Vous êtes sur la page 1sur 95

typfy,fcH

typfy,fcH

'Drdkua&pDESifhzGH hjzdK;a&;pnf;jyify&Sd typfy,fcH vlrsKd;pkwdkif;&if;om;rsm;

CORE

tzGJhrSxkwfa0onf

Edk0ifbmv 2012

typfy,fcH

CORE tzGJ@ta=umif;

vlxkpnf;Hk;a&;ESifh tcGifhta&;qdkif&m ynmay;a&;tzGJ@ (jrefrmEdkifiH) (Community Organizing and


jrefrmEdkifiH. jynfe,f (7) ckESifh wdkif;a'o}uD; (1)ck&Sd t"du vlrsKd;pk
wdkif;&if;om;rsm;ESifh Xmaewdkif;&if;om; tkyfpk}uD;rsm;rS vli,ftzGJ@tpnf; (14)zGJ@yg !Gef@aygif;tzGJ@u az:
aqmifaom pkaygif;vkyfief;tpDtpOfwckjzpfygonf? tzGJ@rSaeI ,ck(Excluded: Burmas Ethnic Nationalities) 'Drdkua&pDESifh zGH@zd;a&;pnf;jyify&Sd typfy,fcH vlrsKd;pkwdkif;&if;om;rsm;trnf&Sd tpD&ifcHpmudk
pDpOfyHkESdyfxkwfa0jcif; jzpfygonf?

Rights Education-Burma)onf

todtrSwfyaus;Zl;wifjcif;
TtpD&ifcHpmyg owif;tcsuftvuftm;vHk;onf yg0ifr_qdkif&mtcGifhta&;udk vHk;0vspfvsL_xm;jcif;
ESifh ywfoufI rSwfwrf;y&eftvdk@iSm pGef@pm;aqmif&Gufay;cJh=uaom wdkif;&if;om;vli,f tzGJ@tpnf; 14
zGJ@rS pkaqmif;ay;cJhaom owif;tcsuftvufrsm; jzpfygonf? xkd@tjyif Tpmtkyfjzpfajrmufa&;twGuf
aiGa=u;ulnDyHhydk;ay;cJhaom European Commission, Burma Relief Center ESifh pmtkyfa&;om;ay;ol/
tcsuftvufydkif;jcm;okH;oyfolwdk@tm; todtrSwfjyKaus;Zl;wifygonf?

okawoeESifh a&;om;ypka&;tzGJ@
- tcsuftvuf ydkif;jcm;oHk;oyfol
Marcia Robiou - OD;aqmifa&;om;olESifh okawoerSL;
Eric Gonzalez

0efcHcsuf
TtpD&ifcHpmtwGuf awG@qHkar;jref;jcif;cHcJh&aom aus;&Gmol/ aus;&Gmom;rsm; ab;uif;vHkcHa&;twGuf
trnfrsm;udk ajymif;vJaz:jyxm;cJhygonf?

typfy,fcH

zGH@jzdK;a&;pD5rHudef;rsm;. ajrykH

typfy,fcH
rmwdum

1
tpD&ifcHpmtusOf;csKyf
8
2 pum;OD; 11
3
tem*wftwGuf tiftm;pktopfjzpfaom jrefrmEdkifiH. vli,frsm;
t=uHywifjycsufrsm;
4 ed'gef;

14
18

tydkif; 1? 20

vlrsKd;pkwdkif;&if;om;rsm;rSm xdcdkufepfemzG,f&Sdaejcif;ta=umif; (aemufcH
ordkif;a=umif;)


5;1 tcef; (1)? vlrsKd;pkwdkif;&if;om;rsm;ESifh o,HZmwt&if;tjrpfrsm;a=umifh uyf
ab;oifh&jcif; 20

5;2 vd_if;xefayGvDaom ordkif;a=umif;
20

5;3 wdk;wufr_twGuf ay;qyf&onfhwefzdk;
21

5;4 &&SdaombmaiGrsm;udk jynfoltrsm;pk tusKd;twGuf toHk;yjcif;r&Sd
22

5;5 zGH@zd;a&;vkyfief;rsm;. vl@tcGifhta&;qdkif&mtusKd;qufrsm;
25
6

tcef;(2)? od&Sdem;vnfr_jzifh udwifI vGwfvyfpGmay;aom oabmwlcGifhycsuf


6;1 (FPIC) qdkif&mtjrif 26

6;2 tcef; (3) ? (FPIC)udk tjynfht0av;pm;vdkufemapa&;
29
6;3 tcef; (4) ? (FPIC) qdkif&mtcGifhta&; awmif;qdkr_twGuf w&m;Oya'tajccH
Xmaewdkif;&if;om;jynfolwdk@. tcGifhta&;rsm;
31

6;4 tcef; (5) ? jrefrmEdkifiH. w&m;Oya'a&;&mESifh rl0g'a&;&mudpPrsm;wGif yg0ifcGifh 33

6;5 tcef; (6) ? jrefrmEdkifiH. EdkifiHwum wm0ef0wW&m;rsm;
37

7
8
9

(ILO)

oabmwlnDcsuf (169)

Xmaewdkif;&if;om;jynfolrsm;tcGifhta&;qdkif&m ukvor*~a=unmpmwrf;(UNDRIP)
umuG,fapmifhaSmufay;a&;wm0ef

37
38
39

typfy,fcH

10

tydkif; 2?

10;1 cGJjcm;qufqHr_aemufuG,fu tcsuftvufrsm;


10;2 tcef; (7) ? t"du awG@&Sdcsufrsm;

11

tydkif; 3?

vlrsKd;pkrsm;udk ypfy,fxm;jcif;ta=umif; rSwfwrf;ycsuf



11;1 tcef; (8) ? weoFm&Dwdkif;/ xm;0,f a&eufqdyfurf;
11;2 tcef; (9) ? u&ifjynfe,f/ zm;tHrd@&Sd pD;yGm;a&;Zkef
tcef; (10) ? &Srf;jynfe,fawmifydkif;/ yifavmif;rd@e,f&Sd txufaygif;
avmif;qnf
11;3 tcef; (11) ? rGefjynfe,f/ uwdkufqnf pDrHudef;
11;4 tcef; (12) ? ucsifjynfe,f/ jrpfqHkqnf
11;5 tcef; (13) ? csif;jynfe,f/ wD;wdef- &d'fvrf;
11;6 tcef; (14) ? &cdkifjynfe,f/ ppfawGyifv,fqdyfurf;
11;7 tcef; (15) ? u&ifeDjynfe,f/ bdvyfajrpufHk
11;8 tcef; (16) ? &cdkifjynfe,f/ a$obm0"mwfaiG@ydkufvdkif;

40
40

42
43
49
53
58
61
68
74
79
83

12
ed*Hk;csKyf 89

jrefrmEdkifiH.a&&Snftem*wftwGuft"duusaom jynfolvlxkrsm;.yg0ifcGifh

13
aemufqufwGJrsm; 89


13;1 aemufqufwGJ (u)? tpD&ifcHpmypk&mY usifhoHk;aomenf;pepf


13;2 aemufqufwGJ (c)? okyfaz:udef;*%ef;rsm;
13;3 aemufqufwGJ (*)? ar;cGef;rsm;

89
91
91

typfy,fcH

tpD&ifcHpm tusOf;csKyf
qHk;jzwfcsuf csrSwfolwOD;u zGH@zd;a&;pDrHudef;wckudk pwiftaumiftxnfraz:rDtxd ,ckppfwrf;aumuf,l
jcif;cH&olrsm;. 90 eD;yg;onf pDrHudef;ta=umif;ESifhywfoufI rnfonfhowif;tcsuftvufr# r&&SdcJh=uacs?
ppfwrf;aumufe,fajr (2)ck rSvGJI wOD;wavr#udkyif owif;tcsuftvufrsm; ay;jcif;r&Sdacs?

jrefrmEdkifiHwGif zGH@zd;a&;pDrHudef;rsm;.wdkufdkuftm;jzifh '%foifhcH&aom vlrsKd;pkwdkif;&if;om;


rsm;tm; od&Sdem;vnfr_jzifh udwifIvGwfvyfpGmay;aom oabmwlcGifhycsuf (Free Prior and
Informed Consent FPIC) qdkif&mtcGifhta&;udk wrifoufoufray;bJxm;a=umif;
TtpD&ifcHpmu pm&Gufpmwrf;taxmuftxm;rsm; wifjyxm;ygonf? zGH@zd;a&;vkyfief;ESifh
qufEG,faom vl@tcGifhta&;csKd;azmufr_rsm;/ rawmfrw&m;r_rsm;udk aumif;pGmrSwfwrf;yxm;
onfrsm;&SdcJhaomfvnf; jrefrmEdkifiHrSm jynfolrsm;. yg0ifr_qdkif&mtcGifhta&;udk ray;bJxm;r_
rsm; tHhrcef; us,fus,fjyef@jyef@ jzpfyGm;aeyHkESifhywfoufI tav;xm;az:jyaom tpD&ifcHpm
[lI wapmifwavr#yif r&Sdao;acs?
vlrsKd;pk (10)pkESifh zGH@zd;a&;pDrHudef;(9)ck&Sdaom jynfe,f (7)ckESifh wdkif;a'o}uD; (1)cktwGif; awG@
qHkar;jref;r_aygif; (216)ck tay:tajccHxm;onfh TtpD&ifcHpmyg tcsuftvufrsm;onf pDrH
udef;tm%mydkifrsm;wdk@. (jzpfaeus) tEdkifusifh+cdrf;ajcmufr_rsm;/ pDrHudef;ESifhqdkifaom owif;
tcsuftvufrsm;udk wif;wif;usyfusyf zHk;zdxm;r_rsm;/ zGH@zd;a&;pDrHudef;rsm;onf rdrdwdk@. b0
rsm;udk aumif;usKd;ay;vdrfhrnf r[kwf[laom pDrHudef;'%foifhaus;&Gmrsm; xifjrifcsufrsm;udk
az:jyaeygonf? ppfwrf;aumuf,lr_. &v'frsm;t& pDrHudef;ta=umif; owif;tcsuftvuf
rsm;udk vlrsKd;pkrsm; qufvufrpHkprf;&Jatmif pepfwus tEdkifusifh+cdrf;ajcmufxm;+yD;/ xdkvlrsKd;pk
wdk@. toufarG;0rf;ausmif;r_tay: wdkufdkuftusKd;oufa&mufEdkifaom qHk;jzwfcsufrsm;ESifh
ywfoufI rod&Sdatmif vHk;0tarSmifcsxm;avh&Sd&m jrefrmEdkifiH.cufxefwif;rmaomkyf
oGifudka&;jc,fjyaeygonf? TavhvmawG@&Sdcsufrsm;u !$efjyaeonfrSm jrefrmEdkifiH.vlrsKd;
aygif;pHkwdk@wGif aumif;pGm=udKwif today;xm;aom a'ocHwdkif;&if;om;jynfolrsm;. vGwf
vyfaomqENjzifh xkwfazmfajym=um;onfh oabmwlnDcsufr&Sdygu zGH@zd;a&;vkyfief;. tusKd;
aus;Zl;rsm;udk rcHpm; r&&SdEdkif[lI jzpfygonf?
jrefrmEdkifiHonf aumif;pGm=udKwiftoday;xm;aom a'ocHwdkif;&if;om;jynfolrsm;. vGwf
vyfaomqENjzifh xkwfazmfajym=um;onfh oabmwlnDcsuf (Free Prior and Informed ConsentFPIC) qdkif&mtcGifhta&;udk &Sif;vif;jywfom;pGm xnfhoGif;jyXmef;xm;aom Xmaewdkif;
&if;om;jynfolrsm;tcGifhta&;qdkif&m ukvor*~a=unmpmwrf; (UN Declaration on the
Rights of Indigenous Peoples-UNDRIP)rSm oabmwlvufrSwfa&;xdk;cJhaomfvnf;
8

typfy,fcH

rdrdtay:tusKd;oufa&mufEdkifaom qHk;jzwfcsufrsm;cs&mY vlwOD;csif;. yg0ifcGifhudk xnfhoGif;


jyXmef;xm;aom EdkifiHawmftqifhtrsKd;om;Oya'[lI jrefrmEdkifiHwGif r&Sdao;acs? '%foifhcH&
ol wOD;csif;yk*~dKvfrsm;tay: (UNDRIP). tusKd;oufa&mufr_rsm; trSefwu,f &Sdapvdkygu
jynfwGif;Oya'wGif (FPIC)qdkif&mtcGifhta&;udk xnfhoGif;jyXmef;ay;&ef r&Sdrjzpfvdktyfygonf?
xdk@tjyif zGH@zd;a&;pDrHudef;rsm;ESifh xufcsyfygvmavh&Sdaom (ajrodrf;,ljcif;uJhodk@aom)rawmf
rw&m;r_rsm;udk usL;vGef&mY jrefrmEdkifiHonf rdrd. jynfwGif;Oya'rsm;udkomru a'owGif;ESifh
EdkifiHwumwm0ef0wW&m;rsm;udkyg wdkufdkuf csKd;azmuf&ma&mufygonf? wdk;wdk;wdwfwdwfvkyf+yD;
trsm;yg0ifcGifhr&aom zGH@zd;a&;pDrHudef;rsm;onf e,fajrvlxktay: }uD;av;aom rawmfrw
&m;yr_rsm; jzpfyGm;apavh&Sda=umif;/ xdkpDrHudef;rsm;tm; rdrd. vkyfaqmifcsuftay: rdrdudk,fwdkif
}uD;=uyfcGifhay;&ef ,Hkpm;Ir&a=umif; TtpD&ifcHpmu avhvmawG@&Sdxm;ygonf? T}uD;av;
aom rawmfrw&m;r_rsm;udk [ef@wm;&eftvdk@iSm zGH@zd;a&;pDrHudef;rsm;qdkif&m a'owGif;ESifh
EdkifiHwumapmifh=unfh}uD;=uyfr_ r&Sdrjzpfvdktyfygonf? tpD&ifcHpmu jynfwGif;Oya'rsm;wGif
aumif;pGm=udKwiftoday;xm;aom a'ocHwdkif;&if;om;jynfolrsm;. vGwfvyfaom qENjzifh
xkwfazmfajym=um;onfh oabmwlnDcsuf (Free Prior and Informed Consent FPIC)
qdkif&mtcGifhta&;udk tjrefxnfhoGif;jyXmef;ay;yg&ef jrefrmEdkifiHtm;wdkufwGef;xm;ygonf?
jrefrmEdkifiHw0Srf;&Sd vlrsKd;pke,fajra'orsm;wGif vlxkyg0ifcGifhrsm;udk av;pm;vdkufemr_&Sdjcif;
odk@r[kwf xdkav;pm;vdkufemr_r&Sdjcif;wdk@udk wduspGmokyfaz:jyEdkifa&;twGuf udef;*%ef;rsm;
wduscdkifrmatmif }uD;pGm*kxm;cJh&ygonf? TtpD&ifcHpmrSm az:jyxm;aom avhvmawG@&Sd
csufrsm;onf tajccHtaqmuftODqdkif&mESifh zGH@zd;a&;vkyfief;qdkif&mpDrHudef;rsm;. '%foifh
jcif; cH&aom jrefrmEdkifiHw0Srf;&SdvlrsKd;pkrsm;. aus;vufa'orsm; (vHkcHr_aumif;aumif;r&&Sdaom
a'orsm;) tm;vHk;wGifrSefuefaea=umif; (,Hk=unfr_tqifh 95) (Confidence level 95%)
u|Efkyfwdk@ajymEdkifygonf?1
u|Efkyfwdk@. avhvmcsufu atmufygwdk@udk az:jyxm;ygonf?

qHk;jzwfcsufcsrSwfol tm%mydkifwOD;u zGH@zd;a&;pDrHudef;udk pwiftaumiftxnf r
az:rDtxd ppfwrf;aumuf,ljcif;cHolrsm;. 90 eD;yg;onf pDrHudef;ta=umif;ESifhywfoufI
rnfonfhowif;tcsuftvufr# r&&SdcJh=uacs? ppfwrf;aumufe,fajr (2)ck rSvGJI wOD;wavr#
udkyif owif;tcsuftvufrsm;ay;jcif;r&Sdacs?

ppfwrf;aumuf,ljcif;cH&aom vlOD;a&tm;vHk;. 80 cef@onf pDrHudef;ta=umif;
1/ usyef;erlem,lI ppfwrf;aumuf,lavhvmr_yI jzpf&yf 261 ckudk ar;jref;cJhygonf? odk@twGufa=umifh ,cktpD&ifcHpmwGif
azmfjyxm;onfh okawoeyr_enf;emt& ,cka'wmtcsuftvufrsm;onf tajccHtaqmuftODESifh pufr_zGH@zd;a&; pDrH
csuf vkyfief;rsm; aqmif&Guf&m a'otm;vHk;wGif (aus;vuf/ vHkcHr_ r&Sdonfh ae&mrsm;) tygt0if/ ,Hk=unfEdkifr_ tqifh
twef; (confidence interval 6.07 at confidence level 95%) &Sdaea=umif; cdkifvHkpGm azmfjyEdkifygonf?

typfy,fcH

owif;tcsuftvufrsm;&&Sda&;twGuf rnfolESifhqufoG,f&rnf/ rnfonfhae&modk@oGm;


a&muf&rnf qdkonfwdk@udk rod&Sd=uacs? ppfwrf;aumufe,fajr (3)ckY Todk@rodolrsm;onf
100 txdyif&Sdonf?

e,fajrcHvlxkwufa&mufEdkifaomae&mrSm pDrHudef;qHk;jzwfolu vlxkpnf;a0;yGJusif;
yay;onf[k ajymolonf 1 rjynfhwwfacs?

ppfwrf;aumufaom erlempHuGuf&Sd vlOD;a&pkpkaygif;teuf pDrHudef;ta=umif;
owif;tcsuftvufrsm;udk pHkprf;avhvmv#if '%fcwfcH&rnfr[kwf[k xifolOD;a&onf 2
xufenf;onf?

pDrHudef;ta=umif; owif;tcsuftvufrsm;udk qufvufpHkprf;v#if ab;ruif;[k
xifolOD;a&onf vlOD;a&. xuf0ufeD;yg;cef@ (44 1 ) &Sd+yD;/ ab;uif;ovm;/ab;ruif;ovm;
[lI rodolOD;a&url 452 &Sdonf?

zGH@zd;a&;pDrHudef;rSaeI aumif;usKd;oufa&mufr_rsm;udk cHpm;&olOD;a&onf vlOD;a&
pkpkaygif;. 1 rjynfhacs?
TtpD&ifcHpmonf yg0ifcGifhray;bJxm;&mY jzpfyGm;zG,f&Sdaom tusKd;qufrsm;ESifhywfoufI
owday;csufw&yfjzpfonfhtjyif &if;ESD;jrKyfESHrnfholrsm;tm; if;wdk@wGif rnfodk@aom vl@tcGifh
ta&;qdkif&m wm0ef0wW&m;rsm;&Sdonfudk owday;jcif;vnf;jzpfonf?
ppfwrf;aumufavhvmjcif;cH&aom zGH@zd;a&;pDrHudef;rSeforSsa=umifh vl@tcGifhta&;csKd;azmufr_
rsm; wpHkw&m&SdcJhonfcsnf;yifjzpfonf? csif;trsKd;om;aus;&Gmom;wdk@onf tdENd,EdkifiHu aiG
a=u;pdkufxkwfay;aom vrf;wvrf;.tpdwftydkif;wckudk razmufrae& azmufvkyfay;cJh&onfh
tjyif azmufvkyfaom vrf;.tcsKd@tpdwftydkif;rsm;twGufvnf; aiGa=u;ay;aqmif=u&ao;
onf? Oya'rJhtcGefaumufjcif;/ rlvt&yfa'orS twif;t"rRESifxkwfcH&jcif;/ ajrodrf;,lcH&
jcif;wdk@onf ,ae@txdvkyfaeaom zGH@zd;a&;vkyfief;ESifhywfoufonfh tjzpftrsm;qHk; rawmf
rw&m;r_rsm;jzpfonf?
jrefrmhwyfrawmfrS pDrHudef;vHkcHa&;wyfzGJ@rsm;onfom vlrsKd;pkrsm;tay: vltcGifhta&;csKd;azmuf
r_rsm;twGuf wm0ef&Sdonfr[kwfacs? EdkifiHpHkukr`%Drsm;jzpfap/ tpdk;&ydkifukr`%Drsm;jzpfap/
yk*~vduydkifukr`%Drsm;jzpfap ukr`%DrSefor#onf rdrdwdk@vkyfief;vkyfudkif&m rnfonfhwdkif;jynfrSm
rqdk vl@tcGifhta&;pHcsdefrsm;udk xdef;odrf;&efwm0ef&Sdonf? T&nfrSef;csufaygufajrmufa&;t
wGuf yxrOD;qHk;vkyf&rnfrSm aumif;pGm=udKwiftoday;xm;aom a'ocHwdkif;&if;om;jynfol
rsm;. vGwfvyfaomqENjzifh xkwfazmfajym=um;onfhoabmwlnDcsuf (FPIC) qdkif&mEdkifiHw
umpHcsdefrsm;udk oufqdkifoltm;vHk;tm; vdkufemapjcif;yifjzpfonf?
10

typfy,fcH

TudpPESifhywfoufI TtpD&ifcHpmujrefrmEdkifiHtpdk;&/tmqD,H (ASEAN)tzGJ@0ifEdkifiHrsm;/


EdkifiHwumaiGa=u;tzGJ@tpnf;rsm; (International Financial Institutions - IFIs)ESifh EdkifiHw
um todkuft0ef;wdk@udk t=uHycsufrsm;ay;xm;ygonf? t=uHywifjycsufrsm;tm;vHk;onf
yGifhvif;jrifomr_/ wm0efcHr_ESifhyg0ifr_qdkif&mrlrsm;/ vlxktajcjyKtzGJ@tpnf;udk tcGifhtm%m
ay;a&; pdwf"mwf/ xdk@jyif vl@tcGifhta&;udk tpOfav;pm;todtrSwfyjcif;onf a&&SnfzGH@
zd;wdk;wufa&;. tajccHtkwfjrpfjzpfonf[laom ,Hk=unfcsufwdk@ESifhtnD t=uHyxm;jcif;jzpfyg
onf?

pum;OD;
tem*wftwGuf tiftm;pktopfjzpfaom jrefrmEdkifiH. vli,frsm;
jrefrmEdkifiHu vlrsKd;pkvli,fawG[m olwdk@e,fajrawGxJu zGH@zd;a&;pDrHudef;awGta=umif;udk rajym&J=ubl;?
tvkyfywfrSmudk a=umufae=uw,f? 'Dvli,fawGudk olwdk@tcGifhta&;ta=umif; odatmiftm;ay;zdk@vdkygw,f?
'grSom olwdk@[m olwdk@vlrsKd;pktwGuf toHcsJ@puftjzpf aqmif&Gufay;Edkif=uvdrfhr,f?
wtmif;vli,f wufuGv_yf&Sm;ol2

TtpD&ifcHpm. aemufuG,fpdwf"mwfrSm vli,ftzGJ@tpnf;rsm;uGef,ufrS ,Hk=unfcsufjzpf


onfh t!Gef@wvlvljzma0aeaom vli,fxkonf jrefrmEdkifiH.wefzdk;t&SdqHk;aom t&if;tjrpf
opfrsm;jzpfonf[laom tjrifudk tajccHygonf? qdk;usKd;ay;zG,f&Sdaom zGHzd;a&;pDrHudef;rsm;.
qHk;jzwfcsufcs&m tcef;ursm;wGif ab;z,fxm;jcif;ESifh E_wfydwfjcif;cH&p&m&SdEdkifonfh vlrsKd;pk
vli,frsm;.jy\emrsm;/ vdktyfcsufrsm;udk rSwfwrf;
yjcif;tm;jzifh jrefrmEdkifiH&Sd E_wfqdwfae&olrsm;udk
ajymqdkcGifhay;&ef u|Efkyfwdk@ar#mfvifhxm;ygonf?
jrefrmEdkifiH.vli,fwdk@onf 'Drdkua&pDyjyifajymif;vJ
r_twGuf vrf;cif;ay;&mY ta&;ygaom tcef;u
rSm&Sdaea=umif; jyocJh=u+yD;jzpfygonf? 1988 ckESpfu
vrf;ay:odk@ydqif;vm=u+yD; ppfwyftkyfpdk;r_tqHk;owf
ay;&ef awmif;qdkolrsm;/ wdkif;jynfw0Srf;vHk;rSm ,ae@
txdqENjyyGJ}uD;rsm;jzpfyGm;vmatmif azmufcGJolrsm;/
xdk@jyif 1990 ckvGefESpfrsm; twGif;uvnf; tm%m
ydkifwdk@. &uf&ufpufpufvkyf&yfrsm;udk&SKwfcs+yD;/ vl@
2/

,ck z,fusOfcHxm;&jcif; tpD&ifcHpmtwGuf awG@qHkar;jref;r_rS

11

typfy,fcH

tcGifhta&;twGuf aS@aqmifwifjycJholrsm;onf vli,frsm;yifjzpfygonf? rnfonfhtrsKd;om;


EdkifiHa&;vkyfief;rqdk vli,fwdk@.vdktyfcsufrsm;udk jznfhqnf;ay;&rnf[kvnf; vli,fwdk@u rdrd
wdk@.vkyfaqmifcsufrsm; twdtvif;xkwfaz:r_rsm;jzifh jyocJh+yD;jzpfygonf?
qdk;onfum; tqufquftpdk;&wdk@u jrefrmEdkifiH&Sdvli,frsm; txl;ojzifhvlrsKd;pkrsm;ESifh aus;
vufa'orsm;rS vli,frsm;. aumif;pm;a&;ESifh zGH@zd;wdk;wufa&;udk wrifoufouf vspfvsL_
xm;cJh=ujcif;yif jzpfygonf? zGH@zd;a&;pDrHudef;rsm;rSaeI &&SdaomtusKd;tjrwfrsm;jzifh vlr_a&;
toHk;pm;&dwfrSm wdk;I&if;ESD;jrKyfESHjcif;rybJ EdkifiH.&oHk;cef@rSef;aiGpm&if;(bwf*suf).3udkom
ynma&;twGuf cGJa0owfrSwfay;cJhonf? Tynma&;toHk;pm;&dwfyrm%onf urBmay:wGif
tedrfhqHk;yrm%wckjzpf+yD; a'owGif;pHcsdefESifh E_dif;,SOfv#ifyif edrfhaeao;onf?3 bwf*suf.rjzpf
pavmuf2r#udkom usef;rma&;apmifhaSmufr_twGuf owfrSwfay;cJh&m touf (5) ESpf
atmuf uav;oli,frsm;. 30cef@onf emwm&Snftm[m&csKd@wJhr_a&m*ga=umifh udk,f
tav;csdef rjynfhbJ&Sdae=uonf?4 tmSwdkuf. usef;rma&;tqifhtwef; tedrfhqHk; wdkif;jynf
wjynfjzpfaom jrefrmEdkifiHrSm vlrsKd;pka'orsm;. usef;rma&;tqifhtwef;u ydkIyif edrfhusae
ygao;onf? vlrsKd;pkvli,frsm;. 32omv#if a&m*gumuG,faq; tpHktvifxdk;ESHay;jcif;
cH=u&onf?5
wae@v#if wpfa':vmxufenf;aom toHk;pm;&dwfjzifh touf&Sifae&olrsm;. pm;0wfaea&;
jrifhwifay;&ef oHk;pGJ&rnfh tpdk;&bmaiGudk ppfwyf (zGH@zd;a&;pDrHudef;rsm;teD;tem;rSm aexdkif
ae=uaomvlrsKd;pkrsm;tm; rawmfrw&m;vkyfjcif;/ +cdrf;ajcmufjcif;yaeaom pDrHudef;vHkcHa&;
wyfrsm;udk arG;xkwfay;&mae&mXme) tiftm;}uD;xGm;apa&;twGuf oHk;pGJaeygonf? pDrHudef;
'%foifhcH&aom vli,fwOD;u olwdk@uaoewfwum;um;eJ@qdkawmh olwdk@em;udk usaemfwdk@
ruyf&Jbl;? pDrHudef;vkyfief;twGuf ppfom;awGeJ@ twlwlvmwJhvlawGudkvnf; usaemf
wdk@ wu,frkef;wD;w,f?6[kajymjycJhzl;onf? jrefrmEdkifiHtwGuf jynfytE W&m,f+cdrf;ajcmufr_
r&SdygbJv#uf ppfwyftwGuf bwf*suf. (4)yHk (1)yHkeD;yg; toHk;pm;&dwfowfrSwfay;xm;onf?
tusKd;qufum; tpdk;&axmufyHhaom pmoifausmif;rsm;ESifh aq;Hkrsm; t}uD;tus,f,dk,Gif;
ysufpD;ae=u+yD; e*dkuwnf;u qif;&JEGrf;yg;ae=u&Smaom jynfolrsm;tzdk@ usef;rma&;ESifhynma&;
vkyfief;rsm;udk rdrdwdk@pm;&dwfjzifhpdkufxkwfI vkyf=u&jcif;yifjzpfonf?
3/
U.S. policy toward Burma, testimony before the Senate Committee on Foreign Relations Subcommittee on
East Asian and Pacific Affairs, U.S. State Department, by Joe Yun, Principal Deputy Assistant Secretary, Bureau of East Asian
and Pacific Affairs, 26 April 2012
4/
5/
6/

The World Factbook: Burma, Central Intelligence Agency, 20 June 2012


Burma Operational Plan: Gender Annex, UK Aid, Department for International Development, 2011, p.2

,ck z,fusOfcHxm;&jcif; tpD&ifcHpmtwGuf awG@qHkar;jref;r_rS

12

typfy,fcH

jynfwGif;rSm ynma&;ESifh tvkyftudkif&&Sda&; tcGifhtvrf;rsm; acgif;yg;rSKa=umifh vlrsKd;pkvli,f


rsm;tzdk@ roifhawmf ra&&maomtajctaeodk@ a&muf=u&avonf? uav;ppfom;pkaqmif;r_
udk urBmay:rSm tqdk;&Gm;qHk;usL;vGefaom EdkifiHwEdkifiHtjzpf umvtawmf=umuwnf;u
vufndK;txdk;cHcJh&aom jrefrmEdkifiHrSm (2011)ckESpfu ppfwyftkyfpdk;r_udk w&m;0ifzsufodrf;+yD;
aemufrSmyif TudpPESifhywfoufI taumif;bufodk@ajymif;vJr_ r&Sdao;acs? (2012) ckESpf.
yxr (3)vydkif;twGif;rSm uav; (24)OD;udk ppfwyfxJodk@ oGwfoGif;cJhonf[k ukvor*~u
twnfyaz:jycJhonf? uav;ppfom;pkaqmif;r_E_ef;onf oDwif;ywf (1)ywfrSm (2) a,muf
E_ef;jzpfonf?
rdom;pkudk axmufyHha&;twGuf teD;tem;rd@rsm; odk@r[kwf rd@}uD;rsm;odk@ tvkyfSmoGm;=u
aom uav;rsm;tzdk@ twif;t"rRvkyftm;apcdkif;jcif;/ ay:wmqGJjcif;/ vlukeful;jcif;wdk@udk cH&
zG,f&Sdonf? Todk@qdkvdkufjcif;onf vGef&mrusyg? ta=umif;rSm tqdk;&Gm;qHk;omefjzifh jzpf
yGm;aeaom uav;vkyftm;cdkif;apr_onf jrefrmEdkifiHtESH@rSm &Sdaeaoma=umifh jzpfygonf?
uav;oli,frsm;onf pD;yGm;a&;tajctaeaumif;udk Sm=uH&eftvdk@iSm tdrfeD;csif;EdkifiHrsm;odk@
oGm;avh&Sd=uonf? e,fpyfjzwfausmfoGm;a&mufoltrsm;pkonf ausmif;aezl;HkqdkHkr#om&Sdaom
odk@r[kwf ausmif;raezl;olrsm;jzpfaom aus;vufawm&Gmrsm;rS vli,frsm;jzpfonf[k urBmh
usef;rma&;tzGJ@ (WHO). avhvmcsufwapmifuqdkygonf?7
vli,fwdk@.ar#mfvifhcsuf a&a&&m&mr&SdcJhaom a&Snfjy\emonf wurBmvHk;aqmif&Gufay;r_
ESifh tmHkpdkufr_udk r&Sdrjzpfvdktyfaeaom jy\emjzpfonf? jrefrmEdkifiHwGif a=umufcref;vdvd
90 r#aom vli,frsm;onf tvkyfvufrJhjzpfae=uonf? wae@wjcm;}uD;xGm;vmaeaom
tvkyfvufrJhE_ef;udk atmifqef;pk=unfu jrefrmEdkifiH. tem*wfudk +cdrf;ajcmufaeaom csdef
udkufAHk;tjzpf &nf!$ef;ajymqdkcJhonf?8 rdrdwdk@. tem*wftvm;tvmudkvnf;rod atmif
jrifa&;vrf;pvnf; r&&Sdaoma=umifh pdwfav+yD; ar#mfvifhcsufrJhol vli,fwdk@onf rl;,pfaq;0g;/
&mZ0wfr_/ avmif;upm;wdk@bufodk@ vSnfhoGm;wwf=uonf? ucsifjynfe,fY touf (1425)ESpft&G,fvli,frsm;xJrSm w&m;r0ifrl;,pfaq;0g;oHk;pGJr_onf wdk;vmaev#uf&Sd+yD; Todk@rl;
,pfaq;0g;oHk;pGJr_wkd;vm&jcif;onf t"dutm;jzifh tvkyfvufrJhjzpfyGm;r_E_ef; }uD;xGm;vmjcif;
a=umifhjzpfonf[k ucsifrl;,pfaq;0g;apmifh=unfha&;tzGJ@ (Kachin Drug Watch-KDW) .
tpD&ifcHpmwapmifuqdkygonf? vli,frsm; rl;,pfaq;0g;bufodk@ vSnfhoGm;&jcif;rSm ar#mfvifh
csufrJhaom pdwfcHpm;r_a=umifhjzpfa=umif; xdk(KDW). tpD&ifcHpmu Todk@qdkygonf? vli,f
wdk@onf rdrdwdk@rSm tem*wf&nfrSef;csufaygufajrmufa&; tcGifhtvrf;rsm;r&Sd[k cHpm;ae=u
&onf?9
7/
8/
9/

Fact Sheet: Myanmar and Adolescent Health, World Health Organization, January 2007
Myanmar Dissident Cautions Perspective Investors, NY Times, 2 June 2012
Getting Higher: Number of Kachin Youth Using Illegal Drugs is Rising, Kachin News, 24 August 2009

13

typfy,fcH

EdkifiHjcm; wdkufdkuf&if;ESD;jrKyfESHr_ESifh zGH@zd;a&;pDrHudef;wdk@onf Todk@aom a&SnftvkyfvufrJhjzpf


yGm;r_jy\em tqHk;owfa&;ESifh onfhxufyifydkI ta&;}uD;aom vli,fwdk@tm; ar#mfrSef;p&m
tem*wfudkay;a&;wdk@twGuf tusKd;yEdkifpGrf;&Sdygonf? zGH@zd;a&;pDrHudef;rsm;udk toufarG;0rf;
ausmif; ynmoifwef;rsm;ESifh qufpyfay;jcif;/ ynmoif=um;a&; tcGifhtvrf;rsm;zefwD;ay;jcif;/
EdkifiHjcm;rS0efxrf;rsm;udk ac:,lvmjcif;xuf e,fajrcHvli,frsm;udk OD;pm;ay;Itvkyfcef@xm;
jcif;wdk@tm;jzifh tusKd;yEdkifygonf? yg0ifcGifhta=umif;ESifhywfoufI vltrsm;od&Sdatmif ynm
ay;jcif;tm;jzifh taumiftxnfaz:rnfh zGH@zd;a&;pDrHudef;rsm;rS&aom 0ifaiGjzifh e,fajrcHvlxk
twGuf rnfodk@taumif;qHk;jzpfatmif tusKd;yEdkifyHk (pmoifausmif;wausmif;aqmufvkyfay;
onfjzpfap/ enf;ynmoifwef;ausmif;wausmif; wnfaxmifay;onfjzpfap) udk oufqdkif&m
pDrHudef;rSyk*~dKvfrsm;ESifh tpdk;&tm%mydkifrsm; odatmifvkyfay;Edkifygonf?
vli,frsm;udktcGifhtm%may;tyfjcif;onf usifh0wft&vdktyfonfomru EdkifiHa&;ESifhpD;yGm;
a&;t&vnf; vdktyfygonf? jrefrmEdkifiHrSm touf (15)ESpfatmuf vli,frsm;onf vlOD;a&pkpk
aygif;. 30 eD;yg;&Sd&m10 wdkif;jynfonf EkysdKaomvlOD;a&&Sd&m wdkif;jynfwjynftjzpfodk@a&muf
vkeD;eD;jzpfjzpfaeygonf? Tvli,fwdk@onf wae@wGif a&S@odk@ wdkif;jynfwufvSrf;a&;twGuf
wm0ef,l=u&vdrfhrnfjzpf&m olwdk@udkpGrf;aqmif&nfjznfhqnf;ay;&mY taumif;qHk;aom enf;
vrf;um; ynma&;tcGifhtvrf;rsm;ay;jcif;ESifh pGrf;&nfwnfaqmufay;jcif;yifjzpfygonf? odk@rS
om tem*wfjrefrmEdkifiHudk xda&mufr_&SdpGmESifh pkaygif;nDnmpGm pDrHtkyfcsKyfEdkif=urnfjzpfyg
onf?

t=uHywifjycsufrsm;
jrefrmEdkifiH. vlrsKd;pkwdkif;&if;om;vli,frsm;jzpfaom u|Efkyfwdk@taeESifh atmufygtcsufrsm;udk t=uHy
wifjyygonf? jrefrmEdkifiHrSm jynfoltrsm; yg0ifcGifhvnf;&/ a&Snfvnf;wnfwHhEdkifaom zGH@zd;a&;twGuf
tajccHtkwfjrpfcsa&;wnf;[laom tjrifhqHk;&nfrSef;csufjzifh jynfolrsm;yg0ifcGifhudk wdk;I usifhoHk;vm+yD;/ zGH@
zd;a&;tusKd;tjrwfrsm;udk yg0ifywfoufolrsm;tm;vHk;tm; txl;ojzifhvlrsKd;pke,fajra'orsm;&Sd xdcdkuf
epfemcH&aom e,fajrol/ e,fajrom;rsm;tm; r#a0ay;vdrfhrnf[k u|Efkyfwdk@ar#mfvifhygonf?
atmufygypfrSwftoD;oD;udk wrlxl;jcm;pGm owfrSwfay;xm;jcif;onf vlrsKd;pkwdkif;&if;om;rsm;. e,fajr
a'orsm;wGif rSefrSefuefuefaqG;aEG;wdkifyifa&;vkyfief;udk tav;xm;vkyfaqmifapa&;twGufjzpfygonf?
om"utm;jzifhqdk&v#if jrefrmEdkifiH trsKd;om;vl@tcGifhta&;aumfr&Sif (Myanmar National Human
Rights Commission-MNHRC) taeESifh jrefrmEdkifiHrSm vl@tcGifhta&;tm;vHk;udk umuG,fapmifhaSmuf
10/

Population under age 15 (percent) 2011, The Henry J. Kaiser Family Foundation

14

typfy,fcH

ay;&ef wm0ef&Sd+yD; vlrsKd;pkwdkif;&if;om;rsm;qdkif&mjy\emrsm;udk trsKd;om;rl0g'tpDtpOfxJrSmxnfhoGif;


jcif;ESifh xdef;odrf;jcif;wdk@ESifhpyfvsOf;I t"dutcef;urSm&Sdaeygonf? vlrsKd;pkwdkif;&if;om;rsm;. EdkifiH
a&; ygwDrsm;taeESifhrl xdcdkufepfemcH&aom e,fajrvlxktay: zGH@zd;a&;pDrHudef;wckcku rvSnfhpm;Edkif
atmif aqmif&Gufay;&ef tcGifhtm%m&Sdygonf? Tt=uHywifjycsuftm;vHk;onf wurBmvHk; oabm
wlvufcH xm;aom vl@tcGifhta&;pHcsdefrsm;twdkif; jrefrmEdkifiHvdkufemusifhoHk;&mY taxmuftulyay;&ef
&nf&G,fygonf?

jrefrmEdkifiHtpdk;&odk@ wdkufwGef;csufrsm;

Xmaewdkif;&if;om;jynfolrsm; tcGifhta&;qdkif&m ukvor*~ a=unmpmwrf; (UN Declaif;ESifhoufqdkif&m tjynf


jynfqdkif&m tvkyform;tzGJ@csKyf (ILO)oabmwlnDcsufrsm;ponfh jrefrmEdkifiH. twd
tvif;az:jyxm;cJhaom EdkifiHwum uwdu0wfrsm;udk tav;xm;aomtm;jzifh jynf
wGi;f Oya'wGif aumif;pGm=udKwiftoday;xm;aom a'ocHwikd ;f &if;om;jynforl sm;. vGwf
vyfaomqENjzifh xkwfazmfajym=um;onfh oabmwlnDcsuf (Free Prior and Informed
Consent FPIC) qdkif&mtcGifhta&;udk xnfhoGif;jyXmef;ay;&ef?
ration on the Rights of Indigenous Peoples-UNDRIP)ESifh

t"dy`g,f&SdpGmyg0ifa&; tcGifhta&;udk tjynfht0av;pm;vdkufemjcif; r&Sdao;ciftcsdefrSm


wdkufyGJjzpfyGm;&m e,fajra'orsm;&Sd zGH@zd;a&;pDrHudef;rsm;udk &yfqdkif;xm;&efESifh wdkufyGJjzpf
yGm;&m e,fajra'orsm;rSmaomfvnf;aumif;/ typftcwf&yfpJa&;aphpyfaqG;aEG;rSKrsm;
ysufjym;oGm;EdkifzG,f&Sdaom e,fajra'orsm;rSmaomfvnf;aumif; pDrHudef;topfrsm;az:
aqmifjcif;ry&ef?

xdcdkufepfemcH&aom vlr_tzGJ@tpnf;twGuf tvSrf;rSDEdkifaom/ yGifhvif;jrifomr_&Sdaom/


oD;jcm;vGwfvyfaom/ cGJjcm;qufqHr_r&Sdaom wdkifwef;csuf=um;emppfaq;a&;tpDtrH
w&yfudk (MNHRC)ESifhwGJzufItaumiftxnfaz:&ef?

