PG068

PATROLOGLE
CURSUS
C O M P L E T U S ,
SBD B I B L I O T H E C A D N I V B R S A L I S , I N T E G R A . D N I F O R M I S , C O M M O D A . O E C O N O M I C A ,
OMNIIM SS. PATRIM, DOGTORIM SCRIPTORHQUE ECCLESIASTICORII,

SIVK LATltlORUII, SIVB G R A C O R C M ,
QUl AB APOSTOUCO AD TEUPORA CONClLlt TRiDBNTlSl (ANNO 1548) PRO LATINIS

ET CONCIUI
FLORENTINl {ANN. 1459) PRO GRjBCIS FLORUBRDNT :
RECUSIO
CHRONOLOGICA
OHNIUM QUJB EXSTITERE M O N U M E N T O R U M C A T H O L I C J E T R A D J T I O N I S PER
QUINDECIM PRIMA
ECCLESLE SiECULA E T A M P L I U S ,
IOITA EMTtOffEB ACCURATIS81M48, WTBR 8B CDMQUB (fONlfOLLlS CODICIBUS MAM)8CRIPTI8 COLLATAS, PBRQUAM MLKRMTBR CABT1GATA ; BI8BCRTAT10M1BU8, COMNEtlTARIlB YARII8QUE LECTIONIDU8 CONTINENTBR II.LU6TRATA ; QMNIIUI8
OPVRlBUS POBT AMPUSB1MA8 BD1T10NE8 QUA TRIB08 NOV1S8INI8 8&CDLI8 DBBENTUR ABBOLUTA8 DETRCT1S,
ACCTA; IdBICIBItB FABTICOLARIB08 AdALtTIClS, 8INGULOS 8IVB TOUOS, SIVE AUCTORE8 AUCUJUS NOMRNTI
8UB8EQVEHTIBU8, DONATA; CAPITM.1S INTRA 180 TEITUM RITE DISPOSITIS, NECNON ET TITULIS 8INGUUBUM PAGINARtlM BURGINEN SUPBRIOREM DIBTINGUENTIBUS 8UBJECTAMQUB MATEBlAM 8IGNIFICAN*
TlflUS, ABOBWATA; OPERIBUS cim
DUBIIB, TOM APOCRYPBI&, ALIQUA VERO AUCTORITATB 1N
ORntmt AB TRADITIOftEM BCCLBSUSTtCAM POLLENTIBUS, AMPI.IFICATA ;

tVCWtmS BT AMPLIOB LOCOPLETATA MDICIBUS AUCTORCM 8ICOT ET OPERUIf, ALPHABET1CI8, CMROWOLOCICIS, STATt8Tta8 8TWTHBTICIS, AdALTTIClS, ARALOGICI8, IN QUODQUE RELIGIOMS PUNCTUM DOGMATICUM, M"RALE, L I T I R GICtfM, CAfVOMCUtf, DI8CIPLINARB,filSTORICUtf,ET CONCTA ALIA 61 ULLA EXCEPTIONtf; 8ED PRASSKRTtM
WOWJB INDtCIBUS INNBN8I8 BT GBNERALIBU8, ALTRRO 8CIL1CBT R E K U M , QUO CONSULTO, QDIDQDID
BOft 8OL0M TALI8 TAL18VB PATER, TERUM ETUtf t)NtI8QUI8QUB PATRUM, NE UNO QUIDEM OMISSO,
IH QUOPLIBIT TBBMA 8CRIP8ER1T, tMO 1WTUITU C0N6HCIATUR; ALTEBO SCRIPTUKifi
SACRifi , EI QUO LBCTORl COMPBRIRB 8IT ODVIUM QUINAN PATRB8 ET IN QUIBDB
OPERUM SUORUM LOCI8 8IMGULOS SIHGULORCM LIBROROH SCRfPTURA VBR8US,
PRIMO GENE8EO8 USQIJB AD NOYIBBIMUII APOCALTP8I8, COMMENTATl 8INT.
BDIT10 ACC0RAT1S81MA, CATERlSQUE OMMIBQ8 FACILB AlfTEPONENDA, 81 PEBPENDANTUR CBARACTERUM NlTlDITAS
f
CBARTA QOAUTAB, INTBGRITAB TE1TU8, PERfECTlO COBRECTIONIS, OPBRUM RBCUBORUM TUM VARIETA8
1DH MJMEM)8, FOBMA VOLUMINUM PERQUAU COMMOftA 8IBIQUB IN TOTO PATROLOGIA DECUR8U CON8TANTER
8IMIU8, PRETIl EIIGUITA8, PRASBRTIMQUK I8TA COLLECTIO ONA, METHODICA BT CIIRONOLOCICA,
i&lCBRTORUM FRAGMBNTORUM OPOSGULORUBIQUB HACTENU8 UIC ILLlC 8lAB8f)BUM,
PRJBIIIM AUTKM IH M08TRA BIBLIOTBBCA, BI OPBRIBUB BT M8S. AD OMNE8
ATATB8, LOC08, LIHG0A8 FOAMA8QOE PERTINENTIBU8 % COADOMATORUH.
SERIES GR/ECA
PRIOR
Ifl OLA PRODulNT PATBKS, DOCTORES SCHIPTORKSQUE ECCLESLE GRiECifi

S. BARNABA AD PHOTILM,
ACCUR J.-P.
MIGNE,
BHTB CURSUUkt COMPLBTORUM ITf SINGULOS SCIRNTLB ECCLBSUSTICJt HAMOS BDITORB.

BMTBOLOGIA, AD 1RSTAR IPSIU8 ECCLB8IA, IN DUAS PARTE6 DIÎDITUR, ALIA NEMPB LATtNA, ALIA GRiCGO-LATINA.
LATtMA, IAM PEJIITOB , QOOAD PRIMAM 8BRIBM VIGINTI-QUIMOUE ET DUCBNTI8 OLUUINIBUB MOLE SUA
8TAT, HOXTE POST PEBACT08 1NDICB8 8TABIT, AC OUINQOB-TlGlim-CENTHM BT MILLB FBANCI8 VERIT. GRACA
BOPLICI Et>lTlOf*E TTP18 MAKBATA EBT. PRIOR GBJtCUM TBXTOM UNA CUM VERSIONE LATINA LATEBALIS AIIPLECTlTim, BT A D W E I I ET CENTUM VOI.ITMINA PERTENIT, 8ED 8INE INDlClBVS J POSTERIOR AUTEM RANC VER8IONEM
TAMTVB BXntBET, llEOQUB INTRA QU^QUE ET QDINQDAGINTA VOLUMINA RETINETUR. UTRAQUE VIGESIMA QUARTA
ME DECESBR1B 1860 OMMINO APPARUERAT. UNUMQUODQOB VOLUMEN GUJSCO-LATINIIII OCTO, UNUMQUOUQUB MKHE
LATIN0 QOINOUE PRANCI8 80LOIIODO EMITUR : DTROBIQUB VERO, UT PRETII MJJU8 BBNBFICIO FBUATUR EMPTOR, COLLECnOMN INTEGRAM, 8IYB GBiBCAM SIVE LATINAM, 326 V0LUMINIBU8 PRO AMPL10RI EDITIONE ET tlt
PRO BlBORl AftSQOB INDICIB118 C0N8TAMTEM, COVPARET NECEBSE BRIT; SBCU8 ENIM CUJI)!M)UE T0LDMINI8 AMPLtTOBIMM RFXROfl ET DIFFICIJLTATEf VARIA PRETIA QUABUNT. ATTAHEN, 81 QUI8 BMAT INTEGRE ET SE0R8III
COLLCCTfOKEM GBACO^LATIRAM, TBL EAMDEM BX GRCO LATINE VERSAM, TUM QUODQOE VOLUHEW PBO NOVEH Vtt
PRO 8EX riUNCIB OBTINBBIT. 1%1M CON01T10MES SEIIEBUS PATROLOGIJS RONPUM RXCU8I8 APPLICANTUR.
PATR0L0GI2E
GBMCJE
TOMUS
LXVUI.
S. C Y R I L L U S A L E X A N D R I N U S .
I
E X C U D B B A T U R K T V E N I T APUD J.-P. M I G N E , E D I T O R E M ,
1N V I A DICTA PAUHMSE, OLIM P U O P K IORTAM LUTKTI.4i PAHISIOIUiM VULGO PENFEH
NUAHNATAM, SEU PETIT-MONTHOUGE, NUiNC VEUO IINTRA MULNIA PAKISIMA.
im
1.
AVIS
).
hMPOIlTAlNTj
tfapr&s ane deslols providenttelles qui rgisseol 1e monde, raremenl les ccuvres au-dessus de 1'orafnafre se fooi
taiis conlradiclions plits moins forles el u<>mbreuses. Les Alelier* Cdtholiquti oe pouvatent gufcrc ecbapper a ce
cjihet Jivin de leur ulilito. Taotot on a ni leur existenee ou leur imooriance; tatildtoo a dil qiTils eljieot ferm6a
ori ,* allaient l'6tre. (ependaot iU |>onrsuiveni leur carritre depui* 2i aus, et les productions qai ett aorieul
levienneot do phis en plus graveeeisoiguces : austi parall- certainqiTa woios d'oveiiemei.lsquaucune prudence
lumaine he aaurait prevoir ni empcher. ces Aleliers ne se fermeront que quaod la Btbiiothtquc du Clergi scra
ermince en ses 2,000 voluiues in-4. Le passo parall un sOr garunl de lavenir, ponrce qu*il y aa csporeroua
mindre. Cependant, parmi les ralomuies auxquelles ils se sont lrou\6s en balte, t) en est deux qui ont *te conlinuellemcnt ropGioes, parce quelanl pluscapiiales, leur effel entrainait ptas de cooaequeuces. De pelits ei ignares
concurrenls se sontrionc acharnes, par leur torrespondauce ou leurs toyageura, a repoier partoUt que nos Kditions
utaient mal corflgees el rtial imprlrhoes. Ne pouvant attaquer le fond des Ouvrages, qui, pbur la piupart, iie sout
qiie les chefe-dOeuvre du Calhoiicisnie rocoaiius pour tels dans lobales temps el daus tous lea pays, il fallailbieo
tie rejeler >ur la forme dansce qu'elle a de plusserieux, la correcUon et l'impression; en effel, lescbefs-doeuvre
mAme nauraient qu'uoe demi-valeiir, si le lexle eo elait iuexaci ou Mlisible.
II esl trfcs-vrai que, dans le prin< ipe, un succs inoui dans lea faslee de la Typigraphie ayanl force rdileor de
fecourir aux mecaniques, aUn de roarcber plus rapidement etde donher les ouvrages a moiadre prix, qualre voliunes
du double Cours d'Ecriiure taxnieel de Tlteoloyie fureol tiros avec la correcllon iusuffisante doonoe datis les imprimeries a presqoe loul ce qui s*cdiie; il est vrai aussi ceriain nombre d'aulres volumes, apparteoatit a diverses
Publicalions, fureut imprimes'ou trop noir ou irop blanc. Itals, dfepuis ces temps loigns, les m^caniques oot
c$do le travail aux presses a bras, ei rimpression qui en sort, sans otre du lnxe, auendu que le luxe jurerait dans
ues ouvrages d'une telle naiure, cst parlailemeut convenable sous lous les rapporls. Quaut k La oorrecUon, i l esi
Ue fail qu'elle n'a jamais port6e 8i loiu dans aucune edilion aocienne ou cooteraporaioe. Etcomroeol eo serait-il
antremeiit, apr6s loules les peines el louies les dopenses que nous subissotis pour arriver a purger nos opreuves de
toutes fauies? LliabRude, eu lypographie, daosles meilleures maisons, estde oe corngerque deux opreuves
et d'en coUferer uue irbisiome avec la seconde, sans avoir prepar^ eu rien le manuscrit de lûleur.
Daos les Atelier* Calholiqiiei la diflereoce esl presque iocoinraensurable. Au moyen de correcleurs blaocbis sooe
le liarnais et dout )e coup d'uii typogiapbique est sans pilio pour les fautes, on commeoce par preparer la rople d'un
bout a Tautre saus en excepter un seul mot. On lit ensuile en preraifcre 6preuve avee la copie aiusi pr^paric. On lit
en seconde de I? maid^re mais en collationoant avec la preraifere. Ou fait la m^mo chose en lierce, en colla
lionnant avec la aecoude. Ou agit de m^me eo quarie, eo collalioooafil av^c la tierce. On renouvelle la m^me
ration eri quiuic, eii collaiionnaot avec la quarle. Ces coltalioooetneiils onl pour but de voir ei aucune des fautes
ignaioes au bureû par MM. les correcieurs, sur la marge deslpreuves, na ochapp a MM. les corrigeurs sur Ifc
marbre etle moial. Apr^s bes cltiq lecture enii^rss contrdlês Tune par 1'aulre, e: en debors de !a pr^paration
ci-desaus meniionnoe, Yient une rovisioU, ei souvent il en vient deux ou irois; puis cliclife. t e clichage opr, par
cons^quent la pureto du texie se irouvant immobilisê, on fait, avec la copie. dne noovelle lectare d'dn bout de
^reave a 1'autre, oo se livre a uoe nouvelle revision, et urige ' qu'apr6s ces innombrables prScaulions.
Aussi y a t il a Mootrouge den correcleura de toules les nalions et en plus graod norabre que dans vingMloq
irapriraeries de Paris rouoles I Aussi, eocore, la correctioo y coote-t-elie aulani que la eomposiiion, Undii qu*aflleurs
clle oe coute que le dixi^me ! Ausi enfin, bien que Tasserlioo pulsse parailre t^meratre, TexaclUude obienue par
linX de frais et dc soios, fait-elle que la plupart des Edilions des Aieliert CaUioltgues laiasent bien loin derrifere efie*
belles raeitte des ceRbres Benidiclins Habiiloo et Montfaucoa et des c^l^bres Hsuiies Pelau et Sirmond. Que
compafe, en eflet, n'importe quelle feuilies de leurs edilions avec celles dee ndires qui leur corhespoodeot, eb gree
tomme en lalin, Ou se ctmvaincra que 1'iiivraksemblable esl une roallto.
Dîlleurs, ces savantn ^roinents, plus prooccupes du sens des lextes qao ue !a parlfe typograpbique et nVtant
poiut correeleurs de professioo, li*aienl non ce que poruienl les dpreuves, mais ce qtil devafi s> trourer, leur
naule ioteUigeoce suppleanl aux fautea de redilioo. i)e plaa le B6oo<uctio8 comme les jasnites, oporaient presque
toujours sur des mauuscrils, cause perpotuelle de la multiplitito des fauli^, pendant que les Ateliert Catholigues,
doot le proprc esl surloul de ressosiiler U Thadiliou, uOperent le pluf souvent que sur dte imprimos.
Le . P. De Buch, Jsuite Bollandisie de Bruxelles, nous lcrivaU. i l y a quejque tcmp, u'avoir pu iroaver en
dix-huit mots d'otad0, utie teale faute dans notre Patrologie laliiie. I I . Denzii)ger professeur de Thlologte a l U o i versii6 de Wurzbourg, et M. Reissmann, Vicaire Go6ral de ta mfiilie ville, oous mandaient, a la dale du 19 juiMet,
lnavoir pu dgalemeni surprendre une seuU fauie, soit dans le lalin soH dafis ie grec de ootre double Patrologie. ED0D
le savant P. Pilra, Bebediciin tle Solesme, et I I . Booelty, direcleur oesAniiales de phUosophie cMiietme, mis ao
J6Q de nou8 convaiocre d'une seuie erreur lypoffraphique, ont lofcos d'avouer que nous o'avions pas Irop
presumo de notre parfaile correciiou. Dans le Clerê se irouveot de bons latiuisles et de bons belloiiisles. et, ce qui
est plus rare, des bommes trfes-positifs et ti ^s-pratiques, eh bien ! oous leur proihettofts UD6 prime de 25 cenlimee
\rdT cb.ique faule qu'ils docouvrironl dans n'importe lequel de nos volumee, eurtout dans les grecs.
Malgro ee qui prec^de, 1'Ediieur des Court complels, sentant de plus en plus riroportatice el mme la n4cessit6
dune correciion parfaite pour qu'un ouvrage soJl verilablemeut ulile et eslimable, se livre depuis plus d'un ao, et
esl r^solu de se livrer jusqu'a hi fln * une op^ratiun loogue, penible et couleuse, eavoir, b rovision enii^re et
uuivers^lle de ses innombrables clichos. Aiusi cliacuu de ses volumes, au fur et a mesure qu*il les remet aoua pressc,
esi corrig6 mol pour mOt dun bout a 1'autre. Quarantebommes y sonl ou yseront occupcs peudaut 10 ans, et une
somme qui nc saurait 6ire moindre d*im demi million de frabcs est consacree a cel imporlaat controle. JL)e ceue
raani^re, les Publications des Aleliers Catholiques, qui deja se distinguaient etitre loules par la superiorUo de leui
correction, o'aurontde rivales, sous ce rapport, dans aucun terops oi dans aucun pays; car quel est Tediteur qiii
pourrait el voudrail se livrer APRES COtP a des travaux 81 gigantesques et d'un prix si exorbltanl? II faut
êrtes dire bien d'une vocaiion divine a celflet, ptiur ne reciiler ni devant la peine ni devattt la d^pensc,
surtout lorsque 1'Europe savanie proclameque jaraais voumes u'ont clo 6dii6 avec lant dexaclilude que CBUX de
la BiMiotkique uMvenclle du Clergi. Le prosent vohime est du uoiubre de ceux revis^s, et lous ceux qui Its serotit
a 1'aveinr porlerout celte note. Eo cous^quence, pour juger les productions des Atetiers Catholiques sous le rapporl
tle la correctiOD, II ne faudra preudre que ceux qui porlerobt eo 1'avis ici traco. Nous ue r^cuntiaissons que teiie
odition et celles qui suivront sur nos planches de m^lal ainsl corngdes. Ou croyait aulrefois que l i stercot.vpie
immobilisait les fauies, alleudu qu'un elicho de ra6tal n*est poiut olaslique; pasdu tout, il iulroduit hi nerfection,
<ar on a trouve le moyende le corriger jjsqu'a extiuotion de lautet. L'Hebreu a eto revu par M. 0tacb le tirec
par des Grecs, )e Latln et le Kranâis par les premiers correcleurs de b caphale en ces langues.
Xous avotks 1a cAisolaiion de pouvoir Outr eet avi$ par les ruflextous suivanies : Eufio, nolfe exemple a fini pat
ebranler \6s gfandes publicatinns en lUlie, en Allemague, en Belgique et eo France, par tes Canons grea de lloniC;
ie Gerdil de Naples, Ife Sainl thomas de Parme, YKncyclopidie fetiyieuse de Muuich, le recueil des teclaralioiu de$
riles de Bruxellus, lcs Boltandisles, le Suttrez et le SpicMge de Paris. Jusqu'ici, navait eu rcimprimer que des
ouvrages de courle baleioe. Les -4, s'engloutissent les in-folio, faisaienl peur, et on n*osait y loucber, par
< raii.le de se noyer dans ces ablmes sans fond et sans rives; mais on a Qui par se fisquer a imiler. Bicn plus,
hous uoire impulsiou, d'autres Ediienrs se prtparent au Bultaire uuiversel, aux Duciiiont de toutcs les Coagrogationa,
it uno Biographie el a uiie Uistoire gouerale, elc, clc. Maiheureuseraent, la pbiparl des odilions deja failes ou qul
tont, bont sans autorile, parce qu'elles sont 5ans exaclilude; la correctiou semble eu avoir fa&le pardes aveugtcs,
eoit qu'on n'en ait pas senli la gravito, soil qiiOn aii reculo deânl lcs frais; mais patieuccl une reprodeclloe
eoirccte sirrgira biculol, ne -ce qu'a la lumiere des ocoles qui sc ônt faitus DU qui se feronl eurore.
TRADITlO
CATflOLlCA
SMCULVM
E N
F,
A f
ANNUS
VA.
H M i i N
S. . . CYRILLI
ALEXANDRLE
& QUM
ARCHIEPISCOPI
REPERIRt
POTUERUNT
CURA BT STUDIO
J O A N N I S
A U B E R T I
lAl'Dim}lSlt CCCtBSI^ fRESBTTERI CANOfHCI Et 1R GCtfOLA PARISIENSl LAUDllNENSfe COIXEGII MAG1STRI,

AC IBITERPRETIS REGII.
BDITW tAMStKNSiS
ALtERA MJOBUS TOMiS AUCTWR ET EMENDATIOR.
ACCURANTE
ET
fcECOGNOSCEftTE
BIBLlOTHECiC
CLBRI
.-.
MIGNE,
VfVI V E l l f t J B ,
SITB CURSUUM COMPLETORUM IN SINGULOS SCIENTLfi ECCLESIASTICA RAMOS EDITORS.
TOMUS PRIMUS.
VRNKLNT 10 VOLUMI3A 100 FRANCIS OALLICIS.
E X C U D E B A T U R B T V E N I T APUD J.-P. M I G N E E D I T O R B M ,
1 V1A DICTA FAHBOISE, OIJM PROPE PORTAM I X T K T I i E PAIUSIOUUM VULGO
PENtER
MOMUNATAM, SEU PETlT-MOXTROVQE, NUNC VEUO INTftA MUENIA PAUISINA.
>
TRADITIO
SMCULUM
CATHOLICA.
V. ANNUS
U4.
E L E N C H U S
AUOTOaUM E T OPEftUM QUI1 HOO TOHO LXVUI COIIMNIWTU^
S. C Y R I L L U S , A L E X A N D R I N U S ARCHffiPISCOPUS.
SCRIPTA EXEGETICA.
De adoratione io spiritu et yerilate libri xvii.
Col. 133-1126
MONITUM*
Com i n h i c CyriHi editione ordinem novam institrierimiu, ^ntcvpne qooad icripia dognratfra, adeat
Lector, lobet, utrinsque ordinis, veteriset n o t i , collationem qaam ad calcem tomi ultimi repraescntamaf; ubi etiam uno intuitu coospiciet quam u u l t a noetrse editioni de novo accesserint. Caeterum
pro certo teneat non plus stercoris e subulis Augiae quani ex bis libria maculas sublatas fuisee.
2 5 6 3 7 1
Parisus. x Typis i . - P . MIUNE.
FATRIARCILE ALEXANDRINI
(Aeta Sanctorum Bolland., Janoaru tom. I I , die 28, anno Christi U5.)
Theopbili arcbtepiscopi Alexandrini e sorore nepoe,

et in sede archiepiscopali soccessor, qui terthe syn1. Mullum Ecdesia ealbolica S. Cyrillo Alexandrino
odo Ephesi celcbrata praefuit, et Nestorium (qui
dcbet, ejus eingutari erudilkme animique constantta
multa blasphcma i n Dominam nostram Dei gcuitriadversushreticosfio^rLSsimefeUci88imequ propucem dogmata evomuit) damnavit et exauctoravit.
gnata : ideoqne 6 \
Cyrillus yero, cum multis praeclare factis et virtuti, rectce immaeulatmfida*$
bus elnxisset, ad Doroin*am migravit.
appellatar i n conalio OBcamenico Cbateedonea&i
4. c Erat Athanasius mediocri statora corporis,
acl. 5 , in libello Theodori diaconi, ecdesiaslida
roodeste latus, incarvus, grato aepecto, decenti calcoodJii moiwmentis inserlo. Imo tanquam sedis
vitie, adunco naso; barba non adinodum promissa,
apostolicaa ricarius, aeqoali cum S. Leone poolifice
sed diffuea et genas vestiente; ore brevi, et qaasi
Romaoo honore dignatus esl io concilio Consiantiinciso; non omninocano capitc, necporealbo, sed
nopoliianaan. Chr. 536, eub Menna patriarcba hasubflavo. Sanctus aatem Cyrillus breve quid habens
biio. Iia aciione 1 : c Quoniam Cbalcedonensia eynoctim colore gratiore, abnuenti siroilis aspecta; dendtis non solum Leonis sanclse memorir, verum eiiam
sis et pilosis superciliis magnisque et i n arcum
e i CyriUi Alexaadrinoriim a Deo amati paatoria, me flexis, frontemque claudentibus; naso josto, cujus
n o r i a m i n orthodoxa fide fecit; et Cyrillus quidem
diaphragraa, seu intervallum narium, contractius
Alexandiiima i n dipiychis pnedicatur, Leo autera
erat; genisexlensis, labiis tumentibus, ore diducto,
aanct m e m o r a non pmdieatur; justuni puUmus,
fronte angustiore, sed recalvus, densa ac promissa
u l quod defiut supplcatur: ei quia aequaliter ab bac
barba venerabllis, crispo utrinque capillo et flaveeancta synodo pro etaiu orthodox i d e i honorati
scente ac semicano. Quorum diee festus agitur in
8ont similtter e l i n saeris diptydHs pro utttiute et
sanctissiroae Sophiae templo.
pace Ecclesiae prsedicenuir.
5. Latini Cyrillum hoc xxvin Jannarii refe2. Graeci agunt S. Cyrklli ix i u n i i festrvitatem, quo
runt. Anliquum S. Martini Treviris Martyrologiam :
die Menologiom : c Natalis S. Cyrilli, v i r i eruditisc I n Alexandria, Cyrilli episcopi et confessoris. >
simi, caibolicae fidci propognatori* egregii: quem
Usuardue, Beda, Ado, Nolkerus, BeLUnua: Alexanawnrnus pontifex Coeleslinus idoneom judicavit cui
dria3, B. Cyrilli episcopi, quicatholicae fidei praeclaauas vicea i n Ephesino concilio delegaret. In
riseimus exstitit propugnator. > Eadem babent ma' Meiueis :c Sancii Patris noslri Cyrilli, Papae AlexannuscripU plurima; additar in Romano: c Doctrina
drini.
et sanctilate illustris quieyit i n pace. > Galesinius
,
C mutata paulam phrasi : f Aleiandriae, 8. Cyrilli
.
episcopi, accrrimi religiosissimiqae fidel catholic
CmriUum eetebro Domini mH amicum,
defensoris. > Florarium ms. et Martyrol. Colon.
El DonatUB semper virgims propugnatorent.
Alexandriam i n Graecia collocant, enormi mendo,
3 . Var\i8 ejasdem viriotes odis, hymnis, el anti- nisi Gneciam generalitcr accipiamus, qua late tuiic
pbonts celebrantur in eisdem Meiveis, tum hoc die,
pcr Orientcm Graci scrmonis asus exstitit; xxix Jatmn Januarii, quo 8olemni tum cultti iternm,
nuarii refert cnm Felicius; oiroque Maorolycus:
traa cum S. Alhanasio, veneranlur, et hocatnimque
a quibus, uti eiiam hoc dic in Martyrologio Germaomant encomio: c SS. Athanasiue et Cyrillue panico, dicitar t Thôdosio Seniore impcrante qaietriaretae Alexandrini. Ex his duobas S. Athanasius
visse.
?ixii iroperanle Constantino Magno, et in primo
6. Hos fortc secuios Alegreas in Paradiso Carmeconcilio Nicsno, nondam episcopus creatus, verbia litici decoris, slata % aetate 6, c. \ % ita scripsil
et scriptis aapientteplefiis Arium confuUTit et pu Tandem sapienlia, eloquentia, acumine et sanctidefecit. Poei morttm w o Akxaodri arcbiepiscopus tate insignis, gloriosos sub Theodosio Nagno et
AlexaBdriae ordinatus, a Conatantio variis ex&iliis Coelestino papa I claruerat, annis ab obtenta orbis
exerciUia, per duoa et qaadragintt aiuios assiduia saluteU4. > Ast ista qoam distant, imperiuiD TbcopersecaUonibo8 exagilatus, migravit ad Dominum.
dosii Magni, et Coelestini pontifieatas! Mortnits esi
Saaetaeauteni CyrUlussab Tbeodosio Minore floruit,
ThcodosiusMagnus, eive Senior,'an. Cbr. 395. E?e1
PATROL. GH. L X V l l I .
1 1 . S. Cyrilli natali$ <tta$, retiqufa.
y
*3mM> hmmm u e * t i ytn^^
iifHfHHitft **-t-JQey 1aJr tUbt C ^ t f l

fc, fmr+i** *****
a w i WK.
1
frcMMe
jcirt*: |*4*Bt 4 Cfrtliot. tfra

V-t*UaCur
N P W mejm JUfciMMtt pwtO>ittf
T t * * 4 u r * 4mmm i h i 4 r i i . k > _ A aW
p*
M*m S
fc*t
Tiridm
bi*fi
fmtrtmmtm, latc
C r r l j i n k i kaWt
4\*%mm m9mt*an*, c i , SieeffcOT L u i ITui.

H l l
wai J M . ^ * * * * tailmai * <frta
444, * **s
Ifa11
CT-
r * j p M ^ W a u i , Itea * i u n a i * k l * * J a j u i ,
j iGfscc *^ A c i > ^ , pmpHH
t#pr aulMm, i < n f i f t I ifcnralau *trib*M iriê4 ytnmto epwofatm mi a m o M r t a a s *
tityXvr. %ctmm am ik* S b i a l m w c m faai* n>\*tm*tm immUaM t* 4te kafeeniasrle eaiptaa cal-d e , w ^ u t , ct W a c a r M M a r i s C j i t e M g r a
t w * firunmtr* Mg*6oet, p a n m kl tOuhua l hitmmMm eMtx t n p m a et *m*m mma ar*s$wmtminm, Vx tvrumk
hee u n a Ja*, aa. 445cfciepbcopw bppprehmtbifiier f i i t f t a f d e
d * m * t , trigi*ja deobM h i tpitcop&i* a u t expie~
tw, v i A l t o w m t , I W o d o n t t e i Skepboras i n - wim Pjtratn m , u i m k i I
4ka*t,
wmrn bidone gmnajiits. p n k p l : fci
t
7, Oetarwf Ymnritm m Tbetasrb abstoodiiis

*Ji8 I r M , rrpoftt 5, eed, 2 , r i b i t e x d u u ab ^
hwpto Le**e humrkv eomirt tacra* foagif** sanctoniaqae r d i q * u f ptnteuuvae, four profogoe
OritnU nwmacliOf, taegligioniaki doat fuiMe qua\
pnrter alla Mndorani pi^nora, quaedam bajus S.
Cyrtiu Humzm t i i n k r i o i , eaôe a*enrari in eedciia ft, Marfee lo Campo Kartio,
cîscopams Dioecorvs vMbi et fcatri BCO*

tmion A l e n a i r i a esdodt..
r e b w esoessit. Eg a a l e s A I W M S M S , e l
noetne malirtcra, et o i o r et t l i i frslrts , eaio
eoeiw) fai biHBMMt rebes pennaiisMitts... os4ras
domos prapftrarii ecdesias t e r i , et neam AthaBftsii,
ifearto tectofoperjaoeelein,elqiiaBpro si p o a l k e
| U,
ftirrfo,
wumaekatus.
i e r i noii poftet eceleaU, s i m i l occepal eQnn &%. R*Ufi#ftbftiflM Cannelli, ordo 8. Cynlli naia- etis domibnt, alUs eHae Tiemas doraoe et adilos
tenent... Po*4 basaoleai pecenias, a nosiris maler*
Um ouiai d v p l i d i totomoilate celdbral XX\M Jan.,
tcris,
ftororitras Yero tanctx e l beats memoria? Cy> d k fectiofte qoatie ad ieamdoin Noctnnuim
hmc in H*U*Un\$ reciuntar: t CyrUlos epUcopos r i l l i , angoeOans oeqoe ad ipsam aniiDajD, et obsideos, comminalii ipaam qvoque mortem, e g i t
AleuAdftfsof d a r i t ptrentibM ortot, Tbeopbili Uen
auri pondo octoginU qoioqae, nibUommuft et a filiis
rpiieopl A k t t f l d r i n i ex iratre , a qeo adoleic*n AxbeM* ftludlontm caota mi$w$ com pluri- f>daris&tma* memoris mei fralris orbiute infelidbus,
et ejoi nxore nortem mariii soi plangent anri
mtfm proiadifeu ad Joaonem epltcopttm Ilicrosoponde qoadraginU, > et. Quae S. Cyrillom et gelymitenttm, I CbriftUanai vitdeperfcciiooe imbuerenere
e( orto Akxandrinaii) fuisse non obscore i a tur, cooMilU. Coju conteelodiiie ia Canndum
dicanl.
monum secedeot, i b i am allqoot piis vlrU iilic
9
degeiJtibu* c k ( e i a vliam i n lerra aliqvandin

egft Hcc Ibi. Andrca* Scoltus noster in CyrUU
elogio, quod |at tenm>uibu Pascbalibus a se Latine
verti pm&uif toc de cju* anie epwcoptum gestis
dcriblt: c AlexandrUe iEgypti civiutc oatum Gynllum apparet parentlbns honestia; e i litterie ibidem
fmbuinm, ubl d i t d p l i n tnm m a i i w in illa vigereot
Acadamia. Parenium nomloa noodvm comperi. Patruum babdt Tbcopbilum, ctc.
9. l l c do pairia ufficereiit niai Atogrcus oontra
9
14. Qoo in loco, Atkenis an Alexandrix, sludtift

litterarain cxcullas s i l , apud antiquoa non repert*
n i i t . De cjat monacbalo grandis Baronioin inter et
CarmelUaa Palree oontroversia eel. Baronium acriter
IncesMint p m csBteris Tfaoaas Saracenns i n Menologio Cannditaram, e t Alegreos i n Apoiagia p r o
Joaime Hieroeolymitano, diecarsn % e. 4 1 . Historiam cilaat ex qaopiam Gallioo Gbrqnico M m p t a m ,
a^mordicus eam loentnr. Alegrei verbisam referearae : c Etenim hietoria Ula Latina, inquit, do
14
S. CYIUL1 .1 VITA.
ronymuin,
Palladiuni,
Evagrlum,
Gassianum,
Theof t t a supra agebamus, Laline et Gallice exarata (qua> j
doretum, Gyrillum monachom, et alios saeculi hujus
babebatur apud Gallix regem, ut iradunt Goria 1. ix,
i . 18 DUacidarii Garmel., Emanuel Roroanus sacrx ecriptorcs frequens mentio fit de roonachis i n Paantiq. GarmeL dc Yiria Uluslribus, in Cyrillo Alexan- Isesiina degenlibus, nusquam penilus apud cos de
drino, el alii), qoam immerito Baronius fastidire et monachis Garmelitis. Facessat igitur ejusmodi dc
facessere t o l u i t , com a gravtssimis antiquilatum monacbismo GyriUi in Garmclo fabella, sicut illa buic
Carmelilananim scriptoribus, tanquain flde dignis- baod impar, qua traditur et JoannesHierosolymorum
tima. xt\ amfeabes manibne eoscipialar; S. Cyrilli episcopns Origenisla, fuisse etiam noonacbus Carmein Carmelo roonacbisnraro attesiatur aperlc, verbis l i t a : sicut enim ha3C leviier effinguntar, ita et facilc
ejusdem legati aut ambasciatoris pro Gallto rege in refellunlur. Flagrans quidem cupido nobilitatis
Epbesioo conrilio residenlis, qui ab illo redux ad avitae cogit interdum homincs dclirare. > Hxc Baregem sarnn altocutus est, h i exemplari primo suo, ronius.
13
quod nos vtdimas et legimus i n antiqua bibliotheca

14. De Joanne Hierosolymitano aliter sentiunt
religiosissioiiGislercieiieiecaBnobM de hi Oliva, Gal- plurimi v i r i doctrina et sapientia illustres, qui ejus
lico MIO idfomate prontmpit sic : cAu concite d*E- ^ (quod huc factt) raonachicam vitara astruunt. Ipse
ph&e, qut se c&obra par denx cens ereeqaee, Fan
S. Hieronymus (qui ab Alegreo inter Carmelitas
do Seigneur 418, au Ueu du Pape C&estia y p r & i - quoque censetur, ut fere cuacti illius aetatis insignes
doit le bien-ncureux S. Cyrille moine du Mont Car- monacbi) epist. 62, ad Theoplrilum epitcopum Alexanrael; leqael poor sa saincte r i e , admirable science drinum, <je Joanne agens, iia exclamat: Monacbus
ec doeirbie, dispulanl contrc Nesior Patriarche de (proh dolor!) monachis et minatur, et impetrat
Constantinople, qni mit tache en l'bonneur de la exsilium, et hoc monacbus apostolicam cathedram
Vierge Marie, e l en eeHe de J&tifrChrist son flls,
habere se jactans. Sed utruro in monte Carmelo
croporta la Tictoiresur luy.t Q u nonc sic jam tra- monacbus, aut etiam abbas fuerit, quaerilur. S. Hicdacta Latino rerba tenemns : In concilio Epbesiito,
ronymus in VUa S. HUarionis testalur priusquani
qood ftiift celebra per cc episcopos, aitn. Domi- Hilarion e i iEgypto rediret, t necdom tunc monai d 418, praeetdebat, loco pape*C<)efe*tim I , B. Cyril- steriafaisse in Palgstina. 1 Etdeinde: c Necquishis monaobie Momtie CarmeH, qui ob sanciitatem quam monachum ante S. Hilarionem in Syria 110viiae, admirtbiH ectenlia e l doctrina dwputans con- verat: 1 ut mirum sit Tbomam Saracenum scribere,
tra Nefttertam ptirterchara Consunlmopolilanum, absque ullius auctoris testimonio, antea faisse Garqui macuiam poemt i n B. Tirgine Maria, et m ejos > m e l i u m m in Palceslina monasleria, qoae Hilarion
tiMo Chrfsfo Jesn, eura snperaTit.i
deinde visitabat et inslruebat. > Verum c exemplo
12. Verum taerito bxc improbata sirot Baronio. ejus, 1 inquit Hieronymus, c per totam Palacstinam
Qois
tenpore icx GaJJf* Mt Cfcristianns, qui
innumerabilia monasleria esse coeperunt. Quidul
lcgalos ad conctltum mitere potaerit? ChlodoTeus
tunc aliqut, veteri saoctissimorum propbelarum
regnam circa an. Chr. 482 anspicatns, anno primum
exemplo Eliae ct Etisei incitati, montem Carmelum
496 Ghristianam religionem amptexos est. An etiam hihabitare potucrint? t S. Jacobus cremita, 1 de
regem tegalos Francico modenio idiomate (ut vidcqoo infra agemas, c prope oppiduin Porphyreonem
ur Akgreue asserere) allocntust at reges primi illi
in solitarium locum secessii, > non procul a CarFraneonxm Stcambriee locnti, et modernum Franmelo monte : cujus < v i u ita celebrabalur, ut e v i oorura tdtoma diu post e Latino conformaltiin, ant
ginti aut triginta monastcriis monachi et clerici ad
potins depravalvni. Ut oraittamus, concHium Epheeum vcnirent, ut ejus benedictionem acciperent, et
BtBon an. Ghr. 431, 418, csse babitnm. Miraab eo confinpari possent. 1 Horum monasteriorum
mar viroe raditos raiiones tam frivolas afferre in
aliqood in Garmclo, aat ad ejue radices, ftiisse, ad *
medium.
roodnm probabile. Etcur islbic minus, aut cnr non
13. Baronius acriter profecto in eam narralionem > isihic potiue, qnam in reliqua Palaeslini roaris ora?
inTcbUur t. Yl AnnaL, an. 444, n . 17 : t Sane qui- An vero ibi ante episcopatum susceptum monachus
dem respafmus, > inqait aique exsufflaraus
Joannes fuerit, aut etiam abbas, e i sub eo vixerit
figmenlom 01ud incerto aactore prodilum, Chro- monacbas S. Gyrillus, apud antiquoe non legimus.
?>iconimirum quod exstasse fiugunt apud quemdam
Trittheroio Cyrillus 1 montis Carmcli quondam dcFranci regem [Ludovicum X I ] , quo tradunt eumcus et cullor insignis > appellatur. Tritthejnium sodem S. Cyrillum Alexaiidrinmn epiecopum mona- quunlur plurimi recentiores, qnos proferunt Alechnm foisse Monlis Carmeli: coi quidero assertioni greus et Saracenm. Sed mirari qnie possit car in
Tritthemios leviter nunis fidem pracstitit. Unde baec, Palsstina potissimum mooasticam Yitam complccii
qnaeeo, incerto aactori, si qui certi alque probati volueril, cum i n Jlgypto primnm ea vivendi ralio
vnt auctores, ejusdem CyriUi aequales, ejusdemqtie inventa cnltaqrie faerit, atque eo lempore prsccipne
res geaias qnam dUlgentAr proeecoii, baoc nescientes flornerit.
15. Alterum qosri potest, an saltem monachum
abrnta silentio reliquerunt? Vel qosc apod hojus
femporis scriptores mentio de calto Carmelo a vila; fuissc Gyrillum, quoconqne i n loco sive Palarsiii*
sive iEgypti, ex anliquis constet. Saracenns id ex eo
monastica? professoribus? Elenim cum apud S. Hic(
15
s.
a i u i VITA.
clarum arbitratur, quia GnBCorum axionm s i t : c Neminem temporibus B. Cyrilli, ct supra, pcr orientalium oras, ad episcopatus dignilalem assumcre,
nisi de monacborum monasteriis dolcctum, licuisse : idquc ex Graeconim quoque Menologio niillo
'icgolio comprobari posse asserit. At nobis quotidie Mcnologium illud el Menaea volverflibus probatu
iddifficile, adeoque contrariuni tum ex iisdem Hcnaeis, lum pnesertim ex ilfius temporis scriploribus,
persptcuum videtur. Cuni Athanasio, o l supra vidinius, colunt Cyrillum Graeci: de utriusqoe uionachatu silent, licet Alegrcus Athanasium quoque scribal non pauco lempore monachum cgisse, et fuisse
ministrum magni illius abbatis Antonii in solitudine
jEgypli, quia ipse id palam affirmal in Vila S. A n lonii. flanc accurate illustratam dedimus \ v n
Jan., nec ullam monachatus S. Atbanasii vesligium
repcrimus. Consuli prolegomenorum j 8 polest.
16. Isidorus Pelusiota uti frequenies S. Cyrillo
jain episcqpo scripsil eplstolas, ita ei nondum episcopo, intcr monachos degenti in solitudine, videlur
vicesimam quliitam libri primi scripsisse, quae ila
babel: t Quid tibl utililatis affert Joannis in locum
desertum secessio, quam olim studiose imilatus es;
cum nunc cum mininic iniilerrs, verura ad privalas
curas te referas, alquc in solitudine tumullueris, et
ab bominum coetu rcmotus perlurberis? Eteniro externo habitu ac spccie quiescere, mentis aulem miilationibus ac perturbalioiiibus inquinari, lum senaum caligtne perfundil, tum susccplos jam laborcs
cxslinguit, atque pcrturbatioiiibus animi pronam ac
facilem victoriam reddil, eflicitque ut miles abjccto
sculo fugiaL Porro ncmo militans iniplical se ncgoliis sxcularibus, ut ei placeal, a quo i n niilitiam
ascitus est: verom ariua omni ex parte gestat, ad
id certamen, quod tribuno militari placueril, sc
comparans. > Haec de monacbalu. Ad certiora properamu.
S I t l . Ephcopatus, proscripti Novaliatii, damonia
effugata.
17< Socrates 1. vni c. 7 i>ed, quod Cyrillns conlinuo ad suam Ecclcsiam a Novatianorum baercsi re'l>urgaiidam animum adjecit, subiofense, secta ipse
Novatianus), Ua s c r i b i t : < Tbeopbilus Alexandriae
,episcopus i n velernum delapsus abiit e vita, ad noiium consulatum Honorii, Theodosii aulem quintum
xv Oct. I b i lum de episcopo dcligendo orla esl controversia. Aliienim Timolhcum arcbidiaconum, alii
.Gyrillum filium fratris Tbeopbili, ad episcopatus i l lius sedem efferrc laboranint. Qua de rc cuin a populo ccrtalum esset, quanquam Abudaciuj [al. Abuudanlius] prasidiariorum militum pnefectus parlibus
Timotbei subsidio fult, tameu iriduo post morlem
Tbeopbili Gyrillus in sede episcopali collocafu episcopatu potitus est: majoremque principalum, quam
unquam Tbeopbilus babuisset, pariter sibi assumpsit. Etcnim ex Ulo ieinpore episcopus Alexandrinus,
pfteler sacri cleri dominatum, rerum pneierea sxcu-
40
larium principatuni acquislvit. Quaproptcr Cyriih'4

elalim cum Novatianorum ecdesias, quae eranl
Alexandriae, oedusisset, non modo omnem sacrum
thesaurum, qui in illis Xuit, penilus abstulit; verum
etiam Theopemptam Ulorum cpiscopum omnibas
suis fortunis privavit. > Haec Socrates, sed ob M I
sectae patroduium sa?pius alibi quoque mala? fidei
suspcctus, u l rcctc monet Baropius an. Cbr. 412
num. 45, et w Notis ad Mariyrologiuw Romanum.
Imo eamdem inurere notam S. Coelestino PonliOd
Roinano, quod < Novalianis, qui erant Romae, ecdesias abstulissct, conatur idem Socratea lib. vu,
cap. 11. c Episcopatus, > inquit, Romaaus, non
aliter atque Alexandrinus, quasi extra sacerdotii fines egressus, ad saecularem prindpatum erat jam
anie delapsus.
18. Cuin ba3relicos, dsemonum socios atque adjutorcs, expulissetGyrillus, ipsosquoque dein aggressus daemones^ sute sedibus effugavit. i Abcrat
Alexandria, ut testantur Acta SS. Gyri et Joannis
in fine, decem sladiis Ganopus; hlnc vero < d i stabat quidam vicus spatio duorum siadiorutu, no~
mine Manuthe. Hic auleua vicus eral daeiuonum habitatio, et versabanlur in eo maligni spiritus. Tbeopbilus vero bie, pwesul, ut prius diximus, Aiexandrinus, cum voluisset reddere locum purum a daemonibus, Ghrietique, evangelistartiin et apoatolorum
characteribus et figuris, ut ad eum eonservandum
idonei, occupare, id quod slaloerat non perduxit ad
eflcctum. Interim enim mors adveniens, quse est hominibug res inexorabilis, abdudt euia a vita praescnti. Deinde autem CyriUo quoque, qui post ipsum
scdi successit, non pariim erat curae liberare focum
a dasmonum injuria. Gum vero de ea re epe Deura
rogasset, angdus d apparcns in visione, jubel u l
magni illius Gyri ei Mard cvangelisUe rcliquiae i n
hoc vico reponerenlur. Sic emm fore u t a dxmonum
nocumenlo libereiur. Gur aulem non ioaunis quoque
dixerit, satis quidem oslensum est a Cyrillo: est
autem omnibus quoque per se manifestum, quod
nominc Cyri, omnino loannis quoque nomen simul
osteuditur. Sicut enim mores fuerunt ei& cooimuncs,
et quae propler Gbristum facta est confessio ei consuinmatio, ita etiara simplex est omnino vocatio, et
cilra ullum discrimenr Hinc in Manutbe martyrica?
eorum reliquia3, viccsimo ct octavo mcnsis Junii,
pradare siraul el sacrosancte transferuotur, vici
cusiodia, diemonum fuga, a morbis libcratto, ct
nunc locus est Deo consecratus, illiusqiic marlyribus
c i adininistris, gralia et doroenlia Doniim noslri
Jesu Ghristi. Baronius hxc acla rcfcrl ad an. Gbr.
414, num. 20, ubi tcmplum boc Gannpi, non Manutbac, ait exstitisse, non satis Aclis bis perpcnsis,
quae illusirabimus ad xxxi Januarii.
SIV. Judmt Alexandria puUi.
19. Socrateslib. m , cap. 15, eodem tempore
pulsos Alcxandria a Cyrillo Juda-os scribit, quo
Chrysanlbus episcopus Novatianorum sux secUc Ec-
17
Sw CYRILLi VITA.
desiaoi GorisUntinopoli adujioistrabat, de quo cap. ab incendio liberenl. Tum Judsi prolinus impeiu i n
Cbrtelianos faclo, eos trucidant. Atque ut a suis,
12 egerat. Creatas U erat an. Chr. 412, mortuua
annuiis demonstralis, raanus abstinebant; sic CbriMonaxio ct Pliuta coes., ao. Cbr. 419. t Eodem
ergo < tempore, > inquU Socrates, Jitdaeoruin gens atianos, qui ipsis forte obviam facli erant, e medio
a Gyrillo episcopo Alexandria banc ob causam ejecta lollcbant.
22. c Ubi aulem illuxit dies, stclerisaactores m i n i csi. Popalns AJcxandrinus prseler caUeros seditioniroe obecuri et incognili faerunUQua de re Cyrillue
bus ddeclaiur : i n quibus, si quando sit oblata i l larum coiiflandaruin occasio, scelera edunlur prope gravitercommotus, cmn ingenli maiiu ad Judaeomra
synagogas (sic enim eorum lempla vocanlur) recta
intolcrabilia : qtiippe slne sanguine nunquam populi
impeius sedatur. I d temporis luranlUie non de causa p e r g i t : et ex Judaeis nonnulloe ncci d a l ; alios expelHi e civitate, eoruraqoe fortunas a muUiludine
aJiqna necessaria,. sed de studio saltatores spectandi
dlripi permiuil. Itaque Judaei, qtii ueqae ab Alexan(quod malum per omnes civilates serpil) i n ipsa
d r i Macedonis lemporibus illam urbem incoluerant,
niuititudiae forte ciebatur. Nam die SabbalL ingena
tum universi inde ejecli, alii in alia loca dispers
lurba ad qaemdam saltatorem speclandum confluxit.
vixerunt. Adamanlius ex numero Jadaeortiin, qu
Et quoniam Judaei, qui illo die feriantur, non legi
v
audiendae, scd spcctaculU et ludk sccnicis contem- medicinam docebal, Gonslanlinopolim prefeetue, ad
plandis totos scsc dedebanl, dies ilie populi factio
Atticum episcopam se contulU. Qoi posteaquam
nibus inter se muino dimicandi causa exsliliL Ac
CbrisUanaia rdigioqem profeasus ei*t* Alexandrt
quaoqiiain populi discordia a praefecto Alexaadriae
denuo babitayiu
alcunque tam sedaia fuit, nihilominus tamen Judaei
23. c Orestes, iUiu* urb pnefecttts, itind CyrilM
aJleri popult factioni adversarii esse non destilerunt.
factam valde miqeo animo i a B t : magBiwque cepH
Aique lametsi Judaei Cbrlstianis erant semper infesti,
deloran, taai pradtrara dvitatem tanta feonmara
lum lamen propler saltatores, multa ia eos inXenmullitadine prersas orbatam esse. Qaamobrem ad
siores iacli sunl
imperatorem de reboe i b i gestis refert. Gyriilus
29. c Itaqu* cora Oresles praefeclus Alexandriae
etiam imperatori iodeeorum scelera per litteras s i (sicenim publica praefecti edicla appellant
gnificai; et nihilomuioa tamen de amicitia conciAlcxandrini) in theatro proponendam curaret, adlianda (ad illad namque faciendiun populas Alexancrant eliam CyrilU episcopi necessarii, u l edicta a
drinus illum impulerai) cum Oreele agil. Yeram ttbi
prafccio publicaia considerarent, ioler quos eral vir
Orestes de amicitia.ne audire quidem ôluii, Cyrillus
Doininc Hierax, bumiiioris UUeratur& magiater, qui
librum Evangeliorum (hunc enim illum r e v e r i l a r a
'
~
.
aitemissimus auditor cplscopi Gyrilli fuit, et in con- putavit) ei manii porrexit. At cum Oreaiie aaimas
ciojiibus ejus plausum diligcnlissime excitare conne boc mado quidem deliniri povset^sed inier eum
sncviu Hunc igitur Htfiracem u l priinum Judaeorum
et Gyrilkim capiulea iniaucitiae semper intercedcmuliiludo in tbealro conspicala est, extemplo vocirent; ba3 clades, quamdeinceps commemorabo, i n ferari coepil, cum ob nullam aliam causam ad ibeade consecula est. Haec Socrates. Eadem aarral N i Uum accessisse, quam ut yopulum ad seditioncm
cephorus lib. xiv, cap. 14, apud quem tamen nulla
eoftciUrcu Oresles autem, eisi ante episcoporum
casdU iudseoram menlio est : nec credibile eam
polestas illi odio propterea fuerat, qood per eos cpiscopi auctorilate designatam. Agnoscere vero i n
Bonnibtl de auctoritate eomm qui ab iioperaiore ad
Orcste licet politicornm noelri qaoque lcmporis i n magislraius gerendos designali erant, admodum dedolcm, qai quacunque possunt ratione modoque
Iractum fuit; tamen tnra vel maxime. quod Cyrillus pontilicum conantur aliorumque ecclesiaslicorum
Yidebalur in ejas edicla curiose iuquirere; proinde
bominum bona invadcre, jura violarc, coovellere
Hieracem palam in tbcatro comprebensum gravibus
aucioriuiem, veluii regum emolumenlis noxiam
divexavii suppliciis^
cum nullis regibus feliciue cuncu ccsseriot, quau^
2 1 . tQua rc iutelfeclafiyrilke J m t o o r u m primartos U

Ecclesise plurimum. detulerunt; conlra.vero p l u aecemt; ittis, si non contra Ghriattanoa tumultua
riniis calaniitaubus cas involvi provincias videamus,
ciere ctefiisUiil, debitas pcenas se irrogalarum minaquarum gubernaculia cjusmodi homines admoiL
tor. At multiiudo Jud&orum, c o g n i i i t episoopi m i nis, multo majore iracundia; a38la exardescere, ma Y. Turbce AUxandrina. Errantetcorreeti.
diinasqae ad Christianis nocendum excogitare ooepil:
quas quidem pracipoam causam lodaeoa Alexandria
24. Tragicam, quam narralum iroos, bistoriam
exiurbaiidi futsse, jaro ostendam. Jodaei cum teaeeimperatort et Orestes praefectus et Gyrillus signiflcar a m ipsl sibi dedisseni, niDUram u l quieqae a n n u l a m
runt. Utinam l i t i e r s Cyrilli exstarenll majas e
ex corliee palnu& confeciam gestaret, nocturnam
pondus, quara fureutis Ulius OresUs, apud recte
pugnam contra Gbristianoe ineliluunt. Iiaque nocle
sentienlee obtiaerent Jlujus tamen relalionem poUas
arripuit Socrates, Cyrillo infensas, lib. vn, cap. 14
quadam per oniversag urbis regiones a quibusdam
ct 15. Nonnulli ex nionachis, inqîl, quiNitram
condamaiKluoi curant, totam ecdesiam Alexandri
monlcm accolebanl^ ingcnio fervenliore prarditi,
ncHDine noncapalaiQ igne conflagrare. Quo audiio
sicut jamjiridcm idem ipûm dcclararunt, cxorsi
Cbristiani, alius alituidc concurruul, ut ecdesiaoi
s u n l
8. GYRILLI .
50
Theopoiti temporibiis, quando erant ab ille contra venerabantur ct suscipiebant. liaquc invidiae flamtna
Dioacontm et ejus fratres iniqtie armati; sic id tem
tum conira eam incensa csl. Eicuiin a i m crebnus
poris quoque aemulatiome ardore inflammali, promcum Oreste i n colloqtiiam voniret, populus E c d e s i
pto et aJacri anhno pro Cyrilto dknicare coneti Utenint. illam ccepit hwitatilare quod eplscopo ad aroicitiam
Itaque ?iri ad quingenlos naroero ex monasteriis Orestisrccondliandam aditnm penitos intf rdudcbat.
cgrcesi, urbem Atexandriam contendere, praefectum
Proindc ccrtl bomincs, qtrt crant nattua paolo ferrbeda circumvectum obeervare, eum adire, sacrifi- /Ventiores, qtiibus Petros Lector in iila ecclcsia duean, gentilem, et alits comphjribos eontanelioets ccm ee prxbnit, tmo consensu, hiulierem domum
nominibos appellare ccfcperunt.
alicunde redcuntem obscrvam; de currn, quo ve25. c llle, suspicatas sibi a Cyrillo kisidiat coJlohcbatur, delurbant: ad ecelesiattt quae Cacsareum
catas esse, exdamare se Christianum eeee, et ab d i d l u t , rapiant : exutamqae vesiibus, lestis acutis
AUico episcopo Constantinopoli baptiraUnn. Verom,
ad ncccmusqoe dilaceranl, ejus membra discerpunt,
ubi monacbi ejos yerba videbaotor conlemnere, discerptaqne ad locum qul Cinaron dicitur comttnea forte ex Hiit, noniae AmmoniuB, capvt pnefe* portant, atque ign! comburonl. Hoc facinus cum Cycti lapidc peredlere: prefectus illo vnlnere inflfcto,
rillo, tum Ecdcsis Alcxandrina, non exiguam labem
totus sanguine manare. Qnapropter pnefeeti appa- aspersit infamiae. Nam qul rcligionem Christianam
rhoree, exeeptil pavdt, omnes ae d a tode ftdbdoprofitentor, aoede, pngni, et id genus aliis omntno
eere, attus aiio ee in tdtitadtoem abdere, praeca- aKeni esse dcbcnt. IfiD rcs gcsts sunt quarto anno
ventes ne lapidum jactu inlerimanttr. Interim po- episcopatos Cyrifli, ad decimom considatum Honorii
Atexandrimis frequens eo c o i r t t t m , moBaefaoa ei Tbeodosii s^piimam, mensc Martio, cum obscrprafecti c m u aotmo prompto n l d i c i ; qtoe omnea, Tabanttit jejonia. >
praeter Annnoniunv i a fugam revtuat : iflmn ad
28. ttypaife plares episiolas scripsU Synesius. De
prsefecuta dedtocere. Prfcfectaa pahkm, u t i legett ca pldribtis agit Barodius, et potius Alexandrinorum
poslalafit, de co qtnestionem exercere, tormefttia furore ac tamoltu, quam d e r i conspiratione, o c d *
taathper afttictare, dom e x t r e m a i spirit&m edit.
sam esse extetimat. Haec quarto anno episcopatus
26. t Qua? ree non dia post ad imperateruta aores
pcrtata cei. Qam etiam Cyrillae eatndem rem illie,
eed *ecos expotitam otnnfoo per Htteras 6ignif!ca i t . Gorpfte qioqne Ammonfl capit, inque ecelesla
qnadam necmdii, t Ammonii eed Tbaomasii
nomine Mmcopavit. Ei cara i u eedesb magmtodi
iiem animi itfiu*, ntpoie grave certamen pro pietate
perpessi, laude el prssdicatioiie extttlieeci, jussit
martyrem appellari. Verum qui anodestioree erant,
etiain ex IffeisChrietianis, Cyrilli Btadimn erga Ammonram m l n k n e approbardnt. I t o a cxpioratnm babebiint Ammotiinm, noti in lormentis SnterHsse, ne
Ghristnm denegarc togeretwr; sed temeritatis suaB
poenas dedisse. Quocirca Cyriflae ipse Hlud ipsius
fadnus silentio in obHvionem pedeteniim vcnire
passos est. At ne adhoc qaidem acerba illa inter Gy
r i l l m n ct Orestcm soseepia contentro sedata est:
quippe alia dadee htiic non disstmili^ qnam sam
jam Barratartis, eam renovavit
27.
Gyriin cOhtigisse ciiam Nicepbonis scribit. Cccpit is

q u a r l u s annasxvuiOctobrb anni 415, adeoque bie
taenste Martios neccssario est anni sequcntis 416
consulato imper. Tbcodosii vn, ut bic d i d t u r , el
Palladii, non Ronorii x. Apud Niccpborum foedius
mendtim : nam cum antea Cyrillum scripsisset elcctum arnio quinto Tbcodosii luipcr., tiic tamcn Hypatiam occisam ait anno quarto episcopalus Cyrilli,
sexto lmperii Theodosii, cum bujus octavus fcre
exspiraret. PetroLcclori (ei forlassis qui bajuscaedis
auctor babelur) Bcripsit S. Isidorus Pelusiola epistolas 177 et 305, lib. m , el episl. 555, Ub. v. Qui
alii id fadnns perpclrarnnl, Tidetitor fulsse Parabohmi, v d Wrabolarii, Beu ParaboK, qni aegrotauliam
curara sosdpiebaiit, et pesle quoque infectis sobvoniebant; qui cum eplscopo subcssent, eidem favebant, ei n^gotimn face!$sebant pradcctis. Qtiare de
bis anno hoc 416 rescripsit Tbeodosius ad Monaxiura
prafectnm praetorio, 1. X L I V - De episc. et d e r i c ,
c Mulier quaedam erat Alcxandriae, Hypatia D Cod. Tbeod., probibens ne âUegium Ulodexcederct
Bumerum q v t n g e D t o n i n ; eoademqne jabens non cx
divitibas sed panperibm legi; nec ullum adire p n blicum spectacalvm, aut ad curlam accedere, nisi
singulos, et orgenle Beeessitale. Reecripsit tamen
postea 1. x u n , ibidetti, u i eorum coHusad sexcentos
posset ampKflcari, qtribus i n omnibus pracsset cpiseopus AlexandrinHS; nam el dericos appcllat: sed
Arinoris ofdirm hrt^rpreUHtrr Raronius an. Cbr. 416
m fine. flnc videtur respcxtsse isidoras Pelusiota
lib. v, epist. 268, Ad 5. Cyrilium et epist. 278, Ad
Petrnm, dfeputans an regia potestas dcrum i n o r dinero redigcre possit.
vocaia, Olia Thconis pbilosopbi. flaec tantos in Ht(cris fecitprogrcssus, ut omnes pbilosopbos sui lemporis longe superaret: ac nou modo in scbolam Platonicam, a Plotino dcducum, succederet, verum
ctiam orancR philosophorum omnium preceptiones
ct disdptirws omnibns qoi eam audire volebant,
cxpTicaret. Quaproplcr quolqnot pbilosophiae Btudio
incehdebantar, andique ad inam cbitflaebant. Quincttatn pTopler gtavem anitoi fldentiam, qoam cx doclrhia? fontibus han$6rat, etiam in conspcclum
prindpam summa cura modestia vcnire non dnbitavit. Ncqueiilam padebat in lnediam hominum freqncuttam prodire. Omncs enim catn ob singularem
animi modferationcm, cum revcreatia quadam ct
$
29. Subjicimus qac in rcvocando anachorcta

quodam, viro sanclo, scd ad Inrrcsim prolabcnlc,
S. C Y R I L U VITA.
29
prodeater GyrHlo gcsia referanlur, l i b . De triih Nicephores l i b . xrv, cap. f 5 et sequeatibas :

c Alexander itaque et vita et doctrina optimus, telo
PaJnt*, libelk) 18, num. 4. t Abbas Daniel narravit
de alto sene Biagno, qui habilatat in inferiores par- ingenti Joannis camam favens, p r i B u i l l i e s nomen
i n ecclesiasticum retulit a t t n n : atqae ad fmperates iEgypti, qeia diceret per eimplicilateni, quod
torem omnesqoe nbiqtto epiecopoft, ut idem e l ipsi
Mddmedecb ipse esi (Hios DeL Hoc autem indicatum est sanctie memorke CyriDo arcbiepiscopo facerent, et ea re paoem oertam ta constantem Ecclesiae conciliarent, seripeit. Gseterom cum Alticus
Afexandrhio, tt mbit ad com. Seiens aotem quia
igntfer esset iile senex, et quWqmd peieret a Deo quoqne episcopus propter Joannitae Bedesiam csse
ecissam videret, de prineiputa eentteniift, ipse q u o rcvelabatur e i , et quia simpiieiler dlceret hoc verque mentionein iHins fieri i n precatiombae jttssit;
tam, osus est hpjosmodi ratione, dkfens : Abba,
quemadmodum id et i n iMis episeepie, q u i vita
rogo te, qoia in cogitatione mea est quod Melcbiexcessiseent, fieri solitam erat. Alqtte ex eotempore
scdccb ipse eit flKus D e i : et rursas aiia cogitatio
pax exstitit, donec postea quoque rcttqai* ejus u r H
mca dicit qtiia non ah, sed bomo sit, et sacerdos
imperantl ftlata?. stmt. Atircus invidiain, i n q v a m
soiDnras ftierit Bei. Qacmiam ergo bsesito de hoc,
fdcirco misi ad te, ot deprecerie Dentn, qaatenos propter divinum Joaimem deciderat, hoc modo m a ceTebretibi dtgnetar detaoc, quid Terilas habeal. gnifice. abolevit. Nec ille modo i d fecit; sed atife
Scnex autem d t amvmattone soa praestraiens, com
quoque JoanBts p r e c i b t e iatferere recuHdncia d i x i t : Da irittii per Ires dies lndorias, et m t i b o a , et Gynllo mxmtto Akamirm
praesuli,
egodeprecor Deum defaacre, et Tennnfio tibi qood
hoetlliter JoaBnea o d e m , utea Thatphim i h i fuerii reveiaiom de hoc. lntrans ergo i n ccttain p a i r a o MIO disteasifleet, penmdL
o a m depfecabamr Deom de rerbo h o c : et veirfens

51. Attici episiotam dedhnns t m latraarii :CyrilK
post tres dies d i x i l sancte memorife CyriRo: Homo
Vesponetitn bic ne detur, nimimn aHenatus HHos a
est Mefcaisedecb. Arcbiepiscopes aotem TespondR
Joanne animns e t offensOs vetat. OblHterentQr sanc,
e i : Qoomodo cooetat apud te, abba? Et iHe dixR
gl qtue non SGiam male gesta a eanctts, sed peju^
: Deaa ostendit m i h i O B M patriare&as, i f i i u t tetiam defensa sont, ot non tam etcatrix decore obawguli eoran coram roe t v a a s k e a t ab Adain neqoe dncta, qnam ftede etiammmi bians ct sanie fhiens
a d MeUfcigedeeb, et a n g e l M assatene taiki tiaut: Ytilnos videri possint. Eas litteras obi cap. 27 reoce
tete8t1MchUeteB:
e l i d e , arcbtepiseope, xMsmt Nicepborus, ita cap. 28 acribH : f HaRcqni e m s eaio q o i a wc csu Abteas a n t e m tenex, per
dem Cyrillae de sacro Cbrysostomo *ct ecrrpsit ct
emetipsom pnedicafeal qvia homo tmei d c b i - ^ sen3it,pr2esutnpta3 opinioni hKerrieHB, quam d n d n m
Mdecn. i gaWsus esi mapdftot
memotfe
patruum suum Tbeopbilum secuMs, conceperat.
Qnoniam vero dissidktm boc qaidem ex raulatione,
qaamris non secundam sdentiam, non aulem ex i n 5 YL Nomen $. Chrysostom diptychis irucriptum.
T i d i a , neqne diaboliea contentwme, manavit, non
30 Controversfa hxt omnis, (Rotarnia agiuta
oportere virum ti doctrina et virtole praestantem,
atodiis, tandentqiie Romani poatilleis ineigni oon- hac iina i n re clandicare, qoomiBus ad sumroam
stantia, feliciaebBe et a c r t m m legmn reveireBtSa
perfectionem perveniret, Deo isnra eet Hominee
lcrminau, plene esl a obis ad Yitam S. Allici epi- enlm illi erant, ei humanis affectionibiia obnoxiL
scopi ConslaBUnopoHumi vm Januarii disanea, et Quapropter aKqnanto post, GyriHns cum magno illo
ftingula suia temporlbtie apte reslitata. flk ea sotam
Tiro, etiam post ^ns m o r U n , In ^ratiam rediit, erîifle ad Gyrillimi peninent proferenraa. Micetaa Pbi- roremqne suum cum multis aliis concttanlilms, tum
losopbHS, Baronto tono I , an. Gbr. 848, ntira. 84, maxime hidoro Petoeioia ntmc reprehensioBe nune
fidelissimus scriptor babiios (de q u o xxin Octob. ad
admonitione eum cobortaBte, dirina etiaro et arcaViuto S. Ignatii PatriaQiue GonstantinopoHiaBi, ab niore qtiadam revelatiooe aecedente, correxh. Yidce o s c n p t a m ^ p l B r a d i c e t W B ) ; b i c ^rgoNieetai, q a i b e s D re namqne visas est, seipsum sacris d i b i t s x p u l ^
progressibas r tanto temporepmractata optotmm

Gooftcou sit flnem, Htetorise easlDseniii, addudis
filteris Attici alque Cyrilli hac de re tthro eitroqtie
daiis, qeas omm fide eonacriptas prontmiiane reeitat Baitmius nmn. 46 et eeqq., anso 412; n a m o
eiisiimatit tmaen Cbryeostomi dipiycbis inecriptum,
qnod nminigi nltimis annte Auici faetitm ad ejna !tara probtTiBius. Obiit Ble Octob. aimi 425. Ei
coitvixit Alexander episcopns AntSoehenm, de quo
mox, ad anntim usque vigeshnam ftHus sseculi; post
cujns o b i t o n Auicns Homen Cbrysostorai dipiyeMs
Constantinopoutanis' inscripsit, aiqnc ot idem p r a staretar Alexandrix, lilteris suis monuit Cyrillum.
31. Ex NiccU Philosopbo rem totam i t a dcscribit
aum ease a Joanne, comitatu et divino, quod circa

eatfi erat, satellitio maxhKe frcto, et matrem Don i n i pro ipso deprecantem Joamiem, atque cum
nntlta etfam alia, tiim illad pnecipoe qod pro ip8 glorfa plnrimm ille decenarit, uent dicetor,
refcreniem, ut i n sacra templa reciperetur, orare.
Hanc yisioncm cum B . CyriFhw cogttabandas m
animo secimi voheret, seipsmn, qnod ia sanctom
vinmt mrecius esset, damnavR: et detnde ipae qooque re cognita, Ecclesiae Chfysoetomi addktas, rom eum admiratQs est, raldeqtie eom, qood contra
iHam improdeps prorstis irritatns hterit, poenitert.
Proinde diversum onmino a priere consiHo factenH,
synodum p r o v i n c i a k m coegit, c t loannfe mmon s5-
AVIS IMPORTANT;
Ifaprfes one deslots providcntifclles qui rgfssenl le monde, rarement les uvres an-dessut dfc rorafiufre ee fooi
eans contradiclions phvs od moins forles el nombreiises. Les Atelien Cailtoliques ne pouvalent gufcre Schapper a ce
cacliei Jivin de leur ulililo. Tantot on a leur existence oo leur imuortance; lanlotuo a dil qu'ils elafent ferrata
bd 911'ils allaient Polre. (ependaot i b poursuiventleur carrttre depul* 21 ans, et les produclioos qul eu sorieal
l e v i e n n e D l dc plus eu plus graves et soignoes : aassi parait-il certain qu'arootnsd'ovnemeM9 qu'aucune prodence
tumaine ne aanraii provoir ni empicber, ces Aleliers ne se fermeront que quand la BiblhtMque du Clergi sera
erminue en ses 2,000 volunies in-4\ Le passc parait un sur gar.nt de 1'avenir, ponrce qu'il y a a espgrerou a
fraiiidre. Cependant, purmi les ralomuies auxquelles ilsse sont trouvds en butie, il en est deux qui onteie conlinuellemctil ropoiees, parce qu etanl pluscapiiales, leur effet entralnait plos de consquetfces. De pelils et ignares
concurrents se soiitdouc acharnes, par leur torresponduQce pu leurs voyageurs, a rap&ier partout que uos Editions
elaient mal cortlgoes el rtial imprlmoee. Ne pouvant attaquer te fond des Ouvrages, qui, pbur ia pluparl, 110 soht
qtie les cbcfs-d'a?uvre du Catiioiicisme rrcoaiius pour lels dans loUs les lemps et dans tous les pays, fallaiibfen
se rejeler >ur la forme daos ce qu'e(Ie a de plus serieux, ]a correction ei rimpression; en elTet, les cbef*-d'ceuvre
m*me rTauraient qu uoe demi-\aleur, si le texle en tait inexaclou lllisible.
II est tr&s-vrai que, dans le prin< ipe, un succs inoui dans les faslee de !a Typigraphie ayant forc 1'Edtteor do
recourir aux mocaniqups, alln de raanber plus rapidemerit etde donner les ouvrages a moiodre prix, quatro volumea
tiu double Cours d'Ecriture tainle el de Tlaologie furenl liros avec la correcilou insufOsanie doonoe datis les imprimeries a presqoe lout ce qui sYdite; il est vrai aussi gu'uu ceriaio nombre d'autrcs volnmcs, appartenaut a diverses
Publicatioos, fureut imprfms~ou trop noir ou ifop Dlanc. Itals, depuls ces temps doignos, les mocaniques ont
c^do le Iravail aux presses a bras, el rnnpressioa qui en sort, sans ^tre du luxe, atiendu que le luxe jurerail daos
Ues ouvrages dune lelle naiure, est parfailenieut coovenable sous lous les rapporls. Quant k la correction, il est
Ue rait qu'elle u'a jamais portoe si loin dans aucune edition ancienne ou conteraporaioe. Et comment en serait-ll
antremerit, apros toutes les peines el touies les dopenses que nous subissons pour arhver a purger nos ^preuves de
toules faules? Lâbitude, eti typographie, dans les meilleures baaisons, estde oe corrfger que deux ^preuves
et d'en cotiferer une iroisi^me avec la seconde, sans avoir preparo en rien le manuscrit de I W e u r .
Daos les Ateliers Caiholiqtm la difference est presque incoiDiDeosurable. Au moyen de correcleurs blanchls soitft
le liarnaiset dont lecoupdail lypogiapbique est sans pilio pour lesfautes, oti tomtnpnce parpruparer la cople d'un
lw)ul a laulre saus en excepler un seul mot. On lit ensuile en premi&re opreuve avee ta copie ainsi proparve. On lit
en secoode de la iume maui^re mais en collalioiiuant avec la premifere. Ou fail la m^me ebose en tierce, en colla
tiohnanl avec la aecoude. Ou agit derndmeeo quarte, eo collalioDnaui aYQC la lierce. On rcnouvelle la tnmc
ratioh eri quiiiie, eii collaiiohuaot avec la quarie. Ces collallonnemenls ont pour but de voir si aucune des Cautes
signaloes au bureîu par MM. les correcteurs, surla marge des6preuves, na ^chappe a UM. les corrigeurssur le
marbre etle raoial. Apr^s bes cltiq lecturei eOli^rss controlês l'une par 1'autre, el en debors de la proparation
bi-dessus menlionn<5e, vienl une rvisioti, et souveiit il en vieut deux ou iYois; puis cliche. Le clicbage op^rd, par
consoquent la purelo da lexte ee Irouvant immobilisee, 00 fait, atec la oopie. on<* noovelle lecture d'iin bout de l'e
^reuve k laotre, 00 se livrea unenouvellerevision, et 1 lirage n*arrife qu'apr^sces innombrtbles procautions.
Aussi y a l-il a Montrouge de& correcleure de toules les nauons et en plus grand worabre que dans viDgt-cinq
Irapriraeries de Paris runies 1 Aussi eucore, la correclioo y coolc-t-elle aulant que la composiliOD, UDdis qu ailleurs
clle oe coAleqiie le dixi^me ! Ausîenfin, bien que l assertioo pulsse paraitre lomeraire, IVxaclilude obienue par
lant de frais et de soios, fait-elle que la plupart des Editioos des Atelier* Catlioligue$ laisseot bien loin derriire eliea
tellc& tn&tiie des c^t^bres Beaidiclins Mabillon et Montfaucoa et des col^bres /^suitcs Pelau et Sirmood. Que l'oo
compafe, en elTet, nMmporte quelles feuilles de Jeurs 6ditions avec celles dee nAlres qui leur correspoadeut, eb g^cc
iomme en lalin, t>n se CDnvaincra que rinvraisemblable esl une roaliti.
D'ailleuri, ces savants ^minenLs, plus prooccupes du sens des textes quo ae la parlie typograpbique et '
poiut correeleurs de professioo, lisaient, non ce qoe poruient les ^preuves, mais ce qui devafi s> trourer, leur
baule intelligence suppleanl aux fautes de . l)e plut lesi Boediclins, comme les J&suilee, oporaient presque
loujours sur des mauuscrils, cause perpotuelle de la multiplkito des fauUs, pendant que les Atelter* Catholiques,
dout le propre esi turlout de ressusciter la Tradilion, uOp^reei le pbia souveni que sur dce impriroos.
Le 11. P. De Bucb, JSsuite Bollandisle de Bruxelles, noos icrivait, i l y a quelque lerape, n'avoir pu Ironver en
dix-huit mois (folade, Hne htfue faule dans noire Pulrologic latftie. M. Denzinger, profesaeur de Thiologie a )'(Jni*
versilo de Wurzbourg, et M. Keissmann, YicaSre Gonohal de ta mfinie vllle, ooue maodaieot, a la date du 19 juillet,
h'avoir pu ^galemeni surprendre une seulefouie, soildans le latm soit daus le grecde notre double Patrdogie. EoGo,
ie savant P. Pitlra, Bebediclin tle Solesme, et M. Boneliy, direcleur oes AntiaUi de pltUosoplue chrttietme, mis au
dofi de uous convaiocre d'une seule erreur typoffrapliique, ont forc^ d'avouer que nous n'avions pas irop
prosumo de notrc parfaite correciioa. Dans le Cierge se irobveot de bons Utiuisles el de boos hellenistes, et, ce qui
est plus rafe, des liommes trfes-positifs et ti ^s-prauques, eb bien ! nous leur proniellons 006 prime de 25 cenlime
t>ar cbaque faute qu'i!s decouvhront dans n'iiuporie lequel de nos volumee, aurtnui dins lea grecs.
Malgrc ce qui prec^de, 1'Edileur des Cour$ complets, sentant de plus en plus 1'imporumce el mdme la nacessitt
dune correciion parfaile pour qu*uo ouvrage soil veriiablemept ulile et estinieble, se Hvre depuis plus d'un an, et
esl ro90lu de se Itvrer jusqu^ 1 flo a uue op^raliuo loogue, peuible el couieuse, saroir. ta r^vision enti^reet
uuivers^lle de ses inoombrables clicbos. Aiosi cliacuu de ses volumes, au fur et a mesure qu'il le& remei sous presse,
est corrigo mot pour moi dun boul a Tautre. Ouaranlebommes y soot ou y seroot occupcs peudant 10 ans, el une
somme qui saurait lre moindre d'ud demi million de francs est conâcree a cet Iroportaot conlrole. l)e ceue
raani6re, les Pifblicattons des Ateliers Calholiques, qui doja se distiusuaient enlre loules par la suporiorUo de leui
LorreciioD, u'aurontde rivales, sous ce rappon, dans aucun temps ul dans aucim pay^; car quel est Tedileur qui
pourralt et voudrail se livrer Al*RES CUtl a des travaux si gigantesques el d'un prix si exorbilanl? II faut
tertes dire bien D^netre d'uoe vocaiion divine a cclîTet, p>ur ne reculer ui devatil la petne nl devatil la dopeuse,
surlout lorsque 1'Europe savaole proclame que jaraais volumes u'ont ei6 idilos avec laot dexaclitude que eeux de
la BibtioUitque uiuverseUe du Cltrga. Le pr&ent vohime esi du uorobre de ceux rvises, et tous ceox qut te eeronl
a 1'avemr porleront celte nole. Eu cons^quence, pour juger les produclions de% Ateliers Catholiques sous te rapport
de la correclioo, il ne faudra prendre que ceux qui porleroul eu i6te 1'avis ici iraco. Nous ue rqcuouaissons que cetie
uaiiion et cclles qui suivronl sur nos plancbes de m^lal ainsl corrigeea. On croyait aulrerois que 14 slorcotvpie
immobilisait les faoles, atteodu qu'un clicho de raÛl n'eet poiat olastinue; pasdu tout, il inlroduit la nerfection,
rar on a trotive le moyeo de le corriger jjsqu'k exlincliou de faulet. L'Hebreu a ole revu par Si. Dtacb, le Grec
p*r des Grecs, )e Latln et le Frarrâis pat les premiers correctetirs de la capilale eo ces langues.
Xous avofts 1a onsolation de pouvoir tiuir cet avis par les reflexious suivanles : Eufin, noire exemple a floi pat
ebranler 16s randea publications en Ilalie, en Allemagtie, en Belgique et en France, par les Canon* grecs de Homc
le Gerdil de Naples, le Saiut Tlwrna* de Parme, YEncyclop4die teliijieuse de Motiicb, le recueil des diclaralioiit des
riles de Bruxelles, lcstiolUmdistes le Suttrez et le SpiciUge de Paris. Jusqu'id, ou navait su reimpnmer que des
o.ivrages de courle baleine. Les -4, s'englouUsseiit les in-folio, faisaienl peur, et on nOsait y toucber, pir
raiule de se noyer daos ces ablmessaos fond elsaus rives; mais 011 fiui par se risquer a nous imiier. Bien plus,
sous uotre iinpulsioo, d'aulres Editeurs se preparenl au Bullaire universel, aux Dicmont de toules les Congrogauont
a une Bxographie et a uuc Uistoire gon^rale, elc, clc. Malbeureusement, ta plupail des dditious deja faites ou q u l M
font, bont sans aulorito, parce qu elles sont sans exaclilude; la correctioii semble eu avoir 4(6 Taite pardes aveuglcs,
soit qu'on o'eu ail pas seiiti la graviio, soil qu'011 ail reculo devanl lcs frais; mais patience! une reprodttcltofi
ujrrctlu niTgira biculol, ne fdl-ce qu'a la lumicre des ocolcs qui sc butil fatlt ou qui se feroav e&roro.
t R A D I T I O CATflOLtCA*
SMCVLUM
t O Y
V, ANNUS hkk.
H M t t N
S. . . CYRILLI
ALEXANDRLE
ARCHIEPISCOPI
OPEfcA 01LA2 REPERIRI POTUERUNT .

CURA STUDIO
/ O A N N I S
A U B E R T I
lACDimEksit EGCLBSlAl PftKSfTTEBI CANOftlCI ET IR SCtfOLA PARISIENS! LAUDUltENsft COIXECII MAGISTRI

AC IHTERPRETIS REGII.
EDITW
*ARIStBNSJS
ALTERA VUOBUS TOMfS AUCTWR ST EMENDATIOR.
ACCURANTE
E T hECOGNOSCEfriTE J.-P.
BIBLIOTUECiC
CLERI
MIGNE,
IJiVI VERfiME,
SITB CURSUUM COMPLETORUM IN SINGULOS SCIENTLfi ECCLESIASTICJE RAMOS EDITORB.
i ' - ' 11 V "
TOMUS PRIMUS.
.
,.
.yiwiiMii.';?.
' ' " : -

V K N K D N T 10
VOIXMUU
. . :
100
.... ,.
\ '{.': : \ '-'
'
'
W I N C I S OALMCIS.
E X C U D E R A T U R E T V E N I T APUD J.-P. M I G N E E D I T O R B M ,
fMCTA DWMBOISE. OI.IM PROPE PORTAM lAJTETIJS PARISiORUII VULGO
FENtER
11, SEU PETIT-M TROUGE, NUNC VERO IINTftA MUELNIA PAKlSlflA.
1864
>
T R A D I T I O CATHOLICA.
SMCVLUM
V. ANNUS
*tt.
E L E N C H U S
A U C T O a U M E T O P E H U M Q U I I N HOO L X Y I U
S. G Y R I L L U S ,
ALEXANDRINUS
CttMTIMKllTUB.
ARCHIEPISCOPU&
SCRIPTA EXEGETICA.
De adoratiooe io spiritu et verilatc libri xvn.
CoL 133-1126
MONITUM.
Cara in hac CyrilTi edhione ordinem novom insthmrnnti&, -praeciptie qtroad ftcripia dogtnatfca, adeat
Lector, si labet, utriusque ordinis, veteris et novi, collationem quata ad calcem tomi ultimi repraescntamus;ubi etiam mio intoitu cojispiciel quam mnlta noetrae editioni de novo accesserint. Caeterum
pro oerto teneai non plus sterooris e slabulis Augiee quaoi ex his libris maculas sublatas fuiaae*
2 5 6 3 7 1
Parisiit. Ex Typis J.-P. MIGNE.
'
PATRIARCILE ALEXANDRINI
[Aeta Sanctorum BolUmd., J a i w i i tom. I I , die 28, aano Christi 445.)
{ I . S. Cyrilli natalis, <r<ai, reliquics.
Theophili arcbtepiscopi Alexandrini e sorore nepos,

et i n scde archiepiscopali successor, qui tertiae synodo Epbesi celebratae praefuit, et Nestorium (qui
multa blaspberoa in Dominam nostram Dei gcnitricem dogmata evomuit) damnarit et exaucioravit.
Gyrillus vero, cum multis praeclare faciis et virtutibus eluxisset, ad Dominom migravit.
1. Mnlium Ecdesia catbolica S. Cyrillo Alexandruio

dcbet, ejos stngulari eruditione animique constanlia
adversusbaBreticos fidelissime felicissimeque propugnata ; ideoque 4 \
, reclie et immaculaUt fidei adtoctttus
appellatnr i n coocilio oecumeiiico Ghateedonensi
act. 5 , in libello Theodori diaconi, ecclesiaslicis
coocilii roonumeniis inserlo. Imo tanqvam sedis
apostolicaa vicarius, seqaali cem S. Leooe ponlifice
Romano honore dignalus eel i n concilio Constanlinopoliiano an. Chr. 536, sub Menna patriarcba hftb i l o , Iia acliooe i : c Qaoniam Ghalcedoaen&is synodus non solum Leonis sanctse memoria, venun etiam
ei CyriUi Alexandrinoram a Deo amati pastoris, mem o r i a m \n orthodoxa fide fedt; et GyriUus qmdem
Atexandrimis i n diptychis praedtcatur, Leo autem
aanct* memoriae non pnedicatur; justuqi putamue,
ut quod detodt suppJeatur : e i quia aequaliter ab hac
sancta synodo p r o st&tn ortbodoxaj fidei bonorati
sont similiter, et i n aacris diptjchis pro ulUitate e l
pace Ecclesi& praedieentar.
4. Erat Athanasius mediocri statara corporis,

modeste latus, incnrvus, grato aspeclu, decenti c a l vitie, adonco naso; barba non adinodum promissa,
sed diffusa et genas vestiente; ore brevi, et qnasi
inciso;nonomninocano capitc, necparealbo, sed
subflaTO. Sanctus aatem Cyrillus breve quid habeng
ciim colore gratiore, abnuenti similis aspectu; densis et pilosis superciliis magnisque et i n arcura
flexis, frontemque claudentibus; naso jasto, cujus
diapbragma, seu inlervallum narium, contractius
erat; genis exlensis, Jabiis tamentibus, ore diducto,
fronte angustiore, sed recalvus, densa ac promissa
barba venerabllis, crispo utrinque capillo et flavescente ac semicano. Quornm diee festus agitur in
sanctissimae Sophiaa teropk). >
5. Latini Cyrillum boc XXTIII Januarii refcrunt. Antiqnum S. Martini Treviris Martyrologiam :
In Alexandria, Gyrilli episcopi et confessoris.
Usuardue, Beda, Ado, Notkerus, Bellinue: Alexandriae, B. GyrilH episcopt, qui catholicae fldei prseclarissimus exstitit propugnator. Eadcm habent m a nuscripta plnrima; additur in Romano: Doctrina
et sanctilate Ulustris quievit in pace. > Galesinius
,
Q
mutata paulam phrasi : Alexandriae, S. Cyrilli
.
episcopi, accrrimi religiosissimique fidei catholic
CmriUum celebro Domiui mek amicum,
defensoris. Florariura ms. et Martyrol. Golon.
Et thmnas $emper virginU propugnatorem.
Alexandriam i n Gracia colloeant, enormi mendo,
3 . Variis ejusdem virttites odis, hymnis, ei anti- nisi Gneciam gencralitcr accipiarous, qua late tunc
phoots celebrantur in eisdem Men&is, tum boc die,
per Orientem Grseci scrmonis usus exstitit; xxix Jatam XYin Janaarii, quo solemni eom cultu iterum,
miarii refert cum Felicius; otroque Manrolycus:
ona cum S. Athanaslo, venerantur, et hoc utrumque
a quibus, uti eiiam boc die i n Martyrologio Germaornant encomio: t SS. Athanasius et Cyrillus panico, dicitar c Thôdosio Seniore impcrante qaietriarchse Alexandrini. Ex bis duobos S. Athanasius
Tisse.
t i x i t imperanie Constanlino Magno, et in primo
6. Hos fortc secutQS AJegreas in Paradiso GarmeconcUio Nicsno, Dondam episcopus creatus, verbie litici decoris, siatu % selate 6, c. 12, iia scripsil
et scrtptb tapientiae plenis Ariom coniuttYit et puc Tandem sapientia, eloquemia, acumine et sanctidefecit. Pott mortem vero Alexandri archiepiscopus
tate insignis, gloriosus sub Theodosio Magno et
AJexandri ordhiatut, a Constantio Tariis exsiliis Goelestino papa I claruerat, annis ab obtenta orbis
cxerritus, per doos et qaadraginta anaos aesiduis D salute 444. Ast ista quam distant, imperiutn Theopersecattonibos exagitatus, mignrvit ad Dominum.
dosii Magni, tt Goelestini pontificatus! Mortuus est
Sandtis aatem Cyriilus sub Tbeodosio Minore floruit,
TheodosiusMagnus, sive Senior,'an. Cbr. 595. Evc-
2. Graeci aganl S. Cyrilli ix Junii feslhrilatem, quo

die Meoologinm : t NatalU S, Cyrilli, viri eruditissioii, calholicaB fidci propugnatori* egregti: quem
summus pontifex Ccelestinua idoneum judicavit cui
suas vices i n Epbeeino concilio delegaret. In
' Meiuefe :c Sancti Patris nostri Cyrilli, Papoe Alexandrini.
PATROL. GR. L X V m .
S. JCTRILLI VITA,
ctus eet ad Roroana Ecdewae IpoAîftfU^ <3f*lfe$li- pugnaret iii Paradiw Carmclilico : t S. Cyrillus, in
nusan. Ohr. 4^3, M a r i r i b n ^ / t V A ^ i 4 o \ f o t d coss.
quit, episcopus
Alcxandrinus, natione Gnecus, pa .

tria Gonstantinopolilanas. Triuhemius quoque lib.
Theopbilus c p t ^ p p s v A ^ a w r i n f i s , Cyrilli decessor
aditione Colonicnsi
ei ptfirft^ôbSt x | * \ & t o l r . a m | 4 t f , quo cow. D# 9Cfiptribnj| cccleftiartid*
: ^ i k ' . O o ' f i d r i u 8 Aa$. , e4 Tbeodosiuf JUQIPC Pattl (hKOtelUan. 4546* ct Frajncofurlensi Wecbc Aug. . At lertio post Theophili obitum die epi&co- liana an. 1601, t nationc Grxcum > statoit; non
paiu potitus ent Cyrillus, ut infra ex Soatfe d k t - taaiea t ex Gotslantinopoli oriundum, qaod apud
tur. Triginla eam et duos annos episcopum vixisse Thomam Saracenum veloli ex TriUbemli i n Cyriltestantur ejus ex sorora Mepot AthaMtine presbyter IUIB elogio fegilor. Verura eato, scripserit boc TritIbemius : ttnde id hausit? quo argumento probat?
et Tbeodorus diaconus Alexandrise, in Hbellis ad
10. Tbeodoms diaconus in suo libello acL 5 conLeoncm papam et ad Ghalcedonense concilium, b u cil.
GhalcedoDCQsis, agens conlra Dioscorum CyriJli
ju aclioui 3 inseriia, lioet in Tbeodort libelle
Graece baic *erba aoa legaomr. Sequumur LtberaUifl successorem, b c de Cyrilli amicis h a b e l : I n prindiaconus in Brwriario, c. 10, Nioepboms 1. xiv Uut. cipk) episcepaum m\ Dioeconi slatim me elericatu
p m a v i t , comroinaae e i a magna illa c i r i u i e AlexantccL, c. 47. AttigU igitur miniroum ammm Chr,
444/quo eum Baronius aliiqne reeentiares scribunl dria fagare, propler nibil aliud, nfei ob id quod fabiisee, sub Tbeodosii Xunioris impcrio, Leoois l l a - imttaritatem beneroleotiam sancue naendrte Cygni pontificatu. Diem obitus slaluant Idus J i u i i i ,
filR Bserebar. Intentio enini ejua talis est, non solum
quod io Graecorum Menologio Nalalte vocetiir, u l
paremee ejne (GraBee , propinipra dictuBQ, adeoque, ut LibcraUisscribiM irigequ9 ejn$) ex Ula cmtate exagitare, seu vita privare;
simo et secundo epiacopaius 9111 aopo mortuus
eram etiam e l familiares ejos. > AlbaAaefus presbydicctur. Verum cum dLes Natalis in sacris fa&ti* soter IM 8iie libeHo eadem plurlbne exaggerat: Sanlemnem duniaxat eo die baberisaneto cutpiam culc t , i n q H i l , et beatse mcmorise Gyrllla, magn
lum &epcnumero significet, parum id sojidum ost
Alexandrintt dvUatie trigmla ei duobos aonis arargumealum. Et fortassis boc xxviu JaiL an. 445 cbiepiscopos irreprehensibiliier el cvm reeta fide
decessit, iriginta daobus i n episcopato annis explevivens, mibi quidem Athanaeio, et d a r l s e i B raetis, ut Atbanasiu^, Tbeodoms et Niccpboms in^
m o r i * Paylo fratri meo, avancolos faerat, mes vero
dlcant.
malris Isidorae germanus. E l paule p o t l : la
7. Octaviqs Pajaxirulos in Thesauris absconditis
principio episcopatus Dioscorus mihi e l ttttn meo
ajin Urbis, regione 5, eccl. 2, scribit e x c i u u ab ^ adhoo loac tapereliti, naortem winltena, a nomtoaimpio Lconelsaurico contra sacras iiuagines sanctotiteima Alexandria exclasit... fre(er clariesimae werumque rcliquias, pcreecutione, inlcr profugos ex
morifle Paralvg, non suelinene crociaiua et injarias,
Orienlc monacbos, sanetioiooiales duas fuisse qux,
bemaiiis rebus exeessit. Ego autem Atbmasias, et
practer alia sanctoram pignora, quaedam bqjus S.
nostne materlcne, et uxor et filii frairis mei, malo
Cyrilli Romam attulerint, eaque asservari in ecclc- nostro in bomanie rebas permansimiis... noslras
sia S. Marioi in Campo Martio.
domos pra?paravil ecelesias fieri, el meam Athatiasii,
quarto tecto sopepjaeenlein, et quae pro soi posiiione
H . Patria, $tudia monachatus.
fieri non poeset eccleaia, gtmiil occopot eum prsedictis domiboa, alias etiam vicinas domos et aditu
8. Religiosissimoe Garmelit. ordo S. GyrilH natatenens... Post basaatem peconias, a nostrle matci^
iamoflicit duplicis solemnitate celebral XXYIII Jan.,
tcris, sororibus vero sancUc et bealie memoria? Crquo die tectiooe quarta ad secondam Nocturmim
r i l l i , angusiiaag usque ad ipeam aniraam, et obsibsec in Motulinis reciUiUur: Gyrillus episcopqa
dens, comminalus. ipeam qooque mortem, exegii
Alexandriaus qlaris pareDtibusortus, Theopbili Uem
auri pondo ocloginU quinque, nihiiominua et a iiliis
episcopi Alexandrini ex fratre nepoe, a quo adolem n s Atbenas sludiorum causa mt^sua, cum pluri- d clarissiuaae meraorbc mei fratris orbitate infelicibus,
et ejus uxore mortem mariti sui plangente, ajari
rouna profeciseet, ad Joannem episcopum Iljerosoponde quadragiala, eLc. Quac S. Cyrillum et gclymitaauHi, ut Gbristianaa \ila3 perfectione imbuerenere e( ortu Alexandriuum fuisjse non ob&cure wtur, $e cootmlU. Cujus consuetudiae ia Garmelum
dicant.
mootero secedens, ibi cunj aliquot piit viris illic
5
4 1
degeutibus Cttlestem vitam in terra aliquandia

egit. Haec i b i . Andreas Scottus noster in Gyrilli
elogio, quad ejus sermouibQ9 Pa&cbalibue a se Latine
verfti praefixit, baec de cjus anle episcopatum gestis
gcribit: Alexandriae ASgypti civitatc uatum Gyrilkunapparet parentibes bonestis; et litleris ibidem
imbuiqm, ubi disciplina? tum maxime iu iua vigerent
Acadetaia. Parentum noqajna uoodnna coroperi. Pairuam babait Tbeophiluro, etc
9. Hc de patria sufficerejDt, nisi Alogreus ooatra
11. Qao in loco, Atbenig an Alexandrbe, smdiia

lilteraram excullus sii, apad antiquot non reperinns. De c j u monacbala grandis BaroBfom inter et
CarmelUas Palres controverau egl. Baroniuin acrtter
kices&unt prae cateria Themas Saracenos tn Menologio Garmelitarum, et Alegreus ia Apologia pro
Joanne Hieroeolyniiano, diecarsn 2, c . 1 1 . Hiator i a m citaat ex qaopiaro Gallico Cbrqnico sunpUm,
swf mordicus earo tuentvr. Alegrei Terbisearo referemne : c Elcairo biatoria illa Lalma inqnit^ c do
14
S. CYRUJ I VITA.
ronymum,
Palladiura,
Evagrium,
Gassianum,
Theofoa snpra agebamos, Latine et Gallice exarata (qua? i
doretum, Gyrillum monacbum, et alios saeculi hujus
habebalur apud Galliae regem, u l tradunl Coriu 1. ix,
t . 18 Difaddarii Carroel., Emanuel Romanus sacrae ecriptorcs frequens menlio fit de monacbis i n Paanliq. Carmel. de t i r i s Ulustribus. in Cyrillo Alexan- laesiina degentibos, nusquam penilus apud cos de
drino, et alii), quam immerito Baronius fastidire et monachis Garmelitis. Facessat igitur ejusmodi dc
facessere xolait, com a gravissimts antiquilatum monacbiamo Gyrilli Garmclo fabella, sicut iila huic
Carmditananmi scriptoribus, taequam fide dignis- haod impar, qua traditur et JoannesHierosolymorum
sima. TCI ambabns manibos soscipiatar; S. Cyrilli episcopus Origenista, fuis$e etiam monacbus Carmein Carraelo roonacbisfmiro attestator aperte, verbis l i t a : sicut enim hacc leviter effinguMur, i(a et facile
ejusdem legali aat ambasciatoris pro Galliae rege i n refelluntur. Flagrans quidem cupido nobilitatis
avita? cogit interdum homincs dclirace. 1 Haec BaEpbesino conrilio rcsidenlu, qui ab illo rcdux ad
regem suani aJlocntoe est, h i exemphri primo suo, ronius.
13
quod nos Ttdiraus et legirous i n antiqna bibliolheca

feligMHissiiniCislercieiisiecoenobH de la Oliva, Gollico sao idieniate prorompit c : Ao concite d*Epb&e, qui se ctebr& par deux cens evesquee, Tan
du Seigneur 418, au lien du Pape Colestia y p r & i doit le bieit-bcereux S. Gyrille moine du Mont Gari n e l ; Jeqoel poar sa saincle vie, admirable ecience
ct docirtne, disputanl contrc Neetor Patriarche de
Constantinople, qui mh laebe en Thonneur de hi
Vicrge Marfo, et en oeHe de J&ua-Ghrist son flh,
croporta la yictoiresur luy. Quae nanc sic jam t r a ducta Lattno rerba tenenius : In concilio Epbesino,
quod fuil cetebraiina per cc episcopos, aim. Doraini 418, prcsidefeal, looo papee Ctelealini I , B. Cyrilhis nonaebos Montia CarmeH, qui ob saoctitatem
vilae, admirtbHi ecieftlia et doctrina dtspntans COTH
u a Nestottam patriarcbam Gonstanlmopolitanum,
qei roamlam poemt in B. Yirgine Maria, et m ejus
filio Cbristo Jeso, eum supemU.
(
12. Yernm merfto haec iroprobata stxnt Baronio.

Qflis eo tempore rex Gafliae fuit Chrisiianus, qui
lcgatoe ad concuimn miftere potaerit? Gblodoveus
regnam circa an. Gbr. 482 anspicatoe, anno primum
496 Christianara rdigionem amplexus est. An etlam
regere kgatos Franeko moderno idtomate (ut vidclor Ategreus asserere) allocutos? at reges primi UH
Franeomm Sicambrice locati, et modernum Franeorum idtoma dhi poet e Latino conformatum, aat
potins depmaltna. Ut oraittamus, conciHum EpheS4BBBI an. Gbr. 431, non 418, esse babitum. Miramur îroe eroditoe raliones lam frivolas afferre in
fMdiam.
13. Baronius acriter profcclo in eam narralionem
itrobitUT t. YI Annal., an. 444, n . 17 : Sane quidem respuimus, i n q u i t , c atqoe exeufflamus
figmentam illud, inccrto anctore proditum, Chropiconimirum, quod exslasae fiugont apud queradam
Frandae regero [Ludovicura X I ] , quo tradunt eumdem 8. Cyrlllam AlexaitdriDum eplscopum monacbnm foisse Mootie Garmeli: cui quidem assertioni
Triubemias leviter nimis fidem presiitit. Unde haec,
quaeso, incerto auctori, si qoi certi alque probati
nmt aoctoree, ejasdem Cyrilli aequales, ejnsdemqae
m geeias qnain dlRgenter proseooii, baec nescienies
abrata eilentio reliqqeront? Yel qoae apud bojus
lemporls scripiores mentio de culto Garmelo a vitae
mcmastics professoribus? Etenim cum apud S. Hie-
14. De Joanne Hierosolymiiano aliter senliunt

plurimi v i r i doctrina et sapieniia illustres, qui ejus
(quod buc facil) monacbicam vilara astruunt. Ipsc
S. Hieronymos (qui ab Alegreo inler Garmelitas
quoque censelor, ut ferc cuacti illius aelatis insignes
monacbi) epist. 62, ad Theopltilum episcopum Alexandrinum, <Je Joanne agens, ila exclamat: c Monachus
(prob dolor!) monachis et minatur, et impetrat
exsiliom, et boc monachus apostolicara catbedram
habere se jactans. 1 Sed utrum in roonte Garmelo
monacbus, aut etiam abbas fuerit, quaeritur. S. Hicronyrous i n Vita 5. Hilarionh testatur priusqaam
Hilarion e i iEgypto rediret, necdnm lunc raonasleria faisse in Palaestina. > Eideinde: Necquisquam monachum anie S. Hilarionera i n Syria 0 verat: 1 ut mirum sit Thomam Saracenum scribere,
absqae ullius auctoris testimonio, antea fuisse Carmelitamm i n Pabestina monasteria, quae Hilarion
deinde visitabal e i inslruebat. > Yerum exemplo
ejus, 1 inquit Hieronymus, c per totam Patosiinam
innumerabilia monasleria esse coepemnt. 1 Quidui
tunc aliqui, Teteri sanctissimorum propbetarum
exemplo Eliae et Elisei incitati, montem Carmelum
inhabilare potacrint? S. Jacobus eremita, 1 de
quo infra agemus, prope oppidum Porphyreonem
tn solitarium locom secesslt, 1 non procul a Carmelo monte : cujus t v i u ita celebrabalur, ot e v i ginti aut triginta monastcriis monacbi et clerici ad
eum vcnirent, ut ejus benediclionem acciperent, et
ab eo confinpari possent. Horum monasteriorum
aliqood i n Garmclo, aut ad ejue radices, foiese, ad roodum probabile. E l c u r islbic minus, aut car non
f islbic potiue, quam in reliqua Palaestini maris ora?
An Tero ibi ante episcopatem susceptam monachas
Joannes fuerit, aut etiam abbas, ct sub eo vixerit
monachns S. Cyrillus, apud antiqooe non legimus.
Tritthemio Cyrillus roontis Ganncli quondam dccus et cultor insignis 1 appellatur. Trittbeminm scquunlur plurimi recentiores, qnos proferunt Alegreuset Saracenus. Sed mirari quis possit cur iti
Pakestina potissimum monasticam yitam coraplccii
volueril, cum i n iEgypto prlmom ea vhrendi ralio
invenla coltaqoe ftierit, afqoe eo lempore praectpoe
floruerit.
15. Alterum quaeri potest, an saltem loonachom
fuissc Gyrillam, quocunqae i n loco sive Palxsiii.;p
sive Êgypti, ex antiquis constet. Saracenus id ex eo
15
S. CYIULLI 1.
16
clarum arbitratur, quia Graecorum axioma s i t : < Ne-

mlnem teuiporibus B. Cyrilli, ct supra, pcr orientaltum oras, ad episcopatus dignilalem assumere,
nisi de raonachorum nionasteriis delcctum, Hcuisse : idquc ex c Grascorura quoquc Menologio nullo
ncgolio comprobari posse > asserit. At nobis quotidie Mcnologium Ulud et Menaea volverftibus probatu
iddifficile, adeoque conlrarium tum ex iisdem Mcnaiis, tum pncscrtim ex ilfius temporis scriptorfbus,
perspicuum videiur. Cnm Aihanasio, ut supra vitlimus, colunt Gyrillum Graeci: de utriusqne inonachala silent, licet Alegreus Atbanasium quoque scribat c non pauco tempore monachum egisse, et fuisse
ministrum magni illius abbatis Antonii in solitudine
jEgypti, quia ipse id palam aflirraat in Vita S. A n
tonii. > flanc accurate illustratam dedimus XVII
Jan., nec ullom monachatus S. Alhanasii vcstigium
rcperimus. Consuli prolcgomenorum 5 8 polest.
16. Isidorus Pelusiola uti frequentes S. Cyrillo
jam episcopo scripsit eplslolas, ita ei nondura episcopo, inler uioriachos degenli in solitudine, videlur
vicesimam quintam libri primi scripsisse, quae ita
babct: f Quid tibl utililatis aflert Joannis in locum
deserturo secessio, quam olim studiose imilalus cs;
cuin nunc cum minime imilerrs, verura ad privalag
cnras te referas, alque In solitudine tumullueris, et
ab boroinum coetu rcmotus perlurberis? Etenim externo babilu ac spccie quiescere, mentis aulem mutalionibus ac perturbationibus inquinari, ium sen
gum caligine perfundit, tum susceplos jam laborcs g
cxslinguit, atque pcrturbationibus animi pronam ac
fecilem victoriam rcddit, efllcitque ut miles abjccto
scuto fugiaL Porro ncmo militans implicat se ncgoiiis saecularibus, ut ei placeat, a quo i n militiam
ascitus est: verum arma omni ex parte êstal, ad
id certamen, quod tribuno militari placuerii, se
comparans. Haec de monacbalu. Ad certiora pro]ieramus.
larium principatum acquisivii Quaproptcr CyrlUus

slatim cum Novaiianorum ccclesias, quae erant
AJexandriae, oeclusissct, JIOH modo oranem sacrum
thesaurum, qui in illis i u i t , penitus abstulit; vcrum
etiam Tbeopempium Ulorum episcopum omnibus
suis fortunis privavit. > Haec Socrates, sed ob SIUB
sectae patrociuium saepius alibi quoque mal# fidei
suspcctug, ut rectc monel Baropius an. Gbr. 412,
nam. 45, et in Notis ad MartyrologitKD Romanuni.
Imo eamdem inurere nolam S. Caelestino Ponlifici
Romano, quod c Novaliani&, qui erant Romae, ecclesias abstulisset, conatur idem Socratea lib. v i i ,
Gap. 11. Episcopalus, > inquit, Romaaus, n o n
aliter atque Alexandrinus, quasi exira sacerdoiit 6nes egressus, ad saecularero prlncipatum erai jam
anle delapsus. >
18. Gum baerelicos, dsemonura socios atquc adjutores, expiilissetCyrillus, ipsos quoque dein aggressug daemones-e suis sedibus eflugavil. Abcrat
Alcxandria, > ut teslantur Acia SS. Cyri et ioannia
in fine, decem sladiis C a n o p u s ; hioc vero c d i stabat quidam vicus gpatio duorum stadioram, nomine Manuthe. Hic autem vicus erai daemonuiu babilatio, et vcrsabantur i n eo maligni gpiritus. Tbeopbiius vero hic, praesul, ut prius diximus, Alexandrinus, cum voluisset reddere locum p u r u m a daemonibus, ChrisHque, evangelisurom et apoatolorum
cbaracteribus et iiguris, ut ad eum conservandam
idonei, occupare, id quod statuerat non perduxit ad
eflcctum. Inlerim cnim mors adveniens, quse est honiinibua res uiexorabilis, abducii eum a \ i t a pra?senti. Dcinde autem GyriUo quoque, qui poet ipsum
sedi successil, non parum r a l arae liberarc focum
a dxmonum injuria. Gom vero de ea regecpe Deum
rogasset, angelus ei apparens in visione, jubet ut
raagni illius Gyri et Marci cvangelwts rellquiae i i i
hoc vico reponerentur. Sic enim fore ut a daemonum
nocumcnloliberetur. Gur autem non Joannis qaoque
dixeril, satis quidem oslen&um est a Gyrillo: est
$ . Ephcoj)atu$>proscripti Novtitiani, dccmouia autem omnibus quoque per se manifeslam, quod
effugata.
nomiiie Gyri, omnino Joannis quoque nomeu eimul
17 Socrates 1. viii c. 7 ^sed, quod Cyrillut conli- ostendiiur. Sicut enim mores fuerunt eis communee,
nuo ad suam Ecclcsiara a Novatianorum haeresi reet qua? propler Ghristum facta est confessio ei consuinmatio, ita etiam simplex est omnino vocatio, et
|>urgadam animura adjecit, subiofense, secla ipse
Novalianos), ita scribit : t Theophilus Alexandiku cilra ullum discrimen. Ilinc in Manulhe martyricae
cpiscopus in velernum delapsus abiit e vita, ad no- eorum reliquise, viccsimo ct octavo mensis Junii,
pncclare slmul el sacrosancte transfcruntur, vici
num consulatum Honorii, Tbeodosii aulem quintum
xv Oct. I b i ium de episcopo dcligendo orla est con- custodia, diemoDuiu fuga, a niorbis libcratio, ct
troversia. Aliienim Timolheum archidiaconum, alii nunc locus est Dco consecratus, illiusquc martyribus
tGyrillum filium fratris Tbeopbili, ad epUcopatus i i - ci administris, gratia et clemenlia Domini nostri
lius sedem efferre laborarunt. Qua de rc cum a po- Jesu Gbristi. > Baronius hajc acta rcfort ad an. Ghr.
pulo certalum essei, quanquam Abudacius [a/. Abun- 414, num. 20, ubi templum hoc Ganopi, non Madanlius] pnesidiarioruin militum praefectus parlibus nuihac, ait exstitisge, non salis Actis bis perpensis,
Timothei subsidio fult, tamen iriduo po&t mortera quse illusirabimus ad xxxi Januarii.
t
Theophili Cyrillus bi sede episcopali collocatus episcopatu potitus est: majoremque principatum, quam
unquam Tbeopbilus habuisset, pariter sibi assumpsit. Eicnim ex illo tenipore episcopus Alexandrinug,
pfaeler sacri cleri dominatum, rerum praeierea soecu-
_
{ I V . Judwi Alexandria pttlsi.
19. Socrates lib. V I I , cap. 15, eodem tempore

pulsos Alcxandria a Cyrillo Judaeoe scribit, quo
Gbrysantbug cpiscopus Novaiianorura suac gcclac Ec-
rl
Sw CYRILLI VITA.
17
clesiam Corfslantinopoli adinUiUlrabal, de quo cap, ab iacendio liberent. Tiim Jud*i protinus impclu i n
42 egerat. Creatus U erat an. Chr. 412, mortuus Cbrislianos faclo, eos irucidant. Atque nt a suis,
annulis demonstratis, manus abstinebant; sic CbriMonaxio et Plinta coes., an. Cbr. 419. Eodem *
crgo < tempore,. inquU Socrates, c Jiidaeorum geiis eiianos, qui ipsis forte obviam facii erant, e medio
a Cyrillo episcopo Alexandria banc ob causam ejecta lollebant.
est. Populus Alexandrlnas prater caHeros sedilioni22. Ubi auiem iiluxit dies, seeleri&aoctores minibos deleclatur : i n qaibus, si qvando sit oblala i i - rae obscuri et incognili foeninUQiia de re Cyrillue
larum conflandaram occasto scelera edonlur prope graviter commotais, cem ingcnit maiiu ad Judaeorora
iuiolcrabilia : quippesine sanguine nunquara populi synagogas (sic enim eomra lempla vocantur) recta
impetus sedatnr. Id lemporis iuoinltus^non de causa p e r g i l : ct ex Judaeis nonnullos ncct dat; alios exaiiqua necessaria^ sed de studio saltatores speclandi pelKi e dvttate, eorumque fortttnas a muHitudine
(qaod malum per omnes civilates serpit) i n ipsa diripi permillil. Ilaque Juda?i, qui usque ab AlexanmuUiludine forte ciebatur. Nam die SabbaiL ingens d r i Macedoais lemporibus illam urbem incoluerant,
lurba ad qucmdam sallatorem spectandum confluxit.
tum oniversi inde ejecli, alii i n alia loca dispers*
E t quoniam Judaei, qoi Ulo die fcriantur, non legi
vixerunl. Adamanlius ex numero Jadaeorum, qut
audiendae, scd spcctaculi& e l ludis scenicis conlem- medidnam docebal, Consianlinopolim prefeelus, ad
plandis totossese dedebant, dics iUe popoli factioAtticum episcopum se contulit. Qui posteaquam
nibus inter se muluo dimicandi causa exslitiu Ac Chrislianani rdigioqem proieaus erai, Aleiandrtas
qaaoqaam populi discordia a praefecto Alexandriae denuo habitayiu
nlcunque lum sedata fuit, aibilominus tamen Judaei
25. c Orestee, i l l i u * e r b praefecUts, itind CyrilH
altcri populi factioni adverearii esse non desUterunt. factum vaJda tniqoo animo i t t l i t : magnumque cepit
Alque lametsi Judari Christianis erant semper infeati,
delorem, t a v piaedaram eivitatem tanta honraom
lum tamen propter saltatores, mulio i n eoe infenmultitadine prorsus orbalam esse. Qaamobrero ad
siores facli sunt
imperatorem de rebna i b i gestis refert. CyriHus
20 c Jtaqu* cam Qresles praefeclos AlexandrkB
etiam imperatori Judeorum seelera per litteras s i (sic enim publica praefecli edicta appellant
guiflcat; et nibUominus tamen de amicitia conciAlexandrint) i n Ibealro proponendam curaret, adlianda (ad illad naraque fadendum popnlus Alexanc r a m eiiam CyrUU episcopi necesaarii, ut edicla a
drinue illum impolerat) cumOreste agit. Verum abi
praiecto pubUcata considerarent, inler quos eral vir
Orestes de amiciti&ne audire quidem voluit, Cyrillus
uominc llicrax, humttioris liiteratursB raagister, qui
librum Evangeliorum (hnnc enim illum reverilurei
,
aticjilfssimusauditor cpiacopi Cyrilli fuit, et in concinuibus ejus plaosum diligcnussime excitare consucviu (lunc igilur Hteraceia ot primum Judaeorum
muluiudo in ibeatro conspicata est, cxtemplo vocifcrari cocpit, eum ob nullam aliam causam ad tbcateum accessisse, qoam ut populum ad aeditioncm
concitareu Orestes autcm, etsi ante episcoporum
poteslas illi odio propterea fuerat, quod per eos
nonnihil de auctoritatc eorum qui ab imperaiore ad
magislratus gerendos designali erant, admodora dctractum fuit; (amen tum vel maxime^ quod Cyrillus
Yidebatar in ejus edicla curiose iuqoirere; proinde
Hieracem palam in tbcatro comQrehensum gravibua
di?exavil suppliciis^
"~
putavit) ei manu porrexit. A t cum Oreelie aaimu

ne hoc modo quidem deliniri posset^sed inter eura
et GyriUoai capitalcs iuUaioiUa3 semper inlercedcrent; hsec clades, quaiadeinceps commemorabo, i n de eonsecala est. Haec Socrates. Eadem narral N i cephorus lib. xiv, cap. 14, apud quem tamen nulla
caMlis ludseorum menlio est : nec credibile eain
cpiscopi auctorilate designalam. Agnoscere vero itx
Oreste Hcet politicoram nostri quoqae tcmporis i n dolcm, qai quacunque possunt ratione modoque
pontiiicum conantur aliorumque ecclesiasiicorum
bominum bona invadere, jura violarc, convellere
aucloriutcm, veluti rcgum emolumeQlis noxiam^
cum nullis regibus feliclua cuncla cesserini, qiiaut
i l . iQoare inu&lkcUfiyrilliie Judorum pHmarios l>

Eccleeia3 plurimum. detulerunt; conlra.vero plu
accenit; ittis si non contra Cbristianoa tamullue
rimis calamilatibus caa involvi provincias videamus,
ciere (fesislajil, debilas pcenas ae irrogalarum minaquarum gubernaculis. ejusmodi bomincs admoil
tor. A i maliilodo JudaeoruiB, cogBilis epieoopi m i me, mtdlo majare iracundi a*slo exardesoere, ma V. Turbte Atexandnncc. Errantetcorrecti.
cbinasqae ad Cbristiame noceuduin excogilare ooepii:
quas quidem praecipuam causara Jodaeos Alexandria
24. Tragicam, quam narratum imus, bistonam
exlerbandi fuisse, Jam ogtendam. Judaet cam tesse- iroperatori etOrestes praefeclus et Cyrillus sigoiflcaram ipsi eibi dedisseni, aimirom u i quisqae annahun runt. Utinam litterae Cyrilli exstarent! majus eae
ex cortice palnue confectum gesuret, necturnam
pondus, quam fureulis illhis Orcslis, apud recte
pugnam conira Gbrotianos imilioujii. Ilaque nocie
senlicntee obtinerent Jlujus tamen relalionem polius
arripuil Socrates, Cyrillo infcnsus, lib. vn, cap. 14
quadam per universas orbis regionea a quibusdam
coDdaroajidum curaol, tolam ecclesiam Alexandri ct 15. Nonnulli ex"hionacbis, inqyil, quilNitram
monicui accolebant^ ingeuio ferventiore pntditi,
nomioe mmcupatam igne conflagrarc. Quo audilo
sicul jampridcm idcoi ipsum dcdararunt, cxoi a
Cfaristiani, alius aliunde concurrtml, ut ccdcbkiu
s
S. CYRILLl VITA.
20
TheophUi teaporibos, quaftdo eranl ab illo contra venerabantur c l susripiebant. Iiaque invtJix flamma
Dioacortun et ejtis fratres iiriqoe armati; ek id tem- tum contra eam incensacst. Elenim cuiti crebnusj
poris qaoqtie asmalatkmie ardore inflammati, promcirai Oreste In colfoqnitim vcniret, populu* Ecclesi
pto et ahcri anhno pro CyrilH) dknicare ooneti tnerunt. lllam coepit msimtilare quod episcopo ad araicitiam
Itaque viri ad qoingentos nomero ex tnonasteriis OrestisreconciHandam aditum pcnitas intmludcbat.
cgressi, nrben Alexandriam contendere, pfaefectum Proitidc ccrli homincs, qoi crant natura panlo ferrheda circumvectum ofaervare, eum adire, sacrifl- ventfores, qnibas Petros Lector ln iila ccclcsia due n , gealilem, et aliis coraptorifos eontamelioeU cem ec prabtiit, uno consensu, mulierem domum
nominibus appellare coeperunt.
alicunde redeuntem observant; de curru, quo ve25. c Me, suspicatns sibi a CyriUo ifisidias collo- hcbalur, deturbant : ad ccclcstam quae Ca^sareum
calas esse, exclamare se ChriatianuiA esse, et ab dicitur, rapiont : exulamque vestibus, lestis acnlisAttico episcopo CoostanUnopoli baptitalum. Venim, ad ftccemxisqoe dilaceranl, ejus membra dtscerpunt,
ubi monacbi jos terba videbantar conlenmere, discerptaque ad locum qul Cinaron dicitur com forte ex Hlit, nonine Amnonius, capei praefe- porbral, alque igni comburont. Hoc facinus cum Cycti lapidc pcrctUere: praefeotoe itto vnlnere inflkto,
rillo, tum Ecclcsiae Alexandrinx, non exiguam labem
lolue sanguine manare. Qeapropter prsefetll appa- & aspersit infamiiB. Nam q u l rcligionem Christianam
rtteres, exceptis pavcii, xmnes ae clani tndeftubdu- profitentar, a cswie, pagnfs, et id genus aliis omnino
ere, aHm allo se i a fltaltiiadhteni abdere, pfBBCa- aHeni csse debent. rcs gestae sunt qxiarto anno
venles ne laptdum jactu inlerimanler. Interim po- episcopatns Cyrilft, ad dccimum consiriatura Honorti
paioe Atexandrin&s freqvene eo cont new, ttoiiachos et Tbeodosii septhnum, mensc Mariio, eum obscrpnefecti cama QHDO prempto ulctaci; qeoe oomes, vabantut jejanla.
pneter Ammoiiiiimv i a fugvm YerOiM : ittum ad
28. Bypaifa pltires epislolas seripsil Synesius. De
pnefecute dedtacere. Prfefectoi patam, uu teges ca ploritras aît Baronius, ei potius Alexandrinorum
postalaM, de co qmestiouem exeroere tormeaiis furore ac tamultu, quam cleri conspiratione, occi*
taalisper aflKctare, dttm extreemaa spiriomi edU,
sam esse existtaiat. Haec qaarto atino cpiscopatus
26. Qua? ree non d k i post ad iroperatorum aurea Gyriin comiglsse etiaib Nicephonis scribit. Cocpit i$
pcriata cet. Qoki etfam Cyrillae eatndem rem lllis, qaarltis aanos xvin Octobtts anni 415, adeoque hie
sed aecae cxpoiitam onmkio per litteras signiftca*- fnenste Manius necessafh) est annl sequentfc 416
i t . Gorptte qvoqae Ammonil capit, inqtie ecdesia consolata imper. Tbeodosii t i i , ut bic dicitur, et
qaadam HD0ddU> at non Ammotiii eed Tbaomaeii
Palladii, non Honoril x. Apud Niccpborum fopdius
nomine li^nctipavH. E i cutn i n eedesfa magmtedimendtim : nam cum antea Gyrillnm scripsisset elenem animi illiu, tpote grate certarten pro pietatc
ctum anno quinto Tbcodosii hnpcr., bic tamen Hypcrpeesi, laudc ei prsetuoaUone extutiseei jtissit
patiam occisam ait anno quarto episcopaius Cyrilli,
martyrem appellari. Yemm qui modestioretj erant,
sexto Imper&i Theodosii, cum bujus octavus fcre
etiam ex ipsis Christianis, Cyrilli ÎOCHUBI erga A m - exspiraret. PetroLcclori (ci forlassls qui bojuscaedis
monfum miDittie approbtrant. Nara expioraliiin ha- auctor habelur) gcripsit S. Isidorus Pelusiola epibebani Ammoîam, non iti lorment interifsse ne
stolas 177 et 305, lib. m , el epist. 555, l i b . . Quf
Gbristnm denegare êogereler; sed lemeritaiis suae alii id factaus pftrpctrarunl, Tidefttor fuisse Parabopoenas dedisse. Quocirca CyriBus ipse Hlud ipsias lani, vel l*arabolaHi, scu Paraboli, qui aegrotantinm
facinas silentio i n obtivionem pedetentim ycnire curam suscipiebant, el peslc qnoque infeciis subvcpassus cst. At ne adhoc qnidem acerba illa inter Cyniebant; qui cum eplscopo subesscnt, eidem faveriHam ct Orestcm soscepU eontentio sedata est:
bant, et n^gotinm iaccssebam pracfcctis. Qiiare de
quippe alia clades huic non di8Stmilis> qtiam sam
bis anno boc 416 rescripsit Theodosius ad Monaxium
jem Barrataras, eatn renovavit.
pncfectam praetorio, 1. X L H ^ D C episc. et clcric,
x
27.
Mulier quadam erat Alexandriae, Hypatia D Cod. Tbeod-, prohibei ne atUegium illadexcederct
numerum qmngentoruaa; eosdemqae jabens noncx
divitibus seipaoperibiia legi; nec ullum adire pn~
blicum gpedafcalmn, aat ad curiam aocedere, nisi
eingulos, et urgenle neeessitaie. Rescripsit umen
postea 1. XLIU, ibldem, ot eorum catosad sexcentos
pesset ampHficari, quibus itt omnibus praeessel epiAletandrintts; nam et clericos appcllat: eed
ihinoris ordinw ntlerpretattnr Baronius an. Chr. 416
m ftne. Hiic videtur respexisse Isidorus Pelosiola
lib. v, epist. 268, Ad S. Cyrillvm, et q>ist. 278, Ad
Petrnm, dhputans an regia potestas d c n i m i n ordinem redigere possii.
Tocala, filia Tbeonis pbilosopbi. Haec tantos in l i t (eris fecitprogrcssus, ut omncs pbilosopbos sui temporis longe superaret: ac n o n modo i n scholam Platonicasa a Plotino deductam, aoccederet, verum
f tiam omncs philosopborum omnium praeceptiones
et disdpHnas omnibos qoi eam audire volebant,
cxpficaret. Quapfoptcr quolqeot pbilosophiae gtudio
inccndebantur, undique ad illam cotfOaebant. Qtiinoliaiti propter gravcin anittiiiidenliam.quam ex doctrhiue fonlibas batiserat, etiam in conspcctum
principum summa cum modestia vcnire non d n b i tavit. Nequc Hlam pudebat in mcdiam bominum frcqncntiam prodire. Omncs enim eam, ob singularcm
animi modferationem, cum revoreittia quadam et
29. Subjicimus qnx in revocando anacborola

quodam, viro sanclo, scd ad bxrcsiin prolabcnto,
22
S. CYRILLI VITA.
prudeftter a GyrtUo gtsta referuiilar, lib. De vitit Nicephoro*, l i b . , cap. 25 et fiequentibas

c Alexander itaque et vtta et doctrina optiraus, telo
Patrum, Hbdk) I6> nuai. 4 . A b b a s Daniel narravil
iogenti Joannis caosam favens, primus iliias noaien
de a!k> sene magno, qai bairiiabal in fnferiores pari n eccleelasticum relulK attyem : atqee ad imperates iEgypti, quia diceret per eiinplicitalein, quod
torem oranesqee ubiqet epwcopoe, ot idem e i ipsi
Meldrisedecb ipse est firins Dei. Hoc tutem rodicatom st sanctx aoemorae Cyriflo trcbieptscopo facerent, et ea re pacem certam tli constantera Ecdesiae conciliarent, scripeU. Ceeterma cum Atticos
Afexandrino,
mtsit ad cum. Saene autem quia
qaoqne episcopus propter Joanfiilas Eedestam esse
aigirifer esset iile scncx, et qutdqtrid peterel a Deo
ecissam videret, de p n n d p o m eenleiilto, tpse quorcTeSabatur e i , ct quta simplictler dicerct hoc vertxtm, ostts est bjijusmodi ratione, dicene : Abba, tjue mentioDCUi iHios fieri i n precatioiiibas jnssit;
qnemadraodum id et i n alite episeopis, qui vtta
rogo te, qoia in cogitatione roea est qaod Melchiexcessissent, fleri eolitwn erat. Atqee ex eoiempore
sedech ipse sit flKus D e i : et rureos alia cogitatio
pax exstitit, donec postea quoqne rettqoiae u r H
mca d i d t qnia non sh, sed bomo sit, ti sacerdos
sammtis ftwrit Bei. Qaoniam ergo taesito de hoc, imperanti itlat sunt. Aufcns invidiam, i n qnarn
idctrco misi ad te, n i depreceris Dctira, qnatenus propter divinum loaimem dedderat, boc modo marcveiare tibi (fignetor deboc, quid verttas babeat. gnifice. abolevit. Nec iHe modo i d fecit; sfcd aVi*
quoque J o e u i s iMBoriaal p t e c i b ^ fetfeiere recuScnex aniem de convmatioiie sna pneswnens, com
tkluria d i x i t : Da m\bi per tres dies tadodas, et m t i b i t t , e i Cyrilba maxime AkoMadriat praesali,
ego deprecor Deam de bac re, e l ramnfio tibi qaod boetiliter JoaBoem edarai, * iUea Tbaaphim i h i ftrcrit terdatam de boc. lntrans ergo in cettam lopatrao m d i 8 i m i e t p e r w w t
soam dcpfccabawr Denro de rerbo h o e : etveniens
8S. A t l l d episiohm dedhmis t m latraarii tCyriltt
post tres dies dixUsanctte roemoriafe Cyriflo: Romo Vesponeiiin bic ne dctur, iihnium adienatus HKIIS a
fesft Metcbisedech. Arcbiepiscopos aotem teapondH Joanne animns e i offensus r e U t . ObKttercntar tano
e i : Qoomodo constat apud te, abba? B l iMe dtxtt
sl qiue non solum male gesta a sanctis, sed peju*
: Deoa osteaA m i k i o a n m patriarckas, i a u t tiam defensa sont, n t n o n tam crcatrix decore obaiogali e o r a coram a e tpasfaatf ab Adam uaqve thicta, quam ftede etlanuram biana et sanie Ihiens
ad Mddbisedecb, e l angetea Msiaiem mild d i x i t : t t i l n i videri possint. Eas titteras abi cap. 97 r c e c * UieeslMe\cbUc4wh : C l d s arckteplseope,
cttaTit Nicepborus, ita cap. 2S ecribh : c H a c q t i i erttas esto qia aic t t t . Abiess antem senex, per
dem Cyrillas de sacro CfarysoBtomo tt scripsit et
t
e n e t i p e m pradicabai q i U IIOMO eiaei U e l c b i - g sensit^praesumptaB opinioni imervie8, quam dodum,

M d M i . Et gaviws est m a g i i t e t tancta memorte patruum suam Tbeopbilitm secvtus, conceperat.
Qnoniam vero dissidkim boc qoidem ex Jemulaiione,
qnamria non secundam scientlam, non autem ex i n S VL Nomen S. C A r y s o f d i p t y c k u inscriptum.
Tidia, neqne diabolrca contentkme, manaVit no
30. Cootmeraia baec tnmiis, dtatnrais agiuta
opoitere vmnn et doctrina et virUile praestanlem,
atiidiie, taBdemqve Romani pMHifids insigni OOB- bac una I n re daadicare, qaominas ad samroam
ataBtia, felidattae ex sacTmrom legum rerereniia
perfectionem ptrvenirel, Deo Tisam eet. nominee
leraimau, plene est a w M s ad Yitam 8. A t t i d epienim i l l i erani, et heroanis affecUonibiia obnoxiL
scopi Constantinopfttitaiii r m Janaarii dieceaea, et Qnapropter aUqnantopoet, Cyrfllus cum magno itlo
etnguk snis temporlbva apte restitota. Hic ea solvm
viro, etiam post ^ i n mortani, i n ^ratiam redHt, erquae ad CrrilliMa pertinent proferemoa. Nieetas Pbtroremqne euum cum multis aliis condtanlibtis, tnm
losophas, Baronio toroo X , an.Chr. 848, iram. 34,
maxime Itidoro Pelnsiota ntrac reprebensione nune
fidelissimns scriptOF babilus (de quo xxiu Octob. ad admoniuone emn cohortante, dhrina ettam et arcaYitam 8. IfRatii PatriajodMe GonstatftiiiopoHUni, ab
iriore qoadam reTelatioae accedente, correxit. Vidceo scrtptam, phtra dicaapt); blc ergoNieetai, qaibos D re namqae visas est, seipstitB sacris adibns expnlp r o f m n b a t ree tanto tempore pertractata optatam
twn esse a Joanne, comitaia et diyino, quod circa
conaecala sit ineia, flistorte t M & m e r o H , addodie enmerat, aatettilfo tnaxitte freto, e l matrem Dofilferis A l t i d atqne CyrUH bac de re iittra dlroqve
n i n i pro ipso deprecantem loaimem, atque com
datis, qaas omiri fide eonscriptaa pronuntiaiie reelnwlta etiam alia, tam i l l t d pradpne qaod pro iptat Barcmios imm. 46 e i seqq., atmo 442; nameo t h n glorta pforimmB ille deeeriarit, aieat diceter,
exisliinatil iwmicn Cbrysostomi diptycbis iaaxripluiti,
reicrfntem, t i t i n sacra templa redperetvr, orart.
qood Bmmid ultirois annis A t t i d facfom ad ejtis Vi- Hanc Tistonem t u m B . CyriRm cogitabiindas i n
tam probatiimis. Obtit flte Octob. antii 425. Ei
animo secom voheret, seipsnni quod ia sanctom
contixSt Atexander episcopas Anliodienin, de qno virum hwectus esset, d a n m a T i t : et demde ipte qaoroox, ad annmu usqoe vigeaniram SKus escttfi; post que re cognita, Eccleste Cbfysoatormi addktoa, v i cajus obitniD Auicus toomen GbryaostDitii diptycbis m m eutn admirattts est, raldeque eom, qvod contra
Coostaiilinopoliunis' inscripsit, atqne ot idem prae- iHam hnpmdens prorsus irritatos fuerit, pomitah.
stareiar Alexandriac, lilleris suls monuit CyTillum. Proinde divcreum omnino a priore consdio radtns,
3 i . Ex Niceia Philosopho rcm lolam ita dcscribit
synodum provincialem coogit, ct Joannfe notncn
8. CYIULLI VITA.
mul et ipee et reliqui magnaram sedium antigiitcs

sacro albo proposuerunl.
33. c Illi vero minus vere dicere videntur, qui
Cyrillum libros alioa magni Pairis abolevissc perhibent. Nam si qua scripla ejus abolenda crant, haec
qua3 adbuc exgtant, quod consiliuro iiistitutumque
cjusin eis maxime expressum est, abolita oporiuigset; nisi Deus utilitalis bominuio curam gerens, ea
conservasset. Hoc cum in arcana NicetaePtailosophi,
qai et David dictus est,Historia, et apud alios item
invcnerim, operi huic meo inserendum esse quoquc
d u x i : ne cui ainbigere in meotcm veniat, quomodo
tanta lominaria, inimicitjas mutuas exercentia, ambo ad summam saacliutera pervenerint, ct Ecclesiae
colamnae exgltterint, ioimicitiis bujusmodi nullum
illorum gloriae detrimentum afferentibus.
f . Hmretu N4$tori*n* detecta.

