Vous êtes sur la page 1sur 554

1

www.ebooksbrasil.org
2

Paraso Pcrdido
JoIn Milion (1608-1674}

Traduao
Anionio Josc dc Lina Lciiao
(1787-1856}

Vcrsao ara cDool
cDoolsDrasil

Fonic Digiial
Digiializaao do livro cn acl
Volunc XIII
Classicos Jaclson
W. M. Jaclson Inc.,Fio, 1956
|Oriografia aiualizada ara o oriugucs do Drasil
- Conscrvou-sc a ncirica - Manicvc-sc o
diacriico do rcicriio|

Caa
Saian lcforc iIc Lord
Corrado Ciaquinio (1703-1766}
Musci Vaiicani, Vaiican
fonic. Wcl Callcry of Ari
www.wga.Iu

2006 JoIn Milion
3

ndice
O Auior. 4
O Traduior. 7
O PAFASO PEFDIDO. 9
Canio I. 10
Canio II. 49
Canio III. 98
Canio IV. 133
Canio V. 184
Canio VI. 227
Canio VII. 267
Canio VIII. 295
Canio IX. 326
Canio X. 383
Canio XI. 439
Canio XII. 479
ndicc Fcnissivo. 509
4

O Autor


JoIn Milion nasccu cn Londrcs cn 1608. Dc
1620 a 1625, frcqucniou a Saini Paul's ScIool,
dcois o CIrisi's Collcgc dc Canlridgc,
laurcando-sc cn 1632.
Tcndo dcsisiido dc ionar voios, foi vivcr con
scu alasiado ai cn Horion, DuclingIansIirc,
crodo cn quc a lciiura dc Danic, Pcirarca,
Tasso c ouiros classicos foi dc noiavcl
inoriancia ara scu crcscincnio culiural.
Mais ainda orquc lciiura dos classicos
acrcsccniou o csiudo dc naicnaiica, dc nusica c
dc conosiao ociica.
Enirc 1638 c 1639, viajou cla Iialia, Frana c
Sua. Voliou Inglaicrra frcnic ancaa da
gucrra civil.
Dcdicou-sc ao cnsino. En 1642, aos 34 anos,
casou-sc con Mary Powcll, dc 17 anos. Ela o
alandonou cn un ncs, rciornando dois anos
5
dcois. Aos a noric da csosa, con 27 anos, cn
1652, Milion voliou a conirair nucias duas
ouiras vczcs. Dcsias unics nasccran 7 filIos.
Acsar dc iudo (ou or isso ncsno} o ocia inglcs
iornou-sc un convicio dcfcnsor do divorcio,
cIcgando a cscrcvcr una aologia a clc cn 1643.
Scu rclacionancnio con Harilil c Concnius
lcvou-o a cscrcvcr, cn 1644, un cqucno iraiado
solrc Educaao, ugnando or una rcforna nas
univcrsidadcs nacionais.
No ncsno ano lanou o nais oular dc scus
cscriios cn rosa, Acougtcu, un Discurso cla
Lilcrdadc da Inrcnsa nao Liccnciada. Ou, ara
dizcr nais nodcrnancnic, conira o coyrigIi.
Con a noric aicrna, cn 1646, icndo
nclIorado dc condiao cconnica, Milion
alandonou o cnsino.
En 1649, acsar scrio disiurlio visual quc cn
ircs anos o lcvaria conlcia ccgucira, Milion
acciiou cncargos ullicos. Dcdicou-sc dcfcsa dc
Cronwcll c do uriianisno, conondo divcrsos
cscriios olcnicos.
En 1658, iniciou a conosiao dc scu Paraso
Pcrdido c dois anos nais iardc, con a
rcsiauraao, crscguido c icndo crdido loa
aric dc sua foriuna, rciirou-sc vida rivada,
dcdicando-sc conilaao dc sua olra.
Morrcu cn Londrcs, cn 1674.
Scu Puuso Pcddo (Losi Paradisc}, dc 1667, c
un dos classicos da liicraiura nundial. Insirada
6
na ca icairal Aduno Cuduto, conosia cn
1647 clo adrc Scrafino dclla Salandra, foi
rcionada clo auior cn Puuso Hcconqustudo
(Paradisc Fcgaincd}.
Ccgo c cnolrccido, o auior do Acougtcu,
or una dcsias inclicavcis ironias da vida,
vcndcu o coyrigIi do Paraso Pcrdido, cn 27 dc
Alril dc 1667, or 10.
O Paraso Pcrdido foi originalncnic ullicado
cn dcz arics. A olra c rcdigida cn vcrsos nao
rinados. Una scgunda cdiao, dc 1674, foi
rcorganizada cn dozc arics ara asscnclIar-sc
Encida dc Virglio c con rcviscs ncnorcs. a
quc ficou cono adrao ara as cdics c
iraducs osicriorcs, inclusivc csia dc Aninio
Josc dc Lina Lciiao (na fonic digiializada csiava
acnas Anionio Josc Lina Lciiao, scn o dc...},
quc rcscrvou os dccasslalos c os vcrsos
lrancos.
O ocna iraia da visao crisia da origcn do
Ioncn. Da rclcliao c qucda dos anjos. Da
criaao dc Adao c Eva. Da icniaao or Saia. Da
culsao do Paraso. Da roncssa da Fcdcnao
fuiura.
7

O Tradutor


Aninio Josc dc Lina Lciiao nasccu cn Lagos,
cn 17.11.1787.
En 1808, aos 21 anos, foi noncado Cirurgiao
ajudanic do rcgincnio dc Infaniaria dc Faro.
Transfcriu-sc dcois ara a Lcgiao Poriugucsa
organizada or Junoi, iornando-sc CIcfc
Cirurgiao no Alio Conando Incrial dc Naolcao.
Acrfcioou-sc cono ncdico na Escola dc
Mcdicina dc Paris.
Quando foi dcclarada a az cn 1814, viajou
ara o Fio dc Janciro, ondc a Coric o noncou
cirurgiao cIcfc cn Moanliquc, cn 1816 c
inscior agrcola na ndia Poriugucsa cn 1819.
Dcois, cnsinou cirurgia cn Lisloa, ccrccu o
cargo dc Prcsidcnic do ConsclIo ara a Saudc
Pullica. Foi dcuiado nas Corics dc Lisloa,
ncnlro dc varias acadcnias cicnificas c
8
liicrarias, icndo sido o iniroduior da Ioncoaiia
cn Poriugal.
Nas lciras, iraduziu Virglio, Lucrccio, Doilcau,
Milion c dc ouiros ocias aniigos c scus
conicnorancos.
Dc sua iraduao do Efigcnia, dc Facinc, icnos
a scguinic noicia. Traduzida cn vcrso
oriugucz, c offcrccida cono una rova da nais
sinccra graiidao. Ao Ill.no c E.no ScnIor
Cyriano Frcirc, do ConsclIo dc S.M. o Fcy Nosso
ScnIor, scu Minisiro Plcnioicnciario cn
Londrcs.". Inrcssao Fcgia, Fio dc Janciro, 1816.
En 1818, ullicou na DaIia o Atc Poctcu, dc
Horacio, iraduzida cn vcrsos, quc foi rccdiia cn
Lisloa cn 1827, na Ty. dc Manucl Josc da Cruz
(31 }.
Falcccu cn 1856, aos 69 anos.
O quc acina csia sao acnas iraos dc sua
rofcua vida, cono ncdico, scrvidor ullico,
oliico c cscriior.
Solrc clc, Josc Salgado Allio cscrcvcu Antno
Josc dc Lnu Lctuo (l?S?-lS5b). suu oIu c scu
osconuncnto otco, Lisloa, Ccniro dc Hisioria
da Culiura, 1986, 32 ., infclizncnic, clo quc
cu saila, so disonvcl cn cola c acl.
Tcoionio Sincs
invcrno dc 2006
9

PARASO PERDIDO

John Milton
10

ARGUMENTO DO CANTO I
Proosiao do assunio do ocna. a
dcsolcdicncia do Ioncn, rcsuliando-lIc
daqui a crda do Paraso cn quc fora
colocado; a Scrcnic, ou anics Saia dcniro da
Scrcnic, noiivou csia dcsgraa, dcois quc
clc, rcvoliando-sc conira Dcus, c ncicndo cn
scu ariido nuiias lcgics dc anjos, foi
culso do Ccu c arrojado ao Infcrno con
ioda cssa nuliidao or ordcn dc Dcus.
Dcois lana-sc logo o ocna ara o ncio do
assunio, c nosira Saia con scus anjos dcniro
do Infcrno, dcscriio nao no ccniro da criaao
(orquc Ccu c Tcrra dcvcn cniao suor-sc
ainda nao fciios}, nas nas ircvas cicriorcs
nais roriancnic cIanadas Caos. Ali Saia,
loiando con scu ccrciio nun nar dc fogo,
crcsiados iodos clos raios c crdido o iino,
afinal iorna a si cono dc un lciargo, cIana
clo quc cra o scu incdiaio cn dignidadc c
odcr, c quc ali crio jazia; confcrcn anlos
accrca dc sua niscravcl qucda. Saia lrada
or iodas as suas lcgics quc aic cniao sc
conscrvavan na ncsna confusao c lciargo.
lcvanian-sc clas; nosira-sc o scu nuncro c
ordcn dc laialIa; dizcn-sc os noncs dc scus
rinciais cIcfcs quc corrcsondcn aos dolos
conIccidos dcois cn Canaa c ascs
adjaccnics. Saia dirigc-lIcs a alavra, anina-
os con a cscrana dc ainda rcconquisiarcn
o Ccu, c uliinancnic noiicia-lIcs quc vao scr
criados un novo nundo c nova qualidadc dc
criaiuras, aicndcndo a una aniiga rofccia ou
runor cn voga clo Ccu (ois quc, scgundo a
oiniao dc nuiios aniigos Padrcs, cisiian os
anjos nuiio anics da criaao visvcl}. Para
11
acIar a vcrdadc dcsia rofccia c o quc sc Ia
dc fazcr dcois, clc convoca una lcna
asscnllcia. Proccdincnio dc scus socios. O
Pandcnnio, alacio dc Saia, crguc-sc
suliiancnic consirudo no Infcrno; os arcs
infcrnais ali sc asscnian cn consclIo.

CANTO I

Do Ioncn rinciro cania, cnrca Musa,
A rclcldia c o fruio, quc, vcdado,
Con scu norial salor nos irouc ao Mundo
A noric c iodo o nal na crda do dcn,
Aic quc Honcn naior dc rcnir-nos
E a diia cclcsiial dar-nos dc novo.
Do Orclc ou do Sinai no oculio cino
Esiaras iu, quc ali aulios dcsic
Ao asior quc rinciro aos cscolIidos
Ensinou cono do confuso Caos
Sc crgucran no rincio o Ccu c a Tcrra?
Ou nais ic agrada Siao c a clara Sloc
Quc nana ao c do oraculo do Eicrno?
La dondc csias, invoco o icu socorro
Para csic canio ncu quc Iojc avcniuro,
Dccidido a galgar con vo iniciro
Muiio or cina da nonianIa Ania,
Dc assunios ocuado quc inda o Mundo
Traiados nao ouviu cn rosa ou vcrso.
12
E iu nais quc cla, Esriio incfavcl,
Quc aos icnlos nais nagnficos rcfcrcs
Morar nun coraao singclo c jusio,
Insirui-nc orquc nada sc ic cncolrc.
Dcsdc o rincio a iudo csias rcscnic.
Qual onla, alrindo as asas odcrosas,
Pairasic solrc a vasiidao do Alisno
E con alno oricnio o fccundasic.
Da ninIa ncnic a cscuridao dissia,
MinIa fraqucza clcva, anara, csicia,
Para cu odcr, dc ial assunio ao nvcl,
Jusiificar o roccdcr do Eicrno
E dcnonsirar a Providcncia aos Ioncns.
Dizc rinciro, iu quc olscrvas iudo
No Ccu sullinc, no rofundo Infcrno,
Dizc rinciro a causa irrcsisivcl
Quc novcr dc os ais da rolc Iunana,
En iao roscra sina, ao Ccu iao caros,
A aosiaiar dc Dcus quc o scr lIcs dcra
E a iransgrcdir a lci quc lIcs diiara,
Scndo so nun oljcio rcsiringidos,
No nais scnIorcs do univcrso Mundo.
Qucn lIcs urdiu a scduao nalvada
Quc os lanou cn iao fcia rclcldia?
O Dragao infcrnal. Con iorc cngano,
Por invcja c vinganas insiigado,
Elc iludiu a nac da Iunana rolc,
La dcois quc scu ncio solcrlo
O culsara dos Ccus coa incnsa iurla
Dos rclclados anjos, scus consocios.
13
Confiado nun ccrciio iananIo,
Asirando no Enrco a icr asscnio
Dc scus iguais acina, dcsiinara
Onlrcar con Dcus, sc Dcus sc lIc ouscssc,
E con ial anliao, con ial insania,
Do Onioicnic conira o Incrio c irono
Fcz audaz c nio gucrra, dcu laialIas.
Mas da aliura da alolada cclcsic
Dcus, coa nao cIcia dc fulnncos dardos,
O arrojou dc calca ao fundo Alisno,
Mar lugulrc dc runas insondavcl,
A fin quc aiorncniado ali vivcssc
Con grilIcs dc diananic c inicnso fogo
O quc ousou dcsafiar cn cano o Eicrno.
Pclo csao quc alrangc no orlc Iunano
Novc vczcs o dia c novc a noiic,
Elc con sua nuliidao Iorrcnda,
A cair csiivcran dcrroiados
Acsar dc inoriais, c confundidos
Folaran nos cacIcs dc un nar dc fogo.
Sua condcnaao, orcn, o guarda
Para nais fcro Iorror. c vcndo agora
Pcrdida a gloria, crcnal a cna,
Esic dulo rosccio na alna o ungc.
Lana cn roda clc cniao os irisics olIos
Quc incnsa dor c dcsalcnio aicsian,
Solcrla cncdcrnida, odio consianic.
Eis quando dc inroviso vc, conicnla,
Tao longc cono os anjos vcr cosiunan,
14
A icrrvcl nansao, iorva, csaniosa,
Prisao dc Iorror quc incnsa sc arrcdonda
Ardcndo cono anlssina fornalIa.
Mas luz ncnIuna dcssas flanas sc crguc;
Vcricn soncnic cscuridao visvcl
Quc lasic a r aicnic o Iorrido quadro
Dcsias rcgics dc dor, ncdonIas ircvas
Ondc o rcouso c a az norar nao odcn,
Ondc a cscrana, quc rcsidc a iudo,
Ncn scqucr sc lolriga. os dcsgraados
Inicrninavcl afliao laccra
E dc fogo un diluvio alincniado
Dc cnofrc alrasador, inconsunivcl.
A jusiia cicrnal iinIa disosio
Para aquclcs rclcldcs csic siio.
Ali foran nas ircvas cicriorcs
Scu carccrc c rccinio colocados,
Longc do ccclso Dcus, da luz cnrca,
Disiancia irila da quc os Ioncns julgan
Do ccniro do orlc alolada csirclada.
OI! cono cssc lugar, ondc ora cnan,
divcrso do Ccu dondc caran!
Logo o nonsiro dcscolrc a iurla vasia
Dos irisics quc na qucda icn or socios
Arfando cn icncsiuosos iorvclinos
Do undoso lunc quc Iorrido os flagcla.
Proino dclc ali coas vagas luia
O anjo, incdiaio scu cn nando c crincs,
15
Quc foi cIanado nas vindouras cras
Dclzclu, nonc Palcsiina graio.
Eniao o arqu'ininigo, quc no Enrco
Foi cIanado Saia dcsdc cssc icno,
O silcncio Iorroroso cnfin quclrando,
Ncsia frasc arroganic assin lIc fala.
s iu, arcanjo Icroi! Mas cn quc alisno
Tc udcran lanar! Cono difcrcs
Do quc cras la da luz nos fausios rcinos,
Ondc, solrc niradcs lrilIanics,
En osio iao sulido fulguravas!
Muiua liga, consclIos, lanos nuiuos,
Escranas iguais, iguais crigos
Uniran-nos na cnrcsa dc alia gloria;
Mas agora a dcsgraa nos ajunia
Dcsic Iorrvcl csirago nos iorncnios!
Cados dc quc aliura c cn qual alisno
Nos acIanos aqui iao dcrroiados!
Co'os raios ianio dc o quc c nais foric.
Tc'gora qucn salia ou susciiava
Dcssas arnas crucis a valcniia?
Mas ncn or clas, ncn or quania raiva
Possa infligir-nc o Vcnccdor oicnic,
Nao nc arrccndo, dc icnao nao nudo,
Posio nudado csiar ncu lrilIo cicrno.
Fancor circno icnIo incrso n'alna
Pcla alia injuria fciia a ncu Icrosno.
Elc incliu-nc a conlaicr o Eicrno,
E irouc logo s fcrvidas laialIas
16
Inuncra aluviao dc arnados Ccnios
Quc dclc o incrio alorrcccr ousaran,
E, a nin nc rcfcrindo, oor quiscran
Nas lancics do Ccu, cn rclio dulio,
As foras rorias s oosias foras
Fazcndo-lIc ircncr o cnrco solio.
Quc icn crdcr-sc da laialIa o cano?
Tudo nao sc crdcu; nuiio inda rcsia.
Indniia voniadc, odio consianic,
Dc airas vinganas dccidido csiudo,
Valor quc nunca sc sulncic ou rcndc
(Nolrc inccniivo ara olicr viioria},
Honras sao quc janais Ia-dc ciorquir-nc
Do Eicrno a ingcnic fora c inicira raiva.
Pcrdao dc joclIos sulicar-lIc Iunildc,
Acaiar-lIc o odcr, cujo alio incrio
No anliio iniciro vacilou Ia ouco
Pclo inulso c icrror das ninIas arnas,
Fora aljccia laicza, infania fora,
Muiio iorcs quc csic infando csirago.
Ja quc, scgundo ordcnan os dcsiinos,
Nao odc scr cn nos aniquilada
Esia cnrca sulsiancia c cnrca fora,
Ja quc cla ccricncia dcsia runa
Muiio ganIado cn rcvisao nos icnos,
Condiao quc na gucrra c dc alia nonia,
Tcniar odcnos con nais fausio agouro,
Por fora ou or ardis, scn fin, scn ausa,
Conira o ccclso Ininigo cicrna gucrra,
Elc agora quc, cn julilos nadando,
17
Nnio sc ufana, vcnccdor solcrlo,
Porquc dos Ccus no sullinado irono
Adninisira alsoluio a iirania!"
Dcsic nodo o anjo aosiaia sc crcssa;
Alia jaciancia as cnas lIc nao iolIcn.
Mas airoz dcscscro o rala c ungc.
Logo assin lIc rcsondc o ousado socio.
Prncic, cIcfc dos incnsos ironos
Quc s laialIas iroucsic cn icu conando,
Tu quc, or fciios da nais nolrc audacia,
Qucrcndo conIcccr a quanio avonda
Do Fci dos Ccus a gra surcnacia,
En 'rigo lIc uscsic o incrio c a gloria,
Vcjo, c ungc-nc assaz, o airoz succsso
Con quc o Ccu (scja fora, acaso, ou soric}
En iao csada crdiao nos lana
Con iananIa vcrgonIa c ianio csirago;
Vcjo, c ungc-nc assaz, quc a ial laicza
CIcgassc nosso ccrciio iao foric,
A onio dc sofrcr quanio c ossvcl
Quc sulsiancias do Ccu c Dcuscs sofran.
Porcn, quanio ao valor c aos lrios d'alna,
Invcncvcis nos sonos; dcniro cn lrcvc
Fccolrarcnos o vigor aniigo,
Inda quc ciinia jaz a nossa gloria,
E aqui a nossa diia sc sculic
Ncsia Iorrvcl niscria inicrninavcl.
Mas, sc o Conquisiador (quc Iojc nao osso
Dciar dc rcuia-lo Onioicnic,
18
Pois quc con fora s cn lcna runa
Nossas foras, quc invicias cu julgava},
Sc clc, digo, nos quis dciar quais cran
Nossos grandcs csriios c foras
Para odcrnos suoriar o cso
Dos flagcios crucis con quc nos ungc,
Para odcrnos a ncdida ioda
EncIcr-lIc da vingana cn quc sc alrasa,
Ou fazcr-lIc un scrvio nais cnoso
Cono caiivos scus or jus dc gucrra
(Scja aqui iralalIar cn vivo fogo
No doloroso coraao do Infcrno,
Scja lcvar-lIc as Iorridas ncnsagcns
Pclas nanscs do icnclroso Alisno},
Eniao... arovciiar-nos cono odcn
Nossos grandcs csriios c foras,
Posio quc iais quais cran as sinianos,
Eicrnas so ara casiigo cicrno?"
O arqu'ininigo roniancnic o aialIa.
Dcgcncrado qucrulin! Faz cjo
Nao icr consiancia na acicncia c lidas.
Podcs scguro csiar quc janais, nunca,
Fazcr un lcn qualqucr nos c ossvcl;
Mas quc scnrc scra da csscncia nossa
Fazcr iodos os nalcs quc aiorncnian
A alia voniadc do Orcssor ovanic.
Sc acaso inicnia a Providcncia sua
Algun lcn cirair dos nalcs nossos,
Dusqucnos crvcricr-lIc o fin roosio
Fazcndo dc ial lcn fonic dc nalcs.
19
Muiias cnrcsas dcsias sao ossvcis
Quc Iao dc or ccrio o coraao ralar-lIc,
E nuiias vczcs no csiudado lano
Hao dc iurlar-lIc o cnicndincnio irado.
No cnianio vc quc o Vcnccdor la cIana
Para as orias do Ccu csscs ninisiros
Dc scus furorcs, da vingana sua.
A sulfurca saraiva quc inclida,
Qual iufao iorvo, airas dc nos corrcra,
Acalna-sc c ninora os gncos jorros
Quc dcsdc os alios Ccus nos flagclavan;
O alado raio rulro, ardcnic, iroso,
Talvcz quc causio icndo agora as faras,
Suscndc o scu Iorrssono csianido
Quc airavcs iroa do infiniio vacuo.
Scja dcsrczo do Ininigo nosso,
Scja quc dc furor sc crcia fario,
Nao dcicnos fugir iao fausio cnscjo.
Vcs alcn cssa icirica lancic,
Mansao dc runa c dor, so nanifcsia
Pclo fusco clarao quc Iorrido calan
Esias lvidas cIanas iruculcnias?
Vano-nos ara ali, saanos fora
Do furor dcsias ondas alrasadas;
Dcscanscnos ali, sc ali dcscanso
Podc cnconirar-sc algun. cia! iorncnos
A juniar nossas foras rofligadas;
Dusqucnos nodo cono dc Iojc cn dianic
Farcnos ao ircncndo Inigo nosso
20
O naior nal quc csicja ao nosso alcancc,
Cono rcararcnos nossas crdas,
Cono sulaniarcnos nossos danos;
Indagucnos quc aulios nos concic
CanIar cla cscrana, c, cn caso oosio,
Qual a rcsoluao quc acIar odcnos
Do dcscscro nos icrrvcis lanccs."
Assin falou Saia ao conanIciro
Quc ali nais crio csiava. Solrc as ondas
Alcvaniava cniao a fronic cnornc,
E dos olIos vcriia Iorrcndo lunc.
O nais coro, loiando ao longo, ao largo,
Por cssas gncas aguas sc csicndia
Muiios csiadios, scndo no volunc
O quc a Falula diz das vasias nolcs
Dc Driarcu c dc Tifon (quc ocua
Junio da aniiga Tarsca un aniro ingcnic},
FilIos da icrra quc invcsiiran Jovc;
Ou cono o Lcviaia, narinIo nonsiro,
Quc Dcus fcz o naior dos cnics vivos
(O qual, dornindo da Norucga cn narcs,
IlIa o crc o iloio dc cIalua
ColIida cn vcndaval noiurno, c lana,
Cono c dos nauias voz, no cscanco dorso
Da ancora o dcnic, c a soiavcnio cscaa
Enquanio c noiic c clo dia alncja}.
Tao vasio assin, o arqu'ininigo alonga
Scus ncnlros cncadcado ao lago ardcnic,
Dondc nunca icria crguido a fronic
21
Sc do grao Dcus a crnissao surcna
LIc nao dcssc azo aos infcrnais dcsgnios
Para quc, fora dc coninuas culas,
Toda a condcnaao a si cIanassc
Enquanio nalcs ara os ouiros lusca;
Para quc, ardcndo cn raiva, crcclcssc
Cono sua nalcia inicira c asiuia
Scrvia so a aicnicar do Eicrno
A londadc, o favor, o anaro incnsos,
Visios no Ioncn quc crfida cnganara,
E no scu rorio coraao naldiio
Ira, vingana, confusao ircsdolrcs.
Logo a nonsiruosa corulcncia clcva
Vcriical solrc o lago; as fluidas cIanas,
Lanadas ara iras, cis quc sc inclinan
En agudos dclruns dc novo ao ccniro,
E dcsalando cncacladas fornan
Un valc, iodo Iorror. Alrindo as asas
Dirigc ara cina un lcvc vo,
Equililrado cn fcrrugncos arcs
Quc sol o cso nao usual gcncran;
Dcois sc foi ousar na scca icrra,
Sc cra icrra o quc ardia cn duro fogo
Cono ardia a lagoa cn fogo fluido.
Ncsic concnos sc afigura o nonsiro
Pcncdo cnornc quc iufcs sulicrrcos
Eclcn do Pcloro dcrrocado
Ou do Iorrssono lojo do Eina cn furias,
Cujas cniranIas, quc alrasadas dcniro
22
Tc'li fcrvian cn cacIcs dc fogo,
Ergucn-sc agora dc iufcs ungidas
Furilunda closao jogando aos arcs,
Crcsiando largo csao quc ovoan
Dc ncfiico cIciro c ncgro funo;
Tais os naldiios cs ali ousaran!
Scu incdiaio socio logo o scguc,
Cloriando-sc anlos or sc vcrcn salvos
Do lago Esigio, cono dcuscs quc cran,
Scn crnissao do onioicnic Nunc,
Mas cla roria fora rccolrada.
Eis a rcgiao, o solo, a csiancia, o clina,
E o lugulrc crcusculo or quc Iojc
Os Ccus, a cnrca luz, irocado Iavcnos!
(O crdido anjo diz}. Troquc-sc cnlora,
Ja quc cssc, quc ficou dos Ccus nonarca,
O quc lcn lIc arouvcr nandar-nos odc.
-nos nclIor csiar nui longc dclc.
Sc a sullinc razao a nos o iguala,
Surcna fora o c dc nos acina.
Adcus, fclizcs canos, ondc nora
Nunca inicrruia az, julilo cicrno!
Salvc, crcnc Iorror! Infcrno, salvc!
Fccclc o novo rci cujo iniclccio
Mudar nao odcn icnos, ncn lugarcs;
Ncssc iniclccio scu, iodo clc cisic;
Ncssc iniclccio scu, clc aic odc
Do Infcrno Ccu fazcr, do Ccu Infcrno.
23
Quc inoria ondc cu csicja, sc cu o ncsno
Scnrc scrci, c quanio osso, iudo?...
Tudo... ncnos o quc c cssc quc os raios
Mais odcroso do quc nos fizcran!
Nos ao ncnos aqui scrcnos livrcs,
Dcus o Infcrno nao fcz ara invcja-lo;
Nao qucrcra daqui lanar-nos fora.
Podcrcnos aqui rcinar scguros.
Fcinar c o alvo da anliao nais nolrc,
Inda quc scja no rofundo Infcrno.
Fcinar no Infcrno rcfcrir nos cunrc
vilcza dc scr no Ccu cscravos.
Mas os anigos nossos, quc iao fidos
Nosso Iorrido inforiunio ariilIaran,
Nao dcicnos assin jazcr s ionias
No olvido dcsias ondas inflanadas;
CIancno-los dali, nao ara scrcn
Ncsia nansao conosco dcsdiiosos,
Mas ara una vcz nais, iodos rcunidos,
Vcr o quc rccolrar no Ccu odcnos,
Ou ninorar dc Iorror ncsics alisnos."
Assin falou Saia. E assin lIc iorna
O fcro Dclzclu. Augusio cIcfc
Dcsics vasios ccrciios lrilIanics
(Quc so Dcus, nais ningucn rosirar odia!}
Assin quc iua voz clcs ouvircn,
(A iua voz quc, nas laialIas iodas,
Nos nais fcridos c arriscados lanccs,
A scu valor narcou da gloria a csirada,
24
Foi dc sua cscrana o firnc csicio},
Assunirao dc ronio un novo lrio,
vida voliarao, osio quc jazan
Ncsic gnco lago, cono nos Ia ouco,
Ainiios, csiaiicos, incrsos,
Daqucado Iavcndo dc iao grandc aliura."
Dissc; c ja ara a nargcn scguc aliivo
O nonarca infcrnal. Do onlro lIc cndc
O cscudo quc cnrijou icncra cicrca.
Largo, csado, orlicular, nacio,
E quc asscnclIa a lua (quando a cncara
Pclo oiico insiruncnio, rina noiic,
Do Fcsolo no ioc ou no Valdarno,
O Ialil Toscano ara vcr sc odc
No naculado glolo dcscolrir-lIc
Novos rios, nais icrras, nais nonianIas}.
EnunIa a lana (junio qual scria
Tcnuc vara o inIciro o nais giganic
Quc da Norucga cn nonics c coriado
Para nasiro dc aliiva caiiania},
E ncla os assos iralalIosos firna
Por iao ardcnic cIao, nui difcrcnics
Do quc cran crcorrcndo os Ccus ccrulcos.
Para alaic-lo nais, concorrc o clina
Solrcondo-lIc alolada dc fogo.
Coniudo clc os suoria c s raias cIcga
Do gnco nar. Scus angclicos gucrrciros
CIana cniao, quc scn iino ali jazian,
Dasios cono do ouiono as folIas juncan
25
Dc Valunlrosa as lacidas rilciras
(Solrc as quais dcnsa arcada scnrc cnranan
Da lcla Eiruria os alios arvorcdos},
Ou qual no Fulro-Mar loia o carrio
Quando rion lIc fusiiga iroso as nargcns,
Caiiancando os vcnios iracundos
(No Fulro-Mar quc cn si iragou inicira
Dc Dusris a audaz cavalaria,
Indo con airaioado c ardcnic inulso
Dc Casscn solrc os fidos viajanics,
Quc salvos viran da fronicira raia
Fluiuar, rcsa das ondas, norio o inigo
E os carros iodos scus dcsnaniclados}.
Tao lasios or ali jazcndo aljccios
Colrian cssc nar, cIcios dc csanio,
Vcndo a nudana Icdionda a quc cIcgaran.
Quando soliou a voz, fcz ial csirondo
Quc do Orco rciunlou no iniciro csao.
rncics! o ironos! o gucrrciros!
Vos, flor do Ccu ja nosso, c Iojc crdido
Sc dc cicrnos csriios sc aossa
Tao Iorrvcl icrror! acaso icndcs,
Dcois dc iao ascrrinas laialIas,
EscolIido csic nar ara rcouso
Dc vosso lasso lrio, dorniiando
Aqui iao lcdos, quais dos Ccus nos valcs?
Ou icndcs cn osiura iao aljccia
Fcsolvido adorar vosso Tirano
Quc, rindo-sc, conicnla ncsias vagas
Qucrulins, scrafins rolando s ionias
26
Dc cnvolia con irofcus c inuicis arnas,
Tc quc vos vcjan dos cclcsics nuros
Os saicliics scus aqui rosirados,
E ouscn, dcsccndo, vir dc vos zonlando,
Mais ara dcniro vos calcar do Alisno,
Ou c'os ludos farcs dc rcsos raios,
Dcsic gnco golfo vos cravar no fundo?
Dcscriai, lcvaniai-vos, conanIciros,
Ou ficai ara scnrc aqui sulncrsos!
Ouvcn-no c coran. logo solrc as asas
Vai-sc crgucndo cada un, qual scniincla
Quc aanIada a dornir or duro calo
Logo insia rcssurosa cn r-sc alcria.
ConIcccdorcs dc scu irisic csiado,
En quc as nais scvas cnas icn curiido,
Cunrcn do cIcfc o nando inuncravcis.
Quando no dia nau da Egcia icrra
Dc Arao o filIo, cn iorno s nias raias,
Vilrou a vara oricniosa c irouc
Dos gafanIoios a icrrvcl nuvcn
Quc, solrc os vcnios oricniais arfando,
A airar vcio, scnclIanic noiic,
Do ircdo Farao solrc os donnios,
E do Nilo as rcgics colriu dc ircvas,
Tao scn conio os naus anjos cran visios
Sol a cuula do Orco arfar airando;
Fogo os alrangc nos scniidos iodos.
Eis quc o suliao do Infcrno lIcs indica,
Por un sinal dc lana, o irilIo rorio,
27
Pclo qual cn iranquilo vo dcsccn,
E solrc o cIao dc cnofrc ardcnic ousan
Colrindo cssa lancic cn ial quaniia,
Qual nunca dcu o ouloso Noric
Quando scus filIos larlaros, iransondo
Do Danulio c do Fcno as nvcas aguas,
Todo o Sul inundaran, qual diluvio,
Do Calc alcn, do Ailanic aic s faldas.
Dos landos, das lcgics calos c cIcfcs
Vcn rccclcr do gcncral as ordcns;
ScnclIanics a dcuscs na figura,
Muiio cccdian a csiaiura Iunana;
No Ccu rinciras dignidadcs foran,
Ali cn ironos niidos scniadas,
Posio quc Iojc o rcgisiro dc scus noncs
Nos cclcsics arquivos sc nao acIc,
Quc dos livros da vida a iraiao ncgra
Fcz quc aagados ara scnrc fosscn.
Inda cnirc os filIos dc Eva clcs nao iinIan
Novos noncs oliido, aic quc no orlc,
Por conccssao dc Dcus, vagando infrcncs
Para icniar os nscros Iunanos,
Pudcran con ncniiras, con cnlusics,
Corroncr dclcs a naior quaniia
Para dciarcn Dcus (quc o scr lIcs dcra}
TacIando dc nao visia a sua gloria,
E ara rcfcrir-lIc inagcns lruias
Quc dc urura c dc ouro sc adornaran.
No gcniilisno assin sc conIcccran
28
Por varios noncs c dolos divcrsos
Os anjos naus; c assin os ncsnos Ioncns
LIcs dcran culio quc a scu Dcus ncgaran.
Cono cniao sc cIanavan dizc, o Musa;
Por quc ordcn, do grao rci ao fcro lrado,
Sc crgucran do ioror dcssc gnco lciio;
Quais os dc nais valor quc ronios logo,
Un aos ouiro, vicran ondc o cIcfc,
Na raia nua csiava, cnquanio ao longc
Inda confusa a nuliidao loiava.
Eran iais calos os quc, do ino infcrno
Indo dc sua rcsa cn lusca no orlc,
Sc aircvcran fiar or sona dc cvos
Os icnlos scus do Eicrno junio aos icnlos,
Suas aras coniguas dclc s aras,
Scndo adorados cono grandcs nuncs
Por incnsas nacs, c ncsno ousaran
Faios lanar dc Siao, quais Dcus soa
Dc qucrulins ccrcando-sc no irono.
No divinal saniuario, nuiias vczcs,
Suas rclquias iorcs colocaran.
Con nias ccrinnias oluran
Os sacros riios, as solcncs onas,
E conscguiran insuliar nalignos
A luz cnrca con as ircvas do Orco.
MolocI adianic vcn, nonarca fcro,
Tinio dc Iunanas viinas no sanguc,
Nunca fario dc lagrinas naicrnas,
29
Posio quc dos ianlorcs, dos adufcs
C'o iurlulcnio csirondo, nao sc ouvisscn
Os griios das niscrrinas crianas
Arrojadas (oI! dor!} s lalarcdas
En Ionra do scu dolo iracundo!
O Anoniia crucl o adora cn Fala
E cn scu longo disiriio aquoso c lano.
En Dasa, cn Argolc, aic s fonics
Dondc o longnquo rnon sc forna c nana.
Cioso or vcr dc Dcus o aliar vizinIo,
Con fraudulcnia scduao dc clc
Dc Salonao lcvar o ciio cgrcgio
(Salonao o nais salio dcnirc os Ioncns}
A cdificar-lIc un najcsioso icnlo
Na nonianIa do Orolrio, lcn dcfronic
Do Tcnlo do grao Dcus, c a consagrar-lIc,
Cono arquc, dc Hinon o valc ancno
Quc ficou dcsdc cniao, sol o airo nonc
Dc Tofci c Cccna, cnllcna do Orco.
Scguc-o Canos. dc Moal a inura csiirc
Olsccno acaiancnio lIc iriluia
Dcsdc Aroar aic Nclo, c ncsno alcana
Do disianic Alarin o ausiral dcscrio.
En Hcsclon c Horonan sujciios
Dc Scon s lcis, jazcndo alcn das varzcas
Da florcsccnic, aninosa Silna;
Dc Elcalc aic s aguas do Asfaliiic.
Pclo nonc dc Pior foi adorado
Quando, cn Siiin, dc Dcus o ovo clciio,
Quc das nargcns do Nilo sc afasiava,
30
Insiiga a dar-lIc dcsoncsios culios
E o ncic assin nun clago dc nalcs.
Suas lascivas orgias inda csicndc
Tc ao nonic do Escandalo quc fica
Dc MolocI Ionicida junio ao arquc;
Eis da fcrcza roina a luuria!
Vagou assin aic quc no airo Infcrno
O viriuoso Josias o sculia.
Con csics vcn os quc or nonc iinIan
Daalin c Asiaroic. o scu incrio
Era dos lagos junio ao vclIo Eufraics
Tc ao rio quc c ncia Sria c Egiio.
Esics icn fcnco o sco, aquclcs o ouiro.
Os csriios odcn, quando qucrcn,
Un dos scos ionar, c anlos nun icno;
A csscncia quc os conc rcsia-sc a iudo,
Tao ura c sinlcs c, iao lranda c docil!
Qual do gcncro Iunano a incric carnc,
Nao a csiorvan ncn ncnlros, ncn juniuras,
Ncn dos ossos o csicio quclradio;
Mas ara a forna, quc a scu gosio cscolIcn,
Crcsccn, ninguan, fulguran, cscurcccn,
Scus raidos dcsgnios cccuian,
Ja dc odio uliinan, ja dc anor os aios.
Por csics dc Isracl a niudo a rolc
Do scu aliar sagrado sc dcslcnlra,
Curvando-sc IunilIada a dcuscs lruios;
Nas laialIas assin suas calcas,
Cono vis, sc alaicran dcrroiadas
Por lanas dc ininigos vcrgonIosos.
31
Con csics, icndo cn iorno larga iurna,
Vcn Asiorcic a quc os Fcncios cIanan
Asiaric, quc sc diz do Ccu rainIa,
Toucada dc Iasiias lucidas, curvadas,
A cuja inagcn as sidnias virgcns
Canios c voios dao no allor da lua;
En Siao ianlcn sc acaia, ondc alio icnlo
Na nonianIa do Escandalo ossui
Edificado clo rci lascivo
Quc, ilusirc cn iudo o nais, so nisio falIo,
Por idolairas lclas iludido
Prosirou-sc dianic dc dolos inundos.
CIcga Tanuz dcois. anual fcrida
En Lclanon osicnia, c assin airai
As virgcns srias a cIorar-lIc a noric
En caniigas dc anor un dia csiivo,
Enquanio as aguas do iranquilo Adnis
Dc scu naial rocIcdo ao nar ururcas
Vao corrcndo, iingidas (cono c crcna}
Pclo sanguc quc vcric da fcrida
Todos os anos o dolo falsario;
Esic anoroso canio o ardor aicia
Dc Siao nas filIas (cujos vcios iorcs
Viu Ezcquicl dos icnlos nos alcndrcs,
Quando, cla visao dc iodo alcrios,
Scus casios olIos dc Juda insana
Prcscnciaran a ncgra idolairia}.
Scguc-sc ouiro, quc cn lagrinas sc lanIa
Quando a arca risioncira lIc cscdaa
32
A inagcn lruia do scu rorio icnlo.
Por icrra ci-la dc lruos, naos c fronic
Folando ara longc dcccadas!
Os scus adoradorcs cnvcrgonIa.
Dagon or nonc icn; nonsiro narinIo,
Honcn do cinio acina, o rcsio c cic.
Possui inda cn AzoiI un icnlo aliivo;
CaiI c Ascalon, da Palcsiina as raias,
Acaron c dc Caza os fins froniciros,
A inida ccrviz anic clc curvan.
Aos csic, Finon sc lIc arcscnia.
Ofcriou-lIc norada dcliciosa
Danasco lcla, quc orna as fcricis nargcns
Ondc as lnidas ondas sc csrcguian
Quc do Alana c Farfar vcricn as urnas.
Muiio insuliou dc Dcus os icnlos sacros;
Una vcz crdc un scrvidor lcroso
Quc rccucra c'un nonarca lronco,
Aaz, quc Ia ouco conquisiado o Iavia,
E faz quc clc dcrroquc o aliar do Eicrno
E ouiro consirua ali dc srio nodo,
Ondc qucinou ofcrias cccrandas,
E dcuscs adorou quc cscravizara.
Logo aarccc a nuliidao incnsa
Quc ao fanaiico Egiio iludc ianio
Con fcias caras, con fciiios rudcs,
E induz scus saccrdoics a luscarcn
Scus vagalundos dcuscs rcvcsiidos
Dc forna lruia c nao dc Iunana forna.
33
Osris, sis, c Horus a rcccdcn,
Noncs quc nuiio cnioa a risca fana.
Nao sc iscnia Isracl do influo dclcs,
Quando o ouro scu franqucou ara fundir-sc
No alio do Orclc o csiuido lczcrro;
E o nonarca rclcldc inda dulica
En Dcicl, logo cn Da, cssc aicniado.
Culios ncgando ao Criador do Enrco
Para da-los ao loi quc asia c nugc.
Mas Jcova, o Egiio airavcssando,
Maiou, nuna so noiic c nun so golc,
Todos os rinogcniios vivcnics
E iodos csscs dcuscs nugidorcs.
Dc iodos foi Dclial o dcrradciro.
Esriio ncnIun nais iorc quc clc
Dos alios Ccus caiu no fundo do Orco,
Ncn nais grossciro ara anar o vcio
So or scr vcio. En Ionra dcssc nonsiro
Nao sc crgucn icnlos, ncn aliarcs funan;
Porcn, con rcfinada Iiocrisia,
qucn icnlos c aliarcs nais frcqucnia
CIcgando a scr aicus os saccrdoics,
Dcn cono dc Hcli succdcu aos filIos
Quc dc Dcus os alcaarcs cncIcran
Dc airoz fcrcza, dc lruial lascvia!
Fcina clc clas corics, nos alacios,
E nas cidadcs ondc os vcios noran.
Ondc a dcvassidao, a infania, o ulirajc,
Solcn or cina das nais alias iorrcs.
Ali, assin quc iolda a noiic as ruas,
34
Os filIos dc Dclial nclas divagan
Pcla insolcncia c clo vinIo insanos.
TcsicnunIas as ruas dc Sodona
E a noiic cn Calaa quando a viriudc,
Por anarar os Ioscdcs, dccidc
Dar s iorczas a infcliz nairona,
Para cviiar nais fcios aicniados!
Eis, na arcscniaao do odcrio,
Os rinciros dc iodos. Quanio ao rcsio,
Tao noio no orlc, a Iisioria cicnsa fora,
Qual a dos jnios nuncs confcssados,
Cono iais, dc Java cla rogcnic,
Posio quc nais rcccnics os aclana
Quc Ccu c Tcrra dc quc os crc nascidos.
Foi Tiia quc do Ccu nasccu rinciro,
E dcsccndcncia cnornc dclc aric;
Porcn Saiurno, scu irnao nais novo,
Da rinogcniiura o dcsaossa;
E Jovc, dc Saiurno c Fcia filIo,
Fcz-lIc violcncia ial or scr nais foric.
cono usurador quc Jovc incra.
(Foi conIccido c sua incnsa rolc
Princiro cn Crcia c no Ida, c logo invadc
Os frios cuncs do nivoso Olino,
O dclfico rocIcdo a anla Dodona
E da dorica icrra o longo csao,
Dondc a ncdia rcgiao, ariilIa sua,
Quc cnccrra os alios Ccus, rcgc c donina}.
O anciao Saiurno c os scus fugiran iodos,
Airavcssando do dria as iorvas ondas,
35
Para os canos da Hcscria, c sc csalIaran
Na laga Cclia c nas rcnoias ilIas.
Ja ioda a nuliidao as raias cncIc.
Nos naccrados, alaiidos olIos
Inda nosiran uns longcs dc alcgria,
Vcndo quc o cIcfc scu nao dcscscra,
E quc clcs ncsnos nao csiao crdidos
Dcniro da roria crdiao incrsos.
En scu oric Saia dcscolrc indcios
Dc duvida c rcccio, nas osicnia
Sua solcrla usual; c, cn frasc aliiva,
Dc lrio icndo a cor c nao a csscncia,
Con garlo aicia scu valor noriio,
E os icnorcs dos socios afugcnia.
Ordcna logo quc ao gucrrciro ioquc
Dc ruidosos clarins, dc fcras iulas,
Scja crguido scu valido csiandaric.
Por jus aniigo iao solcrlas Ionras
Azacl cdc, scrafin giganic,
Quc ronio da Iasiia rcfulgcnic solia,
Ao navorcio clangor do cavo lronzc,
A landcira incrial quc no ar sulida,
Qual ncicoro quc os vcnios arrclaian,
DrilIou co'o lusirc do ouro c ncliias gcnas,
Con irofcus, con scraficas divisas.
E ao ncsno asso o ccrciio lcvania
Un alauso csirondoso quc cncIc os arcs,
Pcncira o fundo Infcrno, c vai dar susios
36
Ao Caos icnclroso, Noiic aniiga.
Nun noncnio, airavcs dos fuscos arcs,
Dcz nil landciras ircnular sc viran
Fazcndo fulgurar do oricnic as corcs;
E florcsia vasissina dc lanas,
Dasios cscudos, ainIados clnos
Aarcccran nun nacio coro
Quc osicnia rofundcz incnsuravcl.
En crfciia falangc la sc novc,
Ao dorio son dos fanos, das flauias,
O ccrciio infcrnal. (Assin sc crgucran
s aliuras do lrio o nais ilusirc
Os aniigos Icrois, indo s clcjas;
Assunian assin, cn vcz dc raiva,
Mcdiiado valor, firnc, inconcusso,
Quc or igual dcicsia c rcudia
Da noric o ncdo, a vcrgonIosa fuga.
TinIa csic son, or variacs solcncs,
O odcr dc induzir scrcnidadc
Nas iorrcnics dc idcias inciuosas,
E dc culsar a dor, irisicza c ncdo,
A afliao iorva, a duvida icrrvcl,
Dos coracs dos Ioncns c dos Nuncs}.
Dcsic nodo os csriios do Avcrno,
Possuindo fora, uniao c lano fio,
MarcIan cn ordcn no naior silcncio,
Ao son das lrandas flauias quc niiigan
No cIao ardcnic os assos dolorosos.
37
Eis fazcn alio. o ccrciio arcscnia
Horrida frcnic dc cicnsao ncdonIa,
E dcscdc das arnas luz naligna;
Tais os gucrrciros dos aniigos icnos,
Tcndo cn ordcn as lanas c os cscudos,
Aguardavan a voz do ncliio cIcfc.
Saia, clas filciras cn arada,
Lana os rcvisios olIos; logo alrangc
Os laialIcs do ccrciio quais cran,
Disosiao, fisiononias, orics,
Esiaiuras arclIas coas dos Nuncs;
E or fin iodo o nuncro lIcs conia.
Eniao, cncIcndo o coraao dc orgulIo,
Por scr iao odcroso sc gloria;
E or ccrio, dcois dc fciio o Mundo,
NcnIun coro sc uniu quc ncrcccssc
Con csic conarar-sc, ncn juniando
Todos os quc Iouvc nos divcrsos icnos.
A infaniaria dos Pigncus quc cn Tracia
Con os grous susicniou rcnIida gucrra;
A inuncravcl rolc dos Ciganics
Quc cn Flcgra aos alios Nuncs sc arrojaran;
Os ilusircs Icrois quc ro c conira
En Tclas c cn Dardania conlaicran,
Junios os Dcuscs ariidarios dc anlos;
Dc DrcianIa c dc Arnorica os valcnics
Quc no conio dc Ariur figuran ianio;
Os canccs, qucr inficis, qucr laiizados,
Quc ialaran os canos dc Asranonic,
38
Dc Trclisonda, Monialla, Marrocos;
Os quc do afro as nandou Dizcria,
La quando Carlos Magno c os arcs iodos
En Foniaralia a crdiao acIaran.
Dcsscs iodos, nun coro assin rcunidos,
Fora o ccniulo o ccrciio infcrnal.
En nuiio naior grau scndo csforados
Do quc quanios noriais odcn suor-sc,
Olcdcccn coniudo ao iorvo cIcfc
Quc acina dclcs iodos sc sullina,
Solcrlo cn forna, cn aiiiudc, cn oric,
Igual dc iorrc s casas inincnic.
Do lrilIo original inda conscrva
Doa orao, ncn ncnos arccia
Do quc un arcanjo a quc soncnic falia
Dc sua gloria o rcslcndor nais vivo
(Tal c o sol nasccnic, quando surgc
Por cina do Iorizonic ncluloso,
Dc sua cona fulgido rivado;
Ou quando osio or dciras da lua,
E cnvolio no avor dc cscuro cclisc,
Dcsasiroso crcusculo dcrrana
Pcla nciadc do orlc, c os rcis consicrna
En scu odcr icncndo algun dcsfalquc}.
Olscurccido, ncsno assin fulgura
Mais quc os ouiros arcanjos, scus consocios;
Mas dos raios rofundas cicairizcs
Aran-lIc o rosio naccrado, aondc
Mil cuidados coninuos sc aoscnian
39
Sol o ourocl dc inircida coragcn,
Dc uliriz icnao, dc rcflciido orgulIo.
Tcn os olIos crucis; nas dao indcios
Dc aiao, dc rcnorso, quando olscrvan
Os scus scciarios (dc scu crinc os socios,
Visios no Enrco ianias vczcs anics,
Agora ara scnrc condcnados
A icr quinIao na dccrciada cna},
Quando olscrvan do Ccu, do cicrno gozo,
Tanio nilIao dc csriios culsos
Pcla rcvolia cn quc os ncicu insano,
E quc inda assin fidclidadc osicnian
Vcndo-lIc a gloria nurcIa, quais sc nosiran
Na sclva o rollc, na nonianIa o inIo,
Dcois quc os csiragou do Ccu o lunc,
Crcsiada a rana inicira, nas crguidos
Con ioda a corulcncia nua c cnornc
Muiio or cina das qucinadas urzcs!
Eis sc arcsia a falar. cn roda dclc
Ladcado dc scus arcs, sc rccurvan
Do ccrciio, cn filciras dolrcs osio,
As alas anlas quc a aicnao faz nudas.
Tcnia o discurso concar ircs vczcs;
Trcs vczcs, iodo irado dc vcrgonIa,
Para, c cn iorrcnics lIc rclcnia o ranio
(Mas do quc os anjos dcrranar cosiunan},
Tc quc or fin, coriadas dc susiros,
Podcn roncr caninIo csias alavras.
40
Coluna incnsa dc inoriais odcrcs!
Esriios, quc sois inconaravcis
Mcnos a ar do Alissino! A laialIa
Quc lIc Icnos dado nao nos foi ingloria,
Inda quc crda Iorrvcl nos arrasa,
Cono csics siios lugulrcs aicsian
E csia nudana quc so diia cnraiva.
Mas... quc ncnial vigor, quc aliiva cicncia,
O rcscnic c o assado conlinando
Co'os rcssagios inccrios do fuiuro,
Tcncr odia quc iananIa fora
Dc Nuncs inoriais conosia c unida,
Cono a quc csianos vcndo aqui agora,
Havia scr dc csiragos susccivcl?
E qucn odc inda crcr quc csias falangcs,
Dc valcniia ial, dc ianio vulio
Quc sua falia fcz no Ccu vazios,
Fccusaran, dcois ncsno da qucda,
Sulir dc novo c conquisiar a ossc
Dos airios rcinos, doaao dos fados?
Quanio a nin, digan as cclcsics Iosics
Sc riscos, sc ouiras iaiicas nosiraran
Quc janais cu crdcssc csia cscrana.
O nonarca dos Ccus ic'li scniado
No irono scu, unicancnic firnc
Por conscnso, or fana, or cosiunc,
Sin nos nosirava sua incnsa ona,
Mas suas foras oculiou-nos scnrc.
Dcsic nodo inciiou a cnrcsa nossa
E a qucda nos urdiu. Dc agora cn dianic
41
A sua c a nossa fora conIcccnos;
Quc rovocar a gucrra nos nao cunrc,
Ncn icnc-la, una vcz quc a rovocarnos.
Nosso nclIor rccurso Iojc consisic
En fornar, no scgrcdo o nais scvcro,
Dc cnganos c dc ardis un firnc lano,
Ja quc cfciiua-lo nao c dado fora.
O iirano or fin dc nos arcnda
Quc vcnccr so or fora un ininigo
soncnic vcncc-lo or nciadc.
Podcn nasccr no csao novos nundos;
E corria nos Ccus noioria fana
Quc clc un ia criar ali cn lrcvc,
Ondc oria gcraao diiosa,
A qucn daria, con razcr ingcnic,
Favor qual o quc olicn do Ccu os filIos.
Solrc cssc Mundo, ara vc-lo ao ncnos,
A rincira irruao julgo rccisa,
Ou nouiro runo; o iudo c -la cn olra,
Quc aos infcrnais alisnos nao c dado
Dcicr na cscravidao cnics cclcsics,
Ncn nuiio icno cn ircvas olunlra-los.
Mas csics ondcrosos cnsancnios
Nuna lcna asscnllcia sc discuian,
Nada dc az! c qucn sc aircvcria
Pcnsar cn sulncicr-sc? Cucrra, gucrra,
Scja or fora alcria ou irana oculia!"
Dissc. En aoio do quc ao cIcfc ouviran,
Todos os qucrulins raido arrancan
Das lainIas nilIcs dc gncas csadas,
42
Quc iluninan do Infcrno ao largo os rcinos
Co'o suliio fulgor dclas ariido.
Alias inrccacs vilran raivosos
Conira Dcus; c, coas arnas cnunIadas
Daicndo fcros nos cscudos, iocan
O rclaic csirondoso das laialIas,
E inclcn insolcnic dcsafio
Do Ccu conira as aloladas lrilIanics.
Pcrio dali sc crguia una alia scrra,
Cujo ncdonIo ioc voniiava
Folos dc funo c lorloics dc fogo;
Luzcnic crusia rcvcsiia o rcsio,
Firnc sinal dc quc no lojo iinIa
Virgcns nciais quc roduzira o cnofrc.
Eis dcla cn dircao voa ligcira
Una lrigada foric; guarnccidos
Dc as, dc icarcias, dc nacIados,
Tais o grosso do ccrciio rcccdcn
Os coros dc ionciros, icndo a cargo
Canos foriificar, crgucr rcduios.
Tcn or cIcfc a Manon. dc quanios anjos
Eclc o Ccu, o ncnos nolrc c csic,
Porquc scus olIos scnrc c a ncnic sua,
No cIao aicnios, nais razcr acIavan
Dos Ccus no avincnio iodo dc ouro
(Porcn aos cs dos qucrulins isado},
Do quc no nais augusio dos nisicrios
Pcla visao lcaifica rovados.
43
(Por scu cnsino c sugcsiao foi clc
O quc rinciro Ialiliiou os Ioncns
A csquadrinIarcn da nac Tcrra o ccniro.
E a lIc rasgarcn nios as cniranIas,
Por olicrcn icsouros quc a viriudc
Quiscra quc inda ali oculios fosscn.}
En lrcvc ianias naos alcrio Iavian
Con fcrida csaosa a grandc scrra
E dc ouro rudcs nassas cirado.
Ningucn adnirc quc as riquczas nasan
No Orco rofundo. so odian no Orco
Droiar vcncnos quc fingisscn ncciar!
Os quc das olras dos noriais sc csanian,
E dc Dalcl as naravilIas narran
Ou as cnrcsas rcais da Egcia icrra,
Arcndan, olscrvando o Infcrno agora,
Quc iodos os nundanos nonuncnios
(Dc fora c dc aric cclclrcs rodgios,
En quc cnrcgaran scculos os Ioncns,
Inuncravcis naos, crcnc lida}
Pclos dcnnios cccdidos foran,
Mui facilncnic, nun csao dc Iora.
Logo ali na lancic ouira falangc,
varios cadinIos rcarado Iavcndo
Solrc iorrcnics gncas quc do lago
EncaninIara ali, criia fundc
As lruias nassas dos nciais, c logo
44
Dc iodas as cscorias os aura,
E ianlcn uns dos ouiros os scara.
Dc icrccira falangc o iino, Ia ouco,
Varios noldcs no cIao fornado Iavia,
E dos rulros cadinIos vaza agora
Os luzcnics nciais quc vao corrcndo
Dc icor csiranIo, aic quc sc insinuan
Nos vacuos iodos c angulos nais icnucs.
Pclo folc inclidas vao dcsi'aric
As ondas do ar, quc clasiicas cnciran
Nun orgao ioda a soric dc canudos.
Logo a conasso dc un conccrio insignc
Dc suavc insiruncnial, dc nagas vozcs,
Una falrica incnsa solrc a icrra,
En ar dc calaao, cis vai surgindo;
E fica cn lrcvc un icnlo najcsioso
Fodcado dc ilasiras, quc susicnian
Vasia scric dc doricas colunas
Con arquiiravc dc ouro guarnccidas;
Dc rclcvos nagnficos sc adorna
Da cornija c do friso o lrilIo ingcnic;
iodo o icio dc ouro cinzclado;
E o suniuoso cdifcio, aliivo, incnso,
Tcn fia a lasc cn rocIa dc diananic.
(Nunca o Crao-Cairo, Dalilnia nunca
Tal riqucza, ial ona, ial grandcza
Pudcran igualar nos alios icnlos
Dos airios dcuscs scus, Dclo c Scrais,
Ncn dc scus rcis nos aos csiucndos
45
Quando un nais quc ouiro na riqucza c luo
A Assria, o Egiio, sc julgavan anlos.}
Eis sc alrcn, ar cn ar, as lrnzcas orias.
La dcniro csao anlssino sc avisia
Solrc o olido c lano avincnio.
Da cuula lusirosa cnduradas
Por nagia suiil dcsccn lrilIanics
En filciras divcrsas, cono csirclas,
Candclalros c lanadas fornidas
Dc asfalio c nafia quc dc si roduzcn
Luz scnclIanic quc dos Ccus sc csalIa.
Faida a nuliidao cnira c sc csania.
Esics alaudcn os rinorcs da olra;
Aquclcs, a crcia do arquiicio,
ConIccido nos Ccus or icr fornado
Torrcadas consirucs, alias, divcrsas,
Ondc arcanjos ccirgcros rcsidcn
Scniados cono rncics cn ironos,
Tao caliados clo Fci surcno
A fin dc scus disiriios govcrnarcn,
Cada un confornc a jcrarquia sua.
Muiio falado foi c icvc aliarcs
Na Crccia aniiga, cla inicira Ausnia.
Mulcilcr sc cIanou. E dclc narran
As falulas quc foi dos Ccus culso,
Scndo aiirado clo iroso Jovc
Por cina das nuralIas crisialinas
Dc un rcncssao, c quc a cair csicvc
46
Dc un dia csiivo clo iniciro csao.
Tc quc ao sol osio, dcscnIado a runo
Cono vaganic csircla, cn Lcnnos ara.
Mas foi ial crcna crrnca, quc nuiio anics
Con scus socios rcvcis fora clc culso,
Scn quc lIc arovciiassc Iavcr no Enrco
Solcrlssinas iorrcs falricado,
E no inforiunio ncn valcr-lIc dc
Tudo quc iinIa cn si dc cngcnIo c dc aric.
La foi arrcncssado dc calca
Con iodo o lando scu, fcriil dc indusirias,
Para crgucr iorrcs no rofundo Infcrno.
Os arauios algcros no cnianio,
Cunrindo as ordcns do infcrnal nonarca,
Ao son rcgoan dc canoras iulas,
E cn rcsiiio onoso, un grao consclIo
Quc logo dcvc cn Pandcnnio unir-sc,
Paos incnsos do iirano do Orco.
Dc cada jcrarquia os nais disiinios,
Ou or scus graus ou orquc o rci os ana,
O cIanancnio dcsignava, c logo
Dc nuncrosas iurlas vcn ladcados.
Esiao cIcias dc iodo as avcnidas,
Os airios cIcios; nas a rcgia sala
(Inda quc cn vasiidao qual cano alcrio
Ondc os canccs valcnics, cavalgando
Corccis airosos, dcsafiar cosiunan,
Do Soldao junio ao irono, os nais noncados
Dos cavalciros quc Mafona adoran,
A noriais golcs, ou quclrar as lanas},
47
A rcgia sala cscssancnic fcrvc
Dos qucrulins co'os rcrolos cnancs
Quc, clo solo c no anliio csarzidos,
Das asas co'o csiridor no cicr sussurran.
As alclIas assin na rinavcra,
Quando cn Tauro cnira o Sol, ianio sc agiian,
Das colncias lanando fora aos landos
Inicira a oulosa juvcniudc.
En divcrsos scniidos ora voan
Enirc florcs quc cnfciia o frcsco orvalIo;
Ora asscian na olida rancIa,
Sulurlio da colnada cidadcla,
Pcrfunada dc frcsca nangcrona,
Dc scu govcrno os lanos confcrindo.
Eaiancnic assin iao lasios cran
Os csriios naus na sala voando.
Eis ao dado sinal (quc naravilIa!}
Elcs, quc aic cniao no vulio cccdcn
Os cnorncs Tiias, da Tcrra filIos,
Agora dccrcsccndo sc rcduzcn
Ao so iananIo dos ancs nais icnucs,
Calcndo dcsic nodo inuncravcis
En ouco anlo circuiio. iao cqucnos
Sc dizcn os Pigncus na laga Indiana,
Ou os ducndcs quc o crcdulo cannio,
Por fora na alia noiic dcnorado,
Vc ou crc vcr lcira do caninIo,
En sclva unlrosa ou junio frcsca fonic,
Fciouar cn galIofas razcniciras,
48
Enquanio a Lua, roino da Tcrra
Lcvando o cocIc scu dc allor nacio,
Enincnic rcsidc a scus folgucdos
Conassados or nusica ninosa
Quc, ao cannio os ouvidos cncaniando,
Dc gosio c susio o coraao lIc alala.
Dcsic nodo os csriios do Avcrno
Sua incnsa csiaiura rcduziran
A icnuc vulio, c larga sc aconodan,
Scndo scn conio, no salao da curia.
Mais alcn, alia canara fornando,
Da nuliidao or icia scarados,
Os arcs infcrnais, sulidos ironos,
En nuncro dc nil, no icor dc nuncs,
Conscrvando dos vulios a grandcza,
Ali sc asscnian cn cadciras dc ouro.
Dcois dc algun silcncio, Iouvc a lciiura
Do dccrcio quc ali ajunia as corics;
E logo o alio consclIo rinciia.
49

ARGUMENTO DO CANTO II
Conca o consclIo. Saia roc quc sc
qucsiionc cono sc Ia dc conlaicr ara
rccolrar o Ccu. Uns qucrcn gucrra, ouiros a
dissuadcn. Prcfcrc-sc icrccira roosia,
ncncionada anics or Saia, consisiindo cn
indagar sc cra vcrdadcira a rofccia ou
iradiao do Ccu quc sc rcfcria a un novo
nundo c a una nova soric dc criaiuras
(iguais ou nao nuiio infcriorcs aos anjos c
quc or cssc icno ja dcvian icr sido
criadas}. Duvidan solrc qucn scria nandado
a iao ardua cnrcsa. Saia, cIcfc dos
dcnnios, iona solrc si so a viagcn, c rccclc
or isso Ionras c alausos. O consclIo finda
assin. cada qual scguc o caninIo ou sc
cnrcga confornc sua ariicular inclinaao
ara cnircicr-sc aic volia dc Saia. Prosscguc
clc a sua viagcn cn dircao s orias do
Infcrno quc acIa fccIadas c guardadas or
dois faniasnas (quc cran o Pccado c a Moric},
os quais finalncnic lIas alrcn c nosiran o
grandc alisno osio cnirc o Infcrno c o Ccu.
Dificuldadcs quc vcncc dirigido clo Caos (quc
rcina solrc csias rcgics}, aic quc da visia do
novo nundo quc rocura.

CANTO II

50
NUM alio solio quc cn fulgor cccdc
Do Cangcs, do Indo, as cdrarias, o ouro,
Con quc o fausioso Oricnic, cn luo aliivo,
Adorna scus cslcndidos nonarcas,
Con ioda a ona rcal Saia sc asscnia,
Por sua crininosa Icroicidadc
Colocado cn iao Iorrida cnincncia.
Por dcscscraao icndo sulido
Muiio inda alcn das ncias da cscrana,
Muiio inda alcn or anliao sc arroja
Conira os Ccus rosscguindo a inuiil gucrra;
E, nada lIc cnsinando os scus dcsasircs,
Osicnia assin da faniasia o orgulIo.
Poicsiadcs do Ccu, donnios, ironos,
Sc cn scu golfo scn fundo o ncsno Alisno
Nosso inorial vigor, osio quc orcsso,
Scgundo vcdcs cnlargar nao odc,
Nao julgo ara nos o Ccu crdido,
Viriudcs cclcsiiais quc sc alcvanian
Dc qucda iao ircncnda nais gloriosas,
Mais forics, nais icrrvcis quc anics dcla,
Nao nais icn quc ircncr dc ouira dcrroia
Confiando cn sua inaia valcniia.
Eu quc or fias lcis, jusiia cicrna,
O vosso cIcfc sou dcs quc cisiinos,
Tanlcn nc Ionro do jus a ial grandcza
Por vossa livrc cscolIa confcrido,
E do quc nos consclIos, nas laialIas,
Mcu ncriio rcsianic nc granjcia.
Aic or fin os inforiunios nossos,
51
En grandc aric rcarados Iojc,
Ncsia surcna aliura nais nc firnan
Pois quc nun solio csiou da invcja a salvo.
Possuindo alio odcr, Ionras, dclcias,
Podc invcjado scr dos Ccus o irono;
Mas qucn no Infcrno invcjara ial siio
Quc nais crguido, qual laluaric vosso,
Mais do Dcus vingador sc cc aos raios
E a icr naior quinIao na infinda cna?
Ondc lcns falian, quc anliao rovoqucn,
Nao Ia dc quc icncr a rclcldia.
Ningucn c nira na rcalcza do Orco,
Ncn anlicioso qucr quc nais avulic
A cna aiual quc dininuia sofrc.
Forics dcsia vaniagcn, rocurcnos
Con nais acordo c uniao, con nais lcaldadc
Do quc vinos no Ccu, ganIar dc novo
Dc nossa Icrana jusia o anciao donnio,
Mais ccrios do succsso aforiunado
Do quc sc clc vicssc da foriuna.
Vcrsa o dclaic solrc qual dos nodos
Convcn, sc gucrra alcria ou irana oculia.
Falai, condc os arcccrcs vossos."
Dissc. MolocI sc crgucu logo aos clc.
Esic gnco scrafin, quc un cciro cnunIa,
dc quanios no Enrco conlaicran
O dc naior fcrcza c valcniia;
A dcscscraao nais fcro o iorna.
Con icrrvcl jaciancia rcsunira
Scr iido cn foras or igual do Eicrno,
52
E, a scr-lIc ncnos, anicunIa a noric;
Mas fornal dcscngano agora o livra
Da colisao quc assin o ancdroniara.
Dcsrcza os raios, o Orco, o Alisno, o
Eicrno,
E ronc cn iais alavras furilundo.
Mcu arcccr consisic cn gucrra alcria.
Eu nao llasono dc criio cn iranas.
Qucn dclas rccisar, cnlora as urda;
Scnrc as dcicsio c nuiio nais agora.
Quc? nilIcs dc anjos, cnunIando as arnas,
Escrar dcvcrao, do Ccu os iransfugas,
Quc cn vil dcscanso as iranas sc conlincn
E quc a scu icno sc cfciuc o assalio?
Quc?! Dcvcrao sofrcr o cnccrro infanc
Dcsia Iorrida nasnorra icnclrosa,
Ondc os rcicn solcrlo o scu iirano
Quc rcina cn az or nossa colardia?
Nao, nao! Drandindo fogo c furias do Orco,
Dc una vcz aiircno-nos cn nassa
A dcrrocar do Enrco as alias iorrcs,
E, alrindo larga csirada irrcsisivcis,
Fazcr ouscnos dos iorncnios nossos
Conira scu fcro auior icrrvcis arnas!
Quando dc scu alcaar rcoicnic
Trovcs disarc, sinulianco cscuic
Dos irovcs infcrnais o rudo csirondo,
E vcja, dos rclanagos cn frcnic,
Con raiva igual lanando cnirc scus anjos
53
Dc ncgras flanas Iorrido diluvio,
E aic scu csiranIo irono incrso
En fogo c funo dc iariarco cnofrc.
Dcsi'aric rcsiiiuanos-lIc os iorncnios
Quc o gcnio scu nos invcniou sullinc.
Crcr-sc-a ialvcz difcil a cscalada,
Con crcndicular fcrvido vo,
Dc aliura iania, alcaniilada a runo,
Cuarnccida or valido ininigo.
Mas aicnicnos, sc as lclidas aguas
No iurvo lago do iorcnic olvido
Nosso inorial vigor inda nao iolIcn,
Quc dcvcnos sulir con rorio inulso
Para nosso naial cicrco asscnio;
Dcsccr, cair, rcugna csscncia nossa.
Quando o fcro ininigo, dclruado
Da alia nargcn do Ccu solrc o anlo Alisno,
Nosso ccrciio incnso fulninava
Do Caos airavcs ic do Orco s orias,
Qual dc nos nao scniiu quc, indo dcsccndo
Por inulscs violcnias conclido,
Naiural rcsisicncia lIcs ounIa?
Para nos logo cis facil a sulida.
Tanlcn ialvcz sc icna ciio infausio.
Mas... dcnos quc or nossa valcniia
O airoz inigo, quc nos vcncc cn foras,
Ouira vcz aliancnic rovocado,
AcIava cn scu furor ior asiucia
Para lcvar a circno o nosso csirago,
Sc a odc Iavcr ior quc as cnas do Orco;
54
Quc csirago nais violcnio do quc, culsos
Do Ccu, voiados a ioial dcsdiia,
Haliiar ncsia lugulrc nasnorra,
Scn cscrana icndo c scn rccurso
Dc inciinguvcl fogo a cna infinda,
E ouvir, dc scu fcroz caricIo cscravos,
Assin quc iroan do iorncnio as Ioras,
O doloroso laicgo inlacavcl
CIanar-nos icrrvcl cniicncia?!
Sc assa o csirago a nais, ccrio dc iodo
Scrcnos consunidos, norrcrcnos.
Eniao quc nais rcccanos? qucn nos olsia
Scu furor conclir ao grau nais alio?
Da raiva ardcndo nas nais forics cIanas,
Sc conscguir a iodos arrasar-nos
A nada rcduzindo a csscncia nossa,
Condiao nais fcliz alcanarcnos
Do quc cicrno vivcr dor voiado.
E, sc csia nossa divinal sulsiancia
Nao c dcccrio sudiia da noric,
Aiuais scniinos as naiorcs cnas
Quc ossvcis csiao aqucn do nada.
Dcn cnicndcsics quc assclci con rovas
Tcrnos foras or calculo, lasianics
Para o Ccu criurlar con dura gucrra,
E con crciuas incurscs dar susios
Dc Dcus ao irono, osio quc inaccsso.
E, sc nao conscguirnos a viioria,
Pclo ncnos vingana ionarcnos."
55
Dissc; c dc iodo a caiadura franzc.
Scu oric c olIar ancaan furilundos
Ccga vingana, gucrra dc cicrnnio
A qualqucr ouiro quc nao fossc o Eicrno.
Eis Dclial do ouiro lado sc lcvania,
O anjo nais lclo quc crdcu o Enrco;
Todo cra graas, cra grados iodo.
Tal dignidadc osicnia no scnllanic
Quc so rasgos dc Icrosno cn si inculca;
Era cn iudo orcn frvolo c falso.
A sua voz, dc quc o nana goicja,
Tanios cncanios icn, ianio arrclaia
Quc nosira uras as razcs nais iorcs,
E iorna cnlaraados c crlcos
Os nais rcvisios c naduros lanos.
Con crsicacia suna induz ao vcio,
Anic as alias acs afroua c ircnc;
Aos ouvidos araz quanio clc crinc;
Colrc alna vil con oric dc grandcza.
En crsuasivo ion falou dcsi'aric.
Muiio insiaria cla gucrra alcria
(Quc cn odio, cn sanIa, vos nao ccdo, o arcs!}
Sc as nais forics razcs, cn quc a susicnian,
Eu nao as vissc or circno rorias
A rovar dcssa gucrra o dcsaccrio,
E sc a conjcciurar nao conduzisscn
Eiio infausio no ioial da cnrcsa.
O quc cnirc nos nais odc cn fciios dc arnas,
56
Dc scus consclIos c valor duvida,
Pois quc, conicnic dc vingana inuiil,
Scu lrio asscsia ao dcscscro, noric,
Cono ao so alvo dc iananIo cncnIo.
Vingana inuiil, sin! quc arnadas Iosics
Scnrc aialaian nos cclcsics nuros
E iodo o assalio inraiicavcl iornan;
Quc cn liniics do Caos, voz dc Dcus,
Inuncras lcgics frcqucnic acanan,
Ou con vo sagaz, incrccivcl,
Eloran, laicn nos scniidos iodos
Da unlrosa noiic os csaosos rcinos,
Escarncccndo das surrcsas nossas
Mcsno quando udcsscnos fora
Passo alrir, indo do Orco iniciro icsia
Con closao furiosa sullcvado,
E a urssina luz iurvar do Enrco,
Inda assin, nosso inigo onioicnic
Asscniado cn scu irono ficaria
Inalalavcl, inaccsso, iniacio,
E, nosso assalio rcclindo cn lrcvc,
Dcsncvoaria, vcnccdor rcsianic,
Dc iao grossciros, dcsrczvcis fogos,
Sua cicrca sulsiancia inaculada.
Con ial rculsa as nossas cscranas
En dcscscro vao or fin sc fundan.
Eascrar nos cunrc un Dcus ovanic
Quc, dos furorcs scus largando as rcdcas,
Nossa cisicncia ralido icrninc,
Para nos scndo a noric o unico anclo.
57
Quc irisic anclo! Qucn, ncsno ungido
Dc cruas aflics clo arduo aculco,
A vida iniclcciual crdcr dcscja
E os cnsancnios quc sullincs voan
Por ioda a vasiidao da Eicrnidadc?
Qucn dcscja quc norio o cngula c csconda
Da incriada Noiic o scio incnso, cscuro,
E csiar laicnic ali scn fin, scn icrno,
Inrcsiavcl, inovcl, inscnsvcl?
Qucn salc, ncsno a scr un lcn a noric,
Sc nosso gra conirario cnraivccido
Con cla nos lrindar ou ossa ou qucira?
Quc ossa... c dulio! quc nao qucira... c ccrio!
Qucr clc, scndo iao rcvisio c salio,
Tcrninar dc una vcz sua vingana,
E dc inccia ou fraqucza dando visos,
Aos ininigos scus cunrir o gosio,
En scu furor con clcs acalando,
Sc odc cn scu furor uni-los scnrc?!
Da gucrra alcria os ariidarios clanan
Quc aguardar c fraqucza, c quc, voiados
Scn do, scn rcnissao, cna cicrna,
Inossvcl scra quc nais sofranos,
Quaisqucr quc scjan os disiurlios nossos,
Porquc quanio Ia dc ior Iojc sofrcnos.
Sofrcr o ior consisic cn, nuiio a salvo,
Dc arnas na nao iranar quais ora csianos?
O ior isio c quando arrancado vo,
Do Ccu fugidos, avido iroucnos,
E, or diluvio dc fulnncas faras
58
Transassados, cnvolios, crscguidos,
Sulicanos do Infcrno o alrigo cscuro,
O Infcrno arcccndo-nos ncssa Iora
Dc iao crucis fcridas o rcfugio?
Ou quando nos conicvc sulncrgidos
Dc csiuosas flanas o rofundo lago?
Eniao quanio Ia dc ior (ccrio c} sofrcnos!
Fora isio o ior, sc o soro, quc aiurado
Esics Iorrcndos fogos cria c nuirc,
Con scicnlicc raiva os agiiassc
E cn scus fcros cacIcs nos incrgissc?
Sc do Eicrno a vingana, Iojc inicrruia,
Alassc, novancnic arnada, accsa,
A nao fulninc-rulra cn nosso alcancc?
Sc, a scus iniciros arscnais dando uso,
Alrissc dcsic firnancnio do Orco
Os rofundos, flanvonos algarcs
(Horrorcs quc inincnics nos assusian
Coa iorva inagcn dc ronqua qucda},
E, cnquanio nos aqui nos corianos
Dc iao ilusirc gucrra ao lrio, gloria,
Con raido iufao nos inclissc
Cravando-nos cada un cn rocIa aguda,
Ondc o furor dos dcslridados vcnios
Ousassc divcriir-sc cn flagclar-nos,
Ou ara scnrc cn nosso ardcnic occano
Sunindo-nos, dc algcnas carrcgados,
Ondc, scn do novcr, scn ausa ou ircgua,
Vivcsscnos cn ais, scnrc ungidos
Por nova dor, or dcscscro cicrno?
59
Eniao quando Ia dc ior nos avcara!
Assin, or voio ncu c igual noiivo,
Dissuado a gucrra alcria c a irana oculia.
Quc fora ousc arrosiar dc Dcus a fora?
Quc asiucia ousc iludir sua rudcncia,
Elc quc cn ioda a dircao alrangc
Co'un lano dc olIos o Univcrso iniciro?
Quanios rojcios vaos aqui urdinos
Vc, rindo-sc dc nos, no Enrco ccclso,
Tao foric cn rclaicr nossos assalios
Quao salio cn nos laldar ardis c iranas.
Porcn (crgunian} nos no Ccu nascidos
Vivcr dcvcnos ncsia Icdionda furna,
Assin culsos, vis, airoclados,
Dclaio dc grilIcs, cnirc iorncnios?
iudo isio nclIor (confornc cu julgo},
Quc csscs Iorrorcs cn quc o ior consisic.
O dcsiino infalvcl nos suljuga,
Surcna lci do Vcnccdor oicnic.
Para sofrcr c conlaicr ossunos
O ncsno lrio c valcniia a ncsna.
Ncn scnclIanic lci iacIo dc injusia,
Quc fia csiava, dcs quc os icnos corrcn,
A nossa qucda sc con dulia audacia
(Oala quc cniao fsscnos rcvisios!}
O odcr invcsisscnos do Eicrno.
Movc-nc a riso vcr os valcrosos,
Quc iao ardidos foran nas laialIas,
Trcncrcn dc avor, icndo-as crdido,
E con ial colardia dclorarcn
60
O clio, o caiivciro, a dor, o orolrio,
Do vcnccdor disosics salidas,
Nossa condcnaao incviiavcl.
Talvcz, sc ousarnos suoria-la Iunildcs,
Nosso ininigo, clo andar dos icnos,
Scu surcno furor ninorc, alrandc.
Talvcz, longc dc nos, dc nos sc csquca
Sc con ofcnsa nova o nao ungirnos,
E, saiisfciio das sofridas cnas,
Mais nao sorc csias flanas irriiadas,
Quc assin afrouarao sua fcrcza.
A csscncia nossa cniao, orquc c nais ura,
Triunfara dc inccndio iao danoso,
E inconlusivcl nao icra nais cnas;
Ou, gradualncnic ao siio aconodada
Por naiurcza c icncra facicias,
Ha dc Ialiiuar-sc a clina iao urcnic,
E Iao dc nos arcccr, coa dor nais lranda,
Claras as ircvas, suoriavcl o Orco.
Inda nais. na cscrana nos alcnia
O giro cicrno dos fuiuros dias,
Quc nos odc ialvcz irazcr nudana,
Mudana cn quc nais nciga aonic a soric
Dando arcs dc fcliz a nosso csiado,
Quc ccrio o ior nao c, osio quc Iorrvcl.
Mas dcsgraa naior nao rovoqucnos."
Nao az, nas quiciaao indccorosa,
AconsclIa Dclial dcsia nancira.
O ourocl da razao corou-lIc as falas.
61
Dcois dclc Manon assin sc crinc.
Sc o ariido nclIor icnos na gucrra,
Crcnos ou dcsironar o rci do Enrco,
Ou rccolrar o jus quc clc nos roula.
Escrar dcsirona-lo odcrcnos,
Quando o dcsiino indniio, inuiavcl,
Sol o acaso inconsianic a fronic curvc
Ou for juiz dcsia luia o aniigo Caos.
Fuiil dos dois rojcios o rinciro
Dc fuiil o scgundo dcnuncia.
Scr-nos graio, dos Ccus dcniro no csao,
Quc siio odc, sc do aliivo irono
O iirano dos Ccus nao dcrrilanos?
Suondo quc clc niiigassc a furia,
E crdao conassivo a iodos dcssc
Solrc roicsio dc olcdicncia nova,
Dianic dclc con quc olIos csiarcnos
O orgulIo scu Iunildcs acaiando,
Fgidas lcis inosias rccclcndo,
Hinos irinando dc scu solio cn iorno,
E sua vangloriosa Divindadc
Dcscaniando forados alcluias
Enquanio clc, rci nosso alorrccido,
Con solcrana ona csia scniado,
Enquanio scu aliar rcccndc, lrilIa,
Da cnrca anlrosia co'o crfunc c csnalic,
Ofcrias vis do scrvilisno nosso?
Tais dcvcn scr as quc no Ccu icrcnos.
Honrosa ocuaao, lrilIanic gloria.
Quao icdiosa rcuio a cicrnidadc
62
Casia cn dar culio ao scr quc sc alorrccc!
Dc nao sin dcnos ois, nao rossiganos,
Inaccssa violcncia, cssa alia ona,
(Essa alia ona cscravidao coniudo
Quc ncn nos Ccus a qucr una alna nolrc}.
Anics o nosso lcn dc nos iircnos,
Do quc for nosso, ara nos vivanos,
Mcsno ncsia risao scjanos livrcs
Fccusando qualqucr alIcio nando,
E ao facil jugo dc scrvil grandcza
Prcfiranos cusiosa lilcrdadc.
A nais fulgcnic gloria alcanarcnos
Sc con icnaz dcnodo conscguirnos
Dc oucos ncios cirair oricnios,
Do nal o lcn, da dcsvcniura a diia,
Mcdrar cn qualqucr aric ao dano cosios,
Maciar as cnas con acicncia c lida,
Tcncis do Alisno a cscuridao rofunda?
Por quc a niudo o ScnIor, quc os nundos rcgc,
Esia, scn quc sc ofusquc a sua gloria,
Dcniro dc cscssas, icnclrosas nuvcns,
E, o irono scu cn dcrrcdor colrindo,
Con najcsiosa cscuridao sc adorna,
Dondc irovcs rofundos rugcn, lranan
Parcccndo no Ccu do Infcrno a inagcn?
Sc odc clc iniiar as ircvas nossas,
Iniiar sua luz nos nao odcnos?!
Dcsic dcscrio nas caudais cniranIas
Sc cscondc o lusirc dos diananics, do ouro;
Ncn carcccnos nos dc indusiria c dc aric
63
Para os crgucr cn naina oulcncia.
E quc odc osicniar dc nais o Enrco?
Co'o andar dos icnos os iorncnios nossos
Dcccrio Iao dc scrvir-nos dc clcncnio;
Ha dc ficar csic ungcnic fogo
Tao nanso, cono agora csia fcrino;
Na sua a nossa csscncia icncrada,
A icncra Ia dc scr a ncsna dc anlos;
Eniao razcr assin na dor icrcnos.
A consclIos dc az iudo convida
E dc ordcn fia ao vcniuroso csiado.
Eis ois a salvaao nais ondcrosa
En quc csics nalcs scrcnar nos cunrc,
Visio o quc sonos c o local quc icnos.
Nao nais faanos gucrra. csic o ncu voio."
Dissc. Eis runor sussurra no congrcsso
Cono quando un ninado rononiorio
Fcrcsa o son dos icncsiuosos vcnios,
Quc, cn ioda a noiic o nar icndo cnolado,
Por fin cnlalan con cadcncia rouca
Dos ircsnoiiados nauias a inaa
Na ngrcnc cnscada quc lIc dcu guarida;
Tal rcsiado a Manon sc ouviu o alauso.
Foi graio a iodos cla az voiando,
Porquc icnian nais quc o ncsno Infcrno
O rcnovado csirago das laialIas,
Con ianio ncdo os avcavan inda
O alfanjc dc Migucl, do Eicrno os raios!
Tanlcn nao ncnos os ungia o anclo
64
Dc un grandc incrio lcvaniar no Alisno,
Quc, or oiinas lcis c cn razo jusio,
nulo fossc do invcjoso Enrco.
Ouvindo-o, Dclzclu cniao crgucu-sc.
, dcois dc Saia, o anjo nais nolrc;
Scu gravc oric, scu aliivo asccio
Nclc anuncian un ilar do Esiado;
Profundancnic inrcssas no scnllanic
Dcciscs rcflciidas sc lIc noian
E do ullico lcn icnao sisuda.
Majcsioso, inda ncsno na dcsgraa,
DrilIan nclc dc un rncic fanoso
Os vasios lanos, o sullinc gcnio.
Ei-lo a c firnc, c osicnia dcnodado
Os largos onlros quc invcjara Ailanic
(Parcccn fciios ara dar aoio
Dos incrios nais validos ao cso};
CanIa os ouvidos c aicnao dc iodos.
Cono dc noiic ou no csiival nci'-dia,
Fcina o silcncio. E assin o arcanjo fala.
Tronos, donnios, cclcsiiais viriudcs,
Do Enrco rolc rcal, lanis iais noncs,
E iolcrais quc cn iransfornado csiilo
Por rncics do Infcrno sc vos iraic?
Sin, quc a ficar aqui sc inclinan iodos
E aqui fundar csclarccido incrio.
Vos dcccrio ignorais, crdcis dc visia
Quc o Fci dos Ccus nos dcsiinou csic aniro,
65
Nao ara dc scu lrao odcroso
Pr-nos fora do alcancc cn salvo alrigo,
Nao ara iscnios do odcr cclcsic
Vivcrnos livrcs c iraics arnar-lIc,
Mas ara calalouo cn quc nos rcndc
Longc dc si na cscravidao nais dura,
Nunca largando as invcncvcis rcdcas
Quc nos suljugan, nuliidao caiiva!
Scnrc o rinciro cn iudo, o uliino scnrc.
Scnrc o so Fci no Ccu, no Caos, no Orco,
Janais nngua icra (crcdc-nc}, nunca,
No incrio scu coa rclcldia nossa.
Solrc os Infcrnos scu donnio csicndc
E con cciro dc fcrro os iiraniza,
Dcn cono adiia os Ccus con cciro dc ouro.
Quc csianos rojciando? az ou gucrra?
A gucrra nos fadou csic inforiunio
E alisnou-nos cn crda irrcaravcl.
Da az ncn ncsno as condics rcvcjo
Quc az alcanarcnos nos cscravos
Scnao grilIcs, flagclos, iiranias?
Quc az ianlcn rciriluir odcnos
Scnao iraics, ardis, vinganas, odios,
Inicrninavcis scnrc, inda quc iardos?
Conjuraao coninua iralalIcnos
E, quanio nais udcrnos, dcsluzanos
Ao Vcnccdor os fruios da viioria,
E o larlaro razcr quc goza ufano
En nos fazcr iragar iao crus iorncnios.
Esiai scguros; ocasics nao falian,
66
Scn rccisarnos da arriscada cnrcsa
Dc arrcncicr do Enrco aos alios nuros
Quc nao rcccian do rofundo Avcrno
Os assalios, os ccrcos, as ciladas.
Mais faccis ncios socorrcr-nos odcn.
Un lugar, ouiro nundo (sc no Enrco
Ancia fana rofciica nao falIa}
Dcvc agora cisiir, roscra csiancia
Dc novos cnics noninados Honcns",
ScnclIanics a nos, osio nos ccdan
En odcr, cn fulgor, nas favoriios
O nais ossvcl do Tonanic ccclso
Quc s jcrarquias a voniadc sua
Eriniu, confirnou, jurou grandioso,
Con iania iniinaiiva quc alalado
Trcncu c rcircncu iniciro o Enrco.
A clc asscsicnos os icniancs iodos,
Sailanos quc Ialiianics o ossucn,
Scus doics, scu odcr, sulsiancia, forna,
Qual c scu fraco, sc nclIor conira clcs
Cucrra alcria uiilizc ou irana oculia.
Posio sc nos fccIar o Ccu radianic,
E asscniar-sc do Ccu o rliiro aliivo
Dc iodo firnc cn sua roria fora,
Podc cor-sc cssa laga ao nosso alcancc
Cono dc scu incrio csiando na orla,
Cuardada or scus rorios Ialiianics,
Talvcz quc alguna cnrcsa vaniajosa
Con suliia incursao conscguircnos,
Ou do Infcrno co'o fogo dcvasiando
67
Toda a rcccnic naquina do Mundo,
Ou ioda conquisiando-a, c scus scnIorcs
(Quais nos fonos do Ccu} dcla cclindo.
E, a nao odcrnos asirar a ianio,
Ao ncnos olicrcnos scduzi-los
iraiao nossa; or iananIa ofcnsa
Scu Dcus Ia dc iornar-sc cn scu conirario,
E, arrccndido da londadc sua,
As rorias olras dcsiruira furioso.
Dc nuiio csic succsso solrcuja
Toda a vingana quc aic'gora urdinos.
Quando scus filIos, quc circnoso anara,
Analdioasscn sua fraca origcn
E nurcIa gloria (iao dcrcssa nurcIa!}
Prcciiiados nos iorncnios nossos,
Quanio do Eicrno a larlara alcgria
Quc scnic cn nosso nal, sc dcsfizcra!
E quanio, conicnlando o scu dcsgosio,
Sc caliara nossa alcgria ufana!
Pcsai orianio o quc nclIor nos cunrc,
Sc aconcicr ou sc ncsic airo Alisno
Ficar dc vaos incrios cogiiando."
Dcsi'aric Dclzclu clana c firna
Scu consclIo infcrnal quc fora danics
AcIado or Saia c cosio cn aric.
Dc qucn scnao do auior dos nalcs iodos
Malignidadc ial nasccr udcra
Para na origcn arruinar os Ioncns,
68
Misiurar, cnvolvcr co'o Infcrno o Mundo,
E o nais ossvcl irriiar o Eicrno?!
Dos crvcrsos, orcn, scnrc a naldadc
Fcz nais solrcssair dc Dcus a gloria.
Aliancnic agradou o audaz dcsgnio
Aos ncnlros iodos do infcrnal congrcsso.
Nos olIos iodos a alcgria fulgc;
Todos con lcno asscniincnio voian.
Dclzclu, saiisfciio, assin rosscguc.
Foi susicniado lcn, lcn icrninado
Nosso dclaic cicnso, o coric dc anjos!
E grandcs cono vos, ja dccidisics
Projcios quc, dos fados cn dcsciio,
Muiio nos Iao dc crgucr do incnso Alisno
E nossa aniiga csiancia aroinar-nos.
Talvcz, scus nuros fulguranics vcndo,
Nos ossanos dc novo cnirar no Enrco
Dolrando o csforo, arovciiando o cnscjo,
Ou, scnao, Ialiiar cn docc clina
Accssvcl do Ccu luz fornosa,
E a salvo dcsrcndcr-nos dcsias ircvas
Pclo lrilIo do Oricnic fulguranic.
Eniao ninosa a viraao do ar uro,
Aronas dcliciosos calando,
Nossas fcridas fccIara rofundas
Por csic fogo corrosivo alcrias.
Porcn, anics dc iudo, qucn noncanos
Para ir cn lusca do rcccnic glolo?
69
Qucn crcnos digno dc iananIa cnrcsa?
Qucn sc aircva icnicar con asso s ccgas
O insondavcl Alisno, incnso, cscuro,
E. csia alavcl noiic airavcssando,
Coa csirada virgcn dcarar diioso?
Qucn sc aircva con vo infaiigavcl,
Na dircao dc alcaniilada cnornc,
Scnrc sulir, sulir, a runo scnrc,
Aic quc cnconirc cssa ilIa aforiunada?
Dc quc fora c dc quc aric cniao carccc?
Ou cono a salvo ossa sulirair-sc
s colunas alcria, aos dcnsos osios
Dos anjos quc airulIan dc coninuo?
Toda a circunsccao lIc c ncccssaria,
E a nos nao ncnos ncsia digna cscolIa.
No clciio onos c confianos dclc
Nossa unica cscrana, o lcn dc iodos."
Dissc c asscniou-sc. Aicnio cn iorno
olIando,
Escra a vcr sc algucn iao ardua cnrcsa
Ou susicnic, ou inugnc, ou ionc cn lraos.
Mas iodos silcnciosos sc conscrvan
En rofundo cnsar csando o 'rigo,
E cada qual. ainiio, crlco,
Dos ouiros vc no rosio o rorio susio.
Enirc os Icrois quc nais sc disiinguiran
Do Enrco nas laialIas iruculcnias,
NcnIun Ia iao audaz quc ca ou qucira
Arrosiar so or si a Iorrida viagcn!
70
Tc quc afinal Saia, cuja alia gloria
Muiio dos socios scus acina o clcva,
Enicndcdor do vcrdadciro Icrosno,
Con orgulIo nonarquico sc crcssa.
Dos Ccus rolc sullinc, cnrcos ironos,
Sois inircidos, sin! nas nao csiranIo
Quc Iojc o silcncio c Icsiiaao vos rcndan.
dilaiado c ascrrino o caninIo
Quc luz do Enrco vai das ircvas do Orco.
Esias dc fogo ardcnic anlas nuralIas,
Prisao insuoriavcl, invcncvcl,
Dcniro dc novc crculos nos ccrran;
E dc diananic cn lrasa Iorrvcis orias
Sair nos vcdan solrc nos irancadas.
Alcn dcsias, sc algucn assa-las odc,
As icncrosas fauccs alrc, osicnia,
Da inaliiavcl noiic o incnso vacuo
Quc ancaa aniquilar o caninIanic
En scu golfo, ondc iudo sc aniquila!
Sc dclc cscaa, o quc lIc rcsia ncnos
Do quc ignoias rcgics, csiranIo nundo,
TralalIosa cvasao, ncdonIos 'rigos?
Mas nuiio nal nc conviria, o arcs,
Esic cciro, csic solio, csic diadcna,
Tao luzcnic cslcndor, odcr iao grandc,
Sc visia dc qualqucr roosia cnrcsa,
Fcuiada dc ullica inoriancia,
Dcla cu nc cino ircido c colardc
Porquc dc cusio c 'rigo o asccio nosira.
Cono? Nao rccusando a c'roa, o cciro,
71
E odcr najcsiaiico assunindo,
Tonar Saia dos 'rigos rccusara
A nais alia orao quc aos rcis incunlc,
Os rcis quc ianio nais cor-sc dcvcn,
Quanio nais gozan dc grandcza c dc Ionras?
Ora sus! rolc ccclsa, Icrois valcnics,
Quc ncdo ao Ccu ncicis ncsno vcncidos,
Na airia icndc conia; c, cnquanio a airia
Consisiir ncsia lugulrc cavcrna,
Lidai or scu Iorror iornar nais lrando
Fazcndo ncnos dura a cna do Orco,
Sc odc Iavcr aqui rcncdio, cncanio
Quc iais iorncnios susic, cnganc, afrouc!
Conira ininigo quc vigia scnrc,
Nao ccsscis dc vigiar cnquanio rono
Da ncgra dcsiruiao or cnirc os riscos,
Dc iodos nos luscando a lilcrdadc.
Ningucn dc ial cnrcsa adniio gloria."
Falando assin, lcvania-sc o nonarca,
E cauio ioda a rclica rcvinc,
Olsiando quc cnirc os cIcfcs aarcan
Alguns quc, cn scu dcsgnio vcndo-o inovcl,
E ccrios da rculsa, can, insicn
Enirar na cnrcsa quc icnian anics,
E ouscn aarcniar quc o rivalizan
Conrando iao laraio a ingcnic gloria
Quc clc adquirir soncnic odcria
Por cnirc os riscos do ncdonIo acaso.
72
Mas or igual rcccando os cIcfcs iodos
Da cnrcsa os 'rigos, do nonarca a furia,
Sinuliancos con clc sc lcvanian
Fazcndo na alalada csirondo surdo
(Qual icncsiadc irovcjando ao longc},
Para Saia, con rcvcrcncia Iunildc,
Curvan-sc logo os infcrnais odcrcs,
E igual do Eicrno cono Dcus o aclanan.
Tcndo inda no Orco uns rcsios dc viriudc
Nao dcian dc crinir quanio clcs rczan
O Icrosno gcncroso con quc arrisca
Por lcn dc iodos a cisicncia roria.
E cono ousan os rcrolos no Mundo
Scn cjo llasonar scu vao Icrosno,
Ou da solcrla ou da anliao roduio
Arrclicado co'o vcrniz do zclo?
A consulia arriscada, icnclrosa,
CIcios dc ianio julilo icrninan
Clorificando o cIcfc inconaravcl
(Assin, dcois quc, crgucndo-sc das scrras,
Colrcn, no cnianio quc adornccc o noric,
Do Ccu a facc linda as ardas nuvcns,
O irisionIo clcncnio dcrranando
Solrc as cscuras lavas ncvc c cIuva,
Sc o Sol lrilIanic ao dcscdir-sc csicndc
Scus vcscriinos, dclciiosos raios,
Pclos canos dc novo fulgc a vida,
As avcs sua nusica rosscgucn,
E o lalido das grcis conicnic sc ouvc
Pclos nonics c valcs rcciido}.
73
OI! quc vcrgonIa ara a csiirc Iunana!
Firnc concordia rcina cnirc os dcnnios.
E os Ioncns, na cscrana dc alcanarcn
A vcniura do Ccu, vivcn discordcs,
A racional csscncia dcsncniindo!
En vcz dc foricncnic sc ligarcn
Conira scus figadais inigos do Orco
Quc cn crdc-los iralalIan noiic c dia,
Enirc si o rancor, a iniriga afagan,
O orlc dcvasian con fcrina gucrra,
E nuiuancnic lrindan-sc coa noric,
Quando un Dcus londadoso a az roclana!
Do Orco assin o congrcsso dissolvcu-sc.
Sacn or ordcn os Esigios arcs.
Enirc clcs o scu cIcfc ianio avulia
Na condiao dc auiocraia do Infcrno,
Co'o lrilIo c ona quc dc Dcus iniia,
Quc cn si aos Ccus arccc, inculca, osicnia,
O so rival a quc aicndcr lIcs cunrc.
Ardcnics scrafins cn glolo ingcnic
Por ioda a aric o ccrcan cnlraando
Fcfulgcnics lrascs, Iorridas arnas.
Logo da rcal ironlcia o cco csirondoso
Prcgoou da scssao o arlirio ccclso,
Sorando ronios o ncial sonoro,
Dos vcnios quairo cn runo, arcanjos quairo.
Dos arauios assin quc a voz sc cscuia,
En iodo o Alisno cncavo rclrana;
74
E as lcgics infcrnais, iodas dc acordo,
Alaudcn-na con Iorrido alarido.
Dc anino nais iranquilo c crguido un ianio
Pcla cscrana quc lIcs rcsia o orgulIo,
Os anjos congrcgados sc dclandan.
Divcrsos vagan. cada qual rosscguc
Confornc o gcnio o guia ou dura cscolIa,
Duscando inccrio alguna ircgua ou ausa
Dc scus rcnorsos ao coninuo aculco,
E divcriir as cnfadonIas Ioras
Tc quc ovanic rcgrcssc o cIcfc augusio.
Paric nos lainos con vcloz carrcira,
Ou no ar sullinc voando, aosia lidcs
Qual Piico ccriancn c Olnios jogos.
Paric igniios cavalos dona c guia,
Ou fogc as ncias coas fulnncas rodas.
Fornan-sc ouiros cn Iosics dcfroniadas.
Tais sc arrojan ccrciios nas nuvcns,
Quando a gucrra criurla o firnancnio,
Adnocsiando cidadcs crininosas;
La sc dcsiacan das vanguardas anlas
Canccs acrcos quc no cnianio csgrincn,
Tc quc as dcnsas lcgics unidas ugnan,
Con fcro csirago ardcndo iniciro o olo.
Ouiros, coa raiva dc Tifcu nunidos,
Scrras c valcs nun noncnio arrancan
E cn rcnoinIo clo ar os arrcncssan,
Esircncccndo o Infcrno ao rudc csirondo
75
(Assin Alcidcs, vcnccdor dc Ecalia,
Coa cnvcncnada iunica orinido,
Dilaccrou, da dor na airoz violcncia,
Os rofundos inIciros da Tcssalia
E ralido aiirou co'o infausio Licas
Do crcso cino do Eia ao nar Euloico}.
Ouiros, doiados dc ndolc nais lranda,
En rciirado valc silcncioso
Canian, dc Iaras ao son, con vozcs dc anjos,
Scus fciios d'arnas dignos dc alia gloria,
E qucda infausia or vcncidos scrcn,
Maldizcndo a foriuna quc cscraviza
A viriudc c valor fora c acaso.
A vaidadc orgulIosa cncIia o canio;
Coniudo (c quc ncnor scria o cfciio,
Quando inoriais csriios caniavan?!}
A Iarnonia dciou suscnso o Infcrno
E ciasiou do concurso a no incnsa.
Ouiros, cla cloqucncia nais lrilIanics
(Eloqucncia sullinc, cncanio da alna,
Sc cs dos scniidos, Iarnonia, o cncanio!},
Nun ouiciro sc asscnian afasiado
E sc cngolfan cn grandcs cnsancnios.
Faciocinar da Providcncia luscan,
Do livrc arlirio, do alsoluio fado,
Da cicncia infusa, da rcscicncia cicrna;
Porcn ncsias qucsics nao icn sada,
En lalirinios vaos scn iino vagan.
Eniran ianlcn no fcrvido arguncnio
76
O lcn, o nal, a dcsvcniura c a diia,
A aiao, a viriudc, a infania, a gloria.
Inda quc cn iais dclaics so figuran
Falsa filosofia, csicril cicncia,
Coniudo csscs rcciios niscrandos
Conscgucn or nagia dclciiosa
Algun icno alrandar a dor, a angusiia;
Enlalan-sc cn falazcs cscranas
E, cono dc ao irlicc, guarncccn
Dc inflcvcl acicncia os ciios duros.
En grandcs laialIcs aric sc forna
E con fanosa inircidcz sc arrisca
A longc cnirar or cssc Iorrvcl nundo,
Vcndo sc acIa ialvcz nais graio clina,
Haliiaao quc nais lcnigna a iraic.
Por quairo runos vao. Alados scgucn
Dos quairo rios infcrnais ao longo,
Cujas gncas corrcnics afliiivas
No nar dc fogo lugulrcs dcsaguan.
dios noriais ali o Esigio rola;
O airo Aqucronic dc csar sc inrcgna;
En scu alvco cIoroso ouvc o Cociio
Alio clanor, c dclc assin sc cIana;
O Flcgcionic cn si fcroz inclc
Faiva cnrolada cn lorloics dc flanas.
Dcsics nui longc, silcncioso c iardo,
Scus fluidos lalirinios vai volvcndo
O Lcics, rio do iorcnic olvido.
Qucn dclc lclc, logo csquccc iudo,
77
Tudo, ic ncsno a si; ncn nais lIc lcnlran
Dorcs, razcrcs, alcgrias, nagoas.
Mais la sc alonga, Iorrcndo c dcsalrido,
Tcrrcno vasio dc Isido rcgclo
Por furaccs crciuos aoiiado
E or granizo quc, cncdrado scnrc
En Iorrvcis nonics, lcn afigura
Eicnsa runa dc cdifcio anoso;
Dc ncvc c iudo o nais golfo rofundo;.
Assin cnirc Danicia c o vclIo Casio
O Iorror sc avisia do aul Scrlnio,
Quc ccrciios cn si suniu iniciros.
Efciio icndo o frio ali do fogo,
Do ar a sccura cnrcgclada qucina.
A siios iais os condcnados iodos
Trazidos sao cn csiacs rcfias,
Por Iarcdcs Furias arrasiados.
Pungcnic alicrnaao dc crus circnos,
Eircnos quc alicrnados nais sc avivan,
Eniao sofrcn os rcrolos assando
Dc igniios lciios a cncdrada ncvc.
Ali rcsos, inovcis, congclados,
Jazcn or ccrio icno, c scn dcnora
Sao ouira vcz no fogo sulncrgidos.
Por nais cnas scniir, assan, rcassan
Do Lcics sonolcnio as iardas ondas,
Con ansia ardcnic iralalIando os irisics
A vcr sc olicn, iao crio dc ioca-la,
Da icniadora vcia una so goia
Quc no suavc olvido lIcs consuna
78
Todas as dorcs, as dcsgraas iodas,
Todas dc una so vcz... nas olsia o fado.
Mcdusa, arnada do icrror Corgnio
O rio guarda, c faz quc as doccs aguas
Dos lalios dcsscs nscros rccucn
Cono ja dos dc Tanialo fugiran.
Vagando assin confusos, cnraivados,
Os irisics landos, alidos dc susio,
Vao con olIos ainiios noiando
Scu nal Iorrcndo, c alvio nao lIc cnconiran.
Fcgics assan dc dor, valcs dc ranio,
Alcs dc cru rcgclo, Alcs dc fogo,
FocIas, lagos, auis, cavcrnas, naios,
Da ncgra Moric avoroso nundo.
La crvcriida cria a Naiurcza
So rodgios, so nonsiros nais icrrvcis
Quc os Dragos, Hidras, Corgoncs, Ccrasics,
SonIos dos vaics, iluscs do ncdo.
La do Eicrno a jusiia vingadora
Fcz ara lcn o nal quc os naus casiiga,
E (quc Iorror!} norrc a vida, c vivc a noric!
No cnianio, accso cn iransccndcnic arlirio,
O ininigo icnaz dc Dcus c do Ioncn,
Saia, lcvando-sc cn ligciras asas,
Soliiario rocura as orias do Orco.
Ora dcsira, ora scsira, solia o runo;
Con asas lanas cis quc o Alisno roa,
Eis quc a crdcr dc visia sc rcnonia
s inflanadas cncavas aliuras.
79
Cono longc nos narcs sc dcscolrc
Alada froia, quc das nuvcns cndc
Quando, clos gcrais unida, voga,
Dc Tcrnaic c Tidor, do alvco do Cangcs
A ncrcancia irazcndo dos aronas,
Da Eiioia vai coriando o vasio cgo,
Tc quc nonia aircvida o grandc Calo
Co'os olarcs ncgruncs arrosiando,
Tal nos arcs Saia arccc ao longc.
Por fin do Infcrno os icrninos avisia
Alios, a ardcnic alolada iocando.
Ali avulia a colossal oriada,
Tcndo ordcns novc dc orics quc osicnian
Trcs, fcrro; lronzc, ircs; c ircs, diananic,
Con aliada dc inciinio fogo.
Aos lados da oriada la sc asscnian,
Dc ar a ar, dois Iorridos faniasnas.
Un aic ciniura nosira visos
Dc fornosa nulIcr, nas finda cnornc
En scrc cscanca quc sc cnrosca incnsa.
E con norial farao guarnccc a cauda;
Dc ncgros aniros, na ciniura alcrios,
Ladra-lIc con crcnc c rudo csirondo
Dc nasiins infcrnais anla naiilIa
Alrindo as vasias ccrlcrinas locas.
Sc fora a scu laiido csiorvos acIan,
A scu razcr iniroduzir-sc odcn
Na vcniral anlidao c ali scguros
Ladrar c uivar da visia alcn do alcancc
80
(Mcnos raivosos os nasiins narinIos
Cila assaliaran no funcsio lanIo
Do nar quc cnirc a Calalria csunco iroa
E as raias dc Trinacria cnrouquccida!
Mcnos Icdiondos a noiurna naga
Scgucn os cacs, quando cla voando oculia
Vcn, dc sanguc infaniil dando-lIc o faro,
Danar coas fciiicciras da Lania
Quc, fora dc icrrficos cncanios,
Eclisan faiigada a irna dc Fclo!}.
O ouiro faniasna, cn quc nao c ossvcl
Disiinguir as fcics, julgar dos ncnlros,
Sulsiancia infornc, cscurccida sonlra,
Tcn o asccio da Noiic, o Iorror do Infcrno,
Dc Furias dcz osicnia a fcridadc,
Pronio ara o lrandir un dardo cnunIa,
E na aliura naior, quc inculca fronic,
Dc c'roa rcal cingido sc afigura.
Eis o nonsiro, quc vc Saia ja crio,
Dc scu asscnio sc crguc c firnc avana.
Cada assada sua o Infcrno alala.
Saia quc, cccio Dcus c o Nunc-FilIo,
Nada lIc inoria, cn nada olsiac'lo cnconira,
O inircido Saia (qucn crc-lo ousara?!}
O nonsiro adnira, nas cn nada o icnc.
Con nodos dc dcsdcn assin sc crinc.
Dondc c quc vcns? Qucn cs, nio
faniasna,
81
Quc nonsiruoso ic aircvcs, fcio, Iorrvcl,
Para cssas orias incdir ncus assos?
Scn dar-sc-nc dc ii, fica scguro,
P-las-ci francas, assarci or clas.
Vai-ic, fogc, ou da insania o rcnio iona.
Tu, filIo do Orco, arcndc c'rincniado
Quc csriios do Ccu onlrcar nao odcs."
CIcio dc ira, rciruca-lIc o faniasna.
s iu, anjo iraidor, iu, quc o rinciro
Tc aircvcsic a violar, no ccclso Enrco,
Fidclidadc c az ic'li scn quclra,
Quc, cn rclcldcs falangcs orgulIosas,
Conira Dcus arrasiasic a icu ariido
O icro dos csriios cclcsics,
Por cujo crinc iu c os icus consocios
Aqui voiados sao, do Ccu culsos,
A iragar dor infinda, cicrna nagoa?
Tu, con quc jus, Ialiiador do Infcrno,
Do Ccu cnirc os csriios ic conias,
E rcsiras aqui dcsrczo c zclos
Ondc cu sou rci, ondc cu (frcnc dc raiva!}
Sou icu rci, icu scnIor?... Volia aos iorncnios,
Volia dcrcssa, dcscrior falsario,
Scnao... ja vou ungir iua dcnora
Co'un laicgo dc scrcs assanIadas,
Ou dcsic dardo co'o csiranIado golc
A ar do qual c nada o Iorror do Infcrno!"
O ncdonIo faniasna assin rclica;
E, ncdida quc a voz c ancaos solia,
82
Dcz ianios crcscc na Iorrida csiaiura,
No airoz furor, na fcia cnornidadc.
Do ouiro lado Saia, cn raiva ardcndo,
Inavidcz inalalavcl nosira;
Tal dc Ofiuco os sidcrcos canos vasios
No ariico olo inflana gnco concia
Quc, as crinas csaniosas sacudindo,
Con csic c gucrra fcrc o afliio Mundo.
Cada un coa faial dcsira, frcnic do ouiro,
Colc norial aonia dccisivo,
E caiadura ial nuiuo sc osicnian
Quc duas ncgras nuvcns arccian,
Quando froniciras iroan solrc o Casio
Dos Ccus a ariilIaria disarando,
Suscnsas anlas ic quc as lancc o vcnio
Una solrc ouira, do ar na arca csaosa.
Tanio os dois conlaicnics afanados
Dc raiva a caiadura cscurcccran,
Quc nais ncdonIa noiic o Infcrno cnvolvc.
En iudo iguais, so dcsia vcz lIcs cunrc
AcIar a scu valor iao alio cnrcgo;
E roczas farian csirondosas
Nos iariarcos csaos rciunlando,
Sc o scrcniino nonsiro, quc sc asscnia
s orias infcrnais fcroz c firnc
Nas naos guardando a icncrosa cIavc,
Sc nao crgucssc! E cnirc clcs sc arrojando,
Assin lIcs lrada con frcncnic griio.
83
ai, cono invcsiir iao fcro odcs
O filIo unico icu?! Quc furia, o filIo,
Tcu norial dardo a dcsfccIar ic inclc
Conira icu ai?! Por qucn? or un iirano
Quc sc asscnia orgulIoso no alio Enrco,
Da vossa cscravidao cscarncccndo,
Quc scu furor qualqucr cunrir nos nanda,
nio furor quc dc jusiia alcunIa,
E con quc dc anlos vos ncdiia o csirago?!"
Dissc. E, voz sua, do Orco a fcra csiaca.
Saia ncdiadora assin sc crcssa.
Susias ncu lrao, o iu, quc ronia acodcs
Con iao csiranIo griio c csiranIos icrnos,
E incdcs quc or faios ic dcnonsirc
O quc inicnio, dc ii cnquanio indago
Qucn cs, dondc ic vcn forna iao dula,
E or quc, scndo a vcz rincira agora
Quc ncsics valcs infcrnais ic cnconiro,
Mc cIanas ai, c quclc airoz faniasna
CIanas ncu filIo. Nao, nao ic conIco.
Nunca sc nc aniolIou (digo-io}, nunca
Tao fcio nonsiro cono iu, cono clc!"
Do Orco a oricira ousada lIc rclica.
Dc nin ic csqucccs? Hojc c quc csaniado
Enconiras iu cn nin iao fcio nonsiro?
Fornosa ouirora nc julgou o Enrco
Quando, cn rcscna dos valcnics anjos
Quc dos Ccus conira o dcsoia sc arnaran,
Suliia dor ic dcccou icrrvcl,
84
E, icus languidos olIos dcslunlrados
Nadando s ionias clo Iorror das ircvas,
Tua calca csadanou ao largo
Dc lalarcdas iurlilIao furioso;
Dcois, do lado csqucrdo un vacuo alrindo,
luz sair nc fcz, dcidadc arnada,
Toda a ii scnclIanic cn vulio, cn oric,
Dc fornosura cclcsiial lrilIando.
Eis ncdrosos dc nin logo rccuan
Tonados os cclcolas dc csanio,
E, rcssagio faial cniao colIcndo,
Dcran-nc dc Pccudo o irisic nonc.
Haliiuados orcn a ouvir-nc, a vcr-nc,
Dc nin gosiaran; conquisici ovanic
Con ninIas graas os conirarios iodos,
Princialncnic a ii quc, olIando a niudo
A iua inagcn roria cn ncu scnllanic,
Possusic-ic or nin dc anor violcnio,
Quc, cn oculio razcr larga solio,
EniranIou no ncu scio Iorrida csiirc.
No cnianio aicou-sc a gucrra quc csirondosa
Enfurcccu dos Ccus clas caninas;
ColIcu nosso ininigo ilusircs alnas;
E as nossas crdas, os dcsasircs nossos,
Foran conlcios clo Enrco iniciro
(Qucn ouiros fados cscrar dcvia?!}.
La cacn os csriios rclcldcs
Das aliuras do Ccu rcciiiados
Dc cnvolia co'clcs ncsic alisno ca.
Dcu-sc-nc logo csia ircncnda cIavc;
85
Cuarda dcsics orics ccrrados scnrc,
Scn quc cu os qucira alrir... ningucn os assa.
Soliiaria scnici-nc c cnsaiiva
Por icno curio aqui; ncu scio cn lrcvc,
Mui grandc ja, or ii gravido, sofrc
Alalo cnornc, lugulrc agonia.
Por fin, cssa rogcnic iruculcnia
Quc ali noiando csias, icu rorio filIo,
Con furia ardcnic ronc-nc as cniranIas
Ja dc Iorridos iorncnios rciorcidas,
E, dando-nc csia nscra figura,
Nasccu, or dano ncu, dc nin ial nonsiro,
Drandindo o dardo scu, dc iudo csirago.
Assin quc o vcjo, griio Motc!" c fujo.
A iao Iorrvcl nonc o Orco csircnccc
E, or suas cavcrnas rilonlando,
Pavoroso rccic Motc! Motc!"
Fujo, nas ara nin corrc o faniasna
(Crcio quc nais lascivo do quc iroso};
Vcloz nc aanIa, c scn Iorror, scn cjo,
A nin, roria nac sua, csavorida,
En iorc alrao cingc-nc or fora.
Ccrci do fcio raio csics, quc olscrvas,
Tciricos nonsiros quc inccssanics uivan
Dc nin cn iorno, c dor coninua, incnsa,
Afcrran-nc nas niinas ncdulas.
Dc nin saindo c cnirando dc coninuo,
Dcvorando-nc as vsccras ircncnics,
Scu asio inicrninavcl, ululanic.
Dcsi'aric scu razcr scn frcio cunrcn;
86
Ncn ausa ou ircgua a ncu iorncnio cnconiro.
Scnia-sc o Monsiro-Moric a nin froniciro.
Dali, vcndo ncu filIo c ncu conirario,
Dos fcros cacs aula-nc a naiilIa;
Mcsno a nin, dc ouiras viinas cn falia,
Inda nao dcvorou orquc Iario cnicndc
Quc anlos os nossos fins nuiuo sc cnvolvcn,
E quc cu locado anargo, airoz vcncno,
Scr-lIc-ia scnrc. assin dccrcia o fado.
Mas... o ai! vigilancia! Nao rovoqucs
(Aviso-ic cu} do nonsiro o Iorrido dardo.
Nao odcn iuas arnas fulguranics,
Mcsno fciias con icncra cclcsic,
Para clc consiiiuir-ic invulncravcl.
Dc fuicis cscranas nao ic iludas;
A scu golc norial ningucn rcsisic,
Ningucn... so la do Enrco o rliiro ccclso!"
Dissc. O suiil Saia o aviso acciia,
E con faguciro nodo lIc rcsondc.
Cara filIa, quc cn nin icu ai rcclanas
Quc ncu valcnic filIo nc arcscnias,
Dulcssino cnIor dc docc lao
Quc nos uniu nos Ccus, cniao dclcias,
Transfornadas dc Iorror agora cn nagoas
Por nossa inoinada dcsvcniura,
Nao vcnIo (digo-io cu} cono ininigo,
Mas ara lilcriar dcsia cavcrna,
Tcnclrosa nansao dc dor icrrvcl,
Elc, a ii, c a cclcsic incnsa iurla,
87
Quc, do jus nosso or dcfcsa arnados,
Do Ccu conigo dcscnIados foran.
VcnIo or clcs a iananIa cnrcsa;
EonIo-nc a nin ncsno, un so or iodos,
A crcorrcr con soliiaria lania
O nao sondado Alisno, o Iorror do vacuo,
Duscando cn vagalunda dcscolcria
A rofciica laga, ingcnic glolo,
Quc Iojc, cla ocorrcncia dos succssos,
Criado dcvc csiar, siio diioso,
Dos Ccus nas vizinIanas colocado,
Fornosa Ialiiaao dos novos cnics
Quc no Enrco ialvcz nos sulsiiiuan.
Coniudo, o Onioicnic os s nais longc,
Fcccoso dc quc o Ccu novcssc acaso
Ouiras dcsordcns, ouira rclcldia,
Dc nuliidao iananIa carrcgado.
Scja csic ou ouiro oculio o scu dcsgnio,
Vou ja salc-lo, c, iao dcrcssa o saila,
Aqui volio, c conigo ircis vos anlos
A diioso lugar vivcr conicnics,
Ondc cncolcrios, scn quc algucn vos sinia,
Ha dc afagar-vos o ar cIcio dc aronas.
Franqucio-vos ali nanjar scn icrno;
Ali odcr faial icrcis cn iudo."
Muiio anlos, filIo c nac, folgar arcccn.
Tcrrvcl arrcganIa o Monsiro-Moric
Un sorriso ncdonIo, assin quc avcnia
Quc vai saciar dcvoradora fonc;
88
E da nil aralcns dc iania diia
Ao vcnirc sculcral con gozo Iorrcndo.
Nao ncnos folga c culia a nac crvcrsa,
E conlaccnic fala ao ai naldiio.
Dcsia infcrnal cavcrna cu icnIo a cIavc;
Cono jus ncu, confiou-na o Fci do Enrco.
Esics vasios orics alrir nc vcda.
O Monsiro-Moric, quc os vivcnics iraga.
Funcsio o dardo scu icn ronio alcria
Conira os furorcs dc agrcssivo inulso.
Mas cu... or quc olcdco ao Fci do Enrco,
Quc nc alorrccc airoz, c aqui nc rcndc
Na cicrna cscuridao do Orco rofundo,
Para icr csic ofcio aloninavcl
En crciua agonia, cn dor crciua,
En roda ouvindo os uivos icncrosos
Da ninIa roria rolc furilunda
Quc as cniranIas coninuo nc dcvora,
Haliianic cu do Ccu, no Ccu nascida?
Tu, ncu ai, ncu auior, quc o scr nc dcsic,
Quc ordcns Ici dc cunrir, dc ii ou dc ouircn?
Dc ii, dc ii quc cn lrcvc Ias dc lcvar-nc
Ao novo orlc dc luz, dc az diiosa,
Ondc cnirc dcuscs, quc conicnics vivcn,
dcsira iua rcinarci scniada,
Novas dclcias rcsirando scnrc
Qual cunrc iua filIa c docc ananic."
89
Dissc. Eis iira do cinio a infcsia cIavc,
Dos nossos nalcs Iorrido insiruncnio;
E, rcvolvcndo a scrcniina cauda,
Foja-sc ronio cn dircao s orias.
Logo lcvania a incnsa lcvadia
Quc dciaria vao o iniciro csforo
Dos odcrcs do Esigio coligados;
Dcois na fccIadura ncic c volvc
Da cIavc ingcnic as nisicriosas guardas.
La salian con inulso rccniino
Todas as irancas, os fcrrolIos iodos,
Quc dc fcrro c diananic sc alardcian,
E, voando ara iras, alrcn-sc Iorrcndos
Os Tariarcos orics con rudo csirondo
Quc, qual irovao quc os valcs rccrcuicn,
A funda cscuridao do rclo alala.
Essa ncdonIa furia alri-los dc;
Mas fccIa-los c nais, nao icn no alcancc;
Ficaran ois dc ar cn ar alcrios.
Tao vasios cran quc assagcn franca
A nuncroso ccrciio darian
MarcIando cn linIa, solias as landciras,
Dc ariilIaria c dc corccis flanqucado;
E, iguais loca dc fornalIa ardcndo,
Voniian, longc a ncgridao rasgando,
Flanas c funo cn furilundos rolos.
Eniao Saia cncara dc rccnic
Os virgcns cncirais do incnso Alisno,
90
Dc ircvas nar scn fin, ondc sc crdcn
Tcno, csao, cicnsao, largucza, aliura.
Ali a ncgra Noiic, o iorvo Caos,
Da Naiurcza aniigos asccndcnics,
Eicrnal anarquia gcran, guardan.
Ali, rodcados do confuso csirondo,
O fogo, ar, agua c icrra, cn ugnas scnrc,
Ao cru ccriancn, gcncrais forosos,
Arrcncssan con fcra valcniia
Dos ai'nos scus as fcrvidas falangcs,
E Ionrosa rinazia sc disuian.
Lisos, agudos, raidos, iardonIos,
Con lcvcs ou csadas arnaduras
Dc cada una facao junio landcira
Esscs ai'nos cn dcnsas inIas surgcn,
Tao lasios cono a arcia quc lcvanian
Da iorrida Circnc c adusia Darca
Os lclgcros vcnios, or scguros
Con ial cndor firnar o nnio vo.
E o cIcfc quc dc si cn iorno agrcga
Por qualqucr icno nais quaniia dc aionos,
Ncsscs insianics alsoluio rcina.
Ali o Caos, un arliiro do Alisno,
Diia scniado lcis, quc nais laralIan
As dcsordcns quc o irono lIc susicnian.
Dclc aos, iudo rcgc o ccgo Acaso.
Ncsia insondavcl confusao ncdonIa
(Vcnirc quc dcu luz a Naiurcza,
E quc ialvcz sc iornc cn scu jazigo}
Nao Ia fogo, ncn ar, ncn nar, ncn icrras;
91
Mas os rincios gcniiais dc iudo
En iunulio c nisiao ali cisicn
E ficarao dcsiaric cn gucrra scnrc
A nao qucrcr o Criador sullinc
Dcsscs ncgros cnlrics fazcr nais nundos.
Eniao Saia aqui na orla do Infcrno
Con cauicla sagaz ara, c ncdiia
A viagcn sua, nao dc csirciio lrcvc
Mas dc incogniio Alisno incnsuravcl.
O csirondo quc ouvc iurlulcnio c fcro
Nao cra ncnos (sc coniudo grandcs
Dcn sc conaran coas cqucnas coisas}
Do quc irovcja quando cn laicria
Disara a un icno nil canIcs Dclona
Solrc cidadc aliiva quc sc arrasa,
Ou do quc sc ouviria scndo culso,
Pclos anoiinados clcncnios,
Dos scus cios o icrrco, firnc glolo.
E sc cn cdaos ncsno o Ccu cassc!
Disc-sc logo a voar. criio csicndc
Asas voganics quc alia nau figuran,
E, nos cs conira a icrra lalanando,
Joga-sc a lcguas nil sulindo scnrc
Cono nun irono dc cnroladas nuvcns.
Porcn, ronio faliando o raro aoio,
Ei-lo solio no vacuo iliniiado;
E, scn valcr-lIc o nuliifornc adcjo,
Logo lcguas dcz nil caiu a runo.
Esiaria a cair ncsno aic'gora,
92
Sc una nuvcn, nisiao dc fogo c niiro,
Foncndo o fcrncniado, cnornc lojo,
E alalroando, or nossa dcsvcniura,
O alado nonsiro, o nao jogassc acina
Disiancia igual quc Iorrida dcsccra!
Dcois dcsic iufao, acIa una siric
(Ncn nar, ncn icrra, lodaal incnso!}
E, or ial sorvcdouro airavcssando,
Anda ou voa confornc a urgcncia cigc,
Ou vcla c rcno sinuliancos usa.
Cono or scrras c auis o grifo
Con alada carrcira dilaiada
Vai do Arinaso aos, quc, indo-sc a furio,
O ouro lIc lcva das guardadas ninas,
Assin o gnco Saia scu runo scguc
Por narcs, or auis, clo ar, or nonics,
Variadas consisicncias arrosiando.
Transc csiorvos; scn dcscanso lida
Con calca, con cs, con naos, con asas;
Anda, nada, ncrgulIa, irca, voa.
Eis lIc assalia os ouvidos csiranIados
Univcrsal, frcncnic griiaria,
Dc sons c vozcs Iorrida nisiura,
Dcssc ncgrunc cncavo nascida.
Aicnio lusca vcr sc audaz cnconira,
No ncio dc iao fcrvido iunulio,
Do laio Alisno o rci ou oicsiadc,
A qucn crgunic dc quc aric as ircvas
En disiancia ncnor coa luz confincn.
93
Suliio cniao o solio vc do Caos.
Solrc clc un avilIao cscuro, incnso
Na dcsiruiiva rofundcz ircnula.
A scu lado sc asscnia cnironizada
Trajando ncgro nanio a aniiga Noiic,
Dc scu longo rcinado conanIcira.
Dcnogorgon junio aos dcgraus, icrrvcl,
Adcs, c Pluio, o irono lIc circundan;
Scgucn-sc-lIcs o Acaso, o Esirondo, as Iras,
A airoz Discordia quc confundc iudo,
A Confusao quc iudo dcsordcna.
Dcsi'aric o audaz Saia sc lIcs crinc.
Vos, o Caos confuso c aniiga Noiic,
Crandcs dcidadcs dcsic laio Alisno...
Nao vcnIo cono csiao no vil inicnio
Dc clorar ou iurlar do incrio vosso
Os csaos c as lcis ic Iojc oculios.
Transviou-nc aqui a cscuridao dcsic crno.
Dirijo-nc da luz ao docc clina.
Corro csia rofundcz co'o fin dc acIa-lo.
So, scn guia, crdido quasc, cu lusco
A dircao quc sc conduz nais lrcvc
Ondc co'os Ccus confina o rcino vosso,
Ou dcsic alguna aric das quc olicvc
O cicrco Fci nas uliinas conquisias.
O runo nc cnsinai. ncn ncnos uiil
Fcdunda ara vos a audacia ninIa,
Quc, sc dc vossos icrninos roulados
For ioda a usuraao or nin culsa,
Fc-los-ci na cscuridao rincva;
94
Fcsiiiudos a vos, da aniiga Noiic
Hao dc o csiandaric vcr dc novo crguido.
Tcndcs na cnrcsa ninIa incnso ganIo.
Quanio a nin, coa vingana nc conicnio."
Dissc. Eniao lIc rcsondc o vclIo anarca,
Trcnula a fala, dcsconosio o vulio.
Dcn ic conIco, o iu, quc o nonc cncolrcs.
Dos anjos cs o cIcfc dcsicnido
Quc (ouco Ia} conira o Fci dos Ccus alasic,
Acsar dc vcncida, a frcnic nolrc.
Vi iudo, iudo ouvi, quc s cscondidas
Fugir nao dc ccrciio iao vasio
Airavcssando o ancdroniado Alisno.
Fulninou-vos csirago solrc csirago.
Dolrando a confusao o Iorror da runa;
E o Ccu or scus orics, cn vosso alcancc
MilIcs dc ovanics iurnas dcscdia.
Ncsics confins or ora nc nanicnIo,
Cuidando cn conscrvar o csao cguo
Quc inda sc nc conscnic, c quc nc usuran
Dc nais a nais as vossas dcsavcnas
Dininuindo o odcr da Noiic aniiga.
Princiro o Infcrno, calalouo vosso,
Profundando Iorroroso ao longo, ao largo,
O dcsfalquc cncciou dc ncus donnios.
Scguiu-sc o Ccu; dcois scguiu-sc a Tcrra
(Mundo rcccnic}, quc suscnsa fica
Solrc ncu solio or cadcia dc ouro,
Prcsa nargcn do Ccu dondc casic.
95
Sc c icu dcsiino la, dclc csias crio;
Mas, sc nais crio csias, nais 'rigos corrcs.
Da-ic rcssa cn ariir. ncn ic dcslcnlrcs
Quc ano dcsiroos, confuscs, csiragos."
Saia, scn dcnorar-sc cn rcsondcr-lIc,
E alcgrc vcndo quc cn iao vasio occano
Praia acIaria, logo afoiio sc crguc,
Dc fogo afigurando alia coluna,
Todo ccrcado, no iunulio incnso,
Dc Iorrvcis danos, airavcs dos cIoqucs
Dos clcncnios quc coninuo ugnan!
(Eosia ncnos, cnirc as cruas cnIas
Quc crrian longc o Dosforo ncdonIo,
A nau Argos vogou! Con ncnos 'rigos
O cauio Ulisscs, cviiar icniando
Os voriiccs vorazcs dc Carldis,
Ia dc Cila sulncicr-sc s furias!}
Con iralalIo difcil, duro, insano,
Foncu, clc o rinciro, csia ardua csirada.
Mas, logo quc, a Saia scguindo o ccnlo,
O Ioncn ccou, do rci do Infcrno isia,
Con fora ingcnic, or qucrcr do Eicrno,
Foran os nonsiros dois, Pccado c Moric;
E solrc o Alisno, quc a sofrcu colardc,
Lanaran onic dc cicnsao asnosa,
Solido, anlo caninIo, c scnrc franco,
s orias rcsa do ncfando Infcrno
E laia nargcn dcsic fragil Mundo.
Por ali os csriios crvcrsos
96
Passan (cono lIcs raz} dc un lado c dc ouiro,
Para icniar ou corrigir os Ioncns,
Eccio os quc or graa rivaiiva
Dcus c os lons anjos con csncro guardan.
Eis da luz finalncnic o sacro influo,
Das nuralIas do Ccu, vcn assonando,
E con nui frouo allor ao longc raia
Pcla anlidao da icnclrosa noiic.
Princiian ali da Naiurcza
Os lucidos liniics nais rcnoios;
Ali conca a rciirar-sc o Caos,
Qual ininigo quc laiido dcia,
Con ncnos rudo, con ncnor alarna,
Os rcduios quc nais ao longc iinIa.
Saia, ncnos orcsso c logo s solias,
Da dulia luz co'o odcroso aulio,
En ondas voga cniao nais sosscgadas,
AsscnclIando o dcsiroado lcnIo,
Quc, ncsno roias icndo cnarcias, vclas,
Conicnic junio ao orio os narcs sulca.
Ncssc vazio arano acrifornc
Esicndc as asas, aira o rci das ircvas,
E ao longc vc con aicnao ausada
O Enrco Ccu, quc nos scniidos iodos
Vai a crdcr dc visia c ccclso cncolrc
A sua forna na grandcza sua.
Olscrva-lIc, con Iorrida saudadc,
Dc oala as iorrcs, dc safira os nuros,
97
Sua (nouirora} dclciiosa airia!
E nclcs firnc or cadcia dc ouro
Dcscolrc logo cndurada, a Tcrra,
VizinIa Lua c igual na rcdondcza
Aos nais cqucnos dos cclcsics orlcs.
Eniao, rccIcado dc vingana cicrna,
Da naldiao na dcicsiavcl Iora,
O rcrolo naldiio voa ao Mundo.
98

