Académique Documents
Professionnel Documents
Culture Documents
ARAZ TOPLULATIRMASI
ANKARA, 2008
NDEKLER
AIKLAMALAR ....................................................................................................................ii GR ....................................................................................................................................... 1 RENME FAALYET1 .................................................................................................... 3 1. N ETT ALIMALARI................................................................................................. 3 1.1. Arazi Toplulatrmas ve Faydalar........................Hata! Yer iareti tanmlanmam. 1.1.1. Arazi Toplulatrmasnn Faydalar ....................................................................... 3 1.2. Toplu Arazi Uygulamalar ve Faydalar ....................................................................... 5 1.3. Arazi Malikleri ile n Grmenin Yaplmas............................................................. 8 1.4. Kadastrodaki lemler ................................................................................................... 8 1.5. Proje Alan Snrlarnn Tespiti ..................................................................................... 8 1.6. AT1 ve AT2 Listelerinin Tanzimi.................................................................................. 8 1.7. Arazi Maliklerinden Muvafakat Alnmas .................................................................... 9 1.8. n Ett Raporunun Hazrlanmas ................................................................................. 9 UYGULAMA FAALYET .............................................................................................. 11 LME VE DEERLENDRME .................................................................................... 13 RENME FAALYET-2 ................................................................................................... 14 2. PLANLAMA...................................................................................................................... 14 2.1. Toplulatrma Alannn lan ve Tapuya erh Verilmesi ............................................ 14 2.2. Proje Sahasnn Hlihazr Durumunun Tespiti ........................................................... 14 2.3. Mlkiyet Ettlerinin Yaplmas .................................................................................. 15 2.4. Toprak Ettlerinin Yaplmas...................................................................................... 15 2.5. Arazinin Derecelendirilmesi ....................................................................................... 16 2.5.1. Derecelendirme Komisyonunun Tekili (Oluturulmas )................................... 18 2.5.2. Derecelendirmenin lan ve Kesinlemesi ........................................................... 19 2.6. Bloklarn Olumas ..................................................................................................... 19 2.7. Sabit Tesislerin Tespit Edilmesi ................................................................................. 22 2.8. Ortak Tesislere Katlma paynn bulunmas................................................................ 22 2.9. Planlama Raporunun Tanzimi..................................................................................... 22 UYGULAMA FAALYET .............................................................................................. 24 LME VE DEERLENDRME .................................................................................... 26 RENME FAALYET-3 ................................................................................................... 27 3. PROJELENDRME............................................................................................................ 27 3.1. Mlakat Formlarnn (AT) Doldurulmas ................................................................... 27 3.2. Yeni Parselasyon Plannn Yaplmas ......................................................................... 28 3.3. Yeni Mlkiyet Haritasnn Askya karlmas........................................................... 30 3.4. Proje Dosyasnn Tanzimi........................................................................................... 31 3.5. Uygulama.................................................................................................................... 31 3.5.1. Uygulamada Aranlan Hususlar........................................................................... 31 UYGULAMA FAALYET .............................................................................................. 33 LME VE DEERLENDRME .................................................................................... 35 MODL DEERLENDRME .............................................................................................. 36 CEVAP ANAHTARLARI ................................................Hata! Yer iareti tanmlanmam. KAYNAKA ......................................................................................................................... 41
AIKLAMALAR AIKLAMALAR
KOD ALAN DAL/MESLEK MODLN ADI MODLN TANIMI SRE N KOUL YETERLK 581MSP098 Harita-Tapu-Kadastro Haritaclk Arazi Toplulatrmas Bu modl, n ett almalar yapma, planlama ve projelendirme ile ilgili bilgi ve becerilerin verildii renme materyalidir. 40/24 n koul yoktur. Arazi toplulatrmas yapmak Genel Ama lgili ynetmelie uygun olarak arazi toplulatrmasn yapabileceksiniz. Amalar Gerekli ortam salandnda; 1. lgili ynetmelie uygun olarak n ett almalar yapabileceksiniz. 2. lgili ynetmelie uygun olarak planlama yapabileceksiniz. 3. lgili ynetmelie uygun olarak projelendirme yapabileceksiniz.
MODLN AMACI
LME VE DEERLENDRME
Her renme faaliyeti sonrasnda o faaliyetle ilgili deerlendirme sorular ile kendi kendinizi deerlendirebileceksiniz. Bunun iin cevap anahtarlar hazrlanmtr. lme deerlendirme faaliyetleri esnasnda nerilere uymanz modl daha iyi renmeniz iin nemlidir.
ii
GR GR
Sevgili renci, Gnmz dnyasnn karlat en nemli sorunlardan biri hzl nfus art ve artan nfusu beslemedir. Bu sorun lkelerin gelimilik durumlaryla paralel olarak farkllklar gstermektedir. Beslenme iin gerekli gda maddeleri topraktan elde edilmektedir. Oysa bu gnk mevcut topra ve toprak zerinde uygulanan tarm teknii, artan nfusun beslenmesini salamaktan uzak bulunmaktadr. Tarm arazilerinin nfus artna orantl olarak artrlmasna olanak olmadna gre, bu snrl arazilerden daha fazla verim alabilme yollarnn aranmas, artan nfusun gda gereksinimini karlayabilecek tek zm yolu olarak grlmtr. rn artn salayacak etkenlerin en nemlisi, topran ekonomik ve teknik ynlerden uygun dzeyde ilenmesidir. Tarmsal bnyedeki bozukluklar, verim zerinde olumsuz etki yapt gibi, baz durumlarda verim artrc nlemlerin alnmasn zorlatrmakta, maliyetlerin ykselmesine neden olmaktadr. Tarmsal bnyenin iyiletirilmesi iin en nemli nlemlerin banda, arazi toplulatrmas ile birlikte dier teknik ve bilimsel almalar gelir. Geleceimiz iin yaplan bu almalarda sizlerin de teknik anlamda katklarnz olacaktr. Yaptnz almann niin ve nasl yapldn bilmeniz gerekmektedir. Ancak bu ekilde yaptnz almalar amacna uygun ve baarl olmanz salayacaktr. lgili ynetmelie uygun olarak n ett, planlama ve projelendirme yapabilecek bilgi ve beceri kazanarak bu alanda baarl bir teknik eleman olmanz diliyorum.
