Matka krlw

witosawa, Mieszko I, Bolesaw Chrobry

Z mrokw polskiego redniowiecza wyania si posta niezwykej kobiety, z ktr zwizana jest historia Szwecji, Danii, Anglii i Norwegii. Bya ni witosawa, crka Mieszka I i siostra Bolesawa Chrobrego, znana take pod imieniem Sygrydy lub Storrady. Ze wzgldw politycznych ojciec przeznaczy j na on dla krla Szwecji Eryka. Mieszko szuka sprzymierzecw w wojnie przeciwko Danii i liczy, i poprzez maestwo crki znajdzie ich w Szwedach. Przyszy maonek witosawy by wprawdzie w wieku jej ojca i cieszy si opini czowieka szalonego, ale takie drobiazgi nie miay w polityce adnego znaczenia. Nie mia take znaczenia fakt, e witosawa kochaa si w modym Norwegu, ktry podawa si za Olafa Tryggvasona, syna Tryggvy, krla Viku. Pochodzenie jego nie byo jednak jednoznaczne, gdy odnaleziono go jako niewolnika na statku estoskiego kupca. Wyrnia si wprawdzie wypalonym na plecach znakiem runicznym Haralda Piknowosego, ale rwnie dobrze Harald mg nim znaczy krlewskie dzieci, jak i krlewsk sub. Olaf uwaa si jednak za spadkobierc tronu norweskiego i usiowa dla swej sprawy pozyska monych protektorw. Bawi midzy innymi w Nowogrodzie, gdzie panowaa skandynawska dynastia Rurykowiczw, a take zawita do Poznania na dwr Mieszka I. Wwczas te poznaa go witosawa. By moe ksi Polski wiza z nim pewne nadzieje polityczne, niemniej maestwo crki z krlem szwedzkim wydawao mu si inwestycj z ca pewnoci bardziej korzystn. witosawa wyjechaa zatem do Szwecji i polubia szalonego Eryka. Urodzia mu syna Olafa i crk Holmfryd i zgodnie z yczeniami ojca nakonia go do wyprawy przeciwko Duczykom. W wojnie tej Eryk odnis zwycistwo i uzyska przydomek Segersll, czyli Zawsze Zwyciski. Zwycistwo to nie wyszo mu jednak na dobre, poniewa zaostrzyy si u niego objawy obdu. Twierdzi, i nordycki bg Odyn wymaga od niego, aby zoy mu w ofierze swego syna Olafa. Ochrzczona witosawa nie wierzya jednak w nordyckich bogw i chronic syna, kazaa otru jego ojca. Aby nada temu morderstwu boski charakter, podpalia dwr i wityni w Uppsali. Opowiadano zatem, i doszo do rozgrywki pomidzy bogiem Thorem a bogiem Odynem, z ktrych pierwszy zabi Eryka, drugi za w odwecie spali wityni rywala. Zostawszy wdow, witosawa przypomniaa sobie o Olafie Tryggvasonie. Uwaany niegdy za samozwaca, w cigu kilku lat zyska on nie tylko saw nieustraszonego eglarza, ale take przy pomocy swoich wikingw zagarn dla siebie tron norweski. Nic zatem nie stao na przeszkodzie, aby owdowiaa krlowa Szwecji polubia krla Norwegii. Olaf zmieni si wszake nie do poznania. Owadnity by ambicjami politycznymi i zada tronu szwedzkiego, co byo rwnoznaczne z odsuniciem modego Olafa od dziedziczenia. Kiedy spotka si z odmow, usiowa porwa regentk i oprze si na faktach dokonanych. Przeceni wszake swoje siy. Najazd Norwegw zosta odparty, a witosawa popiesznie polubia owdowiaego wanie krla Danii Swena Widobrodego i pocza montowa koalicj przeciw Tryggvasonowi. Weszli do niej Szwedzi, Duczycy i Polacy. W roku 1000 na wodach resundu doszo do bitwy zwanej Bitw Trzech Krlw. Przeciwko jedenastu okrtom norweskim wypyno siedemdziesit okrtw sprzymierzonych. Wynik tego starcia by oczywicie z gry przesdzony. Flot Tryggvasona rozgromiono, a on sam ponis mier w bitwie. Wikingowie, ktrzy nie mogli pogodzi si ze mierci swojego przywdcy, opowiadali wprawdzie, i uszed on z pola bitwy, schroni si za granic i polubi tam ksiniczk Tyr. Wierzono, i powrci,

