LER MODL 4 ELEKTRONK TABLOLAMA MICROSOFT OFFICE EXCEL 2010 Blm Amalar

Elektronik tablolama veya hesap tablosu olarak adlandrlan programlar rakam, szck ve tarih gibi verilerle, amaca uygun olarak matematiksel ilemler ieren tablo ve ablon oluturulan, grafik izilen, temel veri taban ilemlerini gerekletiren programlardr. Bu blmde elektronik tablolama konusunda temel kullanm becerisine sahip olduunuz varsaylacaktr dolaysyla bu blm incelemeden temel Excel eitimine hzlca bir gz atmanz yararl olacaktr.

Bu blm sonunda rencilerin aadaki konular renmeleri hedeflenmektedir. Hcreleri ileri dzeyde biimlendirme alma sayfalarn ileri dzey biimlendirme Gelimi forml ve fonksiyonlar kullanma Grafik oluturma ve biimlendirmede ileri dzey uygulamalar Pivot tablo kullanm leri dzey filtreleme ve sralama Senaryo oluturma, dzenleme Veri girii dorulama ve denetleme uygulamalar Makro kullanm Ortak alma zellikleri

M 4.1 Biimlendirme
Excel dosyalar alma kitab olarak adlandrlr. Her alma kitab da alma sayfalarndan oluur. Bu ksmda alma sayfalar ve hcreler zerinde yapabileceiniz ileri dzey biimlendirme ilemleri incelenecektir.

M 4.1.1. Hcreler
Excel alma alan satr ve stunlardan olumaktadr. Satrlar rakamlarla, stunlar harflerle gsterilmektedir. Excel 2010da kullanlabilecek 1.048.576 satr ve 16.384 stun bulunmaktadr. Stun harflendirmesi XFDye kadar devam etmektedir. Satr ve stunlarn kesiimiyle oluan kutulara hcre ad verilmektedir. Bu hcrelere say, para birimi, finansal, tarih, saat, yzde oran, kesir, bilimsel, metin, zel trnde bilgiler girilebilir. Excelde temel hcre ayarlar bildiiniz varsaylarak, bu blmde detay biimlendirme ayarlar incelenecektir.

M 4.1.1.1. Bir hcre grubuna otomatik biimlendirme stili uygulama

Bir hcre yada hcre grubu zerinde yapabileceiniz birok biimlendirme ilemi bulunmaktadr. Yaz rengi deitirme, hcre arkaplan rengi deitirme, yaz tipi, yaz bykl, koyu, italik, ortalanm, saa dayal vb. Daha nceden belirlenmi baz ayarlar stiller ara ubuunu kullanarak seiminize uygulayabilirsiniz. Stiller blm Giri ara ubuu zerinde bulunmaktadr.

ncelikle hcreyi veya hcre grubunu setikten sonra Giri ara ubuundaki Stiller blmndeki varolan stillerden birini seebilirsiniz. Dier stilleri grmek iin Dier dmesine tklayabilirsiniz.

Eer siz de buradakine benzer ama kendi ayarlarnz ieren bir stil oluturmak istiyorsanz Dier dmesine tkladktan sonra alan menden Yeni hcre stili komutunu altrabilirsiniz. Alan pencerede Biimlendir dmesine tklayarak ayarlar belirleyebilirsiniz.

M 4.1.1.2. Hcre ieriindeki bilgiye gre koullu biimlendirme uygulama

Hcre ierisindeki bilginin deerine gre hcrenin grnmnn otomatik olarak deitirilmesini salayabilirsiniz. Bu ilemi yapmanz salayan zellik koullu biimlendirme olarak adlandrlmaktadr. Koullu biimlendirme komutu Giri ara ubuundaki Stiller blmnde bulunmaktadr.

Koullu biimlendirmeyi uygulayacanz hcre grubunu setikten sonra bu blmdeki Veri ubuklar blmnden hcre iindeki bilginin byklne gre hcrenin iinde renkli bir ubuk olmasn, Renk lekleri blmnden hcre iindeki bilgiye gre hcre arka planlarnn farkl renkli olmasn, Simge kmeleri blmnden ise hcre iindeki bilgiye gre hcre ierisine farkl simgeler yerletirilmesini salayabilirsiniz. Aada bu 3 seenee gre hcre gsterimleri grlmektedir.

lk/son kurallar blmnden birok veri arasndaki ilk/son X adet veri; ilk/son %xe giren veriler veya ortalamann stnde/altnda olan verilerin farkl ekillerde gsterilmesini salayabilirsiniz. Eer kurallar kendiniz belirlemek istiyorsanz, hcre kurallarn vurgula komutundan sonra istediiniz kurala gre ltleri ve gsterim ekillerini belirleyebilirsiniz.

Koullu biimlendirmedeki gsterim kurallarnn artk uygulanmamas iinse, yine bu ksmdaki Kurallar temizle komutundan faydalanabilirsiniz.

M 4.1.1.3. Kullanc tanml say tipleri oluturma ve kullanma

Excel, saylarn isteinize gre biimlendirme imkn verir. Bu yolla girilen veya hesap yoluyla bulunan deerlerin nne, arkasna istediiniz kadar sfr koymak, belirli bir biimde ve basamak saysnda gzkmesini salamak gibi ilemleri yapabilirsiniz. rnein bir hcreye girilen bir telefon numarasnn daha okunabilir gsterilmesini salamak iin nce hcreyi seip, sa tklayn ve hcre biimlendir komutunu altrn. Daha sonra say glm altndaki istee uyarlanm deerini sein. Sa taraftaki tr kutusuna (###) ### ## ## yazn (trnaklar olmadan). imdi hcreye alan kodlu bir telefon numaras girildiinde gsterimin deitiini grebilirsiniz.

M 4.1.2. alma sayfalar

Excel dosyalar alma sayfalarndan oluur. alma sayfalarn oluturma, silme, isimlendirme, kopyalama gibi konular temel eitimde incelenmiti. alma sayfalar zerinde ileri dizey biimlendirme ilemleri gerekletirilebilir.

M 4.1.2.1. alma kitaplar arasnda alma sayfalarn kopyalama, tama

Ayn alma kitab ierisinde alma sayfalar kopyalanabildii gibi, o an ak olan alma kitaplar arasnda da alma sayfalar tanabilir veya kopyalanabilir.

Bu ilem iin ncelikle kopyalamak/tamak istediiniz alma sayfasnn ismine sa tklayn ve ta vaya kopyala komutunu sein.

Daha sonra alma sayfasn tamak/kopyalamak istediiniz ak olan alma kitabn sein, aadaki sonraki sayfa kutusundan da alma sayfasnn oluturulaca sray sein. Kitabn tanmasn deil de kopyalanmasn istiyorsanz, kopya olutur kutusunu semeyi unutmayn. tamam dmesine tklayarak ilemi sonlandrabilirsiniz.

M 4.1.2.2. Pencereyi blme. Blme ubuklarn harekete ettirme

Eer zerinde altnz kitap birok satr ve stundan oluuyorsa tm kitaptaki verileri ayn anda grmeniz zor olabilir. Byle bir durumda Grnm eridindeki Bl komutunu kullanarak ekran 4e blebilir ve ekrandaki her blmde dosyann farkl bir blmnn kullanlmasn salayabilirsiniz.

Pencereleri blmeleri oluturan ubuklardan tutup srkleyerek yeniden boyutlandrabilirsiniz. Sa ve alttaki kaydrma ubuklarn kullanarak da pencere ierisinden grntlenene blmleri deitirebilirsiniz. Bl dmesine tekrar tklayarak blmeleri kaldrabilir ve orijinal grnme geri dnebilirsiniz.

M 4.1.2.3 Satrlar, stunlar, alma sayfalarn gizleme, gsterme

O anda ihtiya duymadnz, grnty bozan ya da kafa kartran baz satrlar, stunlar hatta alma sayfalarn gizleyebilirsiniz. Bu ilemi gerekletirebilmek iin gizlemek istediiniz satr veya stunda, satrlar gsteren rakama ya da stunlar gsteren harflere sa tkladktan sonra gelen menden Gizle komutunu seebilirsiniz. alma sayfalarn gizlemek iin de ayn ekilde alma sayfas ismine sa tkladktan sonra Gizle komutunu altrabilirsiniz.

Gizlenmi satr ve stunlar gstermek iinse ncelikle gizlediiniz satr veya stunun bir ncesi ve sonrasndaki satr ve stunu seerek (rnein 3. satr gizlediyseniz 2. ve 4. Satr seerek yada B stununu gizlediyseniz A ve C stununu seerek) sa tkladktan sonra Gster komutunu altrabilirsiniz. Gizlenmi satr veya stunlar gstermenin bir baka yolu da, gizlenmi satr veya stunun numara yada harfinin eksik olduu blgeye yaknlatnzda fare ekli iki izgi, kenarlarnda iki ok haline dnmken sa dmeye basl tutup ekmektir.

Gizlenen alma sayfasn grntlemek iinse herhangi bir alma sayfas ismine sa tkladktan sonra gelen Gster komutunu altrp, gelen pencerede gstermek istediiniz alma sayfasn seebilirsiniz.