tjynfjynfqdkif&m aiGa=u;tzGJ@tpnf;rsm; (International Financial Fnstitutions-IFIs)/ txl;


ojzifh tmSzGH@zd;a&;b%f(Asian Development Bank)/ urBmhb%f (World Bank)ESifh tjynfjynf
qdkif&maiGa=u;&efyHkaiG tzGJ@ (International Monetary Fund)odk@wdkufwGef;csuf

xdcdkufepfemcH&aom vlrsKd;pkwdkif;&if;om;rsm;/ vlxktajcjyKtzGJ@tpnf;rS yg0ifywfouf


olrsm;ESifh t"dy`g,f&Sd&SdxdawG@qufqHr_onf (FPIC)qdkif&m jyXmef;csufESifh udkufnDap&ef

15

typfy,fcH

onfhtjyif(IFI). jrefrmEdkifiHqdkif&m r[mAsL[mrsm;teuf ta&;}uD;aom r[mAsL[m


rsm;ESifhvnf; udkufnDap&rnf?

jrefrmEdkifiHrSmavmavmq,fvkyfief;vkyfae=uaom ukr`%Drsm;ESifh vkyfudkif&efpdkif;jyif;


jyifqifae=uaom ukr`%Drsm;odk@wdkufwGef;csuf

jrefrmEdkifiHywf0ef;usifqdkif&m tvkyftzGJ@ (Burma Environment Working Group)u


a&;qGJowfrSwfxm;aom atmufyg pHcsdefowfrSwfcsufrsm;udk zwf_=unfh&ef/11


vuf&Sd&if;ESD;jrKyfESHr_rsm;ESifh &nf&G,fxm;aom &if;ESD;jrKyfESHr_rsm;wGif vlr_tzGJ@tpnf;.
epfemcsufrsm;udk tjynfht0 ajz&Sif;ay;&rnf?

o
t&yfom;tzGJ@tpnf;rsm;taeESifh ESdyfuGyfjcif; odk@r[kwf rawmfrw&m;yjcif;wdk@udk
a=umufaep&mrvdkbJ rdrdwdk@. tcef;utwdkif; vGwfvyfpGm aqmif&GufEdkif&rnf?
o

jrefrmEdkifiH trsKd;om; vl@tcGifhta&;aumfr&Sifodk@ wdkufwGef;csuf


aemufaemiftzdk@ ypfy,fxm;cH&jcif;/ toufqHk;_H;jcif;/ toufarG;0rf;ausmif;vkyfief;


qHk;_H;jcif;wdk@ rjzpfyGm;&avatmif tapmwvsifvkyf&rnfhvkyfief;tjzpf vlrsKd;pke,fajra'
orsm;&Sd wdkifwef;csufrsm;udk csufcsif;vufiif;ta&;,l aqmif&Gufay;&efESifh vuf&Sdum
uG,fapmifhaSmufa&; tpDtrHudk taumiftxnfaz:&ef?

vlrsKd;pkwdkif;&if;om;rsm;. e,fajra'o&Sd zGH@zd;a&;vkyfief;rsm;udk apmifh=unfha&;twGuf


t&yfom;tzGJ@tpnf;rsm;udk tcGifhtm%may;tyfrnfh &nf&G,fcsufjzifh t&yfom;tzGJ@t
pnf;rsm;ESifh yl;aygif;aqmif&Gufr_udk wdk;jrifh&efESifh oD;jcm;vGwfvyfaom t&yfom;tzGJ@t
pnf;rsm;ay:xGef;vma&;twGuf tcGifhomapaom ywf0ef;usifw&yfudk ypkysKd;axmifay;
&ef?

jrefrmEdkifiH. EdkifiHa&;ygwD tzGJ@tpnf;rsm;odk@ wdkufwGef;csuf


jynfolrsm;yg0ifcGifhudk av;pm;vdkufemr_r&Sdjcif;uJhodk@aom vlxktajcjyKtzGJ@tpnf;epfem

11/
To read the rest of the BEWG benchmarks, please refer to: Burma Environmental Working Group Issues
Benchmarks for Investment in Energy, Extractive and Land Sectors in Burma, BEWG press release, 22 March 2012

16

typfy,fcH

csufrsm;udk xkwfaz:ajym=um;&efESifh v$wfawmfodk@wifjy&ef? Todk@aqmif&Gufjcif;onf


EdkifiHom;wkdif;rSm trsm;jynfolqdkif&mta&;udpPrsm; aqmif&Gufr_wGif wdkufdkuftm;jzifh
aomfvnf;aumif;/ vGwfvyfpGm a&G;aumufwifajrmufxm;aom udk,fpm;vS,frsm;rS
wqifhaomfvnf;aumif; jynfolrsm;yg0if&eftcGifhta&;ESifh tcGifhtvrf;rsm;&Sd&rnf[k
qdkxm;aom EdkifiHom;ESifh EdkifiHa&;tcGifhta&;rsm;qdkif&m tjynfjynfqdkif&moabmwlnD
csuf(International Covenant on Civil and Political Right-ICCPR).yk'fr(25)12 ESifh
udkufnDygonf?

orRwOD;odef;pdef r=umao;rDu vufrSwfa&;xdk; twnfyxm;onfh EdkifiHjcm;&if;ESD;jrKyfESHr_


Oya'uJhodk@aom &ifESD;jrKyfESHr_ odk@r[kwf pD;yGm;a&;vkyfief;qdkif&mOya'rsm;wGif (FPIC)
tcGifhta&;udk umuG,fapmifhaSmufay;aom &Sif;vif;jywfom;onfhjyXmef;csufrsm;yg&Sd
atmif aqmif&Gufay;&ef?

jrefrmEdkifiH. vlrsKd;pkvufeufudkiftzGJ@tpnf;rsm;odk@wdkufwGef;csuf

vlrsKd;pkwdkif;&if;om;rsm;. e,fajra'orsm;rSmvkyfaqmifrnfh zGH@zd;a&;pDrHudef;rsm; odk@r


[kwf rnfhonfhvkyfief;opfrsm;ESifhrqdk oufqdkifaom (FPIC)qdkif&m jyXmef;csufrsm;udk
aphpyfaqG;aEG;yGJrsm;wGif xnfhoGif;aqG;aEG;&ef?

jrefrmEdkifiH.e,fajra'oqdkif&m vlxktajcjyKtzGJ@tpnf;rsm;ESifht&yfom;tzGJ@tpnf;
rsm;odk@ wdkufwGef;csuf

ESifh ICCPR wdk@wGif az:jyxm;onfhtwdkif; rdrdwdk@. b0rsm;tay: xdcdkufap


Edkifaom rl0g'rsm; udka&;qGJ&mY yg0ifa&;qGJ&efwnf;[laom tajccHtcGifhta&;ESifhywfouf
I e,fajrvlxktm; ynmay;&ef?

xdcdkufepfemcH&aomvlxktm; ajymqdkcGifhay;onfh xda&muftusKd;&Sdaom vlr_tzGJ@t


pnf;yg0ifr_udk tm;ay;um qHk;jzwfcsuf csrSwfjcif;vkyfief;wGif yg0ifEdkifatmif vlxktm;
tcGifhtm%may;&efESifh yg0ifp&mudpPrsm;wGif wdkufdkufyg0ifEdkifatmif aqmif&Gufay;&ef?

UNDRIP

12/
International Covenant on Civil and Political Rights, Office of the United Nations High Commissioner on Human Rights, adopted by UN General Assembly on 16 December 1966.

17

typfy,fcH

ed'gef;
'Dwdkif;jynfu ppfyGJqufjzpfaeao;wJhwdkif;jynfyg? ppf'%foifhaewJh wdkif;jynfrSm pD;yGm;a&;vkyf
ief;vmvkyfr,fqdk&if vmvkyfwJhvl[mvnf; +idrf;csrf;a&;vkyfief;rSm wm0ef&Sdwmaygh?13

aemfarOD; rlxa&mf/ u&if wufuGv_yf&Sm;olwOD;


Ttypfy,fcH(Excluded)trnf&Sd tpD&ifcHpmudkxkwfa0jcif;onf ,cifruHzl;aomvrf;qHk
vrf;cGay:odk@ jrefrmEdkifiHa&mufaecsdefESifh wdkufqdkifaeygonf? txD;usefjcif;/ &ufpuf=urf;uwf
aomtm%m&SifpepfusifhoHk;jcif;/ ty,fcHEdkifiHtjzpf owfrSwfcH&jcif;wdk@ q,fpkESpfrsm;ESifhcsDIjzpf
yGm;cJh+yD;aemufrSm jrefrmEdkifiHonf (2011)ckESpfupI ti,fpm;yjyifajymif;vJr_rsm;udk tv#if
tjrefqufwdkufvkyfaqmifvmjcif;tm;jzifh apmifh=unfhavhvmolrsm;udk wtHhw=ojzpfapcJh
onf? wcsDwnf;ESifh ppftpdk;&udkw&m;0ifzsufodrf;vdkuf+yD;aemuf/ aG;aumufwifajrmufxm;
aom t&yfom;tpdk;&udk zGJ@pnf;wnfaxmifcJhonf? orRwtrdef@jzifhEdkifiHa&;tusOf;om;rsm;udk
(4)okwfcGJ+yD; v$$wfay;vdkufonf? a':atmifqef;pk=unfonfvnf; aG;aumufwifajrmufcH&
aom v$wfawmftrwfwOD;jzpfvmcJhonf? y%mr+idrf;csrf;a&;aqG;aEG;yGJrsm;twGuf urf;vSrf;
cJhonf? Tajymif;vJr_rsm;a=umifh jrefrmEdkifiHudk EdkifiHwumtodkuft0ef;u w&m;0iftpdk;& t
jzpfjrifvmcJhonf? Todk@jzifhpD;yGm;a&; '%fcwfydwfqdk@r_rsm; qdkif;iHhavmufp&mESifh tmqD,H
toif; (ASEAN). OuUXtjzpf aqmif&GufEdkifaom *k%foduQm&Sdonf[kqHk;jzwf&onfhtajc
taejzpfvmcJhonf?
urBmw0Srf;rS pD;yGm;a&;vkyfief;&Sifrsm;u jrefrmEdkifiHwHcg;zGifhvdkufjcif;udk tcGifhaumif;,l&ef
}udwf}udwfwdk;v#uf&Sdonf? (2011)ckESpfwGif EdkifiHjcm;&if;ESD;jrKyfESHr_tjzpf jrefrmEdkifiHodk@tar&d
uefa':vmbDvsH(20)ausmf0ifa&mufvmcJhonf? t"dutm;jzifh wkwfEdkifiHESifhxdkif;EdkifiHwdk@rS
jzpfonf? TaiGa=u;yrm%onfvGefcJhaomESpf (20)twGif;u EdkifiHjcm;wdkufdkuf&if;ESD;jrKyfESHr_
pkpkaygif;. yrm%xufydkygonf?14 t}uD;pm;zGH@zd;a&;pDrHudef;rsm;a&m tao;pm;rsm;yg wdkif;
jynfw0Srf;rSm tHhrcef;jrefE_ef;jzifh rd_aygufovdk ay:aygufvmaev#uf&Sdonf? jrefrmEdkifiHonf
kwfcsnf; ay:xGufvmaom pdwf0ifpm;p&m t&mudpPwckjzpfaeygonf? ay:xGef;ppD;yGm;a&;
tcsuftcsmae&mXme wcktjzpfvnf;aumif;/ &if;ESD;jrKyfESHvkdolrsm;twGuf urBmhta&;}uD;
ae&mwcktjzpfvnf;aumif; jrefrmEdkifiHudk &nf!$ef;ajymqdkae=uonf?
13/
14/

Myanmar: Ending the worlds longest running civil war, Global Post, 5 May 2012
How not to invest in Myanmar, Brian P. Klein, Foreign Policy, 25 July 2012

18

typfy,fcH

T&if;ESD;jrKyfESHolrsm;onf (w&m;Oya'pdk;rdk;r_r&Sdaom/ oD;jcm;vGwfvyfonfh w&m;pD&ifa&;p


epfr&Sdaom/ ae&ma'otcsKd@wGifvlom;qef@usifa&;&mZ0wfr_rsm; usL;vGefonf[kqdkEdkif
avmufonfh twdkif;twmtxd vl@tcGifhta&;csKd;azmufr_rsm;&Sdaeaom) tvGefpGef@pm;&
onfhywf0ef;usifrSm vkyfief;vkyf=u&rnfjzpfygonf? odk@&mwGif t}uD;rm;qHk;qHk;_H;epfemEdkif
zG,f&Sdolrsm;um; &if;ESD;jrKyfESHolrsm;r[kwfacs? jrefrmEdkifiHvlOD;a&. xuf0ufeD;yg;cef@&Sd+yD; wdkif;
jynf. o,HZmwt&if;tjrpfrsm; uG,f0&mae&ma'orsm;rSm aexdkifae=uonfh vlrsKd;pkwdkif;
&if;om;rsm;omjzpfygonf? vlrsKd;pkwdkif;&if;om;rsm;onf zGH@zd;a&;pDrHudef;rsm;. rnfonfh
aumif;usKd;udkr#rcHpm;&bJ qdk;usKd;rsm;udkomra&Smifom rv$JombJcHpm;=u&rnfjzpfonf?
jrefrmEdkifiH.vlrsKd;pk wdkif;&if;om;rsm; tm;vHk;onf rdrdwdk@tay: xdcdkufaponfhqHk;jzwfcsufrsm;
udkcsrSwf&mYyg0if&ef tcGifhta&;&Sd&rnfjzpfygonf? TwGifrdrdwdk haS;tpOftqufuwnf;u
tokH;yvmcJh/ aexdkifvmcJh&m e,fajra'orsm;rSmaz:aqmifaom zGH@zd;a&;pDrHudef;wckckESifh ywf
oufI cGifhycsufay;jcif;/ odk@r[kwfcGifycsufray;bJxm;jcif; tygt0ifjzpfonf? Taumif;pGm
=udKwiftoday;xm;aom a'ocHwdkif;&if;om;jynfolrsm;. vGwfvyfaomqENjzifh xkwfazmf
ajym=um;onfh oabmwlnDcsuf (FPIC) qdkif&mtcGifhta&;rsm;onf UNDRIPESifh ILO (169)
tygt0if jrefrmEdkifiHu oabmwlvufrSwfa&;xdk;cJhaom EdkifiHwumwm0ef0wW&m;rsm;wGif
t=uHK;0ifygonf? odk@&mwGif(FPIC)qdkif&mtcGifhta&;rsm;udk av;pm;vdkufemaom jzpf&yf[lI
jrefrmEdkifiHrSm w=udrfwcgr#yifr&SdcJhzl;acs? vlrsKd;pkwdkif;&if;om;rsm;. pm;0wfaea&;udk jrifhwif
ay;jcif;/ umuG,fapmifhaSmufay;jcif;ya=umif;jyoonfhtaeESifh (FPIC) pHcsdefrsm;udk trsKd;
om;Oya'xJrSm raES;tjrefxnfhoGif;jyXmef;ay;yg&ef jrefrmEdkifiHtm; TtpD&ifcHpmuxuf
xufoefoefwdkufwGef;ygonf?
(FPIC)qdkif&m

jyXmef;csufrsm;udkvdkufemjcif;tm;jzifh zGH@zd;a&;pDrHudef;rsm;ESifhtwlwygwnf;yg
vmavh&Sdaom rawmfrw&m;r_rsm;udk enf;Edkifor# enf;apygonf?15vlrsKd;pkwdkif;&if;om;rsm;.
vdktyfcsufrsm;ESifh jy\emrsm;udk xnfhoGif;a&;qGJjcif;tm;jzifh zGH@zd;a&;pDrHudef;rsm;onftvkyf
tudkifay;jcif;/ u|rf;usifr_oifwef;ay;jcif;/ tjrwftpGef;0ifaiGudkr#a0ay;&ma&mufaom vkyf
aqmifcsufrsm;vkyfjcif;wdk@rSwqifh e,fajrvlxktm; ypkysKd;axmifay;zG,f&Sdygonf? odk@jzpf&m/
(FPIC) qdkif&mtcGifhta&;rsm;udk av;pm;vdkufemjcif;onf a&SnfwnfwHhEdkifaomzGH@zd;a&;ESifh
qif;&Jr_av#mhcsa&;wdk@twGuf r&Sdrjzpfvdktyfaom enf;vrf;w&yfjzpfygonf?

15/
Todk@aom rawmfrw&m;yr_rsm;wGif pDrHudef;ESifh eD;uyf&ma'orsm;wGif aexdkif=uonfh wdkif;&if;om;
jynfolrsm;tay: ESdyfpufnOf; yrf;jcif;/ rk'def;usifhjcif;/ t"rRvkyftm;apcdkif;jcif; ESifh Oya'rJh tusOf;&Hk;owfjzwfjcif; rsm;

19

typfy,fcH

&Gmom;rsm; jrpfqkHwpfavsmufwGif tvkyf vkyfaeykH

tydkif; 1?
vlrsKd;pk wdkif;&if;om;rsm;rSm xdcdkufepfemzG,f &Sdaejcif; (aemufcHordkif;a=umif;)
ukvor*~zGH@zd;a&;tpDtpOf (UNDP). udef;*%ef;rsm;t& t"dutm;jzifh vlrsKd;pkwdkif;&if;
om;rsm; aexdkif&mae&mjzpfaom aus;vufa'orsm;. qif;&JrGJawr_E_ef;onf vlOD;a&pkpkaygif;
. 36txdyif&Sdonf? csif;jynfe,fuJhodk@aom tcsKd@e,fajra'orsm;Y qif;&JrGJawr_E_ef;onf
a=umufrufzG,f&m80txd&Sdonf?16

tcef; (1)
vlrsKd;pkwdkif;&if;om;rsm;ESifh o,HZmw t&if;tjrpfrsm;a=umifh uyfab;oifhjcif;
_yfaxG;ayGvDaomordkif;a=umif;
jrefrmEdkifiH.obm0o,HZmwtrsm;pkonf a0;vHoDacgifaomvlrsKd;pke,fajra'orsm;rSm&Sd+yD;
Ttzdk;xdkufwefaom obm0o,HZmwt&if;tjrpfrsm;udk pdk;rdk;csKyfudkifEdkifa&;udk ta=umif;y
16/
Chin State Applies for Special Region Status, Unrepresented Nations and Peoples Organization, 2 September
2011, accessed 18 June 2012

20

typfy,fcH

I jrefrmtpdk;&ESifh vlrsKd;pkvufeufudkiftzGJ@rsm;t=um;rSm wdkufyGJrsm;r=umc%qdkovdkjzpfyGm;


v#uf&Sd+yD; a&&Snfvnf;=umanmif;aecJh+yDjzpfonf? jrefrmEdkifiHonf tmSa'owGif vlrsKd;pkrsm;
taxGjym;qHk;EdkifiHwEdkifiHjzpfonf? urBmay:wGif vlrsKd;pktaxGjym;qHk;EdkifiHwEdkifiH [kyif qdkEdkif
onf? vlrsKd;pk/ bmompum;ESifh a'ooHk;pum;aygif; (100)ausmf&Sdonf? vlrsKd;pkwdkif;&if;om;
rsm;. vlOD;a&onf jrefrmEdkifiHwEdkifiHvHk;vlOD;a&. 35rS 40txd&Sdonf? vlrsKd;pkrsm;onf
t"dutm;jzifh wdkif;&if;om;jynfe,f (7)jynfe,fY&Sdae=uonf?17 1886 ckESpfwGifwpkwpnf;
wnf;&Sdaom wdkif;jynftjzpf ay:aygufvmaomtcgY tm;ydifr_.tc&mus aom tcsufum;
vlrsKd;pkrsm;u rdrdwdk@e,fajra'owGif;&Sdo,HZmwt&if;tjrpfrsm;udk pDrHtkyfcsKyfEdkifjcif;yifjzpf
onf? Tjy\emonf ,ae@txdrajz&Sif;&ao;bJ &Sdaeygonf? jrefrm EdkifiH. t"duvlrsKd;pk
}uD;rsm;onf obm0t&if;tjrpfrsm;qdkif&m tjiif;yGm;r_udkta=umif;yI jrefrmtpdk;&tay:
vufeufudkifckcHwdkufcdkufvmcJh=uonf? TwdkufyGJrsm;onf ,ae@xufwdkif qufvufjzpfyGm;ae
qJ&Sdonf?
o,HZmwt&if;tjrpfuG,f0aom vlrsKd;pkrsm;aexdkif&ma'orsm; (tpGeftzsm;a'orsm;jzpf
aeavh&Sdonf)onf vl@tcGifhta&;umuG,fapmifhaSmufr_ tenf;qHk;a'orsm;jzpfonf? e,f
ajrykvdyfwyfzGJ@/ vHkcHa&;wyfzGJ@uJhodk@aom t&yfom;rsm;udk umuG,fapmifhaSmufay;&rnfh tzGJ@
tpnf;rsm;onf rawmfrw&m;r_rsm;udk t"dutm;jzifh usL;vGefolrsm;jzpfaeavh&Sdonf? T
e,fajra'orsm;wGif vkyfudkifae=uaom pD;yGm;a&;vkyfief;rsm;ESifh zGH@zd;a&;pDrHudef;rsm;onf e*dk
rlvuwnf;uusL;vGefaeusjzpfaom Trawmfrw&m;r_rsm;udkydkIqdk;aponfomru twif;
t"rRae&maG@ajymif;cdkif;jcif;/ ajrodrf;jcif;/ ay:wmqGJjcif;ESifh wcgw&HnOf;yef;ESdyfpufjcif;/ Oy
a'rJhowfjzwfjcif;wdk@udk jzpfyGm;apygonf?

wdk;wufr_twGuf ay;qyf&onfh wefzdk;


EdkifiHwumhtv,frSm q,fpkESpfrsm;ESifhcsDI txD;usefjzpfaecJh+yD;aemuf jrefrmEdkifiHtay: csrSwfcJhaom
pD;yGm;a&;'%fcwfydwfqdk@r_rsm;udk w&pf+yD;w&pfqdkif;iHHhvdkufaomtcgY urBmtESH@rS pD;yGm;a&;vkyfief;rsm;u
jrefrmEdkifiHwGif obm0o,HZmw xkwfvkyfa&;vkyfief; vkyf&efESifh &if;ESD;jrKyfESH&ef tajy;tv$m;a&mufvm
=uonf? EdkifiHjcm;&if;ESD;jrKyfESHolrsm;twGuf txGftjrwfyef;uef (Holly Hrail)18[k ,ckac:ae=u
aom jrefrmEdkifiHrSmwurBmvHk;. ywWjrm;90/ wurBmvHk;.ausmufpdrf;98/ urBmrSmeHygwf (10)ajrmuf
t}uD;qHk;obm0"mwfaiG@odkuf/ a&tm;v#yfppfrD*g0yfaxmifaygif;rsm;pGm xkwf,l&&SdEdkifonfh tvm;t
17/
18/

2012

Burmas ethnic nationalities, Canadian Friends of Burma, accessed 18 June 2012


Stock exchanges battle for a piece of the frontier, Democratic Voice of Burma, 14 May 2012, accessed 18 June

21

typfy,fcH

vm/ xkwf,laeqJ urBmay:rSmeHygwf (11)ajrmufwefzdk;t&SdqHk; (tm&SrSmwefzdk;t}uD;qHk;)owWKodkufrsm;


(a=u;eD/ eDu,f/ a&$/ aiGponfh owWKrsm;&Sdonf[kqdk=uonf) uG,f0/ pHkvif+yD; xdcdkufysufpD;r_odyfr&Sd
ao;aoma*[pepf/ tmSZD0rsKd;pdwfrsKd;pHkwdk@. aemufqHk;e,fedrdwfwdk@wnf&Sd&m jrefrmEdkifiHrSm urBmht
}uD;qHk;u|ef;awm.80vnf;&Sdaeao;onf? (Todk@ydkifqdkifjcif;a=umifhopfawmrsm; ysufpD;oGm;cJh+yD; t
ouf&Sifa&;twGuf opfawmrsm;udk t"dutm;jzifh tm;xm;vkyfudkifpm;ae&olrsm;.toufarG;0rf;
ausmif;vkyfief;rsm; qHk;_H;cJh&onf)?19
vlrsKd;pke,fajra'orsm;&SdwdrfjrKyfaeaom tjrwf&p&mtvm;tvmaumif;rsm;onf if;wdk@.wefzdk;&Sd
aom yx0Dr[mAsL[mtaetxm;a=umifh tdENd,/ wkwf/ xdkif;uJhodk@aom pD;yGm;a&;t& &Sifoeftm;
aumif;onfhEdkifiHrsm;tzdk@ ydkIrufp&mjzpfaecJh&m r=umao;rDuyif jrefrmEdkifiHonf ay:xGef;p pD;yGm;a&;
tcsuftcsmae&mXme wcktjzpfodk@ wr[kwfcsif;a&muf&SdvmcJhonf? EdkifiHwumaiGa=u;&HyHkaiGtzGJ@
(IMF) u pD;yGm;a&;}uD;xGm;r_onf 6wdk;vdrfhrnf[k ar#mfvifhv#uf jrefrmEdkifiHtzdk@pD;yGm;a&;}uD; xGm;r_
E_ef;jrifh&ef tvm;tvm&Sd[k(2011)ckESpf Zefe0g&DvwGif udwifa[mudef;xkwfcJhonf?20 xdkvrSmyif
ydkif;jcm;oHk;oyfolwOD;u aiGa=u;qlemrDa&v_dif;}uD; jrefrmEdkifiHqDOD;wnfaev#uf&Sd[kyif qdkvdkufao;
onf?21 vlrsKd;pkrsm;aexdkif&me,fajra'orsm;Y vl@tcGifhta&;tajctae jrifomxifom ,dk,Gif;ysufpD;ae
onfh=um;uyif/ jrefrmEdkifiHrSm &ifESD;jrKyfESHvdkaomaZmudk pD;yGm;a&;'%fcwfydwfqdk@r_rsm; tvsifpvdk
kyfodrf;vdkaomwdkif; jynfrsm;rSmjrifawG@ae&ygonf? obm0t&if;tjrpfrsm;udk txdef;tcsKyfrJhxkwf,lr_
ESifh t}uD;pm;zGH@zd;a&; pDrHudef;rsm;a=umifh qdk;&Gm;jyif;xefaom tusKd;qufrsm;jzpfyGm;&mae&mjzpfonfh
ucsifjynfe,frSm jrefrmtpdk;&onf vlom;qef@usifa&; &mZ0wfr_rsm;usL;vGefaea=umif; EdkifiHwum
vGwf+idrf;csrf;omcGifhtzGJ@. 2012 ckESpf tpD&ifcHpmrSmpGyfpGJxm;cJhonf?22

&&Sdaom bmaiGrsm;udk jynfoltrsm;pktusKd;twGuf toHk;yjcif;r&Sd


jrefrmEdkifiHonftmSwGif tqif;&JqHk;EdkifiHwEdkifiHjzpfonf? ukvor*~vlom;zGHzd;wdk;wufr_ t
!$ef; (UN Human Development INDEX)wGif tvGefrwefedrfhaomtqifhodk@a&mufae+yD; wEdkifiHvHk;
.qif;&JrGJawr_e_ef;onf 32&Sdonf? tdrfeD;csif; xdkif;EdkifiHqif;&JrGJawr_E_ef;. (3)qausmfausmf
jzpfonf? tmqD,H (ASEAN) wdkif;jynfrsm;xJwGif tjrifhqHk;E_ef;jzpfonf?23 vlrsKd;pkwdkif;&if;
om;rsm;u ododomomydkIqif;&Jonf? vltawmfrsm;rsm;u iwfrGwfacgif;yg;vkjzpfae=uonf?
19/

1994

Stevens, Jane. "Teak Forests of Burma Fall Victim to Warfare."The Oregonian [Portland, Oregon]. March 16,

20/
Statement at the conclusion of the 2011 Article IV Mission to Myanmar, International Monetary Fund, 25 January 2012, accessed 18 June 2012
21/
22/
23/

Burma opens for business, Irrawaddy, 11 January 2012, accessed 18 June 2012
Myanmar: Annual Report 2012, The state of the worlds human rights, Amnesty International, 2012
Thailands poverty rate is 9.6%

22

typfy,fcH

udef;*%ef;rsm;t& vlrsKd;pkrsm;aexdkif&m aus;vufa'orsm;Y qif;&JrGJawr_E_ef;onf vlOD;a&.


36&Sdonf? csif;jynfe,fuJhodk@aom e,fajra'otcsKd@Y qif;&JrGJawr_E_ef;onf a=umufrufzG,f
&m80txd&Sdonf? UNDP tpD&ifcHpmt& csif;jynfe,fonfwdkif;jynf. zGH@zd;r_tenf;qHk;e,f
ajra'owckjzpfaeqJyif&Sdonf?24
TtpD&ifcHpmtwGuf avhvmawG@&SdcJhaom vlrsKd;pka'orsm;twGif; qif;&JrGJawr_E_ef;25 26
e,fajra'o

qif;&JrGJawol

tpm;qif;&Jol*

zGH@zd;a&;pDrHudef;

weoFm&Dwdkif;

35-49

rod&

xm;0,f a&eufqdyfurf;

awmifydkif;&Srf;jynfe,f 44

14

aygif;avmif;qnf

ucsifjynfe,f

47

17

jrpfqHkqnf

csif;jynfe,f

81

49

wD;wdef-&d vrf;

&cdkifjynfe,f

41

13

ppfawGa&eufqdyfurf;

u&ifeDjynfe,f

38

13

bdvyfajrpufHk

rGefjynfe,f

21

u'dkufqnf

u&ifjynfe,f

12

txl;pD;yGm;a&;ZHk

*tpm;qif;&JolqdkonfrSm tqif;&Jwumhtqif;&JqHk;ol[koabmxm;+yD; t[m&"mwf

vHkavmufaom tpm;tpmr&&SdEdkifoludk qdkvdkygonf?

Tqif;&JrGJawr_tajctaeonf (vlrsKd;pkrsm;aS;tpOftqufuwnf;u aexdkifvmcJh&me,f


ajra'orsm;wGif az:aqmifaeonfh) zGH@zd;a&;pDrHudef;rsm;rS&&Sdaom {&mr0ifaiGESifh vHk;vHk;vsm;
vsm; uGmjcm;aeygonf? tu,fI vuf&Sdxkwfvkyfr_E_ef;ESifh 0,f,lr_aps;E_ef;rsm;udk rajymif;bJ
bJxm; rnf[kqdkygpdk@? jrefrmEdkifiHonf vmrnfhESpfaygif; (40)twGif;rSm obm0"mwfaiG@rsm;
a&mif;csr_rSaeI wESpfv#ifa':vm (2)bDvsHE_ef;jzifh 0ifaiG&&Sdrnfjzpfonf? tu,fI pDrHudef;cs
xm;onfhtwdkif;xkwfvkyfr_udkwdk;csJ@vdkufygv#if 2013 ckESpfwGif wdk;csJ@p&m&Sdonf) T0ifaiG
onf 60wdk;vmrnf[k ar#mfvifh&ygonf?27
24/
Chin State Applies for Special Region Status, Unrepresented Nations and Peoples Organization, 2 September
2011, accessed 18 June 2012
25/
All poverty statistics, unless otherwise noted, come from the United Nation Development Program report
Targeting the Most Vulnerable, 1 May 2008, accessed 18 June 2012

26/
All poverty statistics, unless otherwise noted, come from the United Nation Development Program report Targeting the Most Vulnerable, 1 May 2008, accessed 18 June 2012
27/
Projected profits come from following article Despite reforms, Western oil firms avoid Myanmar, AungHlaTun,
24 November 2011, accessed 18 June 2012

23

typfy,fcH

vlrsKd;pke,fajra'otrsm;tjym;udkjzwfvsuf xdkif;EdkifiHodk@oG,fwef;v#uf vl@tcGifhta&;csKd;


azmufr_rsm;ESifh pGef;ayaeaom &wemydkufvdkif;rSaeI jrefrmEdkifiHtpdk;&onf 2008 rS 2009
ckESpftxdumvtwGif;rSm a':vm (46)bDvsHcef@0ifaiG&&SdcJhonf?28 jrefrmEdkifiHw0Srf;rSmavm
avmq,fwnfaqmufaeaom a&tm;v#yfppfpDrHudef; (50)cef@rSaeIvnf; ESpfpOf0ifaiGa':vm
(4)bDvsHcef@ &vdrfhOD;rnfjzpfonf?29 tuJqwf+yD; qif;&JrGJawr_'%fudkvnf; cHpm;ae&aom&Srf;
ESifh ucsife,fajrrsm;udkjzwfvsuf w&kwfjynfodk@oGm;onfh a&$obm0"mwfaiG@ydkufvdkif;rsm;rS
aeIvnf; jrefrmtpdk;&tzdk@ (10)pkESpf (3)pk twGif;rSmESpfpOf0ifaiGa':vm (1) bDvsH&&Sdrnf
jzpfonf? Todk@tusKd;jzpfxGef;Edkifaom tajctaeonf EdkifiHjcm;wdkufdkuf&if;ESD;jrKyfESHr_rsm; wdk;
vmonf ESifhtr# ydkIaumif;vmzG,f&Sdonf? TEdkifiHjcm;&if;ESD;jrKyfESHr_rsm; w[kefxdk;vSdrfh0ifvm
jcif;udk a':atmifqef;pk=unfu &if;ESD;jrKyfESHrnfholrsm;. tqifjcifrJhtaumif;jrifpdwf[k
&nf!$ef;ajymqdkcJhonf?
jrefrmEdkifiHYwdkif;jynf. bma&;vkyfaqmifcsufrsm;ESifh zGH@zd;a&;pDrHudef;wdk@onf b,faomt
cgur# yGifhvif;jrifomjcif; odk@r[kwf wm0efcHjcif;r&SdcJhzl;acs? Ttcsufonf yGifhvif;jrifomr_
qdkif&m EdkifiHwumapmifh=unfha&;tzGJ@ (TransparencyInternational). urBmhtusifhysufjcpm;r_
pm&if;wGif jrefrmEdkifiHtzdk@(tmz*efepPwefESifh tqifhwl) tqifh (2)&&Sdapaom ta=umif;&if;
wckjzpfonf?30 pD;yGm;a&;vkyfief;vkyfaqmifcsufrsm;rSm yGifhvif;jrifomr_r&SdqdkonfrSm tusKd;t
jrwfrsm;udk tppftaq;r&Sd/ pDrHudef;rSmwdkufdkufyg0ifjcif;r&Sdolrsm;uvnf; tjrwftpGef;rsm;&&Sd
aejcif;/ if;0ifaiGbmrsm; rnfonfhae&ma&mufoGm;rSef; rod&jcif;yifjzpfonf? TaiGrsm;
onf aq;Hk/ pmoifausmif;aqmufay;jcif;/ tvkyftudkifrsm; ydkI&&Sdapjcif;tm;jzifh ywf0ef;usif
aus;&Gmrsm;. vlaer_tqifhtwef;udkjrSifhwifay;jcif;uJhodk@aom vlr_a&;twGufoHk;pGJr_qDodk@
a&muf&SdroGm;onfuawmh aocsmygonf?

28/

Burmas Natural Resources Add Fuel to Conflict, Simon Roughneen, Irrawaddy, 25 July 2011, accessed 18 June

29/
30/

Attempts to boost development in Burma fuel conflict, David Myers, Deutsche Welle, accessed 18 June 2012

2012

Myanmars path to prosperity strewn with obstacles, Dane Bryant, World Politics Review, 8 June 2012

24

typfy,fcH

zGH@zd;a&;vkyfief;rsm;. vl@tcGifhta&;qdkif&mtusKd;qufrsm;
zGH@zd;a&;pDrHudef;rsm;. qdk;usKd;oufa&mufr_rsm; (trsm;tm;jzifht"rRyusifhjcif;/ twif;t"rR
vkyftm;apcdkif;jcif;/ ay:wmqGJjcif;/ ajrodrf;jcif;/ twif;t"rRESifxkwfjcif;)onf wdkufdkufcHpm;
&olrsm;wGif +yD;jywfoGm;onfr[kwfbJ/ vlrsKd;pkwdkif;&if;om;rsm;. aemifvmaemufom;rsKd;quf
rsm; tay:odk@vnf; *,ufdkuftusKd;oufa&mufonf? om"utm;jzifhaz:jyygrnf? twif;
t"rRae&maG@ajymif;cdkif;jcif;cH&&mY aG@ajymif;ay;&olwdk@rSm rdrdwdk@. rddk;zvmtoufarG;0rf;
ausmif;vkyfief;udk qufvufvkyfudkifEdkifrnfh oifhawmfaomae&mwae&m&&Sda&;rSm }uD;pGmaom
tcuf tcJESifh =uHKawG@=u&onf? vlrsKd;pkwdkif;&if;om;tawmfrsm;tzdk@ rddk;zvmtoufarG;0rf;
ausmif; vkyfief;qdkonfrSm pdkufysKd;a&;vkyfief;trsKd;rsKd;jzpfygonf? odk@&mwGiftwif;t"rRa$@
ajymif;cdkif;cH &olrsm;udkvGifwD;acgife,fajr/ odk@r[kwfta0;ajy;vrf;r}uD;ab;rSm ae&mcsxm;
avh&Sdwwf&m/olwdk@wawG. t"du toufarG;0rf;ausmif;vkyfief;rsm; qHk;_H;=u&onf? jzpf&yf
wckY u&ifeDjynfe,f&Sd t"dujrpf}uD;rsm;udk qnfaqmufvkyfjcif;a=umifh tdk;tdrftajcysufcJh
=u&+yD;/ TwGif ,if;wvJvlrsKd;pk (u&ifeDvlrsKd;pk0ifvlrsKd;wrsKd;jzpf+yD;/ vlOD;a& 1000 ywf0ef;usif
om&Sdonf? jrpfurf;ab;rsm;rSm aexdkifvkyfudkifpm;aomuf=uolrsm;jzpfonf) aysmufuG,f
oGm;awmhrnfvm;[k wae@wjcm;pdk;&drfp&mjzpfaeygonf?31

u,ef; ,Ofaus;rSKyGJrsm; jyKvkyfusif;yaeaomykH


31/

Karenni State: Dam Construction Threatens Community, Unrepresented Nations and Peoples Organization,
accessed 18 June 2012

25

typfy,fcH

tcef;(2)
aumif;pGm=udKwiftoday;xm;aom a'ocHwdkif;&if;om;jynfolrsm;. vGwfvyfaom
qENjzifh xkwfazmfajym=um;onfh oabmwlnDcsuf (FPIC)qdkif&mtjrif
aumif;pGm=udKwiftoday;xm;aom a'ocHwdkif;&if;om;jynfolrsm;. vGwfvyfaomqENjzifh
xkwfazmfajym=um;onfh oabmwlnDcsuf (FPIC)onf zGH@zd;a&;pDrHudef;}uD;rsm;ESifh ywfoufIvl@t
cGifhta&; (umuG,fapmifhaSmufa&;)twGuftxl;ta&;}uD;ygonf?32
dk'dkzdkpwufAifa[*if (Rodolfo Stavenhagen) vl@tcGifhta&;ESifh Xmaewdkif;&if;om;jynfolrsm;. tajccHvGwfvyfcGifh tajctaeqdkif&m ukvor*~ txl;oHwrefa[mif;
u|Efkyfwdk@rSmu|Efkyfwdk@tay: xdcdkuf EdkifzG,f&Sdaom qHk;jzwfcsufrsm;cs &mY tjynfht0ESifh xdxd
a&muf a&mufyg0ifcGifh&Sd=uygonf? wef; wlnDr#r_&Sdygu qHk;jzwfcsuf csjcif; vkyfief;wGift"dy`g,f&Sd&Sd
yg0if&jcif;tm;jzifh u|Efkyfwdk@onfrdrdwdk@. uH=urRmudkpdk;rdk;csKyfudkifEdkifpGrf;&Sdygonf? Xmaewdkif;&if;
om;jynfolrsm;qdkif&m ukvor*~txl;oHwref *sdrf;tefe,m (James Anaya)u vl@tcGifht
a&;jzpfaom TtajccHtcGifhta&;r&Sdygu pkaygif;tcGifhta&;a&m wOD;csif;tcGifhta&;udkygt
jynhft0rcHpm;&Edkifacs?33[kqdkygonf? odk@jzpf&myg0ifcGifhonfvl@tcGifhta&;ESifhvGwfvyfcGifh
tm;vHk;udk&&SdcHpm;Edkifa&;twGuf txl;t
a&;}uD;onfhtjyif vl@tcGifhta&;pHcsdefw
yHwr=uD; txl;ojzifh pD;yGm;a&;/ vlr_a&;
ESifh ,Ofaus;r_qdkif&mzGH@zd;wdk;wufa&;tcGifh
ta&;ESifh udk,fydkifjyXmef;cGifhwdk@. tajccH
usaomtcsufwcsufjzpfygonf? udk,fydkif
jyXmef;cGifhwGifvlrsKd;pkwpkaS;tpOftvm
uwnf;uaexdkifvmcJhaomajrrSmawG@&Sd
onfhobm0OpPm"ersm;/ o,HZmwrsm;
tm;vHk;tay: tjynfht0tm%m ydkifqdkif
a'ocHjynfolrsm; jrpfqkHa&umwmudk qef@usifaom
cGifh&Sdonf?
vSHK@aqmfrSKyGJrsm;jyKvkyfaepOf

32/
Report of the Special Rapporteur on the situation of human rights and fundamental freedoms of indigenous
people, Rodolfo Stavenhagen, submitted in accordance with Commission resolution 2001/65 (Fifty ninth session), U.N. Doc.
E/CN.4/2003/90, January 21, 2003, para 66
33/
Report of the Special Rapporteur on indigenous people, James Anaya, Addendum Report on the Situation of
Human Rights of Indigenous Peoples in Brazil UN Doc A/HRC/12/34/Add.2 (26 August 2009) at para. 22.