34. Altico vka ftmcta gocceesit SitiBnias, poglcujas m r f e n , i n q w l Sawates lib. vu, cap. 29, c vistn*
csi imperatori, propter bominee inaniam r e r a n appetenleg, neminem ex iHa Eccksia (licet multi Philippum, complmree Proclum desigDalum cuperent^
ad cpucopatom illujn eligere : sed advcnam Anliocbia accersere constituit. Erat namque illic Neaiorias exGermanica oriundus, voce cumprimis gonora,
lingvaque diserta: et ob eam caosam, tanquaro ad
docendum populura admodum accommodatus, de
iUorum sententia accersitur. Trimeslri igilur spatio
pcrcurso, Antiocbia Constantinopolim deducitur
36. Vcrura, utmox subjtingit idemCyrillu*, elccius est ot ovis, scd iuventus est u i lupus; u l
cerus fidclisquc famulue, sed dilexii opposiium; nt
uvarum fcrax vinca, scd jiixtaScripluras spinas protulit; ot industrius agricola, sed insidialus est agro;
ut bonus denique pastor, scd agrcstibus ferie efferatior evasit. Cyrillo consentiens Yinccntius L i r i ncn&is, borum temporuin scriptor, ingemiscit ob
scandalum Ecclesiae per Nestoriura i l l a t u n i . c Qualem fuissc, > inquil, c iropcr teniaUonem pulamus,
cum infelix iile Nestorius, subilo ex ove conversns
in lupum, gregcm Cbjrisli lacerare coepissel? cum
bi ipsi, qui rodcbantur, cx magna adboc partc orcm
crederent, ideoque morsibus ejug magia paterenL
Nam quig cum facile crrare arbitraretur, quem
lanto sacerdotum studio persecmum viderel? qui,
CUIQ magno sanctorum amore, summo popudi favore
celcbraretur, quotidie palam divina tractabal eloquia, et noxios quoque Judaeorum atque Genlilium
confuiabat erroree? Quo tandem justo modo noo
cuivis fldcm faoeret se recta docere, recta praedicare,
r e c u gentire, qui ut uni haeresi suae aditum patefaceret, cunclarum hsereseon blaspbcmias insectabatur? e l c
37. De ipaa e}ns luereti, hujosque strenuis oppugnatoribag, ita paucis Protper i n Ckronico, cosa.
Taaro et Felice, anno Cbr. 428: t Neslorius Coneiantinopotitanng episcofrag novum Ecclesiis molilor errorem inducere, pnedicans Cbrisium ex Maria
Ncstorius; qui quanquam a pterisquc ob temperan- Q bomioem tantum, ct non DeaiB, natmn, eique Divitiam laude etpraedicationc efferebatur, tamen quales nitatcm coUatam esse pro merito. Huic iropicuU
praeterea ejus morcft fuerinl, primus illius doctrinae pnecipoe Cyrilli Alexandrini episcopi industria, et
cxorsus prudenlibus Tiris satis dcmonslraviL Nam papac Coelestinl repognat auctoiitas. Unde hsereettnul ac episcopus rv Idus Aprilis ordinatus iuit, sis illa profloxerit, accarale disputat Baronius ad
Felice etTauro coss. extemplo, cumorationem apud eumdera annum num. 30 ei sequenUbus. Nos sccimperatorem haberel, hanc scnlentiam, q u x mullis leratissimi sycopbants fallacias a Cyrillo dcteciaa
in ore est, coram universo populo p r o t u l i t : Mihi, prosequamur. Neslorius igitur, jacto Constantinoimperator, terram haereticis tu purgaum tribue, et poli e r r o r i s n e f a r i i semine baudquaquam contculue,
ego tibi ccelum retribuara: tu mihi in profligaiidis ut eum lalius epargeret, libellos occulto vencno
liaereticis subveni, et ego tibi in profligaodis Persis suffusos per exteras quoque oras vulgavit, atque
eubveniam.
ad ipsos iEgypti monachos m i s i l ; nibil se nisi
35. Praeclarum Nestorii iuiiiura, licet pergai plu- ex Nica3ni coociUt praescriplo docere, fraudulculer
ribus suggillare Socrates, et ipse homo bserelicus, jactitang*
laudamnl Coelestious papa et Cyrillus, litteris ad
38. Horum causa magra inler iEgypti iDOoachoe
ipsum Nestorium datig: hic guarum meminit in apo- D excilatae gunt t u r b , ad quas gcdandas Cyrillus, acerlogelica epislola ad Theodosium imperatorcm,
rimos orlhodoxae fldei a Dco electus propugnator,
lomo Y concil. Epbegini, cap. 2. c Electus est, > i n - mox ee accinxit, et cum scbcdis qua? de ea re sub
nomine Neslorii ferebantur, param fidei haberet,
quit, c Ncstoriu tanquam apostolicae e v a n g e l i ( ^ i e
doctriiue pneco egregius, promovendaeque pielatis prudenter ab ejus noraiqe absliouit. Primam igitur
ariifex insignis, necnon tanquam is qui ia recta i n - epistolam scribit ad ipsos monacbog, ubi iuier aTia :
t Audio exitiales quosdam rumores inter voaproscculpataque Gde pneclare essel fundatus. Et cjusminatog, nonnullos quoque oberrare, qut ginceraoi
modi bunc hominem eaee cupiebat vestra majcstag,
vesiram fidcra deraoliri gtudcant, et inaniom vouniversique ganclarum Ecclesiarum praesidcs, et ego
cabulorum bullasapud rode vulguseruclanlee, ulruni
ipge quoqoe. Sanc cum dc illius ordinalione litleras
sacram Virginem appellare liceat, in cona piigsimig episcopis ad boc destinatis accepissem,
troversiam vocare audcant, etc. Pcrgil validissinihil mali suspicalus, imo tero laudans et gaudens,
mig rationibus, gravissimisquc cum Scriplurarum
illiqoe tanquam fratri el comministro optima quaetum sancloruin Palrum tcslimoniis, Chrisiuoi vcmui
que per divinam liberalitatem obiingere cxoptans,
esse Dcum probarc, unde mox appellaiionen) Deirc&cripsi.
S. GTRILLI VITA.
parce Yere ac proprie Matri Virgini comreuire con- et a qutbus id minime exspectabam, hactenus sini
c l u d i l . Atqne ita epistola hac grayiseima, eruditione
ilbta. Sed isthasc omnia oblivione volunlaria conleet sancto fidei zelo plena, provincia? sice sotilarios,
r a n l u r : Deus enim istiusmodi nogatores olim judiYelati propbylactico quodam pbarmaco,adver8US p u l - caturus est. Tantum lides integra et salva sit, et
lulantem hxresun premanire, et in antiqua fldei chams amicus omnibus e r o : neque ulli conccdam
doctrina oonftrmare studuit. VerStns preterea ne ut religiosissimum episcopum Nestorium ardentius
fcrale Neslorii virus ipsa quoqnc orbis capila aflla- amel, quam ego: quem etiam (Deum tesior) in
ret, nade ingens Christianae reipnblicae periculum Christo peropto apud omnes bene audire, nolamque
formidari taerilo posset, de recla iii Deum flde, d i - ob ea, quse pridem admisil, conlraclam eluere; pavinaque Verbi Incarnatione tres libros conscripsit,
lamque facere, calumniam eses meram, non veriqiioe appeltemt. Horuiu p r i - tatcm, qiiae de sua perfidia a nonnullis invulgala
R i a m nnncapaTit Tbeodoeio et Valentiniano impe- eunl. Nam si Christi mandato ad inimicorum dile
ratoribus, duos posteriores Eadocke et Pnlcberiae ctionem urgemur, quoniodo consentaneum non cst
regiBis, tacito ubiqoe Nestorii nomine, ne ex eo m amicos el consacerdotes omni beneYolentiae stuTheodoeii animas offenderetnr, qni Nestorium A n dio complectamur? Quod si vero exoriantur qai fiUocbia accersituio, episcopum deligi cnrarat.
B dein demoliri saiagant, quomodo nosiras ipsorum
39. lnterea lathis malmn serpebat, et Romam non
animas ultro non offeremus? Profccto licel ipsa
fama eolam perlau ad Cceleetinum papam, sed ipsi
quoque mors capiti nostro impendeat, nulla tn nobis quoque pestilenles libelli. Quoram Ble WasphemiU,
e r i l cnncUlio: naro si pro gloria Dei verilatcm pra>
qmbns scalebant, examinatis, CjriJk) scripeic, ut d i - dtcare fonnidaverimus, ne Yidelicet in aliquam
ligenter perquireret nvtm illa rerera eesent a Nesttv- molestiam incidamue; qaa, quseso, fronle sanctcrio conscripta: neqae enim credibtle Yidebatur,
ruro marlyrum certamioa et triumpboe apud popuNestoriom, de quo nnper tot ac tanta orienialium
lam laudibus evebemus? qnippe quos uno boc nocpiscoporam lilterls praecouia accepisset, ita snbito mine prsecipye decaotamus, quod boc, quod jaai
fn transversam actam esse, taliqae farore correplum. dictum est, magna animi constanlia praestitcrunt,
Ifoc ipse testatar CyrUlos i n primis ad eomdem Ne- boc esl, ad mortem usque pro verilatc dimicavestoraim Vitleris, ea occasione exaratis, quod intelMint.
kxiaset g m i t e r etmi foisse offensum ob scriptas
42. Composuenint eo tempore clerici Cbnstaatia ae Vuteras ad ^ g y p t i monacbos adversos blaephenopolitani adversus impiam Nestorii doctrinam libe!mos Jibelloe. In his post lacnlentom, cur ad mona^ p e m i o r i cogiiabani. Vernm, ne
ebos scripserit, reddiiam ralionem, serio illom ad
lemere quid fecisse viderentur, primum ad CyriUum
resjptscentiam, eYapsa3que per imprudeBliam vocis
misernnt, ut illius probaretur judicio. Quibus ille
palinodiam hortatur : quod allera mox episloia
summa mansuetudine et animi moderatione rescriprorsus dogmatica et graviesima itemin inculcavit.
psil, ut habetur cap. 10, ejusdem lomi I : Libeilum
40. Vcrom singulis suae a Neslorio redditae sunt
supplicem vestra opera ad me raissum; quasi is citra
litlcne, utraeque arrogantia summa acfastu, quo se nostram senienliam imperalori porrigi non debuerit,
siipra reliquos antistiles ffferebat, refcrtae. Imo
accepi et l c g i : verum quod prolixe in eum incurrat,
omni dolo Cyrillum aggressus, collcgit circuitores,
qui istbic agit (sive fratris, sWe alio quocunque noprojectos ad omne nefas ac flagitium bomines, qoi mine censeatur),baclemis suppressi, ne adveream
ad hoc vagarcntur, ot ubiqae locorum adversasCy- nos insargens, se per nos bareseos apud imperatorillum probra disseminarent. t Jactabant aatem,
rem delatum cavilletur. Interea proleslaU saroue
ipso teste Cyrillo eplstda tertia ad Neslorium tom. I , fore ut inimiciliarum causa posthac jodicium illius
cap. 12, edit. Pdtani, c voces insania plenas: bic detrectemus, pwesentemque controvereiam, ei omquidem, quod caecos egcnosque per lDJariam opnino importuni esse perrexerint, ad aliud forum
presserinv u i q n i l ; attos, quod ferrum in matrem transferamus. Cum itaque libellam perlegerilis, si
stnnxerim; Donnullf, quod ancilte pnesidio aurum
qiia necessilas poposceril, tradite : et. si cum m
alieoum abstulerim'; quidam deniqne, quod ejus- hisce insidiis pcrseveranlem, el nibil non adversum
modi improbitatis suspicionc laboraverim semper,
nos molientcm animadverlerilis, diligenler perscricujosmodi ne infestissimos quidera bostcs laborare bite. Eligara enim yiros pios ac prudenles, cum
oplaverit quispiara. Vcruro istos, et si qui ejus fari- episcopos, tnm monachos quoqne, quofteliam primo
me sunt alti, n o n multum m o r o r , ne supra Magiquoqae tempore ad vos mittam. Neqne eniro oculis
struni et Dominam, vel etiam supra majores meos,
meis, u l scriptum est(Psal. cxxxi, 4seq.), soHinum
tcnuitatisraeaemensuram extendere videar. >
dabo, neque palpebris meis dormitationem, neqe
4 1 . Quam autem propenso studio Christianae cha- requiero temporibus meis, donec certamine hoc,
rilatis, Cyrffltis Nesiorii salutera samma paltentia
omnium salntis causa, perfunclus fuero. Quare cum
procuravit, leslatur epislola ejusdem ad quemdam
mcam nunc sentenliam didioeritis, v i r i estoie.
Quamprimum enim parabontur a me litterae, c l
Ncstorii seclatorem, cap. 9. < Me igitnr, inquit,
nolla ncquc i i i j a r i a , neque contameiia, neque con- qualcs oporlct, ct ad qnos oportet : slatui enini
prapicr Cbristi fldcm quemvis laborem subire, qoaeticia movcnl; ettamsi quainpluriraa, c l immerenti,
|
o f f e r r e
S. C Y R I L U
VITA.
Yisquoqacpcrforrelormeiita eliaiDea q n x n t e r s o p - ralkme Aifem i n potleram confcssemm e gpondeat,

quam e i Remana, tt m satoctiiatis Ecclesia, et oniplicia censentur gtavissima, donec laadem raorlem
versa detnoeps religfo Ghristtana prcedicat, Hlico
baede caosa sescepUm mibi jacundam perlulero.
sanclitas tua illi Ecdesiae proepiciat. Is voro modis
V I I I . Vices $edi$ apostolicce Cyrillo delegata. oranibas ee a noetro corpore segrogatuin esse iotel45. Gum frnstra Nestorii emcndationem lentasset ligat; ot qui omoem tnedenlMim curam aspernatus,
Cyrillug, Possidoniom legavit Ecdcsiae Alexandrin nec inetar peeliferi o r b i per univeraum Ecdcdiaconum ad Goctesttnum pontificem, qui de omni- siae corpus insano raodo grassatus, u m seipsum,
bas cam faceret certrorero. Yeram ne ad damna- quam caeleros omncs sibi cominissos, in cilrcmum
lionem Nestorii incHasse ipsum ponlificem videre- eiiihim pnecipiure etuduerit. Haoe Ctdoslimis ad
tur, istud dedit Possidonio mandatum r Si Nesto- Cyriliura, q u repelit in Epi&toU ad Ntstorium,
r i i Htteras, *t expositionum Hlius codices reddilo* quam ila c o a d u d i t : Noslri in te jndicii formulam
Goeleslino corapcreris, ta qaoque Hlt meas reddc ad S. GyrUlora transmisiimig, u i noster bac in
litteras; sin scdus, nonreddas. > Possidonius au- parte vicarias efficiat, qao noscrum decrctum et
tcm, cum comperissei lam epislolae quam exegeeeg Ubi et rdiquis quoqwe omnibus fratribus paiev
>
fial
e t c
illius Coelestino fuisse exhibita*, cenputeag est ipse '*

45. Gyrtlhis, accepiis a (kelesliM poniieee litlerfs,
quoque quas ferebat exbibere, at lestatar rehtio
ecribtt Joanni Anliochia?, iuvcnaU Hieroadymenim,
Pctri priraicerii notariomm, presbytcri Alexaodrini,
intexla concilii Epbesini lomo I I , in ediiione PelUtni et Acacio BtnssB episcopis, qaos, ut ad viadkannostri. Ipsa autem fpistola CyriMi ad CflBfestintm dam laesam catboiicara fidetn anna capeesani, adrefertor tomo 1, cap. 39, i n qoa inter aiia ita prae- hortalur, ipeeque exempk) EHO praeti, accUie Alexanfatur: c Hactenas altnm lacoi : neqe enim qatd- driam vidnie epieeopfc eynodmn cegti, quaatoque
quam ornnino de Ulo qui GongtaMmopoliianam Ec- in discnmkie veraeiur universa Ecdesia, prolixe
oetendii. Synodus Nesioriam, diseussis epistodesiam hoc tempore adflainislrai, t ad religionem
tuam, vel ad uttum aliam eonsaeefdoiam Aoetroraai lis et exegesibvs, haereticuei pronnaiiai : quataor
gcripsi; non tgnorane, praedpHen eeleriiatem i n decernit legalos, Theopemptom Gabaaoruin, Daniecjusmodi rebus cum vitio pleruraque conjanctam lem Daraensiam episcopos, Potarooneaa ct Macacsse sotere. At qoia nanc ad exlremum propemo- riam EcdeeUe Alexandrinae roioistroa, qi Goestantinopotim preOciscanlur reddiiuri epistoIasGcdesUni
dum matorum dtvenisse videmur, eperae pretiura
exigtinmi, rupto sileatio, ordiBe omnia quae acd- ipsi Nestorio, cura decroto damaationis, niai intra
derunt eiponere.
G proescriptum deoem diemm spalium resipieceret.

44. Coeleslinus, perleclig Cyrilli ei Nestorii litte- Missa igitur NesUrio aynodalis epistola, qua? i d e i
8 , atque aliis allro citroqae i n utramqne parlcm ortbodox oonfessienem et duodecim erroroxn anacriptig, evocatis Romam episcopiscontilium babuit; ihcaiatismoe eoeCSnebal.
46. Nestoriug, accepSa bac epietola lectisque anain quo, omnium sentenlia, ei blaspbemia Nestorii,
tbemalismis, in Cyrillum horum auctorem insurdecem ipsi ad resipisoendum diebue conccssis,
damnala, et vices Coeleslini in causa Nestorii prosc- gens, baereseos Apollinaris eum accusavit, lum ut
alii idem praestarenl eflfecit. Gujus exemplar epiquenda Cyrillo legata?, Uttcris ulriquc scriplis m
Idus Augusli, Tbeedosio XIII et Valcntiniano I U sloke, inquit Liberatas in Breviario de causa
Ang. coss., anno Cbrisii 430. In bis Cyrilii dociri- Neatoriana, cap. 4, < perveniens ad Joanncra A n nam appellat pontifex, praoeens remediam, quo tiochenum, offensus est in ipsis Gyrilli capilulis;
pestiferiile morbos, velut salulari quodam antidoto, putavit enim eom, dum unmoderate occurreret Neslorio, in sectam Apollinaris Incidisse. Mandavit
depclli possit; pnri fontis ecatariginem, per quam
onmis illa f&x male currentis rivuli aufertnr, om- crgo Andreae c l Theodorito episcopis concilii 6 u i ,
neeque ad oertam veramque fidem iitstiluuntur: t u l scripto rcsponderent contra ipsa duodedm capitula lanquam Apollinaris dogma Instaurantia. CoIpstfm Gyrilkim nominat bonum pastorera, qui
gnoscens
itaque Nestorius quod Gyrillus non paleanimatn suaro ponat pro ovibus suis; fbrlissinium
i n 6de servanda antagonisiam, qui omnium seraio- retur Ecdcsiam sic esse in perturbalionibus, et
nam Nesiorti tecbnas reiexit, fidemque ad e u n populos in scandalo, subriptiit pio prindpi Theodomedum corroboravit, ut corda in Gbristum Deum 6io, ut Sacram ad cum dirigeret, et a sua eum pernostrtni oredeniia i n alleram partem abdud non secutione compesceret. Et scripsil quidem ad eum
(adle queant: ideoqee taadem bis verbis con- Sacrara imperator, arguens eum tanqaam inquielum
d a d i i : t Quamobrem noslxae sedis auctoritate asci- et scandala eectantem, qui sine consortio sacerdotum ageret alque scriberet.
|a, notraqne vice et loco cum polestate usus, ejusmodi non absque exqoisita eeveritaie sentenliam
exsequeds: nempe> n l , nisi deeem diemm inter\aHo ab bujas noeine admonitionis die numerandor u m , ncfarkun doctrinam auam conccptis verbis
anathematiict) camquc dc Gbristi Dei nosiri gcue-
IX. ConcUium Epketmum. Bmrem Nettorian*

damnata.
47. Tbeodoeiue tmperator, eo rem perductam ratus ut opus esset oniversali condlto, Romam misti
S. Patronhim (poslca creatum Bononicnscm cpiaco-
29
S. CYRILLI VlTA.
39
puin, dc quo i v Oetobris agemus) ad Ccdcstinum conccdi wleat ih qitibas credilur vtcoria p r papam, n t Ephesi ejus aoctoriute concilium habc- feclnra vel legatio a Jatere, e l negat cxcmplum
(quod qaidem ipee norit) exstare poteslaiis ejnsmorelar, maxime qaod non Ncstorius tafftom, eed et
di ad posteros ptOpagaite, non insignibus solis, scd
Cyriltas hsreeeos acoosaretar. Post basc scripsit
aucloritatis quoque usurpalioae. Episcopi Orienlis
Sacram ad nniversos epweopos,t Epbeewn conveMennae GonstaattfiopoHtaiiiis, Tbeodorus Caesareae
nirent, et conferrent de Nestorii libris,et Cyrillt
judiciam expendercnt. l l a Liberattre cap. 5. Quae Cappadociae, Andreas Ephesmus, atiiqve quaiepln rimi in professiotie pritna fidei qoara ad S. Enpbegesta bic stint, ttniversa proferre animus non est.
Ipsa c o n d l i i Acta passim exstatit, eaque prseclare miae templvm Constantinopoli i n qnmta eynodo
dfscussa a Baronio ad hanc amtam 434, qai num. &cumeniea, an. h r . 553, fecerunt, c sosciphint
quatuor sanctas synodoe, et inter illas Epbeeinam
37 de episcopis ad synodtim venientftme agens, ita
prlmatn ducentomm, i n qua i n legatis suis atqee
Cyriilom l a u d a t : c Inter onmes Cyriltas pdnWB post
Romafcam prarogaliva eedie, t t ipsros p r i m eedis yfcariis, id est, beatissimo Cyrillo Alexandring urricaria praefecltira, rdiqttos trtmes episcopos ame- bis episcopo, Arcadio et Projecto episcopie et Phi*
Kppo presbytero, beatissimus CoBlestimis papa *eceRens, eitUoit, atqne magis magisqufe cum tnoram
egregia sanctitat6, tom eiimia dWinaram Termn
s d e n t i * clamlt. > Certe magnusEulbymins,et i n \ i ta ejos legfufr xx lanttatn, num. 5 5 , ctim ad eynoduiD quoque conrenturi essent episcflpi Patoesiin,
jubet Peiro episcopo Saracenonmi, trt accederet
Cyrillo Afexandriae et Atado Mdhenes episcopis,
m quae eis vldeircotur, se qaoqoe UHs assentirl
prouterciur; nan>,m num. 54 d i d l o r , t exposucrai
ei Synodias de Cyrillo Atexandrino et Aeado M d i fcnaeo, quemadmodum acrcm et vebenientem zelum
osienderent pro fide ortbodota. >
moris RoHwenoecitur pnesedisse.i
49. Convolarat Ephesum statim post Paschates

feriaa Nestorius, magna populi stipalus frequentia.
Adfuit et Cyrillus cultu et apparata pontiGcio sub
Pentefostee eetettmitatetn , post qoaai tptario die
advefnh favenatie Hferoeetytnomm epiacopns^ Contenenint deniqae rm bis dacentl et ee ampliiie
episcopi. Selon exspeGtabater Joannes AnUocbcaas
curo episcopie 8 y t i qui> * \ Neelorio n o r e n gereret, plusquam bebdotoiadae duas akra condictum
diem moTatus, tattdem Pati4bi indicaxit per duos
metropolitanos , non esse synodam differen48. Soas CynUo Ticee concessisse Coelestinum
dam. Magno ergo episcoporum cotieensa decrelom
TBISSO pbrygio, seu mitra, indicat Tbeodoms Balsamon i n Nomocanone Pbotii, titulo 8, cap. 4 : Hu- est synodam inchoari oporlere. Collecta ea est xxn
Jus qiwqae lemporis patriarcba Alexandrinus, ex ^ Junii in ecdesia sancttsshnae Dei Gcmtricie: prsesc
pnsseou cdictojus habet ut cum pbrygio celebret
dit CyriBas Cceleslini papa vicarius : iolerfaerunt
ilabuit aatem banc faojJUiem S. Cynllus AJeian- episcopi phisqoaiii duceali. Pertecue imperaloris \iu
driuus a Romaaopapa Coeleelino, quando fuit Ephc- ler3, quibus episcopos d eynodum T o c a v c r a t .
aina synodus adversos Nesloriura. Cam non posset Nestorius tertio dtatns, abnuit prodire : eo neglccto
Codesliuns ade&se Epbesi, et judicarc Nestoriotn, I t a r ad synoditam dijodicatiottem : reeitanlur povisnm est ut 9. Cyrfflo a Cocleslino permitteretot blice Nicaenae lidei symbolem, coflckmes, epistolae,
bulc synodo presidere. Ut itaqae enrn eonstarel libelli ac tractatns N c i t o r i i : teslcs de biaspbemiis
haberc jus et auciorilalem papa?, sedft mta pbrygio ab eo hi Cbrisiam ac Deiparam Yirginem jaotatis
et condemnavit Nestorinm. Ab eocrgo tempore cxm prodacnnttfr : Cyrilli ad Nestorium, et bujoa ad i l eodem pbrygio sacrificanl et procedunt patriarcba) IQID littera? l e g u B t a r .
A k x a n d r i n i , et inon vcrcnlur reprebendi. Baro56. Qatbus omnibas grariter et accuraie perpenniasan. Cbr. 430, n . 26, per pbrygium iaierpreta- 8i8, ab epiecopatu eaoerdotamqiie coieortio Neslolur pallium. Tbeodoras scripsit, qua voce r i m dejtdtar, oonsiantissima totnw synodi sentebtia,
milram potius significari docet Spondaaus ad banc Cyrillicsteronimqim omniam episooporum subscriannum, interposiu docta phrygii explicatione. i s i - D ptione m n i i i u . Ea ita referiar t . , cap. 4 0 : t Sandorus, l i b . xix Etymobg., cap. 54: c Mitra est p i - c u synodasdixit :Gam inter csteta reHgiosissiroas
leum phrygiom, caput protegfens. Qoemadmodum
Neslorios, neqne nostrae dtationi parere, neque
ti Nicephorus accepit l i b . xnr, cap. 34, ubi ita
sanctissimos nirsuni religioeieslmeaque episcopos.
s c r i b i t : Coelestinas Ronwe episcopus, propter na- nostros ad 86 hitssoa admittere v d a e r i i , non po^
vigationie pericula, ipse sybodo adessc detrectavit: tnimus ad eorum quse impie docait examniaUonofi^
ad Cyrillum tamen, ot locum ibi suum obtineret,
animmn non adjungere. Edocti itaque patlim cx
cripsit. Ex qao tcropore fama est, mitram illiim
liUcris commeuiariieqoe illius bie publice lectis
(Gracce ) ct papaeappellatio- partim mrstim ex eondonibne qvas in hac Epbe^
Dcm, aiqae ut orbis nniversi judex appellaretar,
siomm metropoli babuit, partim denique ex testiacccpisse. > Ex quibus colligit Spondanus, c priscos bus ftdc dignis, iflam impi docere ct sapere, per
Ulos episcopos orientales mitris uli minimc consuc- sacros canones, sancttssimiqoe Romaiue Ecclesi '
Tisse, el papae nomendaturam baud fU, slcui crat
eprscopi Godestmi palrle nosirt litleras, lacryiuis
occidentalibus, fuisse communem. > Existimat Basufltisi et pcne inviti ad lugebrem banc scntentiam
roniu5 nibil Gyrillo concessum a Codcslino, quod
urgcmar. Igitur Dominus -noster Jceas Gbristus
t
S. CYRILLI VITA.
32
quem suis ille blaspbemig vodbus impelivit, per h sui et cum mullis Pelagiaub, qiu cognatura sibt
gacram banc synodum, eamdem Neslorium, omni
prorsus episcopali digniiate privatnni, et ab univcrso nibilominus sacerdetum coosortio ei coetu
alienum ease decernit. >
51. Hanc sententiam aolemni gtatim pompa praeconcs tota urbe circumtuJerunt, et affixis publice
syngrapbis promulgarunt. Populus Epbegious i n credibili gaudio perfesus collaceDlibus ta&dtgdomuat
deduxit episcopos, prsetereuntibus ibora et odore
incendit, impiique Nestorii condemnationem plausu
faustissimo excepit. Sequenti die Cyrillus ad popu
lum Epbesinum i n laudem sanclissima Dei Genitricis conctonem habuit, acerrimeque io Neatorii blaspbemiag invectus est. Deniquc ad Tbeodosium i m peratorem et clerum CoostanliaopoliUnum scripl
SUDI littera synodales,
J X . Nowc in Cyrittum catumnfa; carcere$; tictoria.
dognia juvabani, damnatur. >

55. Inlerea imperator, falsa OrienUlium relatione
deceptus, non solum Nestorii, vcrum etiam Cyrilli
et Memnonis exauclorationem, tanquam legitiroe
faelam, approbal : Joannem sacrorum comttero
Constanluiopoli Epbesum legai, qtri pacis concordtque causa syuodo ad&it, u i diciuir toroo Ul, cap.
15. Hic obi Ephesum advenit, prima die kctis i m peratorta Htterig, dedaral Neglorium, Cyrillum,
aiqoe Memnonem jure depositos : quoa omnes, ne
dissidia majora conciureulur, carceri qoemque auo
includit; e l Nestorium quidem coatodieudam tradii
Gandidiano comili, Cyrillum vero et Memnonem JaGODO itidem comili, ut ipse Joannes litteris ad
Theodosiuni missis indicat tom. I I I , append. 2, cap
1, qukbu* aliisque Iliterls tanta improbiiate cuncta
retulit,. ut de Cyralli exsilio consilium Constantinopoli iniretur, quasisacra gynodus ejus exauctoraliomem ratiun habuigget, u l ipae Cyrillus in Epiilola ad
cUrum populumque ConstanUnopolUanum tcstalur
tomo IV, cap. 12/ubi detectas Joannis comitis fraudes postulat aliis patefieri, maxime archimaiidrilis,
quoram OHinium opem fidemque obnixe implorat,
quod synodus maxtmie miseriis obrualur; c l cap. 18>
ad episcopoe Conslantinopoli agenlcg de se hoc
ecribit: Nos vincti custoditique asserramur, ignari
prorsos quo tandem res bac git evisura. Verumtamen gralias agfmus Cbristo, quod pro nominc i l -
52. Hsee dam summa ortbodoxoraa laHilia peraguatur, certamen ingtaurat basresiarcba Nesiorius.
Et favebant comttes, GandktiaBus ab imperatore
Theodosio ad paoem peblicana curandam appogilug,
ei Ireneug amiciiiae studio Neglorimii secutus. I n terclnduDtur ergo ab his vm omnes, ne qua gynodi
liUera ad imperatoren deferantur, terra aul niari.
lnterim Joannea episcopus Antiochenus aliiquc
Orieatales episcopi, ad damnandum Ncslorium popularem suam iiigratiie aeciti, XXTU Junii adveniunt,
et iumulluario coaclo conciliabuio legitima synodi
8 nabeamur, non solum vlnculis conatringr,
Acta rescindunt, ac Cyrillum et Memnonem Epbesi sed caelera quoqoe omnia perpeti: neque enim ista
piscopum damnani; Cyrillum quidem, quaai scri- praeniiis suis carebont... Precentor pro nobis orptis suis ad Neslorium Constaatinopolim mfssis ba> thodoxi omnes. Ut enim beatug David a i t : Ego ad
rcscs admiscuisset, Meranonem vero quod Gyrilli flageda paratw $um. (Psal. xxxvn, 18.)
56. Quanta animi constantia, quamque indefeseo
eapitula promulgasset, Nestorioque omnes ecdesias
Epbesi clausisset, et alia permulta contra canones gtudio, egerint apud imperatorem oribodoxi Conperegigset: reliquos autem oecumenica? syuodi epi- eiantinopolitani, indical libellas illi oblatus, tomo IV,
ecopos excommonicationi subjiciunt, donec Cyrilli cap. 16 quo cum docuissent, juslis principum leeipitula damnarent. Cbarta denique publicc affi- gibus obtemperandum, injustU vero eorumdem
guntur, quibus Cyrillus episcopus Alexandrinus de- sanctionibus repagnandum totis viribus esse, subclaratur seclae Apollinaris bsrelicus, atque banc jungunt se quidvig raalle perpeti, quam injustam
damnationis sententiam ncfarie ab Oricnlalibus i n
ejus baeresim imperatori denuutiatam esse.
53. Quarum rerum indignitate coinmoti Patres Cyrillum et Memnonem lalam, et injuste ab impeEpbe&inae synodi, acceptts libellis supplicibug quog ratoribus confirmatara, reciperc. Denique his verbis
pro gua innoceDtia Cyrillus ac Memnon obtulerant, j> concludunt: Gum itaqoe Neslorius proplcr suam
Joannem miggis tribus episcopis monent ut se syn- impietatcm jusle sit exauctoralns; Cyrillus vero e l
odo siglat, rationem sui facti reddilurus. Abnuit ille, Memnon sanclissimi piissimiquc eplgcopi, ex prava
militum potius virtuti quam causaB aequitati confl- suggestione, indigne et injusle pari poana sint m u l 8og. Quare synodos ioannem cam gociig, anathe- t a l i ; a3quura esl, Gbrisli amantes regcs, gedulo vos
mate atque episcopalus abdicatione mullal; Gyrillum, curare ne Dei Ecclesia, quae more nuiricis pictatcm
Memnonem, ac reliquoe conlra jus ac fas omne dam- vcstram confovel, victoriamque de boslibus, cilra
nalos fuisse pronuntiat. Cyrillus vero oslensurus magnam diiDcultatcm majestati vcstrse subinde conquanilongeabegeet utaliquandoApolliuareni vcl ali- ciiiat, in poslcrum dissipelur; !neve rogui *estri
querahaereticorum geclatusfuent, in eumdemApolli- tempore njarlyrum sseculum denuo rcvertatur :
iiarem et alios omnes httresiarchag intulit anathema. quin in id potius incumbcre vos par cst, nempe ut
54. Pelagianos cum Nestorio damnatos fuisse te- raajorura vestrorum erga Dei Ecclesias aroorem ac
alatur Progper in Chronico ad hunc annura : c Gon- studiura in animis vestrig magis magtsque sobinde
exsuscilclig. Quemadmodum crgo singuli eonim
gregata apud Ephcsum plus ducentorum synodo
sacerdotuiu, Nestorius cum ooini hxrcsi nomiiiis saiietorum Palrum synodis iinpcrii sui lcinporc ocl i u s
d i
n i
S. G i t U L L I VII.
33
54
lebralfo parueinnl, Patrumque sancitones legibus cipatibus et poteslalibus, dara mundi dominis et
tenebrarnm saeculi bujus rectoribus, dum nequitise
stiis rauniertuit, e l qaam illis deferrent, obsenran
liam deerclie suis ostenderunt, iia et vos quoque spirittbus resistilis, toleraslis, audilione accepimus :
enm qaem deoet affectmn erga synodom sanctam, alias vero certa expericntue flde bic consliUrti didiquam coQTenire jussislis, declarate : quo pias ipsa cimus), et quia rursom ad magnae bujns civitatis
gratiaram aciiooes pro imperii reslri incolami- arcbiepiscopatum promoti sumus, dignare, Deo d i taie pereohrat, et nos qrioque pro regni yestri lectissimc, cum precibus nos fulcire, lum consiliis
slabiliute devolas ad Chrislum Doimnam preces quoque dirigere, tum omni denique benevolenlbfe
studio prosequi; quo hac ralione illud Scripturae
Iransmillamug.
57. Imperalor acerrimo illo orlbodoxorum Hbello diclum in nobis adimplealur : Fraler qui adjuvatur
expergefectas, e l amissi in Africa exercilus nuntio fratre, quasi civitas firma (Prov. xvm, 19). Vere
conunotas, necnon S. Pulcheriae sororis suae prcci- etenira spiritualis dilectio, munita civitas esl; quae
bos faitgatus, saniora tandem consilia tniil, et se- neque cuniculis a diabolo suffodi, neque scalis ab
eodem potest superari. Neque enim illa bellicis Saptem ab ulraque parle Epheso Conslantinopolim
tanai macbinis cedere novit, u l quae a Cbristo Dom i l t i episcopos jussit. Qrlbodoxis-in orbem regiam
solis admfssis audilisque, Acla adversus Gyrillnm mino custodiatur, Cbristo utique illo, qui et hunc
Memitonemque et universam aynodum penilus abo- mundum devicil, et serapilema bona tibi pneparalevit. Venira muluplicibus factiosoram libellis indu- vit, elaliquando nihilominus dixil : Qui non accipit
cius, cosqooqoe in urbem admisit, et cura orthodoxis crucem suam, et tequitur me, non est me dignus
quinquies se coram congressoe, ac post multas de (Matth. x, 38). Gum ilaque Gbristo Doniino dignus
duodecim Cyrilli analbetoatierois, aliasque ejusmodi eyaaeris, proplcrea quod crucem tuam sustulisli,
dispotaliones, impietatie convictos, prcecepit ad
sectatorque illius effeclus sis; Cbristum pro nobis
propria rcverti. Alqoe hunc tandem finem habue- deprecari ne omiltas, fraternx virtulis ornamenla
m i i t baerelicortim et schismalicoram sedilioss ma- proprias prxrogalivas esse ralus. Yalc in Domino,
chinatione$. E l , teste S. Proepero conlra Collalorem el pro me, Deo dilectissime et sanclissime frater
stib fiaeiB, omnes orienlales Ecclesiae gcinina pc- ac coraminister, ora.
ste tiberataesunt, quando CyriUo Alexandrinae urbis
60. Non minori laude celebrat eumdem Cyrillura
anltftttli, gtoriosi&shno fulei caibolicae defensori,
Goelestinus papa eptstola ad clerum Gonstantinopoad exsecrandani .KeUorianam impieUlem aposlolico
litanum, edila ex codice Vaticano a Baronio an. Gbr.
Galeslinos auxiiiatus est gtedio, quo etiam Pelai r : Viiasiis, quem
giani, dom cognalis confaederareniar erroribas, iie- a memoria digna sancla Alexandriua Ecclesia sornm proslernereuiar.
cundum B. Pauli apostoli (/ Cor. v) senientiam jam
Q
4 3 2 >
i u
h i e c
h a b e n
58. Nestorius in pristinum soum monaslerium S. sciretis esse correctum. Legistis namque et memoEuprcpii apud Antiocbiam, si forte resipisceret, tan- riter jam leoetis sacerdolis, hoc esl, catholici ad
lisper relegalus, tnoltos contagione sni erroris affhi- bunc scripta docloris, quibus eum i(a corruplum,
bat. Qoare In Oasim soHludinem Libya? amandatus ut velil esse correclus, studuit, nixus est labenlem
est, ibique postea Terminanle lingua miserabilem revocare collegam, porrexit dextrara magisterii sui,
vila sorlitus exitum, bbris ejas, Tbeodosii ediclo, in uno volena plurimis subvenire : percellebat aniigneabsomptis.Hri i n sede Gonstanlinopolitana sub- mnrn veleris sacerdotis, quod nutal episcopus ruina
rogatas est Haxiroianas presbyter, qoi ad Cyrillum
mulloram. Egit, sicut scriptum est. Benedicam opus
lias lilleras dedit, tom. I V coocil. Ephes. cap. 24: Domini diligenter. In nuilo ei officio apostoli vir
Expleiom esi desideriom tuum, Deo devotissime: aposlolicus defuit: obsecravit, admonuit, increpaperfeclum est, quod religionis causa sasceperas: ad
vit. At ille qui in profundam blasphemiarum suarum
finem perdactum eel pielalis t a s rotum : tbeatrum
pondere mergeretur, tanli viri doctnnain renuens,
factna es angelis et bominibus, oniversisqoe Cbristi D et abosus borlaln, docilis esse renuit, cum doctor
sacerdollbas : neqae eniin solutn i n Gbrislum cre- esse non possei: cgil mjunis, lcnaceni recli cssc
didisli; sed iocommoda quoque pro ipso pertulisti.
perversitalis asscrlor gloriatus. Uinc nec contrisiaSoius dignos censos es qui gtigniata illius in cor- tus est fraler, secum repuians quod merilo sibi
pore tuo portares. Gonfessus illam corara bominiconservo non parceret, qui suo Domino derogaret.
bua, promcritos es u l Pater te confllcalur coram
Invenlus est per diligenfiam ille de Evangelio frugi
angelie. Redimitua es coronis qoae pro pietate cer- filius elprovidus servus; nam et palernam servavii
iantibas debeotur; poiuisii omnia in Cbrislo, qui le substantiaro, c l auxit numemro talentorum. Ncc
eonfirraaTii; humiliasti Salanam per palientiam;
duplicasse eum, sed roulliplicasse dixerim sorlem,
contempsisti tormenta; conculcasli fnrorem princi- quem Tidebamus etiam longe posilis pio fenorc
pom; famem pro nihilo duxisti: panem enim ba- aubvenisse. sanctae pnedicationis osura! quam hic
bebas qui de ccelo descendeos, aelestem viiam ho>
graiiam aute communcm Dominom fidei uegotialor
minibas in^perlitur.
inveniet, qui propter animarum lucruiu, negolium
59. QuU vcro nos nibil borum ignoravimus
et illic exercuil, obi talenta accepit? Nonne bic mc(siquidem alias veslras afflicUones, quas, duoi prin- rito a-Patrcfamiliasauditurus e s l : Euge, serne Oone
t
55
S. CYRILLI VITA.
56
tt fidelis, intra iu gaudium Domini tuit (Matth. liluros, nisi ea prius qua? facere debabafit confexxv, 25.) Itoc buic corapclunt, qui illa quoque quaj cueent, m i s e n i B i Alexandriam Paulum pieniisaimam
idigiosisaiDMimque Emisenoruni episcepam, aflealiis sunt conimi&sa servavit. > Hxc Ccelestfmie.
rentem qutdem ad coBunuaioais iQslauraliontm
X I . Reconciliatio EccUiiarum.
pcrlineniia, parum lamen decore ot conmode proposita: pra se ferebanl enim juslas quasdam quere61. Coeleeiino papoe vni Idus Aprilis v i u ftmcto
las adferaue noa se habere, eo quod qtupdaw a sasuccessil Sixlus I I I , qoocum tandem ct S. Cyrillo
cro concilio, neque recie dicta, oeque recto quoque
pacem iniit Joannes ABliochemis, iis lilteris (cum
fidei caibolic33 sineera professione) datis, qua? refe- facta essent. Yerum bujusmodi epittolas equidem
non admiai, eed d i x i : Cum de prioribas veniam
runtur tomo V concil. Ephes., eapp. 5 et 17. Exasuppliciler petere deberent, BOTS* itenun contumeclam rei gcstae seriem pandit ipse Cyrillus Epittola
ad Dynatum Nicopolit veteris Epiri epinropum, tomo lias inferre feslinanl. Cura autem memoraloe piissimus episcopus factum excusaret, juramentoque
V, cap. 16, quam bic damae : Opene pretiam
boc illorum propoeiloin non eeee affinsaret, ex meduxi pictalem tuam de iis rebns ceriiorera facere,
ra autem animi aunplicilate islbtic liileiia guia iaquas super Ecclesiaruoi pace constituenda eveoe
t| uL/
OUJICl
EiWl9iai uin
|mvv
^wi.o.avuvuw
T-%S*W^
runt. Yenit ilaque dominus meas praeclariseinroe

aeruisse, dilectionis causa purgalkmem admiai.
64. c Caeterum non pnus Ulom ad synaxim recetribnnus et nourius Aristolaus Antiochiam, litteras
regia secum defereBs, qaibo* Joanni piissimo Ec- pi, quam obUlo libetto, Nestorii doginaia proprio
clesi Antiochena episcopo mandabatur u l seelc- cbirograpbo analbenializa&sel; aeseque Ulum p r o
deposito haberc, pubuce confessos esaet, et ordinarala Nestorii dogmata anathemalizaret, necnon una
tkrni taBdem iîgioaiaaiaM episeopi Maximiani ascum sacra synodo depositionis sentenliam conira
sensisaet. Peiiil autem u l , libeUia oroniam orientaillura ferrei, eaquc ratione ad noslram commuBioDcm
viam sibi muniret. > Et ba3C quidem earum litlera- lium episcoporum looo oblatis recepdsque, aihil
ampliue exigerem. Sed nulla ralione id fien euai
rum surama erat.
pasens : sed doroino meo pneclarissimo tribono ac
62. iQuidam aulem ex orientalibus epiecopis,
nolario chartam misi, qoa ei signifleavi: Si Joanncs
qui Nestorium forte necdum condemnanuit, sed i l l i
pientisaimag Ecdesis Aniiocbeoje episcopue illi
porro favere, rectamque fidem larbare pergunt, BCque Chrisli oninium ServaLoris nostri gloriam agno- 8tibtcriperil, tanc demam conununioncm Ulis redd i l e ; aegre enina iUomm moram fefebat clariaeimus
scuut; Acaciura saaclissimum piissinuunque Beroaensium episcopum, ut ad me scriberet, nonnul- C ArialolaM. Cem igilor piisfinias Joaniiea
ftubscripsisaet, ca?terique, q u i majore auctoritate
laque absorda, quse ipsi postulabaiil, proponercl,
ijisligarunl. Urgebal etenim ut omnibas, quae ad- apud i p s u m erant, Nestorii doctitnam anaChemaU^
versus Nestorium scripsimus, abolitis, et \ e l u l i - xassenl e l quod ipsum p r o deposilo habcrent, pro*
utilibos rejectis, solum symbolum a aaxictis Patribus feeei eseeut; Maximiaaique religiosissimi pienli&simique epiaoopi ordinaUooem approba&seni, comin civitale Nica3a congregatis expoeilum aduoiuereBHinioDem Ulis reeiiluimus. Ha^c enim &ola cum
mus. Meminit sanctitas lua, eamdem ânc rem
Epheai adbuc eaent, a sacca synodo ab xpsis exigeursisse quoque cum nuper in Epbesiorura civilate
adbuc aderant. Ego vero ad ha&c rescripei, rcm '- bantur. >
los poslulare ejusmodi qua? fleri plane non poeset,
65. Paului, t t bene oonfecla, ad JoaoBem Antioquod qiiaicuaque scripsissemus, recte scripeissecbenum aiioaque, a quibua ad CyriUum missus
oius; utpote rects inculpaâque fidei ubique suif u e r a i , pediit af&ena sacoaa ad ipsum Joannem
fragali, nibilque ob id eoriun oronium quaea nobis epietolaia, qoa pax UaBquiilitasqoe Ecdeske essel
ecripla esseni, damnare aut negare non posse. Nereddsta. Ejua epulolas boo esl eaordiiun, cap. 6,
que eniui quidquam Umere aroedicUuu tenio 1Y: Lmtentnr atk et exsultsi terra (P$al. xcv,
9
aul s c r i p i u m cst, u t i s l i d i c u n t , sed ea t a n t u m a m e D l ^ ) aolutHua e n i m esl lBtervalkim Biaceriae; q u o d
dicla et scripia sunt, quae cum fidei recUtudine

ubique conspiraat, verilatique per omoia consenlanea SUDI. Addidi vero, rectius ipsos facluros, si
ambagibus illis dilalionibusque quibus ulebantur,
missis, intraqqe recti ct necessarii limites sese conlinentes, piissimi Deoque dileclissioii imp. placitis,
sacrxque synodi dccretis aequieseerenl; ac Neslorii
. nugas blasphf raasque ejosdem couira Cbristum vo^cos analbematizarent; necnon et depoeilionem i l Hus justant eese agnoscerent, et ordinalioni taodem
sanclissiuii pienUesioiiqae episcopi Maximiaai subecribcrent.
65. c Cum ilaque bas ad illos litteras roisissem,
antnudvertentes sese commnnione nequaquara po-
moôrem aferebat, conquievit; et omne iandem

dissidiorum genos tublalum eat; onmlum quidem
noslruni Salvatore Cbristo paoero EocIeaHs fuisconciliaBte, re)igk>siseimiaatem, Deoqve dileclissimis
iruperatoribus, BOS ad istud provocantibu.. Qul
cum avitae reltgionis optiaai annolatorea exsistanl,
dant operam ut fidem reciam animU suis infixam,
firmaaa immotamqoe custodiant. Quin et singularem
quoqae sanctis Eccleaiis coram Unpendiuit, qao blnc
nimirum ctglortam obtineant perpetuam, et regnam
suum florentissimum conslituant. >
66. Quce a reditu Pauli contigcrunt, ita narral
Liberatus in Brcviario, capp. 8 ct 9 : c Asccndena
ergo Antiochiam Paulus, obtolit Joanni arcbiepiscopo
S. C f R l L L l YITA.
98
tt omni concilio ejus, epistolam Cyrilli. Qui, u l acceperit. Quem tamen seculus cst Photiusin Bibhotheca unemate CCXXYII,
cogooveronl eam susceptsse fidem a se directam,
68. Qoomodo enim credemus ab Cyrillo, quod
tn eju& scripeisse confinoationein, pacem cum eo
ei ejus feeeront condlio, damnantes Nestorium, et cribil idem Liberatus, laudalum Tbeodorum, ejussuscipientea Maximianom, qoi pro illo factos fuerai que scripta probaia, cura adeo adversalus fucrit
cpiscopas; dubilanlibua adbuc ex eis aiiquibus Neslorio, quem suos ab ipso Tbeodoro hausisse erCyrillo coaununicare, potanlibas eum errasse, el rores ipscmet teslauir epislola ad Joannem cpiscopum Antiochenu. Cou6ngeot.es, a i l , quae
ptuitea Teritalera agnovisae, et culpanlibos Joannera
Nestorii sunt odisse, alio ilerum ea introducuiu
cnr ab eo non expetierit capiinlorBin ejos damna~
modo, qua Tbeodori sunt mirantes, e l certe aequaUoDem. x altera auteoi parto quidam de palaiio,
per Eulogimn presbyterum et apocrisarinm Alexan- lem, magis vew mulio pejorem morbum impietalis
dnnm Eccleeia, cotpaveront CyrUfom, cur suscepc- habeatia, Nec enim Tbeodoroa Nestarii fuil discipolus, sed iste iUius, et velul uno loquuntur ore, et
r i i ab orienlalibus episcopis duanim confestionem
unum malse doctrinse ex suo corde evomont \enenalurarum, quod Neslorius dixil el docuit. Sed et
Valeriaao l e o a i i , e i Acaeio Melilinensi episcopts num. In Eputola ad Theodosium imperatorem, Tbeohoc ipsum dc Cyrillo videbatur. Scripsit ergo eis dorura Mopsuestenoro, ct Diodorum Tarsensexn,
assorU patree iaapielaus fuisse Ncsiorio, immaniter
CyriUus i a defenauMiani ortenlaliam epiacoporvm,
el pro doabue mum Cbrteli naiuris... Aeaek) Meli- blaspbemassa ooalra Chriiitiim omoium nostrum
liuensi episcopo scribens inter alia sic dicit: Nesio- Salvatorem, nescienies ipsius lnysterium, > etc. Hscc
rius etenim Cbrislum seorsum nominari dicit Dei omnia referuntor collalione 5 concilii y oecumeniei. Denique ambos ejusdem hsereseos auclores fuisVerbam, habere aotem conjonctionem ad Christura
continoam. Pulas ergo, non duos Christos apertissi- se ostendil i n expositione symboli Nicaeni sub finem. Ubi et meminit epistoke Procli ad Armenos de
me dicitt Orienlales vero Ghristam unam ei FiHom,
ct Deum e l Dominvm confilcniur se adorare, eum- ea re scripta?: c llaec sentit nobiscom, > inquit,
c aroantissimus ChrieU sanclorum Palrom chorus,
dem ex Patre secondam divinitatem, ei enmdem ex
et Proclus ipse, qoi nunc sancta3 Constantinopolilaaancta Virgine secundum bumanilatem. Duarom
na3 Ecclesiae thronum adornat religiosissimos et
naroque natorarain unilionem factam dicunt; tamen
unum Chroium, unum Filium Dominam confitentur pientissimos Paler et coepiscopos. Scripsit enira et
ipse ad orienlales piissiraoe episcopos i n baec verba.
aperte facUn, e t c .
c Et incamatus qoidem est, etc. Exslal ca epistoC la i n Bibliotbeca Palrom Latine versa a Dionysio
67. Perpt Libentus : t H?ec sunt qua; Cyriltos
Exiguo, ooeaeione ejusdem eontoroversia? rursum
scripsti tn defenetonem orientalinm episcoporom,
tcmpore sao suscitat propter tria capitola concilii
pro duabus onias Chrisli naluris. Qtiam quiconque
Cbalcedoacnsis, quae tandem Ecclesia rescidil, qoolunc roinime receperont, bos esse poto auctorcs
rom unom erat de ejosdem Theodori scriplis. SucAcepbalorum, qoi neque Cyrillum babent capot,
cesserat porro Maximiano defoncto S. Proclus,
neque qtieni seqnantor osteiufant. Tvnc et Evoptius
Aapare et Aieobinda coss., an. Cbr. 454, ad cujus
Plolemaidis Penlapoleos regionis episcopus, acciYiiaaa Octobr. plura de bac controversia di*
piens exeroplar titterarum Tbeodoritt, qui scripserat
centur.
conira doodecim capiluh Cyrillt, direxH illtid y rillo, Mi respenderet ad ea, et sna capitnla cxpone69. Apostolica aueloritate Cyrillnm rcstitisse Jtiret. Qnod gratissime soscipiens CyriHus, fecit inler- yenalt episcopo Hierosolymitano primatuin Pal;stipretationejn capholororo soorom, doodecim addens nx affectanti (qui el landero illi sedi collalus) scribit
8. Leo papa epist. 62, Ad Maximutn episcopum An+
exposiliones, quo videretnr plenam pro eis reddcre
liochenum : c I n Epbesina synodo, > inquit, c Joralionem. Itaqae Cyrillo sascipiente et defendeiite
Idem orienlaliom episcoporum, el sua capilula ex- venalis cpiscopus ad obtinendom Pala?stina3 provinponenve, paxel anttae Eccieaiia reddita esL In qua ciae priocipatum se credidit posse suflQcere, et inso~
paee gaodenie Ecclesia, inimieoe pacis, aHnnlos lentee aueos per coraraenliiia gcripta firmare : qood
sancta3 inemoriae Cyriilus Alcxandrinus merilo pcronitalis, non qnSevil adversus cam raovere Tosa sua,
et supersemjaare lixanla ;- quas propier libroi borresceng, scriplis suis mihi, qood pradicla cupiditae aosa sit, judicavil; et sollicita prece maluim
Tbeodori Mopsoestcni et Diodod Tarsensi exorta
snat. Ea, quia ad S. Cyrillum vix attinenl, hoc loco poposcit, ot nollos illicitis conatibus prxbeator
omiuimus; prgeseriim qood Ula Liberali diaooni H i - aseensus.
storia haod asquequaqae fidem mereatar, qui et
70. GyrilM docirSna a sanclis Patribus reverenier
iria eapitola, de scriplis Mopsuesteni, Ibse epistoia,
soscepla ac laodata est. Magrnis Eotbymios, ut xx
ac Theodoreti conlra CyriUum commenlariis, a RoJanuarii in ejos Yita dicilur, num. 75, calumnias
mano etlam pontiAce jam dannata, pmicaclter
contra synodom Ghalcedonensem aversabator, hac
cmn aliis Africanis toenda susceperil, atqoe incaule
inter aKas adducta raiione : GyrHlam Alexandriae
ex eptstola a quopiam Nestoriano sub nomine Cy- episeopum synodus sibi adjungit, tanquam qui ait
rilH ad Joaancao Anliochenom ceuficla, q u * narrat cjusdem sententiae; e l reota? senlenlis fatelor ease
39
01
magistrura: Deiparam sanclam Virginem libera lingua nominat, el unigenilum Dei Filium ex ea natum
asserit. > Habentur ea acl. 4 concilii Chalcedonensis, nam cura legeretur epistola sancta? memorwe
Cyrilli, reverendissimi episcopi lllyriciani clamaver u o t : Sic credimus, sicut et Cyrillus. Cyrilli aetcrna
memoria! > Et paulo post: c Omnes reverendissimi episcopi clamavernnt: Noe sicut Cyrillus credimus, sic credimus, sic credimus; anathema ei qui
sic non credit. > Quibus similia frequeiUissime i n
eodem tractalu, et a singulis i n favorem Flaviani,
qui Proclo in episcopalum ConstantinopolitaBum
euccetserat, et Eulychelis errorem damnarat, m u -
N O T I T I A
FABRICIO.
40
tala tantum phrasi ropctuntur. Unius scnteniia

Sabba? episcopi Paltx (Intmus: Didiciwas, iiiquil,
c sanctos Paires sequi. Etenim Patres noslri qui i n
Nicaea convenerunt, non a semetipsis locuii gunt,
sed quod Spiritus sanctus diclavil. Siruililer et sancLissimus et Dei amicisaimus B. Cyrillus ex Spiriio
sanclo, qiue sunt sanctorum Patrum, loculus est et
docuil. Denique ejos doctrina i n concilto cecumenico, accurato cenlom sexaginta quinqoe episcoporum examine discusea, praeclarissimia encomiU
celebraia esl. De obila et solenmi ejas i n Orientali et Occideatali Ecdesia culta supra, 4, actumeau
B I B L I O T H E C A
F A B R I C I I
[Bd. G. C. Barleu, voi. II, Hamburgi, 1804, p. 446 \ )
1. Cyrilti Alexandrioi tas ei vita. I I . Alii Cyrilli. I I I . Openun Cyrilli Alex. codd. atqoe ediliones. IV. Scripla in septem voiuminibus editionis grjpco-htioae Piiris. receneita cum variis observalipnibus. V. JIKJPX Graecus scriptorum
Gyrilli, positis litlorarura ordine siogularum homiliarum aliaramque coinnictitalionum iniliis. VI. lodcx eormn qu
l.atiue Uoium exstanl. VII. lodex scriploram quCyrilli non suot, sed cum Cyrillo editioae Auberti suitt edita.
VIII. Scripta Q>rilli edita, qu in editione Grseco-Latina desiderantur. IX. ScripU qu sub Cyrilli nomine falso
feruuUir. X. Scripla Cyrilli Alcxand. ioedita. XI. Deperdita. XII. ludex eorum ad quos vel coiilra quos scrlpsit Cyrillus.
1. Cyritli
atas et vito.
S. Cyrillus, & () Theophili, archiepiecopi Alexandrini, apud hunc aasm a tencra

a3late institulus, diUgentem operara lilleris sacris
prasertiin, navavit. Inde pcr aliqaol annos inter
nionachos Nitria (b) versalus, Alexandriam rediit,
c l A. G. 403 iutcrfuil synodo Chalcedonensi ad
Quercum (c) iti qua, pncside Tbeophilo Alexandrino,
condemnatus acdeposilas estS. Joannes Gbrysostomus. Posl Theopbilura, A. 442, 45 Octobr., defunclum, Cyrillus in arcbiepiscopatum Alexandrinum
evectus fuit stalim terlia die post, allis incassuro
pro Timotbeo arcbidiacono laboranlibus. luter alia
quae gessii magno zelo el ardore celebratissiina
omnium ore eat, qua? totam Ecclesiam longo tempore commovil, condemnatl atque in concilio Ephesino A . G. 431 depositi Nestorii bistoria et grave
diseidium cum orienlalibus episcopis Joanne A^Jtiocheno, Tbeodorito Cyrensi aliisquc, quorum advcntum in synodo non exspeclaveral, et a quibus cuia
Memnone, Epbesi episcopo, depoaitus (d) et in carcerem dalug a eomite Joaaue, eed mox iterum ab
concilio restilulus et ab impcralore Uberlali diguitatique prisiiiUB redditus est. Haec copiosius qui
nosse desiderat, acta synodi Epbesinx, Socrateoi,
Liberatum, Facundum, Evagrium, Thcopbaneoi,
Leontium Byz., el Synodicon adversus iragoediam
Irenaei (e) [et Mansi ColL conc., e l c , IV,] cvolvet,
atque e recenlioribus (praeler annalium scriptorcs)
lum Alex. fuisse pra3Slantiorem crudiiiooe theolo() Nicepboro xiv, 25, fratrisplim; sed Facundo
ffuro, quam virum bonum; sallem fala caedesque
i i , 4, el Tripartike x, 25, consobrinus; et auctori
Chronici Orientalis, p. 448, rectius, $orori$ filiu$. HypatiaB animum ejus feceruut suspectum. Add.
Confer Tillcmont., tom. XIV, p. 267 et 747 seq.; Schroeckb Bi$t. eccl. thrislian., tom. V I I , p. 46
sqq., et 418 sqq., loin. I X , p. 23 sq., ei 448 gq., et
Sam. Basnagium ad A. C. 444, n . 42; Euscbium
llenaudoluin in Historia patriarcharum Alexandri- mcam lntrod. tn Hi$t. L. Gr., 11, 2, p. 284 sq.; La
norum, p. 108; Sinnondum tom.H Opcrura, p.459. Groz. The$. epistol., 1, p. 493 sq. IIARL.
FABR. Add. Vita S. Curilli, ex variig auctoribue
(b) Rcnaudot. p. 406.
collecla, in Actii SS. Bolland. Anlwcrp., d. 28 Jan.,
(c) Cyrillus ipse epist. ad Acacium in Baluzii
p. 845; Pagii Crit. Baron. ad A. C. 412, . X X I I I ,
Nova collect. concilior., p. 759, de illa synodo l o p. 17 et 18, tom, VII, ol ibld. p. 505 q., ad A. C.
quens : Et et$em ego unus attantium.
444, . V I ; G. Gavc Hitt, llttar. SS. $ccle$. tom. I ,
(d) Tillcmont. lom. XIV, p . 409 seq., 427, 432
p. 391. L . E l l . du Pin Nonv. bMoih., tom. I V ; C.
sen. 456, 464, 483 seq. FABR.
Oudin. Comm. de SS.
tom. I , col. 1007 sqq.;
(e) Prima cditio Synodici illius a Christiano Lupo,
H. Ccilllcr HUt, ytndrute det autcun cccltt., tom.
Lovan. 4682,4; altera a Balurio in Nova collcctione
X I I I , nag. 241 aqq.; Mirit. Ic Qulrn, Orienl. Chrht.
concillor., pag.oeesq. Paris. 4683, fol.; terlia a Jo.
tom. 11, p. 407. llainborgorl Zuverl, Ntichr., I I I , pag.
Gnrnurio auctano Operuro Tbcodorcu. i b i d .
442 aqq.; SaxiiO/iom. I , p. 480, quk Judlcul, Cyrll- 4084, ful.
t
*Confcr rrrfiitlonri fflr.lliirtlli Augolo Mntl ad AnocdoU ab IpftO cdlle, qua inih recudioios. Eorr. PATIU
41
1 FABRIGIO.
oonsokl TiUemoDlioin tomo XIV Memoriarum hisl.

feUs.; Jo. Garneriara ad tom. I I Marii Mercatoris;
Pelavium iti Dogmatibus iheologicis de incarnatione,
ol LudoviciUD Dukinum in BUtoria Nestorianismi,
Gallice ediu Roterodanii 4698, in 4. Obiit Gyriilut
A. C. 444, 27 Jun. Ejus meraoriara Latina celebrat
Ecclesia 28 Janaar. (ad qaem diem videndus in
Acth Sanclorum BoUandus de Gyrillo copiose disscrcns), et Graca 9 Junii et 18 Jaiiuar.,

. Quoniara.dogma calbolicum de incarnalione Vcrbi tanla animi conienltone
asscruit, perinde alienus ab Eutychis quara a Nestor i i erroribus, hinc , accuratioms regula dicilur ab Eulogio apud Pbotium cod.
i x i , p. 452, , doctor accurattuimut, p. 454, et \
, fervidus accurationisv^ritatuque amalor, . 441. Quod vero unam () in Cbristo
poel unionem esee scripsit, locis scxeealis satis demonstravit, longe alio sensu se intelligere, quam Eufycbea deinde esi opinatus, alque
natara vocabuJo pro esse abusum.
4
41
Alexandrinum Carmeliiis ridicule accensacre. Vide

Labbeum tom. 1 De S. . , p. 246. [Gantabrig. ia
cod. coll. Gaio-Gonvil., n . 4206, Gal. codd. Cyilli
presb. erem. Montis Carmcl. Visio s. Valianium.]
Gyrillus, calbegamenus monasterii SS. martymm
Probi, Taracbi ct Andronici, qui interfuit concilio
Constantinopolitano pro cultu imaginum, quod sob
Alex. Comneno babilam est i n triclinio Blachcrnarum.
[Gyrilhu Gbias, V. vol. X , p. 504. Diversus a
Cyrillo Gio, episcopo provinciaj Bilbynia?, qoi conetlioNicaeno subscripsil. V.^lenr. Valesii Emcndalt.
l i b . , pag. 49. HARL.]
CyrillusCbronographus. V. vol. V I I , p. 472sqq. H.]

G y r i l l i , GonslantinopoHlani patriarchae, fuere
ires, unus Gyrilhis bic Contari, dc quo paulo anto
in Berrboensi, alter Cyrillns Lucaris, de quomox :
et lertius Gyrillus ab a. 4652-4656.
FABR. SobnomineCyriHi,patriarchaeGPol., circumfertur Censnra confetsioms, fidei Galvjnianae. V.
plura in vol. X , p. 446, n. 9, vel. ed. CyrilK
Tornobi patriarcha Tuissc dicitur a. 4654, dies xx,
restitulns a. 4654, dies stv. HARL.
[Cyrillus Cyiicenus, cujus lib. de S. Btandula et

figulo, est Oxon. in cod. Barocc. XXV, p. 275.Inc.
CyriUos, Adanorum Ciliciae prima episcopus, qoi . HARL.]
Gyrillus Dalmala, A. C. 865, Moravonim SlavoiaterfuiUynodo Orienialium posi coociliom Epbesirumque apostolos et Bulgarorum, una cam fratre ,
Yom. Ad eum epfetoUTbeodorili, i n Auctario GarMcthodio, de quo praeter scriplores, l i b . T , cap. i ,
neriano, pag. 679.
Maotio ejns in synodico advefsus tragQBdiam C XXX [vol. V I I , pag. 272 sq.] citatos, adeundua
forai, cap. 7, 45, 28, 430, 464. [V. vol. VIH, p. Joh. Weichard Valvasor et Erasmos Francisci Sn
parte secanda peris, Gennanice edili : Ehre des
500 et 562.J
Herzogthums Crain, Iib. v i , cap. 4, ubi de litlerU
CyriUue, episcopus Afer, marlyr, de qno Aeta
Slavonicis, a Gyrlllo ct Metbodio repertU.
Sanctor. 8 Martti, l o n . I , p . 757.
.
AliiCyrilli.
Cyrilli, Alexandrhii patriarcba?, poet celcbrera

illum, de quo dixi, fuere comptores, nua ab A . G.
1078 ad 4092, alter nliua Laklaki ab a. 1235 ad
1243; teriius Gyrillus Locarie, qui deinde ad p a (riarcbatum GeoalanUBopolitanampenreiiil a. 4624.
ICyrUlus, Anliochenos patriarcba. B m . ]
[Cyrillus Gssariensis, s. senior, quero ab altero
CyriUo, Hieroeolymitano, baad dWersum eeee, sapicaiur Toutlce in diss. GyriUiana praefixa ejus
cdiU. Opp. Gyrilli Hieroeolymil., . el L , abi
plures enwnerat Cyrillo*. HABL.]
R
CyriUus, Armcnia? episcopus, ordinatut ab EusUlbio Sebafieno. Vide S. Basilii episi. 58 et 487.
CyriUaaCouiari, Berrhoenais, pairiarcba Coeetanfioopolitaitne, Cyrilli Locaris aMnulne, slrangulattii
(anoo post eum) 4639. FABE. Conf. i o . Aymenii
libr. Monumen* autkdntiqw pag. 344 sq. BABX.
Cyrillof Carmejita, circa A . C . 4224, de quo Ac4c
Sunctor. 6 Martii, tom. I , pag. 498 teq., bi Fila
acripU a Joanne Palatonydoro. Hic eai ordinis Carroelitici tertias prior generalit, naiione Grsecus,
qtii ad Joachimmn abbaiem ecripsiL Uode qaoromdom stapor, qui Bterosolymitaiuun CyriUam vel
[Gyrillus Diaconus, cujus marlyrium i n Vitts Sanctorum m. Maii legitur incod. Barocc. Oxon. CGLX,
p. 459. B.]
Cyrilloe Grammaticits, Glessarii Gneco-Latini
auclor, de qao alibi. FABR. D e Lexico biblico,
quod sub noraine modo Cyrilll, modo PhiJoma,
modo Origenis saperest, V. l i b . nr, cap. 37, vol.
VI, p. 499 eq., et vol. IV, p. 470, de Cyrillo Grammalico inter poclasepigtammat.; i t . vol. V I , p. 324;
de Gyrilli, vel potius Jo. Pbiloponi. Collect. vocc.
dmrepanti^m, etc., adi paulo pott aect. ix, ad n .
472. HARL.
Cyrillos HeliopoHtantig, aob Jaltano tnartyrium

paaaut, dequo Tbeodorilos m , 7, HHtaria?, et Suidaa in .
Cyrillas HiarotolymUaiiQg, de qoo dixi Mb. v,
cap. 44.NonctanUMB addo, d m r s u m a b hoc videri
Gyrillam, cai Hieitmyoiua ftdei vsm confeasiooem
tFadidisse scribit epistola 77. Vide TlUetDonl. tom.
X I I , p. 624. FAUU Ab Cyrillo Hieroeolymi^
d i i e r t aliat ejnsdem iatie, ejufdem Cyrilli competltort et post hojoa cxauctoriiionem aedit fBtroeolymiUntB inrasor; V . Toultce Di$8. Cyrill.
(a* EniRtola 2, ad Succensam. Confer qaae pro Cyrillo Epbraira Antiocbenus apud Photiom c o i
o c i x u , et Ealogtus Aiex. cod. cexxi.
t
PATBOL. G R . I X V I I I .
43
FABRICK).
*4
laudat., eap. 4 , I I , . , imprimis cap. 8 , n. 4 8 , Cat. codd. Gr. Laur., I , p. 505, et llontfaaeon. in
Analectit, p. 67, alque i n Diario .Itut., Ppag. XLVIII sqq. HARL.
IIARL.
' 4
Cyrillus jurisperitus, quom inler scholiastas CyriNus, Treviromm opiscopns circa A. C. 4.*>8,
niemorabo infra, libro v i .
df quo Acta Sanctor. 49 Maii, t. I V , p. 531.
Cyrillus, laurae S. Salwe presbyler, qui scripsit
Encomium S. Theognii, asceiae ct episcopi Cypri.
I I I . Cyrilli operum codd. m$$. et editioncs.
I n c i p i l : ; .
[Gyrillus Lesbius, palriarcba CPolitan., qacm
[V. Fabricius De uriptor. de vent. relig. Ckrist.,
sui aequalem Demelrius Procopius De erudiln Grmcap. 2, X X V I , p. 404. H E I M . ]
cis, virum doctissimum ei imprimis pium laudat.
[Primum nonnollos codd. (qoorom magna vii
V. Fabric. vol. X I , pag. 790, L X I V . HARL.}
est) Gyrilli Alex. mcmorabo; notitiam inultorum
Cyriilus Lucaris, ex Alexandrino patriarcba
aliorum suts locis inseram.
Conslanlinopolitanus, strangolalua anno 4 6 3 8 ; de
Sccundura Malthaci Notit. codd. Gr. Mosquens.,
quo cousules Hbruro : Dtfente de la perpituiti de la
p. 21 et 22, in cod. X I I I , fragmonta plura. P. 28
foi, Paris. 4709,42, el Memoriat litlerariat Tretoltisq., in cod. XIX, in catena Patrum in Genesin et
na$ anni 4 7 1 0 , p. 626 seq. Scd el Hotlingerum, & Exodum. P. 55 et 56, in cod. XXIV s. caicna t>aThoin. Swithum aliosqne, citalosa Bie lib. v, cap. 5,
irom in Isaiam, ct p. 56, in cod. XXV g. divorsa
p. 749 [prim&edit. vol. VI]. FABB.In bibl. Leidensis a superiore catqna in Isaiam.
Gatal., p. 326, n . 26,inlcrcodd. memorauUirCvriili
In bibl. Escorialensi regia, tesio Ploero ln Ithiepatriarcba: epp. XIV, ad David. de Willcm. Corario per Hispan., p. 463 gq. (coll. Montfauc. Bibt.
\m epistolaram Cyrilli, palriarcha? CPol., ad sona- bibl. m . , I , p. 618 sq.), sunt varia multaqae Cytorcs, doclorcs, ndiiislros, e l c , Geoevenses ; itcin
rilli Opp. Hoc loco tanlum momorari liceat. I . Lexia J Diodalum et Ant. Legcr; Confessio fideipropria con particvlare ex Cyrilti Opp. cum dictiombu* ditrtGyrilli raanu conscripla, mcusc Janaar. a. 4631. n(e Scriptura per Anton. philoiopkum; 2. Collcctio
Pag~ 5 i 3 , n . 67, Gracorum confessio, a Cyrillo in
dktwnum tx vaiiit libris V. ac . Tcst. uec non exmargine passiin emendala. In Caf. codd. Angliit,
tetna tcriptura*; 3. Quod non oporteal definitom
otc, toiu. I I , p. 37, n . 4503, intcr codd. corailis
fidem SS. PP. tit Nicmua iynodo commcvcre;
Denbigh. Relation of the practica of the Jesuilt
4. Cyrilli (vel forte alterius) tii Genettn, telDe ktitorii*
against Cyrillus, patriarch of CPle, and the cauu of
vcteris Scripturw cum synopsi particulari de theolotheir banishmcut. HARL.
^gu et de hittoria veteri; 5. ex Hbro, cujue inscriCyrillus Marlyr, Cretensium episcopus, cujus Viptio est : Demonttratio per ea qum antiquitus faeta
fom, ab AnonymoGreicnsi scriplam, liabuit Allalius $uni divina oracula SS. vatibus, pctriarckis, etc.;
boc initio.: ; &v tbv
6. Dt adoraiiane ei c*tt* in Spiritu sancto et writate
t f v . [ V . vol. I X , . 70 vct. cd.] ad Palladimm libri XV//, per dialogi modum, tt
[Cyrillus Mrdicus (V. vol. 1, . 434). Alius, mc- apologeticu$ pro IU capp.; 7. / n auemiom Domini
troi-olita Nicxnus, a. 4675. V. vol. VIII, p. 91.
et dt mystico prmnOo ac lavacro; 8. Acclamatio ad
HARL.]
imper. Theodotium, ex confutatiombut advertus

Julianum Apostatam, uctionn J , libri II; 9. Demonstratio de proctttiont Spiritns sancti; 40. Epittola
canonica ad Dominum (Doronoro?) et epitcopos in
Libya.
Vindobonse i n bibl. Gasarea, voluminib. HI, I V ,
V, VI et VIIJ, ed. Lainbec. Comm. porraulli servol 580 nominantur. HARL.]
vanlur codd. In quibus sunt varia Gyrilli ^cripta
Cytillui Scylbopolitanus, monachus S. Laarae D aut excerpta. Hoc loco sufficiat qnorumdam notitia :
Hioroftolymitanae, qui niedio sexto post Chrislum
cod. LVIII, n . 2, vol. I I I , p. 255 sq. Kollar., Smnaium fcrculo flomil, ct varias Viias sanclorum
Untim Cyrilti Aiex. et aliorvm de vero Dtttm adGraecc scripsit, do quo ditam infra suo loco. FABR.
orandi modo in ipiritu et veritateIn
vol. IV, p. 2^5
Infra, vol. X, p. 155 sq. vot. od. In cod. Arab.
eqq., cod. GXLVI, n . 2, 43, 21 el 35, excerpta
Valicano Vita Euthymii tt Sabmabbatum; In cod.
plura ex Gyrilli Expositionibus in V. . N . 47,
Gr. GGLl Vindob. e j i fragmentam ex Euthymiaca
Cyr. OraL in fatum Purificationis. P. 365, c t c ,
hhtoria de rcbus gostis S. Eulbymii, abbatif Pafragmenta in codd. GLXIV, n . 6. G L X V I , n . 4 ,
lx'lmi, roortui A. G. 472, quam Lambec. in ComGLXVH ei GLXVIII; GLXXXVIII, n. 22, ei in hoc
*%. V., p. 5 2 9 tqq., not. 1, conscriptam eese qnoque cod., n. 42, Cyritli et S. Anastatii Smaittv
pntabat a Cyrillo monacho; at refutavit iUam Lamexpotitio compcndiaria orthodoxm fidei, de qua V.
hecii opintanem et Kollarius in not. B. ad Lambepauto posl, IX. In vol. V varia oposc. Impricii loc. clt., atque ad vol. VUI, p. 363 sq., ubi ac
rols excerpta et fragmm. in cod. GGXLIV, n . 4.
p. 645 qq. Lambec. auara repetiit sententiara, et
In cod. GGXLVI, n . 44, cx libro De $acrifieh
Fabricius vol. X , p. 1 5 6 sq. n . 4 . Add. Bandin.
ogni.-ln
cod. CCXLMl, n . 50, c l cod. X X X I I I ,
[Gyrilluft, episcopus Salalornm vel propc Satala

in Armenia, cujus mcmiuil Basilius epiet. 187,
p. 202, et Tortan etfani epiel. 58, p. 86. Plura de
oo disputavil Toultee in am. GyriUiana citata,
. el i i , ubi quoquc Cyrillus Gortinentit, tl alius
inecrlae in Syria, ut videtur, &edie episcopus a. 379
FABRIGIO.
44j
iertiê
synodi,
Gr.
In
tom.
U
,
n.
56,
ep.
contra
u . 4, i n t o l . VIH, Ditpuiafo cum Nestorio; quam
Theodoralum; iw 980, i n cod. Sarisbtiriensis eccleKollar. ad vol. V, p. 269, esse ab alio feclam putat
e x Cyrilli Antirrhetico.Xw cod. CCXLVHI, n. 5 siae, De processione Spiritus sancti- N . 5435 bibl.
(spuria. V. Kollar., p . 267, not) Disput. cum Judmis Norfolc, Cyr. ad Nestorlum; u . 5959 bibl. Gale>
de adoratione $ancta crucu et sacramm imaginum. Anastasu el Cyrilli ExpoMo bretis fidei Christian*.
l n cod. CCL, n . 10, ex Dialogo ad llermiam de
Dublini, n. 726, ExpHcatio Cyriik super dramdccusuhstantiati Trmttale, fragm. Kollar. p. 514.Ln sione ChrM,el de portatione per Simeoium.
cod. GGLXXXM, o. 2, p. 474, Comm. excerpia ex
Leidx intercodd. Vukanii, Catai. bibL, p. 344 et
Cyrilli Opp,In voL V I , pari. i , p. 97, cod. X I , 345, plura Cycilli opera, a Vulcanio vel descripta,
a. 46, fragro. cx CyrilH Opp. de tempore sacrw vel LaUne versa, vel illuftlrata. P. 346, n . 52, Cyccenm Christi;p. 430 sq. iu cod. XVIII, n . 4 (ubi riUi diaiogu* ad Hermaum, philosophum.P. 547,
V. noi. Kollar.) fragmcnta canonica ex episL ad
n. 62, duo Sermones, et ad Hermiam presbyterum.
Domnnm ct ep. ad eyitcopos Ubyce ei PeiUapoUos, etc. P. 548, n . 92 E, sermo fest. lnter codd.
(conf. Tbeodori Balsaoionis Opp. Gr. et l<at. Paris.
Vossiaii., p. 381, n. 54, rescripU ad conciliuin Afriedita, p . 4076 el p. 4080. Sentenlice CyriUi et alio- canum, ubi auibenlica Nicaeni concilii translata dv
rom. V. Reiser. Jnd. codd. August., p. 22; i b . , p. 25, Graeco per Innocenlium presbyterum, etc.P. 404,
Expticatio paraboUe Luc x v i .
n . 4 , Cyrilli colieclio sententiarum contra ilrevVeneiiis Inler codd, i u l . Juslioiani Cyrilli Epi- .
BtoUt festaies; in alio cod. ejusd. Thesanrus; m alio
Paris. in bibl. publ. mulia numerantur CytiiH
homilicc in Gen&m, teele Moutfaucon. in Diar. ItaL, scripu, manu exarala: bic tantum nominabo Exp. 434.fiaadinius in CaL codd. Gr. LaurenL reccrpta in codd. DGGGLXXXU et MMMIX.Secuudum CatuL Pari*. bibi. msi., vol. I , p. 107 et 408,
ceottiit plora excerpta ex variis Gyriili Opp. ui codd.
ac 447, suiU inter codd. Arabicos aliquot Gyrilii
LaurenL obvia L I , p. 47, . XXX, X X X I c l XXXU,
bomiruB.
p. 468; XIJ, p . 448; V, p. 419; X , p. 415; X X V I ,
p. 600; tom. I I , cod. X I , $ I I , tonu 1U, p. 324,
Veneiiis i n bibl. Marc. eod. CXXU, Cyr. contrm
XX. Gitantur loca lom. I , p. 99 el 436 i n Anthropomorpldtas. Vid. notam i n Cat. codd* Cr.
tioue tacrorum praceptor., p. 253; in Florilegio sen- Marc, p. 70.In cod. GDXXXVIII anatbcmatierai
Ittttiar., p. 317, a i o . Cantacuzono conira Pulaaliquol (Cai., p. 215). Ex nuuiero permultorum
mam: p. 358, i n opere anonymi coolra eumdem;
codd. quos Montfaucon. in BU>L bibihthec. mts. re~
et p. 432, in Thetauro orthod. /Sdei..Iiitegra Opp., fert, paucorum tanium injiciam menlionem.
codd. Laur. servata, suis locjs uidicabimus. NoRoniae ia bibl. Ottobon. Gyrilli OraU. (1, p. 483
caodns est quoqne cod. I , u . 2, plui. 7, slieEdictum A). Valtcan. bibl. et bis in Ambrosian. Mediol.
imperatoris Juttimaui, conUDens confessioaem rectae Opera ( I , p. 499 A, p. 495 E, p. 542 B).
fidei, etc., i n qua Jastinianus, p, 293, affert loea
Basileai, CyrUL Alex. in Exodum et Lmlkum;
Cyrilli Alex* ex episL 4 el 2 ad Succtuum, ctc., atTheodoret. Cyri contra Cyrilltwu, ei CyrilH epistoiu
qoe n . 5, Exempiar eputola, ab tmp. Jmtiniuno per- contra Tkeodoretum; Cyr. anaihcmatismi XII, el coutra
crtpte, adver$n$ $umnuUo$, impium Theodorum, o iAnthropomorpkUa*;
ei in alio cod. CyriJli quasdam,
que imqua ejms dogmala, et epistolam Ibas dictam, et epislob, etc. ( I , p. 609 B, p. 640 A). In bibl.
nec non Theodonti libro$ contra catholicam fidem, S. Vincenlii, opera (II, p. 4494 D). In bibl. Pelli$cripti$ propugnmUes, quain longara episl. Bandi- serii, tn Etaiam (II, p. 4498 E).In bibl. abbaiiai
S. Tbeodorici prope Remos, Homilia in Levit. bia
nius in cat. tom. I , p. 466 sqq., primus Graece cnm
(U, p. 4251 E, et 1234 B).
Latina yersione evulgavit : in qua frequens GyHJU
^nsque opcruin qaorumdam Qt menlio, aut is deFlorent. bi bibl. S. Marci Dominic. tria Gommofenditar.
nitoria et Episudedwz ad Acacium, Latine (I, p. 419
D E ) . Add. Zacbariie Iter litlerar. per Italiam,
Secundatn Catat. codd. Anglix ei Hibern. i n vatiia blbUolb., praecipae Bodleiana, Cyrilli Opp. aal Venet. 1762,4, p. 54, et de aJio cod., p. 55. Scd obci
partesiUorom ssepenumero exstant: bicaliquol codd. jam satis est in prsBsentil HARL.J
inquibaspartieote reperiuntur, tantumexciiabimos:
Launm editiones.
ik 85 bibl. Bodlei., in cod. Baroce. LXXXV, Basil. 4524, fol., apud Gratandrnm, i n qua edlstola ad Gennadtum et excerpta ex epistolis et ex sertione UMum exstanl Gommcntarii in Joannem^
mone qoodain;n. 272, Diipnt. inter Cyrillum et
Nestorivm; n. 688, Quwstiones et re$pon*wn. quce- in Leviticum (qui Origenis sunt) et Thesavnts; qwre
dam dt fide tancttz Trinitath;n. 2500, Encomium singula separalim prodierunl Paris. 1&0 et 1521,
B . VirgmU; o. 2877, De imaginibut; n. 3060, Capita fol. FABR.Hacc edit. Basil. a. 4524, nibil altud.
atiquot lyWefca; n . 3275, oral. De XXIV pre$byte- continet quam quse antea Parisiis seorsim ediia
r i i in aelo sunt, quorum nomina scribuntur erant, annotante Lambachero i n Bibi. \indobon.
Goptice : quorom cotnnaemoratio fieri solct die 24 civica, p. 98, nol., qui p. 99 memoral Ires editiones
quorumdam opp. CyriHi. At in bibl. acad. Erlangcnsi
m n a i s Batar, Arabioe; n . 3397, t Symeonem.
cst
volumen grande in mixi. folio, quod seqticnics
Caatabrig. o. 344, Cyriili et aliorum ppp. &. acu
4?
) I I I !
FABRICIO.
48
^tuUones *CUUJ peculiaribtis singulorum opp. inscriginas libcr unu$ Jo. OEcolampadw interprete. HARL.
ptioaibus compreheadil : . 1. Optu intigne Cyrilli,
Basil. 1546, fol., apud Hervagium, IV tomis,
patriarcke Alex. in Evangelium Joannis : Ceorgio sed qui uno comprebendi voluralne possunl. In hac
Trapetontio traducimnf. Jodocus Clichtoveus in episl. acccdunt libri VII de Trinitate; De Spiritu sancto,
nuncupatoria, scripu Parie. 150&, dolet exstare 4e adoratione in spiritu et veritate ; libri X contra
ettam in tribas Latinis et duobus Grecis codd. Va- Juiianum; et III de recta fide in Chrhtnm ad
lican. daodecim libris coraraentariomm qaatuor
Theodotium imp. el reginat (<i); Epistotw XXXIX,
duntaxat primos et totidem poslremos; post fol.
llomilim J , Apologia ad imp. Theodosium; Decla168 a Bova pagg. serie 1 19 adjectus esl aClicb- ratio XII capiiuiorum; pro ihdem apologeticus et
loveo explanalioni Cyrilli eommenlarioruin liber
Hber ad Euoptium; Expositio Symboti Nictrni [ i n quintus : lum p. 38 sqq. addilus est liber septimus;
terp. Jo. Tbeopbilo; Schotia de Incarnatione uniUun p . 52 pariler liber oclavus, et sic porro, ubi geniti: Synodalet epistoUe XII, ei Dogmata Nestorii
defecit Cyrilii textus. In flne ante indicem erraio- Cyritto impugnata et synodo Ephesina condemnata.
rutn : Paritiis in officina Wolfgangi Hopilii, 1508.
Basil. 1566,fol.,apud haeredes Joan. Hervagii,
2. CyriUi commentarii in Leviticum sexdedm
in qua edilione quintus tomus, eive quinta pars
Ubru digesti, elc., 1514. In fine ante indicera : (omnes enim quinque tomi uno volumine contiParuiis ex off. libraria Yfolfg. Hopylii, a. 1 5 U . nentur), eommentarios in Isaiam, ex Laur. HunEt eodem i n loeo : Hic liber cum ndnnulli$ alm fredi versione complexa accessit. Fallitur Elias du
wjusdem Cyrilli opp. habetur venalis. A l de aoctore Pin, qui hanc editionem primam Latinam Operum
Cyrilli esse scribit tom. IV. Blbliothece scriptorum
hujus opcris V . infra indicem operam quae in
Greco-Latina cditione omissa sunt, num. 165. ecclet. pag. 52.
Preclarum ojm Cyrilti Alex. qui Thesaurut nuncuParis. 1575, fol., voluminibus, Gentiano Herpatnr, quatuordecim Ubros complectens; et de con- veto curante (4), qaae editio a Possevino io Appatubitantialilate Ftlii et Spiritus sancti cum Deo Pa- ratu tacro recensetur. Sed plenior prioribus rst
r, eontra hereticos Georgio Trapezontio inter- poslerior Parisiensts a. 1605, I I vol., quam perseprete, etc. Venale 1514. (hic aiinus notalus est quitar Bellarminus De S. E.; i n illa enim Glupltyra
in fronte : ) CHchtovei dedicatio scripta est Parisiis ift Pentateuelmm ex A. Schotti versione, et libri
postcrtorcs XVI De adoratione in $piritu et veritaU
a. 1515. Sub inem : $$ . 1513, quarta
ex iaterpretatione Antonii Agellii, lie alia jam
die April. per Wotfg. Hopylium etc. Postea prodiit
edit. a Fabricio omissa et cum editione a. 1546 memoreni, acccsserc.
confuea; cujae exemplar est in bibl. acad. Erlang.,
Editio Grceco-Latina.
etaLambacheroetiaral. c , p. 98,alitideetrecensum:
Unica Joannh Auberti, Laudunensfsprcsbyteri,
Divi Cyrilli Opera in tre* partita tomos (sed uno canonici et i n schola Paris. Laudonensis collegil
curaprebensosvolumine): in quibnshabes non pauca magistri alqae interpretis regii, Paris. 1658, fol.,
ante hac Latinu non exltibtia. Primo tomo insunt in septem voluminibas, quam post Labbeam CaveumEvattgeliumJoannis commentar. libri XII (sive potius que paulo diligcntius infra recensui. [Add. Oudin.
Comment., I , col. 1012-1050, qni de singuli* opusc.
V I I I , quibas Jodoc. Clicbloveus adjecit quatuor
intermedios) Georgio Trapez. interprett; In Levilicum judicat uberios.]
Editiones promUsa*.
Hbn XVI (inccrto inlerprete) Banleas in adib.
1. Bonaventnrm Vvlcanii. Abraham Sculietus in
Andr. Cratandri. M. D. XXVIII, fol. I n tomo I I est
Thetaurut, interprete G. Trapezontio. Reliqoa ac- narralione De vita sua, pag. 55 : Leidw, a. 1612,
ce&sere in tom. 11 el I I I antehac inedila : 1. Dialo- maxime tne obtectabam alloquxo claristimorum vtgornm eum Hermia de Trinitate libri VII, cum ad- rorum, et inttr aiioi Bonavetitttrv Vuleanii,
pendice argumentorum, quod Spir. S. tit Deus, Jo. tenem admodum tellce affixum, et mumbu* pedibusOEcotampadw interprete; 2. De adoratione et cultu que captum invcni. Promiserai ille triginta quatuor
in spiritu tt veritate diatogtts ad Paltadium, eod. annU ante (c) editionem omnium operum Gr&corum
interprele; 3. Contra Jutiannm Apostatam pro re- Cyrilli, hactemtt tnultit dcsideratam. Uane eum
figione Chmtiana lib. X; 4 De recta in Je$um Chri- frtutra hactenw nngutts propemodum nundinia exspectostem, el jam coram kominis cttateni valetudU*
stum fide ad Tlieodot. libri II; 5. De eadem ad rc9
{a) Sed libros VII de Trinitate usqae ad libr. ad

regina$ jam i n ed. a. 1528 reperiri modo annotafimus. Reliqua opuscula adjecla sunt el coltecta i n
lom. I V , inlerprele Wolfgango Mutculo aut Jo.
OEcotamp. Exemplar hujua edit. est in bibl. acad.
Lutetict edidit. Qnem qtttdem anctorem enm summopere corruptum habeamus, nemoque t t l , ex orthodoxis tcriptoribu$, qui majore recognMone tgeat,
nullum tamen ab eo qui eum edendum curavit, tcrbum immutalum aul correctum invenias, cum inte*
Eriangenai. HARL.
rim i$ omnia priornm interpretum nondn* t*ppn(b) Bonav. Vulcaniui, praef. ad Arrianum a. 1573
mal, toliu$qne operi* Umdm inaudita quadam i m edtturo : Nc quit me temere ad hunc auctoretn denuo pudentia sibi vtmket.
vertendum acceniste existimet, ncve quis me eon imi(c) VulcanSas praef. ad Arrtanum, editum a. 1515:
tari tuipicetnr, qwk eum hodie veterii aHcujui aucto- Seposito e mantbui Cyrilto, cui vertendo, f l$i<toro
ris po$t omnes aliornm editiona recogmtionem poi- cut castigando longam jam cperam rtavatam, toium
ticentnr, si conferas, niltilo ampHua eo$ prcntitiue mt mnqna animi alaerttate ad Arrianvm contitli.
upmaM, quam h qui flnt bienmum Cyritti Opera
%
W U I I A
ncmque ptrditum cotuidtrarem , petii ab eo ut Cy- omitiam. Gitalur boc CyrilH opas ab AndreaSamorillutn Gracum fidti meot concederet : me non tolum salcno apud Anaslastum in Hodego, pag. 542,
Epbrauno Antioeheno apud Pbolium cod. ccxxix,
optratn daturum nt ex tpstus voto ille in vulgus
xtrt f, ttd etiam de codtds pretio ipsi satisfacturum. Leontio Byz. in Eutychen; ab Anastasio Siuaila
At illt, grotiis pru ofirio oifts, tantum adhuc virium quaest. 20,59 el 57; Joanne Damasceno De Tmagio,
tnbi supertsu aiebat, ut ipsemei promiiso te exsol- tom. I Opp., p. 400, el i n ParaUeU$, tom. , pag.
*ere pouet. Usqne adeo verum est, neminem etse 564, el a catcnarum auctoribus in Pentateucbum.
tam senem qui non dieo diem, ud annot tupervivere Meminit el Nicepborus, xiv, 14, ac Photius cod. x u x ;
poue te despertt. Quanquam erat non nemo in An- Gyrillus ipse sub initium , . 2 (6).
gUa, qui de tanii thuaun posseuione magnifice po- In anliquis Latinis editiombus tantumraodo primus
ihtt iejactatse, quamvere gloriatum fuitse a/firma- bujus operis liber ex alia interpretatione legilur,
ret. Certum tamen est Yolcanium oon modo plura
quae incipit : Supervacaneum opinor rogare ex te.
Cyrilli i o e d i u Graece poasedisse, sed etiaro Lati&e
Graeca Aubertus deproropsit e codice Yulcanii,
vertitse baud pauca, quoram pars bibliotbeca?
qnem bibliotbec Leidensi Hle legaveral (c), el ex
Leidensi legata [et in Cat. bibt. Leid. inier codd. ex altero Harlaei, Macloyiensis episcopi, cujus varia;
tegato Valcanii laadata] etiam Auberti usibus lectiones post notas Agellii in calce volurainis ocdeinde patuil.
currunt. FABR. Libri priores exstant Oxon. i i t
cod. Barocc. n . 291 Gatal. l n codd. Vatic. et de
2. Frontonit Dueai, de quo Jacobns Sirmondnsin
Harlay, Macloviensis in Gallia episcopi. Nuia
litteris ad Sebastianum Tegnagelium datis m Non.
Sopt. 1696 : Jii bibliotheca Patrum Graco-Latina dvo- opus sit Gyrilli genuinuro, disputat, et conlra RivebuMvotuminibut eomprehema desiii , qui eitum asserit Cyrillo Oudin. 1. c , p. 1015 sqq. HARL.
alia, nt nosti meditQbatur Nicephorum Theodoretum, '. sive $cita commentaria (allegorica
magnam partero et anagogica) in loca telecta PentuCgrilium, Alex. t biblia Graxo-Latina. Es quibus
Sictphorum plaue absolverat, Theodoretum magnaex teuchi, Tomi parle u , p. 1-453. Cum versione
parte confectum babebat. Quod deerat, suppUre ipseAndrese ScbolU, S. J. In Genesin Hb. V I I , in Exo
instituL Ad Cyriilum pauciora colUgerat, qurn usui dum l i b . 111, in Levilicum I , in Nomeros I , et In
tonen eue pouint, st quh huc aliquando ad eam cu- Deuteronomium I . Hoc opus a veteribus frequenter
"am animum adjiciet. [Cyrilli Opera vix digna esse laudatur (d). Latine primum lucem vidit ex Andreac
quskgantar, judlcat La Croze Bist. Chri$t. India.
Scbotti versione in Latina Operum Gyrilli PariRb. i , pag. 46.. [In Bibliii tacris multum Idiii- siensi anni 1605. Deinde cum scrmonibus Cyrilll
genter laborarat, unumque hoc oput pras cmleri* urgepascbalibus ab eodem Scbotio Graece el Latine
bat. Sed vereor ut in pottcrum iperart liceat, propUr publtcalum esl Antuerp. 1618, fol. Auberlus cam
novam editionem Grafco-Latinam, qnm hie jam t n - Scholtl editione codicem Harlsl contulit, lectiockoata est, curanU, ut audio, Jo. Marino, e congre- numque varieUles In exlremo volumine annotavit.
gatione Orotorii, viro docto, etc.
Ex Niccphori xiv, 14, saspiceris, Cyrillura ejus3. Conradi Rittcnhusii, dc quo vidc epist. 352 modi composuisse non lantura in Pentat t 353 inter epislolas Yirorum doctorum ad Golteucbum, scd in libros universos Veleris Testadastuin, edilase bibliotheca clarissirai Tbulemarii.
mcnti (e) / \ ' 4. Duserlaiionem de scriptis Cyrilli Alcx. pro . In Gcnesin Glaphyra Gyrilli vertit
misit Jo. Garneriue ad Marium Hcrcatorem, tom.
Ambrosius Camaldulensis, et edcre voiuit, teslc
I I , p. 43.
IV. / n editione Grceco-Latina Pari$. continentur: Sixlo Senensi, quod facere, nescio qua de causa,
Tomo I . '. \ * \
inlennisit. FABR. Leidsein bib). publ. pag. 345,
\ , De adoralione et cultu
n. 15, inter Vulcanii codd. Cyrilli Disserlatt. arin $piritu et veritate, sive de offlciis Cbristiani ho- iDcanae i n Genesin, Latine. Nicol. Druniezius, Bruminiserga Deum, Hbri X V I I , diaiogi more scripli,
gensis, Latinam versionem adjecit el annolatt. Ibid.
inqmbasPaltadius et Cyrilhis colloquuntur. . I - pag. 402, n . 9, loci sacre Scripurae qui memoran631. Com versione Antonii Agellii (), NeapoliUini,
tur a Gyrillo aliisque Patribus Gr. MonachH
rongregalionis Clericorum Regularium presbyteri, in bibl. elector. cod. X V I I I , Cyr. Atex. in Geqax primum Lugduni, scd roinus cmendalc 1587
nesin , Exodum, Leviticum, Numerot, Deuteronoia 4, deiude accuraiius Roinx, 1588, fol., excusa
mium. V. Cat. eodd. ., . 5. Vindobonae in
foerat, I U Latinam editionem Venelam anni 1604
bibl. Gxsarea cod. LVII, n. 104-107. Gomment. in
%
a) Laadat bonc Agdltum Pctms Morinus, p .

erant, ut alicubi nt audorii qtddem senctissimi et
opusc.
eruditissimi viri nomini parcereni.
(b) Agellius tn admonit. ad lectorero : Bo$ lU>ro$ (c) V. Cat. bibl. Leid., p. 344, n . 10 et 11, c t pag
eum Lugdunum imprbnendos nmmem, adeo male 345,n. 25ac26. UARL.
non modo imprimentis negligentia, verum ttiam cor- (d) Vide Tillemonl. toro. XIV, p. 672.
riaentig cuipa accepti fuemnt, ut innumerii mendis
(e) Gas6iodonis, iu pro<pinio Divtnarum Uctfonum*
pteni, et, quod miM molestius fnit, annotatiunculii Gyrillum refertinter eos qni totain âcram Scriptnmarginibus additit rtspersi essent, qua$ neqve ego ram a principin ad ftnem Grarco sermofie declaramiteram, neqite fecerom : et ita inepte tt abiurda runt.