M 4.2 Formller ve fonksiyonlar

Formller, bir sayfadaki verileri kullanarak ilem yapan denklemlerdir. Bir formlde, ayn sayfadaki dier hcrelerde, ayn kitabnn dier sayfalarndaki hcrelerde veya dier kitaplardaki sayfalarn hcrelerinde kaytl deerleri veya metinleri kullanlabilir. Excelde ayrca kullanma hazr olarak bulunan, karmak yapdaki fonksiyonlar da eitli matematiksel ve mantksal hesaplamalarda kullanlabilir. rnein bir grup hcredeki saylarn toplam hcrelerin aralarna + iareti konularak formlle yaplabildii gibi, TOPLA() fonksiyonunda parantez ierisine hcre adlar yazlarak da yaplabilir. Excelde formller toplama, karma, arpma, blme gibi ilemlerin yannda, hcrelerin iindeki verileri karlatrp sonu retmek iin de kullanlr.

M 4.2.1 Fonksiyon ve formlleri kullanma

M 4.2.1.1 Zaman ve tarih fonksiyonlarn kullanma: BUGN, MD, GN, AY, YIL
Excelde hazr olarak kullanabileceiniz zaman ve tarihle ilgili bir iki fonksiyon bulunmaktadr. Bu fonksiyonlar hcreye girildii andaki eski deerleri verebildii gibi, gncellenerek o anki e zamanl deerleri de verebilir. BUGN fonksiyonu Bu fonksiyon gnn tarihini verir. Herhangi bir hcreye =BUGN() deerini girerseniz (trnak iaretleri olmadan) gnn tarihini gn.ay.yl eklinde grebilirsiniz. Sade ekilde kullanlabilecei gibi eitli hesaplama ilemlerinde de kullanlabilir. rnein:
Forml =BUGN()+5 =YIL(BUGN())-1976 Aklama Gnn tarihinden 5 gn sonrasn verir. rnein, gnn tarihi 1/1/2012 olduunda, bu forml 6/1/2012i tarihini verir. Bu formlde Bugn fonksiyonundan gelen tarihteki yl deeri YIL fonksiyonu ile alnmakta ve bu deerden 1976 kartlarak kiinin ya bulunabilmektedir.

MD fonksiyonu Bu fonksiyon gnn tarihini ve o anki saati verir. Herhangi bir hcreye =MD() deerini girerseniz (trnak iaretleri olmadan) gn.ay.yl saat:dakika eklinde bir sonu grebilirsiniz.

GN fonksiyonu Gn fonksiyonu herhangi bir tarih verisindeki sadece gn ksmnn deerini verir. rnein aadaki gibi bir tabloda =GN(A1) yazdnzda A1 hcresindeki tarih bilgisinin sadece gn ksmnn deeri elde edilebilir.

AY fonksiyonu Ay fonksiyonu herhangi bir tarih verisindeki sadece ay ksmnn deerini verir. rnein aadaki gibi bir tabloda =AY(A1) yazldnda A1 hcresindeki tarih bilgisinin sadece ay ksmnn deeri elde edilebilir.

YIL fonksiyonu Yl fonksiyonu herhangi bir tarih verisindeki sadece yl ksmnn deerini verir. rnein aadaki gibi bir tabloda =YIL(A1) yazldnda A1 hcresindeki tarih bilgisinin sadece yl ksmnn deeri elde edilebilir.

M 4.2.1.2 Matematiksel fonksiyonlar kullanma: AAIYUVARLA, YUKARIYUVARLA, ETOPLA

AAIYUVARLA fonksiyonu AAIYUVARLA fonksiyonu sayy sfr ynnde aa yuvarlar. Bu fonksiyon yuvarla fonksiyonuna benzese de, her zaman aa yuvarlar. Szdizimi AAIYUVARLA(say; say_rakamlar) eklindedir. Say ksmna ondalkl herhangi bir say girilebilecei gibi bir hcre adresi de girilebilir. say_rakamlar ksmna saynn yuvarlanmak istendii basamak says girilir. rnekler:
Forml
=AAIYUVARLA(3,2;0) =AAIYUVARLA(76,9;0)

Aklama
3,2'yi ondalk basamak olmayacak biimde aa yuvarlar (3) 76,9'u ondalk basamak olmayacak biimde aa yuvarlar (76)

=AAIYUVARLA(3,14159;3) =AAIYUVARLA(-3,14159;1)

3,14159'u ondalk basamak olacak biimde aa yuvarlar (3,141) -3,14159'u bir ondalk basamak olacak biimde aa yuvarlar (-3,1)

YUKARIYUVARLA fonksiyonu YUKARIYUVARLA fonksiyonu sayy sfrdan uzaklaarak yukar yuvarlar. Bu fonksiyon yuvarla fonksiyonuna benzese de, her zaman yukar yuvarlar. Szdizimi YUKARIYUVARLA(say; say_rakamlar) eklindedir. Say ksmna ondalkl herhangi bir say girilebilecei gibi bir hcre adresi de girilebilir. say_rakamlar ksmna saynn yuvarlanmak istendii basamak says girilir. rnekler:
Forml =YUKARIYUVARLA(3,2;0) =YUKARIYUVARLA(76,9;0) =YUKARIYUVARLA(3,14159;3) =YUKARIYUVARLA(-3,14159;1) Aklama 3,2'yi ondalk basamak olmayacak biimde yukar yuvarlar (4) 76,9'u ondalk basamak olmayacak biimde yukar yuvarlar (77) 3,14159'u ondalk basamak olacak biimde yukar yuvarlar (3,142) -3,14159'u bir ondalk basamak olacak biimde yukar yuvarlar (-3,2)

ETOPLA fonksiyonu Bu fonksiyon belli bir aralktaki belirli bir lte uyan deerleri toplamak iin kullanlr. Szdizimi ETOPLA(aralk; lt; [toplam_aral])eklindedir. Burada aralk lte gre deerlendirilmesi istenen hcre araln, lt ise hcrelerin deerlendirme kriterini belirtmektedir. Bu iki deeri girmek zorunludur. rnein =ETOPLA (A1:A5; >10) forml A1 ile A5 arasnda deeri 10dan byk olan hcrelerin ierisindeki saylarn toplamn verecektir.

toplam_aral kriteri istee bal olarak girilir. Eer aralk bamsz deikeninde belirtilen hcrelerden farkl hcrelerin toplamn almak istiyorsanz bunu toplam_aral ksmnda belirtebilirsiniz. Daha iyi anlamak iin aadaki rnekleri inceleyebilirsiniz. rnek 1

Forml =ETOPLA(A2:A6;">160000";B2:B5) =ETOPLA(A2:A6;">160000") =ETOPLA(A2:A6,300000,B2:B5) =ETOPLA(A2:A6,">" & C2,B2:B5)

Aklama Mlk deeri 160.000'in zerinde olanlarn komisyonlarnn toplam. 160.000'in zerindeki mlk deerlerinin toplam. 300.000' e eit mlk deerleri iin komisyonlarn toplam. C2 hcresindeki deerden byk mlk deeri komisyonlarnn toplam.

Sonu 63.000 900.000 21.000 49.000

rnek 2

Forml =ETOPLA(A2:A7,"Meyveler",C2:C7) =ETOPLA(A2:A7,"Sebzeler",C2:C7) =ETOPLA(B2:B7,"ka*",C2:C7) =ETOPLA(A2:A7,"",C2:C7)

Aklama "Meyveler" kategorisindeki tm besinlerin satlarnn toplam. "Sebzeler" kategorisindeki tm besinlerin satlarnn toplam. "Ka" ile balayan tm besinlerin (Karnabahar, Kays ve Kavun) satlarnn toplam. Kategorisi belirtilmemi olan tm besinlerin satlarnn toplam.

Sonu 2000 12000 4300 400

M 4.2.1.3 statistiksel fonksiyonlar kullanma: EERSAY, BOLUKSAY, KAINCI

EERSAY fonksiyonu

EERSAY ilevi, bir aralkta yer alan ve belirtilen tek bir lte uyan hcrelerin saysn verir. rnein, belirli bir harfle balayan tm hcreleri veya belirttiiniz bir saydan daha kk ya da daha byk saylar ieren tm hcrelerin ka adet olduunu belirleyebilirsiniz. Szdizimi EERSAY(aralk; lt) eklindedir. Kullanm iin aadaki rnei inceleyebilirsiniz:

Forml =EERSAY(A2:A5,"elmalar") =EERSAY(A2:A5,A4) =EERSAY(A2:A5,A3)+EERSAY(A2:A5,A2) =EERSAY(B2:B5,">55") =EERSAY(B2:B5,"<>"&B4) =EERSAY(B2:B5,">=32")EERSAY(B2:B5,">85")

Aklama A2 ile A5 arasnda yer alan ve elmalar szcn ieren hcrelerin says A2 ile A5 arasnda yer alan ve eftaliler szcn ieren hcrelerin says A2 ile A5 arasnda yer alan ve elmalar szcn ierenler ile portakallar szcn ieren hcrelerin toplam says B2 ile B5 arasnda yer alan ve 55'ten byk bir deer ieren hcrelerin says B2 ile B5 arasnda yer alan ve deeri 75'e eit olmayan hcrelerin says B2 ile B5 arasnda yer alan ve deeri 32'ye eit veya byk hcre says ile deeri 85den byk hcrelerin says arasndaki fark

Sonu 2 1 3 2 3 3

BOLUKSAY fonksiyonu BOLUKSAY ilevi bir aralkta yer alan bo hcrelerin saysn verir. Szdizimi BOLUKSAY(aralk) eklindedir. KAINCI fonksiyonu KAINCI ilevi belirli bir hcre aralnda belirtilen bir eyi arar ve enin aralktaki greli konumunu verir. Szdizimi KAINCI(aranan_deer; aranan_dizi; [eletir_tr])eklindedir. aranan deer srasn bulmak istediiniz deer, aranan dizi ise aramann yaplaca hcre aral olarak girilmelidir. aranan deer olarak hcre adresi de girilebilir. eletir_tr deer istee bal olarak girilir. -1 girilirse aranan deere eit veya daha byk olan en kk deeri, 1 girilirse aranan deere eit veya daha kk olan en byk deeri, 0 girilirse aranan deere tam eit ilk deeri bulur ve srasn gsterir. -1 girildiyse verilerin azalan, 1 girildiyse verilerin artan ekilde dizili olmas gerekmektedir.

