Armirano Betonske Konstrukcije 2

ARMIRANO-BETONSKE ARHITEKTONSKE KONSTRUKCIJE 2
predavanja
DIMENZIONIRANJE PRI NAPREZANJU POPRENIM SILAMA

STADIJ I
U optem sluaju jednoosnog savijanja u poprenim presjecima grede pored momenta savijanja djeluje i poprena sila. Za ovaj sluaj naprezanja u poprenim presjecima grede pored noramlnih napona x javljaju se i smiui naponi =xy=yx. . Uticaj poprenih sila na veliinu noramlnog napona x je zanemarljivo mali kod vitkih greda pa se normalni naponi odreuju kao za stanje istog savijanja:
S(z = )
y dA
A
gdje je S- statiki momenat dijela povrine isznad posmatranog vlakna y u odnosu na neutralnu osu. Na taj nain, za poznate veliine M i V i geometrijske karakteristike presjeka, mogue je nai napone x i u svakoj taki poprenog presjeka .
ARMIRANO-BETONSKE ARHITEKTONSKE KONSTRUKCIJE 2 2
Normalni naponi y su beznaajni osim u podruju djelovanja veih koncentrinih sila (podruje oslonaca i koncentrinog optereenja), pa se intenzitet i pravac glavnih napona u nekoj taki grede mogu odrediti pomou jednadbi datih na slici:
Glavni naponi u podruju djelovanja veih koncentrinih sila ne mogu se tano odrediti pomou datih formula, jer u ovom podruju (podruje poremeaja) ne vai Bernoull-eva predpostavka ravnih presjeka, pa se glavni naponi mogu odrediti pomou teorije ajbi. U neutralnoj liniji x=0, a ima ekstremnu vrijednsot u tom presjeku, pa je u tim presjecima
I = II =
Ilustracije radi , na slici su prikazane promjene noramalnih i smiuih napona prema visini pravougaonog poprenog presjeka napregnutog momentom savijanja M i pozitivnom poprenom silom V.
Glavni naponi sijeku neutralnu osu pod uglom od 45 i oba glavna napona su po svom iznosu jednaka . Trajektorije glavnih napona prikazane na slici meusobno se sijeku pod uglom od 90. Veliine napona du jedne trajektorije su promjenljive. Slika trajektorija omoguava tumaenje nosivnosti grede, gdje sistem pritisnutih i zategnutih lukova uzajamno se dre u ravnotei. Sile u lukovima su u osloncu jednake 0, a u tjemenu imaju svoju maximalnu vrijednost. Horizontalne komeponente ovih sila uravnoteuju momenat , a vertikalne sile poprenu silu u poprenom presjeku.
STADIJ II Predhodno opisana naprazanja vrijede za grede od homogenog i izotropnog materijala . Za armirano betonska greda sa optereenjem malog intenziteta, a prije pojave naprslina, vrijednosti napona su priblino jedanke naponima grede od homogenog materijala. S poveanjem optereenja dolazi do pojave naprslina okomito na trajektorije zatezanja u dijelovima grede gdje su naponi I (glavni kosi zateui naponi vei od vrstoe na zatezanja betona). Oblik naprslina zavisi od istovremenog djelovanja M i V , a dubina prodiranja prema pritisnutom rubu zavisi od prionljivosti izmeu betona i elika, podune aramture i obilka i rasporeda smiue armature.
VRSTE LOMOVA KOD VITKIH ARMIRANO-BETONSKIH GREDA

Kod vitkih armirano betosnkih greda optereenih kao na slici razliku se podruje savijanja bez poprene sile (podruje A) i podruje savijanja sa poprenom silom ( podruje B), a u podruju C dominira poprena sila.
U podruju istog savijanja (podruje A) do otkazivanja nosivnosti moe doi : a) b) otkazivanjem nosivosti zategnute armature kada je nosivost betona u pritisnutoj zoni vea od nosivosti zategnute armature ( normalno aramirane grede) Otkazivanjem nosivosti pritisnute zone betona kada je nosivost zategnute armature vea od nosivosti pritisnute zone betona ( prearmirane grede).
U oba sluaja dolazi od pojave vertikalnih prslina u zoni zatitnog sloja betona i kroz zategnutu zonu betona ( podruje A) pri emu se u sluaju a) usljed dostizanja granice teenja elika javljaju proirenja naprslina prodiranja prema pritisnutom rubu naprslina, velikih progiba AB grede, a otkazivanje presjeka se deava usljed drobljenja betona. Ovu vrstu loma nazivamo najavljeni (duktilni ) lom. U sluaju b) dolazi do naglog drobljenja slabije pritisnute zone betona bez predhodne najave u obliku plastinih deformacija armature, pa se ova vrsta loma naziva nenajavljeni ( krti) lom.
Vrste lomova elemenata bez poprene armature U podruju savijanja sa poprenim silama ( podruje B) javljaju se vertikalne prsline prvo kroz zatitni sloj betona do zone zategnute armature, a onda poprimaju kosi pravac usljed dejstva glavnih kosih zateuih napona I. Poveanjem optereenja ova prslina prodire dublje u pritisnutu zonu betona koji doivljava nagli lom drobljenjem s obzirom na poveanje napona pritiska preko vrstoe betona na pritisak (M-V lom). Kod greda sa I poprenim presjekom , gdje je usljed male irine rebra veliina napona poveana, dolazi do pojave kosih prslina unutar rebra pod nagibom cca 45. Otkazivanjem sidrenja podune armature dolazi do proirenja kose prsline ( kao M-V lom) i njenog prodiranja u pritisnutu zonu, to dovodi do otkazivanja smanjene pritisnute zone betona. Ako naponi pritiska u pritisnutim dijagonalama dostignu vrstou betona pri pritisku prije otkazivanja smiue armature nastaje nagli lom drobljenjem pritisnutih dijagonala.
Opiti provedeni na gredama I presjeka sa razliitim stepenom armiranja poprenom armaturom
Nosivi model i osnove dimenzioniranja Analogija sa reetkom; najraniji prijedlog Ritter (1899) / Mrsch (1908). Klasina analogija sa reetkom prema Mrsch-u bazira se na idealizaciji, da je to reetka sa paralelnim pojasevima na razmaku z, koje predstavlja pritisnuta zona betona i zategnuta poduna armatura. Ispuna reetke se sastoji od pritisnutih dijagonala betona nagetih u pravcu glavnih napona pritiska odnosno pod uglom od 45. Zategnutu ispunu ini poprena armatura koja se sastoji od vertikalnih vilica, povijenih ipki ili kosih vilica. Jednostruka reetka opisuje u sredini presjeka stvarnu vrijednost pojasne sile, koja se jednostavno moe dobiti pomjeranjem sila zatezanja odnosno pritiska po tehnikoj teoriji savijanja za vrijednost c/2 = z/2.
10
11
Dimenzioniranje na poprene sile Poprena armatura preuzima jedan dio smiuih napona, dok drugi dio preuzima beton. Prema nekim istraivanjima mali dio smiuih naprezanja preuzima i uzduzna armatura. U pravilu uvijek se predvia najmanja (minimalna) poprena armatura, ak i onda kad proraun pokaze da ona nije potrebna. Ta najmanja armatura smije se izostaviti kod ploa (pune, rebraste, uplje) koje imaju zadovoljavajuu poprenu raspodjelu optereenja i nisu izloene velikim zateuim naponima. Kod prorauna potrebne uzdune armature u podruju smiuih napona valja uzeti u obzir poveanje zateue uzdune sile iznad vrijednosti koja odgovara momentu savijanja. To poveanje uzeto je u obzir pomicanjem dijagrama zateuih sila. Postupak dimenzioniranja na poprenu silu zasniva se na tri proraunske vrijednosti nosivosti na poprenu silu: VRd1 - raunska nosivost na poprenu silu elementa bez poprene armature VRd2 - raunska nosivost na poprenu silu koja se moe preuzeti bez otkazivanja pritisnutih dijagonala VRd3 - raunska nosivost na poprenu silu elementa s poprenom armaturom (vrijednost izmeu VRd1 i VRd2 , tj. VRd1 VRd3 VRd2 ).
12
Elementi bez proracunski potrebne poprecne armature (VSd VRd1) Za presjek u kojem je proraunska poprena sila (presjeci sa ekstrmnim vrijednostimatransverzalne sile) VSd VRd1 ne zahtijeva se proraun poprene armature, ali je potrebno postaviti minimalnu poprenu armaturu. Proraunska nosivost na poprenu silu VRd1 dobija se iz:
VRd1 =
gdje je: Rd k=1
Rd
k (1,2 + 40 1 ) + 0,15 cp ) bw d
vrijednosti vrstoe na smicanje za razne klase betona date u tablici;
za elemente kod kojih je vie od 50% podune armature u polju prekinuto (povijeno u gornju zonu ili ranije zavreno), inae je: k=1,6-d 1 (gdje je d statika visina u [m]) 1 =As1 /(bw d) [0,02] As1 bw povrina uzdune (zategnute) armature koja se sidri za najmanje d+lb,net iza posmatranog presjeka najmanja irina poprenog presjeka unutar statike visine
cp =Nsd/Ac Nsd uzduna sila (normalna sila) od optereenja ili prednaprezanja (pozitivna vrijednost ukoliko je sila pritiska).
13
lb,net - potrebna duina sidrenja podune armature
14
Elementi s proracunski potrebnom poprecnom armaturom (VRd1 VSd VRd2) U presjeku gdje VSd prelazi vrijednost VRd1 treba predvidjeti poprenu armaturu tako da bude VSd VRd3. Velicina poprecne armature ne smije biti manja od minimalne poprecne armature. Najvea nosivost pritisnutih dijagonala betona na poprene sile VRd2 dobija se prema izrazu:
V = 0,50 fcd bw 0,9 d Rd2

gdje je :
= 0,7
fck i broj 200 dati u [N/mm2].
fck 0,5 200
U gredama se, pored poprene armature formirane od uzengija, moe koristiti i povijena uzduna armatura (pod uglom od 45 u odnosu na osovinu grede), gdje se minimalno 50% poprene sile mora preuzimati uzengijama. Proraunska vrijednost poprene sile ne smije niti u jednom presjeku prei vrijednost VRd2 . Kada je element optereen i normalnom silom pritiska vrijednost VRd2 treba umanjiti prema izrazu: VRd2,red= 1,67 VRd2 1 cp,eff VRd2 fcd Gdje je : umanjena vrijednost VRd2 , zbog uticaja pritisujue normalne sile, VRd2,red cp,eff efektivno srednje naprezanje betona od normalne pritiskujue sile prema izrazu
cp,eff A s2 NSd fyk s = Ac
15
Potrebna duina sidrenja uzdune armature Moe proraunati prema izrazu:

lb,net = a lb A s,req A s,prov lb,min
Gdje je: a a = 1,0 a = 0,7
koeficijent efekta sidrenja za prave ipke za povijene ipke
As,req i As,prov povrina potrebne, odnosno povrina usvojene podune armature lb,min Gdje je fbd najmanja vrijednost duine sidrenja: = 0,3 lb 10 100mm - za sidrenje uzdune zategnute armature lb,min = 0,6 lb 10 100mm - za sidrenje pritisnute uzdune armature lb,min fyd l= b 4 fbd raunska vrstoa prijanjanja za dobre uslove sidrenja, data u tablici:
16
Dimenzioniranje na poprene sile za grede stalne visine (I=const) Koeficijent armiranja poprenom armaturom dobija se iz izraza : Gdje je: Asw sw bw
A sw w = sw bw sin
popreni presjek poprene armature (uzengija) na razmaku sw razmak uzengija najmanja irina poprenog presjeka unutar statike visine Ugao nagiba poprene armature u odnosu na osovinu elementa.
Minimalni koeficijenti armiraja presjeka poprenom armaturom dati su u tabeli:
Najvei doputeni razmak vertikalnih uzengija dati su u tabeli:
17
Vrijednosti razmaka uzengija datih u prethodnoj tabeli dodatno treba uskladiti sa uslovima datim propisima, i to: najvei doputeni razmak uzengija sw,max, odreen je veliinama VSd , VRd1 i VRd2
- uzduni razmak povijenih ipki ne smije prei vrijednost:
- max. razmak uzengija radi ogranienja irine naprslina:
18
Dimenzioniranje na poprene sile greda promjenljive visine (Iconst.)
Poveanje visine presjeka s poveanjem momenta poprena sila se smanjuje
Smanjenje visine presjeka s poveanjem momenta poprena sila se poveava
Primjeri promjene veliine poprene sile sa promjenom visine poprenog presjeka grede
PLOE
Uvod Ploama se nazivaju ravni povrinski nosai koji su optereeni okomito na srednju ravan, tj. ravan koja na svakom mjestu polovi debljinu ploe (sl. 1.). Geometrijski, ploa ima malu debljinu u odnosu na druge dvije dimenzije irinu i duinu. Obino se ploe oznaavaju prema tlocrtnom obliku i nainu oslanjanja.
Slika 1. Srednja ravan ploe
Prema tlocrtnom obliku razlikuju se pravokutne, krune, mnogokutne, trokutne, trapezne, eliptine itd. ploe (sl. 2.).
Slika 2. Tlocrtni oblik ploa i nain oslanjanja
20
Prema nainu oslanjanja razlikuju se ploe oslonjene na zidove ili podvlake ploe sa linijskim osloncima (sl. 3.) i ploe koje se oslanjaju samo na stupove (bez podvlaka) takasto oslonjene ploe (sl. 4.). Kod takasto oslonjenih ploa javljaju se velika naprezanja od savijanja i poprenih sila u oslonakom podruju. Ako se kod ovih ploa ubacuje izmeu glave stupa i ploe ojaanje (kapitel) u vidu peurke (gljive), radi smanjenja navedenih naprezanja, onda se ove ploe nazivaju peurkaste (gljivaste) ploe (sl. 5.).
Slika 3. Ploa sa podvlakama
Slika 4. Takasto oslonjena ploa
Slika 5. Peurkasta ploa
Na slici 3. prikazan je sistem kontinualnih ploa oslonjenih na podvlake koje se prostiru u dva okomita pravca, pa se optereenje svakog polja ploe prenosi u pravcu x-x i y-y. Radi uproenja prorauna pretpostavlja se da se podvlake ne ugibaju pod uticajem optereenja na ploi, odnosno ploe se proraunavaju kao da lee na nepominim osloncima. Osim toga, pretpostavlja se da ploa nije monolitno povezana sa podvlakama nego da je na njih oslonjena preko linijskih okretnih leita, tj. da se popreni presjeci ploe nad osloncima (podvlakama) mogu okretati bez zaokretanja podvlaka.
Jednoosno napregnute ili duge ploe Na slici 6. prikazan je sistem kontinualnih ploa oslonjenih na podvlake koje se prostiru u jednom pravcu (pravac y-y), pa se optereenje svakog polja ploe prenosi u pravcu x-x koji je okomit na pravac y-y.
lx
lx
Slika 6. Sistem kontinualnih jednoosno nosivih ploa
22
Ako je pravokutna ploa oslonjena na dvije naspramne strane i optereena tako da se intenzitet optereenja mijenja samo u pravcu x-x (pravac noenja) p = p(x), onda su progibi ploe nezavisni od y; progibna povrina zakrivljena je samo u x-z ravni, dok je zakrivljenost u y-z ravni jednaka nuli. Iz toga slijedi da je momenat savijanja mx jednak momentu savijanja u gredi ija je irina poprenog presjeka b = 1,0 m, odnosno da se ploa ponaa kao skup greda raspona lx koje su poloene jedna pored druge, s tim da se pored momenata mx pojavljuju i momenti my = mx i da progib ploe iznosi (1 - 2) progiba grede, gdje je koeficijent poprene kontrakcije. Uzrok pojave momenata my se moe objasniti pomou slike 7. Kada bi se zamiljena traka mogla slobodno deformisati u poprenom pravcu (pravac y-y), to bi se njena irina u podruju pritiska poveala, a u podruju zatezanja smanjila. Poto su ove deformacije sprijeene moraju se pojaviti momenti my = mx da bi se zadovoljili uslovi kompatibilnosti deformacija.
Slika 7. Sprijeene deformacije zamiljenih traka u pravcu y-y
Prema tome, sile u presjecima (mx, qx) kod ploa iji se linijski oslonci prostiru samo u jednom pravcu (pravac x-x, raspon lx) i iji se intenzitet optereenja mijenja samo u pravcu raspona lx, odreuju se kao kod greda raspona lx i irine b = 1,00 m. Momenti savijanja my u pravcu okomitom na pravac raspona ne odreuju se posebno nego se pokrivaju konstruktivnom armaturom koja se naziva razdjelna ili poprena armatura.
Meutim, kod kod ovakvih ploa koje su optereene koncentrinim ili linijskim optereenjem elastina povrina je zakrivljena u svim vertikalnim ravnima , pa se javljaju znatni momenti my u pravcu okomitom na pravac noenja. Na slici 8. su prikazane linije koje spajaju take jednakih progiba pravokutne ploe koja je slobodno oslonjena na dvije naspramne strane i optereena koncentrinim teretom P. Vidi se da je progibna povrina zakrivljena u svim vertikalnim ravnima, pa i u ravni x-z i y-z.
Slika 8. Progibi ploe u pravcima x-x i y-y
Na slici 9. prikazani su dijagrami momenata mx(y) za x = 0.5 lx i my(y) za x = 0.5 lx kao i dijagrami mx(x) za y = 0 i my(x) za y = 0 ploe oslonjene na dvije naspramne strane i optereene linijskim optereenjem q [kN/m], a na slici 10. dijagrami momenata savijanja mx(y) za x = 0, mx(y) za x = 0.5 lx, my(y) za x = lx i my(y) za x = 0.5 lx konzolne ploe optereene koncentrinim optereenjem P.
Slika 9.
Slika 10.
24
Ako se zamisli da su pomenute ploe razdijeljene u trake koje su paralelne sa x-osom onda se na osnovu prethodnih slika moe zakljuiti slijedee : u prenosu optereenja na oslonce ne uestvuje samo traka na kojoj djeluje teret nego i trake koje lee lijevo i desno od optereene trake; zakrivljenost 1/x ovih traka u x-z ravni je razliita. Najvie je zakrivljena traka na kojoj djeluje teret. Prema tome, u preuzimanju tereta najvie uestvuje traka na kojoj djeluje teret, dok ostale trake, ukoliko su vie udaljene od ove trake, utoliko manje uestvuju u preuzimanju tereta, poto je stepen zakrivljenosti ovih traka razliit, to se u ovom podruju javljaju i torzioni momenti; u relativno uskom podruju oko koncentrine sile ili linijskog tereta javljaju se znatni pozitivni momenti my (ak i kod konzolnih ploa momenti my su pozitivni). Ako su ploe optereene velikim koncentrinim teretom (mostovske konstrukcje) onda se momenti savijanja odreuju pomou uticajnih povrina ili slinih tabela izraenih na bazi teorije ploa, ili pomou gotovih kompjuterskih programa. Kod ploa u visokogradnji sile u presjecima od koncentrinog tereta mogu se priblino odrediti pomou sila u presjecima fiktivne grede dimenzija poprenog presjeka bm d, koja je optereena istim teretom, ima isti raspon i oslonake uslove kao ploa. irina bm te grede naziva se sudjelujua irina ploe, a odreuje se tako da su naponi u gredi usaglaeni sa naponima ploe na mjestu najveih naprezanja (slika 11.).
Slika 11.
25
Prema slici 11. momenat zamjenjujue grede za x = lx/2 iznosi:

= Mx
(b)
dy m ( y )=
x
P l 4
Prosjena vrijednost momenta mxiznosi :

m= xm Mx P l = bm 4 bm
Mx max mx
odakle se dobija da je :
bm =
gdje je : Mx - ukupni momenat savijanja u presjeku x zamjenjujue grede; mx(y) - momenat savijanja u ploi u presjeku x odreen po teoriji ploa; mxm - prosjena vrijednost momenta mx; max mx - najvei momenat u ploi odreen po teoriji ploa; bm - raunska sudjelujua irina za uticaj koncentrisanog optereenja. Da bi se mogle odrediti prosjene sile jednoosno napregnutih ploa pomou zamjenjujue grede od optereenja linijskim ili koncentrisanim optereenjem, potrebno je odrediti sudjelujuu irinu bm zamjenjujue grede.
26
Tabela 1
U tabeli 1. dati su priblini obrasci za proraun sudjelujue irine bm prema DIN 1045 za momente u polju mF i momente na osloncima mS, kao i poprene sile qS. Prema tome je :
mF = MF bmF
[kNm / m]
mS =
MS bmS
[kNm / m]
qS =
QL bL
[kN / m]
gdje je : MF , MS ukupni momenti savijanja u polju, odnosno na osloncu ploe usljed koncentrisanog ili linijskog optereenja; bmF, bmS - sudjelujua irina ploe za momente u polju, odnosno na osloncu (tabela 1) - sudjelujua irina ploe za bL poprene sile (tabela 1)
27
Iz tabele 1. se vidi da sudjelujua irina bm zavisi od udaljenosti x rezultante optereenja od oslonca i od stranice pravougaonika ty u srednjoj ravni ploe u pravcu okomitom na pravac raspona unutar kojeg je teret ravnomjerno raspodijeljen (slika 12.)
Slika 12.
Obrasci dati u tabeli 1. vae za one sluajeve kada se optereenje na plou prenosi preko odreene povrine Cx Cy kako je to prikazano na slici 12. Granice primjene navedenih obrazaca date su u tabeli 1., kolona 3. Za sluaj djelovanja linijskog optereenja koje se prostire po itavom rasponu, sudjelujuu irinu bm treba odrediti prema izrazima koji su dati u koloni 4. tabele 1.
Poto je navedenim obrascima trebalo obuhvatiti iroko podruje primjene, to se u izvjesnim sluajevima za sudjelujuu irinu bm dobiju znatno manje vrijednosti od onih koje bi se dobile po tanom postupku. Na slici 13. prikazana je duga pravougaona ploa koja je oslonjena na sve etiri strane i optereena ravnomjerno podijeljenim optereenjem q = const.
Slika 13.
Kada bi ova ploa bila oslonjena samo na dvije due strane, onda bi ugibna povrina te ploe, za ravnomjerno podijeljeno optereenje, bila zakrivljena samo u x-z ravni , tj. ploa bi se ponaala kao skup greda irine b = 1,00 m. Meutim, ako je ova ploa oslonjena jo i na jednu ili obje krae strane, onda dolazi do poremeaja tog naponskog stanja u podruju koje se naziva podruje poremeaja ili krajnje podruje. U tom podruju ploa se moe posmatrati kao da je oslonjena na tri strane, pa se u tom podruju pojavljuju momenti mx, my i mxy. U srednjem podruju ploa prenosi optereenje samo u x-x pravcu, pa se pojavljuju momenti mx i my = mx.
29
Na slici 14. prikazani su momenti mx i my u podruju poremeaja. Prema naprijed navedenom, u jednoosno napregnute ili duge ploe spadaju : - ploe oslonjene na dvije naspramne strane , - konzolne ploe, - ploe oslonjene na sve etiri strane kod kojih je odnos raspona ly / lx 2, - ploe oslonjene na dvije due i jednu krau stranu ako je odnos raspona ly / lx 2. Proraun presjenih sila kod ovih ploa optereenih optereenjem p = p(x) koje se mijenja samo u pravcu noenja, tj. u pravcu x, vri se na zamjenjujuoj gredi irine b = 1,00 m raspona lx. Na ovom proraunskom modelu odreuju se momenti mx, a momenti my, koji se javljaju zbog kompatibilnosti deformacija iznose my = mx. Glavna armatura kod ovih ploa se postavlja u pravcu noenja (pravac x), a u pravcu y se postavlja tzv. razdjelna armatura za preuzimanje sila zatezanja usljed djelovanja momenata my. Za sluaj djelovanja linijskog ili koncentrisanog optereenja, proraun presjenih sila vri se na proraunskom modelu zamjenjujue grede ije su dimenzije poprenog presjeka bm d, a koja je optereena istim optereenjem kao i ploa, ima isti raspon i oslonake uslove kao i ploa. irina zamjenjujue grede moe se odrediti pomou izraza datih u tabeli 1. Pri tome treba voditi rauna da se u podruju djelovanja linijskog ili koncentrisanog optereenja u ploi javljaju, pored momenta mx i momenti my koji su istog reda veliine, kako je to za neke sluajeve prikazano na slikama 9, 10 i 11.
Slika 14.
30
Osnovni principi armiranja jednoosno napregnutih ploa Statiki proraun pojedinih elemenata armiranobetonskih konstrukcija se provodi na idealiziranom proraunskom modelu. Proraunski modeli moraju biti tako odabrani da, to je mogue vie, odgovaraju stvarnosti, odnosno da se presjene sile odreene na proraunskom modelu to manje razlikuju od presjenih sila u stvarnoj konstrukciji. Pri tome se vrlo esto moraju uvoditi odreene pretpostavke i idealizacije kao to su pretpostavke o mehanikim osobinama materijala, krutostima presjeka, raspodjeli optereenja i oslonakim uslovima koji u potpunosti ne odgovaraju stvarnosti, ali znatno uprotavaju proraun. Greke koje se ine ovim pretpostavkama moraju se procijeniti i odgovarajuim konstruktivnim mjerama obuhvatiti. To se u prvom redu odnosi na konstruisanje i postavljanje tzv. konstruktivne armature iji je zadatak da preuzme sile zatezanja koje se mogu javiti u konstrukciji, a koje nisu proraunom obuhvaene kao i izbjegavanje, odnosno sprjeavanje irokih naprslina u tim presjecima. Pri odabiranju proraunskog modela oslonaki uslovi imaju odluujuu ulogu. U praksi se oslonaki uslovi uzimaju tako da se pretpostavi slobodno oslanjanje ili potpuno ukljetenje. Proraun ploa koje su obino oslonjene na podvlake sa kojima su monolitno povezane na bazi idealizovanih pretpostavki teorije elastinosti bi bio veoma dug i komplikovan. Da bi se proraun uinio jednostavnijim oslonaki uslovi ploe se idealiziraju, a procjenjena greka koja se time ini se obuhvata konstruktivnim mjerama.
31
U sluajevima kada je ploa oslonjena na zid od opeke ili drugih elemenata ili na monolitni betonski zid pri emu nije predviena armatura za ostvarivanje monolitne veze izmeu zida i ploe, pri proraunu ploe moe se uzeti da je ona slobodno oslonjena (sl. 15.).
Slika 15.
Greka koja se na ovaj nain ini zbog elastinog ukljetenja ploe u zid se uzima u obzir postavljanjem konstruktivne armature u gornju zonu ploe ija povrina poprenog presjeka mora iznosit najmanje 1/3 do armature polja, a duina na kojoj se ova armatura postavlja iznosi 0,15 lx, slika 16.
32 Slika 16.
Ako je ploa oslonjena na monolitni armiranobetonski zid pri emu je predviena armatura za ostvarivanje monolitne veze, onda se, zavisno od odnosa krutosti ploe i zida, na krajnjem osloncu ploe mogu javiti znatni negativni momenti koji se moraju uzeti u obzir pri proraunu. U ovom sluaju se u gornjoj zoni ploe mora proraunati armatura prema izraunatom oslonakom momentu, slika 17.
Slika 17.
Slika 18.
Ako je ploa oslonjena na rubnu gredu sa kojom je monolitno povezana, onda se na krajnjem osloncu ploe javljaju negativni momenti usljed sprijeenog obrtanja grede. Stepen ukljetenja ploe u gredu zavisi od torzione krutosti grede koja je najvea kada se greda nalazi u stadiju I, a znatno opada (na 10 do 15% GJIT) kada greda doe u stadij II, tj. kada se u gredi pojave naprsline. Radi toga se u ovom sluaju, za proraun armature u polju pretpostavlja da je ploa na krajnjem osloncui slobodno oslonjena, a za proraun oslonake armature momenat elastinog ukljetenja ploe u gredu se odreuje uzimajui torzionu krutost grede koja odgovara stadiju I (GJIT, linija "a", slika 18.).
33
Kod kontinualnih jednoosno napregnutih ploa raspored armature se vri prema liniji zateuih sila. Na krajnjim osloncima u donjoj zoni ploe mora se zadrati najmanje armature polja, a na srednjim osloncima najmanje 1/3 armature polja. to se tie armature na krajnjim osloncima u gornjoj zoni vrijedi sve naprijed navedeno. Raspored podune armature kod ovih ploa se moe vriti na nekoliko naina. Na slici 19. prikazano je srednje polje jednoosno napregnute kontinualne ploe, linija zateuih sila Zu i linija pokrivanja zateuih sila kao i raspored armature uzimajui da se 2/3 armature iz polja povija u gornju zonu, a 1/3 vodi od oslonca do oslonca u donjoj zoni.
Slika 19. ARMIRANO-BETONSKE ARHITEKTONSKE KONSTRUKCIJE 2 34
Na slici 20. prikazani su mogui naini rasporeda armature kod kontinualnih jednoosno napregnutih ploa. Prvi nain je konstruisanje armature tako da se 2/3 armature polja povija u gornju zonu, a 1/3 armature polja vodi u donjoj zoni iznad srednjih oslonaca, dok se iznad krajnjih oslonaca povija 1/3 armature polja, a 2/3 vodi u donjoj zoni. Na ovaj nain se obezbjeuje dovoljna armatura iznad srednjih oslonaca, ali je raspored oslonake armature neravnomjeran. Drugi nain se sastoji u tome da se 1/2 armature polja povija u gornju zonu, a 1/2 vodi u donjoj zoni. Ovaj nain rasporeda armature se najee primjenjuje jer se dobija ravnomjeran raspored oslonake armature, ali je obino potrebna i dodatna oslonaka armatura. Trei nain rasporeda armature se sastoji u tome da se u polju odaberu armaturne ipke razliitih prenika koje se naizmjenino postavljaju , s tim da se deblji profili povijaju u gornju zonu, a tanji profili vode od oslonca do oslonca u donjoj zoni. Na ovaj nain se dobija ravnomjeran raspored armature iznad oslonaca i obino nisu potrebne dodatne armaturne ipke iznad oslonaca. etvrti nain sastoji se u tome da se armatura ploe konstruie od pravih ipki pri emu se armature polja sidri u polju (samo za RA 400/500 i MA 500/560). Pri ovakvom nainu rasporeda armature utroi se neto vea koliina armature, ali je izrada znatno jednostavnija.
Slika 20. ARMIRANO-BETONSKE ARHITEKTONSKE KONSTRUKCIJE 2 35
Na slici 21. prikazan je principijelan raspored armature kontinualnih jednoosno napregnutih ploa konstruisane samo od zavarenih armaturnih mrea MA 500/560. Za konstruisanje armature kod ovih ploa uglavnom se koriste tzv. uzduno nosive ili "R" mree. Armatura polja i oslonaka armatura se konstruiu od jednog ili dva sloja istih ili razliitih mrea. Jedna armaturna mrea se obavezno vodi od oslonca do oslonca i ona se postavlja blie zategnutom rubu, dok se druga armaturna mrea sidri u polju. Pri odabiranju armaturnih mrea treba nastojati da se armatura ploe konstruie sa to manje razliitih tipova mrea.
Slika 21.
36
Na slici 22. prikazan je tok momenata my u krajnjem podruju jednoosno napregnute ploe kao i tok momenata my kod jednoosno napregnute ploe na srednjem osloncu paralelnom pravcu noenja. Budui da ovi momenti nisu obuhvaeni proraunom, za preuzimanje sila zatezanja od ovih momenata potrebno je postaviti armaturu, slika 22.
Slika 22.
37
Konstruktivne odredbe za jednoosno napregnute ploe Najmanja debljina ploe treba da iznosi 7 cm. Debljina ploe po kojoj se kreu putnika vozila treba da iznosi 10 cm, a ako se po ploi kreu teretna vozila onda debljina ploe treba da iznosi min. 12 cm. Ako se ugibi ploa posebno ne raunaju, onda debljina ploe mora da iznosi dmin =li /35 , gdje je : li raspon ploe, odnosno odstojanje nultih taaka momenata savijanja i moe se uzeti da iznosi li = l za proste ploe li = 0,8 l za kontinualne ploe li = (2,4 do 4) lk za konzolne ploe. Razmak armaturnih ipki u podruju najveih naprezanja ploe ne moe biti vei od 2d za ravnomjerno podijeljena optereenja, odnosno 1,5d za ploe optereene koncentrisanim optereenjem, ali ne vei od 20 cm (d debljina ploe). U podruju gdje se vri povijanje glavne armature (u donjoj zoni u blizini oslonaca) najvei razmak armaturnih ipki ne smije biti vei od 40 cm. ist razmak izmeu armaturnih ipki ne moe biti manji od 4 cm. Najmanji procenat glavne podune armature u zoni najveih naprezanja ne moe biti manji od 0,15% betonskog presjeka za GA 240/360, odnosno 0,10% betonskog presjeka za RA 400/500 i 0,075% betonskog presjeka za MA 500/560. Najmanji procenat razdjelne armature mora da iznosi 20% glavne armature, ali ne moe biti manji od 0,1% betonskog presjeka za GA 240/360, 0,085% za RA 400/500 i 0,075% za MA 500/560. Razmak podeone (razdjelne) armature ne moe biti vei od 4d za ploe optereene kontinualnim optereenjem, odnosno 3d za ploe optereene koncentrisanim optereenjem, ali ne vei od 30 cm, odnosno 40 cm.
OSNOVNE JEDNAINE TEORIJE SAVIJANJA TANKIH PLOA Savremenu teoriju savijanja tankih ploa postavio je KIRCHOFF 1850.godine na bazi hipoteza koje,u izvjesnom smislu, predstavljaju uoptavanje hipoteza koje se ine kod savijanja linijskih nosaa. Te hipoteze su sljedee: - ploa je izraena od materijala koji je: homogen, izotropan i linearno eIastian; - debljina ploe je konstantna i mala je u odnosu na druge dvije dimenzije; - ugibi ploe su mali u odnosu na debljinu ploe; - vlakna ploe koja su upravna na nedefomisanu srednju ravan ploe ostaju upravna na deformisanu srednju ravan ploe ; - normalni naponi z upravni na srednju ravan ploe mogu se zanemariti; -u srednjoj ravni ne djeluju nikakvi normalni naponi, pa se deformacije elemenata srednje ravni mogu zanemariti. Za izvoenje jednaina teorije savijanja tankih ploa posmatrae se jedan element ploe isjeen sa dva para ravni paralelnih yz , odnosno xz ravni na odstojanju dx, odnosno dy, a optereen proizvoljnim optereenjem p(x,y).
39
Rezultante napona koji djeluju na vertikalnim ravnima elementa predstavljaju unutraanje sile na jedinicu duine presjeka i to: - Momenti savijanja
d/2
mx=
- Torzioni momenti:
d/2
d/2
x z dz; my=
d/2
y z dz
(1a)
d/2
mxy=
- Poprene siIe:
d/2
d/2
xy z dz
(1b)
qx =
d/2
d/2
xy dz; qy =
d/2
yz dz
(1c)
Veza izmedju presjenih sila datih sa izrazima (1) i vanjskog optereenja p(x,y) dobija se iz uslova revnotee i to: a) Iz uslova da je suma momenata s obzirom na teinu osovinu elemenata pararelnih sa y- osom jednaka nuli dobija se:
mxy mx q dx dx dy + dx dy qx dx dy x dx dy = 0 x y x 2
Zanemarujui male veliine vieg reda i djelei navedenu jednainu sa dxdy dobija se:
mx mxy 0 + qx = x y my y mxy x qy
(2a)
Na slian nain, postavljajui uslov da je suma momenta s obzirom na teinu osovinu paralelnu x- osovini jednaka nuli i da je suma svih vertikalnih sila u pravcu z- osovine jednaka nuli, dobija se:
0 qy =
(2b) (2c)
Iz prva dva uslova razvnotee data izrazima (2a) i (2b) mogu se izraziti poprene sile kao parcijalni izvodi momenata, tj.:
qx 0 + +p = x y
mx mxy + qx = ; x y my mxy + qy = ; y x
2 qx 2mx mxy = + x 2x x y
(3a)
qy
2my 2mxy = + y 2 y x y
(3b)
Ako se navedeni izrazi dati sa (3) uvrste u uslov ravnotee (2c) dobija se:
2mxy 2my 2mx + 2 + = p(x,y) 2 2 x x y y
(4)
41
Tri uslova razvnotee nisu dovoljni da se odrede tri momenta mx, my i mxy, dvije poprene sile qx i qy kao i pomjeranje w(x,y). Da bi se moglo odrediti navedenih est funkcija, koristie se i veza izmeu sila u presjeku i pomjeranja w. Na osnovu hipoteze da vlakna upravna na srednju ravan ploe prije deformisanja ostaju upravna i na srednju ravan ploe i nakon deformisanja, slijedi da su klizanja xz i zy jednaka nuli, odnosno:
u w v w xz = + =0; zy = + =0 z x z y
Iz jednaine (5) integriui se dobija, (slika dole):
(5)
u =z
w w ; v =z x y
(6)
Poto su pomjeranja u i v izraena preko pomjeranja w, to se komponente dilatacije mogu izraziti u funkciji pomjeranja w: u 2w x = =z 2 (7a)
x x v 2w y = =z 2 y y
(7b) (7c)
42
v u 2w xy = + = 2 z x y x y
Koristei generalisani Hooke-ov zakon, komponente napona se mogu izraziri pomou komponenti deformacija. Polazei od izrara poznatih iz Otpornosti materijala dobija se:
1 E ( x + y ) ; x = ( x + y ) E 1 2 1 E y = ( y + x ) ; y = + x ) 2 ( y E 1 x = 1 xy= xy ; G E 2w xy= 2 1 + x y
(8a) (8b)
(8c)
Uvodei u ove izraze vrijednosti za komponentalne dilatacije date izrazima (7) dobija se:
E 2w 2w = x + 2 y 1 2 x 2 E 2w 2w = y + 2 x 1 2 y2 E 2w = xy 1 + x y 2w 2w mx = K 2 + 2 y x 2w 2w my = K 2 + 2 x y 2w mxy = K (1 ) x y
(9a)
(9b)
(9c)
Kada se izrazi za napone dati sa izrazima (9) uvrste u izraze za presjene sile date sa izrazima (1) dobija se: (10a) (10b)
(10c)
43
Uvrtavajui izraze za momente date sa izrazima (10) u izraze za poprene sile date sa (3) dobija se:
gdje izraz K =
Kada se izrazi za momente dati sa izrazima (10) uvrste u jednainu (4) dobija se diferencijalna jednaina ugibne povrine ploe u obliku:
Ed predstavlja krutost ploe na savijanje. 2 12 (1 )