01 5 FABRICIO.
ftf
Genextn , libri 111, in Exodum, divisus in V scr- / auspiciis Marci Vclseri, qni in cplslola (a) ad Vuloau i u m , a. 1601 data- Ego tte nescias, inqoit, inter
moncs; 1n Numtros, divisus i n V scrm., in Deuprimos Cyrilli amatore* nomen proflteor: cnju* rd
teron^ in totidem scrmon. divisus. V. Lambec. 111,
hinc conjecturam capias licct, quod amico cnidam
pag. 249 sq. In bibl. Bodlei., cod. Cromwell.,
meo, homini Grace et Latine apprime docto, auctor
n. 294, Cflf., Cyritl. m qumita et dubia S. Scriptura; sed confcctor Cat. codd. Anglia, e l c , I , p. /t/j, commentarhm in XII prophetas vcrtendt, t vero
totum pensum jam absolvit, ct nunc maxime edittonem
44, addil : Gontinct aulem revera Theodoreti,
adornat. Prophetas minores decem ex Boica biblioepisc. Cyrt, QineHiones in Genesin. > Atqne i n
theca habuimus, reiiquot duos ex Vaticano. Aubcrtus
cod. Florent. Laurent. XIX, n . 10, plat. 6, Theonegat, sibi aliura codicem ms. practer Ponlani edidorcti Qiuestionibus in loca dubia S. S. intersetionem ad manus fuisse, nisi quod ad Sopbouiam
ranlur quatuor Cvrilli comro. in Numeros fragmm.,
asus est anliquissimo bibliotbeca? Regia* Paris. Ciobservanle Dandin. in Cat. codd. Gr. Laurent., I , p .
tatur ab Ephraimo atque Leontio Byz. tn bis rom457 sq. . ia bibl. collegii Lincolniensis, n .
1540 Cai., Cyr. apus super Genesin. Yenetiis i n mentariis, quemadmodum ct in illis quos in Isaiam
composutt, propius litteralem sensam, quam in Glacodd. DXXtll brbl. Marc, Cyr. pars operis inscripti ^. V. Cat. codd. Gr. Jfarc.,p. 282. 1 phyris, Gyrillus persequitur. FABB. Oudin., I . c.
Ibid. ia cod. Naniajio LXXIX, Cyr. Glaphyra. V. col. 1024 sq., bonc quoqne commentar. suppositum
Cat. codd. Gr. Nan., p . 160. Eadem in cod. Vatic. Cyrillo fetum, ct cjusdem bominis qui couitn. i n
Isaiara contexucrit, existimat, pluribos argumcntis
HARL.
TOMO . \ In haiam prophetam commenta- ictus. Cyrillo Tero trlbuilur in codd. Bavar. XVI et
riorum libri F , quorura singuli iterum, prtmus i n X V I I . V . Cat. codd. Gr. ., . 5. In tribus codd.
sex, sccuudus i n quinque, tertins Escorial., tesle Pluero 1. c. pag. 164. Florent.
in cod. Laurcnt. X X X V I I , n . 1 2 , plut. 6 9 , loca ex
ttidem i n totidem, quartus i n quinque, et
X
I I minor. prophet. et propbela Is. cum CyrilH et
quintus in scx dividuutur. Adjuucla est Laaliorum
expositionibus, indice Bandln. In Cat. codd*
tina versio Laarenlfi Hunfredi, Angli, quam anno
t
1562 dicalam Elisabetbas, Angtix reginx, el in editione Opcnim Cyrilli Lalina Basil. 1566, fol., p r i mum editam, Aubertus recognovil, Grecaque p u blicavit ex codice Valicano et, qui duos prioros
tanlum contincbai, Regio. Citatur a Facundo, ,
7, nec non a Leonlio Byz. contra Eutychen, et *
Ephraiioo Antiocbeno apud Pbolium cod. ccxxix.
FABR. I n bibl. Escorial., Cyr. in IV prophetai
majoret, c l Cyr. aliorumque excerpla expositio i n
lsaiara, leste Plucro i n Ititt. per Risp., p. 164.
Oxon.in bibl. Bodleiana, n . 652 CaiaL, CommettL
tit haidm; idem in cod. monast. Benediclin. bis FIorentias, tesle Monlfauc in Diar. ItuL, p. 565, etin
BibL bibtioth. ms$^ I , p . 4 1 4 . I lem i n cod.
Vindobon. L X X V H l , opinante Lambccto, , p.
435 sq.; scd Kollar. pro spurio cum babcl; V. ejus
not. Idem et in cap. Sopboni, Paris. in cod.
DCCCXXXVI, . 1 e t 2 , bibl. publ. O u d i n . I . c ,
col. 1025, opinalur, bunc i u Isaiara commenlar.
fssc raccntioris aucloris,qui longe post Cyrillura in
otio vixerit, et pluritoos ante sc hujua Hbri habue-
Laurent. Gr., I I , col. 6 5 2 . HARL.
T O M O I V . '. /?i EvangeKum S. Joannit tlbri XII

cuin nova vcrsione Jo. Auberti. l u Lalinis edilionibus boc opus exstat ex inlerprelattone Gregorii
Trapezuntii, quse prodierat separatim Paris. 1520 (6),
fol. Sed non modo magna, ut solebat, licentia Trapezuntius i n bac versione usas cst, sed libros,
qtnntum, texium, teptimum et ociavum, quos i n
Gnccis codicibus non rcporit, planeomisil. Quatuor
intermedii ftori, inqoit Jodocus Glicbtoveus, uee
apud Lattnoti nec apud Grcccos ab tia qui eam, qnam
potucre, vigitantiam udlnbuerunt, reperti mnl. Nam
et in illa insigni Romaj pontifiaa bibliotheca quinquies, ter quidem Latine (de Trapezunlii vcrsione
intelligc), < bi$ Grasce conscripti visuntur, tt ubiqtte
et eisdem tn locis truuci ac mutili. Ilaque bic, quem
dixt, Glicbtoveus, Neoporliicnsis, libros illos quataorex suo ingenio supplcvit, Augnstinutn in ple
risquesecutus, utnotalum RicbardoSimoni lom. I I I
critic* Novi Tctt. pag. 5 2 9 et 574. Scd
quoniam Clicblovei supplemcntum a Gyrilli ipsius
r i t commentalorcs. IIARL.
opere intitulielibrorum quidcm, sed non characlerc *
TOMO . \ XII prophetat minoret commentarii typorum vel alia nota per singalas pagiiias agiiocum versione Jacobi Pontani, S. J., quihos primus
sceada, distingui satis contigit, hinc factam cst ut
Graece ct Latine edidcratlngolsladii a. 1605 [a. 1607,
multi (c) incauti pro Cyrillianis laudarent verba
ap. Uanibergcr., et InCat. bibl. Letdens. p. 57], fol., Clicbtovei, atque illis ad slabilienda sua, quae velt
(c) Non asscntior Tbcopbilo Raynaudo, qui i n

(a) Velscri Opera, p . 832.
Erotematibu$ de bonis et matis libri$' pag. 174 seq.,
{b) lloc opus ex Georgii Trapezuntii versione Clicbloveus prirao ex cod. Romano edidit a. 1508, affinnat, Feuardenliura roedilato supposuisse C\ rillo
CHcbtovei vcrba , (|uae i b i laudal p r o iintnaculau
Paris., ap. Henr. Slephan., fol. V. Lambacb. 1. c ,
S. Vtrginisconceplione. Namfacile boc non advcrp. 99, et supra in n o l i l . cditt. Latin. Deindc Giilcnti contingere poiuit, qucraadmodum contigit Rechtoy. recogiiovii illud a. 1520, adjeclis quatuor l i mensibus el Paroelio, qtios arguit Robert. Gocus in
bris iiitermediis,quidesidcrabantur,et Gbrysostomo
Gen&ura uriptorum velerum, p . 589, ct Pclro Marei aliis Patribus eccles. a se colleclis. Conf. de Gc.
tyri, quem reprehcndit Rellarniinas Ub. u De S. EuTrapcz. versionc fccni Disscrt. Vontance, tom. U ,
chamiia c.25.Eodcninominc
aliaminsigncm virum
pag. 8. ILVJIL.
$
55
FABRICIO.
54
l c u t . p l a t i u i ulerentur: bonoetiam Clichtoveo mala , aliis aliarum bibliulbecar. cedicibus rass. HARL.
illarcpcnsaest graiia,atprolaboresuo indignumma. V
*II \
Uferiati nebulonis elogium a Caveo tulerit. Cjeteruui \ . . 1-581. Thesaurusde
in Joan. Auberli editione, qui prinius Gneca edidit,
sancta et consubstanUali Trinitate ad Nemesinum, 4supplcti sunt ex iioUleniano codice Hbri gcnuini i n ', Hbris XXXV, cum vcrsione Bonav. Vulca*
tegri. quiuluset sextus, qui desinit in expositione
l i i i , qui, A. C. 1615 dcfunclus, hoc opus Graece c l
capiib x , vers. 17; scplioii vero ct oclavi cftpiosa
Latinc bibliolbecse Lcidensi legaverat, unde ad Jo.
longa fraginenlaoxhibentur curo versionc Nicolai
Aubertum pcnenit. l u Laluiis edilionibus cxslat
Borbonii, Groca? lingua* prof. reg., pag. 6G0-7I3,
Georgii Trapezuntii (a) parum probanda interpre*>\ Galenis in Joaiinem, illa praecipue praclara, quam
latio in XIV lib. i r i b u l a , qua? seorsira luccm vidit
adhuc inedilain a D de Harlay, Macloviensi episcopo,
Paiis. 1514,1520, foL (6). Lco Allatiiis Diatriba de
iilcndam accepit. Liber nonus incipit a capilc ,
Georgiit, p. 575 : Opus Cyrilli Tbesaurus nuncupa*ers. 49. Cilator Cyrilli Exposilio i n Joanneiii a Fatum, in plcrisque codicibus ms$. Atlianasio Alexancundo, Leoutio Dyz. contra Eutychcn, Epbraimo
drino tributtur, $ub cujus nomine in Latinum inler*
Antiocheno apud Phoiiura cod. ccxxix ; concilio vi
pretatio Joannh Baptisla Camolii, nondum edita
ci Damasccao in Paralleli$; S. Maximo tom. I I , '< qtiod idflm, est pene$ me. Gyrillo vindicatur boc opus
pag. 55, 64, 7 0 , 87. FABR. Cyr. i n Evang. S.
testiinouiis Ephraimi Antiocheni, synodi sextae et
Joannis libri t, u , u i , , , , xi, e l xu, in cod. GXXI
multoruin veterum, quos laudant Tillemonlius tom.
Venct. Mar. V. Cef. codd. Gr. Marc, p. 70. VerXIV, p. 671, et Petavius Dogmat. tfieotog. de incarj i o Georgii Trapez. in cod. I , plul. 6, bibl. Malato- natione, lib. v i , c. 15, V, nec nou Pbotii cod. cxxxvi,
siiana? Caesenatis. V. Afucciolt Catal. codd. in illa
qui appcllat, \ ?
bibl. lom. f, pag. 28. I n cod. lat. IIMCXXIV bibl.
\ \ Paris. secund. GaL codd, Lat. Par., vo). I I I , p. 241. . Optfmum omnium Cyrilli scri In permultis caienis et editis el scriplis, repoptorum csse ait Ntccphorus xiv, 14, Historiw. Objesila sunt Gyrilli fragmenU. I n codd. Goislin. V.
ctiones anonymi, qui Araitsionea. 1645disserUiiioMontfaucoo. Bibl. Coitl. pag. 41 sqq., 57, 61 sqq.,
nem de suppoeito edidit, refellit praler Pclaviuiii
64, 66 sq. 75 sq~ 82 sqq. catena i n canticum
Raynaudus, p. 154 Erotematum de boim et malit
Moysis aViaqae cantica V. ac . T . in cod. Bavar. XV
libris. In mss. codicibus non semper idejn ordo, ncc
(Gal. p. 5 ) . luGaitlicutn canticorum epiiome
eadem distinclio; unde fortassis eo nomine TrajKexposiUouoraProcopu, sophisla! Cbrisllani, e Cyrillo zuntius aliqaa ex parte excusandus. Iu bibl. ScgnicAlexandriiio, aliisqae, cod. Augusl. Vindcl., teste
riania, sive Goislhiiana, teste Montfaucono, p. 502,
lleisero in Indice codd. Aug., p. 36. YindobowB in duos libros dividilur, quoriim primus viginli
in nioltis catenarnm codd. Csar., e. gr. IV, , XIV,
priores conlinet, sccandas posieriores a viccXV, X X V I I , XXIX, X L , X U I , XLVII, vol. I I I .
simo usque ad quadragesimum. Qu% porro Tliouias
In cod.CXLVI,n.2,15,21 el 53, CLXVUelCLXMU, Aquinas (c) ex libris Tltesaurorum Cyrilli profert ad
G L X X X V I I I , n . 22, vol. IV e i alibi. Florenl. in
sutnmam in Ecclesta polcstatem Roinano pomifici
codd. Laurcnl. V. Bandin. Cat. eodd. Gr. Laur., I , asscrendam, ei ad qiue provocant Gennadius, sivc
p. 52, 9 1 , n. 2 4 , p. 102, 159, 161, 297 c l 363.
Georgius Scbolarius lib. De primatu Rom. pontifnis,
Venet. bibl. S. Micbacl. in catena Gr. in Evangcl. Audrcas Golosscnsis et synodus Florenlina scss. 5,
S. MaUbaei, leste MillareWo iu Bibt. codd. S. MicJi., 7 ct 8; Augtislinus Anconilanus libro De potetlateEc
p. 508. Ibid. in bibl. Marci, in multis in varios
clcsicv; Jo. de Turrecreiuala i n Suinma de Eccle.vn
V . a c N . libros calcnis, V. Cat. codd. Gr. Jfarc, p. 17 el uxApparaiu super decreto unionis Grwcor. in bis, 20,21,22, 25, 1 , imprimis ccl. Morelt. in Bibl. cilio Florentino, ca Gyrillum Himquam scripsisse
nuta Grcccacl Lat., tom. 1, Bassani, 1802, 8, p.29,
fatctur Tiilemonlius loin. XIV, p. 671, et Eiias du
3 1 , 3 3 , 3 4 , 37, 58,,39,48 ct 49, 83 ac 84. Alque i i i
Pin lom. IV, p.44 sqq., el Cyrillo supposita cssc (d\
%
rtoiansVossks De bapthmo, pag. 26, solemne Vsse ) dacia permntatus erat, servavi: ita ut lectorc* Cyritli
Tbcsaarum, qualis UU ab attctore ctncinnatus est,
ait u l hic errent r i r i docti, quemadmodom et aliud
$int habituri. Dedi enim operam ne quis atiquid me
agenii hoc accidit tbeologo crudiltseimo, qui in libro
Dt variit Scnpturm edtiKmftiu, pag. 83, a i l , perico- vel adjectum vel detractum jure queri potsct: utqtte
pen de adaliera loan. vin, a Cynllo Alex., ot re- tententiam Cyrilli, quam fkdelimme pottetn, redderem. Basilem, anno natmtate Dotnmi MDLXXVI,
vcra Joannis, wne lla dubilationis significatione
mente Januario. FAHR. Conf. CataL bibi. Leidens*
disiincle propoai, mulli&que explanari. FABB.
Add. Oudin. I . c , col. 1025sqq., qui eliamld opus jttg. 344, n . 14 et 10, inler codd. Bonav. Vulcanii.
vindicat Gyrillo Alex. HABL.
(b) V . sanra, $ I I I , ad notit. edilionn. HARL.
() Yulcaniu* ad calccm operis hsec ascripserat :
(c) IV Sentenliar.y dist. 24, m i . 3 , art. 2, d
Ego Bonaw. Vukanhu, BrugetuU hune Gfrilli Tbesauniin, oBm G. Trapetontio ftdenonbcna versum, Gontra impugnantes retigion., cap. 3, sub fin., el i n
quod mntla pamm tnmcauel, innumeri$ locis epitomenopusculo contra errorcs Grmcorum* et in Gatetia au~
potias qnam veraminterpretationem dtdiuet, non pau- rea ad Mallbaei x v i ; qui locusetiam in mss. Tbomne
ca Huim ie stto adjtcmtt, neqne paudora perperam ila ut i n imprcssis cxslal, u l ex Guiarlo nofavit
tnsiutuli*$et, de integro Lathie verli, t% ordinem quemRicb. Simou. lom. III ttht. criticat . T., p. 471.
Cqriilui tenuit, qtti letns Trapczonlio inaudita au(d) Gardinalis Bcllarminus in Gataloqo ecclmait.
55
FABRIGIO.
66
probai Joannes LaunoitM parte , epistola 1 et 2, ad Vide TiUemoatiuro tom. XIV, p . 667 tt 670. O c U Antonium Faurum, et parle , epistola 9, ad Tho- vam et nonum diaJogum non carere omni suspfcione
main Fortinum, qua priotes epistolas suis adversos
supposilionis ait Jo. Gamerius nolis ad Marium
YincentiumBaroiiem,9ive Baroniam, tuetur, cap. 10.
Mercatorem, tom. I I , p . 43, idque se ostensurtim
Coitfer Antonii Reiseri nostri Launoium confestorem, promisit i n dissertalione de libris Gyrilli. Sed dispag. 41 seq., et Andream Rivclum Jib. Critici
scrlalio baec lucem noa v i d i l , et Mispicionem iUam
uacri, c. 1 9 ; Jo. Rainoldum in Colloquio cum Jo. omni deslitulamesse verisimilitudinc, mibi p e r s u a Eardto, jcsuita, cap. 5, p. 515 seq. FABR. Add,
deo (d). Nam u l idem argumenlum saepius iraclare
Oudin. 1. c. coh 1028 s q q qui judicia Yulcanii, Gyrillo consueturo ac solemne, ita bi duo dialogi
Bcllarmiai, RWeti et E l . du Pin, i n utramque par~ plane genium, slylnm, doclrinam prioram dialogotcm mullis verbis lata, repetiit. Exsiat vero Cy- rum spirani, et cilatur nonus a Leontio Byz. adrilH Thesaurus Monachii in cod. C bibl. elecl. (Cat. ver$tt$ Eutych. ac judice ipso Gamerio, p. 56, ad
eodd. Gr., p. 58.) Venetiis i n bibl. Marci cod. Uberatum, octavus ea scriplus est erudilione a t
el CCCCXCII. V. Cat. codd. Gr. Marc, p. 70 vix ullum aliud Gyrilli opus ea de re praestanlitis
ei 260. Ibid. in cod. LXXXVIII Naniano. V. Cat. autetiam parexsistat. Dialogo seplimo, i n quo de
codd. Gr. IVan., p. 175 sg. Fesuli in camobio divinitate Spirilus sancti dispulat, subjiciuntur, p a g .
canonieor. The$auru$, intcrprete Georg. Trapez.,
660-677, argumentaadidem probandum longe plura.
teste Hontfaucon. in Diario Itul., p. 592. Eadcni
. Scholia \ versio Florentiae in monast. Dominicanor. S. Marci, , De incarnatione Unigeniti. Laline . 779-800,
in bibl. monast. S. Crucis. V. Zachar. Jter litter. per addilis subinde pnelerca, quae conciliorum tomi
/., p. 47 et 99.Paris.inquinquecodd. Gr. bibl. exbibenl a Jo. Auberto Grecis fragmentis ex niss.
p u b l . duobns Gr. codd. bibl. Escorial. secun- bibl. Regia*. I n c i p i t :
dumPluer. inltinerar. per Hispan., p. 164. HARL. . Prodierat primum ex ofllcina Roberti
Wkiter a. 1542, in libro Constitutionum synoda*. Dialogi novem ad euradem Neraesinum, ad
quem Thesaurorum Ubrum misit, quemque l i u m ; deindc in CyriHi Operum editionibus Latinis,
& appellat, in quibus Hermias (a) ei et i n concilionim tomis in parle ni Actorum conCyrillus colloquuntur. Pag. 585-778. Dialogos duos cilii Ephesini, tom. I Binii, a. 1618, p. 564, nec
poslremos De incarnatione Unigeniti et quod unns non ad calcem libri contra AnthropomorphHas a
Bonavent. Vulcanio vulgali Lugd. Batav. 1605, in
tit Christus, quos tempore aliquo interjccto demura
4. Inhujuseditione, quemadmodum et in LatinisCyprioribussubjunxisse Gyrillus videtur, primusGncce
cum versione et nolis vulgavit Bonavent. Vulcanius, ^ riUi, non scbolia inscribuntur, sed scolia, ,
ad caleem libri contra Anthropomorpliitas, Lugd. Bat. Tclut difficiUa loea et perplexa ; licel faLcatur, quod
1605, tn 4 (6). edUionibus vero Cyrilli Latinis mihi etiam magi* placet, ct verius est, posse eliam
inscribi, vclut . sive gravcs
exstant modo septera dialogi priores De Trinitate
sentenlias, aut additamenta ad alios ejusdem a r g u conlra Arianos et Macedonianos, ex versione Joanmenli libros, a Cyrillo compositos. Idem Vuicanius
nis OEcoIampadii, q u primuoi [1528. Y . supra,
S , in iiotit. editl., tura] a. 1546 Iucein vidit. castigationes addidil, ut ex iit cogno&cas quanla recoGraece Jo. Aubertus dedit primus ex codice unico gnitione indigeant etiam alia pleraque, qua arcumfeAuguslan& bibliotbeca?, cujus apographum Hattbias runtur, Cyrilti scripta, mque male atque hoc cum ab,
Ehingcrus ad eum transmiserat (c). Idera Aubertus inierpretibus, tum typographis habita. Tbeodore*
versionem Latinam Yulcanii servavit, ac pro OEco- tus dialogo 2 affert quaedara Gyrilli &
. Anastasins presbyter in ecloga ,
lampadiana aliam novam , vel potius interpolalam
c. 3, laudat Cyrillura ' . Facxhibuil. Freqaenler citatur boc opus a veteribus,
ut jam apud Pbotium cod. XLIX, sub titulo cundus, x i , 7, beatttm CyriUum in libro, quem Scholia nuncupavit, tiiulo septimo. Et rurtus eodem
rpb; , jam tup\ ; .
f
script. : Thetauru* crediiur esae iroperfectus; D (d) Neque Walch. in Historia hacresiura (Ent.
multa eoim citanluf' a S. Tboma i n opusculo De wurf einer volUtandigen HUtorie der Kezeraen, etc.)
irroribus Grcecorum ex Thesauro Gyrilli, qua3 in boc tom. Y , p. 681 sq., Garnerto assentilur. Exstant
Florenl. in bibl. Laarent. Med. cod. XXXV, n . 1,
libro non invemuntur. >
(a) - Huncsuspicor esse Hermiaro, cujns irrhbnem Cyrilli Dialofi VII de sancta et comubstantiali 7rtMfate, el alia : nempe n . 1, primus dialogus, ad
philosophorum habemus.
(b) Iniegra libri, quem possideo, inscripiio e s t : Bermiam presbyteram per laterrogat. el responCyrxlli adv. Anthropomorphitas liber unm Gr* sionem, quod con$ubtlanliali$ et coccternu* Deo et
Patri sit Filius; n . 2, capita argumenlorum, quai
et Lat. Eiusdem de Incarnatione Uniaeniii, tf, quod
unu* sit Chrhtm ac Dominus secunaum Scriptura*, contineutur m Dialogo de Spiritu iancto, caui adad Hermiam Dialogi duo nunquam antehac eaiti, i n -ditione aliarum animadversionum; n . 3, De incarterprete Bonav. Yulcanxo, c. ejusd. notit. Acced. natione Unigenili, etc. Apponitur dialogus sepliepislotw aliquot hidori Pelusioiw et Jo.Zonarm, idem,roue (an octavue?) ad Hermiam; e i n . 4, D
quod Cyriltu* Ithce iibris argumentum tractontet, udoratwne eultttque tn ifiritu ei verilate ad Palla^
mukaque toca ex Cyr. libri$ nondum edxth sunt iiz- dium.~In cod. X I I , n . 28, plul. 4, Cyrill. ad flctmiam dt con$ub$tcmtiali Trimtat*. V. Bandtn. Cnt*
%erta. Lugd. B . 1605, 4. BECK.
(c) V . Reiser. Ini. codd. Avgust., p. 21. HARL.
flOTlTIA
57
EX FABfUGK).
Hbro, rflulo dedmo. Alque n , 5, m Kbfo qm

SchoKm dicitur, $nb tituio Quomcdo unu$ Chri~
t t i M . Andreas Samosatenas apud Anastasium ta
Hodego p . 544, \ . C i latur eiiam actiooe concilii Cbalcedon., tom.
I I Binii, p. 169, et ab aliis, quorum loca THlemootios lom. X I V , p . 667, et Garnerios toro. I I Marit
Mercatoris, p. 216, annolarunl. Hic lllud opns
efiam inlegrom Lailne ex mss., pag. 218 s q . ,
earaidalios, et a p . 258 ad 241 insigni parte auc t i u exbibei, ac versionem vetereiu, quara
solam habemos, Mercalori vindieat, inler cujus
acripta in daobus eodicibus illaio reperit (). In
prioribuseditkmibas d m d i t u r iu capila 25, in Gar-
oeriana in 3 5 ; Pbotiua cod. CLXIX divisam legil in
capiia tmdeviginti.
6*. IItp\ ,
. De incamation* Verbi Dei, Filii
Patris. P. 801, 802. I n c i p i l :
f w c a . In Latiois ediUooibus exslat ioco
primo ioCer bomiiias, ex Wolfgangi Musculi inlerprelatlooe : sed Aaberlas servavii vorsiooem, cum
qua legitar io parle i n synodi Epbestna?, tom. I
Bioli, p. 576. FAB*. l a Maosi colieci. cit., V , p.
169,170, et in concilior. gcncralium edit. Gr. L a liaa Vaticana, a. 1608, tom. I , p. 588. Vindoboo* l n cod. Caesar. L X X X I I X , n. 3, De recta fide
iiber u , ad tmperalrices, i n 43 seclt. divieut, ium
t
18
tea, ut io BibUotheca $criptorum S. J. narrat Phllippos Aiegambe, CyrilU heortastkos me paschates

termenes, s$ Lalimtate donato$}am prelo promptoi,
$ed suum partnm $uppre$$il, I Antonio Salmatice,
qm eotdetn transtulernt, tocum daret. PraHerea a
Federico Melio, Tbermulano eptscopo, Latine versos Possevinus memoral. Numerantar bomiliaelriginta, sed ita ut tertia deficere dicatur. Paulus
vero Guldinus S. J. ex mensitim paschalium successione visus est sibl collegisse nullara in medio
desiderari, sed quae quarta numeratur, babendam
ralione temporis pro tertia, atque ita insequi caeleras ad uliimam usque.
ip\ Homilia; diversa? tredecim, Graece el Laline.

. 550-416, et una Latine, Deeo quod Verbum Dei
faclum sit homo, quae incipit : Pro(undumquidem et
magnum; etjam prodierat Paris. 1545, in 8, p.
416-417. Hanc Vulcanius quoque subjecerat libro
contra Anthropomorphitas, p. 201. Homilias quasdam
Gyrilli et Ghrysostomi, Gallice a se versas, edidit
Morellus Paris. 1604, in 8. Gennadias, c. 57, de
Cyrillo: HomiUas compotuit plurima$, qucc ad declamandum Grcecioe ephcopis memorice commendantur. FABR. Oudin.l. c , col. 1040, de argumentis singularum homiliarum, et quae in Auberti
ed. primum Graece luccm aspcxerunt, agit. In
variis aolera btbl. exstant Cyrilli bomiliae manuscripts. In cod. Escorial. Homiliarum festivarum,
tomus et n , V. Pluer. 1. c , p. 165. Atque ne charla
oratio, dequa b. 1. eermo csi, De ineamatione Verbi
te
e r e Untum quosdam, in
Dd et epigt. ad monachos ^ g y p l i ; inc. quibus serranturmodo plures, modo singolae horailia?,
. Deniqqe Cyrilli eplstola ad Naalorioffl,
codd. aut catalogos codicum nowmabo : Florenttce
cum Neslorii responsoria. Y. Lambec voi. I I I , p.
in bibl. Laurenl. Hedic. obvios Bandin. tom. I
760. Paris. IV codd. bibi. pabJ. BARJL.
Cat. codd. Gr. Laur. recenset sermones in occurm?oreque
a b a l a r >
i n
g e n
. ictpl . Dujmtatio ejusdem

argummti per qaaestionea et responsioncs, p. 802B04. I n c i p i t : 4 . FABR.
litcod.Eseonal. teste Pluero,]. c.,pag. 164. HARL.
tum Domini, p. 419, n . 32, et p. 442, n. 8 ; tn

transfigurationem Domini, p. 455, n . 25. Sec.
Cat. codd.Anglice, lom. I , in cod. Barocc. n . 85, el
alibi, u l i jam supra notavimus: in cod. Rob.
Huntington, n . 5819, Cat. Bodl. Gyr. homiliae 44,
TOBI V PARTI - '. , Bomilia,
Arabice. Paris. in bibl. publ. hom. in occursum
sivc,ot ab Alexandro Hieropoliuno (4) appellantar,
KpUtol* putchalct undMriginta,%b A. G. 414 ad 443 Domini in tribue codd.; in trantfigttrationetn, In
babiuc Tel ad Ecdesias missx, ad indicendoro so- decem codd.; in coenam, \n duobos codd.; in palemoePatcbatos terapus, qoodarchiepiscopi Alexan- rabolam vineat, in cod. DCCLXXI; tn paralyticum, i n
cod. MDXCV; in purificationem, in c. MCLXXIII; in
drini(c) offlcium fuisseconsut. Hasexhibet A u bertus pag. 1-550, ex ediliooe Grseco-LaUna D laudem B. Mance, in trttroe codd.; el ex Vaticana
t
Antomi Salmato, tbeologta* in Ambrosiano Mediolanensl collegto doctorit, qua> e Valicano eodice
cam eomoifnlar. i n loea Penlaleuchi prodierat
Aotuerp. 1618, fol. (</). Uabebal et Andreas Scbottodd. Gr. LauT. I , p . 59 sq., et 556. HARL.
) Sed Walchius I . c , pag. 680, de libri* a Cyrilio coolra Nestoriuna compoatis, dubitat eam
biM. plures homiliae, Goptice scr. V. Recens. codd.

mss. qni ex bibliolh. Vatic. procaraloribue Gall.
tradili iucre, p. 56 et 57, n . 157 ac 160, et p. 58,
n. 164. T a u r i n i l n b i b l . Regia, sermoimaiemnia
et univena eju$ comcripta, etc.

(c) Sitniles exstant homiliae sive episti>Ia? pascba
les Athanasii et Theophili Aiex., u l omillam quas
Tersionera essc plenam atque l n t e g r a m , el annotat
Dionysii Alex. memorat Eusebius, Lucii AlexauTersionera velcrem exsiare i n Mansi Collectione drini Hieronvmus c. 118 Catalogi. Confcr TilleconcMor. amptiuima, l o m . V , pog. 141,2,5. HARL. mont. lom. XlV, p. 269, 270.
(b) Alexander Hieropolilanus epislola ad Acacium
{d) Anton. Salmaliae proJcgg. erudita E)l. du Pin
Berrbocnsem, apad Balui. p. 762 Coltect.
in compendium conlraxit, fil inde Oudin. 1. c , col.
concilior : Lucidum est cuilibel legcnli cum veritati* 1055 sqq., verbotenus rclulit, el col. 1056 sqq.
amort capitula tjut (Cyrilli) et Epistol&ad Hfbrtros late perseqnitur singularuro homiliarum argamcnta*
interprflntiontm ei etriitota* vel festfra*. vcl atias. HARL.
A

011 : FABRIGiO.
aq. NaniiuHa sant Florenlix i n codd. Laureat
,. e i tn S. *1*, i n codd. L I X t t CXY.
\.Catal. eodd. Cr. 7r., p. 165 ei 217. Yiado- V. Bandiii. Cat. codd.Laur.X p. 122, n . 3 4 ; p . l 2 9 ,
bonx iu bibl. Gxsar. in ood. L X X V I l , n . 51, qotu- a. 2 2 ; p. 544, n . 7 ; vol. U , pag. 114, n . 3 ; plures in codd. Anglias e l Ilibern. scc. caial. i n bibl.
que bomilia, et n . 40, kom. de Panle êpiscopo
Emcseno, et de incarnat. Domni, el posterior eliaja BodleL n . 26, 85, 86, episl. canonica ; I K 9 1 , 142,
185, 1174,1220, 1953. Tom. I I , intcr cod.Gale
iu cod. LXXXVUI, n . 5, in fettum Purificat. i n
cod. CXLVI, n. 17. Y. Lambec. Comment., 111, p. n. 5905, epiUola canomca cuni scboiiis, elrp. ad tpi586-592, el 476 Ac vol. V, p. 260. In virg. tcopto likym ae P&Uapoleos. iiilcr.codd. Mori, n .
9198. Dublini, n . 277 c l 280. Taurini in biW.
Mariam, Epbesi conira Ncstoriura habila. I b . in
Begia episi. ad Domnum ct ad epucop. Libya
o l . Y l l l , col. 620. In Jo. Palusx Encyclopad. philol., vol. U , esl p. 522 Cytilli contra Ncslorium PenUpoL in cod. GV, p. 197 Galal. Paris. in
urmo diclus i i i synodo Epbesiiia; pag. 526, De sedeciin codd. GnecU biW. publ. sccvmduiB 11
. GaUl., tt sex L a l . i n iom. 111 ac IV. p t Sotere noslro Deo et homine; el p. 529, de eodem
ttoliB eunonkm Gr. el L a l . cum scboltis Theodori
argumenlo sermo diclus Epbesi ui templo, die
Balsamoois, i n GuU. Bereregii Pandect. cauon.
S. Joannis evaiigclisla?. IIARL.
\ Epistota LX Cyrilli el aJioruin Graece et L a l i - ' Oxon. 1672, f o l . , iom. I I , part. i , p. 176 sqq.
tine. Pag. 1-213, exccplis paucis, quae Laline lan- Inter cpp. esl p. 174 ed. ep. ad Maximum aliosque,
tum repcriri poluerunt, depromptae ex Aclis con- qua3 esi dtsp. coulra eoe Occideutales qii Tbcodori
cilioruin, Epbcsini, Gbalcedonensis [in Bibl. Patr. pbicila consonare com formula, diccrcnt, fidei N i vol. 1, p. 415, ed. Paris.], elc., u l infra in iudice caena?, e l sub nomine : Expotitio in symbolum.
aJpbabctico bomiliaruiu, epislolaruin el miuoruin exslalin codd. atque In Uansi CollecU, eic., toia.
V, p. 383. HARL.
opusculorum Cyrilli distinclius aniiotabilur. Ex
his Lutinae ediliones Operum Cyrilli exhibenl epiiff. ad imperatorem Thecd<mum
stolas XXXIX, ex Yersione Wolfgaiigi Musculi. Ex Juniorem, , de recta tw Doepislolis C)rilli ad Nesloriuni et Juannem Antiocue- minnm nottrum Jesum Cktuium fide. P. 1-42. Incinuiu afleruntur qusedam iii parte ui conctlii Gbal- p i l : *.
ccdouensis, tom. 11 Binii, p. 349. FABR. CeiLier
Scriptus . C. 450. Vide Tdlemoniiuai loin. XIV,
in : Uistoire des auieurs eccUt., toni. UI, pag. 288,
. 340 sqq. l u Lalinis edilionibos occurrit i o . Ecoillas epistolas diligenler receosuit; Oudin. quoqoe lampadit inlerprelalio. Gum alia veretone io parlc
1. c , pag. 1040 sqq., L X l CyrUli epistolas, qua- , 'Aclomm ooucilii Ephesini, Ronue 1608, alqoe in4e
rum plurimae ad bisloriam coucilii Ephesini, et ad ' in Biniaiia a. 1618, tom. I , p. 20, alquc Labbeaoa
disscnsiones Cyrilli cuoi Jo. Anliochcno aliisque
l o n . 111, p. 45, ciutur in conciJio vi Aclionc 1
Orientalibus porlincul, eniuueral, c l de noniiullis el 10.
quacdaui aiuiolal; dcuiquc, quibus (opislolis), ait,
\ ,
addi possiul aliae duae, nimiruui cpislola Cyrilli
. Libri duo de rcela fide ad religiomsinuis
Alex. ad Oplimuin cpiscopuai, in verba Geneseos, regina*, Theodosti iunioris conjugem, Liciniam
OmnU qui ocaderti Cain, in $eptupl*m puuielur, Eudoxiain, sororcsque, Flacillam et Pulcberiaiu.
etc., Gr. et Lat. cdita iu Qnonico AUxandr. ed.
Sub idcm lcuipua scripli cum superiore. Prior pag.
Nattb. Baderi; allera, inscripta : Commonitorium 42-127. Incipil . I V
dcNestorio, quod priiuus in lucem exlulii Slcpbanus elerior . 128-180. IncipU: ; \ Baluzius, Gr. et Lat. in Nova coliectione concilior., . Giianlur . 48 sq. loca
Paris. 1683, fol., p. 377; dcuique prologus S. Cy- Albanasii .^, AlJici
rilU pro cyclo xcv annorum, Latine lanlum ab Êgi- episcopi, Anliocbi epbcopi, Aiupbilocbii episcupi lcodio Bucberio, S. J., sub fiuem Gonimentarii in Ca- nii, ri}c
, Ainwononem pascbaleui Vtctoris Aquiiani. Anluerp. ) uis, episcopi Adriaiiopolitani, Joaunis, cpiscopi
1655. Infra, n. 150, asserilur edilio a. 1654. Gonstanlinopol., Severiani episcopi, YilaJis episco>Yalch. quoque in Ifttt. / r r r . , Y, passim, e. gr., p.
pi, , et Theopbili epi553 sq., 336, 358 et alibi, in primis pag. 382-410, scopi, frequenlem epistolarum Gyrilli facit nienlionem ad r o v r r a c ta . I n Lalinis editionibus ociliustrandam bUloriam baereseos Nestorianae. Man- curril Jo. OEcolampadii iul^rprclalio. [V. supra ad
aius in Colleci. concil. amplist., lom. l Y e l Y, recepil
I I I , de edilt. L a l . ] Sed Aubcrlus senavil vcrsioeas qiue ad conlroversiara Gyrilli cum Ncstorio neai quacuui hi libri prodiere iu parte Aclorum
pcriinenl. Add., vol. I , p. 700, X L V ; dc Gombeconcilii Ephesini, edit. Biniaiue (qu* jam uiibi ad
fisii cdit. Maxtmi, voL VIII, p. 741 vel. cd., ei vol.
mamts), lorn. 1, p. 43 c l 90. Gilanlur ab Epbrauuo
IX, de Pboiio, p. 395, L I V , vet. ed. In multis c l Eulogio apud Pbotiuin cock ccxxix, ccxxx, el a
codd. scrvabe gant cpisloto, nunc plures, nuuc
LeoneM. epislola 134. FABR. Coul. Walcb. I . c.,
pauciores, aul utia altcravc. Dc codd. Qvsarcis
pag.58i sq.Vtndobona? ia cod.C;es. LXXXYIIl, n .
Yindoboiur. Y. Lambcc. Commcnt., iu indic, ad vol.
3, De recla pde Hber secundus ad inn>eralrkcs, in
U l , IV ct VIII, aut Ncssclii Catzl. iu ind., p. 14
qtiadragtuta iria capita divisus; alque l.amlcc59
61
FABRICIO
Cornm., , . 475, not., eum librum, cxistiinat, a synodi Epbesin, lom. 1 Binit, pag. 511, aactore,
ut Videlur, Peiro Horino, cujttsopuftcula, st plaect,
GyrtUo ipso tn tot capila iuisse divisam; cootra in
vide Paris. 1675, i n 12 excosa, p. 549, 551, 555.
conciHormn gencralimn edit. Gneco-Lat. Vaticana
a. 1608, ttwn. I , p. 216, divisus esl i n capp. quin- FABR. Monacbii In cod. C. De reetafidecapiu 12
quaginta noYero. Paris. in bibl. publ. cod. contra Nesloriuoi. V. Cat. codd. Gr. Bavar., p. 38.
DCCCLXXXVII, n . 3 ct 4, Expositio orthodoxw fi- Vindobonae in cod. Caesar. GLXl, n . 5, ex GyrilK ,
duodecim contra Nestorium capilibas anatbemadei et opusc. dt Trinitate. HARL.
lismus noaue, com anlirrhesi, shre coBiradictiom,
TOMO VII.
Tbeodorcti,
cpisc. Gyrensis, et apologia S. C y r i i l i ;
^ :, Adversus Ncstorii blasphemia$ contradictionum Hbri V, pag. 1-145. Cum ver- agitur ibi de processione Spiritus sancti. V. Lamsione Auloaii Agellii, Acernensis eptscopi (), qui 1>ec., IV, p. 559. cod. Barocc. GLVltl capp.
12 contra Ne$torium. Ilem in Iribus codd. bibl.
primus olraque lingoa ediderat Rom. 1608, fol.,
curo notis, adjonctos Golieclioni conciliortmi gene- publ. Paris. in Mansii Goliect. e t c , V, . 1. Goll.
tom IV, p. 1419. De la Croze in Thesauro epi$tot.
ralioni, Pauli V poaliOcis aaspitijs Graece et Latine
tom. 1, p. 195 sqq., multa scripsit de Cyrillo ejusvaigalonim a Jacobo Sirmoiido, quoniam in mss.
codicibus Graects syoodi Ephesinae iuTenti fuerant.

Vide Sinnondi Opera, lom. IV, p . 612. Meminit bujus opcris pentabibll Gyrillus ipae epist. ad Eulogiuni, p . 134, el priore ad Succensum, p. 140. Gennadins cap.57, qui appellat, ac Pbolius cod.
X L I X et GLXIX. Exterpla e NesUmi tibru, tum
quae i n boc opere CyrDlos oppngnanda sibi sumpsil, lura qnse Ephesino concilio (4) Petros, notarionim priraicerius, obtulit, tom. 1 Binii, p. 198, et
lom. U, p. 138 sqq., lum teriiam coUeclionero, a
Cyrillo Epbesi factam, et ex sola Latlna Marii Mercatoris versione adbuc saperstiieta habes in Mercaiore Garnertt, lom. 11, pag. 95-110; qaibas idem
Garaenas aua ib\ Nestorii dicla, e Cyrilli scriptis
a se collecla, addidii. FABH.Couf. Walcb. Hist.
t>*m. V, p. 361 aqq., ct passim.In bibl. Esco- C
naJ. cod. capito decem adversna Ifaetorium, mdice
PJuero 1. c , p. 164.Capiia adrersusNestonuni, in
tribits codd. bibl. publ. Paris.In cod. Baluzii,qui
conlinct Niccta* Chonialse Acominali Panopliam dogmaticam, cojas indicem Gr. el Lat. edidit Montfauc.
in Pafoogr. Gr., p. 320 sqq., est p. 130 indcx tomi
OCtavi: De ttta et hctrm Nettorii, deque diclis divinis,
quibta S. papa Ahxandrict, Cyriliu$, hujuimodi /ucretbi erertit. I n cod. Roe in btbl. Bodlei., n. 272,
dispolalio inter Gyrilluoi et Nestorium. Leidae i n
cod. Gr. bibl. publ. Cyrilli quaestiones conlra Ncalorianos. V. Catal. bibl. Leid., pag. 356, n . 60. Angustte Vindel. in cod., Cyrillus et Damascenus con-
que Apollinarismo, ct intcr alia : c Si quid judico,

disceptatio com Nestorio et liles cum Orientaiibasipsam erudierant, et ad meliorem frugem rcvocaverant.
Aliquo modo cecincrat, e t , quae in
Anatbematismis duriora videri poterant Orientaiibus, locutionibus hajus modi non assnetis, emolliveral et correxeral, > etc. lbid. promisil de la Groze
Historiam Anathematitmorum Cyrilti, i n qna opinionem bominibus eximeret, qoae multorum pectora occopavit, anatheroatismos illos essc concilii
Epbesini, i . e. Ulo jadicio pablico probatos;
osiensurura se polllcetur, Cyrillum, etsi boneslo
modo, quaedam, in Anathematismis incommode l
duriter dicta, postea revocasse el correxisse. Atque
orientales metropolitae atque ad synodum Chalcedonensem legaii Cyrillum ejusqae asseclas I I I
tribns KbelHs ( apud Mansium (om. IV, p. 1403 e i

1405, atque in Synodko, a Baluzio edito, tom. V ,
cap. 54, p. 805, atqne cap. 55, p. 808) incusaruat
errorum ApolHnaris, Arii et Eunomii. Idem fecerual
Oricnlales, in epislola, ad Rufum Constantinopoli
data, Gr. apud Mansiura tom. IV, p. 144. Atenim
negat Cyrillus in epistola ad Acacium, Lat. in Synodico cap. 56, p. 851 sqq., se unquara favisse
Apollinarii aliormnque erroribus : scd fenoval i l lam accusationem episc. Alexander i n respons. ad
Acacium, in Synodico cap. 57, p. 855 sq. Walch.
p. 535 , 589 , 595; atque p . 581, contra Tillemonl.
p. 516 monet, haad probabile videri a Thcodosio
irniYetoHonoi, V . Reiscr./ndi<r.,elc., pag. 39. HARL. ^ imperatore poslulatam fuisse ut Cyrillus ipse sua
tV. ^ . Expianatio
X I I capita condemnaret. Sed qui plura de tlla cum
X I I capitttiorum, sive anaUiemalismorum (c) adver- Ncslorio aliisque liie et conlenlionc ulriusque parsus Ncslonuro, composita in synodo Ephesina a. tis resciscere cupiat, is legat lotam Walchii I . c ,
451, pag. 145-157. I n Lalinis editionibu9 legitur e cap. 2, expositam bistoriam, p. 541 et 670 sq. Idem
versionc Wolfgangl Musculi. Sed Aubcrtus pra3tu- agit de lba primum presbylero, dein episcopo
l i i vereionem quacum exstal in parie m Aclorum
Edesseao, precipuo Nestorianse Iiaercseos patroao
f
) In Nic. Toppi BMotheca Napotetana. in Naaateccdeas liber, prelam reliquii). HARL. ^

poli, 1678, .,. 23, Anton. Agelias dicitur inler
(b) In veleri versione concilii Ephesini, p. 471
alia Cyrilii Ubros XVII De adoratione in tpiritu et 8cq., apad Baluziuoi Novac collecl. condlior. et p*
peritate e Graeco in Latinum Iranstulissc ac scholiis 625 eeq.
illnairasee, Romx ap. Georg. Ferrariom 1588, fol.,
(c) Vidc de analhemalismis illis infra indiccm boct ejosd. GyriHi libros V adversus Ne$torium L a l i n e ,miliamni ct epislolarum, in
vrrttase, sictiti ejasdem epislolas I I ad Succesaum
, et de tempore, quo exposilioncm banc Cyrilloa
1'piscopun; ibid. ap. eumdem (anni indiciom non
elaboravit, Tillcmontium toui. XIV, p. 469.
addiiur: qoare proDabiliter circa idem tempus, quo
13
EJ FABRICIO.
reli objectioaibas, ac demum CyrilU defensloaibaft
i . responsis; de quo cod. V. Bandln. I . c , p . 544,
qui annolat, objeciionem primaui scptem circiter
versus initio longiorem esse in codice; Cyrilli vero
responsiooem decimaua esse i n flne longiorcm; extrema esse GyrtUi dcfersionis contra Orienlalinm
objectiones; undcciroi denique ac duodecimi aoaibemalismi objectiones ac dcfensiones non esse eas
quae leguotur i n ed. Auberti lom V I , p. 256-240,
sed quae exslent i n Apologcttco adversus OrieataJes,
p. 190-198.
ti de ejus epistok ad Marin. i n Uansi coll. tom. /

V I I , p . 543 sq., m qua minus plene expooitar h i iloria tarbarum. Plura dc ejus fatis oarrai A&seman.
ia Bibl. OrienL tooi. I , p. 199 sqq. HARL.
', '&
; , Apologeticus
pro X I I capitolis adversas oricntales episcopos,
qaoruin oomiue Andreas Samosalenus objccltoaes
ecripserat p. 157 - 2 9 0 . In Latinis edilionibos exstal Woifgaogi Musculi interprelalio, additis etiam
aliis nonnulhs ex Actis concilii Ephesioi. At A u bertua edidit, uli Graece et Latine legitur i n parte
ui Actoruni syaodi Epbesio, lom. I Binii, p.
518 (). Exstal ei cum Marii Mercatoris versione i n
Mercatore Garnerii, lom. I I , pag. 152. CyrrUum
laudat Ephraim '
apud Pbotiunacod. ccxxix, p. 422,425, 451.
Vindobonae in cod. L X X V I I , in quo plures sunt

GyriUi aliommque epUlola?, ad banc potissimum
controversiam periinenles, et plures coocilii Epbesini relaliones ad imperatoree, atque epislola? aliaque opascula. Legitor n . 48 Cyrilli eptstola ad
Evoptium contra Tbeodoreti impugnalionem X I I
ij&'.
anatheroati&momm, ac n . 49, Cyrilli XU Anathem.
^ , Adver$u$ impugnalionem XII conira Nestoriiim, eorumque explanatio oorain concapitulorum Theodorito editam, praemissa ad
cilio Ephesino, u l et eorumdem defensio adversus
Evoptium (b) Cyrilli epistola, et Tbeodoreti ad
Tbeodoreti reprehensiones. V. Larabecii Commeni.
Joanneta Antiocbenum; nec non ejusdem TheodoI I I , col. 592 s q . , ubi vero Kollar. animadverlit esse
reli , sive oppugnatione illorum X I I capiapologiam p r o X I I Analberaatismis adversus Tbeotulorum, p. 200-249. I n Latinis editionibus exslat
doreturo, ei tamen immista essc nonnulla tam ex
e versione Joan. GEcolampadii, sub titulo libri ad
eorumdem explanalioue, quaro eliam ex apologia.
Evoptium. Cuni illa versione primum luocm vidit adversus Orientales desumpla; eldignabrc omnino
in Antidoto adversu* hwreses, Basil. 1528, fol. Sedesse qiHD cum edit. Auberli lom. V I , pag, 203,
Aubcrtue praetulit versioueoi, quacum occurrit ia
conferantur, quippecum vel prinwc Tbeodoreli anparte Actorum concilii Ephesim, tom. I Binii pag.
lirrheaeoe iniltura ex bocce cod. integrius dari pos314. Legitur et cum Marii Mercaloris versione in j sit. I n cod. GLXI, D . 5, Anaibematismus I X , eum
Uercatore Garnerii tom. I , p. 178. Memorat boc
aulirrhesi Tbeodoreu et apologia CyrilJi: agitur de
scriplum suum Gyrillus ipse epist. ad Eulogium, p. processione Spiritoa sanctL V. Lambec. IV, p .
154, et priore ad Succcnsum, pag. 140. De Tbeo559. HARL.
doreli contra.GyriUum conlenlioae videndus Leon . , Apologeticus ad imp. Theodotius De sectity p. 454 seq. FABR.
sium. Pag. 241-252. Incipit : \
1
Dcfensio capitulorum X I I suorum adversus Theo. Lalinis edilionibus legttar e versione

doretum, Paris. in cod. DCCCXXXVH, n . 1, et Wolfgaogi Mosculi. Sed Aubertus praHolit illam
cod. DCCCLXXXII, in quo sunl Cyrilli ad Nestoquacum exslat in parte I U Adorum concilii Epbe*
rium epistoke el anatbemaUsmorum capita X I I ;
sioi, p. 597. Vide de boc Apologetico, pol conciTbeodorctf epistola ad Cyrillum, qua primuoi illius lium Ephcsinum scripto, Tillemoolium lom. XIV,
caput confutatur; Cyrilli epist. ad Evoplium, qua
p. 501. FABR. Mansi Collcct. ampixn. amaJ.,
primum capnt dcfenditur; alternae reliquorum caV, p. 248 s q q . , 257. bibl. Bodlei. iu cod.
pitum refutalioneset defcnsiones; Cyrilli homilia De tn- Laudt, n . 1271 Galal., Cyrilli quatripartitus apolocarnatione Dei Verbi; ejusJcm Commomtorium ad Eu- getiats. HARL,
logiuro apocrisiarium; excorpta e scboliis De incarna[V. Fabric. De tcriptorr. de terit. rel. Ckrist.,
tione Unigeniti; etCyrilli epistokeduaead Succensum. cap. 2, 26, p . 99. HEUII.]
Florentixin bibl. Laurent. cod. X I I , n . 0 , plul. 6,
'. ,
Cyrilli anatbcmatismi X I I , ita quidcm digcsti ut
. Pro sancta Chri*
corum quilibet subjectam habeat Cyrilli explanatio- ttianorum religione, advenut tibros impii Jutiani,
nem, Theodorcli reprehensiones, ac rursus Gyrilli
libri X circa A. G. 455 (c) scripti ad Tbeodosium
defensioncm, sive rcsponsuin: ordinem ac diversitaJuniorem. Pag. 1-556. [Divcrsa est in senleatia
lctn lcctionum quarumdam ab editis uberius indiLa Grozc, llist. Chmt. litd., l i b . i , p. 16. H E I M . ]
cal Baudin. in Cat. codd. Gr. Laur. I , pag. 118 sq. Hoc pncclarum atque crudUam epus io Latinis
Ibbl. incod. X X I , n . 8, plut. 4, Gyrilli anatheeditionibus exstat e versione Joaanis OEcolaaipadii,
matismi X I I , cum eorura explanationibus, Theodo- quae primura vidit lacem [1528. V. supra ad % I I I
%
(a) In cod. Bavar. L I I I , in cod. Flor. Laurenl.

(b) Ptolemaidis, Peatapolcos regioais, episcopuiB.
XVII, n . 20, plut. 7, inscribilur: Advcrsus eos qui Vide Libcraliim, c. 9.
dicunt rccte hnbere Nestorii placita; in margine
(c) Vide Tillemont. lonu XIV, p. 671 [Fabr. in
contra Andream, n. Samosatcnum. V. Bandin. 1, p. Dclcctu argum. et syllubo icriptor. qm vcrtUit.
Chribt.... ancruerutit, D. 99-106. UARL.1
128. HARL.
66
01 EX FABRIGIO.
aonot.] Colow. 1546. Librura primtun Gwwte p r i - miais legantur) volgaverai Lugd. Balar. 4605, k i 4.
Gotelerio io nous ad Monummia Grafca t o n . I I I ,
imis cum nova mellore versione soa a. 1619 ad
editionem adornavit Nicolaus Borbonius, professor p. 557, testc, bic llber taseribitorin aliis cedieibui
et ialerpres regros (a), i n ciijus opuscults utraque mss., Solutiones dogmaiicarum qumtionum, prppositarum a Tibcrio diacono et fratribus :
l i n g u a prodiit Paris. 1630, 1654, 12. Touim opuf
Gracce e( Latoie primura i n Auberii editioae con
vel
spiciiur, iiber primas ex Borbonii, cateri ex Au 6
berti intcrpretatione. Atqne ita recusom lingua
otraqne est ad calccra Opernm Juliani, ex Exech. \ ; vel denique
. FABR.
Spanhemtt recensione Yulgatornm Lipsiae 4696,
Sic in cod. Laurent. Medic. X I I , n . 52, plut. 5,
fol. Yidentur eliam bi Cyrilli libri translaii ferri
Syriace; nam laudantnr a Nosc Barccpba parte I U
De paraduo, pag. 425-429. Gracis citani Jo. Da \ (forsan ) :5, etc. V. Bandin. Cal. codd. Gr. Laur, I , p. 47 sq. In cod.
masceDUS in Paralltlii, ei caleoa Possiniana in
Marcam, pag. 343, laudat Gyrillum XVII, n . 21, plut, 6 :
(< *. GoncHium i t , aclione 40, * . Diffcrt et
tom. I f l Bum, pag. 93, " numero et ordine ab editis. In codice praemiltitur
, . Memi- epistola, :, etc. Supplicatio tradita S. Cyo i f e i fttcepborae xnr, 44, et ante bos Theodoritus ryllo fraternilate; qnara epistolam, in edilione desideratam Baiidin. 1. c. p. 428 sq. inlctpist. 85. Primom modo Jaliani libnim confutatom
a Cyrillo conjicit Lud. Ellies do Pin lom. IV Detcri- grara Gr. edidit, tum. n . 22 sequitur Cyrilli epistola
ptoribus ecelaia$Ha$ pag. 48 : / / parait qu il * ad Galosyrium, episcopuro Arsenoitem, adversu
rifute qne $on ptemet livre, dan$ lcquel cet apostat eos qui Deura antbropomorphum slatuunt. Add.
attaquait en ginerat ta retigion ckritiennc. Sed faJH- eupra ad n. VU. HARL.
tur Sdem, quando pag. 52 libros Cyrilli ccmtra Julia'. De S. Trinitate liber, p. 4-55; cum vernum a Nic. Borbonio atraque lingaa anno 4650 sione Joannis Wegelini, Auguslani, qui primus e
ediios scribil, nam primum tanlummodo libruro,
nis. codice biblioibecse palriae edidit et in capita 48
Ot d\xi, \u\galam ab eo constal. FABR.
divisit, Augusta? Vindel. 1604 (c), in 8, additis
m
Vindobonas in cod. Gaesareo XIX, n . 14, et cod. cliam nolis, sed quae ab Auberlo sunt omissae. InLXXYH, n. 9, fragmenlom sWe pars conttnua libri Q cipil : .
amtra httianum. V. Lambec. cnm Kollarii mrta iaw a multis observatum, huuc librum constare
Comment. V I , part. n , p. 242 seq., ac ?ol. VII, excerpiis Joannis Damasceni e Cyrillo. Vide Pctapag. 299.
vium De SS. Trinitate, p. 472. Similiter excerpla
Monacbii in cod. GI eleclor. bibl. Cgrilli eontra e Cyrilli scriplis sunt, quae ab Auberto pneterJuUan. toro. V. Idem contra Anthropomorpkitas. missa, Boescbelius prior Grsece vulgaverat cum
Prfmtis toroos libri n contra Jutian., item tom. ,
variis Patrum bomiliis pag. 505 scq., Augustae VinI I I , I V , 4f, ejosdem libri secundi. V . Cat. codd. Gr. del. 1587, in 8, alque idem Wegelinus e mss. ad
Bavar., p. 58.
calcem libri cum vcrsione sua subjunxit, quoruin
inilia ascribam :
b i bibl. Marc. Venet. i n codd. ., CXXIII et
CXXIV, contra JuUan. libri x, sec. cat. codd. Gr.
,
Marc., p. 70 e l 7 1 .
. . 119.
I n bibl. Escorial. Acclamatio ad Theodttium, et . . 121. , \, \
e* confoutionibus adversas Jalianom seciiones 10 ( . . 125-140. Idera dkenl i b r i n , teste Ploero in Itiner. per Hi$p., p. 464.
dum de altero vtduroine, qnod idem Wegelinus
Paris. m bibl. pabl. cod. MCCLXI, Antirrhetica D ibid. 1611, in 8, GraBce et Latine variie cum Daadv. Jultanvm, libri I I I . HARL.
masceni, Pselli et (d) Gharitonymi Cbiislonyml I k r x ^ . ', Contra Anlhropo- monytni Yulgavit, in quo Ezcerpta GyriM contra
morphitat liber, pnemtesa epistola ad Calosyriam (b) Ne*toriano$ ex interpretatione S. Symboli, ex Tbftpiscopom Arsenoilrm, quem - sauris, ex libro quo reginae alloquitur, et ex Dia appdlat. . 563-398, cum Yersione Bonavent.
logie, xtvcir xai dxdxpwtr *ld)r,
Yalcanii, qui primus Gnece et Latine cum nolb
ex duodecim capitulis, sive analhematisBMe, ex
(qase et ipsoe in Auberti editione ad calcem YOIUepistolis ad AcacHim et Joan. Antiocbenom, et ex
f
venus et $eholii$ patsim declaratus, eum fragm. S.

(a) Obiit 6 Aognsti 4644.
(4) Vide THIemcmt.
*
tom. XIV, p. 665et 669. iOu- Gregorii, Neocwsariensit ejriscofH, de Trinitmte, hacdiu., l o m . l , p . 1046.]
tenu$ inedito, et corollarto metrico, totituque l$ri
(c) QaibDsdam exeinplaribas DOYIIS titalos prse- indice; q*(e dmnia jam primum hae editione acce*
serunt, optra ei $tu4io Wegelim, Augmtani. A t i i x a s cani notatione anni 4608, adjonctaqve Gregorli TbamMtargi de SS. Trinilate brevi canfe- gusta? Vindel. 1608, 8. HABX.
kMt. FABR. Altara editlo iascripia est: D. Cy(d) Hic SpariiaU nalione et Sixto IV familfam
n i f i iiber de SS. TrwHate, H*imprmii de persona foit. Vidc Leoaem AJlalium D* Gtorgiu, p. 593,
Ckristi ageru ez msto cod. tiract de$cnptu$* Lati** 394.
9
67
01
FABRICIO.
ternone Be inearnatiout # t o v , quod S. V i r - V. Index homttiarum, epitlolarum ei urlplorum

miuorum Cfrilti Alex., ascriptis ordinc alphago l . Inctpiunt exeerpu illa Cyrilliana :
betico singulorum initiis ().
CH F A M .
1. . HoroiCofif. Oodin. I . c , pag. 1648 eqq.
lia xvin paschalis, iom. V, parle n , pag. 253-247.
Paris. i n bibl. publ. cod. DCCCLXXXVII, n . 5,
2. *\* \ . EpiAntuUiiii, patriarchm Antiocheni, et Cynlli expostola 2, adNestoriatn, tom. V, parte , . 19-21 et
sitio orthodoxw fidei, n . 4, Cyrilli op. de TrinitaU,
parte Actor. concilii Epbesiiti, lom. I Binii, . 119.
add. iiifra de Damasceno p . 796, vol. VIII, vet.
Eadem cum Marii Mercatoris veraioiie in l . I I Mercacdit. l u Anecdotis litlerariis, e mse. codcL erufortsedi(.Gameriana3, p. 42, et ex alia veraionc antis, vol. 111, esi ex cod. Naniano Epipbanii, monatiqoa apnd Baluzium in Nova Collcctione coitd/tor., p .
chi e l presbyteri, De vita $anctiuimas Deiparct l i 400, qui Mercalorisquoque inlerprctatiooem exb&bet
ber, a Joan. Aloysio Mingareilio Grsrce et Lat. edilus
p. 640. FAJ*.Yiadoboiue in cod. Ca^sar. LXXXIIX,
notisque illustralus. I n eo, pag. 42, Epipbanius reD . 3, bax eptstola, cum Nestorii responsione (ia
fert dijudicalque CyrilH, uti scripsit, de genealogia
CoiiciUorum gencralium edil. Vaiicana, 1608, tom.
Cbrisli genteuliam, arbitranlis haud sibi invicem
I , pag. 255 et 256), nec non epislola n . I X memoadversari evangelistas Matthaeum ac Locam. Ad
rala (in cilata ed. Conciliorum gener. 1.1, p . 108),
ilium locum Mingarell. pag. 85, uot. 15, animadet alia Gyrilliana. V. Lambec I I I , col. 476. De epivertit, i n Cyrilli ad opp. nibil tale inveniri : a r eloli Gyrilli ad Ncetorium, et bojus respoaeiouibas
bitralur igitur Cyrillo ea iribui ab Epipbanio, quae
plura, alii&quc Gyrilli ad varios epislolU laie disseJoaiinis Damasceni sint, i n libro r? De fide
rit Walch. 1. c , p. 585 sqq. HARL.
orthodoxa, c. 14, p. 272, atque Cyrilli Aiex. l i 5. itap'
brum, ab Auberlo editura aiqne inscriplum : De
. Epislola 8, ad clericos GonstanUnopol. imer
iMcrosancta Trinitate, Cyrillo iributum, nihil aliud
se dissidentcs, tom. V, parie u , p . 52-36, e t iisdem
esse quam inilium operis S. Joannis Damasceni
Aclis pag. 126. Et cum Marii Mcrcaloria versionc,
De fide orlhodoxa, quamvis intcrpolatum; et suspised quaD i u mullia plenior cst apud Bainiium
catur, i n quibusdara codd. olim opus illud Damapag. 641, et lom. I I edit. Garneriaiue p . 49, cum
sceni Cyrillo fuisse inscriptum. Librum tamen
Garnerii notis. FABR. Graece et Lat. ia Mansi
quemdam De orlu VirginU Cyrillo Alex. tribui etiam
Colleci., tom. I V , p. 1005, et Mereatom vetsio
a Tritbemio didicit ex Papcbrochio, cujus locum
qiue r c c u et prttferenda cese dicitur Graeco, aU
ex Actu Sanetor., loni. I Maii, pag. xxxv, repeiit.,
nunc legitnr, conlexloi, ib. tom. V, p . 721. U A I L .
Quod vero Papebrocbius dubitat, talia a Cyrillo
4. \ . Epitiola ad
fuisse conscripta, Mingarell. observat, Tritbemium
Theodosiom Juniorem, pnemissa libris contra Juin libro De scnptoribus eccle$. cap. 154, reeensentem
luumm, tom. , . 1.
Cyrilli Alex. Hbros, bsec lantummodo scribere :
5 . . Epiatola 44, ad VaDe ortu et laude S. Maria liber um*. Itaque, ait,
lerianom, Iconii episcopum, adveraus eos qui cum
fttri eiiam potest u l hujusmodi libellus, Cyrillo
Neslorio geaiiant. Tom. V, parte u , pag. 158-171,
ascriplus, revcra exsliteril, quem et Epipbanius
ex parte nt Actor. aynodi Ephesin* p . 448. Mcmino&ier vidcrit, et S. Damascenus aliqua ex paKe
nit Liberalui, cap. 9 ; Leontiue B y r . ; EuJogias
exscripserit. HARL.
apud Photium, itemqae alii. Vide Tillcmoulium
lom. XIV, p . 569.
\
6. ?
Collectio dktorum Veteris Testamentt anagogice explicatorum, p. 1-69 ;cum. Horoilia pascbalis, lom. V, parie , . 125142.
versione Geoiiani Herveli, q u occurrit in Lalinis
Gyrilli editionibus a. 1575 et 1605.Graca primum
7. " . Homilia paab Anbcrto i n lucera producta sunt ex codice D.
schalis, tom. V, parle n , pag. 106-125.
Riberii. Neque hxc tola Gyrillum auclo8. ' 5 rem babel; eed, ut ipse lilulas profitelur, . Epistola ad Galoayrium, libro eoutra Anthro* \
pomorphitai pramisea tom. VH, p . 365-565. FABR.
, \
De cod. Laurcul. V. Bandini Cat. codd. JUar., I ,
\ Breviter collep. 129, n . 22. HARL.
cta et dilucidius expotita <e tcriptis divini CyrilU,
9. * *
magni Maxtmi, et aliorum S. Scripturas interpre- . Epistola 1, ad monachos iEgypti (4), s c r i ftfi. Incipit : pla A . C. 429. Tom. V , parle n , pag. 1-19. In
.
Actis coticilii Epbcsini, parte i , lom. I edil. Binii
y
() FnWaJchii Historia hmre*., tom. V, passtm e l

frequenler, atque in Mansi Golleclione concil. arapliss. de lnultie hisce hoirnliis atque epistolis, ad
oxresin et conlroversiam Nestorunara pertinenlibus, agi, jain supra annotavlmus : nec omnes co-
dioes tn quibos singulae homiliac atque episiolae

lcguntur, et quos passim aut generaUm supra lau~
davi, hic iniiicare vacat. HARL.
(b) Vide 'lillemonl. tom. XIV, p. 350. Faaa*
Majifci Golhct., IV, p. 587 sqq. HARL.,
69
FABRICIO.
a. 1618, pag. 9. Antiqot f ersio apad Baloxium in

colkcl. rona/ior., pag. 387. [Mans. lom. V,
. 447.]
40. ol ?. Homilia in fe*tnm , sive palmartim, et de pulloasini
Toio. V, pane n , p . 391-403, primum edita ab
Aaberto e ms. Bodlei. [ n . 119.] FABH. Godices
quidam, at in BibL Coislin., pag. 402, eam homiliam tribuunt Gyrillo; alii vero Eulogio, arclricpisc. Atexandrino, ac Grace et Lat. exstat i n
Auctario novo Gomteflsii, tom. I , pag. 651, nolanie Fabrick), infra vol. I X , pag. 129 vct. ed.
HARL.
70
20- , $
. Vide supra num. 25, in recenstone
operrnn tomo V I I Auberii oontentorum.
21. " * . Epistola 59, ad Domnum canonica. Tom. V I I , . 209
seqq., el tom. U ConctL Labbei, p. 1488 ; et cuw
Theodori Balsamonis seboliis tom. I I Synodici Beveregiani, p. 175. FABR. V. passim jam niemoratos codd.
Oxonii in cod. Barocc. CLVIII bibl. Bodlei.
Taarini in cod. CV, in Cat. bibl. Tauri*., p. 193.
In cod. Cacsar. XLIV, n . 34, epp. 1 ad Maxinram, diac. Antiochen.; 2 ad Gennadium; 5 ad
Domnum Antioch.; 4 ad episcopos in Libya el
Peniapoli; atque n. 3 ei 4, in cod. X L V , n. 29.
11. $ . Epistola ad
Donaium, Nicopolis in veteri Epiro episcopum
Tom. V , parlc u, p. 155-157, exparte in Actorum V. Lambec. V I I I , p. 887 el 914 seq. In cod.
concUii Epbesini, lom. I Binu, p. 446. Lalina ve- XLV, n. 12, ubi epistola illa subdividitor in tres
tns versio exsut in Synodico conlra Iragoediam canones. V. Kollar. Suppl. ad Lambec, p. 520.
Ibid. n. 15, epist. ad episc. Libyft et Pentapoleos;
lrena?i, pag. 909. Baluz. Nova oollect. concilior.
42. . , . Ho- utraque in Synodico toni. I I , p. 178. HARL.
22.
milia xt pascbalis. Tom. V, parte n, p. 142-161.
45. , . - . Epist. 49. Comraonilorium ad Maximum, diaconwn Antiochenura. I d . p. 192.
milia paschalis. Tom. V, parte , . 198-210.
14. . Epi25. . Epislola 39, postesU)la 19 posterior, e Rbodo scripta, ante synodum,
rior de (ide ad Succensum. I d . p. 141-151. Scd
ad cleram popalumque Alcxandrinum. Tom. V,
nola, partcm posleriorem a pag. 145 seq. male
parle u , p. 85, ex partc Actor. synodi Epbesinaj,
assmam ex cpisiola ad Acaciura p. 115 seq., qiiod
ioro. 1 Bmn, pag. 165.
Usscrio eliam pulcbre observatum. Lalina vetus
45. " \ . Epi- Tcrsio exslat i n Synodico contra tragoediam Irenasi
alola 2 ad Joan. Antiocbenum. Tom. V, parte u, aptid Baluz. p. 925. Vidc et pag. 786 seq. Pro
^
* "
p. 42-44, ex parte Actoram concilii Epbesini, dierant quoque ambae Gyrilli ad Svccensum epilorn. I Jtinli, pag. 444. FABR
stolae, Diouysio Exiguo interprete, in Antidoto ad46. . versvs hasrete*, Basil. 1528, fol. LoCum ex posteKomilia Ephesi dicta, cum synaxes peragettnlur, riore epislola vindicat contra Severianos Ephraideposito Nestorio. . V, parte n , pag. 358-561. I n miis apud Pbotium. cod. ccxxix, qul et prioris
Latinis editionibus exslat ex vemone Wolfgangi meminil. Vide et collationem com Severianis sive
Musculi. Sed Auberlas servavit versionem qoacum Acephalis, habitam ConstantinopoH A. C. 552,
legilur in parle n Actorum synodi Ephesinse,
lom. I I Binii, p. 661. FABR.
lom. I Binii, p. 219. Alia vetus inierpretaiio apud
Epistolae duae ad Succensnm Paris. in cod.
Batazitim, p. 548 Novae collect.
DGGGLXXXII, n . 9, et n. 4, cpisiola scq. ad Evo17. ! \ . Epislola 22, ad clc- ptium. HARL.
ntm popokimque Alex., (om. V, parte n, p. 79, ex
24. . parte u Actorum synodi Ephesinse, tom. I Binii,
stola ad Evoplium. Tom. VII, . 200 seqq. Vide sup. 217.
J O
,w

... .
*
pra, Jium. 19, m rccensione operum quac touiusMI
18. . Homiha in transfl- n * i! .

Auberti conlinet.
gQrattonem Domim, Graece pnmum edita a Joan
25. . Epistola 58,
Menrsio in Forti* $acri$ Lugd. Bat. 1619, in-4,
pag. 1-15. Io Auberti edilione Operum Gyrilli prior de fidc ad Succensum (), Dioca3sarea in
lom. V, parte n, p. 352-354, Grace et Latine. qui baaria episcopom. Tom. V, parle n, p. 155-141,
el ex yeleri versione apud Balazium, p. 918 seq.
reclios lcgit oi .
26. \ . HomUia xxi
19. Ei \ . Epislola 9, ad
Coelcstinem episcopum Rom., tonn V, parte n, pascbalis. Tom. V, parte u , pag. 265-269.
w
p. 36-39, ex parte Act. concilii Ephesini, tom. I

Binil, p. 429. FAB*. Mansi, lom. IV, p. 1012
sqq. Melios ap. Gonstant. p. 1685 sqq., teste Walcbio I . c , p. 593 sqq., quem conferes, et p. 458
sqq., ac p. 678 aq., de GoeleeUno ejosque aliis cpis i o N $ . .
27. . Epistola 6, ad eoe qui vulgi rumoribus persuasum aiebant Ncslorlo rcslitisse. Tom. V, parte n , pagv 30
seq., ex parte Actor. concilii Ephesini. Tom. 1
Binii, p. 125.
28. .:.
() De Succenso TUIemonlius lojn. XIV, pag. 570.
71
01 FABfUCIO.
72
YUle supra, num. 23. ia recensione lomi VII Opp. homiliam pascbaiem xviu. Tom. V , parie u ,
p. 235.
CyrUli.
59. .
29. \ 4 . Uomilia paComraonilonum,
Po&idonio datum, eum propter
scbalisxix. Tom. V, parte D , pag. 247-257.
30. . Com- Nestorii causam miltereUir ad concilium Romauuai
A. C. 430. Ex Sirmoodi schediscura Joan. Garnerii
monUoFiom ad Eulogium presb. Tom. V, parte u ,
p. 132, ioler epistolas 37, ex parle m Actor. coe- versione edidit Sirpb. BaluzuiS in Nova Collect.
cilii Ephesini. Tom. I Binii, p. 444. Vetusversk) conalior., p. 577. Paris. 4C85, fol. Prodiit et cum
exstat apud Baluzium, p. 597 novae Collect. Mcmi- Garnerii vcrekme el noiis in Auctario Operuin
nit hujus epi$lobe Liberatus, cap. 9; Eulogius atque Tbeedoreti, p. 51. Paris. 1684, in fol. FABR. V .
Harduio, Coll. condL, 1 , pag. 139. Couslant.
Ephraimus apud Pholitim , etc. Vide Tillimont.
tom. XIV, p. 568 seq. Qnibosdam in locU faJsa- Epp. Pontific, lom. 1, p. 1095 scqq.; Mausi Concil.
tom. IV, p. 548; Walch. 1. c , p. 595 seq., 434lum, fuere, qui arguerent. Vide collalionem cum
Severianis eive Acephalie Gon$Unlinopoli A. C.
552 babilam, lom. I I feinii p. 661. In boccommonilorio exslat celebris ille locus, a collectoribus
calenarum in libros S. Scriplune tolies laudatus:
, ol , \ omnia* qaa dicunt karelici, fugienda et repudi*nda $unt; multa enim profitentur
qwt nos etiam profitetnur. FABB.
Paris. in bibl. publ. cod. DCCCLXXX, n. 7, el
cod. MCCCVUl, n. 5, atque alia Cyrilliana n. 2, 4,
6, 7. H A M , .
51. ; . Prologus ad bomiliam pascbalem xix. Tom. V, parie u, p. 247.
52. ;. Epistola 25 ad
ckrum populumque Gon^tantinopol. Tom. V ,
parle n , p. 90, ex parte u Actor. synodi Epbcsina?.
Tom. I Bimi, p. 293. F A W .
Q
In cod. Ga?sar. LXXVU (cura muliis aliis Cyrill.)
D
a. 30. V. Lambec, , p. 388. HARX.
35. . Libellus, a Gyrillo Alex. et Memnone,

Epbe&i episcopo, oblalus Ephesinae synodo. In parle n Aclor. synodi Ephesinae, tom. I Binii, p. 242.
el apud Bakiz. p. 498 novae Collect. concilior.
54. ol , \
. Epislola54, ad Joan. Antiocbenum (missa per
Paulum, Emesenum episcopum), tom. V, parle x,
p. 404-109, cx parte i u Aclor. synodi Epbesinse,
p. 428. Exslal el in Actis synodi Chalcedonensis
tom. I I Binii, pag. 68, et ex veteri vcrsione apud
Baluz. p. 591. H;BC est iila notissima CyriHi epistola de Ecclesiae pace, scripla A. C. 455. Ibid.,
pag. 786. Tillemont. tom. XIV, pag. 545 seq. FABH.
Venel. i n cod. Marc. Bibl. CCCCLX. V . Cat.

eodd. Cr. Marc> p. 274. HARL.
35. .
Prologus ad honiliam pascbalem XX*III. Tom. V,
parte n , p. 526.
56. 6 . Prologas
ad homUiam paschatem xvi. Tom. V, parte n ,
p. 210.
57. \ . Apologelicus ad
imp. Theodoeium Juniorem. Vide supra, num. 20,
in recensione toroi V I I Opp. Cyrilli.
58. * . Prologus ad
() Vide Tillemont. tom. XIV, . 337 seq.
438.
IIABL.
40. . Vide
supra, num. 9, in reeensione lomi V Opp. Gyrilii.
41. 4 .
Epistola ad Juvenalem, Hierosolymit. episcopum.
Tom. V, parle u , p. 65-67, ex parle Actoruu
concilii Ephesini, tom. 1 B i n i i , p. 147. [Mansi
lom.
IV, p. 1057,
et Lat.
lom. V, p. 521.
HARL.]
42. ). . Homilia
paschalis xxix. Tom. V, parte u, p. 555-342.
43. . Homilia
xiv pascbalis. Tom. V, parte u , pag. 487-198.
44. \ .
Epislola ad Optlmum episcopum, in illud Genes.
iv, 15 : Omnis qui occiderit Cain, in septuplum punietur. Qna? Graece el Latine exstat in Chronico
Alexandrino, pag. 568-577 edit. Matlhaei Raderx
(Monachii 1624, in-4) et in Gangii editionc, p. 241.
FABR.In codd. Cajsar. LXIV, n. 18; LXVH, n . 53.
L X I X , n . 5.; LXXV, n. 1, baec cpist. tribuilur Basilio . V. Lambec. 111, p. 298, praecipue Kollarii
nolam, p. 334, 343; nec non in vol. V, p. 315.
in cod. GGL, n . 8. ^ U V L .
45. \ . Homilia pa&cbalis. Tom. V, parte u , pag. 45-60.
46. ^ , . n i l i a pascbalis. Tom. V, parte , . 177-186.
47. , (al. ).
Epistola4, ad Nestorium () scripta . C. 450.
Tom. V, parte n, p. 22-25, ex paric Actor. concilii
Ephesini, t. I B i n i i , pag. 120. Exslat et in Actis conD eilii Gbalcedonensis, lom. U , pag. 60, et cum Marii
Mercatoris yersioue i n tom. I I Mereatorii, edit.
GarneriaMac p. 45, el apud Baluziom p. 658 Novat
Collect. conciUor. et ex alia versione veteri i n
collaiionc sexta synodi v, tom. I I Binii, parte n ,
p. 9 1 .
48. '.
Vide supra, nuro. 24, in receneione tomi V I I Opp.
CyrilU.
49. . Homitia pascbaii. Tonu V , parte n , p. 286-295.
50.
. Homil. xxvi paschalis. Ibid. 4, . 302-512.
50*. .
y
75
74
NOTITIA FABBICIO.
65. 61 \
HomHia nativitatem Cbrisli, q u sub Cyrilli
. Iloinilia, Epbesi babita, priusquam
Alex. noroine in quibasdam codicibus ross. legicomprchcnderelur, militibusque asservandus tral u r , u t Csesareo apad Ncssellum parte u p. 28. [V.
deretur. Toro. V , parte n , pag. 564-566, ex parte u
infra, n . 175.]
Actor. synodi E p b e s i n , lom. I Binil, pag. 266.
5 1 . xal ; . Epistola 54,
Alia vcrsio vetus apud Baluzium, p. 551 Nova
ad Proelum, episciqram Gonstantinopol., de TheoCollect.
doro Mopsuesteno. Tom.V, parte n, p. 199 seq. Ex64. stat Graece ad calcem Acloram synodi v, tom. I I
. Brevis allocnlio post homiliam De incarnaBinii, parte n , p . 171.
tione, a Paalo, Emesse episcopo, Alexandrise ba52. \
bilam. Tom. V, parte n , p. 554-555. I n Lalinis
\ . Epistola 52, ad AcaGyrilli editionibus illa Pauli bomilia exstat una
cium episcopum Melilenes. Tom. V, parle n , p.
cum Cyrilli allocutione, ex versione Wolfg. Muscali.
197 seq. Vetus Lalina versio exstal in Synodico
Gnecc cum alia versione in parte I I I Aclorum syncontra iragocdiam I r e a x t , cap. 205; Baluz. pag.
odi Ephesinae, tom. I Binii, p. 427.
911 Novm ColUct.; Graece ad calcem Actorum syI 65.
nodi v, toui. I I Binii, parte n , pag. 170.
. Tom. V, parle , . 210-222. Homilia

55. . Epi paschalis.
stola 7, ad quemdam Nestorii studiosum, sive
66. . Epistola 45,
. Tom. V, parle n , p. 51 8eq., ex parle
ad Maxiimanum, arcbiepisc. Conslantinopol. Toro.
Acior. concil. Epbesini, lom. I B i n i i f p . 125. [Manei
V, parte u , p. 157 scq.,ex parle m Aclor. synodi
Coll. lom. IV, p. 999.]
Epbesinse, lom. I Binii, p. 447. [Gonf. Mansi V,
54. ! .
p . 259. H.]
Homilia pascbalis , lom. V , parie n , .
67. . Epistola 51, ad
326-335.
Joannem Antiochenum et synodum Antiochiae
55. 01 . Vide supra
congregatam. Ibid. p. 194-197, ex iisdem Actis,
.
p. 467.
56. . Ilorailia
68. . Prologus in homiliam
paschatt&. l o m . V , parle , . 269-278.
xxi! paschalem. Tom. V, parte n , pag. 269.
57. \ . Epistola
69. ' . Epistola 16, no12, ad Acacium, episcopura Berrboensem. Tom.
raine synodi Alexandrinae ad cleruro populumque
V, parte u, p. 44, ex parte prima Actoram con- * Gonstanlinopol. Tom. V, parte u , p. 78 seq., cx
cii. Ephcsini, tom. I Binii, pag. 145. [Mausi Coll.
parte Actor. concilii Ephesini, lom. I Binii,
tom. IV, p. 1055, et vet. Lat. ycrsio, tom. V ,
p. 157.
p. 517.
70. \ . Homilia
58. 01 . Ilomilia xvn
xxvii paschalis. Tom. V, parte u , . 512-526.
pascbalis. Tora. V , parle n , pag. 222-255.
71. . Homilia
59. Oi . Vide
pascbalis. Tom. V, parte , pag. 51-43.
supra nam. 25 in rccensione tomi V I I Opp. Cy72. \ ).
rilli.
Vidc supra num. 23 in recensione tomi VU Opp.
59*. 01 CyrilH.
. Oomtlia, cojus fragmenta leguntur apud
73. . Epistola
Eostatbium Conslantinopol. contra Piychopanny60, ad cpiscopos io Libya et Pentapoli. Tom. V ,
chita* ad calcem AUatii De purgatorio, p. 571 scq. paric i i , pag. 211. Exstat el inter alias epistolas
60. 01 . Homicanonicas cum commentario Theodori Balsamonis,
l i a , Epfce&i babila, qua Apollinarias nomine tenus | lom. I I , p. 178.
perairagilar. Tom. V , parte u , p. 550-552. I n La74. \ . Prologitft
linis editionibus Wolfg. Musculi versio occurrit.
homiliac paschalis . Tom. V, parlc t i , p.
Aobertas prstulit eam, quacum legilur in parle m
278 scq.
Actoruni concilii Epbestni, tom. I Binii, pag. 578.
75. ,
Alia versio velus apud Baluzium, p. 549 Novm
Epistola 40, ad Tbeognoslum et Gbarmosynum,
ColUct. De hac homilia TUlemontius tom. X I V ,
presbyteros, et Leontium, diaconum, apocrisiarios
p. 455.
suos, Gonslantinopoli degentes. Tom. V, parte ,
6 1 .
p. 152 eeq., e ms. regio primum edila ab Auberlo.
. Epistola 24, ad Patres inonacbos. Tom.
Vctos Latina versio exstat c. 85 Synodici contra
V , parte u , p. 89, ex parte u Actorum synodi Nitragcediara Irenaei, quod post Ghristianum Lupuca
ojcr.ae, lom. I Binii p. 217.
cdidit Baluzius in Nova Cotlcct. concilior. ci GM62. nerius in appendice operum Thcodorcti.
. Homilia xxm paschaiis. Tom. V, parte ,
76. : .
p. 279-286.
3
PATROL. GR. L X V I I I .
v
15
FABRICIO.
. Vide supra nura. 25 in recensione tomi

Vn . Cyrilli.
77. * .
Epislola 26, ad episcopos, T.heopemptum, Potamonem et Danielem, Conslaniinopoli agenles.
Tom. V, parte n , p. 91, ex parte u Actor. concilii Ephesini, tom. 1 Binii, p. 297.
78. ;. Homilia
, in occunum Domim, cdita primum ab
Auberto ems. regio. Toin. V, parle u , p. 585-592.
FARR.
Venetiis in cod. Naniano LXlTl,n. 7, Hom.

, etc. Incipit, ,
. Sic incipit quoque in cod. Laurent.
XVH, H . 52. plut. 9 ; sed ibi iribuilur Cyrillo Hierosolymitano, et recepu est inler Cyrilli Hieros.
opp. cdit. Tboroat Milles, p. 5 1 8 , V Bandin. Catal,
todd. Laur. I , p. 4 1 9 . In cod. autem X X X I , n. 8,
plut. 6 0 , ascribiiur Cyrillo Alexandr.; et Bandin.
1. c , p. 4 4 2 , adnoiat, eumdem esse sermonem, ac
qui in superiore cod. legitur. Idem sermo' assignaiur Cyrillo Alex. in Cod. Caesar. CXLVI, n . 1 7 ,
contra Cyrillo Uierosolym. in cod. X I , n. 7,et CLl,
n . 5 6 . V. Larobec. Comm. IV, 2 6 0 , el VIU, p. 1 5 6 ,
ac p. 5 0 7 . HAIU..
7 9 . ;
. Homilia paschalis. Tom. V, partc , .
257-264.
8 0 . \ . Epistola 2 9 , ad
Maximiamim, episcopum Constantinopol. Tom. V,
parte u, p. 95-98, ex parte m Actorum concilii
Ephesmi, t o m . I Binii, p. 4 1 1 .
8 1 . .
Episiola 2 0 , ad Comarium () et Polamonem, episcopos, et Dalmatium, arcbimandritam, ei Timeibeum atque Eulogium, presbyteros. Tom. V, parte
i i , p. 8 4 - 8 6 , ex parte n Aciorum synodi Epbcsinx,
lom. I Binii, p. 2 1 1 .
8 2 . . Vide supra
B u m . 1 0 in recensione Operum Cyrilli tomo Vconlentorum.
8 5 . . Homilia
pascbalis, Toni. V, parle n , pag. 9 2 - 1 0 7 .
8 4 . Vide supra
nutn. 1 5 .
8 5 . 4 . Homii . T o m V, parte , p. 161-177.
lia xii pascbal!
8 6 . . Epistola 5 8 , ad
Domnum, episcopum Antiocben. Tom. V, parte u ,
p. 2 0 8 seq. Exslat et inter epi&lolas canonicas Patruin cum coraraentano Tbeodori Balsamonis. [ V .
ad n . 2 1 . ]
8 7 . \ . Prologus
bomiliae pascbalis x m . Tom.V, parten, p. 5 5 5 .
8 8 . .
Episiola LXI, ad Aurelium (Auguslinuro) el caeieros in synodo Carthaginicnsi. Tom. V, parte n,
p. 2 1 2 scq.
8
89. \ ..
Epi&tola 25, ad cleruui popuiuraque Alex. TOIIUV,
parte , pag. 8 8 , ex parte u Aclorum synodi Epheeinae, lom. 1 Binii, p. 247.
90 \ . PruUieorU
ad bomiliam xvu paschaJcra. Tom. V , partc u ,
pag. 222.
. (a). ) * . In Joanaem, Antiochenum epiecop. , sive scbi&matlctun, bomilia. Tom. V , parte
u , p. 3Q1-564. I n LatinU editionibus exstat e versione Wolf. Husculi; sed Aubertus exbibci com
interprelalione q u addiu esi in parle u Actor.
concilii Epbesiai, tom. I Binii, p. 254.
92. . Epistola 17,
B noroine syaodi Alex. ad monacboa ConsUntiuopol.
Tom. V, parte u , p. 80 seq., ex parte Actoruru
concilii Epbesini, tora. I Binii, p. 158.
95. .
Homilia paschaJis. Tom. V, parte , . 60-81.
94. .
Vide sopra nura. 14.
95. (al. ) ;
. Homilia pascbalis. Tom. V, parle u ,
. 1-16
96. \ .
Homilia, dicla Epbesi, die S. Joannis evangelittx.
Tom. V, parteu, p. 552-554. Ex Wolfgangi uscuH versione exsut in Latinis Gyrilli edilvmvbus. Sed Aubertus praetulit eam, qaacum legitur
in parte ui Actorum concilii Ephesini, tom. I B i nii, p. 591. Habelur ct Laline e vcleri versione
apud Baluzium, p. 515 Novm Cotlect. Confer de
bac bomilia TiUemomiuni, tom. XIV, p. 455.
97. \ . noinilia in S. ccenam. Tom. V,parle u , pag.
560-579. E d i u primum ab Auberto e mss. regiis et
1
Valican. FABR.
Mosquae in cod. V. n. 17. V. Mauhaei Notit. codd.

Ifosa., p. 7. HARL.
98. . Epislola 57,

ad Atticum cpiscop. Toin. V, parte u, p. 204-208,
ex Nicephori xiv, 27. F A I R .
Florent. in cod. Laurent. X I I , plul. 6, n. 55,

D
^ff*
^
S*"
epâd AtUcum. V. Bandin. Catahg., I , p. 121 e l
1 2 2 . HARL.
9 9 . . Epifttola 56, ad
Acacium episeopum, \ , de
hirco emiuanoy Tom. V, parle n , pag. 121-152, ex
parte i i i Actor. synodi Ephcshiae, tom. I B i n t i ,
p. 458, citatur a Tbeodorito et Ephraimo apnd
Photiuro cod. ccxxix, p. 416.
100.
.
rilli in
101.
\
Vidc supran. 15 in recensione operum Cyparle n tomi V contentonim.
\
() ComarioMm vcteri vcrsione apud Baluzium, . 485 Sova* Collect. condlhnm. Vol. IX.
77
78
FABMCIO.
. IfomiU* xxx pastbalis. Tora. V, partc ,
Monachii in bibl. elcctor. cod. L1II. Anatnemat

Cyriilt, cumapologia contra Orientalee; deest autem
p. 341-550.
priraus, secundus, quintus el sextus anaihema102. T6 ! . Epislola 48,
tismus.
Y . Cat. codd. Gr. Bavar. pag. 46. Et in aliis
*d Gennadiam preeb. e i arcbimandrium, quod
codd. hinc inde jam memoralis. HARL.
connaendum mt m atitpto jurii rigore, majorii
104. \ . Epbtola 47, ad
tmotuwunticeiua. Tom. V, parte u , p. 494 sq.
405. . E p i - Anastasiaro, Akxandrum, Martmianam, Joannem,
etola 45, ad Nestorium isep\ , de Paregorium presb. et Maximum ( o i . Maximmum)
txcommumtatione, gcripta nomine synodt in oEgypto diaconum, et caeleros Patres monachos. / n sanctum
eongregatae. Tom. Y, parte n , pag. 67-77, subjeclis $ymboium Nieamum, Tom. Y , parte n , p. 175-191,
duodecim capitalis, () sive anatbematiamis, a ex parte tcrtia Actorum ejusdera Ephesini concilii,
p. 457. I n Lalinis editionibus legitur ex versione
Nettorio, si elit recipi, probandis. Ex parte
Actorvm concitii Epbeslni, lom. I Binii, pag. 454. Joannis Tbeopbili, subjuncU relatione gynodi OrienI n lisdem Actis, p. 159, exstant Latine Nestorii talium ad Gallimorem regem, de depositione Cyduodedm amlbejnattsmi, totidem Cyrilltanis oppo- r i l l i et Memnonis, Epbesi episc., ex Actis conciliaaiti e l cnra Marii Mercatoris confuutione, In Mer- bali Orientalitim. Alia versio vctas i n coRatione 5
cctore GaTnerii, lom. H , p. 116. Gstermn epistola synodi V , tom. Binii parte n , p. 70. Yide et
llla GyriUi cum Tersione Marii Mercatoris occurrit TillemonL, tom. XIY, p . 640. FABR.
Florent. in eod. Laorent. X X I , n. 7. Y . Bandin.
i i i Garnerii Mercatore, toro. , p. 69, et ex alia ve
Catalog., I , pag.
terf Tcrsione apud Baluzium p. 412, ei ex alia p. 679

Kovm coilectionU concMor., qm Mercatorls quoqac
versionem exbibei p. 644. Legitar e l Latine i n
caUatione sexta aynodi , tom. 11 Binii, parle n ,
pag. 96, et ex Dionysii Exigoi tersione prodierat
Paria. 1628, in-8, et i n Antidoto advenui kmre$e$
Basil. 1528, foh, sub titolo Ubri conira Nntorium.
544. UABL.
105. ofce .
Yide sopra, num. 8 i n reeenaione openim qaae tomo8 edit. Aaberti continet.
106. , llomilia
Epbesi adVersos Nestoriom habila,
ol . Tom. , parte
. 555-558. In Latinis editionibus exstat e WolfVlde aupra num. 17 m recenaione operam qpst gangl Muscoli interpretatione; sed Aubcrtus pra>
tomus edil. Grxco-Latin continet. Legitur tulit versionem aliam, quacum legttur In parte u
roemorabUis illa epUtola in llansi Collect. ccndL, Actoraro synodi Ephesinae, tom. I Binii, p. 221.
107. \ tom. IV, pag 1069 sqq., antiquiaeuna versio, G
. Encomium tn S. Mariam Ddparam. Tom. V,
qoam Mercator con/ecisee diciiur, ibid.. tom. Y,
p.725; veretoDionysiiExigul, (a&c.Y!.)qaamparam parte n , p. 579-585, ab Auberlo primum vulgaium
dUTerre a MercatorU ,versione pronanltat Mansliie e ms. regio. [ V . Lambec, tom. VIII, p. 820. ]
108. , . tom. I V , p. 1085, abi Latine editur; tertia Tetue
Tersio, ibid., tom. V , pag. 502; qoarla, i n L o p i e t rollia pascbalis . Tom. V, parle n , . 296-502.
Baluzii Synodico edila; qainta i n Actis qainti oecum.
109. .
oondlii i n Uansi collect. tom. IX, p. 511 sqq.
Homilia \ et de secundo Christi
Vindobons in cod. Ca*s. LXXV, i n quo multe adventu. Tom. V, parte u , p. 404-416. Prodierai
epislobe aliaque opuscula de illa conlroversia sunt Graece Paris. apud Wechelium 1558, forma minore,
eollecta, AnalbemaUsmi n. 49. Y . Lambec, I I I , cum borie et Hturgia Mariae, nt Gesnerus eliam in
pag. 593, ibique KoUarii noUm. I n cod. XLIY, Bibliotheca aoa adnotavit. Exstat et Gnece edituni
n. 40; XLV, n . 49; L I , n . 1 9 ; L I I , n. 9, cum ad calcem Gnecorum Venet. 1555, 8,
aiKmymt appendice de opintonilras baBresIarcha- 1555, 1611, 12. I n Latinis Gyrilli editionibus
ram. Y . Lambec, V I I I , pag. 896 sq., 957, 995 et exsut e versione Sebastiani Gastelllonis, quaiu
4092.
Âubertaa quoque servavit. Tranitnlit el Caspar
Ursinus Velius. FABR.
Ftorentie in ood. Laurent. , n . 6, p l u t . 6,
S. Cyrilli de anima decessu, deque ejus vUa
CyrtUi analhematisBii X D , ita qnidem digesti, o t
eorom qnilibet iQbjectam habeat Cyrilli explana- altera $ermo, C. Ursino Yelio interprete. Ejusdem
tiooem, Theodoriti reprebensionem, ac rureos Cy- Ursinitomas qoidam Evangelii Lucani (Luc. xvui,
riltt defentiancni, tea reaponsmn; pnemisaa est Cy- 15.) In versos (52 hexametros) redaciu, ctc.
rilK epist. ad EvopliaiD. I n cod. X X I , n. 8, Yiennae Papnonise In aed. Jo. Singreni, 1521, mln. 4.
plat. I V , differl Umen ab ediiis. Y. Bandin. Cat. V. Denis Wkn'$ Buchdrucker-Ge$chichie, p. 224 sq.
et Lambacberi Bibl. antiq. ctvtc, p. 99. In btbl.
codd. Gr. Lanr., I , pag. 118 e i 544.
Paris. In bibl. pnbl. i n cod. Lat. MCDLY1I ( i n Podlei. cod. Barocc. GXLVII. HAKL.
110. , , (
qeo mtuUt tunt CyrUli epislola? e i alia opuscula),
a. 8, t% i n ood. Lol. IIMCXXIII, n . 1. V. Catal. codd. . \ . Romilia I I paschalis.
Tom. V, parte , . 16-51
ML Paris., 111, pag. 117 et 240.
9
() Yidc TiHeiuont. lam. XIV, pag. 358, 569, 572.
79
FABRICK).
81
411. iv . . . . ; 0:. Ex parle Acl. CimciJii

Epbcsini, lom, 1 Binii, . 146. F%BR. I I I MansiCollecl. I V , p. 1055, et Lat. tom. V, p. 518, in qua
parle , . 81-92.
coll.
pas&im qooquc rcliqua occurrunt; in cod,
112. \
Lat. Paris. bibl. publ. MCDLYU, n . 14, vol. I U
. Epistola 18 prior e Rhodo ante synodum
. Ilomilia Y l l paschalis. Tora. ,
cat. I I A R L .
acripta ad clerum populumqoe
Alexandrinum.
124. Alypii, qui se
Tom. V parte u , p. 8 1 , ex parte Actor. synodi
appellat, ad Cyrillum. Tom. V, patte n , p. 92.
Ephesinae, 4ora. I Biaii, p. 165. [ V . Lainbec, I H ,
Incipit : 4 .
pag. 590, a. 39.]
Ex parte Aclor. concilii Epbesini, tom. I Binii,
113. . Epipag. 504.
slola 35, ad Acacium MeHtenes eplscopum. Tom. Y,
125. Altici ad Cyrillum pro S. Gbrysostanso
parte n, p. 109-120, ex parle m eorumdem Actorum, p. 431. Vetus vereio apud Baluiium, p. 599 diplycbis resliiuendo. Tom. V, parte u , p. 201,
Novce Collect. \ in cod. Parie. bibl. pubK MCDLYll, ex Nicepbori xiv, 26. Incipit : :
. Confer Tillemonl., tom. XIV,
n . 82. ] Meminil Liberalus cap. 9, Leonlius Byz.
.
279 seq.
aliique. Yide Tiliemontium tom. XIV, pag. 568.
126. Ccclestini, eptscopi Rom. epistola ad Cyril114. ' . Epislola 55, ad

lum. Tora. V, parle u, p. 40. Incipil :
clcricos et Lamponero presbyterum. Ibid. p. 198.
.
Gratte ad cajccm Acloruin synodi v, lom. I I Binii,
Dala l d . Augusl. Thcodosio XIU el Yaientiparle n, p. 170. Laline relus ?cn>io iu Synodico
coatra tragoediam Irenaei, c. 206. Baluz. p. 915 niano III coss.; cx parte Actor. concilii EpbcMiii,
t
p. 151.
Nw(B Collect. el in concilio quinlo, collal. 5, tom. 11

Biitii, partc u, p. 69. Ejus nonnuila refcrl Peiagiusllepislola lerlia, ad episcopos Istriae.
V I . Indtx
eorum, quce Latine

exstant.
tantum
115. Ad incomparabilem quamdam. Cyrilli epialola ad Rabbulam, episcopum Edesssc. Tom. V,

parte u, Binii tom. 11, parte u, p. 70.
116. Dives e$t hodie Dominus noster. Fragmentum
liomiliae, Epbesi babiUt, io parlc m Aclor. synodi.
Ephesiiue, tom. I Binia, p. 381.
117. Eo$ qui pielatefirmi*unt. Aliud fragmcntum,
iti iisdem Aclis, pag. 423, et apud Baluziura p. 596
Kovte Collect.
118. Magna summ Iwtitia. Xysli episcopi Rom.
epistola ad Cyrilluin. Tora. V, parte u , p. 172, ex
iisdcra Actis p. 456.
119. Nunc autem iidem ipsi velut ex lomno. Joan.
Antiocheni el synodi ad Cyrillum. Tom. V, parte u ,
p. 192 seq.
120. Profundum quidem et magnum. Homilia De
eo quod Verbum Dei factnm $it homo. Vide supra,
num. 12, in reccnsione opcrum quae continet pars u
lomi Vcdilionis Auberti. [alia, ap. Mans. V, p. 287.
121. Satitfactum e$t nobis iterum. Epislola 50, ad
Juvenalcro, Flaviaoum, Arcadiuin, Projeclum, Firimim, Tbeodorituui, Acacium, episcopos, et Pbilippum, presbytcrum. Tom. V, parte H , p. 99, ex
parte m Aclor. synodi Ephe&ina?, p. 413, et apud
Baluzium, pag. 585 Nova Collect.
122. Si eccletiastici corporis gloriam. Xysli episcopi Rom. epislola ad Joan. Antiochenum. Tora. V
Cyrill., parte n, p. 175.
t
VII.
Index scriptorum cum Cyrillianis

cdit. Grceco-Latina
vulgatorum.
in
125. Acacii, Berrboensis episcopi, ad Cyrillum.

Tom. V, pavtc n, p. 63. I i r i p i l : -
FABR.
127. Joannis Aiiliocbciti ad Cyrillum. Tom. V,

parle u , p. 85. I n c i p i l : ,
cx parte Aclor. synodi Epbesinse, lom. 1 Binii,
p. 1C7.
Ejusd. ad Xystum Romanuni, Cyrillum Alei. et
Alaxiraianum Constantinopol. Ibid. pag. 99. Incipit:
\ \ . parlc corumdcm
Actor., . 421. [ Mansi V, . 285. s q q . e t 6 6 I . ]
C Ejusd. ad Cyrillum. Ibid. pag. 102. incipil :
. In iisdcra Actis pag. 4 i 3 .
Ejusd. alia epislola ad Cyrillum. Ibid. p. 155,
Incipit : * , . Primum
edila e ms. regio ab Auberlo.
128. Maximiani, episceî Conslantiuopol. ad Cyr i l l u m . Tom. V, parlc n, pag. 94. I n c i p i t : aot , ex parle Actorum
concilii Epbesini, looi. I , pag. 410. [Mansi V. 257.\
129. Nestorii ad Cyrillum. Tom. V, parle u , p.
21. l n c i p i t : piaioxepov. Ex parle Actor. concilii Epbesini, tom> I
Binii, p. 120. Exslalel in Garnerii Mercalore, l o n i .
I I , p. 44. [Lat. incod. Paris. MCDLVII.]
1
Alia :
. Ibid., pag. 25-29, ex iisdem Aclis
pag. 122. Et in Garnerii Mercatore, lom. I I , p. 57,
alque apud Baluzium pag. 655 Norce Collect., ct ex
alia veteri versione in collatione scxta synodi ,
lom. I I B i n i i , parle u , p. 92. FABR. Ulraque Nestorii epistola in Mansi Gollect. tom. IV, p. 885 et
891. Lat.
tom.
V, p. 491 et 715.
HARL.
150. Pauli Emeseni, a Joanne Antiocheno raissi,

libellus, Gyrillo oblalus toro. V, parte u , p. 100.
Incipit: \
. parte Actor. concilii Epbcsini, . 422.
FABR. Lal. cod. bibl. Paris. publ. vol. III Caial.
MCDLVH, n. 77. IIARI..
l > f . Tbeodosii iunioris
imp. rcscriptum ad Cy-
81
FABBIGIO.
82
teros ct arcbimandrilas, pag. 914. Incipit: Egrcr
giu$ quidem zcius religiositalis vestrm e$U.
146. Ad Mosceum, Antaradi episcopum. Ibid., p%
917. I n c i p i t : Egp quidem semper lua religiositati.
rtilum. parte Actoruiu concilii Epbesini. tom. 1

Binii, pag. 482. IncipU :
. [Mans. IV, pag. 4409; Lat. V, . 529.J
Alia pag. 104. & .
147. Epistota ad Nestorium, ex Arabico yersa>

apud Eusebium Renaudotum in Historia patriatcharum Alex., p. 109. Incipit: Non credidi verum
152. EpistoU ad Opthmum, Antiocbiae Pisidiae etse quod de te.
148. Fragmenta ex scrmone de fide. Ibid., p. 927.
rpitcopura, qoae i n c i p i t : Ka\ . Vide
Incip. : Ego contemperatum non redpio.
tupra i n Indice, num. 44.
149. Fragmenta ex epistola ad monachos Phuen155. Commonitorium, Posidooio dalum, qnod i n c i p i l : , * . es, contra errores Origenis. Goncilior. loni. V edit.
Labbei, p. 657-660.
[V. supra i n Indice, . 59.]
150. Preefatioinajclum paschalem annorum XCV
154. LtbtUtUy a Gyrillo ct Memnooe, Ephesi
(condilum A. C. 456. Vide Tillemont. tom. XIV,
episc., oblalus concilio Ephesino. Vide in eodem
pag. 625 seq.), Latine edila ab jEgidio Bucberio i n
Indice : ? .
135. Fragmenlum homilict, quod i n c i p i l : Divet Doctrina lemporum, pag. 481-484. Antwerp. 1654,
nl hodie Dominu* noster, in parte iu Actor. synodi ful. [Sed locupletior cst i n cod. B. publ. Parie.
DGIX,n. 4. V. Gat. codd. Paris., I I I , pag. 51.] MoEphesinai, tom. 1 Binii, p. 581. Aliud, p. 425. Eoi,
minil cycli illius, ex quinque cyclis decemnoyenqni pittate firm sunt, etfi.
159. Epistoia ad dericos Constaniinopolitano8 nalibus constantis, Sigebertos Gerablaceasis, c. 24
plenior ex Marii Mercatoris versione. Vide supra De scriploribus ecclesiattias.
151. Liturgia, ex Arabico Latine versaa Victorio
in lndice : .
157. ColUctio uberior dictontm Ncstorii, ex Latina Scialagh. Augusla? Vindelic. 1604, in-4, ab]ue indc
in Bibl. Patrum Pam. a. 1654. Tom. V I . Maximoc
Marii Mercaloris vereione, tom. 11 edit. Garneattctoritatte, inquit Vitlalpandus incap. n Ezechielis,
riana?, p. 105-106.
158. Locns inslgnis, quo scholia Cyrilli de Uni- p. 512, videri debet S. CyrUlus in ea liturgia, quam
gemlo aeetiora ex ms. dedit idem Joannes Garne- nuper ex jEgyptiaca lingua in Latinam convertit V i ctorius Hacuremis, Maronita, quamque vulgari cuTias. Vide supra, num. 8, in reccneione opcrum
rat Velserus. Liturgia ha?c, Arabice et Goptice scriquae lomns V Aoberti cominct.
159. Epiitola ad Acacium Berrhotnsem. I n Syno- pla, in membranis fuit inter mss. codices D. Abrahami Hipckelmaniil. FABR. I n cod. Coislin. iu
dico adfccstu tr&gmdimu fremci, c. 56, p. 851 sq.,
apad Bataztttm Collect. novce condlior., p. 758-762; Montfauc. Cat. bibl. Coisl., p. 188, tribuitur i!ia l i Latine. Incipit: Decenlem se etiam nunc curam i n - turgia Jacobo, fratri Douiini. In Seb. Renaudoli
<ipit sanciita* t*a. Addc Tillemonl. Tom. XIV, Coltect. liturgiar. Orientalium, tom. I , Paris. 1716,
pag. 519, seq. FABR. In Synodico multa repe- 4, p. 58, et Renaud. not. p. 515 sqq., Gyrilli AJex.
liturgia inter tresliturgiasGoplilarum Jacobitarum,
riuntur collecia de torbis Orienlaliom poel pacem
ex Copticoconversas : in tom. I I , n^20,p.275, nota?
factam. HAEL.
140. Ad Aeatium Melitinentem. Baloz., p. 917, p. 285, inter liturgias, ex codd.-Syriacis Latine
el ex alia Yersione io collatkme 5 concilii v, tom. versas. Add. Abrab. Ecchcllensem in noiis ad calalog. librorum Chaldaic. et Syrorum Ebed Jesu,
I I Bioii, parte u , p. 70, ubi traditur eademCyrilhis eciam scripgisse ad Theodorum Ancyranum, el cap. 29. V. Renaudot apud Montfaucon. in Palmyr.
Grwca, p. 514, de liturgia, qune dicitor B. Marci,
Firraum, Caesareae Gappadocise episcopuni. in
charactere iEgyplico-Grseco, quam vcro adnotat
epistola 5 Pehgii ad episccpos lstriae. Incipil:
ibid. Renaudot eamdem esse alquc eam quai
Latere tuam non cportuit sauctitatem.
141. Ad Rabbulam Edessenum, in eodem Syno- Goptice exslct sub nomine Cyrilli. Parisi. in bibl.
publ. inler codd. Orientales, secimdum cat. codd.
dico, p. 812, edil. Baluzii. I n c i p i t : Piissimo et
Paris, vol. I , p. 54, 57, 60,72 el 75, Cyrilli liturgia, '
amalore Christi imperatore dirigente. FABB.
Syriace, in codd. X X X I I , n. 2, L X V I , XCIV, n. 5.
142. AdArulolaum, tribunumet nolarium. Ibid.,
pag. 889. I n c i p i l : Domnus meu* religio$i$timus Coplicc, in cod. X X V I , n. 5, cum Arabica interprclatione, et codd. X X X I , n . 5, alque X I I , e GraeBeronieiantu. Et p. 915. Incipit : Piarum sanctionum quce nuper. Adde Tillemonl. lom. XIV, p. 619. ca lingua in Goplicam conversa; dimidiam vero
145. Ad Theodotium imp. Baluz., p. 894. Incipit: parlem occupal versio Arabica. Oxonii in bibl.
Bodlei. n. 5291 Cat. inler codd. Tbomai Mareschalli,
jElernam vitam providere terra.
alque n. 5878 ac 5879, inler codd. Hunlington. Go144. Ad Joannem Antiochenum. l b i d p. 914.1nr i p i t : IMUtat tua perfectione tran$mis*a$; c l piice et Arab. HARL.
V I I I . Scripta Cyrilli
edita, quce in editione
Paris. Grceco-Latina
desiderantur.
p . 916. I n c i p i t : Ego quidcm ahtenme u. Graecc

c4 Latine in Garnerii Auctario Tbeodorili.
445. Ad Maximum, Joannc.n, Tkalassittm, prcsb\v
152. Fragmenta ex homilia

, :
, -adverws co&, qni negani, offersndum
Zk>
/
V
***f
"
"* . <
"ss^mrm
- *
mm
'.
."V
f*t
tt'#
*i : m
mm 1 im.
m***f **m *m *~n0T*m% ~v4*yc* * u r
wm( nUri *pu>t

tnm *in%A*m fs#n*n\ ff
felrix., *. 65. r r * r
7*
*""** ***
: T l * r , v l l * **.
f63. EonwMm JJl m L n u i i i w , f i a Latiois

CjnlR tHumdhm e i T%m H I U M U Ksftiii lioet
ut tfl fup\ *< t* * * f u e v t f ^ i e ,
UUtf* frperire, e l eodke ha&k f a h n i ^ h | t M l n b
Colr lerlu, tom. 1 Mimmenfr. Eaiaim Gtmcm, Cyrllll nomine iodocM Qicblofevt. Pmro.
p. 41 e l 44. Adde T i l l M * a i i M um. XIV, PM to\. Sed III qoldem Orifeai tsieniere docli,
cajui LatinU openitt fr* saepias
509 u q . , 550.
exeuM
legunlur. Vide Sixtum 8cnMnem l i b r o I T
157.
flrMfMifJfMl.
u m l w t o i i P M d * , Alextndrl
BI4I. Mitdar. F A M .
Merapolltoftl, lleltadU Ttrtentis, et illorum c p l l 6 6 ^ 0 M i ^ m i i i / m r i M , q a A s l i f e i p . 1648,
w e p o r m ad CyrUlum pro Jotnne Antiocheno, ipud
in-8,
edidit Grace I U t i a e B d l h . Corderios. Sed
ttaJmtim p * f 9 * U U M . Iftcipll: Nf emHtm
I t o Mldi. Gfcfekffe m M TwdkatssmlOngen!,
w p U f w l r t t l k q p I K OHfemis eH, iec Cjri t t iN-iJiv ftoi^ pf 754\ U ^ ^ ^ * > I N ^ HI CAmmMb A k x . Hber* m i n t i tdtem9
| J t a
QMKB-
FABRIGIO.
86
Palaogr.
Gr.,
pag,
72
sq.,
de
cod.
quondam
regioh
c i u m , IV, pag. 206 (). Vertit Laline el ulraque l i n g a a e d i d i l Tbeodonis Beza, una cuin Albanasii l i - Gyr. Lexici plura adnolavit. Iji bibl. Bodlei. in
cod* Barocc. XCV, Gyrtlli Lcxicon, compilante Anb r i s De Trinitate, nr libris Basilii eontra Eunotoniophilosopho, ordine alpbabeiico. Veneliis in
m t t i m , ct Phoebadio, Latino scriptore, eonira Ariaa t o s . Gcnev. apud H . Ste$banum 1570, 8. [V. Boz bibl. codd. S. Micb. Gyrilli Lexicon, de qiio docle
disserit MitlarelHus in Ga, Uliusbibl., p. 506 sq.,
p r a e f a L ei Kollar. infra in nota laudaturo. I I J ,
et
postquam alios aliorum biblioibeearum codd,
f 68. Catena in Marcum, quae io codicibus quiattulii,
licet lamen, a i i , in bibliotbecis mes. fere
b u s d a m Cyrillo Alex., sed in aliis rer.tius Yiclori,
Anitocfaeno presbylcro, tribuilur, nt dixi volomine omnibus boc Lexicoo praeferat nomen S. Gyrilli,
s u p c r i o r e [ V I I I , pag. 655, sq.]. Nescio, an divcrsus archiep. Alex., exploraiom tamcn esl, verum ejus
auctorero esse Cyrillum quemdam, qni vixit posi
f u e r i t , quem Combeflsius in Bibl. eencionatoria
an.
1200, cujus Lexicon una cum aliis lexicogra~
s c r i b i l a Rapfaaele du Fresne inter libros ex Ilalia
pbis Grascis producium fuit a Gar. Labbseo. Etiam
a l l a t u m commeDtarium salis spissom in Marcum,
AldusGyrilli Dictionarinm edidit, Videanlur Diaria
C y r i l l i Alex. nomine praenolalum.
69. Apoloqi, sive Fabuto morate$, Latine editae titteratopum Halim, tom. X X I , p. 457, e t c . i Mis
a Balihasare Gorderio 5. J., Vieunse Ausiriae, 1650, ^ diolanl in bibl, Ambrosiana,. testc Mpnlfauc. in
Corma minore. Junioris et Lalini scriptoris viden- Dier. Ilaf., pag. 17, et de aliis Cyrilli Lex. codd.
t a r esse Cornelio a Lapide tn Ecctcsiatxicum p. 25, pag. 511 el 555, sub fin. Monachii in codd.
a c sub tilulo Specuti sapientice prodierant Paris., GGXLIXet GGLIX, CyrilH Lexicon. V . oat. codd.
i 502, in-8, apod Joannem P a m i n i . Quadripartitns Gnec. Bavar., pag. 84 et 85. HABX.
y
hic apologus Germanice eiiam lucem vidit, B. S.

. inteipreie,Fraiic<>f., 1564, S.Spiegd der WeUheit.
170. Poima iambicum txtp\ (
, de animaiwm et ptantantm proprietate, edit u m subCyrilli Alex. nomine Gncce Rom.,1590, in-8,
auclorera habet Georgium Pisidem, cui inaliis e d i l i o n i b u s rccle vindicaium est, ot dixi superiora
ôlura\ne\p. 614 el p . 615 not.].
1 / ,
icaxx , Collectio alpbabetica voojm graca- <
r u m , vel spirilu diflerentium, ab aliis Joanjii
Phihpono tribuilur. Vide voJumine VI, p. 521, n. 5.
172. Ctossarium vetus Crwco-Latinum, qnoniam
i f i ca!cc quorumdam Gyrilli scnptorum inventnm
teslatus est Henr. Stephanus, ciiam Cyrillo Alox.
I r i b u i a quibusdain consuevii. Et in Caroli Labbei
editione Glossariorum priseorum , Par.
lG7i>, , inscribilur : Cyrilli, Philoxeni ct aliorum
I itrrnm (,L>$xaria.[\. supra, vol. V I , pag. 651 sq.;
I M d . , pag. 199 sq. Spccimen ex Glossario Cyrilli.
A l r \ . edidil cel. Chr. Fr. Matthxi in Glossariis Gr.
minor. tt aliit antedoiis Gr., e l c , vol. I , Mosqurc
1771. 4, m. In cod. Vaticano, LcxiconS. Cyrilli cl
sigTiifiratl. complurium vocc. Gr. ct Lat. (6) Add.
Augustae Vlndcl. C\rilli fragmenlum Le\i<i, trslc |
mss., pag. 5o. Moiilfaueon. in
Nidinns, lom. I , p . 1G65,

simillima, pnor illa,
Uorcm liabere poleril;
islerior exposiiio lidci
piam Aihanasii nomen
>llar. Augustae Vinresponsiones de iidc,
Nili, Maximi. V. Keiibl. Bod!oiann,n.C88,
udiano XXXVI, n. 14.
ynlli Alox.; quseslioe S. Trinilalis. 11n.
iico compendio, verss.
. Cyrillo Alex., pcrcm codd. diciiur c\
X . Scripta
Cyrilli
inedita.
175. In Ezechielem. Marcas Valserua, epislola ad

Bonat. Vulcauiam, data a. 1601: Ivduitrim tatus
adhuc extra istum (Tbesaororum librum) campus
patet Ezechiele maxime interpnetando^ euem facH$
wttimare e$t ingent volumen con/icere. Ezechielem
ttiam amicus ille meus (Jacobua Pontanus) aggredi
parabat $ed monittit uitro resutet tui reverentia.
Cyrilli symbolae i n Catenisad Ezecbielem,ium ediia
Villalpaodi, tura ineditis, quas Goislmiana atequn
bibllothecK asscrvant. FAim. Ex Cyrilii commentariis in Ezechiel. fragmenla duo, in cod. Laurent. X I I , n . 9, plul. 6. V . Bandini Cai. codd. Laur.
y
Jfedic.,1, pag. 119. HARL.
174. Diclavit et in Banielem, inquit Sixtus Senensis, in Oseam, et tn Abacuch bomllias plurimas,
qnac in bibliolheca Vaticana servantur.
175. Homilia in nathitdtem Christi. Vide supra in
Indice, 50 *. FABR.Illam homiliamscripsil Tbeodotus. Atqae hutc ipse Fabric. infra, vol. IX, pag. 270,
n, illam homiliam (qua exstat in Harduini Collect.
concil., I , pag. 1654, et memoratur in Actis synodi
septimae, acliune 6) ascripsit. Atque subhujus Tbeodoli nomiue exslani dua homilia? tn nalivitalem
Domini, in cod. MGLXXI, n. 14, bibl. publ. Paris.
Gftorgio Pisida et Cyrillo docerptum, V . supra, vol.
VII, pag. 472 sqq., el pag. 555, de hisloriae Byzantioas nova appendice. cdila a Fogginio. HARL.]
() Pag. 45o, cod. CLXXXVIII, n. 12, ed. Kollar.,
qui not. A. Oudini errorem (Comment., tom. I ,
pag. 1664), de boc ltbelio ejusque auctoribus, quasi
Cyrillus et Anastasius colloquentes in hoc codice
induci dicantur, castigat: i t . ln cod. CCXIV,
n. 7. V . Lambec, V . pag. 91, aliisque codd. passim jara excitatis. In afiis Caesar. codd. (in vol. I I I
ct I V ) sunt Anaalasii responsiones ad varias qua>
stiones, V . indic. ad ea volumina, voc. Anastauus*
Interrogationes et quwsliones de divina nalura,
in cod. Escorial. lcste Pluero in Itin. p. 164. IIARX.
[b) Vidc infra, col. 113.
83
FABRIGIO.
pro tts qui in fide obdormierunt, qua? exsUnt apad J

Easiratium, presb. Constonlinop., adversus Psycbopannychilas, ab Allatlo post commentationem
de purgatorio ediluio, p. 571-578. Incipit illa bomilia : 01 .
84
Epitcoput euim quidam previncia Cilicum. AliaRabbula? adCyrillum episiola, contra TbeodoramMop*
8uesteouai, ia collaiione 5 synodi v. I n e i p i l : Jam
vero quidam nnitaUm, tom. Binii, parte n, p. 70,
et i n Pelagii 11 epistola ad Istriae episcopos. Ibid.,
pag. 128.
155. Serme in parabolam vinecc, Latioe, Acbillo

161. Zorimi papct epUtola encyclica, sive, u t MaStalio interprete. Rom. 1578, in-8.
rius Mercator Tocat, iractoria eonira Pelagiaiiog,
154. TkeodosH imp. tpxtioia (a) ad Cyriltum, data ad GyrlUum et alios episcopoe miasa A. C. 418,
19 NOT. a. 450, in parte Actorum condlii Epbecojus fragraenU apud Augnstin. epiei. 190 (edil.
t i n i , tom. I B i n i i , pag. 182. Incipit:
vet. 1574), c. 6, et Prospennn appendice ept . Alia pag. 164, "
etobe Coelestini ad episcopoe Galliae.
, Latiae e veleri vcrsione apud Balu162. BypaHat (falso, ut Tidetur) nmmne a* C j zium, pag. 708 Novm Collect. concilior. Aliud reritlum. Ibld., p. 926. Incipit: Ugetu hUtonat irm
ftcriptum de Gyrilli ei Memnonis Ephesini restituporitm.
tione, quod post Coiekrium, toro. 1 Monumentor.,
pag. 41, dedit Baluzius, pag. 655. Incipit : I X . Scripta qwB sub CyriUi AUz. nomine
feruntur, $td in Grctco-Latina tiition*
. [Mansi collect., tom. IV,
Pari*. omittm m n l .
pag. 1109, ei L a i . , l o m . V, pag. 529. H A B L . ]
155. Judori Pelumtm ad Cyriltum, qoi pairis (4)
instar eum est veneratus, epislola? andecim, quae
inter Isidoriaaa* saepius prodiere, et gravia moaita
eontinent. Duae citantor etiam a Facundo, , 4,
quae suot libri epistola 310 ct 370.
156. Xy$ti [f. Sixti] papas Romm, ad Cyriltum,
com ejusdem Gotelerii veraione, epistola? doa3 apud
Baluz., pag. 658.Prior ioeipit: " \ . Altera : \ . Ediderat
Cotekriae, tom. I Monuinentor. Ecclesim Graca,
p. 42 et 44. Adde TiUemontiim, lom. XIV, pag.
509seq.,550.
157. TranquiUini, Antitckeni Piiidia, AJexandri
Hierapolitani, Helladii Taraensis, et alioram episcopoinm ad Cyrillum pro Jeanne Antiocbeno, apnd
Balaziam, pag. 696, Lailne. l a c i p i t : Nota quidim
rectm gionficatium e$t fidet.
158. AcaeH Berrhoemis epistola brevia contra capitula Cyrilli. Ibid., pag. 756, Latine. lncipit:Permanemus in fide tanetorum Patrum. Hane episiolam a Tbeodosio imp. approbatam legee, pag. 746.
159. AcaciiMetilinentU epistola ad Cyrillom de paoe
(a. 455). Incipit : Quomam didici quod pergraliam
Dei, Ibid., pag. 785, et ex aila mlerpretatione, pag.
" 918. [ Synodioo, e. 85, p. 860, et cap. 215, p. 998.]
160. Epietobe Rabbulae, episcopi Edesseoi, ad
iEgyptium (Cyrillupo). Ibld., pag. 896 seq. Incipil:
163. Uber adtertut /4*of, eum qumttiuMbu.

164. Brevk anagcge de ii$ qui fiorueruni anU
legem. Haec dno exstant in editionibue duabas postremis Latinis operum CyrUli Paris. a. 1575 et
1605. Haud tdo, inquil Bellarminus, an CyrilH
$inL Bed ret parvi momtnu eif, cum $int UbelH
brevissimi et lete*.
165. HomiliiB XVI ttt LeviHcum, qoas in Latlois
Cyrilli edilionibus ex vcteri verskme Rolni liceft
leperire, et e codice Jacobi Fabri vulgt^\t ib
Cyrilli nomiae Jodocue Clichtoveat. Parie. 1541,
fol. Sed illaa quidem Origeni asaeroere v i r i d o d i ,
ia cujus Latinia opemm jaan taepias
exeosa* leguntur. Vide Sixlum Senenaem libro I T
Bibt. f*t*. FABB.
m.Homili(gHXinJertmam qu*& Aolwerp. 1648
io-8, edidit Grsece et I>atine Balth. Corderiot. Sed
ill a Mich. Gbi&lerio rect4 vunlicate sont Origeni,
excepU poslrema, quae nec Origenis est, oec Gy
riUI, eed Clementie Alex. libor, eepios ab eo teav
pore sub veri aucloris eui edilog nomlae: QuU dtve$ $alvandus.
167. AnasUsii Antiocheni, el Cyrilli Alex., E x . Expotith
compendiaria orthodoxcefideiper quacstionee et re> sponsiones. Incipit: , ;
. \ ;
. Ms. i n Bibl. Caesarea (c). Vide Lambe-
(a) Meminit Leonlius Byz. De $ectt$ p. 456.

