ANKARA

REHBER

Ankara Ticaret Odas

Bu yayin Ankara II Turizm Mudurlugu taraflndan hazirlanmi? ve Ankara Ticaret Odasi tarafmdan bastirilmitir. (2000)

Devran MatbaaclllkTel: 229 36 62 Fax: 23194 75

Kapak Duzenleme: Dogan ACAR

Derteme

: Dogan ACAR, Suat OKAY Fatma ALPER, BetuI TOKTA?

Dikkat! Bu kitap tarayc ile taranp OCR ile metne dntrld iin harf hatalar iermektedir.

ONSOZ
Ulke ekonomlsine, gerek yarattigi istihdam kapasitesi, gerekse sagladtgi doviz girdisi He buyiik katkida bulunan turizm sektorii, uluslararasi kiiltur ve ticaret etkileimiyle de milletleri birbirine yakinlatirmada onemli bir rol oynamaktadir. Ancak uluslararasi alanda gungegtikge daha ?etin bir hal alan rekabet ortammda, Lilkemiz igin olumlu bir turizm imaji yaratilmasi ve bu imajm dogru olarak tamtimi arttir. Bu baglamda kii ve toplum olarak hepimize gorevler dumektedir. Turkiye ekonomisi agismdan buyiik onem arzeden turizmde rekabet artlanna ayak uydurabilmek /pin tamtun ve pazarlama temel hedefimiz olmahdir. Bu da her gehrimizi, her turizm beldemizi, tarihi anitimizi, eglence yerimizi, ulaim ve konaklama imkanlanmizi iyi tamtmakla miimkiin olacaktir. Tarih boyunca pek gok ulusun uygarhgina beiklik eden Bakent Ankaramizm ki turizmi, eko turizm, kultiir turizmi, termal turizm ve kongre turizmi bakimmdan zengin altyapismi tamtarak turizm aktivitelerini gelitirmemn, kentin yeni bir turizm kimligi kazanmasim da saglayacagma inamyoruz. Ankara'nm inevcut turizm alanlarmm yer aldigi ve bakentimizi ziyaret edenlerin rehber kitap olarak bagvurabilecekleri "Ankara Rehberi 2000" gahgmasmm ilimizin tamtimi agismdan faydah olacagma inamyor; bu tarz ahmalarin devamim diliyoriim.

SinanAYGN Ankara Ticaret Odas Yonetim Kurulu Bakan

SUNU
Turizm istihdam yaratici niteligiyle milli ekonomiye gok biiyilk katkida bulunan, uluslararasi kultur ve ticaret alamndaki etkisiyle milletleri birbirine baglayan ve kaynatiran, boylelikle de kureselleme surecine girdigimiz u donemde dunya banim ve kardeligini kommada etkin rol oynayan onemli bir sektordur. Sosyal kulturel ve ekonomik olgularla devamh etkileim igerisinde onemli faaliyet sahasi olan ve ulaim, konaklama, yeme-igme, eglence, ticaret ve seyahat duzenlenmesi gibi hizmetlerin tumunu igeren turiztn 2000'li yillann en onemli hizmet sektorlerinden biri konumunda olacaktir. Son yillarda ulkemiz, dunya turiztn pazanmn rekabet artlanna ayak uydurmu ve artik aranan tatil ulkeleri arasmda amlmaya baAnkara'mn sahip oldugu tarihi, kulturel ve turistik zenginlikler kisa zamanda ulkemiz ve dunya turizmi igerisindeki gerecek yerini alacakttr. ilimiz onemli bolgesel kaynaklari ve alt yapisi He her tiirlu turistik gelimeye siiratle uyum saglayabilecek gucte ve aikliktadir. Ankara'mn mevcut turizm potansiyelinin on plana $ikartilabilmesi, degerlendirilmesi ve bakentimizi ziyaret edenlerin konaklama surelerini artirici yeni aktivitelerin tespit edilmesi ve turizmin geitlendirilerek Ankara'ya yeni bir turizm kimligi kazandirmak amaciyla balatilan qalimalar gergevesinde hazirlanan "Ankara Ili Turizm Envanteri ve Turizmi Geligtirme Plant" tamamlanmi olup ilgili turn taraflarm incelemesine ve bilgisine sunulmutur. Turizmi gelitirme projesi kapsammda "Turizmde Ankara", "Termal Turizmde Ankara", "2000'li Yillara Girerken Ankara'da Turizjn" ve "Ankara'da Kongre Turizmi" isimli yaymlar kaynak kitap olarak hazirlanmi bulunmaktadir. 2000 yihnda Mudurlugumuzce yurutulmekte olan tamtim faaliyetleri gergevesinde Ankara'yi daha yakmdan tamtabilmek icin "Ankara Rehberi 2000" i hazirlami bulunmaktayiz. Bundan sonraki gahgmalanmizda bilyuk olgude, halkimizin, sektdriin ve ilgili kurululann destegine ihtiyacimiz vardir. Getireceginiz yapici tenkit ve onerilerinizi biitun samimiyetimizle degerlendirecegimizi belirterek 2000 yihmn ulkemize, sektorumiize ve Ankara turizmine hayirh ve ugurlu olmasim dilerim. Bu yayimn hazirlanmasinda yardimlanm esirgemeyen kamu kurum ve kurulu yoneticileri He personeline, bastirdmasmi ustlenen Ankara Rehberler Dernegine ve mesai arkadalarima teekkurlerimi sunarim.

DoganACAR II Turizm Mudilru

NDEKLER ONSOZ
SUNU ITARiHQE 1- Admin Kaynagi ..................................................................... 1 2-Tarihi ..................................................................................... 1 n- COGRAEIKONUM 1- Genel Cografya ve Yeryiizu ekilleri ................................... 3 2- Bitki Ortusu ........................................................................... 4 3- Barajlar .................................................................................. 4

ra-iKLiM
Genel Iklim Durumu ....................................................................... 6 IV- NUFUS .......................................................................................... 8 V- EKONOMiK DURUM ................................................................ 9 VI- EiTIM 1- Okul Oncesi, llkogretim, Lise ve dengi okullar ................... 1 1 2- Yuksekogretim Kurumlan .................................................. 12 1- Saglik Bakanligma Bagh Hastaneler .................................. 13 2- Universite, SSK ve Diger Kurum Hastaneleri .................... 13 3- Askerf Hastaneler ................................................................ 14 4- Ozel Hastaneler ................................................................... 14 5- Ambulans ............................................................................ 15 6- Ozel AmbulSns ..................................................................... 15 7- Laboratuvarlar ...................................................................... 16 8- Rehabilitasyon ve Danis.rnanhk Merkezleri ........................ 16 9- Ozel Poliklinikler ................................................................. 16

VIH- KULTUR VE TABIAT VARLIKLARI 1- Tariht ve Kiilttirel Degerler................................................. 17 2- Arkeolojik Degerler ....................................... : ................... 23 3- Miizeler............................................................................... 27 4- Hanlar ................................................................................. 53 5- Hamamlar ........................................................................... 54 6-CamiIer ............................................................................... 58 7- Turbeler .............................................................................. 64 8- Kiliseler .............................................................................. 67

IX-

GEZiVEMESiREYERLERI ..................................................68 X-PARKLAR 1- Parklar ................................................................................ 73 2- Milli Parklar ........................................................................74 3- Orman Igi Dinlenme Yerleri ............................................... 75 XI - KAMP YERLERl ...j. ................................................................ 77

xn - YEME - ICME TESISLERI................................... 78

1- Birinci Simf Lokantalar .....................................................78 2-ikinci Simf Lokantalar ........................................................ 79 3- Ozel Belgeli Lokantalar ...................................................... 84 4-Kafeteryalar ........................................................................85 Xin - GECE EGLENCEIMKANLARI 1- Miistakil eglence yerleri ......................................................86

2- Barlar .......................................................................... 88
XIV - KAPLICA VE ICMELER ........................................................ 89 XV - KONGRE - SERGISALONLARI VE FUAR ALANLARI 1- Kongre - Sergi Salonlan ....................................................93 2- Fuar Alanlan ................................................................... 100

XVI - SPOR
1234Spot Tesisleri ....................................................................101 Ki Sporlan .................................................................... 103 Havacilik Sporlari ............................................................ 103 Genglik ve Izcilik Merkezleri ............................................103

5- Spor Kuliipleri ............................................................. 103

XVH - AVCILIK VE BALIKCILIK

1- Avcihk- ......................................................................105 2- Bahkeihk ...................................................................107 xvra - ALIVERI

1- Hediyelik Eya................................................................. 110 2- Hali - Kilim ...................................................................... 110 3- Kuyumcular ...................................................................... I l l 4-Deri-Kiirk ....................................................................... Ill

5- Fotografgilar............................................................... Il l
6- Ritap^ilar.......................................................................... 112 7- Buyiik Ah|veriMerkezleri............................................. 112 8-internet Cafeler ................................................................. 113

XIX -

BELlRLI GtfNLER 1- AnmaGunleri .................................................................. 114 2- Festival ve enlikler ......................................................... 114 3- Uluslararasi Faaliyetler .................................................... 114 XX - YORESEL HALK KULTURU 1- Giyim ................................................................................ 115 2- Halk Oyunlan ................................................................... 119 3- Turkiiler ............................................................................ 121

xxn - ULAIM

XXI - GUZEL SANATLAR 1- Sinemalar .......................................................................... 123 2- Devlet Tiyatrolan ............................................................. 124 3- Ozel Tiyatrolar ................................................................. 124 4- Operalar ............................................................................ 125 5- Konser Salonlan ............................................................... 125 6- Sanat Galerileri ................................................................. 126 1- Karayolu Ulaimi ............................................................ 131 2- Demiryolu Ulagimi ........................................................... 149

4- Mutfak........................................................................... 122

3- Havayolu Ulaimi ......................................................... 154

4-'Ozel Havayolu UIaim Kurulus.lan ................................. 154 5- Yabanci Havayollari Bilet Sati Acentalan ..................... 155 6- Denizyollan Damma ve Rezervasyon Biirosu ................. 155

XXm - KONAKLAMA
1- Turizm tletme Belgeli Konaklama Tesisleri ................... 156 2- Belediye tgletme Belgeli Bazi Konaklama Tesisleri ........ 163 XXIV - iSTATiSTlKI BiLGILER 1- 1999 Yilmda Esenboga Havalimam'ndan Giri ve ^iki Yapan Yabancilann Aylara Gore Dagilirai (1999) .......... 165 2- 1999 Yilinda Esenboga Havalimam'ndan Girls, ve <^iki Yapan Turk Vatandalannm Aylara Gore Dagihmi (1999) .......................................... 166 3- Ankara Turizm Damma Mudurlugune Gelen Yerli ve Yabanci Turist Sayisi (1999) ............................................ 167 XXV - ONEMLIADRES VE TELEFONLAR 1- II Turizm Mudurlugii ve Turizm Dani^ma Miidurliikleri ... 168 2- Resmi Kurulusjar .............................................................. 168 3- Kaymakamhklar ................................................................ 171 4-Belediye Bakanhklan .................................................... 171 5- Buytikelgilikler ve Temsilcilikler...................................... 172 6- Kutiiphaneler ..................................................................... 179 7-Kiiltiir Merkezleri ............................................................ 181 8- Kultiir ve Turizm ile llgili Dernekler, Vakiflar. Meslek Birlikleri ...................... , ................ ....... 182

910111213141516-

Kamu Yaranna Faaliyet Gdsteren Dernekler, Vakiflar, Meslek Birlikleri ........................................... 183 Seyahat Acentalan ........................................................ 184 Hamam ve Saunalar ..................................................... 193 Oto Servis Istasyonlan ................................................. 194 Oto Kiralama irketleri ............................................... 195 Akaryakit istasyonlari .................................................. 196 amair Yikama Uniteleri ........................................... 196 Kargo ve Kurye Servisleri ............................................ 197

XXVI - gALIMA SAATLERI

1- Resmi Kurulular ............................................................. 198 2- Bankalar ........................................................................... 198 3-MiizeIer ............................................................................. 198 XXVH- DiGERGEKEKliBiLGiLER . 1- 6nemli Telefonlar ............................................................. 198 2- Kayip Eya ...................................................................... 198 3- Doviz Bozdurma .............................................................. 198

XXVm- ILCELER
Altmdag ............................................................................ 199 Akyurt ............................................................................... 201 Aya ..................................................................................203 Beypazari .........................................................................205 Bala ................................................................................... 208 amhdere ..........................................................................210 gubuk ................................................................................212 ankaya ............................................................................ 214 Elmadag ............................................................................217 Etimesgut ......................................................................... 219 Evren ................................................................................221 G6lba! .............................................................................223 Giidul.................................................................................225 Haymana .......................................................................... 227 Ke^ioren .......................................................................... 230 Kazan ................................................................................232 Kalecik .............................................................................234 Kizilcahamam .................................................................. 236 Mamak ............................................................................. 238 Nalhhan .....................................................,...................... 240 Polath .............................................................................. 242 Yenimahalle .................................................................... 244 Sincan ............................................................................... 246 erefliko?hisar ...................................,.............................. 248

I. TARfflgE 1ADININKAYNAGI
Ankara admin kaynagi kesin olarak bilinememekle birlikte, belgelere dayanmayan ve giiniimiize kadar gelen soylentilere gore; tarihte bahsedilen ilk adi Galatlar tarafindan verilen ve Yunanca gapa anlamma gelen Ankyra'dir. Daha sonra degierek sirasiyla Ancyre, Engiiriye, Engiiru, Angara, Angora ve Ankara olmugtur.

2-TARIffl
Ankara'nm kurulu tarihi kesin olarak bilinemiyor. Ancak son zamanlarda bolgede yapilan aratirmalarda bulunan prehistorik izler, ehrin insanoglunun yerleik diizene gegtigi ddnemlerde kuruldugunu gostermektedir. Buluntular ve aratirmacilarm yaptiklan incelemeler, Ankara'da Hititlerin, Frigyahlarm, Lidyalilann ve Galatlarin yafarnis. olduklanm gostermektedir. ehrin yerleik diizeni gok eskilere dayanmasma ragmen tarihi, ancak Hitit devrinden itibaren takip edilebilmektedir. Ankara'nm dogusunda bulunan Bogazkoy (Hattua|)'de yapilan kazilarda, ehir ile ilgili onemli ipuglari elde edilmis,tir. Bir kisim yabanci tarihgilere gOre Hitit eserlerinde sik sik rastlanan Ankuva, muhtemelen bugunku Ankara ehri'nin bulundugu yerdedir. Hititlerden sonra yoreye Friglerin hakim olduklari goriilmektedir. Eski 9ag kaynaklarmdaki bir efsaneye gore de Ankara'yi biiyiik Frig Krah Midas kurmutur. ehrin iki yanmda yapilan kazilarda, Friglerin oturduguna dair kesin bilgiler elde edilmitir. Frig Devletinin yikilmasmda birinci derecede onem arzeden Kimmer istila'smdan sonra Ankara Lidyalilann eline gegmigtir. Fakat bu hakimiyet Pers Krah Kyros'un biitun Anadolu ile birlikte Ankara'yi da zaptetmesi iizerine gok abuk sona ermitir. Aradan iki asir gegtikten sonra Biiyiik tskender, Anadolu'daki Pers hakimiyetine son vermitir. Imparator Augustus'un Ankara'yi kesin olarak almasmdan sonra burasi bir eyalet olarak gelimi, mabetler, pazar yerleri, yollar ve su yollan yapilmitir. Daha sonra 334 - 1073 yillari arasinda Bizans imparatorlugunun hakimiyeti altmda kalmigtir. Bu sure zarfmda da Hiristiyanligm Anadolu'daki onemli bir merkezi olmutur. VII. yuzyildaki Iranhlann saldirilarmdan sonra ise Araplar ehri bir siire ellerinde tutmulardir. Ankara'nm kaderi Anadolu'daki Turk akmlannm ilk safhalarmda Bizans ordulannm Selguklu Sultani Alparslan tarafindan 1071 yihnda maglup edilmesiyle sona eren Malazgirt Meydan Muharebesi ile tayin edilmitir. Bu galibiyet sonucunda ehir Tiirklerin eline gegmitir. Ankara'nm Tiirklerin eline gegmesi oldukga onemlidir. ^iinku Ankara Kalesi askeri bakimdan onemli bir konumdaydi. Diger taraftan, Ege liman kentlerinden bas.layarak Mezopotamya ve diger dogu iilkelerine kadar uzanan onemli yollar iizerinde bulunan bb'lge, aym zamanda dogal kaynaklar agismdan da zengindi.

Ankara'mn en parlak devri Alaaddin Keykubat zamanidir. ehrin asker? bakimdan tahkim edilmesinin yani sira, cami ve medrese gibi dini ve ilmi eserlerle de imar edilmigtir. Selguklu Sultani n. Giyaseddin Keyhiisrev zamanmda ehir Mogollann istilasma ugramis., turn gabalara ragmen istilamn oniine gesilememis.tir. Sultan Giyaseddin Keyhusrev Mogol saldinlan karismda Ankara Kalesi'ne sigmmitir. Mogol saldinlan neticesinde Selguklu Devleti zayif dunui ve bu durum Anadolu'nun llhanlilar Devletinin egemenligi altma girmesine kadar surmus.tur. Ankara bir sure llhanhlann gonderdigi valilerin, sonra da Eretnaogullantun yonetimi altmda kalmis.tir. 1354 yilinda Orhan Gazi'nin oglu Siileyman Paa, ehri Osmanh Ulkesine kataustir. Yildinm Beyazid devrine kadar onemli bir olay olmamitir. Ankara Savaindan sonra ehrin kaderi de degimitir. Timur Ankara'dan aynldigi sirada, Yildinm Beyazid'm oglu Mehmet ^elebi padiahhgmi il^n etmi ve boylece Ankara'yi da almitir. Kanuni devrinde Anadolu'da bir eyalet orgiitu kurulmu ve Ankara bu Anadolu eyaletlerinden birinin merkezi olmutur. ehir XVH. yiizyihn balannda Celali Ayaklanmasi sirasmda isyancilann eline dus.miis.tur. n. Mahmud'a isyan eden Misir Valisi Mehmet Ali Paa'nm kisa bir zaman hakimiyetine giren Ankara, tekrar Osmanblann eline gegmis. ve artik higbir istilSya ugramadan bir Osmanh vilayet? olarak kalmitir. Balkan Savai sonunda Rumeli vilSyetlerinin cogunun kaybedilmesiyle, batidaki Turk smirlan Istanbul'a gok yaklamin. Istanbul Bogazi'mn ele geQirilmesi de oldufc^a kolaylamiti. Bu yiizden devlet merkezinin 1stanbul'da kalmasi tehlikeli ve sakmcah goriilerek, bakentin Anadolu i?inde baka bir ehre tammasi dusunulmutu. Sava yillannda en ^ok saldin batidan gelmekteydi ve Ankara bu saldmlara hayli uzak kahyordu. 27 Aralik 1919 tarihinde, bata Mustafa Kemal Paa olmak iizere "Anadolu ve Rumeli Miidafa-i Hukuk Cemiyeti Heyeti Temsiliyesi" Ankara'ya gelerek 29 Aralik 1919'da yayimlanan bir teblig ile biitun mebuslara toplantmm Ankara'da yapilacagini duyurmutur. Bu genelgeden sonra 23 Nisan 1920'de kurulan Turkiye Bu'yiik Millet Meclisi Hukumetinin idare merkezi Ankara olarak ilan edilmitir. 13Ekim 1923'te cikanlan bir kanun ile Ankara, Tiirkiye Devleti'nm bakenti olmutur. Bakent seeildigi yillarda Ankara ?ok az sayida binasi olan kiieiik, yoksul ve ^orak bir ehirdi. tstiklEl Savamiizin hazirlamp sevk ve idare edildigi bir merkez olarak adj milli miicadelemizin sembolu haline gelen bu tarihi ehir, 29 Ekim 1923'te Tiirkiye Cumhuriyeti'nin ilamndan sonra, giderek biiyumii, yepyeni, biiyiik ve modern bir goriinum kazanmitir.

H. CORAF KONUM 1GENEL CORAFYA ve YERYZ EKLLER

26.897 km2 'lik bir alana sahip olan Ankara, 39 57' N enlemi ile 32 53' E boylamlar arasnda yer almaktadr. Ortalama olarak deniz seviyesinden ykseklii 890 metredir. Douda Krehir ve Krkkale; batda Eskiehir; kuzeyde ankr; kuzeybatda Bolu ve gneyde Konya ve Aksaray illeri ile evrilidir. leleri; Altnda, ankaya, Mamak, Keiren, Sincan, Yenimahalle, Akyurt, Beypazar, amldere, ubuk, Elmada, Etimesgut, Evren, Kazan, Glba, Bal, Aya, Gdl, Haymana, Kalecik, Kzlcahamam, Nallhan, Polatl ve ereflikohisar'dr. Ankara, Orta Anadolu'nun kuzeybatsnda bulunan Kzlrmak ve Sakar-ya nehirlerinin kollarnn oluturduu ovalarla kapl bir blgededir. Bu blgede orman alanlar ile step ve bozkr alanlarn bir arada grmek mmkndr. lin kuzey snrn Kuzey Anadolu sra dalarnn kollan olan dalar, Orta Anadolu dzlklerinin devam olan ovalar izer. Gney ksmnda Tuz Gl ana, Kepez Ovalan ve Hacbekirz gibi dzlkler bulunur. Bu dzlkler arasnda volkanik Karada le Karasimir Da, Paa Da ve Teke Da ykselir. Orta kesimlerden kuzeye doru yaklatka Haymana, Bal hattnn kuzeyinde Kuzey Anadolu sra dalan ile irtibatlar bulunan da sralan belirir. Bunlann arasnda dris ve Elmadalan ykselir. Gney-Bat Kuzey-Dou dorultusunda Gre, Elma, dris, Karyad-Mire-Aydos-ile, Aya ve Hdr da sralar arasnda knt alanlar ve kvrlmalarndan dolay Balaban, Mogan Gl, ubuk, Mrted ve Babayakup Ovalar meydana gelmitir. Ankara Ovas dou-bat ynnde uzanmtr. Sakarya ve Kzlrmak nehir kollar arasndaki ukurlarda mnferit olarak ykselen sradalar grmek mmkndr. Kuzeyde, ubuk ve Kzlcahamam ilelerinde yer yer sarp grnl Yldrm, Ik ve Yakut dalar, batda Aya, Beypazar ve Nallhan ilelerinin kuzey snrlan Karakiri, Kartal ve Manastr dalar ile evrilmitir.Gney blgedeki dalar tatl meyilli, yuvarlak srtl ve zerleri dzdr. Bu alanda ykseklikler 1050 -1500 m. arasndadr. l snrlar inde Mogan, Eymir, Karagl, Kurumcu ve Samsun glleri bulunur. Blgede yer yer volkanik arazilere rastlanr. Bu ktle zerinde 2378 m. yksekliindeki Krolu Da ile Mahya Tepesi (2006 m.) ykselir. lin gneydousunda Hseyingazi da ktlesi bulunur. lin arazisini Sakarya ve Kzlrmak nehirleri ile ubuk ay, ncesu ve Ova aylar sular.

2-BTK RTS
Etraf dalarla evrili olan Ankara, klan souk, yazlan kurak geen bir iklime sahiptir. En yal mevsim ilkbahardr. Bu iklim artlan ve topografk yap Ankara ve evresinde iki ayn bitki topluluunun (step ve orman) gelimesine imkn salamtr. Yrede en yaygn olan bitki topluluu step (bozkr) tir. Step bitki rts az ya alan ukur alanlarda ve platolar zerinde yaygn haldedir. Bu bitki topluluu iinde aa yok denecek kadar azdr. Genelde dikenli allar dikkati eker. Bunun yan sra akarsu boylarnda sralar halinde grlen ide, st ve kavak aalan step ierisinde yer alr. Step bitki rtsnn en yaygn trlerini otlar oluturur. ou kk boylu olan bu bitkiler birbiri yannda ve kmeler halinde toplanmtr. Step bitki topluluunun balca trlerini ksa boylu ayrlar, aynkotu, keven, sorguotu, zerlik otu, katrtrna, yabani arpa, pskll ayr, hardalotu, yemlikotu, ylgnotu, yavanotu, gelincik, papatya, hatmi, kekik, stleen, ballbaba, yabani gl, brtlen ve isimlerini sayamadma birok bitki oluturur. Ankara evresinde plato zerinde ykselen mnferit dalar ile kuzeydeki dalk sahada yalardaki art yznden orman rts kendini belli etmeye balar. Bozkr (step) ortasnda adacklar halinde grlen ormanlar, genelde tahripten arta kalan korulardr. Bu tr ormanlarda hakim aa tr karaam, ard ve yer yer meedir. Kurakl orman deyimiyle adlandrlan bu ormanlara en gzel rnei, Beynam Orman oluturmaktadr. Ankara'nn kuzeyindeki Kzlcahamam ilesi yaknlarndan balamak zere orman rts sklamaya ve grlemeye balar ki, burada ine yaprakl aalar yaygn tr olutururlar.

3- BARAJLAR
Ankara'daki barajian yararlanma eidi itibariyle ime suyu, sulama suyu, ime ve sulama suyu, elektrik enerjisi salanan barajlar olmak zere drt ayr balk altnda toplamak mmkndr.

a) me Suyu Salanan Barajlar

- ubuk I Baraj; ubuk ay zerinde olup, ehre 12 km. uzaklktadr. Ankara'nn sulama, mesire yeri, ehrin su ihtiyacnn temin edilmesi, aa landrma gibi amalarla 1930 ylnda inasna balanm ve 1936 ylnda iletmeye almtr. Gl alan 0.94 km2dir. - ubuk II Baraj: Ankara'nn 54 km. kuzeyinde ubuk ay zerinde ubuk'un 5 km. kuzeyinde, vadinin nispeten darald bir yerde ehrin su ih tiyacn karlamak amacyla kurulmutur. 1964 ylnda faaliyete gemitir. Gl alan 1.20 km2 dir. - Bayndr Baraj: Ankara'nn 12 km. gneydousunda, Bayndr Deresi zerinde kurulmutur. 1965 ylnda faaliyete gemitir. Gl alan 0.71 km2 dir.

- amhdere Baraj: amldere'de Bayndr Deresi zerindedir. 1985 ylnda faaliyete gemitir. 32 km2 Hk gol alanna sahiptir. b) Sulama Suyu Salanan Barajlar - Asartepe Baraj: Gdl ilesi yaknlarnda lhan Deresi zerinde ku rulmu ve 1980 ylnda faaliyete gemitir. Gl alan 1.77 km2 dir. Sulama alan 2.260 hektardr. c) me ve Sulama Suyu Salanan Barajlar - Kurtboaz Baraj: Ova aynn kolu olan Kurtboaz Deresi ze rinde kurulmu ve 1977 ylnda faaliyete gemitir. 5 km2 lik gl alanna sa hiptir. d) Elektrik Enerjisi Salanan Barajlar - Saryar Baraj: Ankara'ya 165 km. uzaklkta olan baraj, Anadolu'nun elektrik ihtiyacn karlamak zere 1966 ylnda faaliyete gemitir. Barajn arkasndaki suni gl balklk ve su sporlar iin elverilidir. Sakarya Nehri zerinde kurulmutur. 6.50 km2 lik gl alanna sahiptir. - Kesikkpr Baraj: Kzlrmak Nehri zerinde 1966 ylnda faaliyete gemitir. Gl alan 6.50 km2 dir.

m. IKLIM
GENEL KLM DURUMU
lin geni arazisinde yer yer iklim farkllklar grlr. Gneyde, Anadolu ikliminin bariz zellikleri olan step iklimi, kuzeyde ise, Karadeniz ikliminin lman ve yal halleri grlebilir. Kara ikliminin hkm srd bu blgede k scaklklar dk, yaz ise scak geer. En scak ay TemmuzAustos, en souk ay ise Ocak aydr. Blgeye den ya miktarlar kuzey ve gney kesimlerde farkllk gsterir. Kuzeyde Kzlcahamam ve ubuk, Karadeniz ya rejimi zelliini; gney ise Anadolu karakterini tar. Blgenin yaps gerei zellikle k aylarnda sis olay olduka fazla grlr ve hayat etkiler. l baznda ortalama scaklk 10 - 13C arasnda, ortalama ya miktar da 370 - 565 mm arasndadr. En yksek scaklk deeri 4,4C le Sanyar istasyonunda; en dk scaklk da 32.2C ile Esenboa istasyonunda kaydedilmitir. Donlu gnler says ylda ortalama 60 - 114 arasnda, karla rtl gnler says ise ylda ortalama 17 - 42 gn arasnda deimektedir. En yksek kar kalnl 82 cm. olarak Kzlcahamam istasyonunda kaydedilmitir. l merkez ve istasyonlarn rzgr durumuna genel olarak bakldnda; hakim rzgrn toporafik yapya bal olarak deiim gsterdii aka grlr. Buna gre hakim rzgr Ankara (merkez), Esenboa, ubuk, Aya ve Yenimahalle'de kuzeydou, Haymana (kizce), Sincan, Dikmen ve Nallhan'da bat, Polatl ve ereflikohisar'da kuzey, Etimesgut ve Elmada'da gneybat, Kzlcahamam'da gneydou ve Beypazan'nda kuzey - kuzeydoudandr. Kuvvetli rzgrlarn grld aylar mart ve nisan aylandr Ankara'da tespit edilen en yksek rzgr hz gney ynnden 39.4 m/sn. dir. Normal artlarda gnlk olarak basncn deerlerinde fazla deiiklik grlmez. Ancak yurdumuzu etkileyen hava ktlelerine bal olarak deiim-Ier gzlenir. Uzun yllar deerlerine gre; Ankara'nn ortalama basn deeri 912.4 mb., tespit edilen en yksek basn deeri 936.5 mb. ve en dk basn deeri 882-6 mb. dr.

Aylara Gre Ortalama Scaklk (Derece) (Merkez) Yllk ortalama Ocak ubat Mart Nisan Mays Haziran 11.7 0 1.3 5.4 11.1 15.9 19,9 Temmuz Austos Eyll Ekim Kasm Aralk 23.1 23 18.4 12.9 7.1 2.4

Aylara Gre Tesbit Edilmi Ortalama Ya Miktan (mm.) (Merkez) Yllk ortalama 382.2 Ocak 8 Temmuz 14.6 ubat 34.3 Austos 10.4 Mart 36.4 Eyll 16.9 Nisan 41.7 Ekim 25.6 Mays 52.2 Kasm 32.2 Haziran 33.7 Aralk 46.0 Ortalama Bulutluluk (0 - 10) Yllk ortalama Ocak ubat Mart Nisan Mays Haziran 4.8 7.0 6.9 6.1 5.6 5.3 3.8

Temmuz Austos Eyll Ekm Kasm Aralk

2.2 1.8 2.6 4.0 5.4 7.1

Ortalama Nisbi Nem (%) Yllk ortalama Ocak ubat Mart . Nisan Mays Haziran 60 77 73 65 59 57 51

Temmuz Austos Eyll Ekim Kasm Aralk

44 43 48 59 70 78

IV. NFUS
Cumhuriyetin ilnndan sonra Ankara, gen Trkiye Cumhuriyeti'nin bakenti olmutur. dar organlarn tekilatlanmas ve sanayinin gelimesi nedeniyle, yakn il ve ileler ve yurdun dier yrelerinden gelen g ile zellikle 1927 - 1935 ve 1950 - 1955 yllan arasnda Ankara hzl bir nfus artna sahne olmutur. Cumhuriyet ncesi kk bir ehir iken bugn Trkiye'nin nfusu youn ikinci byk ehri, modern bakenti haline gelmitir. CUMHURYET DNEMNDEN TBAREN SAYIM YILLARI TBARYLE ANKARA'NIN NFUSU
SAYIM YILJ 1927 1935 1940 1945 1950 1955 1960 1965 1970 1975 1980 1985 1990 1997 EHR NFUSU 99.066 152.695 188.416 279.491 348.552 551.364 783.85 1 1.069.761 1.467.304 1.997.980 2.238.967 2.337.209 2.836.719 3.294.220 KY NFUSU 305.515 381.330 414.549 416.035 471.141 569.500 537.529 574.541 574.354 587.313 615.722 569.118 399.907 399.170 - TOPLAM NFUS 444.581 534.025 602.965 695.526 819.693 1.120.584 1.321.380 3.644.302 2.041.650 2.585.293 2.854.689 3.306.327 x 3.236.626 3.693.390 YILLIK NFUS
ARTTS ORANI (%)

34.70 24.28 28.56 32.85 62.59 32.92 43.73 43.29 47.22 19.82 29.38 21.22

V. EKONOMK DURUM
Cumhuriyet'ten nceki Ankara, Kale ve evresinde gelimi, 30.000 nfuslu bir kent idi. Hn balca geim kayna tarm ve hayvanclk olup, tarmsal ve hayvansal mallarn alm satm ile kstl bir ticaret szkonusu idi. Cumhuriyetin ik yllar ile beraber Ankara'da bir younlama dnemi balamtr. Bakent olmann gerektirdii hizmetleri verebilecek bir ehir kurulmas amac ile balatlan alt ve st yap inaatlar nce ticar hayat canlandrmtr. Bunun yan sra inaat malzemelerini karlamaya ynelik kk imalthaneler kurulmutur. Makina ve Kimya Endstrisi Kurumu, Smerbank ve Etbank gibi kamu sanayi kurulularnn ve bu kurululara bal fabrikalarn Ankara'da yaplm olmas, bu fabrikalara yan sanayi olarak alan kk boyutlu zel iletmelerin kurulmasn tevik etmitir. Bu gelimeler, dier yerleim merkezlerinden Ankara'ya nfus gn balatm; bylelikle Ankara'da sanayileme ve artan nfus birbirinin hem sebebi hem sonucu olmutur. Bugn Ankara lke genelindeki illerin ekonomik faaliyet konularndaki arl itibariyle sanayi arlkl iller arasnda yer almaktadr, Ankara'da srdrlen retim faaliyetleri incelendiinde; aa ileri dalnda Trkiye genelinde nemli bir yeri olduu grlmektedir. Bu retim dalnda faaliyette bulunan keresteciler, marangozlar, mobilyaclar, lakeciler ve demeciler Siteler'de 13 binin stndeki iyerlerinde retim yapmaktadrlar. Cumhuriyetin balarnda, 1925'te kurulan bira, 1926'da kurulan imento ve Elmada'da kurulan barut fabrikalar gibi saylar pek az sanayi kuruluu var iken, yakn yllarda sanayi kurulularnn says hzla artm ve sanayi, byk bir eitlilik kazanma yoluna girmitir. Artk Ankara'da il snrlar iinde makarna, un, bitkisel ya, st rnleri, eker, arap, bira gibi besin sanayiine ait kurulularla imento, traktr, tarm aleti ve makinalar, motor, boya, tula, kiremit ve orman rnleri, mobilya, madeni eya, dokuma reten sanayi kurulular vardr. Savunma sanayii ile ilgili en nemli yatrmlar da Ankara'da gerekletirilmitir, Trkiye'nin en byk savunma sanayii projesinin yapmcs olan Trk Havaclk ve Uzay Sanayii (TAI) 1984'te Trk-Amerikan ibirlii ile kurulmutur. Trkiye'de modern bir havaclk ve uzay sanayii kurulmas, iletilmesi ve idamesi iin gerekli teknolojileri gelitirmek; F-16 uan ortaklaa retmek ve bu uan Trk Hava Kurumlar iin modernizasyonunu yapmak gibi amalarla faaliyete geen TAI bugne kadar 86 F-16 Savaan ahin retmitir. Trk Silhl Kuvvetleri iin 40 adet Austa SF-260 D eitim ua ile 50 adet Casa CN-235 hafif nakliye uann da ortak retimine 1991 ylndan itibaren balanmtr. Ankara'da srdrlmekte olan baz retim faaliyetleri, konulan itibariyle Trkiye'de tek olma zelliine sahiptir. rnein; rulman ile seri halde dili retimi, sadece Ankara'da gerekletirilmektedir. Bunun yannda il hammaddesi olarak kullanlan morfin ile dializ makinesi retimleri de yine sadece Ankara'da gerekletirilen retim faaliyetleridir.

Aynca Bakent olmas sebebiyle Ankara'ya sk sk yabanc heyetler gelmekte ve yaplan karlkl temaslar sonucu d ticarette nemli gelimeler salanmakta ve eitim konusunda da geni imknlara sahip olmas dolaysyla igcnn mesleki hareketlilii, artan bir eilim gstermektedir.

7999 ylnda Ankara Ticaret Odas yelerince ihracat gerekletirilen eitli rnlere ait bilgiler aada verilmektedir.

1999 YILI VE 2000 YILININ MART AYI SONU TBARYLE ATODAN GEREKLEEN HRACAT TUTARI (Dolar Baznda)

Mal
12345GIDA MADDELER MOBLYA TEKSTL NAAT MALZEMELER MAKNA HALI VE KLM HEDYELK EYA ET VE CANLI HAYVAN MUHTELF TOPLAM:

Miktar kg Tutar (USD) Tutar (TL)

4.128.492 15.940 4.740.751 21.86!. 109 270.171 992.213 63.164 6.414.586 69.214 778.421.668 12.142.945 1 326.242 7.286.351 209.685 14.571 32.406.47! 838.293.733 2.369.392.482.439 40.885801.762 68.890.856.599.074 8.957.095.505.017 625.211.498.861 511.349.168.407 107.259.972.695 7.839.405.288 9.610.173.311.993 91.120.063.745.536

6789-

900
8.865.190 40,937.930

10

VI ETM
l- OKUL NCES, LKRETM, LSE VE DENG OKULLAR
Ankara ili 1998 - 1999 eitim - retim yl itibariyle okul ncesi, ilkretim, lise, meslek ve teknik liselerin okul, renci ve retmen saylar aada gsterilmitir.
1999 - 2000 YILI 1STATISTIKI BLGLER
KADEME
OKUL TR
O KUL

L TOPLAMI
DERSLiK RENCl RETMEN 91

OKUL NCES

'E V.
i

az

BAI HSR ANAOKULU UYULAMAIJ ANASINI R ANA SINIFI ZEL ETM BNYESiNDE ANASINIFI RESM OKUL NOSl TOPLAMI

13 2i 121 1

469 33 3S
71
1211

50 C 0 0 50 S7 0 37 10533
20 23 46

1010 10Z3 14332

39
16404

139 880 1
1111 71 62

LU NJ O < 3
2C

ZEL ANAOKULU ZEL ANASINIFI 2EI OKUL NCESi TOPLAMI

630 773
1403 Wfi625 526 207

133 20854
22 71 94 22 0 0 00 21063

'
V) LU

iLKRETiM OKULU YlBO. CBME ENGELLiLER iLKRETiM OKULU ISlTME ENGELL LEH LKRETiM OKULU ORTOPEDiK ZRLLER MESLEK OKULU GENEL USE BNYESNDEK ORTAOKUL ANADOLU LiSESi BNYESiNDE ORTAOKUL

1 2 3 1

a *j o X

E 1 -

0
0

3
25

ANADOLU MAM HATP SES! BNYESNDE ORTAOKUL

MAM HAT!P BNYESNDE ORTAOKUL

2 2
1260 fi7 0

0 0 0
11022 '

523 71 63 0972
480

46
565515

RESMi ILKBETM OKUUnOPLAM

_J LJ ISI O ZEL TRK OKULU ZEL (UZ MESLEK SES BNYESiNDE ORTAOKUL ZEL OKULLAR TOPLAMI GENEL SE AKSAM LSES ANADOLU LiSESi ANADOLU GZEL SANATLAR LiSESi FEN LiSESi ANADOLU RETMEN LSESf RESMi CENEL LSELER TOPLAMI ZEL TRK LiSESi ZEL AKSAM LfSESl ZEL FEN SES ZEL SELER TOPLAMI

67
KR 0 23 1 1

R24 0 824
iqfi>;

71295
0 21295 s^S25

1557
0 1557

GENEL LSELER

ffi

4971
0 1097

0 651 8 12 33
2674

0
13849

197 332
1052 99255

44 32 68
6212 954 0 147 1101

:zo
35

_
LJ M =O

0
12 47 70 49 27 23 1

743 0 S2
S75 5S-)

071
0 1351 7422

MESLEK! VE TEKNK

"E
LU

ERKEK TEKNiK KIZ TEKNiK TiCARET TURiZM DiN RETiMi ATAKULELK SANAT. OK VEMES S (ORTOPEDK ZRLLER) RESMi, MESLEKi VE TEKNiK LlSELER TOPLAMI

24194
12709

o:

368 334 415

11 1717

2177 1763 1013 873

10 9 5836

193356
6374

36
63269

170
1

LlSELER

_
M

ZE. Kil MESLEK LiSESi ZEL OELClLlK VE TURiZM MESLEK SESi ZEL MESLEKi VE TEKNiK LlSELER TOPLAMI BAIMSIZ PRATiK KIZ SANAT OKULU BAIMLI PRATiK KIZ SANAT OltlirU KIZ TKNlK VE OLGUMLASMfc ENSTtUS TRK -ALMAN MESLEK ETM MERKEZ HALK FfilTlM MERKEZi IRAKLIK ETlM MERKEZi

S 2 2 6 11 0
0

69 73 142 741
8842

8 17 28 0 90 0 229 277

J=J u

5
>-

26 1 1 Z4 14

0 0
0

210 508
19705 16734

11

2- YKSEK RETM KURUMLARI

Ankara'da 4' zel olmak zere toplam 8 niversite, bir Devlet Konservaru van, bir polis akademisi, Glbane Askeri Tp Akademisi ve Kara Harp Okulu bulunmaktadr, 1999-2000 retim ylnda niversitelerde, nlisans ve lisans renimi gren 136,103 kii ve lisansst renim gren 17.407 kiiyle birlikte, toplam 153.510 renci vardr. - Ankara niversitesi De Gaulle Cad. TANDOAN Tel: 212 60 40 - Gazi niversitesi Beevler Tel: 212 64 70 - Hacettepe niversitesi Beytepe Kampusu Tel; 235 25 00 Merkez Kampusu Tel: 310 35 45 .- Orta Dou Teknik niversitesi Eskiehir Yolu Tel: 210 20 00

NVERSTELER

ZEL NVERSTELER
- Atlm niversitesi Kzlcaar Ky ncek - Glba Tel: 499 12 77 - 78 - Bakent niversitesi Balca Kampusu Eskiehir Yolu 20. Km. Tel: 234 10 10 - Bilkent niversitesi Eskiehir Yolu Tel: 266 40 40 - ankaya niversitesi retmenler Cad. No: 112/2 100. Yl - Balgat Tel: 284 45 00

AKADEMLER - Gttane Askeri Tp Akademisi ETLK

Tel: 325 12 11 - Kara Harb Okulu 06654 BAKANLIKLAR Tel: 417 51 90 - Polis Akademisi ____ Necatbey Cad. ANTTTEPE Tel: 231 78 40

DEVLET KONSERVATUARI

- Hacettepe niversitesi Devlet Konservatuvar

Beevler Tel: 212 62 10

12

VIL S ALIK
1-SALIKBAKANLIINABALI HASTANELER
- Ankara Hastanesi Ulucanlar Cad. DRTYOL Tel: 363 33 30 Tel: 355 21 10

- Atatrk Sanatoryuma Gs Hastalklar Hastanesi Sanatoryum Cad. KEiREN - Dr. Muhittin lker Acil Yardm ve Travmatoloji Hastanesi Konya Yolu BALGAT - Dr. Sami Ulus ocuk Hastanesi Babr Cad. ALTINDA - Dr. Zekai Takr Burak Kadn Hastanesi Talatpaa Bul. SAMANPAZARI - Etimesgut Devlet Hastanesi ETMESGUT - Fizik Tedavi Rehabilitasyon Merkezi Batabiplii Trkoca Sok. No: 3 SIHHYE
Tel: 310 32 30 - Numune Hastanesi Talatpaa Bul. SAMANPAZARI Tel :310 30 30 - Onkoloji Hastanesi 12. Cad. DEMETEVLER Tel: 336 09 09 Tel: 310 30 80 Tel: 244 49 49 Tel :310 31 00 Tel: 317 07 07 Tel : 287 24 00

- Trkiye Yksek htisas Hastanesi SIHHYE - Zbeyde Hanm Doum Evi Babr Cad. ALTINDA
Tel: 317 06 06

2- NVERSTE, SSK ve DER KURUM HASTANELER

- A. . Tp Fakltesi Hastanesi Tp Fakltesi Cad. DKMEV Tel: 319 21 60 Tel: 310 33 33 - Belediye Hastanesi Hanmeli Sok. SIHHYE Tel :23171 40

- A.. Tp Fakltesi bni Sina Hastanesi Kzlay Sok. SAMANPAZARI

13

- Deri ve Tenasl Hastalklar Hastanesi DIKAPI Tel: 311 66 94 - G.. Tp Fakltesi Hastanesi BEEVLER Tel: 214 10 00 - H.. Tp Fakltesi Hastanesi Hasrclar Cad. SAMANPAZARJ Tel: 310 35 45 - Bakent niversitesi Hastanesi l. Cad. 77 / 3 B AHELEVLER Tel: 221 3246 - SSK Ankara Hastanesi rfan Batu Cad. DIKAPI Tel: 317 05 05 -SSK Doum Evi ETLK Tel: 322 01 80 - SSK Meslek Hastalklar Hastanesi stanbul Yolu 14. Km. KYLER Tel: 278 08 30 - SSK Ulus Hastanesi Rzgrl Sok. 4 ULUS Tel; 310 30 00 - TCDD Hastanesi iftlik Yolu Tel: 212 66 66 - T.C. Ziraat Bankas Hastanesi Mahatma Ghandi Cad. 38 G.O.P. Tel: 446 61 3j0 - Glhane Asker Tp Akademisi ETLK Tel: 325 12 U - Mevki Hastanesi Yldrm Beyazt DIKAPI Tel: 310 35 35 (6 Hat)

3- ASKER HASTANELER

- Alkan Hastanesi Birlik mah. 8. Cad. 103. Sok. No: 10 ukurca ANKAYA Tel: 495 40 40 - Ankara Tp Merkez Hastanesi Bklm Sok. No: 72 Kavakldere ANKAYA Tel: 466 38 38 - Bakent Hastanesi Fevzi akmak Cad. 10. Sok. No. 45 B AHELEVLER Tel: 212 68 68 - Bayndr Klinik Hastanesi Atatrk Bulvar No: 201 Kavakldere ANKAYA Tel: 428 06 00

4- ZEL HASTANELER

14

- Bayndr Tp Merkezi Hastanesi

Kzlrmak Mah. 28. Sok. No: 2 STZ Tel: 287 90 00 - 287 98 74

- a Hastanesi - Demet Hastanesi

Merutiyet Cad. No. 33 KIZILAY Tel: 430 08 08 Vatan Cad. No: 81 DEMETEVLER Tel: 332 26 61

- Fatih niversitesi Tp Fakltesi Hastanesi iftlik Cad. No: 57 EMEK - Gven Hastanesi
Paris Cad. No: 58 KAVAKLIDERE Tel: 468 72 20 - Keiren Hastanesi Anavatan Cad. No: 20 KEREN Tel :3814444-382 13 13 Tel: 212 62 62

- Sevgi Hastanesi - Olgunlar Hastanesi

Tunus Cad. No: 28 KAVAKLIDERE Tel: 425 63 08 Olgunlar Sok. No: 14 BAKANLIKLAR Tel: 418 76 29

- zel ankaya Hastanesi

Blten Sok. No: 44 KAVAKLIDERE Tel: 426 14 50 - zel Yaam Hastanesi zveren Sok. No; 17 MALTEPE Tel: 231 8788

- Ankara Hastanesi: - Atatrk Sanatoryumu Gs Hastanesi - Dr. Sami Ulus ocuk Hastanesi : - Onkoloji Hastanesi : - Numune Hastanesi : - Dr. Muhittin lker Acil Yardm ve Travmatoloji Hastanesi : - Etimesgut Devlet Hastanesi : - Belediye Hastanesi : - Ankara zel Ambulans : - Gensan zel Ambulans Servisi: - Doan Tp Merkezi: - Mftolu zel Ambulans :

5- AMBULANS

Tel: 363 33 30/2144 Tel: 355 21 201'270 Tel: 317 07 07/190 Tel: 336 09 09 /147 Tel: 310 3030/1721 Tel: 287 84 55 /1090 Tel: 244 49 49 / 206 Tel: 23] 7'l 40/105 Tel: 431 75 75 - 431 75 76 Tel: 311 3324 Tel: 435 37 07 Tel: 31110 75

6- ZEL AMBULANS

15

- Vatan Ambulans Servisi: - Alo Ambulans: l- LABORATUVARLAR - Akdeniz Laboratuvan: - Dzen Laboratuvan : - Konak Labr. Grubu: - Med-Lab Laboratuvan: - rnek Medical: - Tunal Laboratuvan:

Tel: 363 59 72 Tel: 430 06 06 - 430 06 07 Tel: 433 42 12 Tel: 427 81 70 Tel: 44768 50 Tel: 46719 54 Tel: 441 65 92 Tel: 46614 54

8- REHABLTASYON VE DANIMANLIK MERKEZLER

Tel: 433 63 50 Tel: 363 77 45 Tel: 235 35 55 Tel: 418 01 56 Tel: 434 43 06 Tel: 418 08 61 Tel: 433 65 34

- Grme zrller Dernei: - Alt Nokta Krler Et. ve Klt. Merk. : - zel Meltun Zihinsel Engelliler Merk: - Ses itme ve Konuma B. Merk.: - zel Grup itme, Ses K. B. Merk.: - zel Odyoloji Merkezi: - Sevecen iitme S,es K. B. Merk.:

9- ZEL POLKLNKLER -100. Yl Poliklinii

Tel: 285 20 00 -Ayranc Poliklinii
432. Sok. 28/2 BALGAT

Hodere Cad. No: 54 Y. AYRANCI Tel: 467 13 39

- Balgat Mrk. Poliklinii

Ceyhun Af Kansu Cad. No: 301/1 BALGAT Tel: 479 55 30

- Beevler Tp Merkezi
Fevzi akmak Cad. No. 16/A BEEVLER Tel: 215 44 44

- Check-Vp Center
Hodere Cad. No: 193/1 ANKAYA Tel :440 73 87

- a Tp Merkezi
Selanik Cad. No: 52/A KIZILAY Tel: 419 05 75 - Dikmen Merkez Poliklinii Dikmen Cad. No: 243 DKMEN Tel: 480 18 08 - Mithatpaa Poliklinii Mithatpaa Cad. No: 61 KIZILAY Tel:431 7787

- Keiren Poliklinii
Kzlarpanar Cad. Dutluk No: 216 KEREN Tel: 381 31 31

16

VIII. KLTR ve TABAT VARLIKLARI lTARH ve KLTREL DEERLER

- Akkpr:

Varlk Mahallesi nnde ve Ankara ay zerinde olup, Ankara'nn en eski kprsdr. 1222 ylnda Seluklu Hkmdar L Alaaddin Keykubat tarafndan Ankara Valisi Kzlbey zamannda yaptrlmtr. Bugn salam bir durumda bulunmakla beraber dar bir kpr oluu ve bugnk kullanlan geni yolun dnda kal nedeniyle ilerliini yitirmitir. O zamanlarda Bat Anadolu'yu Ankara'ya balayan yolun zerinde idi. Eskiden Ankara'dan askere ve hacca gidenler bu kprnn banda ayrlk atlar sylenerek uurlanrd. Kesme bazalt tandan yaplmtr. Yedi adet sivri kemerden meydana gelmitir. Bat ynnde biri silik iki yazt yer almaktadr.
- Ankara Kalesi:

Asrlardr kentin bekiliini yapan Ankara Kalesi kentin sembol olmutur. Ankara Kalesi'nin tarihi, kentin tarihi kadar eskidir. Yapl tarihi kesin olarak bilinmemekle beraber ilk kez Romallar tarafndan yapld fikri yaygndr. Seluklular tarafndan onartlp geniletilmitir. Kurulduu tepe yannda akan (Hatip ay) Bentderesinden 110 metre yksektedir. Osmanllar zamannda pek zerinde durulmam, ancak Msr Valisi Mevhur Ali Paa'nm olu brahim Paa'nm ald ;Ankara Kalesi'ni tekrar onartt bilinmektedir. Kale, i ve d kale olmak zere iki ksmdr, yirmiden fazla kulesi vardr. D kale eski Ankara ehrini yrek biiminde evirir. Drt katl olan i kale ksmen Ankara tandan, ksmen de toplama (spoliyen) talarla yaplmtr. kalenin iki byk kaps olup, birisi d kap, dieri hisar kaps adn tar.

17

Bu kap zerinde lhanllara ait bir de kitabe bulunur. kaledeki kulelerin ykseklii 14 le 16 metre arasnda deimektedir. Kuzeybat ksmnda Seluklu Hkmdarnn yaptrdn gsteren bir yaz bulunmaktadr. Bugn kale iinde Osmanl Ankara'snn XVII. yzyldan itibaren ayakta kalm birok Ankara evi bulunmakta ve eitli hizmetlerde kullanlmaktadr. - Antkabir: > .

Trkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu, inklplarn yaratcs, kahraman asker, byk nder Mustafa Kemal Atatrk'n ebed istirahatghmn bulunduu Antkabir, Rasattepe'de ina edilmitir. Mimarlar Prof. Emin Onat ve Do. Orhan Arda'dr. 1944 ylnda yapmna balanan ant, 1953'te tamamlanmtr. Ayn yl Ata, Etnografya Mzesindeki geici kabrinden byk bir trenle buraya nakledilmitir. Antkabir kompleksi iindeki niteler : stikll Kulesi: Aslanl yolun banda sada yer alan kulenin iindeki kabartma kompozisyonunda, bir kayann zerinde ayakta duran ve elinde kl tutan bir gen ile eski Trklerde g ve kuvveti temsil eden Seluklu Devleti'nin kartal figr ilenmitir. Gen, Trk Ulusu'nun koruyucusu olan ordumuzu; kartal ise ulusumuzun g ve kudretini temsil etmektedir. Hrriyet Kulesi: Aslanl yolun solunda yer alan bu kulede, kabartma bir kompozisyon bulunmaktadr. Kabartmada at hrriyeti simgelemekte; gen kz eklindeki uzun kanatl melek ise elinde hrriyet beyannamesini tutmaktadr. Hrriyet Kulesinin nnde, Aslanl Yolun banda erkek heykeller grubu bulunmaktadr. erkek heykelinden oluan bu grupta; elinde kitap tutan, Trk genliini; miferli olan Trk askerini; dieri ise Trk kylsn simgelemektedir. Grubun karsnda l kadn heykeller grubu yer alr. Giysileri

18

birbirine benzeyen bu kadndan kenardakiler, buday baaklarndan oluan br elenk tutmaktadrlar. En soldaki kadn elinde tuttuu gklere ak kapla Byk Atatrk'e tanrdan rahmet dilemekte, ortadaki kadn bir eliyle yzn kapatm alamaktadr. Bylece bu l grup Trk kadnlarnn byk kurtarcsnn lm karsnda duyduklar acy dile getirmektedir. Aslanl Yol: Ziyaretiyi mozoleye ulatran uzun aslanl yolun iki yannda 24 aslan heykeli sralanmtr. Anadolu'da byk devlet kurmu olan Hititlerde kuvvet ve kudreti simgeleyen koruyucu aslanlar, yine Hititlerin sanat slbuna uygun olarak ift yaplmlardr. Mdafa-i Hukuk Kulesi: Bu kule aslanl yolun byk toplant meydanna ulat yerin sonunda bulunmaktadr. Ulusumuzun igalcilere kar korunmasn simgeleyen bu kulenin duvarlarndan birinin d yznde klcn yere dayam ve bir elini ileriye doru uzatm gen br erkek figr ilenmitir. Gen bu haliyle dmana "dur" demektedir. Mehmetik Kulesi: Mdafa-i Hukuk Kulesinin karsnda ykselen kulenin d yzndeki ki kompozisyonda, Mehmetiin evinden ayrlarak cepheye gidii tasvir edilmektedir. Kulenin inde ise Atatrk'n Mehmetik ve Trk kadnlar konusunda syledii zl szler yer almaktadr. Zafer Kulesi: Kulenin i duvarlarnda tarih boyunca kazandmz baz zaferlerin tarihleri ile Atatrk'n bu konudaki zl szleri yazldr. Zafer Kulesinin iinde 19.11.1938'de Atatrk'n tabutunu Dolmabahe'den alarak Sarayburnu'ndaki donanmaya teslim eden top arabas sergilenmektedir. Zafer Kulesinden sonra uzanan galerinin ortasnda Trkiye-'m'n ikinci Cumhurbakan ismet nn'nn lhiti bulunmaktadr. Bar Kulesi: Galerinin sonunda yer alan kulenin i ksmnda iftilik yapan kyller ve klcm uzatarak onlar koruyan ve Trk prdusunu sim-. geleyen bir asker figr bulunmaktadr. Kulenin duvarlarnda Atatrj^n ba rla ilgili zl szleri yazldr. -,; 23 Nisan Kulesi: Trkiye Byk Millet Meclisi'nin 23 Nisan 1920'de almas ve bu tarihin bayram olarak kabul edilmesi gibi Trk tarihinin riemli olaylarn simgeleyen bu kulenin i ksmnda yine bir kabartma kompozisyon yer almaktadr. Kompozisyonda ayakta duran kadnn tuttuu kadn zerinde 23 Nisan 120 yazldr. Kadnn dier elinde Millet Meclisimizin aln simgeleyen bir anahtar bulunmaktadr. Misak- Milli Kulesi: Bu kule, Kurtulu Sava srasnda Trk Ulusunca bu amaca ulamak iin iilen and ve birlemeyi simgelemektedir. Kulenin iinde bu konuyu ifade eden kabartmada bir klcn kabzas zerinde birlemi birka el ilenmitir. Mze: Misak- Milli Kulesi'nden Atatrk Mzesine geilmektedir. Burada Atatrk'n giydii elbiseler, kulland eitli eyalar, kendisine verilen armaanlar ve fotoraflar sergilenmektedir.
fc

19

nklp Kulesi: Kuledeki kabartma kompozisyonda inklptan simgeleyen iki meale grlmektedir. Zayf, gsz bir elin tuttuu meale snmek zere olup, kmekte olan Osmanl imparatorluunu simgelemektedir. Gl bir elin gklere doru kaldrd evresine klar saan dier meale ise Atatrk'n Trk Ulusu'nu ada uygarlk seviyesine ulatrmak iin yapt inklplar simgelemektedir. Zafer Kabartmalar: Mozoleye kan merdivenlerin iki yannda iki byk kabartma kompozisyonu yer almaktadr. Bu kabartmalarn konulan Trk tarihinin Atatrk ile ilgili blmnden seilmitir. Bunlardan sadakinin konusu Sakarya Meydan Savadr. Kabartmalarn tamam igalci dmanlar karsnda kadn, erkek, yal, gen tm Trk Ulusunun dayanma gcn dile getirmektedir. Merdivenlerin solunda ise Bakumandanlk Meydan Sava canlandmlmtr. Mozole - eref Hol: Mozole uzunca dikdrtgen bir plan zerinde kurulmu ve drt taraftan kolonatlarla evrelenmitir. Mozole cephesinde solda Atatrk'n Trk Genliine Hitab, sada ise Cumhuriyetin Onuncu Yl Nutku yazldr. Antkabirin ve mozolenin bir btn olarak en nemli blm eref Holdr. Atatrk'n mezar eref Holnn altndadr. eref Holnn zemini ve duvarlar renkli mermerlerle kaplanmtr. Dz tavan XV, ve XVI. yzyln Trk hal ve kilim motiflerinden oluan mozayiklerle ssldr. Holn solundaki geni pencerenin nnde Ata'nn lhiti bulunmaktadr. Tek para renkli mermerden yaplan lhtn zerinde hibir ss yoktur. - Augstus Tapna: Ulus'ta Hacbayram Camii btiiindedr. M.. II. yzylda Frigya Tanras Men adna yaplm olan tapnak zamanla yklmtr. Bugn kalntlarj bulunan tapnak ise son Galat Hkmdar Amintos'un olu Kral Pylamenes tarafndan Roma imparatoru Augustus adna bir ballk nianesi olmak zere yaptrlmtr. Bizansllar zamannda eitli eklemeler yaplp, pencereler alarak kilise haline getirilmitir. Etraf stunlarla kuatlm drt duvar halindedir. Etrafn evreleyen uzunluuna onbeer, enine altar adet krkiki, tapnan kaps nnde drt, arkada ki adet stunun yerleri bulunmaktadr. Yalnz iki yan duvan ile kenarlar ilemeli olan kap ksm eski hali ile ayakta durmaktadr. Bu ksm 12.5 x 29 metre ebadndadr. Kapnn ykseklii 8,40 metre, genilii 3.34 metredir. Plan Manisa'daki Artemis Tapnana benzemektedir. Byk kapdan Sella denilen tann evine ve Pronaos denilen st kapal bir geide girilir. Asl Roma Tapnanda bulunan ve Augustus'un baard ileri gsteren Latince ve Yunanca dilleri ile yazlm vasiyetnamesi bir yazt ile bu tapnan trbeye bitiik duvarna da konulmutur. M.. 43 - M.S. 14 yllan arasnda geen asker ve siyas olaylar, mparatorluun giderleri, inaat faaliyetleri, enlikleri vasiyetnamenin metninde belirtilmitir.

20

- Gvenlik Ant;

Kzlay'da Gven Park ierisindedir. 1935 ylnda Ankara tandan yaplmtr. Trk Ulusunun polis ve jandarmaya bir armaan olduundan dolay Emniyet Ant da denilmektedir. Antn Kzlay'a bakan ynnde; gveni temsil eden bir sopay elinden dren yal bir erkek ile korunmay temsil eden bir sopay eline alan kuvvetli gen erkek heykelleri yer almtr. Bu heykellerin altnda Atatrk'n syledii "Trk, n, al, Gven" szleri tun harflerle yazldr. Bu yaznn sanda Trk Polisinin, solunda Trk Jandarmasnn halka olan yardmlarn sembolize eden eitli kabartmalar bulunmaktadr. Antn Bakanlklara bakan ynnde ise; Atatrk'n Kurtulu Sava'nda ve inklp hareketlerinde beraber bulunduu arkadalar belirtilmektedir. Heykellerin altnda antn yapl tarihi olan 1935 yl romen rakamlaryla yazldr. Sa tarafta yaratc insan zeksn, sol tarafta se iftinin tarm almalarn belirten kabartmalar yer almtr.
- Kalecik Kalesi:

Vilyet iindeki dier Bizans kalelerinden hibiri gerek boyutlar gerekse bugne dek ayakta kalan ksmlarnn mkemmellii asndan Ankara Kalesiyle boy lemez. Fakat bunlarn iinde Kalecik yine de en dikkate deer olandr. (ankr'ya giden yol zerinde Ankara'dan 78 km.) Kale modern kasabaya hakim olan, aa yukar simetrik koni biimli bir tepenin zerine kurulmutur. Gneybatsndaki dalara bir srtla balanr ve Kzlrmak'a doru uzanan ovada tek bana ykselir, Kzlrmak Vadisinin br ksmn da denetimi altnda bulundurmakla kale, Ankara'nn dousundan geen yolu da himaye etmitir. Tavium'a giden Roma yollarndan bir tanesi bu kuzey yolu izlemi ve Kalecik'in kilometre dousundaki eski bir kpr herhalde daha sonraki devirde bu Roma yolunu izleyen Bizans yoluna geii salamtr. Kalede iki yap safhas grlr; ilk safha kalenin esas giriinin batsnda bulunan dar k, burta ok belirgindir ve imdi burada olduka anm volkanik talardan dzgn rlm bir duvar gzkr. Daha sonraki yap safhas se aralar tahta hatllar ile desteklenmi kk talardan yaplm geni gzel bir yap ile temsil edilir. Her iki yap da Bizans Devrine tarihlenir. Kap girii Osmanl Devrinde geniletilmi ve yeniden yaplmtr.
- Julianus Stunu:

Defterdarlk ve Valilik' Binas arasndaki havuzun kenarnda bulunmaktadr. Hibir yazt yoktur. Bal Bizans tarzndadr. Gvdesinde birok halka olup, ykseklii onbe metre kadardr. Julianus Stunu dye adlandrlm olan bu eserin 2i

tepesinde ne olduunu gsteren hibir belge yoktur. Stunun mparator Julianus'un (MS. 361 - 363) Ankara'dan getiinde erefine dikildii sylenir. Bizans Devrinde IV. yzylda yapld sanlan esere halk arasnda Belks Minaresi de denilmektedir. - Mimar Sinan Ant: Dil ve Tarih - Corafya Fakltesinin nndedir. 1956 ylnda Trkiye Emlk Kredi Bankas tarafndan heykeltra Hseyin Anka'ya yaptrlmtr. Atatrk'n Trk Tarih Aratrma Kurumuna syledii szlerini kendi el yazs ile "T.T.A.K. Sinan'n heykelini yapnz. K. Atatrk : VHI. 1935 saat 22.50" yazd vasiyetini ancak bu banka yerine getirmitir. Heykelin arl yedi ton ve taban ile birlikte ykseklii 4.30 metredir. Mermer tabannn n yznde "Mimar Koca Sinan 1490 -1588 Trkiye Emlk Kredi Bankasnn ilim ve sanat camiasna armaandr" oyma yazs vardr. Taban zerinde de en byk mimarmz Mimar Sinan (1409-1588)'m ayakta duran, kendine has giysileriyle mermer heykeli bulunmaktadr. - Mithat Paa Ant: Ulus'ta T.C. Ziraat Bankas Genel Mdrl binasnn yanndadr. 1966 ylnda T.C. Ziraat Bankas tarafndan stanbul Gzel Sanatlar Akademisi retim yelerinden Heykeltra Prof. Hseyin Anka'ya yaptrlmtr. Sadrazam Mithat Paa'mn Tuna valisi iken iftilerin kredi ihtiyalarn karlama amac ile 1863 ylnda kurduu bu bankann 103. kurulu yldnmnde, yani 21.11.1966 tarihinde yaplan bir trenle almtr. Bir koltukta oturmakta olan o zamanki giysisi ile Mithat Paa'ya ait heykel byk boydadr. Solda baak ve ark, sada ise terazi, tabanda "Mithat Paa 1822 - 1884" yer almtr. - Roma Hamam: Ulus Meydanndan Yldrm Beyazd Meydanna uzanan ankr Caddesi zerinde, caddeden 2.5 metreye kadar ykseklikteki bir platform zerinde bulunmaktadr, Hamamn bulunduu yksek platformun hyk olduu bilinmektedir. Burada 1937 ylnda kazlar yaplm olup hyn Frig ve Roma Devri katlan ortaya kartlmtr. Bu kazlar sonucunda bulunan hamam binas 1940 - 1943 yllarnda yaplan kazlarla da btnyle ortaya kartlmtr. Bugnk Roma Hamam olarak adlandrlan bu platformun bir hyk olduu, en stte Roma a (ksmen Bizans ve Seluklu kalntlar), onun altnda Frig Devri yerlemesinin kalntlar tespit edilmi bulunmaktadr. 1937 - 1944 yllarnda yaplan kazlarda ortaya karlan bu muhteem ant, biri palaestra, teki kapal hamam ksmlar olmak zere iki blmden ibarettir. Burada yaplan kazlarda bulunmu sikkelere dayanlarak hamam; kaz bakan tarafndan Caracalla (M.S. 212 - 217) devrine tarihlenmitir. Kaz, srasnda bulunan dier .sikkelerden anlaldna gre, hamam aa yukar beyz yllk bir sre iinde devaml kullanlm ve zaman zaman onarlmtr. Caracalla Hamamnn ankm Caddesindeki girii, stunlu bir revak kalntsnn evreledii genitir alana;,PaIaestraya yani bir gre sahasna

22

alr. Bu revakl avlunun bir kenarnda 32 stun olmak zere btn yznde 128 mermer stun bulunmaktadr. Bugn burada Roma devrinin Ankara'sndan toplanan yaztlarn oluturduu zengin bir koleksiyon sergilenmektedir. Hamam binalar palaestra ksmnn hemen arkasnda yer alrlar. Bu yaplar ender rastlanan bir byklkte olup, her zaman olduu gibi Apoditerium (soyunma ksm), Frigidarium (soukluk ksm), Tepidarium (lk ksm) ve Caldarium (scak ksm) blmlerinden oluurlar. Tepidarium ve Caldarium blmlerinin daha geni olmasnn nedeni kukusuz Ankara'nn souk k mevsimi gznne alndnda kolaylkla anlalr. Bunlar etrafnda ocaktan (klhan) gelen scak havann rahata dolat tula stunlardan oluan bir yeralt stma tesisat ile desteklenir ve yukardaki odalar da bylelikle stlrd. Bu yer alt stma tesisi, ocaklarn atei krklemek in getikleri bir takm tnel ve geitler ile birbirine bal idiler.

