Disampaikan Oleh:

MUNAWIR BIN HAJI MOHD RUKUN BAHAGIAN AKAUN KEMENTERIAN PELAJARAN MALAYSIA

 Definasi Pengurusan Kewangan Kenapa Pentingnya Pengurusan Kewangan

Undang-Undang & Peraturan Pihak Berkuasa

 Siapa Bertanggungjawab
Bidang-Bidang Utama Prinsip Utama Kelemahan-Kelemahan Dalam Pengurusan Kewangan Sektor Awam

 Satu proses dimana jentera pentadbiran Kerajaan menggunakan kaedah-kaedah tertentu bagi memperolehi dana untuk keperluan awam

A process of matching future needs with future income

Future Needs Future Income

 Mengurus dengan cekap dan berkesan mengikut keutamaan bagi mencapai objektif
Managing money as a resource

Increase productive contribution

Achieve organisation goals & Vision

 Proses-proses yang melibatkan perancangan, pembentukan dan pelaksanaan dasar-dasar pecukaian, belanjawan, perbelanjaan, perolehan, perakaunan dan lain-lain yang berkaitan.
Semua aktiviti perancangan, pelaksanaan, pemantauan dan penilaian urusan berkaitan hasil, peruntukan, perbelanjaan, aset dan perakaunan.

 proses yang melibatkan perancangan, pengagihan dan penggunaan tenaga manusia, modal (wang tunai) dan peralatan (aset) bagi memenuhi matlamat sesebuah organisasi (Jabatan/agensi)

Komponen yang terlibat :

Perancangan Pelaksanaan Penyelarasan Kawalan Penilaian

Sumber-sumber (manusia, wang, bahan-bahan dan masa) adalah terhad;

Permintaan terhadap sumbersumber tersebut terhad; Terdapat alternatif dalam memperolehi dan menggunakan sumber-sumber tersebut;

Pengurusan kewangan adalah nadi bagi sesuatu organisasi; dan Sumber-sumber ekonomi tidak dapat digerakkan tanpa pengurusan kewangan yang teratur.

Sistem Pelaksanaan Tanggungjawab

Menteri Kewangan
Lantik

Ketua Setiausaha Perbendaharaan

Pegawai Pengawal = Ketua Pegawai Perakaunan

Ketua Pusat Tanggungjawab

Pemungut
Pegawai Perakaunan

Struktur Akauntabiliti
Jawatan Kuas Akaun Awam

Parlimen
Audit Negara

Perbendaharaan

Akauntan Negara

Agensi-agensi

Kuasa & Kawalan Perbelanjaan

YDPA (Kuasa Pemerintah Persekutuan) AP 4 Pihak berkuasa mengenai Pengurusan Kewangan Awam Menteri Kewangan Jemaah Menteri

BIDANG-BIDANG UTAMA DALAM PENGURUSAN KEWANGAN SEKTOR AWAM

1) Pengurusan Belanjawan; 2) Pengurusan Hasil; 3) Pengurusan Perolehan; 4) Pengurusan Perbelanjaan; 5) Pengurusan Perakaunan; dan 6) Pengurusan Aset.

PRINSIP PENGURUSAN KEWANGAN

Terbahagi kepada 2, iaitu : 1) LEGALITI Bermaksud pengurusan kewangan mestilah mematuhi semua undang-undang dan peraturan yang digubal untuknya 2) AKAUNTABILITI Bermaksud memikul amanah untuk menjalankan aktiviti yang ditentukan secara bertanggungjawab ke atas kejayaan ataupun kegagalannya

PRINSIP-PRINSIP LEGALITI
TERBAHAGI KEPADA 5 PERINGKAT UTAMA:i. TERIMAAN WANG AWAM ii. SIMPANAN WANG AWAM (CUSTODY) iii. PENGELUARAN WANG AWAM iv. BAYARAN WANG AWAM v. PERAKAUNAN WANG AWAM

i. LEGALITI TERIMAAN WANG AWAM

Tiada apa-apa cukai boleh dikenakan tanpa undang-undang Kutipan hasil (cukai/yuran) hanya boleh dibuat berasaskan akta (Perkara 96 Perlembagaan Persekutuan) Pinjaman kewangan hanya boleh dibuat di bawah kuasa Undang-Undang Persekutuan (Perkara III Perlembagaan)

ii. LEGALITI SIMPANAN WANG AWAM (CUSTODY)

