Prof.As.Dr.

Agim BINAJ Lenda: Kontabilitet- Analize Tema I-re: Kontabiliteti Financiar dhe standartet e kontabilitetit Leksioni 2
a- Nevojat p er te zhvilluar, standartet dhe palet e perfshira; Komisioni I shkembimit te aksioneve (SEC); Hapsira e kontrollit te SEC; Detyrimet; Bordi i principeve te kontabilitetit; Bordi I standarteve te kontabilite tit; Procesi I deklarimit; Roli I AICPA; Principet e kontabilitetit te pranuara gjeresisht. b- Ceshtje te raportimit financiar, vendosja e standarteve ne nje mjedis te caktuar publik.

N vmndje pr studentt.
Si t dalim mir n lndn e kontabilitetit Un do tju tregoj sekrete q pedagogt e tyre rrall ua tregojn studentve. Prandaj ky seksion emrtohet Vetm pr studentt. Nse pedagogt zbulojn se un u kam treguar kto sekrete, me siguri do t ket shum letra pr pyetje t ndryshme. Marrja e notave t mira nuk sht nj shtje fati. Nuk ka asnj sekret pr kt. Gjithashtu, nuk sht sekret se kryerja e detyrave (n koh), vajtja n klas (rregullisht), gjumi dhe ushtrimet e mjaftueshme, t ngrnit n mnyrn e duhur dhe studimi gjat gjith semestrit (dhe jo vetm n kohn e provimit) do ti prmirsojn notat tuaja. Por kjo sht pun e vshtir. Kshtu, ajo q ju dshironi sht mnyra pr t marr nota m t mira duke mos punuar shum, apo jo? Mir, kini mndjen-sekreti sht t punoni me zgjuarsi! Nuk sht e njjt me t qnit i zgjuar, e cila sht nj shtje fati. Ktu jepet sesi t punoni me zgjuarsi.

Hapi 1: Prcaktoni prse lnda e kontabilitetit sht e rndsishme pr ju. S pari, mendoni prse po e bni kt lnd. Cilat jan qllimet tuaja? A ju intereson me t vrtet kjo lnd? A keni motivim t fort pr t msuar mbi kontabilitetin? Mbase n listn tuaj t karrierrs kontabilisti vjen menjher n fund. Mbase synimi juaj sht t bni shum para. Ose, mbase vini n universitet pr t kaluar kohn derisa t trashgoni pasurin e familjes. N do rast kjo lnd sht hartuar pr ju. Nj nga mnyrat m t sigurta pr t pasur 1 million dollar sht q t filloni me dhjet milion dhe t mos dini asgj nga kontabiliteti dhe drejtimi i biznesit. Nse ju nuk trashgoni asnj pasuri, ju nuk do t bheni i pasur pa ditur t flisni gjuhn e biznesit. Kontabiliteti sht gjuha! Mbase ju dshironi t filloni nj pun m t mir, por jeni i sigurt se nuk dshironi q t jeni kontabilist. Shum mir! Kjo lnd nuk do tju bj kontabilist. Ajo do tju ndihmoj q t kuptoni disa nga ritualet mistike t kontabilitetit q jokontabilistve shpesh u duken t ngatrruara. fardo lloj pozite drejtimi do t keni n ndonj organizat, t jini t sigurt q do t keni pun me kontabilistt dhe me informacionin kontabl. Ju duhet ta dini se ata mund t ken nj ndikim t madh n jetn tuaj. Shum organizata e prdorin informacionin kontabl pr t vlersuar punonjsit e tyre pr pagat dhe n vendimet pr ngritjen e punonjsve n prgjegjsi. Ju duhet t kuptoni sesi ta interpretoni kt informacion. Ju mbase mund t kuptoni se kontabiliteti nuk sht ai q mendoni. Pavarsisht nga fakti, nse ju do ta doni apo urreni kontabilitetin, vendosni se ajo ka do t merrni nga kjo lnd do t jet e dobishme pr ju.

Hapi 2: Zbuloni at q pedagogu juaj pret nga ju pr kt lnd. M pas verifikojeni kt me pedagogun tuaj. Nse jeni me fat, pedagogu juaj do t jet i ndjeshm, i dashur, i kujdesshm, me sens humori, i shkatht, i plqen q ti msoj t tjert dhe dshiron q ju t dilni mir n kurs. Nse pedagogu juaj sht m normal (dhe m pak i prsosur), mbani mend, se pedagogu mbetet pedagog. Dhe si pedagog, ai ka pushtet mbi jetn tuaj. Kshtu q, zbuloni se far pret pret jush. Cilat jan qllimet e tij pr lndn? far dshiron q ju t dini ose t jeni t aft t bni pasi t prfundoni lndn? Mbase ai do tjua tregoj (shenj e mir), por nse se bn, pyeteni. Ju duhet t thoni: Profesor Cilido-qoft-emri juaj (do t ishte m mir q t prdorej emri i duhur), far sht e pakndshme n kt lnd? ky sht nj zhargon edukimi pr cilat jan qllimet e ksaj lnde? Kjo mund t trheq vmendjen e saj, dhe ti jap asaj nj ose dy minuta pr tu menduar. Ju mbase mund t prisni deri n takimin tjetr t klass pr t marr prgjigjen tuaj. Sigurohuni q ju dhe pedagogu juaj t kuptoni qllimet e njri-tjetrit. Disa pedagog kontabiliteti presin q t gjith studentt t bhen kontabilist. Nse ju keni nj pedagog t till, bjeni t qart. i thoni pedagogut tuaj Nuk e kam n plan t bhem llogaritar (Sigurohuni q t shtoni prapashtesn tar, ose mund t merrni nj marrveshje t shpejt)zbuloni se far ka n kt lnd pr ju.

Hapi 3: Zbuloni se si do t vlersoheni. Tani, zbuloni se si do t vlersoheni. Si teston pedagogu juaj? A sht ai tip i vshtir i llojit: Cila sht fjala e treta n rreshtin e peste n fajen 211? Ose, a shikon ai t prgjithshmen, me an t pyetjeve: Shpjegoni sesi kontabiliteti ishte instrument n negocimin e traktatit t treta t Versajs n 1623. A prpiqet ai pr hamendsime, ose a jan prgjigjet e shkurtra pikat e tij t dobta? Cilado qoft metoda, ju duhet t dini se far pritet nga ju dhe sesi kto pritje kalohen n nota. Nganjher do t gjeni ndonj pedagog ku prtjet t mos jen t njjta me mnyrn sesi ai teston dhe vlerson. Prandaj ju duhet t kuptoni si pritjet e pedagogut dhe vlersimet. Nse ato nuk duket se jan t qndrueshme, ather duhet t prcaktoni se far pret pedagogu n t vrtet. Hapi 4: Msoni at q sht e rndsishme. Zbuloni se far ju duhet q t prmbushni qllimet tuaja dhe pritjet e pedagogve. Nj msim i madh q ju duhet t msoni, nse nuk e keni br, sht far merrni nga kontabiliteti (dhe pothuajse do gj tjetr) varet nga ajo q ju silln n t.Qndrimi juaj sht i rndsishm. Nse vendosni se dika ia vlen t msohet, ju do t gjeni mnyrn pr ta msuar at. Jo se ju duhet ta msoni at, por se ju dshironi ta bni. Dshiroj sht pjesa m e madhe e t punuarit n mnyr t zgjuar. Dshira pr t msuar do t bj nj rrug t gjat duke ju ndihmuar t merrni rezultate t mira. Fatkeqsisht, ajo nuk do t jet e mjaftueshme derisa ajo q ju dshironi t msoni t jet gjithashtu ajo q pedagogu juaj dshiron q ju t msoni. Prandaj, duhet t siguroheni q ju dhe pedagogu juaj t jeni n t njjtn gjatsi vale. Nse nuk jeni ather flisni me njrit tjetrin. Zbuloni prse pedagogu juaj ka nj pikpamje tjetr. Ju mund t ndryshoni mendimin tuaj mbi at q sht e rndsishme. Prcaktoni sesi t prqndroni prpjekjet tuaja. Jo gjithka n kt libr ose leksion ka t njjtn rndsi. Prqndrohuni n at q sht m e rndsishme pr ju dhe pedagogun tuaj.