Matka krlw

witosawa, Mieszko I, Bolesaw Chrobry

aby pomci swoj klsk. Olaf nie pojawi si ju jednak na historycznej scenie, ale odniesione zwycistwo nie przynioso witosawie radoci. Zrozumiaa, i przegraa swoj jedyn mio. Swena nie darzya adnym uczuciem i chocia urodzia mu synw Haralda i Kanuta, mylami bya zawsze na wodach oresundu. Obojtno ony rozwcieczya do tego stopnia krla Danii, i postanowi wygna j ze swego krlestwa. Wedug sw Thietmara - wygnana przez ma na dugi okres czasu, wiele musiaa znosi wraz z innymi przykroci". Najpierw pojechaa do swego syna, krla Szwecji Olafa, pniej za pojawia si na dworze brata, Bolesawa Chrobrego. To z jej inicjatywy Chrobry wysa do Szwecji misj chrystianizacyjn Brunona z Kwerfurtu, ktra ochrzcia Olafa i jego najblisz druyn. W kilka lat pniej Swen Widobrody umar i w Polsce pojawili si duscy synowie witosawy, aby j zabra do siebie. Starszy, Harald, obj w tym czasie tron Danii, modszy za, Kanut, panowa w podbitej niedawno Anglii. witosawa wraz z modszym synem udaa si do jego nowego krlestwa. Kanut by czowiekiem bezwzgldnym i okrutnym. Porniwszy si na przykad ze swoim przyjacielem Eadrikiem z Mercji, ktremu zawdzicza midzy innymi angielsk koron, kaza go bez wahania ci. Dzieci podbitego krla Anglosasw wysa do Polski z poleceniem, aby tam zostay zabite. Bolesaw Chrobry nie mia wszake w sobie normaskiego okruciestwa i proby tej nie wypeni. W Anglii Kanut zwiza si z Aelgif, by kochank pokonanego krla Ethelreda, matk jego dziewiciorga nielubnych dzieci. Chocia Aelgifa urodzia mu synw Svenda i Harolda Zajconogiego, oddali j, by moe za namow witosawy, i zalubi wdow po Ethelredzie - Emm. Maestwo z Emm spowodowao, i w Kanucie zasza zasadnicza zmiana. Poczu si nagle Anglikiem i zacz utosamia si z podbitym narodem. Odesa do domu swoj druyn i postanowi zosta w Anglii na stae. Pozwoli nawet na uroczyste przeniesienie zwok arcybiskupa Aelfheaha do katedry w Canterbury, chocia biskup zalicza si za ycia do jego najzagorzalszych przeciwnikw. witosawa nie pojawia si ju wicej na arenie historii. Umara prawdopodobnie w latach dwudziestych XI wieku i pochowano j zapewne w Londynie. By moe, i dosiga jej jeszcze wiadomo o mierci jej synw: krla Danii Haralda w 1018 roku i krla Szwecji Olafa w 1022. Moe bya jeszcze wiadkiem objcia przez Kanuta po bracie tronu duskiego, a take podbicia przeze Sambii, Norwegii i Marchii Szlezwickiej, co czynio go najpotniejszym wadc pnocnej Europy. Nie doya jednak z pewnoci radosnego momentu, kiedy jej wnuczka Gunhilda zalubia cesarskiego syna. Nie danym jej byo take widzie, jak m wnuczki Henryk III podporzdkowuje sobie papiestwo ani te jak jej prawnuk Henryk IV korzy si w Canossie przed Grzegorzem VII. Nie przypuszczaa take zapewne, i praprawnuk Henryk V rozpocznie krwawe wojny z jej stryjecznym praprawnukiem, ksiciem Polski Bolesawem Krzywoustym.
Powyszy tekst pochodzi z ksiki "Monarsze sekrety" autorstwa Jerzego Jankowskiego i zamieszczony zosta na stronie www.warownia.pl za zgod wydawnictwa Toporze. Dalsze rozpowszechnianie, kopiowanie i przetwarzanie zabronione.