Semua hasil yang dikutip mestilah
dimasukkan dalam Kumpulan Wang Disatukan (Perkara 97 Perlembagaan) kecuali hasil kutipan berkaitan Agama Islam seperti zakat, fitrah dan lain-lain.

iii. LEGALITI PERBELANJAAN WANG AWAM

Tiada apa-apa
perbelanjaan/pembayaran boleh dibuat daripada Kumpulan Wang Disatukan kecuali apabila peruntukan yang ditetapkan bagi sesuatu maksud perbelanjaan telah dibenarkan dari segi undang-undang.

AKAUNTABILITI
Akauntabiliti ialah obligasi seseorang untuk memberi jawapan dan penjelasan mengenai tindakan dan prestasinya kepada pihak yang berhak untuk mendapatkan jawapan dan penjelasan mengenai sesuatu yang

dipertanggungjawabkan keatasnya

INSTRUMEN-INSTRUMEN AKAUNTABILITI
AKAUNTABILITI FISKAL
AKAUNTABILITI PENGURUSAN AKAUNTABILITI PROGRAM

AKAUNTABILITI FISKAL
Dari segi Integriti Kewangan, maklumat (disclosure) pematuhan kepada undang-undang dan peraturan pentadbiran awam

AKAUNTABILITI PENGURUSAN
Dari segi penggunaan tenaga manusia

dan sumber-sumber lain secara cekap

dan ekonomik

AKAUNTABILITI PROGRAM
Dari segi impak program, iaitu sama ada
sesuatu program mencapai objektif yang dirancangkan, dan opsyen yang terbaik telah dipilih untuk mencapai objektif berkenaan dengan mengambilkira jumlah kos dan output

AKAUNTABILITI

Seksyen 16(1) Akta Prosedur Kewangan, memerlukan Akaun Awam dibentangkan di Parlimen setelah diaudit. Perbendaharaan adalah bertanggungjawab memantau pertanyaan audit supaya tindakan diambil dengan segera. Jawatankuasa Kira-kira Wang Negara memeriksa laporan Ketua Audit Negara mengenai Penyata Kewangan.

16

KAWALAN PENGURUSAN KEWANGAN SEKTOR AWAM

i. KAWALAN PARLIMEN
- Parlimen - J/kuasa Kira-Kira Awam (PAC) - Ketua Audit Negara ii. PERBENDAHARAAN iii. KEMENTERIAN/JABATAN

Tindakan Surcaj
Sek. 18 Akta Prosedur Kewangan

1. Gagal mengutip hasil 2. Bayaran yang tidak sepatutnya / disahkan 3. Kekurangan / kebinasaan harta kerajaan 4. Gagal menyimpan akaun / rekod dengan sempurna 5. Gagal / lewat membuat bayaran

Tindakan Surcaj
Sek. 18 Akta Prosedur Kewangan Suruhanjaya Perkhidmatan akan buat surcaj : Bagi perkara 1 3 Satu jumlah tidak melebihi amaun yang tidak dipungut, bayaran, kekurangan/kehilangan nilai harta yang dibinasakan Bagi perkara 4 & 5 Satu jumlah yang difikirkan patut

KELEMAHAN DALAM PENGURUSAN KEWANGAN SEKTOR AWAM

PENYEDIAAN PERUNTUKAN BELANJAWAN YANG MELEBIHI DARIPADA KEPERLUAN; PERUNTUKAN-PERUNTUKAN TAMBAHAN YANG TIDAK DIBELANJAKAN; PERBELANJAAN YANG MELEBIHI PERUNTUKAN;

BUKU VOT TIDAK DISELENGGARAKAN DENGAN LENGKAP DAN KEMASKINI;

 BAUCER BAYARAN TIDAK DISOKONG DENGAN LENGKAP DAN DISAHKAN DENGAN SEWAJARNYA;
KELEMAHAN DALAM PENGURUSAN HARTA/STOR KERAJAAN; KELEMAHAN DALAM SISTEM KAWALAN DALAMAN BAGI KUTIPAN HASIL KELEMAHAN DARI SEGI PERANCANGAN KELEMAHAN PENGURUSAN PEROLEHAN DAN KONTRAK DLL.

