Chng IV

QUANG HC SNG
I. TM TT CNG THC GIAO THOA NH SNG
Th nghim giao thoa nh sng vi khe Young

S
1
, S
2
l hai khe sng; O l v tr vn sng trung tm
a (m): khong cch gia hai khe sng
D (m): khong cch t hai khe sng n mn
(m): bc sng nh sng
L (m): b rng vng giao thoa, b rng trng giao thoa.
1. Hiu ng i t S
1
, S
2
n im A trn mn
Xt D >> a, x th: d
2
d
1
=
D
ax
(1)
2. V tr vn sng v vn ti
a. V tr vn sng
Nhng ch hai sng gp nhau cng pha, khi chng tng cng ln nhau v to nn vn
sng.
Ti A c vn sng khi hai sng cng pha, hiu ng i bng s nguyn ln bc sng:
d
2
d
1
= k (2)
iu kin trn cn c gi l iu kin cc i giao thoa.
T (1) v (2) ta c:
x = k
a
D
(vi k Z). (3)
Vng giao thoa
Khi k = 0 th x = 0: ng vi vn sng trung tm hay vn sng chnh gia.
Khi k = t1: ng vi vn sng bc (th) 1. x = t
a
D
Khi k = t2: ng vi vn sng bc (th) 2. ......
Khi k = tn: ng vi vn sng bc (th) n (n l s nguyn dng)
b. V tr vn ti
Ti M c vn ti khi hai sng t hai ngun n M ngc pha nhau, chng trit tiu ln nhau s
to nn vn ti. iu kin ny tha mn khi hiu ng i t hai ngun n M bng s l na
bc sng
d
2
d
1
= (2k + 1)
2

(4)
iu kin trn cn c gi l iu kin cc tiu giao thoa.
T (1) v (4) ta c: x = (2k +1)
a
D
2

(vi k Z). (5)

* V pha ta dng (x>0)
Khi k = 0: ng vi vn ti bc(th) 1 v pha dng.
Khi k = 1: ng vi vn ti bc(th) 2 v pha dng.
Vy khi xt v pha dng x > 0, i vi vn ti th bc n (th n), th
n = (k + 1) hay k=n1
* V pha ta m (x<0)
Khi k = 1: ng vi vn ti bc (th) 1 v pha m.
Khi k = 2: ng vi vn ti bc (th) 2 v pha m.
Khi k = n: ng vi vn ti bc (th) n v pha m.
3. Khong vn i
D
i
a

(6)
+ Gi l l khong cch gia n vn sng lin tip hoc khong cch gia n vn ti lin tip, th
khong vn c tnh nh sau:
i =
1 n
l
(7)
4. Xc nh v tr mt im M bt k trn trng giao thoa cch vn trung tm mt
khong x
M
c vn sng hay vn ti
+ Lp t s:
M
x
n
i

(8)
Nu n nguyn, hay n Z, th ti M c vn sng bc k=n.
Nu n bn nguyn hay n=k+0,5 vi k Z, th ti M c vn ti th k +1.
5. Xc nh b rng quang ph bc k trong giao thoa vi nh sng trng
B rng quang ph l khong cch gia vn sng mu ngoi cng v vn sng mu tm ca
mt vng quang ph.
x
k
= x
k
-x
tk
x
k
= k
) (
t d
a
D

(9)
x
k
= k(i

i
t
) (10)
vi k N, k l bc quang ph.
6. Xc nh s vn sng quan st c trn mn

+ Gi L l b rng ca giao thoa trng trn mn.
Xt trn na giao thoa trng trn mn
Lp t s:
L
n
2i

(11)
Gi z l phn nguyn ca n {z=[n]}, p l phn thp phn ca n.
VD: n=3,75 th z=3 v p=0,75
+ Tng s vn sng trn trng giao thoa l:
N
s
= 2z + 1 (12)
+ Tng s vn ti trn trng giao thoa l:
N
t
= 2z nu p < 0,5. (13a)
Vng giao thoa
N
t
= 2(z +1) nu p 0,5. (13b)
7. Giao thoa nh sng vi nhiu bc x n sc
V tr vn sng ca cc bc x n sc trng nhau
x =
a
D
k
1
1

=
a
D
k
2
2

=
a
D
k
3
3

= =
a
D
k
n
n

. (14)
k
1

1
=k
2

2
=k
3

3
=k
4

4
=....=k
n

n
. (15)
vi k
1
, k
2
, k
3
,, k
n
Z
Da vo phng trnh bin lun chn cc gi tr k thch hp, thng thng chn k l bi s
ca s nguyn no .
V d: Hai bc x
1
v
2
cho vn sng trng nhau. Ta c k
1

1
=k
2

2

2
1 2 2
1
5
k k k
6

V k
1
, k
2
l cc s nguyn, nn ta chn c k
2
l bi ca 6 v k
1
l bi ca 5
C th lp bng nh sau:
k
1
0 5 10 15 20 25 .....
k
2
0 6 12 18 24 30 .....
x 0 ..... ..... ..... ..... ..... .....
8. Giao thoa nh sng vi nhiu bc x n sc hay nh sng trng
a. Cc bc x ca nh sng trng cho vn sng ti x
0
khi:
Ti x
0
c th l gi tr i s xc nh hoc l mt v tr cha xc nh c th.
V tr vn sng bt k x=
a
D
k