RENME FAALYET1
AMA
Ynetmeliine uygun olarak n ett almalarn yapabileceksiniz.
ARATIRMA
n ett almasnn nasl yapldn, neleri kapsadn arazi toplulatrmas yapan kurumlara giderek aratrnz.
1. N ETT ALIMALARI
Arazi toplulatrmas dar anlamda, ayn kiiye veya ifti ailesine ait kk arazi paralarnn ve hisselerinin bir araya getirilerek uygun ekiller halinde birletirilmesidir. Arazi toplulatrmas geni ve teknik anlamda, ekonomik tarmn yaplmasn engelleyecek, toprak koruma ve sulama tedbirlerinin alnmasn gletirecek derecede paralanm, dalm ve ekilleri bozulmu parselleri bir araya getirerek, ifti ailesinin yaam, dzeyini ykseltecek teknik, ekonomik ve sosyal tedbirleri almaktr.
iftiler kamulatrma istememektedir. Bu nedenle arazi toplulatrmasyla arazi sahiplerine kamulatrma bedeli yerine arazi verilerek iftinin topraktan kopmas nlenmektedir. letme merkezi ile parseller arasndaki mesafelerin ksalmas ve parsel boyutlarnn mekanizasyonun getirdii deerleri almas nedeniyle iletme ynnden ve akaryakttan tasarruf salanmaktadr. Parsel ekilleri dzeltilmekte ve birim parsel byklkleri artmaktadr.
Parsel says azaldndan parsel snr uzunluklar ksalmakta, bylece parsellerin korunmasnda kullanlan tel, it ve duvar gibi malzemelerden tasarruf salanmaktadr. Parsel saysnn azalmas ve parsel byklnn artmas nedeniyle tarm iletmelerinde i gc tasarrufu salanmaktadr. Arazi toplulatrmas ile beraber arazi tesviyesi tarla ii drenaj, tarla ii yol ve tahliye ile toprak slah almalar gibi hizmetler de yapldndan retimin artrlmas ile iftinin geliri artmaktadr. Proje ile her parsel sulama kanal ve yola kavutuundan, iftiler arasndaki anlamazlklar ortadan kalkmakta sosyal huzur salanmaktadr. Proje uygulamas ile tapu kadastro kaytlarnn yenilenmesi salanm olmaktadr. Kyler arasndaki ortak snrlarn dzeltilebilmesi mmkn olabilmektedir. Hazine arazileri ile meralar bir araya toplanarak evreleri kanal ve yolla snrlandrldndan iftilerin bu arazilere tecavzleri nlenmektedir. Toplulatrma yaplan kye yeni ky yerleim alanlar salanmaktadr. Parsel boyutlar ve ekillerinin makineli tarma uygun hale getirilmesi nedeniyle modern tarmsal iletmelerin uygulanmas mmkn olabilmektedir.
lkemizde bugn ok kk alanda yaplan toplulatrma almalar sonucunda toplulatrmann krsal alanlarn gelitirilmesindeki nemi ve etkinlii anlalmtr. Bundan sonraki toplulatrma almalar ile doa ve evre koullarnn korunmasna da nem verilerek gelecek kuaklara daha gzel, salkl bir evre brakmamz mmkn olabilecektir.
ekil 1.1: Konya umra Beylerce Ky arazi toplulatrmas eski mlkiyet haritas
Gerek mahallinde yazlan eski mlkiyet listeleri (AT1) gerekse tapu-ktk sayfa fotokopileri tapu sicil mdrlne tasdik ettirilmelidir (onaylattrlmaldr). Toplulatrmada, zellikle ayn ahsa ait olan farkl yerlerdeki dalm arazi paralar sz konusu olduuna gre mlk sahiplerinin soyad srasna gre eski mlkiyet alfabetik listesi (AT2) hazrlanarak, malik olduklar parseller detayl olarak yazlr. Eski mlkiyet listesi ile alfabetik liste kontrol edilerek alan toplamnda uyum salanr. Son uygulamalarda tapu ktndeki bilgiler daha nceden programlanm bilgisayara yazlmak suretiyle eski mlkiyet ve alfabetik listeler daha seri ve daha dzgn olarak alnmaktadr. Herhangi bir hata pay da bulunmamaktadr.
Bakanlar Kurulu Karar Alnmas Genel Mdrlke ett raporu onandktan sonra Arazi Toplulatrmas Tznn ilgili maddesi gereince Bakanlar Kurulu Karar alnmak zere bakanlk makamna sunulur. Bakanlar Kurulu karar alnp, Resm Gazetede yaynlandktan sonra toplulatrma alannda gerekli planlama almalarna balanr. Aada bir blge iin verilmi arazi toplulatrmas Bakanlar Kurulu karar rnei grlmektedir.
10
lem Basamaklar
Arazi malikleri ile n grme yapnz.
neriler
Arazi malikleri ile n grme konusundaki bilgilerden faydalannz. Seilen proje alanndaki arazinin mlkiyet durumunu gsteren kadastro haritas mahallindeki ilgili kurululardan veya Tapu ve Kadastro Genel Mdrlnden temin edildiini gz nnde bulundurunuz. Snrlarn tespitinde daimi yol, kanal, nehir, gl, deniz gibi tabii veya deimez suni tesislerle veya tescile konu olmayan arazilerle evrelenmi olmasna zellikle dikkat ediniz. Kadastro haritasnda snrlar iaretlenmi proje alannda bulunan parsellerin sra numarasna gre sahiplerinin listesi, kadastro listesi tapu sicil mdrlnden temin edildiini gz nnde bulundurunuz. Tanzim edilen eski mlkiyet alfabetik listesinden, muvafakat name (rza belgesi) tanzim ediniz. n ett raporu hazrlanmas konusunda belirtilen hususlara yer veriniz.
gre
11
DEERLENDRME LE
Aada hazrlanan deerlendirme leine gre uygulama faaliyetinde yaptnz program deerlendiriniz. Gerekleme dzeyine gre Evet-Hayr seeneklerinden uygun olan iaretleyiniz.
