Vous êtes sur la page 1sur 9

ftok;s 67 ;s ;zrs ns/ uoD ftok;s 68 nodk;

j' w?~ g;zd BjhI nk fojk.##


4H ehs/ p[o/ eowK d/ cb ~ G[rsDk Bk gt/ fJ;
nodk; eoe/ eh nodk; okjhI, p/Bsh d/ bfj}/ #u @@phi/
fpy[ wzr? nzfwqs[## (r[o{ rqzE ;kfjp, gzBk 474)
tkbh ikuBk ehsh ik ojh j?<
r[ows nodk; dk fJe fte'fbsok sohek d[Bhnk nZr/
g/F eodh j?. i/ eo wB[Zy fJ;dh T[Zusk ~ ;wM/ sK ;fji/ 5H eh, @@s/o? xfo ;dk ;dk j? fBnkT[..## (r[o{
jh oZph o}k #u ofjDk f;y-f;y e/ ;zs'yh j' iKdk j? ns/ Bkb rqzE ;kfjp, gzBk 376) ~ G[bk e/ fejk ik fojk
jh Bkb nkgD/ nkg ~ gSkD e/ nkgD/ ntr[DK dh ;[XkJh eodk j? fe oZp ih ;kv/ gZy ftZu jh c?;bk eoB
iKdk j? s/ fJe g{oB gow wB[Zy Gkt nkdoF wB[Zy (ideal) Gkt/I oZp ih ~ fBnk s'I nfBnk jh feT[I Bk eoBk
pDB dh gq/oBk nkgD/ nkg ~ d/Dh f;Zydk iKdk j?. gt/ <
nodk; ~ i/eo nfrnkBsk tZ; nBwshnK d/ nzX- 6H eh nodk; okjhI ubQhJ/, ;[ZyDk ns/ d/D-b?D
ftFtk;K dh soQK, tofsnk ikt/ sK fJ;d/ T[Zusk Gog{o nkdoF (give and take) tkbh d[fBnkth fw;kb tos e/
~ edh BjhI ;wfMnk ik ;edk. fJ; eoe/ nodk; ~ ny"sh oZp ih Bkb FosK g{ohnK ehshnK ik ojhnK jB<
gqkoEBk iK fJpkds (prayer) d/ B}ohJ/ s'I fpbe[b ftbZyD 7H eh nodk; okjhI oZp ns/ wB[Zy d/ ftZu fJe
e;tZNh s/ ;wMDk ns/ goukoBk gt/rk. ftu'bk ;kfps ehsk ik fojk j?, i' fe wB ukj/
nkU fJ; ftF/ s/ e[M th ftuko eoB s'I gfjbK iK ezw eotk ;edk j?<
;wMD s'I gfjbK fBogZy j' e/ nkgD/ nkg s'I e[M ;tkb 8H eh nodk; okjhI fJj f;ykfJnk ik fojk j? fe
g[ZShJ/ L i/eo ;Zu/ fdb'I, GktBk Bkb, ftFtk; Bkb
1H eh nodk; #u d[fBnkth gdkoE wzrD/ f;ykJ/ nodk; eo' sK oZp ih wzB iKd/ jB<
rJ/ jB< 9H eh nodk; okjhI fJj ftFtk; fpmkfJnk ik fojk
2H eh nodk; #u oZph tos oj/ j[ew, fB:w GkD/ j? fe oZp ih nzsoikwh sK jB go ! i' e[M
s'I T[bN e[M eokwks j' ikD dh wzr j?< tkgo fojk j? T[; pko/ BjhI ikDd/<
3H eh nodk; ftZu wzrh ik ojh fJBQK wzrK okjhI 10H eh nodk; okjhI |ohp s'I oks'-oks nwho pDB
fJj fejk ik fojk j? fe, @@op ih i' eo oj/ dh bkb;k fdqVkJh ik ojh j?<
ftok;s 69 nodk; ftok;s 70 nodk;
i/ eo T[go'es ehs/ ;tkb n;hI nkgD/ nkg s'I g[ZShJ/ fdqVkfJnk iKdk j?. nekb sys dh ofjs wfonkdk #u df;nk
ns/ fJBQK dh ftuko eohJ/ sK n;hI pd'pdh fJj ;wMD bJh frnk j? fe f;Zy dh ofjDh d' fe;wK dh j[zdh j? fJe F];h
wip{o j' iktKr/ fe r[ows ftZu nodk; dk eh wjZst iK eh ns/ d{ih gzEe. jK go, f;Zy ~ Gkt ykb;k nekb g[oy eh
T[Zuk nkdoF j?< fJj rZb th nkgD/ nkg Bkb ftukoKr/ fe c"i d/ jo/e w?Ipo ~ d'B'I fe;wK dh f;Zyh, Bkb'-Bkb jh nwb
i/eo fe;h EK s/ ik e/ iK fe;h ny"sh (so called) gj[zu/ j'J/ (practice) #u fbnkT[Dh bk}wh j[zdh j?. fJ;h soQK r[ows dh
;zs ih d/ okjhI, oZp ih s'I wB-wzrhnK w[okdK gk ;ehdk j? nodk; ~ th i/ eo n;hI ;wMhJ/ fe fJZe F];h j[zdh j? s/