V x=x
0
nn
x
0
=
a
D
k

kD
ax
0
. (16)
vi iu kin
1

2
,
thng thng
1
=0,4.10
-6
m (tm) 0,75.10
-6
m=
2
()
Gii h bt phng trnh trn,
D
1
0
2
0

ax
k
D
ax

, (vi kZ) (17)
chn kZ v thay cc gi tr k tm c vo tnh vi
kD
ax
0
: l bc sng cc bc x
ca nh sng trng cho vn sng ti x
0.
b. Cc bc x ca nh sng trng cho vn ti (b tt) ti x
0
:
khi x = (2k+1)
a
D
2

=x
0

D k
ax
) 1 2 (
2
0
+

(18)
vi iu kin
1

2


1

D k
ax
) 1 2 (
2
0
+

2
(19)
D
ax
k
D
ax
1
0
2
0
2
1 2
2

+
, (vi kZ) (20)
Thay cc gi tr k tm c vo
D k
ax
) 1 2 (
2
0
+

: l bc sng cc bc x ca nh sng trng
cho vn ti (b tt) ti x
0.
9. Giao thoa vi khe Young (Ing) trong mi trng c chit sut l n
Gi

l bc sng nh sng trong chn khng hoc khng kh.

Gi ' l bc sng nh sng trong mi trng c chit sut n.
'
n

(21)
a. V tr vn sng: x =
k ' D
a

=
k D
n.a

(22)
b.V tr vn ti: x =(2k +1)
' D
2a

= (2k +1)
D
2na

(23)
c. Khong vn: i=
' D
a

=
D
an

(24)
10. t bn mng trc khe Young
Trong thi nghim giao thoa anh sang vi khe Young (I-ng), nu ta t trc khe
1
S
mt ban
thuy tinh co chiu day e, chit sut n.
Khi t bn mng trc khe S
1
th ng i ca tia sng S
1
M
v S
2
M ln lt l:

e n d M S ) 1 (
1 1
+
S
2
M = d
2

Hiu quang trnh:
S
1
S
2
M
O
= S
2
M - S
1
M = d
2
d
1
(n 1)e
M d
2
d
1
= ax/D.
= ax/D (n 1)e
Vn sng trung tm ng vi hiu quang trnh bng = 0.
= ax
0
/D (n 1)e = 0
Hay:
o
(n 1)eD
x
a

.
H thng vn dch chuyn v pha S
1
. V x
0
>0.
11. TNH TIN KHE SNG S ON y
0
Trong th nghim Young v giao thoa nh sng, ngun sng S pht nh sng n sc c bc
sng . Khong cch t ngun S n mt phng cha hai khe S
1
; S
2
l d. Khong cch gia
hai khe S
1
; S
2
l a , khong cch t mt phng cha hai khe ti mn quan st l D.
Tnh tin ngun sng S theo phng S
1
S
2
v pha S
1
mt on y th h thng vn giao thoa
di chuyn theo chiu ngc li on x
0
.
0
yD
x
d

B. BI TP P DNG
Giao thoa nh sng n sc
Bi 1: Trong th nghim giao thoa nh sng dng hai khe Young, hai khe c chiu bng
nh sng c bc sng = 0,5m, bit S
1
S
2
= a = 0,5mm, khong cch t mt phng
cha hai khe n mn quan st l D = 1m. Tnh khong cch gia vn sng bc 1 v vn ti
th 3 cng bn so vi vn trung tm. S: 1,5mm
Bi 2: Trong th nghim giao thoa nh sng dng hai khe Young, hai khe c chiu bng
nh sng c bc sng = 0,5m, bit S
1
S
2
= a = 0,5mm, khong cch t mt phng cha
hai khe n mn quan st l D = 1m. Tnh khong cch gia vn sng bc 1 v vn ti th 3
cng bn so vi vn trung tm.
Bi 3: Trong th nghm Young v giao thoa nh sng, khong cch hai khe l 0,5mm, t hai
khe n mn giao thoa l 2m. o b rng ca 10 vn sng lin tip c 1,8cm. Suy ra bc
sng ca nh sng n sc trong th nghim l bao nhiu? S: 0,5m.
S
1
S
2
S
S
O
O
x
0
y
D d
Bi 4: Trong th nghim Young, khong cch gia hai khe n mn quan st l 1m. bc
sng ca nh sng dng trong th nghim l
0, 6 m
. Tnh hiu ng i t S
1
v S
2
n
im M trn mn cch vn trung tm 1,5cm v khong vn i. S:
3
15.10
0, 6
mm
i mm

' ;

Bi 5: Trong th nghim Young v gioa thoa nh sng, cc khe sng c chiu sng bng nh
sng n sc. khong cch gia 5 vn sng lin tip o c l 4,8mm. To ca vn sng
bc 3 l:
A.
6 , 9 t
mm B. t4,8mm C. t3,6mm D. t 2,4mm
Bi 6: Trong th nghim giao thoa nh sng dng hai khe Young, hai khe c chiu bng
nh sng c bc sng = 0,5m, bit S
1
S
2
= a = 0,5mm, khong cch t mt phng cha
hai khe n mn quan st l D = 1m. Ti v tr M cch vn trung tm mt khong x =
3,5mm, c vn sng hay vn ti, th my ? S: Vn ti th 4.
Bi 7: Trong th nghim giao thoa nh sng dng hai khe Young, bit D = 1m, a = 1mm.
khong cch t vn sng th 4 n vn sng th 10 cng bn vi vn trung tm l 3,6mm.
Tnh bc sng nh sng. S: 0,60m
Cu 8: Trong th nghim giao thoa nh sng vi khe Ing, ngi ta chiu sng 2 khe bng
nh sng n sc c bc sng