Sra
1 2 3 4
Deerlendirme ltleri
Arazi malikleri ile n grme yaptnz m? Kadastrosu yaplp yaplmadn tespit ettiniz mi? Proje alan snrlarn tespit ettiniz mi? Parsellerin sra hazrladnz m? numarasna gre sahiplerinin listesini
Evet
Hayr
Arazi malikleri iin muvafakat name belgelerini hazrladnz m? n ett raporunu hazrladnz m?
DEERLENDRME
Yaptnz deerlendirme sonunda Hayr eklindeki cevaplarnz bir daha gzden geiriniz. Kendinizi yeterli grmyorsanz renme faaliyetini tekrar ediniz.
12
Arazi toplulatrmas yaplacak yerlerin ....................... yaplm olmas arttr. Arazi toplulatrma almalarnda ................ ve ................. koullarnn korunmasna nem verilmektedir
DEERLENDRME
Cevaplarnz cevap anahtar ile karlatrnz. Doru cevap saynz belirleyerek kendinizi deerlendiriniz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevap verirken tereddt yaadnz sorularla ilgili konular faaliyete dnerek tekrar inceleyiniz.
13
RENME FAALYET2
AMA
RENME FAALYET-2
ARATIRMA
Planlama almasnn nasl yapldn, neleri kapsadn evrenizdeki arazi toplulatrmas yapan kurumlara giderek aratrnz.
2. PLANLAMA
2.1. Toplulatrma Alannn lan ve Tapuya erh Verilmesi
Toplulatrma yaplmasna karar verilen yerler, snrlar da belirtilmek suretiyle mahallinde allm aralarla ilan edilir. lgili muhtarla ve mahallin en byk mlki amirine bildirilir. Proje alanna giren parsellerin kontrol edilmi ve yanllklar dzeltilmi mlkiyet listeleri, muvafakatnamenin bir nshas ile birlikte mahalli tapu sicil mdrlne gnderilir ve tapu ktne Bu parsel toplulatrma alan iindedir diyerek erh konur. Eer projenin hazrlanmas gecikecekse, hazrlanan mlkiyet listelerinin tapu ktne kontrol, son duruma gre dzeltilmesi ve tapuya erh verilmesi projenin hazrlanmasna balanaca zamanda yaplabilir.
14
haritas hazrlanmaldr. Bu suretle proje sahasnn parselasyon, toporafik ve kullanma durumunu gsteren tek bir harita oluturulmaldr.
2008 ylnn Haziran ayndan itibaren detayl toprak ve su analizlerine balanmas planlanmaktadr.
15
Verimlilik Endeksi (VE) Derecelendirme komisyonu, toprak zellikleri yannda tecrbelerine dayanarak, mahalli geleneklere gre proje alanndaki arazi paralar veya parseller arasnda verimlilik durumlarna gre iyi, orta, kt verimli olmak zere veya daha fazla pilot (rnek) parselleri belirler. Bu rnek parsellerde, yetitirilen mahsuln (rnn) verimi dikkate alnarak deerlendirilir. Gerekirse numunelerin (rnek paralarn) laboratuvar analizleri yaptrlr. Proje alannda rnek parseller dndaki araziler, rnek parsellerle karlatrlarak Toplulatrma Tz gereince 0-10 arasnda puanlandrlr. Konum Endeksi (KE) Derecelendirme esnasnda parselin konumu deerlendirilirken parselin iletme merkezine uzakl, ulam durumu, hlihazr sulama durumu ve ekli dikkate alnarak puanlandrlmas lazmdr. Ancak, her parsel iin bunun tespiti ok zordur. Uygulamada iletme merkezi, dairenin merkezi olmak zere 500er metrelik daireler izilir. lk 500 mlik daireye 20 puan verilir. Dier daireler komisyonun takdirine gre puanlar azaltlarak deerlendirilir. Yukardaki puanlamann haricinde, her parselin iletme merkezine uzakl, ulam durumu, parselin ekli ve sulama durumu ayr ayr deerlendirilerek her birine 100 zerinden puan verilir. Verilen bu puan, konum puan st limiti 20 olduuna gre bulunan ortalama puan 20ye indirgenir. Deerlendirmede bu puanlar esas alnr. Parsel Endeksi (PE) Toprak ettleri sonucu elde edilen endeksin (TE) %70 alnr. Buna verimlilik ve konum iin belirlenen endeks puanlar eklenerek parsel endeksi bulunur. Bulunan parsel endeksine gre parsellerin derecelendirmesi yaplr. Aadaki formle gre hesaplanr. Parsel Endeksi= 0.70 x T.E. + V.E. + K.E.