26

typfy,fcH

aumif;pGm=udKwiftoday;xm;aom a'ocHwdkif;&if;om;jynfolrsm;. vGwfvyfaom


qENjzifhxkwfazmfajym=um;onfh oabmwlnDcsuf (FPIC)qdkonfrSmtb,fenf;?
cGifhycsuf (Consent)qdkonfrSm +cdrf;ajcmufjcif; (odk@r[kwf) taESmifht,Sufay;jcif; (Harassment)odk@r[kwf aphpyfaqG;aEG;&mY tiftm;csif;rr#wr_ (Unequal Uargaining Power)wdk@ESifh
uif;+yD; vGwfvyf&rnf[k trsm;em;vnfxm;=uygonf? udwifIqdkonfrSm az:aqmif
rnf[k =uH&G,fxm;aom pDrHudef;ESifhywfoufonfht+yD; owfqHk;jzwfcsufudk rcsrSwfrDrSmtcsdef
vHkavmufpGm udwifI cGifhycsuf,ljcif;yifjzpfonf? txl;ojzifh pDrHudef;wck aqmufvkyfjcif;
uJhodk@aom vkyfaqmifcsufrsKd;udk rvkyfrDrSm cGifhycsuf,ljcif; jzpfonf? od&Sdem;vnfr_jzihf
(Informed)qdkonfrSm pDrHudef;ESifhywfoufI udwifwGufqxm;aom aumif;usKd;ESifh qdk;usKd;
dkufcwfcsufrsm; tygt0if oufqdkif&m owif;tcsuftvufrsm;udk em;vnf&vG,fulaom/
tvSrf;rSDEdkifaom enf;vrf;jzifh jynfhjynfhpHkpHk &Sif;vif;jyjcif;jzpfonf?
cGifhycsuf[laompum;&yfudk t"dy`g,fjyefqdk&mYuGJvGJr_rsm;&Sdygonf? odk@&mwGif pDrHudef;wck
udk oabmwlvufcHonf (odk@r[kwf) oabmrwlyg[k (qdkvdkonfrSm cGifhycsufay;onf odk@
r[kwf ray;yg[k) rdrdoabmqENtavsmuf ajymcGifh&Sdonf[laom tcsufudkrltrsm; vufcH
xm;=uygonf? odk@&mwGifTodk@aom ajymqdkcGifhonfADwdktm%m (Veto)oHk;cGifh tcGifhta&;ESifh
awmhwlonfr[kwfacs? ADwdktm%mqdkonfrSm vkyfaqmifcsuf w&yf&yfvkyfaqmifjcif;udk
wcsufv$wfydwfyifwm;qD;Edkifaom tm%mjzpfonf? xdcdkufepfemcH&aomvlyk*~dKvfrsm; b0
rsm;tay: cGifhycsufqdkif&mtcGifhta&;ut"dy`g,f&Sd&Sd tusKd;oufa&mufapzdk@qdkv#if xdkolwdk@.
e,fajra'owGif;rSm qdk;usKd;oufa&mufvmEdkifzG,f&Sdaom pDrHudef;udk wm;qD;ydwfyifcGifhvnf;
TtcGifhta&;rSm yg&Sd&rnfjzpfygonf?
cGifhycsufqdkif&mtcGifhta&;wGif ADwdktm%mygovm;/ rygovm;[laom udpPonfyg0ifcGifh
tcGifhta&;. tjiif;yGm;&qHk;udpPjzpfonf? (FPIC)qdkif&mtcGifhta&; (xdk@twl) (UNDRIP)
qdkif&mtcGifhta&;. w&m;0iftm%mwnfaom t"dy`g,fjyefqdkcsufonf TudpPwGif t&m
ra&mufbJ &Sdaeygonf?
(FPIC)onf

wurBmvHk;qdkif&m pHcsdefjzpfonf?

rnfodk@yifjzpfap (FPIC) qdkif&mtcGifhta&;udk EdkifiHwumtodkif;t0dkif;Y wurBmvHk;eD;yg;u


vufcHxm;=u+yD jzpfygonf? (FPIC) rSm az:jyxm;aom jyXmef;csufrsm;udk pD;yGm;a&;vkyfief;rsm;.
usifh0wfqdkif&m pHcsdefopftjzpf !Gef;=u+yD; pD;yGm;a&;vkyfief;rsm;. usifh0wfrsm; (txl;ojzifh
obm0o,HZmwrsm;xkwf,la&;ESifh zGH@zd;a&;pDrHudef;rsm;ESifh ywfoufaomvkyfief;rsm;) vkyf
aqmifyHktay:rSmvnf; =oZmoufa&mufae+yDjzpfonf? (FPIC)jyXmef;csufrsm;udk jynfwGif;t
27

typfy,fcH

qifhw&m;Hk;rsm;. qHk;jzwfcsufrsm;rSmomru EdkifiHwumtqifhw&m;Hk;rsm;.qHk;jzwfcsufrSmyg


&nf!$ef;cJh=uonf? w&m;Hk;csKyfwHk;Yvnf;aumif;/ ukvor*~.tzGJ@tpnf;rsm;Yvnf;aumif;
(FPIC)udk EdkifiHwumpHcsdefw&yftjzpf &nf!$ef;cJha=umif; awG@&onf?34
Xmaewdkif;&if;om;jynfolwdk@. tcGifhta&;wdk;wufa&;twGuf aqmif&Gufaev#uf&Sd+yD; trsm;
av;pm;jcif;cH&aom (NGO)tzGJ@wzGJ@jzpfonfh (AmazonWatch)tzGJ@u tpD&ifcHpm wapmif
xkwfa0&mY xdktpD&ifcHpmu (FPIC) qdkif&mcGifhta&;udk av;pm;vdkufemjcif;onfusifh0wf
oabmt& r&Sdrjzpfvdktyfonfomru/ aumfydka&;&Sif;rsm;tzdk@vkyfief;oabmt&vnf;r&Sd
rjzpfvdktyfa=umif; (FPIC)qdkif&mcGifhta&;udk av;pm;vdkufemjcif;&Sdygu bma&;xdcdkufEdkif
zG,f&SdonfhtE W&m,f/ *k%foduQmxdckdufr_/ vkyfief;y,fzsufa&; v_yf&Sm;r_rsm;/ (vlr_a&; r+idrfouf
r_/ a':vmbDvsHaygif;rsm;pGm auG;qyfp&m&Sdr_wdk@a=umifhjzpfyGm;avh&Sdaom vkyfief;aESmifhaES;r_ESifh
vkyfief;vkyfcGifhvdkifpifqHk;&_H;r_wdk@ rjzpfyGm;atmifvnf; aSmifusOfEdkifa=umif;35aumif;aumif;
=uD;axmufcHwifjyxm;cJhygonf?
TtpD&ifcHpmenf;wlyif urBmhb%fu xkwfa0aom tpD&ifcHpmwapmifuvnf; tu,fI
o,HZmw xkwf,la&;pDrHudef;wcktaeESifh a&SnfpOfqufrjywfzGH@zd;a&;ESifh qif;&JrGJawr_av#mh
csa&;rSm aumif;usKd;oufa&mufr_rsm;&Sdapvdkygu xdcdkufepfemcH&aom jynfolrsm;taejzifh
aumif;pGm=udKwiftoday;xm;aom a'ocHwdkif;&if;om;jynfolrsm;. vGwfvyfaomqENjzifh
xkwfazmfajym=um;onfh oabmwlnDcsuf (FPIC)udk &,l&ef r&Sdrjzpfvdktyfa=umif;aumuf
csufcsxm;onf? e,fajrvlxkwnf;[laom ywfoufr_&Sdolrsm;.yg0ifr_onf urBmhb%frSmr&Sd
rjzpfaom vdktyfcsufw&yfjzpfvmcJhonf?36
(FPIC) onf

vl@tcGifhta&;aygif;pHkudk jrSifhwifay;jcif;ESifh umuG,fapmifhSmufay;jcif;y

onf?
zGH@zd;a&;pDrHudef;rsm;ESifhtwl twif;t"rRae&ma$@ajymif;cdkif;jcif;/ tvkyftudkif qHk;H_;jcif;uJhodk@
aom qdk;usKd;rsm;yg wygwnf;ygvmavh&Sdonf? tpdk;&rsm;ESifh aumfydka&;&Sif;rsm;u (FPIC)
qdkif&mpnf;rsOf;pnf;urf;rsm;udk vdkufemjcif;tm;jzifh xdcdkufepfemcH&rnfh e,fajrvlxktzdk@
'kuQay;aom zGH@zd;a&;pDrHudef;rsm;tpm; a&SnfwnfwHhEdkifaom zGH@zd;a&;pDrHudef;rsm;udk aG;cs,f
wifjyEdkifonfhtjyif ajr,mrsm;twGifoifhawmfaom avsmfa=u;&&Sda&;/ oifhawmfaomajymif;
a$@umvudkndEd_if;,la&;/ aus;&Gmrsm; &if;pm;jyef&aom zGH@zd;a&;vkyfief;rsm; (ynmoif=um;a&;
34/
Maia S. Campbell & S. James Anaya, The Case of the Maya Villages of Belize: Reversing the Trend of Government
Neglect to Secure Indigenous Land Rights, 8 Hum. Rts. L. Rev. 377, 379 (2008).
35/
Maia S. Campbell & S. James Anaya, The Case of the Maya Villages of Belize: Reversing the Trend of Government
Neglect to Secure Indigenous Land Rights, 8 Hum. Rts. L. Rev. 377, 379 (2008).
36/
Free, Prior and Informed Consent and the World Bank Group, Robert Goodland, Sustainable Development
Law & Policy, Vol. 4, Issue 2, p. 61

28

typfy,fcH

ESifhtvkyftudkif tcGifhtvrf;rsm; &&Sda&;wdk@tygt0ifjzpfonf) twGuftaxmuftyHhrsm;quf


vuf&&Sda&;/ csrSwfvdkufaom qHk;jzwfcsufrsm;onfOya't&tm%mwnfa&;wdk@udkvnf; wif f
jyEdkifygonf? xdcdkufcH&aomaus;&Gmrsm;onf pDrHudef;0ifaiGESifh tusKd;tjrwfudk oifhawmfr#w
pGm xdk@tjyif w&m;Oya'ESifhvnf; avsmfnDpGmcGJa0,la&;twGufvnf; (FPIC)udk tm;tjzpf
toHk;csEdkifygonf?
TtpD&ifcHpmonf jrefrmEdkifiH&Sd zGH@zd;a&;pDrHudef;rsm;tay:rSmom t"dutm;jzifh tmHkpl;pdkuf
xm;aomfvnf; vltkyfpkwpkpktay: wdkufdkufjzpfap/ oG,f0dkufIjzpfap tusKd;oufa&mufzG,f
&Sdaom t"duqHk;jzwfcsufwpHkw&mESifhywfoufI(FPIC)udk rsm;pGm&nf!$ef;xm;ygonf? ukv
or*~vlr_a&;ESifh pD;yGm;a&; ta&;udpPrsm;Xme (UN Department of Social and Economic Affairs)u (FPIC)&Sd&rnfhvkyfief;e,fy,f (20)eD;yg;cef@udkowfrSwfay;cJhonf? zGH@zd;a&; pDrHudef;rS
ty Tvkyfief;e,fy,frsm;rSm tygt0ifjzpfaom e,fy,frsm;rSm e,fajropfwckxJodk@ppfwyf
0ifa&mufjcif;/ Xmaewdkif;&if;om;rsm;. ajrrsm;/ ydkifeufe,fajrrsm;xJodk@ tajccsaexdkifjcif;/
vlom;zGH@zd;wdk;wufa&;ESifhynma&;/ ,Ofaus;r_tarGtESpfrsm;ESifh if;wdk@udkxkwfaz:jcif;/ w&m
Oya'a&;&mESifhtkyfcsKyfa&;qdkif&mtpDtrHrsm;ponfwdk@jzpfonf? odk@jzpf&m(FPIC)onf txl;
ojzifh ordkif;wav#mufvHk;rSm xdcdkufcH&vG,f+yD; rsufESmi,fcJh&aom jynfolrsm;twGuf vl@
tcGifhta&;aygif;pHkudkjrSifhwifay;jcif;/umuG,fapmifhaSmufay;jcif;y&mYt"duvufoHk;u&d,m
wckjzpfa=umif; trsm;uoabmxm;=uygonf?

tcef;(3)
(FPIC)udk

tjynfht0av;pm;vdkufemapa&;

(FPIC)qdkif&mtcGifhta&;rsm;udk

tjynfht0av;pm;vdkufemapa&;twGuf (pDrHudef;wckudk az:


aqmif&mYwm0ef&Sdaom) pD;yGm;a&;vkyfief;rsm;jzpfap/ tpdk;&rsm;jzpfapaqmif&Guf&rnfhvkyfief;
tqifhrsm; trsm;tjym;&Sdygonf? Todk@aqmif&Guf&ef ysufuGufjcif;onf (FPIC)xuf e,f
y,fus,f0ef;aom tajccHvl@tcGifhta&; wyHwr}uD;udkcsKd;azmuf&ma&mufygonf? Ttcef;
onfjrefrmEdkifiHtpdk;& pD;yGm;a&;vkyfaz:udkifzuf wdkif;jynfrsm;/ aumfydka&;&Sif;rsm;taeESifhjrefrm
EdkifiHtygt0if ydkifeufe,fajrwckckwGif zGH@zd;a&;pDrHudef;az:aqmifa&;ESifhywfoufIqHk;jzwfcsuf
wpHkw&mrcsrSwfrDrSm vdkufem&rnfhvrf;!$efcsufrsm;udk ay;&ef&nf&G,fygonf?37

37/

2011

Information sourced from draft UN-REDD Guidelines of Free, Prior, and Informed Consent dated 1 December

29

typfy,fcH

vkyfief;tqifh (1)? (FPIC)ESifh qdkifaom pHkprf;avhvmoHk;oyfr_


tpdk;&/ pD;yGm;a&;vkyfaz:udkifzufwdkif;jynfrsm;/ aumfydka&;&Sif;rsm; uJhodk@aom pDrHudef;twGuf
wm0ef&Sdolrsm;u oufqdkif&m tcGifhta&;&Sdolrsm; (Rights-Rolders)ESifh yl;aygif;I (FPIC)ESifh
qdkifaom pHkprf;avhvm oHk;oyfr_w&yfudk vkyfaqmifjcif;? (FPIC) ESifhqdkifaom pHkprf;avhvm
oHk;oyfr_wGif atmufygvkyfaqmifcsufrsm; yg0if&rnfjzpfygonf?
(u) az:aqmif&ef =uH&G,fxm;aom pDrHudef;ta=umif; tao;pdwf &Sif;jyjcif;?
(c)pDrHudef;a=umifh xdcdkufepfemzG,f&Sdonfh tcGifhta&;&Sdolrsm;ta=umif;ESifhwuG
&mvkyfief;wGif olwdk@rnfodk@rnfyHk yg0ifvdkyHkta=umif;wdk@udk &Sif;jyjcif;?

(FPIC)qdkif

(*) oufqdkif&mjynfwGif;a'owGif;ESifh EdkifiHwum vkyfxHk;vkyfenf;rsm;tygt0if oufqdkif&m


w&m;Oya' vkyfief;pnf;rsOf;abmifta=umif;udk&Sif;jyjcif;? ajr,mrsm;. Oya'abmif0ifr_
tqifhtwef;ESifh if;ajr,mrsm;udktcGifhta&;&Sdolrsm;u w&m;Oya'enf;vrf;t&jzpfapw&m;
Oya'ESifhrqdkifaom enf;vrf;t&jzpfapoHk;pGJvmcJhyHkwdk@udk pDppfoHk;oyfjcif;?
(C)(FPIC)qdkif&mvkyfief;udkay:aygufaponfh taumiftxnfaz:rnfh pDrHudef;utcGifhta&;
&Sdolrsm;tay: vlr_a&;t&/ ,Ofaus;r_t&/ obm0ywf0ef;usift& oufa&mufr_rsm;ESifh T
oufa&mufr_rsm;udk rnfodk@enf;Edkifor#enf;atmifaqmif&Gufrnfqdkonfwdk@udk tuJjzwfjcif;?
&v'frsm;udk yg0ifywfoufoltm;vHk;u oabmwlvufcHonfhtcsdeftxd pHkprf;avhvmoHk;oyf
r_udk qufvufvkyfaqmifoGm;&rnfjzpfygonf? tcGifhta&;&Sdolrsm;u rdrdwdk@.jy\emrsm;udk
ajymjycGifh&aom pDrHudef;ESifh ywfoufI rdrdwdk@jzpfapvdkonfwdk@ (obm0o,HZmwrsm;udkxHk;
wrf;pOfvmt& rnfodk@cGJa0owfrSwfay;yHktygt0ifjzpfonf)udk ajymqdkcGifh&aom &yf&GmyHkpH vl
xkpnf;a0;yGJudkvnf; pDppfoHkoyfr_wGifxnfhoGif;&rnf?

tqifh (2)? (FPIC) awmif;cHv$m


(FPIC)ESifhqdkifaom

pHkprf;avhvmoHk;oyfcsufudk wnDwnGwfwnf; oabmwlvufcHvdkuf=u


aomtcgY oufqdkif&mqHk;jzwfcsufcsolrsm;u tcGifhta&;&Sdolrsm;ESifh wdkifyifaqG;aEG;um
atmufygtcsufrsm;yg0ifaom (FPIC) awmif;cHv$mudk a&;om;&rnfjzpfonf?
(u) wdkifyifaqG;aEG;r_rsm;udk rnfonfhae&mrSm rnfodk@vkyfrnf?
(c) oufqdkif&m tcGifhta&;&Sdolrsm;u rnfodk@ qHk;jzwfcsufcsrnf/ rnfodk@ rSwfwrf;wifrnf?
(*) aqG;aEG;wdkifyifr_rsm;rSm tuH;0ifrnfh yx0D0ife,fajrrsm;?
30

typfy,fcH

(C) (FPIC)qdkif&mvkyfief;ESifhywfoufI jyifyrSapmifh=unfhrnfh oD;jcm;vGwfvyfaom tzGJ@


tpnf;rsm;/ ukvor*~tzGJ@tpnf;rsm;/ trsKd;om; vl@tcGifhta&;tzGJ@tpnf;rsm;uJhodk@aom
tzGJ@tpnf;rsm; odk@r[kwf tjcm;apmifh=unfh a&;tzGJ@tpnf;rsm; &Sd/ r&Sd?
(i) oabmwlxm;aom tajctaersm;udk xdef;odrf;xm;apa&;twGuf qHk;jzwfcsufcsolrsm;ESifh
tcGifhta&;&Sdolrsm;u (FPIC) qdkif&mvkyfief;udk rnfonfhowfrSwfumvrSm pDppfoHk;oyfrnf?
(p)tcGifhta&;&SdolrsmtaeESifh (FPIC)qdkif&mvkyfief;tqifhwdkif;rSm jy\emrsm;udk wifjycGifh&Sd
onfhtjyif vdktyfygu enf;vrf;rsm;udk vHkvHkavmufavmufSmcGifh&Sdaom vkyfxHk;vkyfenf;wck
twGufvkyfief; pnf;rsOf;abmif?

tqifh (3)? (FPIC) qdkif&mvkyfief;


oufqdkifoltm;vHk;u qHk;jzwfcsufrsm;udk oabmwlvufcH+yD;rSomv#if (FPIC)qdkif&mvkyfief;
udk ,Ofaus;r_t& oifhavsmfaomenf;jzifh pwifEdkifygonf? (FPIC)ESifhqdkifaom pHkprf;avhvm
oHk;oyfr_ r+yD;ajrmufrDrSm xdk@tjyifoufqdkifoltm;vHk;u aqG;aEG;wdkifyifr_jzifh (FPIC) qdkif&m
vkyfief;udk twnfry&ao;rDrSm pDrHudef;udk pwiftaumiftxnfaz:cGifhr&Sda=umif; pGJrSwf
xm;oifhygonf?
(FPIC)qdkif&mvkyfief;. cdkifvHkr_ESifh ywfoufI jy\emwpHkw&m&Sdygu vkyfief;udkowfrSwfcsuf

rsm;ESifhtnD az:aqmifapa&;twGuf jyifytzGJ@tpnf;w&yfu oD;jcm;vGwfvyfaomtuJjzwf


csufvkyfaqmifay;&rnfjzpfygonf?

tcef;(4)
(FPIC) qdkif&mtcGifha&;awmif;qdkr_twGuf

w&m;Oya'tajccH

jrefrmEdkifiHtpdk;&u axmufcHtwnfyxm;cJhaom (UNDRIP)u jrefrmEdkifiH&Sd Xmaewdkif;&if;


om;jynfoltm;vHk;twGuf (txl;ojzifh wdkufdkuftm;jzifhaomfvnf;aumif;/ oG,f0dkufIaomf
vnf;aumif;olwdk@tay:xdcdkufapaom qHk;jzwfcsufcs&mwGifolwdk@. aumif;pGm=udKwiftoday;
xm;aom a'ocHwdkif;&if;om;jynfolrsm;. vGwfvyfaomqENjzifh xkwfazmfajym=um;onfh
oabmwlnDcsuf (FPIC) qdkif&mtcGifhta&;ESifhywfoufI) w&m;Oya'umuG,fapmifhaSmufr_
ay;xm;ygonf? Ttcef;ujrefrmEdkifiH&SdvlrsKd;pkwdkif;&if;om;rsm;onf Xmaewdkif;&if;om;t&m
ajrmufa=umif;ESifh (UNDRIP)rSmjyXmef;xm;aom (FPIC)qdkif&mtcGifhta&;rsm;udk w&m;Oya'
t& awmif;qdkcGifh&Sda=umif; az:jy&ef&nf&G,fygonf?
31

typfy,fcH

Xmaewdkif;&if;om;jynfolwdk@. tcGifhta&;rsm;
EdkifiHwumOya't&=unhfv#if Xmaewdkif;&if;om;jynfolwdk@tm; vlrsKd;pkwdkif;&if;om;rsm;tm;
ay;aom umuG,fapmifhaSmufr_xuf ydkIus,fjyef@/ ydkIawmifwif;cdkifrmaom umuG,fapmifh
aSmufr_rsm;ay;xm;ygonf? om"utm;jzifhaz:jy&ygv#if UNDRIP (aumif;pGm=udKwift
oday;xm;aom a'ocHwdkif;&if;om;jynfolrsm;. vGwfvyfaomqENjzifh xkwfazmfajym=um;
onfh oabmwlnDcsuf tcGifhta&;ygonfh wckwnf;aom EdkifiHwumpmcsKyfpmwrf;jzpfonf)
u Xmaewdkif;&if;om;jynfolwdk@tm; umuG,fapmifhaSmufr_ ay;xm;jcif;jzpfonf? a,bk,s
tm;jzifhqdk&v#if Xmaewdkif;&if;om;tkyfpkrsm;onf rsm;jym;us,fjyef@aomtcGifhta&;rsm;
txl;ojzifh ajr,m/ udk,fydkiftkyfcsKyfcGifh/ rdrdwdk@tay:oufa&mufr_&Sdaom rl0g'rsm;ESifh pDrHudef;
rsm;udkcs rSwf&mwGif yg0ifcGifhwdk@ESifhywfoufaom tcGifhta&;rsm;udk awmif;qdkEdkifygonf?
tcsif;csif; pkpnf;vdkufaomtcgY Xmaewdkif;&if;om;jynfolwdk@rSm EdkifiHa&;t& zdtm;ay;&efESifh
yjyifajymif;vJ&ef (om"utm;jzifh rdrdwdk@.a&S;tpOftqufu ydkifqdkifcJh/ toHk;ycJhaom ajr
ay:rSm EdkifiHydkifaumfydka&;&Sif;rsm;vkyfief; vkyfaqmifyHkESifhywfoufI)tiftm;&Sdygonf? Xmae
wdkif;&if;om;jzpfonf[laomtcsuft& if;wdk@rSmEdkifiHwumESifhw&m;Oya'tqifhY rdrdwdk@.
&wufrat;zG,f pdk;&drfylyefp&mudpPrsm;udk ajymqdkwifjycGifh&Sdygonf? Xmaewdkif;&if;om;wdk@.
rdrdrsKd;EG,fudk rdrdwdk@udk,fwdkifowfrSwfjcif; (Self-Ascribement)onf TtcGifhta&;rsm;
awmif;qdka&; r[mAsL[m. tpdwftydkif;wckjzpfa=umif; trsm;u,lq=uonf?
Xmaewdkif;&if;om;tqifhtwef;udk awmif;qdkrnfqdkv#if yxrOD;pGm EdkifiHwumvkyfief;vkyfudkif
r_qdkif&m owfrSwfcsufrsm;rSmygaom pHxm;csufrsm; (om"utm;jzifh Xmaewdkif;&if;om;jynf
olwdk@tay: cGJjcm;qufqHr_jy\emqdkif&m ukvor*~txl;oHwrefa[mif; [dkaq;rmwDeufudk
bdk-Jose Martinez Cobo az:jycJhonfhpHxm;csufrsm;)udk jynfhrSDatmifjznfhqnf;v#uf rdrdwdk@
onf Xmaewdkif;&if;om;rsm;jzpfa=umif; xkwfaz:jy&rnfjzpfygonf? jrefrmEdkifiH&Sd vlrsKd;pk t
awmfrsm;rsm;onf trSefwu,fyif Xmaewdkif;&if;om;t&majrmufonfjzpf&m w&m;0ifXmae
wdkif;&if;om;tqifhtwef;udk &,lygu Xmaewdkif;&if;om;jzpfr_ESifh wygwnf;jzpfaomoufqdkif
&m tcGifhta&;rsm; (od&Sdem;vnfr_jzifhudwifI vGwfvyfpGmay;aomoabmwlcGifhycsufqdkif
&mtcGifhta&; tygt0ifjzpfonf)udk awmif;qdkEdkifygonf?

32

typfy,fcH

tcef;(5)
jrefrmEdkifiH. w&m;Oya'a&;&mESifh rl0g'a&;&mudpPrsm;wGif yg0ifcGifh
jrefrmEdkifiHY zGH@zd;a&;pDrHudef;rsm;ESifhqdkifaom qHk;jzwfcsufrsm;udk vltrsm;rjrifuG,f&m Oya'
jyifyrSm csrSwfcJhjcif;jzpfonf? pDrHudef;rl=urf;a&;qGJjcif;rS t+yD;owfa&;qGJ+yD;onftxd tqifh
wdkif;ESifh oufqdkifaomaqG;aEG;r_rsm;udk tpdk;&tm%mydkifrsm;ESifh ukr`%Dtvkyftr_aqmifvl
}uD;rsm;t=um;rSmom vkyfcJh=uonf? aumif;pGm=udKwiftoday;xm;aom a'ocHwdkif;&if;om;
jynfolrsm;. vGwfvyfaomqENjzifh xkwfazmfajym=um;onfh oabmwlnDcsuf (FPIC)ryg&Sd
ygue,f ajrvlxkudkwdkufdkufxdcdkufapaom rnfonfhqHk;jzwfcsufudkr# rcs&[laom EdkifiHw
umpHcsdefudk oabmwlvufcHxm;+yD;jzpfygv#uf vuf&SdOD;odef;pdeftpdk;&tygt0if jrefrmEdkifiH.
tpdk;&tqufqufonf TpHcsdefESifhzDvmqef@usifyI vkyfaqmifvmcJh=uonf?
jrefrmEdkifiHonfaumif;pGm=udKwiftoday;xm;aoma'ocHwdkif;&if;om;jynfolrsm;.vGwfvyf
aomqENjzifh xkwfazmfajym=um;onfh oabmwlnDcsuftcGifhta&;yg&Sdaom t"duEdkifiHwum
vkyfxHk;vkyfenf;rsm;xJrS vkyfxHk;vkyfenf;tenf;tusOf;r#avmufudk twnfyvufrSwfa&;xdk;
cJhaomfvnf; if;wdk@teuftrsm;pkonf Oya't& tm%mwnfonfr[kwfacs? xdk@tjyif T
vkyfxHk;vkyfenf;rsm;udk trsKd;om;Oya'xJrSm rnfodk@xnfhoGif;jyXmef;xm;onfudkvnf; vHk;0
rod&acs? vl@tcGifhta&;pHcsdefrsm;udk xda&mufapzdk@qdkv#if if;wdk@udktrsKd;om;Oya'xJrSmtcdkif
trmxnfhoGif;jyXmef;&rnf jzpfygonf? EdkifiHwumoabmwlpmcsKyftawmfrsm;rsm;u jynf
wGif;Oya'udk TpmcsKyfrsm;taumiftxnfaz:a&; vkyfief;pnf;rsOf;abmif. tpdwftydkif;
tjzpfusifhoHk;&ef wduspGmtcGifhtm%may;xm;a=umif; rSwfom;xm;&efvdkygonf?38 xdk@tjyif
urBmay:rSmvl@tcGifhta&;vkyfief; wdk;jrifhaqmif&Gufa&;enf;vrf;rsm;udk jyqdkxm;onfh t"du
a=unmcsufwapmifjzpfaom AD,ifema=unmcsufESifh vkyfaqmifcsuftpDtpOf (Vienna Declaration and Program of Action)uvnf; tpdk;&rsm;tm; xda&mufaom vl@tcGifhta&;umuG,f
apmifhaSmufr_enf;vrf;tjzpf EdkifiHwumpHcsdefrsm;udk trsKd;om;Oya'xJrSmxnfhoGif;jyXmef;&ef
wdkufwGef;xm;onf?39
a'ocHjynfolrsm;.cGifhycsufay;jcif; odk@r[kwf cGifhycsufray;bJaejcif;qdkif&m tcGifhta&;udk
tajccHusus w&m;0ifumuG,fapmifhaSmufay;r_ESifh w&m;Oya'pdk;rdk;r_wdk@r&Sdrcsif; t}uD;
tus,f Oya'vpf[maer_a=umifh jrefrmEdkifiHw0Srf;Y tpdk;&tm%mydkifrsm;ESifh aumfydka&;&Sif;rsm;
onf aus;&Gmvlxkrsm;tm; rnfonfhumuG,fapmifhaSmufrsKd;udk r#ray;bJ ra&&mraocsmaom
38/
Todk@aom OyrmwckrSm jrefrmEdkifiHu todtrSwfy vufrSwfa&;xdk;xm;onfh uav;rsm;tcGifhta&;qdkif&m
EdkifiHwum oabmwlnDcsuf (CRC) jzpfygonf?
39/
Vienna Declaration and Program of Action, UN General Assembly, 12 July 1993, A/CONF.157/23

33

typfy,fcH

tajctaexJodk@ ,cifh,ciftwdkif;armif;ydk haeOD;rnfom jzpfygonf?

jrefrmEdkifiH. trsKd;om;Oya'
jrefrmEdkifiH.=urf;=uKwfaom w&m;Oya'pepfonf 'Drdkua&pDtoGiful;ajymif;r_ESifhtwlajymif;
vJoGm;ao;onfr[kwfacs? 2002 ckESpfupI urBmhb%fu ESpfpOfvkyfaqmifcJhaom urBmh
tpdk;& tkyfcsKyfr_pepfrsm;!$ef;udef;wGif jrefrmEdkifiHonfatmufqHk; (5)&mcdkifE_ef;aom EdkifiHrsm;
wGifyg0ifaejcif;tm;jzifh Ttcsufuay:vGif xif&Sm;aeygonf?40 xdk@jyif (Maplecroft)41 tzGJ@.
tE W&m,f&SdEdkifzG,f tajctaepDppfoHk;oyfcsufyHkpHjzifhaz:jyaom 2012 ckESpf tpD&ifcHpmt& ppf
yGJ/ tm%m&Sifpepf/ rwnf+idrfr_wdk@u t"duEdkifiHa&;tiftm;pkrsm;jzpfaeaom jrefrmEdkifiH.
w&m;Oya'pepfonf pD;yGm;a&;vkyfief;vkyfaqmifa&;wGif urBmhtqdk;&Gm;qHk;Oya'pepfjzpf
onf[kowfrSwfcHcJh&onf? w&m;Oya't&umuG,fapmifhaSmufay;r_vHk;0r&Sdjcif;a=umifhEdkifiH
jcm; aumfydka&;&Sif;rsm;tzdk@ jrefrmEdkifiHonf tvGeftE W&m,frsm;onfh wdkif;jynfjzpfonf[k
vnf; xdktzGJ@u&nf!$ef;cJhonf?42 jrefrmEdkifiH Temrnfqdk;&cJhonfrSm (5)ESpfvHk;vHk;=umcJh+yD
jzpfygonf?
jrefrmEdkifiHrSmqHk;jzwfcsufcs&mY yg0ifcGifhudktodtrSwfyaom Oya'r&Sdaomfvnf; e,fajrol
e,fajrom;rsm;tzdk@ tcsdefumvwck=umr# aS;dk;pOfqufydkifqdkifjcif; odk@r[kwf pdkufysKd;jcif;
odk@r[kwf aexdkifjcif; odk@r[kwf toHk;yjcif;&SdcJhaom ajr,mrsm;ydkifqdkifcGifhudk Oya'tenf;t
usOf;avmufuom umuG,fapmifhaSmufay;a=umif; awG@&ygonf? TOya'rsm;um; 1963 ck
ESpf awmifolv,form;rsm;. tcGifhta&;umuG,fapmifhaSmufa&;Oya'/ 1963 ckESpfoD;pm;
csxm;a&;Oya'/ v,f,majrEdkifiHydkifyvkyfa&;tufOya'wdk@jzpfygonf? odk@qdkonfhwdkif TOy
a'rsm;udk jrefrmEdkifiHrSm wu,fwrf;tm%mwnfapcJhzl;jcif; r&Sdacs? tm%mwnfapcJhaom
tcgYvnf; wdkif;jynftESH@ajrodrf;,lr_rsm;udk w&m;r#wa=umif;az:jy&ef tvdk@iSmom Oya'udk
vufwvHk;jcm;vSnfhywf+yD; tm%mwnfapcJhjcif;jzpfonf? qdk&S,fvpftpdk;&u ajr,mtrsm;pk
udk EdkifiHydkiftjzpfodrf;,lcJhaom 1960 ckvGefESpfrsm;upI ajr,mydkifqdkifcGifhonf trsm;tm;jzifh
&Sif;vif; wdusr_r&Sdacs? w&m;Oya'pdk;rdk;r_,dk,Gif;ysufpD;aejcif;a=umifh ajr,mydkifqdkifcGifhonf
t"dutm;jzifh EdkifiHa&;tquftoG,fESifh aiGa=u;ay:rSmom wnfygonf?
1963 ckESpf awmifolv,form;tcGifhta&;/ umuG,fapmifhaSmufa&; Oya'onf ajrodrf;,lr_
40/
41/
42/

Rule of Law, The Worldwide Governance Indicators (WGI) project, The World Bank Group
Five key business risks in Myanmar, 7 February 2012, Maplecroft, referring to Q1 Country Risk Report

Weak rule of law in Myanmar, S Sudan, Turkmenistan, Libya, Angola and Iraq poses significant
risk to oil and gas firms new report, Maplecroft, 8 March 2012

34

typfy,fcH

rsm;ESifh twif;t"rRESifxkwfjcif;rsm;udk ydwfyifwm;qD;&ef &nf&G,faomOya'tenf;tusOf;xJrS


wckjzpfonf?43 TOya'u awmifolv,form;qdkonfrSmrdrd. t"dutoufarG;0rf;ausmif;
vkyfief;tjzpf v,f,mpdkufysKd;a&;udk vkyfudkifoltjzpf owfrSwfxm;+yD; w&m;/rw&m; Hk;u
trdef@ 'D*&DcsrSwfonfhwdkif w&m;r0if[k qdkEdkifzG,f&Sdaom vkyf&yfrsm;udk owfrSwfaz:jyxm;
onf? Tvkyf&yfrsm;wGif v,f,mpdkufysKd;ajrudk odrf;,ljcif;/ awmifolv,form;rsm;tm;
v,f,majrxJodk@ rqif;&[k ydwfyifwm;jrpfaom w&m;Hk;trdef@/ Ttjcif;t&mrsm;ESifh pyf
vsOf;I awmifolv,form;tm;zrf;qD;jcif; odk@r[kwf csKyfaESmifjcif;wdk@yg0ifonf? jrefrmEdkifiH
tpdk;&u v,f,majrrsm;udk wdkufdkuftm;jzifh odrf;,ljcif;jzpfap/ odrf;,lcGifhay;jcif;jzpfap
1963 ckESpf awmifolv,form;tcGifhta&; umuG,fapmifhaSmufa&;Oya'udk wdkufdkuftm;
jzifh twdtvif; csKd;azmuf&ma&mufygonf?
v,f,majr EdkifiHydkifyvkyfa&;tufOya'ESifh 1963 ckESpf oD;pm;csxm;a&; Oya'ESpfckpvHk;onf
vuf&Sdvkyfaeaom v,f,majrudk ydkifqdkifcGifhay;xm;jcif;tm;jzifh aus;&Gmom;rsm;tm;rlvu
umuG,fapmifhaSmufay;&ef &nf&G,fcJhomfvnf;aemufydkif;rSm vmbfpm;aomtpdk;&t&m&Sdrsm;
ESifh aumfydka&;&Sif;rsm;.tusKd;twGuf vufwvHk;jcm;vkyfI toHk;csjcif;cHcJh&onf? om"utm;
jzifh v,f,majrEdkifiHydkifyvkyfa&;tufOya'onf awmifolv,form;rsm;tm;rdrdwdk@vkyfudkif
aeaom v,f,majrtenf;tusOf;cef@udk ydkifqdkifcGifh&Sdap&ef jyXmef;ay;onf? odk@&mwGifaemuf
ydkif;rSm vkyfcJhaomOya'jyifqifcsufrsm;u e*dkrlv&nf&G,fcsufudk kyfysufqif;ysufjzpfoGm;apcJh
+yD; tpdk;&tm%mydkifrsm;tzdk@ aus;&Gmom;rsm;xHrS t&if;tjrpfrsm;udkuJh,lum udk,fusKd;Smap
EdkifcJhonf?
ajr,mtoHk;yr_ESifh csxm;a&;udpPwGif tpdk;&tm;vdkv#if vdkovdkqGJqef@Edkifaom tm%mudkay;
xm;aoma=umifh v,f,majrEdkifiHydkifyvkyfa&; tufOya' udpPwGif Oya'vufwvHk;jcm;vkyfr_
rsm; t}uD;us,fjzpfjzpfyGm;aeygonf? odk@jzpf&mt&rf;uma&m ajr,modrf;,lr_rsm;ESifh v,f,m
ajrrS ESifxkwfr_rsm; rjzpfyGm;&atmif umuG,fapmifhaSmufay;aom tajccHOya'rsm;&Sdaeaomf
vnf; if;Oya'wdk@onf jrefrmEdkifiHjynfolwdk@. tajccHtcGifhta&;rsm;xuf tpdk;&t&m&Sdrsm;.
tusKd;udkt"dutm;jzifh umuG,fapmifhaSmufay;aom bufvdkufusifhoHk;a&; (pmjzifha&;jyr
xm;aom) rl0g'ESifhywfoufI t&mra&mufacs?
2012 ckESpftwGif;u v$wfawmfwGif ajr,mOya' (2)&yf (v,f,majr Oya'rl=urf;ESifh ajr
vGwf/ yvyfajrESifh ajrdkif;rsm;csxm;a&;Oya'rl=urf;) wifoGif;&mY ajr,myjyifa&;udpPESifhywf
oufI jiif;ckefaqG;aEG;r_t}uD;tus,fjzpfyGm;cJhonf? TOya'rsm;onf jrefrmEdkifiH&Sdywfouf
43/

Housing, Land, and Property Rights in Burma: the current legal framework, Scott Leckie and
Ezekiel Simperingham, Displacement Solutions & HLP Institute, p. 565, 2009

35

typfy,fcH

aeaom v,form;rsm;/ ajr,mtcGifha&;twGufv_yf&Sm;olrsm;rStp *sKd;qufzfpwpf*vpf


(Joseph Stiglitz)/ [m;bwfwuUodkvf -a*stufzfautpdk;&ausmif;rSynm&Sifrsm;ESifh (UNHabitat)wdk@rS ynm&Siftausmftarmfrsm;. a0zefjcif;cHcJh&onf? t"dujy\emum; tqdkwif
oGif;aom v,f,majrOya'rsm;onf awmifolv,form;rsm;tm; t}uD;tus,fajr,modrf;
jcif;&efrS umuG,fay;jcif;r&Sd[lI jzpfygonf?
tqdkyaomOya'rsm;wGif {&mr[muGuf}uD;rsm;&Sdaeygonf? txl;ojzifh pdkufysKd;oD;ESHudk vGwf
vyfpGm a&G;cs,fcGifhr&Sdjcif;/ t"dy`g,fzGifhqdkcsufrsm; (rnfodk@aomtajctaersKd;wGif v,f,majrudk
w&m;0if&,lcGifh&Sdonf[laom t"dy`g,fzGifhqdkcsufrsKd;tygt0ifjzpfonf) &Sif;vif;r_ r&Sdjcif;wdk@
jzpfygonf? ajrvGwf/ yvyfajrESifh ajrdkif;rsm;csxm;a&; Oya'rl=urf;onf if;vuf&Sdtaetxm;
twdkif;qdkv#if yvyfajr[kqdkEdkifaomajrrsm;udk t}uD;pm; v,fvkyfief;&Sifrsm;tm;&,lcGifhay;
xm;ygonf? UN-Habitat u rltqdkyaomOya'rl=urf;onf Tajr,m odrf;,lr_rsm;udk
w&m;0iftodtrSwfyay;rnfhtjyif aemufxyftrsm;tjym;jzpfyGm;apvdrfhrnfxdk@tjyifaus;
vufaeajr,mrJhrsm; trsm;tjym;yg0ifaom vlwef;pm;w&yfudkay:aygufap+yD;/ xdkrSwzef
OpPm"eESifh0ifaiGuGm[r_rsm;udk ydkIqdk;&Gm;apvdrfhrnf[laom jy\emudkwifjycJhonf?44
xdk@tjyif Oya'rl=urf;ypkpOfuvnf; t&yfom;tzGJ@tpnf;rsm;/ vlr_tzGJ@tpnf;rS yg0ifywf
oufolrsm;ESifhvnf; tppftrSefwdkifyifaqG;aEG;cJhjcif;r&Sdacs? UN-Habitat tzGJ@rSajr,m/ oD;jcm;
csxm;r_ESifh ydkifqdkifypPnf; pDrHtkyfcsKyfa&;tzGJ@ ( Land,Tenureand Property Management ) .
t}uD;tuJjzpfol a'gufwm=o*ufpwif;emh (Dr. Augustinus)u jrefrmEdkifiHc&D;rS jyefoGm;+yD;
aemufwGif ajr,mOya'rl=urf;wckudk atmifjrifpGm ta&;qGJa&;onf udwifvkyfaqmifcsuf
rsm; (aqG;aEG;wdkifyifjcif;tygt0if)tay:wGifrlwnfygonf[ka&;om;cJhonf?45 rdrdwdk@.jy\
emrsm;ESifhywfoufI wdkifyifaqG;aEG;jcif;rcH&aom jrefrmEdkifiH.awmifolv,form;rsm;u
rdrdwdk@.toHudk=um;atmif az:xkwfcJh=uonf? 2012 ckESpfwGifawmifolv,form; (1421)OD;
vufrSwfa&;xdk;xm;aompmwapmifudk orRwxHay;ydk@ cJh=uonf?46 tqdkyxm;aom Oya'
rl=urf;rsm;wGif ajz&Sif;ay;&efvdktyfonf[k ,lqaom tcsuf (7)csuf (v,fajrydkifqdkifcGifhESifh
ajr,mr_rsm;udk w&m;Hk;rsm;rSm ajz&Sif;ydkifcGifhuJhodk@aom tcsufrsm;jzpfonf)udkwifjyxm;onf?
vlOD;a&. (3)yHk (2)yHkonf 0rf;pmtwGufpdkufysKd;aom awmifolv,form;rsm;jzpf=uojzifh ajr
,myjyifa&;onf trsm;yg0ifr_&Sd+yD; a&Snfvnf;wnfwHhEdkifaom zGH@zd;r_&&Sda&;twGuf txl;t
a&;}uD;onf[k trsm;uSKjrif=uygonf?
44/
45/
46/

More warnings over land bills, Thomas Kean, Myanmar Times, 20-26 February 2012, volume 31, no. 615
More warnings over land bills, Thomas Kean, Myanmar Times, 20-26 February 2012, volume 31, no. 615
Farmers seek landbill changes, by EiEi Toe Lwin, Myanmar Times, 27 February 2012

36

typfy,fcH

trsKd;om;Oya' a&;qGJjyXmef;xm;onfhwdkif jrefrmEdkifiHrSm w&m;Oya'pdk;rdk;r_r&Sdjcif;a=umifhouf


qdkif&mw&m;Oya' umuG,fapmifhaSmufay;r_rsm;ESifh jyXmef;csufrsm;udk tm%mwnfap&ef
tvGefcufcJygonf? oD;jcm;vGwfvyfaom w&m;pD&ifa&;pepfw&yf&Sda&;/ (tpdk;&tm%mydkifrsm;
tygt0if) rnfolr# w&m;Oya'rSvGwfjidrf;cGifhr&Sda&;wdk@ tygt0if w&m;Oya'pdk;rdk;r_twGufr&Sd
rjzpfaomtcsufrsm;onf jrefrmEdkifiHrSmpdwfysufp&maumif;avmufatmifacgif;yg;onf? v#Kd@
0Sufw&m;Hk;rsm;ESifh xdef;odrf;a&;pcef;rsm;onf wdkif;jynfrSm jynfhESufae+yD; e,fajrtm%mydkif
rsm;u xifovdktEdkifusifhaom enf;y&d,m,fudkusifhoHk;jrJusifhoHk;aev#uf&Sdonf? 2012 ckESpf
urBmhpD;yGm;a&;ESD;aESmzvS,fyGJY a':atmifqef;pk=unfu taumif;qHk;qdkwJh &if;ESD;jrKyfESHr_ Oy
a'awGjzpfygap/ 'DOya'awGudkw&m;r#wpGm usifhoHk;EdkifavmufwJhoef@&Sif; vGwfvyfwJhw&m;Hk;
rsm;r&Sdbl;qdk&if toHk;0ifrnfvdrfhr,fr[kwfygbl;? 'guusrwdk@&J@jy\emyg? b,favmuftxd
jzpfaeovJqdk&if/ w&m;pD&ifa&;bufrSm bmyjyifajymif;vJa&;rSrawG@&ao;ygbl; [kajym
=um;um &if;ESD;jrKyfESHrnfholrsm;udk cyfjywfjywfowday;cJhonf?47

tcef;(6)
jrefrmEdkifiH. EdkifiHwum wm0ef0wW&m;rsm;
jrefrmEdkifiHonf (UNDRIP)udk oabmwltwnfjyKcJhonfhtjyif tjynfjynfqdkif&mtvkyform;
tzGJ@csKyf (ILO). wif;jynfhtzGJ@0if EdkifiHwEdkifiHvnf;jzpfonf?48 odk@&mwGif TtpD&ifcHpmrSm
az:jyxm;aom jzpf&yfrsm;u jrefrmEdkifiHtm;EdkifiHwum uwdu0wfrsm; ysufuGufonfhtjzpf
odk@a&mufapaom usL;vGefaeus rawmfrw&m;r_rsm;udk txif;om;ay:vGifapygonf? rsufESm
yef;vSHkvkyfjyHkESifhr+yD;aom w&m;Oya'qdkif&mumuG,fapmifha&Smufay;r_ uif;rJhjcif;a=umifh
jrefrmEdkifiHonf vlrsKd;pkwdkif;&if;om;rsm;ESifh Xmaewdkif;&if;om;tkyfpkrsm;. toufarG;0rf;
ausmif;r_udk xdcdkufaponfhudpPrsm;wGifyg0ifr_tcGifhta&;ESifhywfoufI txifao;p&m EdkifiH
wum tqifhtwef;odk@a&mufapcJhygonf?
(ILO)oabmwlnDcsuf

(169)

(ILO)oabmwlnDcsuf

(169)onf Xmaewdkif;&if;om;jynfolrsm;ESifh rsKd;EG,fpkrsm;rdrdwdk@aexdkif


&majrrsm;udk ydkifqdkifatmifESifh rdrdwdk@tay:xdcdkufapaom vkyfief;rsm;ESifh ywfoufIqHk;jzwf
csufrsm;csEdkifatmif if;wdk@.tcGifhta&;rsm;udk umuG,fapmifha&Smufay;onfhwckwnf;aom

47
2012

Democracy leader cautions investors against reckless optimism in Myanmar, Thomas Fuller, NY Times, 1 June

48 (ILO) u jrefrmEdkifiHESifh ywfoufI uef@owfxm;csufrsm;udk 2012 ckESpf? ZGefv 13 &ufae@wGif


&kyfodrf;ay;cJhygonf? ,cktcg jrefrm EdkifiHonf (ILO) . wif;jynfhtzGJ@0ifEdkifiH jzpfygonf?