=0,5
m
, khong cch gia 2 khe l 2 mm. Khong cch
t 2 khe ti mn l 1m. Tnh khong cch gia vn sng bc 3 v vn ti th 5 2 bn so
vi vn trung tm.
S. 1,875 mm.
Bi 9: Trong th nghim I-ng v giao thoa nh sng n sc, khong cch gia hai khe sng
l 1,2mm, khong cch t hai khe n mn quan st l 1,2m, bc sng nh sng l 0,5
m
.
Xt hai im M v N ( cng pha i vi O) c to ln lt l x
M
= 4 mm v x
N
= 9
mm. Trong khong gia M v N ( khng tnh M,N ) c bao nhiu vn sng? S: 9
vn sng
Bi 10: Trong th nghim I-ng v giao thoa nh sng n sc, khong cch gia hai khe
sng l 2mm, khong cch t hai khe n mn quan st l 2m, bc sng nh sng l 0,6
m
. Xt hai im M v N ( hai pha i vi O) c to ln lt l x
M
= 3,6 mm v x
N
= -5,4
mm. Trong khong gia M v N (khng tnh M,N ) c bao nhiu vn ti ? S: 15 vn ti
Bi 11: Trong th nghim giao thoa nh sng bng khe Young, nh sng c dng c bc
sng
1
=0,75m. Khi thay nh sng c bc sng
2
th khong vn gim 1,6 ln. Bc
sng
2
l? S. 0,47m
Bi 12: Th nghim Ing nh sng n sc c =540nm, khong vn o c l 0,36mm.
Thay nh sng trn bng nh sng c bc sng =600nm, th khong vn i l?
S. 0,4mm
Bi 13: Thc hin giao thoa nh sng n sc bng khe Ing trong khng kh ngi ta o
khong cch gia 13 vn sng lin tip l 2,4cm. Nu thc hin giao thoa nh sng trong
nc c chit sut n = 4/3 th khong vn giao thoa l? S. 1,5mm.
Bi 14: Trong th nghim giao thoa nh sng vi khe Young, bc sng nh sng dng trong
th nghim
0, 5 m
. Khong cch gia hai khe a = 1mm. Ti mt im M trn mn cch
vn trung tm 2,5mm ta c vn sng bc 5. ti l vn sng bc 2, phi di mn mt
on l bao nhiu? Theo chiu no? S: Ra xa mt phng cha hai khe mt on 1,5m
Bi 15:Trong th nghim Ing v giao thoa nh sng I-ng vi nh sng n sc. Khong
cch gia hai khe l a, khong cch t hai khe n mn D =1m . ti v tr ca vn sng
bc 5 trn mn l vn sng bc 2 th phi di mn ra hay v gn so vi v tr ban u mt
khong bao nhiu?
Bi 16: Trong th nghim Ing v giao thoa nh sng trng, khong cch gia hai khe sng l
0,3mm, khong cch t hai khe n mn quan st l 2m. Tnh khong cch t vn sng bc
1 mu (
0, 76
d
m
) n vn sng bc 1 mu tm (
0, 40
t
m
) cng mt pha so vi
vn trung tm. (p dng trong trng hp hai pha so vi vn trung tm )
S: 2,4mm
Bi 17: Trong th nghim giao thoa nh sng dng khe Young, hai khe c chiu bng nh
sng co bc sng
m 5 . 0
, a=0.5mm v D=1m. B rng vng giao thoa quan st c l
L=13mm. Tnh s vn sng quan st c trn mn .
Bi 18: Trong th nghim Young v giao thoa nh sng, bit D=2.5m; a=1mm;
m 6 . 0
. B
rng trng giao thoa o c l 12.5mm. Tng s vn quan st c quan st c trn mn
l: S: 17
Bi 19: Ngi ta thc hin giao thoa nh sng n sc vi hai khe Young cch nhau0,5mm,
khong cch gia hai khe n mn l 2m, nh sng dng co bc sng
m 5 , 0
.B rng
ca trng giao thoa l 18mm.S vn sng, vn ti thu c l: S .N
1
=9,N
2
=10
Bi 20: Trong th nghim Young v giao thoa nh sng, khong cch gia hai khe l 0,3mm,
khong cch t hai khe n mn l 1,5m. ngun pht nh sng n sc.
a. B rng ca 5 khong vn lin tip l 12mm. tnh bc sng nh sng dng trong th
nghim.
b.Thay ngun n sc trn bng ngun nh sng trng 0,4

m
0, 75 m
.Tnh b rng
quang ph lin tcbc 3. S:
3
0, 48 ; 5, 25.10
x
m m


Bi 21: Trong th nghim Young v giao thoa nh sng, cc khe sng c chiu bng nh
sng trng, bit