(6) Vide Isidori Pelus. fib. i , epist. 370. Facondus loco laodato : hidortu, presbyter JEgyptuu,
Pelutiola, quipro vita ae laptentia tum meritu ut
pater ab ipso Cyrillo et honoratus e$t et vocatu*.
(c) In cadem bibl. exslaot et Cyrilli quawtionee
ri responaiooee \ , hoc i n i l i o : \
; . ; . ; . Lam-
ed. Kollar., qai ad priorem loeum adnotal, utrobique Cyrilli nomiae mscriplas qusstionef, etc., d i v i d i in duas praecipuas quseationee, nimirum,
\ , el \ \
, e t c , tura, quae, si, ait, unius ejusdemqoe auctoris eunl, doo Gyrillo tribui vix poteraiit:
nam in altera illa qoaestione de duabus m Christo
naturis, propier Monothelilas ulique, diligenter
agitur. Gontuli cum bac aliam quoque expositionem fidei, i n c i p i t : .
, et Cyrilli simal et Athaoasii nominibus
tam in BibUotheca Patrum Latine, aaaro in tribas
codicibus nostris Grece babelur; [V. paolo aote
n. 167] ac cerlusfereaam, postertorem islam prioris illius reoentiorem metapbrasio esse, Anastasii
bec,
I I I , pag. 100. Aliae qoaesliones et resBOusiooes
Cyrilli ei aliorum, quae incipiunt: ,

, \ ; Ytov \
, . Nessel. V, pag. 132.
FABB. De codd. Csesar. L I X , n . 10, ct CVU, n. 8,
V. Lambec. Com. I I I , co\. 265, et tom. V, c o l . 23,
65
FABMCIO.
chim, lV,pag. 206 (). Vertit Lalinc c l utraque ltn- Paimoqr. Gr., pag, 72 sq., de cod. quonthia regi<t
gaa edidil Theodoras Bexa, una cura Alhanasu l i - Gyr. Lexici plura adnolavit. i n bibl. Bodlei. in
bria De Trinitate, vr libris Basilii roitlra Eiino- eod* Barocc. XCY, CyrilU Lexicon, compilante A n tonio pbilosopbo, ordine alphabclieo. Yenetiis.in
m i u m , et Phebadio, Latiao scriptore, conira Aria01. Gcner. apad H . Ste$banum 1570, 8. [Y. B e i bibl. oedd. S. Micb. CyrilU Lexicon, de q w docte
disserit Mittarellioa in Ca*. Uliu&bibl., p . 506 sq.,
prxfat. et Eottar. infra in nota laudaluro. H J .
168. Catena in Marcum, quae io codtctbus qut- et postquaro alios ajiorum bibliolhecarum codd,
busdjm Gyrillo Alex., sed in aliis rectius Yictori, attulit, lioet tamen, ait, in bibliolhecis mss. fere
Aniiocfaeno preabylcro, tribuilar, n l dixi volumine omuibus boc Lexicon prseferat nomen S. Gyrilli*
superiore [VIU, pag. 655, sq.]. Nesdo, an diversus archiep. Alex., exploraium tawcn esl, verum ejus
auctorem esse Cyrillum qaemdam, qni vixit post
foerit, quem Combefisius in BibL eoncionaloria
an.
1200, cujus Lexicon ona cum aliis lexicograscribit a Rapbaele du Fresne inter libros ei llalia
allatam comraemarium salis spissum in llarcuni, pbis Gradcis producium fuit a Gar. Labbseo. Etiam
AldosGyriUi Dictionannm edidit. Videantur Diaria
Cyrtlli Alex. nomine praenolatum.
169. Apoiogi, sivc Fafmto moraies, Latioe editae titteralopum hatiee, tom. X X I , p. 457, etc,.i Mfs
a Baltbasare Gorderio S. J., Viennae Atutria, 1630, d i o l a n i i n bibl. Ambrosiana,. testc Hpnlfauc. in
forma minore. Juntoris ct Lalini scriptoris tiden- Diar, Jlaf., pag. 17, et de aliis Cyrdli Lex. codd.
tor esse Cornelio a Lapide tn EtHe$ia$Heum p. 25, pag. 511 el 555, sub fin. Monachii in codd.
ac sub titulo Speculi $apientia prodierant Paris., GGXLIX el GGUX, CyrilH Lexicon. V. oat. codd.
1502, in-8, apud Joaonem Parvum. Quadripartitus Graec. Bavar., pag. 84 et 85. HABL.
B
bic apologus Germanice etiam Itieem vidie, B. S.

X . Scripta CyrilU inedita^
M. interprele,Francof, 1564, S.Spiegei der WeUheit.
170. Poima iambicum mp\ ( \
173. In Ezechielem. Marcas Velsem, apistola ad
, de animaGum et plantarum proprietate edi- Bonav. Vulcanium, data a. 1601: Induttri* iattu
lum subCyrilli Alex. nomine Gncce Rom.,1590, in-8, adhuc extra ittum (Ttaesaororum libram) campus
auclorera habet Georgium Pisidem, cui inaliis e d i - patet, Ezechiele maxime interpnHando^ quem faaU
tionibus rccle Vradicattim est, ut dixi superiore aztimare e$t ingen$ volumen confitere. Euchietem
voluimne\p. 614 et p. 613 not.].
etiam amicus ille meu$ (Jacoboa Pontanus) aggredi
171 . * , parabat, $ed monitu* ultro resistet tui rnerentia,
xaxa , Coileclio alpbabetica vocum graBca- Q Cyrilli symbola in Cateniead Ezechielem,tuiu edita
rum, looo rel spirita differentmm, ab aliis Joanni Villalpandi, tura ineditis, quas Goislfafana aliacqun
Pbihpouo tnbuitar. Yide volumine VI, p. 521, n. 5. bibtiotbece asservant. FABIU Ex Cyrilli com172. Clossarium vetus Grmco-Latinum, quoniam menuriis i n Ezecbiel. fragmenta duo, in cod.Lauin calce quoramdam Gyrilli scnptorum inventum
rent. , n . 9, p!uU6. V. BandiniCfll. codd. Laur.
tesiatus est Henr. Stephanoa, etiam Gyrillo Alcx. Jfedtc.,1, pag. 119. HARL.
tribui a qulbusdam coneuevit. E l in Garoli Labbei
174. Diclavit ct in Danielem, inquit Sixtus Seeditione Glossariorum priscoram p .
nensis, in Oseam, et in Abacucb hoaiilias plurima,
1679, f., inscribitnr: CtjrWi, Philoxtni et aUomm qna? in bibliolheca Valicana servantar.
veterum Glos*tria.[V. supra, YOI. V I , pag. 651 sq.;
175. Homilia in nativitdtem Christi. Vide supra in
ibid., pag. 199 eq. Specimen ex Glossario Cyrilli.
Indice, 50 *. FABR .Illam horailiam scripsil TbeodoAlcx, edtdit cel. Gbr. Fr. Matthcei i n Glossariit Gr. tus. Atqae huic ipse Fabric. infra, vol. IX, pag. 270,
minor. tl alw anedoii$ Gr., e l c , vol. I , Mosquse , iilam bomiliam (q<KB exetat ia Harduini GoUect.
1774,4, m. lo cod. Valicano, Lexicon S. Cyrilli et concit., I , pag. 1654, et memoratttr in Actis synodi
significatl. compluriom vocc. Gr. el Lat. {b)Add. septimae, actione 6) atcripeil. Atque subhujua TbeoAugustae Vindcl. Cyrilli fragroentom Lexici, lesle doli nomiue exslani dua bomilta? m nntivitatem
Ueisero "\a Ind. mss., pag. 55. Mootiaucon. in Domim, in cod. MGLXXI, n. 14, bibl. publ. Paris.
y
a r
fortasse iUias, qnem erait Oudinus, lom. I , p. 1665, Georgio Pisida el Cyrillo dorerplum, V. supra, vol.
qux opinio mea si veri est simillima, prior illa,
VII, pag. 472 sqq., et pag. 535, de bistoria? Byianp r i o r i sui parte, GyrUlum aaciorem habere polerit; tinse nova appendice. edila a Fogginio. HARL.1
e t e r i t ratiodara, cmr hascposterior expositio fidei
() Pag. 45o, cod. CLXXXVIII, nTl2, ed. KoIIar.,
locupletior sit, ei tam CyriUiquam Aihanasii nomen qui not. A. Oudini errorem (Comment., tom. I ,
nefixum gerat. Hactenus Kollar. Augustae Vin- pag. 1664), de hoc libello ejusque aoctoribus, quasi
el. in cod. Gr. Qnxetiones et responaiones de fide, Cyrillus et Anastasius colloquentes in hoc codice
CyTiUI,Damascem, Albanasii, Nili, Maximi. V. Rei- induci dicantur, castigat: i t . In cod. GGXIV,
ser./nd., etc., pag. 59.In bibl. Bodleiana, n. 688, n. 7. V. Lambec, V. pag. 91, aliisque codd. pasCat. codd. Angliot I , in cod. Laudiano XXXVI, n . 14. simjara excitatis. In afiis Caesar. codd. (in vol. I I I
Symbolora aposioloruin et CyriUi Alex.; quiestio- et IV) gunt Anaetasii responsiones ad varias quaeneset responsa aJtquotde fide S. Trinilatis. HARL. stiones, V. indic. ad ea volumina, voc. Anaslasitts*
[De ehronico, f. chronoaraphico compendio, verss. Interrogationes et qua^siiones de divina naiura,
in cod. Escorial. tesle Pluero in Itin. p. 164. IIARX.
iambicis, qaod in cod. Matrit. Cyrillo Alex., per[b) Vide infra, col. 113.
peram ascribilur, in aJiis autcm codd. dicitur ex
87
cod. qaidem Caesar. , . 12, Gyrillo tribuit n r . V . Lambec. Comtnent. vol. V I , part. i , p.82sq.;
sed Kollarius i n n o u , ubi moltus est de ista bomilfa, animadvertit, eam prorsus diversam esse ab
illa S. CyrilHbomilia, qoae fere ejusdeoi argomenli,
eed Latine tantnm, babeatur edit. Cyrilli opp. Parisinae a. 1638, tom. V, part. n , pag. 416. HABL.
176. I n Cateots ineditis ad Acta et ad epistotam
Jaeobi et ftrimam Petri ac Joannh, Gyrilli Alex.
symbol legtmtur. Vide Monlfauconi Bibl. Coistinianam, pag. 263. FABR. V. snpravol. V I I I , p . 693,
695 et 696, de catena in Epistolas Paoli. Sic occurrunt Gyrilliana fragm. i n catenis in Epistolas Pauli,
in Epistolas catbolieas, in IV Etangdia, in Psalmos,
in Jobum et Parabolas Salomonis Florentue i n codicibus bibl. Laarent. Medic. V. Bandin. Cat. codd.
Grafc. Laur., I , pag. 565,192, 159 et 161; pag. 9 1 ,
FABRIGIO.
88
nit CyrUlus ipse epislola ad Eulogira, pag. 154. KtS *4 laudat Epbraimus apud
Pbotium cod. ccxxix, pag. 414. Walcb. L c , p .
682, sospicatur, *ub eo intelligeodum esse C y r i l i i
Apologelicnm pro X I I capilulis i n Mansi Collect.
tom. V , pag. 19. Add., noro. 18, supra , in recensione openim quae lomus V I I edit. Auberii com9
plectiUir. HABX.]
180. De ignagogm dejectu tiber. Gennadius, cap.

57 De gcriptoribns eccles.
181. Contra Mettatienou TUlemont. tom. X J V ,
pag.645, 669.
182. Liber, acia synodi centra Nettorium eju$que
astfctas compleeteru, quem, ona cum libro conira
Nestorn blatphenda* scriplo, misisse se ad praeposituin lestatur Cyrillus epistola ad Eulogium, pag.
154. Gonfer Garnerion, lom. 0 , ad Marium M c r catorem, pag. 345, et TiUemontium, lom. X I V ,
n . 24; pag. 52 et 297. HARL.
177. ; pag. 405 seq.
185. ln Psatmum vin. S. Epbraim apud PhotioHU
. Ms. in variis bibliotbecis, cui aobjungitur \ cod. ccxxix, pag. 420 edit. priniae. FABR. Frag . Ylde, si placet, quae menla l u expositione pealmi io cod. Gaesar.
dixi sopra, Hb. iv, cap. [56, . V I , pag. 199 sq.] Vindob. CLXXXVIII, o. 22. V . Larabec., I V , col.
FAB*. Parie. in bibl. publ. cod. DCCCXLVIII, 457 sq. Incatenis i n Psallerioin, in codd. Gaesar.
n. 2. CyrlUI Alcx. rocc. Hebraic. alphabetico or- X, X l V e t X V de qoibus T . Lambec., . 10.
Oxonti i u bibl. Bodlei., n . 710, 2 ; 1982, 1 ; 2528
dine digestarum, interpretatio. HARL.
178. Gtossarhim GnBcum sub GyriUi Alex. no- Calal. Add. ad n . 176, supra. IIARL.
181. Gommentum Evangelii in Malthawn libro
roiue itidem ms* quod i n c i p i t : , *
, * , , secundo, laudat Facundusxi, 7. Tomum tntdedmm
46, , . FABR. -Vene- et duodecimum Acta synodi vi GonstantinopoVilaase,
tiis l n blbl. Marc. DLXXVHI, exstat CyriUi Alex. aclione x, et secundx Nicsenae. Frequentissima? CyLexteoo, eujus ioittum e s t : , rilli symbolae In Gatents ad MallbaBQm. G i u t o r et
diversum ab eoquod h . 1. cilal Fabricius. V.Cai. a Leonlio Byz. contta Eutychem, ct ,
ab Epbraimo apud Photium, pag. 429, cod. ccxxix.
codd. Gr. Jfarc, pag. 304. HARL.
[Falso quaedam atlribul Cyrillo, jam passim ad- Alius locus, pag. 452.
185. In Lucam, saepe cilalur in Galena GneconoUvimoe. Sic k i eod. Caesar. GLXXXVl, Spirituaiet anagogm in hexaemeron libn 17/, i n quo ipse rum Patrura Gorderiana ei Calena aurea Thom
Cyrillus citatar, et quod in cod. Gxsar. praecedenti Aquinalis. FABR. De catenisin MaUbaeum et Lucam,
GXXXXY aeseritar Anastasio Sinaite. V. Lambec, v. supra, vol. V I I I , pag. 669 sqq., et i n calenis ia
IV,pag. 437-459, el Fabric. infra, in vol. I X , pag. Matlbacum aliosque in codd. Gsesar. XXIX, XL,
328 sq. ed. vet. In cod. GCXLVIII, n. 5 , Judeto- X L I I , XLV, X L V I , LXXVII, sub fio., de quibus v .
rum disputatio eum S. Athanmsio et Cyrillo de adora- Lambec. Gomm^ vol. m , etc. HARL.
186. / n epistoUm ad Hcbrceo* Uber U citatur a
thne S. crudi et sacrarutn imaginum, i n Lambec.
Comment; V, col. 287, ubi vero Kollarius tn noia Facundo x i , 7, Tbeodorilo Diaiog. et Theodoro i n
Ubro " as\ ^. Meminit et inlerpredooel, i d opascalum esse anonymi cujusdam, ad
meiitem Atbanasi et Gyrilli, Judaeos confutare co- lalionis Gyrilli i n Epislolam ad Hebraeos, Epbraim.
nantis. Adde supra ad III io nolit. codd. vol. VII, Antiocbenus, apud Pbolium cod. ccxxix. Alexandcr
Hierapolilanus, epislola ad Acacium Berrboensem, i n
pag. 472 sqq. et pag. 614. *
Ad spuria quoque referendum videtur opusc. de Baluzii Nova Collect. concilior., pag. 762, et qtuenienstiris et ponderibut, quod Cyrillo Alex. tribui- dam ex tlla affert auctor Synodici contra tragoediam Irensei, cap.218; id., pag. 928, qnemadroodam
tur i n codd. Parie. bibl. publ. MCCCLXXIII, n. 15,
et plura Leonlius Byz. contra Eutychem. Ex sexto
U MCCCLXXXIX, n . 12. HABX.]
toroo, Anasiasius, pag. 188 Bodegi.
X I . Scripta Cyrilli deperdita ().
187. Libri tres advertus Diodorum Tanensem, et
Theodorum Mopsuestenum (6), quati Nestoriani doq179. , contra Andream Samosalematit auctorUy et aliui De incaroatione liber (divernum, qui adversos X I I capitula scripserai. Memi(a) Conf. Tillemont., lom. XIV, pag. 666 seq., et
Getllier, 1. c , pag. 554 et 369. HARL.
(b) Eodem Libcrato tcsie, quidam catholicai no*
vilalts defensores, Acephalis rcsponsuri, negarunt

libros illos esse Cyrilli.
FABRICIO.
89
90
Andreas Samosatenaa, '.

s u a a b e o qoem supra, nam. 7,retali in recensione ^
operum quae tomus V l l Auberli compleclilur), in
Anthropomorpbitx, xfi'.
quibiu eontinentur *antiquorum Patrum incorrupta Apollinaris, 60.
tettimonia, id etl, Felicit, papcs Rowiani, Dionysii,
Alticus Gonstanlinopol., 98.
CoriniMorum cpiscopi, et Gregorii mirabitU,
Aorelius (Augnslinus), 88.
eognominati. Liberalus i n Breviario, c. 10.
Gaelestinus episcopus Rom., 19.
Mcminit et Leontius Byz. De seciis, , sive leGaloeyrius episcopus Arsenoitcs, \ c l 8.
ctioaeJ, pag.448 seq.,et 8, pag. 530 seq., nbiarCanonica epistola, '.
gvit Diosconim, Gyrilii successorem, quaedam illis
Gharmosynus presbyter, 75.
ioserere ausum.
Gomarius episcopus, 81.
\
Gonstantinopolilani d e r i d , 5.
, , Glerus populusque, 52, 69. Monacbi, 92.
. Confer collationem calbolicorom cum SeveDalmalius archiraandrita, 81.
rianis sive Acephalis, babitam Conslantinopoli A.
Daoiel, episcopus Damensis in jEgypto, 77.
C. 532, lom. I I Binii, pag. 559. Citat et Facundus
Domnus, episcopns Anliochenus, 86.
u i , 3, et T U I , 6, et quinla gynodus, actione 5, lom. I I Dooatos, Nicopolisepisc, 11.
Bioii, parte n , pag. 65 seq., ubi plura fragmenla,
Eulogius, presbyter Alexandrbius, 50, 81.
et pag. 72, ubi et Tbeodoriii, Tbeodorum adversus
Euoplius, 24.
Cyrillum defendenlis, menlio, et pag. 75, ubi quaeGcnnadius, presbyler el arcbimandrila, 102.
dam ex secundo libro Cyrilli, De eo quod unut est
Hermias, '.
Chri$tu$ contra Tbeodorum. Et ex libro prima,
Joannes Anliocbenus, 15, 54, 67, 9 K
pag. 74 aeq. Confer Tillemont., loni. XIV, pa|. 795
Joannes presbyler, 104.
et 645 seq., ubi etiam de Tbeodorili opere, similiter
Julianus irap., '.
perdito, io quo GyriUi objeclionibus respondit,
Juvenalis, episcopus Hieros., 4 1 .
cujus meminit Leontius, pag. 552.
Lampo presbyter, 114.
188. Conira Synusiastas, sive Apollinarislas, lauLeonlius diaconus, 75.
dalur ab Epbraimo Antiochcno apud Pbotium cod.
Libyx et Penlapoleos episcopi, 75.
ccxxix, pag. 416 edil. primae.
Marlinianus prcsb., 104.
189. . Ibid., pag.452.
Maximianus, archiepiscopus Gonslanliuopo)., 66,
80.
190. Ad Theodonum Imp. contra Pelagianos.
Maximos diaconus, 104. Antiodiemis, 22.
Pboiias cod. LIV.
C
Meranoa Epbesi episc, 53.
191. Epistote v a r i , ot epistola ad Acacium,
Monacbi patres, 61, 104.
Scylbopoleos episcopum, <fwam dlalEphraim apud
Nemesinus, -', '.
Pbotium cod. ccxxix, pag. 416.
192. Idem pag. 420 laudat Gyrilli, \ Nestorius seq., ct 2, 47, 105, 106. Tres Gyriiii
et \ , \
ad Neslorium epislolas, quarum tertiae xu capitula
, u l pag. 429, 450,
subjunxerit, memoral Leonlius Byz. De sectis,
[fragmm. in Synodico, c. 217, pag. 1008],
pag. 452.
pag. 413. Incertum an qaod Gennadio, cap. 57,
Nestorii , 55, 27.
memoratur, De fide advenus hctretico$.
Optimu9 episc, 44.
Timotheam iElarum
Orientales episcopi, '.

PaJladius, af.
, ,
Paregorius presbyter, 104.
multa D. Cgrilli scripta, antequam vulgarentur,
Paulus Emesenus, 54, 64.
dogmatibui adulterinii aspenis dcpravaue, ex comPosidonios, 59.
munl tama narrat Tbeopbanes, pag. 95, et Nice- ^
Potamon episeopus, 77, 81.
pbonis, xv, 16, Hutorice. Idem Nicephonis negal
Proclus Conslantinopol., 51.
esse verom, qaod nonnaUi sparseront, libros qaos_ Rhodo scriptce epistolw, 14,112.
dam Ghrysoetomi a Cyrillo abolitos fuisee, xiv, 28.
Succensus Diocaesarese episc, 25, 25.
. Index eorum, ad quos, vel conira quos
Theodorus Mopsuestenus, 51.
scripsii Cyrillus.
Tbeodoritus, '.
Noneii Graci, scripU Cyrilli supra recensita, Arabici,
Theodosius Junior imp., ', * et 4, 57.
indtcein epistoUrom elscripiorum miaorum alpbabelicum iesptduoL
Tbeodosii uxor et sorores, '.
Acadus episcopue, 99. Melitenes, 52, 115. EpiTheognoslus presbyter, 75.
scopus Berrhoensis, 57.
Theopemptus, episcopus Gabascnsis in iEg\pto,
iEgypti monacbi, 9.
77.
Alexander presb., 104.
Tibcrius diaconus, x?'.
Alexandrinus derus populusque, I I , 17, 89,112.
Timolheus prcsbyter, 81.
Aoastasiuspresb., 104.
Valciianus episcopus, 5.
$
FABfUCIO.
Vide supra, imm. 25. recensione lomi VII Opp.
Cyruii.
. bomiliam pascbalem XTIU. Tom. V , parie u ,

p. 255.
59. .
Gommonitorhim, Posidooio datum, eum proptcr
Nestorii causam miltereUir ad concilium Romanum
A. G. 450. Ex Sirmondi scbediscum Joan. Garoerii
versioue edidit Stcpfa. Baluzuift in Nova Cotlcct.
eoncilior. p. 377. Paris. 1685, fol. Prodiit et cum
Garnerii verskme ei noiis in Auctario Operuui
Tbeedoreli, p. 51. Paris. 1684, iu fol. F A I R . V.
Harduia, Coll. concil., 1, pag. 159. Gouslant.
Epp. Pontific, iow. I , p. 1095 eeqq.; Mansi ConciL
tora. IV, p. 548; Walcb. 1. c , p. 595 seq., 454
29. \ ; . Homilia paachahsxjx. Tom. V, parle n, pag. 247-257.

50. . ComaMmiioriam ad Eulogiura presb. Tom. V, parte B ,
p . 152, ioler epistolas 57, ex parie ni Actor. co*cilii Epbesini. Tom. 1 Binii, p. 444. Vetueversio
exstat apud Baluzium, p. 597 aovae Gollect. Mominit bajus episiol Liberalus, cap. 9; Eulogius atque
Ephraiinus aptid Pholium , elc. Vide Tilkmont.
tom. XIV, p. 568 scq. Qaibosdam in locU faJsa, fuere, qui arguerent. Vide collaliooem cuxn
Severianis sive Acephalis Coastanliaopoli A. .
552 babilam, tom. I I binii p. 001. In boccommonilorio exslat oelebris ille locus, a collectoribus
caleoarttm ia libros S. Scriptune lotiee laudatus:
, ot , \
Aton omnia, qua dicuni karetici, /Wgienda et repudianda sunt; mutta enim profitentur
qwt nos etiam profitemur. FABR.
:
Paris. in bibl. publ. cod. DCCCLXXX, n. 7, et

cod. MCCGVIIl, n. 5, atque alia Cyrilliana o. 2, 4,
6, 7. HAHL.
51. ; ; . Prologus ad bomiliam pascbalem xix. Tom. V, parte u, p. 247.

52. ;. Epistola25 ad
ckrum populumque Gonjstantiaopol. Tom. V ,
parie n , p. 90, ex parte u Actor. synodi Epbesinae.
Tom. 1 Bintt, p. 295. FABR.
In cod. Caesar. LXXVH (cum mullis aliis Gyrill.)

. 50. V Lambec, I I I , p. 588. HARL.
55. } . Libellus, a Gyrillo Alex. et Meinnone,

Ephesi episcopo, oblalus Epbesinae aynodo. Io parte i i Aclor. synodi Epbesinse, tom. I Biaii, p. 242.
el apud Bakiz. p. 498 novae Gollect. concilior.
54. ol \, \
. Epislola54, ad Joaa. Antiocbenum (missaper
Paulum, Emeseoum episcopum), tom. V, parte n,
p. 104-109, cx parte i n Actor. synodi Ephesinae,
p. 428. Exslal et in Actis synodi Gbalcedoncnsis
toro. I I Binii, pag. 68, et ex veteri versione apud
Baluz. p. 591. H&c est illa notissima CyriHi epistola de Ecclesiae pacc, scripta A. G. 455. Ibid.,
pag. 786. Tilleraont. tom. XIV, pag. 545 seq. FABR.
Venet. in cod. Harc. Bibl. GGGGLX. V . Cat.

todd. Cr. Marc, p. 274. HARL.
55. .
Prclogus ad boroiliaro pascbaleoi xx*ui. Tom. V,
parte i i , p. 526.
56. . Prologae
ad homiliaav pascbalem xvi. Tom. V, parte n,
p. 210.
57. \ . Apologelicus ad
imp. Tbeodosium Juniorem. Vide supra, nura. 20,
in recensioae tomi V I I Opp. Cyrilli.
58. * j \ . Prologus ad
() Vide TMemoot. lom. XIV, . 557 scq.
72
458.
HABL.
40. . Vide
supra, num. 9, in recensiooe tomi V Opp. Gyrilli.
41. ^ .
Epislola ad JuvenaJem, Hierosolymit. episcopura.
Tom. V, parle u , p. 65-67, ex parle Actorum
concilii Epbesini, tom. I B i n i i , p. 147. [Mansi
tom. IV, p. 1057, et L a l . toin. V, p. 521. HARL.)
42. ). ; ; . Homilia
paschalis x x u . Tom. V, parte u , p. 555-542.
45. \ . Homilia
pascbalis. Toro. V, parle u , pag. 187-198.
44. \ .
Epislola ad Oplimum episcopum, in illud Genes.
iv, 15 : Omnis qui occiderii Cam, in septup^m pnnictur. Qttae Graece el Latine exstat in Ghronico
Alexandrino, pag. 568-577 edit. Matthaii Badcri
(Mooachii 1624, in-4) et iu Gaogii editione, p. 241.
FABR. codd. Caesar. LXIV, n. 18; LXVII, . 55.
L X I X , n . 5.; LXXV, n . 1, baec cpist. tribuilur Basilio . V. Lambec. 1U, p. 298, praecipue KoUarli
aolam, p. 354, 545; nec non in vol. V, p. 515.
in cod. CCL, n . 8. ^ A R L .
45. \ . Homilia pascbalis. Tom. V, parte u , pag. 45-60.
46. , , . n i l i a pascbalis. Tom. V, parte , . 177-186.
47. ^, ; (al. ).
Epistola4, ad Nesiorium () scripia . C. 450.
Tom. V, parte u , p. 22-25, ex parie Actor. conciui
Epbesini, t. I B i n i i , pag. 120. Exslatetia Actisconeilii Gbalcedonensis, tom. U, pag. 60, et cum Marii
Mercatoris ver&ione i n tom. U Uerealorh, edit.
Gariierianae p. 45, et apud Baluzium p. 658 JVowr
Collect. conciUor., et ex alia versione veteri in
collaiione sexU synodi y, tom. I I Binii, parte u,
p. 9 1 .
48. .
Vide tupra, num. 24, i n reoensione tomi Opp.
Cyrilli.
49. . Homilia pascbalis. Tom. V, parte n , p . 286-295.
50.
. Homil. pascbalis. fbid. 4, . 302-312.
50\ .
73
7i
FABRICIO.
65. 6>. \
IIomHia i n natirilaiem Chrisli, qux sub Cynlli
. Uoinilia, Ephesi babita, priusquam
Alex. nomine in qaibosdam codicibus rass. legicomprchenderelor, militibusque asservandus Iral u r , u t Caesareo apud Nesselium parte n , p . 28. [V.
deretur. Tom. V, parte u , pag. 564-566, ex parte u
iufra, n . 175.]
Actor. synodi Ephesinae, tom. I Binii, pag. 266.
5 1 . \ ; . Epistola 54,
Alia vcrsio vetus apud Baluzium, p. 551 Novas
ad Proclum, episcipnm Gonslantinopol., de Theo- Collect.
doro Mopsuesteno. Tom.V, parte n , p. 199 seq. Ex64. stat Grace a d calcem Actorom synodi v, toro.
. Brevis alloculio post bomiliam De incarnaR n i i , parte n, p. 171.
tione, a Panlo, Emesae episcopo, Alexandriae ba52. xal
bilam. Tom. V, parte n , p. 554-555. I n Latinis
\ . Epistola 52, ad AcaGyrilli editionibus illa Pauli bomilia exstat una
ciom episcopum Melitenes. Tom. V, parte n, p.
cum Gyrilli allocutione, ex versione Wolfg. Musculi.
197 seq. Vetus Lalina versio exslat in Synodico
Graecc cum alia versione in parte 111 Aclorum syneontra iragcediam Irenaei, cap. 205; Baluz. pag.
odi Ephesinae, tooi. I B i n i i , p. 427.
911 SOVCB CotUct.; Graece ad calcem Actomm sy 65. ;
nodi v, toin. I I Binii, parlc n , pag. 170.
. Tom. V, parte , . 210-222. Homilia

55. . pascbalis.
stola 7, ad quemdam Nestorii studiosum, sive
66. . Epistola 45,
. Tom. V, parte u , p. 51 seq., ex parle
ad Maxiraianum, archiepisc. ConslaDtinopol. Tom.
Aclor. coocil. Epbesini, tom. I ,'. 125. [Mansi
V, parte I I , p. 157 seq.,ex parle ui Actor. synodi
Coll. lom. IV, p. 999.]
Ephcsinae, tom. I Binii, p. 447. [Conf. Mansi V,
54. 01 .
p. 259. H.]
Homilia paschalis xxvm, tora. V , parte n , p.
67. . Epistola 51, ad
526-555.
Joannem Antiocbenum et synodum Antioehia
55. Oi . Yide eupra
congregatam. Ibid. p. 194-197, ex iisdem Aclis,
.
p. 467.
56. 01 plv . Uomilia
68. . Prologus in bomiliam
xxu paschalis. l o m . V , parle , . 269-278.
xxii pascbalem. Tom. V, parte n , pag. 269.
57. Oi vot \ . Epislola
69. ' . Epistola 16, no12, ad Acacium, episcopum Bcrrboensem. Tom.
mine synodi Alexandrinae ad derum populumqae
V, parte i i , p. 44, e.\ parte prima Acloram con- * Gonstanlinopol. Tom. V , parte u , p. 78 seq., cx
cii. Ephesini, tom. I Binii, pag. 145. [Mausi Coll.
parte Actor. concilii Epbesioi, tom. I Binii,
lom. IV, p. 1055, c l \eu Lat. rcrsio, tom. V,
p. 157.
p. 517.
70. \ . Homilia
58. Oi " . Homilia XTli
xxvn pascbalis. Tom. V, parte u , . 312-526.
paschalis. Toui. V , parte , pag. 222-255.
71. . Uomilia
59. . Vide
pascbalis. Tom. V, parie , pag. 31-43.
sopra Dom. 25 in recensione tomi V l l Opp. Cy72. \ .
rilli.
Vidc sopra num. 23 in recensione tomi VU Opp.
59*. 01 : Gyrilli.
. Homilia, cujus fragmenta Icguntar apud
73. \ . Epistola
Eoslatbium Gon&tanlinopol. contra P*ychopanny- 60, ad cpiscopos i i i Libya et Pentapoli. Tora. V,
chitat ad calcem Allatii De purgatorio, p. 571 seq.
paric n , pag. 211. Exstat et inter alias epistolas
60. 01 . Homicanonicas cum comuientario Tbeodori Balsamonis,
lia, Epbesi babiia, qoa Apollinarius nomine tenus j tom. I I , p. 178.
perftinngitnr. Toro. V , parte u , p. 550-552. l n La74. \ . Prologiis
tinis edilionibus Wolfg. Mnsculi Tersio occurrit.
bomiliae pascbalis . Tom. V, parle , .
Aubertas pnetulit eam, quacum legitur in parle m
278 seq.
Aciorum concilii Ephesini, tom. 1 Binii, pag. 578.
75. >.
Alia vereio Telus apud Balazium, p. 549 Novct
Epistola
40, ad Tbeognostura et Gbarmosynum,
CotUct. De hac homilia Tillemontias tom. XIV,
presbyteros,
et Leontium, diaconum, apocrisiarios
p . 455.
suos,
Gonslantinopoll
degentes. Tom. V, parte it,
61.
p. 152 seq., e ms. regio primum edita ab Auberlo.
. Epislola 24, ad Patres uiODacbos. Tom.
Vctus Latina versio exstat c. 85 Synodid contra
V , parle n , p. 89,ex parte 11 Actoram synodi Nitragcediara Ireiuei, quod post Gbristianum Lupua
acnm, toro. I Binti p . 217.
62. \ - cdidit Baluzius in Nota Collcct. concilior. ct Ga^ nerius in appendiceoperum Thcodorcti.
. Homilia xxin pascbalis. Toni. V, partc ,
76. - ;
p. 279-286.
3
PATROL. G B . L X V I U .
J
LX FABRICIO.
55
. Vide supra bom. 25 in receosione tomi 89. \

Epislola 25, ad cleruoi populumque Alex. TonuV,
VII . Cyrilli.
parie u , pag. 88, ex parte u Actoram synodi Ephe77. * .
Epislola 2 6 , ad episcopos, Tbeopemplum, Pota- einae, tom. I Binii, p. 247.
90* \ . ProiheorU
monem et Danielem, Gonstanlinopoli agentes.
Tom. V, parle n , p. 91, ex parte Aclor. con- ad bomiliam xvu pascbalem. Tom. V , parlc u ,
pag. 222.
cilii Epbesmi, tom. I Binii, p. 297.
78. . Uomilia
. (al. ) , tit occunutn Domini, cdita primum ab . JoanDem, Antiocheoum epiecop. Auberlo ems. regio. Tom. V, parle u , p. 585-592. , eive scbismalicam, homilia. Tom. V, parte
FABR.
u, p . 36-364. In Latinis editionibus exsiat e verVenetiis in cod. Naniano , . 7, Hom. sione Wolf. 11 usculi; sed Aubertus exbibel cuin
, elc. Incipit, , inlerpreialione quae addita est i n parte n Actor.
. Sic incipil quoque in cod. Laurent. concilii Epheaini, tom. 1 Biaii, p. 254.
XVII, H . 52. plut. 9 ; scd ibi Iribuilur Cyrillo Hie92. . Epistola 17,
rosolyniitano, et rccepia est inler Cyrilli Hieros. B nominc synodl Alex. ad monacbos Constatilinopol.
opp. cdit. Tbomat Milles, p. 518 V Bandin. Catal
Tom. V, parte n , p . 80 seq., ex parte Actoruni
todd. Laur. I , p. 419. I n cod. aatem X X X I , n . 8, concilii Ephesini, tom. I Biaii, p . 158.
plut. 60, ascribiiur Gyrillo Alexandr.; e l Bandin.
95. .
1. c , p. 442, adnotat, eumdem esse sermonem, ac Homilia pascbalis. Tom. V, parte n, . 60-81.
qui in superiore cod. legilur. Idem sermo assi94.
gnatur Gyrillo Alex. in God. Gaesar. GXLVI, n . 17, Vide supra num. 14.
contra Gyrillo Bierosolym. in cod. X I , n . 7,et GLI,
95. (al. ) \
n . 56. V. Lambcc. Comm. IV, 260, et VIU, p . 156, . Uomilia pascbalis. Tora. V , parte ,
ac p. 507. HARL.
. 1-16
79. ;
96. \ .
. Ilomilia xx paschalis. Tom. V, parto u , . Homilia, dicta Epbesi, die S. Joannis etangelUtar.
257-264.
Tom. V, parteii, p. 552-554. Ex Wolfgangi Mu80. \ . Epislola 29, ad sculi versione exslat io Lalinis Gyrilli ediuomMaxiitiianum, cpiscopura Gonstantinopol. Tom. V, bus. Sed Aubertus pnelulil eam, quacum legitur
parle n , p. 95-98, ex parte m Actorum concilit ' in parte m Actorum concilii Epbesini, tom. I B i Ephesini, toni. I Binii, p. 411.
nii, p. 591. Habelur ct Lairae e veleri versiooe
81. . apud Baluzium, p . 515 NOHB ColUct. Gonfer d e
EpUlola 20, ad Coiuarlum () et Potamonem, epi- bac bomilia Tillemonliuin, lom. XIV, p. 455.
scopos, ct Dalmatiuro, archimandritain, et Time97. \ llieum alque Eulogium, presbytcros. Toni. V, parte . Hoinilia in S. cctnam. Tom. V,parte u , pag.
, p. 84-86, ex parte u Actorum synodi Epbesinsc, 560-579. Edita primam ab Auberto e mss. regiis e i
lom. I Binii, p. 211.
Valican. FABR.
82. * . Vide supra
Mosqu in cod. V. n . 17. V. Hatihai iVofif. codd.
mim. 10 in rcceneione Operum Gyrilli tomo Vcon- Mosq. p. 7. HARL.
tentorum.
98. . Epislola 57,
85. . , llomilia
ad Atticuni epiecop. Tom. V, parte u , p . 204-208,
paecbalte. Toro. V, parle , pag. 92-107.
ex Nicepbori xnr, 27. F A I R .
84 . Vide eupra
Florcnt. in cod. Laurent. X I I , plat. 6, n . 55,
nutn. 15.
85. 4 . . Homi^
*
; * %
ep. ad Atlicum. V. Bandin. Catalog., I , p . 121 e l
lia xn paechalie.Tom. V, parte u , p. 161-177.
122. HARL.
86. ;. Epistola 5 8 , ad
99. . Epiatola 56, ad
Domnum, ep&acopum Antiochen. Toro. V, parto u ,
Acacium
episeopum, \ , de
p. 208 scq. Exstat cl inter epislolas canonicas Pahirco emiuarioy Tom. V, parte u , pag. 121-152, ex
irum curo coramcntario Tueodori Balsamonis. [ V .
parte i u Aclor. synodi E p h e s m , tom. I Binii,
ad n . 21.]
p. 458, citatur a Theodorilo et Ephraimo apad
87. $ \ . Prologus
Pbotiura eod. ccxxix, p. 416.
bomilius pascbalis . Tom. V, parle , . 555.
y
A l l i d
88. *.
Epistola LXI, ad AurcUum (AugusUnura) ct caeteros i:i syiiodo Cartbaginiensi. Tora. V, parte u ,
p. 212 scq.
100.
,
rilli in
101.
\
Vidc supra n . 15 in recensione openim Cyparic n toml V conteutoruin.
\ *
() Comariontm \ vclerl vcrsionc apud Baluzium, . 485 .Vorir Cotlcct. condtiorttm. Vol. IX.
77
.
78
FABIUCIO.
Hemflia xxx pasdialis. Tom. V, partc 11,
Mooacbii in bibl. elcctor. cod. LIU. Anatbemat.

Cyrilli, cumapologia contra Orientales; deest aotem
primus, secundus, quintus el sextas analbemalismus. V . Cat. codd. Cr. Bavar. pag. 16. Et in aliis
codd. binc inde jam memoratis. HABL.
104. \ . Epietola 47, ad
Anastasiam, Atexandrum, Martinianum, Joanaem,
Paregorium presb. et Maximam (. Maximinum )
diaconum, et caeteros Palres monachos. / n $anctum
symbolum Nicamum. Tom. V , parte n , p. 175-191,
cx parte tertia Actorum ejosdem Epbesini concilii,
p. 457. I n Lalinis edUionibus legitur ex versione
Joannis Tbeopbili, eubjuncta relatione synodi Orieotalium ad Gallimorem regem, de deposilione Cyr i l l i et Memnonis, Ephesi episc., ex Actis conciliad u o d e d m a n a l h e m a l t s m i , t o t i d e m CyrilHanis oppo
sUI ei cam Marii MercatorU confuutione, ia Mer- buli Orientaliam. Alia versto vetos in coUatiooe 5
cciore Garneril, tom. I I , p. 116. Csteram epistola synodi V , tom. Binii parte n , p. 70. Yide et
illa CyrilJi cum versione Marii Mercatoris occorrit TiUemont., tom.XIY, p. 640. FABIU
Florent. in cod. Laurenl. X X I , n . 7. Y. Bandin.
fn Garnerii Mercatore, tom. I I , p. 69, et ex alia ve-
p . 343-380
402. Tb . Epislola 48,
ad Geanadimi presb. e l a r c b i m a n d r i U m , quod
cenmwendnm mi m aiiqno jurit rigort, majoris
emolmmenticmua. Tom. V, parle u , p. 191 sq.
105. . E p i stola 15 ad Nestorium \ , de
excommumcatiotw, seripta nomlne synodi iEgyplo
congregai*. T o n . V, parte n , pag. 67-77, eubjeclis
daoderim capitalis, (a) sive anatbematismis, a
Ifestorio, ai v e l i l rccipi, probandis. Ex parte
Actorum c o o c i l i i Ephesini, l o m . 1 Binti, pag. 151.
In iisdem Actis, p. 159, exstani Laiine Nestorii
Catatog.t I , pag. 544. HABL.
teri Tersione apod Balnzium p, 419, et ex alia p. 679

Kovm coiUctionis eoncitior., qui Mercatoris quoque
Tereionem exbibei p. 644. Legitnr el Latioe ia
caUatione texta fynodi T , tom. Binii, parte n ,
pag. 9 6 , et ex Dionysii Exigui Yersione prodieral
Paria. 1628, in-8, et i i i AnHdcio advertus hmre$e$,
Basil. 1528, foL, sub lilulo Ubri conira Ne$tonum.
105. Tb l y t t .
Yide supra, num. 8 i n reeensione operum qose tomas V edit. Aobertl continet.
106. . Uomilia
Ephesi idVersue Nestoriam babila,
ol . Tom. , parte u ,
. 555-558. Latinis edilionibus exstat e WolfFABR.
Vide tapra tnrai. 11 \n recenaione operum qnaft gangi Musculi interpretatione; sed Aubertus pra>
tulit versionem aliaro, quacura legiiur i n parte u
tomns V l l edit. Grsco-Lalioa conlinet. Legitor
memorabOis iOa epistolaia Mansi ColUct. concil., Actonim synodi Ephesinae, lom. I B i n i i , p. 221.
107. tom. IV, pag 1069 sqq., et aBtiquiawma Yersio,
.
Eneotmum tn S. Mariam Daparam. Tom. V,
qoam Mercalor confecisse d i a t u r , ibid.. tora. V ,
p. 725; versio Dionysii Exigui, (saec vr.) qoam param paite n , p. 579-585, ab Auberto primam valgatum
dUferre a Mercatoris ,versiooe pronaultat Mansiae emg. regio. [ Y . Larobec, lora. VIII, p. 820. ]
108. , . lom. I Y , p. .1085, nbi Laiine editor; tertia vetus
rersio, ibid., tom. V , pag. 502; qoarta, i n Lupi et 'rollia pascbalis . Tom. V, parte , . 296-502.
109. .
Baluzii Synodico edila; qoanta i n Aclis quinti oecum.
Homilia \ et de tecundo Christi
ooncilii in Mansi collect. lom. I X , p. 511 eqq.
Yindoboo* i n cod. Gaes. L X X V , in quo mnlte adventu. Tom. V, parte n , p. 404-416. Prodicrai
epistolae aliaque opuscula de illa conlroversia sunt GraeceParis. apad Wechelium 1558, forroa muiore,
ooUecta, AnatbemaUsmi o. 49. V . Lambec, I I I , cum boris et lilurgia Marise, u l Gesnerus etiam in
pag. 595, ibique Kollarii notam. I n ood. XLIY, Bibliothsca sua adnolavit. Exstat et Gnece edituni
ad calcem Graeconim Venet. 1555, 8,
n. 40; XLV, n . 49; L I , n . 1 9 ; L l l , n . 9, cum
aaonyini appendiee de opinionilras baeresiarcba- 1555, 1611, 12. I n Latinis Cyrilli editionibus
ram. Y . Lambec, , pag. 896 sq., 957, 995 et exstat e vereione Sebastiani Gastellionie, quam
Aubertos quoqae servavit. Tranetolit et Caspar
1002.
Florenltc in cod. Laorent. X H , n . 6, plut. 6, Ursious Veliue. FABR.
S. CyriUi de animm deceuu, deque eju$ vita
CyriUi aoatbemalismi X I I , ita qaidem digesti, ot
eornm quilibet sabjectam habeatGyrilli explana- altera $ermo G. Ursino Yelio ioterprete. Ejusdem
tiooem, Tbeodoriti reprebensionem, ac ruraus Gy- Ursinilomas qaidam Evangelii Lncaal (Luc. XTIII,
HIK deienaionem, seo responsum; pnemissa est Cy- 15.) la Yersus (52 bexametros) redactus, etc.
rilH epist. ad . cod. X X I , . 8, Viennse Papnonia? in &. Jo. Singreni, 1521, robi. 4.
plot. I V , diflert tamen ab editis. V. Baadin. Cai. V. Denis WitiTf Buchdrucker-Ge$chickte, p. 224 sq.
et Lambacberi BxbL antiq. ctvtc, p. 99. bibl.
toda. Gr. Lar., I , pag. 118 et 544.
Parts. i n bibl. pebl. In cod. Lat. MGDLV1I ( i o Fodlei. cod. Barocc. GXLVII. HABL.
110. , ,
qao muJUe snat CyriUI epislote et alia opuscula),
o. 8, e l cod. Lat. 1IMCXXIO, . 1. V. Catal. codd. . \ , Horollia I I paschalis.
Tom. V, parie , . 16-51.
Ml. Paris., m.pag. 117 et240.
n
() Yide TiHemoot. . XIV, pag. 358, 569, 572.
79
FABRICI.).
111. . . . . -* ; G;oi:Ciia;. paxU? At-U couciiii

EpbcMni, lora, I Binii, p. 146. F i w - In MaosiCoI . lloniilia Y l l pascbalis. Tora. V,
lecl. IV, p. 1055, cl Lat. lom. Y, p. 518, In qua
parle , . 81-93.
112. coll. passiin quoquc reliqua occarrunl; I n eod.
. Epislola 18, prior e Rbodo anle synodura Lat. Paris. bibl. publ. MCOLVll, o. 14, v o l . 01
scrlpta ad clerura populumqoe Alexaadrioum. cat. HARL,
124. Alypii, qui se ^
Tom. V, parte u , p. 8 1 , ex parte Actor. synodi
appellat, ad CyriUam. . V, parte u , p . 92,
Ephesioae, iora. I Biiiii, p. 165. [ V . Lambec., t H
I n c i p i t : 6 ; .
pag. 590, a. 59.]
115. . - Ex parte n Aclor. concilii Epbesini, tom. I ,
gtola 55, ad Acacium Meliteoes episcopum. Tom. V, pag. 304.
parte u, p. 109-120, cx parle m eorumdcm Acto125. Ailici ad CyriUum pro S. Chrysostamo
rum, p. 451. Yetus versio apud Baluzittm, p. 599 diptycbis reslilueiido. . V, parte u , p . 201,
NovaCollect. [ in cod. Parie. bibl. pubh MCDLYII, ex Nicepbori xiv, 26. I n c i p i l : :
D . 82. ] Merainit Liberalus cap. 9, Leootius Byz.
. Gonfer Tillexnool., tom. XIV,
aliique. Vide Tillemontiuni tom. XIV, pag. 568.
. 279 seq.
126. Ccclestini, eplscopi Ronu epi&tola ad Cyril114. ' . Epbtola 55, ad
lum. Tom. V, parte n , p. 40. lncipil :
clcricos et Lamponem presbyterum. Ibid. p. 198.
.
Grcce ad calcem Actorum synod.i v, lom. I I Binii,
parte n, p. 170. Latiue vetus vcrsio in Syoodico Dala I d . Augusl. Tbeodosio XIII el Yalenticontra tragcediam Irenaci, c. 206. Baluz. p. 915 niano Ul co<s.; ex parte 1 Aclor. concilii Epbcsini,
Novce Collect. el in concilio quinlo, coilal. 5, tom. U p. 151. FARR.
Biuii, partc , p. 69. Ejus ooonulla rvferl Peia127. Joannis Antiocbcni ad GyrUIum. TOID. V,
giusllepistola lerlia, ad episcopos Istria.
parle u, p. 85. I n c i p i l : ,
cx parle Aclor. synodi Ephesiiue, tom. 1 Binii,
XI. Irtdtx torum, qwr Latine
tantum
p.1C7.
exstant.
Ejusd. ad Xystum Romanum, Cyriilura Alex. ei
115. Ad incomparabitcm quamdam. Cyrilli epi- llaximianum Conslanlmopol. Ibid. pag. 99. bicipit:
flola ad Babbulam, episcopum Edessae. Tom. V,
\ \ . Ex parlc iu eorum&w
parlc u, Binii tom. 11, parte , p. 70.
Actor., . 421. [ Maiisi V, . 285. sqq, e l 6 6 l . ]
116. Dives est Iwdie Dominus noster. Fragaienlum C
Ejusd. ad Cyrilluni. lbid. pag. 102. Incipil :
boruilia?, Ephcsi habiUe, in parlc Aclor. syuodi. . l n iisdcm Aclis pag. 425.
Epbesinae, tom. I Binii, p. 581.
Ejusd. alia epislola ad Cyrillum. Ibid. p. 155,
117. Eos qui piclate firmi $unl. AJiud fragmcnlum,
lucipil : '- , . Priraum
iu iisdem Aclis, pag. 425, et apud Baluziura p. 596 cdita e ms. regio ab Auberto.
Nov<e Collect.
128. Maxiuiiani, episcoî Conslanlinopol. ad Cy118. Magna sumus Iwtilia. Xysti episcopi Bom. rilluin. Tom. V, parle n, pag. 94. I n c i p i t : epistola ad Cyrillum. Tum. V, parte u, p. 172, ex
, ex parle Actorum
iisdera Aclis p. 456.
concilii Epbesini^ l o m . l , pag. 410. [Mansi V. 251 \
119. Nunc autem iidem ipsi veiut ex somno. Joan.
129. Neslorii ad Cyrillum. Tom. V, parie ,
Antiocbeni el synodi ad Cyrillum. Toio. V, parte n, 21. Incipit: <5p. 192 seq.
. parle Actor. concilii Ephesini, tom. I
120. Profundum quidem et magnum. Homilia De Binii, . 120. Exslatel Garoerii Mercatore, l o m .
14, quod Verbum Dei faclum sit homo. Vide supra,
I I , p. 41. [Lal. iocod. Paris. MCDLMI.J
num. 12, in reccnsione opcrum qunecontinet parsu
Alia : *
tomi Vcdilionis Auberti. [alia, ap. Mans. V, p. 287. ^
. Ibid., pag. 25-29, ex iisdem Aciis
121. Sati$(actum ett nobis iterum. Epislola 50, ad
pag. 122. Et in Garnerii Mercatore, lom. 11, p. 57,
Juvcnalcm, Flavianura, Arcadium, Projectum, Firaique apud Baluzium pag. 635 Xoroe Collect., et cx
mum, Tbeodoritum, Acarium, episcopos, el Pbialia veieri versioae collatione scxta syoodi v,
lippum, prcsbytcrum. Tom. V, parte u, p. 99, ex
lom. 11 B i n i i , parle u , p. 92. FABR. Utraque Neparle ni Actor. synodi Ephesinx, p. 415, et apud
storii epislola Mansi Gollecl. tom. IV, p. 885 et
Baluzium, pag. 585 Nova Collect.
891. L a l . lom. V, p. 491 ct 715. BARL.
122. Si ecclesiastici corporit gloriam. Xysli epi150. Pauli Emeseoi, a Joanne Antiocheno missi,
ieopi Rom. epislola ad Joan. Auliochenuui. Tom. V
libellus, Cyrillo oblatus t o m . V, parte u, p. 100.
Cyrill., partc u, p. 175.
Incipit: \ .V I I . Indcx
scriptorum
ctim Cyrillianis
in ;. parle Aclor. concibi Ephesini, . 422.
cdit. Grttco-Latina
vulgatorum.
FABR. Lal. in cod. bibl. ParU. publ. vol. I I I Gaial.
125. Acaoii, Bcrrboensis episcopi, ad Cyrillum.
MCDLVH, n. 77. HARL.
Toui. V, partc n, p. 63. I i r i p i l : >1. Theodosii Juntoris imp. rescriptum adCyv
82
01 FABRICIO.
teros
ct
arcbiuiandritas,
pag.
914.
Incipit:
Egrcr
riUam. l o parte Acioruoi concilii Epbesioi.iom. 1
Binii, pag. 162. Incipil : gius quidem ztlus religiositalU te$ir& est^
146. Ad Mosasum, Aniaradi episcopum. Ibid., p
. (Mans. IV, pag. 1169; L a l . V, . 529.J
917. lncipil : Egq quidem semper tuw religioutaiu
Alta pag. 164. .
91
147. Epistola ad Neitorium, ex Arabico versa>

apud Eusebium Renaudotum in Hittoria patriatcharum Alex., p. 109. Incipit: credidi vemtn
152. Epktoia ad Optimum, Anliochia? Pisidiae eue quod de / i .
148. Fragmenta ex sermone de ftde. H>id., p. 927.
fpiscopuro, qoae i n c i p i l : Ka\ . Vide
Incip. : Ego contemperatum non recipio.
supra i n lodtce, num. 44.
149. Fragmenia ex epistola ad monachos Phutn155. Commonitorium, Posidonio dalum, quod i n c i p i t : , . #, conira erroresOrigeois. Goocilior. loro. V edit.
Labbei, p. 657-660.
[V. supra in lodice, n . 59.]
150. Preefatio in cyclum paschalem annorum XGV
154. LibeUu$ a Cyrilio ct Mcmnooe, Ephesi
episc., oblalus concilio Ephesino. Vide in eodem ^ (conditura A. G. 456. Vide Tillemont. tom. X I V ,
pag. 625 seq.), Latine edita ab jEgidio Bucherio ia
lodice : .
155. Fragmentum hom\l\ce quod i n c i p i t : Divn Doctrina lemporum, pag. 481-484. Antwerp. 1654,
e$l hodie Dominm noiler, in parte Actor. synodi ful. [Sed locupletior est in cod. B. pobl. Paris.
Ephesin*, tom. 1 Binii, p. 581. AJiud, p. 425. Eo$, DGIX,n. 4. V. Gat. codd. Paris., I I I , pag. 51.] Mominit cycli illias, ex quinque cyclis decemooveoqni pietate firmi $un(, elf.
156. Epi$tola md Uericos Conttantinopolilanct, naKbas constantis, Sigebertus Gerablacensis, c. 24
pteuior ex l i a r i i Mercatoris versiooe. Vide supra De scriploribut ecclesiasticis*
151. Liturgia, ex Arabico Latine versaa Victorio
i n Indice : .
157. Collectio uberior dktontm Nc$torii, ex Lalina Scialagb. Augusls Vindelic. 1604, in-4, abpe iodc
in Bibl. Patrum Parh. a. 1654. Tom. V I . Maximcc
Marii Hercatoris vereione, lom. I I edit. Cameaiictoritati*, inquit Villalpandus incap. Ezecbtelis,
riaiue, p. 105-106.
158. Locos mstgnis, qao icholia Cyrilli de Uni- p. 512, videri debet S. Cyrillus in ea liturgia, quam
genito aacUora ex ms. dedit idem Joanoes Garne- nuper ex AZgyptiaca lingua in Latinam convertit Mctoritts Hacuremis, Maroitila, quamque vulgari c * . Vide supra, num. 8, in recensione opcram
quae tomos V Auberti continet.
Q rat Vel&erus. Liiurgia ha?c, Arablce et Goptice scri159. Epittola ad Aeacium Btrrho*$em. In Syno- pia, in membranfts fait inter mss. codices D. Abrahami Ilipckelmanni. FABR. In cod. Goislin. in
dico adreegaa traga&diani Iren&i, c. 56, p. 831 sq.,
apad Baluzium ColUct. novce concitior., p. 758-762; Montfauc. Cat. bibl. Cow/., p. 188, tribuiUirilla l i targia Jacobo, fralri Douiini. In Seb. Renaudolt
Latiue. Incipit: Decentem $e etiam nunc curam m <ipit $anctita$ tua. Adde Tillemont. Tom. X I V , Collect. lUurgiar. Orientalium, lom. I , Paris. 1716,
pag. 519, seq. FAaa. lo Synodico multa repe- 4, p. 58, et Reoaud. oot. p. 515 sqq., Gyrilli Alex.
lilurgia inler tres lilurgias Goptilarum Jacobitarum,
r t u D t u r colleeU de turbfc Orientalium post pacetn
t\ Gopticoconversas: in toin. I I , Tu20,p.275, notae
factam. HARL.
140. Ad Acacium MHiltnentem. Bataz., p. 917, p. 285, inter liturgiae, ex codd. Syriacis Latinc
et ex alia versiooe io collatione 5 cooctlii v, tom. versas. Add. Abrah. Ecclicllensem in noiis ad calalog. librorum Gbaldaic. el Syrorum Ebed Jesu,
11 Binii, parie n , p. 70, ubi traditur eademCyrilhis eiiam seripsiese ad Theodorum Aocyranum, el cap. 29. V. Rcnaudot apud Montfaucon. in Palawyr.
Grccca, p. 514, de liturgia, quae dicitnr B. Marci,
Firmnm, Caesarese Gappadocia? cptscopum. E i in
cbaractere iEgyptico-Groeco, quam vcro adnolat
epistola 5 Pefagti I I ad episccpos Istriai. Incipil:
Latere tuam non oportuit sanctitatem.
D ibid. Renaudot eamdem esse alque eam qua>
Goptice exstcl sub noniine Gyrilli. Paris. io bibl.
141. Ad Rabbulam Ede$$enum in eodcm Synopubl. inter codd. Orientales, secuodum cat. codd.
d\co, p. 812, edit. Baluzii. l n c i p i t : Piissimo et
Paris, vol. I , p. 54, 57, 60,72 el 75, Cyrilli lituiîa,
amatore Christi imperatore dmgente. FABR.
Syriace, in codd. XXXII, o. 2, L X V I , XCIV, n. 5.
142. Ad Aristoiaum, tribunumct oolarium. Ibid.,
pag. 889. I n c i p i t : Domnw meui religiorisiimus Goplicc, io cod.XXVl, n. 5, cum Arabica interpretationc, et codd. X X X I , n . 5, alque X L I , e GraBcronmanui. Et p. 915. Incipil : Piarum sanclioca lingua io Coplicam conversa; dimidiani vero
num qtup nuper. Adde Tillemonl. lom. XIV, p. 619.
parlem occupat versio Arabica. Oxonii in bibl.
145. Ad Tkeodosium imp. Baluz., p. 894. Incipil:
Bodlei. n. 5291 Cat. inter codd. Tbomae Mareschalli,
jlernam tilam providcre terra.
atque n. 5878 ac 5879, inler coild. Huulington. GoiU.Ad
Joanntm Antiochcnum. Ibid., p. 914. IQr i p i t : Litteras Ua perfcctione iransmi&sas; el ptice ct Arab. BARL.
V I I I . Scripta Cyrilli cdita, qua in cditione

Paris. Grceco-Latina desiderantur.
p . 916. Incipit: Ego quidcm abstersissc sc. Gnecc

et Lalinc inGarncrii Auctario Tbeodorili.
145. Ad Maximnm, foannan, Thulamum, prcsby
152. Fragmenta ex homilia

, :)
, -advenus , qui negant afffrrndum
}
83
FABRKHO.
pro tts qui in fidt obdormiemnt, qua exsUat apud EpUcopus enim f t t f m prtwinn* CiHcmm. AliaBak
bube ad Cyrillum tpislola, coetra Tbeoooruei ?
Eastratium, prcsb. Gonstanlinop., adversus PtyMesteauBi, ta coQatiooe 5 sypodi
tncipii : i
cbopannychilas, ab Allaiio posi comroeDtattonem
wero quUmm m l f a i m , t o n . B i n i i , parte n, p. 70,
de purgatorio editom, p. 571-578. Incipit iUa hott In Pclagii D eptstola ad Istriat episeopos. Ibid.,
milia : 01 pag. 128.
.
155. Serim* in parabolam tinem, Laline, Acbilla 161. papm cputoU encyelUa, sive, nl 1UStalio interprete. Rom. 1578, in-8.
rios Mercafor Yocat, tr*ct*rim cootra Nagttaos
154. TkeodoiH imp. epistola (a) ad Cgriltum, data
ad GyriUom e l alias episcopo* missa A . C 418,
19 Nov. a. 430, in parle Actorum condlii Epaecujnt fragmeiiU apod AognsUn. e p t a . 1 9 0 (edk.
aioi, tom. I B i n i i , pag. 182. I n c i p i t :
r c i . 1574), c. 6, e l Prospenm m appemdicc cpi . Alia pag. 164,
atols Cttleslhii ad episcopoa GaUls.
, Latine e veleri veraiooe apud Balu162. Rgpatim ( b l f o , o l videUir) mmmma m Cf
zium, pag. 708 Nowm Collut. concilior. Aliud re-rilhm. Ibid., p. 926. l n d p c l : Ugem AMforiot l m scriptum de Cyrilli e l MemnonU Ephtsiiii restitnparm.
tione, quod post Cotelerium, lom. 1 Mommemtor^
AUx.
nomm
pag. 41, dedil BaJuiius, pag. 655. I n c i p i t : I X . Scripia f t t * sub Cyrilli
erunturi
std in Greco-Laiinm
editioni
. [Mansi coUeet., tom. IV,
ari#. itml.
pag. 1109, et Lat.,tom. V, pag. 529. H A B L . ]
155. Itidori Petuibim ad Cyrtitum, qoi palris (4) 163. Uber a a W r m /4*<M, cum fiuofMw4sinslar eom esi Yeneraias, epistobe andecim, qam
184. Brem **f*fe 4* tts pnuermra nU
inter Isidoriana* ssepius prodiere, el gravia moniu
legem. Hsc dno exstant m editMMubos doabas poeominent. Dus citantur eiiam a Facoado, u , 4,
slremis Lalinia openiB CYTUU Paris. a. 1573 e!
quae sunt libri epistola 510 et 570.
1605. Bamd *oo, inqnii BelUrmiottS, OJI CgriU*
156. XyUi [f. Sixti] papw Romm, ad Cgriihm,ttKf. Sed ru porvt momatii l , cmm tint libflH
cum ejusdem Gotelerii versione, epistobe doae apod
brewissimi et U*e$.
Baloz., pag. 658. Prior i n c i p i t : " \ 165. ffowtfo J F I tM Lemtkm^^m in Utini*
* . Altera : - Cyrilli ediuonibos ex releri wsiene Kaiai lioel
\ . Edtderal ieperire, el e codke Jacobi Fabri yvtyrix n b
Golekriut, tom. 1 Monumentor. Ecclmm Grmcm,
CyrUIi nomine Jodocos Clkbtoveea. ParU. 1^21
p. 42 et 44. Adde TUkmontiaiB, tom. XIV, pag.
fbl. Sed iBas qaidem Origeai aaseroere AocU
509seq.,550.
in cojaa Latinia openua \* 6spiw
157. TranquiUim, AntUckeni PmdUt, Akxandriexeos legantur. Vide Sixtoa S e n c n i m libro n
Hierapolitani, Helladii Taraensis, et aiioram epiBibi. e*tm. F A H U
scoporum ad Cyrillum pro Joanne Antiocbeno, apod
166. ffo*tf*X/X tJt Jrtmam,qam Aalweip. 164S,
Baluiium, pag. 696, Latine. l a c i p i l : Nota qukttm in-8, edidil Gneoe Latine BaJtb. Corderios. Sed
rectm glorificatiom e$t fidet*
Ul a Mich. Ghislerio recte viBdicate snnt Oripoi,
158. kcatn Berrkoensu epistola brevia contra ca- excepU poelrema, qoae nec Origeni eat, net Cypitula Cyrilli. Ibid., pag. 756, Latine. Inctpil:Per- r i l l i , sed Glementis Alex. llbar, tepios ab eo
manmu$ iitfidetanctorum Patrum. Hanc epistopore sub veri aueloro soi editua noaiiiie: Quk ^
lam a Tbeodoeio imp. approbatam legee, pag. 746. es tuhandui.
159. AcaciiMelitineiuU epistola ad CyriUum depace 167. Anasiasu Antiocheiii, etCyrilli Alex.,
(a. 455). Incipit : Quoniam didici,quod pergratiam
. Expositi*
Dei. Ibid., pag. 785, et ex aila interpretatione, pag.
compendiaria ortkodoxmfideiper qaatslioiiee et it* 918. [In Synodico, c. 85, p. 860, et cap. 215, p. 998.] D sponsiones. Iocipit: c l ,
(. \ ;
160. Episloto Rabbul, episcopi Edcsseni, ad
. Ms. in Bibl. Caesarea (c). Vide Lambeivgyplium (CyriUam). Ibid., pag. 896 aeq. I n c i p i l :
C
ed. K o l h r . , qai ad priorem locam adnoUI, utrobi(a) Meminit Leontius Byx. Dt $ectu, p. 456.
(b) Vide Isidori Pelus. lib. i , epist. 570. Facun- que CyrUli Domine inecripUg questiones, e t c , didus loco laodalo: /idorw, prahyter jEgyptius, \ i d i in duas pracipoas qusatioDee, aimirum, /
\ , et *\ \
Pelutiota, qulpro vita ae iaptentia %um meritis ut
paler ab ipso Cyriilo el honoratm ett ti weatu*. , elc., lam, qo$, si, ait, unios ejusdemqne auclorie sunt, duo Cyrillo tribul r i x poterunt
(c) 1n cadem bibl. eislant et Cyrilli quapstiones
nara in altara illa qiweslione de duabos in Gbrisia
responsiones \ , boc i n i l i o : \
naturls, propler Monotbelilas utiqne, diligenler
; . agitar. Contuli cum bac aliam quckpie exposiiio ; . ; . Lambec, , pag. 100. 1 qnaesiioneset resDonsiones nera fidel, qnas i n c i p i t : .
Cyrilli el aliorum, quae incipiunt: , , et tuD Gyrilli simiil et Athanasii nominibus
, \ ; \ tam in Bibtiotheca Patrum Latine, oaam in tribus
codicibus noslris Grsce babelor; [ V . paalo anie
, . Neese). V, pac. 152.
n. 167] ac ccrtusfereeam, postenorem islam pri<v
FABK. De codd. C**ar. L I X , n. 10, ct GVII, n. 8,
V. Lafflbec. Com. I I I , col. 265, ct tom. V, col. 2 5 , ris illius rtccaUorem meupbrasin esse, Anasusii
86
L FABRICIO.
i
Palaogr.
Gr.,
pag,
72
sq.,
de
cod.
quondaro
re%\<h
ciiim, IV, pag. 206 (). Vertil Laline et ulraque l i n gua edidit Theodoms Beza, ana cuiu Alhanasii l i - Cyr. Lexici plura adnolavit. In bibl.. Qodlei. i n
bris y De Tnnitate, vt libris Basilii contra Euno- cod. fiarocc. XGV, Gyrilli Lcxicon, compilante An-.
tonio philosopho, ordine alpbabclico. Veneliis i u
tnium, e l Pbabadio, Latino scriptore, eonlra Ariabibl.
oodd. S. Micb. Cyrilli Lexicon, de qiio docte
wo$. Gener. apud H . Stebamira 1570, 8. [V. Bez
disserit
Mittarellius in Cat. Uliusbibl., p . 506 sq,,
prafat. et fioflar. infra in nota biudaturo. \U]
168. Cetena in Mttrcum, quae io oodieibus qui- et postquam alios aliorum bibliotbecarum codd.
busdam Cyrillo Alex., sed in aliis rectius Viciori, attulil, c licet tamen, ait, in bibliotbecis mes. fere
Anliocbeno presbytero, Iribmior, n l dixi volominc omnibus hoc Lexkoa praeferat nomen S. Cyrilli,
saperiore [VIII, pag. 655, sq.]. Nesrio, an diversus arcbiep. Alex., exploratam tamcn esl, venim ejus
auclorem esse Gyrillum quemdam, qui vixit post
fuerit, quem Combefisius in Bibl.
eenaonatona
scribil a Rapbaele du Fresne inter libros ex liaJia an. 1200, cujus Lexicon ana cum aliis lexicograpbis Graacts produclum fuit a Gar. Labbaeo. Eliam
allatum commenurium salis spissam m Marcum,
AldusGyriili Dictionarium edidit. Videantur Diaria
Cyrilli Alex. nomine praenolatoni.
Utierakmum Haiiw, tom. I I I , p. 457,etc, > Mfe169. Apoiogl, sive Fabukt moraiet, Latine edilae
a BaHhasare Cordcrio 8. I . , Vienn* Ausiriae, 1630, diolani ia bibl. Ambrosiana^ lestc Monlfauc i n
forma minore. lonloris e l Lalmi ecriptoris viden- Diar. Itat., pag. 17, et de aliis Cyrilli Lex. codd.
lur esse Gornelio a Lapide in Ecclesiatticutn, p. 23, pag. 511 el 555, sub fin. Honacbii in codd.
ac sab tilolo Speculi sapientim prodierant Paris., G G I L l I e t C C U I , CyrilU Lexicon. V . cal. codd.
1502, fa-8, apud Joannem Parvam. Qoadripartitas Graec. Bavar., pag. 84 et 85. HARL.
85
hic apologus Germaniee eliam lucem vidll, B. S.

M. interprele,Francof., 1564, S.Spiegel der WeUheit.
170. Poima iambieum
, de animaiium et ptantarum proprietale, editum sabCyrillt Alex. nomine Graece Rom.,1590, in-8,
auctorem habel Georgium Pisidem, cui in aliis e d i lionibus rccte vindicatam est, ut dixi superiore
volurainc \p. 614 et p . 613 not.].
1 . ,
, Collectio alpbabetica vocam gra&ca- ,
rum, tono vel spirito differeniium, ab aliis Joawii
Phihpono tribuitor. Yide rolumine V I , p. 521, n. 5.
172. Glossarium vetus Grmco-Latinum, quoniam
in calce quorumdam Gyrilli scnptornm invemum
testatus est Heor. Stepbanus, etiam Gyrillo Alcx.
tribui a qiiibusdam coneuevit. Et io Caroli Labbei
edilione Gloesariomm priscorum , Par.
1679, f., inscribitnr: Cyrilli, Philoxeni et aliorum
veterum G/ossuna.[V. supra, vol. V I , pag. 651 sq.;
ibid., pag. 199 sq. Speciroen ex Glossario Cyrilli.
Aiex. edidit cel. Ghr. Fr. Mattbxi i n Glossariii Gr.
rmnor. et aliti anetdotb Gr., e l c , . I , Mosquse
1774,4, m . I n cod. Valicano, Lexicon S. GyriJli et
sigmficatt. comploriom vocc. Gr. et Lat. (4)Add.
Augusta Vindel. Cyrilli fragmenlum Lexici, tcste |
Uei&ero i n Ind. mw., pag. 55. Monlfaucon, in
174. DicUvil et in Daoielem, inquit Sixtus Se.nensis, in Oseam, et in Abacucb bomilias plurimas,
qux in bibliolheca Vaticana servantur.
175. HomUia in nativitdtem Ghmti. Vide Rupra ia
Indice, 50 *. FABR Illam borailiam scripsil Tbeodotus. Atque buic ipee Fabric. infra, vol. IX, pag. 270,
i i , illam bomiliam (qoa3 exslat in Harduini Goileet,
condl. I , pag. 1654, et memoratur io Actis syaodi
sepliraae, aetione 6) ascripeil. Atque subhajua Tbecn.
doti nomine exslanc dme bomUta? in nalivitalem
Domini, in cod. MGLXXI, n . 14, bibl. pabl. Parig.
fortasse illias, quem eruit Oudinus, lom. I , p. 1665,

qax opinio mea si veri est simiUima, pnor illa,
priori sui parie, Gynllum auclorem habere poleril;
c l erit ratio clara, car hstc poaterior exposiiio fidei
locupletior sit, e i lam Cyrilliquam Aihanasii nomen
raeflxum gerat. Hactenus Kollar. Auguste V i n el. in cod. Gr. Qnastiones et responsiones de fide,
CyrilH,Damascem, Atbanaaii, N i l i , Maximi. V. Reiscr./itd., etc,pag. 59.In bibl. Bodleiana,n.688,
Cat. codd. AngUoeX in cod. Laudiano X X I V I , n . 14.
Symbolura apostolorum et Gyrilli Alex.; quiesliones et responsa aliqooi de fide S. Trinitatis. HARL.
[De chfomco, . ckronogrophieo compendio, verss.
iambicis, quod in cod. Matrit. Cyrillo Alex., perpcram ascribilur, in aliis aulcm codd. dicilur ex
Georgio Pisida et Gyrillo decerptum, V. supra, voJ.

VII, pag. 472 sqq., et pag. 533, de bisloriae ByiantiiMB nova appendice. edita a Fogginio. HARL.1
() Pag. 45o, cod. CLXXXVUI, n U 2 , ed. KoIIar.,
qui not. A. Oudini errorem (Comment., tom. I ,
pag. 1664), de boc libello ejusque auctoribus, quasi
Cyrillus et Anastasius colloquentes i n boc codice
induci dicantur, castigat: I t . in cod. CCXIV,
n. 7. V. Lambec, V. pag. 91, aliisque codd. passimjam excitatis. In aliis Gaesar. codd. (in . I I I
et IV) tunt Aoastasli responsiones ad varias qua>
siiones, V. indic. ad ea volumina, voc. Anastatias.
Interrogationes et quraliones de divina nalura,
in cod. Escorial. tc&le Plucro in Itin. p. 164. IIAIU..
[b) Vide intra, col. 115.
X . Scripta Cyrilli inedita.

173. In Ezechielem. Marcas Velsera*, epislola ad
Bonar. Vulcauiam, data a. 1604: Induttria laiu$
adhuc extra istum (Tbesaoremm librum) oampus
patet, Ezechiele maxime interprttando^ quem fadU
axtimare e$t ingens volumen conpcere. Etechielem
Hiam amicus Ule meus (Jacobua Poatanus) aggredi
parabatj sed monitu$ uttro resistet tui reverentia,
Cyrilli symbolae in Gateniaad Ezecbielein,luni edha
Villalpandi, tura ineditis, quas Goislinfaiia alistqurt
bibliothecc asservant. FABR. Ex Cyrilli commenuriis in Ezechiel. fragmenla duo, i i i cod. Laurenl. I I I , n . 9, plul.6. V. Bandini Cat. codd. Laur.
Medic.,\y
pag. 119. HARL.
87
*g
FABRICIO.
eod. qeidetn Caesar. , . 12, Cyrillo triboinit Cyrillas ipse epistola ad Eulogiom, p a g . 134. t u r . V . Lambec. Comment. vol. V I , part. 1, p.82sq.;
laudat E p h r a i m u s apud
sed Kouaries i n noU, ubi mollus est de ista boPbolium cod. ccxxix, pag. 414. W a l c b . 1. c , p.
roilia, animadvertit, eam prorsas diver&am esse ab
682, saspicatur, sub eo inlelligendum esse Cyrilli
flla S. Cyrilli bomilia, quae fere ejusdem argumenii,
Apologelicom pro capilulig i n M a n a i Coltect.,
sed Latine tantom, babeatur edil. Cyrilli opp. Patom. V, pag. 19. Add., nuro. 18, supra , i n recenr i s i o * a. 1658, tom. V, part. n , pag. 416. HABL.
sione operum quae tomas V I I edil. A u b e r t i complectilar. HABL.]
176. I n Calenis inedtti9 ad Acta et ad epistotam
Jacobi et
Petri ac Joannh, Cyrilli Alex.
180. De synayog* defectu tibtr. Gennadiaa, cap.
symbolae legnntur. Vtde Momfaaeooi Bibl. CoisH57 De scriptoribus eccles.
nianam, pag. 265. FABR. V. snpravol. V I I I , p. 695,
181. Contra Meuatianou TUlemont. t o n i . XIV,
695 et 696, de catena i n Epistolas Paali. Sic occurpag.645, 669.
r o n l Gyrilliana fragm. i n catenis in Epistolas Pauli,
182. Liber, acia tynodi cQntraNestorium ejusque
in Epistolascalbolieas, in IV Evangelia, in Psalmos,
asseclas compUcten*, qaexn, una cum l l b r o conin
in Jobum et Parabolas Salomonis Florenlia; i n coNettom blasphcmias scriplo, mi&lsse se a d pnepodicibus bibl. Laorent. Medic. V. Bandin. Cat. codd.
aituin leslatur Cyrillus epistola ad E u l o g i u m , pag.
Grctc. Laur., I , pag. 565,102, 159 et 161; pag. 91,
154. Goofer Garneriofli, toro. , ad M a r i o m Mcrcatorera, pag. 545, ct TiUemonlium, l o m . XIV,
n . 24; pag. 52 et 297. HARL.
pag. 405 seq.
177. ! ;
185. / n Psalmum vm. S. Epbraim apud PholkiBL
. Ms. io variis bibliothecis, cul eobcod. ccxxix, pag. 420 edit. prioiae. FABR. Fragjungitor \
. Tide, si placet, qnae menla i u exposiiioDe psalmi in cod. Csesar.
dixi eopra, Hb. iv, cap. [56, vol. V I , pag. 199 sq.] Vindob. CLXXXVin, n . 22. V . Lambec., IV, col.
457 sq. Incatenis i n Psallerium, i n codd. Cassar.
FABR. Paris. i n bibl. publ. ood. DCCCXLVIII,
n. 2. CyrHli Alex. vocc. Hebraic. alpbabelico or- , XIV et XV de quibue T . Lambec., vol. I I I .
O i o n i i i u bibl. Bodlei., n . 710, 2 ; 1982, 1 ; 2528
dine digestamm, interpretalio. HARL.
178. Glossarhim Gra3cum sub Gyrilli Alex. no- Galal. Add. ad n . 176, supra. IIARL.
184. Gommentum Evangelii in Malthtum libro
imne itidem ms qood i n c i p i t : ", *
tecundo, laudat Facundusxi, 7. Tomum wUciiRum
, * , ,
, , . FABR. Vene- et duodecimum Acta synodtvi GonstantinopoUuax,
tiis in bibl. Marc. DLXXVIII, exslat Cyrilli Alex. aclione x, et secunda? NicaenaB. FrequcDtissima? Cyrilli symbolx In Gateni9 ad MaUhaeojn. C i u m r et
taxicoii, eujus iaitium e s t : , ,
a Leonlio Byz. contra Eutychem, et ,
diversum ab eoquod b . 1. cilat Fabricius. V. Caf.
ab Ephraimo apud Photium, pag. 429, cod. ccxux.
codd. Gr. K a r c , pag. 504. HARL.
Alius locus, pag. 452.
[Falso qusedam atlribui Gyrillo, jam passim ad185. In Lucam, ssepe citalur i n Galena Gneconotavimue. Sic k i eod. Gaesar. GLXXXVI, Spirituarum Palrum Corderiana el Galena aurea Thom
let anagogm in hexaemeron libri X / / , i n quo ipse
Cyrillus citatur, et quod iii cod. Coesar. praecedenli Aquinalis. FABR. De catenisin Maltbacum etLucam,
CXXXXV asseritar Anastasio Sinaitae. V. Lambec, v. supra, vol. V I I I , pag. 669 sqq., et in caUaus ia
IV,pag. 457-459, et Fabric. infra, i n vol. I X , pag. Matlbaeum aliosque i n codd. Gaesar. XXIX,
X L I I , XLV, X L V I . L X X V I I , sub fin., de quibust.
528 sq. ed. vet. In cod. GGXLVHI, n . 5 , JudcroLambec. Comm. vol. i u , etc. HARL.
rum disputatio cum S. Athanasio et Cyrilfo de adora186. / i t eputolam ad Hebrctos Liber II citatur s
ttone S. crucu t% sacrarum imaginum, i n Lambec.
Facundo xi, 7, Tbeodorito Diatog. et Theodoro ia
Comment., V , col. 287, ubi vero Kollarius in nola
libro " 11 \ . Meminil et iaterpredocet, i d opuscolum esse anonymi cujasdam, ad
meoieiD Atbanaeii et Gyrilli, Judaeos confutare co- talionis Gyrilli in Epislolam ad Hebraeos, Ephraim.
nantis. Adde supra a d I I I in notil. codd. vol.VII, Antiochenus, apud Pholium cod. ccxxix. Alexandcr
Hierapolitanos, epislola ad Acacium Berrhoensen), in
pag. 472 sqq. et pag. 614. *
Ad sparia qaoque referendam videlur opusc. de Baluzii Nova Gollect. concillor., pag. 762, et quaedam ex illa affert auclor Synodici contra tragoemensuris et ponderibas, qaod Gyrillo Alex. tribuidiam Irenaei, cap.218; id., pag. 928, qoemadraoduro
tar i n codd. Paris. bibl. pobl. MCCGLXXIII, n . 15,
et plura Leonlius Byz. contra Eutychem. Ex sexto
U MCCCLXXXIX, n . 12. HABX.]
tomo, AnasUsius, pag. 188 Hodegi.
X I . Scripta Cyrilli deperdita ().
187. Ltbri tre$ advertus Diodorum Tartentem, et
Theodorum Mopsuestenum (6), quasi Nestoriani doe179. ^ contra Andream SainosatematU auctoret, et alius Be incarnalione liber (divernum, qui adversus X I I capitula scripseral. Memi9
(a) Gonf. Tillemont., tom. XIV, pag. 666 seq., et

Cedlier, 1. c , pag. 354 et 569. HARL.
(b) Eodem Libcrato tcsle, quidam catbolicai no-
vilalis defensores, Acepbalis rcsponsuri, negarunt

libros illos esse Gyrilli.
FABRICIO.
89
s u s a b e o qeem supra, num. 7 , r e t o l i in recensione

operum q u s tomus V I I Auberli compleclitur), in
quibus tonUnentur 'antiquorum Patrum incorrupta
teitimonia, id e$t, FelicU, papcs Rowiani, Dionysii,
Corintkiorum episcopi, et Gregorii mirabith,
cognominati. Liberatus in Brevtario, c. 10.
Bfeminit et Leontius Byz. De tectis, , siveleclione4, pag. 448 seq.,et 8, pag. 550 seq., ubiargvit Dioscorum, CyrilH suoeessorem, quaedara illis
inserere ausum.
\
, , . Confer collationera calholicorum cum Severianis sive Acephalis, babitam Gonslanlinopoli A.
C. 552, lom. I I Binii, pag. 559. Cital et Facundus
u i , 3, et vui, 6, et quinla synodus, actione 5, lom. I I
Binii, parte n , pag. 65 seq., ubi plura fragmenla,
et pag. 72, ubi el Theodoriti, Tbeodorom adversus
Cyrillam defendentis, menlio, et pag. 75, abi q u dam ex secaado Jibro Cyrilli, De eo quod unus est
Chri$tu$ contra Tbeodorura. Et ex libro prima,
pag. 74 seq. Confer Tillemont., toni. XIV, pag. 795
ct 645 seq., ubi etiam de Tbeodoriti opere, similiter
perdilo, in qoo Cyrilli objeclionibus respondit,
cujus meminit Leontius, pag. 552.
188. ContraSynusiastas, sive ApoUinarislas, laudatur ab Epbralmo Antiocbcno apud Pbolium cod.
ccxxix, pag. 416 edit. primae.
189. . Ibid., pag.452.
190. Ad Theodonum imp. contra Pelagianos.
Pbofios cod. LIY.
C
191. Eptstote varia?, ot epistola ad Acacium,
Scylbopoleos episcopum, <foam citat Epbraim apud
Photiumcod. ccxxix, pag. 416.
192. Idem pag. 420 laodat Gyrilli, \ et \ , \
, ot pag. 429, 450,
[fragmm. in Synodico, c. 217, pag. 1008],
pag. 413. Incerlum an qaod Gennadio, cap. 57,
roemoratur, De fide adversus hasrctico*.
Timotbeam JElurum

, ,
mulia D. Cyrilli scripta, antequam vulgarentur,
dogmatibus adulterinis aspenis depravaue, ex commani fama narrat Tbeopbanes, pag. 95, et Nice- ^
phorus, xv, 16, BUtorice. Idem Nicepborns negat
esee verum, quod nonnaUi sparserunt, libros quosdam Cbrysoslomi a Cyrillo abolitos fuisse, xiv, 28.
t
X I I . Index eorum, ad quos, vel contra quos

scripsit
Cyrillus.
Nomeri Gnea, scHpU Cyrilli supra recensita, Arabfci,
iodfcem epistobrum el scripiorum nainorum alpbabeiicum respicianL
Acacias episcopue, 99. Melilenes, 52, 115. Episcopus Berrboensis, 57.
iCgypli monachi, 9.
Alexander presb., 104.
Alexandrinus derus populusquc, J i , 17, 89,112.
Anastasius prcsb., 104.
90
Andreas Samosatenue, '.

Anthropomorpbitx, '.
Apollinaris, 60.
Alticus Gonstantinopol., 98.
Aurelius (Augastinus), 88.
Gaelestinus episcopus Rom., 19.
Galosyrius episcopus Arsenoitcs, ', ct 8.
Canonica epistola, '.
Gharmosynus presbyler, 75.
Gomarius episcopus, 8 1 .
Gonslantinopolilani clerici, 5.
Glerus populusque, 52, 69. Monacbt, 92.
Dalmalius archiroandrita, 81.
Daniel, episcopus Damensis i n jEgypto, 77.
Domnus, episcopus Antiochenus, 86.
Bonatus, Nicopolis episc, 11.
Eulogius, presbyler Alexandrinus, 50, 81.
Euoptius, 24.
Gcnnadius, presbyler el arcbimandrita, 102.
Hermias, '.
Joannes Anliocbenus, 15, 54, 67, 9
Joannes presbyter, 104.
Julianus imp., '.
Juvenalis, episcopus Hieros., 4 1 .
Lampo presbyter, 114.
Leonlius diaconus, 75.
Libyae el Penlapoleos episcopi, 75.
Marlinianus prcsb., 104.
Maximianus, archiepiscopus Gonslanliuopoi., 06,
80.
Maximns diaconus, 104. Antiocbemis, 22.
Meranoo Epbesi episc, 53.
Monacbi patres, 61, 104.
Nemesinus, -', '.
Nestorius seq., ct 2, 47, 105, 106. Tres Cyriiii
ad Neslorium epislolas, quarum tertiae xn capiiuia
gubjunxerit, memorat Leonlius Byz. De scctis,
pag. 452.
Nestorii , 55, 27.
Oplimus episc, 44.
Orientales episcopi, '.
Psdladius, '.
Paregorius presbyter, 104.
Paulus Emesenus, 54, 64.
Posidonius, 59.
Potamon episcopus, 77, 8 1 .
Proclus Gonslantinopol., 51.
Rhodo scriptce epislolw, 14, 112.
Succensus Diocaesareae episc, 25, 25.
Theodorus Mopsuestenus, 51.
Tbeodoritus, '.
Theodosius Junior imp., ', ' el 4, 57.
Tbeodosii uxor et sorores, '.
Theognoslus presbyter, 75.
Tbeopemptus, episcopus Cabascnsis iiiiEg}plo,
77.
Tiberius diaconus, '.
Timotheus prcsbyter, 81.
Valcrianus episcopus, 5.
%
CARD. ANGELO MAI

PRJEFATIONES
AD S . CYRILU
ANECDOTA
SCRIPTA
AB IPSO
EDITA.
(BMolheca Nova Pairum, tom. I I , Rom 1814; tom. I I I , 1815, in-4 )
I . Editionum S . Cyrilli imperfectio.Qaoiies egogeneralem illam sancti Cyrilli Alexandrini

operum editionem, ab Auberto Gallo septem tomis vulgatam, manu versabam, toties me cupere
meraini, ut nova aliqua curaretur, q u tanto Aubertina plenior esset ac melior, quanto h c
minores alias et vetustiores superasse videtur. Etenim haud minimus hujus editionis neevus
est, quod Latina Grci textus interpretatio varios habet auctores, qui viginti fere numerantur:
quo fit ut Cyrilli eloculio neque consona neque uniformis Latinis auribus oculisque accidat:
et quidem veri etiam crassique errores interpretum Latinas plagulas maculant. Necessariis
insuper scholiis sive criticis sive exegeticis caret s p e Cyrillus, et materia ipsa respirationes
capitulorum divisionesque idoneas haud raro desiderat: Gracus vero contcitus fo&dis quandoque mendis laborat; materiarum indices vel exiles sunt, vel alicubi nulli; quilibet denique editoris apparatus et isagoge, et singulorum operum veluti historia ac judicium frustra
requiritur. Quanquam igitur haud leve est Auberli meritum, modesti caeteroqui bominis et
ingenui,propler hanc tomorura tot quam gravi labore suo molem instruxit; attamen optandum
erat, ut Maurinus aliquis monachus Cyrillum quoque consueto sodalitatis suae splendore,
doctrina ac aiudio sibi adornandura susciperet, quod ut aliquando meliore temporum conditione Gat, piis volis deposco,
I I . Scriptorum Cyrilli nupera conquisitio.His de Auberti editione brevileratque, ut spero,
quabiliter dictis, nondum tamen ejus praecipuum memoravi incoramodum, tot videlicet
Cyrilli opusculorum defectum, q u partim Greece, partim Latine dispersa in impressis libris
exstabant, et Auberti notitiam diligentiamque ftigerunt. H c scilicet accurate recenset Fabricius B. G. lib. v, cap. 22, n. 8 ( ed. nov, t. I X , p. 487 seq.), q u nimirum a novo editore
sedule colligenda sunt. Neque hic sisiendum, sedin conciliorum actibus, prasertim Ephesini,
in antiquis apologeticis, panopliis, scriptorum enarratoribus seu bibliographis, apprimeque
in Pholio, nec non antiquis aucloribus Mario Mercatore, puta, Facundo, Liberato, Anaslasio,
Leontio, et reliquis praecipue adversus Eutychis, Nestorii, Dioscori, Severi, aliasque sectas
hujusmodi pugnatoribus, scripta Cyrilli rimanda sunt. Quid de Grocis- dicam ad utrumque
Testamentum catenis, q u tot Cyrilli divitias ostentant? Me certe coacervandi cum majoribus
scriptis minores etiam minimasve Cyrilli ad unum corpus reliquias cupido incesserat, totumque Gyrillum decem circiter tomis comprehendendi: neque is iqjucundus labor fuisset, si
otii satis suppeteret, vel si ceeteras curas meas seponere deorevissem; quod quia non placuit,
nolui tamen Cyrillum, quopene pr ceeteris delector, deserere: sed omissa omni editorum
ejus operum sollicitudine, converti me potius ad indagandum quidquid tanti viri adhuc
ineditum Yaticanis codicibus contineri haud fallaci conjectura vel certitudine potius compereram. Quod cum prospere ut puto egerim, et res ultra votum cesserit, facile erit deinceps
futuris eruditis Cyrillum denique lum ex superioribus editionibus, tum ex his nostris additamentis cumulatum efficere: cujus mihi certe tanta ad manus venit copia ut duobus eam
voluminibus,non sinemeainterppetationeexposuerim, quorumpriusnunc describendum est.
f
I I I . Cyrillus de Trinitate. Episcopatum Cyrillus Alexandrin civilaiis gerens, in qua

superioribus annis Arius scelestissimam hresim propagaverat, nihil impensius in suis scriptis concionibusque egit, quam ut illius heresiarch, atque asseclarum, prosertimaue rcccntio-
93
PRFAT10NES.
94
ris Eunomii, venenata scripta redargueret, plebemquecursu pastoraii creditam in ortho<loxa Qde consemret. Princeps el maximus de hoc argumento liber Cyrilli est Thcsaurus, quo
veluti ampliore armamentario ea contineotur arma, quae in boc quoque minore de Trinitate
cernuntur opusculo, quod planius atque contractius atque ad rudis populi usura accommodatius(sicutetiam iosequeole De incarnatione ipsemet dicit) coraposuitCyrillus. AHerum insigne
deTrinilatescriptumCyrilli,Z>ta/o^t septem sunt luculentissimiadHermiam, qui pariter fecundissinmm Auctoris ingenium, infinitumque ortbodoxiro zelum demonstrant. Tertium De TriniUitt quoddam opusculum edidit primus sub Cyrilli nomine Wegelinus: verumtamen id nihil
fere esse aliud quam interpolationem alque compendium operis Joannis Damasceni De fide
orthodoxa, ideoque abjudicanduin Cyrillo, jam diu critici docuerunt. Sed proter hc
nominatim De Trmftafe inscnpta opera, passimCyrillusinvoluminibus suispro hoc praecipuo
dogmatepugnat; et quidem etiam in preclaris, quos nos hoc lempore edidimus, commentariis
ad Pauli Epistolas et ad Psalmos. Nunc se mihi obtulit Cyrilli ineditum, ut reor, opusculum
De Trinitatt in Vaticano perraro codice; qu lucubratio plane ab illa difFert, quam pari titulo
sub falsoGyrillinominevulgavit Wegelinus. Aitautem Cyrilluscap. 3 se,postquamcontra blasphemias baereticorum, Arianorum scilicet, salis decertaverat (puta in The&auro, in commentario
ad Joannem, et alibi), nunc boc opusculum pie credentibus scribere, ut divina dogmata, eilra
omnem controrersia aleam, didactico more exponat. Reapseautem promissum abunde facit:
ea quippe perspicuilate et theologiae perilia altissimum Trinitatismysterium evolvit ac tradit,
qutantum atque a Deo peculiariter edoctum magistrum decet. Tres singillatim divinas personas propriis cujusque argumentis illustrat atque conGrmat: idque opusculum, cedro sine
dubio liniendum, viginli et octo capitulis terminatur.
Dt incamatione. Sequitur, pari theologiaa merito, tractatus alter ex eodem codice suraptus De Domini incarnatione, triginta quinque capitulis comprebensus, et a Cyrilli cateris
de boc argumento scriplis prorsus diversus. Atque in hoc refutationem haereticorum non negligit, quorum nemraem recentiorem Eunomio nomioat. Illa .vero calumnia a posterioribus
Monophysitis Cyrillo imposita de unica Chrisii natura ab eo asserta, tam evidenter hoc
soriplo dissolvitar, u i cemo jam cootra biscere ausurus sit. Quanquam vero polemicara in hac lucubratione parfem naviter Iractat CyriHus, attamen in exponenda Dei erga
homines benignitate, quam incarnationis opus demonstrat, plurimus esi; ut Cbristianum populum Dei vicissim amore inflammet, atque in fide confirmet, quam egregie definit pium esse
erga Deum ac revelationem obsequium, controversia omni curiosoque etiam examine omisso,
eui certe indagini neque plebs neque maxima hominum pars idonea est
Dt Dtipara. Tertiam in hoc nostro volumine sedem occupat Cyrilli copiosa ac libelli instar
oratio, qua ostenditur beatam Mariam re vera esse rectissimeque dici Deiparam. Exstabat
bm inedila oratio in Vaticano codioe antiquo 1434 nec non in recentiore Ottob. 30; denique
eamdem coatineri seioincodioe etiam Barberino 253. Rem hanc non semel Cyrillus, elsi
obiter, non tamen iocuriose tractaveratetiam sermone I contraNe3torium,necnonin epistola
dogroalica ad /Bgyptios monacbos, qu est in ordine epistolarum prima. Magnifice vero Virginem eelebrat ei tertio quoque verbo appellat Deiparam in oratione babita Epbesi coram
synodo. Addelocum orationis 1 De fide ad Rtginas (Opp. t. V, parte n, p . 47 sqq.) Sed enim
prmclamm mihi obvenit, ut dixi in not. ad cap. 13, Justiniani imp. in ejus quam edidi epistoia duplex testimoDium de hac Cyrilli oratione, ita ut prieler stylum et consuetam atque
solemnem Cyrilli doctrinam, auctoritas etiam Augusta accedat, quae omnem dubitationis
scropulum eximit. Et quidem ipse Cyrillus boc se argumentum diserte tractasse narrat in
epistola ad Haximum apud Baluzium . CoU.conciL col. 915, his verbis: Primum capitu*
lum est quod sancta Virgo sit Dei Genitrix. Nisi forte eo loco de primo suo in Nestorium
. sermone cogitat: etenim id dogma postea, prout nunc in invento nostro legitur, multo
uberius eiplicuit. Luculentam hanc Cyrilli orationem coramendare verbis oraitlam, nullis
cnim laudibus eget; io cujus etiara clausula vehemens ad orthodoxiam retinendam adhorlatio
ftl. Illod nequeo relicere, quod est Cyrillo nostro valde honorificum, simulque novum huic
scripto suffragium adjicit. Etenim duo pcrillustres Patres, qui Eulychem reprehenderunt.
05
CARD. ANG. MAI
Leopapa pluribus scriptis (), Pelrus Chrysologus una epistola {b) praedicl C y r i l l i a n o r a tionis exordium sibi evidenter vindicaverunt. Leo quidem sermonem suuui in Ballerin. edit.
postremum, quo Eutychem refutat, sic cum Cyrillo exordilur: Sicut perilorum p r u d e n t i u m que medicorum est, passiones infirmitatis humanse remediis prcevenire, et quemadmodum
saluti conlraria declinentur, ostendere, e t c Reliqua ctiam consentiunt, nisi quod C y r i l l u s
Dei, Leo autem pastorum providentiam memorat. Jam Pctrus, haud quidem in preedicta
epistola, sed initio sermonis44 (ed. Seb. Pauli) sic Cyrillutuffique imitatur. Peritus m e d i c u s
quoties vario languore defessis pleoam desideral conferre medicinam, altas aperit morboruni
causas, etc, quamplurima remediorum genera, berbarum vires paodit, medicamentoruin
loquitur qualitates.
Dialogus. Quarto locoposuimus de eodem argumento dialogum Cyrilli cum Nestorio i n
codice vat. 790 compertum, ubi is nominalim Cyrillo auctori inscribitur: neque hic certe c o l loquendi mos a Cyrillo abhorret, ut ejus longi cum Hermia et cum ipso Nestorio dialogi n o t i
ostendunt. Certe fit hic perlucida Neslorii arguentis confutatio.
Epistelcc 4.Cyrilli multas periisse epistolas manifestis indiciis constat. Alque utinam
Aubertas non tam socors in illarum editione fuisset, qui ne numerare quidem eas meminit
nedum aliquot scboliis aut historicis iilulis illustrare I Nos ineditas quatuor invenimus in c o dice Yat. 1431, et partim etiam in Ottob. 1262, quas non Latina solum translatione, verum
etiam aliquot adnotationibus comitari voluimus.
Homilia de incarnatione Domini. Alia homilia.Sequilur apud nos homilia de incarnalione Dei Verbi, quae nonnisi Latine exslabat; Graece vero a nobis ex utroque pradicto codice deprompla fuit, novoque Latinae lingmB vestitu amicla. Item brevior illa quffi subtexitur
de Neslorio ejecto homilia, Latine lantummodo in Ephesinis actibus obvia, Grce a nobis
comperta fuit in Valicanis codicibus 504 et 508, bancque item LaUnitate rursus donavimus.
Homiliade vinea.Conciuncula dc JZgyptiis martyribus Cyro ac Joanne. Sancli Cyrilli
homUiamde evangelira vine parabola, quam olim Latine tantum Achilles Statius, Lusitamis,
ad Gregorium XIH PP. impressam miserat, Graece ego in Spicilegio Rom. . V cdideraw ex
ipso Statii oodice inbiWiotbeca VatticeHiana Rom superstite. Fuit enim Stalius illius bibliothecae conditor, ejusque illic imago cum elogio ad perpetuam rei memoriam prostat. Nunc
igitur ne Cyrilli homilia translatione Latina careat (elenim priscus et tenuis Statii libellus vix
alicubi occurrit, et ipsi mihi ad manus non est), hoc quoque Cyrilli scriplum utraque lingua,
me interprete, exstare constitui. Et quoniam in Cyrilli homiliis versari coeperam, tres quoque ejusdem conciunoulas de jEgyptiis martyribus Cyro ac Joanne, quas mihi S. Sophronius
in sua pradictorum, quam edidi, martyrum historia obtulit, hoc idoneo loco non sine animadversionibus aliquot poneudas curavi.
De homiliis /igwoi.Quanquam sancti Cyrilli homilice pluriniffi fuerunt, teste Gennadio
cap. 57, hfieque adeo fainigeratae, ut a Graecis episcopis ad declamandi exemplum memoriaa
mandarentur (ceu vidclicet apud Latinos sancti Auguslini, Cyrillo coffitanei, sermones multitudine ac celebritate excelluerunt), altamen ego de iis generatim post alios bibliographos non
loquar, ne forte actum agere videar. Paucas tantummodo memorabo, quas vel intcgras vel il"
Jarum fragmenta ego edidi, vel in codicibus adhuc retentas observavi. Suni autem hee:
l.Homilia deparabolavinece, qua nondum Grce fuerat edita. 2. HomiliaB tresbrevissim de
SS. MM. Cyro et Joanne Graice, iiemque Laline interpretc AnastasioBibliothecario. (Hujuscemodi prorsus sunl tres iltee S. Auguslini conciunculce dt S . Stephani miraculis in edit. Maurin. t. V, p. 1275.) 3. Homilifie fragmentum Quod Christus dicinon debcat homo theophorus,
sed Deus incarnatus. 4. Homiliffi quartae seu sermonis conlra Arianos fragmentum. 5. Prosphonetici ad Alexandrinos fragmenta. 6< Homiliarum partes aliquot in Nicet ad Lucam ca() Leo in cetebri ad Flavianum epistola, cap. 5,
locum quoque nonaleo exiguum S. Augustim ex
hujus contra sennonero Arianorum libro n. 8 ipsis
verbis sibi vindicavit; qua3 res non lcve Leoniserga
Augustinnm obsequium foisse dcmonslrat. BaUerin.
ed. l I ; col. 824.
(6) Miror scrmonutn Pelri editores, qui hanc

epislolam in aclibus concilii Chalccdoncnsis obviara, et satis celcbrem ac pretiosam, pra*lerii5sc
quasi per incuriam vcl polius oblivioncm aut inscitiam \idcntur.
'
.
-
97
MLEFATIONES.
98
tena (). 7. Homilia Deparabola decem virginum inscribitur Cyrillo in codice Syriaco Vat. 97
verumtamenealegiturGrffice sub Chrysostomi nomine in Gracocodice Vat., exstatque inMontfauconii edilione inte.r spurias t. VUi, p. 45 seqq., etsi multa cum varietate. 8. Homilia de
audienda liturqia Cyrillo ilem inscribitur in alio Syriaco codice Vat. 200, sed tamen hanc
habere Cyrillum auetorero nondum mihi persuasi. 9 et 10. Homilias duas Cyrillo inscriptas de
asctnsione Domini, et de iribuspueris Babylonicis atque Daniele, dixi olim me Grffice et parlim etiam Coplice in codicibus observasse; neque tamen bis fidem adjicere ausus sum.
Postea tamen alia quoque de iisdem testimonia sum nactus: itaque fieri potest, ut harum fortasse alio tempore rationera habeam. 11. Homilia de paschate qudam tribuitur Cyrillo iu
uno Grseco codice> in alio autem Chrysostomo. 12. Cyrilli homilia de B. Marias F . dormitiotie
in codice Vat. Arab. 170, Script. vet. t. IV, p. 311. 13. Ejusdem Cyrilli Homiliade pamitentia
est in cod. Vat. Coptico 59, Script. vet. i . V part. , p. 154. 14. Fragmentum Howili de contummatione sotculi. Vide ad Matth. xxiv, 29. 15. Adversus Eunuchos, ex Chronico Georgii
Bamarloli et Joannis Siculi. Denique paschalem tertiam homiliam, seu epistolam, (juam deperditam quidam putant, nullis ego in codicibus reperi; neque ulla fortasse fuit. Feliciter
tainen mihi obtigit, ut paschalis decimae seplimfB ineditam atque elegantem nanciscerer Arnobii Latinam inlerpretalionem, quam in quinto Spicilegii Rom. volumine collocavi. De aliis
vero nondum satis mihi perpensis aut exploratis, quas in codicibus scriptas aut mcmoratas
interdum vidi, Cyrilli bomiliis, dicere supersedeo. Denique tractatum De patchatc, qui in edi*
lionibus tribuitur Joanni Pbilopono, vidi inscriptum Cfyrillo in uuo cod. Vat., in alio tamen
cod. praedicto Philopono.
IV. Commentarius in Lucam, Sed ecce aliud in volumine nostro continuatur longe majoris molis Cyrilli scriplum, quod paginas 332 occupal, commentarius nempe ad L U C I B Evangeliam, quem nos gravi sane labore impendioque temporis ex duodecim Valicanis catenarum
codicibus compilavimus : ila ut quas Cyrilli reliquias ex quatuor vix codicibus ante hos annosdeUbalas Griece edidimus, nunc plurimum auctas et emendatas ex tot codicibus, addita
etiam Iranslalione nostra scholiisque, jusli operis instar repraBsentemus. Sunt atrtem codices
hi, quos in libri marginibus ttUem . B. C. D. E . F . G. . I . K. L . M. perpetuo denotamus
1. Codex A. Vat. membraneus, maximus, in fol., sfficuli fere terlii decimi, Nicelae catenam in
Lucain conlinens cum Cyriiio piurimo. II. Codex B. Palat. Vat., bombycinus, in fol,, ejusdem
fere ac B. aetatis, diversam tamen catenam continens. Hujus codicis, sub initio corrupti, apographum insuper recente manu coniectum inspeximus. III. Codex C.Tat., chartaceus, in foI.
ubi item spissa inLucam Patrum catena. IV. Godex D.Yat. membraneus, in fol., saeculi ferme duodecimi, item catena. V. Codex E . Vat., chartaceus, in fol., coniinens Macarii Chrysocephali non lam sermones quam Patmm, citatis accurate nominibus, catenam in Lucam. Id
Macarii opus dicitur etiam Alphabetum, quia totidem sunt sermones quot alphabeti litter:
cieteroqui in Vat. codice non nisi sexdecim exstant, id est usque ad litteram . VI. Codex F .
Val. alius, chartaceus, in 4, qui non nisi mediocrem partena praedicti Cbrysocephali continet.
. Codex G. Reginae Suec, Vaticanus, sceculi circiter duodecimi, cum catena. \. Codex
H . Vat. pranobilis, sfieculi ferme undecimi, qui tamen in grandi mole, nonnisi partem Nicetiansd catenee complectitur. IX. Codex I Ottobonianus Vat., membraneus priscus, cum insigni
ad prophetas omnes catenaj habens etiam paucos Cyrilli locos, qui diserte dicuntur ex ejus
i i i Lucam commentario detracti. , XI. XII, nobis K. L . M., exiguas admodum Cyrilli in L u cam reJiquias nobis suppeditarunt. Duas quoque Latinas ad Lucae Evangelium catenas inspeximu?, unam divi ThomaB Aquinalis, Balthasaris Corderii alleram : qu sicubi plus aliquid
Cyrillianum habuerunt, hoc Latine nos dedimus in adnotationibus, ut Cyrilli textus, bac sallcm lingua, utcunque expleretur. Sed hcec, inquain, levia oppido incrementa sunl. Corderium autem fragmentorum suorum imperilum haud raro interpretem multis locis pene inviti
redargmmus.
f
Idem commentarius Syriace inventus. Grflecorum Patrum ad Lucam catenam Duper, id.
(a) Cf. Luc. m, 4, homilia de S.JoanneBaptista;
vi, 13, De etecthne apostolornm;xn, 19, Dc
dititc horrca dilatar* coifitantf; xix, 13, De ta-
lentorvm distributione; -xxm, 55, De pauione Do^

mini,
LARl). AING. MAI
IUO
est anno 1841, Oxonii, curis viri cl. Crameri ex Gallicano codice cdilam, sero accepi, postquani cgo opus Cyrilli meum profligaveram: alioquin ejus aliquol locis tempestire usus essem si nihil aliud, certe ad collationem. Jam rero hac inspecta, in Cyrilli quas refert partibus,
stalim agnovi nonnisi tenuem libri mei partem illic conliDeri, cum iila ex unico nec copioso
codice, meus aulem liber ex duodecim ms. catenis, quarum aliquot copiosissiro, prodeat.
Etenim ubi quaterniones nostri pleni decurrant, ibi interdum vel nihil codex Gallicanus habuit, puta in capp. I , XVI, X X I V : vel singula Y I X fragmenta, puta in cap. et XV. Huc accedit quod in libro edito Cyrillus caeteris Patribus interseiilur, nullaque inlerpretalione Latina scholiisve illuslratur. Qu dum historialiler narro, haud hercle quidquam prastanti Oxotiiensi libro detrahere volo* cui omnis a me debetur honor ac porro defertur, propler rei sac r utililatem, typorum splendorem, editoris strenuam sedulilatem atque peritiam. Sed ecce
aliud me vehementer commovit, gaudioque affecit, quod ab ephemeridibus publicis nnntia.
lum fuit, Cyrilli integros ad Lucam comroentarios, in Syriacam linguam conversos, nuper ex
iEgypto in Angliam esse perlatos; quod saoe exemplar si nulla laesum ktcuna sit, periteque
ab interpfele Syro ekiboratum, Cyrilli demum lotum ordinatumque ac purum opus, in alieno
saltem idiomate repnesentabit. Nam calenarum incommoda q u sint, oemo eruditus ignorat
(quanquam et illa peculiaris barum et verissima laus est, quod meliorem cujusque operis succumdelibare solenl). Eclogarii scilicet partesoperum pro libitosuo excerpunt, et ubi lubet
collocant, et quandoque etiam interpolationibus violant. Cum autem volumen nostrum haud
ex UDO, sed ex duodecim mss. codicibus sit conglutinatum, vix fieri potest ut partes omoes
sedem propriam, post eclogariorum licentiam et discrepantiam codicum, relineant; quam
rem nonnisi integrum operis corpus prostabit. Si igitur Groca nostra ante Syriatici libri editionemin Aogliam venerint multum,credo interpretando Cyrillo proderunt; sicuti vicissim
nobis magnopere fuisset commodus Anglicanus liber ordinandis Graecis ac perpoliendis, si
(quod Beri non poterat) ad nos maturo tempore pervenisset. Rei bujus persimile exemplum
esl Eusebii Tktophania, in Syriaco pariter codice his annis inventa, cujus Graca fragmenta
a me antea vulgata, el. Leus interpres et editor non habuit; nos autera, libro ejus accepto,
Graeca nostra excussis denuo Vat. codicibus multum auximus et recensuimus; qua supcr re
in quarto Bibliothecce hujus volumine satis diximus. Jam nemo nobis objiciat, quod Cyrillnm
ex catenis, non autem ex codice proprio integroque, Yulgemus: nam praterquam quod nuba
alia suppetebat rei conGciendae ratio, nihil nos inusitatum egimus. Ecce enim Origenem in
Genesim, in Proverbia, et in Psalmos, nonnisi
catenis RUDBUS utcunque restiluit: ejusdemque item Htxapla magnam partem catenee suppeditarunt. Theodoretum et Athanasium in
Psalmos caten solae Sirmondo et Montfauconio obtulerunt. Cbrysostomi satis copiosas et
egregias in Jeremiam explanationes nusquam nisi apud-Ghisleriicatenam habemus. Eusebiuni
in Lucam, Polychronium inDanielem, Didymum in secundam ad Gorinthios nos ipsi catenarum ope adjuti in lucem exlulimus. Postremo qualis quantusque percipi ex bac Gyrilli editione fructus possit, lector per se quisque sentiet, et noster eliam rerum index partim demonstrabit, prsertim in re dogmatica, circa Ghristi divinitatem, originale peccalum, divinam
graliam, sacramenta baptismi, poenitenliffi, atque eucbaristiae, de quo postremo praesertim
dogmate divinus est Cyrilli locus (ad cap. xxn, vers. 10, in flne), quem nulla unquam hfiercsis
neque prasens neque futura labefactabit. Sed de Gyrilli in Lucam commentaiio satis (). Superest ut de reliqua voluminis continentia dicamus.
V. Contra Synusiastas et /to*.Est inter Syriacos bibliothec Valicance codices pervetus
quidam, mimero 140 notatus, saeculo octavo, ut Assemano videlur, scriptus, qui Joannis Caesariensis inter quintum sextumque s&culum clari apologiam continet concilii Chalcedonensis
v
() Testimoaia vetera pro Cyrilli in Lucam com- prete a i t : Sanctut Cyrillut Alexandrinta in explamentario olim nos citavimus, Latinas catcnas divi
natwnibu* ad Lucam ait: Factam eue dicimtu transAquiaatis atque Corderii; item Graecas Vaticanas figuralionem (Domm) non $ic quidem ut cortnu huin prophetas ubi pauca fraffmenta citata reperimus: manum figuram amiserit, sed tpUndore qvodam indeinde scfaoliasus aliquot Vatic. Itero catenas Vat. dafm [ucrit, e t c , usque ad sutlinere potucrunt.
ia L a c , quarom nunc numeram auximas usqne Qoi locus Gnece nunc appamit in editione nostra
ad X l l . Denique adest codex Syriacus, de quo suLuc. ix, 29 cum ea tanlum levi varieUte, quam
pra diximus. Nunc ecoe haec scribens, in aliud tc- sive Gyparissiota, sive eclogarii noslri, sotemni
stinionium incido Joannis Cyparissiotae dccad. v i , more fecerunt. Adde Joannem GsBsariensem in
Bib. PP. Lvgd. t. XXI, p. 420, qui Turriano inicr- adnolatione nostra ad vcrs. 22 capitis Luca?. ;
iOl
PRiCFATIONES,
102
adTersusconlemporalem suum Severum, patriorcham Antiochenum, Aeephalorutn eorypbeeum

et doctorem totius Orientis peslilentissimum. Joannes itaque ut adversarium, Cyrillo semper
prout notum est abuti solitum iisdem armis configat, multos, id est X L V I , CyriUi locos e i
operibus nunc deperditis, contra Syousiastas, et contra Diodorum Tarsensem ac Theodorum
Mopsuestenum, nec nonex commeniariis in Matth., Luc. et Paul. recitat; quos ego lubenlissime boc Yolumine Latine saltem exposui: preesertim quia librorum contra Synusiastas
etcontraDiodorumac Theodorum sex jam ego originaJia coropereram Groeca fragmenta, quorum poMee Teritatem Joannes Gasariensis confirmavit.
Parit$ commentarii in Cantic. Salomonis. Notissima et universalis SS. Patrum regula
est, caoticum Salomonis nonnisi spiritaii sensu de Christo qusque Ecclesia esse intelligendum: quamobrem gravi reprebensione digni sunt, quicunque ab hac decentissima Patrum
omnium norma discedere audent. Ecce autem et Cyrillus noster in eo explanando cantico a
trito solemnique Bcclesiee more non declinat: cujus ego deperditi commentarii cum ante hoa
annos fragmenta Groce lantum ediderim in Procopii catena (AA. class. t. IX), minc collato
rursus Yat. codice, et addita Latiniiate, in hac Cyrilli anecdotorum congerie commode exhibeo. Neque in his desunt singulares aliquot sacri textus lectiones, preeter eximiam aucloris pietatem, et de sancti chrismatis sacramento testimonium (ad vers. 12 capitis IV). His
ego commentarii partibus CjriUiana quinque alia diversi argumenti fragmenta subtexenda
curavi.
Contra JuUanum. Advertus Emuchos. De Synagoga repudio. Fragmenta multa minora>~
Ne minora quidem Cyrilli fragmenta, quotquot inter edita a me scripta, velin codicibus exstiterunt, neglexi. Itaque primo undeviginti particulas sumpsi partim ex codice Valicano 1431,
pactim ex Columnensi, et ex meis Leontio atque Anastasio. Deinde alias XXV particulas ex
deperditis adversus Julianum libris, a Joanne eclogario citatas, ut in Moniio dicitur. Insigne
poslea magni Cyrilli apud nos segmeotum est adversus eunuchos, de quo in Monito verba facimus; nec non de junioris specimine quod sequitur. Poslremo fragmentum ex libro de Synagoga repudio, de quo etiam in Monito sxxo loco. Atque brcc omnia Latinae translationis
commoditate frui voluimus.
EJUSDEM P R ^ F A T I O AD TOMUM I I I .
I . Cyrillus qwtsitus in catcni$ Veteris Testamenti. AHerum hoc procedit anecdotorum
S. CyrUli Alexandrini scriptorum volumen, cujus Gracum lextum ex codicibus hausimus, Latinam vero interpretationem festinato studio publici usus gratia fecimus; et parco licet, sed
taroen rei prcesertim dogmatic idoneo adnolationum comitatu stipavimus. Nostro igitur ob
vestigandum Cyrillum cur ad ineditas Patrum catenas praciptte respexerunl. Sed in manuscriptis quidem ad Octoteuchum et historicos SS. Bibliorum libros commenlariis, Cyrillum
quaerendum vix putavimus; quia preelerquam quod ad Pentaleuchum Glaphyra Cyrilli edita
exstant, copiosa insuper Yulgata Aiit superiore s&culo Lipsiensibus typis Patrum catena,
quce CyriUumquoque,perinde utest in Vaticanis catenis,continet(a). AttamenadlibrosRegum
egregiam planeque diversam Patrum catenam Vcnetiis nos in Bessarionis cardinalis codice
D O D obseiravimus solum, verum etiam quidquid erat Cyrilli ineditum manu nostra inde exscripsimus, atque hoc volumine inclusimus. Ad Jobum scripsisse Cyrillum constat; caeleroqui
in Vaticanis codicibus nihil prceter illara, quam Junius edidit, catenam reperi. De Cyrilli
peramplis in Psalmos commentariis iofra dicam. Ad Proverbia vix unum comperi C w l l i
fragmentum; nibil autem ad Ecclesiasten. Ad duodecim minores prophetas Gyrilli cura 1atem tulerunt; item ad Isaiam : multa vero CyriJli ad Jeremiaro fragmenta vulgavit in catena
Gbislerius. Ad Ezecbielem vix octo exigua Cyrilli fragmenta Vaticana catena, cateroquin
ingens, nobis obtulit; etad Danielem tria. Gyrillum in Ezechielem scripsisse, extra omnem
dubitalionem est: nam prceter reperta a nobis fragmenta in catenis, Bandioius Catal. cod.
() Gatena Lipsiensis, posl diligcnlcm cam cditis collationem factam, nihil nobis ineditum suppeditaviu
EDIT. PATB.
CAItD. ANG. HAl