- Ulus Cumhuriyet Ant:

Ulus Meydanmdadr. Ant, Kurtulu Sava kahramanlarna Trk Ulusu'nun bir armaan olarak 1927 ylnda dikilmitir. Yan yznde stilize edilmi iki kurt ba vardr. n yznde bir eliyle arkadalarn savaa aran, dieri ufuklar gzetleyen iki Trk askeri canlandnlmtr. Gvdenin sa yznde, kabartma Atatrk ve arkadalarnn Bakumandanlk Meydan Sava'nda, sol yznde anl Trk Bayram selamlayan istil ordusu tasvir edilmitir. Gvdenin st ksmnda "lk hedefiniz Akdeniz'dir, ileri, Dumlupnar 1922" yazldr. Arkada, devrilmi bir nar aac Osmanl mparatorluunu ve onun gvdesindn fkran gen bir fidan yeni Trkiye Cumhuriyetini temsil eder. Arka yzde mermi tayan kadn figr, Trk anasnn Kurtulu Savandaki kahramanlnn bir hatrasdr. En stte Atatrk Bakurnandanlk-kyafeti ile bir at zerindedir.

- Zafr Ant:
Yeniehir'de Atatrk Bulvar zerinde, Ordu Evi nndedir. Atatrk'n ayakta ve klcna dayanm halde niformal,-tuntan yaplm bir heykelidir. Tabannda kabartma halinde zafer elenkleri yer almtr. Herhangi bir yaz yoktur. talyan heykeltra Pietro Cannonica tarafndan 1927 ylnda yaplmtr. Milli bayram ve kurtulu yldnmlerinde elenklerle sslenen bir anttr.

- Zbeyde Hanm Bst:

smet Paa Kz Enstits binasnn nndedir. Atatrk'n annesi Zbeyde Hanm'm bst Trk Kadnlar Birlii Merkezi tarafndan Trk analarnn en byne armaan olmak zere 31 Mart 1964 tarihinde dikilmitir. Bst mermer bir tabann nndedir. Sol tarafta "Erkeklerimizin tekil ettii ordunun hayat membalarn kadnlarmz ilemitir-Kemal Atatrk." ve sa tarafta ise "Kadnlarmz eer milletin hakiki anas olmak istiyorlarsa erkeklerimizden ziyade mnevver ve fazetkr olmaya almaldrlar. Kemal Atatrk" szleri yer almtr.

2- ARKEOLOJK DEERLER -Ahlathbel:

Ahlatlbel, Ankara'nn 14 kilometre gneybatsnda Tapnar Ky -

23

Gavurkale - Haymana eski yolu zerindedir. Bu yer Atatrk'n emriyle 1933'te Mzeler Mdr Dr. Hamit Zbeyr Koay tarafndan kazld. Kaz sonunda Ahlatlbel'in Eski Tun ama ait br yerleme yeri olduu tespit edildi. Buradaki yerleme M.. 3000 yllarnda balam, M.. 2000 yllarna doru sona ermitir. Ankara'ya ok"yakn olan bu Eski Tun a istasyonu Anadolu iin nemli bir dz yerleme birimidir. - Ankara Roma Tiyatrosu: Hisar Caddesi ile Pnar Sokak arasnda yer alr. ilk defa 1982 yl sonunda bulunmu, kurtarma kazlarna 15 Mart 1983'te Mzeler Genel Mdrlnce balanmtr. Anadolu Medeniyetleri Mzesi Mdrl de kazlar 1986 yl sonuna kadar srdrmtr. Sonuta M.S. II. asrn bana tarihlenen tipik bir Roma Tiyatrosunun kalntlar karlmtr. Bunlar arasnda tonozlu parados binalar, demeli orkestra, seyirci oturma yerleri (kavea), sahne odas (scene)'ndan artakalan temel ve duvarlarn yamsra birok heykel ve paralan bulunmutur. - Bitik: Bitik Hy Ankara'nn 42 kilometre kuzeybatsndadr. Buray 1941 ylnda Trk Tarih Kurumu adna Remzi Ouz Ark, heyetiyle kazmtr. Yukardan aaya doru M.. V. yzylda balayan bir Klasik a iskn ile kaln bir Eski Tun a iskn meydana karlmtr. Frig ve Hitit iskn dierlerinden nemsizdir. Bitik'teki Eski Tun a kalntlar blgenin Dou ve Bat Anadolu ile ilgisini belgeler. - Etiyokuu: Ankara'nn 5 kilometre kuzeyinde, ubuk ay kysndadr. Buradaki kaz Prof. evket Aziz Kansu tarafndan 1937 ylnda Trk Tarih Kurumu adna yaplmtr. En alt katta Eski Ta Devri tipte aletler ele gemitir. Onun stndeki Eski Tun a kltr Ahlatlbel kltr ile benzerlik gsterir. En stte ise Roma - Bizans devirlerine ait byk bir sarayn kalntlarna rastlanmtr. - Gavurkale: Ankara'nn 60 kilometre gneybatsndadr. Yannda akmakta olan Babayakup Deresinin tabanndan 60 metre yksekte olan tepe, uzun sren bir yerlemeye sahne olmutur. Tepeye buradaki eski ykk duvarlar nedeniyle Gavurkale ad verilmitir. 1930 ylnda Atatrk'n emriyle burada Prof. Von Der Osten tarafndan bir kaz yaplmtr. Elde edilen sonuca gre kalenin st duvarlar Hitit ana aittir. Buradaki ana kaya zerinde bulunan kabartmalarn tipik Hitit eseri olduu kesin olarak tespit edilmitir. kinci kltr kat Friglere aittir, bir Hitit tapnann zerine kurulmutur. Roma ve Bizans aglanna ait az eya ele getiinden, Gavurkale'nin bu zamanlarda kk bir karakol olduu sanlmaktadr.

- Gordion:

Polatl'nn 21 kilometre batsnda Yasshyk Kyndedir. Sakarya Irma sahilinde, 500 x 350 metre boyutunda, alak bir hyk ehirdir. Gordion'un tarihi M.. 3000 ylna (Eski Tun a) kadar dayanmaktadr. Asur, Hitit (M.. 1950 - M.. 1180) ve Frigya (M.. 900 - M..610) mn ne bir yerleme yeri idi. Frigya Devletine bakentlik yapmtr. Goros adl (Frig bakenti kurucusu) kraln adn almtr. Efsanevi zellikleri buinan bu eski ehri Gordios'un kurduu kabul edilir. M.. 695 ylnda Frigya Krallna son veren Kimmerler ehri yamalayp, yakp ykmlardr. Fakat Persler burasn br ticaret merkezi haline getirmilerdir. Bir efsaneye gre, zlmesi g bir dm zen, btn Asya'da kraf olacakt, ite bu dm buradan geen skender tarafndan bir kl darbesiyle kesilerek zlmtr. M.. 333 ylnda skender tarafndan Perslerin elinden alnan ehir, M.. 278 ylnda Galatlarca yaklm ve M.. 189 ylnda Romallar ehri aldklarnda bo bulmulardr. ehir bundan byle deerini kaybetmitir. 1900 ylnda Alman Kerte Kardeler ve 1950 ylnda Pensilvanya niversitesi adna R.S. Young bakanlndaki bir kurul tarafndan yaplan kazlar sonunda, burann Kral Midas'm ehri olduu anlalmtr. Htit Mezarl ile Frigya Saray (mozaik sslemeler) ve mezarl (imlsler) bulunmutur. Bu kazlar sonunda bulunan Hitit ve Frigyahlara ait bronz mhrler, bronz kazan, tas ve kaplar, motifli kazan kulbu, boyal kaplar, hayat aac ve keiler, pimi topraktan yaplm duvar sslemeleri, yaztlar, Frigya Tanras Kybele'nin heykeli vb. eserler Ankara Anadolu Medeniyetleri Mzesine kaldrld gibi, bir ksm da Yasshyk Kynde 1965 ylnda yeni bir binada alan Gordion Mzesinde kronolojik bir sra le sergilenmektedir.

- Karalar: Karalar, Ankara'nn 60 km. Kuzeybatsnda bir kydr. Karalar'n nemi, Klasik ada srekli bir yerlemeye sahne olmasndan ilen gelmektedir. Buradaki kazlan ve sondajlan Trk Tarih Kurumu adna 1933 ylnda Remzi Ouz Ank ynetmitir. lk almada kyn iinde bir sondaj yaplmtr. Kazya bir tmls zerinde de devam edilmitir. Asarkaya denilen yerdeki kazlarda Galatlara ait bir kalenin mimar kalntlar aa karlmtr. Tmlslerde Helenistik a eserleri bulunmutur. Elde edilen antik paralar bu blge ile Msr - Suriye arasnda ticar ilikiler kurulduunu gstermitir. Tmlslerden birinde ele geen stel, Galat Kral Deotaros ile Kralie Berenikis iin dikilmitir. - Karaolan: Karaolan, Ankara'nn 25 km. gneyinde ve Ankara-Konya yolu zerindedir. Buradaki kaz Trk Tarih Kurumu adna Remzi Ouz Ank tarafndan idare edilmitir. Hykte aadan yukarya doru Kalkolitik, Eski Tun, Hitit, Frig, Helenistik, Roma ve Bizans alarnn kltr katlan meydana karlmtr. Ankara Glba blgesinde Hitit ve Frig katlarna sahip en nemli stasyonlardan birisidir.

- Tmlsler (Betepeler):

Antkabir alanndaki tmlslerde ilk kaz 1926 ylnda Makridi tarafndan yaplmtr. 1945 ylnda Antkabir alannda yaplan toprak dzeltmesi srasnda birka tmlsn kaldrlmas gerekmitir. Arkeolog Dr. Tahsin zg ve Arkeolog Mahmut Akok tarafndan iki tmls alm ve burada Friglere ait birok anak mlek ile beraber aletler de ele gemitir. Uzmanlar bu tmlslerin Gordion Frig mezarlaryla ada olduunu meydana karmlardr. Friglerin tmlslere l gmme sistemleri incelenmi ve u sonuca varlmtr: Frigler llerini dz toprak iinde kazdklar ukurlara koyuyorlard. ukurlarn etrafna kalaslar yerletiriliyor ve evreden alman topraklarla bir tmls yaplyordu. l bir takm hediyelerle birlikte gmlyordu. - Yumurtatepe (Demetevler) Tmlsil: iftlik - Demetevler Kavanda Demetevere giden yolun sol tarafnda yer alr. 1986 ve 1987 kaz mevsimlerinde Ankara Anadolu Medeniyetleri Mzesi Mdrlnce kazlmtr. Yaplan kazlar sonucunda, tmlsn tepesinde Eski Tun ana ait kk ve yuvarlak tek bir yap ve iinde pimi toprak eserler ele geirilmitir.

26

3- MZELER
- Alagz Karargh Mzesi Alagz Ky POLATLI Tel: 641 65 13 (Alagz Muhtarl) Kurtulu Savanda Trk Ordusu Sakarya hattna ekilirken; Bakomutan Mustafa Kemal'in karargh ile Bat Cephesi Komutanl karargh 1921 ylnda Alagzdeki iftlik binasna yerlemitir. Mustafa Kemal, Trk zevkine gre yaplm ve denmi olan bu ik katl iftlik evine yerleerek sava buradan ynetmi ve 9 Eyll 1921 tarihine kadar burada kalmtr. Alagz'deki bu karargh binas, Trkolu Ali'nin oullan Mahmut ve erafettin Trkolu tarafndan, Byk Atatrk'n ansna Milli Eitim Bakanlnca mze yaplmas iin hibe edilmi, Bakanlka restore edilip bahesi dzenlenen karargh binas, 10 Kasm 1968 tarihinde yaplan trenle ziyarete almtr. Bugn Amtkabk Mzesinin bk ubesi durumunda olup, Atatrk'n bir ksm eyalar ve silhlan sergilenmektedir. - Anadolu Medeniyetleri Mzesi Gzc Sokak. No: 2 HSAR / 06 240 Tel: 324 31 60-312 62 48 Ak bulunduu gnler: Pazartesi hari hergn Ak bulunduu saatler: 08.30 - 17.30 Ankara Kalesi'nin Gneydou kysnda, Atpazar olarak bilinen semtte bulunan iki Osmanl yaps olan Mahmut Paa Bedesteni ile Kurunlu Han; Atatrk'n bir "Eti Mzesi" kurulmas istei zerine zamann Kltr Mdr Hamit Zbeyir

27

Koay tarafndan Milli Eitim Bakan Saffet Arkan'a yaplan neri sonunda, Milli Eitim Bakanl tarafndan satn alnarak 1938 ylndan 1968 ylma kadar sren onarmlar sonunda Ankara Arkeoloji Mzesi olarak ziyarete almtr. Bugn ynetim binas olarak kullanlan Kurunlu Han'da alma odalar, ktphane, konferans salonu, laboratuar ve i atlyeleri; Bedesten'de ise tehir salonlar yer almaktadr. Kendine zg koleksiyonlar ile dnyann sayl mzeleri arasnda yer alan mzede, Anadolu Arkeolojisi, Paleolitik adan balayarak gnmze kadar, Osmanl Dnemi meknlarnda kronolojik bir srayla sergilenmektedir. Paleolitik (Yontma Ta) a: (M. ..... 8000) Yontma Ta a insanlar maara ve kaya alt snaklarnda bannan avc ve toplayc topluluklardr. Antalya Karain Maarasnda bulunan ta ve kemik aletler bu devri belirleyen nemli buluntulardr. Neolitik (Cilal Ta) a: (M.. 8000 - M.. 5500) insanlk tarihinde besin retimi yannda ilk yerleik toplumlarn kurulmasyla balayan bu dnem, mzede atalhyk ve Haclar gibi an iki merkezinde ele geen buluntularla temsil edilmektedir. Buluntular arasnda ana tanna heykelleri, damga mhrler, pimi toprak kaplar, kemik tarm aralar yer alr. Kaltolitik (Bakr - Ta) a: (M.. 5500 - M.. 3000) Ta aletler yannda, bakr da ilenerek bu dnemde gnlk hayata girmitir. Haclar, Canhasan, Tilkitepe, Alacahyk ve Aliar'dan zengin buluntular mzede sergilenmektedir. Eski Tun (Maden) a: (M.. 3000 - M.. 1950) M.. HL binin balarnda Anadolu'da yaayan insanlar, bakra kalay katarak tun elde etmilerdir. Tuncun yansra devrin bilinen btn madenlerini dkme ve dme teknii le olaanst bir ustalkla ilemilerdi. Alacahyk Kral Mezarlarndan ele geen deerli madenlerden yaplm, grkemli l hediyelerinin yannda Hasanolan, Mahmatlar, Eskiyapar, Horoztepe. Karaolan, Merzifon, Etiyokuu, Ahlatlbef, Karayavan, Bolu, Beycesultan, Semahyk, JCaraz, Tilkitepe buluntular zengin bir Eski Tun koleksiyonu olarak sergilenmektedir. Asur Ticaret Kolonileri a: (M.. 1950 - M.. 1750) M.. H. binde Mezopotamya ile balayan ticari ilikiler sonucu Asurlu Tccarlar yazy Anadolu'ya getirmilerdir. Yaznn gelii ile Anadolu'da sosyal ve siyas nemli deiiklikler olmutur. Bu dnemde seramik yapmnda mleki ark yaygn bir ekilde kullanlmtr. Acemhyk, Aliar, Kltepe bu dnemin en nemli yerleim merkezleridir. Hititler: (M.. 1750 - M.. 700) M.. . binde Anadolu'da ilk siyas birlik Kzlrmak yay iinde Hititler tarafndan kurulmutur. Bakentleri Boazky (Hattua) ile birlikte nandk, Eskiyapar, Alacahyk, Aliar,

28

Ferzant zengin buluntu veren Hitit merkezleridir. Kabartmal, boa biimli kaplar, pimi toprak eserler, Devlet Arivine ait tabletler, kral ad basktl mhrler dikkati ekmektedir. Frigler: (M.. 1200 - M.. 700) M.. yaklak 1200 yllarnda Balkanlar zerinden gelen Frigler, merkezleri Gordion kenti olmak zere Orta Anadolu'da egemen olmulardr. Gordion tmlslerinden ve ren yerinden ele geen eserler Frig sanatnn en gzel rnekleridir. Urartular: (M.. 1200 - M.. 600) Altntepe, Adilcevaz, Kayaldere, Patnos, Van, avutepe gibi merkezlerde mimarlkta ve madencilikte ileri bir dzeye ulaan Urartular; Dou Anadolu'da Friglerle ada olarak yaamlardr. Ge Hititler: (M.. 1200 - M.. 700) Hitit mparatorluunun yklmasndan sonra Hititlerin bir ksm Gney ve Gneydou Anadolu'da ehir devleti kurarak Ge Hitit Beylii dnemini yaamlardr. Malatya Aslantepe, Kargam, Sakagz, nemli Ge Hitit yerlemelerini temsil ederler. M.. I. binin ikinci yarsndan balayarak Yunan, Helenistik, Roma ve Bizans Dnemlerine ait altn, gm, cam, mermer, bronz eserler ile ilk kullanlan sikkeden balayarak gnmze kadar olanlar da iine alan sikke koleksiyonlar mzenin nadir kltr varlklarn temsil etmektedir.

- Antkabir Mzesi
Ant Caddesi TANDOAN Tel: 231 79 75 Ak bulunduu gnler: Hergn ak. (Pazartesi gnleri leden sonra) Ak bulunduu saatler: Yaz: 09.00 - 17.00 , K: 09.00 - 16.00 Antkabir'de Misak- Milli Kulesi ile inklp Kulesi arasndadr. 1960 ylnn Haziran aynda ziyarete alm ve zamanla gelitirilerek bugnk durumuna getirilmitir. Atatrk'e ait eitli eyalar sergilenmektedir. Atatrk'n giydii elbiseler, kendisini ziyaret eden yabanc devlet adamlarnn sunduklar armaanlar; maddi deeri yannda byk manev de erler tamaktadr. Atatrk'n bizzat kulland bu e yalar O'nun nasl ince bir zevk sahibi olduunu lirtirken, yksek kiilii hakknda da fikir vermektedir.

29

- Ankara Atatrk Kltr Merkezi Cumhuriyet Mzesi Hipodrom ULUS Tel: 342 10 10-342 10 11 Ak bulunduu gnler: Cumartesi, Pazar hari hergn, Ak bulunduu saatler: 08.30 -17.30

Atatrk'n doumunun 100.-ylnda, Ulu nderimizin ansna armaan olmak zere, 27 Aralk 1987 tarihinde hizmete alan kompleksin orta blmnde yer alan Cumhuriyet Mzesi kat olup, "Kurtulu Sava ve Atatrk Devrimleri Mzesi" ile "Bilim - Teknoloji ve Tabiat Tarihi Mzesi" olmak zere iki ayr blmden olumaktadr. Kurtulu Sava ve Atatrk Devrimleri Mzesi: Binann giri katnda bulunan mzenin duvarlar Kurtulu Savan, devrimleri, Atatrk'n cumhuriyet, bamszlk, genlik ve sanat konularndaki szlerini ihtiva eden rlyeflerle kapldr. Rlfeyler tm olarak aydnlatilabIdii gibi, blm blm de aydnlatlarak mzik ve ses eliinde "ses ve k" gsterileri yaplmaktadr. Bu gsteriler Trke, Almanca, ingilizce ve Franszca olmak zere drt dilde hazrlanm olup, her gsterinin sresi yaklak onbe dakikadr. Giri altndaki katta se Kurtulu Sava, devrimler, kalknan Trkiye ve kurulular; resim, obje, yaz, maket, manken, video gibi aralarla tantlmaktadr. Bu katta ayrca "Kurtulu Sava" ile "Lozan, Cumhuriyet ve Devrimler" konulu iki adet multivizyon program gsterilmektedir. Bilim - Teknoloji ve Tabiat Tarihi Mzesi: Trkiye Bilimsel ve Teknik Aratrma Kurumu (TBTAK) ile ibirlii yaplarak dzenlenen mzede belirli srelerle deimek zere eitli teknik ve bilimsel konular; obje, maket, resim, slayt, video, harita ve kl pano olarak tantn amacyla sergilenmektedir.

30

-Ankara Devlet Resim ve Heykel Mzesi (Eski Trkoca)

Etnografya Mzesi yan Opera Meydan ULUS Tel: 310 20 94-95 Ak bulunduu gnler: Pazartesi hari hergn Ak bulunduu saatler: 09.00-12.00 / 13.30 - 17.00

Ankara Devlet Resim ve Heykel Mzesi, Atatrk'n direktifleri zerine Mimar Arif Hikmet Koyunolu tarafndan projelendirilerek, 1927 ylnda ina edilmitir. 1980 ylnda restore edilerek hizmete giren Ankara Devlet Resim ve Heykel- Mzesi, ksa bir sre iinde ada mzeciliin gerektirdii tm fonksiyonlara ve hizmetlere sahip bir kurum durumuna gelmitir. Bugn iin mze, XIX. yzyl bandan gnmze kadar ve geleneksel sanatlarmza kyasla ok yakn bir gemii olan resim ve heykel sanatlarmzn oluumu ve geliiminde nemli role sahip tm sanatlarmzn en sekin eserlerinin tehir edildii bir sanat merkezi niteliindedir. Gerek mzedeki Trk Plastik Sanatlarnn geirdii geliim dnemlerini ve gruplarn yanstan eserler, gerekse satn alma ya da yerli - yabanc "yaynevlerinin ve yabanc lke bykeliliklerinin bayla her geen gn zenginleen ve bu alanda byk bir boluu dolduran Plastik Sanatlar Ktphanesi ve bunlara ek olarak gelitirilen,Trk Plastik Sanatlar Belgelii, bu alanlarda alan aratrmaclarn ihtiyalarna cevap verebilecek bir seviyededir. Mzenin eirim dndaki en nemli sorumluluklarndan biri olan eserlerin korunmas (konservasyon) sorunu ise s, nem ve istif asndan en salkl depolama sisteminin gelitirildii bir yntemle salanmakta, tm ko-

31

rumaya karn zaman nedeniyle kanlmaz olarak ypranan eserler, mze bnyesinde ayr bir birim olarak oluturulan restorasyon atlyelerindeki uzmanlarca bakm ve onarma alnmaktadr. Mzenin 1980 ylnda geirdii restorasyon srasnda ve daha sonraki onanmlarda zerinde nemle durulan bir husus da amatr, profesyonel tm sanatlarn alabilecei resim, heykel, seramik atlyelerini oluturmak olmutur. Gvenlik nlemleri asndan tm mze birimlerini denetleyebilecek biimde kurulan kapal devre TV, ultrasonik alarm ve yangn ihbar alarmlar sistemleri ile donatlmtr. D lkelerle lkemiz arasndaki kltrel anlamalar erevesinde lkemizde dzenlenmesi programlanan resim, heykel, seramik, bask sanatlar ve fotoraf sergileri; mzenin periyodik sergiler iin ayrlan galerisinde dzenlenmektedir. Mze, yabanc lkelerin sanatlarn bu yolla lke iinde tantma grevi yamsra, yine kltrel anlamalarmz ya da zel davetlerle dzenlenen ve Trk Plastik Sanatlarm d lkelerde tantmay amalayan sergileri de bugn iin niteik ve nicelik asndan olduka iyi bir seviyede bulunan koleksiyonundan yararlanarak gerekletirmektedir. Mze galerilerinde gerekletirilen, kltrel anlamalara bal bu sergiler dnda Gzel Sanatlar Genel Mdrlnn organizasyonu ile hazrlanan retrospektif sergiler, bavurulana deerlendirilmesiyle oluan kiisel sergiler ve yarmal sergiler mzenin bu konudaki dier etkinliklerini oluturmaktadr. Geirdii restorasyonla tmyle orijinal haline dndrlen tarih salonda konser, tiyatro, sinema vb. sanatn deiik dallarn ieren faaliyetler yer almaktadr. zleyicilere hizmet vermek iin kurulmu bulunan modern kafeteryas, yaygn sat blm, dahili ses yayn sistemi ile bu kurum yalnzca bir eski eser tehir mekn olmann tesinde gnmz ada sanat mzecilii anlaynn tm niteliklerine sahiptir. - A. U. Eitim Bilimleri Fakltesi Oyuncak Mzesi 06590 CEBEC Tel: 363 33 50/335 : 340 Ak bulunduu gnler: Hafta ii hergn ak. Ak bulunduu saatler: 10.00-17.00 (Ziyaretler randevulu yaplmaktadr.) Eirim Bilimleri Fakltesi Oyuncak Mzesi 20 Nisan 1990'da almtr. Temel ilevi, hzh toplumsal deiim iinde kaybolmakta olan oyuncaklar korumak olan mzenin, ayn zamanda bir ara-

32

trma ve eitim merkezi olarak da hizmet vermesi planlanmtr. Halen 500 dolaynda oyuncak bulunan mzede oyuncaklar drt ana grupta toplanmaktadr. - Geleneksel Oyuncaklar: Daha ok oyuna bal, yerel, mevsimlik, el ya pm oyuncaklar; uurtma, sapan, ember, topa, bez bebek, beik, yrte vb. - Fabrikasyon Oyuncaklar: Sanayi rn olan bu oyuncaklar ya pldklar malzemeye gre snflandrlmtr: Tahta Oyuncak: eitli arabalar, evler, hayvanlar vb. lk fabrikasyon Trk oyunca da (1938) bu grupta yer almaktadr. Teneke Oyuncak: Araba, tren, kamyon, eitli hayvanlar, mutfak eyalar, kurun askerler, vb. Kat Oyuncak: Kartondan ve kttan retilen eitli oyuncaklar. Plastik Oyuncak: Plastikten yaplm eski ve yeni eitli oyuncaklar. Bebek ve Yumuak Oyuncak: Kt hamuru, porselen, plastik gibi eitli mazemelerden yaplm bebekler, pel hayvan modelleri. -Yabanc Oyuncaklar: Kiisel ya da ticar amalarla baka lkelerden getirilmi eitli oyuncaklar. Mzenin en eski paralar (1890) bu grupta yer almaktadr. - Antik Oyuncaklar: lkemizin birok arkeoloji mzesinde sergilenen antik oyuncaklarn fotoraflar ile reprodksiyonlar. Eitim Bilimleri Fakltesi Oyuncak Mzesi, oyuncan lkemizdeki tarihsel geliimim tespit etme almalarn srdrmektedir. leride eski ocuk fotoraflar, ocuk kitaplar blmleri de kurulduunda ocukluun tarihni yazma almalarna da giriilebilecektir. Mzeye giri cretsizdir. Mzede oyuncak konulu kartpostal, poster, hediyelik eya sat yaplmaktadr. Atatrk Orman iftlii Atatrk Evi Mzesi A.O.. Mdrl GAZ MAHALLES Tel: 211 01 70/285 Ak bulunduu gnler: Pazartesi, Cuma hari. (Milli Bayramlarda ak) Ak bulunduu saatler: 09.00- 37.00 Trk ulusunun Ata'sna sevgi ve saygsnn kant olarak O'nun doup byd evin ayns, Atatrk'n Ankara'da kurmu olduu Atatrk Orman iftlii arazisi zerinde, 10 Kasm 1981'de mze olarak ziyarete almtr.

33

Yaplan binann lleri, ierisine yerletirilen eyalarn l, desen ve biimleri Selanik'teki evin aynsdr. Yerletirme dzeni de aslna uygun olarak yaplmtr. Ev zemin katla birlikte katldr. Zemin katta kapdan bir hole girilir. Sanda birinci oda kiler, ikinci oda mutfaktr. Soldaki birinci oda" hizmeti odas, ikinci oda merdivenli sofadr. Buradan birinci kata klr. Birinci katta ahap tavanl geni bir sofa, sofann evresinde Zbeyde Hanm odas, misafir odas ve mutfak ile sofadan baheye alan bir kap bulunmaktadr Zemin katn sandk odas bitiiindeki merdivenli sofadan kinci kata jklr. Burada birincj kattaki sofann ayns yalnz biraz k yer almaktadr. Antkabir mzesinden gelen eyalar ile dzenlenmi Atatrk'n alma odas, yatak odas, banyo ve bir balkon bulunmaktadr. Cumhuriyet Mzesi (II. TBMM Binas) Cumhuriyet Caddesi No: 22 ULUS Tel: 310 53 61 Ak bulunduu gnler: Pazartesi hari hergn Ak bulunduu saatler: 09.00 -12.00 /13.30 -17.00

I. Byk Millet Meclisi Binasnn yetersiz olmas ve gelien Cumhuriyet Trkiyesi Meclisinin ihtiyalarm karlayamamas nedeniyle, Mimar Vedat Tek tarafndan Cumhuriyet Halk Frkas binas olarak tasarlanm ve 1924 ylnda yaplm olan bu yap, birtakm deiiklik ve eklemeler yaplarak 18 Ekim 1924 tarihnde U. Trkiye Byk Millet Meclisi olarak kullanlmaya balanmtr. 1924 - 1960 yllan arasnda Atatrk ilke ve inklplarnn gerekletirildii, Cumhuriyetimizin gelimesi iin ok nemli kararlarn alm-

34

d, ada yasalarn karld, uluslararas alanda Trkiye'nin etkinliini ve saygnln artran antlamalarn yapld, ok partili sisteme geiin saland bu binada II. TMBB, levini 27 Mays 1960 tarihne kadar 36 yllk bir dnem boyunca srdrmtr. 1961 ylnda meclisin yeni yaplan modern binasna tanmas zerine 1965 - 1979 yllan arasnda CENTO Genel Merkezi olarak kullamlan bina CENTO'nun kaldrlmas ile ayn yl Kltr Bakanlna devredilmi ve binann n ksmnn Cumhuriyet Mzesi olarak dzenlenmesi kararlatrlmtr. Mze ksm onarm ve restorasyonlardan sonra dzenlenerek 30 Ekim 1981 tarihnde Cumhuriyet Mzesi olarak hizmete almtr. 1981 ylndan bu yana Trkiye'nin ekonomik, siyas, asker, sosyal ve kltrel olaylar kronolojik olarak belge, fotoraf, eya, maket ve grafikler sergilenmektedir. Bodrum zerine iki katl olan yapnn i blmleri, iki kat boyunca ykselen ortadaki Meclis Salonunun kenarna dizilmitir. Giriten sonra enine uzanan, iki ucunda merdivenlerin yer ald geni geit, st katta Seluklu ve Osmanl bezeme motifleriyle ssl bir tavanla rtlmtr. Benzer biimde ele alnm yerlerden birisi de byk salondur. Yer yer localarla deerlendirilmi bu salonun zellikle yldz motiflerini ieren ahap panolar, Birinci Ulusal Mimarlk Dneminin genel zelliklerinin bir yansmasdr. Bu durum zellikle n cephede varln gsterir. Sonradan dzenlenen ta kap dnda kemerler, saaklar, yer yer inilerin yer ald blmler dnemin egemen olan anlay olarak ortaya kmtr. ankaya Mze Kk Cumhurbakanl Kk ANKAYA Tel: 468 63 00/2675 Ak bulunduu gnler: Pazar gnleri ve resmi bayramlarda ak Ak bulunduu saatler: 13.30- 17.00 Atatrk 27 Aralk 1919'da Ankara'ya geldikten sonra nce Ziraat Mektebinde, sonra Ankara Garndaki konutta oturmu, daha sonra Ankaral Bulgurzade' Tevfik Efendi'nin ankaya'daki iki katl baevi Ankarallar tarafndan satn alnarak Ordu Kk adyla Bakumandan Atatrk'e tahsis edilmitir.

Zamanla binann yetersiz olmas nedeniyle daha kullanl hale getirilmesi grevi Mimar Vedat Tek Bey'e verilmi, 1924 ylnda bugnk eklini alan bina 1932 ylnda Cumhurbakanl Yeni Kk yaplncaya kadar ilk Cumhurbakanl Kk olarak grev yapmtr. 1950 ylnda Atatrk Mzesi adyla, Atatrk'n kulland eyalar orijinal konumlarnda kullanlarak ziyarete almtr. Kke caml kapsndan, nce aynalarla ssl kk bir hole, sonra byk hole girilir. Sada Yeil Salon denilen ziyareti kabul salonu, soida iki blmeli eli ve yabanc misafir kabul salonu, st kata kan merdiven, karda yemek salonu ve kule odas bulunmaktadr. st kata k salayan merdivenin birinci ksmnda sahanlk, ikinci dnemeten sonra sada kk bir yatak odas vardr. Bu odadan bir kap st kat sofaya alr. Ortada hallar, divan ve mangalla br ark odas karakterini tayan sofann ehre bakan ynnde giri ksmnn stne rastlayan bir balkon bulunmaktadr. Sofadan Atatrk'n yatak odasna, buradan banyo dairesine geilir. Yatak odasna bitiik kule odas kitaplk ve alma yeri olarak dzenlenmitir. Yatak odas ife kule odas arasndaki camekn yerine kitap raflar eklenmitir. Binann n ve yan cephesine pencereleri olan ktphane odas, ceviz rengi eski tarz raflar ile cameknl dolaplarn bulunduu, kanepe koltuklaryla byk bir alma masasnn yer ald, Byk Nutkun kaleme alnd yerdir. zeri sivri klahla rtl ve okgen planl kule odas ile ktphane Atatrk'n gnlerce kapanp alt ve en sevdii meknlardr. Kkn alt ve st katlar Atatrk'n zevkine gre tefri edilmitir. Trk Ssleme Sanatnn en gzel rneklerinin yer ald tavan sslemeleri, mobilyalar; ahap al ve ini malzemenin ne kadar zenli bir almann rnleri olduunu gstermektedir. - Devlet Meteoroloji leri Genel Mdrl Mzesi Sanatoryum Caddesi Meteoroloji Genel Mdrl KALABA Tel : 359 75 45 / 2420 Ak bulunduu gnler: Cumartesi, Pazar hari hergn, Ak bulunduu saatler: 09.00 - 12.00 / 14.00- 17.00 Bugn Devlet Meteoroloji isteri Gene! Mdrl stikll Savanda Genel Kurmay Bakanl olarak kullanlan tarih binada, en modern alet ve cihazlarla 1100'n zerindeki eitli byklkteki istasyonlarla hizmet vermektedir. Bu tarih binada Atatrk'n kald ve Kurtulu Sava harp pi; hazrlad oda Atatrk Odas adyia mze haline getirilmitir. Bu odada bulunan soba, masa ve perdeler Atatrk zamanndan kalmtr. Ayrca meteorolojik parametrelerin lmnde kullanlan birok eski alet ve cihazlarn sergilendii Meteoroloji Mzesi almtr. Meteoroloji Mzesinde alet ve cihazlarn zaman iinde teknolojik geliime paralel olarak nasl deitii aka grlmektedir. Mzede eski Trke ile kaytlar yaplan rasatlar da mevcut olup sergilenmektedir.

36

- Devlet Mezarl Mzesi A.O.. GAZ MAHALLES Tel: 22 3 0627 Ak bulunduu gnler: Pazartesi ve Sah hari bergn, Ak bulunduu saatler: 09.30 - 17.00 (K sezonu: 09.30 - 16.30) Cumartesi-Pazar: 10.00-17.00 Devlet Mezarl ve Mzesi; Atatrk Orman iftlii arazisi ierisinde, 1931 ylnda Atatrk tarafndan yaptrlm olan ve Devlet Mezarl inaat kapsamnda restore edilen Karadeniz Havuzu'nun da bulunduu Ankara'ya hakim bir tepe zerinde yer almaktadr. Milli Savunma Bakanl, yapmndan sorumlu olduu Devlet Mezarlnda bakm, onarm, restorasyon ve evre dzenlemesi ile ynetim hizmetlerini de yrtmektedir. Devlet Mezarl ve Mzesi, 30 Austos 988 tarihnde Devlet treni ile ziyarete almtr. Devlet Mezarmr. yapa! btnl ierisinde, "Simge" olarak adlandrlan bir ant ile evresinde cumhurbakanlar ve stikll Sava komutanlarnn mezarlar yer almaktadr. Ayrca, stikll Sava ile Cumhuriyetimizin geliimini simgeleyen ayr heykel grubu bulunmaktadr. Mze binas, giri ve alt kat olmak zere iki blmden olumaktadr. Mzede, cumhurbakanlar ile stikll Sava komutanlarnn eya ve belgeleri sergilenmektedir. Ana giri blmnden bakldnda; Dou cephesine yerletirilen pencereden Antkabir'in grlmesi salanm, bylece Ulu nder Atatrk ile yakn silh arkadalar olan stikll Sava komutanlar ve Cumhuriyetin srekliliini simgeleyen cumhurbakanlarmz arasnda manevi bir ba kurulmutur. Giri katnda, "stikll Sava" konulu fotoraf sergisi ile mezarlar bulunanlarn vrislerinden temin edilen eserler sergilenmektedir. Buradaki vitrinlerde bulunan, Kazm Karabekir'in yazd btn kitaplar ve Tmgeneral M. Hayri Tarhsn tarafndan yaplm olan Atatrk portresi grlmeye deer eserlerdendir. Mzenin alt ksmnda ise, Devlet Mezarlna defnedilmi olan cumhurbakanlar ve stikll Sava komutanlarnn vrislerinden temin edilen eyalar sergilenmektedir. Bunlar; niforma, silh, madalya ve nianlar, kl, krba, kl - baston, ayakkab, izme, kar botlar ve eitli kimlik belgeleri gibi eyalardan olumaktadr. Bunlarn iinde yakn tarihimize k tutabilecek ilgi ekici rnekler bulunmaktadr. Bunlardan birisi; Cumhuriyetin ilan edildii gn, 29 Ekim !923'te Fransz uaklarnn Ankara semalarndan attklar, bir kutlama mesajn ieren Bayrak - Belge'dr. Ayrca, Yunan Ordu Komutan General Trikopis'e ait bir harita antas ve krba ile cumhurbakanlanmza ve komutanlara dnyann eitli lke yneticileri tarafndan verilmi olan madalya ve nianlar dier ilgin eyalar arasmda yer almaktadr. Ayrca ziyaretilere, mzenin alt kat salonunda sinevizyon ile ''Kurtulu Sava" konulu belgesel br ariv filmi gsterilmektedir.

37

- Eitim Mzesi M.E.B. Eitim Aralar ve Donatm Daire Bakanl 100.Yl Eitim Merkezi BEEVLER Tel: 222 03 80 Ak bulunduu gnler: Cumrrtesi ve pazar hari hergn Ak bulunduu saatler: 09.00 - 12.30 / 13.30-17.00 lkemizde ilk eitim mzesi, "Mektep Mzesi" adyla zamann Milli Eitim Bakan Mustafa NECAT zamannda, Ulus'taki Bakanlk binasnn alt kat salonlarnda, l Mart 1926 tarihinde hizmete girmitir.

Mektep Mzesi, Trk Eitim tarihine ait deerli eya ve belgeleri, renci ve retmenlerin almalarn; okullarn durumlar ile eitim ve retim almalarn gsteren fotoraflarn; okul eyas, ders ara ve gerelerini toplama, kurslar ama, sergiler dzenleme ve kitaplk kurma gibi almalara balayarak 1938 ylna kadar faaliyetlerini srdrmtr. kinci Dnya Sava balangcnda, Mzede toplanan eserleri salonlarn alamayacak duruma gelmesiyle, fotoraf ve resim albmleri, hayvan tahnitleri, ders aralar, eyalar ve ktphanedeki kitaplar, Gazi Terbiye Enstits (Gazi Eitim Fakltesi) ne ve Ankara Hasanolan Ky Enstits (Hasanolan Atatrk retmen Lisesi)ne tanmtr. Atatrk'n doumunun 100.Yl dnmnde 24 Kasm 1981 tarihinde Mze yeniden hizmete almtr. Eitim Mzesi, "Trk Eitim Sistemi ve Eitim Teknolojisini tarihi geliim iinde aratrmak; ara, gere, dokman ve baka eserleri toplamak, arvlemek, gelecek nesillere tantmak ve benimsetmek" amacyla kurulmu olup, baka yerleim merkezleri ile okullarda mze kurma almalarn da srdrmektedir.

38

Mzede Trk Eitim Tarihi ile ilgili belge, eya, kitap tehir salonlar, bir ktphane ve Trk Eitim Tarihi ve Baretmen Atatrk arivleri bulunmaktadr.

- Etnografya Mzesi
Opera Geidi st ULUS Tel: 311 95 56-31130 07 Ak bulunduu gnler: Pazartesi hari hergn, Ak bulunduu saatler: 08.30 - 12.30 /13.30 -17.30

Eskiden bayram namazlarnn klnd, Mill Mcadele yllarnda nemli ulusal trenlere sahne olan Namazgah Tepesi, 15 Kasm 1925 tarihli Bakanlar Kurulu Karan ile Vakflar Genel Mdrlnden Milli Eitim Bakanlna mze yaplmak zere balanm, Mimar Arif Hikmet Koyunolu 'tarafndan 1925 ylnda yapmna balanarak 1927 ylnda tamamlanm, 18 Temuz 1930 tarihinde Atatrk'n istei zerine halkn ziyaretine almtr. 21 Kasm 1938 tarihinden itibaren 15 yl sreyle mzenin i avlusu Atatrk'n geici kabrine ayrlarak Antkabir olarak kullanlm, bu arada mzecilik almalar 'tfa srdrlmtr. Atatrk'n mezarnn bulunduu yer bir sembol olarak korunmakta ve zerindeki mermer yaztta "Buras 10.11.1938'de sonsuzlua ulaan Atatrk'n 21.11.1938'den 10.11.1953'e kadar yatt yerdir" yazs yer almaktadr. Mzenin nnde 1927 ynda talyan Heykeltra Canonnca'nn yapm olduu bronz atl Atatrk heykeli bulunmaktadr. Mze, 854 metrekare bir alan zerine yaplm sekiz salon ve bir hol ile iki kat zerine be odal idare ksmndan olumaktadr Yapnn duvarlar kfeki tayla kaplanm olup, n cephede zeri oymal alnlk bulunmaktadr.

39

Yapya 28 basamakl merdivenle klr ve drt stunlu l giri sistemiyle kubbealt holne, buradan da i avluya geilir. Sergi salonlar i avlunun etrafnda simetrik olarak yer almaktadr. Seluklu Dneminden gnmze kadar olan sre iinde retilen ve Anadolu'nun eitli yerlerine ait geleneksel sanat rnlerinin en gzel rnekleri mzenin kolesiyonmu oluturmaktadr. Bunlar arasnda geleneksel halk giysileri, ss eyalar, Trklere zg teknik, malzeme ve desenlerle kendi iinde gelien hal dokuma merkezlerinden Uak, Grdes, Bergama, Kula, Milas, Ladik, Karaman, Nide, Krehir yrelerine ait hal ve kilimler nemli bir yer tutar. Anadolu Maden Sanatnn zelliklerini yanstan, XV. yzyl Memlk kazanlar, Osmanl erbet kazanlar, gm, leen, sini, sahan ve taslar mzede sergilenen stn nitelikteki nemli eserler arasndadr. XVII. yzyldan kalma bir Ankara Evinin misafir edas btn zellikleri ile tehir edilmektedir. Evin zellikte tavan ve duvar ssleri dikkati ekmektedir. Nevehir li, rgp lesi, Damsa Ky Takun Paa Camiinden getirilen minber ve mihrap aa iiliinin en gzel rneklerinden olup, sergilenen eserler iinde nemli bir yer tutmaktadr. - Fze ve Topu Okulu Mzesi Polatl le merkezinde, Fze ve Topu Okulu Klas iindedir. Asker Silh Mzesi olarak Trkiye'de ikinci srada yer alr. - Gazi niversitesi Mesleki Eitim Fakltesi Mzesi G.. Mesleki Eitim Fakltesi ii BEEVLER Tel: 212 64 60 745 Ak bulunduu gnler: Cumartesi ve pazar hari hergn, (resmi bayramlar dahil) Ak bulunduu saatler: 08.30 - 12.00 / 13.00 - 17.30 Mze etnografya nitelikli olup, 1974 ylnda Kz Teknik Yksek retmen Okulu bnyesinde, Cumhuriyetin 50. yldnmne thafen almtr. Mzedeki eserlerin ou, eh yl ncesinden Kz Teknik Yksek retmen Okulunun retmenleri tarafndan, Anadoiu yer yer dolalarak temin edilmitir. Okulda yeni yaplm elliye yakn sanat deeri yksek rnler de bu eserlerin ierisinde yer almtr. Ayrca bir ksm hibelerle de bu koleksiyon zenginletirilmitir. Bugn iin bine yakn eseri bnyesinde toplayan Mesleki Eitim Fakltesindeki eserler u gruplanmay gstermektedir: - Giysiler (bindall, etek, cepken ve alvarlar) - lemeler (evre, pekir, yalk, ukur, nehale ve ayna rtleri) - Taklar (giyimle ilgili olarak; gm kemer, balk, kolye, kpe ve ta kunyalar)

- oraplar - Dokmanlar - Oyalar - Keseler. Eserlerin bir ksm Topkap Mzesindeki eserlerle edeerdedir. Bugn iin bu mze niversiteler arasnda tad zellikler asndan tek mze olma niteliini tar. Mesleki Eitim Fakltesi, bnyesinde toplad genlere, sanat eitimi asndan byk bir hizmet vermektedir.

- Gordion Mzesi (Yasshyk Ky/GORDON)

mzedir.

Tel: 638 21 88 Ak bulunduu gnler: Yaz sezonu her-gn. K-Pazatesi hari. Ak bulunduu saatler: Yaz sezonu 8.30-17.30 K Sezonu: 8.30-17.00 Polatl Yasshyk Kynde, Midas Mezarnn karsnda yer alr. Gordion ve mezarlarndan bulunmu eserlerin kronolojik sra ile sergilendii bir

- Kz Teknik retim Olgunlama Enstits Mzesi Atatrk Bulvar No: 41 Radyoevi yan SIHHYE

Tel : 324 32 65 Ak bulunduu gn ve saatler: Halka ak deildir. (Bakanlk msaadesi ve Valilik izni ile gezilebilir.) Ankara Kz Teknik Olgunlama Enstits bnyesi iinde 24 Kasm 1981 tarihnde a lan mze, giderek tkenmekte ve yoz lamakta olan Trk El Sanatlarn ge lecek nesillere ak tarmak amacyla, iki byk ve bir kk salonda kurulmutur. Mzede 934 adet etnografik eser bulunmakta olup, bunlar Anadolu'nun eitli yerlerinden toplanarak koleksiyona katlmtr. Cam, bakr, gm eya ve taklarn yamsra bindall, pekirler, ukurlar, keseler, oyalar, kuma ve orap rnekleri tehirdeki eserler arasndadr.

Okul bnyesinde giyim, srma, fantazi nak, Trk leri, renkli nak, makine naklan, dokuma, moda, iek, seramik, serigrafi, resim, ta bebek, folklorik bebek, beslenme ve ev ynetimi atlyelerinde retilen ilerin yapmnda, Eski Trk Elsanatlan rnek alnmakta ve bunun iin de mzeden yararlanlmaktadr. - Kurtulu Sava Mzesi (L TBMM Binas) Cumhuriyet Caddesi No: 14 ULUS Tel: 310 71 40 - 310 49 60 /188 Ak bulunduu gnler: Pazartesi hari hergn Ak bulunduu saatler: (K: 9.00 - 12.00 / 13.00 - 17.00) (Yaz: 9.00- 12.30 / 13.30- 17.00)

Ulus Meydam'nda bulunan tarih I. Byk Millet Meclisi binasnn yapmna 1915'te ttihat ve Terakki Cemiyeti Kulb olarak balanm, plan evkaf mimar Salim Bey tarafndan yaplm, yapmna kolordunun asker mimar Hasip Bey nezaret etmitir. Birinci Ulusal Mimarlk Dnemi yaplarndan olan ki katl binann duvarlarnda Ankara ta kullanlmtr. 23 Nisan 1920 ile 15 Ekim 1924 tarihleri arasnda L TBMM binas olarak kullanlan yap daha sonra Cumhuriyet Halk Frkas Genel Merkezi ve Hukuk Mektebi olarak ilevini srdrm, 1952 ylnda Maarif Vekletine devredilmi, 1957 ylnda mze olarak almasna karar verilerek almalara balanmtr. Bina, 23 Nisan 1961 tarihinde "Byk Millet Meclisi Mzesi" adyla halkn ziyaretine almtr. Atatrk'n doumunun 100. yln kutlama program erevesinde,-1981 ylnda Kltr Bakanl Eski Eserler ve Mzeler Genel Mdrl tarafndan yaplan restorasyon ve tehir tanzim almalar sonucu 23 Nisan 198 tarihnde "Kurtulu Sava Mzesi" adyla yeniden ziyarete almtr.

Byk Millet Meclisi burada kurularak toplanm, Kurtulu Sava buradan sevk ve idare edilerek baarya kavumu, Trkiye'nin halk egemenliine dayanan ilk Anayasas hazrlanarak ulusal egemenlik ve bamszlk zerine kurulan yeni Trk Devleti'nin temelleri 23 Nisan 19'20 tarihnde burada atlmtr. Meclis binasnn st kat mze olarak dzenlenmitir. Ortadaki koridorun iki yannda bulunan dokuz oda ve bir toplant salonundan olumaktadr. Koridorun sol yanndaki odalarda ve koridorda. Kurtulu Sava'nm balangcndan itibaren btn evreleri (1918 - 1923), koridorun sandaki odalarda ve koridorun bir ksmnda ise meclis almalar ve L dnem milletvekillerine ait fotoraf, belge, yalboya tablo, harp silh ara gereleri aslna uygun olarak anlatlmaktadr. Toplant salonu, reis odas, riyaset divan (Bakanlar Kurulu) odas, encmen odas, idare odalar ve mescit otantik olarak denmi olup, eski ekliyle korunmaktadr. Binann alt katnda eser depolar, sergi salonu, fotorafhane ve laboratuar bulunmaktadr. Mze koleksiyonu iinde; Kurtulu Sava ve Atatrk ile yakn arkadalar \-e Cumhuriyet Dneminin ilk yllarna ait fotoraf, etnografk malzeme, sikke, pul, sava silh ara gereleri, madalya, hatra para, ariv belgeleri, harita ve yalboya tablolar bulunmaktadr

MTA Genel Mdrl Tabiat Tarihi Mzesi

Genel Mdrlk Binas i Eskiehir Yolu BALGAT Tel: 287 34 30/1023 Ak bulunduu gn ve saatler: Resmi bayram tatilleri hari hergn, Ak bulunduu saatler: 09.00 - 17.00 Cumartesi-Pazar: 10.00-15.00 Tabiat Tarihi Mzesi le ilgili a lmalara, 1960 y lnda MTA'nn ya plmakta olan yeni tesisleri inde ku rulmasnn amalanmasyla ba lanmtr. dncenin ger ekletirilmesi ile oluturulan mze. ilk olarak 7 ubat 1968 tarihinde halka almtr. Mzeye gemi fosil, mineral ve ta rnekler 1935 tarihinden bugne kadar yaplan jeoloji almalar s rasnda toplanmtr. Bu teknik aratrmalardan elde edilen bilimsel materyal bugne kadar titizlikle saklanmtr. Bugn de Genel Mdrln alma programnda yer alan btn projelerde grev yapan Trk ve yabanc ye b-

limcilerin almalarna ait malzeme, raporlaryla birlikte kayda gemekte, sonra da arivlenmektedir. Bunlarn iinde tantc zellii tam ve arpc olanlar mzenin tehir vitrinlerinde tantlmaktadr. Yani mze; yer bilimlerinin tm evrelerine ait her trdeki materyalin sakland, bunlarn iinde gerekenin uluslararas standartlara uygun olarak tantld bilimsel ve eitsel bir nitedir. 400 metrekarelik bir alana yaylan mze kattan olumutur. Giri kat tm ife paleontolojiye ayrlmtr. bine erien fosil rnekleri bu blmde nce sistematik olarak, sonra tarihsel jeolojiye ait fauna ve floralar halinde tantlr. Bu ksmda ABD'den satn alnm olan dinazorlardan Allosaurus Mulaj, Fransa Doa Tarihi Mzesinin armaan olan Mastadon Mulaj ve pekok yabanc doa tarihi mzesinin istei ve ilgisini eken Mara Filine ait fosil iskelet monte edilmi halde bulunmaktadr. Yine bu katta 193 milyon yl nce Ankara civarnda yaam, l .5 metre apa'erien dev Ammoniti, 25 bin yl nce Anadolu'da yaam insana ait ayak izleri grlebilir. Manisa - Salihli - akallar Tepe'de bulunan ayak zleri, bugne kadar dnyada bulunmu en gzel ve en iyi korunmu ayak izleridir. Bu ayak izlerinin bulunduu yre de bugn akhava mzesi olarak koruma altna alnmtr. Kzlcahamam'n mehur diaomitleri iinde yer alan (10 - 15 milyon yanda) balk, kurbaa, bitki ve karnca gibi zengin fauna ve floray kapsayan fosillerin st kretasenin belli bir iklim kuan tantan ve bugn nesli tkenmi olan hippuritleri (65 - 90 milyon yanda) yine bu katta grlebilir. Birinci kat mineralojiye ve petrolojiye ayrlmtr. 2650 mineral ve ta rnekleri uluslararas standartlara uygun olarak, sistematik br ekilde sergilenmitir. Trkiye iin tipik olan kymetli ve yar kymetli talar, lkemizin mermer eitleri, MTA'nn bulmu olduu maden yataklarn gsteren kl Trkiye haritas, madencilik tarihimize k tutan materyaller bu ksmda yer alr. Trkiye iin son derece ilgin olan karstik olaylar orijinal grnmne bal olarak yine bu ksmda tantlmaktadr. Alt kat Diaromalann bulunduu ksmdr. Burada lkemiz iin tipik olan bugn yaayan ve gittike nesli tkenen hayvanlar yaam ortamlarnda tantlmaktadr. Hava Lojistik Komutanl stanbul Yolu 12. km. ETMESGUT Tel: 244 85 50/4059-4114 Ak bulunduu gnler: Pazartesi ve Sal gnleri hari hergn Ak bulunduu saatler: 09.00-16.30 20 Austos i 997 tarihinden itibaren Ankara Hava Mzesinde kurulu almalarna balanm;serglenece k eserlerin ada mzecilik anlayna uygun olarak deerlendirilmesi ve tarhlendirilmesi yaplarak, bunlann geni halk kitlelerine tantln ve

- Hava Mzesi

bakm, korunmas ile gelecek kuaklara havaclk tarihinin daha iyi yanstlmas amacyla 18 Eyll 1988'de Etimesgut'ta almtr. Ak sergi alannda tehir edilen uaklar arasnda halen uabilen uaklar olduu gibi Trk Hava Kuvvetlerine uzun yllar hizmet vermi ve grev srelerini tamamlam uaklar da vardr. Hatta bu uaklardan iki tanesi, hizmete girmi olan "Mavi Dnya" adl binada ziyaretilerin kullanmna sunulmutur. Mzede Trk ve Dnya Havacl olaylarn ve geirdii gelimeleri kronolojik olarak eitli maketler, fotoraflar ve tarihi belgelerle incelemek mmkndr. Ayrca Mzede Trkiye'nin ilk bayan pilotu olan Sabha GOKEN'e ait zel bir ke de oluturulmutur.
Mehmet Akif Ersoy Mze Evi

Hacettepe niversitesi Merkez Kampusu SIHHYE Tel: 305 21 23 Ak bulunduu gnler: Cumartesi, pazar ve resmi tatiller hari hergn, Ak bulunduu saatler: 8.30-2.00/ 13.30-17.30 Mehmet Akif Ersoy Evi, zamannda Tacettin Dergh olarak kullanlmaktayd. Binann selmlk blm, Tacetin eyhi tarafndan stikll Sava yllarnda L TBMM Burdur Mebusu Mehmet Akif Ersoy'a tahsis edilmi; air, stikll Mar'nn iiri bata olmak zere birok iirini burada yazmtr. Yap, 30 Ekim 1949'da ehir Meclisinin karar ile "Mehmet Akif Evi" adn alm ve mzeye dntrlm ise de uzun yllar bakmsz ve harap kalmtr. niversite Merkez Kampusunun kuruluu srasnda, yapnn eski durumuna sadk biimde onarm salanm ve yap ziyarete almtr. niversitenin 1982 ylnda yapnn yeniden onarlmas iin teebbse gemesiyle, Kltr Bakanl, Vakflar Genel Mdrl, Trkiye Diyanet Vakf ve baz zel ahslarn katklaryla yapnn onarm ve demesi tamamlanm, 27 Aralk 1984 gn yaplan bir trenle ziyarete almtr. Yksek avlu duvarlar ile evrili olan yapnn bahesine kk avlu kapsndan girilmektedir. Bahenin ortasnda iki katl ahap bir Ankara evi grlmektedir. st kata kan tahta trabzanl merdiven boyunca Ersoy'a ait fotoraflar bulunmaktadr. st katta dinlenme ve toplant odas bulunmaktadr. Evin en gsterili olan toplant odasnn baheye bakan penceresinin nnde boydan boya sedirler, duvarlarnda sedef kakmal aynalar, amdanlar ve gaz lmbalar bulunmaktadr. Odann tavan, ortada kalem ileri ile ssl altgen bir gbek bulunan yresel Ankara tavandr.

- Milli Mcadelede Atatrk Konutu T.C.D.D. Genel Mdrlk Binas Gar ULUS Tel: 309 05 15/4084 Ak bulunduu gnler: Pazar ve Pazartesi hari, Ak bulunduu saatler: 9.00 - 12.00 / 13.00 - 17.00 Badat Demiryolunun yapm srasnda ina edilen konut Ankara Gar Kompleksi iinde yer almaktadr. Atatrk'n 27 Aralk 1919 tarihinde Ankara'ya geliinden itibaren uzun sre emrine tahsis edilmi, 1920 - 1922 yllan arasnda alnan en nemli i ve d kararlara tanklk etmitir. Kurtulu Sava'nm harekt planlan burada hazrlanm, 21 Ekim 1921 tarihinde Fransz-larla yaplan anlamann grmeleri ve imza treni, 23 Nisan 1920 tarihinde Trkiye Byk Millet Meclisi'nin oluturulmas ile bugnn her yl Milli Egemenlik ve ocuk Bayram olarak kutlanmasnn kararlan bu binada alnmtr. Ulu nder Atatrk'n aziz hatrasn yaatmak amacyla TCDD, Trkiye Cumhuriyeti tarihinde sekin bir yeri olan bu binay yeniden dzenleyerek, 24 Aralk 1964 tarihinde mze olarak halkn hizmetine amtr. iki katl olan mze binasnn st katnda, Atatrk'n alma odas, toplant salonu ve yatak odas bulunmaktadr. Binann alt kat ise, Demiryollar Mzesi olarak kullanlmakta olup, 1858 ylndan itibaren Demiryollar ile ilgili eya ve belgeler sergilenmektedir. Bu kat 5 blm olarak dzenlenmitir. 1. Bolm ; Demiryollarna ait eitli hatra madalyalar, baz hatlarn al trenlerinde kullanlan makas ile yemekli vagonlarda kullanlan gm servis takmlar bulunmaktadr. 2. Blm : Osmanl mparatorluu dneminde kullanlan mhr, dip loma ve kimlik kartian ile Alman Demiryollar daresi tarafndan Genel Mdr Behi Erkin'e armaan edilen alr durumda buharl lokomotif ma keti bulunmaktadr. 3. Blm : Sultan Abdlaziz'e ngiliz Hkmeti tarafndan armaan edilen altn kaplama minyatr vagon ve trende kulland sedef ilemeli ea hma masas ile duvar saatleri yer almaktadr. 4. Blm : TCDD'nin tren iletmeciliinde kulland lokomotif, yk ve yolcu vagonu maketleri bulunmaktadr. 5. Blm : Osmanl dneminde haberlemede kullanlan telefon ve tel graf makineleri ile ngilizler tarafndan 1905 ylnda hizmete konulan kafesli vagon maketi bulunmaktadr.

46

- TCDD Ak Hava Buharl Lokomotif Mzesi

Celal Bayar Bulvar Tel: 309 05 15 74774

Ak bulunduu gnler: Hergn Ak bulunduu saatler : 08.30 18.30 Ankara Gar sahasnda 12600 metrekarelik bir alanda bulunmaktadr, Hizmet d 10 adet eitli tipte buharl lokomotif sergilenmektedir.

Tel; 388 56 03 Ak bulunduu gnler: Pazar ve Pazartesi hari hergn, Ak bulunduu saatler: L3.30 - 17.00 1924 ylnda yaplan, tarih deeri olan tescilli bina, bir kat 340 metrekare olmak zere iki katl ta bir yapdr. Bu yapnn korunmas ve mze olarak deerlendirilmesi ge rekliliine ina nlm, yapnn zellii zulmadan mevcuda sadk kalnarak restore edilmitir. Giri katnda danma, konuk kabul, bro (ga leriyi kiralayan ki iye zere) dia, gsteri odas ve sergi bi rimleri yer al maktadr. Sergi bi rimleri resim, heykel, el sanatlar gibi eserlerin sergilenmesine olanak verecek biimde ok ynl dnlmtr. Sergi sahipleri isterlerse eserlerini gsteri odasnda dia ve video olarak gsterebilirler. Sergi ve mze katndaki avize, koltuk vb. eyalarn tm TCDD bnyesinden toplanmtr. Mze olarak kullanlan birinci katta demiryolu tarihini anlatan demiryollar ile ilikili lk paralan, hareket ve yol fenerleri, yol l aletleri, haberleme aletleri, gm ve cam eyalar, ahap evrak dolaplar, tahviller, biletler, salk aletleri, para antalan gibi eserlere ve tablolarn sergilenmesine yer verilmitir.