16
1 ile 7. dereceler arasndaki araziler kendi arasnda 8 ile 10. derecedeki araziler ise kendi aralarnda toplulatrmay tabii tutulur. Ancak 1 ile 7. dereceler arasnda fazla derece fark bulunduundan arazide byk azalma veya oalmaya neden olur. Bu da arazideki deiken- geici faktrlerden meydana gelen derece farkllklar ise, arazi sahiplerinin maduriyetlerine ve ikyetlerini neden olabilir. Arazi sahipleri derece farkllndan dolay arazilerinde fazla deiiklik ve azalmay istememektedirler. Bu nedenle, uygulamada toplulatrlan dereceler arasnda fazla fark olmams, en fazla 2-3. derece fark olmamas arzu edilir. Gerekirse birden fazla parsel verilir. Eer arazi sahibi btn parsellerini tek parsel olarak isterse yaplmaldr. Arazi sahiplerinin maduriyetlerine neden olmamak iin derecelendirmeye esas ettlerin hassas ve detayl yaplmaldr. Derecelendirmeyi olumsuz etkileyen deiken faktrlerin nceden halledilmesi, tarafsz ve tecrbeli mahalli bilirkiilerin komisyona girmesi gerekli ve art olmaktadr. Mahalli bilirkiiler, kendi blgelerinin arazilerini daha iyi bilirler ve dardan gelen bilirkiilere gre daha iyi deerlendirirler. Bu nedenle iftilerin madur edilmemesi ve itirazlara neden olunmamas iin, derecelendirmede mahalli bilirkiilerin, iftilerin fikirleri tercih edilebilir. Fakat bu fikirlere teknik elemanlarn kanaatleri ve raporlar uymaldr. u da bir gerektir ki, derecelendirmeye esas olan ettlerin retime ynelik olmas nedeniyle ok deerli araziler ile alm-satm deeri yksek arazilerin nazari dikkate alnmaddr. Bununla beraber, storie indeks metoduna gre yaplan endekslerinde yetersiz kalmas sonucunda arazilerin derecelendirilmesi de iftilerin itirazlarna ve mahalli komisyon yeleri ile de uyumazlklara neden olmaktadr. Bunun iin arazilerin derecelendirilmesinde alm satm (rayi) bedellerinin dikkate alnmas gerekir. Derecelendirmeye olumsuz etki eden geici faktrleri ieren sorunlu sahalarn slah, nceden yaplmamsa uygulamann bitiminde halledileceine gre puanlamada etki derecesi azaltlmaldr. Bir arazinin sat deeri; byk lde alcnn o arazi iin ne demek istediine, nemli lde arazi bolluuna ve arazi talebine bal olduundan sat fiyatlar deiebilir. Dier taraftan arazi sahiplerinden arazilerinin gerek deerini renmek mmkn olmayabilir. Bu da arazilerin gerek rayi bedellerinin tespitinde, dolaysyla derecelendirmede bir takm sorunlar yaratabilir. Buna ramen arazilerin snflandrlmas veya derecelendirilmesine ait ltlerin yeniden belirlenmesi ve alm satm deerinin de puanlamada esas alnmas gerekir. Parsel Deer Saysn (P.D.S.) Hesaplanmas Toprak; verim ve konum endekslerine gre bulunan parsel endeks rakam parselin alan ile arplp, yze blnmek suretiyle; [ P.D.S= P.E./ 100 x Alan ] bulunur.
17
Derecelerin Dnm Katsaylarnn Bulunmas Ayn derece iinde kalan parsel endekslerinin arlkl ortalamas bulunur. Proje alanndaki her derece iin ortalama endeks rakamlar bulunduktan sonra, bunlar birbirlerine blnmek suretiyle dnm katsaylar oluturulur ve izelge halinde dzenlenir. Yeni parselasyon planlamasnda ve miktarlarn tespitinde bu izelge esas alnr. rnek: 1500 dekarlk bir proje alannda; 1. derecede 2. 3. 4. 4. 4. 5. 5. 6. 7. ,, ,, ,, ,, ,, ,, ,, ,, ,, ,, P.E. = 94 olan 100 dekar P.E. = 87 P.E. = 72 P.E. = 68 P.E. = 64 P.E. = 61 P.E. = 58 P.E. = 52 P.E. = 45 P.E. = 33 ,, ,, ,, ,, ,, ,, ,, ,, ,, 200 50 110 80 230 350 180 170 30 ,, ,, ,, ,, ,, ,, ,, ,, ,, olduu kabul edilir.
18
Mahalli yelerin seimi iin toplant proje alannda arazisi bulunan aile bakanlarnn ounluunun katlmas ile yaplr. lk toplantda ounluk salanamazsa bir hafta sonra ayn gn, saat ve yerde ikinci toplant yaplr. kinci toplantda ounluk aranmaz. Toplulatrma snrlar ierisine birden fazla ky veya belde giriyorsa derecelendirme komisyonunun tekili her ky veya belde iin ayr ayr yaplr. Yalnz proje alanndaki ky veya beldenin snrlar ierisinde baka yerleim yerlerine ait araziler varsa, bu durumda ayr komisyon kurulmaz, proje alanndaki niteye tabi olur.
19
Sulama ebekesi Planlanmas Sulama ebekesinin planlanmas yaplrken mahalli idari mdrlklerince tespit edilmi proje alanna ait sulama (ak) uzunluu yoksa blgenin artlarna uygun iyi bir sulama proje etdne dayanarak tespit edilecek ak uzunluklar kullanlmaldr. nk parsellerin yerletirilecei bloklar ayrmada ak uzunluunu da gz nnde bulundurmak gereklidir. Ak uzunluu ile topran su emme hz, sulama metodu, toprak karakteri, tarla meyli ve su miktar arasnda yakn bir iliki vardr. Sulama planlamas yaplrken arazinin doal ynne gre sulama yn tespit edilir, tek tarafl veya ift tarafl sulamadan hangisinin uygun olaca belirlenir. ift tarafl sulamada kanal ve yol miktar tek tarafl sulamaya gre yar yarya azalmaktadr. Dolaysyla maliyet de yar yarya dmektedir. Tahliye ebekesi Planlanmas Tahliye ebekesine yzeysel drenaj ebekesi de denir. Sulama alanndaki ya sularn, sulama suyu artklarn, sulama kanallarndan gelen fazla sular toplayarak araziden atlmasn salayan kanallardr. zellikle tarla ii servis yollarnn kenarndaki arampoller yzey tahliye kanal olarak kullanlr ve yzey tahliyeyi salayacak ekilde alr. Yol ebekesi Planlanmas Bloklar oluturulurken parsellere ulamann kolaylkla salanmas iin her parselin yola cephesinin bulunmas, yani her parselin yolu olmas esas alnmaldr. Tarm arazisindeki krsal yollar, yerleim birimlerini, dank iletme gruplarn, tarmsal alanlar birbirine balayan, ana ve tali (ikincil) tarla yollarndan oluur.
