonlria,
Quc a nargcn cosicava, nos olIando,
18 Cono soi caninIanic, ao fin do dia,

Quc vai, or lua nova, ouiro cncarando.
Para nos vcr os clios coniraindo,
21 Qual a agulIa o aricsano aarclIando.

Assin, dc nira iurla nos scrvindo,
ConIccido fui dc un quc nc iravava
24 Da roua naravilIa!" rcciindo.

Quando o scu lrao ara nin sc alava,
Aicnici-lIc no rosio rcqucinado;
27 Posio quc dcnudado, nao vcdava

Quc dc nin fossc nas fcics lcnlrado.
sua facc inclinando a nao, lIc digo,
30 Mcsscr Drunciio! vos aqui!" iorvado.

FilIo ncu! conlaccnic sc conigo!
Vir Drunciio Laiini ora conscnic,
33 Dciando a iurla, un ouco assin coniigo!"

Tornci. nuiio vos rogo; c quc nc asscnic
Convosco sc qucrcis, razcndo ao guia
36 Dos assos ncus, asscniirci conicnic".

132
Sc un noncnio un dc nos" nc rcsondia

Aqui arassc, inovcl anos ccnio,
39 Pclo fogo fcrido jazcria.

CaninIa. quc cu ic irci no scguincnio.
Dcois Ici dc juniar-nc conanIia
42 Dos quc ranician no cicrnal iorncnio".

Eu da csirada a dcsccr nao nc aircvia
Por ir con clc; nas a fronic inclino
45 Fcvcrcnic; c, falando rosscguia.

Quc foriuna" nc dissc ou quc dcsiino
Anics da noric aqui ic Ia conduzido?
48 Dc qucn rccclcs na jornada cnsino?"

Anics dc Iavcr da idadc o icno cncIido
Solrc a icrra na vida sosscgada;
51 Nun valc" rcsondi fiquci crdido.

Onicn cosias lIc dci or nadrugada;
Elc acudiu-nc, quando airas voliava,
54 E nc conduz assin or csia csirada".

Sc lcn vaiicinci, quando gozava,
Da vida lcla, glorioso orio
57 Tc Ia dc o icu asiro conduzir" iornava.

Sc anics do icno cu nao siivcssc norio.
133
Vcndo quc ianio o ccu ic cra lcnigno,
60 Tc dcra nos iralalIos o conforio.

Mas cssc ingraio ovo c iao naligno,
Quc ouirora dc Ficsolc vicra
63 E icn dc cnIa o coraao fcrino,

En ii, or scrcs lon, nal considcra.
jusio. quc cnirc accrlos sovcrciros
66 Crcsccr docc figucira nao sc cscra.

VclIa fana os diz ccgos, scnrc usciros
Na solcrla, na invcja, na avarcza.
69 Dclcs ic csquiva; cn vcios sao vczciros.

Tc guarda a soric dc Ionras ial grandcza,
Quc Ias dc scr dos ariidos coliado;
72 Mas das garras lIcs fica longc a rcsa.

Ccvc cn si roria o ficsolano gado
Os insiinios lruiais; nao ioquc a lania,
75 Quc inda Iaja cn ial naiciro gcrninado,

E cn quc a scncnic rcssusciic sania
Dos ronanos, quc ali rcsiaran, quando
78 Tcccu-sc o ninIo dc nalcia iania".

Sc o ccu" iornci ncus voios cscuiando,
Dcfcrissc, da vida o lunc agora
81 Ainda aos olIos vos raiara lrando;
134

Quc a docc inagcn vossa inda ncnora
Saudosa a ncnic c o aicrnal dcsvclo
84 Con quc nc Icis cnsinado dc Iora cn Iora

Cono Ioncn faz-sc cicrnancnic lclo.
Enquanio cu vivo for, agradccido
87 Ao nundo lcn aicnic Ici dc fazc-lo.

O vaiicnio vosso, rcunido
A ouiro, Ia dc clicar-nc salia Dana,
90 Quando sua rcscna Iouvcr sulido.

E cono a conscicncia nc nao clana,
Salci quc, quando a soric avcssa csicja,
93 A iodo o nal sou rcsics, quc cla irana.

O quc ouvi nao cuidcis novo nc scja.
Volva-sc a roda cono a soric a lana,
96 Lavrc a icrra o vilao cono dcscja".

Eniao ncu douio Mcsirc, quc sc avana,
Cirando dcsira c nc cncarando, dissc.
99 Dcn conrccndc qucn icn loa lcnlrana!"


Nao nc vcdou, orcn, quc cu rosscguissc
Na raiica; c a Drunciio os nais fanosos
102 Pcdi quc dos scus socios rcfcrissc.

135
Alguns convcn salcr, nais nuncrosos
En silcncio dciar louvavcl scndo.
105 Mngua o icno aos discursos coiosos.

Salc, cn suna, quc clcrigos Iavcndo
Todos sido c lcirados nui fanosos.
108 Sc nancIaran nun so ccado Iorrcndo.

Vao na iurla daquclcs dcsdiiosos
Acurio c Prisciano; alguns roicrvos
111 Sc vcr quiscrcs, or ial lcra ascosos.

OlIa o quc, cono quis scrvo dos scrvos,
Pra DaccIiglionc foi do Arno nudado
114 E ali dciou scus dcfornados ncrvos.

Nao nais dizcr, ncn ir osso ao icu lado,
Pois do arcal ja vcjo dc rccnic
117 Vaor novo surgir afogucado.

Nao dcvo andar con lando difcrcnic.
O ncu Tcsouo cu nuiio ic cnconcndo.
120 Nclc inda vivo, c rogo isio soncnic".

Voliou-sc; c foi iao raido corrcndo,
Cono os quc corrcn clo alio vcrdc
No cano dc Vcrona, arcccndo

124 Mais scr qucn vcncc do quc scr qucn crdc.

136
30. Mcssc Hunctto, Drunciio Laiino, auior do Tcsouro", c
ncsirc dc Danic. 62 Fcsoc, cqucna cidadc crio dc
Florcna. 110. Acco, Franccsco d'Accursio, jurisconsulio
lolonIcs. Pscuno, granaiico dc Ccsarcia 112. OIu o quc,
cic. Andrcia dc Mozzi, liso dc Florcna c, dcois, dc Viccncia.
137


Mcssc Hunctto!
138

CANTO XVI

Pcto do ntc do tccco conutncnto do sctno ccuo os
Poctus cncontun outo Iundo dc unus dc sodontus, no quu sc
dcstucun tcs ustcs conutotus dc Duntc. HcconIcccndo-o,
uun du dccudcncu dus utudcs otcus c cus dc Focnu.
CIcgun, dcos u ou dc outo ccco, ondc u un snu dc
Vgo, soIc, uoundo cos ucs, unu guu cstunIssnu.

EM lugar siava ja dondc sc ouvia
Funor, igual dc alclIas ao zunlido,
3 Dc agua, quc nouiro crculo caa.

Eis ircs sonlras ariir vi conovido,
Corrcndo, dc una iurla quc assava
6 Dclaio do naririo dcsncdido.

VinIan a nos, c cada qual griiava.
Dcicn-ic; or icus irajos sc afigura
9 Scrcs algucn da nossa icrra rava".

AI! quc cIagas nos ncnlros, na figura
O fogo lIcs alria, novas c aniigas!
12 So rccordando, cu sinio nagoa ura.

O ncsirc, quc cscuiara Nao rossigas!
Cunrc-ic" dissc, o rosio nc voliando,
139
15 Aguardando, lIcs dar nosiras anigas.

Nao csiivcssc o fogo dardcjando,
Cono o lugar rcqucr, ic calcria
18 Mais rcssa do quc csiao nanifcsiando".

Paranos. Fcnovando a vozcria
Un crc'lo junio a nos os ircs fornaran,
21 En quc as naos cada qual dos ircs unia.

Cono ailcias, quc, nus, dc olco sc uniaran,
Mas, anics dc luiar, dos advcrsarios
24 No fraco aicnian, no scu rol rcaran.

Elcs, sc rcvolvcndo cn giros varios,
OlIavan-nc cn ial nodo colocados,
27 Quc os colos aos scus cs siavan conirarios.

Sc a niscria, cn quc sonos iraicados,
Sc o irisic asccio da iosiada facc
30 Tc novc a dcsdcnIar suliccs lrados,

Nossa fana o icu anino irasassc;
E ois, dizc qucn cs quc, ufano, o infcrno
33 Calcas anics quc a vida sc finassc.

Esic, or qucn os assos ncus govcrno,
Escoriado c nu, quc ora csias vcndo,
36 Mais do quc o crcs no nundo foi sucrno.

140
Da fanosa Cualdrada o ncio scndo,
CIanou-sc Cuido Cucrra, c foi na vida
39 Por csforo c rudcncia rcvcrcndo.

A TcggIiaio Aldolrandi, quc cn scguida
Mc vai, or sua voz, or scus lons fciios
42 Dcvcra scr a airia agradccida.

Eu quc ianlcn da cna sofro cfciios
Jacoo Fusiicucci fui. da csosa
43 O naior nal causaran-nc os dcfciios".

Sc Iouvcssc anaro cIuva avorosa
(Virglio o conscniira}, cu nc lanara
48 Enirc clcs, da alna na cansao icdosa;

Porcn naquclcs fogos nc alrasara,
Solrcujou icnor vivo dcscjo,
51 Quc dc alraa-los suliio nc cnirara.

Nao dcsdcn, nas icdadc ncsic cnscjo,
Quc nao sc ciinguira, nc icn novido"
54 LIcs dissc o adcccr cn quc vos vcjo,

Tanio quc o ScnIor ncu Ia rofcrido
Palavras, quc a rcscna nc indicaran
57 Dc alnas quais sois ncsic lugar icnido.

Da vossa icrra sou. scnrc caliaran
Mcu arco c o dos quc vos conIcccran
141
60 Acs quc os noncs vossos ianio Ionraran.

Por ncu Cuia vcraz cscranado,
Dcio o fcl or doura crnancnic
63 Tcndo rinciro o ccniro visiiado".

Quc no icu coro a vida longancnic
Pcrsisia!" a sonlra dissc. Durc a fana
66 Do nonc icu con lunc rcslcndcnic!

Na airia nossa inda rcvivc a flana
Da Ionra, do valor, quc ali lrilIara,
69 Ou dc iodo a ccliu odio quc infana?

Pois CuilIcrnc Dorsicrc, quc laiara,
Ha ouco, c vai cIorando ncsia ardcncia,
72 Cruciou-nos coniando o quc noiara".

ncolas novos, suliia oulcncia,
Florcna, orgulIo c vcios ic accndcran,
75 Dc quc iu roria icncs a influcncia!"

Criici alando a fronic. c os ircs, quc nc cran
Aicnios, rcsosia sc cncararan,
78 Cono sc cssas vcrdadcs lIcs rouvcran.

Sc iao ouco ic cusia" nc iornaran
Scnrc aos ouiros cor icu cnsancnio,
81 Fcliz iu! Vozcs iais assaz ic Ionraran.

142
E, ois, voliando a luz do firnancnio,
Sc alfin sarcs dcsia csiancia Iorrcnic,
84 Quando La fui!" disscrcs, dc conicnic,

Nos olvidar nao dcia a Iunana gcnic".
Eniao, roncndo o crculo, fugiran,
87 Cono sc asas iivcran, vclozncnic.

En ncnos icno aos olIos sc csvaran
Do quc rofcrir uncn sc gasia.
90 Logo aos assos do Mcsirc os ncus scguiran.

Dali disiancia curia nos afasia,
Eis da agua os sons ouvinos, iao dc crio,
93 Quc a voz forar ara sc ouvir nao lasia.

Cono o rio quc, no alvco rorio alcrio,
En Vcso nascc c vai ara o oricnic,
96 Ao lado csqucrdo do Acnino, c ao ccrio

Aquaqucia sc cIana, da cnincnic
Paric cnquanio nao dcscc, nas, ionando
99 Nonc divcrso cn Forli dc rccnic,

Fclonla c cai cla quclrada, quando
Accrca-sc a S. Dcnio, o grao nosiciro
102 Quc dar a nil udcra asilo lrando.

Assin dcsdc un cnIasco solrancciro
Da agua rulra iroava alio csianido,
143
105 Quc fora dc surdcz risco ccriciro.

Dc una corda cu nc acIava cniao cingido
Con quc ouirora rcndcr quis a anicra,
108 Dc clo cn nalIas varias rcariido.

Quc a iirassc Virglio nc disscra.
Eu dcscingi-nc rcsio, lIa cnircgando
111 Enrolada, cono clc rcscrcvcra.

Eniao clc dirciia sc voliando,
A disiancia da lorda alcaniilada
114 Lanou-a longc ara o alisno infando.

qucla aao nao dc anics raiicada,"
Pcnsci Ia dc scguir-sc csiranIo cfciio,
117 Quc do Mcsirc a aicnao icn dcscriada".

Quania cauicla dcvc Iavcr c jciio,
Traiando-sc con qucn vc nao soncnic
120 Os aios, nas ianlcn o quc Ia no ciio!

Surgira" dissc o Mcsirc lrcvcncnic
O quc cscro. o quc icns no cnsancnio
123 Logo aos icus olIos ficara aicnic."

Vcrdadc, quc arca fingincnio,
Eviia rofcrir Ioncn discrcio.
126 Sofrc dcsar, dc cula csiando iscnio.

144
Nada osso oniiir, lciior dilcio.
Dcsia concdia clos canios juro
129 (Scjan assin dc longo alauso oljcio!}

Quc sulir or aquclc ar grosso, cscuro
Nadando vi figura icncrosa
129 Ao ciio nais inircido c scguro.

Tal qucn dcsccu cla onda crigosa
A dcsrcndcr dc oculios cnlaraos,
La no fundo, a faicia vagarosa,

136 Sulindo, cncolIc as crnas, icndc os lraos.

38. Gudo Gucu, florcniino, conlaicu cn Moniacrii. 40.
TcggIuo AtdoIund, ianlcn airioia florcniino. 44. Jucoo
Hustcucc, valoroso cavalciro florcniino quc conlaicu ianlcn
na laialIa dc Moniacrii. 70. GuIcnc Hoscc, gcniil-
Ioncn florcniino. 135. Futcxu, cqucna ancora.

145

CANTO XVII

Enquunto Vgo uu con Gcon, uu conucncc cssu Iouc
cu u cuu-os uo undo do uIsno, Duntc sc uoxnu dus unus
dos uocntos contu u utc. Duntc cconIccc uguns dccs. A cudu
un cndc do cto unu Iosu nu quu suo dcscnIudus us unus
du suu unu. Votu dcos o Poctu uu o ugu ondc cstu
Vgo, quc usscntudo u soIc o doso dc Gcon, oc-no duntc
dc s, c ussn dcsccn uo otuuo ccuo.

EIS a fcra, quc a Iorrcnda cauda cnrcsia,
Quc arncscs, nonics, nuros airavcssa
3 E con scu lafo inuro o nundo cncsia!"

Assin Virglio a nc falar conca.
Para accrcar-sc logo lIc accnava
6 Ao narnorco anicaro quc ali ccssa.

Da fraudc o vulio inundo aroinava!
A calca avanou c o iorc lusio,
9 Porcn cndcnic a cauda lIc ficava

A cara assonos iinIa dc Ioncn jusio,
Tanio cra o arcccr lcni'no c lrando!
12 No nais scrc, novia Iorror c susio.

Crandcs, Iirsuios lraos dilaiando,
146
Alava ciio, ilIais, dorso nalIados,
15 Mil rodclas c nos sc cnirclaando.

Mais corcs nos csiofos rccanados
Tariaros, Turcos nunca nisiuraran,
18 Ncn Aracnc cn iccidos varicgados.

Cono os laicis, quc raia sc anarran,
No nar a oa icn, a roa cn icrra;
21 E, cono cn rcgics, quc sc dcaran

Sol o voraz Tudcsco, a fazcr gucrra
Enlosca-sc o casior. assin sc via
24 O nonsiro orla, quc as arcias ccrra.

No ar a cicnsa cauda rcvolvia;
E a vcncnosa onia liariida,
27 Do cscoriao qual dardo, sc crigia

Tc ondc a fcra airoz jaz csicndida.
Convcn scja o caninIo dcsviado
30 Da scnda" dissc o Vaic rosscguida"

Dcsccndo, ois, clo dirciio lado
Para o fogo fugir c a arcia ardcnic
33 Passos dcz cla lorda Icnos andado.

CIcgados nos dc Ccriao cn frcnic,
Un ianio alcn scniado un lando acIanos
36 Na arcia, crio dcssc alisno ingcnic.
147

Do rccinio or icrcs, cn quc csianos"
Virglio dissc a ccricncia inicira
39 A soric vai salcr dos quc avisianos.

Os discursos, orcn, filIo aligcira.
Enianio incirarci da fcra infanda
42 Quc rcsiar-nos scus onlros forics qucira".

So cla lorda, cono o Vaic nanda,
Vou do crculo sciino scguindo,
45 Dos ncsios ccadorcs cn dcnanda.

A dor, quc lroia cn lagrinas, scniindo,
Socorrc-sc das naos a afliia gcnic
48 Conira o solo c o vaor, quc csia caindo.

Assin lclrcus, duranic a calna ardcnic
Dos dcnics c unIas valcn-sc, nordidos
51 Dc iavcs or cnanc incriincnic.

Quando cncarci nos rosios doloridos
Dc alguns, quc os fogos ianio cruciavan,
54 Quc cran iodos acIci dcsconIccidos.

Dolsas cndcnics dos scus colos siavan,
Pclos sinais disiinias, clas corcs.
57 Conicnlando-as, scus olIos sc cnlcvavan.

E vi ja nc accrcando aos ccadorcs
148
Dolsa, na qual cn cano dc ouro Iavia
60 Azul, quc cra lcao nos scus lavorcs,

A visia, quc ja nouira sc cnlclia,
En sangunco rulor ganso cu noiava,
63 Quc a lrancura do lciic cscurccia.

Cravida, azul jardava un, quc osicniava,
Droslada solrc candida cscarccla,
66 Quc luscas ncsic alisno?" crguniava.

Fciira-ic! Sc a vida gozas lcla,
Salc quc scsira nao Viialiano,
69 VizinIo ncu icra condigna scla.

Enirc csics Florcniinos sou Paduano;
A iodo insianic aiurdcn-nc os ouvidos,
72 Dradando. O nolrc vcnIa, o solcrano,

Quc os ircs licos na lolsa iraz sculidos".
Dcois, iorccndo a loca, a lngua iira,
75 Qual loi, quc os lcios lanlc, rcsscquidos.

Nao qucrcndo novcr dcsgosio ou ira
En qucn nor lrcvidadc nc ordcnara,
78 Os ncsquinIos dcici. assaz ouvira.

Dissc-nc o Cuia cniao, quc cavalgara
O dorso do aninal fcro c ossanic.
81 Sc foric, a iudo o anino rcara!
149

Sc dcscc cn ial cscada dc ora avanic;
Solc-ic ao colo; ao ncio irci scniado.
84 Quc nao ic ofcnda a cauda cnciranic."

Dc quaria qual docnic, quc, cIcgado
Suondo o accsso, lvido csircnccc
87 Soncnic ao vcr lugar frcsco, assonlrado

Tal quando ouvi, ncu ciio, dcsfalccc.
Anic o Mcsirc da-nc o cjo alcnio.
90 Don ano o scrvo csfora quc csnorccc.

Ja solrc a csalda do aninal crucnio,
Qucro ao vaic griiar. ScnIor, nc alraa!"
93 A voz, orcn, nao corrcsondc ao inicnio.

Elc, quc a ncnic csavorida c lassa
En circuiio nais alio nc aninara,
96 Susicndo-nc, nos lraos scus nc cnlaa,

E dissc a Ccriao. Vai, nais nao ara.
En circuiios largos scn icr rcssa.
99 Na carga, quc ora icns, nova rcara!"

Dcn cono csquifc, quc voar conca,
Manso c nanso rccua. assin novcu-sc.
102 Quando ao largo scniiu-sc, cis cndcrca

A cauda aondc o ciio scu icndcu-sc.
150
Mcncando-a, a rcicsa cono cnguia;
105 Das aias agiiado o ar fcndcu-sc.

Fcion, quando as rcdcas ja crdia,
Ao vcr do ccu o inccndio, ainda aarcnic;
108 caro, quando lIc cair scniia

Da ccra cada luna ao sol ardcnic,
Criiando o ai; Ai! filIo! Errasic a sirada!"
111 Dc avor nao sc cniraran nais vccncnic,

Do quc cu ncssa viagcn dcsusada,
No ar quando nc vi, quando cncrgava
114 So a ccrviz da fcra naculada.

Con iardo novincnio cla nadava,
Quc gira c laia clo vcnio cu sinio
117 Quc cn iorno ao rosio c alaio sc agiiava.

Ja ouvia dirciia lcn disiinio,
Troar da caiadua fragorosa.
120 OlIos inclino ao fundo do rccinio.

A ncnic csircncccu nais icncrosa
Ao cIancjar dc fogo, ao son dc ranio.
123 EncolIi-nc anic a ccna avorosa.

Dc quc dcscia cniao, con nor csanio,
Pclos nalcs, quc via, fiquci ccrio,
126 A nin sc avizinIar a cada canio.
151

Qual falcao quc no ar airava inccrio,
Scn vcr rcclano ou coliada rcsa
129 Pcrdida a cs'rana ao caador cscrio,

Dcscanla, faiigado c scn rcsicza,
En volias nil or ondc sc arrojara,
132 E longc ousa, ou dc ira, ou dc irisicza.