- Demiryollar Mzesi ve Sanat Galerisi TCDD Genel Mdrl Gar ULUS

47

- Milli Savunma Bakanl Harita Genel Komutanl Haritaclk Mzesi Milli Savunma Bakanl Harita Genel Komutanl 06100 CEBEC Tel : 363 70 09/2038 Ak bulunduu gnler: Sal, Perembe gnleri (izinsiz ziyaret edilemiyor) Ak bulunduu saatler: 09.30- 12.00/14.00- 17.30 Milli Savunma Bakanl Harita Genel Komutanlnda Haritaclk Mzesi ilk olarak, Kabartma Haritalar ile eski ve kullanlmakta olan alet ve malzemelerin birer rneini kapsayacak ekilde 1971 ylnda almtr. 1978 ylnda ayn kapasitede ancak bir resim ga lerisinin ilvesi su retiyle yalnz Ha rita Komutanl per soneli ve resmi ku rululara olmak zere ye niden dzenlenmitir. Mze, Trk haritaclk tarihini ve kltrn tam olarak yanstacak ekilde vatandalarn, ilgili meslek ve failim adamlarnn is tifadesine sunulmak zere 1987 ylnda bugnk yerinde yeniden d zenlenmeye balanm ve almalar 2 Mays 1990 tarihinde tamamlanarak hizmete almtr. Yeni dzenlemede haritaclk le ilgili eski alet ve malzemelerle, arivlerden, yurtii ve dndan temin edilen haritalarla zenginletirilmitir. Ayrca; bir eref Salonu, eski ve yeni btn haritalarn ve haritaclkla ilgili yaynlarn bulunduu bir harita okuma odas ile 1880 ylnda dnyada ilk defa Trkler tarafndan yaplan Kabartma Harita Salonu ilave edilmi, profesyonel ve haritac Trk ressamlar eserlerinin sergilendii resim galerisi de geniletilmitir. Br atlas odas alarak eski atlaslarn incelenmesine imkn salanmtr.

- Orta Dou Teknik niversitesi Mzesi

ODT Kampusu ii Eskiehir Yolu Tel: 210 22 09 Ak bulunduu gnler: Cumartesi, pazar hari hergn Ak bulunduu saatler: 08.3017.00 Orta Dou Teknik niversitesine ait arkeolojik ve etnografik eserlerden oluan bir mzedir. lk olarak ni-

48

versite arazisi ierisinde bulunan arkeolojik alanlardan elde edilen eserleri sergilemek ve yava yava ortadan kalkan halk el sanat eserlerini toplamak amac ile kurulmutur niversite daha sonra Ankara Belediye snrlar ierisindeki Frig a mezarlnda kazlar yapm, bu kazlarn verileri mzenin zenginlemesine neden olmutur. niversite bir bilim ve retim kurumu olduu iin mze bunlarn tesinde halka ve rencilere yararl bilgiler vermek ve aynca arkeoloji ve tarihe katkda bulunmak amacn gtmektedir. - PTT Pul Mzesi Tel: 316 62 63 Samsunyoh Kava Trk Telekom Kampusu i. AYDINLIKEVLER Ak bulunduu gnler: Cumartesi-Pazar ve resmi tatil gnleri hari hergn Ak bulunduu saatler: 08.30-12.30/13.30.17.30 PTT'nin 142. Kurulu Yldnm olan 23 Ekim 1982 tarihinde dnemin Babakan Blent Ulusu tarafndan Aydnlkevler semtindeki Trk Teekom Kampusu iindeki 3 katl binasnda faaliyete geen ve Posta, Telgraf, Telefon, Pui olmak zere drt blmden oluan Mzedeki eserlerin Posta, Telgraf, Telefonla ilgili blmlerinde bulunan malzemeler 24,2.2000 tarihinde stanbul Sirkeci'de kurulan ve 1.5.2000 tarihinde Prof. Dr. Enis KSZ tarafndan alan Mzeye gnderilmitir. Halen faaliyetini Ankara'daki binasnda srdrmekte olan Mzede ise Trk pullan, Trk pullarnn basmna esas tekil eden Resim Bask rnekleri, Posta kart ve rnekleri, lk gn zarflar, zel gn Zarflar, KKTC Pullar ve ilk gn zarflan, Hatay Pullan, Dnya Posta Birliine ye Yaklak 200 lkede Tedavle kan Pullar bulunmaktadr. Mzede yukarda bahsi geen Filatelik malzemelerin kayt, katologlama, tasnif ilerinin yan sra zaman zaman tematik geici pul sergileri dzenlenmekte, bunun yan sra Mzeyi tez konusu yapan niversitelerin Arkeoloji ve Sanat tarihi blm rencileri ile retim yelerinin ilmi alma yapmalarna olanak salanmakta, Mzeler haftas nedeniyle dzenlenen sosyal ve kltrel faaliyetlere aktif olarak katlmakta, eitli lkelerin Posta ve Filatei Mzeleri ile Pul ve bilgi alveriinde bulunulmakta ve ortak aktivitelere katlmaktadr. zellikle Osmanl dnemi Posta tarihi konusundaki youn bilgi talepleri Mze tarafndan cevaplandrlmaktadr.

- T. C. Ziraat Bankas Mzesi

T.C. Ziraat Bankas Genel Mdrlk Binas eref Salonu ULUS Tel: 310 37 50 74348 Ak bulunduu gnler: Cumartesi, Pazar hari hergn Ak bulunduu saatler: 08.30-12.307 13.30-17.30 Mze, 1926 - 1929 yllar arasnda tal yan Mimar Guilio Mongeri tarafndan yaplan ve Birinci Ulusal Mimarlk Dnemi plarndan bri olan

49

T.C. Ziraat Bankas Genel Mdrlk binasnda, Bankann 118. Kurulu Yldnmnn kutland 20 Kasm 1981 tarihinde alm olup, yurdumuzun ilk ve tek banka mzesi zelliini tamaktadr. Mze koleksiyonunun en eski belgeleri arasnda, Mithat Paa'nn Memleket Sandklan'nn kurulmas iin Sadaret Makam'na yazd ve mhrledii 6 Kamnievvel 1280 ve 19 Recep 1281 tarihli Mektuplar, 3 - 15 Austos 1304 (1888) tarihli Memleket Sandklan'ndan Ziraat Bankas'na gei Nizamnamesi, Emniyet Sand'nn kuruluunda yazlan mektup ve belgelerle (1868) uray Devlet Reisi Mithat Paa'ya ait l nolu hesap sayfas bulunmaktadr. 1863 ve 1867 yllarnda alan arky ve Tavas Memleket Sandkla-r'nda kullanlm standart l ve ekilde yaplm demir emberli grgen veya am aacndan blmeli sandklar, 1889 ylnda Sivrihisar Sandnn alndan beri kullanlan mhl para kasas, Bergama ubesinden gelen demir kasa, Genel Mdrlk ve ubelerde kullanlan hesap ve yaz makineleri ile kristal hokka takm, telefonlar, eitli altn ve mektup terazileri, beki kontrol saatleri, banka kap levhalar tehirde bulunan deerli eyalar arasndadr. Bir ksm ubelere ait resmi banka mhrleri ile baz ube yetkililerinin mhr rnekleri (1890 1930), 1889 yl, sonras ve baz ubelere ait yevmiye defteri, kasa esas defteri ve dier gnlk evraklarn bir ksm da tehir edilmektedir. 1928 tarihli, Ressam brahim alh'ya ait Banka binas iin zel olarak yaplan 4.50 x 5.00 metre boyutunda "Harman" isimli tablo ile Ressam Namk ismail'e at "Gazi Mustafa Kemal iftiler Arasnda" isimli 1928 tarihli ve 4.50 x 5.00 metre boyutunda yal boya tablo mze duvarlarnda yer almaktadr. Aynca Mithat Paa ve Atatrk portreleri ile Cumhuriyet Dnemi ressamlarmza ait baz eserler de mze koleksiyonunda bulunmaktadr. Tarih nitelikte tefti defterleri, tefti raporlar, imza sirkleri, 60 - 70 yllk bugnk fotokopi yerine -kullanlan haberleme kopya defterleri, tasarruf ve tevdiyat hesab czdan rnekleri, makbuzlar ve fi dip koanlar (1903), altn alm satm, mltezim defterleri gibi gemii belgeleyen nemli belgelerin yamsra genel mdrlk binasnn alnda (1929) kullanlan altn orak ve tepsi, eitli kurum ve kurulularn bankaya verdii madalyon ve berat rnekleri mze koleksiyonunda yer almaktadr. - Vehbi Ko Mzesi ve Ankara Aratrmalar Merkezi (VEKAM) Pnarba Mah. ehit Hakan Turan Sok. No: 9 KEREN Tel: 381 26 70 Ak bulunduu gnler: Sah hari hergn Ak bulunduu saatler: 9.00- 17.30 Keiren'deki Vehbi Ko'a ait ba evi restore edilerek 1994 ylnda aratrma merkezi olarak almtr. Vehbi Ko ve Ankara ile ilgili her trl kitap, belge, fotoraf, film ve dier arivleri bn yesinde lundurmaktadr. Aratrmaclara ve halka aktr.

50

- T.C. Ankara Valilii Milli Eitim Mdrl

75. Yl Cumhuriyet Eitim Mzesi Strazburg Cad. Lale Sok. No:6 Atatrk Lisesi Yan Shhiye Tef: 231 353/223 Ak bulunduu gnler: Cumartesi-Pazar ve Resmi Tatil gnleri hari hergn Ak bulunduu'saatler: 09.00-12.30/13.30-17.00 Mze, Shhye semtindeki Ankara Atatrk Lisesi yannda, genie bir bahesi ve bodrumu olan tek katl mstakil bir binadr. Cumhuriyetimizin 75. yl kutlamalar erevesinde, Milili Eitim Bakam Hikmet Ulubay tarafndan verilen bir talimatla 4 Kasm 1998 tarihinde ziyarete almtr. Mze, drt ana mekanl sergi salonlar, sembolik eski snf tasarm mekan, belgesel fotoraflarn sergilendii koridor ve dinlenme yerleri ile ziyaretilere hizmet vermektedir. Eserler; ounlukla duvarlarla btnlemi byk caml ahap vitrinler ve ortalarda bulunan bamsz, kbik, caml ahap vitrinlerde sergilenmektedir. Duvarlarda tablolar, fotoraflar, duvar saatleri gibi aslarak sergilenebilecek dier eserler yer almakta olup drtyz akn eitim ara ve gereci yazl dokmanlar ve kitaplar ziyaretilerin izlenimine sunulmutur.

51

- efik Bursal Mze Evi Ahmet Mithat Efendi Sokak No:36/3 ankaya Tel: 441 23 90 Ak bulunduu gnler: Pazartesi hari hergn Ak bulunduu saatler: 09.00-12.00/13.00-17.00 efik Bursal'nn yaad ev Kltr Bakanl tarafndan efik Bursal Mzesi olarak dzenlenmi bulunmaktadr. Resim alannda Kltr Bakanlna bal ilk zel mzedir. Trk resminin en byk temsilcilerinden olan, 20.04. 1990 tarihinde aramzdan ayrlan efik Bursal, eserlerinin tamamna yakn ksmm ve "atlye-ev"ini T.C. Kltr Bakanlna balamtr. Balanm bulunan eserler sanatnn salnda bizzat kendisi tarafndan sanat yaamnn tm dnemlerini kapsayacak biimde zenle seilmitir. Sanatseverlerin hizmetine sunulan bu evde eitli dzenlemeler yaplrken, mekanlar genelde yaand biimde muhafaza edilmi, dier blmler eserlerin korunabilmesi in gereken teknik niteliklerle donatlm ve yeniden tefri edilmitir. Evin bahesinin eski doal nitelikleri ile korunmasna zen gsterilmi ve n ksmna sanatnn bir bst konulmutur. imdiki ve gelecek kuaklar "efik Bursal Sanatn" bir btnlk iinde ve sanatnn yaad atmosferin bir paras halinde inceleme ve tanma imkan bulacaklardr.

4- HANLAR
- engel Han:
Kale altnda ve At pazar Meydan Sefa Sokakta bulunmaktadr. Kitabesinin 1522 tarihinde yaplm olduu anlalmaktadr. Klasik Osmanl ehirii hanlarndan olan engel Han kareye yakn dikdrtgen planl olup meyilli bir arazi zerine kurulmutur, ki kat halinde yaplm olan beden duvarlar dnda sivri kemerli ve tonozlu dkknlar sralanmaktadr. Giri kaps byk Bursa kemerli olup nnde sivri beik tonozlu bir eyvan bulunmaktadr. Eyvann sa ve sol yanlarnda ta kemerli niler yer almakta ve kap kemerinin arkasnda apraz tonozlu bir geit ile iki yanda iki kap hcresi bulunmaktadr. Avlunun Gney ve Kuzey kenarlarnda beer sivri kemerli dkkn ile Dou ve Bat kenarlarnda er dkkn bulunan hann, birka defa yaplan onarm ile esas karakterinin deimi olduu grlmektedir. Kemerler tula, bir kesme ta sralarndan meydana gelmekte; duvarlar da yontma talar aras tula hatllarla takviye edilmi bulunmaktadr. Kap zerindeki bir kartu iine yazlm kitabede, 1522 tarihi okunmaktadr. Dou ve Gneydeki d cephelerin duvarlar moloz tatan yaplm ve drt sral tula hatllarla takviye edilmitir. Hann ikinci kat revaklar arasnda drt kenar dolaan odalar sralanmaktadr. - Kurunlu Han: Ankara Kalesine giden yol zerinde bulunan ve Fatih'in sadrazamlarndan Mahmut Paa tarafndan 1421 ylnda yaptrlm olan eser, tipik Osmanl ehirii hanlarndandr. Bugn mze olarak kullanlan eseri, bulunduu arazinin ekline uydurmak iin pln biraz yamuk yaplmtr.Gney yannda bitiik olan bedesten ve bedestenin dndaki arasta zerinde ikinci bir platform tekil eden han, bedestenle ayn mimar zellikleri gstermekte ve ayn devirde yaplm olduu bilinmektedir. Arazinin meyilli oluu ile, aslnda iki kat halinde bulunan hann altnda, ahr ve depolarn, arabalklarn konduu nc kat yaplmtr. Bat cephedeki giri eyvannn her ki yannda, arazinin meyline uygun olarak kademeli yaplm alt dkkn bulunmaktadr ki bunlarn hepsi beik tonozludur. Beik tonozla rtl giri eyvannn ki yannda da yuvarlak kemerli iki hcre yer almaktadr. Eyvann bilimindeki byk kaps bask yay kemerlidir. Hann i avlusunun etrafn, drt kenardan payeli kemerlerin tekil ettii revaklar evirmekte; Gneybat kenarda meyilli bir yol nc kat tekil eden bodruma, yani ahr ve arabalklara inmektedir. Giri zemininden itibaren iki kat halindeki hann her iki katnda da i avlu etraf payeli revaklarla evrilmi olup Bat ve Gney ynlerde yedier, dier iki kenarda altar paye ve zerlerinde yuvarlak tula kemerler bulunmaktadr, ikinci kat revaklarn zerinde kirpi saaklarla nihayetlenen duvarlar kesme tatandr.

53

Hann Kuzey ve Bat cephelerindeki dkknlar, esas duvarlarda birinci kat hizasnda ileri doru knt tekil etmekte olup; Batdaki giri eyvannn zeri gen almlkl bir oda ile yukar doru devam etmektedir. Birinci Katn Kuzeyi ve Bats dtan dkknlarla evrili olmasna mukabil dier yanlar sar duvarlar halindedir. kinci katta se duvarlar dikdrtgen sveli ve zeri sivri kemerli pencerelerle donanmtr. Beden duvarlar kelerde kesme kofeki tandan, dier ksmlar ise moloz tatan olup aralar derz yaplmtr. Muntazam olmayan plan zerinde mekan teekkl olduka sade olmakla beraber, son yaplan restorasyon esnasnda, mze olarak ihtiyaca cevap verecek ekilde baz tadiltla yeniden dzenlenmitir. Baz odalar birbirleriyle birletirilerek daha byk meknlar elde edilmitir. Her iki katta da st rts, boyuna uzanan beik tonozlar halindedir. Byk giri kapsn takiben revaklann balad yerde st kat revaklanna klan ta merdiven yer almaktadr. - Mahmut Paa Bedesteni Kale yolu zerinde ve Kurunlu Hann bitiiindedlr. 1421 -1459 yllan arasnda han ile birlikte Sadrazam Mahmut Paa tarafndan yaptrlmtr. Dou - Bat istikametinde boyuna uzanan byk ve muntazam dikdrtgen plnda olup, on adet byk kubbe ile rtl bedesten ve bedesten dnda meydana gelmi olan arasta ile birlikte iki ksmdan ibarettir. Trk Bedesten Mimarisinde, bedesten olarak yaplm orta ksmn gayet kaln ve yksek beden duvarlar moloz ve yontma talardandr.Talar aras krmz bir har ile (Horasan) derzlidir. Dou - Bat istikametindeki orta aks zerinde eit aralklarla sralanm drt adet kaln kare paye ve bu payeleri beden duvarlarna birletiren kaln kuvvetli kemerlerle on blme ayrlmtr. Bedesten mimarisinde olduka byk saylan Mahmut Paa Bedesteninin d duvarlar etrafnda, epeevre yar hizaya kadar dkknlar sralanmaktadr. Fakat Bedestenin d evresinde sralanan bu dkknlarn saylan her kenarda ayn deildir. Esasen Dou ve Bat kenarlar Kuzey ve Gney kenarlara gre daha dar olduundan dkkn adedinin dou ve bat kenarlarda daha az olmas normaldir. Bedestenin kaplar, drt kenar ortasnda stste iki kemerli olarak yaplm olup kemerlerden stteki sivri, alttaki yuvarlaktr. Dou kaps da yine stste iki kemerli olup, kemerlerde bir sra ta, sra tula alternatif olarak kullanlmtr. Kuzey ve Gney kaplar tek sivri kemerli ve tamam tuladandr. Baz kubbelerin st ksmlar kesilmi ve tepe pencereleri konmutur. Mekn on blme ayran byk kemerler ve st rty tekil eden pandantifler tamamen tuladandr. Orta blmdeki kubbe dier blmlerden farkl olarak knk hatl pandantifli ve deirimili kubbe olarak yaplmtr. Kemerler ikier adet aa gergilerle birbirine balanmtr. D duvarlarn her kenan zerinde st tarafta her blme alan ikier sivri kemerli pencere, mekn aydnlatr. Kaplar bedesten iinde beden duvarlarndan hafif knt tekil etmekledir.

54

Bedestenin Kuzey ve Gney duvarlarnda, kaplarn iki yannda simetrik olarak sekiz dkkn bulunmas gerekmekteyse de gney cephede bunlarn bir ksmnn sadece izleri grlr. Bat ynndeki giri kapsnn zerinin kubbeli olduu ve yine kapnn sa ve solunda dkknlarn bulunduu, izlerinden anlalmaktadr. Bedestenin drt taraf ikinci bir duvar ile evrilmekte ve drt taraf dolaan zeri rtl koridorlarla ve d duvarlarn i yzeyinde boydan boya sralanan kk dkknlar ile byk br arasta meydana gelmektedir. Yaplan restorasyonla eski durumunu kaybetmi olan arastann bedestenden hemen sonra yaplm olduu tahmin edilmektedir. Bat cephe arastann esas girii olup, cephede duvarlar yontma tatan ve derzlidir. Portal, beden duvarlarndan kntl ve sivri kemer nilidir. Portalin her iki yannda yer alan pencereler zerinde sivri kemer alnlklar bulunmakta, beden duvarlar kirpi saaklarla nihayetlenmektedir. Anlan bedesten bugn Anadolu Medeniyetleri Mzesi tehir salonu olarak kullanlmaktadr. - Sulu Han Hac Doan Mahallesi Tekneciler Soka ile Sulu Han Soka arasnda bulunmaktadr. 1685 tarihinde eyhlislm Gev var Zade Mehmet Emin Bey tarafndan Zincirli Camiye vakf olarak yaptrlm olduu ileri srlen Sulu Hana Hasan Paa Han da denilmektedir. Fakat 1141 tarihli vakfiyede, Hann Abdlkerimzade Mehmet Emin Bey tarafndan vakfedildii kaytlardan anlalmakta olup, eserin yaplna ait bir kayt bulunmamaktadr. Suluhan, byk bir araziyi kaplamakta ve iki ksmdan meydana gelmektedir. Birinci ksm kareye yakn dikdrtgen plndaki ortas avlulu ve iki katl ksmdr ki, bu blmden sadece Dou ve Gney cephedeki dkknlarn pek az gnmze gelebilmi; Bat ve Kuzey cephelerdeki binalar tamamen yklarak sadece d duvarlar kalmtr. Gney taraf ise yandan itibaren tamamen toprak altnda kalm ve kapanmtr. Kalntlardan, Hann i avlusunun drt kenarda payeler zerine istinat eden sivri kemerli revaklarla evrilmi olduu anlalmaktadr. Revaklar arkasnda birer kap ile revaklara alan ocakl odalar sralanmakta, kelerdeki hcrelerin kubbeli okluu anlalmaktadr. Hann esas girii Bat kenar ortasnda bulunmaktadr. Gney uta arazinin ekline ve yanndan geen sokaklara uyularak keleri peli ve birinci ksma gre daha dar olan ikinci ksmn bir katl olduu grlr. Bunun da ortasnda muntazam olmayan bir avlu boluu kalmaktadr. Halen tamamen toprak altnda kalm ve byk bir blmnn kapal olduu grlen ikinci ksmn ahrlar ve depolara ayrld tahmin edilmektedir. Her iki ksmda da hann duvarlar moloz tatan yaplm ve baz yerlerinde talar aras derz edilmitir.Eski fotorafnda Hann birinci ksmnn avlusu ortasnda, bir de kk mescit bulunduu grlmektedir. Hann Bat kenarnda blmlk kk bir de arasta bulunmakta olup, her bolm kaln beik tonozlarla rtlmekte ve koridorlarn yanlarnda kk dkknlar yer almaktadr.

55

- Zafiran (Safran) Han At Pazanndadr. Aslen Kayseri'Ii olup, Ankara'ya yerleen Hac brahim Bin Hac Mehmet tarafndan yaptrlmtr. Vakfiyesi 1512 tarihlerinde dzenlendiine gre bu tarihlerde yaplm olmaldr. Hann yans mlk, yans vakfn ruhuna cz-i erif okumak, Ltfi Han kapsndaki muslua bakmak iin vakfedilmitir. inde bir mescit yer almaktadr. Klsik Osmanl Hanlar tipinde alt ve st kattaki hcreleri i avluya bakmaktadr. Etrafnda duvarlarna bitiik yirmi dkkn yer almaktayd. 28 Eyll 1806 tarihli bir hccetten, Hann 5500 kuru sarfedilerek tamir edildiini, bundan sonra da vakf ile mlkn birlikte masraf ederek tamir edecekleri renilmitir. Bu donemde, gerek Han gerekse etrafndaki dkknlar ilek durumda idi.

5- HAMAMLAR
- Eski Hamam Eski Hamam, Gazi Lisesinin tam karsnda yer almaktadr. Olduka harap durumda olan hamamn soyunmah tamamen yklm olmasna mukabil, soukluk ve scaklk, klhan dahil olmak zere ayakta durmaktadr. Eserin mimari yaps ve teknii itibariyle XV. yzyla ait olduu tahmin edilmektedir. Boyuna uzanan dikdrtgen plan tekil eden Hamamda, soyunmalm dikdrtgen ve ahap tavanl olduu anlalmaktadr. Byk bir alan kaplayan soyunmahm tavan, bugn dahi durumunu muhafaza eden drt adet korent balkl stunla desteklenmektedir. Kuzeybat keye yakn bir yerde soyunmalk iinde knt tekil eden soukluun giri kaps bulunmaktadr ki, bu giriin iki yannda iki kubbenin rtt kare planl hcreler yer alr. Gney kenarna bitiik iki kubbeli kk hcrenin muhtemelen tuvaletlere ait olduu zannedilmektedir. Scaklk drt eyvanl olmasna ramen Kuzey ve Gneydeki eyvanlarn nleri kapatlarak ki eyvanl hale getirilmitir. Ortadaki merkez kubbeli ksmn eyvanlarnn drt kesinde kubbeli kk halvet hcreleri ile scaklk plan kareye tamamlanmaktadr. En sonda hamamn Dou cephesi boyunca uzanan scak su sarnc ve klhan bulunmakta olup sarn beik tonozla rtlmtr. Scaklk ksmnda orta kubbenin geileri mukarnasl kk pandantiflerle salanmakta olup, hamamn yegane dekoratif unsurlar bunlardr. - Karacabey Hamam Karacabey Hamam Talat Paa Bulvar zerinde olup 1444 tarihinde yaplmtr. ifte hamam olarak tekil olunmu Karacabey Hamam Bat ksmnda birbirine bitiik soyunmalklan, Dou ksmnda ise Batdakilere gre daha deiik ina tarz gsteren scaklk ve halvetleriyle birlikte btn kareye yakn byk bir dikdrtgen meydana getirmektedir.

56

Hemen hemen ok az farkla birbirinden aynlan her iki blmde de soymmahklar kare plnda olup, her iki ksmn da zerleri, ortasnda fenerleri bulunan ahap atlarla rtlmtr. Darda drt tarafa meyilli basit bir at eklinde olmasna mukabil, i mekanda piramit eklinde bir tavan bulunmaktadr. Erkekler ksmnn Dou kesindeki byk nili bir kap ile souklua girilmektedir. Dikdrtgen plnda zen kubbe ile rtl soukluk hcresinin kubbeye geii gen sathlarla salanmaktadr. Kuzey kenarndaki bir kapdan tuvaletlerin bulunduu hcrelere, dier bir kap ile de scakla alan dar bir koridora geilmektedir, tonozla rtl olan bu koridorun bitiminden nce zeri manastr tonozu ile rtl uzunca bir dikdrtgen hcreye ve buradan da kubbeli zel ykanma hcresine geilir. Dar koridorun Bat kenar byk bir kemer ile orta scakla alr. Pandantifi! ve mukarnasl orta kubbenin drt kenarnda drt ey\an bulunmakta ve eyvanlar orta mekna byk sivri kemerlerle almaktadr. Bat eyvan ok kk braklm ve arkasna tuvaletler ksm yerletirilmitir. Dier eyvann tonozlar, ortalarnda birer sivri kemerle takviye edilmitir. Dou eyvann iki yanndaki birer kap ile eyvann ik yannda yer alan zel halvet hcrelerine girilir. Kuzey hcrenin tam bir kare tekil etmesine mukabil Gneydou hcre dikdrtgen olup bindirmeli bir kubbe ile rtlmtr. Kadnlar ksm erkekler ksmna gre biraz daha deiik bir pln gsterir. Kadnlar soyunmal. erkekler ksmndan biraz daha byk olmasna mukabil, scakl erkekler ksm scaklndan daha kktr. Erkekler soyunmalndan biraz daha Bat ynde k l tekil eden kadnlar soyunmal da erkekler ksmnda olduu gibi moloz ta^ dm arl ve kiremitle rtl ahap atl olup, a ortasnda kk bir feneri bulunmaktadr. Her iki soyunmalkta da ortada fskiyeli bir havuz bulunmakta ve kenarlar saran zeminden yksek sekiler cameknlarla blnmektedir Kuzeydou kenara yakm dar bir kap, manaitt tonozlu dikdrtgen souklu;. ^lrken Gney dva daki bir kap, tonozlu kk bir hcre ile Bat ynde de .scaklk orta kubbesi ile birlemektedir. Kadnlar ksm scaklnn sadece Kuzey ve Gney ynlerinde, erkekler ksmndaki eyvanlarn yars kadar derinlikte tonozlu ey vanla yer almaktadr. Dou kenarda ise iki adet kare plnl kubbeli halvet hcresi ile hamamn pln tamamlanmaktadr. Hamamn Dousu klhan ve <,eak su sarnc ile nihayetten i r iki ksmn halvet hcreleri arasna kadar uzanan sarn T pln meydana getirmektedir.

- engl Hamam
stikll Mahallesi Ac eme sokakta bulunmaktadr. Kadnlar ve erkekler ksm olmak zere ifte hamam halinde yaplm ok.n engt Hamamnn bugn stikll Caddesi zerindeki erkekler ksm evvelce kadnlara ait idi. Yanyana olan iki ksmn da soyunmalklarnn ina teknii ve malzemesinden, XIX. yzylda yapld anlalmaktadr.

57

Hamamn soukluk, scaklk ve halvetleri, soyunmalna gre daha eski olup daha ok XVI. - XVII. yzyl eseri olduunu gstermektedir. XIX. yzyldan nce tahribata uram olan eserin soyunmal, son yzylda yenilenerek ahap tavanl ve badad kubbeli hale getirilmitir. Soyunmaln baz antik yaplan yanstan i mimarisi de, scaklk ksmnn i mimarisi ile tezat tekil etmektedir ki bunlar da, bu yenilenmeyi aka gstermektedir. Moloz tatan yaplm olan soyunmalk duvarlar da d yaps itibariyle scaklk ksmndan ayrlmaktadr. Kenarlar sekili olan erkekler ksm soyunmalnn duvarlarnda sivri kemerli niler bulunmaktadr.- Oval kubbeli soukluk ksmnn sanda tuvaletler yer almaktadr. Scaklk merkezi, kubbenin yannda eyvanldr. Kelerde zel halvet hcreleri yer alp, bunlar da pandantifli kubbelerle rtlmtr. Kadnlar ksm soyunmal, erkekler ksmndan biraz daha kk ve L eklindedir. Soyunmalk, soukluk ve scaklk duvarlar ile iki cephede kapatlmtr. Scaklk, byk bir kubbenin iki kesinde birleen iki eyvanl ve halvet hcrelidir. Klhan ve scak su sarnlar, hamamn dou ksmnda her iki blm boyunca uzanmaktadr.

6- CAMLER
- Aa Ayak Camii Ulucanlar Caddesi zerinde bulunan cami, geni bir avlu iinde yer alr. Su bamanna kadar moloz ta malzeme, onun zerine ahap hatll ve tula kerpi duvarldr. Kitabesi olmayan caminin 1705 tarihli olduu tahmin edilmektedir. Cami, ahap minberi, boyal naklar ile dikkati eker. Ahap iilii, ge devir slubu gsteren desenleri ve al mihrap stiliyle XVII. yzyl sonu ve XVHr. yzyla tarihlenir. Eser ahap boyamah minberi, mihrab ile nem kazanan ge devir Ankara eserleri iin tipik bir yapdr. - Ahi Elvan Camii Samanpazannda, Ahi Mahallesinde, Koyunpazan Sokanda bulunan ok sade bir d grne sahip cami, meyilli bir kayann zerine ina edilmitir. Duvarlarnn alt ksm ta, st ksm kerpi, i kontriksiyonu ahaptr. at bugn kiremit ile rtlmtr. Yakn senelerde yaplan tamirde ii ve d tula kaplama ile onarlmtr, lk yapl XIV. yzyln sonundadr. XV. yzyl balarnda yenilenmitir. Drt sahml bazilikal plna sahip cami, byk ihtimalle Dou giri cephesinde tamamen yenilenerek bir ahinlik daralma grmtr. Yenilenmi olan minare, caminin Kuzeybatsnda duvara bitiik olarak ykselir. Kare kaidesi ta, silindirik gvdesi tuladr ve tek erefeldr.

58

Dahilde ahap doz rt sistemi, bugn zeri boyal olan 12 ahap stun tarafndan tanr. Stunlar dzenli aralklarla yerletirilmemitir. Mermer stun balklar Korint ve Dor tipi Roma Devri devirme malzemesidir. Cami iinde, Kuzeyde yine ahap olarak birinci stun srasna kadar uzanan bir alt kat ve ikinci stun srasna kadar uzanan bir st kat mahfili vardr. Giri kaps sade bir kap eklinde Dou cephededir. Kuzeyde, mahfilde bugn kapal olan bi^ap daha vardr. Ahap minber, gzel bir iilie rnektir. Minber kitabesinden caminin 1413'te yenilendii, banisinin Elvan Mehmet Bey Bin Mecduddin sa olduu, minberi Harputlu usta Mehmet Bin Beyazit'in yapt anlalmaktadr.

- Ahi Yakup Camii

ismet Paa Mahallesi amlca Sokakta meyilli bir arazide bulunan camiye Dou cephesinden onbir basamakl merdivenle klr. Ta temel zerine kerpile yaplm zeri svanm kiremit atl sade d grnl bir yapdr. 1392 ylnda Ahi Sinan olu Ahi elebi'nin olu Ahi Yakup imar etmitir. XIV. yzyl Ankara camileri iin tipik olan mihrab ile dikkate deer bir eserdir. Yenilenerek ksmen karakterini kaybetmitir.

- Alaaddin Camii
Hisar Mahallesinde Akta Sokann banda yer alan cami, basit d grnldr. Duvarlar bol devirme antik malzemenin kartrld kesme ve moloz ta, zeri sval, kiremit ath bir yapdr. Minber kitabesine gre burada yer alan ilk cami 1178 tarihlidir. XIV. ve XV. yzyllarda ve daha yakn tarihlerde yaplan tamirlerle esas karakterini kaybetmitir. Alaaddin Devrinde tamir gren cami bu sebeple Alaaddin Camii adn almtr. Alaaddin Cami bilhassa 1178 tarihi tayan minberi, son cemaatte bulunan antik stun balklar, kap zerindeki XIV. ve XV. yzyl tamir kitabeleriyle nem kazanan bir eserdir. Yaplan aratrmalara gre XVIII. ve XIX. yzyllarda yenilenerek tarihi hviyetini kaybetmitir.

- Aslanhane (Ahi erafettin) Camii

Samanpazarnda Aslanhane Mahallesinde bulunan caminin dv grn ok sade ve iyi durumdadr. Ta duvarldr ve bugn zeri sivri kurun kaplama atyla rtlmtr. Caminin Dousunda bulunan trbe kompleksi duvarna gml antik aslan heykeli sebebiyle Aslanhane Camii olarak anlr. lk yapl XIII. yzyln bana, Ahi Kardeler tarafndan tamiri ise 1289 1290'a rastlar.

59

Pln uzunlamasna be sahnl bazilikal tiptedir. Orta ahn yan sahnlardan biraz daha yksek ve geni tutulmutur. Tek erefeli minare, caninir Kuzeydou duvarna bitiik olup, ta kare kaideli ve silindirik tula gvdelidir. Minare kaidesinde Roma Devri malzemesi dikkati eker. Haremin Kuzeyinde yine ahap olan kadnlar mahfili yer alr. Caminin biri douda biri Batda, dieri de Kuzeyde olan girii vardr. Cami ii ahap Seluklu camilerinin XIII. yzyldan gzel bir rneini vermektedir. - Cenb- Ahmet Paa Camii Cebecide Ulucanfar Caddesi zerinde bulunan Cenab- Ahmet Paa Camii kesme ta duvarl, kubbeleri kurun kapl Klsik Osmanl yaplarndandr. Kuzeydousunda Azimi Trbesi ve Cenab- Ahmet Paa Trbeleri yer alr. Cami, kitabesine gre Kanun-i Sultan Sleyman devrinde Ankara Beylerbeylii yapm olan Cenab- Ahmet Paa tarafndan 1565 - 1566 tarihlerinde ina ettirilmitir. Sinan'a atfedilen bu yapnn kaba detaylarnn Sinan'n rencilerine ait olduu tahmin edilmektedir. Pln kare mekn zerine tek kubbeli ve son cemaatldir. Son cemaat yeri kubbeli ve yanlan aktr. Cenab- Ahmet Paa Camii, XVI. yzyldan Ankara'nn en nemli camisidir. - iekiolu Camii Gztepe Sokanda Alparslan Mahallesinde bulunan iekiolu Cami, kerpi duvarl, ahap hatll, ta kaideli, kiremit atl br yapdr. Cami, tavan sistemi, pencere st yazlan, mihrab ile tipik XVII. yzyl sonu ve XVIII. yzyi Ankara camilerinin gzel bir rneidir. - Direkli Camii Ulucanlarda Develi, Direkli ve Ceyln sokaklan arasnda bulunan cami, ok sade d grnl, ta kaideli, kerpi duvarl, sivri kiremit atl bir yapdr. Caminin kitabesi yoktur. Mihrap stiline gre ilk yapl XV. yzyl, yenilenmesi XVI. yzyl olan cami, mihrab haricinde nem tamamaktadr. - Eskiciolu Camii stikll Mahallesi Eskiciolu Sokanda ta kaideli, kerpi duvarl, ahap hatll, kiremit atl bir yapdr. 1906 - 1907 tamir tarihini tayan cami, XVII, yzy sonuyla XVIII. yzyl Ankara camileri tipindedir. - Hacettepe Camii Hacettepe Smer Mahallesi Sankadn Sokakta bulunan cami, kerpi duvarl, ahap hatll, ta kaideli, kiremit atl sade bir yapdr. Kuzeydouda ahap bir minaresi mevcuttur. Kadnlar mahfili ve tavan son yzyllarda yenilenmi olup, bugn zeri yalboyadr. Yenilenmi olan bu cami XIV. ve XV. yzyl tipindeki mihrab ile nem kazanmtr.

60

- Hac Arap Camii Samanpazar Asker Sokanda bulunan cami, ta kaideli, ahap hatll, kepi duvarl ok sade bir yapdr. Mihrap stiline gre XIV. - XV. yzyllardan olduu tahmin edilmektedir. Plan enine dikdrtgen olup douya doru bytlmtr ve minaresi yoktur. Mihraplar haricinde yenilenmi. eski karakterini kaybetmi bir camidir. - Hac Bayram Camii

Bayram Sokak, Augustus Meydannda yer alan Hacbayram Camii ta kaideli, tula duvarl, kiremit atl bir yapdr. Pln uzunlamasna dikdrtgen olan cami, Douda Augustus Mabedi duvarna, Gneyde Hacbayram Trbesine dayanmtr. Kuzeyde ve Batda haremin yardan fazlasn kaplayan son cemaat yeri sonradan lve edilmitir. Kare ta kaideli, silindirik tula gvdeli ve iki erefeli minare trbenin Gneydou duvarnda ykselir. Dta alt pencereler sivri kemerli ta nilerle kuatlmtr. Al ebekeli st pencereler sivri tula kemerlidir. Son cemaat yerinde ayrca dikdrtgen ara pencereler sralanr. Son cemaat yerinin gneye bakan knt duvarnda yeil srl tulaya benzer yalboya ile sls "Kelime-i Tevhd" yazldr. Harem tek salimlidir ve kasetleme iilii ile yaplmtr. Ahap tavanldr. Kuzeyde ahap kadnlar mahfili yer alr. Tavan, kenarlarda eitli iek desenleriyle ssl bir pervaz ile evrilidir. Haremde duvarlar pencere stlerine kadar, yenilenmi olan inilerle kapldr. Mezzin mahfilinin altnda eski iniler mevcuttur. Bunlar XVIII. yzyla ait Ktahya inileridir.

61

Kalplama teknii ile yaplm olan mukarnas nili mihrap sonradan boyanmtr. En dta mukarnas frizi ile kuatlmtr. Tepesi mazgal gibi palmet yapraklan ile talanmtr. kinci bordrde nesh yaz ile "Kelime-i Tevhid" tekrarlanr. nc bordur, yldzlar meydana getiren okgenlerle doldurulmutur. Drdnc bordur, yine "Kelime-i Tevhid"in tekrarland nesbyaz ile sslenmitir. Taklit kndekari teknii ile yaplm, ahap zerine boyal minber, kaliteli iilie sahiptir. Camide ahap zerine boyal btn naklar Nakka Mustafa tarafndan yaplmtr. Cami Hac Bayram- Veli'nn torunlarndan Mehmet Baba tarafndan 714'te tamir ettirilmitir. lk yapl 1427 - 1428 tarihlerinde olan cami, tavan, mihrap - minber iilii dekorasyonu, mezzin mahfili altndaki inileri ve tavan kontriksiyonu ile tamamen XVII. yzyln sonu, XVBI. yzyln ba Ankara camilerinin karakterini kazanmtr. Tamir kitabesi de bunu gsterir. Hacbayram Camii Ankara'nn en nemli camilerindendir. - badullah Camii Doanbey Mahallesi erkez Sokakta bulunan badullah Camii ta kaideli, n cephesi tula duvar rgl, ahap hatll, yan duvarlar kerpi, kiremit atl bir eserdir. Kitabesi yoktur. Pln uzunlamasna dikdrtgen ve son cemaatlidir. Silindirik tula gvdeli tek erefeli minare, haremin kuzeydousunda ykselir. Ortadaki daha kk olmak zere, sivri tula kemerli son cemaat yeri bugn kapatlmtr. Cami, cephe dzeni, tavan iilii, mihrap ve tavan stili bakmndan XVII. yzyl sonu veya XVHI. yzyla tarihlenen bir eserdir. Tamirlerle bezemelerinin deeri kalmamtr. - Karacabey Camii Smer Mahallesi Samsun Sokakta bulunan cami, trbe, eme ve Hamamnndeki ift Hamamla beraber bir klliyedir. Bugn mevcut olmayan hamamn yannda iki medrese, cami yannda Hacettepeye kadar uzanan ambarlarla klliyenin kaplad saha ok genitir. Ta ve tula karm bir yapdr. zeri kiremit atyla kapldr. Ankara'nn en nemli eserlerindendir. Bu cami be kubbeyle rtldr. okgen gvdeli tula minare ile ykselir. erefeden sonras yenilenmitir. Minare kaidesi yarya kadar kesme tal, yandan sonra minarenin pabuluk ksmn meydana getirmek zere tuladandr ve her yzde iice ift sra nilere sahiptir. Minaresi bilhassa srl tula ve ini iilii ile nemli bir rnektir. - Kocatepe Camii XVI. yzyl estetii le XX. yzyl teknolojisinin btnlemesinden oluan Kocatepe, emsal camilerle ortak zellik tar. Drt minaresiyle Selimiye'yi, merkez kubbe ve yarm kubbeleriyle Sultanahmed'i andrr.

62

64 x 67 metre (4288 m2) lsndeki asl cami (harem) ksm, 48.5 metre yksekliinde, 25.5 metre apnda bir ana kubbe ile rtldr. Ana kubbe etrafnda drt yarm kubbe yer ahr. Bu yarm kubbeler 12 kubbe ile geniletilmitir. Kubbeler geleneksel tarzda kurunla kaplanmtr. Asl cami ksmna, kndekari (ahap gemeli) tarzda yaplm bir ana ve drt yan kapdan girilir. Caminin kuzey ksmnda, ana giri kaps nnde yer alan ve 2400 m2 alan kaplayan revakl avluyu, bir mermer adrvan ssler. Revaklar 14 metre yksekliinde 26 kubbe ile rtldr. Revakl avluyu evreleyen kubbelerle caminin yan giri kaplar kubbelerinin alemleri mermerden; ana ve yan kubbelerle minarelerin alemleri, altn varak ile kapl bakrdan imal edilmitir. 88 metre yksekliindeki er erefeli drt minareye hem merdiven hem de asarsrle klr. Asl cami blm olan ana mekn "U" eklinde mahfiller sarar. Bu mahfiller iki kat olarak uygulanmtr. Bylece hem harem ksmna zel bir grnm, hem yeni mekn kazandrlmtr. Mahfillere, ana mekna bakan yzleri mermerle kapl alt merdivenden klr. Merdivenlerden karken, sahnlklar hizasna ana mekna nazr balkoncuklar yaplmtr. Bu suretle merdiven klarna ferahlk getirilmitir. On metre yksekliindeki mihrap, beyaz mermerden imal edilmitir. 8.70 metre yksekliindeki minber, zel sslemelerle ilenmi mermerden yaplmtr. tezyinatta Klsik Osmanl Mimarisi rnek alnm, malzeme olarak; ini, mermer, sar maden, altn varak ve zel boyalar kullanlmtr. Ana kubbe ve aslan gs yazlan pirinten dekope suretiyle yazlm ve altnla kaplanmtr. Kuak yazlar ise mermer kaplama olup, keza altn kaplamadr. Caminin i sslemeleri arasnda ayr bir yeri olan vitraylar, zel camdan imal edilmi olup, Klsik Osmanl Tarz ile Modern Tarz arasnda bir gei tekil ederler. aydnlatma iin bir adet ana avize, 32 adet uydu avize, 4 adet ke avize kullanlmtr. Istma sistemi, tabandan stma tarznda, merkez sistemle gerekletirilmitir. Projesi Hsrev Tayla ve Fatih Uluengin'e ait olan caminin Klsik Osmanl Mimarisini yanstmasna mukabil, konferans salonu, otopark, spermarket, idar bro gibi yan czler ada mimariye gre yaplm, ancak caminin klsik slubuna uydurulmutur. - Kurunlu Camii Samanpazannda Anafartalar zerinde Darack Kesinde bulunan Kurunlu Cami, ta duvarl, arada er tula sral, kubbesi kurun kapl Klsik Osmanl camilerindendir. Kitabesi olmayan caminin pln, kare mekn ze-

rine, merkez kubbeli ve son cemaatlidir. Ahap minber, yan aynalklarla dikdrtgen panolara blnmtr. Cami, pln tipi, duvar rgs ve mihrap stili bakmndan XVI. yzyl Ankara camilerindendr. - Tabakhane Camii Tabakhane Camii, Bendderesi Mahallesinde, ta kaideli, ahap hatll, kerpi duvarl, kiremit atl .sade bir yapdr. Pln uzunlamasna dikdrtgendir. Douda silindirik yenilenmi minaresi vardr. Eski minarenin kare kaidesi kble duvarna bitiik, kesme ta ve tuladr. Kuzeyde camiye giri kaps yenilenmitir. Harem kuzeyinde, iki taraftan altar ahap destekle tanan ahap kadnlar mahfili vardr. Kitabesine gre 1900 - 190Tde Necmeddin'in torunlarndan kr Efendi tarafndan yenilenmitir. Buna gre ilk yapl XVIII. yzyl olmaldr. Cami eski zelliini kaybetmi Ankara yaplanndandr. - Tacettin Camii Harnamn Smer Mahallesi Tal Sokakta, Karacabey mareti yaknnda bulunan cami, ayn ad tayan trbeye bitiik, kesme ta duvarl, kiremit atldr. Pln uzunlamasna dikdrtgen ve son cemaatlidir. Trbe batsnda yer alr. Kuzeybatsnda ykselen kare kaideli, silindirik gvdeli minaresi tatandr. 1901 - 1902'de Abdlhamit tarafndan yaptrlmtr. - Zincirli Camii Ulusta Anafartalar Caddesinde bulunan Zincirli Cami, ta kaideli, tula gvdeli, zeri kiremit atl bir yapdr. lk yaplnn XVII. yzyl ortalan veya sonu olduu tahmin edilmektedir. Kuzeyde tek kap ile girilen harem tek sahnldr. Cami iinde asl bir levhadan 1879 - 1880'de tamir edildii renilmitir. Burada "eyhlislam Ankara'l Mehmet Emin Efendi'nin mamuresini 1879 - 1880'de Ankara Valisi Hurit Paa tamir ettirdi" denilmektedir. Caminin kasetleme iilii ile yaplm ahap tavan, minberi, mihrab ve cephe dzeni Ankara'nn XVII. yzyl sonu XVIII. yzyl camileri ile birlik gsterir. 1685'ten vakfiyesi olan Suluhan (Hasa Paa Ham) ve XVII. yzyldan Hasan Paa Hamam, Zincirli Camiye vakf olarak yapldna gre, Zincirli Caminin XVII. yzyl ortalarndan veya ikinci yansmdan olmas gerekir.

7- TRBELER
- Ahi erafettin Trbesi
Aslanhane Mahallesinde ayn isimdeki caminin karsndadr. Yapl tarihi 1350 olup, trbenin gney penceresi zerinde Arapa bir kitabe vardr.

64

Trbe, kesme ta ve tula ile yaplmtr. Kubbesinin, st ahap bir at ile rtlmtr. 1947 ylnda aslna uygun ekilde onarlmtr. Ahi erafettin'in stn sanat teknii ile yaplm olan oymal sandukas Etnografya Mzesine kaldrlmtr.

- Azimi (smail Paazade Hac Esad) Trbesi

Cenab- Ahmet Paa Trbesinin gneyinde kare plnl ve ahap tavanl trbenin byk bir zellii bulunmaktadr. Tamam tuladan yaplm trbenin iki kesi iki metre yksekliinde kesilmi ve duvarlar aa hatllarla takviye edilmitir. Pahlanm olan kelerde bir ta ve drt sra tula kullanlmtr, Trbeyi rten ahap tavan ve kiremitli at ok sadedir. Kble ynnde yarm sifindirik mihrabn iki yannda iki adet, bat ynnde ise bir adet dikdrtgen pencere bulunur. Dou kenar ortasnda bulunan aa kapnn zeri tuladan sivri kemer alnlk eklinde dzenlenmitir. Trbede bir kabir bulunmakta ve mezar tandaki kitabede 1 171 H. tarihi okunmaktadr. Tavan pervazlar XIX. yzyl naklan ile ssldr.

- Cenab- Ahmet Paa Trbesi

Ulucanlarda Mimar Sinan Meydannda Cenab- Ahmet Paa Camisinin solundadr. Cami ile ayn stildedir ve kesme Ankara tandan yaplmtr. Kubbesi kasnaksz olarak doruca duvarn zerine oturtulmutur. Klsik Osmanl Mimarisinin Ankara'daki gzel rneklerinden biri olan cami ve trbe, 1565'te yaplmtr. Trbede yatan zat, camiye ad verilen ve Anadolu Beylerbeylii yapm olan Cenab- Ahmet Paa'dr.

- Hacbayram Veli Trbesi

Hacbayram Camisinin nndedir. Trbe iri ve krmz Ankara tandan yaplmtr. st ksm beyaz mermerlerle rtlmtr. Kapsnn kemeri renkli mermerlerle sslenmitir. 1947 ylnda aslna uygun ekilde onarlmtr.

- smail Fazl Paa Trbesi

Hacbayram Camisinin avlusunda bulunan trbenin yapl tarihi kesin ; 'frak bilinmemesine ramen XVIII. yzyla ait olduu tahmin edilmektedir. Beden duvarlar sra tula, bir sra kesme tatan yaplm ve talar aras .lkey durumdaki tulalarla kasetlenmitir. Mekn rten kubbe ise bask ve kapldr.

- Karacabey Trbesi
Karacabey Mahallesinde Samsun Sokanda Karacabey Camisinin avlusundadr. 1444 tarihinde, Ankara tandan ve tuladan yaplmtr. Zarif bir kubbe ile rtldr. 1 944 ylnda tamir ettirilmitir. Kapsnn stndeki sls kitabede, burada yatan Karacabey vlmektedir. Kapnn stnde, bu trbenin 1796'da Pir Mehmet Bey tarafndan onartldn gsteren bir kitabe de vardr.

65

- Karyad Trbesi tfaiye Meydannda olup, kapsnn stnde kaba bir yaz ve onun altnda 1477 tarihi grlmektedir. Kurunlan sklm kubbesi yer yer atlamtr. Duvarlarnda birok onarm izleri grlmektedir. Halk arasnda, trbede yata-nn bir kz olduuna dair rivayetler vardr. - Kesikba Trbesi Asfanhane Camisinin biraz ilerisinde ve At Pazar Yokuu zerinde yer almaktadr. Aslanhane Camii ve Trbesine ok yakn olan trbe, kare ve kk bir platform zerinde, drt stunlu, zeri kubbeli ak trbelerdendir. Drt kede yer alan mermer stunlar zerinde, keleri pahlanm stun balklar ve bu balklara bakan sivri tula kemerleri bulunmaktadr. Drt kenarndaki kemerler zerinde pandantifti bir kubbe yer ahr. D kenarlarda kemerler zeri kirpi saakldr. Gerek pandantifler ve gerekse kubbe ii, son yaplan tamirat esnasnda beyaz badanal bir sva tabakas ile kaplanmtr. Trbenin ortasnda beton sval bir lahit bulunmaktadr. Kemerler balklarn zerinde gergi aalan ile birbirine balanmaktadr. - Yrk Dede (Doan Bey) Trbesi kszler Sokakta yer alan kmbetin, mimar elemanlannn deerlendirilmesiyle XIV. yzylda yaplm olduu tahmin edilmektedir. Be kenarl plan ile ok deiik ve ilgi ekici olan Yrk Dede Kmbetinin beden duvarlan moloz tatan ve talar aras tula paralar ile kasetli olarak yaplmtr. Beden duvarlar zerindeki kasnak sekizgen kenarl olup, kasnakta sra halinde tula hatllar kullanlmtr. Binann zeri dtan, sekiz kenarl piramit eklindeki bir klahla rtlmtr. En enteresan olan taraf, klahn alt sralannda daha uzun kenarl olan tulalarn, yukar doru daraldka ebatlarnn da klmesi ve mmkn olduu kadar tula saysnn ayn tutulmaya allm olmasdr. Kmbetin i plan da dta olduu gibi be kenarl olmakla beraber, kble kede yerletirilmi olan ok dar mihrap kenan ile, plnn alt kenarl hale getirilmi olduu hissini vermektedir. Bat ynndeki iki kenar ile doudaki kenarlar krk sivri kemerli nilerle geniletilmitir. Trbenin giri kapsnn hemen solundaki keye kk bir mihrap yaplmtr. Trbenin rts, Seluklu trbelerinin hemen hepsinde olduu gibi konik at altnda kubbeli olarak yaplmtr. Beden duvarlarndan kubbeye gemeden evvel kk mukarnasl pandantifler yer alr. Trbe pln be kenarl olmasna mukabil pandantiflerin alt tane oluu dikkati eker. Gney kenardaki kapnn solundaki keye yerletirilmi olan mihrabn st kenarlar kubbe eteine kadar kmakta ve bylece birbirine ok yakn olan altnc kenar meydana gelmektedir. Kubbe iten kasnakszdr. Yrk Dede Trbesinin altnda bir cenazelii bulunup bulunmad bilinmemektedir. Fakat Seluklu Trbelerinin hemen hepsinde cenazelik bulunduuna gre, mutlaka burada da bulunmas gerekmektedir. Yaplacak bir kazyla ortaya kmas muhtemeldir.

66

8- KLSELER
- Katolik Kilisesi (St. Paul Kilisesi)
Atatrk Bulvar No: 118 KAVAKLIDERE (talyan Bykelilii Bahesinde) Tel: 426 65 18 Ayin gn ve saatleri: Cumartesi gnleri : Pazar gnleri: (Yaz) 19.00 (K) 18.00 (Yaz) 10.00 - 12.00 - 19.00 (K) 18.00 - Katolik Kilisesi (St. Therese Kilisesi) Iklar Caddesi Kardeler Sok. 15 ULUS Tel: 311 01 18
Ayin gn ve saatleri:

Pazar gnleri :

10.30 (Trke)

- Katolik Kilisesi (Meryem Ana Kilisesi) Birlik Mah. 3. Cad. No: 35 Oyak/ankaya (Vatikan Bykelilii yan) Tel: 495 35 23 Ayin gn ve saatleri: Pazar gnleri : 09.45 (ngilizce) 11.00 (Franszca) - Anglikan Kilisesi (St, Nicolas Kilisesi) ehit Ersan Cad. 46 ANKAYA (ngiltere Bykelilii iinde) Tel: 468 62 30 73285 Ayin gn ve saatleri: Pazar gnleri : 10.00 (ngilizce)

- Sinagog (Museviler Cemiyeti)

Sakalar Mah. Birlik Sok. 8 SAMANPAZARI Tel: 311 62 00

67

IX. GEZ ve MESRE YERLER

- Alttnpark

rfan Batu Cad. AYDINLIKEVLER Tel: 31796 70 3179696 Faks-317 68 52 Ynetim ve Fuar Merkezi: 317 % 96 Bilim Merkezi: 317 99 19 2? Nisan Kltr Merkezi: 3 i 7 96 96 /1814 Spor Merkezi: ?17 40 bl Yzme Havuzu: 316 31 13 -14 Belediye evi Park Restoran: 347 27 41 Altmkemer Et Lokantas: 317 61 67 talyan Lokantas: 318 29 21 in Lokantas: 318 1407 Rhtm lokantas: 347 56 69

68

rfan Batu Caddesi dmhkevler'de, 640 bin m2'Iik alanda hizmat vermektedir. Park alannda Uluslararas Fuar Merkezi, Bilim Merkezi, Kltr Merkezi, Kapal ve Ak Spor Alanlar, A f k ve Yar Ak Gsteri Anfileri. Trk, talyan ve in Lokantalar, Trk Soka ve Tepe hanndan oluan blm, Glet ve baheler, retim seralar, Olimpk Yzme Havuzu, Mini Golf Sahas ve At Tavlas halkn ziyaretine sunulmutur.

- Atakule
Varl ile modern Ankara grnmne nemli bir katkda bulunan Atakule, 13.10.1989 tarihinda almtr. Ykseklii 125 metre olan kulenin tepe rakm 118.2 metredir. 115.6 metredeki gs-i ve iitsel cihazlarn kullanmna uygun ok amal kokteyl salonu (nikh treni, seminer, konferans vb.) 600 metrekarelik bir alana sahiptir. Saatte bir tur atan dner lokanta 111.8 metrededir. Hergn 09.30 - 23.00 aras ak olan seyir teras, 103.8 metrededir. 99.8 metrede ise cafe - bar bulunmaktadr. Tel: 440 77 01 Faks: 440 77 02 Alveri merkezi: inaat alan : 23.500 metrekare Garaj alan: 5.520 metrekare Ticari kullanm alan : 10.245 metrekare Kat adedi : ki kat garaj, be kat alveri merkezi Dkkan adedi: 155 Ak bulunduu saatler : Hergn 10.30 - 22.00 aras.

- Atatrk Orman iftlii

Tel: 212 02 31 Atatrk tarafndan kurulan iftlik, gnmzde gazinolar, parklar, piknik yerleri, hayvanat bahesi, eitli rnleri ve doas ile Ankarallar tarafndan ok ziyaret edilen bir gezi ve mesire yeridir. Ulam belediye otobsleri, dolmu ve banliy treni ile mmkndr.

69

- Bayndr Baraj

Tel: 372 28 13 Ankara'ya 12 kilometre uzaklkta, Samsun Yolu zerindedir. Tabii gzellii, gazinosu, kamp yeri ve bir de yzme havuzu olan baraj, yabanclarn da beenisini toplayan bir gezi ve mesire yeridir. Ulam, otobs ve minibsle mmkndr.

- ankaya Srtlan

Cumhurbakanl Kk ve Atatrk Mzesinin bulunduu yerdir. Yaz aylarnn scak gnlerinde nispeten serin olan ankaya'da pastaneler ve geni park alan iinde kr kahveleri de mevcut olup, Ankara'nn bir tablo gibi seyredilebilecei en gzel yerdir.

70

ubuk Baraj

Tel-. 338 45 80 Ankara'ya 12 kilometre uzaklktadr. Baraj evresindeki ormanlk alan iinde gazinolar, piknik yerleri, yry alanlar ve kr kahveleri vardr. Mo-tor gezileri iinde elverili olan baraja belediye otobs ile gitmek mmkndr.

- Elmada Kayak Merkezi

Ankara'ya 26 kilometre uzaklktadr. Kayak tesisleri ve daevinin bulunduu Elmada, k aylarnda yerli ve yabanclarn rabet ettikleri bir kayak ve daclk merkezidir.

- Genlik Park
stasyon - Opera binalar arasnda yer alr. Lunapark, ay baheleri, gazinolar, yaz aylarnda faaliyet gsteren tiyatrolar, kayk ve su bisikletiyle iinde dolalan byk havuzuyla, restoran ve eitli elence yerleriyle halkn yazn rabet ettii nemli bir gezi ve elence merkezidir. Parktaki btn tesisler mays - ekim aylan arasnda aktr.

- Glba
Ankara'nn 25 kilometre gneybatsnda ve Konya Yolu zerinde olan Mogan Gl'nn kysnda plaj ve gazinolann yan sra restoran ve kahveler vardr. Scak yaz aylarnda deniz zlemini bir para da olsa gideren bir gezi ve mesire yeridir. Kysnda bir yzme havuzu olan gl, kayk gezileri iin elverilidir. Ulam, belediye otobs ile salanmaktadr. -

- Kurtboazi Baraj
stanbul Yolu zerinde 56. kilometrededir. Piknik aian, yzme havuzu ve restoran bulunan barajn gl su sporlarna elverilidir.

71

- MTA Gl Bahesi
Tel: 287 34 30/1025 Tabiat Tarihi Mzesinin de iinde bulunduu MTA sitesinde, grlmeye deer son derece gzel, bakml bir gl ve botanik bahesidir. Ziyarete aktr.

- Sanyar Baraj

Ankara'ya 165 kilometre uzaklkta, Nallhan Yolu zerindedir. Barajn arkasndaki suni gl balklk ve su sporlar iin elverili olup, kysnda tesisler de bulunmaktadr. Ulam, Nallhan otobsleri ve minibsleri ile salanmaktadr.

X- PARKLAR
l- PARKLAR
PARKIN API BULUNDUU YER
BYKL fanft

FONKSYONLARI
Havuz, Anfi Oimpik buz pateni, spor tesisi, dinlenme park, ocuk oyun alan Havuz, ocuk oyun alan, piknik alan, anf, fuar. restoran, golf sahas. Havuz, anfi, ocuk oyun alan, sera Havuz, ocuk oyun alan, lunapark, spor alam, restoran Havuz, ocuk oyun alam, ay baheleri, lokantalar, lunapark, anfi, salkl yaam parkuru, piknik alan Havuz, kl su gsterisi Havuz, seyir teraslar Havuz, anfi, restoran Havuz, ocuk oyun alan, spor kompleksi, piknik, buz pateni, hayvan hastanesi Havuz, zrl ocuklar iin oyun alam Havuz, anfi, ocuk oyun alam, seyir teraslan Havuz Anfi, ocuk oyun alan, havuz Havuz, seyir teraslan

Abdi ipeki Parkj Shhiye Adnan tken Park Milli Ktphane Kars Altn Park rfan Batu Cad. Altn Park Cad. aras ankaya (Atakule Alt) Botanik Park Demetevler Park Genlik Park Demetevler l . Durak

37.000 30.000 640.000 72.300 76.000 260.000

Ulus

Gven Park Hacettepe Park Hisar Park

Kurtulu Park

Kzlay Hacettepe niversitesi Hisarpark Cad,

Kurtulu (Cemal Grsel Cad., Ziya Gkalp Cad. aras)

22.00 43.000 50.000 110.000 35.000 65.000 32.850 42.000 250.000

rnek Park ' B ^- Cad. zeri Seymenler P^rk ankaya Iran Cad. Atatrk Bulvar aras afaktepe Park afaktepc Mah. Mamak Cad. Vedat Dalokay Park Bakcn' (Ticaret Merkezi yan) 50. Yl Park Aktcpe 50. Yl Mah.

2- MLL PARKLAR
- Souksu Mill Park Tel: 736 11 15

Konumu ve nemi: 1959 ylnda tesis edilmi bulunan Souksu Mill Park, Ankara h* Kzlcahamam lesi mlk huduttan ierisinde 1050 hektarlk bir alan kaplamaktadr. Ankara'ya 80 kilometre uzaklkta bulunmaktadr. Turistik bakmdan byk bir nem tayan, Kzlcahamam! evreleyen ormanlarn flora ynnden step ile orman zonu arasnda bir geit ekl etmesi sebebiyle biyolojik bakmdan ayr bir zellik tamaktadr. Bu sebeple mevcut ormanlarn korunmas ve iman amacyla ve Ankara'ya ok yakn bir mesafede bulunmasndan dolay Mill park olarak tefrik edilerek deerlendirilmitir. Mill park; bilimsel ve estetik bakmdan, Mill ve milletleraras ender bulunan tabii ve kltrel kaynak deerleri ile koruma, dinlenme ve turizm alanlarna sahip tabiat paralanm fade ettiine gre; Souksu Mill Parknn aynl sebepleri daha iyi anlalmaktadr. Tabii zellikleri: Souksu Mill Park, en yakn kye yedi kilometre uzaklktadr. Blge ormanlarnn bulunduu saha volkanik arazi parasdr. Bu bakmdan, bu tip arazilere zg vasflardan olmak zere civarnda scak ve souk su kaynaklan bulunmakta olup, bunlar kaplca olarak da deerlendirilmektedir. Souksu Mill Parknda ykseklik 1000 - 1800 metre arasnda deimektedir. En yksek tepesi 1789 metre rakml Arhut Tepesidir. klim: Souksu Mill Parknda yllk ortalama scaklk 11.9C, en yksek scaklk 35.6C ve en dk scaklk ise 14.6C civanndadr. Ortalama ya miktar 350.3 mm., yl inde yamurlu gn says 209, kapal gn says 81'dir. Bitki rts : Seri ormanlar genellikle koru orman grnmndedir. Parkta mevcut orman aalan sanam, karaam, kknar, mee olup, bunlarn ormandaki karm oranlan; Sanam %65, Karaam %24, Kknar %6, Mee %5'tir.

74

Mill Park flora ynnden de olduka zengindir. eitli ayr otlan ve iekleri mevcut olup, ayrca yabani ilek, yabani gl, aaklar da vardr. Mill Parkn 800 hektar ormanlk saha, 250 hektar ie aklk sahadr. Ak sahalar saram ve karaam fidanlar ile aalandmlmtr. Mill Park sahasnn 1/3' kullanma ve 2/3' ise koruma sahas olarak tefrik edilmitir. Hayvan Topluluu : Mill Park sahasnda yaban domuzu, ay, tilki, akal, sincap ve tavan gibi hayvanlar ve otuzbein zerinde ku eidi bulunmaktadr. Sosyal Durum : Souksu Mill Parkna giri cretlidir. Kullanma sahasnda; 8.000 ziyaretinin ihtiyacm karlayacak piknik masas, piknik oca, p bidonu, emeler, tuvaletler ve yamur snaklar mevcut bulunmaktadr. Bu tesislere ayrca her yl yenileri ilve edilmektedir. Ylda ortalama 500.000 kiinin ziyaret ettii Souksu Mill Park ziyaretilerinin ounu, ilkbahar ve sonbaharda Ankara'dan hafta sonu geirmek zere gelenler tekil etmektedir. Mill Park dahilinde bir adet idare binas, bir adet sekiz yatakl misafirhane, iki adet gazino, bir adet memba suyu iletmesi, bir adet bfe, 500 kiilik ak hava tiyatrosu ve 80 yatak kapasiteli her trl konforu haiz bir turistik otel mevcuttur. Koruma ynnden bir adet polis karakolu vardr. Ayrca Mill Park haricinde parka bal prnak, keklik ve il retme istasyonu bulunmaktadr. retme istasyonunda knal keklik, il keklik, ahin, sln, bldrcn ve gvercin bulunmaktadr. Park iinde 16 kilometrelik evre yolu mevcut olup, park sahas bu yolla tamamen gezilebilecek durumdadr. Ayrca piknik alanlarna giden yollar da vardr. Souksu Mill Parknda adr kurulabilecei gibi, karavanl kamp yapmak da mmkndr. Park sahasnda da turizmine merakl olanlar iin de imkn mevcuttur. Parkn her kesinde manzara ok eitli ve gnn her saatinde deiik gzelliktedir.