10*
Gr. Laurent., t. I , p . 119, duo alia perbrevia in codice miscello memorat, que a nostris
diversa sunt. Quid plura? Leo Allatius in Enchiridio, p. 38, ut ostendat Spiritum sanctum
esse spiritum Filii, citat Cyrilli explanationem in Ezechielem **, &*>
. Mihi lamen pretiosum hoc summeque optandum Cyrilli scriplum nusquam compertura est. Felicior in Cantico Salomonis fui, ad quem librum non ila paucas Cyrilli reliquias
superiore volumine coraplexus sum. Mitto libros deuterocanonicos Tobi, Sapienti, Ecclesiastici et Machabaeorum, quos prisci Patres curis suis raro aut vix attigerunt : quanquam
Sapientiam cerle atque Ecclesiasticum Cyrillus noster ceu divinas Scripturas non semcl
laudal: Sapienli autem libro regia manus Matthi Cantacuzeni Grfficum commentarium addidit, cujus nos excerpta in alio volumine inter scholia ad Nicephorura sparsim dedimus.
II. Itcm in catenis Novi Tcstamenti.Jam in Novo Testamento, ad Mattbffium quidem ex
mplis qui perierunt Cyrilli tractatibus, mediocris fragmenlorum numerus in Possini et Corderii calenis legitur: sed tamfcn ego quoque coacervaveram nora Cyrilli fragmenta ex Vaticanis codicibus, ac pene impresseram; sed accepta interim Oxoniensi cl. J. A . Crameri Grca
catena, multum ex Vaticanis deminui; ila tamen ut fragtnenta supra viginti mihi adhuc inedita superfuerint (). Conquisitis novis in Matthaeum Cyrilli reliquiis, de commentario ejus ad
Marcum cogitandum a me esse non judicavi; quia in eo, quem olim Possinus typis Barberinis
Rom excudit, Victor ArHiochenus (ut certc inscribitur) auctor ait neminem prater se comraentarios in Marcura scripsisse. Revera autem ne in Valicanis quidem codicibus Grca ulh
Marci explanalio legitur, prater illam quam sub Victoris nomine editam dixi : quae caeteroqui multo copiosior mihi variansque occurrebat in codice Vat. 756, nec non in Ottoboniano 113,
quo in ulroque exemplari non Viclori id opus tribuitur, sed Origeni. Sed tamen in Ottoboniano alius quoque nominatur hujus scripti auctor Leontius jElolus. Etenim fol. 49, ubi opus
inripit, ila se habet titulllS : .
Tum in margine ascribitur : . Ecce autem cl. Anglus Oamerus in duobus nuper Parisiacis codicibus, nec non in Bodleiano, hunc in Marcum.comtnetuarium CyriHi Alexandrini nomine prcBlitulatum observavit, et in sua calenaruin serie Grcecc
cum additamentis eihibuit: deque eo litulo sive auctore modeste ac docte in su praafationis calce disseruit. Verumtamem hacc nos bistorice lantum narramus; neque enim inter quatuor hffic nomina, Origenis, Cyrilli, Vicloris atque Leontii, interponere nostrutn judicium
volumus. Quanquam si ea polius ex diversis Patribus catena est, ut satis constare videtur,
quam unius hominis lucubratio, nemo jam mirabitur variare in titulis nomina auctorum.
Nihil nos igitur Cyrilli ad Marci Evangelium proferimus; quandoquidem qu in codicibus
Vaticanis incrementa erant, ea neque Cyrilli nomen gercmt, neque jam post Oxonieasem
Kbrum incognita sunt. Sed ecce demum Cyrilli grandes et indubias ad Lucam lucubrationfc,
in superiore volumine nos ipsi edidimus. Ad Joannis Evangeliura exslat magnus Cyrilli duodecim libris commentarius; sed quia septimi et octavi libri lacuna, nonnisi ope caten Gallican expleta ulcimque fuerat, alia mihi supplementa inventa sunt, qua* neque Aubertus
neque Corderiii3 in excerptis habuerunt, et praediclum detrimentum minuunt. Ad apostolorum Actus fragmenta Cyrilli paraveram (Ecumenio incognita; sed ea deraum omisi, praeter
unum, postquam cognovi nuperas ad eura Hbnim ex catenis accessiones. Postremo ad Apocalypsin nihil habeo Cyrilli quod afferam.
III. Cyrilli fragmenta ad Ep. caiA,Cyrillum catholicas quoque Epistolas commentariis
suis ornavisse, satis constabat apud Montfauconium Biblioth. Coislin., p. 163, ubi is in antiquissimo miroque codice CCII, saeculi vel vi, narrat exstare tuin aliorum Patrum, tum etiam
CyrHli scholia, q u tamen ipse non recitat. Sed enim coraplura dat Cramerus in catena ad
catholicas nuper Oxonii edila. Ego vero cum Cyrilli nomen in Vaticanis ad eas Epistolas
commentariis frustra quflesissem, tandem his diebus gemina reperi CyriJli ad primam Joannis
Epistolam 9cholia, q u fausto casu conservavit Leo patricius et Caniclei preefectus in sua
inedita utriusque Testamenti suramaria expositione, cujus olim Leo Allatius De EngastriQ
l b
l c
u a c
a m
G r a e c e
xi ^ l ? v n f v m c
<l i
edideral
Naius t. VII et VIII Scnptorum yelcrum, et ilerum
protuht cum interpretalione Latina in . H BMio-
tktcmNovaPP. p. 476. Adde fra!?meiUum ad Matth.

xvn, 26, ex incerti auctoris Panoplia doqmutica
apud Mai ibid., p. 622.
'
uvjmuuca
t
PILEFAT10NES.
106
mytko, capp. 9 et 20, locos tres recitavit, qui ad Testamenti Veteris libros spectant. Quin
adeoin codicibus quoque Vindobonensibus 157 et 230, apud Lambecium, idem Leonis
patricii opus semlur. Mihi quidera duo pradicti operis codices Vaticani comperli sunt, quorum alter integrior gemina quee dixi Cyrilli scholia suppeditavit. (Alterum quoque diversi
generis mihi in manibus est Leonis , sed ejus descriptio tempus aliud occasionemquc
postulat.) Nunc, etc. Hic editor Romanus fragmenta duo profert, quce loco suo exhibemus.
Yid. ad 1 Joan. i , 5, et n, 13.
4. Cyrilli comm. IV Pauli Epp. Reliqui ergo mihi fuercrat in Vetere quidem Tcstamento, liber Psalmorum; in Novo, Pauli Epistolaa, ad quas divinae Scripturae partes praclaramdepolCyrilUexplanationem inveni. Atque ut de Pauli Epistolis primumdicam,in illa ad
Romanos, in ulraque ad Corinthios, itemque ad Hebraeos salis prospera fortuna usus sum :
in reliquis quanquam eas Cyrillum partim saltem illustrasse compertum est, nihil ego reperi,
prater singula fragmenta ad Galalas et ad Colossenses. Igitur ut inquatuor Epistolis, quas
dixi, sislam, codex Valicanus valde pretiosus, saculi ferme xn, egregias mihi Cyrilliani
commentarii partes ad Rom. et ad Corintta. I e t n suppedilavit; quas ego diligenter exscriplas, adnolationibus etiam prout opus fuit instructas, et Latina interpretatione donalas, iu
priore roluminis parte typis expressi. De doctrinis vero Cyrilli pracipuis, tum in adnotationibus tum in indice lectores admomii. Magna equidem voluptate fruebar, dum tanlam
prestantissimi Cyrilli partem ex eo codice eruerem ; idque ego paulo post annum
1841 efficiebam : etenim intra hoc octennium, usqfiie ad 1849, quinque b c Novce
Patrum bibliothecm volumina adornabam, interrupto identidem propter alias occupationes
labore. Interim vero ex Anglia catenas Patrum accepi, quce Grace tantum a cl. J . A. Cramero
annis 1841 et 1844 imprimebantur : ubi quod attinet ad Epistolam Pauli ad Romanos, et ad
Corinthios primam, partes meas Cyrilli Valicanas, quas jamimpresseram, vidi cum illis contemporaUs \n Anglia ediloris passim congruere (quanquam etiam catenis incogniium Cyrilli
IracVuBiNicepborus nobis suppeditavit ad cap. ), nonita tamen in secunda ad Corinthios, ubi
Cyrilli parles Valican mtail babent Anglico libro simile : etenim Crameri codex Cyrilli ad
ha&cEpistolem curas prorsus desiderabat. Sed eniru 1D prioribus quoque Pauli Epistolis edilio mea satis in hoc differt, quod CyriJIum a reliquorum interpretum turba seorsum exhibet,
et cum interprelalione Latina, quam Anglicus liber nullam habet. Postremo super Epistolam
ad HebriBOs DihUtyrillimihisuppeditabantcodicesValicani(a); memineram tamen,me Mediolaniin bibliotbeca Ambrosiana olim vidisse codicem satis amplum (E. 63, part. inf.), in quo
Patmm Grcorum catena in Epistolam ad Hebraos continebatur. Itaque cum inde quidquid
erat Cyrilli, benigne annuenlibus loci prffisidibus, Daihi sumere decrevissem, catenam a Cramero editam cum iila Mediolanensi fortasse congruere suspicatus sum, et inspecto libro cognituro est, ex duabus a docto Anglo ad praedictam Epistolam cateais editis, priore integra,
altera lantum dimidia propter codicis Parisiaci, unde sumplafuit, defectum; cognitum, inquam, est hanc alteram integram esse in codice Mediolanensi, cujus ope optatum diu Cyrilli
supplemenlum consequi poteram.Quamobrem postulavi a R. D. canonico Josepho Robbiato,
liogua Grocae egregie perito, et legendis codicibus apprime idoneo, ut mihi excerperet Cyrilli
parVes in Parisiensi codice desideratas : quod dum ille studiosissime faccret, recte agnovit
perroulta ex eo Cyrilli commentario segmenta ad illius edita opera pertinere, elsi insignibus
cum varietatibus. detractis nimirum aut brevialis multis, mutatis nonnullis, ut in hujusmodi
eicerplis usuvenire soJet. Sed tamen tractus quoque complures in codice inerant, qui in
millis Cyrilli editionibus videntur occurrere.
Utrum vero ipse Cyrillus scripta sua in diversis propriorum operum locis repetiverit,"an ea
res potius catenarum auctoribus tribuenda sit, merito ambigitur. Certe qui ampla CyriHi volumina pervolutabil, haud raro comperiet rem eamdem, prasertim dogmaticam, multis locis,
iisdem propemodum verbis vel cerle senlenliis ab auctore inculcalam, puta in Thesauro, in libris Dt adoratione in sp. ae t>er., in Glaphyris, in dogmalicis ad Theodosium et ad reginas
tractatibus, ad Hermiam, contra Nestorium, et denique in Homiliis. Itaque fieri poiest ut Cyrillusdum in hanc Pauli Epistolam postremo forlasse tempore commentaretur, us aliquando,
) Nonnulla lamen fragmenla in Episl. ad Hebr. ex codicibas Vaticanis ediderat Maius lomo I I
Btbliothecaf Novct, p. 484.
PATROL. GR.
LXYIII.
107
CARD. ANG. 1
108
qu olim scripseral, abusus sit: vel contra idem Gyrillus, si antea fortasse in eam Epistolam
scripserat, nonaullis inde rivulis eos quos habebat in manibus libros irrigaverit. E z quo coatigisse videtur ut iidem inlerdum Iractus sub diversorum librorum titulis redeant. Sed tamen
catenarum quoque sarcinatores easdem sine dubio Cyrilli aucloritates ad plures, prout res
ferebat, lucubralionum suarum locos adhibuerunt. Ne sim verbosior io re certissima, unum
narrabo quod hoc ipso in tempore exemplum comperi. Etenim tum catenam in Lucam a me
editam, tum etiam hanc in Epist. ad Hebr., unum eumdemque habere auctorem Nicetam,
codices Vaticanus et Mediolaoeosis solemni litulo in frootibus aflirmant. Jam vero cum ego
in commentario Cyrilli ad Lucamcap. , 13, locum ex Cyrilli homilia ediderim, quiiacipit
; *, usque ad ' , ecce nunc Nicetasin catena Epist. ad Hebr. cap.
lx, 2, eumdem Cyrilli traclum ex eadem nominatim homilia repetit in codice Mediolanensii
nonnisi tamen dimidium, usque ad verbum . Itaque etiam hunc primum Cyrilli locum exparte codicis ineditaad me Mediolano missum, nibilo tamen minus ego omisi, ne
lectoribus meis 6: viderer.
Quaaquam vero dixi multos ex Cyrilh IOCIS in codice Mediol. citatis pertinere ad edita ejus
opera, ut eraditus animadvertit Robbiatus, prffisertim ad Glaphyra (quos locos idcirco nos
praetermisiraus), nemo tamen suspic.etur imagioarium esse Gyrilli in Epist. ad Hebr. commentarium, quasi hunc catenarum auctores ex aliisCyrilli scriplis totum corraserint. Nam p r terquam quod in ipsis sive Paris. sive Mediol. codicibus multa sunt segraenla, q u aliis
Cyrilli operibus prorsus non apparent, Cyrilliaoi quidem ad hanc Epistolam commentarii
veritas testibus priscis certissimisque asseritur, quos Fabricius (B. G. ed. nov. t. IX, p. 495)
produxit; sunt autem Facundus Hermianensis, Theodoretus, Tbeodorus Abucaras, Ephrffimius Antiochenus, Alexander Uierapolitanus, auctor Syaodici coatra tragoed. Iren., Anastasius Sinaitain Hodego. Proterquam quod aos ipsi edidimus commenlarii ejus nominatim
locosquatuor, ex AaastasiopresbyteTO (Script. vet. t. VII, pp. 8*10,18-24 (). Ibidemque alhs
duos, ex Leontio, pp. 130,140. Alios denique ScripL vct. t. VIII et IX, ut pruecedeatibuspaginis diximus. Item fragmenta aliquot ejus operis stmt i a codicibusSyriacis Vat. Neque mediocre fuisse id opus arguimus tum ex nota Cyrilli ubertale tum quia Leontius citat ejusdem
tomum secuadum, Aaastasius Sinaita sextuio. Jamque apparet, fore operae pretium, ut futurus aliquis CyriUi operum editor, sparsas hiqus commeotarii reliquias, Absyrli veluli membra, pie colligat; ea saltem vestigia persequens quae nos intento digito ostendimus; oempe
codices, veteres testes, cateoas editas, ne (Ecumenio quidem omisso, postremoque symbolam
euris nostris conlatam.
Nunc quid consiJii ceperim, pressius dicendum est. Codicis Parisiaci cateoam, q u , ut
dixi, nonnisi ad mediam Pauli Epistolam pertinet, lectitaado facile comperi, etsi editor nihil
de editis vel ineditis dicit, magnam partem, ad Cyrillum quod altinel, vulgatorum operum locis
constare Pars oihilomiaus videbatur oova, seu nunc primum edila. Prorsus itaque codicis
Parisiaci iostitutum ia Mediolaneasi codice coatiauatur, qui item partibus modo edilis, modo
ineditis (quateaus scrutaadocognoscere licuit) coasarciaatur. Qua cum ita se baberent, visum
mihi est partes CyriJli novas (quantum credere licet), tum codicis Parisiaci, tum Mediolaneasis, una serieootexere, Lalinasetiam facere, et hoc meo volumine, quod totum ex Cyrillianis soriptis componitur, apte coraprebeadere. Presertim quia cl. Robbiatus, collata Parisiaci
quoque codicis parte cum iategro eodice Mediolaaeasi, raultas mihi el pulcherrimas, quaa
Parisiaco libro fieri debeat, emendationes suppeditavit.
Catena hec, unde CyriUum excerpsimus, videtur anonyma codice Parisiensi; oam c l .
Cramerus oullius auctoris nomen pooit. Ai Mediolanensis eam diserte ioscribi Niceta Ser4
rarura episcopo his verbis: 8( -

,
^ . Et ab alia maau pagiatt Cajce SIC : '
^ . Sequilur mox prologus, de quo item nihil dicit Cramerus; scd eum lotura
(n) Quae lomus V I I continet, eadcui lomns V I I I , pra?ter fragraentum breve; lomos IX iinum lr?g%
iuentum habct, Praef. xvm
109
PRiEFATlONES.
110
ex Theodorelo atque Chrysostomo constare, libri editi demonstrant. Quamobrem hinc lacuns
aliquoi in Oxoniensi editione retict expleri potuissent, et menda etiam codicis Parisiaci,
vel quorumlibet librariorum, tolli.
Salis constat CyriUum suos commenlarios in sermones () distribuisse, uti reapse se
habet commeDtarius ejus in haiam, nec non Thcsaurus: quanquam ii sermones, sectiones
potius commeDtariorum dicendi sunt. Certe Severus Antiocbenus apud nos citabat Cyrilli in
Ep. n . a d Cor. tertium et septimum sermonem () (). Ceeterum generalis horum Cyrilli
operam exegeticorum titulus modo fuit , interpretatio, modo , commentarius.
5. Cyrilli commentarius in Psatmos. Post Cyrilli ad quatuor Pauli Epistolas commentarios, de ejusdem ad Psalterium lucubrationibus cogitare coepi, Etenim ego Baltbasaris Corderii inPsalmos catenam cum aliquo Vaticano codice forte comparans, statim agnoveram compluresCyrilliparteeCorderian editioni deesse.Itaque coostitui ea tantam Cyrilli segmenta ex
Vaticanis codicibus sumere, qu in tribus Corderian calenae voluminibus non apparebant.
Hoc suscepto proposito, coepi Yaticanas ad Psalmos catenas proul se dabant excutere, lotque illarum inveni codices, ui duodecimum numerum mibi expleverint; quos egocodices
in libri mei marginibos deooto litteris . B. C. D. E . F . G. . I . K. L . M. Etquidem Cyrilli
nomen io sioguliscodicumlocis perpeluo scribitur, ut dixi in adnot. ad vers. 9 psalmi X L I .
His accedit unicum folium Veronense, de quo mox loquar. Ibi enimvero coepto et paulo longius progresso opere, cum inedita Cyrilli materia affatim et supra omnem spem abundaret,
poenitentia me cepit, quod supplementa Cyrilli seorsum a catena Corderii typis excudere inslituissem, cum contra oporluisset Corderianas potius Cyrilli partes inter libri mei multo
ttberiores ac praestantiores divilias conserere : quo facto, integrum prope Cyrilli ad Psalmos
corameotarium in seriem restiluissem. Tanta enim esl Cyrillian rei in Vaticanis codicibu?
copia, ut fragmenla aatehac edita longe superet obruatque. Nunc quia consiliuin mutare
cceplo in opere non licebat, superest ut tum demum totus Cyrilli in Psalmos commentarius
uoa serie coonectatur (6), cum oamia sanctissimi viri opera, partim adhuc dispersa aut perturbafa, noro ac meliore apparatu cdentur; quod fore auguror, et in suprerioris voluminis
prologo satis suasi.
6. Codicts unde stmpius CyriUus. Sunt autem catenarum in Psalmos Vaticani codices,
unde nos Cyrillum hausimus, hi. I . Codex quem A. appello, inter csteros prastans, membraneus, seculi xni, infol. Continet is NiceUein Psalmos Patrum catenam, prafixo prologo, quem nos ante Cyrillum nostrum exstare voluimus. Est hic idem codex unde olim
FelckmanmiH nova magni Athanasii ad Psalmos fragmenta extulit, quae in Montfauconii editioDe videre est. Quia vero bic codex nonnisi usque ad psalmum L X X V I porrigilur, satis
constai deesse alterum paris molis volumen, quod num alicubi adhuc exstet, valde dubito.
I I . Codex B., chartaceus, ssculi xv, fol., in duo magna volumina dispertitus, cum catena Patrum ad Psalterium tolum copiosissima. Quare et hic inter fere nobilissimos habendus est.
. C o d e i C , bombycinus, in4, saBc. xiv, qui prater catenam habet etiam adjunctam quamdam paraphrasim; ita tamen ut a psal. xxxvi ad et interdum alibi scholiorum comitatu
destituatur. IV. Codex D., membr., in fol., s c . xi, valde nobilis, cum perpetua catena,
cum hexaplaribus in margine varietatibus, et cum grandi isagoge, ex qua Montfauconius
in aliis iecta codicibus tria Origenis opuscula edidit ante celeberrimam suam Hexaplorum restitutionem. V. CodexE., membraneus, fol., saec. xiv, catena in totum Psalterium.
VI. Codex F . in 4., membraneus, seeculi xi vel xu, eleganli scriptione, in Psalmos omnes
catena. VII. Codex G., fol., chart., recens, catena a psalmo u usquead finem Psatterii.
V I I I . Codex H.,fol., chart., in duo volumina sectus, quifuit olim GibertiepiscopiVeronensis,
calena densa a psalmo L V in omnes reliquos, quee cum illa prsstante codicis B. valde conspirat. IX.Codex I , membr., fol., s s c . xn, catena a psal. primo ad quinquagesimum; quare
vix est dubitandum, quin alia duo paris molis volumina interierint vel alicubi lateant. Est
bic codex multo utilissimus, quia spatiosa pene p r cceteris continet Patrum exccrf
la) Vide not. ad CyriUi Expoeitionem in I I Cor.,

cap.
xra, Ters. 3 .
- (4) Qnod in bac novissima ediiione fecimua*

EDIT. PATR.
lil
CARD. ANG.
111
pta: qures me commovit ut, prater Cyrillum, alios quoque aliquot excerpercm Patres ineditos, quos tempore commodo in lucem proferam. X . Codex K . membr., fol., smc. XD,
catena inlegra in Psalmos, cum illa quoque isagoge dequa dixi ad cod. D. In bac isagoge
sunt etiam Theodoreti argumenta Psalmorum, multo edilis pleniora, quanquam identidem
certe interpolata sunt. X I . Codex L . membr., in 4, ssculi ferme xn aut xm, catena in universum Psalterium, cum pradicta isagoge. Qeteroqui hic codex mendis abundat. . Co*
dexH., chart., fol., sc. xv in universura Psalterium catena. Patres autem in his catenis
laudati supra quinquaginta sunt, nempe Anastasius, Andreas (Cretensis), Anonymus quidam,
Antiocbus, Apollinaris, Arethas, Arsenius, Asterius, nunc sine adjuncto, nunc Arianus, Athanasius, Basilius, Cassianus, Clemens, Cyrillus Alex. Cyrillus Hierosol., Cyrillus presbyler,
Oidymus, Diodorus, Dionysius, Dorotheus, Ephrcemius, Epiphanius, Evagrius, Eulogius
Alei., Eusebius Caesar., Gennadius, Georgius, Germanus, Gregorius Naz. Gregorius Nyss.,
Hadrianus, Hesychius, Hieronynms, Hypatius, Joannes Ghrysostomus, Joannes Damasceous,
Isidorus, Maximus, Metapbrastes, Methodius, Metrophanes, Nicetas Darid, Nilus, Olympiodorus, Origenes, Philo Hebr., Photius, Severus, Scholia, Theodoretus, Theodorus, modo
sine adjuncto (fortasse Heracleotes), modo Antiochenus vel Mopsuesti, Theodosius (cujus
nos olim edidimus scbolia qwedam ad Danielem), Theodotus, Theopbilus, el fortasse nonnulli alii. Cilantur preterea aliquando textus Hebraus, Septuagiota Interpretes, Aquila, Syiamacbus, Theodotio, et Quinta ac Sexta Editiones. Ex his quisque eruditus videt, quanti laieant in bis codicibus doctrin tbesauri, qui singulorum Patrum editiones cumulare poterunt, vel etiam primitus in publicam lucem vindicari. Nos interea unum ex tot CyriJium
Alexandrinum excerpsimus, et singulorum codicum indicaiivas litteras in libri nostri marginibus ad perpetuam veritatis demonstrationem laboriosa sedulitate ascripsimus.
7. Cyrilli fragmentum Veroncnse et alia. Dixi antea, me de Veroncnsi quoque CyrMi
fragmento locuturum. Ea res ita se habet: Anno 18, postquam Rom jam Cyrillum iu Pauli
Epistolas typisimpresseram, ejusderaque inPsalmos commentarium partim que pre\ospposueram, facto in autumnalibus feriis per superiorem Italiam excursu, Venetiis primo Cyrilli fragmenta ad Regum libros ex nobili Marciano codicc collegi. Deiade Veronam venieoe,
adita R R . Canonicarum insigni codicum bibliolbeca, quiesivi a bibliotbecario num quid
ibiCyrilli conservaretur; qui mihi statim folium obtulit, inter codices illic conservatum,
quod cupide inspiciens, ipsam esse cognovi Cyrilli praefationera (qu in Vaticanis codicibus
deerat) ad suum in Psalmos commentarium, quem ego, ut dixi, jara impriraere acepbalum
Romae coeperara. Ergo dalaaRR. Canonicis benigne venia gemmul hujus exempkur pribus litterarum formis faciendi prout nunc in tabula nostra conspicitur (); mox itodem legi etiam manuscriptum capitularium codicum indiculum a Scipione Maffaeio coofectum,in quosub numero 119 vir ille doctissimus, Cyrilliani folii antea possessor, *
scribil: Cudex non est, quem bic libi, lector, narro, sed pagella una membranei codicis,
et quidem exilisadmodum. Abscissa procul dubio fuit, detrimento magno, emolumenio nullo,
ab eximio et mulli faciendo libello. Qui eam ad me misit, daturum se brevi persimiles alias
multas, subsequentes puto, spopondit; sed abannis pluribus uequidquam exspecto. Scriptum Jitteris majoribus conslat, accenlibus a prima manu superpositis; septimum aut
octavum seeculum redolet. Ne avolet pagella et depereat, ut initio nuper relati codicis diligenter assueretur, curavi. Quid autem contineat, accipe. (Hic Maflteius fragmentum exscribit, tum pergit dicere :) Cyrilli genuinum esse fetum, ex paucis his verbis optime dignoscet
quicunque iJlius opera aliquando triverit: deprehendet enim statim proprium illud dicendi genus, ac veluli specialem Jinguam, quam jure meritoque Photius (cod. xxix, p. 38)
f
CyrillO tribuit: , \ , \ %\
. Ejus oratio elaborata, et in peculiarem formam contorta ac

vtlut libera melroque soluta poesis. Phrases vides a communi usu loquendi remotas, et
poetica verba q u in aliis Cvrilli operibus non una vice reperias, v. gr.,
9
() Vides in labula (Exposilioni in Psalmos praewissa )pro . Id pertinere videiur

ad dialcctum Alexandrinam, quoniam in codice
qaoqae celebri Bibliorum Vatic. Matth. xxvi, 53,

iegitur aquc ,
115
PRJEFATIONES.
114
libro septimo Genesim (in Glophyris ed. Aubert. p. 238.) Opus autem
non ineditum modo, sed ab eruditis scriptorum enarratoribus immemoratum puto (inedilum recte dicit Maftoius, non item quod fuerit immemoratum). Cyrillum cateroquin in
Psalmos scripsisse, e nuper descripto codice (seu folio), ex catena a Daniele Barbaro versa,
et ex Corderiana prasertim constat, in qua ultra centies laudatur: ejus autem expositiones a speciali in Psalmos tractatu decerptas esse, primus (apud Corderium) quarti psalmi
argumentum continens locus, satis prodit. Ita Maflaeius, qui in dissertalione etiam secunda
de fragmentis Ireneei edit. Yenet. t. I I , p. 4, jam scripserat: Nema dixit S. Cyrillum Aleiandrinum in Psalmos scripsisse, et tamen abs fragmento alicujus ms. celebris, quo potior,
colligitur id vel certissime. Patet autem Hafiteium, dum h c postrema scriberet, neque
catenas adbuc consuluiase, neque Fabricium et nonnullos alios, qui Cyrilli deperditum in
Psalmos commentarium memoraveraet. Hactenus de litterario meo apud Veronam casu.
Statim ergo Romam redux, primum Cyrilliani inPsalmos operis folium ita refeci, ut Veronensem prologum in capite, prout jus fasque erat, collocarem. Atque hic fuit Veneti et
Veronensis ilineris fructus. Sed neque frustra Mediolanum ac Florentiam adii: etenita
illinc, si minus manu propria, propter temporis incommoditatem, favore certe bominum amicorum novas Cyrilli accessiones nactus sum.
8. Lexicon sub Cyrilli nomine. Nunc quia in specimine cuso titulum Cyrilliani cujusdam Lexici exposuimus, superest ut de eo Vaticano codice, satis prisco ac nobili,
pauca rerba faciamus. Quanquam igitur Cyrillo Alexandida archiepiscopo id Glossarium
inscribitur, attamen alicujus potius Cyrilli grammatiei credendus videbitur, quam illius
sanctissimi presulis : cumque is liber non semel, prout se varie in variis codicibus
obtulit, editus fuerit, mihi nuda ejus commemoratio satis sit. Perlingit id Lexicon
alde spaliosum in codice non parvi moduli a fol. 1 ad 154. Et hoc Valieanum quidem Cyrtili Lexicou communis generis esl: caeteroqui Fabricius B. G: ed. nav. t. I X ,
p. 493, ait exstare ms. in variis bibliothecis etiam
, Cyrilli de ambiguis Scripturce sanctce vocabuii; cui subjungi solet ejusdem
xa\ ** , Inttrpretatio nominum ac vocabulorum Hebrceorum divinae Scripturv, alpbabetico ordine digestorum. Revera in Cyrilli
apud nos commentario Psalmorum nonnullee hujusmodi ex Hebraico interpretationes oceurrunt, necnon etiam ex Syriaco in ejusdem Cyrilli fragraento de Abrahami transnominatione, quod ex Florentino eodice nos impetravimus. Suo igitur fortasse Lexico
ulebatur CyriUus, non Philonis aut Origenis, ut nos interdum putavimus. Nec gre quisquam sibi persuaserit, Cyrillum, qui totum vitae s u tempus in sacrorum Bibliorum studio
el explanalione consumpsit, lexica etiam marte proprio sibi concinnasse, quibus in sacro
codice declarando commode uti posset; vel qu sponle, ut Qt, lucubranti ipsi subnata
fuissent. His de Cyrilli Leiico dictis, reliquas codicis Vaticani, quem coeperamus descriJbere, parles prosequamur. Scilicet a p. 154 usque ad 163 est \
Joannis Philoponi de vocabulis diverse pro divtrsit<Ue accentuum iignificantibus. Postbinc rhetorica quaedam lexica usque ad fol. 177. Ibi
vero incipH: \ , \ >
\ Lexicon Scriptura utriusque Testamenti ( positarum

in canone) editumaStephano $4 Theodoro aliisque lexicographis Catsiano et Longino, usque
ad fof. 212. (Cassiani et Longini lexici ego vidi in alio etianh Vat. codice.)
Deinde \ , nempe tncdicum et hcrbarium Itxtcon,
usque ad fol. 215. Mox post minora alia et fortasse levidensia fol. 255:
\ , \ .
Theodosii grammatici ad Joannem Deo dileciissimum presbyterum tt tf*

Christo fratrem, de canonibus seu metris sanctarum solemnitatum. Postremo suni Cosmae monachi itemque Joannis (Damasceni) canones aliquot seu metra cum odis. Cosmas quidcm esl ille philogregorius, et melodus celebris, cujus nos amplos comraenlarios ad Nazianzeni carmina his annis edidimus in Spicilegio Rom., t. (). Proferto
ifi) Rccusi io (omo XXXVUI Patroloyict Grwca?. Earr.
PRJEFATIONES EDITIONIS G R J E C O - L A T I N J E .
116
si occasio ferret de Graecis lexicis loqui, quae permulta in Vaticanis codicibus latent,
dilatando sermoni nostro campus pateret: atque haec non spernenda fortasse mantissa
foret Jexicorum illorum qu Pholius in sua Bibliotheca numerat a cod. C X L V ad C L Y I I I .
Profecto in his Yaiicanis nonnalla certe excellunt, quorum tamen materia cum Suida
et cum etymologicis s p e congruit; sed non sine varietate multa seu vocabulorum seu
etiam exemplorum : quo fit ut egregia etiam deperditorum operum fragmenta, quasi
aari probatissimi scobem, nancisci possimus. Sed |de his alio fortasse tempore agemus.
PBJEfATIORES EDITIONIS GRJSM-LATINJS

QILE JOANNE AUBERTO CLRANTE
Tomis septetn prodiit Luteti Parisiorum anno 1638, Regiis typis, fol.
EMINENTISSIMO SANCTJE ROMANJB ECCLRSLB C A R D I N A L I

ARMANDO JOANNI,
DUU
DE RICHRUEU,
P A R I FRANCIJS.
Magni Cyrilli monumenta o/fero tibi, cardinalis eminentissime, tardumque nomen, quod
expedire pridem gestit animus, aliquando pcrsolvo. Vixdum huic operi mentem adjeceram,
eum me regis interpretibus ascriptum gravi tuo dt mejudicio tt officii nccessitate quadam in
istud laboris impulisti. Quid reliquum erat, nisiut eo pcrfunctus publica memoris animi testificatione debitam . T. gratiam insignirem, et inscriptione tui nominit editioni huic auctoritatem ac decus adjungerem ? Nam quanli sit invictum Ulum heresum domitorem ac Iriumphatorem . T. sistere, nemo potest non interpretari, nisi qui quantus sis, e$ qualem in hoc
regno et Ecclesia Dei personam sustineas, non intelligit. Annus tricesimus sitpra centesimum
agitur, exquo Jodocus Chlictoveus, tkeologus, ejus inJoannis Evangelium Commentarium
G. Trapezuntio Latme versum G. Ambasxi cardinalis amplissimipatrocimo primus commendavit. Felixille oblatis sibituncviri tanti auspiciis: felicior tamen nunc ego tuis. Quanquam
enim trant in Ambasio card* summa quamplurima, altissima prudentia, rerum maximarum
usus auctoritas et amplitudo prope singularis: ea tamen in te sic eminenl univcrsa, ut expressisse perfecte demum videare quod ille antea feliciter adumbravit. Istud certe cximium,
quod cum incredibili rerum divinarum et humanarum scientia summam de litteris bene merendi facultatem obtines, prcesidiisque omnibus abundas quctsunt ad eas tuendas ornandasque
necessaria. Qum cum in te largius quam in quemquam nostrorum hominum Deus Opt. contulerit, simul etiam edixisse vidctur, nullo pratsentiorem ut illce opem quam te quctrant aut
sperent. Undemirum nemini videri debet, inter tot publiccc rei curas tuum illum ingentem et
magna volventem anitnum adoptimas dejuvandis et amplificandis 0$ cogitationes subinderevocari, eaque versare ac moliri, qwt, si Deus aspirarit, profecto cfficient ut eot disciplince qua
te talem tantumque fecerunt, receptis per te ornamentis, quales et quanta sint omnes intelligant. Itaque cum te propemodum unum hoc iempore doctrincs omnes appellent, tamque supra
se positum te quam pro e, esse norint, theologia peculiari jure tamen agnoscit $uum : cui $i
ad magnificas illas substructiones armamentarium adversus hcereses olim addideris, plura
ac ctrtiora telaquamCyrillus nonjam no$ter,$edtotu$ tuu$,ministrabit nemo; seu disserendi vis et acumen quasratur seu argumentandi varietas et copia> sive disputandi vehemens
et accurata ratio Christianc* mansuetudini ae modestice conjuncta: quibus virlutibus ita
pollet, ut hanc ei laudem cctteri Grmeim Patres non invideant. Quis enim unquam hctreticos
et eorum asseclas, si in sententia permanerent, acrius confutavit, aut, si quando se studio
pacis infltcterent, ad veram ac sinceram fidei confessionem mitius ptrduxit ? In prafractum
Ncstorium quantum et quam invictum animi robur jactatis Ecclesia rebus adhibuit! At vero
in Joannem Antiochenum, Theodoretum, et alios adversarum partium episcopos, cum ad sani(atem redistent, tam aquum et placalum $e prabuit, ut librum de emis$ario, et quos contra
Julianum desertorem scripserat cxaminandos ei$ mi$erit. His machinis Christiaru* miliiia
y
147
PIUEFATIOSES EDITIOMS GILEGO-LATI&E.
118
dux fortissimus gentilium ti hcertticorwn arces olim evertit. Et, si tuis auspiciis, cardinalis
eminentissime, in exteras orbis regiones aliquando transferetur, ibit porro illii ipeis insignti
armis in Nestorianas reliquias, aliaque istiusmodi menstra, quaspridem Oriens alit
autqua
non mvltis abhinc annis Occidem infausto partu suscepit. Quibu propositum cum sit S. S p i ritus et Chrtsti Domini dimnitatem, fidei nostroecaput, evertere, acerrimi pugilis vim et incur$um non frustra ttniient, qw tot olim Ckristi Dei hoste* incredibiti virtute prostravit. Nec
magis ab illo tuti fore censendi sunt novatores: quorum strenue confutandorum cum tibi Deu$
miimum ae mentem indiderit, nec U pigeat gravissimorum negotiorumtntertalla
hoe otio
sancto distinguere, rem decidendis iis qum in religione sunt controversa capitibus utilissimatn
certe fectris, sl tuo beneficio qutz tibi amplitudo tst animi, vetera id genus sanctorum Patrum
y
monumenta studiosi conquirantur, et per idoneo* homines in lueem edantur. E& his enimqum
fuerit primwva fidcs, qwB di$c\plinm forma, et qui ritu* antiqui otnnium optime dignoscitur,
tt xiix ulla iuboriri potest in fide novatio qwB n o n possit eorum prcejudicio deleri. Hoc vero
ie mantt facinus pukherrimum, cardinalis emincntissime, hcec e maximis iuis innumeri$que
laudibut una eo quem in regno Francorum et Ecclesia Dei obtines gradu longe dignissima.
AUi alios tibi trixtmphot optent: omntt ego tibi sed inprimis eos vovere non desxnam, quorum
y
n o n in terris modo,$4d et in calis consignatamemoria immortalem te ex mortali [aciant.

. T. D.
JOANNES
ALBERTUS.
LECTORL
QQ\ Gracenim Eccleaia? Pitrum lnctibrationee Latine tantum inlocem dedere, tametei labore suo non
panim Eccleste profaenral, nonnibil tamen posteris intulisee videntnr incommodi, quod Grjeci codiccs
DOII pauci quibas usi eraai, bominum tandan incaria, cum LaUnse vewionis opportunitas adesset, i n
situ ac teoebris perierant. Hoe damnam eenserunt olim pennulli Ecclesiae Patres: nec ejus immuiiis
CyrilJus exstilisset, nisi sludiosi homines jam periditanti salatarem manum intendissent. Inter qaot
ntioam Anton. AgeUius,Acernensisepiscopa8, aut Bonaventura Vulcanius, eraditi interpretes, aut Andreas
Scottus et Jacobus Ponlaaos e socieUie Jeeu, aut Anton. Salmat., ex Ambrosiano collegio doctor Iheologas, aut Nicol. Borbon., Graecae linguae professor emeritus, qui in boc scriptore verlendo feliciter sadarunt, opos ase incboatutoad exitum pcrduxtssent l Dignoscerle lantns Eceleeiae doctor aactas interpreles longe nilidior et ornatior appareret. Verum shre non abundarint quod operi tam spisso nccessarimn esset, eive aliis studiis aut negotiis abstracti istud oneris abjecerint, i n capite, quod aiunt,
8olam laborarant, caeleras corporis partes imperfectas rcliquerunt. Quod com i n primis dolerem, et in
eam vita? raUonem ingressos essem i n qua olium suppeteret, cepi, quantumvis mediocrilaiis mex conciu, editioDis hujusconsilium, ratus, ut in locuplete domo, sicin Ecclesia Dei cssa quoque fictllibus
et ligneis vasis locum aliquem, si modo sint usui. Intelligebam enim quam male a nonnullis interpretibus
babitus eseet plorimis i n libris CyrUlus, in quibus repurgandis operam ponere non modo inutile non
esset, eed perquam necessarium. Dici quippe non potesl quantum sibi juris in eum sumpserit G. Trapezuniios, multis in epitomen redaclis, et perperam saepe translatis. Quod in Thesauro quidem expertue
primom Bonav. Vulcanius, ego deinde nibilo religiosiorcm fuisse in CommeDt. illis in Joannem reipsa
comperi. Nec loage fclicior interpres OEcolarapadius, ut libros Dc Trinitate e l contra JuUanum legentifacile
patebit. Neque Umen eos sua laude carere velim, aut ego lam accuratus habcri, ut iton quamplurima peresae quoqne falear. q u diligentiorum operam ac judicium requirant. llaqoe si quid a me pcccatum
aiiimadvcrles, bumanitatis est iguoscere; eoque justias venia sperari dcbel, quod diflicile admodiun erat
| n tam longo spatio non ccspitare. Adde quod cum opos retraciarem, et qn:cdam nolare coepissen, excussura
ac propemodum extortum mibi est ipsum de manibus, bibliopolaruni assidua flagiialione, suas perire
aibi raliones objicienlium, ct eonomiue ia juslme quodammodo rapientiura.
U l vero p t r quos profecerim, et quibus adjutoribus editionem banc adornarim, ne te laleat, eailo
graliam in prtioh deberi amplissimo viro N . RigaJtio, qui mibi quolquot in Regis lectissiroa illa gaia r t posili erant Cyrilli codiiês benigne coramonicavit : itidemque LD. card. Barberino et S. Onupbrio, omn i i doctrime el humanitalis laude emlaentissimis, quomm aucloritatc revcrendiss. Paler Uorat. Ju&liaiaau
AGELLU P R J E F A T I O .
130
libros posteriores Comment. io haiam prophetam et librum vui in Joannis Evangelium ad nos e\ T a t i
cana transmisit. Nam quintum ac sextum in Joannem nescire te non oporlet illustriss. ac reverendise.
D. Carolo de Monchal, arcbiepiscopo Tolosano, de litteris supra qnam dici potest bene merito, deberi,
qui Dobis eos ex L . Hostenii erudilissimi viri deprompsit, id insuper studiose commendanle
N . Fabricio Peirescio i n senatu Aquensi consiliario regis ampHssimo, cujus morte clarissimam l i l t e r a rum lumen exstinctum boni omnes desiderio suo ac dolore testantur. Exinde alii cerUtim huic opeti
manum admoverunt. Nam The$aurum una cum ejus interpretatione, et De adoratione in ipiritu ac veritate libros XVII, quos Academiae Lugduno-Batavae Bonaventura Valcanius quondam legaverat, advehi c u ravit c l . . P . Puteanas juvandis liiteris nalus. Ex sua vero bibliotheca illustrissimus D. de Harlay, M a cloviensis episcopus, codices duos benigne suppedilavit, quorum unus Catenam in Joaiinis Evaageliura,
e i Cyrilli aliorumque Patrum commentariis concinnalara, aller Glapliyra in Pentateuchum, una cum l i b r i s
De adoratione in spiritu et veritate, ac Thesauro complectitur. Ex Augustana, Mathias Ehingerus, ejus
iiim custos diligentissimus, De sacrosancta Trinitate libros sua manu diflicili tempore descriptos m i s i t .
Postremo Collectanea cx Cyrillo aliisque Patribus excerpta sappedilavit nobis illuslrias. vir D. Riberitjs,
sacri Consislorii comes, inlegritatis et erudilionis gloria clarissimus. Quibus omnibus lantum gratiarum
cgo debeo quantum Ecclesia commodi ex scriptis saiiclissimi doctoris capiet. Longum esset reliqoos
percensere qui mibi i u boc curriculo sudanti suam opem aot obtulerunt aut prastitemnt. Certe praRtermitti debet eximium vv. cl. P . Juniiet D. Rousin edilione nostra juvanda ornandaque sludium, q u
homilias aliquot et varias in eas lectiones ex instruclissima Oxon. Academiae bibliotheca tanta m i i i i
cum celerilate miserunt, ut praeverlisse quodammodo viderentur petilionem meam. Nec tacitus abibil
Borbonius, candoriset ingeiiii dptibos ornatissimus, qui luculenla nobis fragmenta intennediorum iv l i brorum in loannem ex Gatena illustriss. D. episcopi Macloviensis desumpta beoigne tradidit, quorum
ope multa in et vi loca emendavimus, cum unicum alioquin exemplar suppeteret, infinitis, ut ne
quid dissimulem, mendis inquinalum.
De ordine librorum, hoc habelo, nos eum non usquequaque seculos esse, quem exemplaria Latina
praeferebant, sed commodissimum, quanlum paliebalur ratio tomorum, institutsse. Primum locum l i b r i s
De adoratione in spiritu et veritate una cum Gtaphyris dedimus, quod, proposila legalium typorum cum
evangelica veritate convenientia, planum iter ad utriusque Testamenli cogiiilionem aperiunt, animosqoe
ad ejuslectionera utiliter praeparant. Porro varias lectiones 11011 omnes libi repraesentamus, uti necemendationes et animadversioiies in ea Scriptura loca quorum versio cam Latina vulgala minas congrwl,
exemplaribus quorura ad marginem eas adnotaram per summam incuriam operarum amissis. Haec te
paucis, leclor, monitum rolui. Quod superesl, etudium, quaeso, meum boniconsule, et bene libi copienlem eodem animo prosequerc.
ADMONITIO ANTON. AGELLII

Prffimissa editioni Latinee librorum De adoratione in spiritu et vtritale.
( Romae 1588, ful. )
Beati Cyrilli De adoratione in spiritu et veritate libres cum Lugdunum imprimendo* misiuem, adeo
tnale, non modo imprimentis negligentia vcrum etiam corrigentis culpa, accepti fuerunt, ut innumem mendh
pleni, et quod mihi molestius fuit, adnotatiunculis marginibut additis respersi essent, quat neque ego mUeram
neque (eceram: et ita ineptw et absurdce erant, ut alicubi ne auctoris quidem sanctissimi et eruditissimi viri
* nomini parcerent. Quod ubi conspexi, totam iltam Lugdunensis impremoni$ cogitationem abjeci. Sed hortantibus postea eruditis trirts, mecumque benevotentia conjunctisêi prcBcipue illorum adhortationem illu$tri$$imc
amplissimoque car^. Carafa, cujiu jussu ac votuntate illos converteram, approbante, ut vitia supcrioris twpremonis emendarem, alteram ut dicitur navigalionem suscepi, et ad incudem illatn impre$$ionem revocavi,
curavique ut denuo HbH emendatiores imprimerentur. Habes, lector, Roman<B hujus imprettionis causam.
Nunc tnihi ratio exponenda est quam in interpretando sum secutu$.
Ego cum viderem in externorum scriptis transferendis fidem interpreth requm, atque eam abunde prw, $i quod in permulandi* nummis usuvenire solet, cestimatio sententics tantumdem valem reddatur, non
$crupulo$e verba numerentur; mediam quamdam viam mihi ingrediendam putavi, ut sententiam auctoris
ita redderetn, ut neque illam solum spectans verba conlemwrem, neque rur$u$ verbi$ plusquam opuz esul
adhwrescen$, obscurus essem. Neque vero Latina verba ilta tantum twfavi, qwe apud lingw summos a u t
121
01 A G E L L I I
PRJEFATIO.
ctores reperlunXur; nam itla tcribendi anxia nimi* et $crupulosa ratio in iis icriptis qua ad religionem
ptrftfienJ, non utquequaque servari poXeiX; retigione enim quadam verborutn asXricXus tenetur inlerpres,
adto I st elegantbu transferre ve/t f, neque certis quibuidam uXi verbis atque solemnibus, plerumque $en~
Untiam obtcurtt, dum Christianis abjecXb cultiora fortasse quariX; sctpe simplicUaXem illam Chrittiani c r i ptotU fucu alienam parum referat; nonnunquam etiam, quod caput est, decreta quadam nostra fidei r i o let. Quamobrem auctoris sensum iXa eonaXus sum trantferre, uX simplicibus verbis, eX cotutuetudine CAriHana mininu alienit uterer; [curavique, quantum poXui, ne in eo tegendo Chmtianvs UcXor in auctorU
$4*U*Ha mores auctoris dcsiderartt. Hactenus de mecc interpretaXionis ratione. Nunc de operis auctore pauca
dicenda sunt.
CgrilU koc opus esse, qui in ejiu scripXis perlegendis sil versaXus, puto dubitaturum neminem; idque non
exinscnptione solum cognosd poXest, quce in omnibusquos videre potui manuscripXis Ubris pmnoXaXa est,
werum etiom es elocutionis genere eum cateris ejus libris quanuimillimo. HabeX enim Cyrillus, ut tcrtptore*
onnes, *uam quamdam orationis formam ac faciem; quam, uX in ipsa vultut humani specie usuvenix, haud
fadie in alio deprehendas : eaque in Latino qttoque, sed facilius ac certius in Grceco perspicitur. Accedix atterum argumenXum, quod tmdem sententice ac dogmata quibut in his libris uXiXur, in aliis iXem ejut tibris,
de quibu* nuXia e$X controvema, Uguntur (a). Longum vero esset, neque necessarium, si eat omnes senXenHa$ pcTttifui veHm: $atU ttix ad eam rem demonslrandam unum aut alterum exemplum commemorare. Ne
longiu* abeam, qnod ttt pritno tibro p<*uit, subitantialiXer ex Patre eX Filio procedere Spiritum tanctum,
nonne Cgriltum aucXerem coarguit ? quo ex Grcecis doctoribut nemo dogma hoc apertwt protulit; nam
eamdem tententiam cum aKbi tumin Thesauri libro legimus, capite 2 et ; Uemque lib. xiv, cap. 1, et
in Joannem Hb. , cap. 25. Insufflationem deinde Spiritus sancti in hominit corpiu e timo (ormatum, ut
Geneteot secundo Ugimus, id e/fecisse [Cyrillut putat, ut Spirittu $ancti munere animam decoraret. Hanc
senientiam in iibro quoque in Evang. B. Joan. n , c. 3, et Hb. XII, c. 56, posuit. Ggrilli opinionem non satii
probatB. Thomas in par. . 9 1 , art. 4, et in libello quem adversus errores Gracorum icripsit, tanquam
Cgrilti propriam agnoscit. Sed ut solet Patrum tententias modesti*$ime in rectum semum interpretari, ut
magis eo$ defendere qnam reprehendere videatur, eam reverentia tanti Patris permottu excusat, allegorice
ab iilo prolatum dicen*. Exauari ac defendi alxter quoque potest, cum Cyrillu* in eam sententiam veniste
videatUT xU MarcionU ttMankhcti blasphemias propuUaret, qui dicebant per insufflationem illam inditumesse
homxni Dei iptrttttin, eumattemanimam hominis conversum. Hoc Cyrillut detestatus, negat Spiritum in animam
convtrtum ;as*tntque\nsufflalionemillam ad decorem animte, non ad corpus animandum profeci$$e.Non tamen
negatSpiritw mrtute atqtu tficmcia corptu iUud anbna vivente vegtat*m; $cd $imul fert animam viSpiritus
infusam, et evestigio sancii Spiritus munere decoratam. Quod perspicue dixit in EvangeUum B. Joannu lib.
n , cap. 3. Sed Cyrilli opinionis txcutatio alteriu* opiris est; nunc salis ett ostendisse Cyrilli hanc eue $cntentiam. Atqui in primo hujus operit libro hcec icntentia potita est; quo verum eue Cyritti hoc opus indicat*r.
9
Expo$itione$ vero divina Scripturct, quct in atiis ejus libris afferuntur, $icubi in hi$ libris utus incidit, ewdempositmtunt; quodipsum eumdem tste prodit.Singuia$recen$ere neque brevUerpo&sum, et otiosi hominis esset :
idquecui libitum fuerUfacile estex indiceScripturce tacrce, qui adfinemoperit e$t poiitus,de$umere et illa*
tnterseMnferre.QuinetiaminterCyrittioperalibellusquidamM^
Gollectanea inscribitur; ineo multa
$unt Seripturm loca iubtimiori $en$u et anagogico explicata, pUraque ex iibris pene ad verbum desumpta, ut
Ulud de Moyte Ungum tarditatem excu$ante de cetate Aaron, de virga in serpentem verta, de aqu<e penuria,
qua hraelite paulo ante ex Mggpto libtrati, primum vexati probatique sunt, de pugna adversus AmalechiUu inita, Josue duce, Moyse tptctatore.
ln Grmcit catenu ptmterea^ in Pentateuchum pracipue, quce in Vatieana bibliolkeca sunt, quam multa ac
prope dtxenm onma ex kis librU aecepta $unt f tf ut pene toto* ibi inserto$ videat ho$ libros, atque Cyrilli
nomine citatof.
Postremo Anastasn patriarchm Antiocheni, sanctiuimi et eruditiuimi virt, quem non moveat auctoritas f
J$ enim in tuo Dedactorio libro dt his tibris testimonium profert, inlerrogatione vicesima. Locus aulem
9*em diat advertut wanitatem auguriorum, de libro v i sumptu* e$t. Ex hi$ omnibu* illud profecto liquet,
proprium tue Cyrilli opus, neque apud quemquam puio hane rem in dubium revocandam.
9
Ne vero quisquam offendatur, cum testimonia, qum de Scriplura proferuntur, aliquibu* locis non congrnere cum Latina editione viderit, admonendus is mihi e$t, id non in uno Cyrillo, itd in omnium Patrum tam
Grmeorum quam veterum Latinorum libris usuvenire. Hi namque omne$ VeterU Testamenti Scripturii
(a) Arpumentam nolli secandom pnebet ipse
copiam complexisimuB^cipiuhuicoperiinserUconCyrillas, toitio Glaphyrorum in Genesin (p. 2), d i sullo praeterraisimus et inexaminaU reliquimus;
cens: c Sciendom vero etiam hoc quod cum De tamelst interdura accidit ut alicujus eorum oeces-,
adoraUone ef culiu in $piritu ti veriXaXe libros xvn saria de causa roemiuerimus. > EDIT. PATM.
scripserimus, moltamque in illis conteroplationum
125
ANTONU AGELLU PfLEFATK).
iU
juxta LXX Interpretum translationem utuntur. Sed quxa vetut horum inttrprttum editio jam diu apud Lctino$ amiisa est, didi operam ut quw in his librU ex Veteri Inttrumento citantur, ea cum antiquorum
Latinm Eecletim Patrum iectione congruerent: in eaque re Augxutini prmctpue tibrii adjutu* t*m, in eujus
Quaeslionibus non pauca ex illa veteri LXX interprelatione leguntur. .
/ i i Novo autem Testamento Latinam vutgatam editionem ubique retinui; m ubi aut aliter legiuet auctor
aut eam expositionem attulisut, quw eum Latina editione congruere non posset. Quibus ln toci ne ab aucUh
rts $entenUa diuentirem, neve illam obscuriorem redderem, coactns sum aiiquantulum Vulgata ditceden;
ted hmc loca non multa sunt. Qxtod admonitum te, Uctor, votui, nt sicubi aliter quam Ula habeal tratutuii,
vutgatam edilionem reprehendere me voluxsse pntcs. AUera etiam accessit causa cur id mifn facere neeeui
fuit, ne aliter quam auctor in Grctco posuerat, Scriptune sacrce testimonia tran$tuli$$em, charaetcrem ac
notam haud exiguam adimerem, qua Cyrilli koc oput eue probari pouet. Etentm cum tit iti Ubris, qui tawidiu
editi stmf, et sine dubio Cynlli e$se creduntur, nonnulla Scriplura tanctce loca singuiari ac proprio quodam a ctoris modo Ugantur, eodemque modo in kti libris, quos edimus reperiantur; id certe non ieve indicium ett ko$
libros ejusdem auctoris eue eique tanquam certmxmxs notxt in$igmto$ jure oplimo asterendos. Exempto re$
ciarior fiet. Solet CyriUut ttt tnts librit illum p$aimi XLVI vcrsum hoc modo citare, Dei fortes, a lerra vehementer elevati sunl; neque solum citare, std etiam exposilionemhuic Uctioni congruentem apponere. Hoc modo
cerU in ejus commentarns in Joannem tib. , cap. 29, hkversu* legitur. Atqui eodem modo cilatur etiam in
hoc operelib. ijibro etiam m . Si igitur quod erat in editione Latina posuissem: Dei fortes lerrae, vehementer
elevati sunt, non modo magna ex parte auctorU $ententiam ob$curatsem expotitionique offeciuem, $ed etiam
haud leve indicium quo poterat auctor huju* operis dignosci $u$tuli$sem. Plura ejus rei extmpla hoc loa
afferre non e$t ojm, cum in calce operis adjecerlm nonnulla Scripturm loca obtervaHone cciiecta; unde peiere
potest, si qui$ pUfa daiderel. In his autem Ubris totam fere $eeretiori* inUUigentim myitagogiam tradit, t
qua maxime tidetur excellere; adeo ut in Moy$i UbrU mhii fer$ $it ad umbram tt futurorum imaginem pcrtinens, quod hic non explicetur; ut $kut illo$ Ubros in quibus de theologia disseruit, Thesaurum inscripsit,
Ua ho$ Hbros, alterum vetut anagoges et tropologice thetaurum po$$U appellare.
f
Quamvis autem omnium fere Moyti librorum mysteria in hU libris aperiantur, non tamen eamdem seriem,
quam ille in tcribendo tenuit, hie in expUcando secuttu est, sed iuutn quemdam ordinem $ervavit ita ut prims
argutnenta qumdam certa sibi prmcribat, tum loca Scriptura
versis Scriptura libru colligat el explicet. Itaque in primo libro cum de lapiu hominis in peecatum diuerat,
el doceat qua ratione peccath ac vitiit ad metiorem frugem redire pomt, decerpti$ undique Scriptwe
$anct<B testimontti, ittitque ad aliegonm rationem enarrath, \d qnod proposuerat planum faur* conaimr.
Eamdem rationem tenel in $ecundo, cum tegem ad hominem justificandum non $ati$ habere irhcm
ostendtt. Eamdem in tertio, in quo hominc* in Chrhto justiftcari, et in eju$ prctcipue baptumo
tollx peceatum docet. Nec diversam rationem in qnarto et quinto tequitur, in quibm fortitudinem
e$$e necetsariam non rnodo ad incommoda perferenda, verum etiam ad terrenos affectus voluptatesque conculcandas, declarat. Jdem servat in sexlo, in quo de charitate in Deum, et de ii$ prccceptis quct ad UUu$
dilectionem pertinent, dispuiat; de m etiam rebu$ quibus ejus dxlectio viotatur : em sunt pervertce de Dto
faUmque opiniones, et qua de ejusmodi falsU opinionibus proficitcunlur; cujusmodi tunt pmstigiosa asfror
rm, ominum auguriorum observationes, manium evocationes, dlvinatioues, oracula, wperstitiones; qna
omnia idololatria cognata sunt, et ex illa fluxerunt : ad hmc in culpa fati (ortvnmque prcelextus, genethliacorum vanita$ temporum notatio. Eamdem viam tenet in septimo ei octavo, cum de atoxs pr<scepti$ diuerit
qum proximi dilectionem attxngunt; necnon in nono ae decimo, cum de tabernacuio ejusque instrumentis,
opificio, usuy legibus, dedicatione, oblalionibus agit. Undecimo vero ae duodecimo diversis e Scriptur* loch
ea colligit qucs ad sacerdolium ejusque ieges, ad sacerdolum vesles, contecratxonem, $acnficia pertinert. I n
lertiodecimo expendit quce de levxlit, eorumque recensione, minisleriit legibut Moyses prodidit. Quartu*
decimui $equxtur in quo jam exstructo labernaculo, mundos es$e oportere qui anle contpectum Domini vetttanf, vitiatosque homxnes $ancti$ arceri prccfatus, eas lege$ commemorat qum de leprosis, seminiflui$
tmmundis in anima, de collxsxs, exsectxs, spuriis, dhersis locis Scriptura tradidit. Hi$ adjicit Moabitcu
Ammonitat, immundos item ex impuritate studiorutn ac vitce genere parttm ca$to quales sunt meretrice
(ornicatores, adulterx, prosHtutx, quos
Scriptura vocat. Tum de mundi* immundxsque ammalibm disserit, quidve per allegoriam horum ringula significent exponit. Jam in quinto decimo, quia non satis
erat immundi quinam esserxt dixis$e ni$i adderetur qxta ratione tnundari po$$int ea omnia colltgit qux ad
eorum purgationem atque mundationem veteri lege conttitutum est. QUB mundatio quxa sacrificm pebat integris, de perfectis animalibut ad sacrificium aptis dment. Porro sacrificandi ritut quia pro immundiliot divertitate variabatur, neceste (uit ut quidquid Ux de leprce differentia, deque alm immunditim generibu*
itatuerat, eommemoraret. Sed quia parum est maculas culparum abluere, nisx purgationi etiam $anctka$
adjxciatur, per quam nos ipsos Deo conserramu$ in $cxto decimo libro illd omnxa digerit qucs Ux de donis et
oblationibus instituerat, quct Hcm dc censu illo tacro QU\ ttro cetatis raiwne solvebatnr, qtug tte magne Vfito,
y
125
VETERUM TESTIMONIA.
42
fuo
Naiarceis nuncupabatur, de observattonibm ad hoc voti genus ptrHnentibus, dtversii in tocis
weteri lege taneilum erat. Postremo libro (estorum dierum celebrationem quasi mercedem quamdam sancttficatii hominibus proponit. Quamobrem quctcunque de variis festwitatibut, de m ctiam, quce fettis diebu* ul
observarentur instituta erant, in hune librum contulit.
Bctc omnia cum in Veteris Tettamenti libris tanquam obtcurioribus formis adumbrata etsent, et ab Israel
teeundum carnem carnaliter observarentur, id in his libris efficxt hic Pater, ut nobis qui tecundum spiritum,
hraeltumus, spiritualiter observari doceat, et umbras illa* penicillo quodam orationis ad veritatem efformal;
et eamalem iltum figuralemque cuttum verh Dei adoratoribut in spirilu ac veritate perfici posse demonstrat.
Qum causa fuit *t hnic operi hanc imcriptionem pranotaret, De adoralione in spiritu et verilate. UCBL
hakui qum <U fds libris le, lector, prcemonerem. Tu si quid hoc tneo labore adjutu* (ueris, mihi cumulatusime
HUisfactum putabo, i t preeibus ad Deum pro me tuis vicem retulerii. Vate.
9
VETERUM TESTIMONIA
DE
SANCTO CYRILLO
Jdalii
ALEXANDRINO.
Chronicon.
Oiyrop. cccnr. Uno eodemque tempore Alcxandriae Cyrillum episcopom presidere, et Constantlnopoli
Nestoriom haereticnm Hebionaeum, Cyrilli ipsius ad eumdem Epislola, et haeresim destruentis, et regulam fidei exponenlis ostendit.
Prosperi
Aquitani Chronicon.
FELICE ET
TAURO COSS.
Nestortas, ConetaaUnopolitanas episcopus, novum Ecclesiis molitur errorem inducere, pradicans

Chri&tum exMara bominem lantnm, non eliam Deum natum, eique divinitatem collatam esse pro mer i i o : cui \mp\elaU pracipua Cyrilii Alexandrini episcopi industria, et papae Coeleslini repugnat auclorilas.
Gennad. De illustr. Ecd. scriptor. (cap. 57).

Cyrillus, Alexandrinae Ecclesiae episcopus, edidit variarum hypotheseon traclatus. Horailias etiam
composuit plurimas, quae ad dec/amandum a Graciae episeopis meraoria? commendanlur. Prselerea libri
eius sunt De Synagogm defectu, De fide adversum hiBrelicos, et peculiari intenlione adversum Neston a m libram composuit qui atlilalalur ", in quo omnia occulta Nestoris panduntur, et prodila confotanlar.
Sigcbert. de illustr. Eccles. script. (cap. 24)

Cyrillus, episcopas Alexandrinus, cyclos quinque decem novennalium cyclorum ecripsit, qui faciunt
annos nonaainla quinque, in quibus priraus et ultimus Pascbae terminus mvenilur; sed nec tamen ia
eo lota Pascb varielas terminatar.
Photius in Bibliotheca (pag. 311).

' ol . -
, \ * \
\ . \ \ ^
, \
xal ; ,
.
xa\ .,
. ,
\ Ewoiav , .
Leguntur CyrilH Thesauri. Epicberematis refertus est liber, pugnalque valide ac varie cum Arii
et Eunomii furibunda rabie. Etenim et logicis argumenlis sapienler illorum dcstruit amenliam, quibus dura S. Scripturae adncctit altexilque leslimonia, qaam sit illa doctrina futilis omni ex parlc
divulgat. Adhibet idem nnda quoque S. Scripturae
testimonia, ut quo se fasluosi vertant, obsepti undique alque conclusi non habeant. Est autem inler
omnia ejus scripta liber hic maxime perspicuus,
iis potissimum qui logicoram argumentoram sensum capcre possunt.
Idem pag. 38.

- ^
Lccti eunl . Cyrilli Alexandrini adversos blas, ,
pbemias Nestorii libri . Senrat his quoque
/ .
suum dicendi characterem el sermonis propriela \ 6 .
tem. Clarior vero est quam ad Henniaro scribens
427
VETERUM TESTLMONIA.
1*8
aut iu librie D* adoratione in spiritu. Sermo itli , \
conflctus, et ad propriam dicendi formam conlor. , \

fus, ac veluti solutum numerosque negligens me ,
irum.
\ .
Vide eumdem pag. 378 et 379 de libris contra Nestorium, de Epistolis, et scholio de lncarnatfane~Unigeniti.
Martyrologium Romanum die 27 JanuariL
Sancti Cyrilli, Alexaadrinae urbis episcopi, qui eatbolicae fldei pneclarissimas propugnator, doctriaa
et sanclilale illustris, quievil in pace.
Gntci tii Menobgio, 9 Junti.
Apud Alexandriam nalalis S. Cyrilli, ejosdem civitatis episcopi, v i r i eruditissimi, et catboltcae fidei
propugnatoris egregii : quem summus pontifex Coelestinus idoneum judicavil cui suas vices in Epbesino concilio delegaret.
Iidem Grmci in Menwis, eodem 9 Junii.
Flammis sancti Spiritus mente Ulustratus, sol
irradians, velut radios, otacula edidisti; tua do, , groata in omnes orbis fldeliumque flnes' emisisti,
, ccetus omnes illurainans, bealissime, ac divine, g , , ,
tenebrasqoe baereseon persequens, vi viribusqoe
\ , , , iilius qui e Yirgine nalus eluxit.
.
Eloquentia et facandia orationis luae, san , , ctissime Gyrille, Ecclesia tola exornatur, et spe , \
ciosa venuslate tua pie decoratur; tuamque san ,
ctara translationem sacro ritu honorat, cele- , , , berrime, sacerdotumque oranium decus, Patrum co , rypbaee, synodi sanclissimae propugnator acerrime.
.
Tuis igneis dogmalibus, prasul sapientissime,

onuiem sarmentosam aridamque baereseon mate- , , %
riam concremasti; sententiarum tuaruro profun ,
dilate, sacratissime Cyrille, impiorum perftdo , ,
rumque haxeticortim demergitur exercitos; tua do, * ctrina, beate, diebus singulis exornatur tota fide- .
lium Ecclesia, quae eximie te honorat, praedicat.
Repletus es iiluslratione sancti Spiritus, Cy' , ,
rille, preceplorum Cbristi custoe, atque ab affe, ,
ctibus et passionibus perpurgatus, divinissimae T r i - ,
nilatis vere facUis es habilaculum.
.
Uti zelo, ila liberlate loquendi plenus, glo*Qi , \ ^ , " riose Cyrille, orlhodoxae doctrinae prsesidens, ha>
,
reticas raendacesque impiarum haeresum linguas dissolvisli.
.
Hccc, et compiura alia ibidem Grceci in Mencris, men$i$ Junii die i x , et in concit. Epkesini et ChateedonensU actis. Vide prcelerea Evagrium tib. Hislor., cap. 3, et Socratetn lib. vn, c. 32 et 33; Nic4phorum Ub. xiv, cap. 33 ; Libefatum in Breviario, aliosque pene innumeros*
S. Anastasius Sinaita i n Bodego (cap. 5).
Sancta haec synodus (Ephesina) quod Christus

lam divinitate quam humanilate aeque perfectus
\ ,
esset, in duabus inconfuse et inseparabililer unitis ^ naturis, unum Dominum est professa : conflrmata
\ ,
Nestorii, in priore Ephesino concilio, auctore Cy rillo, damnatione; quo quidem . Cyrillo collau, , dato, eidem boc edidit elogium : Cyrillo, aeterna
\ \
memoria.
* .
Idem , eodem libro, cap. 8.
Adducamos eum ipsam Cyrillum, lumen illud
Patrura celeberrimum, et beatissimum, docentem
apostolice veritatem naturae bumanae in Ghristo.
, \ ,
.
ldeniy ibidem, cap. 10.

GyriHo aeterna memorta, sicut et Chalcedo \
ncnsis synodus dixit. Etcnim nullus sanctorum
. \ \ -
129
MONITUM.
130
, \ , \ , Patrum sanctissimum illud et indeflciens, et seter , ~

num et indelebile nalure Ghristi beneficiuro ita
. 01 praedicavit, sicut divinus Cyrillus. Nam beati Pa - 6 tres numerum assignarunt; ac beatissimus Cyrillus
, \ - simul cum numeroindclebiliter semperque naturas
conservatas esse , etiam post unionem perspicue
, \ . 3 , , \ docuit, etc. Bene sit tibi, lumen, fax, el columna
, , . "
veritatis, Cyrille. Iterato dicam, Cyrilli vere aeter, , , - na memoria, qui non sinit nos a vero deerrare.
.
. Eulogius archiepiscopus Alexandria, in oratione adversus calumniantes SS.Patres,

concilium Chalcedoncnse. Apud Photium in Bibliotheca, ccxxx.
et
Ardens itie veritatis stndiosus Cyrillos, hsec et bis consimilia Scripturis asserens, noa modo libenler
et jucundissiine acceesit, sed et Paulum Emisenum, qui ab ipso missus erat in publico coetu concionaturos; q o x . e i sibi e i miltenti Gyrillo fueril sententia, laudibus excepit, et a l eadem senliemem,
magptfetit.
Idem, ibidem.
Boctas, et pius, minimeque vacillans Cyrillus unam docet Verbi naturam, ei illam incaroatam, etc.
Etenim molla cogitat, non verbis, et nominibus sensum credit, sed mente verba et nomina conferens,
atque accommodans.
MONITUM
In libros De adoratione in spiritu et veritate (1).
L i b r i sequenles iode nomen sorlili snnt qaod Gyrillas in forma dialogi eam difficultatem solvere aggressns sit, qaa tandem ralione, lege veleri per Novura Teslamentam abrogata, Christus dixeril (Matth. v,
1 7 ) : Non veni sofrere legem, sed adimplere; > et (Joan. nr, 24) : In spiritu et verilale Deum Patrem
oporiet adorare. > Eum i n finem optime docet, praecepta legis Mosaicae, quae ab Israel secundum carnem
observata unt carnalUer, a nobis, qui secondum spiritom Israel sumus (Rom. ix), spiritualiler esse obeervanda;binc ombras itta* anliquae legis penicillo quodam oralionis ad veritatem effbnnat, et carnalem
Ulum figuralumque collom a v e m Dei adoraloribus in spiritu et veritatc perfici posse demon&trat. Quaravis
aotem omoiam fere Mosls libroram mysteria ia his libris aperfanlur, oon lamen eamdem seriem, quam
scribendo tenait Moses, in expJicando seculus esl Gyrillus, sed suum quemdam ordinem s e r m i t , ita
ot prioa argumenta quaedano certa propoaat, tum loca Scriptura varia cum itlis argumentis convenientia
e diversis Scripturae libris colligat ac explicet. Igitur poslquam de lapsu hominis in peccatum disseruit,
soLjiuigit, debere bominem, qood seque gloriosum ac utile sit, peccatis valedicere et ad boneslatem
transire, diaboli jugum excutere et legem divinam sequi, utpote quae ad veram libertatem nos vocat
(lib. i ) ; istod autem tantamroodo per gratiam Gbristi, et non per legem Mosaicam homini possibile
reddi (lib. n et IU), siranl tamen firmam bominis voluntatem animique fortitudinem requiri (lib. iv et v).
Initium vero et fundaraenlum salutis humanae docet esse fidetn i n unum verum Dearo una cum ejus
dUeciione (lib. ), cui recle adjungit dilectionem proximi, eamque plurimum commendat (lib et VIII).
His decursis leges de tabernacuJo, de sacerdotibus atque levilis cousiderat; ac primo quidem cunctas
leges ad labenjaculum ejusque varias partes, necnon ad coDslruclionem ei sajictificalioDem ejusdem
perlinenles, ad EccleHam Christianam ejusque instituliones refert (lib. ix ec x ) ; dein quaecunque de
sacerdotibus et saerificiis antiquae k g i s constitula foerant, in sacerdotio Novi Fcederis implenda egregie
monslrai (lib. x i et xii), qua? autem de levitis in lege veleri conlinentur, singillatim explicat de iis qoi
divroo mlnislerio itr Novo Testamenlo se manciparunt (lib. xm). Hinc ad coetum fidelium conversus, ex
roiiDdilia in Jege olim praescripla cordis vilaeque puritatem omnibus qui in ecclesia ante conspectura
Domim veniant, necessariam esse ostcndit (lib. xnr), simulque ex ritu sacrificiorum Veleris Teslamenfi
dedarai qua ralione bomo per, Cbnstum In dics magis puriflcetur el sancliflcelur (lib. xv). Gum vero
j a s u l i x perfectio i n eo consistat, u i homo semetipsum Deo in omnibos hoetiam vivam, saoctam, De
placentem oflerat, istud qaoqoe ex oblationibus legis Mosaicae nos recte instituere docet (lib. x n ) . Quocf
homo ea ratione Ecclesiam Ghristi ingressus vilam labe puram atqae perfectam Deo dicavcrit, mercede
samma potietur in aeterna beatitodine, quam Judoorum solemnes festivitates ex Dei volnntate praefignrabant (]ib. xvu). Aroplissimum hoc opus, iosigni quadam arte dispositum, merito vocatur tbesaurus
expositionum allegoncanim el veritatum moralium (2), quo universa lex Mosaica senso mystico scila
explkator, et vilae spirilualis per gratiam Gbristi actaB initium, profectus ac finis describiUir.
(!) Ex Institutionibut Patrologia Jos. Fessler. OEniponte 1851, in 8, loro. I I , p. 558.
(2) lla Tiilcmont, p. 671, et Ceillier, p. 254.
131
S. CTRILLI ALEXANDRLM ARCHIEP.
.
INDEX
LIBRORUM DE ADORATIONE IN SPIRITU ET YERITATE.
LIBER I .
'.
De lapsu hominis in vitia, et de captmtate peecati:
xaf<h
de vocatione, et conver&ione qua per pamUentiam ,

fit et recursu in meliorem vitam.

,
.
LIBER
II.
.
Quod mortem, qucs e$t ex peccato, et diaMl f j "
rannidem effugere nulio moao possimus, nisi per ,

ijnctificationem OWB ex Christo ul. Et quod non in * .
iege, sed in Chruto rit justificatio.
, .
UBER
III.
.
De eodem.
.
LIBER
IV.
.
Quod it qui Deo ad justificationem vocatut e$t,
"
xmpa
et redemptut, Deum sequi debeat : et quod excuua
,

moUUie quce ad vitium ducit, ad piam et generotam ,

wtam $it ei enitendum.
,
*

LIBER V.
" , .
Item, de fortitudime, quce e$t in Christo.
q \
UBER
VI.
" \ Quod ei soli qui secundum naturam Deus eif,

adhatrere nos oporteat, et illum ex tota anima toto- ,
.
que corde diiigere.
.
LIBER
.

.
De charilate in fratre$.
.
LIBER
VIII.
,
Item, de eharitate in fratret; et de eo qui furatur
.
vituium aut ovem.
:
LIBER
IX.
De adoratione in spiritu et veritate: et de sancto

tabernaculo, quod sit typus Eccksice Chriiti.
,

.
UBER
X.
.
.
De iis qu(B erant in sancto tabernaculo.
.
LIBER XI.
,
De sacerdotio : quodque tacerdotium legale nt Jy
pu$ iiiiu* quod in ChrUto est.
.
UBER
XII.
.
De sacerdotio.
.
UBER
XIII.
"
.
Item, de sacerdotio.
'.
LIBER
XIV.
Quod oporteat eo$ qui adire ecclesia* volunt,

* et ab omni peccati labe ablutot e$se, atque ita
,
coram Deo se sutere.

.
W.
LIBER XV.
"
Quod oporteat puros, et abiutis peccati maculis

. XjuDeo tisti : et quod Chritto rursum nostra purift .
calio consUtat.
/ \
UBER
XVI.

*
Quod oporteat no$ $pirituale$ hoitiai et oblationes
offcrre Deo.
.
LIBER
XVII.
.
Dt sanctii fesiivitatibut.
.
f
133
DE ADORATIONE IN SPIRITU ET VERITATE LIB. I .
IM
. . . C Y R I L L I
ALEXANDRLE ARCEQEPISCOPI,
DE XDORVTIONE CULTU SPIRITU VERITATE

LIBER
PRIMUS.
- k \ De laptu hominit vitia, et de captivitate peccati,

AT}C * , ,
ac simul de vocatione, atque convertione qvoe
,
per panitentiam fit, tt recursu ad meliorem * i , .
tam.
%\ ,
. &v, * , ,
\ .
10. .
. \ ,
;
. , \
.
. OUi \
ScTv; ,
. oi \ ,
.
g
. . .
\ * , * louv 6 , \
, * c
, . ,
. 6 \ , ,
* Lege . E M T .
Qnonam aut unde percontari, sapervacaneum

opinor fuerit. Dices enim, sat scio, nihil cunctatus, te domo, et ad nos.
PALLADIUS. Ita est.
CYRILLUS. Quis vero liber iste est, quem in
manibus habes ?
PALL. Liber evangelicue, a Mallhaeo nempe el
Joanne conscriptus.
2 C^B. Putasne vero bunc quocanqoe eircumferendaro esse, et cuicunque ? Neque enim e foribus egressas in ilinere meditationi commode
care potes, Palladi. Sunl vero hujasmodi labores
domi et in olio suaves.
PALL. Recte ais. Cxteram, ut tecum colloqoerer, veni. Librumporro banc sacram affero; quod,
cum dio moltomqae laborarim, nulla tamen ratione assequi potoi qaid volaerit significare Dominus noster Jesue Christae apad Maltbaeam, cum
dicit : Nolite pulare qooniam veni eolvere legem aot prophelas. Non veni golvere, aed adimplere. Araen qaippe dico vobie, donec transeatcoa-
135
S. CYRILLI ALEXANDRINl ARCHIEP.
156
lura et lerra, ola nnum aul unus apex non prae- , .

,
leribil a lege, donec omnia fiant *. In Joannis
praeterea volumine ad mulierem Samaritanam: Mu- * < , ,
lier, crede inibi, quia venit hora, quando neque , ,
.
in monte hoc, neque Hierosolymis adorabitis Patrem. Vos adoratis quod nescilis ; nos adoramus ,
quod scimus; quia salus ex Judaeis est. Sed venit . *
hora, et nunc est, quando veri adoratores adora- , \ , ol
\ \ .
bunt Patrem in spiritu et veritate. Nam et Pater
\
tales quaerit, qui adorent eum. Spiritus est Deus,
et eos qui adorant eum, in spiritu el veritate . , \ ,
\ . >
oporlet adorare .
CYR. Quid vero tibi in bis verbis esse arduum
. ,
videlur, quid obscurum et intellectu difficile ? dic,
; \ ;
rogo te.
.
PALL. veteribus quidem ritibae discedere, JJ . \ ,
et ab ea quae secundum Legem est justiiia ces- \
sare, sacrae nobis Litterae precipiunl. lis enim qui
.
in eam etiara post perceptam fidem inclinabant, \ .
Paulus dicebat: c Evacuati estis a Christo, qui in , ,
Lege jusUficamini, a gratia excidistis. Nos enim .
spiritu ex fide spem justitiae exspeclamus
1 Cum .
vero ob vitam secundum Legem institutam magnas , \
lic4re easque praeclaras habere gloriandi causas * , c
oslendat, ait rursus: c Quae mibi fuerunt lucra, , .
haec arbitratus sum propter Christum detrimenta.
' \ ,
Vemm eiiam existimo omnia detrimentum esse
propler eminenlem scientiam Domini mei Jesu , ^ , \
Christi, propter quem omnium detrimenlura feci,
, , \
et arbitror stercora, ut Christum locrifaciam, et , ,
inveniar in ipso non habens meam justitiam, quae , .
6ex lege esl, sed illam, quae ex Ode esi Cbristi, quae
. '
ex Deo est juslilia \ 1 Vetus aulem illud man \ ,
dalum nonomnino culpa vacare, manifeste confir' , . * t 'mavil. Ideoque inquit illius 3 loco novum hoc per
,
Cbristum, id esl, evangelicum uliliter inductum.
Sic enim s c r i b i t : c Reprobatio quidem fit praece- .
denlis mandati, propter infirmitatem ejus et i n , , * ^
niilitalem. Nibil enim ad perfectum adduxit Lex,
. \
sed introductio melioris spei, per quain proxiroa ,
raus ad Deum . Et iterum : c Si enim prius illud
, - c
culpa vacasset, non utique secundi locus inquire, , \ \
retur. Vituperans enim eoe d i c i t : Ecce dies ve, \ \ ,
niunt, dicit Dominus, et consumraabo super do ,
miim Israel, et supcr domum Juda teslamentum . , novum, non secundum testamentum quod feci pa , \ 4 iribus eorum in die qua apprcbendi roanum eo- , ,
rum ut educerem illos de lerra Êgypli, quoniam . " ,
ipsi non perroanserunt in lcstamento meo, et ego ,
neglexi eos, dicit Domiuus. Quia boc est teslamen, ,
lum quod disponam domui Israel post dies illos,
\ ,
dicit Deminas, dans lcges mcasin meniem eorum,
e l i n corde eorum inscribam eas . Pracipue vcro
* c , , c ,
novitalis nomen intelligcns aique decfarans, D i \ ,
cendo, inquit, c novum, vcleravit prius: quod
.
antem antiqnalur et senescit, prope inlerilum
, \
est . 1 Si igitur nibil porfccit Lcx, ct reprobalio
*,
f
Mattb. v, 17, 18. Joan. iv, 21-24.

B e b r . VIII, 7-10.
Mbid.,15.
Galai. v, i , 5.
*Pbilipp.
m,
7D.
*Hebr. v:r, 18,
10.
1S7
D ADORATIONE 1N SPIRI1 ) VERITATE. L I B . I .
, \ 6 ,
, ; \ , c
\
\ ; > , , \, \
.
I
. ' !
, , ,
\ , \
, , \

,
. \
, \
, \
. ;
. . '
; 6
,
;
, , , \ \
* \ ,
6 . ,
, , , , c
, . . , \ , ,
, . , ,'
, * ,
,
\ .
* c
. ,
\ , ' , ,
\ , ,
, * .
. ** , , ,
, '
,
, ,
; > " , \ ,
,
\ ,
$ ,
.
Psal. 7u.tr, 10.
. . 28, 29.
JVITHOL. C R .
LXVni.
138
prioris mandati fuit baec posterioris eubrogatio,

per quod Deo conciliamur, cur ergo Salvator a i l ,
c Non veni solvere legem, sed adimplere ? > Et
illud item, c In spiritn el vcritate Deum ac Patrem
oportet adorare ? > Hoc enim, nisi fallor, significat a ritibus cultuque legis esee nobis abslincndum.
CYR. Quam vastum quaestionam pelagas bigrederis ! Quae enim menlis vis tanta potesl i n adeo
eubliles dispatationes salis claram aciem intendere, ut iis quau olim a saptenlissimo Moyse sancila sunt, tanquam cognatam ac proximam esse,
in iisdemque versari rebue novam Scripturam
ostendat, esseque vilam i n Cbrislo non longe a
legali disjunctam, quae veteribus praescripta sunl,
ad spiritualem contemplalionem traducantar: lex
namque figura et umbra est, et fonna pielatis tanquam adbuc parturiens, et lalentem i n se pulchritudinem veritatis continens. An non ita, ut dixi,
rem se babere dices ?
PALL. Ita prorsus. Cxterom quanam ratione
ha3c declarari poterunl? Aut quomodo evangelice
vivamus, si nos adhuc de veteri mandalo peudere, et 4
implenda putemus quae per Moysen
sancila sunl?
CYR. Non simplex et una ratio est, ut aiiquis
imaginari possit; multiplex enim ac mullifonnis
res est v i r t u s ; et Christiana\ vitae gloria quani
plurimis bonis operibus variegatur et ornalur. Itaquc divinus ille David psalmo quadragesimo quarlo, Cbristo virgiaem caslam astare facit Ecclesiam : stolam vero UU deauralam et variegatam
circumponit, iia dicens: c Astitit regina a dextris
tuis i n vestitu deauralo, circumamicta et varie
gata . > Ubi deaarali vocabulo, splendor et pretium : varii autem nomine, virtutis varielasoptime,
ut opinor, significatur. Speciosissima enim esi
omuino Ecclesia, ornatum babens apirilualem, qui
non carnis oculis cernilur, sed in menle et in corde
positus, illum, qui i n occulto intelligitur, Judaeum
plarimis ornamentie iosignem alque coaspicuum
scite nobis ostendit. Nam ut beatus Paulus s c r i b i l :
c Non qui in manifesto, Judaeus est, neque qoa ia
manifesto i n carne, estcircumcisio, sed qui i n abscondito, Judaeos est, c l circumcisio cordis i n epi r i t u , Don littera, cujus laus non ex bominibus, sed
ex Deo est . >
e
PALL. Dic mihi igitur, si circumciaio i u spirilu

introducta est, et hostiae legales sublalae, elnulluui
apud noslocunihabetillaJudaica vivendi ratio, annon absurdum esse quodammodo videtur, quod Chriato8 ait, c Nonveni solvere legem, sed adimplere? >
Aulsi aliter se res babet, nibil,opinor, impedimento
nobis erit, quominus taurorum Tictimis ac ihure
Deumveneremur, lurtaresque ac columbas ei offeramus; deniqae qaidquidpriscis iilie bominibus faceir
moria fuit, id nos ipsi quoque implere Hadcauius.
430
S. CYRILLI ALEXANDRLM ARCHIEP.
110
CYR. Atqui lungissime a recto aberras, amice: , , ,

iiam ita abolitara jesse legem putas, ut nullum ex $ ,
ea fructum percipere liceat, et inulilem esse pror- ,
sus ad quamcanque partem rerum necessariarum
declarandara existimas, non conversani esse potius ,
ad veritatem demonstrandam, cum alioqui scribat ,
beatus Paulus : c Legem igitur deslruimus per fi- c ;
dem?absit l Sed legem 5 slatuimus * . Paedago- ! . !
gus enim est lex, atque optime perducit ad Chri- , \ sti mysterium . Illa vero, quae olimper Moysen
.
sunt priscis bominibus edicla, elementa esse dici- ,
mus exordii sermonum D e i . Igitur si paedago- . ! ,
gum repulerimus, quis nos ad Gbristi mysterium
;
\ I
perducet? Et si rccusaverimus discere elementa
initii sermonumDei, quomodo deinceps aut unde , ,
pervenire ad ftnem poterimas ? An non enim juxla ; ; " Scripluras plenitudo legis el prophetarum est
\ ;
Christns ?
. .
PALL. Ettam.
CYR. Sic enim scriptum est. Esse autem illum
. .
logis ac propbelarum plenitudinem ea ratione p u - ,
' to, quia in illum omnia propbctica el legalia ora- \ \
cula spectant, atqueobversa sunt. Ilaque diccbat, . "
cum Judans incredulitatem exprobraret: iNoIite ,
putare quod ego accusalurus sim vos apud Patrera; E<mv
est qui accusat vos Moyses, in quo TOS speratis. , .
Si -enim crederetis Moysi, crederetis forsilan et , \
m i b i ; de mc enim ille scripsit. Si autem illius l i t - . ,
teris non credilis, quomodo verbis meis crede- (& ; \0
tis ? Gum igitur se venisse dicat ut non solval
I , ,
legem, sed potius ut periiciat, noli putare sub- C , versionem eorum q o olim sancita suni, sed veluli
reiormationem esse faclam , et eorum quse in fl- , (V
, \ .
guris adumbrala erant, ut ila dicam, recusionem
ad cxpressiorem forraam veritalis.
. .
PALL. Recle dicis.
. \ .
CYR. Ac lale quiddani a CbrSsto fieri oportuit.
Qui in labulis picturisque artificium exercent, ,
, ,
non slatim atque pingere incipiunt, eam speciem
picturis inducunt, cui nil desit, atque ex omni par- \
le perfecta sit, sed simpliciori prius ac minus ve- , \
nasto colore illas adumbrant, ct longe obscuriores (1) , \
antea figuras, quam velint, ocalis eiponunt. Deni- ,
que umbris illis illinunt colorem cuique decentissi- ? , )
\
,

mum acmaxime congruom
;ita rudioresillasfiguras
'"O
'

1 1
l e
1 1
ad perspicuam ac longe prastantiorem, quam antea

fuerat, spccicm transferunt. Annon ita se res habct?
PALL. Paleor equidem.
CYR. Jam vero fabri rerarii, ei forle slalnam
conflcere vdfot, eera prius rudem quemdam typam
formant, eoque igni absumpto, colliqnefaclum i n fondont, alque ita ad absolutam formam atque deoorem opus perducunt. Cum umbrie illts super inducla sjt colorum yarietas, camqoe illas c
cera figuraa m absumpserit, videri quidem possit
priorce illas formas abolitas atque eversas esse :
, \ ,
. ;
. " .
.
, ,
, \ , ,
\
. ^
\
\ ,
(4) Codex Sirieti, \ .

Rom. u i , 31.
1 1
Galat. n i 24.
f
" Hebr. , 12. * Rom. x, 4. J> Joan. v, 45-47.
DE ADORATIOiNE 1N SPIRITL ET YERITATE. LIB. I .
\ ,
1 \ $ . ,
. , \ ,
,
.
\ ), \ .
. .
. \
,
, .
\ ,

, .
U$
id vero secus est. Nam et faber aerarius el picior

. . .
j^ q j |
minjme destruximus
vere dixerint:
umbras, neque ila rudes illas figuras, u l inutiles
prorsus abjecimus, sed potius implevimus. Quod
enim in umbris adhuc alque figuris obscurius ac
minus venuslum videbalur, i d ad meliorem iiluslrioremque farmam pervenit.
Q S
PALL. Recte dicis.

CYR. Ac si quis voluerit serio sacram et divinitus inspiratam Scripturain pervestigare, sciet oranino Terum esse quod dixi : velamen enim pooebat Moyses super faciem suam, eo quod non possent filii Israel ixitendere in faciem ipsius, sicut
scriptum est .
PALL. Ecquid illud est quod boc facto signifi. \ ;
catur?
. CYR. Judaeorum namque mentes cura bebetiorcs
* ,
adbuc essent, exteriore legis aliquo roodo tolera , bilia judicabant; ea, inquam, quae per solam Iitle \ , - ram significabanlur; iisdem \ero non ferenda et ab, \ W [ jicienda oninino videbanlur, quse inlerius lalebant,
. \ atque, utita dicam, ipsa sensuum verafacies. Itaque
beatus quoque Paulus scribil: t Kam usque in
\ bodiernum diem id ipsum velamen in leclioue Ve , teris Teslamenli manet non revelatum; quoniara
. ' ,
ia Chrislo evacuatur. Sed usque in bodiernum
, . >
diem, cum legitur Moyscs, velamen posilum est
* . c Q super cor corum . Sed ila quidcm Judaeorum res
, , \, se babeant. Nos vero omnes revelula facie, > inquit,
gloriam Domini epeculantes, in eamdem imagineiu
c ,
, - transformamur a claritaie in claritatem, tanquam a
* Domini spiritu ; Domiaus autem spirilus est

. " Ut enim qui in speculu contemplantur, imaginem
, \ ei figuram rei verae \ideot, non ipsam rem : sic
, , qui Cbristianae conversationis pulcbritudinera v i , dere desiderant, si lege tanquam speculo ulantur,
optime quod cupiunt, assequentur. Ipsam enim
. rerum imaginem ad veritateui trangferendo, liquido
, perspicient quid Deo acceptum in primie gratqm , - que sit.
l 8
.
.
PALL. Sed quae ratio afferri potesl, cux aon ab
, D inkio veieribus illis nova et evapgelica lex dare * - tur, figurs vero potiusalque 7 umbra institueren\ \ ;
tur?
. , \
CYR. Accuralam veramque bujae dispcnsalionis
\, , - rationem pie ac reverenter uniDeo, cui omnia cogoita
6 . cxplorataque sunt, relinquainus oporlet. Ratioaes
, tamen a piis cogitationibus non alienae nos ad
( , quanlulamcunque cogniiioaem perducunt, aut eo
. usque certe, ut scire vufeamur qpae fjuerit bqjqs
, ,
consilii causa. Dicimus igilar, ex Êgyplo libaratis
, Israelitis, frequenti institutione longa, et esca, ut
.
ita dicam, pnerili opus fhisse; rudes enim adbuc
. erant, et ad absurdiesima qua&que admoduiu pro E x o d . xxxiv, 3-35.
Cor. m, U , 15.
" ibid., 18, 17.
S. CYRJLLI ALEXAMHUM ARCitfEP.
145
U4
cihte. Nam ctim carnis xiuore laborarent, et per- ^&,

Utrbalkmibus essem irreiiti, q u * dHficoher elai et \ , exstirpari posseot, impossibile propemodom erat, *\
minimeqoe proniptom, etatim ad sammam perfe- ,
ctionem evadere velle, ac vilae rationem sosdpere \ ,
adeo tttostrem et admirandain, u l , com i n lerris \ , *\
ambolarent, convereationem lamen in eoelis habe- , ,
rent, skut scriptum e s t . Annon enim perfeclo- .
rum esi solidus itboft, lac vero pueris adbuc ma? ;
git convcnit ' ?
PALL. Maxlme vero.
. \ .
CTR. Pueris igilur instildlione opoe erat quae
. " ,
ftgoris contineretor, et, o i ita dicam, delicatiore \ * ,
v i c u i , non eo sermonis genere qood ad perfeclio- , \
nem instilaeret, et ad absolutum nomeris omnibus , \
statam perdoceret. Ita vero leves ac stupidi, et ad
\ , \
omnia perturbalionum genera iacflesdeprebendiin- , ! *
tnr fllii Israel, ut, diligenter eorom mores ac \
rtodia perpendantor, ne nmbra quidem ipsa dignf . \
sstiaoentur. Idqoe Moyses ostendil; Deo namqae , ,
sic praecipieote, ascendit ille in montem, legem ,
sosceptoros. At bi statim i n defeclionem lapsi . 01 .
gont; vilulo namqoe conflato, dicere miseri ausi , sunt: cHi eont d i i t u i , Israel, qvi te eduxerunl c , , >
ex terra i E g y p t i . > Quocirca tantam levitatem . > \ Moysee indigue ferens, tabulas confregit in quibus , ^
lex erat detcripta; non jam umbra quidem aul fi- , , ij
goris, eed ne olla quidem doctrina coelesti dignos ,
eos censens, qui eo sloporig veniseent, ot tanto-
1
f t
rum obliti miracolorom, quae dhrina v i ipsorom

_ . atltialA

.AMAMk | de ^
cansa gesta eraat,
vitulo rursus
Yeimrationem
ferrent, et iEgyptiam llhim cultam memoria repelerent. Porro in labulis bpideie adumbrala tutn
erai veteribus lex Dei digito, ut scriptum g est.
Sed ilia figura erant eorum qua apud nos in Cbrislo
perfectaessecredunlur: describit enim quodammodo in nobis volontatis suae cognitionem ille omnium
Dominus Deus, tanquam calamo utene suo Filio i n
Spiritu. Sic enim ipsum appellavit per David d i cens: c Lingua mea calamus scribae veiociter scrlbentis " . > Inscripsit enim in omDtum cordibas
ille calamus Patris, id est Filius, omnis boni cognitionem, quasi digilo quodam Dei, Spiritu Patris
ac euo oeoe. Digitom namquc vocavit Spiritom Dei,
nimc qoidem dicene: c Si ego in Spirito Dei ejicio
demonia ; > nonc vero: < Si aotem ego in d i gito Dei ejicio daemonia
> Epistolam vero nas
spirituakm eliam Paolus appellavil, oum d i x i t :
c Epislola nostra vos estis inscripta in cordibos
nostris, q o scitur et legitor ab omnibos bominibos, manifestali qood epistola estis Cbristi, mioistrata a nobis, et scripta non alramcnto, sed Spirito Dei viventie; non i n tabolis lapideis, sed i i i
Ubolu cordie caroalibos .
1 1
,%
, >. 1.
- _ I_ _ I _ .* _ V
..
ft^
f
, &.

,
, \
. ''
, .
*
.

\ . ' , * "
.

, ' , ,
, , ,
xy . , , , t
*
, .
\
, ^ c
, \
, ',
, ,
, >\ .
1
P A L L . Eqeidera assentior, figorag esse atque

PhiH pp. IU, 20. Hebr.
II Cor. in, 2, 3.
. 20,
12-14.
. ' \ \
Exod. , 4.
1 1
Pal. xtiv, 2.
et
M a l t b . , 27.
L o c
145
DE ADORATIONE IN SPIRITU ET VERITATE. L I B . I .
146
, , . ambras, quse lege continentur. Sed age, subliUler

uv i v - et accurate, q u a per figuras tradita eant, animad
verlamus, ac diligenter investigeraus ipsam p i l .
chritadinem veritatis: ila demam nemini obsca\ ram esse mysterium cullus in spiritu poterit.
.
. \ , ,
CYR. Equidem horreo, Palladi; neqoc i d sine
, . caosa, et gravate admodum ad hoc munus acce * ,
do. Harum enim rerum contemplatio ita ardua est
\ . atque sublimis, ot humano ialelteciu vix percipi
qaeat: ac si quis aJtitodinem contemplalionum ea - c \ runi quse latent i n lege, spectaverii non absorde
; \ , \ ;
verba illa usurpare poterit: < Quis saptens, et i n telliget h*c ? et prudens, e l cognoecel ipsa ?
. , . PALL. Magnum opae et arduum, Cyrille. Sed
* , \ , \ petite, inquit Ghristae, t et dabitur vobis; quat * \ , \ - rite, et invenietis; pulsate, etaperietur Yobts".
.
.
CYR. Pergendum igitur nobis est ad ea investt * \ \ - gaada q u utilitatem aferre potsunt, ac preees
* c , pnemittamas, dicentes: c Revela ocalos meee, e t
\ . considerabo mirabilia de lege t o a . Ante alia
, , ,
igitur dicendum nobis est de Upeu bominis i u
, peccatum, deque servkule atque captivitate qua
, \ , 9 sob omniom eommani boste tenebatar, ut quo \ \ dammode haec a nobis e l In nobia fiant. His a<Jji . , ciendam est qaomodo declinandam sit a malo, et
, escutiendom s m i U i t i s jugum, qua sab illo lene , mur, u t ad prieiinam tandem inlegritatem, ser,
yante et adjuvante Deo, redire potsimas. Hanc
. enim vtam ai noatra oralio temierit, recto etiam
, , , .
itinere progredientor, at opinor, elreliqaa.
. *,:
PALL. Recte sentis.
.
GYR. Quocirca oblationee atqua hoetias offerre
\ , - Deo spiritaales, netaape sirenae ae et laudabiliter
\ ,
exseqaendse virtutb stadio gerere, minime iis con , \ \
venil qai se nondum a vitioram servitate, domU
, ' natoque Hberarint; eed iis quorom animus ad l i , bertatem erigitnr, et ad excutiendum diabolios
- tyraiinidie jogom non esl incurioeue et neîgoia.
M
1T
.
PALL. Aaseniior: recte naaiqua existimas.
. , .
CYR. Dicimus igiUir fectam eese homiDem ab
. \ \ ,
, \ - initio ejusmodi, at, qaamvis animam baberel pec , - D cato et affectibus snperiorem, noa is tamen eseei
' . - a l in atramcanqoe parlem vellet, flecu non poasel.
]) , Etenim Uli rerum universanim optimo opifici Deo
, \ rectissimum esi visom, propriaB voluaUtis babenas
^ . illi permittere, spontaneisque conatiboe tribnere, id
ot faoeret, quod libitom fuisset. Oportebat enim nt
, \
, * - virtus Tolnntate snscepta, non vi neoetaitatis coacta
Coiov \ - videretur; aut ita natane lege munita, u l cadere
. omnino non posset: i d enim snpremae oiuniuni
- essente alque exceltentias propriom est. Pottea
, vero qaam propriae natarae rttionibas boc animal
. absolntnm foit opifice Deo, stalim illios similitu , . dine praeditam est. Iroprcssa enim in illo eat divinas
" O w e xiv, 10. MaUh. VM, 7. " Psal. cxvm, 18.
U7
S. CYRILLI ALEXANDRlNf ARCHIEP.
148
hnago naiur, mspirato Spirito sancto. Ipse naraqae ^ ,
eet epirilus ille vita, quandoquklem eecundum na .
laram vita Deus esl.
*
PALL. Ergonc anima bomint divinus spiritus est
. *' factus?
;
CYR. Quomodo non absurdissimum sit ita sen. \ ;
tire? Sic enim immutabilis ipsa quoque anima per ,
mansissel; nunc vero mulabilis est. Mutabilis au- \ .
tem nallo modo spirltus e s t ; a u t , si mutationis . " ?, '
morbo laborat, ad ipsam Dei naturam hsec labes ; \
pertinebit; siquidem est Dei et Patris et F i l i i , ille \ , \ ,
qoi subeuratialiter ex ulroqnc, nimirum ex Patre , par Filium proftuit Spirtlae. Stultum igitor fueril . "
putare sanclum Spirilun in animam esse convergum, , \ et i n hominis transisse naturam. Sed formata illa
. ''
massa ineffabili 10 virtute animarta fuil, et evesti ^ *
gio Spiritus sancti munere decorata; neque enim .
alia ratione divina imagine ditari poleramus.
.
. .
PALL. Recte ais.
. ,
CYR. Huic igitur opificio sic exornato, paradiei
.
sedes, in qoibos versaretar, hrgitus est Dcus. Sed
quia aequura erat, horoinem ita exornatam, et cce- , \
leslium bonorum copia preditum, non facile in ,
arrogantiam pertrabi sinere, non agnoscentem ser- #, , \
viR se esSe conditione, modoinqne certum servis (
eese constitatum (ille namqae latus ad gloria , \ ,
cnreus, et immodica libertas, ad supercilium et ex- \ ), secrabile vilium pertrahit), ideo lex ilK contmen* ,
tiae data eet, q u oceasio illi esset Dominutn agno- ' ; *43
scendi, m eamsemper ad tnemoriam revocaretur Q \ ' , . illias qui potestatfe jure pnecepissei, eertoqae ,
. *' \ sciret se dominatoris legibus esse subjectnm. Sed
,
impia illa Deoque exosa bellna non quiescebat.
. ,
PALL. Satanam, opinor, intelligis, qui e ciBlestibus orbibus fulguris insiar dejectus est". Adeo
enim puerili stultitia laboravit, ut Deus esee vellet,
et quae supra naturam snara erant, demens animo , \ ,
.
Angeret.
. ) .
CYR. Optime conjicis. Nam cum invidiae et peccali essel invenlor, non eibi ceseandum putavit, , \ ,
\ \ , ' , .
qnominus circa terrenum animal, id est bominem,
aliquid experiretur. Tum dolo et artibus eum ag- \ ,
gressus, ad inobedientiam peitraxit, muliere pro , .
\ ). ,
inslnnnento soae calliditatis usus. Semper enim noe
ad tarpitadiaem, boc est, ad peocatum impelloot, ^ * , , at \
, ;
qqse nobiacom et in nobis exsistunt voluptates; molier anleip flgnra est volupUtis; blanditiis porro \ .
"
volqptatum illectas aniraas frequcater ad i d , quod
, \
miqime volebat, delabitur. Quod igilur in Adam
' , \
tanqqam in crasslore quadam rerum imagine etiam
.
eensibilfi modo osuveniese oonepicimut, hoc ipsum
,
in unoquoque nostrom epiritaall modo ac latentcr
, ,
impleri, haud difflcile esi yidere. Voluptaa onim
affulgent p m t l g l i t eois fascinat mentem, eoqoe . \
paolatlm dadacit, i arbitremur Jam nulliui plano ,
momeoti etaa dhrinae legis violationim. Idqoe con- .
. "
firmat ilfe Cbristi discipulue, cum d i c l t : Ntpio,
Luc. f , 1 8 .
140
DE ADORATIONE 1N SPIRITU ET VERITATE. LIB. I .
iiiO
- ûm tentatur, dicat quod a Deo tenlatur. Deus

. * enim intentator malorum eel; ipse autem neminein
, .
tenlat. Unusquisque aulein tentatur a concupisceniia sua abslractus et illectus. Deinde concupiscentia, cum conceperit, parit peccatum; peccalum
aatem, cam consammatum fuerit, generat mortem'
PALL. Vera oralio. .
. ' .
CYR. Cum U igitur Dei gratiam commuta&set,
. ' ,
ac bonis illis quibos ab initio donata fuerat, esset
\ , nudata e paradiso deliciarum ejecta, et ad deformi ,
tatem evestigio conversa est hominum natura, mor ,
tique deinceps obnoxia est declarala.
.
PALL. Necessario sane. Dei namque donomm
. '.
, inopem esse, nihil est, opinor, aliud,quam ab onini
( I ) . ' * - rj penilus bono extorrem fieri. Facile autem hominie
natura ad quaevis absurda deferetur, ntsi illam Sal , vatoris gratia i n virtule sustineat, ac bonia coele , * stibus, quorum est ipsa fons, augeal.
CYR. Recte sane dicis, et merito equidem tibi
.
. . assenlior; alit enim ad spirituales vircs accipicndas
pauis ille vivus, id est, Dei verbum. Scriptura est
, ' , . - eiiira: c Panis confirmat cor bominis . Servituto
, \ quoque et pravis affeclibus liberal, et aurea liber. > \ , tatis gloria decorat. At si manuro quodammodo
. - contraxeril Deus, horumque bonoram nobis co )) , piam minlme suppedilarit, necesse est omnino ut in
mala etiam praeter voluntatem incidamus, atque ab
\ , \ omni prorsus virlute excidamus, ac veluli allerius
, jugura subeamus, ad eaque mala, eamque injuriam
, \ - C perveniamus, ut non mullum absit quin ipsam quo, ; \ quc jam intelligentiam, qus ad omnia nobis bonorum genera adjpiscetfda et adtnmistra est et con
\ , \ juncta, amitlamus, utque ejus qui ita affectus est
cor divina sapientia plane Vacuum cernatur, quippe

qui passtis sitillud proslilui Satanav facileqae ejus
, libidini alque conturaeliis subjici.
, \ \
' .
PALL. Demonstrabisiie qoopaclo id accidat, an
. , ; in nudift cogitationibus nos fluctuare sines?
;
CYR. Minime vero. Ostendam enim, ut res pati. . *
tur, pulcberrime , el ea quae veteribus acciderunt,
* ,
artificiose ad rerum spiritualium figuram expressius
.
cffingam. Nam ea quae veluti sensibus et aspectui

corporeo sunt exposita, rerum quae subtili contem, \
. \ \ , \ "
,
. > \ , ,
. c , , c ,
, ,
. , \ ,
, , . \
\, * .
. ;
platione cernuntur, imagines evidenlee atque perspicuae esse poterunt. Scriptum est enim de patriarcba Abrabaui: c Et facta est fames io terra:
et descendUtAbrabam hi ACgyplum, ut peregrinaretur i b i ; quia invaluerat fames in terra
> Dulci
eniro et natali solo reliclo, in aliam se regioncra
contulit,quam ostenderal Deus. c Exi enim, > inquit,
c de terra tua, el de cognalione lua, et veni in lerram, quam monstravero t i b i . Ingravescenle aotem fame, et inevitabile damnum infbrenle, invitus
12 Êgypti regionem invisere coaclas e s l ; in qaa
non ulincola, sed ut peregrinus versatat eet.
PALL. Qoorsum hoc spectat?
, r
( I ) Vat.. . Codicem Sirleli êqqiaiur.

Jac. , 13-15.
" Psal. ciii, l o .
1 1
Gen. xn, 10.
** Ibid.. I .
151
S. CYRILLI ALEXANDRIM ARGUIEP.
CTR. Palcberrimam nobis rerom secretioram '

formam proponit contemplandam.
.
PALL. Qao pacto?
. ;
CTR. Judaeorum incredulitatem increpans, ait
. ,
Deus: c Ecce inducam famem snper terram, non
6 c \ ,
famem panis, neque sitim aqoae, sed famem aa- , , diendi verbum Domini. Et ab oriente usqae ad oc- . \
cidentem circuracursabunt quxrentes verbum Do- , \
mini, et non invenient". Alqui, amice, qui hac . ' , ,
fame oppressi sunt, et subministratione illa Dei, , \
quae nos in virtute conlinet lapsos, deslitati, esca- , \
que i l l i coelcsti atque superna carent, an non om- \ , \
nino necesse est peregrinari, exsulemque quodam \
modo mentera eie 6eri ad deteriora deinceps derai- , , \
grantem, et ex virtutls flrmitate tanqnam ex propria *
regione pulsam , descendere i n aliom habitum vov, \
alque votantatem, neque deinoeps Dei imperio,sed
, sceptris diabolicis ibjectajn eese ? Parens enim, . , ,
opinor, et rex peccatl Is est qui primus illud i n , , \
mundura iiUulit, cajus figoram atqoe imaginem non \ ' ,
absurde, ut opinor, statuat Pharaonem illum jEgy- , , ptioram principem, apud quoadensae erant errorum . "
lenebwe, nullumque nequitiae genus intentatom,
* ;
.
PALL. Et quanam fuit Abrabam aflectas mole. ,
stia, ex eo quod in iEgyptum desccnderat?
;
CYR. Maxima sane. Propemodam enim ultra om. .
nem malornm modum perlatug esl. Id autem facile . ' *
disces, Scriptura dicente: c Factom eel autem com . *
ingrederetorAbrabam i n iEgyptum, videntes iEgy- " ,
ptii mulierem, quod esset pulchra nimis, et yfde- , \
rant eam principee Pbaraonie, et laudaverunl eam , \
apud Pbaraonem, et iaduxeruai eam i n domum \ . *
" ,
Pbaraonia . > Vide igitur, Palladi, quam parum
.
abfuerit quin uxorem amiserit,
PALL. Qoam asper casue, et graviter ferendus!
. , \
.
CYR. Atqui boc idem spiritualiler in nobis ipsis
. \ \
usuvenit. Quibus enim acciderit ab honestate ac . ,
v i r l u t e , quam eibi amicam et familiarem fecerint, ,
tanquam e sua patria pelli, et ad deteriora descen- \ , ,
dere, et sceptris diabolicis subdi, eos undique om- , \
nibusque modis aggrediontur, iisque graves insi- \
dias etruunt improbs atque adversariae potestates, \
ac si quem viderint ex Us qui sibi subjecti eint, jy *
13 pulchro praestantique Intellecto prseditum, eum ,
suo duci aseerere conantur.atque Uliua libidini eub- , \ jiciunt, ut non jam amplioa Deo, seft Satanae f r u - , ,
ctiflcet. c Esca3 namque illius, ut scriptum est^ ^. , >
i eleclse s o n l ; > ac demulcere etudent qoodam- , *
modo captWum ac eublapeam animum, ne si acute ,
perspiciat, ad libertatam a eervitute reiiigiat. Itaque , '
conciliant i l l i nonnanquam in terrenis rebus volu- . * \
, \
ptate, et inanibus oblectationibus augent, ut illi
, \
quoqueiEgyptiorumprincipesfeccrunt, quiAbraham
,
amissa conjuge, blandiendo, honoribut ac donis a
", ,
maximo moerore avocarc cupiebant. Scriptum ft
Amos , I I . * Gcn. , U , 15.
Habac. , 16.
153
DE ADORATIONE IN SPIRiTU ET YERITATE. LIB. I .
, -
. , c "
* , , (&,
c \ , \ , \ ,
\ , \ , \ , \
, \

, \
i x ,
. ,
. , > ,
, , \ * \]
, , \ ,
, - ^
^ ,
ILAAA. . , .
;
. , , * ,

,
, .
* , . \
". ,
$ , ,

c "
, >. ^
*.
.

, \
.
enim : c Abrabam benigne osi s a i proftler l l t a n ,

baud dubium qnin propter Sarram, < et foennrt
ilH oves et boves, et aaini, et eenri et anctlht, et
muli e i cameli * . Fraude enim sua nos ad lemporaria pelliciens, et quodammodo semine ad feturam HbertalU defraudans Sataaae, et tyrajudca v i
8uac libidini et intemperaniijB nobilitatem aninai
subjiciens, rerum lerrenarum oTakctamentis devincit. Quin etiam eo insani aliquando prorupit, nt
ipeum quoque Cbristum tentare veritus non sit.
c Et assamene, > inquit, eum, oelendil ei onnia
regna orbU teme in momento temporis, et dixit ei
diabolns: Tibi dabo potestatem banc nnhreream, e i
gloriam eorum, qoia mibi tradita aunt, et cai volo,
d o i l l a . Tu
si adoraveris coram me, tna
_ _ igitnr,
_
enral omnia *.
PALL. Recte babet. Caelerum dic, obsecro. lis

qui in haec mala iDcidemnt, qaodnam levamea,
qoodve auxiliam exsistere possit?
CYR. Deus, Palladi, et ejus gratia, qom non
usqucqoaque permiuit infirmum animnni eub pedibus esse diaboli, sed protegit ac liberat t a m qui
se taeri ac defeudere nullo modo potest. Lieet an*
tem videre, si velis, idipsam Abrabam patriaYch*
conligisse : cum enim desperasset vir joslos, neqae animo aliquid effioere posset, medius intervenit Deus, qui ab iEgypliorura inlemperantia mnlierem liberavit. c Flagellavit namque Dominue Pha-
raonem Aagellis magnis alqae terribilibos, et doniiim ejtis propler Sarrani raaran Abrabam .
Quo facto tandem justi bominis conjngem ab
injuria liberam dimiait. Deas igitur, et qaidem eolus, captum animam ex diaboli manibas eripere
facile potest, atque ad honesiatem prisiinam revocare.
.
14 PALL. Inopia igilar coeleetium bonorom
depulsi qaandoqae ad tarpes atque exsecrandas
\
actiones delabimur.
.
CYR. I u sentio.
. .'
PALL. Attamen divinae benignitati congraare
. ''
, \ | videior, penniUere ut is bujoemodi aliqnid
incidamus.
.
. , \ CYR. Gongrnit et qnidem maxime Id Deo, atque
, , - D adeo Tnlt, Palladi; alioqni minime bonus eeaet,
,
nec aane virtoiU anans, nUi boc erga nos eaeei
. ,
animo. Sed qnod btec nobk acddant, noslra calpa
^ eal, qai omnium Dominum ad iram cammoremus;
.
quo facto, animum ille nobis i n i n n u m panimqae
" \ * virilem immiuit. An tu minime exaudis ejoe vo * f - eem, cum per qaemdam sanctoram prophetanun
, \ \ * clamat: < Ecce ego do auper popalam bnnc inflr \ ; roiutem; et infirmabimtiir in illa parentee et filii
\ * \ simu), vicinus et proximoa ejas peribont" ? Scribit
, etiam de qaibwdam vir sapienlieeimns Pamlae :
,
c Et 8tcnt non probavemnt Benm habere in notilia,
. \ \ 6 tradidit Uloa Deas i n reprobam scnsnm, nt fadanl
U n e a . xn, 16.
, f
Luc. iv, 5-7.
Ccn. XII, 17.
" Jcr. n. Sl.
S. CTRILLI ALEXANDRIM ARCUIEP.
116
qttat non convenhmt . Idipsam nagis perept- < , ,

a i m facit Isaiat, dioens lanquam ex peraena ftHo- , *
wtrolsrael, aut eorutn ccrte qni in peccata lapsi
, \ .
esseat : c Ecee to iralus es, et noe peecaviBI1I9 .
. * 3, ,
PALL. Nurt iyiutr, oteeecro, segnhia atqne
,
tnertia decedentes ab oftlcfo, ae peocalie irretiti,
conjiciemas culpam in Deom, et ejus iram accnsa- ,
, ;
Bimue, at q i i propter tam peccaverhmis?
. ,
CYR. Itte vero minime calpandus a nobis est;
, < , \
id enim esset insamae; sed, cum dicimus : c
irates ee, ct noe peccavimos, tale altquid intellr- , ' , , ,girau* : Nisi te benignara babuerimns Domine,
,
nibil erk quod probtbeat qnomintis a paccati tyranoide opprimamnr, propler n o s t r natorae i n - , .
firmilatem, alque ila denique oinnibus realis i o p l l - ^
ccmur.
. ; .
PALL. Intelttgo qnod dicis,
.
CYR. Superna il&qise cora ac proridentia spoliati, cum de niraia nostra inertia atqoe ad nequi- , \ ,
f}an praciphi propensione, pcenx a nobis sumim- \ tur, infirmi tum et caplu faciles, el quo non ejus , , \
generis malo laborare deprebendimur? In promptu t p0 ;
auiem tibt cst, id aprrte perspicere, lcgcnli Jere- ,
.
mire verba. Efferata namqm* Judaeorum mulliludo,
, ; quaravis admodum abunde lnxuriaret, ac diflhieret

in aumrna Dei liberaiitate, curo tt bostibue orani- * bos dominaretur, et ad summtim dentqne bumanae ,
, / ^
glorkc verticem pervenissct, 15 durissimam taroen
% l
atque pervicacissimam perfldiaro est meditata. Ita- ^ , \

. \
que cum Moysr mambiis tantam nim valedixissent,
ac sancitas lcges prorsas pro minimo baberent.pne- ^ , \
,
cipiti impelu in iBottem alque perniciem ferebanlur. Sub quercus namque, et populi, et arboris (; \
frondentis umbra, juxta prophelae vocem
aras . '^ , \ ,
cxslruxerant, el in neraoribus arborum mulliludine ,
, \
conaitis, fanis ad dcemonia colcnda conslilutis, illa
bomn victiRrie et thare, et aik) omni cnltu rencra- , ,
bantur, deos et conservaloV-es, et emnibus ejus \ , \ , :
generis nominibus opera sua appellare non cru- , \ , 2 \
bcscente^. Quin eliam it> eam &tullUiam perveae- , ruol aliquando, ut jaro impias illas soorum libe- ; ,
rorum cxdes sibi gloriae esse pularenl, tantoqne ; ecdere opimam se illis victimam afferre existima- ,
rent. Neque vero brtra hoe ftnes impiela fflioram D . ^
hrael atetit; scd flagttia flagUiis accumabmtes, et ; . \ i u absturdieeima qosqae praecipites lati, legistatorts qiMuitamvis henigni iram i i i ee provocanint. , Atvov , ' ; Ergo, qeeniara ejus s e r r i t u t e m audacieslme i l l i
f e p u l e r a n i , p e r n i s i t ts ul ab hostibae opprime- , .
refttur, et ad n e c e s e a r i a aliducerentur s e r v i t o , ( \ *
t e m , qyia sub ditione Cbalteorum Rabytonioramque (uerunt. Qui C I M I , retoetk q u d e m i erant,
,
veaisaeut, u t illos captiroe docarent, ac eanetaoi i l , \ \ .
lam BobilisMtBamque ubaiy iffeenderent, twm v e r o
, ofxot iis oppagnabaotvr v i x tandein aniino insedit
, \
ut Jeremiam propbetam eomtilereac quia i n l s itlios
, 1
* Roro. , 28.
" Isai. LXIV, 5.
t s
Os*e tr, 15.
DE ADORATIONE IN SPIRITU ET YEMTATE. LIB. I .
157
, ^
. < ,} \,
* *
* ,

,
. \
\ , \ ,
\ .
, \
, &. >
' * c , \,
f . *
, \
. ,
mali esset futorus : Et dixil, > inqttit, c Jcremlas:

Sic dicetis Stodecia? : Hc dicit Domtarjs : Ecce
ego converio arma belHca in quibits vos pugnaits
adversus Chaldaeos, qui eonckieerunt vos extra murum, in mediaa cWitatis bujas, et debellabo ego
vo& in raanu exlenta, et i n bracbio iorti, cum furore et ira magna; et percutiam omnes babitaates
in crvitate bac, bominea et juroenta i n raorte magna, et morientur * . Deinde post nonnaJla: c Et
ad populum, > inquit, istum dices: Itec dicii Doraiaus; Ecoe ego dedi cofam vobis viafli vitae et viam
mortis : qui mans^rit i n civilafte bac, morieter \n
gladto et in iame, et qui egressas fuerit ut transeat
ad Cbaidaeos, qui concluseruDt vos, vivet, 10 et ef
anima ejus i n apoife, el vivet; ,quia obftrmam faciert
, , \ - meam adversus urbem bane ia mala, el fion in bona;
^ 61 ) manus regis Babylonis tradetbr, et inctndet
, . \ aam t g n i Intelligis igliuf, si nosiris matefactts
*1 , . Deuai offenderimus, fore u i bostium potentiae mieerj
, \ obfifetere non poeatinus, sed opprimeate nos atque
, \ invadenle ira divina, servi swaus ex liberis, igne, \ .
bilemque vitaai aique mteerabilem drjcamus.
, ,
, \
, ' , \ .
. PALL. Recte ais.
.
CYR. Eleaun Dei lex facilem .hominetn atque
obtemparantem ad perfectam viveadi rationem per \ ,
, ducit, ac lucemse quodammodo usam coique prav
bet ad oslendendum quid expediat, quidve neceese
,
| W
m*.
mKvwv
" - ^ - ' , "
- -
, *< , \
, \
.
, , \
^ , >
\
, \ ^
\ > , \
.