Hapi 5: Komunikoni me pedagogun tuaj. Prpiquni t kujtoni se pedagogu juaj sht nj person. Edhe autort e ktij libri jan njerz. Ne kemi gra, fmij dhe miq. Shumica e pedagogve dshirojn me t vrtet q ju t ecni prpara, por ne kemi nevoj pr ndihmn tuaj. Pedagogt nuk din gjithka. N veanti, ne nuk mund t lexojm mendjen tuaj. Ju duhet t lejoni pedagogun tuaj t dij nse keni ndonj problem pr t kuptuar materialin q ju prisni pr t msuar, duke zbuluar at q pedagogu pret prej jush, ose t zbuloni sesi t pregatiteni pr testet dhe detyrat e tjera. Flisni me pedagogun tuaj mbi problemet q keni me kt lnd. Mbani parasysh se pedagogu sht qnie njerzore. Ky sht fakulteti juaj. Ministria e mbrojtjes paguan pr t. Mos lini asknd q t pengoj q parat e paguara nga Ministria e Mbrojtjes t hidhen n plehra. T punuarit me zgjuarsi nnkupton t prcaktoni se far sht e rndsishme dhe t prqndroni vmendjen dhe prpjekjet tuaja n kto gjra. M pas, mos hiqni vmendjen nga synimet tuaja. Nse keni ndonj problem prballuni me t. Nse nuk kuptoni dika n klas ose n libr, bni pyetje. Nse keni frik t bni pyetje idiote n klas, mbani mend m mir t dukesh idiot n klas sesa t dukesh idiot n provim. Nse mendoni se nuk po kapni pikat kye, flisni me pedagogun tuaj. Nse dshironi t msoni, ju mund ta bni at. Kjo sht e gjitha. Prpiquni. Ne mendojm se kshtu lnda e kontabilitetit do t duket m e kndshme dhe eksperienca m fitimprurse. Sigurisht, ju mund t prpiqeni t kryeni detyrat, t shkoni n klas, t bni gjum dhe ushtrime t mjaftueshme, t hani mjaftueshm dhe t studioni gjat gjith semestrit. Ato n prgjithsi ndihmojn, megjithse jan t vshtira.

Urimet m t mira, jo vetm n kt lnd, por edhe n lndt e tjera, gjat gjith jets, pr t pregatitur at kapital njerzor t konkurueshm n treg me vendet e zhvilluara. Sot, n bot ngulet kmb shum n filozofin e nj formimi profesional e civil sa m polivalent duke nxitur dhe krijuar mentalitetin q t msohemi t msojm gjat gjith jets.

ORGANIZIMI I KTIJ leksioni KONTABILITETI FINANCIAR DHE STANDARDET E KONTABILITETIT

Objektivat e raportimeve financiare Nevoja pr t zhvilluar standaretet Palt e prfshira n vendosjen e standarteve Principe t kontabilitetit t pranura gjersisht shtje t raportimit finanicar

Pjesa prmbledhse

Prmbledhja e objektivave t msimit Pyetje Nj rast nga eksperienca ndrkombtare Simulim profesional

shtja 3-t. NEVOJAT PER TE ZHVILLUAR STANDARDET DHE PALET E PERFSHIRA.

Pikpyetja m e madhe n vendosjen e standardeve t kontabilitetit sht : Sipas rregullave t kujt duhet t jen ato? Pgjigjia nuk sht e qart, sepse prdoruesit e pasqyrave financiare kan nevoja si konfliktuale edhe koinciduese pr informacione t tipeve t ndryshme.Pr t prmbushur kto nevoja dhe pr t knaqur pergjegjsit raportuese t besueshme t menaxhimit, sht prgatitur nj komplet i vetm i qllimeve t prgjithshme t pasqyrave financiare.Nga kto pasqyra financiare pritet q t prezantohen qartsisht, ndershmrisht dhe plotsisht operacionet financiare t njsis ekonomike . Si prfundim, profesioni i kontabilistit ka tentuar t zhvilloj nj komplet standardesh q jan t pranueshme n prgjithsi dhe t praktikueshme trsisht. Pa kto standarde do njsie ekonomike do ti duhej t zhvillonte standartet vetjake dhe lexuesve t gjendjeve financiare do t`u duhej t familjarizoheshin me do llogari t veant t njsive ekonomike dhe do praktike t tyre raportuese. Do t ishte gati e pamundur q t prgatiteshin gjendje financiare q t mund t krahasoheshin me njra-tjetrn.

Ky komplet i zakonshm standardesh dhe proedurash quhet generally accepted accounting principles (GAAP). Termi generally accepted do t thot q ose nj institucion politikbrs autoritar i kontabilitetit ka vendosur nj parim n raportimin financiar t nj lokaliteti t caktuar, ose me kalimin e kohs nj praktike e till sht pranuar si e prshtatshme pr shkak t aplikimit t saj universal. Megjithse principet dhe praktikat kan shkaktuar si debate edhe kritika , shumica e antarve t komunitetve financiare i kan njohur si standarde, nga q me kalimin e kohs kan provuar se kan qen t dobishme.
3.1. Palt e prfshira n vendosjen e standarteve. Nj numr organizatash jan instrumente t zhvillimit t standardeve t kontabilitetit financiar GAAP n U.S. Katr organizatat kryesore jan: 1.Securities and Exchange Commission ( SEC) Komisioni i Sigurimeve dhe Shkmbimeve Valutore 2. American Institute of Certified Public Accountants (AICPA) Instituti Amerikan i Kontabilistve Publik t Miratuar 3.Financial Accounting Standarts Board (FASB) Bordi i Standardeve t Kontabilitetit Financiar 4.Governmental Accounting Standarts Board(GASP) Bordi Qeveritar i Standardeve t Kontabilitetit

Komisioni i Shkmbimeve t Aksioneve (SEC) Raportimet e jashtme financiare dhe auditimi u zhvilluan dhe ecn prpara krahas rritjes s ekonomis industriale amerikane dhe tregjeve t saj kryesore. Megjithat, kur tregu i aksioneve u godit n 1929 dhe ekonomia nacionale u zhyt n t ashtquajturn Great Depression, pati krkesa pr nj kontroll m t fuqishm qeveritar dhe mbikqyrje t bizneseve n prgjithsi, veanrisht mbi institucionet financiare dhe tregun e aksioneve. Si rrjedhoj, qeveria federale formoi Komisionin e Shkmbimeve t Aksioneve pr t ndihmuar n zhvillimin dhe standardizimin e informacionit financiar q u paraqitej aksionereve. SEC sht nj agjensi federale. Ajo administron Aktin e Shkmbimeve t Aksioneve t 1934-s dhe akte t tjera t ndryshme.Shum kompanive q publikojn aksionet e tyre pr publikun, ose q jan t regjistruara n nj burs aksionesh u krkohet t auditojn gjendjet e tyre financiare me SEC. Prve ksaj, SEC ka t drejta t shumta t prshkruaj, n fardo detaji q ka dshir, praktikat e kontabilitetit dhe standardet q duhet t vihen n pun nga kompanit q jan nn juridiksionin e saj. Dhe kshtu, SEC survejon mbi 12000 kompani q jan n listn e bursave kryesore (si psh ajo e New York-ut dhe Nasdaq).

Vshtrim Internacional
Kombet ndryshojn edhe pr nga shkaqe t zhvillimit t standardeve kombtare dhe praktikave aktuale t kontabilitetit. Nj indikator i nivelit t kontabilitetit t nj kombi sht forma e profesionit t kontabilistit brenda shtetit. Institucione profesionale t kontabilitetit u formuan n Kanada, U.S.A dhe U.K n shekullin e 19-t. N kontrast me kt, institucione publike kontabl u formuan n Hong Kong dhe Kore vetm n fundin e shekullit t kaluar.
Partnership-i privat dhe publik N kohn kur u krijua SEC, asnj grup publik apo privat nuk publikonte standarde t kontabilitetit. SEC inkurajoi krijimin e nj strukture private pr vendosjen e standardeve sepse besonte q sektori privat kishte burimet dhe talentin t zhvillonte standardet e duhura t kontabilitetit. Si rezultat, standardet e kontabilitetit jan zhvilluar n prgjithsi m shum n sektorin privat sesa nprmjet Institutit Amerikan t Kontabilistve Publike t Miratuar (AICPA) ose Bordit t Standardeve t Kontabilitetit Financiar (FASB).

SEC ka deklaruar mbshtetjen e tij pr FASB, duke treguar q gjendjet financiare n baz t standardeve t vendosura nga FASB do t ken nj suport t rndsishm nga ana e autoriteteve. Shkurtimisht, SEC krkon q t regjistruarit t ushtrojn GAAP. Prve ksaj, n raportet q SEC i ka drejtuar Kongresit "vazhdon t besoj q inisiativa pr vendosjen dhe prmirsimin e standardeve t kontabilitetit duhet t qndroj n sektorin privat, subjekt i vzhgimit t Komisionit".
Hapsira e kontrollit t SEC Partnership-i i SEC me sektorin privat ka funksionuar mire. SEC ka ushtruar nj kontroll t vlersueshm n fushn e zhvillimit t standardeve t kontabilitetit. Zakonisht, SEC sht mbshtetur mbi AICPA dhe FASB pr t rregulluar profesionin e kontabilistit dhe pr t zhvilluar e forcuar standardet e kontabilitetit. Prgjat historis, gjithsesi, prfshirja e SEC n zhvillimin e standardeve t kontabilitetit ka pasur variacione. N disa raste sektori privat ka tentuar t vendos nj standart, por SEC ka refuzuar ta pranoj at. N raste t tjera SEC e ka shtyr sektorin privat t ndrmarr veprime m t shpejta pr probleme t caktuara t raportimit, si psh. kontabiliteti i investimeve n blerjen dhe shitjen e aksioneve dhe raportimin pr instrumentet n lidhje me t. N t tjera situata, SEC ia komunikon problemet FASB, u prgjigjet drafteve t ekspozuara t FASB dhe i prgjigjet krkesave t tij pr konsultime dhe kshillime.