s/ j'Dh Nkb e/ eokwksK eokJhnK ik ;edhnK jB, sK fco d{ih gzEe. fJZebk f;Zy nkgDh F];h nodk; ofjs wfonkdk
gqkoEBk, fJpkds (prayer) tr?ok-tr?ok s'I, nodk; feT[I s/ nB[;ko iK fi; th o{g #u eodk j? fJj T[;B/ pkDh gVQ e/
fet/I w[]sfbc j?, fJj' ftukoBk }o{oh j?. nZi d/ fJ; nkX[fBe s/ r[o{ j[ewK ~ ;[D, wzB e/ nkg f;ZyDh s/ nwb eoB tkbh
(modern) ;kfJz;h :[Zr #u nodk; fejVk T[Zuk nkdoF wB[Zysk eoBh j?. id'I th fJe s'I tZX f;Zy j' ikD Gkt ;zrs o{g j'
nr/ oZydh j?. Bkb d/ Bkb fJj th ;'uBk jh gt/rk fe i/ ikD sK nodk; dk o{g e/tb ofjs wfonkdk tkbk jh j't/
eo nodk; th nBwZshnK tKr{z oZp ih d/ ehs/ s'I w[Beo j'e/ fi;~ fe gzEe nodk; fejk iKdk j?. T[j nodk; gzE tb'I
nkgDh wB dh wBtkT[D tKr{z jh j? sK ! r[o{ rqzE ;kfjp dh gqtkfDs (ofjs wfonkdk) ;ops ;zrs dh ;fjwsh Bkb fsnko
nB'yh, tvw[Zbh ns/ osBK torh @@X[o eh pkDh**, r[o{nK dhnK ehsh rJh nodk; j?. ;zrsh s"o s/ ;k~ gzEe nodk; eoBh
FjhdhnK ns/ d;w fgsk d/ ;opz; tko e/ fdZsh fJ; pkDh jh b[VhIdh (important) j?. fJ; B[es/ s/ ]k; fXnkB d/D dh
dh T[Zusk ~ n;hI eh ;kfps eoBk ukj[zd/ jK< b'V j? feT[Ife ;zrsh o{g #u eJh wB[Zy rZb #u gZbk gk e/,
o'-o' e/ pkDh dhnK nB/eK gzeshnK gVQ-gVQ e/ r[ow[yskJh dk
nodk; ~ T[Zu/ nkdoFe B}ohJ/ Bkb ;wMD bJh gfjbK
;oNhfce/N sK b? b?Id/ jB go fJ; soQK nuBu/s jh T[j nkgDh
r[ows d/ e[M f;XKsK (fundamentals) ~ ftuko r'uo/ eoBk
jT[w? ~ gZm/ gkT[D dk ezw eod/ iKd/ jB. id'I T[BQK ny"sh
pj[s nfjwhns Gog{o T[Zdw j't/rk. Gkt id'I se ;k~ r[ows
r[ow[yK d/ f;ykJ/ j'J/ fgnko/ T[BQK dh tfvnkJh eoe/ fJj efj
d/ f;XKsK, oZpsk, e[dos d/ ek~BK, d[fBnkth gdkoEtkd ns/
oj/ j[zd/ jB fe d/y' ih, @@fJj fesB/ r[ow[y jB, sK jh sK
oZph o}k, GkDk pko/ ;wM BjhI nkt/rh sK sZe n;hI @@nodk;##
fJBQK dh fJsBh tZXhnk nodk; ;[D e/ oZp ih wzrK g{ohnK
pko/ NZgbk yKd/ ojKr/. nZi sZe n;hI r[ows d/ f;XKsK pko/
eo fdzd/ jB. t/y' ih ! fJj nkgD/ tk;s/ sK e[M wzr eo
i' e[M th ;wM/ jK nkU fBogZy j' e/ T[; dh ftuko ;KMh
jh BjhI oj/, fesB/ gj[zu/ j'J/ r[ow[y jB## fJfsnkfd rZbK efj
eohJ/.
e/ iK efjbk e/ T[j ny"sh r[ow[y ih nkg sK nkswe s"o
r[ows dk fJe nB'yk Yzr j? fi; ftZu nodk; ~ ;zrsh s/ fvZrd/ jh jB go j'oBk ~ th fJ; nzXftFtk; dh yZv #u
s"o (congregational) s/ r[od[nkfonK iK Xkowe dhtkBk #u fvrk fdzd/ jB. Bkb'-Bkb T[j ny"sh r[ow[y ih nzdoykB/ T[BQK
ftok;s 71 nodk; ftok;s 72 nodk;
b'eK d/ ;zs iK r[o{ pD e/ ftuod/ ofjzd/ jB. T[j efjzd/ 6H nodk;, nkgD/ nzdo p?m/ oZp ih dh dorkj
jB fe oZp ih nZr/ i' wo}h nodk; eo bt' }o{oh BjhI fe #u nkgD/ nkg ~ g/F eoBk j?.
gzE dh j{-pj{ nodk; eohJ/. fJ; soQK T[j gzEe ofjs wfo:kdk
j[D se n;hI fJj ;wM/ jK fe oZp ih dh :kd j/m
dh gqtkfDs nodk; dh fBy/Xh (condemn) eod/ ofjzd/ jB.