.
, ,
, , , ' ,
,
, \ . , \
, \ *
, *
< \ ,
\ , .
.
. ;
u
i e r . xxi, 5, 6.
Ibid., 8-10.
" Psal. ixxv, 2.
** ^
w
* K W W g
sit; quam qui ravecollitHr, is* opteor, non ignobtlem vitam Iransiget, et veluti in sancta civitaie,
nimirum in illa firmilate virtntis, ac stabiKtate
religiouis babitabil. At vero si quie voluerit se in
bujus raundi voluptatea tanqoam in nemus qnoddam, ac floreatem et arboribus densam silvam, i i benlissime eoajicere, et i n bjas vilae oblectameotis yersari, ac mullifonaem voktptatcm, tanquara
idolorum quoddam examen, in cor alque i n animum admittere, et alacritatis suse fructus daemoniis
incendere, is vero jore optimo a divino praesidio
excidet, ei ut paratiseiraa praeda capere volentibus
proposita erit, exputeusque ab ea qua inilio pra~
dilus crat morum boneatale, tanquam e sancla
civilatc, neceesario servUutis jogo ad imperantium arbilrium descendet, ei longe erU a Deo, ac
juxta moralem inlelligentiam transiereUir Babylonem, id est, ultra terimaos terra illius sanctie in
quanotus est Deos, et aaagnujn nomeii ejus .
Itaque clamabant i i qui tam gravi SBTUIBIMI promebaatur, et i n ditionem bostium veuerant, et illam
apud eoe manuonem tanquaia manoiptis dignam
atqoe servikm aon ierebant : % Super flumina Babylonis illic sedimna et flevimus, dum recordaremur i o i , Sion " . > Hujusmodi namque male, niai
fallor, laborat bmnanas aoiiaus.
PALL. Qaonam tandem?
u
* Psal. cxxxvi, 1.
8. CYRILLl ALEXANDRINl ARCHKP.
160
CYR Segnif eu et tapinos fere ad ea bona quse . \

soni i n manu, coDcapitceoda, neqoe admodum ea
\ ,
expetk qwe tant i n ejoe poteeute c i u . 17 At, si .
qoa facU faerit io atteram partem inclinatio, et , \
oniamentis, quae babebat, minorari contigerit
,
tnnc vix tandem i n malis iDtelligit, omnibng v i r i - , , \
buf reeistendum, neqne ad exiremam neqae i n - ? .
altai locum dandum faisie, ae i n discrimen ee
eonjiceret.
. ".
PALL. I u est.
. \ , ;-*
CYR. Necessariam est igitar, et sapieutia plennm et io primit atiliseimam, pnectdere matoram
eaosas, et coact senrttatU aditum praecludere, et , \ ,
ea stjmmo studio declinare, qute, t i experiri con- \ , , \ .
tigerit, in omnibui malis Tersabimnr.
PALL. l u t e r e s babet.
. .
. \
CYR. Ac si divina nobis ira neeeaeari tenritrjtta
jagum imponator, adeo nt i n reprobum sensora , \ \
deacendendam s i t , obeistere qoidem baud facile ,
fnerit. Illud tamen dtxerim, expedire vel meminieee fkjbv. * , ,
f o l u m , ex quibus i n qnae declinaverhnae, atque
acerbe dellere tum nostram incoriam, tum superni , \
erga noe auxilii inopiam : c Dlanamqae tristitia - c
qoae secandum Deam ett, poenitentiara i n salotem ,
. * ,
impoenitcndam operatur
Sed ei nobie divina
ira non immineat, atque liberam sit et velle, et * ' \ $ ,
quod visum fnerit, facere, et illam i n utramque \ ' 0, ,
\, \ ,
partam propensionem, ad malum, inquaro, et ad
bonum, solutara ac liberam et ab omni penitos , coactione alienam retinere liceat, cavendas est stre- .
nae iile i n neqmtta langtjor, ae repeUendae, n i
fallor, voluptatee, ab hostibus oblalae, viUndumqne , \ , ! ne in hoslium ditione eimos, qoi bujas mandi .
principes eete dicuntar; etlaiosi alicui fortasse para ,
aliqua felicilatit adsit, felicitatie, inquam, illioe, ,
quae in mundo boc inagna poUtar quidem, sed \ .
turpem omnino exitam atqoe deformem habei.
. ;
PALL. Quo tandem modo?
.
CYR. Viene at veteram exempla samamus?
;
. \ .
PALL. Maxime.
. ,
CYR. Cum faine conflcerentur omnee fere homtnes
qoi, ut in summa dkam, ubique terraram erant, D ^ , ,
isum est flliis Jacob in iEgyplam descendere : ,
erant autem adoleecentet nuroero decem. Id autem , \ , cnjuj gratia peregrinalionero eascipiebant, erat ot , \ .
coeroerent escas, prreterea nibil. Postea vero qaam \ , ejus rei corapotesfacli tont, atque agniti jam, qnod \
, , c \
fratres eseent Josepb, qai tom framenta vendebat,
etprincepierat terrae iEgypti, rem geetara auribus , \, *
accepitPbarao, t E t d i x i t , inquit, c Pbarao Joseph: * *
19 Dic fratribus loie, Hoc facite : Implete saccoe , \ \ vastrot, et abite in terram Chanaan, et accipientes , \ ,
ptftrem vestrum et substantiam veetraro, venite , \
ad me, et dabo vobit ex omnibue bonis jEgyptl, et , \ .
comedetis roedollam t e r r . aulem praecipchaec, ,
ut acciplant plaustra de terra/Egypti libcris veslris , , \ v
" HCor. vn, 40.
m
DE ADORATIONE 1N SPIRITU ET VERITATE. L I B . 1.
1
, \ - el uxoribus, et tollentes patrem vestrom venite, et
* ne parcalig ocalis eupeUeclilibus vestrig, quia omiiia
. bona JSgypti vobis erunt * . > Itaqae jEgyptiorum
prinoeps big otium et volopUtes affluentiseime prse (, bitorara se pollicebalur; plauslra qaoque largieba , . tor, ut Utos, ut polo, reformidantes ad degcenden . 01 , dum aDkiret. Hi vero cum oniversa familiastatim
, , descenderunt, temporariorum ciborum ugum ra* \ tione nesdo qaa, terrae regioaique a Deo datx
praeferentes : nralto aamqua meliag atque utilius
*
, \ erat ex illa eibi paslom qtuerere, quamvis non
. sine aliquo labore id effici posset. Postea vero
, quam in iEgyptum venerunt, putabant se fortasse
- , jam effbgisse labores quos domi babaerant, cratque
. Hlis presenlium voluptatum sensus perjucundus.
, , 6 Sed inteijecto tempore moltitudo illa jam inde a
&> suis majoribug ingenua ac Hbcra, rude gervitutig
|. ' jugam gubiit. Igiiur mundana felicilae, cui adjun
ctus est ille ad turpiora lapsus, respuenda esl,
, ,
- " , Palladi, gi quam rationem libertatig babemus, ei
aervitotis et rem et sensum cxsecramur atque aversamor.
.
PALL. Optime d i i i s t i .
HAAA. !.
CYR. Quid vero probibet quominns illud quo . , ! ,
qne dicamug, qaod, ut mihi quidem videtur, non
mediocrem gimnl com iig qiue modo diximns u t i ;
^
litatem continet ?
. .
PALL. Qutdnam illad est f
. "
CYR. Rapgaces Babylonios, Assyriorom dux,
, - multitadinem militum innumeram contraxerat,
, , , ^ veneratque oppugnaturus, imo vero, ut ipse p u / ,
tabat, noDo negolio sanctam civftatem cx irais ec . dibas evertumg : deinde antequam tela conjiceret,
, nimium exercitatam el familiarem blaspbemiam
. ,
adversue Deum vibravit. Ilaque cum m u l l a male
dicta conjecieset, ad extremnm illis verbis eU
* c "
allocutag eogqui i n gancta civitate babitabant:
c Hsec dicit rex Aggyriorum : Si vultis benedici,
, ,
, , egredimini ad me, et comedite unuequisque vilem
, , tuarn, et ficas guas, et bibile aquam de cisterna
* 6 , , vegtra, 19 quougque veniam, et trangferam vos in
, ' terram qua? egt, gicol terra Teatra, terra framenliei
* vini, el panam et vinearum . > Yide igilur el
, c boDC polliceri gab vite et flca volaptatem alque
oblectationem. Rlud porro adjecit, c Bibite aquam
ooVup .
de laca veslro.
PALL. Sed qoidnam ba*c gibi voltint, si ad
. " , t l
gpirilualem contemplationem trangferantur?
;
CYR. Doobus, ot arbitror, modig nequitiae vig ln
.
. " nobig perficitur. Aut enim externis voloptatibua,
, , aot insitis atqoe i n nobis baerenlibus, homines ad
, , $ - peccandum facileg vel goa sponte, vel ab aJiis ad
, , - oblectationeg percipieudag persuasi, ad absurdisgima qoa?que lapsi esse deprehendontur : idque
, .
verum esae ille Salvaioris noelri diacipulus oslen * ,
dit his verbig : c Omne quod cgt i n mundo, aut
, , "
concupigcentia carnis est, aut concupiscentia oct>
, ,
9
Gcn. XLV, 1 7 .
* IV Reg. XYIH, 5 1 ,
; lsa. xxxvi, 16,
S. CYRILLI ALEXAMHUNl AHCtHEP.
ttt
> Insita nanqet esi ct , . * lonua, aal stperbia **

*
Ui nobis ip&is iafixa et bsreas concopUceniu cax , & ,
nis, eamqoe peccali legen beatos qooqoe PauJos
,
appellax *, kabiUDteai in nesabris earnis. Exlernoe
.
aolem Tolopiaies aique adre&litiae obkcUUooes c
, ,
tsnt qaae ocnlorum seosa perapianlar. Dmlias
oV , enim per oealos adarirantar homineft, nec&on ve, ,
sliana ftpJeodorem reliquaqae id genes qaibo*
,
addicli fonl Doomiltt, tinqnira soaris&iauis Ulorm
*. , ,
sil usus, vebementer probajat. Ergo Tiris q n J d e ,

ct ficos e x i t r a x illins et adventitia* delecUtieois ac

otuplalift ftfuram noa abtarde lenenl, cam simtil
reram qoae ia mando fant, brerera fluxamque
,
nalaram, unaqoe dalcedinea coiijanclajB cam ea
. ,
qoae caput teulet, el tenebras offundal,
iaeteganler osteadanl : eteoim niiwdaiia volupias ,
omnis dulcem babet ad praesens soi percepliooein; .
sed froentem obcaecal, e l grafiler inebrial A l . ,
vcro laais figura est insitorora tn nobis motoiini;
oeqoe eoim adfeotitii sont b i umiliter alque i l l i , ,
sed nobts velut e foole nuuunt, cum ex ipsa . Dostra carne acaturiant. Haram igilur oauuan , , ,
tam nataraliam qaam advenliliarmm Toloputpm
liberaai nobis perceplioz^m, affluetrtiwmaffiqoe , \ oblecutioaem fore inquiuDl illa? Deqaissims po- , ,
testates, si coDtineniia Tideiicel, velat sancu aAqa^ , .
'' , , firmissima civiute relicta, ad regem Babyloois,
qoi figura esi SaUna?, nos coatulerimas. llaqae {Upsaces qoidem indulgere illis praeseatem vohH . (
,
piatem, eique se adjectaram 2 0 P U ^ * ^ * &i ad
Q
l i r
Babylonio* defecissent: a t i l l i curasaperenU minime ^ ,

id sibi persuaderi possi snnt. Qui eoim nandanas
, ,
voluptates voleos seclatur, eum vel nolenlem oportel i n &erritaicm iacidere, et i n caplirorum namero censeri.
. ' . *
PALL. Vera dicis. Sed hoc mibi diclam Telim,
, .
qaomodo de Unlis malis eripi possimas.
CYR. Qaoaam alio modo, nisi ilii priori conlra. *
rio? Nam com uoetraram moraentis ad
] ;
iUun tarpiter ageadam propenderemus, et iliam , ,
perfecUe vitae eleganliam abjecissemus, ad ignobi-
lem ac servilem animam prolapsi somus, cum sola , ea quae super terram soat saperemus, atque om , ! ,
nibos modis carnis voluptotibus iocumbererous.
. Îtaque pcrmisit Peu* u l i n reprobum senspoi de , laberemor.
.
PALL. Contrario igilur cursu nobis esi ad Tirtu- D
. 3 iem remeandaui ?
;
CYR. Et quidem aulla inlerposila mora, Palladi,
. ' , ,
ita ut nobis muadanam banc vilam non esse cx- , "
peteodam ducamus, juxta i l l u d , quod est a Paulo - c '
praclare diclum: c Moriui enim eslis, el vita veslra
,
abscoadita est cum Chrislo Deo **. Sed polius . eo desiderio ardeamus, nomea ut noslrum ia coelis ,
describatur, patriamque noslram aiqoe civitatem
,
illam supernam aestimemus, clamemosque ad Deum :
' ^ ,
Remiite mibi, qoia advena ego sum io terra, ei
, .
peregriaas, sicut oaiaes palres mei **. > Nam qui
,
I Joan. , 10.
Rora. vn,
Coloss. , 5.
Psal. xxxvui, 14, 13.
1*5
DE ADORATIONE IN SPIRITU ET VERITATE. LIB. I .
106
in terris ambuJat, pneclarara autcm conversatio nem babet in coelis, is demum advenael peregri. \ DUS ex ipsis rebus plane comprobatur. Itaque Sal , \ vatoris uostri discipulus id tanquam praeclarum
\ , \, atquc gloriosuiu putarc nos ipsos jubct bis verbis :
t Fratres, obsecro, tanquam advenas ct peregrinos,
\ , abstinere vos a carnalibus desideriis, quae mililant
adversus aaimam . >
,
PALL. Num igitur, sic affeclum esse, id esl, a
. *'
, carnalibus concupiscentiis cessavissc, satis est ad
virtutem prseslandain ?
;
CYR. Siquidem haec quoque sapiepter accesserint,
. \
, . quae ad illam alteram roorum probitatem, spirilualem neaipe, spectant. Scriplum est enim :
, " f l
Laturo mandatum tuum nimis . Quid? Nonnc
, \ ;
, \ , - ^ duplex est in nobis inquinamentum, animae, i n qaam, ac spiritus? Igitur aequissimura essc arbiN S I V , \
tror ut iis quae inquinare solent aequalia ac paria
.
succedant, qux abstergendi vires babeant.
. .
PALL. Rccte dicis.
. "
GYR. Ut igitur duplex est macula, animi et corpo \ , \ ris, sic item purgalionem 2 1 aliam animac, aliam cor ' . porisessc, convenientissimum est. Caeterum boc ip , , sura, nempe prasentem viiam incolatum putare, iis
, qui ila sunt affecti, non esse inutile, perfacile vidcri
poiest, si cui placuerit in Abrabam ejus rei imagi, * nem intueri, cui dictum a Deo est: Exi de terra
\ , \ tua, et de cognatione tua, e l dc domo patris t u i ;
. , et veni in terram quam monstravero t i b i , ct fa, \ , \
ciam le in gentem magnam, et benedicam tibi, et
, \ , \ ^, magnificabo nomen tuum, et eris benedictus; et
, \ - benedfcam beaedicenttbus t i b i , et malcdicentibus
, \
libi maledicam; et bcnedicentur in te oinnes t r i \ . t busternB*. > Intclligis igitur quod nonexterra et
, , \ donio solum, sed etiam ex cognatione, atque adeo
, ex domo patris discedere jussit, et venire i n
, ;
terram quam ipse, qui vocabat, ostenderetl
. ' ;
PALL. Sed quidnaro boc sibi vnll?
CYR. An vero, cum Deus nos ad sequendum se
. ,
, , \ vocet, haud dubium quin spiritualiter, cumqoe
, \ eos quos illi honorare placuerit, ex mundana viia.
\ , , roluptuosa, inquam, et carnfts desideriis dedtta,
, , exire velit, negari potest qain aperte stoltissimam
sit quidpiam putare buic lantae rei esse preferen ; . , \ , \ - ^ dum? Imo vero pro nihilo habeator patria, gentrs,
. \ domus patris, ipsa denique terrenarum reruni pos , * sessio. Itaque etiam ipse Salvator ad similera nos
, . \ animi forlitudinem vocabat, dicens: c Qui aroat pa ^, trem aut matrem super me, non est me dignas; ei
* , qui amat filium aut filiam super me, non esl mc
, . > dignus; et qui non accipit crncem soam, et sequi * \ , lur me, non esl me dignus . > Adjecil ellam i l , , , , , lud : Et omnis qui dimiserit fratres, ant s o r o m ,
, , - aut patrem, aut malrein, aut uxorcm, aat iilios,
aut agr;os, aut domos propter nomen raeora, ceirtu , .
" \ plum accipiet, et vitam aelernam possidebit .
Quid ? Non summae fortitudinis, Hlias, inquam, qtua
, \
M
17
I Pelr. u , t l . Psal. cxvui, % .
Gen. xn, 1-3.
Matth. x, 37, 38.
Mattb. xix, 29.
107
S. CYRILLI ALEXANDIUNI ARCIUEP.
io Cliristo est, opus esse confiierts, hanc adeo prae- , * ;

claram, spectatamque Tirtulem, qiuenibili pendat U \ .
bxc omnia; sequi autem Chrisium, plurimi faciat?
. , \
PALL. Ego vero fateor, nam et ab illa prastan, \ ,
tissima spe, e l a jucunditate quse est in Cbristo,
cxciderunt, qui ventrt, cum ad nuplias essent vo- , 6
cati, renuerunt. Ex quibus unus dixit : c Uxoreni . .
\ .
duxi, e l noo possum venire . Alier vero agrum
coemisse com dicertt, divinae vocationi temporalk , .
prstolit
. , *
CYR. Prseclare eane, Palladi. OWectas enlm noc,
cum veritati consentanea dicie, et S&uigeaii alacrt- , \ tate prsecurris ad nostne orationis finem acriter i n -
telligendura. Vi.de igitur, iie qui integre atque per- .
fecte Deum Sequuntur, et spei quam In illo con- \ ,
itiluerunt, res carnales ac mundanam voluptatem , \
, ,
postbabent, conliogere omnioo ut coetetuem bene .
diclionera abunde consequantur. Quid enim ail ad
; \ , \
Abraham ? Et faciam te i n genlem magnam, et
benedicam te *, > et ea q u seqauutur. Yidee , \ . ?
ergo quanlis illum spiritoalibut bonis cumularit ? ;
Jam vero qaemadaiodum excedat e naUli solo ,
Abraham, nonne opene prelium crit videre? Ac- ; c , ,
ceptU enim, > inquit, c Sarram nxorem suam, elLot , \
, \ ,
filium fratris eui, et omnem subslanllam ipsoruni
quam posaederant, et omnem animam quam pos- , ,
sederant in Charran, et exierunt ut venirent i n ter- ,. \ ; ,
ram Chanaan, et pertraasivit terram Abrabam per \ ,
, \ .
longUudinem ejus, usque ad locum Sichem ad
^ ,
quercum aublimcm . > Excessit quidcm ex Char
ran,
ucv u u MM,
sed cum geiiere universo quodammodo, oniversaque familia, somma cum alacrilate coulendit i n
terram Gbaoaan, quam Deus ostenderat. Deinde periransiit terram per longUudinem ejui, et i n terram
pervenil fublimem. QuUqaie enim decreverit divinis obseqai prasceptis, ac sapernam vocationem
praecipua cura excipiendara pataril, exeat is e voluptuosa v i u , lotas omni ex parle, ac veluti cum
genere uaiverso; neque ullam meatis s u partem
reliaquat, bi antea versabatur. Sic enim rile
proAcisc6Lar,temiiiquepertraiiftibit, ad quam esl a
Deo vocatus, ut, quemadmodom scribit bealus Paolus, possit coinprebendere cum omnibus sanctis
fundom mysterii Christi **. Tunc enim optime
ad terram sublimem ascendcl, id est, ad aoimi babilura, qui insuperiore virtuUimloco sttusesl, nulla
ex parie ad carnis voluputes projeclus alque prodivts. Is autem qui eo perveneril quid boni assequatur, ex ipsU eacris Litteris inlelligemus. Apparuit enim, inquil, Domious Abrabam, e l dixil
e i : Semini tuo dabo terram haac. Et a3diflcavit i b i
Abrabam altare Domiao qui apparueral e i .
Nam cmn adhuc i n patria commoraretar, uecdum
ad sanctam terram sese conlulisset, solom illud
responsum acccpii, quo in aJiam regionem, omni
M
Luc. xtf, 20.

x i i , 7.
ibid., 18.
Gea. X I I , 2.
,
. , \
.
,
,
,
\ \, \, .
, \ ,
, , ])
, ,
, , \ .
.
\ ^ *
. * ,
, .
. " , t , c
, \ *
. \
, . >
, \
,
,
.
\ , \ ibid., 5 , 6 .
Epbct. u i , 18.
Genae*
170
DE ADORATIONE IN SPIRITU ET VERITATE. LIR. I .
1G9
, , \ cura patrii 23
posthabita, roigrare j u bebalur: poslea vero quam cura tota domo u n i , \
. \ versaque supellectili venit i n Cbanaan, alque ad
, , - terram sanctam ascendit, tum vero illi divinae
\ * - visionis gratia concessa est, cjusque spee firma
, * promissione. corroborata cst, altarisque exstruen \ , di jam potestas facta. At nos item simili ralioue,
quandiu in mundo manemus, et illius exsecraa , dis voluptalibas adhaerescimas, nulla permanebit
, \ a Deo gratia; sed si vocali divinis legibus ob temperaverimas, et ad ommum bonorum expeli , lionem atque alacre studium tanquam in excelsam
, \ terram conscenderimus, tum vero nobis immiuit
\ , - Deus glorise SQSB cognittonem, et spei confirmatio \ t , nem pollicetur, tantumque robur mentibus no \ , \ R stris immiuit, ut jam possiraus hostias offerre spiritualcs'% elChristi bonus odor fieri Deo et Patri,

sicut scriptum est ; exhibere etiam ipsi quoque
, \ .
corpos hostiam viventem, placentemque D e o " ,
nempe rationalexn illum et in spiriiu cultum, qui Deo est in primis acceptus. Libenter enim ampteclitur spirilaaJis Uljus obseqaii r i t u s , atque illud hostiam spiritualem putat.
. \
, \
,
,
* . '
\
, .
PALL. Decet igilur, ut a torpioribna factit d i gressi, ad iqeliorem vilam nos conferamos, supernamqae vocalionem libentissime amplectamtir, in
iisque rebus maxime versari capiamus, quae a lege
probanlur, et a Deo optima judicantor. Nam reIrorsum abire velle, et ad ea reverti, aquibus tedimar, id vero culpa minime vacat.
. , ,
* C

,
* , \
, ^ '
. \
c *
,
*> , \
,
, \
, .
. ;
CYR. Minime vero, Palladi. Periculosistrfmum est

i n eos morbos recidere veUe, qaos semel
evaseris : nam iis, qui semel Dei ope ex mundana
conversatioae aint erepli,ad eam vel respiceresolura, ac meraoria repelere peccala, atqoe ad ea adamanda animum appellere, minime tutam est.Itaque divinus ilte Psalraista orabat dicens : c Averte
ocalos meos, ne videant vanitatem . > Yanitas
cnim revera eat hujos v i t distractio, atque rerura
tempoFaliom inanie obleclatio, a quibus disjangi
atque recedere oportere, earamque reram vcl solam
cogitationis cum voluptate conjunctam considerationem e i , q u i recte ingredi velit, esse cavendam,
hinc facile inlelligi potesl.
. (
, \
, \
, , \
,
, \
' Uvat ,
6 .
\ ,
' ,
. t
.
2 4 ^ ^ Sodomorum. babitatores, curo ad ea$

voluplates, q a prster nataram essent, immaniter
velui oestro quodam elimularentur, cumqae contcmpta congressus lege, quam liberis procreandis
natura ipsa pnescripsit, mascolornm specie Ulecti,
ad Hbidines excitarentur, nollatjae adeo flagitiosa
res eseet a qua perpetranda abstinerenl, iramDei
provocarunt, et Grealorem alioqui benignum, ad
poenas ab eis repetendas descendere quodammod
coegerunt. Itaque, cum lempus luendi eupplicii.'
instaret, absumpla jam qaodammodo divina in efia
patientia, ingressi snnl Sodoma ultionie dmnae m i -
1 Pet. n , 5. I I Cor. n , 15.

PATROL. G R . L X V I I I
Roio. x n , 1.
CT
PALL. Undenam, queeso?
" Psal. cxvm, 37.

6
S. CYIULLI ALEXANDRINI ARCIIIEP.
171
171
uislri. Sic namque scripturo cst: c Venerunt autem . ,

, \
dao augeli Sodomam resperi. Lot autem sedebat
prope portam Sodomorum. Videns aulem Lot, sur- \ , * , , *
, \ ,
rexit i n occarsum eornm, et adoravit pronus i n
, \ lerram, et d i x i t : Eo, domiii., decliaate i n domom
. ' ^
servi veslri, et divertite, et abluite pedes veetros,
ct roane surgentes proficiscemini in viam vesiram. , \ ,
Et dixerunt: Non. Sed i n plalea mancbimue. Et \ , \
, \ . coegit illos, et declinaverant ad eum, et ingressi
sunt domum ejue, et fecit eis coimvium, et coxit , .
, \ ,
azyma, et comederunt antequam irent cubitum
Lot namqne cum ex* semine esset Abraham, c l in \ ,

rectis legibus educatas, ct pictatis in Deum vehementer etudiosus, babitabat in Sodomis. Erat , . '
auiem apud eos advena et bospes et gcnere et mo- \ .
ribus. QuaBeaim socielas luci ad tenebras? vel ^ \ ; quae pars fideli com infideli ? > sicat scriptum est . , * ;
IUque cum contemneret vitia indigenarum, ac per ,
illud itervitae ingrederelur, cai aseuetus erat, , ,
sanctis adhaerescebat studiis, alqae cum hoepitali- \ ,
talis legera in primis coleret, in ipso urbis aditu , sedene, ingredientes benigne accipiebat : sciebat ,
^* . enim id csse Deopergratum. Cum vero venisseut i j ,
qui hominibae libidine effrenata fcrentibug suppli-
cium illaturi erant (par id erat angelorum), occur- (* ), ,
rlt alacriter, et benignitatis suae specimen eviden- lissimom illis prasbet in eo, qood illos salutavit. . Adoravit enim pronus l n t e r r a n ; et ut domum , ,
eant, hortatur, cbaritatisqne legiboe perfruantur. . 01
At iHi, Minime, mqoiont, aad in platea maaebhMB. ^ 0*\, '
Quibus verbis bospitee quidem se ei shie tecloeese \ ,
significabaut; simol vero honinera hospiUlitatis , \ \
stndiosam ad majorero, 25
arbitror, stedii contenliooem ineitabant, ac Untum non arbaee insi- ,
uuanles, baod i l l i honestom fore, si ae tectls ex- , \
clusos et in triviis abjectoe dimitteret : quod cura 4 \ \ ,
ille Tir jitetue intellexisset, vebemeniios urgere , \ coepit; neque tanquam frigide paramque ex animo \
illos invitaret, illorom excvsationem pro occasione . ,
rapoit. lUqae domuraeoe ducit, panesazymogap- , \ . *
. \
posait, convivium inttruxit. Atque h c qaidem
ille vir justus. SodomiLa3 vero aperto ac turpi vo- ,
luplatis morbo cum laborarent, bominis pii do- , \ ,
uiunculam nefarie cingont, atqae extrera* impudentiai terminoe egresii, olila3 Ubidinit 9um per- D , ,
initli l i b i contendebant; et &n quoe bospilalitaiis .
oCQcia conferre debebant, in eoe libidinem praeler \ naturamexeroere volebant. Ipsi Lot praeterea, cum , *
IUOS a tam iroinanibus foedisque coeptis averlere , ,
conaretur, vim afferre volebaat, parumque abfuit
c , \, ,
qniii illi vim afferrent, ni*i adfuiesent illi servalo- obtov,
res. c Extendentes enim, inquit, c viri illi manus \ .
suas pertraxeruiit Lot ad se domuro, et fores do- \
mus clauecmnt. Horaines autem , qui ad fores , \
erant domus, percuseerant caeciute, a minirao .
usque ad maximum, et defatigati sunt quajrcntes \ .
j a n u a m . Neque vero auxiiium, quod illi pra> ,
0
,f
Gen. , .
" 11 Cor. , 14.
T i
Gcn. m , 9-f .
173
DE ADORATIONE 1 SPIRITU YERITATE. LIR. I .
174
l * , * stabant, i n l r a h u n c m o d u m s t e l i t ; scriptuiP
\ , \
,
. \ , \
, \
, \ , . \ \

, .$
, \
,
, ,
,
.
,
, *
.
? \
,
.
,
,
,
-. , \ .
\ , *
,
, \
, .
nam-
que est i l e r a m : Cum vero mane factum esset,

urgebant angeli L o t , dicentes : Accipe uxorem
tuam, et duas filias tuas, quas habes, etexi, ne et
tti pereas cum iniquitatibus civitatis. Et turbatl
sunt, et lenueruni angeli manum ejus, et manum
uxorig cjus, et manus duarum filiarum ejus, eo
quod Dominns parceret i l l i " . Id porro esse argumento evidentissimo potest, nos non verbis tantnm et admonitionibus i n animum immissis incitari ut a peccatis recedamus, sed etiam ad eam
erga nos benignitatem descendere omnium salvalorem Deutn, utefficaci nos auxilio juvel, juxta illud :
c Tenuisti manam dexteram meam, et in voluntate
taa deduxisti m e . Nam quia homiqis natura
non est admodum firma, neque salis virium habet,
M
ut emergere e 26 vitiis possit, opero i l l i fert i n ea

re Deus. Ilaque duplicem gratiam tribuere cognoscitur : cum enim monitis suadet, tum adjuvandi
rationes iirvenit, easque praesenti malo vimque nobis afferente valenliores efficii. Videri autem facile
potest, verum esse illud, paucos admodum esse
quibus justitia ctiresit, multamqoe i n bacvitapenuriam proborum hominam: Yirum enim fidelem, ut scriptum est, difficile est invenire
Tamen ejusmodi homo electus est, et diviaa cura atqoe providentia non mediocri dignatas. Quamvis
enira in hac vita sil inter cseteros mistus, nibil tamen ex ea re damni passas, ut lilium e spinis decerpitur, neque juslum hominem fas est, ut sancti
viri teslanior, curt frnpiis perire.
. , , \
PALL. Ergo Dei benignitate, ac sanctornm an , \
gelorom ope, tnm nequitiae dominatum excutiemus,
, *
tumiltadquoqiie procoldubio assequemur, utnus - quam omniuo i n pravorum bominuni poenis si, '
mol implicenHir, Deo freti, qai aperte procla , ,
inat prophetae cojusdam voce : c Ego Dominus
, , , Deus tous,. qui teneo dexteram toam, qui dico
6 , , ,
t i b i , Noli timere, Jacob, exigmis Israe),ego auxi, , . *
lialne sem tibi, dicit Dominos, qui redemi te, Istael .
. " CYR. An vero parom ostenditur Deum omnipo
tentem esse sanctorum bominam adjutorem, in eo
;
quod Lot mami fuit angeloram apprebensus? Illi
ftv Uv [] . i v ^ enim angeli figaram Dei non absurde tenent, cum
,
tres priusad Abrahamaccesserintad quercum Mam 5 . b r e , dao rursus adversus Sodomam venerint.
, ,
t Neque enim Pater judicat quemquam, juxta Sai 1
vatoris nostri vocem, c sed omne judicium dedii
\ \
F i l i o " : cum quo procul dubio simul adest sanclus
.
Spiritus et naturaliter inest.
. . PALL. Recte intelligis. Sed, si placet, ea quae se|, .
quontnr coDsidcremus.
. , \ .)\ ,
CYR. Nibil moror, atqae jam dicam. Et fa^, t , ctam est, t i n q a i t , postquam eduxerunl eum fo , ] ,
ras, dixerunt: Saiva animam tuam, ne respidas
) * , retro, neque stes i n omnicirca regione :inmoaiem
1
t f
Gea. xjx, 15, 1.
7 1
Pial. i x x u , 4.
* Prov. xx, 6.
Isa. x u , 8 sqq.
Joan.
175
S. CYRILLI ALEXANDRINI ARCRTEP.
ITO
salyum te fac, ne forte siraul coraprebendaris . > . ,

l n illis itaqae verbis, c Salva animara luam, > illud
, \ , manifeste dici arbitror : Te ipgum castum cue- * \ todi, elne communices peccaiis alienis". > Ac vince . \ ca, quas miiiidus affert, impedimenta; neque enim
oniversus mundus justum est prelium, pro quo anif , *
ma commuteiur. Quid enim prodest bomini, si , ;
univefsom mundum lucrelor, 27 an.mae vero suae ,
detrimentum patiatur"? > Quod autem ait ita sibi , esse ambolaiidam, ne se retrorsam convertat, i d
forlasse significat, cavendum esse, ne dum nos ad (c
nequitiam convertimus, eadem cum i U denuo een- , , c ' , \
tire incipiamas, qui in sapplictum ignig propler , intemperanliam inciderunt. c Nemo enim, > inquit, ) * t
c mittens manam ad aratrum, et conversqs retro, , , \
aptus est regno ccelorum . Tnenda esl namque \
salulis via, non bac illac deflectendum, neque ad
^^ , * \ ,
vanas imagines mundanarum upidUatam levis at- \ , / *
que volubUis animus est impellendus; sed integer . \ * \
atquevigilans, et qui semper directum iter aepice-
re curet, i n nobU ipsis est congenrandus. Quin ,
eiiamid, qaodmajus est, dicara: ait enim angelns, . , non modo ita illi esse ambulanduro, ne retroreum
. >
se convertat, sed opportune adjecit: c Ne sies in omni circa regione; i n montem ealfam te fac, nc
forte et l u slmul capiaris. >
v>
. ,
PALL. Quid vero illud est, Ne stes in omni
;
elrca regione?
. \
CYR. lilam, ni fallor, inertiam atque eegniiiem
, \ .
ad resttiendam a viliis, lubricam esse, et periculosam signiflcat.
. .
PAL. Quonam modo, dlc, ebfecvo
. * \,
CYR. Propheticugenim sermo sic a i t : Y , qui
faciiis opus Dei negligenter . Currite cliam ut . comprebeodalis, ait bealus Paolus
Nam nolle 6, \ .
fortiterac s$rioa lurpiori vitarefagere, quodanimos $
aegre se a veteri consuetudine divelli patiatur, ac , velnti cum quadam molesiia a gingulis quibusque , \
vitiis discedat graviseimeque se ad id conferat, ' , quod suapte natara prodest, non aliod est, quam ,
in vicina nequitiae regione subsistere, unde celeri ,
curgu excedere oportet. Fieri namque polest ut , . "
priusquam vitii terminis excesserimus, dum sem- , \ ,
\ \
per cunctamur ac lergiversamur, divina nos ultio
praeveniat, antequam maculaa purgaverimug, ante- , \ , \ qoam veteris eocordue infagam animo labem elue- (
rimus, anteqoam criminum a nobis earcinam ex- , \ ,
euftserimas, jugumque subieriraus illud salutare, \ ,
ae requiem per ChrUtom inveneritous. Optimaest . ,
c , ' ,
igitur exbortatio, c Ne gtes In omni circa regio ,
ne, boc eit, cave ne ln ullo nequlti genero
moras irabere deprebendaris, sed ascende veluti , , \
, ^ , *
ln monlem, in eximlam nempe ac spectabilem v i tam, qose bumile et abjeclum nibil habeat, 2 8 \ ,
, *
ed exoelsa subliroique virtule pnecellat, ab bu \ . ,
mili quoqaa eensu, terreno, inquain, atque carnali,
c
t i t aliena. Scriptum namque cst ; Dcl for' te$ a terra vehementer elevati sunt . Sensus
M
" Geo. , 47. " I Timoth. , . ; Mallh. , i 6 .

ix, i i .
Pal. XLVI, I .
M
Luc. , 6. J e r a m . XLVII,40.
" I Ccr.
DE ADORATIONE IN SPHUTU ET YERITATE. LIB. I .
177
17
c Kal ,
,
, \
. \ *
, \ .
enim ille, qui tanctos decet, longe est teirenls

rebus superior. Et paUi vulUiris i n sablime vo
lant, ut scriptum e s t * ; siquidero in coelo tanquam in monte qoodam jas civitatis habent, et eupernam iilam patriam suam putant. Scrfbit etiam
Paulus -. c Quae sursum sunt quserile, non q u
super terram
. " ,
, ,
\ , .
PALL Mone itaque spiritualis non alius est

quam vita quae in sanctitale ducitur, conversationisque praestantissimae sublimitas; contraque
illa vivendi ratio, qua i n impuritatibus versatur,
et peccandi studio tenetur, atque i n rebus terrenis intabescii, inffma inlelligitur.
CYR. Recte ais: id enim verba ipsa optime sigaificant. Puto aulem etiam i l l u d mirabere.
PALL. Quid Ulud tandera?
CYfc Nam ille beatus angelus sihe ulla cunctatione ac respectalione currentem bealum Lot i n
montem conscendere oportere dicebat. fe autem
rogabat dicens: c Quseso, Domine, qaoniam invenit serrus luus gratiam coram te, ei magnificastijus t i l u m tuam, quam facia i n me, ut vivat anima
mea t ego vero non pofero ealvarf in montera,
ne comprebendant me mala, et moriar. Ecce civitas juxta, ut confugiam illuc, quae est parva, i b i
salvabor : nonne parva est, et vivet anima mea ?
Et d i i i t i l l i , inquit *. Ecce admiratus sam faciem
toara etiam in verbo hoc, ne subvertara civitatem,
de qua locutu.3 es. Feslina igitur u l salveris i l l u c ;
neque enim polero facere quidquam, quousque i n gressus fueris illuc. Ideo \ocavit nomen civilatie
illiue, Segor. Sol ortus est super terram, et Lot
ingressus est Segor " . >
. * \
, ' \ .
. ;
.

\ ,
- . $. " * c , ,
, \ , ' *
, , .
, ,
. , \ ;
, *
\ \ (& , \ .
, .
.
, . \
, \
. \ \
, ', , .
. \ ,
, , \
, ,
, \ ;
*' *
4), *
, *
,
eir* , \ *
X f a v , *
g j l v , . ,
^ ,.
,
\ .
--* ' .
- \ ,
,
,
,
tob
XXXTUI, 4.
Coloss. w, *L
Ge. m ,
PALL. Quaenam vero ex his verbis ad noe permanare possii utilitas, equidem, u i ipse nosti, aveo
diecere.
CYR. An ignoras, cum alioqui sis acri praeditas
ingenio, qui nuper e nequitia emerserint, atque
statuermt viam salotis ingredi, eos non statim
neque primo conatu percipere posse virtutem,
et eo pervenire, quo conslituerint? Quinetiam baud
facile quis ad eximiam vitae rationem adduci potest aut semoveri ab iis morbis, qui com illo adoleverinr, sed ab ejusmodi vitiis pedetentim exibit,
(piodâd melioris vita3 studium, et conatuum initia
perlinet, 2 9 "
tamen sablimi admodura erit
loco, aut longiosremoto, sed demigrabit ille, prope
dixeriiD, tanqaam in alias lerras, ad viUm, laudabilem quidem illam, sed de cujus gloria non admodum sublimis atque conspicua sii opinio, cujusmodi erat illa legie institutio, qoae ad inilia
probae spectataeque v i t e perducebat. Scriplum namque est: c Initium vfai bonae est facere justa **>
Ut enim qui eognitioni stadent, el conlemplationem mysticam expetunt, iis aptus est ab initio et
in primis conveniens catecheticus sermo, sed
iis, qui jaro in viruro perfeciam pervenerant et bt
o n
1 1
Prov. xvr, 5
179
S. CYRILLI ALEXANDRIM ARCHIEP
t**
>T
inensuram aetatis pleniladlnis C h r i s t i , convenit , *

solidior cibus, i d est, rerum supremamm expli, 6 \ ,
catio, via denique omnis ac ralio dogmaticse i n - * \,
^dagationis estaperienda: sic i n hac quoque parte,
* , ? \
id est, i n moribus corrigendis haud fas esi cui- ,
quam, primo statim impetu ad statum culpae ora- \ ,
nisexpertem,id est ad admirabilem atqoe sublimeni
. * ,
vivendi rationem conscendere. Proeedere tamen , ,
idem potest paulatim ad habitum numeris omni \ , \
bus absolutum, si ab exiguis et mediocribus i - , \
ceperil, ac quodammodo progressus fuerit ad exi- , \
guam civilatem et excolso monli proximam, ad
\ . eam nempe vivendi rationem, quae vilae prseslauti
\ ,
atque sublimi subjecta est et inferior. Hac ra, , '
tione justus Lot, qui non i n montem statim, sed
, . \
i n civitatem Segor exiguam diverlere ut sibi liceat, ;
pelit, eorum qi ste affccti sunt, non absurde figura fuerit. Annon enim in ipea quoque Evan- ; \ *
gelii pretdicalione, bujusmodi saepenumero mo *
derationem erga fideles observatam esse compe , \
riemus? Beatus Paulus certe in Epistola s c r i b i l : .
c Bonura est homini mulierem non tangere : pro- , .
pter fornicaliones autem unasquisque suam uxo \ .
rem babeat, et nnaquaeque suum virum babeat: , , . |
boc autera dico secundum indolgcntiam, non se- ,
cundum imperium. Yolo enim omnes bomines es- *
se sicut me ipsum. Sed unusquisque propriam * %
babet donum ex Deo, alius quidem sic, alius vero , ' ,
B\C . > Yides ut supremum continenliae gradum , ^ \
veluti montem nobis ostenderit, dicens, c Bonnra
; ,
est homini mulierem non tangere, > permiserit la , ,
men i n Segor divertere, i d est, i n sobjeclara ad- , .
buc perfectae virtuti vitae ralionem, ut liceal, i n - , , ,
quam, cum eola sua cuique uxore copulari. Terram , * , ,
quoque opiimam fructus reddere dicebat Salva- , tor , 3 0 hanc quidem centesimum, alteram se- \ . ,
xagesimum, aliam deniqoe irigesimura. Distribuit
. , &,
etiam talenlum non aequa mensura, sed o n i q u i n - .
que, alteri duo, alii unum . Quibus exemplis non aeqoam esse viriom facultatem ostendit, sequc
aingulis dona pro captu cujusque et habililale iribuere. Ut enim modo diximus c Unusquisque p r e prium habet donum a Deo, unus quidem sic, atius vero sic. >
PALL. Recte ais.
. .
CYR. Permittitilaque beatus angelus ut i n Segor
.
divertat. t Ecce enim, inquit, t admiratus sum . , > \, c *
faciem tuam eliam i n verbo hoc, ne evertam c i - ^ \ \ - vilatem, de qua locutus es. Feslina igilur, ut sal- , \ .
veris i b i . > Deinde inquit, Sol egressus est super . > , c
terram, et Lot ingressus est Segor. > Nec m i - \ , \ .
nus roirabere, Palladi, ubi didiceris quse sil bo- * , ,
rumverborum senteniia, Admiratas sum enim,
\ , c , \ ,
inquit, c faciem tuara, ne evertam civitatem, de
,
qua locutus es.i Odiosa enim revera Deo est illa
\ . ' ,
vitae ratio, quae ee non perfecte ad virtutem com- , &-
p o n i t ; etboc ipsum vel minima ex parle viiiis soc, \
cambere, illi respuendum videtur, et non longe a
\ & .
condemnatione abesl. Gaeterum iodulget sua beni , \
gnilate, et iniliorum facultatem, naturae viribus
, , > t x \
%
8 I
Ephes. , 13.
' I Cor. T H , 1, 2, 6, 7.
Matth, xui, 23.
MaUh. xxv, 15.
f8I
DE ADORATIONE i N SPIRITU ET YERITATE. LtB. I .
Iffi
, dimetitus, salvari jubet eos quoque, qui Aaditan . ' \

lur virtutem adbue, nou tameo per eam vivendi
, \
viam ambulant, quae a culpa longe remota siLSed
, \ - iisqaoque, qui ad huncvirlutis gradam tendont, et
* . ad hujasmodi staturo provebuntur, noa ane divino
, , \ lamine, supernseque lampadis praevio fulgore, eo
.
ingredi contingit f Orlqa est enim, > inqait, caal,
et Lot ingressus esl Segor. >
. I
PALL. Quam ea, q u dixisli, quadrantl
.
CYR. Beatus igitur Lot i n exiguam adbuc civi , * - latem, Deo permittente, est ingressos: sed quae
eum comitabaiur, unaque fugiebal uxor, ad boc
\ . c " , > , quoque iofirma esse deprebensa eat. c Aspexit
, \ . e n i m , i n q v i t , retro, et i n salis siatuam est con \ , versa . Animadverte igitor ammum virileai
t l , gtrenuamque sensum, cum virtutem exercere cc& , peril, etiam si ad i d , quod Deo placet, minus per . venit, tainen exoedere e vitiis cerle, el paalatim
, , ad praestantiora progredi: atillum inflrraum et pa , . rum virilem, cnjos figura est mulier dum ad ne * quiliam conYerlitur, fleri prorsus iaulilem : i d
, \ nim signiftcare arbitror fleri statuam talis, quod
, \ Don absurde symboliun foerit infeiuat mentis, et
(1). animi, qvii ad stultiiiam tranaire vohierit, atque ad
, , \ exlremum jam staporem penreoerit. 3 1 Sal eaim
* , - infatuatum ad nibilom ullra valere, eliam ipee
, \ ^, Salvaior ait; aed peaiUia inatile fieri foras misaum,
, et sub pedibus bominum coneokaium **. Gum ita . , ' que aaulter in lapidem durata esset, non multo
, xol , \ o i -
Eot, quod deerat, adjectt. Scriplum eet enim
^ * ' .
c AsceBdU iol ex Saer et aedtt ia monte, ipse et
, \ ,
duaB Olise ejue com eo. Timneraal enim habitare
* ,
in Segor, et habitaverunt i n speluuca ipse, e l d u
' filiae ejus cam eo * . Animas enim velnt per gra , \ dus progreditur ad perfeetionem tiriutia, et ad
, eam siatum, ad quem ab initio meptus et infirmus
. \ ^ , foerai, paulatim asoendit - proceditque et promo \ vet in meliu3 pradentia et fortitudine spirituali
, lanqoam saisquibasdam filiabue nixus, ac volu \ \ , plarium illum aflectom et effeminaliim, cqjqe fi . ! gara est malier, deorsum manere sinene. Habiut
\ * deinde lanquam i n monle ac spelonca. Ac mona
\ , qaidem sublimiutem atqae eminenliam spirilualis
, \ * roboris, spelunca vero Oxam ae finaam ip virtute
. D peraeverantiam optime sigQificani. Sic eaiin est
\ * c , de probis viris scriptam : c Qui ambulat in justi , \ , \ tia, ei Ioquitur reetam v i a m ; qui odit injustitiam,
, et iniquitalem, et excutit manus a muneribus;
, , qui obtorat aures, ne andiat jadiciom sauguinie,
, , ei claadit ocolos, ne videat injnstiliam: hie babi . * \ tabil in sublimi spelunca peine firma3 . Afferri
\ . aolem et alia possit a nobis non absurda hojas
, \ looi expositio.Petra quidem Cbristus e s t , propter
firmam iOam et invictam sapremae omniam sab .
slantiae naturam. Porro spelunca illa, i n Cbristo
vooft* , ,
inielligi polest Ecclesia, nempe illud sanctoram
, ,
%
0 8 1
9>
Gen. xix, 36.
, e
Mallh. v, 13.
(1) Cod. Vat. .
1 1
Gen. xix, 30
Isa. xxxin, 15,16.
f l
ICor. x, 4.
S. CTRILLI ALEXANDRINI ARCHIEP.
185
184
homkHim diversorhim, piornmque tectum, in quo

Justi viri babitant, et quicunqoe ignis supplicium
evadant.
PALL. Quam praedare mihl babere videtar htec
expositio! Sed velim eqaidem adiis quamplurimie
probationibus praesentem locum a te vereari. Nam
id velle plene cognoscere, quod aiile ett, ego quidem plurimi fecerim.
CYR. Atqui, Palitdi, et eoiigraentia dicia. Est
enim, ut opinor, ea res menlis longe studiosissimae
inictus, et mea oratio segnitiem oumem vincet,
qfjoniam ne mibi quidem ipai aeqoum videiur m
tam praeclara tamque jucundis sermonibus silentium, u importune irrepserit, lenere. $2
h*
i n niversum omnibusque modie ab affectione, so-
eietateqoe vitkwanun rerom, quoad res patitur, sejonctos nos eaee oportere: qumetiam non aliter
nobie posse contiagere, ut ad virtutem reciHTarous,
qaam boc ipeo modo, quo diximus, stne ullo negotio conteroplabimar, si mentis ocelos injecerimus tum i n ea quse beaio Abrabae contigerunt,
tam quae in exita filiorum Israel admirabilius geata eunt, quam at oratione expHcari possint, cam
snis temporibus, effracli iEgypiii dominatus vlnculis, suntegressi.
PALL. Exseqoere igitur eingula : sic enim babeto, maximara te nobis voluptatem allatnrum, si
id facere aggressue foeris.
CYR. Dicebarmia iUqne, beatom Abraham cum
fame quondam intolerabili, et Becessariaruro rerum Q
inopia premeretvr, non eponie ad jEgyplios deacendisse, sed necessHati succobuisse. Hunc hoepitem et advenam molestiis multis et tnjuriis Pharao vexavil. Nam illiue conjagem violare voluit,
intemperanti Hbtdioe ad turpissimi flagitii cupiditatem incensus. Id porro at efflceret, non permisii
Deus. Flagellavit enim, > inqoit, c Pharaonem flagellis maximis propter Sarapi uxorem A b r a h a m .
Est autem Pbarao figara atque imago diaboiicae
intemperantiae; id eniui ille spectat, in eamque
rem omni studio incumbit, ut in sanclornm virorum mentes semina guae impuritalis infundai, ut
l l l i exoptatos jucundosque fructas pariant: i i aulem eunt, ut opinor, \ variorum diTereoruraquc
peccalorum crimina. Atque illius quidem vi et i n - D
juria nemo non caperelur, et vel nolens succumberet (natura namque nostra infirmitale virium
laborat), nisi id minime permitleret Deus; et illos
adversue sanctos viroe conatus, ac maligni illius i n eidias cobiberet. Sed non alia ratione conligisset
beato Abrahae illa incommoda vitare, nisi iEgypliorum regione relicia, ad velerem illum diviaoque
munere conceesum Dei locum reverlisset, quo
posteaquam pervenil, omni cura vacuus, optimis
gludiis operam dedil. Sic enim scriptum e s l : Ascendit autem Abraham ex jEgypto, ipec et uxor
ejus, et otunia cju$. et Lot cum eo in de&crlum.

*
, " ,
, ,
,
\6, ,
,
^.
iUT
Gen.x, 11, 17.
. , , ! BovAof * \ *
. ,
.
. , , .

,
, ,
,
.
-
|> '
"
"
'
- ,
. . '
, $ ,
. , ,
**** v
,
, *.
,
.
, ,
. ,
. " , > , c

,
.
,

,
* . * , .
, . ,
,
,
. .
", ,
,
, .
" , ,
, '
. ,
185
DE ADORATIONE IN SPIRITU ET VERITATE. LIB. I .
18*
, xat , xa\ Abraham atitem erat dives valde, jumenlis et auro,

, ,
et argento: et abiit itinerequo venerat indeserlum
, , \ osque Betbel,.usqae ad locum ubi fuerat taberna \ , , eulam ejus prias, 33
Bethel et Haggai, i n
. locum allaris, quod fecerat ibi prios, et invocavil
Intelligis igitur,
, - ibi Abraham nomen Domini
qui ex iniemperantia sasculari ad alterart vitaro
* , ; recurrunl, iis omnia siroul esse abducenda. Nam
cum universa familia, universoque genere, illud
\ , * \
\, eliamaddiderim, cara universa sapellectili, Abra . bam palriarcba ex jEgyptiortim regione migravit,
\ Oportet enim omnibus modis discedere, et cum
, , uuiversa quodammodo familia i n desertum demixadapov , grare, id est, ad imperturbatura et tranqnillum
* , animi stalum, unde ab initio bominie natara dis . - cessit, cura inopia supernorum bonorom ad pejora

declinavit: id enim per senigma significal ille ad
, \ \ \
exteras nationes descensus, ab illa veteri, et j u , .
cundissima terra, in qua allare quoque erat: nam
,
boc pacto recurrentes, quousque ad locum ac re , ' ,
gionem perveniamus allaris ejus, quod ab initio
, fuerat, id esl illius veteris et nobis insitae sandila ,
iis, nos ipsi quoque invocamus rerum universa* c , . rum Deam, prophetica illa dicentes: c Domine,
. >
extra te alium non novimus, nomen tuum invocamus .
PALL. Elegantissime dixisti.
.
CYR. Id autem non aliter se habere facile intel . * ,
\ \
liges, si qua? filiis quoque Israel suis temporibus
* acciderunt, diligenter inspexeris : quos cum coe ^ pissent ifigyptii, faroe eorapulsoa ab inilio, et ho
\ 0 , mines ab ipsa majorura suorum origine, c stirpe
\ sanctorum ortos, et Hberos, ad inopinatam et insue, , ' - tam subjugassent servitulem, immaniler violen . " terque tractabant, suae adversus illos cradelitalia
, \, < * , bac occasione conficta. t Sarrexit enim, > inquit,
. *
t rexalter in iEgyplo, qui non noverat Joseph, qui
, , \ dixit populo suo: Ecce genus Qlioram Israel m u l - , , tumest, et multiludine valet super nos. Yenite,
, \, , - fraudibus opprimamus illos, ne forte multiplicen \ , \ - t u r ; et cum acciderit nobis bellum, adjangantar
, .
etiam b i inimicU nostris, et, expugiialis nobis,
, , , egrediantur de terra " . t Angebat enim, opinor,
. iEgypliorum ierrae principem, quod vel respicerent
, . jy aliquando tandem ad libertatem, i i qui necessario
, \, , eoqoe praeter opinionem vincolo, subjugau fuerant.
f Etpraeposuit, inquit, eis magistros operum,
, \ , \ u l affligerent eos operibus ; et sediflcaverunt arbes
munitas Pharaoni, Phitom et Ramesses, et Hon,
, , .
qoae est Heliopolis . > 34 H* aamque fructuserant
,
, illius non ferendi dominatos, vexationes nerope,
atque aerumas assiduae in luto atque opere late , \
, \ ritio, urbes quoqae mcEnibos ac turribas cinctae,
*. . ' et aggerum in agris exstructiones. Bxc aotcm opera
sine ulla mercede, multisqoe cum sudoribus labo , \ rantes perficiebant. Principes enim saeculi hajus
\ ; - ubi sub dilioncm suam infclice$ animos bominuiu
i n t e r
f T
Gen. x, 8.
Isa. x x v i , 13.
99
Exod. , 8-10.
ibid. 2 1 .
187
S. CYRILU ALEXANDRINI ARCHIEP.
cepermt, i n lulo tc Uteritiis operibus, iis, i a -

qoam, quse in terra et circa terram fiont, eoscoot e r n n l , et ad laboriosas inatilesqoe occopationes
disienloe atque devinclos (ejosmodi namque videntar carnis opera, et qoa? circa eam fiont) acerbam
aemranisque omntbas plenam yitam degere cogunt, quae nullam prorsus iis, qai bajusmodi operibus incumbere coacti sant, aflerat atiliUlem.
Qakl enim carnis opera ac viiia miserae nostre
aninae prosinl? Et lucri quaedam species ad diabolum ac daemonas perlinebil, et adversariorum
regno parta opee eruot et gloria, quemadmodum
etiam Pbaraoni gloriae aon mediocri fuit, ut pu-
188
, xa\
( \ \
) \ |~
, "

.
;
* \ ,
\
,
\
.
tabat, orbes sibi esse a filiis Israel exslnictas, neque cibo ollo praebiio, neque mercede, eam laborem sascipere coactis.
PALL. Sic se res babet. Eai namqae taa ad- . ' . \
.
modum evidens oratio.
CYR. Nostrorom igitnr in terris inauium et pro .
fanorumstudiorum, formam qaodammodo et ima- \ ( I )
ginemnobift Israelitarum labor depiogit, curo i n - ,
tiet atqae immiaeat SaUnas, ejusqae comites ne- \
qiiissimse poleslates, quos exactorum operum no- , \ ,
mine Scriptura divina significat. Haec vero studia
srtnnnosam discentionem alque occupattonem equi- *
dem dixerim, sudoris ac iaboris plenam, ac velul \, \ , luto quodam imparitalis coenosaeqoe voluplalis \ , \
oppletam. Sed miseratus est tum quoque Deus . '* \ eos, qui per summam impietatem alqae immani- \ lalem iniquo iEgyptiorum dominalu vexabaniur, , \ * iiaque preter omne jus fasque serviebant. Illico . ,
namque sua? erga illos benignilatis admiBtslrufli C
Moysen optimum virom elegit. Qoid? non boc
ipsum comperimas Deam erga nos facere ? Nobis
enim in peccata lapsis miscricordiam impertil, atque in omnium cordibus illico suam legem inserit,
qu;e velut mediator quidam ad liberam nos retocet vitam.
PALL. Inlelligo quod dicis.
CYR. Yisne igilur, 35 ot, bisloria breviler
compreheasa, quoad fieri poterit, congruentia d i camus?
PALL. Maxime vero.
CYR. Sic igilur scriptumest: iPost haec iagressus est Moyses et Aaron ad Pharaonem; et d i xerunt e i : Haec dicit Dommus Deus Israel: Dimitte
populum meum, ut mihi festam celebrent in de- ^
serto. Et dixil Pharao: Quis est, ut audiam vocem
ejus, ut dimillam filios lsrael?Non novi Dominum, ei Israel non d i m i l l a m > Moyses enim et
Aaron ex iEgyptiorum regione ac terra dimitti debere populum lsrael confirmabant, Deo ad festum agendum evocanle. Festum enim revera
esi coacta? servitutis a se jugum excutere, et
in Dci esse praelerea potestate, quaeque illi
grala sunt exsequi, nemine obsistente, id
tst, nemine cogenle ad id suscipiendum et am-
. /\
\ ;
, /
,

.
.
. , , ;
. \ .
.* c \
\ * , \
* * ,
. \ * ,
,
; ,
. 01 \ \
, \
,

, \
, \ ,
, )
Exod. v, 4, 2.
(I) Sic cod. Yat. God. Sirleli, , molatorum.
DE ADORATIONE IN SPIRITU ET VERITATE. L I B . I .
189
190
. 6 - plectendum, quod sibi videatur. Cselerum Pbarao

, ,
nimia linguae licentia utitur, et adversus Dei gio , riam audaci temeritate ferlur, ac Dominum, qui
. naro ille sit, se nosse negat, nec coronaissurum se,
, ut Israel dimittat. Sed beatas Moyses miniine de . sistit, Dcique voluntatem perfici oporlere audacter
, ' conflrmat. Nam Salana eos, qui in sua potestate
, \ (
siut, impedieute, ne ad liberlalem recuperaodam
; , , ,
tendant, carandum illis esl, ut virililer agant, et
, * * omnia iuipedimenta vincant, miaimeque timidi v i . - deantur, quin polius insteut dicentcs : c Deus
, Hebreorum vocavit nos. Ibimus igitur viam triuni
, dicnim i n dcsertum, ut sacrificemus Deo nostro,
. \ \ ne forte occurrat nobis mors aut caedes
Haec
. ' , \, enim yerba nobis quoque tunc sapiens vir Moyses
, ,
|
j conlentione dicebat. Neque enim,
; , ' , , inquit, perinde ac vos, iEgyplii, viiulum nos
, \ , \ , Hcbrai veneramur, neque suem aut capram, aut
. bominis effigiem, volucriuiaque animaniium ad , . umbratam formam, aut reptantiam imagines, qua?
, , in veslris collocata sunt templis. Sed vocavit noe
, , Deus ac Dominos, qui boc universum est fabrica , tus. Magnus autem est, et cum iEgyptiis diis m i .
nime recensendus, supra creaturam quoque om, - nem, Hebreorum Deus, qui nos in desertum ve $ \ . cat, ut i b i gratam ipsi hostiam offeramus. Atque
JCgyptus qoidem obtenebratio dicilor. jEquum au , \ tem esse arbitror, ut nos, qui spirituales sumus,
, spiritualiter ea, quse io umbra et figuris tradila
\ $, , unt, intelligaraus. 3 6 Oporlet enim uos ab omni
4 \
re, q u tonebras oiTundere soleai, tongissime aba , \ cedere; et ubi ex illa facilitate peccandi velot
, *
regione quadam quae in tyranni, Satanae videlicet,

potestate sit, excesserimus, tum ad liberam Ulam
. purioremque vilam strenue properare, ac perviam
, legilimae conversationis ambulare, daemoniis m i \ - nime subjectara: tum denique poterimus Deo j u . \ sliliae fructus oflerre. Iler porro trium dierum
, \ Israelitis faciendum esse Moyses affirmabal: q u i \ bus verbis signiflcabat, longissime a nequitiae ter *
minis, et ab ea vita, quae ioiquo dominatu prematur, abesse oportere. Sapienti autem quodam pra>
, > \, c .
textu beatus Moyses u l i t u r , et ralionabili admodam caasa iis, qui a Deo vocali esseat, secedendum esse dixit ex iEgypto: cNe forte, > inquit, c occurrat nobis mors aat caedes. >
. \ ; \ D PALL. Quid vero hoc est? neque emm scire
votiv.
cupienlibus expedilum esl id intelligere.
. * ,
CYR. Ego vero eiponam. Mos apud iEgyplioe
xal - inoleverat, qui adbuc apud idolorum cullores servalur, ut templa adeuntes vilent ne cadaveri occur;, , , rant. Summam enim impuritatem esse aiunt non
.
, , modo sponte illud alllngere, sed vel ia ejus dun, []\ - taxat aspeclum incurrere. Igiiur ex receplis apud
. eos moribus suadet, se piire sacrificare non poese.
, , si aliunde ex improviso, ubi boc agere ecepissenl,
- cadaver aut caedes occursaret, id est, vel oalune
, * , lege mortuus, vel ab bomicidis per vim occisus.
Yobis enim, inquit, sacra sual axlee ae delubra
, n
* Exod. v, 3.
n e
191
S. CYRILLI ALEXANDRINI ARCHIEP.
claustris ac portis manila, intra quae catn ingressi ^

fueritii, caste sacrificare, ut ipsi existimatis, liceb i t : nos vero in media urbe sacrificantes, et i n
triviis et in agris, necesse est cadaverum aspectu pollui : nibil enira est omnino, quod aspectum coercere possit. Ac stmplicis quidem historiae ratio ex iEgyptiorum moribus probabilitatem
babet. Neque tamen minus recte dicta sapientissimi viri verba comperiemus, si spiritualiter i n telligantur. Oportet euim nos lanquam in deserto
sacrificare, sanctumque festum Deo celebrare, ab
jEgypliorum terris eicedentes : vitandus praeterea
morlis aspectus; vacuo enim animo, et longe a tenebris remoto, quas mundus offundit, 37 oculis
quoque aversis ab iis rebus, q u ad interitum corruptionemque perducunt, ita demum caste omnium
principi Deo sacrificabimus. Opera namque mortua,
carnis opera sunt: obtenebralio autem mundana,
Hla ex laboriosis inutilibusque curis atque dtstentionibus perturbatio atque confusio, quae purum
illum atque pelljucidum mentis aelherem polluit;
a quibus esse recedendum iis, qui sincere Deom
colere velint, etiam bistoriae verba suadent.
PALL. Id quidem minime est obscurum : ideoque veUm illa, quae deinceps sequantur, exsequaris.
GYR. Israelitas igitur ardeutissimum, ut opinor,
et acerrimum anliquae liberlatis invaserat desiderium : camque vehementer ad eam aspirarent,
ejus iras, qui illis jugum servitutis imposuerat, commoverunt; qui cum dieeret bujuemodi rorum desiderium ex otio descendere, augeri illis operum sodorem laboremque jussit. Itaque ut sine ulla dilatione ab eis exposccretur consueti opcris summa,
palearum vero tributio praeter consoetudinem depegaretur, injanxit; dicebat enim: c Vacalis, otiosi
estis, ideo dicitis, Eamus et sacrificeraus Deo nostro. Nunc igitur euntes operamini : palcae eoim
non dabuntur, et summam laterilii operis dabitis.
Videbantque se Scribae flliorum Israel in malis, d i ccntes : Non minuetis a statuta summa laterum per
eingulos dies. Occurrerunt autem Moysi et Aaron
venientibus i n occnrsum eorum, cum egrederentur
a Pharaone, et dixerunt illis : Aspiciat Dorninus super YO8 et judicet, quoniam exsecrabilem fecistis
odorem nostrum corara Pharaone, et coram servis
ejus, ut daretis gladium i n manus ejus ad interficicndos nos . > Quid t u , amice, nonne verissimum esse dices, ubi coeperil quis diabolici dominatus jugum excutere, contraque divini cultus gloriam
preclaram illam et liberam suscipere, vacarcque ei
cognoscere eum, qui esi vere Dorainus, ut in Psa*mi8 canitur : Vacate el videte, quoniam ego sum
Deus , > tum fore ot ille in bujusmodi negotio
otium ac studium tanquam impietatem quamdam
Exod. v, 17 eqq.
. . \ ,
, ,

, \ , %alc
. ,
. \ *
(1) *,
*
, .
, \
* *$ ,
\ . \
, \
\
, . , . ,
, \
. 0
, \ .
. \ *
* ,
.
xaV *
,
.
" \
, \
, ;
,
,
c , |, ,
\ * , \
\ .
,
. \
,
, []
) , \ .
, \
, ^ , . , ,

, \ \

, \ ,
c
,
, \ \
PsaJ. XLV, 1.
( 1 ) Sic cod. Vat. Non probavi quod erat i n codioe Sirleli, ,

ASjjyptiorum iensu.
193
DE ADORATIONE IN SPIRITU ET VERITATE. LtB. I .
191
, nobis vitio vertal, unaque cum aliis neqtiam impa * x a \ , risque spiritibus ille omnium boslis insnrgat, i m \ \ roaniterque cogat, ut caraali terrenaeque iropori , tati, 38 ei sseculi curis atque distentionibus pro
, ) , - cujusque consuetudine firmiter adhaerescamus, m i , nimeque permiltat, ut a nequitia i n qua versati diu
\ \ , - sumus, abstineamus; quin etiam id ipsum minime
iot ; \ nobis expeditum reddat, ne vitium si admodum in
, - promptu sit, coutenraatur, ct satielatem sui pa , * rial? Id cnim signiflcare arbitror, laterum structu, * , . ram acriter exposcere; ea porro, per quse facile con , \ - fici possunt, id est, paleas sublrabi. Est enim na , \ - tura nobis quodammodo comparatum, ut ea in qui ' , bus assueti sumus, tum maxima alacritate, et con \ - tentione quxramus, eoruraque ardentiori cupiditate
. flagremus, cum aliquid intercedit, quod vi quadam
nos ab iis consequendis abducit. Itaque cum d i , , \ - vina lex bumanum aniroum turpia dedocet, ingens
\ \ quoddam desiderium tum maxime subit, quod ad
eadem revocat, et properaodum adversos ipsum le , , gislatorem vociferari suadet, ejusque rei ut in um\ ' bris qutbusdam, specimen haberous Scribas filio , rum Israel, qui tum operuro labore conficiebantur,
\ , tum viam ad ea perficienda facilem nullam cerne , \ - bant; palearom enim inopia laborabanl: graviter
quoque Moysen et Aaron culpabant, cum dicerent
,
, Ulos occasionem saae vexationis prsebuisse, gravioremque se injuriae vim perpeti, non alia de causa,
, * .
nisi bac sola, qood illos recnperandse libertatis ceperat desiderium, ex quo illorum sermonibas fidem
adbiboteseni
. \ ; PALL. Quid? non eos propemodom asqua et vera dicere cenaee?
. ^ , *
CYR. Ita est omnino, Palladi. Simid enim atque
\ - laudabiHs cupiditas rectaque cogitatio nos excitavit
6 - fortasse ad ea, quae Deo placent, amplectenda, ct
, \ * legis meminimus, quae nos ad pietatem hortatur,
- ille communis omnium bostis nos ad ea, quse no , \ . cent, pejus iropellit. Eripit tamen inde ac liberat
\ ' , Deus; itaqne ait ad Moysen: cVade, dic filiis Israel:
- , , Ego Dominus; et educam vos de potestate iEgyptio , \ (&
ram, et liberabo vos de servitute eorum, et redi , \ mam vos i n brachio sublimi, et judicio magno, et
, , \ , \ accipiam vos in populam mibi ipsi, et ero vester
. Deas; et cognoscetis quod ego Dominos Deos ve, \ , sler, qui eduxi YOS de terra iEgypti, de potesute
, jEgyptioruni . > Nam, cum Satanas ab omni nos
. . bono desiderio dehortetur el avertat, et quibus po, , test modis, a nostra i n bonum propensione repellat;
\ * contra, Dei lex ad bonam voluntatem hortatur;
, - 39 atque invictum eum esse, qui nos adjuvat, os , - tendens, amplissima spe ad audendum excitat, el
fidei nervos addit, Deoque tanquam vero salva ,
, , \ - tori ac liberatori addicil.
, \ .
PALL. Quam bona res ac salutaris est fides, et
. ' \
ardeps
Deum sequendi desiderium!
, \ !
CYR. Recte dicis. Quod autem fides ad perie . .
' Exod. v i , 6, 7.
195
13
tam vlrtalem Unquam ad fioem tendat, tum op- , ,

.
time nosces, cum eo qoo spectat nostra penrenerit
oralio. Cum enim Moyses ejusque comites venissent \ ad Pbaraonem, ut cum eo rursos agerent,ac suade- , \
reut ut dimilteret ex iEgypiiorum terris, et exsol- , veret veleribos vinculis Israelem, signis, ultra qoam ,
dici possit, admirabUibus illam fleciere volebant; ,
virgam enim in serpentem commatatam ostende- ,
runt, multoque majora praeslantioraque efficere se
Dei ope facillime posse, aperte proiitebantur. At , \
ille suis Magis, ut paria facercnt, imperavit,ad buoc .
fere modum clamans : Non nos ignari sumus hu- * * * \
jusmodi operum, longeque plures sant apud jEgy- , \ .
plios, qui baec profiteaMur, quam apud vos; et ars , ,
Magorum est ac studium haec miracuia edere, ia \ \
quorum numero vos quoque estis. Itaque cum ad- *
, \ , \
modum induraretur, nec dimilteret filios I&rael,
quatuor ei graves aliae aliis pejores illatse sunt pla- , ;
.
gae : aqiue eiiim in sanguinem mirabilis illa conersio facta eet, ranaeque ei cinifes, et ad extreuHim \ , *
. \ ,
muscx canuue v i lmnime ferenda moUiorem denique Pbaraonem reddiderunt. Itaque cum advocas- *
eet Moysen, aU : c Euntes sacriflcate Domino Deo .

vestro >a ierra. Et dixit Moyses: Non potest fieri
sic : abominationee emm iEgypliorum sacrificabi- , . '
mas Domino Deo nostro. Si enim sacrificaverimut ,
Domiao Deo nostro abominaUones Êgypliorum co* , .
ram ipsk, lapidabimur. Viam trium dierum ibimus * ,
, * tn soUtudincm, et sacrificabimus Domino Deo noslro, sicut prsecepil nobis. Et dixit Pbarao : Ego ^
- ' " vos, ct sacrUloale
:~..~
Deo
vesbrain
. i - de~
dimilto
Dowiao
aerto; verum oe ioiige abeaiis". Cum enim Satanas ebsislit, el noetrorum aDimorum alacritali,
qua ad virtatem engimar, nequitiam euam forlaler
opponit, adversus ittam insnrgil Deas, ejusqae audaces Impetua frangit, ac plagie emoUit A i Ule vix
U n d c m dimiltil invitus; oonatur tamen perauadere
iiobis, u l Dea cultura non accurate admodum exbtbcamus, neqae penitus ab ipeius M r v i t u t e recedan o n
mus : 40
*
^ragionem, sed i n tra illiu* fines eacrificare Judeoa jubei. Sed sapientissime Moyses, Non potest Heri sic, > inquit
Semper enim ille peccati iiivenlor ad res improbas
est auclor; eas autera rejtcit lcx divina, eaqne fieri
J 1
e x t r a
vetat, quae illi placeant. lis igitur qui recte vivere

velint, attendenda, non qoe malignua ille deceptor
ftuadel, ecd qoa3 divinum responsum edicit. c L o cerra enim, > inquit, c pedibus meis lex laa, et
lun.cn semitis meis *. >
PALL. Ila esl.
CYR. Ergo cum ille malignut noe detineat aique
cobiberc velit, sibique subjicere, serviendum Deo
est iUi, qui sccundum naluram solus cst; atque
sine ullo mctu diccndum : c Non potest ftcri sic. >
Nemo enim polcst duobus dominis scrvire :
aut enim unum odio habebit, et alterum diliget;
aut unum eustincbil, et alterum contemnet .
u
Exod. , 35 sqq.
Psal. cxvm, 105.
1 9
.. >
, \
, , \ , .
* * ,
, '
. , '
.
, < , > .

* ,
\ ^, . ,
D , '
. c ,
\, , \ .
. .
. ,
\ * , , , \ * , , <
, \ \; *
, \ *
, \
Mattb. , 14.
197
DE ADORATIONE IN 8PI! TU . L I B . I .
m
Scriptum
esl
itera
:
Yae
cordibus
timidie,
ct
maid , t \ , \
, \ \ - bus dissolotis, et peccatori ambulanli per duas se5 , * - mitas 1 > Oportet enim, ut ego sentio, i l l i om , nium principi Deo puram exbibere, omnisque cuJpa
* expertem cultnm, egressos in lotum ab ea vita,
' * - q n sub illius maligni est dilione; sicque ad buda , t , \, biliorem illam alteram fortiter tendere : alioquin,
c Abominationes, inquit, c sacrificabimus Domino
c .
, - Deo nostro. Si enim sacriflcaverimus abomhiaiio. \ nes iEgypliorum coram illis, lapidabimur. Ac
qood ad simplicis historiae expositionem attinet,
, .
idonca
erat excusatio. Abominaiiones enim bic ap \,
. \ , \, pellat, quap illi colebairt : vitulum porro colebant
, iEgyptii. Haec igitur, inqnit, si Hebreorum Deo sa \ , crificaverimus, omnino necesse esl ot iEgypltorum
. * \ . iras provocemus, qui boc minime ferendum. puiant.
" , Et probabilis quidem haec est exposilio. Caeterom
. *0 , \ quod ad contemplationem spiritualem attinet, non
, mediocrem habet utililatem; quod criim daemonum
, turba magnum existimat, ac plarimi facit, ct in quo
summam toiam sitara csse putat, id si nos mortifi .
caverimus, gratissimum Deo cultum exbibebimns.
. PALL. Quo landem modo?
. ;
1 1
. " \ *
; \ \, * , ' *
, \ *
;
. .
. \ , .
" t
&, ,
. * ,
\ , , ,
, , \ .
,
, ' , ^. "

, \ ,
, \

;
\ \ ,
* \
, \
, , , ,
, , , \
.
CYR. Quid? Carnis vitia nonne illi magni aestimant? nequeyero illa per se omnino, sed qnia per
illa nos perdimur, et in eorum potestatem vracti
ducimur ?
PALL. Ita est.
CYR. Haec igitur si moriificaverimus, ac veloti
mactaverimas, in odorem suavilatis erimus Deo.
4 1 Scribit auiem Paulus i n hnnc modum : Exbibete corpora Testra bosttofn viventem, placentem
Deo, rationabile obsequium vestrum
> Id autem is recte faciet, qui mortificaverit membra, quac
sunt super terram, fornicationem, imnranditiaftK
libidinem, concupiscentiam malajn, et avaritiam .
Singula igitur, quae in nobis insunt vitia, sptritualium iEgyptiorum abominationes sunt, id est, praecipuus eorum cultus. Esse autem hunc morem sacrarum Lilterarum, ut qnod idoli vice sit, et nnminis, abominationem appellent, confirraat Deus,
cum per Jeremiae vocem de Judseornm Synagoga d i c i t : Cur dilecla in domo mea iecit abominationem jEgyptiorutn **? > Si quis autem inielKgero
voluerit rera exosam et aTersandam, ne is qaidem
a recta inlelligentia aberraverit : quae enim i m mundi spiritas semper odisse et abominari coneaeverunt, ea a nobis Deo in odorem suavitatis offeruntur, et bostise spirituales simt, fides, mansuetudo, continentia, lemperantia, mutuus amor, et
siucerae in Deum pietalis gloria.
PALL. Et quinain vero illi fuermt, qai m regione improbi sacrificant? quive inteUigi possunt, qui exira eam regionem?
CYR. Qui nondum ex iEgypliorum lerris egressi,
ibidem Deo sacrificant, complures sane snnt, et
fortasse innumerabiles : qui vero extra tcrram et
, f
. \
; \ ;
1
. , \ , , \
\
1 1
Eecli.ii, 15.
, e
Rm xu, I .
Coloss. m , 5
Jcrew. , 45.
99
200
in deserto, pauci admodum et elecli: Malti enim , \ t

|\ , , c . sunt vocati, > inquit, pauci vew> e l e c t i . > Om
nes igitur per fidem quae esl in Cbristo ad Hbertatem vocati sumus, et a diabolico dominatu redem- , ,
p l i ; perducenie nos ad hoc Cbristo, qui priscis , \ ", I /
illis horainibus pulcbre in Moyse et Aaron prafigurabatur, ut in eodem illum Emmanue) legislato- \
rem et principem sacerdotum et apostolum dispen- , .
satoria /atione intelligas. A l vero plurimi ex iis
qoi vocati gant, libentissime in maJis Teteribus ,
versanUir, qui cum baud tota mente a saeculari ,
errore discesserint, nuda lantisper ac sola fide .
Deum colunU Hos esse dicimus, qui in Êgypto , ,
f , > \ sacriflcant, aut certe paulum egressi. c Ne longe
, .
enim abeatis, inquit ille dura cervice Pharao,
tainetsi ex iEgypliorum terris egrediamini. At qui , \ perfecle se ad virtutem transferunt, ac Deo pla
cere siudent, et in totum a saeculari confustone ,
disceduni, i i ex JHgypliorum finibus excedfcnt, ty- , \ ,
\ \
rannique maiium ac potestatem effugiunt, 42
vacua solulaque curis vita, tanquam in deserto, \ .
* ,
puri ac pure Deo sacriflcant. Equidem dixerim, et
alia quoque ratione longissime ab iEgyptiorum fini-
bua us eundum esse, qui a colenda creatara potins |
quam Creatore ad veritatem veniunl, atque ad co- ,
gnitionem illius, qui nalura Deus est, advocantur. .
Nondum enim i i perfecte sunt egressi, qui a soa mente veteris erroris reliquiaa nondum absterse- . ,
runt. Nonnulli enim observant dics quosdam ac \ , \ , \ .
menses, et tempora et annos. Hi cum ad liberlatis ,
dignitalem per Gbrislum vocati sint, tamen 4gy- ^ , , \
$ .
ptiorum regionem IncokBies, Deo eacrUkrant, quod
eam viveodi ratlonem retinent, quae Satan sit ,
non admodum ingrata. Sed si quts omnino sit , , \
cgressus, ac priscis moribus m u l l a m salutem dixe- .
rit, is in deserto sacrificat. vitamqoe summa laude
dignam agit.
PALL. Assentior : nam recte sentis. Sed jam
. * .
secundo flumine ad aJveum recurrat oratio.
.
CYK. Mentitur ilaqae Pbarao, et promissum ab. , \
negat, nequedum missos facit filios Israel. Deinde , .
tribus aliis plagis veiatur, vixque tandem annoit,
\ , dimiseurumque se ait: iteruraque mentitus deprebeo- ,
ditar. Mendax enim est, et i n veritate non stetit, t
, t , \
ut Salvator ait . Grandinem namque vebemen- Q t, .
tisaimam se iEgyptiis immissurum comminante ^ ,
Deo, atque etiam immittente; necnon locustam
, \ \ , \ agrorum vastatricem, si licet banc vocem , e Gnecis m u t o a r i : tum vero vix tandein . , \
illi Pharaonis scelerum acres olim alque invicti \ \
satellites, maximis adversus eum vocibus indami- ,
tant, dicentes : c Quousque erit nobis boc scan ;
dalum? Dimitte bomines, utsacrificent Domino Deo ,
ipsorum. An ecire vis, quod perierit universa . " ;
iEgypius "? Ac mihi rursus ex boc loco illud
,
considerandam occurrit, Satanam, quibus in rc- ,
bus vincere sibi decomm putat, fortassc forliorem
' . ,
ie
e t
i n
1 1
Matth. x x n , U .
"Joan. vin, U .
1 7
food. x, 7.
fofc ADORATlONE l N SPttUTU ET VERITATE. LIB. I .
02
e s s e
, \ ,
"** quae sub illo suiil potestatibus. Nam i l l * ,
* quanms, ut videlur, durae sint et rigidae adme * 6
dum, et vix quidem ac sero, capioiit tamen certe
, \ vel mediocrem irse divinae sensura; hic Vero feritale
. ,
illa iafanda vincit omnee, suramoque rigore est
,
obduratus. Scriptum est enim : Cor naraque ejus
. '
compaoium est ut lapis, et stat u l incos minime
, \ * c ductilis . > Gum igitur maxima? de eo querelae
.
facUe essent, ait tandera Moysi ejusque sociis :
; * c
c Ite et sacrificale Domino Deo vesiro. 43 Qui ;
nam autem ituri sunl? 1 Et ait Moyscs : Cum ado, \ ,
lescentibus nostris et scnioritras noetris ibimos,
, \ *
cum filiis et filiabus, et ovibus el bobus noetrie:
. ; - K i p t o ; est enim festum Domini Dei nosiri. E i dixit ad eos:
fÔ' , * ,
Sit Dorainus vobiscum; quomodo ego dimilto vos,
; ' , nunquid et supellectilem vestrain? Videte, qoaniara malitia proposila est vobis. Non sic; sed eant
. * , \
, \ . > - v i r i , et sacrificate Deo : hoc enim ipsi petitis ' .
Ut intelligis igitur, Palladi, Moyses perfect* disces , ,
* * , , sione proficisci debere dicebal; ille autem, Noa ita,
inquit $ sed pariem se dimi&euruni, eamqae partem,
* , \
quae relinqueretar, obsidem quodammodo esse
, oportere pro reditu discedeolium, ipea qeoqne in
. ;, iEgyplo relicla eupeilectile. Eat enim, inquit, qnfe . quU adolcscens est* omnes eliam qoi aduJta jam
, - simt aetate. AtdivusMoyses eonetenter affinnat esse,
, * ' \ nulla re praHermissa aique reuda, discedendam:
, \ , sed simul cum adolescentibas, el iis qui exacia
, . * jam esseut aelale, flliis quoque ac liliabifs, boum ar - mealis aliisque pecoribos. Oportet enim ut qui in
, ^ Yeram se libertalem asserere velinl, stadeant avitiis
qua? in sneyto saaU abscadere, et semilam ingredi
, xaV t * ,
qine ad virtnies ducil, nullasque omnino aut anima?,

aut menlis reliquias dimittere, per quas iterum sub
, ' illius maligni dominalum ac tyraniiidcm redigan .
tor. Ad banc aulem libertatem divina lex vocat
\ ,
juvenes el virgines, senes cum junioribus, juxla
, , \
atque omne genus setalis, qute
. Psallentis vocem
111 Cbristo inlelligilur. Quos etiam v i r divinus
, *
Joaanes alloquebalur dicene : c Scripsi vobis, pueri,
, , * ,
quia cognovistis Patrem ; scripsi vobis, patres, qnia
, ' ,
cognovistis eum qai est ab initio; ecripsi vobis,
, ,
, . t * joveaes, quia fortes estie, et verbum Dei in vobis
manet, et vicistis malignum . t Aliter antem ado->
\ , ,
lescentea igora esse poesunt fortitudixiis, pruden ,
tiae senee, infanlias vero illius, qoaB in Cbrislo i n , * \
lelligitar, u i i ac filke : cum fortitudine namque at
, \ , ,
prudenua, simplicitateqtte ea q o * secandam Denai
. c
eet, a peccato ad aaDCtificaiionem proflciscimur.
, \, c \ .
c Viriliier enim agile, > inquit, 1 et confortetur
\ , \
> Et iterum : c Estote prtjdente?
. \ - cor vestrum
, , sicut aerpcntes, et simplices sicul c o l u m b ^ . >
$ Gm vero dixit, oves quoque ac boves simul absce \ . \ dere debere, significavit fortasse, ne oorporeoe quidem Ulos motns nosiros et ralionis expertes SaUna?
"
q
divinas Ule Paulus
\ esse relinqaendos; 44
, ecribit, c Sicut exbibuistis raembra vestra servliVj
1 S
e l
11
i t a
Job X L I , 15
*Mailb. x , 16.
I f
Exod. x, 8 sqq.
PATROL. GR. L X V H l .
Psal. CXLVIII, 12.
i !
I Joan. 11, U , 15.
a e
Psal. xxx, 25.
tft
104
ioumnidllitt et iniquitati ad iniquilalem, sic nunc ; .

exhibete membra vestra servire justiliae ia sanelificalionem
. ' ,
PALL. Sed qaa de caasa dimiitit qutdem pubc\ , ;
res, et qui adulta jam eseent aHate, retinel attiem
rateroe Pbarao?
. ttvat
CR. Quaenam esee ais, qua ia iEgyplo m a a ;
neanl?
. , , ,
PALL. Erant, opinor, roalieres preeol dnbio,
.paeri i m p u b e m , InliraH etnee, et brola aui- , , \
.
malia.
. , ,
CYR. Cor ergo, Palladi, non illud siaiim co;
*Ras?
. ;
PALL. Qaid ilhid tandem?
. \ , \
GYR. Robu9toe namque et juvenee, et qoi flrlnlari jam babitu m n t ad pietatem, graves ac mo- ,
lestoe arbitratxr: Uberare namque ee cwpit, ut , , \ ,
, ,
pnio, qnamvia intilus, ab iie qui sibi obsistirot,
qni et eonlra moliri aliquid posftwit, et suae inja- \ ,
4-iat propnteare, joxta illud : c Resistile diabolo, el , , \ ' .
fugiet a vobis
Eoe aalem qui 9t viriliier ge- ,
rere non posemit, obnixe rotinet, adamatqoe genus \ , *
illud q*od muliebri aenso ac molleest, u l qnod i n - \ , +\
\ , :(^ .,
Unmito t i t et imbeUe : ittvd iteai qeod nondero ad
qmbeni perrenii, el viribes catet, et eenen est ad- \ \ ,
\ .
<hae p o c r i l i : eraasum deaiqu^ Ulud ei a ratione
remoiius, qaod figtmte bobao et ovibus itiitntiaittsr.
. .
PALL. Reote .
.
42YR* Sed iteriHB mentUur perlinax Hle et rigi- c
.
<iut Pbarao. Deinde cmn l o c a s t a r u m examiuibns
4 o u fere ipeorum regio m r a p t a eaaet, accersit , , , , ",
Moysen, q u e m Aaron eet l o m i t a l u s , et i a q u i t :
>
c Ite et Berrite Domine fieo veelro; venuBtamen
, \ ,
de ovibus bobnsque veslris r e l i n q a i i e , et sapellex
.
^restra abeai vobiscem. > E l a i t Moyie; c Imo vero
c ,
l n dabis n o b i t hoiocausia et hottias qit faaanms
Domina Deo noatro, et jamenta noaUa ibaai n o - \
' , \ 4>iscom, e l BOH retinqaemaa angtdam; ab ipsis
'
vjnim accipiemqs u l eacriicemuB Dumiuo Deo no . >
*iro .
. \ J>ALL. Qaero porro sensam i b qaae a viro t a ;
f i e n t i s s i m o Moyee dicta aont, aocommodare poaoti , \
nns? aut qtia U n d e m raiione quis capiat, ea q e
ex iEgypto Pbaraonis permissu edecta auni, Deo ;
fuisse oblala?
CYR. A l q u i , Palladi, peraptcua eat o n i t i o . Is

ftiia qui ptetatem colere Y o i e n t i b n t obaistii, et own
i l l i e p u g s a t , sia m i a u s pleao i m p a r i o q m b u s d a n
d o m i n a r i licaat, saltem aKqua ex parte id obtinere

c u p i t ; a i vero Dei lcx omni ex parte penitus aos
discederedocet, 45
a i b t l q i i e r c l u i q u e r e iiliue d i t i o a i
atqoe imperio s u b j e c l u m : non ullaro animae, mon

m e i u partem, non alicujus corporei moius opporiur
n i t a i e m : ad baec pulcberiiHUi quaequeet eximia, qote

i n aaBculari vila siat, Deo offcrrc debere docet.
I d e a i m aignificare a r b i t r o r , ex iEg>-pto accipere,
Rom. , !9.
" Jac.
, 7.
. , , .

, *
,

, * '
, , , .
\ \
. ,
, \ . "
Exod. x, 24-26.
i05
) ADORATIONE i N SPlRlTtl ET VERITATfc. LIB. I .
206
0 0
ot ota * * D accepta sacrifteare. An vero bOn id faciunt

qoi lapicnti mundana; armis pro eacris dfvinis , xal
qtte nostris dogmatis cerftnt, et dtcltonl splcndo, * ,
rem fconjonctara ctnn scicnita acrimonia sectantur,
;
ac Deo ration&fe obseqaiam exbibcnt? Quamvis
, > . ** , '
enim c onrais sepfenlfa a D o m i n o , > ut scri plora est, tamen poetas gentiliam aiqae scri* . \
ptores mundaito spirku ad eum eloquenlise splcn , <,
dorem perveaisse dicimos; itaquc beatus Paulus,
, , 7
< Non spirknm i , inqmt, c mondi bujus accopi
* \
iwis, sed spiriium qui ex 6eo est, ut sciambs quaa
*^ , a Deo donatt sunt nobis^ quae el loquimur non i n
* . * "
persufceibifitres humanae sapienike verbis, sed i n
,
oelensioite s p i r f t u s * * Quod vero MOYBCS, Itcet ad(
iimbrate, vefre tamen dicat, quae in vita hac sacculari
, , precipua habenlur, ea minime a Dco vero respui,
* \ * coirthiuo evidenler ostenibt, in figura duntaxal et
, \ * umbra. Dei namque jussu, AEgvptios spoliare, au*
, \ , reaque et argentea vaea mutuo accipere oporterd
** * dicii a contubf mati snnal atque vicino. Quod , \ 8fmi per mulieres peifeetum esi; susurrationi nara . \ qae is sexus cst el ioquacitati aptissimus, et ad
, , etraendas fraudes ingeniosus. Yasa porro aurea et
% , argeotea mnlao ab AgypUis sumpta $unt, ut opi . nor, ae modo dixi, de qaibus aequum esset quos^
.
dam qoi i n saecuto sant gloriarS, si iideiri Deum
\ , \ quoqae teram agnoscerent. Esi aulem id qbod dico
\ . * rtirsus bttjuscemodi. Commnnes sunt omnlbns ho+

minibue mentis atqne anima^ motus, ct apttim ad
, *\ .
omnta iitgenmm tnm ad bonuin, lum ad malunh
4 & ^ C Sedqoi naturae praestarilioribus donis recte utun*
, tur, prsMlartim atque egregiam yitam agtint : al
m\ ' . qal bm ad ea quae minime oportet stultissime
, detarquenl, indkaul quodam modo naturae bona
* eiiam ad ree tcrrpiesinias tmnsferri posse. FortHa \ \ * do eDini et prudentid, predtora snnt illa quidem
0 . optime otentiboe, eadem rarsus non recte possi \ , \ - dentibns n o t i a : contmgit enim fortiter ac pruden, \ . *
ter se gerere cera laudibus ac plausa, contingit
, \ Hem tuta eadem cutti tnagno ommmn dcdccore
, possidere. Heec flutem eornmanla sunt, et in
xaV , \ 46 amaibus, tam in iis qui adhuc in errore ver , sanlur, qoam in \h qtii 0eom agnorerant. Cam i g i , \ tur fottitado, q M prias neqatHae Rierat artifex, et
, ^ Ulmd acamcn taCalBgenliaB ab iEgypliie quodam mm\ \ modo et a eaecalari vHa ebmptnm ad id ronvertimoa, qnod Deo gratam esl, sacra tum cmnt ac .
, \ ceptaqoe Deo; traasferantnr enim ad virtulia
oeutt eanctilatlsque minieteriuni; tit illa nimimm
, ,
* cx, ^Bgypte atlrea argenteaque vasa ad exslrtiendiim
petilcicDdamqoe tabraacalum utifia foisse decla , \
raiam esl. Poet exspoliationem igitar iCgyptiorum
), \ *
ae morten primoganitoram, vix tanden liberali
. ,
svnt UraeKt, cum agnum in Christl flgaram immo, . , \ lasaent; neqae eniin Id aNter aesoqai poterant; nam
omnit redemptio i n Christo ost, ac per ipsam oran
\ ,
datam optimum . EmitMuiiar aatem ex iEgypi^
. i ,
,T
" E c d i . , \.
I Cor. n , il.
Jac. i , 17.
207
S. CYRILLI ALEXANDRINI ARCHIEP*
20*
sub noclem mediam, propemodum e tenebris simul , .

ac servilute profecti; qui enim eervi suot peccati , # .
semper fere cupiunt in lenebris spirilualibos ease, f , , ,
non in lumine divino: c omnis enim qui raale agil
, .
odit lucem * , * ut Salvatorait.lnfermeiiUUiquoque . 6 6
conspersio effertur, ac sine vialico fugiunt. c Ur-
gcbant enim, inquit, > iEgyptii populum, u l festi- ,
nanter ejicerenl eos de terra. Dixerunt enim: Ora. ,
nes nos moriniur. Tulit aulem populus consper- , ,
ionem suam antcquam fennentarenlur ma&sae eo- , rum, quas ligaverant 111 veslibus suis super bumc- \ ,
ros . > Neque enim, ut opinor, debent qni Deo ,
adhaercscere velint, ejusque familiaritatem inierint, *
saecularis maliliae reliquias ferre, ncque exlraoeo , \ ;profanoque vialico, spiritaali nimirum, inslructi
, '
ad iter accingi; sed azymi ac sinoeri esse, panem- .
que eum expetere qui viviQcal mundum: ejusmodi uaraque bomines pure fesU cefebrabant, ac
dignum Deo cullum exbibebuul, ac perpetuo in illius poleslate permanebunt.
PALL. Conflcilur ergo: quicunque illi sunt bo. ,
mines Dei amalores ac probi, eos lanquara ad sa- \ cram sanclamque terram, ad viiam nempe, sub \ , \ Christi ditione agendam, et a lyrannidis vi liberam *
4>er\enire oportere, atque conlendere ut sacrificent, , ' , non ia hostium finibus, id est, non eo anirai babi- , \ ,
lu cui peccala placenl: el si iion admodum per , \ ,
fecto, prompto tamen alque ad virlulem erecto, eo- .
que morum stalu qui longe slt a diaboli lyrannide
remolus.
. , *
47 CYR. Ne lu rem aliter se habere, quam boc
modo, suspiceris, Palladi/recte enim a nobis coa- .
dusaest oratio. Facile autem csl gi libeat elian t * *
alia imagine hoc idem contemplari. Nam ciimsanctas v
1 1
civilaus habitatores, Jerusalem, inquam, pnecipiti C

>
, \ ,
in omnia scelera cursu Deum omnium salvatorem
, \ offendere ausi essent, in poteslatem Babylonioram
.
venerunl: quos illi cum v i armisque cepissent, ser , .
Yire jubebanl: vicloribus enim victos etiam invitoe
, \
cedere neoessilas cogebal. Cum iuque consiernati
,
admodnm eseeot, et.propter inopioalae calamilates
* . ,
ingemiscerent; vel exiguum inlerdum laborum so
latium quserebant: i d autem erat, compositis ia
* c
Dei laudem carminlbus, praesentis moeroris acert)i\ , ,
tatem leoire. Memor enim fui Dei, > iaquit Da, . '*
\ i d , c et delectalus s u m , > quibueverbis pronon , \
tiavil Dei carmina spirituaJem esse iestivitatem: sed
,
volenlibuj carmina dicere, et consueUim officiam
,
explere, turpe propemodam videbatur, didcem adeo
n
sonum alienigenarum auribus commillere, el sna- &* x*\ ,

vissiinum sibi jucundissimumque carmen in aerem ^, ' quodammodo fundere, derideatibus inlerdum Ba- , \ *
liyloniis, et graviter omnino musicorum insirumen- . \ \
tvrum canli<i fereatibus. luque dicebant: t Svper \ ,

fluiuina Babylonis illic tedimut e i flevuBus, dum
rccordaremur t u i , S i o n " ; * in qua civilale ex legis , morumque Judaicorum pnescripto laudis boslia \ ,
ratii oflerrelur, fidibos ac libiis peragebatur, quo
lk i templum adeuntes suaviutccarratniun demulce- .
Joan. , 29.
Exod. . 55. 54. " Psal. LXXVI, \.
" Psal. cxxxvi, 1, 2.
30
DE ADORATIONE IN SWRITU ET VERITATE. LIB. I .
2i<V
reulur. Sed cum eesent apud exteras nationes jogir

servitatis obstricti, ingemiscenles dicebant: c In sa ,
* > , * Itoibus iu medio ejus suspendimus organa nostra; >
. " , - jp$aiftr.a carminibus cessationeip boc ipso signifi , c a W s ; 4ltfrgifera est enim stirps, imo frugiperda,
* ' . ut mefius-*(Pean^J*Balix: sic enim a Gneco quodam
poeta , &* /diqâ est. Ad cessationem
\ *
igitur ei sleriUuteroapi^yM^ranrinstrujnenta mu ^ *
c a ; causamque cessalionfs* bnjfts ijfdajnautes d i ;
cunt: Quomodo cantabimus ca\UtcA&\t)îni in
, , \, \ \ terra auena ? Sed cum attulissei ad eos ^*
* \ . Jereiuiae verba : c Flebant omnes, c inquit, et jejii*
, * \ Babanl et orabant in conspectu Domhii; et congre , ' gaverimt argenlaro, secundum quod potuit uniuscu , \ \ jusque manus, et miserant in Jerusalem ad loacim
* flliam Helcia?, filii Salom sacerdolem, et ad 48 eacerdoiea, et adomnem populum qui inventusestcum
. ' * < \ * *1 , eo ia Jerusalem . Et post pauca :. Et dixerunt,
Ecce misimus ad vos argenlura; eraite argenlo
, \ ,
, \ holocausta, et pro peccato, et incensnm, et facite
manna, et offerte ad aram Dotoini Dei nostri " .
.
, , ^ Decere enim arbilrabaatur, u l ipsi quidem a sacri , - ficiis iuterim abstinerent, cum procul a terra sancta
\ - versarentur, neque adbuc sub Dei imperio degerent, sed alteri domino subjecti essent, el i n dilio, ,
nem tyrannicam veaissenC; iis autem qui in saiicta
, civitate adhuc habitabaut, sacrohimque admini , ,
\ - strandorum gloriosum officium sortiti erant, divini,
. \ , coltus partes demandant; i n quo acilicet quid deeeret, quidve neoesee esset, optima tatione cooside ,
, ^ raverunt. Ipse tlte qooque sapienlissimus Daniel
gacris quidem studiis vacabat * : cumque una com
. \ , *
aliis captivas esaet, ipso qooque necessitatis maio
. *' !
\ sapienter abasos est. Dicam qaonaodo: tribns nam . . que temporibus per dies singulos orabat; habebat
autem in solario fenestras quae Jerosalem versa^

speclabant, atque patebant: sic enim esl ecriptom.
, \ ,
^ , Orationem naroqne suam tam Deo gratam fort putabat, cum sin rainus corpore posaet, animo saltem
, ,
, % - a terra extera atque odioea eejangeietar, et mentia
oculis i n terram Deo gratiseimam epeclaret; et
,
ipsum velut iUatus templum, prcfcea pro quibus
vellet, offerrct.
a>
.
.
** Homer., Odyu. k
Psal. cixxvi, .
PALL. Pulcberrime certe tota esl a nobie absoluta dispatatto.
Baruch , .
^ l b i d . , 10.
Dauiel v 10.
if
Sff
S- C T H X I M X A X M U M
THJ;EJV
.. / V i ^ A i
* * * *
^ ^
*
"
DE
# #
ADORATIONE
LIBEE
CULTU
SP1RITC
VERITATE
SECUNDUS.
MorUm w<$ e* pucaip ognucuta t$t , atqiu dta- " tar

boll tt/rannidem evitari rtullo modo po$$e, mit per
, ,
ianetffieationm qum t* Chritto e$t: justificatio , ohx c r
nmqn* nonln Uge, *edin Ckrkto ime.
, dXV *
*am Igltar eam gjoriotam eesc, Palladi, tum rero

, ,
in p r l m l l utllem t b eo ftejungi cupcrc, quod saapta
ytkth , iyltatai tsh
natura noteat; expctere itenvulDeo sertfamos,
, \
luculenta railone a noblt dcmonstralum e e l .
, dx ! .
. .
PALL. Ct caria.
OYR. Omntbut quoqae modi* i b lis qnse tarpia
. , lunt ogrfiftftoi, q u bonetia t u a i 50 iwwere noi , , .
oportera, aatla conflrmoWmut ?
.
PALL. Maxime varo.
. .
CYR. Ita donlqua opu eMfi vidcbatnr, a m u n .
ilane hujui ytles voluptatibus, et t a r b i i quibut
, \ \
carum cftuta dltiinemur, quam longieeime digrce- Q , \
not, ad tacrUklujn Doo offerendum properare, nequa
, \
alltor quaro ! la ererao vertaremnr affectu mentis,
, \ ,
quiotam ao maxltiw purum, alque ab omnl inquina- tv .
monto romotam, precUrum tero at a^ptabttem
1111 cullum cxblbow ?
. ' .
PALL. ha etl.
. \ , '
GYR. Quomodo etiam t u b sua noa ditfoae cnm
Batanas consirinxlsset, ei uaurpato domlnaiu con- , ,
cluiot dclinoro vollot, divlna lex ad l i b e r U t i s digni- , \
Utoro. vocarit; Idquo cffecerit, roonita quibue ad
acllonot opUmat bortaretur illius impuritaiibus , \ , opponondo, alque ad moHorom noa v i t rationem ;
buUtuendo, plurlmia e t i exemplia perspicaum factum?
PALL. P r o t w i .
C . '.
* ,
CVR. Eat tgitur Deua aalutft tributor, ei omnla
,
ttobtt follciuUt aucior, qui viam oalendat qua,
M r U l o medtatore IntorpoaUo, ad illius (omUiarita- ,
tom p e m a i r i pooaU. An non enim flguraest, eaque . \ , \
aali wprosta CbrlaU intcrYtntioitis, Ula Moysi me- , ;
JuWUlMorposiUo!
DE ADORATIONE I N SPIRITU ET VERITATE. L I B . I l i
113
;
PALL. QnofKJtni modo?
CYR. Moyees enim, iHe v i r sane adtiHraiules, a
6
\ carnali servilate eripuit Israeliticum popufom*, et a
^ , , \ - laboribvs coqnendornra lateram, ab operibvs etiam
in terra exstraendis exemit;ae velnti medios qui ,
dam limes inter Deum e i homines interjectus, ad
.
perferebat: Domtmis
, \ illos coelitus exauditas
vero noeter iesus Chrislus, ea q u in flgara et
,
umbris tradlta faerant, ad verilatem transferens, a
, *
, spiritaali servitoie 1109 extrahit, i n eo quod pcccatum, quod din nobis dominatam fuerat, expellit,
, \
diabolique imperiam evertit; e l eectatores saos a*

terreno sensu, rerumque carnaliam studio refugere
,
suadel; eosque quodammodo reformat ad etadium
^ ,
\ i r t n t b , aparlissiineqiie nobis Dei ac Palris volun\
t , , latem aanentiat; ideoque dixit : c Verba quae ego . \ * c ** loquor vobis, non sant mea , sed ejus, qai misit me,
, ' ^, - Patris* ;! Itemque: rae ipso nonloquor; eed qui
, , , \ misit rae, Pater, ipse mibi mandalum dedit, quid
Xptcrcw dicam, et quid loquar* . > Ac Moyees certe in suis
, * , '* rebes imagiaera aiqae formam quamdam se gerere
c illius Christi inlerventionis intellexit,cum dixit filits
, . Israel:51 Propbetam ex fralribus tuis excitabit, sicut
, me, Dominus Deus tuus: iHura audielis juxta omnia
, \ quaecunque expelisti a Doinino Deo tuo tn Rorcb,
, - in die eoncionis". Igitttr quaccttnqtie per Moysen
^ agebantar, illaqae vis interventSonis ejas, flgara
. \ qmBdam eral et imago; at Cbristi intervenlionis
* forma magis taeffabilis est. Rle enim legis e l amr
9
, g b m m i n i s t e r fait, et acceptae divmiins iBstilulioni&

ialerpres: Cferista*
, \ , \
^ ^ ^ ~ " autem,

" * legis
ac propbelaruidr
"
, \ dommus, quae sibi videnlur decernit; et mediator , c foit, cnm i n eo concnrreret, atque i n unom qub , dammodo conveniret tam divina, tam humana na^
, \ , tara. Has enim anbas simul junctas intelligftms
* Cbristam. c Ac Moysee quidem ut servus m totam
. ' , ejus doHium fidelis; Cbrietus antem ut ttkis i n
, domo sua, cnjus domue nos sumas : qi per * fidem quara in illum babemoa, ad veram snmue
libertatem addaeti. Goaelat igiUir mediatorem car , , \
, * aalie libertatie, liitenoque et umbne, fuisse Noysen
, . \ \ Hlum sacrarem rerum interpretem: Dominum vero
* nostram Jesam Cbristum earam reram auctorem
, qaas sont supra legem: ae tpiritue libertatem, illa
, \ , \ D Kbertata carnali multU; parlibug pnBStantiorero.
. *
asee largitun. Itaqua israelilis quajBvis camalilar
6 , * liberatis dicebat: < 8 i voe maaseritls in sermena
,
meo, vere discipoli n e i eati9, et cognoecetie vri .
iaieni, e l veritas liberabit voe . 1 Et ilernm :
Oranis qai facil peccatum , sarras eet peccati:
, .
aervus autem noii manet ia domo i n xtenram; filivs autem manet In ectermun. fti igilur Filios vox
Rberaverit, vere liberi eriUs
1
HAAA. .
.
, \
m
Joan. w v , W .
" I b i d . , 54-36
Joaa. X B , 49.
PALL. Baliaiie d k i e .
CYR. Naa igtUir de carwaliam rerom splcndore
gioriaftdiitt wbis es(, sed d^ spirilus el jusiiiias
Deut. i v i u , 15, 1.
Hebr. m , % 3.
" Joaa. vui, 3 i , 3 3 .
215
S. CYRILLt ALEXANDRIM ABCHKP.
215
clarilate, ejot duntaxat q a ex Cfcrteia e$t, , .

qux ex lege. Nam, i senrus babetur quisqaU sub ' , 6 , peccalo est, nec juelificat uJlo moda lex; quinimo . \
coudemnai potius, reosque focit iransgressores; ,
cui non perspicuam sit omnera juftlUicaiionem i n , \ * ,
Cbristo consUre; itemqae omnem spirituajem per- * \ ;
ieclionenfc, q u * per sanctiftcationew babeatur, per c *
ippuiq et in ipgo acquiri? Paulus vlr certe frapiens ,
in pnmi* scribit : < Non enim erubesco Evange- , \ ,
l i u m ; Dei enim virtus eal in aalutem omni cre-
denii, Judaeo primam et Graco. Justitia enim Dei , *
in eo revelalur ex fide in fldem, sicul scriptum est: . >
Juslus aotem ex fide vivet . > Veteris quoque
\ , * "
legis inqtilem viro atqae iofirmam iis verbis n o l a t : \ ,
52 Quod aatem, inquit, in lege nemo justificatur
.
apqd Deum, manifcslnro est : quia justus ex fide , * , ,
vivit. Lex aulem non est ex. tide; sed qui feceril
, *
ca, vivet i n ipais . l n Gbristo igitur justiiica .
mur per fidem, a& redimimur a serviiate spirituaU*
PALL. Esl igitur lex inuitlis?
. ' :
CYR. Mon boc dico, neque enim fraslra divinis
. * *
responeis sancila. est; imo vero < in adjutoriuro * < ,
data, sicut scriplum e s l ; nam qua parle ad i n *
stitutioneiq poerilem pertipebat, et ad iuiquiutem
, \
cognoscendam, qaa eiiara ad initia pei-ctpienda ele- \ , ,
mentaqne serraonum Dei, cur DQH ex ea parte tntel- ;
ligatur utilis? Segnior esl autcm ad ablacnda pec- , \ ^
cata sanciitatemque perflciendam. Bea-lus ilaque . * <
Paulus, inquil ; < $cimus autcra quod quaecuijque ,
lex loqukur, it* qui in lege sunt loquilur, ut omae : \
os obstruatur, et subditus fiat omuia mundus Deo; * quoniam ex operibus legis non jusiificabilur iu con^ * ,
speclu ejus omnis caro; per legem enim cogniiio .
, .
peccali . Qabet ergo lex vim qua peccalum
ctempnstret, non gloriam de virtule coinparet; nam , , *.
in ao quod ait, verbi graiia: c Non fonucaberis, non , , , \ -^
, adulierabis,. non furlmn facies, pon pejerabis ,
el si quid honim simile est, neqqilia? genei*aoateDdit, , ,
et impurilates expulit, HQQ virlqtis notionem in-> ,
vexjt, aul proba(a3 vitae cognilionem perspicuam au-
ditoribus fecit. Nam istud quidem, non oportere . ' ,
turpia facere, inter praslanlloris vitae mores an- ,
numerare sUiltum s i t , opinor. Puto autem, idque * 4 \ , .
Uaud absurde, ita denique a?quum esse ut i i i omai '
verum laudandacom. genere nobis bonagtum j u d i - D , \
eium atqpe comprobaiio defcratqr, ei, vitijs dimUsis \ ,
ac repulsia, et improbitate auperata, impunsque \ ,
sceleribus abjectis, ad aummum poetremo virtutis * ,
apicem conscenderimug. Itaque Dooiiaus Jesas \ , ',
, , ,
Christus : c Ameu, a m e n , i n q u i t , c dico vobis, nisi
, \ *
abundaverit ju^sUUa veslra plus qqam Scribaram el
,
Pbarisaeorum, non intrabilis i n regnum coelorum
> lnlelligis igitur justitiam illa legali ex-
$,
cellentiorem pra^ceptam esse a Domlao noetro,
eamque cum esse prastantissimam sciret, Pairius * c
, .
tile sapiens scribit: Si quisalius videtar coafldere
[n carne, ego magis. Circumcisus octavo die, ex ge- , , \,
e
4 T
vt
* Rom. i , 15, 17.