3
3w 3w qx = K 3 + x y2 x 3w 3w qy = K 3 + 2 x y y
(11a)
(11b)
4w 4w 4 w p ( x,y ) + 2 2 + = x 4 x y2 x 4 K w = p ( x,y ) K
(12a) (12b)
Ova jednaina se esto pie u skraenom obliku:
Opte rjeenje ove parcijalne diferencijalne jednaine etvrtog reda ne postoji. Zavisno od uslova na konturi ploe, za neke sluajeve mogu se nai partikularna rjeenja u konanom i za praktinu primjenu jednostavnom obIiku. U pogledu rubnih uslova na konturi ploe mogu se javiti slijedei sluajevi: -Ukljeten rub ploe:
w w = w 0; = 0 ili = 0 x y ili = my 0 mxy y
-Slobodno oslonjen rub ploe: = w 0; = mx 0 -Slobodan rub ploe:
qx =+ qx
= 0; mx = 0
44
Funkcija w(x,y) koja predstavlja ugibnu povrinu ploe odreuje se analitikim ili numerikim putem, a presjene sile mx ,my, mxy ,qx i qy diferenciranjem funkcije w(x,y) prema izrazima (10) i (11). Za proraun presjenih sila u ploi po teoriji elastinosti, u praksi se najee koriste gotove tabele ili dijagrami izraeni na bazi teorije ploa, a u novije vrijeme kompjuterski programi koji se najee baziraju na metodi konanih elemenata. U jednom presjeku ploe, uglavnom se odredjuju mx ,my, mxy. Postojanje momenata mxy ukazuje da se pravci glavnih momenata ne podudaraju sa pravcima osovina odabranog koordinatnog sistema. Za dimenzioniranje ploe mjerodavni su glavni momenti iji se intenzitet i pravac mogu odredit pomou izraza:
mx + my m my 2 x mI,II = + mxy 2 2 2 mxy tg20 = mx my
(13a) (13b)
U veini sluajeva u visokogradnji, momenti mx i my u presjecima koji su mjerodavni za dimenzioniranje ploe su istovremeno i glavni momenti iIi malo odstupaju od njih. Ako se ima u vidu da se ploe uglavnom armiraju unakrsnom armaturom, onda se moze rei da se pravci djelovanja glavnih momenata i pravci armaturnih ipki podudaraju. Kao primjer moze se navesti pravougaona ploa ukljetena po svim rubovima kod koje su maksimalni momenti u poIju mxF i myF odnosno maksimalni moment i na ukljetenim rubovima mxs i mys ujedno i glavni momenti u tim presjecima ploe.
45
Na slici prikazane su trajektorije glavnih momenata savijanja kod pravougaonih ploa optereenih ravnomjerno podjeljenim optereenjem za razne odnose raspona l y / lx .
46
Trajektorije glavnih momenata sijeku se uvijek pod pravim uglom i paralelne su, odnosno okomite na ukljetene rubove. U uglovima slobodno oslonjenih ploa kod kojih je sprijeeno odizanje uglova, javljaju se u pravcu simetrala ugla negativni momenti ml koji izazivaju zatezanje na gornjoj strani ploe i okomito na simetralu ugla pozitivni momenti ml I koji izazivaju zatezanje na donjoj strani ploe.
47
Momente u poljima dvoosno napregnutih ploe odreene po teoriji elastinosti treba poveati u slijedeim sluajevima: - kada odizanje uglova ploe nije sprijeeno , - kada u uglovima slobodno oslonjenih ploa nije predviena posebna armatura za preuzimanje sila zatezanja od djelovanja glavnih momenata savijanja; -ako postoje otvori u blizini uglova ploe. Zavisno od toga da Ii pravougaone ploe oslonjene na sve etiri strane slobodno nalijeu na oslonake elemente ili su u njih kruto ukljeteni, razlikuju se ploe sa sljedeim uslovima oslanjanja:
48
Za proraun momenata savijanja u pojedinanim ploama sa uslovima oslanjanja prikazanim na slici mogu se koristiti gotove tabele koje su izraene na osnovu teorije tankih ploa. Pomou tabela, za razne odnose =ly/lx i ravnomjerno podjeljeno optereenje mogu se odrediti momenti savijanja:
q l2 mfx = x fx q l2 mfy = x fy mSx = q l Sx