20
Parsellerin En / Boy Oranlarnn Tespiti Bloklar oluturulurken, parsellerin en/boy oranlarnn ne olmas gerektii incelenmelidir. Toplulatrma projelerinde en/boy orannn kltr teknik hizmetleri ile ilgili faktrleri de gz nnde bulundurarak 1/4-1/5 arasndaki deerlerden semek uygun olacaktr. Arazi byklne bal olarak zorunlu durumlarda bu oran 1/2 ile 1/6 arasnda olabilir. lkemizde eitli etkenler gz nne alnarak parsellerin genilii 25 metreye kadar azaltlabilir. Genellikle 200-250 metre arasndaki uzunluklar amacn gereklemesinde yeterli olabilmektedir. Bloklar Tekil Edilirken Dikkat Edilecek Hususlar Yukarda belirtilen esaslar dhilinde sulama uzunluu, sulama yn ve yerletirilecek parsellerin en/boy oranlarna gre bloklar aras mesafeler belirlenir ve bloklar iki trl oluturulur. Bloklarn yeni parselasyon plan ile birlikte oluturulmas
Proje alannn snrlarn, sabit tesislerini, yerleri deimeyecek olan ebekelerini (sulama, yol, tahliye), her trl fiziksel tesislerini, ba, bahe, zeytinlik ve benzeri alanlarn gsteren bo bir toporafik haritas hazrlanr. Bu haritann gncelletirilmi olmas, snrlarnn ve alann arazi ile uyum salamas gerekir. Klasik sistemle (el ile) parselasyon planlamas yaplrken bloklar parselasyonla birlikte oluturulur ve alanlar belirlenir. Ayn blok iinde toplanacak iletmeler belirlendikten sonra bunlarn net alanlar hesaplanr. Blok boyu belli olduundan hesaplanan alana gre blok eni tespit edilir ve harita zerine izilir. Dier bloklar da bu ekilde yerletirilecek iletmelere gre belirlenir. Blok alan ile yerletirilecek iletmelerin alannn dengelenmesi, blok kenarnn biraz ileri geri deitirilmesi ile salanr. Gerekirse iletme ilave edilir veya karlr. Burada iletmelerin alanlarna gre bloklar oluturulduundan fazla alan kalmas ok nadir olmaktadr. Bloklarn nceden oluturulmas ve sabitlenmesi
Bloklar belirlenen esaslara gre S.T.K. haritalar zerinde tespit edilerek izilir. Harita zerinde izilen bloklar araziye uygulanr, kontrol ve blok almlar yaplr. Yeniden haritas karlarak blok alanlar hesaplanr. Daha sonra sabitleen bloklara yerletirilecek iletmeler belirlenir. Bilgisayar sistemi ile parselasyon planlamas yaplrken bloklarn nceden belirlenmesi ve alanlarnn bulunmas gerekmektedir. Bloklar sabitletiinden artk alan kalma ihtimali olabilir. Artk alann kalmamas iin baka yerde parseli olan ayn iletmelerin alanlarndan karma veya ekleme yapmak suretiyle blok alan dengelenebilir. Gerekirse byk iletmelerin parsellerinden fazla ksm ayrlarak bitiik bloktan ve kar bloktan verilebilir.
21
Zorunlu durumda artk alanlar ky tzel kiiliine braklr ve tarm yaplmayan paralar yanndaki malike satlmak suretiyle hem artk alan deerlendirilir, hem de Ky dare Kuruluna gelir salanm olur veya ky tzel kiilii adna aalandrlr.
22
Planlama raporunda daha nceleri ifade edilmi olmasna ramen aadaki hususlarn tekrar belirtilmesinde fayda grlmektedir. zellikle ihale edilerek yaptrlacak toplulatrma projelerinde bu hususlarn bilinmesinde zorunluluk bulunmaktadr: Proje alannn ynleri ile birlikte hudutlar belirtilmelidir. 1/5000 lekli STK haritasnda sulama, drenaj, yol ebekesi planlanmal, bloklar oluturulmaldr. Arazideki sabit tesisler planlama haritasnda gsterilmelidir. Arazi kullanm haritas hazrlanmaldr. Sulama, drenaj (kurutma) ve yol gzerghlarnn, sabit tesislerle kontrol yaplmal ve araziye uyumu aratrlmal ve raporda belirtilmelidir. Proje alan iinde kamulatrma ve hukuki sorunlar, aratrlmal ve raporda belirtilmelidir. Planlama haritasnda tespit edilen yol, kanal gibi tarmsal alt yap tesislerinin genilikleri belirlenmeli ve planlama haritasnda gsterilmelidir. Derecelendirme haritalar detayl toprak ettlerine dayandrlmal, komisyon kararlar ile derecelendirme haritalar uyum salamal ve komisyon tutanaklar ile birlikte rapora eklenmelidir. Toprak ettlerinin de proje hizmetleri ile sorumlu firma tarafndan yaplmas isteniyorsa raporda belirtilmelidir. Mlkiyet ettlerinin de proje alanndaki iletmelerin miktar, toplulatrma orannn tahmini olarak belirlenmesi iin AT hazrlanmal, iletmelerin hisse durumlar belirlenmeli ve planlama raporunda aklanmaldr.
23
lem Basamaklar
Toplulatrma alannn ilann ve tapu ktne erhini yapnz. Proje sahasnn hlihazr durumunu tespit ediniz. Mlkiyet ettlerini yapnz.
neriler
Toplulatrma alannn ilan ve topuya erh verilmesi konusunu inceleyiniz. Proje sahasnn hlihazr tespiti konusundaki faydalannz. durumunun bilgilerden
Mlkiyet ettlerinin yaplmas konusundaki bilgilerden yararlannz. Toprak ettlerinin yaplmas konusundaki bilgilerden yararlannz. Parsel derecelendirme yararlannz. tablosundan
Bloklar oluturunuz.
Bloklar tekil edilirken dikkat edilecek hususlar gzden geiriniz. Proje alannda bulunan ev, ahr, samanlk, ambar, alr kuyu, ba, zeytinlik, fstklk, ay ekim yeri, meyve bahesi, kavaklk, okaliptslk, ta-kum oca v.b. sabit tesisleri arazide tespit ederek harita zerinde yerlerini iaretleyiniz. payn Ortak tesislere katlma paynn bulunmas konusundaki bilgilerden yararlannz. Planlama raporunda bulunmas gereken bilgileri inceleyiniz.
katlm
24
DEERLENDRME LE
Aada hazrlanan deerlendirme leine gre uygulama faaliyetinde yaptnz program deerlendiriniz. Gerekleme dzeyine gre Evet-Hayr seeneklerinden uygun olan iaretleyiniz.