* Mallh.v. 20.
Ibid., 17 seq.
4 T
Hcbr. %
1.
^ R o m . ui 19, 2Q.. * E*od. , 15 seqo.
**7
DE ADORATIONE I N SPll TU ET VEIUTATE. LIB. IL
, ,
( ,
. " ,
. *
ouv , *
* * \
, , \
,
. >
, *
.
, * , ;
" , ,
0,
*, *
* , , . , ^ , , , . * \
, \
, ; " ,
,

.
, ;
\
, , | * \
* ,

, , ,
. - c ;
; , \,
* * ,
, *
6'. , ,
. ,
\, , '
c
, ,
. '
*. >
, ,
, \
.
nere I$rael, ex tribu Benjtmin, Hebneui. ex Ucbraeis, secundum legem Pharisaeus, secundam seaui~
lationem persequens Ecclesiam, secondum juslitiam 5 8 *
quereta- Sed qua*

mibi fuerunt lucra, baec arbilralus sum propier
Chri&tum deUiraenta. Verum eliam existimo omnia
detrimentfjm esse, propter emiBentem scientiam
Jesn Christi Domini noslri; propter quein omnium
detrimentum feci, et arbitror ut stercora, ut Christui lqcrifaciam, et inveniar in illo non babens
meam justitiam, qua3 ex legp est^ sed quae est per
fidem Ghristi **.
PALL. Intelligo plane : aperla enim es oratione
usus. l l l u d tamen explices velim : Si ad hominem
perficiendum non gatis eral antiqua lex, cur non a
principio potius justitia per fidem, et qua ex ea
exsistit, sanctificatio sanciia sit?
CYR. Quia certe, Palladi, id convenientissime
abluitur quod sordidatum esl; id abslergitur quod
esl inquwalum; id illustralur cui tenebre suot offusae. iCquum est aulem, opinor, juxta SalvatorU
nostri vocem curari quod iufirmnm sit; vocari vero
ad poenifentiam, non eos qut sanctificati gunt, scd
qui propter peccaU sint invisi . An vero negari
potest quin fuerit opus, qui ad remissionis gratiam vocarentur, eos ante condemnari, ut cum priua
propter mfinnitatem qua3 i n illis esset, in salutis pcriculum Yenisseut, ium denique redcropti videren*
tur? Quoctrca necesse fuit velul redarguiricem
quamdam, et diHgentissimam inflrmilatis omnium
accusatricem pronulgari legem eam cui vis ostendendi peccalum inesset, ut ne diviBae benignitatis,
quae per Cbristum exbibita eet, magnitudiiiem igno^
raremus. Ubi enim aot quomodo fuerit loctis remiltenti gratise, nisi prius criminibus.dcmonsiratis aLque constitulis? Atque, u l brevi utar oratione, et ad
vetemm exempla recurram, dicam denuo : Abrahae
spopondit quidem Deus graliam per fidem, in eoque homine tanquam in primitiis eorum qui misericordiajn consecuti sunt, remissionem, qux Dei belUgnitate prsestatur, ipsa lege nobiliorem fecit. Scriptum est enim : < Credidit Abraham Deo, ei reputa*
tum eat ei ad jusUtiam
Proteslalur auteio
Paalas, atque ait : Quomodo igitur reputatum
est? In circumcisiooe aa i n praputio? Non i n ciccamcisioae,inquii, < sed in praeputid; et signum accepit circumcisioDem, eignaeulum justitiae fidei,
quae fuit i n *K > Deumqae aperte sibi
dicentem audivit: < Benedicentur i n ie omaes gen1X8 . Hujas autem verbi c ia te ea vis fortasse sil, ut ad similitudiaem tuam significet: eoqoe sensu cum Paulus inteUexisaet, inquic: < Prav
videns autem Scriptura 5 4 <*4 justifical
gentes Deaa, praenantiavit Abraham, Benedioentur,
inqaiena, u i te omnes*; gentes. Igitur qui ex fido
pifjm esi igitar arcamtisio fidei illius qtue eai
L
13
e 8 t
s i n e
, beoedkoatar cmn fideli Abrabam . > S

" Pbilipp. i, 4-9. Mattb. , .
, 3 . * Golat, I I I ^ *.
21*
Genea. xv, 6 ; Rom. nr, 3 .
ex
fidje
Ibid., . I I .
e t
Go%
19
S. CTRILLI ALEXANDRINl ARCHttP.
i n pneputlo; joetifieatueqiie est flle tfon ex operibus legis; tt gforiam fidei Bofettiorem tese q u i M tUa i i i
carne circumcitio, perepictMHB est, amicija quippe Dei appeUatot.
PALL. Qaid igitur cauue fuit cur taodm ttta ex . >
i d e sanetifteaiio rnoraretur, non abeurda addubita, , *
e r i m ; qasero enim qoa de causa eignum ipsam an- iiqaiori eit ordine collocalum, posteriori tero td
;
qnod pnestantius eet?
. 06
CTR. Qoid eniro, lonne dixnmn modo adtnirabitierie cojasdam atqoe suWimioHe arlifidi opo* -
fuisae ut fex, qua condemnaret, aittererteret tem ; \ ; \
porie drdine fldem q u jastificarol? nonne vero Inx
, in tenebris lucet 1 virtus quoqoe i n inftrmitate
;
pcrficitnr, u i seriptum est !
. .
PALL. Recte dicis.
. ,
TR. Igitur lex sobintravlt trt abandaret pecca. ,
lura. Ubi eoira non est lex, neque pramricatio :
praevaricalionis autem et ejas, qust ad hanc perdacit, \
%
fgnavte qaflBnain possti inteHtgi condonatio, n i s i lex ( * , -
aniea nos condenmasaet! Quod autem verum sit

quod dicimus neqae de hac re vana et inepta sit
oratio, patrocinlo PauH conflrmabo, dicentis : c Itaque lex propter praevaricationes posita est, quousqae veniret semen, coi repromissam est, ordinata
per angelos . > Cseterom quia sapientSssimus
erat, fatoras quandoqae quorumdam bominam verbonnn arguttas alqae dubitationes pracidere molit a r ; elenim! verisimile erat qaosdam de jaslitto
fidei dilatioae ac mora conqueri, ac dicere, Ideo i n terim sublntrasse legem, ut antiqaae illias promlssionis ftrmltas totteretur. Itaque i n q u i t : r Lex igttttr
advereos promissa Dei ? abeit; ei enim dala esset lex
qoae poeset viviflcare, vere ex lege esset jusiitia.
8ed condusit Soriptara omnia sub peccato, ut proraissio ex flde Jesu Chrisii daretur credentibo9;
prias autem quam veniret fides, eub lege castodiebamur condusi i n eam fldem qux revelanda erat
in nos; itaque lex paBdagogus noster fuit in Christo,
m ex fide justiflcemar: at abi venit-fldes, jam non
sumas sab paedagogo, omnes eoim fllii D d estxs,
per fldem quae est in Ghristo Jesa
ijasdcm
vero dubitationls obscaritatem perspicaam facit adjungens: t Hoc aatem dico, inquii, tesiamentimi
confirmatum 55 a Deo qoae post qaadrfngetitos et
triginta annos facia est lex, non irritnm fodt ad cracuandam promissionem : nam si ex lege haereditas,
jam non ex promiseione; Abrabe autem per reproM
; *% , \
,
* "
, ,
. >
\

,
.
* *0
; .
, .
' ,

. ,

. "
* , | u v . ^ >
, \
.
, ,
,
,

, .
* .
v
misslonem danavit Deoe . Cam igitor lex In D ^

^ , ^
, \
peccatam nos condasiseet, ut paadagogiis ad Gbri.
stum adduxit; flnis enim legie ac propbetamm
)* ,
Cbristils. Itaqoe !s dioebat Judaeorum populis, qni
. \ * eibi non crediderant: c Si crederetis Moysl, crede ,
retis utlqae et mibi. De me enim ille s c i i p s i t . 1
t * ,
Jtisiiflcaarar enim nonox^periboslegi?, scd fide po . *
lius in Gbrlstam : c Qutcunqoe e n l n ex operibtrt

legis sunt, eub maledicto mnX; scriptutn est enin :
Valedleiug omnis qoi non permanseril In ottnibtis , . *
,
qua scripla sunt in libro legis, ot fadat ea. Sed ex
9t
Joaa. 1, 5.
, #
Cor. , 9.
. Galat. 111,19.
Ibid., 21-26.
lbid., 17, 18.
Joan. , .
DEADORATKfflE IN BPUUTU BT YEMTATE. L I B . .
, -
* ,
) ,

,
. *\ , , ,
' ( I ^
' .
. ,
.
. ,
. * , ,
^ * . .
'' ovy\
| <
, * *
;
maledieto legis CbrietQs redemil omoet, facioe pro

uobis malediciam; quU acriptum : HtJediciue
omnb qui pendet io ligno, u l ia genlibus beaedictio Abraha* fterdin CbritLo leso; itpoUicitaiionea
apiritos accipiamoe por ftdem .
PALL. 6ed de bis quidem bactorae, Cyritte:
traaseamus j a n , ai piatet, ad atioaaai potins de
Cbristo dispatationem : da lege cnim ejnsque diapeoeatione satia.
CYR. Eloqaere tgitnr quidqttld tibi colHbitiim
fncrlt, dum lamen IHud aon niimmn ingenn mei
captom exeedat.
PALL. Atqui non adtnodom ardua dabitalio est,
M t ejusmodl ut ad eam sohrendam adiri nullo modo
poseit; alque adeo faeSHinie, qnod quaro, deprehendi poteet, Cbrislo dWinam illam nobis lacera iavmitUmte. Ttajiqnid igfoir, qui fide jastifteationem
accepinue, et illom Dei in ttmbris ac figeris cuHem
abjaoinHis, aon incrueatls oWationlbusDetim colere
detemus?
. . ,
, \
*
& ,
CYR. Recte dtcis. Scriptnm est e n i m : c Honora

Deum de tuis justis laboribos; et primitias HH affor
de tuis froctibus'justiliae ; > talibus eniin hottils promeretur Deus , > juxta sanctorum hominum voees.
. 0&
PALL. Ergo stultom est vacare bobas Immolan \ dis, et qoa? veteri mandato sunt nobis injuncta,
\. , complere. Ovium namqee victimae et tbura, lagaiia
, , qaoqtie, ac sitnila olco perfusa, turlures ctiam alque
\ \ , * ** Q e M r a k e , pro temporis tllius condhione, Deura ad, . - orantium obtaikmes ftrete, 8ed mibi exponas vcliiu
qpv " qua de caasa non haec a principio Deus iraprobavc, r i t ; eas vero, quibus gaudet, oblationes, nanc^de , \ ^ mum sanciendas doxerit, quibusqoe medis spirilua .
<
les hoetiae offercndse sint, aperuerit.
. A f * , \ .
CYR. Qaid ta igitar censee, 5 6
dicere audfs,
, Beam qnidem ipsrnn a principio non recte consul4 , - tasse, sed poatea, cum se ab eo quod! optimom es ; set aberrasse aentirel, tandem quod melius erat
, , - invenire potuisse? An tum qaidem certe culta qai
' , in umbris erat, eum contentura fuisse pulas, dcinde
| ^,
bammo more vana quadam cupidiiate caplura, Ulud
^ ;
ajteran offerendi genus probasse, cultumque nobis
aovvm atque antehac incognitum instiluisse?
HAAA. 00 . , , D PALL. Mlnime vero: nam idquidemfabulosam ac
*
rtdkaknn poto,neque onqaam exislimaverim cadere
. * & hoc In Detmi, ut vel minima quidem In re aberrare , ,
poasit. Aveo tamen audire qua re permotus, nobis.
, vuyt
.
qai In tcrrl* vereamur, tum quidem llla, nunc vero,
htte alia aanxerit.
^ < (
YR. R o r m ea quee snperias dlcta sant repe*.
. voV tere taa eogit oraiio. Nonne dixi padagogom qaeoi, ^ / ; i a m Ailese legem, Id est, magistram comm qui
^ ^ v i ; fbAfes adhuc essent, et qui nondoro intelligcre pcs , 96t, iis qirfd-Teivj bonttm sit, quse etiam volunlas,
, *' ; \ l e i perfeda et benepiaonia per aadgma sabosiea^
T
a c
a l a t , , 10-14. ^ T r o t . i n , 9,
(11
39, EftlT.
1 1
Hobr. xin. 16.
133
S. CYRILLI ALEXANDRIKI ARCHIEP.
224
; , iforj*
\
, ,
. , \ ,
\
, \ *
*
*
, \
* c ,
, \
* \
, . *
,

, , c
,
; ,
;
, ;
, ,
; > *
, , , - ]
, *
*
; ' \
itisse, a c T e l u t i r u d i o r i b u s a d h a c flgurissignificasse?
Intelligere enim, neque i d magno negotio potes, spiritualis culUis ralionem fuisse quidem semper etiam
inde ab initio Deo gralissimam; nondum laraen
ejusmodi u l ad eam penetrare atque pertingere Judaorum animi possent. Itaque verbis ad infanliam
aptis, simpticiqae disciplina alqae educaltone moderata opus fott, qoae nibil ardoum, nibil asperum
haberet. Nam et antea instituit quidem Dens ea
quae i n flguris gerebantor; praemonsinmt tamen
ea tandem veniura atque adfutura suo tempore
quae ad verum Dei coltum pertinerent. Itaqae accessam illum, qao per bosliaram cmorem ad eum adibatur, abjecit ac repulit, per Amos prophetam d i cens : c Odi, repuli feslivitales vestras, aec odorabor in conveniibus vestris : nam si obtulerilis mibi
bolocausta et boetias vestrae, non aapidam. Aufer
a me sonmn carminam taoram, et organorum teorum psalmam non exaudiam . Induxit etiam
per Michaeam personam v i r i , qaanam ratione bonnm efficere possit, quod usquequaque culpa vacet, perdiscere cupientis : c I n qoo apprebendam
Dominum, guscipiam Deum meum allissimum? Si
apprcbendam eum in bolocausiis, in vitulis anniculis? Si placabiitir Dominus i n millibus arielum, aut
i n deoem millibus hircorum pinguium? Si dedero
primogenita mea, fructam ventris mei, pro peccato
animae meae ?Deinde 57 conlinao subjongit :c St
annuntiatum est tibi, inquit, bomo, quid sit bonum,
vel quid Domiausexquirata te, nisi facere judiciom
ct diligere miserieordiam, et paralom esee ambu- C , t
lare cum Domino Deo tuo "? Nonne igitur per- , ,
spicue boc illad est quod inqait Cbristus : c Si quis , \ ;
valt venire post me, abneget semetipsum, et tollat , \ ,
crucem suam, el sequalur me "*?> Et iteram : \ , .
c Qai me diligit, me seqaatur, et ubi ego eum, illic , ,
.
et minister meus sit . Non in legali cultu
Christiana religio, sed i n sanclo atqiie spirituali sita
est.
PALL. Rectissime dixisu.
. . .
CYR. QuineUam per Isaiam vebementlua objur. , *gans Israelitas, c Audile, c inquit, verba Domini,
* < "
priocipes Sodomorum; allendite legem Dei, popu , ,
lus Gomorrbae. Quo mibi multitudo viclimarum , ^^.
vestraram, dicit Dominus? Plenus sum holocau , ; \
siis arietum; et adipem agnorum, et sangoiaem ^ , *
Uurorum et bircoram nolo: neqoe venerilis appa- * ,
rere m i b i ; quis enim qoaesivil baec de manibus ;
vtslris? calcare i n alrium meum non appoaelig. Si . , .
obtoleiitie siliginem, vanum; incensum abominatio , ,
esi m i h i ; neomeniaa vestras, et Sabbata, e l diem
, .
magnum non feram, Jejunium et ouum, et feslivi , tates Testras odit anima mea; facti eslis mibi in
* .
satieUtem * . > Per Malachiam praeterea propbetam
,
odioslssimU hominibus eadem dicit, alque eliam
,
tampomm roeminit, quibus per omne terrat sibi
*
iocroenuB ac spiriiualis boatae odoram inoompara- ; 9
Amos, t , 21,22.
Micb. , 6,7. H)id., 8.
' MaUh. , 24. Joan. xn, 26. Isa. , , 14.
DE ADORATIONE 1N SPIRl 13 . L1B. .
225
226
. " * c
, , \
,

,

, t v ,
,
\
. * ^
,
. \
. ' ,
,
.
, ,
;
, , ,
.
btlem essenl oblaturi. Sic enim ilenmi inqoit: t Neu

est volunlas mea in vobis, d i d t Doininus omnipolens; ct sacrificium noa sasciplara de raanibua
veslris; quia ab ortu aolis usque ad occasun nomcn meum gtorificalam est in gentibus; et in omni
loco incensum offerlur nomini meo, et sacrificiom
nmndum : quia magnam nomen meum i n genttbas, dicit Dominus oninipoteDs". Inlelligis igilar
qaod incensam ac sacrificium sibi mandum ab
omni gente esse offereadum ait. U i autctn in eo
quod recens tllud in Cbrtsto leslamentuni, novum
appellavil, ilhid prios ac vetus anliquaTit. Sic
cnitn beatus Paulus s c r i b i l . Item in hoc loco in
eo quod dixit, mundum ab omni gente sacrificitim
suis temporibus faturum, de illo veteri, quod noti
; ejosmodi sil, sentenliam tulit. Quomodo enim illud
58 mundum sit, quod neque mundat, neque ad
perfectam virlutem nos ducere potesi? Quocirca
beatus Paulos inquit, velus illud non vacasse culpa;
itaque necessario illud saccessisse quod per Cbrisiuin sancitum est, et secundi locum inquisitom
fuisse.
. *6
;
.
,
* < *
,
. ,
* ,

. * 0
, . "
, *

, .
,
,
, " , ,
, ,
.
, ,
.
c , ^ ,
* , \
Ouoiov, , ,
,
, ,
,
,
.
, ,
* c
; ,
, . *-
PALL. Ergone prorsus praler oranipotentis Dei

voJucitalem cullos ille umbratilis fuit?
CYR. Omnino. Est auiem in proinptu, Deum audire apcrtissime dicentem flliis Israel, per Jerciuia
vocem : c Haec dicit Domiuus : Holocausla veslra
congregate cum sacrificiis vestris, et comedile carties. Quia non sum loculus ad patres vestros, nequc
mandavi eis in die qua ascendere eos feci de lcrra
; ASgtpti, de holocaustis, et sacrificiis. Sed verbutn
hoc mandavi ets diceDS: Audite vocem meam
Qnod enim ad praecipuam inslitutoris volunlalem

perttnet, ne a principio quidem ullo modo divinis
oraculis tradila fuissel illa adbuc in umbris posita
lex, si de collu spiriluali silendum fuisset. Scd quia
gravis erat ea rcs, el ad perfectae virtulis absoiutioxem iUius lemporis bominibus baud facilie polebat accessus; imo vero, mea quidem ententia, duram id erat et aspenim; lex scripla vduf/ puerilis
qraedam exercitatio, quae formam veriiaiis baberct,
sapienti moderatione constiluta esl. Caetertira haud
obscure signiflcavit nobis Ule legislalor non esse
Rla sibi gratiesinia, qoin potins exoptatissima se
babere, quac poslea per Cbrlstum praecipienda es^ sent. luque dixit iterain : Propter hoc deioessoi
propbetas vestros, occidi eoe in verbis oris mei, el
judiciom meum quasi lax egredietar; quia miscricordiam volo, et non sacrificium, et scientiam Dei
niagis quam bolocaoetom . Deo quippe et cadenle vitulo, et ovc caesa gratior eei llla in
fratree dilectio, qaa lex impletur, el i l k emiaens
cientia Ghristi, per quam ipse qaoque Pater a nobis
cognosciiur. Conciliari vero nobis hac re v i u m
aeternam, nemo dubiiavcrii, Chrislo ad Patrem, qui
in coelis est, dicente
: t Waec cst vila aeterna, ot
cognoscant te solum verum Deum, et quem misisli,
" M a l a c h . i , 10, 14.
" nebr. VMI, 15.
T1
" Jerem. vn, 21-23.
v t
Osce, v i , 5, 6.
Joan. xvii, 3
327
S. CYIULLl ALEXANDRLM ARC1HEP.
JtesomCbritUam. Non nenltriautem asqaam aliquo & * ~* ,

;
pacto Yeriutem, quooiodo ambigi potesl?
. " .
PALL. MinUDC vcro.
\ oixsconjCYR. Sed potteaquam Israel ab qos est conjunctione
dilapsos; quippe fidem respuens, aou O c o g n o T i l ,
Deum, apertissime tesUlur non alia ratiooe fore , ,
ut ad antiquam Ulam dignitatem redeat, nisi per , ,
Christam solum, abjecik UiU iegalibas instilulia. . ,
llaque scriptom est: c Quiadiebus molti&sedebunt
fiJii Israel sine rege, sine priocipe, slne sacrificio, , , ,
sine altari, sine sacerdolio, sine maniiesuUanibos : * "
el posi baec revertenlur filii Urael, et quasreiil Do- \ ,
Diiuam Deom suam, e l D t v i d regem suum, et slu> , ,
pebanl i n Domino et i n bonis ejus, in novissimo \ '
dle
> Cumenim pleniiodo geouiHQ intraveril, . " iunc omnts Israel aaivabitor; sed in Chrislo tamen,
* Xptqoi appellatus est David, quod ex semine sit et
*
tribu David. Esse item ipsa quoque ex lege sacxi- . '
ficia tollenda, confirmat per Joelem dicena: t Ac\
ciflgimini et plangite, sacerdotes; lamentamini qui * c
minislratis allari Demini; ingredimini, dormite in
, ,
saccis, ministranlee Deo; qaia defecit dc domoDei ,
vestri sacriflcium el libatio . > Et iteram per
*
eumdem propbetam: c Sublatom est sacrificium ei . > * * libalio de domo Domini; lugele, sacerdotes, m i - *
nislri Domini
> Ad baec ipsom qnoque taberna- . >
colum fore ut e medio tolleretur, pollicitos tst his ,
verbis: c Et erit, si multiplicali fueritie, et creveri , * , lis super terram, dicil Donaiaus', i n diebus illis,
, \ , ,
non dicent ullra: Arca testamenli sancti Israel non , >
ascendet ia cor, neque nominabhur, neque n i i l a - ^ %> \
bitor, neque fiet u l i n . Soblata aamque peai, , ,
tus typico cruentoque sacrificio, necessariuiD, prope . "
dixerim, fait, etlam ipsum toili de medio laberaa- * culum; quippe cum verius illud ex adverso exciia* , ,
tum esset, Id est, Ecclesia, de qoa ipse idem , >
Cbristusait, c Hic babitabo, quoniam elegi eam " .
, * , , \
Jam vero cultum illum immutaiidam iaiose, et ia * c ,
meliorem formam transfcrendum, in eum, ioquam, .
coltum, qoi i n Cbristo exhibetur, ac DOVOS eat,
perspicuom flet i U verbis qiue de Deo scripsii I U - , ,
lacbias, c Et purgabit Hlios Levi, el fondei eoe * ,
velut aurum et velut argentom : eterunt Dooiino * ,
offerenles sacrificium i n justitia, et placebit Deo *
sacrificium Juda, et Jerusalem, aicui dies saecnli, et 0 ], .,
eicat anni priores . > IntelligU igitor quemadmo*
, ,
dum veluii novam propemodam recosionem ac . ,
reformationem eacerdotii eimul atque sacrificiorum
^ *
futuram dicil?
;
. .
PALL. Intelligo.
CYR. 00 Hoc enim verbara, futuUt, ei, purgabii,
. , \ *a$aplaei
quasi de auro atque aurifice dictum, noaae ad baac , *
nos intellujcntiaro ducit?
;
. Maxime vero.
.
CYR. Aiqai incarnatum Verbum ejuamodi qoid. " piara effectumm esseconflrmavit DeasPater, cum
, ,
d i x i t : E i siatira veniet ad templum suum Dorai , * *
T f
7 1
Oice. , 4 eq.
ioel. , 13.
" Ibid*, 9.
Jer. u i , 1.
Psal. cxxxi, U . Malach
ADORAYIONE IN SPHUTU YERITATE. LIB. I I .
230
, , nalor, quem quaritie, e i Aogehu tcetaraeirtl,

, *v . , quem vos vuJtis. Ecoe venit, dic&A Doaunus omoi *\ ! potenft, e i quie sustinebh diem ingfeeeuseji? am
; i v ; quis eobsistet i n vi&ioneejug? quia ipea iagredittir
, qoasi igais conflatorii, et qoaei herba l a r a a l i i r a i ,
4 . \ \ ei sedebit cofiflaos et emondaoe sieat argentan et
* , * aurun . lanovalfoaem ergo itfematiofiemqiie
' \ aacerdotii fataram dteit, atque ipeam certe eolendi
\ , formam, non aliud quidpiam fore indicat qaam
, , presens Cbriati mysterium. Rursos per Ezecbielem
. " ' dixilde iia qvi eleeti e r a n t / u l aacerdotio fonge - < rentur : c Isti accedent adrae,u l udaislreDt m i h i ;
p i , et Rlabaot antc iaciem nMatn, ut ofiferant mibi ho , albun, adipem et sanguinem, dicit Dominus Deaa.
, . Isli ingredtenlur in saneta aaea, et isli aocedent ad
, & mensam meam, ut roinistrenl *. > Adipem porro et
, . aaagaiaein, et illa menaee minisleria non jiire opli*
, ' \ mo dicetnat esae iDad Cbristi mysteriom?
, ;
PALL. Recte dteis.
. .
CYR. Qaia ipaum quoque tempas quo reram
. , " oranium in mettorem statom recureus, e l Ule inao~
, * vationle modna esset faluros, perspkaim nobie a d
\ roodum fecit, cum dixit Deus : Et erit a die
ociava, et ultra facient aacerdotes super aitare ho , , locatKta veslra, et qua aalutis vestrao cauaa offie*> Diera
, ruiHiir : elMtcipiam vos, dicii Domiaas
octavum, Safratoria noatri retiiiTeeUoiiii tenpns
* , * , appellal, qoo botocausta, i d ett perfecu inlegraque

orederairam cooaecralio, Deo gratissima ac epiri
**
fi.i.k
MAAA milmm

iM.K.
. *l
4
t
M
A ÂiWtt luuttn.
,
, *

laafia
m n e r aII o t IeIrflTll
u n.tur
; idqa^
docet
beatas Pan. las, cum ecribii t c Per ipeom igitur offerimus
* * * hoatiaiii laudis temper Dea, id est, Craclnm iabio * * , - tum oanalenliam nomini ejue (1) **. Elilerani :
c Beneflccnliae auteoa el commiinioais nolite obli . >
. visci; ialibve e&im bottiis proroeretar Deus . >
. > FracUn enim a nobis, qui m i d e jostiBeati samaa,
, qninani Deooflerri poesmit alii q o a m Q l ejms gloii , ficatk) jngie afique perpetua ? Hostia item pariaeiroa
6**; asl, laadabilis v i t n odor eximioa.
, .
. , ,
PALL. Prasclare se kojbef oratio, Ttritaiararnqiie
6 , att mbiiBe per legem justificari qvcmpiam, sed
, - poiius perfidem Inj Christam et Tangelicain disch
. * & * Q plinam. Cetenraa velim expoMiiooem banc tuam
, ex^spuskem perspidiisconfirnian, atqoeex sacria
.
LHleria raihi i4em platram fleri.
. , ,
CYR. Vonio igitat ipae ad hane parteni, Palladi,
,
libcster, qaiaeie tibi videtor. Tu vero mihi vicissim
'
sobtilem et expolicafn in maqaaque coDtemplalioDe
^ . eensam eiquiraa veiim : ac, si tifei a i i i s reete ant
, , aeniire videbor, aat eloqai, pradenter corrigat et
, emendet aperte, fabroram p r ^ a a t i r n m o r a n i xem,
p l o , q a i , sicubi opoe quod in maaibus habent a

** Malacb. m , 2 , 3 .
Eieek. XLIV, 45, 46.
"Eaecb. XLIII, 27.
( I ) Fructum labiorum perlnde intellisit bic Pat e r ac si oWalioaem labionim dixisset Apostolus,
^ o o loqoeodi more ssepe L X X sunt usi cum dicunt
" Hebr. xv, 45.
" Hebr. x m . 46.
et pro eo quod esi

.
234
3. CYIULLI
ALElANimiM ARCHIEP.
rationta artisqtie pecri|rtodeflexril, iJirUficioee 6 \, *

reconcinnamt, tlqoe ad formam revocanl q u iUis . * (
eptima videotur. Initium vero ia bac dUpuUtione \ ,
samemus a sacrorum inlerprele Moyse, cujas histo- \ * ,
riam ubi cureim attigero, tumsane confirmare nitar , \
, ,
atoue ostendere perspicue, nibil ad perfectui addnxiese iegem, eamque non esee ad salutem salia, -
oiuoiomqae bominum tum redemptorem, tom sal .
vatorem ease Chrbtum.
. ,
PALL. Atqui sic babeto, non mediocrem le uti<
> * litatem allaturan, ei io bac quoqee parte cunclationem viceris; q u a a i v i t enim difficillima sint , \
ea q u * aggrederie, difficiUimeque spectari ,
! earum rerum quas inqairiaHis veritas, divee .
. ,
tataen est, qui revelat Deus
CYR. Recte dicis; et me jam aeque ac eagacissimi *v , *
canes assolent, pervesligare abdiloa i n profunde* , . obscurioresque sensus, tua suadet oraiio. Igitur in
deserlo Madianiticae provinciae bealoMoysi greges , |
ovium pascenti, cum sub ipsis radicibas esset mon- ? ,
\
tia Horeb, nova quaedam res, et miraculi plena,
. c "fif , < ,
Deo fatienle, monslrala e s l : c Apparuit enim iUi, >
inquit, c angelas in Uamma ignis de robo, et vidit * \, . . quodrubusarderet igni, etnon combureretor. Dixit
autem Moyses : Vadam ac videbo visionem hanc ,
magnam, cur non cotnburaLur rubus . > Est autem
. >
rubus non exculta arbor, eed sihreatris spinae ac , , atirpia montanaegenns, ia qua miraculom illud bo*> , * ,
Troris ptenum edebator, quod mysterfii figoram ap- .
tissime gerebat. Angelui quippe is erat qoi ignil Q &,
apccie toium undique depascebatur, f { 2 neqaoiuea
lamen stirpe vestigium tgnie ulhu imprimebal: ac , \ ,
*
non secus quam si minime is adesset, ne minimam
quidem caloris partem ab igne arbor illa suacipiebat.
. ;
PALL. Quid igitur illud erat?
. ,
CTR. Israeli oimirum. tanquam silveflri arbori
*
ac dulcis justitie fractus nulloe babenii, qood in
JEgyptiorum legibas alerelor, augeloniiii adfuini- *
stralione danda lex erat, qtue iliuminandi vim qui- , ,
dem baberet, si spirilualiler inleUigerelur, et men- , ^
Cis lenebra* repellere posset (babet enim ignis , \ , natora, ut efficiat id qaoqae), sed ea tamen acci- , ' ,
pientibus inuiilis foil, nulla ipeius caTrpa; verun, * quod i i , quibusciim agebaUir, miidme lamea illud , ,
in animtjm atque in eor admiUerent: nam exiritt- D , secos cum littene opibus \ e l u l i specic qoadam
, . \
luminis abondarent, quod habere seputabaat, revera
, roinime babebant. Qaod igitur circa rubum ignis
, ;
videbatur quidem, neque tameu arbori illi eeasam
/
caloris Inferebai, ejuaiaodi qoidpiam significare
,
videtnr. Faiata aulem iniuile Judaus illad ex lege c
lumen, declarat his verbis ipee Salvator ; c Scni- \ ! tamiai Scripturas, qoia vos putalis In ipsis vilam . ,
aeternaii! babere; el illae sunt qua3 iesfimonium . \ * ,
perbibeni de me : et non vullis venire ad me, ut
,
\itam aeternam habeatis . El post pauca, rursas

Judaeorum magistros perslringens, ac popolum
* D
t T
Exod. , 2, 5.
"* Joan. , 39.
255
DE ADORATIONE !K SPIRITU ET VErflTATE. L I B . .
234
, ' ^ universum : c Nolile pulare, inquit, qtiia ego aecu, -

saturus sum vosapudPatrem: estqui accusatvosMoy . , ses, inquosperaslis; si enim crederetisMoysi, crede ; 01 retisforsilan et m i b i ; de me enim ille scripsit. Si au , teia illiuslitteris oon creditis, quomodo verbis jneis
, c r e d e t i s " ? Qui enim penilus legis rudimenta
; , - stultissime rejecerant, i i qoanam ratione perfect
, * virtutis cogniiionena, Chrislo tradeote, percipe, , rent?Cara igitar ardere quidem robum videret,
. minime tamen comburi, atque adeo ne cedere
, quidem flammis, obstupuit beatus Moysea, quid*
, \ nam esset, quod non combureretur rubus. Nam
oV , summum lsraelis siuporem admiraxi Ucel, qui,
, cum fautricem adjutricemque a Deo legem acce , - pissent, ejusque legis illuetratione ditati essent,
* \
rem tanlam nullo loco babueruot, neque donum
* ' boc i n menlis cordisque doraicilk) collocaverunl;
;
itaque nullam uliiitatem ex ea perceperunt: mor * .
tuu$ enipa est apud illos, nimirum, alque examm)*
Scripiane sensus : neque absurde de illis dici potest, quod minirne comburalur rubus;
alioqui
flobiscuro essenl spirito ferventes.
. .
PALL. Oplime dictum.
.
CYR. Yidelur autem aliorum quoque scqsuum,
. non inepiam inteUigentiam boc factum lalenter
, Ofleadere : Israeltiis eairo, cum jarn ex Êgypiio rum lerra profecturi essent, ac paulo post abjecturi
,
eoaclae servitutis juguro, cumqufi ob eana causam
\
fatarum esset o l iras principis commoverent, i n
\ cujtis adbuc ditione erant, prodigii loco ostendit
, \ , C Deas illad, quod agebalur i n rubo, quo portende , , c , reitir illos vel igne ipso longe superiores futuros,
. , neque ab iis expagnandos, qui inferre possent i n .
juriam, juxta illud, opinor, quod divinilus diclum
est : c Ne timeas, quoniam tccum $um : flamroa
non exurcl te, flumina non cooperient te .
PALL. Ingeniosa expositio.
. .
CTR. Itaque Moyses, hoc spectaeulo attonitus, v i .
. * dendi studio propius accurrit : c Ut autem vidit
, \, , Itominus, hiquit, quod propinquaret ad videndura,
, , . *0 yocavil eum de rubo dicens : Moyses, Moyses. Iile
* ; , autem respondit: Quid esl? Al ille dixit: Ne appro , , , pies buc : solve calceamentom de pedibos l u i s ;
locus enim, i n qoo lu sias, terra sancla est " .
. >
c
. - r - A \
-,
r - T i -
Eegis porrd figuram beatos Moyses tenebat :
; *6. ^ < Moysen quippe babent ac propbetas *, ait in
evangeiicis oraculis ille beatus Abrabam. An tibi
;
boc dictum improbabile videtur?
PALL. Minime vero *. legis enim personam susli. .
nel Moyses.
. , \
GYR. Yocatus est igilur Israel, ct ilte grex qui
, , \, secundam legem vivebat, et sub lege erat. c Do . minns enim, > inquit, c Deas Hebneorum vocavit
, noa**. Atquevocanti Deo aadiensfuit quidem, slcat
, , \ et Moysee : c Omnia enhn, inquiunt, qneconque
. \
dixerit Deus, faclenras, et aodiemas . Sed, quia
, legalisobedientiari nonea viaerat, ut ad pargandam
* >
salis es&i t Imposeibile eat emm sangaine UaLuc. xvi, 29. " Exod. n i , 48. Ibid.
Joan. , 45. lsa. x u n , 5.
Exod. 4 seqq.
5.
PATROL. G R . L X Y i n .
, f
S. C i f t l L L l ALEXANDRINt ARCHIEP.
4*5
13
r o r u m et bireorum auferri p e c c a l a : Sdeo cohi- *

betur Moyses ne accedat ad Deum: c Ne appropies, , .
inqu.it, huc . Legis enim viribus egregia virtus
\
adtri non polest: neque Ula ex Moysi lege vivendi 0 .
ralio eam facultalem habebat 'quae satis admodmn
' .
eseet, ut homines ad Deum perducere posset. Chri-
stus enim nos illi exbibel per sanclificalionem : , \,
sanctos quippe esse decet eos, qui Deo sancto j u n - . "
gendi sunt; Sancli emm eritis, inqoit, quouiam
, , t ego sanctas sura . Qurod autein ifta -secundom
,
legem vivendi forma, non omitino aliena esfcet a
, ,
culpa, mot edocuit, cum d i x i t : c Solve calcea- ,
mentumdepedibustuis
enim,in quo td
,
stas, terrasancta e s t \ Solvere namque calcfca- ,
mentom de pede jussil Moysen Hlum Sacrorum i n - , 4*
stitQtoruminterpretem, ostendens nondtim ^rairjin ,
esse, neque omnino a corraplione, ac mdrioorom , >
operum qualitate Hberum, vitae illius, qos ex fege \ . ducebatur, incessum : in qoo autem reliqoiae cor- . rupltonis ac mortalilalis insint, eum nefas esse ad Deum accedere, id agenlilium coiisuetudine divi- . \
nus ille Moyses didicerat. Neqae enim i i templa
,
adibant, pedes induti calceisexanlraalorum animan- , tium pelle confectis; id enim eorntti legibus iriWr
, ,
immanditiae genera recensebatur. Atqui nos a mor- . H
talitate, atqiie cormptione, et cxleris qtiae ad bauc ;
iniparitatem perlinent, non lex, Palladi, non îtae eum legis Mosaicse liltera congtrjenlis vesiigfa
liberaverunt; sed fldes i n Cbristo, ei evangelicfe vi&perfectissimaptirgalio. Annecenses veram essa
quod dico ?
. Quidni?
G . *,
. ' , CYR. lgitur calceis positis, accurreniem jam, ac
propius aocedentem allocutus est Deus : c Ego sum , \ ,
Deus palris t u i , Deus Abrabam, et Deus Isaac, et i ,
Deus Jacob. Avertit autemMoyses vultum, inquit;
, \ , . 'verebatur enim contra illum aspicere . > Exanimi
, *
namque sensu deposito, ac veluti raundo liberoque .
pede per Cbrisliaoae conversationis viam ambuian- , \
tes appropinquabimus Deo, non locorum spalio, \ *
sed affeclione spirituali; eleoim res Moysi gestae , ,
figurae ermni et ombrae. Ita demum snmmae illiue , \
doctrin verba lucrabimur, el Dei scienliam i n .
iiobis ipda ooQigemus, Patre nimirum ostendente ,
se uobis in Filio : videbimus enim illum, longe ,
prastanlius quam antiquas ille populus, ut inMoysi
, ptrsooa v i d i l : is enim vullum avertit suum; vere . .
balur enim aspteere conlra Domimum. Quo faclo \ , , signiftcatar mentis eorum infirmitas, qui sub disci-
pliua legis instituebantur, quae quodammodo respi- *
' ,
cerc Deum non poseel, oeque illius intueri gloriam,
,
j u x u illnd, qaod in Psalraiscanitur: t Obscurentur
, ,
oculi eorum, ne vkleant * : > et illud, quod est
* <
apud propbetam: cEccepopulus stultusetexcore:
, ,
oculi suni eis, el non vident *. Nos vero, qui ad
c * ,
ineffabilit illiae natura rationes puros ilknninatoaqoe meolii ocuJoe aîicumis^ cofiffpicaam iilam > .
, \
i n Filio, Dei et Patris formaro coatemplamur. Ac
,
Ittdaaia quidero qui Palrem se vidisse exisiimarefit,
9 1
, 0 c u s
Hebr. , .
Exod. m , 5.
U v i l . , 4 .
9 7
Exod. , 5.
9 9
bid. , 6 .
9 9
Psa). txvm
U.
137
DE ADORATIONE ES SPIRITU ET YERITATE. LIR. I I .
238
.
, Xpt * c ,
t ,
, *
\ c ,
, , > * c
* , ,
; , .
\, \
; ' ,
,

,
sapientcr est a Christo dictuii): 5 Neque speciem

ipsius vidistis, neque voccm ejus audislis *. Sed
sciscitanli Philippo, ac rudius quidem, quam par
erat, sed tamen discendi studio roganti ac dicenli .
< Domine, ostende nobisPalreni, ctsufficitnoDis*,
rcspondit Christus : Tanto lempore vobiscum
sum, et non cognovisli me, Pbilippe. Qui vidit mc,
vidit ei Patrero. Non crcdis, quia ego in Patre, ct
Pater in xne est > ? Non esee aulein admodura firmam, ne aptam quidem salis ad Deum accorate
perspiciendum, illam mandali legalis contemplationem atque disciplinam, ut quae in umbra sil et
aenigmate, in illis quoque duabus Laban filiabus
videre licet. Scriptum est enim, buic Laban duas
fuisse filias; natu majori Liae-, roinori Racheli fuisse
,
A i i a , \ .
, \
*
, .
,
.

, ,

,
\ ,
, *
, .
\ , * ,
, * c "- ^
, , , \ , , \ *
. \ , c
, - \
. ,
t , 6. t , ,
,
. ;
. .
.
* * ,
0
" .
nomen. Sed LiamoculosioQrmioresbabuisse, Racbelem pnestanti forma, ac specic sane venusta

ftiisse : ilaquc Jacobpatriarcbara, quamvis dedilam
amori Racbelis, duxisse tamcn L i a m , anlequam
venustiori jungereiur". Igilur, si figura ad vcrilatem
transferalur, Christi luyslerium pcrspicies. Duae suat
enim vocatse ad conjugium spiriluale, illique juacta*
mallercs; ac prior illa nalu raajor per Moysen, q u
personain Synagogae Judceorum ferebat, cui diclum
est a Deo per voces propbelarum : t Ecce non sunt
oculi tui, neque cor tuum puichrum, nisi ad avaritiam, et ad iniquilates tuas, et ad caedem faciendam . Sccundo loco ducla est adolescens, ac
venustior illa ex gentibus Ecclcsia, cui David d i cebal: Audi,filia, et vide, et inclina aurem tuara,
. .
. , ,
: *
, \ , , * , , \
' . \ *
,
, \
,
^ ,
9
Joan. , 37.
Joan. , 8.
C a n t . , 12.
Psat. XLIV, 44.
9
* Ibid., 9.
Gen.
et obliviscere populum tuum ct domum patris tui,

quiaconcupivit Re.x speciem luam . Dictum est
ei quodam loco, etiam illud, t Oculi lui sicut col u m b . > Est autem spiritoalis procul dubio,
alque coelestis revera illa Ecclesiae pulchritudo.
Scriplum esi enim : tOranis gloria filix regis Esebon . Hoc autem verbum, Esebon, Hebraorum
lingua, intrinsecus signiflcat; neque enim illa species corporis oculis percipitur, sed purae mentis
acie conspidtur. Annon ila est?
7
PALL. Maxitne vero.

GTR. Non ergo quigquaoi ptr legis inslitutionem,
divinam illam incornjptamque pulchritudinem perspicil, sed per Cbristum polius, et ejus disciplinam.
PALL. Q 6 Verura est.
CYR. Potens autcm ad nos redimcndos eximendoeqoe de manu dominatuque diaboli fuit, non
Hoyses, aul lex, sed Dominus Moysi, Cbristus,
inquam, cjusque vis sacramenti. Gerte cum Deus
diceret : Yidens vidi afflictionem populi mei, qui
est in iEgypto, el clamorem eorum audivS propter
exactores operom: scio enim dolorem eorum, et
desccndi ut liberem eos ex manu iEgyplioram, ei
educam eos ex terra illa, et inducam iUos m terram
bonam ei multam, in terram manantem mel et
xxix, 46 eeqq.
Jerem. XXII, 47,
Psal. xuv, I I .
9
S. CYRILLI ALEXANDRINI ARCIIIEP.
*5t
140
iac ; cumque iie verbis continuo addidisset: < Et . \ c \ 16 ,

nunc ecce damor Aliorum Israel venit ad me; et
ego vidi afflictionem qua jEgyptii opprimunt eos : * , et nunc veai, mtttam te ad Pbaraunem regem iEgypii, \ ,
, \
eduoes populam meam, filios Israel ex lerra
, , *
i E g y p t i : aperte ac palam reclamavit Moyses :
c Quis sum ego, ut vadam ad Pharaonem regem
oi c
jEgypli, et ut educam filios Israel ex terra iEgy- ,
p t i ? Num igitur param est evidens baec figura? ,
et hic recusandi modus nonne ad eum refertur,
; * ' ,
qui infimlispartibas superior eet atque praestantior,
\ idest, ad Ghrislum? Alioqui hoc ipsum dicere: * , ' ,
Quis sum ? ineptura sane esset. Alqui facile admodum ; ' , ;
faisset, populos eripere, ac salulero gentibue pa- ,
rere, ad libertalemque revocare, ei ejus vires, qui
\ ,
>
-
'
*
' *
*
1
*
~
illos in servitote conslrictos tenebat, Satanae, i n - , ,
qnam, altritae alqoe enervalae fuissent.

PALL. Profecto facillimum : recte eoim d i . *
cis.
. ; \ (
CYR. Quid? nonne binc quoque prorsus faeHe
, est videre, omnium hominam salulis auctorem
fui&se unigenilam Dei Filiem? ipsius enim ope re- ; * ,
defbpti sumos, alque, ut ait propbeta : Non lega- , ,
lus, non angelus, sed ipse Dominus salvavil *
1 1
1 1
nos .i
, e
PALL. Undenam ? quxso.

CYR. Deus eoim oniversorum precepii Moy
disertis verbls, ut sine cunctalione pergerei ad filioa
Israel, iisquepalam diceret, quod adjutorem atque
^patronum baberent Deum, qui omiiia potest, eam ^
facillime servituiis JEgyptiae molestiam levauirum;
Illos item domum deouo redituroe; et abi ad paIrum suorum liberiatem redierint, fore ut terrara
sanctam incolerent; ibiqae copiis ac booie, qaae
ipse suppeditaturus esset, largissime fruereiitur.
Hc&pondil autera, inquil, Moyses, ac d i x i t : t Si non
crediderml m i b i , neque audierint vocem meam;
dicent enim, quod Noa apparuit iibi Deus;quid
dicam ad eos? Dixil aotem ei Dominus : Quid illud
^st quod habes in majiu ? Ille aulem dixit, 67 ^ g
et dixit : Projicc eam l n terram. Et projecit eam
ia terram, el facta est coluber; et fugii Moysee abao.
E l dixit Dominus ad Moysen: Exlende manum 4am,
, et apprebende caudam. Extendens Igitur manum
apprebendtt caudam, et facta e*t virga i u maiui j)
eju$
PALL. tnsueiam sane> novumque miraculura, Cyrille : qoid aulcm signiioare velit, dissere, si placel, a capite.
CYR. Equidem disseram. Cum per mulla temporainter iEgyptios versati essent Israelilae, et
nullum esset peccati genue ia quod lapsi non es8ent,cumque voluplatibus illi regioni propriU obleetarenlur, non ignorabat Moyses, segniores ea de
caasa factos esse, atque ejusmodi, utêgre ad componendoe mores traduci possenl: fore aatem sapienter putabal, openini Jabor compelleret ad
#
i r
Exod. . 7 scqq.
" Ibid., 9.
1 1
Ibid., H .
, s
. ;
. ,
, ,
, ,
,
*
. , \, , (
, ), ;
*
; *0 , * *
. ^ ,
* ' . \
" , \
. \ ,
, \ .
. , .
, .
. * ,
,
,
,

, feoV
, . Isa. LXIII, 9.
E * o d . iv. 9 seqq.
**l
DE ADORATIONE IN SPIRITU ET VERITATE. LIB. .
242
, obseqoendum vel invilos, si ipsum admifiabilia qiwe . dam opera efflcere viderent; esi enim votoplae i n (6 , - fixum penitus malum, el vitionnrn nostromm feri tas difficile maneuescit: at, si sndor deprimat, ac
* labores impositi sinl, tum vero is, qoi se liberato ,
rum ab iis incommodis pollicetur, facile perstiase
r i t , ipsas quoque summas voluplales contomnere.

Quin cliam puto Deum, qui bonoram ommrnn scien , , tiata lenet, sapientissimo consilio Israelitia to po , - tissimam tempore moiestara, ac non fcrendam
\ , \ iEgypliomm bominum saeritiam immisisse u l faci , les essent ad fagam; neqae coneuetudme voiapUtum illecti, pertinaces ac difficiles adnodvm fic , ,
* reni, atqae illius, qui ad libertatem vocaret, gratiam parvipendentes, ASgypti semtulcm iponte ac
,
- libenler amplexarentur, cum illam praeseniis leaa , poris oblectalionem cxigais nonnuDquam laboribus
, , anteferrent, iroo vero etiam ipsis Dei bcneficiis,
, - exopiatiorem exisliroarent. liaquc licet jam liben .
tissime ex illa iniquitale veterum doniinorum emer,
sisflfent, et i n eremo fixis tenloriia morarentar, el
, - siiperno ccelitusque dalo cibo vescerentar, nanaa,
, , \ - inquam, illo, qaod copiose pnebebatnr, illam *Ha men i n JSgypto voluplalem non sine tecrymis com , \
memorant, scilicet querentes molto sibi roelius
\ !
fuisse, si turo essent mortui, cum in iEgypli mentis luxoriarentur. Ilaque smnma contentione morc puerorum vociferabantur: Utinam mortui csee^
mus percussi a Domino in g y p t o , quando sedcbamus soper ollas carnium, et eomedebarons panem.
hisalaritaie !
19
, .
R c c l c
. , .
' c (
, ), ;

*
, , , \

, * $

, ,
. "

, \ olovs\ ,
, , \ .
Iransliguralio ineam conditionem, qua eramus in
aopernaetsanciiute nondum amlssa^
. ; .
dicis
PALL. 68
CYR.Non erat igitur Moyses ignarus, illam miraeulorum perpelralionem necessariam fore. qua i l lorura animi ad facilius obtemperandum adduccrenuir : itaque a i t : c Si non audierint me; dicent
enim : Non apparuit tibi Deus; quid dicam ad
eos " ? > Sed universorum Deusmiraculam illud velut exercitationis cujusdam loco facere continoo.
jussit, ca de causa, nisi faller, ut priua experimenla
ipso probaret soo cultori, ut apud se, sic apud omnes alios, rem illam geslam salis argumenti habituram, quo se a Deo vocatum fuisse cerlissime oslenderetur; neque enim ad alterum quempiam, praelerquam ad unum cunclarum rerum Opiflcem pcir
linere, posse rerum natnfara, in quam velit aliaro,
immulare. Simul etiam flgurara rem Hlam admirabilem pro indicio esse voluit ealutie illius, quae per
Cbrislum tribiwnda nobis erat: in eo i n i m perspiciemus quemadmodum humanae natarae qaaedaro
sit in anliquum statura facia reformalio, ac veluti
Adam, curo primuma Deo conditi fulmus, gloria
PALL. Quonamraodo? obscoriori enim es oratione usue.
. ,
, ;
. , \
Exod
5.
** Exod. iv. 1
CYR. Yirga i l l a , Palladi, seu toeptram, nounc

regni insigiie fuerit ?
PALL. Maxime;namper iHad jurare solitos cssa
243
S. CYRIL.U AJ.EXANDRIN! ARCIUEP.
vetere*
nonnullos, aiunl i i quibus Cracorum res , ql .

gestaa laudibus tollere studium fuit (1).
. ; ,
CYR. Quid deinde ? nonne paradisi slirpem esse
; ,
fateris, qua% antequam caederelur, in liorlis pullu;
Javerit?
. .
PALL. Falcor.
.
CYR. Perge nunc, alquc animum refer ad vetcrem illom Adam, in eoque tanquam inilio ac radice * \
gcneris nostri, universam hominum considera na- .
\ , "
turaon : adhaec illud quoque cogita, illura faclom
,
fuissc ad imaginem Condiloris atque perfeclum, ut
terrenis rebus imperaret, fuisseque in Dei manibus , \ \ ,
, \ *
eo ipeo, qaod in sanctitate vivebat et quodammodo
paradisi germen florentissimum, simu) et generosis\ .
simnro. Ubi vero serpentis ffille deceplos ab anti , , \
qao stala abductus esi, e l d i v i n i mandati contcm- ,
ptor deprebensos, tum vero a silu ac radice priorc
,
divulsus, exejusmanu, a quo in sanclilaie conlinc,
balar, lapsusefit, et interram, hocest, ab i l l a v i r l u , \ , ,
tis sublimilate deddit, et eousque replavil imbeciU
, \ ^
lus et languens, ut carnalia sapere vellet, et jam
; ,
stimma nequilia laboraret, nec 6 9 meojudido ali , \ , ,
qufd a scrpenle distaret. Ila regno ct ca glo.ria,
. '
qoam a priacipio tenacrat, spolialus cst, ctiam c
, !
paradiso ac delieiis ejectus. An vero non \d nobis
. "
beatus Moyses dixil *
;;
PALL. Dixil ille quidem.
. cuv.
G\R. Jaravcro legislalor, cum ad cam ncquiliam
.
eum perductum videret, rcfugit quodammodo, el
, , \
vitiura, qood in coincrat, detestabatur; fugit nam .
que scrpeotc Moyscs abjeclo : scriptum autem legi , . , * "
JUHS : Sanctus Spirilus sapicnliae fugiet dolum, et , \
auferet se a cogitationibus quap sunt ainc intcl- ,
l e c t u . Neque enim convenire unquam lnter se
, \ , Uxatopossunt sanctificatio ct immunditia, lux ct tcnebra,
) \ .
justilia ct injustitia.
PALL. lla cst.
. .
B
, f
CYR. Quod igUur de manu Moysi virga cccidit,

forlassc illud significct, homtncm illum factura ad
imaginem Dci, fuissc ab initio paradisi plantam, et
i n illa rcgni gloria ac Dei raanu positum; eumderaque lapsum in terram, quia malueril caroalia sapcre, et propter summam acerbilatem, Divinilatis
ipsius oculis instar serpcntis fuissc. Sed preceplum
*.
((, , '
, \
, \ \ *
,
, \
.
esl Moysl, ut manum exênderct, caudaraquc illius '* *. , apprebenderet; quo facio, immulatus continuo est

in pristinam formam, ila ut non amplius scrpens,
. \ ,
scd virga rursns essct, et paradisi gcrmen. Ubi igi- , . "
lur placuit Dco ac Palri omnia instaurare in Cliri
slo, aique id quod faclura erat, in priorcm siatum
, (,
rcforroare, misit e coelo nobis Unigcnitum,manum,
,
jnquam, illam suam dextram, illam universorum
, \ ,
opificcm ac vcre salutarem, juxla illud : c Dcxtera
, c ( ,
Ponnni fedt virtutem, dextcra Domini exaltavil
. ,
rme \ Tune itaquc, lunc, hiqnam, jacentem bomi
\
%
u Sap.
, .
, CXVII, 1G,
(I) Alludit, ut p u l o , ad locnm Ilomcri Itiado k :

** rcl f^/, *.? //f-jyir Cfscr ,
Nal, *$6
clc
C*nxrpor xbpkrOUXCTB
t
pvXla
xa)
fofov<
U5
D ADOKATIONE SPIfl}TU ET VERITATE. L I B . I I .
S4G
, Iv \ . noiuram bominis apprehendil; cumque nos ferali nequilia, peccalorumque venQno exuisset, pcr
, *
tanctificaltonem ad hoiiorera illqm regium, et ad
, .
\irtutis roansuetadinem reduxit; illudque vetus do \
micilium crcdeniibus in eo lalrone , qui eorum
",
, \, " - tanquam primUiaeqiuedam ac princ^ps fuit, et simul secum est cruciOxus, restituit. < Amen, ameo,
.
inquiens, dico l i b i , bodie mecum eris i n paradiso .
PALL. Optime saije nobis ac rectissiine hxc dis. xaV
. , * potatio coniecta est. Illud inibi lameu explices vel i m , quae causa fucril, cur caudam potius appre ,
bendi jusserit, quam capul, aul mediam corporis
*
partem.
*j
GYR. Sic enim, Palladi, fieri aequum eral;najp
. , ,
1
, - hocipsam, caudam apprehendere, noii media aut

capot, mysierio consentaneum erat.
, .
PALL. Quomodo tandem ?
. ;
CYR. Qoia caput velul i m t i u m 7 0 quoddam c*t
. ' ,
. , totius animaniis, ut cauda flnis. Age igitur, univer . eum genus boniinum, ut imom ammal baclenus
. . * cogitemus : apprehendil igilur caudam Cbrislu&,
, id est, exlremas partes atque ullimas; exlrcruie
. '' quippc sxculorum tcmporibus advenit. Yerniq, ut
Moyses quamvis caudam apprehendisset, lamcn
, \
(- usque ad ipsum quoque caput illa reformatio re$\\r ) r i t (esl enim lotus Ule serpens in virgaun. imnipla ,
tus), ad eurndem. modum, ultima>licel. apprebeudc, * , \
r i t Christus, allamenln universnm #cuus perlinci,
, * , , ad capui ipsum usque, id cst, Aoara, iila pcr
. , graliam rcformatio pertingit. ScripUiro esi enitu.
ideo Christum esse mortuum et -revixisse, ut vivis
\ , *
. \ ac mortuis d o m i n e t u r : igitur in cxtremis ipâ
quoque principiorum siinul esl pe/fecla redemplio.
;.
PALL. ProbabiUs aaue oralio,. ncc ab co,,quqd
. , ajA
proposuimas, aliena narratio.
.
. * ,
CYR Ad id vero credendum cliam daobus alii&di \ Vinae virtulis signis illom maxime conflrniavil. Scri. c
plum esl enim deincepe: c Et dixit illi Dominus rur 4>
sum : Milte manum tuam in sinura tuum. Et misil
. * ,
manum suam insinnm suum. E l d i x i t : Educroanum
\ , .* \ *
tuam ex sinu luo. E l eduxit illam ex sinu suo, ct
, .
facla est aaanus ejus leprosa sicut nix. Et dixit rursus:
, ,
Mitle manum taam in siunm tuam. Et misitmanum
, D eaam in siiram suara, et eduxit mauum soaro de sinu

8QO, et rursua reelilnta est iu colorem c a r n i s s u s .
, " ,
îde igitar quam i d factum Deo convenial* qaam que sit admiratione dignum, atque una com eo m i ,
racalo quod proxime narravimas, Cbrisli myelerii
.
significaUonera qaodammodo coniioeai.
. , * .
PALL. Ergoilladexplica; nihil enim.dam intelligo.
. 4,
GYR. Carnis est morboa lepra, isqae gravior quam
, *
tttamedicis ei succurri possit, aat illorum usu a l * \ ; ,
que periiia expugnari :acleprosus. ipae proianuc e l
, imparos est, ex anliqua illa>Moysi lege, necnon i i i
. - quoque odioeissimus, qui gentilvam m o r e t magai
11
" Luc. xxin, 45.
" Rom. x i \ , 9.
4 1
Exod. iv, 6 seqq.
*47
S. CYRILLI ALEXANDHIM ARCHIEP.
pcndunt: qui enim eo laborat morbo, semimortaus

qtiodammodo est: at vero aversandum impururoque
esi mortui cadaver. Uaque curare possc leprosum,
tanquam eximium quiddam, etqood nostrarnm riummodoia longe soperet, soli divinae n a t u r , atqae efficati aUribalum est. Ideoque in adrairatione
babebatur Christtjs, qui cum poteslate leproao inclam a r i t : c Volo, mundare . > Illa naraque vox, conctaruro opifex rerum, quae ipsos etiam e sepulcris
excilat mortuos, 7 | et morte est et corrapiione
prastantior, boc in eo boroine miraculum perfecit.
Jussit igitur, manom i n sinum abderet, deinde
extraclamelatebrasinns, jamtotam lepra infectam
ostenderet; denuoaolem cumin sinura abdidisset,
illico ab morbi inde Hberara protulit; ut ex ea re
intelligerent Israelitae, illum ineflabili quadam et
inenarrabtli propcmodnm armatum, eorum propugnatorem iuturum ewe, qoi violati essem injuria,
ct, contrafae, Êgyptiorum iniquodominalui sabjecti.
Atqoe haecquidem ralio, quamTis in promplu sit,
est tamen bistoriae opporlana. lllud autem non ab re
forepnto, si subiilins propositi loci sensiim scrutati
fuerimus, alque inqaisierimus, ecqoid illud sir, quod
in sinu manum abdidit, qnid eliam, quod educla
cum fuisset, graviter lepra respcrsa est: adhac purgaiionis modum invcstigare oportet; nam nbimanum in sinum misit, abeo morbo liberam rcddidit.
, \
. ,
\ * ,
, \
\ .
* * ,
. , \
,
\ , ' .
, ,
* &,
, , \ \
, ,
.
, .
*
, ^,
,
\
. \
, .
PALL.Recte ais, Neque enim parum nos Juverit

baec singula exquirere.
CYR. Igitur mea quidem sententia res tam admiranda hujosmodi quiddam tanqaam in umbra
signiflcare Tidetur. Quandiu namque homo ad imaginem Dei condilus propcmodum in sinu Dei nutriebatur, necdum praeceptum sibi a Deo Iradilum
conculcaverat, providentia ei amore erga se Dci
tectus, punis alque sanctus et mortis ignanis permanebat; nbi aulem Dei pnesidjo atque amidlia
excessit, quod in vitia proclivior esse catpisset,
lum Tero profanus atque exsccrandus, el mortis
impuritate Jaberans manifeate deprehensus est.
Sed cum rursus nos ipse Deos ac Pater euscepisset
in Cbristo, ct diviiwe gratise prasidio circumtexieset, ao lanquam i n sinu per adoptionis denum
cenlineret, illicouna cum imporitatibas roortalilate quoque veleris illias malcdictionis abjecta,
ad anliquam illara conditionem, i n qua a primdpk)
fuiraus, reversi sumas. Scriptum est quippe de maiiu Moy&i: c Resiitutaest adcolorem carnisstue",
. .
; * .
'. ! *
? . "
* \ ,
, \ , *
, \ , \
*

, \ ,
\ ,
.
\ \ , \ ,
,
. ,
' ,
PALL. Elegaatifsime dictam.

CYR. Jam vero tertium illnd in ea re signnm
manifeftti&sime atqae apertiieime Christi mysterhim
voce pene dedarat: sic enim Deus rareus est Moyten
altocalas : c Si vero crediderint t i b i , neque
audterint Tocem signi prioris, eredent libi per tem signi sequentis . Id autem quidnam sit,
dedarat, dieens: Eritque, si non crediderint
tlgnie dnobus bie, neque audierint vocem tuam,
. ' .
. \ ,
\ $ .
" * * (
,
,
, \ , , * \
, ,
te
Mallb. , .
, a
Exod. , 7.
Ibid 8.
349
DE ADORATIONE IN SPIRITU ET VERITATE. LIR. I I .
] , i capiesaquam fluminis, 7 2 eamqne tuades i n a r i dam, et erit aqua, quam acceperis a flumine, tan, ,
guis super aridam . Ultimum namque mando ei , \ .
, gnum Chrisli mors foit, et illa per aquam et sanguinem ablutio, adjonclo nimiram etiam sancto
,
corpore, quod per aridam significatar: efflaxisse
\ ,
autera nobis aquam et sangainem ex illo sanctis * \
sirao latere lancea perfosso, nil altinet dicere, cum
, ; ,
oranibos sit notissimam. Illam porro Salvatorie
, .
, - nostri mortem signom appellatam fuisse, id quoque ex sacris Litteris quivis aperte intelligere po *
test; audacisetmi enim Uli Pharisaei, quamvis m\il ,
ta prios edila essent miracula, tamen quasi nollum
, ,
* c , - adhoc effectom faisset, bis verbis Christam aggressi s u n t : iMagister, inquinnv yolumns a te s i \, c .
* \ \ ' gnum videre " . Ule vero conlra : c Generalio
, , pravaatque adullera signaro qaserit, et signumnon
dabitorei, nisi signom Jonae propbet*. Sicat enim
.
fuit Jonas in ventre ceti tribus diebus ac iribus
fjj
noclibus, sic e r i l Filius bomini i n corde t e r r
,
tribue diebas et tribas noctibus
Igilur p r i \ .
, mam aaxUiaro in Christo nobis prabituro esi per
legem Moysi: c Legem namque i n adjutoriom de * c
, . - d i t " , joxta propbete vocem. Sed caydam ap6 * . prebeadil Mbyses. Seconda porro" ablutio rursus
in Christo per propbetas' sanctos, ac per JoaniMS
, \
. * ocem atque missionem tribata est. I l l i enim d i , * cebant: Lavamini, mundi estole ; hic auiem
ad baptismuin pcenitenliaB vocabat. Tertium deni . ,
qae
signum, quod idem novissimom esse ait, Cbri , 6 , * \ * t ^
eti mors f o i t ; quo dato, fldes aat subaecuta: c Si
, , c
enim non credideriat tibi, inquit, neque aodierint
,
TDcem
signi priorte, credent voci signi sequen ,
tU * . Vides ut fidem aperte ait consecuturara non
, ,
primo eigno edilo, id et, non continoo posl legis
, ,
auxiUom, neqoe poet medhmi aMotionem, id est
, ,
eam qaa prophelae taiicti, et Joaanes ablueruni;
, \ ,
sed solam postvocena signi posiremi: ueque enim
.
voce caret ipeum Ghrisli sacramentum ; inio
,
vero uaiversos vocat per lotura orbem, excelsa
*
quadam Tehementiqoe prodicalione, ad aquae san \ - , \ \
guinisque Uvacrum, e l qxidett etiam ad vivifica .
tionem, quam sancUe carnis iUiue participatio

prxstat. Lex ergo Gbriaiom pneauntiando, mini,
eterium exhibuit: in ea tamen Bon satis !pnesidii
. , , ]
7 3 e s t ad salutem aliqvibos Iriboendam; idqae
\
aperte Moysea oonflteri, faeile qaivis oeiendat
.
eiiam ex propoftit Scriptune loco: qaamvis eniro
, ,
dixisset Deus, te cum eo futumm, idqoe priua
, * < ,
editis rairacolis ei auaderet, ille tamen rogabat
.
eimi dicena: Domine, non sum aptas ante beri,
, * .
neque ante terliam diem, neqae ex quo coepisti
.
loqui servo t a o : grtcili voee, et tarda lingua ego
* , \
sum. Dixit anlem Dominus, inqait, ad eum: Quia
\ , -
dedil os homiai, et quia fccit mutam et surdain,
; ; \ ,
vkieatera et catcan; Bonae ego Dominus Deas
, \
Et nonc vade, et ego aperiam os t u u m , et
. * , ,
instmam le, quse debes l o q u i ; et ait Moyses:
Exod.nr,9. Matlh , 58. Ibid.,59, 40.
t e
1 9
4 1
"Isa. ix. bid. , . * Exod. nr, 8.
1 1
131
%. CYfttLLI ALEXANDRHH ARCHIEP.
Obftecro , Domtae, elige alium polenlem quem , . >

,
mittes . Neque enim lex admodum potens est,
.. ,
neqae satis vale4 ad universam orbem conser .
vandam, a4qae bominem ex diaboli dominatu libc , \ ,
randum. Nec vero ignorabat Moyses, se tardilor
quentem esse, et gracili voce, ex eo maxime Lem- ,
\ \ pore, quo curo eo loqui coepissel Deus, eique praecipere, ut de se sermonem baberet; a i l namquc:
, \, *
f Sio dices filiis Israel: Ego sum qui sum : boc . , . }$
mibi nomen
> Tardiore elenim lingua lcx loqui ,
lur, quam nt satis expresse de eo, qui est, verba

facial; neque esl ejusmodi, u l venerandae illius
\
ineffabilisque oaturae mysteria, quae in sancla
. ,
Trinilate adoralur el colitur, explicare et iradere
\ ,
queal. Ad haec gracili est inflrraaque voce, vix ut
,
cum solis Israelilis colloqui possit, ac per Judaese fi- ^ , , nes lantuDi exauditur, cum aliae genies omnes ne
.
fando quidem sonum ejus praedicationis auribos
, \
acceperint. Cum itaque praevideret beatus Moyses

eum, qai oplime possel expressum atqae expo\ , '
IHum de Deo sermonem audUorum auribue fundere,
, ' * ,. , ,
et universo orbi faeilepraedicare, id est, Chrislam,
c , .
c Obsecro, Domine, inquit, < elige polenlem,
* \
qoem mittes . Chrislus enim est ille vcre po * , tens, qaem suls temporibus ex beneplacito Dei ac
, \ . *0
Palris in eam rem eligendom fore, per legem qao , ;,
que prediclum fuit. Illa aulem post Dei pollieita , , lionem, moltoruroque signorum ostensionem, Moy \ ,
*\ recusatio, non absurde faerit canclaatis Israelis,
.
eimulqae sub Christi imperio divinie evangeli- , cisque ministeriia defuagi et obtemperare reca ,
eantis, qui post innumerabiles habitos de ftde ser- , .
mones, multorumque signoram ostensionem, audi . *
tam tamen illom gravem atque lardam perlina \ ' -
ciler tenuerunt, atque incredoli permanserunt.
\ , , ,
74 Et
Quidem Moyses recusavit: duo enim
* , ,
tempora inciderunt, i n quibus effrenatus et conto .
max fuerit Israel, sub Moysg et Josae, ac Judici- ,
bus, et conseqaente deinceps tempore, quo pro- . '*
pbet-E fuerunt, ac Joannes, qui fuit velut in i a . \
terstitio poeilus apostolorum ac prophetarum; flnis
, *
quippe fuit prophelici muneris, idemque initium
ac veluti primlUae splendoris apostolici. Sed Moysi
. \
recusatto ad irain provocavit Deum, denique res ,
ad aliam dispensalionis rattonem translata est, qua D ; .
servandi erant, qui iEgyptiorum iniquilate preme- \ \
banlur. < Et iratus Dominas m Moysen, d i x i t :
, \
Nonne ecce frater tuus Aaron Levila ? scio qaod
- \
loqaens loquelur ipse t i b i : et ecce ipse egredietar
, , \
in occursum tibi, el videns te, Isetabilur in se ipao:
, \ et diccs ad e u n , e t dabis êrba mea i n os ejus; et
\ *
ego aperiam os tuuro, et os ejus, et instruam vo#,
.
quse facietis ; et ipse loquelur ad populum,et ipse
,
erit luom os, tu vero illi eris in iis qnaead Deara .
, ,
Cam enim lex ofifendisset, ut inflrroa, et Israe, ,
litae parere nollent; adjectusest Chrislus, ille vere
, , ^
LcTila, magnusquc sacerdotum princeps, ille qui
,
,
11
" E x o d , , ( 3 . Exod. , 14.
"
, 10.
Ibid., 14.
353
DE ADORAHONE LN SP1RITU ET V E R I T A I E . LIB. .
354
* , \ iis, qui sub lege erant, aseoctitae est ut fraler,

*
propler hunoanitatem; Ule qi c u Moyse quidem
* \ toquebalar at Beus, a Patre aatem edocebatar, ex
*
propbelica pereooa, quam lenebat, licet idem Do .
minasesset: Prophelam enim, inquit, excilabo
* c ** *
illis ex fralribas eorom, et ponam verba mea in os
, , , ejas, et loquetar ad eos juxta omoia q u * man, , davero illi . Ipse qaoque Cbrislus dieebat : <
me ipso non loquor, sed qui misit me, Palcr, ille
, .
mibi roandatum dedit, qaid dicam, et qoid loqaar
?<:,
Christus ergo populum est allocutus, ac Moysi
, \
quidem fil os, cum spirilualiler nobis legem ioter prelatur: Moyses J l l i hixsus i n iis, qux ad Deum :
f ,
videlur enira quodammodo Deo vicinior esse Moy* , .
ses, quandoquidem idem Emmanuel sub lege factos
, - esl " , ct quae per Moysen sapienlissime sancita
, erant, servare se profitebatur, cum dicerel: No Jite pulare qaod venerim solvere lcgem aut pro . pbetas; non Teni solvere, sed adimplere . Est
, * igitur Cbristus plane mysterioram interpres, qui
* *.
legem lardiori lingua loquentem ad clariorem sonum transferal, gracilioremque littene vocem ad interpretalionem longe resonantiorem veluli reformando oommutet. 7 5 SpiritaalU est entm lex in Cbristo; ejus quoqae pracdicatio illi est veleri perftimilis
Moysi namqae frater est Aaron.
. ;
nibil
PALL. InGrma igitur <*sl lex ipsa per se
* .
enim ad perfectum adduxil.
CYR. Maxime, inquanv, quod aulem obscura at. , ,
que bumilis fuerit illa ex ejus praescripto conver* \
satio, ex iis, quse sequuntur, intelligcrc quivis
. , ,
possit. Scriplumest cntib: c Abiil Moyses, el reversus
,
est ad Jeibro SQceruoj suum, et dixit i l l i : Ibo ct re-.
'* \
* \ C vertar ad fralrcs meos, qui sunt in iEgypto; et
<. * * videbo si adhuc vivant. Et dixit Jelhro Moysi: Ya. , - de sospes. Post dies autem multos illos mortuus
* est rex i E g y p t i : dixtt aulcm Dominus ad Moysen
in Madian: Yade, proGciscere iEgyptum ; mortui
, *
sant enim omnes qui quserebant animam tuam .
.
" , Cura-igitur accepissn Mayitcs axorera ac U , bero^, imposuil eos $ypcr subjqgalp, e\ rcversua
esi in iEgyptum.
.
. PALL. Quorsum bxc pcrtinent? non cnim inlel. ; ,
ligo; aut explica quo nomine jure culpari po9sit
, ' illa vivendi ratio, ex lege inslituta.
.
CYR. Atqui, Palladi, plurimis accusandi causie
.
, , eam essejrefertam, quivis viderit, si propositorum
verborum senleDtiam acutios inspexerit: nam ele
clus ad hanc legatiooem Moyses, non ad eam reclo
, - cursu tendit, rebus mundanis abjeclis; dislrabitur
aulem eiiara in curas carnales, ac prius cura co\, %\ ,
gnalis dc perieclionc sua coraraunicat, nec priua
.
, - excessit e Madianitaruin rcgione, qoara audis&et
mortuutn esse jEgypliorum tyrannum : metnebat
. \ enim admodum nc occideretur.At,ubi hislerroribus
est, Deo nuntiante, liberalus, tum vero vixtandem,

, * \ acccpla uxore ac liberis, descendit in JEgyptiorura
fines, ac Dei jussa cxsequitur. Haec vero omnia :, ,
gurae sunt v i t x , seciuidum legem inslilutaB, qua
. *
M
1 7
13, 1 .
Joan, xn, 49.
l e
Rom. YIH, 7. " MaUh , 17, * Hcbr v n , I I .
Exod. nr
S. CTRILLI ALEXANDRttil ARCHLEP.
56
divisi qoooamaiodo est, el in tramqae parteoi , , 4* pectat, ad divinas, inquam, ree ei bnmanas; ne- , . *

qoe est enim a caris terrenis t c mundanig libera,
neqae omnl ex parte sacra. Alqui evangelica con- , ,
vergatio nallo modo prorsue in ea qnse carnis sent
dlviditar, aat mundanoram negoikmim caras; , , qain poiius eo, qui sab Cbristi dilione sunt, botos ,
omnino Deo, vehiti coneecrat alque dedicat: Qui . ,
CBim 8unt Jeau Christi, inquit, cainem suam cra- \, c
ciflxerunt cum vitiia et ooncapigcenliis * . > Itaque . \
7 6 dUcipulus qaidam, cam accedens dicerelChrl- - c , sto : Magister, permitte aaibi prins ire, et sepc- \
,
llre patrem meam , sacra oinni ex parte vilae
rationero didicil, cum Ulico aadivil: < Sequere me; * , \
, et dimitte mortuoe sepelire mortaoe suos .
M
Qoin etiam scribit ad quosdam admirabilis vir * *

,
Paolus: Com placuit Deo rereiare Filiuin sunm
in me, ut evangeliiarem illam in gentibus, couti- , \ . . ,
nuo non consultavi cum carne el sanguine
At
ea Moyses adhibet in consilium; divisa enira est, , ,
m dixi, Ula ex lege vivendi ratio, melui quoque . >
mortis obnoxia. Tiroebat namque Moyses descen- , .
dere in Agyptom, morlis periculum refugiens. Is . ^
aotero metus in Christo evacuatus est. Idque Pau-

)us idem coaftrmat tum de Christo, tum etiam de
nobis loquena, < Qaia enira pueri comrounicave- , *
runt cami et sanguini, et ipse eimiliter partici-
pavit eisdem, ut per mortem destrueret eum, qui , ' , ,
babebat mortis imperiom, id est, diabohim, et l i - ,
,
beraret eos, qui timore mortie per lolam vilam ob
noxii crant serviluti * . > Itaqae adversus ipsam ^ , . * yjtp
* c ,
qooque mortem sanctorum virorum animus atida , t jupdu
cter insurgit. Aitenim Paulus rursum: iMihi nara ; ,
que vivere Gbristus est, et mori lucrura * . Et
iterum: cQuisnos separabit a charitate Christi? , , , ,
; "
Tribulatio, an angustia, an perseculio, an fames, an
,
nuditas, an periculum, an gladius ? > Teneri au , , lcm metu morlis vilam, quae ex legis regula du ,
calnr; contraque mortis devilasse laqueos* banc
. '
gloriae plenam in Cbristo conversationem, id quo, ,
que planum fit ex eo, quod sacra Scriptura cla
mat, regnasse raortem ab Adam usqae ad Moysen.
, ,
Quis vero alius destruxit mortem, aut corrnptionis
; c
imperiom dejecit, servavitque noo credentesmodo,
, , * sed eos quoque, qui sub legis disciplina instituli
,
.
n
. . -
* r--
fuerant,
solus legatos,
Dominos
noater
Jesos

elus
* ? nisi
Non enim
non
angelua,
sed Chriipse
* ,

e#
Dominus salvavit eos , prophetico responso praedictum eet. Licct aulem tibi perepioere, neque id
obscure, bajus rei mysteriam velut in flgura quadam in iis rebus, qaoe beato Moysi contigerunt:
jam enim proficiscenli ex Madianitarum finibus, ac
properanli in iEgyptum, d i i i l Deus : c Dum i n grederis ac reverieris in iEgyptum, yide prodtgia
omnia, qaae dedi in manibus tuis, facies ea coram
Pbaraone * . 7 7 Et quibusdam interpositis: t Et
accidit, inquit, in itinere, in diversorio occurrit
.
,
, -
,
, ,
, * ,
, ,
,
, ., *
Galat. , 24.
31.
" Mattb. vm, 31.
R o m . vin, 35.
Wa.
v, i%.
" ibid.33.
lsa.
LXIII, 9.
Galat. , 16.
, L
H e b r . v n r , l l , 15.
E V K I . iv, 31.
Philipp. ,
SS7
TMB ADORATIONE SPUUIli YERITATE. LIB. I I .
t*fc
*, ' - Uli angelus Domini, et quaerebat oeeidere eum

.
cum autem acceptsset Sepphora calcutam, circtHn ; ;
cidit preputium UJJi sui, et procidil ad pedes ejue,
et d i x i t : Stetit sanguis drcumciaioniafilii mei : et discessitab eo, ouia d i x i t : Sletit saogoig circamcisionis filii mtl . Utrum igitfcr libi kmgiori opuB eat oratiooe ad explicandom ? an perspicaus eat
locos ad contemplandQiii propositus?
PALL. Minime quidem: neqae enim intelltgo,

OAAA. * 6
quidnam
illud sit, quod velut per tjmbram boe
$ lacto
signi&cetur.
.
CYR. Nonue, Palladi, verum esse ais, moNi ob . , , ,
aoxiam faclam esse hominam naluraoi ex male
dioto iilo.veteri? dielum namqae adversue nos est>
; ,
quod est ipsi Adam, veluti primitiU noslri generis,

ei supreuue radiei dictum; 1 Terra ea, et i n ter'* c , \ . >
ram ibis " *
. .
PALL. Maxime vero.
. ,
CYR. C&m igtiur eveniaset, ut ipstom genene
uoetri initium morti, qoaeex peccato exstiierat,
, , subjectuin esset, neceeaario in nos ipsos quoque
/JiCfl - boc malum pertran&i?it, et una cunj radiee ger*
. . mina quoque ex illa prodeuniia depastom est;
& , nam corruptibilis corporis fructue etiam correpti , ' , bilis 8tt, necesse est; ita c regnavii mors super
. \ omoes, ad ipsum usque Moyaen, 1 id est, tisque
, $ ad ipsa legt* lempora *. Morlem igitar usque ad
, Moysen vires habuisse, ac ree humanas faisee i n . , \ teritui subjectae, ille angeli tuuc adversus Moysen
, , conatus figura evidens ac perspicua fuit. Ceete , ^ rum compescuit exlerminatorem, et a Moyee de
t ' pulit axor Sepphora, c u m Buum ipsa l l i u r a cal . " , , calo clrcumcidissei, atque supplicans dicerei:
* , , c Stetit sangais cireamcisionis filii mei . Hle $ - i i i autem sangais, non eo sensa dixit, qnasi flaere
, * * - songuis deetteset; neqoe eniin i d , opinor, exter , ' , minatorem a voluntate ceedis faciendae retraxisset:
* - sed pene boc d i x i t : Perfedom est atqae comple , , ' tum, qaod Deo visum eet; id autem erat filii mei
. ' , - eircamcisio; ut si quis, verbi gratia, diceret: Hojus
.
rei figura sletit; aut cerle: Hujos r e i , verbi gratta, ratio aieiit; quod idem valel, ac si diceretur :
Ad finem pervetiit, ac demoiisiraU res est.
PALL. Caoierum qoid intelligere possumus si. ;
, * ; rj gnificare Sepphoram quid item calculum, ac cir , cumcisionera calcolo faclam? quemadroodum por ro cobibitas est diviiwis angelvs, ut Moyses, filio
circiimciao, immiaentem eibi mortem ac debitam
, ;
evaderet ?
. ,
,
, . ,
( ,
),
\ ,
.
* ,
, , , , ,
Exod. i v , SU scqq.
Gen. ip, 19.
7 8 CYR- Obscurus est saae locus, nec facile ad

propoaitaram qusstionum intelligentiam perveniri
poieet: tamen, Dco fretus, dicam rursus ut potcro.
Seppbora, i!ia sacerdotis Madian (is autem alienigna erat, neqae ad lsraelis sanguinem pertinebai), Igaram ae pevsonam Ecciesiae ex genlibus lenai, q a a a d Deamex mundi bujus coltu vocata
e*t; dictum qaippe est ad illam per vocem David :
c Aadi, ftlim, et vide, et indina aurem toam, et obliviscere populam tunm et domum patris t u i : quia
" Rom. v, 14.
Exod.
36
60
S. CYRILLl ALEXANDRIM ARCBIt.?

coucupivil Rex decorem Uram : quonkm ipse esl
, &
i r . v . 3
Doffiioas iQTas . YocaU igitor ea est, dnm eeqoeretor legem, ac tanqoara cwn Moyse piedagogo , / Mo>rg
matrimonio janela, qoi oplime ad Gbristi myste- ,
. , ^ ^ ;
rium perducit . Est euim lex magister quidam
, !
elcroentariue, qui perdacit ad initia sermoniun Dei,
' .
ac per aenigmata et umbras cognilionis ejus, qua
Chrisli mysleriaro percipilar, velali semiot qaae- . :
, !
dam i n nobis inserit. Itaqae Jadaeis, qoi ipsam
qaoqoe Moysen tacratissknum abjecerant, drcebat c "
Gbrisio*: c An putatia, qood ego accusatunis sim ; ,
vos apad Palrem ? ert qui aceaset vos, Moyses, ra . , >
quem TOS speratis. Si enim crederetis Moysi, credereli otiqoe et mihi, de me enim ille scripsit .

Ergo curo Scppbora Ecdesia? loco ex genlibos c d , saV
lcclae accipiatur a nobU, procul dobio, qui esi ex ,
ea filiua, recentioris popoli figuram lenebit; eo

quod illam, qaam spirilos efBcil in Cbristo pueri- ,
tiam, alque in Deum regenerationem credenles ac . ceperint, quos etiam poptdum, qoi creabitur, ap- , * ,
peliat quodam loco David . Is igitur noper i n
. Cbristo genitus puer, recenlior, inquain, per fidem
, populu, per circumcisionera in spirtia mortem co*-
h i b e l : esl enim calcolus naturx illiue firmissima
. nota ; cjus enim robor alqfte solidiias per lapidem,
* ,
ot qui durus admodum sit, significatur. Itaque eliam
,
Jesus Nave, cum Israelilicas copias per lordanem
. ,
irajecissel, gladiolis eos lapideis circuracidit, vide- ?, ,
licct illam in Cbristo per spiritum circumcisionem
. *
praefigurabat: pelra enim Chmlus, qaem tauquam
, in flgura, ut modo dixi, ille quoque calcolus pra&- C 6 notat,.quo Sepphorae est fllius circumcisus
Quo
,
tempore etiam mors aufugil, atque a Moyse disces- ,
eit is, qui illum quaerebat occidere, quod illius in
,
Ghristo circumcisionis mysierium honoraret; in
, , quo res ipsa gesta flgurate nobis subclaraare vide* . "
tur, non ab iis modo, qui Christi circumcisione
*,
dignati sunt, recessiese morlera; 79
* etiam
. " ,
patribus eam r e m , Cbriati, inqoaiD, mysterium,
.
auxilio fuisse. Ut enim omiies in Adam mortui su .
mus, sic in omnes quoque illa per Ghristum gra- , *
tia fertur ac funditur. Ideo namque mortuus eat, ut
.
et morluis et vivie dominaretur. Ergo illo ipso lem- ,
pore, quo junior populus circumcidilur, simul quo , , ' ,
quepatribusvilapKEsUtur.VivuntenimDeoeo,ipso
quod victuri sunt: id enim eacris Libris est prodilum *. Spirilualis porro circumcisionis teropus
Gbristi advenlus est: qui, quamvis Moyse sil antiquior, ut Deus; idem lamen posterior est, ex ee
quod bomo apparuit missus ad ministerium nostra
causa suscepUim. Yelim namquc animadvertas,
Moysen prius electum a Deo fuisee, postea vero
Aaron adjunctum : in quo ille prajfiguravit, Christi declarationem legatione ac minieterio Moysi
tcmpore posteriorem fuisse; qui aeqoaliseral Moysi
propter humanitatem, sed quod eral Deo parente
genilus, divina prsestajitique excelientia pollebat.
Psal. XLIV, 11, 13.

Matth. xxii, 24
Hebr. , passim.
' .
, ,
, ,

,
,

. ,
, , t ,,
,
, ,
'
. '
Joan. , 45, 46.
Psal. au
Josue , paatim.
SC!
D ADORATIONE IN SPlRltU 1. L I B . I I .
t61
tjctijv - Licet autem ex ipsis quoque sacris Lilteris bec per , tl ' ; \ spicere, si velis. c Fecerunl enim, inquit, Moysea
. , - et Aaron, sicut preccperat eis Dominus, sic fece, \ , runt. Moyses autem eral annotum ocloginla, Aaron
, ] vero frater ejus octoginla trium annornm erat,
quaodo locuti sunt ad Pharaonem . Aodisne
.
qaemadmodum, ex eo quidem qaod ad octogesimam annum perrenerunt, ambo aequales fuerint,
eed Aaron numero trinitalis exceilat? ergo Moyse antiquior, elsi i n minisleno posterior fuerit. Sic
ei Chrislus asqualis est qaadam ex parte Moyei per humaaiiaiem, ac dispensatione poaterior; sed eidem tamen, qaod ad Deitatem ac sanctae Trinilatis gloriam pertinet, longe praeponitur et aniefertur.
. ' .
PALL. Aperla sane ac perspicua eipositio.
. ;
;
. ;
. oi . '' * xom
C t R . Quid? nonne illud praeterea dignum esl

quod animadvertatur ?
PALL. Quidnam istud esl ?
CYR. enim ante cx iEgypliorum lerris excessissent Israelitae, neque serVitulem a se adeo
^ molestam alque odiosam excussissent, quinetiam
, , * . illatam Êgypliorum primogenitis mortem, atque
inevilabHem illam exierminatoris manum baud
,
, - elfugissent, nisi prius agnum iroraolassent in Christi figuram, qai tollit peccata mundi. Unxerant ergo

illi quidem postes sanguine, ut lex a Moyse sancita
.
, jabebal, sed Chrisli roysterio suos animos lanquam
* \ scutoqaodam alque vallo muuierant. 8 0 Cbrisli
. |]- naraque raors raedicina est ad mortem solvendam
, \ valens, et qui mysticae benedictionis parlicipes
, fiunt, i i sont morlis atque interitus viclores, ut illa
* , , verba teslantur : c Amen, amen dico vobis, qui
, , manducat meam carnem et bibit meum sanguinero,
. > } , - babet vtlam xleruam . Edentes vero agnum,
panes azymos, ad eom cibum adbibebat: qua figura
' ,
per azymum purumque cibum evangelicarum disci , - plinarum elegantiam signiflcabat; sed ila tamen,
\, \ . u l eain non absque sudore atque pressurarumamaritudine futoram esse prafiguraret: nam amaris herbis

,' \ simul cum infcrraenlatis panibus vesci boc lalen . - ler sigiiiGcal, illain sincerissimam alque purgatis ^ simam i n Christo vitam non posse sine araaritu . c diae duci. Ergo ad azymos cibos amaritudo quoque
, . , est necessario adjungeoda : c Omnes enim qai vo. \ , lunt pie vivere in Cbristo, persecutionem palien . lur *, inquit. Sed tamen, quicanque id perpessi
fuerint, beali sunt: nam simul paliendo, conse;
quentur etiam ut simul regnent, ut scriptum e s t .
Num igitur oraiio a decoro deviasee tibi v.delur ?
. .
PALL. Minime vero.
Exod. vu, 6 , 7 . " Joan. , 5.
" U , T i m . m , 12.
Rom. vro, 18.
S. GYRILM EXAMiRlNl ARCUIEP.
404
DE ADORATIONE CULTU SP1RITU

VERITATE
LIBER
TERT1US.
8 1 Mortem, qum ex peccato eonseeuta eit, atque

, ,
diaboli tyranmdem, evitari nullo modo posse nm
* ' xql
per sanctificationem quas ex Christo e*t;
justifi , .
ccUionemque non in Uge, sed in Christo eue.

Jam vero eum ejusmodi sacriftciuin Israelitae pei>
, \
fecissent, cumque praeterea primogenita iEgypliorum
periiesent, depulissetque tanquam i n Ogura Cbrv- ,
stusa sanctificatis extenmoatorem, tum denique ,
yix domiuorum lerris excesserunt; curaque ad ,
promissam sibi regionem properarcnt, ad eam non reclo cursu, sed flexibus in utramque 82 partem a
, ,
recto itinere diversis perducti sont. Sic enim scri \ plam est rursum: c Ut vero emisit Pharao populura, . * c non deduxit eoe Deus per viaro Philistaeorum, quia ,
prope erat.Dixilenim Deus : Ne forle poeniteat po- , .
pulum, 6i viderit bellura, et revertalur ia & g y - g ,
plum. Et circumduxil Deuspopulum suum per viam .
qnae ducil in desertum ad mare Rubrum .%
.
PALL. Quidjtandem i n ea quoque re mysleru
. *
latet?
CYR. Exquirendum id est, si ila videtur. ScU
. , .
enira, cum illis iu promplu esset via per quam re- ' , cta in locum lenderetar, ac liceret brevi itinere (
cito pervenire (prope enim erat lerra procul dobio , \, ), '
promissionis), per alteram eos duxisse viara, quae , ,
longo cjrcaitu conflceretur; quod iile cunctorum ,
Opifex illorum animum ad desciscendum facilem, .
et ad melum nimiom proclivem longe ante providisset.
PALL. Nulla magis perspicua est oralio.
. .
CYR. Ad spiritualem igitur coniemplationem G . \ ,
Iranseundum esl. Qui a mundana vita datmoniaco ,
que domtnatu, tanquam ex iEgyplia regione rece ,
dunt, eos recta brevisqoc omnino via perducit ad
, \
Exod , .
SCS
DK ADOBATIONE IN SPIRITL ET VERITATE. L I B . I I I .
2G6
, , \ sanclificationem, spemque eam quani in Deo repositam habemus, fides, inquara, ia Ghrislo, el illa
' ,
t 0 in eodem jusiificatio, ut sapienler esl a bealo Pauio
, \ , * dictum : Prope te esl verbum hoc i n ore ttio et
, in corde luo, boc esl, verbum Gdei, quod praedica , - mus : quoniam, si coofitearis i n ore tuo quod Do miaus Jesus, et credideris in corde tuo quod Deus
, * ipsum suscitavit a mortuis, salvus eris: corde enim
creditur ad justitiam, ore aulera confessio flt ad
./*
salutem \ Per hanc igilur adeo vicinam bre * vemque viam ambulare anliquos illos boraines non
: ' , permisit Deus, sed velul circuitum quemdam ex \ cogitavit, rectum iter minime babenlem, legem, i n quam, quae per orationis anfraclus et aeuigmala
, V longiorem haberet laboriosioremque disciplinam,
, - ut iis, quae tradebantur in umbris, velut medila, - lione quadam rerum perfectiorum utentes, ac prius
, mysterii rudimenlis imbuti, non temere quibusvis
, \ - terroribus turbarentur, et a Christo resilirent atqne
, desciscerent, sed velut exercilatione quadam inslru \ , cli, cum didicissent quain utilis esset rerilas, pa \ ["| ratiores ad cipetendam, alacriterque capessendam
. veritatem redderentur, dilectioneque erga Deum
, , essenl firma et immota. Lex igitur paedagogus erat,
. . 93 " êluti per loogiorem ac flexuoeam viam
\ , ' , duceret, per ilJum, inqoam, cultum, qui secundoni
, , \ litteram exbibebatur. At non ilem Cbristus. Nam
tum brevem nebis comnionstravit viam, illam, i n ,
quam, per Ddein ; adeoque audentes nos reddidit,
[] ot non dubilemus jam adversus ea quae nobis
,
oblueianlur, fort iter diroicare, optandumque i n
, ;
primis existimemus pro ipeo bono quidpiam l o lerare, ac diaboli insidiosis occursibus fortiler ob , sistere, illud e propbeta in ore habentes : < Ecce
, * ,
Deusadjuvat m e ; quis affliget me ? Quod au \ .
tem in nobis adeo miros animi ausus efficit, id cerle

aliud oibnino esl, quam illa ex allo virtus, id est, sancti Spiritus participatio aique comtoiuiio.
. ,
' PALL. Intelligo quod dicis, ac tuam istam soler.
tiam admiror.
. . CYR. Atque ipsum quoque salutis per Cbristum
.
Iribuendae iempus, u l puto, significatur, eo ipso
, \, $ \ D quod deinceps adjunctum est : c Quinta namque,
. ,
ait, generatione ascenderunt fllii Israel de terra
,
iEgypti \ Namque a servitule atque laboribas,
\ (
quibus frustra vanis in rebus distinebamur, aerum ), ,
nis etiam qaas in terrae ac pulveris operibus tole $, .
rabamus (nosli eniin quod dico), quinta successiooa
,
temporam, ut est in evangelica illa parabola, quasi

qiiinta quadam generatione redepipti sumus. < Si , \ \
mile est enim regnuin coeloiam bomini patrifami | * lias, qui exiit primo mane conducere operarios in
, , * vineam eoam . Quod idem drca tertiam quoque,
; ,
iextam ac nonam boram fecisse ait. < Circa unde .
cimam vero invenil alios oliosos, aitque ad illos :
,
Quid slatis tota die sic oliosi ? ite et vos ad ope ,
raodum i n vineam meam". InteUige j g i t u r hus
w
" Rom. x, 8-10.
" Isa. L , 7.
PATHOL. G R . L X V I I I
"
E*od. xm, 3.
" Matth. xx, 1 seqq.
Ibid., 6.
9
S. CYRILLI ALEXANDRINI ARGHIEP.
2G7
ffift
eitrcmos in vineam mitli qainta qoodammodo ge- , ;, *1

ueratiotie, id et, noviesimis lemporibus, cum ille . ^.
UnigeniUis faclus homo eet, ac necem pro salule , **
omnium pertulit. Itaque Moysi quoqoe lege p r a ,
scriptura erat ut agnus acciperetur qoidem deci-
mo primi meneiedie, occidereior aulem ad vesperam
, * \
ejusdem mensits quartodecimo, ut stmal et quin- , , \ :
tuui itobis tempus die quinto, e l i n fine sseculi Sal- , &
vatoris noetri csedes fulura per vesperam signifi- *, , .
caretur.
. " , , PALL. Omne igitur, u l coneentaneum eet, divitiitas inspiralae Scriplure propositum ad Christi
;
myslerium spectat ' ?
. * . s i
CYR. I u prorsus: flnisnamqae legis ac prophe ^ c \ 6;3&
tarum Gbrislus: t Neque enim est nomen sub coelo
datum bominibus, 84 inquo oporteat nos salvos
, Ivltd
fieri ' : sic enim dixil ille Salvatoris ooslri d i . 4
scipolus; cojus rci probatio in proinpta est, si ad
, \ , *f a qua? sequuntur aspcxerimus: c Profecti, inquit,
. c , , ,
filii lsracl ex Socotb, caslrametali sunt ia Otbom,
' *
prope deserlum; Deus autem preibat illis, inter- , ,
diu quidem in coluwna nubis, ut oslenderet eis
,
viain ; de nocle autem in columna ignis: non defecit

columna nubis per diem, neque columna ignis per
. *$
uoctcm coram omni populo . Yides ut Israelitia

jam ex jEgypliorum regione profectis ducem se
; *
praesliteril Deus in columna nubis et ignis; utrin6 .
qoe aulem Cbristus repra?sentabatur.
P A L L . Quo tandem modo?
. ;
CYR. Priioum quidem, quia columna et firma- Q
. , \
menlum verilatis est, deinde quod nullo modo coa \ *
cuti ac disturbari poteit, a terra sursnm atlollens;
, . ^&
nam in Cbristo desiimus quae carnis sunt sapere, , xal toff
ac per terrena voluUri mala : ac veluti sursum
* ^^
cjus ope toUimur, cum ea quae sursura sunt sapi- ' , , \ ^ pimus, et in coelo versamur : scriptum est e n i m :
. , c 4 Dei fortes a terra vehementer elevati s u n t .
[ \ .
Dixit eliam certe Cbrislus ejusdem David voce de
\
ierra et de sanclis apostolis : c Ego firmavi colom- * c
nas ejus *. Firmati quippe sunt apostoli sancti,
,
qui supra terram eminent, cum virtute ex alto,
, ,
graiia nempe suot sancli Spiritus induti. lidem
.
erant etiam columnae, eo ipso quod Cbristo con \,
^
fomes erant, eique sirailes per gratiaiu gancti Spi- , \ '
T 1
Ti
rilus. Sic igitur accipe, non alia de causa, praetcr . 4

eas quas modo diximus, columnam appellatum
, '
esse Christum; deducebat autem interdiu quidem
,
i n columna nubis, de nocte vero, inquit, i n oolum , , \, , '
na i g n i e , ut monstraret illis viam : ac noctem
.
quidem appellare Scriptura consaevit tempus illud
, , ' *
ante Salvatoris adventum, quo, adhuc Satana do- , \ ;
minanle, i i q u i tum in lerris erant, impielatis tt ,
ignorantiae tenebris tenebantur. At contra diei DO , *
mine tempos i l l u d appellat, qao Salvator noster
, advenit: quo lempore sumus UJumiDaii, cum splen , \
dorem i i l u m v e r e Dei cogniiioaie menle euscepi *
xnus: illumque juslitiae solem cordis oculis intue \ |
* I I Tiin. , 16.
" E * o d . xui, 21 .
4
Act. , 12.
T l
Exod. x n i , 20, 21.
1%
Psal. XLVI, 10.
Psa!. txxiv,
DE ADORATIONE 1N SPUUTU ET VERITATE. ClB. .

270
2(19
* , u r ; quod Paulus testalur, ubi de lempore tum
quod ante advenlum, tuni quod m ipso advenlu
o3v
fuil, loquilur: Nox praecessit, dies autem appro ,
pioquavit: abjiciaraus ergo opera lenebrarum, et
.
, induamur arraa lucis, sic ut in die boneste ambu' , lemus . Itaque, cum tempus illud vetus in nocte
' , poiiatar,85 rursusque illud alterum, quo Dei Unige ( nitus est bomo factus, in die numeretur, asserimus
) * , illumlsraelilis quidcra ignisspecie tanquam condem ' nante ac punieute lege (estenira igms poenae signum);
nobis vero nubis specie tanquam in figura sancti ba. " ;
ptUmatis, salutisque illius quam per aquam cobsequimur, se ducem praebuisse. An nubes non aqua esl?
. ;
PALL. Quidni ?
.
CYR. Israelitis igilur ex jEgyptiorum regione
, * , profectis, accensus est ira vetus ille dominationis
' , . c
usurpator, Pharao, inquam, eosque insequi molie , , c balur. t Junxii eiiim, inquit, Pharao cuiTus suos,
' , \ et omnem populum suum assumpsit secum, ei a o
, , cepit sexcentos currus electos, et omnem equi , * '
taturo iEgyptiorum, et daces soper omnes ; et
c post alia rursus: c Respicientes autera filii Israel
, oculis vident, et ecce Êgyptii castrameiati erant post
, . ipsos, et timuerunt valdc. Et clamaverunt filii
, - Israel ad Dominum, et insurgebant in Moysen palam
dicentes quia nonerant sepulcra in Algypto, eduxi~
, sii iios, ut interficeres in deserto? Cor hoc fecisti
; nobis, educens nos ex iEgypto ? Nonne iste est ser ; ( - mo quem loquebamnr ad te in iEgypio, dicentes:
, ^ Recede a nobis, ut serviamus jEgyptiis? Mullo
; enim mdius erat servire eis, quam mori in bac
, i v sbtttadtoe , Ad haec vera Moyaes : c Bono animo
. * , , estole, inquit; slate, et videte salulem quae a Do minoerit, quam faciet vobishodie, non adjicietis
. * ultra videre ipsos in sxculum. Dominus pagnabit
, pro nobis, et vos tacebitis. Dixit aulem Dominus
. , ad Moysen : Cur clamas ad me ? Loquere OJiis Is . rael, et proficiscanlur; et tu eleva virgam tuam,
;~ , - et extende manum tuam ad mare, et sicca iJlud,
, - et ingrediantur Olii Israel in medium maris per
, siccum . > Alqoe auxrlii modam perspicuum ie. cil Deus : c Sustulit se, > inquit, angelos Do . * m i n i , qoi praecedebat castra filioram Israel,
- et profectus est retrorsum : suslulit eliam se co lurona nubis a facie eorum, et stetit post eoe, et
ingressa est inter caslra jEgyptiorum et inter ca ,
atra Israel, et stetit, et facta est caligo et tenebrae,
, * et prateriit nox, et non commisti sunl invicem tota
nocte". Alqae haec quidem geslae rei narratio
,
, , * \ coDtexit. Operae pretium autem existimo rarsus
, subtiliorem borum verborum sensnm inspicere,
acrioremque mentis aciem his litteris adjicere.
,
* (4)
.
PALL. Ila prorsus censeo.
. .
CYR. Proficiscantar igitor filii Israel ad terram
.
, sanctam properantes, 80 tanquam in -columm
.
ignis ac nubis Deo pneeuute atque ducente; neque
, * \
eaim allo modo licet ad saperaair Hlam sanclam
78
77
T e
Rom. xili, 12, i 3 . * Exod. xnr, 6 seqq.

(1) Sic cod. Yalic. Cod. Sirleti, .
'
Ibid,. 10-12.
" Ibid., 13-16.
T f
lbid., 19, 20
271
S. CYRILLI ALEXANDRINT .
qpe civilalem pervenire, nisi Cbmlo duce, qui ealulis iter perspicuum reddat; in eos Umen qui id
facere sialaerunt, fremunt dentibos hostes, qui in
hoc mundo Tersanlur; lex contra ad forliler audendom bortatar, alque confirmat meto perculsos, ac
iore ot adversariorum cobors cadat, manifeste admodum declarat: nam ex quo Jgyptii e medio sublati sant, hoc procul dabio significalar; eos autcm qui imminenle malo terrebantur, tanquam in
figura rursus sancti baplismatis salvos fecit Deus.
t Loquere enim, ait, < filiisIsrael,etproflciscantur:
et lu tolle virgam tuam, et extende manom taam
super mare, et sicca i l l u d ; et ingrediantur filii Israel in mediam m a r i s . Quid? nonne divinus
ilie Paulas de filiis Israel scribit, omnes in Moysen
baptizatos fuisse in nube et in m a r i ?
,e
11
PALL. Fateor.
CYR. Opus igitur esl, qui sequi Cbristum cupiunt,
el ad supernam illara civilatem properaot, eos non
in lege consistere neque mandatis quae per Moysen
data sunt firmiler inbserere, et in umbris, flgurisque versari; sed proficisci, et alio transire, ad
sanctum nempe baptisraa : id enim fecere illi homines qui olim ex Dei praecepto per undas medias
ingressi sunt, et, ut Paulue ait, in mari bapiizabantur; tum enim denique ipsam DeiVjt bomiDum
mediatorem Chrislura Jesum adjutorem babebunt.
Yerbum enim cum esset Deus, caro factum esl; qai
idem alia quoque ralione medialor est, gubernandi
nempe raiione, ut qui medius incedere soleat inter
cultores suos et eorum insectatores, nec congredi
eoe inter se permittat.Jet bosles ab iacursione probibeat. < Sustulit enim se, inquit, angelus Dei, el
. columoa nubis, et ingressa est inter castra Israel: el
oen commisti sunt inter se loia nocte. t l n angelo autem denuo, alque in columna nubis Christus eignificatur; vocatur enim nomenejus, < magni consilii Angelus **.
17*
, , \
. pty
$ ,
ol \ ,
\ \ ,

;
,
. c ,
\, , *
I ^ , \
, \ \
, * (
,
;
. .
. ;
, ,
, ;
, \ ;
* , ' , .

, 6 ,
* ,
,
. ^, oaoV
\ ' , ;

,\ ,
c
, , , $;
,
,
, .
'
. ,
c . *
. ,
;
PALL. Ergo, dum Cbrislus est medius iulerjectus, non conseremus manus cum iis qui oppugnare
iios cupiunt.
- .
CYR. Ita res est; recle inielligis. Illud tamen
, \ , ,
dicara, 8 7 neque a mea sentenlia, ut opinor, is

aberrabil qui dixerit, nos, si superati a voluptuosa
,
iBundanaque vila discedere decreverimus, ac sequi
,
qtiam maximo sludio Dei legee constituerimus,
nondum tamen fuerimus sancti baplismatU gra , ,
tiam consecuti, nequequam salis fories aut paratos
,
cerlc ad molestias iolecandas fore, ei subeundos
,
pro Yirtute labores, atque ad belloruin pericola
. " ,
perferenda. Quemadmodum eniro lenerae arbuscu
lae vebemenlissiraos solis radios ferre recnsaiit, nequeparum laedanUir si venlorain violenliore impetu , * ,
qualiantur, ideoque prorsus opus habenl nonnullis ,
ex arte adjumcnlis, alque muniraento |quo circura- , \
tcgantar : sic, opinor, ctiara hominis anima quae , , Isai. , 6
.Exod. xiv,15-16. I Cor. x , 2 . . Exod. xiv, 2 0 , 2 1 .
973
DE ADORATIONE IN SPIRITU VERITATE. LIB. I I I .
274
, I x
- , xa\ ,
, \ ,
,
,
.
,
6 ,
* c (5 , ,
;
,
. , \ -
nuper e servitute vittorum eroersent, ad melioremqae frugem evaserit, ac Dei legem sequi volueril,
delicata adbuc et mollior cum sit, ubi sudorem v i derit laboremque pugna, meta perterrila, facile
terga vertet, optabileque ducet ea repelere in quibus antea versabator. IUqae Israelitae, cum iEgyptiorum apparatum vidissent, atque ad pugnae conspectum duntaxat animos abjecissent, insurgebant,
dicentes Moysi : Nonne boc eral verftim quod
locuti sumus ad te i n jEgypto, dicentes: Dimitte nos
ut serviamus jEgyptiis? melius enim erat nos servire iEgyptiis, quam mori in deserto b o c " . t Irabellis ergo ad pagnam atqoe ad meluendum proclivis, et ejusroodi qaae admodum facile deterreri
, possit, anima bominis esl ante sacrum baplisma:
-
^ r .
,^
O
t

z . . o ~ ' . . .
l - ^ x .*
. 1
* l ** at,
~ . si jam
:
. - . ^ ejus
-
.
facla
graliae
compos, illam
ex alto
* virtutem iodaia fuerit, turo vero forlissime obsi , stet persequi cupientibus, ac stretiue pugnabit; fa, , $ ' - cUlime quoque impetum bostium retundet, Christo
, - tum duce, tom propugnatore. Neque enim aliter
.
quam bac una ratione soperioreserimus.
.
.
PALL. Yide igitur qoibus boc etiam exemplis
*
confirmaturus sis ; neque enim eorura copiam tibi
.
defuturam pulo.
. (5$,
CYR. Quamplurimis id quidem exemplis demon , \ slrare perfacile est; verumtamen, primum illud
* erit, quod et proxtmum est, et ipse Moyses lilteris
$ ,
mandavit: qui enim solo aspcclu Algyptiorum de , sponderant aukaos, postea quam Rubrum mare
( , \, trajecerunt, ac sancti baptismatis flguram expleve , , runt (baptizati namque sunt in Moysen, ut sapien^
mari),
), \ ussimescribil Paulus", In g
, forles jam ac strenuos se ad resistenduin hostibus
praebuerunl; non tamen sine Gbristo. Sic enim
. '
. , scriptom est: Venit autem Amalec, et oppugnabat
Israel i n Rapbidim. Dixit aittem Moyses Josue: E l i , \
' * \ ge tibi viros potentes, et egressus congredere cum
\ , \ 0- Amalec cras; et ecce ego stabo in vertice collis, et
69 . \ , virga Dei in manu mea. Et fecit Josue, sicut dixit
, ei Moyses, et exiens congressns est cum Amalec:
' * , , " - et Moyses et Aaron et Hur ascenderunt in verticem.
.\ , collis. Et factum est, quando elevabat Moyees manus, praevalebat Israel; quando autem remittebai
,
, '. D manus, pravalebat Amalec. Manus autem Moysi
, ' , graves erant: el acciplentes lapidem, supposuerunl
' , , sub eo, et sedit super eum, et Aaron et Hur sus , , tcntabant raanus ejas, binc unns, et binc alter: et
- fuerunt manus Moysi sustentatae usque ad occasum
* ',
solis: ct fugavit Josue Atnalcc et omnem populum
.
ejus in occisione gladii. Dixit autem Dominas ad
* - Moysen : Scribe boc ad memoriam in libro, et da , ,
bis in aures Josue ; qaoniam deletione delebo me ' moriam Amalec de sub coelo. Et aedtficavit Moyses
. altare Domino, et voeavil nomea ejus, Domiuue
, ,
refugiura meum ; quoniara in manu occulla pugnat
, \ Domiaus contra Amalec a generationibus in genc ' .
rationcs".
n u
" Exod. xiv, 12. I Cor. x, 2.
Exod. , 8-16
e l
275
S. CYRILLI AJLEXANDRLNl ARCHIEP.
PALL. Et quisnaro esl bujus scriplura sensue? . \ * ^ ^ . t

ncquc enim satis intelligo.
; .
CYR. Atqui, ut opinor, nihil difficile est inspice. \ , ,
&
re*Toleniibus; nam si cogiiet quispiam praceptom 31*?
csse a Moyse Josue, quid aliud euspicari poterit, , ~ ,
quara illud omnino, quod, com Yerbum esset Det, , : ^ "**
factum esl sub lege, quod ad humanitatis babitaia , , =
perlinet, ac subditum quodam modo Moysi manda-
lls; idque plnribus modis, nunc circumcisionem
, *
perferens eam q u * est secundura carnem, iranc ,
didracbma solvens; praelerea cum iis qui sub lege \ ^^
erant, taaquam aub lege csset, se annumerans, et * c ,
apertissime dicens : c Non veni solvere legera, sed . *
adimplere". Yerum, etsi faclum est sub lege , * f v , ^
\ .
propter bumanam naturam, tamen lum quoque
Deas eral, saJvatorque ac redemptor universi po- ^ ,
puli. Naro cum ex univorso populo Israel, et ex , \ omni gente viros potcntes elegisset, sanctos, i n - \ ,
quam, apostolos, et eos qui per fldem vocali sunt, * , &
8 9 quibus recte dici possit : Yos autem genus , , ,
eleclum, regale sacerdolium, gen* sancta, populue *
acquisitionis , una cum his congressus esl cum
, ft
bujus mundi principe ; de quo ait omiiium Domi- \ , 4
niis ille ipse qui omnia vincit: Nunc judicium
.
est saBCuli bujus, nunc princeps raundi bujus cjicie- \
tur foras . > Donat etiam corona divinus vir Joan * c
nes prseclaro illo suo suffragio eos qui cum ipso et , , , , vsvtper ipsum vicerant, c Scribo, inquiens, vobie, . " ;
juvenes, qiod fortes estis, et vicisiis maligntiDi".
Annon verum est quod dico ?
. \ .
PALL. Maxime vero.
,
. KaV
CYR. Crastino aulem die cum boste congrediendum esse dixit Moyses : neque enim ejus tempo-
ribus Gbristi preclara gesta contigerunt, sed tera- *
pore consequenli ac proximo, id cst, post Moysen, \ , ' l t ,
atque post legem perfecta sunt. Tum in collem \ .
quemdam, ac verticera tumuli cujuedaro ascendit >, Moyses, ut inde pugnam alque ipsius Josue i n pu-
gnando felicia gesta spectaret. Attollil enim modice .
illa quoque legis disciplina, usque eo ut possimus
tanquam erainus imperatorias ChrUli actiones as- ^ .
picere. Deinde, altollente manus Moyse, feriior erat ,
, ,\
Israel;remiuente,languebatet invalescebat Amalec:
neque enim a diabolo,neque a quovis alioboste quara- \ *>
vis expugnandi cupidissimo vinci ullo modo potesl , \ ^ , \ non modo universus Israel, sed quicunque Christo D
, tf,v
confonnes esse praeclarum duxerunt, ejus oppro- , t*v *
brium, id est, crucem illius venerandam perCerendo: , ' , thv tijiu.v *
manusenim in aerem extenlae crucis epeciem nonob- |\, 6
scure describuat. Caelerum, quicunque non acce- . . ^*
, ,
pernnl crucem, i i , quod hoc aaxilialore carerent,
. " } ;
bostium incursionibus paluerunl. Quod ilaque ma , ,
nus extendit Moyses, crucis speciem ostendens, el
',
Amalec debilitatus cadit, ea res, ut opinor, eos

proreus eignificat qui per illam crucem veneran , \
dam Satanam vincunt, et adversus bostes invale" ,
scunt. At cum eumdero manus remittentem aspexe ,
rimus, atquc Amalec rursus invalescentem, cos coI ioan. , 14. Exod. , 9, 10.
Mauh. v, 47. I Pelr. n, 9.
Joan. xn, 51.
5
tT
t0
27S
DE ADORATIONE IN SPIRITU ET VERITATE. L I B . I I I .
177
, gitabimus qui, quod crucem accipere noluissent, *

, \ diabolo superati et victi sunt, quos alloquebalur
' c , , etiam Christus, cum dicerel: c Amen, amen dico
* , , vobis, nisi credideritis quod ego sum, in peccatis
. vestris moriemini . > Porro graves ait esse Moysi
* ? , , manus, aique aegre sublatas, gravateque admodum
&, * ad praeclaram crucis speciem ostendendam eilen , , Us, 90 illud, ut opinor, figurate significans, non
> satis paratura fuisse Israel ad fidem accipiendam,
, ac non sine eunctatione, vixque ad Chrisli opprobrium suscipiendum descendisse ; ob eamque cau
* sam recte beatus Paulus crucem scandalum Judaeorum appellat. Et accipientes, > inquit, c lapidem
\ \
, , c , ' , supposuerunt sub ipso, ei sedit super e u m : Aaron
', \ " et Hur sustentabant manus ejus, unus hinc, et al91
, f
, , \ . ter h i n c . > Lapis autem pretiosas, electus, angu , , , , laris, probatus", Gbristus est, super quo requie* $ ( scentes (sessio namque requielem eignificat), qut
) ! \ ex Israei obsequeuliores ac dociliores sunt, ilJae,
, * - inquam, reliquiae gratiae quae secundum electionem
est, expandunt manus, id est, crucem suscipiunt,
, , ' ,
, - Cbristo illos conftrmaote atque conlinente, qui
, "Qp per Hur atque Aaron significatur, et judex simul
, ei summus sacerdos intelligiiur, Hur siquidem j u dex integerrimus erat; Aaron autem sumraus sa . 0 *
* , , ' cerdos. Unus igitur lanquam i n utroque Cbrislos
, . - esl, judex et summus sacerdos, qui reliquias filiorum Israel factas per eleclionem gratiae, ad eam
.
* < quae est ex Gde salutem conlinebat. Hoc enim si^^^
Q gaitoari pulo verbis illis quae per Isaise voccm
prophetice dicta sunt: t Et nisi Dominus Sabaoth
, ^ .
reliquisset nobis s^raen, at Sodoma fuissemus, et
,
' , > \, f quasi Gomorrba siibiles facti essemus . y Guni
igitor is qui obsistebat, Amalec, inquam, cecidisset,
, ,
c Scribe, > inquit, c boc ad memoriam in libro, et

dabis i n aures Josue . > Erant enim praeclara illa

. Gbrisli gesta diutarna? sempiternseque memori
. ganctorum evangelistarum scriptis commendanda.
* Dari quoque jussit scripta illa in aures Josue : Ulo . rum namque sanclorum virorum monumenta, velut
', selecta dona quaedam,ac tanquam laudes et praeconia
* \ Ghristo dicala sunt. Profligato igilur ac viclo Ama , # , . lec, erigit Moyses allare Deo, iilique boc nomen
imponit,i Dominus meus, refugium meum . > Quod
& .
#
i v
* - D ipsura eliam Gbristi flguram praefert. Is enim

, , \ minus noster est factus, ac refugium, cum de , bellarit mundi hujus principem, calcaveritque
. mortis imperium, ac seipsum obtuleril pro nobis
, , ut immaculatam hostiam i n odorem suavitalis Dco
ac Patri. F u i i igitor allare illud Gbristi figura, cui
, c , .
decens ac verum nomen est, Dominus meus, rafugium meum.
PALL. Assenlior : oplime namque stniire v i . * .
deris.
.
GYR. Bello itaque gesto adversugf)! spiritualem
' , Amalec in manu occulta, eoque victo, Cbristusob , \ ,
linuil gentes, ligatoque forti, ut ipse inquii, cjus
Joan. vni, 24.
Mbid.. 15.
Exod. , 12.
I Petr. , 7; Isai. xxvm, 16.
Isai. i , 9.
Exod. xvu, 14.
S. CVKILLI ALEXANDMNI ARCHIEP.

7
vasa diripuil . Gregem enim, qui olim sub ttlias , . :

ditione fueral, gentiles, inquam, cum veteribus gre* ,
gibus conjunxit, ideoque dicebat : Et alias oves , *
habeo, quae non sunt ex hoc o v i l i : el illas opor- \ - < ,
tet me adducere, et vocem meam aadient, et flet , &,
unum ovile, unus paslor . > Christus aulem pax
\ \
nostra est, juxla Scripturas, qui fecit otraque , .
unum, et mcdium parietcm macerix soWit, et
, , ,
inimicilias in carne sua, legem raandalorum i n
\ ,
decretis evacuavil", atque in unum novum ho- \ , h
minem. tum eos qui ex circumcisione, tum qui , \ extra legem erant, conciliavil. Jam vero conside res iterum velim magnum hoc > y s t e r i u m , quasi in
. " ,
umbra et xnigmate, quod iis quse modo a oobis , b
dicta sunt, illico adjunctum esl. Audivit enim, > $ . t , , c ,
inquil, c Jetbro sacerdos Madian socer Moysi omnia & , ,
qusDCunqae fecit Dominus hraeli sao populo; edu-
x i t enim Dominus Israel ex iEgypto. Accepit autem . " *
Jetbro socer Moysi Seppboram uiorera Moysi post ^
dimissionem ejus, el duos filios ejus; nomen uni ,
Gersam, dicens: Advena fui in terra aliena: et no- \ , )inen secundi Eliezer, dicens: Deus enim patris mei * \ , )
adjutor meas, et liberavit me de manu Pbarao- , &
nis. Et venit Jetbro socer Moysi, el fllii et uxor,
.
ad Moysen in deserluin, ubi castrametatus erat in
, \ \ \ ,
montem Dei. Nuntiatura est aulem Moysi a dicenti- , \ .^
bus: Ecce socer tuus Jetbro venit ad te, el uxor lua
et duo filii tui cum eo. Egrcssus est autem Moyses , \
in occursum socero suo, et adoravit eum, et os~
* .
cuJatus eum, et amplexi sunt Lnviccm, el iatroduxtt ^ , ,
cum in tabernaculum,
et narravil
Moyses socero suo , jca\ ,
.m
omuia quaecunque fecit Dominus Pbaraoni etjEgy-
ptiis propler Israel, et omnem laborem qui accidit ^
eis in via, et quod eruit eos Dominus de manu Pba- \ ^
raonis, et de manu jEgyptiorum. Obstupuit autem

Jethro euper omnibus bonis quae fecit eis Dominus,
\ ,
qaod eruit eos Dominus de manujEgyptiorum, et de \ ' .
mano Pharaonis. Et dixit Jetbro : Benedictus Dorai- \ ,
nus, qaoniara eruit populum suumdemanuiEgyptio- \
rum, et de manu Pharaonis: nunc cognovi quod ma- . *
gnus Dominus 9 2 super oranes deos, propter boc ,
qnod superbe egerunt eis. Et accepit Jetbro soccr , \ . ,
Moysi holocausta et victimas Deo : venit autein et , ,
Aaron, et omnes senioreslsrael ad comedendum pa- . \
?
nem cum socero Moysi coram Deo. Et factam est post D \

\ crastinum consedit Moyses ad judicandura populum ;
assistebat autem omnis populus Moysi a mane usque
ad vesperam. Vidensautem Jethroomnia quaecunque . \ ,
faciebat populo, i n q u i l : Quid boc lu facispopulo? cur ,
.
to sedes solus, et omnis populus astat tibi a mane us ,
que ad vesperum ? Et dicit Moyses socero suo : Quia
; ,
venit ad me populus quaerere Judicium a Deo. Quan ; \
do enim fuerit eis controversia, el venerint ad me,
"
judico inter singalos, el doceo illos mandata Dei el
. "
legem ejue. Dixil autem socer Moysi ad eum : Non
\ , recte facis verbum hoc; corruptione consumeris
,
inlolerabili et tu, e l omnis populus bic qui est te" Matlh. , 29. "Joan. , 16.
Epbcs
, 14, 15.
281
DE ADORATIONE IN SPII YERITATE. LIB. .
2SS
.
* {& ,
;. .
, .
,
,
,
,
, .
, \, ,
. '
6 , .
cum r grave tibi verbuin hoc, non potens l u facere

solus. Nunc igiluraudi me, et consilium tibidabo ;
Esto tu populo i n iis, quae ad Deom, et referes
sermones eorum ad Deum, et testificare eis praecepta Dei et legem ejus, et ostendes eis vias in q u i bos ambalent i n ipsis, et opera quae facient. Et tu
tibi provideab omai populo viros, inquit,potentes,
et judicabunt populum . > Et quibusdam inlerjcctis,
iterum : c Audivit aulem, inquit, c Moyses vocem
soceri sui, et fecit quaecuoque dixeral ipsi . >
" , \, -
. ,
, .
.
; \
* \
' . , :
, ,
-
,
, \ ,
, *
\ \
, \ \
.
ôtvixt^ ,
, , ,
,
^ \ . '

* " *
; , , ,
> ,
, . "
^
, \ , \ \
/ * , .