r[ows dh nodk; wB[Zy ~ nkgD/ nzso nksw/ tZb @@wB s{z
T[j ny"sh (so called) r[ow[y, ;zs iK r[o{ pD/ p?m/ wB[Zy
i'fs ;o{g[ j? nkgDk w{b[ gSkD[..## (r[o{ rqzE ;kfjp gzBk
G[b/y/ #u gJ/ fJj G[Zb jh iKd/ jB fe ;zrsh s"o s/ gzEe nodk;
441) Mksh g[nkT[D dk nfjw Yzr j?. go nc;'; ! nodk;
jh ;w{zj (;opZs) ykb;/ dh nodk; j?. nc;'; ! eJh ;ZiD
d/ fJ; ehwsh B[es/ ~ nDd/yk eoe/, fJ; okjhI wzrK wzrD
;zrs #u Fpd dh ftuko dk ;wK sK gotkB BjhI eod/ go
tkb/ wB[ZyK ~ d[fBnkth dksK wzrD s'I c[o;s jh BjhI ojh.
xzN/-xzN/ dh bzph nodk; eoe/ nkgDh r[ow[yskJh dk f;Zek
T[BQK wB[ZyK ~ ;zsK-;kXK d/ v/fonK, nzX-ftFtk;K ns/ ftu'fbnK
ubkJh iKd/ jB. gzEe nodk; okjhI ;wkie YKu/ ~ fJe;kosk
d/ uZeoK #u T[bMk fdZsk frnk j?, fJ; eoe/ T[j wB[Zy nkgD/
ns/ fJfsjk; s'I gq/oDk b? e/ T[Zuh ihtBh ~ fdqVkfJnk iKdk
;[Zy-d[Zy dhnK ftukoK d/ uZeo ftZu'I fBeb jh BjhI gkT[Id/. ftukok
j? sk fe oZph o}k nB[;ko fiT{Dk nk ikt/. r[opkDh okjhI
wB[Zy dksK, eokwksK, ;[yDk ns/ wkfJe gdkoEtkd dhnK nzBhnK
wB BhtK, wZs T[Zuh eoe/ @gow wB[Zy# pDB d/ n;{b o'}kBk
rbhnK #u n?;k r[nku frnk j? fe T[j nkgD/ nwbh ihtB
nodk; o{g #u fdqV eotkJ/ iKd/ jB.
tZb, nkgD/ nzso nksw/ tZb Mksh wkoB dh e'fFF jh BjhI
nkU ! j[D n;hI r[ows okjhI fBih, fJZeb/ wB[Zy dh eodk f;ZN/ ti'I nkgD/ nzdo p?m/ oZp ih Bkb e'Jh foFsk ekfJw
nodk; dh ftuko eohJ/HHH eo jh BjhI gk fojk, BshisB e{V dh gkb tZXdh ik ojh
j?. fi; wB[Zy ~ dksK gqkgs eoB dh G[Zy g? ikt/, T[; dk
1H nodk;, nkgD/ nkg ~ gq/oDk d/D dh brB j?.
fXnkB @@nkgDk w{b[ gSkD[## tb jofr} BjhI g? ;edk.
2H nodk;, nkgD/ ntr[DK ~ SZv e/ r[D XkoB
nkws"o #s/ wB[Zy d[fBnkth ;Z[yK, d[ZyK ns/ wkfJeh gdkoEK
eoB dk sohek j?.
dh T[X/Vp[B #u jh cZf;nk ofjzdk j?. fi; ekoB T[;dh nkswk
3H nodk;, r[o{ ;kfjpkBK ns/ g[oksB f;Zy fJfsjk; j'o ew}'o j[zdh iKdh j? go r[ows nB[;ko nodk; okjhI wB[Zy
s'I gqo/ Dk b? e/ uVQdh ebk *u ftuoB dk tvw[b
Z k dh nkswk ~ pbtkB eoBk fdqVkfJnk frnk j? sk fe wB[Zy
Yzr j?. ~ o'}kBk ihtB #u wkfJeh gdkoEK ns/ ny"sh ;Z[yK-d[ZyK s'I T[go
4H nodk;, nzso nksw/ ~ uzr/ r[DK tkbk g{oB j' e/ fiT{Dk nk ;e/.
wB[Zy pDB dh gq/oDk j?. id'I r[ows dh nrtkJh btKr/, fJfsjk; ~ e/tb r[ows
5H nodk;, nkgD/ nzdo p?m/ oZp ih Bkb r[\sr{ j?. f;XKsK okjh ;wMKr/ sK n;hI eokwksh ejkDhnK BjhI
ftok;s 73 nodk; ftok;s 74 nodk;
wzBKr/. fJj rZb tyoh j? fe f;nkD/, ftukotkB wB[Zy ftD[ p'fbnk ;G[ feS[ ikDdk
(fwfEjk;e iK t/d Fk;soK dhnK ejkDhnK d/ Gkt noE ftZu'I (r[o{ rqzE ;kfjp, gzBk 1420)
e/tb gqshe ;wM e/) nkgD/ ihtB ~ T[ZfunK eoB bJh nkU ! j[D nodk; Bkb i[VhnK fwfEjk;e ;kyhnK
;[B/jk sK b? b?Id/ jB go ejkDh d/ eokwksh gZy ~ BjhI wzBd/ (Miraculous Myths) (;kyhnK d/ Bkw j/m ejkDhnK) dk N{e
jB ns/ eokwksh pdbkt bJh oZp ih ~ p/Bsh o{g #u j[ew wkso ftFb/FD eod/ jK ns/ s[bBk (Comparison) eod/ jK
th BjhI eod/ jB. j{p-j{ fJ;/ soQK r[o{nK ns/ g[oksB f;zxK- fe r[opkDh ;k~ nodk; pko/ eh ;[B/jk fdzdh j? go n;hI
f;zxDhnK dh ihtBh s'I gq/oBk b? e/, ihtB T[ZfunK eoBk f;nkDg eokwksK j/m eh ;wMh p?m/ jK.