= 0,76m v
t
= 0,4m. Khong cch gia hai khe l 0,3mm, khong cch t hai khe n
mn l 2m. B rng quang ph bc 2 trn mn l? S: 4,8mm
Bi 22: Trong th nghim giao thoa nh sng Ing: nh sng c bc sng = 0,5
m
,
khong cch gia hai khe S
1
S
2
l a = 1mm, khong cch gia 10 vn sng lin tip l 4,5mm
a, Tm khong cch t S
1
S
2
n mn
b, Tm khong cch t vn sng bc 3 n vn ti bc 8
c, Ti M cch vn trung tm 4,75mm l vn sng hay vn ti bc my?
d, Bit b rng trng giao thoa l 1,5cm, hy tm s vn sng v s vn ti quan st c
S: a, D = 1m b, khi 2 vn cng bn so vi O x = 2,25mm; khi hai vn hai bn
x
/
= 5,25
c, vn ti bc 10 d, 30 vn ti v 31 vn sng
HNG DN GII MT S BI TON GIAO THOA NH SNG
1. Trong th nghim giao thoa nh sng dng hai khe Young, tm bc sng nh sng chiu
vo hai khe, bit hai khe cch nhau mt khong a = 0,3mm; khong vn o c i = 3mm,
khong cch t hai khe n mn quan st D = 1,5m.
A. 0,45m B. 0,50m C. 0,60m D. 0,55m.
Chn: C. Hng dn:
3 3
6
. 0, 3.10 .3.10
0, 6.10 0, 6
1, 5
a i
m m
D

2. Trong th nghim Young v giao thoa nh sng, bit D = 3m; a = 1mm. Ti v tr M cch
vn trung tm 4,5mm, ta thu c vn ti bc 3. Tnh bc sng nh dng trong th nghim.
A. 0,60m B. 0,55m C. 0,48m D. 0,42m.
Chn: A.Hng dn: V tr vn ti th ba:
3
1
2 . 2, 5. 4, 5
2
x i i
_
+

,
mm i = 1,8mm.
Bc sng :
3 3
6
. 10 .1,8.10
0, 6.10 0, 6
3
a i
m m
D

3. Trong th nghim giao thoa nh sng dng hai khe Young, bit D = 1m, a = 1mm. khong
cch t vn sng th 4 n vn sng th 10 cng bn vi vn trung tm l 3,6mm. Tnh
bc sng nh sng.
A. 0,44m B. 0,52m C. 0,60m D. 0,58m.
Chn: C. Hng dn: Khong cch t vn sng th 10 n vn sng th t:
x
10
x
4
= 10.i 4.i= 6.i =3,6mm i = 0,6mm = 0,6.10
-3
m
Bc sng:
3 3
6
1.10 .0, 6.10
0, 6.10 0, 6
1
ai
m m
D

4. Trong th nghim giao thoa nh sng dng hai khe Young, bit khong cch gia hai khe
S
1
S
2
= a = 0,35mm, khong cch D = 1,5m v bc sng = 0,7m. Tm khong cch gia
hai vn sng lin tip i.
A. 2mm B. 1,5mm C. 3mm D. 4mm
Chn: C. Hng dn:
6
3
3
0, 7.10 .1, 5
3.10 3
0, 35.10
D
i m mm
a

5. Th nghim Young v giao thoa nh sng, hai khe c chiu bng nh sng c bc sng
= 0,5m, ta thu c cc vn giao thoa trn mn E cch mt phng hai khe mt khong D
= 2m, khong cch vn l i = 0,5mm. Khong cch a gia hai khe bng:
A. 1mm B. 1,5mm C. 2mm D. 1,2mm.
Chn: C. Hng dn: Khong cch gia hai khe:
6
3
3
0, 5.10 .2
2.10 2
0, 5.10
D
a mm mm
i

6. Trong th nghim Young v giao thoa nh sng, bit D = 2m; a =1mm; = 0,6m. Vn
sng th ba cch vn trung tm mt khong :
A. 4,2mm B. 3,6mm C. 4,8mm D. 6mm
Chn: B.Hng dn:
6
3
3
0, 6.10 .2
1, 2.10 1, 2
10
D
i m mm
a

V tr vn sng th ba: x
3
= 3.i = 3.1,2 = 3,6mm.
7. Trong th nghim Young v giao thoa nh sng, bit D = 2m; a = 1mm; = 0,6m. Vn ti
th t cch vn trung tm mt khong :
A. 4,8mm B. 4,2mm C. 6,6mm D. 3,6mm
Chn: B. Hng dn:
6
3
3
0, 6.10 .2
1, 2.10 1, 2
10
D
i m mm
a

V tr vn ti th t:
4
1
3 .1, 2 4, 2
2
x mm
_
+

,
8. Trong th nghim Young v giao thoa nh sng, bit D = 3m; a = 1mm; = 0,6m. Ti v
tr
cch vn trung tm 6,3mm, c vn sng hay vn ti, bc my ?
A. Vn sng bc 5. B. Vn ti bc 6. C. Vn sng bc 4. D. Vn ti bc 4.
Chn: D .Hng dn: Khong vn:
6
3
3
0, 6.10 .3
1, 8.10 1,8
10
D
i m mm
a

Xt t s:
6, 3 6, 3
3, 5
1,8 i

Vy ti v tr cch vn trung tm 6,3mm c vn ti th 4.
9. Trong th nghim giao thoa nh sng dng hai khe Young, hai khe c chiu bng nh
sng c bc sng = 0,5m, bit S
1
S
2
= a = 0,5mm, khong cch t mt phng cha hai
khe n mn quan st l D = 1m. Ti v tr M cch vn trung tm mt khong x = 3,5mm, c
vn sng hay vn ti, bc my ?
A. Vn sng bc 3. B. Vn ti bc 4. C. Vn sng bc 4. D. Vn ti bc
2.
Chn: B. Hng dn:
6
3
3
0, 5.10 .1
10 1
0, 5.10
D
i m mm
a