Forml =KAINCI(39;B2:B5;1) =KAINCI(41;B2:B5;0) =KAINCI(40;B2:B5;-1)

Aklama Tam eletirme olmadndan, B2:B5 aralnda aranan deerin altndaki deerin (38) konumunu verir. 41 deerinin B2:B5 aralndaki konumu. B2:B5 aralndaki deerler azalan srada olmadndan hata verir.

Sonu 2 4 #YOK

M 4.2.1.4 Metin fonksiyonlarn kullanma: SOLDAN, SADAN, PARAAL, KIRP, BRLETR

SOLDAN fonksiyonu Soldan fonksiyonu belirtilen karakter saysna gre, bir metin dizesindeki ilk karakteri veya karakterleri elde etmenizi salar. Szdizimi SOLDAN(metin; [say_karakterler]) eklindedir. Metin ayklamak istediiniz karakterin bulunduu metin dizesi, say_karakterler ise ka karakter alacanz belirler. Metin yerine hcre adresi de girilebilir. say_karakterler deeri girilmez ise ilk karakter elde edilir.

Forml =SOLDAN(A2;4) =SOLDAN(A3)

Aklama (Sonu) Birinci dizedeki ilk drt karakter (Sat) kinci dizedeki ilk karakter (T)

SADAN fonksiyonu Sadan fonksiyonu belirtilen karakter saysna gre, bir metin dizesindeki son karakteri veya karakterleri elde etmenizi salar. Szdizimi SADAN(metin; [say_karakterler]) eklindedir. Metin ayklamak istediiniz karakterin bulunduu metin dizesi, say_karakterler ise ka karakter alacanz belirler. Metin yerine hcre adresi de girilebilir. say_karakterler deeri girilmez ise son karakter elde edilir.

Forml =SADAN(A2;4) =SADAN(A3)

Aklama (Sonu) Birinci dizedeki son drt karakter (yat) kinci dizedeki son karakter (e)

PARAAL fonksiyonu Paraal fonksiyonu bir metin dizesinden, belirtilen yerden balayarak, belirtilen karakter saysna gre belirli sayda karakteri elde etmenizi salar. Szdizimi PARAAL(metin; balang_says; say_karakterler)eklindedir. Metin ayklamak istediiniz karakterin bulunduu metin dizesi, balang_says metinde bulmak istediiniz ilk karakterin yeri, say_karakterler ise ka karakter alacanz belirler.

Forml =PARAAL(A2;1;5) =PARAAL(A2;7;20) =PARAAL(A2;20;5)

Aklama (Sonu) lk karakterden balayarak, yukardaki dizeden be karakter (Sulak) Yedinci karakterden balayarak, yukardaki dizeden yirmi karakter (Alan) Balang noktas dizenin uzunluundan daha byk olduundan, sonu olarak bo metin verilir ()

KIRP fonksiyonu Krp fonksiyonu belirtilen metinden, szckler arasndaki tek boluklar dndaki tm boluklar kaldrr. rnein =KIRP(" lk eyrek Gelirleri ") girildiinde lk eyrek Gelirleri metni elde edilir. BRLETR fonksiyonu Birletir fonksiyonu birden fazla metin grubunu tek bir hcrede birletirir. Szdizimi BRLETR(metin1; [metin2]; ...) eklindedir.

Forml =BRLETR(A2; " "; A3; " iin "; nehir younluu"; A4;"/m") =BRLETR(B2; " "; C2) =BRLETR(C2; ", "; B2)

Aklama A stunundaki verilerin baka metinlerle birletirerek bir tmce oluturur. B2 hcresindeki dizeyi, bir boluk karakteri ve C2 hcresindeki deerle birletirir. C2 hcresindeki dizeyi, bir virgl ve boluk karakterinden oluan dize ve B2 hcresindeki deerle birletirir. B3 hcresindeki dizeyi, bir boluk, ve iareti ve baka bir boluktan oluan dize ve C3 hcresindeki deerle birletirir. nceki rnekte veriler ayn eleri birletirir, ancak burada, BRLETR ilevi yerine VE (&) hesaplama ileci kullanlr.

Sonu tatl su alabal trleri iin nehir younluu 32/m Mete Gktepe Gktepe, Mete

=BRLETR(B3; " & "; C3)

Drdnc & am

=B3 & " & " & C3

Drdnc & am

M 4.2.1.5 Finansal fonksiyonlar kullanma: GD, BD, DEVRESEL_DEME

GD fonksiyonu Gelecek deer (GD) fonksiyonu dnemsel sabit demeler ve sabit bir faiz oran temelinde bir yatrmn gelecekteki deerini verir. Szdizimi GD(oran,dnem_says,devresel_deme,
[bd],[tr]) eklindedir. Oran dnem bana faiz orann, dnem_says yatrmdaki deme

dnemleri saysn, devresel_deme her dnem yaplan deme miktarn belirtir. Bd ve tr istee bal olarak girilebilir. Bd gelecekteki bir dizi demenin u andaki deeri olan bugnk deer veya toplam tutardr. Bd belirtilmezse 0 olduu varsaylr ve devresel_deme bamsz deikenini de eklemeniz gerekir. Tr 0 ya da 1 saysdr ve demelerin ne zaman yaplacan belirtir (0 dnem sonu, 1 dnem ba). Tr belirtilmezse 0 olduu varsaylr.

Forml =GD(A2/12;A3;A4)

Aklama (Sonu) Yukardaki koullara gre bir yatrmn gelecekteki deeri (12.682,50)

Faiz deeri aylk olarak hesaplanaca iin 12ye blnmtr. Bu forml yle bir problemde kullanlabilir: 2500 liranz var ve aylk %0,6 (binde 6) faiz veren bir bankaya yatrdnz. Her ay da bankadaki paranza 150 lira ekleyeceksiniz. 3 yl sonra bankada ne kadar para biriktirebilirsiniz? Excelde kullanacanz forml ise yle olmal: =GD(0,006;36;150;2500;1)

BD fonksiyonu Bd fonksiyonu yatrmn bugnk deerini verir. Bugnk deer, gelecekte yaplacak bir dizi demenin toplam tutarnn bugnk deeridir. rnein, bor aldnzda bor tutar bor veren iin bugnk deerdir. Szdizimi BD(oran, dnem_says, devresel_deme, [gd],
[tr])eklindedir. Oran dnem bana faiz orann, dnem_says yatrmdaki deme

dnemleri saysn, devresel_deme her dnem yaplan deme miktarn belirtir. Gd ve tr istee bal olarak girilebilir. Gd Gelecekteki deer veya son deme yapldktan sonra ulamak istediiniz nakit dengesidir. Gd belirtilmezse 0 olduu varsaylr. Tr 0 ya da 1 saysdr ve demelerin ne zaman yaplacan belirtir (0 dnem sonu, 1 dnem ba). Tr belirtilmezse 0 olduu varsaylr.

Forml =BD(A3/12;12*A4;A2;0)

Aklama (Sonu) Yukardaki koullara gre yllk demenin bugnk deeri (-

59.777,15).

Faiz deeri aylk olarak hesaplanaca iin 12ye blnmtr. Dnem says ise yl olarak verildii iin 12 ile arplmtr.

DEVRESEL_DEME fonksiyonu DEVRESEL_DEME fonksiyonu sabit demeler ve sabit faiz oran temelinde bir yatrmn demesini verir. Szdizimi DEVRESEL_DEME(oran, dnemsays, bd, [gd], [tr])eklindedir. Oran borcun faiz orann, dnem_says deme dnemleri saysn, bd bugnk deer yada baka bir deyile anaparadr. Gd ve tr istee bal olarak girilebilir. Gd Gelecekteki deer veya son deme yapldktan sonra ulamak istediiniz nakit dengesidir. Gd belirtilmezse 0 olduu varsaylr. Tr 0 ya da 1 saysdr ve demelerin ne zaman yaplacan belirtir (0 dnem sonu, 1 dnem ba). Tr belirtilmezse 0 olduu varsaylr. rnein %8 faiz oran ile 10000 lira kredi ekiyorsunuz ve 10 ayda demeyi dnyorsunuz. Aylk taksit tutarn hesaplamak iin:

Forml =DEVRESEL_DEME(A2/12;A3;A4) =DEVRESEL_DEME(A2/12;A3;A4;0;1)

Aklama (Sonu) Yukardaki koullara gre kredi iin yaplan aylk deme (-1.037,03) demelerin dnemin balangcnda yaplmas dnda, yukardaki koullara gre kredi iin yaplan aylk deme (-1.030,16)

M 4.2.1.6 Arama ve bavuru fonksiyonlarn kullanma: DEYARA, YATAYARA

DEYARA fonksiyonu DEYARA fonksiyonu bir veriyi bir dizinin ilk stununda arar ve bulduunda belirtilen bir stundaki baka bir deeri geri dndrr. Szdizimi DEYARA(aranan_deer,
tablo_dizisi, stun_indis_says, [aralk_bak]) eklindedir. aranan deer

aradnz deeri, tablo_dizisi arama yaptnz blm, stun_indis_says ise kanc stundaki

deerin geri dneceini belirtir. aralk_bak istee bal olarak girilebilir. YANLI'sa DEYARA yalnzca tam eleeni bulur. DORU'ysa veya belirtilmemise tam veya yaklak eleme verilir.