3- ORMAN DNLENME YERLER

- Beynam Orman i Dinlenme Yeri Tel: 417 22 32 Gnbirlik kullanma ak 1.601 Ha. geniliindedir. Ankara'ya 40 kilometre Ankara - Krehir Karayoluna 3 kilometre mesafededir. 1983 ylnda kurulmu olup, piknik niteleri ve kr gazinosu bulunmaktadr. Tabii bitki rts karaamdr. - amkoru Orman i Dinlenme Yeri Tel: 751 1254 Gnbirlik kullanma ak olup, 1957 ylnda kurulmutur. 27 Ha. genilikte ve Ankara'ya 100 kilometre mesafededir. Bitiiinde Geyik retim stasyonu vardr.

75

- Gven - Karagl Orman i Dinlenme Yeri Gnbirlik kullanma ak ve genilii 15 Ha. civarndr. 1989 ylnda kurulmu olup, ierisinde iki adet pnar mevcuttur. Bat ve gneyi am ormanlar ile kapldr. Kzlcahamam - erke Yoluna 7 kilometre uzaklktadr. - Hasebe Orman i Dinlenme Yeri

Tel: 339 45 96
Gnbirlik kullanma ak ve 20 Ha. genilikte bir sahadr, 1970 ylnda kurulmu olup Nallhan'a 3 kilometre mesafededir. erisinde Hoebe Trbesi bulunmaktadr. - Karagl Orman i Dinlenme Yeri Tel: 833 23 93/833 20 57 Gnbirlik kullanma ak olup, 1961 ylnda kurulmutur. Ankara'ya 70, ubuk'a 27 kilometre mesafededir. erisinde 2.35 Ha. genilikte volkanik bir gl vardr. - Sorgun Orman i Dinlenme Yeri Gnbirlik kullanma a.k ve genilii 200 Ha. dr. 1989 ylnda kurulmu olup, Gdl - Yeilz - eltiki Karayoluna 20 kilometre mesafededir. - Stz Orman i Dinlenme Yeri

Tel: 440 96 61
Gnbirlik kullanma ak, 5 Ha. geniliinde bir sahadr. 1963 ylnda kurulmutur. erisinde Atatrk'n dinlenme evi ve Tabiat Mzesi vardr. - Tekkeda Orman i Dinlenme Yeri

Tel: 785 U 74
Gnbirlik kullanma ak, 5 Ha. genilikte bir sahadr. Beypazar'na 17 kilometre mesafede olup, 1976 ylnda kurulmutur. - Vluhan Orman i Dinlenme Yeri Gnbirlik kullanma ak ve 2 Ha geniliktedir- I%4 ylnda kurulmu olup, Nallhan'a 30 kilometre mesafededir

76

XL KAMP YERLER
0.S.L KAMPI Bayndr Baraj 12. kilometre Tel: 372 27 31 Ak olduu dnem: Nisan - Eyll aylar aras Karavan ve adr sahalar, elektrik, scak su, lokanta, gazino, yzme havuzu, wc, amar ve bulak ykama niteleri mevcuttur. Ulam : Kaya - Yeniyol Belediye otobsleri, tren ve dolmula salanabilir. - YAYLA MOKAMP Ankara stanbul Yolu 108. Km. Yayla Tesisleri Tel: 751 51 01

77

Xn. YEME ME TESSLER 1) BRNC SINIF LOKANTALAR

- takule
ankaya Cad. takule Tel: 440 74 12 Faks; 438 54 34 - raanhEt Konya Yolu zeri Fen Lisesi Tel: 284 11 11 Faks: 284 49 66

- Cengiz Kaan

- Chez-Le Belge

Uur Mumcu Cad. No:37/A G.O.P Tel: 446 02 50 Faks: 437 51 01

Konya Asfalt zeri No: 86 Glba Tel: 484 14 78 Faks: 484 14 78 -Devran ankaya Belediyesi Spor Tesisleri Tel: 490 79 52 Faks: 491 05 61 - El Torito Billur Sk. No: 17 K. Dere Tel: 466 41 02 Faks: 468 71 19 - Gksu Bayndr Sok. No:22/A Kzlay Tel: 4312219 Faks: 431 22 19

- Glan

Haymana Yolu No: 150 Glba Tel: 484 63 73 Faks: 484 63 75 - HardRockCafe Duyu Sok. No:2/23 ankaya Tel: 4406006 Faks; 440 88 54

- Ivy Restoran

ran Cad. No:35 K. Dere Tel: 466 45 70-71 Faks: 466 45 44 - Kubbeate Turan Gne Bul. 45. Sfc. No:3/A Tel: 490 22 22 Faks: 490 12 13 -Primo Uur Mumcu Cad. No:88 G.O.P. Tel: 446 17 27 Faks: 446 17 27 - RV Atatrk Bul. No:243/D K. Dere Tel: 427 03 76 Faks: 426 89 32 - Sports International Lodumlu Mah. Bilkent 1. cad. Tel: 266 71 00 Faks: 166 71 23

78

- Tagaddi Kzlrmak Mah28 Sok. No: l Stz Tel: 286 10 17 Faks: 286 06 82 - Uluda Denizciler Cad. No:54 Ulus Tel: 309 04 00 Faks:312189

- Wine House

Arif Nihat Asya Sk. No:37 Oran Tel: 490 86 74 Faks: 490 40 34

2) KNC SINIF LOKANTALAR

- Akdeniz-Akdeniz Galip Dede Sok.No.5/D Farabi Tel: 427 69 33 Faks: 467 52 24

- Ankara-Hsrev
Osmanl Cad. No:27/A Balgat Tel: 284 73 73 Faks: 285 79 57 - Assos Ferit Recai Erturul Cd. No:2/B Tel: 491 31 12 Faks: 491 31 14 - Atatrk Buz Pateni ve Lokantas Kurtulu Park i-Kurtulu Tel: 433 04 22 Faks: 446 04 89 - Av Kkji f ' 7.Cad :36'sk. 12/ABahelievler Tel: 2.123696 Faks: 212 31 31

- Ayna
Azerbaycan Cad. No:41 B. Evler Tel: 2153400 Faks: 215 34 09

- Aysa,
Haymana Asfalt 2. Km Glba . Tel: 4841706 - Bey Kona Karyad Sok. No:20 A.Ayranc 'Tel: 4405008 '- Beykoz Abdullah Cevdet Sok. No: 14/1 ankaya Tel: 441 70 80 - Faks: 441 71 56 - Beykoz Karyaka Mah. HaymanaYou Glba -Tel: 441 70 80 Faks: 441 71 53 - Beyler Sofras Filistitf Cad. lgaz Sok.No:10 ankaya Tels 446 65 41 Faks: 446 65 52

79

Birbaran
AImteri Bulvan 211. Sok. No: 3 Batkent Tel: 385 37 07 Faks: 354 62 63 -Biz Reit Galip Cad. Hatr Sok.No:4 Tel: 436 20 00 Faks: 436 58 38 Budakalt Budak Sk.No:6 ankaya Tel: 427 72 71 Faks: 427 32 52 -pa Sancak Mah. No:44 Yldz Tel: 439 80 60 Faks: 441 62 77 -Caffein 25. Sk.No:10 Bahelievler Tel: 2122907

amalt
Akyarma amalt Res. Kzlcahamam Tel: 733 53 83 amkon Onur amkoru Orman i Dinlenme Yeri Tel: 751 12 54 -ankaya Piri Reis Ahmet Mithat Efendi Sk.No:4 Tel: 441 41 19 eni S.Cad.No:23/A Emek Tel: 212 26 76 Faks: 212 26 76 Chef Kuleli Sk.No:28/A GOP Tel: 446 17 00 Cult Krolu Cad.Kpe Sok.No:8/8 G.O.P Tel: 447 63 90 Dining Room skup Cd.No:24/2 K.Dere Exlibris Konur Sk. No:41Kzlay Tel: 4194837 G.O.P.Amisos Filistin (Hemeri)Sok.No:28 G.O.P Tel: 446 83 45 Faks: 446 83 45

80

 Gaziosmanpaa Gar ankaya Horasan Sk.No:2/B G.O.P Tel: 447 52 68 Faks: 447 52 68 HBV Anadolu Sokullu Mehmet Paa Cad. de Sok. Dikmen Tel: 479 04 69 Faks: 480 89 59 ihtiyar Balk Anadolu Bulvar No: 138 Eskiehir Yolu Jade Cinnah Cd.Ahenk Sk.No:2 Tel: 440 40 4 Kra Mant 85.Sok No:3 Emek Tel: 223 82 52

Kraca
Koza Sok. No: 153/1 G.O.P Tel: 437 88 44 Karaf Uur Mumcu Cad No: 96/A-8 Tel: 436 31 01 Faks: 446 20 71

Kebap 49
BJten Sk.No:5 K.Dere Tel: 466 37 37 Faks: 428 43 79 Keyzi Arjantin C?d Budak Sok.No5/l GOP Tel: 466 46 82 Kimmeria 3. Etap Ticaret Merkezi. No:2 Sincan Tel: 2825060-70 Knght and Flght 'skp Sk.(CevreSk.)No:7/A ankaya Tel: 466 39 30 Faks: 467 65 22 Ke (Gezako) Arjantin Cad. No:2/BGOP. Tel: 466 09 66 Faks: 427 06 l O Kkev Haymana Yolu No: 149 Gih^i 7e!: 484 20 22

-Kfe 35. Sok. No:38 Behelievler Tel: 223 81 56 - Lazoli Uur Mumcu Cad. No: 48/A G.O.P Tel: 436 61 36 Faks: 437 36 89 - Mahzen Hafta Sk.No:25/B G.O.P Tel: 447 62 30

- Merkez
A.O..iftlik Cad. No:72 Tel: 211 02 20 -Mest AttarSok. No:10G.O.P Tel: 468 07 43 Faks: 468 60 29 - Meyhane 2 Koza Sk.No:157 ankaya Tel: 446 54 54 Faks: 447 81 00 - Mezzaluna Ankuva Alveri Merkezi No:2 ankaya Tel: 266 13 60 Faks: 266 13 58

- Mikado Japon
Zhtii Tigrel Cd. Trk-Japon Vakfi Tel: 490 03 82 Faks: 490 46 29

- Mona Liza
Mahatmagandi Cad. No:44 ankaya Tel: 447 25 25 Faks: 436 59 92

- Mum I
Geim Sk. No:2l Kurtulu Tel: 363 55 15 Faks: 433 08 84 - Mslm alar Haymana Cad. No: 127 Glba Tel: 4843191

- ncek TYK
Ankara evreyolu ncek Sapa Tel: 499 13 24 Faks: 499 13 25

-Neco
YldzevlerMah. 89. Sok. No:21 Tel: 441 03 03 Faks:442 34 02

82

- Net Piknik
nklap Sok. No:7 Kzlay Tel: 435 06 41 New Century Mahatmagandi-Cad. No:84/A ankaya Ney ve Mey an. mah. 249.Sok.No:3/9-10 Tel: 442 59 00 Faks: 442 58 78 Nisan Pizza Merutiyet Cad. No:17/C Kzlay Tel: 425 26 93 Faks: 425 61 87 z Krolu Uur Mumcu Cad. Koza Sok. Tel: 446 54 64 Faks: 446 99 55 z Seyhan Uur Mumcu Cad. No:31/5 G.O.P Tel: 4470647 Rnesans Karanfil Sk. No:38/A Bakanlklar Tel: 4193570 ' Sabahattin Babann Yeri Uur Mumcu Cad. No:102/A GOP Tel: 436 82 82 100. Yl Bulvan 30/A No: l OSTM Tel: 354 22 46 Faks: 385 42 32

- Safari Ocakba

- Seren
ankaya Cad. No:30 Tel: 439 25 84-86 Faks: 440 94 44

- Small kizler
Konur Sok.No:2/16 Kzlay Tel: 417 82 82 -Su N Turan Gne Bulvar No:52 Oran Tel: 440 44 40 Faks: 441 12 88 - TgiFriday's

ankaya Cad. No: 14/A ankaya Tel: 440 17 73 Faks: 441 05 11

-Tokana Sancak mah. 255.sok. No:6/7 Yldz / ankaya Tel: 442 30 96 - Trilye Balk Kes. Hafta Sk.No:! l ankaya Tel: 446 59 76 - Usa Esenboa Hav. HmJhatlar Tel: 398 03 08 Faks: 398 03 47 - Villa Restoran
Boaz Sok.No:13 K.Dere

Tel: 467 65 25 Faks: 427 08 38 - Washington Nenehatun Cad.No:97 G.O.P Tel: 445 02 12 Faks: 436 68 58
- Yakamoz Diplomat

Sancak Mah. 249 Sk.No:77 ankaya Tel: 439 50 50 Faks: 440 24 05 - Ye Vadi Krlang Sok.No:12/B G.O.P Tel: 4270491

3) ZEL BELGEL LOKANTALAR

- Baevi Horasan Sk. No:32 G.O.P Tel: 447 33 39 Faks: 447 41 60 - GM Kale Hisarevi Doyran Sok.No:3 Kaleii Tel: 312 69 03 Faks: 310 40 69 - Hatipolu Restoran Sevin Sok.No:3 Altnda Tel: 309 74 19 Faks: 309 74 19 - K*n"~lar Evi Hisarii Kalekap sok,No:28 Te: 3100237 Faks: 312 56 01 - Mydonose etin Eme Bulvar No:75Balgat Tel: 4781666 Faks: 478 00 92

84

-Ttav Uur Mumcu Sok. No:24/A G.O.P Tel: 4472597 Faks: 440 96 01 - Zenger Paa Kona Doyran Sok.No:13 Hisar Tel: 311 70 70 Faks: 311 40 60

4) KAFETERYALAR
- El Paso
3. Cad.No:12/A Bahelievler Tel: 222 00 49 - Happy Day's Ziya Gkalp Cad.No:l8 Kzlay Tel: 434 21 06-07 Faks: 433 71 60 - Happy Day's ran Cad. Karum i Merkezi Kavakldere Tel: 468 52 44-45 Faks: 433 71 60 - Karum Pizza ran Cad. Karum Mer. No:21/91 Kavakldere Tel: 468 52 39-40 Faks: 468 52 48 - Mc-Donald's Tunal Hilmi Cad. Bilir Sok.No:3/17 Kavakldere Tel: 467 06 58 Faks: 427 19 44 - Mc.Donald's Atatrk Bulvar No:89 Kzlay Tel: 4315956 Faks: 435 27 98 - Mc.Donald's - CinnahCad.No:110/A Tel: 440 07 76 Faks: 441 16 20

- Mc.Donald's
Atatrk Bul. No:143/A Bakanlklar Tel: 425 25 60 Faks: 425 88 56 - Mc.Donald's Akaabat Cad.27.Sk.No:13 Bahelievler Tel: 2132556 Faks: 222 62 65 - Mc.Dotald's Uur Mumcu Cad.No:38/7 G.O.P Tel: 4468558 Faks: 446 85 60

85

- McDonald's
etin Eme Blv.No: 117 Balgat Tel: 284 10 04 Faks: 284 02 33

- Mc.Donald'5
Mesa Koru Sitesi Tic.Mer.No:2 Tel: 241 03 72-73 Faks: 241 03 74

- Schlotzsk's Deli
Ankuva Merkezi Bilkent Plaza Tel: 266 78 88 Faks: 266 78 79 - Wmpy Ant Cad.No:8/16 Tandoan Tel: 212 91 59 Faks: 222 91 66

- Ykseli Turistik Tesisleri Stz Cad. No:52 Stz

Tel: 286 99 70 Faks: 287 59 13

- Zirvekent Sporlum
Birlik Mah. 5. Cad. No:48 Yldz ankaya Tel: 495 47 90 Faks: 495 48 00.

XHI. GECE ELENCE MKANLARI

1) MSTAKL ELENCE YERLER
- Altnkap Esat Cad. No:40 K. Esat Tel: 418 88 77 Faks: 417 17 71

- Altmnal

Cinnah Cad. No: 67/A ankaya

Tel: 438 44 64 Faks: 440 57 21

- Ayc
Gfte Sok. No: 11 Kavakldere Tel: 425 68 93 Faks: 417 13 36 - Bakent Kkesat Cad. No:33/E Kkesat Tel: 488 03 63 Faks:425 80 84 - ehrazat Smer Sk. No:20/C Kzlay Tel: 230 16 43 Faks:2299233 -Final Bklm Sok. No:6/19 Kavakldere Tel: 419 47 90-91 Faks: 418 25 85

86

- Fondue Willy Brand Sk. No:7/A ankaya Tel: 439 11 11 Faks: 4385758 - Jackes KrieiSok.No:lGOP Tel: 446 81 00 ' Faks: 44?"81 01 - Kllk GMK Bulvar.No:98/A Maltepe Tel: 229 43 76 Faks: 230 60 02 - Maksim Esat Cad.No:61/1 K. Esat Tel: 418 00 00 Faks: 418 83 83

- Monamour
G.M.K.Bulvar No:30/A Maltepe Tel: 229 76 19 Faks:230 78 14 - Manilya G.MK. Bulvar No:63/C Maltepe Tel: 231 02 01 Faks: 231 02 02 - Miami G.M.K. Bulvar No:73/B Maltepe Tel: 2291121 Faks: 229 1858

- On Club
Azerbaycan Cad. No:8/5 Bahelievler Tel: 2124909 Faks: 212 24 63 - The Club 20 Cevizli Dere Man. Konya Yolu Tel: 284 84 32

- Valentino
Konur Sok. No:75 K.Dere Tel: 418 75 74 Faks: 425 56 39

-Yahkent
Talatpaa Bulvar No:154/B Ulus Tel: 319 06 95 Faks: 362 74 42

- Yeni Royal
Bklm Sok.No:23/C K.Dere Tel: 418 73 70 Faks: 418 83 85 - Yeni Tropicana Bklm Sok.No: 7/18 Kavakldere Tel: 4254069

87

- Yeni Yakut G.M.K. Bulvar No:55/A Maltepe Tel: 231 83 60 Faks:231 85 79 - Zkkm Kzlrmak Sok.No:12 Kzlay Tel: 419 68 05

2) BARLAR
- 06 Opera Konur Sok.No:24/A Kzlay Tel: 417 88 99 - Barley Turan Gne Bul. 48. SokNo:7/D Oran Tel: 490 88 33 Faks: 490 99 33 - Dipsomania AtakuleTur.Mer.8.PIazafcatNo:I32 ankaya Tel: 440 72 36 Faks: 440 96 66

-Ki Bar
Adakale Sok.No:21/A Yeniehir Tel: 4334749 - MNL Fasl KrkpmarSok.No:13/l ankaya Tel: 440 81 85 Faks: 440 86 95 - Temptaton Karanfil Sk.No:34/A ankaya Tel: 419 30 35

XIV. KAPLICA ve MELER

- Aya mesi ve Kaplcas Ak olduu tarihler: 01 Mays - 30 Ekim Tel : (0312) 712 14 36 - 712 31 01 (02) Ankara'ya 80 km., Aya'a 23 km. uzaklkta, anayoldan 5 km. ileride, Iha vadisi tabannda yer almaktadr. ifal sularnn iletmecilii bir irket tarafndan yaplmaktadr. irket iletmesine bal otel ve motellerin toplam 1000 yatak kapasitesi vardr. Tedavi amacvyla kullanlan kaplca; otellerin dnda halka ak iki havuzu, drt zel banyosu, ime tesisleri ve Fizik Tedavi Enstitsnn yannda lokantas, gazinosu ve dier yardmc niteleri ile komple bir tesistir. Scaklk derecesi 51C, debisi 15 it/sn, toplam mineraliz. 410 mg/lt, radyoaktivitesi 38 /Avp'dir. Rezervasyon iin Aya Kaplca ve melerine bavurulabilir. Kaplca ve imeler; romatizma, nevralji, kadn hastalklar, safra kesesi talar ve bbrek kumlarnn drlmesinde yardmc olmaktadr. - Aya Karakaya Kaplcas Ak olduu tarihler: 01 Mays - 30 Ekim Tel: (0312) 712 18 67 Ankara'ya 58 km. uzaklktaki Aya ilesinde ve karayolu zerinde bulunan Karakaya Termal Kayna'nn kt yerde Seluklular dneminden gnmze kalan tarihi bir hamamdr. Kaplca suyunun scaklk derecesi 31C, kaynak akm deeri 4.8 it/sn, radyoaktivitesi 22 /Avp'dir. Kimyasal bileimi bikarbonatt, sodyumlu, kalsiyumlu ve karbondioksitlidir. Tarihi kaplca hamamnda dn zel banyo ve ik havuz bulunmaktadr. Ayrca mide, barsak, karacier, safrakesesi ve metabolizma rahatszlklar olan hastalar darya yaplm emelerden eme olarak yararlanmaktadr. Kaplca suyu; fel ve mafsal rahatszlklar, kadn hastalklar, romatizma, nevrajl ve nevrasteni gibi hastalklara iyi gelmektedir.

- Bakent niversitesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Merkezi

Karakaya Otopark Cad. No: l Aya Tel: (0312) 712 23 40 (41) Ankara-Aya karayolu zerinde belediye tarafndan yaptrlm olan kaplca oteli, Bakent niversitesi tarafndan kiralanarak Bakent niversitesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Merkezi olarak hizmete almtr. 88 yatakl tesiste srekli salk ekibi bulunmaktadr. Havuz, lokanta, tedavi ve rehabilitasyon birimlerinden baka spor ve kondisyon salonu bulunmaktadr.

- Beypazar-Dutlu-Tahtah Kaplca ve meleri

Tel: (0312) 763 14 21 Ay a-B ey pazar yolunun 34. km.'sinden, gneydou ynnde sola ayrlan yolun 5. km.'sindedir. Su kaynaklarndan kaplca ve ime olarak yararlanlmaktadr. Su scakl 31-52C, kaynak akm deeri 6 It/sn'dir. Banyo

kapasitesi 2468 kii / gndr. Kaplca suyu; klorrl, slfatt, sodyumlu, kalsiyumlu, karbondioksiti! bir bileime sahiptir. Termal su ile banyo tedavisi yamsra amur tedavisi de yaplmaktadr, ime krlerine de elverili olan bu sulann; omatizma, deri hastalklan, kadn hastalklan, sinir ve sindirim sistemi hastalklar, bbrek ve idrar yollan ve metabolizma bozukluklannn tedavisinde olumlu etkileri grlmektedir. Aynca ime olarak karacier, safrakesesi ve pankreas zerinde etkili olmaktadr.

- Karakoca Maden Suyu

Beypazan'nda bulunan maden suyu tesislerinde 12.000 ie/saat kapasite ile retim yaplmakta ve Trkiye apnda pazarlanmaktadr.

- Kapullu Kaplcas
Beypazan'na 50 Km. uzaklkta ve Sakarya Nehri kenanndadr. Romatizmal hastalklarn tedavilerinde yararlanlmaktadr. - ubuk Melikah Kaplcas Esenboa Melikah Ky Tel: (0312) 822 4211-12- 13 Esenboa Havaliman ayn m -ubuk yolundan sola ayrlan yoldan 4 km. gidilerek ulalan Melikah kaplcas Ankara'ya 30 km. uzaklktadr. Melikah Ky'nn gneyinde bulunan iki termel kaynakta toplam kaynak akm deeri 20 it/sn ve scaklk 31Cdir. Bu kaynak sulan kalsiyum, magnezyum ve bikarbonat iermektedir. Termal sular romatizmal anlara ve baz cilt so~ runlanna olumlu etki yapmaktadr,

- Haymana Kaplcas

Haymana Merkez Kaplcas Termal Oteli alda Man. Haymana Tel: (0312) 658 29 00 -01

90

Haymana Belediyesi Seyran Kaplcas Ankara Belediyesi Seyran Kaplcas Tel: (0312) 658 29 07 Haymana Belediyesi Medrese Kaplcas Ofsalt Haymana Tel: (0312) 658 29 02 Termal Otel Niyazi Siren Cad. Haymana Tel: 658 20 00 Ankara'ya 73 km. uzaklktaki kaplcaya Ankara-Haymana karayolu ile ulalmaktadr. Su scakl 44.5C, kaynak akm deeri 4.8 it/sn, Ph deeri 6.8 dolayndadr. Suyun bileimi; bikarbonat, kalsiyum, sodyum, magnezyum ve karbondioksitten olumaktadr. Banyo ve ime krlerine elverili olan termal sular; karbondioksitten olumaktadr. Banyo ve ime krlerine elverili olan termal sular; romatizma, deri, kalp ve kan dolam, nevralji, solunum yolu, kadn hastalklar, sinirsel ve kas yorgunluu hastalklarna iyi gelmektedir. ildii takdirde mide, karacier, safrakesesi ve pankreas zerinde olumlu etki yapmaktadr. le merkezinde belediyeye ait kaplca ve iki otel bulunmaktadr. Medrese, Seyran ve Merkez kaplcalar ile birlikte Haymana'nn termal yatak kapasitesi gnlk 2000 kiiye ulamaktadr. 68 yatakl Cimcime Kaplca Oteli ile 120 yatakl Termal Oteli arasnda bir fizik tedavi merkezi bulunmaktadr. Bu kaplca merkezinde kvet havuz banyosu n ve fizik tedavi hizmetleri verilmektedir.

- Kzlcahamam - ey Hamam Kaplcas

Tel: (0332) 745 61 35-36 Kzcahamam,erke yolu zerinde, Gvem Buca'nn 2 km. batsnda, Kzlcahamam'a 16 km. uzaklktadr. Su scakl 43C, Ph deeri 6.5 olan kaplca suyu; bikarbonath, sodyumlu, kalsiyumlu, karbondioksiti! ve florrl bir bileime sahiptir. Banyo ve ime krlerine elverilidir. Romatizma, kalp ve kan dolam bozukluklar, bbrek, idrar yollan ve kadn hastalklar, mide ve barsak hastalktan ile sinir hastalklarnn tedavisinde yararlanlmaktadr.

- Kzlcahamam Kaplcas
Souksu Cad, No: l Kzlcahamam Tel : (0312) 736 16 48 - 736 55 42 - 736 30 01 7361644 Kzlcahamam kaplca sular, Kzlcahamam Belediye'si snrlar inde ve kent merkezinde yer almaktadr. Ankara'ya 75 km. uzaklktadr. Kaynak

91

akm deeri 60 It/sn, su scaklklar 44-86.5C ve Ph deeri 7 olan Kzlcahamam kaplca sulan, 8640 kii/gn/banyo ve temel termal yatakarz kapasitesine sahiptir. Bikarbonatl, klorrl, sodyumlu, karbondioksiti! ve arsenikli bir bileime sahip olan termal sular; romatizma, kalp ve kan dolam, sinirsel ve kas yorgunluu, sinirsel hastalklar, karacier ve safrakesesi, eklem ve kirelenme Rahatszlklar, i salg sistemi rahatszlklar, sindirim sistemi ve beslenme bozukluklarnn tedavisinde olumlu etki yapmaktadr. Kent merkezinde bulunan otel ve tesisler: - Patalya Termal Resort (****) Souksu Mili Park ii Tel : (0312) 736 02 00 (10 hat) - Ab- Hayat Termal Oteli (****) Kzlcahamam Tel: (0312) 736 56 20 - am Oteli Souksu Milli Park ii Tel: (0312) 736 53 97 - Kzlcahamam Kaplca Oteli (*) Souksu Cad. No: l Kzlcahamam Tel: (0312) 736 16 44 - 736 30 01

- Kzlcahamam Maden Suyu

Kzlcahamam'a 4 kilometre uzaklkta ve l .050 metre yksekliktedir. Su scakl 34Cdr. Suyun debisi 0.7 It/sn, radyoaktivitesi 30 /Avp'dir. Gnde 15.000 ie maden suyu elennektedir. Su; mide, karacier ve safra yollarnn dnda dolam sistemi rahatszlklar, bronit ve kalp rahatszlklarnn tedavilerinde yararlanlmaktadr.

92

XV - KONGRE - SERG SALONLARI VE FUAR ALANLARI lKONGRE - SERG SALONLARI

ADRES - TEL
Altnpark rfanBatu Cad. Aydnhkevler Tel: 3179670 Fax; 3176852 Atakule ANKAYA Tel; 441 24 67-440 70 60

KONGRE SALONU KAPASTE(K$i) ADET

SERG SALONU KAPASTE (m2) ADET

SEZON

GRSEL - TSEL MALZEMELER

1.100

5.000 m2

Btn yl

Sinevizyon, slayt, tepegz

750

Btn yl

Ses dzeni

Atatrk Kltr DI ve Tarih Yksek Kurumu Atatrk Bulvan 217 Kavakldere Tel: 428 61 00 - 04 Atatrk Kltr Merkezi Hipodrom Tel: 341 1418 Fax: 341 14 16

2
1

270 210

2 1

27 25 3555

Btn yl

Film makinesi, TV, video, ses dzeni, tepegz, slayt, epidiaskop Video, TV, multivizyon, sinevzyon, tepegz, slayt makinesi, film makinesi, ses dzeni

230

Btn yl

Devlet statistik Merkezi rfan Batu Cad. Aydmlkevler Tel: 3179670 Fax: 3176852

150

Btn yl

Tepegz

AHRITS . TRT DS Genel Mdrl A Blok Ycetepe Tel: 418 3407

KONGRE SALONU ADET KAPASTEfKisi)

SERG SALONU ADET KAPASTE (m2)

SEZON
Haziran -Temmuz, Austos hari btn

GRSEL - TSEL MALZEMELER

435

yi

Ses dzeni

Karayollar Genel Mdrl Ycetepe

Tel:4191430 Fax:4254738

650

Btn yl

Ses dzeni, simltane sistem, film makinesi, slayt makinesi, tepegz, video, TV, epidiaskop, projeksiyon makinesi

Milli Ktphane Bakanl Bahelievler Son Durak Tel: 212 62 00 Fax:2230451

274 50

300

Temmuz - Austos hari btn yl

Film makinesi, slayt makinesi, tepegz, video, TV, simltane sistem, mikrofilm, ses dzeni

M.T.A. Genel Mdrl Eskiehir Yolu Tel: 287 34 30 - 85 Telcx: 42741 mtatr Fax:2879188

575 125 50

593

Btn yl

Simltane sistem, film makinesi, tepegz, slayt makinesi, video, TV, sinevizyon, ses dzeni, copyboard, LSD projeksiyon makinesi

AT1P17

TT?T

KONGRE SALONU ADET

KAPASTE(K$i)

SERG SALONU ADET KAPASTE (m )

2

SEZON
Btn yl

SSK Genel Mdrl Mithatpaa Cad. 1 Kzlay Tel: 430 20 50 Fax:433 1467 T.O.B.B. Bakanl Atatrk Bulvar 149 Bakanlklar Tel: 418 17 61 Fax;4183268
v
LA

375

Film makinesi, TV, video, projeksiyon makinesi, tepegz, ses dzeni, slayt makinesi

GRSEL - TSEL MALZEMELER

297 5065

150

Btn yl

Film makinesi, projeksiyon makinesi, slayt makinesi, slayt, TV, video, simltane sistem, ses dzeni

A..Dil ve Tarih Corafya Fakltesi Atatrk Bulvar 45 Shhiye Tel: 310 32 80 -94 Fax:3105713

545

54

Btn yl

Ses ve k dzeni

A.. Eczaclk Fakltesi Tandoan Tel: 212 68 05 -09

400

__

Temmuz - Austos hari btn yl

Slayt makinesi, tepegz, ses dzeni

ADRES - TEL
Ci.. Eczaclk Fakltesi Hipodrom Tel. 2126645-47 Pax:2235018 Hacettepe niversitesi Hasrclar Cad. Shhiye Tel; (Merkez) 310 35 45 (Beylepe) 235 25 00 Telex: 0607 42237 htktr Fax: (Merkez) 310 55 52 (Beytepe) 235 25 75 Orta Dou Teknik niversitesi Eskiehir Yolu Tel: 210 41 51 Tclex: 42761 odtk tr Fax:21041 54
TODA

KONGRE SALONU ADET KAPASTEDR

SERG SALONU ADET KAPASTE (m2)

SEZON

GRSEL - TSEL MALZEMELER

Slayt makinesi, tepegz, video, TV

200

Btn yl

Merkez

2
Beytepe

700, 90, 60, 248, 72 100, 145

Merkez 1,3
Beytepe

160

Sonbahar, K, lkbahar

Film makinesi, Projeksiyon makinesi, slayt makinesi, tepegz, simltane sistem,

65 360 120 40 80 70 73 50

90 100

Eilim sresince

Slayt makinesi, tepegz, simltane sistem, ses dzeni TV, video, ses dzeni, projeksiyon makinesi,

Ycetepe l.Cad. 8 Anttepe Tel: 229 35 90229 34 91 Fax: 231 38 81

325

Btn yl

Slayt, Tepegz, Projeksiyon makinesi

KONGRE SALONU

ADRES - TEL
AdorAItmel Oteli Tandoan Meydan G.M.K. Blv. 151 Tel: 23 177 60 Telex: 44419 ebottr Fax: 230 23 30 Ankara Best Otel Atatrk Bulvar 195 Kavakldere Tel: 467 08 80-468 1 1 22 Telcx: 46607 bst tr Fax: 467 08 85 Ankara Dedeman Oteli Akay Cad. Bklm Sok. 1 Tel: 417 62 00 (15 Hat) Telcx: 42408 dede tr Fax:41762I4

ADET
4

KAPASTE(Kii)

SERG SALONU ADET KAPASTE (m )

2

SEZON
Btn yl

GRSEL - TSEL MALZEMELER

Ses Dzeni, slayt, Tepegz, kasetalar, T.V. Video

350

100 50 15

300

Btn yl

Tm teknik cihazlar

300 450 500 850

75

Btn yl

Tepegz, ses dzeni Slayt, video, TV, simltane sistem, Overead-Projektr set, ses dzeni, projeksiyon,

Best Apart Otel Uur Mumcu Sok. 71 G.O.P. Tel: 446 80 80 Fax: 446 80 90

500 500

Btn yl

ADRES - TEL
Tel: 266 46 81 -88 Fax: 266 46 79
Bilkent Oteli Lodumlu Ky Bilkent

KONGRE SALONU ADET KAPASTE(Ki)

10-20

SERG SALONU ADET KAPASTE (m2)

4
(3) 10 20

SEZON
Btn yl.

GRSEL - TSEL MALZEMELER Tm teknik cihazlar

10-20 35-40 (6 adet)

150

Ses dzeni, slayt, tepegz, perde, T.V.

Byk Ankara Oteli

Atatrk Bulvar 183 Kavakldere Tel: 425 66 55 Telex: 42398 gtel tr Fax: 425 50 70
Byk Srmeli Oteli Cihan Sok. 6 Shhiye * Tel: 23 176 60 (10 HatJ Telex: 44110 sbotr Fax:4295176

600 80

200

Btn yl

TV, video, sinevizyon Ses dzeni, Tepegz, Slayt Perde

750 450 350 90 45 25 600 250 170 150 130 60 50

Btn yl

tepegz, perde, epidiaskop TV, video, sinevizyon Film ve slayt makinesi,

Hilton Oteli Tahran Cad. 12 Kavakldere Tel: 468 28 88 Telex: 46705 la tr Fax: 468 09 09

tepegz, video, TV, ses

dzeni
Btn yl Flipchart, tepegz, projektr,spot klar, kaset alar,

ADRES - TEL
kale Oteli G.M.K. Blv, 89 Maltepe Tel: 231 77 10 -12 Telex: 44336 Fax:2306133

KONGRE SALONU ADET KAPASTE(Ki)

450 - 500 200 - 250 150

SERG SALONU
ADET
KAPASTE (m2)

SEZON
Btn yl

GRSEL - TSEL MALZEMELER

__

kayt aleti, perde, T.V. Video - slayt, tepegz

Kent Otel Mthatpaa Cad. 4 Yeniehir Tel: 435 50 50 (24 Hat) Telex: 46428 tr Fax: 434 46 57

300 150 30 25

Slayt, tepegz, video, TV, ses dzeni Btn yl

Sheraton Oteli Noktal Sok. Kavakldere Tel: 468 54 54 (40 hat) Telex: 46506 Fax:4671136

600 60 60 20 20

Btn yl

Tm teknik cihazlar

Stad Otel istikll Cad. 20 Ulus Tel: 3 10 48 48 (20 Hat) Telex: 42248 has tr Fax:3l08969

Tepegz, slavt, flipchart, TV, video 2 60 20

Btn yl

2- FUAR ALANLARI
YER Altn Park TEL

KAPALI-ACIK ALAN fnA Ak: 14.000, Kapal: 25.000 Ak , Kapal: 30.000 Kapal: 1.000 Kapal: 200 Kapal: 622

irfan Batu Cad. 142 AYD1NLIKEVLER HPODROM Atatrk Bulvar 183 BAKANLIKLAR
Necatibey Cad. 55

3179668-31731 58 342 10 10 425 66 55 229 30 37 468 54 54

Atatrk Kltr Merkezi Byk Ankara Oteli

*Devlet Gzel Sanatlar Galerisi

Sheraton Oteli Noktal Sok. KAVAKLIDERE

* Devlet Gzel Sanatlar galerisi sergi etkinlikleri iin kullanlmaktadr.

XVI - SPOR lSPOR TESSLER

1999 yl itibariyle Ankara merkez ve ilelerinde bulunan spor tesislerine ait bilgiler aada belirtilmitir. TESSN ADI
Atatrk Spor Salonu Yaar Dou Spor Salonu Cimnastik Spor Salonu Taekvando Spor Salonu Boks Spor Salonu ve Kanp E. Mrk. Sporcu Et. Salk Ar. Mrk. Eksrim Spor Salonu Halter Spor Sal. ve Kamp Et. Mrk. 19 Mays Stadyumu Ziya Ozan Ak Yzme Havuzu Yldray Da Tenis Kortlar 19 Mays Haval Silah. At Pol. 19 Mays Futbol ,sahalan (2 adet) AH Naili Moran Atletizm Sahas Ali Naili Moran Atletizm Kapal Sahas Cebeci nn Stadyumu Hentbol Spor Salonu Altnda Spor Salonu Altnda Basketbol Sahas Altnda Voleybol Sahas Amttepe l Nolu Futbol Sahas Anttepe 2 Nolu Futbol Sahas Amttepe 100. Yl Ak Yzme Havuzu Amttepe 100. Yl Kapai Yzme Havuzu Anttepe Atletizm Sahas Selim Srr Tarcan Spor Salonu

KAPASTES
4.370 750

TESSN BULUNDUU YER

19 Mays Spor Kompleksi 19 Mays Spor Kompleksi 19 Mays Spor Kompleksi 19 Mays Spor Kompleksi 19 Mays Spor Kompleksi 19 Mays Spor Kompleksi 19 Mays Spor Kompleksi 19 Mays Spor Kompleksi 19 Mays Spor Kompleksi 19 Mays Spor Kompleksi 19 Mays Spor Kompleksi 19 Mays Spor Kompleksi 39 Mays Spor Kompleksi 19 Mays Spor Kompleksi 19 Mays Spor Kompleksi Cebeci Spor Kompleksi Cebeci Spor Kompleksi Altnda Spor Kompleksi Altnda Spor Kompleksi Altnda Spor Kompleksi Anttepe Spor Kompleksi Anttepe Spor Kompleksi Amttepe Spor Kompleksi Amttepe Spor Kompleksi Anmepe Spor Kompleksi Genlik Park Kars. DDY. Lojm. Yan

1.350 Tribnsuz 150 Tri bunsuz 23.045 1.500 Tribnsz Tri bunsuz Tribnsz 35.000 500 1.350 Tribnsz Tribnsz Tribnsz Tribnsz Tribnsz 250 Tribnsz 1.640
3.000 3.000

1.350 1.350

TESSN ADI
Aya Spor Salonu Aya Futbol Sahas Bala Futbol Sahas Bala Spor Salonu Y. Mahalle Futbol Sahas Y. Mahale Basketbol Sahas . Kohsar Spor Salonu Beypazar Futbol Sahas Beypazar Spor Salonu Sincan Futbol Sahas

KAPASTES
250 Tri bunsuz 500 500 1.000 1.000 250 500 2.500 250 500 500 5.000 250
1.000

TESSN BULUNDUU YER

Aya ilesi Bala ilesi Bala ilesi

Aya tlesi

.Kohisar Futbol Sahas

Tribnsz 1.000 250

End. Meslek Lisesi Yan End. Meslek Lisesi Yan

. Kohisar ilesi . Kohisar ilesi Beypazar tlesi

Beypazar tlesi

Sincan Spor Salonu Gdl Spor Salonu

K. Hamam Futbol Sahas

K. Hamam Spor Salonu

Gdl Futbol Sahas

Sincan Spor Kompleksi Sincan Spor Kompleksi Kzlcahamam ilesi

Kzlcahamam lesi Gdl ilesi Gdl ilesi

ubuk Futbol Sahalar (2 Adet) ubuk Spor Salonu Eryaman At Poligonu Haymana Futbol Sahas Haymana Spor atonu Kalecik Futbol Sahas Kalecik Spor Salonu Polatl Stadyumu Polatl Spor Salonu Nallhan Futbol Sahas Nallhan Spor Salonu Elmada Kayak Tesisi Elmada Teleski Tesisi

Eryaman Futbol Sahas Eryaman Yedek m Park 2 adet

Tribnsz Tribnsz

Tbnsz 500 500 250 2.000

Tribnsz Tribnsz Tribnsz Tribnsz 250
1.500 500 500

ubuk ilesi ubuk lesi Eryaman Spor Kompleksi Eryaman Spor Kompleksi Eryaman Spor Kompleksi
Haymana ilesi Haymana lesi Kalecik ilesi Polatl ilesi Polatl lesi

Kalecik ilesi

Nallhanllesi

Glba Su Sporlar Tesisi

Saim Onhon Kapal Maneji Bedri Bke Ak Maneji

Nallhan lesi Elmada ilesi Elmada ilesi Glba ilesi Atatrk Orman iftlii Yan Atatrk Orman iftlii Yan

2 - KI SPORLARI
Ankara'ya 26 kilometre uzaklktaki Elmada Kayak Merkezinde, kar kalnl 30 - 40 cm'y bulan k aylarnda kayak yapma imkn mevcuttur. Karn yerde kal sresi buuk aydr. 650 metrelik bir kayak parkuru, 300 ve 650 metrelik 2 adet telesk bulunmaktadr. Elmada Kayak Merkezinde; otopark, restoran, kafeteryas ve diskotei bulunan 33 yatakl turistik bir tesis olan Elmada Da Evi'nin yan sra, baz kurum ve kurulularn sadece kendi mensuplarna hizmet verdii tesisler de vardr. Ayrca Ankara'da biri Kurtulu Park iinde, dieri Bahelievler Sondurakta olmak zere, iki adet de buz pateni sahas bulunmaktadr.

3 - HAVACILIK SPORLARI
Trk Hava Kurumunun havaclk almalar Trk Kuu tarafndan yrtlmektedir. Bu almalar uu, planr, parat ve model uak dallarnda sr-drlmekte olup, her yl parat ve model uak dallarnda yarmalar dzen-lenmektedir. Hipodrom Caddesindeki parat kulesinde paratle atlama, Etimesgut tesislerinde uu, planr imknlarndan cret karlnda yararlanmak mmkndr.

4 - GENLK ve ZCLK MERKEZLER

- Ankara Genlik Merkezi ' 19 Mays Stadyumu ii Tel: 311 3743 - Yenimahalle Genlik Merkezi Ragp Tuzun Cad. 4. Durak No. 114/17 YENMAHALLE Tel :3156401 - amldere amkoru Genlik ve zcilik Merkezi CAMLIDERE Tel: 753 21 65

5-SPORKLPLER
Ankara Atl Spor Klb iftlik Cad. No. 22 BETEPE Tei: 213 21 92 - Ankara Binicilik htisas Klb iftlik Cad. lker Tuncay Sok. No:34 BAHELEVLER Tel: 222 74 95

103

Ankara Daclk ve K Sporlar htisas Klb: G.M.K. Bul. 57/1 MALTEPE Tel: 3291447 ANKART (Ankara Karting ve OtomobU Sporlan Klb) Kahramankadn Sok. No: 18/9 G.O.P Tel: 436 92 59 Faks: 437 87 17 Ankara Golf Klb Erkeksu iftlii YenikayMah. Yenikent SNCAN Tel: 490 32 55 - 56 Fax : 490 54 90 Ankara Tenis Klb 19 Mays Spor Tesisleri ULUS Tel: 310 71 74

Ankara Eskrim Klb

19 Mays Spor Tesisleri ULUS Tel: 310 68 82

Kavakldere Sporting Klb

ran Cad. 4 KAVAKLIDERE Tel: 427 14 73 Trkiye Jokey Klb iftlik Cad. Emniyet Mah. No:26/A BETEPE Tel: 212 46 61 Faks: 212 90 84 Ankara ehir Klb Uur Mumcu Cad. No:88 G.O.P Tel: 446 17 27 Ankara Fitness Klb Uur Mumcu Cad. Krei sok. No:3/4 G.O.P Tel: 447 68 20

Mars Bowling
Atatrk Orman iftlii Tel: 332 52 50 Bilkent Sports International

Lcad.06533Bilkent Tel: 266 71 35

104

XVII. AVCILIK VE BALIKILIK

l- AVCILIK
Geni bir alana sahip olan Ankara ok eitli av hayvanlar barndrmaktadr. Bunlarn banda keklik, il keklik, tavan gelmektedir ve yaban rdekleri ile yaban kazlar bunlar takip eder. Nallhan, Beypazar, Kzlcahamam, amldere, ubuk ve Gdl ileleri dahilinde kalan ormanlk kesimlerde ay, vaak, yaban domuzu, geyik bulunmaktadr. Nallhan ve Beypazar civarnda yakn yllara kadar yaban koyunu da lokal bir yayla sahip iken Saryar Baraj inaat tamamlandktan sonra nesli tkenmitir. Ankara'nn her tarafnda yrtclardan kurta rastlamak mmkndr. Tilki de bol miktarda vardr. Bunlardan baka porsuk, kokarca, tavan, kakm, gelincik gibi hayvanlara rastlanabilir. Ayrca veyik, yabani gvercin, bartlak, toy ve mezgeldek gibi kular da bulunmaktadr. Orman Bakanl'nca Tefrik ve Tesis Edilen Yaban Hayat Koruma Sahalar ile Yaban Hayvan Yetitirme Sahalar:

Ankara - Beypazar Kapakl Yaban Hayat Kanma Sahas:

Kuzeyi: Kzlcahamam - Beypazar iletme snn; Dousu: Aykuzu Tepesi'nden Gvercinlik Tepe'ye giden hat bu tepeden 18'nci ve 19'ncu blmleri ayran hattan Karanlk dereye, Karanlk dereyi takiben 32 nolu blme snr noktasndan kasalarn Doruk tepeye kan srt hatt; Gneyi: Kasalarn Doruk tepeden Dedeninka tepesi, Orta tepe Urus Yaylas, Trke kabal, Develi Yaprak Tepesi'nden Dikenli tepeye inen hat; Bats: Dikenli Dere devam Cuma deresi, buradan Saray Yaylas ve Ba Yayla'ya uzanan hat.

Ankara - Nallhan Saak Yaban Hayat Koruma Sahas:

Dousu: Nalldere ay; Gneyi: Nal lidere ay ile Avdallar deresi nin kesitii yerden tibaren batya doru Tahtalk tepe Kap Yan tepe, Ortacal tepe, Ayvack tepe ve Akuluk tepe; Bats: Akulluk tepeden Tepeyurt ve Tekkeky yol ayrmna, yolu takiben kuzeye doru Yeldeirmeni tepe, Kakirek tepe, Sarkaya tepe, Duvakhkaz tepe, Saakl tepe ve Dzenlik tepe; Kuzeyi: Ay Yata tepe ve Koruluun Ba tepeden Seri snrn takiben Nalldere ayna ulaan hat.

Ankara - Nallhan Davtolan Yaban Hayat Koruma Sahas:

Gneyi: Beypazar - Nallhan yolu zerinde Davutolan kynden balayarak ayrhan kprs ve yeni alan Akabayr yolu ayrmna; Bats: Yeni alan Akabayr yolunu takiben Akabayr iftliine; Kuzeyi ve Dousu: Akabayr iftliinden Davuolan ky ve Beypazar - Nallhan asfaltna birleen yol arasnda kalan saha.

Ankara - Nallhan Emremsultan Yaban Hayat Koruma Sahas:

Kuzeyi: Nallhan le Merkezinden, Eskiehir yol ayrmndan, Emremsultan ky sapana kadar olan Nallhan - Ankara asfalt; Dousu' Emremsultan Ky sapandan asfalt takiben Sakarya nehri zerindeki kprye; Gneyi: Sakarya Nehri ve Gkekaya Baraj; Bats: Gkekaya Barajndan Nalldere boyunca Eskiehir yol ayrmna kadar olan hal arasnda kalan saha:

105

Av Mevsimine Ait l Av Komisyonu Kararlan ve 62 Sayl Merkez Av Komisyonu Karan Madde 8/h uyarnca Tespit Edilen Yasak Av Sahalar:
Bal: Kuzeyi ve Dousu: Ankara - Bal makasndan itibaren devamla, idemli, Yaylalz, Sofular, Karahanzah ky yolunun Konya asfaltn kestii yer; Gneyi: Ankara-Koya Karayolu; Bats: Bal ile snn; Elmada: Dousu: Kalecik ile ve Krkkale l hududu; Bats: Alnda lesi hududu; Kuzeyi: Akyurt ve Kalecik lesi hududu; Gneyi: Ankara, Elmada ve Krkkale karayolu ile evrili saha; Haymana: Dousu: Sinanl, Yenice, al, Boyalk Kyleri; Bats: Demirz, Kavak, Soulca-ve Polatl le snn; Kuzeyi: Yaylabeyi, Durutlar, Karamerli, Oyaca Kasabas; Gneyi: B. Konakgrmez, ekirge, Sinanl Kyleri snrlan; Kazan: Dousu: Ankara, Kazan, stanbul E-5 Karayolu; Bas: Ankara, stanbul TEM Otoyolu; Gneyi: Ankara TEM Otoyolu; Kuzeyi: Kzlcahamam le snrlan; Glba: Kuzeyi: Ahiboz, Gnalan, Karaali yolunun le snnn kestii yere kadar; Dousu: Bal le snn; Bats: Ankara, Konya asfalt; Gneyi: imit, Emirler Ky yolunun le snrn kestii nokta; Beypazar: Bats: Beypazan merkezden balayarak Kbnsck karayolunun Bolu l snrn kestii yer; Kuzeyi: Bolu II snn; Dousu: Gdl le snrnn Beypazan, Gdl yolunun le snnn kestii yere kadar; Gneyi: Gdl, Beypazan yolu; Gdl: Batisi: Beypazan le ve Bolu l snn; Kuzeyi: Camhdere le snn; Dousu: Sorgun, Gdl yolu; Gneyi: Gdl, urus. yoluun le snrm kestii yere kadar; Kzlcahamam: a) Dousu: Eski erke yolu Eyrek Kaya Baraj Gl, Gvem'den erke'e giden yoiun ankr l snrn kestii yere kadar; Bats: Gerede le snn; Kuzeyi: Bolu l snn; Gneyi: E-5 Otoban ile evrili gen sahada; Dousu: TEM Otoyolu; Bats: Gdl leSnm; Kuzeyi: amldere le snn; Gneyi: Aya lesi ile evrili saha; Nallhan: a) Kuzeyi: Nebolu, Ozankoy, amalan ky yolu, amalan'dan Beydili ky yolu; Dousu: Beydili Belenalan ky yolunu takiben Nallhan - Eskiehir yolunu takiben Osmanky; Gneyi: Osmanky asfaltn takiben le snr; Bats: ile snn arasnda kalan saha; b) Dousu: Sanyar asfalt yolu, Emremsultan ky, Gkekaya Baraj; Bats: Nallhan aym takiben; Kuzeyi: Nallhan - Ankara asfalt; Gneyi: Gkekaya Baraj, Kozlu Yaylas, Dibayn, Sakzl kn, Kayapnar iftlii mevkileri; amldere: Kuzeyi: Ankara - stanbul TEM Otoyolu; Bats: TEM Otoyolundan Sankavak-Falderesi, Peenek, Ylanlky; Gneyi: Ylanl-Akkaya yolunu takiben le snr; Dousu: le snn arasnda kalan saha; Kalecik: Kuzeyi: Ankara - ankn Karayolunun dousun^ jalan ankn l snn; Dousu: Kalecik-Sutakyurt le snn; Gneyi: K^kkfa^B * nn; Bats: Krkkale - Kalecik - ankn Karayolu arasnda kalan ant;

106

Polatl: Kuzeyi: Aya le snn; Dousu: Girme, Balc, Temelli Beyobas, Eski Kseler, Tapnar, Kzlcakla, eyhali, Haymana yolunu kestii noktadan devamla Haymana le snrnn Iha ayna kavutuu yere kadar; Gneyi: Ilca aynn Sakarya nehrim kestii yere kadar; Bats: Sakarya nehri; ereflikohisar-Bal: Gneyi: E 23 karayolunun Konya Makasndan Kaman yolu ayrmna kadar; Bats: Konya Makas, Kker, Suyugzel Y. Hacbekir A. Hacbekir yolu, Kuzeyi: Y. Hacbekir - Kesikkpr yolu; Dousu: Kesikkpr, Kk Camili, Byk Camili, Bektah, Bykh'dan E-23 karayoluna kadar; (Paada ve evresi)

2- BALIKILIK
Ankara il snrlar dahilinde yaplmakta olan balklk akarsu, gl, baraj gl ve glet balkl olmak zere 4 grupta toplanabilir.

Akarsu Balkl:
Kzlrmak, Sakarya nehirleri ile bunlarn kollan ve Kirmir Cay'nda yaplmaktadr. Bu su rezervuarfarnda yaayan belli bal balk trleri; pullu sazan, kadife bal, gm bal, tatl su kefali, kara balk, apak bal, kerevit, yayn bal, nadiren ylan bal, sudak ve turna baldr.

Gl Balkl:
Mogan Gl: Balk trleri; turna bal, pullu sazan, kadife bal, yayn bal, gm bal ve kerevit. Eymir Gl: Balk trleri; turna bal, pullu sazan, kadife bal, yayn bal, gm bal ve kerevit. Kara Gl: Balk trleri; gl alas ve sazan bal. Baraj Gl Balkl: Saryar (Hasan Polatkan) Baraj: Balk trleri; yayn bal, pullu sazan, gm bal, kadife bal, apak bal, tatl su kefali, kerevit ve az miktarda ylan bal. Gkekaya Baraj : Balk trleri; yayn bal, gm bal, apak bal, kadife bal, tatl su kefal ve kerevit. fali. Asartepe Baraj: Balk trleri; aynal sazan, pullu sazan ve tatl su ke-

Hirfanl Baraj: Balk trleri; pullu sazan, yayn bal, tatl su kefali, gm bal, kadife bal ve kerevit. Kesikkpr Baraj: Balk trleri; pullu sazan, yayn bal, tatl su kefali, gm bal, kadife bal ve kerevit. ubuk I - II Baraj: Balk trleri; aynal sazan, pullu sazan, tatl su kefali ve gm bal. Avlanma tamamen yasaktr. Kurtboaz Baraj: Balk trleri; aynal sazan, pullu sazan ve gm bal. Avlanma tamamen yasaktr.

107

Glet Balkl: ba, Aa Karacaren, dir, etepe, Karagney (Kzlcahamam), Kirazdibi (Aya), Avar (Bal), Kzlca (ubuk), Gven (Yenimahalle) Dikilita (Haymana), Danac (Sulakyurt), Yzncyl (Kzlcahamam), Demirta (Kalecik), Hacmusa (Polatl), Akaoren (Kzlcahamam), Ksrelik (ubuk), Karakaya (Polatl), ukurren II (Gdl), amkoru (amhdere), Kzk (ubuk), Ilca (Polatl) ve Bucuk (Yenikent) Gletleri. Bu gletler Tarm ve Kyileri Bakanl'nca balklandrma program erevesinde bal ki and nlmaktadr ve avlanma tamamen yasaktr. Sularla lgili Yasaklar: Cins ve Boy Yasaklan: Alabalk Avcl: sularda l Eyll ile 31 Mart tarihleri arasnda her trl alabaln avlanmas yasaktr. Avcln serbest olduu dnemler-de ise 25 cm. den byk olan alabalklar avlanabilir. Kerevit Avcl: Hirfanh ve Sanyar Baraj Gllerinde bu dnemde, kerevit avcl yasaktr. Bu gllerin dnda, kerevit ihtiva eden btn i sularda l Aralk ile 31 Mart tarihleri arasnda kerevit avlanmas, nakli, pazarlanmas, ihracat ve ilenmesi yasaktr. Bu avlanma dneminde 10 cm'den kk kerevitlerin avlanmas yasaktr. Turna Avcln 15 Ocak-31 Mart tarihleri arasnda turna balklarnn avlanmalar yasaktr. Avlanmann serbest olduu dnemlerde ise 35 cm.den kk turna balklarnn avlanmas yasaktr. Mogan Glnde kii bana bir olta ile sportif avclk dnda turna avcl btn dnem yasaktr. Sportif amal turna avclnda kakh olta kullanlmaz. Sudak Avcl: Btn i sularmzda sudak balklarnn l Nisan - l Mays ile l Mart - 31 Mart tarihleri arasnda her trl istihsal vastas ile avcl yasaktr. Ankara ili snrlar ierisinde bulunan i sularda, sazangillerin avclnn yasak olduu zamanlarda sudak avcl da yasaktr. 26 cm.den kk sudak balklan avlanamaz. Sazan, Yavm ve Ylan Bal Avcl: Sazan Balnn 30 cm., ylan balnn 50 cm., yayn balnn 70 cm.'den kk olanlarnn btn dnem boyunca avlanmalar yasaktr. Hirfanl, Sanyar Baraj Gllerinde sazangillerin yasak olduu dnemlerde yayn avcl da yasaktr.

Sportif Ayclk: Pareketa hari apar, seyirtme, kak vb. gibi her nevi oltalar, 5 kg. arla kadar serpme alar ve kepeler ile yaplabilir. Bunlarn dndaki istihsal vastalar ile, tple dalarak zpkn ve k kullanlarak sportif avclk yaplmas yasaktr. Sportif avclkta tutulan balk miktar, dier yasaklara uyulmas kayd ile i sularda kii bana gnde en fazla 5 kg.' geemez. Btn i sularda sportif amala avlanacak dere ve gl alabalklarnn says, kii bana 3 adet, gkkua alabalnn says 8 adetten fazla olamaz. Sportif avclk gnein bat ile douu arasndaki zaman ierisinde yaplamaz. Kiraya verilen istihsal sahalannda avcln serbest olduu dnemlerde, tatil gnleri kii bana bir olta ile sportif avclk yaplmas serbesttir. Avlanmann tamamen veya ksmen yasakland i sularda gletler ve orman ii su kaynaklan hari, trlerin ve blgelerin genel zaman yasaklarna uyulmas kayd ile resmi tatil gnlarnde sportif avclk yaplmas serbesttir. DS Genel Mdrlnn mlkiyetinde bulunan ve su rnleri avclnn tamamen yasaklanm olduu gletlerde resmi tatil gnleri, olta ile sportif avclk yaplabilir. Ancak ubuk I ve Bayndr Baraj Gllerinde her trl sportif balk avcl dnem boyunca yasaktr.