Tal Ccriao, cnfin, no fundo ara
Ao c da cncdia alcaniilada,
Livrc do cso ja quc carrcgara,

136 Suniu-sc cono scia disarada.

18. Aucnc, crsonagcn da niiologia grcga, iransfornada or
Mincrva cn aranIa. 68. Vtuuno, usurario aduano, ainda
vivcnic. 72. O noIc ucnIu, Ciovanni Daianonii, florcniino,
quc iinIa cono lrasao ircs licos dc assaro. 106. Fcton,
filIo dc Aolo, quc, no guiar o carro do Sol, rcciiiou-sc.
108. cuo, filIo dc Dcdalo, quc voando con as asas dc ccra
falricadas clo ai, rcciiiou ao solo.
152


uu ucuo quc no u uuuu nccto...
153

CANTO XVIII

Encontun-sc os Poctus no otuuo ccuo, cIunudo MucIogc, o
quu c duddo cn dcz conutncntos conccntcos. En cudu un
dccs c undu unu csccc dc ccudocs, condcnudos o
nucu ou uudc. No nco conutncnto suo undos con
uotcs cu nuo dc dcnonos os ucoutcos; c cntc ccs Duntc
cconIccc Vcncdco Cuccuncnco c Jusuo. No scgundo uzcn cn
cstcco os uduudocs c us nuIccs soncus, cntc outos,
Acsso Intcnnc, dc Luccu c Tus.

TEM o infcrno, dc rocIa consirudo,
Dc fcrrca cor, dc nuro igual ccrcado
3 Un lugar. Malclolgc o nonc Iavido.

La no ccniro do laino inficionado
Sc cscancara grao oo, anlo c rofundo.
6 Dirci a conosiura cn icno asado.

Esao cn iorno csicndc-sc roiundo
Enirc o oo c o cnIasco avoroso.
9 Fcaric-sc cn dcz cavas o scu fundo.

Qual dc fossos dolrados, cauicloso,
Sc acrcclcndo, o alcaar sc asscgura
12 Dos assalios dc inigo odcroso.

154
Dc alisnos iais o asccio sc afigura.
Cono da lcvadia onic cnirada,
15 Aos dc fora, do nundo na ciniura,

Assin, do val no fundo concada,
Cada cava una rocIa airavcssava
18 En arco, ara o oo conccnirada.

Dc nos o nonsiro aqui sc dcscargava.
scsira nao scguiu logo o ocia,
21 E cu dc crio ficl o aconanIava.

Novo iorncnio dcsira nc inquicia,
Novos algozcs vcjo, novas dorcs,
24 Dc quc a rincira cava cra rclcia.

Siao la no fundo nus os ccadorcs.
Do ncio conira nos nuiios caninIan,
27 Ouiros conosco, cn assos ja naiorcs.

En Fona, assin, s iurlas, quc sc ainIan
Do julilcu no icno, solrc a onic
30 Sc alriu aos quc ian iransiio c aos quc
vinIan.

Dc un lado andavan, os quc icndo cn fronic
O casiclo, a S. Pcdro sc cndcrcan,
33 E do ouiro lado os quc ian ara o nonic.

Daqui, dali nas lordas, os arcssan
155
Corngcros dcnnios, aoiiando
36 Con grandcs azorragucs, quc nao ccssan,

Cono aos golcs rinciros cada lando
Sc arcssa! Cono cada qual cviia
39 Quc sc rciia o csinulo cccrando!

Ncssc andar ninIa visia nun sc fiia,
Da aric oosia vindo, c logo cu dissc.
42 Hci conIccido csia figura afliia".

Aicnici nais, or quc nclIor o vissc;
Dcicvc-sc conigo o docc Cuia
45 E dcu quc airas o asso cu dirigissc.

Aos olIos csquivar-sc-nc qucria,
Os scus laiando; nas foi vao o inicnio.
48 Tu, quc ic curvas, ja ic Ici visio un dia.

Sc as fcics nao nudou-ic o assancnio
Vcncdico iu cs Cacciancnico.
51 Por quc iraio adcccs iao crucnio?"

Dc nau grado o quc cigcs significo;
Mas ccdo ao claro son dcssa loqucla,
54 Quc ncnoria nc iraz o nundo inico.

Eu fui aquclc, quc CIisola lcla
Do Marqucs cnircguci ao vil dcscjo.
57 Ora a vcrdadc a ninIa voz rcvcla.
156

Conigo dc DolonIa nuiios vcjo;
Con ianios ncsia cava cIoro c cno,
60 Quc a ncnos la no nundo da-sc cnscjo.

Dc dizcr su cnirc o Savcna c o Fcno,
Sc a rova qucrcs, lcnlra-ic soncnic
63 Dc quc cn nos da avarcza influi vcncno".

Mas un dcnnio o aialIou. Furcnic,
Dissc iangcndo. rufiao, avanic!
66 MulIcr nao Ia quc vcndas inudcnic!"

Ao Mcsirc nc iornci; ouco disianic
Era un rocIcdo, a quc nos accrcanos;
69 Da rila sc clcvava ra dianic.

Assaz ligcirancnic nos alanos;
Fonos cla fragura nao dirciia
72 E o cicrno rccinio assin dcianos.

CIcgados ondc a curva csiava fciia
Para assagcn dar aos fusiigados,
75 O salio Cuia dissc. A facc csrciia

Agora dcsscs ouiros nalfadados,
En quc ainda aicndcr nao conscguisic,
78 Porquc nao siavan ara nos voliados".

Da aniiga onic divisanos irisic,
157
Longa filcira. conira nos andava.
81 Crucl aoiic cn flagclar crsisic.

Virglio, quando cu nada crguniava,
Fcara lcn" nc diz na sonlra aliiva,
84 A qucn ranio dc dor faccs nao lava.

Dc Fci conscrva a najcsiadc viva!
Jasao. conquisiou or fora c nanIa
87 O vclocino cn Colcos fcra c csquiva.

A Lcnos foi, dcois quc Iorrcnda sanIa
Fcninil aos varcs coriara a vida,
90 NcnIun ouando aqucla furia csiranIa.

Ali, dc anor no cnlcvo cnlcvccida,
Hisfilc cnganou, quc ja iludira
93 Suas irnas, dc conaiao novida.

Cravida c so dciou-a. airoz ncniira
Mcrcccu-lIc dos iraios a anargura.
96 Vingada csia Mcdcia, a qucn irara.

Qucn crjurou cono clc, Ia cna dura.
Do val rinciro lasic o quc salcnos
99 E dc quanios aqui sofrcn ioriura".

Nuna csirciia vcrcda ja nos vcnos,
Quc co'a lorda scgunda sc cruzava,
102 Susicniando ouira onic, a quc icndcnos.
158

Turla dali ouvinos, quc cIorava
Dc ouira cava no cnccrro c quc, assorando,
105 Con suas rorias naos sc arrcclava.

Esiava-lIc as arcdcs incrusiando
A calaao quc solc c ali sc rcndc.
108 Fcrindo o olfaio c a visia Iorrorizando.

E ianio clo alisno a cava csicndc,
Quc so divisa quando csia no fundo
111 Qucn la do cino, crscruiando, aicndc.

Sulino-nos. cniao no fosso inundo
Vi gcnic cn ial cloaca ncrgulIada,
114 Quc a scniina figura scr do nundo.

Enquanio olIava ali iao consurcada
Cara noici, quc disiinguir nao udc,
117 Sc adrc ou lcigo fora a alna danada.

Dizci or quc iua visia nao sc nudc
Dc nin, a inundos ianios dcsaicnia!"
120 Criiou-nc. E cu. Sc a ncnic nao nc
iludc,

Tc vi scn calclcira iao nojcnia.
Alcssio Inicrninci dc Lucca Ias sido.
123 En ii or isso a visia c nais aicnia".

159
Fcrindo a facc, dissc-nc o dcscrido.
Aqui lisonjas vis nc sulncrgiran;
126 Lngua indcfcssa cn lajular Ici iido".

Logo dcois quc vozcs iais sc ouviran,
Mcu Cuia. OlIos dirigc un ouco avanic,
129 E as fcics nc dcclara sc aiingiran

Dc nulIcr dcsgrcnIada c ciulanic
Quc dc unIas asqucrosas sc laccra,
132 Mudando dc osiura a cada insianic.

Tas, a ncrciriz, quc rcsondcra
Ao nanorado scu, quando dizia.
Tc dcvo graiidao?" Muiia c sinccra!"

136 Mas vanos. icnos visio cn dcnasia".

50. Vcncdco Cuccuncnco, lolonIcs, quc induziu sua irna
CIisola a cnircgar-sc a Olizzo d'Esic, narqucs dc Fcrrara.
61. Dzc su cic., alavra do dialcio lolonIcs quc valc or sn
ou scu. 86. Jusuo, cIcfc dos argonauias, quc, auiliado or
Mcdcia, quc clc scduziu c dcois cnganou, conquisiou cn
Colquida o vclocino dc ouro. 92. Hscs, cnganada or
Jasao. 122. Acsso Intcnnc, aircio dc Lucca. 133.
Tus, ncrciriz, crsonagcn dc una ca dc Tcrcncio.
160


E Tus, u ncctz...
161

CANTO XIX

No tccco conutncnto, ondc os Poctus cIcgun, suo undos
os snonucos. Estuo ccs, dc cuIcu uu dcnto, nctdos cn
uos ctos no undo c nus cncostus do conutncnto. As
untus dos cs, quc cstuo ou dos Iuucos, suo qucnudus o
cIunus. Duntc quc suIc qucn cu un dunudo quc nus do quc
os outos ugtuuu os cs. E o uu Ncouu III du Cusu Osn, o
quu dz quc cstuuu u cscu dc sc cnddo o outos uus
snonucos. O Poctu, ndgnudo, onc nunu uccncntc nucctuu
contu u uuuczu c os cscunduos dos uus onunos. Vgo,
dcos, o cuu nouuncntc uu u ontc.

SIMO MACO, o nscros scquazcs
Por qucn dc Dcus os dons so ronciidos
3 A viriudc, cn raina coniunazcs,

Por ouro c raia csiao rosiiiudos!
Por vos iangc ora a iula sonorosa.
6 Jazcis na icrcia cava sulvcriidos.

ouira iunla cIcganos icncrosa,
Da rocIa nos sulindo qucla aric,
9 Quc, a runo ao ccniro, clcva-sc alicrosa.

Salcr surcno! Quc incfavcl aric
Mosiras no ccu, na icrra c infcrnal nundo!
12 OI! icu odcr quao jusio sc rcaric!
162

Por ioda a cava, aos lados c no fundo
Furos na cdra lvida sc alrian,
15 Dc igual largura c cada qual roiundo.

ScnclIar na grandcza arccian
Aos quc cn ncu S. Joao lclo c cslcndcnic
18 Para laiisno ninisirar scrvian.

Quclrci un, nao Ia nuiio, nas soncnic
Para infanic salvar, quc ali norria.
21 Fiquc a vcrdadc a iodos lcn aicnic.

Dc cada un orifcio cu sair via
Os cs, aic das crnas a grossura,
24 Dc un ccador. o rcsio sc sunia.

Siavan ardcndo as lanias na ioriura,
E ianio as junias rijo sc csiorcian,
27 Quc roncrian a risao nais dura.

Do calcanIar aos dcdos crcorrian
As cIanas, cono a sucrfcic inicira.
30 En coro dc olco ungido nordcrian.

Qucn adccc" dissc cu or ial nancira,
Quc nais quc os socios csiorccr-sc vcjo
33 En nais rulida flana c nais ligcira?

Sc ao fundo cu ic lcvar, or icu dcscjo,
163
Por dcclivc, quc jaz nais inclinado,
36 Dc ouvir-lIc o nonc c os crincs dou-ic cnscjo".


Acciio o quc ic raz, nuiio a ncu grado.
ScnIor do ncu qucrcr, cs qucn conIccc
39 Quanio Ici nisicr c a ncnic Ia rcscrvado".

Passando quaria lorda, ali sc dcscc
Para a csqucrda voliando, aic cIcgar-sc
42 La ondc ianio furo sc ofcrccc.

Dc nin nao quis o Mcsirc aligcirar-sc
Scnao quando daquclc, quc gcnia
45 Pclos cs, conscguiu aroinquar-sc.

Tu, cs assin voliada" cu lIc dizia
Cono csiaca laniada, o alna orcssa,
48 Fcsondcr-nc ossvcl ic scria?"

Eu siava a, qual nongc, quc confcssa
Assassino, quc cn cova ja fincado
51 O cIana, ois, cn ianio, a cna ccssa.

Ja icns" griiou. ja icns aqui cIcgado?
Ja, Donifacio, cono icns dcscido?
54 En anos nuiios icnIo a conia crrado.

Tao dcrcssa dcssc ouro ic Ias cncIido,
Pclo qual lcla csosa airaioando,
164
57 A icns or ianios crincs afligido?"

Eu fiquci cono qucn, nao cncirando
No scniido do quc ouiro rcsondcra,
60 Enlcado c corrido fica olIando.

Mas Virglio. Dcrcssa lIc asscvcra.
Eu nao sou, cu nao sou qucn iu cogiias"
63 Fcsondi cono o Vaic rcscrcvcra.

Ouvindo, as lanias csiorccu naldiias;
Dcois a susirar, con voz dc ranio
66 Por quc" dissc a falar assin nc
cciias?

Sc conIcccr qucn sou anclas ianio,
Quc assin laiasic ao valc icnclroso,
69 Dc Paa salc quc Ici vcsiido o nanio.

FilIo dc Ursa, dcvcras, colioso
En lolsa iudo us or ncus UrsinIos,
72 La ouro, aqui o cs'riio crininoso.

Sol a calca ninIa csiao vizinIos,
En sinonia os quc nc anicccdcran,
75 Solrcondo-sc un no ouiro csscs ncsquinIos.

Hci dc ao fundo dcsccr, cono dcsccran,
Logo cn cIcgando aquclc, quc cu cuidara
78 Scrcs iu, quando as vozcs nc roncran.
165

Mas, ardcndo-nc os cs sc nc dcara
Inicrvalo nais longo, assin voliado,
81 Do quc cn iorncnio igual sc lIc rcara.

Viras dc norcs culas ouiro inado,
Pasior scn lci, das arics do ocidcnic
84 Quc Ia dc scr solrc nos dcosiiado.

Jasao novo scra. condcsccndcnic
Tcvc o ouiro scu Fci, diz a Escriiura,
87 Da Frana csic o scnIor icra oicnic".

Nao sci sc ousado fui c sc foi dura
A rcsosia, quc dci ao condcnado.
90 Tcsouros cigira orvcniura

Nosso ScnIor dc Pcdro, ao scu cuidado
E zclo quando as cIavcs conciia?
93 Scguc-nc acnas lIc Ia rcconcndado.

DinIciro nao ionaran dc Maiia
Pcdro c os ouiros, or scr o rcfcrido
96 Ao lugar, quc o iraidor crdido Iavia.

Pcna, ois. ncrcccsic scr unido;
E guarda a quc ciorquisic, vil nocda
99 Quc ic fcz conira Carlos aircvido.

Nao fora a rcfcrcncia, quc nc vcda,
166
Das sanias cIavcs, quc cnunIasic ouirora,
102 No icno, cn quc frusic a vida lcda,

Voz nais scvcra cu lcvaniava agora
Conira a avidcz, quc o nundo assaz conirisia,
105 Quc os lons orinc, o vcio calia c adora.

A vos vos figurava o Evangclisia,
Quando a quc c solrc as aguas asscniada
108 Prosiiiuir-sc aos Fcis foi dclc visia.

Nasccra dc calcas scic ornada,
E o valor nos dcz cornos ossua,
111 Enquanio ao csoso scu viriudc agrada.

Dc ouro a vossa colia un Dcus fazia.
Por un dos quc os gcniios adoraran
114 Alrangc ccnio a vossa idolairia.

Consianiino! AI! quc nalcs dcrivaran,
Nao do laiisno icu, nas da riqucza
117 Quc dcsic a un Paa c a qucn ouiras sc
juniaran!"

Scniindo dcsias noias a ascrcza,
Elc ionado dc rcnorso ou dc ira,
120 Agiiava os dois cs con nor lravcza.

Virglio, crcio, con razcr nc ouvira.
Alaudir scu scnllanic rcvclava
167
123 Vcrdadcs quc cu, sinccro, rofcrira.

Juliloso nos lraos nc lcvava,
E, dcois quc acriara-nc ao scu ciio,
126 Por ondc dcsccndcra, sc iornava.

Scnrc cingido dcssc alrao csirciio,
Do arco ao cino iransoriou-nc o Cuia.
129 CaninIo quinia cava cra dirciio.

Ali suavcncnic nc dcscia
En rocIcdo iao ngrcnc c cninado,
Quc s calras nvio scr nc arccia,

133 Dc la foi-nc ouiro val dcscoriinado.

1. Snuo Mugo qucria conrar dos Aosiolos a viriudc dc
cIanar o Esriio Sanio. O ncrcado das coisas sagradas c, or
isso, cIanado sinonia. 17. Suo Jouo, ia na qual Danic foi
laiizado. 53. Honuco, Donifacio VIII, quc o danado (Nicolau
III} cnsa scja vindo ara sulsiiiu-lo. 83. Pusto scn c,
Clcncnic V, ligado a Filic, o Dclo, rci dc Frana c quc nudou a
scdc do aado ara AvinIao. 85. Jusuo, quc conrou o
suno saccrdocio dc Anioco, rci da Sria. 106. O Euungcstu,
S. Joao. 115-117. Constuntno, no icno dc Danic sc
acrcdiiava quc Consianiino, ao nudar-sc ara Dizancio, icria
doado ao aa Fona c o donnio icnoral.
168


Hcsondc-nc ossuc tc scu
169

CANTO XX

No quuto conutncnto suo undos os nostocs quc sc
dcdcuun u utc dunutu. Ecs tcn o osto c o cscoo
uotudos uu us costus, co quc suo oIgudos u cunnIu uo
cucso. Vgo nostu u Duntc uguns cntc os nus unosos,
cntc os quus u tcIunu Munto, du quu sc ognu Muntuu,
cdudc nutu dc Vgo.

NOVA cna convcn dizcr cn vcrsos
E dar naicria ao ncu vinicno canio,
3 Do caniico ondc uncn-sc os crvcrsos.

Eu cra ja disosio ianio, quanio
Fora rcciso ara vcr o fundo
6 Da cava, quc lanIava anargo ranio.

Dc alnas vi iurla, clo val roiundo,
Quc iaciiurna vinIa c lacrinosa
9 Ao asso usado cn rocisscs no nundo.

Mirci nais laio c cada dcsdiiosa
Noici quc fora o ncnio rciorcido
12 Do colo ao concar. cousa csaniosa!

Para o dorso cra o rosio scu volvido.
So rccuando caninIar odia;
170
15 Quc cn frcnic olIar csiava-lIc iolIido.

Talvcz or fora ja dc ar'lisia
Dc algucn o coro ao iodo sc iorccssc;
18 Nao vi. crc-lo difcil nc scria.

Quc ic scja, Lciior, a Dcus rouvcssc
Provciiosa a liao! Pcnsa, aiilado,
21 Quanio cn nin, vcndo, a conaiao
crcsccssc,

O arcccr Iunano iao nudado,
Quc o ranio, quc dos olIos dcrivava
24 DanIava o icrgo a cada condcnado.

Do rocIcdo cu a un angulo cIorava
Con iania dor, quc o Mcsirc dc rccnic
27 Inscnsaio cs ianlcn?" nc inicrrogava.

Aqui icdadc c noric cn ioda ncnic.
Quando Dcus condcnou, qucn nais nalvado
30 Do quc cssc, quc icrnura or naus scnic?

Ala a fronic, ala, aicnio ao condcnado,
Quc anic os Tclanos sc alisnou na icrra.
33 Criiavan-lIc. Cono andas arcssado,

Anfiarau? Cono assin fogcs da gucrra?
Elc ionlava cnianio, ao val dcsccndo,
36 Ondc Minos os rcrolos afcrra.
171

Pclo fuiuro cncirar qucrcndo,
Tcn o dorso adianic cn vcz do ciio,
39 E a rccuar caninIa, airas so vcndo.

Eis Tircsias, o quc nudara o asciio,
Fcnncas fornas c fcics ionara,
42 Scndo-lIc o quc cra varonil dcsfciio.

Ao sco scu iornou, quando cnconirara,
Inda una vcz, iravadas scrcs duas
45 E ouira vcz con lordao as scarara.

Volia-lIc Arons ao vcnirc as cosias nuas.
Dc Luni cn nonic, aos agros inincnics,
48 Ondc o Carrara crgucu noradas suas,

Tcvc cn gruia narnorca crnancnic
Esiancia, dondc conicnlar odia
51 As csirclas, as ondas livrcncnic.

Essa nulIcr" coniinuou ncu Cuia
Quc o scio oculia cn iraa fluiuanic
54 E dc vclos a clc icn sonlria,

Foi Manio, quc vagara inccria c crranic
Aic ousar na icrra, cn quc Ici nascido.
57 No quc ora digo irci un ouco avanic.

Vcndo o ai ja da vida dcscdido
172
E a cidadc dc Daco cn jugo irisic,
60 O nundo largo icno Ia crcorrido.

Junio ao Alcs na lcla Iialia cisic,
Alcn Tirol, ja crio da AlcnanIa,
63 Un lago, quc cIanar Dcnaco ouvisic.

Vcia dc fonics nil, quc a laga lanIa
Enirc Carda, Cannica c Acnino,
66 Dc aguas conduz ao lago coia nanIa.

IlIa Ia no ncio, cn quc o Pasior ircniino,
E con clc os dc Drcscia c dc Vcrona,
69 Possucn dc lcnzcr juro divino.

Ondc c nais laia do Dcnaco a zona,
A Dcrgano fazcndo c a Drcscia frcnic,
72 Pcsqucira, foric cn lasiics, sc cniona.

dali quc das aguas o cccdcnic,
Quc icr cn si nao odc o lago, lroia
75 En rio c colrc os rados largancnic.

Quando rosscguc, ouiro aclido adoia,
CIana-sc Mncio, crdc o nonc aniigo.
78 No Po junio a Covcrnol, Ia fin sua roia.