Forml =DEYARA(3;A2:C8;3)

Aklama (Sonu) lk satrda 3 deerini arar, deeri bulduu satrdaki 3. stundaki deeri verir. (3.868.308)

YATAYARA fonksiyonu DEYARA fonksiyonu bir veriyi bir dizinin ilk satrnda arar ve bulduunda belirtilen bir satrdaki baka bir deeri geri dndrr. Szdizimi YATAYARA(baklan_deer, tablo_dizisi,
satr_indis_says, [aralk_bak]) eklindedir. baklan_deer aradnz deeri,

tablo_dizisi arama yaptnz blm, satr_indis_says ise kanc satrdaki deerin geri dneceini belirtir. aralk_bak istee bal olarak girilebilir. YANLI'sa YATAYARA yalnzca tam eleeni bulur. DORU'ysa veya belirtilmemise tam veya yaklak eleme verilir.

Forml =YATAYARA("Miller", A1:C4, 2, Doru) =YATAYARA("Yataklar", A1:C4, 3, YANLI)

Aklama (Sonu) 1. satrda Miller verisini arar ve satr 2'den ayn stundaki deeri verir. (4) 1. satrda Yataklar verisini arar ve 3. satrdaki deeri verir. (7)

M 4.2.1.7 Veritaban fonksiyonlarn kullanma: VSETOPLA, VSEMN, VSEMAK, VSESAY, VSEORT

VSETOPLA fonksiyonu Listede veya veritabannda bulunan bir kayt alanndaki (stun), belirtilen koullar karlayan saylar toplar. Szdizimi VSETOPLA(veritaban, alan, lt) eklindedir. Veritaban listeyi veya veritabann oluturan hcre araln, alan ilev iin hangi stunun kullanlacan, lt ise koullarn belirtildii hcre araln gsterir.

Forml =VSETOPLA(A4:E10, "Kar", A1:A2)

Aklama (Sonu) lt olarak Aa=elma girilmi, yani aa stunundaki deer elma olan verilerin kar stunundaki saylarnn toplam (225) Bu sefer art 3 tane, aa tipi elma olan, ykseklii 10dan byk ve ykseklii 16dan kk olan verilerin karlarnn toplam. (75)

=VSETOPLA(A4:E10, "Kar", A1:F2)

VSEMN fonksiyonu Listede veya veritabannda bulunan bir kayt alanndaki (stun), belirttiiniz koullar karlayan en kk sayy verir. Szdizimi VSEMN(veritaban, alan, lt)eklindedir. Veritaban listeyi veya veritabann oluturan hcre araln, alan ilev iin hangi stunun kullanlacan, lt ise koullarn belirtildii hcre araln gsterir.

Forml =VSEMN(A4:E10, "Kar", A1:B2)

Aklama (Sonu) Ykseklii 10'un zerinde olan elma aalarnn en dk kar. (75)

VSEMAK fonksiyonu Listede veya veritabannda bulunan bir kayt alanndaki (stun), belirttiiniz koullar karlayan en byk sayy verir. Szdizimi VSEMAK(veritaban, alan, lt)eklindedir. Veritaban listeyi veya veritabann oluturan hcre araln, alan ilev iin hangi stunun kullanlacan, lt ise koullarn belirtildii hcre araln gsterir.

Forml =VSEMAK(A4:E10, "Kar", A1:A3)

Aklama (Sonu) Elma ve armut aalarnn en yksek kar. (105)

VSESAY fonksiyonu Listede veya veritabannda bulunan bir kayt alanndaki (stun), belirttiiniz koullar karlayan hcre adedini verir. Szdizimi VSESAY(veritaban, alan, lt)eklindedir. Veritaban listeyi veya veritabann oluturan hcre araln, alan ilev iin hangi stunun kullanlacan, lt ise koullarn belirtildii hcre araln gsterir.

Forml =VSESAY(A4:E10, "Ya", A1:F2)

Aklama (Sonu) Bu ilev, ykseklii 10 ve 16 arasnda olan elma aalarnn kaytlarna bakar ve bu kaytlardaki Ya alanlarndan ka tanesinde say olduunu sayar. (1)

VSEORT fonksiyonu Listede veya veritabannda bulunan bir kayt alanndaki (stun), belirttiiniz koullar karlayan deerlerin ortalamasn verir. Szdizimi VSEORT(veritaban, alan, lt)eklindedir.
Veritaban listeyi veya veritabann oluturan hcre araln, alan ilev iin hangi stunun

kullanlacan, lt ise koullarn belirtildii hcre araln gsterir.

Forml =VSEORT(A4:E10; "Verim";A1:B2) =VSEORT(A4:E10, 3, A4:E10)

Aklama (Sonu) Ykseklii 10'un zerinde olan elma aalarnn ortalama verimi. (12) Veritabanndaki aalarn ortalama ya. (13)

M 4.2.1.8 ki seviyeli i ie fonksiyon oluturma

ie geen fonksiyonlar, bir fonksiyonu, baka bir fonksiyonun bamsz deerlerinden biri olarak kullanr. Yani nce iteki fonksiyonun deeri hesaplanr, daha sonra bu deer bir stteki fonksiyonda kullanlr. 64 ilev dzeyine kadar i ie geirebilirsiniz. rnein aadaki forml, bir say kmesinin (G2:G5) toplamn, yalnzca dier say kmesinin (F2:F5) ortalamas 50'den bykse alr. Yani ncelikle eer formlndeki artn (ortalama(F2:F5)>50) doru olup olmadna baklr. art doruysa G2:G5 arasn toplanr, aksi halde sonu olarak 0 yazlr.

M 4.2.1.9 TOPLA fonksiyonu iinde 3B referans kullanma

3B referans sayesinde birok alma sayfasndaki ayn hcredeki deerleri tek bir formlle toplayabilirsiniz. rnein ocak, ubat, , kasm, aralk gibi aylardan oluan alma sayfalarnz olduunu varsayalm. Her alma sayfasnn A10 hcresinde de o ayki harcama toplamnz olsun.

Bu 12 aylk harcama miktarnz tek bir seferde toplamak iin =TOPLAM(ocak:aralk!A10) formln girmeniz yeterli olacaktr.

M 4.3 Grafikler
Grafikler, ok sayda verinin ve farkl veri serileri arasndaki ilikinin anlalmasn kolaylatrmak zere saysal veri serilerini grafiksel biimde grntlemek iin kullanlr. Excelde birok grafik eidini, bir ok deiik ayarlamayla birlikte kullanp deiik sonular elde etmeniz mmkndr.

M 4.3.1 Grafik oluturma

M 4.3.1.1 Kombine bir izgi ve stun grafii oluturma
Excelde imdiye kadar byk ihtimalle tek eit grafik trlerini kullanmsnzdr. Halbuki ayn grafikte birden ok grafik eidini ayn anda kullanmanz mmkn olabilmektedir. rnein bir izgi ve stun grafiklerini ayn grafik ierisinde kullanabilirsiniz. rnein elinizde bir irketin yllara gre ehir ii ve d sat miktarlarn gsteren aadaki veri setiniz olsun.

Bu verilerin stun grafiini izdirdiimizde aadaki grafii elde ederiz.

imdi ehir d satlar verisini izgi grafik olarak grmek iin sadaki ehir d satlar yazsn seip sa tklayp, gelen menden Seri grafik trn deitir komutunu seiyoruz. Daha sonra da grafik tr olarak izgi grafii seiyoruz. Ve sonu:

M 4.3.1.2 Grafie ikinci bir eksen ekleme

Varolan bir grafie yeni eler eklediinizde veri byklklerinin uyumsuzluundan dolay grafikde baz deerler gzkmeyebilir. Byle bir durumda grafie ikinci bir eksen ekleyerek sorunu zebilirsiniz. Bir markete ait sat miktar ve tutar gsteren verilerin aadaki gibi olduunu varsayalm.

Gnlere gre sat miktarnn stun grafiini izdirdiimde aadaki grafie benzer bir grafik elde ederiz. Grafii izdirebilmek iin gnler ve miktar deerleri ve altndaki saylar setikten sonra ekle mensnden stun grafii seebilirsiniz. Grafikte sol taraftaki lee dikkat edin.

imdi tutar ve altndaki saylar ieren hcreleri seip, grafii tklayarak, grafiin stne yaptrn.