Sra
1 2 3 4 5 6 7 8 9
Deerlendirme ltleri
Toplulatrma alannn ilann ve topuya erhini yaptnz m? Proje sahasnn hlihazr durumunun tespit ettiniz mi? Mlkiyet ettlerini yaptnz m? Toprak ettlerini yaptnz m? Arazinin derecelendirilmesini yaptnz m? Bloklar oluturdunuz mu? Sabit tesisleri belirlediniz mi? Ortak tesislere katlm payn hesapladnz m? Planlama raporunu tanzim ettiniz mi?
Evet
Hayr
DEERLENDRME
Cevaplarnz cevap anahtar ile karlatrnz. Doru cevap saynz belirleyerek kendinizi deerlendiriniz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevap verirken tereddt yaadnz sorularla ilgili konular faaliyete dnerek tekrar inceleyiniz.
25
DEERLENDRME
Cevaplarnz cevap anahtar ile karlatrnz. Doru cevap saynz belirleyerek kendinizi deerlendiriniz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevap verirken tereddt yaadnz sorularla ilgili konular faaliyete dnerek tekrar inceleyiniz.
26
ARATIRMA
Projelendirme almasnn nasl yapldn, neleri kapsadn evrenizdeki arazi toplulatrmas yapan kurumlara giderek ve resm nternet sitelerinden aratrnz.
3. PROJELENDRME
Planlama raporunun tetkik ve tasdikinden sonra proje almalarna balanr. Parselasyon planlamasna balamadan nce proje alanna ait mlkiyet listelerindeki maliklerin durumu tapu kaytlarndan bir daha kontrol edilmelidir. Zira listelerin tanziminden sonra aradan uzun bir zaman gemise alm satm ve ifrazlardan dolay deiiklikler olabilir. Son duruma gre gerekli dzeltmeler yaplmaldr. Daha nce tapuya erh konmamsa tapuya erh konmaldr. Tapu kaytlarnda yz lm, ad ve soyad yanllklar dzeltilmi olmaldr.
27
Parsel durumlarnn ayarlanmas bir bilmeceyi zmeye benzer. Muhtelif ifti menfaatlerinin nazari itibara alnmas gerekir. Bir iftinin dierinden daha avantajl duruma sokulmamasna gayret edilmelidir. Yan yana birka kyde arazi toplulatrmas uygulanacaksa kyler arasnda fiziki tesisler ynnden uyum mutlaka salanmal ve harita zerinde gsterilmelidir. Parseller, zorunlu durumlar dnda dikdrtgen biiminde planlanmaldr. Parseller yol ve kanallara balanmaldr. Parsel boyutlar o yrede bulunmu sulama uzunluklar gz nne alnarak tespit edilmelidir. Tarm arazilerinde parsellerin en/boy orannn 1/4 ila 1/5 arasnda olmas arzu edilir. Bu oran, ayr mera arazilerinde 1/7,sulanmayan arazilerde 1/7-1/8 olabilir. Kk iletmelere ait parsellerde yeterli en/boy orannn salanmas iin kk bloklar oluturulmaldr. Deiik derecelerdeki parseller bir arada verildiinde ya derecelendirme haritasnda belirtilen dnm kat saylar kullanlmal veya parsel deer saylar kullanlarak yaplmaldr. Klasik sistemle yaplrken arazinin derecesine gre kolay uygulanabilen yntem seilebilir. Bilgisayar sistemi ile almalara da parsel deer saylar kullanlmaldr.
28
Proje alanndaki yol, kanal ve sosyal tesislerin kaplayaca alanlar salkl belirlenir. Ortak tesislerin alanlar hesaplanarak arazi maliklerinin katlma pay yzdeleri tespit edilir. Projede eksik alan kalmamas iin emniyet pay olarak katlma pay yzdeleri ya tam rakama tamamlanr veya yarm puan ilave edilir. Duruma gre karar verilmelidir. ayr ve mera arazilerinin vasf ve konumlar bozulmadan toplulatrma alan iinde ve yerinde braklmas gerekir. Sulama kanallar ve tarla ii yollar yaplr. Hayvanlarn faydalanmas ve rahat gidip gelmeleri iin yeter genilikte yol braklr. Hazine arazilerinin tarm yaplacak ekilde mmkn olduu nispette byk parseller halinde ve bir veya iki yerde verilmesi salanmaldr. Bu ekilde datm veya kiralamada en iyi ekilde deerlendirilebilir. Ky tzel kiiliine ait araziler var ise ky ihtiyar heyeti ile grlerek, ne ekilde kullanlacak ve deerlendirilecekse planlamada ona gre yerletirilmelidir. Yerleim birimine, sosyal ve kltrel tesisler iin ihtiya duyulan arsa ve arazi, ortak tesislere katlma payndan kesilerek karlanr. Yerleim birimine yakn, kullanlmaya msait, mmkn olduu nispette verimsiz veya az verimli arazilerden verilmelidir. Hisseli parsellerde, hisseler 5 dekardan kk paralara blnmeyecek ve yola cephesi 25 metreden aa olmayacak ekilde yerletirilmelidir. Kylerin idari snrlarn deitirme grev ve yetkisi il veya ile idare kurullarna aittir. lgili idare kurulunca toplulatrma amacna uygun olarak talep konusu kylerin idari snrlarnn deitirilmesi halinde, snr deiiklii kapsamnda kalan tanmaz mallarnn bu kylerden birisinin snrlar ierisinde toplanmas teknik, ekonomik ve sosyal ynden uygun grlmektedir. Yeni parsel datmnda maliklere eski arazilerine gre eksik veya fazla arazi verilmise, bu farklar para ile dengelenmelidir. Ancak, Toplulatrma Tznde byle bir hkm bulunmamaktadr. Tarm Reformu Kanununda buna imkn tannmtr. Toplulatrma alannda ev, ahr, ambar, kuyu, meyve bahesi, kavaklk, okaliptslk gibi sabit tesis bulunan parseller ile itirazl olup, durum tespiti yaplamayan parseller sabit tesis bulunan parselin yanna mmknse getirilir. Malikin birden fazla sabit tesisi varsa birinin etrafnda dier parsellerin toplanmas salanr. Dier sabit tesisleri yerinde braklr. Toplulatrmada aile reisi, e ve varsa reit olmayan ocuklara ait parseller bir arada toplulatrlr. Aile fertlerine ait parseller bir arada toplulatrlr. Aile fertlerine ait parseller, arazi bykl ile orantl olarak isteklerine gre, ya hisseli veya tam mlkiyet olarak harita zerinde gsterilir ve tapuda adlarna tescil edilir. Birbiri ile akraba olan ahs veya iletmeler imkn nispetinde mlakattaki isteklerine gre bir araya getirilir.