No vcrao saudc iraz crigo;
En vasio laino o alvco dilaiando,
81 Forna aul, das infccs anigo.
173

Manio, a virgcn sclvagc ali assando,
Tcrrcno viu dcsaliiado, inculio
84 Naquclc anianal, quc o csia ccrcando

Esquiva a Iunano iraio c csiranIo vulio,
Fcz ali dc suas arics oficina
87 E vivcu ic sofrcr da noric o insulio.

Povo, ao dianic, ara ali sc inclina,
En iorno csarso, c alrigo, o julga foric.
90 Dc aguas ccrcado con auis confina.

Ondc aqui o clcgcu colIcra a noric,
A cidadc crigiran, quc cIanaran
93 Maniua, do nonc scu scn iirar soric.

Os Ialiianics la nais avuliaran,
Quando ainda os ardis dc Pinanonic
96 Dc Casalodis a insania nao fraudaran.

Cicnic fica, ois. sc dc ouira fonic
A airia ninIa originar quiscrcn,
99 A ncniira vcrdadc nunca afronic".

As cousas, quc iuas vozcs nc rcfcrcn,
Tao ccrias sao" dissc cu quc nc arccc
102 Carvao ciinio o quc ouiros nc disscrcn.

Mais dizc, o Mcsirc. acaso nao ncrccc
174
Dos quc avanan ncnIun rcaro ou noia?
105 Na ncnic dc o salcr dcscjo crcscc".

Aquclc, a qucn do ncnio ao dorso lroia
Darla csqualida, un augur sc dizia,
108 Quando dc Ioncns a Crccia ial dcrroia

Tcvc, quc infanics so no lcro Iavia.
En ulidc con Calcas indicara
111 Tcno, cn quc a froia dcsfcrrar dcvia.

Eurilo cIanou-sc. assin narrara
Nun dos scus canios, a iragcdia ninIa,
114 Dcn salcs, ois iua ncnic a arrccadara.

Essc, quc, iao dclgado, sc avizinIa,
Migucl Escoiio foi, quc, ccriancnic,
117 Pcrcia cn fraudcs da nagia iinIa.

OlIa Cuido Donaii, cncara Asdcnic
Quc cuidar so dcvcra da sovcla.
120 Arrccndc-sc agora inuiilncnic.

Das irisics ora a iurla sc rcvcla,
Quc, dcsdcnIando a agulIa, a Iorrvcl aric
123 Dc cncanios infcrnais acIaran lcla.

Mas no liniic, quc Icnisfcrios aric,
Cain con scu fardo, o nar iocando,
126 La dc ScvilIa alcn do laluaric.
175

A lua, a facc lcna ja nosirando
(Tc lcnlras?} onicn visic na sonlria
Sclva, cn quc ic ajudou scu fulgor lrando".

130 Assin falando, a asso igual scguia.

34. Anuuu, quc norrcu no siio dc Tclas, c rcvcndo a sua
noric icniara csquivar-sc dc ionar aric ncssc siio. 40.
Tcsus, adivinIo iclano, quc foi iransfornado cn nulIcr c
dcois rciornou Ioncn. 46. Aons, adivinIo lcnlrado na
Farsalia" dc Lucano. 55. Munto, filIa dc Tircsias, quc a
iradiao diz icr fundado a cidadc naial dc Virglio, Maniua.
63. Hcnuco, Iojc lago dc Carda. 95-96. uundo undu cic.
Pinanonic dci Donacols ara aodcrar-sc dc Maniua induziu o
govcrnador Allcrio dc Casalodi a raiicar aios violcnios quc
rcvoliaran o ovo conira clc. 110. Cucus, adivinIo da
aniiguidadc. 112. Euo, ouiro cclclrc adivinIo. 116.
Mguc Escotto, cclclrc adivinIo do icno dc Frcdcrico II.
118. Gudo Honut, asirologo do condc Cuido dc Monicfcliro.
Asdcntc, saaiciro c adivinIo dc Parna.

176

CANTO XXI

No qunto conutncnto suo undos os tuuccos quc
ncgocuun os cugos Icos ou ouIuun uos scus unos. Ecs
cstuo ncguIudos cn cIc cucndo. Os dos Poctus
cscncun u totuu dc un tuucco uqucnsc o oIu dc un
dcnono. Vgo donnu os dcnonos quc qucun uuunu
contu ccs. Vgo c Duntc, cscotudos o un Iundo dc
dcnonos, tonun o cunnIo uo ongo do utco.

ASSIM, dc onic cn onic, discursando
Do quc ncsia concdia sc nao cura,
3 Dc ouiro arco acina nos sulinos, quando

Dcicno-nos or vcr a cava cscura,
Por ouvir dc ouiros ranios vao sonido;
6 Con asno olIci a Iorrida ncgrura.

No arscnal dc Vcncza, dcrrciido
Cono rcfcrvc o cz na csiaao fria
9 Para rcaro ao lcnIo conlalido,

Incaaz dc vogar. qual con ncsiria
Daicl novo consiroi; qual alcairoa
12 O quc icvc cn viagcns avaria;

Qual rcgos laic oa qual roa;
177
Qual rcnos faz, qual linIo iorcc ou aric;
15 Qual nczcna c aricnao acrfcioa.

Assin, or fogo nao, or divina aric
Dciunc cscsso, ao fundo rcfcrvia,
18 As lordas cnviscando cn ioda aric.

Mas no cz so na iona cu disiinguia
DorlulIao, quc a fcrvura lcvaniava,
21 Quc ora incIava, ora raido alaiia.

No fundo cnquanio os olIos cu fiiava,
Eclanando Virglio. Eia! Cuidado!
24 Para si dondc cu cra nc iirava.

Volici-nc cniao cono Ioncn, quc arcssado
or salcr o quc fugir convcnIa,
27 Dc suliio avor scndo aialIado,

OlIa scn quc or isso sc dcicnIa,
E logo airas dc nos cu vi corrcndo
30 Ncgro dcnnio solrc aqucla cnIa.

AI! quc asccio fcroz! AI! quanio Iorrcndo
Nos ncncios arccc c icncroso,
33 Vcloz nos cs c as asas csicndcndo!

No dorso agudo c cnornc un crininoso,
EscarrancIado, cn cso, carrcgava.
36 Dos cs rcndia o ncrvo ao dcsdiioso.
178

MalclrancIc!" ja crio clc lradava
Eis un dos ancics dc S. Ziia!
39 McrgulIai-o, ois iorna gcnic rava,

Quc ncssa icrra cn grandc sona Ialiia.
Vcnais iodos la sao ncnos Doniuro.
42 O no, or ouro, la sc nuda cn tu.

Ao cz o arroja, c clo cscolIo duro
Sc iorna. aos ladrao ianio arcssado
45 Nao vai nasiin, quc csiava anics scguro.

O naldiio afundou; surdiu curvado.
Sol a onic os dcnnios lIc griiaran.
48 Nao acIaras aqui Vulio Sagrado,

Ncn lanIos, quais no ScrcIio sc dcaran.
Sc nao qucrcs no cz siar incrgido.
51 A ic csciar as fisgas sc rcaran".

Con croqucs ccn nordcndo cssc dcscrido
Dailar" disscran dcvcs lcn colcrio;
54 Sc udcrcs furiar, furia cscondido".

Tal ordcn cn cozinIa o ncsirc cscrio
Aos ajudanics scus quc na caldcira
57 McrgulIcn naco iona dcscolcrio.

Por quc" falou-nc o Cuia algucn nao
179
qucira
Molcsiar-ic cn ic vcndo, lusca alrigo.
60 Nun rccanio o acIaras dcsia cdrcira.

Nao icnas quc nc ofcnda o lando inigo;
Muiio lcn sci cono o furor lIc afronic;
63 Ja vcnci dc ouira vcz igual crigo".

Aic o circno cniao assou da onic;
Mas, quando a scia lorda ja sulia,
66 Misicr lIc foi nosirar scrcna fronic.

Qual frcncnic naiilIa, quc sc cnvia
Ao olrc, quando ara cslaforido
69 E cdc alvio fonc quc o crucia.

Dc laio arrcncicu-lIc o lando infido,
Accso cn ira, os croqucs scus lrandindo.
72 Mas griiou-lIcs. NcnIun scja aircvido!

Os croqucs suscndi. aic nin vindo
Mc rcsic algun dc vos aicnao ioda.
75 Fcrc, sc ousais orcn anics nc ouvindo".

Clanaran iodos. Oua o Malacoda!"
Enquanio os nais ficavan no scu osio,
78 Quc qucrcs?" dissc algucn quc sai da
roda;

E o Mcsirc. s, Malacoda, a crcr disosio
180
Quc as ancaas vossas sucrassc
81 Para aqui vir, sc or cclcsic gosio

E surcno qucrcr nao caninIassc?
Dcia-nc ir; ois a lci divina ordcna.
84 Quc cu ncsia agra jornada ouircn guiassc".

Dc Malacoda o orgulIo ja scrcna;
Aos cs lIc cai o croquc; aos ais voliado
87 LIcs dissc. Esic nao odc sofrcr cna".

E o Mcsirc nc falou. Tu, quc alrigado
Esias cnirc os cncdos cauicloso,
90 Volvc a nin, do icnor dcscaiivado".

Corri ara Virglio rcssuroso.
Eis os dcnnios iodos invcsiiran.
93 Foio o conccrio, ois, cria ansioso.

Dc Carona os soldados, quc saran
A ariido assin vi quc csircnccian,
96 Quando cnvolios dc inigos sc scniiran.

Nos scvos gcsios scus sc nc rcndian
Os olIos, c a Virglio vinculado
99 Os lraos o ncu coro iodo Iavian.

Os croqucs inclinados. No cosiado
Fisgucno-lo" cnirc si dois rorroncran.
102 E os ouiros. OI! ois nao! scja csciado!"
181

Ao quc o Mcsirc falava dcsrouvcran
Palavra iais, c cniao lradou dcrcssa.
105 Sc qucdo, Scarniglionc!" Enudcccran.

Dcois assin nos dissc. Andar or cssa
FocIa nao odcrcis; jaz dcsirudo
108 Todo arco scio scn rcsiar-lIc ca.

Sc avanic qucrcis ir, scja scguido
Dcsia lorda o caninIo. nao disianic
111 Esia rocIcdo ao asso acrcclido.

Onicn, cinco Ioras nais do quc csic insianic
Mil c duzcnios con scsscnia c scis
114 Anos Iouvc. c cniao a rocIa Iianic.

Dos socios ncus na conanIia ircis;
Vao vcr sc algucn ao lanIo qucr furiar-sc.
117 Idc cn az. nolcsiados nao scrcis.

Calcalrina, AlicIino vao juniar-sc
Con Cagnazzo, a dccuria conandando
120 Darlariccia! E nao odcn scarar-sc

DrogIinaz, Lilicocco, dcsic lando!
Craffiacanc, o dcniudo Ciriaiio,
123 Farfarcl, Fulicanic vao narcIando!

Na ronda cada qual sc nosirc caio!
182
Scjan a salvo os dois cncaninIados
126 Da onic ao arco aic agora iniaio!"

Quc vcjo, o Mcsirc!" cu dissc
AconanIados!"
Sc salcs ir so, vanos roniancnic;
129 Dc guias iais discnsan-sc os cuidados.

Sc iu cs, cono sois, Mcsirc, rudcnic,
Nao vcs quc os dcnics scus csiao rangcndo,
132 Quc nos cncaran con furor crcsccnic?"

Nao icnas" dissc o Mcsirc, rcsondcndo
Fangcr os dcnics dcia-os a scu gosio.
135 conira os quc ardcn la no cz Iorrcndo".

scsira os dcz cniao fizcran rosio;
Nos dcnics cada qual nosira rinciro,
Por nofa a lngua ao calo ja disosio;

139 E clc irona fazia do irasciro.

38. Ancocs dc S. Ztu, surcnos nagisirados dc Lucca, cidadc
dc quc S. Ziia c roiciora. 41. Hontuo, Doniuro Daii,
nagisirado nais vcnal do quc os ouiros. 42. O no, o ouo
cic., or dinIciro o nuo sc iransforna cn sn. 112-114.
Ontcn, cic., o dcnnio falava cinco Ioras anics do ncio-dia dc
26 dc naro dc 1300. Ao ncio-dia icrian iranscorrido 1266
anos da noric dc Crisio.
183


Es os dcnonos todos nucstun
184

CANTO XXII

Andundo os dos Poctus co utco u csqucdu, uccn nutos
tuuccos, quc, o uuu-sc, Ioun ucnu do cIc cucndo.
SoIcuccn os duIos c un dccs c uccudo. E cstc Cunoo, dc
Nuuuu, quc conscguc, dcos, uu-sc dus guus dos duIos, o
quc du notuo u unu Igu cntc os dcnonos.

MAFCHAF vi cavalciros clcja,
Travar luia, cnlcar-sc no conlaic
3 E aic cdir fuga quc os roicja;

En vossa icrra csquadras dar rclaic
Vi, Arciinos; vi as cavalgadas,
6 Torncios, jusias no navoriico cnlaic,

Dc iulas ao clangor, s ladaladas,
Con sinais dc casiclos, dc ianlorcs,
9 Con arics novas ou cnirc nos usadas.

Nao vi novcr ccs, ncn corrcdorcs,
Ncn laicis, quc rcgula a icrra ou csircla,
12 Dc igual clarin aos sons airoadorcs.

Con dcz dcnnios (quc conanIa lcla!}
Pariino-nos, orcn rczar con sanio,
15 Urrar con lolos discriao rcvcla.
185

MinIa aicnao no cz sc cngolfa, cnianio,
Por salcr quanio cnccrra a ncgra cava,
18 Ali qucn cna, qucn dcrrana ranio.

Cono o dclfin, quc da iorncnia lrava
O nauia avisa, o dorso rccurvando,
21 Prcssagio do nau icno, quc sc agrava.

Un lcniiivo cna, assin, luscando,
Mosirava o icrgo algun dos condcnados,
24 Qual rclanago, logo sc csquivando.

Cono lorda dc cIarcos cnlodados
A fronic dcia ra vcr da agua fora,
27 Pcrnas c coro icndo rcsguardados.

Assin no cz a gcnic ccadora.
Mas, Darlariccia roino ja scndo,
30 Na rcsina sc cscondc alrasadora.

Eu vi (c ainda agora csiou ircncndo!}
En cina rciardar-sc un dcsdiioso
33 Qual ra, quc fica, as nais dcsarcccndo.

Pcrio ali siava Crafiacanc iroso.
Fisgou-o na cnviscada calclcira,
36 E alou, qual lonira, ao ar o crininoso.

Salia os noncs da caicrva inicira;
186
Ouvindo-os, aicnici nos cscolIidos.
39 Disiingui-los odia dc carrcira.

Eia! dcrcssa os icus fcrrcs conridos
No cosiado lIc crava, o Fulicanic!"
42 Os dcnnios griiaran-lIc inccndidos.

Mcsirc" dissc inquirc insinuanic
Qucn scja aquclc nscro c ncsquinIo
45 Quc cn naos caiu da iurla ciulanic".

Movcu-sc o Mcsirc c, cava ja vizinIo,
Pcrguniou-lIc cn quc icrra clc nasccra.
48 En Navarra" iornou-lIc cu iivc o
ninIo.

Dc un fidalgo ao scrvio nc uscra
MinIa nac, quando o ai ncu dcvasiara
51 Fazcnda c a roria vida con nao fcra.

D'El-rci Tclaldo cu na rivana cnirara.
Vcndia os scus favorcs fraudulcnio;
54 Sofro a cna do nal, quc raiicara".

Eniao os dcnics lIc cravou crucnio,
Dc javardo quais rcsas, Ciriaiio.
57 Arnan-lIc a loca, scrvcn dc insiruncnio.

Nas naos dc inigo scu cara o raio.
Darlariccia, cnirc os lraos o csirciiando,
187
60 Alio!" lIc diz A nin calc scu iraio".

E o rosio ara o Mcsirc ncu voliando,
Falou. Pcrgunia, sc ainda nais dcscjas
63 Anics quc o icnIa laccrado o lando".

Algun dos ccadorcs, con qucn sicjas"
Virglo inicrrogou Laiino Ia sido?"
66 Tornou. Vou conicniar-ic no quc alncjas.

No cz dcici algucn or ial Iavido...
AI! nao icncra, csiando la colcrio,
69 Scr dc unIas c farcs ora fcrido".

dcnais!" Lilicocco diz, quc crio
Esiava; c un lrao ao irisic dilaccra,
72 Do croquc ao golc, aquclc algoz cscrio.

s crnas DragIignaz ianlcn quiscra
Do nscro invcsiir; o calo iroso
75 Accsos olIos volvc c os dois nodcra.

Ccssa un ouco o runor c cssuroso
Pcrgunia o Mcsirc qucla sonlra afliia,
78 Quc do golc olIa o cfciio doloroso.

Qucn foi cssa alna, cono iu rcsciia,
Quc, or vircs iona, Ias la dciado?"
81 Fcsondc o ccador. Foi Frci Coniia

188
Dc galura, nas fraudcs consunado
Quc do scu ano a inigos ouou dano,
84 E, iraidor, foi or clcs rcniado.

Por ouro os dciou ir, cono dc lano
Confcssa; c cn iudo o nais rovou icr foro
87 Nas ircias, scr nos dolos solcrano.

Migucl ZancIc, o Juiz dc Logodoro,
Con clc osicnia, cn raiicas frcqucnics
90 Dc crincs, cn SardcnIa, o scu icsouro.

Ai! vcdc cono cssc ouiro rangc os dcnics!
Iria or dianic; nas rcccio
93 Na clc a furia dos fcrrcs ungcnics".

Aicnia o calo dc olIos no ncncio
Con quc a fcrir sc arcsia Farfarcllo.
96 Vai da!" lIc griiou assaro fcio!"

Sc Toscanos, Lonlardos icns anclo
Dc vcr c ouvir" o irisic rosscguia
99 Traa darci, con quc saiisfazc-lo.

Suscndan MalclrancIc cssa orfia;
Nao icnan socios ncus dura vingana,
102 Quc cu, scniado, un so nao, nuiios faria

Dc la surdir, scgundo a nossa usana,
Ao sinal dc assovio, quc dc auscnic
189
105 Pcrigo ao vir iona da fiana".

Cagnazzo ala o focinIo, dc rccnic,
E, alanando a calca, diz Cuidado!
108 Asiucia c or lanar-sc ao cz fcrvcnic".

Elc, quc cn coia ardis iinIa guardado,
Tornou. Suiil asiucia, na vcrdadc,
111 Causar aos ncus iorncnio rcdolrado!"

Dos ouiros conira o aviso, or vaidadc,
AlicIino lIc dissc. Sc alalarcs,
114 Nao rovarci dc cs agilidadc,

Hci dc, voando, ic agarrar nos arcs.
Vanos do cino c rila rciircnos.
117 MaravilIa, sc a ianios cnganarcs!

Lciior, lograao nova conicnlcnos.
Ja iodos volvcn dc ouiro lado a visia.
120 Qucn nais avcsso assin rinciro vcnos.

O Navarro csiudara-o cono invisia;
E arrancando, dc suliio, ao lciunc
123 Sc arroja c a lilcrdadc cniao conquisia.

Da afronia scnicn iodos o azcdunc,
Inda nais qucn noiivo dcra ao fciio,
126 Criiando. Prcso csias!" salia do cunc,

190
Porcn do ncdo sc avaniaja o cfciio
Ao das asas. un laia ao fundo rcsio,
129 No ar susicn-sc o ouiro, alando o ciio.

Assin ncrgulIa o aio na agua lcsio,
Quando avisia o falcao. crdida a rcsa,
132 Sc iorna o caador cansado c ncsio.

Calcalrina, da raiva na lravcza,
Aos o socio voa, or icr lriga,
135 Sc a alna cono dcscja, vcncc cnrcsa.

Vcndo quc ao fundo o nalfciior sc alriga,
As garras volia conira o conanIciro.
138 Furor luia solrc o lago o insiiga.

As unIas o ouiro, gaviao ligciro,
LIc crava c, cnirclaando-sc csaniosos,
141 Tonlan anlos no cz, dc coro iniciro.

Scara o grao fcrvor os dois raivosos;
En vao, orcn, sulir-sc rcicndcran,
144 Quc as asas rcndcn lorlulIcs viosos.

Os ouiros vcndo o caso, sc docran.
Envia quairo o calo diligcnic;
147 E dc croqucs arnados acorrcran.

Dc un lado c dc ouiro cIcgan vclozncnic.
Tcndcn farcs aos socios cnviscados,
191
Cozidos ja naqucla crusia ardcnic,

151 E dcsia aric os dcianos aialIados.

48-54. En Nuuuu cic., Ciano dc Navarra, o qual scrviu na
coric do rci Tclaldo II dc Navarra. 81. Fc Gontu, vicario dc
Ugolino Visconii, or dinIciro dcu lilcrdadc aos ininigos do scu
scnIor. 88. Mguc Zunguc, vicario do rci Enzo cn Logodoro.
192


Sc uou c u Icdudc ussn conqustu...
193

CANTO XXIII

Posscgucn os dos Poctus o scu cunnIo, dcscutundo-sc dos
duIos. Vcndo-os, ocn, uotu nouuncntc, Vgo uIuu-sc
con Duntc c dcxun-sc csuuu co dccuc do ccco.
Encontun os Ictus ucstdos dc csudus cuus dc cIunIo
douudo. Fuun con dos udcs, Cutuuno c Lodcgo,
IoonIcscs. Un dos udcs, nqudo o Vgo, ndcu-Ic o
nodo dc suI uo sctno conutncnto.

EM silcncio, a conanIa na dciada,
Scguanos, aos un do ouiro andando,
3 Cono fradcs ncnorcs cn jornada.

Mcu cnsancnio ria sc voliando,
A falula dc Esoo rclcnlrava,
6 En quc ao raio arna a ra lao ncfando.