Sonuta elde ettiiniz grafikte deerler arasnda lek fark olduunuz iin miktar verileri ok kk mavi stunlar eklinde grlecektir.

imdi tutar gsteren ubuklardan birini seip, sa tklayarak gelen menden veri serilerini biimlendir komutunu sein.

Gelen pencerede seri izim yeri blmnde ikincil eksen seeneini aktif hale getirin. Ve kapat dmesine tklayn.

Grafikte sol taraftaki ve sa taraftaki eksenlerin deitiine dikkat edin. imdi son olarak grafik veri etiketleri blmndeki miktar yazsn seip, sa tklayn ve seri grafik trn deitir komutunu sein.

Gelen pencerede izgi grafii sein ve tamam dmesine tklayn. Yeni oluan grafik bize iki deeri bir arada gstermemizi ve aralarndaki uyumu grmemizi salar.

M 4.3.1.3 Belirli bir veri serisi iin grafik trn deitirme

Herhangi bir veri serisi iin grafik trn deitirmek iin, grafik zerinde e seilip, sa tklanarak gelen menden Seri grafik trn deitir komutu altrlabilir.

M 4.3.1.4 Bir grafie veri serisi ekleme, varolan veri serisini silme
Bir grafie yeni bir veri serisi eklemek iin veriler excel sayfas zerinde seilip, kopyalanarak daha sonra grafik zerine yaptrlabilir. Herhangi bir veri serisini silmek iin grafik zerinde e seilip, sa tklanarak gelen menden Serileri sil komutu altrlabilir.

M 4.3.2 Grafii Biimlendirme

M 4.3.2.1 Grafik baln, gstergesini, veri etiketlerini yeniden konumlandrma
Grafik bal, gstergesi ve veri etiketleri ile ilgili ayarlar yapabilmek iin erit mensnden, grafii seince alan Dzen mens kullanlabilir. Bu kutular ekran zerindeyken fare yardmyla tutulup srklenerek istenilen yere tanabilir.

Grafik bal ortalanm balk yer paylam seildiinde grafiin iine yedirilecek, Grafiin stnde seildiinde ise grafiin yer olarak da stnde yer alacaktr.

Grafik gstergesi (hangi rengin veya eklin hangi veriye ait olduunu gsteren kutu) sada, solda, ste ve altta grntlenebilecei gibi, yer paylam seenekleriyle grafiin iine de yedirilebilir. Veri etiketleri verinin stnde deerlerinin gzkmesidir. Bu gsterim iin de ortala, i son, d son eitli seenekler Dzen mens altnda mevcuttur.

M 4.3.2.2 Deer eksenlerinin blmlendirmesi deitirme: gsterilecek minimum ve maksimum saylar, aralklar
Eksendeki blmlendirmeyi deitirmek iin herhangi bir eksen seildikten sonra sa tklanp, ekseni biimlendir komutu altrlr.

Gelen pencerede gsterilecek minimum say en az blmnden, en byk say en fazla blmnden deitirilebilir. Aralk deerleri de ana birim deeri sabit seilip kutuya deer girilerek deitirilebilir.

M 4.3.2.3 Veri kaynan deitirmeden deer ekseni zerindeki grntleme birimlerinin deitirilmesi: yzler, binler, milyonlar
Ekseni biimlendir penceresinde sol taraftaki Say blmn seip, sa taraftan kategori blmnden say seilip 1000 ayrac kullan onay kutusu seilerek birim deitirilebilir.

M 4.3.2.4 Resim gsterilmesi iin stunlarn, ubuklarn, izim alannn grafik alannn biimlendirilmesi
Stunlarn resim olarak gsterilebilmesi iin herhangi bir stuna ift tkladktan sonra, sol ksmdan dolgu seenei ve orta blmden resim veya desen dolgusu seenei seilmelidir.

Resim dosya veya kk resim dmesine baslp seildikten sonra yn seilirse, seilen resim stste bindirilerek stunlar oluturulur.

Tm stunlarn ekli deitirilmek isteniyorsa herhangi bir stun seildikten sonra sa tklanp, veri serilerini biimlendir komutu seilmeli ve ayn ilemler tekrarlanmaldr. Veri serisini biimlendir penceresi akken grafiin arka yzeyi yada grafiin bo kesimi seilip o blmlere de resim yerletirilmesi ayn ekilde gerekletirilebilir.

M 4.4 Analiz
Pivot tablo bir tablodaki verileri yatay olarak grmeyi salar yani satrlarda bulunan bilgileri istenilen alanlara gre stunlara evirir. zellikle rapor hazrlarken verileri daha anlalr ve dzenli hale getirmeyi salar. rnein bir sipari tablomuz var. Bir mterinin verdii her bir sipari bir satrda gsteriliyor. Her mteri iin son 6 aylk sipari bilgilerini grmek istiyoruz. Birinci yntem her hareketi alt alta yazmak olabilir ama daha anlalr ve dzenli bir rapor iin her mteri bir satrda yer almal ve bu satrda son alt aya ait tm sipari tutarlarnn toplam gsterilmelidir. Bu durumda pivot tablo kullanmak ileri olduka kolaylatrr.

M 4.4.1 Tablolarn kullanlmas

M 4.4.1.1 Pivot tablo oluturulmas, dzenlenmesi
Herhangi bir veri grubundan pivot tablo oluturmak iin Ekle eridinden Pivottable komutu seilir.

Gelen pencerede ncelikle veri grubu seilmesi istenir. Bunun iin ya Tablo/aralk kutusuna pivot tablosu hazrlanmak istenen veri grubunun hcre adresi yazlmal yada fare yardmyla alma sayfas zerinden seilmelidir. kinci olarak da tablonun yeni bir alma sayfasna m, varolan sayfa zerine mi oluturulmas seenei seilmelidir. Temiz bir grnm iin yeni alma sayfasn seebilirsiniz.

Seimden sonra aadakine benzer bir ekran gelmelidir.

Bu sayfada sa taraftaki alanlar satr ve stun etiketleri ve deerler ksmna srklenerek deiik raporlar elde edilebilir. rnein sadece tarihi stun etiketleri, rn satr etiketleri ve fiyat da

deerler ksmna srkleyerek aadaki ekilde rnlerin toplam satn, tarihe gre toplam satlar ve dier birok detay grebileceiniz bir tablo elde edebilirsiniz.

M 4.4.1.2 Veri kayna deitirildikten sonra pivot tablonun gncellenmesi

Veri kaynanda bir deiiklik yaptktan sonra yani pivot tablonuzun verileri ald sayfada bir deiiklik yaptktan sonra pivot tablodaki verilerin deimediini grrsnz. Deiikliklerin pivot tablonuza yansmas iin pivot tabloda bir yere tkladktan sonra alan seenekler eridinden yenile dmesine basmalsnz.

M 4.4.1.3 Pivot tablo ierisindeki verinin filtrelenmesi, sralanmas

Pivot tablo ierisindeki verinin filtrelenmesi ve sralanmas iin satr etiketleri ve stun etiketleri yazlarnn yanndaki oklara tklayp, sralama ve filtreleme seeneklerini belirleyebilirsiniz.

M 4.4.1.4 Pivot tablo ierisindeki verinin otomatik/elle gruplandrlmas, gruplarn yeniden adlandrlmas
Verilerin otomatik olarak gruplandrlmas iin herhangi bir satr veya stun etiketine sa tklayp gruplandr komutu altrlmaldr. rnein tarih verilerinden birinde bu ilem gerekletirildiinde aadaki pencere gelir ve istediiniz bir deer gre gruplandrma yaplabilir.

Gruplandrma elle yaplmak isteniyorsa satr veya stundaki istenilen veriler Ctrl tuuna baslarak seilir ve sa tklanp gruplandr komutu altrlr.

Grup isminin deitirilmesi iin grup ismine tklanr ve stteki forml ubuundaki isim deitirilir.

Gruplarn kaldrlmas iinse grup ismine sa tklayp grubu z komutu altrlmaldr.

M 4.4.1.5 Tek girili, iki girili veri tablolarnn /oklu operasyon tablolarnn kullanlmas
Tek girili veri tablosu Bu rnekte ektiiniz bir kredi iin farkl faiz oranlarnn aylk demenizi nasl etkileyeceini kolaylkla grmenizi salayacak bir uygulama gerekletireceiz.

5000 liralk krediyi 36 ayda Yllk %5 faiz ile derseniz, aylk demeleriniz 149,85 lira olacaktr. (C5 hcresindeki forml =DEVRESEL_DEME(B5/12;C17;C16) olarak girilmitir.) imdi dier faiz oranlar geerli olsayd, aylk demelerimiz ne kadar olacakt onu bulalm ncelikle B5 ile C13 arasndaki hcreleri seelim ve veri eridinden durum zmlemesi ve veri tablosu komutunu altralm.

Veri tablosu diyalog kutusunda stun giri hcresi kutusuna $B$5 deerini girin.

Tamam dmesine bastmzda Excel otomatik olarak dier demeleri hesaplayp, gsterecektir.

ki girili veri tablosu Bu rnekte ektiiniz bir kredi iin farkl faiz oranlarnn ve farkl deme srelerinin aylk demenizi nasl etkileyeceini kolaylkla grmenizi salayacak bir uygulama gerekletireceiz.