2 x
(14)
q l2 mSy = x Sy
gdje su: fx, fy, Sx i Sy - koeficijenti za proraun momenata savijanja dati u odgovarajuim tabelama. Tok momenata savijanja kod dvoosno napregnutih ploa se moe prikazati u vidu momentnih povrina jer se radi o povrinskim nosaima. Momentna povrina se moe prikazati pomou linija koje povezuju take jednakih momenata savijanja.
49
Za raspored armature, momenti savijanja mogu se prikazati idealiziranim dijagramima kako je to prikazano na slici.
50
Oslonaki pritisci na podvlake, odnosno reakcije oslonaca dvoosno napregnutih ploa optereenih ravnomjerno podjeljenim optereenjem, mogu se priblino odrediti geometrijskom raspodjelom tlocrtne povrine ploe prema slici , odnosno tabeli.
qo- maksimalna ordinata oslonakog pritiska na slobodno oslonjenom rubu ploe qe-maksimalna ordinata oslonakog pritiska u ukljetenom rubu ploe q-ravnomjerno podjeljeno optereenje ploe lx-krai raspon ploe
KONTINUALNE PRAVOUGAONE PLOE OSLONJENE PO ITAVOM OBIMU U praksi se veoma esto izvode kontinualne pravougaone ploe oslonjene po itavom obimu, uglavnom monolitno povezane sa armiranobetonskim podvlakama koje se oslanjaju na stubove kao dijelove okvirne konstrukcije. Taan proraun ovakvih konstrukcija po teoriji elastinosti bio bi veoma komplikovan, pa se u praksi, ovakve ploe raunaju kao da nisu monolitno povezane sa podvlakama na koje se oslanjaju. Ako su sva polja kontinualnih ploa optereena ravnomjerno podjeljenim optereenjem gu onda su momenti savijanja nad svim kontinualnim osloncima pribIino jednaki momentima savijanja samostalne pravougaone ploe ukljetene na istim rubovima kada je odnos raspona min.lx/max.lx 0,75, odnosno min.ly/max.ly 0,75. Kada su polja kontinualne ploe naizmjenino optereena u ahovskom poretku istim pozitivnim i negativnim optereenjem pu , oslonaki momenti na svim rubovima e biti priblino jednaki nuli za navedeni odnos raspona (min. lx/max.lx 0,75 i min. ly/max.ly 0,75) i u tom sluaju svako polje ploe moemo posmatrati kao samostalnu plou slobodno oslonjenu po svim rubovima.
52
Ove injenice mogu se veoma dobro iskoristiti za odreivanje maksimalnih momenata u poljima i nad osloncima, kontinualnih ploa. Da bi se dobili maksimalni momenti u poljima korisno optereenje pu treba rasporediti prema ahovskom rasporedu. Ukupno optereenje qu=gu+pu moe se podijeliti na dva optereenja i to:
I q= gu + pu 2 u
qII u = pu 2
Optereenje quI je ravnomjerno raspodjeljeno po svim poljima, a optereenje qUII je rasporedjeno naizmjenino po poljima u ahovskom poretku, slika dole.
53
Saglasno ranije navedenom momenti u poljima pojedinih ploa od optereenja qu koje djeluje u svim poljima mogu se odrediti posmatrajui svako polje ploe kao samostalne ploe ukljetene po svim unutranjim rubovima, a slobodno oslonjene po vanjskim rubovima, a za optereenje qu kao samostalne ploe slobodno oslonjene po svim rubovima.
qIu 7 qIu 7
qII u 8 qII u
qIu 8 qIu
qII u 9 qII u
qIu 9 qIu
qII u
qII u
qIu 1 1
qII u 2
qIu 2
qII u 3
qIu 3
qII u
Prema tome, momenti u poljima mogu se odrediti pomou izraza:
qIu qII 2 u max mxFu = I + II lx f f x x qIu qII 2 u min mxFu = I II lx fx fx
I II qu qu max myFu = I + II l2 f x y fy qIu qII 2 u min myFu = I II lx f y fy
(15)
54
Najvei oslonaki momenti na nekom rubu ploe odreuju se tako da se ukupnim optereenjem qu opterete susjedna polja koja su prikljuena na taj rub, dok prva susjedna polja opterete samo stalnim optereenjem. Ostala polja se naizmjenino optereuju ukupnim, odnosno stalnim optereenjem. Ako se ukupno optereenje podijeli na dva optereenja, analogno kao kod odreivanja momenata u poljima, tj.: quI = gu+ pu/2 q"u = pu/2 Optereenje quI = gu+ pu/2 djeluje u svim poljima j oslonaki momenti na pojedinim rubovima ploe odreuju se kao za samostalne ploe ukljetene po svim unutranjim rubovima, a na vanjskim rubovima slobodno oslonjene. pu/2 djeluje u rafiranim poljima Optereenje q"u = prema dole, a u nerafiranim poljima prema gore. Oslonaki momenti od optereenja q"u odreuju se tako da se pretpostavi da su susjedne ploe na zajednikom rubu na kome se odreuje momenati smatraju potpuno ukljetene, a po ostalim rubovima slobodno oslonjene. Naprimjer, za odredjivanje oslonanog momenta mxsu ploa 4-5 proraun oslananih momenata od optereenja quI i q"u se provodi za uslove oslanjanja prikazane na slici.
Potpuna analogija vai i za odreivanje oslonakih momenata na ostalim unutranjim rubovima ploe. Prema tome, momentl savijanja na osloncima odreuju se prema slijedeim izrazima.
I II qu qu I + II l2 min m = xi S S x x I II qu qu i I + II l2 min mySu = S S xi y y i xSu
(16)
Oslonani momenti odreeni na ovaj nain se obino razlikuju na zajednikom rubu susjednih ploa pa se kao mjerodavni momenti za dimenzioniranje uzimaju srednje vrijednosti, tj.:
j mixSu + mxSu mj. m = 2 j miySu + mySu i j mj. mySu = 2 i j xSu
(17)
56
DETALJI ARMIRANJA UNAKRSNO ARMIRANIH PLOA PLOE OSLONJENE NA SVE ETIRI STRANE Unakrsno armirane ploe se armiraju u oba pravca. U pravcu kraeg raspona, odnosno u pravcu djelovanja veih momenata savijanja postavlja se armatura blie zategnutom rubu (donja), a preko nje armatura drugog, slabije napregnutog pravca. Krajnje trake dvoosno napregnutih ploa se mogu armirati sa 1/2 aa, polja ali u tim trakama ne vri se povijanje armature. irina traka ploe koje se armiraju smanjenom armaturom iznosi 0.25lx (lx-krai raspon) ako je ploa slobodno oslonjena, i 0,20lx ako je ploa ukljetena na rubovima. Ako je odizanje uglova ploe sprijeeno onda u uglovima ploe treba postaviti dodatnu armaturu za preuzimanje sila zatezanja od djelovanja glavnih momenata m1 i m2. Armatura za preuzimanje ovih sila zatezanja se moe postaviti u pravcu glavnih momenata pod uglom od 45 odnosno 135, ali se ona obino postavlja u vidu mree u gornjoj i donjoj zoni iz praktinih razloga.
57
a) PLOA SLOBODNO OSLONJENA PO OBODU a) Momenti savijanja idealizlrani dijagrami
58
b) Ploa ukljetena po obodu a) Momenti savijanja idealizlrani dijagrami
b)Armatura od pojedinanih ipki