j?. go fwfEjk;e eokwksh ejkDhnK ~ wzB e/ fJj ;'uDk @fe
r[o{ noiB gksFkj dk @@r'fpzd r'fpzd r'fpzd ;zfr
;kv/ ihtB ftZu th p/BshnK eoB Bkb fJ;/ soQK e'Jh eokwks
Bkwd/T[ wB[ bhDk ..** (r[o{ rqzE ;kfjp, gzBk 487) tkbk
tkgo ikt/rh# - n?;k r[ows dh nodk; dk nkFk jofr} BjhI
Fpd i/eo ftukohJ/ sK fJ; fwfEjk;e ejkDh pko/ ;'uBh fpbe[b
j?. id'I nodk; d/ ehwsh gZy ~ ;wM iktKr/ sK fwfEjk;e
;kc j' iKdh j?. fJ; b/y #u n;hI Fpd dh g{oh-g{oh ftuko
ejkDhnK ~ wzB e/, fe;h th fe;w dhnK wB"sK dh g{osh BjhI
eoD' ;ze'u eod/ j'J/ Fpd d/ Gkt noE ~ ;wM b?Id/ jK.
wzrKr/ pbfe oZph o}k L
r[o{ noiB ;kfjp, XzBk ih d/ Fpd Bkb nkgDk fJj Fpd
s/ok ehnk whmk bkr? .. fby e/ T[; fwfEjk;e ejkDh d/ nzXftFtk; fe @@XzBk ih d/
(r[o{ rqzE ;kfjp, gzBk 394) nodk; eoD #s/ oZp ih gqrN j' rJ/## ~ oZd eod/ jB s/
i' s[X[ Gkt? ;kJh Gbh eko .. efjzd/ jB fe @@fi; soQK Bkwd/t, epho, oftdk;, ;?D BkJh,
(r[o{ rqzE ;kfjp, gzBk 3) fJfsnkfd GrsK B/ oZph r[DK dh (fpXh) ;'Mh, ;fsr[o dh wZs
whs[ eo? ;'Jh jw wkBk .. okjhI gqkgs eoe/, uzr/ r[DK tkbh ;Zuh ihtBh fiT{ e/ oZp Bkb
(r[o{ rqzE ;kfjp, gzBk 187) fJefwesk gqkgs ehsh. T[;h soQK r[ows okjhI @XzBk ih# th
fJBQK ftukoK tb ihtB ~ gq/o btKr/. ih ! @@;Zu/ fdb'I, T[Zuh ihtBh fiT{D bZr gJ/ s/ oZp Bkb fJefwesk gqkgs ehsh.##
GktBk, ftFtk; Bkb nodk; eo' sK oZp ih nkgDk j[ew pdb r[o{ noiB gksFkj fJ; Fpd okjhI @XzBk ih# dh jZvphsh fpnkB
fdzd/ jBHHH## n?;hnK rZbK T[go nzXftFtk; BjhI oZyKr/ feT[Ife eo oj/ jB fe oZp ih Bkb fet/I fJefwesk j'Jh.
pkDh okjhI n;hI ;wM ;eKr/ fe L n;hI @G'b/ GkfJ# dk th |bs noE eZY b?Id/ jK idfe
fenk wkrT[ feS[ fEo[ B ojkJh .. r[ows ftZu sK G'b/ GkfJ dk noE T[j BjhI j? i' n;hI ;wMd/
(r[o{ rqzE ;kfjp, gzBk 481) jK. don;b r[ows nB[;ko @G'b/ GkfJ# dk noE j[zdk j? fe
r[opkDh ;k~ i' ;[B/jk iK ;/X d/ ojh j? T[;~ f;o wZE/ gqtkB
ftok;s 75 nodk; ftok;s 76 nodk;
eoe/ nwbh ihtB ftZu fiT{Dk. r[opkDh ftZu nkfJnk j?L- jB< fBor[B Gkt oZp ih dk e'Jh ueq, fujB, o{g, ozr,
o/y, G/y BjhI j? fJ; dk wsbp gzi G{se ;oho tKr e'Jh
r[of;y whs ubj[ r[o ukbh ..
ezB th BjhI jB. ;or[B dk Gkt j? fe oZp ih ;G irQk
i' r[o[ ej? ;'Jh Gb wkBj[ jfo jfo eEk fBokbh ..
jk}o-Bk}o jB.