5000 liralk krediyi 36 ayda Yllk %5 faiz ile derseniz, aylk demeleriniz 149,85 lira olacaktr. (B4 hcresindeki forml =DEVRESEL_DEME(C18/12;C17;-C16) olarak girilmitir.) imdi dier faiz oranlar ve dier deme sreleri geerli olsayd, aylk demeler ne kadar olacakt onu bulalm ncelikle B4 ile E13 arasndaki hcreleri seelim ve veri eridinden durum zmlemesi ve veri tablosu komutunu altralm.

Veri tablosu diyalog kutusunda satr giri hcresi kutusuna $C$17, stun giri hcresi kutusuna $C$18 deerini girin.

Tamam dmesine bastmzda Excel otomatik olarak dier demeleri hesaplayp, gsterecektir.

M 4.4.2 Sralama ve filtreleme

M 4.4.2.1 Birden ok stundaki verilerin ayn anda sralanmas
Birden ok stundaki verilerin sralanmas iin ncelikle srala diyalog kutusunun almas gerekir. Bunun iin veri eridinden srala komutu altrlmaldr.

Srala diyalog kutusunda ilk nce sralama lt kutusunda hangi kritere gre sralama yaplaca, daha sonra dzen kutusunda kkten bye mi, bykten ke mi sralama yaplaca seilmelidir. Daha sonra dzey ekle dmesine tklanarak ve lt ve sralama ekli girilerek ikinci stun da ileme katlabilir. Excel sralamay ncelikle ilk setiiniz kritere gre yapacak, setiiniz kriterde ayn deere sahip olan verileri ise kendi arasnda ikinci setiiniz kritere gre sralayacaktr.

M 4.4.2.2 stee gre liste oluturulmas ve istee gre arama

Excelde hazr baz listeler vardr ve siz de isterseniz kendi listenizi oluturabilirsiniz. Bu blme ulaabilmek iin Dosya eridine tklayp Seenekler komutunu altrn.

Gelen pencerede sol tarafta gelimi seeneine tklayn ve sa taraftaki blmde aa doru kaydrarak zel listeleri dzenle dmesini bulup, tklayn.

Excelin ierisinde nceden tanml listeleri gryorsunuz, gnler ve aylar. Siz de ekle dmesine tklayp aralarna virgl iareti koyarak kendi listenizi oluturabilirsiniz. Veya bu deerler bir yerde, rnein bir alma sayfasnda sralysa veri al dmesiyle otomatik aktarabilirsiniz.

Bu tanmlamay yaptktan sonra sralama esnasnda dzen dmesine tkladktan sonra zel liste seeneini seip yeni girdiiniz bu listedeki sralamaya gre sralama yaplmasn salayabilirsiniz.

M 4.4.2.3 Bir yerdeki bir listeyi otomatik olarak filtreleme M 4.4.2.4 Bir listeye otomatik filtre seeneklerini uygulama M 4.4.2.5 Otomatik alt toplam zelliini kullanma
Excelde filtre uyguladktan sonra bir hcreye otomatik toplam komutunu eklerseniz o komut alttoplam komutu olarak devreye girer. Bu da size filtre zelliklerini her deitirdiinizde sadece ekrandaki verilerin toplamn grme olana salar.

Alttaki resimlerde filtre deitirildiinde D12 hcresine dikkat edin. Hibir ilem yapmanza gerek kalmadan, o an grlen hcrelerin fiyatlarnn toplandn greceksiniz.

M 4.4.2.6 ereve detay seviyelerini ama, kapama

Veri eridi zerindeki gruplandr ve grubu z dmeleri kullanarak hcre aralklarn birbirine balayarak geniletebilir yada daraltabilirsiniz.

M 4.4.3 Senaryolar
Senaryo, Microsoft Office Excel'in kaydettii ve alma sayfanz zerinde otomatik olarak deitirebildii bir deerler kmesidir. Senaryolar, durum zmlemesi aralar olarak adlandrlan komut takmnn bir parasdr. Senaryolar kullandnzda, durum zmlemesi yaparsnz. Durum zmlemesi, yaplan deiikliklerin alma sayfasndaki formllerin sonularn ne ekilde etkileyeceini grmek iin hcrelerdeki deerleri deitirme ilemidir. Farkl deer kmeleri oluturup kaydetmek ve bunlar arasnda gei yapmak iin senaryolar kullanabilirsiniz. Ayrca, tek bir alma

sayfasndaki tm senaryolar bir araya getiren bir senaryo zet raporu da oluturabilirsiniz. rnein, eitli olas gelir dzeylerini ve giderleri karlatran birka farkl bte senaryosu hazrlayabilir ve ardndan senaryolar yan yana karlatrmanza olanak tanyacak bir rapor oluturabilirsiniz.

M 4.4.3.1 Senaryo oluturma

Bir toptancn aadaki ekilde bir alveri hesab olduunu varsayalm. %1 orannda kar elde ederse ve rnlerden E stununda belirtilen miktarlarda satarsa toplam kar 36,66 TL olacaktr.

imdi kar orann %5, %10, %25 ve %40 olacak ekilde deitirirsek neler olacan grebileceimiz bir senaryo oluturalm. ncelikle veri eridinden Durum zmlemesi ve senaryo yneticisi komutunu altrn.

Gelen diyalog kutusunda ekle dmesine tkladktan sonra, bir senaryo ad girin ve deiecek hcrenin adresini girin. tamam dmesine tklaynca gelen kutuya da 0,05 yani %5 deerini girin ve tamam dmesine tklayn. Senaryonuzun eklendiini greceksiniz.

Dier senaryolar da (%10, %25, %40) ayn ekilde ekleyin.

M 4.4.3.2 Senaryolar gsterme, dzenleme, silme

Veri eridinden Durum zmlemesi ve senaryo yneticisi komutunu altrdktan sonra gelen pencereden senaryolar dzenleme ve silme ilemlerini gerekletirebilirsiniz.

M 4.4.3.3 Senaryo zet raporu oluturma

Senaryolar girdikten sonra nce senaryo yneticisini an ve zet dmesine tklayn. Her senaryo sonunda hangi hcreye bakacanz belirtin. Bu rnek iin her durum iin toplam kar kontrol etmeniz gerekiyor o yzden F7 deerini girmelisiniz. tamam dmesine bastnzda yeni bir alma sayfasnda 5 deiik durum iin toplam kar miktarlarn grebilirsiniz.

M 4.5 Dorulama ve denetleme

Excelde hcreye veri girii yaparken hata yaplmamasn salamak iin dorulama ilemlerini, formllerde ve dier ilemlerde hata olmamas iin denetleme ilemlerini kullanabilirsiniz.

M 4.5.1 Dorulama
M 4.5.1.1 Bir hcre grubuna veri girii iin dorulama kriterleri (tamsay, ondalkl, liste, tarih, zaman) belirleme, kriterleri dzenleme
Bir hcreye ya da hcre grubuna girilecek verinin tipini ve tahmini deerini biliyorsanz, bu kriterleri Excele tantarak veri giriinin hatasz olmasn salayabilirsiniz. Kriter eklemek iin ncelikle kriterin etkin olaca hcre veya hcre grubunu sein ve veri eridinden veri dorulama komutunu altrn.

Bu ayar penceresinde veriniz sayysa tam say veya ondalk say olarak tipini, alaca en byk ve en kk deeri girebilirsiniz. Tarih ve saat tipi verilerde de benzer kstlamalar yapabilirsiniz. Metin tipi verilerde en az ve en fazla karakter says belirtebilirsiniz. Veya herhangi bir yere bir liste oluturup, sadece o liste ierisindeki verilerden birinin girilmesini salayabilirsiniz.

M 4.5.1.2 Giri mesaj ve hata mesaj belirleme

veri dorulama penceresi ierisindeki girdi iletisi sekmesindeki ayarlarla hcre seildii anda kullancya bir uyar mesaj gsterebilir, hata uyars sekmesindeki ayarlarla da yanl veri girildiinde gsterilecek hata mesajn belirleyebilirsiniz.

M 4.5.2 Denetleme
M 4.5.2.1 Etkileyen ve etkilenen hcreleri izleme. Eksik olan etkilenen hcreleri belirleme
Excelde ok miktarda forml ieren sayfalarda bazen formlleri takip etme ii zorlaabilir. Bu ilemi basite yapabilmek iin ierisinde forml olan bir hcreye gelip Formller ara ubuuna gelip, Etkileyenleri izle dmesine basabilirsiniz. Mavi bir okla o hcredeki sonucun hangi hcreler tarafndan oluturulduunu bulabilirsiniz.

Etkilenenleri izle dmesiyle ise o anda zerinde bulunduunuz hcrenin hangi hcrelerdeki deerleri etkilediini grebilirsiniz.

M 4.5.2.2 alma sayfasnda sonular yerine formlleri gsterme

Formller ara ubuunda Formlleri gster dmesine basarak, alma sayfas zerinde deerler yerine formllerin gsterilmesini salayabilirsiniz.

M 4.5.2.3 Yorum ekleme, dzenleme, silme, gizleme, gsterme.

Gzden geir eridindeki yeni aklama dmesini kullanarak istediiniz bir hcreye aklama ekleyebilirsiniz.