ARGUMENTO DO CANTO III
Dcus, asscniado cn scu irono, vc Saia
quc voa cn dircao ao Mundo (cniao criado
Iavia ouco}; nosira-o ao FilIo quc sc
asscnia sua nao dirciia; rcdiz-lIc cono
Saia Ia dc crvcricr o gcncro Iunano;
urifica dc ioda a inuiaao a sua roria
jusiia c salcdoria, nosirando Iavcr criado
livrc o Ioncn c suficicnicncnic aio ara
rcsisiir ao scu icniador. coniudo dcclara o scu
roosiio dc graa cn favor do Ioncn,
aicndcndo a quc clc nao caiu or nalcia
roria, cono succdcu a Saia, nas scduzido
or csic. O FilIo dc Dcus agradccc ao Pai a
nanifcsiaao do scu roosiio dc graa cn
favor do Ioncn; orcn Dcus dcclara cniao
quc a graa nao odc valcr ao Ioncn scn a
saiisfaao da jusiia divina, c quc o
Ioncn, icndo ofcndido a najcsiadc dc Dcus
or qucrcr asirar divindadc, c or isso
voiado noric con ioda a sua dcsccndcncia,
dcvc norrcr caso nao Iaja algucn suficicnic
ara rcsondcr or sua ofcnsa c suoriar o
scu casiigo. O FilIo dc Dcus ofcrccc-sc
csoniancancnic cono rcsgaic do Ioncn. O
Pai o acciia; ordcna sua cncarnaao;
ronuncia-lIc a caliaao acina dc iodos os
odcrcs do Ccu c da Tcrra. nanda a iodos
os anjos quc o adorcn; clcs olcdcccn c,
caniando ao son dc Iaras cn coro lcno,
cclclran o Pai c o FilIo. No cnianio Saia
dcscc solrc a dcscolcria convcidadc do orlc
cicrior quc inclui a criaao; or ali vagando,
acIa clc rincirancnic un lugar cIanado no
fuiuro Linlo dc Vaidadc", c ondc nada
cisiia ainda; dc la dirigc-sc ara as orias do
99
Ccu. Dcscrcvc-sc a cscada quc ara clas solc
c o nar quc a ccrca ficando solrc o
firnancnio. Passagcn dc Saia aic o orlc do
Sol, junio ao qual cnconira Uricl, o guarda
daquclc asiro; nas rinciro iona clc a figura
dc un anjo dc scgunda ordcn, c,
rciciando un fcrvoroso dcscjo dc vcr a nova
criaao c o Ioncn quc Dcus ali Iavia
colocado, inquirc do arcanjo o lugar ondc clc
Ialiia; Uricl o dirigc; clc rosscguc c vai
rincirancnic ousar no nonic Nifaic.

CANTO III

SALVE, o luz, rinogcniia do Enrco,
Ou cocicrno fulgor do cicrno Nunc!
Cono ic Ici dc noncar scn quc ic ofcnda?
Dcus a luz, c, cn luz inaccssvcl
Tcndo csiado or ioda a Eicrnidadc,
Esicvc cn ii, cnanaao lrilIanic
Da lrilIanic incriada csscncia ura.
Mais or vcniura folgaras ouvindo
CIanar-ic rio fulgido, incausio,
Manando incnso dc cscondida fonic?
Anics quc o Sol c os Ccus fosscn fornados,
Ja cisiias iu; c voz do Eicrno
Colrisic, cono dc un solcnc nanio,
O Mundo, assin quc aarcccu crguido
Solrc as rofundas, icnclrosas aguas,
100
Conquisiado aos donnios infiniios
Dcssc confuso, iurlulcnio Caos.
Con vo nais audaz Iojc a ii volvo
Ja livrc do ircncndo csigio lago.
Cancando ncsscs aranos dc ircvas,
Dclcs no ccniro c clas orlas dclcs,
Por nuiio icno divaguci caniando,
En sons quc nunca olicvc Orfcu na lira,
O iunulio do Caos, a noiic cicrna.
Avcniurci-nc a rofundar nas sonlras
Pcla cclcsic Musa douirinado.
Co'o ncsno aulio sulo aos canos do cicr,
Cusiosa c rara cnrcsa cnirc os Iunanos.
Ja livrc Iojc a ii volvo, c ja nc anina
Dc iua csscncia o sacrossanio influo.
Mas iu nao cniras nais ncsics ncus olIos.
Por invcncvcl sufusao iaados
Folan ansiosos con laldado anclo
Procurando icus raios cnciranics,
E ncn scqucr lIcs acIan o vislunlrc!
Mcsno inda assin dc crcorrcr nao ccsso,
Movido clo anor dos canios sacros,
Dos arvorcdos a frcscura unlrosa
Pclas saicnics Musas frcqucniados.
Porcn a iodas, Siao, cu ic rcfiro
Quando visiio, na nudcz da noiic,
Os floridos rilciros nurnuranics
Quc a icus sagrados cs nanso dcslizan.
101
Nao nc cscaando nunca da ncnoria
Tanircs c o Mcnidc afanados,
O augur' Tircsias, c Fnco vidcnic,
Ccgos, iguais a nin ncsic inforiunio,
Mas quc cu (oI! dor!} na gloria nao igualo,
Nuiro-nc ali dc aliivos cnsancnios,
Dondc cono csoniancos, nasccn, corrcn
(Quais o ncl do Hilla} dcliciosos vcrsos.
Assin ousada cn rcsguardado rano,
Ccrrando-a da alia noiic o nanio cscuro,
A avc sonora caniilcnas irina.
Tornan as csiacs girando os anos,
Mas ara nin nao iorna a luz do dia.
Ja nao nc cncanian da nanIa c da iardc
As suavcs, iniurcscas crscciivas,
Da rinavcra c do vcrao as florcs,
Ncn nansas grcis, ncn gordos arncniios,
Ncn o ar divino do scnllanic Iunano;
E, cn vcz dc iais lclczas, nc circunda
Nuvcn ccrrada, cscuridao crcnc
Quc as avcnidas do salcr nc cniuc,
Mosirando-nc soncnic, cn ialua rasa,
Un vacuo univcrsal, scn cor, scn fornas,
Dondc, ara janais nc aarcccrcn,
Da Naiurcza as ccnas sc aagaran.
Adcus, o livros, da saicncia fonics!
Adcus, o grandc livro do Univcrso!
Mas iu, cicrna luz, orao divina,
Con iania nais razao nc acodc c valc.
102
DrilIa cn ninIa alna, ncla olIos accndc
As faculdadcs iodas lIc ilunina,
E dc nuvcns quaisqucr a dcsassonlra,
A fin quc cu livrcncnic vcja c narrc
Ccnas quc visia dos noriais sc cscondcn.
No cnianio o Onioicnic, quc, asscniado
Do uro Enrco no fulgcnic solio,
Mais alio csia quc iodas as aliuras,
Daia os olIos ao Mundo c vc dc un golc
Inicira a criaao c cfciios dcla.
Posias dc c, iao junias cono csirclas,
Fodcian-no as cclcsics jcrarquias,
E dcsira sc lIc asscnia o FilIo ccclso,
Dc sua gloria inagcn fulguranic.
Nossos rinciros ais olscrva logo,
Inda os unicos dois da csccic Iunana,
ColIcndo nun jardin, dclcias iodo,
Dc alcgria c dc anor inoriais fruios,
Incausia alcgria, anor scn zclos,
Possvcis so ncssc crno alcndioado.
Dcois avisia o Infcrno c o golfo incnso
Quc dclc vcn da criaao s orlas,
Pcrio das quais, cn ar ja nao iao ncgro,
Paira Saia, do Ccu cosicando os nuros,
Disondo-sc a ousar, cansado, ansioso,
Dcsic orlc na aarcnic sucrfcic
Quc icrra-firnc cniao sc lIc afigura,
Do firnancnio difcrindo ioda,
Erguida ou solrc o occano ou solrc os arcs,
103
Prollcna cn quc lIc nuia a faniasia.
Vcndo-o Dcus dc scu irono sullinado,
Dondc co'os olIos inoriais alcana
O quc c, foi c scra, iudo nun icno,
Assin rcscicnic diz ao FilIo anado.
Unigcniio ncu, olIa cn quc furia
Nosso ininigo fcrvido sc calia.
Nada o dc susicr, ncn nuros do Orco,
Ncn iodas as cadcias con quc o cinjo,
Ncn do airo Alisno a vasiidao cnornc.
Dcscscrado arroja-sc vingana,
Insano! scn rcvcr quc cla rcdunda
Solrc sua danada rclcldia.
Dos olsiaculos iodos iriunfanic,
La voa junio aos Ccus, da luz nas orlas;
E ara o Mundo, quc fornci Ia ouco,
Vai agora ariir cn lusca do Ioncn,
Tcncionando cnsaiar a vcr sc alcana
Coas foras iodas infcrnais dcsiru-lo,
Ou crvcric-lo, or iraidora asiucia.
Conscguira Saia a qucda do Ioncn,
Quc, a suas vas lisonjas dando ouvidos,
Transgrcdira con roniidao ruinosa
O so rccciio quc lIc inus lcnigno,
O so cnIor da sulnissao Iunana.
La sc vai dcscnIar o Ioncn no crinc
E sua rolc inficl consigo arrasia!
Fornci-o judicioso, jusio c livrc;
Quanio clc icr odia, cu dci-lIc iudo.
Esiava cn scu odcr, co'o ncsno arlirio,
104
Cair no crinc ou icr-sc na viriudc.
Dc qucn, scnao dc si, quciar-sc dcvc?
Ingraio! Fi-lo igual dos Ccus aos anjos,
Dos quais uns na viriudc sc firnaran,
rclcldia sc arrojaran ouiros,
Anlos olrando cn lilcrdadc lcna.
E cono dc olcdicncia voluniaria,
Dc vcrdadciro anor, dc fc consianic,
Farian rova sc nao fosscn livrcs?
Por coaao fora assin, nao or voniadc,
Quanio dc lon ou nau nclcs sc vissc.
Mcrcccria o lon assin louvorcs?
Assin ncrcccria o nau casiigos?
Sc a voniadc c a razao, quc icn na cscolIa
Dos airiluios scus o nais sullinc,
Fosscn rivadas dc iao nolrc rcnda,
Anlas scn lilcrdadc, anlas assivas,
Scndo a ncccssidadc quc as novcssc
E nao o livrc anor quc nc voiasscn,
Quc razcr ncsic caso cu iiraria
Dc olcdicncia iao ccga c iao forada?
Logo, scgundo as lcis da sa jusiia,
Livrcs foran or Dcus assin criados,
Tcndo cn si crfciao a nais ccclsa,
A nais quc cn criaiuras c ossvcl.
Ncn scus dcsasircs inuiar-nc odcn,
Ncn sua consiruao, ncn scu dcsiino;
Mcsno clcs, c nao cu, dcicrninaran
Todo o furor da rclcldia sua.
MinIa rcscicncia vc cono rcscnics
105
Quanios succssos no orvir sc cnvolvcn.
Dclcs orcn ncnIun dcla dccndc.
Dc nancira quc, sc cu a nao ossussc,
Scnrc iais quais cisiirian clcs.
Scn coaao ois, scn sonlras dc dcsiino.
Scn fora alguna quc dc nin cnanc,
Transgrcdiran, noiorcs dc si rorios,
Sua olcdicncia os anjos rclclados.
Honcns c anjos fornci dc iodo livrcs,
E livrcs scrao scnrc, inda quc insanos
Quciran na cscravidao cnvilcccr-sc.
Dc ouira soric, nudar-lIcs cu dcvia
A naiurcza unida lilcrdadc,
A irrcvogavcl ordcn rcvogando
Quc as criou ara scnrc inscaravcis.
Os anjos, quc a si ncsnos sc incliran
Para a dcravaao, voiados sc acIan
A irrcnissvcl uniao cicrna.
O Ioncn, quc scndo dclcs iludido
Pccou, rcfugio cn ninIa graa cnconira.
A jusiia c londadc no orlc c Enrco
Assin Iao dc caliar a ninIa gloria;
Mas no rincio c fin scnrc a londadc
Vcr-sc-a cn nin lrilIar nais rcfulgcnic."
Dissc. Eis da anlrosia o dclciioso cIciro
Inunda os Ccus c nos cnrcos coros
Difundc novo julilo incfavcl.
Eniao o Nunc-FilIo, incrso cn gloria,
Eslcndido fulgia cn grau scn icrno.
106
Nclc scu Pai coa divindadc ioda,
Sulsiancialncnic crcsso, sc osicniava;
Via-sc-IIc no rosio a graa infinda,
Divina conaiao, anor scn ncias.
Assin ao Pai falou o Nunc-FilIo.
Onioicnic Pai, quanio c grandioso
Tcu dccrcio, do qual cla viriudc
O Ioncn rcfugio cn iua graa cnconira!
Assin lcvaniarao os Ccus c a Tcrra
nais sullinc aliura os icus louvorcs
Con sacrossanios sons dc incnsos Iinos,
Quc, dc icu solio cn dcrrcdor irinando,
Eicrnancnic alaudirao csic aio
Da surcna londadc con quc lrilIas.
Dcvcria afinal o Ioncn crdcr-sc,
O Ioncn, iua rcccnic criaiura,
O icu nais jovcn filIo ianio anado,
Sc a nais ncgra iraiao con vis asiucias
Pdc iludir scu anino inaicnio?!
Longc dc ii, ncu Pai, dc ii, oI! longc
Durcza ial! a rciidao, icu iinlrc,
Prcsidc, cicrno juiz, aos icus julgados.
Conscniirias quc o falsario inigo
Oliivcssc o scu fin c o icu frusirassc?!
Pcrciraria o nal quc urdiu na ncnic,
Ficando inuiil a londadc iua?!
Inda quc dc nais cnas carrcgado,
Coniudo cIcio dc fcroz vingana,
Voliaria arroganic ao iorvo Infcrno
Arrasiando consigo a Iunana rolc
107
Por scus ardis nalvados corronida?!
Arruinarias iu, or causa dclc,
Da criaao o rinoroso ornaio
Quc ara iua gloria so fizcsic?!
Sc o conscguissc, inccrias ficarian
Tua londadc, a najcsiadc iua,
E ncsno scn dcfcsa llasfcnadas!"
Assin lIc iorna o Criador cicrno.
FilIo ncu, dclcias dc ninIa alna,
FilIo, ncu docc anor c unico Vcrlo,
MinIa saicncia, onioicncia ninIa,
Confornc o ncu scniir sao icus diiancs;
Tais dcsdc scnrc os iinIa dccrciado.
O Ioncn dc iodo nao scra crdido.
Ha dc salvar-sc qucn coniriio o inicnic;
Porcn nao lasian diligcncias rorias.
A graa ninIa, livrcncnic dada,
Scra da salvaao rinciro novcl.
Posio quc cla cula cscravizadas
A corliianic, crfido dcscjo,
Fcnovar una vcz inda cu nc digno
As dcsfalcadas faculdadcs suas.
Elc nais csia vcz or nin susiido
Podc firnc na icrra susicniar-sc
Dc scu fcro ininigo conira os golcs.
Por nin susiido, salcra quao fragil
sua condiao; quc a nin so dcvc,
E a nais ningucn, a salvaao quc aguarda.
TcnIo cscolIido alguns dcnirc os Iunanos,
Para dc graa csccial nuni-los.
108
Assin nc araz; ao rcsio ouvir incunlc
A ninIa voz aicnio quc inccssanic
As suas culas lIcs ora aicnics,
Para quc a icno sosscgar rocurcn
Da ninIa divindadc as jusias iras,
Da graa cnquanio lIcs franqucio as fonics.
Dcsi'aric qucro a ncnic iluninar-lIcs
E o fcrrco coraao cnlrandcccr-lIcs.
Sc a nin crgucrcn rcccs fcrvorosas,
Sc nc rcsiarcn olcdicncia Iunildcs
E con ura inicnao sc arrccndcrcn,
Ncn surdos Iao dc acIar os ncus ouvidos,
Ncn os ncus olIos Iao dc vcr fccIados.
Dcniro da alna Ici dc r-lIcs a conscicncia,
Cuia infalvcl, arliiro divino.
Sc uros lIc scguircn os diiancs,
Usando lcn dc sua luz rincira,
Tcrao logo dc luz ondas solrc ondas,
E, crsisiindo assin, Iao dc salvar-sc.
Mas qucn zonlar da iolcrancia ninIa,
O ncu dia dc graa dcsrczando,
Nunca nais Ia dc olic-la; c scn rcncdio
Sua durcza sc fara nais dura,
Sua ccgucira sc fara nais ccga.
Scus irocos scrao qucdas rofundas;
Tcn dc alisna-lo a crdiao cicrna.
Mas no quc Ici diio nao sc cnccrra iudo.
O Ioncn rclcldc, sua fc quclrando
E louco rcicndcndo o grau dc Nunc,
Conira o Podcr ccou dos Ccus surcno,
109
E or isso crdcu quanio cra c iinIa.
Para scu crinc ciar, nada lIc rcsia.
Voiado dcsiruiao, scra scn falia,
Elc c a rogcnic sua, cnircguc noric.
Morrcra; ial o qucr ninIa jusiia;
Livra-lo odc so viina ilusirc
Quc, cn vcz dclc, a norrcr sc sacrifiquc,
Pagando calalncnic a gravc afronia
Pcla saiisfaao, noric or noric.
Dizci, dos Ccus augusias oicsiadcs.
Ondc iao grandc anor cnconirarcnos?
Para rcnir coa noric o crinc do Ioncn,
Quc inorial qucrcra norial fazcr-sc?
Para alcanar a salvaao do injusio,
Quc jusio qucrcra sofrcr a noric?
Dos Ccus or ioda a vasiidao incnsa
Havcra caridadc iao sullinc?"
Dissc. Enudcccn os cclcsics coros,
E silcncio nos Ccus rcina rofundo.
NcnIun inicrccssor, ncnIun airono
Para socorro do Ioncn aarccc,
Princialncnic solrc si ionando
Scr scu rcsgaic c crcccr or clc.
Scn rcdcnao la ia a rolc Iunana
Por cna scvcrssina crdcr-sc,
Da Moric c Infcrno sudiia ficando,
Sc o Nunc-FilIo, quc no ciio cnccrra
Do anor divino a inicira lcniiudc,
110
Nao franqucassc con anino o nais nolrc
A sua ncdiaao inconaravcl.
Ja ronunciou, o Pai, iua clcncncia,
Quc cn iua graa cnconira o Ioncn rcfugio.
E a graa iua, quc nais ronia voa
Do quc os icus ouiros arcssados nuncios
Dc iuas criaiuras ao cnconiro,
Scn rocurada scr, scn scr rogada,
Dc scus caninIos crdcria o runo?
Diioso o quc cla ioca! Mas scn cla
O Ioncn, crdido c norio no ccado,
Falido dcvcdor, nada ossui
Quc cn sacrifcio dc ciaao of'rca.
Eis-nc a nin ois. c, cla dclc, iona
A ninIa vida; cn nin icu furor ccva;
Vinga-ic cn nin, cono o fizcras no Ioncn.
Por anor dclc, c dc ncu livrc inulso,
Dcio icu grcnio, dcsia gloria saio,
E aic or fin nc sacrifico Moric.
Enlora o nonsiro solrc nin sc lancc,
Por ouco icno nc icrao caiivo
Suas infccias, lugulrcs cavcrnas.
Tu da vida inorial nc dcsic a ossc;
FilIo icu, vivo cn ii, or ii cu vivo.
Sc Moric nc sulncio c cla dcvora
Quanio cn nin dc norrcr for susccivcl,
Tu nao conscniiras quc, aga a ofcnsa,
Alandonada fiquc csia alna ura,
Cono rcsa do icirico faniasna,
Do corruio jazigo cnirc os Iorrorcs.
111
Mas Ici dc viiorioso lcvaniar-nc.
Mcu rorio vcnccdor orci cn fcrros,
Dcsoja-lo-ci do llasonado csolio.
Dc scu dardo norial assin rivada
A Moric, rcduzida a Iunildc scrva,
Scra ungida do nais fcro golc.
Dc iodo arruinarci con icu aulio
Dos ininigos ncus a inicira iurna,
E do cicr uro clos largos canos
En grao iriunfo lcvarci caiivas
Do Infcrno as rcluianics oicsiadcs,
Tcndo arrojado a dcscarnada Moric
Dcniro das crnas ircvas do sculcro
Quc cncIcra con scu alido arcalouo.
Solrc csia crscciiva iao jucunda
En vvido razcr Ias dc lanIar-ic.
Eniao, dc ncus rcnidos indo frcnic,
Os unlrais cnirarci do Ccu sullinc,
Vindo, dcois dc auscncia dilaiada,
facc iua, o Pai, ondc vcrcnos
A rcconciliaao c a az scguras,
Ncn rcsiando scqucr vislunlrcs dc ira.
Do Enrco dcsdc cniao no incnso alcaar
Plcna alcgria rcinara cicrna."
Dissc. Porcn calado inda sc crinc
Con cloqucncia augusia o sacro asccio.
Quc cn ro do Ioncn norial rcsira c nuirc
EncIcnics inoriais dc anor incnso,
Do qual acina unicancnic fulgc
Da ficl olcdicncia o sacro fogo.
112
Mui conicnic dc si orquc Iolocausio
Sc ofcrcccra dc iao grandc nonia,
A voniadc do Pai salcr cscra.
Iniciro o Ccu dc naravilIa sc cncIc,
E dulio fica solrc quanio valIa
E a quanio cIcguc ncdiaao iananIa.
Mas logo o Onioicnic assin rcsondc.
iu, quc so na Tcrra c Ccus odias
A salvaao acIar da rolc Iunana,
Pclo scu crinc cosia aos ncus furorcs!
iu, ncu razcr unico! Dcn salcs
Todas as ninIas olras quanio cu rczo;
Mas a uliina rcfiro a iodas... o Ioncn!
Por clc ic crniio quc ic aarics
Do scio ncu, da ninIa dcsira, un icno,
Para a crdida csiirc lIc salvarcs.
Tu, quc cs o so quc rcsgaia-lo odc,
A junia dclc a naiurcza iua.
Enirc os Ioncns na Tcrra fazc-ic Ioncn,
Encarnando, la quando aonic o razo,
No uro scio dc cscolIida Virgcn
Quc icn dc dar-ic luz con lcno assonlro.
Sc do gcncro Iunano o grandc cIcfc;
Mcsno filIo dc Adao, iona-lIc o osio.
Sc os Ioncns iodos crcccran nclc,
Fcsiaurados scrao quanios rcsiaurcs.
Sua origcn scgunda cn ii conicnlcn;
Scn ii... ncnIuna rcdcnao aguardcn.
Pariicianics da aicrna cula,
113
Sao os filIos dc Adao iodos culados;
Mas rcnissao icus ncriios franqucian
A quanios, dc injusiias sc iscniando,
Das acs rorias o valor dcsrczcn,
E, dc ii rccclcndo vida nova,
Dcniro cn icu grcnio iranslaniados vivan.
Scndo Honcn iu, saiisfaras clo Ioncn.
Julgar-ic-ao, sofrcras dc noric a cna;
Fcssurgiras, rcssurgirao coniigo
Os icus irnaos or iua noric salvos.
Assin alcanara lcna viioria
Conira a raiva infcrnal o anor divino
Sacrificando a vida gcncroso
Para rcnir os quc crdcra o Infcrno,
Quc inda icn dc crdcr quanios dcsrczcn
A graa no noncnio cn quc cla os lusquc.
Ncn, orquc ionas naiurcza Iunana,
Scras ncnor do quc cs; nao ic dcgradas.
Enironcado no Enrco, igual do Eicrno,
Cozando gloria igual, iu dcias iudo
Para o Mundo cinir dc iniciro csirago.
Mais o ncriio icu, quc a iua origcn,
Por filIo do alio Nunc ic conrova;
Mais quc iua nagnfica grandcza,
Dcnonsira-ic o nclIor iua londadc;
O anor cccdc cn ii iua alia gloria.
Por isso a iua IunilIaao consigo
Ealiara a Iunanidadc iua,
Scniando-sc anlas ncssc irono ccclso.
Honcn-Dcus, FilIo igual dc Dcus c do Ioncn,
114
Aqui iu rcinaras solrc o Univcrso.
Todo o odcr ic dou; incra, c goza
Dos rcdicados icus o fruio cicrno;
Cono ncliio nonarca iu donina
Coros, doninacs, odcrcs, ironos;
Dos Ccus, da Tcrra, c Tariaro rofundo,
Hao dc adorar-ic os Ialiianics iodos.
Quando, vcsiido dc radianic gloria,
Dos Ccus cnirc as iniciras jcrarquias
Aarcccrcs solrc o firnancnio,
E iniinarcs, or voz dc icus arauios,
Quc o icu icrrvcl irilunal alrisic,
Suliio dos quairo angulos do Mundo
Virao ronios ouvir suas scnicnas
Vivos c norios dcsdc as cras iodas.
Forados clo csirondo das ironlcias.
Fodcado do congrcsso dc icus Sanios,
Has dc julgar con inarcial jusiia
Os anjos naus, os crvcriidos Ioncns.
Scgundo a fora das scnicnas suas,
Os condcnados sofrcrao a cna;
E, dc incnsos naldiios cIcio, o Infcrno
FccIa-sc cniao ara nao nais alrir-sc.
Dcois scra qucinado iniciro o Mundo;
Dc suas cinzas lroiarao nais lclos
Novo Ccu, nova Tcrra, ondc, ja livrcs
Dc longos nalcs, norarao os jusios,
Dc alias viriudcs dcsfruiando cn rcnio
Dias dourados, alcgria ura,
Do anor cclcsic c da vcrdadc os ninos.
115
Eniao, csiando o Eicrno iodo cn iudo,
Dccs icu cciro rcal ja nao rcciso.
No cnianio, o iodos vos, cnrcos Nuncs,
Prosirai-vos, adorai o Dcus quc norrc
Para salvar da crdiao o Mundo.
Cono a nin adorai c Ionrai ncu FilIo."
Do Onioicnic assin quc a voz acala,
Nos Ccus rcssoa, cncIcndo os canos do cicr,
Aliissonanic, univcrsal alauso,
Quc crinc con ioada nclodiosa
Dos Dcn-avcniurados a alcgria.
Curvan-sc Iunildcs anic o dulo irono.
Logo, cn sinal dc adoraao solcnc,
Todos dccn no avincnio as c'roas
Enirciccidas dc ouro c dc anaranio,
(Anaranio inorial! flor nclindrosa,
Quc no dcn, junio da rvorc da Vida,
Translaniada do Ccu sc alriu rincira!
Mas, assin quc lroiou a cula do Ioncn,
Foi rcnovida ara o airio asscnio,
E florcscc no Enrco a sacra lania;
Solrc a fonic da vida un ioldo forna,
Pcrfuna, cnfciia o rio das dclcias
Quc dos Ccus clo ncio vai corrcndo,
Solrc as cnrcas florcs dcslizando
Suas nansas, anlaricas iorrcnics.}
Dc anaraniinas, inurcIavcis rosas
Ornan os inoriais as iranas dc ouro;
E agora, cnirciccidas nas grinaldas,
116
Dccoran o lrilIanic avincnio,
Quc risonIo asscnclIa un nar dc jasc
Coas rosas cclcsiiais iodo ururco.
Dcois da adoraao a cnrca coric
Na frcnic as c'roas novancnic cingc.
Cada qual iona cniao sua Iara dc ouro
Quc scnrc icncrada rcslcndccc
Pcndcnic cn iiracolo, afigurando
Elurnca aljava dc sonoras flccIas;
E ncla iccc cncaniador rcludio
Quc ara o sacro caniico afcrvora
Con ciasc sullinc as alnas iodas.
NcnIuna voz sc rccusou, ncnIuna,
A fazcr nclc nclodiosa aric.
Con ial rinor nos Ccus rcina a concordia!
Dcran rincio ao caniico dcsi'aric.
Infiniio, inorial, onioicnic,
Scnrc inuiavcl rci, auior dc iudo,
Fonic dc luz! Asscnias-ic invisvcl
Nun inaccsso irono quc sc incrgc
En fulgorcs dc gloria dcslunlranics.
E, quando nisicrioso cn roda olunlras
Dc icus raios o nar ignioicnic,
Ca das alas niidas das nuvcns,
Quc dc argcniino avilIao ic ccrcan,
Fulgor iao vivo quc o nais nolrc arcanjo
Dc ii nao sc aroina scn quc csconda
Os olIos scus nas asas cnluado."
117
Dcois assin no caniico rosscgucn.
FilIo unico dc Dcus, cono clc cicrno,
O rinordial das criaiuras iodas,
Do Onioicnic scnclIana augusia,
En icu scnllanic najcsioso nosiras
Dc icu Pai inorial o incnso lrilIo,
Scn nuvcns, nas dc suavizada fora,
Quc ningucn dc ouiro nodo odc olIa-lo!
Con scu fulgido influo cn ii inrcssa,
Inicira a gloria sua cn ii rcsidc;
Transfundido cn iua alna odcrosa
Iniciro o scu csriio dcscansa.
Por iua nao criou o Onioicnic
O Ccu dos Ccus c dclc as jcrarquias;
Por iua nao lanou no Alisno cscuro
As aliivas, rclcldcs oicsiadcs.
Dc icu Pai, ncssc dia icncroso,
Os raios dcsiruiivos nao ouasic;
Ncn dc icu carro suscndcsic as rodas
Quc do Ccu firnc a alolada alalavan,
Quando corrian raidas, ardcnics,
Solrc os fcrinos, dcrrilados colos
Dos gucrrciros arcanjos dcsiroados.
Quando voliasic dc iananIa runa,
Con csirondosa aclanaao alaudcn
Os ccrciios icus a ii, o FilIo,
Quc a fora ioda dc icu Pai ossuis
Para scus ininigos arrasarcs."
Do caniico csia foi a aric circna.
O Ioncn nao icvc iao faial dcsdiia,
118
Pois quc ccou or clcs cnganado;
Tu, dc niscricordia c graa cIcio,
Mais rocnso icdadc quc durcza,
Pouasic-o a cna, o Pai, iao rigorosa.
Assin quc o FilIo icu, unico, anado,
Viu cn ii conaiao do fragil Ioncn,
Nao Icsiiou cn alacar iua ira
E cn findar o confliio doloroso
Quc dc niscricordia c dc jusiia
Sc via afigurado cn icu scnllanic,
Con cssc fin, dciando a incnsa diia
Ondc incdiaio a ii sc asscnia c fulgc,
Para o Ioncn rcsgaiar sc of'rccc noric.
OI! grandc anor dc quc nao Ia ccnlo!
Anor quc so nun Dcus odia acIar-sc!
Salvc! FilIo dc Dcus, rcsgaic do Ioncn!
Do canio ncu scra coioso assunio,
Dora cn dianic, o icu nonc sacrossanio.
Nunca icn dc csqucccr ninIa Iara, nunca,
Junios aos dc icu Pai os icus louvorcs."
Assin assaran dclciioso icno
Os Dcn-avcniurados dcscaniando
Nos alios Ccus acina das csirclas.
Saia no cnianio voa rcssuroso
Solrc o firnc convco do orlc oaco
Quc cnccrra cn scus liniics o Univcrso,
Fcsguardando-o dos Iorridos assalios
Do Caos iurlulcnio c aniiga Noiic.
Julgava vcr dc longc un glolo nclc;
119
Porcn infindo coniincnic agora
LIc arccia, inaliiado, cscuro,
Firnancnio iracundo, dcsasiroso,
Scn csirclas, sulnisso Noiic Iorrcnda,
Scnrc do Caos cosio, rclrananic
s coninuas lorrascas dcsiruiivas,
Eccio o siio quc cn disiancia cnornc
s nuralIas do Ccu fica froniciro,
Ondc olscrva un rcflco anoriccido
E ncnor inulsao das icncsiadcs.
Qual fcro aluirc no Inaus nascido
(Cuja ngrcnc, nivosa cordilIcira
Os vagalundos Tariaros rcrinc},
Quc (dciando rcgics falias dc rcsas,
Para ir fariar-sc nas ninosas olas
Dc anIos c dc calriios dcsnanados
Por ondc as grcis arqucjan dc gordura},
Voa ara as rilciras dclciiosas
Do sacro Cangcs, do ruidoso Hidasc,
Porcn, no curso da dcrroia, ousa
Nos csicrcis arcais dc Scricana,
(Ondc conduzcn CIins con vcnio c vclas
Scus lcvcs carros dc lanlu iccidos},
Assin cn largo csao o rci das ircvas,
Acina, alaio, soliiario, ansioso
Vagava, ncssc lravo nar dc icrra!
Soliiario!... quc cniao ncssas aragcns
Vivo ou scn vida ncnIun cnic Iavia;
Mas ai!... dcois, clo corrcr dos icnos,
Quando o ccado cnvcncnando os Ioncns
120
As olras lIcs cncIcu dc airoz vaidadc,
Povoaran-sc dc ncscias aarcncias
Idas da icrra, iguais ao lcvc funo,
Enanadas dc fuicis cniidadcs.
La vao icr indiscrcias cscranas,
Quc, or lascs ionando vas quincras,
Cloria, crcnc fana ou diia, aguardan
Ou ca no Mundo ou na fuiura vida.
Acs quc o galardao icrrcno luscan,
Frvolos adcnacs do ccgo zclo,
Os iao cnosos, iao nojcnios fruios
Da airoz sucrsiiao, da Iiocrisia,
Ao jusio ali rciriluiao cnconiran.
Da Naiurcza as olras inconlcias,
Dcsvios da razao, falazcs sonIos,
Vao ara ali (ic quc afinal sc csvacn},
Mas ara a Lua nao, cono Ia qucn forjc
(Dcsic asiro lclo os argcniados canos
nais rovavcl quc ovoados scjan
Dc cnics csccic ncdia cnirc anjos c Ioncns}.
As vas roczas osio quc afanadas
Dos aniigos, ascrrinos giganics,
Dc Dalcl a dcncnic arquiiciura
Dc Scnaar nos canos clcvada,
Quc inda cnrcsarios acIaria agora
Sc co'o rorio falrico dcarasscn,
Encdoclcs quc, un nunc sinulando,
Loucancnic saliou nas flanas do Eina,
Clcnlroio quc ansioso ao nar sc arroja,
Cozar qucrcndo dc Plaiao o Elsio,
121
Os crcniias vaos c inuicis fradcs
(Scjan quais forcn da roucia as visias,
Dc sua civada cicncia as lagaiclas
Con quc cnlusiciros a ignorancia aiurdcn},
Andan ali vagando! c os crcgrinos
Quc ao Colgoia disianic caninIaran
Para acIar norio o quc no Enrco rcina,
E csscs quc, ao vcr aroinar-sc a noric,
Sc cnvcrgan dcniro dc Ialiios fradcscos,
Acrcdiiando quc or ial disfarcc
Eniran scguros nos cnrcos rcinos!
Mas, os lancias scic c os fios luncs,
A csfcra crisialina lalanada
Fornando cn si ircidaao fanosa,
E o rino-nolil, una vcz quc assan,
La do Ccu nun osiigo avisian Pcdro
Quc os cscra na nao coas cIavcs ronias,
E ja do Enrco no dcgrau rinciro
O lcvaniado c firnar rocuran...
Eis quc airo furacao suliio os sora
A dcz nil lcguas longc cn rodoios
Pclo csao confuso dc nvios arcs!...
Eniao vcrcis Ialiios, cauzcs,
Conias, rclquias, lulas, indulgcncias,
Dcaios, lonzos, crcgrinos, fradcs,
En nil junios nonics, lrincos do vcnio,
No cicrior do Univcrso andando s ionias
Por largo linlo cniao scn Ialiianics,
Mas quc dcois, or nuiios conIccido,
CIanou-sc o Paraso dos dcncnics".
122
Ncssa ocasiao Saia acIou ial glolo
E vagou nuiio icno cn rcdor dclc,
Tc quc cnfin una luz cono a da aurora
Pdc vcr, c solrc cla os vos guia
Dc iao longa dcrroia ja cansados.
Una solcrla cscada olscrva ao longc
Quc aic dos Ccus aos nuros sc clcvava,
Tcrninando nun oriico cnincnic,
Dc incnsa arquiiciura a nais sullinc
Dos rcis nao visia nos unlrais ufanos.
Era a facIada dc diananics c ouro;
Dc flanvonas gcnas narcIciado
O ininiiavcl oriico fulgia;
Nao udcra na Tcrra nodclar-sc,
Nao Iouvcra inccl ara crini-lo!
A cscada arccia-sc quc ouirora
Viu Jacol, ondc os anjos scn quaniia
A sulir c a dcsccr assando andavan,
Quando clc, dc Esau cniao fugindo,
Na rcscna dornia das csirclas,
E, acnas acordou, dissc cclanando
Alcn csiao do Ccu as sacras orias."
Viu cn cada dcgrau nsiico cnllcna.
Ncn scnrc ali crnanccia a cscada;
Mas or vczcs ao Ccu sc rccolIia.
Dc crolas c jasc un nar lrilIanic
Ali fluiuava; c os quc da icrra vinIan
Passavan-no cn laicl quc anjos narcian,
123
Ou, voando solrc o nar, rila oosia
Ian nun carro con friscs dc lunc.
Dcscida cniao rcslcndccia a cscada,
Ja ara quc a Saia sc dolrc a cna
Vcndo-sc junio ao Ccu nas dclc culso,
Ja ara quc sulida sc alalancc
Mais agravando assin scus inforiunios.
Soioosia aos dcgraus anla sc alria
Fulgida csirada quc dcscia ao dcn
(Fcliz Ialiiaao do Ioncn rinciro},
E dcla no orlc iodo sc alongava;
A sua cnlocadura, ondc das ircvas
Os incnsos donnios confinavan,
Parccia-sc s raias quc liniian
Do largo Occano as rcsciiosas vagas.
Mcnos anla c lrilIanic cra a quc ouirora,
Vcio no nonic Siao fornosa alrir-sc
E dcnandou da Pronissao a Tcrra,
Por ondc a niudo os anjos cosiunavan,
Cono raios visuais do Eicrno Nunc
E suas ordcns divinais lcvando,
Ir visiiar as irilos rcdilcias
Dcsdc a nasccnic do Jordao sagrado
Tc Dcrsalc, ondc a Tcrra-Sania findan
Do Nilo o grao as, da Aralia os narcs.
Da aurca cscada, quc vai do Enrco s
orias,
Ao infcrior dcgrau Saia sulindo,
124
Sfrcgo lana ara laio os olIos,
E logo dc una vcz olscrva c adnira
Dcsic Univcrso a inicira arquiiciura.
Qual aninoso clorador quc, andando
Enirc crigos nil or ioda a noiic
En icnclrosas, soliiarias irilIas,
Por fin alcana, assin quc ronc a aurora,
O cino dc algun nonic alcaniilado
Dondc a scus olIos suliio aarccc
O lindo asccio, quc inda nao gozara,
Dc algun as cncaniador, dc alguna
Cclclrada nciroolc adornada
Dc alias iorrcs, solcrlos olcliscos,
Quc cniao lrilIanics doura o sol nasccnic,
Tal succdc ao Esriio naligno
Quc, osio Iavcr dos Ccus visio a grandcza,
Muiio sc cncania ara o Mundo olIando,
Mas inda nuiio nais o orinc c rala
Invcja irosa orquc o vc iao lclo.
La, solrc o avilIao quc luninoso
En crculo liniia as largas ircvas,
Podc alrangcr coa visia cscranosa
Dcsdc o onio oricnial da ficl Dalana
Tc criniia csircla quc, iransondo
Dc Ailanic os narcs, do Iorizonic as ncias,
A Andrncda livrou dc crua noric.
Dc olo a olo na anlidao aicnia;
E logo scn nais ausa o vo arranca
Pclas rcgics laiando do Univcrso,
125
E facil coria as diafanas caninas
Ladcando cnirc as inuncras csirclas
Quc, fulgidas ao longc, cncara ao crio
Cono anlos orlcs ou diiosas ilIas,
ParclIas aos jardins dc Hcscro ingcnics,
Tao cclclrados nas aniigas cras
Pclas dclcias or ali gozadas
Nos florcos valcs, nos ancnos losqucs.
Nao rcicndc inquirir o rci das ircvas
Sc ali vivcn fclizcs Ialiianics.
O Sol dourado, quc no incnso lrilIo
Mais sc asscnclIa aos Ccus, c quc lIc airai
Dos olIos, da aicnao o anclo iodo.
Dirigc-sc, airavcs do cicr scrcno,
Ao grandc luninar quc sc cnironiza
Enirc nilIcs dc glolos ciniilanics
Disosios cn disiancias rcsciiosas,
Ondc, na razao dclas, os rocura
Do ai da luz o lrilIo con quc sc ornan.
Dclc cn rcdor cada un crfaz scu giro
Fornando-nos os dias, ncscs c anos,
Ou or fora incrcnic conclido,
Ou ccdcndo aos nagnciicos fulgorcs
Con quc o Sol lrandancnic aqucnia, cnlclc
Da Naiurcza a univcrsal iciura,
En cada un dc scus ncnlros difundindo
Oculias nas cncrgicas viriudcs.
En iao rorio local sc asscnia o irono
Do oricnioso rci da claridadc!
126
Saia no cnianio dclc sc aroina.
Porcn dizcr da csfcra luninosa
Por quc lado, cn quc onio sc arcscnia,
difcil, nas ncla nunca viran
MancIa igual os asirnonos aicnios
Pclo scu nais crfciio oiico iulo!
AcIa-o lrilIanic, da crcssao acina;
Nada con clc conarar-sc ao jusio
Na Tcrra odc, ncn ncial, ncn cdra;
As arics dc quc consia iguais nao iinIa,
Mas iodas clas cono o fcrro cn lrasa
Vc cnciradas dc radianic lrilIo.
Quando a nciais sc qucira conara-lo,
Crc-sc nisio fcliz dc raia c dc ouro;
Quando a cdras, arccc quc ali sc uncn
O ruli, o carlunculo, o ioazio,
Ou as dozc quc lnidas fulgian
Do nagno Aarao no racional sagrado;
Tanlcn ncnos fornosa sc inagina
A cdra quc os filosofos dclaldc
Conor or nuiio icno icn qucrido,
Dclaldc, nao olsianic congclarcn
Por aric insignc o lquido ncrcurio
E rcduzircn ao nornal csiado
Esic vclIo Proicu iao vario cn fornas!
E causa naravilIa quc cn scus canos
O nais uro cliir o Sol calc,
E ouro oiavcl cn scus rios volva,
Quando dc nos iao longc clc origina,
Co'os Iunorcs icrrcsircs nisiurando
127
So dc scus raios vvida viriudc,
Produios iao gcniis, iao lindas corcs?
Saia, nao dcslunlrado, rcscncia
Tao assonlrosa c graia crscciiva.
A iransarcncia do ar, quc ali iao claro
Cono cn aric ncnIuna sc arcscnia,
Os nais longcs oljcios lIc dcscolrc.
Sua visia csicndcndo ao longo, ao largo,
NcnIun csiorvo ou sonlra sc lIc aniolIa;
O Sol co'o lrilIo scu alrangc o csao
Cono quando ao nci'-dia os scus fulgorcs,
Do cquador vindo ao onio culninanic,
EsalIa a runo solrc os coros dondc
Ncn a nais lcvc sonlra sc dclrua.
Eis quc crcclc o csriio das sonlras
En c junio do Sol un anjo ccclso,
O ncsno quc nas osicras idadcs
Visio ali foi do auior do Aocalisc.
Virado ara o glolo ruiilanic,
Mcsno assin fulgurava najcsioso.
Dc urssina luz, quc ao longc raia,
urco diadcna lIc circunda a fronic;
Ondcian-lIc fornosos os calclos
E as asas visiosssinas sc alongan
Solrc os niidos onlros dc alalasiro.
Dc alio cncargo arccc quc sc ocua,
Ou quc sc cngolfa cn cnsancnios grandcs.
128
Saia culia orquc acIou qucn ossa
Scu vo crranic cncaninIar ao dcn
(Suavc Ialiiaao do Ioncn diioso},
Ondc o caninIo scu findar dcvia
E a scric concar dos nalcs nossos.
Porcn rinciro nuda o rorio asccio
Quc cnccc-lo odia ou scr-lIc infausio.
Fingc-sc qucrulin dc ordcn scgunda;
En scu lclo scnllanic csia sorrindo
A vvida, cclcsic juvcniudc,
E nos scus ncnlros sc difundc a graa
Quc a scnclIanic jcrarquia c roria;
Tao sagaz rcrcscnia o scu disfarcc!
Nas faccs anlas cn ancis lIc lrincan
Os calclos gcniis dc c'roa ornados.
Dc corcs varias cnircncadas dc ouro
Asas icn; aanIado acina, iraja
Vcsiido aconodado a lcvc vo;
E, or quc nclIorncnic sc dirija,
Con gravidadc cnunIa argcnica vara.
Anics dc crio csiar, faz quc o crccla
O anjo fulgcnic quc, ara clc olIando,
Mosirou-sc o arcanjo Uricl, un dcnirc os scic
Quc anic Dcus, ncsno ao c do irono augusio,
Pronios aguardan quc ordcns lIcs iniinc,
E logo ou clo Ccu scrcno as lcvan,
Ou ara a Tcrra ou solrc os anlos narcs.
Saia, a clc cIcgando, assin sc crcssa.
Uricl, ncliio arcanjo, un dcnirc os scic
129
Quc anic Dcus, ncsno ao c do irono augusio,
Pronios csiao, nas quc o rinciro sois
Iniinar sua auicniica voniadc,
Lcvando-a dcsdc os Ccus aos siios iodos
Ondc scus filIos icu rccado cscran,
Ccrio, Ionra igual aqui icndo alcanado,
A niudo a nova criaao visiias.
Salc quc icnIo incrinvcl gosio
Dc vcr c dc indagar as naravilIas
Quc Dcus fornou, c solrc iodas o Ioncn,
Scu rincial dclciic, a qucn dcsiina
Da criaao as csiucndas olras.
Eis o noiivo or quc so c crranic
Aqui vcnIo, do Ccu dciando os coros.
Dizc, cu io inloro, scrafin lrilIanic,
En qual dos orlcs quc ncssc cicr fulgcn
Tcn o Ioncn fia csiancia, ou sc a scu gosio
Podc cn iodos norar! vc-lo rocuro
Para adnirar, con oric rccolIido,
O quc ossui cla ncrcc do Eicrno
Tanios nundos c graas iao sulidas.
No Ioncn cniao adorarcnos iodos
O Auior dc iudo, quc arrojou no Infcrno
A rcvcl nuliidao dc scus conirarios,
E, ara dclcs rcarar a crda,
A rogcnic fcliz criou dos Ioncns
Quc o scrvirao con fido acaiancnio.
Os caninIos dc Dcus sao iodos salios."
O Iiocriia falsario assin sc crcssa
E do arcanjo rcvisio o icnio iludc.
130
Dcnirc os Ioncns ncnIun, ncn dcnirc os anjos,
Disccrnir scnrc a Iiocrisia odc;
So Dcus, ondc cla csia, scnrc a conIccc.
Por nuiias vczcs csic cnornc vcio
Invisvcl crcorrc os Ccus c a Tcrra,
Porquc rovido o Eicrno lIo faculia.
Acsar da rudcncia csiar alcria,
As susciias, quc oria lIc aialaian,
Dorncn a niudo, cn scu lugar dciando
A loa-fc quc ingcnua nao rcuia
Havcr nal ondc o nal nao anda s claras;
Foi cnganado Uricl dcsia nancira,
Inda quc rcgc o Sol c c do alio Enrco
Por ccclcncia o csriio aiilado.
Todo candura, cniao assin rcsondc
Ao fraudulcnio Iiocriia nalvado.
Anjo fornoso, quc dcscjas ianio
Dc Dcus incnso conIcccr as olras
Para acaiado nclas o adorarcs,
Nao vcjo cccsso dc ccnsura digno
Ncssc dcscjo icu; anics cnconiro
Moiivos dc louvor no insignc zclo
Con quc sasic das nanscs cclcsics
E vicsic, crranic c so, ara olscrvarcs
Co'os rorios olIos o quc ialvcz nuiios
Conicniar-sc-ao dc ouvir no Ccu scniados.
Dcccrio, sao dc Dcus as olras iodas
Da naior crfciao c naravilIa.
ConIccc-las, assa-las na ncnoria,
131
Scnrc causa razcr incrinvcl.
Mas qual criado cnicndincnio odc
Conrccndcr dc iodas a quaniia,
E a cicncia scn liniics dondc nasccn,
Quc oculia causas c so nosira cfciios?
Eu vi a nassa dc quc c fciio o Mundo
Inda lruia, inda infornc, unir-sc cn glolo.
Assin quc a voz dc Dcus foi rofcrida,
O Caos olcdicnic ouviu-a, c logo
Scu csirondoso Iorror fica rcgrado;
Do infiniio a anlidao confins rccclc.
sua voz scgunda as ircvas fogcn,
DrilIa a luz, ordcn da dcsordcn nascc.
Confundidos ic'li os clcncnios,
Ar, agua, icrra, fogo, cis quc sc arcssan
Duscando os siios quc lIcs sao narcados,
Do Ccu a cicrca quinia-csscncia solc
En difcrcnics fornas aninada;
Dc roiaao o novincnio inrinc
Nos asiros, nas inuncras csirclas,
Quc icn csao c giro dcsiinados;
O rcsio dcla cn crculo susicnia
Dcsic Univcrso as cncavas nuralIas.
Para laio, olIa alcn. naquclc glolo,
Quc fulgura do lado a nos froniciro
Coa rcflciida luz daqui nandada,
A Tcrra vcs, fcliz norada do Ioncn;
Essa luz c scu dia; a auscncia dcla
LIc forna a noiic, quc lIc invadc agora
O ouiro Icnisfcrio. assin a noiic c o dia
132
Ciran or cla scnrc c scnrc oosios.
Mas ali vc quc lrilIa argcnica, a Lua
(O asiro vizinIo Tcrra assin sc cIana}.
Pclo ncio dos Ccus asscando airosa
Scu crculo ncnsal finda c conca,
Luz rccclcndo no irifornc rosio
Enrcsiada do Sol c quc dcscndc
En aluniar a Tcrra cnquanio c noiic,
Dc alvo clarao as ircvas alafando.
E iao lindo lugar, quc alcn ic aonio,
O Paraso; nclc Adao Ialiia;
Esiao no scu jardin aquclas sonlras.
Nao icns quc crrar. Adcus. vou-nc a ncu cargo."
Dissc; c dc novo ara o Sol sc vira.
Saia lIc faz cniao rofunda vcnia,
Cono con jcrarquias sucriorcs
Scnrc c cosiunc raiicar no Enrco,
E da ccliica logo o vo lana
Ligciro c a runo cn dircao Tcrra.
La vcn dcsccndo cn ioriuosos giros,
Tc quc no cunc do Nifaic ousa.
133

ARGUMENTO DO CANTO IV
Saia, visia do dcn, c crio do lugar
ondc dcvia lanar-sc cnrcsa aircvida quc
clc so ionara a si conira Dcus c o Ioncn,
cnira consigo ncsno cn divcrsas duvidas. o
ncdo, a invcja, a dcscscraao, o conlaicn;
nas or fin confirna-sc no nal, caninIa
ara o Paraso (cuja crscciiva cicrna c
siiuaao sc dcscrcvcn}, salia-lIc or cina das
nuralIas, c na forna dc aluirc ousa solrc a
rvorc da Vida, cono a nais alia do jardin,
ara olIar cn rcdor. Dcscriao do jardin.
Saia vc cla rincira vcz Adao c Eva;
naravilIa-sc dc sua ccclcnic forna c fcliz
csiado, nas scnrc con a rcsoluao dc
iranar-lIcs a crda; ouvc os scus discursos,
dos quais conclui quc lIcs cra roilido sol
cna dc noric concr dos fruios da rvorc da
Cicncia; daqui aric ara acIar-lIcs a
icniaao, scduzindo-os a iransgrcdir aquclc
rccciio; no cnianio or algun icno os dcia
ara or ouiros ncios indagar nais
niudancnic as suas circunsiancias. Eniao
Uricl, dcsccndo nun raio do Sol, avisa a
Calricl (quc a scu cargo iinIa guardar a oria
do Paraso} dc quc un nau csriio cscaara
do Infcrno c assara or sua csfcra ao ncio-
dia, na forna dc un lon anjo, cn dircao ao
Paraso, c dc quc clc o conIcccra dcois no
nonic or scus furiosos ircjciios. Calricl
roncic acIa-lo assin quc ananIca. Vcn a
noiic; Adao c Eva iraian dc ir dcscansar; o
scu aoscnio; a sua oraao da noiic. Calricl
disc as colunas ara fazcrcn a ronda
noiurna do Paraso, dcsiina dois forics anjos
ao aoscnio dc Adao ara quc o Esriio nau
134
nao causc algun dano aos dois csosos quc
dornian. ao ouvido dc Eva o cnconiran
icniando-a cn un sonIo, c lcvan-no or
fora rcscna dc Calricl, clo qual c
inicrrogado c a qucn rcsondc con dcsrczo.
Saia rcara-sc ara rcsisiir; nas, csiorvado
or un sinal do Ccu, rciira-sc do Paraso.