37

typfy,fcH

EdkifiHwumOya'jzpfonf? oabmwlnDcsuf. yk'fr 13-16wdk@onf ajr,mtcGifhta&;rsm;udk


oD;oef@&Sif;vif;zGifhqdkxm;+yD; Xmaejynfolwdk@udk ae&ma$@ajymif;apjcif;onf xdkjynfolwdk@.
vGwf vyf+yD; od&Sdr_jzifhay;aom cGifhycsufjzifhomv#if vkyfaqmif&rnfh c|if;csufoabmaqmif
aom tpDtrHjzpfa=umif; txl;tav;wif; az:jyxm;onf?49 tzGJ@0ifEdkifiHrsm;teuf oabm
wlnDcsufudk vufrSwfa&;xdk;olOD;a&onf pdwfysufp&maumif;avmufatmif enf;aomfvnf;
(ILO)zGJ@pnf;tkyfcsKyfyHkpnf;rsOf;t& EdkifiHwEdkifiHonfoabmwlnDcsuftopfwckudk wESpft
wGif;rSm vufrSwfa&;xdk;jcif;ryygu tb,fha=umifh vufrSwfa&;xdk;&ef aESmifhaES;ae&a=umif;udk
&Sif;jy&rnfjzpfygonf? (ILO)onf ukvor*~uJhodk@ r[kwfbJ oabmwlnDcsufwckudk vuf
rSwfa&;xdk;&ef jiif;qefjcif;udk vl@tcGifhta&;csKd;azmuf&ef tvm;tvm&Sdjcif;tjzpf oabm
xm;onfhtjyif vufrSwfa&;xdk;onfjzpfap/ rxdk;onfjzpfap tzGJ@0ifEdkifiHtm;vHk;. vufawG@
tajctaeudk apmifh=unfhavhvmonf? odk@jzpf&mjrefrmEdkifiHonf oabmwlnDcsuf (169)udk
w&m;0ifvufrSwfa&;xdk;jcif; r&Sdaomfvnf; tqdkygoabmwlnDcsufyg tcGifhta&;rsm;udk t
aumiftxnfaz:ay;&ef wm0ef&Sdaeao;onfhtjyif (ILO).apmifh=unfhr_udkvnf; cH&OD;rnfjzpf
onf?

Xmaewdkif;&if;om;jynfolrsm; tcGifhta&;qdkif&m ukvor*~a=unmpmwrf;

Declaration on the Rights of Indigenous Peoples-UNDRIP)

(UN

aumif;pGm=udKwiftoday;xm;aom a'ocHwdkif;&if;om;jynfolrsm;. vGwfvyfaomqENjzifh


xkwfazmfajym=um;onfh oabmwlnDcsuf (FPIC) qdkif&mjyXmef;csuftjynfhtpHkudk jrefrmEdkifiH
u(2007)ckESpf pufwifbmvwGif axmufcHrJay;cJhaom (UNDRIP)xJrSmom awG@Edkifygonf?
if;wdk@.ajr,mrsm;/ ydkifeufe,fajrrsm;ESifh tjcm;aomo,HZmwt&if;tjrpfrsm;udk xdcdkuf
apaom pDrHudefrsm; txl;ojzifh zGH@zd;a&;/ "mwfowWK/ a&/ tjcm;aom o,HZmwt&if;tjrpfwdk@
udktoHk;ya&;/ xkwf,la&;wdk@ESifhoufqdkifaom pDrHudef;wckckudktwnfryrDrSm50od&Sdem;vnf
r_jzifh vGwfvyfpGmay;aomcGifhycsufvdktyfonf[k yk'fr(32)uqdkxm;onf? Oya'tm%mr
wnfaomfvnf; Ta=unmcsufudktjcm;aom ukvor*~vl@tcGifhta&;tzGJ@tpnf;rsm;ESifh
w&m;Hk;csKyfwHk;wdk@u EdkifiHwumpHcsdefw&yftjzpf &nf!$ef;udk;um;=uonf?51

49/

Article 16-2 of the Indigenous and Tribal Peoples Convention, 1989 (No. 169), adopted 27 June 1989 and
entered into force 5 September 1991, International Labor Organization

50/
51/

Article of the UNDRIP, adopted by UN General Assembly 13 September 2007, A/61/L.67 and Add.1

Maia S. Campbell & S. James Anaya, The Case of the Maya Villages of Belize: Reversing the Trend of Government Neglect to Secure Indigenous Land Rights, 8 Hum. Rts. L. Rev. 377, 379 (2008).

38

typfy,fcH

umuG,fapmifha&Smufay;a&;wm0ef
jrefrmEdkifiHonftcsKd@aom EdkifiHwumoabmwlpmcsKyfrsm;udk vufrSwfra&;xdk;cJhonfhwdkif T
odk@vufrSwfra&;xdk;cJhjcif;a=umifh ToabmwlpmcsKyfrsm;ESifhravsmfnDaomvkyfaqmifcsufrsm;
udkvkyfcGifh&Sdonf[k oabmroufa&mufacs? urBmw0Srf;vHk;r EdkifiHtpdk;&trsm;pku oabmwl
vufcHxm;aoma=umifh xHk;wrf;pOfvm EdkifiHwumOya'wGif xnfhoGif;xm;aom vl@tcGifht
a&;pHcsdeftrsm;tjym;&Sdonf? odk@jzpf&m EdkifiHtpdk;&w&yfu TOya'udk vufrSwfa&;xdk;jcif;
aomfvnf;aumif;/ oabmwljcif;aomfvnf;aumif;/ cGifhyjcif;aomfvnf;aumif; r&SdcJhapumrl
TOya'onf tm%mwnfvmygonf? TtcsufESifh ywfoufI &Sif;vif;aom om"u
wckum; nOf;yef;ESdyfpufr_qef@usifa&;oabmwlnDcsuf odk@r[kwf urBmhvl@tcGifhta&; a=u
nmpmwrf;jzpfonf? trsm;tm;jzifhw&m;&kH;rsm;onf rdrdwdk@.qHk;jzwfcsufcsjcif;vkyfief; t
wGuf vrf;!$efw&yftjzpf xkHwrf;pOfvm/ EdkifiHwumOya'ESifh pHcdfsefrsm;udk rSD+idrf;udk;um;avh&Sd=u
onf?
odk@jzpf&m jrefrmEdkifiHtaeESifhtrsm;oabmwlvufcHxm;=uaom tcsKd@tcGifhta&;rsm;udk o
abmwlvufrSwfa&;xdk; rxm;onfhwdkifvdkufem&ef EdkifiHwumwm0ef&Sdaeygao;onf? (FPIC)
. tajccHjzpfaom udk,fydkifjyXmef;cGifhESifh Xmaewdkif;&if;om;jynfolrsm;/ vlrsKd;pktrdsK;om;rsm;.
tcGifhta&;umuG,fapmifha&Smufa&;vkyfief;. tajccHrlrsm;onf xHk;wrf;pOfvmEdkifiHwum
Oya'avmufeD;eD;wmoGm;aom trsm;vufcHxm;onfh vl@tcGifhta&;rsm;jzpfonf[kqdkEdkifyg
onf? EdkifiHtkyfcsKyfa&;wGifyg0ifcGifhtygt0if tjcm;tcGifhta&;trsKd;rsKd;52 wdk@yg0ifaom
udk,fydkifjyXmef;cGifhudk EdkifiHom;ESifh EdkifiHa&; tcGifhta&;rsm;qdkif&m EdkifiHwum oabmwlnDcsuf
(International Covenant on Civil and Political Right-ICCPR)/ pD;yGm;a&;/ vlr_a&;ESifh ,Ofaus;r_
tcGifhta&;rsm;qdkif&m EdkifiHwumoabmwlnDcsuf (International Convenebt on Economic, Social and Cultural Rights-ICESCR)/ tom;ta&mif cGJjcm;r_yaysmufa&;qdkif&m aumfrwD (Committee on the Elimination of Racial Discrimination-CERD) tygt0if t"du EdkifiHwumrSDjirf;udk;
um;p&mrsm;wGif &Si;f vif;jywfom;pGmaz:jyxm;ygonf? (UNDRIP)udo
k abmwlvufrw
S af &;xd;k
53
aomEdkifiHrsm;ydkIrsm;vmaomtcgY jrefrmEdkifiHonf vlr_tkyfpkrsm;urdrdwdk@.tay:xdcdkufap
aom qHk;jzwfcsufrsm;cs&mY t"dy`g,f&Sd&Sdyg0ifEdkifa&;twGuf wm0ef,lEdkifa=umif;ESifhwm0ef,l&
rnfvnf;jzpfa=umif; xif&Sm;aeygonf?
52/
Erica-Irene A. Daes, Special Rapporteur on the Rights of Indigenous Peoples, Prevention of Discrimination and
Protection of Indigenous Peoples: Indigenous Peoples' Permanent Sovereignty over Natural Resources: Final Report of the
Special Rapporteur, United Nations, U.N. Doc. E/CN.4/2004/30, at 17 (2004).

53/

(UNDRIP) oabmwlnDcsufudk

EdkifiH 144 cku axmufcHrJay;cJh=uygonf?

39

typfy,fcH

tydkif; 2?
cGJjcm;qufqHr_aemufuG,fu tcsuftvufrsm;
atmufygaz:jyxm;aom avhvmawG@&Sdcsufonf pDrHudef; tm%mydkifrsm;.armufrmaom t

Edkifusifh+cdrf;ajcmufjcif;ESifh owif;tcsuftvufrsm;udkodkodkodyfodyfzHk;zdjcif; obm0udkay:vGif


apygonf?
tm%mydkifwOD;uzGH@zd;a&;pDrHudef;udk pwiftaumiftxnfraz:rDtxd ppfwrf;aumuf,ljcif;cH
olrsm;. 90eD;yg;onf pDrHudef;ta=umif;ESifhywfoufI rnfonfhowif;tcsuftvufr#r&
&SdcJh=uacs?
TavhvmawG@&Sdcsufuaz:jyaeonfum; jrefrmEdkifiH&SdvltkyfpktrsKd;rsKd;wdk@onf aumif;pGm=udK
wiftoday;xm;aom a'ocHwdkif;&if;om;jynfolrsm;.vGwfvyfaomqENjzifh xkwfazmfajym
=um;onfh oabmwlnDcsuf (FPIC)r&SdbJ zGH@zd;a&;.tusKd;aus;Zl;rsm;udk cHpm;&&Sd&efrjzpfEdkif[l
Ijzpfygonf?

tcef;(7)
t"du awG@&Sdcsufrsm;
(CORE)tzGJ@u oifwef;ay;xm;aomtcsuftvufaumuf,lolrsm;onf (2012)ckESpf/ {+yDv

ESifharvtwGif;rSm TtpD&ifcHpmtwGuf owif;tcsuftvufrsm;pkaqmif;cJhygonf? tzGJ@t


oD;oD;tm; aG;xm;aom erlempHuGufrsm;rSm awG@qHkar;jref;r_ (30)pDvkyfaqmifapcJhygonf?
vlrsKd;pkaygif;(10)pk/ zGH@zd;a&;pDrHudef;aygif; (9)ckyg&Sdaomjynfe,f (7)ckESifh wdkif;(1)wdkif;wGifawG@
qHkar;jref;r_aygif; (261)ck jyKvkyfcJhygonf? erlempHuGuftjzpfaG;cs,fxm;aom e,fajrrsm;onf
xdkzGH@zd;a&;pDrHudef;rsm;. '%foifhaome,fajrrsm;jzpf+yD; ucsifjynfe,f/ u&ifjynfe,f/ &Srf;jynf
e,f/ csif;jynfe,f/ &cdkifjynfe,f/ u&ifeDjynfe,fwdk@yg0ifygonf? zGH@zd;a&;pDrHudef;rsm;&Sdaeaom
tajctaewGif aumif;pGm=udKwiftoday;xm;aoma'ocHwdkif;&if;om;jynfolrsm;.vGwfvyf
aomqENjzifh xkwfazmfajym=um;onfhoabmwlnDcsuf(FPIC)ESifhoufqdkifaomtcsuftvuf
trsKd;rsKd;udk pkaqmif;&eftvdk@iSm rd@&Gmrsm;Y ar;cGef;yHkaoowfrSwfxm;aom awG@qHkar;jref;r_
rsm;vkyfaqmifcJhygonf?
40

typfy,fcH

tpD&ifcHpmu atmufygtcsufrsm;udk awG@&SdcJhygonf?




tm%mydkifwOD;u zGH@zd;a&;pDrHudef;udkpwiftaumiftxnfraz:rDtxd ppfwrf;aumuf


,ljcif;cHolrsm;. 90eD;yg;onf pDrHudef;ta=umif;ESifhywfoufIrnfonfhowif;t
csuftvufr# r&&SdcJh=uacs?
ppfwrf;aumufe,fajr(2)ckrSvGJI wOD;wavr#udkyif owif;tcsuftvufrsm;ay;jcif;
r&Sdacs? e,fajrvlxkwufa&mufEdkifaomae&mrSm pDrHudef;qHk;jzwfolu vlxkpnf;a0;yGJ
usif;yay;onf[k ajymolonf 1 rjynfhwwfacs?
ppfwrf;aumuf,ljcif;cH&aom vlOD;a&tm;vHk;. 80cef@onf pDrHudef;ta=umif;aemuf
wyfowif;tcsuftvufrsm;&&Sda&;twGuf rnfolESifh qufoG,f&rnf/ rnfonfhae&m
odk@oGm;a&muf&rnf qdkonfwdk@udkrod&Sd=uacs? ppfwrf;aumufe,fajr(3)ckY Todk@
rodolrsm;onf 100 txdyif&Sdonf?
pDrHudef;ta=umifh owif;tcsuftvufrsm;udk qufvufpHkprf;v#ifab;ruif;[kxifol
OD; a&onf vlOD;a&. xuf0ufeD;yg;cef@ (441)&Sd+yD;/ ab;uif;ovm; ab;ruif;
ovm;[lI rodolOD;a&url 452 &Sdonf?
0 8 uomv#if xdcdkufcH&onfh e,fajrol/ e,fajrom;rsm;wufa&mufEdkifaomae&m
rSm qHk;jzwfolrsm;u vlxkpnf;a0;yGJ usif;yay;onf[kajymonf?
rdrdwdk@u pDrHudef;ESifhywfoufI pDrHudef;qHk;jzwfoltm; t=uHycsuf ay;aomfvnf; rdrdwdk@udk ta&;rvkyf[k vl 60 8 uajymjyonf? vl 354 urlrdrdwdk@onf rnfol@
udkr# t=uHycsufray;cJhyg[k ajymjyonf?
vlxktajcytzGJ@tpnf;rsm;u pDrHudef;pwiftaumifraz:rDrSm owif;tcsuftvuf
rsm;ay;cJhonf[k vl 9 6 uajymjyonf? vl252 url pDrHudef;taumiftxnf
az:ESifh+yD;cgrS odk@r[kwf +yD;qHk;+yD;aemufrS owif;tcsuftvufrsm;ay;onf[k ajymjy
onf?

tcsuftvufrsm;udk aygif;csKyfoHk;oyfjcif;
tv,ftvwftqifh ,Hk=unfr_ 607/ ,Hk=unfr_tqifh 95jzifh/ u|Efkyfwdk@taeESifhokyfay:
vGifapaom udef;*%ef;rsm;rSaeI aygif;csKyfoHk;oyfEdkfifonfum; jrefrmEdkifiHjynfolwdk@onf rdrd
wdk@ESifh rdrdwdk@vlr_tkyfpkrsm;tay: wdkufdkufxdcdkufapaom pufr_vkyfief;qdkif&mESifh tajccHt
aqmuftOD; qdkif&mzGH@zd;a&;pDrHudef;rsm;udpPwGif aumif;pGm=udKwiftoday;xm;aom a'ocH
wdkif;&if;om;jynfolrsm;. vGwfvyfaomqENjzifh xkwfazmfajym=um;onfh oabmwlnDcsuf
qdkif&mtcGifhta&;r&&Sd=u[lIjzpfygonf? erlempHuGufvlOD;a&rSm awG@&aomjy\emrsm;onf
41

typfy,fcH

xif&Sm;ae+yD; Tjy\emrsm;onfae&mtESH@ 'kESifha'; &Sdaeum vlukaESifh csDI jzpfyGm;ae


a=umif;udk !$efjyaeygonf?
ppfawGyifv,fqdyfurf; wnfaqmufa&;vkyfief;onf aumif;pGm=udKwiftoday;xm;aom
a'ocHwdkif;&if;om;jynfolrsm;. vGwfvyfaomqENjzifh xkwfazmfajym=um;onfhoabmwlnD
csufqdkif&m tcGifhta&;ESifhywfoufI vufcHzG,ft&SdqHk;pDrHudef;jzpfonf? TpDrHudef;onf
txufygobmwlnDcsuf &&Sdatmif pwifaqmif&GufaeqJjzpf&m &nfrSef;csufaygufajrmuf&ef
aqmif&Gufp&mrsm;pGmusefaeao;onf?
qHk;jzwfcsufcs&mY Oya'ESifhtnDjzpfa&;twGuf aus;&Gmom;rsm;tm; zGH@zd;a&;pDrHudef;rprDrSm
aqG;aEG;wdkifyif&efvdkonfhtjyif pDrHudef;udktaumiftxnfaz:aom tqifhwdkif;Yvnf;aus;
&Gmom;rsm;rSm jy\emwpHkw&m&Sdygu aqG;aEG;wdkifyif&rnfjzpfygonf? e,fajrol/ e,fajr
om;rsm;rSm&SdaeEdkifaom pdk;&drfa=umufvef@r_rsm; odk@r[kwfepfemr_rsm;udk oifhavsmfpGmESifhjynfhpHk
pGm ajz&Sif;ay;&rnfjzpfygonf? (FPIC)udk wu,fwrf;t"dy`g,f&Sdatmifaqmif&Gufrnfqdkv#if
e,fajrole,fajrom;wdk@. jy\emrsm;a=umifh zGH@zd;a&;pDrHudef;tzdk@wpHkw&mxdcdkufcH&rnf jzpf
ygonf? TtpD&ifcHpmygawG@&Sdcsufrsm;u pDrHudef;tm%mydkifrsm;. armufrmaomtEdkifusifh
+cdrf;ajcmufjcif;ESifh owif;tcsuftvufrsm;udk odkodkodyfodyfzHk;zdjcif; obm0udkay:vGifapyg
onf?
TavhvmawG@&Sdcsufu az:jyaeonfum; jrefrmEdkifiH&Sd vltkyfpktrsKd;rsKd;wdk@onf FPIC oabm
wlnDr_r&SdbJ zGH@zd;a&;tusKd;aus;Zl;rsm;udk cHpm;&&Sd&ef rjzpfEdkif[lIjzpfygonf?

tydkif; 3?
vlrsKd;pkwdkif;&if;om;rsm;udk ypfy,fxm;jcif;ta=umif; rSwfwrf;ycsuf
usrwdk@jrefrmEdkifiHu jynfolawG[m pmcsKyfpmwrf;awGrSmbmawGygovJqdkwm/bmawG quf
jzpfaeovJqdkwmudk tarSmifcsxm;cHcJh&w,f?
'g[m wdkif;jynfwjynftwGuf tvGeftE W&m,frsm;ygw,f? trsKd;om;&if=um;apha&;twGuf
tE W&m,frsm;ygw,f? oHo,awG/ r,Hk=unfr_awGudk ydkjzpfapygw,f?

42

typfy,fcH

a':atmifqef;pk=unf
xm;0,fa&eufqdyfurf;ESifh ywfoufI ajym=um;csuf
befaumuf urBmhpD;yGm;a&; ESD;aESmzvS,fyGJ54

tcef; (8)? we\Fm&Dwdkif;/ xm;0,fa&eufqdyfurf;


usaemfwdk@bmwckrSrodbl;? xdkif;aqmufvkyfa&;tvkyform;awG usaemfwdk@&Gmem;a&mufvm
rSom olwdk@u [if;oD;[if;&Gufa&mif;ay;zdk@ usaemfwdk@udkajymw,f? aemufawmhrS olwdk@vrf;
azmufzdk@vmwm/ vrf;vm&Smwmqdkwmudkusaemfwdk@odvdkuf&w,f?
usaemfwdk@u olwdk@pum;udkem;rvnfbl;? aemufawmholwdk@u pum;jyefwa,mufudkac:vm
w,f?
'Daemufydkif;rSmawmh puf}uD;awGeJ@a&mufvm=uw,f?

pDrHudef;a=umifhxdcdkufcH&aom rl'l;&GmrSaus;&Gmom;wOD;55
aemufcHordkif;tusOf;
2010 ckESpf/ Edk0ifbmvwGifjrefrmEdkifiHqdyfurf;tm%mydkiftzGJ@utDwmvsH-xdkif;zGH@zd;a&;ukr`%D
(Italian-Thai Development-ITD)ESifh

pmcsKyfwckudk oabmwlvufrSwfa&;xdk;cJhonf? a&eufqdyf


urf;wck/ xdkif;EdkifiHodk@"mwfaiG@ydkufvdkif;wck/ uloef;a&mif;0,fa&;ESifh tdrf,maqmufvkyfa&;
vkyfief;rsm;/ AD,uferf/ uarBm'D;,m;/ xdkif;EdkifiHrsm;odk@ qufoG,fxm;onfhrD;&xm;vrf;/um;
vrf;ygaom pufr_ZHkwckwdk@yg0ifrnfhwe\Fm&Dwdkif;/ xm;0,frd@wGiftxl;pD;yGm;a&;ZHk(SEZ) wck
udkwnfaqmuf&efjzpfonf? TpDrHudef;udk u&iftrsKd;om;tpnf;tHk; (KNU)xdef;csKyf&m u
&ife,fajrrsm;wGif t"dutm;jzifhtaumiftxnfaz:rnfjzpfonf?
txl;pD;yGm;a&;Zkefrsm;udk tmqD,HEdkifiHrsm;twGif; pD;yGm;a&;}uD;xGm;r_ESifh a'ozGH@zd;r_twGuf
xdk@tjyif wkwfEdkifiHESifh tjcm; ta&S@tm&SEdkifiHrsm;. w[kefxdk;wdk;wufaeaom pD;yGm;a&;rsm;udk
taxmuftulyr_twGuf t"duwGef;tm;tjzpf qdkaeavh&Sd=uonf? jrefrmEdkifiHonf xm;
0,frd@e,ftwGif;rSm if;. yxrOD;qHk;txl;pD;yGm;a&;Zkef wnfaqmufa&;pDrHudef;rsm;jzifh tm
qD,H.ajc&mudkvdkufeif;v#uf&Sdonf? TpDrHudef;rsm;udk(10)ESpftwGif;rSmt+yD; taumift
xnfaz:&ef ar#mfvifhxm;onf?
54/

Myanmar Dissident Cautions Perspective Investors, NY Times, 2 June 2012

55/

No Rights to Know, Dawei Project Watch, p.14

43

typfy,fcH

jrefrmEdkifiHtpdk;&ESifh tDwmvsH-xdkif;zGH@zd;a&;ukr`%Dwdk@u qHk;jzwfcsufcsrSwfjcif;vkyfief;wGif vl


trsm;yg0ifapa&;/ e,fajra'o.a*[mpepfumuG,fapmifha&Smufa&;/ teD;tem;ywf0ef;usif
&SdvlrsKd;pkrsm;. vlaer_tqifhtwef; wdk;wufaumif;rGefa&;wdk@udk tav;xm;aqmif&GufoGm;yg
rnf[k qdkxm;ygonf? Todk@aqmif&Guf&mY aumfydka&;&Sif;rsm;. vlr_a&;wm0efrsm;toufarG;
0rf;ausmif;vkyfief;wdk;wufa&;pDrHudef;/ obm0ywf0ef;usifjyefvnf&Sifoefa&;pDrHudef;wdk@t&
obm0ywf0ef;usifqdkif&mESifh vlr_a&;qdkif&mpDrHudef;w&yfudk az:aqmifjcif;tm;jzifhaqmif&Guf
oGm;rnf[k xm;0,fpDrHudef;. w&m;0ifuGef&uf pmrsufESmuaz:jyxm;onf?56Tuwdu0wf
udk vufawG@tajctaerSm xif[yf=unfh&ygvdrfhrnf?
ukr`%D
wdkif;jynf
tDwmvsH-xdkif; zGH@zd;a&;
tDwvDEdkifiHESifh xdkif;EdkifiH
jrefrmEdkifiH qdyfurf;tm%mydkiftzGJ@ jrefrmEdkifiH

yg0ifr_ &mcdkifE_ef;
75
25

ukefuspm;&dwf
a':vm (58)bDvsH oabmwlcGifhycsuftwGuf tenf;qHk;ay;xm;&aom wefzdk;onf (134)
bDvsHjzpfonf?

tjrwftpGef;
TpDrHudef;rS &&Sdvmrnfh 0ifaiGyrm%udk twdtus rod&aomfvnf; TpDrHudef;a=umifh xdkif;
EdkifiH. trsKd;om;xkwfvkyfr_ yrm%pkpkaygif; (GDP)rSm19wdk;vmrnf[k ar#mfvifh&onf?

t"du awG@&Sdcsufrsm;

pDrHudef;qHk;jzwfolrsm;u pDrHudef;udkrpwifrDrSm rnfolwOD;wa,mufudkr# pDrHudef;ta=umif;


owif;tcsuftvufrsm; ay;jcif;r&Sd
onfhaemufydkif;wGif e,fajra'oqdkif&mtzGJ@tpnf;rsm;u pDrHudef;ta=umif;owif;tcsuf
tvufrsm;ay;cJhaomfvnf;ppfwrf;aumuf,ljcif;cH&olvl24uaemufxyfowif;tcsufrsm;
pHkprf;v#if '%fcwfcH&rnfudka=umufae=uao;onf?
ppfwrf;aumuf,ljcif;cHaom vlOD;a&.xuf0ufeD;yg; (433)onf pDrHudef;.qdk;usKd;ouf
a&mufr_rsm;udk cHpm;ae=u&+yDjzpfonf?

56/

Environmental and Social Impact Concerns for Dawei Project, Dawei Development Company Limited official
website, accessed 17 July 2012

44

typfy,fcH

qdk;usKd;oufa&mufr_rsm;
rdrdwdk@udkrnfonfhae&modk@ a$@ajymif;cdkif;rnfrod/ tvkyftudkif&&Sdrnf/ r&&Sdrnfudkrod/ tu,f
Iavsmfa=u;rnfqdkygu rnfr#&rnfrSef;rod/ rdrdwdk@. oD;ESHpdkufcif;rsm;udk odrf;rnf/ rodrf;rnf
rodponfh{&mrxm;0,fpDrHudef;}uD;uaqmifusOf;vmonfhvlr_a&;ESifh obm0ywf0ef;usifqdkif
&moufa&mufr_rsm;a=umifh e,fajra'oaeaus;&Gmom;rsm;rSm tEdkifusifhjcif;udkwajrhajrhcHpm;
ae&a=umif; avmavmq,f&&Sdxm;aomowif;ay;csufrsm;uaz:jyaeygonf?57

qHk;jzwfcsufcs&mY wu,fwrf;xnfhoGif;r_ r&Sdoavmufjzpfaejcif;


xm;0,fpDrHudef;u ywf0ef;usife,fajra'orsm;. pD;yGm;a&;ESifh vlr_a&;taay: rnfodk@qdk;usKd;
oufa&mufrnfqdkonfESifh ywfoufI udwifwdkifyifaqG;aEG;jcif; odk@r[kwf pHkprf;avhvmjcif;r
&SdbJ pDrHudef;0if aqmufvkyfa&;vkyfief;udkpwifcJhonf?
aus;&Gmom;rsm;. jy\emrsm;udk ajz&Sif;ay;a&;twGuf obm0ywf0ef;usifqdkif&mESifh vlr_a&;
qdkif&moufa&mufr_ tuJjzwfcsufw&yfvkyfaqmifatmif zdtm;ay;onfhtaeESifh autif,l
u (2011)ckESpf/ 'DZifbmvwGif (ITD). vrf;azmufvkyfr_vkyfief;udk wm;qD;cJhonf? yxrOD;pGm
xdkif;csLvmavmifuGef;wuUodkvf obm0ywf0ef;usifokawoeXmerStzGJ@wzGJ@ypkcJh+yD;/ 2012
ckESpf/ azaz:0g&DESifh rwfvrSmay:xGufvmcJhaom tuJjzwfcsufonf &Gmol/ &Gmom;rsm;twGuf
t}uD;tus,fpdwfysufp&mjzpfcJhonf? ta=umif;rSmqdk;usKd;oufa&mufr_ wckwavr#udkyifaz:
jyxm;jcif;r&Sdaoma=umifh jzpfonf? xm;0,fpDrHudef;}uD;ESifh qufpyf aeonfh pDrHudef;rsm; uJh
odk@aom tajccHusaom jy\em}uD;rsm;ta=umif;udkyifv#if xnfhoGif;aqG;aEG;xm;jcif; r&Sd
acs? Todk@ yGifhvif;jrifomr_ r&Sdjcif;onfvnf; &Gmol/ &Gmom;rsm;tzdk@ jy\emajz&Sif;wdkufyGJrSm
tcuftcJ t[ef@twm; wcktjzpf&Sdaeygonf? vrf;rsm;udk t}uD;tus,fazmufjcif; {&mr
ajruGuf}uD;rsm;udk ckwfxGif&Sif;vif;jcif;wdk@a=umifh rdrdwdk@. jrpfrsm;udk rnfodk@xdcdkufaprnfenf;
uJhodk@aom ar;cGef;rsm;udk tuJjzwftzGJ@. t}uD;tuJrsm;udk arjref;aomtcgY xdkt}uD;tuJ
rsm;u TuJhodk@aomar;cGef;rsm;.tajzudk rodyg[kqdkygonf? pdwfukefaeaom &Gmol/ &Gmom;
rsm;u tpnf;ta0;r+yD;cifxGufoGm;=u+yD;/ ppfwrf;aumufolrsm;ay;aom yHkpHpm&Gufrsm;udk
vnf; 'kuQcH+yD;a&;rjznfh=uawmhacs?58
yxrppfwrf;ESifhywfoufI &Gmol&Gmom;rsm;t}uD;tus,fpdwfysufoGm;jcif;xdk@jyif(autif,l)
uvnf; t}uD;tus,fzdtm;ay;jcif;a=umifh ydkIjynfhpHkaom tuJjzwfcsufudk vkyfapygrnf[k
57/
July 2012

Locals under stress when SIA unveils on Dawei Deep Seaport Project,byNilar, Eleven Media Group, accessed 17

58/
Dawei Development: Environmental Impact Assessment team a major concern for villagers, Karen News, 23
February 2012

45

typfy,fcH
(ITD)u

oabmwlcJhonf? odk@&mwGif ppfwrf;aumufaomtcgY ppfwrf;aumufolrsm;ESifh


twlvdkufyg&ef &Gmol&Gmom;rsm;tm; vdkufygcGifhray;acs? TwGifvnf; tuJjzwfcsuf. w&m;
r#wr_udk xdcdkufapcJhjyefonf?

vrf;azmufvkyfa&;twGuf &Gmol/ &Gmom;rsm;u aiGay;&jcif;


vrf;azmufay;r_twGuf'DZ,fzdk;aiGay;&rnf[k xm;0,f-uefcsebl&Dvrf;r}uD;wav#muf&Sd
aus;&Gmrsm;tm; (ITD). udk,fpm;vS,frsm;u awmif;cJhonf? &Gm(9)&Gmae &Gmom;rsm;onf
'DZ,fqD pnf (60)twGuf (tar&duefa':vm 8000 ESifh nDr#aom)usyf (8000000)ay;&
rnfjzpfonf? Tr#rsm;jym;vSaom aiGyrm%udk twif;t"rRaumufcHaeojzifh &Gmol/ &Gmom;
rsm;onf rdrdwdk@.t"du0ifaiG&&Sd&m ypPnf;jzpfaom uGrf;oD;rsm;udk a&mif;ae=uv#uf&Sdonf?59

twif;t"rR ESifxkwfjcif;ESifh odrf;ajrtwGuf w&m;r#waom avsmfa=u;ray;jcif;

(2011)ckESpf/ Zefe0g&DvupI ,cif(etz) ppftpdk;&tm%mydkifrsm;u xm;0,fpDrHudef; e,fed


rdwftwGif;rSmusa&mufaom vlaetdrfrsm;/ O,smOfrsm;/ v,fuGufrsm;wnf&Sd&m aus;&Gmrsm;
trnfrsm;udk pm&if;ypkcJhonf? xm;0,fpDrHudef; taumiftxnfaz:yHkudk apmifh=unfhavhvm
aom e,fcHtzGJ@wzGJ@jzpfonfh xm;0,fpDrHudef;apmifh=unfha&;tzGJ@ (Dawei Project Watch-DPW)
.az:jycsuft&qdkv#if/ pyg;pdkufv,fajr{u(8000)/ &mbmjcH{u (10000)/ uGrf;oD;jcH{u
(12000 rS 14000)/ opfoD;jcH{u (150000)cef@udk (ITD)ESifh xm;0,ftxl;pD;yGm;a&;ZHkrS tm
%mydkifrsm;u odrf;,lvdrfhrnfjzpfonf? aus;&Gmaygif; (21)&Gmtzdk@ rdrdwdk@.tdk;tdrf/ ajr,mrsm;
udkqHk;_H;=uvdrfhrnfjzpfonf? 2012 ckESpf/ ZlvdkifvupIaus;&Gm (9)&Gm&Sdaetdrfrsm;onf vrf;
azmuf vkyrf nfeh ,fajrESihf eD;aer_a=umifh z,f&mS ;cH=u&rnf[k xm;0,f pDrHued f;apmif=h unfah &;tzG@J
60
(Dawei Project Watch-DPW)u az:jycJhonf? xdk@tjyif/ xm;0,ftxl;pD;yGm;a&;ZHk e,fajrxJrSm
ajr tus,ft0ef; (2045)pwk&ef;uDvdkrDwm61 yg0ifae+yD;/ vlOD;a& (30 000)udk xdcdkufaprnf[k
qdk=uonf? TajrwGifrlvwef;ausmif; (21)ausmif;/ bkef;}uD;ausmif;(23)ausmif;ESifh ebl;v,f
aus;&Gm. Ak'<ajcawmf&m&Sdonfhwwdkif;jynfvHk;=unfnKdaom bk&m;wqlvnf; tygt0ifjzpf
onf?
&Gmom;rsm;tm;ajr,mrsm;udkrwef wqedrfhaom aps;E_ef;(ajr,mwefzdk;xufusyfaiGukaaygif;
rsm;edrfhonfrsm;vnf; &Sdwwfonf)jzifh a&mif;cs&rnfhwbufowfcsKyfqdkaom pmcsKyfrsm;udk
+cdrf;ajcmuf/ vufrSwfxdk;cdkif;v#uf&Sdonf? uGrf;oD;jcHrsm;ESifh tkef;jcHrsm;ygaom Tajrrsm;onf
59/
Villagers accuse Burma Army and government officials of extortion, Karen News, 10 June 2012
60/
Taus;&Gmrsm;wGif urdifaqG/ rl;'l;/ xdef}uD;/ rl;'l;i,f (taemuf rl;'l;)/ yef;wiftif;/ yaumqGef;/ ,mvdkif/
y&m'wf ESifh =umcwf wyiftif; wdk@ tygt0ifjzpfa=umif; xm;0,f pDrHudef; apmifh=unfhavhvma&;tzGJ@u qdkonf?
61/
Dawei Development Association rS owif;tcsuftvuf jzpfonf?

