LKRETM RETMENLERNN ARATIRMA YETERLLKLER

Aratrma nerisi Bilimsel Aratrma Yntemleri

Hazrlayan brahim SAPMAZ

Danman D.Dr Yavuz ERDOAN

Marmara niversitesi Atatrk Eitim Fakltesi stanbul, Ocak 2013

BLM I GR Problem lkretim retmenlerinin aratrma yapma konusunda ki sorunlarnn, renci zerinde ki etkileri grlmektedir. Bu etkilerin de renciyi derse motive etme konusunda etkili olduu savunulmaktadr. Bu balamda retmen zerinde ki bu aratrma yetersizliini ortaya karan nedenlerin eitim ald niversite ve lise olduu savunulmaktadr. Bilim ve eitim birbirini btnleyen temel olgulardr. Bu iki temel olgunun kaynat noktada ise niversiteler yer almaktadr. niversitelerin temel ilevleri, Anayasa ve yasalarda da belirtildii gibi, eitim-retim ve aratrma yapmaktr. Bu balamda, bilimsel, teknolojik ve toplumsal gelimelere katk salamak niversitelerin ncelikli grev ve sorumluluklar arasndadr. Ne var ki, Trk Eitim Sisteminin ilgili yasa ve ynetmelikleri ile retim programlarnda okullarn ve bireylerin aratrmac zellikleri vurgulanmasna ve aratrmac bireylerin yetitirilmesi hedeflenmesine ramen, aratrma eitimi ne ierik ne yntem ne de dzey ynnden yeterli grnmektedir (Saracalolu, 2008, 180). Tm bu yasal dayanaklara karn, aratrma yeterlikleriyle bilimsel tutum ve davranlarn bireylere kazandrlmasn amalayan aratrma eitiminin, Trk Eitim Sisteminin nemli bir sorunu olduu savunulmaktadr (Karasar, 1984; Bykztrk, 1996).

Trk Eitim Sisteminde, genelde retimin ieriinde ve uygulamalarnda uygun bir aratrma ortamnn yaratlmad; bilgi depolamaya, yani ezberlemeye ncelik veren bir yaklam ve uygulamann olduu belirtilmektedir(Gven, 1997; Karasar, 1993; MEB, 1990).

En st eitim kurumu olarak niversitelerde bile, bilim ve bilimsel yntem kavramlarnn yeterince ilenmedii, dolaysyla aratrma yeterliklerinin (becerilerinin) rencilere gereince aktarlmad savunulmaktadr (Bykztrk, 1996; avdar, 1994; Karagl, 1996; Karasar, 1984).

Bu tablo, eitim sisteminde yenilemeye ve aratrmaya gerek duymayan bir anlayn hakim olmasnn bir rn olarak ifade edilmektedir(Keskin, 1994).

Oysa 21.yzyln eiinde, bilimsel eitimin temel zellikleri saylrken, sorunu tanmlama ve zme becerisi, aratrma tekniklerini kullanabilme becerisi ve aratrmaya ynelik olumlu tutumlar n plana kmaktadr.(Bektur, Yaar, Kkkaragz ve Titiz, 1997; Hoshmand, 1991; Uzunolu, 1997; Ylmaz, 1997).

Problem cmlesi Bilgiyi sadece tketen deil, ayn zamanda reten ve rettiini de paylaabilen aratrmac, bilimsel tutum ve davranlara sahip bireylerin yetitirilmesi eitim sistemlerinin temel amalarndan biri olarak tanmlanabilir. Ama

Bu aratrmann amac, ilkretim retmenlerinin aratrma yeterliliklerine ne derece sahip olduklarn ortaya koymaktr. Ortaya koyduktan sonra da bu yeterlilii ykseltmek. Bu aratrmann amac, ilkretim retmenlerinin aratrma yeterliklerine ne derece sahip olduklarn ortaya koymak ve sahip olunan aratrma yeterliklerinin grev deikenine; aratrma, lmedeerlendirme ve istatistik dersi alp almamaya; mezun olunan yksek retim kurumuna gre farkllk gsterip gstermediini belirlemektir(Dr.ener BYKZTRK Ankara niversitesi Eitim Bilimleri Fakltesi).

Aratrmann genel amac erevesinde, u sorulara cevap aranmaya allmtr. a. retmenlerin aratrma zellii, 1. Yana 2. Cinsiyetine 3. Medeni durumuna 4. Mezun olduu niversiteye 5. Grev yapt okula 6. Yaad ehir 7. Okulun imknlarna 8. Gelecek grne 9. Gndemi takip etmesine gre farkllk gstermekte midir? b. retmenin ya ile aratrma zellikleri arasnda iliki var mdr?

c. retmenlerin aratrma yntemini kullanarak ders anlatmas, rencilerin ders baar dzeylerini olumlu ynde etkilemekte midir? d. retmenlerin aratrma yntemini kullanarak ders anlatmamas, rencilerin ders baar dzeylerini olumsuz ynde etkilemekte midir? e. retmenin normal yntemlerle ders anlatmas, derse olan ilgiyi artrmakta mdr? f. retmenlerin aratrma yntemini kullanarak ders anlatmas, derse olan ilgiyi artrmakta mdr?

nem Bu aratrmann; rencilerin derse olan ilgisini artrmaya, derste ki baarlarna katk salayaca umulmaktadr.