CANTO IV

SE, nos Ccus, aliancnic rciunlando
Aic os ouvidos do insirado cn Painos,
Prorroncu o Ai dos Ialiianics do orlc!"
Dando sinal dc quc o dragao do Avcrno
VinIa, dcois dc crdiao scgunda,
Nos Ioncns ccrccr crua vingana...
Quc dor! Nao dar-sc aos ais da Iunana csiirc
Agora ouvircn iao funcsio lrado!
Avisados assin da iraiao ncgra
Quc scu oculio inigo lIcs iranava,
Scu dano ninorar ialvcz udcsscn,
Mcsno cscaar-lIc do funcrco lao!
Porcn Saia, ardcndo cn furias iodo,
Ei-lo ali ja, quc vcn iraidor vingar-sc
Da rincira laialIa Iavcr crdido
E dc arrojado scr nas flanas do Orco!
135
Ao fragil Ioncn, inoccnic ainda,
Asscsia o scu furor; agora o icnia,
E no icno fuiuro Ia dc acusa-lo.
Osicniando-sc inavido c valcnic,
Posio quc cra scn lasc cssa jaciancia,
Euliar do succsso nao sc anina;
Coniudo, cnccia a dcravada cnrcsa,
Quc, crio dc nasccr, fcrvc rccuando
No iunuliuoso coraao do nonsiro,
Qual rccua o canIao quando o disaran.
O Iorror ncdonIo, a duvida icrrvcl,
Confundcn-lIc os iurlados cnsancnios
Quc lIc accndcn o Infcrno dcniro d'alna.
O Infcrno iraz cn si, dc si cn iorno;
Nao odc un asso dar fora do Infcrno,
Porquc, ondc qucr quc va, lcva-o consigo!
Fcnordida a conscicncia lIc dcscria
A dcscscraao quc dorniiava;
Dcscria-lIc a lcnlrana dcsalrida
Do nuiio quc ja foi, do quc c agora,
Do quc Ia dc scr, a ior scnrc indo iudo.
Crcsccndo as olras nas, crcscc o casiigo.
Dc vcz cn quando no dcn, quc cniao nosira
Na nor lclcza a crscciiva sua,
Enrcga afliio os olIos naccrados;
Dc vcz cn quando ao Ccu c ao Sol os vira
Quc cn iodo o scu fulgor cniao sc asscnia
Na ncridiana aliura najcsioso.
136
E dcois, cngolfado cn cnsancnios,
Ncsias alavras susirando ronc.
Tu, quc, dc gloria anlssino coroado,
OlIando csias dcssa arca ondc so rcinas,
Quc arcccs o Dcus do novo Mundo,
A cuja visia iodas as csirclas
A roria facc oculian rcsciiosas...
A voz dirijo a ii, nao cono anigo,
Porcn sin ariiculo, o Sol, icu nonc
Para ic asscgurar quanio alorrco
Tua luz quc lcnlrana nc rccorda
O lcdo csiado dc quc fui lanido!
Dc iua csfcra nuiio acina ouirora
Clorioso nc asscnici; orcn, ousando
Cucrrcar nos Ccus, dos Ccus o Fci surcno,
Dc la nc arrojan a anliao, o orgulIo,
Mas... ai dc nin! or quc?... Jusio c lcnigno,
Dc ial rciriluiao crcdor nao cra,
Elc quc o scr nc dcu, quc ncssa aliura
Mc colocou incrso cn lrilIo, cn gloria,
Scn nunca nc crolrar favor iao grandc.
NcnIun cusio nc dava o scu scrvio.
Quc nc cunria iriluiar-lIc ncnos
Quc a facil rcconcnsa dos louvorcs?
Craas assin lIc cu dava, oI! iao dcvidas!
Mas scu lcn iodo cn nin iornou-sc cn nalcs,
Mcu coraao cncIcu dc airoz nalcia.
Tao alio crguido, sujciao rcugno;
Ao nais sullinc grau qucro clcvar-nc,
Dc iodos nuiio acina, c nun noncnio
137
Vcr-nc quiic dc dvida iao ardua
Qual a da graiidao, incnsa, infinda,
Quc a agar cusia c cn dvida csia scnrc.
Assin dc scus favorcs dcslcnlrado,
Ncn ncsno vi quc una alna agradccida,
Sc scnrc dcvc, csia scnrc agando,
Quc ao ncsno icno sc individa c salda!
Ondc Ia nus aqui? Fcliz cu fora,
Sc o odcroso Dcus nc Iouvcssc fciio
Dc infcrior jcrarquia un sinlcs anjo!
Assin nunca cscrana dcsncdida
Mc aicara da anliao o Iorrcndo fogo!...
Quc digo?! Ouiro odcr dc igual grandcza
Igual icniancn cn ncu lugar fizcra;
Mcsno cu, cono infcrior, nc unira co'clc.
Mas orvcniura nao ficaran firncs
Ouiros grandcs odcrcs, rccIaando
Todas as icniacs rorias ou dc onircn,
CanIando incnsa gloria cn ial rculsa?
E nao ossuas iu, cono clcs iodos,
Suficicnic valor, voniadc livrc?
Possua-los dcccrio. cniao... cono ousas
Qucias fazcr scn icrcs dc quc as faas,
A nao scr dcssc anor quc, igual c livrc,
Un Dcus lcnigno rcariiu con iodos?...
Anor, quc c ara nin o ncsno quc odio,
Esia dcsgraa cicrna cn nin causando!...
Eniao scja cssc anor ianlcn naldiio!
Mas nao!... Maldiio cu scja orquc injusio
Livrcncnic cscolIi conira ncu scnso
138
O quc iao jusiancnic agora cu sofro!
Quanio sou infcliz! Por ondc osso
Fugir dc sua colcra infiniia
E dc ncu infiniio dcscscro?...
So o Infcrno cssa fuga nc dcara.
Eu sou Infcrno ior! o ouiro, cavando
No fundo alisno, alisno inda nais fundo,
E ancaando cngolir-nc cn iais Iorrorcs,
Para nin fora un ccu sc o conarassc
Con csic Infcrno quc cn nin ncsno sofro!
Ai dc nin! quc afinal ccdcr nc cunrc!
E cono Ici dc nosirar quc nc arrccndo?
Por quc nodo o crdao olicr cu osso?
So cla sulnissao... Palavra Iorrvcl!
Mcu nolrc orgulIo aiira-ic lcn longc,
Fcclc-ic a vcrgonIa quc cu scniira
visia dos csriios incnsos
Quc scduzi, fazcndo ouiras roncssas
Quc dc vil sulnissao nuiio disiavan,
Dlasonando-lIcs r cn caiivciro
O Onioicnic Fcgcdor do Enrco.
Quc dor infanda!... Pouco clcs conIcccn
Quao cara a va jaciancia Iojc nc cusia!
Incrso cn quc iorncnios sc dclaic
Mcu irisic coraao no cnianio quc clcs
Por nonarca do Infcrno Iojc nc adoran!
Suli nui alio con diadcna c cciro;
Dcois... cIcio dc Iorror ca iao laio.
Eis-nc so na niscria solcrano;
roria da anliao csia alcgria!
139
Inda nais. sc cu udcssc arrccndcr-nc
Ou, or dccrcio da divina graa,
Alcanar ncu csiado riniiivo,
Logo cssa clcvaao cn nin crgucra
Pcnsancnios dc orgulIo quc anulasscn
Quanio jurara sulnissao fingida.
Anularia a rsiina grandcza
Voios quc cnirc ioriuras sc criniran
Cono rriios c vaos, quc nunca odc
A rcconciliaao scr vcrdadcira,
Quando do odio norial o crvado aculco
Tao rofundas fcridas icn alcrio!
Scrian dcsic nodo nais Iorrvcis
A rccidiva cula, a nova cna;
Conrara inicrnissao dc ouca dura,
E oliida ncsno assin con dor dolrada,
Para afinal curiir nais crus iorncnios!
O ncu flagclador iudo isio salc.
Assin, dc dar-nc a az disia clc ianio
Cono cu dc lIa cdir; cis ara scnrc
Pcrdida ioda a sonlra dc cscrana!
En vcz dc nos, culsos, cilados,
Criada ja cisic a rolc Iunana,
Prazcr novo dc Dcus, c csic anlo Mundo
Para norada dclciiosa dcla.
Foi-sc a cscrana... c nao rcgrcssa nunca!...
Co'cla o ncdo sc foi, foi-sc o rcnorso!
Para nin nao Ia lcn quc ja cisia!
Scras ncu lcn, o nal! or ii ao ncnos
O incrio univcrsal con Dcus divido,
140
E na orao naior ialvcz cu rcinc.
O Ioncn c o Mundo o salcrao cn lrcvc."
Enquanio assin falou, na iorva facc
O furor das aics sc lIc dclua;
O dcscscro, a invcja, a ira, ircs vczcs
O gnco rulor cn alidcz lIc iornan.
Dcsia soric cnrcsiado c conirafciio
Parcccria logo cssc scnllanic
A qucn qucr quc o noiassc; cnrcos gcnios
Nao icn dcsordcns iais, scnrc csiao uros.
Mas cauicloso o arificc da fraudc
Con sosscgo cicrior niiiga, cncolrc
Cada ciravio quc lIc ronc da alna,
Elc o rinciro quc raiica cnlusics,
Quc airas vinganas c nalcia cscondc
Dclaio do ourocl da saniidadc.
Coniudo, nao lasiou quanio fingira
Para lanar Uricl cn longo cngano,
Quc rcsscniido con a visia o scguc
E solrc o nonic Assrio o vc iurlado
Por nodo quc nao cra conaivcl
Dos Ccus con os csriios diiosos;
Olscrva-lIc os ircjciios furilundos,
O laio oric quando sc coniava
Dc iodo so, or ncnIuns olIos visio.
Scnrc cn dcsordcn ial, Saia rosscguc
E do dcn cIcga ao roino coniorno,
Dondc avisia ja crio o Paraso
141
Cuja nuralIa vcrdc csia coroando,
Qual valado rural, a alia canina
Solranccira a cncdos cscarados,
A Iirsuias lrcnIas, a rofundos aniros,
Quc a iao sagrado siio o accsso iolIcn.
Por cina dclcs vao, unas solrc ouiras,
En forna dc dcgraus, ordcns sulindo
Dc alnciras, dc faias, inIos, ccdros,
Pcrscciiva sclvaiica fornando
Quc sc afigura icairo dc florcsia
Con nagnfica ona dccorado.
Inda dc cina dos coados iocs
Dcssas sullincs arvorcs sc clcva
Do dcn o vcrdc nuro, dondc avisian
Nossos rinciros ais cn longo alcancc
Porao cicnsa do scu vasio incrio.
Solrcosias ao nuro arvorcs lindas,
En rcnquc circular, ali sc osicnian
Dc florcs c dc fruios carrcgadas.
O ouro dos fruios, o candor das florcs,
Esnalian das ranagcns a vcrdura,
Ondc o Sol nais visioso cnrcga os raios
Do quc nas lclas, vcscriinas nuvcns,
Ou no arco nuliicor quc cnfciia o olo
Quando Dcus lcnfazcjo a cIuva nanda.
Aqucla crscciiva cra iao graia!
Os uros arcs, cada vcz nais uros
Quanio Saia nais crio avana do dcn,
O doloroso coraao lIc alalan
Co'o vvido razcr c alna alcgria
142
Quc ianio incran na sazao das florcs,
E quc iodas as nagoas afugcnian
Salvo as quc sao do dcscscro filIas.
Ja or ali as lrisas nansas, ncigas,
As rcccndcnics asas alanando,
Do dcn csalIan os naiais crfuncs
E o sacro nonc do lugar cician,
Dondc o csolio lalsanico aanIaran.
Qual navcganic quc, dolrado Iavcndo
O Torncniorio calo c airas dciando
Dc Moanliquc os cclclrados nuros,
Fcsira cn largo nar salcus aronas
(Quc do Nordcsic as lrisas lIos conduzcn
Das longcs raias da fragranic Aralia}.
E, carrcira da nau quclrando o inulso,
En scnsacs iao graias sc dcnora
Enconirando or lcguas dilaiadas
Pcrfunado c risonIo o vclIo Occano,
Saia cssa fragrancia assin rccclc,
Quc con ial lafo cnvcncnada fica.
Elc coniudo nais razcr lIc cnconira
Do quc Asnodcu no odor do assado cic
Quc o fcz fugir iroso c nanorado
Dc junio lcla, dc Tolias nora,
Da Mcdia ara o Egiio ondc foi rcso
Con grilIcs invcncvcis, vingadorcs.
Eis Saia, vagaroso c cnsaiivo,
CIcgado ao c do alcaniilado nonic;
NcnIun caninIo ara avanic olscrva.
143
Unidos ironcos, cncruzados ranos,
Enrcdados arlusios, naio cscsso,
Muros fornando cn crculos fccIados,
Dc Ioncn ou dc aninal o asso incdcn.
Una oria soncnic ali Iavia
Do lado oosio quc ao nasccnic olIava.
Assin quc o rci das sonlras a crcclc,
Dcsrcza cnirada quc nui facil julga,
E, ara rova do dcsrczo, salia
Co'un lrcvc ulo, galga dc inroviso
Do nonic a aliura, o nuro inda nais alio,
E logo lIc cai dcniro, cn c ficando.
Qual da fonc acriado o asiuio lolo
Novas rcsas rocura cn novos siios
E, rina noiic csquisando ovclIas,
Quc o asior cauio rcsguardou scguras
En crna cIoa con valado cn iorno,
Dcniro lIc ula con vcloz rcsicza,
Ou qual o salicador, disosio ao furio
Do cofrc foric dc vilao ricao
(Quc, fiando-sc nas irancas, nos fcrrolIos,
Nas aldravas, nas orias cravcjadas,
Nao icnc assalio algun}, la irca c lIc cnira
Por janclas, or frcsias, or iclIados,
Por igual nodo no curral do Eicrno
Enirou asiuio o salicador rinciro.
Na Igrcja assin dcois ianlcn lIc cniraran
Vis ncrccnarios, do inicrcssc filIos!
144
Logo voa dali. E, fciio aluirc,
Pousa rcvisio na rvorc da Vida
(Quc cnirc quanias ali solcrlas sc alan
Mais alia solc c fica-lIcs no ncio},
Nao orquc a vida vcrdadcira alcancc
Mas orquc aos vivos ocasionc a noric.
Ncn susciia a vivfica viriudc
Dc arvorc ial quc, arovciiada scndo,
Fora dc inorial vida o firnc alono;
Mas ara ao longc vcr soncnic a cnrcga.
Ningucn, cccio Dcus, ao jusio odc
Calcular o valor do lcn quc cncara.
Scnrc as nclIorcs coisas sc crvcricn
Por nau aluso ou nao salcr-sc usa-las.
Dc cina da arvorc olIa, c cn longo alcancc
Vc iodos os rodgios dcsiinados
Para o dclciic c rcciscs dos Ioncns;
Nun disiinio lugar acIa cn rcsuno
Da Naiurcza as oulcncias iodas,
Ou, nclIor, vc ali un Ccu na Tcrra.
Era o jardin dc Dcus, o Paraso,
Quc clc ncsno laniou no oricnic do dcn.
O dcn cn scu circuiio sc csicndia
Dcsdc o oricnial Aura ic ondc crgucran
Os Crcgos rcis da gra Sclcucia as iorrcs,
Ou ondc cn Tclassar do dcn os filIos
Muiio anics dcsscs icnos Ialiiaran.
145
Ncsic agradavcl solo fcz o Eicrno
O jardin scu nais agradavcl inda,
Muiio cccdcndo o quc cra dado ao solo.
Coloca ali as arvorcs nais aias
Para cncaniar a visia, o olfaio, o gosio;
No ncio dclas a rvorc da Vida
LIc araz disor, dc iodas a nais alia,
Con fruios quc dc anlrosia o cIciro lanan
E o lrilIo do ouro vcgcial osicnian.
Crcscc da Cicncia ali a rvorc crio
Quc igual cnsina o Dcn c o Mal quc o dana,
Cicncia faial quc nos fadou coa noric!
Do dcn corrc airavcs, do sul nanando,
Nao iorcido cn scu curso, un largo rio
Quc, cIcgado raiz do arlorco nonic
Posio or Dcus ali solrc a corrcnic
Dc scu jardin cono clcvado nuro,
As nassas icrrcas llulas lIc ronc.
Paric sulicrrco Iorizonial corrcndo,
Paric, con airacnic fora crguido,
Solc do nonic clo cscuro scio,
E cn cina, cn rica fonic rclcniando,
Fcga o jardin dc inuncros arroios
Quc dcois cn argcnico lago sc uncn,
E, or cascaia ingcnic alcaniilada,
En cacIcs dc alva csuna sc dcscnIan,
Indo sulicrrca cncIcnic incororar-sc
Onda da olscura csirada luz rcgrcssa.
CanIando o rio o rsiino volunc,
En quairo grandcs rios sc rcaric
146
Quc, or nuiias rcgics, fanosos rcinos,
Cuja noicia agora inuiil fora,
En dirccs divcrsas vao corrcndo.
Mas c ara narrar-sc a crscciiva
(Sc ianio odcn os csforos da aric}
Quc cssa fonic nagnfica arcscnia.
Dcnirc rocIas dc diafana safira
Manando csiao rilciros nurnuranics
En crcsos jorros dc argcniinas aguas
Quc, cnrcdando-sc cn giros, colrcn, lanIan
Pcrolas oricniais c arcias dc ouro,
Visiiando, con gosio c odor dc ncciar,
Por laio dc cndcnics sonlras graias,
Todas as lanias, dando vida s florcs
Quc o sacrossanio Paraso cnfciian,
Ali disosias, nao cono csncrada
A aric as rcgula cn dcialIadas visias,
Porcn cono a singcla Naiurcza
As dcrranou con nuliidao rofusa
Nos ouiciros, nos valcs, nas lancics,
Qucr ondc o Sol, cn iodo o giro diurno,
Dc luz c dc calor os canos cncIc,
Qucr ondc a sonlra dc coniguas ranas
Lindos asscios ao nci'-dia iolda.
Esic siio fcliz iodo cra cncanios;
Dc crscciivas nil sc naiizava.
Aqui, fornando dclciiosas ruas,
Scnrc florcnics arvorcs dcsiilan
Prcciosas gonas, lalsanos cIcirosos;
147
DrilIan dc ouiras ali cndcnics fruios
Dc casca dc ouro, dc salor insignc,
Fcalizando-sc ali, ali soncnic,
Quanio as Hcscrias falulas divulgan.
Eis sc inicrc un valc, una lancic
Ondc alva nansa grci ascc a vcrdura;
Ou crcso ouiciro dc solcrlas alnas;
Ou rcgadia varzca cn quc anlas noiias
Das florcs iodas a ufania osicnian,
Enirc as quais scn csinIos sc crguc a rosa.
Do ouiro lado sonlrias, cavas gruias
Ancna frcsquidao do scio calan;
E or fora as arrcia, cn icor dc nanio,
Viosa vinIa dc ururcos cacIos
Ponoso luo rasicjando, ao icno
Quc dc ouiciros dcclivcs agua ura
Con lrando nurnurinIo vcn dcsccndo,
Discrsando-sc aqui, alcn nun lago
Fornando largo, crisialino csclIo,
Cujas lordas franjadas orna o nirio.
Nao ccssa ali a nusica das avcs.
Viracs ncigas da csiaao das florcs,
Inrcgnadas dc aronas rcccndcnics,
Enirc a folIagcn ircnula sussurran,
Enquanio Pa, da Naiurcza cnllcna,
Unido cn danas con as Craas c Horas,
Prinavcra conduz lrilIanic, cicrna.
Ncn dc Ena a fornosssina lIanura
Ondc florcs Proscrina colIia,
148
Scndo cla ali das florcs a nais lcla,
Quando colIida foi or Diic avaro,
Causando angusiias nil na afliia Ccrcs
Quc crranic a lusca cniao or iodo o Mundo,
Ncn da alva Dafnc o cncaniador asscio,
Do Oronic lcira, junio s frcscas aguas
Da insirada Casialia, odcrian
Co'o Paraso do dcn conarar-sc!
Ncn Nisa, quc o Triiao cingc cn scu curso,
E ondc o rovccio Can, quc o gcniilisno
Dc llio Jovc ou dc non aclida,
Analicia oculiou c o icnro Daco.
Fora do alcancc da nadrasia Fcia,
Ncn cssc nonic Anara, quc do Nilo
Junio s fonics csia, luzcnic rocIa
Ao cquador ciioico sujciia
Na sulida lcvando un dia iodo,
Ondc da Al'ssnia os rcis scus filIos guardan,
E ondc sucn alguns quc o Scr Eicrno
Fizcra o vcrdadciro Paraso
Dcssc assrio jardin visos ossucn,
Ondc nagoado olscrva o rci das sonlras
Quanios razcrcs figurar sc odcn,
Todas as qualidadcs dc vivcnics,
Tudo a scus olIos novo, iudo csiranIo!
Mas dois o airacn nais, quc cn c, quais
Nuncs,
Mosiran naior nolrcza c airosos irajan
A najcsiadc da inoccncia ura,
Fcis arcccndo do Univcrso dignos.
149
Dc scu glorioso Auior a cnrca inagcn
Nos olIos divinais lIcs rcslcndccc;
Insculidos no rosio lIcs divisa
A vcrdadc, a saicncia, a saniidadc,
Scvcras, uras, nas dc iodo livrcs,
nicas fonics do odcr Iunano,
Quais convinIa quc Dcus as dcssc aos Ioncns.
Porcn na consiruao iguais nao cran;
Dclcs o sco cn cada qual varia.
Todas sc inculcan do varao as fornas
Para o valor c iniclccao ialIadas;
Nas fcics da nulIcr iudo rcsira
Suavidadc, lrandura, cncanios, graas.
So dc Dcus clc osscssao arccc;
Mas cla, osscssao dc Dcus c do Ioncn.
Erguida c nolrc fronic, olIos sullincs,
Indccndcncia livrc nclc nosiran;
A jaciniina cona liariida
Pcndc anclada, cn varonil nancira,
Nao vindo alaio dos rolusios onlros.
Ncla, qual vcu as dcsgrcnIadas iranas,
Cor dc ouro c solias, livrcncnic ondcian
Tc nuiio alaio da gcniil ciniura,
Mosirando, qual nos clos nosira a vinIa,
Sujciao, nas quc ccdc a afavcl nando.
Quc a conccdc a nulIcr, ncla cnvolvcndo
Mciga dcnora, suavc rcluiancia,
Modcsio orgulIo, sulnissao nodcsia,
E iudo acciio con razcr clo Ioncn.
150
Inda osicnian nudcz Ionrosa c ura;
Inda nao iinIa o dcsoncsio cjo,
A Ionra dolosa, quc lroiou do crinc,
Da naiurcza as crfcics colcrio
(Cono dcois sc viu quando o ccado
Iludiu, corroncu a Iunana rolc,
Fazcndo concclcr-lIc quc c urcza
O quc dc fornas frvolas nao assa},
Ncn lanido, o nclIor da vida do Ioncn,
A sinlcs inoccncia inaculada.
Nus cniao nossos ais assin asscian;
E ncn dos anjos, ncn dc Dcus sc oculian,
Nao conIcccndo o quc or nal sc cnicndc.
Dc naos dadas asscia o ar nais lindo,
Qual nunca nais sc uniu dc anor nos laos.
Adao, o nais gcniil dc quanios Ioncns
Dclc, cono scus filIos, dcsccndcran;
Eva, a nais lcla das nulIcrcs iodas
Quc dcla, nac conun, olicn a origcn.
graia sonlra dc arvorcs coadas
Ondc naviosa viraao nurnura,
En vcrdc rclva, junio a frcsca fonic,
Asscnian-sc clcs, icrninada a lida
Quc dc dclcias cIcias lIcs dcaran
Canos lindos, ondc o afa so consia
Dc dar lugar aos zcfiros nais facil,
Dc iornar o rcouso nais iranquilo,
O aciiic nclIor, nais graia a scdc.
Eniao aanIan ara a ccia fruias,
151
Fruias ncciarias quc ic junio dclcs
Os conlaccnics ranos inclinados
LIas vcn irazcr ao nolc crvoso asscnio,
Adanascado dc visiosas florcs.
Das salorosas olas vao concndo;
E coas cascas, assin quc a scdc o cdc,
Tiran da cIcia fonic agua ninosa.
Doccs convcrsacs ali nao falian,
Anavcis risos, folgazcs graccjos
Prorios da nocidadc c cn ar iao lindo,
Dc csosos iao dc frcsco c os sos no Mundo.
En rcdor dclcs salian, ulan, lrincan
Todos os lruios, inda nao fcrozcs,
Qucr losquc, ou sclva, ou rado, ou cova
Ialiicn.
O foric lcao conado ali rcioua
Aninando nas garras o cordciro;
Dclcs or dianic a scu salor calriolan
Os ursos, os lcoardos, onas, iigrcs;
O csado clcfanic, ondo cn olra
Scu odcr iodo or fazcr-lIcs fcsia,
Torcc cn nil volias a flcvcl ironla;
Pcrio ali dclcs a scrcnic asiuia,
Insinuando-sc nciga, iccc airosa
Un lao gordio na lrunida cauda
E osicnia rovas da faial nalcia,
Quc ncsno assin ncn cra susciiada;
Ouiros ja farios dorncn solrc a rclva,
Ou dcscrios sc asscnian runinando.
152
Eniao, a asso raido c dcclivc,
Para as ilIas do Occano o Sol ja dcscc,
E as csircias, da noiic rccursoras,
Na lalana do Ccu ja vcn sulindo,
Quando Saia, nciido inda no asno
En quc ficara assin quc viu iais ccnas,
Por fin con cusio c afliio a voz dcsaia.
Infcrno! Infcrno! Quc aincl icrrvcl
Mcus olIos niscrandos rcscncian!
En nossa csiancia Ialiian criaiuras
Dc ouiro noldc, ialvcz dc icrra fciias,
Quc, nao scndo anjos, so difcrcn ouco
Dos cclcsics csriios lrilIanics.
Os ncus naravilIados cnsancnios
Nclas sc cngolfan iodos. ic nc sinio
Procnso a ana-las, ianio lIcs fulgura
A scnclIana divinal no oric,
E ianias graas nos gcniis scnllanics
A nao quc as consiruiu rodiga csarzc!
AI! ar fornoso! Mal agora cnsas
Na nudana quc crio ja ic assalia.
Esscs razcrcs iodos vao sunir-sc,
E dcsgraa ircncnda lIcs succdc
Tanio nais crua quanio scnics Iojc
Alcgria naior nos scios d'alna.
s fcliz, nas durar assin nao odcs
Porquc lcn dcfcndcr-ic o Ccu nao soulc;
O Paraso icu, ondc alio Ialiias,
Ficou ccrcado nal ara quc inca
Inigo ial cono o quc lIc cnira agora.
153
Coniudo, violcniado c quc cu ic invisio.
TcnIo do dc ic vcr assin cosio,
Nao olsianic dc nin iu nao o icrcs.
Dusco cn csirciio no a ii unir-nc;
Qucro coniigo icr nuiua anizadc,
Tao vinculada quc norcnos anlos,
Tu cn nin, cu cn ii, or iodo scnrc.
Talvcz a ninIa csiancia nao agradc,
Cono csic dcn iao lclo, a icus scniidos;
Mas, ial qual c, rccclc-a or scr olra
Dcssc icu Criador quc ianio calias;
Dcu-na clc assin, assin cu ia franqucio.
As vasissinas orias Ia dc alrir-ic
O Infcrno ovanic, c scus nonarcas iodos
Hao dc vir fora dclas rccclcr-ic.
Tcras ali norada nui divcrsa
Dcsic circuiio cguo. ncla odc
Tua inuncra csiirc aconodar-sc.
Sc nao acIarcs graia cssa vivcnda,
Dcvcs agradccc-la ao quc nc olriga
A iranar conira ii, quc nao nc ofcndcs,
Esia vingana airoz quc so dcvia
Fccair nclc quc nc ofcndc ianio.
Pcla inoccncia ura quc ic adorna
Enicrnco-nc assaz; orcn, coniudo,
O ullico inicrcssc, a Ionra cncnIada,
O ardor dc nc vingar cngrandcccndo
Coa conquisia do Mundo o ncu incrio,
Olrigan-nc a fazcr coisas agora
154
Quc cu, inda quc voiado s cnas do Orco,
En ouiras ocasics aloninara."
Saia dissc. E no ullico inicrcssc
Os scus iranas dialolicos disfara,
Mancjo cn quc sao ncsircs os iiranos.
Elc do cunc cniao da arvorc aliiva
Dcscc ara cnirc os folgazcs rclanIos
Das variadas, quadrucdcs csccics.
Ora dc una, ora dc ouira vcsic a forna,
ncdida quc as vc nclIor scrvircn
Para nosirar-lIc dc nais crio a rcsa,
E ncsno dcla as circunsiancias iodas,
ColIidas or acs ou or alavras.
Ja fciio lcao solcrlo, cn fogo os olIos,
Pcrfaz, dclcs cn iorno, un lcnio giro.
Ja iigrc sc afigura, quando o acaso
Dois nui loniios ganos lIc dcscolrc
Quc ao c dc un losquc ou nun acciro lrincan;
Dclruado sc cosc cniao coa icrra,
Dcois a niudo sc crguc, alaia, ajciia,
Duscando ouso dondc cn lrcvc ulo,
Scn ncdo dc os crrar, consiga logo,
En cada garra o scu, colIc-los anlos.
No cnianio Adao, dos Ioncns o rinciro,
A Eva, a rincira das nulIcrcs, fala.
Tu, socia ninIa, a so con quc dcsfruio
Esias dclcias iodas, iu, quc cu rczo
155
Mais quc clas iodas orquc nais nc cncanias...
Dcccrio o grao Podcr quc nos dcu vida,
Quc ara nos fornou csic anlo Mundo,
Dcvc scr or igual, scn fin, scn ncias,
Dcnigno, lilcral, incnso, livrc.
Elc crgucu-nos do o, c aqui dcsic dcn
Na crcnal vcniura nos coloca.
Nada lIc ncrccanos c nada
Nos lIc odcnos dar, quc clc icn iudo;
Dc nos ncnIun scrvio nais rcicndc
Do quc un cncargo ara nos iao facil;
Dc iodas csias arvorcs quc no dcn
Dao fruios iao variados, iao ninosos,
So a rvorc da Cicncia nos rolc
Quc da rvorc da Vida csia nui crio.
Tao crio ali da vida crcscc a noric!
Scja a noric o quc for, c coisa Iorrvcl,
Pois Dcus a ronunciou conira qucn ousc
Concr dc arvorc ial, unindo a quclra
Dc una so rcsiriao assin diiada
Enirc iania grandcza c ianio incrio,
Quc nos franqucia solrc quanios vivcn
No nar, na icrra, no ar. Nao, nao julgucnos
Dc cusio algun roiliao iao lcvc,
Nos quc ossunos solrc as coisas iodas,
Solrc razcrcs ianios c iao varios,
Livrc liccna, iliniiada cscolIa.
Craas dcnos-lIc ois; sua londadc
Con uro fcrvor d'alna lIc calicnos,
Prosscguindo a iarcfa dclciiosa
156
Dc coriar csics ranos ululanics,
Dc csias florcs susicr. scndo isio lida,
Fora docc coniigo ariilIada."
Logo lIc iorna assin a anavcl Eva.
iu, dc qucn c ara qucn fornada,
Carnc dc iua carnc, aqui cisio,
Mcu guia c cIcfc ncu, scn qucn cu fora
En iodos os scniidos inrcsiavcl,
Tudo quanio disscsic c rcio c jusio.
Scnrc sinccras, quoiidianas graas
Dcvcnos dar-lIc, norncnic cu quc gozo
O nais fcliz quinIao cn scus favorcs
Esiando unida a ii, quc ic avaniajas
A nin or ianios doics scn quc cnconircs
Ouircn quc ossa cnarclIar coniigo.
Fccordo a niudo o dia cn quc do sono
A vcz rincira dcscrici, dciiada
sonlra dc nil florcs, c adnirando,
Scn o cnicndcr, o siio ondc nc via,
Qucn fossc, c cono vicra ali c dondc.
Nao disianic ouo cniao lrando nurnurio
Dc aguas sadas dc una gruia c logo
EsalIadas cn lquida lancic
Quc dos Ccus arccia o uro csao.
Inccricnic nc crgo, c vcrdc rila
Vou asscniar-nc ara olIar, la dcniro
Do liso lago quc ouiro Ccu suonIo.
Mal quc nc inclino ara laio olIando,
Eis quc dcniro aarccc una figura
Quc ara nin a olIar ianlcn sc inclina.
157
Mcdrosa nc rciiro, c cla ncdrosa
Fciira-sc ianlcn; nas conlaccnic
A olIar nc dolro logo, c cla insianianca
Torna a dolrar-sc c conlaccnic nc olIa
Dc sinaiico anor con nuiuas visias.
Fiiando os olIos ncus ali ic'-gora
Eu cnando csiaria cn vaos dcscjos,
Sc nao vicssc una voz assin falar-nc.
Qucn ali vcs quc vcn coniigo c volia,
s iu ncsna. orcn, scguc-nc, o lcla.
Vou lcvar-ic aondc csia qucn, scn scr sonlra,
Tc cscra socia c quc dc afagos o cncIas.
Pcrciuo socio c icu, iu dclc inagcn.
Dar-lIc-as, dc anlos igual, rolc infiniia;
Scras cIanada nuc du Iununu csccc."
Quc faria scnao scguir dc ronio
Mcu guia oculio? Avano; cis quc ic vcjo.
Pcrio csiavas dc un laiano frondoso;
AcIci-ic lclo c grandc, nas, coniudo,
Mcnos ninoso, ncnos cngraado,
Mcnos cncaniador, ncnos faguciro,
Quc a figura no lago Ia ouco visia.
Mas logo nc rciiro... c iu griiando
Scgucs-nc c dizcs. Vcn, vcn ca, o Eva!
Dc qucn fogcs? Dos ncus (aicndc, o cara}
Tcus ossos sao, da ninIa carnc a iua.
Dci-ios do lado ncu quc sc coloca
Mais junio ao coraao, fonic da vida;
Qucro-ic unida a nin agora c scnrc.
En ii rocuro aric dc ninIa alna
158
Cono a consolaao dc nais icrnura.
Dc nin rocuro cn ii a ouira nciadc."
Con iua nao gcniil cniao ic aossas
Da ninIa nao; ccdi. dcsdc cssc icno
ConIcci quanio ccdc a fornosura
Aos varonis rinorcs, saicncia
Quc dc Ioncns c o vcrdadciro ornaio."
Assin dissc Eva. conjugal icrnura
Fuiilando-lIc cniao nos olIos lindos,
Ela sc cnircga a Adao c sc lIc cncosia,
Con iransoric sulnisso, uro c ncigo,
Ao ciio nu quc icrnancnic alraa
Jaz rcclinada ali; soncnic a colrcn
Das solias iranas as douradas ondas.
Dc dclciics nun nar clc nadando,
Caiivado dc iania fornosura,
Dc iania sulnissao, dc afagos ianios,
Con ar dc sucrior csia sorrindo,
E una vcz c ouira vcz da csosa os lalios
Con uros lcijos doccncnic acria
(Assin con Juno csia Juiicr quando
Nuvcns gcra quc cn naio csalIan florcs}.
Dali Saia dc invcja o rosio vira.
Mas con iorcido olIar, ciuncnio, crvado,
Vc dc rclancc iao diiosa ccna.
Logo a si ncsno qucia-sc dcsi'aric.
visia odiosa, quania dor nc vilras!
Un do ouiro cn lraos, Ialiianics do dcn,
159
Ouiro dcn nais fcliz inda dcsfruian,
Dclcias icndo assin solrc dclcias!
Enquanio cu sou lanado nos Infcrnos
Ondc anor c alcgria ncn vislunlran,
Mas ondc criinaz, fcroz dcscjo,
Sulcio nao ncnor quc os nais sulcios,
Nunca sc saiisfaz, scnrc aiorncnia!
Coniudo... nao nc assc da lcnlrana
O quc or clcs ncsnos Ici salido.
Scu aqui, cono cnicndo, nao c iudo;
Dc una arvorc faial concr nao odcn,
E cssa... rvorc da Cicncia sc iniiiula.
Vcdar a cicncia? Alsurdo susciioso!
E Dcus, or quc lIa vcda? cula a cicncia?
Da cicncia odc gcrninar a noric?
So na ignorancia lIcs c dada a vida?
Ncsic csiado fcliz consisic a rova
Da olcdicncia c da fc quc lIc iriluian?...
Quc lclo fundancnio ondc sc crija
Plano infalvcl quc os csiraguc cn lrcvc!
Ja lIcs vou cciiar a faniasia
Dc cicncia con dcscjo inconirasiavcl;
Fcjciiarao rccciios invcjosos
So invcniados ara scu ludlrio,
Sc a cicncia os odc crgucr ao grau dc Nuncs.
Pungidos ois or anliao iananIa,
Hao dc concr o roilido fruio
E assin icrao cn rcconcnsa a noric.
Mais vcrossnil quc isio... cu nada vcjo.
Porcn rinciro con sagaz cuidado
160
O jardin iodo csquisar nc cunrc
Scn quc o ncnor rccanio aqui nc cscac.
So odc o acaso conduzir-nc aondc
Algun cclcsic csriio dcscansc,
Ou ja scniado junio frcsca fonic,
Ou rciirado cn naracIao cscsso,
Quc o nais nc avcnic quc salcr rcciso.
No cnianio, ar fcliz, da vida goza;
Enquanio cu nao voliar, culia ovanic.
Quc csscs curios razcrcs vao sunir-sc
Nun clago dc longos inforiunios."
Dizcndo isio rciira-sc insolcnic
Con fcro asso, nas sagaz; c logo
Por losqucs, solidcs, or nonics, valcs
naliciosa lusca da rincio.
Eniao, ondc cn disiancia a nais rcnoia
Co'os narcs c coa icrra os Ccus sc ajunian,
O Sol, indo-sc a r, dcscc iardio,
E, do dcn dcfroniando a oria Eoa,
Co'clc nivcla os vcscriinos raios.
Tc s nuvcns lcvania-sc csia oria,
Alcria nun rocIcdo dc alalasiro;
Dc nui longc sc avisia c icn or fora,
Aos canos suljaccnics alcanando
Alia cscada csiral, anla, fulgcnic.
O nais sao iudo rocIas solrc rocIas,
Alcaniiladas, ngrcncs, a runo,
Dc iodo inaccssvcis. La sc asscnia
161
Do lucido rocIcdo cnirc os ilarcs
Calricl, das guardas cclcsiiais o cIcfc,
Pcla noiic cscrando. ali cn iorno,
Do Icrosno sc ccrciia nos nancjos
Dos Ccus a dcsarnada juvcniudc,
Mas icndo crio nao as forics arnas;
Droqucis, clnos c lanas, ali cndcn,
Ondc os diananics, o ouro, csiao fulgindo.
Eis cIcga Uricl, quc cniao no fin da iardc
Solrc un raio do Sol dcsccu ligciro,
Qual voa a csircla quc, fcndcndo a noiic
Quando no ouiono os vaorosos arcs
Facil sc inflanan, da sinal nao dulio
Dc quc runo da agulIa os nauias dcvcn
Dos icncsiuosos vcnios rccaiar-sc.
O anjo, iodo arcssado, assin sc crcssa.
Calricl, quc ccrccs o disiinio cncargo
Dc csics siios guardarcs iao diiosos,
Para quc cnic algun nau nao sc avcniurc
A cnirar-lIcs dcniro ou a cIcgar-lIcs crio;
Salc quc Iojc ao nci'-dia vcio ansioso
csfcra ninIa un anjo, rcicndcndo
FcconIcccr nclIor (scgundo dissc}
Dc Dcus as olras c norncnic o Ioncn
Quc ccrio c dclc a nais rcccnic inagcn.
Ensinci-lIc o caninIo. cis quc ligciro
Pariiu. Mas us-nc a csquisar scu oric;
Na nonianIa quc fica ao noric do dcn
Pousou rinciro; ali diviso ronio
162
Por icrrvcis aics cscurccidos
Os olIos scus cn quc rcssunlran lanos
Ao Ccu conirarios. coniinuci a vc-lo
Tc quc sc nc oculiou sol csias sonlras.
Tcno quc algun dos rcrolos ousassc
Sair do Alisno a nos fazcr nais gucrras.
A vigilancia iua dcvc acIa-lo."
Logo o alado gucrrciro lIc rcsondc.
Nao c ara adnirar quc a iua visia
Tao crfciia cono c, Uricl, alcancc
Do Sol lrilIanic, junio ao qual ic asscnias,
A iao rcnoio siio. dcsia oria
Nao dcia a guarda cncirar or cla
Scnao do Ccu os conIccidos nuncios.
Ningucn aqui cIcgou dcsdc o nci'-dia.
Sc csriio susciio cnirou asiuio,
Con csiudado ardil ulou dcccrio
Esias icrrcas nuralIas sucrando.
E iu salcs nui lcn quanio c difcil
Enlaraar csiriiuais sulsiancias
Con naicriais larrciras inda quc alias.
Porcn sc no rccinio dcsics nuros
Esiivcr qucn iu dizcs, irajc cnlora
Qualqucr das fornas quc nclIor o cnculra,
Mal quc rona a nanIa darci con clc."
Assin o roncicu. Volia a scu osio
Uricl no ncsno rcfulgcnic raio
Quc ara laio olliquancnic o lcva
Ao Sol, icndo os Aorcs ja assado,
163
E con rcflca luz dc gra c dc ouro
Corando as nuvcns quc cn scu irono ocduo
Con onosos coricjos o aconanIan
(Ou scja quc da luz o ingcnic glolo
Con rodigiosa raidcz girassc
Duranic o dia do ocidcnic cn runo,
Ou scja quc csia nossa Iunildc Tcrra,
Mcnos vcloz or ncnos anlo giro,
Folassc cniao na dircao do oricnic}.
Eis a calada noiic vcn cIcgando.
Ja o ardo crcusculo cnvolvcra
En scu iranquilo nanio os cnics iodos;
O silcncio o aconanIa. Fcras c avcs
Ja sc rciiran. ara as vcrdcs canas
Aquclcs vao c ara os ninIos csias,
Eccio o rouinol quc vigilanic
En longas, anorosas caniilcnas,
Inicira assa a noiic, c aic dc ouvi-lo
Mcsno o silcncio dc razcr sc cnlcva.
Colrc-sc o Ccu dc lucidas safiras;
E Hcscro, nais luzcnic quc clas iodas,
Das csirclas o ccrciio conanda,
Aic quc sc crguc a Lua cniao cnvolia
En nclulosa najcsiadc, c logo,
Mosirando-sc rainIa, ao largo fulgc
E o nanio argcnico solrc as ircvas lana.
No cnianio dissc Adao linda csosa.
Anada ninIa, a noiic quc ja cIcga,
164
Todos os aninais indo ao dcscanso,
Ao rcciso rcouso nos induzcn.
Para o Ioncn succssivos fcz o Eicrno
O iralalIo, o dcscanso, o dia, a noiic;
Do sono o usual cndor cn lrando orvalIo
Agora as nossas alclras inclina.
Dcsocuados os dcnais vivcnics
Por iodo o dia rcguiosos vagan,
Mcnos rcouso do quc nos carcccn.
Mas quoiidianas, dcialIadas lidas,
Cororcas c ncniais, ocuan o Ioncn
E a dignidadc sua aicnician.
Por ondc qucr quc os assos scus dirija,
Scguindo-o scnrc vao do Ccu os olIos,
Enquanio os ouiros aninais divagan
Scn quc suas acs a Dcus inoricn.
Princiro quc nanIa a aurora lisirc
Os Ccus do oricnic, lcvaniar-nos cunrc
E s nossas graias lidas cnircgar-nos.
Fcclanan acola ronia rcforna
Das florcs as laiadas; nais adianic
Con ranos iao crcscidos cscarncccn
Nosso ncsquinIo iraio as vcrdcs ruas
Ondc asscanos clo ardor do dia,
E carcccn nais naos alcn das nossas
Quc os rcnovos iao nnios lIcs ccrccicn.
Esias florcs c lalsanos cIcirosos,
Quc jazcn ioscos, ascros, iorcidos,
Dcscnrcdar-sc cdcn sc qucrcnos
165
Scn csiorvos asscar. No cnianio a noiic,
Por lci da Naiurcza, o ocio nos diia."
CIcia dc crfcics, cIcia dc cncanios,
Fcsondc-lIc Eva assin. Eu ic olcdco,
Princio c arliiro ncu; acciio ronia
O icu conviic quc dc Dcus cnana.
Dcus a iua lci, c iu a ninIa.
Da nulIcr csic dogna consiiiui
A Ionra a nais nolrc, a nais diiosa cicncia.
Enquanio csiou a convcrsar coniigo,
Da lcnlrana nc fogc o rorio icno,
Das csiacs nc csqucccn as nudanas
E iodos os razcrcs quc clas causan.
docc o ar da nanIa, c docc a aurora
Con o caniar nadrugador das avcs;
graio o Sol nasccnic quando alrangcn
Esia alna icrra os scus rinciros raios,
Co'o orvalIo dulicando o ovanic lrilIo
Na flor, no fruio, na arvorc, na lania;
suavc o arona quc o fccundo rado
Fociado dc cIuvciros cvaora;
Encania o asccio da scrcna iardc;
Enlcva a noiic quando nciga osicnia
Do rouinol o canio, a linda Lua,
Puros os Ccus, lrilIanics as csirclas.
Mas ncn o ar da nanIa, ncn ncsno a aurora
Con o caniar nadrugador das avcs,
Ncn o nasccnic Sol quando fulgura
No orvalIo quc or csia ancna icrra
Vcsic as lanias, as arvorcs, as florcs,
166
Ncn a fragrancia quc os cIuvciros cIanan,
Ncn da agradavcl iardc a crscciiva,
Ncn da noiic o silcncio cnirccoriado
Coa voz do rouinol, ncn o asscio
No allor da Lua, ao lrilIo das csirclas,
Tcr odcrian ara nin cncanios
Sc os cu gozassc scn csiar coniigo!
Mas or quc luzcn ioda a noiic os asiros?
Para qucn iao nagnfico rosccio,
Enquanio os olIos nos cnccrra o sono?"
Nosso grandc asccndcnic assin rcsondc.
Dc Dcus c do Ioncn filIa, Eva crfciia,
Ciran clcs da Tcrra scnrc cn iorno
Fcgularncnic ondo-sc c nasccndo,
Luz ninisirando rcarada c roria
Dc rcgics cn rcgics, quc Iao dc ovoar-sc
Dc gcnics nuiias quc inda nao cisicn.
Dc luncs csia nuliidao fulgura
Para quc noiic a cscuridao do Caos
Olicr nao ossa o scu odcr aniigo,
Ncn a vida ciirar da Naiurcza,
E ara quc o calor or graus crguido,
En aias roorcs o influo vario,
Aquca, aninc, nodifiquc, nuira
Dc lanias, dc aninais, as casias iodas
Quc sc roagan no anliio da Tcrra,
Disondo-as dcsia soric a con nais fruio
Pcrfciao rccclcrcn consunada
Dos fulgorcs do Sol nais odcrosos.
Logo clcs, osio quc na noiic oaca
167
Nao os vcjanos nos, cn vao nao lrilIan.
Ncn cuidcs iu quc or faliarcn Ioncns
O Ccu dc cscciadorcs icnIa nngua,
Ou Dcus dc qucn o adorc. No orlc vagan,
Qucr dornindo csicjanos, qucr dcscrios,
Invisvcis csriios scn conio
Quc inccssanics louvorcs lIc iriluian,
Noiic c dia adnirando as suas olras.
Da cncosia ali do nonic rciunlanic,
Ou la do losquc, a niudo, nao ouvinos
ncia-noiic cnioar cancs cclcsics,
En solos, cn conccrios, nodulando
Hinos cn Ionra do Arquiiio incnso?
En osiao ou nas noiurnas rondas
A nilcia do Ccu, juniando a niudo
Enrco insiruncnial c vozcs dc anjos,
En cIcia orqucsira, con oicnic arroulo,
Nao nos clcva aos Ccus o cnsancnio?"
Findo coloquio ial, sos, dc naos dadas,
Ao diioso aoscnio sc dirigcn.
Quando o Eicrno fornou as coisas iodas
Para uso do Ioncn c ianlcn dclcias,
Adaiou csic siio ao fin roosio.
O icio consia dc un cscsso cnlacc
Das ranagcns dc nirios, dc lourciros,
rvorcs quc alio solcn adornadas
Dc firncs folIas olorosas scnrc.
Enirc os ironcos, fazcndo un vcrdc nuro,
168
O acanio c ouiros arlusios rcccndcnics
Dc cina alaio iodo o vao ocuan
Pclo qual ioda a soric dc auccnas,
Dc rosas, dc jasnins, scnrc viosas,
Unas coas ouiras nisiuradas, icccn
O nais visioso c lucido nosaico.
Dc aafrcs, dc violcias, dc jacinios
Enluiido sc nosira o avincnio,
Mais varicgado quc dc gcnas fulgc
O nais suniuoso c dclicado cnllcna.
NcnIun ouiro vivcnic ali cnirava,
Possc quadrucdc, avc, inscio ou vcrnc.
Tao acaiados rcsciiavan o Ioncn!
En siio nais sonlrio, oculio c sacro,
Nunca (scgundo as falulas} dorniran
Silvano, o carco Pa, nunca csiivcran
Os Faunos folgazcs, as faccis Ninfas.
Con florcs c crvas do nais fino arona
La nun quario nais dcniro Eva, inda virgcn,
Fcz c adornou o ialano das nucias
Ncssc dia cn quc ao ai da Iunana rolc
O anjo a irouc, c do Ccu os coros sanios
Caniaran do Iincncu os graios Iinos,
Enquanio cla lrilIava nua c lcla,
Mais adornada assin, nais csiinavcl
Do quc a faial Pandora cnriquccida
Coas alundanics dadivas dos Nuncs
(Pandora, ianio arccida co'cla
Na crdiao quc ocasionou aos Ioncns
169
Quando, irazida a Eincicu or Hcrncs,
Co'os olIos lclos csiragou o Mundo,
Para quc fossc assin vingado Jovc
Por lIc roularcn o aninanic lunc,
Quc cra dclc soncnic rivaiivo}.
Assin quc cIcgan do aoscnio oria,
Ergucn, anlos dc c, ao Ccu a visia;
E o Dcus adoran quc iirou do nada
Arcs, Ccu, Tcrra, Lua, Sol, csirclas.
Onioicnic auior, ianlcn ic arouvc
Fazcr a noiic, Iavcndo fciio o dia
En quc lidas narcadas cnrcganos;
Nos icrninanos fclizncnic o dc Iojc
Con nuiuo aulio c anor quc nos conlcia
Toda a vcniura nossa a ii dcvida
Ncsic fcliz lugar quc larga icnos,
E ondc c ial a alundancia dc icus ninos
Quc, nao colIidos, clo cIao sc csalIan,
Honcns faliando quc sc gozcn dclcs.
Porcn iu roncicsic quc una raa
Dc nos rovinda ovoaria a Tcrra.
Havcnos dc cnsinar-lIc a dar louvorcs
iua incnsa c rovida londadc,
Nao so cla nanIa quando acordcnos,
Mas ianlcn quando, iniiaao dc agora,
Fornos ao sono quc iao lon nos dcsic."
Unanincs dcsi'aric sc criniran.
NcnIuna ccrinnia nais fizcran
170
Alcn da ura adoraao quc a iudo
Prcfcrc Dcus. Eis cniran dc naos dadas
No scu quario inicrior, c nao rccisan
Tirar os aiavios cnfadonIos
Quc Iojc inoriuna nos inc a noda.
Ao lado un do ouiro, ali anlos sc dciian.
Ncn Adao (cono julgo} as cosias vira
linda csosa, ncn aos riios sacros
Do conjugal anor Eva sc cinc,
Enlora a Iiocrisia ausicra c falsa,
Fonic dc alusos, a scu nodo cnicnda
A inoccncia, a urcza, a dignidadc,
E dc inuro coa nancIa viiucrc
O quc o surcno Dcus dcclara uro,
Inc a nuiios, dcia livrc a iodos.
(Eisic a gcraao or lci divina.
Qucn alsiincncia dcla nos ordcna,
Dcsiroi a Iunana csccic, a Dcus insulia.}
Salvc, anor conjugal, nisicrio incnso,
Origcn ura da rogcnic Iunana,
Posscssao do Ioncn cclusiva no dcn
Ondc o nais cra dos vivcnics iodos!
Para os lruios a adulicra lascvia
Foi or ii dcsicrrada dcnirc os Ioncns;
Por ii foran rinciro conIccidas,
E no udor c na razao fundadas,
As doccs rclacs, ia icrnura,
Quc o ai, o filIo, c irnaos, cnirc si rcndcn.
171
Manancial das doncsiicas douras,
Longc dc nin cIanar-ic ou cula ou nancIa,
Ou crcr-ic inrorio do lugar nais uro!
Foi julgado o icu lciio casio c sacro
Nos icnos dc Iojc, nos assados icnos;
Os airiarcas c os sanios o gozaran.
O vcrdadciro anor ali so usa
Dc finas scias dc ouro, c scnrc ondcia
Scu vivo fogo na sagrada ira;
Scnrc adcjando coas ururcas asas
So ali sc conraz, ali so rcina,
E nao no riso insido, ilusorio
Quc o insano conra cn luanar foriuiio,
Ncn das corics nos frgidos nanoros,
Nas dissoluias nascaras, nas danas,
Nas scrcnaias quc asnado cnioa
(Tiriiando dc frio} o louco ananic
lcla ioda orgulIo c nui crcdora
Dc quc clc, dcsrczando-a, lIc fugissc!
Os dois csosos, alraados anlos,
Dcian-sc cniao dornir ao son quc irinan
Os rouinois or ioda a noiic ancna,
E incnsas cIovcn do florido icio
Nos alvos ncnlros nus ururcas rosas
Quc a nanIa roniancnic rccucra.
Dornc, diioso ar, quc lcn odias
Prosscguir ncssa diia! Mas... oI nagoa!
172
Pcrdcsic-a qucrcndo olicr a ossc
Dc csiado nais fcliz, salcr nais vasio!
Ja iinIa cniao sulido a oaca noiic
No anliio sullunar ao ncio giro;
E, clos scus orics vasios, clurncos,
s Ioras cosiunadas ja os anjos
TinIan sado, c cn lclica arada
Esiao arnados ara cnirarcn logo
Nos iqucics noiurnos. Eis dcsi'aric,
Ao incdiaio scu, Calricl sc crinc.
Dcsias iroas, Uzicl, lcva nciadc;
Pcsquisa a laga ausiral con scrio icnio.
A ouira nciadc clo noric narcIc,
E no Ocidcnic o crculo fccIcnos".
Paricn cniao coa raidcz da flana.
Vai-lIc a nciadc ara a nao do cscudo,
A ouira nciadc ara a nao da lana.
Logo os dois anjos nais suiis c forics,
Quc ali iinIa, cIanou. E assin lIcs nanda.
Zcfon c Iiuricl con vo lrcvc
Duscai csic jardin quc nada cscac,
Morncnic ondc cssas criaiuras lclas
Morando csiao, quia dornindo agora
Dcscuidadas do 'rigo quc as ancaa.
Dc iardc, ao r-do-sol, fui advcriido
Quc csriio infcrnal aqui cnirara,
Tcndo cscaado (qucn udcra crc-lo?!}
173
Das riscs do Orco, c ccrio c nau scu fiio.
Ondc o acIcis, nao lanai-lIc c aqui irazci-no."
Dissc. c sc ajunia aos laialIcs radianics
Quc vao iaando no ar o allor da Lua.
norada dc Adao os dois gucrrciros
Voan dcrcssa cn lusca do ininigo.
Junio do ouvido dc Eva ali o cnconiran
Fciio sao, coa icrra nui cosido,
Por sua aric dialolica icniando
Ja forjar-lIc iluscs, sonIos, faniasnas,
Quc, inculcando-lIc o nal do lcn coas corcs,
Da faniasia os orgaos lIc crvcrian,
Ja co'o vcncno scu conianinar-lIc
Dc vaos rojcios, dc culados lanos
Os aninais csriios quc sc crgucn
Do uro sanguc, quais suiis vaorcs
Sc clcvan dos rilciros crisialinos.
Eniao co'o conio da cclcsic lana
Iiuricl ioca lcvcncnic o nonsiro,
Quc dcsacrcclido assin sc ocua.
Eis, dc inroviso, salia, solc, crcscc
O surrcso Saia, qual c, icrrvcl,
Quc a naldadc nao odc csiar oculia
Anic o ioquc dc icncra cclcsic,
E volia logo rsiina figura.
Qual un noniao dc olvora quc, ronio
Para sc cncIcr larris quc sc arnazcnan
Quando dc alguna gucrra o loaio soa,
174
Sc una fasca o ioca, dc rccnic
Furioso, iodo flanas, solc aos arcs,
Tal foi Saia. E os dois fornosos anjos,
Ao vcr iao dc inroviso o rci ncdonIo,
Nao dcian dc rccuar ncio csaniados;
Mas logo scn avor sc lIc aroinan.
Tu, quc aqui vcns, quc do Orco ic cscaasic,
Qucn cs dcnirc os csriios rclcldcs?
(Dizcn-lIc os anjos}. Quc fazcr rocuras,
Cono naligno csiao, vigiando aicnio
Junio aos ouvidos da quc ali rcousa?"
Con ar dcsrczador, Saia rciruca.
Vos nao nc conIcccis? Falais vos scrios?
ConIcccis-nc lcn quando cu, nouirora,
E nao qual vosso igual, nc cnironizava
Ondc crgucr-vos janais vos foi ossvcl.
O nao nc conIcccrdcs vos inculca
Lugar nuiio infcrior na vossa classc;
Mas sc nc conIcccis, vossa crgunia
Dc nada valc c iao inuiil fica,
Cono a ncnsagcn cujo cncargo icndcs."
A dcsrczos oondo ouiros dcsrczos,
Zcfon lIc rcsondcu. Nao inagincs,
Esriio rclcldc, quc cs qual cras
En forna c lrilIo quando rcio c uro
Tc asscniavas no Ccu. cn iudo cs ouiro,
E ningucn clo quc cras ic conIccc.
Toda cssa incnsa gloria alandonou-ic
175
Assin quc da londadc ic cinisic.
Hojc con icu ccado ic arcccs
E con iua risao sordida, cscura.
Scn dcnora Ias dc vir (nos io ordcnanos}
Dar dc ii conias ao Podcr ccclso
Quc nos aqui cnvia, c quc a scu cargo
Tcn dcsics siios a ioial dcfcsa
E dc scus inoccnics Ialiianics."
Dissc o anjo. a gravidadc do rcrocIc,
Nnio scvcro cn juvcnil lclcza,
Invcncvcis cncanios lIc ninisira.
Saia fica suscnso c cnvcrgonIado.
Da londadc conIccc a inicira fora,
E quanio c rcsciiavcl a viriudc;
Vc iudo c doi-sc dc as Iavcr crdido!
Mas o quc o ungc nais c conIcccr-sc
Quc arruinados csiao scu lrilIo c gloria.
Acsar disso, nosira-sc indonavcl.
Sc dcvo conlaicr (Saia rclica},
Eu grandc ara os grandcs nc rcscrvo;
Con cIcfcs, nao con sudiios, nc laio,
Ou duna vcz con iodos. dcsia soric
Mais gloria alcano ou ncnos gloria crco."
O ncdo icu (iorna-lIc aliivo Zcfon}
Tcn dc livrar-nos dc ic dar a rova
Do quc odc o soncnos dc nos anlos
En rcnIido conlaic sos coniigo.
Fcz-ic colardc a crda da viriudc."
176
Nao lIc rclica o nonsiro; a raiva lIo olsia.
qual sofrcado, rsido cavalo,
Quc iasca o fcrrco frcio c narcIa aliivo.
Inuicis julga cniao conlaic c fuga.
Do Ccu sc icnc, c ial icnor lIc rcndc
O coraao fcroz; nas nao dcsnaia.
Do Enrco os laialIcs no ocduo osio
Eniran agora, o crculo fccIando,
E cn ccrrada coluna aguardan ordcns,
Eis Calricl, cIcfc scu, assin sc crinc,
Da vanguarda clcvando a voz sonora.
Anigos, ouo assos... Vcn dcrcssa
A nos cn dirciiura cs ligciros...
La or csic clarao crcclo ao longc
Zcfon c Iiuricl coriando as ircvas.
Co'clcs icrcciro vcn dc rcgio oric
Mas dc alida luz cnfraquccida;
Scus fcros adcnacs, scu gcsio irado,
Nclc nosiran o rncic do Infcrno.
Nao fugira dcccrio scn conlaic.
Tcndc-vos firncs. dcsafio ingcnic
Ja nos vcn con scus olIos dardcjando."
Nao acalava quando sc aroinan
Os dois anjos quc ronio lIc rclaian
Qucn irazcn, ondc csiava, o quc fazia,
Qual cra a forna sua c qual scu oric.
Calricl con iorvo olIar assin lIc fala.
177
Por quc ousasic, Saia, sair das ncias
Quc s iuas iransgrcsscs foran iraadas?
Por quc vcns criurlar o cncargo dc ouiros
Quc, longc dc scguir icu dado ccnlo,
Cozan odcr c jus dc crguniar-ic
As razcs quc a ial siio ic conduzcn?
Vcns dcccrio a violar o sono, a diia,
Dos dois cnics quc Dcus no dcn coloca?"
Calricl, iinIas no Ccu fana dc salio
(Saia con ccnIo nofador lIc iorna},
E cu ial ic cria; nas... c-nc crlco
Quanio Iojc nc crgunias dcsvairado.
Cosiara dc sofrcr qucn vivc no Orco?
Quclrar riscs ara sair do Infcrno
Qucn rccusara, acIando cnscjo rorio,
Mcsno a rcndcr-sc ali or nil scnicnas?
Tu ncsno, iu dcccrio ic arriscaras
Valcnic a rocurar ouiro algun siio,
Dc iao fcros iorncnios lcn disianic,
Ondc cscrasscs quc a icrrvcis cnas
Succdcrian cnodos rofcuos,
Quc agra, crciua dor sc convcricssc
Nas dclcias quc vcjo aqui rofusas.
Do quc nc ouvcs dizcr, julgar nao odcs,
Tu, quc janais do nal rovasic os guncs
E so idcia icns do lcn quc gozas.
Qucrcras oljciar-nc o nando aliivo
Do quc la nos rcndcu? Sc clc inicniava
Conicr-nos ncssc carccrc naldiio,
Mais firncs lIc fccIassc as fcrrcas orias!
178
Assin ic rcsondi solcjancnic.
No nais quc ouvido icns, dizcn vcrdadc;
Mas nada rova cn nin violcncia ou dano."
Dissc. Irriiado cniao o anjo gucrrciro
Con iorvo riso irnico rclica.
Quanio o Ccu crdc dc Saia na auscncia
Quc ali cra dos salios o conirasic!
Elc, cuja frcnciica loucura
O dcrrilou do Ccu c o iraz agora,
Da risao cscaado, ao gravc cnlcio
Quc lIc olsia conIcccr sc c ou nao salio
Qucn lIc crgunia quc ousadia o irouc
Aqui scn icr liccna, quclraniando
Os confins quc lIcs sao rcscriios no Orco!
Tao salio clc c quc crsuadido sc acIa
Quc o iudo so consisic cn valcroso
Do casiigo cscaar, fugir da cna,
Scja o nodo qual for ara isso usado!
Vai, rcsunoso, vai assin cnsando
Tc quc dc Dcus a raiva, cn quc incorrcsic,
Con casiigo scicnlicc ic una
E icu vasio salcr flagclc no Orco,
Mosirando a ii, quc nunca ic cscarncnias,
Nao Iavcr cna quc igualar sc ossa
A scu furor dc acinic rovocado.
Mas or quc vcns so iu? Por quc coniigo
Nao vcn scr livrc iodo iniciro o Infcrno?
AconanIar-ic os socios rccusaran
Porquc os iorncnios nclcs ncnos ungcn?
179
Para sofrc-los dc valor icns nngua?
No alandonado ccrciio cuscsic
Qual foric causa, iu, cIcfc aninoso,
O rinciro cn fugir, iinIas julgado
Eigir a cvasao a quc ic cunIas?
Dcccrio nao! Quc, a scr assin, nao foras
O unico iu quc do Orco sc cscaara."
Logo Saia, franzindo a caiadura,
Enraivado lIc iorna. Anjo insolcnic,
Nao fujo dc sofrcr, dorcs nao icno.
Dcn o conIcccs iu, quc rcscnciasic
Con quc firncza suorici o inulso
Dc iodo o icu odcr ncssa laialIa,
En quc o vilrado raio dcvoranic
Olicvc o iniciro iriunfo, socorrcndo
Tua lana or si nunca icnvcl.
Mcsno iua crcssao, scnrc inaicnia,
Dc inccricncia ignara ic nacula,
Tu, quc nao vcs quc un cIcfc Ialil c fido,
Morncnic oliido Iavcndo cnsaio infausio,
Nao arrisca do ccrciio os dcsiinos
Por caninIos quc danics nao indaga.
Eu orianio, c so cu, icnici scn susio
Pclas nvias soidcs viajar do Alisno
E ionar lngua dcsic novo Mundo,
Cuja fana vogou ianlcn no Infcrno.
Escro acIar aqui nclIor norada
E colocar na icrra ou do ar nos canos
Mcu ccrciio afliio, inda quc cu dcva,
Para olicr csia ossc, vcr dc novo
180
Toda cssa oosiao con quc na incas
icsia dcssas Iosics divcriidas,
Cujo ccrccio unicancnic consia
Dc scrvir scu ScnIor no Ccu caniando,
En disiancias rcscriias c anic o solio,
Lindas cancs, significando iudo
Fazcr zunlaias, nao salcr dc gucrra."
O anjo Dclaz rcsondc-lIc dc ronio.
Tu dizcs c dcsdizcs; ora avanas
Quc, cono salio quc cs, fugisic cna,
E logo cono csiao ic dcnuncias.
Saia, cIcfc nao cs. so vis cnlusics
En ii nosiras; c fido ic roclanas?
Fidclidadc, sacrossanio nonc,
Cono csias rofanada cn loca inura!
Fido a qucn? aos rclcldcs, icus scquazcs?
Dc iao rcrolo cIcfc so c digno
Dc rcrolos o ccrciio nalvado.
Foi vossa discilina c fc sinccra,
Vossa olcdicncia niliiar, quc dc
O rciio dissolvcr quc a Dcus dcvcis?
E iu, asiuio Iiocriia, sc agora
Tc osicnias dcfcnsor da lilcrdadc,
Qucn nais quc iu ouirora scrvilncnic
Dajulava, adorava, sc zunlria,
Dos Ccus anic o Monarca vcncrando?
Nao vias iu quc assin nclIor odias
Tirar-lIc o irono c ara ii roular-lIo?...
Mas ao consclIo, quc ic dou, aicndc.
Vai-ic, fogc daqui, volia aos Infcrnos;
181
Vai-ic ja. sc ouira vcz aqui iornarcs
Dcniro dcsics liniics sacrossanios,
Carrcgar-ic-ci dc fcrros, aos Alisnos
Hci dc arrasiar-ic, c ali con ianio csncro
Tc cnccrrarci, quc nunca nais cogiics
Dc cscarncccr das faccis orias do Orco,
Con iania ncgligcncia anics fccIadas."
Fcz-lIc csia ancaa. Mas o rci ncdonIo
Da ancaa nao cuidou, c, rccrcsccndo
Dc raiva nais c nais, assin rclica.
Quando cu for icu caiivo, cniao dc fcrros
Mc falaras, o iu, anjo cnfunado,
Quc so ic ocuas dc guardar larrciras.
Daqui ic la... cscro r-ic aos onlros
Con csic lrao ncu nais rudc carga
Quc o Fci do Enrco quando nclcs nonia,
Ou quc o jugo quc olicndcs iu c icus socios,
Quando a carroa iriunfal lIc uas
Pclas ruas do Ccu quc csirclas calan."
Enquanio diz Saia csias llasfcnias,
Faz-sc dc fogo o laialIao dos anjos,
Vai-sc curvando, qual da Lua as onias,
E o circunda dc lanas cnrisiadas,
Tao lasias cono csigas dc alia ncssc
Quc, aias scga, ondcian c sc inclinan
Do vcnio ao rijo inulso, cnquanio icnc
O colono quc na cira sc lIc nosircn
Falidas as avcias iao galadas.
182
Assonlrado dalcn, Saia assunc
Quanio ossui dc lrio c dc vigor;
Incnso crcscc nos scniidos iodos,
E firnc cn c sc icn, asscnclIando
Dc Ailanic ou Tcncrifc a vasia nolc.
Sua csiaiura ao firnancnio alcana;
Fuzila-lIc o icrror, qual luna, no clno;
E nas naos lcn sc vc quc nao lIc falian
Ncn lana, ncn lroqucl. Esirago Iorrcndo
Sc odia scguir dcsic conlaic
No dcn nao so, orcn ncsno do Enrco
Talvcz na vasia cuula csirclada,
Ou nos iniciros clcncnios, dando
Por fin consigo, aos rcclcs da ugna,
No Alisno, cscdaados c discrsos,
Sc logo o Eicrno, ara olsiar o cnconiro,
Dcn dc fora do Ccu nao cndurassc
Suas lalanas dc ouro, ainda Iojc visias
Enirc as consiclacs dc Asircia c Escorio,
Nas quais csado Iavia as coisas iodas
Quando as criou. ali a gravidadc
Do cndulo roiundo soulc Tcrra,
E dc iodos os ovos csa agora
Todos os faios, iodas as laialIas.
En cada una das concIas c un cso.
Nun Saia, nouiro o arcanjo sc afigura;
Dcvc a fuga sulir cono nais lcvc,
E laiar or nais solida a viioria.
Eis logo a concIa, quc a Saia coniinIa,
Acina voa c vai laicr con fora
183
No lrao da lalana. Ao vcr o agouro,
Fala Calricl assin ao rci das ircvas.
Saia, un do ouiro as foras conIcccnos;
Nossas ncnIunas sao, foran-nos dadas.
Logo, c loucura llasonar con clas;
Nao sao naiorcs do quc o Ccu crniic.
As quc ossuo csiao dolradas Iojc
E odcn csnagar-ic. O quc ic avano,
Alcn csia cn cina. lc icu fado
Naquclc signo ondc csado fosic
Tao ligciro c iao fraco sc rcsisic."
Para cina Saia os olIos lana,
A concIa sua iao sulida olscrva.
Nao diz nais nada. Murnurando fogc;
E foran-sc da noiic as ircvas co'clc.
184

ARGUMENTO DO CANTO V
CIcga a nanIa. Eva rclaia a Adao o scu
criurlado sonIo. clc nao o arova nas
anina c consola a csosa inoccnic. Vao-sc
cnircgar a scus iralalIos quoiidianos. scu
Hino da ManIa" oria do aoscnio. Dcus,
ara fazcr indcsculavcl o Ioncn, cnvia
Fafacl a adnocsia-lo a quc crnanca
olcdicnic, c a dcclarar-lIc quc scu csiado c
livrc, quc scu ininigo csia crio, qucn clc
scja, c o nais quc a Adao convcn salcr.
Fafacl dcscc ao Paraso; dcscrcvc-sc o scu
oric; Adao crcclc-o dc nui longc, csiando
asscniado oria do scu aoscnio, adiania-sc
ara rccclc-lo, aconanIa-o aic ali, c ofcrccc-
lIc os nclIorcs fruios do Paraso colIidos
cniao or Eva. scus discursos ncsa. Fafacl
roc a sua ncnsagcn, c avisa Adao do scu
csiado c dc scu ininigo; rclaia (rcsondcndo a
crgunias do rinciro Ioncn} qucn scja csic
scu ininigo, o nodo c razcs or quc clc o c,
concando dcsdc a rincira rcvolia no
Ccu, narrando o quc dcu ocasiao a cla, cono
o ininigo arrasiou consigo ara as rcgics do
noric as suas lcgics, c ali as inciia a
rclclarcn-sc con clc crsuadindo iodos,
cccio o scrafin Aldicl, quc or arguncnios
rcicndc dissuadi-lo c sc lIc oc, c dcois o
alandona.

CANTO V

185
ENVOLTA cn rosco lrilIo a nanIa lcla
Ja clas lagas oricniais avana,
E con crolas junca ovanic a Tcrra.
Dcscria Adao s Ioras do cosiunc.
Das avcs o gorjcio naiuiino
Quc dc iodos os ranos sai alcgrc,
O rudo dos arroios funcganics,
Da aurora alnos rcfrcscos, so lIc lasian
Para iira-lo do ligciro sono,
Assin dcvido aos solrios alincnios
E loa digcsiao so dclcs filIa.
Esania-sc dc vcr quc, nao dcscria,
A facc cn fogo, as iranas cn dcsordcn,
Eva sc acIava cono cn sonIo inquicio.
Lcvaniando-sc cniao solrc un dos lraos
Con icrnos olIos dc cordial afcio,
Inclina-sc inincnic linda csosa
Quc acordada ou dornida c ioda graas.
E con iao nciga voz, cono ouvc Flora
Quando ninoso Zcfiro a lafcja,
Con nansa nao iocando a nao qucrida,
Diz-lIc assin dcvagar. Mcu lcn, acorda,
Dos Ccus ncu don nclIor c o nais rcccnic;
Acorda, ncu dclciic scnrc novo,
Mcu anor, ninIa csosa idolairada.
DrilIa a nanIa, convida-nos o frcsco
A gozarnos dos canos as dclcias,
Noiando cono nasccn, cono crcsccn
186
Essas lanias quc assduas culiivanos;
Cono sc dcsalrocIan crfunadas
As florcs na laiada das cidrciras;
Do lalsano c da nirra o uro alanlrc;
Con quc aric c gosio a Naiurcza inia;
Cono a alclIa, ousada solrc as florcs,
Dclas cirai a lquida doura."
A iao ncigas razcs alrc Eva os olIos;
Porcn, nclcs nosirando cscriio o susio,
Fiia Adao c lIc lana os lraos logo.
iu (lIc diz a lcla} cn qucn ninI'alna
AcIa o rcouso scu, unico c iodo,
Tu, ninIa crfciao c gloria ninIa!
Quanio nc alcgro dc cncarar dc novo
A facc iua c da nanIa o lrilIo!
Esia noiic (nao iivc ouira cono csia}
SonIci (sc sonIo foi}... nas nao coniigo,
Ncn co'os iralalIos dc ananIa ou dc onicn,
Cono cosiuno; ofcnsas c dcsordcns,
Ao cnsancnio ncu dcsconIccidas,
Con irocl Iorroroso o criurlaran.
Parcccu-nc quc junio ao ncu ouvido
Algucn, con voz iao docc cono a iua,
Mc cIanava a asscar, assin dizcndo.
Eva, inda dorncs? Vc quao frcsco c graio
O icno csia. iudo c silcncio, cccio
Ondc das sonlras o canior alado,
Agora ja dcscrio, aos arcs solia
Suavssinas cancs quc anor lIc insira.
187
Fulgc dc iodo cIcia a Lua agora,
Con nais sonlria luz c assin nais graia
Adornando das coisas o rosccio,
Mas cn vao sc ningucn c ncla os olIos.
O Ccu aicnio vcla ara vcr-ic
A ii, da Naiurcza o docc cncanio.
Todas as coisas vcndo-ic sc alcgran;
Pcla lclcza iua arrclaiadas,
Ccdcndo a icu influo, cn ii sc cnlcvan."
Crcndo quc nc cIanavas, logo nc crgo;
Mas nao ic acIci, c ara acIar-ic avano.
Julguci quc ia asscando soliiaria
Por caninIos quc suliio corridos
Mc lcvan junio da arvorc vcdada,
Quc nais fornosa cniao sc nc afigura
Ao lrando luar do quc ao fulgor do dia.
E, quando alsoria os olIos ncla cravo,
Fcarci quc una algcra figura,
Cono as vindas do Ccu quc a niudo vcnos,
Ali sc acIava; scus calclos dc ouro
Anlrosia rcsccndcnic dcsiilavan;
E conicnlando ciaiica cnirciinIa,
Na ncsna arvorc, visia c cnsancnio.
Dcla lania dc fruios carrcgada,"
(Eniao diz-lIc}, ningucn, ncn Dcus ncn Ioncn
Essc cso sc digna aligcirar-ic
E rovar icu salor dclcias iodo!
Jusio c quc assin a cicncia sc dcsrczc?
Qual dos dois, ou invcja ou dcsoiisno,
Nos rolc gozar iua doura?
188
Prola qucn quiscr!... ningucn conscguc
Dos ninos icus, quc rodiga nc ofcrias,
Invcjoso rivar-nc dora cn dianic.
Por quc noiivo aqui sc nc arcscnian?"
Dissc; c con nao audaz c insano arrojo
AanIa c conc o roilido fruio.
Tao ciulanics vozcs cscuiando
Por iao Iorrida aao vcrificadas,
Cclido susio as foras nc dccca.
Mas cla assin dc gosio sc arrclaia.
Fruio divino, quc, dc ii iao docc,
Muiio nais docc inda cs assin colIido!
Vcdan-ic aqui cono, scgundo cnicndo,
So ara os alios Dcuscs rcscrvado,
Podcndo Ioncns crgucr ao grau dc Nuncs.
Sc cla iransnissao o lcn sc auncnia,
Sc nisio nada crdc o auior dc iudo,
''Sc nais louvorcs dcsic nodo o inccnsan.
Por quc dos Ioncns nao sc fazcn Nuncs?
Criaiura fcliz, Eva fornosa,
Pariicia ianlcn do ccclso fruio.
s fcliz, nuiio nais sc-lo inda odcs;
Ningucn nais do quc iu dc o scr c digno.
Conc, dclc, c cnirc os dcuscs dora cn dianic
Dcusa scras, nao confinada Tcrra,
Mas, ora no ar sulida, ora cnirc os asiros,
Vcras, or icu odcr unico c rorio,
A vida quc no Ccu os dcuscs assan.
Quc iu ianlcn alcanaras cono clcs."
Dissc, vcn ara nin, cIcga-nc loca
189
Porao do ncsno fruio quc aanIara.
Scu graio arona arrclaiou-nc ianio
Quc lilcriar-nc dc o concr nao udc.
Suliio vo coa figura alada
Muiio acina das nuvcns, dondc olscrvo,
La laio a Tcrra cicnsa cn longo, cn largo,
Muiio variado, anlssino rosccio.
MaravilIci-nc da nudana ninIa,
Do vo ncu a iao rcnoia aliura...
Eis, nisio o guia ncu dcsaarccc,
E cu caio. o nais sc confundiu no sono.
Mas quao alcgrc dcscrici agora,
Vcndo scr isio falula sonIada!"
Dcsia noiic Eva assin coniava o sonIo.
E Adao assin lIc iorna cnsaiivo.
inagcn dc nin a nais fornosa,
MinIa qucrida inirnscca nciadc,
Dos cnsancnios icus ianlcn nc afligc
A dcsordcn quc cn sonIos suoriasic;
EsiranIa nc arccc c nc Iorroriza.
Fcccio nuiio quc do nal rovcnIa.
Mas dondc vcn o nal! En ii nao odc
NcnIun Iavcr quc vcns dc origcn ura.
Porcn rcflcic quc rcsidcn na alna
Divcrsas faculdadcs sulalicrnas.
Tcn donnio a razao solrc clas iodas,
E logo sc lIc scguc a faniasia.
Das cicrnas inagcns quc lIc nandan
Nossos scniidos, csia s solias forna
Disaraiadas, novcdias scrics;
190
E dcois a razao ondo-as cn ordcn,
Esias juniando, scarando aquclas,
Da ncgaiiva c afirnaiiva as lascs
Para nos dcicrnina, a quc cIananos
Nossa oiniao, conIccincnios nossos.
No icno cn quc dcscansa a Naiurcza,
FccolIc-sc a razao cn scu rciiro,
E a faniasia nnica lcn vczcs
Vcla ara iniia-la; nas scn iino,
Mas julgando as figuras quasc scnrc,
Olras roduz, rincialncnic cn sonIos,
DaralIadas cn forna c graus divcrsos,
(Tanio faz cn acs cono cn alavras}.
Crcio cn icu sonIo vcr alguns vislunlrcs
Do oljcio solrc quc onicn convcrsanos;
E, inda quc icnIan adiao csiranIa,
Dc naldadc nao da coniudo indcios.
O nal no cnicndincnio do anjo c do Ioncn
Enirar odc, nao dclcs arovado;
Nao dcia assin dcois ou cula ou nodoa.
Por isso cscro quc acordada fujas
Do quc sonIando alorrcccsic ianio.
Mas nao ic aflijas, ncn icus olIos nullcs
Quc nuiio nais risonIos, nais scrcnos,
Socn scr quc a nanIa quando fornosa,
Concando a sorrir-sc, alcgra o Mundo.
Lcvanicno-nos. vanos csncrados
Cuidar das nossas uliinas fadigas
Enirc fonics c unlrosos arvorcdos,
Enirc florcs quc no ar agora candcn
191
Scus nclIorcs, rccndiios aronas,
Junios or ioda a noiic cn lcna coia
E ara ii dcccrio rcscrvados."
Assin Adao dcsassonlrar rocura
Da csosa lcla o coraao navioso.
Ela sc dcsassonlra, nas calada
Escaar dcia dc cada un dos olIos
O aljfar dc una lagrina quc alina
Co'o ronio aulio da fulgcnic cona.
Assonan-lIc ouiras duas, ja sc inclinan
Das anorosas crisialinas fonics...
Eis Adao con dois lcijos lIas cnuga,
Vcndo nclas indcios agradavcis
Dc viriuoso rcnorso c io susio,
Quc, ncsno na nais candida inoccncia,
Tcnc quc alguna ofcnsa crcirassc.
Tudo ois scrcnou, c vao-sc ao cano.
Assin quc sacn do aoscnio arlorco,
Dao co'o rosccio do nasccnic dia
E do Sol quc, arrasado no Iorizonic,
Dalanccando inda o fulguranic carro
Solrc as alas azuis do argcnico occano,
Vcn dardcjando ao glolo aralclos
Scus raios dc ouro quc rocia o orvalIo;
E nosira na nais anla crscciiva
Do dcn diioso a grandc Eoa laga.
En sania adoraao curvan-sc Iunildcs.
Suas fcrvcnics oracs concan
192
Quc cn iodas as nanIas con vario csiilo
TinIan lugar. Scnrc clcs alundavan
Dc csiilo vario c dc ciasc divino,
Para o ScnIor louvar cn rorios icrnos,
Caniando ou rcciiando dc inroviso;
Scnrc corria cn rosa ou doccs vcrsos
Dos lalios scus Iarnnica cloqucncia,
Mais sonora quc da Iara c do alaudc
As graias vozcs con quc rcala o canio.
Assin s oracs rincio dcran.
Por iuas naos cdificado cisic
Dclo c naravilIoso csic Univcrso,
Pai dc iodo o lcn, ScnIor dc iudo!
Tu ncsno quc csiucnda naravilIa!
Dcsics Ccus nuiio acina iu ic asscnias
Invisvcl a nos, so vislunlrado
Nas olras iuas dc ncnor valia,
Quc, inda assin, icu odcr divino nosiran
E dc iua londadc a coia incnsa.
Di-lo-cis nclIor, o vos, quc scnrc o vcdcs,
Anjos, filIos da luz, c quc o scu irono
Ccrcais cn coros con gcniis conccrios
Dc insiruncnial c canio, cn dia cicrno!
No Ccu, na Tcrra, criaiuras iodas,
Juniai-vos ara dar louvor sullinc
Ao Princiro, ao Ccniral, ao Dcrradciro,
Ao quc fin nao icra. ncn icn rincio!
Tu, das csirclas a nais lcla, quc andas
Colrindo noiic o lucido coricjo
(Sc c quc nclIor nao cs da aurora ornaio},
193
Ccrio cnIor do dia, quc adcrcas
Con icus csnalics a nanIa risonIa,
Louva-o na iua csfcra quando o dia
Na dclciiosa nadrugada assona!
Tu, Sol, vida c fanal dcsic Univcrso,
Por icu ScnIor o rcconIccc, c cnioa
O scu louvor cn icu crciuo giro,
Quando solcs dos narcs najcsioso,
Quando as aliuras do zcniic alcanas,
Quando ic cniranIas nas ocduas sonlras!
Lua, quc ora ic ocs ao Sol nasccnic,
Ora lIc fogcs coas csirclas fias,
Fias coniudo cn novcdia csfcra;
Erranics orlcs, quc girais fulgcnics
Con Iarnnicos sons, nsiicas danas;
Proclanai scus louvorcs incfavcis
Porquc cirair a luz soulc das ircvas!
Elcncnios, os nais anciaos roduios
Do scio naicrnal da Naiurcza,
Quc cn quadrula nisiao idcs voliando
Por nuliifornc crculo crciuo,
Quc fornais c nuiris as coisas iodas,
Variai cn Ionra do Arquiiio cicrno
Scnrc un novo louvor, nanifcsiado
Nas quc fazcis iransfornacs coninuas!
Ncvoas c calacs (quc idcs agora
Dos vaorosos lagos, das nonianIas,
Pouco c ouco a sulir, ardas ou ncgras,
Aic quc o Sol con ccrcadura dc ouro
Vossos dclruns langcros cnfciic},
194
Do Onioicnic cn Ionra lcvaniai-vos.
Ou dc cnroladas nuvcns, raras, dcnsas,
O firnancnio diafano colrindo,
Ou da scquiosa icrra o grcnio cnirando
En dcscnIadas, alundanics cIuvas,
Ou sulindo, ou dcsccndo, ao Scr cicrno
Nao ccsscis dc icccr louvor cnio!
Dc o louvar nao ccsscis ncn vos, o vcnios,
Quc, ja lonana, ja iufao ncdonIo,
Sorais dos quairo Iorizoniais quadranics!
Dalanccai vossos cuncs, o inIciros,
E lanias iodas, cn sinal dc alauso!
Fonics, quc idcs corrcndo c nurnurando,
Pronunciai scu louvor ncssc nurnurio!
Fornai coro, vivcnics criaiuras.
Vos, avcs, quc dos Ccus aic as orias
Sulis irinando, scu louvor ccclso
Lcvai nas asas c no cicrco canio!
Vos iodos quanios vos novcis nas aguas,
Vos iodos quanios crcorrcis a icrra,
Crandcs, cqucnos, nninos, cnorncs,
TcsicnunIai sc, dc nanIa, dc iardc,
Eu dcio dc cn ncu canio rccii-lo
Fazcndo ouvir scu nonc sacrossanio
Ao nonic, ao valc, fonic, luz, s sonlras!
Salvc, ScnIor dc iudo! Sc grandioso
Para iodos os lcns fazcr-nos scnrc;
E, sc a noiic dciou Iavcr-sc a oculias
Juniado conira nos algun dcsasirc,
Discrsa-o, cono a luz discrsa as ircvas."
195
Tais do ar inoccnic as rcccs foran.
Logo nas alnas suas sc insiauraran
O sosscgo Ialiiual, a az scgura.
Eniran con zclo nas rurais fadigas
Por cnirc folIas, sol ancno orvalIo.
Ali una ala dc arvorcs dc fruio
Nnio longos csicndc orcssa os ranos,
E os convida a quc rovidos lIcs vcdcn
Os csicrcis alraos. nouiro siio
Esiao vidciras ara unir-sc aos olnos
As quais, cn iorno dclcs alongando
Scus nulcis lraos, lcvan-lIcs o doic
Nos adaiados cacIos con quc cnfciian
Da arvorc csicril a onosa rana.
Enrcgados assin os vc icdoso
O Fci dos alios Ccus. E a si cIanando
Fafacl, cssc csriio sociavcl
Quc sc dignou viajar co'o lon Tolias
E valido lIc fcz o scu consorcio
Coa virgcn scic vczcs ja casada,
Fafacl", diz-lIc cniao, vc cono no dcn
Dcsordcns fcz Saia sado do Orco
Airavcssando o icnclroso Alisno.
Turlou dc noiic os ais da rolc Iunana.
Nclcs dc un golc qucr con irana asiuia
Aniquilar a inicira Iunanidadc.
Vai ois ao glolo. con Adao convcrsa
Toda a nciadc do rcscnic dia,
Confornc anigos dois icn or cosiunc.
196
Da ncridiana calna fugiiivo
sonlra da frondfcra laiada
AcIa-lo-as co'o dcscanso, ou coa conida
Dcsic dia os iralalIos rcarando.
Mosira-lIc ao vivo o scu diioso csiado.
Fazc-lIc vcr quc inicirancnic livrc
Foi cssa diia cn scu odcr dciada,
Dciada discrcao dc scu arlirio;
Mas quc c, or livrc scr, ianlcn nudavcl.
Avisa-o dc quc nunca sc dcsvic
Julgando-sc cn crfciia scgurana.
Conia-lIc o 'rigo scu c dondc sc urda;
O ininigo quc icn; cono do Enrco
Foi clc uliinancnic dcscnIado;
E quc conjura agora a vcr sc cclc
Dc scnclIanic csiado vcniuroso
A csiirc da nasccnic Iunanidadc
Nao or fora, quc fora a oor-lIc Iavia,
Mas or vis scducs c ariciro cngano.
Tudo lIc clana a fin quc nao alcguc,
Sc iransgrcdir or coniunaz voniadc,
Soncnic or surrcsa scr vcncido,
Quc avisado nao foi dc rccavcr-sc."
O Pai Onioicnic assin sc crinc
Cunrindo iudo quc a jusiia cdc.
Ncn nais sc dcnorou o alado arcanjo,
Dcois quc rccclcu sua ncnsagcn.
Dcnirc nilIcs dc csriios cclcsics,
Ondc clc cn c csiava rcsciioso
197
Nas cslcndidas asas cnluado,
Logo sc crguc c dos Ccus no anliio voa.
Dao-lIc lugar or ioda a csirada Enrca,
Dividindo-sc cniao dos lados anlos,
As scrics dos angclicos odcrcs.
CIcga dos Ccus s orias quc, rodando
En qucios dc ouro, or si ncsno sc alrcn
Incnsas cono cunrc s grandcs olras
Quc o Surcno Arquiicio falricara.
Nuvcn ncnIuna ali, ncnIuna csircla
Para lIc olsiar a visia sc cnircunIa.
Posio quc nais cqucna, assin disiinia,
Vc, cono ouiro qualqucr dos gncos asiros,
A Tcrra, c aos nonics iodos solrancciro,
Todo dclcias, o jardin do Eicrno.
(Assin dc Calilcu o vidro insignc
Dc noiic olscrva ncnos luninosos
Os nonics c as rcgics cridas na Lua.
Assin o nauia vc Dclos ou Sanos
Mosirando-sc cnirc as Ccladas rinciro
nancira dc nancIa nclulosa}.
Dali sc aiira a vo quasc a runo,
E, clo vasio cicrco firnancnio,
Enirc nundos c nundos coria o csao,
Daicndo o docil ar con asas firncs,
Scja foric ou nacio o dulio vcnio.
No alcancc cnirando das acrcas aguias,
Parccc s avcs iodas una fcni
198
Cono aqucla quc (a so na csccic sua}
Voa dirciia nolrc, cgcia Tclas,
Para dcosiiar as rorias cinzas
Do fulguranic Sol no icnlo augusio.
Eis do dcn ousa no oricnial rocIcdo,
E, rccolrando a rsiina figura,
Qual c sc nosira scrafin alado.
(Assin consia quc foi dc Maia o filIo}.
O coro divinal scis asas lIc ornan.
As duas quc dos largos onlros sacn,
Colrcn-lIc o ciio cn icor dc rcgio nanio.
Do ncio coro as duas lIc dccoran
Toda a ciniura ic cIcgar-lIc aos joclIos
Con cnas dc ouro c cclcsiiais naiizcs
Larga zona csirclada afigurando.
Dos cs as duas con circna graa
LIos aiavian, osicniando airosas
O cicrco Azul, a urura lrilIanic.
Logo sacodc as asas con quc ao longc
Lana nos arcs cclcsiial fragrancia.
Eniao dos anjos iodos as coorics,
Quc as avcnidas do jardin guardavan,
ConIcccn-no c lIc acaian rcsciiosos
A ccclsa jcrarquia, rcuiando
Scr a ncnsagcn sua dc alia nonia.
Assin quc assa as icndas fulguranics,
Vai avanando nos diiosos rados,
Dc nardo, nirra, c cacia cnirc lancdas,
199
Dc aronas dcliciosos crfunadas.
Ali ria-sc ingcnua a Naiurcza
Cono cn sua nais lcla juvcniudc,
E osicniava con livrc culcrancia
Os scus ninosos virginais caricIos,
Mosirando-sc nais suavc, inda quc inculia,
Do quc dcois o foi coas rcgras da aric.
Ali scn icrno iudo cran dclcias.
Ja das cscciarias na florcsia
Avisia-o Adao quc dc scu frcsco allcrguc
Scniado oria csiava, quando crguido
No zcniic disarava o Sol a runo
Scus nais fcrvidos raios solrc a Tcrra
Quc no niino iniroduz calor nais vivo
Do quc Iavia nisicr a csccic Iunana;
E Eva la dcniro, s cosiunadas Ioras,
Prcarava o janiar con doccs fruios
Quc visia, olfaio, c gosio lisonjcian,
Nao csqucccndo os lquidos ncciarios,
O lciic, os sunos vcgciais ninosos
Quc iao graios a scdc lIcs niiigan.
Eniao assin Adao or cla cIana.
Eva, dcrcssa vcn. olIa quao lindo
Por cnirc aquclas arvorcs Eoas
Para nos sc cncaninIa un scr ilusirc.
Parccc a aurora quc ao nci'-dia sc crguc.
Talvcz nos iraz do Ccu ncnsagcn grandc;
Nosso Ioscdc Iojc scr ialvcz sc dignc.
Vcn iu dcrcssa; as roviscs guardadas,
200
Pc-nas iodas aqui cn lauia ncsa.
Fccclanos assin con jusias Ionras
O nuncio cclcsiial quc nos visiia.
Dcn dcvcnos dos lons or nos gozados
Dar a qucn no-los dcu; con nao rofusa
Os rofusos rcscnics rcarianos,
Aqui ondc jucunda a Naiurcza
Os scus fcricis roduios nuliilica,
Ondc clcs.. quanio uns nais sc vao colIcndo,
Tanio nais alundanics nasccn ouiros,
E a quc nao os oucnos nos convidan."
Eva lIc iorna. Adao, rinor da Tcrra,
Fciio, insirado clo incnso Nunc,
Mui oucas roviscs rcscrvan-sc ondc
Nas quadras iodas sazonados fruios
En inIa cndcn dos curvados ranos.
Os quc fican nclIorcs quando sccos
O nnio suco crdcn, sos cu guardo.
Mas dou-nc rcssa c colIcrci cuidosa
Das lalsciras, das arvorcs, das lanias,
Os fruios dc salor o nais ninoso
Para olscquiar dos Ccus o Ioscdc insignc,
Dc nodo ial quc vcndo-os asscgurc
Quc Dcus cono no Ccu ianlcn na Tcrra
Os lcncfcios scus rodigaliza."
Dissc c aric. Lcvando a idcia incrsa
Nas civis ccrinnias da Ioscdagcn,
Eanina dc quc ordcn, dc quc cscolIa
Elcgancia nais fina lIc rcsulic,
201
Dc soric quc os salorcs nao sc arrisqucn
A confundidos scr or nao lcn junios;
E, con criia gradaao disosios,
Coloca os fruios a nclIorcs scnrc.
Eniao conca. os vcgciais csquisa
Todos quc nuirc a icrra, nac dc iudo,
Nas lagas oricniais c ocduas lagas,
Na Llia c Ponio c nos vcrgcis dc Alcnoo.
Dc iodas as csccics colIc fruios.
Nuns c fcluda a clc c nouiros lisa;
Esics icn casca dura, aquclcs vagc.
Pc-nos dcois con rofusao na ncsa
En forna dc iranidcs visiosas.
O docc suno dc divcrsas lagas,
Dos rulros cacIos o inoccnic nosio,
Para graias lclidas cla csrcnc;
E, as gosiosas cvidcs nacIucando,
Ncciarios crcncs con rinor rcara,
Dclcs cncIcndo convcnicnics urnas
Quc a Naiurcza rovida lIc ofcria.
O avincnio cniao junca dc rosas
E dc ranos quc arona ao longc csalIan
Scn quc no funo lIo dcsrcnda o fogo.
Ja ara rccclcr o Ioscdc augusio
Sc adiania o ai dos Ioncns. or coricjo
Lcva inoccncia, crfcics, viriudcs.
En si ncsno ossua a sua ona
Mais solcnc quc o insido aaraio
202
Dc quc os rncics vaos ccrcar-sc folgan
Quando un vaidoso ircn, longo, oulcnio,
Dc ajcns aurcos, dc corccis dc csiado,
Ofusca a nuliidao cnlcvccida.
Assin quc dclc Adao sc cIcga crio,
Faz-lIc sulnissa, afavcl rcvcrcncia,
Nao con icnor nas co'o rcsciio rorio
A ouira nais clcvada jcrarquia.
Prolc dos Ccus (lIc diz}, quc iania gloria
So odc ic-la un scr nos Ccus nascido,
Ja quc, dos ironos cnircais dcsccndo,
Esics siios Ionrar ic dignas Iojc,
Scrvc-ic dc fazcr-nos conanIia
Ncsia anla icrra a nos or Dcus doada,
Alcn cnirando no vcrgcl sonlrio
Ondc os nais doccs fruios ic ofcrco
Ncsic agradavcl dcn roduzidos,
E dcscansas ianlcn aic quc alrandc
Da ncridiana calna a fora ingcnic,
E cla frcsca iardc o sol dcclinc."
Mcigo o odcr angclico rcsondc.
Para isso vcnIo, Adao; a iua csscncia,
Esic lugar cncaniador quc Ialiias,
Podcn dcccrio convidar a niudo
Esriios do Ccu a visiiar-ic.
Enircnos, sin, no icu vcrgcl sonlrio.
Hojc icnIo or ninIa a inicira iardc."
203
EncaninIan-sc canara silvcsirc
Quc, arclIa laiada dc Ponona,
Dc florcs sc orna crfunando os arcs.
Eva, cn sua nudcz quc nao conIccc,
Mosirando-sc nais linda, nais anavcl
Quc una Nacia ou quc cssa ncliia Dcusa
Das ircs quc no Ida a Falula coloca
Plciicando nuas qual scra nais lcla,
Escrava dc c, fora da oria
Para cunrincniar o Ioscdc ilusirc.
Nao rccisa dc vcu, viriudcs iraja;
NcnIuna incasia idcia a cor lIc nuda.
O anjo lIc dcu a saudaao sagrada
Con quc sc arcscniou, assadas cras,
diiosa Maria, Eva scgunda.
Salvc (lIc diz}, o nac da Iunana rolc!
O iniciro Mundo ovoarao icus filIos
En nuncro naior quc os varios fruios
Nas arvorcs do Eicrno roduzidos,
Quais os quc osicnias ncsia ncsa agora."
Anlo quadrado dc rclvosa lciva,
Dc nusgosos asscnios circundado,
Era a ncsa. cn ioda cla fruios, florcs
O ouiono c a rinavcra cn nonics unIan.
Por algun icno cn convcrsar sc arazcn
Scn icncr quc o janiar sc lIcs csfric,
Aic quc dcsic nodo Adao sc crcssa.
204
Hoscdc cclcsiial, concr ic digna
Dcsics dons con quc Dcus nos cria c nuirc;
Elc, dc iodo o lcn crfciia origcn,
Faz con quc incnsos os roduza a icrra
Para alincnios c dclcias nossas.
Talvcz quc ara angclicas csscncias
Scjan clcs conidas dcsgosiosas.
O quc cu sci c quc a iodos os franqucia
O nosso unico Pai, auior dc iudo."
Por isso ncsno (o arcanjo assin lIc iorna}
Podc clos csriios nais uros
Scr acIado agradavcl alincnio
O quc Dcus cria ara dar ao Ioncn,
Quc csiriiual orao cn si cnccrra.
E, na vcrdadc, as cclcsiiais sulsiancias
Dc nanjarcs iao uros sc susicnian.
Dcnos orianio a Dcus louvor coninuo.
A angclical csscncia, a csscncia Iunana,
Anlas icn faculdadcs scnsiiivas,
En viriudc das quais ossucn anlas
Ouvido, visia, gosio, cIciro, iaio;
Cororcos alincnios sc assinilan
E cn sulsiancia incororca cnfin os nudan.
Quanio c criado nuiriao cigc.
Scrvcn os alincnios nais grossciros
Dc ouiros alincniar quc sao nais uros.
A icrra nuirc o nar; o nar c a icrra
O ar nuircn anlos; o ar os asiros nuirc.
Quando da Lua, quc or scr nais laia
Olicn rincira calacs icrrcnas,
205
O scnllanic rcdondo of'rccc nancIas,
Crassos vaorcs sao quc inda nao foran
Na sulsiancia da Lua convcriidos;
Tanlcn cla dc scu nadido glolo
Nao dcia dc calar algun susicnio
Para csscs orlcs quc nais alio giran.
O Sol, quc fulguranic sc rcaric
Por iodos clcs, dclcs iodos colIc
Nuiriiiva calada rcconcnsa
E Iaurc do Occano as vcscriinas ondas.
Sc la nos Ccus as arvorcs da vida
Con fruios anlrosiais sc condccoran,
E alno ncciar os ananos roduzcn,
Sc nas nanIas o orvalIo sacudinos
Dos ranos fciio ncl, c o solo acIanos
Dc doccs graos dc crolas colcrio,
Coniudo, aqui scus dons o Eicrno nosira
Con iania varicdadc c ianio lrilIo
Quc odcn co'os do Enrco conarar-sc.
Dclcs concr orianio nao duvido."
Scnian-sc c a rcfciao concan logo.
Sonlra, ilusao nao cra o anjo concndo,
Facil glosa conun da Tcologia;
Con gosioso aciiic salorcia
As iguarias quc dcois iransnuia
En sulsiancia cclcsic, iransirando
Quanio nao dc ncla assinilar-sc.
(Dcsia nancira o cnrico alquinisia
Podc nudar, ou crc quc nudar odc,
Co'o fogo do carvao fuliginoso,
206
Druios fragncnios dos nciais nais laios
En naiivas orcs dc ouro lrilIanic}.
Da ncsa or cniao fazia as Ionras,
E dc suavcs licorcs arrasava
Os coos quc aniudados sc lclian,
Fornosssina c nua a afavcl Eva.
Cclcsiial inoccncia! A ial asccio
Sc cn anor alrasados sc scniisscn
Dc Dcus os filIos, dcra-lIcs dcscula.
Tais coracs orcn ruiilan casios;
Ncn conIcccn scqucr o quc c ciunc,
Essc infcrno dc ananics ulirajados.
Esiando ja saciados scn cccsso,
Crandc c suliia idcia a Adao ocorrc
Dc arovciiar o cnscjo quc lIc c dado
Ncsic fcliz coloquio, crguniando
O quc Ia or cina dcsic nosso Mundo,
Quc csscncias sao as quc no Ccu Ialiian,
Cuja ccclcncia c najcsioso asccio,
Cujos odcrcs c cslcndor divino
Tudo quanio cra Iunano sucravan.
Assin ois, con alavras cauiclosas,
Ao ncnsagciro cnrco clc sc crcssa.
Haliianic do Ccu, conIco agora
Quanio Ionras o Ioncn ncsic icu olscquio,
Enirar qucrcndo no scu icio Iunildc
E con clc concr icrrcnos fruios,
Manjar nao dc anjos nas or ii acciio
207
Tao loancnic quc sc crc nao concs
Nos cclcsiiais fcsiins con nais voniadc.
Dos da Tcrra os do Ccu quanio difcrcn!"
O algcro nagnaic a Adao rcsondc.
Eisic so un Dcus Onioicnic
Quc iudo fcz, dc qucn roccdc iudo;
Fcgrcssan-lIc ara clc as coisas iodas
Quando sc nao dcravan, nas crfciias
Foran or scu odcr iodas criadas.
Nao Ia nais quc una so naicria-rina;
Podc variar dc consisicncia c fornas,
E cn difcrcnics graus alcanar vida
Nos cnics quc a vivcr sao dcsiinados.
Quanio clcs nais do Eicrno sc aroinan,
Ou quanio nais a aroina-lo icndcn,
Tanio nais sc rcfinan, nais sc auran.
Cada un gira na csfcra quc lIc c roria
Tc quc o coro cn csriio sc nuda
Nos icrnos s csccics dcsignados.
Das razcs assin sc dcscnvolvcn
Os vcrdcs ranos ncnos dcnsos quc clas;
Dcsics as folIas nais ligciras nasccn,
Das quais a flor lrilIanic sc sullina
Fcccndcnics crfuncs calando.
Dcla, or graus dc najcsiosa cscala,
Forna-sc o fruio, nuirincnio do Ioncn.
Do assinilado fruio cniao sc cirai
Sulsiancia quc, or scr suiil c aiiva,
Dc cstos utus ossui o nonc,
Da qual ouira nais icnuc sc origina
208
Scndo unnus cstos cIanada;
Dcsia rcquinia-sc ouira inda nais nolrc
E ntccctuus cstos crcssa,
E dc suas funcs faz quc rcsulicn
Scniidos, faniasia, cnicndincnio,
Cujo conlco consiiiui a vida
Dondc cnana a razao, csscncia da alna.
No Ioncn icrrcno, no cclcsic arcanjo,
As alnas sao iguais or naiurcza;
Nos graus dc crfciao orcn difcrcn.
Pclo discurso cnquanio o Ioncn csquisa,
O anjo cla iniuiao longc cncira.
MaravilIa nao c quc cu nao rccusc
O quc lon ara vos acIou o Eicrno,
E quc, qual vos o convcricis na vossa,
Eu o iransnuic na sulsiancia ninIa.
Tcno vira, scn duvida, cn quc os Ioncns
CIcgucn a icr a crfciao dos anjos,
E os nanjarcs cclcsics lIcs convcnIan.
Talvcz, ncsno co'os icrrcos concsivcis,
Scus coros cn csriios sc nudcn,
E, nclIorados clo andar do icno,
Ao cicr, cono nos, sulan alados,
Morando ou no cicr, cono for scu gosio,
Ou nas lagas do Enrco ruiilanics,
Sc olcdicnics lci vos conscrvardcs
E naniivcrdcs scnrc iniciro c firnc
O anor do incnso Dcus dc qucn sois olra.
A diia cn quc vivcis gozai no cnianio.
Maior or ora nao vos c ossvcl."
209
Fclica-lIc o airiarca dos Iunanos.
Esriio lcncvolo, lcn nosiras
Por ondc o juzo nosso sc cncaninIa,
E or quc cscala a Naiurcza narca
Os graus quc, dcsdc o ccniro dirigidos,
Vao icrninar do crculo nas orlas.
Por cla, cono no Univcrso vinos,
Sulir odcnos ic dc Dcus ao irono.
Mas o quc inc a clausula quc ajunias
Sc oIcdcntcs u c uos conscuudcs?
Nos dcsolcdcccr ianlcn odcnos?
Ncgar dcvido anor c-nos ossvcl
quclc quc nos fcz do o da icrra
E ncsic dcn nos s ondc gozanos
A nor vcniura quc cnicndcr c dado
faniasia do dcscjo Iunano?"
FilIo do Ccu c Tcrra (o anjo rcsondc},
s dcvcdor a Dcus da iua diia;
Mas dc ii cndc a crnancncia dcla.
Crava lcn na aicnao isio quc cscuias.
Tua olcdicncia cauicloso guarda.
Ncla a cauao da iua diia c osia.
Dcus criou-ic crfciio cn iua csccic;
Mas inuiavcl, nao. Dcu-ic londadc,
Mas conscrva-la s cn icu arlirio.
Fcz-ic livrc; a voniadc nao icns rcsa
Ao fado inoio, rccisao rcsiriia.
Dcus qucr dc nos scrvios voluniarios.
Nclc os olrigaiorios nunca cnconiran
Dcnigna acciiaao, Ionroso rcnio.
210
E cono odcn coracs nao livrcs
Provar quc scrvcn or voniadc ou fora,
Elcs... cujo qucrcr scguc o do fado
E nao lIc c dado icr divcrsa cscolIa?
Mcsno a diia quc icnos nos os anjos,
Quc csianos junios ao cnrco irono,
Tcn, cono a vossa, dc durar soncnic
Enquanio na olcdicncia crsisiirnos.
Scn olcdicncia a diia sc cvaora.
Livrcs scrvinos orquc ananos livrcs;
Podcnos nao anar, c anar odcnos;
Sc ananos, nossa diia coniinua;
Dcsgraa icnos, sc dc anar dcianos.
Pcla dcsolcdicncia alguns caran
Das aliuras do Ccu no Orco rofundo.
Qucda faial, quc dc cicrnais dclcias
Para scnrc os lanou cn crus iorncnios!"
Assin iorna-lIc Adao. Tuas alavras
TcnIo cscuiado, rcccior divino
Con naior aicnao, con nais dclciic,
Do quc ouo os canios quc, na ancna noiic
Pclos arcs irinando doccncnic,
Os coros qucrulnicos cnioan
Do cino dcsscs nonics circunsianics.
Nao salia quc livrcs sc criaran
As ninIas olras, a voniadc ninIa;
Coniudo, nunca nc csqucci quc dcvo
Anar o auior dc iudo, c scr caio
En cunrir scu rccciio unico c jusio.
Fazao c insiinio assin nc cncaninIavan
211
E scnrc ncssc icor scrao ncus guias.
Mas do Ccu os succssos, quc aoniasic,
En nin alguna duvida ronovcn;
Por isso ianio nais ouvir dcscjo
Dclcs a narraao, sc for icu gosio;
Na vcrdadc, scra cla csiucnda,
Digna dc ouvir-sc con nudcz sagrada.
Do dia csao largo ainda nos rcsia
Pois quc o Sol, icndo fciio ncio giro,
A ouira nciadc concou agora
Dos Ccus na anla cicnsao quc nos circunda."
Assin Adao cdiu. Dcois o arcanjo,
Fazcndo curia ausa, assin conca.
Dc ardua iarcfa, dc clcvado assunio,
rinciro dos Ioncns, nc cncarrcgas.
A scniidos Iunanos cono osso
Fcfcrir as roczas invisvcis
Por gucrrciros csriios olradas?
Scn dor cono Ici dc rclaiar a runa
Dc iao gloriosos, iao crfciios anjos,
Enquanio firncs na olcdicncia csiavan?
Do ouiro Mundo cono Ici dc cor scgrcdos,
Quc ialvcz rcvcla-los sc rola?
Porcn discnsa jusia sc confcrc
Ja quc dcla o icu lcn ianio rccisa.
Porquc Iunanos scniidos nc crcclan
Ercssar-nc-ci, asscnclIando aos coros
As fornas dos csriios. c aicndc
Quc c dos Ccus una sonlra o orlc da Tcrra;
212
Parcccn-sc cnirc si as coisas dc anlos
Muiio nais do quc iu julga-lo odcs."
Quando inda nao Iavia csic Univcrso
(Fcinando o rudc Caos ondc agora
Os Ccus sc novcn c dcscansa a icrra
Solrc scu rorio ccniro cquililrada},
Un dia (ois quc o icno unido ao noio
Alrangc a cicrnidadc, c iudo ncdc
Por rcscnic, rcicriio c fuiuro},
Ncssc dia cn quc fausio concava
Un dos anos anlssinos do Enrco,
Foran, dc Dcus or ciiaao solcnc,
CIanados os ccrciios dos anjos
Quc, das rcgics do Ccu iodas c logo,
Vcn, c ao rcdor do irono onioicnic
En ordcn fulguranic sc colocan,
Scus grandcs gcncrais irazcndo icsia.
Dcz nilIcs dc landciras, dc csiandarics,
Pclo anliio sc crguian das colunas
E, fuzilando nos sullincs arcs,
Disiinguian os graus das jcrarquias.
Tanlcn nos scus iccidos rcfulgcnics
Divisas sacrossanias sc csianavan,
Con vccncnics crcsscs nosirando
Do scu anor c zclo os uros aios.
Do ccrciio dcois quc a nassa incnsa
En crculos conccniricos foi osia,
O Podcroso Pai, icndo dirciia
O FilIo quc cisiido scnrc Iavia
Da Dcn-avcniurana no alno scio,
213
Do ioc da flangcra nonianIa,
Quc inundacs dc luz iodo cncolrian,
Dirigiu ao congrcsso csias alavras.
Ouvi vos iodos quc da luz sois filIos,
Doninacs, viriudcs, rinciados,
Podcrcs, ironos. cscuiai aicnios
Esic dccrcio ncu irrcvogavcl.
Hojc nasccu dc nin csic quc vcdcs,
E ncu unico FilIo aqui o aclano;
Ungido icnIo-o ncsic sacro nonic.
Vosso cIcfc o noncio. Hao dc as falangcs
Dos Ccus sullincs adora-lo iodas,
E Iao dc scu solcrano confcssa-lo.
Por nin ncsno o jurci. Ficai unidos
Sol o rcinado scu cn diia cicrna,
Quais dc una alna orcs indivisvcis.
Qucn ncgar-sc ao scu nando, ao ncu sc ncga;
Ccrccia ioda a uniao quc a nin o cnlaa.
Ncssc dia scra fora do Enrco
E da visao lcaifica culsado,
E caira na cscuridao cicrna,
Colfo rofundo, Iorrvcl, iorncnioso,
Scn do, scn rcdcnao, scn fin, scn ausa."
O Eicrno assin falou. Dc quanio ouviran
CIcios dc alno razcr arcccn iodos;
Parcccn iodos... nas ncn iodos o cran!
Esic dia, quc onlrcia os nais onosos,
Passan-no iniciro cn caniicos, cn danas
Do sacro nonic cn iorno dirigidas,
214
Msiica dana, igual quc cccuian,
No anliio da csirclada, azul csfcra,
Os asiros quc cn si icn, fios c crranics,
No giro scu icccndo lalirinios
Iniricados, cccniricos, confusos,
Mas quc a ianio nais ordcn sc sujciian
Quanio nais sc afiguran fora dc ordcn.
Ncssas danas con iania nclodia
As suas vozcs divinais adoan,
Quc o ncsno Dcus ouvindo-as sc dclciia.
iardc (nos ianlcn nanIa c iardc
Tcnos no Enrco, nao quc as rcciscnos,
Mas cono dcliciosa varicdadc}
Passan da dana a oaro lanqucic.
En crculos, cono clcs sc fornavan,
Ergucn-sc as ncsas quc sc cncIcran logo
Dc angclicos nanjarcs, csunando
En vasos dc ouro quc alrilIanian gcnas
O suavssino ncciar rulicundo,
Quc das vinIas do Ccu cnana cn ondas.
Solrc florcs ninosas rcousando,
Todos coroados das nais ricas florcs,
Sacian-sc da anlrosia c uro ncciar,
Mas scn quc dcnasias lIcs rovoqucn
O quc dc cccssos rcsuliar cosiuna.
La dc inorialidadc c dc alcgria
Dclcn iragos dulcssinos c longos;
E o londadoso Fci, quc ali rcscnic
Con larga nao lIcs da iao graios ninos,
Alcgra-sc dc vcr quc clcs sc alcgran.
215
Nisio a noiic, coas nuvcns caladas
Do alio nonic dc Dcus quc ao longc vcric
Luz c sonlra, dos Ccus na facc ura
Torna o lrilIo cn crcusculo agradavcl.
Ela, quc ali nao iraja o vcu nais ncgro,
Ja dc rosa os orvalIos disuscra
Para o sono quc iodos ncccssiian,
Ecciuando so Dcus quc nunca dornc.
Solrc vasia lancic, airios do Eicrno,
Mais vasia quc dcsic orlc a inicira facc
Sc rcduzida a icrralcno fossc,
A nuliidao angclica, discrsa
En nos dc vario vulio, ali acana
Pclas nargcns das vvidas corrcnics
Quc da vida cnirc as arvorcs sussurran.
PavilIcs, ialcrnaculos cclcsics
Arnan-sc dc rccnic scn quaniia,
Ondc gozan do sono da inoccncia
Pclas auras ninosas lafcjados,
Eccio os quc cn rcdor do Enrco irono
Por ioda a noiic cn iurnos sc rcvczan,
Do cosiunc caniando os doccs Iinos.
Porcn con csic fin Saia nao vcla
(Tal Iojc o cIanan; scu rinciro nonc
Nao nais foi dcsdc cniao nos Ccus ouvido}.
Elc quc dc un dos rinciais arcanjos
TinIa o lugar, sc o rincial nao cra,
Crandc cn odcr, no grau, na csiina grandc,
EncIcu-sc dc aira invcja aquclc dia
En quc o FilIo dc Dcus, con ioda a ona
216
Fciio, aclanado or scu Pai incnso,
Mcssias foi, univcrsal nonarca.
E cn scu orgulIo suoriar nao dc
Tal visia, idcia ial, quc o dcsluzian.
Fcsirando dcsrczo c ardcnic raiva,
Dccidiu, iao dcrcssa ncia-noiic
(Tcno nais rorio do silcncio c sono}
A Iora cscura laicr a nariclada,
Ir-sc con iodas as lcgics quc nanda
E dciar do alio Dcus o irono augusio
En dcsrczo, scn culio c scn louvorcs.
Eniao o quc incdiaio cn nando lIc cra
Manso acorda, c cn scgrcdo assin lIc fala.
Dorncs iu, conanIciro? Cono odcs
Os olIos icus rcgar? Ja ic nao lcnlras
Do dccrcio quc inda onicn rofcrido
Nos foi do Eicrno clos rorios lalios?
Soas-nc confiar icus cnsancnios,
E cu ic fazia o ncsno. cranos anlos
Un so; nuiua anizadc nos unia.
Por quc faialidadc cssc icu sono
Hojc ic faz dcsconcordar conigo?
Tu vcs quc novas lcis nos sao inosias.
Novas lcis dc un nonarca scnrc dcvcn
Nos vassalos criar idcias novas,
E ronovcr dclaics quc canincn
Os rcsuliados quc scguir-sc odcn.
Aqui dizcr-ic nais nao c rudcnic.
As incnsas niradcs convoca
Dc qucn sonos os cIcfcs c lIcs dizc
217
Quc, anics dc rciirar-sc a noiic unlrosa,
Con rcssa cu ario, c quc or ordcn ninIa
As iniciras falangcs, quc florcian
Scus csiandarics sol o ncu conando,
Para os quaricis lorcais suliio vocn.
Ali as fcsias rcarar nos cunrc
Con quc o nosso nonarca, o grao Mcssias,
E suas novas ordcns rccclanos.
Passar or cnirc as jcrarquias iodas
E dar-lIcs lcis icnciona vir cn lrcvc
Con iriunfanic ona o Nunc-FilIo."
Dcsic nodo falou o falso arcanjo;
E crvcrso infundiu danoso influo
Do conanIciro no anino inrudcnic,
Quc logo iodos os odcrcs cIana
Sulalicrnos a si, cada un aric.
Conia-lIcs quc anics dc acalar a noiic
O grandc cIcfc cn novincnio unIa
Scu csiandaric. inculca-lIcs ariciro
As nocs quc lIc foran sugcridas,
E anlguas crcsscs quc o ciunc aicicn
Lana cnirc clcs a vcr sc assin os sonda,
Ou sc a fidclidadc lIcs crvcric.
Suliiancnic olcdcccran iodos
Ao sinal cosiunado, voz do cIcfc,
Porquc o scu nonc, a dignidadc sua,
Eran, scn Icsiiar, no Enrco grandcs.
O rosio scu, igual da Esircla-d'Alva
Quc clo firnancnio asiorcia
Das csirclas o fulgido rclanIo,
218
Con nalicioso cnlusic os alicia
E ara o crinc scu consigo arrasia
A icra aric das cclcsics Iosics.
Dc Dcus no cnianio os olIos, quc disccrncn
Os cnsancnios ncsno os nais oculios,
Viran (or cnirc as lanadas douradas
Quc froniciras ao solio ardcn dc noiic,
Mas nao dclas co'o aulio} lcvaniar-sc
Fora do sacro nonic a rclcldia.
Viran or qucn c cono sc csalIara
Enirc os filIos ascrrinos da aurora,
E as nuliidcs quc cniao landcadas cran
Para ao dccrcio augusio sc lIc oorcn.
Dcus, sorrindo-sc, dissc ao FilIo anado.
FilIo, cn qucn juliloso csiou olIando
En scu iniciro lrilIo a ninIa gloria,
Dc ioda a ninIa oicsiadc Icrdciro,
Agora ncsno asscgurar nos cunrc,
Lanando nao das invcncvcis arnas,
O nosso incrio, a divindadc nossa,
A nossa onioicncia scniicrna.
Tcn ial audacia o rclclado inigo
Quc inicnia a ar do nosso crgucr scu irono
Nas lagas cicnsssinas do Noric.
E, inda nao saiisfciio, rcncdiia
Dccidir or laialIa, cn vasio cano,
Nosso odcr c jus quc lasc icnIan.
Convcn-nos ondcrar c rcssa oor-lIa
Toda a fora quc ficl sc nos nanicvc.
Tudo cnrcgucnos na dcfcsa nossa
219
A fin quc or surrcsa nao crcanos
Esic nonic, csic incrio, csic alio solio."
Con asccio scrcno, quicio c uro,
Con incfavcl rcslcndor divino
Ao Pai o Nunc-FilIo assin rcsondc.
Onioicnic Pai, razao ic assisic
Para ic rircs dc icus vaos conirarios
E scguro iraiarcs con dcsrczo
Scus iunulios c ardis, inuicis, faiuos.
A sua rclcldia da-nc gloria,
Quc or scu odio ianio nais sc ilusira.
Dc iodo o icu odcr quando nc vircn
Para vcnccr sua aliivcz arnado,
ConIcccrao clo faial cvcnio
Sc ncnos quc clcs scr nos Ccus nc cunrc
Ou sc inor sci o jugo a iais rclcldcs"
Dissc. No cnianio ja Saia nui longc
TinIa voado vcloz coas foras suas,
Ecrciio quc cn nuncro sucra
As csirclas quc fulgcn na alia noiic,
Ou as goias do orvalIo naiuiino
Na flor, na lania, clo sol iornadas
En crolas quc csirclas afiguran.
Passan rcgics c incrios odcrosos
Dc ironos, scrafins c oicsiadcs,
Trcs jcrarquias nas cn grau divcrsas
(Fcgics, s quais sc o Mundo icu conaras,
Nao c nais anlo do quc vcs csic dcn
Conarado coa icrra c cicnsos narcs
Dc csfcricos a lano rcduzidos}.
220
Aos liniics or fin cIcgan do Noric.
Eniao cnira Saia scus rcgios aos
Quc, cdificados solrc ingcnic scrra,
Afiguran, dc longc scndo visios,
En cina dc nonianIa ouira nonianIa.
Consian dc culos dc diananic c dc ouro
As iorrcs, as iranidcs, os nuros,
Quc dc Saia concn o uuco,
Nonc quc no dialcio dos Iunanos
Ha dc dar-sc a arclIas csiruiuras.
Pouco anics o orgulIoso o consirura,
Qucrcndo icr con Dcus ioda a igualdadc,
Pclo nodclo do sagrado nonic,
Ondc foi o Mcssias roclanado
Do Ccu cranic as jcrarquias iodas.
Eniao Montc du Aunu o noninara.
Os ccrciios scus ali ajunia,
Prciciando quc assin o disuscra
Para sc conccriar con quc alia ona
Scria rccclido o grao nonarca,
Quc ia cIcgar ali cn razo lrcvc.
E con suiis calunias rocurando
Toldar iodas as luzcs da vcrdadc,
Fcrc-lIcs con iais nodos os ouvidos.
Doninacs, viriudcs, rinciados,
Tronos, odcrcs, sc sao vossos inda
Esics incnsos iiulos onosos,
Sc acaso inda nao sao noncs inuicis.
Ha qucn, or un iiranico dccrcio,
Todo o odcr a si vcn arrogar-sc
221
Fazcndo dclc Iorrvcl nonoolio,
E, sol o nonc dc nonarca ungido,
Eclisa nossa gloria c rivilcgios.
Toda csia narcIa raida, noiurna,
Esia convocaao acclcrada,
Pronovc-as clc, a fin dc vcrnos cono,
Con quc onas nos cunra rccclc-lo
Quando vicr ciorquir dc nos cscravos!
Triluio gcnuflco agora inosio,
Vil rosiraao, quc fciia anic un ja cansa,
Quc fciia a dois sc iorna insuoriavcl!
E nao odc ouiro arlirio nais sisudo
Dar-nos nais clcvados cnsancnios,
Quc a sacudir ial jugo nos cnsincn?
Curvarcis vosso colo najcsioso?
Sulicc joclIo dolrarcis Iunildcs?
Dcccrio o nao farcis, sc nao nc cngano,
Quc vosso jus or vos c conIccido.
Dcn salcis quc no Ccu nascidos fosics,
No Ccu anics dc vos nunca Ialiiado;
E, sc cnirc vos nao sois iguais dc iodo,
Iguais coniudo sois na lilcrdadc.
As varias gradacs, as jcrarquias
Da lilcrdadc os foros nao csiragan,
Anics naior firncza lIcs iransniicn.
Qucn dcnirc iguais na lilcrdadc odc
Por dirciio ou razao alar un cciro
Solrc consocios scus, osio nosirarcn
Mcnor odcr cn si, ncnos fulgorcs?
Nao icnos lcis c ncn or isso crranos;
222
E qucn iais lcis inor-nos odc ou dcvc?
Ningucn ois odc scr nonarca nosso,
Ncn dc nos cigir iao vil iriluio
En dcsrczo dos iiulos ccclsos,
Quc aicsian dcsiinada nossa csscncia
Para scr doninanic c nao cscrava."
Assin iao virulcnio, audaz discurso
Foi scn oosiao iodo cscuiado.
Mas cnirc os scrafins cis sc lcvania
O inavido Aldicl; ningucn nais quc clc
Adorava con zclo a divindadc
E as ordcns solcranas lIc cunria.
Scvcro c sanio zclo cniao o alrasa,
E assin a scu furor lIc solia as rcdcas.
OI llasfcnia! OI solcrla! OI falsidadc!
No Ccu ningucn suunIa ouvir iais vozcs,
Princialncnic a ii, iraidor ingraio,
Quc alcn dc icus iguais iao alio ic crgucs!
E ousas iu, ronunciando nio rcrocIc,
Condcnar o dccrcio scnrc jusio
En quc Dcus lcgislou con jurancnio
Quc a scu unico FilIo (a qucn doiara
Co'o cciro rcal, dc scu odcr insgnia}
O joclIo dolrarian rcvcrcnics
Dos vasios Ccus as jcrarquias iodas
Confcssando-o lcgiino nonarca?!
TacIas dc injusio, c grandcncnic injusio,
Quc sc ligucn con lcis csscncias livrcs?
Quc solrc iguais o igual incrc, rcinc,
Un solrc iodos con odcr infindo?
223
Mas scras iu quc lcis a Dcus ronulgucs
E quc da lilcrdadc os onios quciras
Con clc disuiar, Elc quc dc,
So orquc o quis, scu gosio scndo a norna,
Fazcr-ic a ii qual cs, quais sao do Enrco
Todos os coros, os odcrcs iodos,
A cada un sua csscncia rcscrcvcndo?!
Pcla ccricncia nossa douirinados
Inuiavcl c lon o conIcccnos;
E cono, scndo lon, coarciar quiscra
O nosso lcn, a nossa dignidadc?
Mas... longc disio, c, cono rcvidcnic,
Vai dc alio cIcfc s ordcns nais unir-nos
Sulindo a nais fcliz o nosso csiado.
Mas conccdo-ic agora cono injusio
Quc solrc iguais o igual incrc, rcinc;
Coniar-ic-as, inda quc cs glorioso c grandc,
Ou junios nun dos Ccus os coros iodos,
Cono igual do Unigcniio do Eicrno?
Por clc, cono or scu Vcrlo, iudo
O Pai fcz, fcz-ic a ii. fornou or clc
As csscncias do Ccu cIcias dc gloria;
E, ara a gloria acrcsccniar-lIcs inda,
En varios graus as dividiu lrilIanics,
CIanando-lIcs viriudcs, rinciados,
E ironos, c donnios, c odcrcs.
Pclo rcinado scu o Nunc-FilIo,
Longc dc nos ioldar, nais nos ilusira.
Sc c nosso cIcfc, c conanIciro nosso;
Da-nos as ncsnas lcis quc nclc incran.
224
E as Ionras iodas quc lIc forcn dadas
Con lrilIo ingcnic solrc nos rcdundan.
Ccssa ois icu furor, iua inicdadc;
Ccssa ois dc iludir os quc ic cscuian.
Cuida, scn nais dcnora, dc alacarcs
A iorva indignaao do Pai, do FilIo,
Cujo crdao sc olicn cdido a icno."
O fcrvoroso scrafin dcsi'aric
O zclo scu dcsrcga; nas nao Iouvc
Qucn aoio lIc dcssc, c foi julgado
Scn razao, disaraic, dcsaiino.
Con isso folga o aosiaia crvcrso,
E con naior audacia assin sc clica.
Nos icnos sido, dizcs iu, fornados
En iarcfa quc o Pai iransfcrc ao FilIo,
Dc sccundarias naos scndo fciiuras?
Quc nova dcscolcria! cssa douirina
Dcscjava cu salcr dondc a dcduzcs.
Qucn viu dos Ccus fazcr a incnsa nolc?
Lcnlras-ic iu dc cono fosic fciio,
Dc quando arouvc a Dcus assin fornar-ic?
Nao conIcccnos coca ncnIuna
En quc nao cisianos cono Iojc;
Ningucn anics dc nos nao conIcccnos.
Quando cIcgou a scniicrna nassa
En scu giro faial ao grau rcciso,
Fcrncniou. dcla assin os Ccus lroiaran,
E dclcs nos; inirnscca viriudc
Nos gcrou, nos crgucu da csscncia roria.
Nos sonos ois do Ccu cicrcos filIos;
225
En nos ncsnos rcsidc a fora nossa.
A nossa roria dcsira vai diiar-nos
As nais alias acs c r aicnics
Qucn dc scr nosso igual ncrca a fana.
Vcras cniao sc nos nos rcsolvcnos
A alaca-lo con sulicas Iunildcs.
Sc solio onioicnic nos ccrcanos
Para crdao cdir-lIc ou dar-lIc assalio.
Tal ariiciaao c iais noicias
Lcva ao nonarca ungido; vai-ic, fogc,
Anics quc Iorrida runa ic olsic a fuga."
Dissc. Qual son dc caiadua cnornc
Pclo csao iroou rouco sussurro
Con quc o discurso scu foi alaudido
Pclas infindas, rclcladas Iosics.
Mas assin ncsno dc fcrvor dolrando,
Inda quc so no ncio dc ininigos,
O scrafin valcnic lIc rcsondc.
Ininigo dc Dcus, anjo naldiio,
Dcsanarado das viriudcs iodas,
Ja dccidida vcjo a qucda iua
E cn iua fraudc crfida cnvolvidos
Tcus inuncros socios dcsgraados,
Lavrando cono or coniagio nclcs
Tcu crinc airoz, icu Iorrido casiigo.
Nao ic faiigucs nais, urdindo lanos
Para do Ungido sacudir o jugo.
Nunca nais suas lcis jusias c lrandas
Alcanar odcras; ouiros dccrcios
Ja scn aclaao sc ic fulninan.
226
Aquclc cciro dc ouro, a quc inscnsaio
Ncgasic olcdcccr, iornou-sc agora
Vara dc fcrro quc cn vingana jusia,
Tua dcsolcdicncia alola c ialIa.
Dcn nc aconsclIas. rcssuroso cu fujo
Dcsics naldiios avilIcs crvcrsos
(Nao or consclIos icus, ncn icus ancaos;
Mas icno quc o furor quasc inincnic,
Dcniro dc flana suliia cnraivado,
Nao disiinga cnirc culas a inoccncia}.
Solrc a calca iua cn lrcvc aguarda
Dc Dcus o raio, dcvoranic fogo.
ConIcccras cniao, nil ais soliando,
Quc c o quc ic criou qucn ic aniquila."
Dcsia soric Aldicl sc dcsagrava.
Enirc ianios inficis c ficl so clc.
Ccrcado or inuncros falsarios,
Firnc, arroganic, inircido, inconcusso,
Nao sc scduz, nao ircnc, nao sc alala.
Ncn iorva nuliidao, ncn ianio ccnlo,
Scara-lo udcran da vcrdadc
Ou nudar-lIc o consianic cnsancnio.
Elc, osio quc so, guardou scn nancIa
Sua lcaldadc, scu anor, scu zclo.
Eis fogc dclcs, indo largo csao
Enirc nofas c ulirajcs dos crjuros;
Mas clc sucrior afronia o 'rigo,
E con dcsrczo audaz rciorquc insulios,
Virando cosias s solcrlas iorrcs
A dcsiruiao ja ronia dcsiinadas."
227