46

typfy,fcH

a&jzLrd@e,f rif;wyfaus;&Gmom;rsm;tzdk@ touf&Sif&yfwnfa&;ESifh pD;yGm;a&;t& tm;xm;&m


jzpfonf? tm%mydkifawGu avsmfa=u;ay;r,fqdk&ifawmif tJ'Davsmfa=u;udk woufvHk;tm;
xm;oGm; vdk@&rSmr[kwfygbl;? tJ'Davsmfa=u;udk aemufrsKd;qufawGtwGuf tarGtjzpfeJ@ay;
Edkifwmvnf; r[kwfygbl;? usaemfwdk@ ajymif;roGm;csifygbl;?[kaus;&Gmom;wOD;u ajymjycJh
ygonf?62
r=umao;rDuyif tDwmvsH-xdkif;zGH@zd;a&;ukr`%D (ITD)u xdcdkufepfemaom aus;&Gmom;tm;
vHk;udkajrtwGuf avsmfa=u;ay;rnf[laom oabmwlnDcsufw&yfudk vufrSwfa&;xdk;cJhonf?
odk@&mwGifavsmfa=u;ay;yHkonf tvGef@tvGefrr#rwjzpfaeygonf? e,fajrwGif;wufuGv_yf&Sm;
olrsm;.
az:jycsuft&xm;0,fjrpft&S@bufurf;wGif
aeolrsm;u&mbmyifwyifv#if
(300000)usyfE_ef;jzifh&&Sd+yD;/ taemufbufurf;rSmaeolrsm;url (150000)usyf E_ef;jzifhom&&Sd
=uonf?63

xm;0,fonfaemufxyfrufwmzGwf
[laompdk;&drfr_

(MapThaPhut)uJhodk@

ae&mwckjzpfvmvdrfhrnf

xdkif;EdkifiH/ a&;a,mif;c&dkif&Sd rufwmzGwfpufr_ZkefESifh tvm;wlaom {&mra&eH"gwkpufHk}uD; w


&Hkygrnfh xm;0,fpufr_ZHku tvm;wltvGefqdk;&Gm;aom a&&Snfqdk;usKd;oufa&mufr_rsm;jzpf
yGm;apvdrfhrnf[k t}uD;tus,f&wufrat;r_rsm; jzpfae=uygonf? rufwmzGwfpufHkonf
xdkif;EdkifiH. t}uD;qHk;aom pufr_qdyfurf;jzpf+yD; urBmay:rSm tXrajrmuf t}uD;qHk;a&eH"gwkpuf
&Hkvnf;jzpfonf? om;tdrfacgif;/ &ifom;/ tonf;/ ESmacgif;/ tpmtdrf/vnfacsmif;/aoG;wdk@ESifh
ywfoufaom uifqma&m*gwdk@onf rufwmzGwfpuf&kHESifh tjcm;pufrSKZHkrsm;wnf&Sd&m a&;
a,mif;c&dkifwGif jzpfyGm;r_E_ef;tjrifhqHk;jzpfonf[k xdkif;EdkifiHtrsKd;om; uifqma&m*gXmeu
2003 ckESpfwGif avhvmawG@ &SdcJhonf? xdk@tjyif 2007 ckESpfwGif aemufxyfavhvmcsufwapmif
uvnf; rufwmzGwfteD;rSmaexdkif=uaom aus;&Gm/ &yfuGufrsm;rSvlrsm;onf xdkjynf
e,fxJ&Sd aus;vufa'orsm;rSm aexdkif=uolrsm;xuf aoG;uvyfpnf;rsm;ysufpD;r_ 65 ydkIjzpf
yGm;a=umif;az:jycJhonf? TaoG;uvyfpnf;ysufpD;r_onf uifqma&m*g.tudjzpf zG,f&m&Sd
+yD; xdka&eHcsufpufHk tvkyform;rsm;onf a&;a,mif;c&dkif&Sd aus;&Gmaevlrsm;xuf 120 ydk
Itjzpfrsm;onf?64 65
62/
63/
64/

Dawei Development Association

rS owif;tcsuftvuf jzpfonf?

Conference and photography exhibit highlight dangers of Dawei Seaport, Kaowao Newsgroup, 27 July 2012

,cktydk'fwGif azmfjyxm;onfh pm&if;tif;udk;um;csufrsm;udk Map ThaPhut: Thailands Minamata?,


tpD&ifcHomrS &,lygonf?
2012 ckESpf/ arvwGif rufwmzGwf puf&Hkwck. tpdwftydkif;wck aygufuGJcJhygonf? vl 12-OD;aoqHk;I 129 OD;

HURIGHTS Osaka, Focus, June 2012, Vol. 68

65/

47

typfy,fcH

jrefrmEdkifiH. xm;0,fpDrHudef;onf rufwmzGwf pufr_ZHkxuf (10) qydk}uD;onf[kqdk=uonf?


xdk@tjyif xm;0,fonftif'dkcsKdif;em;odk@ urBmh0ifayguf}uD;[kac:wGifae=u+yD; ta&S@awmif
tm&S.t}uD;qHk;aom pufr_&yfuGufjzpfrnf[k ar#mfvifhxm;=u&m rufwmzGwfrSmxifwdkif; =uJ
vnfywfcJhaom pufHkudkyif xm;0,fodk@ ajymif;a$@zG,f&Sdonf66[k pdk;&drfylyefr_rsm;t}uD;tus,f
&Sdaeygonf? xm;0,fteD;tem;rSm aexdkif=uolrsm;. usef;rma&;/ obm0ywf0ef;usif wdk@udk
umuG,fapmifha&Smufay;a&;ESifh pDrHudef;. tusKd;aus;Zl;udk aiGa=u;&if; ESD;jrKyfESHolrsm;ESifh aumf
ydka&;&Sif;rsm;omrubJ teD;tem;aus;&Gmrsm;yg cHpm;&a&; twGufvlxktajcjyKtzGJ@tpnf;rS
yg0ifywfoufolrsm;tm; trSefwu,fqufoG,fr_&Sd&efESifh jynfhpHkaom obm0ywf0ef;usif
qdkif&m ESifh vlr_a&;qdkif&m tuJjzwfcsufw&yf&Sd&ef vdktyfygonf? Ttcsufonf xm;0,fudk
rufwmzGwfuJhodk@ a=umufrufzG,f ab;qdk;}uD;jzpfrvmatmif udwifumuG,fa&;twGuf
txl;ta&;}uD;ygonf?

xGufqdkcsufrsm;? u|efrwdk@rSm b0&yfwnfzdk@ cufygw,f?


twif;t"rRESifxkwfcH&rnfholrsm;xJwGifwOD;tygt0ifjzpfaom vSvSodef;uajymif;a$@oGm;
jcif;u b0&yfwnfa&;tay:rnfodk@qdk;qdk;&Gm;&Gm; oufa&mufrnfudk tao;pdwfajymjycJhonf?

tm%mydkifawGay;xm;wJh awmifay:uae&mopfudk usrwdk@ ajymif;+yD;ae&awmhr,f? usrwdk@


u O,smOfeJ@v,fudkbJ tm;xm;+yD;vkyfpm;vmcJhawmh tJ'Dae&mrSmb0&yfwnfzdk@wu,fcuf
ygw,f?
vltrsm;yg0ifcGifh&Sdaom qHk;jzwfcsufcsjcif; vkyfief;pOf uif;rJhcJhyHkESifhwuG tvdrftnmuwdrsm;
a=umifh xdcdkufepfemcH&aom vlxkxJrSm t,HHkt=unfuif;rJhpdwfESifh oHo,pdwfrsm;jzpfyGm;aeyHk
wdk@udk tao;pdwfajymjycJhonf? pDrHudef;udk,fpm;vS,fwOD;u &Gmom;wOD;ESifhwdwfwdwfuav;
omawG@qHkcJh+yD;(FPIC)pHcsdefudku ajymif;ujyefvkyfcJha=umif; Todk@ajymjycJhygonf?
pDrHudef;rpcifrSmu|efrwdk@ bmowif;rSr&cJhygbl;? pDrHudef;eJ@ywfoufvdk@ wm0ef&SdwJhtm%mydkif
wa,mufa&mufvm+yD;/ &Gmom;wa,mufeJ@awG@cJhygw,f? ajrqHk;wJhvlawGudk wa,mufavsmf
'%f&m&&SdcJh onf? (67) Todk@ aygufuGJr_jy\ema=umifh "mwkypPnf;rsm; ,dkpdrfhxGufcJh&m/ teD;tem;&Sd aus;&Gmrsm;vnf;
ab;vGwf&modk@ ajymif;a&$@xGufajy;=u& onf? tqdyf"mwf ,dkpdrfhxGufr_a=umifh aus;&Gmvlxk tenf;qHk; 125 OD;
&ifusyfyef;em cHpm;cJh&onf? TtjzpftysufrSm rufwmzGwf pufr_ZkefY aemufqHk;jzpfyGm;onfh vlaoa=uapcJhaom
"mwkaA' jy\em jzpfonf? ywf0ef;usifnpfnrf;r_ xdef;odrf;a&;Xme. pm&if; tif; tcsuftvufrsm;t&/ 2009 ckESpf
rSpwifI/ w&m;r0if "mwkypPnf;rsm; pkyHkpGef@ypfjcif; tygt0if tenf;qHk; 25 }udrf "mwkypPnf;ESifh ywfoufonfh rawmf
wqr_rsm; &SdcJhonf? odk@twGufa=umifh 3 OD;aoqHk;um/ 187 OD; '%f&m &&SdcJhonf? aemufxyf udk;um;Edkif&ef
66/
Map ThaPhut: Thailands Minamata?, HURIGHTS Osaka, Focus, June 2012, Vol. 68

48

typfy,fcH

a=u; b,favmufay;r,fqdkwmudk olwdk@[m olwdk@bJuwday;+yD;/ olwdk@[molwdk@bJ qHk;jzwfcJh


=uw,f? b,fol@udkrSvnf;wdkifyifaqG;aEG;wmawG rvkyfbJeJ@ajrydkifwJhvlawGtm;vHk;uaqmuf
vkyfa&;vkyfief;eJ@ay;wJhaiG ta&twGufudk oabmwla=umif; pm&Gufpmwrf;wckrSm vufrSwf
xdk;cdkif;ygw,f? 'gayr,fholwdk@ (pDrHudef;tm%mydkifrsm;) b,fawmhjyefvmrvJ ysufpD;r_twGuf
b,favmufay;rvJqdkwmudk bmwcGef;rS ajymroGm;cJhygbl;
rjzpfpavmufavsmfa=u;aiGonf xdcdkufepfemcH&aom tcGifhta&;&Sdoltzdk@ xdcdkufepfemr_udk
rumrday? (FPIC)twGufoifhawmfaom tpm;xdk;p&mvnf;r[kwfacs? bdkjzLu Todk@ajymjy
ygonf?
wcsKd@vlawGuawmholwdk@ tvkyf&r,fqdk+yD; 0rf;omae=uw,f? usaemfwdk@vdkvlrsKd;awGtvkyf&
zdk@raocsmygbl;? 'ga=umifh a&S@a&;twGuf usaemfpdwfylrdygw,f? usaemfwdk@u udk,fhZmwdajrrSm
ESpfaygif;rsm;pGm aevmcJhawmh ajymif;roGm;csifbl;? bmbJjzpfjzpf olwdktaeeJ@pDrHudef; rpcif
uwnf;u usaemfwdk@udk today;oifhw,f? 'grSom usaemfwdk@ vlxkawGrSm b,fvdkzGH@zd;a&;rsKd;
vdktyfovJqdkwm olwdk@odEdkifrSmaygh?

tcef; (9)? u&ifjynfe,f/ zm;tHrd@&Sd pD;yGm;a&; vkyfief;pkZkH


usaemfwdk@u olwdk@&J@'De,fajrxJrSmbJ e,fajrom;awGtwGuf tvkyftudkiftcGifhta&;awG
zefwD;ay;zdk@ &nf&G,fxm;ygw,f? 'ga=umifh olwdk@taeeJ@ rdom;pkeJ@twl aeEdkif=urSm jzpfygw,f?
wbufrSmvnf; pD;yGm;a&;tcGifhtvrf;awGudkyg aqmifusOf;ay;zdk@ &nf&G,fxm;ygw,f?
OD;aZmfrif;/ u&ifjynfe,f0ef}uD;csKyf/ u&ifjynfe,f pD;yGm;a&;vkyfief;pkZkHzGifhyGJ tcrf;tem;?67

aemufcHordkif; tusOf;
u&ifjynfe,f/ zm;tHrd@wGif pD;yGm;a&;ESifh ukefoG,fa&;Zkef wnfaxmifrnfhta=umif; (2005)
ckESpf/ atmufwdkbmvu a=unmcJhonf? TpD;yGm;a&;Zkefonf xdkif;EdkifiHESifh jrefrmEdkifiHwdk@
yl;wGJtaumiftxnfaz:rnfh pufr_Zkef (3)ckteuf wckjzpfonf? TpDrHudef;. ukefuspm;&dwf
ESifhywfoufIaomfvnf;aumif;/ tusKd;tjrwfESifhywfoufIaomfvnf;aumif; vlod&Sif=um;
xkwfjyefaom udef;*%ef;tcsuftvufrsm;r&Sdaomfvnf; TpDrHudef;rSaeI a&&SnfpD;yGm;a&;
ESifh vlr_a&;tusKd;aus;Zl;rsm;&vdrfhrnf[k ESpfEdkifiHpvHk;u ar#mfvifhxm;=uonf?
zm;tHpD;yGm;a&;ESifhukefoG,fa&;Zkefwnfaxmifjcif;onfvmtdk/uarBm'D;,m;/jrefrmESifhxdkif;EdkifiH
67/
18, 2011

Kayin Chief Minister opens Hpa-an IZ, by Juliet ShweGaung, Myanmar Times, Vol. 31, No. 605, December 12-

49

typfy,fcH

wdk@.xdyfoD;aqG;aEG;yGJrSmcsrSwfcJhaom pD;yGm;a&;qdkif&myl;aygif;aqmif&Gufa&; r[mAsL[m (Economic Cooperation Strategy-ECS) w&yfjzpfygonf? TaqG;aEG;yGJudk (2003)ckESpf/ Edk0ifbmvu
jrefrmEdkifiH yk*Hrd@rSm usif;ycJhjcif; jzpfonf? yk*HaqG;aEG;yGJt=umif; owif;pmygowif;YTwdkif;
jynfrsm;.e,fpyfa'rsm;udk a&&Snf+idrf;csrf;a&;ESifhwnf+idrfa&;Zkefrsm; tjzpfvnf;aumif;/ pD;yGm;
a&;}uD;xGm;r_Zkefrsm;tjzpfvnf;aumif; ajymif;vJypfjcif;tm;jzifh obm0us+yD; a&&SnfwnfwHh
Edkifaom pD;yGm;a&;zGH@zd;a&;udk tm;ay;a&;twGuf {&mrpD;yGm;a&; tvm;tvm aumif;rsm;udk
tjynfht0toHk;cs&ef &nf&G,fonf68[kaz:jyxm;onf? odk@jzpf&m zm;tH pD;yGm;a&;vkyfief;pk
onf tmqD,HtzGJ@0ifEdkifiHtawmfrsm;rsm;ESifh ukefoG,f&mY ukefoG,fa&;tcsuftcsmae&mrsm;
wnfaxmifa&;wnf;[laom &nfrSef;csuf}uD;. t"duypfrSwfjzpfonf? u&ifjynfe,f0ef}uD;
csKyfOD;aZmfrif;u'Dpufr_Zkef[mta&S@tm&S/ta&S@awmiftm&Swdk@eJ@qufoG,frSmomru
awmiftm&SeJ@vnf; qufoG,frSmjzpfygw,f69 [kqdkygonf? zm;tH&Sdajr(9 766){uudk T
pDrHudef;twGuf owfrSwfxm;a=umif;od&onf?70
zm;tHpD;yGm;a&;ESifhukefoG,fa&;ZkeftwGuf &if;ESD;jrKyfESHolrsm;udk zdwfac:aewkef;yif&Sdonf? xdkif;
pD;yGm;a&;vkyfief;&Sifrsm;u tcsKd&nfpm;oHk;ukefypPnf;uJhodk@aom vkyfief;rsm;ESifh bdvyfajruJhodk@
aom ukef=urf;xkwfvkyfa&;vkyfief;rsm;vkyf&ef pdkif;jyif;v#uf&Sdonf?
jrefrmEdkifiHtzdk@ &&Sdrnfh tvkyftudkifrsm; zefwD;Edkifjcif;/ enf;ynmopfrsm;&&Sdjcif;/ pD;yGm;a&;Zkef
xJ&Sd pufHktvkyfHkrsm;ESifh vkyfief;rsm;qDrS tcGef&&Sdjcif;paom tusKd;aus;Zl;rsm;udk &&Sdvdrfhrnf
[k,lq&ygonf? xdkif;EdkifiHtzdk@rl xdkif;pufHk tvkyfHkrsm;udk zm;tHodk@ ajymif;a$@vnfywfv#if
vkyfcaps;E_ef;oufomaom tvkyform;rsm;udk&&SdEdkifjcif; / jrefrm/wkwf/ tdENd,EdkifiHwdk@Y aps;
uGufopfrsm;&SdEdkifjcif;paom tajctaeaumif;rsm;rSaeItusKd;aus;Zl;rsm; &&Sdrnfjzpfygonf?
71
zm;tHpD;yGm;a&;ZkefrSaeIbma&;t& tusKd;tjrwfrsm;pGm &&SdEdkifaomfvnf; TpDrHudef;
e,fajrteD;tem;rSm aexdkif=uolrsm;twGuf tvm;wltusKd;tjrwf&&Sdvdrfhrnf[krqdkEdkifacs?
avmavmq,ftm;jzifh yg0ifywfoufaeolrsm; TpDrHudef;udk xdkif;EdkifiHESifh jrefrmEdkifiHwdk@u
yl;wGJtaumiftxnfaz:aev#uf&Sdonf? EdkifiHjcm;&if;ESD;jrKyfESHolrsm;udk t}uD;tus,f zdwfac:
aev#uf&Sdonf? xdkif;EdkifiHtajcpdkuf/ bdvyfajrukr`%D (Siam Cement Group)uzm;tHZkefrSm
pufHkrsm;wnfaqmuf&ef pDpOfv#uf&Sdonf[kod&onf?

68/
Industrial zones in Burma and Burmese labour in Thailand, by Guy Lubeigt, chapter 8 of The State, community, and the environment, published October 2007 by Asia Pacific Press
69/
Kayin Chief Minister opens Hpa-an IZ, by Juliet ShweGaung, Myanmar Times, Vol. 31, No. 605, December
12-18, 2011
70/
71/

Myanmar stresses establishment of industrial zone, Xinhua, 21 December 2011

Industrial zones in Burma and Burmese labour in Thailand, by Guy Lubeigt, chapter 8 of The State, community,
and the environment, published October 2007 by Asia Pacific Press

50

typfy,fcH

zm;tH txl;pDyGm;a&;Zkef

ukefuspm;&dwf
ukefuspm;&dwfudkrod&ao;acs? odk@&mwGifxdkif;-jrefrmESpfEdkifiHukefoG,fa&;onf (2009-2010)
ckESpfrS (2010-2011)ckESpfwGif 98 wdk;oGm;cJh+yD;/ tar&duefa':vm (3 614)bDvsHtxd&SdcJhonf?
Todk@jzifh xdkif;EdkifiHonf jrefrmEdkifiH. t}uD;qHk;EdkifiHjcm;&if;ESD;jrKyfESHol jzpfvmcJhonf?

tjrwftpGef;
tjrwftpGef;udk rod&ao;acs? tusKd;aus;Zl;rsm;udk txufrSm az:jycJh+yD;jzpfonf?

t"du awG@&Sdcsufrsm;

pDrHudef;ESifhywfoufaom rdrdwdk@. jy\emrsm;udk rnfonfhae&mrSmwifjy&rnfrSef;
odolonf xdcdkufepfemcH&aom e,fole,fom;rsm;xJrSm20 om&Sdonf?

pD;rHudef;ESifhywfoufaom aemufxyfowif;tcsuftvufrsm;udk pHkprf;&mYab;uif;
onf[kxifol[lIwa,mufwavr#r&Sd?'%fcwfcH&rnfudkcyfa=umufa=umufjzpfae =uonf?

rnfonfhvlr_tzGJ@tpnf;tajcytzGJ@tpnf;ur#pD;yGm;a&;ZkefESifhywfoufaom
owif;tcsuftvufrsm;udk ay;cJhjcif;r&Sd?

ppfwrf;aumufcH&olrsm;. 80upDrHudef;. qdk;usKd;oufa&mufr_rsm;udk cHpm;ae&
+yDDjzpfonf? usef20urlToufa&mufr_rsm;onf taumif;tvm;tqdk;vm;qdkonfudk rod
=uao;acs?
51

typfy,fcH

qdk;usKd;oufa&mufr_rsm;
zm;tH pufr_ZkefESifhywfoufaom owif;az:jyr_rsm; tvGefenf;onf? rD'D,mrSm az:jyaom
owif;rsm;uvnf; xHk;pHtwdkif; taumif;csnf;omjzpfonf? Todk@jzpfae&jcif;onf xdcdkufcH
&aom vlxkbufrS&yfwnfum pDrHudef;.qdk;usKd;rsm;udk cHpm;ae&yHkta=umif; wifjyay;a&;
twGuf zm;tHe,fajrrSmv_yf&Sm;aeaom vlxktajcytzGJ@tpnf;rsm; r&Sdjcif;ESifh oufqdkifyg
onf? ,cifpufr_Zkefrsm;wnfaqmufcJhpOfu wnfaqmufr_ESifhtwl wygwnf;vdkufygvmaom
vl@tcGifhta&;csKd;azmufr_rsm;onf? !$efjyudef;jzpf onf[kqdkygv#if zm;tHrd@ teD;tem;0ef;usif
&Sdaus;&Gmom;wdk@onf twif;t"rRae&ma$@ajymif;cdkif;jcif;vHkavmufaoma vsmfa=u;ray;bJ
ajrodrf;jcif;/ twif;t"rRvkyftm;apcdkif;jcif;uJhodk@aom rawmfrw&m;r_rsm;udk cHpm;ae&+yD[k
u|Efkyfwdk@ qdkEdkifygonf? xdcdkufepfemcH&aom e,fajrom;wOD;. atmufaz:jyygxGufqdkcsufu
aus;&Gmvlxkrsm;onf ajrodrf;cH=u&+yD;/ tm%mydkifrsm;.+cdrf;ajcmufaESmifh,Sufr_udkvnf;cH&
a=umif;ay:vGifapygonf?
zm;tHe,fol/ e,fom;rsm;onf pDrHudef;udkwcJeufaxmufcH=uonf[k jynfe,f0ef}uD;csKyfOD;
aZmfrif;u qdkcJhygonf? TtpD&ifcHpm. t"duawG@&Sdcsufrsm;udk wcsufuav;=unfhvdkufHkESifh
Tpum;onf ajymifajymifwif;wif;}uD; vdrfajymaom pum;jzpfa=umif;awG@&rnf jzpfygonf?
ta=umif;rSm awG@qHkar;jref;cH&ol wOD;wavur# zm;tHZkef. aumif;usKd;oufa&mufr_rsm;udk
rcHpm;cJh&aoma=umifhjzpfonf? xdk@jyifpDrHudef;ta=umif;aqG;aEG;aom vlxkpnf;a0;yGJvnf;r&SdcJh
ojzifh jynfe,f0ef}uD;csKyfOD;aZmfrif;urnfolwdk@udk &nf!$ef;ajymqdkcJha=umif;rod&acs?pDrHudef;
uvli,frsm;tm; e,fpyfjzwf+yD; xdkif;EdkifiHodk@tvkyfoGm; vkyfp&mrvdkbJ zm;tHe,fxJrSmyif
tvkyfvkyfEdkifaprnf72[k pDrHudef;tm%mydkifrsm;u qdkxm;aomfvnf; Ttaumif;jrifpdwfudk
u|Efkyfwdk@.awG@&SdcsufxJrSmrawG@&acs?

xGufqdkcsuf? tm%mydkifawGu aus;&Gmom;awGudk tEdkifusifhaESmifh,Sufw,f?zm;tH


pufr_Zkefwnfaqmufjcif;a=umifh xdcdkufepfemcJh&ol&Gmom;wOD;jzpfaom udkpdk;uG,fxGufqdkcsuf
uzm;tHpufr_ZkefonfjzpfyGm;aeusrawmfrw&m;r_rsm;udkjzpfay:apcJha=umif;txif&Sm;ay:vGif
apcJhonf?
usaemfwdk@&J@ajrawGudk [dkwkef;uvnf;odrf;cJhw,f? ckvJodrf;aewkef;bJ? 'gha=umifhajrodrf;wm
awGudk&yfwef;u&yf+yD; usaemfwdk@e,fajrxJrSm vkyfwJhzGH@zd;a&;pDrHudef;twGuf qHk;jzwfcsufcs&m
rSmusaemfwdk@e,fom;awGudk yg0ifcGifhay;ygvdk@tm%mydkifawGusaemfajymcsifw,f? usaemfwdk@
e,fol/ e,fom;awG awmif;qdkae=uwJht&mudk olwdk@xnfhoGif; pOf;pm;oifhw,f?
72/

Hpa-An Project Aims to Halt Worker Exodus,JulietShweGaung, Myanmar Times, 19-25 December 2011

52

typfy,fcH

xdk&Gmom;u ajrodrf;jcif;ESifhyg0ifcGifh ray;bJ xm;jcif;ta=umif;wdk@tjyif pufr_Zkefudk uef@uGuf


aomqENjyyGJrsm;udk vkyfcGifhray;bJ xm;jcif;a=umifhEdkifiHom; tcGifhta&;ESifhEdkifiHa&;tcGifhta&;
wdk@udkygray;bJxm;a=umif;udkvnf; atmufygtwdkif;&Sif;jycJhonf?
tm%mydkifawGu &Gmom;awGudk tEdkifusifh aESmifh,Sufxm;vdk@ vlxkqENjyyGJawG ay:rvmcJhbl;?
usaemfu&Gmom;awGudkpufr_Zkef &yfqdkif;a&; qENjyyGJrSm ygzdk@pn;fHk;cJhvdk@usaemfhudk wcgppfa=um
a&;vkyf+yD;/ pDrHudef;ta=umif;rajym& bl;vdk@ E_wfydwfcJhw,f?

tcef; (10)? &Srf;jynfe,fawmifydkif;/ yifavmif;rd@e,f&Sd txufaygif;avmif;qnf


twif;t"rRae&ma$@ajymif;cdkif;r_a=umifh (aygif;avmif;e,fajrom;) &Gmom;rsm;ajcrJhvufrJhjzpf
oGm;=urnf tdrfaxmifpkwdkif;rdrdtdrfudkzsuf+yD; v,f,mrsm;udkpGef@ypfxm;=u&rnf? TtwGuf
avsmfa=u;tjzpf wtdrfaxmifv#iftar&duefa':vm(50)r#om&onf? qnfpDrHudef;vHkcHa&;
twGufppfwyfrsm;udk wdk;Icsxm;cJh&m e,fajrvlxktay: rawmfrw&m;yr_rsm;wdk;IjzpfyGm;cJh
onf? qnfaqmufvkyfa&;tvkyform;rsm;tzdk@rlwvv#ifa':vm (30r#&&Sd a&;twGufae@a&m
nyg yifyef;w}uD;vkyf=u&onf?
u,ef;rsKd;qufopfvli,ftzGJ@ (Kayan New Generation Youth) . tpD&ifcHpm Ordered Out: The
costs of building Burmas Upper Paunglaung Dam rS73

aemufcHordkif;tusOf;
txufaygif;avmif;qnfudk jrefrmEdkifiH.rd@awmfjzpfaom aejynfawmftwGuf v#yfppf"mwf
tm;ay;&ef &nf&G,fonf? qnfudkaejynfawmfrS uDvdkrDwm(50)r#oma0;aom awmifydkif;&Srf;
jynfe,f&Sd aygif;avmif;jrpfurf;rSmwnfrnfjzpfonf? qnf.a&avSmifuef}uD;onf pwk&ef;uD
vdkrDwm(60)cef@us,frnfjzpf&m/ ywf0ef;usife,fajrrSmaexdkifae=uaomvlOD;a& (80000)eD;
yg;wdk@.aetdrfrsm; a&v$rf;cH&rnfhae&mrS ajymif;a$@ay;&rnf[kpdk;&drfp&mjzpfaeygonf?
pDrHudef;onf 2004 ckESpfu pwifcJhjcif;jzpfonf? txufaygif;avmif;qnfESifh atmufaygif;
avmif;qnf[lI qnf(2)pif;yg0ifonf? atmufaygif;avmif;qnfonf +yD;pD;ae+yD jzpf+yD; ,ck
vnfywfv#uf&Sdonf? txufaygif;avmif;qnfonf aqmufvkyfaeqJjzpf+yD;/ (2015)ckESpf
wGif +yD;pD;rnf[kar#mfvifh&onf? rlvar#mfvifhxm;onfxuf (7)ESpfaemufusjcif;jzpfonf? ae
jynfawmfrSm txufaygif;avmif;qnfrS v#yfppf"mwftm;udk (2015)ckESpfwGif pwif&&Sdrnf[k
qdk=uonf?
73/

May 2011

Ordered Out: The costs of building Burmas Upper Paunglaung Dam, by Kayan New Generation Youth, p.1,

53

typfy,fcH

qnfpDrHudef;rSaeI e,fajra'owGif; aus;&Gmrsm;udk OD;pm;ay;tusKd;cHpm;ap&rnf? xdk@tjyif/


aus;&Gmrsm;. vlaer_tqifhtwef;udk xdef;ay;&rnfomru wdk;wufaumif;rGefap&rnfvnf;
jzpfonf[laom urBmhqnfaumfr&Sif. qnfrsm;ESifhywfoufIt=uHycsufrsm; (World Commission on Dams recommendation)ESifh qef@usifpGmyif aygif;avmif;qnfpDrHudef;a=umifh e,f
ajra'oaeaus;&Gmom;rsm;onf qif;&JwGif;odk@oufqif;oGm;=u&+yD;/ wygwnf;rSmyifvl@tcGifh
ta&;csKd;azmufr_rsm;udkvnf; cH=u&onf? xdk@jyifxdcdkufcH&aom aus;&Gmom;rsm;tzdk@ qnfrS
v$wfay;aom v#yfppf"mwftm;rSvnf;tusKd;cHpm;&p&mr&Sdacs? ta=umif;rSm qnf(2)pif;
pvHk;rSv#yfppf"mwftm;udk aejynfawmfodk@ydk@v$wfrnfa=umifhjzpfonf? txufqnf+yD;pD;oGm;
v#if rnfonfhv#yfppf"mwftm;&vdrfhrnf[kvnf; aus;&Gmom;rsm;u ar#mfvifhrxm;=uacs?
2012 ckESpf/ =o*kwfvwGife,fajra'owGif;rSwufuGv_yf&Sm;olvli,frsm;u aygif;avmif;qnf
a=umifhrdrdwdk@. toufarG;0rf;ausmif;r_rsm; tay:oufa&mufr_rsm;ESifhywfoufaom rdrdwdk@.
jy\emrsm;udk v$wfawmftpnf;ta0;odk@ wifjyay;yg&efe,fajra'orS v$wfawmfudk,fpm;
vS,frsm;udk awmif;qdkcJh=uonf? jrefrmEdkifiH.v#yfppfpGrf;tm;0ef}uD;u Tjy\emrsm; ESifhywf
oufIjyefvnfajz=um;&mY qHk;_H;aomaetdrfrsm;twGuf umvaygufaps;jzifhavsmfa=u;ay;
rnfjzpfa=umif;/ v#yfppf"mwftm;ay;rnf/ vrf;rsm;azmufay;rnf/ ajymif;a$@&mYvnf; tult
nDay;rnfjzpfa=umif;ajym=um;cJhonf? odk@&mwGif nfodk@aqmif&Gufay;rnfqdkonfESifh ywfouf
Itao;pdwf wdwdususaz:jyjcif;vnf;r&Sd tcsdefumvowfrSwfcsufvnf;ray;acs?
avmavmq,f yg0ifywfoufaeolrsm;
ukr`%D

EdkifiH

vkyfief;wm0ef

AF-Colenco

qGpfZmvef

jzpfEdkifajcavhvmcsuf (2004)
'DZdkif; (2006)
taqmuftOD;aqmufvkyfa&;'DZdkif; (2008)
qufvuf apmifh=uyf=unfh&SKjcif;

Malcolm Dutstan and

*&dwfjAdwdef

qnfaqmufvkyfaeyHkudk pDppf oHk;oyf jcif;

wkwf

a':vmoef; (80) wef pmcsKyft& puf,E W,m;ESifh


ypPnf;u&d,mrsm; axmufyHh jcif;

wkwf

atmufaygif;avmif;qnf aqmufvkyfa&;twGuf
a':vm oef; (120) xkwfacs;jcif;

Association
Yunnan Machinery and Export
Company (YMEC)
China Exim Bank

54

typfy,fcH

aiGa=u;&if;ESD;jrKyfESHr_
atmufaygif;avmif;qnfrSm&if;ESD;jrKyfESHr_onfa':vmoef;(300)cef@txd&Sdonf? atmufaygif;
avmif;qnftwGuf China Exim Banku a':vmoef; (160)wef pmcsKyft& puf,E W,m;rsm;ESifh
ypPnf;u&d,mrsm; axmufyHhcJhonf? (YMEC)ukr`%Donftxuf aygif;avmif;qnftwGuf
vnf; a':vmoef; (80) wefpmcsKyft&puf,E W,m;ESifh ypPnf;u&d,mrsm;axmufyHh&efoabm
wlxm;+yD;jzpfonf?
odk@jzpf&m aygif;avmif;qnftwGuf tenf;qHk;tm;jzifh a':vmoef; (560)&if;ESD;jrKyfESHxm;+yD;
jzpfonf?74

t"duawG@&Sdcsufrsm;

jy\emrsm;udk rnfol@qDwifjy&rnfudkvnf;aumif;/ qnfESifhywfoufaomaemuf


xyfowif;tcsuftvufrsm;udk rnfol@xHrSm pHkprf;&rnfudkvnf;aumif; odolwOD;wavr#yif
r&Sdacs?

qHk;jzwfcsufcsolrsm;u pDrHudef;udk rpwifrDrSm owif;tcsuftvufrsm;ay;jcif;vnf;


r&Sd/ qnfudpPESifhywfoufaom vlxktpnf;ta0;vnf;ac:jcif; r&Sdacs?

qnf. qdk;usKd;oufa&mufr_rsm;udk vlwdkif;cHpm;cJh&+yD;/ aumif;usKd;oufa&mufr_udk cH


pm;&olwOD;wa,mufr#r&Sdacs?

qdk;usKd;oufa&mufr_rsm;
vHkavmufaom avsmfa=u;ray;bJ twif;t"rRae&ma$@ajymif;cdkif;jcif;
o

wnfaqmufrnfh qnfESifha&avSmifuef teD;tem;ae aus;&Gmvlxk (80000) eD;yg;


udk 2011 ckESpf/ atmufwdkbmv aemufqHk;xm;I rlvaexdkif&mae&mrsm;rSaeI a$@ajymif;ay;
&ef trdef@ay;cJhonf? &Gmom;rsm;tm;a':vm(50)ESifhnDr#aomaiGudk avsmfa=u; tjzpfay;cJh
onf? Tonfudk&Gmom;wOD;uapmfum;jcif; jzpfa=umif;&Sif;jyygonf? xdcdkufepfemcH&ol
&Gmom; wa,mufua':vm(50)ubmvkyfvdk@&rSmvJ? tdrfjyefaqmufzdk@eJ@ v,fopfwnfzdk@
rajymeJ@ tdrfajymif;zdk@awmifravmufbl;?[kqdkygonf?

74/

aiGa=u;t& &if;ESD;jrKyfESHr_rsm;qdkif&m owif;tcsuftvufrsm;udk txufazmfjyyg owif;&if;jrpfrS &&Sdygonf?

55

typfy,fcH
o

aus;&Gmtrsm;pkonf pdkufysKd;a&;vkyfief;udk t"dupD;yGm;a&;vkyfaqmifcsuftjzpftm;


xm;ae=u&onfjzpf&m ae&yf&if;rSESifxkwfcH&rnfolrsm;tzdk@oifhawmfaom aep&mae&mwck
udk yifyef;w}uD;&Sm&vdrfhrnfjzpfonf? qnfa=umifhe,fajra'o. pdkufysKd;pD;yGm;a&;ysufoGm;yg
vdrfhrnf? e,fajrole,fajrom;rsm;onf 2013 ckESpf/ ZGefvwGifajymif;a$@&rnfjzpfonf?

twif;t"rR vkyftm;apcdkif;r_
o

2006 ckESpf/ aESmifydkif;wGifajcvsifwyf&if; (606)u aejynfawmfvHkcHa&;twGuf


ppfpcef;rsm;aqmufay;&ef teD;tem;aus;&Gmrsm;tm;trdef@xkwfqifhcJhonf?,cktcsdeftxdyif
aus;&Gmrsm;u&duQmay;ae=u&+yD; tca=u;aiGr&bJppfpcef;rsm;ywf0ef;usifudk rSefrSef&Sif;vif;
ay;ae=u&onf?

vHkcHa&;wdk;jrifhjcif;ESifh twif;t"rR tcGefaumufjcif;


o

qnf+yD;pD;oGm;onfESifh wydifeufqnfae&mESifh a&avSmifuef}uD;e,fajrudk aejynf


awmfydkifeuftjzpf owfrSwfrnfjzpfonf? tusKd;qufum;&Gmom;rsm;wif;=uyfpGm csKyfcs,fuef@
owfcHjcif;yifjzpfonf? &Gmom;rsm;onfjrefrmppfom;rsm;twGuf vHkcHa&;uif;pcef;rsm;aqmuf
ay;=u&onfhtjyif/ uif;a=u; tjzpftdrfaxmifpkwpkv#if vpOf (1)a':vmESifh nDr#aomaiGudk
ay;ae=u&onf?

jyifyrStzGJ@tpnf;rsm;udk&GmxJodk@0ifcGifhray;acs? 2007 ckESpfuurBmpm;eyf&duQmtpD


tpOf (World Food Program) 0ifa&mufjcif;udk ydwfyifcJhonf? Todk@ydwfyifjcif;onfqnfpDrH
udef;ESifhywfoufonf[k &Gmom;rsm;u ,lq=uonf?

o aetdrfrsm;odk@jyifyrS{nfhonfrsm;a&mufvmv#ifvHkcHa&;wyfodk@wdkif=um;&onf?
rwdkif=um;ygu {nfhonfua':vm(50)ESifh nDr#aom'%faiGudkay;aqmif&+yD; tdrf&Sifu a':vm
(100)ESifh nDr#aom '%faiGudk ay;aqmif&onf?

e,fajra'o. obm0ywf0ef;usifrSm ,dk,Gif;ysufpD;r_vuQ%mrsm; jyaejcif;


o

qnfpDrHudef;puwnf;uyif e,fajra'owGif;rSma&}uD;r_onf wpwpydkqdk;


vmcJhonf? (2009)ckESpfupI pDrHudef;e,fajrxJrSm opfawmyef;wD;r_ ododomomjzpf
yGm;vmcJhonf? txl;ojzifh [oFmukef;aus;&GmteD;rSmjzpfonf?

56

typfy,fcH

u,ef;a'orS &Gmom;rsm;

xGufqdkcsuf? 'DpDrHudef;ta=umif;udk usaemfbmwckrS rodygbl;


xdcdkufcH&aom e,fajrom;wOD;jzpfol zdk;ausmfuwnfaqmufrnfhqnfudpPESifh ywfoufIol
wdk@&GmudkrwdkifyifcJhyg[krausreyfjzpfa=umif;ajymjycJhonf?

tm%mydkifawGu usaemfwdk@ajymwmudktav;rxm;bl;? &Gmvl}uD;uvnf;olwdk@vkyfor#udk


oabmwlae&wm? usaemfwdk@uolwdk@ pDrHudef;rpcifrSme,fcHvlawGudkwdkifyifapcsifw,f?
udkatmifcdkifrif;uvnf;tvm;wlyif rauseyfa=umif;ajym+yD;aemuf qnfa=umifhtwif;t"rR
ae&ma$@ajymif;cdkif;+yD; avsmfa=u;tvHktavmufray;jcif; v,fajrrsm;qHk;_H;jcif;wdk@ tygt0if
qif;&J'kuQrsm;udk &Gmom;rsm;cHpm;&yHkta=umif;qufvuf&Sif;jycJhonf?

'DpDrHudef;ta=umif;udk usaemfbmwckrSrodygbl;? tpdk;&aqmufvkyfa&;vkyfief;twGuf


usaemfwdk@&Gmudk a$@ay;&r,fvdk@ &Gmvl}uD;u ajymw,f? ae&majymif;a$@zdk@twGuf usaemfwdk@
udkrjzpfp avmufaiGav;ay;w,f? aqmufvkyfa&;vkyfr,fhae&mu odyfeD;aeawmhwcsKd@vlawG
qdk&ifvkyfvufpv,ftvkyfawG awmif,mtvkyfawG O,smOftvkyfawGudk &yfypfvdkuf&w,f?
usaemf wdk@ajrawGudk odrf;vdkufwmawmif olwdk@qDu bmwckrS ar#mfvifhvdk@ r&ygbl;? aqmuf
vkyfa&; vkyfief;u+yD;vk+yD;? jzpfEdkifr,fqdk&ifawmh usaemfwdk@&GmawGtm;vHk;twGuf usaemfwdk@
v#yfppfrD;vdk csifygw,f?