TERIMA KASIH

Menteri Kewangan adalah bertanggungjawab secara keseluruhan ke atas Pengurusan Kewangan Kerajaan Persekutuan.
Seksyen 6(1), Akta Acara Kewangan 1957 (dipinda 1972)

menyatakan :

Pengurusan Kumpulan Wang Disatukan dan kawalan dan arahan bagi semua perkara berhubung dengan hal ehwal Kewangan Persekutuan terletak hak pada Menteri.

Menteri Kewangan dibenarkan untuk menurunkan kuasanya kepada Pegawai Pengawal yang juga menjadi Ketua Pegawai Perakaunan bagi agensi-agensi di bawah kawalannya untuk melaksanakan tugas pengurusan kewangan di Agensi masingmasing.
Seksyen 15(A)1, Akta Prosedur Kewangan 1957 (dipinda 1972)

Pegawai Pengawal pula secara bertulis boleh melantik pegawaipegawai di bawah jagaannya untuk melaksanakan tugas dan tanggungjawab tersebut. Namun, Pegawai Pengawal tidak boleh melepaskan diri dari tanggungjawab tersebut.

Pegawai Pengawal adalah dikehendaki mengawal perbelanjaan berkenaan dengan sesuatu perkhidmatan yang diperuntukan dalam maksud anggaran belanjawan di bawah kawalannya supaya peruntukan tidak terlebih dibelanjakan.

PERANAN DAN TANGGUNGJAWAB PEGAWAI PENGAWAL

PEGAWAI PENGAWAL adalah Ketua Setiausaha Kementerian atau Ketua Jabatan yang dilantik bagi:Mengawal kutipan/terimaan. Mengawal perbelanjaan dan Peruntukan Perbelanjaan

Mengurus Stor

13

PEGAWAI PENGAWAL
PEGAWAI PERAKAUNAN YANG TERTENTU YANG DIBERI TUGAS BAGI MENGAWAL PADA AMNYA, WANG AWAM YANG DIPERUNTUKAN DI BAWAH ANGGARAN VOT MAKSUD BAGI SESEORANG PEGAWAI PENGAWAL.
Sek 15A APK 1957 (R-1972)

PERANAN DAN TANGGUNGJAWAB PEGAWAI PENGAWAL

Menyelenggara Buku Vot
Mengesahkan perbelanjaan dan terimaan Kementerian/Jabatan yang disediakan oleh Jabatan Akauntan Negara. Memberi penjelasan kepada Ketua Audit Negara dan Jawatankuasa Kira-kira Wang Negara (PAC).

14

PERANAN DAN TANGGUNGJAWAB PERWAKILAN KUASA PEGAWAI PENGAWAL

KEWAJIPAN KEWANGAN DAN PENGAKAUNAN BAGI PEGAWAI-PEGAWAI BAWAHAN YANG BEKERJA DI BAWAH SESEORANG PEGAWAI PENGAWAL MESTILAH DINYATAKAN DENGAN JELAS OLEHNYA, DAN KHUSUS SETAKAT MANA MEREKA ITU DIBENARKAN MENJALANKAN BAGI PIHAKNYA, TUGAS-TUGAS YANG MENJADI TANGGUNGJAWABNYA MESTILAH DINYATAKAN DENGAN BERTULIS. AP 11