(r[o{ rqzE ;kfjp, gzBk 667)
f;o wZE/ s/ ;Zu eoe/ wzB b?Dk jh @@G'b/ GkfJ fwb/ fij fXfo d/yk fsj fXfo wT[i{d[ ..
ox[okfJnk ..** (r[o{ rqzE ;kfjp, gzBk 324) dk noE j?, (r[o{ rqzE ;kfjp, gzBk 84)
fi;~ w[jkto/ (Idiom) d/ s"o s/ tofsnk frnk j?. go n;hI ifb Efb wjhnfb oft ofjnk ;'fJ ..
nfrnkBsk tZ; G'b/ GkfJ d/ bc} ~ tos e/ fJj ejkDh (r[o{ rqzE ;kfjp, gzBk 728)
;[Dd/-;[DKd/ jK fe fJe rvohnk (G/vK ukoB tkb/) fi;d/ egV/ fJj[ ir[ ;u? eh j? e'mVh ;u/ ek ftfu tk;[..
gkN/, f;o ftZu iz{nK ns/ pVk e[M i'V e/ fJj efjD dh e'fFF (r[o{ rqzE ;kfjp, gzBk 463)
ehsh iKdh j? fe T[j rvohnk G'b/ GkfJ oZp ih Bkb rZbK fJBQK ;kohnK gzeshnK d/ Gkt noE w[skpe oZp ih dk
eo fojk ;h. ;kv/ gqukoe T[; rvohJ/ dh oZp Bkb i[VB dh j[ew ;koh e[dos ftZu fJe o; ub fojk j?.
rozNh d/ oj/ j[zd/ jB s/ dZ; oj/ j[zd/ jB fe T[; rvohJ/
dh nodk; oZp ih ;[D oj/ ;B. nodk;K g{ohnK j'D tkbk j[ew? nzdfo ;G[ e' pkjfo j[ew B e'fJ..
n?;k gquko wB[Zysk ~ e[okj/ gkDk jh ;kfps j' fojk j?. bc} (r[o{ rqzE ;kfjp, gzBk 1)
Gkt/I pugB/ tkb/, nBgVQ tkb/ iK gVQ/-fby/ gzfvs-t/sk tkb/ feT[I fJ; ;koh ftuko sfjs oZph jk}o-Bk}osk ns/ xfN
Bk j'D go r[owZs d/ n;{b s/ fBogZy ;'u dh ftuko dh e;tZNh xfN wkXT[ ihnk ..## (r[o{ rqzE ;kfjp, gzBk 617) ns/ @@;G?
s/ ftukfonK f;ZNk fBebdk j? fe fJBQK ;kohnK rZbK dk oZp xN okw[ p'b? okwk p'b?..## (r[o{ rqzE ;kfjp, gzBk 988) w[skpe
ih tZb'I nodk; iK gqkoEBktK wzBD Bkb e'Jh sknb[e j? jh fJj r[D jh oZp ih d/ ;or[B o{g efjbkT[Id/ jB. i/ eo
BjhI feT[Ife n;hI fJj ;wM oj/ jK fe @G'b/ GkfJ# dk noE n;hI @@;'fjbk## pkDh (XBk;oh wjbk •) #u ;wMhJ/ sK gsk
r[o{ dh wZs ~ wzB b?Dk j? Bk fe G'bhnK pugB/ dhnK p'bhnK brdk j? fe L
d/ tosD Bkb oZp ih dk wzB ikDk. ;j; st B?B BB B?B jfj s'fj eT[ ;j;
t?;/ th r[ows @@fBor[B nkfg ;or[B[ Gh Ujh ..## w{ofs BBk J/e s['jh.. ;j; gd fpwb BB J/e gd
(r[o{ rqzE ;kfjp, gzBk 287) ns/ @@;or[B fBor[B fBozeko## rzX fpB[ ;j; st rzX fJt ubs w'jh..
(r[o{ rqzE ;kfjp, gzBk 290) dh fcbk;ch ~ wzBdh j?. j[D (r[o{ rqzE ;kfjp, gzBk 13)
ftukoBk fJj' j? fe ;or[D ns/ fBor[D d/ noE eh fBebd/ fJ; B[es/ Bkb r[o{ BkBe gksFkj fJj efj oj/ jB
ftok;s 77 nodk; ftok;s 78 nodk;
fe oZp ih ! s[jkv/ tZyo/ o{g #u nZy, ezB, w{os iK uoB BjhI fgnko/## (r[o{ rqzE ;kfjp, gzBk 432) ns/ @@j[efw oikJh
jB go i/ eo ;ko/ ihtK ~ t/yK sK T[BQK ;G dhnK nZyK, ezB, ubDk## (r[o{ rqzE ;kfjp, gzBk 1) jh fdqV eotkfJnk j?. fpp/
BZe, w{os, uoD s[jkv/ jh jB. fJj' oZp ih dk ;G ihtK ftZu esk tkb/ wB[ZyK ~ fe;h th ;zs, v/o/, ftu'b/, d/jXkoh r[o{,
j'Dk dZf;nk frnk j? ns/ fJ;/ ~ r[ows f;XKs #u oZp ih gZEo iK c'N' s/ iK fe;/ yk; shoE s/ ik e/ wzBsK wBtkT[D
dk @@;or[B## o{g wzBd/ jK. dh b'V jh BjhI ofjzdh feT[Ife T[j ;zs'yh ihtB pshs eod/
jB. n?;h ihtBh dh nv'b ns/ T[Zuh nkswe nt;Ek T[BQK
j[D fJE/ ;wMD tkbk pohe B[esk fJj' j? fe b'ehI
r[ow[ZyK B/ r[o{ dh wZs s'I bJh j[zdh j?, nkgD/ nzso-nksw/
oZp ih dk ;or[B o{g fe;/ c'N' iK gZEo iK fe;/ shoE ftZu
~ o'}kBk$jo gb nodk; dh gq/oBk Bkb, fdqV eoB dh iku
wzBd/ jB ns/ fBor[B o{g n;wkB #u p?m/ fe;h oZp ih ~ ;wMd/
Bkb, oZph o}k #u ofjD Bkb f;Zyh j[zdh j?. T[j r[ow[Zy ;ZiD
jB. id fe r[ows oZp ih dk ;or[B o{g, oZp ih dh ;G
Bk wzBsK wzBd/ jB ns/ Bk jh ;[ZyDk ;[Zyd/ jB.