ARGUMENTO DO CANTO VI
Fafacl coniinua a rclaiar cono Migucl c
Calricl foran nandados a conlaicr Saia c
scus anjos. Dcscriao da rincira laialIa.
Saia con scu ccrciio rciira-sc dc noiic.
convoca un consclIo, c invcnia naquinas
dialolicas, con as quais, na laialIa do
scgundo dia, lana Migucl c scus anjos cn
alguna confusao; nas clcs dcois,
arrancando nonianIas, csnagan con clas as
iroas c naquinas dc Saia. Indo o iunulio
avanic, Dcus no icrcciro dia nanda o
Mcssias, FilIo scu, ara qucn iinIa
rcscrvado a gloria dc vcnccr ali. Elc, con o
odcr do Pai, cIcgando ao cano c ordcnando
a iodas as suas lcgics quc ficasscn firncs,
cniranIa-sc con scu carro c con scus raios
clo ncio dos ininigos, crscguc csscs
dcsgraados, quc nao icn anino dc rcsisiir-
lIc, aic s nuralIas do Ccu. cniao csias sc
alrcn c clcs dcscnIan-sc con Iorror c
confusao no lugar dc scu casiigo quc lIcs
csiava rcarado no Alisno. O Mcssias
rcgrcssa vcnccdor ara a dcsira dc scu Pai.

CANTO VI

SOLITFIO, coriando o cicrco csao,
Prosscguc ioda a noiic o anjo valcnic
Aic quc a Aurora rovida dcsiranca,
228
Pclas giranics Ioras dcscriada,
Coas roscas naos os oriicos do dia.
No nonic do ScnIor, cIcgada ao solio
Cruia sc alrc ondc cn iurnos scniicrnos
Sai c cnira, una aos ouira, a luz c a sonlra,
Nos Ccus nosirando a alicrnaiiva lcla
Quc a noiic c o dia no icu Mundo fornan.
Assin quc or un lado a luz sc auscnia,
Do ouiro vcn vindo conlaccnic a sonlra,
ScnclIanic ao crcusculo icrrcsirc,
Pclo assinado razo os Ccus ioldando.
Ao zcniic clcvada cniao a Aurora
Dc ouro cnrco sc arrcia, c a noiic inclc
Dianic dc si co'os oricniais fulgorcs.
Eis o anjo cncara cn iodo o cano do cicr
LinIas lrilIanics dc csquadrcs nacios,
Carros, fcros corccis, flagranics arnas;
Solrc flanas ali rcflcicn flanas;
Ja ronia a gucrra csia, iudo ardc cn gucrra.
Vc quc s claras ali sc conIccia
Quanio or novas rclaiar icniava.
Logo cnira ovanic nos cclcsics coros
Quc, cn viva aclanaao c gosio inicnso,
Fccclcn-no, clc o so quc volia uro
Dcnirc ianios nilIcs dc rcrovados.
Lcvan-no, alio alaudindo, ao sacro nonic
E cn frcnic o osian do sucrno solio.
Eis dcnirc rolos dc douradas nuvcns
Esic ncciarco accnio fcz ouvir-sc.
Scrvo dc Dcus, colrisic-ic dc gloria
229
Tu quc, s sos, conira inuncros rclcldcs,
A causa da vcrdadc susicniasic.
Das alnas a nclIor na dcsira cnunIas.
Tcns cn iua consiancia nais grandcza
Do quc clcs nosiran no odcr das arnas.
Da alia vcrdadc o icsicnunIo dando
CIanasic a ii o univcrsal orolrio,
Mais duro dc sofrcr quc a dor nais dura.
Visic quc nundos nau ic rcuiavan
E so dc Dcus a arovaao quiscsic.
So rcsia a icu valor facil conquisia.
Fcgrcssa, aiaca as ininigas Iosics,
Quc cn gloria nais sulida Iojc lIcs fulgcs
Do quc o dcsrczo foi quc ic voiaran.
Vcncc or fora os quc a razao rccusan,
Os quc a rcia razao or lci nao qucrcn
Ncn or nonarca o inircido Mcssias,
Quc cn ncriio c no jus susicn scu irono.
Paric, o caudilIo das cclcsics iroas,
Paric, Migucl, c iu, Calricl invicio,
Quc nas lidcs gucrrciras lIc cs scgundo;
Mcus invcncvcis filIos ondc cn cano,
Pondc cn cano cssc ccrciio do Enrco;
MilIarcs c nilIcs nosircn-sc arnados,
Igualcn a aluviao dc nios rclcldcs.
Con lrio os assaliai, con fcrro c fogo.
E dos Ccus crscguindo-os ic s orlas,
Longc dc Dcus c cclcsiial vcniura,
No aniro os lanai da uniao cicrna,
Caos Tariarco quc, a sorvc-los ronias,
230
Alrc do golfo ardcnic as vasias fauccs."
A solcrana voz assin sc crcssa.
Eis dc ioda a nonianIa o anliio cnvolvcn
Escuras nuvcns quc ncdonIas vcricn
Folos dc funo c iurlilIcs dc flanas,
Sinal dc dcscriar-sc a ira do Eicrno;
E do cunc dos Ccus a cicrca iula
O csirondoso clangor scva disara.
Logo das iroas cclcsiiais os cIcfcs
No cano cnrco inavidos as fornan
En incnsa coluna incnciravcl.
MarcIa cn silcncio o ccrciio lrilIanic
Dc insiruncnial gucrrciro ao son quc inciia
Ao 'rigo ilusirc os coracs Icroicos,
Olcdcccndo a gcncrais divinos
Dc Dcus, do FilIo scu na augusia causa.
Na narcIa os liga indissoluvcl nco.
Ncn nonianIa, ncn valc, ou rio ou losquc,
LIcs urdc csiorvo, lIcs dcsunc as filas;
Afasiadas do cIao lcvan-sc as lanias,
Susicn-lIcs o ar sulnisso os gncos assos.
Qual voando ao dcn cn rcgradas iurnas
Ciiada vcio a gcraao das avcs
Para dc ii scus noncs rccclcrcn,
Tais do lucido olo clcs avanan
Por cicnsas rcgics, or longas lagas,
Dcsic icu Mundo dccula grandcza.
No Iorizonic lorcal cis quc sc avisia,
Dc landa a landa, un cano ignivcricnic,
Indcio ficl dc lclico aaraio,
231
E dc nais crio visio nos dcscolrc
Dc Saia os ccrciios unidos.
Erian-sc scn conia as duras lanas,
Ccrran-sc os clnos, c os cscudos nosiran
Jacianciosos cnllcnas insculidos.
La sc arcssan con furia, inaginando
Quc ncssc dia, or asiucia ou fora,
A nonianIa dc Dcus conquisiarian,
E quc da Onioicncia incnsuravcl
O invcjoso rival, o cnulo aliivo,
Sc asscniaria no surcno irono;
Mas cn ncio caninIo os scus rojcios
Dcscolriran-sc logo rriios, loucos.
Ao rino iniuiio nos arccc csiranIo
Quc anjos, oondo-sc cn fcroz laialIa,
Uns conira os ouiros fcrvidos sc arrojcn,
Elcs quc iao unanincs soan,
Cono filIos dc ccclso oicniado,
En fcsiins dc razcr c anor unir-sc,
Ao Scniicrno Pai Iinos caniando.
Mas idcias dc az, lrandos rojcios.
Evaoran-sc, assin quc lrana c iroa
O alarna icncroso, a voz dc assalio.
O aosiaia, do ccrciio no ccniro,
Monia un cocIc quc o Sol no lrilIo iguala.
Enirc gncos qucrulins c cscudos dc ouro
Tal oric osicnia quc sinula o Eicrno.
Assin quc csirciio c avoroso csao
Enirc anlos os ccrciios avisia,
Quc fronic a fronic nuiuos sc alardcian
232
Tcrrvcis nassas dc cicnsao ncdonIa,
Dcscc Saia do sullinado solio;
E, con asso avanando aliivo c vasio,
Todo fulgindo dc lrilIanics c ouro,
Nos nais alios rojcios cngolfado,
Vai logo r-sc frcnic das colunas
Ondc nais 'rigos roorciona a gucrra.
Aldicl, quc das acs as nais ilusircs
Scnrc sc adorna c quc dc Icrois sc ccrca,
Encara-o, c, cIcio dc insofrida furia,
Idcias iais no coraao runina.
Ccus! Cono do Alissino o iransunio
Eisic ondc a urcza c a fc ja falian?
Cono, dcois da crda das viriudcs,
Inda rcsia valor, oicnic Icrosno?
E cono c crvcl quc o nais fraco ossa
Parcccr dc invcncvcl valcniia?
Eu, confiado dc Dcus no aulio ingcnic,
Vou cssas foras dclclar, cu quc onicn
Suas razcs rovci fuicis c falsas.
Jusio c quc vcna, quando a csada cnunIa,
Qucn vcnccu dcfcndcndo a sua vcrdadc,
Nun c nouiro confliio olicnIa os louros,
Nao olsianic da invcja o csiorvo infanc,
Quando a razao rccorrc urgcnic s arnas
Conira as arnas quc alou fcra injusiia,
Dcvc scnrc a razao caniar viioria."
Assin, cnsando, avana da coluna
Conira o ininigo audaz quc cn cano o cscra
Por cssa rcvcnao cnlravccido.
233
Dcsia nancira inavido o rovoca.
Solcrlo, cniao acIci-ic? O fiio unIas
En cIcgar, scn quc algucn ic urdissc csiorvos
s aliuras quc fcro anlicionavas,
Do incnsuravcl Dcus ao lado, ao irono
Quc alandonados c indcfcnsos crias
So clo ncdo, difundido ao longc,
Dc iuas foras, da cloqucncia iua;
Louco! scn disiinguir fuiil a cnrcsa
Dc conira o Onioicnic r-sc cn arnas!
Elc quc odc, co'o nais lcvc accno,
Criar, arnar ccrciios infindos,
Quc iua audaz insania aniquilasscn,
Ou dc un so golc c so coa dcsira sua,
Quc alcn sc csicndc dos liniics iodos,
Eicrninar-ic a ii, iuas falangcs,
E no Orco icnclroso sulncrgir-vos!
Mas vcs quc o icu cndao ncn iodos scgucn.
MilIcs dc anjos ali, quc o Eicrno adoran,
Prcfcrcn da icdadc o ficl ariido.
Porcn vc-los icus olIos nao udcran
Quando cu a sos, dc iodos discordando,
Conlaii salcdor icus vaos sofisnas.
Eis ninIa crcna. Vc, osio quc iardc,
Quc s vczcs oucos accriar conscgucn
Enquanio nuiios nil no crro sc cngolfan."
Assin o arqu'ininigo lIc rcsondc,
Con ar dc nofa, c dc iravcs olIando.
Por icu nau fado, invcsics iu rinciro,
Quando nc alraso na ansia dc vingar-nc!
234
Ja volias da fugida, anjo rclcldc?
Vcn, iona os rcnios quc o dcvcr ic ouiorga
Cono rincias dcsic lrao jusio
Por iua insana lngua rovocado,
Ousando scdiciosa, cn curia lcna,
Oor-sc ao icro dos sullincs Nuncs
Quc ilcsa cn si a divindadc qucrcn.
Enquanio os aninar divino alcnio,
Ningucn dc Onioicnic Ia dc jaciar-sc.
Sci quc dos socios icus ccrio ic adianias
Para ic ornarcs do ncu anlo csolio,
E dcnonsirarcs s coorics ninIas
Os scus dcsasircs na viioria iua.
Pois lcn. nas qucro quc cnircianio nc ouas,
E ncn ic galcs quc ao silcncio nc urgcs.
Scnrc julguci quc Ccu c lilcrdadc
Eran conuns a iodo o cnrco Nunc.
Vcjo agora orcn quc Iorrida incrcia
A iodos csscs consiiiui cscravos
Quc iao arnados nc arcscnias Iojc,
Da nusica c fcsiins ao gozo cnircgucs,
Do Ccu scrvcnics vis, Iisirics, conarsas.
Por quc dcncncia iao risvcl cuidas
Quc a lilcrdadc ao scrvilisno ccda?
Anlos sc Iao dc nosirar no dia dc Iojc."
Logo Aldicl dcsalrido assin lIc iorna.
Aosiaia, rosscgucs scnrc no crro;
Afasiado da vicla da vcrdadc
Ncn ncsno do crro ic cinir rocuras.
MancIas da cscravidao co'o injusio nonc
235
A olcdicncia quc iodos iriluianos
A Dcus, Naiurcza, scnrc acordcs.
Qucn odc nais c sc avaniaja cn iudo,
Incviiavcis lcis aos ouiros diia.
Dc Dcus, da Naiurcza, cis o dilona;
Eis nossa olcdicncia o jus surcno.
sin cscravo o quc olcdccc ao louco
Quc conira o quc nais odc sc rclcla.
Tais sao os icus agora a ii sulnissos,
A ii nao livrc, dc ii ncsno cscravo,
E quc nao coras or airoz nalcia,
Dc nossos ninisicrios crolrar-nos.
La icns icus rcinos no Orco, incra nclcs.
No Ccu cu sou fcliz scrvindo o Eicrno,
Olcdcccndo a scus divinos nandos
Quc icn surcno jus a scr cunridos.
No Orco, dc cciro cn vcz, grilIcs ic aguardan.
No cnianio, ois quc da fugida volio
Por ncu nau fado, cono agora dizcs,
Fccclc na nia fronic csic iriluio."
Dissc. E do alio vilrou un ialIo Icroico
Quc, ronio cono o raio, cai cn cso
No clno orgulIoso do fcroz inigo
Scn quc clc ossa co'o ircncndo cscudo,
Coa visia crsicaz, co'o ardcnic gcnio,
Prcvcr, dcsviar a furilunda runa.
Passos rccua dcz Saia cnorncs;
Solrc un curvado joclIo cniao caindo,
Pdc a nciadc inicrcciar da qucda
Na lana rolusissina aoiado
236
(Assin do scio do icrraquco glolo
Foncndo un c dc vcnio ou cso dc aguas,
Tudo arronlando quc or dianic cnconiran,
Daicn nun nonic c lIc dcslocan aric
Quc con iodo o arvorcdo sc sulncrgc}.
Dc csanio sc cncIcn os rclcldcs ironos;
Mas dolran dc ira ao vcr con ianio insulio
O scu nais alio cIcfc cnovalIado.
Nisio o ccrciio nosso ronc cn vivas,
Eulia, qucr vcnccr, cdc a laialIa.
Eis nanda iroar Migucl a cnrca iula
Quc na anlidao dos Ccus rilonla c lrana,
E ao Alissino logo o Hosunu augusio
Enioan ficis as cclcsiiais falangcs.
Nao asna o inigo, c rcquiniando a furia
Con cIoquc Iorrcndo solrc nos sc aiira.
Tal lranido cniao rugc c ial csirondo,
Cono janais sc ouviu dos Ccus no csao.
Con fcroz confusao iincn, rciincn
Unas conira ouiras fcrvidas as arnas,
E Iorridas rangcn das carroas lrnzcas
As arrojadas rodas furilundas;
FccIinan as dcscargas flancjanics
Dc gncos dardos quc inuncros colrian
Todo o Ccu co'una alolada dc fogo.
Esanioso icrror sc difundia
Do csianido c rosccio da laialIa.
Con ncio c furor inciinguvcis
Os ccrciios dois nuiuo sc assalian.
Todo o anliio dos Ccus iroa c rciunla,
237
E, sc o Mundo fornado cniao ja fora,
En scus cios ircncra iniciro o Mundo.
E or quc nao? sc os conlaicnics cran,
Dc uns c dc ouiros, nilIcs dc anjos icrrvcis,
Dos quais o ncnos foric, o lrao alando,
Nos asiros iodos agarrar udcra
E, cn vcz dc dardos, no anlo Ccu lrandi-los!
TinIan odcr iao validas coorics,
No iruculcnio arrojo das laialIas,
Dc cnvolvcr iudo cn conlusiao Iorrvcl
E criurlar da airia a ordcn diiosa,
Sc do scu irono o cclcsiial Monarca
LIcs nao narcassc s indizvcis foras
Con nao oicnic inrcscriivcis ncias.
Dividcn-sc cn lcgics; orcn cada una
Fornidoloso ccrciio arccc,
E cada lrao arnado sc afigura
Una inicira lcgiao cn valcniia.
Cancando no nais foric das laialIas
Cada sinlcs gucrrciro c calo, c cIcfc;
Ccrio no cnscjo das nanolras iodas,
Salc avanar, arar, nudar dc frcnic,
Alrir, ccrrar a inavida coluna.
A ncnIun lcnlra fuga ou rciirada,
Ncn dcslusirosa aao quc indiquc ncdo;
Confia cn si cada un, crcndo quc cisic
No rorio lrao o arlirio da viioria.
Varias acs dc crduravcl fana
Ncssc dia lrilIaran infiniias;
No csao sc csicndcu confusa a gucrra.
238
Fcrvc fcrida a ugna, ora a c firnc,
Ora, as asas incnsas agiiando,
Aiorncnian iodo o ar; iodo o ar arccc
Dc Iorridas lalarcdas alrasado.
Longo icno a lalana do dcsiino
Tcvc ouro-fio a soric da laialIa.
Eniao Saia, quc rodigiosas foras
Naquclc dia cn si iinIa rovado
Scn anjo acIar quc lIc incdissc o inulso,
Viu, quando sol o fogo unIa cn ordcn
Os scrafins quc a gucrra discrsara,
A csada dc Migucl quc alio lrandida
Dcscarrcga fcroz, roncndo os arcs,
O acicalado gunc, c a cada golc
Alola c ialIa laialIcs iniciros;
Corrcu a oor-sc a dcsiruiao iananIa,
Do anlo cscudo coa cnornc rcdondcza,
PcnIasco orlicular quc Iorrido colrcn
Dcz rancIas dc diananic incnciravcl.
O grandc arcanjo, assin quc crio o avisia,
Dcia as quc cnirc naos icn acs dc gloria,
E, alcgrc coa cscrana dc ali ncsno
Dos Ccus findar as gucrras inicsiinas
Ou dcrroiando o inigo ou ondo-o cn fcrros,
Con Iosiil caiadura c accso rosio
Dirigc-lIc rinciro csias alavras.
Auior do crinc inonidado c ignoio
Nos Ccus ic quc un rclcldc cn ii noiaran,
Mas (cono olscrvas} csalIado agora
Droiando odiosa gucrra, odiosa a iodos,
239
Posio quc Ia dc fazcr, or lano jusio,
En ii, nos icus, o nais Iorrcndo csirago,
Cono iurlasic aos Ccus a az diiosa
E o nal na Naiurcza iniroduzisic
Quc anics dos crincs icus cla ignorava?
Cono cn quaniia dc anjos iao sulida,
Scnrc jusios c ficis, Iojc falsarios,
Tua nalcia dcsiilar udcsic?
Mas co'o rcsio sagrado cn vao iu insias;
Fora dc scus confins o Ccu ic culsa.
Dos uros Ccus coas cicrnais dclcias
Inconaivcis sao violcncia c gucrra.
Vai-ic co'os socios icus, quais iu, naldiios;
O crinc dc quc cs ai coniigo lcva
Do crinc ara a csiancia, o Infcrno Icdiondo.
La icus disiurlios dcscnfrcia. Vai-ic
Anics quc ninIa csada vingadora
Do icu julgado a cccuao conccc,
Ou anics quc dc Dcus o odio fulnnco
Tc rcciiic cn ircsdolradas cnas."
Nao julgucs iu" (rcsondc-lIc o conirario}
Quc cssas ancaas vas clo ar dcsfciias
Possan nais quc icu lrao rcrinir-nc.
Algun dos socios ncus uscsic cn fuga?
Sc alguns rosiasic... nao sc crgucran logo?
Cono cscravas iransigir conigo,
Solcrlo! c con ancaas culsar-nc?
Erras cnsando quc cssc fora o icrno
Dc iania gucrra quc dc crinc alcunIas
Mas quc cIanar nos raz gucrra dc gloria.
240
O Ccu or fora conquisiar qucrcnos,
Ou do Infcrno cssc Iorror or ii sonIado
No Ccu iniroduzir, c ali ao ncnos
Scr livrcs sc rcinar nos for dcfcso.
No cnianio assunc quanio icns dc foras,
Invoca o Dcus quc Onioicnic dizcs;
Nao fujo, Ici dc alcanar-ic ou longc ou crio."
Assin falaran. Pronio sc aarclIan
Conlaic incrinvcl. Qucn udcra,
Inda con lngua dc anjo, rclaia-lo?
Ou qucn a ial rodgio iguais no Mundo
Enconirara crcsscs quc conscguisscn
Alcvaniar o cnicndincnio Iunano
A ial aliura do odcr divino?
En acs, cn grandcza, cn oric, cn arnas,
Pugnando ou qucdos, arccian Nuncs
Aios a disuiar dos Ccus a ossc.
Drandindo a csada dc gnca folIa ondcanic,
Traan nos arcs crculos incnsos,
E (quais dois grandcs sois} cn frcnic un do ouiro
Scus cscudos flancjan. iudo asna!
Dc anlos os lados raida rccua
A nuliidao dos anjos; c, ondc Ia ouco
Da laialIa o furor nais sc accndia,
Alrc-lIcs largo avoroso cano
Fcvolio con lorrasca iao ncdonIa.
(Dcssc icor, sc coniudo as coisas grandcs
Podcn dc ouiras cqucnas dcduzir-sc,
Dois lancias, no caso quc ardua gucrra
Enirc as consiclacs sc dcclarassc
241
Foia a Iarnonia quc unc a Naiurcza,
Sc invcsiirian nos cicrcos canos,
As orliias disforncs confundindo
Do dcsiruiivo duclo ao rudo alalo!}
Logo cada un, crgucndo o lrao aliivo
Quc so ccdc ao do Eicrno, ajciia un golc
Quc dccisivo dc una vcz conclua
A rcnIida cndcncia. Iguais cn anlos
Dalanan-sc ouro-fio asiucia c fora.
Mas dc Migucl a csada, Iavcndo oliido
Tcncra ial nos arscnais cclcsics
Quc ouira, or nais quc fossc ou foric ou luda,
Ccdcr-lIc Iavia, dc Saia cnconira
A csada airoz dcscarrcgada dc alio.
En duas lIa ariiu; c, ao ncsno insianic,
Drandida cn roda sc cniranIou rofunda
En ioda a ilIarga do assanIado nonsiro.
Eniao Saia, quc cla vcz rincira
Soulc o quc c dor, iorccu-sc, rccurvou-sc,
Con iananIa fcrida c iao violcnio
Ousou vara-lo o fulninanic alfanjc!
Porcn conosios dc sulsiancia cicrca
Ccrran-sc ronios os orgaos divididos,
Vcriido Iavcndo un rio caudaloso
Dc sanguc csiriiual, ncciarco fluido,
Quc as arnas lIc nancIou danics fulgcnics.
Logo lIc acodcn nil valcnics anjos
Quc o alrigan do conirario, cnquanio ao cocIc
Ouiros cn scus cscudos o iransorian
Dciando-o longc ali do Iorror da gucrra.
242
Eniao afliio o nonsiro os dcnics rangc,
Furilundo, iinlroso, cnvcrgonIado
Por vcr-sc onlrcado dc ouircn, rcrinido
Con ial dcsonra scu fcroz orgulIo,
E dcsfciia a niscrrina vaidadc
Porquc sc cria igual do Onioicnic.
Mas dc novo, cis Saia! foi lrcvc a cura
(Divcrsos do Ioncn, cuja fragil vida,
Fcariida or orgaos iao concos,
Sc ciinguc cn iodos nal quc nun sc ciinguc,
Os csriios gozan crnancnic
En cada orgao a vida; sao laldadas
Quaisqucr fcridas, or noriais quc scjan,
Fciias na sua lquida sulsiancia
Cono o ar suiil c uro; c so ossvcl
Por aniquilaao dar-lIcs a noric.
Nclcs iudo ouvc, vc, scnic, ncdiia;
Cada un, cono lIc raz, rcicn ou nuda
Voz, dcnsidadc, cor, forna, grandcza}.
No cnianio acs, cono csias, ncnoravcis,
Nouiros siios o cano condccoran.
Calricl, frcnic dc coluna invicia,
Ali clcja c con fcrvor dcrroia
Unas solrc ouiras as rofundas linIas
Do crucnio rci MolocI. Esic inscnsaio
O arcanjo dcsafiou, c roncicra
Lcva-lo dc rojao rcso a scu carro;
Tc insuliou do Onioicnic o FilIo!
Mas logo un ialIo do cclcsic alfanjc
LIc alriu ic a ciniura o coro c as arnas;
243
Louco o nonsiro con a dor fugiu urrando.
Uricl, Fafacl, do ccrciio nas alas,
Dc Adranalcquc c dc Asnodcu iriunfan,
Tronos oicnics dc csiaiura cnornc,
Dc adananiinas rocIas guarnccidos,
Quc, cnlriagados con os funos da jaciancia,
Dc scr ncnos quc Dcus sc dcsonravan.
Mas ircsassados dc Iorridas fcridas,
A nalIa roia, cscdaada a coia,
Fogcn cIcios dc Iorror, ja nao aliivos.
Ncn sc csqucccu Aldicl dc crgucr o alfanjc
Conira o lando iraidor quc a Dcus dcsrcza;
Mas, rcciindo csiragos solrc csiragos,
Dc Aricl, AriocIc, Fanicl, o insano inulso
Fonc, sulania, csirui, aicrra, alrasa.
Pudcra cu inda dc nilIarcs dc anjos
Ncsic icu Mundo cicrnizar os noncs;
Mas cssas uras, divinais csscncias
Conicnian-sc dos Ccus coa fana ilusirc,
E do alauso dos Ioncns sc discnsan.
Nossos rivais, quc crduravcl fana,
Por gucrrciras acs, fora csiucnda,
Con lrio ingcnic cono nos ganIaran,
Dcio-os scn nonc ao ncgro olvido cnircgucs,
Quc dos Ccus nos rcgisios or scnicna
Esscs rclcldcs cancclados foran
(Nao ncrccc louvor a valcniia
Sc a jusiia c a vcrdadc a nao rcgulan;
So lIc cunrc cscrar dcsrczo, infania.
Anliciona rcnonc, asira gloria,
244
Ncfandos dcsacaios crcirando?
Sofra a scnicna, suna-sc no Lcics}.
Dos conirarios a flor cniao vcncida,
Toda a ordcn dc laialIa sc inicrronc.
Solios cn corrcria cscaranuan.
Surgc dcsordcn iorva, Iorrido csirago.
Dc arnas quclradas iodo o cIao sc junca,
E dcrrilados cn nonics jazian
CocIcs, aurigas, igniios cavalos.
Scus osios ic cniao guardaran firncs;
Mas, ja lassos rccuando, vao dc cnconiro
s linIas dc Saia quc, dcsfalcadas,
CIcias dc susio c so na dcfcnsiva,
Foncr sc dcian das fuginics iurnas.
Dc ncdo, fuga c dor, iscnios danics,
Eis quc dc ncdo c dor csiao ungidos.
En vcrgonIosa fuga arrancan iodos,
Sofrcndo ianio nal os infclizcs
Da rclcldia clo crinc infando.
Do ccrciio dc Dcus ouiro cra o asccio.
En culica falangc avana firnc,
Inassvcl, iniciro, incnciravcl;
Scu coraao inaculado c uro,
Sua olcdicncia aos Ccus, lIc confcriran
Solrc os conirarios scus iania vaniagcn.
Infaiigavcis nas laialIas cran;
Nao conscguia golc algun fcri-los,
E, sc arduo rcclao os dcslocava,
Tornavan dc rccnic a cnirar cn linIa.
Ja surgc a noiic, c solrc o olo csicndc
245
Scu nanio cscuro, conlaccnic inondo
Da gucrra ao cru noiin silcncio c ircgua.
Os vcnccdorcs c os vcncidos folgan
Das nclulosas sonlras circundados.
Migucl c scus Icrois ali acanan,
E cn roda osian qucrulins dc ctc
Quc alcria voan quais ondcanics luncs.
Porcn Saia, frcnic dos rclcldcs,
Foncndo a cscuridao, longc sc aloja;
La, coninuo vclando, ajunia os cIcfcs
En consclIo noiurno c ousado diz-lIcs.
vos quc o 'rigo dcnonsirou valcnics
E o valor invcncvcis, caros socios,
Nao so nui dignos sois da lilcrdadc,
Quc assaz ncdiana rcicnsao rcuio,
Mas dc Ionra, fana, odcrio c gloria,
Da nossa alia anliao voios rinarios.
Do Ccu conira as nais validas coorics,
Enrcas guardas quc nandou o Eicrno
A suljugar-nos voniadc sua
Crcndo-as caazcs dc iananIa cnrcsa,
Hojc laialIa dulia susicniasics.
E scnrc nao scrcis o quc Iojc fosics?
Dc quc clc sc cnganou c rova o faio.
E, sc oniscicnic foi ic-'gora crido,
Dora cn dianic falvcl sc nos nosira.
Ccrio c, con ncnos solidcz arnados,
Alguna crda c dor icnos sofrido,
Nunca scniido nal cn nos ic Iojc;
Mas foi scniido c logo dcsrczado.
246
Ja conIcccnos quc a sulsiancia nossa
, cla origcn quc do Enrco olicvc,
Nao susccivcl dc norial injuria;
Quc, scndo cncirada dc algun golc,
Logo unc c sara or vigor naiivo.
Facil rcncdio cura un nal iao lcvc.
Talvcz nos ouiros roinos confliios
Mais forics arnas, golcs nais violcnios
Nos ganIcn louros, o ininigo arrascn,
Ou dclc a ar nos onIan, nao Iavcndo
Crau algun sucrior na csscncia dc anlos.
Sc as vaniagcns lIc vcn dc causa oculia,
A inicligcncia nossa, o nosso gcnio,
Inda crfciios, aiilados inda,
Dusqucn-na. dc a salcr icn ccria a gloria."
Dissc, c asscniou-sc. En raida scguida
Sc crgucu NisrocI, dos rinciados cIcfc;
Mui cansado, cn cdaos a arnadura,
Fugido o crcras dc Iorrida laialIa;
Dc carrcgado vulio assin rcsondc.
Lilcriador, quc valido nos firnas
Dc nosso jus dc Dcuscs livrc o gozo
E os nos nos quclras do rcccnic jugo.
Sonos dc ccrio inalalavcis Dcuscs;
Mas, sujciios dor na licc cnirando
Conira inassvcis cnics dcla a salvo,
Claro c quc dcsdiiosos rosscguinos
Con arnas dcsiguais nar conicnda,
Quc vai lanar-nos cn ruinoso auro.
Quc odcn, ncsno cn grau inaccssvcl,
247
Valor ou fora quando a dor os iolIc,
A dor quc iudo alaic c vcncc iudo,
Quc do nais foric Icroi dccca os lraos?
Talvcz odcnos da cisicncia nossa
O razcr scarar scn grandc cusio,
Vivcndo cn az, da vida o lcn nais docc;
Mas a dor c a suna das dcsgraas,
Dos nalcs o naior, c, cn grau dc cccsso,
Foula a acicncia, os aninos dcrinc.
Assin, qucn acIc os ncios dc arrasarnos
O inigo nosso, invulncravcl inda,
Ou dc ossuirnos, dclc scnclIana,
Escudos c lroqucis incnciravcis
(Scgundo julgo} nao ncrccc ncnos
Do quc o fauior da lilcrdadc nossa."
Eis Saia diz, ionando ar dc inoriancia.
Nao csia or acIar-sc o quc cn icu siso
Crcs csscncial da nossa cnrcsa gloria.
Ei-lo; cu o irago. Qual dc vos olscrva
Con iao lcviano olIar o lrilIo augusio
Dcssa falrica cicrca cn quc cisiinos,
Dos Ccus incnsos o anliio quc ilusiran
Coas corcs iodas, con fragranics cIciros,
A lania, a flor, o fruio, as gcnas, o ouro,
Quc logo sc nao lcnlrc quc sc cniranIan
Dcsia anla nolc no anago rofundo
Scus lruios naicriais, inforncs inda,
Dc violcncia cansiva, dc gnca cscuna,
Tc quc, do Ccu clo calor iocados,
Dcian dc scr cnlrics, surgcn iao lindos,
248
AlrilIaniados cla luz anlicnic?
Alrindo scus naiivos, ncgros aniros,
Tircnos dcsscs naicriais inforncs
Os quc dc fogos infcrnais sc inrcgncn.
Calcados dcniro cn grossos, longos iulos,
Dilaiar-sc-ao da flana ao ioquc, c longc
Aiirarao con csirondoso rudo
Solrc os inigos aluvics dc csiragos,
A ocira rcduzindo, aniquilando.
Toda a sua aliivcz, scu valor iodo,
Dc soric quc clcs cuidarao confusos
Quc ao Eicrno, ionanic rivaiivo,
Nos arrancanos os irovcs c os raios.
Esia olra scra lrcvc c anics da aurora
Scu fin icrninara nossa cscrana.
No cnianio rcvivci, dcsassonlrai-vos.
Pcla rudcncia a fora dirigida
Dc nada dcscscra, alcana iudo."
Falou, c aos diios scus a luz da vida
Nos socios iingc os dcscorados rosios;
A languida cscrana cn foras ncdra.
Adnira-sc a invcnao c cono dc
Tcr cscaado dc qualqucr ao scnso.
Dcois dc acIada foi or facil iida,
Inossvcl sc crcu anics dc acIada.
(Talvcz ainda nos fuiuros icnos.
Sc a nalcia udcr cancar ufana,
Algucn da raa iua dado a crincs,
Ou dc influos saianicos vcado,
Vira, cn uniao dc cnorncs culas,
249
A invcniar scnclIanics insiruncnios
Para dcssosscgar os filIos do Ioncn
Inclinados gucrra c nuiuo csirago!}
Finda o consclIo, voa iudo c as olras
Scn alguna oljcao fcrvcn, avulian.
Nclas lraos inuncros iralalIan.
A vasiidao do cclcsiial icrrcno
Nun insianic rcvolvcn, csquadrinIan;
Nclc da Naiurcza os nisios acIan,
Dc crua risidcz cnlrics inforncs.
Con crcia suiil cscolIcn, ncsclan,
Dc cnofrc c niiro clasiicas cscunas
Quc cn candcnics fogcs cozcn, calcinan;
Logo dc cscuros graos fciias cn nonics
FccIcian arscnais. Vcias oculias
Uns cscavaran dc nciais, dc cdras,
Quc dcsic orlc ianlcn no scio cisicn,
Dclcs dcois fundindo os grossos iulos
E as lalas, cn quc a runa cnraiva c voa;
Ouiros aronian inccndiario facIo
Quc inflana crnicioso ao ioquc os nisios.
Assin uliinan iodos anics da alva
A scrvir rcsics as oculias olras.
Tudo scgrcdo foi quc so as viran
Os olIos ficis da silcnciosa noiic.
Eis fornosa a nanIa nos Ccus aonia;
Do sono os anjos vcnccdorcs sc crgucn
E s arnas ioca a naiuiina iula.
Todo vcsiido dc arnaduras dc ouro
Pronio sc forna o ccrciio fulgcnic;
250
E cloradorcs ligcira arnados
Daicr cn roda vao do oricnic os nonics,
Nada dcian or vcr, crcorrcn iudo,
Para csiar ondc csia o inigo auscnic,
Sc fugiu, sc arou, sc s ugnas volia.
Logo o avisian novcndo-sc ja crio,
Coluna firnc, a asso vagaroso,
Dcscnrolados os cndcs solcrlos.
Eniao con vo arrclaiado volvc
Zoficl, dos qucrulins o nais ligciro,
E assin do ar lIcs lradou con voz dc alarna.
Eis o ininigo! s arnas, o gucrrciros!
Julgano-lo fugido... c ci-lo quc cnianio
Nos oua o afa dc longc irnos lusca-lo.
Nao nosira ncdo. vcn qual grossa nuvcn,
E cscriia no scnllanic lIc diviso
Fcsoluao scgura c ncdiiada.
Acriai lcn a coia adananiina,
Scgurai lcn o caaccic dc ouro,
E, novcndo o lroqucl firncs c asiuios,
Colri a fronic, rcsguardai o ciio.
Tcn Iojc dc cair, sc nao nc iludo,
Nao lcvc cIuva dc csalIadas flccIas,
Mas dcccrio con Iorrido csianido
Dorrasca incnsa dc farcs dc fogo."
Con ial aviso c acauiclados dc anics,
Livrcs dc csiorvos fornan-sc ligciros,
Scn confusao avanan cn laialIa.
Eis o ininigo. a asso vagaroso
Nao longc vcn narcIando cscsso c vasio,
251
E no ccniro da culica falangc
Fodando vcn as naquinas icrrvcis
Con laialIcs rofundos cncolcrias,
Para nais disfarar o ardil ncfando.
Os ccrciios anlos, nal sc avisian,
Paran. Logo, dos scus ionando a frcnic,
Saia os nanda assin con voz quc iroa.
Divida-sc a vanguarda solrc os flancos.
Nossos conirarios rcscnccicn iodos
Cono conosiao c az qucrcnos,
E con quc alcrio ciio os acciianos,
Sc lIcs araz a singclcza nossa,
Sc as cosias nos nao viran dc crvcrsos.
Mas conira clcs susciio... Enlora! Ouvi-nc,
Ccus! Por icsicnunIa, o Ccus, vos iono
Dc quao lon grado, con quc livrc anclo
Nos lIcs crdoanos as ofcnsas nossas.
E vos, quc os osios dcsignados icndcs,
As dadas insirucs cunri caios;
Pronio fazci ouvir quanio roonos,
Sailan-no iodos, irovcjai icrrvcis."
Acnas acalou o rci das sonlras
Esics confusos, nofadorcs icrnos,
A icsia da coluna logo sc alrc
E solrc anlos os flancos sc dcsrcga.
Eis dcscolrinos (visia csiranIa c nova!}
Trcs longas linIas dc Iorridos ilarcs
Moniados solrc rodas corulcnias,
Follcs c faias arcccndo cnorncs
Nas nonianIas ou sclvas dcrrilados,
252
Ocos ao longo, dccoiada a rana
Fciios cran dc fcrro c cdra c lronzc;
Coas vasias fauccs ara nos alcrias
Das ircguas a ficao rognosiicavan.
Dc cada qual aos, un anjo cnunIa
Sulfurco facIo dc ircncnic flana.
Nosso ccrciio cniao, no rino iniuiio,
Suscnso fica c ncsno sc ancdronia.
Logo os anjos na linIa da vanguarda
Con rccniino inulso c nao ccricira
O facIo csicndcn, vao iocar coa flana
Un icnuc furo aos colossais cilindros.
Eis iodo o anlo dos Ccus sc cncIc dc lunc
E suliio o cscurccc o funo cn rolos,
Quc das rofundas locas alrasadas
Voniiaran as naquinas ircncndas,
Fasgando os arcs dcsncdido csirondo.
Eulsaran dc cnvolia anlo granizo
Dc fcrrcos glolos, dc cncadcados raios,
Horrida lava dc Iorridas craicras.
En oniaria s vcnccdoras Iosics
Tao forics csscs rojcicis as fcrian
Quc cn c ncnIuna lIcs susiinIa o inulso,
Posio a firncza icr dc un rononiorio.
Prosirados a nilIcs anjos c arcanjos
Folavan dc irocl uns solrc os ouiros.
Davan azo dcrroia as arnaduras;
Sc nao os cncccssc o csiorvo dclas,
Fora-lIcs facil cvadir-sc aos danos
Por vcloz coniraao ou vo cicrco,
253
Dc csriios suiis gozando os doics;
Mas do dcsiroo Iorrcndo aconanIada
Forava-os discrsao irrcsisivcl.
Mcsno csaar as filas fora inuiil.
Quc nais farian? Invcsiir lriosos?
Havian scr dc novo rcclidos
Quc ouira filcira dc adcsirados anjos
Ia dcscarga scarar scgunda,
E dcsonra do novo dcslaraio
Pulara o inigo dc dcsrczo c nofa!
Fugir vcncidos? ScnclIanic infania
Nao salcn suoriar alnas iao nolrcs!
Saia, vcndo-os cn lancc iao ncsquinIo,
Assin aos socios scus zonlando lrada.
Anigos, csscs lravos vcnccdorcs
Por quc aran? Pouco Ia, iao fcros vinIan!
E... quando coricsncnic os convidanos
A fronic c o ccniro da coluna alrindo,
Todos sc acanIan, dc rojcio nudan,
Vao-sc c nos dcian! Nos quc nais odcnos?
Quc dcvancio o scu! OlIai quc danan!
Mas, inda quc danar ncsic noncnio
Parca un ianio ciravaganic c inculio,
Talvcz a az roosia assin alaudan.
SuonIo, ois, quc, sc ouira vcz ouvircn
As nossas condics, Iao dc rcsiar-sc
ronia uliinaao do nolrc ajusic."
Dclial lIc iorna, or igual zonlando.
Mcu CIcfc, as condics quc lIcs nandanos
Tcn cso assaz, icn solido conicio;
254
Con ial fora os crsuadcn, cono vcnos,
Quc os alcgran, a onio dc aiurdi-los.
Os quc as ouviran con garloso oric
Tcn da calca aos cs sido iniinados.
Os quc do assunio o rincial ignoran,
Sao ininigos quc dc rojo narcIan."
Crcndo infalvcl a viioria sua,
Con iao faccio Iunor sc divcriian.
Scr-lIcs nui facil igualar suunIan
Con suas arics o odcr do Eicrno,
Moicjar dos irovcs, rir-sc dos raios.
s falangcs dc Ccu dcran auos,
Enquanio as iurla cfcncra dcsordcn.
Mas ronio a raiva os ungc, inciia, inclc.
Arnas rorias lIcs acIa con quc invisian
Do infcrno conira os danos ardilosos.
Dc rccnic (vc iu quc cnornc fora
Discnsa Dcus aos odcrosos anjos!}
Dao s arnas dc nao, c arrclaiados,
Nao ncnos quc o rclanago insianianco,
Foncn, aiiran-sc s nais alias scrras
(Quc c dos Ccus quc csic glolo o cncanio iniia
Dos frcscos valcs, dos aricos nonics};
Pclas arlorcas grcnIas as agarran,
Dc scus fundos cincnios as sacodcn.
Eis la vao clos arcs oscilando,
Tc-li inovcis, as nais alias scrras
Pcnduradas das naos dcsscs gucrrciros
Co'o cso iniciro dc aguas, lrcnIas, rocIas.
Mal quc as Iosics rclcldcs rcscnciaran
255
Quc a runo vao cair-lIcs iao ircncndas
Coas arrancadas lascs as nonianIas,
EncIcn-sc dc icrror, dc susio asnan.
Ja inaginan vcr dc iodo orcssas
As linIas ircs das naquinas naldiias,
E cn alisnos, das scrras sol o cso,
Toda a sua confiana sculiada.
Quando nisio... Solrc clcs sc dcsfccIa
Una aluviao dc vasios rononiorios
Toldando o olo coas nais ncgras ircvas,
Quc as iniciras lcgics lIcs colrc c orinc.
Auncniavan scu dano as arnaduras;
Anolgadas, iorcidas, lIcs csnagan
Mciida nclas a sulsiancia fluida
Quc, dc inlacavcis aflics vcada,
Urra gcnidos quc no csao iroan,
Enquanio cnrcga csforo dcsncdido
Para dc ial risao dcscnialar-sc;
Quc, sc foran csriios ouirora
Da nais suiil c fulguranic csscncia,
Crossciros iorna-os Iojc a Iorrcnda cula!
Assin quc odcn, ousan iniiar-nos.
Arrancan ronios as vizinIas scrras,
E, iguais cn arnas, conira nos sc lanan.
Con Iorrida inulsao dc un lado c dc ouiro
Arrcncssadas na anlidao dos arcs,
MonianIas con nonianIas alalroan.
s cscuras cnraiva a airoz clcja
Dc alados nonics sol cscssas nuvcns;
Conaradas con cla as ugnas dc anics
256
Por jogos fcsiivais odian icr-sc.
Con icrror infcrnal rciunla o csirondo,
iudo confusao, c iudo csiragos,
Dcccrio o Ccu, ccdcndo a iania runa,
Ia cn cso cair dcsnoronado
Sc o Pai Onioicnic, quc rcvisio
Sc asscnia cn scu saniuario inalalavcl,
Das coisas iodas consuliando a suna
E confliio iao grandc crniiindo,
LIc nao iivcssc as ncias assinado.
So qucria cunrir scu alio inicnio
Dc cncIcr dc Ionras scu FilIo sacrossanio,
Vingando-o dc scus Iorridos conirarios
E dcclarando quc dcunIa nclc
Dc sua oicsiadc a lcniiudc.
Ao caro FilIo cniao assin sc crinc
O Pai quc junio a si no irono o asscnia.
Mcu FilIo, ninIa gloria, inagcn ninIa,
FilIo qucrido, cn cuja facc augusia
Osicnias a grandcza incnsuravcl
Quc a divindadc ninIa cn si cscondc;
En cuja nao, scgundo Onioicnic,
Susicns iodo o odcr quanio cu ossuo.
Dois dias Ia, dos quc no Ccu conianos,
Dcois quc foi Migucl con scus gucrrciros
A insolcncia donar dos rcvoliosos.
Tcn sido a ugna airoz, cono cra crvcl
Sc arnados iais inigos sc cnconirasscn;
Iguais os crici, so dc a cula cnirc anlos
Pr difcrcna acnas crccivcl.
257
Ncuiral dcici-os a si ncsno cnircgucs,
Susici a cccuao do ncu julgado.
Mas scn fin, dcsic nodo, c scn rcgrcsso
En crciua laialIa ficarian;
NcnIuna soluao ossvcl fora.
Da gucrra iodo o ardil sc icn icniado
E a nais sulir nao odc o Iorror da gucrra;
Tc dc dardos scrviran as nonianIas.
O Enrco a iais alalos csircnccc,
E odc sulvcricr-sc o nais quc cisic,
La vao dois dias; calc-ic o icrcciro.
Quanio vcs, ara ii disus dcsi'aric;
Tanio sofri ara ic dar a gloria
Dc orcs fin a iao icrrvcl gucrra
Quc iu (c nais ningucn} findar so odcs.
Incnsa coia dc viriudc c graa
Tao rodigo cniranIci na csscncia iua,
Quc icu odcr dirao inconaravcl
Todo o anliio dos Ccus, o Infcrno iodo.
So sirva csia crvcrsa rclcldia
Dc dcnonsirar quc, sc cs, or jus sagrado,
Monarca c Icrdciro do Univcrso iodo,
Por ncriio scn ar ianlcn ic aclano
Dc olicr grandcza ial o cnic nais digno.
Eia ois, FilIo ncu! solc ao ncu carro,
Co'o aicrnal odcr iu invcncvcl;
As rodas lIc cncaninIa arrclaiadas
Con quc a lasc dos Ccus sc alala c csirugc.
Mcu arscnal icns franco; arna-ic c lcva
Todo o ncu ircn, as ninIas arnas iodas,
258
Mcu arco, os raios ncus, a ninIa csada;
Esscs filIos das ircvas ialIa c culsa
Dos cclcsics confins ao fundo do Orco.
Dcia, cono lIcs raz, quc ali arcndan
Cono Dcus unc insulios crcirados
Conira clc c scu Mcssias, Fci do nundo."
Eis iodo o scu fulgor lanou cn cIcio
No FilIo quc o rccclc cn scu scnllanic,
E nclc o Pai, qual c, sc osicnia c lrilIa.
A filial Divindadc assin rcsondc.
Pai, quc nos ironos cclcsiiais incras,
Quc cs o rinciro dcnirc os cnics iodos,
O nais sanio, o nclIor, o nais sullinc.
Clorificar icu filIo luscas scnrc,
Scnrc cu lusco ianlcn glorificar-ic.
MinIa aliivcz, ncu gosio, a gloria ninIa,
PonIo cn quc iu dcclarcs saiisfciio
Quc risca as iuas ordcns cccuio;
Cunri-las consiiiui a ninIa diia.
Tcu cciro, o icu odcr, dc ii rccclo,
E cIcio dc alcgria Ici dc cnircgar-ios
Quando no fin dos icnos csiivcrnos
Tu iodo scnrc cn iudo, cn ii cu iodo,
E cn nin iodos quc a ii forcn acciios.
Dcicsio qucn dcicsias; lcvo adianic
A iua alia clcncncia, os icus icrrorcs;
En iudo cu sou dc ii calal iransunio.
Dc icu odcr nc arnando, vou cn lrcvc
Dos rcvoliosos curgar o Enrco
E arroja-los aos carccrcs das ircvas,
259
Pavorosa nansao quc lIcs dcsiinas
Enirc scrcs crucis quc cicrno nordcn,
Ja quc, gozar odcndo a diia suna
Cunrindo as lcis quc jusiancnic diias,
Prcfcriran conira clas rclclar-sc.
Scarados nui longc dos inuros
Eniao os sanios icus scrao circncs,
E, cn rcdor dc icu nonic fulguranic,
Tc Iao dc caniar, irinando o son no csao,
Hinos dc alio louvor con voz sinccra,
Scndo cu dcssa Iarnonia o cIcfc augusio."
Dissc; cncosia-sc ao cciro, c sc lcvania
Da dirciia do Pai ondc sc asscnia.
Ja clo Ccu roncndo dcsoniava
O sacro lrilIo da nanIa icrccira.
E o carro da aicrna Divindadc,
Qual furioso iufao, vinIa corrcndo;
Por si novido cn naquina dc rodas,
Fuzila ao largo iurlilIcs dc flanas
Aninado dc csriio cclcsic;
Susicn naravilIosas, quadrifronics,
Figuras quairo a qucrulins arclIas,
En cujos coros c asas sc alrcn, fulgcn,
Dc csirclas fciao, nilIarcs dc olIos,
Quc ornan ianlcn as rodas dc lcrilo
Fcrindo lunc coa vcloz carrcira;
Solrc as calcas sc ala das figuras
Dc crisial uro cuula clcganic
En quc sc aoia un irono dc safira
Todo cnluiido coas criias corcs
260
Do arco cclcsic, do ninoso alanlrc.
Dc onio cn lranco cnircancnic arnado
Co'o nais lusiroso do arscnal divino,
O Unigcniio solc ao carro ingcnic.
dcsira sua asscnia-sc a Viioria
Asas dc aguia sullincs osicniando;
Pcndcn ronios ali scu arco c aljava
Dc irifarados raios fornccida;
E cn rcdor dclc arrclaiados voan
Folos dc funo c dc ircncnic flana,
Coriscos no ar csadanando iorvos.
Dc anjos or dcz nilIcs scguido avana
Dc longc scu fulgor rcslandcccndo;
E carros vinic nil, or nin coniados,
Do ircn do Eicrno vindos, o ladcian.
Solrc o crisial, no safirino irono
Quc os qucrulins coas asas crgucn, firnan,
DrilIanic fcndc a vasiidao do csao.
Tanio quc o fido ccrciio o rcsscnic,
Dc insoliia alcgria sc cncIc alsorio,
E vc, dc anjos cn naos, a rcal landcira,
Quc rcccdc nos Ccus scnrc o Mcssias,
Solia c fulgcnic ircnular nos arcs.
Migucl cn iorno dcla ronio ajunia
As discrsas falangcs, c nun coro
Todas disc sujciio ao Nunc-FilIo.
O divino odcr, fulgido arauio,
Franqucia-lIc a assagcn najcsiosa.
Por ordcn dclc as arrancadas scrras
A scus rorios lugarcs sc rciiran;
261
Mal quc lIc ouvcn a voz, sulnissas aricn.
Tona o Ccu ouira vcz scu lindo asccio;
E, dc viosas florcs adornados,
Monics c valcs ouira vcz sc ricn.
O ininigo infcliz olscrva iudo,
E, ncsno assin, cncdcrnido icina;
A rclcldc laialIa inclc, arroja
Todas as foras quc inscnsaias rucn,
Por dcscscraao vcnccr icniando.
Cono odc cn csriios cclcsics
Olrar, calcr crvcrsidadc iania?!
Mas con quc faios sc convcncc o orgulIo?
Con quc rodgio a criinacia alranda?
Do grao Mcssias conicnlando a gloria,
Dc invcja sc cncIcn, dc afliao cnraivan;
O quc influir-lIcs dcvia alia viriudc,
Con nais sanIa no crinc os cnfurccc.
Sulir-lIc aic scu nvcl asirando,
Loucos dc novo ncicn-sc cn laialIa.
Tcn cono orolrio a rciirada, a fuga;
Qucrcn dc un ialIo icrninar a gucrra,
Inaginando quc or fora ou fraudc
Podcn or fin vcnccr o Eicrno c o FilIo,
Ou, quando nais nao scja, sculiar-sc
Na sulvcrsao inicira do Univcrso.
O Unigcniio cniao, rcscnic a iodos,
Ao ccrciio scu falou dcsi'aric.
Anjos, firncs ficai, firncs, o sanios,
En vossa rcfulgcnic fornaiura.
Dcscansai ncsic dia dc laialIa.
262
PcnIoran vossas roczas ao Eicrno;
Por sua causa jusia cn vos rovasics
O invcncvcl valor quc dclc icndcs.
Salci quc dcssa nuliidao naldiia
Dc ouircn s naos a uniao cricncc.
dc Dcus cclusiva csia vingana
Ou dc qucn dclc a conissao rcccla.
Nao c rcfio quc a laialIa dc Iojc
Dc nuliidao nuncrica rccisa.
Firncs ficai; or nin vcdc lanadas,
Ncsscs nios aicus, do Eicrno as iras.
Nao a vos, nas a nin, rofcssan, juran
Todo o dcsrczo c invcja, a raiva ioda,
Porquc ncu Pai, quc do alio Ccu ossui
A gloria, o odcrio, a najcsiadc,
Dc Ionras nc cunulou, cunriu scu gosio.
Encarrcgou-nc a nin dc cicrnina-los.
Franqucar-lIcs quis (ois o dcscjan ianio!}
Una laialIa cn quc dccida a fora.
Vcr-sc-a qucn odc nais, sc cu so conira clcs
Ou sc clcs conira nin arnados iodos.
Crccn scr a fora iudo c nao lIcs cja
Nouiros doics quaisqucr scr cccdidos.
Dcdigno-nc orianio, cn ial conicnda,
Dc ouiros scrvir-nc; cnrcgarci a fora."
Dissc. Eis accndc cn furias o scnllanic
Quc dc ncdonIo os olIos Iorroriza
E s coorics Iosiis icrror dardcja.
As quairo qucrulnicas figuras,
As asas csircladas logo alrindo,
263
En iorno lanan avorosa sonlra;
E as rodas da carroa furilundas
Con rudo iao ircncndo giran, voan,
Qual dc ccrciio cnornc iroa o aiaquc
Ou con fcroz iorncnia csirugc o occano.
Tao icncroso cono a Iorrcnda noiic
O Mcssias invcsic os scus conirarios;
Das gncas rodas coa violcncia ircnc
Do inoio Enrco a rcdondcza ioda,
Toda... cccio dc Dcus o solio augusio.
Scn dcnora os alcana, c dcz nil raios,
Quc cnunIava na dcsira, lIcs aiira.
La na niina sulsiancia dor lIcs cravan.
Eniao cIcios dc Iorror os nios crdcn
nino, foras, cscrana, lrio;
Aic dcian das naos cair as arnas.
Dcrrila, csnaga co'o fulnnco cocIc
Droqucis lrilIanics, cnlunados clnos,
Validos scrafins, ingcnics ironos,
Na ansia anclando quc ouira vcz lanadas
Conira clcs fosscn arrancadas scrras
E dc furor iananIo os alrigasscn.
Ao ncsno icno, dc una landa c dc ouira,
Os inuncros olIos dcslunlranics,
Quc das quairo figuras quadrifronics
Sc alrcn c fulgcn clos coros c asas
E clas rodas do aninado cocIc,
Vilran, do ncsno csriio rcgidos,
Una aluviao dc dcvoranic fogo
Quc, or cnirc os naldiios csalIado,
264
Foras, valor, dc iodo lIcs consonc,
E dcrrilados clo cIao os dcia
Dc inoicnic afliao no Iorror incrsos.
Coniudo, so nciadc o Nunc-FilIo
Dc suas foras cnrcgou rudcnic
E aos raios crniiiu so ncio inulso;
Eicrninar dos Ccus os ininigos
Lcvava cn visia c nao aniquila-los.
Ergucr fazcndo os quc rosirado iinIa,
Todos dianic dc si, qual grci ncdrosa,
Furilundo os inclc arrclanIados,
Pcrscguc, alrasa, do fulgcnic Enrco
Para os confins c crisialinos nuros
Quc, nui cicnso csao cniao alrindo,
E ara dcniro solrc si rodando,
Dcscolrcn do airo Alisno o incnso vacuo.
Vcndo iao avorosa crscciiva,
La rccua dc Iorror o lando inuro;
Mas, dos raios quc o scgucn nais rcccoso,
Avana logo s icncrosas nargcns
E da aliura dos Ccus sc rcciiia,
Indo o cicrnal rancor scnrc aos clc
Do Darairo clo anliio insondavcl.
O Infcrno, ouvindo iao fcroz csirondo
E crcndo quc arruinado o iniciro Enrco
VinIa solrc clc dcsalando a runo,
Trcncu, c fugiria ancdroniado,
Sc invcncvcl o fado o nao rcndcra
En fundos aliccrccs, arrcigados
Do icnclroso Alisno lasc inovcl.
265
Novc dias durou a cnornc qucda.
O Caos nui csaniado, rilonlando,
Scnic clcvar-sc dccula dcsordcn
Enirc sua congcniia anarquia
E dc Iorridos dcsiroos cniulIar-sc.
Por fin o Infcrno, galardao dos nios,
Da dor c nagoa Ialiiaao Icdionda,
CIcio dc cicrno, dcvoranic lunc,
Alriu as anlas, fanulcnias fauccs,
Sorvcu-os iodos, c as fccIou solrc clcs.
Livrc dc ianio Iorror o Ccu culia;
Dos nuros iaa logo o alcrio csao,
As dcslocadas, lucidas coriinas
Para scu siio rsiino rodando.
nico vcnccdor dc scus conirarios
Volia o Mcssias no iriunfanic cocIc;
E os sanios, silcnciosas icsicnunIas
Dc suas iao nagnaninas roczas,
A rccclc-lo aricn julilosos,
Insigncs alnas da viioria crgucndo,
E dcscaniando, cn rcfulgcnics coros,
O iriunfo incnso do Monarca ovanic,
Hcrdciro c FilIo da cicrnal Dcidadc,
EnunIando igualncnic o cciro augusio
Porquc o nais digno dc rcinar sc nosira.
Enirc caniicos iais onoso avana
Dos Ccus clas diafanas caninas,
E cIcga lrcvc ao najcsioso alcaar,
Ondc, no crguido solio do Univcrso,
266
AcIa o oicnic Pai quc dcsira o asscnia
Enirc as dclcias da incfavcl gloria."
Assin, Adao, or conrazcr coniigo,
No alcancc us da inicligcncia Iunana
A dcscriao dc cclcsiiais succssos,
Quc, a nao scr cu, ningucn soulcra no Orlc.
Elcs ic guicn, na ncnoria os guarda.
No Enrco, cnirc os angclicos odcrcs,
Scgundo ouvisic, ardcu discordia c gucrra;
Fclcldcs asirando ao grau dc Nuncs,
Foran unidos cla qucda no Orco
Os nios iodos con Saia, scu cIcfc,
Quc, o icu fcliz csiado Iojc invcjando,
Trana os ardis quc scduzir-ic ossan
A ncgar a olcdicncia a Dcus dcvida,
Da iua diia assin ic dcsojando
E fazcndo quc cn ii ianlcn rccaia
O scu casiigo c dcsvcniura cicrna.
Sc aos inforiunios scus udcr ligar-ic,
Euliara cn larlara vingana
Vcndo quc acinic ial nagoa o Eicrno.
A iao vis sugcsics fccIa os ouvidos,
Dc iua fragil socia csicia o anino.
Da rclcldia a uniao, quc ouvisic,
Cono ccnlo icrrvcl a conicnla.
Pudcran scr no Ccu scnrc fclizcs,
Porcn no Infcrno dcscnIados foran.
Alcria! as lcis dc Dcus nunca iransgridas."
267

ARGUMENTO DO CANTO VII
Fafacl, a cdido dc Adao, rclaia cono c
or quc foi fornado csic Mundo; quc Dcus,
dcois da culsao dc Saia c dc scus anjos
ara fora do Ccu, dcclarara scr scu gosio criar
ouiro Mundo c ouiras criaiuras quc ncla
Ialiiasscn; cniao nanda scu FilIo, cIcio dc
gloria c no ncio dc coric dc anjos, fornar a
olra da Criaao cn scis dias. Os anjos
cclclran con Iinos o Mundo ja fciio, c a
asccnsao do Criador ao Ccu.