PENGURUSAN PERAKAUNAN
Pegawai Perakaunan termasuklah tiap-tiap
pegawai awam yang bertanggungjawab bagi perkaraperkara seperti berikut :memungut, menerima atau mengakaunkan, atau yang sebenarnya memungut, menerima atau mengakaun wang awam; atau membayar/mengeluarkan atau yang sebenarnya membayar/mengeluarkan, apa-apa wang awam atau barang-barang awam; atau

menerima, menyimpan atau melupus, atau mengakaun, barang-barang awam atau yang sebenarnya menerima, memegang atau melupus barang-barang awam.
9 42

TANGGUNGJAWAB PEGAWAI PEMBAYAR

PEGAWAI PEMBAYAR HENDAKLAH BERPUASHATI BAHAWA:

BAYARAN TIDAK AKAN MENYEBABKAN LEBIHAN PERUNTUKAN; PERAKUAN DITANDATANGANI OLEH PEGAWAI YANG BERHAK DAN PRIMA FACIE PERTANGGUNGAN ADALAH BETUL; POTONGAN YANG PERLU DIBUAT DENGAN SEMPURNA. AP 93

Kuasa Pemerintah Persekutuan adalah terletak pada Yang Dipertuan Agong dan kuasa itu boleh dijalankan oleh mana-mana Menteri yang diberikuasa oleh Jemaah Menteri, tetapi Parlimen boleh dengan undang-undang memberi tugas-tugas pemerintah kepada orang-orang lain.
PERKARA 39 Perlembagaan Persekutuan Arahan Perbendaharaan (AP 4)

Berhubung dengan pengurusan kewangan awam, Yang Di Pertuan Agong bertindak menurut nasihat Jemaah Menteri melalui Menteri Kewangan yang telah diberikuasa eksekutif oleh Badan Perundangan.
SEKSYEN 6(1) Akta Persedur Kewangan 1957

Arahan Perbendaharaan (AP 5)

a) Parlimen
1. Meluluskan Rang Undang-undang Perbekalan dalam keadaan biasa 2. Membenarkan perbelanjaan sebelum Rang

Undang-undang Perbekalan dalam keadaan

luar biasa (A102) 3. Meluluskan perbelanjaan dalam keadaan luar biasa yg mustahak disegerakan (A102)

b) Majlis Kewangan Negara (A108)

1. Dipengerusi oleh YAB PM 2. Ahli : menteri yg dilantik oleh YAB PM & seorang wakil dari negeri yg dilantik oleh Raja/Yang Di Pertua Negeri 3. Berunding mengenai perkara-perkara berikut:
a) Pemberian kepada negeri b) Penyerahan pendapatan cukai/bayaran persekutuan c) Pinjaman tahunan yg dikehendaki d) Pemberian pinjaman e) Rancangan-rancangan pembangunan f) Prosedur kewangan, pengakaunan, aset & audit

c) Ketua Audit Negara

1. Dilantik oleh Yang Di Pertuan Agong atas
nasihat YAB PM selepas berunding dgn Majlis Raja-Raja (A105) 2. Mengaudit akaun (A106) 3. Menghantar Laporan Audit ke Yang Di Pertuan

Agong

&

mengarahkan

laporan

itu

dibentangkan di Parlimen (A107)

(1) PENGURUSAN BELANJAWAN

DEFINASI : Belanjawan merupakan satu pernyataan hasil dan perbelanjaan bagi masa hadapan yang digunakan sebagai alat perancangan sumber ekonomi bagi memenuhi keperluan negara/ rakyat

(1) PENGURUSAN BELANJAWAN

Faedah-faedah pengurusan belanjawan berkesan : a) Membolehkan Jabatan merancang hasil dan perbelanjaan jangka pendek dan jangka panjang; Menentukan pengagihan sumber-sumber kewangan mengikut keutamaan; dan Sesuatu dasar yang dirancang akan dapat dicapai.

b)

c)

(2) PENGURUSAN HASIL

DEFINASI : Hasil merupakan semua jenis pendapatan yang diterima oleh Kerajaan. Hasil terbahagi kepada 2, iaitu : a) Hasil cukai; dan b) Hasil bukan cukai.