SEC ka nj mandat pr t prcaktuar principet e kontabilitetit. Sektori privat, n kt mnyr duhet t degjoj me kujdes pikpamjet e SEC.N njfar kuptimi sektori privat sht formuluesi dhe implementuesi i standardeve. Ndrkoh q partnershipi midis SEC dhe sektorit privat ka funksionuar mir , ai duhet t stimulohet kur problemet e kontabilitetit nuk adresohen aq shpejt sa do t kishte dshiruar SEC. Kjo ishte e dukshme n diskutimet e fundit mbi kontabilitetin pr kombinimet e biznesit, aseteve t patrupzuara dhe shqetsimeve mbi kontabilitetin pr entitetet me qllime t veanta, t theksuara n dshtimin e ENRON.
Detyrimet Si sht treguar m par, kompanit q jan n listn e nj burse aksionesh jan t detyruara t'ia ofrojn gjendjen e tyre financiare SEC-it. Nqs SEC konstaton parregullsi kontabiliteti ose mbylljeje n formn ose prmbajtjen e gjendjes financiare, ai i on nj leter kompanis pr kto parregullsi. Zakonisht kto letra i zgjidhin problemet shpejt.Gjithsesi, nqs mosmarrveshjet vazhdojn, SEC ka fuqin q t publikoj nj "urdher ndalimi", i cili e ndalon t regjistruarin t tregtoj aksione n bursa. Akuza kriminale mund t sillen nga Departamenti i Drejtesis pr shkelje t ligjeve t caktuara. Programi SEC, iniciativat e sektorit privat, konfliktet civile dhe kriminale ndihmojn pr t siguruar integritetin e raportimeve financiare pr njsit ekonomike publike.

Instituti Amerikan i Kontabilistve Publike t Miratuar (AICPA) Si sht prmendur edhe m sipr, AICPA, e cila sht organizata profesionale nacionale q praktikon (KPC) Kontabilistet Publike te ertifikuar, ka qen e angazhuar gjersisht n zhvillimin e GAAP. Komitete t ndryshme dhe borde, t ngritur q n themelimin e AICPA, kan kontribuar n kto prpjekje.
Komiteti mbi Proedurn e Kontabilitetit Me krkesn e SEC, AICPA caktoi Komitetin mbi Proedurn e Kontabilitetit n 1939, i cili prbhej nga praktikante KPC dhe publikoi 51 buletine mbi punn krkimore n kontabilitet prgjat viteve 19391959.Kto buletine trajtojn nj problematik t gjer t kontabilitetit, por ky trajtim nuk arriti t ofroj paketn e strukturuar t principeve t kontabilitetit q ishte sa i nevojshm aq dhe i dshirueshm. Si rrjedhoj, n 1959 AICPA krijoi Bordin e Principeve t Kontabilitetit. Bordi i Principeve t Kontabilitetit (BPK) Qllimet kryesore t BPK ishin: 1) t prparojn me shprehjet e shkruara t principeve t kontabilitetit, 2) t prcaktojn praktikat e duhura, 3) t shmangin hapsirat e diferencave dhe mosprputhjeve n praktik. Pr t arritur kto objektiva, misioni i BPK ishte pwr zhvillimin e nj kornize t prgjithshme konceptuale q t ndihmonte n zgjidhjen e problemeve, ndrkoh q bheshin t dukshme, dhe pr t kryer nj pune krkimore thelbsore mbi shtjet individuale.

18-20 antart e bordit, t zgjedhur fillimisht nga kontabiliteti publik, prfshin gjithashtu edhe prfaqsues nga komuniteti industrial dhe akademik. Deklaratat publike t BPK, t quajtura Opinionet e BPK, ishin t destinuara t bazoheshin kryesisht mbi studimet krkimore dhe t mbshteteshin nga arsyeja dhe analiza. Ndrmjet konceptimit t tij m 1959 dhe shkrirjes si bord m 1973, BPK publikoi 31 opinione. Fatkeqsisht, BPK u shprb shpejt, e akuzuar pr munges produktiviteti dhe dshtim pr t vepruar menjher n korrigjimin e abuzimeve t kontabilitetit. M von, BPK kapi n grack shum shtje delikate kontabiliteti, vetm q t bnte zhurm n syt e firmave industriale dhe ndrhyrjeve t zakonshme qeveritare. M 1971, drejtuesit t profesionit t kontabilitetit, ambicioz pr t evituar vendosjen e rregullave nga ana e qeveris, caktuan nj Grup Studimi mbi Prcaktimin e Principeve t Kontabilitetit. Gjersisht i njohur si Komiteti Wheat, pr shkak te drejtuesit te tij Francis Wheat, ky grup u caktua t analizoj organizimin dhe veprimtarine e BPK-s dhe t prcaktoj ndryshimet e nevojshme pr t arritur rezultate m t mira. Sugjerimet e Grupit t Studimit u pranuan n Kshillin AICPA n vern e 1972-s, u votuan n prgjithsi dhe u vun n funksionim n fillimet e 1973-s. Bordi i Standardeve t Kontabilitetit Financiar (FASB) Rekomandimet e Komitetit Wheat rezultuan n shkrirjen e PBK-s dhe n krijimin e nj strukture t re pr vendosjen e standardeve, t prbr nga tre organizata- Fondacioni i Kontabilitetit Financiar (FAF), Bordi i Standardeve t Kontabilitetit Financiar (FASB) dhe Kshilli Konsultues mbi Standardet e Kontabilitetit Financiar (FASAC). Fondacioni i Kontabilitetit Financiar zgjedh antart e FASB dhe Kshillin Konsultues, investon pr aktivitetet e tyre dhe zakonisht i mbikqyr ato.

Organizata kryesore n kt struktur treshe sht Bordi i Standardeve t Kontabilitetit Financiar (FASB). Misioni i tij sht t vendos dhe t prmirsoj standardet e kontabilitetit financiar si dhe t raportoj pr drejtimin dhe edukimin e publikut, i cili prmbledh publikuesit, audituesit dhe prdoruesit e informacionit financiar. Shpresat pr suksesin dhe mbshtetjen e FASB u bazuan mbi diferenca t dukshme midis tij dhe paraardhsit BPK: Me antarsi m e kufizuar, FASB prbhet nga 7 antar, q zevndesojn numrin relativisht t madh prej 18 vetesh te BPK. Kta antar (t kufizuar) gzojn: 1)Antarsi me koh t plot dhe pagese. Antart e FASB paguhen mir, jan t punsuar me koh t plot dhe ndryshohen do 5 vjet. Antart e BPK ishin pa pages dhe me koh t pjesshme. 2) Autonomi m t madhe. BPK ishte nj komitet i varur nga AICPA, ndrkoh q FASB nuk sht n varsi t ndonj organizate profesionale.Drejtohet dhe i prgjigjet vetm Fondacionit t Kontabilitetit Financiar. 3) Pavarsi m t madhe. Antart e BPK-s i ruajtn pozicionet e tyre private me firmat, kompanit ose institucionet.Antart e FASB-s duhet t`i shkpusin t gjitha lidhjet n fjal. 4) Prezantim m t gjer. T gjith antart e BPK-s ishin t detyruar t ishin CPA dhe antar t AICPA. Pr momentin nuk sht e nevojshme t jesh CPA pr t qen antar i FASB-s.

3.2.Proesi i Deklarimit. N vendosjen e standardeve t kontabilitetit financiar, dy premisa kryesore t FASB-s jan: 1) FASB duhet t jet n dispozicion t nevojave dhe kndvshtrimeve t gjith komunitetit ekonomik, jo vetm t profesionit t kontabilistit publik.2) Ai duhet t operoj me nj kndvshtrim sa m t plot t publikut, nprmjet nj sistemi deklarimi, q i jep personave t interesuar mundsi t bollshme pr t br t njohura pikpamjet e tyre. Pr t siguruar arritjen e ktyre qllimeve, hapat e paraqitura n ilustrimin e mposhtm jan marre ne evolucionin e nj paraqitjeje nga FASB t Standardeve t Kontabilitetit Financiar.