wB[ZyK #u jk}o-Bk}osk ~ wzBdh j? ns/ fBor[B o{g oZp ih
d/ j[ew, o}k ~ wzBdh j?, go fJ; f;qFNh iK e[dos s'I tyo/ s/ok ehnk whmk bkr?
fe;h e'B/ iK n;wkB #u p?m/ oZp ih ~ BjhI ;thekodh. fJj' (r[o{ rqzE ;kfjp, gzBk 394)
ekoD j? fe r[ows ;G XowK s'I fte'fbsoh ftuko fdzdh j?. whs[ eo? ;'Jh jw wkBk ..
r[ows fe;/ ny"sh ntsko ~ oZp BjhI wzBdh pbfe ;koh f;qFNh (r[o{ rqzE ;kfjp, gzBk 187)
~ oZp ih dk ;or[B o{g wzBdh j?. j[efw oikJh ubDk
;or[B-fBor[B tkb/ r[ows d/ fJ; f;XKs s'I n;hI nkg (r[o{ rqzE ;kfjp, gzBk 1)
jh fBoDk b?Dk j? fe fejV/ tkb/ oZp ih ~ nodk;K iK gqkoEBktK i/ s[X[ Gkt? ;kJh Gbh eko..
;[Dk oj/ jK< (r[o[{ rqzE ;kfjp, gzBk 3)
wB'ekwBk g{osh dh nzXftFtk;h GktBk ekoD jh n;hI e/fsnk d{y G{y ;d wko ..
fwfEjk;e ejkDhnK s/ ftFtk; oZyd/ jK. fJ; soQK jkEh ns/ J/fj fG dkfs s/oh dksko ..
s/Id{J/ dh ejkDh ns/ j'o nB/eK fwfEjk;e ejkDhnK fit/I fe (r[o{ rqzE ;kfjp, gzBk 5)
GrsK Bkb i[VhnK Grs wkb dhnK ejkDhnK ~ ;Zu wzBd/ fcod/ i/ ;[y[ d/fj s s[Mfj nokXh
jK, idfe r[ows fpp/e p[ZXh dk Xow j? ns/ fpp/e p[ZXh dh d[fy Gh s[M? fXnkJh ..
e;tZNh s/ fJBQK ;G eokwksh ejkDhnK dk d{o-d{o se e'Jh (r[o{ rqzE ;kfjp, gzBk 757)
th sknb[e BjhI j?. r[ows d/ f;XKs #u @@fiT[ okyfj fsT[ n?;/ ehwsh, T[Zu/ r[DK tkbh r[ows dh ftukoXkok Bkb
ojhn?## (r[o{ rqzE ;kfjp, gzBk 749) ns/ @@;[y[ d[y[ s/oh nkfrnk nkgDh nkswk ~ T[ZfunK eoe/ c"bkd tKr pDk e/ fiT{Id/ jB.
ftok;s 79 nodk; ftok;s 80 nodk;
nkU j[D n;hI r[opkDh ftZu nkJ/ FpdK #u bc} ifg ihtk gqG uoD s[wko/..
@@nodk;## pko/ ;wMd/ jK fe FpdK d/ noEK nB[;ko r[ows (r[o{ rqzE ;kfjp, gzBk 562-563)
;G bJh eh f;XKs, wkor-doFB iK B[esk ;wMkT[Idh j?< Gkt noE L- fJZE/ th r[o{ ih oZp ih nZr/ ;/te pDe/
1H s[X[nkr? nodkf; jwkoh fJj nodk; eo oj/ jB fe w?I s/o/ uoBK #u otK Gkt
ihT[fgzv[ ;G[ s/ok .. jw/FK s/oh jk}oh wfj;{; eodk ojK. fJ; dk wsbp fe oZp
ej[ BkBe ;G s/oh tfvnkJh ih dh jk}o-Bk}osk wfj;{; eoBh oZp ih ~ Bk ft;koB dh
e'Jh BkT[ B ikD? w/ok.. nt;Ek j? ns/ fJj nodk; ehsh rJh j? fe @@s/o/ s'I bKG/
(r[o{ rqzE ;kfjp, gzBk 383) Bk iktK, s/oh jh FoB jo ;w/I fgnk ojK.##
Gkt noE L- fJ; ftZu r[o{ gksFkj fJj efjDk ukj[zd/ 4H d[fJ eo i'fV eoT[ nodkf;..
jB fe oZp ih ! w/oh nodk; j? fe s[;hI w?~ fJj @@ihT[ fgzv[** s[X[Gkt? sk nkDfj okf;..