Xt t:
3, 5 1
3, 5 3
1 2
M
x
i
+
ti M c vn ti bc 4.
10. Trong th nghim giao thoa nh sng dng hai khe Young, ti v tr cch vn trung tm
3,6mm, ta thu c vn sng bc 3. Vn ti bc 3 cch vn trung tm mt khong:
A. 4,2mm B. 3,0mm C. 3,6mm D. 5,4mm
Chn: B.Hng dn: Khong vn i =
1, 2
3
x
mm
; V tr vn ti th ba:
3
1
2 . 2, 5.1, 2 3
2
x i mm
_
+

,
.
11. Trong th nghim giao thoa nh sng dng hai khe Young, ti v tr cch vn trung tm
4mm, ta thu c vn ti bc 3. Vn sng bc 4 cch vn trung tm mt khong:
A. 6,4mm B. 5,6mm C. 4,8mm D. 5,4mm
Chn: A.Hng dn: Khong vn i =
4
1, 6
2, 5 2, 5
x
mm
Vn sng bc 4 cch vn trung tm: x
4
= 4.i = 6,4mm.
12. Trong th nghim giao thoa nh sng dng hai khe Young, khong cch gia hai vn sng
bc 4 ( hai pha ca vn trung tm) o c l 9,6mm. Vn ti bc 3 cch vn trung tm
mt khong:
A. 6,4mm B. 6mm C. 7,2mm D. 3mm
Chn: D.Hng dn: Khong cch t vn sng bc 4 bn ny n vn sng bc 4 bn kia
ca vn trung tm l: 8.i = 9,6 i = 1,2mm.
V tr vn ti th ba:
3
1
2 . 2, 5.1, 2 3
2
x i mm
_
+

,
.
13. Trong th nghim giao thoa nh sng dng hai khe Young, hai khe c chiu bng nh
sng c bc sng = 0,5m, bit S
1
S
2
= a = 0,5mm, khong cch t mt phng cha hai
khe n mn quan st l D = 1m. Tnh khong cch gia vn sng bc 1 v vn ti bc 3
cng bn so vi vn trung tm.
A. 1mm B. 2,5mm C. 1,5mm D. 2mm
Chn: C. Hng dn:
6
3
3
0, 5.10 .1
10 1
0, 5.10
D
i m mm
a

V tr vn sng bc 1: x
1
= i = 1mm; V tr vn ti bc 3:
3
1
2 2, 5
2
x i mm
_
+

,
Khong cch gia chng:
3 1
2, 5 1 1, 5 x x x mm
14. Trong th nghim giao thoa nh sng dng hai khe Young, hai khe c chiu bng nh
sng c bc sng = 0,5m, bit S
1
S
2
= a = 0,5mm, khong cch t mt phng cha hai
khe n mn quan st l D = 1m. B rng vng giao thoa quan st c trn mn l L
=13mm. Tnh s vn sng v ti quan st c trn mn.
A. 10 vn sng; 12 vn ti B. 11 vn sng; 12
vn ti
C. 13 vn sng; 12 vn ti D. 13 vn sng; 14
vn ti
Chn: D. Hng dn:
6
3
3
0, 5.10 .1
10 1
0, 5.10
D
i m mm
a

S vn trn mt na trng giao thoa:
13
6, 5
2 2
L
i

.
s vn sng quan st c trn mn l: N
s
= 2.6+1 = 13 vn sng.
s vn ti quan st c trn mn l: N
t
= 2.(6+1) = 14 vn ti.
15. Trong th nghim Young v giao thoa nh sng, bit D = 2,5m; a = 1mm; = 0,6m. B
rng trng giao thoa o c l 12,5mm. S vn quan st c trn mn l:
A. 8B. 9 C. 15 D. 17
Chn: D. Hng dn:
6
3
3
0, 6.10 .2, 5
1, 5.10 1, 5
10
D
i m mm
a

S vn trn mt na trng giao thoa:
12, 5
4,16
2 2.1, 5
L
i

.
s vn ti quan st c trn mn l: N
t
= 2.4 = 8 vn ti.
V s vn sng quan st c trn mn l: N
s
= 2.4+1 = 9 vn sng.
Vy tng s vn quan st c l 8 + 9 =17 vn.
16.Ta chiu sng hai khe Young bng nh sng trng vi bc sng nh sng

=0,75m
v nh sng tm
t
= 0,4m. Bit a = 0,5mm, D = 2m. Khong cch gia vn sng bc 4 mu
v vn sng bc 4 mu tm cng pha i vi vn trng chnh gia l:
A. 2,8mm B. 5,6mm C. 4,8mm D. 6,4mm
Chn: B. Hng dn: V tr vn sng bc 4 mu :
6
4
3
. 0, 75.10 .2
4. 4. 12
0, 5.10
d
d
D
x mm
a

V tr vn sng bc 4 mu tm:
6
4
3
. 0, 4.10 .2
4. 4. 6, 4
0, 5.10
t
t
D
x mm
a

Khong cch gia chng: x

= x
4d
- x
4t
= 5,6mm.
17. Ta chiu sng hai khe Young bng nh sng trng vi bc sng nh sng