29
Proje alan iinde olup komu kyde oturan ailelerin arazilerini, oturduklar yere yakn olmak zere proje sahasnn snrnda yerletirilmeye zen gsterilir. Fazla fark arz eden parseller eski sahiplerine braklmaldr. nceki ve sonraki arazinin verim durumlar, arazi kullan, kabiliyet durumlar, yerleim merkezine olan uzakl arasnda byk farklar olmamasna gayret edilmelidir. Dzgn ekilli olmayan ksmlar blokta en byk parseli olan iletmeye verilmelidir. gen parseller uzun kenar yola dayal olacak ekilde yerletirilmelidir. gen ve dier dzensiz ekilli parseller iin yerleim merkezine yakn decek ekilde blok ii parselasyon planlanmaldr.
letmenin kk parseli imkn nispetinde byk parselin yannda veya ok parselin bulunduu yerde toplanr. Bu her zaman mmkn olmayabilir. nk bykln snr veya limiti yoktur. letme byklkleri farkldr. nceden oluturulan bloklarda artk alann asgariye indirilmesi iin blok iindeki iletmelerden birinin baka yerde arazisi varsa eksik veya fazla miktar kadar alan ilave veya karlmak suretiyle bloklarda alan dengelemesi yaplr. Bu mmkn deilse, bloktaki eksik miktar kadar baka bir iletmenin parseli yerletirilir. Ayn iletmenin geri kalan arazisi ise bitiik bloktan yol tarafna ve karsna verilebilir. Bu suretle artk alan braklmamas salanr. gen veya benzeri dzensiz ekildeki ksmlarn datmnda o ksmda bulunan tm parsellere yansma yerine parsellerinden birine yanstp dier parseller dzgn ekilde oluturulmal, bylece zarar tm iletmeler yerine, bir iletmede toplanmaldr. Bu iletmenin zararnn da fazla arazi vermek veya o ksmda en iyi yere yerletirmek suretiyle karlanmas daha uygun olur. Yeni mlkiyet planlanmas tamamlandktan sonra, astrolong paftadan ozalitleri oaltr veya bilgisayar izicisi ile yeni mlkiyet haritalar izilir ve listeleri hazrlanr. Genel Mdrlke n tetkik ve tasdiki yapldktan sonra askya karlr.
30
Bunlara sebebiyet vermemek, kyde olmayan maliklerin dolayl olarak renmelerini salamak ve hukuki bir geerlilik kazandrmak bakmndan yeni mlkiyet haritalarnn askya karlmas yararl grlmektedir. Askya karlma ve indirilmesi bir tutanakla tespit edilmelidir. Yeni parselasyon planlanmas askdan indirildikten sonra varsa gerekli deiiklikler yaplr. Koordinat sistemine dayal olarak hazrlanr, mlkiyet listeleri dzeltilir veya yeniden dzenlenerek kesin onay yaplr.
3.5. Uygulama
Toplulatrma projesi onaylanp kesinletikten sonra uygulamas balanr ve u iler yaplr: Bloklarn arazide oluturulmas Bloklarn arazi tesviyesi ve yol-kanal dolgularnn yaplmas Yeni parsellerin zeminde iaretlenmesi ve geici teslimlerinin yaplmas Arazi slah ile yollarnn yaplmas sulama, tahliye ve drenaj ebekesi ile sanat yaplarnn inaat Rleve, tersim, tescil ilemlerinin yaplarak yeni tapularn hazrlanmas
31
Toplulatrma projesinin uygulanmasnda yrrlkte olan kanun, tzk ve ynetmelikte belirtilen hususlar gz nnde bulundurulmaldr. Rleve lmlerine balamadan nce yol ve kanal gzergh belirlenmeli ve ina edilmelidir. Tescil iin hazrlanan belgelerin mahalli kadastro mdrl ile tapu sicil mdrlne devri, kontrol ve aplarn hazrlanmas ilemleri, yrrlkteki mevzuatlara ve iki genel mdrlk arasndaki anlama esaslarna gre yrtlmelidir.
32
lem Basamaklar
Mlakat formunu dzenleyiniz. Yeni parselasyon plann yapnz. Yeni mlkiyet haritasnn ask ilemini gerekletiriniz. Proje dosyasn tanzim ediniz.
neriler
Mlakat formlarnn doldurulmas Yeni parselasyon plannn yaplmas konusundaki bilgilerden yararlannz. Genel Mdrlke n tasdik yaplan yeni mlkiyet haritas ve yeni mlkiyet listeleri 15 gn mddetle yerinde askya karnz. Proje dosyasnn tanzimi konusunda belirtilen belgeleri inceleyiniz.
33
DEERLENDRME LE
Aada hazrlanan deerlendirme leine gre uygulama faaliyetinde yaptnz program deerlendiriniz. Gerekleme dzeyine gre Evet-Hayr seeneklerinden uygun olan iaretleyiniz.
Sra
1 2
Deerlendirme ltleri
Mlakat formunu dzenlediniz mi? Yeni parselasyon plann yaptnz m?
Evet
Hayr
DEERLENDRME Yaptnz deerlendirme sonunda Hayr eklindeki cevaplarnz bir daha gzden geiriniz. Kendinizi yeterli grmyorsanz renme faaliyetini tekrar ediniz.