Axhenda *Kombinimet e biznesit *Derivativat *Raportimi nga segmentet

Pun Krkimore Diskutim/Memorandum

far mendoni?

Identifikimi i shtjeve dhe Puna krkimore, analiza e kryer vendosja n axhenden e bordit dhe memorandumi pr shtjet pro/kundr

Dgjimi i publikut mbi standardin e propozuar

Ndonj koment shtes?

Kemi GAAP Drafti i paraqitur Standard i FASB

Bordi vlerson prgjigjen dhe ndryshon draftin e paraqitur, nqs sht e nevojshme.Publikimi final i standardit.

Bordi vlerson punn krkimore dhe prgjigjet e publikut, pastaj publikon draftin e paraqitur.

Miratimi i nj standardi t ri t FASB krkon mbshtetjen e katr nga shtat antart e bordit. Deklaratat e FASB konsiderohen GAAP dhe jan t detyrueshme pr tu vn n praktik. T gjitha opinionet n fuqi m 1973, kur FASB erdhi n fuqi, vazhdojn t jen efektive pr aq koh sa nuk jan prmiresuar ose paraqitur n njoftimet e FASB. Duke njohur keqkuptimet e mundshme t termit "principe", FASB n deklaratat q publikon, prdor termin standarde t kontabilitetit financiar.
Llojet e njoftimeve. Llojet kryesore t njoftimeve q publikon FASB jan: 1)Standardet dhe interpretimet 2)Konceptet e kontabilitetit financiar 3)Buletinet teknike. 4)Task Forc pr shtjet emergjente

Standardet dhe interpretimet.

Standardet e kontabilitetit financiar t publikuara nga konsideruar n prgjithsi si principe t kontabilitetit. Prve publikon edhe interpretime q prfaqsojn modifikime ose standardeve ekzistues. Interpretimet kan autoritet t standardet dhe krkojn t njjtat vota pr miratimin e tyre. FASB jan ksaj, FASB zgjerime t njjt me

Megjithat, interpretimet nuk kan nevoj q FASB t proedoj me pikpamjet e publikut nprmjet sistemit t deklarimit, q sht e nevojshme pr standardet. Bordi i Principeve t Kontabilitetit publikon gjithashtu interpretime dhe t dy tipet konsiderohen tashm si mbshtetje autoritare pr qllimet e prcaktimit t GAAP. Q nga koha e zevndesimit t BPK-s, FASB ka publikuar 147 standarte dhe 44 interpretime.

Konceptet e kontabilitetit financiar.

Si pjes e nj mundimi pr nj koh t gjat, pr t ecur prpara nprmjet kalimit t nj problematike t gjer, FASB n nntor 1978 publikoi pr her t par me seri Deklarimet e Koncepteve t Kontabilitetit Financiar, si pjes t nj projekti conceptual-baz. Qllimi i serive ishte t prezantoheshin synimet-baze dhe konceptet q bordi do t prdorte n zhvillimin e standarteve t ardhshme t raportimit dhe kontabilitetit financiar. Ato tentojn t formojn nj bashksi konceptesh t ndrlidhura, nj korniz konceptuese, q do t shrbejn si mjete pr zgjidhjen e problemeve ekzistuese dhe atyre q po lindin n mnyr t vazhdueshme. Ndryshe nga deklarimet e standardeve t Kontabilitetit Financiar, deklarimet e Koncepteve t Kontabilitetit Financiar nuk prcaktojn GAAP. Deklarimet e koncepteve megjithat, kalojn n t njjtin sistem si dhe deklarimet e standardeve (diskutime, dgjimi i publikut, draft i paraqitur...etj).

Buletinet teknike t FASB.

FASB merr shum krkesa nga burime t ndryshme pr pikat orientuese mbi implementimin ose aplikimin e standardeve e interpretimeve t FASB, opinioneve t APB dhe buletineve mbi punn krkimore n kontabilitet. Prve kesaj ka dhe nj nevoj t madhe pr nj guide t herpashershme mbi kontabilitetin financiar dhe raportimet financiare. Pr shembull, n ndryshimin e nj ligji mbi taksat, t ardhura t caktuara nga taksat, q njsit ekonomike kishin akumuluar si obligime, u harruan. Pyetja q lindi ishte: Si duhet t raportohen taksat e harruara- si nj reduktim i shpenzimit t takss mbi t ardhurat: si nj modifikim i vogl i nj periudhe t mparshme, apo si nj artikull i veant? U publikua menjher nj buletin i veant, ku u krkua q reduktimi nga taksa t raportohej si nj reduktim i shpenzimit t takss mbi t ardhurat e periudhs prkatse. Nj buletin teknik publikohet vetm kur: 1) nuk pritet t shkaktoj nj ndryshim madhor n praktikn e kontabilitetit pr nj numr t caktuar njsish ekonomike, 2) kostoja e tij e implementimit sht e ult, 3) guida e ofruar nga buletini nuk krijon konflikte me principe themelore kontabiliteti t vendeve t tjera.

M 1984 FASB krijoi Task Force pr shtjet emergjente (EITF), t prbr nga 13 antar q prezantojn firmat CPA dhe prgatitsit e gjendjeve financiare. Gjithashtu, mbledhjet e EITF ndiqen edhe nga vzhgues t SEC dhe AICPA. Qllimi i Task Force sht q t arrihet nj konsensus mbi auditimin e transaksioneve financiare t reja dhe t pazakonta q kan mundsi t krijojn praktika raportuese financiare t ndryshme. Shembujt prfshijn auditimin e planeve t pensioneve, t ardhurat nga transaksionet financiare q bjn njsit ekonomike t internetit ose sasit e tejkaluara t t ardhurave q u paguhen specialistve takeover. EITF ofroi her pas here direktiva mbi raportimet e humbjeve nga sulmet terroriste q u shkaktuan nga sulmet e Qendrs Tregtare Botrore ne 9/11/01. Nga ana tjetr nuk mund ta mbivlersojm rndsin e EITF. N nj vit psh, EITF shqyrtoi 61 shtje emergjente mbi raportimet finaniare dhe arriti n nj konsensus afrsisht n 75% t tyre. SEC ka deklaruar se do t`i shikoj zgjidhjet me konsensus si kontabilitet i preferuar dhe do t krkoj justifikime bindse nqs do ket shmangie prej tyre. EITF e ndihmon FASB n shum mnyra t ndryshme. Pr shembull, shtjet emergjente q lindin, trheqin vmendjen e publikut. Nqs kto nuk zgjidhen menjher, mund t ojn n kriza finaniare e skandale dhe mund t thyejn besimin e publikut n praktikat raportuese aktuale. Hapi tjetr, ndrhyrjet e mundshme qeveritare, mund t krcnojn vazhdimsin e vendosjes s standardeve n sektorin privat. Prve ksaj, EITF identifikon problemet e debatueshme t kontabilitetit n kohn q krijohen dhe prakton nse ato mund t zgjidhen shpejt apo FASB duhet t prfshihet n zgjidhjen e tyre. N thelb EITF prbn nj "filtr" problematikash. N kt mnyr shpresohet q FASB t punoj mbi probleme t qndrueshme afatgjata sesa mbi problemet imediate afatshkurtra q trajton EITF.

Raportimet e Task Force pr shtjet emergjente.

Bordi Qeveritar i Standarteve t Kontabilitetit. (GASB) Gjendjet financiare t prgatitura nga shteti dhe qeveritart lokal nuk jan t krahasueshme me raportet financiare t prgatitura nga organizatat e bizneseve private. Kjo munges krahasueshmrie u theksua m 1970, kur nj numr i madh qytetesh t U.S.A si New York dhe Cleveland u prballn me falimentime potenciale. Si prgjigje e ksaj, u krijua n 1984 Bordi Qeveritar i Standardeve t Kontabilitetit (GASB) nn vzhgimin e Fondacionit t Kontabilitetit Financiar, pr t drejtuar shtjet raportuese shtetrore dhe qeveritare lokale. Struktura Operacionale e GASB sht e njjt me at t FASB. Dmth. q ka nj kshill konsultues t quajtur Kshilli Konsultues i Standardeve t Kontabilitetit Qeveritar (GASAC) dhe asistohet nga stafi i tij teknik dhe task forcat. Krijimi i GASB ishte nj shtje e debatueshme. Shum veta besojn se duhet t jet vetm nj autoritet q vendos standarde: FASB. U shpresua se ndarja e vendosjes s standardeve mes GASB, e cila merret vetm me shtjet raportuese shtetrore dhe qeveritare lokale, dhe FASB, q drejton raportimet pr t gjitha entitetet e tjera, nuk do t conte n konflikte. Meq ne jemi t interesuar kryesisht me raportimet financiare t prgatitura nga organizata fitimprurse.