= 0,75m
v nh sng tm
t
= 0,4m. Bit a = 0,5mm, D = 2m. ng v tr vn sng bc 4 mu ,
c bao nhiu bc x cho vn sng nm trng ?
A. 5B. 2 C. 3 D. 4
Chn: D. Hng dn: V tr vn sng bc 4 mu :
6
4
3
. 0, 75.10 .2
4. 4. 12
0, 5.10
d
d
D
x mm
a

V tr cc vn sng:
4
4
. . 3
.
d
d s
D x a
x x k
a k D k

; vi kZ
Vi nh sng trng: 0,4 0,75
3
0, 4 0, 75 4 7, 5 k
k

v kZ.
Chn k = 4,5,6,7: C 4 bc x cho vn sng ti .
18. Trong th nghim Young v giao thoa nh sng, bit D = 2m; a = 2mm. Hai khe c
chiu bng nh sng trng (c bc sng t 0,4m n 0,75m). Ti im trn mn quan
st cch vn trng chnh gia 3,3mm c bao nhiu bc x cho vn sng ti ?
A. 3B. 4 C. 5 D. 6
Chn: B.Hng dn: V tr cc vn sng:
. . 3, 3
.
s
s
D x a
x k
a k D k

.
Vi nh sng trng: 0,4 0,75
3, 3
0, 4 0, 75 4, 4 8, 25 k
k

v kZ.
Chn k=5, 6, 7, 8: C bn bc x cho vn sng ti .
19. Trong th nghim Young v giao thoa nh sng, a = 1,5mm; D = 2m, hai khe c chiu
sng ng thi hai bc x
1
= 0,5m v
2
= 0,6m. V tr 2 vn sng ca hai bc x ni
trn trng nhau gn vn trung tm nht, cch vn trung tm mt khong:
A. 6mm B. 5mm C. 4mm D. 3,6mm
Chn: .C. Hng dn: Khi hai vn sng trng nhau:x
1
= x
2

1 2
1 2 1 2 1 2
6
; ,
5
D D
k k k k k k Z
a a


V v tr gn vn trung tm nht, nn ta chn k
1
, k
2
nh nht chn k
2
= 5. ; k
1
= 6
V tr trng nhau:
6
2 3
2 2
3
. 0, 6.10 .2
5. 4.10 4
1, 5.10
D
x k m mm
a

.
20. Hai khe ca th nghim Young c chiu sng bng nh sng trng (bc sng ca nh
sng tm la 0,40m, ca nh sng l 0,75m). Hi ng v tr vn sng bc 4 ca nh
sng c bao nhiu vch sng ca nhng nh sng n sc khc nm trng ?
A. 3B. 4 C. 5 D. 6
Chn: B.Hng dn: V tr vn sng bc 4 mu :

d
4
. 3. .
4. .
s
D D D
x x k
a a a



3
k

vi kZ
Vi nh sng trng: 0,4 0,75
3
0, 4 0, 75 4 7, 5 k
k

v kZ.
Chn k=4,5,6,7: C 4 bc x cho vn sng ti .
21: Trong th nghim giao thoa nh sng ca Ing trong khng kh, hai cch nhau 3mm c
chiu
bng nh sng n sc c bc sng 0,60m, mn quan cch hai khe 2m. Sau t
ton b th
nghim vo trong nc c chit sut 4/3, khong vn quan st trn mn l bao nhiu?
A. i= 0,4m. B. i' = 0,3m. C. i = 0,4mm. D. i= 0,3mm.
Chn: D.Hng dn: Vn tc nh sng trong khng kh l c, bc sng , khi nh sng
truyn t khng kh vo nc th tn s ca nh sng khng i, vn tc nh sng truyn
trong nc l v = c/n, (n l chit sut ca nc). Nn bc sng nh sng trong nc l:
= v/f = c/nf = /n. Khong vn khi ton b th nghim t trong nc:
'
'
.
D D
i
a n a


=
0,3mm
CU HI V BI TP TRC NGHIM KHCH QUAN
1. Tm cng thc ng tnh khong vn i

trong hin

tng giao thoa nh sng n sc:
A.
. i D
a

B.
.
a
i D

C.
.a
i
D

D.
D
i
a

2. Cng thc lin h gia hiu quang trnh , khong cch gia hai khe S
1
S
2
=a, khong cch
t hai khe n mn quan st l D v v tr im quan st so vi vn trung tm x = OM trong
th nghim Young v giao thoa nh sng l:
A.
x
D