CANTO VII

UFNIA, vcn dos Ccus, Musa divina.
Dc iua voz scguindo os sons sagrados
Muiio inda alcn nc rcnonici do Olino,
A rcgics ondc o Pcgaso nao solc.
Dc una das novc irnas, quc as riscas cras
Do Olino os iocs Ialiiar falulan,
So icns o nonc. iu, nos Ccus nascida
Anics dc crgucr-sc o liariido nonic,
Anics dc fluir a lnida Casialia,
Dcscaniavas Iarnnica, cnirciida
Coa saicncia cicrnal quc irna c iua,
Na rcscna do Pai Onioicnic
Enlclido cn icu canio najcsioso.
268
FilIo cu da icrra, ousci, or ii guiado,
Enirar no Ccu dos Ccus c cicr divino
Haurir nas fonics quc nc dcsic francas.
Dcsccndo agora aos airios clcncnios
En ncu gnco frisao, infrcnc, alado,
(Qual nouiro icno o audaz Dclcrofonic,
Posio dcsccssc dc nais laios clinas},
Tanlcn nc valc, o Dcusa! olsia-nc a qucda,
Quc nc faria cn canos Alcanos
Dcsanarado, crranic, cnvcrgonIado!
Mciadc falia dc ncu canio ainda;
Mas dcniro da visual csfcra diurna
Mais ccrrados confins o circunscrcvcn.
Ja nao do olo alcn, nas solrc o glolo
Ergucrci nais scguro a voz icrrcna,
Inda docc, inda alissona, inda grandc;
Posio quc dias naus, crvcrsas lnguas,
P'rigos scn conio c ircvas nc circundan
Na solidao... Mas nao. so nao nc cnconiro;
Tu nc aconanIas, sacrossania Musa,
Enquanio gozo do ligciro sono
E dcs'quc surgc a aurora ururina.
Mcu canio scnrc, o iu, dirigc, Urania.
Halcis ouvinics da-nc, inda quc oucos;
Mas lana longc o larlaro alarido
Dcssas lacanics loucancnic alcgrcs,
Cuja icrrvcl asccndcncia ouirora
No Fodoc csironcou o Trcicio lardo
Quc cncaniava os rocIcdos c as florcsias
269
Dc sua voz coa nagica doura,
Tc quc o rudo clanor da iurla fcra
Os sons da lira c o canio lIc sufoca.
Nao dc a Musa dcfcndcr scu filIo;
Mas iu, a qucn ic inlora, valcs scnrc.
Dc faniasiico sonIo cla nao assa,
Tu dc cisicncia rcal no Enrco gozas.
Conia, o Dcusa, os succssos quc ocorrcran
Dcois quc Fafacl, a Adao nosirando
Con ncigo aviso o icncroso ccnlo
Fciio nos Ccus aos anjos rclclados,
LIc aconsclIou dc cauio rcnunir-sc
E a rolc sua conira o crinc cnornc
Dc concr fruios da arvorc vcdada,
Sol cna dc incorrcr na ncsna runa
Sc iao facil rccciio osicrgasscn,
Quando odian cn nil ouiros fruios
Saciar os nais variados aciiics.
Aicnio ouviu Adao, icndo Eva ao lado,
A Iisioria quc, dc Dcus crio do irono,
Do Enrco nas acficas noradas,
LIc iraou con ainiia surrcsa
Discordias, confuscs, gucrras, csiragos.
rincira inrcssao dc iais succssos,
Dulio dc Adao o cnicndincnio nuia;
Mas logo rcflciiu quc, nao odcndo
Ao lcn unir-sc o nal, fora c quc volic
Para os crvcrsos cn quc icvc origcn,
270
Cono un rio quc s fonics rcgrcssassc.
Assin iodas as duvidas rcclc.
Mas salcr icnia con dcscjo inocuo
Cono, or quc, dc quc, or qucn c quando,
TcnIa sido criado csic Univcrso
Quc dc Tcrra c dc Ccus conosio cncara;
O quc cisiia dcniro c fora do dcn
Anics dclc gozar o lcn da vida;
Dc incdiaio inicrcssc alios oljcios.
Qual viandanic scquioso, dclruado
Solrc lnido arroio ircidanic,
Miiigada nas nao ciinia a scdc,
Piia anlicioso as ondas quc o convidan
Co'o lrando arrudo a quc dc novo lcla,
Tal vai Adao inicrrogando o arcanjo.
Poricniosos succssos inaudiios
Nos icns coniado, cnrco ncnsagciro.
Quanio dcsic orlc alIcios sc nc aniolIan!
Tu, dc Dcus or favor, dos Ccus laiasic
Para avisar-nos, a ooriuno icno,
Dc iudo quc, a nao scr or nos salido,
A nossa runa ocasionar udcra.
Dcvcnos dar a Dcus cicrnas graas,
Munidos dc roosiio solcnc
Dc inuiavcis cunrir-lIc as lcis augusias,
Quc icn or fin o lcn da Iunana rolc.
Mas iu, quc afavcl, con londadc iania,
Nos icns insirudo dc succssos ondc
271
Nao alcana o nundano cnicndincnio,
Posio cn salc-los nuiio uiilizarnos
Scgundo ao juzo arcccu do Eicrno,
Mais alaio dcsccr digna-ic agora.
Fclaia, o quc nos c dc igual rovciio,
Cono iivcran csics Ccus rincio
Quc cn iao longnqua aliura sc nos nosiran
CIcios dc fogos novcis, scn quaniia;
E csic ar quc, vasiancnic dcrranado,
Ocua o csao iniciro, ccdc a iudo,
E csia florida icrra cn iorno alraa;
Quc icno icn da Criaao as olras;
En quanio icno sc uliinaran clas;
E or quc Dcus sc dccidiu iao iardc,
Cozando dc rcouso sacrossanio
Aic cniao or ioda a cicrnidadc,
A falricar no Caos o Univcrso.
Dizc-nos ois, sc ic nao c vcdado
(Nao quc dc Dcus nos cicrnais arcanos
Enirar insicnos con rofana audacia!
Mas, quanio nais soulcrnos scus rodgios,
Por ianias causas nais o louvarcnos}.
Do scu curso inda ao Sol rcsia nciadc;
Para ouvir icus accnios najcsiosos
Tcn vagaroso rcnanscado o giro,
E inda o fara or quc dc ii cscuic
Cono foi fciio, c cono do airo Alisno
Sc crgucu rcccn-nascida a Naiurcza.
Ou ara ouvir-ic sc nais ronio acorrcn
Vcscr c a Lua, ccrio Iao dc acaiar-ic
272
A noiic silcnciosa, aicnio o sono,
Tc quc, findado icu augusio canio.
Aos Ccus ic lcvc da nanIa o lrilIo."
Dcsi'aric Adao inlora o arcanjo ilusirc,
Quc sc conraz dc assin saiisfazc-lo.
Sin; cunro iua cauia rogaiiva.
Porcn... dc Dcus ara coniar as olras
Quc lngua ou icrnos lasian, ncsno dc anjos?
Para cnicndc-las na grandcza sua
Acaso lasia a conccao Iunana?
Coniudo, cscra ouvir quanio c nais rorio
Para glorificarcs o alio Nunc
E olicrcs diia cn grau ossvcl no Ioncn.
Do Onioicnic rcccli odcrcs
Para, dcniro dc ncias circunscriias,
Cunrir o anclo dc salcr quc nosiras;
Porcn dclas alcn nada crgunics.
A crsicacia iua cn iais naicrias,
Soncnic c dado crcorrcr Iunildc
Ondc a rcvclaao caninIo lIc alra,
Quanio nas ircvas surinido icnIa
O rci oculio, o so quc iudo salc,
Ningucn odc indagar no Orlc, no Enrco.
Coniudo, assaz a indagaao Iunana
Tcn or ondc anliciosa sc aasccnic.
Porcn a cicncia icncrana cigc;
Dcvc salcr-sc o quc soncnic lasic
Para do cnicndincnio cncIcr as ncias,
Mas nao con inrudcncia iransassa-las.
273
Sc a nnia coia dc alincnio gcra
Pcriurlacs quc a naquina dcsnancIan,
A nnia cicncia iorna-sc cn loucura.
Aicnia ois no quc ora ic rcvclo."
Dcois quc, airavcssando o fundo alisno,
Dos Ccus caiu nos carccrcs do Avcrno
C'o os ccrciios scus das ircvas o anjo
(Tc cniao scndo Lucifcr cIanado
Porquc dos anjos cra nas coorics
Mais fulguranic quc da iardc a csircla
Enirc as csirclas dc quc a noiic sc orna},
E o Nunc-FilIo rcgrcssou ovanic
Co'os sanios scus dos canos da viioria,
O Onioicnic Pai, do alio do irono,
Dclcs a incnsa nuliidao conicnla,
E dcsi'aric sc crinc ao filIo anado.
Nosso ininigo sc cnganou julgando
As Iosics cclcsiiais iodas rclcldcs,
Pclas quais socorrido nos lanassc
Dcsic inincnic alcaar inaccsso,
Esiancia da surcna divindadc.
Coniudo, conscguiu quc cn iorc cngano,
En ciladas suiis casscn nuiios
Quc Iojc nos siios scus o Ccu nao acIa.
Vcjo orcn quc dos cnrcos coros
A naior aric sc nanicvc fida.
Sci quc csic nosso incrio ouloso
Tcn, ara ovoar scus rcinos anlos
E ara cclclrar os sacros riios
Ncsic alio icnlo, junio dcsias aras,
274
Muliidao suficicnic dc Ialiianics.
Mas ara quc cssc crfido invcjoso
Nao llasonc con fcros insolcnics
Quc dcsovoou dos Ccus o incnso csao,
E quc ao insulio, quc nc fcz, unira
En dcirincnio ncu csarcs, danos,
Eu, rcarando scnclIanic crda
(Sc c ial crdcr crvcrsos iao crdidos},
Vou nun noncnio falricar un Mundo
En quc, dc un so casal da csiirc Iunana,
Inuncravcis ovos sc origincn.
Ali icn dc norar ic quc, clcvados
Por claras rovas dc olcdicncia longa,
Por graus dc nao cquvocas viriudcs,
Sc alran caninIo c cnirar no Enrco vcnIan.
Scndo un so rcino cniao, scndo un so iodo
Tcrra c Ccu, iransnudada cn Ccu a Tcrra,
Todos dcsfruiarao, dc Dcus no grcnio,
Inicrninavcl az, cicrna diia.
No cnianio, o vos, cclcsics oicsiadcs,
Cozai dc ioda a vasiidao do Enrco.
E iu, ncu Vcrlo, FilIo ncu dilcio,
Faras cn ncu lugar quanio ncdiio.
Fala c vcras quc ic olcdccc iudo.
Mcu odcr, ncu csriio quc alrangcn
Coa sonlra sua as cisicncias iodas,
Coniigo nando; vai, iraa, consiroi,
En aric dcssc Alisno iliniiado,
O Ccu c a Tcrra con liniics rorios.
Vai; sou qucn sou; a incnsidadc ocuo;
275
Nao Ia vazio ara nin no csao;
Incircunscriio sou, orcn cscondo
En nin, quando nc araz, ncus airiluios;
Fogcn dc nin ncccssidadc c acaso;
Na ncnic, nas acs, no ocio, sou livrc;
MinIas ordcns o fado consiiiucn."
O Pai Onioicnic assin sc crcssa,
E logo o Nunc-FilIo as ordcns cunrc.
Sao incdiaias as acs do Eicrno;
Vao do icno c do noio alcn do alcancc;
Porcn do Ioncn icrrcno clas nao odcn
Enirar no ouvido, cncirar na ncnic,
Scn quc as narrc una scric dc alavras.
Julilo grandc, onas dc iriunfo
O Ccu nosirou assin quc foi do Eicrno
Ouvida a dccisao. Todos cnioan.
Cloria ao surcno Dcus, auior dc iudo!
Doa voniadc nos fuiuros Ioncns,
E az diiosa nas noradas suas!
Cloria a Dcus jusiicciro quc os crvcrsos
Eulsou, con lcncfica vingana,
Dc sua visia c Ialiiacs dos jusios!
Cloria c louvor a Dcus quc, Oniscicnic,
O lcn iira do nal, criando c ondo
No lugar dos csriios nalignos
Prolc nclIor! Sua londadc alcancc
A scculos c nundos infiniios!"
Assin caniaran os cclcsics coros.
No cnianio ronio ara a grandc cnrcsa
Eis ovanic sc nosira o Nunc-FilIo.
276
Do Eicrno a onioicncia, a najcsiadc,
Con vvido cslcndor o c'roa c ccrca;
Da saicncia c do anor nclc fulguran
As incnsas, urssinas iorrcnics;
Iniciro o Eicrno csia dcniro cn scu FilIo.
Inuncravcis dc scu cocIc cn iorno
Sc difundian qucrulins, viriudcs,
Co'os scrafins, doninacs, c ironos.
Cada csriio iinIa asas lrilIanics,
E noniava solcrlo un carro alado
Dos incnsos nilIarcs, quc, do Eicrno
Nos arscnais, dc lronzc cnirc nonianIas,
Dcsdc cvos longos sc guardavan rcsics
Para o coricjo dos solcncs dias.
Era das rodas csonianco o noio;
Aninadas dc csriio vivcnic,
Scrvian scu scnIor ronias, sulnissas.
Dc cr si, ar cn ar, no cnianio sc alrcn
As incnsas do Enrco cicrnas orias,
Quc, Iarnnicas rodando cn qucios dc ouro,
Dao assagcn da gloria ao Fci surcno,
Figurado cn scu Vcrlo odcroso
Quc vai dar cisicncia a novos nundos.
CIcga s nargcns do Ccu o grao coricjo,
Dondc dcscolrc o Alisno incnsuravcl
Quc, scnclIanic ao nar, iodo sc agiia
Escuro, dcsiruiivo, furilundo,
Con rcclcs dos vcnios aoiiado,
Ergucndo vagas quc afiguran scrras
Conira o Ccu dirigidas, ancaando
277
Mcsclar-lIc cn anlas runas cio c olos.
Silcncio, o iorvo nar! Sosscga, Alisno!"
O Vcrlo dissc; c logo, lcvaniado
Dos qucrulins nas flancjanics cnas,
Ornado iodo coa aicrna gloria,
Voa c sc cniranIa na cicnsao do Caos
Ao siio ondc cisiir dcvia o Mundo.
E rcsciioso, o Caos a voz lIc acaia,
E iodo o scu coricjo ovanic o scguc
Para da Criaao vcr os rodgios,
Dc scu odcr inconaravcis olras.
Ali as rodas fcrvidas suscndc.
Eniao, cgando no conasso dc ouro
(Quc, rcarado no arscnal do Eicrno,
Cuardado csiava ara cn icno fio
Circunscrcvcr os icrninos do Mundo},
Firna-lIc una das onias, c solrc cla
A ouira vira cn rcdor clo anlo Alisno.
E dissc. Os icus confins, ci-los, o Mundo;
Esicndc-ic aic'qui, daqui nao asscs."
Dcus, dc una vcz, assin fcz Ccus c icrra,
Coniudo inda naicria incric c infornc,
Do Alisno incrsa na rofunda noiic.
Logo orcn solrc as inovcis aguas
O csriio dc Dcus, fonic da vida,
Alrc as asas c infundc-lIc con clas
Vivificanic, icida viriudc,
Quc as fczcs nao viiais lIc rcciiia.
As concordcs nolcculas dcsi'aric
En Iarnnico arranjo c c ordcna,
278
E os varios siios das discordcs narca.
Fica cnirc as nassas o ar quc cicnso as ccrca;
Solrc scu ccniro sc cquililra o glolo.
Haja luz" (dissc Dcus}. Logo do Alisno
Nasccu a luz, orao do cicr nais ura,
Da criaao a candida rincia
Quc do nasccnic scu vcn caninIando,
Pcla cicnsao dos arcs icnclrosos,
Dcniro dc un ialcrnaculo dc nuvcns.
Dcus a viu c acIou ncla o quc inicniara.
Nao Iavcndo inda Sol, disc o Eicrno
Quc a luz nun Icnisfcrio sc liniic
Enquanio no ouiro a sonlra sc difundc.
luz du cIanou, sonlra notc.
Assin conosio dc nanIa c iardc
Foi o rinciro dia do Univcrso.
Os coros cclcsiiais o cclclraran
Assin quc viran con ovanic arroulo
A luz naiiva rclcniar das ircvas.
Dc julilosas closcs c dc Iinos,
Ao najcsioso son das Iaras dc ouro,
EncIcn o iniciro cncavo do Mundo
Dc Dcus cn Ionra, c Cudo o aclanan.
Dc novo dissc Dcus. Dcnirc cssas aguas
Avulia, o firnancnio, c unas das ouiras
Dividan-sc or ii cn laias c alias."
Eis do ar nais uro c iransarcnic un glolo
Sc forna ingcnic, cncavo, lrilIanic,
CIcgando dcsia vasia rcdondcza
Aos rcnoios confins, larrcira firnc
279
Quc as alias aguas scarou das laias.
Dcn cono cnirc aguas foi fornada a icrra,
Assin cnirc un occano crisialino
Foi ianlcn falricado o firnancnio.
Dclc cn disiancia, quc julgou rccisa,
Dcus afasiou o iurlulcnio Caos
Para dc suas nargcns as dcsordcns
Nao arruinarcn, scndo-lIc coniguas,
A falrica do Mundo. Eniao o Eicrno
Ao firnancnio dcu dc Ccus o nonc;
E os coros canian o scgundo dia
Tanlcn consiando dc nanIa c iardc.
Fornada csiava a icrra, nas oculia,
Inaiuro cnlriao, dcniro das aguas
Quc icidas, rolficas, a lanIan,
Pouco a ouco a iciura lIc anolcccn.
No fluido roduior ioda cnlclida
A grandc nac-conun cniao fcrncnia;
E, vcndo-a Dcus a concccs disosia,
guas, quc suljazcis ao firnancnio,
Nun so local vos congrcgai" cis dissc
E cnuia dcsdc ja nosira-ic, o icrra."
Fora das aguas dc rccnic surgcn
Vasias nonianIas, cujos crcsos onlros
Aic dcniro das nuvcns sc alcvanian,
E cujos iocs clos Ccus sc cscondcn.
Tao alias solcn iunidas as scrras,
Quanio rofundos, anlos, cscalrosos
Dcsccn alcaniilados rccicios
Quc s aguas rorio lciio roorcionan.
280
As fluidas nassas logo ovanics corrcn
Duscando csscs dcclivcs, cnroladas
Cono no scco o goias da cIuva.
Quais das ironlcias ao clangor narcIando
Os ccrciios, ja or nin coniados,
Avanan co'os cndcs quc no ar fuzilan
Assin da aquosa nuliidao as nassas,
Folando unas solrc ouiras, sc dcscnIan
Das alias caiaduas, ou ausadas
Airavcs dc lancics vao dcsccndo,
Unas, crguidas dc crisial quais nuros,
Ouiras, rocIas a runo afigurando.
Dcu-lIcs ial fora o csriio divino.
Dclaldc as olsian nonics c cnIascos;
Scnrc fluida iorrcnic asso cnconira,
Ja scrcando cn circuiios, vagos, anlos,
Ja cncirando a uncdccida icrra,
En rofundos canais arrclaiada.
La nais a nais os caudalosos rios
Vao cngrossando aic quc aliivos cniran
No incnso alisno do agrcgado fluido.
Dcus cIanou tcu ao arido clcncnio,
E nu ao rccciaculo das aguas.
Dcois nas olras rosscguiu, dizcndo.
Colrc-ic, o icrra, dc arvorcs, dc lanias
Quc ic adorncn co'un nanio dc vcrdura,
Doiadas, cada qual, cono lIc c rorio,
Dc folIas, florcs, dc scncnics, fruios."
Acnas acalou, suliio a icrra,
Tc'li dcsagradavcl, crna, nua,
281
Droia rclva quc a inicira sucrfcic
LIc iaiza dc niida vcrdura.
Todas as lanias suliio florcsccn
Dc nil corcs nosirando a varicdadc,
E nil graios aronas calando.
Logo as vidciras lasias sc carrcgan
Dc ururinos ou dc argcnicos cacIos;
Crcscc a rojo a cIcirosa aloladcira.
Scaras sc clcvan cn laialIa osias;
E vao surdindo con nodcsio anclo,
A sara cnaranIada, o Iunildc arlusio;
Lcvanian-sc dcois, cono osciladas,
As corulcnias arvorcs, curvando
Os longos ranos co'o cndor dos fruios,
Ou ja lroiando rcccndcnics florcs;
Dc alias florcsias c'roan-sc as nonianIas;
Dc nirios sc ornan, dc rosais sonlrios,
As claras fonics, os ancnos valcs;
Dc lrancos cIouos ornan-sc as rilciras.
Assin, arclIa ao Ccu, nosira-sc a Tcrra
Ponosa Ialiiaao digna dc Nuncs.
E, sc inda a nao rociava a cIuva fcriil,
Ncn ara a culiivar Iavia Ioncns,
Coniudo, dcla ncsna sc clcvavan
Largas ncvoas dc nadidos vaorcs
Quc, laiando dcois, uncdccian
Os icnros gcrncs quc inda o cIao cscondc,
O arlusio, a rclva, a lania inda scn caulc.
Dcus viu lon iudo; c assin sc icrninaran
ManIa c iardc do icrcciro dia.
282
Dc novo iona o Alissino a alavra.
Asiros, surgi, lrilIai no firnancnio,
Do claro dia, scarai a noiic;
Dai luz Tcrra, assinalai os giros
Dos dias, ncscs, csiacs, dos anos."
Dissc; c assin fcz-sc. Logo ruiilaran
Dois grandcs asiros na cicnsao cclcsic
Para aluniar, or alicrnados iurnos,
Os dias o naior, as noiics o ouiro.
Mosiraran-sc dcois no firnancnio
As csirclas quc ao dia sc rccusan
E quc rcssurgcn niidas dc noiic,
A luz assin das ircvas scarando.
Nas olras suas aicniando o Eicrno
AcIou scrcn da falrica sullinc.
Fornou rinciro o Sol, grandiosa csfcra,
Sulsiancia cicrca nas oaca ainda;
Logo a Lua; dcois cssas csirclas
Quc, dc grandcza varia, clo Enrco
Dasias scncou, quais clo rado florcs.
Da luz a naior aric cniao iirando
Dcssc scu ialcrnaculo dc nuvcns,
P-la no orlc do Sol, oroso c firnc
Para cnlclcr o fluido rcfulgcnic
E o foco lIc susicr dc incnsos raios,
Da luz ficando o najcsioso icnlo.
Cono dc rica fonic, dcla iiran
En urnas dc ouro a luz con quc sc ufanan
Os dcnais asiros quc lIc sao sulnissos,
Assin, cusia dc scu lrilIo c corcs,
283
Doura-sc c fulgc da nanIa a csircla
E as ouiras iodas quc, or nui rcnoias,
visia Iunana icnucs sc afiguran.
Suliio o Sol rcslcndcccu no oricnic;
Fci do dia, con scu fulgor dourado
O anliio iniciro ocua do Iorizonic,
E ovanic o giro scu crfaz no Enrco.
Vcn dianic dclc con ninoso influo
A lranca Aurora c as Plciadcs danando.
Fronicira no ocidcnic viu-sc a Lua;
Do Sol csclIo, ncnos ruiilanic,
Dclc cncIc co'o fulgor scu lcno disco,
E sonc-sc ncdida quc sc adiania
No firnancnio a lanada do dia,
Tc quc a noiic no oricnic clara fulgc
Do grandc cio do Ccu asscando cn iorno,
E con nilIcs dc csirclas, quc alrilIanian
Dc ncnos viva luz iodo o Icnisfcrio,
Scus odcrcs lcncfica rcaric.
Eniao, ornadas cla vcz rincira
Dc asiros lrilIanics quc, cn rcgrado giro
Solcn c dcsccn do Iorizonic a cscara,
Dcliciosa a nanIa c a iardc ancna
Fornan o quario dia julilosas.
Torna Dcus a dizcr. EncIci-vos, aguas,
Dc vivcnic, rolfica rogcnic,
E solrc a icrra, no anlo firnancnio
Alri as cnas, o ar fcndci, o avcs."
Logo nas aguas c no csao do cicr
Os iios das csccics nadan, voan,
284
Varios cn casias, varios cn iananIos.
Dcus vcndo-os folga, c os alcnoa, c diz-lIcs.
Ccrai fccundos, icndc infinda rolc,
Pcics, nas aguas; assaros, na icrra."
Logo o alio nar, os golfos, as laas,
Os rios, as lagoas, sc cncIcn, fcrvcn
Dc carduncs dc cics scn quaniia.
Uns, cncorados rasgan vclozncnic,
Nas larlaianas lucidas lilrados,
Das vcrdcs ondas o anago flcvcl
E cn gruos clo nar asscdios fornan;
Ouiros, dc ncnos vulio, ou sos ou arcs,
Andan asccndo na alga, ou ja vagando
Dc coral clas rulidas lancdas,
Ou viran ara o Sol, lrincando alcgrcs,
Dc lquido ouro as unidas csaldas
Quc dc vivos fulgorcs rclancian;
Esics cscran cn argcnicas concIas
O unido nuirincnio dcscansados;
Aquclcs, sol o alrigo dc alias rocIas
As rorias arnas cn conun juniando,
A rcsa scnrc sfrcgos csquisan.
As ncdias focas, os dclfins curvados
Drincan c ulan nas nacias ondas.
Ouiros dc cnornc vulio c gcsio cnornc,
Tardios rcnovcndo a nolc vasia,
Profundancnic os narcs aiorncnian.
La sc vc, avuliando ao longo, ao largo,
O Lcviaia, aquaiico giganic,
A naior das vivcnics criaiuras.
285
Quando dornc, asscnclIa un rononiorio;
Quando nada, arccc ilIa loianic;
Nas guclras sorvc c cla ironla cclc
Jorros dc nar quc alissinos dcrrana.
No cnianio as gruias, os auis, as raias,
Inculan anornando os fcricis ovos,
Quc, dcniro cn lrcvc dc cr si quclrados,
NinIadas dc avcs dao luz scn conio.
Princiro ian, nuas, cqucninas;
Logo sc cnlunan csicndcndo as asas
E, no ar sullinc voando clangorosas,
Da Tcrra dcian longc o glolo oaco
Parcccndo-lIcs nuvcn soioosia.
A aguia, a ccgonIa, ali fundan scus ninIos
Nos cinos dos cnIascos, solrc os ccdros.
Ouiras avcs alcn s sos no csao,
Voan cono lIcs raz; nais cauias ouiras,
Das csiacs rcconIcccndo os iurnos,
En colunas nacias sc cncororan
E assin, conondo acrcas caravanas,
Coas asas sc rcsiando aulio nuiuo,
Airavcssan rcgics, iranscn narcs.
Covcrnan dcsia soric os grous rcvisios
Scu giro anual na dircao dos vcnios;
E ao crclro adcjo das incnsas asas
Oscilan fluiuando os canos do cicr.
Dc ncnos coro as avcs, iodo o dia,
Esvoaando con cnas nuliicorcs.
Dc rano ara rano alcgrcs ulan
E caniando rccrcian as florcsias.
286
Dc nclodia ncn carccc a noiic
Quc, cnquanio dura, doccncnic a cncania
Con scu irinado o rouinol solcnc.
Ouiros nos rios, nos argcnicos lagos,
DanIan os ciios dc nacia luna.
Noia-sc cnirc csics o solcrlo cisnc
Quc, cn arco, crgucndo con galIardo oric,
O colo nvco solrc as nvcas asas,
Fcna co'os agcis cs c as ondas fcndc,
Assin asscando cn najcsiosa ona,
Ou, ja dciando o aquaiico rcnanso,
Nas firncs asas lilra-sc c rcnonia
s aliuras do cicrco firnancnio.
Ouiros con c scguro a icrra isan,
Cono o crisiado galo quc rccic
Con scu foric clarin da noiic as Ioras,
E o fornoso avao quc sc adcrca
Con longa cauda ovanic alcria cn orlc,
Do ris coas florcas corcs naiizado,
Todo csarzido dc csirclados olIos.
Assin con avcs o ar, con cics a agua,
DrilIan ovanics, c do quinio dia
Solcnizaran-sc a nanIa c a iardc.
Da iardc c da nanIa ao son das Iaras,
Fcfulgcnic assonou o scio dia,
Dia da criaao o dcrradciro.
E assin sc crcssou Dcus. Produzc, o Tcrra,
Tcus rorios aninais quc scjan iios
Dc suas variadssinas csccics."
Eis olcdicnic a icrra, o scio alrindo,
287
Dcu logo luz vivcnics nuncrosos,
Pcrfciios cono sao na idadc adulia.
Cono do scu covil, crguc-sc c ronc
O fcroz aninal dc sol a icrra
Nas naias, nas florcsias, nas lalsciras,
Ovanics or ali asscando a arcs.
Dalcn a grci lcvania-sc ja nansa
Dos vcrdcs canos, dos floridos rados;
Uns cn rclanIos, soliiarios ouiros,
Tao dcrcssa nasccran, vao asiando.
La sc cniuncccn os iorrcs rclvosos,
E dcnirc clcs o fulvo lcao julado
Erguc o ciio, no cIao as garras fcrra,
E, nclas firnc, clas ancas ua
Tc quc dc iodo con violcncia nascc
Cono sc fcrrcos vnculos roncssc,
E solcrlo sacodc a jula Iirsuia.
A ona, o lcoardo, o iigrc, o cIao alrindo,
Surdcn cono a ioucira, sullcvando
A icrra quc arrcncssan ulvcrosa,
E cn noniculos fica ariilIada.
Ali do ccrvo alcdc aarccc
A ranosa calca c logo iodo.
Ajoujado coa roria corulcncia,
Dificilncnic dc scu noldc surgc
O DccnoiI, da icrra o naior filIo.
Quais lanias os langcros rclanIos
Sacn fora do cIao, lalan, rciouan,
Vivcndo or igual no nar, na icrra,
Assin nascc o concIado crocodilo,
288
E o dcniado Iiooiano sanIudo.
A un icno cn nuiias arics cncirando,
Fojan, gozando a luz, rcicis c vcrncs.
Uns sao alados; ouiros cn vcz dc asas
Osicnian lindos, agiiados lcqucs;
E quasc iodos fulgidos sc cnfciian
Dc nui icnucs dcluos nas caios,
Fciios nas corcs do visioso csiio;
Nuns o ouro lrilIa, a urura sc accndc,
Nouiros agrada o vcrdc, o azul cncania.
Dcscnvolvcndo dincnsao conrida
Esiouiros vao lisirando a lranda icrra
Con scus sinuosos rasios; ncn c dcsics
A nais soncnos rolc cnirc os nascidos,
E nuiios sao scrcnics fornidavcis
Dc grandc conrincnio c vasia nolc.
Quc ora anlssinas roscas alardcian,
Ora adcjan con asas ncnlranosas.
Logo gira a cconnica forniga,
Dc grandc coraao, cqucno coro;
Cauia rcvinc urgcncias do fuiuro;
Junia-sc cn irilos ondc alcana a iodos
Jus igual, crda igual, igual rovciio;
Talvcz or isso nos vindouros icnos
VcnIa a scr no govcrno dos Iunanos
Nolrc nodclo dc igualdadc jusia.
Dcois vcn das alclIas os cnancs;
Ali as fcncas, quc iudusiriosas fazcn
Co'o ncl ncciarco, quc das folIas iiran,
Da crocca ccra os cclulosos favos,
289
O ocioso csoso con rcgalos nuircn.
Quanio aos dcnais, sucrfluo c rclaiar-ios,
Pois quc lIcs dcsic os noncs quc os disiingucn
E as ndolcs cuidoso lIcs noiasic.
Nao ic cscaa scn duvida a scrcnic,
Mais suiil aninal dos canos iodos;
Adquirc s vczcs cicnsao cnornc,
OlIos rcvolvcn quc arcccn lrasas
E irada cncrcsa a icncrosa crisia;
A ii, coniudo, guarda-ic rcsciio,
Acodc ao lrado icu sulnissa c ronia.
Eniao cn lcna ona os Ccus lrilIavan.
Pcla inulsiva dircao, quc dcra
O grao-noior, os orlcs sc dirigcn,
No anliio azul girando rcluzcnics.
Vcndo-sc icrninado, lclo c rico,
O icrrco glolo dc razcr culia;
Pclos arcs scrcnos voan avcs;
Pclas argcnicas aguas nadan cics;
Pcla icrra fruifcra caninIan
Fcicis, inscios, vcrncs c quadrucdcs.
Mas crfciio dc iodo o scio dia
Nao cra; una olra-rina lIc faliava,
Dc ioda a criaao rcnaic augusio,
Vivcnic quc, dos lruios nui divcrso,
Dc saniidadc c dc razao doiado,
Sua origcn sullinc conIcccndo,
Susiido a runo, aos Ccus lcvanic a fronic
E solrc as ouiras criaiuras rcinc,
Quc, do surcno Dcus, quc o fcz iao nolrc,
290
Aos lcncfcios graio, lIc iriluic
Fcsciio, anor, adoraao c rcccs,
Por ial corrcsondcncia oricniosa
Aos sullinados Ccus ligando a Tcrra.
O Onioicnic cniao, quc alrangc iudo,
En lcna coric fala ao Nunc-FilIo.
Faanos o Ioncn; nclc rcslandca
A scnclIana nossa, a nossa inagcn;
Cono cn donnios scus clc govcrnc
En ioda a icrra, nos vivcnics iodos."
Dissc. c do o da icrra, Adao, fornou-ic,
Suas rorias fcics cn ii noldando;
O alcnio divinal dcu-ic da vida.
Criou dcois a conanIcira iua.
Eniao, alcndioando a csccic Iunana.
Crcscci, nuliilicai, cncIci a icrra"
(Dissc}, solrc cla doninai c cn iudo
Quc ncla, no ar, no nar, goza da vida."
Dcssc lugar ondc fornado fosic
(Inda os lugarcs nonc cniao nao iinIan}
Aqui irouc-ic Dcus, cono lcn salcs,
Para csic alno jardin, dclcias iodo,
Planiado c cIcio dc arvorcs divinas,
Craio ao salor, ao cIciro, visia graio.
Dos fruios quc roduz iniciro o glolo
Aqui icns as nuliliccs csccics;
Para susicnio icu disc dc iodos.
Mas... da rvorc quc o nal c o lcn rcvcla
A qucn sc aircva salorcar-lIc os fruios...
Nao c dado concr. olIa o quc fazcs;
291
Sc concs dcla, ncssc dia norrcs.
Tal cna inc-sc ao quc csia lci iransgridc.
Tcus aciiics rovido rcgula;
Vigia, icnc quc Iorridos ic assalicn
Os dois socios crucis Pccado c Moric.
Aqui Dcus icrninou quanio fizcra,
E a scus rojcios viu confornc iudo.
Con os alausos da nanIa c iardc
Assin sc icrninou o scio dia.
Eniao o Criador scnrc incansavcl
Ao Ccu dos Ccus voliou dondc no Mundo,
Dc scus donnios adiao rcccnic,
Os olIos alongassc c vissc o asccio
Quc cssc glolo nagnfico daria
Visio da aliura do sucrno irono.
Solc; scn conio aclanacs o scgucn,
E dc vinic nil Iaras o conccrio,
Cuja Iarnonia angclica cnlcvava,
Tangian sonorosos (lcn ic lcnlras}
As csirclas, os Ccus, a Tcrra, os arcs.
Os lancias araran rcsciiosos
Enquanio ia sulindo o grao coricjo.
Alri-vos, orias cicrnais, alri-vos,
Dos Ccus orias vivcnics" (dcscaniavan
Todos os anjos cn cadcnics coros},
Dciai cnirar o Criador surcno
Quc vcn dc cdificar una olra insignc,
O Univcrso, cn scis dias conlciado.
Dcsdc Iojc a niudo alrir-vos-cis; o Eicrno
Dcsignar-sc-a dc ir scnrc conlaccnic
292
Saniificar dos jusios a norada
E nandar-lIcs, or vczcs rcciidas,
Scus algcros nuncios quc lIcs lcvcn
Dc sua graa os divinais icsouros."
Assin sulian clo cicrco csao
Ao Ccu quc alrira scus orics fulgcnics;
E, cnirando-os, vao dc Dcus ao sacro alcaar
Por anla csirada rcia, ondc lrilIando
ouro o o, o avincnio csirclas,
Cono na Lacica Via quc dc noiic
Vcs cn forna dc zona os Ccus cingindo
Dc inuncras csirclas scncada.
Eis a sciina iardc surgc no dcn.
Ja sc cscondcra o Sol. nuncio da noiic
Ja do oricnic o crcusculo sulia,
Quando ao nonic dos Ccus o nais ccclso,
Ondc dc Dcus o irono inalalavcl
Por ioda a cicrnidadc sc susicnia,
CIcgou o Nunc-FilIo. cniao scniou-sc
Junio ao Pai quc dali, scn lcvaniar-sc,
Fcz, rcscnciou as olras invisvcl,
Porquc cncIc incnso as cisicncias iodas,
Dc iudo scndo o auior c o fin dc iudo.
Consagrado ao rcouso c alcndioado
Foi o sciino dia clo Eicrno,
Porcn nao cn silcncio; a docc flauia,
A Iara solcnc, o inano sonoro,
Os gravcs orgaos, cncIcn dc Iarnonia
A vasiidao do Enrco sacrossanio,
Conccriados con caniicos augusios;
293
Ora dc un coro as variacs alalan;
Ora cnlcva dc un solo a nclodia,
Enquanio aurcos iurlulos accsos
Nuvcns dc aronas dao quc o nonic oculian.
Jcova solcrano!" (os Ccus dcsi'aric
Canian da Criaao as naravilIas}
Quao nagnficas sao as olras iuas!
Tcu surcno odcr nao icn liniics!
Quc cnicndincnio conr'cndcr-ic odc?
Quc lngua ousa coniar os icus rodgios?
Quando co'os raios icus cn o fizcsic
Os solcrlos arcanjos rclclados,
Dcccrio fosic incnsancnic grandc;
Mas, vindo agora dc fornar un Mundo,
Fulguras nuiio nais, naior ic vcnos.
Dcstu odc scr aao Icroica;
Mas cu c dc gloria nais sulida.
Prcjudicar-ic, liniiar icus rcinos
Ningucn odc, nonarca odcroso.
Da inficl aosiasia dcrroiasic
Enrcsas arroganics, vaos consclIos
Ao asso quc cla inaginava insana
Pr icu incrio cn runas c roular-ic
Dc adoradorcs icus orao incnsa.
Projcios conira ii cccuiados
So scrvcn dc rcalar icus airiluios.
Do nal quc urdiran icnclrosos anjos
Tirasic un lcn naior criando un Mundo,
Quc vcnos ouiro Ccu dos Ccus s orias,
Vasio, lrilIanic, dc crisial nun lago,
294
Fccanado dc csirclas scn quaniia,
Das quais ialvcz cada una un Mundo scja
Quc dcvan Ialiiar vivcnics rorios.
Dclc a clara orao iu lcn disiingucs,
O icrrco glolo, Ialiiaao dos Ioncns,
Craio, fornoso, dc dclcias cIcio,
Tcndo cn rcdor o suljaccnic occano.
OI! nil vczcs fcliz a Iunana rolc
Quc Dcus criou scnclIana sua
Para norar ncssc dcn c adora-lo,
Doninando, nas aguas, no ar, na icrra,
Da criaao iniciros os roduios,
Muliilicando a raa jusia c sania
Dc scus adoradorcs cscolIidos!
OI! nil vczcs fcliz, sc cla conIccc
A diia sua c sc nanicn viriuosa!"
Os coros cclcsiiais assin caniaran;
O Ccu rcssoou dc ovanics alcluias.
O salado dcsi'aric foi guardado.
Conici-ic a fornaao dcsic Univcrso,
Das coisas a rincira crscciiva,
E os variados succssos quc ocorrcran
Anics quc a luz da vida iu gozasscs.
Esia Iisioria iransniic a icus vindouros.
Sc qucrcs salcr nais, nao cccdcndo
Da ncnic do Ioncn os liniics, fala."
295

ARGUMENTO DO CANTO VIII
Adao inicrroga o arcanjo accrca do
novincnio dos coros cclcsics. icvc rcsosia
duvidosa, c ouviu a coriaao ara anics sc
ocuar na indagaao dc coisas cujo
conIccincnio lIc scja dc rovciio naior.
Convcncc-sc dcsia vcrdadc; c, dcscjoso dc
nais dcnorar ainda Fafacl, rclaia-lIc o quc
lIc lcnlra dcsdc quc foi criado; cono vcio ao
Paraso; sua convcrsaao con Dcus a rcsciio
da solidao c da socicdadc iao ncccssaria ao
Ioncn; scu rinciro cnconiro c suas nucias
con Eva. Solrc csic assunio aconsclIa-o
ianlcn o arcanjo; c, dcois dc rcciir-lIc as
adnocsiacs, rciira-sc.

CANTO VIII

J iinIa a narraao findada o arcanjo;
E inda a voz sua no cncaniado ouvido
Dc Adao rcssoa, quc inda o crc falando
E, or quc nada crca, aicnio cscuia.
Mas logo, cono qucn dc ciasc acorda,
Dcsi'aric lIc rcsondc agradccido.
Quc dignas graas, quc dcvido rcnio
Tc osso cu dar, Iisioriador divino,
Quc assin saciado icns iao largancnic
296
A scdc dc salcr quc nc alrasava,
Tcndo a condcsccndcncia iao aniga
Dc rclaiar-nc coisas csiucndas
Quc cu janais dc ouira soric dcscolrira.
E o quc ouo agora con razcr c arroulo
Airiluindo a dcvida gloria dclas
Ao salio Criador? Fcsian coniudo
En ninIa ncnic duvidas quc ccrio
Fcsolvcr odcs con franqucza ronia.
Quando csia lcla naquina conicnlo,
Esic Mundo quc os Ccus c a Tcrra fornan,
E arccio as grandczas rcscciivas,
AcIo csia Tcrra un grao, un onio, un aiono
Conarada ao sullinc firnancnio
Con iodos csscs luncs nuncrosos
Quc arcccn girar no csao incnso
(Quc incnso o rovan dclcs as disiancias
E o diurno vclocssino rcgrcsso}.
Olscrvo quc cn rcdor da Tcrra oaca,
Dcsic ai'no dcsic onio, clcs volician
Tao soncnic ocuados, dia c noiic,
A ninisirar-lIc luz scn quc arovciicn
dcnais cicnsao incnsuravcl.
Faciocinando cniao, nuiio nc adnira
Cono iao solria c salia a Naiurcza
Cassc cn iais dcsroorcs, criando
Con nao sucrflua coros iao scn conio,
Dc nuiio nais nolrcza, vulio c lrilIo,
Dc roiacs crciuas, incansavcis,
Para csic uso soncnic, cnquanio a Tcrra
297
Quc or giro ncnor sc novcria
Mais facilncnic, cn icno ncnos longo,
A scu fin cIcga, inovcl, scdcniaria,
Scrvida or nais nolrcs asiros quc cla,
Dos quais, cono iriluio, acciia ufana
O calor quc a fccunda, a luz quc a doura,
Por viagcns iais c ianias conduzida
E ligcircza ial quc nao avondan
Para avalia-la os nuncros quc icnos."
Assin falou Adao. scu oric alsiraio
O inculca cnirado cn cnsancnios grandcs.
Eva, quc un ianio aric sc asscniava,
Do csoso o inicnio vc; crguc-sc; c logo
Con najcsiadc Iunildc c ingcnua graa,
Quc aicava cn qucn a via o docc anclo
Dc quc nunca dali sc lIc auscniassc,
Dirigc os assos ao vcrgcl vioso
A olscrvar cono as arvorcs, as lanias,
Quc disuscra la, rcaran, lroian
As florcs, os loics, gonos c fruios,
Quc dcla visia c cla nao iocados
Sc alrcn c crcsccn con rcsicza ovanic.
Mas nao sc cnicnda quc cla sc rciirc
Porquc discursos iais nao a dclciicn,
Ou orquc scus ouvidos nao sc ajusicn
A quanio Ia dc sullinc. cla sc guarda
Para o razcr dc ouvir a Adao dizcr-lIos,
Scndo cla unica ouvinic; anics do csoso
Qucr salc-los quc do anjo a qucn crgunias
298
Nao ousara fazcr, iao faccis no ouiro
Quc anavcis digrcsscs (cla o salia}
Havia dc cnircncar no grandc assunio,
Tanlcn cnirando conjugais carcias,
Quc cla cIcia dc anor ncn so alavras
Dos lalios dclc rccclcr cosiuna.
(Ondc sc ajunia agora un ar cono csic,
Unindo-o nuiuo anor, lcaldadc nuiua?}
La sc rciira; icn dc dcusa o oric,
E nao scn coric vai orquc c rainIa.
Das graas nais gcniis solcrla ona
Scnrc a rodcia; dc scu ar divino
Dcscdcn-sc dcscjos fulninanics
Para iodos os olIos quc adnirados
Procuran scnrc aasccniar-sc ncla.
Eis Fafacl, lcncvolo, agradavcl,
s duvidas dc Adao assin rcsondc.
Tuas indagacs, iuas crgunias
Eu nao condcno. Os Ccus, quc a ii sc nosiran,
Sao do surcno Dcus o livro alcrio,
Ondc dc suas olras os rodgios
Lcr odcs c arcndcr cono sc ncdcn
As Ioras, dias, ncscs, quadras, anos.
Logo quc isio alcanarcs, nao ic inoric
Sc o Ccu sc novc ou sc sc novc a Tcrra,
Ou sc a rcsciio ial iu lcn calculas.
Do Arquiicio inorial a augusia cicncia
Escondc iudo o nais dc Ioncns c dc anjos,
299
E scus grandcs scgrcdos nao divulga
Aos cancs dos quc anics so dcvian
Adniraao Iunildc iriluiar-lIcs.
A falrica dos Ccus clc alandona
A faiuas conjcciuras c arguncnios,
Talvcz ara sorrir quando inscnsaios,
Con vasias oinics, lidado csiudo,
CononIan no orvir do Ccu os noldcs,
As csirclas ao calculo sulncian,
Dccn vilraao naquina do Mundo,
DcsnancIcn-na, falriqucn-na dc novo
Para dc inconvcnicnics rcssalva-la,
Quando cinjan con crculos a csfcra
Conccniricos, cccniricos, confusos,
Con ciclos, ciciclos, uns solrc ouiros.
Pclo icu raciocnio lcn conIco
(E iu scras dc iua csiirc a norna}
Quc cnicndcs quc csscs coros fulguranics,
Maiorcs do quc a Tcrra, nao dcvian
Scrvir a Tcrra quc c ncnor c oaca;
Quc nao dcvia o Ccu fazcr iais giros,
E a icrra, a so quc sc uiiliza, qucda.
Princiro aicndc quc a grandcza, o lrilIo,
So or si rinazia nao infundcn.
Conarada co'os Ccus cqucna, oaca,
Podc a Tcrra ossuir nais ccclcncia,
Dcn naior do quc o Sol quc csicril lrilIa,
Cuja viriudc, inroduiora nclc,
So na Tcrra fruifcra sc nosira;
Ali os raios scus, dc ouir'aric inuicis,
300
Vigor adquircn, nil cfciios causan.
Conclui, cnianio, quc cn scrvio Tcrra
Esscs lrilIanics orlcs nao fulguran,
Mas cn scrvio a ii quc a Tcrra Ialiias.
Do Ccu o anliio ingcnic c qucn nais odc
Falar dc scu Auior no incnso gcnio
Quc as anlas raias lIc csicndcu iao longc,
Quc iao vasio cdifcio crgucu no csao.
Conicnic-sc o Ioncn dc salcr quc nora
En una Ialiiaao quc nao c sua.
Tao grandcs aos ocuar nao odc;
So cqucna orao Ialiia dclcs.
O uso do rcsio, so o Eicrno o salc.
Dc sua onioicncia iu dcriva
A raidcz inuncra dos asiros...
Elc quc doia as cororais sulsiancias
Dc quasc csiriiual vclocidadc
Quc iu lcn arccias, aicniando
Quc cu Iojc dc nanIa arii nao ccdo
Dos clcvados Ccus, dc Dcus norada,
E cIcguci anics do nci'-dia ao dcn,
Disiancia ara scnrc incrinvcl
Por nuncros quc icnIan nonc no orlc.
Dando o novcr-sc aos Ccus, assin nc crino
Para o noiivo invalido nosirar-ic
Quc cn duvidas ic lana; nas coniudo
Nada ic afirno, osio quc isio quadrc
A ii quc icns norada aqui na Tcrra.
Para os caninIos scus dciar a salvo
Da criinaz indagaao Iunana,
301
Dcus colocou da Tcrra os Ccus iao longc,
Dc soric quc, sc ousassc a Iunana visia
Qucrc-los indagar, crrassc scnrc,
E vaniagcn ncnIuna conscguissc.
Mas quc disscras iu, sc o Sol lrilIanic
Dcsic Univcrso icu o ccniro fora,
E os dcnais asiros cn divcrsos giros
Por airaao rccroca olrigados
Andasscn dclc cn iorno? En scis crcclcs
Vaga carrcira, crguida, laia, oculia,
Progrcssiva, rcirograda, arada;
E quc disscras sc, cono clcs, fossc
A Tcrra iua o sciino lancia
Indo inscnsivclncnic circulando
Con novincnios ircs, divcrsos iodos,
Ela quc iao inovcl ic arccc?
Dado isio, aicndc quc adniiir nao odcs
Quc cn runo oosio c cn dircao ollqua
Esfcras difcrcnics sc rcvolvan,
Para iralalIo cnornc ao Sol ouarcs
E ao ronlo quc sucs nas nao olscrvas,
Por cina das csirclas, rcsidindo
Da noiic c dia ao crculo alicrnado.
Nao ganIas nada cn conIcccr sc a Tcrra,
Solrc o oricnic rolando c cn rorio noio,
Vai cn lusca do dia, c scguc a noiic
Coa facc oosia quc do Sol sc csquiva,
Enquanio dclc a luz rcslcndcccnic
A ouira facc lIc doura, c lIc alrilIania.
E quc disscras sc cssa luz, quc corrc
302
Do ar csaoso as diafanas caninas,
Fccrcuiida cla diurna Tcrra,
Vai aluniar a Lua, qual dc noiic
luz da Lua a Tcrra sc alunia?
Talvcz cisian, cono ncsia, na ouira
Haliianics gcniis, canos fccundos,
Quc dc iao nuiuo aulio sc arovciicn.
Vcs ali nancIas quc arcccn nuvcns;
Nuvcns dao cIuva, cIuva fruios cria
En solo fcriil quc nuirir lcn odcn,
Os quc or soric ali nascido Iouvcsscn.
Talvcz ianlcn quc a dcscolrir iu cIcgucs
Mais sois quc dc ouiras luas sc aconanIcn,
Cujas luzcs, os scos dois ossuindo,
Sc unan, sc conuniqucn, sc roagucn,
E o Mundo assin anincn, cniranIando
En cada orlc rolficas viriudcs.
Talvcz ianlcn quc iao incnso csao
NcnIun vivcnic csriio o ovoc,
E anics dcscrio, inaliiavcl scja,
So rorio a iransniiir da luz os raios
Dcscidos la dc iao longnquos orlcs
Solrc csic, o so quc sc ornc dc Ialiianics,
E quc a scu iurno lIos rccnvic logo.
Todas csias Iioicscs dao azo
A inicrninavcis, fcrvidas disuias.
Mas sc isio c ccrio ou nao, sc s solias no cicr
Da Tcrra cn iorno o Sol sc clcva c gira,
Do oricnic vindo cn flancjanic ona
Ou sc do Sol da volia ao disco a Tcrra
303
Do ocidcnic avanando incrccivcl
E, ao ncsno icno, solrc si rodando
En scu cio nacio, sonolcnio,
Tc cnlala c lcva a ii qual lcva os arcs,
Essc oculio rollcna nao ic cansc.
Dcus na aliura dos Ccus nui lcn o cnicndc.
Tcncr, scrvir a Dcus, a ii so cunrc.
Scgundo lIc arouvcr, disor o dcia
Dos nais vivcnics ondc qucr quc assisian.
Dc quanio clc ic dcu, conicnic goza;
No dcn c cn Eva icns a Iunana diia.
Sao ara ii os Ccus nuiio clcvados
Para o quc nclcs ossa conIcccrcs.
Sc nodcsio, coa cicncia nao ic ufancs;
Tua cisicncia c cnodos so lusca.
Sc ouiros nundos cisicn nao indagucs,
Ncn sc nclcs Ialiian criaiuras,
Qual dclas scja o grau, csiado ou soric.
Saiisfaa-ic o quanio, larga c franco,
Da Tcrra c do alio Ccu ic Ici rcvclado."
Ja duvidas nao icndo, Adao lIc iorna.
Saiisfciio dc iodo csiou dcccrio,
Arcanjo uro, inicligcncia cnrca;
E cnsinado or ii conIco ao jusio
A nais facil csirada, a nais scn riscos,
Por ondc a vida cncaninIar sc dcva
Iscnia dc crlcas faniasias
Quc a iranquila doura lIc inicrroncn;
A vida quc Dcus qucr quc cnas c ansias
Nunca criurlcn, ncla nunca Ialiicn,
304
Eccio as quc nos ncsnos rocurarnos
Con vas idcias c crradios lanos.
Mas a inaginaao, o cnicndincnio,
Procndcn a vagar scn fin, scn nodo,
Aic quc, or algucn scndo avisados,
Ou vindo a si or ccricncia roria,
ConIcccn quc a saicncia nao consisic
En crscruiar s solias nil oljcios
Escondidos, suiis, quc nunca sc usan,
E sin o quc na vida coiidiana
AcIanos anic nos c a nos rcciso.
vaidadc, ilusao, loucura o rcsio;
E o cnsar nclc... faz scrnos, cn iudo
Quc nossa uiilidadc nais rcsciia,
Inccricnics, inrcvisios, lroncos.
Vanos ois a dcsccr dc aliura iania
Para nais laio vo, c raiiqucnos
En coisas do uso a quc alcananos scnrc.
Talvcz dc algunas dclas nc crniias
Fazcr ncnao quc inroria nao cnicndo,
E olicr salc-las da indulgcncia iua,
Sc coniinuar-nc o icu favor ic dignas.
Tcns-nc coniado aconiccidas coisas
Anics dc nin. coniar-ic agora araz-nc
A Iisioria ninIa quc ialvcz ignorcs.
Inda c nuiio dc dia. lcn conIcccs
Con quc ardil inoccnic nc roonIo
A dcnorar-ic aqui, ic quc clc acalc,
Pcdindo-ic nc cscuics conlaccnic;
E isio scria cn nin loucura grandc
305
Sc cn icu sn gcncroso nao confiassc.
Coniigo cnquanio csiou, no Ccu nc crcio;
E nais suavcs cnconiro os icus discursos
Do quc os fruios ninosos da alncira
(Craios, dcois do afa, scdc c fonc}
Nas Ioras do janiar aciccido.
Craios dcccrio sao, nas farian ronio,
E icus discursos, quc cncIc a graa cnrca,
Tcn ial doura quc janais nc farian."
Fafacl cniao, clos scguinics icrnos
E con cclcsic agrado lIc rcsondc.
Nao dcsiiiudos icns, o ai dos Ioncns,
Dc graa os lalios, dc cloqucncia a lngua;
Tanlcn o Eicrno quis cn larga coia
Con suas grandcs dadivas rcndar-ic.
No niino, no cicrior fala o silcncio,
Fcluz dcccrio cn ii a sua inagcn,
Os scus cncanios, a lclcza sua;
E nodula-ic a voz, forna-ic os gcsios.
Nos no Ccu, c dc Dcus quanio ao scrvio,
Nosso igual socio ic julganos no orlc,
E inquirinos con gosio quais do Eicrno
As vias scjan ara a diia do Ioncn,
Por vcrnos quanio dc Ionras ic cunula
E quc ana or igual os Ioncns c anjos.
Conia ois. ncssc dia csiivc auscnic,
Cono succdc a niudo; foi nandado,
Da lcgiao ninIa cn frcnic c cn quadro osia,
A dcscolcria ocasional, longnqua,
306
Tc aos ncgros orics do Iorrvcl Orco,
A fin dc olsiar quc algun dos condcnados
Dc la cn gucrra ou cono csiao sassc
Enquanio Dcus fornava csic Univcrso,
Para clc cniao, dc audacia ial ungido,
Nao vir a onio dc fazcr csiragos
No icno cn quc da Criaao sc ocua
(Nao dcccrio quc os rcrolos consigan
Scn crnissao dc Dcus sair do Infcrno;
Mas clc cono rci scus alios nandos
Por ona nos ins, ianlcn qucrcndo
Nossa olcdicncia ronia sujciiar-lIcs.}
FccIada con firnssina ujana
AcIanos a oriada icncrosa,
Munida dc irincIciras invcncvcis;
Porcn nuiio anics dc cIcgarnos crio,
Ouvinos dcniro sons quc dcnoiavan,
Nao dana ou canio, c sin raivas c furias,
Pranios, lancniacs, dorcs, iorncnios.
No salado, c anics dc acalar-sc a iardc,
Fcgrcssanos luz do Ccu conicnics;
Esia ordcn ao ariir nos fora dada.
Agora ois rosscguc a iua Iisioria;
Aicnio ic ouvirci. os icus discursos
Mc sao iao graios cono os ncus cnconiras."
Falou o arcanjo assin. E Adao lIc iorna.
AcIa-sc o Ioncn crlco quando narra
Cono icvc rincio a vida Iunana!
Qucn sc conIccc a si quando conca?
Coniudo coniarci. grandc c ncu gosio
307
Dc or nais icno convcrsar coniigo.
Cono acalando o nais rofundo sono,
Dciiado cn nolc rclva, cn florcs lindas,
Dc nin dci iino, c cn suor dc cIciro graio
Quc o Sol, nuirido dc unidos vaorcs,
Co'os vasios raios scus dc ronio cnuga.
Para o Ccu volvo logo a visia crranic.
Ainiio or largo csao adniro
Todo o anlo firnancnio, aic quc nc crgo
Por insiiniiva raidcz novido,
E, cono rocurando ir-nc dc un salio
Alcn ao Ccu, nos cs firnci-nc a runo.
Vcjo cn rcdor dc nin valcs c nonics,
Canos cIcios dc sol, losqucs sonlrios,
Crisialinas corrcnics nurnuranics,
E criaiuras quc andan, corrcn, voan;
Caniar nos arvorcdos ouo as avcs.
Tudo acIo cncaniador, risonIo iudo;
Mcu coraao iranslorda dc alcgria.
Eanino-nc cniao; or niudo indago
Quanio cn nin vcjo, icnio as novcis junias,
Ando c corro. inicrior razcr nc inclc.
Mas qucn cu cra, conIcccr nao udc,
Ncn dc qucn iinIa o scr, ncn ondc csiava.
Diligcncici falar, falci dc ronio;
A lngua olcdcccu-nc, c a quanio via
Conscgui adaiar os rorios noncs.
Tu, Sol, fornosa luz" (cu cclanava},
Tu aluniada Tcrra, ovanic c linda,
Vos, nonics, rios, valcs, canos, losqucs,
308
Criaiuras quc icndcs noio c vida,
Coniai-nc, sin, coniai-nc, sc o soulcrdcs,
Dondc rovcnIo, cono aqui nc cnconiro!
Nao nc fiz cu a nin; logo, ouircn fcz-nc
Possuindo cn si os ncccssarios doics
Dc odcr suno, dc londadc incnsa.
Dizci-nc. cono nc scra ossvcl
ConIcccr c adorar o Auior surcno
Da vida c iniclccao dc quc nc adorno,
E or qucn nais fcliz nc considcro
Do quc rincira visia nc suunIa?"
Falava c andava scn salcr ondc ia,
Do siio nc afasiando cn quc rinciro
Vira a diiosa luz c rcsirara.
Nao ouvindo rcsosia, cnsaiivo
Scnici-nc sonlra nun ninoso lanco
Ondc a vcrdura naiizavan florcs.
Ali colIcu-nc o sono a vcz rincira,
Quc, or suavc orcssao ionando ossc
Dos ncus scniidos cada vcz nais fracos,
Mc fcz cnsar quc rcgrcssando cu ia
Ao quc cra danics, inscnsvcl, nudo,
E quc assava logo a dissolvcr-nc.
Eis un sonIo agradavcl, dc inroviso,
MinIa inaginaao icndo alalado,
Dcu-nc o razcr dc nc nosirar ao ccrio
Quc inda cu gozava dc cisicncia c vida.
Parcccu-nc quc algucn dc cnrco asccio
A nin sc cIcga c diz-nc. Honcn rinciro,
Tu, dcsiinado ai dc incnsos Ioncns,
309
Erguc-ic, Adao; icns rcsics a norada.
Por ii cIanado, vcnIo scr icu guia
Para os jardins diiosos quc ic aguardan."
Dissc, ionou-nc a nao, alcvaniou-nc;
E, clos arcs quc nacios ccdcn,
Scn rccisao dc andar, nc foi lcvando
Solrc caninas c aguas inincnic,
Aic nc colocar nuna nonianIa
Cujo cino cra un lano cn iorno vasio.
Ccrcava-sc clc dc arvorcs fornosas,
Enircncado dc florcs c dc lanias
Ora cn caranancIcs, ora cn laiadas,
Ja cn visiosas noiias, ja discrsas,
Coriadas dc lindssinos asscios,
Dc nancira quc a icrra danics visia
Por nuiio ncnos lcla cu rcuiava.
Cada arvorc cnfciiava-sc dc fruias
Dc varicdadc cncaniadora, c os olIos
Suliianco aciiic nc cniranIaran
Dc as colIcr c concr. Eis nisio acordo
E vcjo iudo rcal, cono dornindo
Mc fora vivancnic afigurado.
Dc novo andara, sc o quc foi ncu guia
Para csics siios sc nc nao nosirassc,
Con scu divino oric, no arvorcdo.
CIcio cniao dc rcsciio c dc alcgria,
Prosirando-nc a scus cs sulnisso o adoro.
Logo clc nc lcvania c diz-nc afavcl.
Eu sou qucn luscas, sou o Auior dc iudo;
Quanio vcs cn rcdor, or cina, cn laio,
310
Por nin c fciio. csic dcn ic franqucio;
Culiiva-o, dclc goza c conc os fruios.
Con lcna lilcrdadc c anino alcgrc,
Dc iodas csias arvorcs ic nuirc
No jardin osias; nada aqui ic falia.
Mas da rvorc quc cn quanios dcla concn
Produz do lcn c nal a infausia cicncia,
Quc cu ncsno, junio da rvorc da Vida,
No ncio do dcn us, cauao singcla
Da olcdicncia c da fc quc Iavcr ic incunlc,
Ncn scqucr rovcs; nunca isio ic csquca;
Eviia as conscqucncias anargosas
Quc Ia dc icr a infraao dcsic rccciio;
E salc quc no dia cn quc a rovarcs,
Mcu unico rccciio iransgrcdindo,
Dcccrio norrcras, c dcsdc logo
Tcns dc crdcr csiado iao diioso.
E dc ircs ara un nundo dcsalrido
Ondc so Ia dcsgraas c niscrias."
Esia rgida ancaa icncrosa,
Elc na ronunciou con ion scvcro;
E inda soa csaniosa cn ncus ouvidos,
Posio quc cu ossa rcscrvar-nc dcla.
Mas logo scrcnou o asccio lindo
E coniinuou gracioso o scu discurso.
Ncn so confins iao graios ic franqucio
Mas ioda a icrra a ii c raa iua.
Tcn-na cono scnIor; incra cn quanios
Vivcn ncla, ou no nar, ou canos do cicr,
Andcn, nadcn ou vocn. iona ossc
311
Dclcs iodos; olscrva as varias casias.
Eu, os da icrra c do ar, aqui ios cIano
Para dc ii scus noncs rccclcrcn;
E sujciao igual fica cnicndida
Nos cics quc rccinio aquoso ocuan,
Nao vindo aqui orquc sair nao odcn
Dc scu rorio clcncnio, ou do ar anlicnic
As ondas rcsirar or nais dclgadas."
Tal falou. anic nin vcn logo vindo
Do ar c da icrra os aninais aos arcs;
E cIcgando, o scu vo aquclcs susian,
Esics curvan-sc Iunildcs. Quando assan,
Sci qucn sao c lIcs onIo os rorios noncs
(Dc inicligcncia iania Dcus nc ornara}.
Porcn nao dcscolri cn ncnIun dclcs
Aquclc quc cu suunIa inda faliar-nc,
E ial rcaro ouviu-nc o Auior dc iudo.
Quc nonc ic Ici dc dar, o iu quc acina
Da Iunana csscncia csias, ou dc ouira csscncia
Mais alia quc cla, c ic sullinas ianio
A iudo quc Ia, sc nuiio aqucn ic fica
Qualqucr dos noncs quc cu nc aninc a dar-ic?
Cono adorar-ic osso, Auior do Mundo,
Auior dc iodo o lcn iao visio no Ioncn?
Provido cn coia larga o icns dc iudo;
Mas con qucn a rcaria nao diviso.
Na solidao quc diia sc concclc
Susccivcl dc gozo a sos csiando?
Ou, dado o gozo, quc razcr sc lIc acIa?"
Assin falar ousci. E a visao linda,
312
Mais linda co'un sorriso sc iornando,
Assin nc diz. Por solidao quc cnicndcs?
Nao csias vcndo cIcia a icrra c os arcs
Dc ianios, iao nulinodos vivcnics;
E s ordcns iuas nao acorrcn iodos
Dianic dc ii a divcriir-ic rcsics?
Nao lIcs conIcccs rocnscs, linguagcns?
Elcs cnsan ianlcn, ianlcn conlinan,
E icn dirciios a quc os nao dcsrczcs.
Incra nclcs; icu incrio c vasio.
Nclcs icu assaicno consiiiui."
Dcsiaric sc criniu qucn iudo nanda,
E arcccu quc cssa ordcn nc iniinava.
Dc falar-lIc cdindo anics liccna,
E con Iunildc sulnissao, lIc iorno.
Nao ic csiinulcn as alavras ninIas,
odcr cclcsiial, ncu Dcus, ncu iudo.
No quc cu ic vou dizcr, sc-nc rocio.
Tcu sulsiiiuio aqui nao nc fizcsic,
E infcriorcs a nin, or graus c nuiio,
Todos os ouiros aninais quc cisicn?
En socicdadc quc razcr cnconiran
Os quc sao dcsiguais na csscncia ou gcnio?
Dcsfruiar o razcr soncnic c dado
Ao quc, con roorao dcvida c nuiua,
Dc ouircn, a qucn o da, ianlcn o acciia;
Porcn, iais circunsiancias difcrindo,
E unir qucrcndo condics conirarias,
En vao sc lida, c dcniro cn razo lrcvc
Con icdio anlas as arics sc rcugnan.
313
Dc roria conanIia ouso falar-ic
Quc ansioso lusco ara crgucr-nc co'cla
A iodo o grau do racional dclciic
En quc os lruios nao sao consorics do Ioncn.
Con scos dois, cada un na sua csccic,
Tu roriancnic os aninais conlinas.
Assin con nuiua diia sc conrazcn;
Ao lado un do ouiro, o lcao c lcoa culian.
Mas nunca cnirc clcs as csccics varias
Juniar-sc odcn; scarados vivcn
As avcs, os quadrucdcs, os cics;
E assin nas casias; loi nao sc unc a snia.
Muiio ncnos scra ossvcl no Ioncn
Traiar con lruios iao divcrsos dclc."
Dc dcsagrado nao nosirando indcios,
Dcsi'aric o Onioicnic nc rcsondc.
Mui rcquiniada c fina, Adao, nc osicnias
En iua cscolIa a diia quc rocuras.
Dizcs quc cn solidao razcr nao gozas,
Posio quc dc razcrcs circundado.
Quc ajuzas iu dc nin, do csiado ncu?
Scrci diioso ou nao? Dc iodo scnrc
TcnIo cu csiado so, nao vcndo nunca
Ouircn dcois dc nin, ncn scnclIanic,
E igual ncnos ainda, cono icnIo
Con qucn rccrcar-nc sc nc nao dirijo
s criaiuras quc fornci cu ncsno,
Das quais as quc cn nais alio grau sc
cnconiran
Dc nin alaio csiao infindancnic
314
Mais do quc csiao dc ii as ouiras iodas?"
Dissc. E cu Iunildcncnic assin lIc iorno.
Para cIcgar rofundcza c aliura
Dc icus caninIos cicrnais, nao lasian,
Enic surcno, os cnsancnios do Ioncn.
Tu or csscncia a crfciao ossuis;
NcnIuna falia cn ii acIar-sc odc.
Assin o Ioncn nao c; dc sua diia
Por graus so cIcga aos icrninos lcn curios;
Por isso anscia aconanIar-sc scnrc
Dc scnclIanic scu con qucn sc ajudc,
Nos dcfciios dc csscncia liniiada,
Para alcanar dc sua diia a ossc.
Tu nao icns rccisao dc roagar-ic
Porquc, inda quc csias so, cs infiniio
E quanio Ia dc nuncrico iransccndcs.
Mas o Ioncn so or nuncros avonda
A cncIcr dc sua incrfciao as ncias;
Assin dc ouiro igual scu iguais roaga
Muliilicando sua inagcn roria,
Da unidadc surindo un ianio a falia
Quc cn ial aio rcqucr nas arics anlas
A nais viva anizadc, o anor nais icrno.
Na iua solidao, iu soliiario
Muiio lcn dc ii ncsno ic aconanIas
Scn quc rcciscs dc sociais razcrcs;
Coniudo, sc o quiscsscs, odcrias
Elcvar iuas ncsnas criaiuras
A grau divino, rorio ao fin roosio.
Mas or convcrsaao nao nc c ossvcl
315
Pr a runo aninais quc andan dc lruos,
Ncn conrazcr-nc nos cosiuncs dclcs."
Tonando anino, assin falci afoiio,
E usci da crniiida lilcrdadc
Quc, scndo acciia, dc csia rcsosia
Alcanar da cngraada voz divina.
Adao, c'rincniar-ic assin nc arouvc.
Nao so dos aninais vcjo quc cnicndcs,
Nonc aroriado a cada qual inondo;
Mas dc ii ncsno, orquc lcn crcssas
O csriio quc livrc cn ii rcsidc,
Inagcn ninIa, quc nao dci a lruios
E cuja socicdadc, a ii inroria,
Forics noiivos icns dc rcjciiarcs.
Essa disosiao conscrva scnrc.
Anics dc iua sulica cu salia
Quc o Ioncn, csiando so, nao c diioso;
E quc ncnIun dos aninais quc olscrvas
Scra iua adcquada conanIia.
Falci-ic assin, a vcr cono julgavas
Do quc nais rclaao icra coniigo.
Dcscansa, quc scra nuiio a icu gosio
A conanIia quc cu ic dcr; icns ncla
Tcu igual, icu aulio, ouiro iu ncsno.
Scrao dc iodo os vvidos dcscjos
Dc icu ansioso coraao cunridos."
Calou-sc clc, ou nais nada ouvir cu udc.
MinIa icrrca sulsiancia, faiigada
Dc ial coloquio cclcsiial, sullinc,
En quc suliu iao alio olcdcccndo
316
Tanio icno dc Dcus fora cnrca
Quc a lcvava dc cnvolia cn scu influo,
Sucunliu, quais sucunlcn os scniidos
Sc os ccrciia c cansa un grandc oljcio.
Eis dcia-sc cair cono ofuscada,
E logo aulio rocurou no sono,
Quc ronio acodc voz da Naiurcza,
Aossa-sc dc nin, fccIa-nc os olIos...
FccIa-nc os olIos nas lilcria fica
MinIa inaginaao quc c visia inicrna
Pcla qual, cono csiaiico, rcsuno,
Posio dornindo csiar, quc ali conicnlo
A inagcn fulguranic quc acordado
Esiava a vcr. Eniao cla sc inclina,
Alrc-nc o lado csqucrdo, c dali iona
Una cosicla iinia cn vivo sanguc,
Dc csriios viiais inda aninada.
Foi grandc o golc c nun insianic a cura.
Dcus coas naos a cosicla vai noldando,
Tc quc una criaiura dcla forna
Mui scnclIanic a nin nas dc ouiro sco.
Parcccu-nc iao lcla c iao anavcl,
Quc iudo quanio danics no Univcrso
Julgara lclo agora o cri ncdiano,
Ou quc do Mundo as fornosuras iodas
En coro iao gcniil sc rcsunian,
Princialncnic nos lcnignos olIos
Quc dcsdc cniao ninosos infundiran
Dcniro cn ncu coraao iania doura,
Qual nunca c'rincniado Iavia danics.
317
Do oric scu ianlcn logo calaran
O csriio dc anor, graas, dclciics
Quc cn ioda a Naiurcza sc csarzian.
Nisio cla fogc c nc dciou cn ircvas.
Dc rccnic acordci na ansia dc acIa-la
Ou dc carir scn causa a crda sua,
Aljurando razcr quc nao fossc cla.
No cnianio, quando ncnos a cscrava,
Nao longc a vi, ial cono a vira cn sonIos
Adornada dc quanio o Ccu c a Tcrra
Para fazc-la anavcl ossuan.
Ei-la quc vcn. condu-la o Auior cclcsic,
Cuiando-a con sua voz, orcn nao visio.
Dos riios conjugais vcn infornada,
Da saniidadc c candidcz das nucias.
Nos olIos iraz o Ccu, no andar as graas,
O anor c o lrio nas nanciras iodas.
En ianias crfcics cu cnlcvado,
A crgucr assin a voz fui conclido.
Ela volia!... Dissia-sc o ncu susio!
Cunrcs quanio disscsic, o Dcus lcnigno,
Ccncroso doador dc coisas lclas;
Mas csia solrcuja as ouiras iodas
Quc nao sc odcn conarar con cla.
Ncla nc csiou a vcr; dos ncus or ccrio
Scus ossos sao, da ninIa carnc a sua.
Do Ioncn iirada foi, nulIcr sc cIana.
Por cla ai c nac clc alandona,
E csoso sc unc csosa idolairada,
En dcliciosa uniao anlos fornando
318
Un coraao, una alna, una so vida."
Prcsiava cla aicnao s ninIas vozcs.
Acalando dc scr or Dcus fornada,
Inda ioda udor, ioda inoccncia,
Ja conIccia con clarcza caia
O grandc rco das viriudcs suas;
Quc dcvc scr con nino rcqucsiada
E nao ganIada scn quc nuiio a rogucn;
Quc nao dcvc olvia scr, ncn scr csquiva,
Mas rccaiada csiar, assin causando
Mais vivo anor, nais avido aciiic.
Ou, or nclIor dizcr, a Naiurcza
Nos cnsancnios ianio lIc influa,
Inda quc iscnios da nais lcvc nancIa,
Quc cla nc olIou nodcsia c rciirou-sc.
Eu fui scguindo-a. crcclcu cn lrcvc
Con quc rcsciio c anor cu nc oriava,
E nao iardou con najcsioso olscquio
En ccdcr razao quc nc assisiia.
Ao nucial aoscnio a vou guiando,
Corada, scnclIanic nanIa lcla.
Ncssa Iora iniciro o Ccu c os asiros iodos
Solrc nos nandan nais sclcio influo,
E nos dccoran con fulgor nais vivo.
Mais aiaviados dc vcrdura c florcs
Dao-nos os aralcns nonics c valcs;
Suavc c alcgrc conccrio as avcs icccn;
Frcscas as viracs, ncigas as lrisas,
Nossa uniao clas arvorcs nurnuran,
E coas asas lrincando nos aiiran
319
Dc arlusios rorios rosas c fragrancias,
Aic quc o rouinol cnioou solcnc
O canio do Iincncu, c assin convida
Da iardc a csircla a quc dc ronio accnda,
No arlorco cino da nonianIa sua,
Das sacras nucias o lrilIanic facIo.
Assin ic Ici rclaiado a ninIa Iisioria,
Lcvando-a ic ao aicc da diia
Quc ncsic Paraso csiou gozando.
E cunrc confcssar quc, acIando cu gosio
En iudo o nais dc quc sc adorna o Mundo,
Quais os asscios, lanias, fruios, florcs,
A nusica das avcs, iudo cn suna
Quc dclicadancnic nc conovc
O iaio, o gosio, o ouvido, a visia, o cIciro,
Por nada sinio na alna alalo vivo,
Dcscjo gnco ncnIun, gozc ou nao gozc;
Mas ouiro c ncu scniir or ial lclcza.
Vcjo-a alalado dc iransoric suno,
CIcio dc igual iransoric a ioco c aalo;
Ardo or cla cn conoao csiranIa,
MinIa unica aiao conIco ncla.
Quaisqucr ouiros razcrcs nao nc agiian,
A iodos clcs sucrior nc julgo;
Porcn soncnic nc confcsso fraco
Anic os cncanios, anic o novcr d'olIos,
Con quc a lclcza iriunfar conscguc.
Ou olrc a Naiurcza cn nin sc nosira,
Fazcndo-nc incrfciio c assin nao aio
Dc ial oljcio a rcclir cncanios.
320
Ou nais ialvcz iirou do quc lasiava
Do ncu lado, c cssa falia nc cnfraquccc.
Ou, quando ncnos, dcu cn dcnasia
Ornaios nulIcr quc, nao olsianic
Scr no scu inicrior ncnos sullinc,
Mosira or fora as crfcics nais lclas.
Nao quc cu dcic dc vcr quc alaio fica
No dcsgnio csscncial da Naiurcza
E da alna nas inicrnas faculdadcs,
Quc sao na csccic Iunana as nais disiinias;
E quc ianlcn or fora iguala ncnos
Dc qucn nos fcz a najcsiosa inagcn,
E dcsigna con ncnos crcssao
O caraicr dc incrio inrcsso no Ioncn,
Con quc clc as ouiras criaiuras rcgc.
Coniudo, quando dcla nc aroino,
Tao anavcl a julgo, iao crfciia,
Tao cicnic dc si ncsno c circnc cn iudo,
Quc quanio cla rcicndc, ou faz, ou fala,
O nais discrcio nc arccc scnrc,
O nclIor, o nais ccrio, o nais viriuoso.
A visia dcla a cicncia a nais rofunda
Tiiulcia, dcsncnic a usada fora;
A nais gravc c ilusirada sisudcza
Dcsconccria-sc c nosira-sc loucura.
Cono sc anics dc nin fossc cla fciia
E nao dcois, qual foi or causa ninIa,
Dc auioridadc c dc razao sc adorna.
E, ara iudo icr, scu oric anavcl,
Candura c graas iodo, cn si osicnia
321
Nolrcza dc alna, cnsancnios grandcs,
Dcla cn iorno csalIando rcvcrcncia
Quc faz o ofcio ali dc guarda dc anjos."
O arcanjo, carrcgando-sc no vulio.
A naiurcza nao acuscs diz-lIc ;
Cunrc cla o scu dcvcr, o icu iu cunrc,
No facIo da razao scnrc confia;
Nos gravcs lanccs cn quc nais c uiil
(Cono cssc cn quc ora csias dc nnio crcrcs
En coisas quc inda ncnos rinorosas
Sao cn si do quc iu as considcras}
Nao ic Ia dc cla dciar sc a nao dciarcs.
Qucn ic iransoria assin? Quc adniras ianio?
Un sinlcs cicrior? Dcla c or ccrio
A csosa iua; nosira-sc crcdora
Dc icu rcsciio, icu anor, icus ninos,
Mas nunca dc quc scjas dcla cscravo.
Conara-ic con cla; c raciocina.
A csiina dc si rorio, sc c fundada
Na ingcnua rciidao, na sa jusiia,
A nclIor guia do Ioncn consiiiui;
E, quanio nais soulcrcs conIccc-la,
Tanio nais Eva cn ii vcra scu cIcfc,
Sua lcla aarcncia sujciiando
rcalidadc con quc ianio ic Ionras.
E nao dcics dc vcr quc a csosa iua,
Tao linda fciia ara alicar icu gosio,
Tao rcsciiavcl ara iu odcrcs
Con dignidadc ana-la, cnicndc quando
A csiina dc ii rorio dcsconIcccs.
322
Mas... a rcsciio das scnsuais dclcias
Pclas quais sc roaga a csccic Iunana,
Fcara quc, sc as julgas sucriorcs
s nais quc icns, ianlcn sao clas dadas
Aos lruios iodos, o quc assin nao fora
Sc clas ossusscn rivaiivo incrio
Dc suljugar o cnicndincnio do Ioncn
Ou dc aics iniroduzir-lIc na alna.
Ana na csosa, scnrc csiina ncla
Fazao, londadc, undonor, cncanios;
Tu cunrcs icu dcvcr, anando-a nuiio;
Dcgradas-ic, sc icns aiao or cla.
O vcrdadciro anor nao sc conlina
Da aiao coas danosas iurlulcncias;
No lon-scnso c razao iudo sc firna;
Fcfina o juzo, o coraao ilusira;
caninIo or ondc crgucr-ic odcs
Ao razcr cicrnal do anor divino;
Tc s scnsuais dclcias nao sc alaia;
Por iais noiivos digna conanIcira
Nunca cnirc os lruios foi or ii acIada."
Adao, ncio-corrido, lIc rcsondc.
Ncn dc Eva o coro quc Dcus fcz iao lclo,
Ncn os scnsuais, rolficos dclciics,
Dc quaisqucr ouiros aninais ariilIa,
Possucn solrc nin odcr iao grandc,
Inda quc ao lciio conjugal iriluio
Misicriosa, sullinc rcvcrcncia.
Mas dc iudo nc cncanian, nc arrclaian
Suas nolrcs nanciras iao graciosas,
323
A dcccncia quc, incnsa c ingcnua scnrc
Das acs suas c alavras corrc,
Dc anor c conlaccncias nisiurada,
Provando nao fingida a uniao solcnc
Quc cn nos faz una so das alnas anlas,
Harnonia quc, visia cn ar consoric,
Mais razcr causa do quc scnic o ouvido
Quando sons Iarnoniosos o dclciian.
Coniudo, nunca dcla sou cscravo.
Assin a csic rcsciio ic dcsculro,
Tais quais sao, ncus inicrnos cnsancnios.
Mas os oljcios varios, quc os scniidos
Mosiran dc nodos nil, nao nc suljugan.
O quc c nclIor, con lilcrdadc arovo;
Con lilcrdadc, quanio arovo, sigo.
Una crgunia agora nc conccdc,
Sc lcgiina for cssa crgunia.
Na raa Iunana o anor iu nao condcnas;
Dizcs quc clo anor aos Ccus sc solc,
Quc c ara os Ccus o conduior c a csirada;
Os anjos orvcniura ianlcn anan?
E, sc anan, cono o scu anor crincn?
Soncnic os olIos cn ial caso cnrcgan,
Ou scus nuiuos fulgorcs cnirclaan?
Unir-sc-ao csiando un nos lraos dc ouiro,
Ou scra cssa uniao ncnial soncnic?"
O anjo, rindo, c nas faccs cor ionando
Qual a da cnrca, ruiilanic rosa,
A cor dc rosa quc c dc anor cnllcna,
Assin rcsondc. Dasia-ic quc sailas
324
Quc nos nos alios Ccus sonos diiosos,
E quc, ondc anor nao Ia, janais Ia diia.
Quanios uros razcrcs iu dcsfruias
No coro icu, quc uro o fcz o Eicrno,
No nais sulido grau nos dcsfruianos.
Scn os olsiarcn ncnlros ncn juniuras,
Mais facil do quc do ar orcs divcrsas,
Alraan-sc os csriios c sc uncn
Con niino, insianianco novincnio,
Purcza con urcza nisiurando.
Adcus; nao osso nais. o Sol, iransondo
O Vcrdc rononiorio c Hcscrias ilIas,
Vai r-sc c assin ninIa ariida narca.
Sc consianic c fcliz. dc anar nao dcics...
Mas Dcus rinciro, quc c soncnic anado
Por qucn rcsiriiancnic lIc olcdccc.
Cuarda-lIc o scu rccciio solcrano.
Tona cuidado quc a aiao dcncnic
Nao forcc o juzo icu a acs quc livrc
Elc dc nodo algun fazcr quiscra.
Dc ii, dos filIos icus, diia c dcsdiia
En ii osias csiao, dc ii dccndcn.
Nao ic dcscuidcs. cu c os dcnais anjos
Tua crscvcrana alaudircnos.
Poria-ic firnc. livrcncnic nandas
No arlirio icu; cn iua nao ossuis
Firncza ou qucda. Dasia-ic a ii ncsno;
Nao rccisas cdir aulio csiranIo.
A icniaao dc iransgrcdir rcclc."
325
Calou-sc; lcvaniou-sc, c foi scguindo.
Pois quc dcvcs ariir" (Adao lIc iorna
E con saudosas lcnaos o aconanIa},
Vai, Ioscdc cclcsic, cicrco nuncio,
Mandado aqui or Dcus quc icno c adoro.
Tua condcsccndcncia sacrossania
Foi ara nin afavcl, gcncrosa.
E scnrc icn dc scr or nin Ionrada
Con nui viva lcnlrana agradccida.
Pclo gcncro Iunano scnrc nuirc
Essa lcncficcncia, cssa anizadc.
Tua visiia a niudo aqui rccic."
Assin ariiran, ara os Ccus o arcanjo,
E ara o allcrguc scu, o ai dos Ioncns.
326

ARGUMENTO DO CANTO IX
Saia, Iavcndo crcorrido cn rcdor a
icrra, novancnic sc iniroduz no Paraso dc
noiic cn forna dc ncvoa con ardil ncdiiado,
c ncic-sc dcniro da scrcnic dornida. Adao c
Eva sacn cla nanIa ara o iralalIo, quc
Eva roc dividir cn arics difcrcnics,
iralalIando cada un cn scarado. Oc-sc
Adao alcgando crigo or icncr quc o ininigo,
accrca do qual Iavian sido iao adnocsiados
clo arcanjo, a aconcicssc a cla acIando-a
sozinIa. Eva, agasiada orquc a julgan
ncnos circunsccia ou consianic, insia cn
ariir so, c ncsno dcscja dcarar con
ocasiao cn quc rovc a sua fora. Adao afinal
conscnic. A colra vcn, acIa-a sozinIa. sua
aroinaao asiuciosa, rinciro fiiando-a
cono cnlaslacada, dcois falando-lIc con
nuiias lisonjas, c clcvando-a acina dc iodas
as ouiras criaiuras. MaravilIada Eva dc ouvir
falar a scrcnic, crgunia-lIc cono olicvc a
fala Iunana c ial cnicndincnio quc aic agora
nao iivcra. a colra rcsondc quc as alcanara
concndo fruios dc ccria arvorc do jardin. Eva
cdc-lIc quc a cncaninIc a cssa arvorc, quc
acIa scr a roilida rvorc da Cicncia.
Tonando cniao iodo o scu anino, c usando
dc divcrsos c ardilosos arguncnios, a
scrcnic indu-la or fin a concr dos fruios da
ial arvorc. Muiio Eva sc dclciia con o salor
dcsscs fruios, dclilcra or algun icno sc
fara ou nao ariiciar dclcs a Adao; dcois
lcva-lIos c rclaia-lIc o quc a crsuadira a
conc-los. Adao rincirancnic fica aicrrado;
nas, vcndo quc Eva sc crdia, rcsolvc,
lcvado cla vccncncia do anor, a crcccr con
327
cla; cicnua dc roosiio a iransgrcssao, c
conc ianlcn dos fruios. Efciios dc ial
iransgrcssao cn anlos clcs. rocuran con
quc cncolrir sua nudcz, c cniran cn
dcsavcnas c acusacs un conira o ouiro.