Sc aquclcs casos dois cu confroniava,
Cono ssu c no, iguais nc arccian,
9 Quando o rincio c fin scus rccordava.

E, cono os cnsancnios sc associan,
Ouiros logo daquclc nc lroiaran,
12 Quc cn dolrado icnor a alna cnvolvian.

Pcnsava. csscs dcnnios quc assaran,
194
Por causa nossa, ial vcrgonIa c dano,
15 Do faio ccriancnic sc cnojaran.

Sc a naldadc agravar rancor insano,
Elcs no cncalo nos virao fcrozcs,
18 Qual cao, quc a lclrc aloca cnfin no lano.

Aguardando os Iorrficos algozcs,
Arrcian-sc as carncs c o calclo.
21 Mcsirc ncu, as garras icno airozcs!"

Eclano. AcIc dcrcssa o icu dcsvclo
Para nos conira o lando anaro c alrigo.
24 Aos os assos nossos cuido vc-lo".

Sc csclIo cu fora, a inagcn iua, anigo,
Tanio nao rcflciira clarancnic,
27 Quanio s idcias na iua alna sigo.

Agora iguais nc csiao surgindo ncnic,
Concordcs ianio nas fcics, cn iudo,
30 Quc un arcccr cnirc anlos Ia soncnic.

dcsira inclina a cncosia, ou cu nc iludo.
Por la laiando nais vizinIa cava,
33 Tcrcnos conira assalios scus cscudo".

Nao acalava, quando a iurla rava
Assona. dc asas andas sc cnviando
36 Conira nos, nao nui longc a divisava.
195

Dc suliio nos lraos nc ionando,
Qual nac, quc ao dcscriar sc vc ccrcada
39 Dc furiosas flanas, c, acriando

Ao scio o filIo, fogc acclcrada,
E ao udor vcus csquccc angusiiosa,
42 So or salvar aqucla rcnda anada.

La do cino da rila alia c fragosa
Fcsvala o Mcsirc cla cnIa dura,
45 MuralIa dc ouira cava icnclrosa.

gua nao corrc nais vcloz da aliura
Por canal a inulsar dc cngcnIo a roda,
48 Quando, vizinIa aos culos, sc arcssura,

Do quc a dcsccr o Cuia ncu sc aoda,
Cono a filIo csirciiando-nc ao scu ciio,
51 Nao cono a conanIciro a qucn sc cngoda.

Da cava, acnas aiingira o lciio,
Quando ao cino os dcnnios sc nosiraran.
54 Mas dc iras suas nalogrou-sc o cfciio.

Por lci da Providcncia icrninaran
Funcs, quc ccrccn na cavcrna quinia,
57 Toda vcz quc o rccinio scu dciaran.

Ccnic, quc dc lrilIanic cor sc inia
196
Vcnos, quc a iardo asso cn iorno andava;
60 CIorava c cn foras arccia ciinia.

Caa c cauz irazia, quc oculiava
Scus olIos, dcssa forna dc vcsiidos
63 Dc Colnia cnirc os nongcs nais sc usava.

Dc ouro or fora, dcniro guarnccidos
Dc cIunlo. conarando a cso ianio,
66 Dc alIa os dc Frcd'rico cran iccidos.

Por ioda a cicrnidadc, o duro duro nanio!
Con iais alnas, scsira, caninIanos,
69 Aicnios cscuiando o irisic ranio.

Tanio as orinc o cso, quc as assanos
No lcnio caninIar; c a cada insianic
72 Dc nova conanIia ao lado csianos.

Mosira-nc cu dissc ao Cuia, sulicanic
Algun or nonc ou fciios afanado;
75 Dusca, scn ic dcicr, Mcsirc rcsianic!"

Tcndo vozcs ioscanas cscuiado,
Un airas nos griiou. Ccssai da rcssa,
78 Con quc idcs a corrcr clo ar ccrrado!

Cousa ialvcz dirci, quc ic inicrcssa".
Volia-sc o Mcsirc c diz-nc. Agora cscra;
81 Para o asso igualar-lIcs nao ic arcssa".
197

Ccssando, vcjo un ar quc sc acclcra;
Scus gcsios dizcn quc accrcar-sc asiran,
84 Malgrado a csirada c o cso, quc os oncra.

Aquclcs dois, ja roinos, rcniran
Con vcsgos olIos, scn falar, ncu rosio;
87 Dcois cnirc clcs vozcs iais sc ouviran.

O quc rcsira ainda cn vida c o osio?
Sc norios anlos sao, or quc noiivo
90 Da lunlca caa cvadcn-sc ao dcsgosio?"

E disscran. Toscano, quc, inda vivo,
Vcns dc Iiocriias vcr o grcnio irisic,
93 Dizcr qucn scjas, nao rccusa csquivo".

Nasci na gra cidadc, qual assisic
Con suas lclas nargcns o Arno ancno,
96 E o coro, cn quc Ici crcscido, la crsisic.

Qucn sois quc da afliao ianio vcncno
Na facc anargo ranio dcnuncia?
99 Qual cnar icndcs dc cslcndor iao lcno?"

Tanio cIunlo sc cncolrc" un nc dizia
Dcsias caas sol o ouro, quc oscilanos,
102 Qual lalana, quc ao cso Icsiiaria.

Dc DolonIa c Codcnic, nos cIananos
198
Un Lodcrigo c o ouiro Caialano.
105 Junios anlos Florcna govcrnanos,

Por quc ficassc a az livrc dc dano.
En vcz dc un rcgcdor; do quc Icnos sido
108 O Cardingo da rova c dcscngano".

irnaos" conccci o nal nascido..."
AialIci-nc. jazcndo un condcnado
111 Con uas ircs cn cruz via csicndido.

En vcndo-nc csiorccu-sc angusiiado.
Alios susiros arrancou do ciio.
114 Caialano accrcou-sc arcssurado.

Esic" dissc quc gcnc cn duro lciio,
Quc a un Ioncn dcsscn noric, aconsclIara
117 Aos Fariscus, do ovo or rovciio.

Airavcs do caninIo c nu, rcara.
Dc qucn assa, dcsia aric, clc conIccc
120 O cso, quando or calca-lo ara.

Igual naririo o sogro scu adccc,
Assin cono cada un dcssc concilio,
123 Scncnic ra os Judcus dc Iorrcnda ncssc".

MaravilIar-sc cniao nosirou Virglio,
Posio cn cruz o rcsciio conicnlando
126 Con ianio orolrio la no cicrno clio,
199

Voliou-sc a Caialano assin falando.
Dizci, sc assin vos araz c c crniiido,
129 Sc dirciia Ia vcrcda, ondc, assando,

Dcsic rccinio vano-nos icnido,
Scn quc os anjos crvcrsos olrigucnos
132 CaninIo a nos nosirar nao conIccido".

Tornou. Mais crio do quc julgas icnos
FocIcdo, quc, do nuro sc csicndcndo,
135 Da onic a cada val, cn quc gcncnos.

Esic nao colrc, ouirora sc roncndo;
Mas sulir odcrcis cla runa,
138 Quc do dcclivc ao fundo sc csia vcndo".

Ouvindo, o Cuia un ouco a fronic inclina
E diz. Dcn nas clicacs nos dava
141 Qucn ianio os ccadorcs anofina".

Logo o fradc. En DolonIa nc consiava
Quc o dcnnio, cnirc os vcios con quc sicnia,
144 Dc scr ai da ncniira sc ufanava".

A asso largo o Mcsirc ja sc auscnia;
Ira rcssunlra o rosio carrcgado.
Dcia a iurla, quc cn caas sc aiorncnia,

148 As cgadas scguindo-lIc arcssado.
200

8. Mo" c issa" advcrlios quc, anlos, significan. agora. 66.
Dc Fcdcco cic., cn conaraao, as caas quc Frcdcrico II
nandara colocar nos rcsos cran lcvssinas. 104. Lodcgo c
Cutuuno, fradcs quc foran cIanados a govcrnar Florcna,
dcois da dcrroia dc Manfrcdo (1266} c quc sc arovciiaran da
sua osiao, causando un noiin no qual foi inccndiada a casa
dos Ulcrii, crio do Cardingo. 115. Estc cic., Caifas, o suno
saccrdoic dc Isracl, quc aconsclIou a noric dc Jcsus. 121. O
sogo scu cic., AnaI, sogro dc Caifas.
201


Vcns dc Ictus uc o gcno tstc
202

CANTO XXIV

EncunnIun-sc os Poctus co ocIcdo c cIcgun uo sctno
conutncnto no quu cstuo os udocs, os quus, cudos o
sccntcs Ioucs, nunun-sc c, dcos, cssugcn dus
cnzus. Entc ccs Duntc cconIccc Vunn Fucc, o quu o
dcsuogu o dcscto dc sc coIdo cn tu ucgonIu c nscu,
cdz-Ic u dcotu dos Huncos.

NAQUELA aric do ano inciicnic,
En quc as conas do sol sc forialcccn
3 No Aquario, c a noiic iguala o dia auscnic,

Quando as gcadas naiinais arcccn
Da alva irna figurar a inagcn ura,
6 Mas iais fcics cn lrcvc sc csvacccn.

Canino, quc a indigcncia ja ioriura,
Erguc-sc, c vcndo o rado cnlranquccido.
9 No coraao calar scnic a anargura.

Torna ao iugurio c carc-sc alaiido,
Cono qucn ioda a cs'rana ja crdcra;
12 Mas vcndo cn lrcvc o cano csiar dcsido

Do irisic nanio, o alcnio rccucra.
Fcvigorado cniao, corrc ao cajado
203
15 E as ovclIas ao ascigo acclcra.

Dc icnor nc scnii, dcssa aric, cnirado
Do ncsirc ncrcncorco anic o scnllanic;
18 Mas logo ao nal foi lalsano alicado.

runa cIcganos. ncssc insianic
Virglio volvc quclc docc gcsio,
21 Quc cu da colina ao c vira ofcganic.

Fcflcic un ouco, o csiado nanifcsio
Da rocIa caninando. cis-nc, csicndcndo
24 Os lraos, rcsoluio crgucu-nc rcsio.

Cono aquclc quc una olra cnirc naos icndo.
Logo nouira iarcfa c o inicnio,
27 Nun rocIcdo Virglio nc susicndo,

Ja dc ouiro acina nc avisava aicnio.
Mais alio agora solc" nc dizia
30 Vc sc a rocIa csia firnc! Tona icnio!"

Dc caa ali ningucn iransiiaria;
Pois nos, lcvcs c cu scnrc iransoriado,
33 Sulanos a cusio a cncdia.

Sc nais alio o dcclivc do ouiro lado
Nao fora do quc cssc ouiro, cn quc ora csianos,
36 Dclc nao sci ficara cu la rosirado.

204
Quc Malclolgc inclina-sc noianos
loca cnornc do rofundo oo;
39 As cncosias, sao iais cr'incnianos

Quc una c laia, ouira ccclsa cn cada fosso.
Vinos, cnfin, do ioo roca circna,
42 Dcssa runa ao uliino dcsiroo.

La cIcgado, afa ianio o ciio rcna,
Quc avanic un asso dar cu nais nao udc;
45 Scnici-nc cniao na inaniao surcna.

Eia! ioda a fraqucza cn ii sc nudc!
En ocio" dissc o Mcsirc ou solrc a luna
48 Prcnios ningucn conquisia da viriudc.

Aquclc quc a cisicncia assin consuna,
Tal vcsigio dc si dcia na icrra,
51 Cono o funo no ar c na agua a csuna.

Erguc-ic, ois! Toror dc ii dcsicrra!
Fccolra o csforo quc os crigos vcncc!
54 Incrc alna no coro cn quc sc cnccrra!

Quc vais sulir nuiio alio a ncnic cnsc;
Dcssc alisno nao lasia Iavcr sado.
57 Scra icu rol, sc a ninIa voz convcncc".

Alo-nc cniao, nosirando-nc inclido
Dc alcnio, quc nao iinIa; c ao Mcsirc digo.
205
60 Avanic! Foric ja nc sinio c ardido!"

Pcla rocIa ascrssina rossigo
Mais csirciia, inda ncnos accssvcl
63 Quc a ouira. os assos dc Virglio sigo.

Por rovar-nc s fadigas inscnsvcl
Falando andava. Eis ouo dc ouira cava
66 Fcssoar voz lcn ouco crccivcl.

O quc dissc nao sci, osio nc acIava
Da onic solrc a aric culninanic;
69 Mais arccia iroso qucn falava.

Curvci-nc ara vcr no fosso Iianic,
Mas alcanar nao udc o fundo cscuro.
72 Ao Mcsirc dissc cniao. Sc araz-ic, avanic

Passando, dcsccrcnos dcsic nuro;
Daqui ouo una voz, nas nao a cnicndo;
75 Fiio os olIos, nas nada nc afiguro".

Fcsondo aos icus dcscjos, accdcndo;
Quc o cdido discrcio assin dcclaro
78 Sc cunrc, nao falando, nas fazcndo".

Fonos da onic aric, dondc c claro
Quc sc vai icr rilanccira oiiava.
81 Ficou aicnic a cava ao ncu rcaro.

206
Dc scrcs ial cardunc sc cnroscava,
Horrficas na infinda varicdadc,
84 Quc ao sanguc, inda ao lcnlrar, icrror nc
irava.

Nao icnIa a Llia dc criar vaidadc,
Dc qucrsos, farcs, ccncris no scu scio
87 E anfislcnas, iananIa quaniidadc.

Ncn do nar Foo cn lagas, ncn no ncio
Da Eiioia, irocl iao avoroso
90 Dc flagclos janais a lunc vcio.

Por cnirc o cnanc airocc c icncroso
Alnas corrian nuas c iransidas,
93 Hclioiroia nao scrando ou ouso.

Airas as naos or scrcs sao iolIidas,
Quc, iransassando os rins, cauda c calca,
96 LIcs iinIan or dianic cn laos unidas.

Eis una dc rccnic sc arrcncssa
Ao rcsciio, quc crio nos dcnora.
99 Mordc-lIc o colo aondc a csadua ccssa.

Un O iraar ou I nais cusia agora
Do quc scr o ncsquinIo inccndiado.
102 En cinzas cai o ccador, quc cIora.

Siando cn icrra dcsia aric dcrrilado,
207
Juniando-sc a cinza c logo rcfornou-sc,
105 Cono dc anics, o irisic condcnado.

Dos salios na cscriiura ja narrou-sc
Quc a Fcni norrc c logo aos rcnascc,
108 Quando aos anos quinIcnios accrcou-sc.

Viva, ja nunca cn cilo cla sc ascc,
En lagrinas, orcn, dc inccnso c anono;
111 Dc nardo c nirra cn ninIo circno araz-sc.

Cono aquclc quc cai scn salcr cono,
Do dcnnio ao odcr, quc icrra o iira,
114 Ou dc ouira oilaao scniindo o assono;

Lcvaniando-sc, cn iorno a si rcnira,
Da angusiia inda aiurdido, quc o nordcra,
117 E, cn scu soolro, avido susira.

Assin arccc o ccador, quc ardcra.
Conira os ccados na final vingana,
120 Jusiia dc Dcus, quanio cs scvcra!

Qucn fora inquirc o Mcsirc, c dclc alcana
Esias vozcs. Ha ouco, da Toscana
123 CIovi no alisno, ondc ningucn dcscansa.

Vida lruial vivi, nao vida Iunana.
CIanci-nc Vanni Fucci, Ilrida lcsia;
126 Pisioia, ncu covil, dc nin sc ufana".
208

Ao Mcsirc cu dissc. Fcfcrir-nos rcsia
O crinc, quc dcu causa noric sua.
129 Sci quc cn sanguc lanIara a nao funcsia".

O ccador, quc nc ouvc, nao sc anua.
Volia-nc rcsio a cara, cn quc a irisicza
132 Con sinais dc vcrgonIa sc insinua

E diz. Sinio da dor nais a ascrcza,
Porquc cn niscria iania nc vcs osio,
135 Do quc quando da noric Ici sido a rcsa.

Ao quc cigcs rcsondo con dcsgosio.
Por icr roulado alfaias c ornancnio
138 Da igrcja, aqui csiou, scndo ncu gosio

Quc clo crinc Iouvcssc ouiro iorncnio.
Sc dcsic aniro sarcs algun dia,
141 Por quc nao scjas do ncu nal conicnio,

Ouvc lcn o quc a voz ninIa anuncia.
Dc si Pisioia os Ncgros culsando,
144 Povo, nodos, Florcna cniao canlia.

Vaor dc Val dc Magra Maric alando,
O iraz cn iorvas nuvcns cnvolvido;
147 E, cnquanio a icncsiadc csia raivando,

No cano dc Piccn scra fcrido
209
Conlaic; a ncvoa logo sc csvaccc;
Dos Drancos cada qual scra laiido.

151 Salc-o, ois. ccrio, a nova ic cnirisiccc".

125. Vunn Fucc, rilaldo quc roulou o icsouro dc S. Jacoo cn
Pisioa. 143-150. Dc s Pstu cic., Vanni Fucci salcndo quc
Danic cra do ariido dos Drancos, lIc rcdiz quc os Drancos
scrao cilados dc Florcna c, dcois, dcrroiados cn
Canoiano.
NE. Foo na fonic digiializada. No original iialiano, Mar
Fosso |cIc sora al Mar Fosso| (Mar VcrnclIo} Traduzido or
Foo ara cfciio dc ncirica?
210


Dc sccs tu cudunc sc cnoscuuu
211

CANTO XXV

Vunn Fucc dcos dus ncgus cdocs dcsuu u Dcus, co
quc o ccntuuo Cuco, todo coIcto dc sccntcs, Ic coc utus.
Duntc cconIccc cntc os dunudos uguns ocntnos quc, cn
Focnu, dcscncnIuun unocs notuntcs, uouctundo-sc
dos dnIcos Icos c dcsccuc suus tunsonuocs dc
Ioncns cn sccntcs c ucc-ucsu.

ASSIM dizia o roulador c, alando
Anlas as naos, quc figuravan figas.
3 Tona, o Dcus" cclanou o quc cu ic nando".

Scrcs nc foran dcsdc cniao anigas.
Porquc logo una ao colo sc cnroscava,
6 Cono a dizcr. Nao qucro quc rossigas!"

TolIcndo-lIc ouira os lraos, sc cnlaava
Dianic solrc o ciio, c o novincnio
9 Con rclaiido vnculo aialIava.

AI! Pisioia! aI! Pisioia! o inccndincnio
Tcu dccrcio, ciinguido nonc inuro,
12 Pois das da ciirc iua ao vcio auncnio!

Tao solcrlo nao vi no alisno cscuro,
Conira Dcus ouiro cs'riio; ncn o ousado,
212
15 Quc dc Tclas caiu norio do nuro.

Scn nais dizcr fugira o condcnado.
Eis ralido ccniauro vi corrcndo
18 A griiar. ondc csia o cclcrado?"

Ncn icn Marcna dc rcicis Iorrcndo
Dando igual ao quc o dorso carrcgava
21 Tc ondc a Iunana forna csia-sc vcndo.

Na csadua, alaio da ccrviz ousava,
As asas csicndcndo, airocc drago,
24 Quc fogo a quanio cnconira arrcvcssava.

Caco" o Mcsirc diz quc a inanc csirago
Afciio do Avcniino sc arazia,
27 Sol as cnIas, dc sanguc cn fazcr lago.

Dos scus irnaos nao scguc a conanIia,
Por Iavcr dcrcdado, fraudulcnio,
30 Arncniio, quc roino ascia.

Tivcran fin scus crincs. golcs ccnio
Solrc clc dcsfccIou dc Alcidc a clava.
33 Aos dcz crdcra ja a vida o alcnio".

Foi-sc o ccniauro cnquanio assin falava.
Alaio cis ircs csriios cIcgando,
36 Nos quais ncnIun dc nos inda aicniava,

213
Qucn sois?" roncran suliio lradando.
A Narraao cniao suscndc o Cuia;
39 E so dclcs curanos, cscuiando.

NcnIun dcssa conanIa cu conIccia;
Mas cniao, cono s vczcs aconiccc,
42 Un, cIanando or ouiro, assin dizia.

Ondc c Cianfa, quc assin dcsaarccc?"
Dcdo nos lalios fiz ncssc noncnio
45 A Virglio sinal, or quc aicndcssc.

En crcr o quc cu coniar sc forcs lcnio,
Nao Ia dc scr, lciior, ara csiranIado;
48 Quasc o quc cu vi dcscrc ncu cnsancnio.

Quando cu dos ircs a visia cra cngolfado,
Solrc scis cs sc via una scrcnic
51 Conira un dclcs c o icn iodo cnlaado.

Alraan-lIc os do ncio rijancnic
O vcnirc; aos lraos aos dc cina rcndcn,
54 Anlas as faccs nordc-lIc furcnic.

Os dc laio nas coas ja sc csicndcn,
Inicrondo-sc a cauda, quc, sulindo
57 Por dciras, volias da quc os rins lIc rcndcn.

Hcra, dc arvorcs os ranos rccingindo.
Nao os cnlcia ianio, cono a fcra
214
60 AlIcios ncnlros ao scu coro unindo.

Fundiran-sc dcois, dc qucnic ccra
Con fciios; iravando as suas corcs,
63 Un ncn ouiro arccc o quc anics cra.

Cono cn acl, do fogo anic os ardorcs
Proccdc cscura cor; inda nao scndo
66 Ncgro, vao fcncccndo os scus allorcs.

Os dois, a naravilIa crcclcndo,
Criiavan-lIc. Ai! Agncl, quanio Ias nudado!
69 Un ja nao cs nas dois scr nao odcndo!"

Nuna calca as duas sc Iao iornado;
Confundidos csiavan dois scnllanics
72 Nun rosio, cn quc sc Iavian nisiurado.

Sao dois os lraos, quc cran quairo dc anics,
Foran coas c crnas, vcnirc c ciio
75 Mcnlros, quc nunca Iao iido scnclIanics.