Aklama eklediiniz hcrenin sa st kesinde kk bir krmz gen belirecek ve zerine geldiinizde aklama gzkecektir.

Aklamay silmek, gizlemek/gstermek ve dzenlemek iin hcreye sa tklayp alan mendeki komutlar kullanabilirsiniz.

M 4.6. retkenlii Arttrma

Excelde imdiye kadar rendiiniz temel zelliklerin yannda, program asndan kullanm kolayl salayan baz zelikler vardr. Hcre isimlendirme, zel yaptrma seenekleri kullanma, ablonlardan yararlanma ve makrolar bu zelliklerden bazlardr.

M 4.6.1 Hcreleri simlendirme

M 4.6.1.1 Hcreleri isimlendirme, varolan isimleri silme
Excelde belli bir hcreye ya da hcre grubuna isim vererek, daha sonra bu ismi formllerde kullanp hcre adresleri ile uramaktan kurtulabilirsiniz. Bu ekilde oluturduunuz formller de daha sonra size veya alma sayfasnz inceleyen baka bir kiiye daha anlaml gelecektir.

Yukardaki rnekte F stunundaki kdv oranlarn (%1, %8 ve %18) tek tek isimlendirelim. Bunu yapmak iin F2 hcresini setikten sonra krmz ile iaretlenmi ad kutusuna oran1 yazn. Dier iki hcreyi de tek tek seip, isimlerini oran8 ve oran18 olarak deitirin. Ayn ekilde C2den C4e kadar hcreleri seip, isimlerini tutar olarak deitirebilirsiniz. Bu aamadan sonra tutar kelimesi her yerde C2:C4 iaret edecektir.

M 4.6.1.2 Fonksiyonlarda hcre isimlerini kullanma

Hcre isimlerini hcre adresi yerine kolaylkla kullanabilirsiniz. rnein imdi C2 hcresinde rnn kdv tutarn hesaplarken =B2*F2 yazmak yerine =b2*oran1 yazabilirsiniz.

Ayn ekilde rnlerin ortalama sat fiyatn bulmak iin =ortalama(tutar) yazmanz yeterlidir.

M 4.6.2 zel yaptr

M 4.6.2.1 zel yaptr seeneklerini kullanma: ekle, kar, arp, bl
zel yaptrma seeneklerini kullanarak kopyalayarak veya keserek hafzaya aldnz bir say ile hedef hcredeki say arasnda bir aritmetiksel ilem gerekletirilmesini salayabilirsiniz.

rnein B2 hcresindeki 18 saysn kopyaladnz. D2 hcresine gelip yaptrrsanz 18 says hcre ierisindeki 25 saysnn yerini alacaktr. Ama zel yaptr komutunu altrrsanz bir diyalog kutusu alacaktr.

Bu pencerede ilem blmnden topla komutunu seip tamam dmesine tklarsanz 18 ve 25 saylarnn toplanarak, hcreye 43 deerinin yazldn grebilirsiniz. kar, arp ve bl komutlar da ayn ekilde kullanlabilir.

M 4.6.2.2 zel yaptr seeneklerini kullanma: deerleri, saylar, ilemi tersine evir
zellikle formlle alyorsanz kopyala/yaptr ilemlerinde bazen istemediiniz sonular elde edebilirsiniz. nk excel kopyala/yaptr ilemleri srasnda kopyaladnz yerde herhangi bir forml varsa, hcre ierisindeki forml sonucunda elde edilen deeri deil, formln kendisini hafzaya kopyalar ve hedef hcreye yaptrma ilemi gerekletirildiinde forml o hcrenin adresine gre yeniden oluturur. Bunu nlemek iin zel yaptr komutu kullanlmaldr.

Bu rnekte 3. satrdaki hcrelere bir stteki saylarn %10unu alacak bir forml yazld. imdi B3-E3 aras hcreleri kopyalar ve iki alttaki satra yaptrrsanz 4 hcrede de 0 deerini grrsnz. Saylar almak istiyorsanz zel yaptr blmnden deerler komutunu semeniz gerekmektedir.

Herhangi bir satr grubundaki saylar seip, bunlar alt alta stunlara gelecek ekilde yaptrmak istiyorsanz zel yaptr diyalog kutusundan ilemi tersine evir kutusu seile hale getirilmelidir.

M 4.6.3 ablonlar
Excel yazlmnda hazr olarak bulunan veya kendiniz oluturabileceiniz ve dier benzer alma kitaplar iin temel olarak kullanlan alma kitaplarna ablon ad verilmektedir. alma kitaplar ve alma sayfalar iin ablonlar oluturabilirsiniz. alma kitaplar iin varsaylan ablona kitap.xltx ad verilir. alma sayfalar iin varsaylan ablona sayfa.xltx ad verilir.

M 4.6.3.1 Varolan bir ablondan bir alma kitab oluturma

Excel ierisinde hazr olarak buluna bir ablonu kullanarak dzenleme iin ok fazla uramadan, sadece verileri girerek profesyonelce gzken excel tablolar hazrlayabilirsiniz. Bu ilem iin ncelikle st taraftaki erit menlerinde Dosya sekmesine tklayarak Backstage grnmn ekrana getirin.

Sol taraftan Yeni komutuna tklayn. Eer Internet balantnz varsa, orta alt blmdeki Office.com ablonlar blmnden bir kategoriye tklayarak ve alt kategorileri seerek bir ok ablona ulaabilirsiniz. rnein nce Bteler, sonra bteleri sonra da Kk iletme gider sayfasna tklarsanz aadaki gibi bir excel dosyas hazr olarak karnza gelecektir. Bu dosya zerinde istediiniz rakamlar kolayca deitirebilirsiniz.

Eer Internet balantnz yoksa kullanabileceiniz ablon says kstldr. Backstage grnmn atktan sonra Yeni komutundan sonra rnek ablonlar komutuna tklayarak o an bilgisayarnzda kurulu ablonlara ulaabilirsiniz.

M 4.6.3.2 Bir ablonu dzenleme

Varolan bir ablonu dzenleyebilir ve yeni halini kaydederek daha sonra oluturacanz dosyalar iin o dosyann temel olarak alnmasn salayabilirsiniz. Excel yazlmndaki rnek ablonlar genellikle C:\Program Files\Microsoft Office\Templates\1055 klasrnde yer almaktadr. Buradaki dosyalar ap, zerinde gerekli deiiklikleri yaptktan sonra farkl kaydet komutunu seip dosya tr olarak Excel ablonu .xltx seeneini seip kendinize zg ablon dosyalar oluturabilirsiniz. Kendi oluturduunuz ablonu kullanmak iin backstage grnmndeyken Yeni komutuna tkladktan sonra sa taraftan var olandan yeni komutunu altrp ablon dosyasn semelisiniz.

M 4.6.4 Balama, gmme ve veri alma

M 4.6.4.1 Hiperbalant ekleme, dzenleme ve silme
Excel yazlmnda ayn bir web sayfasnda olduu gibi balantlar verebilir ve bu ekilde kullanclar birok veri kaynana ynlendirebilirsiniz. rnein bir Word dosyasna balant vermek iin, balantnn gzkmesini istediiniz hcreye sa tklayn ve kpr komutunu altrn.

Alan pencereden eklemek istediiniz dosyann yerini bulun ve dosyay sein.

Tamam dmesine bastnzda excel alma sayfanzda istediiniz hcrede bir balant belirecek ve tkladnzda o dosyann almas salanacaktr. Ayn ekilde bir web sayfasna da balant verebilirsiniz.

Varolan bir kprye sa tkladnzda gelen menden Kpry kaldr ve kpry dzenle komutlaryla kpry kaldrabilir veya dzenleyebilirsiniz.

M 4.6.4.2 alma kitab iinde, alma kitaplar arasnda, uygulamalar arasnda veri balants kurma
Excel ierisinde veri balantlar kurarak ayn verilerin birok alma kitabna girilmesini engelleyebilir, zaman ve kaynak tasarrufu salayabilirsiniz. Bylece kaynak dosyadaki verileri deitirildiinizde, o dosyadaki verileri kullanan dier dosyalardaki veriler de deitirilmi olur. Bu gncelleme ilemi dosyalar her aldnda gerekletirilir. Bir balant kurmak iin ncelikle kaynak dosyadaki verileri semeli ve hafzaya kopyalamalsnz.

Daha sonra bu verileri kullanacak excel dosyasn an ve verileri yaptrmak istediiniz hcreye sa tklayarak zel yaptr komutunu altrn.

Gelen diyalog kutusunda sol alttaki ba yaptr dmesine tklayn.

Bir nceki excel sayfasnda olan verilerinizin yeni excel sayfasna da eklendiiniz greceksiniz. imdi kaynak dosyadaki isimleri deitirdiinizde dier dosyada da bu isimlerin deitiini grebilirsiniz.

M 4.6.4.3 Bir balanty gncelleme, kesme

Varolan balantlar grmek, dzenlemek ve balantlar kesmek iin veri eridindeki balantlar blmndeki Balantlar dzenle komutunu altrabilirsiniz. Herhangi bir balanty seip balanty kes dmesine tklayarak o balanty sonlandrabilirsiniz.