CANTO IX

NO nais do canio ncu scrao assunio
Ncn Dcus, ncn anjos, cono socios do Ioncn
Quc aic-'gora indulgcnics o iraiavan
Con faniliar franqucza c oric anigo,
Quc cn scu rural fcsiin ionavan aric
Mosirando a urlanidadc gcncrosa
Dc ouvir quanio clc lIcs dizcr quiscssc.
Dora cn dianic usarci iragico csiilo.
A dcsconfiana airoz, a infida quclra
Dirci, c a ncgra rclcldia do Ioncn.
Dirci do Ccu, quc o anor lIc crdc agora,
A raiva, os odios, o rcrocIc, as iras,
E a lavrada jusissina scnicna
Quc ao nundo irouc un clago dc nalcs;
Os dois socios crucis, Pccado c Moric,
E a Miscria, da Moric a rccursora.
Magoado assunio! Mas c nais sullinc
Quc a colcra dc Aquilcs iruculcnio
Pcrscguindo o conirario quc lIc fogc
328
Da airia Troia cn roda das nuralIas;
Ou dc Turno o furor orquc lIc vcdan
Da Laurcniina as ronciidas nucias;
Ou dc Nciuno c Juno a infcsia raiva
Quc aflics ianias urdc ao Craio, ao Tcucro.
Possa cu olicr corrcsondcnic csiilo
Da Musa cclcsiial quc nc roicgc!
Ela, quc sc conraz dc vir scn rogos
Na solidao da noiic visiiar-nc,
Dondadosa nc insira, cnquanio durno,
Mcus doccs vcrsos quc csoniancos corrcn.
Muiio Ia quc ara un canio Icroico Iavia
Conlaccnic cscolIido csic alio assunio;
Mas udc so agora conca-lo.
Mcu gcnio nao nc induz a caniar gucrras,
Tc-'qui unico assunio crido Icroico,
Esiro gasiando, con anlagcs fuicis,
A narrar falulosos cavalciros
En laialIas fingidas dcsiroados,
Ao asso quc no olvido nudo fica
Dc alnas sullincs a consiancia nariir.
Mcu gcnio nao nc induz a dar ao nciro
Equiagcns, lrascs, carrciras, jogos,
Tclizcs dc lrocado, finas lciras,
Arncscs dc alio rco, gncos cavalos,
DrilIanics cavalciros, nanolrando
Dc iorncios c jusias nos conlaics.
Dcois, dc lauia ncsa cn iorno osios,
329
En nagnficas salas ondc os scrvcn
Lcsios ajcns, solciios irincIanics.
Do gcnio o grao odcr cn laio assunio
Nao da ilusirc nonc ao canio, ao vaic,
Dc iais naicrias a insiruao rccuso.
Esic nais nolrc cnrcgo, quc Iojc iono,
Dasia ara alcanar-nc Ionrosa fana,
Sc dcsic clina os gclos, sc csia idadc
Ja crcscida c norosa, nao rcrincn
Das ninIas asas o scguido vo;
Mas o quc cu canio nao c ncu soncnic;
Traz-no aos ouvidos a noiurna Urania.
TinIa-sc osio o Sol, indo aos clc
Dc iardc a csircla quc na Tcrra csalIa
O crcusculo, raido inicrncdio
Dividindo os confins do dia c noiic,
E ja dc iodo a alolada dc ircvas
Colria os circunfusos Iorizonics,
Quando Saia, quc uliinancnic do dcn
Fugira culso dc Calricl coa lana,
Mais rccaiado agora c nais inludo
En ncdiiada fraudc c ardis asiuios,
A ciio scnrc icndo a runa do Ioncn
Acsar dc rcvcr cnas nais cruas,
Inircido ouira vcz no dcn cnirava.
Escarncniado sc oculiava ao dia;
CIcgou ncia-noiic cnvolio cn sonlras.
Uricl, quc rcgc o Sol, o dcscolrira
330
Na ouira vcz quc ali vcio c aviso dcra
Aos coros dc anjos quc o jardin guardavan.
Coa dor dcssa culsao ungido scnrc,
Cirou dc noiics scic o iniciro csao,
A linIa cquinocial iorncou ircs vczcs,
Quairo vczcs cruzou dc olo a olo
Coa carroa da noiic os dois coluros,
Tc quc na oiiava, clo lado oosio
s avcnidas rcforadas dc anjos,
CaninIo lolrigou nao susciiado.
Ali un siio Iavia (agora ciinio
Pclo Pccado airoz, nao clo icno},
Ondc o Tigrc, corrcndo junio do dcn,
Por cavcrna sulicrrca ao jardin solc
E, ncsno junio da rvorc da Vida,
Vai lorlulIar cn crisialina fonic.
Con o rio Saia sc afunda c sc crguc
Envolio cn ncvoa aquosa, c logo cnconira
Un siio rorio quc o iivcssc oculio.
Havia clc indagado o nar c a icrra
Dcsdc o dcn ic do Oli alcn das fozcs
Passando o Euino c a Mcoiidc lagoa;
Dali foi-sc do Aniariico aos liniics;
E cnfin no runo do Ocsic o vo arranca
Do Oronic aic Daricn quc iranca os narcs;
Dc la ara as corrcnics do Indo c Cangcs.
Ncsia viagcn clo orlc insiou aicnio
En conIcccr, con crsicacia fina,
331
Una or una as criaiuras iodas
A vcr qual a scus fins cra nais aia;
E cscolIcu cnirc iodas a scrcnic,
O aninal nais suiil quc Ialiia os canos.
Por largo csao ncdiiado Iavcndo,
Mas na rcsoluao scnrc indcciso,
Tal arlirio afinal ionou, cnsando
AcIar da fraudc o nais confornc iio,
Ondc, cono cn norada roria, cnirassc
E scus ncgros rojcios cscondcssc
Dos nais agudos, rcvcnidos olIos.
Julgou quc susciiosos nao scrian
Ardis ou nanIas visios na scrcnic,
Crida sagaz c aricira or insiinio,
E quc, cn ouiro aninal scndo noiados,
Corrian risco dc incuiir a idcia
Dc algun gcnio infcrnal ali nciido,
Vcndo-sc asiucia nclc csiranIa a lruios.
Fcsolvcu. Mas a inicrna, ardcnic nagoa
Princiro cala assin ncsics quciuncs.
Quanio co'os Ccus, o Tcrra, ic arcccs,
Sc os nao cccdcs! Produzida fosic
Por Ialiiuado gcnio a insigncs olras.
A nais roria nansao scras dc nuncs!
Por quc faria Dcus olra soncnos
Dcois dc ianias oiinas nosirar-nos?
Tcrrcsirc Ccu, lrilIanics Ccus ic cingcn,
Lanando cn ii c ara ii soncnic
Succssivo fulgor dc luz crcnc,
332
E con oric olscquioso conccnirando
En ii scus raios dc sagrado influo!
Sc Dcus (cujo odcr a iudo alrangc}
Dc iudo c ccniro no cclcsic Enrco,
Dc iodos csscs orlcs iu rccclcs
Produioras viriudcs scn quaniia,
Esicrcis nclcs nas quc cn ii florcsccn
Con oricnioso arcano ariilIadas.
Por clas lroian dc icu scio as lanias;
Nascc dc ii or clas najcsiosa
A nuliidao variada dos vivcnics
En orgaos, cn lclcza, cn graus dc vida,
En aiidao cororca, cn luz dc cngcnIo,
Tudo cn nor crfciao rcunido no Ioncn.
Con quc razcr icu anliio cu volicara
Sc algun rosccio nc alcgrar udcssc!
Dali, na icrrca sucrfcic nosiras
Valcs, nonics, rilciras, sclvas, canos;
Alcn, no nar un fluido anlo c luzcnic,
E cn rcdor fulvas raias quc sc adornan
Dc arvorcdos, dc rocIas, lrcnIas, furnas.
Quc dclciiosa variaao!... Mas ncla
Nao nc c dado cnconirar rcfugio, asilo.
Quanio cn iorno dc nin nais diias vcjo,
Tanio dcniro dc nin nais cnas sinio.
Sou cono un iurlilIao dc ai'nos discordcs.
Todo o lcn ara nin fcz-sc cn vcncno,
E nos Ccus ncu iorncnio rcquiniara.
Ja nao insisio cn Ialiiar no Enrco.
Visio quc scr nonarca ali nao osso;
333
Ncn ja cscro nas cnrcsas ninIas
Vcr quc ncus inforiunios icnIan ircguas.
Mas farci quc ouiros scjan dcsgraados
Cono cu, inda quc cn ior ncu nal sc nudc.
So odcn runas dar ccrio dcscanso
Ao ncio voraz dc ncus rojcios.
TralalIarci or scduzir cssc cnic
Para qucn fciio foi o iniciro Mundo,
A fin quc clc a si rorio sc acarrcic
Sua crda ioial c ncla cnvolva,
Cono cn fcrvida cncIcnic incviiavcl,
Quanio sua cisicncia sc rcfira;
Con iais csiragos ninIa raiva ccvo.
Dos dcuscs infcrnais o unico cu scja
Quc olicnIa a gloria dc arruinar nun dia
Quanio cssc Onioicnic acnas dc
Fornar dc dias scis no iniciro csao,
Fora o icno quc danics dcscndcra
Na alia ncdiiaao dcsic dcsgnio,
Quc arccc ligar-sc ao ncu dcnodo
Dc lilcriar dc inglorio caiivciro
Quasc a nciadc dos cclcsics coros
So nuna noiic, c dc dciar nui raro
Dc scus adoradorcs o concurso.
Elc, ou or sc vingar, ou orquc nngua
Nos ccrciios scus cuidoso sura,
Ou orquc o scu odcr ja gasio c idoso
Pcrdcssc o iino dc criar nais anjos
(Sc clcs coniudo a criaao lIc dcvcn},
Ou ara nais nos alaicr, s fiio
334
En ovoar os lugarcs quc sao nossos
Pcla csiirc dc nova criaiura
Fciia dc icrra c, dc iao laia cscoria,
Por clc alcvaniada, cnriquccida
Co'os csolios do Ccu quc a nos cricncc.
Ps or olra o quc Iavia rojciado.
O Ioncn fornou; naravilIoso o Mundo
Para clc consiruiu, dando-lIc a icrra
Para sua norada c scu donnio;
E sujciiou (quc vil indignidadc!}
Dclc ao rorio scrvio, guarda dclc,
Alados anjos, fulgidos ninisiros.
Dclcs nuiio rcccio a vigilancia.
Para iludi-la corro nanso, olscuro,
Enluado na ncvoa da alia noiic,
E csrciio or arlusios, or lalsciras,
Ondc csicja a scrcnic adornccida
Para dcniro cn scus crculos ncicr-nc
A nin c os ncgros lanos quc nc ocuan.
Quc vcrgonIosa quclra! Eu, quc nouirora
Pugnci con dcuscs ara scr nais quc clcs,
Acriado scrci dcniro dc un lruio,
Dc un lruio coa sulsiancia Ici dc ncsclar-nc,
Tonar dc un lruio carnc, cnlruicccr-nc!
Eu, alia csscncia quc asirava ufana
Ao nais sulido grau da divindadc!
Porcn quanio a anliao, quanio a vingana,
Para scus fins olicr, sc nao avilian?
Qucn rcicndc, Ia nisicr dcsccr iao laio
Quanio alio qucr sulir, c cn iais nancjos
335
Scnrc s coisas nais vis sc vc cosio.
docc cn scus rincios a vingana;
En lrcvc anarga conira si rcdunda.
Enlora! nao nc inoria; csia rcvisio
Dcsdc quc dc iao alio nc aiiraran.
Vou-nc conira cssc quc dcois do Eicrno
Logo rovoca ninIa invcja ardcnic,
Dos Ccus conira cssc novo favoriio,
O Ioncn dc larro, filIo do dcsciio,
Quc Dcus crgucu do o cn nosso ulirajc.
Muiio lcn ago fica odio con odio."
Assin falando, vai, qual ncvoa ncgra,
Con raso vo crcorrcndo as lalsas
A vcr sc cn lrcvc coa scrcnic cnconira.
Eis quc a vc. cnroscada cn lalirinio,
Coa calca no ncio, inovcl dornc,
Dc ardilosas asiucias rccIcada;
Inda nao causa dano, inda nao lusca
Escuras solidcs, irisics cavcrnas;
Mas solrc faria rclva cn az dcscansa
Scn icr susios dc nada c scn dar susios.
Pcla loca Saia lIc cnira c sc aossa
Dos scniidos lruiais no ciio c fronic,
E iniclcciual odcr logo lIc insira.
Mas nao lIc qucr afugcniar o sono;
Ncla cnccrrado clo dia cscra.
Logo a sagrada luz clo dcn raia.
O dclciiavcl, naiuiino inccnso
As lindas florcs unidas calan;
336
E os cnics iodos, quc rcgula a vida,
Fazcn sulir do grandc aliar da Tcrra
Mudos louvorcs ao Auior dc iudo
Quc insira con dclcia o graio arona,
Quando do allcrguc sai o ar Iunano,
E sua adoraao vocal ajunia,
Das criaiuras iaciias ao coro.
A nclIor ocasiao dc arona c frcsco
Esiao arovciiando; clcs vcniilan
Cono vcnccr naquclc dia ossan
Mais iralalIo, quc a iao anla culiura
As naos agcis so dc anlos ja nao lasian.
E assin fala rinciro Eva ao narido.
Muiio aic-'gora, Adao, lidado Iavcnos
Para disor ncsic jardin or ordcn
A arvorc, a linda flor, a icnra lania;
E un junio do ouiro icnos cncnIado
Nossos dcsvclos cn iao graia lida.
Mas ningucn nais ic Iojc nos ajuda;
E, or grandc quc scja o cncnIo nosso,
Crcscc o iralalIo cn rogrcssao coninua.
Sc un dia a dccoiar sucrfluos ranos,
A linar csics, a csccar aquclcs,
A aiar ouiros, iniciro nos gasianos,
Dc nos zonlando, nuna noiic ou duas,
A lravios os iraz scu ronio auncnio.
Ouvc o quc a ncnic nc sugcrc agora.
Dcia iu dividir nossos iralalIos;
337
Vai aondc a cscolIa ou rccisao ic induza.
Ou ncssc ironco cnrosca a nadrcssilva,
Ou a ircar ajciia cssa Icra crranic,
Enquanio cu acola naquclas noiias,
Ondc as rosas co'os nirios sc cnircncian,
Muiio quc ordcnc aic nci'-dia cnconiro.
Sc junio un do ouiro assin un dia iniciro
A lida coniinuarnos, nao adnira
Quc rir nuiio nos faan icus graccjos,
Ou ucn or convcrsa oljcios novos,
Inicrruao causando no iralalIo
Quc, rinciiando ccdo, fica cn ouco,
E a ccia solrcvcn quc nao ganIanos."
Da-lIc dcsi'aric Adao nciga rcsosia.
MinIa qucrida, inconaravcl Eva,
Dcsia alna unico anor c unica socia,
Quc alcn dc iodos os vivcnics ano,
Juzos lons cnrcgas, lcn cogiias
Solrc o nodo nclIor or quc ccranos
O iralalIo quc Dcus aqui nos narca.
Essc dcsvclo icu nuiio ic louvo.
Na nulIcr nada sc acIa nais anavcl
Quc o csiudo no doncsiico rcginc
E as coisas loas a quc induz o csoso.
Mas nosso Criador nao nos dcialIa
Tarcfa iao rcsiriia quc nos vcdc,
Quando rccisos sao, o ocio, o susicnio,
As falas nuiuas, alincnio da alna,
A suavc iroca dc graccjos, risos,
Os risos, quc razao a origcn dcvcn,
338
Fcfusados or isso scndo aos lruios,
E dc anor o inccniivo cn si nos fornan,
O anor, noiavcl rccisao da vida.
Para razcrcs quc razao ligara,
Nao ara arduos afas, nos fcz o Eicrno.
Scn duvida anlos nos con zclo facil
Incdircnos quc a lravias volicn
As ruas c avcnidas ncccssarias
Para asscarnos, ic quc nos ajudcn
Mais jovcns naos quc nos iardar nao dcvcn.
Mas sc a convcrsaao vcs disirair-ic,
Eu conscniira nuna auscncia curia.
Dcn aconanIa a solidao s vczcs;
Dcois dc curia auscncia c docc a volia.
Coniudo, nouira duvida nc cniranIo;
Tcno-ic dano sc dc nin ic aarias.
Ouvinos anlos quc naldoso o inigo,
Dos inforiunios scus dcscscrado,
A diia nos invcja c firnc c asiuio
Dusca lanar-nos na dcsgraa c infania.
Pcrio ou junio dc nos cu nao duvido
Quc aialaia con sfrcga cscrana
A vcr sc cnconira cnscjo a scus dcsgnios.
Nossa scaraao lIo c nais aio.
Nun, junio do ouiro nor larrcira cnconira
Porquc con nuiuo aulio assin odcnos
Ardis c assalios rcclir nun lancc.
Qucira clc concar or quc csiragucnos
Nossa fidclidadc a Dcus dcvida;
Ou or iniroduzir fcia dcsordcn
339
No conjugal anor quc nais o cnraiva
Quc as ouiras diias iodas quc gozanos;
Scja isio ou ior, nao dcics, qucrida,
O lado ficl dc quc nascida fosic.
Nclc acIas roicao, acIas anaro.
Sc nulIcr iranas urdc o 'rigo, a infania,
Mais salva c airosa csia junio ao narido
Quc a guarda, ou qualqucr nal con cla sofrc."
Mas a virgnca najcsiadc dc Eva,
Qual dana quc acIa dcscorics o ananic,
Con docc a ausicro oric assin rclica.
Prolc da Tcrra c Ccus, scnIor da Tcrra,
Quc un ininigo lusca a nossa runa
Dcn sci, ianio or ii cono clo anjo
Quc csiivc a ouvir nun canio rccaiada
Quando onicn sc fccIava a iardc c as florcs.
Mas... quc duvidas da firncza ninIa
Para coniigo, ara o ncsno Eicrno,
Porquc odc icnia-la cssc ininigo,
Dcccrio ouvir dc ii nao o cscrava!
Nao scndo nos noric c dor sujciios,
Ncn rccclcr, ncn rcclir nos calc
Dcssc ininigo airoz, violcncia alguna.
Dc sua fraudc cniao rovcn icu ncdo.
Tcncs quc dc Eva a fc c anor consianics
A fraudc ial sucunlan scduzidos;
Cono iao injuriosos cnsancnios
Dcniro cn icu ciio, Adao, alrigo cnconiran,
Julgando iu iao nal da csosa quc anas?"
340
Esia rcsosia lranda Adao lIc iorna.
Dc Dcus c do Ioncn filIa, inorial Eva,
Por isso iniaia dc ccado ou nancIa,
Por dcsconfiar dc ii nao c quc cu lusco
Dissuadir dc ncu lado a iua auscncia.
Mas sin or ic ouar qualqucr icnianc
A quc nosso ininigo audaz sc aircva.
O icniador, cn vao ncsno lidando,
Conira o icniado lana airoz dcsonra,
Porquc fc corruivcl lIc airilui
Quc nao csia da icniaao rova;
Tu ncsna, con furor, odio c dcsrczo,
Tc rcsscniiras da iranada injuria
Posio cfciio nao icr. Vcs quc nao crro
Sc dc ii soliiaria qucro a afronia
Aariar quc a nos anlos o ininigo,
Posio quc audaz, fazc-la nao ousara;
Ou... sc a fizcssc, cu fora o alvo rinciro.
Suas nalcias, scus ardis falsarios
Nao dcsrczcs. suiil dcvc scr nuiio
Qucn dc scduzir no Ccu os anjos.
Nao sao sucrfluos os aulios dc ouircn.
O inulso ara iodas as viriudcs
Do influo dc icus olIos cu rccclo.
Quando olIo ara ii, ncdrar nc sinio
En rudcncia, cn valor, cn vigilancia,
E ncsno cn foras sc nc sao rccisas.
Quando olIas ara nin, no ciio nc ardc
Con asccndcnic inicnsidadc o cjo
Dc nc vcr cnganado ou scr vcncido.
341
E iu or quc noiivo nao rcfcrcs
Sofrcr a icniaao scndo cu rcscnic?
Por quc a iua viriudc cn nin nao lusca
A icsicnunIa quc nclIor lIc calc
Para lcn ic arcciar cssa viioria?"
Con oric faniliar, Adao crinc
Dcsi'aric o scu cuidado c anor dc csoso.
Mas Eva, quc cssas falas crc diiadas
Por susciia quc Adao conira cla iinIa,
Fclica-lIc inda assin cn ion afavcl.
Sc c nossa condiao vivcr no acrio
Ondc inigo nos cingc asiuio ou fcro,
E cada qual dc nos cn qualqucr siio
Nao icr o jusio don dc igual dcfcsa,
Cono, cn silcncio aiaqucs aguardando,
Possvcl nos scra scrnos fclizcs?
Mas o casiigo nao rcccdc a cula.
O nosso icniador so nos afronia
Concciiuando-nos fragcis na urcza;
E cssc infanc concciio cncIc-o dc infania
Scn quc dcsonra cn nossa facc inrina.
Por quc cviia-lo cniao, or quc icnc-lo?
A na susciia cn si qucn rova falsa,
O jus adquirc a dulicadas Ionras;
AcIa az dcniro cn si; os Ccus o rczan;
icsicnunIa dc scus rorios louros.
Viriudc, fc, anor, nunca icniados,
Nunca naniidos scn socorros dc ouircn,
342
Qual alonado crcdiio ncrcccn?
Dc dciar incrfciia a nossa diia
Nosso Oniscicnic Auior nao susciicnos,
Suondo-a ara un so ncnos scgura
Do quc c quando clc dc ouircn sc aconanIa.
Scndo assin, nossa diia fora fragil;
E o araso, a 'rigos iais cosio,
Nao scria or ccrio o Paraso".
Con ardcnic fcrvor Adao lIc iorna.
nulIcr! Tudo quanio fcz o Eicrno
quanio dc nclIor odc julgar-sc.
sua nao, cn ioda a Naiurcza,
Nao cscaou incrfciao ou falia,
E ncnos no Ioncn, quc o doiou dc iudo
Quc lIc ossa firnar crciua diia
Ou rcnuni-lo conira cicrna fora.
Tcn dcniro cn si o 'rigo c nclc incra;
Dano o nao lcsa scn voniadc sua,
E Dcus dciou-lIc livrc cssa voniadc,
E na olcdicncia scnrc a razao livrc.
Fcia clc a fcz c indu-la a csiar alcria,
Para do lcn alguna falsa inagcn
Nao lanar-lIc a voniadc cn iorc cngano
Quc faa o quc aliancnic Dcus rolc.
Vcs ois quc icrno anor, nao nau concciio,
Mc inclc nuiia vcz quc assin ic avisc.
Conigo o ncsno raiicar iu dcvcs.
Firncs csianos nos; nas c ossvcl
Quc dc un dcvcr sagrado dcsvaircnos.
Prcarado clo Iorrido ininigo,
343
Podc oljcio csccioso urdir ciladas
razao quc, csqucccndo a vigilancia
Tao rcsiriia, or Dcus rcconcndada,
En rccniino cngano sc dcscnIc.
Assin, a icniaao iu nao rocurcs.
Eviia-la c nclIor. quasc quc c ccrio
Quc dcla cscaas sc ic nao auscnias.
Tcrcnos rovas dcsias, nao luscadas.
Dizcs qucrcr rovar iua consiancia;
Tua ingcnua olcdicncia anics nc rova.
FcconIcccr ou aicsiar qucn salc
Nao icniada a consiancia (iu crgunias}?...
Pois, sc crcs quc cssa rova nao luscada
Ha dc acIar-nos nos anlos nais scguros
Esiando cada qual auscnic un do ouiro,
Vai. sc aqui nao csias orquc lcn qucrcs,
s or nin rcuiada nais quc auscnic.
Vai coa inoccncia quc iroucsic ao Mundo;
Tuas viriudcs iodas ic auilicn.
Fcz scu dcvcr ara coniigo o Eicrno;
Para con clc o icu fazcr ic cunrc."
O airiarca da Iunana dcsccndcncia
Falou assin. Mas Eva inda icinando,
Posio quc cn lrando ion, or fin lIc iorna.
Pois vou con iua crnissao. c lcvo
Tuas rorias alavras lcn na ncnic,
Posio quc diias cn ligcira frasc;
Por clas sci quc nclIorncnic odc
Da icniaao o assalio rccniino
344
Fazcr-nos sucunlir, do quc cscrado.
Vou con nuiio razcr; ncn nuiio cscro
Quc iao solcrlo c iunido ininigo
Qucira ao nais fraco arrcncicr rinciro.
Mas, sc assin o fizcr, naior vcrgonIa
Tcn dc calcr-lIc na dcrroia sua."
Assin icndo falado, a nao rciira
Con icrna nansidao da nao do csoso.
E, qual ninfa ligcira das florcsias,
Scja dos ironcos, scja das nonianIas,
Ou das quc o coro adornan da alia Dclia,
Pclo losquc sc cniranIa; nas no garlo
A ncsna Dclia, as dcusas iodas vcncc,
Inda quc sc nao arna dc arco c coldrc
E sin dc arcsios jardinais quc as arics
Fudcs inda c scn fogo Iavian fciio
Ou quc irazidos clos anjos foran.
Ornada assin, arccc-sc con Palcs,
Ou con Ponona quc a Vcriuno fogc,
Ou con a jovcn Ccrcs, quando virgcn
A Jovc inda Proscrina nao dcra.
Vai scguindo-a co'os olIos ciniilanics
Por nuiio icno Adao ncla cnlcvado;
Mas... dcscjava nais ic-la consigo.
Quc volic logo lrada-lIc lcn vczcs;
Torna-lIc cla ouiras ianias quc ao nci'-dia
Ja dc volia csiara c ronio iudo
Quc no janiar c scsia sc rccisa.
345
(Fragil Eva infcliz, quanio ic cnganas
En icu rcgrcsso crcndo! Airoz dcsasirc!
Dcsdc cniao no dcn iu janais aronias
Dclicioso janiar, sono iranquilo!
Do rancor infcrnal iraa inincnic
La ic aguarda cnirc sonlras c cnirc florcs
Para ic olsiar a volia ou dcsojar-ic
Da inoccncia, da fc, do cnrco cncanio!}
Ja dcsdc o roncr da alva o iorvo inigo,
Una sinlcs scrcnic afigurando,
Esiava fora c indagacs fazia
Ondc cra crvcl quc cnconirar udcssc
Os sos dois cnics da rogcnic Iunana,
Mas nos quais sc inclua a raa inicira
Conira qucn scus rojcios asscsiara.
Nas viccjanics varzcas, nas 'lancdas,
Ao longo das rilciras, junio s fonics,
Quaisqucr caniciros ou onarcs lusca,
A vcr sc os odc acIar na roria csiancia
Ou nalgun lclo siio dc rccrcio.
Anlos qucria acIar; orcn nais gosia
Quc lIc dcarc o acaso Eva sozinIa.
Esic c o gosio scu, nas nao cscra
O quc iao rarancnic o acaso nosira.
Alcn da ccciaao, cis scnao quando...
Eva sozinIa ao longc lIc aarccc.
Cingc-a, qual raro vcu, nuvcn dc aronas;
As rosas, quc cn circuiio sc lIc ainIan,
Da lcla o ncio coro so dcscolrcn,
346
E naior cor accndcn-lIc nas faccs
Co'o lucido rcflco ururino.
Endirciia cla cniao ncio curvada
Das florcs as vcrgnicas dolradias,
Cujas calcas, quc risonIas fulgcn
Carncsins, cor dc ncvc, azuis, cor dc ouro,
Scn odcrcn susicr-sc, csiao cndcnics.
Erguidas cla airosancnic as aia
s ranagcns do nirio, c nao sc lcnlra
Quc cla, scndo das florcs a nais linda,
Ali sc acIava so, dcsanarada,
Do scu arrino longc... c o raio crio!
Ei-la a colra quc vcn. asscios coria
Por ondc ccdros, alanos, alnciras
Ponosssina alolada cnirclaan.
Scrcando, ora lcvania o colo aliivo,
Ora coa icrra cosc-sc, ora assona
Solrc os lasios arlusios quc a nao dc Eva
Enircicccra dc ninosas florcs,
Disosios clas nargcns dos asscios.
ConiinIa csic icrrcno nais dclcias
Quc os jardins falulosos ondc Adnis
Sc diz quc fora rcvocado vida;
Mais quc csscs ondc o filIo dc Lacrics
Tcvc Ioscdagcn do afanado Alcnoo;
Mais quc csscs (nao ficao} ondc o rci salio
Coa linda cgcia csosa sc cnirclinIa.
347
Muiio adnira o ininigo csics lugarcs;
Mas a cssoa dc Eva nais o cncania.
Qual o Ialiianic, quc, nciido Ia nuiio
No cnccrro dc cidadc oulosa
Ondc a urcza do ar alicran, danan
Sulicrrancos canais, casas cn inIa,
Arovciia do csiio a nanIa lcla
E vai os arcs rcsirar larga
Enirc aldcias risonIas, graias quinias
Ondc o odor vcgcial, a ncssc cn fcics,
Nas qucijciras o lciic, os lois nugindo,
Qualqucr rosccio ou son rorio dos canos,
Dc insoliio razcr a alna lIc inundan,
Sc casualncnic cniao or ali assa
Virgcn fornosa con andar dc ninfa,
Elc, cn quanio aic'li cria agradavcl,
Mais cncanios cnconira cn razao dcla,
Mas dc vc-la o razcr cccdc a iudo;
Tal dc gosio culiou a scrc Iorrvcl
Olscrvando csic florido icrrcno,
Tao ancno rciiro, a anavcl Eva
Assin nadrugadora, assin sozinIa.
Da lcla o cnrco gcsio cono o dc anjo
Mas dc nais fino ialIc c nais lrandura,
A cngraada inoccncia, as acs iodas,
No naldoso Saia rcsciio incuicn,
E con docc violcncia cniao cnlargan
Dc sua fcridadc o airoz inicnio.
Por lrcvc csao o Ccnio da Maldadc
Alsiraio fica da naldadc roria,
348
Esquccc odios, invcja, ardis, vingana,
E faz-sc lon or disiraao noncnios.
Mas do Infcrno o furor quc scnrc o alrasa
E quc ainda ncsno no anago do Enrco
Logo iodo o razcr lIc sufocara,
Eis quc cn nova closao ianio o aiorncnia
Quanio nais clc vc alias dclcias
Janais ara scu gozo dcsiinadas.
Suliio cniao rccorda os odios iodos,
Dc scniir-sc iao nau sc congraiula,
E cciia assin scus fcros cnsancnios.
Tc ondc, o cnsancnios, nc lcvasics?
Con quc suavc inulsao vos conscguisics
Quc cu nc csqucccssc do quc aqui nc irouc?
Nao nc dclciia o anor, dc odios nc nuiro.
Nao qucro Paraso cn vcz dc Infcrno;
NcnIun razcr rocuro; so inicnio
Lanar cn runas os razcrcs iodos...
Eccio o quc cn dcsiruir ossa fundar-sc.
Ouira alcgria ara nin crdcu-sc.
Tao fausio cnscjo arovciiar nc cunrc.
Eis sozinIa a nulIcr; alrc assin asso
A sc inicniarcn as cnrcsas iodas.
O csoso (cu vcjo ao largo} csia nao crio,
Cuja ncnic nais alia c anino foric,
Fcrvida valcniia c Icroicos lraos,
Inoria-nc iraiar con nais cauicla.
Inda quc consia dc icrrcna nassa,
Vcjo nclc un icrrvcl ininigo,
349
E invulncravcl c... nao cu! Quao laio
Posio o Infcrno nc icn, quao fraco a cna,
visia do quc cu fui na cnrca coric;
Dc cclcsic lclcza adorna-sc Eva,
crcdora dc anada scr or nuncs.
Tcrror nao ncic, osio quc clc cisia
No fino anor, na insignc fornosura...
Salvo sc os aconcic odio iao foric.
Mais foric odio lIc irano, ois quc o culro
Dc anor coas aarcncias lcn fingidas.
Por csic runo vou ara crdc-la."
Esias alavras o ininigo do Ioncn
Soliou, Ioscdc nau na scrc oculio;
E ara Eva fornosa sc cncaninIa.
Cono dcois, nao roja cla icrra
Con sinuosos corcovos ondulanics;
Mas lasc circular coa cauda forna,
Acina vai-sc crgucndo cn roscas lanlas,
E cn novcdia naquina sc ordcna,
Solrc a qual cnionado sc sullina
O luzidio colo auri-vcrdoso,
A crisiada calca ondc gncos olIos,
Quais niidos carlunculos, ciniilan.
Scrcando cniao co'o crculo da lasc,
E cn succssivas asirais ondcando,
Avana cla rclva cn ar dc iorrc.
Era jucundo c anavcl o scu gcsio;
Casia ncnIuna dc scrcnic fora
350
Janais, cono csia, cncaniadora visia.
Nao cran dcsias cn quc Hcrnionc c Cadno
No ilrico as sc convcricran,
Ou dc Eidauro sc nosirou o Nunc,
Ou sc viu iransfornado o ncsno Jovc
Quando, non invocado, anou Olnia,
Ou foi do Caiiolio a icr coa lcla
Quc dcu luz Ciiao, gloria dc Fona.
Anda rinciro cn dircao ollqua,
Cono o quc lusca c inicrroncr rcccia
Sisuda crsonagcn rcsciianda.
Qual nau, quc cnircguc a crsicaz iloio,
Manolrando dc lordo a niudo vira
foz dc un rio ou solrc un rononiorio
Ondc varia a cada insianic o vcnio,
Tal a scrc nanolra. c visia dc Eva
Disc garlosa no cilindro ondcanic
Curiosas, difcrcnics crscciivas,
A fin dc vcr sc assin lIc airai os olIos.
Ocuada rangcr cla ouvc as folIas;
Mas aicnao nao da, quc clo cano
Dianic dc si cosiuna vcr iais lrincos
En ioda a casia dc aninais, quc aicnios
Vcn con nais roniidao cunrir-lIc as ordcns
Do quc o irisic rclanIo disfarado
VinIa oicnic voz da naga Circc.
Mais a colra sc afoiia, c cn frcnic dc Eva
Para csonianca, c ncla fica alsoria.
Curvando o colo niido csnaliado,
351
Alaiando a calca c airosa crisia,
Dcois a niudo coricsias faz-lIc,
E ncsno con rcsciio lanlc a rclva
Por ondc cla uscra os cs ninosos.
Esia crcssao dc olscquio, inda quc nuda,
Airair dc Eva cnfin conscguc os olIos,
Quc do lruio nos lrincos sc divcricn.
Elc, conicnic da aicnao ganIada,
Assin da icniaao a fraudc cnccia,
Ou ajciiando da scrcnic a lngua,
Ou sinulando no ar a voz Iunana.
FainIa do dcn, rogo-ic IunilIada
Quc nao ic adnircs sc falar iu nc ouvcs,
Tu quc cs a adniraao dc quanio cisic.
Tcus lclos olIos, cono o Ccu iao ncigos,
Dc cru dcsrczo conira nin nao arncs;
Ncn ic dcsgosic quc cu assin iao crio
Con insaciavcl aicnao ic adnirc.
VcnIo sozinIa scn quc icnIa susio
Da najcsiadc quc cn icu gcsio adoro,
E quc or scu rccaio nais sc auncnia.
Dc icu ccclso Criador fornoso
Tu cs a nais fornosa scnclIana.
Dc ii sc adniran os vivcnics iodos,
Quc iodos iua osscssao sc osicnian
E adoran iua angclica lcldadc,
qual sc curvaria iniciro o Mundo
Sc iniciro conicnla-la clc udcssc.
Porcn aqui cn iao agrcsic siio,
352
Enirc aninais, cscciadorcs rudcs
Quc ncn nciadc vccn quanio cs dc linda,
Qucn conicnlar-ic odc alcn dc un Ioncn?
E quc c un Ioncn so... ara adnirar-ic...
Tu quc cnirc dcuscs cono Dcusa dcvcs
Adorada c scrvida scr or anjos
En coric scn quaniia, cn ona cicrna?"
Con ial cordio o icniador a adula.
Ardilosa a linguagcn ronc afoiia
Dc Eva naravilIada o incauio ciio.
Dcsi'aric cnfin ainiia rcsondc.
Quc ouo! Do Ioncn a fala crincn lruios?
Na voz dc lruios a razao Iunana?!
Aqucla lIcs julguci or Dcus ncgada
Quando, da Criaao no dia rorio,
Dos sons ara a ronuncia os fcz inalcis.
Solrc csia cu iinIa duvidas; lcn vczcs
En scus olIos c acs a razao lrilIa.
En ii, scrcnic, conIcci or ccrio
O aninal nais suiil dos canos iodos;
Mas nao dc Iunana voz ic cri doiada.
Fccic cssc nilagrc, c dizc cono,
Dc nuda quc cras, conscguisic a fala;
E cono, nuiio nais quc os lruios iodos
Quc rcscnciando csiou cn cada dia,
Hojc iao ninIa aniga ic fizcsic.
Dizc. ial naravilIa c lcn crcdora
Quc a nais scria aicnao sc lIc dirija."
353
Torna-lIc assin o icniador asiuio.
Incrairiz do Mundo, Eva fulgcnic,
Quanio qucrcs salcr osso coniar-ic;
Tcns ninIa olcdicncia un jus solcnc.
Eu iinIa danics, cono os ouiros lruios
Quc na rclva casual andan asccndo,
Crosscira conccao c laio insiinio
Quais o alincnio ncu. conida c sco
Eis quanio cu via; dc sullinc, nada.
Tc quc una vcz, os rados crcorrcndo,
Avisio ao longc una arvorc fornosa
Dc fruios carrcgada quc alardcian
Dc cor dc ouro c dc gra nisiao insignc.
Para adnira-la aroinci-nc dcla;
Eis nc ungc o aciiic un graio arona
Quc dos ranos frondfcros sc cala,
Muiio nais arazvcl, nais ninoso,
Quc o suavc cIciro do nais docc funcIo
Ou do lciic quc iardc csia nanando
Dos ulcrcs das calras, das ovclIas,
Quando os csqucccn os calriios c anIos
Fciouando no cano disirados.
Fcsolvo nao iardar un so insianic
En saciar o dcscjo quc nc alrasa
Dc rovar as naas quc sao iao lindas.
Con sinulianco csforo a fonc c a scdc,
Por iao ninoso arona csiinuladas,
Irrcsisivcl crsuasao nc induzcn.
Eis no ironco nc cnrosco c vou sulindo,
Quc do cIao alcanar so odc ao fruio
354
O icu ialIc c o dc Adao quc aliivos sc crgucn.
Todos os ouiros lruios cn quc aicnias
Da arvorc andan cn roda, igual scniindo
Ardor ara o gozar, nas nao lIc alcanan.
CIcgada a ncio ironco, ja nui crio
Os fruios cndcn icniadorcs, ianios...
Eis aciiic irrcsisivcl nc urgc...
AanIo, c dclcs cono, anla quaniia,
Quc iananIo razcr nunca cu gozara
No nclIor alincnio, cn clara fonic.
Faria or fin, alicraao csiranIa
Sinio cn nin logo, c da razao o lrilIo
No cnicndincnio ncu solc ao nor augc;
Vcn ronio a fala, nas nao nudo a forna.
Aliquci dcsdc cniao a ncnic ninIa
s cscculacs nais iransccndcnics.
E con cicncia caaz, quanio c visvcl.
Quanio cisic dc lon, quanio Ia dc lclo
Na Tcrra conicnlci, nos Ccus, nos arcs;
Mas quanio c lon c lclo cu vcjo unido
En ii, dc Dcus inagcn, quc rcfulgcs
Incrsa cn luz dc divinal lclcza!
Da incnsa Criaao olra ncnIuna
Podc a ii cn lclcza conarar-sc.
Por isso Iojc, ialvcz nuiio inoriuna,
VcnIo adnirar-ic c adoraao fazcr-ic
Cono scnIora quc or jus donina
Os vivcnics do Mundo, o Mundo iniciro."
355
Assin a asiuia, csiriiada colra
Conia o faio falaz. E Eva inrudcnic
Por csic nodo ainiia rcsondc.
Scrcnic, a adulaao con quc nc louvas
Dc ial fruio dcc conira a viriudc
Quc cn ii rinciro sc nosirou rovada.
Porcn dizc-nc, cssa arvorc... ondc a visic?
Esia longc daqui? Tao varias, ianias,
Pclo dcn sao as arvorcs do Eicrno
Dc quc odc gozar a cscolIa nossa,
Quc nuiias Ia or nos dcsconIccidas;
Quc cn larga rofusao fican cndcnics
Da naior aric os fruios inda iniacios
E cn icno algun corruao sujciios,
Aic quc cn nais quaniia nasan Ioncns
Quc or susicnio scu vcnIan iona-los,
E naos quc ossan concorrcr coas nossas
A aliviar dcssa carga a Naiurcza."
Ardiloso c conicnic diz-lIc o lruio.
ninIa incrairiz, nal quc ali asscs
Do nirio a rua c a sclva ondc rcsccndcn
O lalsano ninoso, a loura nirra,
Logo a vcs na lancic ao c da fonic.
facil o caninIo c nao cicnso.
Sc qucrcs quc cu ic cnsinc, ali cu osso
Dcniro cn lrcvcs noncnios conduzir-ic."
Pois sin" diz-lIc Eva. Eniao ligcira a
scrc
356
Dcla adianic caninIa c ncsno cn roscas
Indica rcssa dc uliinar o dano.
A cscrana do nal lIc cniona o colo
E nais lIc lrunc a urura da crisia.
Qual vaga luz quc, do vaor olcoso
Pclos frios da noiic condcnsado,
Sc dcsrcndc coa fora do ar novido,
Crcndo as gcnics quc ncla vcn un irasgo,
E fulgc lalanccando o ircdo lrilIo
Con quc dcsvaira or auis c lagos
O viajanic noiurno quc iludido
Sc afoga c norrc scn quc algucn lIc acuda,
Assin fulgura a crfida scrcnic
E conduz Eva ao anago da fraudc.
Nossa crcdula nac... ci-la quc cIcga
Ao c do ironco da arvorc vcdada,
Dc iodo o nosso nal infanda origcn!
E, vcndo-a, fala ao conduior dcsi'aric.
Scrcnic, vir aqui nos foi inuiil.
Posio dos fruios scr nui larga a coia,
Dc scu odcr so fica cn ii a fana,
Poricnioso sc causa o quc cn ii vcjo.
Mas rovar ou iocar nos nao odcnos
Ncsia arvorc dc Dcus quc assin o nanda.
Dclc icnos csic unico rccciio;
En iudo o nais dc nos sonos lci viva,
nossa lci soncnic a razao nossa."
357
O nalicioso icniador rclica.
Pois ccrio?... Dc alguna arvorc dcsic dcn
Manda-vos Dcus quc nao conais os fruios,
Quando vos icn scnIorcs dcclarado
Dc iudo quc cricncc ao icrrco glolo?"
Eva assin lIc rcsondc inda inoccnic.
Nos odcnos concr dos fruios iodos,
Eccio dcsic. A Adao o Eicrno dissc.
Dcsia arvorc, quc jaz no ncio do dcn,
Nao conas, ncn lIc lulas; scnao... norrcs."
Dissc csic ouco. Eniao dolrando a audacia,
En favor do Ioncn zclo c anor fingindo
E indignaao orquc injusiias lIc urdcn,
Un novo ardil o icniador adoia.
Cono iurlado c dc aics novido,
Con garlo solrc as roscas sc lalana.
E logo, cndirciiando aliivo o colo,
Inculca ir cncciar un gravc assunio.
Qual orador dos quc afanados iinIa
A nolrc Aicnas, a valcnic Fona,
(Enquanio nclas a cloqucncia augusia
Florcscia coa luz da lilcrdadc},
Quc, inorianic discurso runinando,
Todo cn scu inicrior sc rccolIia,
Ao asso quc una aao ligcira nclc,
Un lano dc olIos, qualqucr gcsio, iudo,
Anics da voz, os aninos caiava,
Tc quc, indo concar, crguia a frcnic,
358
Enirava na qucsiao scn nais cordios
Arrclaiado clo anor do jusio,
Dcssa nancira o icniador sc oria.
Fluiua conovcndo-sc dc afcios,
Ala dcois o colo c assin rorronc.
rvorc sacra, nanancial da cicncia,
Tcu odcroso influo, oI quanio lrilIa
Dcniro cn ninIa alna quc saicnic alcana
Por clc os ncos c as causais dc iudo,
As nais rofundas lcis dc quanio cisic!
Incrairiz dcsic orlc, nao ic assusicn
Essas ancaas rgidas dc noric;
Tu nao icns dc norrcr. Qucn ic naiara?
Esic fruio? clc a vida nos ouiorga
E a cicncia ara vcr quanio cla valc.
O ancaador? a nin icus olIos lana;
Eu ioquci c coni coia dc fruios...
E inda vivo, c nais nolrc vida gozo
Do quc o dcsiino sc ros a dar-nc.
Transus as ncias quc nc inunIa a soric.
Vcda-sc aos Ioncns o quc c franco aos lruios?
Ou or iao lcvc iransgrcssao o Eicrno
Qucrcra quc sc accndan scus furorcs?
E anics nao folgara vcndo iao firnc
Tcu lrio audaz, a qucn da noric o ancao
(Scja a noric o quc for} nao dcsanina
Dc uliinar o quc odc r-ic cn gozo
Dc vida nais fcliz ondc conIcas
O lcn c o nal (o lcn, ara scgui-lo;
359
O nal, a clc cisiir, ara cviia-lo}?
Scr jusio Dcus c casiigar-ic disio
Nao odc; c nao c Dcus nao scndo jusio.
Olcdicncia c icnor ncn sc lIc dcvcn.
Aicnia quc nao assa dc un faniasna
Essc ncdo da noric quc ic incuicn.
E ial roiliao quc fin conIccc?
Quc fin, scnao cn sujciao nanicr-ic,
Ou consiiiuir-ic coa naior infania
Ignaro adorador dc scus caricIos?!
Elc lcn salc quc, no dia ovanic
En quc dos fruios anlrosiais concrcs,
Tcus lclos olIos, quc iao claros julgas
Mas quc inda iolda cscurccida ncvoa,
Con luz lrilIanic sc alrirao dc iodo.
Ficaras dcsdc cniao igual dos nuncs;
O lcn c o nal conIcccras cono clcs.
Quc iu alcanaras dc Nunc a csscncia,
Cono cu a csscncia inicrna oliivc dc Ioncn.
Dc roorao caia sc conclui.
MinIa alna dc lruial assou a Iunana,
Dc Iunana a iua ficara divina.
Tua noric ialvcz scja o irocarcs
Pcla csscncia divina a Iunana csscncia.
Eniao ja vcs a noric aciccvcl
Nao olsianic con cla ic ancaarcn,
Porquc cn nclIor csiado ic arcscnia.
E os dcuscs o quc sao, ara quc os Ioncns
Scjan rivados dc gozar cono clcs
A quoia aric do nanjar divino?
360
Dc cisicncia anicrior galan-sc os dcuscs,
E assin avanan quc vcn dclcs iudo.
Nossa crcdulidadc alona csic crro.
Mas... or quc dcsia nui fornosa icrra,
Do Sol clos fulgorcs aquccida,
Vcjo iudo nasccr, c dclcs nada?
Sc clcs fizcran iudo, sc cscondcran,
Ncsia arvorc, do lcn c nal a cicncia,
Por quc dcla qualqucr, scn quc clcs lIo olsicn,
Conc c a saicncia dc rccnic alcana?
E quc ofcnsa fara conira clcs o Ioncn
Quc dcsic nodo a cicncia olicr rocura?
Quc nal fazcr-lIcs iua cicncia odc,
Quc odc iransniiir csic alno fruio
Dclcs conira o qucrcr, sc iudo c dclcs?
Mas scra isio invcja? E cono c crvcl
Quc cn ciios cclcsiiais a invcja norc?
Esias c ouiras razcs, iao varias, ianias,
Mosiran quc nuiio ic convcn ial fruio.
ColIc-o, dclc ic faria, o Dcusa Iunana."
Dissc. E discurso ial, dc asiucias rcnIc,
Cala no coraao da facil Eva.
No fruio, quc so visio icnia logo,
Os olIos fiia c ali fica asnada.
Pclos ouvidos inda lIc nurnura
O son dcssas alavras iao suasivas,
Quc dc razao c dc vcrdadc julga.
361
No cnianio ja nci'-dia lIc vcn crio
E ungcnic aciiic lIc rovoca,
Maior do fruio clo odor quc cncania.
Eis ja dc lIc lulir c salorca-lo
O dcscjo iransnuda-sc cn susiros;
Ja lIc ciniilan sfrcgos os olIos...
Suscndc-sc coniudo un lrcvc insianic...
E assin ncsno consigo cla rcflcic.
Crandcs or ccrio sao iuas viriudcs,
rci dos fruios. sc cs vcdado aos Ioncns,
Dc causar alio assonlro o jus nao crdcs.
Tcu salor, scnrc incogniio, inda Ia ouco
Fcz cla rincira vcz falar un nudo,
E cnsinou a icccr icu clogio
A lngua ara falas nao disosia.
Qucn nos vcda concr-ic nao oculia
Dc nosso cnicndincnio os icus louvorcs,
Quando rvorc da Cicncia clc aclida
Essa quc ic roduz, cicncia quc alrangc
Do lcn c nal a vasiidao incnsa.
Quanio nais salorcar-ic clc nos olsia,
Mais ial roiliao ic rcconcnda,
Porquc dcla sc infcrc o lcn sullinc
Quc iu iransniics, quc ossuir dcvcnos.
Nao scrvc ara nada un lcn oculio;
Sc cisic assin, c nula cssa cisicncia.
Qucn conIcccr o lcn ousa vcdar-nos,
O lcn c a cicncia vcda-nos dc un golc.
Crucis, airozcs lcis ningucn olrigan.
362
E sc nos sonos sudiios da noric...
Faanos lcn ou nal, vcn cla scnrc.
No dia cn quc cssc fruio nos rovarnos,
Alia scnicna noric nos dcsiina.
E norrcu orvcniura a audaz scrcnic?
Ela o fruio concu... c vivc... c fala,
Julga, iira ilacs, cnsa, calcula,
Sc nuda c irracional cn icnos dc anics.
Soncnic ara nos foi fciia a noric?
A iniclcciual conida a nos sc ncga
Quando iao livrc sc conccdc aos lruios?
Dcccrio aos lruios... c o rinciro dclcs
Quc a rovou, dc ial lcn nao c avaro;
Anics alcgrc c gcncroso o inculca,
Iscnio dc iraics, csiranIo a fraudcs,
ConsclIciro insusciio, anigo do Ioncn.
Quc icno cu ois? Ou, or nclIor dizcr-nc,
Cono sci cu o quc icncr nc incunlc,
Sc ignoro o lcn c o nal, sc nao cnicndo
Ncn lci, ncn uniao, ncn Dcus, ncn noric?!
O rcncdio, quc os danos iodos cura,
Enconiro ncsic fruio iao divino,
Dc lindo asccio, dc airacnic arona,
E dc viriudcs quc a saicncia ouiorgan.
ColIc-lo, c or igual a ncnic c o coro
Con clc alincniar, qucn nc roilc?"
Assin dizcndo, a nao dcsaicniada
Erguc Eva ara o fruio cn Iora Iorrvcl;
Ela o ioca, cla o arranca, c logo o conc.
363
A Tcrra csircncccu con ial fcrida;
Dcsdc os cincnics scus a Naiurcza,
Pcla cicnsao das naravilIas suas,
Afliia susirou, sinais nosirando
Da anla dcsgraa c crdiao dc iudo.
Nas lrcnIas sc suniu a infanda colra
Scn quc Eva a rcsscniissc, quc do fruio
So no salor dc iodo sc cnlcvava.
Julga cniao quc dclciic scnclIanic
Janais cn fruio algun iinIa rovado;
Scria assin, ou foi a faniasia
Quc, cla foric ccciaao da cicncia,
Fcz-lIo assin concclcr, cscandccida.
Crc ja quc sc ia iransfornar cn Dcusa!
Con sfrcgo aciiic cla sc faria
Scn conIcccr quc cn si cniranIa a noric.
Saciada cnfin, orcn ioldada a ncnic,
Con insana alcgria assin sc alaudc.
rainIa das arvorcs dcsic dcn,
Sullinc no valor, grandc cn viriudcs,
Fonic infalvcl da saicncia ccclsa,
Tc Iojc fosic incogniia, infanada,
E icu fruio fornoso aqui cndia
Cono sc o dcsiinasscn ara inuiil.
Mas, iodas as nanIas assin quc acordc,
Dc Iojc cn dianic virci louvor dcvido
Caniando dar-ic, c icus vcrgados ranos
Do cso aliviarci iao franco a iodos,
364
Tc quc, dc nodo assaz or ii nuirida,
CIcgar da cicncia nadurcza cu ossa,
Igual dos dcuscs quc conIcccn iudo
(Os dcuscs quc invcjosos nos colian
Os dons quc icnos, c quc dar nao odcn,
Pois, a scr ial rinor dadiva dclcs,
Nao icria cn vcrdadc aqui nascido}.
lucida ccricncia, cn ii olscrvo
O nais ccrio farol; sc iu nao fosscs,
Inda cn si a ignorancia nc alisnara!
Tu da saicncia alrisic a csirada nolrc,
Tu a fizcsic vcr dc oculia quc cra.
Mcsno cu aqui ialvcz csicja oculia.
Muiio alio csia o Ccu, alio c rcnoio,
Para vcr lcn o quc sc faz na Tcrra.
Ouiro oljcio ialvcz disirai agora
O nosso incnso rcrcssor scvcro
Da coninua aicnao con quc olIa csic orlc;
Talvcz scus vigilanics aialaias
Todos agora os icn do irono cn roda.
Porcn... a Adao cono Ici dc arcscniar-nc?
Far-lIc-ci ninIa nudana conIcccr,
Dar-lIc-ci a ariilIar ninIa alia diia;
Ou nao scra nclIor guardar da cicncia
En nin iodo o odcr scn ariilIa-lo?
Juniara assin ao fcninino sco
Airaiivos dc anor scnrc invcncvcis.
Do nasculino sco igual ficara,
E ialvcz (o quc ccrio nc lisonja}
Fora-lIc sucrior dc quando cn quando!...
365
Qucn, dc infcrior no grau, odc scr livrc?
Tudo isio odc scr. orcn... quc fora
Sc Dcus nc Iouvcssc visio c vicssc a noric?
Dcsdc cniao nunca nais cu cisiira,
E Adao, dcvcndo scr dc ouira Eva csoso,
Con cla vivcria alcgrc... c cu noria!...
Moric c cnsa-lo! Firncncnic qucro
Fcliz ou dcsgraado Adao conigo.
Tao icrno c iao ardcnic anor lIc voio
Quc as norics iodas suoriara co'clc;
Vivcr scn clc nao rcuio vida."
Assin dizcndo, da arvorc sc aaria
Mas anics faz-lIc Iunildc rcvcrcncia,
Cono ao odcr quc ncla oculio nora,
Dc quc ao fruio rovcn da cicncia o suco,
Porao do ncciar dc quc os nuncs lclcn.
Por cssc icno Adao, quc ansioso a cscra,
Tccido Iavia dc cscolIidas florcs
Una grinalda ara ornar-lIc as iranas
E as fadigas rurais assin coroar-lIc,
Cono socn das ncsscs rainIa
Fazcr or graiidao os scgadorcs.
Nova consolaao, grandc alcgria
Proncic a scu anor na volia dcla,
Dcois dc auscncia quc suc iao longa;
Mas dc algun dano o coraao rcssago
Nao dciava dc cn duvidas ncic-lo.
Dc ial auscncia assaz conIccc o risco.
366
Dccidc ir cnconira-la, c iona o runo
Quc cla cla nanIa scguido Iavia.
Era o caninIo da rvorc da Cicncia,
Da qual Eva sc aaria... c Adao quc cIcga.
Na nao cla irazia un grandc rano
Dc lclssinos fruios carrcgado,
Quc, cn largo odor dc anlrosia rcsccndcndo,
Coa graciosa lanugc csiavan rindo.
Para clc, assin quc o vc, cla sc arcssa.
Sua dcscula iraz no rosio cscriia,
E asiucioso louvor do quc fizcra.
Dcsic nodo lIc fala nciga c lranda,
E cn frascs rorias, quc a nulIcr lcn acIa.
Nao ic adnirava, Adao, ninIa dcnora?
Ncsia cnosa auscncia acIci-ic ncnos;
Mui ungcnic saudadc a fcz nais longa.
Quc agonia a dc anor! Nunca a scniira;
Nunca janais a scniirci dcsdc Iojc.
Nao nais icnciono suoriar a cna
Dc ic nao vcr. fui nisso lcvc c ignara.
Porcn a causa ouvir dc ial dcnora
Ha dc assonlrar-ic dc csiranIcza c asno.
Esia arvorc nao c (qual sc nos dissc},
Para qucn conc dcla, un dano incnso,
Ncn ara risco algun alrc caninIo;
Mas or divino cfciio aclara os olIos
E crguc qucn conc dcla ao grau dc nunc.
Dc iais rodgios Ia solcjas rovas.
367
A scrcnic discrcia (ou nao olsiada
Cono nos sonos, ou orquc c rclcldc}
Concu do fruio, c... nao norrcu ainda
(Casiigo con quc nuiio nos ancaan}.
Pclo conirario, dcsdc cniao ossui
Hunana voz, cnicndincnio Iunano,
Pcrsuasivo odcr, razao asnosa,
Quc or lons arguncnios conscguiran
Quc cu concssc ianlcn iao graio fruio
E nclc cnconirc analogos cfciios.
Sinio os olIos nais claros quc cran danics,
Mais vasia a ncnic, o coraao nais nolrc,
E ao scr dc divindadc ir-nc clcvando.
Para ii nais lusquci iais rivilcgios;
Discnsa-los scn ii lcn odcria.
TcnIo or diia a diia cn quc icns aric;
dio c icdio nc faz sc a nao ariilIas.
Conc ianlcn. no anor cono iguais sonos,
Nos doics, na alia diia iguais fiqucnos.
E lcn ondcra quc, sc iu nao concs,
Divcrsa jcrarquia nos dcsunc;
E, quando ncsno rcnunciar cu qucira
Ao grau dc nunc orquc nuiio ic ano,
Talvcz ja scja iardc c o fado no olsic."
Eva con ar ovanic assin rcfcrc
A Iisioria sua, nas no rosio lIc ardc
Da inquiciaao o sclo rulicundo.
O irisic Adao, assin quc ouvc a noicia
Da iransgrcssao faial fciia or Eva,
368
Ainiio ficou, alido c nudo;
Frgido Iorror do sanguc sc lIc aossa,
E ioialncnic as foras sc lIc quclran.
Da dcccada nao or icrra cai
A grinalda quc dc Eva scr dcvia;
As rosas iodas nurcIas sc dcsfolIan.
Palido c nudo csia. Mas finalncnic
Assin, dcois dc un ai, consigo cclana.
iu, dc quanias olras fcz o Eicrno
A final, a nclIor, a nais fornosa,
Criaiura ondc cn grau o nais sulido
Havia iudo con quc nais sc cncanian
O cnsancnio c os olIos, docc iudo,
Tudo sagrado, anavcl, lon, divino!
Cono crdida csias!... Cono iao lrcvc
Tc dcsfigura c ic dcsloia o crinc!...
Cono ic vcjo dcvolvida noric!
E cono a iransgrcdir ic rcsolvcsic
Fcsiriao dc ial fora? c cono ousasic
Violar o sacro, roilido fruio?
Do analdioado, incogniio ininigo
Algun cnrcdo ic iludiu incauia,
E a nin coniigo crdiao lcvou-nc,
Porquc ja dccidi norrcr coniigo.
Ccrio, vivcr scn ii... cu... cono osso?
Cono dciar-nc do razcr dc ouvir-ic,
E do iao icrno anor quc nos cnlaa,
Para ouira vcz crcgrinar sozinIo
Por csics lroncos c crdidos losqucs?!
369
Sc Dcus quiscssc roduzir ouira Eva
Dc ouira cosicla ninIa, ncn dcsi'aric
Dciara iua crda un so insianic
Dc laccrar-nc o coraao saudoso.
Nao! nao! Scniindo csiou quc or nin uan
Da Naiurcza os vnculos sagrados.
Carnc c osso cs iu da carnc c ossos quc icnIo;
Fugir do icu dcsiino o ncu nao odc;
Un so lcn, un so nal, scra o dc anlos."
Adao assin falou. dcois (cono Ioncn
Quc dcsnaiou dc dor, c, dcscriando
Dc iorvos cnsancnios conlaiido,
Sc sulncic a dcsgraa incviiavcl}
Con Eva dcsalafa nais iranquilo.
Concicsic, Eva, insana, un crinc cnornc;
Conira ii rovocasic un nal incnso
Por scnicna infalvcl dcsiinado;
Fora dcliio grandc ousar coa visia
O sacro fruio coliar soncnic.
Mas... ioca-lo c conc-lo, iransgrcdindo
Dc Dcus o nando, cccdc as ncias iodas!
E qucn no grandc livro da cisicncia
Podc aagar os faios quc cisiiran?
Ningucn! ncn ncsno Dcus, ncn ncsno o fado!
Mas coniudo, inda assin, ialvcz nao norras!
Talvcz quc scja ncnos gravc a cula
Esiando os fruios, anics quc os concsscs,
Pcla loca da colra rofanados
E iornando-sc assin conuns a iodos!
370
En vcrdadc, noriais nao foran ncla,
Porquc (scgundo conias} inda vivc,
Vivc c ganIou vivcr con scnso dc Ioncn.
Valida crsuasao daqui sc infcrc
Para crcrnos quc nos, concndo o fruio,
Proorcional asccnso alcanarcnos
Quc o grau dos nuncs Ia dc scr or ccrio,
Ou dos anjos quc onlrcian quasc os nuncs.
Julgo quc Dcus, o Criador rcvisio,
Nao qucr dc coraao, osio quc ancacc,
Aniquilar cn nos sua olra-rina
Quc, lcvaniada a crfciao iao nolrc,
As ouiras olras suas nuiio cccdc,
As quais (cono clc as fcz ara uso nosso,
Dccndcnics assin dc nos ficando}
Tanlcn, na qucda nossa arrclaiadas,
Prccisancnic norrcrao conosco.
Dcus, dcsic nodo, dando-sc or fuiil,
Fizcra, dcsfizcra, aniquilara,
Con iluscs crdcra icno c lida.
Conaivcl con Dcus nao c ial oric.
Mcsno a odcr criar dc novo iudo,
nino nao iivcra dc csiragar-nos
Por nao dar azo a quc disscssc ovanic
O advcrsario infcrnal. Prccaria soric
Dos quc cssc Dcus con nais favor roicgc!
E qucn or nuiio icno conscguira
Cair-lIc cn graa? Dcsgraou iirano
A nin rinciro, a Iunanidadc agora.
A flu da crdiao qucn vai scguir?"
371
Nao arnara dcccrio o scu conirario
Con iao foric razao dc ic-lo cn ouco.
Porcn... scja o quc for! Ici dc coniigo
Sofrcr a ncsna soric, a ncsna cna.
Sc nc c dado sofrcr coniigo a noric,
A noric ara nin c cono a vida.
Dcniro cn ncu coraao sinio con fora
A vvida airaao da Naiurcza
Para ncu rorio lcn quc cn ii rcsidc,
Para ii quc cssc lcn nc consiiiuis.
Nao odc scarar-sc a soric dc anlos,
Anlos ossunos nos una so carnc;
Sc ic crdcssc a ii... cra cu crdcr-nc!"
Falou Adao. E assin rcsondc-lIc Eva.
dc un incnso anor ccnlo ilusirc,
Mcnoranda cvidcncia, insignc rova!
Muiio nc cncnIo, Adao, or iniiar-ic;
Longc orcn da crfciao quc ic orna,
Cono conscguirci cIcgar a ianio?
Porquc nasci do lado icu, llasono;
Enlcvada ic cscuio quando dizcs
Quc dc un so coraao, dc una so alna,
Por ccrio sonos aninados anlos.
Do quc avanas faz rova o dia dc Iojc.
Anics a noric rcfcrir dcclaras,
Ou iudo quc cn Iorror a noric cccda,
A scarar-ic da qucrida csosa.
Ecs-ic, rcso or anor iao caro,
A ionar solrc ii a cna, o crinc
(Sc algun Iouvcssc} dc concr o ono
372
Quc iao graio c dc vcr, cuja viriudc
(Pois quc scnrc do lcn o lcn cnana,
Qucr scja ocasional, scja dircio}
Produz dc icu anor csia alia rova,
O qual dc ouira nancira nao udcra
Con iao grandc cslcndor fazcr-sc visio.
Sc cu cnsassc quc a noric quc sc ancaa
Havia dc scguir-sc ao ncu icniancn,
So cu da cna o nal susicra iodo
E nao ic crsuadira a ariilIa-lo.
Anics so cu norrcr do quc induzir-ic
A faio crnicioso ao icu sosscgo,
Morncnic csiando cu ccria, inda quc iardc,
Dc iua fc c anor quc iguais nao conian!
Mas no fuiuro cu vcjo ouiros succssos.
Nao noric, orcn vida cn grau nais alio.
Novos razcrcs, novas cscranas,
Claros os olIos, aladar iao graio...
Quc iudo, quanio salorcara danics,
Insido ou anargo lIc arca.
Adao, dcscansa na ccricncia ninIa.
Dos lindos fruios livrcncnic conc.
E cssc ncdo da noric cnircga aos vcnios."
Dissc; c nos lraos cla o cingc c acria,
CIorando dc alcgria c dc icrnura.
E vcnccu. quc a aiao or cla o dona
A onio dc induzi-lo a quc anics qucira
A noric, o odio dc Dcus, or nao dcia-la.
373
En rcnio (ois iao na condcsccndcncia
Tcn jus a rcnio ial!} of'rccc-lIc cla,
Con franca nao, do fruio o lindo rano.
Eniao clc, dc cscruulos dcsido,
Salcndo lcn o quc fazia, conc
Nao cnganado nas... louco c vcncido
Pclo odcr dos fcninis cncanios.
A Tcrra ioda csircncccu convulsa
Cono ungida dc ouiras agonias;
Dcu scgundo gcnido a Naiurcza;
Surdo rugc un irovao, o Ccu sc iolda
E cIora algunas lagrinas scniidas
Da cula original no conlcncnio.
Scn darcn disso fc, Adao sc faria,
E rcnovar a iransgrcssao rincira
Eva qucr or quc nais o lisonjcic
AconanIando-o assin no quc lIc roga.
Porcn dcois, cono ioldados anlos
Dc vinIo novo, cn alcgrias nadan.
Ja inaginan quc divina csscncia,
Dcniro dclcs rcinando, asas lIcs cria
Con as quais vocn dcsrczando a icrra.
Eis quc o falsario fruio lIcs inrinc
Anics disso un cfciio dcscnvolio
E o carnal aciiic lIcs inflana.
Solrc Eva lana Adao sfrcgos olIos,
Ela con ouiros iais lIc corrcsondc;
No fogo da lascvia anlos sc alrasan,
374
Tc quc or csia frasc Adao conca
Dc anor ara o dclciic a rcqucsia-la.
Tcns, Eva, un aladar fino, clcganic,
E da saicncia nao cqucno vulio.
Por ii a cada cnsancnio nosso
Un salor quc lIc c rorio rcfcrinos.
Crcio dc iniclccao doiado o gosio.
As graas rcndo a ii orquc alcanasic
Fazcr assin lrilIanic o dia dc Iojc.
Pcrdcnos dc razcrcs larga coia
Enquanio dcsic fruio nao concnos;
Ncn inIanos, cono Iojc, idcia caia
Do razcr, osio scr or nos scniido.
Sc ial gosio Ia nas roilidas coisas,
Dcvcranos qucrcr quc a dcz sulisscn,
En lugar dc una, as arvorcs vcdadas.
Mas, farios dc nanjar iao frcsco c docc,
Vanos gozar un do ouiro. c jusio, o cara.
Dcsdc cssc dia cn quc ic vi rinciro
Das nais sullincs crfcics ornada
E cn quc nc conccdcsic a nao dc csosa,
Nunca a iua lclcza, cono agora,
Conscguiu inflanar os ncus scniidos
Con ial ardor dc ic gozar, o lcla.
Agora nais fornosa csias quc nunca.
Efciios sao dcsia arvorc sagrada."
Assin falou, c aniuda unas solrc ouiras
As doccs visias, as carcias icrnas
Quc no ciasc dc anor scnrc iriunfan.
375
Eva, quc lcn o cnicndc, csia vilrando
Dos ncigos olIos coniagioso lunc.
Pcga-lIc clc na nao, c, scn quc cla olsic,
A lcva ara un siio rccaiado
Todo colcrio dc viosa rana.
Da frcsca icrra ali no nolc grcnio
ColcIao sc afofa dc jasnins c lrios
Con anorcs-crfciios nisiurados.
Dc ondas dc anorcs, dc ondas dc dclciics
Dcsconcdidancnic ali sc farian.
Dc scu nuiuo dcliio csic c o sclo,
Esia a consolaao do scu ccado,
Aic quc faiigados dc razcrcs
Un orvalIoso sono cnfin os rosira.
Mas, iao dcrcssa sc calou a fora
Do ircdo fruio (cuja suiil aura
LIcs insinuou Iilaridadc nnia
Por iodas as inicrnas faculdadcs},
O sono, cniao ja iorido c grossciro,
Dc vaorcs danosos roduzido,
Dc rcnordidos sonIos carrcgado,
Os nscros csosos alandona.
Cono dc sono nau, cis clcs sc crgucn
E anlos sc olscrvan con csanio nuiuo;
AcIan scus olIos niniancnic alcrios,
Suas idcias niniancnic olscuras.
A inoccncia quc, igual a vcu iaado,
O nal lIcs oculiara, Iavia-sc ido,
376
E co'cla a rciidao, a fc, a Ionra,
Dciando-os dc vcrgonIa so colcrios,
Cujo nanio nais nus inda os nosirava.
(Sansao icrrvcl, o Hcrculcs daniia,
Assin sc lcvaniou do lciio inuro
Da filisicia Dalila, acordando,
Tonsa a cona, quclrada a valcniia}.
Eniao scniados un dcfronic do ouiro,
Nus, dcsojados das viriudcs iodas,
Confusos nuiio icno sc conscrvan,
Calados cono dc nudcz fcridos,
Tc quc Adao, osio csiar nao ncnos quc Eva
Corrido dc vcrgonIa, csias alavras
Cono cnialadas calou do ciio.
Ouvidos dcsic, o Eva, cn Iora Iorrvcl
colra, ou gcnio nau quc lIc cnsinara
Cono conirafaria a voz Iunana.
Da nossa qucda rofcriu vcrdadc;
Da nossa clcvaao ncniiu cn iudo.
Tcnos alcrios dcsdc cniao os olIos;
Tanio o lcn cono o nal nos c aicnic,
O nal or nos ganIado, o lcn crdido.
Eis o fruio da cicncia, sc csic nonc
Calc ao quc assin nos dcia nus, scn Ionra,
Scn urcza, scn fc, scn inoccncia,
Quc dc cslcndor ic'gora nos ornavan!
Tudo nancIado cn nos, sordido c iudo;
A inudiccia nos afcia as faccs,
E o osircno dos nalcs, a vcrgonIa,
377
Nos diz quc os ouiros iodos nos cricnccn.
Cono daqui cn dianic olIar cu osso
Para a facc dc Dcus ou ara a do anjo,
Tc'gora a niudo c alcgrcncnic olIadas?
Dc suas fornas cclcsiiais o lrilIo,
Para nos Iojc niniancnic inicnso,
Ha dc ofuscar-nos os icrrcnos olIos!
Oala udcssc cu cn gruia cscura
Soliiario vivcr, ondc alios losqucs
Larga sonlra noiurna dcsarzisscn,
Incnciravcis scnrc aos asiros iodos!
Colri-nc vos, inIciros, vos, o ccdros;
Con vossas dcnsas ranas cscondci-nc.
Nao ouso vcr janais ncn Dcus, ncn anjos!
Ncsia ardua osiao inagincnos
O quc cncolrir-nos nclIor ossa agora
Quanio a vcrgonIa rccaiar nos nanda.
Dusqucnos alguna arvorc quc icnIa
Largas c lrandas folIas quc ciniura,
Cosidas junias, a oculiar nos sirvan.
Nao dcicnos quc o cjo nos consuna,
Ncn ianlcn quc nos iacIc dc inudcnics."
Eis dc Adao o consclIo. anlos sc cniranIan
Dcniro do losquc cscsso c nclc cscolIcn
A figucira nao cssa quc afanada
Hojc sc csiina clo insignc fruio
Mas quc no Indusiao csicndc os lraos
TananIos cn largura c conrincnio
Quc cniran na icrra ao longc rccurvados
Tonando ali raiz, dondc ouiras surgcn
378
Da arvorc-nac cn iorno arvorcs-filIas.
(Colunaias, aloladas, arcadas,
Fornan clas ali, sonlrias, anlas
E asscios ondc o cco rccrcuic.
A niudo nclcs o asior indiano,
Fugindo do calor, alriga ao frcsco
Os scus rclanIos quc or sonlras vasias
En rclva nui viosa vao asccndo}.
Dcssas arvorcs folIas largas, longas,
Das Anazonas sinulando cscudos,
ColIcn os irisics c coa indusiria roria,
Coscndo unas coas ouiras, largo cinio
Conscguiran fazcr cn quc sc cnvolvcn.
Tcnian dcsi'aric con laldado anclo
Colrir scus crincs c Iorrida vcrgonIa!
OI cono cssc aiavio dcsscnclIa
Da sua gloria riniiiva c nua!
(Tais ncsic uliino icno acIou Colonlo,
En sclvagcn nudcz, so rcsguardados
Con ciniurcs dc varicgadas cnas,
Da Ancrica os singclos Ialiianics
Vivcndo cnirc arvorcdos dilaiados
No fcriil coniincnic, cn fcricis ilIas.}
Adao c Eva, cnsando quc dcsi'aric
Sua vcrgonIa dc algun nodo oculian,
Ja nao cn az diiosa, ja nao livrcs,
Asscnian-sc no cIao c afliios cIoran.
Mas inda o ior nao c o accrlo ranio
379
Quc cIovc dc scus olIos cn iorrcnics;
Mais dolorosas ansias lIc fulninan
A colcra, o rancor, susciias, odios,
Faivas, discordias, Iorridas iorncnias
Quc furilundas sc lIcs lanan na alna,
Fcgiao, quc anics ossua a az cclcsic,
Mas agiiada c iurlulcnia agora!
Scu juzo nao rcgula, ncn o aicndc
A voniadc, quc ioda rcsa sc acIa
Do scnsual aciiic, laio, inundo,
O qual agora da razao sol'rana
Insia or usurar o suno incrio.
Mas cis quc Adao, dcsordcnada a ncnic,
A visia inccria, criurlado o csiilo,
Con fala cnirccoriada a csosa incrca.
Sc dcsscs aicnao s ninIas vozcs,
Ficando junio a nin, cono cu ic insiava,
Quando dcsia nanIa no infausio insianic
Tivcsic o csiranIo ardor dc ic auscniarcs,
Ardor cuja causal cu nao colIia,
Nossa diia nudado nao Iouvcra,
Ncn dcccrio csiaranos agora
Dc iodo o nosso lcn dcsanarados,
Nus, cIcios dc vcrgonIa c dc niscrias!
Ningucn scn rccisao lusquc succsso
Quc a sua roria fc sulncia a rovas.
Qucn dccidc uliinar csia ccricncia,
Fcsscnic-sc dc fc ja corronida."
380
Eniao suliiancnic Eva inciiada
Pcla fcrina ua do rcrocIc.
Quc icrnos rofcrisic, Adao scvcro!
Inuias-nc (lIc diz arrclaiada}
Dc ninIa auscncia o ardor, quc assin lIc
cIanas?!
E... qucn salc sc o nal a anlos fcrira,
Sc nc cu nao fossc, ou ncsno a ii soncnic?
Aqui ou la sc a icniaao iu visscs,
Nao disccrniras fraudc na scrcnic
Ouvindo-a discorrcr cono discorrc.
Fundancnio ncnIun dc ininizadc
Podia cnirc cla c nos Iavcr-sc visio.
Logo, or quc noiivo cla luscara
Ocasics dc fazcr-nc ofcnsa ou dano?
Dc icu lado sair nunca cu dcvcra?
Nao nais fora isso do quc cu scr cono anics
Cosicla iua scn voniadc roria!
E iu, dc cIcfc ncu na qualidadc,
Por quc con nando dc alsoluio cfciio
Nao nc ordcnasic quc dali nao fossc...
Salcndo iu quc iria cor-nc a danos?!
En iua oosiao iu fraqucjasic,
E nnio facil afinal nc dcsic
Liccna, arovaao, con rosio afavcl.
Sc ncssa oosiao iu naniivcsscs
Caraicr firnc, dccisao consianic,
Ncn cu, ncn iu, icranos ccado!"
381
Iroso a vcz rincira, Adao lIc iorna.
Anas-nc assin, dc ncu anor circno
Assin nc rcconcnsas, Eva ingraia?!
Nao io crcssci dc induliiavcl nodo
Quando, crdida iu, inda cu odcndo
Cozar da vida c dc inorial vcniura,
A iudo rcfcri norrcr coniigo'?
E iua iransgrcssao lanas-nc cn rosio?!
Dccisao assunir, firnc caraicr
Nao soulc, dizcs iu, cn rcrinir-ic.
Mais do quc fiz... o quc fazcr udcra?
Daldci coniigo adnocsiacs, avisos...
Prcdissc-ic as ciladas crigosas
Do inigo solaado... c nao nc ouvisic.
Mais quc isio fora raiicar violcncia,
E violcncia c alsurdo rcugnanic
Co'os alios foros dc voniadc livrc.
Confiana lcna cn ii Iavias osio.
Crias quc nal algun sc ic aircvcssc,
Ou icr naicria dc rovana ilusirc!
Tanlcn ialvcz cniao ja cu crrassc
Por adnirar dcnais o quc cn icu oric
Mc arccia iao crfciio a onio
Dc crcr quc ao nal inaccssvcl cras!
Mas csa-nc dcssc crro, Iojc, iornado
En crinc airoz... E iu dclc nc acusas!...
Vcr-sc-a aconicccr o ncsno scnrc
Ao quc, no iino da nulIcr confiando,
Dcic rcvalccc-la cn scu caricIo.
Do csoso rcrcsscs cla rcjciia.
382
E, sc clc a dcia coa voniadc livrc
E dc ial indulgcncia o nal rcsulia,
Ela, a rincira, a frouidao lIc incrca!"
En nuiua acusaao clcs scn fruio
Casian assin as cnfadonIas Ioras.
NcnIun dclcs cn si confcssa a cula;
Faz-sc a conicsiaao inicrninavcl.
383

ARGUMENTO DO CANTO X
ConIccida a iransgrcssao do Ioncn, os
anjos alandonan o Paraso c volian ara o
Ccu rovar a vigilancia con quc sc
conoriaran. Dcus arova-lIcs o
conoriancnio c dcclara quc a cnirada dc
Saia ali nao odia scr olsiada or clcs.
Manda scu FilIo julgar os iransgrcssorcs, o
qual dcscc c rofcrc a jusia scnicna; dcois
vcsic-os a anlos c iorna ara o Ccu. O
Pccado c a Moric, scniando-sc aic cniao s
orias do Infcrno, rcsscniiran, or sinaiia
naravilIosa, o succsso dc Saia ncsic novo
Mundo c a cula conciida clo Ioncn.
rcsolvcn nao nais csiar confinados no
Infcrno, c rocn-sc a scguir scu ai Saia
norada ondc o Ioncn rcsidia. Para nais
facilncnic assarcn do Infcrno ara o Mundo
c dcsic ara aquclc, fornan clcs una alia
calada ou onic suscnsa solrc o Caos na
dircao quc Saia Iavia lcvado. quando sc
rcaravan a assar ao Mundo, cnconiran
Saia quc, aliivo clo ciio dc sua cnrcsa,
voliava ara o Infcrno. Congraiulan-sc cnirc
si. CIcga Saia a Pandcnnio c cn lcna
asscnllcia rclaia con ufania as suas
vaniagcns conira o Ioncn. cn lugar dc
alauso, c Ioscdado con un assolio gcral
dc ioda cssa asscnllcia iransfornada
rccniinancnic con clc cn scrcnics
scgundo a scnicna dada no Paraso. Eniao,
iludidos con arvorcs quc, scnclIanics
roilida, ali sc lcvaniaran dianic dclcs,
sofrcgancnic sc lanan ao fruio c iragan
icrra c asqucrosas cinzas. Proccdincnios do
Pccado c da Moric. Dcus rofciiza a final
384
viioria dc scu FilIo conira clcs, c a rcnovaao
dc iodas as coisas. nas no cnianio nanda
clos anjos fazcr difcrcnics alicracs nos
Ccus c nos clcncnios. Adao, crcclcndo
cada vcz nais sua dccada condiao,
afliiivancnic sc lancnia. rcjciia as
consolacs dadas or Eva. cla crsisic c or
fin alaca-o. Eva, ara livrar da naldiao a
sua dcsccndcncia, roc a Adao ncios
violcnios quc clc nao arova; nas,
concclcndo clc nclIorcs cscranas, rccorda-
lIc a uliina roncssa fciia a anlos dc quc
sua rolc sc vingaria da scrcnic, c coria-a
ara quc anlos clcs lusqucn, or ncio do
arrccndincnio c dc sulicas, rcconciliar-sc
con a Divindadc ofcndida.

CANTO X

No cnianio soulc o Ccu a airoz vingana
Quc no dcn fcz Saia na scrc oculio,
Pcrvcricndo a nulIcr, c cla ao narido
Para concrcn o funcsio fruio.
Qucn odc a Dcus, quc iudo vc c salc,
Vcndar os olIos, iludir a ncnic?
Jusio clc, c salio cn iudo, nao olsiara
Quc Saia invcsiissc o scnso do Ioncn
Caaz, or livrc arlirio c inicira fora,
Dc dcscolrir c rcclir asiucias
Dc ininigo qualqucr ou falso anigo.
385
Dcn salian os ais da csiirc Iunana,
E rccordar-sc dcvcrian scnrc,
O rccciio quc o fruio lIcs vcdava,
Scja qucn for o quc conc-lo os insic,
E quc a dcsolcdicncia os unIa incursos
Na cna. Mcnos... quc cscrar odian?
Tao culados a qucda ncrcccran.
As angclicas guardas rcssurosas
Do dcn aos Ccus suliran. anicvcndo
Do Ioncn os nalcs cn razao da cula,
Silcnciosas c irisics sc nosiravan;
E inda as csania cono dc o inigo
Tao suiil c cscondido ali ncicr-sc.
Assin quc csias noicias dcsasirosas
Nos Ccus sc csalIan, aflics, angusiias,
Dos coros, quc as cscuian, sc aodcran.
Aos cclcsiiais scnllanics nao foi dado
Einir-sc das sonlras da irisicza;
Porcn, cono a icdadc cnirc clas lrilIa,
A diia dc iais cnics nao criurlan.
Incnsa nuliidao do ovo cnrco
Acorrc aos socios quc da Tcrra cIcgan,
E qucr or niudo ouvir o accrlo faio.
Anic o irono dc Dcus indo a dar conias,
Logo con rcia alcgaao rocuran
Vigilancia rovar cn si coninua,
Quc foi jusiificada nui dc ronio.
386
O Eicrno cniao, oculio cn dcnsa nuvcn,
Assin fala (c irovcs a voz lIc scgucn}.
Coros, quc o irono nc ccrcais! vos, anjos,
Cuja nissao sc -nalogrou no Mundo!
Nao vos nagocis ncn criurlcis co'os casos
Quc, ocorridos na Tcrra, nao odian
Olsiados scr or quanio zclo Iouvcssc.
Profciizci-os cn dcialIc caio
Quando cssc icniador, a vcz rincira,
Vindo do Infcrno, airavcssou o Caos.
Dissc-vos quc clc cn scu airoz rojcio
Proscraria, alcanaria a alna;
Quc, lisonjcado c acrcdiiando cnganos,
O Ioncn conira scu Dcus scria iluso.
Succdcu iudo assin. Por ncu dccrcio
Nao sc fcz ncccssaria a qucda sua,
Ncn scu livrc qucrcr foi conclido
Dc nodo algun. scnIor dc arlirio rorio,
Pdc nuiio a scu gosio cncaninIar-sc.
Pccou. agora quc fazcr nc cunrc
Scnao inor-lIc iransgrcssao a cna
Quc c dcsiinada or scnicna, a noric
Para o dia da cula? Elc inagina
Faniasna vao a noric quc nao scnic,
Cono icnia, or un ronio csirago.
MinIa acicncia, do crdao divcrsa,
Findara lrcvc, finda anics da noiic.
MinIa londadc dcsrczada sofrc,
MinIa jusiia dcsrczada unc.
Mas a qucn nandarci ara julga-los?...
387
A qucn, scnao a ii, FilIo dilcio,
Quc rcinas junio a nin? Juiz ic dcclaro
No Ccu, na Tcrra, no Orco. Esia lcn visio
Quc cu, do Ioncn ic incunlindo o julgancnio
(Tu ncdiador, anigo, anaro do Ioncn,
Quc scu rcsgaic c Fcdcnior scr qucrcs,
Quc a scr Honcn cono clc ic dcsiinas},
Qucro, cn olscquio a ii, or icr do dclc,
jusiia juniar niscricordia."
Dissc o Pai, c insianianco, solrc a dcsira
Lanando una aluviao dc lrilIo c gloria,
No FilIo accndc, lcna c dcscolcria,
A divindadc sua. Elc, fulgindo,
Ercsso iodo cn si scu Pai osicnia.
E con doura cnrca assin rcsondc.
Dccrciar ic cricncc, o Pai cicrno,
E a nin, ianio nos Ccus cono no Mundo,
Cunrir iua voniadc solcrana,
Dc nancira quc scnrc cn nin iu ossas
Dcscansar lcnancnic saiisfciio,
En nin quc sou icu FilIo nuiio anado.
Vou da Tcrra julgar os iransgrcssorcs.
Mas iu lcn salcs quc, no rorio icno,
O naior cso da scnicna sua,
Scja qual for, cn nin rccair dcvc.
Dianic dc ii conroncii-nc a ianio.
Nao nc arrccndo, c assin o jus olicnIo
Dcssa scnicna niiigar dc soric
Quc scja ara nin ncnos csada.
388
Eu coa niscricordia Ici dc a jusiia
Tcncrar ianio, quc scrao, dc iodo,
Tu alacado, saiisfciias clas.
Nao ncccssiio dc coricjo ou ona.
Ningucn ao rcio irilunal acorrc
Mais quc os culados, quc sao dois soncnic.
O icrcciro fugiu; convcncc-o a fuga;
condcnado auscnic, s lcis rclcldc.
NcnIuna convicao cricncc colra."
Dissc. E sc crgucu do fulguranic asscnio,
Ondc ao lado do Pai sc incrgc cn gloria.
Coros, odcrcs, rinciados, ironos,
Tc s orias do Ccu scgucn-no Iunildcs,
Anic as quais o dcn fica c as lagas do dcn.
En dirciiura dcscc o Nunc-FilIo.
O icno, quc dc raidos insianics
Conc as asas, ncn assin avonda
Para aos nuncs rcgrar a ligcircza.
O sol radianic ja longc do zcniic
Sc inclina ara o ocaso. as nansas lrisas,
Eniao discrsas, lidan adcjando
Por iornar frcsca a iardc c ancna a Tcrra.
Eis cIcga o nunc. so vislunlrcs dc ira,
Inicrccssor c juiz, no rosio nosira.
Clcncnic vcn julgar do Ioncn a cula.
Passcando no jardin o ar Iunano
Ouviu a voz dc Dcus, quc lIa iroucran
389
Ligciras viracs, laiando o dia;
Ouviu, c sc cscondcu no cscsso losquc.
Eniao o Nunc-FilIo, ja nui crio,
Drada assin or Adao cn voz sulida.
Adao, ondc c quc csias? Pronio c conicnic
Avisiavas-nc ao longc... c a nin iu vinIas.
Mcnos aqui acIar-ic nc dcsgosia.
Por quc coa solidao iu ic divcrics
Quando anics vinIas or dcvcr luscar-nc?
Sou ncnos rcsciiavcl? Quc nudana
Tc fcz fugir, quc acaso ic dcnora?
Vcn ca ja." Elc vcn, c Eva con clc
Mais airas (osio adianic csiar na cula},
Anlos confusos, criurlados anlos.
O anor nos olIos dclcs nao rcsidc,
Ncn ara con scu Dcus, ncn un clo ouiro;
Mas sin vcrgonIa, dcscscro, crincs,
Malcia, olsiinacs, furorcs, odios!
Adao, dcois dc lalluciar con susio,
Ncsias oucas alavras lIc rcsondc.
Ouvi-ic no jardin, fiquci con ncdo;
Vi-nc nu, cscondi-nc." Assin lIc iorna
O londadoso juiz scn nodo irado.
MinIa voz dc ouiras vczcs icns ouvido
Scn icrcs ncdo c aic nuiio folgando.
Cono agora nc julgas iao icnvcl?
E qucn ic dissc quc csias nu? Acaso
Da arvorc roilida iu concsic?"
390
Acriado dcsi'aric, Adao rcsondc.
Ccus! cn quc acrio aicrrador nc incrgc
Dcfronic do ncu juiz o dia dc Iojc!
Ou Ici dc cu so da cula o iniciro cso
Carrcgar solrc nin, ou Ici dc a cula
Tanlcn fazcr csar solrc ouiro cu ncsno,
Quc vivc dcsia vida dc quc cu vivo
E cuja falia, cnquanio na urcza
Tao caro oljcio ara nin lrilIassc,
Eu oculiar dcvia, nao o condo
Por qucias ninIas a ccnsura ausicra.
Mas agra fora, rccisao invicia,
Mc lcvan violcniado, orquc icno
Solrc ninIa calca dcscdidas
Cula c cna, cada una cn cso ioda,
Cada una dc cr si insuoriavcl.
E... inda cu guardando criinaz scgrcdo,
Tu odcs dcscolrir quanio cu oculic.
Esia nulIcr quc ara ncu aulio
Fizcsic, c, cono dadiva crfciia,
Ma conccdcsic iao fornosa c loa,
Tao anavcl, iao roria, iao divina,
Dc cuja nao ncn ncsno cu susciiava
O nal nais lcvc, c cujas olras iodas
(Fosscn cn si quais fosscn} cu suunIa
Jusiificadas orquc dcla vinIan,
Esia nulIcr os roilidos fruios
Trouc c dcu-nos; coni ianlcn cu dclcs."
O Nunc solcrano assin lIc iorna.
O Dcus quc ic criou cra cla acaso,
391
Para lIc icrcs olcdicncia ccga
Qual dcvcs a clc so? Era icu guia,
Tcu cIcfc, ou ncsno igual, a qucn dcvcsscs
Fcsignar icu scr dc Ioncn, icu dcsiino,
Ondc Dcus ic clcvou nuiio alcn dcla
(Ela dc ii c ara ii so fciia;
Tu, quc dc iodo cn crfciao, cn doics,
En vcrdadcira dignidadc a cccdcs}?
Era cla anavcl, adornada c roria
Para caiar-ic anor; sujciao, nunca.
Eran scus dons, quais arccian, aios
Para ol'dcccrcn ao rcginc dc ouircn,
Mas incaazcs dc cr si rcgcrcn.
Esia rcrrogaiiva c roria iua,
E nuiio lcn or ccricncia o salcs."
Tcndo falado assin, a Eva crgunia.
Dizc, nulIcr, o quc fizcsic?" Eis cla,
Quasc dc iodo orcssa dc vcrgonIa,
Nao iarda cn confcssar, inida c lrcvc
Dianic do scu juiz. E assin rcsondc.
Eu coni dclcs; cnganou-nc a scrc."
Tanio quc isio cscuiou o ccclso nunc,
Diia a scnicna da acusada colra,
Posio quc cla dc lruio nao assassc,
E incaaz fossc dc lanar o cngano
Solrc qucn, da naldadc quc lIc c roria,
Mcro insiruncnio a fcz, ianlcn odcndo
Dc sua criaao o fin viciar-lIc.
392
Pcrvcriida dcsi'aric a sua csscncia,
Foi cla jusiancnic analdioada.
O Ioncn, cujo iniclccio a nais nao ia
Nao iinIa jus dc conIcccr nais nada;
Ncn ial conIccincnio dcsfizcra
Ncn o ccado scu, ncn scu casiigo.
A Saia, quc o rinciro cra na cula,
Condcna logo, c cnvolvc-lIc a scnicna
Na naldiao da colra, ali usando
Msiicos icrnos quc adcquados julga.
s, clo quc fizcsic, analdioada
Enirc os aninais iodos, o scrcnic.
Scnrc dc lruos andaras a rojo
E icrra concras cnquanio vivas.
Una dc ouira scrao scnrc conirarias
Tu c a nulIcr, ianlcn dc anlas os filIos.
Prolc sua a calca Ia dc isar-ic
E iu rocuraras o c nordcr-lIc."
Assin or csic oraculo sc crinc
Quc sc cunriu cn ulicriorcs icnos,
Quando Jcsus, o FilIo dc Maria
(Quc Eva scgunda foi}, icndo avisiado
Saia, rncic do ar, cair do Enrco,
Sc crgucu da sculiura c, dcsojando
Os rinciados c odcrcs do Orco,
Sulindo aos Ccus cn asccnsao lrilIanic,
Lcvando clos arcs csaosos
Caiivo o caiivciro c o rorio incrio
393
Quc arrclaiado or Saia lIc fora,
En lcna ona iriunfou ilusirc.
Elc, quc assin lIc vaiicina o csirago,
Ha dc cn razo ooriuno crniiir-nos
Quc sol os nossos cs o conculqucnos.
Dcsi'aric scnicncia a nulIcr logo.
Eu nuliilicarci iuas angusiias
Enquanio o fruio icu no vcnirc cnccrrcs;
Angusiias nil asscdiarao icu ario.
Ficas do csoso icu sujciia ao nando;
Ha dc icr clc cn ii nui lcno incrio."
Por fin csia scnicna a Adao fulnina.
Porquc a iua nulIcr crcdiio dcsic
Concndo os fruios da arvorc vcdada
(Fcconcndando-ic cu dcu nuo conus|,
Por causa iua a icrra csia naldiia.
Dcla icns dc iirar o icu susicnio,
Enquanio vivas, a odcr dc angusiias.
Ha dc cla roduzir-ic csinIos, cardos,
E icras quc concr do cano as crvas.
So concras icu ao quando o ganIarcs
Co'o suor dc iuas faccs cscorrcndo,
Aic quc iorncs ouira vcz icrra
Dc quc cs fciio. conIccc a iua origcn;
E, ois quc cs o, ao o iornar ic incunlc."
Dcsia nancira foi o Ioncn julgado
Por Dcus quc juiz c salvador sc osicnia,
O qual ianlcn lIc rcnovcu nui longc
394
A noric quc lIc csiava dcsiinada
Para o dia da cula cn ronio golc.
Docndo-sc dc os vcr nus cn livrcs arcs
Quc alicrar-sc dc iodo cniao dcvian,
Nao sc dcdigna dc fazcr-lIcs logo
Dc scrvo o ofcio (cono quando lava
Os cs dos scrvos scus, assadas cras}.
Qual o ai dc fanlias, vcsic agora
A nudcz dclcs dc aninais coas clcs
Ou quc norrcran, ou quc iniciras largan
Fcarando-as con ouiras (cono a colra}.
Ncn rccisou cnsar or largo icno
Cono a nudcz colrir dc scus conirarios.
Nao so or fora os vcsic; igual lIcs colrc
A nudcz inicrior nais iorc ainda,
Scu nanio dc jusiia lIc lanando
Con quc a sulirai aos olIos dc scu Pai.
Dcois rcgrcssa aos Ccus o Nunc-FilIo
En raida asccnsao, c cnira dc novo
Do Eicrno-Pai no sacrossanio scio
A dcsfruiar a scniicrna gloria.
Dc iodo o acIa alacado, c diz-lIc iudo
(Posio salc-lo} quc fizcra no Orlc,
E suavc inicrccssao ianlcn ajunia.
Anics dc Iavcr na Tcrra cula c cna,
Dcniro das orias do Orco sc asscniavan
A airoz Furia-Pccado c o Monsiro-Moric
Dcfronic un do ouiro. Assin quc o rci do Infcrno
395
Por clas assa, alrindo-lIas a Furia,
Scnrc dc ar cn ar alcrias fican,
Lanando flanas raidas, incnsas,
Para dcniro do Caos, ao longc nuiio.
E agora ao Monsiro-Moric sc dirigc
A nac crvcrsa nos scguinics icrnos.
Por quc noiivo, o filIo, cn ocio ignolil
Nos csianos a olIar aqui scniados,
Ao asso quc Saia, ai nosso ilusirc,
En ouiros Mundos roscrando aronia
Para nos, sua rolc ianio anada,
Esiancia nais fcliz? Tao alia cnrcsa,
So lcn indo clc cn iudo, olic-la odc.
Sc o scguissc a dcsgraa, cra ja icno
Dc csiar aqui, irazido naniaiado
Pclos scus ininigos furilundos,
Quc ouiro ncnIun lugar convcn cono csic
A iania uniao, iania vingana.
Scja o quc for quc dcniro cn nin rcsida,
Ou sinaiia, ou foric c nsiio inulso
Para a disiancias grandcs sc juniarcn
Coisas iguais cn anizadc oculia
Por caninIos dc iodo incnciravcis,
Parccc-nc quc sinio cn nin crgucr-sc
Mais anla fora, quc nc crcsccn asas,
Quc dcsic alisno alcn sc nc faculia
Donnio cncaniador, incnsuravcl.
Tu, ninIa sonlra, a nin cIcgada scnrc,
Dcvcs conigo vir. nada Ia quc alcancc
396
Quc do Pccado sc dcsuna a Moric.
Porcn rinciro, a fin quc algun olsiac'lo
Do nosso ai a volia nao dcnorc
Por cssc Alisno iniransiiavcl, nvio,
Tcnicnos olra dc arrojada cnrcsa
Mas ara nossas foras nui ossvcl.
Fundcnos ncssc occano iurlulcnio,
Quc dcsdc o Orco sc alonga aic ao Mundo
Ondc agora Saia roscra ovanic,
Una assagcn, nonuncnio aliivo
Quc as Iosics infcrnais icrao cn nuiio.
Para ida c volia ou iransnigrarcn, cono
LIcs dcr o fado scu. Tao airada
Por csic novo insiinio c foric inulso,
O runo vcrdadciro crrar nao osso."
O nirrado faniasna logo diz-lIc.
Vai ondc o foric insiinio c anigo fado
Possan lcvar-ic; airas dc ii nao fico;
Scndo iu guia ncu, nunca nc crco.
Ja scniir crcio o cIciro da carnagcn
E dclciiar-nc co'o salor da noric,
Enanados dc iudo quc la vivc
Ncsscs Mundos, dcsojo inuncravcl.
Ncn ara cssa olra, quc fazcr rocuras.
Dc ncnos nc acIaras. dou quanio dcrcs."
Dissc; c con fcro gosio insira o faro
Da nudana faial quc Iouvc na Tcrra.
397
Qual dc avcs carnicciras largo lando
Quc, rcsscniindo nuiias lcguas longc
Ecrciios cn cano ja disosios
Para crua clcja, voa cn runo
Do cIciro quc aic 'li cIcga calado
Pclos coros quc noric sc dcsiinan
En crasiina laialIa sanguinosa,
Assin farisca o icirico faniasna,
Para os arcs cscuros lcvaniando
As cavcrnosas, dilaiadas vcnias,
E da rcsa longnqua o cIciro colIc.
Eniao os nonsiros anlos sc arrcncssan
Fora das orias do Orco, cnirando audazcs
Na vasissina c fcrvida anarquia
Do Caos ncgro c fluido, Cada un dclcs
Tona vo divcrso, c, ondo cn olra
Iniciro o scu odcr (odcr incnso!}
Pousa solrc cssc fluido, c, lraccjando,
Ajunia quanio solido c viscoso
Enconira ali loiando alaio, acina,
Cono cn nar quc lorrascas cncaclan;
Dcois cada un, dc sua landa, cnurra
Quanio Ia juniado ara as orias do Orco
(Assin dois vcnios, quc do olo rucn
No Crnco nar sorando convcrgcnics,
Scrras dc gclo juniancnic arrasian
E con clas cniucn o caninIo,
Quc a Lcsic dc Pcizora sc susciia
Ir icr s cosias da oulcnia CIina!}
398
O Monsiro-Moric, vcndo agloncrados
Os naicriais rccisos, alcvania,
Cono un iridcnic cnornc, a clava sua,
Pcirificanic, scca, cnrcgclada,
E co'cla os laic c fia iao inovcis,
Qual Iojc c Dclos quc loiava danics.
O rcsio os olIos scus agrcgan, rcndcn,
Con gorgnco odcr. a olra sc avana
Con asfaliico gluicn liiunada,
Tao larga qual a oria inicira do Orco,
Tao funda quc a susicnia o cIao do Alisno.
Eis uliinada surgc a nolc incnsa
Por cina dcssc nar, arqucada, aliiva.
Era una onic dc cicnsao asnosa
Quc do liniar do Avcrno sc csicndia
Aic dcsic orlc ao nuro inalalavcl,
Hojc indcfcnso, osscssao da noric,
Passagcn scndo assin cnoda c facil
Enirc o nscro Mundo c o ncgro Infcrno.
(Por csic nodo, sc s cqucnas coisas
Podcn as grandcs coisas conarar-sc,
Vcio Xcrcs, nagnfico dciando
Scu Mcnnio alacio na alia Susa,
A suljugar da Crccia a lilcrdadc.
Para cssc fin solrc o Hclcsonio lana
Una aircvida onic con quc junia
Da Euroa c da sia as raias dcsunidas,
E con golcs quaniiosos dc vcrgasias
Solcrlo aoiia as indignadas ondas}.
399
MaravilIoso asccio arcscniava
Esia falrica cslcndida. Vcrcis
No ar cordilIcira dc nonianIas cnscis
Solrc o vcado Alisno, dirigida
Pclo caninIo quc Saia lcvara
Aic ao siio cn quc ousou rinciro
Tonando a salvo icrra aqucn do Caos,
Na arida facc do gloloso Mundo.
E gaicadas corrcnics dc diananic
Inda a roria firncza lIc scguran;
Danosa scgurana crduravcl!
Eis aos confins do Enrco-Ccu ja cIcgan,
Dondc avisian o glolo, c solrc a scsira
En grandc longiiudc o Orco lIcs fica.
Dcniro cn cqucno csao olscrvan logo
Trcs caninIos, dos quais cada un sc csicndc
A una das ircs rcgics cn iorno visias.
Esiando cniao o quc vai icr ao glolo,
Princirancnic o Paraso indagan.
Dc suliio clcs a Saia dcscolrcn
Quc, na figura dc radianic arcanjo,
Sulia a runo cnirc Ccniauro c Escorio
Enquanio o Sol cn rics sc lcvania.
Vcn disfarado, nas scus caros filIos
Logo ncsno cn disfarcc o ai conIcccn.
Assin quc fciio colra Eva cnganara,
TinIa-sc clc sunido incrccivcl
Mui dcniro clo losquc; nas dc ronio
400
Muda dc forna c csrciia o rcsuliado.
Viu quc Eva, nao csando o ncgro crinc,
Fcz rccii-lo clo ccgo csoso;
Viu coradas dc cjo as faccs dc anlos
Quando vas colcriuras rocuravan.
Porcn, assin quc viu dcsccr do Enrco
O Nunc-FilIo a scnicnciar iais culas,
Fugiu ancdroniado, nao quc cscrc
Escaar-lIc vingana ncrccida!
Mas... cinir-sc qucr, no aiual rclancc,
Do csirago con quc a colcra divina
Podia cn suliia closao rosira-lo.
Passado risco ial, volia dc noiic;
E, do ar infcliz ouvindo as qucias,
As aflics c angusiias, dclas colIc
Quc clc rorio ianlcn foi condcnado,
Mas quc a scnicna ara ja nao cra,
Dcvcndo cn razo osicro cunrir-sc.
Eniao, dc novas c alcgria cIcio,
Para o rcino das ircvas rcgrcssava...
Eis quc nargcn do Caos, ja nui crio
Dcssa rcccnic c oricniosa onic,
Dos filIos goza o cnconiro inoinado
Quc anorosos do ai cn lusca vinIan.
Muiio folgou Saia con csic cnconiro;
Porcn sua alcgria nao icn ncias,
OlIando dcssa onic a naravilIa.
Por nuiio icno cn asno a considcra,
Tc quc a Furia-Pccado, quc rcsunc
401
Dc sua filIa cncaniadora c lcla,
Por csics icrnos o silcncio ronc.
Tuas sao csias olras oricniosas,
Tcus sao csics irofcus, o ai anado;
Tu quc ic adniras dclcs nao os qucrcndo
s dclcs o arquiicio c auior rinciro.
Tao roniancnic o coraao nc dissc
(Mcu coraao quc, cn Iarnonia oculia,
Juniancnic co'o icu scnrc sc novc,
En docc iniinidadc unidos anlos}
Quc iu na icrra roscrado Iavias,
O quc ianlcn ora icus olIos nosiran;
Nao iardci cn scniir, osio afasiada
Esiar dc ii or nuliidao dc nundos,
Quc cn conanIia dc icu filIo Icroico
Mc cunria scguir icus nolrcs assos,
Tanio c o cnlacc quc a nos ircs nos liga!
Nao dc nais o Infcrno cn si conicr-nos,
Ncn csic nar olscuro, iniransiiavcl,
Pdc incdir-nos dc vir icr coniigo.
Tu conlciasic a lilcrdadc nossa,
Confinada aic 'qui do Infcrno aos nuros.
Tu nos dcsic o odcr dc aic iao longc
Nossos rcduios avanar, lanando,
Con csia oricniosa, incnsa onic,
Pcsado jugo ao iurlulcnio Alisno.
Ja iodo o nundo c icu; iua viriudc
Olras ganIou or iua nao nao fciias.
Tua salcdoria nais olicvc
Do quc crdcnos or infausia gucrra,
402
E conlcia dos Ccus iirou vingana.
Sc rcinar nclcs ic nao for ossvcl,
Ncsics icus Mundos rcinaras ovanic.
Dcia quc o Vcnccdor os Ccus govcrnc
Cono o jus lIo franqucia das laialIas.
Dcsics rcccnics orlcs nui disianic,
Quc a si alicna or scnicna roria,
Daqui cn dianic ariira coniigo
Quanio aqucn fiquc dos confins cclcsics;
O Ccu quadrangular icnIa clc cn ossc,
Scja o gloloso Mundo o icu incrio;
Ou cniao quc sc aircva a rovocar-ic
Agora quc a scu irono cs nais icnvcl!"
Logo conicnic diz-lIc o rci das sonlras.
Fornosa filIa, c iu ncu filIo c ncio,
Provas sulidas icndcs dado agora
Dc quc sois dc Saia a csiirc ilusirc
(Pois quc dc nonc ial cu nc glorio
Cono cnulo do Fci dos Ccus surcno}.
Dcncncriios sois dc nin c do Orco.
Vindo iao crio dos unlrais do Enrco
Juniar gloria ninIa a vossa gloria,
Vosso iriunfo cicrno ao ncu iriunfo.
Do Orco c Mundo un so rcino assin fizcsics,
Un rcino, un coniincnic scnrc unido
En nuiuo iraio, cn Iarnonia nuiua.
Enquanio cu dcso cncirando as ircvas,
Mui facilncnic cla vossa csirada,
Para ir aos socios ncus dar dc nin conia
Infornando-os dc quanio no orlc Ici fciio,
403
E dc ial fciio co'clcs alaudir-nc,
Por csic runo, cnirc orlcs ciniilanics,
Tanios c vossos iodos, discorrcndo,
La do dcn ao jardin dcscci vos anlos.
Nclcs norai, rcinai cn lcna diia;
Francos dali rcgci a icrra c os arcs,
Morncnic cssc Ioncn, ossuidor dc iudo.
Dcsdc logo o fazci vosso caiivo
En firncs fcrros c or fin naiai-o.
Mcus sulsiiiuios con odcrcs lcnos
Eu vos noncio, c vos cnvio ao Mundo;
Ecrcci un odcr inconaravcl
Quc dc nin iao soncnic sc dcriva.
Do vigor dc anlos vos dccndc agora
A ninIa ossc dcsics novos rcinos
Quc o vcnccdor Pccado cnircga noric,
Pclas ninIas faanIas conduzido.
Sc vosso unido csforo rcvalccc,
Esiao scguros os ncgocios do Orco.
Ousados idc, c dc valor arnai-vos."
Assin dissc; c os dcscdc. Prcssurosos
Enirc as consiclacs, ianias c ianias,
Passando vao c scu vcncno csargcn.
Crcsiadas or influcncia iao naligna
Logo as csirclas alidas dcsnaian;
E os lancias, assin ianlcn fcridos,
En vcrdadciro cclisc a facc cscondcn.
Saia, or ouiro lado, o Infcrno lusca
Passando solrc a nova c ingcnic onic.
404
Pariido cn dois o suljugado Caos
Drana raivoso, c conira a onic arroja
Lquidas, ncgras, csirondosas scrras,
Quc cla rcclc con dcsrczo ovanic.
As orias do Orco lrcvcncnic cruza,
Esaosas, alcrias, nao guardadas,
E acIa iudo crno ali. as guardas dclas,
Dciando o osio, ao Mundo cicrco voaran;
E quanio Iavia das lcgics do Infcrno,
Para o inicrior sc rciirando, acana
En iorno do solcrlo Pandcnnio,
Cidadc c coric do infcrnal iirano,
Quc Lucifcr cIanado foi ouirora
Por sc lIc asscnclIar da iardc a csircla.
O icnclroso ccrciio ali iodo
Alcria csiava, cnquanio os grandcs cIcfcs
Fazcn consclIo vcniilando o caso
Quc olsiar do cnviado rci odc o rcgrcsso.
Elc, quando ariiu, dciou iais ordcns,
E os sudiios agora assin lIas cunrcn.
Cono das Iosics russas sc rciiran
Por Asiralan os iariaros, dciando
Aos si cano incnso dc crna ncvc,
Ou cono fogc dc oionanas luas
Da Daciriana o Sofi, cn runas ondo
Tudo alcn dc Aladulia, cnquanio alcana
Dc Caslin ou dc Tauris o rcfugio,
Assin cssas lcgics do Ccu lanidas,
Alandonando os icrninos do Infcrno
405
Por lcguas nuiias nil ncsic concnos,
Con anclanic alcria csiao vclando
Da nciroolc sua junio s faldas,
E a cada insianic cscran vcr dc volia
O Icroi dcscolridor dc csiranIos nundos.
Cono incogniio, cniao o rci das ircvas
As nuliidcs assou, afigurando
Soldado cao na angclica nilcia.
Enirando as orias da luinia sala,
Vai-sc invisvcl aos dcgraus do irono
Quc no ioo sc clcva, adcrcado
Dc riqussina ona c rcgio lrilIo.
Ali solc c sc asscnia. Alguns insianics
OlIa dc si cn iorno, c vc nao visio;
Mas logo, cono sc una dcnsa nuvcn,
Colrindo-o, ronia sc rasgassc agora,
Dc inroviso scu ialIc c fronic aliiva
Majcsiosos c fulgidos sc osicnian,
ParclIos s csirclas nais lrilIanics
(Porcn sao falsos cssc lrilIo c gloria;
So ara ccrios fins sc lIc iolcran
Dcois do crinc scu}. Todo alisnado
visia dc fulgor iao rccniino,
O ccrciio infcrnal olscrva aicnio
E rcconIccc o rcgrcssado cIcfc,
Por cuja volia ansioso susirava.
Fciunlou nas aloladas naldiias
Por longo icno a aclanaao dc alauso.
Prcciiiados os nagnaics dcian
406
Nao findado o consclIo icnclroso;
E con razcr, quc igual cn iodos lrilIa.
O nonarca iriunfanic congraiulan.
Eniao clc coa nao inc silcncio,
E caia as aicncs con iais alavras.
Tronos, donnios, cclcsiiais odcrcs,
Nao vos concicn so or jus iais noncs,
Mas dcsdc Iojc ianlcn or ossc os icndcs.
Volio aqui nais fcliz do quc cscrava.
Lcvar-vos-ci iriunfanics fora do Orco,
Fora dcsic airo Alisno aloninavcl,
Maldiia csiancia dc Iorridas angusiias,
Ondc nos cnccrrou nosso iirano.
Idcs daqui ossuir cono scnIorcs
Mundo csaoso quc lcn ouco ccdc
Ao nosso airio Ccu. a ninIa audacia
Vo-lo alcanou vcnccndo circnos riscos.
A niuda narraao fora nui longa
Do quc Ici sofrido c fciio, c da ardua cna
Con quc viajci airavcssando o Alisno,
Vasio, inquicio, confuso, iliniiado.
Solrc o qual onic incnsa foi crguida
Pclo Pccado c Moric, assin franqucando
Vossa gloriosa narcIa cn runo do orlc.
Dirci soncnic quc a assagcn ninIa
Por nin alcria foi. nonici ousado
Do Alisno nas csaldas insofridas;
No scio nc cniranIci da noiic cicrna;
Essc Caos csanioso dcvassci,
407
Quc, cn circno zclando os scus scgrcdos,
Fcroz sc os con clanoroso csirondo
ninIa csiranIa viagcn, roicsiando
Conira cssa violaao cranic o fado.
Por fin dci visia do rcccnic Mundo
Quc ancia fana nos Ccus rcconizara,
MaravilIosa falrica crfciia
Ondc o Ioncn, or surir-sc a nossa falia,
Criado foi c colocado logo
Nun Paraso dc dclcias cIcio.
Con ncus cnganos scduzi-lo udc,
Afasiando-o dc Dcus quc o scr lIc dcra;
E o quc nais icn dc adniraao causar-vos.
scr ial scduao... fciia co'un ono!
Por csic faio Dcus iodo ofcndido
(O quc do riso vosso c digno c nuiio}
O ar Iunano, quc rczara ianio,
Ps, con cssc orlc dc quc os fcz scnIorcs,
Sol o donnio do Pccado c Moric,
Cono anlo csolio scu. daqui lcn vcdcs
Quc scn crigo, scn iralalIo ou susio,
Possunos ja cssc orlc ondc Ialiicnos;
Possunos o Ioncn, nclc doninanos
E cn iudo o nais quc or scnIor o iinIa.
ccrio quc cu ianlcn fui condcnado,
Ou anics (quc nao cu} a lruia colra,
Dc cujo coro nc vcsiindo asiuio
Pudc uliinar a rclcldia do Ioncn.
MinIa scnicna inc-nc a ininizadc
Quc Iavcra cnirc nin c os Ioncns; dcvo
408
Mordcr o calcanIar da rolc sua,
E csia, scn quc inda sc rcfic o razo,
Ha dc vir a isar ninIa calca.
Mas qucn nao qucrcra conrar un Mundo
Por una sinlcs isadura, ou ncsno
Por ouiras cnas... inda scndo airozcs?
Eis lrcvc narraao da cnrcsa ninIa.
Quc rcsia nais agora a vos, o Nuncs,
Scnao irdcs cnirar cn lcna diia?"
Assin falou, c dcnorou-sc un ianio
Escrando cscuiar, con graio ouvido,
Ccral alauso, aclanaao ingcnic...
Eis quc, clo conirario, clc ouvc cn iorno
Un silvo univcrsal dc incnsas lnguas,
Horrvcl son dc ullico dcsrczo.
Eiaiico asnou. Porcn dc ronio
Mais dc si asna. scnic o scu scnllanic
Dcscarnar-sc, aguar-sc, conirair-sc;
Nas ilIargas sunircn-sc-lIc os lraos;
As crnas logo cnioriilIarcn-sc anlas;
E dar consigo cn icrra conrinido
Sol a figura dc scrcnic cnornc,
So ossvcl lIc scndo andar dc rojo.
Procura rcsisiir, orcn dclaldc...
Quc odcr sucrior o alaic c dona,
Casiigando-o, confornc o scu julgado,
Na figura cn quc ianio dclinquira.
Qucr falar, nas dc silvos longa scric
409
Dc lngua lifarada olicr so odc,
So assin rcsondcndo aos longos silvos
Dc ouiras incnsas lnguas lifaradas,
Pois quc do Orco os gucrrciros ja, cono clc,
Eran scrcnics iodos, icndo cnirado
Con furia audaz na rclcliao scgunda!
O rudo sililanic csirugc Iorrvcl
No salao infcrnal, quc fcrvc cIcio
Dc nonsiros scrcjando furilundos,
Varios cn caudas, varios cn calcas.
Aqui sao Iidras, clocs ncdonIos,
sidcs, cscorics; alcn sao disas,
Anfslcnas, ccrasics iruculcnias.
Nunca fcrvcu dcois con ial quaniia
Ncn Ofiusa, ncn iodo o largo cano
Da Corgona ondc o sanguc sc csarzira.
Enirc iodos ianlcn naior avulia
O icnclroso rci, dragao giganic,
Muiio naior do quc Pion incnso
Quc o Sol no Piio cIao gcrou dc lodo.
Solrc clcs iodos ncsno assin arccc
Quc inda conscrva scu odcr aniigo.
Eis quc fora saiu a cano alcrio,
E o scgucn iodos. dc laialIa cn ordcn
O rcsio csiava la dos quc do Enrco
Pcla airoz scdiao culsos foran,
E cscran insofridos vcr quanio anics
En iriunfo aarcccr scu cIcfc augusio.
410
Viran (nas nao dcccrio o quc cscravan}
Coia scn conio dc disforncs scrcs.
Eniao, dc Iorror sinaiico ionados,
Scnicn cn si o quc csiao vcndo aos ouiros;
Cacn scus lraos c lroqucis c lanas,
Cacn ncsno clcs igualncnic logo
E cn scrcs scnclIanics sc iransnuian,
Os fornidavcis silvos rcnovando.
Dcsi'aric, cono or coniagio, adquircn
Igual figura, igual cnornidadc,
Scndo no crinc iguais c iguais na cna.
Assin o alauso, quc clcvar qucrian,
Mudado foi cn silvos dc dcsrczo,
Triunfo, quc so rcgoa alia vcrgonIa
E suas rorias locas lIcs ninisiran.
Pcrio dali Iavia cicnso losquc,
Surgido assin quc cn scrcs sc nudaran.
Fruios iguais aos roduzidos no dcn,
Quc dc Eva foran o faial cngodo
Tao lcn disosio or Saia ariciro,
Incnsos dcssas arvorcs cndian.
Tudo sao ordcns do quc no alio rcina
Para o casiigo lIcs iornar nais duro.
Ncssc csiranIo rosccio ardcnics olIos
Fian clcs cuidando quc ululan,
En vcz dc una so arvorc vcdada,
Muiios nilIarcs dclas dirigidos
A nais crava-los na dcsgraa c infania.
Coniudo, csscs rcciios, dcvorados
411
Dc crua fonc, dc cscaldada scdc,
Nao sc odcn conicr. uns solrc os ouiros
s rclaiinIas clos ironcos ircan
Ansiosos sc cnroscando, c nao ignoran
Quc iudo cisic ali ara cngana-los.
Eran nais lasios quc a vicrca grcnIa
Quc ondcando cria dc Mcgcra a fronic.
Sfrcgos colIcn o visioso fruio,
ScnclIanic aos quc cndcn cnganosos
Junio ao funcrco lago dc lciunc
Ondc flanas Sodona consuniran.
Mas csic c nais falaz, quc cngana o gosio.
No cnianio, loucancnic inaginando
Saciar no novo fruio a fonc ardcnic,
En vcz dc fruios nasiigaran cinzas,
Quc anargas c nauscosas arrcvcssa
Lcsado o aladar cnirc nil ansias,
Dc csirondosos cngulIos nais ungidas.
Acriando-os voraz a fonc c a scdc,
Logo aos fruios crucis a niudo volian,
E a niudo o sailo insuoriavcl curicn,
Dc agro icdio as quciadas rciorccndo,
Asqucrosas dc cinzas c fcrrugcn;
Ncsia ncsna ilusao cacn ccn vczcs,
Quando o Ioncn, dc qucn crfidos iriunfan,
So una vcz sc dcscnIou no crinc!
Dcsi'aric sc consoncn, sc aiorncnian
Con fonc urcnic c silvos inccssanics,
412
Tc quc, or crnissao do incnso Nunc,
A sua forna rsiina rccolran.
Mas algucn diz quc lIcs ficara a cna
Dc cada ano sofrcr or ccrios dias
A ncsna IunilIaao quc os iorna cn scrcs,
Quclrando-lIcs o orgulIo c a vil filaucia
Dc Iavcrcn scduzido o fragil Ioncn.
Coniudo, cnirc os agaos clcs lanaran
Alguna iradiao do incrio oliido,
Falulando quc Ofion, dragao solcrlo,
Con Eurnonc (quc Eva cniao cIanada
Talvcz scria ncssc aniigo icno},
Foi o rinciro quc rcgcu o Olino,
Dondc Saiurno c is o culsaran
Anics do Dcicu Jovc Iavcr nascido.
No cnianio ao Paraso, c nnio lrcvcs,
Os dois nonsiros do Infcrno ci-los cIcgados.
Ali, cono ossvcl scnrc csicvc
A aira Furia-Pccado, cnfin alcana
Cono cisicnic rcsidir; c agora
Vcn ioda cn coro, ial qual c, no iniuiio
Dc ali nanicr crciuo doniclio.
Logo airas nui cIcgado o Monsiro-Moric
Passo a asso a aconanIa, c vcn cdcsirc
Quc o alido frisao inda nao nonia.
A furia cniao dcsi'aric sc lIc crinc.
Moric, rogcnic dc Saia scgunda,
Quando dc iudo cs rci, iudo conquisias,
Quc cnsas iu do nosso incrio agora
413
Posio quc oliido con iralalIo ingcnic?
Nao valc nais do quc do Infcrno oria
Scniado csiar dc scniincla scnrc,
Scn scr icnido, scn un nonc ilusirc,
E iu ja rcsics a norrcr dc fonc?"
Logo o filIo ncfando assin rcsondc.
Eu, quc cnando csiou dc fonc cicrna,
O Infcrno, o dcn, o Ccu, cono iguais conio.
Para nin o nclIor Ia dc scr scnrc
O quc rcsa nais anla nc faculic.
Ccrio c quc a vcjo aqui nuiio alundanic;
Mas inda dininuia nc arccc
Para cncIcr dcsic vcnirc a gra voragcn
E csic coro faial quc iodo c vcnirc."
Eis a inccsiuosa nac assin lIc dissc.
No cnianio vai nuirindo-ic rinciro
Ncsias crvas c florcs, ncsics fruios,
Dcois nos aninais do ar, agua c icrra,
Manjarcs quc ja nuiio o gosio cncanian,
Aic quc cu, rcsidindo dcniro do Ioncn
(E cncIcndo-o dc infccao c a quanio c dclc,
Visias, alavras, cnsancnios, olras,
E a ioda a sua dcsccndcncia}, o adaic,
Ja sazonado, ara icu susicnio
Quc, osio scr o quc nais iardc alcanccs,
Scra o quc acIcs dc salor nais fino."
Tcndo falado assin, ionaran anlos
Cada qual un caninIo, nas dircio
414
A dccidir a dcsiruiao c a noric
Dc quanio vivc, ou ja, ou ouco c ouco,
O adaiando a norrcr ou ccdo ou iardc.
O Onioicnic cniao, la dcnirc os sanios,
Asscniado cn scu irono sullinado,
Vc os dois nonsiros. E dcsi'aric dissc
quclas jcrarquias fulguranics.
Vcdc con quc ansia aquclcs cacs do Infcrno
Vao r cn runas o nasccnic Mundo
Quc fornci lclo c lon, c ncssc csiado
Scnrc csiaria sc a loucura do Ioncn
A furias iao faiais o nao franqucassc.
Elcs, o rci do Infcrno c scus consocios,
Inuian-nc crro ial, vcndo quao facil
Dc siio iao cclcsic os sofro cn ossc,
Aic nc crcndo cn conivcncia insana
Con ncus rorios inigos insolcnics
Quc dc nin ricn, cono sc alicnado
No fogo da ira lIcs ccdcssc cu iudo
Para quc cnolgucn iudo c iudo csiragucn!
Mas clcs, inscnsaios, nao conIcccn
Quc cu ara ali lIcs dirigi os assos
A fin dc dcvorarcn, consunircn,
Dc ncus cacs infcrnais na qualidadc,
As inundcics con quc a cula do Ioncn
Infcciou quanio no Orlc Iavia uro.
Hao dc ali conscrvar-sc aic dc iodo
Tais inundcics dcvorado Iavcrcn,
Ja cIcios, farios ja, quasc csiourando.
415
Eniao, co'un golc dc ircncnda funda,
Tu, ncu dilcio, viiorioso FilIo,
Has dc os nonsiros lanar, Pccado c Moric,
E do iunulo alcrio as ncgras fauccs,
No fundo alisno, do Caos airavcs,
Para scnrc cniuindo as locas do Orco,
FccIando-lIc ianlcn con sclo cicrno
As Iorrcndas nandlulas vorazcs.
Fcnovados dcois os Ccus c a Tcrra,
Tornan a scr saniificados, uros.
Mas aic cssc icno conira os Ioncns
A ronunciada naldiao roccdc."
Dissc. O cnrco audiiorio cniao lcvania
Dc alcluias o caniico onoso,
Quc iroa aliivo cono o son dos narcs,
Findando assin. En iuas olras iodas
Fcios icus nandos sao, icus ncios jusios.
Qucn odc cnfraqucccr-ic, o Dcus incnso?!"
Dcois canian o FilIo quc sc voia
A rcsiaurar a irisic Iunanidadc,
Elc, or qucn nos scculos fuiuros
Hao dc clcvar-sc novos Ccus c Tcrra,
Ou dos Ccus dcsccrao. Assin caniaran
Enquanio o Eicrno, or scus rorios noncs,
CIana valcnics anjos c os incunlc
Dc varios cargos, quc nclIor adaia
s circunsiancias dos aiuais succssos.
Princiro ao Sol iniinaao lcvaran
Dc novcr-sc c fulgir or ial nancira
416
Quc da Tcrra no glolo roduzissc
Calor c frio insuoriavcis quasc,
Das cavcrnas do Noric lIcs cIanando
O crcso invcrno anciao, Iirio dc gclo,
E do sul lIc irazcr o ardor fcrino
Quc no solsicio do vcrao alrasa.
lranca Lua, aos cinco ouiros lancias,
Ofcios, novincnios lIcs dcnarcan,
Asccios cn sciil, quadrado c irino,
As coniraosics quc ianio danan,
As conjuncs quc ianio nal roncicn.
Tanlcn disscran s csirclas fias
Quando dcvian csalIar c cono
Sua influcncia naligna, c quais dcnirc clas,
Junias co'o Sol ou ondo-sc ou nasccndo,
Fornarian clo ar as icncsiadcs.
Tanlcn assinan os quaricis dos vcnios,
O icno cn quc csirondosos lIcs incunlc
Os arcs criurlar, icrras c narcs,
E rolar os irovcs quc alio rilonlan
No anliio cscuro dos salcs acrcos.
Ha qucn diga quc Dcus nandou aos anjos
Torccr do cio do Sol, graus vinic c acina,
Da Tcrra os olos, o quc so udcran
Con grao iralalIo conscguir, dciando
O Orlc, anics aralclo, ollquo agora.
Ouiros dizcn quc o Sol ordcn iivcra
Para do cocIc scu virar os loros
Indo disiancia igual, dc un lado c dc ouiro,
Do Equador nuiio alcn, sulindo a Canccr
417
Pclo Touro, c dc Ailanic as filIas scic,
E clos Ccncos dc quc Esaria sc Ionra,
A Caricornio cniao logo dcsccndo
Pclo Lcao, cla Virgcn c as Dalanas,
Tudo ara alicrnar cn cada clina
As csiacs quc cn crculo sc nudan.
Sc assin nao fossc, no Orlc Iouvcra scnrc
FisonIa rinavcra c lindas florcs;
Scnrc scria igual noiic o dia,
Eccio alcn dos crculos olarcs
Ondc fulgira cniao dia crciuo,
Pois quc o Sol, scnrc laio, concnsara
Essa disiancia con fulgor crcnc,
Cirando visia cn roda do Iorizonic
Scn dcnonsirar cn si oricnic c ocaso,
Dcsiaric Isidas nuvcns incdindo
No frio Esioiilandc c alcn do csirciio
Quc s aicnic MagalIacs afoiio.
Assin quc foi conido o faial fruio,
Virou dc runo o Sol quc ia lcvado,
Cono fcz no fcsiin do insano Ticsics.
Dc ouira nancira os Ialiianics do Orlc
Inda inoccnics suoriar dcvian
A calna ardcnic, o frio cnciranic,
Quc sofrcn Iojc cn uniao do crinc.
Fciias no firnancnio csias nudanas,
Posio quc vagarosas roduziran
Iguais nudanas cla icrra c narcs,
Influcncias sidcrais, dcvasiadoras,
418
Vaorcs, ncvoas, calados nisios
Quc csiilcnic corruao csalIan.
Do noric, cn dircao da Norunlcca
E das raias sanoidcs, cis quc rucn,
Suas lrnzcas nasnorras arronlando,
Dc gclo arnados, dc granizo c ncvc,
Dc iufcs icncsiuosos, dc rajadas,
Cccias c Dorcas, o csirondoso Argcsics
E o furilundo Trascias. ncssc inulso
Arrancan losqucs, anonioan narcs.
Tanlcn do sul con csic cfciio roncn
frico c Noio, oosios assorando,
Dc ncgra caiadura quc inda afcian
Dc Scrra-Lcoa as irovcjanics nuvcns.
Coriando csics c vindo iao fcrozcs,
Do lcvanic c ocnic sc arrcncssan
Euro c Zcfiro. dclcs logo ao lado
Voa Siroco, aiira-sc Lilcquio.
Dcsic nodo a violcncia rinciia
Na inaninada Naiurcza; c logo
A Discordia (rincira dcnirc as filIas
Quc dcu luz a crucl Furia-Pccado}
Pclos irracionais conduz a noric
Scrvindo-sc da fcra aniiaiia.
Fazcn gucrra cnirc si da icrra os lruios,
Cucrra cnirc as avcs clos arcs fcrvc,
Cucrra cnirc os cics clas aguas ardc;
Nao nais da vcrdc rclva sc nuirindo,
Os aninais dcvoran-sc uns aos ouiros;
Ao Ioncn crdcn o rcsciio aniigo,
419
Ora lIc fogcn con ncdonIo asccio,
Ora vcndo-o assar olIan-no irosos.
Todas csias niscrias asccndcnics
Adao ja via cn aric, inda quc oculio
En sonlra dcnsa c dc aflics coriado.
Mas dcniro cn si nais fcros nalcs curic
E, dc aics nun lravo nar loiando,
Tao grandc dor dcsafogar rocura
Con csics scniidssinos lancnios.
Dcois dc iao fcliz... quc cnas curio!
Dcsic Mundo glorioso, acnas fciio,
Eis o fin! E cu, quc Ia ouco nc coniava
A gloria dcsia gloria, csiou naldiio...
Dc lcn-avcniurado quc anics cra!
Da rcscna dc Dcus vou oculiar-nc.
Danics iodo o ncu lcn acIava ncla!...
Sc o nal, quc sofro, ali sc liniiassc,
Nao fora o ior; ncrccc-o ninIa cula,
E cu os cfciios dcla suoriara.
Mas ial rcsignaao nada arovciia;
Hojc c scnrc o quc lclo, ou cono, ou gcro,
iudo naldiao quc sc iransniic.
Ccscc, nutcu" voz quc ouirora
Tao dcliciosancnic cras ouvida...
Agora ouvir-ic c noric! O quc nc cunrc
Fazcr quc larga crcsa c nuliiliquc?
So naldics quc solrc nin rccaian.
No incnso csao dos fuiuros icnos
Qucn, viina do nal or nin causado,
420
Nao nc Ia dc analdioar? Sin, dirao iodos.
Nosso rinciro ai naldiio scja.
Craios sonos-ic assin, Adao inuro."
Eis quania cccraao sc nc dcsiina.
Dcsia nancira, alcn das quc cn nin rorias
Moran cccracs, a nin rcgrcssan
En rcfluo fcroz quanias roduzo;
En nin, scu ccniro naiural, rccacn,
Mcsno ncssc scu ccniro Iorrvcis csan.
OI! assagciras alcgrias do dcn
Conradas or dcsgraas iao duravcis!
Dcus Criador, cdi-ic orvcniura
Quc do ncu larro nc fizcsscs Ioncn?
Pcdi-ic quc das ircvas nc iirasscs,
Ou nc uscsscs cn jardin iao lclo?
Cono nao concorrcu ninIa voniadc
Dc nodo algun ara a cisicncia ninIa,
Dc nais razao, dc nais jusiia fora
Quc cn ncu aniigo o nc convcricsscs...
Eu, quc dcscjo rcsignar dc iodo
Quanio nc Ias dado, orquc sou inalil
Para a iao arduas condics cingir-nc,
Pclas quais olrigado cu conscrvava
Un lcn quc nunca rocurado Iavia.
A iania crda, quc or si ja cra
Dasianic uniao, or quc juniasic
O scniincnio dc dcsgraa infinda?...
Mosiras iua jusiia inclicavcl.
Mas, cn vcrdadc, ja assou o icno
Dcsias conicsiacs arovciiarcs;
421
Quando foran iais clausulas acciias,
Eniao c quc dcvias rccusa-las.
Qucrcs dc un lcn colIcr o iniciro gozo
E ao ncsno icno as condics laldar-lIc?
Dcus fcz-ic, c ccrio, scn liccna iua;
Mas quc disscras... sc icu rorio filIo
Dcsolcdicnic sc iornassc a onio
Dc rcirucar assin a icu rcrocIc.
Por quc noiivo, o ai, iu nc gcrasic,
A nin quc a gcraao ic nao cdia?" ?!
Adniiirias iu a audaz dcscula
Quc so lcvava o fiio dc ulirajar-ic?
Coniudo aicndc, quc a cisicncia sua
Ao roosiio icu clc nao dcvc,
Mas sin naiural ncccssidadc,
Quando ic fcz Dcus or qucrcr fazcr-ic,
Para o scrvircs a scu rorio gosio.
Assin lcn vcs quc a rcconcnsa iua
So ic odc rovir da sua graa,
E quc o casiigo icu cunrc quc scja
Cono o dcicrninar sua voniadc.
Scja assin. a scu nando nc sulncio;
Sou o c rcgrcssar ao o nc incunlc.
Hora da noric, iu scras lcn-vinda!
Por quc dc Dcus a nao ianio rciarda
O quc o dccrcio scu ara Iojc fia?
Por quc a solrcvivcr sou cu forado?
Por quc con ial rigor nc iludc a noric?
Por quc nc guardan ara cna cicrna?
Cono nc cnconirarci alcgrc, ovanic
422
Da vida no final, scnicna ninIa,
Nao scndo nais do quc inscnsvcl icrra!
Con quc razcr nc dciiarci ra laio,
Cono dc ninIa nac no anavcl grcnio!
Ali dcscansarci cn az dornindo.
Dc Dcus nunca janais a voz ircncnda
Aos ncus ouvidos iroara. iao ouco,
Para nin, ara a ninIa inicira rolc,
Dc iorcs nalcs nc rocra o susio,
Horrvcl con Iorrvcis cscranas.
Coniudo, inda una duvida nc vca.
Talvcz nao norra cu iodo, c quc da vida
O uro soro, do Ioncn a alna incnsa
Quc o Eicrno lIc insirou, norrcr nao ossa
Con csia icrra dc quc o coro c fciio.
Qucn salc cniao sc no crno do sculcro,
Ou nouiro siio dc icrror, cu dcva
Morrcr dc noric crucl quc scnrc viva?
Tcrrvcl cnsancnio, sc c vcrdadc!
Porcn... Por quc o scra? Foi ccriancnic,
Qucn na cula caiu, da vida o soro.
Qucn ois Ia dc norrcr... scnao qucn icvc
Da vida o gozo c crcirou a cula?
Ncn vivcu, ncn ccou o icrrco coro.
Logo dc una so vcz, norrc cn nin iudo.
Tal juzo ninIas duvidas alaquc,
Ja quc nao odc a inicligcncia Iunana
Dcsics icrninos curios alongar-sc.
Mais. dc iudo o ScnIor scndo infiniio,
Scu furor o scra? Talvcz quc scja...
423
Mas o Ioncn nao, quc noric c condcnado.
Dcus cono odc scu furor infindo
Ecrccr no Ioncn quc icn fin coa noric?
Podcra fazcr clc a noric cicrna?
Fora isio assin coniradiao csiranIa,
E ara o ncsno Dcus faio inossvcl,
Tanlcn scndo arguncnio inconicsiavcl
Dc odcrio nao, nas dc fraqucza.
Dc colcra ungido Ia dc clc acaso
Infiniio fazcr o Ioncn finiio
Para o unir, saiisfazcndo nclc
O scu furor quc saiisfciio c nunca?
Sua scnicna assin sc rolongara
Alcn do o c lcis da Naiurcza,
Pclas quais scnrc as coisas iodas olran
Unas solrc ouiras, nao scgundo c grandc
A cicnsao quc cricncc sua csfcra,
Mas scgundo cnirc si clas dirigcn
Os aios naicriais or quc sc iocan.
E... sc a noric nao c (cono cu suunIa}
Colc faial quc as scnsacs ciinguc,
Mas sin niscria quc nao nais acala,
(Qual cu cn nin c dc nin fora olscrvo}
Da Iora cn quc rinciia coniinuando
Por ioda a cicrnidadc incnsuravcl?...
Ai dc nin! ial icrror sc avana Iorrvcl;
Ja ouo quc irovcja furilundo
Solrc ninIa calca indcfcnsavcl.
Inoriais anlos sonos, cu c a noric;
Un coro so ianlcn fazcnos anlos.
424
Ncla icn aric, orquc cn nin rcsidc,
MinIa rogcnic ioda analdioada.
Quc airinnio iao fornoso, o filIos,
Fccclcrcis dc nin! OI, sc cu udcssc,
Scn dar-vos nada, cn nin dcsirui-lo iodo,
Alcndioar-nc Iavcis dcscrdados,
Vos quc nc Iavcis dc analdioar Icrdciros.
Quc dor! Dc un Ioncn so cono Ia dc a cula
Fazcr culada a Iunanidadc ioda
Scn crcira-la, assin scndo inoccnic?...
Mas... quc inoccncia? Porvcniura odc
Enic sair dc nin scn scr corruio,
Dcravado no juzo c na voniadc,
Nao so fazcndo, nas ianlcn qucrcndo
Os nalcs iodos, quais cu qucro c fao?
Cono, assin scndo, odcrao ncus filIos
Scr, visia dc Dcus, quiics c uros?
Dcois dc ianias discusscs rolias,
Sou a dar-lIc razao or fin forado.
Vaos raciocnios... cvascs inuicis...
Toriuosos cnsancnios... cis nc lanan
En ninIa convicao irrccusavcl.
Princiro c uliino scndo cn ianio crinc,
En nin, soncnic cn nin, quc sou dcccrio
A unica fonic dc quanio Ia corruio,
Todo o casiigo rccair dcvcra,
Todo o furor, c nais ningucn scnii-los.
Indiscrcio dcscjo! E iu ousaras
Sofrcr ial cso quc cccdcra o do Orlc
E ncsno o do Univcrso, inda odcndo
425
Con nulIcr iao crvcrsa rcarii-lo?
Assin, quanio dcscjas, quanio icncs,
Todo o rcfugio or igual ic coria,
E nuiio nais ic indica niscravcl
Do quc quanios ccnlos icn dc ouvir-sc,
Con Saia so guardando scnclIana
No crinc airoz, na rgida scnicna.
conscicncia! En quc alisno dc icrrorcs
Mc icns lanado? Para fora dclc
NcnIun caninIo cnconiro, c nclc giro
Dc golfo cn golfo, cada vcz nais fundo."
Adao, assin clanando, sc lancnia
No silcncio da noiic ja nao graia,
Ncn frcsca c suavc, cono anics da cula,
Mas unida, ncdonIa, icnclrosa,
Quc lIc nosira conscicncia rcnordida
Todas as coisas con icrror dolrado.
Elc jaz csicndido cniao na icrra,
Na icrra fria. ali cnirc ais a niudo
A sua criaao analdioa,
E a niudo a noric dc iardia acusa
Porquc nao vinIa ja, scndo rcscriia
Para o dia da ofcnsa crcirada.
Por quc, o noric, nao vcns (diz clc} a vida
Co'un dulcssino golc icrninar-nc?
Dcia a vcrdadc dc cunrir scus diios?
A jusiia divina acaso gosia
Dc rciardar o cnscjo dc scr jusia?
426
Mas a noric a ncus lrados nao acodc;
A jusiia divina os lcnios assos,
Por rcccs, or clanorcs, nao arcssa.
fonic! o losquc! o rado! o valc! o nonic!
Inda Ia ouco, cran ouiros os accnios
Con quc cu as sonlras vossas cnsinava
A rcsondcr-nc, c nclas ouiro canio
Ao longc nclodioso sc csicndia!"
Eva infcliz cniao, la dondc ansiada
Sc asscniava, dc Adao a dor olscrva;
E, dclc aroinando-sc, rocura
Con alavras naviosas niiigar-lIa.
Mas clc, olIos icrrvcis lIc lanando,
Assin a rccliu. Scrcnic, vai-ic,
Vai-ic longc dc nin. ial nonc c rorio
Dc ii, ja quc ligada csias con cla,
E cono cla cs odiosa c rcfalsada.
Dcla ic falia a forna c a cor soncnic,
Para indicarcs iua inicrna fraudc,
E rccaiarcs conira ii a quanios
Dora cn dianic cisicncia conscguircn,
A fin quc cssa figura iao cclcsic,
Colrindo un foco dc infcrnal crfdia,
Nao os aanIc cn laos scduiorcs.
Eu nais fcliz scn ii nc conscrvara;
Ncn icu orgulIo dc asscar vaidosa,
Quando ncnos scgura ccrio csiavas,
Tcria rcclido os ncus consclIos,
Fcsscniida dc quc cu, acauiclado,
427
Nao naniivcssc cn ii confiana inicira.
Pungia-ic o furor dc scrcs visia,
Inda quc fossc clo airoz dcnnio;
Ccgava-ic a vangloria dc cngana-lo.
Mas assin quc cnconirasic a colra asiuia,
Dcla fosic cnganada, cscarnccida...
E cu dc ii logo o fui cn digno rcnio
Dc fiar-nc cn ii orquc dc nin saras.
Scnsaia ic julguci, rudcnic c foric,
rova dos cnlusics, dos assalios;
E nao vi quc aarcncia cn ii c iudo,
Quc cn ii viriudc solida c un sonIo,
Quc nao cs nais quc una cosicla ioria,
Scnrc inclinada (cono agora olscrvo}
Para o sinisiro lado ondc cu a iinIa,
Tcndo sido nclIor lana-la fora
Solrando das quc sao cn nin rccisas.
OI! Por quc Dcus, o Criador saicnic,
Dc csriios varcs o Ccu ovoando,
Criou no Orlc or fin csic cnic novo,
Da Naiurcza cncaniador dcfciio,
E nao cncIcu or una vcz o glolo
Dc Ioncns scn fcncas (cono anics fizcra
Nos Ccus co'os anjos} ou or ouiro nodo
Nao crciuou dos Ioncns a rogcnic?
Sc isio assin fossc, nao icria Iavido,
Ncn Iavcria no Orlc csic c ouiros nalcs,
Inuncravcis iurlulcncias, filIas
Dos ariifcios fcninis, do afcio
Quc ao sco cn dcnasia sc consagra.
428
E scndo assin... ou nunca o Ioncn alcana
Convcnicnic nulIcr, nas qual lIa nosira
Torvo inforiunio, nalfadado cngano...
Ou raras vczcs a quc nais csiina
LIc c dado conscguir or scr ingraia,
Vindo a goza-la qucn c ncnos quc clc...
Ou scndo dcla anado, os ais lIa ncgan...
Ou, sc alguna oliivcr dclc condigna.
Mui iardc a cnconira acIando-sc ligado
A consoric ininiga, dcsicdosa
Quc ou dc vcrgonIa ou dc rancor lIc scrvc!
Calanidadcs dcsias scrao visias
Duranic a vida Iunana inuncravcis,
Pcriurlado o doncsiico sosscgo."
Nao nais lIc dissc, c lIc virou as cosias.
Mas Eva nao sc da or ofcndida.
Con lagrinas quc csiao scnrc corrcndo,
Dcsordcnados os calclos lindos,
HunilIada sc lana aos cs do csoso,
Alraa-lIos, crdao sinccro cdc,
E rosscguc na sulica dcsi'aric.
Por cssc nodo, Adao, nao nc alandoncs.
Do vcrdadciro anor, da rcvcrcncia
Quc no coraao ncu scnrc ic voio,
Ofcrco-ic o Ccu or icsicnunIa.
Ofcndi-ic c cssa ofcnsa nc cra csiranIa.
Fui cnganada or dcsgraa ninIa.
Por isso s lanias iuas cu nc rosiro;
VcnIo valcr-nc da clcncncia iua.
429
Do quc nc faz vivcr nao nc dcsojcs,
Do icu navioso olIar, dos icus consclIos,
Do aulio icu, quc ncsia circna angusiia
Sao ninIa unica fora c unico anaro,
Sc nc dcias scn ii... ondc ir nc cunrc?!...
Cono Ici dc sulsisiir?! Duranic a vida,
Quc ialvcz dc Iora curia acnas scja,
Pcrniic quc Iaja az cnirc nos anlos.
Nos, unidos na cula, assin unidos
Scjanos no rancor conira o nalvado
Quc or scnicna crcssa conIcccnos
Scr nosso inigo a iruculcnia colra.
En nin icu odio, o caro, nao cnrcgucs
Por ial niscria quc nao icn rccurso,
En nin quc ja crdida nc conicnlas,
En nin quc inda ic cccdo na dcsgraa.
Anlos ccanos. iu, so conira o Eicrno;
Porcn cu... conira o Eicrno c conira o csoso.
Fcgrcsso aos siios ondc fui julgada.
Os Ccus faiigarci con ncus clanorcs
Para quc arrcdc da calca iua
O cso iodo da scnicna, c o lancc
Solrc nin, a so causa dc icus nalcs,
Das suas iras o so jusio oljcio."
Dissc cla; c inovcl coniinuou cIorando
Na aiiiudc cn quc Iunildc sc uscra,
A vcr sc olicn crdao da sua cula
Confcssada aliancnic c iao cIorada.
430
Eis logo a Adao a conaiao conovc.
Scnic quc o coraao sc lIc cnicrnccc
Pcla csosa qucrida (quc, inda Ia ouco,
Era ara clc vida c so dclciic}
Posia agora a scus cs cIcia dc angusiias,
Ela, iao linda criaiura, vindo
Fogar-lIc aulio c os rovidos consclIos
Quc or incauia dcsrczado Iavia.
Adao, qual Ioncn quc sc dcsc dc arnas,
Alaca as iras, crguc a csosa, c diz-lIc
Con nansidao sinccra csias alavras.
Inrudcnic, inda agora, cono dc anics,
Tanio colias o quc nao conIcccs!
So cn ii qucrcs o casiigo iodo?...
Sofrc soncnic o quc sofrcr ic cunrc.
s incaaz dc suoriar do Eicrno
As iras iodas, iu quc ja nao odcs
Do csoso co'os cnfados, quc so dclas
Una nnina aric consiiiucn.
Sc nudar scus dccrcios odcrosos
Fossc a sulicas dado, cu ja iivcra
Anics dc ii a siios iais corrido,
Nclcs fazcndo ouvir clanor nais alio
A fin quc a cna cn nin cassc inicira,
Pcrdoado o sco icu nais fraco c fragil,
Enircguc a nin, or ninIa cula cosio.
Mas... crguc-ic; nao nais nos cnfadcnos,
Nao nais rcrccnscs nos dirijanos;
Ja nouira aric assaz ouvinos dclas.
431
En aios, sin, dc anor nos csncrando,
A lcn un do ouiro rocurcnos scnrc
Ccrccar a cna dc cada un ariilIa,
Ja quc a noric, ara Iojc dcsiinada,
Nao vcn, clo quc vcjo, rccniina,
Mas c un nal quc dcvagar avana,
un norrcr quc longos dias dura
Para nais auncniar nosso casiigo
Quc alrangc a nossa rolc (oI rolc infausia!}."
Eva, cncIcndo-sc dc anino, rcsondc.
Por faial ccricncia, Adao, conIco,
Quao ouco cso icr ninIas alavras
Para ii dcvcn, quc, lcvianas scndo,
Foran iao jusiancnic dcsdiiosas.
Coniudo, rcsiaurada (inda quc indigna}
Cono or ii a ncu lugar nc vcjo,
Escranada dc alcanar dc novo
O icu anor, o so razcr dcsi'alna,
Qucr gozc a vida, qucr nc vcna a noric,
Nao ic osso oculiar os cnsancnios
Quc cn ncu inquicio ciio sc lcvanian.
Dc nossos nalcs ao alvio ou icrno
Endcrcados sao. iu icns dc acIa-los
Trisics, ungcnics, nas, cn dor iao foric,
Julgo-os cu iolcravcis, rcfcrvcis.
A soric Iorrvcl da rogcnic nossa
dcccrio o quc nais nos noriifica...
Ela quc dcvc scr irazida ao Mundo
Para sofrcr dcsgraas infalvcis,
E ara cnfin a noric dcvora-la.
432
Scr o insiruncnio da niscria dc ouiros,
Dos rorios filIos scus, c nnio duro.
Pr no Orlc analdioado infausia csiirc
Quc, dcois dc una vida niscravcl,
Tcn dc scr asio dcssc inuro nonsiro,
Na rcalidadc, quanio c duro cccdc.
Tcns o odcr dc olsiar, Adao qucrido,
Quc nao diiosa raa cisia no Orlc.
Nao odc cla cisiir sc a nao gcrarcs.
Scn filIos inda csias, fica scn filIos.
A Moric assin na gluionia sua
Fica iludida, c icn dc conicniar-sc
Dc so nos dois quc iragara faninia.
Mas sc crcs quc c difcil, quc c cnoso,
Convcrsando, lrincando, olIando, anando,
Alsicr-sc do dcvcr quc o anor insira,
Dos dcliciosos, conjugais afagos,
E cn dcscjos ardcr scn cscranas
Dianic do oljcio quc ianlcn sc nuirc
Dc iao ardcnic anor, dc iguais dcscjos,
(O quc cn vcrdadc dcvc scr sulcio
Nao ncnor do quc os ouiros quc nos ungcn},
Eniao... ara dc un golc nos livrarnos,
A nos c nossa csiirc, das niscrias
Quc icnos dc rcccar ara nos anlos,
A noric vanos rocurar dc ronio;
Porcn sc acaso acIa-la nao udcrnos,
Coas nossas rorias naos cn nos faanos,
Scn nais nada aguardar, o ofcio dcla.
Por quc csiarcnos or nais largo csao
433
A ircncr sol o asccio dc nil susios,
Quc nao icn ouiro fin scnao a noric,
Quando odcnos a nais curia csirada
Tonar ara norrcr, assin dcsiruindo
A dcsiruiao or suas rorias arnas?"
Ela findou aqui, ou s-lIc csiorvos
A rosscguir do dcscscro o inulso.
Tao faniliar con a ronqua noric
Os cnsancnios scus a Iavian fciio,
Quc a cor da noric lIc iingia as faccs!
Porcn Adao, conirario a iais consclIos,
TinIa, co'o aulio dc aicnao nais gravc,
MclIorcs cscranas concclido,
E criurlada csosa assin rcsondc.
O dcsrczo da vida c dos razcrcs
Quc icns iao firnc, o Eva, cn ii inculca
O qucr quc c dc nais nolrc c nais sullinc
Do quc iodo cssc lcn quc assin dcsrczas.
Porcn a dcsiruiao quc a ii rocuras,
Fcfuia cssa nolrcza cn ii suosia,
E rova, nao quc a vida c scus razcrcs
Dcsrczas iu, nas quc ic afligc c rala
A idcia Iorrvcl dc quc vas crdc-los.
Ou, sc iu anlicionas ianio a noric
Cono o fin dcrradciro das dcsgraas,
Crcndo cvadir-ic ronunciada cna,
Fcara quc con nais salcr o Eicrno
Tcra sua ira vingadora arnado
434
Para quc uiil sc nosirc cssa surrcsa.
E inda nais icno quc a violcnia noric
Quc nos dcrnos a nos, nao so nao livrc
A nossa dor dc suoriar a cna
Quc scnicna nui jusia nos fulnina,
Mas quc, dc coniunacia o grau ionando,
A colcra do Alissino nao lcvc
A fazcr quc cn nos scnrc a noric viva.
Porianio, ouiro caninIo rocurcnos
Dc ncnos 'rigo; c crcio Iavc-lo acIado.
Aicndc aric da scnicna nossa
Ondc sc crinc quc a rogcnic iua
Ha dc csnagar a fronic da scrcnic.
Esia concnsaao fora ilusoria
Sc nao sc rcfcrissc, cono cnicndo,
A Saia, nosso crfido ininigo
Quc, nalicioso na scrcnic oculio,
Conira nos raiicou o cngano Iorrvcl.
A fronic lIc csnagar fora vingana;
Mas cla ara nos scra crdida
Sc acaso dcrnos a nos ncsno a noric,
Ou sc insianos vivcr scn icrnos filIos.
Dcsia nancira o fcro inigo nosso
O casiigo ordcnado cviiaria;
E nos, disso cn lugar, cn nossa fronic
Scniranos a cna dulicada.
Assin, nao nais nos lcnlrc a infausia idcia
Dc nos iirarnos a nos ncsno a vida,
Ncn dc csicrilidadc irisic, odiosa,
Quc dc ioda a cscrana nos scara,
435
Faios, quc iao soncnic dcnuncian
Inacicncia, rancor, acinic, orgulIo,
Fclcldia olsiinada conira o Eicrno,
Conira scu rcio jugo a nos inosio!
Lcnlra-ic do ar iao docc c iao afavcl
Con quc clc sc dignou dc ouvir-nos a anlos,
E dc julgar-nos scn afronia ou ira.
Escravanos scr ciinios logo
Crcndo quc fora a noric dccrciada
Para o dia cn quc a cula succdcssc.
Eis... sc nao quando... na rcnIcz, no ario.
Algunas dorcs conira ii fulnina,
Fcconcnsadas co'o razcr quc cn lrcvc
Do vcnirc icu ic roorciona o fruio;
E a nin coa naldiao nc ioca acnas
Quc logo ioda rcsvalou na icrra,
Dc soric quc, dc ncu iralalIo cusia,
Dcvo ganIar ncu ao. Quc nal Ia nisso?
A ociosidadc nais cnosa fora;
O ncu iralalIo nc cnircicn c nuirc.
Para o frio c calor nos nao lcsarcn
Dcus, scn quc lIo cdsscnos, con icno
TinIa rovidcnciado, c a dcsira sua
Tao londadosa sc dignou vcsiir-nos
Mcsno quando scvcro nos julgava.
Assin... cono inda nais os scus ouvidos
Sc nos nao alrirao, sc o sulicarnos?!...
Cono o scu ciio nao scra icdoso
Ensinando-nos rovido as nanciras
Dc nos livrarnos do rigor das quadras,
436
Da cIuva c ncvc, do granizo c gclo!
O firnancnio ja conca agora
A criurlar-sc con asccios varios,
Enquanio os vcnios clos nonics soran
Madidos, cnciranics, csiragando
Das lclssinas arvorcs coadas
A vcrdc rana, niida, oulcnia.
Olrigan-nos orianio csias nudanas
A quc lusqucnos un nclIor alrigo,
E una rcscrva dc calor quc ossa
Conforiar nossos ncnlros alaiidos,
Isio anics quc do dia o facIo ingcnic
Dcic quc o sulsiiiua a fria noiic.
Vcjanos ois sc condcnsar odcnos
Do Sol ardcnic os rcflciidos raios
En sccos naicriais cgando fogo,
Ou sc acaso o alcananos csarzido
Dc dois roados coros un clo ouiro
Ao foric airiio os arcs inflanando,
Dcn cono nos (ouco Ia} vinos as nuvcns
Quc, cn colisao rccroca lcvadas,
Ou or furiosos vcnios inclidas,
Fclanagos ollquos accndcran,
Cuja flana laiou, vcloz, aiiva,
E cgou lunc casca rcsinosa
Dc inIciros c faias, dondc vinIa
Calor ao longc quc nui graio acIanos,
Surir odcndo o quc do Sol roccdc.
Dcus nos Ia dc cnsinar, sc lIo cdirnos,
Cono usarcnos dcsic lunc c quanio
437
Scrvir-nos odc dc rcncdio ou cura
Nos nalcs quc nos irouc a cula nossa.
E dclc co'o favor nao icnos susio
Dc assar vida incnoda susiida
Pclos aulios quc clc nos ouiorguc,
Aic uliinancnic ao o iornarnos,
Nossa airia c dcscanso dcrradciro.
Assin, o quc nclIor fazcr nos cunrc
Do quc voliarnos ao lugar sagrado,
Ondc quis Dcus julgar-nos conassivo,
E nos rosirarnos cn rcscna dclc,
Con rcvcrcncia Iunildc confcssando
As culas nossas, c crdao cdindo
Con lagrinas ficis quc a icrra inundcn,
Con susiros quc no ar fcrvcnics vocn
Dc coracs coniriios, dcnonsirando
Sinccra dor, IunilIaao rofunda?
Por csic nodo alrandara dcccrio
E dciara dc iodo o scu cnfado.
En scus olIos scrcnos, ncsno quando
Parccia nais fcro c rigoroso,
O quc iao claro ruiilar nos vinos
Scnao niscricordia, aulio, graa?"
O cniicnic Adao assin sc crcssa,
E Eva os ncsnos rcnorsos adccia.
Volian cniao ara o lugar sagrado
Ondc quis Dcus julga-los conassivo,
E ali sc rosiran cn rcscna dclc
Con rcvcrcncia Iunildc confcssando
438
As culas suas, c crdao cdindo
Con lagrinas ficis quc a icrra inundan,
Con susiros quc no ar fcrvcnics voan
Dc coracs coniriios, dcnonsirando
Sinccra dor, IunilIaao rofunda.
439