(2) PENGURUSAN HASIL

Jenis-jenis Hasil :a) Hasil Cukai :
i. ii. Langsung (cth: Cukai Tak Langsung (cth: Duti Import) Pendapatan) Eksais, Duti

b) Hasil Bukan Cukai :

Contoh - Lesen, denda, sewaan, bayaran

(2) PENGURUSAN HASIL

Perkara-perkara yang diberi perhatian dalam pengurusan hasil yang baik :a) Semua bayaran yang dipungut hendaklah dikemaskini; b) Tindakan hendaklah diambil bagi memungut tunggakan hasil; sentiasa disemak dan

c) Resit rasmi hendaklah dikeluarkan

segera bagi semua terimaan wang;

(2) PENGURUSAN HASIL

d) Semua buku resit, lesen dan dokumen

seumpamanya disimpan di tempat yang

selamat; e) Semua terimaan hasil dimasukkan ke dalam dan bank dengan seberapa segera;

f) Satu penyata pungutan hasil hendaklah

disediakan dan dikemaskini.

(3) PENGURUSAN PEROLEHAN

DEFINASI :
Satu proses untuk memperolehi input-input yang diperlukan oleh sesebuah organisasi dengan cekap pada kos yang paling menguntungkan dan memenuhi keperluan pelanggan. Terdapat 3 jenis, iaitu: a) Bekalan; b) Perkhidmatan; dan c) Kerja.

(3) PENGURUSAN PEROLEHAN

Terdapat beberapa kaedah perolehan, antaranya seperti berikut : a) b) c) d) e) f) g) h) Panjar Wang Runcit (< RM500); Pembelian Terus(>RM50,000); Sebutharga (>RM50,000 RM500,000); Tender(>RM500,000); Rundingan Terus (Tiada had); Gotong royong (< RM100,000); Kontrak Pusat; dan Pembelian Darurat (Tiada had).

(4) PENGURUSAN PERBELANJAAN

DEFINASI :

Wang yang dibelanjakan selaras dengan

semua undang-undang dan peraturan yang telah ditetapkan. Perbelanjaan terbahagi kepada 3, iaitu :

a) Mengurus; b) Pembangunan; dan c) Amanah.

(4) PENGURUSAN PERBELANJAAN

a) Belanja Mengurus terbahagi kepada 2, iaitu : i) dan ii) Perbelanjaan Bekalan (B). Perbelanjaan Tanggungan (T);

(4) PENGURUSAN PERBELANJAAN

i) PERBELANJAAN TANGGUNGAN : Perbelanjaan berkaitan dengan Perkara 98 Perlembagaan Persekutuan yang dipertanggungkan terus kepada Kumpulan Wang Disatukan oleh Perlembagaan. Peruntukan menggunakan

Kod Perbelanjaan T
T08 JPA)

dan diikuti kod

angka Kementerian/Jabatan. (Contoh :

(4) PENGURUSAN PERBELANJAAN

ii) PERBELANJAAN BEKALAN :

Semua jenis perbelanjaan untuk membiayai

kegiatan/ aktiviti jabatan dalam menyediakan perkhidmatan kepada rakyat. Peruntukan menggunakan Kod Perbelanjaan B dan diikuti kod angka Kementerian/ Jabatan. (Contoh : B43 NRE)

(4) PENGURUSAN PERBELANJAAN

b) Belanja Pembangunan :

Merupakan perbelanjaan berbentuk modal

yang biasanya tidak berulang dan ia

mendatangkan faedah dalam jangka

panjang. Peruntukan menggunakan Kod Perbelanjaan P dan diikuti kod angka Kementerian/Jabatan (Contoh : P43 NRE)

(4) PENGURUSAN PERBELANJAAN

Ciri-ciri Belanja Pembangunan : Melibatkan peruntukan yang besar (5 tahun);

Aliran tunai berjangka panjang;

Memerlukan penyeliaan dan

penyelenggaraan; dan
Dibiayai dari sumber pinjaman.

(4) PENGURUSAN PERBELANJAAN

c) PERBELANJAAN AMANAH :

Wang Amanah yang diterima daripada pihak-pihak tertentu untuk perbelanjaan bagi sesuatu tujuan. Kebiasaannya diberi melalui geran tahunan dan kawalan perlu

dilakukan serta laporan dikemukakan

kepada pihak yang memberi.