Struktura formale e organizats, ashtu si ekziston pr momentin, pr zhvillimin e standardeve t raportimit financiar prezantohet n ilustrimin 1-3:

Fondacioni i Kontabilitetit Financiar (Qllimi) Zgjedhja e antarve t FASB dhe GASB, kshillave t tyre konsultues, sponsorizimi i aktiviteteve t tyre dhe ushtrimi i nj kontrolli t prgjithshm. Bordi i Standardeve t Kontabilitetit Financiar ( FASB) (Qllimi) Vendosja dhe prmirsimi i standardeve t kontabilitetit, raportimi financiar pr udhheqjen dhe edukimin e publikut, prfshir publikuesit, audituesit dhe prdoruesit e informacionit financiar. Bordi Qeveritar i Standardeve t Kontabilitetit. (GASB) (Qllimi) Vendosja dhe prmiresimi i standardeve t kontabilitetit financiar pr shtetin dhe qeverit lokale. Stafi dhe Task Force. (Qllimi) Ndihma prkundrejt t dy bordeve mbi shtjet e raportimeve duke kryer pun krkimore, analiz dhe shkrimi i funksioneve. Kshilli Konsultues i Standarteve te Kontabilitetit Qeveritar (GASAC) (Qllimi) Konsultimi mbi shtjet e politikave kryesore, shtjeve teknike, proriteteve t

Kshilli Konsultues mbi Standardet e Kontabilitetit Financiar. (Qllimi) Konsultimi mbi shtjet kryesore politike, shtjet teknike,prparsit e projektimeve dhe zgjedhjen e organizimin e Task Force.

Roli I AICPA
Pr dekada t tra AICPA ofroi bashkpunim n zhvillimin e principeve dhe rregullave t kontabilitetit. Ajo rregulloi profesionin e kontabilistit, zhvilloi dhe prforcoi praktikat e auditimit m shum se do organizat tjetr profesionale. Kur Bordi i Principeve t Kontabilitetit u shkri dhe u zvendsua me FASB, AICPA formoi Seksionin e Standardeve t Kontabilitetit, si zdhnse t saj zyrtare mbi shtjet e kontabilitetit dhe raportimit. Komiteti Ekzekutiv i Standardeve t Kontabilitetit (AsSEC) u krijua n brendsi t Seksionit dhe u formulua si nje komitet teknik i specializantve, i autorizuar t fliste n emr t AIPA n fushn e raportimit dhe kontabilitetit financiar. Kjo arrihet nprmjet disa formave komunikuese me shkrim: - Udhzuesi i Kontabilitetit dhe Auditimit prmbledh praktikat e kontabilitetit t industrive specifike dhe ofron ndihm specifike mbi shtjet q nuk jan t trajtuara nga FASB. - Deklaratat e Pozicionit (SOP) ofrojn udhzime mbi pikat e veanta t raportimit financiar, deri n kohn kur FASB vendos standarde mbi shtjet n fjal. SOP mund t prshtas, korrigjoj dhe qartsoj udhzimi mbi kontabilitetin dhe auditimin ose t ofroj udhzime t reja e t pavarura.

- Buletinet e Praktiks tregojn pikpamjet e AsSEC mbi shtje t ndrlikuara t raportimeve financiare, t patrajtuara nga FASB. AICPA ka qen lider n zhvillimin e standardeve t auditimit nprmjet Bordit t Standardeve t Auditimit. Gjithsesi Akti i Sorbons-Oxley i 2002 krkon Bordin Supervizor t Kontabilitetit t Kompanive Publike, pr t ndjekur zhvillimin e standardeve t ardhshme t auditimit. AICPA do t vazhdoj t zhvilloj dhe vlersoj shkalln e prgatitjes s CPA-ve, q administrohet n 50 shtete. Cshtja 4-t.PRINCIPET E KONTABILITETIT TE PRANUARA GJERSISHT. Pincipet e pranuara gjersisht jan ato principe q kan "mbshtetje themelore autoritare". Kodi i Sjelljes Profesionale t AICPA-se u krkon antarve t prgatisin gjendjet financiare n prputhje me principet e pranuara gjersisht. N veanti, rregulli 203 i ktij Kodi i ndalon antart t shprehin mendimin se gjendjet e tyre financiare korrespondojn me GAAP, nqs kto gjendje prmbajn nj material shmangs nga principet e pranuara gjersisht, edhe pse antari mund t demonstroj q pr shkak t rrethanave t pazakonta gjendjet financiare n t kundrt do t ishin t gabuara. Shkelja e rregullit 203 mund t oj n humbjen e lienss s CPA pr t ushtruar profesionin. Principet e pranuara gjersisht dhe kuptimi i tyre prcaktohen nga Deklarata mbi Standardet e Auditimit No. 69, "Kuptimi i Paraqitjes n konformitet me Principet e Pranuara Gjersisht n raportimet e pavaruara t Auditorve" .

N kt standard, principet e kontabilitetit t pranuara gjersisht dhe t mbrojtura nga rregulli 203 jan formuluar si standarte dhe interpretime t FASB, opinione APB, dhe buletine Studimore t Kontabilitetit AICPA. Shpesh nj transaksion kontabiliteti ndodh q nuk sht i mbrojtur nga asnj nga kto dokumente. N kt rast mund t prdoret literatur tjetr autoritative. Shembuj kryesore jan : buletinet teknike FASB, protokollet e kontabilitetit dhe auditimit industrial AICPA, si dhe deklaratat e pozicionit q jan "sqaruar" nga FASB. Kto dokumente konsiderohen si nj mbshtetje e fort autoritative, sepse organizmat profesionale t njohur i kan dhn mundsin e veprimit palve t interesuara dhe t prekura ndaj drafteve t ndryshme dhe prgjigjes ndaj krkesave t publikut, dhe kan votuar n mbshtetje t tyre. Nse kto reklamime kan mangsi n orientim, ather burime t tjera mund t merren parasysh. Hierarkia e ktyre burimeve paraqitet n ilustrimin e mposhtm: Nse trajtimi i nj ngjarjeje nuk speifikohet nga nj kategori (a), reklamimi apo kategorit (b) nprmjet (d) duhen investiguar. Nse ka nj konflikt midis reklamimeve n (b) nprmjet (d), ather kategoria m e lart duhet t ndiqet. Pr shembull (b) sht m e madhe se (c).

Shtpia e GAAP
Praktika industriale ekzistuese dhe t njohura gjersisht

Kategoria (d) AICPA (m pak autoritare) Interpretimet e kontabilitetit Kategoria (c)

FASB Udhzime t vnies n prdorim

Task Force e FASB pr shtjet emergjente. Buletinet teknike t FASB

Buletinet praktike t AICPA dhe AsSEC

Kategoria (b)

Udhzimet e kontabilitetit dhe auditimit n industri t AICPA-s Opinionet e APB-s

Deklaratat e pozicionit t AICPA-s Buletinet e puns krkimore n kontabilitet t AICPA

Kategoria (a)

FASB Standardet dhe interpretimet

Nse asnj nga kto reklamime nuk i adresohet ngjarjes n fjal, krkohet nga burime te tjera literature mbi kontabilitetin. Shembuj t kesj literature jan: Deklaratat e Koncepteve t FASB, Standardet Ndrkombtare t Kontabilitetit dhe artikuj t tjer mbi kontabilitetin.

T KTHEHEMI PAK PRAPA PRAPA T KTHEHEMI PAK

A duhet profesioni i kontabilistit t ket standarte t bazuara n principe apo n rregulla? Kritikt e profesionit thon se n tre dekadat e fundit vendossit e standardeve jan shmangur nga stabilizimi i principeve t kontabilitetit, duke u siguruar se deklaratat financiare t njsive ekonomike jan prezente. Nga ana tjetr, kritikt thon se vendossit e standardeve jan zhvendosur drejt rregullave mjaft voluminoze, q mund t'i detyrojn audituesit dhe njsit ekonomike t'i devijojne ans ligjore nse vazhdohet n versionin e check - box. Kjo mund t rezultoj n krijimin e strukturave komplekse t kapitalit q teknikisht prshtaten me GAAP, por q fshehin bilion dollar defiite dhe obligacione. Pr m tepr, shefi i kontabilisteve t SEC ka theksuar " Dikush mund t thyej ligjet e SEC dhe n t njjtn koh t jet n prshtatje me GAAP".Me pak fjal, nuk sht e nevojshme t rikontrollojm prdit dhe t bjm gjithshka sipas krkesave t GAAP. Duhet t kthehemi pak prapa dhe t kuptojm nse impresioni i prgjithshm i dhn nga GAAP prshkruan drejt ekonomin e detajuar t nj njsie ekonomike. sht nj qllim i rndsishm dhe q audituesit dhe menaxhert e njsive ekonomike t punojn shum pr ta arrir.