109

XVIII- ALIVER
l-HEDYELK EYA
" Aygn Turistik Eya Tunah Hilmi Cad. 84/B KIZILAY Tel: 426 05 81 Firuze Hediyelik Eya Mestan Sok. 6/D AAIELENCE Tel: 322 76 47 GESAV (Geleneksel Trk El Sanatlar Vakf) Kireli Sok. No:6 KALE Tel: 310 69 15 - 324 38 73 Green Peace ran Cad. Kanm Mrk. 21/231 KAVAKLIDERE Tel: 467 72 86 Gzel Bakr Koyun Pazar Salman Sok. 3 l/F SAMANPAZARI Tel: 324 14 36 Kltr Bakanl Dner Sermaye letmesi Hediyelik Eya Sat Maazas Mithatpaa cad. No:18 Tel: 309 49 53-54

Otantik
Sheraton Oteli Lobisi Tel: 468 48 20

Turizm Bakanl Dner Sermaye letmesi Hediyelik Eya Sat Maazas

No: 121 MALTEPE Tel: 231 67 63/169 Trk El Sanatlarm Tantma Dernei Barolar Birlii Han Karanfil Sok. No: 5/53 KIZILAY Tel: 418 85 37 nal Bakr El Sanatlar Koyun Pazar Can Sok. 24 SAMANPAZARI Tel: 311 36 36

Yre Trk El Sanatlar

Atakule 210 ANKAYA Tel: 440 73 82

Has Hah

2- HALI - KLM
Hodere Cad. 194 ANKAYA Tel: 439 00 83

Kerim Carpet Kilim Gzc Sok. 5 Atpazar ULUS Smer Hal Gazi Mustafa Kemal Bulvar 19 DEMRTEPE Tel: 231 79 92 ztrk Hak-Kilim: Pirin sok. Pirin han. No:4/A SAMANPAZARI Tel: 310 73 01 Uan Hah Nenehatun Cad. 52/E GAZOSMANPAA Tel: 426 33 34 Yre Hah skp Cad. evre Sok. No: 30 ANKAYA Tel: 468 08 50

110

3- KUYUMCULAR
Bakent Kuyumcusu
Anafartalar Cad. 37 Vakf Han ULUS Tel: 310 74 37 Zeki - smet Candan Atatrk Bulvar 67/18 YENEHR Tel; 433 77 26

4- DER - KRK
Altay Deri Set Konfeksiyon Anafartalar Cad. 87/D ULUS Tel: 331 91 26 Antilop Deri Maazas Atatrk Bulvar 107/32 KIZILAY Tel: 425 34 46 Ankara Deri G.M.K. Bulvar 21/1 DEMRTEPE Tel: 230 29 21 As Krk Deri zmir Cad. Meneke Sok. l KIZILAY Tel: 418 46 08 Defile Deri Necatbey Cad. 22/4 SIHHYE Tel: 229 00 63 Elhamra Deri rnleri Anafartalar ars 1. Kat 114 ULUS Tel: 310 95 51 Karaca Deri Konfeksiyon Zafer ars 56 YENEHR Tel: 433 84 07 Mete Deri Napa zmir Cad. Smer Sok. Smer Han 4/2 KIZILAY Tel: 230 20 67 Fec Deri Giyim zmir Cad. Meneke Sok. Meneke Pasaj No: 6/38 KIZILAY Tel: 425 54 40 Uur Deri Moda Merkezi Tunal Hilmi Cad. 106 KAVAKLIDERE Tel: 426 86 87

5-FOTORAFILAR
Afo Fotoraf Stdyosu Karanfil Sok. Karanfil Apt. 14/3 kzlay TEL: 418 88 23 Ajans Fotoraflk Karanfil Sok. Karanfil Han 3/39 KIZILAY Tel: 431 66 69 Byk Stdyo G.M.K. Bulvar 40/33 MALTEPE Tel: 229 76 76 Foto Ser 100. Yl ars Giri Kat No: 2 ULUS Tel : 310 58 62

Foto zlem
Rzgarl Sok. Funda Ham 11/6 Kat: l ULUS Tel: 310 75 78 lkay Color Karanfil Sok. 28/2 KIZILAY Tel: 425 35 44

Refo Color
ehit Adem Yavuz Sok. 8/A KIZILAY Tel: 418 86 86 Stdyo Karakedi Tunal Hilmi Cad. Blten Sok. 17/41 KAVAKLIDERE Tel: 468 48 81 Stdyo MCN Uur Mumcu Cad. Kemer Sok. No: l O/A G.O.P. Tel: 447 38 90 Stdyo Sinire Color Karanfil Sok. 3/16 KIZILAY Tel: 435 06 03

Tunus Fotoraf Ajans

Tunus Cad. 10/2 KAVAKLIDERE Tel: 418 64 75

11

6- KTAPILAR
ABC Ktabevi
Selanik Cad. l/A KIZILAY Tel: 434 38 42 Arapa Kitabevi Hacbayram Kitaplar ars No: 32 ULUS Tel: 311 67 02 Arkada Kitabevi Mithatpaa Cad. No: 28/A Yeniehir ANKARA Tel: 434 46 24 Arzum Kitap - Krtasiye Konur Sok. 13/D KIZILAY Tei: 418 04 03 Besteciler Bookshop Tunal Hilmi Cad. nal Pasaj 59/G KCKESAT Tel: 417 02 05 Bilgi Kitabevi Sakarya Cad. 8/A KIZILAY Tel: 434 41 06 Dnya Kitabevi Tunalhilmi Cad. No:82/12 ANKAYA Tel: 467 16 33 Doan Raks Kitabevi (D & R) Konur Sok. No: 8/A-B KIZILAY Tel: 419 79 46

Dost Kitabevi
Konur Sok. 4/A KIZILAY Tel: 418 83 27 Evrensel Kitabevi Karanfil Sok. 43/2 KIZILAY Tel: 418 39 48

Fen Kitabevi
" Milli Mdafa Cad. 14/7 KIZILAY Tel: 425 31 II Galeri Kltr Selanik Cad. l/B KIZILAY Tel: 433 Ol 84 mge Kitabevi Konur Sok. No: 17 KIZILAY Tel: 419 46 10 Tarhan Kitabevi Selanik Cad. 19/A KIZILAY Tel: 417 25 50 Ta Kitabevi Selanik Cad. 3/1 KZILAY Tel: 433 09 14

7- BYK ALIVER MERKEZLER

Atakule
Zbeyde Hanm Mah. ankaya Cad. No: l ANKAYA Tel: 440 77 01 Ankuva Ankuva Alveri Merkezi Bilkent-Plaza 06530 BLKENT Tel: 266 02 10-266 53 41 Beendik Kocatepe Maazas Dr. Mediha Eldem Sok. No: 72 KOCATEPE Tel: 419 32 32 Contour istanbul Yolu zeri, Macunky kava Tel: 397 41 51

112

 Galeria
8. Cadde No: 53 MTKY Tel: 235 04 61 Gima Atatrk Bulvar Ziya Gkalp Cad. Emek han KIZILAY Tel: 417 62 36

Hota
" 06374 ERYAMAN Tel: 282 60 00 Karum ran Cad. No: 21 KAVAKLIDERE Tel: 467 15 47 Metro Halil Sezai Erkut Cad. No:30 ETLK Tel: 352 85 23 Migros Akkpr Mevkii-skitler Tel: 541 10 30 Praktiker Bilkent Center Eskiehir Yolu 8. Km. BLKENT Tel: 266 03 03 Real Bilkent Center Eskiehir Yolu 8. Km. BLKENT Tel: 266 04 04 Tansa Aya Yolu atalkara Sok. No: 199 Sincan Te: 269 99 99 Y.K.M, (Yeni Karamrsel) G.M.K. Bulvar No: 3 KIZILAY Tel: 417 20 92 stanbul Yolu 14. Km. Yenimahalle Tel: 257 30 50

Yimpa

8- INTERNET CAFELER

Puzzle Internet Cafe 6. Cad. No: 16 BAHELEVLER Tel: 215 60 07 Geyik internet Cafe J7. Sok. No:42 BAHELEVLER Tel: 215 49 55

ntek internet Cafe

Karanfil Sok. No:47/A KIZILAY Tel: 417 1772 Papirs internet Cafe Bestekar Sok. No:59/l KAVAKLIDERE Tel: 468 03 22 Meet Net internet Cafe Tuna Cad. No: 18 Mthatpaa YENEHR TEL: 434 00 71 Surf internet Cafe Hatr Sok. 23/2 G.O.P Tel: 447 07 00 Atatrk internet Cafe Atatrk Ararma Merkezi G.M.K Bulvan No: 133 TANDOGAN Tel: 231 23 48 Kaynak internet Cafe Merutiyet Cad. No:29/l KIZILAY Tel: 41940 18

XIX. BELRL GNLER

1- ANMA GNLER - Ankara'nn Bakent Oluu (13 Ekim 1923) - Atatrk'n Ankara'ya Gelii (27 Aralk 1919) 2- FESTVAL VE ENLKLER - Aya Dut Festivali (Temmuz) - Beypazar Havu Festivali (Ekim) - Sincan Lle ve Kltr Festivali (Mays) - Haymana Kaplca Festivali (Haziran) - amldere Aluda Festivali (Temmuz) - Kzlcahamam Souksu Festivali (Austos) - Karaprek Yal Gre ve Mzik Etkinlikleri (Austos) - Elmada Bayram Arac Kltr enlii (Eyll) - Polatl Sakarya Zaferi'ni Kutlama enlikleri (Eyll) - ereflikohisar Tuz Festivali (Austos) 3- ULUSLARARASI FAALYETLER - Ankara Uluslararasj Film Festivali (Mart) - 23 Nisan Uluslararas ocuk enlii (Nisan) - Ankara Uluslararas izgi Film Festivali (Nisan) - Ankara Sanat Festivali (Mays) - Asya - Avrupa Sanat Bienali (Mays - Haziran) - Ankara Uluslararas Mzik Festivali (Nisan-Mays)

114

XX. YRESEL HALK KLTR

l-GYM a) Kadn Giyimi: Ankara'da ele geen en eski rneklerden yakn zamana kadar yaplan aratrmalarda grlen balca kadn kyafetlerinin en ilgin olanlarn takm halinde holta ve salta ile birlikte veya tek giyilen srmal entarilerle setentiliyon gibi dz ve kaln mnakka ipekli kumalardan yaplan etek ceket eklindeki elbiseler tekil etmektedir. Kadn kyafetleri evde, sokakta, misafirlie giderken, dn ve gelin elbiseleri gibi ar ve kymetli, herbiri eitli renk ve ekillerde, mevsim ve yaa gre deien birtakm elbise eitleriyle karmza kar. , - Dn Kyafetleri: Gelin elbiseleri ile dn elbiseleri ayndr. Yalnz gelinleri farkl klan ey, balarndaki tel ve duvaklardr. Ar elbise olarak addedilen bu elbiseler sadece dn ve dnle ilgili trenlerde (nianlar, kna geceleri, paa gnleri vb.) giyilir, bunun dnda kesinlikle giyilmezdi. Dn elbiselerinin en eski rneklerini etek entariler oluturur. Bunlarn aa yukar asrlk bir gemii vardr. eteklerden sonra iki etek denilen harbal ve holtal elbiseler giyilmeye balanmtr. ki eteklerden sonra da yava yava holtalar terkedilerek holtasz dz elbiselere rabet balamtr ki bunlarn da ilk rneklerini, belinin ki yan bzg ve pastal bolca tek etekten oluan, antal entari olarak tabir edilen srmal elbiseler tekil etmektedir, II. Abdulhanit devrinden itibaren ise setentiliyon gibi kaln ipekli ve mnakka kumalardan yaplan ve daha ok Avrupa modas olduu tahmin edilen korsajl, balinal, bugnk deux peces'leri hatrlatan uzun etek ve ceketten oluan elbiseler giyilmeye balanmtr. - Gen Kz Kyafetleri: Gen kzlarn kyafeti genellikle sade ve basittir. Ssl elbiseler giymeleri toplumca ayp saylrd. Esasen kzlarn kna gecesi ve erbet (nian) ten baka merasimlerde (dn veya mevlt) bulunmalar da geleneklere aykr idi. ok zel durumlarda dne gitmesi gerektii zaman bile basma, pazen veya ynlden alelade elbiseler giyerlerdi. - Gezme Elbiseleri: II. Abdlhamit devrinden otuz sene ncesine kadar resmi misafirliklere gidilerde, bayram ziyaretlerinde zengin hanmlar ipek kadife veya fasone denilen ynl kumalardan veya itari denilen ipeklilerden uzun entariler giyerlerdi. Daha eskiler ise kutni denilen kumalardan yaplan elbiseler giyerlerdi. Bu elbiseler zerine pek aldan, mongl veya pl de nilen ipek kadifeden hrkalar giyilir, stne elmas gerdanlk, elmas muska, .'gdk - altn, elmasl saat taklr, baa oyal yemeni rtlr, stne Badat ar (araf) carlanarak ziyaretlere gidilirdi. - amarlar: amar olarak tene en dokuma bezden'kalaya kadar uzunlukta bolca bir gmlek giyilirdi. Bu gmlek zerine sutyen yerine

115

canfes veya dier herhangi br kumatan kolsuz astarl, havuz yakal, nden dme ile iliklenen bir yelek zerine de gezi veya dier kumalardan br ilik giyilirdi. Bundan baka dize kadar uzanan paalar geni dantelli veya fistolu beyaz patiskadan bir i donu, bunun zerine de basmadan i astarl, ukurlu, paal, ayak bileklerinde hafife bol bir d donu giyilirdi. - Gndelik kyafetler: Mevsime, yaa, ekonomik duruma gre baz de iiklikler gsterir. Fakir ve orta halli kadnlar, dorudan doruya inti donu denilen d donu zerine basmadan bir ilik, ilik zerine de basmadan ii pamuklu ve st parmak dikili ceket eklinde dz hrka giyerler, balarna yallar kalpsz iki parmak yksekliinde fes giyip, zerine oyasz yemeni rterlerdi. Genler ise biraz daha ykseke kalpl fes giyip yemeniyi gen eklinde ke katlayarak fesin zerine rterlerdi. Sokaa kacaklar zaman, yakn komuya giderlerken damarl ar dedikleri bir rt ile balarn rterler daha uzak bir yere giderken de damarl veya kareli uzun arlara brnrlerdi. Zengin olan kadnlar ise inti don zerine basma, ynl vb.den oluan uzun, dz, batan geme peli entariler giyerlerdi. Bu entari zerine de ekonomik duruma gre basmadan, ynl veya kadifeden, parmak dikili, ii pamuklu hrkalar giyerlerdi. Yallar balarna takke gibi kalpsz fes, genler ise dala uzun ve kalpl fes giyerlerdi. Fes zerine genler yemeni, yallar oyasz yemeni rterlerdi. - Sokak Kyafetleri: Ele geen en eski kaynaklara gre XVII. yzylda Ankara'da ferace giyildii grlr. Feracelerden sonra arlar giyilmeye ba lanmtr. II. Abdlhamit devrinde feraceler yasaklanp araf giyilmesi em redilince, genler araf tercih etmi, yallar ise beyaz arlarn giymeye devam etmilerdir. - Hamam Kyafetleri: Yeni gelin veya zengin gen hanmlarn hamam kyafetleri de dikkate deerdir. Yeni gelin veya zengin gen bir hanm hamama giderken heli don ve gmleini, sevai telli yelek ve iliini, stne elbisesini giyer, bana oyal yemenisini takar, hamam bohasn hazrlayarak Badat arn giyip hamama giderdi. h) Erkek Giyimi: \iuidnlu erkek giyimini, Ankara da dahil olmak zere grup altnda lopl.iKik mmkndr: - etek entariler, - alvar ve ilik, fermani veya gazekiden oluan takmlar, - Efe, zeybek veya dadalara zg dizlikti zpka veya zvgal camadan veya cepkenl kmll-cr Ankara'da erkek kyafetleri zerindeki aratrmalar, yaklak bir - brbuuk yzyl evvelinden Cumhuriyet devrine kadar olan kyafet eitleri zerinde yaplmtr. Bu sre iinde Ankara'da eitli halk tabakasnn giydii kyafetleri balca be ana balk altnda toplamak mmkndr:

16

- lmiye Snfnn Kyafeti: ilmiye snfna ait balca takmlarn en dikkate deer olanlarn etek entariler tekil eder. Abdlhamt devrinin so nuna dek ilmiye snfnn olduu kadar esnaf snfnn da giyiminin esas un surunu oluturmutur. Genellikle etari, altparmak veya osmaniye topu gibi yollu kumalardan yaplan bu entariler n batan baa ak, yanlarnn birer kar yeri yrtmal, uzun kollu, haydari yakal, nnn bele kadar ksm ile kol yerleri kaytan ssl olur ve belinin yannda kk bir bala balamak su retiyle iki n birbiri stne kavuurdu. Yaklak olarak II. Abdlhamt dev rinin k yarsna kadar hocalar tarafndan gayet uzun ve bol alvarlar pamuklu i ilikleri ile giyilen bu etek entariler zerine bele ince tarzda (esnaf ve efeleri n kinden ince olmak zere) ipek Trablus kua, beyaz tiftik veya Grn alndan bir kuak sarlr, srta da mevsim ve duruma gre ya pamuklu hrka veya Mekke hrkas, sokakta lata, camide ise cppe giyilirdi. etek entariler terk edildikten sonra, ilmiye snf tarafndan pantolona ok benzeyen, yalnz st ondan biraz daha bolca elifiye alvarlar giyilmitir. Elifiyeler zerine, biraz zengince olanlar am toplarndan, zengin olmayanlar yollu pazen veya ketenden parmak yakal, nden dmeli, uzun bilezikli kollu bir lik giyer, bele beyaz tiftik veya Grn alndan bir kuak sarar, zerine uha veya kumatan bir yelek giyerlerdi. - Okuma andaki ocuklarn Kyafeti: Okuma andaki ocuklar, okuyan ve okumayan olmak zere iki ksma ayrlr ve bunlardan okumayanlar esnaf olurdu. Okuyan ocuklarn kyafeti; II. Abdlhamt devrinin birinci yansna kadar etek entari zerine uhadan mintan giyer, bellerine al kuak sararlard. Ankara'da ilk Maarif Tekilat kurulduktan sonra bu etek entariler kalkn, yerine pazen veya kumatan ii astarl uzun alvarlar ile ilik ve pamuklu hrkadan ibaret takmlar giyilmeye, daha sonralar ise elfyeler ve nihayet ekonomik durumu iyi olanlar tarafndan setre pantollar giyilmeye balanmtr. Yeni yetien ve okumayan 13-14 yandaki esnaf ocuklarndan efelie hevesli olanlar yallarn giydii bu ksa alvarlarn biraz daha darca ve itinal olanlar ile tpk efelerinki gibi ilik, yelek, fermani giyer, bele genie bir kuak ile isteyenler silhlk kuanrd. Ete olmak istemeyen genler ise yallarn giydii takmlarn daha dar ve gsterilisini giyerlerdi. - Esnaf Kyafetleri: II. Abdlhamt Devri'nin sonlarna kadar Ankaral esnaf da tpk ilmiye snf gibi etek entarilerden oluan takmlar giyerdi. Bu entarilerin altna, yakasndan gzel grnmesi iin bir iilii giyilir, bele uzun veya deirmi al kuak kuanlr, srta da hocalardan farkl olarak ku an zerini rtecek uzunlukta ilemesiz bir gazeki veya fermani giyilirdi. Mekke hrkas bulunanlar bunlarn zerine ayrca br Mekke hrkas veya pa muklu hrka, kn ise hocalardan farkh olarak isteyenler miriz, aba, daha zengince olanlar ise krk giyerlerdi.

117

- Efe ve Zeybek Kyafeti: Zeybeklerin giydikleri elbiseler hemen hemen birbirine benzer. Bunlar dizlik, ilik, camadan veya cepken ve bellerinde ge nie sanl kuak, kuak zerinde eitli silhlarla dolu bir silhlktan iba rettir. Zeybekler kendi aralarnda cesaret ve yiitlikle sivrilenleri efe diye anarlard. Efeler, arlk dizlik denilen beyaz patiskadan diz kapann hemen altnda bir tr ksa alvar giyerlerdi. Bu dizliklerin paalk tabir edilen ksmlar sar ipekli ili olur ve sim kark, ynden uzun, beyaz Sivrihisar diz oraplar ile giyilirdi. Sonralar bu dizlik ve oraplar terkedlerek . Adlhamit devrinin ilk yarsna kadar bunlarn ilemesiz, dz patiskadan olanlar ile dz beyaz ynden diz oraplar giyilmitir. Sekiz metre patiskadan ok bol ve geni bir surette yaplan bu dizliklerin btn kvnnt ve dkntleri arkada toplamak suretiyle n adeta dz ve krksz olur, diz kapann hemen altnda ve dize skca oturmu durumda olan paasyla ayaa giyilen diz orab arasnda iki parmak yer ak kalarak ten grnrd. Beyaz dizlikler ile uta arlk ilik denilen beyaz patiskadan parmak yakal, nden iri sedef dmeli, uzun bilezikli kollan olan bir ilik ve onun zerine krmz beyaz yollu osmaniye ilik giyilir, bele genie al kuak ile silhlk taklrd. Bu takmlar ile ayaa kesinlikle krmz diz bal, uzun, beyaz ajurlu diz orab ve krmz cimcime veya yemeni, srta da osmaniye ilik zerine srmal camadan veya srmal cepken, bunlar yoksa srmal yelek giyilirdi. Uzun konlu diz orab ve hatta izme giymekle beraber dizlik giyenlerinin diz kapaklan ile baldrlannn byk bir ksm mutlaka ak bulunurdu. Balarna fes giyer, zerine pekli evre ve pusu sararlard. Cepkenlerini giymeyip omuzlarndan aa sarktmak detleri idi. - Memur Kyafetleri: Ankara'daki memur kyafetleri; yksek, orta ve kk dereceli memur kyafeti olmak zere gruba ayrlr. Yksek dereceli memurlar, setre pantollar ile be cm yksekliinde dik veya ular kelebek yakal gmlekler giyer, yakalara boynun arkasndan iliklenen hazr uzun kravat veya papyon kravat balayp, bunlan mcevherli ineler ile tuttururlar, gmlek ve pantolon stne de gs kapal bir yelek giyerlerdi. Balarnda kalpl fes (daha sonra hasrl fes) ve ellerinde k bir baston bulunurdu. Orta dereceli memurlar; setre pantol veya ceket pantollar ile kolal gmlek yerine basma ilik giyer ve zerine ilii rterek k grnmesi iin dz ya da pastal, kolal patiskadan br jile takarlard. Bu jileler zerine dik veya ucu kvnk kolal bir yakalk ve be parmak geniliinde ular kvnk kolal kolluk ile boynun arkasndan iliklenen hazr kravat taklr ve stne yelek giyilirdi. Balarna da llk fesleri denilen feslerden takarlard. Kk dereceli memurlarn kyafetleri ise kanktr. Genellikle elifye giymekle beraber zerine ceket giyenler de bulunurdu. Balarnda, sanksz dal fes bulunmas artt.

118

2- HALK OYUNLARI

Bugn Trkiye'nin her beldesinin ayr bir zellik tayan halk oyunlarna gz atlrsa grlr ki, Ankara bu konuda olgunluk, mertlik ve vakar ifadeleri tayan unsurlaryla, sz sahibidir. Ankara halk oyunlar iki ksmda incelenir:

a) Zeybekler:
- Ankara Zeybei: Oyunlarn en gsterilisidir. Yiitlik ve mertlik ifade eder. Bu zeybek sazla oynanmakta olup, ar bir melodisi vardr. En az iki kii tarafndan oynanr. l sacaya denileni daha da gsterilidir. Zeybek oyunlarnda dikkat edilecek ve en bata gelen husus, oyunun vermi olduu karakteristik hava ve melodiye gre jest ve figrleri ayarlamaktr. Yani duru, kasl ve poz zeybek oyununun btn ihtiamn ortaya koyar. - Mendil Zeybei: Bu zeybek oyunu da ar ve akc figrleri ile Ankara Zeybeine yakndr. Keza iki kii tarafndan ya da daha fazla kiiyle oynanr. Bu zeybein en gzel grn, kte her iki dizin de yere vurularak dorulmasdr. - Karaar Zeybei: Ankara'nn ilelerinden Beypazar'mn Karaar na hiyesinin eski Ankara ile ilgisi olduu bilinmektedir. Gerek melodisndeki akclk, gerek oyundaki tek ayak figrleri le dikkati eker. Zeybek, sylenen trky takiben ve iki kii tarafndan oynanr. - Seymen Zeybei: Dier zeybeklerden tamamen ayr bir zellii olan seymen zeybei, dier zeybek oyunlar gibi sazla deil, davul zurna ile, iki veya kii tarafndan oynanr. Seymen zeybei, isminden de anlalaca zere tertip edilen seymen alaylarnda, dnlerde, alayn nnde bulunan davul ve zurnann hemen nnde kl veya tekke palalanyla giden zeybekler tarafndan oynanr.

119

- Seymen Alay: Ankarallarn dilinde efe, yiit ruhlu ve atl an lamlarnda kullanlan seymenin uzun bir gemii vardr. Seymen dzme, An kara halknn Ouz Trklerinden armaan olarak yaatt br gelenektir. Seymen dzmeyi, yalnz Ankara'nn saklam olmas br raslant deildir. nk Ankara dolaylar Ouz Boylanyla doluydu. ubuk'da Kargn, Aa avundur, Bydz; Elmada eteklerinde Bayndr; Yenimahalle'de Kay, Knk, Dodurga; Hseyin Gazi eteinde Peenek, Yazr; Bal'da Avar ky lerinin adlan 24 Ouz boyunun adlarndan gelmektedir. Seymen alay "Milli Ruh"un cotuu zamanlarda kurulurdu. Seluklu ve Osmanl devletlerinin kurulularnda byle alaylar kurulmutur. Mustafa Kemal'in Ankara'ya gel dii gn de sabah erkenden sancak dikilmi, seymen alay dzlmt. - Yacoh Zeybei: Bu zeybek oyunu Efe Yacolu Ahmet Aa'ya ithaf edilmitir. Zeybein ritm, ayak oyunlar, poz ve hareketleri mertlik ifade eder. Diz vurular, dnleri, melodisi, insanlar eski Ankara'ya gtrr. Saz, ayakta ve gste tutularak alnr. b) Dz Oyunlar: Ankara dz oyunlarnn ahengi farkl, ritmi yumuaktr. Sazn sesi bazen hareketli, bazen duygulu, bazen de cokuludur. Dz oyunlarn figrleri ayak oyunlaryla sslenmitir ve birbirine ok benzer. Hepsi saz ile grup halinde oynanr. Sazdan baka mzik aleti yoktur. - Misket; Yllar nce yaanm gerek bir ak dile getirir. Oyuna ayak figrleri hakimdir. veya drt kii tarafndan oynanr. Bu oyunda hareket esastr. Duru, yry ve seki. - Hdayda: Ankara'nn eski bir oyunudur. smini, padiaha rakkaselik yapm olan Fatma adnda gzel bir kadndan almtr. ki kiiden fazlasyla oynanmaz. Sekerek yrrken yaplan hareketler lgi ekicidir. Karlkl ka slmadan ve ar ar gezinmeden sonra oyuna girilir. Efe, silhn ekerek nce saa, sonra sola, tekrar saa sallanarak silhn ateler. Oyunun de vamnda karlkl gidi geli ve yanyana seki hareketleri estetik ynden doyurucudur. - Mor Koyun: ki ile drt kii tarafndan oynanr. Kol ve ayak hareketleri hakim olup, karlkl e tutularak alp kapanma hareketleriyle kendine zg bir estetii vardr. Drt efenin bir noktada toplanp hafif saa eilerek almalar bir gl goncasna benzetilir. Bu oyun da efsanevi bir aktan do mutur. - Yandm eker: Dz oyunlarn en hareketlisi olup, yrme, seki ve kollarn ahenkli hareketi, seyrine zevk katan unsurlardr. Sazla, le drt kii tarafndan oynanr. - Name Gelin: Ankara efelerinin en ok sevdikleri, daha ok yal efe lerin oynadklar bir oyundur. Sa ayak hep beraber yere vurularak oynanr. - Sabah: Saz dzeniyle oynanan bu oyun, en ar olandr. Trk oku nurken, iki ile efe ar ar gezinirler, arada bir dururlar, bu duruta sa el silahlkta, sol el arkada belde olur. Trknn bitiminde oyuna balanr.

120

- Yldz: ki kiilik bir oyundur. Gzel bir melodisi olup, sazla oynanr. Bu oyun seher yldzna ithaf edilmitir. Eski sohbetlerde tan yeri aarrken, prl prl parlayan yldz artk sohbetin bittiini, sabahn yaklatn hatrlatt iin bu oyun en son oyundur. - aramba: Karlkl ki kii tarafndan oynanr. ok hareketli bir oyundur. Kol hareketleri, karlkl gidi geliler ve kollarn yukarda ol mayp normal ekilde sarktlarak sallan gz doldurur. - Arap Oyunu: Bir kadn yzn siyaha boyar, gzlerinin nne un srer, srtna bir minder sokarak kambur yapar. zerine bir palto giyer, eline defi alr, kollarn sallayarak mani okur. Ankara halkoyunlarmda kadnlar ve kzlar yer almamtr. Kadnlar dnlerde, erbelerde, kna gecelerinde ve kendi aralarnda dzenledikleri elencelerde kendilerine zg gldrc, elendirici oyunlar tertip ederlerdi. alg aletleri def ve kakt. 3- TRKLER Ankara trkleri, saz alma tresince yle grupandnlr: - Divan: Yayl sazla alnr, sazdan baka enstrman kullanlmaz. Saz alma bir treye baldr. Bu treye gre en iyi saz alan yal kimse ortaya ve yksee bada kurarak oturur, ikinci derecede saz alanlar etrafna di zilirlerdi. nce aa teller zerinde bir gezinti yapar, dierlerine ayak ve dzen verir, yalnz bana bir divan syler. Divanlar bir t ve hayat dersi ni teliinde olup, nazm eklindedirler. Tabiat, ak, gurbeti, hasreti, isyan ve ilenci, yiitlik ve kahramanl, lm tasvir ederler. - Krat: Trkn kahramanlk yklerine girmi, yiitlere arkada olmu, onunla vurumu, onunla lm olan kratn yks anlatlr. - Muhabbet Havalan: Daha ok yal ve olgun kimselerin topluluuna denir. Bu toplantda iki ve saz bulunmasna ramen sk sk savak verilir. (Sazn dinlenmesi). Bu dinlenme esnasnda sohbet edilir. Topluluun en ya ls konuur, dierleri dinler. Saz balaynca konuulmaz, sesi uygun olanlar sazaeik ederler. - Oturak Havalar (Kvrak Zil Havalar): Muhabbetle oturak bir birinden farkldr. Oturak aleminde saz ve ikiden baka kadn vardr, iki ve mezeyi kadnlar datr. Bunlar saki ve rakkase olarak adlandrlm olup, para ile tutulurlard. - Bozlaklar (Uzun Havalar): Genellikle ak, gurbet, sitem, isyan, ilen, yakar gibi ruh hallerini ifade eder'er. Balangta aniden parlayan bir alev gibidirler. Yava yava hafifler ve nihayet snerler. - Atlar: Daima hzn, kederi, acy ve zamansz bir lm ifade eder ler. Atlar, ya olay ile yakndan ilgisi olanlar tarafndan veya bu ii meslek edinmi kiiler tarafndan sylenir. ounluunu erkeklerin oluturduu at yakanlarn sesleri gzel ve dokunakldr.

4-MUTFAK Eski Ankara "mutfa evin en byk ksmn meydana getirirdi. Bir tarafta ocak ye tandr, bir tarafta klk erzakn muhafaza edildii kiler bulunurdu. Kilerler genellikle iki katl olur ve yukar ksmna miisandere denirdi. Mutfan bir kenarna odun istif edilirdi. Yemekler yere serilen sofralarda yenir, nce by-kler, sonra ev halk otururdu. Ankara Yemekleri: - orbalar: A orbas, dutma, kekek orbas, rniyane orbas, stl orba, tarhana orbas, toyga orbas. ' - Et Yemekleri: Ankara tavas, alabrtme, calla, oban kavurmas, ilikik, kapama, orman kebab, patlcanl et, szg, siyel, siyer. - Pilavlar: Bici, bulgur pilav, oma a, ptpt pilav. -Kfteler: Kadnbudu kfte, mucirim kftesi, yumurtal kfte, tohma, tiritli kfte: - Dolmalar: Efelek dolmas, mant, irden dolmas (humbar), yalanc dolma, yaprak dolmas. - Brekler - rekler: Altst brei, ay brei, boha brei, entekke brei, hamman, kaba, kol brei, papa, pazar brei, tandr brei, yalk. , r - Yemekler:' Carcran, bici a, lbr, rpma, ge, gter, kaile, kekek yemei, kremez, mhlama, oma, papara, saz, tamtak tiridi, topa. - , -. Hamur i Yemekler: Bazlama, czlama, gzleme, nevzme, lln kr,, su. brei. - Tatllar - Kompostolar: Ayva boranas, baklava, brtlak, datla, ekir, fslak, hmerim, kabak tatls, karga beyni, kar helvas, kaygana, kyter, oma, perem, sarayl, tiltl helvas, tuhafiye, zerdali boranas, zerdali ho af. - Ekmekler: Bazlamacn, bezdirme, gizleme, cerpit, ebem ekmei, kartal-, kmbe, kete, sakran, erit, yarmca.

Mutfak Malzemeleri:
Ahane - ayene: Mutfak, baa: ki kulplu bir eit kahve tepsisi, bandil: Kk testi, bardak: Toprak testi, beden: Bakr sahan, bodi: Kk testi, bulgulu senek: Toprak testi, caba: Toprak tencere, caa: Deri ve bezden yaplan .byk torba, atura: Aa su tepsisi, ente: inko sahan ve tas kapa, cork; Ocak, gelder: Aatan su, yourt ya da ya kab, grgr: Az dar testi, glek: .Ya kutusu, haran: ki kulplu kk kazan, hereni: Byk tencere, miren: Kk testi, sergen: Tavanlara yakn konulan raf, tahar: Az geni kulpsuz kap, terek: Raf, tngr: Tepsi, yang: Kulplu kk kap, tandr: Kk frn,' amak: Aa su kab, apak: Tahta marapa, ekkel: Kk nacak, oiia:'Byk aa kepe, m: Toprak ibrik, eri: Bak, eyseren iiran: Hamur kazma aleti, enge: Kiik biiyjk, ersin: Demir hamur kazma aleti, lp; Kevgir, kakla: Kak sepeti, mengel: Bakra, okla-oklaa: Oklava, : Tahtadan yufka evirme aleti, susak: Aa marapa, sapsak: Bakr, teneke,, ini, inkodan yaplm su kab, yunak: inde birey ykanan kap, boduc':" F, bo: Sofra bezi, alpak - hatun: Byk yayk, dvce: Havan, sitil: Bakrdan sapl ekerlik, yaslaha: Hamur ama tahtas.

122

XXI. GZEL SANATLAR

l- SNEMALAR - Akn Sinemas Atatrk Bulvar 227 KAVAKLIDERE Tel: 427 76 56 - ASM Sinemas zmir Cad. Ihlamur Sok. 7/A KIZILAY Tel: 425 02 56 - Bat Sinemas Atatrk Bulvar 151 BAKANLIKLAR Tel: 418 83 23

- Derya Sanat Merkezi

Necatibey Cad, 57 KIZILAY Tel: 229 96 18 - Kavakldere Sinemas Tunah Hilmi Cad. No: 105 Tel: 468 71 98 - Kzlrmak Sinemas Kzlrmak Sok. 21 KIZILAY Tel: 425 53 93 - Megapol Kltr ve Sanat Sitesi Konur Sok. 33 KIZILAY Tel: 419 44 92 - Meneke Sinemas Meneke Sok. 8 KIZILAY Tel: 425 55 61 - Metropol Sanat Merkezi Selanik Cad. 76 KIZILAY Tel: 425 74 78

- Mithatpaa Gsteri Merkezi

Mithatpaa Cad. 51 KIZILAY Tel: 431 8515 - Nergis Sinemas Meneke Sok. 10/13 KIZILAY Tel: 418 38 83

- On Sinemalar

Azerbaycan Cad. (3. Cad.) No: 41 BAHELEVLER Tel: 215 34 00

Migros Alveri Merkezi AKKPR Tel: 541 14 44 - Byl Fener Sinemas 7. cad. 18. Sok. 22 Bahelievler Tel: 212 92 96

- Odeon Cineplex

- Cinepol

Galleria Merkezi MTKY Tel: 235 45 80

123

- Ancapol

Kzlrmak sok. No: 14 KIZILAY Tel: 419 35 59 - Koru Sinemas Eskiehir Yolu Koru Sitesi Girii Migros Binas Tel: 241 1100

-Cinemax

Bilkent Center (Alt Kat) Tel: 266 16 32-33-34

2- DEVLET TYATROLARI

- Altnda Tiyatrosu
Babr Cad. Yldrm Beyazt Lisesi Yan ALTINDA Tel: 316 59 02

- Byk Tiyatro

Atatrk Bulvar Opera Binas Opera Meydan ULUS Tel: 324 22 10

- rfan ahnba Atlye Sahnesi - Kk Tiyatro

Devlet Tiyatrosu Sos. Tes. MACUNKY Tel: 397 33 64

stikll Cad, Ahmet Demiral Sok ULUS Tel: 311 11 69 - Mahir Canova Sahnesi Balgat ANKARA Tel: 286 64 86/2900

- Oda Tiyatrosu
istikll Cad. Vakf han ULUS Tel: 324 22 10 - inasi Sahnesi Tunus Cad. 92 KAVAKLIDERE Tel: 467 17 44 - Yen Sahne Tuna Cad. 5 KIZILAY Tel: 431 38 87 3- ZEL TYATROLAR - Ankara Ekin Tiyatrosu Gvenlik Cad. Yazanlar Sok. B- Blok No: 20/10 A. AYRANCI Tel: 426 84 08 - Ankara Masal Tiyatrosu Celal Atik Sokak Kseolu hanNo: 4/77 Rzgarl - ULUS Tel: 324 06 59

124

- Ankara Tiyatro Ajans Merutiyet Cad. No:49/15 KIZILAY/ANKARA - Ankara Sanat Tiyatrosu zmir Cad. Ihlamur Sokak No: 7/A Yeniehir Tel: 425 02 56-419 49 06 - Ankara niversitesi Dil ve Tarih - Corafya Fakltesi Tiyatro Blm Shhiye - Ankara Komedi Sahnesi Adnan Saygm Cad. No:6/10 Shhiye ANKARA Tel: 430 5 68 - an Tiyatrosu Salk Mah. Adnan Saygun Cad. No: 6/8 06410 Shhiye Tel: 431 95 66

- evre ocuk Tiyatrosu

Olgunlar Sokak No: 11/24 Bakanlklar Tel: 425 60 29 - Glm Pekcan Dans Tiyatrosu Bykeli Sokak No: 10/12 Kavakldere Tel: 437 03 37 - Nans Tiyatro Sanatevi Sakarya Cad. No: 36/2 Kzlay Tel: 431 1098-4334627 - Tiyatro zgn Deneme Ziya Gkalp Cad. No: 16/11 KIZILAY Tel: 435 27 94 4- OPERALAR - Devlet Opera ve Balesi Genel Mdrl Atatrk Bulvar Opera Meydan ULUS Tel: 324 22 10 5- KONSER SALONLARI - Cumhurbakanl Senfoni Orkestras Konser Salonu Talatpaa Bulvar 38/A ULUS Tel: 310 72 90-309 13 43 Cumhurbakanl Senfoni Orkestras, Cuma Akamlar 20.30 ve Cumartesi gnleri 11 .OO'de Trk ve yabanc bestecilerin klsik bat mzii eserlerini seslendirmektedir. - Bilkent Senfoni Orkestras Bilkent Senfoni Orkestram, Bilkent Konser Salonu BLKENT Tel: 266 43 82 - Ankara Caz Dernei Gniz Sokak 36/8 KAVAKLIDERE Tel: 468 46 76

125

6- SANAT GALERLER
l- GZEL SANATLAR GENEL MDRLNE BALI GALERLER

- Ankara Gzel Sanatlar Galerisi Mdrl (Ankara Devlet Resim ve Heykel Mzesi Mdrl bnyesinde) Opera Tel:311 82 64 - 310 20 94-95 - Ankara Devlet Gzel Sanatlar Galerisi Mdrl Necatibey Cad. No: 55 Tel: 220 30 37- 232 19 45
2- ANKARA'DA BULUNAN ZEL SANAT GALERLER

-100. Yl Sanat Galerisi

100. Yl ars Ulus -Akpuar Sanat Galerisi Gne Sk. No:31 Kavakldere -Arda Sanat Galerisi Hodere Cad. 122/9 Y. Ayranc -D.D.Y Sanat Galerisi Gar

Tel: 468 76 90 Tel: 438 72 75

Dam Sanat Galerisi Galeri Art

Blten Sokak 10/1 Kavakldere Cinnah Cad. Gelibolu Sk. 3/2 Kavakldere Fransz Kltr Merkezi Ziya GkaJp Cad. No: 15 Kzlay Galeri Ayda Sancak Mah. 249. Sokak 49/1 ankaya -Soyut Sanat Galerisi Meneke Sk. 29/2 Kzlay -Akbank ankaya Sanat Galerisi Hodere Cad. 197/A ankaya Alman Kltr Merkez Atatrk Bulvar No: 131 Kavakldere

Tel:427413I Tel: 466 52 83-84

Tel: 441 43 06 Tel: 418 90 71 Tel: 440 52 68 Tel: 425 14 36 Tel: 440 33 39

Artium Sanat Galerisi

Cinnah Cad. W. Brand Sk. No:24/5 ankaya

126

ekerbank Sanat Galerisi

Atatrk Bulvar No: 171 Doku Sanat Galerisi Enis Behi Koryrek Sk. l l/A ankaya Tel: 439 78 80 Tel: 425 16 80/168

Emlakbank Sanat Galerisi Tunalhilmi Cad. No: 104 Kavakldere

Toprakbank Sanat Galerisi Cinnah Cad. 12/1-A ankaya Mi-ge Sanat Galerisi
Tunal Hilmi Cad. 88/78 Kavakldere Ziraat Kltr Merkezi Mithatpaa Cad. No:64 Kzlay Sanat -Yapm Atlye Galerisi iftlik Cad. 35/1 Betepe ark Sigorta Sanat Galerisi Atatrk Bulvar No: 148 Kavakldere Anka Sanat Galerisi Gniz Sokak 12/4 Kavakldere ankaya Belediyesi Sanat Galerisi Mithatpaa Cad. No:52 Kzlay

Tel: 427 19 92

Tel: 417 84 58 Tel: 222 19 06

Tel: 428 02 22 Tel: 435 59 00 Tel: 425 22 85

Vakko Sanat Galerisi

Atatrk Bulvar No: -113 Kzlay inn Kltr Vakf ehit Ersan Cad, Pembe Sk. Konut Sitesi Vaktfbank Fuaye Sanat Galerisi Atatrk Bulvar No:207 Kavakldere Desti Sanat Galerisi Tahran Cad. 21/19 Kavakldere Tel: 468 42 66 Tel: 417 91 00 Tel: 468 30 76 -Tel: 417 23 19 Tel:4661160/2580

Talkuu Sanat Galerisi GMK Bulvar No:4 Kzlay

Altanay Sanat Galerisi Kuveyt cad. 10/B Gvenevler Baak Sigorta Sanat Galerisi ehit Adem Yavuz Sk.No: 12 Kzlay

127

-etinkaya Sanat Galerisi Cnnah Cd. 21/10 ankaya -lisulu Plastik Bilgi Bankas Tunal Hilmi Cad. Kuulu ham B Blok 162 Kavakldere -italyan Kltr Merkezi AtaSk.No:22 Kzlay -Akbank Sanat Galerisi GMK Bulvar Kzlay -Armoni Sanat Galerisi Ebuzziya Tevfk Sk. 9/1 ankaya -lhan lhan Sanat Evi Meneke 2 Sk. 26/A-2 Kzlay -Vakfbank Krolu Sanat Galerisi Uur Mumcu Cad. No:78 G.O.P -Karaca Sanat Galerisi Karanfil Sk. No:20 Kzlay -Galeri Siyah-beyaz Kavakldere Sk. 3/2 Kavakldere Galeri Gzde Farabi Sk. 6/4 ankaya -The Bntsh Council Art Galery Esat Cad. Nb:4I Kkesat -Dedeman Sanat Galerisi Bklm Sokak No: l Kkesat -i Bankas Ankara Sanat Galerisi Merutiyet Cad. No:10 Bakanlklar -Transparan Sanat Galerisi Koza Sokak 56/3 G.O.P -Helikon Sanat Galerisi Ebuzziya Tevfk Sk. 15/1 ankaya Galeri Nev Gezegen Sok. No:5 G.O.P Galeri Selvin Tunal Hilmi Cad. Bestekar SK.61/A Kavakldere

Tel: 467 31 77

Tel: 446 40 85

Tel: 427 35 52 Tel: 417 58 07 Tel: 446 85 54 Tel: 416 78 73

Tel: 427 03 75 Tel: 468 61 92

Tel:41762 00/8860 Tel: 418 67 97 Tel: 445 02 10 Tel: 441 78 01 Tel: 437 93 90

Tel: 426 26 58

128

- Galeri Turkuvaz
Cinnah Cad. Krkpnar Sk. 5/A ankaya - Fedo Sanat Galerisi Esat Cd. No:57 Kkesat - Piano Piano Sanat Galerisi Hodere Cad. Halit Ziya Sk. 3/A Y. Ayranc - Trk Amerikan Dernei Sanat Galerisi Cinnah Cad. No:20 - Ha Sanat Galerisi Sancak Mah. 206 Sk, No:20 ankaya -Marduk Galeri Atlye Billur Sk. 24/5 Kavakldere - Turkuaz Gzel Sanatlar Galerisi Bayndr 2 Sokak 38/4-5 Kzlay - Ankara Sanat Galerisi Cinnah Cad. Yeilyurt Sk. No:6 ankaya Tel: 439 14 79 Tel: 419 01 66 Tel: 441 95 88 Tel: 426 26 48 Tel: 439 39 32 Tel: 468 42 98 Tel: 433 59 74 Tel: 466 23 60

-Bakent Tem Sanat Galerisi Kale Kaps Sk. No: 11 Ulus - Sevgi Sanat Galerisi
Konur Sk. No:10/5 Kzlay - Trk ngiliz Kltr Dernei Bestekar Sk. No:32 Kavakldere Tel: 425 48 30 Tef: 419 18 44 Tel:231 70 00 Tel: 436 12 59 Tel: 311 97 42 Tel: 446 77 14 Tel: 426 53 12 Tel: 447 07 85 Tel: 417 77 20 Tel: 447 20 22

- Anadolu Ajans Sanat Galerisi

GMK Bulvar No:128/C Tandoan

- Halk Bankas Sanat Galerisi

Nene Hatun Cad. No:55 G.O.P - Merkez Bankas Sanat Galerisi Atatrk Bulvar No: 140 Bakanlklar - Galeri Sera Horasan Sokak No:14 G.O.P

- Kavakldere Sanat Galerisi

Bestekar Sokak 59/2 Kavakldere - Bu - De Yaar Sanat Galerisi Esat Cad. 103/4 Kkesat -Ummag Sanat Galerisi Paris Cad. No:14 Kavakldere

- Anatolia Sanat Galerisi

Uur Mumcu Sk. No:35 G.O.P

129

- Atalier Sanat Galerisi Kuleli Sk. 1/4 G.O.P - Boyut Galeri Yazanlar Sk. 17/5 Kavakldere -Hobby Cafe Sanat Galerisi 7. Cad. No;3 Bahelievler

Tel: 437 30 13 Tel: 426 37 28 Tel: 215 Ol 13

- Atika Sanat Galerisi

Cinnah Cad. 43/B ankaya Tel: 438 53 66 - Ankara niversitesi Kltr Ve Sanat evi Kuleli Sok. No:42 Gaziosmanpaa Tel: 222 85 32 -A Stdyo Sancak Mah. 206 Sk. No:20 Yldz-ankaya Tel: 439 39 32 - Bayram Sanatevi lk Yerleim Mah. adalar sit-.379. Sk. No:20 Batkent Tel: 354 80 42

- Dali Sanat Galerisi

Bestekar Sk. 61/1 Kavakldere -l;yda Sanat Galerisi Mesnevi Sok. No:4/A A. Ayranc -l ;.:aSanateviAte!ye ( lincik Sk. 2/9 Kavakldere - Mo Sanat Galerisi Kanm Merkezi No:370 Kat:3 Kavakldere -Nee er Sanat Galerisi Turan Gne Bulvar 235. Sk. 4/13 - Valr Sanat Galerisi Horasan Sk. 17/A G.O.P - Mknats Sanat Galerisi Fiistin Sk. 26/1 G.O.P -Nefertiti Sanat Galerisi Birlik Mah. 21. Sk. No: 1/8 Oyak - Teku Sanat Galerisi Mesnevi Sk. 15/2 ankaya Tel: 428 IS 81 Tel: 440 22 88 Tel: 427 00 13 Tel: 427 71 72 Tel: 442 39 55 Tel: 437 08 78 Tel: 43 l8 20 Tel: 439 77 78 Tel: 442 23 63

130

KRA YQLU ULAIMI EHRLERARASI ULAIMI SALAYAN OTOBS FRMALARI AT SANTRAL TEL NO: 224 10 00
FRMA ADI
ABONE ADANA LDER ADANA LX ADANA YEN ADAPAZARI VP ADIYAMAN GLARAS ADIYAMAN NAL AFN SEYAHAT AA TUR ARI DAI ARI TUR AKTURZM AKDENZ AKSOANOLU ZAFER AKSARAY LDER AKSARAY YEL AKSEL AKSU AMASYA MS TUR AMASYA TUR ANADOLU DAHL TELEFON 1285 1254 1250 HARC TELEFON 224 05 15

XXII- ULAIM -

YER

1447 1251 1265 1253 1238 1246 1217 1243 1283 1249 1253 1291 1259 1267 285 1245 1240 1223

YOZGAT, SORGUN, ALACA, AYDINCIK, EKEREK, ZLE, AMASYA ADANA, CEYHAN, KOZAN, KADRL ADANA, CEYHAN, OSMANGAZ ADANA, KADRL, KOZAN, CEYHAN SAKARYA, BOLU ADANA, KAYSER, STANBUL, ADIYAMAN K. MARA, PAZARCIK, MENZL AVUN, KAYSER, GKSN ADAPAZARI, HENDEK, AKYAZI ERZURUM, ARI, RANKAPISI SVAS, ERZNCAN, ALAAM, MERZFON, SAMSUN, ORUM KAYSER, GKSU, K. MARA 2240163-2240164 AFYON, SANDIKLI, ANTALYA, MANAVGAT, SDE MALATYA 224 04 04 224 03 68 - 224 16 68 AKSARAY 224 07 68 AKSARAY, EREFL KOHSAR 224 03 50 BOLVADN, AKEHR, SULTANDAI 2240060-2240061 K. MARA, KAYSER, PINARBAI, GKSN, PAZARCIK 224 02 70 ORUM, MERZFON, SULUOVA, AMASYA 224 06 05 - 224 07 05 ORUM, MERZFON, AMASYA, SPARTA, ZMR, ANTALYA, BALIKESR 224 09 32 KAYSER, GKSN, MARA, NARLI, GAZANTEP

224 07 83 - 224 07 84 224 16 00 224 07 00 224 06 99 224 02 00 - 224 02 06 224 02 02 224 06 42 224 06 42 224 04 25 224 00 59 224 07 88

FRMA ADI

DAHL TELEFON

HARC TELEFON

YER
KULU, TAVANLI, ANAMUR, YENCEOVA, CHANBEYL, KONYACUMRA ESKEHR, KTAHYA, BLECK ANTALYA, ALANYA, FNKE, TURUNOVA ARDEEN, ARTVN, AVAT, HOPA, TRABZON, SAMSUN, PAZAR, RZE SAMSUN, ORDU, GRESUN, TRABZON, RZE, HOPA, ARTVN BURSA, ZMR, ERZURUM, DOUBEYAZIT,DYADN, ARI, PATNOS GEBZE, STANBUL HOPA YENJA, MENGEN, DEVREK, AYCUMA, BARTIN STANBUL, ARTVN, SAMSUN, TRABZON, RZE, ORDU, GRESUN, ZMT, GLCK, KARAMRSEL ZONGULDAK, KARABK KARADENZ EREL, BOLU, AKAKOCA.DZCE, ALATLI AYDIN, BODRUM SAMSUN, BAFRA, ALAAM SAMSUN, BAFRA MENGEN, GEVREK, AYCUMA, BARTIN ADANA, G.ANTEP, VRAN, BATMAN, SRT KELKL, SUEHR, BAYBURT POLATLI ZMR, SALHL, AFYON, UAK, DKL, MENEMEN

<

ANAMUR ZAFER ANKA ANTALYA TUR ARTVN EXSPRES ARTVN LX AS BAFRA AS 71 AS 74 ASTUR ASYA TUR AVRUPA AYDIN SEYAHAT 14 AYDIN TURZM BAFRA ZGL

1238 224 07 42 1260 2240086 1279 2240510 1221 224 05 08 1237 2240208 1243 224 04 55 - 224 04 56 1297 2240665 1224 224 05 74 1236 224 07 40 1263 224 17 27 1232 224 08 00 1294 224 07 85 1281 2240551 1241 224 06 55 1219 1222 1294 1241 1245 1352 1226 1238 1231 224 19 49 224 1 4 1 4 - 2 2 4 0 8 0 8 224 02 76 224 06 69 224 05 42 224 1 3 5 2 - 2 2 4 1 1 3 5 224 13 65 224 06 44 2240112

ta

BAFRA SEYAHAT BARTIN Z BATMAN PETROL BAYBURT SEYAHAT BAYSAL

BERGAMA GVEN BEST VAN BEYDAGJ BNGL ZLEM

VAN, MALATYA, KAYSER, ELAZI, BNGL

MALATYA, DARENDE, GRN, KAYSER KAYSER, MALATYA, ELAZI

Ui U3

FRMA ADI

DAHL TELEFON
1280 1221 1263

HARC TELEFON
224 07 46 224 01 62 224 02 49 224 00 96 224 17 18 224 08 18 224 12 12 224 13 14 224 06 19 224 06 25 - 224 08 25 224 05 65 224 05 19 - 224 02 76 224 00 92 224 09 55 224 15 21 224 02 25 224 07 21 224 02 16 224 02 53-224 06 55 224 05 35 224 09 33

YER
ELBSTAN, KAYSER, STANBUL KAYSER, MALATYA, ELAZI, TUNCEL ESKEHR, BLECK, KTAHYA BURSA, BANDIRMA, GNEN, ANAKKALE, LAPSEK, GELiBOLU ANKIRI ANKIRI ALANYA, SPARTA, DENZL, AYDIN, SKE, ESKEHR, BURSA, G. ANTEP, ADANA, KLS, OSMANYE, NZP ORUM, SUNGURLU, ALACA, OSMANCIK, ANTALYA ORUM, ALACA, SPARTA, ANTALYA, FETHYE, BODRUM ERZURUM, ERZNCAN, OLTU, NARMAN, ENKAYA SAMSUN, ARAMBA, TERME, AYVACIK, SALIPAZARI DENZL, NAZLL, AFYON KONYA, MUT, SLFKE, TAUCU VEZRKPR, MERZFON, BURSA ARDAHAN, KARS, GLE, ERZURUM ELAZI, DYARBAKIR MALATYA, ELAZI, SVEREK, ERGAN, DYARBAKIR, URFA, SL-

CAN ELBSTAN CAN TUNCELLLER CEYLAN TURZM ANAKKALE TRUVA ANKIRI ADA ANKIRI ZLEM AYIRAASI ORUM LDER ORUM ZLER DADA DAISTANLI DENZL SEYAHAT DENZ KIZI DLEK SEYAHAT DYARBAKIR LKS DYARBAKIR SUR DYARBAKIR YEN DOAN KRFEZ DOU KARADENZ DOU KARS DOU ARDAHAN

1287 1232 1232 1253 1247 1274 1253 1270 1295 1273 1290 1287 1217 1297 1252 1226 1285 1296

VAN

ESKEHR, BURSA, BALIKESR

ORUM, MERZFON, SAMSUN, ARAMBA, ORDU, GRESUN, TRABZON, RZE, AYEL, HAZAR, ARDEEN, ARHAV, HOPA SVAS, MRANLI, ERZNCAN, TERCAN, ERZURUM HORASAN, SARIKAMI, ARDAHAN, KARS, PASOF

FRMA ADI

DAHL TELEFON
1243 1294 1294 1280 1283 1266 1282 1274 1227 1277 1227 1228 1380 1257 1217 1447 1291

HARC TELEFON
224 03 22-224 04 22 224 00 22 224 00 41 224 08 87 224 02 23 224 03 23 224 12 23-224 14 23 224 05 55 224 02 65-224 03 65 224 12 32 224 08 97- 224 06 24 224 03 24-224 04 24 224 01 93-224 01 94 224 00 36 224 08 47 224 18 18 224 00 57

YER
EDRNE, SLVR, MARMARA, EREL, TEKRDA, MALKARA
EDRNE, ORLU, LLEBURGAZ ZMR, SEVMEN, GLCK AFYON, UAK, ALAEHR, EME, ZMR MALATYA, ELAZI

EDRNE ALAR EDRNE ECE EFE TUR EFES TURZM ALAEHR ELAZI HARPUT

ELAZI HAZAR
ELAZI MURAT TURZM

MALATYA, ELAZI, DYARBAKIR

MALATYA, ELAZI MECTZ, MERZFON, SULUOVA, SAMSUN, TERME, NYE,

ERAY
ERC TMAT EREKTA ERZNCAN BARI ERZNCAN VEN

FATSA, ORDU, GRESUN, ZMR

ES
ES ADA
L

KAYSER, MALATYA, ELAZI, BNGL, MU, AHLAT AMASYA, TAOVA, ERBA, ZMR, ORUM ERZNCAN, MRANLI, AYIRLI SVAS, MRANLI, ERZNCAN, KELKT ZMR, ANTALYA, GEBZE, STANBUL, ALANYA ERZURUM, ERZNCAN, OLTU, NARMAN, SENKAYA

FATSALILAR FINDIKKALE COKTA ARDAHAN

O
GREME GZEL VAN TUR 1267 1233 224 05 50 224 09 39

FATSA, ORDU, GiRESUN ORDU, GRESUN, SAMSUN SVAS, ERZNCAN, ERZURUM, HORASAN, KARS, SARIKAMI, ARDAHAN, ORDU, GLE, NAHIVAN, BAKU, TFLS, AZERBAYCAN, ILDIR
NEVEHR, AVANOS, RGP, GREME, KAPADOKYA VAN, KAYSER, MALATYA, ELAZI, BNGL, MU, TATVAN, HAKKAR

FRMA ADI
HAKK KO HATAY CAN HATAY HAS HATAY JET

DAHL TELEFON
1252 1247 1273 1272 1283 1281 1228 1339 1257 1231 1251 1254 1241 1254 1295 1297 1237 1234-1235 1249

HARC TELEFON
224 03 63 224 00 94

YER
AFYON, UAK, ZMR, SALHL, MANSA, STANBUL

X
U)

HATAY ZTUR
HATAY NUR HATTUA HDAYET

HDEYET
mm

.mm

DIRLI DIR HAT PEK SPARTA GRMAN STANBUL SEYAHAT ZMR SEYAHAT KAFKAS KARS KALE SEYAHAT KAML KO KAMBEROLU

ADANA, SKENDERUN, HATAY, S. ARABSTAN, AMMAN, RDN, AM 224 00 90 - 224 00 91 ADANA, SKENDERUN, HATAY, STANBUL, EDRNE, YALOVA, LLEBURGAZ ADANAJSKENDERUN, HATAY, DRTYOL, KIRIKHAN, REYHANLI, 224 00 81-82-83 SERNYOL HATAY 224 02 23 ADANA, HATAY 224 08 51 224 19 19-20-21-22-23 SUNGURLU, ORUM, ZMR, ANTALYA STANBUL, ZMR, ANTALYA, EME, KUADASI, ADANA, G. 224 11 55-56-57 ANTEP, KLS, MANAVGAT, OSMANYE, SLAHYE, MECTZ, ORUM, AMASYA, TAOVA ADANA, ANTEP, OSMANYE, STANBUL, ZMR, ANTALYA, 224 09 63 ALANYA, EME, KUADASI KAIZMAN, SIVA, ERZNCAN, TUZLUCA, ERZURUM, DIR 224 06 76 ERZURUM. DIR 224 04 97 224 00 16 KAYSER, BALIKESR, STANBUL, ZMR, BURSA 224 04 32 SPARTA, ERDR, KEBORLU 224 00 16 TEKRDA, ARKY, SLVR, EDRNE 224 00 33 AFYON, U5AK, SALHL, MANSA, TORBALI, TRE, DEM 224 09 36 SIVA, ERZURUM, ERZNCAN, HORASAN, SARIKAMI 224 06 08 ERKEZKY, KIRKLAREL, PINARHSAR 224 17 00(8 HAT) ZMR, STANBUL, ANTALYA, BURSA, ANAKKALE, ERDEK, AYVALIK, BURDUR, DDM, AYDIN 224 14 54 GRESUN, TRABZON, OF, ZONGULDAK, SAMSUN, YENCE, MENGEN, DEVREK

FRMA ADI KAPADOKYA

KARABK GREN KARS TURGUTRES

DAHL TELEFON
1380 1240-1244 1290 1270 1282 1264 1448 1267 1291 1256 1238 1266 1293 1239 1247 1280 1217 1226 1223 1296 1261

HARC TELEFON
224 12 50 224 00 80-224 02 70 224 07 36-224 08 36 224 11 37-224 02 37 224 08 37 224 11 38 224 02 38 224 03 30 224 00 42

YER
KAPADOKYA, GREME, NEVEHR

KARABK, SAFRANBOLU

KARS, ERZURUM, ERZNCAN, HORASAN, SVAS, SARIKAMI

KASTAMONU HUZUR KAYSER NC

KASTAMONU ZLEM

KASTAMONU, TAKPR

KENT KAYSER

KEAN GREL KONTA KONTUR

KONYA GLTUR KTAHYALILAR MALATYA MEDNE MALATYALILAR VIP

LGAZ, KASTAMONU, KRE, ADANA, BOZKURT, ATALZEYTN KAYSER, ZMR, STANBUL, BURSA, BALIKESR, AKAY, ALTNOLUK KAYSER, ZMR, STANBUL, BURSA, BALIKESR, AKAY, ALTINOLUK TEKRDA, MALKARA, PSALA, KEAN

KOKSALLAR KTAHYA AS TUR

MARDN EXPRES MARSOY MARTUR

RAYZ, KADINHANI, KARAMAN 224 06 06-224 07 07 KONYA, ANTALYA, ALANYA, SLFKE, MERSN, TAUCU, SEYDEHR, BEYEHR, KARAMAN, MUT, CHANBEYL 224 00 90 MERZFON, HAVZA, ORUM, TRABZON, SAMSUN 224 11 33 TARSUS, MERSN, ERDEML 224 17 99 ESKEHR, KTAHYA, TAVANLI, EMET 224 17 99 ESKEHR, KTAHYA. GEDZ, SMAV 224 00 44 MALATYA, KAYSER, GRN, DARENDE, PINARBAI 224 04 44-224 14 44 MALATYA, KAYSER, DARENDE, STANBUL, BURSA 224 06 47 ADANA, URFA, MARDN 232 00 73 MARDN, NUSAYBN, CZRE, ADANA, GAZANTEP, URFA, V-

KULU, CHANBEYL, BEYEHR, KONYA, ERDR, SPARTA, SA-

RANEHR, KIZILTEPE

MEGA ESER ANKIRI

MERMERLER

224 15 47-224 16 47 SLOP, MARDN, ADANA, CZRE, G. ANTEP, URFA, NUSAYBN 224 01 18 ANKIRI 224 12 13 KIREHR, ANTALYA, ALANYA, ZMR, STANBUL, MUCUR, HA-

CIBEKTA, ORTAKY

FRMA ADI
MERSN KO

DAHL TELEFON 1281 1447 1225

HARC TELEFON 224 05 51 224 15 15 224 00 47-48 224 03 81 224 11 47-224 12 47 224 09 38

YER
MERSN, TARSUS, ERDEML TARSUS, MERSN, ERDEML MERSN, TARSUS, ERDEML SVAS, ERZNCAN, ARI, D. BEYAZIT, RAN KAPI, DYADN,

MERSN SEYAHAT
MERSN VP METEOR

1289 1218 1296 1267 1268 1281 1226 1286 1243 1292 1296 1251 1288 1218 1292 1259 1259 1281 1239 1241

PAT-

MDYAT KO MU SPHANDA NEVTUR NDE NAN NDE SEYAHAT NKSAR KALE NKSAR TR NOBEL Z BATMANLILAR Z DEVEL Z DYARBAKIR 02 ELBSTAN Z EMNYET ZHABURTUR ' Z KAYMAK Z KAYMAK Z YEN BOLU ZEN STANBUL ZGL BAFRA

NOS

2240760-2241151

2240150 2240131 2240551

:O

224 08 27 224 11 61-62 224 13 72-224 06 72 224 09 38 224 06 99 224 09 46 224 00 32- 34 224 15 64
224 00 55-56 224 03 59 224 03 07 224 06 34 224 06 55

MARDN, MDYAT, MERL, KIZILTEPE MU, BNGL. ELAZI, MALATYA. BULANIK, MALAZGRT KAPADOKYA, NEVEHR, RGP, AVANOS, GREME AKSARAY, NDE, BOR, STANBUL NDE, AKSARAY, BOR, BURSA TOKAT, TURHAL, TAOVA, ORUM, AMASYA TOKAT, NKSAR, ORUM, TURHAL ADANA, OSMANYE, G. ANTEP, NZP. KLS MALATYA, ELAZI, DYARBAKIR, SLVAN, SVEREK KAYSER, DEVEL DYARBAKIR, URFA, SVEREK, ELAZI ELBSTAN, GKSN, KAYSER, KIREHR, PINARBAI, BSML MENGEN, DEVREK, AYCUMA, BARTIN ADANA, ANTEP, SLOP, URFA, GREN, KIZILTEPE, MARDN, NUSAYBN, CZRE KONYA, STANBUL, ANTALYA, ALANYA, SEYDEHR, AKSARAY, KARAMAN KONYA, KARAMAN, ALANYA, MANAVGAT, SEYDEHR, ANTALYA, STANBUL, GAZPAA, AFYON, BURDUR BOLU STANBUL, GEBZE SAMSUN, BAFRA, ALAAM

FRMA ADI

DAHL TELEFON 1222

1233
1231

HARlC TELEFON

YER

ZGNLER ZGVEN
PAKKALE

ZLEM BNGL

2241434-3319797 ORUM, MERZFON, SULUOVA, AMASYA, KAYALIHSAR ZONGULDAK, MENGEN, DEVREK 224 05 67
22401 12

KAYSER. MALATYA Fi AZlfi, KARAAM. BNfiI

PAMUKKALE RZELLER

READYE ZLEM

1270 1275-1276 1221 1264 1352

224 02 20 224 11 60 224 00 54

224 05 77

SAHL SEYAHAT SAKARYA VP

SE ANTEP

1251

SELUK CANLAR SES TUR ) SET KONYA SEZER TUR SHOW

SRT PETROL SNOP BARI

1269 1222 1284

224 15 57 224 06 99 224 02 27 G. ANTEP, OSMANYE, ADANA, STANBUL, AKAY 224 05 58 SVAS, KONYA, DVR 224 03 66-224 05 66 BODRUM, AYDIN, DENZL, STANBUL, MULA, MARMARS, BALIKESR, EDREMT, AKAY, ALTINOLUK, YOZGAT, SA-

DENZL, AYDIN, SALIPAZARI EGE SAHL MECTZ, ORUM, ERBAA, TAOVA, AMASYA RZE, ARTVN, GRESUN, HOPA, ARHAV, PAZAR, AYEL, ARDESEN, SAMSUN, ARAMBA. TERME, TRABZON SAHL KISMI ADAPAZARI, SAKARYA, BOLU

MLAS, KUADASI, DDM, ZMR, ANTALYA, ALANYA, BURSA, RIKAYA, AYIRALAN, ANDIR, BOAZLIYAN, KOZAKLI, BEKTALI, YEN FAKILI KONYA, STANBUL, KARAMAN

1269 1352 1265 1268 1233 1245 1249 1244

224 02 42 224 15 55 SAMSUN, HAVZA, MERZFON. KAVAK, ORUM 2240155-2240255 STANBUL, TRABZON, RZE, ZMR, ANTALYA, ALANYA, KARABK, ZLE, SAMSUN, KUADASI, BODRUM 224 01 56 MALATYA, ELAZI, DYARBAKIR, BATMAN, SRT 2240657 SAMSUN, BAFRA, GEBZE, SNOP, KARABK, ATAK, ZEYTN, 224 00 80 SAMSUN, BAFRA, GEBZE, SNOP 224 06 58-224 07 58 YOZGAT, SORGUN, AKDA, SVAS 224 00 63-64-65 SVAS, YOZGAT, SORGUN, AKDA

SNOP BRLK SVAS HUZUR SVAS TUR

ABANA, BOZKURT, TRKEL, AYANCIK

FRMA ADI
SIVA VIP

DAHL TELEFON

HARC TELEFON
224 00 69

YER
KAYSER, YENUBUK, GEMEREK

1291 1218 1245 1282 1286 1264 1257 1233 1225 1283 1260 1247 1224 1277 1279 1223

</>

SUNGURLU SEYAHAT SZER AMPYON HERSEKL SANAL KIREHR

SUNGURLU, ORUM 224 00 32-34 224 00 80-224 02 70 SAMSUN, ORDU, GRESUN, MERZFON, HAVZA, TRABZON

224 08 26 224 02 40 224 00 53 224 00 78

224 09 29 224 19 29-224 10 39 224 01 58 224 02 58 309 02 02 224 01 43 2240190 224 01 60 224 03 60-224 04 60 224 00 37

ORLU, LLEBURGAZ, BABAESK, STANBUL, KIRKLAREL KIREHR, MUCUR, HACIBEKTA, ORTAKY, ANTALYA, ZMR, STANBUL EREFLKOHSAR SLFKE, KONYA, MUT, KIZKALES, MERSN, ERDEML, TAUCU, KIBRIS ERZNCAN, KELKT, RAN KELKT, ERZNCAN, RAN, STANBUL SVAS, YOZGAT, SORGUN, AKDA MADEN, SUEHR, MRANLI, ERZNCAN ADANA, G. ANTEP, URFA ESKEHR, KTAHYA, TAVANLI, BLECK MESUDYE, AMASYA AYDINCA, EZNE, UYDUR, TURHAL, TOKAT, ANTALYA, ALANYA, DENZL, AYDIN, MULA, MARMARS TOKAT, ALANYA, ANTALYA, DENZL, AYDIN, MULA, MARMARS, TAMR, BURSA, TURHAL, ORUM ANKIRI, LGAZ, TOSYA

tu W

EREFLKOHSAR MEK RNKENT RN SEYAHAT TANRIVERD TATLISES TAVANLI

TEZCAN TOKAT SEYAHAT TOKAM TOSYA SEYAHAT

o
FRMA ADI DAHL TELEFON 1262 1230 1282 1237 1263 1224 HARC TELEFON 224 16 16 224 01 72-73 224 16 63 224 04 63 224 16 64 22 4 0 1 30 YER STANBUL, ZMR, ANTALYA, ANAMUR STANBUL, ZMR, ANTALYA, ALANYA, KEMER, HOPA, SAMSUN, TRABZON, ORDU, GRESUN, LAPSEK, RZE, AKDENZ SAHL URFA, ADANA, ANTALYA ADANA, G. ANTEP, . URFA, DYARBAKIR AFYON, UAK, ZMR FATSA. NYE

ULUDA ULUSOY URFA CESUR URFA TMAT UAK EGEMEN UZAY

>

VANGL VAN SEYAHAT VARAN

1240 1289 1229 1237 1286 1225 1289 1288

224 15 65 224 08 92 224 00 43 224 07 17 224 07 34 224 19 29-30 224 14 00 224 13 66

YKSEKOVA, KAYSER, MALATYA, ELAZI, BNGL, MU, BTLS, TATVAN, VAN, HAKKAR, RAN BTLS, TATVAN, HAKKAR, YKSEKOVA, BNGL, MU, ELAZI, MALATYA ZMR, KUADASI, BODRUM, MARMARS, STANBUL, ANTALYA, ALANYA, SDE, KEMER, G. ANTEP, ADANA ESKEHR, BURSA, GEMLK, ORHANGAZ, GLCK, KARAMRSEL, ALTINOVA, YALOVA YALVA, BEYEHR, KONYA, AKEHR, BOLVADN, AY, GEBZE SAMSUN, ORDU, GRESUN, GMHANE ESKEHR, BURSA, BALIKESR STANBUL, ZMR, ANTALYA, BURSA, BALIKESR, DENZL, AYDIN, NAZLL, MLAS, BODRUM, YOZGAT, SORGUN

>

YALOVA SEYAHAT YALVA ZEN YEL GMHANE YILMAZ BURSA YOZGAT ZAFER

ZAFER ANAMUR ZAFER MALATYA ZAFER YOZGAT

1238 1253 1288

224 00 97 224 04 04 224 12 60

MERSN, ANAMUR MALATYA YOZGAT

L MERKEZLERNE ULAIM
ADANA ADIYAMAN AFYON ARI AMASYA
LUX ADANA STAR ADANA YEN ADANA VARAN NAL GL ARA SPARTA SEYAHAT SPARTA GRM SPARTA PETRO UAK EGEMEN METEOR ARI TUR ERZ. BARI AMASYA ZLEM YEN AMASYA ABONE HAKK KO AKDENZ KAML KO METRO PAMUKKALE ARTVN LX METRO AS TURZM ARTVN EXP. KSEOLU PAKLALE PAMUKKALE KAML KO METRO DOAN KRFEZ KAML KO ULUDA BLECK TUR CEYLAN ERC TMAT LX BNGL VAN TUR VAN BEST ERC TMAT BEST VAN VAN GL ERZNCAN BARI AYDIN EY. 14 STN ERELK SEMA SDE AKDENZ TAlLIStS SE HATAY/HAS/JE NOBEL AYRAGASJ ADY. GLAR .KOHSAR HATAY CAN

ATS ABONE KSEOLU

ARI DAI

TANRVERD EREKTA R. ZLEM ERBAA EROVA ULUDA KONTUR ANTALYA TUR SP. GRMAN AS TURZM D. KARADENZ

NKSAR KAL

ANTALYA

02 KAYMAK AS TURZM ULUSOY HATTUSAS

ARTVN

AYDIN BALIKESR BLECK

METRO DENZL SEYAHAT TOKAT TURHAN PEK AMASYA TUR PEK MLT. BEYDAI KENT ANKA TAVANLI

ATS ZMR SEYAHAT

BNGL

MU SEYAHAT VAN GL

BTLS BOLU BURDUR

BURSA ANAKKALE ANKIRI

METRO ULUDA D. KRFEZ KAML KO . TURUVA KAML KO . ZLER . ADA KAS. HUZUR LDER . ZLER HATTUSAS ZGNLER PAKLALE DENZL EY. PAMUKKALE SAHL S. Z. DYARBAKIR LX DYARBAKIR YEN D. BAKIR SUR DYARBAKIR ULUDA E. ALAR E. ECE EDRNE BRLK E. MURAT E. HAZAR E. HARPUT BNGL TUR BAYBURT EY. E. YEN E. BARI DADA

HATAY HAS ERAY DLEK EY. PEK

KENT LDER KOP. ADANA LX NKSAR TUR.