Pcrdcu-sc assin iodo o rinciro asciio;
Scrcs dois c ncnIun ncssa figura
78 Sc via; c o noniro foi-sc a asso csirciio.

Quando o fcrvor canicular sc aura,
Cruza o lagario, cono o raio, a csirada,
81 E una nouia dciando, ouira rocura.

215
Tal ncnor scrc, lvida, inflanada.
Ncgrcjando, qual lago dc incnia,
84 Aos ouiros dois sc arroja acclcrada.

E na aric, or ondc sc alincnia
Princiro a vida nossa, un dos dois fcrc
87 E anic clc ionla cn qucda violcnia.

OlIa o fcrido, nas ncn voz rofcrc;
E solrc os cs inovcl loccjava,
90 Cono qucn sono rcnda ou fclrc oncrc.

Fiiava olIos na scrc, c csia o cncarava;
A cIaga dc un cu via, do ouiro a loca
93 Funcgar; c o scu funo sc cnconirava.

Enudca Lucano, quando ioca
En Salclo infcliz nais cn Nascdio.
96 Escuic. nor oricnio ora sc cvoca.

Dc Cadno c Arciusa calc Ovdio.
Sc fonic a csia, qucla fcz scrcnic,
99 Nao o invcjo. aqui Ia ior ccdio,

Nao convcricu dois scrcs frcnic a frcnic,
Tanio quc crnuiassc fornas duas
102 Sua roria naicria dc rccnic.

Dcsia soric concn-sc as arics suas.
A cauda scrc fcndc-sc cn forquilIa,
216
105 Ccrra o fcrido cn una as lanias nuas.

Tal risao coas, crnas cnvcncilIa
Quc cn lrcvc ncn vcsigio Ia dc juniura,
108 Sinal, ou nuna ou nouira, dc ariilIa.

Fcndida a cauda assunc cssa figura
Quc crdc o Ioncn; nuna c iao nacia
111 A clc, quanio nouiro fcz-sc dura.

Enirar os lraos nas ailas via;
Tanio csicndia os curios cs a fcra,
114 Quanio o ouiro os scus lraos cncolIia.

Os cs o drago circnos rciorccra,
Na aric, quc sc cscondc, sc nudando,
117 Quc cn duas no ncsquinIo sc fcndcra.

Enquanio o funo os dois ia vclando
Dc nova cor c a scrc o clo cnrcsia,
120 Quc cn iodo crdc o ccador ncfando,

Erguc-sc un, cai o ouiro c no cIao rcsia,
Os nios olIos scn iorccr, quc viran
123 Dos gcsios scus a convcrsao funcsia.

Ao quc cra cn c s fronics lIc suliran
Do rosio as solras. cada facc afciia
126 Una orclIa, dc duas, quc saran.

217
Quanio dc nais ficara cniao sc ajciia,
O nariz confornando-lIc na cara
129 E dc lalios lIc ornando a loca csirciia,

A lcia o quc jazia dilaiara;
Qual caranujo, quc as anicnas ccrra,
132 calca as orclIas rciirara.

A lngua unida c no falar nao crra
Pariiu-sc, cnquanio a do ouiro, forquilIada,
135 Uniu-sc; o funo dcsdc cniao sc cnccrra.

Essa alna, quc cn rciil cra nudada,
Pclo valc arrcncic sililando,
138 Falando, a ouira cscarra c a scguc irada.

Dcois, scu novo dorso lIc voliando,
Dissc icrccira sonlra. Corra o Duoso,
141 Cono cu, or csia scnda rasicjando".

Assin vi no aniro sciino csanioso
Muiuas iransfornacs. iania csiranIcza
144 Dcsculc o canio rudc c dcscuidoso.

Posio cnanar dos olIos a clarcza
E cnirar o assonlro no anino cu scniissc,
147 Nao fugiran con iania suiilcza,

Ncn iao rcsics quc cu lcn nao disccrnissc
Puccio Sciancaio, quc dos ircs soncnic
218
Fora o quc iransnudado sc nao vissc,

151 Dcu-ic o ouiro, Cavili, dor ungcnic.

14. Ncn o ousudo cic., Caancu, V. Inf. XIV. 25. Cuco,
ladrao, ao roular o rclanIo dc Hcrculcs, ara dcsisiar, uou
as ovclIas cla cauda. 43. Cunu dc Donut, ladrao
florcniino quc vcrcnos iransfornado cn scrcnic. 68. Agnc,
Agncllo DruncllcscIi, ladrao florcniino. 95. SuIco c Nuscdo,
crsonagcns dos Farsalias" dc Lucano quc, nordidos or
colras, nudan dc asccio. 97. Cudno c Actusu,
crsonagcns das Mcianorfoscs" dc Ovdio quc sc iransfornan
o rinciro cn scrcnic c o scgundo nuna fonic. 149. Pucco
Scuncuto, ladrao florcniino.
219


A! Agnc, quunto Ius nududo!
220

CANTO XXVI

CIcgundo os Poctus uo otuuo conutncnto, dstngucn
nntus cIunus, dcnto dus quus suo undos os nuus
conscIcos. Nunu cIunu Iutdu cstuo Doncdcs c Usscs.
Estc tno, u cddo dc Duntc, nuu u suu tnu nuucguuo,
nu quu cdcu u udu con os scus conunIcos.

FOLCA, o Florcna! A fana icns iao grandc,
Quc asas laics or icrra c nar, vaidosa!
3 Aic no infcrno o nonc icu sc candc!

Enirc os ladrcs, o cousa vcrgonIosa!
Princiais cinco acIci, quc cn ii nasccran.
6 Scras or Ionra ial, vangloriosa?

Sc os vcros sonIos or nanIa sc gcran,
En lrcvc Ias dc scniir o quc os dc Praio,
9 Quanio nais ouiros, or icu dano cscran.

Prcsio quc vcnIa, scra iardc o faio;
Sc o nal icn dc fcrir, fira arcssado.
12 Mais vclIo nc Ia dc scr nais gravc c ingraio.

Pariinos. do rocIcdo alcaniilado
Os dcgraus, cn quc Iavanos dcscido,
15 Solc o Mcsirc c or clc cu fui lcvado.
221

En nosso crno caninIo c dcsalrido
Prosscguinos or cnirc agras fraguras,
18 Pclas naos scndo o c favorccido.

Inda nalna caccrlan-sc anarguras,
Do quc Ici visio lcnlranas avivando;
21 E, quanio osso, o coraao nas uras

Vcrcdas da viriudc vou guiando,
Por quc o lcn, or lon asiro ou Dcus doado,
24 Eu rorio nao convcria cn nal ncfando.

O rusiico, no ouiciro rcclinado,
Na csiaao, cn quc o sol o nundo aclara,
27 Mais lIc nosirando o scu scnllanic anado,

Ja quando a nosca o succssor dcara,
Pririlanos nao vc iao nuncrosos
30 No valc, ondc vindina, ou ccifa ou ara,

Quando, no fosso oiiavo, os icncrosos
Fogos, quc avisio, dos quc, ao cino alado,
33 Fiio no fundo os olIos curiosos.

Cono aquclc quc dc ursos foi vingado,
Quando voou dc Elia o carro ardcnic,
36 Ao ccu or friscs gncos iransoriado,

Scguiu c'a visia o lunc, quc soncnic
222
Dos arcs na cicnsao aarccia,
39 Qual nuvcns sc clcvando vclozncnic;

Assin naquclc alisno sc agiiando
As flanas via; cn cada qual csiava
42 Una alna, cn scus fulgorcs sc oculiando.

Para vcr, la da onic, nc inclinava.
Sc anarado da rocIa cu nao siivcssc,
45 Tonlara ao fundo dcssa Iianic cava.

O Mcsirc, ao vcr quc a ncnic sc cnlcvccc,
En cada fogo" diz-nc un condcnado,
48 Cono cn Ialiio, cnvolio, ardc c adccc".

Sou, ic ouvindo" iornci ccriificado
Do quc cra, Ia ouco, cn nin sinlcs susciia.
51 Prcicndia inquirir, naravilIado,

Quc significa o fogo, quc cndirciia
A nos, c sc ariindo, iguala a ira,
54 Para inigos irnaos ouirora fciia".

Esiao la dcniro dcssa flana dira
Dincdcs c Ulisscs. cn casiigo
57 Socios sao, cono ouirora Iao sido cn ira.

La dcniro gcnc o crfido ininigo,
Invcnior do cavalo, quc foi oria,
60 Por ondc a Fona vcio o incio aniigo;
223

CIora-sc a fraudc, quc Dcidania noria,
Ainda crolra a Aquilcs, rcsscniida;
63 Pclo Paladio a cna sc suoria".

Sc lalarcda, o Mcsirc, c crniiida
A fala" cu dissc ic sulico c rogo
66 Con insiancia, nil vczcs rcciida,

Aguardar nc conccdas cssc fogo,
Quc, liariido ara nos caninIa.
69 Vcs ncu anclo. aI! da-lIc o dcsafogo!"

Mcrccc ioda a conlaccncia ninIa
Tcu rogo. cu dc lon grado o aicndo c acciio.
72 Mas cala-ic; quc Ias dc scr conicnic asinIa.

Falar nc dcia; sci qual icu concciio,
Talvcz quc dcsscs Crcgos na alna csquiva
75 Produza o icu dizcr ingraio cfciio".

Pronqua csiando a nos a flana viva,
E, asado ao Mcsirc, arcccndo o cnscjo,
78 Ncsia linguagcn dissc crsuasiva.

vos, quc ncssc fogo cu junios vcjo,
Sc or scrvios ncus, quando vivia,
81 Fcvclci dc arazcr-vos o dcscjo,

Nos sonoros vcrsos quc cscrcvia,
224
Dcicndc-vos. lcncvolo un nos diga
84 Ondc viu fcncccr o circno dia".

A aric sucrior da flana aniiga
A ircnular conca nurnurando,
87 Cono a quc o vcnio lIc assorando insiiga.

E a un lado c a ouiro o cino ncncando,
Cono sc lngua fora, quc falassc,
90 Esias vozcs rofcrc, c diz-nos. Quando

Dc Circc a cncanios nc csquivci fugacc,
En quc un ano assci junio a Cacia,
93 Anics quc assin Encias a cIanassc,

A saudadc do filIo, a nui dilcia
VclIicc dc ncu ai, dc alia consoric
96 Sanio anor, cn quc ardia scnrc inquicia,

Nao doninaran cssc anclo foric
Quc nc inulsava a scr do nundo cscrio,
99 Das nanIas das nacs, da Iunana soric.

Lancci-nc s vagas do alio nar alcrio;
Solrc un so lcnIo nc scguiu conanIa
102 Dc oucos, nas dc afouio ciio c ccrio.

As ondas crlusirando, Ici visio a EsanIa,
Marrocos, logo a nsula dos Sardos
105 E as ouiras quc o ccrulco cgo lanIa.
225

Ja da vclIicc nos scniidos iardos,
Alfin cIcganos ao fanoso csirciio,
108 Ondc Alcidcs aos nauias s rcsguardos,

Quc dcvcn rcsciiar or scu rovciio.
Dcici Scia, quc jaz ao csqucrdo lado,
111 E ScvilIa, quc ao lado csia dirciio.

Pcrigos nil vcnccndo c avcsso fado"
LIcs dissc irnaos, cIcgasics ao Poncnic!
114 Da cisicncia csic rcsio, ja ninguado,

Fazao nao scja, quc vos iolIa a ncnic
Dc alcn do sol, icniar nolrc avcniura,
117 E o nundo vcr, quc jaz orfao dc gcnic.

Da vossa raa rcflcii na aliura!
Vivcr quais lruios vcda-o vossa origcn!
120 Dc gloria vos inclc anliao ura!

Con ianio csforo os aninos sc crigcn,
Falar nc ouvindo assin, quc ir or dianic
123 Dc cniusiasno sfrcgos, cigcn.

Ja, con oa ao Nasccnic flancjanic,
Asas os rcnos sao na cnrcsa ousada,
126 E o lcnIo scnrc csqucrda voga avanic.

Ja do ouiro olo a noiic lcvaniada,
226
Via os asiros lrilIar. o nosso, cnianio,
129 Na lancic incrgia-sc salgada.

Cinco vczcs a luz do cicrco nanio
A lua difundira c aos ninguara,
132 Dcois quc arrosio do occano o csanio,

Quando incnsa nonianIa sc dcara.
Envolia cn ccrraao, longc aarccc;
135 Na aliivcza ouira igual nunca avisiara.

O razcr nosso cn ranio sc csvaccc.
Da nova icrra cis suliio irroncndo
138 Conira o lcnIo un iufao ncdonIo crcscc.

Vczcs ircs cn voragcns o iorccndo,
A quaria a oa lcvaniou-lIc ao alio,
E a roa, ao qucrcr dc ouircn, foi dcsccndo".

142 Ccrrou-sc o cgo solrc nos dc salio.

8. Puto, cqucna cidadc crio dc Florcna. 56. Doncdcs c
Usscs, Icrois grcgos quc conlaicran junios no asscdio dc
Troia. 58-63. O Pocia lcnlra ircs faanIas asiuciosas dc
Ulisscs. o cavalo dc nadcira ara cnganar os iroianos; a
dcscolcria dc Aquilcs disfarado cn nulIcr cnirc os
conanIciros dc Dcidania; c o roulo dc una csiaiua dc Palas
quc iornava Troia incugnavcl. 92. Guctu, Encias ao fundar
a cidadc dc Cacia dcu-lIc o nonc dc sua nuiriz. 107.
Funoso cstcto, Cilraliar, cujos nonics (as colunas dc
227
Hcrculcs} cran considcrados cono aviso ara quc nao sc
assassc alcn.
228


uu nunucns sc ccuundo...
229

CANTO XXVII

Outo dunudo, cntu u uu con Duntc. E Gudo dc Montccto, o
quu cdc notcus du HonunIu suu tcu nutu. Contu, dcos,
quc o condcnudo o cuusu dc un nuu conscIo quc, udo nu
cuu uIsouuo, dcu uo uu Honuco VIII.

A FLAMA ja sc crguia c csiava quicia,
Nao nais falando, c ja sc rciirava
3 Con crnissao do ncu gcniil Pocia,

Quando ouira, quc dc crio caninIava,
Pclos confusos sons, quc dcsrcndia,
6 OlIar nos fcz scu cino, quc oscilava.

Cono o sculo iouro, quc nugia
A vcz rincira, o ranio rcssoando
9 Do invcnior, quc scu rcnio rccclia;

Dcrrava cla voz do niscrando,
Na lrnzca forna, cn dor ianio ungcnic,
12 Quc arccia vivo csiar cnando.

Assin sc convcriia o son langcnic
Dc flana no runor, lIc falcccndo
15 CaninIo, cn quc irroncssc roniancnic.

230
Mais sc calar clo aicc cn odcndo
Dar-lIc inulso or icr ja conscguido
18 Dcssc ncsquinIo a lngua, sc novcndo,

Tu, a qucn nc dirijo" Icnos ouvido
Quc, inda Ia ouco, dizias cn lonlardo.
21 Podcs ir, icns assaz ja rcsondido.

Posio cn cIcgar un ianio cu fossc iardo,
Dc ouvir-nc nao dcsraza-ic a dcnora;
24 Dcn vcs, nc nao dcsraz. cnianio cu ardo.

Sc a csic alisno icnclroso agora
Tonlas saudoso dcssa docc icrra
27 Laiina, ondc Ici ccado ianio ouirora,

Sc os FonanIois icn az, dizc-nc, sc gucrra,
Pois cu fui la dos nonics, cnirc Urlino
30 E cssa, origcn do Tilrc, aliiva scrra".

Para cscuiar aicnio a fronic inclino.
Eis, iocando-nc a un lado, diz ncu Cuia.
33 Podcs ora falar, quc csic c Laiino".

Eu, quc ja rcsics a rcsosia Iavia,
Tornci ao ccador inconiincnic.
36 Alna, quc o fogo assin vcsic c crucia,

Tua FonanIa cn gucrra crnancnic
Scnrc c no coraao dos scus iiranos.
231
39 Porcn ncnIuna agora icn aicnic.

Hojc c Favcna o quc cra, Ia longos anos,
Dc Polcnia a aguia foric ali sc aninIa;
42 Con largas asas colrc Ccrvia os lanos.

A icrra, quc no iardo asscdio iinIa
Pclo sanguc franccs sido inundada
45 Sol vcrdc lcao, sofrc ncsquinIa.

Dos Masiins dc VcrrucIio a suljugada
Ccnic os dcnics crucis inda scniia.
48 Moric a Moniagna dcran dcsaicdada.

En Lanonc, cn Sanicrno inda rcgia
Do alvo ninIo o lcao, sc convcricndo
51 Dc un ra ouiro ariido cada dia.

A cidadc quc o Savio lanIa, scndo
Enirc o laino c a nonianIa, cn lilcrdadc
54 Ou vivc ou sol o jugo vai sofrcndo.

Ora nos diz qucn fosic na vcrdadc;
Condcsccndcnic sc, cono Icnos sido.
57 No nundo Iaja o icu nonc longa idadc".

O fogo runorcja c conovido
Dc un lado a ouiro a onia aguda agiia;
60 Dcois cniic a voz ncsic scniido.

232
Sc csia rcsosia ninIa fossc diia
A qucn do nundo luz daqui voliassc,
63 Qucda ficara a ninIa lngua afliia.

Mas cono c ccrio quc janais iornassc
Qucn no infcrno caiu, sc nao nc cngano,
66 Dc falar nao Ici ncdo, quc cnlaracc,

Honcn dc arnas, dcois fui Franciscano,
Crcndo clo cordao scr cncndado;
69 Por crc-lo ccrio, nc csquivara ao dano,

Sc o Paa (iodo o nal scja-lIc dado!}
Nao nc volvcssc riniiiva csirada.
72 Cono c or quc ic fiquc dcclarado.

Enquanio a Iunana forna cra Ialiiada
Por nin, nao rovci scr lcao or fciios,
75 Mas raosa, or asiucia alalizada.

Esiraicgia suiil, ardis crfciios
Tanios soulc, quc os anliios da icrra
78 Eran fana dc ncu nonc csirciios.

Da cisicncia na quadra, cn quc nuiio crra
Qucn, dc surgir no orio cscranado,
81 Ncn colIc os calos ncn as vclas fcrra,

Odici quanio Iouvcra nais anado
E IunilIci-nc confcsso c arrccndido...
233
84 E o crdao, ai dc nin! fora alcanado...

Dos novos Fariscus Prncic infido,
En Lairao gucrra crua dcclara.
87 Nao conira Mouro, ncn Judcu dcscrido,

Conira crisiaos as iras aicara;
NcnIun iraidor conira Acrc conlaicra
90 Ou do Soldao na icrra iraficara.

Sacras ordcns cn si nao considcra,
Ncn cargo ccclso, cn nin o da Iunildadc
93 Cordao, quc os cniicnics scus naccra.

Cono foi dc Siraii solcdadc
Consianiino a Silvcsirc cdir cura
96 Da lcra. assin ianlcn cnfcrnidadc

Dc scu fclril orgulIo csic rocura
Fcncdio cn ncu consclIo. Escruuloso
99 Calci-nc. dc clrio vi nclc a loucura.

Fala insisiiu nao scjas icncroso!
Alsolio cs dcsdc ja, sc Palcsirino
102 A vcnccr nc cnsinarcs ardiloso.

Eu alro c fccIo o ccu. odcr divino
As duas cIavcs icn, a quc Ia ncgado
105 O ncu anicccssor rco condi'no.

234
Ja dcsias razcs gravcs alalado,
Pior ariido no silcncio vcndo,
108 LIc iornci. Padrc Sanio, sc o ccado,

En quc ora vou cair, sias-nc alsolvcndo,
Daras ao solio icu gloria c conforio
111 Proncicndo dcnais, ouco fazcndo.

Francisco nc acudiu, quando fui norio;
Mas clanou anjo ncgro arcssurado.
114 Nao no ioncs; assin nc causas iorio!

Lugar foi-lIc cnirc os ncus assinalado.
Dcs quc Ia dado o consclIo fcncniido,
117 Ficou clos calclos agarrado.

Pcrdao so icn qucn gcnc arrccndido;
Pccado cniicncia nao sc ananIa,
120 Nao odc aquclc andar a csia unido.

Ai! qual foi ncu avor, quando, con sanIa
Enolgando-nc, dissc. Crcsic acaso
123 Quc nc falia dc logico aric c nanIa?

A Minos nc arrasiou, quc scn nais razo,
Da cauda cn volias oiio o dorso cnrcda,
126 Faivoso nordc-a c diz. ncsic caso

Quc aos naus risao sc da na lalarcda.
Assin ondc nc vcs, fiquci crdido,
235
129 Vou cIorando, cn iais vcsics, ninIa qucda".

Tcndo, ois, dcsia soric concludo,
Aqucla flana sc ariiu gcncndo
132 E agiiando o scu voriicc csiorcido.

Eu c Virglio, cniao, scguido Iavcndo
Pclo rocIcdo, ao arco nos sulinos,
Quc o nono fosso colrc, ondc sofrcndo

136 Os quc cizania scncaran vinos.

7. Scuo touo, o iouro dc lronzc dc quc Falaridcs, iirano dc
Agrigcnio, sc scrvia ara qucinar os scus ininigos. 29. Fu u
dos nontcs ctc., Cuido dc Monicfcliro, quc, dcois dc valoroso
gucrrciro, fcz-sc franciscano. 41. Dc Pocntu u uguu otc cic.,
a fanlia dc Polcnia, quc iinIa una aguia or cnllcna,
doninou Favcna c Ccrvia. 46. Mustnos dc VcucIo,
Malaicsia c Malaicsiino dc VcrrucIio, scnIorcs dc Fnini.
48. Montugnu, risionciro guclfo quc Malaicsiino nandou
naiar. 49 Lunonc c Suntcno, as cidadcs dc Facnza c Inola.
52. A cdudc cic. Ccscna. 70. O uu, Donifacio VIII. 86.
En Lutuo cic., os Coloncnscs noravan crio da igrcja dc S.
Joao cn Lairao. 89. Contu Acc, quc os Sarraccnos ionaran
aos crisiaos cn 1291. 94. Cono o dc Sut cic., confornc
una lcnda Consianiino foi curado da lcra or Sao Silvcsirc,
quc norava nuna gruia do nonic Siraii. 102. Pucstnu,
ondc os Coloncnscs sc iinIan rciirado. 105. O ncu
untcccsso, Cclcsiino V.