ARGUMENTO DO CANTO XI
O FilIo dc Dcus arcscnia a scu Pai as
sulicas dc Adao c Eva ja arrccndidos, c
inicrccdc or clcs. Dcus lIas acciia; nas
dcclara quc nao odian nais Ialiiar no
Paraso. nanda Migucl con un csquadrao dc
anjos a dis-los, c quc anics rcvclc a Adao os
succssos fuiuros. Dcscida dc Migucl. Adao
nosira a Eva ccrios sinais oninosos. vc quc
Migucl sc aroina c vai sair-lIc ao cnconiro.
O anjo anuncia-lIc quc vcn ara o fazcr sair
do Paraso. Lancniacs dc Eva. Adao
dcscula-sc, nas sulncic-sc. O anjo lcva-o
acina dc una alia colina; c nosira-lIc, cn
una visao, o quc dcvc succdcr aic ao Diluvio.

CANTO XI

EM Iunildc osiura, arrccndidos,
Os ais da Iunana rolc orando csiavan.
A graa, vinda do sucrno irono,
Ja dc scus coracs nudado Iavia
Toda a durcza cn lacrinal lrandura.
Indizvcis susiros calando
Solian rcccs quc aos Ccus voan nais ronias
Do quc os rasgos da alissona cloqucncia.
No oric scu coniudo nao dcnonsiran
Dc vis cdinics a scrvil laicza;
440
Ncn sulica fazian ncnos nolrc
Do quc Dcucalio c a udilunda Pirra,
Anciao casal das falulas vciusias,
Quando, ajoclIados anic o aliar dc Tcnis,
A insiauraao Iunildcs sulicavan
Da Iunana raa no diluvio incrsa.
Voando as rcccs cniao dos Ccus cn runo,
Nao sc iransvian, incororcas fcndcn
Dos invcjosos vcnios vagalundos
O csforo vao, quc lida cn discrsa-las.
Por fin, do Enrco a oria ovanics cniran.
Ali solrc ara dc ouro as aiavia
Do io inccnso o rcccndcnic funo
Nas uras naos do Inicrccssor divino,
Quc logo, cIcio dc incfavcl gozo,
Anic o irono do Pai as arcscnia,
E assin or clas cdc-lIc lcnigno.
Vc quc fruios, o Pai, assonan no Ioncn.
Vc da graa dos Ccus no Mundo o cfciio.
Prcccs, susiros sao quc ingcnuos lroian
Da coniriao quc dcsic ao ciio Iunano;
Fruios nais doccs do quc iodos do dcn
Quc clc diioso culiivar soa,
Inda doiado dc inoccncia ura.
Eu, dos aliarcs icus ccclso aniisic,
Ncsic inccnsario dc ouro, cn quc os nisiuro
Co'o crfunc dc aronas, ios of'rco.
Ouvidos rcsia a sulicas Iunildcs;
Ouvc scus ais quc ariicular nao odc.
441
Pcrniic quc or clc cu inicrrcic,
Do Ioncn roiciaao, airono do Ioncn,
Os scniincnios scus quc inda nao salc
Con quc alavras inlorar ic dcva.
As olras iodas, quc icn fciio, iodas,
Scjan loas ou nas, solrc nin iono.
Por ncu ncriio aquclas fican uras,
E csias ciadas cla noric ninIa.
Dc suas rcccs c ais o sacro arona
Dc nin acciia cn ro da Iunanidadc.
Dcia quc lcn coniigo viva o Ioncn
Dias, quc lIc narcasic, inda quc irisics,
Tc quc a scnicna rofcrida, a noric,
(Quc Ia dc cunrir-sc nas quc rogo alrandcs},
A nclIor vida o lcvc, ondc conigo
En vcniura cclcsic, cn az ovanic
Haliiarao os ncus rcnidos iodos,
A nin unidos cono a ii cu nc uno."
Paicnic no cslcndor dc inicira gloria,
O Fci dos Ccus rcsondc-lIc scrcno.
En ro do Ioncn conscgucs, FilIo anado,
Tcu rogo. dclc fao un ncu dccrcio,
Mas no dcn Ialiiar nao nais lIc cunrc.
A lci, quc dci Naiurcza, lIo olsia.
Do cclcsic jardin os clcncnios
Quc, uros c inoriais, cn si nao sofrcn
Porcs grossciras, sordidas nisiuras,
Fcjciian-no, dc si agora o lanan
Pronquo a odridao incviiavcl
442
Quc da Furia-Pccado rccclcra,
Monsiro quc cncsia c dcsordcna iudo
E quc a urcza cn corruao iransforna.
Quando cu o Ioncn crici, ianlcn nc arouvc
Con dois surcnos dons cnriquccc-lo.
Dci-lIc fcliz vcniura c cicrna vida.
Pcrdcu, orquc foi louco, o don rinciro.
Envolio na afliao dc nal cicrno,
Pcna airoz lIc ficara o don scgundo;
Para o salvar disus-lIc o lcn da noric.
A noric c do Ioncn o final rcncdio.
En crucis irilulacs acrisolado
E or olras quc a fc lIc indiquc uras,
Acordara ara scgunda vida
La no icno cn quc os jusios rcnasccrcn,
E sc crgucra da diia ao grau ccclso,
Fcnovados cniao o Ccu c o Mundo.
CIancnos ois da vasiidao do Enrco
As jcrarquias iodas a congrcsso.
As ninIas dcciscs nao lIcs oculio
Quc, agora rcias a rcsciio do Ioncn,
Sao cono as viran nos assados icnos
A rcsciio dos anjos rclclados
Quc nais c nais no crinc sc cncdcrncn."
Dissc. Logo sinal o Nunc-FilIo
Faz ao lrilIanic qucrulin da guarda,
Quc ronio ioca cclcsiial ironlcia
(Muiio dcois ialvcz no Orclc ouvida
Quando Dcus la dcsccu, ialvcz guardada
Para ouira vcz sc ouvir quando a scnicna
443
For no Juzo-Final ao nundo lida}.
EncIc o angclico son dos Ccus o csao.
Da luz os filIos dcian dc inroviso
Dclos jardins, anaraniinas sonlras
Por ondc nanan dc nasccnic ura,
guas da vida cn crcnais corrcnics.
Asscniados ic'gora ali ovanics.
Ao nando ol'dcccn, scus asscnios ionan.
Eniao do ccclso irono o Onioicnic
Scu qucrcr solcrano assin dcclara.
FilIos, ousando onlrcar o Ioncn conigo,
Enirar do lcn c nal no anliio dc
Dcs'quc rovou os roilidos fruios.
(Dc iua audacia, aI! nscro, llasonas?
Vc quc crdcsic o lcn, co'o nal ficasic!
Quc diia a iua sc cssc lcn quc iinIas
Tc lasiassc, ignorando o nal quc sofrcs!}
Porcn... csa-lIc... gcnc arrccndido...
E ninIa conaiao afliio inlora.
Anics quc scus afcios o novcsscn,
Ja cu salia quanio, a si dciado,
Era inconsianic c vao cn scus dcsgnios.
Assin, ara ouira vcz, con nao ousada,
Nao colIcr fruios da rvorc da Vida,
Para quc duraao crciua fuja,
Qucro quc do dcn saia c lavrc a icrra,
Scu rorio doic c dc quc foi iirado.
Migucl, das ordcns ninIas ic cncarrcgo;
444
Dcnirc os gucrrciros qucrulins cscolIc
A nais luzida flor, coniigo os lcva;
Solrc Saia vigia a fin quc, ousado,
Pcriurlando dc novo a az no Mundo,
Nao ionc agora con iraiao aricira
Solrc scus onlros a dcfcsa do Ioncn,
Ou nao sc aossc do jardin fornoso
Quc cra scu doniclio c fica vago.
Vai, arcssa-ic, c lana fora do dcn
Scn rcnissao o ar ccaninoso;
Profanos nao conscnic a icrra sacra.
Dclcs, da rolc concada nclcs,
O dcsicrro crciuo lIcs iniina.
Coniudo, ja quc cn coniriao os vcjo
CIcios dc ranio lancniar scus crincs,
Fazc quc os dcsdiiosos nao dcsnaicn.
Na cccuao da rsida scnicna
Nao lIc ncias icrror, nosira lrandura.
Sc ao nando icu sulnissos logo ol'dcccn,
Consola-os no cicrnnio; a Adao rcvcla
Dc si, dos scus, scgundo o quc cu ic insirc,
Os fuiuros succssos, ajuniando
Mcu acio jusio da nulIcr coa rolc.
Afliios coa dcsgraa, cn az os nanda.
Do jardin clo oricnic, ondc c nais facil
A cnirada nclc, osia un coro dc anjos;
E, cauio, alando icu alfanjc ardcnic
Quc inunda iniciro o Ccu, con gncas ondas,
Ancdronia, Iorroriza, culsa, arrasa
Qucn da rvorc da Vida o accsso inicnic.
445
No dcn nao qucro csriios inundos
Quc as ninIas caras arvorcs rofancn
E, iraidorcs roulando-lIcs o fruio,
Dc novo cngancn a fraqucza do Ioncn."
Dissc. Eis o arcanjo aronia-sc ligciro.
Dos vigilanics qucrulins la forna
A dcnodada fulgida falangc;
Quairo scnllanics cada qual osicnia
Mosirando visos do lifronic Jano,
E cncIc-sc dc olIos quc aiilados lrilIan
En nais quaniia, con naior alcria
Do quc os dc Argos nao sudiios do sono,
En quc clc sc cniranIou clo alno cncanio
Da vara oiada c flauia dc Cilcnio.
Dcscriada no cnianio surgc a Aurora
Saudando o Mundo co'o fulgor sagrado,
Con frcsco orvalIo cnlalsanando a icrra,
No noncnio cn quc Adao c a linda csosa
Acalavan as rcccs, alcniados
Por novas foras c cscrana nova,
Por alcgria iinoraia ainda,
Con quc, lcnigno c gcncroso scnrc,
Da dcscscraao os salva o Enrco.
Dcsi'aric as crcsscs consoladoras
O Ioncn rinciro socia coniinua.
Scn cusio a ninIa fc adniic, o Eva,
Quc o lcn dc quc gozanos vcn do Enrco;
Mas quc Iaja cn nos iao valida cniidadc
446
Quc, aos Ccus sulida, inicrcssar ncrca
O Dcus do suno lcn ara quc afavcl
Sua voniadc ara nos inclinc...
Cusia-nc a crcr. Coniudo, os ais, as rcccs,
Quc o coraao sinccrancnic cala,
Podcn, lcn sci, dc Dcus crgucr-sc ao irono.
Dcsdc quc orando rocurci dc joclIos
A ira alacar do Nunc ofcndido,
Anic clc o coraao iodo IunilIado,
Parcccu-nc quc o vi lrando c scn odio
s ninIas rcccs alicar o ouvido.
Cri cniao quc lcnigno nc cscuiava,
A sacrossania az iornou-nc ao ciio,
E rccordci a divinal roncssa
Ha dc a nulIcr calcar da scrc o colo".
A afliao iais idcias nc cncolria
Quc fulguranics ora nc asscguran
Passada a noric, crsisicnic a vida.
Todo o Univcrso cisic a lcn dos Ioncns.
Dos Ioncns, Salvc, Mac! Mac do Univcrso!
Eva, digna dc iananIo nonc!"
Tiulo iao Ionroso nao ncrco
(Modcsia diz-lIc a cnicrnccida csosa};
Podc clc orvcniura cricnccr-nc
Sc, dcsiinada ara socia iua,
Arnci-ic o lao cn quc crdcsic a diia?
Anics crcdora sou dc quc inlacavcl
Mc incrccs, nc ccnsurcs, nc alorrcas.
Mcu juiz, orcn, crdao dcu-nc infiniio.
Eu, quc, a rincira, urdi a noric a iudo,
447
Por graa dclc sou da vida a fonic;
E iu ianlcn assin iniiiular-nc
Por gcncrosa conaiao ic dignas!
Mas ao iralalIo c suor da inosia cna
Nos cIana o cano ncsno ircsnoiiados.
Vc quc, inscnsvcl s dcsgraas nossas,
FisonIa rinciia a nanIa lcla
Scus roscos assos. olcdicnics vanos.
Dcsdc Iojc nunca nais dc ii nc auscnio,
Scja ondc for quc iralalIar nos cunra,
Scja da aurora aic fccIar-sc a noiic.
O quc cnconirar sc odc dc inoriuno
Enirc csics agradavcis arvorcdos?
Inda quc falios da rincva diia,
En conicnic Iarnonia aqui vivanos."
Esic dc Eva IunilIada cra o dcscjo,
Mas nao lIo conscniia o fado iroso.
Sinais a Naiurcza dcu sinisiros.
Suliia cscuridao clo ar sc alonga;
Durou nui ouco da nanIa o lrilIo.
Una aguia, cniao scn alianciros vos,
Con fcro anclo raida crscguc
Duas nui lindas inoccnics avcs;
E un fulvo lcao, nonarca das florcsias,
As rinciras caadas cnsaiando,
Vcn or un nonic alaio, diligcnic,
Aos un nanso ar, nino dos losqucs,
Ccrvo c cora quc inidos rocuran
Na oria Eoa do dcn alrigar-sc.
448
Aicnia Adao no quadro icncroso,
E csosa nao iranquilo ali sc crcssa.
Dcsics nudos sinais quc o Ccu inrinc,
Cono dc scu dcsgnio rccursorcs,
No difcrcnic Mundo, colIo, o Eva,
Quc naior dcsvcniura nos aguarda.
Vcn advcriir-nos dc quc nal cnsanos
Do crdao nosso, crcndo-nos scguros
Porquc alguns dias nais nos iarda a noric?
Quc ccrio aic cniao sc nos oculian
Da nossa vida a duraao c o nodo?
Quc sonos o c ao o voliar dcvcnos?
Cono dc ouir'aric inicrrciar-sc odc
A airoz crscguiao quc rcscncianos
Do ncsno lado, a un icno, no ar, na icrra?!
Por quc anics dc nci'-dia surgc a noiic?
Por quc a luz da nanIa fulgc nais lcla
Na grandc nuvcn quc, ocuando o ocaso
Fadianic allor no azul do firnancnio,
Dcscc ausada c cocIc sc afigura
Dc cclcsiial, augusio ncnsagciro?"
Nao sc cnganou. O laialIao cnrco,
Vindo laiando cn nuvcn dc alalasiro,
Ja do dcn la ousou solrc a nonianIa.
E, sc cn ial dia nao iivcssc o susio,
Tao incrcnic condiao Iunana,
Encvoado dc Adao os frouos olIos,
Fora-lIc csia visao dc gloria insignc,
Quc nao ccdia cn najcsioso asccio
449
quc olscrvou Jacol aforiunado
Vcndo cn Maanain colcrio o cano
Dc anjos lrilIanics, dc ururcas icndas,
Ncn quc ao Doia inccndiou os nonics
Conira o da Sria salicador nonarca
Quc, falsa fc, scn dcclarar a gucrra,
Aodcrar-sc dc Eliscu icniava.
O cclcsic caudilIo osia c dcia
As fulgidas lcgics cn guarda do dcn;
E so avana crscruiando o siio
Ondc acIc Adao quc, vcndo aroina-lo,
Assin falou carinIosa csosa.
Crandcs noicias, Eva, agora aguardo
Quc nui lrcvc ialvcz dc nos dccidan
E novas lcis scvcras nos inonIan.
Dcsculro quc un dos cclcsiiais gucrrciros
Vcn da gnca nuvcn quc cncolriu o nonic;
Dc scu oric sullinc a najcsiadc
Nclc dcnoia dos naiorcs ironos
Una nuiio clcvada jcrarquia.
Posio nao scr icrrvcl quc nc assusic,
Da-sc a gravc rcsciio c quasc ausicro;
Nao icn dc Fafacl o docc afago.
Tu rciira-ic. vou, cono nc incunlc,
Fcvcrcnic ao caninIo rccclc-lo."
Dissc. Eis o arcanjo dclc sc aroina.
Eniao colrindo a cclcsiial figura,
Honcn arccc. Solrc arnas luzidas
450
Sua gucrrcira clanidc fluiua;
Tcn cor ururca quc ofuscara quania
Vaidosas Tiro c Mclilcia osicnian,
E naiizan-na dc ris os rinorcs.
(Assin duranic as ircguas sc vcsiian
Os nonarcas c Icrois dos riscos icnos}.
O csirclado norriao dcsfivclado
Mosira-o varao no fin da juvcniudc;
En forna dc zodaco lrilIanic
Ao lado lIc susicnia o ialalaric
A foric csada, infausia ao rci das sonlras,
E na dcsira socsa a lana invicia.
Hunildc Adao sc curva. Eniao, guardando
Scu oric rcal, o arcanjo nao sc inclina,
E dcsia soric iniina-lIc a ncnsagcn.
Adao, os rogos icus ouviu o Eicrno.
Logo quc as lcis lIc iransgrcdir ousasic
Solrc ii rccaiu cna dc noric;
Mas rorrogada foi, c largos dias
Tcns dc vivcr. coniriio ic arrccndc;
Con nil lons fciios un nau fciio cncolrc.
Sc roccdcs assin, londoso o Nunc
Podc rcnir-ic do cicrnal incrio
Quc Iavia oliido solrc ii a noric.
Tao grandc c ara ii dc Dcus a graa!
Mas ncsic dcn norar nao nais iu odcs.
VcnIo culsar-ic dclc c cncaninIar-ic
Para icrra quc rovido culiivcs,
451
Tcu solo rorio dc quc fosic fciio.
Prccisas scnrc sao dc Dcus as ordcns."
Nao dissc nais. Dc Adao csavorido
O coraao orcsso dc ansia ara,
E dc iodo os scniidos sc suscndcn.
Mas Eva, quc cnloscada ouvira iudo,
Con fcridos lancnios dcsic nodo
Manifcsia o lugar ondc sc oculia.
Colc inrcvisio, nais crucl quc a noric!...
E assin Ici dc dciar-ic, o Paraso?!
E assin Ici dc dciar-ic, o airia icrra?!
E a vos, sonlrios losqucs foriunados,
Proria norada dc cclcsics ironos,
Ondc cu, osio quc cn nagoas, cscrava
Quicia assar da vida o irisic rcsio
Aic quc a noric nos cIcgassc dc anlos?!
lindas florcs, quc vos dais so no dcn,
Con nclindrosa nao or nin cuidadas
Dcs'quc aoniavan os loics rinciros,
Dcsignadas or nin co'os rorios noncs!
Caras florcs, quc lcda cu visiiava
Assin quc cra nanIa c anics da noiic!
Qucn dcsdc agora ao sol icn dc inclinar-vos?
Qucn vossas irilos disora cn ordcn?
Qucn vos Ia dc irazcr ncciarca linfa?
E iu, ncu docc ialano das nucias,
Adornado or nin co'os ninos iodos
Quc odcn cncaniar o olfaio c a visia,
452
Ir-nc-ci dc ii?... Dc ii, ara cniranIar-nc,
Dcscscrada, afliia, vagalunda,
No laio Mundo, cscuridao dcscria?
Cono ar insirarcnos ncnos uro,
A fruios inoriais nos cosiunados?!"
Assin a inicrroncu o anjo lcnigno.
Lancnios dcia. as iuas jusias crdas
Vai, Eva, suoriando rcsignada.
Tanio nao ioncs indiscrcia a ciio
O quc or icu considcrar nao odcs.
So nao vas; icu csoso ic aconanIa.
Tcns dc rcsiriia olrigaao scgui-lo;
ondc clc Ialiiar a Pairia iua."
No cnianio do dclquio Adao acorda,
Os crdidos scniidos rccolrando,
E Iunildc assin ao ncnsagciro fala.
Dos ironos cclcsiiais rncic ccclso,
Quc assin icu oric insignc ic dcnoia,
Dcnigno cunrcs a ncnsagcn iua
Quc, dc ouiro nodo cccuiada, fora
Faio quc nossa vida dcvorara.
Nao olsianic, or cla rcsscniinos
Quania afliao c dor, quania anargura
Podc sofrcr a naiurcza Iunana,
Fazcndo-nos sair dcsic alno siio,
A so consolaao quc nos rcsiava.
Ouiros siios quaisqucr nos os icrcnos
Por ncdonIas soidcs inaliiavcis,
453
Incogniias a nos c nos a clas.
Sc cu udcssc con rogos inccssanics
Tcr cscrana dc nudar do Eicrno
O firnc rcssuosio, dc coninuo
Con oracs, con ais o inoriunara.
Mas ara scus dccrcios alsoluios
Sao nossos lrados c ais, as rcccs nossas,
Qual o soro lanado conira o vcnio,
Quc con clc sufoca qucn lIo aiira.
Dc Dcus oriando s ordcns nc sulncio.
Mas o quc sinio nais, daqui disianic,
ficar do ncu Dcus longc da visia,
Pcrdcndo scus favorcs incfavcis.
Aqui frcqucniaria, cu rcligioso,
Siio or siio ondc clc sc dignava
Sua rcscna augusia conccdcr-nc,
E aos filIos ncus dcsi'aric o coniaria;
O Eicrno aarcccu-nc ncsic nonic;
Eu dcsia arvorc sonlra o vi dc crio;
Enirc csic inIciral a voz ouvi-lIc;
Aqui na fonic convcrsci con clc."
Dc lciva crvosa, dc luzcnics cdras,
Quc do dcn cria o rio dclciioso,
Craio lIc crgucra inuncros aliarcs,
Padrao crciuo nos fuiuros icnos;
E ali rccioso inccnso lIc ofcriara,
Ncciarcos fruios, as nais lindas florcs.
Mas ondc cnconirci no laio Mundo
Sua lrilIanic facc, os scus vcsigios?
Inda quc a scu furor fujo ncdroso,
454
Coniudo conassivo roncicu-nc
Mais longa vida, csiirc nuncrosa.
Assin olscrvarci, ainda conicnic,
Da gloria sua as ncias afasiadas,
E os assos scus adorarci dc longc."
Assin Migucl rcsondc-lIc lcnigno.
Nao c so o dcn osscssao do Eicrno;
Todo o Mundo clc rcgc, o Enrco iodo;
Ncsic acriado siio confinada
Dc Dcus nao considcrcs a rcscna,
Quc incnsuravcl, rodigiosa, alrangc
Ar, icrra, nar; disc, fccunda, anina,
Por scu odcr viriual, quanio c vivcnic.
Da icrra ioda o rcgincnio c a ossc
Dcu-ic, nao dclil don; c o Paraso
Talvcz scria a caiial do glolo
Dondc a ovoa-lo as gcracs ariisscn,
E ondc vicsscn, das lagas nais rcnoias,
En ii scu ai rcvcrcnciar sulnissas.
Porcn ial rcgalia iu crdcsic,
E con icus filIos dcvcs dcsdc agora
Ouira icrra Ialiiar divcrsa do dcn.
Coniudo, crc quc cn valcs c cn lancics,
Cono aqui, Dcus csia; cono aqui, scnrc
Has dc rcscnic cn iodo o siio acIa-lo.
Sinais divcrsos da rcscna sua
Scnrc ic Iao dc rodcar, scguir-ic-ao scnrc
Con aicrnal anor, londadc suna;
Hao dc rcrcscniar-ic o scu scnllanic
E dc scus cs os divinais vcsigios.
455
Para quc firnc fiqucs ncsia crcna
Anics quc daqui arias, cu ic advirio
Quc Dcus ianlcn nc nanda arcscniar-ic
Quanios succssos, nos fuiuros icnos,
Tu c os icus Iao dc icr, nais ncnoravcis.
Ouviras lon c nau, c scnrc cn luia
Dc Dcus a graa conira os vcios do Ioncn.
Por faios iao visvcis douirinado,
Dc acicncia consianic ic rcnunc,
E da alcgria os ncios icncra
Con ia scricdadc c sacro susio.
Igual nodcraao scnrc ic adornc,
Qucr no csiado fcliz, qucr na dcsgraa.
A vida assin conduziras iranquila,
E lcn disosio cncararas a noric.
Solc csic nonic. dcia quc Eva durna,
Enquanio vclas cn visao sullinc;
Dornisic iu assin quando o alio Nunc,
Dc ii fornando-a, lIc insirou a vida."
Agradccido Adao assin lIc iorna.
Solc, cu ic sigo, conduior sinccro.
Mcus assos guia. Iunildc aos Ccus nc curvo.
Scja qual for a uniao, of'rcco
Mcu coraao dc iodo rcsignado.
Munido dc acicncia nc dcsiino
A conquisiar, sc olicr nc c dado ianio,
Por ascro iralalIo a az diiosa."
Para as viscs dc Dcus suliran anlos.
456
No Paraso sc clcvava aliivo
Aos nais nonics un nonic solrancciro,
Dc cujo ioc s claras sc avisiava
O Icnisfcrio do glolo cn roda do dcn
(Nao dcscolria nais, ncn nais sc crguia
O nonic ondc, or causa difcrcnic,
Do dcscrio lcvou o auior do cngano
Nosso scgundo Adao" ara osicniar-lIc
Todos os rcinos c riquczas do Orlc}.
Dali alcana o ai da Iunana csiirc
Toda a cicnsao quc alrangcria ouirora
As cidadcs dc fana cn qualqucr cvo,
Caiiais dos incrios nais ilusircs
La dcsdc Canlalu (do Kan asscnio}
E Sanarcandc cn quc (nas nargcns do Oo}
Scu irono o Tancrlao lcvaniaria,
Aic Pcquin (nansao dos CIins nonarcas}
Agra c Laor (do Crao-Mogol dclcias},
Aic dc Qucrsoncso aos aurcos canos,
crsica Hisaa, Dizancio iurca,
Da czarina Moscou ao rico cnorio.
Tanlcn dc Ncgo avisia os largos rcinos
Con rcoco, scu orio o nais disianic;
Logo os donnios dc ncnor grandcza,
Monlaa, Quiloa, as raias Mclindanas,
E Sofala (quc a aniiga Ofir sc julga},
Aic do Congo c Angola laga ocdua,
Ao Nigcr cnolado c acrco Ailanic,
Fcz, Sus c Trcncccn, Argcl, Marrocos,
Do fanoso Alnansor anlos csiados;
457
Tc ao Tilrc curocu ondc a alia Fona
Viria a govcrnar o iniciro Mundo.
Podc scr quc a visao lIc arcscniassc
Tanlcn dc Moniczuna a ingcnic coric,
O Mcico oulcnio; Cusco ccclsa
Ondc o argcnico Pcru acaiaria
Dc Aialalic as ordcns solcranas;
Caiial da Cuiana. a aurca Manoa
Quc dc Ccriao os filIos salicadorcs
Douudo cIanarian dcvancando-a.
Porcn ara nais nolrc crscciiva
Dc Adao iira Migucl a ncvoa aos olIos,
Dcvida dc Saia s vis roncssas
Quc, do salor do roilido fruio,
Mais longa c clara visia lIc auguravan.
Eniao os ncrvos oiicos lIc alina
E a vcr alios oricnios lIos adaia.
Dc arruda c cufrasia aos sucos ajuniando
Trcs goias quc da vida fonic aara,
Dc Adao alica aos olIos ial colrio
Quc da visia ncnial na scdc lIc cnira.
Eis dc rccnic o ai da Iunana rolc...
Ccga, dcsnaia, vai cair. Mas o anjo
Erguc-o lcnigno, c assin lIc firna o icnio.
Alrc os olIos, Adao, vc quc dc Iunanos
Tcu crinc original sculia cn runas!
Nunca luliran na arvorc vcdada,
Nao ariilIaran a iraiao da scrc,
458
NcnIun dc icus dcliios crciraran;
Mas nasccran dc ii, dc ii lIcs nana
A corruao quc os icnos nais infccian."
OlIa Adao, vc un cano. arada c culia
EncIc-sc aric dc ccifadas ncsscs,
Paric ocuan dc grcis asios c ariscos.
No ncio, una ara dc rclvosa lciva
Sc clcva c faz das osscsscs o narco.
Louras csigas da rincira scga
Dcc suado ccifciro ali, ionadas
Quais dcslciada nao a ciio cnconira.
Mcigo asior dcois, con uro csncro,
Da grci os rinogcniios nclIorcs
Tcndo cscolIido, iraz c os sacrifica;
Funan con largo odor, dc inccnso csarsas,
Solrc gncas acIas, as cniranIas ingucs.
Todas do riio as fornulas cclclra.
Dos Ccus laiando rcfulgcnic lunc
Procio consuniu a graia of'rcnda
Con viva luz c cclcsiial arona.
A do ouiro inuiil foi or nao sinccra.
Eniao das icrras o culior nalvado
Faiva dc ciunc, c, co'o asior falando,
Ao ciio lIc aiirou iraidora cdra
Quc noncnianca o dcsojou da vida.
Coa alidcz da noric o irisic cai;
Dc sanguc cnirc lolIcs a alna lIc fogc.
A ial asccio Adao ircnc dc afliio
E ao fido arcanjo assin con ansia cclana.
459
Quc dcsgraa faial, o guia ccclso,
Solrc csic ncigo Iunano ronc cn furias!
Prcncia Dcus assin qucn uro o adora?"
Sao dois irnaos quc vcs, c sao icus filIos"
(Conovido ianlcn, Migucl lIc iorna};
O injusio, rcscnciando quc no Enrco
Foi dc scu jusio irnao acciia a of'rcnda,
Dc invcja sc cncIc c o naia furilundo.
Mas iao larlara aao scra vingada;
E do ouiro, inda quc o vcs ali scn vida,
Envolio cn icrra c sanguc o scu cadavcr,
Nao ficara scn rcnio a fc iao ura."
Ai dc nin!" (diz-lIc o ai da Iunana rolc},
Dcsia aao quanio aicrra o cfciio c a causa!
Morrcr c isio? A noric c dcsic asccio?
Os Ioncns voliarao or csia csirada
Ao icrrco o dc quc iirados foran?
Quc ccna dc icrror visia c cnsada!
Quao icrrvcl scra quando a scniirnos!"
O arcanjo lIc rcsondc. Visic a Moric.
En sua forna riniiiva a cncaras.
Salc orcn quc o iruculcnio nonsiro
Con varias fornas, or divcrsas vias,
Todas ircncndas, os noriais inclc
Para scu aniro quc nais ncdo infundc
Do unlral coa crscciiva avorosa.
Colc violcnio arranca dc uns a vida;
O fogo, a fonc, as aguas, naian ouiros;
460
Ali a ircsloucada inicncrana
Cruas docnas lIcs fulnina. cn lrcvc
Dclas vcras a dcsasirosa iurla,
Para quc olscrvcs quanio a gula dc Eva
Malfadou, corroncu, a csccic Iunana."
Dc Adao cis quc anic os olIos sc arcscnia
Siio afliiivo, dc Iosiial cn forna.
Ali jazcndo csiao docnics scn conio;
Ali as docnas iodas sc acunulan.
Olscrva a dor fcrina, a ardcnic fclrc,
Magoadas convulscs, cansaos, iosscs,
Eilcsias, icianos, dcsnaios.
Por cnirc as nais crucis ianlcn figuran
A cdra airoz, a colica ircncnda,
O cancro iragador, a lrava furia,
A nagrcza das isicas nirrada,
Da Iidroisia os alidos voluncs,
A Iorrvcl asna, fulninanic goia,
E solrc iodas a iariarca csic.
Do avincnio no anliio rciunlan
Scniidos ais, criurlaao ncdonIa;
A dcscscraao, assdua scnrc,
Dc lciio cn lciio furilunda voa;
E iriunfanic a Moric o dardo vilra,
Mas ausando, cn rcquinic dc fcrcza,
O duro golc aos infclizcs quc ousan
Con inccssanic ardor cIanar or cla
Cono o so lcn quc lIcs icrnina os nalcs.
461
Quc cncdcrnido coraao udcra
Tao crua ccna rcscnciar scn ranio?
Inda quc dc nulIcr nao foi nascido,
Adao conicr as lagrinas nao dc;
Maviosa conaiao lIc incra na alna.
CIorou or largo csao aic quc o cIanan
Ouiros nais inorianics cnsancnios.
Tanio quc a voz rccolra, assin cclana.
Quc csiado niscrando c Iorrida qucda
Tcns dc sofrcr, o irisic Iunanidadc!
Tcr-ic-ia sido un lcn nao icr nascido.
Jusio scra quc un Dcus a vida ouiorguc
Para ciorquida scr con iais angusiias?
Jusio scra quc no-la incuia a fora?
Qucn, sc soulcssc o don quc lIc ofcriavan,
Tao irisic vida rccclcr quiscra?
Ou, icndo-a ignaro acciia, nao icniara
Logo, quanio anics, cinir-sc dcla,
az aniiga con razcr voliando?
Por quc dc Dcus a inagcn, fciia no Ioncn
Pura c lcla, ficou sujciia cula,
E aviliada, or cna injusia, sofrc
Tao asqucrosos, dcsalridos nalcs?
Cono, inda cn aric a Dcus sc asscnclIando,
Scndo inda inagcn do Arquiiio cicrno,
Dc iais docnas nao dc o Ioncn livrar-sc?"
Foi-sc-lIc do Arquiiio cicrno a inagcn"
(Migucl rcsondc}, assin quc, igual dos lruios,
462
Quis o Ioncn scr cscravo do aciiic
Quc louco o dcscnIou na cula dc Eva.
Tao asqucrosas, dcsalridas cnas
Nao dcsfiguran ois dc Dcus a inagcn,
Mas so na do Ioncn dolorosas roncn.
E dcsdc quc clc, crvcricndo insano
Da Naiurcza as saluiarcs nornas,
En si insulia, dcsacaia, ciinguc
Dc Dcus a inagcn, con jusiia o uncn
Todas as docnas Iorridas quc visic."
Jusio c quanio ouo, c nc rcsigno a iudo"
(Adao lIc diz}. nas so or csia csirada,
So or csias ungcnics avcnidas
Dcvcnos ir aos cncirais da Moric,
E cnirar no o dc quc gcrados fonos?"
Nao" (rcsondc Migucl}. Ouira ic assino,
Fcliz sc a scgucs lcn. fugir dc cccssos.
Con icncrana cauia lclc c conc,
So rocurando a nuiriao rccisa
E nao da gula sordidos dclciics.
Podcras dc ouiro nodo vcr volvidos
Sadios anos cn nui longa scric
Aic quc, igual do sazonado fruio
Quc icrra cai ou scguc a nao quc o colIc,
A iarda noric scn sofrcr sucunlas.
Mas gradualncnic cniao icras crdido
Da nocidadc a gcniilcza c a fora,
Quc nudadas vcras cn irisics rugas,
Daa nagrcza, frouidao, cansao.
463
Tcn csic csiado o nonc dc vclIicc,
Tcus scniidos, cniao oliusos, dclcis,
Pcrdcrao do razcr o docc aculco;
En vcz dc no icu sanguc arfar ovanic
Juvcnil alcgria cscranosa,
Arrasiar-sc-a irisicza fria c gravc;
Os csriios icus scrao nais dcnsos,
E ir-sc-a or fin o lalsano da vida."
Da Iunana rolc o ai assin lIc iorna.
Daqui cn dianic, nao, nao nais rcicndo
Fugir da noric, rolongar a vida.
Mas anics, sin, csiudarci qual scja
A nais facil nancira, a nais suavc
Dcsic cso largar iao cnfadonIo
Quc suoriar nc incunlc aic quc cIcguc
O ncu final, rcdcsiinado dia.
MinIa dissoluao scn nagoa cscro."
Nao dcvcs icr vida anor ncn odio"
(Migucl rclica}; dcla usa lcn scnrc
Cono ia dcr o Ccu, ou curia ou longa.
Eia! nova visao sc ic arcscnia".
OlIa Adao; vasio cano cniao dcscolrc.
Tcndas varias cn cor nclc sc clcvan.
Ncdios arncnios junios dc unas asian;
Dc ouiras sons conccriados dc Iara c dc orgao
La roncn con Iarnnica doura.
Dciavan vcr-sc os Ialcis iangcdorcs
Fcrir as cordas, dcdilIar as icclas.
464
Suas raidas naos, scnrc a conasso,
Tccido vo iransvcrsal rosscgucn,
E cn iodas as nuianas sons sullincs
Tiran dos aninados insiruncnios.
Nouira aric, una forja accsa csiala,
E iisnado fcrrciro ali dcrrcic
Duas grossas orcs dc fcrro c colrc
(Qucr dc algun aniro loca as cnconirassc,
Para a qual inda cn lrasa as inclissc
Casual inccndio quc, cn nonianIa ou valc
Dcnsssinas florcsias consunindo,
Da icrra Iouvcssc cncirado o scio,
Qucr dali as iroucssc ja lavadas
Corrcnic sulicrranca cn scu inulso};
O lquido ncial cniao aara
En convcnicnics, rcarados noldcs,
Fazcndo assin os uicnsis rinciros;
Logo fundc, fragua, dolra, lavra
As olras iodas quc o ncial crniic.
Dcois vc Ioncns dc divcrso irajc
Vindo dcsccndo dos vizinIos nonics.
Pclo scu oric jusios arccian,
Dc iodo dados do ScnIor ao culio
E a crscruiar, con rcsciiosa cicncia,
Tudo quc aos Ioncns roorciona c cnsina
Da az o lcn, da lilcrdadc a gloria.
Assin quc na lancic clcs cniraran,
Eis vao saindo das iniadas icndas
Crandc iurna dc lclas adornadas
465
Dc oiinas rouas, dc lrilIanics gcnas;
Da Iara ao son nil corcas cnirclaan,
Dc anor lrandas cancs dcscanian, irinan.
OlIan-nas os varcs. inda quc jusios,
Pasccn nclas a visia c o siso crdcn;
Anan, dc anor na rcdc rcsos fican,
E cada qual cscolIc a sua anada.
Dc anoroso dclrio sc iransorian
Aic quc ircncluz con nago riso,
Prccursora dc anor, da iardc a csircla.
Das nucias la sc accndc a iocIa ovanic;
Invoca-sc Hincncu quc a vcz rincira
En ccrinnias conjugais figura;
Fcssoan con razcr nas icndas iodas
Musicas dc alcgria, aliivas fcsias.
Dc anor c juvcniudc o lindo cnconiro,
Caniigas, florcs, nusicas, grinaldas,
Encaniadora crscciiva fornan
Quc ciaiicos dc Adao dcia os scniidos.
Eniao ccdcndo voz da Naiurcza,
O Ioncn rinciro dos dclciics gosia,
E o quc no ciio scnic assin crinc.
iu, quc ficl ncus olIos dcsvcndasic,
Anjo, o naior dos quc no Ccu Ialiian.
Soncnic osicnian as viscs assadas
dios, norics, c a dor nais fcra quc clcs;
Esia orcn nais graia sc nc aniolIa,
Dias scrcnos rovida roncic.
466
Ncla dcccrio nosira-sc cunrida
En iodos os scus fins a Naiurcza."
Nao julgucs do nclIor" (o anjo rclica}
Pclo razcr quc da, osio quc inculquc
Scr dc iodo confornc Naiurcza.
Para nais nolrc fin criado fosic;
Dc Dcus a scnclIana ura c sacra
En iua csscncia dcnonsirar dcvias.
Essas icndas, quc ianio ic conrazcn,
Sao da naldadc avoroso asilo.
Nclas icn dc norar a nia rogcnic
Do quc a vida do irnao scn do arranca.
Honcns scrao quc, or icinoso csiudo,
Das arics na invcnao icn dc ilusirar-sc;
Mas, ingraios dc acinic, ao Scr Sucrno
As graas ncgarao do gcnio aliivo
Con quc Dcus londadoso quis orna-los.
Coniudo, os filIos scus scrao fornosos.
A iurla fcninil, cncanios ioda,
Quc iao nciga olscrvasic, ingcnua, ovanic,
Parcccndo un congrcsso dc dcidadcs,
Sao do sco a dcsonra c nao sc ligan
Do conjugal udor ao sacro jugo;
Da crvcrsao un foco cn si osicnian.
Canio, lascvia, dana, adornos, lrindcs,
Dclas o cnrcgo vcrgonIoso fornan.
E csscs varcs, quc no sisudo asccio
Dc Dcus circnos filIos sc inculcavan,
Tcn dc sacrificar fana c viriudcs
Ao ircdo riso, s nagicas ciladas
467
Daquclas inudicas fornosuras.
Mais c nais no razcr vao-sc cngolfando...
Ai dc iodos! En lrcvc Ia dc cnconirar-sc
No rorio ranio scu, incrso o Mundo!"
Da nui lrcvc alcgria Adao rivado
Fcsondc cn ranio. OI lasiina! OI
vcrgonIa!
Das viriudcs na csirada ian iao uros...
E logo, or acinic ou or fraqucza,
En scndas ioriuosas sc iransvian!
Vcjo aic nisio quc as dcsgraas do Ioncn
Todas as forna da nulIcr o crinc."
O Ioncn quc sc cfcnina" (diz-lIc o arcanjo}
En si icn ioda a cula. os Ccus lIc dcran
Sullincs doics, c a saicncia cnirc clcs,
Para no osio scu nanicr-sc digno.
Eis nova ccna ic arcscnio agora."
Fcara Adao c vc icrrcno vasio.
D'alcn cidadcs ccrcan-sc dc canos
En quc rcina a fcliz agriculiura.
Acola sc crgucn Iorridas nuralIas
Dc largas orias, dc clcvadas iorrcs,
Ondc, con gcsio fcio c cIcios dc arnas,
Honcns giganics rcaravan gucrra.
Paric cn lrandir as arnas sc ccrcian;
Paric ao nancjo dc csunanics oiros,
Ou clo cano, cn forna dc laialIa,
Ordcnavan cdcsirc c cqucsirc linIa.
468
Nao Ia dcscanso na lidada cnrcsa.
La cscolIida cscolia cn inguc rado
Fainou c conduz fornoso arncnio
E grci lanuda coas lalanics crias;
Con vida, acnas, os asiorcs fogcn.
Mas, ansiosos griiando or aulio,
Acodcn-lIcs c surgc airoz clcja.
Invcsicn-sc csquadrcs con fcro inulso,
E ondc o gado asiava (Iavia ouco},
Dcscrio o cano agora c iinio cn sanguc
Alasirado sc vc dc norios c arnas.
Una raa d'alcn c-sc cn asscdio,
E cn iorno dcla laialIcs acanan.
Furilundos assalian-na dc fora
Con laicrias, cscaladas, ninas;
Dc solrc os nuros a dcfcsa arroja
CIuvciros dc farcs, nuvcns dc cdras,
E dc fogo sulfurcas cnurradas.
Ciganiicas acs, csirago Iorrcndo,
Iguais sc aniolIan nos ariidos anlos.
Eis quc arauios ccirgcros convocan
s orias da cidadc una asscnllcia.
Dc rcsciiavcis cas varcs sisudos
Aos valcnics gucrrciros sc ajuniaran,
As roosias qucsics ali vcniilan;
Porcn rclcldc oosiao sc accndc.
Eniao dc ncia idadc un douio sc crguc
Con cnincnic c crsuasivo oric;
Mosirou dc Dcus o quc cra o juzo augusio,
Paz c vcrdadc, rcligiao, jusiia,
469
E dclas na infraao quais crincs lroian.
Dcsrczan-lIc as razcs noos c vclIos;
E or violcnias naos fora ali norio
Sc una nuvcn, dc suliio dcscida,
Nao o arrancassc dc invisvcl nodo
Dcnirc o furor da nuliidao sanIuda.
A orcssao, a violcncia, a lci da fora,
Por ioda cssa rcgiao assin rcinavan,
E rcfugio conira clas nao Iavia.
Na naior afliao, lavado cn ranio,
Diz a scu guia Adao. Quc Ioncns sao csics
Quc, dcsunanos, ouiros Ioncns naian,
Dc infiniio icor nuliilicando
O crinc do rinciro frairicida?
Ccgos! Nao vccn quc o noriicnio csalIan
En scus irnaos na qualidadc dc Ioncns?
Honcns nao sao!... da Moric cis os ninisiros!
Mas o varao quc, a nao salva-lo o Eicrno,
Viina fora das viriudcs rorias,
Qucn cra, dizc, divinal arcanjo?"
Dos consorcios faiais, quc Ia ouco visic,
As sanguinosas roducs conIccc"
(Migucl rcsondc}. En no alorrccido,
Lcvado conclusao cla inrudcncia,
As naos sc dcran vcios c viriudcs.
Nasccn dclc varcs quc sao rodgios
Na corulcncia, na ncnial finura;
Tcn o rcnonc scu dc scr rcclaro.
Ncsscs icnos valor, viriudc, Icrosno,
470
Hao dc soncnic consisiir na fora.
Escravizar nacs, vcnccr laialIas,
Dar saqucs, alagar dc sanguc a icrra,
O fasigio scra da Iunana gloria.
Esscs conquisiadorcs, quc anics dcvcn
Dos Iunanos dizcr-sc a csic, o csirago,
Cono aironos do Orlc, Icrois c nuncs
DrilIarao clo csirondo das laialIas.
Tais na Tcrra scrao fana c rcnonc;
E o quc dc alausos sc osicniar nais digno
So gozara silcncio dcslusiroso.
Essc quc visic clos Ccus lcvado,
O unico jusio do crvcrso glolo,
Pcricncc iua gcraao scicna.
Enirc naus aircvcu-sc a lon nosirar-sc;
Por isso foi odiado c crscguido!
Ercssou-sc quc Dcus cnirc scus sanios
Vira julga-los. Iorrida vcrdadc!
Mas o Eicrno nandou nuvcn dc aronas,
Tirada or algcros cavalos,
Quc raida o roulou s naos do crinc;
E la nos clinas da clcvada gloria,
Da lcn-avcniurana augusio asscnio,
Elc goza dc Dcus, zonla da noric.
Ncsia ouira ccna cncara, c ali ic aonio
Dos naus a uniao, dos lons o rcnio."
OlIa Adao; vc nudada a facc ao Mundo.
Ja nao lranc da gucrra a voz dc lronzc.
Fcsias, danas, razcr, luo, lascvia,
Fazcn dc iodos crcnal cnrcgo;
471
Adulicrio, consorcio, inccsio, raio,
Sao da lclcza cfciios indisiinios.
Nasccn dos lrindcs as civis discordias.
Eis vcncrando anciao nosira-sc cnirc clcs;
As orgias lIcs csquisa, os vis iriunfos;
Conira csscs crincs rsido roicsia.
Prcga-lIcs quc coniriios sc arrccndan,
Cono a culados cn risao nciidos,
So icndo quc aguardar scnicna dura.
Foi iudo cn vao. calou-sc o jusio, c aric
Suas icndas a crgucr cn siio ao longc.
Alias nadciras coria cniao nas sclvas.
Aio a loiar consirui un grao falrico,
As dincnscs or cvados lIc ajusia,
As cosiuras con cz unia-lIc cn roda,
Alrc-lIc oria ao lado, c dc alincnios
Para Ioncns c aninais ncic anla coia.
Eis... scnao quando... (csiranIa naravilIa!}
Casal dc cada casia dc vivcnics,
Varios na forna, varios na csiaiura,
Para ali vcio cnirar, afigurando
Assin cunrircn rccclidas ordcns.
Por fin o consiruior ali sc alriga
Con filIos ircs c csosas dclcs quairo,
E Dcus con scgurana a oria ccrra.
No cnianio sc lcvania o Sul ncdonIo
Daicndo as longas, dcncgridas asas,
E arrclanIa dos Ccus as nuvcns iodas.
En scu aulio cclcn as nonianIas
Fuscos vulccs dc nadidos vaorcs.
472
Eniao o firnancnio condcnsado
Todo una ncgra alolada sc osicnia,
Dondc, rcciiiada, incnsa cIuva
Fui coninua, aic quc a icrra sonc.
A arca la loia crguida solrc as aguas,
E scgura, cnrisiando o cicnso rosiro,
Arfa ovanic cnirc os fcrvidos narulIos,
Enquanio a ona c Ialiiacs dos Ioncns
Folan na rofundcz do fluido alisno.
Nos solcrlos alacios, cn quc o luo
Dcsdc rcnoios scculos rcinava,
Moran, rocrian os narinIos nonsiros.
Ncn raias iinIa o nar, cra nar iudo.
Da rolc Iunana iao aniiga c vasia
O quc rcsia, ci-lo na arca cnircguc s ondas.
(Dc iua dcsccndcncia ao vcr a runa.
Funa ioial, Adao, quc dor ic ungc?
Inunda-ic ianlcn, ianlcn ic afoga
Dc cnas c dc ranio ouiro diluvio,
Aic quc ic lcvania o anjo lcnigno
E ic susicn das foras no alandono,
Tu, qual ai quc dos filIos cIora a crda
Todos norios dc un ialIo anic scus olIos.}
Dcsgraadas viscs!" (Adao cclana}
Quanio nclIor nc fora quc aira noiic
Os quadros nc cscondcssc do fuiuro!
Das dcsgraas soncnic assin sofrcra
O quinIao ncu, gravanc assaz cusioso;
Mas Iojc cn cso solrc nin rccacn
473
Todas quc dcsiinadas sc rcscrvan
Ao casiigo dc scculos scn conio,
Porquc, da ninIa rcvisao salidas,
Muiio anics dc cisiircn nc aiorncnian
Pclo avor dc scus fuiuros danos.
Dc si, dos filIos scus, ningucn rocurc
Prcvcr succssos quc Iao dc vir scn falia.
Coa rcvisao os nalcs nao sc incdcn,
E inaginados nao afligcn ncnos
Do quc cn sua vcrdica anargura.
Mas sao cicnorancos iais consclIos;
Honcns ara os ionar ja nao cisicn,
E, sc alguns inda rcsian vagalundos
Por cssc univcrsal arano aquoso,
Hao dc cnfin sucunlir fonc, nagoa.
Cri quc, ccssando a rcoicncia c a gucrra,
Dias diiosos o Orlc cn az gozara;
Mas iludi-nc... c rcscncio agora
Quc, sc a gucrra dcvasia, a az corronc.
Dcsics succssos nc dcscolrc a causa,
Cclcsic guia, c sc da csiirc Iunana
Dcvc acalar-sc assin vida c ncnoria."
Esscs quc Ia ouco visic" (o anjo rcsondc}
En oulcnio luo c ovanics lrindcs,
Os ncsnos sao quc danics sc osicniavan
Dcnodados Icrois dc acs ilusircs,
Mas dc viriudc vcrdadcira falios;
Os ncsnos sao quc, icndo osio csncro
En inundar dc sanguc Iunano o glolo,
En suljugar nacs con fcro csirago,
474
E dcsic nodo ou dc ouiro Iavcndo oliido
Alios iiulos, fana, c rico csolio,
Viraran dc caninIo c sc lanaran
Na vil rosiiiuiao, no ocio, na gula,
Tc quc da az c da anizadc o grcnio,
Pclo orgulIo c lascvia cnvcncnado,
Fclcniou cn vulccs dc Iosiis dcsordcns.
Fcduzidos a cscravos os vcncidos,
Quc Dcus or naus alandonou na gucrra,
Pcrdcran con o lcn da lilcrdadc
Quanio nclcs Iavia dc viriudcs.
Frios no zclo c no icnor divino,
Corruios na oulcncia, c scn caraicr
Para da icncrana cnirar nas rovas,
So qucrcn, insian, conscrvar scguros
Os vcrgonIosos, dissoluios gozos,
Tais quais os scus scnIorcs lIos crniian.
Assin gcral a corruao sc iorna;
E fican no airo csquccincnio oculias
A solricdadc, a fc, a Ionra, a jusiia.
Eis quc un varao ncnoscalando do Orlc
As iras, os dcsrczcs, os afagos,
Don da crvcrsidadc cnirc os ccnlos,
O so filIo da luz no cvo das sonlras,
Erolra aos Ioncns scus ncfandos crincs.
Da jusiia os caninIos lIcs aonia
Cono cIcios dc az c os nais scguros;
Profciiza dos Ccus a ira ircncnda
Quc or incniicnics vai uni-los;
Porcn cscarnccido c dcsrczado
475
Voliara dclcs o quc Dcus rcuia
O unico jusio dcsscs fcrrcos icnos.
Eniao, or ordcn do Arquiiio augusio,
O varao (cono vcs} cssa arca ingcnic
Falricara, c ncla Ia dc alrigar-sc
Elc c os scus, csquivando-sc dc un Mundo
A univcrsal dcvasiaao voiado.
Assin quc sc alojarcn ncssc asilo,
E os aninais quc noric cscaar dcvcn,
Dcn a colcrio do furor cquorco,
Fclcniarao dos Ccus as caiaraias
E cIuva no Orlc lanarao incnsa,
Ao asso quc do Alisno iniciro as fonics
Sc dcscnialarao no crcso occano
Quc, uliraassando iodos os liniics,
O glolo colrira, ficando incrsos
Nas fundas aguas os nais alios nonics.
Coa violcncia das ondas arrancado
Scra cla raiz o nonic do dcn,
E loiara, scn arvorcs, scn florcs,
Dc scu rio nas iunidas corrcnics,
Tc quc sc Ia dc rcndcr do golfo na orla,
Vindo a scr ilIa nua c salsa un dia,
So frcqucniada dc dclfins c focas,
Co'os guincIos das gaivoias aiurdida,
E daqui iira quc janais o Eicrno
A siio algun ouiorga saniidadc
Sc dc scus Ialiianics as viriudcs
Nao a lanian ali con uro zclo.
Ao quc icn dc scguir-sc aicndc agora."
476
OlIa Adao. c vc da arca a nolc ingcnic
Inda arfando nas aguas do diluvio,
Quc ja nais laias dccrcscido Iavian.
Do cnciranic Noric os sccos soros
As nuvcns clos Ccus afugcniavan,
Dos narcs cnrugando a sucrfcic;
E o claro Sol ncsic anlo aquoso csclIo
Enrcgava scquioso ardcnics olIos,
Dclcndo larga o nar quc nanso c nanso
Tanlcn sc cscoava ara o laio Alisno,
Quc ja iinIa ccrradas as conorias.
Cono vcdara o Ccu as caiaduas.
Eis quc nao nais fluiua inovcl a arca,
Parccc fia cn ioc dc nonianIa.
Logo dos nonics os acrcos cinos
Cono onias dc cscolIos sc arcscnian,
Dondc as raidas aguas csirondosas
Vao-sc cn furia ncicr no nar fuginic.
No cnianio da arca sc dcscdc un corvo
Quc nao voliou. Mas logo fcndc os arcs
Una onla, nais fida ncnsagcira,
Duscando arvorc ou rano ondc sc firnc;
Da vcz rincira rcgrcssou laldada;
Porcn no lico irouc, da scgunda,
Sinal dc az, un rano dc olivcira.
Eniao a icrra sc dcscolrc cnuia.
Sai o varao c os nais vivcnics da arca.
E, ianio aulio aos Ccus agradcccndo
Con lcvaniadas naos c olIar dcvoio,
477
Vc solrc a fronic nuvcn orvalIada
En quc arco sc dclua anlo c fornoso,
Con ircs lisiradas corcs rcfulgcnic.
Dc Dcus nosirando a az c a nova aliana.
Adao, irisic aic 'li, nas dcsdc logo
En ondas dc alcgria iranslordando,
O gozo dc sua alna assin crcssa.
iu, ncu ncsirc, quc nosirar-nc salcs
Os succssos or vir cono rcscnics,
Ncsia uliina visao iornas-nc vida
Vcndo quc da arca as criaiuras iodas
Escaan vivas do furor das aguas,
Quc a rolc sua conscrvada fica.
Mcnos lancnio o csirago do Orlc iniciro
Por ncus crvcrsos filIos Ialiiado,
Do quc folgo or vcr quc acIou o Eicrno
Un iao anavcl Ioncn, iao viriuoso,
Por qucn criar sc digna un novo Mundo
E scus furorcs oculiar no olvido.
Porcn... quc indican as lisiradas corcs
Quc, clo Ccu arqucadas, nosiran visos
Dos solrolIos do Eicrno scrcnado?
Scrvirao clas dc fcsiao florido
Quc as alas fccIc das aquosas nuvcns
Para nao scr dc novo o Mundo incrso?"
Dcn conjcciuras" (diz-lIc cniao o arcanjo}.
Dcus dc lon grado scu furor niiiga,
Inda quc, Ia ouco, ara a icrra olIando
478
E vcndo-a cIcia, nos scniidos iodos,
Dc carnal corruao, fcra injusiia,
Scniissc incnsa nagoa, csaroso
Dc icr fciio o Ioncn quc sc afoga cn crincs.
Fcnovidos os naus, ial graa cnconira
Anic scus olIos un varao crfciio,
Quc Dcus or clc scu furor alaca
Dciando inda vivcr a Iunana rolc;
E roncic quc o nar coniido cn diqucs,
A cIuva clas nuvcns csiorvada,
A agua sulicrrca nos alisnos rcsa,
Nunca janais alagarao o Mundo.
Scnrc quc csic arco iricolor, lrilIanic,
Solrc a icrra, nas nuvcns aarca,
Lcnlrcn-sc os Ioncns quc lcnigno o Eicrno
Os adiiou or iao fcliz aliana.
Noiics, dias, sazcs, anos c scc'los,
Hao dc scguir scus iurnos ic quc o fogo
Alrasc c urifiquc csic Univcrso.
Eniao nais uro o Ccu, nais uro o glolo,
Scrao dc jusios a norada cicrna."
479

ARGUMENTO DO CANTO XII
O anjo Migucl coniinua a coniar o quc
Ia dc succdcr dcois do diluvio. cniao,
fazcndo ncnao dc Alraao, vai gradualncnic
aic clicar qucn c a raa da nulIcr"
ronciida a Adao c a Eva cn sua qucda.
Encarnaao, noric, rcssurrciao c asccnsao
do Fcdcnior. Esiado da Igrcja aic sua
scgunda vinda. Adao, nui saiisfciio c
sunancnic conforiado or csias narracs c
roncssas, dcscc da colina con Migucl. Vai
acordar Eva quc iinIa dornido duranic iodo
cssc icno, nas ja disosia, or ncio dc
sonIos agradavcis, iranquilidadc dc anino c
sulnissao. Migucl, ionando-os cla nao,
lcva-os ara fora do Paraso. a csada dc
fogo lrandc-sc furilunda or dciras dclcs, c
os qucrulins ionan scus osios ara
guardar o jardin.