. ESER MEGA

ORUM DENZL DYARBAKIR EDRNE

AMASYA T. HTT TUR AKKU Z. DAISTANLI

TOKAT S. DLEK S. ABONE

URFA TMAT BATMANLILAR MARDN MT. ELAZI HUZUR HATAY HAS

SRT PET.

ELAZI ERZNCAN

VAN GL SRT PETROL D.BAKIR SUR DYARBAKIR Z. RAN EY. HATAY NUR ARI TUR KARS SEYAHAT KARS SERHAT

TUNCELLLER

ERZURUM

DADA
ESADA DIRLI ARI DAI

ESKEHR

ANKA CEYLAN TUR DLEK EY. KTAHYALILAR AYIRAASl SE HDAYET Z HABUR

NDE EY. A. SAAN. ZAFER TAVANLI YALOVA BATMAN KO NOBEL TATL1SES URFA CESUR

GAZANTEP

BATMAN K. MARTUR

GRESUN

FINDIKKALE ULUSOY METRO SEZER

SZER FATSAULAR

LX ARTVN SEMA TUR

142

GMHANE HAKKAR

GMHANE YEL VAN TUR VAN GL BEST VAN HATAY CAN HATAY HAS HATAY SET PATAY PAN !. GRMAN 1. PETROL SPARTA EY. ANTALYA TUR MERSN EY. MERSN KO MERSN VP VERSN TMAT OSKAR KAML KO METRO PMUKKALE KAML KO ULUDA KSEOLU VARAN SERHAT KARS DOU KARS KAST. ZLEM KAST. HUZUR SNOP BARI PEK KENT AFN EY. ANADOLU AMPYON HERSEKL ELAZILILAR MALATYALILAR BNGLLLER VANLILAR TUNCELLLER CAN ELBSTAN HATAY GUNSAS HATAY NUR HATAY SAS HATAY ZTUR

HATAY CAN- -

AHN TUR

SPARTA

AMASYA TUR

EL (MERSN)

KOKSALLAR

STANBUL

SHOW AS TUR VARAN LDER UAK EGEMEN ATS AS TUR ZMR SEYAHAT

KENT HAKK KO ZEN TUR SET TUR METRO PMUKKALE SAS

ZMR KARS KASTAMONU KAYSER

KIRKLAREL KIREHR KOCAEL (iZMiT) KONYA KTAHYA

SANAL KIREHR EY. MERMERLER .ASYA TUR EFE TUR ZKAYMAK KONTA KONTUR SET K. AS TUR KTAHYALILAR MERAM

143

MALATYA MANSA K.MARA MARDN

BEYDAl MALATYA EY. MALATYA Z. AKSOANOLU HAKK KO

ZAFER

EDE AKSU ANADOLU MDYAT KO MARSOY Z HABUR EXP. HABUR PAMUKKALE KAML KO BEST VAN MU EY. VAN GL VAN TUR GREME NEVTUR NAN SEYAHAT NDE SEYAHAT UZAY FIND1KKALE METRO ULUSOY SHOW RZELLER METRO ULUSOY V P T i m AA TUR AS TURZM DAISTANLI SEZER GLTUR SRT PETROL SRT BATMAN SNOP BRLK SNOP BARI SEDA SHOW TURZM AMPYON HERSEKL SHOW ULUSOY METRO FATSALILAR MERMERLER KAMBEROLU SZER AS TURZM

MULA

MU NEVEHR NDE ORDU

VAN SEYAHAT

KAPADOKYA

RZE SAKARYA
(APAZAH)

D. KARADENZ LX KARADENZ

SAMSUN SRT SNOP SVAS TEKRDA

144

TOKAT TRABZON TUNCai ANLIURFA UAK VAN YOZGAT ZONGULDAK AKSARAY BAYBURT KARAMAN KIRIKKALE BATMAN IRNAK BARTIN

TOKAT EY.

ULUSOY GLTUR METRO SZER TUNCELLLER TATLISES URFA CESUR URFA TMAT U. EGEMEN VAN TUR VAN BEST VAN GL VAN EY. ZAFER TURZM SE TURZM AVRUPA Z GVEN KAMBEROLU YEN AKSARAY AKSARAY VP AKSEL NDE SEYAHAT BAYBURT EY.

AS TUR ALAR TURZM D. KARADENZ LX KARADENZ

KAMBERO

ULUSOY

NAN TURZM

ANAMUR ZAFER Z KAYMAK ORUM ZLER Z BATMAN KO BATMAN MARTUR MARSOY AS 74 Z BARTIN ZEMNYET GVEN KARABK ARDAHAN LX ARDAHAN GKTA KARS SERHAT KARS DOU DIR EY. DOU EY. L. YALOVA DYARBAKIR SRT PETROL

ARDAHAN DIR YALOVA

145

KARABK

AVRUPA GVEN METRO ULUSOY

KlS OSMANYE DZCE

HDAYET AYIRAASI NOBEL LX ADANA YEN ADANA

DZCE SEYAHAT

146

TURSTK LELERE ve BAZI MERKEZLERE ULAIM

AKAY
METRO KAML KO PAMUKKALE PEK AS TURZM ARENA AKDENZ PEK ANA. ZAFER ULUDA NEVTUR GREME KAPADOKYA KAML KO PAMUKKALE VARAN KAML KO PAMUKKALE SES TUR PAMUKKALE HDAYET HAKK KO ATS METRO PAMUKKALE KAML KO ULUDA KSEOLU PAMUKKALE METRO SVAS TUR KAML KO ULUDA KAML KO METRO PAMUKKALE ULUDA KAML KO METRO NEVTUR GREME METRO PAMUKKALE ANTALYA KAML KO METRO PAMUKKALE ATS PAKLALE DENZL EY. AS TURZM KAML KO AYDIN TUR ABONE HAKK KO KSEOLU METRO SAHL EY. METRO KAML KO PAKULE ULUDA AYDIN TUR LDER KOP. AKS. ZAFER KENT

ALANYA

KONTUR HDAYET ZKAYMAK ULUDA

ANTALYA KAML KO METRO

ANAMUR AVANOS AYVALIK BERGAMA BODRUM EME

DATA

DDM DKL ERDEK FETHYE GREME KA KEMER

SES TUR

147

KUADASI

PAMUKKALE KAML KO AYDN TURZM HDAYET ULUDA

METRO KSEOGLU

MANYAS

MARMARS MANAVGAT POLATU SDE D. BEYAZIT RGP SAFRANBOLU

METRO PAMUKKALE KAML KO AYDIN TURZM ANTALYA EY.

BAYSAL PAMUKKALE LX ARI DAI ARI TUR NEVTUR GREME TURZM KARABK-CVEN

148

2- DEMRYOLU ULAIMI
TCDD Danma ve Rezervasyon Brosu Talatpaa Bulvar Gar ULUS Tel: 311 06 20-21 - 22 - 23 (Danma) 311 49 94 - 310 65 15 (Rezervasyon) Tren Tarifesi
Saati

A. Gzergah T
Bakent Ekspres Fatih Ekspresi

f-, ..

Saatf
H Paa-Ankara Ankara-H Paa H Pafa Ankara Antara-H Paa

Kalk Gn
10-00 10-20 2330 2330

Varis Tren Ad
1630 1650 07.20 07.30 0925 1000 22.27 1645 07.12 07.15 0804 0800 1059 33.26 15.09 19.19 0821 0630 0820 0834 11.35 1755 07.50 08 20 0655 07.05 06.05 10.45 1720 06,58 14.29 06.5S 22.00 21,45 1052 23.00 13.09 23.00 0805 0805 1035 24.00 18.14 1825 2240 1455 08.40 06.24 19.05 2023 18.35 20.15 23.04 21.25 1508 0655 Her gn Her gn
Her gn Her gn Her gn Her gn 135 135 Her gn Her gn Her gn 247 246 Her gn Her gn 135 247

Dumlupnar Mavi Treni Boazii Ekspresi Anadolu Ekspresi Ankara Ekspresi Eskiehir Ekspresi anadolu Mavi Treni Meram Ekspresi Pamukkale Ekspresi

An kariAl sancak AfcancakJUfcara H Paa-Ankara Ankara-H Fasa H Paa-Aflkara Ankara-H Pasa H Paa-Ankara Ankara-H Paa E. ehr-H. Paa H Pasa-E ehir H Paa-Er6jl Ereill-H Pasa H Paja-Konya Konva-H Pasa H Pasa-Denzl Dsral-H Fa

1835 1835
1330 os no
2200 2200 2230 2230 0635 s M

23 S R 10 19.20 17.50 17.35 17.05 08,55 1430 1810 18,20 2035 20.25 18.35 2245 1940 09.05 19-40 12.05 0835 0710 20.05 08.15 20.05 0720 2015 1930 04.30 17.30 07,30 06.55 1605 08,30 23.50 21.30 08.10 0920 0730 08.40 0820 0725 2150 1425

Toros Ekspresi
zmir Mavi Treni Karesi Treni Glistan Ekspresi 4 Eyll Mavi Treni 4 Eyll Mavi Treni Dou Ekspresi Gney Ekspresi Vangl Ekspresi ukurova Ekspresi

H Paa-GszantB Galantep-H Paa Ankara-Basmhane BasmhanifAnkara Ankaa-Balkesr Bal keslr-An kara Ankara-lsparta Isparta-AnKara Ankata-Dyarbkr EyarbakiT-Arplsja Ankara-Da; to-Ankara H Paa-Kars Kars-H Paja H Paa-Kurtalin Kurtalan. Pa H Paa-Tanan Talvan-H Paa Ankara-Adia AJna-Anbra

247 246
Her gn Her gn 2457 1357 136 246 Her gn Her gn Her gn Her gn Her gn Her gn Her gn Her gn Her gn

Erciyes Ekspresi
Ege Ekspresi Marmara Ekspresi Goller Ekspresi Karaelmas Ekspresi Frat Ekspresi Selanik ist. Yolcu Treni Bosfor Ekspresi Not:

Kayseri Adana AJana-Kavserl ehr-Basmhane Basmtane-E hr Ba s mhns- Bandrma

tparta-BasEmhane Easmhant-bparta Ankaa-Iong^Mak Zonguldak-An kara

BmfrMiia
tstanbul-Sstank SilanlUstaiMi! Islan bufBukre KJtae-tsanlsJl

Tren Sefer saatleri deiebilir

149

ANKARA KALKILI TREN SEFERLER

ANKARA-STANBUL- ANKARA ARASINDA ALIAN TRENLER

(K: KaIk-V:Van)
ANKARA K. 1)8.00 V:22.27 ESKEHR 11.32-11.40 18.45-18.36 BLECK 12 54-12.56 1721-17.16 ZMiT 15.10-15.12 15 06-15.04 PENDK 16.12-16.14 14:05-14.03 BOSTANCI HAYDARPAA 1629-16.31 13.48-13.46 V:16.45 K:1330

Mesafe: 562 km Seyir Sresi:

BOAZ EKSPRES

leme gnleri: Hergn

Ankara-Haydarpaa: 06.30' Haydarpaa-Ankara: 06.30' Tekilat: 5 Pulman ve l Yemekli Vagon

ANKARA K: 10 20 V: 16.30

ESKEHR

BLECK DURUU YOK

ZMT 3539-15.40 11:11-11:10

PENDK 10.24-16.25 1025-10.24

BOSTANCI ,16.37-16.38 10.12-10.11

HAYDARPAA V.-16-50 K: 10.00

1132- 11.40
13.56-13.52

BAKENT EKSPRES

Ankara-Haydarpaa: 06.30' Haydarpaa-Ankara: 06.30' Tekilat: 6 Pulman ve l Yemekli Vagon leme gnleri: Hergn

Mesafe: 562 km Seyir Sresi:

ANKARA K. 22.00 VU712

ESKEHR 01.33-OI-4S 03.35-03 16

BLECK 03.11-03.16 0159-0154

ZMT 1(522-05.24 2335-23.33

PENDK 06.28-06.30 2240-22.3S

BOSTANCI 06.53-06.55 2220-22.18

HAYDARPAA V:07.15 K:22.00

ANADOLU EKSPRES

Mesafe: 562 km Seyir Sresi:

Ankara-Haydarpaa: 09.15' Haydarpaa-Ankara: 06.12' Tekilat: 5 Pulman, 2 rtl kuedi ve l Yemekli Vagon

ileme gnleri: Hergn

150

(K: Kalk-V:Var)
ANKARA ESKEHR S 58-02 15 04.17-03 54 BLECK 0402-04.(K 0218-02.10 ZMT 06.05-06.07 0005-00.03 PENDK (17.10-07.12 23.08-23 lifi BOSTANCI 07.37-07.19 22.48-22.46 HAYDARPAA V0800 K:22.3(>

K 1230
V 08.04

ANKARA EKSPRES

Ankara-Haydarpaa: 09.30' Haydarpaa-Ankara: 09.34' Tekilat: 10 yatakl ve l Yemekli Vagon leme gnleri: Hergn
ZMT 05 38-05 41) <)l 03-0101 PENDK 0644-06.46 (X) 08-00.06 BOSTANCI 0708-0710 23 47-23 45 HAYDARPAA V 07 30 K.23.30

Mesafe; 562 km Seyir Sresi:

ANKARA K 2 33 0 V.07.20

ESKEHR 02 23-02.30 04 25-04. IS

BLECK 03 34-03 41 03.14-03.06

FATH EKSPRES

Mesafe: 562 km Seyir Sresi:

leme gnleri: Hergn

Ankara-Haydarpaa: 08.00' Haydarpaa-Ankara: 07.50' Tekilat:8 Pulman ve l Yemekli Vagon

ANKARA-ZMR-ANKARA ARASINDA ALIAN TRENLER

ANKARA K IS 10 V.08 20 ESKEHR 21.09-2121} 0515-0504 KTAHYA 22.39-22 43 03.44-03 40 BALIKESR 03 1S-03.25 22 50-22.40 SOMA 04 55-04.57 2109-2107 MANSA 06 26-06.2$ iy.39-iy.37 BASMANE V 07 50 K IS 20

iZMiR MAV TREN

Ankara-Basmane: 13.40' B asmane-Ankara: 14.00' Tekat:4 Pulman 2 Yatakl ve l Yemekli vagon leme gnleri: Hergn
JAK 03 53-03 58 (X) 40-00 35 ALAEHR 0613-06 18 21 57-2 J. 52 MANSA 07.57-07 59 20 11-20 119 ALSANCAK V.09 25 K: 18.35

Mesafe: 824 km Seyir Sresi:

ANKARA K IS 35 V'IOOO

ESKEHR 22.1X1-22. 15 06 33-06 24

AFYON 01 07-0 i 25 03 33-03 09

DVMLUPINAR MAV TREN

Ankara-Aisancak: 14.50' Alsancak-Ankara: 15.25' Tekilat: 6 Pulman, l rtl Kuetli, l Yatakl ye l Yemeki Vagon leme gnleri: Hergn

Mesafe: 836 km Seyir Sresi:

151

ANKARA-BALIKESR-ANKARA ARASINDA ALIAN TREN

(K: Kalk-V:Van)
ANKARA K:20 35 V 07 1)5 ESKEHR 0015-0025 03.25-03.15 KTAHYA 01,50-0154 01.51-0140 BALIKESR

V-M.55
K 2(1.25

KARES EKSPRES

Mesafe: 576 km Seyir Sresi: Ankara-Balkesir: 10.50' Balkesir-Ankara: 10.40' Tekilat: 2 Numarasz Kompartmanl, 2 Pulman, 2 rtl Kuetli, 2 Yatakl ve l Yemekli Vagon leme gnleri: Hergn

ANKARA-ISPARTA-BURDUR-ANKARA ARASINDA ALIAN TREN

ANKARA K: 18.35 ESKEHR 22.00-22 !5 06.33-06 24 ALAYUNT 23.29-23.31 05.10-05.07 AFYON 01 07-01.45 (13 33-02 5y KARAKUYU 04.12-11420 00.40-00.33 SPARTA V0605 K 22 10 BURDUR V 07.05 K'22 15

v-ooo

GLSTA N EKSPRES

Mesafe: 589 km Seyir Sresi: Ankara-Isparta: 11.30' Isparta-Ankara: 12.00' Tekilat: 2 Pulman, l rtl kuetli (Burdur'a kadar) ve l Yemekli (Afyon'a kadar) vagon. Trendeki kuetli vagon Gmgn'de baka bir trene verilerek Burdur'a aktarmasz direkt ulam salanr. leme gnleri: Dumlupnar Mavi Treni ile Ankara Afyon-Ankara arasnda birleik ilemek zere Ankara'dan pazartesi, aramba, cuma ve Burdur/sparta'dan sal, perembe ve cumartesi gnleri

ANKARA-ZONGLDAK-ANKARA ARASINDA ALIAN TREN

ANKARA K:OS 10 V:2I>.23 IRMAK 0943-09.45 18.32-1830 ANKIRI l! .50-11 55 1625-1615 KARABK 16.01-16.18 12.15-121)2 GKEBAY 17.4S-17.50 10.30-10.34 ATALAZI ZONGULDAK 18.52-18.53 0934-09.32 V:1905 K:0920

ELMAS EKSPRES

Mesafe: 485 km Seyir Sresi: Ankara-Zonguldak: 10.55' Zonguldak-An kara: 11.03' Tekilat: 4 Pulman vagon, aynca 2 pulman Karabk'te ilave edilir. leme gnleri: Her gn

152

ANKARA-ADANA-ANKARA ARASINDA ALIAN TREN

(K: Ka!ki-V:Van)
ANKARA IRMAK
BOAZKPRU MCEE

ULUKILA

YENCE

ADANA

Mesafe: 669 Seyir Sresi: Ankara-Adana: 11.50' UKUROVA EKSPRES Adana-Ankara: 12.35' Tekilat: 3 Pulman, Kuetli, l Yatakl ve l Yemekli vagon leme gnleri: Her gn
ANKARA-ELAZIG--DYARBAKIR-ANKARA ARASINDA ALIAN TREN
ANKARA IRMAK KAYSER DIVARBAK1R

4 EYLL MAV TREN

Mesafe: 973 km (Elaz'a) 1094 km. (Diyarbakr'a) Seyir Sresi: Ankara-Diyarbakir: 21.40' Zonguldak-Ankara:2l.53' Diyarbakr-Elaz: 18.49' Elazi-Ankara: 18.53' Tekilat: 3 Pulman, l Kuetli, l Yatakl ve l Yemekli vagon leme gnleri: Her gn

153

3- HAVAYOLU ULAIMI
THY Danma ve Rezervasyon Brosu
Atatrk Bul var No. 154 KIZILAY TeJ: 482 02 00 (5 hat) 482 17 00-468 73 40 Bilet Sat : Atatrk But. No. 23 l/ KAVAKLIDERE Tel: 468 73 00

4- ZEL HAVAYOLU ULAIM KURULULARI

a. YERL KURULULAR
- stanbul Havayollar Atatrk Bulvar 64/1 KIZILAY Tel: 432 22 34 - Kbrs Trk Hava Yollan Selanik Cad. 17/1 KIZILAY Tel: 418 04 45 - Trk Hava Kurumu Atatrk Bul. 33 Opera /ULUS Tel: 31048 40 - M Air Esenboa Hava Liman Tel 3980000/1596 Merkez Ofis: Necatibey Cad. 88/6 Tel: 229 04 40229 07 57 - Altay-Skyline Esenboa Hava Liman zel Hangarlar Blgesi ubuk Yolu ubuk Tel: 827 15 62

- Air Alfa

Esenboa Hava Liman C Terminali Tel: 398 08 22 Faks: 398 08 24 Merkez Ofisi: Atatrk Bul. Foto Cemal Han No: 83 Kat:3 Kzlay Tel: 439 06 98 - Onur Ar Esenboa Hava Liman Tel: 398 08 07 Merkez Ofisi: Atatrk Bul. 143/2 Tel: 419 25 30 - Burak Havayollar Esenboa Hava Liman Tel: 398 00 00/1469 Esenboa Hava Liman Tel: 398 00 00/1393 - AOG. CT. Havaclk Esenboa Hava Liman Tel:39805 16

- Kalyon Havaclk

154

b. YABANCI KURULULAR
- Aeroflot (Sovyet Havayollar) Cinnah Cad. 114/2 ANKAYA Tel: 440 98 74 - Air France (Fransz Havayollar) Atatrk Bul. 231/7 KAVAKLIDERE Tel: 467 44 00 - Avusturya Havayollar Tahran Cad. 12/10 Hlton Oteli girii KAVAKLIDERE Tel: 468 11 44 - British Airways (ngiltere Havayollar) Atatrk Bulvar 237/29 KAVAKLIDERE Tel: 467 55 57 - Jal - Japan Havayollar Atatrk Bulvar 223/13 KAVAKLIDERE Tel: 417 56 16-17 - KLM Royal Dutlh Airlines (Hollanda Kraliyet Havayollar) Atatrk Bulvar 199/2 KAVAKLIDERE Tel: 417 56 16 - Kanada Havayollar Cinnah Cad. 43/8 ANKAYA Tel: 417 56 16-17 - Azerbaycan Havayollar Atatrk Bulvar 138/A KAVAKLIDERE Tel: 427 26 77

- Delta Havayollar

Atatrk Bul var 223/13 KAVAKLIDERE Tel: 468 78 05 - Singapore Airlines (Singapur Havayollar) Tunal Hilmi Cad. Blten Sok. 79/3 KAVAKLIDERE Tel: 468 46 70 - Swissair (svire Havayollar) Tahran Cad. No. 12/10 KAVAKLIDERE Tel: 468 11 44-468 48 45 - Iberia (spanyol Havayollar) Ziya Gkalp Cad. 6/20 -21 KIZILAY Tel: 431 8494 - Lufthansa (Alman Havayollar) Esenboa Hava Liman Tel: 398 03 74 Cinnah Cad. 102/5 ANKAYA Tel:442 05 80 A rubu seyahat acentalar yabanc havayollarna ait biletleri satmaya yetkilidir. Baknz: Seyahat Acentalar sayfa : 184

5- YABANCI HAVAYOLLARI BLET SATI ACENTALARI

6- DENZYOLLARI DANIMA VE REZERVASYON BROSU

ehit Adem Yavuz Sok. 3/2 KIZILAY

Tel: 417 11 61 - 425 63 68

155

XXHI- KONAKLAMA
l- TURZM LETME BELGEL KONAKLAMA TESSLER 5 YILDIZLI KONAKLAMA TESSLER Ador Altnel Otel GMK Bulvar No: 151 Tandoan Tel: 231 77 60 Faks: 230 23 30 Bilkent Otel Bilkentl. CaddeBilkent Tel: 266 46 86 - 266 46 79 Faks: 266 46 79 Byk Ankara Oteli Atatrk Bulvar No: 183 Kavakldere Tel: 425 66 55 Faks: 425 50 70 Byk Srmeli Oteli Cihan Sok. No: 6 Shhiye Tel: 231 76 60 Faks: 229 51 76 Hilton Otel Tahran Cad. No: 12 Kavakldere Tel: 468 28 88 Faks: 468 09 09 Sheraton Otel Noktal Sok. Kavakldere Tel: 468 54 54 Faks: 467 11 36 4 YILDIZLI KONAKLAMA TESSLER Aldino Oteli Tunal Hilmi Cad. Blten Sok. No: 22/24 ankaya Tel: 468 65 10 Faks: 468 65 17 Ayma Oteli Merutiyet Cad. No: 25 Kocatepe Tel: 425 46 00 Faks: 419 18 55 Best Otel Atatrk Bulvar No: 195 Kavakldere Tel: 467 08 80 Faks: 467 08 85 Dedeman Oteli Bklm Sok. No: l Kkesat Tel: 417 62 00 (15 hat) Faks: 417 62 14 kale Otel GMK Bulvar No: 89 Maltepe Tel: 231 77 10 Faks: 23061 33 Kent Otel Mithatpaa Cad. No: 4/6 Shhiye Tel: 4355050 Faks: 434 46 57 Otel Best Uur Mumcu Sok. No: 71 G.O.P. Tel: 4468080 Faks: 446 80 90

156

- Patalya Lakeside Resort Haymana Yolu 4. km. No: 159 Glba Tel: 4844444 Faks: 484 46 46 - Patalya Thermal Resort Souksu Milli Park Kzlcahamam Tel: 736 02 00 (8 hat) Faks: 736 02 10 - Sergah Otel ankr Cad. No: 48 Ulus Tel: 318 8500 Faks: 311 31 00 - Stad Oteli stiklal Cad. No: 20 Ulus

Tel: 310 48 48(20 hat)

Faks: 310 89 69

3 YILDIZLI KONAKLAMA TESSLER - Ab- Hayat Otel Kazm Karabekir Cad. No: 28 Kzlcahamam Tel: 7365620 Faks: 736 32 11 - Akyz Oteli Rzgarl Sok. No: 22 Ulus Tel: 309 02 44(10 Hat) Faks: 310 76 87 - Alfn Otel Meneke Sok. No: 11 Kzlay Tel: 417 84 25 Faks: 418 62 07 - Aymer Otel ankr Cad. No: 17 Ulus Tel: 309 04 35 (8 hat) Faks:311 56 77 - Apaydn Otel Bayndr Sok. No: 8 Shhiye Tel: 435 49 50 (10 hat) Faks: 433 40 05 - Atalay Otel ankr Cad. No:20 Ulus Tel: 3091515 Faks: 309 27 57 Bakent Otel stanbul Cad. No:28 Ulus Tel: 310 90 80 Faks: 310 92 93 - Byk Eran Oteli Selanik Cad. No:74 Kzlay Tel: 417 6045 Faks: 417 49 43 Class Otel Bestekar Sok. No: 64 Kavakldere Tel: 466 18 50 Faks: 426 99 85 Elit Otel Olgunlar Sok. No; 10 Bakanlklar Tel: 4174695 Faks: 417 46 97 Evkuran Otel Dr. Mediha Eldem Sok. No: 40 Yeniehir Tel: 435 51 10 (5 hat) Faks: 434 07 86

157

- Eybolu Otel Karanfil Sok. No: 73 Kzlay Tel: 417 64 00 Faks: 417 81 25 - Houston Otel Gniz Sok. No- 26 Kavakldere Tel: 466 16 80 Faks: 466 16 74 - Keykan Otel Fevzi akmak Sk. No: 12 Kzlay Tel: 231 80 70 Faks: 230 02 16

- King Otel
Gvenlik Cad. No: 13 A.Ayranc Tel: 418 90 99 Faks: 417 03 82 - Metropol Oteli Olgunlar Sok. No.5 Yeniehir Tel: 417 30 60 Faks: 417 69 90 - Neva Palas Esat Cad. No: 32 Kkesat

Tel :4J95888 Faks: 419 58 25 - OultrkOtel Edost Sok. No: 6 Rzgarl Ulus
Tel: 309 29 00 Faks: 311 83 21

- rnek Otel
Glseren Sok. No: 4 Maltepe Tel: 231 81 70 (4 Hat) Faks: 229 03 52

Parlament Otel
stanbul Cad. No: 88 skitler Tel: 384 35 10 (3 hat) Faks: 384 35 09 Sla Otel stanbul Yolu 27. Km. pragaz Kars Sarayky Kazan Tel: 815 43 80 (10 Hat) Faks: 815 43 84

Semen Otel
Bklm Sok. No: 13 Kavakldere Tel: 417 53 74 Faks: 417 28 59

Selvi Otel
ankr Cad. No.16 Ulus Tel: 310 35 00 (10 Hat) Faks: 312 26 92 Sembol Otel Smer Sok. No: 28 Kzlay Tel: 231 82 22 Faks: 230 46 91

Star Gap Oteli

Kazm Karabekir Cad. No.74/1 Altnda Tel: 310 24 15 (5 Hat) Faks: 311 79 79

158

Starton Oteli
Dr. Mediha Eldem Sok. No.37 Kzlay Tel: 435 65 20 (10 Hat) Faks: 435 45 10 Tunal Otel Tunah Hilmi Cad. No.l 19 Kavakldere Tel : 467 44 40 Faks: 427 40 82 Turist Otel ankr Cad. No.37 Ulus Tel: 310 39 80 (9 Hat) Faks: 311 83 45 Ulaan Otel Konya Yolu k 3. Km. Glba Tel: 484 58 58 (6 Hat) Faks: 484 41 01

Yeni Otel
Sanayi Cad. No.5/B Ulus Tel: 310 47 20 Faks: 311 84 39

2 YILDIZLI KONAKLAMA TESSLER

Acar Otel
G.M.K. Bulvar No: 66/A Maltepe

Tel: 231 86 86

Faks: 231 86 94

Akman Otel Opera Meydan Tavus Sok. No.6 Ulus Te! : 324 41 40 Faks: 324 01 61

Bulduk Otel
Sanayi Cad. No.26 Ulus Tel: 31049 15 Faks: 311 26 17

Cevikolu Otel ankr Cad. Orta Sok. No.2 Ulus Tel: 31045 35 Faks:311 1940

Doan Royal Otel

Salk 1. Sok. No: 29 Kzlay Tel: 435 23 33 Faks: 435 84 54 Elhamra Otel ankr Cad. No.58 Ulus Tel: 310 48 85 (4 Hat) Faks: 310 48 85 Elif Otel Erguvan Sok. No: 9 Ulus Tel: 312 56 56 Faks: 311 94 10 Eran Otel Merutiyet Cad. No.13 Kzlay Tel: 418 98 75 Faks: 418 40 92

159

Ercan Otel Denizciler Cad. No.36 Ulus Tel : 309 27 22 (5 Hat) Faks: 311 71 70 Ergen Oteli Karanfil Sok. No.48 Bakanlklar Tel: 417 59 06 (4 Hat) Faks: 425 78 19 Erk Otel Meneke 2 Sok. No.27 Kzlay Tel: 418 24 23 Faks: 418 76 49 Gimat Otel Badat Cad. No: 91 Macunky Tel: 397 67 48 Faks: 397 67 42

Grand Duman Otel

ankr Cad. Orta Sok. No:7 Ulus Tel: 310 02 12 Faks: 310 10 34 Gleryz Otel Sanayi Cad. No.37 Ulus Tel : 310 49 10

Faks: 310 73 42

Karyad Otel Sanayi Cad. Kurueme Sok, No.4 Ulus Tel: 310 24 40 (4 Hat) Faks: 312 67 12

Klasman Otel Rzgarl Plevne Sok. No: 4 Ulus Tel :3109797 Faks:310 1030 Koyunlu Otel
Ulucanlar Cad. No: 35 Ulus Tel : 310 49 00 Faks: 310 49 03 Melodi Otel Karanfil Sok. No.10 Kzlay Tel: 417 64 14 (4 Hat) Faks: 418 78 58 Mersin Otel Milli Mdafaa Cad. No: 16/2 Kzlay Tel :419 04 00 Faks: 419 04 12

Munzur Otel
Talatpaa Bul. No: 57 Samanpazar Tel: 311 45 97 Faks: 310 35 23

zilhan Otel
Akay Cad. No.9 Bakanlklar Tel: 417 50 66 Faks: 417 02 43

i 60

Spor Otel
Plevne Sok. No.6 Rzgarl Ulus Tel: 324 21 65 Faks: 312 21 53 Sultan Otel Bayndr Sok. No.35 Yeniehir Tel: 431 59 80 Faks: 431 1083 Yldz Otel Edost Sok. No: 4 Rzgarl Ulus Tel: 312 75 81 Faks: 312 75 84 l YILDIZLI KONAKLAMA TESSLER As Otel Rzgarl Sok. No.4 Ulus Tel: 310 39 98 - 310 39 99 Faks: 312 75 84 Cimcime Otel Kemal Paa Cad. No: 25 Haymana Tel : 658 10 72 Faks: 658 18 48

Efes Otel
Denizciler Cad. No. 12 Ulus Tel : 324 32 11 - 12 Faks: 311 51 37 Hitit Otel Hisarpark Cad. Firuz Aa Sok. No: 12 Ulus Tel : 310 86 17 (3 Hat) Faks: 311 41 02 Medine Otel stanbul Cad. No. 14 Ulus Tel: 309 13 81 (3 Hat)

Faks: 312 71 29

Olimpiyat Otel Rzgarl Edost Sok. No. 14 Ulus Tel: 324 33 31 Faks: 324 55 85 Safir Otel Denizciler Cad. No.34 Ulus Tel: 311 61 94 Ta Otel ankr Cad. No.35 Ulus Tel: 324 31 95 Yeni Bahar Oteli ankr Cad. No.25 Ulus Tel : 31048 95 (4 Hat)

Faks: 310 90 54

Faks: 324 29 57

Faks: 31048 99

161

DER KONAKLAMA TESSLER First Apart Otel nklp Sok. No.29 Kzlay Tel: 425 75 75 Faks: 419 27 14 mr Turistik Tesisleri stanbul Yold 9. Km, No: 162 Etimesgut Tel: 397 21 79 - 80 ~ 81 Faks: 397 21 82 mit Apart Otel Kubilay Sok. No: 11 Tandoan Te(: 230 03 03 - 231 05 55 Faks: 231 05 55

Mega Center Mega Residence (zel Otel)

Tahran Cad. No.5 Kavakldere Tel: 468 54 00 (14 Hat) Faks: 468 54 15

Grand zbek (Pansiyon)

Eskiehir Yolu 52. Km. Polatl Tel: 645 12 72 Reyhan Pansiyon Kaplca Sok. No. 15 Haymana Faks: 645 15 35

Tel: 658 10 64 White Tail Oberj

Faks: 658 17 49

Yakup Abdal Ky Elmada

Tel: 499 22 50 - 499 22 14 (3 Hat) Faks: 499 22 59

162

2- BELEDYE LETME BELGEL BAZI KONAKLAMA TESSLER

- Anl Otel Kevgrli Sok. No: 12 ULUS Tel: 324 31 87 - Bakent Otel istanbul Cad. No:28 ULUS Tel: 310 90 80 - iek Palas Otel ankr Cad. No: 56 ULUS Tel: 310 73 92 - nar Otel Hilal Sok. No: 6 ULUS Tel :3I251 83 - Derya Oteli Altnda Cad. Aye Sok. No: l DKAPI Tel: 311 28 50 - Devran Otel Sanayi Cad. Tavus Sok. No: 8 ULUS Tel: 313 04 85 - DilsonOtel Edost Sok. No: 10 ALTINDA Tel : 324 28 45 - Erdem Oteli tfaiye Meydan Dibek Sok. No: 23 ULUS Tel: 31 37 38 - Enperyal Otel ankr Cad. No: 54 ULUS Tel: 312 52 35 - ErtanOtel Selanik Cad. No: 70 KIZILAY Tel: 418 40 84 - Otel Ferah Denizciler Cad. No: 58 ULUS Tel: 309 II 75

- Gn Palas

Rzgarl Sok. No: 6 ULUS Tel: 311 80 03 - Otel Grhan ankr Cad. No: 23 ULUS Tel: 312 38 61 - Hisar Oteli Hisarpark Cad. No: 6 ULUS Tel : 311 98 89 - Kale Oteli Alata Sok. No: 13 ULUS Tel: 3! I 3393

163

- Konak Oteli ankr Cad. No: 50 ULUS Tel: 311 4021 - Kk Oteli Denizciler Cad. No: 56 ULUS Tel : 324 52 29 - Lale Palas Telgraf Sok. No: 5 ULUS Tef : 312 52 20 - Otel Mithat Tavus Sok. No: 2 ULUS Tel: 311 54 10 - Pnar Oteli Hisarpark Cad. No: 14 ULUS Tel: 311 8951 - Park Otel Altnda Cad. No: 3 ULUS Tel: 310 44 67 - Sema Otel z Sok. No: l Samanpazar ULUS Tel: 324 1292 - Sipahi Otel Kosova Sok. No: l ULUS Tel: 324 02 35 - Opera Otel Kosova Sok. No: 5 ULUS Tel : 324 23 30 - Tandoan Otc-I Glseren Sok. No: 28 MALTEPE Tel : 23 i 74 57 - Toros Oteli Demiray Sok. No: 2 BALGAT Tel: 288 50 30 - Tuna Palas ar Sok. No: 2 ULUS Tel: 310 84 83 - TermalOtel Kemalpaa Cad. Haymana Tel : 658 29 00-658 29 OI - Ulus Otel Adliye Sok. No: l ULUS Tel : 310 50 36 - Yavuz Otel Konya Sok. No: 6 ULUS Tel: 324 32 55 - Marmara Otel Denizciler Sok. No: 17 ULUS Tel : 324 27 40

XXIV- STATSTKI BLGLER

l-1999 YILINDA ESENBOA HAVA LMANI'NDAN GR VE IKI YAPAN YABANCILARIN AYLARA GRE DAILIMI
YABANCILAR
GR

YABANCILAR

OCAK UBAT MART NSAN MAYIS HAZRAN TEMMUZ AUSTOS EYLL EKM KASIM ARALIK TOPUM

8,618
9,625

OCAK UBAT MART NSAN MAYIS HAZRAN TEMMUZ AUSTOS EYLL EKM KASIM ARALK TOPLAM

IKI 9.434 7.785 8.467 9.350 8.962 10.113 10.682 28.818 18.516 14.272 9.041 9.159 144.599

9,120 9,876 11,370 20,289 13,023 17,305 13,900 12,081 8,199 8,777 142,183

165

2- 1999 YILINDA ESENBOG HAVA LMANTNDAN GR VE IKI YAPAN TRK VATANDALARIMIN AYLARA GRE DAILIMI

T.C VATANDALARI

GR

T.CVATANDAUR

|KI

OCAK UBAT MART NSAN MAYIS HAZRAN TEMMUZ AUSTOS EYLL EKiM KASIM ARAUK TOPLAM

26.349

OCAK UBAT MART NSAN MAYIS HAZRAN TEMMUZ AUSTOS EYLL EKM KASIM ARAUK TOPLAM

42.566 24.721 45.259 31.568 26.803 25.323 38.315 96.631 77.030 50.449 32.522 31.284

22.717
36.184 28.349 35.081 72.663 49.270 56.470 29.359 29.123 23.396 32.640 441.601

522.471

166

3- ANKARA TURZM DANIMA MDRLNE GELEN YERL VE YABANCI TURST SAYISI (1999)

AY OCAK UBAT MART NSAN MAYIS HAZRAN TEMMUZ AUSTOS EYLL EKM KASIM ARALIK GENEL TOPLAM

YERL YABANC
425 380 350 370 400 450 525 550 500 450 480 400 110 115 107 123 192 141 187 275 253 120 140 67

TOPLAM
535 495 457 493 592 591 712 825 753 570 620 467

5280

1830

7110

67

XXV. NEML ADRES ve TELEFONLAR

1- L TURZM MDRL ve TURZM DANIMA MDRLKLER - ANKARA L TURZM MDRL G.M.K.BUI. NO: 121 MALTEPE
Tel: 229 26 31-229 36 61 Santral: 231 67 63 - 64/137-138 Faks: 229 36 61

- ANKARA TURZM DANIMA MDRL G.M.K. Bul. No: 121 MALTEPE Tel: 231 55 72-288 61 66 Faks: 231 55 72 - ESENBOA TURZM DANIMA MDRL Esenboa Hava Liman D Hatlar Gelen Yolcu Salonu Tel: 398 03 48 Santral: 398 00 00/l 578

2- RESM KURULULAR
- Ankara Valilii Hkmet Caddesi Ulus Tel: 3 U 12 87 Faks: 324 27 23

- l Emniyet Mdrl
skitler Tel: 384 06 06 Faks: 384 07 03 - Drdnc Kolordu Komutanl 4. Kolordu Komutanl Tel : 369 57 10 - 369 57 10 Faks: 369 57 04

- Cumhuriyet Basavcl dari ler Mdrl

Ankara Adliyesi Shhye Tel: 309 07 00 - 99 Faks: 309 15 08

- Hava Liman Mlki dare Amirlii

Esenboa Hava Liman Esenboa Tel: 398 03 49 - 398 00 00 / 1313-1030 Faks: 398 01 51

- Jandarma Genel Komutanl l Jandarma Komutanl

f Jandarma Komutanl Yenimahalle/Lalegl Tel: 346 39 90 - 92 Faks: 335 39 89 - Nfus ve Vatandalk Mdrl Ankara Valilii ti Nfus ve Vatandalk Mdrl Ulus Tel: 311 45 64-311 2074 Faks: 310 80 20 - Sivil Savunma Mdrl Yeni Ziraat Mahallesi 14. Sok. No:17 06110 Altnda Tel: 341 28 86 - 341 23 38 Faks: 341 22 16

168

- Babakanlk Genlik ve Spor l Mdrl 19 Mays Spor Kompleksi ierisi Ulus Te) 309 21 00 (12 Hat) Faks: 324 10 26 - ^ iifuOar Genel Mdrl Ankara Vakflar Blge Mdrl Vairk Bulvar No: 44 Ulus Te! 3113774 Faks: 324 48 33 - Ankara Valilii l Mftl ' ipera Caddesi No: 23 Opera ! . 3 1 2 1663-3102827-3100004 Faks: 310 10 08 ; ara Meteoroloji Blge Mdrl F 'labaMah. Hali Sok. No: 6 06120 Keiren -VI : 359 83 50 - 359 83 65 Santral: 359 75 45 - Faks: 359 78 49 Takent Elektrik Datm A.. dari ve Sosyal ler Mdrl Necatibey Cad. No: 10 Yeniehir Tel : 231 70 80 (24 Hat) Faks: 231 40 57 - l Defterdarl Hkmet Cad No: 11 Ulus Tel: 311 55 71 Faks:31I4857 - Gmrk Mstearl Gmrkler Bamdrl Sanayi Cad. No: 29 Ulus Tel: 311 74 38 - 324 32 25 Faks: 324 37 20 - Tekel Pazarlama ve Datm Bamdrl Eskiehir yolu 9. km Mustafa Kemal Mah. 6. Cad. Tel : 310 45 40 (5 Hat) - 324 42 38 - l Sosyal Hizmetler Mdrl Zafer Meydan Armaan Han No: 76 Kzlay Tel : 418 66 62 Faks: 425 96 04 - Milli Eitim Mdrl Ankara l Milli Eitim Mdrl Beevler Tel : 212 66 40 - 43 - 223 75 04 Faks: 223 75 20 - Yksekrenim Kredi ve Yurtlar Kurumu Ankara Blge Mdrl Aydomu Sok No: 4 Kurtulu Tel : 434 01 80 (4 Hat) Faks: 431 47 03 - Bayndrlk ve skan Mdrl Eskiehir Yolu 8. Km. ODT Kars No: 146 ' Tel: 287 36 60 (10 Hat) Faks: 287 92 26 - Karayollar 4. Blge Mdrl Etlik Cad. No: 39 06110 Dkap Tel: 384 31 41 (20 Hat) Faks: 384 31 28

169

Devlet Su leri Blge Mdrl Eskiehir Yolu 8. Km. ODT Kars Tel: 287 93 20 (8 Hat) Faks: 287 93 40 ller Bankas Genel Mdrl Atatrk Bulvar No: 21 06053 Opera Tel: 310 31 41 (30 Hat) Faks:3122989-3107459

Ankara l Salk Mdrl

stanbul Cad. No: 22 Rzgarl Tel: 309 13 48 Faks: 309 06 80

Ulatrma Bakanl Ankara Blge Mdrl TCDD Binas Zemin Kat Gar Tel: 31 30 03 Faks: 309 27 70

TCDD Genel Mdrl 2. Blge Bamdrl TCDD Gar

Tel: Rezervasyon: 312 18 72 - 309 05 15 Danma: 311 06 20

Trk Telekomnikasyon A.. Trk Telekom Bamdrl T.T. Alsarcak Sok. A Blok Kat 5 Ulus Tel: 313 30 00 Faks: 310 88 38

Trk Telekom Bamdrl Abone leri Mdrl

Rzgarl Sok. Ek 2 Bina nler Merk. 2. Kat Ulus Tel: 309 48 00 Faks: 309 48 40 Keiren Telekom Mdrl Sanatoryum Cad. Dalg Sok. No: 28 Keiren Tel: 555 53 00 - 359 59 59 Faks: 360 68 78 Ky Hizmetleri Genel Mdrl 1. Blge Mdrl Varlk Mah. Tanzimat Cad. Varlk Tel: 384 05 60 (12 Hat) Faks: 341 81 14 > Ankara Ky Hizmetleri l Mdrl Koy Hizmetleri l Mdrl skitler Tel: 384 05 50 (7 Hat) Faks: 341 39 50 Orman Blge Mdrl Orman Blge Mdrl Gazi Te!: 223 76 16 - 223 50 78 Faks: 222 73 72 Tanm ve Kyileri Bakanl Ankara l Mdrl nardibiSok.No: 12 P.K.65 Yenimahalle Tel: 344 59 50 - 55 Faks: 315 60 07

TMO Ankara Blge Mdrl

stanbul Yolu 9 Km. P.K. 780 Ulus Tel: 397 20 94 - 397 21 l! (18 Hat) Faks: 397 20 93

170

- alma ve Sosyal Gvenlik Bakanl Ankara Blge Mdrl

Rzgarl Sok. No:26 Kat: l Ulus Tel: 312 38 07 Faks: 310 92 18 212 96 94 - ve i Bulma Kurumu Ankara Blge Mdrl Altnda Cad. No: 47 Dkap Tel : 317 03 62 (6 Hat) Faks: 317 91 02 - Sanayi ve Ticaret l Mdrl stanbul Cad. No: 30 Ulus Tel: 310 66 81-311 85 16-311 55 82 Faks: 310 69 90 - Petrol Ofisi Blge Mdrl Esat Cad. No: 123 K. Esat Tel: 44778 04 Faks: 447 53 75 - Bakent Elektrik Datm Genel Mdrl dari ve Sosyal ler Mdrl Necabey Cad. No: 10 Y. ehir Tel : 231 70 80 (24 Hat) Faks: 231 40 57 - l Kltr Mdrl stanbul Cad. No:4 06060 Ulus Tel : 312 35 25 - 324 05 76 - 310 68 18 Faks: 310 03 42 - l Planlama ve Koordinasyon Mdrl Hkmet Kona Ulus Tel:3H2776 Faks: 324 23 10

- Vilayetler Hizmet Birlii

Tunus Caddesi 41/A Kavakldere Tel: 417 00 69 Faks: 417 57 07 - Tapu ve Kadastro Blge Mdrl G.M.K. Bulvar 15 Demrtepe Tel : 417 05 62 Faks: 417 07 33 - Ba-Kur l Mdrl Mithatpaa Cad. 25 Kzlay Tel: 433 49 52 Faks: 435 51 85 - AT Mdrl Konya Yolu Siitz Tel: 224 10 00 Faks: 224 11 06

- Ankara Atatrk Kltr Merkezi

Kazm Karabekir Caddesi Hibodrum i Ulus Tel: 342 10 10-11 -341 1418 Faks: 384 50 60

3- KAYMAKAMLIKLAR
Baknz leler Sayfa No: 199

4- BELEDYE BAKANLIKLARI
Batanz leler Sayfa No: 199

171

5- ANKARA'DA BULUNAN BYKELLKLER VE TEMSLCLKLER

- Afganistan Bykelilii Cinnah Cad. No: 88 ANKAYA Tel : 438 l 21 Faks: 438 77 45 - Almanya Federal Cumhuriyeti Bykelilii Atatrk Bul. No: 114 KAVAKLIDERE (Konsolosluk Paris Cad. No:29) Tel : 426 54 65 - 67 Faks: 426 69 59 - Amerika Birleik DevJetleri Bykelilii Atatrk Bul. No: 110 KAVAKLIDERE Tel : 468 61 10 Faks: 467 00 19 - Arjantin Cumhuriyeti Bykelilii Uur Mumcu Cad. No: 60/4 G.O.P. Tel: 446 20 61 - 62 Faks: 446 20 63 - Arnavutluk Cumhuriyeti Bykelilii Ebuziya Tevfik Sok. No: 17 ANKAYA Tel : 441 61 03 Faks: 441 61 04 - Avustralya Bykelilii Nenehatun Cad, No: 83 G.O.P. Tel: 446 11 80 - 87 Faks: 446 11 88 - Avusturya Cumhuriyeti Bykelilii Atatrk Bul. No: 189. KAVAKLIDERE Tel: 419 04 31-33 Faks: 418 94 54 - Azerbaycan Bykelilii Cemal Nadir Sok. No: 20 ANKAYA Tel : 441 26 20 - 22 Faks: 441 26 00 - Banglade Halk Cumhuriyeti Bykelilii Cinnah Cad. No: 78/7-9 ANKAYA Tel: 439 27 50 - 51 Faks: 439 24 08 - Belarus Cumhuriyeti Bykelilii Han Sokak No: 131/1 ve 2 G.O.P Tel: 446 30 42 Faks: 446 01 50 - Belika Krall Bykelilii Mahatma Gandi Cad. No: 55 G.O.P. Tel: 446 82 47 - 50 Faks: 446 82 51 - Birleik Arap Emirlikleri Bykelilii Mahmud Yesari Sok. No: l O ankaya Tel : 440 84 10-13 Faks: 438 98 54

172

Bosna Hersek Bykelilii Mahatma Gandi Cad. No: 91/8-9 G.O.P Tel: 446 40 90 Faks: 446 62 28 Brezilya Federatif Cumhuriyeti Bykelilii ran Cad. No:47/l - 3 G.O.P Tel : 468 53 20 - 22 Faks : 468 53 24 Bulgaristan Cumhuriyeti Bykelilii Atatrk Bul. No: 124 KAVAKLIDERE Tel: 426 74 55 - 56 Faks: 427 31 78 Cezayir Demokrat Halk Cumhuriyeti Bykelilii ehit Ersan Cad. No: 42 ANKAYA Tel : 427 87 00 Faks: 426 89 59 ek Cumhuriyeti Bykelilii Uur Mumcu Cad. No: 100/3 G.O.P Tel: 426 12 44-446 48 04 Faks: 446 12 45 in Halk Cumhuriyeti Bykelilii Glgeli Sok. No:34 G.O.P. Tel : 436 06 28 Faks: 446 42 48 Danimarka Krall Bykelilii Krlang Sok. No:42 G.O.P. Tel: 468 77 60 Faks: 468 45 59 Endonezya Cumhuriyeti Bykelilii Abdullah Cevdet Sok. No:10 ANKAYA Tel : 438 21 90 Faks: 438 21 93 Fas Krall Bykelilii Rabat Sok. No: 11 G.O.P. Tel : 437 60 20-21 Faks: 446 84 30 Filipinler Bykelilii Mahatma Gandi Cad. No: 56 G.O.P. Tel : 446 58 31 Faks: 446 57 33 Filistin Devleti Bykelilii Filistin Sok. No:45 G.O.P. Tel: 436 08 23 - 24 Faks: 437 78 01 Finlandiya Cumhuriyeti Bykelilii Kader Sok. No:44 G.O.P. Tel: 426 19 30-426 49 64-426 56 85-426 59 21 Faks: 468 00 72 Fransa Cumhuriyeti Bykelilii Paris Cad. No: 70 KAVAKLIDERE Tel: 468 J l 54 - 59 Faks: 467 94 34

173

Gney Afrika Cumhuriyeti Bykelilii Filistin Sok. No:27 G.O.P Tel: 446 40 56-446 36 26 Faks: 446 64 34 Grcistan Cumhuriyeti Bykelilii Abdullah Cevdet Sok. No: 15 ANKAYA Tel: 442 65 08 -09 Faks: 442 15 10-07 Hrvatistan Bykelilii Kelebek Sok. No: 15/A G.O.P Tel: 446 94 60-446 08 31 Faks: 436 62 12 Hindistan Cumhuriyeti Bykelilii Cinnah Cad. No: 77/A ANKAYA Tel: 433 21 95 - 98 Faks: 440 34 29 Hollanda Krall Bykelilii Uur Mumcu Cad. No: 16 G.O.P. Tel: 446 04 70 - 74 Faks: 446 33 58 Irak Cumhuriyeti Bykelilii Turan Emeksiz Sok. No; 11 G.O.P. Tel : 468 74 21 - 22 Faks: 468 48 32 Byk Britanya ve Kuzey rlanda Birleik Krall Bykelilii ehit Ersan Cad. No: 46/A ANKAYA Tel: 468 62 30-42 4686643 Faks: 468 32 14 ran slm Cumhuriyeti Bykelilii Tahran Cad. No: l O KAVAKLIDERE Tel: 427 43 20 - 22 Faks: 468 28 23 rlanda Bykelilii Uur Mumcu Cad. No:88 MNG Binas B Blok Kat 3 G.O.P, 06700 Tel : 446 61 72 Faks: 446 80 61 spanya Bykelilii Abdullah Cevdet Sok. No: 8 ANKAYA Tel: 438 03 92 - 94 440 21 69-440 17 96 Faks: 439 51 70 srail Bykelilii Mahatma Gandi Cad. No: 85 G.O.P Tel: 446 36 05 - 446 45 84 Faks: 426 15 33 sve Krall Bykelilii Katip elebi Sok. No:7 KAVAKLIDERE Tel: 468 02 54-466 45 58 Faks: 466 45 58-59 svire Konfederasyonu Bykelilii Atatrk Bul. No: 247 KAVAKLIDERE Tel: 467 55 55 - 56 Faks: 467 11 99

174

- talya Cumhuriyeti Bykelilii Atatrk Bul. No: 118 KAVAKLIDERE Tel: 426 54 60 - 63 Faks: 426 58 00 - Japonya Bykelilii Reit Galip Cad No:81 06700 G.O.P Tel: 446 05 00-437 18 12 Faks: 437 25 04 - Kanada Bykelilii Nenehatun Cad. No: 75 G.O.P. Tel: 436 12 75 Faks: 446 44 37 - Katar Devleti Bykelilii Karaca Sok. No. 19 G.O.P Tel: 441 13 64 - 66 Faks: 441 15 44 - Kazakistan Bykelilii Ebzziya Tevfk Sok. No-. 6 ANKAYA Tel: 441 23 01 - 02 Faks: 441 23 03 - Krgzistan Bykelilii Boyabat Sok. No; 11 G.O.P.