M 4.6.4.4 Bir metin dosyasndan veri alma

erisinde virgl, noktal virgl gibi bir iaretle ayrlm veriler bulunan bir metin dosyasndaki bilgilerin excele aktarlmasn kolayca salayabilirsiniz.

Bu ilem iin ncelikle dosya a komutunu altrmal ve dosya tr ksmndan tm dosyalar setikten sonra metin dosyasn semelisiniz. Daha sonra karnza metin alma sihirbaz gelecektir. lk aamada verinin snrlandrlm dosya trnde olduunu belirtiyoruz.

kinci admda verilerimizin arasnda virgl iareti olduunu belirtiyoruz.

nc admda isterseniz her stundaki verilerin veri tipini belirleyebilirsiniz. son dmesine tkladnzda verilerinizi bir excel sayfasna aktarldn grebilirsiniz. Farkl kaydet komutunu altrarak dosyay kaydetmeyi unutmayn.

M 4.6.5 Otomatikletirme
Microsoft Office paketi ierisinde tekrar edilen rutin ilemleri otomatik hale getirmek iin makro yaps kullanlmaktadr. Excel'de makro kayd yaptnzda, yapm olduunuz ilemler arka planda excel iin uyarlanm visual basic programlama diline evirir. Kaydedilen kod zerinde daha sonra dzenleme ilemleri de yaplabilmektedir. Makrolar srekli tekrarlanmak zorunda kalnan ilemleri otomatik hale getirir. Her defasnda birok ilem yaparak hazrladnz raporu makro kullanarak tek bir tklama ile alabilirsiniz. Her gn hazrladnz farkl raporlar ierik olarak dzenledikten sonra ekil olarak standart bir yapya oturtmak iin birden ok ilem yapmak zorunda kalyorsanz makro oluturmak ilerinizi kolaylatrr.

M 4.6.5.1 Basit bir makro kaydetme: sayfa dzenin deitirilmesi, istee bal sayfa numaras belirleme, belirli bir hcre grubuna bir biimlendirme uygulama, altbilgi/stbilgi olarak alan girme gibi
Diyelim ki baz excel sayfalarnda kenar boluklarnn, sayfa ynlendirmesinin ve kulland temann normalden farkl olmasn istiyorsunuz. Bu deiiklikleri yapmak her excel dosyas iin en az 8-9 tklamayla gerekletirilebilir. Ama makro kaydederek tek bir tu takmna baslmasyla bu ilemleri yaptrabilirsiniz. Makro kaydetmek iin ncelikle stteki eritte gelitirici sekmesinin ak olmas gerekmektedir. Ak deilse amak iin dosya eridine tklayn ve seenekleri altrn.

Gelen pencereden sol blmden eridi zelletir komutunu sein ve en sadaki blmdeki gelitirici sekmesinin yanndaki kutuyu iaretleyin.

Tamam dmesine tkladnzda yukarda gelitirici isimli yeni bir erit bal eklendiini greceksiniz. imdi makro kaydetmek iin gelitirici sekmesine tklayn ve makro kaydet komutunu altrn.

Makro kaydet diyalog kutusunda ncelikle makronuza aklayc bir ad vermelisiniz. Ksayol tuu ksmnda hangi tulara basarak makroyu altracanz girmelisiniz. Makronun saklanaca yer olarak bu alma kitab seeneini seerseniz, kaydettiiniz makro sadece bu kitap iin altrlabilir. Kiisel makro alma kitab seeneini seerek kendi makro komutlarnzdan oluan bir ktphane oluturabilirsiniz. Tamam dmesine tkladnzda makro kaydnz balam olacaktr. Bundan sonra yapacanz her hareketin makronun iine kaydedileceini unutmayn.

nce sayfa dzeni eridini an ve sayfa kenar boluklarn dar, ynlendirmeyi yatay ve temay da bileik olarak deitirin. Bu arada baka komutlar altrmayn. Bu ilemleri yaptktan sonra tekrar gelitirici sekmesini an ve kayd durdur dmesine tklayn. Bu ekilde makro kaydn sonlandrp normal alma moduna geebilirsiniz.

M 4.6.5.2 Makro altrma

Kaydettiiniz makrolar altrmak iin kayttan nce girdiiniz ksayol tularna basmanz yeterlidir. Ksayol tuunu hatrlamyorsanz alt+F8 tular ya da gelitirici sekmesinden makrolar komutlarna tklayarak makro diyalog kutusunu aabilirsiniz. Bu kutuda o an kaytl makrolar grebilir ve herhangi birisini seip altr dmesine tklayarak altrabilirsiniz.

M 4.6.5.3 Makroyu ara ubuunda bir dmeye atama

Makroyu daha kolay ulalabilir hale getirmek iin hzl balat ara ubuuna ekleyebilirsiniz. Bunun iin dosya eridine tklayarak seenekleri altrn.

Daha sonra gelen pencerede soldaki listeden hzl eriim ara ubuunu sein. Komutlar sein kutusundan makrolar sein. Alttaki listeden kaydettiiniz makronun ismini bulun ve sein. Orta blmdeki ekle dmesine tklayn. Tamam dmesine tkladnzda sol stteki dmelerin yann makro altrmak iin dmenizin eklendiini grebilirsiniz.

4.7 Ortak alma

Baz durumlarda bir excel dosyas zerinde birden ok kiinin ilem yapmas gerekebilir. zellikle bu dosya bir ok alma sayfasndan ve bir ok hcreden oluuyorsa dosya zerinde alan kiiler kendilerinden nce dosya zerinde hangi almalar yapldn takip etmekte zorlanabilirler. Bu gibi durumlarda bir iki yardmc excel arac alanlarn ilerini kolaylatrabilir.

M 4.7.1 zleme ve Gzden geirme

M 4.7.1.1 Deiiklikleri izleme zelliini ama/kapama. Deiiklikleri zel grntleme seenekleri kullanarak izleme
Herhangi bir excel dosyas zerinde son yaplan deiiklikleri grntlemeniz mmkndr. Ama bunu yapabilmek iin ncelikle bu zelliin aktif hale getirilmesi gerekmektedir. Aktif hale getirmek iin gzden geir eridindeki deiiklikleri izle ve ardndan deiiklikleri vurgula komutlar altrlmaldr.

Gelen kutuda dzenlerken deiiklikleri izle kutusunu aktif hale getirin ve tamam dmesine basn.

Bu aamadan sonra yaplan deiiklikler excel tarafndan kaydedilecek ve size saat, tarih ve aklamasyla birlikte gsterilecektir.

M 4.7.1.2 Bir alma kitabndaki deiiklikleri kabul etme/reddetme

Yukardaki aamalar gerekletirdiyseniz, alma kitabnda yaplan deiiklikleri kabul edebilir veya reddedebilirsiniz. Bunun iin deiiklikleri izle komutu altndaki deiiklikleri kabul et/reddet komutunu altrn ve ilk gelen kutuda tamam dmesine basn. Excel daha sonra size deiiklikleri tek tek gsterecek ve kabul etme ve reddetme iin seenekler sunacaktr.

M 4.7.1.3 alma sayfalar karlatrma, birletirme

ki alma sayfasn karlatrmak ve ikisini birletirmek mmkndr. Bunun iin ncelikle alma kitabn yukardaki blmde anlatlan ekilde deiiklikleri izleyecek hale getirip kaydetmeli ve dier kullancya gndermelisiniz. Deitirilip gelen dosya ile sizdeki dosyay daha sonra karlatrabilirsiniz. Bunun iin ncelikle alma kitaplarn karlatr ve birletir ksayolunu hzl balat ara ubuuna eklemelisiniz.

Daha sonra hzl balat ara ubuuna eklenen bu dmeyi kullanarak iki dosyay karlatrma imkanna kavuabilirsiniz.

M 4.7.2 Gvenlik
M 4.7.2.1 Bir alma sayfas iin ifre korumas ekleme/kaldrma: ama korumas, deitirme korumas M 4.7.2.2 Hcreleri, alma sayfasn ifre ile koruma/korumay kaldrma
Bir alma sayfasna ifre korumas ekleyerek dosyanzn almasn veya iinde deiiklikler yaplmasn sadece ifre bilenlerin yapmasn salayabilirsiniz. Bu ilem iin ncelikle dosya eridine tklayarak backstage grnmn an. Soldaki blmden bilgi kategorisini sein. Ortadaki blmde alma kitabn koru dmesini greceksiniz. Buradaki komutlar yardmyla dosyann almas, dosyadaki hcrelerdeki bilgilerin deitirilmesi, yeni alma sayfalar eklenmesi, alma sayfalarnn yapsnn deitirilmesi, farkl kiilere farkl yetkiler verilmesi salanabilir. Bu ilemlerin biri/birka/hepsi aktif hale getirilebilir. Her ilem iin gerekli ifre farkl olarak belirlenebilir.

M 4.7.2.3 Formlleri gizleme, gsterme

Excel sayfasnda bazen yazdnz formllerin dier insanlar tarafndan grlmesini ve deitirilmesini istemeyebilirsiniz. Bunu yapmak iin ncelikle forml yazl olan hcrede sa tklayp hcreleri biimlendir komutunu altrn. Gelen pencerede en sadaki sekme olan koruma sekmesini an ve gizli kutusunu iaretleyin. imdi sayfa korumasn atnzda o hcredeki formln gzkmediini fark edeceksiniz.