236

CANTO XXVIII

No nono conutncnto os Poctus cncontun os scncudocs dc
csnus c cscunduos cus c cgosos. Duntc uc Muonc, quc o
cncucgu dc unu cnIuxudu uu o Iccgc c Docno; uu
tunIcn con outos dunudos.

DIZEF o sanguc c as cIagas csaniosas,
Quc cu vi ncsic lugar, qucn odcria,
3 En livrc rosa c cn vczcs nuncrosas?

NcnIuna lngua, ccrio, lasiaria;
Fraca a alavra, inalil nossa ncnic
6 Para Iorror ianio conrccndcr scria.

Quando junia csiivcssc ioda gcnic,
Quc la da Aulia na infclicc icrra,
9 Pcrdcra o sanguc scu na luia ingcnic

Dos ronanos or naos; c cn crua gucrra
A quc ianios dc ancis dciou vcncida,
12 Cono rcfcrc Lvio, quc nao crra;

E a quc fora or golcs alaiida,
Quando a Folcrio Cuiscardo rcsisiia;
15 E a quc icn sua ossada inda csargida

237
Dc Cccran no cano, ondc iraa
Cada AulIcs; c quc no Tagliacozzo
18 O VclIo Alard scn conlaicr vcncia.

Das fcridas o asccio lasiinoso
Nao fora, qual no fosso nono inundo
21 Arcscniava o lando crininoso.

Qual ioncl, quc aduclas crdc ao fundo,
Esiava un ccador, quc roio cu via
24 Das fauccs ao lugar quc c ncnos nundo.

As cniranIas cndian-lIc; irazia
Paicnics os ulncs c o saco fcio,
27 Ondc o alincnio dc fciao varia.

A conicnla-lo csiava dc Iorror cIcio,
Eis nc cncara c nc diz, alrindo o ciio.
30 Vc cono cu icnIo laccrado o scio!

Mafona sou, quasc cdaos fciio;
Anicccdc-nc Ali, quc sc lancnia.
33 Do ncnio icsia o rosio lIc c dcsfciio.

Todos, quc a dor aqui ianio aiorncnia,
Dc cscandalos, dc cisnas invcniorcs,
36 Pcndidos icn, qual vcs, cna crucnia.

Dcnnio dcio airas quc os ccadorcs
Aos fios assa dc crucl csada.
238
39 Da nuliidao ncnIun aos scus furorcs

No giro cscaa da afroniosa csirada.
Ccrrar-sc cn iodo cada golc Iorrcndo
42 Anics quc iornc a olIar-lIc a facc irada.

Mas qucn cs, quc, na rocIa ic dcicndo,
Esias dcssa aric a dilaiar a cna,
45 Quc Minos ic alicou, icus crincs vcndo?"

Nao c norio; scnicna o nao condcna"
Torna o Mcsirc nao vcn or scu casiigo,
48 Mas, ara icr ccricncia lcna.

Dcsccndo ao nais rofundo vai conigo,
Quc norio sou, dos crculos icnidos.
51 Tao ccrio c cono falo ora coniigo".

Ouvindo nais dc ccnio dos unidos,
Dc csanio a nc cncarar sc dcnoraran,
54 Dos scus rorios iorncnios csquccidos.

A Frci Dolcino diz, ois nao findaran
Tcus dias c Ias dc ao sol iornar cn lrcvc,
57 Sc dcscjos dc vcr-nc o nao ionaran,

Quc sc acrccla; ois, ccrcando-o, a ncvc
Dara iriunfo gcnic dc Novara,
60 A qucn vcncc-lo assin Ia dc scr lcvc".

239
Para ariir un c Mafona alara
Ao icno, cn quc alavras iais dizia.
63 Daiou-o c foi-sc, acnas rcnaiara.

Dc gucla golcada ouiro acorria;
Tc as cclIas nariz icndo iruncado,
66 Una orclIa soncnic ossua.

Cono os nais, conicnlando-nc asnado,
Aos nais sc anicciou c, cscancarando
69 O canal, quc dc sanguc cra inundado,

iu" falou-nc quc nao sias cnando,
Quc ouirora Ici visio cn rcgiao laiina,
72 Sc cu nao crro, aarcncias acciiando,

Fccorda-ic dc Picr dc Mcdicina
Sc iornar-ic for dado ao lclo lano,
75 Quc dc Vcrccllo a Marcalo sc inclina.

E aos dois nolrcs varcs dizc dc Fano,
Misscr Angiolcllo c Misscr Cuido,
78 Sc o fuiuro anicvcndo, cu nao nc cngano,

Quc do laicl, quc os Iaja conduzido,
Dc Caiolica ao c, ao nar lanados
81 Scrao or ordcn dc un iirano infido.

Por Crcgos, or iraias crcirados,
Enirc CIirc c Maiorca ao infanc fciio
240
84 Nao viu Nciuno crincs igualados.

O iraidor, quc dc un olIo icn dcfciio,
Dcssa icrra orcssor, quc un conanIciro
87 Mcu iivcra cn nao vc-la nor rovciio,

Irao a scu conviic razcniciro
Para acordo; nas voios dc Foscara
90 Nao fara or icncr vcnio oniciro".

Fcvcla-nc" iornci-lIc c nc dcclara,
Dcssc favor, quc dcrccasic, cn iroca,
93 Qucn dc vcr cssa icrra sc csara".

As naos dc un ccador alando loca,
Escancarou-a c dissc-nc griiando.
96 csic; a voz, orcn, sc lIc sufoca.

Eulado, clc foi qucn, dissiando
Hcsiiacs dc Ccsar, lIc afirnava
99 Quc a ocasiao crdia dcnorando".

OI! quao avido Curio sc nosirava,
Tcndo coriada a lngua na gargania,
102 Quc ouirora iania audacia aconsclIava!

Dos dcccados lraos alcvania
Ouiro os coios ao ar caliginoso.
105 DanIa-lIc o sanguc a facc, quc nc csania.

241
Criiou. Mcnora Mosca dcsdiioso!
Fui qucn dissc. O scu fin icn cousa fciia!
108 Faial diio, Toscana, ai! lcn danoso!"

E iua raa, quc noric foi sujciia!"
AialIci. Solrc a dor, dor sc accndcndo
111 En dcscs'rana sc ariiu dcsfciia.

Aqucla nuliidao siava aicndcndo,
Cousa assonlrosa cis vcjo, quc inda Icsiio
114 En narrar, rovas ouiras cu nao icndo.

Da conscicncia ja nc alcnia o griio,
Socia ficl, quc o Ioncn iorna foric,
117 Sol o arncs da vcrdadc, scnrc invicio.

Eu via, c cuido vcr na ncsna soric
Aroinquar-sc un coro scn calca,
120 Por cnirc os ouiros da infcliz cooric,

CaninIa, alando-a cla cona cscssa,
Da nao cndcnic a nodo dc lanicrna.
123 Ccncndo, os olIos scus nos cndcrca.

Scrvia clc a si rorio dc luzcrna,
Eran duas cn un, cra un cn duas.
126 Cono scr odc, salc o quc govcrna.

CIcgado ao c da onic, das naos suas
Un ao alio a calca lcvaniava
242
129 Para lIc ouvirnos as alavras cruas.

Vc ncu duro casiigo!" assin falava
Tu, quc os norios visiias, scndo cn vida.
132 Ouiro ja visic igual ao quc nc agrava?

Eu sou faz ninIa Iisioria conIccida,
Voliando luz Dcriran dc Dorn, quc Ia dado
135 Ao jovcn Fci consulia, cn nal iccida.

Pai c filIo ininigos Ici iornado.
As iras dc Alsalao nais nao novcra.
138 Conira Davi Aquiiofcl nalvado.

Laos iais cono cu, crfido, roncra,
Mcu ccrclro assin lcvo dcsunido
Dcssc rincio, quc no coro incra.

142 Por lci sou, ois, dc ialiao unido".

14. HoIcto Guscudo, conlaicndo conira os Sarraccnos,
conquisiou o rcino dc Naolcs. 15. Dc Cccun, ondc
Manfrcdo foi dcrroiado or Carlos d'Anjou. 17. Tugucozzo,
ondc norrcu Corradino. 31. Muonu, Maonc, fundador do
Islanisno. 32. A, arcnic dc Maonc. 55. Fc Ducno,
cisnaiico, cricnccnic sciia dos Irnaos Aosiolicos. 73.
Pc dc Mcdcnu, or dinIciro foncniou a discordia cnirc os
scnIorcs da FonanIa. 76-90. E uos dos cic., Picr dc
Mcdicina rcdiz a noric violcnia dc Mcsscr Cuido dcl Casscro c
dc Mcsscr Angiolcllo dc Carignano. 106. Moscu dci Lanlcrii,
induziu naiana dc Duondclnonic dci Duondclnonii, dando
inicio luia cn Florcna cnirc guclfos c gilclinos. 134.
243
Hctun dc Hon, ocia c gucrrciro franccs, infilirou a discordia
cnirc o rci Hcnriquc II da Inglaicrra c scu filIo. 137-38. As
us dc AIsuuo, Arquiiofcl induziu Alsalao a rclclar-sc conira o
scu ai, o rci Davi.
244


Muonu sou, quusc cduos cto...
245


Hctun dc Hon
246

CANTO XXIX

CIcgundo uo dccno conutncnto, os Poctus ouucn os
uncntuocs dos usuos, quc u suo undos con ccus
ctdus c cncndudcs nuuscuntcs. En nco ugu cstuo os
uqunstus, cntc os quus Gono c CuoccIo.

MEUS olIos ianio inclriado Iavian
A iurla cnornc c o scu crucl iorncnio,
3 Quc alvio cn ranio rocurar qucrian.

Por quc assin" diz Virglio csias aicnio?
Por quc a visia dos irisics nuiilados
6 Prcndc-ic ainda o duro sofrincnio?

Tal nao fizcsic cn aniros ja assados.
Esiao, sc os rcscnIar c icnao iua,
9 Por nilIas vinic c duas dcrranados.

Ja sol os nossos cs cvolvc a lua;
-nos cscasso o icno conccdido.
12 O quc ainda Ias dc vcr dcicna cclua".

Talvcz sc Iouvcras" iorno conscguido
Vcr o noiivo, or quc cu ianio olIava,
15 Mais dcnora iivcsscs crniiido".

247
Ja sc ariia; c cu logo caninIava,
Enquanio assin falava-lIc cn rcsosia,
18 Acrcsccniando. La, naqucla cava,

Ondc a visia cuidosa csiava osia,
Da siirc ninIa un sriio caria
21 Por cula, a quc nor cna csia disosia".

Nao ic confranjas nais" rcsondc o Cuia
Nos nalcs, quc adccc, cogiiando.
24 Dc a cuida; csiar ncssc aniro ncrccia.

Ao c da onic o vi, quc, ic indicando,
O dcdo alava cn coninanic gcsio.
27 Ccri dcl Dcllo csiavan-no cIanando.

Eras alsorio no scnllanic ncsio
Daquclc quc scnIor foi dc Aliaforic.
30 Quando aicniasic, sc auscniara rcsio".

Mcsirc" cu dissc a violcnia noric
Quc ainda nao unia jusia vingana
33 Dc qucn naqucla afronia cra consoric,

Dcu causa a usar, ao vcr-nc, cssa csquivana
Talvcz c ao scu silcncio. assin cnsando
36 Maior icdadc do scu nal nc alcana".

Ao rocIcdo cIcganos raiicando,
Dondc ouiro vai divisa-sc. o scu fundo
248
39 Todo sc vira, a luz nao lIc faliando.

Sulidos do final clausiro rofundo
Dc Malclolgc onic, ondc os convcrsos
42 Ja disiinguia do rccinio inundo.

Lancnios c ais fcriran-nc divcrsos;
Dc nagua iania o ciio asscicaran,
45 Quc os ouvidos iaci aos sons advcrsos.

Tao cnciranic dor dcnunciaran,
Cono sc da Marcna c da SardcnIa
48 Enfcrnos no vcrao sc incororaran.

Dc ouiros iurla, quc rcncdio vcnIa
Nos Iosiiais luscar dc ValdicIiana.
51 Odor surdia, igual ao quc ja icnIa

Corruio coro, c sc gangrcna o dana.
Daiando scsira aic a riva circna
54 Mais clarancnic da cavcrna insana

Eniao vinos o fundo, ondc a Surcna
Infalvcl Jusiia, a raa nia
57 Dos falsarios cn cna infinda rcna.

Dc Egina quando o ovo adoccia,
E o ar naligno aos aninais a noric
60 Trazcndo, os rorios vcrncs ciinguia,

249
Dcscria scndo a icrra dc ial soric
Quc s fornigas (ocias o afirnavan}
63 Dcvcu a aniiga gcnic o alcnio foric.

Ccnas iais nais irisicza nao causavan
Do quc alnas vcr, quc cssa risao sonlria
66 En runas varias languidas juncavan.

Qual solrc a csalda dc ouiro sc csicndia,
Qual solrc o vcnirc scu, qual sc arrasiando
69 Na dolorosa csirada sc csiorcia.

Silcnics, asso a asso caninIando,
Vcnos, ouvinos nscros rosirados,
72 En vao ara sc crgucrcn sc csforando.

Scniados dois, un no ouiro rccosiados,
Quais ioriciras quc junias sc aqucccsscn,
75 Vi do alio aos cs dc usiulas nancIados

Os criados, quc os anos scus arcsscn,
Ou quc csicjan vclando dc nau grado
78 Alnofaa nao vi quc assin novcsscn,

Cono cada un sc agiia acclcrado,
Con inlacavcis unIas sc nordcndo,
81 Dc raivoso rurido aiorncniado.

Ian da clc as crosias alaicndo,
Cono a faca do sargo arranca a cscana
250
84 Ou dc cic, na casca nais Iorrcndo.

iu" conira un dos dois Virglio cclana,
Quc os dcdos icus convcrics cn icnazcs
87 Por dcsnalIar do coro a circna irana,

Diz-nc sc cnirc csias alnas coniunazcs
Eisic algun Laiino; cicrnancnic
90 Scjan-ic as unIas dc scrvir caazcs!"

Laiinos sonos" iorna diligcnic
Un dos dois adcccnics lacrinoso,
93 Mas iu qucn cs? En dcclarar conscnic".

Eu sou quc" diz Virglio ao dcsdiioso
Dc crc'lo cn crc'lo csic Ioncn vivo guia
96 Por lIc nosirar o alisno avoroso".

Ja ccssa o nuiuo arrino, quc os unia.
A nin volvcu-sc cada qual ircncndo;
99 Turla iniiou-os, quc cn rcdor ouvia.

Accrcou-sc-nc o Cuia assin dizcndo.
Quanio quiscrcs iu agora dizc".
102 Eu logo conccci lIc olcdcccndo.

Nunca a ncnoria vossa finalizc!
Na rincira nansao da Iunana raa!
105 Mas or sois nuncrosos sc alalizc!

251
Qucn sois? E dondc? Dc o dizcr a graa
Fazci. a vossa cna, inunda c ccrio,
108 Dc rcsondcr-nos cjo vos nao faa.

Dc Arczzo fui" dissc un dc Sicna Allcrio
Moric nc dcu nas cIanas, iruculcnio,
111 Por fciio a quc nao fora o infcrno alcrio.

Disscra, cn graccjar so ondo o inicnio.
Alar-nc aos arcs osso vclozncnic".
114 Essa aric, or icr curio o cnicndincnio,

Houvc clc dc salcr dcscjo ardcnic.
Cono o nao fiz un Dcdalo, fogucira
117 Mandou-nc qucn scu ai foi ccriancnic.

Mas das cavas ca na dcrradcira
Por scnicna dc Minos rigorosa.
120 Foi ncu crinc a alquinia iraiocira".

E ao Vaic cu dissc. Nunca iao vaidosa
Ccnic, dc algucn vcr cono a dc Sicna?
123 Ncn a dc Frana Ia sido iao scsirosa!"

O scgundo lcroso cniao nc accna
Dizcndo. Salvo Siricca, Ioncn ouado,
126 Quc iodo o cccsso cn dcsrcndcr condcna!

Salvo Nicolo, aquclc quc invcniado
Do cravo iinIa a rica cscciaria,
252
129 O scu uso dciando cnraizado!

Salvo Caccia dc Ascian c a conanIia,
Con qucn vinIas c losqucs cslanjava
132 E o Allagliaio as cIanas csgrinia!

Para quc sailas qucn dcsia aric agrava
Conira os dc Sicna o icu scvcro asscrio,
135 No ncu irisic scnllanic os olIos crava.

Dc quc ora vcs CaoccIio ja csias ccrio,
Quc alquinisia, os nciais falsificara,
Salcs cono cu, sc cn rccordar accrio,

139 Naiura, Ialil lugio, arrcncdara".

27. Gc dc Hco, rino do ai dc Danic, norio a iraiao or
un da fanlia SacIciii. 58. Egnu cic. Scgundo Ovdio, Egina,
dcsovoada or csiilcncia, foi rcovoada clas fornigas quc sc
iransfornaran cn Ioncns. 109. Dc Aczzo cic., Criffolino dc
Arczzo, alquinisia, quc foi nandado qucinar or Allcrio dc
Sicna. 125-32. Suuo cic., or ironia Stcu, Nco
SunIcnc, Cucco dc Ascuno c Hutooncu dc FocuccIc,
alcunIado o AIIuguto foran iodos dc Sicna c conIccidos
cono dissiadorcs dc dinIciro. 136. CuoccIo dc Sicna,
alquinisia quc foi qucinado vivo.
253


Poquc ussn cstus utcnto
254

CANTO XXX

No dccno conutncnto suo undos outus cscccs dc
usuos. Os uscudocs dc nocdus, tonudos Idcos, suo
constuntcncntc utoncntudos o uosu scdc; cntc ccs cstu
ncstc Aduo dc Hcscu, o quu nuu quc, u nstguuo dos
condcs Gud, uscou o on dc Focnu. Os quc uuun
usuncntc suo cscgudos o cIc udcntssnu. O cunto
tcnnu con unu utccuuo cntc ncstc Aduo c o gcgo Snon.
Vgo cccndc Duntc os cstc uu, cscutundo us nus
quc os dos tocun cntc s.

QUANDO Juno, dc Scnclc ciosa,
Conira o sanguc iclano sc inflanava,
3 Cono o rovou or vczcs inicdosa,

Tania insania Aiananic criurlava,
Quc a csosa ao vcr, ao colo scu irazcndo
6 Os filIos dois, quc a clc cncaninIava,

Criiou. Fcdcs icndanos! Ja siou vcndo
Lcoa c lczinIos da cnlosacada!"
9 Dissc c, raivoso, os lraos csicndcndo

Dc un, Lcarco, iravava c dc ancada
Fodou-o c o crcuiiu cn cncdia.
12 Ao nar lanou-sc a nac con ouiro alraada

255
Quando a foriuna a cinzas rcduzia
A ujana dc Troia, cn iudo aliiva,
15 E con scu rcino o norio rci jazia,

Hccula irisic, nscra, caiiva,
Dcois dc noria Policna vira,
18 Do Polidoro scu cn laga csquiva,

Suliio quando o coro dcscolrira
Uivou qual cao, dc angusiia ossuda.
21 Tanio a ungcnic dor nalna a fcrira!

Mas cn Tclas ou Troia dcsiruda
Honcns ou fcras nunca rcvclaran
24 Faiva, cn ianios circnos dcsncdida,

Cono alnas duas lvidas, quc cniraran
Nuas corrcndo, os dcnics anosirando,
27 Quais ccrdos, quc ocilga sc csquivaran.

Una alcanou CaoccIio c, lIc cravando
No colo as rcsas, ralida, arrasiava
30 Solrc o vcnirc na rocIa o niscrando.

Mas o dc Arczzo, quc ircncndo csiava
Cianni ScIiccIi" dissc cssc raivoso.
33 Dc ouiros a cna o scu furor agrava!"

Possas livrar-ic do ouiro cs'riio iroso!"
Falci Sc nao ic causa assin fadiga,
256
36 Diz qucn scja, anics dc ir-sc o furioso".

Aquclc c" rcsondcu una alna aniiga;
Mirra infanc, quc aiao inia
39 Insiigou scr do ai a sua aniga.

Para o scu crinc consunar fingia
Dc ouira cssoa as fornas c o scnllanic.
42 Igual ardil usara ScIiccIi un dia.

Para cn rcnio alcanar cgua farfanic.
Conirafcz Duoso norio c ao icsiancnio
45 Falso a norna lcgal dcu, quc c rcsianic".

Aos dois raivosos csiivcra aicnio
Aic quc dc anic os olIos sc aariaran;
48 Dc ouiros volvi-nc ao cru adccincnio.

Nun do alaudc as fornas sc noiaran
Sc as crnas lIc iivcsscn ccrccado
51 Na aric, cn quc do ironco sc scaran.

Da gravc Iidroisia nolcsiado,
Quc ianio o Iunor vicia c ianio ofcndc,
54 Quc o rosio csirciia c faz o vcnirc incIado,

A loca icr ccrrada cn vao rcicndc,
Qual Iciico dc scdc rcsscquido.
57 A qucn un lalio sc ala c o ouiro cndc.