Tel : 446 84 08 - 09 Faks: 446 84 13

- Kore Cumhuriyeti Bykelilii Alaam Sok. No:5 ANKAYA

Tel: 468 48 22 - 23 Faks: 468 22 79

- Kuveyt Bykelilii Reit Galip Cad. Kelebek Sok. No:110 G.O.P. Tel: 445 05 76 - 80 437 97 07 Faks: 446 68 39 - Kuzey Kbrs Trk Cumhuriyeti Bykelilii Rabat Sok. No:20 G.O.P. Tel: 446 29 20-446 01 85 -446 10 36 Faks: 446 52 38 Kba Cumhuriyeti Bykelilii Komu Sok. No: 7/2 ANKAYA Tel: 439 41 10-439 53 62 Faks: 441 40 07 Libya Arap Halk Sosyalist Cemahiriyesi Halk Brosu Cinnah Cad. No:60 ANKAYA Tel : 438 11 10-14 Faks: 440 38 62 Litvanya Cumhuriyeti Bykelilii Mahatma Gandi Cad. No: 17/8-9 G.O.P Tel: 447 07 66 Faks: 447 06 63

175

- Lbnan Cumhuriyeti Bykelilii Kzkulesi Sok. No.44 G.O.P Tel : 446 74 85-88 Faks: 446 10 23 - Macaristan Bykelilii Sancak Mah. 1. Cad. No:30 Yldz- ANKAYA Tel: 442 22 73 Faks: 441 50 49 - Makedonya Cumhuriyeti Bykelilii Filistin Sok. No: 30/2 G.O.P Tel : 446 92 04 - 05 Faks: 446 92 06 - Malezya Bykelilii Mahatma Gandi Cad. No: 58 G.O.P. Tel : 446 35 47 - 48 Faks: 446 4i 30 - Meksika Bykelilii Reit Galip Cad. Rabat Sok. No: 16 G.O.P Tel: 446 06 30 446 03 35-36 Faks: 446 25 21 - Msr Arap Cumhuriyeti Bykelilii Atatrk Bul. No: 126 KAVAKLIDERE Tel: 426 64 78 Faks: 427 00 99 - Moolistan Bykelilii

Koza Sok. No: 109 G.O.P Tel: 446 79 77 Faks: 446 77 91

- Moldova Bykelilii Kaptanpaa Sok. No.49 G.O.P Tel : 446 55 27 Faks: 446 58 16 - Norve Krall Bykelilii Kelebek Sofc. No: 18 G.O.P. Tel : 447 86 90 Faks: 447 86 94 - Oman Sultanl Bykelilii Mahatma Gandi Cad. No:63 G.O.P. Tel: 447 06 30 - 31 Faks: 447 06 32 - zbekistan Cumhuriyeti Bykelilii Willy Brand Sok. No:13 ANKAYA Tel: 441 3871-72 4476673 Faks: 441 96 15 Pakistan slm Cumhuriyeti Bykelilii ran Cad. No:37 G.O.P. Tel : 427 14 10 - 13 Faks: 467 10 23 Polonya Cumhuriyeti Bykelilii Atatrk Bul. No: 241 KAVAKLIDERE Tel: 426 16 94-98 Faks: 427 39 87

176

- Portekiz Cumhuriyeti Bykelilii Kuleli Sok. No:26 G.O.P Tel: 446 18 90-91 Faks: 446 18 92 Romanya Bykelilii Bkre Sok. No:4 ANKAYA

Tel : 466 37 06 -427 12 43 Faks: 427 15 30

- Rusya Federasyonu Bykelilii Karyad Sok. 5 ANKAYA Te : 439 2 J 22-440 82 17 Faks: 438 39 52 - Slovak Cumhuriyeti Bykelilii Atatrk Bul. No:245 KAVAKLIDERE Te : 426 58 87- 426 58 97 Faks: 468 26 89 . Sovenya Cumhuriyeti Bykelilii Kpe Sok. No. /3 G.O.P

Tel : 446 59 04-05 Faks: 446 68 87

Sudan Cumhuriyeti Bykelilii Koza Sok. No: 5 i G.O.P. Tel : 441 38 84 - 85 Faks: 441 38 86 Suriye Arap Cumhuriyeti Bykelilii Sedat Simavi Sok. No: 40 ANKAYA Tef : 440 96 57 - 58 Faks: 438 56 09 Suudi Arabistan Krall Bykelilii Turan Emeksiz Sok. No:6 G.O.P. Tel: 468 55 40 Faks: 427 48 86 i Cumhuriyeti Bykelilii Reit Galip Cad. rfanl Sok. 4/1 -3 G.O.P Tel : 447 34 i 8-447 35 82 - 447 36 64 Faks: 447 47 25 Tacikistan Bykelilii Mahatma Gandi Cad. No: 36 G.O.P. Tel : 446 6 02 Faks: 446 36 21 Tayland Krall Bykelilii ankaya Cad. Kader Sok. No: 45/3-4 ANKAYA Tel : 467 34 09-467 30 59 Faks: 438 64 74 Tunus Cumhuriyeti Bykelilii Kuleli Sok. No: 12 G.O.P. Tel : 437 78 12-437 77 20 Faks: 437 71 00 Trkmenistan Bykelilii Koz-i Sok. No:28 ankaya Tei :44 71 22-24 Faks: 441 71 25 j Tam rdn Krall Bykelilii Dede Korkut Sok. No: 18 ANKAYA Te! : 440 20 54 - 440 45 94 Faks: 440 43 27 Ukrayna Bykelilii Cemal Nadir Sok. No.9 ANKAYA Te! : 439 99 73 Faks: 44 68 15

77

- Vatikan Bykelilii Birlik Mahallesi 3. Cad. No:37 ANKAYA Tel: 495 35 14 Faks: 495 35 40 - Venezella Cumhuriyeti Bykelilii Cinnah Cad. No: 78/2 ANKAYA Tel: 438 71 35-439 31 98 Faks: 440 66 19 - Yemen Cumhuriyeti Bykelilii Fethiye Sokak No:2 G.O.P. Tel : 446 26 37-446 31 78 Faks: 446 17 78 - Yeni Zelanda Bykelilii Ticari ler Brosu ran Cad. No. 13 Kat: 4 KAVAKLIDERE Tel : 467 90 54-56-58 Faks: 467 90 13 - Yugoslavya Federal Cumhuriyeti Bykelilii Paris Cad. No:47 KAVAKLIDERE

Tel : 426 02 36-425 24 32 Faks: 427 83 45

- Yunanistan Cumhuriyeti Bykelilii Ziya r-Rahman Cad. No:9-l l G.O.P. Tel: 436 88 60 - 62 Faks: 446 31 91 - Avrupa Topluluklar Komisyonu Temsilcilii Uur Mumcu Cad. No:88 Kat: 4 G.O.P. Tel : 446 55 II Faks: 44667 37 Birlemi Milletler Temsilcilii Atatrk Bul. No:197 KAVAKLIDERE Tel: 426 81 13 Faks: 426 13 72 Birlemi Milletler Gda ve Tarm rgt Temsilcilii Atatrk Bul. No: 197 KAVAKLIDERE Tel : 428 06 64- 468 75 13 Faks: 427 48 52 Birlemi Milletler Mlteciler Yksek Komiserlii Abidin Daver Sok. No: 17 ANKAYA Tel : 439 66 15 - 18 Faks: 438 27 02 Birlemi Milletler ocuklara Yardm Fonu Temsilcilii ran Cad. No: 35 G.O.P. Tel: 427 86 03 Faks: 427 57 40 Uluslararas alma rgt Temsilcilii Atatrk Bul. No: 197 KAVAKLIDERE Tel: 468 79 22 Faks: 427 38 16 Dnya Salk rgt Temsilcilii Atatrk Bul. No:197 KAVAKLIDERE Tel: 428 40 31 Faks: 467 70 28 slm lkeleri statistik, Ekonomik ve Sosyal Aratrma ve Eitim Fonu Attar Sok. No:4 G.O.P. Tel: 468 61 72-76 Faks: 467 34 58 Dnya Bankas Ofisi Atatrk Bul. No: 2 H Kat: 6 KAVAKLIDERE Tel : 468 45 27 - 30 Faks: 468 45 26

178

6- KTPHANELER
Milli Ktphane Bahelevler son durak 06 490 Tel: 212 62 00 Ankara Adnan Otken i Halk Ktphanesi Kumrular Sok. No:3 Kzlay Tel: 425 34 98 - 4 8 00 45 Faks: 425 45 03 Nenehatun Cad. No: 57 G.O.P. Tel: 436 52 94 Aktepe Halk Ktphanesi zyurt Cad. 32. Sok. No.3 Aktepe- Keiren Tel: 381 25 62 Ziyabey Cad. 19. Sok. No: 9 Balgt Tel: 385 30 72 Batkent Halk Ktphanesi 4. Cad. Basm- (19) 8. Bl. Yenimahalle Dumlupnar Cad. Eceabat Sok. No: 5 Cebeci Tel: 363 45 39 Faks: 362 30 59 Ankara Oran Sevgi Yl Halk Ktphanesi Villalar Semti 1. Cad. No: 19 Oran - ankaya Tel: 490 23 56 - 490 23 57 Avclar Mah. Pazaryeri Yenimahalle Tel: 330 31 91

- Ankara Ali Day ocuk Ktphanesi

- Balgt Hseyin Alpar Halk Ktphanesi

- Cebeci Halk Ktphanesi

- entepe Halk Ktphanesi

- Yenimahalle le Halk Ktphanesi

vedik Cad. Glderen Sok. No: 15 Yenimahalle Tel: 315 52 64-315 81 36 Akyurt le Halk Ktphanesi 19 Mays 90. Cad. Akyurt Tel: 344 10 25 Aya le Halk Ktphanesi Camii Atik Mah. Dispanser Sok. No:9 Aya Tel :72 10 5 i

179

Beypazar Mehmet Akif Ersoy le Halk Ktphanesi Kemal Milasl Cad. Beypazar Tel: 763 11 73 amldere le Halk Ktphanesi meraaMah. No: 22 amldere Tel : 753 15 08 ubuk le Halk Ktphanesi Yavuz Selim Mah. Duru sok. Ta bina UBUK Tel: 837 18 39 Elmada le Hafk Ktphanesi Hkmet Cad. Okul Sok. No: 65 Elmada Tel: 863 25 60 Eryaman 75, Yl Halk Ktphanesi 2. Etap Eryaman Glba le Halk Ktphanesi Gazi Osman Paa Mah. Ankara Cad. Belediye han 3. Blok Glba Tel :484 1043

Gdl le Halk Ktphanesi

inklap Cad. No: f/ GdiJ Tel: 728 1562 Haymana le Ha!k Ktphanesi Ankara Cad. Belediye Binas Haymana Tel: 658 11 53 Kalecik le Halk Ktphanesi Yeilyurt Mah. Ankara Cad. No: 12 Kalecik Tel: 857 1531 Kazan le Halk Ktphanesi Atatrk Mah. Belediye Pasaj Kat: l No:62 Kzlcahamam le Halk Ktphanesi Cengiz Topel Cad. Belediye Pasaj Kat: I K.Hamam Tel: 736 1067 Mamak Kltr Sanat Evi alayan Mah. 43. Sok. No.2 Mamak Nallhan le Halk Ktphanesi Nasuhpaa Mah. Bursa Cad. Gnfa han No: i Nallhan

180

Polatl le Halk Ktphanesi Zafer Mah. Turan Cad- No: 42 Polatl Tel: 623 1831 ereflikohisar Yunus Emre le Halk Ktphanesi stiklal Mah. Ofis Cad. ereflikohisar Tel: 687 23 17 Sincan ile Halk Ktphanesi Belediye eski kre binas Fatih-Sincan

7- KLTR MERKEZLER
Alman Kltr Merkezi Atatrk Bul. No:131 06640 Bakanlklar Tel: 425 1436-41831 24 Faks: 418 08 47 Trk - Alman Dostluk Dernei Necatibey Cad. Yeilrmak Sok. 10/16 Maltepe Tel: 231 9237 Trk - Amerikan Dernei Cinnah Cad. No:20 Kavakldere Tel : 426 26 44 - 426 26 48 Faks: 468 25 38 Ziya Gkalp Cad. No:15 Kzlay Tel: 431 1458 Faks: 431 1807 Trk - ngiliz Kltr Dernei Bestekar Sok.No: 32 06680 Kavakldere Tel: 419 18 44 Faks: 418 54 04 talyan Kltr Merkezi Kuleli Sok. 89/5 G.O.P Tel : 446 51 78 - 446 40 85 Faks: 446 51 76 Libya Kltr Merkezi Gniz Sok. No:50 Kavakldere Tel: 229 87 64 Faks: 426 83 19 Trkiye - Pakistan Kltr Dernei Necatibey Cad. Yeilrmak Sok. No: 10/16 Shhiye Tel :231 9237

- Fransz Kltr Merkezi

181

8- KLTR ve TURZM LE LGL DERNEKLER, VAKIFLAR, MESLEK BRLKLER

- TURSAB (Ankara Blgesel Yrtme Kurulu Bakanl) Ayten Sok. No: 27 Mebusevleri - Tandoan Tel: 212 04 74-212 04 75 Faks: 213 22 16

- ATD (Anadolu Turizm letmecileri Dernei)

Tunah Hilmi Cad. Kuulu t Han B Blok Kat: l No: 139 Tel: 427 19 83 Faks: 427 22 19 Tunah - ARED (Ankara Rehberler Dernei) Onur Sokak Defne Apt. No.68/5 Maltepe Tel: 232 21 56 Faks: 232 21 56

- Trk Tantma Vakf (TTAV)

Uur Mumcu Cad. No. 24 06700 G.O.P. Tel: 437 51 66 - 437 45 76 Faks: 447 41 33 - Anadolu Folklor Vakf Yksel Cad. 5/2 Kzlay Tel: 418 56 58-418 99 11 Faks: 425 61 33 - Ankara Kltrn Yaatma Dernei zmir Cad. 16/B Kzlay Tel: 425 79 74-417 74 19 - Ankara Kulb Dernei Bayndr Sok. No: 17/2 Kzlay Tel: 431 05 91 Faks: 431 05 91 - GESAV (Geleneksel Trk El Sanatlar Vakf) Kireli Sok. No.6 06240 Demirfrka Mah. Kaleii Tel: 324 38 73-310 69 15 Faks: 310 69 15 - GESAM (Gzel Sanat Esereri Sahipleri Meslek Birlii) G.M.K Bulvar 63/4 Maltepe Tel: 231 10 82 Faks: 231 23 84 - LESAM (lim ve Edebiyat Eseri Sahipleri Meslek Birlii) zmir Cad. No: 33/16 Kzlay Tel: 419 49 38 - 417 52 65 Faks: 419 49 39 - AFSAD (Ankara Fotoraf Sanatlar Dernei) Fevzi akmak I. Sok. 14/12 06420 Kzlay Tel : 230 04 09 Faks: 229 45 66 - Trk El Sanatlarn Tantma Dernei Karanfil Sok. 5/53 Kzlay Tel :4I88537 - Vekam (Vehbi Ko ve Ankara Aratrmalar Merkc/i) Pnarba Mah. ehit Hakan Turan Sok. No: 9 Keiren Tel: 355 20 27 Faks: 381 26 70 - Ankarallar Vakf Devlet mah. Sosyal Tesis 2. sok. No:52/D ankaya Tef: 441 07 37

i 82

9- KAMU YARARINA FAALYET GSTERGEN DERNEKLER, VAKIFLAR, MESLEK BRLKLER

- Atatrk Kltr Dil ve Tarih Yksek Kurumu Bakanl Atatrk Bul. 217 Kavakldere Tel: 428 61 00 - 04 - 427 78 30 Faks: 428 52 88 - Vilayetler Hizmet Birlii Bakanl Tunus Cad. 4 l/A 06680 Kavakldere Tel: 417 00 69 - 417 07 57 Faks: 417 07 57 - Trkiye Kzlay Dernei Genel Mdrl Ata Sok. No: 32 06420 Yeniehir Tel: 430 23 00 (30 Hat) Faks: 430 01 75 - 433 05 31 - Trk Eitim Dernei Kzlrmak Sok. No: 8 Kocatepe Tel : 418 06 14 - 417 42 02 Faks: 417 53 65 - TBTAK (Trkiye Bilimsel ve Teknik Aratrma Kurumu) Atatrk Bulvar No: 221 Kavakldere Tel : 468 53 00 (20 Hat) Faks: 427 74 89 - Trk Dil Kurumu Atatrk Bul. No: 217 06680 Kavakldere Tel : 428 61 00 (5 Hat) Faks: 428 52 88 - Ankara Umum Otomobilciler ve ofrler Odas Mareal Fevzi akmak Cad. No: 5 Beever Tel : 212 60 60 (8Hat) Faks: 223 34 04 - Gazeteciler Cemiyeti evre Sok. No: 35 ankaya Tel: 427 27 12 - 427 15 22 Faks: 468 23 84 - Trkiye Ticaret, Sanayi, Deniz Ticaret Odalar ve Borsalar Birlii (TOBB) Atatrk Bulvar No: 149 06640 Bakanlklar Tel: 417 77 00 (10 Hat) Faks: 418 32 68 - 417 82 35 - Trk Hava Kurumu Opera Tel: 310 48 40 - Trk Eitim Vakf Akay Cad. No: 22/5 Tel: 417 41 90 Faks: 418 79 99 - Trk Tarih Kurumu Kzlay Sok. No: l Shhiye Tel :310 23 68 - nsan Haklar Dernei Tunah Hilmi Cad. No: 104/4 Kavakldere -Tel: 446 49 13 - ASO (Ankara Sanayi Odas) Atatrk Bulvar No: 193 Kavakldere Tel: 417 1200 Faks:4174370-4175205 - ATO (Ankara Ticaret Odas) Stz 06 530 Tel: 285 79 50 Faks: 286 50 29

10- SEYAHAT CENTALARI

l- A Grubu Seyahat Acentalar
3F TURZM ACAR ACUPULCO A EL YA ADESYA ADIM ADOR ADRES ADS AIR TOUR AKA AKULA ALABANDA ALEM ALMOND ALOHA ALP REY AL ALP REYAL ALTUR ALTUR ALVVAYS ANGEL ANSIDA ARSTO ARVA ASPECT ASYA ATAK AURORA AVRASYA AVRASYA AY-SEL AZZ BABL BABUSSELAM Merutiyet Cd. No:29/7 Kzlay Atmaca Sok No: 8 / 2 Dkap Hodere Cad. No:97/I5 Y. Ayranc Merutiyet Cad. No. 17/1 Kzlay Blten Sk. Sametolu Apt. No:S/8 K Dere Ctmab Cad. 22/5 ankaya Uur Mumcu Cad. No:56/I COP Atatrk Bul. No:143/2 ankaya Halc Sok No:8/3 GOP Tahran Cad.No:9/4 K. Dere Cinnah Cad No'28/2 ankaya Sedat Simavi Sok. No: 42 ankaya Cinnah Cad.No:67/B ankaya Hkmet Cd. No:3/18-19 Ulus Cinnah Cad. No:62/2 ankaya Cinnah Cad. No:39/5 ankaya tznir Cad No:36/4 Kzlay Cinnah Cd. Mesnevi Sk. No:12/17 ankaya Atatrk Bul v No-127/312-325 Bakanlklar Atatrk Bulv No:I27 Sercan Han K:3 Bakan. Billur SkNo 35/3 K Dere Cinnah Ctd.No:34/2 K. Dere Selanik Cad No:33/I9 Kzlay Cinnah Cad. No:34/4 ankaya HavaSok.No:10/3 ankaya Tunah Hilmi Cad. No. 89 /69 Kavakldere Tunal Hilmi Cad. No:92/9 K. Dere Aziziye M. Enis Behi KoryurekS. No:2 Koza Sk. No:134/6 GOP Hkmet Cad. 2 kat No:45 Ulu.s Akay Cad. No:20/3 BakanlHar Hirfanl Sk. No:17/3 GOP Hkmet Cad. No;5/40 Ulus Gniz Sk No.32/1-2 Kavakldere HkmetCad.No:3/51 Ulus Tel: 419 19 32 Tel: 324 06 06 Tel: 441 07 32 Tel, 425 59 13 Tel: 426 90 28 Tel: 428 24 67 Tel: 446 72 03 Tel: 419 25 30 Tel' 442 13 36 Faks: 419 1937 Faks: 324 06 34 Faks: 447 07 33 Faks- 425 59 15 Faks: 496 90 28 Faks: 428 24 66 Faks: 446 05 69 Faks: 419 25 33 Faks: 467 65 05 Faks. 427 64 58 Faks: 426 70 99 Faks: 441 54 09 Faks: 439 59 35 Faks: 309 50 14 Faks: 441 84 65 Faks- 440 13 29 Faks: 418 32 14 Faks 44 0713 Faks 41 S 33 79 Fak-i. 417 52 09 Faks 427 SI 06 Faks- 467 S9 30 Faks: 425 75 49 Faks: 427 56 09 Faks: 441 3i 70 Faks: 468 75 28 Faks: 466 1377 Faks 4405324 Faks: 447 72 08 Faks 31 [ 4073 Faks. 419 08 28 Faks 4277991 faks 3J046JS Faks 46799 16 Faks 3127462

Tel. 4276456
Tel -427 06 03 Tel: 44 154 05 Tel: 440 56 00 Tel: 309 50 13 Tel: 44 184 64 Tel' 440 9S 55 Tel. 4257191 Tel 4410710 Tel. 425 00 20 Tel: 417 27 72 Tel: 427 81 05 Tel: 467 SS 75 Tel: 41 7 62 40 Te! 46718 10 Tel 441 31 67 Tel 468 75 25 Tel- 466 13 74 Tel. 44 190 00 Tel 4477207 Tel 3114072 Tel -41 9 50 56 Tel 4265930 Tel' 31046 3S Tel 4673610 Tel 31091 93

184

BABR HAKHUS BAKENT BAYRAMOGLU BEDEL BKKSET IHYTULLAII II-RS/, BLUEFUN BOHEME BONN AIR BORDERS ROSFOR lTO BLNTUR BTO Bil.NTUR BlRU
CA.NDAS

Merutiyet Cad. No 3/15 Bakanlklar Tuna!'Hilmi Cad. No 114/3! K Dere Atatrk Bulvar No 85/2 Kzlay Ank Cad Kavukuoiu Pas No 86 Polatl Atatrk Bulvar No:127/212 Bakanlklar CmnahCad No 31/A/12 ankaya Hkmet Cad Be! Dk Ne 18/41 Atalutk Bul No 233/4 Bakanlklar Hatr Sok No:!l/4GOP Filistin Sk No:9/6 GOP Ali Dede Sk.No:6/10 Kavakldere Cmnat Cad No 27/5 ankaya Boaz Sk. No-21/l GOP Bilken Unver Mer Kan 2 Cd Bikent Iran Cad Konur Is Mer 13/7 K. Dere ZyabeyCd No'32/JO Balga
Notjtbcv Cad Bjlk;lt s ilan fi/l8(SSlhye

Tel 4182038 Tel 466 1500 'el 435 85 86 Tel 621 06 !1 Tel 4196802 Tel 427296^ Tel 3105760 Tel 466 1202 Tel 4468449-50 Tel. 427 67 74 Tel 4269145 Tel 468 1590 Tel. 468 77 70 Tel 2664855 Tel: 46S 75 80 Tel. 287 92 61 Tel- 231 i 5 83 Tel 229 95 03 Tel, 468 57 24 Tel 4686573 'le!- 442 22 06 Tel 68723S3
r

Faks 418 1089 Faks- 466 1525 F<ks. 435 73 97 Faks- 62! 06 11 Faks 4196804 Faks 427 22 95 Faks 3114482 Faks 466 1206 Faks 44606 19 Faks 427 67 76 Faks- 426 92 45 Faks 468 07 88 Faks 4687774 Faks 2665082 Faks 4687624 Faks 287 92 38 Faks: 23 126 12 Faks: 229 56 01 Faks 468 16 00 Faks 467 84 38

OENNKT CEYTUU CHEROKEE ARE AVUSOLU ELEB WHAN DELTA DENGE DESTEK DESTNA DIASOS DCLE DILBE DOKTUR DURU ECAR ECAR EFOR EGEMEN KGE-R

Smer 2 sok. No-40/4 Kzlay Iran Cd.Karura Is Merk No:21 /36-37K.Dere Gvenlik Cad. No:64/l A Ayranc Ebuzya Tevfik Sok. No 3/3 ankaya Ankara Cad avu. Sk l/B ereflkohism Atatrk Bulv No 127/215 Bakanlklar Bayndr 1 Sok. No 11/5 Kzlay Tunus Cad No.9/9 Bakunlka Karanfil Sk No:18/5 Kzlay izmir Cad No 36/3 Kzlay Blten Sk No 2/5K Dere Rabat Sk No- 27/3 COP Uur Mumcu Cad No'65/B GOP ankr Cad No 22/1 Ulus Atatrk Bulv. No 83/1 Kul.y CnnabCad No 62/1 ankaya Tunus Cd No 39/A K Dere DHMI Lsebojia i Hatlar Gns Terminali Cmah Cad No 46/7 ankaya lnab Hilmi Cad No 28/B K Dere Al.turk Bulv An hlan No 69/174

Faks 6865697 Faks 4180557 Faks 43 1 47 82 F-aks:4IS7807 Faks 425 29 54 Faks 4256641 F-aks 468 70 05 Faks 43751 46 Faks' 447 60 07 Faks 312 1604 Faks 432 48 65 Faks 440 36 23 faks- 425 96 08 1-aks 3980713 Faks. 442 37 37 Faks: 41928 68 Faks- 430 29 56

lel 4186240

Tel: 431 4725 Tel 4183049 Tel 419 50 78 Tel- 425 66 42 Tel- 468 70 00 Tel 4374995 Te! 4468056 Tel ' 3 1 1 6300 Tel 433 36 26 Tel. 440 75 76 Tel 4170496 Tel 4175952 Te!. 440 79 27 Tel 41 7 65 00 Tel 431 3374

!fK,,A EKSEk ELB ELT ERBL EREL ES CNEYT ESMERALDA FABER FYOR TUR FLAP FLA GATA GENLK GENERATION GNTA GONDOL -\ GZBYK GRDA TOURS

x. . ,.v...,-- K;, 'nlere Sk ,V.. 2j/J ankaya Tel: 426 94 59 Bkme- Cd. Cei r. No: 1 8/48 Ulus - j-^fi]Sk No:5/5^ K)2Jay Kenech Cad. No:65/l K. Dere Hacbayram C Eti Zafer S. No: l Ulus Smon Bolvar Cd. No:3/2 ankaya Fanb Sk.No:50/3 ankaya Necatibey Cad No 13/9 Shhiye Cinnah Cad No:22/1 2 ankaya Atatrk Bulvar No: 91/28 Kzlay Cinnah Cad. No:42 ankaya izmir Cad. Meneke Sk. No'2 A Blok Kalay Atatrk Bul. And ar. No'69/l 63 Kzlay Bayndr Sk.No'45/9 Kzlay Akay Cd. No:20/l 3 Bakanlklar Tunali Hilmi Cad. No-123/136 Kuulu Isbanr Tunali Hilmi Cd.No:65/39 Kavakldere Cnnah Cad. No 63/2 ankaya Cnah Cad. No 72/6 ankaya Tel: 31159 33 Tel: 4J 9 93 3 J Tel: 436 00 4 Tel. 324 66 24 Tel- 438 57 19 Tel 427 65 74 Tel- 229 16 87 Tel. 427 63 53-54 Tel' 435 96 34 Tel 442 07 00 Tel 413 22 52 fd 435 54 24 fd'4] 7 29 91 Tel.419 24 24 tc- 466 01 Ot Td -467 60 98-99 Tel: 440 76 91 Tei: 440 74 20 Tel' Mi 69 64 U- 1 2.O 47 24-25 1^1 468 86 76 el 4472914 f el- 324 00 25 Td. 4770035 f 466 3000 l el ^266
1

F.ks:42771 61 Faks.3 1 1 50 33 F;kv4J977 !7 F<ks:437 29 OS Faks:324 66 24 Fakv439 35 41 Faks 427 65 77 Fak-. 231 52 32 Faks 427 32 42 Faks'435 69 S8 Faks 440 77 97 Faks -4 1 7 87 35 Faks 435 40 92 Faks:425 81 92 Faks.425 9S 99 F,ks:466 Ol 09 Faks:427 l<M)y Faks:44 76 92 r-aks:440 74 22 Faks 309 1741 Faks:230 85 57 Faks 46S 86 76 Faks'4471657 Faks:324 00 25 Faks.427 09 U Faks:466 58 88 Fakf,:32426 16 Fuk;,:4I7 59 23 Faks:3122683 Faks t3I205l

GVENKARDE Hk met Cad. No 8/4 1 Ulus HECE HERBE HTS HNKAR K M(2M) LG MAMOLU RIMTUR TMAT JET TR KAMER TUR KANDL KARAREN KERVAN KIRAY izmit CdHaiBey 1% Han No:9/S Kzlay Cinnah Cad No 30,2 ankaya MahdtmaGandiCadNo 19/2GO.P Hukii'el Cad No.3 '48-49 Ulus K,ifi.mI>Mer No'424 Kavakldere Alai rk Bulvar No. 1 90/22 Kavakldere Hk-mctCd Ttrui Han No'3/3! Ulus At.iM-k Rlv Apt No 219 Kavakldere I Jtkraet Cad Belediye jr No- 8/47 Ulu-7jaGoktlpCadNoi3Kzlay Tahran Ctf No:7/6 K. Dere Verin l Sk. Bankaclar Apt. No.205/24 Dikmen Hukumctt'cl ehit Keskin Sk No'5/2 Ulus

k-! W 2S 70 Tef 31:2682 Td l?4')02i Td1 i,1? 67 M i!1 ^2 '.S 7) Tt-I- 124146!

Hk.s:-l27 67 25 Fak-.-482 !S72 Faks ?09 IS 85 FAs 43 ! 08 S"1 Kks-425 ^ M F.ks:"2i'H) :^

Sakarya Cd Ali N.zmi s Ham No 1/37 KzU> 1VI H560')l anl H,.n No HJ5/2IO Kzlay Tel- 418 1 1 00 Tel- 324 00 25 Tel 447 18 ! l Tel. -166 15 36

KIZILCAHAMAM Hkmet Cad No V4S Ulus KZILELMA KOLON -Mim.-. Miha, Tlendi Sok No.22/5 ankaya Bukes Sk, N- 19/6 ankaya

186

KONVOY TUR

Atatrk Bv No:233/3 K. Dere

Tel: 426 3) 10 Tel 3092! 13 Tel 3104406 Tel-231 8071-72 Tel 428 04 00 Tel. 425 68 15 Tel: 442 29 64 Tel 324 68 00 Tel. 447 59 73 Tel: 417 34 26 Tel-3094781 Tel. 446 90 60-70 Tel: 4198000 Tel'468 05 81 Tel: 468 79 74 Tel 3355417 Tel: 427 59 43 Tef:42741 07 Tel 4473815 Tel: 441 57 76 Tel.3125479 Tel 3105981 Tel- 426 80 15 Tel 426 98 72 Tel 46S 03 28 Tel: ^68 31 94 Tel 3091625 Tel: 309 76 40

Faks.467 46 08 Faks;3092I 14 Faks: 309 09 26 Fuks: 2290352 FaU 428 03 05 Faks. 425 27 13 Faks: 442 29 65 Faks: 324 68 02 Faks: 447 15 41 Faks: 415 54 87 Fak;, 309297 Faks. 446 91 41 Faks: 4197577 Faks-4680583 Faks: 468 29 51 Faks:3355417 Faks. 427 59 45 Faks:4274861 Faks:4374!37 Faks 440 53 78 Faks: 311 1870 Faks. 3100070 Faks 426 80 19 Faks: 426 98 71 Faks: 467 86 07 Faks 467 40 31 Faks:3125463 Faks-3 H 64 84 Faks: 210 38 65 Faks" 467 64 98 Faks 2303148 Faks: 425 20 75 Faks: 231 98 13 Faks: 232 25 75 Faks: 434 04 71 Faks 310 74 99 Faks: 467 37 40 Faks. 350 35 27 Faks:4866l6

KORKMAZLAR Hkmet Cd Oulturk ilhan No:5 Ulus KKL KUBABA KUBABA KUMRU KUTAY LALE LAPINA LAZER LEBBEYK LBRA MARAL MAVIYOL MAK MEVLT MDAS MILTUR MRAGE MSYON MURABBA NAGHAN NEUIMEX NM NOSYON NUANCE NUR YAMUR NURA DORU ODT OKAZ OKOTO ONUR OSMANLI OYAK YK Z-AK KABE ZCVELEK ZMEDNE ZSMER Hkmet Cad Hkmet Han K2/20 Us Glseren Sfc No.4 Maltepe Gniz Sk No:44/l K Dere Adem Yavuz Sk.No.6/2 Kizlay Crmah Cid. No-72/!5 ankaya krklar Yokuu 1/20 Ulus Nene Hatun Cd No 44/1 COP Selanik Cad. Titiz Ap.No:29/S Kzlay Hkmet Cad- Hkmet Han No-8/2! Ulus Mahatmagand Cad, No:30/l GOP AutrkBulv Bitthan Is Mer. No 15/406 BesekarSk No:84/l K Dere Tunal Hilmi Cd No 65/38 K Dere 10 Sok.No'2l Demetevler Bestekar Sk No:74/2 K Dere Atatrk Bulvar No. 48/7 K Dere BalarCd No 234/3 B. Esat Cnnah Cd No 40/7 ankaya HukumetCd Hilal Sk.No 25/20 Ulus Hkmet Cad Belediye ar. No: 18/42 Ulus Atatrk Blv. No'85/3 Kzlay Tunal Hilm) Cad No 68/8 K. Dere Tahran Cd No'9/6 K Dere Tahran Cd. No:9/3 K Dere Hkmet Cd Oulturk lhan No 5/63 Hkmet Cad. Hkmet Han 8/26 Ulus

ODT Kam- Yurtlar Bol Ter. Binas Ankara Tel: 210 38 58 Cnnah Cd No 9/10 ankaya G.M.K Bulvar No:83/3 Maltepe Yksel Cd No.8/17 Kzlay Strazburg Cd. Sezenler Sk No'20/6 Shhiye NecatibeyCad No:51 Kzlay ZyaGkalp Cad No 6 Kzlay Rzgarl Cd. Plevne Sk. No:8/14 Ulus Patis Cd.No:76/5 1 Meydan K Dere Altnay Cd. No l Siteier Esat Cad No 59/7 KukesaL Tel 4664671 Tel: 231 49 03 TeV 425 77 77 Tel-231 6635 Tel* 232 25 60 Tel 435 85 90 Tel: 3! l 74 99 Tel 4687851-52 Tel. 351 78 13 Tet'4170202

187

ZVARLIK PACHA PANKO PARASOL PERGE PERZAN PNTO PONY TOUR PREMIER PUBLICANA RAYTUR REFTCR REPNO REY RTMO RUTES RUTES SAHRA SALTUR SALTUR SELV SEMOR SERAPS SERENA SETUR SEYRALEM SHOW -ON SIRAT SMENA SMGE SRM STAR SULTAN SYNERGY T.C.I. TAKSMTUR T4NCAJV TAN2ER

Meneke 2 Sk. No:35/38 Kzlay Cinnah Cd.No:33/17 Cankayj Mithat Paa Cd No-49/2 Yeniehir Kuzgun Sk.No 97/4 A Ayranc Atatrk Blv Alemdar than No-SS/17 Kzlay Turan Gne Blv. No 32/16 jnkaya Uur Mumcu Cd. No:34/l 06 700 GOP Nenehiitun Cad. No:93/3 GOP Tuna Cd. Marmara Sk.No 42/3 Shhiye Koza Sok. No:6 i/2 G.O P TCDD Gar Binas ii CP Salonu Gar AtatrkBIv No:S3/2 Kzlay Esat Cd.No' 109-A/4 K. Esat Tunah Hilmi Cd No:79/2 K Dere Nenehatun Cd. No:4S/3 GOP Tunus Cad. No:68/2 K. Dere Esenboa Havaliman i Hatlar Bestekar Sk No:80/7 K Dere Atatrk Bulvar No:169/19 Bakanlklar Tunus Cad. No-14/3 Kavakldere anknCd No-16/AUfus Atatrk BIv.No. 127/302-306 Bakanlklar Seianik Cd.No:61/6 Kzlay evre Sk. No:26/2 ankaya i Meydan K. Dere Sk.No-5/B K. Dere ehit Keskin Sfc.No:9 H. Bayram Ulus Awtirk Blv Nrr83/6 Kzlay Arjantin Cad No:44/2 GOP zmir Cad. No. 13/8 Kzlay Cinnal Cd. Bkre. Sk No-19/16 ankaya Turan Gne Blv. 203 Sok. No,2/7 ankaya Cmnah Cd.No 61/1 ankaya Ziya Gkalp Cd. aziyem r. No:6/20 Kziay skup Cad. evre Sok. No-22/4 Kavakldere Nergis Sok. No.5/5 ankaya Cinnah Cd.No:32/2 ankaya Merutiyet Cd. No 2/183 Kzlay Abdullah Cevdet Sk. No:24/2 ankaya

Te!: 419 29 29 Tel. 441 93 04 Tel: 431 68 94 Tel: 441 47 53-54 Tel: 4254882 Tel. 442 29 92 TeJ.446 09 65 Tel' 436 IS 64 Tet 435 95 46-47 Tel 446 77 27 Tel 311 42 00 Tel. 430 1866 Tel 4473769 Tel- 428 32 25-26 Tel: 437 34 43 Tel: 467 23 13 Tel. 39S 03 15 Tel-467 55 13 Tel- 418 83 00 Tel 425 1333 Tel'312 79 79-80 Tel; 4J7 39 17 Tel: 48 80 61 Tel: 467 71 31 Tel- 467 11 65 Tel.311 3961 Tel 435 96 16 Tel 4689395 Tel. 230 52 05-75 Tel: 426 24 71 Tel: 441 96 26-36 Tel: 440 27 95 Tel: 431 84 94 Tel- 46S 50 22 Te! 468 77 57 Tel. 467 55 05 Tel' 4!8 25 33 Tel: 441 41 S!

Faks: 419 29 31 Faks: 441 93 66 Faks: 433 48 35 Faks: 441 47 55 FaksFafo.442 29 86 Fdks:446 09 68 Faks:436 5i 08 Faks:435 95 47 Faks 446 77 28 Fks'311 37 52 Faks;433 10 16 Faks;4367924 Faks:426 53 68 Faks;446 07 81 Faks.467 57 03 Faks 398 01 11 Faks.467 57 17 Faks:418 9524 Faks.42571 37 Faks-324 47 78 Faks;417 55 97 Faks:417 57 22 Faks.467 71 78 Fuks-467 87 75 Faks3Il 396 ! FaLs 433 75 fi Faks 468 42?' Faks-229 29 2 ' Fakv468 48 fi3 F-ks 439 70 40 Faks.438 55 97 Fiiks 432 43 l! F.ks.468 52 50 Faks 468 65 78 Faks-467 55 00 Fafe:41S 86 37 Faks:439 58 48

TAMANLAR TE-VE-TE TUR TEMAS TEMPO TEOS THOR TJ TOTAL TRANSFER TULIP TURA TURBAN TURFA TURSO TURVAK

Cinnah Cd- No 31/A-16 ankaya Abdullah Cevdet Sok. No 22/7 ankaya Cinnah Cad No.41/9 ankaya Tunah Hilmi Cd Binnaz Sk.No 1/4 K. Dere Cemal Nadir Sk. No 4/2 06680 Tunah Hilmi Cd No:79/6 K. Dere Dr, Mediha Eldem Sk No-56/2 Kzlay Karanfil Sk. No-1/401 Kzlay Selanik Cd Oba Han No:36/8 Kzlay Koza Sok No:66/l G O.P Cinnah Cd.Krkpnar Sk. No 5/B ankaya Karanfil Sk No:32 Kzlay Strazburg Cd No:5/12 Shhiye Cinnah Cd No 28/3 ankaya Merutiyet Cad No:9/3 Kmay Tel: 468 76 87 Tel- 440 92 34 Tel. 442 27 87 Tel 428 20 96 Tel: 440 95 80 Tel: 468 19 95 Faks'4687142 Faks.440 22 34 Faks 442 27 89 Faks:4261670 Faks.4389260 Fak* 468 05 56

Tel- 434 56 36-37 Faks.Tel. 425 94 98 Tel. 419 13 66 Faks:4188505 Faks:41900l5

Tel' 442 25 01-02 Faks:442 25 00 Tel: 442 23 34 Tel: 419 51 51 Tel: 229 59 00 Tel- 468 55 20 Tel. 425 25 46

Faki 442 96 36
Faks 419 51 54 Faks-2297450 Faks:427 04 04 Faks:4370359

TRK EKSPRES Cinnah Cd No 9/4 K. Dere TRKER TRMEK ULTRA ULUSAL UYGAR UYGAR TunalsHlmi Cd No:62n -2 k.Dere Konur Sk No 30/7 Bakanlklar inklap Sk-No:8/B Kzlay Selanik Cd.No:41/3 Kzlay AtatiirkBlv.No-151/201 Bakanlklar GMK Blv. No:5/301 Maltepe

Tel 4677334 Tel: 46S 2S 02

Tel: 41 7 39 80 Tel:4193278-79 Tel:4193272 Te:4194402 Tel:425 39 72 . Tel. 430 44 30

Faks:467 29 20 Fate:4tS77134
Faks:41S7689 Faks 418 65 55 Faks'4175253

Faks.4194406
Faks 425 27 83 Faks 430 44 10

V.E.S.
VALR VAMOS VANDERZEE VARUNA VEFA VEGA VTRIOL YANKI YAASIN YBITA YUDEM ZED ZETUR ZEYNEL

Atatrk Blv. No.81/2 Kzlay

Portakal iei Sk No'2/7 A Ayranc Cinnah Cd No 41/14 ankaya Ziya Bey Cd.4. Sk.No !0/LBalgat Uur Mumcu Cd No'59/5 06700 GOP Talatpasa Blv. No:145/20 Cebeci Gne Sk. No: 1/9 Guvenevler ankaya Tahran Cd.No: 18/S K.Dere Atatrk Blv. No 169/65 Bakanlklar Tunus Cd No 6719 K Dere Hodere Cd No 147 Y Ayranc Karanfil Sok. No:36/4 Kzlay Bklm Sk No 20/18 K. Dere Sakarya Cd Al Nazmi ilhan No:l/25 Kzlay Sanba Mh Sanba Sk.No:23 Ulus

Tel 447 46 07
Tel: 442 23 73 Tel: 285 60 25

Faks:4474610
Faks:4421473 Faks:2S56017 Faks:446 97 1 1

Tel:44697IO
Tel: 446 97 10 Te: 467 28 62 Tei: 427 74 01 Te l:4176890 Tel 41 7 55 76 Tel' 441 15 90 Tel- 417 13 33 Tel 4181190 Tel.433 26 26-27 Tel- 324 24 12

Faks-446 97 1 1
Faks'467 53 96 FakS'427 74 03 Faks'417 68 93 Faks 425 58 53 Faks:439 41 22

Faks:41787 18
Faks:4181190

Faks:435 1 1 00
Faks:3242412

189

2- A Grubu Seyahat Acentalar

A TOURS
AH Tunus Cad No'65/2 Kavakldere Hkmet Cd.Hkmet Han 8/26 Ulus Tunus CdNo:61/l K. Dere Atatrk Blv. Engru Han No: 107/49 Kzlay Cinnuh Cd.No.71/S ankaya Tunus Cd. K. Dere Sk.No:57/2 K. Dere Uur Mumcu Cd- No:96/3 G.O.P Karanfil Sk. Nor40/l 1 Kzlay Smer Sk.No:33/16 Kzlay Reit Galip Cd. No:66/4 GOP Atatrk Blv. No:91/41 Kzlay Karanfil Sk. No:36/4 KzjJay Ali Suavi Sk.Ak Han tMer.No 23/54 Maltepe Hkmet Cd.Oultrfc tshan 5/49 Ulus Bayndr 2 Sk.No.50/6 Kzlay Atatrk Blv. No:I75/9 Bakanlkiar Atatrk Blv Engr Pasaj No: 1 07/43 Kzljy ehit Adem Yavuz Sk.No:9/13 Kzlay Yksel CdBerak Isban No-I 1/18 Kzlay Koza Sk No:46/2 GOP Merutiyet Cd. No: 0/7 Kzlay Cinnah Cad. No:62/A ankaya EsatCd.No:6I/24 Kkesjt 46 Sok. No:26/4 Bahelievler Ayyldz Mn. Zya GokaFp Cd No:2f! Pursaklar Hodere Cd.Fuar Sk. No-8/4 Yukan Ayranc Atatrk Blv. Engr Psj. No:107/59 Kzlay Bkek Cd.85 Sk.No. 1/3 Emek Atatrk Blv. No: J 5 J /l 02 Bckanbklar Yksel Cad. N0-46 Kzlay Uur Mumcu Cad. No:35/8 G.O P Smer Sk. No:2/7 Kzlay Blkent Plaza A 3 Blk. No:2I Bilkent Halit Ziya SkJfo:20/6 ankaya Selanik Cd.No:30/5 Kzlay Merutiyet Cd. No:17/4 Kzlay Tel: 466 1 1 52 Tel: 309 47 81 Tel 467 62 62 Tel: 419 76 76 Te!: 440 64 1 1 Tel: 427 77 27 Te!:44731 10-11 Tel: 440 55 26 Tel: 232 30 44 Tel:4476748 Tel: 430 17 60 Tel. 417 13 33 Tel: 232 48 20 Tel: 324 59 17 Faks:468 97 77 Faks:309 47 82 Faks-468 43 58 Faks:419 82 89 Faks:440 64 15 Faks:Faks:446 60 92 Fafc 440 41 39 Faks. 232 30 26 Faks:4472I 72 Faks: 435 25 04 Faks: 4J7 87 SS Faks:232 48 1 9 Faks:-

AKDEMSBESA AKSYON
ALA

ALANCA ALAYBEY ALEN ANIL ARDMORE AREL TUR ATEON A\ -11

A.\ \M,l AVTK HK1 \/ TURZM BLBA\ BLUE NIGHT BRILLANT CA MERA CALL DESRE DISNEY DTI EGDA EKSEN ELVAN ETKN FLUG EKSPRES GMVAK GZELOLU HPOKRAT HYB-EOS MESA JUNOR KARMNA

Tel: 417 31 25-26 Fafcs:41732I2 Tei:4251533 Tel: 468 25 50 Tei:4171517 Te!: 363 20 1 1 Faks:Faks: 468 25 49 Faks:4187764 Faks: -

Tel:4460640-41 Faks'4460639 Tel: 425 23 66 Tel. 440 98 78 Tel: 419 39 34 Tel 223 82 09 Tel: 328 60 22 Te1:44l 66 13 Tel: 468 25 50 Tel: 215 38 33 Tel:4I951 10 Tel: 435 65 33 Tel: 447 47 10 Te!: 232 05 93 Tel: 266 57 07 Tel: 438 76 28 TeL 41746 17 Tel: 417 05 18-1 Faks: 425 53 40 Faks: 440 97 84 Faks: 419 37 27 Faks:222 61 94 Fafcs: 328 60 22 Faks: 440 09 24 Faks: 468 25 49 Faks: 21203 85 Faks'41951 14 Faks' 435 08 47 Faks: 446 09 99 Faks: 230 58 73 Fafcs:266 57 10 Faks:438 76 28 Faks:4I7l726 Faks:417 05 03

190

KAYATRAVEL KENET KOM AIR LA LUNE LE MONDE LEMS MAKBUL MARCHE MRERSN NASP OBSERVER OBTON ZKPRL PALMET PBBEYOND PR RES S.A.B.A SAH SAKARYA SAKURA SEMERKANT SEMPAT SETENEY SEYAHAT 53 SEYR SINIR SNEMS SKY TATAROLU TEMAS TRANSOB UZMAN V.H.S VERO Y and V ZAN

Budak Sk No 4/1 GOP Kuleli Sk No 83/11 GOP Sakarya Cd Al Nazm IH No: l/ 5 K/L> ankaya Cd.No:30/4 ankaya Tunal Hilmi Cd No.94/6 K Dere Selanik Cd.No: 12/7 Kzlay Ziya Gkalp Cd No:6/401 Kzlay ankr Cd. No.7/2 Ko Han Ulus

Tel'468 10 40 Tel: 447 05 70 Tel 435 03 58 Tel 440 64 23 Tel:468 69 22 Te!:418044 Tel 430 13 51 Tel: 310 04 66

Faks 467 02 29 Faks 446 87 99 Faks 435 68 08 Faks-440 18 74 Faks-468 69 21 Faks.4175597 Faks:430 135i Faks:3I l 49 41 Faks:Faks3108632 Faks:2132083 Faks-418 06 2S Faks 215 36 62 Faks.417 49 91 Faks:466159) Fks:466 60 26 Faks-4354092 Faks.435 98 48 Faks:Faks'44651 44 Faks:213 20 83 Faks:432 09 17 Faks'419 69 02 Faks'418 36 34 Faks 430 5 13 Fab, 438 96 88 Faks-2317074 Faks:433 75 60 Faks:480 25 45 Faks:442 27 S9 Faks:425 97 64 Faks:309 48 44 Faks.Faks, 446 75 31 Faks:427 17 99 Faks334 76 89

en Eme BVv. Hrriyet Cd No S/B Dikmen Te:479 98 24 Hkmet Cad No: 18/26 Ulus DegolCd.No-17/6Tandoiin Konur Sok. 12/26 Kzlay Sreyya Aydemir SkNo.3/20 B. Evler Selanik O No 31/3 Kzlay CinnahCd Alaam Sk No: 1/26 ankaya Tunus Cad No 70/3 Kavakldere Atatrk B iv. No: 69/187 Kzlay Selanik Cd. No.O/15 Kzlay Bayndr Sk dil ilhan No 6/3 Kzlay Uur Mumcu Cd. No.81/5 GOP ankn Cad No.26/17 Ulus Atatrk Bulvar No'71/8-9 Kzlay Akay Cd No:22/8 Bakanlklar Atatrk Blv. No:88/l8 Kzlay Ziya Gkalp Cd No:6/301 Kzlay Hodere Cd.No.126/7 Y. Ayranc NecatibeyCad No 74/6 Kzlay Atatrk Bv No S3/6 Kzlay Hrriyet Cd.No. 14/A Dikmen Cinnah Cad No:41/9 ankaya Moda lhan No 21/i 56 Kzlay Hkmet Cd. Oulturk Iban No-5 K. 1/8 Glseren Sk. No 8/10 Maltepe ayhane Sok No- 0/2 GOP Tunus Cad.No.71/i Kavakldere Tel 3108632 Tel 2126603 Tel; 418 18 32 Tel: 222 71 41 Tel' 434 48 27 Tel 4661590 Tel. 466 60 25 Tel: 430 18 53 Te: 434 48 27 Tel: 435 12 61 Tel 4470020 Tel. 212 66 03 Tel. 231 25 26 Tel 419 85 97 Tel: 418 06 46 Tel: 430 32 00 Tel: 441 59 93-94 Tel-2317072 Tel: 435 96 16 Tel 480 25 25 Tel 442 27 87 Tel. 425 27 10 Tel: 309 48 53 Tel: 231 57 74 Tel: 446 74 10 Tel. 428 15 94

Karyaka vedi* Cd No:416/7 Yenimahalle Tel. 334 08 V3

3- B Grubu Seyahat Acentalan

A-H ACTION ALARA ARTK KALE LETON TUR OYMER PAN EKSPRES PARLAMEN-D PSG RALLY TUR SLVER SPOR TRP VOLA VRGO KozaSkNo:92/13GOP Tutal Hilmi Cd.No-50/1 K.Dere ankuya Cd.No 20 ankaya Tuml Hilmi Cd.No:l 12/4 K Dere GMK Blv.No:S9/A Maltepe Cihan Sk No: 1/5 Shhiye Atatrk BIv No:S8/4 Kzlay Atatrk Blv. No:223/I3 K. Dere Atatrk BJv. nce Han No:103/4-5 Kzlay KozaSk.No:75/6GOP Atatrk Blv.No:109/l Kzlay Tahran Cd No: 12/10 K. Dere Atatrk Blv.No:I03/52 Kzlay Atatrk Blv. No:I05/306 KzUy Hammeii Sk.No:2l/16 Shhiye Lfakl Sok. No J/1 Yukan Ayranc Tel. 447 05 05 Tel: 467 OS 17 Faks:447 07 70 Faks:427 64 10

Tel: 440 23 26-27 Fafcs:Tel: 41845 1! Tel- 23177 10 Tel.23l 1050 Faks'41841 83 Faks:2306l 33 Faks:231 9051

Tel: 419 00 45-46 Fafcs:4187323 Tel 468 78 05 Tel:419 45 45 Tel' 447 60 09 Tel: 418 95 96 Tel: 468 1 1 44 Tel:4I73SOO Tel: 418 22 98 Tel: 232 28 40 Tel:4675732 Faks.467 9 76 Faki:4IS 95 90 Faks:447 56 04 Faks:417 0040 Faks:Fats.4183630 Faks.Fafcs:232 22 37 Fab.-467SI 13

4- C Grubu Seyahat Acentalan

AKAYDIN ARDUAZ AYDER BASKET BKEY DLAY FIRTINA FRESKO GRFON MERAM OPERA ORNTO RAPD SIRET UTBU 2ECAR Tuna1HilmjCd.No:3l/D Kavakldere HacyoluSk.No:lI K.Esat Strazburg Cd.No:26/9 Shhiye Tahran Cd.No: 1 1/B K.Dere izmir Cd.No:3/19 Kzlay Hatay Sk.No:8/6 Kzlay Necatibey Cad. No:14/14 Shhiye Bestekar SLNo:59/A K.Dere Bestekar Sk.No:74/l K. Dere Karanfil SkNo:36/12-13 Kzlay Salk 1 Sk. No:46/l I Yeniehir Yiksel Cd. No 8/13 Kzlay Ukln Sk.No:89/9 K. Dere Tunal Hilmi Cd. No 30/C K. Dere Dikmen Cd.No:ll6fA Dikmen Tel: 418 63 60 Tel- 425 SS 67 Tel. 23 ! 27 67 Tel: 468 95 5 1 Tel: 229 82 80 Te!: 418 68 44 Tel: 430 84 89 Tel: 468 99 07 Tel. 426 64 91 Tel: 425 30 48 Tel- 430 10 22 Tel. 419 45 53-52 Tel- 467 00 08 Tel.4192666 Tel- 4Sf SS 55 Faks.4194127 Foks:Fafcs:232 28 25 Faks:232 82 73 Faks:Faks:Faks:230 72 05 Faks:426 43 99 Faks:426 64 03 Faks:418 1351 Faks:433 49 67 Faki:4l9 45 52 Faks:467 02 05 Faks:4!92655 Faks:4Sl 12 25

192

11 - HAMAM ve SAUNALAR
- Yeni Ankara Hamam Talatpaa Bulvar 166 CEBEC Tei:393430 - Bakent Hamam Turgut Reis Mah. Uzunyol Sok. 49/C DIKAPI Tel'i 311 43 83 - Best Otel Saunas Atatrk Bul. 195 KAVAKLIDERE Tel : 467 08 80 - Byk Ankara Oteli Saunas Atatrk Bul. 183 BAKANLIKLAR Tel : 425 66 55 - Hisar Hamam Hisarpark Cad. 6/A ULUS Tel: 311 46 67 - HUton Hamam ve Saunas Tahran Cad. 12 KAVAKLIDERE Tel : 468 28 88

- Hyde Park Sauna

Nenehatun Cad. 56/1 G.O.P. Tel : 436 24 85 - Karacabey Hamam Talatpaa Bul. 101 HAMAMN Tel: 311 8447-3102155 - Marmara Hamam Denizciler Cad 17 ULUS Tel: 324 25 27 - Ador Altnel Hamam ve Saunas G.M.K. Bul. 151 TANDOAN Tel: 231 77 60 - Sheraton Oteli ve Saunas Noktal Sok. KAVAKLIDERE 06 900

Tel: 468 54 54

- engl Hamam s Denizciler Cad. Aceme Sok 3 ULUS Tel: 310 22 98 - Yeniehir Hamam Smer Sok. 16/A KIZILAY Tel :230 1621

12- OTO SERVS STASYONLARI

Audi /OTOKARAKU stanbul Cad. Sedef Sok. 6 BYKSANAY Tel: 341 15 63 -BMW 1. Cad. No: 80/11 BYKSANAY Citroen E-5 stanbul Yolu 10 Km. Oto Sanayi Girii No: 43

Chevrolet
skitler Sel Sok. No: 40 Tel: 341 23 04

Fiat(Tofa)
Eskiehir Yolu 7. Km. ORMAK Tel: 287 92 15 Ford OTOKO Eskiehir Yolu Sgtz Cad. l STZ Tel; 287 35 50

Hyundai
Byksanayi l. Cad. No:l l SKTLER Tel: 342 50 70 (5 Hat)

Lada
Oto Sanayi Sitesi 2. Cad. 29. Sok. No: 6/8 AMAZ Mercedes - Benz Yeni Sanayi elik Cad. 38 ULUS Tel: 311 87 28 Mitsubishi ankr Cad. 69/C DIKAPI Tel: 311 72 03 Nissan stanbul Yolu Oto Sanayi Sitesi l. Cad. 9. Sok. 22 Tel: 278 1601

Opel
Seim Sok. No: 4 SKTLER Tel: 341 26 88-89

Peugeot
Tesviyeci Sok. No:21 BYKSANAY Tel : 341 34 93

194

Renault Eskiehir Yolu Stz Mevki 7. Km. No:4 BALGAT Tel : 287 38 00 Skoda G.M.K. Bulvar No: H S/B MALTEPE Te] : 341 92 55 (3 Hat) Toyota etin Eme Bul. No, 75 DKMEN Tel: 479 90 90 Vokswagen Elif Sok 4/5 T.H.K. Rant Tesisleri A Blok 4/5 BYKSANAY Tel: 341 54 12 Volvo Plaza Konya Yolu 8. Km. 100. Yl girii Tel : 284 61 O MOTO-ART Balar Cad. No: 11 l/A SEYRANBALARI Tef: 445 03 30

13- OTO KRALAMA RKETLER

ANATOLIA Tmah Hilmi Cad. No: 65/31 Tel : 466 04 26 AVS Tunus Cad. 68/2 KAVAKLIDERE Tel : 467 23 13

BRTA

Atatrk Bulv. No: 105/615 Tel : 418 62 42-418 24 14 BEST Bklm Sokak No: 89/9 KAVAKLIDERE Tel : 467 00 08 - 467 02 04 BUDGET Tunus Cad. No: 39/A KAVAKLIDERE Tel: 425 80 81 EUROP CAR (ESN) Akay Cad. No: 25/B-C BAKANLIKLAR Tel : 418 34 30 GVEN oban Yldz Sok. No: 5/A ANKAYA Tel : 467 53 00 - 467 07 76 HERTZ Atatrk Bulvar No: I38/B KAVAKLIDERE

Tel: 468 l O 29

195

14- AKARYAKIT STASYONLARI

AYTEM2 stanbul Cad. 12. Km. BYK SANAY Tel: 34 i 60 00 -BPMOBL Tp Fakltesi Cad. 151 ABDNPAA Tel : 364 30 24 OPET PETROL Kazm KarabekirCad.No:103 Tel: 384 61 94 PETROL OFS stanbul Cad. 118 BYK SANAY Tel: 341 f 6 80 Dikmen Cad. Gazino Dura 271 DKMEN Tel ; 482 21 56 SHELL Kenedy Cad. 8 KAVAKLIDERE Tel: 426 93 19 Libya Cad. 22 AHMETLER Tel: 435 82 52 TRK PETROL De Gaulle Cad. 47 BEEVLER Tel: 213 15 86

15- AMAIR YIKAMA NTELER

Ankara amar Ykama Sanayii
Mamak Cad. No: 119 SAMEKADIN Tel: 364 36 16

Beendik amar Ykama

Dr. MedihaEIdem Sok. No: 72, KOCATEPE Tel: 419 32 32/272

Bora amar Ykama DumlupmarCad. 16 CEBEC Tel: 363 42 43 Etiler Ltd. ti. (ube) Dikmen Cad. No: 205 DKMEN Tel: 483 33 93 (Fabrika) Ahmet Mithat Sok. 8/A ANKAYA Tel: 438 45 53

Kip
Hodere Cad. Hava Sok. No.179 YUKARI AYRANCI Tel: 438 67 96

196

16- KARGO VE KURYE SERVSLER

l- YURT KARGO - Ara Kargo Bititiren Sok. No:5 Anttepe Tel : 231 32 72 - Yurtii Kargo Ordu Pazar Kars Kltr Sok, No:6 Tel: 229 99 92 - Inter Kargo Kenedy Cad. 30/B Kavakldere Tel :468 60 l1 - Varan Kargo zmir Cad. No:34 Kzlay Tel: 418 37 36 2- YURT KURYE - Aktif Krye Yeni Ziraat Mah. 13. Sok. No: 10 Altndac Tel : 384 27 38 - Atak Kurye Blbl Deresi Cad. No: 45 Kkesat Tel: 435 61 21 - Hedef Datm Ali Savi Sok. No: 64 Maltepe Tel: 232 47 97 - Metropol Datm Kumrular Sok. No: 28 710 Kzlay Tel: 230 30 86 - Postmen Rzgarl Sok. No: 2/7 Ulus Tel : 309 50 40 3- YURTDII KARGO VE KURYE -DHL rfan Bastu Cad. No:119 Aydnlkevler Tel: 318 68 00 -T NT Ziyabey Cad. No:77 Balgat Tel : 285 73 94 -UPS rfan Bastu Cad. No:99 Kavack Subayeveri Tel : 318 67 29 - ASE EXPRESS KURYE Ziyabey cad. No:59 Balgat Tel : 285 90 77

197

XXVI- ALIMA SAATLER

1- RESM KURULULAR 08.30-12.30/13.30-1730 09.00-13.00/14.00-18.00 2- BANKALAR 08.30-12.30/13.30-17.30 09.00-13.00/14.00-18.00 3- MZELER (Mzeler Blmne baknz) Sayfa No: 27

l- NEML TELEFONLAR Yangn 110 Hzr Acil Servi;, 112 Bilinmeyen Numaralar 118 Telefon Arza 121 Alo Zabta 153 Alo Trafik 154 Polis mdat 155 Jandarma mdat I5h Su Arza 185 Elektrik Arza 186 Dogalgaz Arza 187 Kan Merkezi 362 97 00 Zehir Danma Merkezi 4337001 -08003147900 Karayollar Yol Durumu 42547 12-419 1430/459-559 Hava Durumu 2-KAYIP 359 75 45 / 4 E YA -THY Esenboa Hava Liman - Tel: 398 00 00/1517 - 398 05 50 HAVAS Esenboa Hava Liman Tel: 398 00 00/1649 -AT Stz Tel: 224 10 00 -EGO Hipodrom Cad. No.l l Belediye Otobs Daire Bakanl Tel: 384 03 60/318 - EMNYET MDRL skitler Cad. Emniyet Saray kmal ubesi Tel: 384 06 06/6445 3- 0VZ BOZDURMA Bankalarda, seyahat acentalarnda ve otel resepsiyonlarnda, dviz brolarnda, dviz bozdurulabilr.

XXVn- DiER GEREKL BLGLER

198

XXVIII- LELER
ALTINDA LES
Yzlm Rakm ehir Merkezine Uzakl : 573 Km2 : 850 m : l km

Altnda lesi idari ynden 113 mahalle, 7 ky ve l Belediyeden olumaktadr. le topraklar ilkalardan beri nsan topluluklarnn yerleim alan olmutur. Romallar, Seluklular ve Osmanl dneminde nemli bir merkez olduu tarihi kalntlarn zenginliinden anlalmaktadr. 13 Ekim 1923 tarihinde Ankara'nn bakent olmasyla hzl bir nfus art balam ve 1953 ylnda Altnda lesi kurulmutur. Bakent Ankara'nn ilk gnk ehir merkezi bugnk Altnda Belediyesinin hudutlar dahilindedir. Arazisi engebeli ve dalk olan ilenin kuzeyinde, zerinde ubuk Baraj bulunan ubuk ay, gneyinde Ankara ve Hatip aylar vardr. Tarih ve kltrel kalntlar asndan olduka zengin olan ilede; Ankara Kalesi, Augustus Tapna, Julianus Stunu, Roma Kamam, Cumhuriyet Ant, Anadolu Medeniyetleri Mzesi, Devlet Resim ve Heykel Mzesi, Etnografya Mzesi, Kurtulu Sava Mzesi ve Cumhuriyet Mzesi bulunmaktadr. Ayrca Karacabey, Ahi erafettin, Hac Bayram Veli Efendi,

199

Karyad, Glbaba ve zzettin Baba trbeleri ile Hac Bayram, Aslanhane, Ahi Elvan. Alaaddin. Zincirli ve Kurunlu camileri de ile snrlar ierisindedir. lenin gelmii, ekonomisi tarm ve ticarete dayanmakta olup bugn, sanayi ve kk sanayi dallarnda byk br gelime gze arpmaktadr. Bunun yannda, hayvanclk da le ekonomisinde nemli bir yer igal etmektedir.

TEL NO. Kaymakamlk Belediye Bakanl le Emniyet Md. Jandarma Komutanl Ankara Cumhuriyet Basavcl (Adliye Saray) le Milli Et. Md. le Ktphane Md. Anadolu Medeniyetleri Mzesi

(0.312)3419469 309 31 03 3164843 328 55 11 309 07 00 341 33 68

FAKS NO, (0.312)3419469 3115090 3164863 328 55 11

341 89 58 3243160 3112839

2(K)

AKYURT LES
Yzlm Rakm ehir Merkezine Uzakl : 364 Km2 960 m : 33 km

Anadolu Medeniyetleri Mzesi Mdrlnce Akyurt lesi ve evresinde yaplan kaz ve aratrmalarda blgenin Hitit andan bu yana yerleim alan olduu belirlenmitir. Eski Tun Dneminden 14. yzyln balarna kadar Akyurt lesi ve evresinin yerleim blgesi olmasnn en byk etkenleri, Ankara line ok yakn olmas ve mil talarndan anlalaca zere buradan pek Yolunun gemesi olarak dnlebilir. Tarihi 13. yzyla kadar uzanan Akyurt'un ubuk ilesine bal eski bir yerleim blgesi olduu, 1402 ylnda Timur ve Yldrm Beyazt arasnda yaplan Ankara Savann bu yrede (ubuk-Abat Ovas) yapld bilinmektedir. 1971 ylnda ilk Belediye Tekilat kurulmutur. Son olarak 20.5.1990 gn ve 20523 sayl Resmi Gazetede yaymlanan 3644 sayl kanunla ubuk'tan 15, Kalecik'ten 5 adet ky balanarak ile haline gelmitir. Akyurt'un eski ad "RAVLI" dr. Bu adn Rumca'dan geldii tahmin edilmekte ise de anlam bilinmemektedir. 1961 ylnda AKYURT olarak deitirilmitir. leye bal Balkhisar Kyne l km uzaklkta,, kyn kuzrydou^;nd;ien ok 15 metre ykseklikte 200x300 metre apnda, M.CX " - - - ' \f!' m

talanndan itibaren yerleime sahne olmu, Eski Tun ana ve sonrasna ait byk bir hyk bulunmu ve bu blge Kltr ve Tabiat Varlklarn Koruma Yksek Kurulunca 1. derece sit alan ilan edilmitir. Elecik Ky hudutlarnda yer alan Kzkeik mevkiindeki tmls kazs 21-23 Eyll 1987 tarihinde Anadolu Medeniyetleri Mzesi arkeologlar tarafndan yaplm ve mezar odasnda, koku kalplan, kpe ve dier tak eyalar bulunmutur. TEL NO. Kaymakamlk Belediye Bakanl le Emniyet Md. Jandarma Komutanl Cumhuriyet Basavcl le Milli Et. Md. le Ktphane Md. Salk Grup Bakanl FAKS NO.

(0.312)8441435 8441097 844 03 90 8441862 8441300 844 1855 844 10 25 8441006

(0.312)844 1111 844 10 10 844 18 75 844 1855 8441858

202

AY A LES
Yzlm : Rakm : Ankara ehir Merkezine Uzakl : 1158 km2 1500 m 58 km

Bugn ilemerkezi olan Aya'n ne zaman ve kimler tarafndan kurulduu kesin olarak belli deildir. Bir ksm tarihiler ve aratrmaclar eski devirlerin piskoposluk merkezlerinden biri olduu ve stanbul'dan Ankara'ya gelen byk yol zerinde bulunduu bilinen Mnzos'u (Minizos) bugnk Aya'ta aramlardr. Bu grte olan Teurrefort, Kiepert ve Perrot, Aya'n birok binalarnda eski byk talar bulunmasn fikirlerinin kant olarak gstermektedir. Tarihilere gre Mnzos, Aya Kasabasdr. Mnizos'un Bizansllar zamannda ifal bir suya ve daha fazla savunma kolaylna sahip bulunan Karakaya mevkiine yava yava intikal ettii sanlmaktadr. Aya blgesine gelen Trklerin Ouz boylarna mensup olduklar la tma gtrmez bir gerektir. Zira ileye bal kylerden Bayat, Afar, Peenek, Karkn gibi Ouz boy adlarn tayan isimler bulunmaktadr. ehre 'Aya' adnn Trkler tarafndan verildii bilinmektedir. nk "Aya"kelimesi bugn dahi Toroslarda yaayan Trkmen oymaklarndan birini adlandran Trke bir kelimedir. Blgeye gelen Ouz Trkleri balangta ilenin Karakaya kesimine yerlemi, sonradan Aya ayna doru yaylarak buralarda Krkevler, Karakaya Kaplcas, Killik, Bnyamin ve Eski Camii gibi tarihi eserleri yapmlardr.

203

le merkezindeki Karakaya Kaplcas ile 23 km batsndaki Aya melerinin mineralli ve radyoaktifi! sular sala yararll asndan nemli bir zenginlik kayna saylabilir. meler, mide, karacier ve barsak tembelliklerini giderir, safra kesesi, bbrek ta ve kumlan dker.barsaklar da solucandan temizler. Karadere Balar, Ova Balar, Arklar Balar, Kirazdbi Balan, Aya me ve Kaplcalar ilenin tabiat varlklarn oluturur. lede her yl Temmuz aynn ilk haftas "Dut Festivali" dzenlenmektedir. TEL NO. Kaymakamlk Belediye Bakanl Jandarma Komutanl Cumhuriyet Basavcl ile Milli Et. Md. le Ktphane Md. Halk Eitim Merkezi Salk Grup Bakanl (0.3J2)7J2 1001 7122601-712 1020 FAKS NO. (0.312)712 1034 0 20 712 1035 1 16 7122125 712 1051 712 1644 712 1078

7121035 712 10 18 712 1554 712 1051

712 1039 712 1078

204

BEYPAZARI LES
Yzlm : Rakm : Ankara ehir Merkezine Uzakl : 1868km2 675 m 99 km

Beypazar lesinin tarihi Hitit ve Friglere kadar uzanmaktadr. Beypazar ve ev resinde zaman zaman toprak altndan kan kalntlar, eyalar ve paralar zerinde ya plan aratrmalar so nucunda, ile ve ev resinde sra ile Hititler, Frigler, Galatlar, Ro mallar, Seluklular ve Osmanllarn egemen olduklar lalmaktadr. Beypazar Romallar zamannda stanbulAnkara-Badat gibi nemli merkezlerin gei yolu zerinde idi. Bey pazarnn ayn zamanda bir piskoposluk merkezi olduu adnn nceleri LAGANIA, ANASTASIOPOLIS olarak deitirildii tarihi eser ve haritalardan anlalmaktadr. Yine mevcut kaytlara gre Beypazar ilesinin Germyanolu ahn veziri (ZNAR-HEZAR) tarafndan Rumlardan alnd anlalmaktadr. Bu (ZNAR-HEZAR) veya (GERMIYAN-HEZAR) tbirlerinin sonradan kasabay fetheden beyin imdiki Beytepe mahallesinde bir mahalle ve byk pazar yeri kurduu, bu byk ve mehur pazarn zamanla beyin ad olan (HEZAR) da unutturarak (HEZAR) kelimesinin yerini de yalnzca (BEY)szcnn ald ve bylece adnn BEYPAZARI olarak deitii tahmin edilmektedir.