B.
ax
D

C.
.a
D

D.
aD
x

3. Trong th nghim Young v giao thoa nh sng vi hai khe S
1
, S
2
, nu t mt bn mt song song
trc S
1
, trn ng i ca nh sng th
A. h vn giao thoa khng thay i. B. h vn giao thoa di v pha S
1
.
C. h vn giao thoa di v pha S
2
. D. Vn trung tm lch v pha S
2
.
4. Trong th nghim giao thoa nh sng dng hai khe Young, tm bc sng nh sng chiu
vo hai khe, bit hai khe cch nhau mt khong a = 0,3mm; khong vn o c i = 3mm,
khong cch t hai khe n mn quan st D = 1,5m.
A. 0,45m B. 0,50m C. 0,60m D. 0,55m.
5. Hai khe ca th nghim Young c chiu sng bng nh sng trng (bc sng ca nh
sng tm la 0,40m, ca nh sng l 0,75m). Hi ng v tr vn sng bc 4 ca nh
sng c bao nhiu vch sng ca nhng nh sng n sc khc nm trng ?
A. 3 B. 4 C. 5 D. 6
6. Trong th nghim giao thoa nh sng dng hai khe Young, bit khong cch gia hai khe
S
1
S
2
= a = 0,35mm, khong cch D = 1,5m v bc sng = 0,7m. Tm khong cch gia
hai vn sng lin tip i.
A. 2mm B. 1,5mm C. 3mm D. 4mm
7. Trong th nghim giao thoa nh sng dng hai khe Young, hai khe c chiu bng nh
sng c bc sng = 0,5m, bit S
1
S
2
= a = 0,5mm, khong cch t mt phng cha hai
khe n mn quan st l D = 1m. Tnh khong cch gia vn sng bc 1 v vn ti bc 3
cng bn so vi vn trung tm.
A. 1mm B. 2,5mm C. 1,5mm D. 2mm
8. Trong th nghim giao thoa nh sng dng hai khe Young, hai khe c chiu bng nh
sng c bc sng = 0,5m, bit S
1
S
2
= a = 0,5mm, khong cch t mt phng cha hai
khe n mn quan st l D = 1m. Ti v tr M cch vn trung tm mt khong x = 3,5mm, c
vn sng hay vn ti, bc my ?
A. Vn sng bc 3. B. Vn ti bc 4. C. Vn sng bc 4. D. Vn ti bc 2.
9. Trong th nghim giao thoa nh sng dng hai khe Young, hai khe c chiu bng nh
sng c bc sng = 0,5m, bit S
1
S
2
= a = 0,5mm, khong cch t mt phng cha hai
khe n mn quan st l D =1m. B rng vng giao thoa quan st c trn mn l
L =13mm. Tnh s vn ti quan st c trn mn.
A. 14 B. 11 C. 12 D. 13
10. Trong th nghim giao thoa nh sng dng hai khe Young, hai khe c chiu bng nh
sng c bc sng = 0,5m, bit S
1
S
2
= a = 0,5mm, khong cch t mt phng cha hai
khe n mn quan st l D = 1m. B rng vng giao thoa quan st c trn mn l
L =13mm. Tnh s vn sng quan st c trn mn.
A. 10 B. 11 C. 12 D. 13
11. Trong th nghim giao thoa nh sng dng hai khe Young, bit D = 1m, a = 1mm. khong
cch t vn sng th 4 n vn sng th 10 cng bn vi vn trung tm l 3,6mm. Tnh
bc sng nh sng. A. 0,44m B. 0,52m C. 0,60m D.
0,58m.
12. Trong th nghim Young v giao thoa nh sng, bit D = 2m; a = 1mm; = 0,6m. Vn
ti th t cch vn trung tm mt khong :
A. 4,8mm B. 4,2mm C. 6,6mm D. 3,6mm
13. Trong th nghim Young v giao thoa nh sng, bit D = 2m; a =1mm; = 0,6m. Vn
sng th ba cch vn trung tm mt khong :
A. 4,2mm B. 3,6mm C. 4,8mm D. 6mm
14. Trong th nghim Young v giao thoa nh sng, bit D = 3m; a = 1mm, khong vn o
c l 1,5mm. Bc sng ca nh sng chiu vo hai khe l: A. 0,40m B.
0,50m C. 0,60m D. 0,75m.
15. Trong th nghim Young v giao thoa nh sng, bit D = 3m; a = 1mm. Ti v tr M cch
vn trung tm 4,5mm, ta thu c vn ti bc 3. Tnh bc sng nh dng trong th nghim.
A. 0,60m B. 0,55m C. 0,48m D. 0,42m.
16. Trong th nghim giao thoa nh sng dng hai khe Young, ti v tr cch vn trung tm
3,6mm, ta thu c vn sng bc 3. Vn ti bc 3 cch vn trung tm mt khong: A.
4,2mm B. 3,0mm C. 3,6mm D. 5,4mm
17. Trong th nghim giao thoa nh sng dng hai khe Young, ti v tr cch vn trung tm
4mm, ta thu c vn ti bc 3. Vn sng bc 4 cch vn trung tm mt khong: A.
6,4mm B. 5,6mm C. 4,8mm D. 5,4mm
18. Trong th nghim Young v giao thoa nh sng, bit D = 2,5m; a = 1mm; = 0,6m. B
rng trng giao thoa o c l 12,5mm. S vn quan st c trn mn l: A. 8 B.
9 C. 15 D. 17
19. Trong th nghim giao thoa nh sng dng hai khe Young, khong cch gia hai vn sng
bc 4 ( hai pha ca vn trung tm) o c l 9,6mm. Vn ti bc 3 cch vn trung tm
mt khong: A. 6,4mm B. 6mm C. 7,2mm D. 3mm
20. Trong th nghim Young v giao thoa nh sng, a = 1,5mm; D = 2m, hai khe c chiu
sng ng thi hai bc x
1
= 0,5m v
2
= 0,6m. V tr 2 vn sng ca hai bc x ni
trn trng nhau gn vn trung tm nht, cch vn trung tm mt khong:
A. 6mm B. 5mm C. 4mm D. 3,6mm
21. Th nghim Young v giao thoa nh sng, hai khe c chiu bng nh sng c bc
sng = 0,5m, ta thu c cc vn giao thoa trn mn E cch mt phng hai khe mt
khong D = 2m, khong cch vn l i = 0,5mm. Khong cch a gia hai khe bng:
A. 1mm B. 1,5mm C. 2mm D. 1,2mm.
23. Trong th nghim Young v giao thoa nh sng, bit D = 2m; a = 2mm. Hai khe c
chiu bng nh sng trng (c bc sng t 0,4m n 0,75m). Ti im trn mn quan
st cch vn trng chnh gia 3,3mm c bao nhiu bc x cho vn sng ti ?
A. 3 B. 4 C. 5 D. 6
23. Ta chiu sng hai khe Young bng nh sng trng vi bc sng nh sng