34
5. Hisseli parsellerde, hisseler ........ dekardan kk paralara blnmeyecek ve yola cephesi ................ m den aa olmayacak ekilde yerletirilmelidir. B. Aadaki sorulara ksa cevaplar veriniz. 1. Parseller zorunlu durumlar dnda hangi geometrik ekilde planlanmaldr? 2. Toplulatrma uygulamasna ne zaman balanr? 3. Toplulatrma projesini uygulamada ilk ne yaplr? 4. Yeni mlkiyet haritas ne zaman askya karlr? 5. Her iletmenin aile reisi ile grlerek mlakat kdna (AT4) iletmeye ait arazileri kim yazar?
DEERLENDRME
Cevaplarnz cevap anahtar ile karlatrnz. Doru cevap saynz belirleyerek kendinizi deerlendiriniz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevap verirken tereddt yaadnz sorularla ilgili konular faaliyete dnerek tekrar inceleyiniz.
35
MODL DEERLENDRME
MODL DEERLENDRME
Bir arazi toplulatrmas sahas belirleyerek renme faaliyetleri sonunda yapm olduunuz n ett almas, planlama ve projelendirme aamalarndan sonra arazi toplulatrmas uygulamasn yapnz.
lem Basamaklar
Arazinin durumu dikkate alnarak, alma periyoduna gre bir i program hazrlaynz. Arazide bloklar oluturunuz. Uygulamada inceleyiniz.
neriler
aranlan hususlar
bilgilerden
alan,
ve
36
DEERLENDRME LE
Aada hazrlanan deerlendirme leine gre uygulama faaliyetinde yaptnz program deerlendiriniz. Gerekleme dzeyine gre Evet-Hayr seeneklerinden uygun olan iaretleyiniz.
Sra
1 2
Deerlendirme ltleri
Arazinin durumu dikkate alnarak, alma periyoduna gre bir i program hazrladnz m? Arazide bloklar oluturdunuz mu?
Evet
Hayr
DEERLENDRME
Yaptnz deerlendirme sonunda Hayr eklindeki cevaplarnz bir daha gzden geiriniz. Kendinizi yeterli grmyorsanz renme faaliyetini tekrar ediniz.
37
LME VE DEERLENDRME
Aadaki cmleleri dikkatle okuyunuz, bo braklan yerleri uygun kelimelerle doldurunuz. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. Arazi toplulatrmas ile sulama ve ak drenaj (kurutma) kanal, .. ve demiryolu gibi fiziki tesislerin neden olduu paralanmalar nlenmektedir. Arazi toplulatrmas dar anlamda, ayn kiiye veya ifti ailesine ait kk . ve hisselerinin bir araya getirilerek uygun ekiller halinde birletirilmesidir. Arazi toplulatrmas yaplacak yerlerin . yaplm olmas arttr yoksa ncelikle yaplmas salanr. Toplulatrma yaplmasna karar verilen yerler, snrlar da belirtilmek suretiyle allm aralarla ilan edilir. Toplulatrma tz komisyonunca yaplr. gereince derecelendirme ilemleri .
Arazi sahipleri ilan gnnden balayarak gn iinde komisyon bakanlna itiraz edebilirler. Proje alannda, yaplmas planlanan ve yap tesislerinin uygulama projeleri varsa ilgili kurululardan salanarak toplulatrma projesiyle uyum salanmaldr. Bloklar belirlenen esaslara gre . haritalar zerinde tespit edilerek izilir. Aile reisine parsellerini tercih srasna gre hangi , nerelerde veya hangi parsellerin yannda toplanmasn istedikleri sorulur.
10. Genel Mdrlke n tasdik yaplan yeni mlkiyet haritas ve yeni mlkiyet listeleri . gn mddetle mahallinde askya karlr.
DEERLENDRME
Cevaplarnz cevap anahtar ile karlatrnz. Doru cevap saynz belirleyerek kendinizi deerlendiriniz. Yanl cevaplarnz iin modl tekrarlaynz.
38
CEVAP ANAHTARLARI
RENME FAALYET -1 CEVAP ANAHTARI 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 A BLM Teknik, ekonomik ve sosyal kadastrosunun evre ve doa Ky, belde veya havza AT1 ve AT2 B BLM Arazi sahiplerinden olur alnr. Kadastro haritas zerinde Proje sahasnn yarsndan fazlasna sahip olan yada sayca maliklerin 2/3 Bakanlar Kurulu Karar Resmi Gazetede yaymlannca Tapu kt RENME FAALYET -2 CEVAP ANAHTARI A BLM Kadastro, alan Uzakl, ulam, hlihazr Toprak, verimlilik, konumlar Sabit tesisler Kltr teknik, -1/5 Planlama haritas, planlama raporu B BLM Bu parsel toplulatrma alan iindedir sabit tesis gibi yerinde braklr. Standart toporafik kadastral haritalar Sabit tesislerdir.
1 2 3 4 5 6 1 2 3 4
39
RENME FAALYET -3 CEVAP ANAHTARI 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 A BLM ncelenmesi, onayndan Psikoloji ve diplomasiye, teknie Yol ve kanaldan Genel kurallar, bloklara 5, 25 B BLM Dikdrtgen Toplulatrma projesi onaylanp kesinleince Bloklarn arazide oluturulmas Genel Mdrlke n inceleme ve onaydan sonra Proje mhendisi
MODL DEERLENDRME CEVAP ANAHTARI 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Kara yolu Arazi paralarn Kadastrosunun Mahalli Derecelendirme 20 Alt, st Standart toporafik kadastral bloklarda 15
40
KAYNAKA KAYNAKA
DEMREL Zerrin, Arazi Toplulatrmas, Yldz Teknik niversitesi Yaynlar, stanbul, 1997. DEMREL Zerrin, Arazi Toplulatrma Tasarm Doktora Tezi, Yldz Teknik niversitesi Fen Bilimleri Enstits, stanbul, 1988. Dr.YAVUZ Erol, Dr. ERSOY Nihat, Arazi Dzenlemesi, Devlet Kitaplar Mdrl, stanbul, 2004. Arazi Toplulatrmas Kanun, Tzk, Ynetmelik ve Talimatlar, Ky Hizmetleri Genel Mdrl, Sulama Dairesi Yayn, Ankara, 1993.
41