205

Kasabann daha nceleri Derbencik ky mevkiinde olduu, zamanla nz Vadisi ve etrafnda yayld yaplan kazlardan anlalmaktadr. Tamamen Ouz Trklerinin Orta Asyadan gelip yerletikleri Beypazar, Osmanl idaresine getikten sonra bugnk Bursa ili Hdavendigar Sancana bah bir Bucak merkezi olmutur. Daha sonra 1863 tarihinden itibaren Ankara Sancana bal bir ile haline getirilmitir. Beypazar tarihi evleri, gm iilii ve havucu ile nl irin br iledir. Boazkesen kmbeti, Suluhan, Eski Hamam, Sultan Alaaddin Camii, akemseddin Camii, Kurunlu Camii, Rstem Paa Hamam, Gazi G'ndzalp Trbesi (Hrkalepe), Kara Davut Trbesi (Kuyumcutekke), Karaca Ahmet Trbesi, ile snrlar ierisinde olup grlmeye deer tarihi mekanlardr. ilenin kuzeyinde bulunan ve nz Deresi'nin ortasndan akt inz Vadisi, doal gzellikleriyle insan byleyen bir yerdir. Sarp kayahklarmdaki saysz maaralaryla insan cezbeden vadinin ve burada bulunan maaralarn eski alardan kald bilinmektedir. Bu maaralarn o devirlerde yaayan nemli ahsiyetlerin kymet eya ve ziynetleriyle birlikte muhafaza edildikleri mezarlar olduklar tahmin edilmektedir. ileye 10 km uzaklkta bulunan Tekke Yaylasna Kuyumcutekke Kynden klmaktadr. Yln her mevsiminde piknik yapmak iin ormanii park eklinde dzenlenmitir. Karaar beldesinde bulunan Eriova Yaylas ve Gl, Beypazar'na 44 km toprak bir yolla baldr. Bulunduu alan ormanlarla evrili olup, Yaylada Golf turizmi, Alabalk Avcl, Tukking, Atla Gezinti turlar iin elverili alanlar mevcuttur. Ayrca volkanik keltilerin yzeysel etkenlerle anmas sonucunda Dereli Ky civarnda Peri Bacalarn andran yaplar olumutur. ifal sulan ile de nl olan Beypazar'na merkeze 15 km uzaklkta bulunan Dutlu Tahtal Termal Tesislerinin ime ve kaplca sulan, romatizma, cilt, solunum yolu, i salg sistemi, kirelenme ve metabolizma bozukluklar trnden hastalklar iin faydaldr. Beypazarma 50 km uzaklkta. Sakarya Nehri kenarnda bulunan Kapulu Kaplcas da ronatizmal hastalklar iin ifaldr. te yandan, blgede Karakoca Maden Suyu Tesisleri de bulunmaktadr.

206

TEL NO. Kaymakamlk Belediye Bakanl le Emniyet Md. Jandarma Komutanl Cumhuriyet Basavcl le MH !:t. Md. ie Ktphane Md. H;' Eitim Merkezi S _ ik Oca

FAKS NO.

(0.312)763 1004 76225 10 763 1006 763 10 10 763 1005 763 10 54 763 11 73 763 22 90 763 1076

(0.312)7632291 763 1358 763 60 00 763 22 91 763 22 90

207

BAL LES
Yzlm Rakm Ankara ehir Merkezinden Uzakl : 2.372 km2 : 1350 m .69 km

Balf esi Ankara'nn gne) imle yer alr. Dousunda Krehir line ba) Kaman ilesi ile Knkkle iline hl Karakeili lesi, batsnda Haymana ve Gi'i'n ileleri, gneyinde ereflikohisar lesi, kuzeyinde Elmada lesi M eu'ilidir. 1877-1878 Osmanl Rus savanda Osmanl ordularnn yenilmesi sonucunda Kafkaslar Ruslarn etine gemitir. Rus idaresine geen Kafkas dalarnda yaayan Trkler buralardan gmek zorunda kalmlardr. Kafkaslardan gp Anadoluya eien Trkler yerleim yeri olarak Anadolu'nun yksek yerlerini semilerdir. Bir grup Kafkas gmeni de imdi Bal olarak bilinen ileye gelerek burada Kartal Dana yerlemilerdir. lk olarak yeni yerlerim yerlerine KARTALTEPE adn vermilerdir. lk kurulduu yllarda Kartaltepe adn alan Bal lesi daha sonralar HAMDYE adm almtr. Bu isim o yllarda Osmanl Devletinin banda bulunan Abdulhamrt Han'a ithafen verilmitir. Daha sonralar evreden gelenlerle nfusu oalan Hamidiye lesi Bal adn almtr. Bal lesi nceleri merkez olan Karaali'ye bal iken zamanla merkez Karaal'den alnp Bal'ya verilmitir. Ankara'nn eski ilelerinden birisi olan Bak. Hasanolan, Elmada gibi yerleim alanarn da kendi snrlar ierisinde bulunduruyordu.

208

Baki evresinde en eski yerleim yeri nceleri merkez olan Karaali Kasabusdr. Buras 600 > il nce Karaaii adnda bir Trk tarafndan kurulmutur. Karaali Kasabal yaknlarnda Tonu' denilen ve Romallar zamanndan kald sanlan ehrin harabeleri ileye 25 km uzaklktadr. ile merkezine ve Ankara'ya 35 km uzaklkta olan ve Orman Bakanlnca Milli Park haline getirilen Beynam Ormanlar Bal ilesinin olduu kadar Ankara'nn da nemli mesire yerlerindendir Buras genellikle am ormanlar ile kapldr. MH Park olduundan piknik masalar ve piknik ocaklar mevcuttur. Ankara'ya yaknl ve dier imkanlar ile haftasonu tatilinin geirilecei gzel bir dinlenme yeridir. Yine ile merkezine 40 km, Ankara'ya 110 km uzaklkta Kesikkpr Baraj civarnda dinlenme, piknik, yzme ve sandalla gezinti yaplmaktadr. Kesikkpr Barajnda Ankara Bykehir Belediyesinin genlik dinlenme kamplar mevcuttur. Baraj glne gidebilmek iin ile merkezinden gemekte olan Devlet yolu kullanlmaktadr. 1991 ylndan bu yana her yl Haziran aynn 20'si ile 30'u arasndaki bir Pazar gnnde "Hasat Festivali" dzenlenmektedir. TEL NO. FAKS NO. (0.312)876 1005 876 1008 876 (0.312)876 1058 Kaymakamlk Belediye Bakanl 1042 876 1026 876 1045 876 Jandarma Komutanl 1024 Cumhuriyet Basavcl 876 1045 le Milli Et. Md. Salik Grup Bakanl

209

AMLIDERE LES
Yzlm Rakm : 650 km2 : 1175 m

ehir Merkezinden Uzakl : 108 km umldere Ankara'nn kuzeybatsnda yer almakta, gneyden Gdl, dou ve kuzeyden Kzlcahamam, batdan Gerede ve Beypazar leleri ile evrilidir. ile 1953 ylma kadar Kzlcahamam lesine bal Bucak olarak kalm, 02.12.1953 tanhnde 6191 sayl kanunla le statsn kazanmtr. amldere lesinin tarihesi hakknda kesin bir bilgiye dayanan herhangi bir kaynak mevcut deil ise de, ilede Seluklu dnemine ait Peenek Beldesinde bir Camii bulunmakta, Pee ne k, O z mu , Ya h i han, Dakuzren gibi baz koy isimleri de Seluklu beylerinin simlerini tamakta ve yer yer Seluklu Dnemine ait kalntlara rastlanlmaktadr. Bunun yan sra Bizans Dnemine ait mezar ve yerleim yerleri gibi kalntlara da rastlanlmaktadr. Aynca amldere le merkezinde Peygamberimiz Hazret-i Muhammed'in manevi evlad mer-l Faruk'un drdnc soyundan gelen eyh Ali Semerkandi'ye ait trbe bulunmaktadr. Sz konusu trbe yurdumuzun her blgesinden gelen vatandalarmz tarafndan youn bir ekilde ziyaret edilmektedir. lede her yl genelde Temmuz ay ierisinde Yal Gre, Mzik leni, Sinsin Oyunlar, Snnet leni ve ilede trbesi bulunan eyh Ali Semerkand'yi anma gnnn yer ald geleneksel "Camhdere Au Da Festivali" dzenlenmektedir.

210

TEL NO.
Kaymakamlk Belediye Bakan! le Emniyet Md. Jandarma Komutanl Cumhuriyet Basavcl le Milli Et. Md. le Ktphane Md. Halk Eitim Merkezi Salk Grup Bakanl : : : : ; : : : :

FAKS NO.
(0.312)753 1041 753 24 88 753 14 13 753 14 68 753 25 66 753 10 35 753 1035 753 10 07

(0.312)753 1001 753 10 13 753 14 13 753 10 05 753 10 02 753 13 98 753 15 08 753 1021 753 10 07

211

UBUK LES
Yzlm Rakm Ankara ehir Merkezine Uzakl : 1.500 km~ ;960m : 39 km

Daha nce kasaba olan ubuk I902'de ile merkezi haline getirilmitir. ubuk lesinde Hititlerin yerletiklerine ilikin deliller arasnda, Aktepe'de bulunan bir kale harabesi ve Karadana Kynde Oyulu Kaya mezar vb. bulunmaktadr. Daha sonra tarih srasyla, Frigler, Galatlar, Persler, Romallar, Bizansllar, Seluklular yerlemilerdir. Osmanllar Dneminde nemli bir merkez olmutur. Timur ordular ile Osmanl mparatorluu arasndaki Ankara veya ubuk Sava'nda (1402) Yldrm Beyazt yenilerek. Timur ordularnca tutsak edilmitir. Yeniden Osmanllarn eline geen ilenin Melikah Kynde Timurlenk'in yaptrd bir hamam vardr. Bu hamam Ankara Valiliince yeniden restore edilerek hizmete sunulmutur. ifal suyunun deri ve cilt hastalklarna iyi geldii bilinmektedir. Ayrca Ankara Valiliince Karagl mevkiinde yaptrlan modern tesisler grlmeye deer niteliktedir. ubuk II. Baraj drenaj alannda bulunan ormanlk ile Karagl mevkiinde bulunan ormanlk alanlar nemli mesire yerleridir.

212

Kaymakamlk Belediye Bakanl le Emniyet Md. Jandarma Komutanl Cumhuriyet Basavcl le Milli Et. Md, le Ktphane Md. Halk Eitim Merkezi Salk Oca

TEL N O. (0.312)838 1649 837 1073 837 79 66 837 62 68 837 1045 837 18 30 837 i 8 30 837 17 36 837 66 60

FAKS NO.

(0.312)8385805 838 59 60 837 1250 837 80 60 837 1092 837 1839 837 33 05 837 66 60

213

ANKAYA LES
Yzlm : 1.57 km2 Rakm : 870 m Ankara ehir Merkezine Uzakl: 9 km ok eski bir tarihe sahip olan Ankara'nn gerek deeri Kurtulu Sava ve Atatrk'n An kara'ya gelii ile ortaya kar. Cumhuriyetten nce 20.000 nfuslu kk bir kasaba nitelii tayan Ankara ehri, Ankara Kalesi ve etek lerinde ve Ulus ev resinde yer almtr. Bugn ankaya lesi hudutlar ierisinde kalan ve Ankara'nn en modern blgesini kesim, balk ve bahelik bir grnmdeydi. Ienin merkezi olan Yeniehir semti ise, 50 yl nce ncesu Deresinin sk sk su basknna uratt ukur bir ova grnmndeydi, le, Cumhuriyetin ilk yllarnda yerleme yeri olmaya balamtr. Bakanlklar ilede yaplan ilk modern ve byk binalardr. Daha sonra, Namk Kemal Mahallesindeki Kaymakamlk, Eski Ktphane binalarnn bulunduu semtte, kr Saraolu'nun Babakanl dneminde memurlar iin ilk konutlar yaplmtr. Hzl ehirleme hareketlerinin bir sonucu olarak, 9 Haziran 1936 tarihinde kabul edilen 330 sayl kanunla ankaya, ile haline getirilmitir. Devletimizin st ynetim idare binalar ankaya lesi hudutlar ierisinde kalmaktadr. ankaya lesi engebeli bir araziye yerlemi olup, denizden ortalama ykseklii 870 metredir. ankaya'nn nemli dalan dousundadr. El-

214

mada'm alda Tepesi bunlardan birisidir. 1800 metreyi bulan zirvelerin yannda ilenin kuzeyi ve bats Ankara Ovas'nn dzlklerini oluturur. Bahelievler Emek Mahallesi Atatrk Orman iftlii bu ova zerinde kurulmutur. le topraklarnn kuzeydousunda Hatip ay'nn yer ald Kaya Vadisi ilenin merkezine kadar uzanr. Dikmen Vadisi ve Portakal iei Vadisi gibi yeni projelerle ilenin ticaret, turizm ve kltr merkezi haline getirilmesi iin allmaktadr. Ova zellii tayan dzlklerin ierisinde nceden akarsu yata olan dereler vardr. Gnmzde slah edilerek zerleri kapatlmtr. Bunlar sulan kurutulmu ukur alanlar durumundadr. ncesu Deresi, Blbl Deresi, Araplar Deresi, Kavakldere ve Cevizlidere gibi gnmzde nemli bulvar ve yollar bu derelerin zerinden gemektedir, ilenin en nemli akarsyu olan mrahor Deresi, Kavakldere, Kkesat, Seyranbalan, Topraklk ve Cebeci Semtlerinden sonra Altnda lesine geer. ncesu ay ile birlikte Ankara ay'na karr. lede bulunan tek gl Eymr'dir. Kent merkezine 15 krn uzaklktadr. Glba lesinde bulunan Mogan Gl'nn kuzeydousunda yer alr. Uzunluu 5 km, genilii 300 m kadardr. Derinlii 10-12 m olan gln suyu tatldr. evresinde tesislerin kurulduu glde balk retilmektedir. ilenin ormanlk blgesi Elmada, Eymir Gl, al Da arasnda yer alan meelikler ve Oran ehrindeki ormanlk alandr. Antkabir, Atatrk Mzesi, Atatrk Ant (Zafer Ant-Shhiye), MTA Genel Mdrl Tabiat Tarihi Mzesi, Gvenlik Ant, Etnografya Atatrk Ant, Doa Tarihi Mzesi, ODT Arkeoloji Mzesi, Devlet Resim ve Heykel Sergi Salonu Ant Park, Botanik Bahesi, Abdi peki Park, Gven Park, Kurtulu Park, Kuulu Park, Milli Egemenlik Park, Ahmet Arif Park, 100. Yl Kapal Yzme Havuzu, Belediye Buz Paten Sahas gibi spor alanlar, Oyuncak Mzesi (Cebeci-Ankara niversitesi Eilim Fakltesi), Hitit Ant, Atakule, TBMM ilenin balca turistik yerlerindendir. Elmada Kayak Tesisleri, Ahlatlbel Spor ve Elence Merkezi, Eymir Gl ilenin gneyinde ODT arazisi ierisindedir. ledeki oteller, restoranlar, parklar, ay baheleri, sinema ve tiyatro salonlar turistlerin arad zelliklere sahiptir. Uluslararas festival niteliinde olan Ankara(ankaya) Film Festivalinin 11. si 1999 yl Mays aynda, Ankara ankaya Mzik Festivalinin 16. s 1999 Nisan aynda gerekletirilmitir. Yurt iinden ve yurt dndan amatr ve profesyonel tm tiyatro gruplarna ak olan Tiyatro Festivalinin 4. si Kasm (1999) aynda dzenlenmitir.

25

TEL NO. Kaymakamlk Belediye Bakanl le Emniyet M'd Jandarma Komutanl Ankara Cumhuriyet Basavcl (Adlye Saray) le Milli Et. Md. Halk Eitim Merkezi Salk Grup Bakanl

FAKS NO.

(0.312)4189972 433 60 35 23081 25-232 1789 345 93 90-346 39 90 309 07 00 418 1720-4188458 2291045 4175638

(0.312)425 1957 435 33 95 230 87 12

419 27 84 2307132

216

ELMADA LES
Yzlm Rakm ehir Merkezine Uzakl : 573 km2 : 990 m : 41 km

lenin kurulu tarihi kesin olarak bilinmemekle beraber tarihsel kalntlar, yaplan arkeolojik aratrmalardan elde edilen Prehistorik eserler, Elmada ve evresinin tarihten nceki devirlere uzanan medeniyetlere sahne olduuna iarettir. Yaplan n aratrmalara gre, yrede nce Frigler, Lidyallar, M.. 547'ye kadar varlklarn srdrmler, daha sonra Perslerin eline geen yre M.. 83'e kadar deiik kavimlere yerleim merkezi olmu, bu tarihten sonra da Roma imparatorluunun egemenliine gemitir. evrede yaplan kazlarda bulunan eserlerden, Roma hakimiyetinin ve medeniyetinin byk zler brakt anlalmaktadr 1071 Malazgirt Meydan Savandan sonra Anadolu'ya yerlemeye balayan Trkler, 1073'ten sonra yreye hakim olmulardr. Anadolu'ya yaplan Hal Seferlerine kar byk yararllklar gstermilerdir. Yine Anadolu'ya yaplan Mool saldrlarndan nasibini alan ile, Mool imparatoru Baycu Noyan komutasndaki Moollar tarafndan yaklip yklmtr. Kk Seluklulara kadar uzanan halclk, el dokumas, kilim, heybe ve antalar kltr zenginliklerini gnmze kadar getirmitir. Halclk; Tekke, Akaali kylerinde, kilim, heybe ve el dokumas antalar; Akaali, Deliler,

217

Hasanolan, Karacahasan ve Kayadibi kylerinde halen varln koruyan kltr zengin ilklerindendir. e merkezinden Kargah ad verilen mevkii yine ile merkezindeki Belediye park, doal gzellikleriyle Elmada ve evresinin mesire ihtiyacna cevap vermektedir. Hasanolan Atatrk Anadolu retmen Lisesi'nin 698 dnmlk arazisi ierisinde yer alan koruluklar, evrenin tabii gzelliine baka bir ehre kazandrmaktadr.

Kaymakamlk Belediye Bakanl le Emniyet Md. Jandarma Emniyet Md. Cumhuriyet Basavcl le Milli Et. Md. le Ktphane Md. Halk Eitim Merkezi Salk Grup Bakanl

TEL NO.
(0.312)8631051 863 06 54 8630891 863 1014 863 30 85 863 1035 863 25 60 863 1028 863 1031

FAKS NO. (0.312)8632868

863 36 60 863 08 95 863 60 00 863 10 12

863 07 99 863 09 59 _

218

ETMESGUT LES
Yzlm Rakm Ankara ehir Merkezne Uzakl : 10 km2 : 894 m : 20 km

Etimesgut'un kurulduu blgenin ilkalarda Hitit ve daha sonra da Frigya Medeniyeti alan iinde kald bilimsel bir gerektir. Tarihi Afif Erzen, "lkada Ankara" adl eserinde, Ahi Mes'ud'da bulunan aslanlarn Frgya aslan olduunu yazmakta, bu yrenin ilkadaki adnn da Amaksis oldunu belirtmektedir. Mehur haritac Kiepert de izdii haritalarda Etimesgut'un bulunduu blgeyi Amaksyz ad ile anmaktadr. Osmanl haritalarnda bu isim Amaksus ve Akmasus eklnde gemitir. Etimesgut, Cumhuriyetin ilanr.dan sonra Bat Trakya'dan gelen gmen Trkler iin 1924, 1925 yllarnda Atatrk'n emri ile 50 haneli rnek bir ky olarak yaptrlm, 1928 ylnda iskana alarak nahiye olarak kurulmutur. Atatrk'n Etimesgut'a zel br ilgisi vard. Haftada birka kez gelip at gezintileri yapar ve halkla yllk mahsuller hakknda sohbet eder, hatta tarlalara kadar gidip iftilerden bilgi alrd. Atatrk zamannda Salk Merkezi, Devlet Hastanesi, PTT, hamam, ar, memur lojmanlar yaptrlm olup; halen ilede bu binalar mevcuttur. Etimesgut, 18 bal ky ile 1968 ylma kadar nahiye olarak kalm, ayn yl mahalleye dntrlmtr. 20 Mays 1990 gn ve 20523 sayl Resmi Gazetede'de yaynlanan 3644 sayl kanunla ile yaplm, hemen ardndan 19 Austos 1990 tarihinde yaplan belediye bakanl seimi ile Belediye Tekilat kurulmutur. ledeki kltr varlklarna rnek tekil eden Atatrk emesi bir kltr varl olarak 1928'den beri varln srdrmektedir. Bugn Atatrk emesi

219

olarak anlan eme gnmze kadar pek ok mekan deitirdikten sonra 1993 ylnda yapjlan Turgut zal kprs bitiiine alnmtr. Etimesgut'un eitli yerlerinde bulunarak Merkez Camii Parknda korunan tarihi kalntlar bir baka kltr zenginliidir. 1925 ylnda Mimar Ahmet Burhaneddin tarafndan yaplan Gazi Tren stasyonu ve Atatrk'n stanbul'a gidi gelilerinde uurland Etimesgut Tren stasyonu tarihi yap zellikleriyle dikkat ekicidir. Etimesgut'a adm veren Ahi Mes'ud, Ahi Elvan gibi Trk byklerinden. Ahi Elvan Hazretlerinin trbesi Elvanky'de Elvanky Camii avlusunda bulunmaktadr. Eryaman blgesinde yer alan mesire ve piknik yeri olarak bilinen Susuz Gl. tatil gnlerinde Etimesgut ve Eryaman halknn dinlenme yeridir. Ayrca Atatrk Orman iftlii, ile snrlar ierisinde olup, iyi bir dinlenme,piknik ve gezi alandr. 1999 ylnn 25-31 Ekim 1999 tarihleri arasnda ilki gerekletirilen "Anadolu Gnleri l Festivali" gelecek yllarda 7-15 Ekim tarihleri arasnda devam ettirilecektir. 7-15 Ekim'de dzenlenmesinin nedeni; sz konusu haftann Trkiye Ahilik Haftas olmas ve Etimesgut'un adnn da Ahi mes'ud'dan gelmesidir. TEL NO. FAKS NO. (0.312)2441057 (0.312)2440205 Kaymakamlk Belediye 244 49 22 244 57 57 335 63 244 46 46 Bakanl le Emniyet Md. Jandarma Emniyet 68 244 14 51 Md. Ankara Cumhuriyet Basavcl (Adliye Saray) 309 07 00 le Milli Et. Md. Halk 24333 19 243 15 19 2440907 244 14 36 Eitim Merkezi Salk Grup 244 93 00 Bakanl 244 39 40

220

EVREN LES
Yzlm Rakm ehir Merkezine Uzakl :218 km2 : 900 m : 178 km

lenin tarihi, kasabayken bal olduu ereflikohisar ilesiyle birlikte Hititler Dnemine kadar uzanr. Sonra Asurlular, Frigyallar, Romallar, Persler, Bizansllar, Byk Seluklular, Anadolu Seluklular ve Beylikler hakimiyetinde bulunmutur. Evren ve evresi 1467 ylnda ve Fatih zamannda Osmanllarn egemenliine girmitir. lenin eski ad "kma!" dr. smi, dank olarak bulunan alarn ve evlerin daha iyi korunabilmesi iin biraraya toplanmas ile "okuraal" adndan gelmektedir. Sonra da knal'a dnt ekliyle bilinir. Osmanl arivlerinde kmal ismine pek rastlanmamtr. Burann en eski yerleme birimlerinden olduu sanlmaktadr. Bu yreye en ok etk eden Kzlrmak'tr. evrede rastlanan hyk ve kilise, kale kalntlar bu yrenin islamlktan ok nceleri yerleim yeri olduunu gstermektedir. Osmanl arivlerinde yrede yaayan halkn 'erefli1 airetinden geldii bilinmektedir. lenin eski yerleim yeri rndi Hirfanh Baraj glnn sulan altndadr. Yeni yerleim alan se eski yerleim yerinin 4 kn kadar gneyindedr. ile bymeye ve gelimeye elverili bir ekilde kurulmutur. 1957 ylnda yeni yerine yerlemitir.

221

1983 ylnda zamann Cumhurbakan Kenan Evren'in soy adna atfen knal ad Evren olarak deitirilmitir. 1990 ylnda kartlan 3644 sayl kanunla ilelik statsne kavumutur. le snrlar ierisinde Evren-Sanyahi yolu zerinde Evren'e 2 km uzaklkta bir hyk vardr. Hyk ve evresi 3. derece st alandr. Burada Birinci 1000 yla ait seramik kalntlarna rastlanmtr. atalpnar Kynn 2 km gneybatsnda bulunan Srck Kalesi Ge Bizans ve Osmanl Dnemine aittir. Harabe halindedir. Sadece bir kulesinin yaklak 8 metre kadar tahrip olmu duvar yer almaktadr. Kzlrmak ve Hirfanl Baraj Gl ilede turistik adan ok nemlidir. Gl kysndaki konaklama yerleri ve piknik alanlar ile evre insann buraya eker. Ayrca gl kysnda plaj niteliinde ve suya girilebilecek yerler de vardr. TEL NO. Kaymakamlk Belediye Bakanl le Emniyet Md. Jandarma Komutanl Cumhuriyet Basavcl le Milli Eitim Md. Halk Eitim Merkezi SalkOca

(0.312)8935255 8935001 893 55 57 893 51 12 893 54 27 893 52 64 893 54 86 893 50 69

FAKS NO. (0.312)8935102 893 51 68 893 55 58

893 52 64 893 54 86 893 50 69

222

GLBAI LES
Yzlm Rakm Ankara ehir Merkezine Uzakl : 1.810 km2 : 974 m : 20 km

Glba ve evresinin srasyla M.. 3. 2. ve 1. bin Erken Bronz, Hitit, Frig, Tun a, Roma ve Bizans Dnemlerinde iskan alan olduu, Kltr Bakanl Kltr ve Tabiat Varlklarn Koruma Genel Mdrlnce Selametli, Tulumta, Tulumta-Ortaayr Mevkii, Kzlcaar-Gkepnar Mevkii, Baclar Ky, Bezirhane Kltepe Mevkii, Bezirhane-Kepeneki ve ncek-Hannantepe Mevkiinde yaplan inceleme ve aratrmalar sonucu ortaya kmtr. Kay Beylerinin St'e gitmeden evvelki yerleim alan Golba'dr. Beynam, Karaolan, Karaali, Oulbey bu dnemdeki yerleim alanlardr. 1402 Ankara Savanda Timur fillerini Glba yresindeki ormanlarda saklamtr. le Mogan Gl evresinde bulunduu iin Glba adm almtr. Resmi gazetede yaymlanan 29.11.1983 gn ve 2963 sayl kanunla le Tekilat kurulmutur." 1991 ylnn sonunda da Glba Belediyesi 07.09.1991 gn ve 20702 sayl kararla Bykehir Belediyesi snrlar erisine alnmtr. Ankara gibi Glba ve yresi de en eski medeniyetlerin yerleim alanlarndan biridir. Glba snrlan iinde -ok bilinmemekle birlikte-burann eski tarihine k tutan sit alan ve ren yerleri bulunur. Yaplan kaz ve aratrmalarda blgede ilk Tun, Ktit mparatorluu, Roma ve Bizans dnemlerine ait bulgulara rastlanmtr. Bunlardan bir ksm ile snrlar indedir. Buluntulara genellikle yrede bulunan kk yerleim alanlarnda rastlanmaktadr.

223

Bunlar, kuzeybatda Ahlatlbel ve Taspnar, gneybatda Gkehyk, gneydouda Karaolan, gneyde Selametlt Beldesi, douda Yurtbeyi Ky yerleimleridir. Selametl, Gkehyk ve Bezirhane kylerinde ilk Tun ana ait hykler ve kalntlar, Taspnar Kynde Roma dneminden kalma mezarlk ve stun balar; Karaolan'da Bizans Dnemine ait sikkeler ve kalntlar; Yurtbeyi ve Karaolan kylerinde Erken Hristiyanlk dnemine ait kilise kalntlar bulunmutur. Kent yaknnda yer alan dier nemli bir ren yeri ise Tulumta Maarasdr. Ankara evre Otoyolunun yapm srasnda iletilen bir ta ocanda kan bu maara ncek, Haclar ve Tulumta kyleri arasndaki Karayatak Tepe Mevkiinde bulunur. Ankara'ya 15 km uzaklktadr. Uzunluu 5 km, genilii 1-1.5 km, ykseklii 30-40 m olan, byk bir kire ta blounun iinde kimyasal erimeler sonucunda oluan maarada grlmeye deer dikit, sarkt ve stunlar bulunmaktadr. Ankara'ya ok yakn olan bu maara henz ziyarete almam olmakla birlikte szkonusu maara blge iin nemli bir turizm potansiyeli tamaktadr. Bu maara ve evresi l. derece doal sit alan ilan edilmitir. le Ankara'nn mesire, sayfiye, turizm ve sanayi blgesi durumundadr. Mogan ve Eymir Glleri, doal gzellii, temiz havas ve balk retimi ile ileye turistik bir deer kazandrmaktadr. TEL NO. Kaymakamlk Belediye Bakanl e Emniyet Mud. le Jandarma Karakolu Cumhuriyet Basavcl le Milli Et. Md. le Ktphane Md. Halk Etim Merkezi Salk Grup Bakanl FAKS NO.

(0.312)4841040 4841080-81 484 68 68 - 484 76 76 4841108 4841056 48411 14 4841043 484207 48411 13-4841100

(0.312)4846810 484 26 96 484 32 90 484 56 69 484 20 71 4841101

224

GDL LES
Yzlm Rakm ehir Merkezine Uzakl :419 km2 : 1.100 m :89km

Ankara'nn kuzeybatsnda yeralan, 89 km uzaklkta irin ve yeil bir iledir. Kzlcahamam, Beypazar ve Aya ileleriyle evrilidir. Tarihi, M.. 3000-3500 yllarna dayanmaktadr. lenin yanndan geen Kirmir ay kenarnda bulunan byk maaralardan, buralarda Hititlerin yaadklar anlalmaktadr. Kirmir ay ve evresi Hititlerden sonra merkezi zmit olan Bitinya Krall topraklan iine girmitir. 1071 Malazgirt Sava'ndan sonra Anadolu, Seluklulara geince Gdl ve evresi de Anadolu Seluklularnn idaresine gemitir. Anadolu Seluklu Hkmdarlarndan Mesut'un enitesi ve Ankara Emiri (Valisi) ahabddevlet Gdl Bey tarafndan imdiki yerinde kurulduu kesin olmamakla beraber aa yukar 850 senelik bir tarihi olduu bilinmektedir. Gdl ilesinin gezilip grlmeye deer pek ok yerleri vardr. Kirmir ay Vadisinde n nndeki kayalara oyulmu maaralar bulunan Samutbai Trbesi ve Tekke Mevkiindeki Kasm Baba Trbesi ilenin kltrel zenginlikleri arasndadr. ilenin kuzeyinden geen Kirmir ay ile topraklarn ikiye ayrarak etrafjndaki yeillikleriyle birlikte gzel bir grnm salamaktadr. Sorgun Ky yresinde bulunan orman alan ve bu alan iinde yer alan glet, doal zenginliklerdendir.

225

TEL NO.

FAKS NO.

Kaymakamlk Belediye Bakanl Jandarma Komutanl Cumhuriyet Savcl le Milli Et. Md. Halk Eitim Merkezi Devlet Hastanesi

(0.312)728 10 01 728 10 09 7281028 728 1004 728 11 44 728 10 34 728 10 26

(0.312)728 1798 728 12 27 7281084 728 02 32 728 13 25 728 13 83

226

HAYMANA LES
Yzlm Rakm ehir Merkezine Uzakl : 2.367 km2 : 1-259 m : 73 km

lenin deiik yrelerinde bulunan tarihi kalntlar ve yaplan kazlarda kartlan eserlerin incelenmesi sonucunda; blgede Hititler,Frigyahlar, Romallar ve Bizansllarn bir sre yaadklar anlalmaktadr. Anadolu'nun Trklemesinden sonra Seluklular ve Osmanl idaresine giren blge Cumhuriyet dneminde de varln srdrmektedir. Haymana adnn verilii iki rivayete dayanr. Birincisi; Divan- Lgat -it Trk'e gre Haymana rnera, otlak, yeillik anlamna gelir, ikincisi ise; Seluklular 1071 ylnda Malazgirt Meydan Muharebesndan sonra Anadoluyu istilalar srasnda, kendilerine bal airetleri Anadolu'nun eitli yerlerine yerletirmilerdi. Kay Airetine mensup br ksm da Ankara'nn batsndaki Karacada ve imdiki Haymana dolaylarna yerlemilerdi. Bu kabilenin 14. Yzyl balarndaki lideri Erturul Bey id. Erturul Bey'in annesinin ad Hayme Ana idi. Rivayete gre Hayme Ana ldnde o zaman bile br ifa kayna olan kaplca yaknlarna gmlmesi uygun grlmt. ok sevilen Hayme Ana'nn ebedilemesi in Osmanllarn ilk ekirdei olan bu airet, kaplca evresine Hayme Ana adn vermi ve bu tabir zamanla Haymana'ya dnmtr.

227

Tarihi Hititler zamanna dayanan Haymana ilesi bugn Polatl'ya bal Sivri Kynde kurulmu, 1278 ylnda Sandeirmen Kyne, 1284 ylnda ulluk Kyne, 1290 ylnda ile merkezi Yeilyurt Kyne nakledilmitir. Nihayet 1296 ylnda Ankara Valisi Abidin Paa tarafndan bugn ilenin bulunduu yer merkez olarak seilmitir. GAVURKALE: Ankara'nn 60 km gneyinde, Haymana ilesine bal Dereky snrlan ierisinde kalan Gavurkale seyyahlar tarafndan ilk olarak 19 yzylda kefedilerek bilim dnyasna tantlmtr. Buras bir tepe zerindeki dik kayalarn gneye bakan yznde yer alan; birbiri ardna yryen iki tanr, karlarnda oturan bir tanra kabartmas ve bu kayaln evresindeki iri bloklardan oluan duvarlar ile dikkati ekmitir. Szkonusu kaya kabartmalar Hititlere zg eserlerden olup, Anadolu'nun deiik yerlerinde bulunan benzer antlardan sadece birisidir. Yaplan eitli aratrmalar sonucunda burann surlarla evrili nemli bir merkez olduu anlalmtr. lk ciddi alma 1930 ylnda Byk Atatrk'n istei ile gerekletirilmi ve almalar H.H. von der Osten tarafnan yrtlmtr, nceleri yalnzca Hititlerin ibadet yeri olarak bilinen Gavurkale'de nemli Frig yerleiminin olduu da anlalm, buras 1930 ylndaki almalar srasnda bizzat Atatrk tarafndan ziyaret edilmitir. Daha sonraki yllarda evresinde eitti yzey aratrmalar yaplm olan Gavurkale'de 1998 ylnda Anadolu Medeniyetleri Mzesi Bakanlnda kaz almalarna da balanmtr. Polatl ilesinde bulunan Gordion Harabelerine benzemektedir. HYK: Trkhyk Ky snrlan ierisinde bulunmakta olup, mermer kolonlar ve mezarlkta mermer talar vardr. Bizans ve Roma dneminden kalmadr. KL HYK: Oyaca Kasabas snrlan ierisinde olup, AnkaraHaymana karayolunun yaklak 50. kilometresinde sola ayrlan Boyalk, Culuk, al ve Durupnar yolundan 1.5 km gittikten sonra yolun sanda ve 150 metre mesafededir. Orta byklkte hyklerden olan Klhyk'te, Anadolu Medeniyetleri Mdrl Bakanlnda 1992 ylnda kaz almalar balatlm ve almalara devam edilmektedir. Hyn yaklak 8 km batsnda bulunan Hitit Klt merkezi Gavurkale'ye yakmh, burann nemli bir Hitit yerleim merkezi olabileceine iaret etmektedir.Be yl sre ile devam eden almalar neticesinde, Hititlerde nemli bir mimari gelenek olan monmental potern mimarisi, ayn tarzda yaplm bir gizli sarn ve ok kuvvetli eski Hitit iskan dnda, kuvvetli olmas muhtemel grnen Eski Tun ve byk ihtimalle Hitit mparatorluk a bana tarhlenebilecek monmental temel mimari kalntlar, elde edlen seramik, bronz ve dier arkeolojik buluntular nda, gnmzden 5000 yl ncesinden itibaren iskan grd bilinmektedir.

228

Ayrca ilenin eitli kylerinde kan mezar talan zerinde yazlan kitabelere bakldnda ilenin Yenice beldesi ve evresinde Ortaaa ait Bizans dneminin tarihi Heliopolis harabelerinin burada bulunmas muhtemeldir. Yenice Beldesi yaknnda yan taraflar zm salkmlar ve asma filizleri le sslenmi ve zerinde f resimleri bulunan mezar ta yer almaktadr. Ayrca masa, kase ve kulplu bardaklar vardr. Kitabesinde unlar yazldr: "Burada Nikolos Kilisesinin ve Heliopolis ehrinin bapapaz Aureos Monios'un kars Aurelya Muna yatyor. Bu ta kocas ve yedi ocuu ile beraber onun hatras iin diktiler." Haymana kaplcalaryla dnyaca nldr. Bata romatizma olmak zere birok hastala ifa datan kaplcalarn tarihi Hititlere kadar uzanmaktadr. Hititlerden sonra Romallar devrinde kaplca tesisleri yeniden onarlm, ayrca kaplcann 1-1.5 km dousunda halen harabeleri bulunan bir ehir kurularak, bu blge bir su tedavi merkezi haline getirilmitir. Seluklular ve Osmanllar devrinde de kaplca, layk olduu ilgiyi grmtr. lede geleneksel olarak her yl Haziran ay ierisinde "Uluslararas Haymana Kaplca Festivali ve Kltr enlikleri dzenlenmektedir. Kaymakamlk Belediye Bakanl le Emniyet Md. Jandarma Komutanl Cumhuriyet Basavcl le Milli Et. Md. le Ktphane Md. Halk Eitim Merkezi Salk Grup Bakanl TEL NO. (0.312)6581009 658 24 27 658 18 97 658 10 32 658 25 10 658 25 14 658 11 53 658 1098 658 12 22 FAKS NO. (0.312)6581718 658 1848 658 1161 658 17 99 658 01 75 658 11 46 658 24 38

229

KEREN LES
Yzlm Rakm Ankara ehir Merkezine Uzakl : 759 km2 : 850 m : 3 km

Keiren'in tarihi Ankara ilinin tarihinden ayr dnlemez. nk Ankara'nn Merkez ilelerinden biridir. 1356 ylnda Orhan Gazi zamannda Ankara Osmanllarn eline gemitir. 1402'de Timur'un ordular ile Yldrm Beyazt komutasndaki ordular ubuk Ovasnda karlatklarnda Yldrm Beyazt'n ordular, Keiren-Kalaba'y karargah olarak kullanmlardr. Kurtulu Sava dnemine kadar snk bir yaam olan Ankara, Kurtulu Sava ile birlikte Trkiye'nin kalbi olmutur. Keiren Ankara'nn balk, bahelik ve ba evlerini oluturduu irin, yeil bir semtiydi. Bu semtten ehre at srtnda gidip gelinirdi. 1923 ylnda Ankara'nn Trkiye'nin bakenti olmas ile balayan ehrin hzl nfus art Keiren'i de etkilemitir. Ksa bir sre iinde tek katl evlerin says hzla artmtr. ehir merkezine otobs seferlerinin konulmasyla birlikte bu ba ve bahe evlerinde yaz-k oturulmaya balanmtr. 1950'lerden sonra bu gzel yeil ve irin sayfiye yeri giderek grnmn gecekondulara ve beton binalara brakmtr. Keiren Alnda ilesine bal bir semt iken 1983 ylnda Ankara'nn metropol ilesi olmutur. Trkiye'nin ve dnyann en byk meteoroloji istasyonlarndan biri ve

230

Ankara niversitesi'nin baz blmleri Atatrk Sanatoryumu ile Gulhane Askeri Tp Akademisi bulunmaktadr. Ayrca Mustafa Kemal'in Kurtulu Savana hazrland ve karargah olarak kulland Ankara Eski Tarm Okulu bugn mze olarak Keiren snrlar ierisindedir. Devlet Meteoroloji ileri Genel Mdrl Mzesi: stiklal Savanda Genel Kurmay Bakanl olarak kullanlan tarihi bina, en modern alet ve cihazlarla 1100'n zerindeki eitli byklkteki istasyonlarla hizmet vermektedir. Bu tarihi binada Atatrk'n kald ve Kurtulu Sava harp planlarn hazrlad oda Atatrk Odas adyla mze haline getirilmitir. Bu odada bulunan soba, masa ve perdeler Atatrk zamanndan kalmtr. Ayrca meteorolojik parametrelerin lmnde kullanlan birok eski alet ve cihazlarn sergilendii Meteoroloji Mzesi almtr. Vehbi Ko Mzesi ve Ankara Aratrmalar Merkezi (VEKAM): Keiren'deki Vehbi Ko'a ait ba evi restore edilerek 1994 ylnda Aratrma Merkezi olarak almtr. Vehbi Ko ve Ankara ile ilgili her trl kitap, belge ve fotoraf, film ve dier arivleri bnyesinde bulundurmaktadr, aratrmaclara ve halka aktr.

FAKS NO. Kaymakamlk Belediye (0.312)31421 10 361 16 65 (0.312)3600262 361 1078 Bakanl le Emniyet 3141387 309 07 00 361 19 12 3812562 314 13 87 Md. Cumhuriyet 3118899 Basavcl le Milli 361 1900 Et. Md. le
TEL NO. Ktphane Md.

231

KAZAN LES
Yzlm : 560 km2 Rakm : 780 m ehir Merkezinden Uzakl : 45 km

lenin kurulu tarihi kesin olarak bilinmemektedir. Yaplan kazlar sonucu kan birok tarihi eser, ok deiik medeniyetler zamannda ile ve kylerinde yerleim olduunu gstermektedir. Olduka yaygn olan bir sylentiye gre ilenin adnn verilmesi yledir: 1402 ylnda Osmanl Hkmdar Yldrm Beyazd ile Trk Mool Hkmdar Timurlenk arasndaki Ankara Sava, bilindii zere ubuk Ovasnda yaplmtr. Savan yapld dnemde Osmanl mparatorluu'nn topraklan Kayser-Kemah-Erzincan hattna dayanmaktayd. Ancak Mool mparatoru Timurlenk, Osmanl topraklann ele geirerek Ankara yaknlarna dayanmt. Sava, yrede cereyan ettiinden ilenin bulunduu blgede askerlerin yemekleri byk kazanlarda piirilmiti. Bu yzden ilenin adnn Kazan olarak kald sylenmektedir. le, ilk Trk egemenliine Seluklular zamannda girmitir. Beyliklerin ksa egemenliinden sonra da Osmanl egemenliine girmi ve kesin olarak Trkletirilmitir. 1961 ylnda bucak merkezi Yazbeyi (Halkavun) Kynden ileye tanm, 6.6.1971 tarihinde Belediye Tekil kurulmu ve 4 Temmuz 1987 tarihinde yrrle giren 3392 sayl kanun ile de ile statsne kavumutur.

232

lede turizme alabilecek alanlar olduka fazladr. Karalar Ky Aar Mevkiinde bulunan tarihi eserler ve buna bal baz yreler bu inanc kuvvetlendirmektedir. Ayrca ilede her yl yaz aylarnda "Kavun Festivali" dzenlenmektedir. TEL NO. Kaymakamlk Belediye Bakanl le Emniyet Md. Jandarma Komutanl Cumhuriyet Basavcl le Milli Et. Md. Halk Eitim Merkezi Salk Oca FAKS NO. (0.312)8140533 8141012 8141800 8140291 8140618

(0.312)8141003 814 53 00-7 hat 8141498 8141049 8142738 814 14 49 8141229 814 10 10

233

KALECK LES
Yzlm : 1.318 km2 Rakm : 725 m ehir Merkezinden Uzakl : 71 km

Kalecik ve civarnn ilk defa M.. 3500-4000 yllannde erken Kalkolitik Devirde iskan edilmi olduu aratrclar ve tarih adamlarnca tahmin edilmektedir. Kalecik ve civarnn Hititler tarafndan yerleim merkezi olarak kullanld bilinmektedir. M.. 4000 yllarnda Frigyahlarn da Kalecik civarnda yaad, bulunan tarih eserlerden anlalmaktadr. Anadolu'ya Trakya zerinden gelmi olan Galatlar, Ankara-Kalecik ve evresine hakim olmulardr. Galatlardan sonra Kalecik ve civan bir sre Roma mparatorluunun hakimiyeti altnda kalmtr. Daha sonra Kalecik Bizans mparatorluunun egemenlii altna gemitir. Kalecik'in Trkler tarafndan fethi 1075 yllarna rastlar. nl Trk by Seyyid Battal Gazi tarafndan fethedildii ve Bizansllardan alnd sylenilmektedir. 1243 ylnda Seluklu ordularnn, Ksedanda yaplan savata Baycu Noyan ynetimindeki Mool kuvvetlerine yenilmesi zerine Anadolu'daki dier ehirler gibi Kalecik de onlarn hakimiyeti altna girmitir.

234

Fatih Sultan Mehmet'in 1461 ylnda Candaroullan Beyliine son vermesi zerine Kalecik artk tamamen Osmanllarn eline gemitir. Osmanllar zamannda Kalecik ticari ynden ok gelimi bir merkez idi ve "Kk Msr" nam ile Anadolu'da n salmt. Ankara'nn kuzeydousunda bulunan ilenin dousunda Sulakyurt, batsnda ubuk ve Akyurt, kuzeyinde ankr il merkezi ve abanoz, gneyinde Krkkale ve Elmada vardr. Kzlrmak, ile topraklarnda kuzey-gney ynnde akar. Hasbey, Saray, Tabakhane Camileri, Kazancbaba, Alolu Trbesi ile Kzlrmak zerindeki Develiolu Kprs ve Kalecik Kalesi belli bal tarihi eserleridir. lenin yresel halk kltr, iledeki giyim,halk oyunlar, trk ve mutfak ynnden Anadolunun zelliklerini tamaktadr. Kalecik, Osmanllar dneminde olduka gelimi bir kasaba olarak bilinmektedir. Ahilik yrede yaygndr. Tabakhk, bakrclk ve kuma dokumacl olduka gelimitir. TEL NO. Kaymakamlk Belediye Bakanl Jandarma Komutanl le Emniyet Md. Cumhuriyet Basavcl le Milli Et. Md. le Ktphane Md. Halk Eitim Mdrl Kalecik Devlet Hastanesi FAKS NO.

(0312)85710 12 S57S036 875 00 05 857 00 53 857 10 15 85713 17 8571531 857 10 43 8571008

(0.312)857 11 13 857 10 16 857 1031 857 1008

KIZILCAHAMAM LES
Yzlm : 1785 km2 Rakm : 975 m ehir Merkezinden Uzakl : 83 km

le, ilk alara kadar uzanan tarihinde YABANABAT, ORBA ve son olarak da KIZILCAHAMAM ismini almtr. Kurulu tarihi ile ilgili kesin bilgi olmamakla beraber, genel olara Ankara tarihi ile birlikte ele alnr. Blgede bulunan Hitit Devri kalntlar ilenin M.. kurulduunu ortaya koymaktadr. M.. 12. Asrda Frigler'in YABANABAT smiyle Kirmir ay boyunca kuzeyden gneye doru yerletikleri sanlmaktadr. Friglerden sonra Lidyallar,GaIatlar, Romallar, bizansllar, M.. 333 ylnda da Makedonyal Byk skender blgede hakimiyet kurmutur. lede rastlanan kalntlar bunu ortaya koymaktadr. Bilinen ilk yerleim merkezi Demirciren Ky olup, "Yabanabat" adyla anlmtr. 1285 Salnamesinde "Yabanabat" olarak anlan ile bugnk Kzlcahamam'dr. 1296'da Ankara Valisi zzet Paa tarafndan bugnk Pazar Bucana yerletirilmi olup, Cumhuriyetin ilanna kadar "orba" adyla anld kaytlardan ve dier verilerden anlalmaktadr. Cumhuriyetin ilanndan sonra 1926 ylnda Ankara Valisi Suphi Bey tarafndan bugnk yerine nakledilmi olup, toprann krmz renkli oluu ve blgedeki kaplcalardan dolay KIZILCAHAMAM ad verilerek gnmze kadar bu adla anlagelmitir. lede her yaz Milli Park ierisinde "Souksu Festivali" dzenlenmektedir. Ayrca Ekim ve Kasm aylannda ile ierisinde hayvan kesimi ve canl hayvan satlarnn yapld orak Panayr dzenlenmektedir.

236

le maden suyu bakmndan zengindir. Kaplca sulan ile de tannan ilede Belediye tarafndan altrlmakta olan byk ve kk kaplca tesisleri mevcuttur. Ayrca Kzlcahamam'a 16 km uzaklkta erke yolu zerinde Gvem Bucann 2 km batsnda ey Hamam Kaplcas da bulunmaktadr. Anlan kaplca sularnn uzmanlarca romatizmal hastalklara, eklem kirelenmelerine, omurga kirelenmelerine, dolam bozukluklarna lumbago ve siyatik gibi hastalklara iyi geldii belirtilmektedir. Kzlcahamam lesi Ankara li snrlar ile karlatrldnda en youn orman rtsne sahip olan yerleim yeridir. Bu orman sahasnda, lkemizde mevcut sayl milli parklar ierisinde olan Souksu Milli Parknn bulunmas youn bir nfus tayan Ankara iin bir akcier grevi yapabilecek kapasitededir. Haftasonlan bata Ankara olmak zere civar yrelerden halk mesire yeri olarak bu alandan yararlanmaktadr. te yandan, Kzlcahamam ve evresinde modern imkanlara sahip, termal kaynaklan kullanan Turizm iletme Belgeli konaklama tesisleri mevcuttur. TEL NO. FAKS NO. Kaymakamlk Belediye Bakanl le Emniyet Md. Jandarma Komutanl Cumhuriyet Basavcl le Milli Et. Md. le Ktphane Md. Salk Grup Bakanl

(0.312)7361102 736 10 03 736 10 12 7361034 736 10 09 73651 11 736 00 55 736 10 67 736 1008

(0.312)7360001 736 30 02 736 39 84 7361947 736 37 21 763 10 67

237

MAMAK LES
Yzlm Rakm ehir Merkezine Uzakl :90km2 :899m :7 k m

Mamak ilesi son yllarda byk bir gelime gstermesi nedeniyle 30.11.1983 tarih ve 2963 sayl yasa ile Ankara'nn merkez ilelerinden biri haline getirilmitir. leye bal l kasaba, 6 ky, 57 mahalle muhtarl bulunmaktadr. Mamak lesi Ankara linin dou ynnde yeralan ve ounluu gecekondu blgelerini kapsayan geni bir alan zerine kurulmutur. Gneyinde ve batsnda ankaya, kuzeyinde Altnda, dousunda da Elmada ileleri yer almaktadr. Mamak'n kelime anlam "askeri ve sivil yerleme alan" dr. Mamak nfus bakmman Ankara'nn 4. byk ilesidir. Kentleme hzl olduundan salkl br altyap ve modern bir ehir grnts yoktur. Semtlerin ounda deiik illerden g eden insanlarn yaptklar gecekondular hakimdir. Bu nedenle tarihi yapj yoktur. Kaya semtindeki dere boylar, ba ve baheler eskiden Ankarallarn piknik ve dinlenme yeri olmasma ramen salksz yaplanma sonucunda bu dinlenme alanlar yok olmutur. Mamak lesinin modern bir ehir dzenine kavuturmak iin imar almalar yrtlmektedir.

238

lede kltr hizmetlerini yerine getirmek iin imdiki Belediye Bakanlk Binasnn yer ald Konservatuar Binas bulunmaktadr. Ayrca 75. Yl Cumhuriyet Anf Tiyatrosu, kltrel faaliyet varlklarndan saylabilir. Tabiat varlklar olarak Hatip ay, Bayndr Baraj ve mahallelerde hizmette bulunan park ve baheler bulunmaktadr. TEL NO. Kaymakamlk Belediye Bakanl le Emniyet Md. Jandarma Komutanl Cumhuriyet Basavcl le Milli Et. Md. le Ktphane Md. Halk Eitim Merkezi Salk Grup Bakanl FAKS NO.

(0.312)3687861 3202901-363 1159 3635961-3191823 365 02 55-56 372 02 62 3190700 3191754 320 34 86 3643741

(0.312)36943 13 367 76 76 3-73 1882 311 8899 3194238

NALLIHAN LES
Yzlm Rakm ehir Merkezine Uzakl : 1.967 km2 : 625 m : 161 km

Nallhan topraklan; alar boyunca Kilitlerin, Friglerin, Britanya Krallnn, Pers, skender, Roma ve Bizans mparatorluklarnn hakimiyetinde bulunmu, Mslman Araplarn stanbul seferleri srasnda iki defa da Araplarn istilasna maruz kalmtr. 1071 Malazgirt Zaferinden sonra Trkler tarafndan fethedilmi, Hal seferleri srasnda yeniden Bizansllar'm eline gemitir. Daha sonra Trk hakimiyetine giren bu topraklar nce Danimentliler'in daha sonra da Anadolu Seluklularnn idaresinde bulunmu, Anadolu Seluklularnn 1308'de yklmasndan sonra da Candaroullar Beylii snrlan iinde kalmtr. Orhan Bey zamannda da Osmanl Beylii topraklarna katlmtr. le merkezi Nallhan, 1599'da Vezir Nasuhpaa'nn burada bir han yaptrmasyla teekkl etmi, adn bu Han'dan alntr. Halen ats ykk olan ve 3000 m2 lik bir alan kaplayan bu Han'dan baka, cami ve hamam da ayn tarihlerde yaplmtr. lede, Osmanl vezirlerinden Nasuhpaa'nm yaptrd camiler, hanlar

240

ve emelerin yannda Ulunan (Kstebek) Kynde 17. Yzylda ina edilmi olan Uluhan Camii de dier nemli bir eserdir. leye bal Emremsultan Kynde Tabduk Emre, Tekke Kynde Bacm Sultan, mereyhler Kynde mereyhler Trbeleri vardr. Tarihi pek Yolu ile topraklarndan gemektedir. "Hoebe Orman" iledeki en nemli dinlenme ve piknik alandr. lede her yl Austos aynn son Pazar gn Tabduk Emre'yi anma trenleri dzenlenmektedir. TEL NO. Kaymakamlk Belediye Bakanl Cumhuriyet Basavcl le Milli Et. Md. le Ktphane Md. FAKS NO.
(0.312)7852001 785 45 60 785 26 75 785 16 59

(0.312)785 1007 7851011 7851018 785 1047-7852009

78531 11

241

POLATLI LES
Yzlm : 3.100 km2 Rakm : 850 m ' ehir Merkezinden Uzakl : 78 km

Polatl ok eski bir yerleim merkezidir. M.. 3000 yllarnda kurulmutur. Fakat yerleim merkezi bugnk olmayp, Gordion ve evresi idi. Gordion srasyla Hititlerin, Frigleria, Perslerin, Byk skender mparatorunun, Romallarn, Bizansllarn elinde kalmtr. Blge 1516'da Yavuz Sultan Selim tarafndan Osmanl mparatorluuna katlmtr. Polatl'nn Kurtulu Savamzda nemli bir yeri vardr. Sakarya Savalar ilenin Beylikprii, ekirdeksiz, ciler, nler, Toydemir kyleri civarnda cereyan etmi olup, Atatrk Sakarya Savan ilenin Alagz Kynde kurulan karargahtan ynetmitir. Alagz Kynde Karargah Mzesi bulunmaktadr. Ankara'y ele geirmek isteyen Yunanllar Polatl snrna kadar gelmi, fakat Sakarya Savanda yenilerek geri ekilmek zorunda kalmtr. Trk kuvvetlerinin Bakumandanlk karargah Alagz Kynden Polatl'ya tanmtr. Bugnk Polatl'nn 20 m kuzeybatsna den Yasshyk Ky ve evresi blgede gerek bir tarih balangc saylabilir. Sakarya Nehrinin Porsuk Irma ile birletii yerin biraz yukarsnda Frigyallarn en byk ehri Gordion kazlar sonucu ortaya karlmtr. Gordion Byk skenderin Anadolu'yu zapt srasnda 334-333 ylnda as-

242

kerleri ile birlikte konaklad ehirdir. Bu evrede 86 adet Tmls ve kral mezarlar ve kalntlar ile merkezinde de Lise'nin arkasnda tmls ve ehir kalntlar bulunmaktadr. Polatl ilesinde 13. Asrn ilk yarsnda Menteeoullar Beyliinden airetlerin geldii ve Mentee ve Eskipolath kyleri civarnda yerletikleri tesbit edilmitir. POLAT kelimesinin Farsas PULAT olup, "evik veya Kuvvetli" anlamna gelmektedir. lede Frigyallarm baehir olarak kullandklar Gordion kazlar sonucu bulunmutur. Bugn Polatlnn en ok turist eken yeridir. Burda 86 adet Tmls ve kral mezarlar vardr. Tarihte kulaklaryla n yapm Kral Mdas'm mezar burada bulunmaktadr. Polatl'nn gneyinde ileye 15 km uzaklkta bulunan Karahamzal Kynde Bizansllar Devrinden kald sylenen, halk arasnda "LTyuz Hamam" olarak tarif edilen hamam kalntlarna rastlanmaktadr. FAKS NO. TEL NO. Kaymakamlk' Belediye (0.312)6235272 623 43 (0.312)623 1066 Bakanl le Emniyet 29 623 1866 623 45 45 Md. Jandarma 621 05 05 Komutanl 623 10 71 Cumhuriyet Basavcl 623 14 16 623 1986 le Milli Et. Md. ile 623 1831 622 20 47 623 13 10 Ktphane Md. Halk 623 18 31 Eitim Merkezi Salk 623 17 74 Grup Bakanl 621 10 19 Gordion Mzesi 638 21 88

YENMAHALLE LES
Yzlm Rakm ehir Merkezine Uzakl : 295 km2 : 894 m : 5 km

Bugn Ankara iliyle kaynam olan Yenimahalle lesinin temeli 1925 ylnda atlmtr. Atatrk Ankara lini bakent setikten sonra Yenimahalle'deki orak topraklan yeertmek amacyla 5 Mays 1925 tarihinde Orman iftliim kurmutur. 1946-1949 tarihleri arasnda o zamann Ankara Belediye Bakan Ragp Tuzun de, Orman iftlii karsndaki bo yamalar satn alp, bu arsalar dar gelirli memurlar konut sahibi yapmak amacyla datm, Yenimahalle lesinin planl bir biimde kurulmasnn temelini atmtr, l Eyll 1957 tarihinde le merkezi haline gelen Yenimahalle lesi 1984 yl mahalli dareler seimleri ile mstakil Belediye eklini almtr. Yenimahalle lesi; douda Mira Da, batda Aya Dalar, kuzeyde Ova aynn vadilerle ayrd Kzlcahamam Dalarnn tepeleri ve gneyde Polatl-Haymana Ovasna kadar uzanan geni bir alan kaplar. Yenimahalle topraklan iinde yer alan en byk akarsu Ankara ay'dr. lenin tarihini vurgulayan eserler arasnda Seluklu Hkmdar Alaaddin Keykubat tarafndan 1222 ylnda eski Badat Ticaret yolunun getii Ankara ay iize-

244

Ulu nder Atatrk tarafndan paras bizzat denmek kayd ile 5 Mays 1925 tarihinde kurulan Atatrk Orman iftlii Yenimahalle lesinin snrlar ierisinde olup, halka dinlenme imkan salamakta ve rnek almalar ile hizmetini srdrmektedir. Atatrk'n doumunun 100. yldnmnde Atatrk Orman iftlii arazisi ierisinde Selanik'te doduu evin bir benzeri yaplarak ziyarete almtr (19 Mays 1981). Yenimahalle lesi Ankara'nn merkez ilesi olmas nedeniyle ehirle kaynam durumdadr. Dn ve bayramlarda mahalli oyun oynamak, kna geceleri yapmak, gelin alaylarnda maniler, atlar sylemek ilenin yaayan geleneklerindendir. TEL NO. FAKS NO. Kaymakamlk : (0.312)3153820 (0.312)3440063 Belediye Bakanl : le 3440231-3433000 315 53 87' Emniyet Md. : Jandarma 3158649-3443497 345 3158649 Komutanl : Ankara 93 92-346 39 90 309 07 00 Cumhuriyet : Basavcl (Adliye Saray) le Milli 3150683 3155264 31531 37 343 30 43 Et. Md. : le Ktphane 3153891 Md. : Halk Eitim Merkezi : Salk Grup Bakanl: 343 49 51

245

SNCAN LES
Yzlm Rakm Ankara ehir Merkezine Uzakl : 364 km.2 : 855 km : 27 km

lenin ilk yerleim merkezi tarihi kesin olarak bilinmemekle birlikte, aratrmalara gre 17. Yzyl ariv kaytlarnda Sincan Ky adna rastlanlmaktadr. 31.12.1892 tarihinde ilk tren istasyonu kurulmutur. Cumhuriyetin ilk yjllannda 28 haneden ibaret kk bir ky grnmnde iken, 1953 ylnda 305 kiinin yaad tespit edilmitir. Ulu nder Atatrk'n emirleriyle yurtdndan gelen soydalarmzn yerletirilmeleri ile nfusu hzla artmaya balam olup tipik bir gmen ky grnmn almtr. 1950 ylnda Etimesgut'a bal bir ky iken 1956 ylnda Belediye Tekilat kurulmu ve bir yl sonra Yenimahalle'nin ile olmas nedeniyle Etimesgut'tan ayrlarak Yenimahalle'ye balanarak Bucak Tekilat kurulmutur. Sincan 30.11.1983 tarih ve 2963 sayl kanunla ile haline getirilmi olup ileye bal Yenikent Buca ile 15 ky bulunmaktadr. Daha sonra Bakanlar Kurulunun 8.3.1988 tarih ve 88/12721 sayl karan ile Ankara Bykehir Belediye snrlan iine alnarak Merkez le haline getirilmitir. Sincan'n simgesi olan lale ile halkn yeile tevik edilmesi ve kltrn yaatlmas amacyla Sincan Belediyesince her yl Mays ay iinde "Lale Festivali" yaplmaktadr. Ayrca yrede yetitirilen kavun-karpuz ve beldenin tantlmas iin Yenikent Belediyesince her yl Eyll ay iinde "Kavun Festivali" dzenlenmektedir.

246

Kaymakamlk Belediye Bakanl le Emniyet Md. Jandarma Komutanl Cumhuriyet Basavcl le Milli Et. Md.

TEL NO. (0.312)2702780 269 38 38 2716161 273 99 44 270 72 52-270 72 53 2703040

FAKS NO. (0.312)2718584 269 38 38 270 29 38

2719199 2702971

-247

EREFLKOHSAR LES
Yzlm Rakm ehir Merkezine Uzakl : 1.520 km2 : 975 m : 148 km

^pn/fi:^; .".- ; ,; ; ; : ' , " . 1 ' . ' 1 "' ;',, , , ' ,

',

'
'

,' ,

'

le M.. 14001300 yllannda

kurulmu bir yerleim birimidir. Seluklularn son zamanlan ile Osmanllarn ilk zamanlarnda, ad "Kohisar" idi. Seluklular Dneminde ilenin hemen yanndaki tepenin etrafnda bir kale ve daha stteki tepede de kinci bir kale bulunmaktayd. Hisar; kale, ko: ift anlamna geldii iin Trkler buraya "ift kaleli ehir"anlamnda "Kohisar" demilerdir. Kale ile bu yrede oturan erefli airetinin isminden dolay ileye bu ad verilmitir. Fatih Sultan Mehmet zamannda Kohisar, Konya Vilayetinin Aksaray Sancana bal idi. Daha sonra kurulan Esb-Kesan (Kulu) kazasna bal b'ir bucak oldu. Ksa bir zaman Cihanbeyli lesine bal kalan Kohisar, 1891 ylnda mstakil ile haline gelerek Konya'ya, 1933'te de Ankara'ya balanmtr. Ankara'nn Bal, Evren, Krehir'in Kaman, Aksaray'n Aaren, Sanyahi ileleri ve Konya'nn Kulu ilesi ile komudur. lede, Trkiye'nin ikinci byk gl olan 1642 metrekare yzlml Tuz Gl bulunmaktadr. Kuzeyinde bulunan Hirfanl Baraj Glnde sulama

248

alannda faydalanlmakta ve ayrca balklk yaplmaktadr. Tuz Gl, Kurunlu Camii, Kohsar Kalesi ve Parlasan Kalesi, ilenin tarihi ve turistik zenginliklerini oluturur. Ekonomik faaliyetlerin banda tarm ve hayvanclk gelmektedir. Buday, arpa, nohuUmercimek, ayiei ve eker pancar en ok ekilenlerdir. Hayvanclk alannda ise suni tohumlama faaliyetleri yannda kredili besicilik de yaygnlamaktadr.

TEL NO. Kaymakamlk Belediye Bakanl le Emniyet Md. Jandarma Komutanl Cumhuriyet Savcs le Milli Et. Md. le Ktphane Md. Halk Eitim Merkezi Salk Oca

FAKS NO.

(0.312)6871771 687 17 44 687 17 10 687 23 16 687 64 18 687 17 84 68723 17 687 17 83 687 17 53

(0.312)687 1773 687 03 11

687 86 05