Sayltlar 1. Anket ve leklere deneklerin verdikleri cevaplar onlarn gerek gr ve dncelerini yanstmaktadr. 2. rneklem grubunun evreni temsil ettii dnlmektedir. 3. Aratrma ve retim ynteminin 10 hafta sresince yeterli olduu dnlmektedir. Snrllklar Bu aratrma; 1. 2012-2013 retim yl ile snrldr. 2. stanbul ili, skdar ilesindeki Capitol lkretim Okulu ile snrldr.

BLM II YNTEM Aratrmann Modeli Aratrma, geni kapsaml olduu iin tarama modeli kullanlmtr. Evren ve rneklem Aratrmada tarama modeli kullanlacaktr. lk olarak rencilere sorulacak ve retmenlerinin rencileri aratrmaya yneltip yneltmediini aratracaz. Bunun iin Capitol ilkretim okulu 6,7,8 snflar kullanlacaktr. Bu snflarn mevcutlar da: ortalama her snfta 25 kii olduunu gz nne alrsak ve her bir snftan da 4 tane olduunu hesaplarsak, tahmini olarak 300 renciye yakn bir say elde edeceiz. rencilerden alnan veriler tarandktan sonra retmenlerin nerelerde eksik olduklar belirlenecek ve buna gre retmenlere yetersizliklerine gre programlar uygulanacaktr. Veriler ve Toplanmas Aratrmada 1 anket ve 1 lek kullanlmtr. Bunlar; Anket Aratrmann bamsz deikenleri hakknda veri toplamak amacyla aratrmac tarafndan gelitirilen anket, yneticilerin ya, cinsiyet, eitim durumlar vb. gibi demografik zellikleri yannda grev yaptklar okulutantc, mezun olduklar niversite olmak zere eitli zellikleri belirlemeye ynelik 10 sorudan olumaktadr (EK A). Aratrmada ihtiya duyulan dier veriler ise anket ile toplanmtr. Ankette, retmenlerin kiisel bilgilerine ilikin sorulara yer verilmi, bunu aratrma yeterlik ifadelerinin nem derecesi ve sahip olma

derecesini belirlemeye ynelik ksm izlemitir. Ankette, retmenlerin sahip olduklar aratrma yeterliklerini, rencileri ve kendilerini gelitirmede ne derece kullandklarn belirlemeye ynelik sorulara da yer verilmitir. lkretim okulu retmenlerinin aratrma konusunda sahip olmalar gereken yedi temel yeterlilik belirlenmitir. Likert lei retmenlerin kendi alglarna dayal olarak bu yeterliklere ne derece sahip olduklarn belirlemek amacyla Likert tipi beli derecelendirme, lei kullanlmtr. lek "hi","az","orta","olduka" ve"tam" seeneklerinden olumaktadr. Verilen cevaplar "hi" ten "tam" a 1 den 5'e doru puanlar verilerek kodlanmtr (EK B).

Verilerin zm lkretim okulu retmenlerinin aratrma yeterliklerinin dzeyini ve bu konudaki grlerini betimlemek amacyla ortalama ve yzde kullanlmtr. Anlan yeterliklerin sahip olma dzeyinin, greve ve aratrma kltr derslerini alp almamaya gre deiip deimedii ilikisiz gruplar iin t-testi ile; mezun olunan yksek retim kurumuna gre deiip deimedii ise tek faktrl varyans analizi ile test edilecektir.

Sre ve Olanaklar Aratrmann yaklak 10 haftada tamamlanmas planlanmaktadr. Bu zaman dilimde yaplamas planlanan iler ve sreleri u ekildedir. 1. lgili literatr taramas lek sorularnn oluturulmas = 1 hafta 2. Hazrlanan lein seilen pilot blgede (Capitol ilkretim okulu 6-7-8 rencileri ve retmenleri) uygulanmas = 2 Hafta 3. Pilot almas sonucunda elde edilen verilerin deerlendirilmesi = 3 Hafta a. b. c. Datalarn SPSS programna aktarlmas Faktr ve madde analizlerinin yaplmas lein geerlilik ve gvenirlilik dzeylerinin belirlenmesi ve

son hale getirilmesi 4. rneklemin belirlenmesi (Yukarda belirtilen forml dorultusunda her niversiteden aratrmaya katlacak renci saysnn tespit edilmesi) = 2 Hafta 5. Anket ve lein uygulanmas ve toplanmas = 1 Hafta 6. Verilerin girii, zm ve yorumlanmas = 1 Hafta 7. Aratrmann raporlatrlmas = 1 Hafta

EK A
12345678910Ad-Soyad yaznz ? Hangi lise trnden mezun oldunuz ? Grev yaptnz okul ? Mezun olduunuz niversite ve yl ? Medeni durumunuz ? Evli iseniz einizin meslei ? Bo zamanlarnzda ne ile megul olursunuz ? retmen olmasaydnz hangi meslei tercih ederdiniz ? 15 yl sonras iin neler sylemek istersiniz ? Bilmediiniz bir konu hakknda nasl davranrsnz ? Bir rnek verir rencilerinizi deiik konularda aratrma yapmaya ynlendirir

misiniz ? misiniz ? En son hangi konu da ynlendirdiniz ?

EK B
Likert lei SORU Aratrma dersini seviyorum. renciler derslere gelirken aratrma yapp geliyor. rencilere dersin sonunda bir konu verip aratrma yapmalarn istiyorum. rencilere ilgi ekici konular anlatp, konunun devamn aratrmalarn istiyorum. hi az ort olduk tam a a