c) Armatura od mrea
60
c) Kontinualne unakrsno armirane ploe Kod kontinuiranih unakrsno armiranih ploa i kod pojedinanih ploa sa razliitim uslovima oslanjanja, uglove ploa treba armirati prema slici.
61
PLOE OSLONJENE NA TRI STRANE a) Ploa slobodno oslonjena na tri strane sa jednim slobodnim rubom Pravac glavnih momenata, a time i pravci noenja kod ovih ploa jako zavisi od odnosa raspona ly/lx. Za ly <.lx ploa prenosi optereenje preteno preko uglova u pravcu glavnih momenata koji su pod uglom 45 odnosno 135. Za odnos raspona ly/l x < 0,5 torzioni momenti mxye , odnosno glavni momenti m1 i m2 u uglovima su vei od momenta savijanja mxfrm u sredini ploe na slobodnom rubu. U ovim ploama je potrebno armaturu u uglovima odrediti prema momentima m1 m2 i rasporediti je prema slici uz dobro sidrenje. Ploe sa odnosom raspona ly/lx > 1,5 mogu se u podruju y > 1,0lx posmatrati kao jednoosno napregnute. Ugaonu armaturu, u ovom sluaju je potrebno rasporediti na dijelu y<1,0lx, a ona zavisi od raspona ly.
62
Armatura pIoe se rasporeuje slino kao kod ploe oslonjene na sve etiri strane. Prema tome, armaturu u uglovima treba rasporediti prema slici , a armaturu polja treba pojaati na slobodnom rubu prema momentu mx frm .Detalji ove armatrure su prikazani na slici.
63
b) Ploa ukljetena na tri strane sa jednim slobodnim rubom Ova ploa je u taki a oznaenoj na slici napregnuta u oba pravca. Ovo podruje su pomou modelske statike istraivali Franz i Webwe. U podruju a se u oba pravca javljaju veliki momenti savijanja koji se moraju preuzeti pojaanom armaturom u smjeru x i smjeru y.
64
Mjerodavne presjene sile za dimenzioniranje mogu se odrediti pomou odgovarajuih tabela za razne odnose raspona i optereenje, a osnovni principi konstruisanja armature ovih ploa prikazani su na slikama.
Dokaz sigurnosti protiv probijanja ploe u taki "a, nije potreban za odnos ly/lx 1 ako je dimenzioniranjem na savijanje odreena dovoljna debljina ploe. Ako je armatura odreena za mia suvie velika, onda se ovi oslonani momenti mogu reducirati. Momenti u polju se u tom sluaju moraju poveati .
7.3. PLOE OSLONJENE NA DVIJE SUSJEDNE STRANE Pravci glavnih momenata i principijelni raspored armature prikazan je na slici. Kod slobodno oslonjene ploe armaturu treba postaviti u dijagonalnom pravcu prema pravcima glavnih momenata m1 i m2 dok kod ukljetene ploe armatura se moe postaviti ortogonalno. Slobodne rubove ploa treba osigurati posebnom armaturom.
66
KONZOLNA PLOA NA UGLU ZIDA Ova ploa je u cijelom ugaonom podruju jako napregnuta. Pravci glavnih momenata se prostiru zrakasto i i prstenasto. Glavni momenti su negativni za njihovo preuzimanje je potrebno armaturu postaviti u gornju zonu. Franz predlae da se dimenzioniranje ovakve ploce izvri prema momentu savijanja koji odgovara prostoj konzolnoj ploi (m0=ql2/2). Debljinu ploe u uglu treba odrediti tako da ona moe preuzeti momenat 2mo. U tom sluaju se dokaz sigurnosti na probijanje moze izostaviti. Armatura se moe postaviti paralelno slobodnim rubovima proraunata za momenat mo na irinu 0,5l, a za 2mo na irinu 0,5 l do ugla. Ova armatura je ista za oba pravca. Pri izvoenju ovakvih ploa preporuljivo je dati nadvienje opIate.
67
KRUNE I PRSTENASTE PLOE Krune ploe optereene rotaciono simetrinim optereenjem mogu se tano proraunati po teoriji elastinosti. Za razne uslove oslanjanja i optereenja rjeenja se mogu nai u literaturi u vidu tabela ili dijagrama. Glavni momenti za rotaciono simetrino optereenje krunih ploa su uvijek radijalno i tangencijalno usmjereni. Armaturu krunih ploa treba postavljati prema pravcima glavnih momenata. Aka se armatura krune ploe postavi u pravcu glavnih momenata (radijalno i prstenasto) tada se radijalna armatura presjeca u vie slojeva u centru ploe. Radi toga je praktinije radijalnu armaturu postavljati u vidu traka (3 do 4 trake) od tanjih armaturnih ipki koje se u sredini ploe ukrtaju u 3 do 4 sloja, a izvan srednjeg podruja se dopunjava dodatnim radijalnim ipkama. Aka bi krunu plou armirali unakrsnom armaturom u smjeru x i y, onda se mora voditi rauna pri dimenzioniranju, a odstupanje pravca armature od pravca djelovanja glavnih momenata savijanja iznosi do 45o.
Da bi se smanjio ugao odstupanja pravca armaturnih ipki od pravca glavnih momenata savijanja kruna ploa se moe armirati izlomljenim armaturnim ipkama.
Nedostatak ovakvog rasporeda armatura je u tome to se u armaturnim ipkama javljaju skretne sile koje je potrebno paralisati, a i izrada ove armature je dosta oteana. Aka se kruna ploa armira radijalnom armaturom, onda je linija nosivosti radijalne armature hiperbolnog oblika pa je za dimenzioniranje mjerodavan presjek izvan centra ploe.
Kod prstenastih ploa oslonjenih po vanjskom obodu javljaju se, takoe, radijalni i tangencijalni momenti. Tok tih momenata zavisi od uslova oslanjanja ploe i optereenja. Kod prstenastih ploa sJobodno oslonjenih po vanjskom obodu radijalnu i prstenastu armaturu treba postaviti samo u donju zonu . Slobodan unutranji rub takvih ploa treba armirati prstenastom armaturom neto debljeg prenika jer je on napregnut jaim tangencijalnim momentom.
Sline napomene vae i za prstenstu plou slobodno oslonjenu ili ukljetenu po unutranjem rubu.
TAKASTO OSLONJENE PLOE

Takasto oslonjene ploe su unakrsno armirane ploe koja lee ,bez posredstva grede, na armiranobetonskim stubovima.
U podruju oslonaca kod ovih ploa javljaju se velika naprezanja od savijanja i poprenih sila, pa se radi toga esto rade sa ojaanjem u podruju stubova i nazivaju gljivaste, odnosno peurkaste ploe. Prenos optereenja na stubove moemo objasniti tako da zamislimo da smo plou rastavili u trake iznad stubova i trake u polju.
Predpostavljamo da trake iznad stubova zamjenjuju oslonake grede. Trake u polju, koje prelaze kontinuirano preko trake iznad stubova, prenose svoje optereenje na trake iznad stubova. Prema tome, trake iznad stubova prenose na stubove svoj teret i teret od trake u polju. Prikazana slika nam pokazuje raspodjele momenata savijanja mx i my u srednjem polju takasto oslonjene ploe. Vidimo da se javlja velika koncentracija momenata u podruju oko stubova i da je raspodjela momenata izrazito neravnomjerna.
Na slici su prikazane trajektorije momenata takasto oslonjene ploe. Trajektorije glavnih momenata oko stubova ne idu u pravcu x i y koordinatnog sistema nego imaju oblik koncentricnih krugova i radijalnih linija. Prema tome, u ploi se javljaju radijalni i tangencijalni momenti.
mr radijalni moment mt tangencijalni moment p ravnomjerno raspore en teret
Kod izvijesnog stepena optereenja javljaju se od tangencijalnih momenata m radijalne naprsline. Nakon toga poinju se javljati i krune naprsline. Usljed velikih poprenih sila iz krunih naprslina nastaju kose naprsline koje presijecaju ploe u obliku zarubljene kupe, tj. dolazi do loma usljed probijanja ploe. Zbog toga se kod ovih ploa mora voditi rauna o tome da dimenzije ploa ili stubova budu tako odreene da ne doe do ove vrste loma u podruju oslonaca ploe.
PRORAUN MOMENATA SAVIJANJA