257
vos, quc ao ncgro alisno Iavcis dcscido
(Nao sci or quc razao} dc cna iscnios,
60 OlIai" dissc rcsiando aicnio ouvido,

Dc ncsirc Adan niscria c sofrincnios
Tivc alasiana; agora, ai! dcscjando
63 Dc agua una goia, asso nil iorncnios,

Dos rilciros, quc ao Arno, nurnurando
Do Cascniino la na vcrdc cncosia
66 Sc vao, or nolcs alvcos inclinando,

Na ncnic a inagcn scnrc icnIo osia.
Nao cn vao. nais nc scca c nc fusiiga
69 Quc o nal, dc quc csia facc c dcsconosia.

Qucr Jusiia, quc ausicra nc casiiga,
Quc o icairo, ondc Ici crincs conciido,
72 Mais nc accndcndo anclos, nc crsiga.

La dcnora Foncna, ondc Ici fingido
En falso cunIo a inagcn do Daiisia;
75 Assin ncu coro o fogo Ia consunido.

Sc a sonlra acIassc aqui, sc aqui ja cisia,
Dc Cuido ou dc Alcandrc ou scu gcrnano!
78 Fonic-Dranda csqucccra anic cssa visia.

Mas un ja vcio, sc induzir-nc a cngano
Os raivosos, quc giran, nao quiscran.
258
81 Quc inoria? Para andar cn vao nc afano.

Sc os ncus cs iransoriar-nc inda udcran,
Dc un scc'lo ao calo, csao dc una linIa,
84 Ja osios a caninIo sc novcran,

A fin dc o vcr na nuliidao ncsquinIa
Do val, quc nilIas onzc cn iorno anlia,
87 Con largura, quc dc una sc avizinIa.

Siar lIcs dcvo cn iao irisic conanIia.
Florins cunIci, aos ircs olcdcccndo,
90 Nos quais quilaics ircs dc liga Iavia".

Qucn sao" lIc dissc os dois quc ora csiou
vcndo?
Quais no invcrno naos unidas funcgan,
93 dcsira iua roinos jazcndo".

Ja siavan quando vin. clcs sc cnircgan,
Dcs quc dcsci, a quiciaao conlcia;
96 E crcio, assin a cicrnidadc cnrcgan.

Una acusou Josc, falsaria aljcia,
Ouiro c Sinon, dc Troia o Crcgo ircdo.
99 Lanan or fclrc cssa funaa infccia".

Anojado un do ar, quc csiava qucdo,
Por vcr cn vozcs iais afronia c ofcnsa,
102 ana o unIo lIc vilrou scn ncdo.
259

Soou, qual dc zalunla a clc icnsa.
O lrao Mcsirc Adan lIc cnvia facc
105 E assin lIc da condi'na rcconcnsa.

Inda quc" dissc os ncnlros ncus cnlacc
Molcsiia, quc nc iolIc o novincnio,
108 Prcsicza a dcsira icn, con quc rccIacc".

Fosic" o ouiro iornava nais quc lcnio
Quando forado ao fogo caninIavas.
111 So rcsio cras no ofcio fraudulcnio".

ccrio; nas vcrdadc nao falavas"
O Iidroico diz quando cigiran
114 En Troia cssa vcrdadc, quc oculiavas".

Sc os lalios ncus crjurio rofcriran,
Tu falsasic nocda. cu fiz un crinc,
117 Aos icus nunca cn dcnnio iguais sc viran".

Do cavalo a faanIa inda ic orinc"
Fcsondc o quc a larriga iinIa incIada
120 Solrc o icu nonc infania o nundo inrinc".

Arda cn scdc iua lngua ja grciada!"
Criia o Crcgo Hajas dc agua saniosa
123 O vcnirc inando, a visia cnlaraada!"

Escancaras a loca vcncnosa"
260
O nocdciro diz or nal soncnic;
126 Sc scdc cu icnIo c a ana volunosa

Ardcs iu c a calca icns fcrvcnic.
Por lanlcrcs o csclIo dc Narciso
129 A un accno corrcras dc rccnic".

Aicnio csiava aos dois nais do rcciso,
Eis Virglio nc fala. OI! iona icnio!
132 Quasc quc cu conira ii nc cncolcrizo!"

Iroso assin falar ncsic noncnio
O Mcsirc ouvindo, volici-nc corrido.
135 Ainda sinio rulor cn cnsancnio.

Cono qucn sonIa danos icr sofrido,
Quc cn sonIo cscra quc sonIando csicja
138 E ancla quc o quc c ja nao icnIa sido,

A ncnic, scn dizcr, falar dcscja.
Dcsculas asirando falia sua;
141 Sia dcsculada c cuida quc o nao scja.

Mcnos rulor lavara a cula iua"
Dissc o Mcsirc sc Iouvcra nor gravcza.
144 Fiquc-ic a ncnic da irisicza nua.

E quando qucira o acaso quc iorcza
Dc iguais dclaics sc ofcrca cnscjo.
Dc quc cu sicja ao icu lado faz ccricza,
261

148 Quc c icr qucrcndo ouvi-los, vil dcscjo".

1-2. Juno cic., or ciunc dc Scnclc, iclana, nac dc Daco,
vingou-sc dc ioda a sua csiirc, iornando louco a Aiananic, rci
dc Tclas, o qual naiou un dos filIos, c no cnianio a nulIcr
con ouiro filIo sc lanou ao nar. 16. HccuIu, viuva dc
Prano, ao vcr norios iodos os scus filIos, cla dor foi
iransfornada cn cadcla. 32. Gunn ScIccI, florcniino, dc
acordo con o filIo do norio, fingiu-sc dc Duoso Donaii
norilundo, diiando o icsiancnio. 38. Mu, filIa dc Cinira,
rci dc CIirc, aaionou-sc clo ai. 61. Adun, dc Drcscia,
falsificador dc nocdas. 77. Gudo cic., dos condcs Cuidi,
induziu ncsirc Adan a falsificar o dinIciro dc Florcna. 97.
Fusuu uIcctu cic., nulIcr dc Puiifar, quc acusou
injusiancnic a Josc. 98. Snon dc Tu, quc con as suas
ncniiras induziu os iroianos a iniroduzircn na cidadc o cavalo
dc nadcira.

262

CANTO XXXI

Dundo us costus uo otuuo ccuo, cunnIun os Poctus uu o
ccnto, ondc sc uIc o oo co quu sc dcscc uo nono. En tono
do oo cstuo os gguntcs cIcdcs, cuus guus Iocndus
Duntc dcsccuc. Un dccs, Antcu, u cddo dc Vgo, tonu nos
Iuos os dos octus c suuucncntc os dcoc soIc u ou do
tno cduto ntcnu.

A LNCUA, quc nc Iavia vulncrado
E a vcrgonIa nas faccs nc accndcra,
3 O lalsano alicava ao nal causado.

Assin dc Aquilcs c scu ai fizcra,
Dizcn, ouirora a lana oricniosa.
6 Sarava o coro, quc crucl roncra.

Danos cosias csiancia dcsdiiosa,
Scn rofcrir alavra airavcssando
9 Solrc a lorda, quc cn iorno jaz fragosa.

Noiic nao scndo c dia nao rcinando,
Pouco disianic cu divisar odia,
12 Eis son dc irona cscuio, rciunlando

Tao alio, quc o irovao iransccndcria,
Dondc irroncra conira a aric andava
263
15 E sfrcgo a un so onio olIos rcndia.

A dc Orlando iao foric nao soava
Na dcrroia faial, quc a sania cnrcsa
18 Dc Carlos Magno o dcslaraio dava.

Ja assin or dianic. cis a grandcza
Dc nuiias c alias iorrcs nc aarccc.
21 Qual c" digo cssa vasia forialcza?"

Pois dc iao longc c cn ircvas ic aciccc
Julgar" Virglio diz un crro agora
24 Inaginando csicjas aconiccc.

Vcras ali cIcgado, scn dcnora,
Quanio a disiancia a visia nos cngana.
27 O asso acclcrar convcn or ora".

Da nao iravou-nc c cn voz suavc c lIana
O Mcsirc rosscguiu. Anics quc avanic
30 Passcs, dcssa ilusao ic dcscngana.

O quc iorrc inaginas c giganic.
Da cinia aos cs incrgcn-sc no oo,
33 E alan lusios cn iorno ao csao Iianic".

Quando o sol gasia o ncvociro grosso,
Pouco a ouco sc nosira c c disccrnido
36 Quanio oculia o vaor ao olIar nosso.

264
Vcndo assin or cssc ar cscurccido,
Da lorda nais c nais nc aroinquando,
39 Fugia o crro, o Iorror iinIa crcscido.

Cono iorrcs cn roda sc clcvando,
Monicrcggion guarncccn dc coroa.
42 Assin do oo a nargcn circundando,

Torrcian con nciadc da cssoa
Os Iorrvcis giganics, quc ancaa
45 Do ccu ainda Jovc, quando iroa.

Disiingo a cara dc un (c nc iransassa
O ncdo}, logo os lraos, ciios c aric
48 Do vcnirc, quc da lorda a aliura assa.

Dcn fcz a naiurcza, quando cssa aric
Dc iais nonsiros criar Ia dcscurado,
51 Dc iguais agcnics dcsarnando Maric.

Sc ainda a sclva c nar icn ovoado
Do clcfanic c lalcia, suiilncnic
54 Qucn cnsa jusia c salia a icn julgado.

Mal scria aos Iunanos crnancnic,
Sc crsicaz cngcnIo cncaninIassc
57 Maligno insiinio cn rolusicz ingcnic.

Larga c conrida, arcccu-nc a facc,
Qual dc S. Pcdro, cn Fona, a lrnzca inIa.
265
60 A roorao nas ouiras arics da-sc.

O coro, quc da lorda acina vinIa,
Tanio ao ar clcvava a gra figura,
63 Quc ircs Friscs, or lIc aiingir a linIa

Da ccrviz, nao farian iania aliura,
Porquanio cu csnava cn irinia grandc alnos
66 Do colo ao cscoo a valida csiaiura.

Huuc nu uncccI zuI unos
A avorosa loca assin lradava;
69 Nao odia cnioar nais doccs salnos.

Dissc-lIc o Mcsirc. alna lruia c lrava!
Tangc a irona, sc qucrcs lcniiivo
72 aiao, quc ic accndc ardcnic lava.

A roda lusca do cscoo aliivo
O loro, a quc sc rcndc alna confusa!
75 Vc quc ic cruza o vasio ciio csquivo".

Dcois a nin. Dc quanio fcz sc acusa,
Ncnrod; or ionar csiulia cnrcsa
78 O nundo una linguagcn so nao usa.

Dcicno-lo. falar-lIc c va dcscsa.
Cono idiona dc ouiros nao conrccndc,
81 A qucn o cscuia o scu novc csiranIcza".

266
Vanos cniao caninIo, quc sc csicndc
scsira. Ouiro, dc lcsia quasc a iiro,
84 Esia nais fcro, o ar nais alio fcndc.

Quc nao caiiva o nonsiro, quc adniro
Dizcr nao sci. o scu dirciio lrao
87 Ao dorso rcso vi, c ao ciio diro

O ouiro, dc grilIao no csirciio lao,
Quc con crculos cinco lIc ccrcava
90 Do cnornc coro o dcscolcrio csao.

Essc rcrolo" diz Virglio ousava
Mcdir foras con Jovc solcrano.
93 Eis o fruio do orgulIo, quc o danava!

Era Efialio. cccuiou scu lano,
Quando aos Dcuscs giganics aicrraran.
96 Janais os lraos novcr odc o insano".

Os ncus olIos, o Mcsirc, assaz folgaran,
Dc Driarcu sc visscn dcsnarcado
99 As fornas" vozcs ninIas lIc iornaran.

Anicu vcras", nc diz nuiio afanado.
Sia solio, fala c nos dcnora crio,
102 Ha dc ao fundo lcvar-nos dc lon grado.

Fcnoio cssc ouiro fica, c icn or ccrio
Quc cn grilIcs c csiaiura quclc iguala.
267
105 Mais fcro cn vulio, cn nal c nais cscrio".

Janais un icrrcnoio a iorrc alala
En convulscs iao raido, iao foric,
108 Cono Efialio a novcr-sc. Eu ja scn fala,

Assonlrado, cuidci icr crio a noric;
E dc avor scn duvida cirara,
111 Sc clc rcso nao fossc, c dc ial soric.

Prcsio ao lugar scguinos, ondc ara
Anicu. fora a calca, cn cinco lraas
114 lorda solrclcva, o quc scara.

Tu, quc no val fcliz, aondc as graas
E as alnas dc Ciiao colIcu da gloria,
117 Quando Anlal vcavan so dcsgraas,

Mil lccs arcsasic or ncnoria;
Quc, aos irnaos sc ajudaras na alia gucrra,
120 Sc crc iriunfo rcgisirassc a Iisioria

Dos forics filIos da fccunda Tcrra!
Ao fundo iransoriar-nos sc scrvido,
123 Ondc ao Cociio o frio as aguas ccrra.

Tc Icnos a Tifo c a Tcio rcfcrido.
Dar odc csic varao o quc nais sc ana.
126 Curvando-ic conraz ao scu cdido.

268
No nundo odc rcsiaurar-ic a fana,
Pois vivc c ainda longa vida cscra,
129 Salvo sc a Craa anics do icno o cIana".

Falara o Mcsirc. Anicu nao considcra.
Tona-o logo nas naos, quc lcsio of'rccc
132 E a quc scniira Alcidc a fora fcra.

Quando cnirc os dcdos scus Virglio vc-sc,
Diz-nc. Fazc-ic rcsics, quc cu ic alracc!"
13S Ao Mcsirc o ncu qucrcr ronio olcdccc.

Qucn Cariscnda, cn scu cndor olIassc,
Cuidara, ao assar nuvcn, quc inincnic
138 Funa ao lado oosio ancaassc.

Tal Anicu arccia dc rccnic
Do coro ao ncncar; quando o inclinava,
141 Esirada cu rcfcria difcrcnic.

Mas dc lcvc no fundo nos ousava,
Dc Judas c dc Lucifcr asscnio.
A osiura dciando, quc o dolrava,

145 Qual nasiro cncriigou-sc nun noncnio.

4-6. Assn cic., a lana dc Pclcu c do scu filIo Aquilcs curava
as fcridas quc roduzia. 16-18. A dc Oundo cic., a irona
dc Orlando, fcrido cn Foncisvallc foi ouvida a oiio nilIas dc
disiancia or Carlos Magno. 41. Montccggon, casiclo do val
269
d'Elsa. 63. Psocs, Ialiianics da Frsia, dc clcvada csiaiura.
67. Huuc, cic., alavras cujo significado c ignorado |NE. No
original. HuIc nu uncccIc zuI un"|. 77. Ncnod, quc
cdificou a iorrc dc Dalcl, da qual advcio a confusao das lnguas.
94. Euto, un dos giganics quc novcran gucrra aos dcuscs.
98. Hucu, giganic con ccn naos. 100. Antcu, giganic
quc luiou con Hcrculcs. 124. To c Tco, ouiros giganics.
136. Cuscndu, iorrc cndcnic dc DolonIa.
270


Mus dc cuc no undo nos ousuuu...
271

CANTO XXXII

Os dos Poctus sc cncontun no ccuo, cn cuo uuncnto dc
dussno gco cstuo csos os tudocs. O ccuo c duddo cn
quuto utcs; nu Cunu, dc Cun, quc nutou o nuo, cstuo os
tudocs do o sunguc; nu Antcnou, dc Antcno, touno quc
uudou os Gcgos u conqustu Tu, os tudocs du utu c do
o utdo; nu Ptooncu, dc Ptooncu, quc tuu Poncu, os
tudocs dos ungos; nu Judccu, dc Judus, tudo dc Jcsus, os
tudocs dos Icnctocs c dos scus scnIocs. Duntc uu con
uuos dunudos, cnquunto utuucssun o gco occdcndo uu o
ccnto.

SE usassc rinas ascras, rouqucnIas,
Prorias do oo llrcgo c irisionIo,
3 Quc do infcrno susicn as ouiras cnIas,

MclIor idcia do lugar ncdonIo
Dcra; nas ial vaniagcn nc falccc.
6 O ncu concciio, ois, inido conIo.

ardua cnrcsa, cn quc o anino csnorccc
O ccniro dcscrcvcr do nundo iniciro.
9 Para cncnIo infaniil scr nao arccc.

Das Musas sc ajudar odcr faguciro,
Cono a Anfiao cn Tclas o nosiraran,
12 Ficl scrci dizcndo c vcrdadciro.
272

nalfadada iurla, a qucn iocaran
Dcsic alisno os casiigos, lruio gado
15 Scndo, fados nclIorcs ic aguardaran.

Dcscidos nos ao oo ncgrcgado
Das lanias nuiio alaio do giganic,
18 O alio nuro nirava-lIc csaniado,

Quando ouvi. Tcn cuidado, o caninIanic!
Nao calqucs dc irnaos icus dcsvcniurados
21 As fronics". Eu, voliando-nc, adianic

E sol os cs, dc un lago vi gclados
Os lanos ianio, quc os dizcr odia,
24 Nao dc agua, dc crisial, orcn, fornados.

Do Danulio a corrcnic nao scria
Tanio cn usiria no invcrno cnrijccida,
27 Ncn do Tanais, na zona scnrc fria.

Do lago solrc a facc cncdcrnida
Cassc ou TanlcrnicI ou Picirana.
30 Nao fora ao cso cnornc conlalida.

Qual ra, quc no aul coaando, ufana
Un ouco cncrgc, cnquanio a canoncsa
33 SonIando csia quc a rcsigar sc afana.

Tais gcnian as sonlra na fricza
273
Tc a ciniura lvidas, laicndo,
36 Cono a ccgonIa, os qucios con rcsicza.

Para o scio a calca lIcs cndcndo,
Do frio a loca indcios claros dava,
39 Nos olIos a irisicza csia-sc vcndo.

Quando aicnici no quanio cn roda csiava,
Duas vi aos ncus cs, cn ial alrao,
42 Quc, iravado, o calclo sc cnlcava.

Qucn sois quc os ciios ncssc csirciio lao
Acriais?" crgunici. Eniao, voliando
45 Os colos ara iras, un curio csao

Mc cncararan; orcn dos olIos quando
LIcs lroiavan as lagrinas, a ncvc
48 Ccrrou-os cnirc os clios as coalIando.

Nunca dois lcnIos ianio unidos icvc
CavilIa. clcs, dc irados, sc invcsiiran,
51 Quais caros, quc a narrar o furor lcvc.

Tcrcciro, a qucn, gcladas lIc caran
As orclIas, con rosio laio fala.
54 Por quc icus olIos sfrcgos nos niran?

O ar dcscjas conIcccr, quc cala?
Prorio lIcs fora c ao gcniior Allcrio
57 O valc, ondc o Discnzio faz cscala.
274

Dc un so vcnirc nasccran; iu, or ccrio,
Nao acIaras nais di'nos cn Cana,
60 Dc icr dc gclo o vulio scu colcrio,

Ncn cssc, a qucn dc Arius dcsira assassina
Dc un loic o ciio c a sonlra iransassara;
63 Ncn Focacia c o quc a fronic agora inclina,

A visia nc iolIcndo, c sc cIanara
MascIcroni Sassol, lcn conIccido.
66 Sc cs Toscano, cssc nonc ic lasiara.

Fiquc, or vozcs cscusar, salido
Quc Pazzi cu sou c quc, cn Carlin cIcgando,
69 Scrci or ncnos crininoso Iavido".

Mil ouiros via roos iiriiando.
Dcsdc cniao dc arrcios sou ionado
72 Anic gclidos vaus, csic lcnlrando,

E o ccniro dcnandando, cn quc firnado
Do univcrso graviia iodo o cso,
75 Trcnulo Iavia a ircva cicrna cnirado,

Eis, scn qucrcr, da soric ou or dcsrczo,
Enirc ianias calcas caninIando,
78 A facc dc un calquci no gclo rcso.

Por quc nc isas?" rcclanou cIorando,
275
Dc Monic Acrii ao fciio or vingana
81 Inda nc csias dcsia aric nolcsiando?

Mcsirc, cscra-nc aqui" dissc Mc lana
En duvida csic nau. solvc-la qucro.
84 Eu dcois corrcrci, sc Iouvcr iardana".

Parou; c ao ccador falci, quc fcro,
Duras llasfcnias rofcria agora.
87 Qucn cs iu, quc nc incrcas iao scvcro?"

E iu ncsno qucn cs, quc na Anicnora"
Tornou dcssa aric as faccs nc csczinIas?
90 Un vivo, ccrio, ncnos cru nc fora".

Sou vivo c osso cnirc as ncnorias ninIas
Do nonc icu arcgoar a fana"
93 Fcsondi sc ic arazcn louvaninIas".

So qucr o olvido qucn ic fala" cclana
Vai-ic! Dc solra ja nc csias nolcsio.
96 Aqui nao calc da lisonja a irana".

Travci da nuca ao ccador infcsio
E dissc. Ou crdcras iodo o calclo,
99 Ou qucn iu fosic nc dcclara rcsio!"

Mil vczcs odcs arrancar-nc o clo,
Dc vcr-nc a facc nao icras o gosio
102 E dc salcr qual foi ncu nonc c aclo".
276

As naos lIc Iavia no calclo osio;
Da gucdclIa una aric arrcclara.
105 Canindo clc alaiava scnrc o rosio,

Quando ouiro lrada. , Doca, isso nao ara?
Pois os qucios laicr nao ic c lasianic?
108 Ja laics! Quc dcnnio cn ii disara?"

Nao nais, nio iraidor" no ncsno insianic
Fcsondo cijo; o quc dc ii siou vcndo
111 Coniarci or ic scr nais infananic".

Vai! Sc sarcs dcsic alisno Iorrcndo,
Quanio quciras rcfcrc, do arcssado,
114 Quc dc lngua assin foi, nao ic csqucccndo.

Ouro cIora, quc a Frana lIc Ia doado.
Eu vi odcs dizcr Doso Ducra
117 Dc ouiros nuiios no gclo aconanIado.