4.1.shtje t raportimit financiar.

Meqense shum interesa mund t preken nga implementimi i nj standardi t kontabilitetit , nuk sht aspak e habitshme q ka shum diskutime rreth shtjes se kush duhet ti zhvilloj kto standarde dhe kujt duhet tia krkojm kt gj. Disa nga shtjet kryesore jan trajtuar m posht:
4.1.1. Vendosja e standarteve n nj mjedis t caktuar politik. M t fuqishmit q ndikojn n zhvillimin e standardeve t kontabilitetit jan grupet e prdoruesve. Kto grupe prbhen nga palt q jan m shum t interesuara ose m shum t ndikuara nga standardet, rregullat dhe proedurat e kontabilitetit. Standardet e kontabilitetit jan produkt i veprimeve politike po aq sa jan dhe produkt i nj logjike t kujdesshme dhe t dhnave empirike.Standad do t thot rregulla e prgjithshme q prcaktojn se si duhet t veprohet n praktik pr t arritur prfundim t njjt e t sakt pr problemin. Grupet e prdoruesve mund t ken nevoj pr raportime t veanta ose analiza t ngjarjeve ekonomike t caktuara, por t ken vshtirsi n gjetjen e tyre. Ata e kan t qart q mnyra m efektive pr t ndikuar n standardet q diktojn praktikat e kontabilitetit sht pjesmarrja n formulimin e ktyre standardeve ose prpjekja pr t ndikuar, apo e detyruar formuluesin e tyre. N kt mnyr FASB sht kthyer n shnjestr pr shum presione dhe prpjekje pr t ndikim n standardet ekzistuese dhe n zhvillimin e standardeve t reja.

Kto presione kan ardhur duke u shtuar. Disa grupe ndikuesish krkojn q profesioni i kontabilistit t veproj m shpejt dhe n mnyr m t vendosur n zgjidhjen e problemeve q ka dhe n korrigjimin e defiiteve. Grupe t tjera i rezistojn ktij veprimi, duke preferuar q ta implementojn ndryshimin n mnyr m t ngadalt, pr t mos thn q nuk e pranojn fare. Ilustrimi m posht tregon grupet e ndryshme q krijojn presion:
Entitetet e biznesit Firmat kontabl dhe Kontabilistet e miratuar AICPA Komuniteti finaciar (analistet, bankieret, etj) Prgatitesit ( Instituti i Zbatimeve Financiare) Qeveria Shoqatat industriale

Akademikt
Publiku investues

FASB Standardet e kontabilitetit, Interpretimet dhe buletinet.

far kuptojm me an t numrave?

A duhet t marr pjes politika n vendosjen e standardeve pr kontabilitetin financiar dhe raportimin? Politikn e kemi n shtpi, n shkoll, n bashksi, konvikt, kish, tempull dhe xhami- politika shte kudo.FASB nuk ekziston n nj hapsir boshe. Vendosja e standardeve sht pjes e jets reale dhe nuk mund ti shptoj politiks dhe presioneve t saj.
Kjo nuk do t thot q politika n vendosjen e standardeve ndikon negativisht. Duke konsideruar pasojat ekonomike t shum standardeve t kontabilitetit, nuk sht e habitshme q grupe me interesa t veanta t kthehen n potenciale shprehse ( disa mbshtetse dhe disa kundrshtuese) kur formulohen standarde. Bordi duhet t jet i kujdesshm pr pasojat ekonomike t veprimeve t tij. Bordi nuk duhet t publikoj njoftime q jan t motivuara nga politika n mnyr parsore.Ndrkoh q i kushton vmendje pasojave, bordi duhet ti bazoj standardet e tij mbi nj pun krkimore rezultative dhe mbi nj strukture konceptesh q e kan bazn n realitetin ekonomik.

PASOJAT EKONOMIKE T GOODWILL

GOODWILL-nj AAGJ jo MATERIAL q vlersohet n baz t prparsive ose reputacionit q ka nj biznes dhe jo sipas vlers s tij reale.

Investitort zakonisht e injorojn nj ndryshim t kontabilitetit. Por kur ai ndikon n mnyr thelbsore t ardhurat neto, aksionert fillojn t ken kujdes. Nj ndryshim q do t ndikoj mbi shum kompani sht nj rregull i ri goodill. Prpara ksaj kompanit q kishin kt privilegj ishin t detyruara tua ngarkonin kt vler t ardhurave t tyre n total her pas here. Me vendosjen e rregullave t reja , kompanit nuk kan pse ta shkruajn kt vler n mnyr sistematike.Efekti n fund t llogarive pr disa kompani sht i rendsishm. Pr shembull, duke mos marr prsipr amortizimin e goodill, International Paper vlersoi nj rritje n sasin e t ardhurave prej 21%, Johnson Controls 16% dhe Pepsi Bottling Group 30%. Disa mendojn se ky ndryshim i rregullave do ti bjn aksionet e tyre m trheqse, t tjer argumentojn se kjo nuk ka pse t ket ndonj efekt sepse zbritja nga t ardhurat e nj aseti sht thjesht nj vler n regjistrimin e transaksioneve. Ka argumentime q ndryshimet e rregullave nuk kan ndikime mbi flukset monetare, por mbi perceptimin nga investitort t kompanive q jan me fitimprurse dhe n kt mnyr i nj blerjeje m t mir n treg. N kt mnyr numrat ushtrojn ndikimet e tyre, si mendoni?

Mangsit e parashikimeve T gjitha profesionet kan qn t vzhguara imtsisht nga qeveria : bankiert, pr shkak t shkmbimeve tregtare, duke shfrytzuar informacionet e brendshme; mjekt, pr shkak t kostove t larta n mashtrimet mbi pajisjet dhe ndihmn mjeksore; ose inxhiniert q shpesh dshtojn n prcaktimin e pasojave ambjentale mbi punn q kryejn.

Vshtrim internacional
Firmat e huaja te kontabilitetit qe ofrojne nje raport auditimi per nj njsi ekonomike t regjistruar ne U.S A jane subjekt i Bordit Vezhgues te Kontabilisteve. (mandatuar nga Akti i Sorbons-Oxley)

Si sht treguar dhe m sipr , skandalet e kontabilitetit n kompani si Enron, Cendant, Sunbeam, Xerox dhe Worldcom kan trhequr vmendjen e Kongresit Amerikan. N 2002 ,legjislacioni u shfuqizua; ligji i ri rriti mundsit dhe burimet e SEC q t luftonte mashtrimin dhe t kufizoj praktikat raportuese t dobta. SEC i ka rritur prpjekjet e tij kontrolluese , duke aprovuar rregulla t reja pavarsie n auditim dhe materiale referuese pr raportimin financiar. Prve ksaj, Akti Sorbons-Oxley paraqet ndryshime t rndsishme ne strukturen institucionale te profesionit te kontabilistit. M posht jan disa garanci themelore t legjislacionit: sht ndrtuar nj bord, i cili do t mbikqyre auditimin. Ai do t ket autoritet detyrues dhe vzhgues, si dhe do t vendose auditimin, cilsin e kontrollit, pavarsin e standardeve dhe t rregullave. Jan vendosur tashm rregulla m t fuqishme pavarsie n auditim. Partnerve n auditim, pr shembull, do tu duhet t kryejn rotacion do 5 vjet. CEO dhe CFO duhet t konfiskojn bonuse dhe t ardhura nse kryhet nj rivlersim kontabiliteti. CEO dhe CFO duhet t ertifikojn se deklaratat financiare dhe informacionet e njsis ekonomike jan t sakta dhe t plota. Komisionet e auditimit duhet t ken antar t pavarur dhe antar eksperte financiare. Kodet e etiks duhet t jen t njohura pr specializantt financiar.

A do t mjaftojne kto ndryshime? Mangsit e parashikimeve (expectations gap), far t tjert mendojn se nj kontabilist duhet t bj dhe far nj kontabilist mendon se mundet - sht mjaft e vshtir t shuhen. Shembuj t nj raportimi jo t sakt kan kushtzuar pyetjen nse profesionistt po bjn aq sa duhet. Ndonse profesionistt mund t argumentoj me plot t drejt q ata nuk mund t jen prgjegjs pr do katastrofe financiare, prsri prpjekjet pr t prmbushur krkesat e shoqris duhet t vazhdojn. Prpjekjet pr t prmbushur kto krkesa do t jen me kosto m t lart, sepse zhvillimi i nj sistemi transparent, t qart dhe t besueshm krkon burime t konsiderueshme.
4.2.Standardet Ndrkombtare t Kontabilitetit. Larence Summers, Sekretari i Par i Thesarit, deklaron se konceptimi i ri m i rndsishm i tregut t kapitaleve sht idea e principeve t kontabilitetit t pranuara gjersisht. Summers shkon m tej duke theksuar rndsin e pranimit t ketij koncepti n mbar botn. Shum vende kan njohur rndsin e standardeve m globale. Si rezultat, the International Accounting Standarts Committee ( IASC ) u krijua m 1973 n t njjtin vit krijimi dhe t FASB , me qllim paksimin e zonave t divergjencs ndrmjet standardeve t vendeve t ndryshme.