CANTO XII

QUAL caninIanic quc, acsar dc ansioso
Por quanio anics findar scu longo giro,
Dcscansa as Ioras cn quc o sol nais qucina;
Assin, dc Adao s rcflccs dando azo,
O arcanjo cniao a narraiiva susia
Do aniquilado Mundo cnirc as runas
480
E a aariao do Mundo rcsiaurado.
Dcois con suavc iransiao rosscguc.
Visic fazcr c dcsiruir un Mundo,
E dc ouiro ironco alar-sc a Iunana csccic.
Mas cu crcclo quc icus olIos cansan
Inda quc dcsics quadros oricniosos
Muiio lIcs cscaou. curvan, fraqucian
Sol assunios do Ccu icrrcos scniidos;
Por isso, dcsdc ja, asso a coniar-ic
O nais salicnic nos fuiuros cvos.
Tu docil rcsia-nc aicnao; cscuia.
A nova csiirc Iunana, cnquanio ouca,
Enquanio inrcsso conscrvar na ncnic
Da uniao assada o frio susio,
Ira vivcndo no icnor do Eicrno,
Scguindo a rciidao c a sa jusiia.
Eniao, olicndo cn lrcvc infinda rolc,
Culiivara da icrra o fcriil scio
Quc alundancia dara dc aurcas csigas,
Dc vinIo aninador, dc uro azciic.
Of'rcccra das grcis, dos arncniios,
Ao Fci do Enrco viinas frcqucnics,
Esarzidas con vinIo cn larga coia
Scrvidas logo nos fcsiins sagrados.
CIcios dc gozo, dc inoccncia cIcios,
Scus dias corrcrao; a az ninosa
Tcn dc uni-los or icno dilaiado
En irilos fraicrnais, anla fanlia,
Do aicrno govcrno sonlra sacra.
Fclcla-sc dcois varao solcrlo,
481
Quc no ciio orgulIoso nao acolIc
A igualdadc gcniil, fraicrno csiado;
E, arrogando-sc a si donnio fcrrco,
A scus irnaos a lilcrdadc usura.
nio caando (lruios nao, nas Ioncns},
Con gucrra c Iosiil cngano a iodos fcrc
Quc sua iirania nao sc curvcn.
Dc iodo cniao da Tcrra sc rciiran
Concordia, az, c lcis da Naiurcza.
Dc gundc cuudo sc inc o nonc,
Ou or dcsrczo ao Ccu, ou orquc asirc
A icr quinIao do Ccu no incrio suno.
Inda quc iacIa dc rclcldcs iodos
Quc oosios sao iirania sua,
Tona o nonc da roria rclcldia.
Con grandcs iurnas, quc cono clc inicnian
Sol scu donnio cscravizar o Mundo,
Solrc o ocidcnic do dcn sc dirigc.
La dcara co'un cano ondc anla sc alrc
Dciuninosa, dcncgrida furna,
A qual, do Infcrno arcccndo loca,
Incnsos iurlilIcs dc lava cclc.
Dc iijolos con cla lciunados
Prcicndcn lcvaniar falrica cnornc
Quc va coa frcnic iociar no Enrco,
E olicr, or olra ial no iniciro glolo,
Aliissonanic, duradoura fana
(Ou scja loa ou na, o iudo c ic-la}.
Dcus, quc ara as acs noiar dos Ioncns
Vc-los a niudo vcn, nao dclcs visio,
482
Passcando aicnio nas noradas suas,
Eniao olscrva a icncraria insania
E dcscc Tcrra cnquanio a aliiva iorrc
Inda as iorrcs do Ccu nao conrinia.
Findo-sc dc iao dclcis conicndorcs
Solrc as lnguas lIcs lana inquicia furia
Quc a linguagcn naiiva lIcs corronc,
Scncando logo con discordc arrudo
Una aluviao dc incogniias alavras.
Vozcian, griian, uivan, cnrouqucccn;
Troa dc vozcs un irovao icrrvcl;
CIanan scn sc cnicndcrcn uns or ouiros,
Tc quc cnraivan julgando-sc zonlados.
Os ncolas do Ccu nuiio sc riran,
Vcndo a dcsordcn, cscuiando o csirondo.
Alandonaran os olrciros a olra
Quc foi Dalcl ou conusuo cIanada."
Con zclo aicrnal Adao scniido.
FilIo cccrando" (diz}, quc assin rcicndcs
Tcus irnaos conculcar, a ii ionando
Usurado odcr, or Dcus nao dado!
Do nar, da icrra, do ar, solrc os vivcnics
Elc nos conccdcu lcno donnio,
Quc so a scu favor nos o dcvcnos;
Porcn, dc Ioncns scnIor, nao fcz un do ouiro.
Para si rcscrvou csic aclido;
E quis quc os Ioncns, londadoso c jusio,
Indccndcnics uns dos ouiros scjan.
Mas csic usurador nao so dirigc
Scu arroganic orgulIo conira os Ioncns.
483
Ccrcar c rovocar ousando o Eicrno,
Alcvaniou conira clc a insana iorrc.
Dcsgraado norial! Cono udcras
Alincnios lcvar alcn das nuvcns
Para iuas falangcs icncrarias?
O nnio ar suiil n'aliuras ianias
Tcus lofcs dilaiados nao nuirira.
Morrcras, dc ar c dc alincnio fonc!"
Do odio icu" (diz Migucl} digno c ial filIo"
Quc a az assin iurlou da csccic Iunana,
jusia lilcrdadc inondo jugo.
Aicnio vc orcn quc o icu ccado,
Pondo a rcia razao cn lcna runa,
Dcsiruiu a vcrdadcira lilcrdadc,
Quc cn niina junao con cla cisic
E nao icn so or si roria cisicncia.
Assin quc no Ioncn a razao sc csiraga,
Tonan-lIc o osio no ncnial govcrno
Turvas aics, dcscjos dcsrcgrados;
Fazcn-no cscravo cniao, scndo anics livrc.
Dcsic nodo conscnic o niscravcl
Quc dcniro cn si odcrcs iao indignos
Solrc a livrc razao folgados rcincn.
En scu jusio cnsar cniao o Eicrno
A social lilcrdadc lIc rcrinc
Dcsiinando-lIc ascrrinos scnIorcs
Quc, scn causa lcn vczcs, o cscravizan.
Assin a iirania c ncccssaria,
Posio quc sc casiigucn os iiranos.
Tcnos virao cn quc nacs crvcrsas,
484
Conira a razao calcando as sas viriudcs,
Por iiranos scrao dcsaossadas
Da social lilcrdadc, assin quc crcan
Con a razao a lilcrdadc da alna,
Dc cnorncs crincs scus casiigo jusio.
Do falricanic da arca o nio filIo
TcsicnunIo dara do quc Iojc avano.
Pcla quc fcz ao ai infania Icdionda,
Esia csada naldiao cscuia
Quc a si c sua gcraao alrangc.
Dc cscravos Ias dc scr iu ncsno cscravo",
Cono o rinciro, o dcrradciro Mundo
Vai dc nal a ior. o Onioicnic,
Dc ianias injusiias ja cansado,
Dos naus aariara sua rcscna,
Fciirara scus olIos sacrossanios,
Dciando os nios dcsdc cniao cnircgucs
Aos caninIos corruios quc sc alriran.
EscolIcra un ovo rcdilcio
Quc aras sulnisso lIc crgucra, nascido
Dc viriuoso varao na fc rcclaro
Quc do Eufraics norava nas rilciras,
Dos dolos na crcna douirinado.
OI! quanio os Ioncns (odcras iu crc-lo?}
Inda nos dias do airiarca ilusirc,
Quc salvou do Diluvio a rolc Iunana,
Sc icn dc cnlruicccr ncgando, indignos,
Ao vivo Dcus os sacrifcios c aras,
Para adorarcn, cono ingcnics nuncs,
Dc cdra c au inagcns quc fizcran!
485
Digna-sc Dcus cIanar cssc Ioncn jusio
Da casa aicrnal, dcnirc os arcnics,
Dcnirc os ncniidos nuncs quc adorava.
Mosira-lIc una visao ondc lIc indica
Una icrra a quc va; quc clc o conco
Scra dc ingcnic ovo, cn quc do Eicrno
A lcnao rccaindo, os ovos iodos
Scrao, da csiirc sua, alcndioados.
Olcdccc o varao. qual icrra scja
Nao salc; nas na fc scnrc c consianic.
Nao odcs vc-lo iu; nas cu o vcjo
Pariir cIcio dc fc largando a airia,
A fcriil Ur nos rados dc Caldcia,
Nuncs c anigos. Ei-lo o Hara assando;
Scgucn-no incnsas grcis, nanadas, scrvos.
Oulcnio scnIor, nao olrc crranic,
A Dcus, quc o cIana a icrras nao salidas,
Suas riquczas gcncroso cnircga.
Scus avilIcs cn Canaa laniados
Junio a SccIcn la vcjo, c ncsno ocuan
Dc Morcl as caninas viccjanics.
Ali lIc cnircga Dcus, inda cn roncssa,
Vasia rcgiao ara clc c a rolc sua.
Falo-ic cn noncs no orvir usados.
Tcn o dcscrio ao sul, o HanaiI ao noric,
O grandc nar no ocaso, o Hcrnon a lcsic.
Fcara o quc ic aonio. dcsic lado
O Hcrnon sc clcva; alcn o nar sc csicndc.
Ali cgado raia cnira nas nuvcns
Do Carnclo a nonianIa dondc nascc
486
Dc fonics duas o Jordao divino,
Prorio liniic das rcgics Eoas.
Mas ovoarao scus filIos quanio alcana
Tc Scir quc a cordilIcira alcn ic nosira.
Pondcra quc scrao ncsia fanlia
Alcndioadas do Orlc as nacs iodas.
Saira dcla o Salvador augusio
Quc csnagara da scrc a inunda fronic.
Logo io Ici dc nosirar con nais clarcza.
Ha dc Alraao cIanar-sc cn rorio icno
O alcndioado airiarca. un filIo
Dciara, c or clc un ncio ilusirc,
Igual do av na fc, na cicncia c fana.
Con dozc filIos o diioso ncio
Paric dc Canaa, cnira no Egiio.
OlIa o Nilo quc o rcga c dondc corrc;
La dcsagua no nar or locas scic.
A vir norar ali foi convidado
Por un dos filIos cn faninio icno,
FilIo, cujas acs no cgcio Incrio
O uscran no grau cIcgado ao irono.
Eis quc clc norrc, c sua raa dcia
Inda crcsccndo dc naao cn coro.
Ja grandc ao novo rci insira susios,
Quc inicnia olsiar-lIc gcraao os vos
Cono sc fossc dc Ioscdcs icrrvcis.
Tirano o asilo cn scrvidao lIcs nuda,
E naia os filIos quc varcs lIcs nasccn.
Dcus cniao nanda quc cn scu sacro nonc
Moiscs c Aarao, irnaos assin cIanados,
487
Do caiivciro o ova scu rcclancn.
Voliarao iodos con csolio c gloria
Para a diiosa icrra ronciida.
Porcn, rinciro quc csic lcn alcanccn,
O nio iirano a conIcccr sc ncga
O grao Dcus dc Isracl, scus alios nuncios.
Por icrrvcis sinais, duras scnicnas,
Ha dc scr a dcia-los conclido.
Dc scus rios as raidas corrcnics
En sanguc nao vcriido Iao dc nudar-sc;
Torva aluviao dc ras, nuvcns dc noscas,
Vcrncs scn conio ovoarao nojcnios
Todo o alacio scu, scus rcinos iodos;
Pcsic asqucrosa naiara scus gados;
CIagas, iunorcs colrirao infccios
Dos ovos scus c dclc ncsno as carncs;
Do raio o fogo c da saraiva a ncvc
O ccu do Egiio rasgarao concordcs,
E, cla icrra ascrrinos rolando,
Tudo aniquilarao quc ncla gira;
Os graos, fruios, c lanias quc cscaarcn,
Dc gafanIoios un crucl diluvio
Conc, dciando scn vcrdura a icrra;
Por dias ircs cscuridao alavcl
Foula a luz, iodo o Egiio cn si incrgc;
Dclcs dcois, ncia-noiic cn onio,
Prosira os rcccn-nascidos fcra a noric.
s dcz ragas faiais assin ccdcndo,
Por fin sulncic-sc o dragao do Nilo
E conscnic ariir a Iclrcia gcnic.
488
A niudo IunilIa o coraao dc lronzc.
Mas cono a ncvc, quc o calor fundira,
Fica nais dura, sc dc novo gcla,
A raiva sua cis quc dc onio solc,
E iorna a crscguir os dcsgraados.
Confiado ao jusio scu o Eicrno Iavia
Crao odcr, c, rcscnic cniao nun anjo,
La vai adianic do cscolIido ovo
(Dc dia, cnvolio nuna argcnica nuvcn;
Dc noiic, dcniro dc un ilar dc fogo,
Para dos assos scus narcar-lIc o runo},
E ao ncsno icno, con scu anlo aulio
Proicgc-lIc icdoso a rciirada
Conira o rci criinaz quc os vcn scguindo
Mcsno airavcs da cscuridao noiurna.
Dcus, cncirando co'os sagazcs olIos
Pclo ilar dc fogo c argcnica nuvcn,
No nau aicnia, o csriio lIc aicrra,
Dos alios carros lIc cscdaa as rodas.
O cIcfc Iclrcu, or induao divina,
Ja solrc o Foo nar a vara csicndc...
Eis scaran-sc as ondas; scca csirada
Por cnirc nuros dc crisial sc alonga.
Por cla sc cncaninIa o ovo clciio,
E, dclc aos, dc Farao as iurnas.
Mas, ianio quc Moiscs na oosia raia
Salvos os scus conicnla, crguc dc novo
A vara oricniosa solrc as vagas.
Logo olcdicnics a juniar-sc iornan,
Do Egiio sculiando cn scus alisnos
489
O ccrciio c dc gucrra un ircn incnso.
Dc Dcus a gcnic a Canaa caninIa.
Nao iona o cIcfc a conIccida csirada.
Mas or largo dcscrio vai coriando,
Tcncndo quc, inccrios dc laialIas
Os scus, coados dc inrcvisia gucrra
Quc os ncolas lruiais fazcr odian,
Dc novo ara o Egiio nao voliasscn
Anics qucrcndo scrvidao ingloria
Do quc valcnics csgrinir as arnas
(Quc cisicncia acfica rcfcrcn
Plclcus c nolrcs s gucrrciras lidcs,
Sc da gloria o furor os nao inflana}.
Pcla dcnora no dcscrio cicnso,
Dc un rovido govcrno o lcn ganIaran,
Nas dozc irilos clciao fazcndo
Do surcno scnado quc os dirija
Confornc as lcis quc ronulgadas fosscn.
La dcscc o Eicrno do Sinai ao cunc,
Quc olunlrado dc nuvcns csircnccc;
Fudos lranan irovcs, fuzilan raios,
E das ironlcias o clangor csirugc.
Porcn, cono dos Ioncns os ouvidos
Nao odcn do Inorial coa voz ircncnda,
Pcdcn-lIc quc Moiscs ao nonic sula
Dondc, ccssado o Iorrvcl aaraio,
Sua augusia voniadc lIcs iransniia.
Dcus os ouviu. Moiscs as lcis lIcs irouc;
jusiia civil unas cricnccn;
Ouiras rcgulan os sagrados riios,
490
Mosirando or sinlolicas figuras
A rolc quc csnagar dcvc a scrcnic,
E or quc ncios icrninar consiga
A calal rcdcnao da Iunanidadc.
Assin os Ioncns salcrao quc accsso,
Scn icr inicrccssor, cn Dcus nao acIan.
No cnianio o Iclrcu ilusirc dcscncnIa
Tao alio cncargo quc Ia dc no fuiuro
Scr dc nais clcvada jcrarquia.
Elc a roclana, c iodos os rofcias
O icno coniarao do grao Mcssias.
Assin quc as lcis c os riios sc cccuian,
CIcio dc gosio qucr o Onioicnic
Colocar cnirc os Ioncns quc o vcncran,
Talcrnaculo scu; norar sc digna
Enirc Iunanos noriais o Dcus Eicrno.
Magnfico saniuario or scu nando,
Dc aliivo ccdro sc falrica c doura.
Dcniro una arca sc c, c dcniro da arca
Vao as ialuas-da-lci, o acio augusio.
Solrc cla fciio dc ouro, c scndo crguido
Dc dois lrilIanics qucrulins nas asas,
Tcn da roiciaao o irono asscnio.
Anic clc scic lanadas ciniilan
Do zodaco cn forna, afigurando
Os lancias quc no cicr luz csalIan.
Dc dia solrc a icnda una anla nuvcn,
Dc noiic gnco cslcndor, Iao dc avisiar-sc,
Cuardas crciuas da arca sacrossania.
Pclo anjo scu dcsi'aric conduzidos,
491
CIcgan or fin ronciida icrra.
Travaran ccn ascrrinas laialIas,
Vcnccran rcis c conquisiaran rcinos.
Ficou or iodo un dia o sol arado,
Susiando noiic o cosiunado giro.
Dc Calaon or cina, o Sol, dcicn-ic!
E iu, no valc dc Aialon, o Lua,
Tc quc vcna Isracl!" voz dc un Ioncn
Olcdcccn do dia c noiic os asiros.
O ncio dc Alraao, dc Isaac filIo,
Isracl sc cIanou; c o ncsno nonc
Foi confcrido dcsccndcncia sua
Quc lrava Canaa lanara fcrros.
Porcn... cnirar clos dcialIcs iodos
Mui longa narraao fora or ccrio."
Aqui Adao inicrroncu o arcanjo.
Cclcsic ncnsagciro, quc iluninas
Dc ncu iurlado cnicndincnio as sonlras,
Tcns-nc graios succssos rcvclado,
Princialncnic os quc rcsciio dizcn
A cssc jusio Alraao c rolc sua.
Eis a rincira vcz quc cn nin conicnlo
A visia clara, o coraao iranquilo.
A ninIa soric c a da rogcnic Iunana
TinIan ninIa alna cn duvidas crlca;
Mas vcjo agora o dia cn quc diiosas
Scrao as gcnics or lcnao do Eicrno,
Craa quc cu nao ncrco, cu quc inscnsaio
Por vias roilidas quis ncicr-nc
Na indagaao dc roilidas coisas.
492
Coniudo, nao cnicndo or quc a gcnics,
Con qucn na icrra Dcus norar sc digna,
Sao dadas ianias lcis c iao divcrsas.
Muiias lcis c sinal dc nuiios crincs;
E cono odc rcsidir o Eicrno
Con gcnics dc iais crincs cncsiadas?"
ccrio" (diz Migucl} quc o crinc cnirc clas
Eisiira orquc dc ii nasccran.
Foran-lIcs dadas lcis ara indicar-lIcs
Sua dcravaao quc, nao olsianic,
Conira as lcis os ccados lIcs ronovc.
Vcrao quc as lcis dcscolrcn os ccados,
Porcn quc rcnovc-los nao conscgucn;
E quc nao odcn dc cr si os Ioncns
Das lcis cunrir as nainas rofcuas,
Nao odcndo ianlcn or si salvar-sc.
Das rcscs ouarao or isso o sanguc
Cono ciaao dc inuiil valincnio;
E cnicndcrao quc sanguc nais rccioso
quc ciar odcra culas Iunanas,
Por ccadorcs adcccndo o jusio.
AcIarao, sc con fc a acrcdiiarcn,
Na rciidao do jusio un lcno aulio
Con quc s iras do Eicrno saiisfaan,
E a docc az alcanccn da conscicncia,
Quc as lcis c os riios aquiciar nao odcn.
Foran orianio as lcis aos Ioncns dadas
Para os disor a cnirar, la quando volva
O dcsiinado crculo dos icnos,
Nun acio nais augusio, indo cnsinados
493
Dcnirc as sonlras dos snlolos confusas
Para o fulgor da niida vcrdadc;
Da carnc, ara o csriio cnincnic;
Da dura inosiao dc lcis rcsiriias,
Para a livrc accao dc incnsas graas;
Da olcdicncia scrvil, fruio do ncdo,
Para a aicnao filial quc o anor insira;
E das olras da lci, fciias or fora,
Para olras a quc a fc crsuadc c guia.
Muiio dc Dcus scra Moiscs anado;
Mas, da lci scndo so sinlcs ninisiro,
Nao lcvara a Canaa scu ovo.
Tal rcgalia gozara Josuc,
Quc Jcsus os gcnilicos noncian,
Havcndo clc ionado o cargo c o nonc
Do quc Ia dc sulaniar a Iosiil scrcnic;
E, rcduzindo ao lon caninIo os Ioncns
Do Mundo no dcscrio vagalundos,
Ha dc salva-los no dcscanso cnrco.
Na ronciida icrra colocados
Por longo icno norarao fclizcs;
Mas, quando clos nacionais ccados
For a ullica az inicrronida,
Ininigos o Eicrno induz conira clcs.
Coniudo, vcndo a cniicncia sua,
Proicgc-os, salva-os dando-lIcs juzcs
E logo rcis quc rovidos os nandcn.
Crandc cn icdadc, grandc cn valcniia,
O rci scgundo alcanara roncssa
Dc quc scu irono rcal durara scnrc;
494
Hao dc caniar as rofccias iodas
Quc un filIo nasccra da rcgia csiirc
Dc David (csic o nonc do nonarca}.
Hao dc iodos crcr nclc os ovos do Orlc,
E Poc du MuIc Iao dc cIanar-lIc.
Profciizado a ii, ianlcn ial diia
Tcn Alraao, quc rcconIccc nclc
O rcdcnior das gcnics incgavcl;
Profciizado aos rcis, quc cn scric longa
O dcvcn rcccdcr, o uliino dclcs
Scra, or scr cicrno o scu rcinado.
O filIo dc David quc ao ai succdc,
En saicncia c riquczas iao disiinio,
A arca dc Dcus ora nun icnlo augusio
Tc 'li oculia cn avilIcs crranics.
Scgucn-sc-lIc ouiros rcis. do Mundo os fasios
Paric naus, aric lons, Iao dc cscrcvc-los;
Mas a lisia dos naus scra nais longa.
Hao dc csics concicr cnorncs culas
E cnirc clas a ncfanda idolairia,
As quais, sonadas coas dos ovos, ianio
Dc Dcus cnfadarao as jusias iras
Quc cn alandono os dciara, condo
Scu rcino, a coric sua, o ccclso icnlo,
A arca divina, os uicnsis sagrados,
rcsa c orolrio da cidadc aliiva,
Cujos nuros c iorrc rcsunosa
Tu ncsno visic cn confusao dciados,
Por isso dc Dalcl ionando o nonc.
Scicnia anos cn duro caiivciro
495
Hao dc ficar ali, quc Dcus o nanda.
Fccordando dcois o acio c a graa
Quc jurara a David, iao crnancnics
Cono os dias do Ccu, icdoso os livra
Dos rcis influindo quc sair os dcicn.
Ei-los quc da alia Dalilnia aricn.
Edifican dc novo o sacro icnlo,
E or un icno roscrar conscgucn
Vivcndo cn ncdiania nodcrados.
Porcn, crcsccndo cn nuncro c riquczas,
Fazcn-sc iurlulcnios. a discordia
Tcvc cnirc as aras a closao rincira;
E csscs Ioncns, a Dcus c az voiados,
Dao da carnagc c da anarquia o ccnlo.
Dcsacaiando dc David a rolc,
Dcsojan-na do cciro, c dcsonrados
En csirangciras naos o dcosiian.
ConvinIa assin, ara nasccr ccluso
Dc scu jus o Mcssias vcrdadciro.
Coniudo, o nascincnio lIc roclana
Clara csircla, no Ccu nao visia nunca,
E do Oricnic conduz os salios quc insian
En luscar do grao Fci o olrc allcrguc,
Para con rcvcrcncia lIc ofcriarcn
Dc inccnso c nirra, c dc ouro, anlos iriluios.
A zagais, quc dc noiic alcria andavan,
Un anjo nosira ondc rcccn-nascido
AcIarian do Mundo o Fci surcno.
Ao vc-lo alcgrcs corrcn, c dc un coro
Dc anjos, fornado cn csquadrao lrilIanic,
496
Escuian csic caniico solcnc.
Por Mac icvc una virgcn sacrossania;
scu Pai o odcr do Onioicnic.
Ha dc sulir ao irono Icrcdiiario;
A iodo o Mundo scu incrio alrangc;
Os Ccus iniciros cncIc a sua gloria."
Dissc. Eis Adao, rcgado Iavcndo danics
Con uro ranio dc afliao as faccs,
En ranio dc alcgria cniao sc inunda,
E con alavras iais or fin a cala.
Profcia dos nais roscros succssos,
Fias iu ninIas alias cscranas.
Agora s claras vcjo, icndo ansioso
Tc Iojc cn vao cansado o cnsancnio,
Por quc o lilcriador da csccic Iunana
Scria Poc du MuIc cIanado.
Salvc, Mac Virgcn, uro anor do Eicrno!
Tcras origcn nas cniranIas ninIas;
No icu vcnirc a icra dc Dcus o FilIo.
Dcsia nancira Dcus uncs co'os Ioncns.
Scu csirago ioial con dor icrrvcl
Ccrio agora cscrar dcvc a Scrcnic.
Ondc c quando scra cssa laialIa?
Con quc fcrida o vcnccdor augusio
Prosirara dcssc nonsiro as lravas iras?"
Dcssa laialIa" (diz Migucl} nao julgucs
Cono dc un duclo ou dc locais fcridas,
Ncn quc Ioncn vai fazcr-sc o FilIo Eicrno
497
Para arruinar nclIor o icu conirario.
Assin nao odc scr Saia vcncido.
A qucda quc sofrcu da cnrca aliura
Foi o csirago naior quc icr odia;
Mas nao lIc incdc quc crvcrso ic alra
A fcrida dc noric. o grandc Nunc,
Tcu salvador, vira dcois fccIa-la,
Nao dc Saia dcsiruindo a roria csscncia
Mas sin as olras con quc icnIa crvado
A ii c a ioda a dcsccndcncia iua.
Conscguira scu fin, cunrindo caio
Dc Dcus a lci sagrada quc infringisic,
Dada sol cna dc infalvcl noric,
E sofrcndo cssa noric quc lanasic
Solrc ii, solrc iua inicira rolc,
Pcla infanda infraao quc concicsic.
Eis o so nodo dc alacar do Eicrno
A ircncnda jusiia inalalavcl.
A lci sc acingc a viina divina
Por olcdicncia c or anor lcvada;
Tanlcn so or anor fizcra o ncsno.
Suoriara icu ascro casiigo;
Ha dc sacrificar-sc gcncroso
A vida dcsonrada, a noric infanc,
Dcsi'aric rccolrando a vida a iodos
Quc cn sua rcdcnao acrcdiiarcn,
Nao conscguida clas olras dclcs
(Posio quc lci cingidas sc cccuicn},
Porcn so clos ncriios incnsos
Da viina sagrada. Enirc nil odios
498
Tcndo vivido, rcndcn-no ulirajado,
Julgan-no or llasfcnias c ignonnias,
Scnicncian-no noric, c cn cruz alada
Mcsno os scus rorios nacionais o rcgan.
Morrc clc ara dar aos ouiros vida.
Na sua ncsna cruz rcgar conscguc
Tcus inigos, a lci quc ic c coniraria,
E as culas iodas da rogcnic Iunana.
Nao nais Iao dc danar assin qucn crcia
Fcnido scr or csic sacrifcio.
Morrc Dcus, orcn vivo cis quc rcssurgc.
Solrc clc a noric ouco icno ccrcc
Usurado odcr. anics quc aonic
A alva icrccira, da nanIa os luncs
Vc-lo-ao crgucr-sc da narnorca cana
Muiio nais lclo quc a lrilIanic aurora.
Coa noric aga do Ioncn o rcsgaic.
Prcciosa noric quc da scnrc a vida
A qucn, quando lIc c dada, a nao dcsrcza,
E alraa iao grandioso lcncfcio
Con fc quc dc olras suas sc aconanIa!
Esic aio divinal dcsfaz, anula
A scnicna quc noric ic condcna,
Con quc crdcras ara scnrc a vida
Sc norrcsscs no grcnio do ccado;
Esnaga dc Saia a aliiva fronic;
Podcroso lIc orinc a cnornc raiva,
Pondo o Pccado c a Moric cn dura runa
(Os lraos rinciais do rci das ircvas}.
Elcs os scus farcs na frcnic inunda
499
Hao dc cravar-lIc con nais fundo csirago
Do quc o da noric icnoral fcrindo
O vcnccdor c os quc rcniu scu sanguc,
Nos quais a noric arccida ao sono
docc cnirada ara a vida cicrna.
Ncn nuiio icno sc dcnora no Orlc,
Dcois dc rcssurgido, o Nunc-FilIo.
Aos disculos caros aarccc
Quc scnrc cn sua vida o aconanIaran;
O cncargo lIcs inc quc aos ovos iodos
Ensincn iudo quc arcndcran dclc,
Asscgurando-os quc olicrao dc ccrio
A salvaao sc ncla acrcdiiarcn
Fccclcndo o laiisno dc agua ura,
Ccrinnia quc os lina do ccado,
Discn-nos ara vcniurosa vida
E ara dcsrczar da noric os golcs,
Fcsignaao Iunildc lIc ofcriando,
Mcsno aos do Fcdcnior scndo igualados.
Hao dc assin douirinar os ovos iodos.
Dcsdc cssc dia a salvaao rcgada
Nao scra dc Alraao soncnic aos filIos,
Mas ianlcn dclc aos quc na fc vivcrcn,
Scja qual for a icrra quc Ialiiarcn.
Scrao dcsia nancira as nacs iodas
Na rolc dc Alraao alcndioadas.
Ao Ccu dos Ccus cniao o Nunc-FilIo
Tcn dc sulir nas asas da viioria,
Tcu ininigo c o scu vcnccndo no cicr.
Nas diafanas rcgics Ia dc cnconirar-sc
500
Coa Scrcnic infcrnal, iirano dclas;
E ali, ncsno airavcs dc scus donnios,
Ha dc cnvolia cn cadcias arrasia-la,
Dciando-a logo confundida c incrnc.
Enira dali clos unlrais da gloria
E iona, dcsira do Inorial, o asscnio
Quc, nuiio acina dos nais alios ironos,
Ocuara dcsdc cras scn quaniia.
Dcois, la quando no rcfio razo
For dissolvida a naquina do Mundo,
Elc ira, dc odcr c gloria cIcio,
Jusiioso julgar vivos c norios.
As culas unira da iurla infida
E rcniara a nuliidao dos jusios,
Fccclcndo-os na diia scniicrna
Ou no Ccu ou na Tcrra, quc cn iais icnos
A Tcrra icn dc scr un Paraso
Mais dclicioso do quc c csic do dcn,
Con nais diiosos dias rcalados."
Dissc, c fcz ausa, cono dcnonsirando
Scr aqui a grandc coca do Mundo.
MaravilIado c cIcio dc alcgria
Nosso rinciro ai assin lIc iorna.
londadc scn fin, londadc incnsa!
Tiras dc ianio nal un lcn iananIo!
Dc nuiio sc avaniaja csic rodgio
Ao quc na Criaao rinciro olrasic
Quando a luz dcnirc as ircvas cirasic!
501
Nao sci sc nc dcsonrc ou sc nc ufanc
Do ncu ccado, ao vcr quc dclc surgc
Mais gloria ara Dcus c o lcn dos Ioncns,
Ao vcr quc clc nosirou no Onioicnic
Dos Ioncns cn favor londadc suna,
E a graa nuiio sucrando as iras.
Mas dizc-nc. sc aos Ccus dc novo solc
O Salvador, o quc scra dos oucos
Quc ficis ficarcn cnirc a grci infida,
Inuncra c coniraria sa vcrdadc?
Eniao qucn ousara da fida gcnic
A dcfcsa ionar ou scr scu guia?
Sc iao crus con o Mcsirc roccdcran,
Co'os disculos scus scrao nais lrandos?"
Nao" (diz o arcanjo}; nas o Nunc-FilIo
Mandara do alio Enrco, aos scus, conforio,
Do Pai roncssa, o csriio divino
Quc nos scus coracs fara norada.
A lci da fc ali Ia dc cscrcvcr-lIcs;
Dc inicnso anor os cncIcra quc os guic
Pclo caninIo das vcrdadcs uras;
E Ia dc nuni-los dc consiancia Icroica
Para arrosiarcn, ara dcsirurcn
Os assalios c as arnas do gnco nonsiro.
Tania Ia dc dar-lIcs valcniia na alna
Quc, dcsrczando a noric c scus Iorrorcs,
Una c nil vczcs, cncIcrao dc assonlro
Todos os nais crucis dc scus vcrdugos;
Assin consolacs dc gozo ccclso
Hao dc as ansias agar-lIcs do naririo.
502
Anics dc cnirar nas laiizadas iurnas
O csriio divino cncIc rinciro
Os Aosiolos sanios, c os incunlc
Dc rcgar o EvangclIo aos ovos iodos.
Doia-los-a coas rodigiosas rcndas
Dc falar quanias lnguas Iaja no Orlc,
E dc fazcr quanios nilagrcs icnIa
Dcfronic dclcs fciio o Mcsirc-Nunc.
Inuncros roscliios dcsi'aric
Ha dc ganIar cada un, quc ovanics quciran
Noicias rccclcr do Enrco vindas.
Dcois quc o sacro ninisicrio cunran,
Dc scus dias lcn finda a gra carrcira,
E scus dognas c anais dciando cscriios,
Scrao Icroicas viinas da noric.
Porcn (cono clcs d'anicnao disscran}
En scu lugar virao grci asiorcs
Quc, iornados cn lolos furilundos,
Farao scrvir os cclcsiiais nisicrios
A vis conluios dc anliao c ganIo
Para inicrcssc rorio dirigidos;
Quc or sucrsiics fc conirarias
E or suiis iradicionais cnlusics,
Corroncrao a lnida vcrdadc
AcIada ura so ncsscs rcgisiros,
Posio quc so os lons ali a cnicndcn.
Fausios, cnrcgos, iiulos luscando,
O icnoral odcr Iao dc juniar-lIc;
Mas con sagaz Iiocrisia inculcan
Quc no odcr csiriiual sc cnccrran.
503
Hao dc qucrcr ossuir cono cclusivo
O csriio dc Dcus, quc aos crcnics iodos
Foi igualncnic ronciido c dado.
Por cssa rcicnsao, quc os Ccus insulia,
As lcis csiriiuais, dcsacaiadas,
Do icnoral odcr co'o fcrrco aulio,
Hao dc as conscicncias arrasiar or fora.
Mas ningucn olrigado assin sc julga
As lcis cunrir cla violcncia inosias,
Ncn Ia dc crcr quc o csriio divino
Assin nos coracs as icn gravado.
A lilcrdadc c a fc, quc or csscncia
Inscaravcis sao, rcsas ao jugo
Dciarao dc cisiir; c scus saniuarios,
Quc a livrc crcna dc cada un susicnia,
Hao dc cair con lasc cn crcna dc ouircn.
Da conscicncia c da fc conira os diiancs
Havcra nuiios quc ouscn orgulIosos
Prcicnscs dc infalvcis arrogar-sc.
Nasccn daqui crscguics ncfandas
Conira os quc crsuadidos crscvcran
Na adoraao do csriio c vcrdadc;
E os nais, quc nuiio cn nuncro os cccdcn,
Saiisfazcr rcligiao oinan
Con ccrinnias vas, con riio cicrno.
Fcrida cniao co'os dardos da calunia
Fogc a vcrdadc, c rarancnic visias
Enirc os Ioncns scrao da fc as olras.
Assin lon ara os naus, aos lons advcrso,
Ccncndo sol o cso das naldadcs,
504
Tcn dc ir o Mundo aic quc lIc aarca
O dia dc alio alvio ara os jusios,
E dc vingana cn dano dos crvcrsos.
Nclc a Progcnic da MulIcr" (quc danics
Anunciado ic foi cnirc nisicrios
E ronciido cono icu socorro,
Mas quc icu salvador vcs Iojc s claras}
Torna a dcsccr ao glolo, c no cicr anlo,
Todo adornado coa aicrna gloria,
Vc-lo-ao ialIar das ircvas o iirano
E as crvcriidas iurnas quc o scguircn.
Dcois, icndo a naicria conflagrada
Oliido a sua rsiina urcza,
Dcla icn dc fornar o Nunc-FilIo
Novos Ccus, nova Tcrra; c infindos icnos,
Quc az, jusiia c anor, icrao or lascs,
Darao dc ovanic diia cicrnos fruios."
Dissc o anjo. E Adao or uliino rcsondc.
Cono, cnrco rofcia, cn lrcvcs rasgos
O iransiiorio Mundo c os icnos iodos
Alrangcr ic scu icrno conscguisic!
O nais c iudo Alisno, Eicrnidadc,
Ondc alcanar nao odc a visia Iunana.
Conigo nuiio cn az, nui douirinado
Daqui ario, dc si lcvando dcniro
Esic argiloso vaso cn quc consisio
Quanios conIccincnios nclc calcn.
Asirar nais alcn fora loucura.
Sci dc Iojc cn dianic quc nc cunrc risca
Olcdcccr a Dcus, con susio ana-lo;
505
Poriar-nc scnrc cono csiando anic clc;
Ouvir-lIc a voz quc soa niina na alna;
Confiar so nclc quc icdoso csiina
Dc suas naos os oricniosos fciios,
Quc coa fora do lcn o nal dcsiroi,
Quc faz con oucos ncios coisas grandcs,
Quc clos fracos aniquila os forics,
E quc or ncio dc sinlcza Iunildc
Confundc a faiua cicncia dos nundanos.
Sci quc sofrcr or susicniar vcrdadcs
valor quc nc ganIa alia viioria,
E quc os olIos do jusio a noric cncaran
Cono oria or ondc cnirar lIc incunlc
Na vida iao diiosancnic cicrna.
Essas lics nc dcu co'o rorio ccnlo
Essc ncu Fcdcnior scnrc lcndiio".
Por uliino ianlcn o anjo lIc fala.
Cono diiancs iais icns arcndido,
Da saicncia iocasic o crguido cunc.
Ncn julgucs quc nais alio ic clcvaras
Sc or scus rorios noncs conIcccsscs
Todos os anjos, as csirclas iodas,
Tudo quc Ia dc rccndiio no Alisno,
Todas da Naiurcza as grandcs olras
Quc Dcus fornou nos Ccus, ar, icrra c narcs,
Sc fosscn iuas as riquczas do Orlc,
Sc con nando alsoluio o govcrnasscs.
Mas, ao quc salcs, ajuniar ic cunrc
Puras acs quc lcn lIc corrcsondan,
Fc, londadc, acicncia, icncrana,
506
E anor quc no fuiuro Ia dc cIanar-sc
Caridadc, a rincira das viriudcs.
Nao scniiras assin dciar csic dcn;
Anics sin ossuiras dcniro cn ii ncsno
Un nuiio nais diioso Paraso.
Mas dcsia aliura, dondc visic ianio,
Dcsanos dcsdc ja, quc as Ioras cIcgan
Dc ariirnos daqui. olscrva as guardas
Quc acanadas dcici naquclc nonic
E quc cscrando csiao a voz dc narcIa;
OlIa cono or dianic dclas fulgc,
En sinal dc ariida, a ardcnic csada
Pclo anlo Ccu vilrando furilunda;
Dcnorar-nos aqui nao nais odcnos.
Vai, Eva acorda; sosscguci-lIc a ncnic
Con sonIo graio quc nil lcns lIc agoura,
E ara Iunildc sulnissao disu-la.
Dizc-lIc cn rorio icno o quc nc ouvisic,
Morncnic o quc convcn ara firna-la
Na fc da Fcdcnao quc aos Ioncns iodos
Prodigaliza dc scu sanguc un gcrnc,
Quc Prolc da MulIcr" scra cIanado.
Oala quc anlos or cicnsos dias
Vivais cn fc unaninc; a irisicza
Dos nalcs fciios aliviai coa idcia
Dc quc virao a icr un fin diioso."
Dcsccn do nonic. O ai da rolc Iunana
Logo 'lancda vai ondc dornindo
Eva ficara, nas quc acIou dcscria.
Ela o rccclc. E assin nao irisic fala.
507
Sci dondc vcns c sci ondc ir ic cunrc;
Tanlcn rcscnic csia no sono o Eicrno;
Os sonIos scnrc dc algun lcn avisan,
Quando rocios clc os icn disosio,
E iais os iivc dcsdc quc angusiiada,
Orcssa dc agra dor, fiquci dornida.
Cuia-nc ois; cn nin nao Ia dcnora.
Coniigo ir-nc... c ficar no Paraso;
Esiar aqui scn ii... c sair dclc.
Tu ara nin cs iudo c os icnos iodos,
Tu clo crinc ncu daqui culso.
Inda quc iudo foi or nin crdido,
Lcvo daqui consolaao scgura
Quc, osio scr iardia, a nao ncrco.
Scra ncu filIo o quc rcsiaurc iudo."
Dissc Eva. E Adao ouviu-a conlaccnic;
Mas nao lIc rcsondcu, quc dclcs junio
O arcanjo csiava ja, c fulguranics
Dos qucrulins os csquadrcs dcscian
Pclo dcclivc do froniciro nonic,
Vindo con silcnciosa ligcircza
Para a narcada osiao guardarcn.
(Dando arcs dc ncicoro rcfulgcnic
Ou dc ncvoa quc iardc sc lcvania
Do rio cnirc auis nanso corrcndo,
E vcn scguindo ao lavrador os assos
Quando ara a norada sc rccolIc}.
Dc Dcus a csada frcnic da coluna
Vcn clo cicr lrandindo accsa c fcra,
508
Qual concia, rcssagio dc runas.
E logo con vaorcs alrasados,
Cono os quc rcinan cla Llia adusia,
Concou a qucinar iao docc clina.
O arcanjo, quc ial viu, iona arcssado
Pcla nao nossos ais quc sc dcnoran.
Do oricnic aic oria assin os lcva;
E, cIcgando lancic quc sc alonga
Fora do dcn, dciou-os c suniu-sc.
OlIando ara iras cniao olscrvan
Do dcn (Ia ouco scu diioso asilo}
A orao oricnial cn flanas ioda
Dclaio da gnca csada, c oria Iorrvcis
Dasios cscciros fcrozncnic arnados.
Dc cna algunas lagrinas vcricran,
Mas rcsignados logo as cnugaran.
Dianic dclcs csiava iniciro o Mundo
Para a scu gosio Ialiiaao ionarcn,
E iinIan or scu guia a Providcncia.
Dando-sc as naos os ais da Iunana rolc,
Vagarosos la vao con asso crranic
Afasiando-sc do dcn soliiarios.

FIM
509

NDICE EXPLICATIVO E
REMISSIVO

dc alguns noncs ciiados no ocna, ianio
rorios cono aclaiivos.
(Os algarisnos cnirc arcnicsis indican a agina}
|Nao aiualizado-Os algarisnos indicaiivos dc
aginas foran rciirados, or razcs olvias, ara a
cdiao digiial. N.E.|
AAFO ou AFO FilIo dc Anrao, c saccrdoic rcsciiadssino
cnirc os Iclrcus. Usava, cono disiiniivo do surcno
saccrdocio, un uconu adornado con dozc cdras rcciosas.
Elc c scu irnao Moiscs rcclanaran do cgcio Farao a lilcrdadc
do ovo Iclrcu.
AAZ ou ACAZ FilIo dc Joaia, rci dc Juda.
ADANA Fio quc nascia na falda do nonic Anana, c quc,
dcslizando junio dc Danasco, quasc aralclo ao rio Farfar,
dcscnlocava no nar da Sria. Esia Iojc rcduzido a un riacIo
insignificanic.
ADAFIM Por AIun ou AIuun sc dcsignava gcralncnic ioda
a cordilIcira csicndida na dircao noric-sul, a lcsic do rio
Jordao; nas ial dcnoninaao alicava-sc csccialncnic
orao siiuada cn frcnic dc Jcrico.
ADDIEL Assin dcnonina Milion o unico anjo quc sc
conscrvou ficl a Dcus dcnirc as coorics scduzidas clo rclcldc
Saia. Foi clc o rinciro quc iravou conlaic conira o rncic
das ircvas.
510
ADISMO Milion usa indisiiniancnic dcsic vocalulo ara
dcsignar ou o Caos ou o Infcrno.
ADISSNIA Eicnsa rcgiao africana, ao sul da Nulia, a ocsic
da Nigrcia, c a lcsic do Mar VcrnclIo.
ADFAO ou ADFO Fanoso airiarca lllico. EscolIcu-o
Dcus ara ironco do ovo Iclrcu (ouo ccto}.
ACAFON Cidadc nariina da Palcsiina, frcqucnicncnic
ciiada na Dllia. Era cn Acaron quc cisiia guardada a Arca
Sania. Hojc c una ovoaao conlciancnic cn runas.
ACASO - Usa Milion dcsic icrno ara significar a dcsordcn
ou o nunc da dcsordcn. Cono nunc da dcsordcn, icn scu
lugar nos dcgraus do irono do Caos.
AOFES Novc sao as ilIas quc consiiiucn no occano
Ailaniico, cnirc a Euroa c a Ancrica Scicnirional, csic fornoso
arquiclago oriugucs, a salcr. Sania Maria, Sao Migucl,
Tcrccira, Sao Jorgc, Craciosa, Faial, Pico, Florcs c Corvo.
ADO Assin cIanou Dcus ao rinciro Ioncn, or clc
falricado dc un cdao dc larro a quc dcu forna c cn quc
insuflou vida. A dcsolcdicncia dc Adao aos rccciios dc Dcus,
quc lIc roilira concr fruio algun da rvorc da Cicncia,
ocasionou-lIc a crda da vcniura surcna quc dcsfruiava no
dcn; c csic o faio fundancnial, cn iorno do qual sc dcscnrola
o ocna dc Milion.
ADES Nunc infcrnal, quc alguns confundcn con o rorio
Pluiao. Milion rcrcscnia-o nos dcgraus do irono do Caos.
ADNIS Fio da Sria quc nascc no Llano c quc dcscnloca
no Mcdiicrranco. Con csic nonc cclclra a niiologia grcga un
fornoso nancclo, filIo dc Ciniras, c or qucn Vcnus sc
aaionou.
ADFAMALEQUE dolo dc Scfarvain. No ocna dc Milion c
un dos gcncrais dc Saia.
511
DFIA Cidadc do Pccno. Por csic nonc sc cnicndc ianlcn o
nar Adriaiico, vasissino lrao do Mcdiicrranco cnirc a cosia
oricnial da Iialia c a Ilria.
FFICO Assin sc dcnonina, cn rclaao Iialia c a iodo o
Lcvanic, o vcnio sudocsic quc sora da frica.
ACFA Esia cidadc, quc sc gloriou or scr a coric do Crao-
Mogol, c quc consiiiuiu una das nais noiavcis ovoacs da
ndia, cra siiuada lcira do rio Djcnac. Logo, orcn, quc a
scdc do incrio foi iransfcrida ara Dcli, dcscaiu Agra da sua
rsiina grandcza
AIALON Tanlcn sc lIc cIana Hclon. Era una cidadc na
irilo dc Da.
ALADLIA Crandc rovncia na Turquia Asiaiica.
ALCIDES Era o nonc aironnico dc Hcrculcs, filIo dc
Juiicr c dc Alcncnc (casada con Anfiiriao, filIo dc Alccu}.
ALCNOO Fci dos Fcacos, afanadssino clos onarcs c
jardins quc ossua na ilIa dc Naos. Dcu Ioscdagcn a
Ulisscs.
ALEANOS (Canos} Os cunos Acunos ou cunos Acos
consiiiuan una grandc lancic da Cilcia, ondc Dclcrofonic
caiu do Pcgaso or sc nao Iavcr nclc scgurado lcn.
ALMANSOF Aquclc dc qucn Milion faz ncnao c Jacol
Alnansor, quc foi rci dc Marrocos, c quc ossuiu Fcz,
Trcncccn, Tunis c nuiias ouiras ovoacs.
ALPES (Monics} CordilIcira quc, dcsdc a Liguria aic
siria, alicia a aric scicnirional da Iialia; c nos Alcs quc
cisicn os nais alios icos da Euroa.
ALTSSIMO Eicio cclusivancnic cricnccnic a Dcus, c
quc or aniononasia o dcsigna.
512
AMALTIA Assin cIanaran os niiologos filIa dc Mclisso
(rci dc Crcia}, quc nuna gruia do nonic Dcico anancniou o
rcccn-nascido Juiicr. Aqui no ocna dc Milion, Analicia c a
ana dc Daco.
AMAFA MonianIa da Alissnia, ondc alguns icn suosio
quc fora siiuado o Paraso icrrcal.
AMAZONAS MulIcrcs gucrrciras quc a iradiao lcndaria diz
icr Iavido na sia, c quc os nodcrnos rcuian falulosas.
Esiralao localiza-as alcn da Allania, junio ao Caucaso, c
vizinIas dos Ciias. Quinio-Curcio narca-lIcs a airia nas
froniciras da Hircania.
AMFICA Una das cinco arics do glolo icrrcsirc. Por
aniononasia lIc cIanan Nouo-Mundo.
MON Cognonc con quc Juiicr cra adorado cn Tclas (do
Egiio} c cn ioda a Llia. non sc cIanava ianlcn un filIo dc
LoiI, c dclc rovicran os anoniias.
AMONITAS Dcsccndian dc non (filIo dc LoiI}; cra-lIcs
roilida a cnirada no icnlo dc Dcus.
ANDFMEDA Foi filIa dc Ccfcu c dc Cassoc. Condcnada a
scr dcvorada or un nonsiro narinIo, or sc rcsunir
vaidosancnic nais lcla quc as Ncrcidas, salvou-a Pcrscu, quc
dcla sc cnanorou.
ANFSDENAS Nonc dcsignaiivo dc un gruo csccial dc
colras.
ANCOLA Una das riqussinas rovncias quc Poriugal conia
nas suas colnias da frica ocidcnial. Esia vasia c ulcrrina
rcgiao csicndc-sc cnirc os rios Danda c Cuanza.
ANJO Por csic nonc sc dcsigna gcncricancnic qualqucr dos
csriios quc Dcus criou ara o scrvircn c ovoarcn o Ccu. Os
anjos disiingucn-sc cn unos Ions c unos nuus. uno Ion sc
diz iodo aquclc quc nao aconanIou Saia cn sua rclcldia; dc
513
uno nuu concic a qualificaao ao rorio Saia cono a
qualqucr dos ouiros quc o aconanIaran na sua rcvolia conira
Dcus, c quc or isso foran con clc rcciiiados no Infcrno.
ANTFTICO (Polo} Assin sc dcnonina o olo do Sul, cn
coniraosiao ao olo ariico ou olo do Noric.
ANIA (MonianIa} Era siiuada na Dcocia, c consagrada s
Musas.
APOCALIPSE Livro lllico cn quc sc acIan cosias as
rcvclacs do Evangclisia Sao Joao. Consiiiui o final do Novo
Tcsiancnio.
APSTOLOS Os dozc disculos a qucn Jcsus Crisio
cncarrcgou dc rcgar o EvangclIo.
AQUEFONTE Un dos rios do Infcrno, scgundo a niiologia
grcco-ronana.
AQUILES FilIo dc Tciis c dc Pclcu (rci da Tcssalia}. Na gucrra
dc Troia disiinguiu-sc cnirc os nais noiavcis Icrois grcgos. Foi
clc qucn naiou Hciior ara vingar a noric dc scu anigo
Pairoclo; or scu iurno o naiou Paris (irnao dc Hciior}, fcrindo-
o no calcanIar (unico onio vulncravcl no coro dc Aquilcs}.
AFDIA Crandc cnnsula na aric ocidcnial da sia.
lanIada a ocsic clo nar VcrnclIo, ao sul clo nar da ndia, c
a lcsic clo golfo Pcrsico. Produz grandc alundancia dc
crfuncs.
AFCANJO Nonc dcsignaiivo dc ccrios anjos quc na cscala
Iicrarquica ocuan o nais alio lugar.
AFCEL Pas da frica Scicnirional, lanIado clo
Mcdiicrranco; Agc sc cIana ianlcn a caiial dcsic
inorianissino Esiado quc a Frana ionou cn 1830.
AFCESTES Vcnio quc, scgundo Plnio, sora do ocidcnic.
514
AFCODE Por csic nonc sc dcsigna na Dllia una cidadc c o
scu adjaccnic icrrcno, quc dcnorava ao sul do rio Jordao.
AFCOS Era un navio (assin dcnoninado cn conscqucncia
dc Iavcr sido consirudo or Argos, filIo dc Frio}, c nclc
cnlarcaran os argonauias quando foran a ColcIos conquisiar
o vclocino aurco Pclo ncsno nonc sc dcsigna ianlcn na
niiologia grcco-ronana o filIo dc Arcsior, do qual sc diz iinIa
ccn olIos c quc or isso fora cscolIido or Juno ara vigiar a
ninfa Io anada or Jovc; foi csiraicgicancnic norio or
Mcrcurio c dcois iransfornado cn avao.
AFIEL No ocna dc Milion c un dos gcncrais do ccrciio dc
Saia.
FIES Un dos signos do Zodaco.
AFIMASPO Os Arinasos cran ovos da sia, accrca dos
quais sc coniavan divcrsas falulas, iais cono a dc fazcrcn
gucrra aos grifos (scus vizinIos} ara lIcs roularcn o ouro dc
suas ninas, cuidadosancnic vigiadas or csics aninais.
AFIOCHE Assin dcnoninava Milion un dos gcncrais do
ccrciio dc Saia.
AFMFICA Assin sc cIanou na Calia aniiga una vasia
rcgiao, lanIada clo Ailaniico.
FNON Fio da Sria, cnirc o as dos noaliias c o dos
anorrcus; nascia dc un nonic quc iinIa igual nonc, c
dcscnlocava no lago Asfaliiic ou nar Morio.
AFOAF Cidadc da Palcsiina, lanIada clo rio rnon;
cricnccu rinciro aos anorrcus, c dcois irilo dc Fulcn.
AFQU'INIMICO Nonc con quc Milion cclusivancnic
dcsigna Saia, or scr o cIcfc dc iodos os naus anjos (ininigos
dc Dcus}.
AFQUITIPO O ncsno quc Dcus surcno.
515
AFTUF ou AFTUS Prncic da Cra-DrcianIa, quc florcsccu
no scculo VI, c quc, figurando nas lcndas cono nuclco do ciclo
dc ocnas cavalcircscos da Tavola-Fcdonda crsonifica o gcnio
Icroico dos cclias na lriosa rcsisicncia dos lrcics invasao
dos sacs.
ASCALON Cidadc nariina da Sria, ao noric dc Caza; dcois
dc cricnccr aos filisicus, assou ara a irilo dc Juda.
ASFALTITE Crandc lago da Palcsiina, nos confins da Aralia
Pcirca; nclc dcscnloca o rio Jordao; ianlcn o dcnoninan nar
Morio.
SIA Consiiiui una das cinco arics do nundo, c ialvcz o
lcro da csccic Iunana.
ASMODEU Dcnnio quc cnanorado dc Sara (filIa dc Eaqucl}
lIc naiou succssivancnic scic naridos (anics dc consunadas
as rcscciivas nucias}; so dcois dc o rcndcr o arcanjo Fafacl,
c quc Sara dc finalncnic consunar scu nairinnio con
Tolias. Figura cono gcncral no ccrciio dc Saia.
SPIDES Una das fornas dc colra cn quc foran
ncianorfoscados alguns dos anjos rclcldcs.
ASPFAMONTE Lugar nui cclclrado nun ocna iialiano (dc
auior dcsconIccido}, ocna dc cavalaria inrcsso cn Milao (no
scculo XVI} con o iiulo dc Asunontc.
ASSFIA Un dos nais odcrosos incrios da Aniiguidadc;
csicndia-sc dcsdc o nar Casio aic o golfo Pcrsico, c dcsdc a
Mcsooiania aic os confins oricniais da Pcrsia.
ASTAFOTE dolo dos sidnios, a quc o ovo dc Isracl ianlcn
rcsiou adoraao. Salonao lIc cdificou (crio dc Jcrusalcn} un
icnlo (ouiros dizcn quc fora, nao cn Ionra dc Asiaroic, nas
dc Asiorcic}.
ASTAFTE ou ASTOFETE dolo dos sidnios, rcrcscniado na
figura dc una novilIa ou dc una nulIcr con Iasics corncas
516
na calca; ianlcn o ovo dc Isracl lIc rcsiou adoraao; Ia
qucn confunda csia cniidadc con Asiaroic.
ASTFAKAN Cidadc da Fussia, lanIada clo Volga.
ASTFIA Foi filIa dc Asircu (rci da Arcadia}; ouiros dcrivan-
na dc Juiicr c dc Tcnis (dcusa da jusiia}; inian-na con
una lalana na nao, sinlolizando a jusiia c a cquidadc; no
Zodaco forna (scgundo os ocias} o signo dc Vgo.
ATADALIPE Foi o dcrradciro nonarca do Pcru;
iraiocirancnic o nandou naiar Francisco Pizarro,
conquisiador daquclc as.
ATENAS Cidadc fanosa da Crccia aniiga, c ainda Iojc caiial
da nodcrna Crccia.
ATLANTE Fci da Mauriiania, a qucn a falula airilui a
invcnao da csfcra arnilar. Por nao qucrcr Ioscdar Pcrscu, foi
ncianorfoscado cn un nonic quc na frica lIc ficou
crciuando o nonc (Ailas ou Ailanic}. Pinia-sc na figura dc
un Ioncn quc susicnia solrc os onlros a csfcra cclcsic. Dclc
dizcn scrcn filIas as Plciadcs, quc fornan o scic-csirclo.
AUF Era a aric nais oricnial do dcn.
AUFOFA Era na niiologia grcco-ronana a fornosa divindadc
do crcusculo naiuiino.
AUSNIA Nonc con quc os grcgos dcsignavan a Iialia.
AVEFNO Lago da Iialia (na Canania} cn un icrrcno
vulcanico circundado or cscssssina florcsia; nclc
faniasiaran Honcro c Virglio a cnirada do Infcrno; da vcio
dcois csic nonc a ficar iido cono sinnino da nansao
infcrnal.
AZAEL O rincial oria-csiandaric do ccrciio dc Saia.
517
AZOTH Cidadc forissina da Fcncia, quc susicniou ccrco
duranic vinic c novc anos, ao calo dos quais vcio a scr ionada
or Psanciico, rci do Egiio.
B
DAALIM dolo adorado clos sidnios.
DADEL Por csic icrno (quc significa liicralncnic confusao}
ficou dcsignado o cano na icrra dc Scnaar, ondc concara a
scr cdificada a iorrc con quc os Ioncns rcicndian cIcgar aos
Ccus, c dc cuja fciiura iivcran afinal dc dcsisiir, orquc Dcus
lIcs confundiu as linguagcns a onio dc nao odcrcn
rccirocancnic cnicndcr-sc.
DADILNIA Oulcnissina cidadc, lanIada clo Eufraics; foi
or largo icno caiial da Assria, c dcsaarcccu na voragcn
dos scculos a onio dc ncn ja runas cisiircn dcla.
DACO Na niiologia grcco-ronana c o dcus do vinIo. FilIo dc
Juiicr c dc Scnclc, icvc dc scr criado con nuiio rccaio c
discriao ara cscaar ndolc vingaiiva da ciuncnia Juno,
csosa dc Juiicr.
DACTFIANA Por csic nonc dcsignavan os grcgos un grandc
as da sia, ao nordcsic da Pcrsia; corrcsondc-lIc Iojc a
Tariaria.
DALANA ou DALANAS Assin sc dcnonina un dos signos
do Zodaco; LIu a cIanan ianlcn. A figura or quc ial signo
sc rcrcscnia graficancnic na niiologia grcco-ronana,
concnora as lalanas dc Asircia. Milion, no canio IV do scu
ocna, faniasia-lIc origcn nais sullinc.
DFATFO O alisno infcrnal.
DAFCA Pas na zona scicnirional da frica, nuiio csicril, c
quasc dcscrio.
DAS Provncia da Palcsiina, conrccndida cnirc o Jordao c
as nonianIas dc Calaadc.
518
DEEMOTH Assin c dcsignado no VclIo Tcsiancnio o
clcfanic.
DELAZ Un dos anjos quc sc conscrvaran ficis ao ScnIor.
DELEFOFONTE Foi filIo dc Clauco (rci dc Corinio} c
adquiriu cclclridadc or conscguir noniar no cavalo Pcgaso.
DELIAL Nonc dc dolo adorado cn Sodona. No ocna dc
Milion c un dos gcncrais do ccrciio dc Saia. Sua
arguncniaao no congrcsso infcrnal. Sua cnirada cn laialIa c
scus noicjos conira o ccrciio do Onioicnic.
DELO Pai dc Nino, c rci da Assria; fcz dc Dalilnia a sua
caiial.
DELONA Una das divindadcs cn quc a niiologia grcco-
ronana crsonifica a gucrra.
DELZEDU dolo adorado na Palcsiina. Milion dcsigna con
csic nonc no ccrciio infcrnal o gcncral incdiaio a Saia. clc o
rinciro quc sc crguc do nar dc fogo, ao lrado do cIcfc. Scu
discurso no congrcsso infcrnal.
DEFSADE ou DEFSAD Cidadc da Judcia na circnidadc
ncridional da irilo dc Juda.
DETEL Cidadc da Judcia na irilo dc Dcnjanin. Luu foi a
sua rincira dcsignaao. Era cdificada solrc a nonianIa dc
Efrain.
DIZNCIO Siiuada na circnidadc ncridional do Dosforo,
quc roorciona un dos nais lclos orios do nundo, Dizancio
foi succssivancnic ocuada or grcgos, crsas c ronanos.
CIana-sc Iojc Consianiinola.
DIZEFTA Cidadc africana, na Tunsia, lanIada clo
Mcdiicrranco; foi cclclrc cono orio dc iraias.
DFEAS Por csia dcnoninaao dcsignavan os aniigos o
vcnio nordcsic.
519
DSFOFO Ao quc Iojc sc cIana Cunu dc Constuntnou
(cnirc o nar dc Marnara c o nar Ncgro} cIanavan na
aniiguidadc Hsoo Tuco.
DFETANHA na Frana una cicnsa rcgiao, quc ouirora
dcsfruiou foros dc auiononia.
DFIAFEU FilIo dc Urano c da Tcrra, csic cnornssino
giganic ossua cinqucnia calcas c ccn lraos.
DUSFIS Foi un rci do Egiio quc nandava dcgolar,
sacrificando s divindadcs, quanios csirangciros cnciravan
cn scus donnios. Igual nonc da Milion no scu ocna a un
dos faraos, dclc dcsccndcnic.
C
CADO Enicndc-sc aqui or csic vocalulo o cuIo Toncnto
ou cuIo du Hou Escunu.
CADMO FilIo dc Agcnor (rci da Fcncia}. Casou con
Hcrnionc (filIa dc Maric c dc Vcnus}. Tanio Cadno cono
Hcrnionc foran ncianorfoscados cn scrcnics.
CAIFO (Crao} V. Guo-Cuo.
CALDFIA Provncia na aric ncridional da cnnsula iialica.
A aniiga Calalria ou Mcssaia alrangia o quc Iojc sc dcnonina
icrra dc Oiranio.
CALDIA Aniiga rcgiao da sia, quc dcnorava cnirc a
Mcsooiania, a Assria, c o golfo Pcrsico.
CALPE Monic na cnnsula ilcrica, ondc Iojc sc acIa
fundada a cidadc dc Cilraliar. Fica-lIc froniciro o nonic Alila
(na frica}. Enirc anlos Ia o cIanado csirciio dc Cilraliar,
quc csialclccc a conunicaao do Mcdiicrranco con o Ailaniico.
Counus dc Hccucs sc cIanou nos icnos aniigos ao Calc c
ao Alila.
520
CAM Un dos filIos dc Noc, o ovoador do Egiio. Foi o ironco
da raa caniia.
CAMDALU Caiial dos vasios donnios cricnccnics ao Kan
do Caiai, nas roinidadcs da grandc nuralIa da CIina".
CAMOS dolo dos noaliias; crigiu-lIc Salonao un icnlo
dcfronic dc Jcrusalcn. Canos sc cIana no ocna dc Milion
un dos cIcfcs do ccrciio infcrnal.
CANA Tcrra dc Canaa" cIana a Escriiura Sania ao as
ronciido or Dcus osicridadc dc Alraao. Esia icrra da
ronissao" c a Palcsiina.
CNCEF Signo do Zodaco, corrcsondcnic Iojc ao solsicio
do vcrao.
CAOS Por csic vocalulo sc dcsigna o csao cn quc os
clcncnios sc acIan confusancnic nisiurados, anics dc
convcnicnicncnic agruados na consiiiuiao dos coros. or
clc sc dcsigna ianlcn cssa confusao. Dcsscs clcncnios, c
nuna dcicrninada cicnsao do Caos, fornou Dcus os Ccus c a
Tcrra. Cono sinnino dc Caos ianlcn Milion usa do vocalulo
Alisno. Nos liniics do Caos acanaran lcgics dc anjos ara
olsiarcn irruao do ccrciio infcrnal. Por Caos sc cnicndc
ianlcn a divindadc quc rcsidc quclc incnso csao
suraciiado.
CAPITLIO Adquiriu grandc cclclridadc na aniiga Fona csic
nonic, no alio do qual Iavia o icnlo dc Juiicr Caiiolino.
Suljaccnic ficava-lIc a rocIa Tarcia.
CAPFICFNIO Signo do Zodaco, Iojc corrcsondcnic ao
solsicio dc invcrno.
CAFIDDE ou CAFDDIS Un dos dois cscolIos quc iornan
crigosa a iravcssia do csirciio cnirc a Iialia c a Siclia; froniciro
fica-lIc o cacIoo dc Cila.
521
CAFLOS MACNO FilIo dc Pcino, o Hcuc, foi rci dos francos
c incrador do Ocidcnic. Florcsccu cnirc os scculos VIII c IX.
Os largos Iorizonics do scu csriio, cono conquisiador c cono
oliico, narcan-lIc un lugar rccnincnissino na Hisioria, c
jusiancnic o qualifican cnirc os nais noiavcis nonarcas do
nundo. Foi iodavia dcrroiado clos aralcs.
CAFMELO Monic ou (ara nclIor dizcr} cadcia dc nonics na
Sria; noian-lIc a configuraao dc una Iara. Mui cclclrado
na Escriiura Sania, csic siio cra laniado dc vinIas c olivciras.
CASDIN Crandc cidadc da Pcrsia, ondc nuiios nonarcas
asscniaran sua coric.
CSIO Monic do Egiio na circnidadc ocidcnial do lago
Scrlnio.
CSPIO (Mar} Crandssino lago na sia, o naior do
nundo; lanIa un vasio liioral, c nclc dcscnlocan inorianics
rios. Mu Hcuno o cIanaran ianlcn na Aniiguidadc.
CASTLIA Cclclrc fonic da Focida (nas vizinIanas dc
Dclfos}; do Parnaso lIc nascian as aguas, c cra consagrada s
Musas.
CCIAS Vcnio nui icncsiuoso do oricnic.
CELTA (Plaga} Aqui no ocna dc Milion cnicndc-sc or
csia crcssao a larga faia do icrriiorio quc na Euroa
ocidcnial foi ocuada clos Cclias.
CENTAUFO o ccniauro Quiron, quc a niiologia do
aganisno figurou no signo zodiacal dc Sagiiario.
CEFASTES Un gruo csccial dc vloras cn quc sc
iransfornaran anjos rclcldcs.
CEFDEFINO Pcricnccnic, rclaiivo, ou scnclIanic ao Ccrlcro
(cao irifaucc do Avcrno}.
522
CEFES Foi filIa dc Saiurno c dc Cilclc (ou Fcia}. Dc Ccrcs c
dc Juiicr (scu irnao} nasccu Proscrina, quc Pluiao raiou
nas lancics dc Ena.
CU ou CUS Por csic vocalulo sc cnicndc frcqucnicncnic,
no ocna dc Milion, a norada dc Dcus c da sua coric; o
asccio do nosso sisicna lanciario, olscrvado da Tcrra; o
firnancnio. Na niiologia grcco-ronana, Ccu ou Urano c o
nais aniigo dos dcuscs, ai dc Tiia c dc Saiurno.
CHINA Crandc incrio da sia oricnial, scarado da Tariaria
or una colossal nuralIa.
CHINS Sao os Ialiianics da CIina.
CCLADAS ou CCLADES IlIas do nar Egcu, siiuadas cn
iorno da ilIa dc Dclos; da forna circular, or quc sc acIavan
disosias, lIcs rovcio a dcnoninaao.
CILA FilIa dc Forco, nonsiro fcnnco, quc foi iransfornado
nun cacIoo froniciro a Carildc.
CILENIO Por csic cognonc sc cnicndc Mcrcurio (quc nasccu
nuna cavcrna do nonic Cilcnc}.
CIPIO Pullio Cornclio Ciiao, or cognonc o Acuno, foi o
nais noiavcl dos Icrois ronanos na gucrra conira Cariago.
CIFCE FilIa do Sol c da ninfa Pcrsc (ou Pcrsa}; iinIa o odcr
nagico dc iransfornar Ioncns cn lruios irracionais.
CIFENE Cidadc grcga da aniiga Circnaica, na frica
Scicnirional.
CLEMDFOTO Foi un filosofo, naiural dc Anlracia;
inrcssionado cla lciiura dos cscriios dc Plaiao solrc a
inorialidadc da alna, suicidou-sc rcciiiando-sc no nar.
COCITO Fio da Iialia nas ccrcanias do Avcrno. Assin sc
cIanou ianlcn un dos rios do Infcrno.
523
COLOMDO O gcnovcs Crisiovao Colonlo foi nos icnos
nodcrnos (ano 1492} o dcscolridor da Ancrica.
COLUFOS Sao dois crculos nainos c inaginarios da
csfcra, quc corian o cquador c o zodaco cn quairo arics
iguais, corrcsondcnics s quairo csiacs do ano.
CONFUSO Divindadc alcgorica; faz aric do coricjo do
Caos.
CONCO Enornc c riqussina rcgiao da frica ocidcnial,
airavcssada clo Zairc.
COFOS Por csic nonc vai dcsignada no ocna una das
jcrarquias angclicas.
CFETA IlIa do Mcdiicrranco, ao sul da Crccia. Cundu
ianlcn sc cIana Iojc.
CFIADOE Nonc cclusivancnic dado a Dcus, cono auior dc
iudo quanio cisic.
CFNEO (Mar} Ao quc na Aniiguidadc sc cIanava nu
Conco ou nu Cono, cIana-sc Iojc Occuno Gucu Atco.
CUSCO no Pcru cidadc fornosa c aniiqussina. foi ouirora
scdc da coric dos incas.
CZAFINA Pcricnccnic ao czar ou incrador da Fussia.
D
D Por csic nonc sc dcsignava una das dozc irilos isracliias
(nonc rovcnicnic dc Da, un dos filIos dc Jacol}. No canio I
arccc quc Milion quis indicar una dcicrninada ovoaao da
Palcsiina.
DAFNE Cidadc da Sria, junio foz do Oronic; ncla Iavia un
losquc c un icnlo consagrado a Aolo c a Diana.
524
DACON dolo dos filisicus; a sua csiaiua fcz-sc cn cdaos
dianic da Arca Sania. Milion cscolIcu-lIc o nonc ara con clc
dcsignar un dos cIcfcs da nilcia infcrnal.
DALILA MulIcr filisicia, cujas cnganosas carcias induziran
Sansao a rcvclar-lIc quc a nisicriosa rovcnicncia da sua fora
ciraordinaria csiava ncrancnic nos scus calclos; coriados
csics, cnquanio Sansao dornia, facil foi a Dalila cnircga-lo s
naos dos filisicus.
DAMASCO Cidadc inorianic na Turquia Asiaiica; foi
ouirora cclclcrrina; cIcgou a dcsfruiar as Ionras dc caiial da
Sria.
DAMIETA Cidadc do Daio Egiio, nas roinidadcs do lago
Mcnzalc, c lanIada or un dos ranos do Nilo.
DANITA Pcricnccnic irilo dc Da. Por Hccucs Duntu
dcsigna Milion a Sansao, cujas foras rodigiosas sc odcn
conarar con as dc Hcrculcs.
DANDIO Crandc rio da Euroa, quc airavcssa a usiria c
dcscnloca no nar Ncgro.
DAFDNIA O ncsno quc Troia.
DFIEN Por csic nonc sc dcsigna aqui o isino dc Panana,
quc unia as duas arics da Ancrica (scicnirional c ncridional}.
DAVID rci do ovo isracliia.
DLFICO Pcricnccnic a Dclfos (cidadc da Focida, na cncosia
do Parnaso}; cn Dclfos Iavia un fanoso icnlo dc Aolo, c
ncsic icnlo rcsidia a cclclrc saccrdoiisa Piia.
DLIA Diana, dcusa da caa, filIa dc Juiicr c Laiona.
DELOS A nais cqucna das Ccladas, c cnirc clas a ccniral,
con una fornosa cidadc do ncsno nonc; ilIa c cidadc cran
consagradas a Aolo c a Diana.
525
DEMOCFCON Divindadc quc Milion faniasia junio ao irono
do Caos.
DEMNIOS Sao os anjos rclcldcs.
DEUCLIO Dcucalio ou Dcucaliao (rci da Tcssalia} cra
narido dc Pirra; scgundo a niiologia grcco-ronana clcs unicos
cscaaran ao diluvio.
DEUS O surcno auior dc ioda a criaao.
DEUSES Por csic nonc sc dcsignan as divindadcs do
aganisno. dcsic nonc sc aroriaran ianlcn os anjos
rclcldcs ara inculcarcn sua origcn divina.
DCTEU Cognonc dc Jovc or icr sido criado na nonianIa
Dicic (cn Crcia}.
DIPSAS Cruo csccial dc scrcnics cn quc foran
iransfornados alguns dos anjos rclcldcs.
DISCFDIA Divindadc quc icn scu lugar junio ao irono do
Caos; Milion cn scu ocna suc-na filIa do Pccado.
DITE Cognonc dc Pluiao.
DODONA Cidadc do iro. Aqui iona-sc clo rorio iro.
DOMINAES Una das jcrarquias angclicas.
DOMNIOS O ncsno quc Donnuocs.
DFICA (Tcrra} A Crccia Ialiiada clos dorios.
DFICO ou DFIO Pcricnccnic ou rclaiivo aos dorios. Usado
clos dorios ou no csiilo dos dorios.
DT Cidadc da Palcsiina na irilo dc Zalulon.
526
DOUFADO Por csic nonc (E-Doudo} dcsignaran os
csanIois a riqussina cidadc dc Manoa (caiial da Cuiana},
clo nuiio ouro quc ncla acIaran.
DFACO Saia iransfornado cn scrcnic.
DFACO Por dugo ou duguo sc cnicndc un nonsiro
faluloso cn forna dc scrcnic con garras c asas.
E
ECLIA Cidadc da Lacnia, no Pclooncso.
DEN Por csic nonc sc cnicndc o Paraso ou una
dcicrninada aric dclc.
ECPCIO Naiural do Egiio; cricnccnic ou rclaiivo ao Egiio.
Egcu tcu c o Egiio.
ECITO Vasio as no canio nordcsic da frica, airavcssado
clo Nilo.
ELALE Cidadc da Palcsiina, na irilo dc Fulcn.
ELISEU Un dos rofcias lllicos.
ELSIO Por Eso ou Cunos Esos dcsignava o aganisno
grcco-ronano a rcsidcncia ondc as alnas dos jusios rccclian
dcois da noric a rcconcnsa dc suas loas acs.
LOPES Cruo csccial dc colras.
EMPDOCLES Filosofo siciliano, accrca do qual sc conia quc
or vaidadc sc rcciiiara clandcsiinancnic nas craicras do
Eina, a fin dc fazcr crcr quc dcsaarcccra raiado clos
Dcuscs.
EMPFEO o Ccu, a norada dc Dcus c da sua coric. Por
csic nonc dcsignavan os aniigos asirnonos una suosia
rcgiao (no firnancnio} ara la das csirclas fias. Tonado
cono adjciivo, csic vocalulo icn a significaao dc cclcsiial.
527
ENA Aniiga cidadc da Siclia; crio dcla Iavia una cavcrna
or ondc sc dizia quc Pluiao lcvara raiada ara ao Infcrno sua
solrinIa Proscrina.
EOA O ncsno quc oricnial" ou do oricnic". Eoo sc cIanava
un dos quairo cavalos quc uavan clo carro do Sol.
EPIDAUFO Cidadc do Pclooncso, ondc o aganisno
rcsiava culio csccial a Esculaio (Dcus da ncdicina}; or
Nunc dc Eduuo cnicndc-sc Esculaio.
EPIMETEU Era irnao dc Proncicu c narido dc Pandora.
EQUADOF A linIa cquinocial, crculo naino quc dividc cn
duas arics iguais a csfcra icrrcsirc c quc disia igualncnic dos
dois olos.
FCOCO Porio da Eiioia no nar VcrnclIo.
FEDO O ncsno quc Infcrno.
ESA Era irnao rinogcniio dc Jacol, con o qual andou cn
gucrra.
ESCNDALO Nonc dc un nonic nas ccrcanias dc
Jcrusalcn.
ESCFPIO Signo do Zodaco cnirc o da Dalana c o dc
Sagiiario.
ESCOFPIES O ncsno quc lacraus; ncsics aracndcos
vcncnosos foran iransfornados or casiigo alguns dos anjos
rclcldcs.
ESPAFTA Cidadc inorianissina quc na Crccia aniiga
consiiiuiu una florcsccnic rcullica. Os Gcncos dc Esutu
sao Casior c Polu (filIos gcncos dc Lcda c dc Juiicr},
iransfornados dcois nuna consiclaao a quc corrcsondc un
dos signos do Zodaco.
528
ESPFITO Sulsiancia incororca or quc no ocna dc Milion
sc dcsigna unas vczcs a csscncia das criaiuras angclicas,
ouiras vczcs a alna Iunana. Esto ncuuc c o Esiriio Sanio
(una das ircs cssoas da Sanissina Trindadc}.
ESTCIO Por csic nonc sc dcsigna un lago ou rio do Infcrno,
Adjciivancnic cnrcgado significa o ncsno quc infcrnal.
ESTOTILANDE Tcrriiorio da Ancrica Scicnirional sol o
Crculo Polar riico.
ESTFONDO Divindadc alcgorica; Milion lIc da lugar junio ao
solio do Caos.
ETA Monic na Tcssalia.
ETEFNO Eicio dado or ccclcncia a Dcus.
ETIPIA Vaga crcssao con quc na aniiguidadc sc
dcsignavan os ascs do inicrior da frica Ialiiados cla raa
ncgra.
ETIPICO Pcricnccnic ou rclaiivo Eiioia, siiuado ncla ou
dcla naiural.
ETNA Vulcao na Siclia, ondc a faniasia ociica da
Aniiguidadc sus quc csiava soicrrado o giganic Encclado;
ianlcn ali a niiologia faniasiou as forjas dc Vulcano c dos
Ciclocs.
ETFFIA Pas da aniiga Iialia; corrcsondc-lIc Iojc
roinancnic a Toscana.
EUDICO Pcricnccnic Eulcia ou Ncgroonio (una das
ilIas do arquiclago grcgo}.
EUFFATES Fio da sia, quc nascc nas nonianIas da
Arncnia c quc sc junia con o Tigrc.
EUFNOME Divindadc grcga (filIa do Occano} quc Milion
conara con Eva.
529
EUFO Nonc or quc sc dcsigna o vcnio sucsic.
EUFOPA Una das ircs grandcs arics consiiiuiivas do vclIo
coniincnic.
EUXINO Por Euxno ou Ponto Euxno cnicndian os aniigos o
quc Iojc sc dcnonina nar Ncgro.
EVA Foi a rincira nulIcr quc cisiiu c quc Dcus dcu or
conanIcira ao rinciro Ioncn (Adao}.
EVANCELHO o conjunio dos quairo livros cscriios clos
quairo cvangclisias cn rcfcrcncia nissao dc Jcsus. Aqui
significa a douirina do ncsno Jcsus.
EZEQUIEL Un dos fanosos rofcias lllicos.
F
FDULA O ncsno quc niiologia; rcrcscnia a colcao das
ficcs ociico-rcligiosas do aganisno.
FAFA Tiulo gcncrico or quc sc dcsignavan os aniigos
nonarcas cgcios.
FAFFAF Fio da Sria.
FAUNOS Divindadcs nasculinas quc, scgundo a niiologia
ronana, roicgian os losqucs. faniasiavan-lIcs configuraao
Iunana aic ciniura, c carina da ciniura ara laio.
FEDO O ncsno quc Aolo; ianlcn significa o Sol. A irna
dc Fclo" c Diana ou a Lua.
FENCIOS Os Ialiianics da Fcncia, as asiaiico lcira do
Mcdiicrranco.
FSOLO Foi ouirora una inorianic ovoaao; Iojc nao
assa dc una cqucna aldcia na Toscana (Fczo). Milion aludc
a olscrvacs asironnicas dc Calilcu ncssa localidadc.
530
FEZ Inorianic cidadc do incrio narroquino.
FILHO Nonc dado or ccclcncia scgunda Pcssoa da
Sanissina Trindadc. Por FIo dc Muu cnicndc-sc Jcsus
Crisio.
FILISTIA Assin sc diz dc Dalila or scr cla do ovo filisicu
(un dos da Palcsiina}.
FNEO Fci da Paflagnia quc, dcois dc ccgo, ficou
adivinIando o fuiuro.
FLECETONTE Fio dc fogo no Infcrno.
FLECFA Cano na Tcssalia.
FLOFA Divindadc niiologica, or qucn Zcfiro sc aaionou;
rcsidia ao dcsalrocIar das florcs.
FONTAFDIA Povoaao csanIola na Discaia.
FFIAS Divindadcs infcrnais faniasiadas clo aganisno;
aiorncniavan os condcnados no Tariaro; a niiologia suunIa-
as cn nuncro dc ircs; Milion adniic ociicancnic a cisicncia
dc nuiias.
G
CADA Cidadc da Palcsiina, na irilo dc Dcnjanin; ficou
irisicncnic cclclrc clo cscandaloso dcsacaio quc una noiic
scus viciosos Ialiianics raiicaran.
CADAON Cidadc da Judcia, na irilo dc Dcnjanin.
CADFIEL Un dos arcanjos.
CALILEU Maicnaiico c asirnono cclclcrrino, naiural dc
Pisa; florcsccu no scculo XVI. HuI toscuno c cIanado ncsic
ocna.
531
CANCES Fio noialilssino do Indusiao, quc dcscja suas
aguas no golfo dc Dcngala.
CSSEN Tcu dc Gusscn ou Tcu dc Gcsscn c o as quc os
Iclrcus Ialiiaran no Egiio.
CATH Cidadc da Palcsiina; foi (scgundo a Escriiura Sania}
Ialiiada or una iaa dc giganics.
CAZA Cidadc da Palcsiina, ao sul dc Ascalon, nui cclclrc
or suas riquczas c inforiunios.
CEENA Valc da Judcia, ao sul dc Jcrusalcn; ncssc valc
inolavan os anoniias scus filIos cn sacrifcio a MolocI.
CEMEOS Enicndc-sc aqui or csia crcssao Casior c Polu
(filIos dc Lcda c dc Juiicr}, quc a niiologia grcco-ronana
concnorou nuna consiclaao.
CENIO DA MALDADE Enicndc-sc aqui Saia.
CEFIO Suc-no a Falula rci das ilIas Dalcarcs; Hcrculcs
o naiou. Tonando or fundancnio aqucla rovcnicncia, Ios
dc Gcuo sc dcnoninan os Ialiianics dc EsanIa.
CICANTES Honcns corulcnissinos, quc a Falula sus
filIos da Tcrra, c quc (scgundo a ncsna Falula} ousaraM fazcr
gucrra aos Dcuscs.
CLCOTA Monic, ondc Crisio foi crucificado.
CFCONA Nonc dado or ccclcncia a Mcdusa (una das
ircs Corgonas}.
CFCONAS ou CFCONES Eran ircs filIas dc Forco,
ncianorfoscadas or Mincrva cn nonsiros quc iinIan colras
or calclos.
COFCNEO Pcricnccnic ou rclaiivo s Corgoncs, ou
incrcnic a clas.
532
CFAAS Sao na niiologia ircs dcusas lindssinas, filIas dc
Jovc; crsonifican a lclcza c a graa.
CFAIO Pcricnccnic Crccia; Guos sc cIanan ianlcn os
grcgos. Aqui c o grcgo Ulisscs, crscguido or Nciuno.
CFO-CAIFO Cidadc inorianissina do Egiio.
CFO-MOCOL Aniigo incrador nos csiados indianos, cujas
rinciais cidadcs foran Agra c Laor.
CFCIA Pas quc foi na Euroa o lcro das arics, das lciras,
c das cicncias, c quc ianio or clas, cono clas arnas, adquiriu
na Aniiguidadc un nonc glorioso. O quc Iojc forna o rcino da
Crccia, rcrcscnia acnas una aric da Crccia aniiga.
CFECO Naiural da Crccia ou cricnccnic Crccia.
CFIFO Aninal faluloso, vclocssino, con calca dc aguia,
coro dc lcao c vigorosas garras.
CUIANA Pas da Ancrica Mcridional (ao noric do Drasil}; icvc
or caiial a cidadc dc Manoa.
H
HAMATH Era ncsia rcgiao o icrnino scicnirional da
cIanada icrra da Pronissao".
HAF Cidadc do inicrior da Mcsooiania, lanIada clo rio
CIalur (aflucnic do rio Eufraics}.
HELESPONTO Hojc sc lIc cIana csirciio dos Dardanclos;
conunica o nar do Arquiclago (o aniigo nar Egcu} con o nar
dc Marnara (a aniiga Prooniidc}; or ali cncirou Xcrcs na
Euroa.
HELI Crao saccrdoic do ovo dc Isracl, rcsidcnic cn Silo;
scus filIos sc iornaran cccrandos cla dcvassidao cn quc
vivian.
533
HFCULES Foi filIo dc Juiicr c dc Alcncnc; Alcidcs lIc
cIanan ianlcn; iornou-sc fanoso clas faanIas quc
raiicou, dcvidas sua rolusicz c coragcn; daqui vcn o
cnrcgar-sc-lIc o nonc, cono sinnino dc Ioncn
circnancnic foric.
HEFMES O ncsno quc Mcrcurio, o cnissario dc Juiicr.
HEFMIONE FilIa dc Maric c dc Vcnus; foi csosa dc Cadno,
c, cono clc, iransfornada cn scrcnic.
HEFMON Scrra na Palcsiina, ao sul do Taalor.
HESEDON Cidadc na irilo dc Fulcn.
HESPFIA Usavan os grcgos dcsic nonc gcncrico ara
dcsignarcn os ascs quc (iais cono o iro, a Iialia, a
EsanIa} lIcs ficavan a ocidcnic. Hcscus IIus, ou ilIas
Aforiunadas, sao as Canarias.
HSPEFO FilIo dc Jacio c ai das Hcscridcs, foi
iransfornado nuna csircla.
HIDLA Cidadc na cosia oricnial da Siclia.
HIDASPE Fio aflucnic do Indo.
HIDFAS Scrcnics falulosas con nuiias calcas.
HIMENEU Divindadc alcgorica das nucias.
HINON Valc vizinIo dc Jcrusalcn.
HISPA Cclclrc cidadc quc foi ouirora caiial dc ioda a
Pcrsia c una das nais fornosas do Oricnic.
HOMEM Nonc gcncrico da criaiura Iunana, afcioada or
Dcus sua inagcn. No vcrso 5 do canio I or Honcn cnicndc-
sc Jcsus Crisio (o FilIo dc Dcus} Iunanizado; Honcn Dcus sc
lIc cIana ianlcn.
534
HOFAS FilIas dc Juiicr c dc Tcnis; scgundo a niiologia,
guardavan as orias do Ccu.
HOFONAM Cidadc na irilo dc Fulcn.
HFUS dolo cgcio cn forna dc lczcrro.
HOSANA Voz Iclraica, quc significa Suuu-nos. caniico cn
Ionra dc Dcus.
I
IDA Monic na ilIa dc Crcia; foi la quc Vcnus lciicou conira
Mincrva c Juno o cclclrc ono da lclcza".
ICFEJA A congrcgaao dos quc rofcssan o crisiianisno,
rcrcscniada clo scu cIcfc visvcl.
ILFICO (Pas} A Ilria, rcgiao fronicira Iialia c lanIada
clo nar Adriaiico.
IMAS Nonc gcncrico da grandc cordilIcira quc,
rinciiando cn Siao, airavcssa olliquancnic a sia.
INDIANO Haliianic ou naiural da ndia; cricnccnic ndia.
INDO Crandc rio da sia; clc c o Cangcs fornan os dois
rinciais da ndia ou Indusiao.
INFEFNO ou INFEFNOS Lugar dc condcnaao, dcsiinado
ara rcsidcncia dc Saia c scus scquazcs.
IFAS Divindadcs quc Milion coloca junio ao irono do Caos.
FIS Era (scgundo a niiologia} a ncnsagcira dc Juno, quc a
ncianorfoscou no arco-ris.
ISAAC FilIo dc Alraao, airiarca dos Iclrcus.
SIS Divindadc fcninina adorada clos cgcios.
535
ISFAEL Nonc quc Dcus s a Jacol; ouo dc Isuc c o ovo
Iclrcu.
ITUFIEL Nonc con quc Milion dcsigna un dos anjos quc
dcscolriran Saia no Paraso.
J
JACOD FilIo dc Isaac, c ncio dc Alraao; irnao dc Esau;
acsar dc scr Esau o rinogcniio, coulc a Jacol a gloria dc
coniinuar o ironco gcncalogico rinciiado cn Alraao cono
cIcfc do ovo clciio.
JANO Fci da Iialia, conuncnic rcrcscniado con dois
rosios.
JAV FilIo dc Jacio; dclc rcicndian dcsccndcr os jnios.
JEOV Nonc quc cn Iclraico significa Dcus; o Dcus
Onioicnic.
JESUS O FilIo dc Dcus, Fcdcnior do Mundo. Houvc qucn
dcssc csic nonc a Josuc ou Josua.
JOFDO Fio da Palcsiina nui ciiado na Dllia; dcscnloca
no Asfaliiic.
JOSIAS Viriuoso rci dc Juda.
JOSU ou JOSU Foi clc qucn frcnic do ovo dc Isracl
cnirou na icrra da Pronissao".
JOVE FilIo dc Saiurno c dc Fcia; cra o naior dos dcuscs do
aganisno.
JUD Una das irilos da Palcsiina.
JUNO FilIa dc Saiurno c Fcia; irna c csosa dc Juiicr.
JPITEF Na niiologia c o ncsno Jovc.
536
K
KAN Vocalulo iariaro quc significa cIcfc. Aqui c o solcrano
dc Caiai.
L
LCTEA (Via} Assin sc cIana no firnancnio una das
nais noiavcis consiclacs; dcla faz aric o nosso sisicna
lanciario.
LAEFTES Fci dc iaca c ai dc Ulisscs.
LAOF Crandc cidadc na ndia.
LAPNIA Pas quc consiiiui a aric nais scicnirional da
Succia c da Fussia Eurocia.
LAUFENTINA Cognonc dc Lavnia, filIa do rci Laiino (cujos
csiados iinIan Laurcncia or caiial}.
LEO Un dos dozc signos do Zodaco.
LEDANON Povoaao na Palcsiina.
LEMNOS IlIa do nar Egcu, consagrada a Vulcano.
LETES Un dos rios do Infcrno agao. Qucn lclia dc suas
aguas csquccia-sc do assado.
LEVIAT Nonc or quc na Dllia sc dcsigna a lalcia.
LIDQUIO Vcnio sudocsic, nui violcnio no Mcdiicrranco.
LDIA Por csic nonc dcsignaran os grcgos a frica.
LDIO O ncsno quc africano.
LICAS ConanIciro dc Hcrculcs, foi or clc rcciiiado no
nar Euloico cn un dos accssos furiosos quc o Icroi adcccu
537
dcois dc cnvcrgar a iunica cnconIada, a cclclrc iunica dc
Ncsso.
LUA o saicliic da Tcrra c scu grandc luzciro duranic as
noiics.
LCIFEF Nonc dc Saia anics da sua rclcliao.
LUZ Enanaao do Sol c das csirclas, criada or Dcus
(scgundo a Dllia} anics ncsno dc Iavcr criado aquclcs coros.
M
MAANAIM Cidadc na irilo dc Juda.
MAFOMA ou MAOM Foi o criador do Islanisno ou
Maonciisno (rcligiao nuulnana} c sinuliancancnic o
fundador dc un odcroso incrio no Oricnic.
MACALHES Esic dc qucn fala Milion cn scu ocna c
Fcrnao dc MagalIacs, quc, dcsciiado cla ingraiidao do rci dc
Poriugal ara con scus rclcvanics scrvios na sia, assou a
ofcrcccr scus scrvios ao rci dc EsanIa, cn cujos navios
rcalizou una inorianic viagcn dc circunavcgaao,
dcscolrindo a assagcn da Euroa ara a sia clo sul da
Ancrica.
MAIA FilIa dc Ailanic c dc Plcionc, foi anada or Juiicr, dc
qucn Iouvc Mcrcurio.
MANOA Aniiga caiial da Cuiana.
MANON Con csic nonc, quc cn siraco significa o dcus das
riquczas, dcsigna Milion un dos gcncrais dc Saia.
MAFIA a Virgcn Sanissina, Mac dc Jcsus Crisio.
MAFFOCOS Crandc incrio na frica Scicnirional; sua
caiial sc cIana ianlcn Marrocos.
538
MDIA Foi ouirora un odcroso incrio na nargcn ausiral
do nar Casio.
MEDUSA Foi a nais noiavcl das Corgonas; Mincrva lIc
ins o ncfasio condao dc cirificar quanios ara cla (Mcdusa}
olIasscn.
MECEFA Una das ircs furias infcrnais.
MELIDIA Cidadc na Tcssalia, cclclrc assaz cla cor da
urura quc ncla falricavan.
MELINDANAS (Praias} Sao as raias dc Mclindc, cidadc c
rcino na cosia dc Zanguclar (frica Oricnial}.
MENNIO Fundado or Mcnon ou cn Ionra dc Mcnon;
Mcnonu cIanavan os grcgos cidadc dc Susa.
MENIDE Naiural da Ldia (ou Mcnia}. Milion rcfcrc-sc aqui
a Honcro.
METIDE (Lagoa} Corrcsondia ao quc Iojc sc dcnonina
Mu Azo ao sul da Fussia.
MESSIAS Jcsus Crisio, filIo dc Dcus c Salvador do Mundo.
MXICO Fiqussino as na Ancrica scicnirional. Mcxco sc
cIana ianlcn a caiial da naao.
MICUEL Un dos nais noiavcis c dos nais odcrosos
arcanjos.
MISFIA Divindadc alcgorica, aqui faniasiada or Milion, c
rccursora da Moric.
MOAD FilIo dc LoiI, c ironco dos noaliias.
MOAMDIQUE Cidadc na cosia oricnial da frica; c caiial
dc una riqussina rovncia, cricnccnic a Poriugal.
MOCOL (Crao} V. Guo-Mogo.
539
MOISS Irnao dc Aarao c cIcfc do ovo isracliia, ara cujo
cngrandccincnio coniriluiu fornulando-lIc un codigo dc lcis.
MOLOCH dolo dos noaliias, cn cuja Ionra Salonao crgucu
un icnlo; Milion faz dclc un cIcfc no ccrciio dc Saia.
MOMDAA Cidadc da frica oricnial, na cosia dc Zanguclar,
ao sul dc Mclindc.
MONTALD Cidadc dc EsanIa no Aragao.
MONTEZUMA Aniigo incrador do Mcico. Foi cn scu icno
quc Fcrnando Coricz rcalizou lruialncnic a conquisia daquclc
as.
MOFED Valc na Palcsiina.
MOFTE - Tcrninaao da cisicncia naicrial. Con csic nonc
faniasiou Milion un nonsiro, filIo do Pccado c dc Saia.
MOSCOU A caiial da Fussia.
MLCIDEF O ncsno quc Vulcano, dcus do fogo.
MULHEF Nonc gcncrico da fcnca do gcncro Iunano. En
accao csccial dcsigna unas vczcs Eva, ouiras a Virgcn
Maria.
MUNDO Dcsigna-sc or csic icrno ora o glolo icrrcsirc, ora
o sisicna solar, ora finalncnic o conlco da Criaao.
MUSA EMPFEA ou MUSA CELESTE Eniidadc idcal,
faniasiada or Milion, c or clc invocada cono guia dos scus
caniicos sullincs.
MUSAS As novc divindadcs fcnininas quc Ialiiavan no
Parnaso; roicgian as lciras, as arics, c as cicncias.
N
NAPIAS Sao as ninfas dos valcs.
540
NATUFEZA Significa o odcr criador, ou a fora viial, ou o
Univcrso, ou o conjunio da naicria-rina, ou o conjunio dos
scrcs criados.
NEDO Calco na cordilIcira dc Alarin.
NECO Nonc dado ao cclclrc Prcsic-Joao das ndias, rci da
Alissnia.
NETUNO Era na niiologia ronana irnao dc Jovc c dcus dos
narcs.
NIFATE O nais alio nonic da Arncnia.
NICEF Fio inorianissino na frica.
NILO Cclclrc rio do Egiio; dcscnloca no Mcdiicrranco or
varias locas.
NINFAS Divindadcs sulalicrnas quc rcsidian aos nonics,
aos losqucs, s fonics, cic..
NISA Cidadc africana, ondc sc criou Daco.
NISFOCH dolo dos assrios. Un dos cIcfcs no ccrciio
infcrnal.
NOITE Divindadc alcgorica; csosa c conanIcira do Caos.
NOFUECA Pais na Euroa scicnirional, vizinIo Succia.
NOFUMDECA Pas na Ancrica do Noric, roino ao crculo
olar.
NOTO Vcnio sul ou anics su-sudocsic.
NUME Eniidadc urancnic csiriiual, con csscncia divina.
Nunc-FIo c o FilIo dc Dcus; or Nunc-Mcstc cnicndc-sc
Jcsus Crisio, o Divino Mcsirc.
O
541
ODI Crandc rio na Silcria; dcscnloca no Occano Clacial
riico.
OCEANO O conjunio dos narcs. Por Occuno sc dcsigna
ianlcn cada una das grandcs diviscs cn quc
Iidrograficancnic sc disirilucn os divcrsos narcs.
OFION Ciganic con fornas dc dragao.
OFIF Nonc aniigo dc Sofala.
OFICO A consiclaao dc Hcrculcs.
OFIUSA Aniigo nonc da ilIa Forncnicra, ouirora alundanic
cn scrcnics.
OLMPIA Mac dc Alcandrc Magno.
OLMPICOS (Jogos} Fanosos ccriancs ullicos na Crccia
aniiga, cn Ionra dc Juiicr.
OLIMPO Monic clcvadssino da Tcssalia. O Ccu; a coric dc
Juiicr.
ONIPOTENTE Eicio rclaiivo ao odcr univcrsal dc Dcus.
ONISCIENTE Eicio rclaiivo univcrsal salcdoria dc Dcus.
PIS Divindadc cgcia; o ncsno quc Fcia.
OPFDFIO Monic coniguo a Jcrusalcn.
OFDE O lancia icrrcsirc, considcrado cn ioda a sua
cicnsao.
OFCO O ncsno quc Infcrno.
OFEDE Monic na Aralia Pcirca, nui roino do Sinai.
OFFEU Pocia lcndario, filIo dc Aolo c dc Caloc. Tcco
HudO sc lIc cIana aqui.
542
OFIENTE O lado dondc nascc o sol. O ncsno quc Aurora. A
sia.
FION Consiclaao da qual sc diz quc cciia icncsiadcs.
OFONTE - O rincial rio da Sria.
OSFIS Lcgislador cgcio cn forna dc lczcrro.
OTOMANAS (Luas} Enicndc-sc aqui o incrio iurco, cujo
disiiniivo c a lua cn quario crcsccnic.
OXO Fio da sia ccniral, na Tariaria.
P
P No aganisno c o dcus dos canos.
PALES Divindadc ronana, roiciora dos rclanIos c dos
asiorcs.
PALESTINA a cIanada icrra da Pronissao. Esicndia-sc,
lcira do Mcdiicrranco, dcsdc a Sria aic a Aralia.
PANDEMNIO Palacio c cidadcla dc Saia.
PANDOFA Foi a csosa dc Eincicu; lrindaran-na os
dcuscs con varias rcndas.
PAFASO Jardin dclicioso quc Dcus dcsiinou ara a
rcsidcncia do rinciro Ioncn c da rincira nulIcr. Dcnirc as
divcrsas arvorcs, quc o sonlrcavan, dcsiacavan-sc norncnic
duas, no ccniro do jardin. Auoc du Vdu c a Auoc du
Ccncu.
PATMOS IlIa no nar Egcu, ondc o cvangclisia Sao Joao
cscrcvcu as aginas do Aocalisc.
PECADO ou FFIA PECADO Monsiro fcninino, filIo dc Saia.
PEDFO Aqui c o aosiolo Sao Pcdro.
543
PCASO Cavalo con asas faniasiado cla ocsia do
aganisno.
PELOFO Prononiorio noiavcl ao sul da Siclia.
PEQUIM A aniiga caiial da CIina; c cidadc cnornc c
oulosssina.
PFSICO Pcricnccnic ou rclaiivo Pcrsia.
PEFU Fico as da Ancrica Mcridional; Cusco cra a sua
aniiga caiial.
PETZOFA Fio c icrriiorio no noric da Fussia.
PICMEUS Povo faluloso, consiiiudo or criaiuras
cqucnssinas quc andavan cn coniinuada gucrra conira os
grous.
PIOF Un dos noncs or quc ianlcn foi conIccido o dolo
Canos.
PIFFA A csosa dc Dcucalio.
PTICO (Ccriancn} Os jogos iicos, cn Ionra dc Aolo.
PTIO (CIao} O Parnaso, consagrado a Aolo.
PTON Enornc scrcnic, noria or Aolo.
PLATO Cclclrc filosofo grcgo, quc nos dciou
inicrcssanissinos cscriios.
PLEIADES Sao as filIas dc Ailas c dc Plcionc, iransfornadas
no scic-csirclo. V. Atuntc.
PLUTO Divindadc anca ao irono do Caos. No aganisno
Pluio ou Pluiao cra o dcus do Infcrno.
PLUTNIO Pcricnccnic a Pluio ou Pluiao; infcrnal ou rorio
do Infcrno.
544
PODEF Por Podc, guo Podc, Podc sucno, ou Podc
cxccso, cnicndc-sc Dcus.
PODEFES O ncsno quc Poicsiadcs.
POMONA Divindadc ronana, roiciora dos jardins c das
fruias, anada or Vcriuno.
PONTO Aniigo ais da sia Mcnor.
POTESTADES Jcrarquia csccial dc anjos.
PFINCIPADOS Dcsigna-sc or csic vocalulo una das
jcrarquias dos anjos.
PFNCIPES Aqui, no ocna dc Milion, csic vocalulo c
ianlcn sinnino dc Pncudos.
PFOMISSO (Tcrra da} A Palcsiina.
PFOMONTFIO (Vcrdc} Calo Vcrdc, na cosia ocidcnial
da frica.
PFOSFPINA FilIa dc Ccrcs c dc Juiicr, csosa dc Pluiao.
PFOTEU Era na niiologia o asior dos rclanIos nariinos.
PFOVIDENCIA A salcdoria dc Dcus na dircao do Univcrso.
Q
QUEFSONESO Dcran na Aniiguidadc a varias cnnsulas
csic nonc; aqui dcvcnos cnicndcr a ucsoncso Aucu, a
cnnsula dc Malaca, ondc, caiiancados clo insignc Afonso dc
Alluqucrquc, os oriugucscs raiicaran fanosas faanIas.
QUEFUDINS Consiiiuan na coric cclcsic una jcrarquia
csccial.
QUILOA Cidadc da frica Oricnial na cosia dc Zanguclar, ao
noric dc Moanliquc, ao sul dc Mclindc c ainda ao sul dc
545
Monlaa. Alundan-lIc as ccrcanias cn arvorcdo c vcgciaao;
or ioda a aric ululan-lIc as alnciras alicrosas c
clcganissinas; con a flora dos iroicos casa-sc-lIc a flora dos
clinas icncrados; ao dcrrcdor csrcguia-sc-lIc
iniurcscancnic o nar das ndias.
R
FADA Era a caiial dos anoniias.
FAFAEL Arcanjo odcrosssino.
FAMIEL Un dos cIcfcs do ccrciio infcrnal dc Saia.
FIA FilIa do Ccu c da Tcrra, csosa dc Saiurno. Tanlcn
lIc cIanaran CIcc.
FENO Inorianic rio da AlcnanIa.
FIMON dolo da Sria. Un dos cIcfcs do ccrciio dc Saia.
FDOPE CordilIcira a norocsic da Tracia.
FOMA Cidadc aniiqussina c noialilssina da Iialia,
lanIada clo Tilrc.
FUDFO-MAF o nar VcrnclIo cnirc a sia c a frica.
FUSSAS (Hosics} O ccrciio da Fussia.
S
SALOMO Magnificcnic rci dc Isracl. Hc suIo lIc cIana o
ocia.
SAMAFCANDE Cidadc ondc Tancrlao csialclcccu sua
rincial rcsidcncia.
SAMIDES Povos quc Ialiian na rcgiao lorcal da Silcria.
SAMOS IlIa do nar Egcu.
546
SANSO Pcrsonagcn lllico, cclclrc or suas rodigiosas
foras.
SANTOS Aquclcs quc, or suas ciraordinarias viriudcs
cnquanio Ioncns, ncrcccran fazcr aric da coric dc Dcus.
SAT O arcanjo quc arvorou a rclcliao conira Dcus; Lcc
sc cIanava, anics dc rclclar-sc. No augc da sua dor, lana
inrccacs conira o Sol.
SATUFNO FilIo do Ccu c da Tcrra, irnao dc Tiia, succdcu no
irono a scu ai, nas foi dcois dcsironado or scu filIo Juiicr.
SECHEM Aniiga cidadc na Sanaria.
SEIF Tcrriiorio na aric sul da Palcsiina, roino da Aralia.
SELEUCIA Aniiga cidadc lanIada clo Tigrc.
SENAAF Pas cnirc o Tigrc c o Eufraics.
SENHOF Un dos cicios aniononasiicos dc Dcus cono
surcno doninador do Univcrso.
SEON Cidadc da irilo dc Issacar na Palcsiina.
SEFAFINS Anjos dc clcvada jcrarquia.
SEFPIS Divindadc cgcia; c caiancnic o ncsno quc
Osris.
SEFDNIO (Paul} Lago no Egiio, roino ao Mcdiicrranco.
SEFICANA Pas quc Milion idcniifica con a CIina.
SEFFA LEOA Cosia na frica ocidcnial.
SIO Una das colinas dc Jcrusalcn, nuiio ciiada na Dllia.
SIDMA Cidadc na irilo dc Fulcn.
SIDNEO Naiural dc Sidon (na Fcncia}.
547
SLOE Fonic cclclrc da Palcsiina, a cujas aguas Crisio
cnviou o ccgo dc nasccna.
SILVANO No aganisno c o dcus das florcsias.
SINAI Monic ondc Dcus cnircgou a Moiscs as ialuas da lci.
SFIA Foi un rcino odcrosssino; c Iojc un as
rclaiivancnic cqucno. O sutcudo nonucu du Su, a quc
Milion sc rcfcrc, c Dcnadad.
SFIO Pcricnccnic ou rclaiivo Sria; Ialiianic da Sria ou
naiural da Sria.
SIFOCO Assin cIanan os iialianos ao vcnio sucsic
violcnissino.
SITIM Lugar nas ccrcanias do Jordao.
SODOMA Cidadc da Palcsiina junio do Asfaliiic; dcvorada
clo fogo do Ccu, cn casiigo dc sua dcvassidao.
SFALA Povoaao c icrriiorio na rovncia dc Moanliquc.
SOFI Tiulo do rci da Pcrsia.
SOLDO Tiulo do incrador dos iurcos.
SUS Provncia no incrio dc Marrocos.
SUSA Aniiga rcsidcncia dos rcis crsas. Mcnonu cIanavan
os grcgos cidadc dc Susa, suondo-a consiruda or Mcnon
ou cn Ionra dc Mcnon.
T
TAMEFLO Cclclrc incrador da Pcrsia.
TAMIFES Fanoso canior da Tracia, a qucn as Musas or
dcsciio iornaran ccgo.
548
TAMUZ Ccncral do ccrciio dc Saia.
TNTALO Por scu cccrando roccdcr foi condcnado no
Tariaro ao iorncnio da scdc (csiando, alias, lanIado cn agua
aic o cscoo}. O sulcio dc Tanialo" ficou scndo ciiado cono
crcssao rovcrlial.
TFSEA Aniiga cidadc na Cilcia.
TAFTFEO Pcricnccnic ou rclaiivo ao Tariaro; rovcnicnic
do Tariaro.
TFTAFO Sinnino dc Infcrno. Na niiologia grcco-ronana
cra o lugar dcsiinado ao iorncnio dos grandcs crininosos.
TFTAFOS Os Ialiianics da Tariaria.
TUFIS Fica cidadc na Pcrsia, dc inicnso concrcio.
TAUFO Assin sc dcnonina una das cordilIciras da sia.
ianlcn o nonc dun dos signos do Zodaco.
TEDAS A aniiga caiial do Egiio, cidadc oulcniissina c
nuiio afanada or suas ccn orias.
TELASSAF Povoaao na Mcsooiania.
TEMIS Assin sc cIanava na niiologia grcco-ronana a
divindadc alcgorica da Jusiia.
TENEFIFE A naior das ilIas Canarias.
TEFNATE Una das ilIas Molucas, na ndia.
TEFFA O lancia quc Ialiianos; c ianlcn a divindadc
niiologica quc o sinloliza.
TEFFA-SANTA O ncsno quc Palcsiina.
TESSLIA Una das rcgics da Crccia aniiga.
549
TEUCFO Troiano ou Ialiianic dc Tcucria. Aqui c Encias
crscguido or Juno.
TIDFE Fio quc lanIa a cidadc dc Fona.
TIDOF Una das ilIas Molucas.
TIESTES Era irnao dc Aircu, cujo ialano dcsonrou; Aircu
vingou-sc naiando-lIc o filIo c dando-lIo a concr; anic cssc
crinc vcrdadcirancnic cccrando, fugiu Iorrorizado o Sol.
TIFEU Ciganic corulcnissino c icncroso, quc iinIa ccn
calcas.
TIFON O ncsno quc Tifcu.
TICFE Fio da sia, quc sc junia con o Eufraics; dcois dc
rcunidos anlos, dcscnlocan no Colfo Pcrsico.
TIFSIAS AdivinIo cclclrc, a qucn Mincrva ccgou.
TIFO Caiial da Fcncia.
TIT Irnao rinogcniio dc Saiurno.
TITS Ciganics, filIos da Tcrra.
TODIAS Varao viriuoso, cujo filIo (igualncnic cIanado
Tolias} casou con Sara. V. Asnodcu.
TOFET Lugar no valc dc Hinon.
TONANTE Eicio dc Juiicr, cono dcus do irovao. Aqui c
dado a Jcova.
TOFMENTFIO (Calo} O Calo da Doa Escrana quc foi
rincirancnic conIccido cla dcsignaao dc CuIo dus
Toncntus ou CuIo Toncntoso. A Darioloncu Dias coulc a
gloria dc cla rincira vcz o dolrar; scguiu-sc-lIc Vasco da
Cana. Lus dc Cancs, crsonificando-o ociicancnic no
550
faniasiico Ciganic Adanasior, colIcu nclc assunio ara un dos
nais assonlrosos cisodios dos Lusudus.
TOSCANO Pcricnccnic Toscana. O IuI Toscuno c Calilcu.
TOUFO aqui o ncsno quc Tauro. V. Tuuo.
TFCIA Aniigo as da Euroa Ocidcnial; corrcsondc-lIc
Iojc a Funania.
TFSCIAS O vcnio norocsic.
TFEDISONDA Aniiga caiial da Anaiolia.
TFEICIO Naiural da Tracia. Tcco Iudo c o ocia Orfcu, iao
afanado cla naviosidadc da sua lira cono cclclrc clas
dcsvcniuras da sua cisicncia c clo scu fin iragico.
TFEMECM Cidadc c rovncia da Argclia.
TFINCFIA Aniigo nonc da Siclia.
TFITO Fio da Llia nui ciiado nas lcndas da aniiga Crccia.
TFIA Cidadc cclclrc dos icnos aniigos, na sia Mcnor.
TFONOS Una das jcrarquias angclicas.
TUFCO Pcricnccnic Turquia.
TUFNO Fci dos Fuiulos, c noivo dc Lavnia, norio cn duclo
or scu rival Encias. V. Luucntnu.
U
ULISSES Un dos Icrois grcgos no ccrco dc Troia; no rcgrcsso
airia, adcccu inuncras coniraricdadcs c naufragios.
UNICENITO FilIo dc Dcus.
UNIVEFSO O conjunio dc iudo quanio cisic.
551
UF Aniiga rcgiao da Mcsooiania.
UFNIA Miiologicancnic c a Musa da Asirononia. Aqui c a
salcdoria dc Dcus crsonificada.
UFIEL Anjo quc dirigc o curso do Sol.
UZIEL Ajudanic dc ordcns do arcanjo Calricl.
V
VALDAFNO Tcrriiorio da Iialia, lanIado clo Arno; c lcira
dcsic rio quc asscnia Florcna, a fornosa caiial da Toscana.
VALUMDFOSA Piniurcsca localidadc nos nonics Acninos.
VEFDO Jcsus Crisio, filIo dc Dcus.
VEFTUNO O Dcus do ouiono, roicior dos fruios c dos
jardins, ananic dc Ponona.
VSPEF A cIanada csircla da iardc".
VIFCEM O signo dc Vgo no Zodaco.
VIFTUDES Coro csccial dc anjos.
VITFIA Divindadc niiologica. Aqui c a crsonificaao
alcgorica do iriunfo.
X
XEFXES Cclclrc rci da Pcrsia, quc, lanando una onic no
Dosforo, airavcssou da sia ara a Euroa no iniuiio dc
suljugar a Crccia. Dclc sc diz quc, ara sinlolicancnic dciar
lcn accniuado o scu donnio solrc o nar, fusiigara con
vcrgasias a sucrfcic das vagas.
Z
ZFIFO O ananic dc Flora; crsonifica o vcnio ocs-sudocsic.
552
ZFON Un dos anjos quc arisionaran Saia, quando csic sc
acIava iraiocirancnic cscondido no Paraso cn forna dc sao.
ZODACO Crculo quc o Sol arccc crcorrcr cn scu giro
anual clo firnancnio; c dividido cn dozc arics ou signos,
corrcsondcnics aos dozc ncscs do ano.
ZOFIEL Un dos qucrulins da nilcia cclcsic.
553


Proilido iodo c qualqucr uso concrcial.
Sc vocc agou or cssc livro
VOCE FOI FOUDADO!
Vocc icn csic c nuiios ouiros iiulos CFTIS
dircio na fonic.
www.cloolslrasil.org
554


2003 JoIn Milion

Vcrsao ara cDool
cDoolsDrasil

__________________
JulIo 2006

Vous aimerez peut-être aussi