Momente savijanja moemo odrediti: -pomou postupaka koji se baziraju na teoriji ploa -pomou priblinih postupaka na bazi analogije sa linijskim nosaima (metoda zamjenjujuih okvira). Proraun sila u presjecima pomou postupka koji se baziraju na teoriji ploa, praktino uzevi, mogue je samo pomou gotovih raunarskih programa ili pomou gotovih tabela. U praksi se mnogo koristi priblian postupak metode zamjenjujuih okvira. Ova priblina metoda polazi od toga da se takasto oslonjena ploa zamijeni modelom od okvira koji se prostiru jednom u pravcu x-ose, a drugi put u pravcu y-ose, pri emu su uslovi oslanjanja ovih okvira jednaki uslovima oslanjanja takasto oslonjenih ploa. Prema tome, konstrukciju treba podijeliti u samostalne okvire koji se prostiru u pravcu ose x, a zatim u pravcu ose y. Razdjelna linija prolazi sredinom svih raspona ploa. Rigla unutarnjih okvira raspona lx sastavljena je od dva poluraspona ploe ly/2+ly/2, odnosno za unutranji okvir raspona ly od dva poluraspona lx/2+lx/2 kruto vezanih sa odgovarajuim stubovima. Prema tome, za raspon lx irina rigle okvira ly, a za raspon ly irina je lx. Momenti inercije pojedinog elementa zamjenjujueg okvira uzimaju se prema poprenom presjeku betona po stadiju I.
Uticaj ojaanja na moment inercije greda treba uzeti ako je prenik ojaanja vei od 0,3 lmin i nagib ojaanja prema srednjoj ravni ploe 1:3
Unutarnji okvir raspona lx optereen je ravnomjerno raspodijeljenim optereenjem q ly po itavoj duini i promjenljivim optereenjem ply koje se mijenja po poljima. Analogno tome, je okvir raspona ly optereen ravnomijerno raspodijeljenim optereenjem qlx po itavoj duini i promjenljivim optereenjem plx koje se mijenja po poljima. Na osnovu poznatih geometrijskih veliina sistema (rasponi, visine stubova, dimenzije poprenog presjeka, odnosno momenti inercije) moemo pomou teorije linijskih nosaa odrediti najvee momente u poljima MF i najvee negativne oslonake momente MS. Kod okvira raspona lx dobijamo momente M FX i Msx, a kod okvira rasopna ly, M Fy i MSy. Ovi momenti odnose se na ukupnu irinu rigle zamjenjujueg okvira. Prosjene momente na jedinicu irine rigle okvira, odnosno ploe moemo odrediti pomou slijedeih izraza:
Raspodjela momenata savijanja M Fx i Msx po irini presjeka ly (odnosno MSy , M Fy po irini presjeka lx) nije ravnomjerna nego krivolinijska.
Radi jednostavnijeg prorauna irina polja (poprenog presjeka) dijeli se na trake i to na trake iznad stubova i trake u polju. Traku iznad stubova dijelimo na vanjsku i unutarnju traku. irine vanjske, odnosno unutarnje trake iznad stubova iznosi 0,1 ly, a irina trake u polju ly-0,4ly=0,6ly. Rapodjela momenata savijanja po irini ly za presjek S-S i F-F data je na slici. Prema tome, u pojedinim trakama javljaju se slijedei momenti savijanja: - unutranja traka iznad stubova
-vanjska traka iznad stubova:
-traka u polju:
Potpuna analogija vai i za zamjenjujui okvir u smjeru y: -unutranja traka iznad stubova:
-vanjska traka iznad stubova:
-traka u polju:
Iz naprijed navedenog se moe zakljuiti: -Da je najjae napregnuta unutranja traka iznad stubova, neto manje vanjska traka iznad stubova, a najmanje traka u polju. -Da su momenti savijanja, po apsolutnoj vrijednosti, vei u pravcu veeg raspona za razliku od unakrsno armiranih ploa oslonjenih na linijskim osloncima kod kojih su momenti savijanja vei u pravcu kraeg raspona. Iz ovog proizilazi da je za takasto oslonjene ploe najpovoljniji kvadratni raster stubova. -Koeficijenti za proraun momenata savijanja u pojedinim trakama predstavljaju odnos izmeu momenta savijanja takasto oslonjene ploe i jednoosno napregnute ploe istih geometrijskih karakteristika. Prema odredbama PBAB od 1987. godine propisana su slijedea konstruktivna pravila za takasto oslonjene ploe i to: -debljina ploe ne smije biti manja od 15cm niti manja od 1/35 veeg raspona ploe; -dimenzija stuba ne smije biti manja od 1/20 manjeg raspona ploe, niti manja od 1/15 spratne visine, ali ne manje od 30cm.
Dimenzioniranje na probijanje Unutranji stubovi bez ojaanja Dimenzioniranje na probijanje ploa oslonjenih na stubove, prema PBAB od 1987. godine provodi se tako da se odrede najvee vrijednosti smiuih napona R u krunom presjeku prenika dR u stanju ekplotacije i uporede sa doputenim smiuim naponima dopR1 i dopR2.
gdje je: max QR- najvea poprena sila u krunom presjeku prenika dR u stanju eksplotacije dR=ds+hs prenik krunog presjeka - srednja statika visina ploe u krunom presjeku prenika dR ds-prenik krunog stuba uo=dR obim kritinog presjeka dR Uporedni doputeni smiii naponi s obzirom na probijanje mogu se odrediti pomou slijedeih izraza:
Gdje je: a karakteristina vrijednost smiuih napona za ploe koje nisu armirane smiuom armaturom; b karakteristina vrijednost smiuih napona za ploe koje su armirane smiuom armaturom;
Karakteristina vrijednostI smiuih napona a i b zavise od kvalitetne klase betona i iznose:

;
a koeficijent koji zavisi od vrste armaturnog elika i iznosi: a=1,00 za GA 240/360 a=1,30 za RA 400/500 a=1,40 za MA 500/600 -geometrijski procenat podune armature od savijanja na irini oslonakih traka ploe, tj.
Aax Aay
ukupna povrina poprenog presjeka podune armature iznad stuba u pravcu x, odnosno y na irini 0,4ly, odnosno 0,4lx.
83
84
U izraze za dop.R1 i dop.R2 , prema ovim propisima, za geometrijski stepen armiranja ne moe uvrsititi vrijednost manja od =0,5% niti vea od vrijednosti:
Bez obzira to stvarni procenat armiranja moe biti i vei . Pri dimenzioniranju na probijanje mogu se javiti slijedei sluajevi: a) Ako je Rdop.R1 tada nije potrebna posebna armatura protiv probijanja. b) Ako je R1 Rdop.R1tada se u ploi u okolini stuba mora predvidjeti posebna armatura protiv probijanja koja mora biti odreena na silu zatezanja 0,75maxQR pri emu se doputeni naponi u armaturi protiv probijanja uzimaju da iznose
Armatura protiv probijanja se moe konstruisati u vidu vertikalnih ipki ili kosih ipki pod uglom od 45o kako je to prikazano slici.
Ako je R >d op.R2 tada debljinu ploe u okolini stuba treba poveati , jer su u ovom sluaju, lom usljed probijanja ne maze sprijeiti armaturom protiv probijanja.
86
FORMAT DOKAZA prema EC 2: Dokaz betonskih dijagonala:
v Sd v Rd2
Dokaz zategnutih elemenata:
bez poprene armature sa poprenom armaturom (samo kod ploe h 20 cm)
v Sd v Rd1
v Rd1 v Sd v Rd3
87
Otpornost presjeka:
v Rd1 = t Rd k(1,2 + 40 r l ) d k = (1,6 - d[m ]) 1,0 rl = r x r y 0,015 0,005
v Rd2 = 1,6 v Rd1
v Rd3 = v Rd1 + 0,6 A sw fyd sin a / ucrit
Krajnji stubovi i stubovi na uglu ploe Dokaz sigurnosti protiv probijanja krajnjih stubova i stubova na uglu provodi se tako da se odrede raunske vrijednosti smiuih napona R pomou jednacine , s tim da se obim kritinog presjeka uzima prema slici.
Za rubni stub, raunske vrijednosti smiuih napona odredjuju se pomou izraza:
Za stub na uglu ploe, raunske vrijednosti smiuih napona se odreuju pomou izraza:
Ako je krajnji stub ili stub na uglu sa prepustom ploe, onda se obim kritinog presjeka odreuje pomou izraza datog na slici. Raunske vrijednosti smiuih napona R kod krajnjih stubova i stubo na uglu odreene pomou datih izraza treba poveati za 40% zbog rotaciono nesimetrinog naponskog stanja u podruju stuba, odnosno uticaja momenata savijanja. Ako su krajnji stubovi ili stubovi na uglu sa prepustom ploe pri emu je ax0,5lx i ay0,5ly, , onda se odreivanje raunskih vrijednosti smiuuih napona R moe vriti pomou izraza uzimajui puni obim kritinog krunog presjeka i bez uveanja raunskih smiuih napona za 40%.
Ploe sa otvorima u okolini stuba Ako se u ploi nalaze otvori u podruju uz stub, onda se poveava opasnost protiv probijanja ploe, a naroito onda ako se ti otvori nalaze direktno uz stub, jer se time slabi pritisnuta zona ploe u podruju probijanja. Prema DIN- 1045 veliina i poloaj otvora u podruju probijanja je strogo ograniena.Raunske vrijednosti smiuih napona R odreene prema ranije navedenim izrazima treba korigovati faktorom :
gdje je: - tlocrtna povrina otvora u kritinom podruju Abs povrina poprenog presjeka stuba
Potrebna je napomenuti da se veliina otvara u podruju probijanja ograniava na to odgovara najveoj vrijendosti za =1,50.
Ploe sa ojaanjem u okolini stuba