57

typfy,fcH

tcef;(11) ? rGefjynfe,f/ uwdkufqnf pDrHudef;/


rGefjynfe,ftwGuf e,fajrzGH@zd;a&;aqmifusOf;ay;aom uwdkufqnf
uwdkufqnfa=umifhe,fajrwGif;&Sdv,form;rsm;onf tpGrf;ukefud;pm;v#uf wESpfywfvHk;pyg;
pdkufysKd;Edkif=u&m v,f,mpdkufysKd;xkwfvkyfrSKwdk;wufaev#uf&Sdonf?
tpdk;&ydkif jrefrmhtvif;owif;pmrSm uwdkufqnfudkcsD;ajrmufa&;om;xm;aom aqmif;yg;rS
aumufE_wfcsuf75

aemufcHordkif;tusOf;76
2001 ckESpf ukefvkeD;Y EdkifiHawmfat;csrf;om,ma&;ESifh zGH@zd;a&;aumifpD (etz)u rGefjynfe,f/
aygifrd@e,ftwGif;rSm qnfaqmufvkyfa&;twGuf ajrrsm;udk pwifodrf;,lcJhonf? uwdkuf
aus;&Gm e,fedrdwftwGif;rSm qnfaqmufvdk&jcif;onf aEGpyg;pdkufysKd;a&;udk taxmuftul
yay;&efjzpfonf? pyg;udk rdk;&moDrSmompdkufysKd;avh&Sd=u&m aEGpyg;pdkufysKd;a&;twGuf wckwnf;
aom enf;vrf;um;qnfaqmuf+yD; a&oGif;&vG,fatmif vkyfay;jcif;yifjzpfonf? Todk@pyg;
oD;xyfpdkufysKd;jcif;onfh trsm;jynfolwdk@. qENESifhqef@usifpGm pdkufcdkif;jcif;jzpfonf? xdkpOfu
tm%m& ppftpdk;&onf rdrdwdk@tm; qnfpDrHudef;0efxrf;cdkif;cJhonf[k trsm;jynfolwdk@u
qdkygonf? uwdkufqnfpDrHudef;onf tpdk;&pDrHudef;wckjzpf+yD; trsKd;om;zGH@zd;a&;pDrHudef;}uD;
wckvHk;. tpdwftydkif;jzpfonf?
(1962)ckESpfwGif AdkvfcsKyfae0if;u wwdkif;jynfvHk;rSm qefpyg;xkwfvkyfr_wdk;wufa&;twGuf
ESpfoD;pm;rl0g'udkcsrSwfcJhonf? aemufESpfaygif;(40)t=umY Trl0g'udkrGefjynfe,f. ae&m
tawmfrsm;rsm;YusifhoHk;vmjyefum v,form;tm;vHk;tm; aEGpyg;udkrpdkufrae&pdkufysKd;apcJh
onf? odk@&mwGif ESpfoD;pm;rl0g'onf t}uD;tus,f'kuQay;a=umif;awG@&onf? tjrwft
pGef;rjzpfpavmufom&+yD; aiG&onfxuf a&&SnfqHk;_H;r_u rsm;pGmydk}uD;onf?
qnfudk (2001)ckESpf Edk0ifbmvrSm pwifaqmufvkyfcJh+yD; (2007)ckESpf/ {+yDvwGif+yD;pD;onf?
v,f,mpdkufysKd;a&;ESifh qnfajrmif;0ef}uD;AdkvfrSL;csKyfaX;OD;. ajym=um;csuft&qdkv#if uwdkuf
qnfonf t&Snfay(5200)/ tjrifh(134)ay&Sd+yD;/ v,fajr{u(56000)udk a&ay;Edkifonf[k
qdkonf?77 oluqnfaqmufvkyfjcif;. &nf&G,fcsufonf aEGpyg;pDrHudef; twGufa&ay;a&;ESifh
e,fajrzGH@zd;a&;jzpfonf[k twdtusaz:jycJhonf? odk@&mwGif pm&Gufpmwrf;taxmuft
75/
Kadaik dam bringing development to Mon State, New Light of Myanmar, p.1 and 7, Vol. XVII, Number 282, 23
January 2010

76/
Unless otherwise noted, information is taken from section From Grassroots to Global: Voices from Burma on
Earth Rights Abuses,pp.110-124, Earth Rights International, 2009
77/

Above ERI report p. 112

58

typfy,fcH

xm;rsm;t& awG@&SdcJh&onfum; qnfpDrHudef;onf aiGt&if;tESD;xkwfay;jcif;r&SdbJ uwdkwf


aus;&Gmtay: 0efydapcJha=umif;ESifh qnfywf0ef;usife,fajrtm; obm0ywf0ef;usift&/ vlr_
a&;t&/ pD;yGm;a&;t& xdcdkufapcJha=umif;yif jzpfonf?

avmavmq,f yg0ifywfoufaeolrsm;
ukr`%D
aqmufvkyfa&; vkyfief;pk (6)/
qnfajrmif;OD;pD;Xme/

EdkifiH
jrefrmEdkifiH

vkyfief;wm0ef
qnfaqmufvkyfa&;ESifh
oufqdkifaom wm0eftm;vHk;

v,f,mpdkufysKd;a&;ESifhqnfajrmif;
0ef}uD;Xme (aygifrd@e,f)

pDrHudef; ukefuspm;&dwf
qnfaqmufvkyfa&;twGuf aiGusyf (7) oef; ukefuscJhonf?

t"duawG@&Sdcsufrsm;

qnfta=umif;ESifhywfoufI rnfol@udkqufoG,f&rnf aemufxyfowif;tcsuf


vufrsm;udk rnfol@xHrSmpHkprf;&rnfqdkonfwdk@udk odolwOD;wavr#r&Sd?

acs?

qnfpDrHudef;rprDrSm pDrHudef;ta=umif;owif;tcsuftvufrsm;udk rnfol@udkr#ray;


tcGifhta&;&Sdolrsm;taeESifh rdrdwdk@.jy\emrsm;udk wifjyEdkifaom odk@r[kwf pDrHudef;
rSm yg0ifajymqdkEdkifaom vlxktpnf;ta0;wckwavr# r&SdcJhacs?

qdk;usKd;oufa&mufr_rsm;
qnfudk (2007)ckESpfwGif aqmufvkyf+yD;pD;cJhaomfvnf; ajrodrf;r_rsm;ESifh ae&ma$@ajymif;cdkif;r_
rsm;udk tpdk;&tm%mydkifrsm;u qufvkyfaeqJyif&Sdonf? qnfaqmufvkyfjcif;. &nf&G,fcsuf
ESifhtnD twif;t"rRvkyftm;apcdkif;r_rsm;jzpfyGm;cJhonfwGif uwdkufaus;&Gmtkyfpkonf rdrdwdk@
qENrygbJ oD;xyfpyg;pdkufysKd;=u&onf?
Tqnfonf TtpD&ifcHpmyg tjcm;qnfrsm;xuf ao;i,faomfvnf;/ ywf0ef;usifvlxktay:
qnf. qdk;usKd;oufa&mufr_rsm;onf tvm;wlyifjzpfonf? Tqdk;usKd;oufa&mufr_rsm;rSm59

typfy,fcH
ajrodrf;jcif;
o

qnfaqmufvkyfa&;twGuftpdk;&u e,fajrvlxkqDrS ajrtrsm;tjym;udkodrf;,lcJh


onf? qnfrSaeIv,fuGufrsm;xJodk@ a&oGif;ay;rnfha&oGif;ajrmif;rsm;twGuf tenf;qHk;tm;
jzifh ajr{u(190)cef@ (abmvHk;uGif;aygif;200tus,fESifhnDr#onfudkodrf;,lcJhonf? ajrodrf;,l
r_twGuf rnfol@udkr#udwiftoday;jcif;/ avsmfa=u;ay;jcif;r&SdacJhacs? uwdkufaus;&Gmol/ aus;
&Gmom;wdk@onf ajr,mudktm;xm;vkyfudkifpm;=u&aom v,form;rsm;ESifhO,smOform;rsm;
jzpf=uojzifh Tvkyf&yfonf e,fajrvlxktay: tvGefqdk;&Gm;aom oufa&mufr_jzpfonf?

ajrodrf;jcif;udkrauseyfa=umif;ajymqdkolrsm;udkaxmifcsypfrnf[k+cdrf;ajcmufcJhonf?

twif;t"rRvkyftm;apcdkif;jcif;

uwdkufaus;&Gmtkyfpk. qENESifhqef@usifv#uf tpdk;&u aEGpyg;pdkufysKd;&rnf/rpdkufysKd;


ygu jypf'%fay;cH&rnf[k trdef@xkwfqihfjcif;onf twif;t"rRvkyftm;apcdkif;r_ajrmufonf?

aus;&Gmom;rsm;

qif;&JwGif;odk@ wGef;ydk@cH&jcif;

aEGpyg;pdkufjcif;onf qHk;_H;r_tE W&m,frsm;onfhtjyif ukefuspm;&dwfvnf;}uD;onf? v,fo


rm;rsm; onf rdk;pyg;pdkufysKd;&mrS&&SdcJhaom tjrwftm;vHk;udk aEGpyg;pdkufysKd;r_wGif &if;ESD;jrKyfESHcJh
aomfvnf; t}uD;tus,fqHk;_H;r_rsm;ESifh uHawG@cJh=u&+yD; auG;oHo&mrS vGwfuif;EdkifyHkray:acs?
pdkuf xkwfxm;wJht&if;tESD;tm;vHk;eD;yg;qHk;r,fqdkwmudk od&ufeJ@ v,form;awG[m aEGp
yg;udk rpdkufcsifbJ pdkufae=u&w,f?78

xGufqdkcsufrsm; ? qHk;_H;w,fvdk@ usaemfwdk@ cHpm;&w,f


uwdkufaus;&Gmtkyfpk. acsmif;zsm;e,fajrrS v,form;wOD;jzpfol udkaZmfaZmfatmifu qnf
onf aus;&Gmom;wdk@.b0rsm;tay: *,ufdkufcJha=umif;/ pm;0wfaea&;udkxdcdkufapcJh
a=umif;ESifh tcsKd@vlrsm;onf uwdkufaus;&GmrSxGufoGm;+yD; pD;yGm;a&;tcGifhtvrf;rsm;&Sm&
onfhtjzpfodk@ a&muf=u&ojzifh rdom;pktodkuftrH yduGJoGm;cJh=ua=umif; &Sif;jycJhonf?
uwdkufqnfpDrHudef;ppcsif;rSm tdrfaxmifpk (30)ausmfudk ae&majymif;cdkif;cJhw,f? qnfcsnf;
oufouftwGuftdrfawG/ jcHawG/ v,fawGudkodrf;cJhw,f? usaemfwdk@rdom;pkeJ@wjcm;&Gmom;
awGrSm tcuftcJawGtrsm;}uD;uHawG@&+yD; pm;0wfaea&;twGuf renf;}uD;vHk;yrf;cJh&w,f?
bmjzpfvdk@vJqdkawmh todrf;cH&wJhypPnf;awGtwGuf bmavsmfa=u;rS&wmrS r[kwfbJ? usaemf
wdk@&Gmom;awGxJu wcsKd@vlawGqdk&if wjcm;ae&mawGrSm 'grSr[kwfwjcm;wdkif;jynfawGrSmt
78/

Above ERI report p. 112

60

typfy,fcH

vkyftopfoGm;&Sm&vdk@ rdom;pkawGwuGJwjym;pD jzpfukef=uw,f?


'ghtjyif pDrHudef;e,fajrteD;tem;rSm v,frvkyf&bl;vdk@vnf; &Gmom;awGudkydwfyifcJhw,f? w
csKd@&Gmom;awGu 'Dvdkydwfyifwmudk rcHEdkifvdk@ aiGawGtrsm;}uD;tukefcH+yD; v,fawGjyef&atmif
ud;pm;cJhayr,fhvnf; jyefr&bl;? uwdkufqnfuae&vdkufwJh aumif;usKd;wckuawmh olwdk@
(tpdk;&) u vrf;awGjyifay;w,fav? 'Dawmh&Gmom;awGtzdk@ o,f,lydk@aqmifa&;twGufaumif;
oGm;wmaygh?
tpdk;&udk,fpm;vS,frsm;u &Gmom;rsm;udk rvdkrkef;xm;&Sd=u+yD; &Gmom;wdk@. ajrrsm;ay:rSm rnf
odk@jzpfvmrnfqdkonfESifhywfoufI vHk;0arSmifcsxm;cJh=uonf? Tta=umif; udk*|efa[m
aus;&GmrS v,form;}uD; OD;ausmfausmfu atmufygtwdkif;ajymjycJhonf?
tpdk;&awGa&mufvm/ ajrwdkif;+yD;awmh tvHawGpdkufoGm;=uw,f? 'Dajray:rSmbmawGvkyf
r,fqdkwm usaemfwdk@udk bmwcGef;rSajymroGm;cJhbl;? 'gtpdk;&ajrqdkawmh b,folurSar;vm;
jref;vm;vkyf&Jwmr[kwfbl;vdk@ tpdk;&tm%mydkifawGuajymoGm;cJhw,f? olwdk@upyg;awG
&dwfodrf;xm;=ubdk@ usaemfwdk@wawGudk ajymoGm;cJhw,f? olwdk@wdkif;xm;wJhajray:rSmolwdk@ bm
awGvkyfrvJqdkwmudk &Gmom;awGrod=uao;bl;? qnfaqmufzdk@ aemufwacgufjyefvm
awmhrSbJ usaemfwdk@ od=uw,f?
yxrawmh v,fawG qHk;oGm;wmeJ@ywfoufvdk@ 'dk@wawG wESpfvHk; v,ftwGuf a&&awmhrSm
bJ/ wESpfrSm pyg;ESpfoD; pdkufEdkifawmhrSmbJvdk@ udk,fudk,fudk,fESpfodrfhcJhygw,f? 'gayr,fh wESpf
rSm pyg;ESpfoD;pdkufwmawmif ydkufqHawGtrsm;}uD;qHk;_H;w,f? usaemfwdk@udk aEGpyg;rpdkufrae&
pdkufcdkif;w,f? wcsKd@vlawGu pdwf"mwfus+yD; ajrawGa&mif;ypfvdkuf=uw,f? qHk;_H;w,fvdk@
usaemfwdk@ cHpm;&w,f?

tcef; (12)? ucsifjynfe,f/ jrpfqHkqnf


usaemfw@kd ukd 'Dae&mrSmcsxm; (jyefvnfae&mcsxm;)vdu
k w
f ,f? bmrSvyk pf m;p&mvnf;r&Sb
d ;l ?
usaemfu ajr,mrJh v,form;wa,mufyg?
twnfae&mcsxm;a&;pcef;wckrS ucsife,fajrom;wOD;79

79/

The Kachin: Washed away by the Myitsone Dam, by Jason Motlaugh, Pulitzer Center, 9 July 2012

61

typfy,fcH

aemufcHordkif;tusOf;80
tm&S. t}uD;qHk;jrpfwjrpfjzpfaom {&mwDjrpfay:rSm wnfaqmufrnfhqnf (7)pif;teuft
jrifh (152)rDwm&Sd jrpfqHkqnfonf yxrOD;qHk; wnfaqmufrnfhqnfjzpfonf? qnfrSaeI v#yf
ppf"mwftm;rD*g0yf (6000)xkwfv$wfay;Edkifrnf[k cef@rSef;&onf? T"mwftm;rsm;. 90udk
wkwfjynf. taemufrSta&S@odk@ v#yfppf"mwftm;ydk@ay;a&;rl0g'. vkyfief;w&yftjzpf wkwf
jynfodk@ydk@rnfjzpfonf? jrpfqHkqnfrSxkwfv$wfay;rnfh v#yfppf"mwftm;. wefzdk;onf wESpf
v#if a':vmoef; (500)cef@ &Sdrnf[k cef@rSef;&onf?
jrpfqHkqnfESifh arc/ rvdc jrpf0Srf;wav#mufrSm wnfaqmufrnfhtjcm;qnfrsm;twGuf em;
vnfr_pmc|efv$mudk 2006 ckESpf/ 'DZifbmvwGif jrefrmEdkifiHtrSwf (1) v#yfppfpGrf;tm;0ef}uD;
XmeESifh wkwfjynfv#yfppf"mwftm;qdkif&m &if;ESD;jrKyfESHr_aumfydka&;&Sif; (China Power Investment Corporation-CPIC)wdk@ vufrSwfa&;xdk;cJh=uonf? 0ifaiGt}uD;tus,f&atmif wdkif;jynf
w0Sr;f vH;k rSm a&tm;v#ypf pf"mwfxw
k ,
f +l yD; tdref ;D csi;f Edik if rH sm;od@k wify@kd a&mif;cs&efwnf;[laom
jrefrmtpdk;&. r[m&nfrSef;csuf}uD;wGif jrpfqHkqnfu tpdwftydkif;wckjzpfonf? tpdk;&tzdk@
Tzufpyfvkyfief;rsm;rSaeI 0ifaiGtajrmuftjrm;&&ef&Sdaomfvnf; qHk;jzwfcsufcs&mrSm xnfh
oGif;jcif;rcHcJh&aom jrefrmEdkifiHjynfolwdk@url xdcdkufepfemr_wefzdk;udk uscH&rnfjzpfonf?
urBm. ZD0rsKd;uGJpHkvifaxGjym;r_twGuf ta&;wumhta&;}uD;qHk;ae&m81wcktjzpfvnf;
aumif;/ urBmhobm0ywf0ef;usifxdef;odrf;a&;wGif OD;pm;ay;ae&mwae&mtjzpfvnf;aumif;

ucsifjynfe,frS rysufpD;cif jrpfwpfck


80/
Unless otherwise noted, information on Myitsone was taken from AKSYU report Damming the Irrawaddy and
Lessons from the Kachin Development Experience by Kachin Development Networking Group, 2012
81/

Irrawaddy/NMai/Mali Dams, Burma Rivers Network, 2012

62

typfy,fcH

owfrSwfxm;jcif;cH&onfh jrpfqHkqnfaqmufrnfhae&mrSm puFmylEdkifiHyrm%cef@us,f0ef;aom


e,fajrudk a&v$rf;aprnfjzpf+yD; aus;&Gmaygif;(60)&GmrS vlOD;a& (15000)tzdk@ ae&ma$@ajymif;&
jcif;/ toufarG;0rf;ausmif;vkyfief;rsm;qHk;_H;jcif;/ e,fajrwGif;jy\emrsm;udk ydkIqdk;&Gm;vmjcif;
wdk@jzpf&ef &Sdaeonf?
2011 ckESpf pufwifbmvwGif orRwOD;odef;pdefujynfolwdk@. qENudkxif[yfjyjcif;w&yft
jzpfjrpfqHkqnfudk qdkif;iHhvdkufa=umif; a=unmvdkufaomtcgY jrpfqHk;qnfaqmufvkyfr_ &yf
oGm;atmif ESpfESifhcsDI wdkufyGJ0ifvmcJh=uaom wufuGv_yf&Sm;olrsm; tHhtm;oifhoGm;cJh=uonf?
Towif;onf urBmausmfoGm;+yD; jrefrmEdkifiHrSm yjyifajymif;vJr_wdk;wufvmjcif;. oauFw
tjzpftrsm;u =obmay;jcif;cHcJh&aomfvnf; qnfaqmufvkyf&mae&mrSm aqmufvkyfa&;
ypPnf;u&d,mrsm;ESifh tvkyform;rsm; usef&Sdaeao;&m vkyfief;udk wr[kwfcsif;jyefpEdkifygonf?
ae&ma$@ajymif;cdkif;jcif;cH&aom aus;&Gmom;rsm;um ae&if;&yfodk@jyefI r&ao;bJ&Sdaeygonf?
ucsifvlr_zGH@zd;a&;uGef&uftzGJ@ (Kachin Development Networking Group). 2012 ckESpf/
rwfv xkwfjyefa=unmcsuft& &Gmom;rsm;ae&if;&yfodk@ jyefvmvdkpdwf r&Sdatmif wefzJaus;
&Gm&Sdpm oifausmif;rsm;ESifh vdarRmfjcHrsm;udkzsufqD;xm;onf[kod&onf?82

avmavmq,f yg0ifywfoufaeolrsm;
ukr`%D
trSwf(1) v#yfppfpGrf;tif

EdkifiH

vkyfief;wm0ef

jrefrmEdkifiH

tm%may;jcif;

w&kwfEdkifiH

jrpfqHka'o a&tm;v#yfppf pDrHudef;.


pDrHudef;refae*sm/

0ef}uD;Xme
China Power Investment
Corporation

jrpf0Srf;wckvHk;ESifhqdkifaom yifrtpD
tpOftwGuf vkyfief;rsm; a&;qGJ ay;jcif;/
jrpfqHka&tm;v#yfppfpufHk ESifh csDabG
a&tm;v#yfppfpufHk wnfaqmufjcif;?

ukefuspm;&dwf
jrpfqHkqnfaqmufvkyfa&;twGuf ukefuspm;&dwfonf a':vm (3 6) bDvsH txd&Sdvdrfhrnf[k
cef@rSef;&ygonf?
82/

Myitsone Dam Continues: Kachin NGO, Irrawaddy, 5 March 2012

63

typfy,fcH

pDrHudef;rS &&Sdrnfh0ifaiG
jrpfqHkqnfrS &&SdEdkifzG,f&Sdaom 0ifaiGonf wESpfv#if a':vm(558)oef;rS (597)oef;txd&Sdvdrfh
rnf[k cef@rSef;&ygonf?
yGifhvif;jrifomr_r&Sdjcif;a=umifh tjrwftpGef;ESifh TtjrwftpGef;wGif yg0ifywfoufolrsm;.
a0pkudk wGufcsuf&efrvG,facs? Todk@wGufcsufEdkifa&;onf cGifhycsufoabmwlpmcsKyfrSm owf
rSwfxm;aom yjyifxdef;odrf;c/ vkyfief;vnfywfcwdk@ tygt0if ta=umif;tcsufaygif;rsm;pGm
tay:rSmrlwnfygonf?

t"duawG@&Sdcsufrsm;

jrpfqHkqnfta=umif;ESifhywfoufI rnfol@udkqufoG,f&rnf/ aemufxyfowif;t


csuftvufrsm;udk rnfol@xHrSm pHkprf;&rnfqdkonfwdk@udk odolwOD;wavr#r&Sd?

wnfaqmufrnfhqnfta=umif;ESifhywfoufI pDrHudef;rpwifrDrSm qHk;jzwfcsufcsol


rsm;u rnfolwOD;wa,mufudkr# owif;tcsuftvufrsm; ay;jcif;r&Sdyg?

ppfwrf;aumufcH&olrsm;. 40u pDrHudef;ta=umif; aemufxyfowif;tcsuft


vufrsm; pHkprf;jcif;onf ab;ruif;[kxif=uonf? 60u ab;uif;/ruif; aoaocsmcsm
rod=u? 43 url owif;tcsuftvuf pHkprf;v#i f'%fcwfcH&rnf[k a=umuf=uonf?

30url pDrHudef;taumiftxnfaz:ESifh+yD;rS vlr_tzGJ@tpnf;tajcytzGJ@wzGJ@qDrS


aeI qnfpDrHudef;ta=umif; owif;tcsuftvufrsm;udk &&Sdonf?

pDrHudef;.qdk;usKd;oufa&mufr_rsm;udk vlwdkif;cHpm;cJh&+yD; rnfolur# aumif;usKd;ouf


a&mufr_udk cHpm;&onf[k rajymacs?

qdk;usKd;oufa&mufr_rsm;

twif;t"rRae&ma$@ajymif;cdkif;jcif;

a&avSmifuef}uD;udk pwifI a&jznfhawmhrnfqdkonfESifhw+ydKifeuf a&rsufESmjyifxuf


edrfhaom ae&mrSm aeolwdkif;udk ae&ma$@ajymif;cdkif;rnfjzpfonf? Todk@a$@ajymif;cdkif;v#if &Gm
om; vlOD;a& (15000)aexdkif&m aus;&Gmaygif; (60)a$@ajymif;&rnfjzpfonf? ,ckuwnf;u
aexdkif&ef tvGeftajctaeqdk;aom jyefvnfae&mcsxm;a&;pcef;rsm;odk@ vltawmfrsm;rsm;
ajymif;a$@oGm;=u+yD; jzpfonf?

toufarG;0rf;ausmif;vkyfief;rsm;qHk;_H;jcif;
64

typfy,fcH

jrpfqHkqnf.a&v$rf;r_a=umifh aus;&Gmrsm; a&atmufodk@a&mufoGm;jcif;/ pdkufysKd;ajrrsm;


avsmhenf;oGm;jcif;/ o,f,lydk@aqmifa&;vrf;a=umif;rsm; a&jrKyfukefjcif;ponfh qdk;usKd;trsm;
tjym; jzpfyGm;vdrfhrnfjzpfonf?
o

jrpfqHkqnf teD;tem;rSm aexdkif=uol trsm;pkonf toufarG;0rf;ausmif;r_twGuf


obm0tay: trSDo[Jyae=u&onf (qnfaqmufvdkufv#if obm0ysufpD;oGm;p&m&Sdonf
[k qdk=uonf)? TtoufarG;0rf;ausmif;vkyfief;rsm;wGif a'oaps;uGufxJrSm a&mif;csp&m
y&aq;tjzpf toHk;yaom aq;buf0iftyifrsm;ESifh yef;rsm;udk vdkufvH&SmazGjcif;/ ajr=oZm
aumif;aom jrpfurf;eab;wav#mufajr,mrsm; (qnfa&v$rf;jcif; cH&p&m&Sdonf)wGif v,f
,mpdkufysKd;jcif;/ ig;zrf;jcif;wdk@tygt0ifjzpfonf? qnfa=umifh ig;rsm;oGm;vrf;vmvrf;ydwf
oGm;+yD; ig;rsKd;pdwftcsKd@ aysmufuG,foGm;Edkifonf?
o

,Ofaus;r_tarGtESpfrsm; a&jrKyfysufpD;jcif;
o

,Ofaus;r_tarGtESpfrsm;wGif ordkif;0if bk&m;&Sdcdk;ausmif;rsm;/ bk&m;apwDrsm;ESifh


txGftjrwfxm;aom anmifyif}uD;wyif tygt0ifjzpfonf?

jrpfqHka'oonf ucsifwdk@.ordkif;twGuf tvGefta&;}uD;aom a'ojzpfonf? T


a'oysufpD;oGm;ygu ucsifwdk@. ,Ofaus;r_wnfwHha&;tay: qdk;usKd;oufa&mufrnfjzpfonf?
aemufrsKd;qufrsm;tzdk@ txGftjrwfxm;avh&Sdaom ae&mwae&m qHk;_H;oGm;rnfjzpfonf?

ppfwyfrsm;udk wdk;Icsxm;jcif;
o

(2006) ckESpf/ pufwifbmvwGif tiftm; (50)cef@&Sdaomajcvsifwyf&if;trSwf (29)


onf jrpfqHkqnfae&mrS rdkif (20)cef@ tuGmwGif&Sdaom jrpf}uD;em;ajrmufydkif;wGif pcef;csonf?
qnfae&mwGif aexdkifae=uaom tdrfaxmifpk (50)ausmftm; avsmfa=u;ray;bJ ae&mrSajymif;
a$@cdkif;cJhonf?

vlukeful;r_udk ydkIcHzG,f&Sdjcif;
o ucsiftrsdK;orD;tzGJ@wckjzpfaom (KWAT)u if;.tpD&ifcHpm wckjzpfonfh armif;ESif

xkwfcH&jcif; (Driven Away)wGif zGH@zd;a&;pDrHudef;a=umifh ajcrJhvufrJhjzpfoGm;=uaom trsKd;orD;


rsm; vlukeful;cH&rnfhtE W&m,f&Sda=umif; az:jyxm;onf?83 Tjzpf&yfqdk;rsm;onf ucsifjynf
e,frSm tjzpfrsm;aeygonf? tvkyf&SmoGm;=uaom trsKd;orD;rsm;onf oHo,jzpfzG,f tvkyf
rsm;vkyf&ef zsm;a,mif;cH=u&+yD; xdkrSwzef vdifvkyfief;/ rl;,pfaq;0g;a&mif;0,fa&;vkyfief;rsm;
odk@a&mufoGm;cJh=uonf? odk@wnf;r[kwf wkwfe,fpyfwGif ZeD;r,m;tjzpfodk@ a&mif;pm;jcif;cH
=u&onf?
83/

Driven Away: Trafficking of Kachin Women Among the China-Burma Border, KWAT, 2005

65

typfy,fcH

atmifjrifom&GmrS t"duusaom ppfaq;a&;*dwf pcef;

xGufqdkcsuf? aus;&Gmom;awGudk jyefvnfae&mcsxm;a&;pcef;awGrSm ajymif;aecdkif;w,f?


jrpfqHkqnf teD;tem;e,fajrrSm aexdkif=uaom aus;&Gmom;rsm;onf rdrdwdk@.aexdkif&mae&m
rsm;rS ajymif;cdkif;cH=u&onfhtjyif tajctaetvGefqdk;&Gm;edrfhusaom ae&mrsm;&Sd wJrsm;rSm
aexdkif=u&onf? &Gmom;tdrfrsm;xuf 'kuQonfpcef;tdrfrsm;ESifh ydkwlaom TwJrsm;onf
jrefrmtpdk;&ESifh at&Sa0g (Asia World) ukr`%Dwdk@u wm0ef,laqmufvkyfay;cJhjcif;jzpfonf?
atmufyg xGufqdkcsufrsm;udk =unfhvdkufygv#if atmifjrifom,m,DwJrSmae&aom b0udk
waphwapmif; jrifawG@Edkifygonf?
ae&yfjzpfaomjrpfqHkrS atmifjrifom[kac:aom twnfae&mcsxm;a&;pcef;odk@ twif;t"rR
a$@ajymif;cdkif;cH&aom rdom;pkwpku atmufygtwdkif; ajymjycJhonf?
at&Sa0gukr`%Du aus;Zl;&SifawG/ aus;&Gmvl}uD;awGeJ@ rD;owfwyfzGJ@acgif;aqmifawGu
&Gmom;awGudkac:pk+yD; tdrfeHygwfawGudk rJE_dufcdkif;w,f? rJaygufwJhtdrfudk ajymif;=u&w,f? ol
wdk@u ysufpD;qHk;_H;wmawGtwGuf avsmfa=u;ay;ayr,fh/ avsmfa=u;u usrwdk@rdom;pktwGuf
ravmufygbl;?
tdrfawGudk 0g;eJ@aqmufxm;wmqdkawmh &moDOwk'%f umuG,fay;Edkifavmufatmif awmifh
wif;wm r[kwfygbl;? usrwdk@a&mufoGm;wJhae&mu odyfusOf;awmh bmrSpdkufvdk@&wm r[kwfyg
bl;? ae@pOfpm;bdk@ axmufyHhwJhae&mwae&mrSm usrwdk@ae=uw,f? 'gayr,fh ckusrwdk@rSm
pm;p&mravmufwJh jy\emeJ@uHae&w,f?
66

typfy,fcH

a&uvnf; usef;rma&;twGuf aumif;wJha&r[kwfbl;? vlawGrSm 0rf;ysuf0rf;av#ma&m*gawGeJ@


iSufzsm;a&m*gawG jzpfae=uw,f? 'Dpcef;rSm aq;cef;wcef;awmh&Sdygw,f? aq;cef;uypPnf;u&d
,mawG/ aq;0g;awG rvHkavmufwJhtjyif vlemawGtzdk@ aiGtukeftusvnf; rsm;w,f? usr
wdk@uav;awGudk 'Dpcef;xJu tpdk;&ausmif;rSmxm;zdk@ ydkufqHrwwfEdkifbl;?
'DvdktajctaeawGa=umifh usrwdk@u usrwdk@t&ifae&mudk jyefaecsif=uw,f? 'gayr,fhjyefoGm;
wJh vlawGudk tm%mydkifawGu zrf;qD;wmawG/ +cdrf;ajcmufwmawG vkyfw,f? 'Dpcef;rSm usr
wdk@ a&S@quf+yD; b,fvdktouf&SifaexdkifoGm;&rvJqdkwm rodawmhygbl;?
rvkrdkifonf atmifjrifom jyefvnfae&mcsxm;a&;pcef;odk@ ajymif;a$@cdkif;jcif;cH&olrsm;xJrS u
av;(5)a,mufrdcif rkqdk;rwOD;jzpfonf? olr.rdom;pkonf wHzJ (Tan Phra)aus;&GmrSm a$
usifjcif;/ awmif,mvkyfjcif;tvkyfjzifh vkyfudkifpm;aomufcJhonf? aqmufvkyfa&;vkyfief;rp
rDuwnf;uyif olr.ajruGufrsm;udk e,fajrtm%mydkifrsm;ESifh at&Sa0gukr`%Dwdk@u odrf;,lcJh
onf? olru rajymif;vdkaomfvnf; &Gmvl}uD;ESifh tm%ydkifwdk@u ol@udk+cdrf;ajcmufum pcef;odk@
a$@ajymif;cdkif;cJhonf?
'D&GmopfrSm usrwdk@u at&Sa0gqDutaxmuftyHhudk wESpfpmbJ&w,f? 'Dae&mrSm pdkufysKd;
p&m ajrvnf;r&Sdawmh/ usrwdk@rSm bmvkyf&rSef;rodawmhygbl;? 'ga=umifhrdk@vdk@vnf; vlwdkif;u
wefzJ&GmqDudk jyefcsif=uwmaygh?

atmifjrifomrS &GmopfykH

67

typfy,fcH

tcef; (13)? csif;jynfe,f/ wD;wdef-&d'fvrf;84

tpdk;&tm%mydkifawGu vrf;zGifhyGJtcef;tem;twGufomvm+yD; jyefoGm;=uw,f? olwdk@u


uwdawG trsm;}uD;ay;oGm;cJhw,f? 'gayr,fh uwdwnfwmr[kwfygbl;? 'ga=umifhrdk@/ usaemf
wdk@ e,fole,fom;awGyJ udk,fhtm;udk,fudk;+yD; yl;aygif;vkyf=u&w,f?
csif;jynfe,fudk jzwfoGm;aom tdENd,-jrefrmvrf;rsm;udk &nf!$ef;aom aus;&Gmvl}uD;wOD;.
pum;?85

aemufcHordkif;tusOf;

tdENd,ajrmufydkif;a'oudk tmqD,HEdkifiHrsm;odk@ vrf;a=umif;zGifhay;rnfhtjyif jrefrmEdkifiHESifh


e,fpyfukefoG,fa&;udk wdk;wufaprnfhvrf;wvrf; wnfaqmufa&;ESifh yjyifa&;twGuf tdENd
,u 2000 ckESpfwGif ajrjyifwdkif;wmppfaq;r_rsm; yvkyfcJhygonf? Tvrf;onf csif;jynfe,f
ajrmufydkif; wD;wdefrd@ESifh tdENd,ESifh jrefrmEdkifiHwdk@t=um;&Sd ul;oef;a&mif;0,fa&; e,fpyfrd@wrd@
jzpfaom csif;jynfe,ftaemufydkif;. &d'fjrdK@wdk@udk qufoG,fay;aom uDvdkrDwm (80)cef@
t&Snfvrf;jzpfonf? vrf;yjyifr_onf (2012-2013)ckESpfwGif +yD;pD;rnf[kar#mfvifh&onf?86
84/
85/

Over 260 Households Forced to Contribute for Indo-Burma Rih Road Construction, Chinland Guardian, 25

86/

RhiTiddimRhiFalam Road, Aid Data, information sourced from Donor Annual Report, accessed 30 July 2012

April 2012

wD;wdef- &d'fvrf;[kvnf; ac:onf?

68

typfy,fcH

wD;wdef-&d'fvrf;pDrHudef;onf bma&;t& tukeftusenf;+yD; vkyfief;yrm%ao;i,faomf


vnf; tdENd,. tmqD,HESifhqufqHr_ wdk;jrifha&;pDrHudef;}uD;wGif ta&;}uD;aom tpdwftydkif;w
ckjzpfonf? jrefrmEdkifiHonf tdENd,ESifhxdpyfaeonfh wckwnf;aom tmqD,Htoif;0ifEdkifiH
jzpf&m tdENd,.ta&S@ar#mfrl0g'udk taumiftxnfaz:a&;wGif tvGefta&;}uD;aeygonf?
1990 ckvGef tapmydkif;ESpfrsm;uwnf;u csrSwfcJhaom Trl0g't&tmqD,HESifh aygif;pnf;r_wdk;
jrifha&;/ tm&SpD;yGm;a&;todkuft0ef; (Asian Economic Community) wnfaxmifa&;twGuf
ud;yrf;cJhonf? twdkcsKyfajym&v#if rl0g'.vdk&if;onf tmqD,HtzGJ@0ifEdkifiHrsm;ESifh pD;yGm;a&;
qufqHr_ wdk;jrifha&;yifjzpfonf? jrefrmEdkifiHonfum; ykp>m. jrKyfuGuf ya[Vdwcktjzpf tpOf&Sd
aecJhonf? wD;wdef-&d'fvrf; +yD;pD;oGm;v#if Tvrf;u tdENd,-jrefrmqufqHa&;udk odod
omomajymif;vJypf vdrfhrnfjzpf+yD;/87 tdENd,ta&S@ajrmufydkif;a'o. woD;wjcm; txD;usef
aer_udk tqHk;owfapvdrfhrnf[k qdkygonf?
jrefrmEdkifiHrSm ppfwyftkyfpdk;r_w&m;0iftqHk;owf+yD;uwnf;uyif tdENd,u tmqD,Hudk jrefrm
EdkifiHrSwqifh t}uD;tus,f rsufESmcsKdaoG;vmcJhonf? 2012 ckESpfwGif tdENd,u jrefrmEdkifiHudk
,cifxuf wdk;ItodtrSwfyvma=umif; jyocJhonf? tdENd,rS jrefrmEdkifiHudk jzwfI xdkif;EdkifiH
odk@ qufoG,fay;rnfh tdENd,EdkifiHwGif; vrf;rsm;udk tqifhjrifhatmif yjyifjcif;/ wnfaqmufjcif;
wdk@twGuf a':vmoef; (100) vsmxm;cJhonf? xdk@tjyiftdENd,onf tdENd,-tmqD,HqufqH
a&; ESpf(20)ajrmufae@udk *k%fyaomtm;jzifh tdENd,-tmqD,HxdyfoD;aqG;aEG;yGJudk 2012 ckESpf
'DZifbmvwGif usif;yrnf[k qdkygonf? xdkif;EdkifiHqdkif&m tdENd,oHtrwf}uD; teD;vf0g'0g
(Anil Wadhwa)u tdENd,EdkifiH. tmqD,HEdkifiHrsm;ESifh armfawmfum;vrf;rsm;/ rD;&xm;vrf;rsm;
ESifh tjcm;aom o,f,lydk@aqmifa&; enf;vrf;rsm;jzifh qufoG,fEdkifa&;udpPonf xdyfoD;aqG;aEG;
yGJ. xdyfwef;tpDtpOfwckjzpfvdrfhrnf88[kajym=um;cJhonf?
&d'frd@.wbuf tdEdN,ydkifeufxJ&Sd Zdkcgwm (Zowkhatar)e,fwGif tajccHtaqmuftODrsm;
aqmufvkyf+yD;pD;onfhwdkif wD;wdef-&d'fvrf; t+yD;rowfao;ygu ukefoG,fa&;vkyf&ef rjzpfEdkif
a=umif; ajym=um;um tdENd,u aESmifhaES;r_rsm;&Sdrnfu txl;pdk;&drfa=umif;az:jycJhonf? tdENd,
EdkifiHu TpDrHudef;udk OD;pm;ay;um tultnDrsm;udk vdkoavmufay;cJhonf?89 jrefrmEdkifiHodk@
2012 ckESpf arvwGif oGm;a&mufcJhaom tvnftywfc&D;Y tdENd,0ef}uD;csKyf refrdk[efqif;*fu
wD;wdef-&d'fvrf;tygt0if e,fpyfvrf;rsm; azmufvkyfjcif;. tusKd;aus;Zl;rsm;udk tr$rf;wif
ajym=um;+yD;/ Tud;yrf;r_rsm;onf a'opD;yGm;a&;rsm;udk wdk;wufaprnfjzpf+yD; tvkyftudkif
tcGifhtvrf;rsm;udkvnf; ay:aygufaprnf? (xdk@tjyif) Te,fajrrsm;twGif;rSm olykeftzGJ@rsm;
. v_yf&Sm;r_rsm;ESifh tjcm;aom&mZ0wfr_rsm;udk ESdrfeif;&mrSmvnf; taxmuftulyvdrfhrnf[k
87/
88/
89/

Bolster Ties with Myanmar, Arvind Gupta, New Indian Express, 25 May 2012
India Funds Three Nation Road, by NophakhunLimsamarnphun, The Nation, 11 August 2012
Myanmar Keen to Reopen Stillwell Road, The Assam Tribune, 14 October 2011

69

typfy,fcH

ajym=um;cJhonf?90 91
tdENd,onf csif;jynfe,ftwGif; vrf;rsm;wnfaqmufa&;rSm t}uD;tus,f &if;ESD;jrKyfESHcJh&mY
TudpPtwGuf jrefrmtpdk;&udk a':vm(2)oef; xkwfay;rnf[k od&onf?92 xdk@jyif uDvdkrDwm
(160)&Snfaom wrl;-uav;0-uav;rd@ armfawmfum;vrf; tqifhjrifhjcif;ESifh vrf;jyefcif;jcif;
vkyfief;ESifh ukvm;wefacwWae&mcsxm;a&;ESifh ydk@aqmifa&;qdyfurf;pDrHudef; (Kaladan MultiModal Transit Transport Project)wdk@wGifvnf; wufwufuG=uyg0ifcJhonf? 1994 ckESpfu tdENd
,ESifh jrefrmEdkifiHwdk@onf e,fpyfukefoG,fa&; pmcsKyfwckudk oabmwlvufrSwfa&;xdk;cJh+yD;/
2015 ckESpf ta&mufwGif ESpfEdkifiHukefoG,fa&;udk a':vm(3)bDvsH wefzdk;txda&mufatmif (3)
qwdk;&efvnf; r=umao;rDu oabmwlcJh=uonf?93 94 tdENd,u jrefrmEdkifiHtpdk;&tm;rD;&xm;
vrf; o,f,lydk@aqmifa&;vrf;ESifh v#yfppf"mwftm; ydk@aqmifa&;vdkif;rsm;twGuf a':vm
oef;(300)vnf; xkwfacs;cJhao;onf? jrefrmEdkifiHrSm avmif;a=u;}uD;}uD;xyfxm;a=umif;jyo
vdkufjcif;jzpfonf?95

wDwdefjrdK@-&d'fvrf;wpfavsmufwGif jynfolvlxk vkyftm;ay;apcdkif;rSKrsm;jyKvkyfaeaomykH


90/
Myanmar Critical Partner in Indias Look East Policy, Truth Drive, 29 May 2012
91/
if;owif;&if;jrpfuyif azmfjycJh&mY 0ef}uD;csKyfu ajymqdk&mwGif rdrdwdk@u wD;wdef-&d'fvrf; tygt0if/
e,fpyf&Sd tajccH taqmuf tODrsm;udk zGH@zd;vmap&ef ud;yrf;aea=umif;/ Todk@jzifh rDZdk&rfESifh csif;jynfe,ft=um;
e,fpyfcsif; qufoG,fr_ ydkrdkaumif;rGefvmrnf [k ajymqdkcJhonf?
92/
USDP Will Spend India Funds, Burma News International, 23 August 2011
93/
Indian PM to Relax Terms on $500 million line of credit:reportsMizzima News, 23 May 2012
94/
Indian-Myanmar Relations, India Ministry of External Affairs official website, accessed 18 July 2012
95/
Bolster Ties with Myanmar, Arvind Gupta, The New Indian Express, 25 May 2012

70

typfy,fcH

qif;&JrGJawr_E_ef;u a=umufcref;vdvd 80 &Sdae+yD; jrefrmEdkifiH. tqif;&JqHk;jynfe,fjzpfaom


csif;jynfe,fonf twif;t"rRvkyftm;apcdkif;r_ ordkif;&Snf}uD;&SdcJhonf? txl;ojzifhvrf;azmuf
vkyfr_ESifh ywfoufaom vkyftm;apcdkif;r_ jzpfonf? (2011) ckESpfwGif csif;jynfe,f taemuf
ydkif;Y vl@tcGifhta&; q&m0efrsm;tzGJ@ (Phisicians for Human Rights)vkyfaqmifcJhaom avh
vmcsufwapmifu avhvmawG@&SdcJhonfrSm awG@qHkar;jref;cHcJh&aom tdrfaxmifpk92onf
ppfwyfaxmufyHhypPnf;rsm;udk o,fay;&jcif; odk@r[kwf vrf;azmuf&jcif; uJhodk@aom twif;
t"rRvkyftm;apcdkif;r_udk tenf;qHk;w}udrfcHpm;cJh&a=umif; ajymjycJhonf [lIjzpfonf? rawmf
rw&m;r_ 98ausmfudk tpdk;&tm%mydkifrsm; txl;ojzifh ppfom;rsm;u usL;vGefcJh=ujcif; jzpf
onf?96 tpD&ifcHpmu wD;wdef-&d'fvrf;aqmufvkyfa&;vkyfief;rSm &Gmom;rsm;tm; twif;
t"rRvkyftm;apcdkif;cJha=umif;udk az:jyESifh+yD;jzpfaeonf? vrf;azmufvkyfa&;rSm tultnDray;
jcif;ESifh e,fajra'owGif;aus;&Gmrsm;. yifyifyef;yef;vkyftm;twGuf udk,fpm;0ifI aus;Zl;wif
cHjcif;wdk@a=umifh jzpfonf?
tdENd,onf csif;jynfe,fwGif; tajccHtaqmuftOD; wnfaqmufa&;vkyfief;xJodk@ a':vm
oef;aygif;rsm;pGm csay;rnfqdkygu tdENd,tpdk;ESifhukr`%Drsm;u t"dutm;jzifhbmaiGaxmufyHh
aom zGH@zd;a&;pDrHudef;rsm;wGif jzpfyGm;aeusrSwfwrf;0if rawmfrw&m;r_rsm; xyfrHrjzpfyGm;&
atmif wm0efr#a0,l&efvnf;vdkygonf? pD;yGm;a&;}uD;xGm;r_ESifh urBmv$rf;cHr_ (Globalization)
wdk@.tusKd;aus;Zl;rsm;udk cHpm;cGifhr&=uao;aom vl@tzGJ@tpnf;.qif;&Jom;tv$mrsm;tm;
ulnDa&;twGuftxl;tpDtrHrsm;csrSwfusifhoHk;oifhonf[ktdENd,0ef}uD;csKyfu ajym=um;cJh
aomfvnf; jrefrmEdkifiHwGif tdENd,.&if;ESD;jrKyfESHr_rl0g'rSm TtpDtrHrsm;udk tpter#yifrawG@&
acs? xdk@jyif e,fajra'owGif;aus;&Gmrsm;ESifh tdk;tdrftajcysufolrsm;. vdktyfcsufrsm;twGuf
wm0ef,laqmif&Gufay;oifhonf[kvnf; qufvufajym=um;cJhao;onf? odk@jzpfonfh
wdkif TtpD&ifcHpm.awG@&Sdcsufrsm;t& &Sif;aeonfum; tdENd,tpdk;&ukr`%Dwdk@onf olwdk@.
t=uH^m%fudkyif olwdk@udk,fwdkifvdkufemjcif;r&Sd [lIjzpfonf?

avmavmq,f yg0ifywfoufaeolrsm;
ukr`%D

EdkifiH

vkyfief;wm0ef

tdENd,EdkifiH. EdkifiHjcm;a&;0ef}uD;Xme

tdENd,EdkifiH

vrf; 'DZdkif;a&;qGJjcif;/ tpDtpOfcsjcif;/


ESifhaqmufvkyfjcif;wdk@twGuf tvHk;
pHkwm0ef,ljcif;?

jrefrmEdkifiH aqmufvkyfa&;0ef}uD;Xme
96/

jrefrmEdkifiH

pDrHudef;twGuf vdktyfaom aiG


tvHk;pHkudk axmufyHhjcif;?
&Sif;&Sif;vif;vif; rod&?