Sc crguniarcn qucn aqui nais cra,
OlIa c icras ao lado Dcccaria,
120 A qucn Florcna dcgolar fizcra.

Cian dcl Soldanicr, Ia ouco cu via
Alcn con Cancllon c Trilaldcllo.
123 Quc alriu Facnza, cnquanio sc dornia".

Dciano-lo; nas suliio dc gclo
277
Posios cn furna vi dois condcnados.
126 Calca dc una a dc ouira cra calclo.

Cono a ao sc agarrando os csfainados,
Por cina un no ouiro os dcnics afcrrava
129 Ondc a ccrviz c o cranio csiao ligados.

Qual Tidcu, quc a dcniadas laccrava
Dc Mcnalio a fronic cnraivccido,
132 Elc o ccrclro c os ossos nasiigava.

Tu, quc, dc odio iao scvo ossudo,
Tc cncarnias fcrocc no ininigo,
135 Dizc cclano or quc foi roduzido.

Sc cu soulcr quc a jusiia csia coniigo
E Iouvcr da cula c rcu conIccincnio,
No nundo a concnsar-ic ora nc olrigo,

139 Sc nao crdcr a lngua o novincnio".

11. Anuo, foi auiliado clas Musas na cdificaao dos nuros
dc Tclas. 27. Tunus, o rio Don, na Fussia. 55-60. O u
cic, filIos dc Allcrio dcgli Allcrii, os quais lrigaran c sc
naiaran rccirocancnic. 61. Ncn cssc Mordrcc, filIo do rci
Ariur, norio clo ai. 63. Focuu, dci Canccllicri naiou
alguns arcnics do ariido ininigo. 65. MuscIcon Sassuol,
florcniino, assassinou iraiocirancnic un scu rino. 68.
Puzz, Conicion dci Pazzi naiou o scu rino Ulcriino.
Cun, Carlino dci Pazzi iraiu os scus conanIciros,
cnircgando varias forialczas aos florcniinos Ncgros. 88.
278
Antcnou, ondc sao unidos os iraidorcs da airia, dc Anicnor,
iroiano, quc favorcccu os grcgos quc siiiavan Troia. 106.
Hocu, Docca dcgli Alaii, na laialIa dc Moniacrii (1260}
causou a dcrroia dos florcniinos, assando ao ininigo. 116.
Hoso Ducu, iraiu o rci Manfrcdo, or icr rccclido dinIciro dc
Carlos d'Anjou. 119. Hcccuu, dc Pavia, lcgado oniifcio na
Toscana, foi dccaiiado clos florcniinos, na suosiao dc icr
favorccido os gilclinos. 121. Gun dc Sodunc, gilclino, quc
cn 1266 cIcfiou una rclcliao cn Florcna. 122. Guncon,
Cano dc Moguna, iraidor dc Carlos Magno. TIudco,
facniino, iraiu a sua cidadc naial Facnza.
279


Po cnu un no outo os dcntcs ucuuu
280

CANTO XXXIII

O condc Ugono dcu GIcudcscu contu u Duntc u suu tugcu
notc nu toc dos Guuund. Nu Ptooncu o Poctu cncontu o
udc AIcco dc Muncd, o quu Ic cxcu quc u unu dos
tudocs cu no Incno ogo dcos dc consunudu u tuuo c quc
un duIo tonu contu do coo utc cIcgu o tcno do scu n no
nundo.

DO fcro ccvo os lalios dcsrcndcndo,
Na cona o ccador os cnugava
3 Dcssc cranio, a quc csiava airas rocndo.

Qucrcs dc infanda nagoa" concava
Fcnovc a dor, quc, so cnsando a ncnic,
6 Anics quc falic, o coraao nc agrava.

Mas sc a voz ninIa dcvc scr scncnic,
Quc ao iraidor, quc cu dcvoro a infania lroic.
9 Falar, cIorar, vcras conjuniancnic.

Nao sci qucn scjas, nao sci cono noic
Tua rcscna aqui, or Florcniino
12 Tc ouvindo a lngua, c fora quc ic adoic.

Salcr dcvcs quc fui Condc Ugolino,
Quc Arccliso Fogcrio aquclc Ia sido.
281
15 Dirci qual nos juniou crucl dcsiino.

Coniar nao Ici nisicr cono iludido
Por ninIa confiana, cn carccr osio.
18 Fui norio or naldadc dcsic infido.

Nao conIcccs, orcn, quc airoz dcsgosio
O ncu fin rcccdcra. aicnao rcsia,
21 Quanio ofcndido fui vcras cosio.

Por vczcs da risao or lrcvc frcsia,
Toc du onc aos o ncu iorncnio,
24 Quc Ia dc a ouiros ainda scr funcsia

DrilIava a lua cn lcno crcscincnio,
Quando o vcu do fuiuro Iorrvcl sonIo
27 Fasgou, do ccio ncu rcsscniincnio.

Esic, cono scnIor, cniao suonIo
Ao nonic, quc vcr Lucca a Pisa olsiava
30 Lolo c cqucnos scus corrcr ncdonIo.

Magros cacs, dcsiros, fcros aulava
Dos Calandis, Sisnondis c Lanfrancos
33 A conanIa, quc frcnic cavalgava.

En lrcvc o ai c os filIos, lassos, nancos,
Ja dos faninios galgos nal fcridos,
36 Dar arccian uliinos arrancos.

282
Dcscrio ao rino alvor; dos ncus qucridos
FilIos quc cran conigo, cIoro soa.
39 Pcdcn ao, siando ainda adornccidos.

s crucl, sc a iua alna nao nagoa
O rcnuncio da dor, quc nc aguardava.
42 Sc nao cIoras, quc cna Ia quc ic doa?

Dcscriaran; c a Iora ja cIcgava
En quc alincnio cscasso nos irazian.
45 O sonIo a cada qual nos aicrrava.

Da Iorrvcl iorrc oria cniao sc ouvian
Mariclos cravcjar. cu nudo c qucdo
48 Nos filIos cncarci, quc csnorccian.

Nao cIorava; cra o ciio qual cncdo.
CIoravan clcs, c Ansclnuccio dissc.
51 Assin nos olIas, ai? Do quc Ias iu ncdo?"

Ncn lagrinas, ncn voz dci, quc sc ouvissc,
No dia c noiic, quc scguiu-sc lcnia,
54 Aic quc ao nundo novo sol surgissc.

Quando a luz inda cscassa sc arcscnia
No doloroso carccr, ncu scnllanic
57 Nos quairo rosios scus sc rcrcscnia.

Mordi-nc as naos dc angusiia dcliranic.
Elcs, cuidando scr a fonc o cfciio,
283
60 Dc suliio c con gcsio sulicanic,

Disscran. Mcnos nal nos scra fciio
Nuirindo-ic dc nos, ai; nos vcsiisic
63 Dcsia carnc. ora sirva cn icu rovciio".

Conicndo-nc, cviici lancc nais irisic.
En silcncio dois dias sc assaran. ..
66 AI! or quc, icrra csquiva, nao ic alrisic?

Do quario dia os luncs clarcaran.
Caddo caiu-nc aos cs dcsfalccido.
69 Pai nc acodc!" os scus lalios nurnuraran.

Morrcu; c, qual nc vcs, cu vi, crdido
O sizo, os ircs, ao quinio c ao scio dia,
72 Un or un sc ciinguir cinanido.

Aalando os lusquci ccgo os nao via
Dois dias, os scus noncs rcciindo.
75 Da fonc nais quc a dor, dc a agonia".

Calou-sc c os iorvos olIos rciorquindo,
Cono dc anics cravou no cranio os dcnics
78 E os ossos, qual nasiin, foi dcsiruindo.

AI! Pisa, orolrio aos ovos rcsidcnics
Na lcla icrra, ondc o s rcssona!
81 Pois ic nao vcn unir vizinIas gcnics.

284
Prcsio a Caraia nova-sc c a Corgona
Do Arno foz, cniuindo-lIc a sada
84 Tcu ovo assin crca, quc sc cniona.

E sc foi a Ugolino airiluda
Dc cnircgar icus casiclos naldadc,
87 Por quc rolc cn ial cruz iirar a vida?

Tclas nodcrna! Pcla icnra idadc
Ugoccionc c Driga ia insonics cran
90 E os irnaos, cn quc usasic a fcridadc.

Scguindo alcn, os olIos sc of'rcccran
Ouiros, quc cn gclo icn duro iorncnio.
93 Dcsics os rosios ara iras cndcran.

LIcs causa o ranio ao ranio incdincnio;
E a dor, quc dcsafogo cn vao rocura,
96 LIcs crcscc, rccalcada, o sofrincnio.

As lagrinas coalIando cn ncvc dura
Fornan nos olIos scus virca viscira,
99 E iodo o csao inicrior sc oliura.

Conquanio quasc a faculdadc inicira
Dc scniir no ncu rosio sc cnloiassc
102 Dcs quc cra ncssa crcnal gclcira,

Cuidci quc un soro nc iocara a facc.
Do quc csic soro" inquiro sc origina?
285
105 Sc aqui nao Ia vaor, dondc clc nascc?"

E o Mcsirc. Iras ondc a rcsosia di'na
Os icus olIos darao; c ali cIcgando
108 O quc vircn do soro a causa cnsina".

Dos irisics adcccnics un griiando,
Nos dissc. Alnas crucis, alnas danadas
111 (Pois quc no circno alisno csiais cnando}

Tirai-nc aos olIos gclidas canadas,
Por dcsafogo dar-nc ao ciio afliio,
114 Anics dc cu icr as lagrinas coalIadas".

Sc o lcniiivo qucrcs, quc icns diio,
Tcu nonc diz. sc nao nc dcsolrigo,
117 Dcsa cu do gclo ao clagio naldiio".

Fcsondcu logo. Eu sou frci Allcrigo,
Pclos onos fanoso do nau Iorio.
120 Aqui rccclo ianara or figo".

OI!" dissc orvcniura iu sias norio?"
Nao sci cono c ncu coro la no nundo",
123 Tornou c sc vivcndo icn conforio.

Esic condao ossui scn icr scgundo
Pioloncia. aqui siar alna c frcqucnic
126 Anics quc a nandc Airoos ao rofundo.

286
E or quc nais dc grado c roniancnic
Esias vidradas lagrinas ronovas,
129 Salc quc acnas dc iraiao a ncnic

Inquina-sc, cono cu, or funcs novas
Passa o coro a dcnnio, quc o govcrna
132 Tc conlciar da vida uliinas rovas.

Fui a alna, cnianio, llrcga cisicrna,
Talvcz na icrra folguc o coro lcdo,
135 Cuja sonlra aos nin ircnula invcrna.

Sc cs rcccn-vindo, salc quc cssc ircdo
Dranca d'ria. Ia rolongados anos
138 Jaz cnlcado no infcrnal cnrcdo".

Esic c" iornci nais un dos icus cnganos.
Dcsfruia alcgrc Dranca d'ria a vida
141 E conc c lclc c dornc c vcsic anos".

Dos MalclrancIc cn cava dcncgrida,
Nao cra dissc ainda cn cz viscoso
144 Alna dc Migucl ZancIc sulncrgida,

E un dcnnio cssc infanc crininoso
Dciou no coro; o ncsno un scu arcnic,
147 Quc dc iraiao foi socio rovciioso.

Das naos aulio rcsia ora clcncnic,
Mc alrindo os olIos!" Tal nao fiz; quc crrara
287
150 Con ial vilao nc Iavcndo coricsncnic.

AI! Ccnovcscs! raa inura c avara,
Quc nos cosiuncs icn nancIa iananIa!
153 Qucn da facc da icrra vos lanara!

Junio ao ior cs'riio da FonanIa
Dc cnirc vos un iraidor vi ianio inundo,
Quc a alna sua cn Cociio ja sc lanIa,

157 Enquanio o coro vida fingc ao nundo.

13. Condc Ugono, dclla CIcrardcsca, dc Pisa, foi acusado clo
arccliso dc Pisa, Fuggicro dcgli Ulaldini, dc icr irado a sua
cidadc naial. Prcso con dois filIos c dois ncios nuna iorrc,
ondc iodos norrcran dc fonc. 29. Montc, San Ciuliano, cnirc
Pisa c Luca. 32. Guunds cic., fanlias isanas. 118. Fc
AIcgo, Manfrcdi, dc Facnza, convidou dois arcnics scus a
concrcn na sua casa c, no fin do janiar, ao cdir quc
iroucsscn a fruia, os criados cnciraran na sala c naiaran
os Ioscdcs. 137. Huncu d`Ou, gcnovcs, convidou o sogro
Migucl ZancIc a concr cn sua casa c naiou-o ara usurar o
casiclo dc Logodoro.
288


Pu nc ucodc! os scus uIos nunuuun.
289

CANTO XXXIV

Nu Judccu cstuo os tudocs dos scus scnIocs c Icnctocs. No
nco cstu Lcc, quc con tcs Iocus duccu tcs cntc os nus
Iocndos ccudocs. dc un udo Judus, do outo Huto c Cusso,
quc nutuun u Jo Ccsu. Vgo, uo quu Duntc sc uguu,
dcscc cus costus cudus dc Lcc utc o ccnto du tcu. Du
scgundo o nuno dc un cguto, sucn c uustun us cstcus
no outo Icnsco.

VEXILIA cgs odcunt ncn
Conira nos; ra dianic os olIos icndc
3 Dissc o Mcsirc, sc a visia ja disccrnc".

Cono quando no ar ncvoa sc csicndc,
Ou ao nosso Icnisfcrio a noiic dcscc,
6 Un noinIo disianic a aicnao rcndc.

Un cdifcio igual vcrnc arccc.
Tanio cra o vcnio, quc cu lusquci guarida
9 Airas do Mcsirc, quc ouira nao sc of'rccc.

aric cra cIcgado, ondc incrgida
Cada alna cn gclo csia (ircno cscrcvcndo},
12 Dcn cono arcsia no crisial coniida.

Erguidas unas siao, ouiras jazcndo
290
Qual solrc a fronic ou solrc os cs firnada
15 Qual con scus cs o rosio arco fazcndo.

Quando disiancia ial foi sucrada,
Quc arouvc ao Mcsirc nc iornar aicnic
18 A criaiura lcla ao scr fornada,

Sc afasiando dc nin, dissc. Dcicn-ic!
Eis Saianas! Eis o lugar Iorrcndo
21 En quc dcvcs ic arnar dc csforo ingcnic!

Quanio assonlrci-nc aquclc asccio vcndo
Nao inquiras lciior. nao ic crcssara
24 Con vcrlo Iunano o quc cncarci ircncndo.

Nao norio, orcn vivo nao ficara.
Qual nc acIava ic inic a faniasia,
27 Sc noric ou vida cn nin sc nao dcara!

Do afliio rcino o incrador cu via.
Do gclo acina o scio lcvaniava.
30 A un giganic igualar cu odcria,

Sc un giganic a un scu lrao cu conarava!
Do iodo vcdc a roorao qual fora,
33 Quando iao vasia a aric sc osicniava!

Qucn foi iao lclo, quanio c fcio agora,
Conira o scu criador a fronic alando
36 Vcra causa c do nal, quc o nundo cIora.
291

Qual ncu csanio Ia sido cn conicnlando
Trcs faccs na csiranIssina figura!
39 Fulra cor na da frcnic csia nosirando;

Das ouiras cada qual, da adua cscura
Surdindo, s nais ajunia-sc c sc ajciia
42 Solrc o cranio da infanda criaiura.

Enirc anarcla c lranca cra a dirciia;
A cor a csqucrda icn quc cnluia a gcnic
45 Do Nilo s nargcns a vivcr afciia.

Via asas duas sol cada frcnic,
Tao vasias, quanio cn avc ial convinIan.
48 Vclas iguais nao alrc nau oicnic.

Plunas, cono cn norccgo, clas nao iinIan;
Dc coninuo agiiadas roduzian
51 Os ircs gclidos vcnios, quc naniinIan

Os frios, quc o Cociio cnrijccian.
CIorava or scis olIos, or ircs ncnios
54 Pranio c sangunca csuna sc csargian.

Qual noinIo, con dcnics iruculcnios
Cada loca un rciio laccrava.
57 Padcccn ircs a un icno assin iorncnios.

Mas ao da frcnic a cna sc agravava,
292
Porquc das garras o furor consianic
60 Do dorso a clc ao ccador rasgava.

O quc cscrncia cn dor nais crucianic"
O Mcsirc dissc. Juda Iscarioic.
63 Prcndc a calca a loca dcvoranic.

Dos dois, quc csiao cndcndo, coulc cn doic
A ncgra facc Druio. scn gcnido
66 Sc csiorcc da dcniua a cada loic.

O ouiro c Cassio, dc ncnlros lcn fornido.
Mas a ariir a noiic insia, assonando.
69 Aqui ja iudo Iavcnos conIccido".

Do Mcsirc o colo cnlao or scu nando.
Elc cn lugar c icno aroriado,
72 Dc Lucifcr as asas sc alargando,

Ao ciio Iirsuio Iavia-sc agarrado;
Dcois dc vclo cn vclo dcsccndia
75 Enirc os ilIais c o lago congclado.

CIcgado qucla aric, cn quc sc unia
Da coa o circno dos quadris aliura,
78 Con grandc ofcgo c nor alalo o Cuia

Pr a fronic ondc os cs firnou rocura,
Cono qucn solc s crinas agarrado.
81 Assin iornar cuidci do infcrno agrura.
293

Scgura-ic! Por iais dcgraus alado"
Lasso Virglio ja dissc anclanic,
84 Dcsic incrio do nal scras iirado".

Dc una rocIa cniao sai or frcsia Iianic;
Solrc a lorda nc asscnia cauicloso;
87 Dcois a nin sc accrca vigilanic.

OlIos alcci julgando curioso
Vcr Lucifcr, qual dc anics o dciara;
90 Dc crnas ara o ar vi-o cn scu ouso!

Dc quc cnlcio a ninIa alna sc ionara,
Dcio ao vulgo cnsar ouco insirudo,
93 Quc o onio nao conrccndc, cn quc cu
assara.

Eia! Vanos!" o Mcsirc diz qucrido,
Longa jornada c nau caninIo icnos;
96 E a ncia icra o sol ja icn corrido".

Dc ao cn salas nos dc andar nao icnos;
Mas dc aniro naiural cn solo duro
99 Os assos nossos dirigir dcvcnos.

Anics quc cu dcic cn iodo o alisno cscuro
Erro, cn quc csiou, ncu Mcsirc, dcsvanccc"
102 Dissc crgucndo-nc un ouco nais scguro.

294
Ondc o gclo? Por quc nos aarccc
Assin Lucifcr osio? E ja iao rcsio,
105 Ccssando a noiic, o sol nos csclarccc?"

Tu cuidas scr, do quc ouo c nanifcsio
La no ccniro, ondc ao clo nc rcndcra
108 Do quc airavcssa o nundo, vcrnc infcsio.

Ali siivcsic, cnquanio dcsccndcra
Ao voliar-nc do onio alcn icns sido,
111 Quc o cso airai na icrrcal csfcra.

Fosic quclc Icnisfcrio iransfcrido,
Quc sc oc ao quc a icrra csia lanado,
114 En cujo ccclso cunc Ia adccido;

Qucn nasccu, qucn vivcu scn icr ccado
Solrc una csfcra csirciia os cs agora,
117 Da Judcca ao rcvcrso, icns firnado.

noiic la; nos icnos luz ncsia Iora;
E o quc nos vclos scus nos dcu a cscada
120 Na osiura sc firna, cn quc anics fora.

Caiu aqui da aliura sullinada,
E a icrra, quc sc alava cniuncsccnic,
123 Do nar fcz vcu c vcio dc cnfiada

Para o nosso Icnisfcrio dc rccnic.
Tanlcn fugiu dc ncdo, a quc sc avisia;
295
126 Vacuo dciando aqui, fcz nonic ingcnic".

La no rofundo Ia un lugar, quc disia
Tanio dc Dclzclu, quanio sc csicndc
129 Scu sculcro. ali nao cncira a visia.

Fcvcla-o son dc arroio, quc dcsccndc
Por lrccIa do rocIcdo, quc cscavara,
131 En iorno scrcando, c ouco cndc.

Para voliar do nundo facc clara
Ncssa vcrcda cscusa cnciranos.
135 Dc nos ncnIun dc rcousar cuidara.

Virglio c cu, logo aos, nos clcvanos,
Tc quc do lcdo ccu as cousas lclas
Por circular alcria divisanos.

139 Saindo a vcr iornanos as csirclas.

1. Vcxus cic. Aarcccn os vcilos do rci do Infcrno. o
rinciro vcrso dc un Iino da Igrcja. 38. Tcs uccs cic.,
Lucifcr icn ircs faccs cn coniraosiao Trindadc divina.
62. Judu Iscuotc, quc iraiu Jcsus. 65-67. Huto c Cusso,
quc naiaran Julio Ccsar. 80. Cono qucn soIc cic. Passado
o ccniro da icrra, Virglio ara cncaninIar-sc ao Icnisfcrio
oosio dcvc sulir c nao nais dcsccr. 113-15. uc sc ooc
cic., ao Icnisfcrio quc colrc a icrra cn cujo cunc (Jcrusalcn}
foi crucificado Jcsus Crisio. 130. Aoo, o rio Lcic quc dcscc
do Purgaiorio. 137. As cousus Icus, as csirclas quc Danic
crcclia da cqucna alcriura a quc cIcgaran.
296


Do uto cno o ncudo cu uu
297


Proilido iodo c qualqucr uso concrcial.
Sc vocc agou or cssc livro
VOCE FOI FOUDADO!
Vocc icn csic c nuiios ouiros iiulos CFTIS
dircio na fonic.
www.cloolslrasil.con
298


2003 Danic AligIicri

Vcrsao ara cDool
cDoolsDrasil.con

__________________
JulIo 2003

Vous aimerez peut-être aussi