Gkt ;oho fdZsk j?, fJj nkg ih dh tfvnkJh j? toBk w?I efo feogk ngBh Grsh bkfJ..
sK fe;h bkfJe jh BjhI ;h. (n?;h jT[w? ofjs fposh pDk iB BkBe gqG[ ;dk fXnkfJ..
e/ oZp ih d/ fBowb GT[ #u nodk; j? fe oZp ih s[;hI w?~ (r[o{ rqzE ;kfjp, gzBk 737)
fJj ;G ihtB (ikB-gqkD) fdZsk j?) Gkt noE L- fJZE/ th r[o{ gksFkj fJj fdqV eotk oj/
2H s{ mke[o[ s[w gfj nodkf;.. ihT[ fgzv[ jB fe j/ w/o/ oZp ih, w/oh nodk; j? fe w?~ nkgD/ Bkb
;G[ s/oh okf;.. s[w wks fgsk jw pkfoe s/o/.. i'Vh oy'.
s[woh feqgk wfj ;{y xB/o/ .. 5H gqG gkf; iB eh nodkf; s{ ;uk ;KJh..
(r[o{ rzqE ;kfjp, gzBk 268) s{ oytkbk ;dk ;dk jT[ s[X[ fXnkJh ..
Gkt noE L- fJ; ftZu th r[o{ ih fJj' efj oj/ jB (r[o{ rqzE ;kfjp, gzBk 517)
fe oZp ih s[;hI w/o/ wks-fgsk Gkt ;G e[M j' ns/ ihT[ fgzv[ Gkt noE L- fJ; Fpd #u th r[o{ gksFkj oZp ih
Gkt fJj nB/eK ;[Zy s[jkv/ jh fdZs/ j'J/ jB. fe;h j'o dh ~, ;Zuk ;KJh efj oj/ jB s/ fJj' fdqV eok oj/ jB fe oZp
skes ~ Bk wzBDk ns/ oZp ~ jh ;GBk ihnK dk fJe dksk ih ;dk oytkb/ jB s/ T[BQK dh :kd jw/Fk oyDh ukjhdh j?.
wzBD dh fposh jh r[ows dh nodk; j?. fJj' gq/oDk j? fe
6H jw ntr[fD Go/ J/e[ r[D[ BkjhHHHHH fJe nodkf;
oZp ih ~ jh eoB ekoB ;woZE wzBhJ/.
GkN ehofs eh r[o okwdk; okyj[ ;oDkJh ..
3H ;/te eh nodkf; fgnko/.. (r[o{ rqzE ;kfjp, gzBk 1406)
ftok;s 81 nodk; ftok;s 82 nodk;
Gkt noE L- fJE/ th GZN ehos ih nodk; eo oj/ Gkt noE L- fJ; Fpd #u th r[ows dk fJj f;XKs
jB fe n;hI ntr[DK Go/ jK ;kv/ ntr[D d{o eoe/, r[D GoB j? fe @@oZp dh o}k (GkDk-j[ew-fB:w) ek~B ;G irQk tos
bJh ;k~ nkgDh FoD #u oZy bt'. fojk j?.## ;' oZp ih ~ jk}o-Bk}o ikD e/, ;G e[M T[BQK dh
o}k #u eoBk ns/ f;o wZE/ wzB b?Dk jh pDdk j? fco fe;
7H fenk wkrT[ feS[ fEo[ B ojkJh..
nZr/ nodk; eohJ/ fe nkgDh ehsh ~, nkgD/ GkD/ ~ pdb'.
d/ys B?B ufbU ir[ ikJh ..
oZp ih dk j[ew, fB:w nZNb j?, fe;h d/ nky/ s/ iK frVfrVkB
(r[o{ rqzE ;kfjp, gzBk 481)
s/ oZp ih nkgDh fB:w-pZX ub ojh f;qFNh #u (i' ;G irQk
Gkt noE L- fJ; Fpd #u sK fJj th fdqV eotkfJnk
fBnkT[ dk fJe o; j[ew ub fojk j?) e'Jh c/o-pdb BjhI
ik fojk j? fe oZp ih s[jkv/ s'I eh wzrK, fJZE/ ;G e[M fpB;Bjko
eod/ jB.
j? s/ d/yfdnK-d/yfdnK ;G e[M pdbdk ofjzdk j?, ;G e[M
e{u eoh ik fojk j? Gkt e[M th fEo BjhI j? @@i' T[gfiU 10H wkrBk wkrB[ Bhek jfo
;' fpBf; j?## (r[o{ rqzE ;kfjp, gzBk 1429). i;[ r[o s/ wkrBk ..
(r[o{ rqzE ;kfjp, gzBk 1018)
8H epho i' w? fustT[ Bk eo? fenk w/o/
Gkt noE L- fJ; Fpd #u i/ wzr wzrh th rJh j?
fust/ j'fJ.. ngBk fusftnk jfo eo? i' w/o/ fufs
sK @@jfo i;[ r[o s/ wkrBk..## jh fdqV eok oj/ jB.
B j'fJ ..
d[fBnkth gdkoEK dh wzr wzrBk BjhI f;yk oj/ jB.