(5) PENGURUSAN PERAKAUNAN

DEFINASI :

Urusan yang melibatkan pembayaran, penyelenggaraan akaun kerajaan dan penyediaan penyata kewangan kerajaan berlandaskan undang-undang/ peraturan

semasa.

(5) PENGURUSAN PERAKAUNAN

Rekod-rekod dan daftar yang perlu

diselenggara dan dikemaskinikan ialah:a) Buku Vot; b) Daftar Bil; c) Daftar Baucer; d) Daftar Bayaran; dan e) Daftar Cek Terbatal.

(6) PENGURUSAN ASET

DEFINASI : Proses menjaga, mengawal, memelihara, mengendali dan menyelenggara harta berbentuk fizikal yang mempunyai nilai dan diperolehi sama ada untuk digunakan terus atau

pada masa akan datang. Ia bermula

sejak aset diperolehi sehingga ia

dilupuskan atau dihapuskira.

(6) PENGURUSAN ASET

KATEGORI ASET KERAJAAN : a) Tetap (Tak Alih) : i. ii. b) Alih : i. Harta Modal Tanah (di bawah bidang kuasa Bangunan (bidang kuasa JKR) JKPTG)

ii.
iii. iv.

Inventori
Bekalan Pejabat Stok dalam stor

(6) PENGURUSAN ASET

PENGURUSAN ASET MELIPUTI : a) Perolehan b) Pendaftaran c) Pemeriksaan d) Penyelenggaraan e) Pelupusan

f) Kehilangan dan hapuskira

KUMPULANWANG DISATUKAN
Hasil Deposit Amanah Bayaran Balik Pendahuluan/Pinjaman
Pinjaman Dalam Negeri Pinjaman Luar Negeri

KUMPULAN WANG DISATUKAN

Akaun Hasil Disatukan Akaun Amanah Disatukan Akaun Pinjaman Disatukan

Perbelanjaan Bekalan Emolumen Perkhidmatan Dan Bekalan Aset Geran dan Kenaan tetap Perbelanjaan Tanggungan Peruntukan Peruntukan

Deposit Kumpulanwang Amanah Awam Peruntukan Kumpulanwang Amanah Kerajaan

Bayaran Hutang

Kumpulanwang Pinjaman perumahan

Kumpulanwang Pembangunan

Pindahan Pindahan Perbelanjaan Pembangunan

Cara Langsung

Peruntukan DiRaja Pencen, Gratuities dan Pampasan Perkhidmatan Hutang Arahan Mahkamah

Bayaran Balik Pinjaman Pinjaman

HASIL KERAJAAN PERSEKUTUAN

Hasil Hasil Cukai Hasil Cukai Langsung Hasil Cukai Tak Langsung Hasil Hasil Bukan Cukai Terimaan Pelbagai Hasil Wilayah Persekutuan
SPP

5/04

BAJET 2010 (KPM)

Maksud Bekalan 41 KEMENTERIAN PELAJARAN Pegawai Pengawal : KETUA SETIAUSAHA, KEMENTERIAN PELAJARAN
Butiran Progam /Aktiviti
Kod (Objek Am)

B41
Bil. Jawatan 2009 2010

Anggaran 2009

Anggaran 2010

010000

Pengurusan Kementerian

4,534,035,310 301,278,000 668,007,140 120,613,490 3,424,136,680 156,681,150 4,841,200 151,672,450 167,500 37,988,400 1,752,700 36,098,300 137,500 17,407,00 12,053,200 4,815,600 538,000

975,383,900 256,496,300 301,533,200 417,354,400 200,751,300 5,177,400 195,573,900 1,901,000 1,889,00 12,000 5,408,200 5,348,200 60,000 299 299 28 28 114 114 24,153 24,153

10000 20000 30000 40000

010000 Pengurusan Ibu Pejabat Kementerian

10000 20000 30000

010200 Pengurusan Korporat

10000 20000 30000

010300 Pembangunan

10000 20000 30000