Qllimi i IASC n gjuhn e vendosjes s standardeve ishte pr t punuar kryesisht pr prmirsimin dhe harmonizimin e ligjeve, standardeve t kontabilitetit dhe proedurave n lidhje me paraqitjen e t dhnave financiare . Eliminimi i ndryshimeve nuk sht i leht. Qllimet e raporteve financiare n Shtetet e Bashkuara shpesh jan t ndryshme nga ato t vendeve t tjera, strukturat institucionale shpesh t pakrahasueshme dhe tendencat kombtare t forta mjaft t prhapura. Megjithat shum pun sht br q nga momenti i krijimit t IASC. S fundi IASC sht rikonstruktuar dhe riemruar International Accounting Standarts Board ( IASB ). Ky organizm i ri do t punoj n drejtim t zhvillimit t nj trsie t vetme standardesh globale t nj cilsie t lart. IASB ka nj struktur t ngjashme me FASB. Mendohet se institucionalizimi i nj organizmi plotsisht t pavarur vendoss t standardeve ndrkombtare t kontabilitetit do t mundsoj konvergjencn e duhur n rrugn drejt nj sistemi t tregut global t kapitaleve. Duhet theksuar se Shtetet e Bashkuara kan nj rol t rndsishm n mnyrn e zhvillimit t standardeve ndrkombtare. Si rezultat ka mjaft ngjashmri midis standardeve t IASB dhe atyre amerikane. Vazhdimisht n kt libr,do t paraqiten t dhna ndrkombtare pr t br t kuptueshm fushn e raportimit n mbar botn. Gjithashtu, si dhe theksohet nga ikona n an, ka nj diskutim mjaft t gjer t kontabilitetit ndrkombtar.

4.3. Etika n fushn e kontabilitetit.

Robert Sack, nj komentues i subjektit t etiks s kontabilitetit thekson se, Bazuar n eksperiencn time, t sapodiplomuarit jan idealiste. falenderojm Zotin pr kt. Megjithat sht mjaft e rrezikshme t mendosh se mburoja juaj sht e plot dhe duhet t themi kurr nuk do t dorzohem . Presionet nuk na shkatrrojn, ato rriten dhe ne shpesh nuk i njohim ather kur na zotrojn. Si theksohet n kt kapitull, fokusimi i biznesit n rritjen e linjs minimale , prballja e sfidave t konkurrencs , dhe prqndrimi n rezultatet afatshkurtra , i vendos kontabilistet n nj mjedis konfliktesh dhe presionesh. Pyetje baz si A sht kjo mnyr e shkmbimit t informacioneve financiare e mir apo jo ? , A sht e drejt apo e gabuar ? , far duhet br n rrethana t tilla ?, jo gjithmon gjejn prgjigje nprmjet aderimit n GAAP(N Shqipri n shoqatat e kontabilistve) apo duke prmbushur rregullat e profesionit. Aftsia teknike shpesh nuk sht e mjaftueshme n rastet e prballjes pr marrjen e vendimeve etike. T bsh gjn m t drejt, t marrsh vendimin e duhur, shpesh nuk sht e leht. E drejta nuk sht gjithmon e leht pr tu konceptuar. Dhe presionet pr t prshtatur rregullat , t luash sipas rregullave t lojs , apo ti injorosh ato jan t shumta. Pr shembull, A do t ndikoj vendimi im negativisht n performancn e puns sime ?, A do t shqetsohen eprort e mi ?, A do t mrziten kolegt e mi ? , jan shpesh pyetjet me t cilat prballemi gjat marrjes s nj vendimi etik.

Vendimi bhet m i vshtir pr faktin se nuk ekziston nj konsensus publik n formulimin e nj sistemi etik t pranueshm dhe q mundson zbatimin e protokolleve t ndryshme. Sikurse u diskutua m par, ky qllim sht br mjaft i rndsishm dhe Kongresi Amerikan ka legjitimuar domosdoshmrin e zhvillimit t nj kodi etik nga njsit ekonomike pr specializantt e financs. Ky proes i tr i nj sensitiviteti dhe seleksionimi etik midis alternativave mund t komplikohet nga presionet q mund t formulohen si presione kohore, presione t puns, presione t klientit, presione personale dhe presione t kolegve. N kt libr, konsideratat etike jan paraqitur me qllim sensibilizimin tuaj ndaj llojeve t rrethanave q mund t ndeshni n realizimin e pergjegjsive tuaja profesionale. far kuptojm me an t numrave?

T DHNA MBI POLITIKAT

Duke patur parasysh numrin e madh t skandaleve financiare t prmendura n kt libr, nuk sht befasues fakti q palt politike po punojn n menaxhimin e njsive ekonomike sipas kodit etik. Presidenti Bush, pr shembull, ka deklaruar nj grup propozimesh pr t luftuar sjelljet joetike nga antart e korporatave, duke zgjeruar gamn e akuzave ndaj dnimeve civile dhe kriminale. Dhe SEC dhe Departamenti i Drejtsis kan nj shtes buxheti pr t rritur luftn ndaj manipulimeve financiare. Bush ka theksuar se qeveria do te jet vigjilente ndaj zbulimit dhe dnimit te manipulatorve n bizneset amerikane. Njkohsisht, Partia Demokrate po kmbngul n marrjen e inisiativave pr reformn e korporatave. Nj gj sht e sigurt ngjarjet aktuale kan konsoliduar besueshmrin e konsumatorit ndaj korporatave amerikane dhe tregjeve t kapitalit. Kto manipulime dmtojn ekonomin amerikane dhe politikant po prpiqen pr gjetjen e prgjigjeve t duhura.

Konkluzion

N dhjet vitet e ardhshm do t ket zhvillime mjaf interesante n drejtim t vendosjes s standardeve. Mundsia e standarteve globale, kriza e besueshmris n tregjet e kapitaleve e shkaktuar nga Enron, Ryco, orld Com, n USA apo Parmalat n Itali dhe dshtime t tjera financiare, si dhe qllimi i standardeve bazuar n principe dhe jo n rregulla, jan faktort q do t ndikojn dukshm n vendosjen e standardeve n Shtetet e Bashkuara dhe n vendet e tjera t bots. Aktualisht, ne besojm se profesioni i kontabilitetit po vepron me prgjegjshmri n korrektimin e defekteve t identifikuara. Pr arsye t burimeve substanciale dhe t experiences, sektori privat do t jet n gjendje t zhvilloj dhe t mbaj standarde t larta. Por sht nj proes i vshtir q krkon koh, logjike dhe diplomaci. Nga nj przierje e sakt e ktyre tri komponenteve ky profesion do t vazhdoj t zhvilloj standardet e raportimit nn supervizionin e SEC n USA dhe organizma t tjera mbikyrse n Europ e vende t tjera.

PRMBLEDHJE E OBJEKTIVAVE T MSIMIT

Identifikimi i deklaratave financiare dhe e elementeve t tjere t rezultateve financiare. Deklaratat financiare m t shpeshta n praktikn e prditshme jan : (1) tabela e bilanceve , (2), deklaratat e t ardhurave, (3) deklaratat e flukseve monetare t arks (cash flow), (4) deklaratat e aksioneve t pronarve apo investitoreve. Raportimi financiar, ndryshe nga deklaratat financiare, mund t paraqitet n forma t ndryshme. Shembujt prfshijn letrn e presidentit dhe skedulet suplementare n raportin vjetor t korporats, prospektet, raportet e regjistruara n agjensit shtetrore, dhnia e informacioneve t reja, parashikimi i menaxhimit dhe ertifikatat n lidhje me kontrollin e brendshm dhe manipulimet e tij. Shpjegon se si kontabiliteti asiston n prdorimin efient t burimeve defiitare. Kontabiliteti siguron nj informacion t besueshm, thelbsor dhe t programuar ndaj menaxherve, investitorve dhe kreditorve, ndaj dhe burimet jan orientuar n bizneset m efiente. Kontabiliteti mundson matjen e efiess (profitit) dhe t garacive financiare.