(r[o{ rqzE ;kfjp, gzBk 1376)
Gkt noE L- fJ; Fpd #u th fJj' fdqV eotkfJnk r[opkDh #u nkJ/ bc} @@nodk;## okjh th n;hI fJ;/
ik fojk j? fe i' w?I ;'udk jK T[; w[skpe oZp ih BjhI eod/ ftuko sZe gj[zu/ jK fe @@nodk; ftZu wzrDk BjhI f;ykfJnk
jB, T[j sK nkgDh wo}h nB[;ko eod/ jB, Gkt/I w?~ uzrk ik fojk.## p/Bsh j? fe fJ; b/y okjhI fJj efjD dh fjzws
br/ Gkt/I wzdk, Gkt/I w?I ;'funk e[M j'o j't/ s/ oZp ih dh wo}h BjhI ehsh ik ojh fe nodk; eoBh jh BjhI ukjhdh. don;b
e[M j'o j't/. fJZE/ th nkgk ;wogD (surrender) dh GktBk fJ; sZE tb fXnkB g[nkT[D dk T[gokbk ehsk ik fojk j? fe
jh fdqV eokJh j?. nodk; d/ T[Zu/ nkdoFe Nhu/ tZb nkgDh ;'uDh ~ gq/fonk
ikt/. r[ows oZp ih dh o}k #u ofjDk fdqV eotkT[Idh j?, fJ;
9H fenk ejhn? feS[ ejh B ikfJ.. i' feS[
dk wsbp fe L-
nj? ;G s/oh oikfJ ..•.. ojkT[ .. i' feS[ eoDk ;[
s/o? gkf;.. fe;[ nkr? ehu? nodkf;.. w/o/ okw okfJ fiT[ okyfj fsT[ ojhn?..
(r[o{ rzqE ;kfjp, gzBk 1125) (r[o{ rqzE ;kfjp, gzBk 749)
ns/
ftok;s 83 nodk; ftok;s 84 nodk;
jw s/ eS{ B j't? ;[nkwh nkg/ so;[ gfJUJh..
fiT[ okyj[ fsT[ ojhn?.. (r[o{ rqzE ;kfjp, gzBk 1429)
(r[o{ rqzE ;kfjp, gzBk 216) ns/
n?;h ftukoXkok Bkb i'V e/ wB[Zy ~ ;[y-d[y, y[Fh-|wh,
ehsk eoDk ;op oikJh feS[ ehu? i/ efo ;ehn?..
joy-;'r ns/ nwhoh-|ohph Gkt jo/e ;w/I oZp ih dh o}k-
nkgDk ehsk feS{ B j't? fiT[ jfo Gkt? fsT[ oyhn? ..•..
GkD/ #u ofjDk jh f;ykT[Idh j?.
w/o/ jfo ihT[ ;G[ e' s/o? tf;.. n;k i'o[ Bkjh i/ feS[
r[ows dh nodk; pko/ j[D sZe n;hI fJj ;wM ;e/ efo jw ;kej fiT[ Gkt? fst? pyf;..
jK fe nodk; wB[Zysk ~ T[Zu/ nkdoF bJh gq/oDk fdqVkT[Idh (r[o{ rqzE ;kfjp, gzBk 736)
j?. r[o{ ;kfjpkB ns/ r[o{ e/ f;ZyK dk fJfsjk; :kd eokfJnk fJ; bJh nodk; dk n;bh we;d nkgD/ nzdo p?m/
sk fe T[BQK d/ fJfsjk; s'I gq/oBk b? e/ uVdh ebk #u oZp ih Bkb rZbpks eoe/ (ihn eh fpoEk j'fJ ;[ r[o gfj
ojhJ/. fJ;d/ Bkb' Bkb r[opkDh okjhI oZp ih dh o}k, oZp nodkf; efo.. (r[o{ rqzE ;kfjp, gzBk 519), gF{-fposh s'I
dh p/nzssk (@@;GBk ihnk ek fJe[ dksk** r[o{ rqzE ;kfjp, T[go T[m e/ (ntr[D S'fv r[Dk eT[ Xktj[ (r[o{ rqzE ;kfjp,
gzBk 2) ns/ T[;dh :kd okjhI T[;dh FoB #u ofjDk fdqV gzBk 598), nkgD/ nwbh ihtB dh ;[XkJh eod/ j'J/, nkgD/
eokfJnk j?. nkgD/ ntr[DK tZb Mksh g[nk e/, ntr[D SZvD nkg ~ T[ZfunK eoe/, uzr/ nkuoD tkbk g{oB wB[Zy pDBk jh
dh gq/oDk fdqV eok e/, r[DK ~ tXkT[Dk jh f;ykfJnk frnk j?. nodk; ntr[D SZv e/ r[DK tZb tZXD dh ;?±-g/qoBk j?.
j?. i/ eo pZu/ dk ;e{b-ekb/i dh gVQkJh #u gk; j'Dk iK fe;/ wkfJeh gdkoEK dh wzr s'I T[go T[m e/ ;fji Gog{o ns/ ;zs'yh
B/ BtK wekB iK d[ekB y'bQDk j't/ sK th nodk; okjhI fJj' ihtB dh ikuBk j?.
f;ykfJnk frnk j? fe L


epho w/ok w[M wfj feS[ Bjh i' feS[ j? ;' s/ok..
(r[o{ rqzE ;kfjp, gzBk 1375)
oZp ih fJj ;G e[M nkg ih dh jh fwjo pyfFF dk
;dek j?, n;hI e[M eoB i'r/ BjhI jK.
s/ok ehsk iks' Bkjh
w?B' i'r[ ehs'Jh..
w?I fBor[fDnko/ e' r[D[ Bkjh

Vous aimerez peut-être aussi