Life Under Junta: Evidence of Crimes Against Humanity in Chin State, Physicians for Human Rights, 2011

71

typfy,fcH

wD;wdef-&d'f vrf;onf tdENd,/ jrefrmESifh xdkif;EdkifiHwdk@udk qufoG,fay;aom uDvdkrDwm(3200)


t&Snf&Sd ta0;ajy; vrf;r}uD;. tpdwftydkif;jzpfonf[laomtcsufudk rSwfom;xm;&ef ta&;
}uD;ygonf? Tta0;ajy;vrf;r}uD;twGufaiGa=u;pdkufxkwfolrsm;wGifurBmhb%f(World Bank)
ESifh tm&SzGH@zd;a&;b%f (Asian Development Bank)wdk@vnf; yg0ifonf?

t"duawG@&Sdcsufrsm;
pDrHudef;ESifhywfoufaom aemufxyfowif;tcsuftvufrsm;udk od&Sdvdkygu rnfol@udk
qufoG,f&rnfqdkonfudk ppfwrf;aumuf,ljcif;cH&olrsm;. 58urod=uacs?

pDrHudef;rpwifrDrSm pDrHudef;ESifhywfoufaom owif;tcsuftvufrsm;tm; rnfoludkr#ray;


cJhacs?

zGH@zd;a&;pDrHudef;ta=umif; owif;tcsuftvufrsm;udk twdtvif;pHkprf;v#if ab;uif;


jcif; &Sd/ r&Sdqdkonfudk 51urod=uacs?

vlr_tzGJ@tpnf;tajcytzGJ@tpnf;wckqDrSaeI wD;wdef-&d'fvrf;ta=umif;owif;tcsuf
rsm;udk &&Sdolonf 9 om&Sdonf?

qdk;usKd;oufa&mufr_rsm;
csif;jynfe,frSm ppfwyfrsm; wdk;Icsxm;jcif;
2012ckESpf/ Edk0ifbmvupI wD;wdeftygt0if csif;jynfe,f.e,fajrrsm;wGif ppfwyf
rsm; csxm;r_onf ododomomwdk;vmcJhonf? wdusaomudef;*%ef;rsm;&&Sd&ef cufcJaomf
vnf; ,Hk=unfav;pm;avmufaom csif;trsKd;om;yk*~dKvfwOD;u (Christian Solidarity Worldwide)tm; ajymjycJhonfrSm wD;wdef/ zvrf;/ wGef;ZHrd@e,frsm;&Sd tenf;qHk; ppfpcef; (5)ckrSm Edk0if
bmvrSpI ppftiftm; (3)q &SdvmcJhonf[lI jzpfonf? xdk@jyif e,fpyfa'oodk@ tenf;qHk;wyf
&if;(3)&if; a$@oGm;cJhonf?97
o

vrf;aqmufvkyf&mY twif;t"rRvkyftm;apcdkif;r_
o csif;vl@tcGifhta&;tzGJ@ (Chin Human Rights Organization)u ILOodk@wdkif=um;

pmwGif 2004 ckESpf/ arvupI rd@wGif;vrf;rsm;udk wdk;csJ@&mY vkyftm;ay;&ef wD;wdefrd@ay:rS


vl rsm;udk twif;t"rRapcdkif;cJha=umif; tao;pdwfaz:jyxm;onf?98 vlwdkif;u owfrSwfay;
97/
98/

Briefing: Visit to the India-Burma Border, Christian Solidarity Worldwide, November 2010

CHROS Submission to the ICFTU and ILO Expert Team on Forced Labor in Burma/Myanmar,Chin Human
Rights Organization, 31 August 2005

72

typfy,fcH

xm;aom tvkyfcGJwrf;udk owfrSwf&ufrwdkifrDrSm +yD;atmifvkyfay;=u&onf? ysufuGufv#if


e,fajrtm%mydkifrsm;. tjypfay;jcif;cH&onf (odk@&mwGif rnfonfhtjypf'%fay;rnf[k
az:jyjcif;awmh r&Sdacs)? vkyftm;ay;&mY yg0if&rnf[k rd@ay:&Sdvlrsm;tm; wD;wdefrd@e,f at;
csrf;om,ma&;ESifh zGH@zd;a&;aumifpDu trdef@xkwfqifhcJhonf? Ttrdef@a=umifh trsm;pku
qif;&Jom;v,form;rsm; jzpf=uaom rd@olrd@om;rsm;. pm;0wfaea&;xdcdkufcJhonf? pdkufxm;
aom oD;ESHrsm;udk jyefvSnfr=unfhEdkifojzifh toufarG;0rf;ausmif;vkyfief;rSm qdk;usKd;ouf
a&mufcJhonf?

wD;wdef-&d'fum;vrf;udk toHk;y&mY e,fole,fom;rsm; tEdkifusifh aiGawmif;cH&jcif;


e,fajrvl0ifr_}uD;=uyfa&; tm%mydkifrsm;/ &Jrsm;ESifhppfom;rsm;yg0ifaom aomif;
ajymif;tzGJ@wzGJ@u wD;wdef-&d'fum;vrf;ay:rSm w&m;r0ifppfaq;a&;pcef; (2)ckcsxm;+yD;
vrf;wav#muf oGm;vm=uaomukefonfrsm;ESifh e,fole,fom;rsm;tm; vrf;a=u;awmif;
onf? T ppfaq;a&;pcef;rsm;on w&m;0ifyHkr&bJ tm%mydkifrsm;u rdrdwdk@udk,fusKd;
twGuftrsm;jynfolwdk@udk tEdkifusifhaiGawmif;p&m enf;vrf;wcktjzpf jrifae=ujcif;jzpfonf?
vrf;toHk;yolwdkif;onftcGefay;=u&+yD; tu,fI ukefypPnf;ygvmygu a=u;ydkay;&onf?
jrefrmEdkifiHw0Srf; zGH@zd;a&;pDrHudef;e,fajrrsm;wGif w&m;r0ifppfaq;a&;pcef;rsm;onf dk;ae
aom udpPjzpfonf? xm;0,fa&eufqdyfurf;pDrHudef;rSmvnf; Ttwdkif;yifawG@&onf?

obm0ywf0ef;usifysufpD;r_a=umifh a&&Snfqdk;usKd;rsm;&Sdvdrfhrnf
o

wD;wdef-&d'fum;vrf;azmufjcif;a=umifh opfawmyef;wD;r_rsm; ae&mtESHrSm jzpfyGm;cJh


jyF; awmifwawmifrSmvnf; Orifvdk%facgif; tazmufcH&onf? obm0ywf0ef;usif kwfcsnf;t
=uD;tus,f ajymif;vJoGm;r_a=umifh rdrdwdk@. toufarG;0rf;ausmif;vkyfief;rsm;tay:wdkufdkuf
xdcdkufvmrnfudk e,fole,fom;rsm;pdk;&rfae=uonf? ta=umif;rSmTe,fajra'oae awmif
olv,form;rsm;onf pm;0wfaea&;twGuf rdk;rSefrSef&Gmjcif;tay: t"du tm;xm;ae&aom
a=umifhjzpfonf? wD;wdef-&d'fvrf;a=umifh obm0ywf0ef;usifxdckduf+yD; xdkxdcdkufr_a=umifh rdrd
wdk@rSm t}uD;rm;qHk;tcuftcJ}uD;ESifh &ifqdkif&vdrfhrnf[k e,fole,fom;rsm;u xifjrifae=u
onf?

aus;&Gmom;rsm; twif;t"rRae&ma$@ajymif;cdkif;cH&jcif;
vdkifwGD;(Laitui)aus;&Gm. wD;wdef-&d'fum;vrf;ab;rStdrf (14)vHk;onf um;vrf;ESifha0;&mae&m
odk@ twif;t"rRajymif;a$@cdkif;cHcJh&onf? rdom;pkrsm;udk vHkavmufaom avsmfa=u;vnf;ray;/
ajymif;a$@&ef vHkavmufaomtcsdefvnf;ray;cJhacs? vsrfZH(Lamzang)/ [dkifrGmvf (Haimul) &Gm
a[mif;ESifh [dkifrlt,f&Gmopfwdk@rSmvnf; tvm;wljzpfp&m&Sdonf?
73

typfy,fcH

tcef;(14)? &cdkifjynfe,f/ ppfawG yifv,fqdyfurf;


ck'D[m (ppfawGyifv,fqdyfurf;aqmufvkyfa&;)u teD;tem;u aq;Hkudkvnf; 'kuQay;ae
w,f? aq;Hku usaemfwdk@rd@rSm'Dwckwnf;&Sdwm? qdyfurf;aqmufvkyfwJhae&mu ae@a&mn
a&m vmaewJhqlnHoHawG/ zkefrSKef@awGa=umifh aq;HkuvlemawGrSm pdwftaESmifht,Sufjzpf+yD;
'kuQa&mufae=uw,f? 'gha=umifh (ppfawG)qdyfurf;udk rd@eJ@a0;&mqDudk a$@ay;zdk@usaemfwdk@ta&;
qdk&r,f?
atmifausmfjrifh? e,fcH vli,f wufuGv_yf&Sm;olwOD;?99

aemufcHordkif;tusOf;
2008 ckESpf/ {+yDv(2)&ufae@wGif tdENd,tpdk;&ESifh jrefrmEdkifiH. ,cifppftpdk;&wdk@u ukvm;wef
acwWae&mcsxm;a&;ESifh ydk@aqmifa&;qdyfurf;pDrHudef; (Kaladan Multi-Modal Transit Transport
Project)twGuf oabmwlpmcsKyfudk vufrSwfa&;xdk;cJhonf? TpDrHudef; (TpDrHudef;a=umifhtdENd
,tpdk;&u ppfawGurf;vGefyifv,f&Sd jrefrmhobm0"mwfaiG@wl;az:p&mtuGuf trsm;tjym;
xJrS wuGufpmae&mudk qktjzpf&cJhonf)wGif ppfawGyifv,fqdyfurf;ESifh &cdkifjynfe,f ppfawG
rS tdENd,ta&S@ajrmufydkif;&Sd rDZdk&rfjynfe,foGm; vrf;azmufvkyfa&;vkyfief;wdk@ yg0ifonf?
ukvm;wefacwWae&mcsxm;a&;ESifh ydk@aqmifa&;vkyfief;onfumv uwWm;ESifh ppfawGudk yif
v,fa&a=umif;oGm;vma&;jzifh qufoG,fay;&efESifh ppfawGESifh rDZdk&rfudk a&vrf;/ ukef;vrf;wdk@
jzifh qufoG,fay;&ef&nf&G,fonf? ppfawGyifv,fqdyfurf;aqmufvkyfa&;onfTpDrHudef;}uD;
99/

Local Youth Campaign for Relocation of Indian Seaport in Sittwe,Narinjara, 8 January 2012

74

typfy,fcH

wckvHk;. t}uD;qHk; tpdwftydkif; jzpf[efwlygonf?


ukvm;wef acwWae&mcsxm;a&;pcef; pDrHudef;wGif t"dutydkif;}uD; (3)ydkif;yg0ifygonf? if;wdk@
rSm ppfawGyifv,fqdyfurf;aqmufvkyfjcif;/ tdENd,ta&S@ajrmufydkif;odk@ta&muf ukvm;wefjrpf
udk teufESifh tus,fcsJ@wl;jcif;/ csif;jynfe,frSpwif+yD;/ tdENd,EdkifiH rDZdk&rf jynfe,fudk yifv,fodk@
xGufaygufzGifhay;rnfh (122)uDvdkrDwmt&Snf&Sdta0;ajy;vrf;azmufvkyfjcif;wdk@jzpfonf? TpD
rHudef;onf 2010 rS 2013 ckESpftxd/ (3)ESpf =umrnf[kowfrSwfxm;onf? 2010 ckESpf/ pufwifbmvwGif ppfawGrd@Y vkyfief;pwifcJhonf? pDrHudef;udk (2)ESpftwGif;+yD;pD;aprnf[k jrefrm
EdkifiHul;oef;a&mif;0,fa&;0ef}uD;Xmeuqdkygonf?
ppfawGyifv,fqdyfurf;aqmufvkyfa&;twGuf ajrpwk&ef;rDwm(70000)txdyifowfrSwf
xm;cJhonf? ppfawGpDrHudef;udk rd@tcsuftcsmae&mrSm owfrSwfxm;jcif;jzpfojzifh pDrHudef;
wnfae&mESifhywfoufI rd@olrd@om;rsm;tzdk@ pdk;&drfp&mjzpfaeonf? ywf0ef;usif&Sd vlae&yf
uGufrsm;udk z,fcdkif;zG,f&Sdonf[k a=umufvef@ae=uonf? (2012) ckESpf/ Zefe0g&DvwGif rd@.
vli,frsm;u ppfawGyifv,fqdyfurf; ae&ma$@ajymif;ay;a&;v_yf&Sm;r_udk pwifcJhonf? T
aqmufvkyfa&;vkyfief;onf obm0ywf0ef;usifudkxdcdkufaponf/ rd@.obm0tvSudkysufpD;
aponf? xdk@tjyif rd@aevlxkudk taESmifht,Sufay;onf[k xdkvli,frsm;uqdk=uonf? vli,f
v_yf&Sm;r_. acgif;aqmifuqdyfurf;udkusaemfwdk@rd@vlxk&J@ t}uD;rm;qHk;qHk;_H;r_}uD;wck 100 t
jzpf &nf!$ef;azmfjycJhonf? xdk@aemuf vlxkudkaomfvnf;aumif;/ obm0ywf0ef;usifudkaomf
vnf;aumif; xnfhoGif;pOf;pm;jcif;r&SdbJ aqmufvkyfa&;vkyfief;udk qufvufvkyfaejcif;a=umifh
rd@vlxkxJrSm t"duuefxdkufvkyfief;&Sifudk rauseyfr_rsm;}uD;xGm;vmaev#uf&Sda=umif; quf
vufajym=um;cJhonf?

100/

Local Youth Campaign for Relocation of Indian Seaport in Sittwe, Narinjara, 8 January 2012

75

typfy,fcH

pDrHudef;ESifhywfoufI 2008 ckESpfwGif y%mroabmwlpmcsKyf csKyfqdkcJhpOfu tdENd,tpdk;&onf


wESpfrjynfhao;rDuyif a$0ga&mifawmfvSefa&;twGif;rSm +idrf;csrf;pGmqENjyolrsm;tm; &uf&uf
pufpufypfcwfcJhaom jrefrmtpdk;&ESifhpD;yGm;a&;tquftqHvkyf&ygrnfvm;[k ta0zefcHcJh&
onf? jrefrmEdkifiHvHk;qdkif&mausmif;om;tzGJ@acgif;aqmif (All Burma Student League Leader)
udkausmfoef;u 'Dtcsdef[mjrefrmEdkifiHeJ@pD;yGm;a&;vkyf&r,fhtcsdefr[kwfbl;101[kcyfjywfjywf
ajymcJhonf? TtpD&ifcHpmudka&;om;ypkaecsdefrSm ppf awGe,fajrY q,fpkESpfaygif;rsm;pGmtxJ
wGif tqdk;&Gm;qHk;jzpfaom vlrsKd;a&;t=urf;zufr_rsm;ESifhuHawG@ae&um tajctaeodod om
omydk qdk;vmcJhonf? &cdkifjynfe,frSm t=urf;zufr_rsm;jzpfyGm;aer_a=umifh ta&;ay:tajctae
a=u nmxm;cH&onftjzpfo@kd a&mufaecJo
h nf? Ttajctaeu ppfawGprD u
H ed ;f tay:wpHw
k &m
tusKd;oufa&mufr_&Sd/ r&Sd rod&acs?

avmavmq,f yg0ifywfoufaeolrsm;102 103


ukr`%D

EdkifiH

vkyfief;wm0ef

tdENd, EdkifiHjcm;a&;0ef}uD;Xme

tdENd,EdkifiH

Rail India Technical Economic Services (RITES)

tdENd,EdkifiH

Inland Waterways Authority of India with Essar


Group

tdENd,EdkifiH

trnfrod jrefrmtpdk;&.
Xmewckck

jrefrmEdkifiH

(IWAI)

pDrHudef;wckvHk;ESifh ywfoufI
prf;oyfjcif;ESifh aiGaxmufyHhjcif;
y%mr jzpfEdkififajc avhvmr_
rsm;vkyfjcif;
ppfawG yifv,fqdyfurf;ESifh yvuf0
qdyfurf; wnfaqmufjcif;wdk@ tjyif/
aomifwl;jcif;
yvuf0rS rDZdk&rfodk@ vrf;azmufjcif;

ukkefuspm;&dwf
ppfawGqdyfurf;ESifh yvuf0qdyfurf;twGuf a':vm (74)oef;/ ta0;ajy;vrf;twGufoef;
(140)ukefusrnfjzpf&mpkpkaygif; (214)oef;ukefusrnf[kcef@rSef;&onf? tdENd,u ppfawGqdyf
urf;tygt0if ydk@aqmifa&;qdyfurf;pDrHudef;wckvHk;twGuf tukeftuscHrnfjzpfonf? jrefrm
tpdk;&u pDrHudef;wckvHk;twGuf vHkcHa&;udktcrJhay;rnfhtjyiftwwfynm&Sifrsm;ESifh tjcm;
tvkyform;rsm;udkvnf;jznfhqnf;ay;rnfjzpfonf? TtcsufrSwyg; jrefrmtpdk;&. bm
a&;qdkif&m wm0ef0wW&m;rsm;udk twdtusrod&acs?
101/
102/
103/

For India and Burma, its Business as Usual, The Epoch Times, 9-15 April 2008
RITES
Essar

ESifh IWAI ESpfckpvHk;onf tdENd,tpdk;&ydkif ukr`%Drsm; jzpf=uonf?

onf yifrusonfh yl;aygif;ndEd_if;oljzpfonf?


76

typfy,fcH

tusKd;tjrwfrsm;
tdENd,u b,fwkef;urSr&cJhzl;aom ta&S@awmiftm&S&Sd aps;uGufopfrsm;udk&rnfhtjyif if;.
ta&S@ajrmufydkif;odk@vnf; ukefoG,fa&;vrf;a=umif;opfwa=umif;&&Sdrnfjzpf&m ydk@aqmifa&;
qdyfurf;pDrHudef;rSaeI t"dtusKd;cHpm;&oljzpfp&m&Sdonf? pDrHudef;+yD;oGm;wmeJ@w+ydKifeuf
pDrHudef;u tdENd,ta&S@ajrmufydkif;a'oudk renf;raemtusKd;aus;Zl;&SdaprSmjzpf+yD; a'otzdk@
o,f,lydk@aqmifa&;pm;&dwf 40ru/ 50txdoufomoGm;aprSmjzpfygw,f104[k umv
uwWm;rd@tajcpdkufaxmufyHha&;pDrHtkyfcsKyfa&;tzGJ@. tm&SaumifpD (Asian Council of Logistics Management)rS t}uD;tuJjzpfol tufwifqif;(AtinSen)uqdkygonf?105

t"duawG@&Sdcsufrsm;

ppfwrf;aumuf,ljcif;cH&olrsm;.xuf0ufcef@onf aqmufvkyfa&;vkyfief;rprDrSm
ppfawGqdyfurf;pDrHudef;ta=umif; owif;tcsuftvufrsm;udk&&SdcJhonf? owif;tcsufrsm;.
80 onf ukr`%DESifhtpdk;&tm%mydkifrsm;qDrS
&&SdcJhjcif;jzpfonf?

xdcdkufepfemcH&olrsm;tzdk@rdrdwdk@. xif
jrifcsufrsm;ESifh pDrHudef;a=umifhrdrdwdk@rSm jzpfyGm;ae
aomjy\emrsm;udkwifjyp&m vlxkpnf;a0;yGJr
&SdcJhacs?

pDrHudef;ta=umif; aemufxyfowif;
tcsuftvufrsm;pHkprf;v#if'%fcwfr_wrsKd;rsKd;cH
pm;&rnfudkppfwrf;aumufcH&olwdkif;ua=umuf
=uonf?
ausmufjzLrS yifv,fqdwfurf;wnfaqmufxm;
aomae&m

qdk;usKd;oufa&mufr_rsm;

ppfawGyifv,fqdyfurf;aqmufvkyf&ef oabmwlnDcsufa=umifh pDrHudef;vHkcHa&;twGufiSm;&rf;


xm;aom ppfom;rsm;ESifhpDrHudef;0efxrf;rsm;/ twwfynm&Sifrsm;.OD;a&onf tv#iftjrefyif
ododomom}uD; wdk;vmcJhonf? Todk@vltrsm;tjym;wdk;vmr_a=umifh ppfawGGrd@aevlrsm;u pD
rHudef;vHkcHa&;wyfrsm;ESifhtwl wygwnf;vdkufygvmavh&Sdonfhrk'drf;r_/ twif;t"rRvkyftm;ap
cdkif;r_/ ajrodrf;r_uJhodk@aom vl@tcGifhta&;csKd;azmufr_rsm; r=umrDjzpfyGm;vmawmhrnf[k pdk;&drf
cJhonf? xif&Sm;aom&cdkifwufuGv_yf&Sm;olwOD;jzpfol atmifref;OD;u ppfawGyifv,fqdyfurf;
104/

India Seeks Stronger Burma Ties, Montreal Gazette

105/

Myanmar to be Site of Sino-India Cooperation?,RamtanuMaitra, Executive Intelligence Review, 2007

77

typfy,fcH

pDrHudef;udkteD;uyfapmifh=unfhavhvmcJh+yD;/ qHk;jzwfcsufcsjcif;vkyfief;wGife,fajrvlxkudkxnfh
oGif;jcif;r&SdcJhyHkESifhywfoufI Todk@a0zefcJhonf? usaemfwdk@u TpDrHudef;udk raz:&bl;vdk@rqdk
vdkygbl;? 'gayr,fh pDrHudef;&J@oufa&mufr_awG/ tusKd;qufawGudkxnfhoGif; pOf;pm;ay;r,fh
wm0efcHpdwfydk&SdwJh tpdk;&w&yf jrefrmEdkifiHrSmay:aygufvmwJhtxd 'DpDrHudef;udk qdkif;xm;oifh
w,f?
vl@tcGifhta&;csKd;azmufr_rsm;wGif yg0ifonfrsm;rSm atmufygwdk@jzpfonf?106

ukvm;wefjrpfdk;wav#mufwGif w&m;r0iftcGefaumufr_rsm;wdk;vmjcif;

ppfom;rsm;/ ppfaxmufvSrf;a&;rsm;ESifh ykvdyfrsm;yg0ifaom tkyfpkwpku ukefavSrsm;


ESifh udk,fydkifoGm;vmaomavSrsm;xHrS taumufaumuf&ef ppfawGrd@ teD;tem;0ef;usifwGif
taumuf*dwfrsm;csxm;cJhonf? Todk@tEdkifusifhaiGawmif;&mY w&m;r0iftaumufa&m/ w
&m;0iftaumufa&m ESpfrsKd;pvHk;ygonf?

ajrodrf;r_rsm;
o

ppfawGteD;rSm tvkyfvkyfae=uolrsm;ESifh aexdkifaeolrsm;u rdrdwdk@.aetdrfrsm;/


odk@r[kwf tvkyfvkyf&mae&mrsm;udk odrf;,lrnfvm;[k tvGefpdk;&drfae=uonf? ta=umif;rSm
qdyfurf;em;rSm odkavSmifHk(30)cef@aqmufvkyf&ef tpDtpOf&Sdaoma=umifhjzpfonf? Te,fajr
xJwGif vuf&SdtcsdefY vlaetdrfrsm;/ pm;aomufqdkifrsm;ESifh tjcm;pD;yGm;a&;vkyfief; rsm;&Sdae=u
onf? avsmfa=u;vHkvHkavmufavmufr&rSmudk usaemfpdk;&drfaew,f? usaemfhpm;aomufqdkif
u qdyfurf;aqmufwJhae&meJ@odyfeD;awm husaemfhpm;aomufqdkiftz,fcH&rSm aocsmw,f?[k
ppfawGrd@om;wOD;u ajymjyygonf? tjcm;wOD;url wcsdefcsdefrSmz,fzdk@trdef@ay;vm&ifusaemf
wdk@rSm z,fay;HkuvGJvdk@ bmrSrwwfEdkifbl;? w&m;Oya'pdk;rdk;r_rSr&Sdwm[kqdkygonf?

106/

Information taken from monthly updates on Sittwe Seaport provided by Arakan Rivers Network

78

typfy,fcH

tcef;(15)? u&ifeDjynfe,f/ bdvyfajrpufHk


usaemfuawmh olwdk@(aqmufvkyfa&;)vkyfaewmawGudk &yfypfapcsifw,f? bma=umifhvJqdk
awmh 'gu trsm;jynfol&J@ qENrSrygbJ? tpdk;&udk usaemfar;vdkufcsifw,f? trsm;jynfoludk
pmemaxmufxm;r_ &Sd&J@vm;vdk@?

e,fajra'owGif;rS aus;&Gmom;wOD;

u&ifjynfe,frSm avmavmq,faqmufvkyfaeaom bdvyfajrpufHkESifhywfoufI owif;t


csuftvuf wpHkw&mudk r&&SdEdkifacs? yg0ifcGifhudk av;pm;vdkufemjcif;vnf;r&Sda=umif;/ xdk@jyif
ppfwrf;aumufjcif;cH&aom vltm;vHk;u TbdvyfajrpufHkonf e,fajraus;&Gmrsm;tm;
aumif;usKd;ay;rnfr[kwf[k xifjrif=ua=umif; TtpD&ifcHpm.awG@&Sdcsufrsm;ESifh xGufqdkcsuf
rsm;u az:jyaeygonf?

avmavmq,f yg0ifywfoufaeolrsm;
ukr`%D
Square Power Co LTD

EdkifiH
jrefrmEdkifiH

vkyfief;wm0ef
rod&

t"duawG@&Sdcsufrsm;

bdvyfajrpufHkta=umif; aemufxyfowif;tcsuftvufrsm;udk&&Sd&efrnfonfhae
&modk@oGm;&rnf odk@r[kwf rnfolESifh qufoG,f&rnfqdkonfudkppfwrf;aumufcH&ol 80ur
od=uacs?

t"duqHk;jzwfcsufcsolrsm;u vkyfief;rprDrSmpDrHudef;ta=umif; owif;tcsuftvuf
rsm;udk vlOD;a& 72 tm;ay;cJhonf?

owif;tcsuftvufrsm;udk tpdk;&uay;jcif;jzpfonf[k vlOdD;a& 64 u ajymjy+yD;/
12 url owif;tcsuftvufrsm;udk &Gmvl}uD;wOD;xHrS &onf[kajymjyonf?

qHk;jzwfcsufcsolrsm;u e,fajrvlxkyg0ifwufa&mufEdkifaom vlxkpnf;a0;yGJrsm;udk
usif;yay;jcif;r&Sd[k vlOD;a& 91 uajymjyonf?

onf?

rdrdwdk@ay;aomxifjrifcsufrsm;udk xnfhoGif;pOf;pm;jcif;r&Sd[k vlOD;a& 100uajymjy

pDrHudef;ta=umif; aemufxyfowif;tcsuftvufrsm;udk pHkprf;avhvmjcif;onfab;


79

typfy,fcH

ruif;[k vlOD;a& 72 u xifjrif=uonf?



pDrHudef;rprDrSm vlr_tzGJ@tpnf;tajcytzGJ@tpnf;wcku owif;tcsuftvufrsm;
udk vlOD;a&xuf0ufcef@ 48 tm;ay;cJhonf?

bdvyfajrpufHkrS qdk;usKd;oufa&mufr_rsm;udk cHpm;cJh&onf[kvlOD;a& 100 u ajym
jyonf?

xGufqdkcsuf? vli,fwa,muftaeeJ@ajym&&if usaemfwdk@rSm ,Ofaus;r_yg qHk;_H;r,f?


aus;&Gmom;wOD;jzpfol clcdkav;u qHk;_H;cJh&onfhajrESifhywfoufI avsmfa=u;tjzpf aiGrjzpfp
avmufay;onfudk ra=ueyfa=umif; ajymonfhtwGuf ukr`%Drefae*smu ol@tm; E_wftm;jzifh
apmfum;cJhyHkudk &Sif;jycJhonf?

u&ifeD a'orS _arsmfcif;ykH

ukr`%Drefae*smwa,mufa&mufvm+yD; olut&ifpajymw,f? cifAsm;wdk@(&Gmom;awG)xD


aygufwmbJ? r=umcif cifAsm;wdk@ydkufqH&awmhr,f? usaemftckcifAsm;wdk@twGuf ydkufqH,lvm
w,f? 'gayr,fh cifAsm;wdk@u bmrSrod=ubl;wJh? olbmqdkvdkvJqdkwmudk usaemf em;rvnf
awmh/ usaemfuusaemfwdk@twGuf aumif;w,fqdkwm bmaumif;wmvJ? usaemfwdk@twGuf
bmawGrsm;tusKd;&Sdaevdk@vJ? tusKd;&Sdw,fqdkwm cifAsm;wdk@twGuf oufoufyJ? cifAsm;wdk@
omtusKd;&Sdaewm? cifAsm;u usaemfudk@ bmrSrodbl;vdk@rsm;atmufarhaeovm; vdk@ a'goeJ@
cyfrmrmjyefajymvdkufw,f?
ajrqHk;_H;jcif;onf rdrd.rdom;pktay:rSmomru aemifvmaemufom;rsm;tay:rSmyg qdk;usKd;
80

typfy,fcH

oufa&mufyHkudk qufvuf&Sif;jycJhonf? Taus;&Gmom;rsm;onf rdrdwdkajrtay:rSm ,Ofaus;r_


t&/ ordkif;t& oHa,mZOf&Sd=uonf? ajrodrf;,ljcif;onf aiGa=u;qHk;_H;onfxuf tyHk}uD; ydkI
qdk;&Gm;onfhoabmjzpfonf? oluukr`%Drefae*smudk Todk@ajymcJhonf?

usaemfwdk@ b0awGtwGuf ajrr&Sdvdk@rjzpfbl;qdkwmudk cifAsm;od&J@vm;? ckcifAsm;wdk@u usaemf


wdk@xrif;tdk;udkvmdkufcGJypfwm/ usaemfwdk@&J@ toufaoG;a=umudkvmzsufqD;ypfwmbJ?vdk@
usaemfu qufajymawmh/ olwdk@u 'gqdk&ifaumif;+yD/ cifAsm;wdk@ qHk;_H;oGm;wJhajrawGtwGuf
usaemfwdk@ avsmfa=u;ay;r,fvdk@ ajymw,f? 'Dawmh usaemfu cifAsm;wdk@ ay;wJhavsmfa=u;udk
usaemfrvdkcsifbl;? cifAsm;wdk@u rjzpfpavmufav;bJay;wm? usaemfhrdom;pktwGuf wpfv/
ESpfvpmavmufbJ&Sdwm? ckusaemfwdk@ydkifwJhajrawGu usaemfwdk@&J@rdb/ bdk;bGm;awGqDuae
tarG&xm;wm? 'ga=umifhrdk@ usaemfwdk@&J@om;ajr;awG wpfESpf+yD;wpfESpf vkyfudkifpm;oGm;zdk@
twGuf 'DajrawGudkolwdk@twGuf xm;csifw,f?
bdvyfajrpufHka=umifh aus;&GmrSmppfwyfrsm;udk wdk;Icsxm;cJh&m aus;&Gmom;rsm;tzdk@ ,cifu
uJhodk@ vGwfvGwfvyfvyfoGm;vmIr&awmhacs? Tta=umif;udk armf&,fu atmufygtwdkif;
ajymjycJhonf?
usaemfwdk@&J@ajrawGudk bdvyfajrpufHktwGufodrf;vdkufw,f? usaemfwdk@rSmbmtusKd;aus;Zl;
rSrcHpm;&bl;? 'ghtjyifoGm;vm&mrSmvnf; csKyfcs,fuef@owfcsufawGtrsm;}uD;&Sdw,f? udk,fh
v,fxJudkvGwfvGwfvyfvyfoGm;vdk@r&bl;? *dwfrSmppfwyfuppfaq;wmawG/ csKyfjc,fuef@
owfwmawGvkyfw,f? 'DbdvyfajrpufHku taqmuftOD;t}uD;}uD;qdkawmh vHkcHa&;twGuf
'DrSmppfwyfawGudk trsm;}uD;csxm;w,f? 'Dawmhusaemfwdk@rSmv,fxJoGm;wJhtcg rSwfyHkwif,l
oGm;&w,f? 'DvdkomppfwyfawGtrsm;}uD;csxm;&if usaemfwdk@tzdk@oGm;vma&;rSm tcuftcJ
awGtrsm;}uD;awG@&ygvdrfhr,f?
armf&,fu bdvyfajrpufHkaqmufjcif;udkqef@usifaejcif;r[kwf? e,fajrvlxk.oabmxm;/
xifjrifcsufrsm;ESifhtnDaqmufoifhonf[kjrifygonf?

olwdk@bdvyfajrpufHk aqmufcsifw,fqdk&if ygusJe,feJ@ a0;a0;rSmaqmuf&ifydkaumif;r,f?


e,fajrvlxkudkxnfhoGif;pOf;pm;oifhw,f? usaemfuawmh'DpufHkudkraqmufapcsifbl;? usaemf
uawmh olwdk@vkyfaewmawGudk&yfypfapcsifw,f? bma=umifhvJqdkawmh 'gutrsm;jynfol&J@
qENrSrygbJ? tpdk;&udk usaemfar;vdkufcsifao;w,f? trsm;jynfoludk pmemaxmufxm;r_&Sd&J@
vm;vdk@?
a';a';azmurl qHkjzwfcsufcsolrsm;taeESifh e,fajrvlxk.vdktyfcsufrsm;ESifh ywfoufIwdkif
yifaqG;aEG;jcif;r&Sdv#if e,fajrvlxktzdk@ TbdvyfajrpufHkrSaeI tusKd;aus;Zl;cHpm;&p&mt
a=umif;r&SdyHkudk&Sif;jyygonf?
81

typfy,fcH

wm0ef&SdolawGu bdvyfajrpufHkpDrHudef;eJ@ywfoufvdk@tpnf;ta0;wdk@/ aqG;aEG;yGJwdk@vkyfr


ay;bl;qdk&if v,form;awGtzdk@tcuftcJawG trsm;}uD;awG@ygvdrfhr,f? olwdk@u'De,f
ole,fom;awGtwGuf tvkyfay;r,fvdk@ajymayr,fh v,form;90avmufu 'Dbdvyfajr
pufHkrSmb,fvdkvkyftvkyf&EdkifrSmvJ? 'DpDrHudef;twGuf olwdk@tvkyform;awGudkbJolwdk@ac:
vmrSmaygh?
xl;avmr&uvuf&Sdjzpfaeaom tajctaeudkajymif;vJypfEdkifpGrf;r&Sdjcif;a=umifh olwtHkaEG;aEG;
cHpm;ae&yHkta=umif;udk ajymjyonf? rdrdwdk@.tcGifhta&;jzpfygv#uf xkwfajymrdv#iftzrf;t
qD;tcsKyftaESmifcH&rnfudk pdk;&drfae=u&onf?

usaemfwdk@uynmrwwfwJhv,form;awGyg? xkwfajymrd&if tzrf;cH&rSmudka=umufygw,f?


tJ'Dpdwfu usaemfwdk@acgif;xJrSmtjrJ&Sdaew,f? wcsKd@vlawGuynma&;rSm odyftm;enf;awmh
pdwfav#mh+yD; olwdk@cHpm;ae&mwmawGudk0rf;xJrSmbJxm;=uw,f? t&m&muolwdk@ (tpdk;&ESifh
ukr`%D) vufxJrSmbJ&Sdawmh olwdk@ (&Gmom;rsm;)taeeJ@bmrSrwwfEdkifbl;vdk@ajym=uw,f?
trsm;jynfolwdk@.yg0ifcGifhudk tav;pm;vdkufemjcif;r&Sdaoma=umifh ukr`%Dudkomru tpdk;&
udkyg r,HkouFmpdwfESifh tqdk;jrifpdwfrsm;jzpfyGm;cJhonf? xdcdkufepfemcH&olwOD;jzpfaom yvm
armfu Tta=umif;ESifhywfoufI atmufygtwdkif;ajymjyonf?

wm0ef&SdolawGu pufHkpDrHudef;eJ@ywfoufvdk@ aqG;aEG;yGJvkyfray;bJ pufHkaqmuf+yD;oGm;r,f


qdk&if usaemftpdk;&udk rausreyfjzpfrdrSmbJ? usaemfolwdk@udkrkef;wD;w,f? emvnf;emusnf;
w,f? olwdk@ue,fajrvlxk&J@qENudkta&;rvkyfbJ olwdk@vkyfcsifwmudkbJvkyfw,fvdk@ usaemf
jrifrdw,f?
bdvyfajrpuf&kHu e,fjra'owGif;&Sd trsKd;orD;rsm;tay: qdk;usKd;oufa&mufvmEdkifzG,f&SdyHkudk
yvmarmfu atmufygtwdkif;&Sif;jycJhonf?

bdvyfajrpufHku xkwfvdkufwJhrD;cdk;awGudk&SL&r,fh udk,f0efonftrsKd;orD;awGtzdk@ raumif;


ygbl;? 'ghtjyif ppfwyfpcef;awGa=umifh trsKd;orD;awGtzdk@vHkcHr_ r&Sdygbl;? txl;ojzifh v,fxJ
udk oGm;wJhtcgrsKd;rSm vHkcHr_r&Sdygbl;? 'DpufHkudk usrwdk@eJ@a0;a0;rSm aqmuf&ifydkaumif;r,f?
bdvyfajrpufHk.teD;tem;rSm aexdkifae=uaomvltrsm;pkonf rdbbdk;bGm;rsm;vufxuf
uwnf;u pyg;/ ajryJESifh tjcm;aom[if;oD;[if;&Gufrsm;udk pdkufysKd;vmcJh=uaom awmifol
v,form;rsm;jzpfonf? bdvyfajrpufHka=umifh toufarG;0rf;ausmif;vkyfrsm;omrubJ ,Of
aus;r_ygqHk;_H;oGm;rnfudk pdk;&drfae=uonf? Tta=umif;ESifh ywfoufI &Sm&,fu Todk@ajymjycJhonf?