Njohja e disa sfidave me t cilat prballet kontabiliteti. Raportet financiare nuk mund t sigurojn : (1) disa masa thelbsore t performancs t prdorura gjersisht nga menaxhimi , (2) informacionin parashikues t krkuar nga investitort dhe kreditort, (3) informacionin e plot n asetet e trupzuara dhe (4) informacionin financiar real Njohja e objektivave t raportit financiar. Objektivat e raportit financiar jan sigurimi i (1) informacionit t nevojshm n vendimet e investimit dhe kreditimit, (2) informacionit t nevojshm n prcaktimin e prospekteve cash flow, (3) informacionit pr burimet e njsive ekonomike, deklarimin e tyre dhe ndryshimet n to. Shpjegon nevojn pr standarde t kontabilitetit. Profesioni i kontabilitetit sht prpjekur n zhvillimin e nj trsie standardesh t pranuar gjersisht dhe aplikuar globalisht. Pa kt trsi standardesh do njsi ekonomike do t zhvillonte standardet e saj dhe zotruesit e deklaratave financiare duhet t njiheshin me trsin e elementeve t kontabilitetit t do njsie ekonomike dhe praktikave t raportimit. Si pasoj, do t ishte e pamundur prgatitja e deklaratave t mundshme pr t krahasuar. Njohja e organizmave kryesore politikbrs dhe roli i tyre n proesin e vendosjes s standardeve. The Securities Exchange Commission ( SEC ) sht nj agjensi shtetrore q ka mundsi t mdha formulimi n detaje t caktuara t standareve t kontabilitetit q duhen aplikuar nga kompanit nn juridiksionin e saj. The American Institute of Certified Public Accountants ( AICPA ) mundson kto standarte prmes Committee on Accounting Procedure dhe Accounting Principles Board.

The Financial Accounting Standarts Board ( FASB ), konsolidon dhe prmirson standardet e kontabilitetit dhe raportimin financiar pr drejtimin dhe edukimin e publikut. The Governmental Accounting Standarts Board ( GASB ) konsolidon dhe prmirson standartet e kontabilitetit financiar pr shtetin dhe qeverisjet lokale. Shpjegon domethnien e principeve t kontabilitetit t pranuara gjersisht. Principe t kontabilitetit t pranuara gjersisht jan ato q kan nj mbshtetje themelore t autorizuar, si FASB Standartet dhe Interpretimet, APB Opsionet dhe Interpretimet, AICPA Buletinet Studimore t Kontabilitetit, dhe publikime t tjera t autorizuara. Prshkruan prballjen e grupeve prdorues n proesin e vendosjes s standardeve. Grupet e prdoruesve mund t dshirojn q t dhna t caktuara ekonomike t kontabilohen dhe raportohen n mnyra t ndryshme dhe hasin vshtirsi n realizimin e saj. FASB sht shndrruar n target nga shum presione dhe prpjekje pr t ndikuar ndryshime n standardet ekzistuese dhe n zhvillimin e standardeve te reja. Pr shkak t nj ritmi t prshpejtuar ndryshimesh dhe kompleksitetit t ekonomis son, kto presione po shumfishohen. Standardet e kontabilitetit jan nj produkt i veprimit politik, si dhe I t dhnave llogjike dhe empirike. Kuptimi i qllimeve n lidhje me etikn dhe kontabilitetin financiar. Kontabilistt financiare njihen si gjykats morale dhe marrs vendimesh etike. Vendimi sht m i vshtir, sepse nj konsensus publik nuk ekziston n formulimin e nj sistemi t kuptueshm etik q siguron protokolle n gjykimet etike.

PYETJE DHE DETYRA : 1.Bni diferencn midis kontabiliteti financiar dhe atij menaxherial. 2.Bni diferencn midis deklaratave financiare dhe raportit financiar 3.Si e ndihmon kontabiliteti proesin e orientimit t kapitalit? 4.Cilat jan sfidat kryesore q ndesh nj kontabilist? 5.Kush jan objektivat madhore t nj raporti financiar? 6.Cila sht vlera e nj grupi standardesh n kontabilitetin dhe raportin financiar? 7.Kush sht kufizimi m i mundshm i deklaratave financiare me qllim t prgjithshm? 8.Cilat jan disa nga zhvillimet apo ngjarjet q ndodhen n vitet 1900 1930 dhe ndikuan n ndryshimet n teorin dhe praktikn e kontabilitetit ? 9.Cilat jan objektivat e mbshtetja e SEC n standardet dhe principet e kontabilitetit ?.

far ishte Committee on Accounting Procedure, cilat ishin arritjet dhe dshtimet e tij ? Pr far qllimesh AICPA m 1959 krijoi Accounting Principle Board ? Bni dallimin midis Accounting Research Bulletins, Opinions if the Accounting Principles Board, dhe Statements of the Financial Accounting Standards Board. Nse do t shpjegonit ose prcaktonit principe dhe standarde kontabiliteti gjersisht t pranuara , far karakteristikash esenciale do t prfshinit n shpjegimin tuaj?

NJ RAST NGA EKSPERIENCA NDRKOMBTARE

Michael Sharpe, drejtuesi i Komitetit t Standardeve t Kontabilitetit Ndrkombtar (IASC) , bri komentet e mposhtme para Konferences Vjetore t Institutit t Zbatimeve Financiare (FEI). Ka nj lvizje t pakthyeshme drejt harmonizimit t raportimit financiar npr t gjith botn. Tregjet botrore t kapitaleve duan q nj sr problemesh t marrin fund:
ndryshme t bazuara mbi komplete t ndryshme t standardeve t kontabilitetit t aplikuar. Njoftime t kohve t fundit nga Daimler-Benz theksojn konfuzionin q kjo shkakton.

1. Konfuzioni i shkaktuar nga kompanit ndrkombtare q publikojn rezultate t

2. 3.

4.

5.

6.

7.

8.

Kompanit n disa vende q prfitojn avantazhe t padrejta tregtare nga prdorimi i standardeve kombtare t veanta t kontabilitetit. Komplikacionet n negociatat e bashkpunimeve tregtare pr jointventure ndrkombtare, t shkaktuara nga krkesat e ndryshme t kontabilitetit. Paaftsia e kompanive ndrkombtare n kuptimin dhe prdorimin e nj numri t jashtzakonshm standardesh t kontabilitetit n varsi t vendit n t cilin ato ushtrojn aktivitetin e tyre dhe vendeve n t cilt ato ngrejn kapitale dhe debite. Talenti ekzekutiv humbet n prshtatjen e prhershme me kompletet e ndryshme t standardeve t kontabilitetit dhe ndryshimet q ato psojn. Paaftsia e menaxhereve investitore, bankierve dhe analistve financiar, ndrsa krkojn t krahasojn raportimet financiare t marra n perputhje me kompletet e ndryshme t standardeve t kontabilitetit. Dshtimi i shum bursave aksionere dhe t rregullatoreve pr tu krkuar kompanive q jan nn juridisksionin e tyre tu ofrojn baza raportuese financiare t krahasueshme, t kuptueshme dhe transparente. Vshtirsi pr vendet n zhvillim dhe vendet q jan duke hyr n ekonomin e tregut t lire, si Kina dhe Rusia edhe pr t hyr n tregjet e huaja t kapitaleve pr shkak t diferencave t theksuara ndrmjet standardeve kombtare. Ndalimi i lvizjes s lir t ofruesve t shrbimeve financiare npr bot si pasoj e standardeve t ndryshme t kontabilitetit.

Instruksione
Cili sht Bordi i Standarteve t Kontabilitetit Ndrkombetar dhe far lidhjesh ka me Komitetin e Standardeve t Kontabilitetit Ndrkombtar? Cilt aksioner mund t prfitojn nga prdorimi i Standardeve Ndrkombetare t Kontabilitetit? Cilat besoni se jan disa nga pengesat m t mdha pr nj harmonizim ?

SIMULIM PROFESIONAL Kontabiliteti-Pincipet e Kontabilitetit t Pranuara Gjersisht

Udhzime Situata Pun krkimore

Shpjegime

Burimet

Udhezime Ne kete simulim ju do te merreni ne pyetje per ceshtje te ndryshme mbi principet e kontabilitetit.

Situata Ne perfundimin e auditimit te kompanise Bloom, presidenti pyeti per kuptimin e shprehjes ne perputhje me principet e pranuara gjeresisht te kontabilitetit qe shfaqet ne raportin tuaj te auditimit mbi gjendjen e menaxhimit financiar.Ai ve re se kuptimi duhet te permbledhe dicka me shume dhe ndryshe nga ajo qe mendohet thjesht si princip.
Shpjegime a) Shpjegoni kuptimin e termit principe te kontabilitetit si eshte perdorur ne raportimin e auditimit, mos diskutoni me hollesi pjesen tjeter te pranuara gjeresisht. b) Presidenti do te dije se si ju percaktoni nese nje princip i kontabilitetit eshte i pranuar gjeresisht.Diskutoni burimet e evidencave per te vertetuar nese nje princip ka mbeshtjen e duhur nga autoritetet. Lista e titujve te publikimeve nuk eshte e nevojshme.