=0,75m v nh sng tm
t
= 0,4m. Bit a = 0,5mm, D = 2m. Khong cch gia vn
sng bc 4 mu v vn sng bc 4 mu tm cng pha i vi vn trng chnh gia l: A.
2,8mm B. 5,6mm C. 4,8mm D. 6,4mm
24. Ta chiu sng hai khe Young bng nh sng trng vi bc sng nh sng

= 0,75m v nh sng tm
t
= 0,4m. Bit a = 0,5mm, D = 2m. ng v tr vn sng
bc 4 mu , c bao nhiu bc x cho vn sng nm trng ?
A. 5 B. 2 C. 3 D. 4
25. Trong th nghim Young v giao thoa nh sng, bit D = 3m; a = 1mm; = 0,6m. Ti v
tr cch vn trung tm 6,3mm, c vn sng hay vn ti, bc my ? A. Vn sng bc 5. B.
Vn ti bc 6. C. Vn sng bc 4. D. Vn ti bc 4.
BI TP T GII
Cu 1. Mt ngun sng S pht ra nh sng n sc c bc sng
0, 5 m
n khe Young
S
1
, S
2
vi S
1
S
2
= a = 0,5mm. Mt phng cha S
1
S
2
cch mn (E) mt khong D = 1m.
1.1 Tnh khong vn: A. 0,5mm B. 0,1mm C. 2mm D. 1mm
1.2 Ti im M trn mn (E) cch vn trung tm mt khong x = 3,5mm l vn sng hay vn
ti, bc my?
A. Vn sng bc 3 B. Vn sng bc 4 C. Vn ti bc 3 D. Vn ti bc 4
1.3 Chiu rng ca vng giao thoa quan st c trn mn l L = 13mm. Tm s vn sng v
vn ti quan st c.
A. 13 sng, 14 ti B. 11 sng, 12 ti C. 12 sng, 13 ti D. 10 sng, 11 ti
1.4: Nu th nghim trong mi trng c chit sut
4
'
3
n
th khong vn l:
A. 1,75mm B. 1,5mm C. 0,5mm D. 0,75mm
Cu 2 Trong th nghim giao thoa nh sng bng khe I ng (Young). Cho bit S
1
S
2
= a =
1mm, khong cch gia hai khe S
1
S
2
n mn (E) l 2m, bc sng nh sng dng trong th
nghim l
0, 50 m
;x l khong cch t im M trn mn n vn sng chnh gia (vn
sng trung tm)
2.1 Khong cch t vn sng chnh gia n vn sng bc 4 l: A. 2mm B. 3mm
C. 4mm D. 5mm
2.2 M nm trn vn sng th x
M
nhng gi tr no sau y? A. x
M
= 2,5mm B.
x
M
= 4mm C. x
M
= 3,5mm D. x
M
= 4,5mm
2.3 Khong cch t vn sng bc 3 bn ny vn trung tm n vn sng bc 7 bn kia vn
trung tm l:
A. 1mm B. 10mm C. 0,1mm D. 100mm
Cu 3 Trong th nghim giao thoa nh sng vng bng I ng, khong cch gia hai khe
sng a = 0,3mm, khong cch t hai khe sng n mn D = 1m, khong cch vn o c i
= 2mm.
3.1 Bc sng nh sng trong th nghim trn l: A.
6 m
B.
1, 5mm
C.
0, 6 m
D.
1, 5 m
3.2 Xc nh v tr ca vn sng bc 5. A. 10mm B. 1mm C.
0,1mm D. 100mm
Cu 4 Trong th nghim giao thoa nh sng bng khe I ng, khong cch gia hai khe
sng l 2mm, khong cch t hai khe n mn l 1m. Bc sng nh sng dng trong th
nghim l
0, 5 m
4.1 Tnh khong vn: A. 0,25mm B. 2,5mm C. 4mm D.
40mm
4.2 Xc nh v tr vn sng bc 2: A. 5mm B. 0,5mm C. 8mm
D. 80mm
4.3 Xc nh v tr vn ti bc 5: A. 1,25mm B. 12,5mm C.
1,125mm D. 0,125mm
4.4 Khong cch t vn ti bc 2 n vn ti th 5 l bao nhiu? A. 12mm B.
3,75mm C. 0,625mm D. 625mm
Cu 5 Trong giao thoa vi khe I ng c a = 1,5mm, D = 3m, ngi ta o c khong cch
gia vn sng bc 2 v vn sng bc 5 cng mt pha vn trung tm l 3mm
5.1 Tnh bc sng nh sng dng trong th nghim: A.
6
2.10 m

B.
6
0, 2.10 m

C.
5 m
D.
0, 5 m
5.2 Tnh khong cch gia vn sng bc 3 v vn sng bc 8 cng mt pha vn trung tm
A.
3
3.10 m B.
3
8.10 m C.
3
5.10 m D.
3
4.10 m
5.3 Tnh s vn sng quan st c trn vng giao thoa c b rng 11mm. A. 9 B.
10 C. 12 D. 11