82

typfy,fcH

usaemfwdk@u usaemfwdk@&J@pm;0wfaea&;/ usef;rma&;eJ@ usaemfwdk@uav;awG&J@ynma&; t


wGuf dk;dk;om;om;vkyfudkifpm;ae=u+yD; usaemfwdk@&J@"avhxHk;pHawGeJ@ ,Ofaus;r_awGudk ESpfaygif;
rsm;pGm xdef;odrf;vmcJh=uwmyg? wuUodkvfausmif;xGufvlenf;pkav;avmufom bdvyfajr
pufHkrSmtvkyf&Edkif+yD; trsm;pku tvkyfvufrJhawGbJ jzpfusefae=urSmyg? 'gqdk&if e,fajrvlxk
u "avhxHk;pHawG/ ,Ofaus;r_awG qHk;_H;Hkomrubl;? vli,fwa,muftaeeJ@ajym&&if us
aemfwdk@rSm ,Ofaus;r_ygqHk;_H;r,f?

tcef; (16)? &cdkifjynfe,f/ a$ obm0"mwfaiG@ydkufvdkif;


tm%mydkifawGu usaemfwdk@rSm aemuf mtpDtpOfawG &Sdao;ovJvdk@ar;w,f? usaemfwdk@u
usaemfwdk@udk &cdkifjynfe,f&J@a$"mwfaiG@pDrHudef;uae usaemfwdk@&oifh/ &xdkufwJhtusKd;aus;Zl;
awGr#a0ay;zdk@twGuf +idrf;csrf;pGmawmif;qdkHkuvGJvdk@ tjcm; bmtpDtpOfrSr&Sdygbl;vdk@jyefajym
cJhygw,f?
'dk@"mwfaiG@/ 'dk@tem*wf[k a&;xm;aom wD&Syfrsm;0wfqifjcif;tygt0if/ a$obm0"mwfaiG@
pDrHudef;.tusKd;aus;Zl;rsm;xJrSaeI e,fol/ e,fom;rsm;twGuf cGJa0ay;&ef +idrf;csrf;pGmawmif;
qdkaomv_yf&Sm;r_udk pnf;Hk;cJhol vli,fwufuGv_yf&Sm;olwOD;?107

aemufcHordkif;tusOf;108
(2009) ckESpf/ ZGefvwGif wkwfjynftrsKd;om; a&eHukr`%D (China Petroleum Cpmpany-CNPC)
trnf&Sdaom ukr`%Dujrefrmtpdk;&ydkif jrefrmha&eHESifh "mwfaiG@vkyfief; (Myanmar Oil and Gas
Enterprise)ESifh em;vnfr_pmc|efv$mwckudk oabmwlvufrSwfa&;xdk;cJhonf? Tem;vnfr_
pmc|efv$mt& CNPC u a$obm0"mwfaiG@wGif;rsm;rSxGufaom "mwfaiG@rsm;udk 0,f,lrnfh
tjyif&cdkifjynfe,f/ ausmufjzLe,frSwkwfjynf/ ulrif;rd@odk@uDvdkrDwm(1800)&Snfaomtydif
ydkufvdkif;(2)vdkif;azmufvkyfrnfjzpfonf? ydkufvdkif;.trsm;pk (uDvdkrDwm 1000 eD;yg;)onf
&Srf;jynfenfawmifydkif;/ucsifjynfe,fajrmufydkif;ESifh &cdkijfynfe,ftaemufydkif;wdk@. tvGeft
uJqwf+yD;rwnf+idrfaom e,fajrrsm;udkjzwfoGm;&ef&Sdonf? a&eHydkufvdkif;uwESpfv#if a&eHwef
aygif; (220) bDvsHydk@ay;&efESifh obm0"mwfiG@ydkufvdkif;u wESpfv#ifobm0 "mwfaiG@ukArDwm
(12) bDvsHydk@ay;&ef&nf&G,fxm;onf?109 "mwfaiG@ESifha&eHxGufypPnf;rsm;. 80udk wkwfjynf
107/
108/

Local youths campaign for share of benefits from Shwe Gas,Narinjara, 7 March 2012

109/

Construction begins on China-Myanmar oil, gas pipelines, Shwe Gas Movement, 7 May 2012

Unless otherwise stated main sources of information for this project come from Main sources: Corridor of Power
and Shwe Gas Movement

83

typfy,fcH

odk@ydk@rnfjzpfonf? jrefrmEdkifiH.wckwnf;aom t}uD;qHk;EdkifiHjcm;0ifaiG&&Sd&m pGrf;tifxkwf,la&;


pDrHudef;. tpdwftydkif;jzpfaom ydkufvdkif;rsm;udk (2013)ckESpf/ arvwGift+yD;owfatmifwnf
aqmufrnf[k qdkygonf?
a$"mwfaiG@ydkufvdkif;rsm;onf aqmufvkyfa&;vkyfief; pwifcJhaom (2009)ckESpf Edk0ifbmvu
wnf;uyif jy\emrsm;t}uD;tus,f&SdcJhonf? aqmufvkyfa&;vkyfief;pvdkufonfESifh ajrodrf;
r_/ppfwyfrsm;wdk;Icsxm;r_/ twif;t"rRvkyftm;apcdkif;r_ owif;rsm;ay:xGufvmcJhonf? ydkuf
vdkif;rsm;onf jrefrmppfwyfESifh wdkufyGJrsm;jzpfaeqJ&Sdaom vlrsKd;pktypftcwf&yfpJa&;tzGJ@rsm;
xdef;csKyf&me,fajrrsm;udkjzwfoGm;p&m&Sdaoma=umifh ydkufvdkif;vrf;a=umif;wav#mufrSmvl@t
cGifhta&;csKd;azmufr_rsm;wyHkwyif&Sdaeygonf? Todk@jzifhjrefrmppfwyfonfxd&SvG,faom typf
tcwf&yfpGJa&;aqG;aEG;r_rsm;udk xdcdkufaeapv#uf&Sdum trsKd;om;jyefvnfoifhjrwfa&;udk t
aESmifht,Sufyaeygonf?
ucsifvGwfajrmufa&;wyfrawmfESifh jrefrmppfwyfwdk@t=um;rSm vufeufudkifwdkufyGJrsm;jyefvnf
jzpfyGm;vmjcif;u ydkufvdkif;aqmufvkyfa&;vkyfief;tay:oufa&mufr_rsm;&SdcJh+yD; wkwfjynf t
rsKd;om;a&eHukr`%D (CNPC)tzdk@ESpfbufwdkufyGJ=um;wGif usa&mufaeygonf? xdcdkufepfemcH&
aomaus;&Gm/ &yfuGufrsm;ESifh wdkifyifaqG;aEG;r_r&SdcJhjcif; w&m;r#waomvlr_a&; dkufcwfcsuf
qdkif&m tuJjzwfcsufwdk@ r&SdcJhjcif;a=umifh pDrHudef;rSm t}uD;tus,fxdcdkufaev#uf&Sda=umif;udk
(CNPC)uoabmaygufpyvmaev#uf&Sdonf? t&yfom;tzGJ@tpnf;rsm;u a$ydkufvdkif;rsm;udk
wufwufuGuG qef@usifv_yf&Sm;ae=uum if;wdk@wifjyaom tcsufrsm;udk pDrHudef;xJrSm
avmuf avmufvm;vm;xnfhoGif;ay;+yD; trsm;jynfolwdk@.jy\emrsm;udk ta&;,lajz&Sif;ay;
jcif;ryao;rDtxd pDrHudef;udk&yfqdkif;xm;&ef awmif;qdkv#uf &Sd=uonf?
ydkufvdkif;ESifhywfoufI rauseyfr_rsm;qufvuf}uD;xGm;vmaev#uf&Sdonf? t"duta=umif;
&if;rsm;umae&mtESH@vl@tcGifhta&;csKd;azmufr_rsm; tcGifhta&;&ydkifcGifh&Sdaom xdcdkufcH&olrsm;
ESifh aqG;aEG;wdkifyifr_r&Sdjcif; e,fajraus;&Gmrsm;tm; tusKd;tjrwf cGJa0ay;a&; tpDtpOfr&Sdjcif;
wdk@jzpfonf? om"utm;jzifhaz:jy&v#if pGrf;tiftrsm;pkudk wkwfjynfodk@wifydk@rnfjzpf+yD; jref
rmEdkifiH. vlrsm;pk}uD;tzdk@ v#yfppf"mwftm;r&bJ &Sdae=uao;jcif;jzpfonf? (CNPC)u vlr_a&;
qdkif&mpDrHudef;rsm;rSm &if;ESD;jrKyfESHjcif;tm;jzifh TudpPtwGufay;&ef ud;yrf;cJhonf? pmoif
ausmif;rsm;/ usef;rma&;aq;cef;rsm;/ a&wGif;rsm;twGufa':vmoef; aygif;rsm;pGmudk vsmxm;cJh
onf[k od&onf?110 odk@jzpfonfhwdkif ydkufvdkif;qef@usifa&; 'Da&v_dif;}uD;udk wGef;vSefEdkifjcif;r&Sd
cJhacs?
110/

Burma-China pipelines brings benefits, complaints, by Daniel Schearf, Shwe Gas Movement, 7 May 2012

84

typfy,fcH

avmavmq,f yg0ifywfoufaeolrsm;
ukr`%D

EdkifiH

wkwfjynf trsKd;om; a&eH


wkwfEdkifiH
aumfydka&;&Sif; (CNPC)
(wckvHk;onf tpdk;&ydkif jzpf
onf)
jrefrmEdkifiH
jrefrmha&eHESifh "mwfaiG@
vkyfief; (Myanmar Oil and Gas

Enterprise)

Petro China (CNPC) .

vuf
atmufcH ukr`%Djzpf onf)

wkwfEdkifiH

vkyfief;wm0ef

yg0ifr_ yrm%

ydkufvdkif;ESifh ywfoufaom 50 9
'DZdkif;/ aqmufvkyfa&;/ vkyf
ief;vnfywfa&;/ wdk;csJ@a&;/
yjyifxdef; odrf;a&;
tifwmeuf ydkufvdkif;ajryHk 49 1
jzifh jynfwGif; "mwfaiGrsm;
udk v$wfay;a&;
,leefjynfe,fwGif "mwf rod&
aiG@ rsm;udk jzef@jzL;ay;jcif;

pDrHudef;ukefuspm;&dwf pDrHudef;+yD;pD;onftxd a':vm(254) bDvsHukefusrnf[k ar#mfvifh&


onf?111

ydkufvdkif;rsm;.bma&;tusKd;tjrwf
ydkufvdkif;rsm;. bma&;qdkif&mtusKd;tjrwfudk &Sif;&Sif;vif;vif; rod&acs? jrefrmEdkifiHtpdk;&t
aeESifh a$"mwfaiG@wl;az:a&;pdrHudef;rSaeIwESpfv#if a':vmoef; (920) E_ef;jzifhESpf (30)rSm a':
vm (292)bDvsH&rnf[k cef@rSef;&onf?

t"duawG@&Sdcsufrsm;
ppfwrf;aumufjcif;cH&aomvlrsm;. 80 onf rdrdwdk@rSmpDrHudef;ESifh ywfoufaomjy\em
&Sdv#if rnfol@udkqufoG,f&rnfrSef;rod=uacs?
qHk;jzwfcsufcsolrsm;u a$ydkufvdkif;pDrHudef;udk rprDrSm pDrHudef;ta=umif; owif;tcsufrsm;udk
rnfol@udkr#ray;cJhacs?
vl 76ua$ydkufvdkif;taa=umif; aemufxyfowif;tcsuftvufrsm;udk pHk;prf;v#if
ab;ruif;[kxif=uonf? 100 u Todk@ pHkprf;v#if'%fcwfcH&rnf[ka=umuf=uonf?
pDrHudef;ESifh if;. oufa&mufr_rsm;ta=umif; owif;tcsuftvufrsm;udk vlxktajcy
tzGJ@tpnf;uJhodk@aom qHk;jzwfcsufcsolr[kwfol wOD;wa,mufxHrS &&Sdol[lI wOD;wa,muf
r#r&Sd?
111/

Pipeline in the crossfire, by Yin Hongwei, Shwe Gas Movement, 7 May 2012

85

typfy,fcH

ppfwrf;aumufjcif;cH&olwdkif;u ydkufvdkif;qdk;usKd;oufa&mufr_rsm;ta=umif;udk ajymjy=u


onf? aumif;usKd;oufa&mufr_rsm;udk cHpm;&ol wOD;wa,mufr#r&Sdacs?

qdk;usKd;oufa&mufr_rsm;
ppfwyfrsm;wdk;Icsxm;jcif;
o

ESpfvdkif;ydifydkufvdkif;rsm;onf rd@e,faygif; (22) rd@e,fudk jzwfoGm;rnfjzpf+yD; if;wdk@


udk ajcvsifwyf&if;ESifh ajcjrefwyf&if;aygif; (44) &if;jzifh jcH&Hxm;rnfjzpfonf? wyf&if;w&if;v#if
ppfom;tiftm; (300) &Sd&m/ ydkufvdkif;rsm;. teD;tem;wGif ppfom;aygif; (132 00)&Sdrnffjzpf
onf?

twif;t"rRae&m a$@ajymif;cdkif;jcif;ESifh twif;t"rRvkyftm;apcdkif;jcif;


o

ydkufvdkif;jzwfoGm;&m vrf;a=umif;rSmaexdkif=uaom &cdkifjynfe,frS vlOD;a& (500)


udkjrefrmppfwyfu tdENd,-jrefrme,fpyfESifh b*Fvm;a'h&Sf-jrefrme,fpyfodk@twif;t"rR ajymif;
a$@cdkif;cJha=umif; &cdkifvli,fuGef&uftzGJ@ (Arakan Youth Network Group-AYNG). avhvmcsuf
t& od&onf? xdk@ajymif;a$@cdkif;cH&olrsm;onf ydkufvdkif;rsm;twGuf vrf;azmufvkyfjcif;wGif
tca=u;aiGr&bJ twif;t"rRvkyftm;apcdkif;jcif;udk vnf;cH=u&onf?112

ajrodrf;jcif;
o

ydkufvdkif;wav#mufwGif ajrodrf;r_rsm; trsm;tjym;jzpfyGm;cJhonf? ajrodrf;cH&olrsm;udk


avsmfa=u;ay;jcif;r&Sdwwfacs? tu,fIay;jyefawmhvnf; avsmfa=u;rsm;u rwefwqenf;
onf? Earth Rights Institute Campaigns Director aygvf'dkEdk0pfZf (Paul Donowitz)ue,fajrt
awmfrsm;rsm;rSm vmbfpm;wJh t%mydkifawGu ajrudkvuf&SdvkyfaewJhvlawG avsmfa=u;&zdk@ ajr
,mOD;ydkifemrnfaygufatmifvkyfay;r,fqdk+yD; avsmfa=u;aiG&J@w0ufudk awmif;w,f?[kqdkyg
onf?113
o

ajrodrf;cHolrsm; ajcrJhvufrJh jzpf=u&onf? ta=umif;rSm teD;tem; 0ef;usifrSm jyef


vnftajccs vkyfudkifpm;p&majrvnf;r&Sd ajropf0,f&efvnf;aiGrwwfEdkifaoma=umifh jzpf
onf?

rSwfwrf;yxm;aom jzpf&yftm;vHk;rSme,fajrtm%mydkifrsm;u avsmfa=u;&xdkufol


ESifh r&xdkufolrsm;udk rawmfrw&m;qHk;jzwfa=umif; awG@&onf?

112/
113/

Shwe Gas pipeline project to India: another Yadana begins?, Shwe Gas Bulletin, vol. 1, Issue 10, February 2006
New laws for investors but lawlessness for Burmese in the way, William Boot, The Irrawaddy, 22 May 2012

86

typfy,fcH

xGufqdkcsufrsm;? vlawGu"g;pmcHawGoufoufjzpfae=uw,f?
jrefrmEdkifiHtpdk;&u obm0"mwfaiG@ESifh a&eHwdk@udktdrfeD;csif;wdkif;jynfrsm;odk@aps;aumif;aumif;
jzifha&mif;csjcif;tm;jzifh &cdkifjynfe,f. rsm;jym;vSaom obm0"mwfaiG@ESifha&eHodkufrsm;rSaeI
tusKd;aus;Zl;rsm;udkcHpm;aeaomfvnf; &cdkifjynfe,furl tarSmifxJusae&qJyif&Sdonf? &cdkif
jynfe,fonf jrefrmEdkifiH.trsKd;om;v#yfppf"mwftm;jzef@a0r_uGef&ufESifh qufoG,fxm;jcif;r
&Sdacs? jrefrmEdkifiHvGwfvyfa&;&+yD; uwnf;u jzpfonf?
&cdkifjynfe,fom;wdk@onf udk,fydkiftm;ay;pufrsm;udk wef;zdk;}uD;}uD;ay;I0,foHk;ae&onf? odk@
wnf;r[kwfyk*~vduv#yfppfukr`%Drsm;udk tm;xm;ae&onf? Todk@rwwfEdkifyguv#yfppfrD;r
&SdbJaeHkom &Sdawmhonf? v#yfppfrD;&&Sda&;onf aep&mtdrftvHktavmuf&&SdcGifhxJrSm
tuH;0ifaom tajccHvl@tcGifhta&;wck jzpfonf? rdrdwdk@.ajray:rS&&Sdaom o,HZmwt&if;
tjrpfrsm;twGuf tusKd;tjrwfcGJa0a&;tpDtpOfuif;rJhaejcif;udk pdwfysufae=ua=umif;awGqHk
ar;jref;cH&olrsm;u az:jy=uonf? apmjzL.atmufygajymjycsufu TcHpm;r_rsm;.om"ujzpf
onf?

&cdkifjynfe,fuxGufwJh a$"mwfaiG@[mtrsm;jynfolawGtwGuf oHk;r,fqdk&if tv#Hy,fygbJ?


&cdkifjynfe,fu obm0"mwfaiG@eJ@ obm0t&if;tjrpfawG[m &cdkifjynfe,fuvlawGtwGuf
r[kwfbl;? 'DpDrHudef;&J@tusKd;aus;Zl;awGudk wjcm;vlawGucHpm;ae&+yD; &cdkifjynfe,fuvlawG
u(a$obm0"mwfaiG) pDrHudef;&J@'%fawGudk cHpm;ae&wJh"g;pmcHawG oufoufjzpfae=uw,f?
tpdk;&[m'DvdktajctaersKd;udk ajymif;vJay;zdk@wm0ef&Sdygw,f? usaemfwdk@uawmh e,fajrvlxk
tzdk@tusKd;r&SdwJh b,fpDrHudef;udkrqdk qef@usifoGm;rSm jzpfygw,f?
pDrHudef;e,fajrom;wOD;jzpfol ausmfqef;uvnf;tvm;wlyif rauseyfa=umif;ajym+yD;aemuf
&cdkifjynfe,frSm (24)em&D v#yfppfrD;ay;&efom tpdk;&udk awmif;qdkvdkufonf?

&cdkifjynfe,fu obm0"mwfaiG@eJ@wjcm;obm0o,HZmwt&if;tjrpfawGudk e,fajrvlxk


uydkifygw,f? 'gayr,fhe,fajrvlxku'DpDrHudef;u aebmtusKd;rS rcHpm;&bJ ydkufvdkif;aqmuf
wm/ yifv,fqdyfurf;aqmufwm/ obm0"mwfaiG@wl;wmawG&J@ qdk;usKd;oufa&mufr_awGudk
cHpm; ae&w,f? tpdk;&taeeJ@'DpDrHudef;u &wJhtusKd;tjrwfawGudk wdkif;jynfrSm (24)em&D v#yf
ppfrD;ay;zdk@oHk;oifhw,f?
apmxl;armifu a$"mwfaiG@ydkufvdkif;udpPrSm xdcdkufcH&onfh (tcGifhta&;&ydkifcGifh&Sdaomolrsm;)
tm;aqG;aEG;wdkifyifr_ r&Sdjcif;a=umifh wnfaqmufrnfhpDrHudef;udk t,Hkt=unfuif;rJhr_ESifh rvdk
rkef; xm;r_rsm;jzpfyGm;yHkudk tao;pdwfajymjycJhonf?
87

typfy,fcH

oufqdkif&mtm%mydkifawG taeeJ@pDrHudef;taumiftxnf raz:cifrSm usaemfwdk@odxm;oifh


wmawGtygt0if pDrHudef;ta=umif;owif;tcsuftvufawG e,fajrvlxkudk ay;oifhw,f?
'DvdkrS r[kwf&ifvnf; tpdk;&eJ@oufqdkif&m ukr`%DawGu pDrHudef;eJ@ywfoufwJhe,fajr vlxk&J@
tusKd;cHpm;cGifhawGtwGuf wm0ef,l&r,f? pDrHudef;udk e,fajrvlxk&J@ qENoabmxm;awGeJ@
tnD taumiftxnf az:oifhw,f?
tcGifhta&;&Sdolrsm;ESifh aqG;aEG;wdkifyifjcif;r&Sdygu tjrwfxkwfjcif; / ajrodrf;jcif;uJhodk@aom a$
ydkufvdkif;rsm;. qdk;usKd;oufa&mufr_rsm;udk a&SmifuGif;Edkifrnf r[kwfa=umif; xdcdkufepfemcH&ol
wOD;jzpfaom at;cdkifu atmufygtwdkif;ajymjycJhonf?

pDrHudef;rSefor#udktaumiftxnfaz:&mrSm e,fajrvlxk&J@oabmwlnDcsufeJ@ taumift


xnfaz:oifhw,f? bma=umifhvJqdkawmh usaemfwdk@vlxkawG[mpDrHudef;&J@aumif;usKd;/ qdk;usKd;
awGudk wdkufdkufcHpm;&olawGjzpfaevdk@bJ? e,fajrvlxktay:usa&mufr,fh pDrHudef;&J@qdk;usKd;
awGeJ@ywfoufvdk@&Sif;vif;wduswJh owif;tcsuftvufawGr&Sdbl;qdk&if aemufydkif;rSm qdk;usKd;
awG ydkjzpfvmvdrfhr,f?
EdkifiHwumukr`%DawG&J@ &if;ESD;jrKyfESHr_pDrHudef;awGa=umifh ckusaemfwdk@&GmrSmajrodrf;r_awGtawmf
rsm;rsm;jzpfaew,f? 'DudpPa=umifhe,fajrvlxktay: tjrwfxkwfr_awGtrsm;}uD;jzpfvmvdrfh
r,fqdkwm usaemfwdk@odw,f? 'gha=umifhb,fpDrHudef;udkrS e,fjrvlxk&J@qENrygbJ taumift
xnfraz:oifhbl;?
pDrHudef; e,fajrom; aemufwOD;jzpfol rrf;OD;url aqG;aEG;wdkifyifr_ r&SdbJ a$ydkufvdkif;rsm;udk
aqmufvkyfjcif;onf xdcdkufepfem&onfh e,fajra'orsm;rSm aexdkifolrsm;tm; apmfum;&m
a&mufonf[k qdkygonf?

tpdk;&taeeJ@ 'DpDrHudef;ta=umif;udk &Sif;&Sif;vif;vif; &Sif;jyoifhw,f? e,fajrvlxktaeeJ@


pDrHudef;&J@ aumif;usKd; qdk;usKd;awGudk odxm;zdk@vdkygw,f? tpdk;&eJ@EdkifiHwum ukr`%DawGuolwdk@
vkyfcsif&mvkyfaewm[m e,fajrvlxkudk apmfum;aewm jzpfygw,f?

88

typfy,fcH

ed*Hk;csKyf
jrefrmEdkifiH. a&&Snftem*wftwGuf t"duusaomyg0ifcGifh
jrefrmEdkifiHonf vlrsKd;pkwdkif;&if;om;rsm;.yg0ifcGifhudk vHkvHkavmufavmuf umuG,fapmifh
a&Smufay;jcif;r&Sda=umif; txift&Sm;awG@&ygonf? UNDRIP udkaxmufcHrJay;jcif;/ (ILO).
tjynfhtzGJ@0ifEdkifiHjzpfvmjcif;uJhodk@aom auseyfzG,fvkyfaqmifcsuftcsKd@&SdcJhaomfvnf; tajym
ESifhtvkyfnDatmif vkyfaqmifjy&ef trsm;=uD; vdkaeygao;onf?
yxrOD;pGm EdkifiHwumESifha'oqdkif&mwm0ef0wW&m;rsm;udk vrf;!$eftjzpfusifhoHk;um jrefrm
EdkifiH. EdkifiHawmfzGJ@pnf;yHktajccHOya'rSm yg0ifcGifhtcGifhta&;rsm;udk xnfhoGif;jyXmef;oifhygonf?
jrefrmEdkifiH. jynfwGif;rl0g'rSm xnfhoGif;jyXmef;jcif;tm;jzifh jrefrmEdkifiHwGif;rSm &if;ESD;jrKyfESHrnfhol
rsm;.usifh0wfESifh vkyfydkifcGifhrsm;tay: tm%mwnfapEdkifonfhtjyif pD;yGm;a&;vkyfief;rsm;
&if;ESD;jrKyfESHolrsm;ESifh vlxktajcjyKvl@tzGJ@tpnf;rsm;uJhodk@aom yg0ifywfoufolrsm;tm;vHk;
yg0ifcGifhjy\emudk ajz&Sif;apygonf? yg0ifcGifhudk OD;wnfaomjrefrmEdkifiH. rnfonfhOya'opfr
qdk tay:,Husjcif; odk@r[kwf a00g;jcif;r&Sdoifhacs? TOya'rSm tpD&ifcHwifjyjcif;ESifh wm0efcH
jcif;qdkif&menf;Oya'rsm;yg&Sd&rnfhtjyif Oya'rl=urf;a&;qGJ&mYvnf; vlxkxJrSyg0ifywfouf
oltrsKd;rsKd;wdk@. oabmwlnDcsufjzifh a&;qGJoifhygonf?

yg0ifcGifhr&SdygujrefrmEdkifiHtzdk@a&&Snftem*wf&Sdrnfr[kwfacs?
aemufqufwGJrsm;
aemufqufwGJ (u)
tpD&ifcHpmypk&mY usifhoHk;aom enf;pepf
CORE uzGJ@pnf;

oifwef;ay;xm;aomtzGJ@ (9)zGJ@rS okawoeorm;rsm;u 2012 ckESpf/ {+yDv


ESifharvtwGif;rSm TtpD&ifcHpmtwGuf owif;tcsuftvufrsm;pkaqmif;cJhygonf? tzGJ@t
oD;oD;tm;usyef;aG;xm;aom erlempHuGufrSmawG@qHkar;jref;r_ (30)pDvkyfaqmifapcJhygonf?
zGH@zd;a&;pDrHudef;owif;tcsuftvufrsm;pkaqmif;yHkygaompmrsm;udk atmufygtzGJ@rsm;xHay;
ydk@cJhygonf?

89

typfy,fcH

tzGJ@trnf
u
c
*
C
i
p
q
Z
ps

pDrHudef;ESifh wnf&me,fajr
xm;0,f a&eufqdyfurf;/ weoFm&Dwdkif;
pD;yGm;a&;vkyfief;pk/ u&ifjynfe,f
aygif;avmif;qnf/ awmifydkif; &Srf;jynfe,f
u'dkufqnf/ rGefjynfe,f
jrpfqHkqnf/ ucsifjynfe,f
wD;wdef-&d'f vrf;/ csif;jynfe,f
ppfawG yifv,fqdyfurf;/ &cdkifjynfe,f
bdvyfajrpufHk/ u&ifeD (u,m;) jynfe,f
a$ "mwfaiG@ydkufvdkif;/ &cdkifjynfe,f

vlrsKd;pkaygif;(10)pk zGH@zd;a&;pDrHudef;aygif; (9)ckyg&Sdaomjynfe,f (7)jynfe,fESifhwdkif; (1)wdkif;wGif


awG@qHkar;jref;r_rsm; vkyfcJhygonf? erlempHuGuftjzpf aG;cs,fxmaom e,fajrrsm;onf xdkzGH@
zd;a&;pDrHudef;rsm;. '%foifhcJhaom e,fajrrsm;jzpfonf? zGH@zd;a&;pDrHudef;rsm;&Sdaeaom tae
atxm;wGif aumif;pGm=udKwiftoday;xm;aom a'ocHwdkif;&if;om;jynfolrsm;. vGwfvyf
aomqENjzifhxkwfazmfajym=um;onfhoabmwlnDcsuf(FPIC)ESifh oufqdkifaom tcsuftvuf
trsKd;rsKd;udk pkaqmif;&eftvdk@iSm rd@&Gmrsm;Y ar;cGef;yHkaoowfrSwfxm;aom awG@qHkar;jref;r_
rsm;vkyfaqmifcJhygonf? rd@rsm;xJrSm awG@qHkar;jref;r_rsm;rvkyfcJhacs? ta=umif;rSmrd@rsm;xJrSm
awG@qHkar;jref;r_vkyfjcif;onf tvGeftE W&m,frsm;aoma=umifh jzpfygonf?
ppfwrf;aumufyHk 'DZdkif;tay: ,Hk=unfr_ydk&Sdapa&;twGuf awG@qHkar;jref;r_rsm;udk usyef;aG;cs,f
aom tdrfaxmifpkrsm; erlemyHkpHjzifh vkyfaqmifcJhygonf? ppfwrf;aumufe,fajrrsm;&Sd uef@
owfcsufrsm;a=umifh u|Efkyfwdk@onfdk;&Sif;aom usyef;erlempHuGufowfrSwfenf;(simple random sampling-SRS)udk aG;cs,fcJhygonf? Tenf;t&ppfwrf;aumufolrsm;onf aus;&Gm&Sd
tdrfaxmifpkOD;a&ESifh awG@qHkar;jref;&rnfh tdrfaxmifpkOD;a&udk rSwfom;oGm;ygonf? aus;&Gm&Sd
awG@qHkar;jref;&rnfh tdrfaxmifpkrsm;udkusyef;owfrSwfygonf? tdrfaxmifpkrsm;udkawG@qHkar;
jref;&mY trsKd;om;rsm;ESifh trsKd;orD;rsm;udkwwfEdkifor# tajymif;tvJvkyfI ar;ygonf? T
odk@ vkyf&jcif;rSm(simple random sampling-SRS)yHkpHusap&efESifh trsKd;om;rsm;a&m trsKd;orD;rsm;
ygay;onfh tcsuftvufrsm;udk &&Sd&efjzpfygonf?
aus;&Gmrsm;ESifhrd@rsm;Y vlOD;a&tenf;i,fr#udkomaG;cs,fygonf? pDrHudef;'%foifh e,fajrrsm;
wGif aus;&Gmw&Gmv#if vlOD;a&tenf;i,fr#udkom awG@qHkar;jref;&ef ppfwrf; aumufolrsm;tm;
t=uHycJhygonf? ta=umif;rSmar;jref;cHolrsm;. trnfrsm;ay:Edkifajcenf;ap&efjzpfygonf?
90

typfy,fcH

vHHkcHa&;jy\emrsm;a=umifhppfwrf;aumuf tzGJ@rsm;rStzGJ@0iftcsKd@onf ppfwrf;aumuf,ljcif;


vkyfief;rSaeI E_wfxGufcJh&ygonf? ppfwrf;aumuftzGJ@(c)onf vHkcHa&;jy\emrsm;a=umifhawG@
qHkar;jref;r_ (10)ckudkomvkyfaqmifEdkifcJhygonf?
usyef;aG;xm;aom erlempHuGufrSm awG@qHkar;jref;r_aygif; (261)ckudk vkyfaqmifcJhygonf?
Tta=umif;a=umifhtjyif TtpD&ifcHpmrSm&Sif;jycJhonfh ppfwrf;aumuf,lyHk enf;pepfa=umifh
tvm;wl e,fajrtm;vHk;(aus;vufe,fajrESifh vHkcHa&;wyfrsm;rxlxyfome,fajrrsm;)ESifh
qdkifaom tcsuftvufrsm;onfcHIajym&v#if tv,ftvwf tqifh,Hk=unfr_ 607 ,Hk
=unfr_t qifh 95 &Sdonf[kqdkEdkifygonf? udpPtrsm;pkY &mcdkifE_ef;rsm;onf wae&mESifh wae
&mrr#rwjzpfae+yD; ,Hk=unfr_tqifhudkrsm;pGm edrfhapygonf? vlOD;a&wckvHk;.yuwdtjzpfrSef
udkxif[yfjy onfhoabmydkaqmifygonf? rd@jye,fajrrsm; odk@r[kwf vHkcHa&;wyfrsm; xlxyf
aome,fajrrsm; &SdpDrHudef;tusKd;oufa&mufr_rsm;ESifh ywfoufI u|Efkyfwdk@ wifjyjcif; ryyg?
owif;ay;olrsm;udk tE W&m,frjzpfa&;twGuf awG@qHkar;jref;cH&olwdk@. trnfrsm;udkvnf;
aumif;/ olwdk@. aus;&Gmtrnfrsm;udkvnf;aumif;/ ppfwrf;aumuf,laom tzGJ@. trnf
udkvnf;aumif; ajymif;vJI oHk;xm;ygonf?

aemufqufwGJ (c)
okyfaz: udef;*%ef;rsm;
awG@qHkar;jref;jcif;cH&olrsm;onf jynfe,f(7)jynfe,f/ wdkif;(1)wdkif;/ wdkif;&if;om;vlrsKd;
pk (10)pkwdk@rSjzpf+yD;/ trsKd;om;571ESifhtrsKd;orD; 429jzpfygonf? trsKd;om;rsm; ysrf;
r#toufonf(34 5)ESpfjzpf+yD;trsKd;orD;rsm;. ysrf;r#toufonf(295)ESpfjzpfygonf?

aemufqufwGJ (*)
ar;cGef;rsm;
ar;cGef;1? zGH@zd;a&;pDrHudef;ESifhywfoufIrnfol@qDoGm;&rnfodk@r[kwfrnfolESifhqufoG,f&rnf
qdkonfudk oifodygovm;?
vlOD;a& 785 urnfol@udk qufoG,f&rnfrSef; rod[kajzygonf? aygif;avmif;qnf/ uwdkuf
91

typfy,fcH

qnf u&ifeDbdvyfajrpufHkwdk@wnf&Sd&m zGH@zd;a&;pDrHuef;e,fajrrsm;Y awG@qHkar;jref;cH&ol100


uzGH@zd;a&;pDrHudef;ESifhywfoufIrnfol@qDoGm;&rnf/odk@r[kwfrnfolESifhqufoG,f&rnfqdkonf
udkrodyg[k ajzygonf? trsKd;orD;rsm;.125ESifhif;.(2)qcef@&Sdaom trsKd;om;rsm;. 248
wdk@urnfolESifh qufoG,f&rnfqdkonfudkodonf?
ar;cGef; 2? pDrHudef;rprDrSm qHk;jzwfcsufcsolrsm;u pDrHudef;ta=umif; owif;tcsuftvufrsm;udk
oifhtm;ay;ygovm;?
vlOD;a& 874 uowif;tcsuftvufrsm;udkr&&Sdyg[kajzygonf? ppfwrf;aumufe,fajr (2)
ckrSvGJIvlwdkif;u pDrHudef;rprDrSmowif;tcsuftvufrsm;udk r&&Sdyg[kajzygonf? wD;wdef-&d'f
vrf;YawG@qHkar;jref;cH&ol 50u owif;tcsuftvufrsm;&a=umif;ajymygonf? ppfawGyif
v,fqdyfurf;teD;&Sdvlrsm;. 72 uowif;tcsuftvufrsm;udk&onf[k ajzygonf?
ar;cGef; 3? oifonf owif;tcsuftvufrsm;udk &&Sdonf[kqdkygu/ owif;tcsuftvufrsm;udk
rnfolay;ygoenf;?
18u owif;tcsuftvufrsm;udk aus;&Gmvl}uD;xHrS&onf? 5u ukr`%Dajyma&;qdkcGifh&Sdol
xHrS&onf? 23 utpdk;&t&m&Sdrsm;xHrS&onf? 27 utjcm;ae&mrsm;rS&onf?
51 3 u rlpDrHudef;ta=umif; owif;tcsuftvufrsm;udk qHk;jzwfcsufcsolrsm;xHrSr&&SdcJhzl;
acs?

92

typfy,fcH

vdif

a&wGuf

a&wGuf

ar;cGef; 4?
ar;cGef; (4)udkpGef@ypfvdkuf&onf? ppfwrf;aumuftzGJ@rsm;uar;cGef;udkt"dy`g,ftrsKd;rsKd;jyefqdk
=ucJh=u&m owif;tcsuftvufrsm; cdkifvHkr_r&Sdaoma=umifhjzpfonf?
ar;cGef; 5? qHk;jzwfcsufcsolrsm; usif;yay;onfh oifwdk@wufa&mufEdkifaom vlxktpnf;ta0;
wckck &SdcJhygovm;?
vlOD;a&. 08uomv#if Todk@aom tpnf;ta0;rsKd;&SdcJhonf[kajzygonf? Todk@ajzoltm;
vHk;onf ppfawGqdyfurf;rSjzpfonf? ppfawGyifv,fqdyfurf;a=umifh xdcdkufcH&aom e,fajrxJrS
vl(30)udkomv#if awG@qHkar;jref;cJhonf? (2)OD;uomv#if vlxktpnf;ta0; wck&SdcJhonf[kajz
cJhonf? T(2)OD;pvHk;onftrsKd;om;rsm;jzpfonf? pDrHudef;erlempHuGufvlOD;a&. 666 jzpf
onf? ppfawGqdyfurf;teD;rSvlOD;a& (30)&SdaomerlempHuGufonfusyef; owfrSwfxm;aom
pHuGufjzpf&m tv,ftvwf,Hk=unfr_ tqifh85ESifh ,Hk=unfr_tqifh 95&Sdonf[k u|Efkyf
wdk@ajymEdkifygonf? odk@jzpf&mvlr_tzGJ@tpnf;wckwGif TE_ef;onf (tu,fIrSm;,Gif;wdrf;apmif;
wwfr_a=umifh 1513 tjzpfwGufcsufrdonfhwdkif)vlOD;a&.tvGefao;i,faom tpdwftydkif;
jzpfaeao;+yD;vufcHzG,fr&Sdavmufatmifedrfh aeygonf?
93

typfy,fcH

ar;cGef; 6? qHk;jzwfcsufcsolwOD;OD;xHodk@ pDrHudef;ESifhywfoufaom owif;tcsuftvufrsm;udk


oifwifjyaomtcgY rnfodk@wkef@jyefcH&ygoenf;?
erlempHuGufvlOD;a&.354u rdrdwdk@onfrnfol@udkr#t=uHycsufrsm;ray;cJhyg[k ajzygonf?
60.8urlrdrdwdk@ut=uHyaomfvnf; rdrdwdk@.t=uHycsufonf ta&;pdkufjcif; rcH&[k ajzyg
onf? 38 urdrdwdk@ut=uHy csufay;&mYt=uHycsufudk vufcHonf[kajzygonf? rdrdwdk@.
t=uHycsufudkvufcHonf[k ajz=uaom (erlempHuGufxJrS)vlrsm;onf wDwdef-&d'fvrf;azmuf
vkyfa&;e,fajrrS vlrsm;jzpfonf? trsKd;orD;rsm;.t=uHycsufudk vufcHr_tvGefenf;onf? rdrd
wdk@.t=uHycsufudk vufcHonf[kxifaom trsKd;orD;rsm;onf 18&Sd+yD; rdrdwdk@. t=uHycsuf
udkvufcHonf[kxifaom trsKd;om;rsm;u 54 &Sdonf?
ar;cGef; 7? pDrHudef;ta=umif; aemufxyf owif;tcsuftvufrsm;udk pHkprf;jcif;onf ab;uif;
onf[kxifygovm;?
107uab;uif;onf[kxifonf?441uab;ruif;[kxifonf? usefvlrsm;urlab;uif;/
ruif;rod=uacs? zGH@zd;a&;pDrHudef;(3)ckrS awG@qHkar;jref;cH&olrsm;uomv#if owif;tcsuft
vufpHkprf;ar;jref;jcif;onf/ ab;uif;onf[k qdkygonf? ab;uif;onf[kxifolrsm;onfjrpf
qHkqnfrS 452 / wD;wdef-&d'f vrf;rS 30/ ppfawGyifv,fqdyfurf;rS20jzpfonf? Todk@
xifolrsm;wGif trsKd;om;rsm;u trsKd;orD;rsm;.(2)&Sd+yD; 141&Sdonf? trsKd;orD;rsm;u 63
&Sdonf?
ar;cGef; 8? tb,fha=umifhab;uif;onf[koifxifygoenf;? odk@r[kwftb,fha=umifhab;r
uif;[koifxifygoenf;?
erlempHuGufvlOD;a&. 517urdrdwdk@taeESifh aemufxyfowif;tcsuftvufrsm;udk pHkprf;
v#ifwenf;enf;jzifh'%fcwfcH&rnf[k xifonf? 19uomv#if'%fcwfcH&rnf r[kwf[kxif
onf? aemuf 19 uajymp&m&Sdonfudkajymjcif;onf vkyfoifhaomtvkyfjzpfojzifh'%fcwf
cH&rnfudkta&;rpdkuf/ '%fcwfcH&usKd;eyfonf[kxifonf? 444urlrodyg[kajzonf? odk@r
[kwfrajzbJaeonf?
ar;cGef; 9? vlr_tzGJ@tpnf;tajcytzGJ@tpnf;rsm;upDrHudef;ta=umif;owif;tcsuftvuf
rsm;udk ay;ygovm;?

94

typfy,fcH

TtzGJ@tpnf;rsmonfpDrHudef;rprDrSmowif;tcsuftvufrsm;ay;onf[k96 uajzygonf?
aemuf252u TtzGJ@tpnf;rsm;onf zGH@zd;a&;pDrHudef;pwifcsdef odk@r[kwf +yD;pD;rSom owif;
tcsuftvufrsm;ay;onf[kajzygonf? 642 url TtzGJ@tpnf;rsKd;onfowif;tcsuft
vufrsm;ay;jcif;r&Sd[kajzygonf?
vlr_tzGJ@tpnf;tajcytzGJ@tpnf;rsm;onfpDrHudef;pwifcsdefESifh+yD;pD;csdefrSomowif;tcsuf t
vufrsm;ay;onf[k xm;0,fa&eufqdyfurf;pDrHudef;rSawG@qHkar;jref;cH&ol 100/ u'dkufqnf
rSawG@qHkar;jref;cH&ol 333 / ppfawGyifv,fqdyfurf;rSawG@qHkar;jref;cH&ol 46 6 wdk@uajz
ygonf? vlr_tzGJ@tpnf;tajcytzGJ@tpnf;rsm;onf pDrHudef;rprDuyifowif;tcsuftvuf
rsm;ay;cJhonf[k wD;wdef-&d'f vrf;rSerlempHuGufvlOD;a&. 48 uajzygonf?
ar;cGef; 10? pDrHudef;.aumif;usKd;oufa&mufr_ odk@r[kwf qdk;usKd;oufa&mufr_rsm;udk oifuH
awG@cJhygovm;?
847 u qdk;usKd;oufa&mufr_rsm;udkuHawG@cJhonf[kajz+yD;/ 08 uomv#ifaumif;usKd;ouf
a&mufr_rsm;udkuHawG@cJhonf[kajzygonf? 57 urlaumif;usKd;oufa&mufr_ESifh qdk;usKd;ouf
a&mufr_/ ESpfrsKd;pvHk;udkuHawG@cJhonf[kajzygonf?

qufoG,f&efvdyfpm
Name -

CORE

Email Adress - corecoordinators@gmail.com


Phone No -

0894350273, 0862116041

95

typfy,fcH

96

Vous aimerez peut-être aussi