Sigurnost protiv probijanja ploe moe se poveati poveanjem debljine ploe u podruju stuba. Oblik i veliina ojaanja ploe mogu biti razliiti pa se pri odreivanju raunskih smiuih napona razlikuju tri sluaja i to: a) Kada je ojaanje ploe u podruju stuba konstruisano tako da je lo ho , tada dakaz sigurnasti prativ probijanja u podruju ojaanja nije potreban.
Raunske vrijednosti smiuih napona R se odreuju pomou izraza (41) u krunom presjeku prenika: dRa=ds+2lo+hs Ako se radi o pravougaonom stubu i pravougaonom ojaanju, onda se proraun raunskih vrijednosti smiuih napona vri u krunom presjeku prenika:
gdje je: Lo duina krunog ojaanja u okolini krunog stuba prenika ds ; Lox ; loy duina pravougaonog ojaanja u smjeru x, odnosno y ; bs, ds dimenzije pravougaonog stuba lzraz (50.2) vrijedi samo u sluaju kada je ispunjen uslov da je bs+2lox1,5(ds+2lyo)
Kada je ojaanje ploe u podruju stuba konstruisano tako da je: ho<lo1,5(ho + hs) onda dokaz sigurnosti protiv probijanja treba provesti u krunom presjeku prenika dR odreenog izrazom: dR=ds+2ho+hs Ako ovaj kruni presjek pada unutar ojaanja, onda u izraz za R treba uvrstiti statiku visinu hR, a ako pada izvan ojaanja, onda u izraz za R treba uvrstiti statiku visinu hs
Dokaz sigurnosti protiv probijanja ploa prema teoretskim i eksperimentalnim istraivanjima KINNUNEN-NYLANDER-a
Medju najznaajnija eksperimentalna i teoretska istraivanja problema probijanja ploa svrstavaju se istraivanja vedskih istraiva a KINNUNEN-a i NYLANDER-a. Pomenuti ls traivai su svoja eksperimentalna istraivanja vrili na krunim modelima prenika 0,44l, centrino oslonjenih na stub. Izbor ovakvih modela za eksperimentalna istraivanja proistekao je iz injenice da je vrijednost radijalnih momenata savijanja kod takastao oslonjenih ploa praviInog rastera, za ravnomjerno podijeljeno optereenje, jednaka nuli na krugu prenika D=0,44L ije se sredite nalazi u sreditu stuba. Ovako izraeni modeli optereivani su linijskim optereenjem po rubu do loma. Na osnovu provedenih eksperimentalnih istraivanja rijeen je problem probijanja ploa za rotaciono simetrino naponsko stanje, to vrijedi za podruja ploa oko srednjih stubova. Odreivanje granine sile QU pri kojoj dolazi do probijanja, pomenuti istraivai su bazirali na mehanikom modelu prikazanom na slici 94.
Na osnovu provedenih eksperimentalnih istraivanja rijeen je problem probijanja ploa za rotaciono simetrino naponsko stanje, to vrijedi za podruja ploa oko srednjih stubova. Odreivanje granine sile QU pri kojoj dolazi do probijanja, pomenuti istraivai su bazirali na mehanikom modelu prikazanom na slici 94.
Ovaj model sastoji se od: - jednog krutog zarubljenog konusa kao produetka stuba ogranienog kosim naprslinama pri lomu (konus probijanja); - krutih sektorskih elemenata koji su ogranieni sa dvije radijalne naprsline, rubom ploe i kosom naprslinom pri lomu; - elemenata koji povezuju kruti zarubljeni konus sa sektorskim elementima, a koji se sastoji od pri tisnute konusne ljuske koja preuzima kose sile pritiska i armature koja se ukrta sa kosom naprslinom (smiua i armatura savijanja ) ; -tangencijalne armature ad savijanja kao veze izmedju sektorskih elemenata. Iz geometrijskih uslova i uslova ravnotee vertikalnih sila V=0 koje djeluju na sektorski element, dobija se prva vrijednost sila pri kojoj dolazi do loma usljed probijanja u obliku:
pri emu je: - odnos prenika stuba ds i srednje statike visine ploe
- Odnos visine pritisnute zone i srednje statike visine ploe hS
k kritini napon pritiska u zamiljenoj konusnoj ljusci pri kome dolazi do obrazovanja konusa probijanja, tj. pri kome se dostie sila loma usljed probijanja Qu,l. Kritini napon k se moe izraziti u obliku: k=bEb On zavisi ad vrstoe betana na pritisak fbk i odnosa prenika ds i srednje statike visine ploe hS , tj. ad parametra Uzimajui za modul elastinosti betona vrijednost odreenu izrazom : dobija se empirijski izraz za kri tini napon k u obliku:
odnosno:
Funkcija iz jednaine
iz jednaine (56) obuhvata zajedno rezultuje trigonometrijske funkcije
ravnotee gdje je sa oznaen ugao koji sila pritiska Pr zatvara sa horizontalom. Vrijednost za tg se odreuje iz jednaine:
Gdje je: odnos prenik a ploe D=0,44l i srednje statike visine ploe hs . Za odreivanje funkci je f() u zavisnosti od dijagrami prikazani slici. , odnosno l/hs i razne vrijednosti mogu se koristiti
Kada se odredi funkcija f() pomou dijagrama datih na slici 95, onda u jednaini kao nepoznata veliina ostaje samo relativna visina pritisnute zone kx.
Koristei uslove ravnotee momenata i deformacijske uslove ploe u podruj u stuba dobija se drugi izraz za vrijednost sile pri lomu usljed probijanja Qu,2. Deformacije ploe u podruju stuba se mogu opisati pomou ugla nagiba sektorskog elementa pri lomu , koji se moe odrediti pomou izraza:
U i zrazu za proraun druge vri jednosti sile Qu,2 kao parametar se javl ja i geometri jski stepen armiranja . Podruje u kojem ukupna armatura poinje da tee ogranieno je krugom poluprenika rf koji je definisan izrazom: Poluprenik konusa probijanja u ravni armature iznosi: ru=rs+1,8hs Na osnovu unaprijed definisanih parametara, druga vrijednost sile Qu,2 pri lomu usljed probijanja se moe odrediti pomou izraza:
U navedenim izrazima je:
Aax Aay
povrina poprenog presjeka armature u pravcu x, odnosno y na irini koja je jednaka preniku rf
U jednainama uzet je u obzir korektivni faktor 1, 1 kojim se raunske vrijednosti pribliavaju eksperimentalno utvrenim vrijednostima jer su se na model ima koji su armirani unakrsnom armaturom dobijale neto vee vrijednosti sila loma pri probijanju u odnosu na teoretske vrijednosti. Tana vrijednost sile probijanja pri lomu se odreuje taka da se dobiju iste vrijednos t i odreene po jedn aini 5 6) i (64) , tj .. mora biti zadovoljena relacija: Qu=Qu,1=Qu,2 Postupak odreivanja sile Qu se provodi iteracijom varirajui koeficijent kx sve dok relacija (65 ) ne bude zadovoljena. Za odreivanje doputene sile koja odgovara stanju eksploatacije preporuuje se koeficijent sigurnosti Y=2,5, tj.:
Potrebno je napomenuti da su u izrazima za silu pri lomu Qu,1 I Qu,2 kao parametar ne pojavljuje smiui napon jer je utvrdjeno da do loma usljed probijanja dolazi kada naponi u armaturi dostignu granicu velikih izduenja ili usljed otkazivanja pritisnute zone betona pri zajednikom djelovanju momenata i poprenih sila. Uticaj smiuih napona je sadran u definisanju ugla nagiba radijalne si Ie pritiska betona Pr.

Armirano Betonske Konstrukcije 2

Transféré par

Informations du document

Copyright

Formats disponibles

Partager ce document

Partager ou intégrer le document

Options de partage

Avez-vous trouvé ce document utile ?

Ce contenu est-il inapproprié ?

Droits d'auteur :

Formats disponibles

Armirano Betonske Konstrukcije 2

Transféré par

Droits d'auteur :

Formats disponibles

ARMIRANO-BETONSKE ARHITEKTONSKE KONSTRUKCIJE 2

ARMIRANO-BETONSKE ARHITEKTONSKE KONSTRUKCIJE 2

DIMENZIONIRANJE PRI NAPREZANJU POPRENIM SILAMA

ARMIRANO-BETONSKE ARHITEKTONSKE KONSTRUKCIJE 2

VRSTE LOMOVA KOD VITKIH ARMIRANO-BETONSKIH GREDA

ARMIRANO-BETONSKE ARHITEKTONSKE KONSTRUKCIJE 2

ARMIRANO-BETONSKE ARHITEKTONSKE KONSTRUKCIJE 2

ARMIRANO-BETONSKE ARHITEKTONSKE KONSTRUKCIJE 2

Opiti provedeni na gredama I presjeka sa razliitim stepenom armiranja poprenom armaturom

ARMIRANO-BETONSKE ARHITEKTONSKE KONSTRUKCIJE 2

ARMIRANO-BETONSKE ARHITEKTONSKE KONSTRUKCIJE 2

ARMIRANO-BETONSKE ARHITEKTONSKE KONSTRUKCIJE 2

ARMIRANO-BETONSKE ARHITEKTONSKE KONSTRUKCIJE 2

vrijednosti vrstoe na smicanje za razne klase betona date u tablici;

ARMIRANO-BETONSKE ARHITEKTONSKE KONSTRUKCIJE 2

lb,net - potrebna duina sidrenja podune armature

ARMIRANO-BETONSKE ARHITEKTONSKE KONSTRUKCIJE 2

V = 0,50 fcd bw 0,9 d Rd2

fck 0,5 200

ARMIRANO-BETONSKE ARHITEKTONSKE KONSTRUKCIJE 2

Potrebna duina sidrenja uzdune armature Moe proraunati prema izrazu:

Gdje je: a a = 1,0 a = 0,7

koeficijent efekta sidrenja za prave ipke za povijene ipke

ARMIRANO-BETONSKE ARHITEKTONSKE KONSTRUKCIJE 2

Minimalni koeficijenti armiraja presjeka poprenom armaturom dati su u tabeli:

Najvei doputeni razmak vertikalnih uzengija dati su u tabeli:

ARMIRANO-BETONSKE ARHITEKTONSKE KONSTRUKCIJE 2

- uzduni razmak povijenih ipki ne smije prei vrijednost:

- max. razmak uzengija radi ogranienja irine naprslina:

ARMIRANO-BETONSKE ARHITEKTONSKE KONSTRUKCIJE 2

Dimenzioniranje na poprene sile greda promjenljive visine (Iconst.)

Poveanje visine presjeka s poveanjem momenta poprena sila se smanjuje

Smanjenje visine presjeka s poveanjem momenta poprena sila se poveava

Slika 1. Srednja ravan ploe

Slika 2. Tlocrtni oblik ploa i nain oslanjanja

ARMIRANO-BETONSKE ARHITEKTONSKE KONSTRUKCIJE 2

Slika 3. Ploa sa podvlakama

Slika 4. Takasto oslonjena ploa

Slika 5. Peurkasta ploa

Slika 6. Sistem kontinualnih jednoosno nosivih ploa

ARMIRANO-BETONSKE ARHITEKTONSKE KONSTRUKCIJE 2

Slika 7. Sprijeene deformacije zamiljenih traka u pravcu y-y

Slika 8. Progibi ploe u pravcima x-x i y-y

Prema slici 11. momenat zamjenjujue grede za x = lx/2 iznosi:

Prosjena vrijednost momenta mxiznosi :

ARMIRANO-BETONSKE ARHITEKTONSKE KONSTRUKCIJE 2

ARMIRANO-BETONSKE ARHITEKTONSKE KONSTRUKCIJE 2

ARMIRANO-BETONSKE ARHITEKTONSKE KONSTRUKCIJE 2

Slika 19. ARMIRANO-BETONSKE ARHITEKTONSKE KONSTRUKCIJE 2 34

ARMIRANO-BETONSKE ARHITEKTONSKE KONSTRUKCIJE 2

ARMIRANO-BETONSKE ARHITEKTONSKE KONSTRUKCIJE 2

2mxy 2my 2mx + 2 + = p(x,y) 2 2 x x y y

ARMIRANO-BETONSKE ARHITEKTONSKE KONSTRUKCIJE 2

Ed predstavlja krutost ploe na savijanje. 2 12 (1 )

Ova jednaina se esto pie u skraenom obliku:

w w = w 0; = 0 ili = 0 x y ili = my 0 mxy y

-Slobodno oslonjen rub ploe: = w 0; = mx 0 -Slobodan rub ploe:

ARMIRANO-BETONSKE ARHITEKTONSKE KONSTRUKCIJE 2

mx + my m my 2 x mI,II = + mxy 2 2 2 mxy tg20 = mx my

ARMIRANO-BETONSKE ARHITEKTONSKE KONSTRUKCIJE 2

ARMIRANO-BETONSKE ARHITEKTONSKE KONSTRUKCIJE 2

ARMIRANO-BETONSKE ARHITEKTONSKE KONSTRUKCIJE 2

ARMIRANO-BETONSKE ARHITEKTONSKE KONSTRUKCIJE 2

q l2 mfx = x fx q l2 mfy = x fy mSx = q l Sx