( .
/
,
,
, *
, '
, . "
.
*
,
, \ , \ \
. ,/ , >
, *
PALL. Perge igitur mibi rursus, et singulis

seorsim distributis per partes explica.
CYR. Nonne exterum esse fateris, el ex gentibus
bominem Madianitam ? Neque enim est ex Abrabam
stirpe progenitus : erat etiam alioqui religionis
ejus quae pcr orbem terraruin erat eo tempore
pervulgata, sacerdos et cultor. Yenerabantur enim,
ut est raultorum sermone celebratum, et ipsi per
se putabant, Deum altissimum, ut etiam profecto
Melchisedecb; alios qboque deos recipiebant, ct
in deoruro nuraerum una cum illo referebant eximias creaturas, terram dico et coelum, solem et
lunam, et aslra insigniora; atque ejusmodi bac i n
re labes et error vetus quidem vitium fuit, sed
quod usque ad nosira tempora pcrvenerit, atque
pervaserit. Sic enim adbuc quidam in Pboenice et
Palaestina desipientes sentiunt, qui, cum se ipsi
religiosos appttleitt, viam tauen mediam religionis
ingrediuntur, neque Judaeorum moribus 93 oinnino, neque gentilium addicti, inter utrosque autem quodammodo jactati atque dissecli. Israelitas
autem olim, cum ad euradem modum senlire COBpissenl, Elias propbeta objurgavit his verbis :
c Quousque claudicatis ambobus poplitibus? aut
Baal, Baal, aut Dep, Deo *. > Verisimile igitur est,
Jethro quoque ejastfiodi aliquam eecutum essc religionis formam. Qui, posteaquam cognovit quae a
Deo profecta fuissent ad salutem Israelitis praestandam, magnificis atque admirabilibus narralionibus
illectus, cum domo tota ac genere lolo ad Moyscn
venit. Is, cum libenter eum aspexisset, excepit, i n que suum tabernaculara induxit, exposuitque accuratius illa divinae virtulis praeclara gesla, admirandaque facta, quae vim sermonis omuem superarent. Vocatur igitur a falsa sententia ad eam
quae ad Deum ducit, erranlium turba, gentiles,
inquam : ac primuin quideraex eo quod nonuibil
de Deo inaudierunt, deinde ipsi per se sponle
quodammodo ad Dei legem, id est, ad instilutionera
sacrarumLilterarum accurrunt. Ilaque et ad p r i mum tabernaculum properant; introduccndi namque vim lex habet: deinde vetuslioribus iilis narrationibus persuasi, i n eam deniqae sententiam vcniunt, u l credant unura esse ac solum Deum,
illique oblaliones dicari oporterc. Moysi namque
Exod. x n i i , 1-22.
M b i d . , 24. * I I I Rcg. ,21.
2*3
S. CYRtLLl ALEIANDRJM ARCHKP.
narralione aodila, Madiaottes ille, Nnnc, * iaqttil, , l o l i t

c cofnori qvod magnoa Doaamaft soper omnes deos; \
propterea qood snperbe egernnt conlra eos. E l
. ,
aceepil Jelbro tocer Moysi holocaosta et victi
maa Deo . Est ergo quidam ekmeoiarias ma, ' ,
gister, e l ad primos adilas verae de Deo cogai .
lioais nos adducit Moyses, id est, illa Telaslioran
Liiteranun sacramm catecbesis el iairodaclio.
. ".
PALL. Certam est.
. ^>
CYR. Perfeclos aatem reddit Christas eos qui
. '. , *
per legem levias imbau &anl; cam aatem iegcni
dico, rursus testamentQm velus intellige. Ilaqoe .
erga Jethro solis de Deo narrationibus est usus \ >
,
Moyses, i n eamque jam illam sententiam Iraduxit,
, ,
q l diserlis verbis fatcretur non esse alleram Deum,
sed solum eum; qai anas ei natara, et vere Deus * ** . ,,
, TS
sit. Haec aatem prima est calecbumenorum fides a
\ . "
multorum deoram opinione disccdere, et anum
\ ,
i i l a m , vere et natura Deum amplexari. Aaron
. , , c
vero ipsam Jethro mensa dignalur, el 94
P~
nemedendum irivitat. c Venitenim, > inqait, cAaron, \ ,
.
et onroes seniores Israel ad comedendam panera
,
cum socero Moysi coram Deo . > Perfectos enim
* ,
effidi nos pane vtrenli Chmtus, verior Aaron, at
pcrfectos reddit non genliles tantutn, sed eos po- ,
.
tius promiscae qui de genere lsrael elecli sont,
qoomm figoram leocot Uli seniores. Nee vero
. ,
parvam significationem sanctificationis prae se ferf
illud, quod tanqoara in conspeeto Dei panera man- , , ducare oporteat. Qoid enim adeo snb Dei OCD1,
atqae conspecta, qnam myslica nXMa, et boslia,
quique ejus participes fiont ?
PALL. Recte ais.
. .
a
CYR. Jam vero nos, qui perfiamur in Christo,

ad ampliorem sapienliaro, quam qnas per legie
iostitutionem acquirebator, pervenire, id certe
Tiullo labore videbimus, si ejos rei perspicuam imaginem acceperimus Moysen et Jethro : c Meyses
namqae sedebat, 1 inquit, c judicans; astabat aotem
illi universus popalas a mane ueqve ad vesperaia *. > Auctor autem est Jetbro illiae sententiaB
qoam secutos est Moyses : ei cem optimam ese
inteiltgeret, amplexus est. c Aodivit eoim, 1 inquit,
^ Moyses vocemsoceri sai, et fecit quaecunqae sibi
4 h i t . > Qoid enim ? qui melios coneiliuro dare,
mclioremque senlentiam dicere potocrit, is non &
usqtiequaque pnidentia prseslare palaadas est ?
. " , \ ^
, \
, \
, c
,
, ,
c ,*
\, t ,
. > \ \

* \ ;
PALL. Assentior.
CYR. Hanc vero per Christam perfectionefli illa
legis institotione praestantiorem eese, longeque excellcntiorem, ut quffi ad eam nos cognitionem atlollat, quae sit Ionge superior; id vero facile bealissinras Paolus ostendit, qai propter emineniem
scientiam Gbrisli, ot ipse a i t , eomm qnse ia lege
lucra erant, libentissime jacturara facit, et etercora arbitratur, Christum bicriiaciat . Alqae
adrersus eos quidem, qui sola q u per Moysen
tradiia sant, adhuc magna pntarent; perfectionem-
. .
. " \
$ ,
, ,
,
, , ,
.
, , -
, * Exod. XVHI, I I , 12.
Ibid., 12.
Ibid., 15.
Ibid.,-2i.
Philipp. , 5.
3S5
DE ADORATIONE IN SPIRITU ET VERITATE. L I B . I I I .
286
, \ ' que eam qiue acquirilur per Cbrisli doctrinam,

; repudiareM; dicebat propheta Jeremias : c Quo * , \ raodo dicetis quod sapientes sumus nos, et Dei
, lex nobiscum? frustra facius est juncus mendax
; Scribis; confusi suol sapienles, perterriti sunt et
(
capli sunl; sapientia quae est in ipsis, quia verbum
) .
Domini reprobaverunt ? > Nobis vero, qui salu \
tare verbum non reprobamus (libenter enim am , \ - plectirour Christi prsedicalionem), factus est ipse
, ,
sapientia a Deo. lis igitur qui suot in lege, eiiara
\ . prudentiae nomine superiores 95 sumus : et qui
, .
legts sermonibus imbuimur, posteaquam come ,
dimas paoem in conspecta Dei, meliora tum sen .
tire, tura loqui didicimus. Est enim auctor senlentiae Jethro, Moyses obtemperat Nec Tero absurde Jethro quidem gentilium persooam sustinet,
9
Moyses autem eorum qui sunt ex

. .
PALL. Recle ate.

CYR. Ergo Ula,qaa3 per Chrislum tribuilur per. , \
* , \ fcctio, et ejus sacramenlorum virtus, tum sapientes nos efficit, tum vero roorte fortiores ostendit,
, ,
\ ' , occuUara illum ac spiritualem Amalec, Satanam,
, . \ inquam, expugnans. Et recte admodum ille Psaites aiebat: Quoniam in Deo faciemus virtutem;
" ,
. > et ipse ad nihilara deducel tribulanles nos .
, De nobis item, qui fldei splendore sumus ornati,
c " dioebal ad Beum voce conversa : c Quoniam gloria virtutis eorum tu es, et in noroine tuo exsulla ,'
, bunt lota die . > Exsultamus enim i n Christo,
, , cam salvamur, et ipsufn babemus, ut est apud
. Scripluras : Scutum bonae Tolaatatis " . Cujus
, rei nobis figura esse rursus polest, atque imago
l #
1 1
c \ C
,
, \,
* \ ,
, \ . \,
, * "
, '. ,
,

.
. \

* ,
* ^
. \
,

\ , \ \ ,
\

\ \
, \
, . Kat
' 9
Jer. >, 8,0.
Psal. u x , 14.
1 1
perspicua , quod i n extremo secimdi Regnorura

Jibri ecriptum est; ea verba sic babent: c Et sur~
rexit David mane, et sermo Domini factus est ad
Gad prophetam, videntem David, dicens : Haec di
cit Dominus, Tria ego dicam conlra te, David;
elige unuro ex ipsis, et faciam libi, Et venit Gad
ad. David, et nuntiavit el dixit ei, dicens : Elige
tibi nt fiant, vel ut veniant tibi Ires anni famis
soper terram tuam; vel ires menses fugias lu de
facie inimicorura tuoruin, et ipsi persequantur te :
yel u L fiat tribus diebns raors in terra tua. Nunc
igitur delibera, el vide quod verbum respondeam
ei qui misit ine. Et dixit David ad Gad : Arcia
sont mihi undique vaJde haec tria : incidam igilur
in manue Domini, quia multa) miseraliones ejus
nimis; in inanns autem hominum non incidaoa. Et
etegit sibi David mortem : erant autem dies messis tritici, et dedit Dominus mortem in Israel a
mane usque ad horam prandii : et coepil ruina in
populo, ei roortui sunt de populo a Dan usque Bersabee septuaginta millia virorum : el cxtendit angelus Dei manum soam in Jerusalem, u l disperderet eam : et misertu6 est Dominus super 96 malo,
et dixit angelo corrumpenti in populo : Sefficit
nanc; remitle manum tuam. Et angelus Domini
erat slans juxta arcam Oma Jebussei. Et dixit Da~
Psal. LSXXVHI. 17, 18.
1 1
Psal. v, 12.
+kl
S. CYRILLl ALEXANDRTOI ARCHIEP.
388
vid ad Dominum, cam vidi&sel ipse angclum cae- . , dentem populo, et d i x i t : Ecce ego sora paslor, ,
* , ,
ego peccavi : et ego paetor male feci; et isli oves
qoid fecerant ? Fiat manus tua contra me et conlra * \
domam palris mei. Et venit Gad ad David in die ; \,
illa, et dixit illi : Ascende, et constitue allare i n . \ ]
area Orna Jebusaei. E l ascendil David jaxla verbum , ,
Gad propbete, qoemadmodam preceperat ei Do- mious : et inclinavit se Orna, et vidit regem et .
iervos ejus pertranseanles sapra ipsom : et egres- , sos est Orna, et adoravit regem in faciem soam su- , \
per terram. El dixit Orna: Cur venil dominus meus , *
,
rex ad servum suum? Et dixit David : Ut eroam a
te aream, ut aedificem altare Doraino, et cessel , \ . \ } 6
ruina a popolo. Et dixil Orna ad David : Accipiat ;
et offerat dominus meue rex Domino quod bonum * esl in oculis suis : ecce vituli in holocaustum, et ,
roUe et inslrumenla boum in ligna. Omnia dedil . ;
Orna regi. Et dixit Orna ad regem : Dominus Deus *
tuue benedicat tibi. Et dixit rex ad Oraam : Nequa- *
quam; sed emens emam a le prelio, et non offeram , \
.
Domino Deo meo holocauslum gratis. E l emit
. \ *
David aream et bovee argenlo, quinquaginta siclis;
. \
et aedificavit ibi David allare Domino, et obtulit
* *
holocausta et paciflca. Et auxit Salomon allare
.
postea, quia exiguum eral prius; et exaudivit
.
Dorainus terram, et cobibila esi ruina super
Israel .
, , \ .
' , . ,
.
PALL. Quisnam in his verbis sensus ine&se po- C . \
landus est ? nam difficilis est sane bujus loci con- ; .
tcroplatio.
. , GYR. DitHcilis plane, ac revera ejusmodi ut
aegre percipi possit. Tamen illud dicam, propositae .
Scripturae exleriorem quasi sensum in pauca con- , ,
ferens, et ad interiorem intelligenliam transfercns. . , *
Coneidera igitpr, Palladi, lanquam in speculo ac
tenuibns imaginibus Gbrisli mysterium, ac nostrae , \ '
,
gubernationis rationem.
PALL. Oplime id ipsepraslabis, Deo 97 faculla. ,
tem intelligendi suggerente.
.
GYR. Audi itaquc. Jam enim ingrediar ad dicen. . \
dum. Divina factum est ira, ut roors Dei populum .
depaeceretur, atque ad boram usque prandii, ne- , \ , raine prohibenle, invalesceret exterminalor. Cum D , *
vero jamjam immissurus esset manum in Hieroso- ,
lyma, probibei illum Deus; conspeclo autem angelo * ,
supplicavil David se peccasse, dicens: reclius porro , *
esse ac justius paslorem ac ducem potius morlem \ obire quam oves, quse nihil peccassent: ila Deo j u , ,
bente, erigit altare in area Oroa, quain simul cum
* ,
bobus trituranlibus emerat siclis quinquaginta.
, Poslea vero quara exstruxit allare, boslias super co \ .
imroolavil, bolocaulomaCa inquam, ct paciOca; ccs- , *
savit consequenli tempore ruina, et illa prius gravis
, \ *
1 1
HReg. \, i l usque ad flnem.
DE ADORATIONE IN SPIRITU ET YERITATE. LIB. Hf.
289
200
, mors inbibita esl. Adnotavil autem Scriptura sacra

allare illud parvum ab inilio foisse, aactuni vero
, , poslea a Salomone. Utrumne igitur in his verbis
. quam brevissirae propositi loci exleriorem sensum
contineri fateris?
;
PALL. Faleor, sed quomodo clarior fieri possit
. ,
ejus loci intelleclus, jam explana.
*.
CYR. Anignoras hominis naluram, quod inter
,
, omnes convenit, in mortem atque interitum, quod
, suum opificem ad iram concitavissel,inipso tanquam
, , ', nostri generis initio, id est, in Adam, praecipitem
* , * ruisse? qui com diviaum ab initio mandatum contempsisset, aodivit: Terra es, et in terram rever , ; >
leris .
.
PALL. Vera dicis.

. , ,
CYR. mane igitur, hoc est, a primis hujus sae , culi lemporibus mors depasta est eos qui in terra
, , erant, usque ad boram prandii, hoc est, usqae ad
, / mensse lempus. Ubi enim advenit nobis sancfce
, mensae lempus, niroinim illius in Christo ac my , ' elicae, in qua pane vescimur illo coelitos dalo alque
, vitali, qu& prius terribilis erat, cuique djfficile
, * obsisli polerat, mors cessavit, Deo ad misericordiam
, revocato, cum vix inhibitus esset exlermioator:
\ ,
qui cum vellet io eos quoque qui i n sajQcla civitate
, ,
habilarenl, in spirituali nempe Jerusalem, pestife , * ram immittere raanum, Deo ad misericordiamflexo,
" , > , c . vix tandem cobibetur, f Remitlenunc, inquit,< sat
, , - est. r Saacta porro civitas Ecclesia est, cujus babi
>
_ , . .
,
- G
.
...
.
.
. lalores eos esse puto qui pane illo vivenli perfi & - ciantur ad saiicUfieatloiiam. Hajus adeo augoela? et
* c \ , admirabilis civitatiseliam divinus ille David roemin i l , dicens : c GJoriosa dicta sunt de te, civitas
. ,
. \ D e i H a b i l a v i t enim in nobis Chrislus, qui vita esl,
, et 9 8 vitam praestat: qoamobrem a sanctificatis depellitDeos exterminatorem: nequeenim vincereilli

amplius licet, poslquam sanctae illius meusae tempus
-, .
6 , advenit, quam prandii teropus lalenler signiflcat.
. Eripuit ergo nos Christas, qui in persona David i n lelligiitir. Nam, posteaquato vidit eos qui in lerra
,
* erant a morte consumi, paracletue alque advocatus
, , - est pro nobis ad Patrem; obtulit namque seipsuui
, pro nobis, et morli sponie subjecit, cobibuilque ex * , * D terminatorem, suum esse peccatura dicens; non quod
, , peccatum ipse coromiserii, sed quod, juxta Scriptu, \ , ras, ipse peccata noslra portat, et pro nobis dolet,
, * < et inter sceleratos reputalus e s i , quamvis pec . , catum non nosset, c et iactus est pro nobis raaledi * c t u m . jEqaius autem esse ait pastorero, quam
oves poeuas luere: nam ut bonus paslor animam
. , Buam posuit pro ovibus. Deinde divino admonitu
beatus David, ubi angelum exterminatorem cessan,
( lem jam et stantem conspexit (viditenim eomprope
, ), , aream, inquit), ibi fixo altari, holocausla et pacifica
( (genera autem ea sunt ex legis prescripto, ac roodi
\) . hostiarum), obtulit Deo. Ac per aream mtelligee
, Ecclesiam, ad qaam cum perveriisiet, stelil tan1
# |
1 6
17
"Geaes. m , 19.
1 1
Psal. IAXXVI, .
I e
Isa. LIII, 4.
1 7
Galat. m , 15.
8. C Y R I L U ALEXANDRESl ARCHIEP.
91
dem, ei destnicU mors esl; et i l l a n prioe Tioieetam ,

et devastaoiem omnia maoom conlraxit exlern>iiwtor; est erum illios vitae, q u * soapte nalura vita est,
hoc esi Cbri&ii donus. Aream vero dicimns Ecclesiam ex imagine qoadam alqne siiDilitodine, qnod
in ea manipolonim spicaromque more colliguntur,
qui a saeculari Tita sanctomm messorum, hoc est,
apostolorum eYangeHstarumque praedicatione demetoDttir, a t i n illas saperas aalas coraporlentar, et
unquam i n Dominicum horreom, in coeJestem i l lam Jenisalem yelati pargatam jam triticum infcrairtar, depoeilis inalilibas el sapenracuis non
modo actionibas, sed etiam animi aensibos, qui velot in imagine qoadam palearam inteUiganttir. D i ctum est autem a Cbristo sanctis apostolis: Nonne
vos dicitis qood adhuc qoaiaor menses sant, et
messis venit?Ecce dico yobis : Lerate ocalos veBtros, et videte regiones, qaoniam aJbae svnt jam ad
loessem. Et qai metit, mercedem accipit, et congregat frucltnn in vilamaeternam ; > etiteram :*Messis
quidem malta, operarii autem paeci; 99 rogate ergo
dominum messis, ut mitlat operarioe i n messem
gaam". Meesem, opinor, spiritualera, eortim qoi
credituri erant, muhitadinem appeUavil: sanclos
vero messores eos dixil qui divinom verbum in
mente ac lingua habent, < quod vivum est, et efficax, et penetrabilios omni gladio ancipiti, et pertiogit usqae ad divieionem animae ac spiritos, compagum quoque ac raedallaram " . Area porro
nomine, beatns quoque Baplista signiflcavit Ecdesiam, cum deChristo sic dixil : < Ego quidem aqoa
baptiio TOS; venit antem fortier me, <5u}us non
eum dignus solvere corrigiam calceamentoram:
ipse vos baplizabit in Spiritu sancto et i g n i : cujus ventilabniin in manu sua, el mundabit aream
suam, et congregabit triticum suum in horreum,
paleas autem comburet igni inexstinguibili . >
Hancigitur spiritualem aream,Eccleeiam, inquam,
erail Christus quinquaginla siclis, boc est, non
cxiguo pretio ; se ipsum namque dedit pro ea,
m eaqne flxit altare: cumque idem esset sacerdos
(factus namque estpontifex suromus ) , i d e m v i c t i ma, se ipsum obtulit, tanqoam in specie ac figura
vfreli triturantis, et factus est bolocaushim et hostia
pactfiea. Solotus est enim ille medius paries per
Chrislum, et qoi olim disjuncti ac segregati eramas peccati colpa, per ipsum el in ipso cam Deo
et Patra conjuQginmr, aatiquis illis inimicitiis exBlinctiB: Ipse eat enim pax ooslra , u i Scriptme
teeiantor.
11
el
PALL. Vilutam igitur trituranlem iatellecluri sumus Cbristum ? quonam i d modo landem ?
CYR. An vero, Palladi, non yitulorum triturantium
nomine lex Moysi disoipulos sanctes appellayit ? sic
enim per aenigma d i x i t : Non alligabis os bovi
trJUiraiHi *. Quod ipaim cura evidentissime inlellexisset beatus Paulus, a i t : t Nunquid de bobus
Joan. iv, 55, 56. Matth. ix, 57, 58.
u, 14. D e u t . xxv, 4.
lv
1 0
Hebr.
, , \ ,
* (

, . & , *
, , [] Otxr^
ol
, ' , \
,
,
, -
, *
\ , /}
. *

, \ ; $
* ,
, *
. , . * , .
, ;
. , ,
tv ,
"
, ,
,
,
\ .
* ,
, c :
, , \
*

\ , \ ^
, *
, .
,
, ,
' ,
, \
\ (
), ^
, ,
\ \ . ,

\
\, .
, .
.
; ;
. , ,

;
. " \
;
r, 12. Luc. , 16,17.
Hebr. , 2 0 .
"Ephes.
DE ADORATIONE IN SPHMTU ET VERITATE. L I B . .
1 1 6V ; ' , cura est Deo? an propler nos utique dicit? pro ' , \ * pter nos enim scriptum est, Qnoniam debet in spe
arans arare, ettrHurans in spe participandi . \ i l u i i
. > , '
Kaqiie ad raraginem illms prhni, id est, Ghristi,
, * , , 6 sancti quoque discipuli sunt. Alia etiam ratione
. '
Titvlus triturans est Christns: per ipsum namque
, purgatio fit, et superracaneorom openim, distractionum, inquam, et mundanorum carnaliumque
, \
, . ensuum depositio, quae sunt u l paleae qooqne flam, ' \ , maram alimenla. Excilalo autera altari, super qood
, et pacifica victima, et bolocaustom imponeretur,
. - sublatum est praesens ilhid malum : 100 exaudivit
namque Dominus terram, et cobibita cst ruina.Nam
, ,
, - posteaqaam seipsam pro nobis sacrificavit Christus,
abolita mors est, suWatus interitns, cum Deus om* , \, ; > nipotens paratas jam qirodammodo omnium hominum precibus aures pnebeat: c adhuc te loquente, >
, inquit, c dicara, Quid e s t " ? > Quod autem dictum
- ,
est, allare parvum quidcra ab rnitio fuisse, sed
,
aoclnm esse postea, futaram suis teroporibus pro ,
grcssionem Evangelii, et sanctarum Ecclesiarum
.
ab inilio angustias, earumdem coasequenti tein ,
, \ - pore ampTitudinem significat. Dilatanlur enim quodammodo in dies allaria, cum semper aliae Ecclesiae
,
prioribus adjiciuntur, atque in immensam m u l l i , \
, \ , \ - tudinem excrescunt populi, qui per Cbrisli sacri , ficium rcdempti sunt, quibusque ille idem sacerdo*
est et bostia sancta, et odorifera purgans, et ut al &.
tare sanctificans, el u l in areat specie Ecclesiae dotninos.
ts
10 .
* ,
\ ;
. , . .
.

**, ,
* *
^ , \ \
.
. ;
. ' \
, \
, , \
X T \
, ; \
. , \
,
.
, ,
, , \ ,
, , \
" I C o r . , 9, 10.
lsai.LXV, 1.
PALL. Manifesta sane et evidens expositio: nam

artificiose composlla est.
CYR. Quid enim, nonne tu rpse quoque nibil
cwnctalus confitebereCbristum esse omnium viiara
atqoe redemptionem ?
PALL. Fateor equidem; sic enim sentio.
CYR. Unus enim pro omnibus mortuus est, qui
pro universis justum pretium cral; et animam suam
permutationem pro nostra dedit: quo faclo, diaboli
perversilatem compescuit, ac modo quodampeccati,
quod nobis dominabatur, criminationem, et illam
in omnium hominum culpis accosandis effrenem
lmguam cobibuit.
PALL. Quomodo?
D CYR. Nam, ex quo regnavit peccatum super
nes qni i n terris versantur, cum maxirae proni
sint ad mala ab adolescentia , ut scriplum est,
et omnium corda diligenter incumbant ad perficiendi voluntatera, necessario mortis poenam incurrimus. Legis namque diviuae violationi, Dominicaeque voluntatis conlemptui poena constrtutaesl mors.
Sed corruptam hominis naluram aoctor ipse misertus est; itaque ille Unigenitus faclus est homo, corpusque natnra morli obnoxium gestavit, et caro
factus est, ut morte tolerata, qua? peccali culpa nobis jam imminebat, destraeret peccalum, ac demum
Salanae criminationibus finem imponeret : quippe
" Genes. v i , 5.
,T
206
S. CYRILLI ALEXANDRUSI ARCIHEP.

o i m in ipso Chrislo, peccatorum, de quibug accusa-
birour, pceuas exsolverimus; lollil enim peccala
noslra, et pro nobis dolet"> juxta propbela? vocem. 1 0 1
enim nos Hvore ejus sanati sumus?
,

* c , \
, "
\ ;
. ,
PALL. Yeram dicis. c Vulneralus est cnim pro ,
pter peccala noslra, et fuit in afflictione et in
,
plaga .
. , CYR. Sublatum igitur cst de medio pcccatum,
, \ posteaquara pro nobis passus est Christus, neque
,
posthac, opinor, violenler advcrsus eos qui per
:.
Christum sanctificati sunl, vociferabitur : idqoc
\ :,
perspicuum nobis faciet prophela Zacbarias velut
\ ,
per visionem dicens: cEt exivit angelus, qui loque . \ ; ;
batur in roe, et dixil ad me : Re&pice oculis tuis,
et vide hoc quod procedit. E l d i x i : Quid iUud est? xaA .
.
et dixii : Hc est mensura quae procedil. Et d i x i t :
, \
Haec est iniquilas eorum in universa terra. Et ecce
talentum plumbi elevalum, et ecce una malier se- \ ^
debal in medio mensura, el projecitlapidem plumbi *
, \ * \ in os ejus : et levavi oculos meos, et vidi, et ecce
,
duae mulicres procedentos, et spiritusin alis earum,
c l hae babebant alas ut alas upupae, i l sostuleront \
roensuram inter tcrrara et coelum : et dixi ad an- , \
. \
gelum qui loquebatur in roe : Quo bae ferunt mensurain? Et dixit ad rae : Ul aediiicent ei domum * ;
iu terra Babylonis, et praeparcnt, et collocent illam \
ibi in praeparatione ejus
> Visne ut rursus de , \ , \
singulis disseramus, el, quantum uobis licet, con- \ , *
, \ ;
sideremus?
. .
PALL. Maxime vero.
CYR. Mensdrara quamdam, qtwe ab Jerusalcm

. exibat, vidit prophela, roganlique quid illud esset,
, * ,
respondit angclus: Haec est iniquitas ipsorum in
* < r j j
universa terra : Quod perinde est ac si dixis . " , ^
set, Hac mensura orania appenduntur peccata, quae
cunque per universam lerram singulis quibusque
.
temporibus perpetrantur. Ubi enim noslra peccata
,
usque ad manifcstam pervenerinl magniludiuem,
> *
tum vero offensus poenas a nobis repetit ipse legum
, conditor : frcquenter autem insita quadam beni- , gnilate tolerat, peccanlesque sustinel; neque, an- . "
tequam sit modu$ completus, nniversam efifundil *
iram. Itaqoe dixit Abrahae : Nondum enim impleta '^ . > sunt peccala Amorrhaeorum usque a d h u c . > Pba \
risacis aulem, quieffrenale
illum offendissenl,
dixit
" *
>.
Gbristus: c Et vos implete raensuram palrum ve ,
strorom . c Procedente igitur mensura, talentum
, ^
plumbi attollitur, injicilurque in raedium mulier ,
quae mensuram impleret, quae etiain ore plumbi
*
lapidem excepit; deindeinquitdivinus ille angelus: .
Haec est iniquitas.
1 0 2 PALL. Non est adbuc salis perspicuus hic
. .
Scripturae locns.
. , .
CYR. Sed erit profeclo, atque haud iia multo
*
post: nam plumbi talentum ipse Christus est, opi ; , ' , nor, qui atlollitur quidem, id est, exaltatur per
1 1
,e
Joan.1,29.
Isa. LIII, .
Zacbar. , 5-11. ** Zachar. , 5.
1 1
Genes. xv, 16.
"Matth.
208
DE ADORATIONE 1N SPIiUTU ET VERITATE. LIB. .
, - crucem, ac dignitate divinitatis speclatar insignis:

. , - Deus enim illum super orania ciallavit el largitus
. cst ilii nomen, quod est super omne nomen
, Obstruil autem os iniquilalis, juxla illad qood i n
Psaimis canitur: c Et omnis iniquitas oppilabit os
* \
- suum **; quod ea probibeatur adversus eos cla, \ . mare qui ex infirmitate peccaverint, et flde juslifi, ; c cati sint. c Deus enim est ille, qui juslificat, quis
, \ est, qui condemnet ? > Itaque cum Christus pas sus sit pro nobis, quomodo conseqnens essel eliam
a nobis ipsis repeti nostrorum peccatorum poe;
nas?
PALL. Rectissime diclum. Justiflcati namque
. .
, sumus i n Cbristo, atque clamorem adversum nos
criminalionemque peccati repuiimus. Jucundissi . * ,
B mom vero feceris, si docucris quam ob causam
, . plumbi figura &ignificelur Chri&tus; mulieris autcm
persona indicelur iniquitas.
CYR. Alqui baud difficile est id e sacris Lilteris
.
* perspicere; multis enim aliarum quoqae rcrum
, imaginibas Cbristas adumbralor, cura e significatarum qualilale rerum proprietates, qua; in illo
, ' .
sunt, intelliganlur.
PALXi. Id vero quale est quod ais?
. ,
CYR. Factus est nobis basis quaedam et firmilas,
. \ ,
, ^ * - et immobilis gradua, et solidum fundaroentum : ea
, c , \, de causa appellalus est lapls. Ecce enim, inquit,
, , pono fundamcnla Sion lapidem electum, angu. ' , - k r e m , pretiosum. E l qui credit in ipsmn,non con. J , fandelur . Bet rursos idera praeclarus alque ad
* ^ f
f
_ ,
-_^_
^ _
TT. ^ mirabilis
aW\ 1\ aEcclesiae
114* 17 1 tbesaurus,
** A
M% nostra
llm M
A
M
i ^MI
divitiae
illae
C
. spiriluales; itaque margarita est appcllatus. Si , , mile enim esi, inquit, regnum coelorum negotiatori
. - q w r e n t i bonas margaritas; inventa autem unapre , tiosa margarita, abiens vendidit universa qux
, . * babuit, et emit eam " . Conjunxit etiam nos per
, se Deo et Patri, soluiis inimicitiis i n corpore suo,
< , * \ ut scriptum est*'; ideoquead Patrem, qui in coelis
\ , \ esl, ac Deum de iis qui jostiGcali erant pcr fidem,
* c , qua in ipeum credebant, dixit : c Pater, volo u t ,
, \ sicat ego et ta uaum samas, sic ipsi qooque in no . bis unum sint * . Hac ratione vocatus est 103
, . lapie statmeus, quod stanno conglutinantar quae
, - conglolinanda sunt. Dixit autem profecto Deus per
, \ 0 os Zachariae, cum Filiom sunm nobis demonstraret
' c \ , aliquando venturum atque adfuturum, < E l Iseta" . > buntur, e l videbant lapidem stanneum in manu Zo \ . robabel . Ad eamdem modum igilur hoc quo , . quc loco plumbi talentum eamdem vocal. Qua3 au , - tem hojus rei sit r a l i o , rursus dicam. Argentum
, reprobum siraul cum plumbo si liquefiat, optime
, ' purgatur : rapit enim plumbum ad sc natura v i
. simul excocti melalli sordes : non dissimile fuii
,
illud, quod Cbrislus erga nos ipsos implevit. Nobis
.
cnim, cum reprobi essemus, non corporaliler modo,
, ' *
sed spirilualitcr admistus cst; ila denique sordcs
' .
colliquefecit eas quge nobis inerant. Is enim toilit
" P h i l i p p . i i , 9.
Paal. cvi, 42. " R o m . vm, 53, 54.
Isa. x x v u i , 16.
Maltb. xm, 45, 46
E p h e . , 16. Joan. xvn, 24. Zachar. iv, 1(1
10
PATROL. GR. L X V I I I .
w
K i
1 7
<2)9
S, CYRILLI ALEXANDRIM ARCHIEP.
300
peccata noslra, u l nos proplcr ipsum el per ipsum ;

puri ac splendidi simus. Et cerlepropbeia Jeremias ,
de Judaeorum populis qui purgationem repudia- - c , rent eam quse per Christum perGciiur, conqueritur, , ,
diccns: tDefecit sufflatorium ab igne, defecit plum- *
bum, fruslra argenlarius conflat, oequitiae eorum
, ,
non sunt excoctae : argentum reprobalum xocale *
illos, qaia reprobavil ilios Domhius > InleUigis i g i - lur non ignorasse Scripluramdivinam porgationern
.
argeuti sine plumbo fieri non posse. Ergo, quia nos, , ,
cum reprobi eesemue, a Cbrislo purgali eumus, ideo ,
ille per plumbum figuratur. Idemque obslruit oa .
iniquilatis, quaespecie rouHeris indkatur: estauiem \ , .
niulier inOrmitatis simul et volupiatis nota. Iniqui \ , tas porro omnis per haec duo commiuiiur; ubt
, ,
ebim prius mens voluptate aliqoa, quam ex hac aut ,
*
iila re perceperit, corropta fueril, tum enervaia la . \
bores remittit illos, qui ad virtutem ferunt, et ad
peccatum labitur humanus animus : itaque volupta- , \
tis potius araalores quam Dei quidam dicnntur
c , \ Alloquitur etiam prophela eos qui ex inOrmitate
. >
animi peccati ac vitiosae dissolutionis morbo languebant: < Confortamini, manus remissa?, et genua
dissoluta .
. " . , ,
PALL. Sed de hoc satis. illud vero mulierum
par, qusso, qua mensuram aique iniquitalem in , \
Babyloniam regionem deferunt, quid sibi vull? , ;
u
quidve signiflcat?
. , ,
CYR. Obslractum est, Palladi, per Christum oa
Imquitalis; justificaii nanque i n iHo sumns, alque * .
ab 104 omni criminalione liberali, illaqoe i n i - ,
' ^.
qjjilalis adversum nos accusatio conquievit. Hunc
, * ,
enim totius dispejisatioois suae Gnem proposilum
' , \ , , babuit is, qui propler nos, secundum noe, el pro
* nobis morlem subiU,etsidenuo revixit; neque eoim
. * &
fas eral, u l vita roorti taccumberet. Sed noiinulli
, non credideruntChrisii Evangelio; ideoqoe, cum a
peccalo redimi noluerint, uil mirum, BI ejus pec- , ,
,
cati sarcinam denoo ferunt, quam suis ipsicenrici .
bus infirmilaie rationis, et Ianguore roentis, etmol , \
litie animi parum virilis imposuerunt. Hi omni

spiritu improbo circuraferuntur, el ad orane ge . *
nus inopurilaiis vehementissime compuJsl, sum , \ ,
mura aludium rebus vitiosis impendnnt. Studii
porro insigne sunt pennae, quas eiiam esseait upupae 'ry , \
, \
genus est autem id avicabe, quse semper circa
. "
lutum pessimc olens volal, alque ex coeno el sordi ,
bus paslum petit. lgilur quicunque sua studia in
impuriutem insumuot, hi procul dubio pennas .
\,
upupxjune pplirao habere dicendi sunt. Muliebci
iidem specie sunt el effeminatidenique eadem

forma sunt qua esse dicitur iniquitas eorum do. ,
mina. U l enim conformes Chrislo per sanctiftcatio* ' &
nem ftunt qui sub ipso et cum ipso sunt : sic ini & oi
quitali conformes ac similes sunt qtii iniquilatis
,
sarcinafn sustulerunt, institueruutque vitam cum
.
vitiorum impurilale iraducere. In Babylonicam
, \ , ~
^ U e r . , 29, 30.
" I I Tim. , 2 &cqq.
isa. xxxy, 3,
301
DE ADORATIONE IN SPIRITU ET VERITATE. L I B . IV.
502
,% , \ , porro regionera mcnsuram deierunt, ibique domum

ttotxo , \
ei quaerunt: quae res, ni fallor, hoc figurate sigiti , fical, qui ea bona respuerit, quae per Cbristum
-, - parta nobis sunt; adamaveritquc obstructionein ,
, , quae ex peccato est, in eo quod studium omne
* \
in impuritate collocatum habet, fore ut is exeal
, - ex civitate sancta Jerusalem, hoc est, e san3*, ' , cta illa parente primogenitorum, 3upernaque
. , ac pulcherriraa civilate , ac pondere peccali
. - pene non ferendo pressus, una cum Babyloniis
f , , , ,
habitet, id est, partem ac sortein cum impiis
\ idolorum cultoribus habeat. Qui enim Christi re, * demptionem contemnunt, i i ab impiis non differunt.
, , \ - Itaque Salvator, c Si peccaverit, inquit, fratcrtuus,
* * vade, argue illura inter te el ipsum solum ; si te
, audieril, lucratus eris fratrem luum ; si autem
& , non audierit, adbibe tecum unum vel doos, ut in
. - ore duorum vel trium teslium slet omne verbum.
, Siautem neque hos 105 derit, îc Ecclesiae; si
, \ autem eliam Ecclesiam contempserit, sil tibi tanquaro
.
elbnicus et publicanus . Esl igitur minime obscuram, atqoe adeo tolius diviiue Scriptune leslimonio conflrmalum, omnem juslificalioncm et redempiionem esse i n Christo.
. .
PALL. Recte dixisli.
au
* M a l l b . xvni, 15-17.
DE ADORATIONE CULTU SPIRITU

VERITATE
LIBER
9
QUARTUS.
ui
rtr C 106 Q
J^ficationem Deo vocatus , et
,
,
redemptus, ei Deum eue sequendnm, et excussa
phr tir
molUtxe qum ad vitium ducit, ad piam et genero, $
. $am vitam enitendum.
.
, , ,
Periculosom quidem est, PaJladi, nimium alqoe
* \ ,
eliam, si dicere liceat, sceleslum maxime, et in
, primis facinorosum, nolle adversus nequitiam ac

peccalum fortitcr se gerere ; sed, animo indecoris
, \
voluplatibus cuervalo el ad muHebrera mollitiem
505
304
oVjecto, irlolis eonatus detrectare, qoamvts in , , *

pronpla sil posse Cbrisli ope ad quodcanque reram otA
landajtdarum genas aacendere; ad eatnque rem , \
bortelnr nos Ulis Terbis beaiissimos Paolos, Be , , ,
cstero 107 confortamini in Donrino, et in polentia * < ,
virtatis ejas . >
,
PALL. Opiime dicie.
. .
CYR. In Ghrislo namque feciemas virteteni; ntc
. *
umen, opinor, nlli eontingit, ot sine labore advcrsas vUia fortiler ee geral, ad eatnqtie rem ani- ,
uMini ertgere po&sit.
.
PALL. Assentior.
. .
CYR. Pneclara naroque ea ree ert, el in qaa
. conseqoenda operee pretiatn sit, studiam poitere, . , a supinis bominibus teneri non potesl; facil- , . ,
lime autem ab iis paratur, qui laborem inertiae pra> & < , \
lulerani. Scripium eal enim: c Vir in laboribt .
eibi laborat, etvim facit * o perditkmi * . E x i ,
guis aulem laboribee reram eximiarwn posse &m
, . *
compotcin, sluUamest, opinor, vel coghare. Qeid! ,
nonne omninm rerum exoplatiieimtini est animam
? , \
servare, ac pro sua qeemque vila retinenda decer;
lare?
PALL. Maxime vero.
. .
CYR. Ulam verogloriae clarilalem quibus aihlclis
. ,
ouvemre maxime puta*, reciene et exercitatione
,
adbibita certanlibus, et qui vicloriae maximam ra , \
tionem habent; an iis, qai jncundissirae voluptati, .
bus diffluunt, et desidiosam vitam oplima? atque
, ;
praestantissimae praelelenml ?
. \ , ,
PALL. Quooaro modo vero, aut undenamdabium cuiquara possii eese, quin minime iis conve- $ ^^: foOv, ;
nial vincerc, q u i desidia laborant, sed OBquioe eit
vicloria poliri qai alacriores fuerint?
. '
GYR. Num igiiur dicemms, qai laboribui ttultam
salulem dixerint, remissiotemque Vilam ac Voln- , ^^ pluosain amplexi slnt, hoc ipsum illis glorue fmu- , $ .
rum?
. . .
PALL. Minimevero.
CYR. Igitur consequens eei, ut U modo laudem
. mereanlur, qui labores UbenUssime soscipiu.nl; ,
neque fciae ceriajaine contiagal cuiquam aoninie .
claritas.
. ".
PALL. Ila congruere videtux.
. , , *
CYR. Recta igitar, Palladi, ad res laudanaag
, \ pergere oportet; ac forliludini, qiue ad virlutem
tendit, magniiudiniqae animi i l l i exceHeati ttudea- , \
dum est, quam Scriptara dmnilus inspirata solei , \ \
aJmirari, et qux sanctorum virorum animis fa- .
iniliaris ct amica est. Haque vir iile admirandus , *
c , \ ,
Davtd, ejus virimis studiosos alloquebatur, dicens:
. *
Yirilitcr agile, et coafortetur cor veslrum, otnnes
qui speratis in Domino**. lEttaaqoam bocipsuin, ,
cl quidem prae caeteris praestitisset, ipse de se ma- , *
\ , ;
gniOce loqmtar, ei ait : c Dominus illuminatio mea,
f t salus mea; quem timebe? Domiuus proleclor , ;
\ ,
viiae 108
' Q trepidabo ? Innomerau
m e i e
Êpbes. , 10.
u o
4 9
Prov.xvi, 46.
* Psal. , 25. *Psal. x x n , .
505
DE ADORATIONE SPiRlTU ET VERITATE. U B . IV.
506
, , - bilia Damque scandala nos circumslanl : viiicit au

tem, u i opinor, ntimerum omnem d&inonioruni
, *
raultitudo, quae nos ad peccandum i r r i l a t : ad haec
, \ insitarum in nobis voluplatum immauitas minime
, , \ vulgaris, avaritia, jaetantia, invidia non longe a
. '' , e?ede remoia, odia quoque, et delractiones irruunt,
* - caeteraque ejusmodi vitia. Qui igitur sunt leves, ac
, sese facile abduci sinunl, cum ne summis quideiu
| , digitis, quod adversus ejusmodi vilia suscipilur,
&, , eertamen attingant, nibrl morati, victoriam hosti
^ , \ concedunt (betae instar semieoctae), juxta pro*
. 01 phelae vocem, in terram abjecli, ac cilra pugnam
, , quodamraodo sub nequitia? pedibus prostrati. At
, - vero virtulis amatores, ac probi viri, quique coe , lestem illam gloriam exoplant, viiseqae illius aeter , \ \ nae parlicipes esse cupiunt, fortiter ac strenue
^ . perturbalionibus irruentibus occurrunt, cum car nem morlificant, adversusque moUis eos, qui i n
,
ipsa et ex ipsa suot, insurgunt. Ilaque omni ne, *
quitiae ac peccati generc summa arte atque induc stria depulso, sanctam atque omni labe vacuam v i , , tam exigont: quos etiam divinus vir Paulus allo quitur, dicens : c Slate igitur succincli lunibos vc \ - slros in veritate, et induti loricam justiliae, ct
, calceati pedes bi praeparationem Evangelii pacis;
. ad haec omnia sumentes scutum fidei, in quo pote , rilis omnia tela nequissirai ignea exslinguere . >
, \ * , Armatura namqoe spiritualis sanctos viros maxime
* c decet, quam nos, elsi alio modo, jubet tamen expe , , , - Q tcreetiam ipse Salvator : Sint e n i m , inquit,
, * >
lumbi veslri praecincli, et calcei in pedibus vestris,
,
et lucernae ardentes
: pra3cingendi namque
, verbo signiflcatur accinclos, ac veluti collecta com , * * pressaque veste expeditos ad roala pro virlute et
,
Dei cbaritate toleranda esse oportere : subligad vero
, ,
pedes indicant paratos alacresque ad migrandum
,
ex hoc mundo, ut quampriuium profecturos quo * ,
cunque ire divinum imperium jusserit; Iucornac
,
denique ardentes significant, non csse cuiquam in

tenebris atque institia vivenduro, sed m Cbrisli
.
lumine ad ea omnia quae laudabilia sunt conlcn $ ,
dendum. Judaeos 109
quidem, quod esscnt
" parum sana mente , id facere recusantcs , allo , .
quebatur Christus, c Dum lucero, inquiens, habelis.
t
1 1
D arabulale in luce, ne vos tenebrse couiprebcnd a n l Pietatis igilur amatorcm alacritas a<l ,
lulcm capessendam, ac fortiludo cum prudcntia
.
conjuncta clarura atque conspicuum rcddit.
PALL. Optime dicis.
. .
GYR. Non enim dissoluta remissaque vila glo . ,
* * , riam consequi licel; quin polius, eliamsi quispiam
. labores ac sudores perferre staluerit, \ i x lamea
splendorem laudemque insigncm adipiscetur. Ita
que ffliis Israel, cura adhuc in iEgypto dcgcrenl,
,
* , imposuit qiiidem opcruin praefeclos gravcs acerbosque profanus ille Pharao : at i i l i , quia duram
, ^ illam rivcndi lcgcm, quamvis iuvitis el ncccssilat^
,,
Ephcs. v i , 11-16.
' Lac. x i i , 55.
" Joan. xii, 55.
507
S. CYRILLl ALEXANDRINl ARCHIEP.
30
, .

*

, c , \,
, . >
.
, ,
^ , , ,
\ .
, ,
,
8uisinsanctorumgenusfremens;etquosDeusutpro- ^ J*p , * *
prios sibi asseruqrit, io eos semper egregios obser- , % vans irraat, Escae namque illius electa? sunt, *
inquit: tamen, qui in hujuscemodi rebus impigre la- , '
borant, eo ipso,quo tentanlur,se ipsis meliores fiunt,
, \ ,
eosque certaminum toleranlia procul dubio clario- , \ ' ,
res reddit, ita ut per quae ille roolestus esse atque .
vexare cogitarit, per ea maxime eliam inviius j u , *
vet,et perquae illos vincere puiarit,per eadem valen- , , \ liorcs efficiat. Gum vero vafrum illud commentum , \
Pbarao alium quam putarat exilum baboisse vide-
ret, ct in eo ipso, quod laedere se pulabat, etiani
, t " , \,
jtivare, sero, ac vix tandem senlire coepisset, immu- , ,
tal illico insidiandi rationera. Accersilis nainque He- , , . bncorum obstetricibus, c Cum obsletricabilis He- , \
bncas, inquit, et partus tcmpus advencrit, siquidem
masculus fuerit, interflcile i l l u m ; H O sin autem .
feroina, servate illara. Timuerunl aulem obslelrices , \ ,
Deum, et non feccrunt sicut preceperat eis rex ,
\ , ,
iEgypti, et vivificabant masculos . > Cumque illa
adversus Hebraeorum genus impielas, cruentqmque , ; ,
consilium irrilum cecidisset (neque enim permisit \ ,
, \,
Deus obstetrices tanlum scelus committere), converlil se jam ad apertam vim atque injuriam, neque ,
adhuc clam vexare contenlus, aperlum bellum sus- , \ , .
cipit, necemque inhumanam iis, qui nascerentur ,
decernil. c Praeccpil enim, inquit, Pbarao omni po- , \
pulo suo, dicens : < Omne masculum, quod natum " , iuerit flebreis, projictle in flumen; el oranem femi- .
coactis impositam, pro exerciiatione habuerunt, ad

tolerandi consaetudinem acquirendam; ideo beneficio potius revera, quam ulla injuria sant affeclL
Metuebal enim Hebneos Pbarao, cum illos videret
in immensam mullitudinem crescere; cumque raaiignilate summa conaretur tantum illius gentis proventum atque incrementum cobibere : c Iraposuit,
inquit, els praefeclos operum, ut affligerent cos opcribus : > Sed boc cjus consiliam contrarios eventus habuil; nam ea ipsa, quae inferebatur vexalio,
occasio illis incrementi fuit, cum Deus eam rem sua
sapientia moderarctur, et Pharaonis astutiae gratiam
suam opponcret. iQuanto namque eos humiliabant,
inquit, tanto plures fiebant et invalescebant**.
Quanivis enim tribulationes inferat Satanas, denlibus
0 1
, 7
nara vivificate . Neque enira de femiDarura ge-

nere illi cura cral ulla; imbellis est namque sexus
muliebris, nec ad prudentiara accommodatus; in
utroque autem virilre molestus est, ul qui tum sapiens sil, tuin eliani ad bellura aptissimus. Jucundissiraus esl igilur atque gratissimus ictro illi draconi, Satanae inquam, niuliebris ille animi sensus,
cffeminatus et imbellis, ad baec ad sapienltain quoque parum aptus : inimica porro el odiosa illa ad
iortitadinem alacritas, et animi vis languore metuque soperior, mens item summa prudentia pradila.
Proplerea muliebrcra sexum vivum serval, et in eo
, $, , \ *
\ ,
\
, \ ,
, .
, , \
' \ .
, ,
^ () . \ &
E x o d . l , 11. -Mbid. 12. Mlabac.i, 1C.
(1) Codex S i r k l i , -^ r.zp.i .,
dhtractionum motestia*.
Exod. , 16,17.
iT
ibid.22.
509
DE AD0RAT10NE I f l SPHUTIJ ET VERITATE. LIB. IV.
5tfr
c ^ solo deponit cruentam illam dtltberalioiiem alquo

' , consilium. Stullum enioi est, opinoi, cum iis pu * guare velle, qoi ipsi per se prostrati sunl, ac sponte
| ' ,
sic affecti, ut subjecti esse m a l i n l : suffocat autem
3 * .
qaodam raodo masculum, cum eam in tenlationum
p e r k u l a conjicit. Hoc mihi videlur eiiam divinus David canere, cum dicit : < Nisi quia Dominos erat
i n nobts, cum exsurgerent bomin.es io nos, forte vivos deglulispent nos; cum irascerelur furor eoram
i n ooe, forsitan aqua absorboissct nos; torrentem pertransmt aniroa nostra
>
. .
PALL. Sic se res habel.
. " .
CYR. Vide jam qua insidiarum arte sit usus. P r i , mum quidem savis eos laboribus divexavit, i d \
, , * agens vaferrimo illo commento, ut illis vexationi * ,
bus ne generis multitado propagaretur. Sed oelulla?
, - erat adbuc injuria, neque admodam apertum ty
, ranni proposituro, opponebatur autem i l l i , ut modo
. , dixi, miserantis gratia. Itaque, quo magis affiige, \ .
bantur, eo magis eorum tum vires, tum numenifr
, . augebatur. Inter baec obstetrices adversas mulieres'* . Hebrseorum armare volebat: ne boc quidem ut va, leret permiilit Deus. \ \ \ Denique tertio quodam
, et ultimo insidiarum genere universo suo populo
. - iraperavit, ut masculos suffocarent, latentem l y , () rannidem non amplius dissimolans. Igitur cum v i r i a .
, , forlibus bellum gerit occulle Salanas, et triplici
* forma componit insidias: ac pugnae quidem initium,
, facil, cmn caliidis consiliis ab animo yirtutis incre * mentum avertil: agil enim ut inopinalis laboribaa .
conleralur atque in durissimis versetur xrumnis*.
' , A l ubi per basc n i l potuerit laedere, opem L>ea fe , - rente, eos qui fide nobis cognati sunt ejusdemque
, \ gentis incitai saepe, atque ad simullates ac pugnam.
.
exacuere nititur. Id lestatur Paulus illis verbis:
c , - C Periculis in falsis fratribas, periculis ex genere .
:* , - C&terum, si haec vana atque irrita fuerint, Deasan, ctorum propugnatore divinum illis metam injiciente,
, \ at olim obsietricibus; tom vero aperle suos satellites excilat ad saevitiam atque caedem. At vero ium
,
. ' \ quoque nos amorem illum confidentis animi, ac for , titudinis studium retinebimus, non ignari, quod illi.
, , * odio sii, id esse Deo cbarissimuni : eos quippe ali , . - quo numero, et sua cura dignos habet, qui languorem ac mollitiem animi superarint.
, .
PALLv Assentior. I a promplu est autem, ut opi. . \ ,
. nor, id quoque nobis ex ipsa sacra Scriptura perspicere : neque enim libi decsse golerunt ejusmodi
' , .
sentenliae.
. ,
GXR. Igilur, Deo donante, dicamus quod i n eo.
', libro babetur, cujos inscriptio est Numerorum; est
, , ,
autem. is Moysi libellus : Et locutus est, inquit,
, , $ Dominus ad Moysen in deserto Sina, in labernaculo
,
testimonii, ia una mensis, anni secundi, poslquam
, egressi sunt de terra jEgypti, dicens : Accipite summam omnis cognalionis iiliorum Israel per cogna , ,
liones suas, et pcr domos familiarum suarum, per
xaV ,
numerum ex nomine ipsorum per capila eoruro;
, * omne masculinum a viginti annis et 6upra, oinnix
? ,
Psal.cxxm, 1-5.
( l ) Sic cod. Vatic.
I I Cor. , 26.
cod. Siiicli,
, apte.
S. CYIULLI ALEXANDRINI ARCHIEP.
811
512
qui egredilar i n exercitu Israel, namerate eoe cum 4 , ,

* , t "
exercitu eorum : tu et Aaron numerale eos . Qui
\ , ,
igitur mas sit, el ad pugnam aptissimus, et ad pu,
bertatem perrenerit, id est ad firmiutem spirimalcm,
,
et ad mensoram setalis plenitadinis Christi, eum in
, \ ,
descriptionem divinam, et in librum Dei relalum
*
esee perspicuum esse poterit v d maxlme ex his ver , ,
bis : oeqae enim alia de caosa nameratur, ot opt ,
nor, masculus, ei vigesimam aiLnum \\% aat sa ,
pra Datos, quam ot aos quoqoe ipsi intelligamns
, &
rejici a Deo, atqae improbari, qaod imbelle sii, ac
sensu minime perfecto, qoormn otnuaque inesse ,
dicimus iis, qai adbuc sane adolesceates sunt, neo- , ;
,
dom ad pubertatis menearam penrenernnt : qoam
,
qtiidem mensuram divina lex el novil el desinil,
iisqne esl annas vigesimus: in pretio aotem is est, et * * * * , \ , , \ . '
in nutnero babetor, et a Deo cognoecitur per popu, ,
lum et genos, et captia, et notnen, quisquis adolla
jam aelate, el masculos est. Sanctia cnim apoetolis, ,
, , c
qai ejusmodi virili state jam essent, et ean per,
venisseat rationis ntensaram, dictora a Cbristo est
aliquando qnidera : t Nolite gaudere qnia dae- * * c \
, \
monia subjiciuntur vobie; eed potius gaadete, qnia
,
nomina vestra scripla sunt in ccrio
Aliqnando
rorsus: c Nonne duo passeres aese veneunt ? et onns ; . '
ex flKs non cadet super lerram sine Patre meo, qui
,
est in coelis? Vestri aetem et capilli capitie nome .
rati e u n t . 1 In qno com dixit numeratos esse ca .
pMos, diserte signiflcavit, ut opinor, qoam diligenti
, ,
cura eos proseqaeretur. In librum igiiur Dei, qai
M
t c
adulta sunt aetate, ac mares refemnlor. Ea autem C

census descripiio per Moysea t Aaroa fiabat, 01
per utrumque annm intelligamus Christum, o l in
Mope legis conditorem, ut in Aaron summum sacerdolem : factus est enim noster legislator simal
et sanctus et innocens summus sacerdos, ejusque
mediatoris opera eorum qui virili snnt aelate et virtute prse caeteris conspicua, in divinisLibrisdescribitur census. Quos alloqnebalat etiam sapientissimus ille Joaunes, cum d i c e r e i . t Scribo vobis,
juvenes, quia fortes estis et vicistis malignnm. 1
Hujusmodi autem sunt i i de quibus modo diximus:
c Omnis masculus a viginti annis et supra, omnis
qui egredilur in exercila I s r a e l . > His ab eonim
opiOce Dco provideri, eorumque illi curam esse, ut
v>
ei
qui sit virtuiis amator, ctiara per ea quac consequenter scripta sunt, perspiccre, Palladi, facilc poteris. Ait cnim iterum Moysi et Aaron, Deus procul
dubio, Et vobiscum erunt singuli per tribum
uniuscujusque principis, pcr doraos familianim
e m n t : et baec nomina virorura qui stabunt vobiscum
: 1 unaqua3que enim tribus eum, qui et
gloria et virtule pugnandi caiteros anteirct, ducem
instiluit ac propugnatorem, el sentenlia? principem,
et rerum gcrendarum auclorem : quorum figuram
praeferunt angeli, qui selectis illis viris, et in libro
vilae descriplis praefecti sunt. 113 Scripluni estnamM
Kuin. 1,1-3. Luc. x, 20.

e
11
e i
Matth. , 29, 50.
* , ,
, , .
' ,
, , ,
. \
, ,
, .
, I *
, *
*
, , , , ,
. ' \
', , \ *
, *
, ,
' .
\
, , *
, ,
, , .
* , . >
"
, ,
" I Joan. 11,13.
" Exod. \ , 14.
* iNum. , 18.
'513
DE ADORATIONE IN SPIRITU ET VEHITATE. L I B . I V .
514
, quedeunoquoqoe justo proboqaeviro: Caslrameta

bitur angelus DominL in circuitu timentium euni,
$.
et ertpiet eos . Quod auiem angelorum auxilio,
slc Deo voleute, ciocli simus, manifestom undiqoe fieri polest, ac supervacancum pulo in praeseniem
locum congerere ejus rei probationes, cum prjesertim volentibus id facere i n promptu sit, et quidcm
facillime, si inodo ita decreveritat.
.
PALL. Ergo in figura Moysi et Aaron, per Cbri" * , stum fieri putas descriptionem ac censuin virorum
.
fortium ?
. *
CYR. Ita censeo : ad hanc namqae eponendi ra , tionem "haud improbabili conjectura nos perducit
.
iilud quod est apud Danielem.
. ;
PALL. Quodnam illud est ?
. , CVR. Gonteroplatus est eaim ille tanquam senili
, $ , setate Patrem, candida caesarie comptum, veslitu
, nivis instar candido insignem, dixitque : Libri
i , ,
aperti sunt etjudicium sedit, e i v i d i . Et ecce cum
. nubibus coeli ut Filius bominis veniebat, et usque
ad Antiquum dierum pervenit, et in conspeclum
,
, * ejus perductas est, et ipsi datus est principatus et
bonor, et regnmn". > Curoenira ille Unigenilas in
, \ ,
** ' , nostraspeciefactusest, tunc etlibros apeniit Pater,
, et ab usjudicandis, qui rei peccalorum erant, con quievit : potestalem quoque fecit fortibus viris,
qua illis Mceret describi, ac superis illis choris

, \ . annamerari, et Dei memoria contineri. Audi cttam
' \ beatum David psallenlem de iis, qul in Christuia
debaccbati snnt : t Deleanlur de libro vivenlium,
, - et cumjuslis non scribantur . Exciderunt enim
. inOrmitate ralionis, et a Cbristi conversatione prae
ignavia extorres facli sunt, cum iisdem benigna
, \ clementique Dei et Patrif TokuUate honor delatus
esset: vocati namque sunt ad nuptias, uegligenter
M
, ^ aulem remisseque saoctis invilatoribus responde ,

runt, diceotes, unus quidem , agrum se coemisse,
, , ,
alter vero uxorem duxisse, nec posse venire. A u . ' , dis ubique eos dicere: Non possum : etenim hu * - luaaus animus ad mundi voluptates propensus i n ,
flrmus esl et invalidus ad ea exsequenda qiwe
Dtii sont : Mem porro erit divini coclestisquc con . vivii expers.
. ,
PALL. Soli igiiur adulti etfortes v i r i , et praden , , \ tia jamornati, in Dei descriptione censentur, et in
libro vilae; quique minime ejusmodi sunt, omncs iin6 , ,
probanlur, an secus ?
;
1 1 4 CYR. Si accurate vigilanierque ad Scrip . \
, . turamanimum intenderis, intelHgesprofecto quid vc \ , rum sit. Describitur naroque non sotam qui adultus
, , . " | ) csl,alqueannumnalusTigesiuium,sedomnismasculi
Imperata est descriptio. An tu parum quid dicam
;
inlelligis ?
PALL. Intelligo.
. .
CYR. Si igitur cnm fortitndinis duntaxat illius
. ,
, \ - quae inChristo intelligitnr, et eorum qui idonei sunt
, admunera virtutis exseqaeuda raodus exquiritur,
, suam illi descriptionem babituri sunl, qui ad hanc
, , gloriam pcrvencrinc,quippe qui fortes jam sint, el a d
Psal. xxxui, 8.
1 7
Daniel V I I , 10,13, 11. Psal. LXVIH, 29.
Luc. xiv, 20.
315
S. CYRILLI ALEXANDRIM ARCHlEP.
31*
pugnani promplissinij, ct eeusum puerilem supera- ,

rint, nonne,PaJladi, quisquis noslri gjinilis fuerit, ei
* , ,
quoque locus aiiquis descriplionis et gloria? proprias ,
ac deoens conveniet, qui cum gesUrnm rerum
;
splendore cosequetur?
PALL. Faleor.
. .
CYR. Neque euim in sanctorum aposlolonim nu .
mero unqaam erit qoi illoram dissimilis fuerit;
' * .
minime, inquam.
PALL. Ita est.
. .
CYR. Neque vero illud rursas asserimus, quem
. * , gradum assecuti sunt sancli bomines i i , qui muhis , virtutum generibus illuslres adraodum fuerint, ac ,
viyendi ralionem legi divinae maxime consentaneam , ,
coluerini, euindem gradum assecutunim eum quo- , .
que qui miaime ejusmodi faerit; sed eam tamen gloriae portiooem babitQnini, quae siue uiensurx
spondeat, non esl obscururo.
PALL. Recte dicis.
HAiVA. .
CYR. Igilur in eo quod credimus in SaWalorem
,
universorum ac Redempiorem, et per bapiiemum
,
illam coelitus ac superne dalam forliiudinem consc- cuti sumua ; induti naraqoe euroas virtule ex *
a l t o * , (Spiritu stilicei notali alque iasignili), * ,
ealenus relali nosquoque sumasin masculorum or- , dinem ac numerum, et in Dei libro receneiti. Est la- .
men nonnulla bic quoque dislinctio: primi naraqae . ,
quodammodo io bac descriptione collocati sunt ac .
proxime ad Deum accedunt qui sacratiores sunt ac ,
sancliores. Quanvvis enira una sil in Cbristam fides, \
non omnestamen fideles parea suol morum ac viU , * , * ,
genere; sed alii qiiidem sic, alii vero sic, u l beatus . , *
Paulusait . IgUurqui vitae gravitate caeteris prae- , ,
stant, ideoque sunt sancliores, primum in descri- C
, x a l
ptione diviua ac Dci monumentis locum lenent: at * ,
in quibus minor est sanclilas, eo ipso quod infcrioros ,
virtute sunt, secuudum procul dabio in descriptioni-
bus locum obtinent.
. ;
PALL. Sed qua ratione hoc ilem 115 feri perspicuum potesl?
. .
CYR. Ab ipso nimirum ipsius Scripture lestimonio : ncque enim id temere dicimus: nam po&t
illam enumeralionem, qua raasculos atque vege- ^ \ ,

tioris aetatis bomines recensuit, modum nobis al . * t
terum descriptionis ilerum designavil ille rerum
universarum Deus. Is aulem ejusmodi est: < Et lo- $
\ ' , cutus est Dominus ad Moysen in deserto Sinai, d i cene : Numera fdios Levi per domos familiarum
, . 6 ^
.
suarum, per cognationes suas, per populos; omne
,
masculinum ab uno mense et supra numerabis eos.
Et numeravit eos Moyses el Aaron per vocem Do- ,
, \ *
mini, qaemadniodum praecepit eis Dominus . >
, , * *
Ilac descriptione facta per populos et per domos
* familiaruro, totam continuo summam inferl, d i - ,

cens: f Omnis numeratio filiorum Levi, quos nu, \ ,
raeravit Moyses et Aaron per vocem Doroini per
populos corum, omne masculinum ab uno mense el \ , ,
supra, dno et viginli roillia . His illico adjungit
* \ >> , *
7
71
7 t
7 r
Luc. , 40.
7 1
I Cor. vn, 7.
T t
Nura. r, 1,2.
7 , <
Num. , 28.
517
DE ADORATIONE IN SPIRITU ET VERITATE. LIB. I T .
el ait: t Et locutus est Dominus ad Moysen dicens:

,
Numera omne primogenitum masculum filiorum
, \ , Israel ab uno mense el supra, et accipe numerum
, eorumex nomiiie, et accipies Levilas mihi (ego
, Dominus) pro omnibus priroogenitis filiorum Isracl,
. et jumenla Levitarum pro omnibus primogenUis
, jumentorum filiorum Israel. Et nomeravit Moyses,
quemadmodum preceperat ei Dominus, omne p r i , mogenitumin flliis Israel; el fuerunt omoia p r i , \ , mogenita masculina secundum numerum ex nomi \ . \ ne ab uno mense ei supra, ex uumeratione
, * eonim, viginti duo inillia, tres el sepiuaginta,
, \ el ducenti. E l locutus esl Dominas ad Moyseo d i , cens: Accipe Levilas pro oronibas primogenitis fl * * liorum Israel, et jumcnia Levilarum pro jumeiilis
\ - eomm: et erunt mibi Levitae (ego Dominus) et
demptiones trium et septuaginla el ducentoruin,
* qui supersunt supra Levitas de primogenitis filio * rum Israel; el accipies quinque siclos per caput,
, \ juxla didracbraa sanctum : accipics vigiuli obolos
, .
per siclum, et dabis argentum Aaron el filiis ejus,
* , , redemptiones eorura qui supersunt cis *.
, , Quam minime in promptu est, Palladi, quamque
.
difficile, res tam tenui subtilique discrimine dislinctas posse inlueri t
. *
. Recte dicis : tamen adjice aniinum, quae, .
so, ad eas res exquireodas, Cbrislo bonorum omnium dalore fretus.
. , ,
116 CYR Animadverte igilur m priore de , , - scriplione non nisi masculum, et qui esset vigiriti
, C anaoa aatus, requiri, id est, qui et pradentia
, . esset et fortitadtfle pnedltus ei riribus maxime v i . , geret ad ea exsequenda quae Deus vellet: sed de
. hac re hactenus; satis euim, ut puto, est a nobis
, , dictam. I n bis vero duabus descriptionibus omne
. quidem masculinum ex iribu Levi divinis sacrisqoe
, , suflfragiisasciscitur: ab allera vero multilodine, non
, orane masculioum proraiscue, sed primogenitum :
. illud tamen omnibus commune est, quod ab uno
, * inense etsupra recensenlur.Ac Levilicoram qaidem

pueroramsummaduo et viginli miilia complectitur;
. , al primogenilorum summa duo et viginti millia
. tres insuper c l ducenlos septaaginta. Deinde jubet
Deus loco pritnogcnitorum Levitas sibi dicari. Ve , , rum, quia popularis census cumero superior essc
7
, D reperiebatur, abundareqoe capitibus ducenlis septuaginla tribus,sanxitlegis condiior,ut Ulorura vice

, \
pretia ad tribum Leviticam deferrentur, ut pro illis
,
, cultus divinos exhiberent, ct sacriflcia offerrent;
\ " . " hac veluti mercede ab illis accepla, quo nulla re
divulsi distractiqne, assidue religioni deservirenl.
;
An minime fateris bis verbis breviter comprebensum esse proposit Scriptune sensum?
PALL. Fateor.
. .
CYR. IHud igilur mibi dicendum videlor, nec
. *
mea oratio a proposiu re erilaliena, qualenus con ,
gruenter atque probabiliter dici possit: ubi enim
foriitudinis simul et prudentiae, quae in Cbristo i n ,
telligitxir, mcnlio ftebat, alquc, ut in figura, qusestfto
, ,
" Ntun. , 40 scqq.
519
S. CYRILLI ALEXANDRINI ARCHTEP.
erat, luni describebalur masculiaue oexas , qui . &&

liaud imbecilla esset corporis aelate. Sed quia pna \ \ )
terea opus erat iilam quoque descriptiooera, qaae per 6dem et charitatem in Cbrigtum fit, aperle ai- , ,
gniOcari, simul comprehenso illo discrimioe, quod . 01 ,
in iis qui credunt perspicitur, ex qmibus alU s i , \ ,
mul alqae fidem acceperunt, sacrif operibus ac * /
Dci obsequiis iiicambunt, alii se non integros Deo ,
dicant, sed divisi suni, ac sui parlem rebus saecu- 0
laribus tribuunt; ea de caasa jure optimo legia ,
condiior sacrum illad bominum diecrimen, qaod in
gcnere Levitico taoquam in figura intelligiler, ut , .
allcri anleferatur, juseit; primamque locum at in ,
descriptione leaeat, imperaTit.Hac de caosa primum
, .
Levitici generie mentionem fecit. Sequitur aulem,
,
illique adjuncU est matculorum ac primogenito- .
rum recensio. 1 1 7 Elenim in pretio apad Deum , . estillud boroioam genus, qaod lanquam spiriluali
fortUudine praeditum, et Chriato, qui est primoge- , ; nitus, coiifonne epeclalor. Itaque beaius PaoJas ad
, ,
quosdam, qui claudicareal circa fidera, ct in frigi- .
das opiniones effeminati easent, scribit: c FUioli , 0 ,
mei, quoe iterum parturio, doaec formelur Chri- .
fttus in v o b i s \ > Admittitur ergo in Dei librum, , ,
quisquis priroogenitus fueril, u l qui sil Christo , conforrois : masculus item ei prudenlia otnatus. ,
lilud vero ammadverlasvelim, ab aliis quidem t r i - ,
bubus, ut modo dixi, non omnem mascuium nullo ,
discrimine recenseri, sed solum primogenitum : ne- , ,
que cnim omnes bomines fide insignes sunt, et . " Christo conformes; sunt enira plerique infideks: C sed ille describitor eolam atque ntimeratar, qai . primogenitus fuerit, propter eum, qui in nobis in * .; ' muliisque fratribus Primogenitus e s t . At vero in
Levilarum censu omne masculinum promiscue, , ,
nullo delectu in descriptiones refertur, et in sura- , inam coliigitar: nam, quod sanclum esl, id oroni , . "
cx parte est Deo cognatum. Ab uno vero mcnse et ,
supra describuntur : ejusque rei qurenam aflerri ralio potest? Ea nempe, quod ilia fidetium iu Chri- , , sto infamia minime a Deo rejicitur; nam illa aeta- , ,
lis exiguilas veluti nola est illius in Chrislo sim- . *6,
plicitatis ac spiritualis infanlbe. Ut enim dicebamus , xar.ii lanquaro eornm, qui essent ad pugnam promplis- , .
T,
simi recte alque ratione faclam esse descriptionem a vtgesimo anno el supra, sic dicimus illud mensis
nnius tempus, illius in Cbristo infantiae signom esse perspicuum. Tale quiddam cliam boalus P a u , l u s a i l : cFratres, nolite pueri effid sensibus, sed malitia parvuli eslole, sensibus aulcm p e r f e c l i .
PALL. Sic igitur erit nobis existimandum, par- D . ,
ticipes nos futuros eorum quae sancti viri suo quis- , ,
que periculo feliciter gesserint, in eo quod viros se , prasstiterinl, summoque studio curarinl, ut lau- .
dem mereri possent.
. , ,
CYR. Maxime vero : quaravis enim revera ipsi
,
dmnis pleni sunt cbarismatis, laboribusque ac sudoribes hoc donuin perceperinl, infiailaque cerla- , * mina percurrerinl; lanicn in nos quoque ex cha .
ritaic Doi sua doua rcfundunt. Ilaque bcatus PauTe
Galat. , 10.
Rom. , 20,
7 1
1 Cor. , 20.
321
DE ADORATIONE IN SPIRITU ET VERITATE. LIB. IV.
522
* - lus qaosdaro, qui crediderant, alloqaebatur : c De*

eidero enim videre vos, ut aliquod vobis hnpertiar
. > " , \ , charisma spiritnale . > An tu coelesle munus
, eharismaque spiriiuale esse negas illam repreben , \ * eionc erroreque vacantem de Deo cognitionem,
;
ceriissimaHaque de rebus praeslantissimis H g
intelltgenliain?
. . .
PALL. Imo faleor: siquidem est ea res vitae effe \ clrix. Elenim nosae quis natura ac revera sit re , \ , , m m oraniura opifex ac Deus, quod item optimum
, \ iter, id vero ad perpeluam illaro seternamque v i .
tam perducit.
. . \
CYR. Recte ais. Atque hoc nos docuit Christus
, , 4psc, cam sanclis apostolispraecepit, dicens: cGra * , . " tis accepistis, gratis date . Alia quoque ratione
^ non inutilis est caeteris hominibus ille sanctomm
* ,virornm splendor: illorura namque rebus bene gc , stis, nostra infeliciter gestae obruuniur, ei cum
, , nobiHorura virorum animi forlitudinem attendil
. \ noster Hle virtutis amalor Deus, inGrmioribus c r i ,
mina condonat. Itaque Israelila?, cum effrenale ad
, - contemnenda divina mandata proclives ferrcntur,
* nullamque nequiliai partcm orailterent, in quam

non studium impendereat, legislatoris irain adver , - sum se necessario commovernnt: qui cum poenas
. facinoruro ab iis, qui se adco immanitcr cffcndis ; , ., sent, sumere vellct, supplicaliones ei detulit pro, , pbeta Jercmias. Quid vero ad haecDeus? cCircuite,
; , inquil, in viis Jerusalem, el videte el inlelligitc, ct
, , 5 , Q qmerite in platcis ejus; et, si invencrilis v i r u m ;
si fuerit qui iaciat judfciuBi, et quffrens fldem ; el
,
propilius ero ipsis, dicit Dominus
Sodomls
.
quoque condonaturum se poenas igniuni dixit, si
. ,
quinquemodo ibi esscnt pii alque probi bomincs"*.
;, ' ,
, Ergo sanclorum virorum nobilitas maximis quoque
&
peccatoribus quandoqne, ne slatim puniantur, i n i , ^
petrat, cum divinam indignationem flectat ct iram
, ,
revocet: cum iis vero, qui fldem sincere suscepe , ,
runt, nec tarocn ad eam magniludinem pervenire
, potuerunt, ut labore divinorum cbarismalum co, ,
piam sibi compararent, propemodum suarum rerum
, gestarum laudem communicant, i n eo quod eos, ut
*
fleri potest, instituunt, ad eaque omnia, quaeconqae
, Deo placent, perducunt; alque in socieialem suo . D
fortium factorum illos asciscunt; et quae iptri
, yix sommis laboribus pepererunt, ea aliorora
, bominum animis inserunt. Fore autem, ut una cum
sanctis viris claritatem, quae illis inest, participc ,
mus, et eorum praeclare gcstorum socii simus, Deo
,
ex benignitate atque clcmenlia aostras oulpas et i n : ,
firmifales cum illorum recle actis veluti confundenle
, '
ac permiscenle, idque quod incboatum est et i m .
perfedoin, cam eo qaod est perfeclias, ut graliim acceptumque flat, oonferente; id boe quoque
tesiiiDonio H9maDifc8tQm fleri potcst.
. ;
PALL. Ecquod illud esil
. ,
CYR. Moabita; ac Madianitai, impia3 quaedam
,
erant ac barbane geniee; incolebamt aaCem pnH
u
T T
Rora. , I I .
' Maltb, x, 8.
T i
Jer. v, i .
" Gen. x n u , 52.
323
321
missionis lerrani, quam erant fllii Israel poseessuri : , f ol ,

cumque proximum esset jam vicinumque bellum,
ac quam primnm essent perituri, et ad congredien- , ( I ) ,
dnm cum Israelitaram exerciio Unpares, lenlaverant !
magicis artibus^ nefariisque atudiis, quibos ipsi , , ,
dediii erant, hosiem propuleare. Cum vero omnia ,
molirentur, nihilque incommodarent hosti (qoippe . , ,
cujus Deus essel propugnalor, falsumque vatem ,
Balaam, qui, u l male precaretur, conductus mercede , ?
fuerat, ad benedicendum convertissel), u l qui ad
summam consilii inopiam essent jam adducti, banc , ,
,
ipsi secum rationem inierunt, non se aJia via posse
Israclilas laedere, oisi Deum, in quo praesidium ipsis , ;
erat constitutam, offendissenl, ac nudati superno , ,
. ' xal
anxilio, pagnam adversus ipsos ineundamducerent.
Itaque, cura scirent fervidum esse masculinum genus ^ , \
.
ac praceps in feminas; el adversus ejusmodi obscenissimas voluplales non esse tutam adolescentiam, ,
mulierculas submiserunl exornatas, quae filios ls- " , rael ad turpem consuetudinem pertraherent; qua ,
rum specie facillime capiebantur quicunque ad
.
carnis vitia proclives eranl; et illarum senlentiam .
sequentes sensim a Dei ctiliu deducebantur. Itaqae
. \ illis ad fornicationis morbum apostasiae languor
.
accedebat. Scrtplum est enim : Et initiatus eslpo * <
ptilus Beclpbegor
Id ipsum prophetarumquoque .
voce sic dixit Deus : Et populus inlelligens con ,
junctus estcura meretrice . Ha?c flagitia gravissime
.
tulit, nec iramerilo, legislator; neque impunila
,
Israelilis ea res fuit; illiconamque cjusflagilii causa ^ vo> ^
mala passi sunt non fereuda; cum qui fomkali
fuisscnl, fralris ac proxhni sui quisque manu inter-
ficereutur. Praecepit autem Deuscontinuo ut adver-
sus Madianitas bellum susciperetur, dicens ad Moy, \
sen, illum sacrorum iaterpretem : Ulciscere ultio. ,
nem flliorura Israel de Madianilis; et ad extremum
,
adderis ad populum tuum. Et locutus est Moyses ad
\ ,
populum, dicens: Armale ex vobis viros, etpagnale
, ,
coram Domino contra Madian, reddere vindictam
, , **Domino de Madian, mille ex tribu, et mille ex iribu
.
ex omnibus tribubus Israel mittite ad pugnandum.

120Elnumerarunt ex millibus Israclmilleex Iribo,
,
duodecim millia armatorum in pugnam, et inisit
, \ ,
eos Moyses mille de Iribu, et mille de tribu cum
* \
exercilu eorum : el Phinees fllius Eleazar filii D " , \ ,
Aaron sacerdotis, et vasa sancta, et tidwe signorum
in manibus eoriim. Et pugnaverunt contra Madian,
\ ,
gicut praecepit Dominus Moysi, et occiderunl omne
, \ , \
masculinum, et reges Madian occiderunt simul
, ;
cumvulneratis eorum, et Evi, et Rocom, el Sur, et
\ , \ ', ,
Ur, et Roboc, quinque reges Madian, et Balaam \ , \ ', ,
tilium Beor occiderunt gladio simul cnm vulneratis \ ,
eorum; et captivas duxerunl mulieres Madian, et * \
supellectilem eorum, et pecora eorum, opes eorum
, \ ,
ei faculutem eorum depopulati sunt, et omnes c i , , \
vitateeeoruni, quaêrant in habitationibus eorum,
, \
w
T f
Num. xxv, 3.
Osee v i , 14.
(1) Cod. Yaiic., , btllaturi.
326
DE ADORATIONE IN SPIfi TU VERITATE. LIB. IV.
i
ei
vicoseorum
combusserunt
igni,
el
ceperunt
ora ,
6 \ , \ nem pradam eorum, et oronia spolia eorum ab
* \ - horaine usque ad pecus, et duxerunt ad Moysen et
6 , \ ad Eleazar sacerdotem, e i ad omnes filios Israel
, \ captivitatem, et spolia el praedam in castra, in Ara both Moab, quae est ia Jordane contra Jericho. Et
- , \ exiil Moyses etEleazar sacerdos, el omnes principes
. synagogae in occarsum eorum extra casira, el iratus
6 , \ est furore Moyses contra imperatores exercitas m i l lenarios et centuriones venienles ex pugna belli;
,\
et dixit eis Moyses: U l qoid vivum cepislis omne
femininum? Haeenimfuerunt filiis Israeljuxtaverbura Balaara, ot aposlatarelis, et contemneretis
* \ * "
, > ; verbum Domini propter Pbogor: et facla est plaga
in synagoga Domini: et aunc occidite omne mascu ,
^
Hnum in omni sumnia et omnem rou]ierem,quae no ^ , \ vit lectam roasculi; occidile et omnem summam
feminarum, q u ' non novit lectum roasculi, vivas
, , \
capite eas . Haec cum jussisset Deas, lecti juvenes
, , *
ad
bellum gerendam conveniebant, et a singulis
* ,
iribubus, qui maxime laboribos tolerandis assueli
, .
eraat, et ad pugnandum probatissimi, confluebant,
,
ut
quicunque de singulis tribubus excelluiesent, i i
\ gloriae
popolo universo essent, et partis unius nobi^5 , litas ad plenitudinem tolam pertinerel; simUiter
, * , atqoe est a Paulo sapientissime diclum : c Sivc
,
enim
patitur unum meinbrum, compatiuntur omnia
,
meinbra; sive glorificatur unum mcmbruro, con\ c ,
gaudent 1,21 omnia membra ' . >
* ,
PALL. Reclc inlelligis.
.
915
8 1
CYR. Contendebal igiiur adveisus Madianiias

. .
. fortissima lcclissimorum juvenum acies, aderatquc
, unaPhlnees sacerdos, aderant etiam vasa sacra ac
, , tubae, qnae signorum dicebantur. Semper enim ona
, . cum iis, qui se fortiter gerunt, simul in armis, et ad
\ opem ferendam pnesto est Christus, magnus ille
* , - pontifex Doster: simul quoque angeli certant,qui
* \ , sacris vasis significantur. Sancla quippe vasa, divi . \ nisque ministeriis apta, sant rationales illi in coelo
spiritas : sunt enim a Deo ad opem nobis ferendam
,
. collocati. Adsunt eliam nihiloininus lubac signomm,
\ , - id est divinorum praedicatorum sermones, qoi aper , tissime significent, qaemadmodum advereus hostes,
, id esteas, qusenobis insitae sunt, animi perturba, . - tiones, strenue pugnandum sit. Ergo sacerdos qui , , , , dem, Phinees inquam, Cbristi flgora est, angelorum
, vero sacra vasa, eorum porro, qui nobis Dei verbum
, . praedicanl, signorum tobse. Ita quippe nuUo labore
hostem in Christo soperabimus, illad dicenles, quod
in Psalmis canilar: t l n te inimicos nostros ventila , c
bimos corno, et in nomine tuo spernemus insur , \ genles in nobis". > Quod ipsum IsraeliUe fecemnt:
.
nam, cum universas urbcs, omiiemque Madianita*0 \
, rum regionem bostiliier devastasscnl, captivos
- , \ omnea ad Eleazarum sacerdolem, et ad omnem
congregalionem filiorum Israel attulerunt: praeclara

namque sanctomm virorum gcbla vclut sacra leclai !
Num. m, I seqq.
1 Cor. X H , 26.
, J
PsaJ. i i m , C.
3*7
S. C Y R I L L I ALEXANDRINl ARCHIEP.
32*
que dona Chrislo omnium pontifici dicantur, nec , *

populis obscura sant, juxta i l l u d : Non est occul- , , 6
tum,quod non manifestetar; neque absconditum
, , >
quod noa cognoecatiir, et in apertam veniat*. > Do, . >
citar itaque in conapeclum sacerdotis, toiiueque po- , \ ,
puli omnis illa ex capthrilate praeda, figurate atque
, \ . ,
eapienti adminislratione. Cseterum Moyses victoree

objurgavil, quod non accurata eatis ralioae, et qwe \ , 2
reprehendi nullo modo poseet, rem confecissent:
, , &
neque enim oportuit, inquit, vhros capere mascolof,
, * .
neque item feminas, quae nuptias eseent experts. Ac
,
ralio quidera bisloria? probabilis e t i : oranino nam , que opus erat, u l ab ea regione, quae paolo posl in
,
eorum dilione futura erat, virile genuaexscrodere , * lur, quod brevi tempore cum in adnliam aela , *
tem ac robur pervenissel, boetile esset illi populo , \ , *
~ **~
,.,.^.,
* R
*
fulnrum : muliebre quoque simuhtollendiim erat,

,
*
quod occaeionem scandali prebuissel: 1 2 2
oty*** ^
** servaretur, iterum iortasee eeset praebiturnm. Quod
.
autera ad coiitemplationem perlinent spiritoalero, illud, nisi fallor, intelligi possit In hac re oon iacommode significari
. ;
PALL.Quid illud?
.
GYR. Lecti illi a tribubus milites, quamvis parta
victoria, culpam tamen noii effugerunl: quo signi- , oV
, \ , ,
ficatur, alque adeo maaifesle, ne ipeU quidem iliis,
' ) .
qui 9e fortiler gerunt, conlingere onquam, ut omiii
ex parte reprebensione vacent. Elenim boc ipsum; ,
, ^quod recte fecisse videmur, nullo modo erit reprebensionis et culpae expers, * i rem diligenlius .
exquiral et iovestiget Deus. Ideoque ecriptum est:
c . , ,
Si iniquiiales observaveria, Damine, Domine, quis ; > * c ^
sustinebii ? Atque iterum: c Ab occullis mets
, munda me, et ab alienisparce servo tuo; si roei non Q , **~*
. ' âwi
foerint dominati, tunc immaculatus e r o . Est
, , t;
igilur quandoque in ipsis qaoque egregiorum viro |, - rum fortibus factas justac accasationi locus, quem
,
legkrialoris prudenlia perspicit, quamvis noslram
aciera effugiat: neque enira id deprehendimus ullo ; > \ ,
, 0 . *
modo juxta illud : f Delicta quis intelliget" ?
Quineliam Isaias ait omnem justitiam nostram esse \ , . ,
quasi panmim meDSlruat mulieris. Nam illud,
omni ex parle paritalero integrilatemque servare , '
, * ,
possc, minime nobis contingit. Paulas quoque vir
sapientissimus, qaaravie dixissei: c Nihil mihi con- . &scius sum; > addidit tamen: sed non in boc ,
justiQcatus gttm; qui aatem judicat me, Dominos , , est". Rla porro Moysi reprebensio non omnes * , , >
sine discrimtne peretringebat, sed solum episeo- D \ * *
, \ , *
pos ac duces exercilus et miilenarios, ac centu, 6
riones; De potenlibus eniro potenter quaeslio
\ , .
fiet , t ac suramo jure cum illis maxime agi par
.
esl: t Apud quero eniro, inquil, mullum deposue\ }runt, raultum abeo qu&rent". Ideoque scriptum
reliquit ille Salvaloris oostri discipulus: t Nolite . ' vt
pluret magistri fleri, iratres mei, scienles quod ma- .
jas judiciura samemos* . In epiecopos igilur, et (?
eos, qui ordinibus praesant, communis culpa confer- \ e t
0 0
81
81
7.
*Loc. , 17.
Lac.xu,48.
M
e l
Psal. cxxix, 3.
Jac. , 1.
Psal. xvni, 15, i 4 .
ibid. 13.
I C o r . nr, 4.
Sap. n ,
DE ADORATIONE 1N SWUlTU ET VEIUTATE. LIB. IV.

,
.
, $
, ,

*
,
& \ , \ ,
,
, . >
$

, \

*
ydtp
, . , . - .
,
ir-i
- n
tur. Semper enim fcre principum vigilantia fit ut i i

qui parent, laadabiliter se gerant; ideoque ecriplum
esl popalis qui sab imperio erant: Obedite praepoailis vestris et subjacele eis; ipsi enim vlgildnt
pro aniroabus vestris, tanquam rationem reddii u r i " . Post necem vero mulierum ac puerorum
non permittit beatas Moyses ut milites illoli se in
caslra recipiant; sed ut prius lustrenlur jubet, d i cens: 123
Et vos castraraetabimini extracastra
septem dies: omnis qui interfecerit animam, et
omnis qui teligerit vulneralum, histrabiiur terlio
die et die septimo, vos et captivitas veslra, et omne
indamentum, et omne vas pelliceom, et omne opus
ex caprinapelle,et omne vas ligneum expiabitis .
Vides etiam selectomra genus, quod apud nos optif
. ,
xa\
\ .
4 ,^*

, \ '
, , '
, '
, *
. \

, *
, , -
mum ac praestantiseimum babetur, non omniuo

culpa vacare : N e m o enim mondus a sorde", ut
maxime qeis inter probatissimos habeatur : ilia
namque perfecta sanctitas in futurum saeculam reeervala est. Igitur extra castra victores considere j u bet, eosque lustrari oportere inquii tertio die ac
eeptimo. Ac terlius quidem dies aut tertium signiflcat tempus, quo illa per Christom purgaiio facta
est, post Moysi tempas, et post illud praeterea quo
claroit sanctoram prophetarum chorus: aut tempus
resurrectionis, quo Christus revixit, com aflixisaet venerandae cruci chirographum quod erat adversum nos, ac passionem, quae peccatam suslulit,
nosiri causa subiisset. Septimus vero dice tempu*
, \ , lllud quod eril in consummatione praaeniis sseculi,
i v .
nos admoaet inielliger e; eum, oeini ex parte sar~
cina peccatorum excassa, summam jam sanctiflcalionem assecatl, simul cum Cbristo erimus, et in
jmrgatissima illa mundissiraaque vita, et Dei beatitudine felicissima versabimor.
. , \ .
PALL. Bene se habet oralio, ut mibi quidem v i detur.
. '
GTR. Ad haec mysterium quod continao sequitur,
* profecto mirabere: excipit enim illicoMoysi sermo ,
nem sacerdos Eleazar, et ait ad viros exercitus qin
veniebani ex acie belli: Nonne haec est justiO >
calio legis quam praecepil Dominus Moysi ? prseter
, \ aorum, et argentum, et ses, el ferrum, et plumbum
, , , \ ,
el stanmim, omnis res quae transibit in igne, d u , \ \ cetar per ignem et pnrgabitur, attl aqua expiatiu, * - nis expiabitur : et omnia quae non transeunt per
\ ignem transibunt per aquam: et lavabilis vesti, * * \ menla vestra die septima, et mundabiraini, et post
, , haec introibitis in caslra .> Illud igitur observes ve . - Hm, Moysen prius victoribus lempus quldem quo

abluerentur, exposuisse, non etiam modum. Pra? ,
dical namque lex lempus purgationis quae per Chri. stum facienda eral: posteriote autera loco post Moy *
sen sacerdos loquitur, is estEIeazar. 124 Tradit
, , .
enim pnecepla post lcgcm Christus, ac tempus q u i , \
dem pargaiionis strenuis fortibusque viris non ain plius declaral: illad enim ipsum erat tempas: sed
modnm exponit, atque ipsam, prope dixerim,ob ocu, los ponit mysteriam,cum quid pracipue lexspecUret,
nebr. xin, 17. Num. xxxi, 19,20.
PATROL. G*.
LXVUI.
Job. xiv, 4.
Coloss. n, 14.
Num. xxxi, 21-24.
S. CYRILLl ALEXAKDRIM ARUUEP.
33*
intcrprclatu<. Praecepil namquc ultasa, quaectniqoe ,

vim igDis pati posscnl, ea per ignem Iraducerentur;
.
quaecunqueanlem flnnitalein a natora non babereot, ,
sed imbecilla essent, et qoae facile corrumpi penilas ,
possent, veslis, verbi gratia, *jt quidquid e peUibas \
lignoqae cenfectom eseet,ea per aquam ferrentur; , , \
Tidelicet uoraine vasorum aureoram atqaeargenteo- \ ' , ; rum, et qusR e c&leris metallis fabricata easent, nos \ ,
figorate significans, qui purgaiione illa per Christum
facta, mundati samas tanqaam igni ct aqua : bapti- \ . (.
zali eienim sumus i n Spiritv eancto et igni * \ Quod
0 ; i
igitar ea q u * ex captivitale collecla essent, per i g nem et aqnam traducuntar, nostram paulo ante , factam porgationem apte significat, qoos velot opes , ;
^nasdaro diabolicas sibi Chrislus vindicavit, cam I I H ,,
gressus demam fortis, vaea ejoe diripait ac fortem ^ *** * , ^
aUigavit". Tum verotandem ingredi licere caslra
, \ .
victoribus Eleazar inquit, cum êpiima die vesles
,
abluissent: atque ila denique puros fore. Dla enim
perfecla purgatio et immundUiae omnis depositio i n , \ .
, extremiserit consummationis saeculi temporibus, at
, ,
modo d i x i ; com, subhto omni ex parte peccaio, ad
veterem Ram pristinamque pulchritudinem bomi- ,
nis nalura revocabitur. c E r U enitii lunc, inquit, , \ \
< via mtmda, et via sancta vocabilar, nec penrausibil , c
pcr cam immundus aliquis, eed ambulabunt in ea re- , * , t , dempti a Domino*'. Hanc aulem expticalionem hu- . ,
jas loci non esse a proposito alienam puto. Sed si .

quis aliter intelligendum exisiimet, illud dicimus,
cnjusque victeris vas, sive illud aureum fortasse, sive . ,
argenleum, sive etiam ex aere, aul ex alia materia C , ,

, ,
confectum, per ignem trantire jussit: ut enim scribit
, \ , ;*
bealus Paulus, Uniuscujusque opus quale sit,
,
ignis p r o b a b i l . > Jussit etiam u l per aquam trans , *
irent; neque enim aliler probari saiictoruin virorum
, . >
animas Psalmi verba nobis insinuant, nisi qaibaidam
eirailibus modis. Itaque David psallebat: Probasti \ '
nos, Deus; igne noe examioasli, sicut examinatur ar-
, ,
rentura; transivimus per igiiera et aquam, 125
. \ \ , ' duxisli nos in r e f r i g e r i a m
, , , | xal ,
\ .
PALL. Sed, amabo te dicenl fortasse qui studio. \ , & *
siorea sunt: Quomodo cum Madianitis conflixerint

atque vicerint lecti illi per tribus v i r i , quomodo
\ ,
eliam maculas ex pugna contractas absterserint,
. nobis tua demonstravit
. : oralio:
i sed jam
. locus ,
abunde
t
estut probes, num revera slrennorum virorum fortitudinia participes fuiuri simus, acpraeclare geslomra 8oeii,quamvis par omnino in virtule momentum
minime babeanius, corumque animi magnitudine
longe inferiorcs simus: id enim tua nobis oratio pollicebatur.
CYR.Alqui proximescquitur,etadjuncUe3lbacde
re coastituta lcx, evidcntissiraam sane probationero
babens, neque arduam ac difficilem intelligentiam:
Et locutas est, > inquit, Dominus ad Moysen, d i "Ualth.ni, I I .
, \
, ,
,
. \
.
. \
\ , *5?, ,
, \, , 5
Mallh. xu, 29. ' Isa. xxxv, 8.
ICor. m , 13.
Psal. LXV, I0-J2.
t)E ADOftATlONE IN SPIRITtJ ET VERlTATE; LIB. I V .

555
- cens: Accipe summam epoltorum capliviiaiis ab bomine usque ad pecus, tu et Eleazar sacerdos, ct prin , \ ,
, \ cipes familiarum congregaiionis: et dividetis spolia
* - inter bellatores egressos ad bellum, et inter omnem
, congregationem : el separabilis tribulum Domino ab
, , horainibas bellaloribus egredientibus ad bellum,
unam animam a quingenlis 3 ab bominibus et a ju~
, . mentis, et a bobus, et ab ovibus, et ab asinis, el a
\ , roulte, et ab oranibus jumentis accipietis; et dabis
Eleazaro sacerdoti prirohias Domini: et a dimidio
\ , \
*> filiorum Ierael accipies, unum de quinquaginta, ab
, \
bominibus, et a bobus, ct ab ovibus, et ab asinis, et
,
ab omnibus juraentis; et dabis ea Levitis custodien , ^ \ iibus custodias iabernaculo Domini. Et fecit
, , \ BIoyses,et Eleazar sacerdos, sicut praecepit Dorainus
, - Moysi *. 1 Conlinuo namque quod divino jussum
. \ erat or&culo, perGciebatur* Ergo, cum niinutissima
, alque diligentissima facta esset numeratio spoliorum,
. ac media ex parte distributio 5 cumque eesenl red, \ dilae separationes seu primitiae Doraini* sacerdoti
, \ Eleazaro, inquam, et Levitis; num tibi estanimue
, , adeo memor ut oblivionem vincat, alque ad id qnod
, , \, initio dicebamos, recurrere valeat ?
,
;
. -,
PALL. Ecquod illud cst?
CYR. Num eoim raillenos a singulis tribubus ad
. * *
bellum gereudum convenisse sacre Litlene prodideninl?
;
.
^ PALL. Prodlderuut illae qdidcm.
CYR. Partisitemunius spleudorem ac laudemad
. nniversam pieniludinem fore u i pertineret, annon
/ ,
, aperte ac manifesle dicebamus? 126 benigniiate
' -., ' Dei atque clementia boc quoque in nobis sapienler
* admuiistranle, ui taoquam unius odoratissimi tby , miamatis, ex variis aromalibus confecti, unus om , \ - nium odorDeo offeratur, et simul cum parleprobatissima laudem acquirat ea quae non adeo probala est.
.
PALL. Ita est. Id ipsum namque noslra disputatio
. '. \ invesligandum susceperal.
.
CYR. Vide igilur hoc idcra filiis Israel Deum aperte
. "
pracipere: illi namque lecli mililes milleni per sin
gulas tribus adversus MadianiUs contendebant;
$, , \ - cumque victoriara procul dubio labore ac sudore
, adepti essenljquaeex beIJo<iollegeranlcumuniversa
slatim synagoga divtsertim, atque pneclaris iliis for ,
tiom vtrorum factis caelera mullitodo bonestala est:
c Dividetisenim, 1 inquii, c spolia, tu et Elcazar sa* c , \ , t ^
eerdos, el principes familiaratn eynagogae, et divide ,
* \
tis spolia inter bellatores egressoe ad pugnam, et i u ,
ter omnem congregalionem . Fore autemutcum
. " leclissimis illuetribusqiie viris laudem illi quoque
\
oonseqaantur, quibus nonoibil ad viriulem deest, et
,
illomm animi nobilitatem a tergo sequuntur, bcatas
,
qaoque Paulos latenter indicavil. Nam cum enume.
rasset priscoe tllos sanctosiiue viros qui fide commea
dati faiseeat, quique pneslanti in Deum pietale gio>
k
.35
S. CYKILLI ALEXANDRINI ARCHIEP.
33C
riam iUa&trem sibi comparaTiasent:Ei flde, inqiiit, , . '

c , > \, ,
mortai sant bi oemee, ei non acceperant repromisskmet, Deo pro nobie aliqaid meliug providenle, ne ,
sine nobis consammenlar *. Seribit etiam adalioa: ,
c Jam perfecti esiis, eine nobis regntsiis, et otinam . - c
,
regnassetis, ot et nos ona eum vobis regnaremus !
Vides eos qui ordine sunt inferiori, slmal cmm per- ,
feclie perficiendoe esee; cam selectis qaoque virie . $ :
benedicuntur, qui non q n e viribus valenu Psallit , , * ;
uempe bealus David: < Benedtcii vos a Domino, qui
fecit coelum et terram; bcnedixit Dominus domui ; *
, *
Aaron; benedixii Dominus domui Israel; benedixil
\ *
Dominasiis qui liment 9,pusillisctim majoribas .
Simnl cniro cum iiiajoribus bencdicanlur i i qui pa- *
,
silli vocanlar, qui de pari foriitudiue gloriari uon
possant, quique sunt animi alacritatc ad labores .
,
lolerandos inferiores, zelo vcro ct iide iorsiUui
,
aequales, alque forliladine pro saae facultatis modo
, !,
117 Chrislum cxbilarant. Ac Moyses ei Eleaxar noii
abtrorde figuram leneni Chnsti, qui idem el saeerdos \ esl et legislalor, distriboilque popalo spolia, saitciis . \
angelis simul astaniibus, quoruni bguraro gerunl illi ,
prlncipes familiarum synagogae. An lu raiuime pulas , ,
multos esse in terris saiiclos angeloe a Deo consulu-
.
los ad opem ferendam fidelibus, ac populos quo , ,
dammodo moderandos?
, ;
PALL. Ego vero fateor : cur enlm ncgem?
. * ;
CYR. Venlurus e coelo exapecialur Cbristus cum
. " '
~
"I
I
sanclis aiigelis; e i sedcbit in sedc giorue traaa, ac ^ , \
dietribuct digna cuiqne prsemia. beeoresque pro ,
recie factorum ralione rependet. Ideoque Isaias ,
ille sapiena de Cbiieto d i c i t : c Propterea ipse do- * '
minabiUir multis, ti fortium dividat spolia, pro * ,
pierea qaod tradiU esl in mortem aniiua cjus, el \ , '
cum lmpiis reputatus c s l . > Pcr Chrisiuni igilur , .
pwwniorum dislribulio He(, qui (anquain pcr Moy &
sen et Eleazar Qguralur. Chrislus enioi legislalor .
est simul et poniifex.
\
' P A L L . Optime dictum.
. .
t Y R . Si autem animadverlauir qua; scrvata sil
.
in dlstribuendo ratio, an non admirationc dignis- , ' ;
siroa judicabitor?
PALL. Sane quidem: a3qaa cnhii parte, qui bel- . . .
)uro gesserant, et qai resederant, donati sunt.
CYR. Minime vero sequa, rainimc, inqaam; licet
. , , !
pnedae lotiue partem dimidiam babuerint pogna- ,
tores, alteram vero dimidiain tola synagoga : uni- *
vertas namque numeros Oliorum Israel summam

eexcentorum millium efflciebat, additis ad tria , .
millia quingentis quinquaginta, sejuncU ex boc
numero atqae exempla summa sacris ministeriis
. ,
dicatae tribus : nuroerua aulem erat aptissimus .
pogiue non raajor quam luilleoi per singulas tribtts. ,
Spoliis igitur in sequas portiones distributis, cnm , .
universse pnedae diiuidia pars otrique multiludini , \ \ \
7
Uebr. , 59.
I Cor. , 8.
' Psal. cxin, 12,13.
Isa. u , 42.
/E ADORATIONE IN SPIRITU ET VERITATE. L I B . IV.
537
338
. \ conligisset, mullo plura pramia pauciorcs babue , \ ronl, quam alii, qui plures eranl, et numero longe
, superiores. Igilur quseciiDque ilia est gloria men. , suraque doni coelestis, quae suo tempore universo
* popolo dabitur, ejus pars dimidia velot diligenli
- ralione divisa selectis viris qui se divina inspe , c ctione <Ugno& prseslitertint, tribuelur; altera para
, > . . . . dimidia universs multiludini dabitor, qoamvis
.
ca multitudo numero sit longe major : c Hulli
etdoi vocali, pauei vero elecU . An ne inteUigis quod dico? nam obscurius esi aliquanto, quod
PALL. Iatelligo. Nam etsi sanctoram gloriae
. .
128 sumus futuri participes, altamen pauciora
, * '
* quam illi consequemur : id enim nobis baud obecure
tua insinuat oratio*
.
CYR, Recle ais. Sed adverte aliud praeterea, in
. . ,
* qno maxime vironmi elrenuorum l n Deam fida^ ciam videre facile possis.
& . ,
PALL. Quid illud est?
. ;
CYR. Illis namqne duodecim pugnalorum m i l .
- libus ex illa tolius praedae dimidia paiie q u *
ipsis tribula fuerat, singula e quingentie capila
, - tam ex bominibus quam ex pecoribos afferre ad
\ * pontificem jusait; id erat iUis tributi loco Domino
, , solvendum: sed muliitudinem alteram animas
quinquagenis siugulas tribui sacrae ut solveret
, $
Dominas jussit. Cum igitur i i i se ipso Eleazar
. '
" ' , / figuram gerat Ulius qui unus est ac solus vere
, , summus pontifex, i d est, Ghristi, ipsi praecipue ac
vare, et quodammedo proxime ac proprie conse , crala sunt electorum virorum dona : ipsi enim offe * , * Q runt, non atio, qai accipiat, inlerposilo; quodipsum
\, \ beati Uti discipuli fecerunl; faciunt etiam boc tem-, \ - pore populorum prineipes, qui susceptos in diviita
* praedicatione labores velut donum quoddam pro prium Christo dedicanl. Iila porro allera probalorum bominum muUUudo, offerl quidem dona in
& , , ,
- " Christi gloriam, ooa lamen nisi per sauctos viros
, . > interposilos, qui per sacram I r i b u m intelligunlur :
; \ , - dictuni namque e s l : Genus electum, regale sa^ , cerdotium ' . Igilur sanctorum virorom inter
, jectu exhibetur quidem ab offerenlibus illa i n
Deum reverenlia ac veneratio; non lamen ejus-.
, modi donuro ab iis offertur, quod proprie ad Cbri', ' , sti personam proxime perlineat. Ejusmodi Uiud
. fuit, quod efficere studebant i i qui collectas sic
, * D tum appellalas conferebant, et mimsteria milte * , ,
bant sanclis qui erani in Jerusalem, vel quocunf . \ qae alio obsequii genere bomines Cbristo dicaios '
, recreabant
Ergo Chrislo proprie dicata soot
, praestantiorum bomioum dona : eed illa qaoqne*
iaferiorum oblatio per sanctos veluti per mediam
* , \
manum ad etimdem perlinet, ac locum quodam-
,
modo secundum tenet. Praelerea illi quidem cx
,
quingenlis, hi vero ex quinquaginla unam animam
* Q , \,
* \ , o f f e r u i U : niinue quippe debenl illi praestantiores;
ideoque roinor esl eorum oblatio : a l vero inferio ,
1
Matlb.
16.
" 1 Petr. , 0.
1 1
Num. xv, 1 seqq.; Act. 24,17; 11 Cor. ix, 1 seqq.
S. CYRILLI ALEXANDRINI ARCUIEP.
540
ifli longe plura debenl : quo fli ut plura quo- ot * ,

que sint numero quae ab Uiis offeruntur; siquidem
,
pro cujusque ofleusarum ralione dona quoque pro , iisdem offeruntur: c Cui enim plus diinillitar, i n - . '
quit, > plus diliget; et cui minas dimittitur, minus ,
diiigel
, * .
129 Decem igitor pariibue plura
quam Uli selecU offerunt i i qai minime sunt illis
'
virtuie pares non quod religiosiores sint, laudabi liusque vivant, sed quod malto plaribus delictis
.
obnoxii teneantur, illisqoe longe majore porgatione sit opos. 1H enim ait Salvator : Qui lotus ett,
non indiget nisi nt pedes layet; sed est mundus totus . Exigua porro purgalione sanctis viris eat
opus; laborat enim eo morbo homlnum natura, ut peocati expera esse omnino oon poestt.
PALL. Recte ais.
. .
CYR. Illi igitur e tribubus lecti viri diviais leKYP.
gibus obsecuti, cam tola synagoga belli predam
,
partiii sunt, oblalionesque Deo obtulerunt, ut lege
,
constitutum erat: at vero selectorum dtices, ut qui * *

gloria quam cxteri essent Uluslriores, donis quo ,
que praestantioribus Deum venerantar. Sic enim
cerlbit rursns ; c Et accesserunl ad Moysen omnes * .
* c consiitati in tribunatu exercilus, millenarit et
) ,
cenluriones, et dixerunt ad Moysen : Servi l u i
, \ * 01
acoeperunl summam yirorum bellatorum qui apud

nos sunt, e l non defuit ab illis ne unue quidem, et
obtulimus donum Doraino, v i r qui invenil vas * , \ '
aureum, et marenulam et armiUam, et dextrale, et , ,
lorqoem, ut sit propitialio pro nobis coram Do- , , ,
^
'
raino. Et accepit Moyses et Eleazar sacerdos aarum , , \

ab illis, omne vas elaboratam, et faii omne au- .
rom segregatio quam segregaverant Domino, sox *
ei decem millia et septingenti quinqoaginla sicli, a * \
tribunis et a cenlurionibug : et viri bellatores prsedati sunt qutiibet sibi. Et accepit Moysee ei Elea-
, zar saoerdos aurum a tribonis et a cenlnrionibus,
. \
et intulcrunt ea in labemaculum teslimonii memo \
riale flliorum lsrael coram ' Domino * \ Aadis
,
qaam diligenter ait reccnsitos esse pagnatores, ita
ut nemo abfuerit, quin donum, ut Deo placuerat,
, . '
afferret ? Se quoque conslituissc inqaiant offenre
Domino etiam quae ille, nt offerrenlur, minime jus- ,
aisset, murenalam, inquam, et armillam, et annu- * lom, et ornaraenta caelera ex auro fabrefacta. Jus- ^ , ; *
\ \ ,
serat enim legislalor ut ab hominibue el a peco ,
ribus dona legerent, 130 eaque jam, ut divino
\ , \ , \
coeleslique praecepto juesuro fuerat, oblata eraut:
. ,
sed ex iis prseterea qux ex pneda prseoipua habe
bant, Tolunlaria dona offerunt lectomm militam
* \
duoes, prflescriptumque logis terminara magniflcen *
tia vincunt. Itaque oum accepissent ea Moyses et
*; \
Aaron, intulerum in sanctum taberaaculura, eaqoe
recondila ut monuraenta essent ante Dominum cu-
raverant; qui eniin populis praBfecli sunt, el prin- . ",
cipes constituti, illastrioribas alque insignioribus *
donis Deum honorant, varietatemque virlutis vel- *
, ,
u l ornamentum quoddam
oflferunt alque d i cant: cumque ipsqm legis modum transiliant, i l -
, lustriorein laudem consequunlur.
4
1 1
if
luc. Mj. 47.
" Joan. xni, 10.
* Num. X \ M , 48-54.
DE ADORATiOiNE 1N SPIRITU ET VERITATE. L I B . I V .
311
), , \ \ ,
.
. ;
PALL. Id vero quale tandem est?
GYR. Iis qui Evangelium annunliarent, ex Evan .
, \ gelio vivere constituit Chrtstus : id ipsum legis
, quoque precepto conflrmare curavit Paulus, cum
scripsit, nonc quidem : c Qui hostiis vcscuntur,
, c 01
* , socii ac participes sirot altaris ; > nunc vero
- rursus, cum i d omni prorsus vacare culpa lan, , \
quam necessariis exemplis ostendit, dicens: c Quis
; plantat vineam, et de fraclu ejus non edil? Quis
, \ ; pascit gregem, et de lacte gregis non manducat ?
; " \ An secundum hominem haec dico? numquid nox
; , etiam lex hoc dicil? In lege namque Moysi scriptum
. est: Non alligabis os bovi triluranli. Nunquid de
* ; ' bobus cura est Deo? an propler nos omnino hoc
, ' ,
dicit? Propter nos enim scriptum est, quia debet
* . >
in spe, qui arat, arare; et qui Iriturat, i n spe par
ticipandi . > His deinde dictis, intulil continuo :
, , c Si nos vobis spiritualia seminavimus, magnum
; ,
est, si nos carnalia veslra melamus? Si alii polesta ; ** ^ ,
tis vcstr parlicipes suat, quare non potius nos?
, ?
Sed non usi sumus hac poUestate; sed omnia susti , nemus, ne aliquod impedimenlym demus Evauge ()' t ;
lio Christi . > Dcinde denuo conflrmat :-c Qoae
igilur esl merces mea? Ut Evangelium praedicans,
. *|
sine suraptu ponam Evangelium . > Yides igilur
\ ,
quemadmodum,. snpra quau Christus ac prisca
,
lcx constitucrit, quamvis faculialem baberet ex
, Evaugelio vivendi, sine sumptu tamen ponat Evan ; ,
gelium; idqac factum vetaU \otantarium quoddam
,
. \ < \ Q donuin illi consecrel? De uxore quoque non du . '' cenda neque vetus lex aliqutd nobis, neque re vxovtxol , ceos Evangelii pradicatio sanxit. Ilaque Paulus
, , a i t : c De virginibus autem praeceptum Domini non
> At, qui admodum strenui sunl ad stu , \ - babeo
\ - dium pielalis, 131 carnem con6ciunt alque mor . tiflcant : itaque lanqaam clarum Deo donnm
- continentiam, quae ultra legem est, et viiam cx
* , verbo et opere preclare composilam, vclut orna, , ' roentum artificiose elaboraium offerunt. Intalemnt
, autem Moyses et Aaron in sanctnm tabernaculum,
, qiue oblata fuerant : nam forliam viroram facta
Christo grata simt, et pnelerea tanquam Ecclesia?
, . - opes ac praeclara ornamcnta, per quae illi conse | - quuntur ut diuturnae, imo vero sempilernae meD moriae consecrentur; talesque se pracstant ut i n , \ | .
1 8
l f
1 T
l8
apcciione divlna digni habeantur : nam, quod dictum cst, in conspectu Domini posila esse dona,
bujusmodi quiddam significat. Magnum vero et eximium est, i n oculis Dei quodammodo positone
esse : nam eos plurimi ille facit, quos aspeclu suo dignatur.
PALL. Mullis igilar verbis id nobis signiiicarc
. , ,
, \ , - videtar, ila persuasum itobig csse debere itaquc
senliendum, hoc ipsum, dona oflferre Deo, non aliis
,
roagis convenire quam qui se slrenue ac fortitcr
\ .
gerant, et saepe ex rccle factis laudem sibi pepercrint.
1 Cor. x, 18.
1 6
1 Cor. tx, 7-10.
( 1 ) Cod. Vat., .
" Ibid., 11,12.
Ibid., 18.
I Cor. vn, 25.
S. CYHILLI ALEXANDRINI ARCHIEP.
343
CYR. Euge, Palladi, recte namque exisiimas, e t ,

non modo ipsa res ila se babel, sed eliam Scripturae
sacrae testimonio con6rmatur. Cum enim filiis
Israel adbuc in eremo commorantibus sacrum illud
tabernactdum erigere vellet Deus, quod Eccksia
ex gentibus coUecta figaram et imaginem gererct,
jussit ut, qtue i u eam rem opus eesent, congregarenUir. Ilaque sic sacrorum interpretem Moysen
est allocutus: c Si acceperie sammam filioram
Israel, i n recensione eoram dabunt nnusquisqoe
pretia redemptionis animae ewae Domino, et non
erit in eis casug in recensione eorum; et boc erit,
qaod dabant, quicunIe transeunt ad inspcotionem, mediam partera gioli, qui est juxta siclum
sanclum (viglnti obolos habel siclus), dimidium
aotem sicli iribotum Domino. Omnis qui transit
in inspeclionem a viginli annis et supra, dabunt
tribotam Domino. Dives non adjiciet, ei pauper
non mioaet a dimidio sicli, cam datur tribulum
Domino ad propiliandam pro animabug vestris: et
accipies argentum tributi a filiis Israel, et dabis i l lod adoposlabernaculiteetimonii; eleritflliislsrael
lnonumenlum coram Domino, ot propitietur pro
animabus veetris",! 132 Ecce iterum dUigeniem
recensionem confici oportere legislator ait, conferreque jussit dona Domino dimidiam sicli. Qui autem
sint qui offerre debeant, aperte definit; neque enim
raulieribos id facere, neque adboc paeris permisit Dcus: in quo, nisi faUor, improbavit imbelles ac
inolles, et qoi prudentia minus perfecta sunt ;
ascripsitque in offerentiam mimerma adultum jam
ct vigentem juvenem, et qui ad inspectionem transiret, quibus aeiatis annum praescribit vicesimum.
Soli enim digni sant offerre dona Domino juxta legis praescriptum, qoi puerilem sensum alque muJiebrero animum transiliunt, jamque ad virilem
mensuram pervenerunl, cum aelate qua i n Christo
inteiligitur et spiritualis est, plena tdnt et integra. H i transeunl ad inspectionem, id est, ae di-r
gnos praebent qui i n oculie Dci versentur, ut in
Psalmis canitur: cOculi Domini guper j u s l o g " . >
Ea porro redemplionis pretiapro salute offerentium,
et ad gancti tabernaculi opera, et i n monumentam
coram Domino offerebantar: prasclara namque
sanctorum hominum gesta ecclesias constituunt, et
ad ornatum sacri tabernacali atilia sunt, el simul
auimae salulem eflQciunl, et gloriae sempilernae corona viros forteg exornant, An tibi parura verc d i cere videmur?
PALL. Mibi quidem v/erigsime.

CYR. Redemptionis igitnr pretium seu glclum veluti censum quemdam exigi jussit Deus, idque erat
eorum tributum, qui ad virilem aelatem pervenisscnt. At vero principes tribuum adjccerunt iis qure
1 9
Exod. xxx. 12-46.
1 1
Psal. xxxui. 16.
(I) Sirlcli codcx, .
. , , .
,
.

, \
,
. *
* c
, \
,

, ,
,
, \ ,
. , *
.
,
,
* -

, -
,

.
,
. * ,
| ,
, , *

,
, !
.
, , ,
,
(1) *
. ,
,
,
c , '
, ) ,
* ,
,
,
,
.'
;
. ,
'. , ,*
, .
, ,
OE ADOKATIONE SPIRITU VERITATE. LIB. I V .
540
t t t (1) lege praecepla erant, ac majora qua*dam et pretio . ,

siora, ex ite nempe qaae apud se habebant praeci I - pua, obtulerunt. Scriplum est enim: c Principes
, >, oblulerunt lapides smaragdi, et lapides corapletio, , \ , \ nis ad superhumerale, et rationale, et compositio , aes, et oleum unctionis, et compositionem thymia . 9 *' \ matis " . Annon cum iis quae paulo ante dicta
;
sant, haec congruunt? Nam illa raultitudo pugnalo , rum ex praeda Deo obtulit, ot praceplom erat, ab
, * homine usque ad pecus: tribuui autem et centu rione9 his adjecerunt murenulara, et armillam, ei
\ , \ , \ , torquem, et annulum, et omne vas aureum fabre , & factum, quae eiiam in ipso sancto tabernaculo re . posuit sacerdos Eleazar. Et hic rursus, cum u n i
versa quidem adultorum roaltitudo solveret siclam,
, ol 133 offerunt principes lapides eleclos ad super , , \ ,

huraeraJe et rationale conficiendum, quae ad sura - mi sacerdotis ornamentum pertinent. Nam se ipsoa
odvjj. , , populorum duces, ut oroamento sint Cbristo, per , . inde ac lapides quosdam pretiosos offerant. Itaqae
propheta, cum sanctos apostolos nobis indicaret:
, , \,
f Lapides, > inquit, c sancti volvuntur super ter > , ram *, > qualis erat beatus Paulus, qui ab Jerusa lem ad Illyricam asque circuibat predicandi gra . \
tia . Lapides igilur pretiosi, et ad Christi glo, . * \
riara parati, sanctorum virorum coetus est: iidem
, quoque sunt oleum unctionis, et Ihymiamalis coni , , \,
positio, cum Gbrisli cognitionem velut odorem
, - apirent, et eorum animos qui mysleriis imbuuntur,
Q doelrina et sancti Spiritu3 verbis tanquam oleo
, * pinguiores reddaat. Id vero tbr/roiaraa composilum
\ , erat; illa namque de Christo cognitio composila
* ex daobus esi : idem namque Deas et homo est;
, ,
unus tamen ex ulroque filius atque Christus, cui
* c
certe dictum est, et quidem a nobis ipsis: c Un
guentum exinanitum nomen tuum **. >
H A A A . ,
PAIyL. l n inspectione igilur Dei sunt qui ad pu \ , \ , gnandum apti ac firmi sunt, quorom eliam fruettfs
, . esi Ecclesiarum constitutio, et quae ad gloriam Dci
.
pertinent. Id enim Scriplurae loca ad contemplan-.
dum proposita pra? se ferre videntar.
. .
GYR. Recte dicis. Sortem vero insignem atquo
, * prsecipuam, et omnis boni communicationem iis
, - qui ila egregie se gerere solili sint, a Deo tribuen\ , ; U dam esse, qaomodo aat undenam ambigcre quis* H *
piam poterit? AQ niinime exaudis concinenlem
c; \
David: c Labores manuum tuarum manducabis ?
*
Paulum item sapientem illura atque sacrum virura
, \ ; >
i U scribentem: c Quod eotm seminaverit quis,
hoc et m e t e t ?
. .
PALL. Audio saoe.
. ,
CTR. Neque enim quisquam se fortlter geret,
* *
nulla mercede proposila; eslque siae dubio vera*i
, , omnino qui a i l : c Neque enim injustns est Deus,
.
ut obliviscatar laboris veslri, ct dilectionis, quan^
te
,T
Exod. xxxv, 57, 8.

" Galal. x i , 8.
Zachar. ix, 16.
(1) Cod. Yat., , perfectiora*
1 V
Rom. xv, 19.
, e
CaiU, , .
, e
PsaJ. CXXMI, %>
8. CTRILLI ALEXAXDRCO ABCffiEP.
518
o*fc*wdi*tf nomem ejos " Alqoe iBe qxidea ** , ,

roioime obliviftcelar; fore a s l e m o i tis laboram
,
prannfa triboat, qai animi langaorefli ad peecaUm
,
perdtfcentem toperarinl, argomeolo snxt ea rursas
*
q o * ftoipia ftont in ftomerU: c Et locatas esi Do- '\
minot ad Motten e l Eleazarum faccrdoian, d i - ,
cent: Accipile ommam ornnt* congrrefaitonis Israel
, * * a viginli annU et ttipra, 134 I * Aumos familia .
rum ipftorntn : omnift qoi cgrediiur ad pagnan- , ,
dum fn liracl . Deinde, facta enaroeralione p e r * ,
populos et tribot, infert i t t r u m : E t locutoe est *
Dominui ad Moyr* n, dicene : His dUlriboettir ter- * , \ ra at eam po**ideanl ex numero nominuro: plu * , , ribut majorem hxredilatefn dabis, ct paocioribus
miiiorcm dabU haercditatem ip&omm: unicuique, ,
icul reccnitisant dabilur haercditas eorum : [per . > *
orlci dividetur Urra nominibus; per tribos fami-
llarum suarum hsercdilatem consequcntur: ex sorle , \ \, , c
dividcs bserediutcm ipsorum ( 1 ) ] inter multos et
p a u c o i . > Alque hsec quidem lcx est, qua gorte pos- , >
\, , \, ,
scssuri erant bsercdilalem n qui annum jam vigesimum agerent. Post rccensionem igitur vulgaris tor- * . > *,
ba, genus Levilicum numcrat: c Et filii, inquit,
c Levi per populos coruro : Gcrson populus Gerso- * c \
nitarum, Caath populus Caalbitarum, Mcrari popu \ ,
l u i Meraritarum : hi populi filioram L e v i " . I n - \ *
ter liacc, cum gcnus Moysi ct Aaron recensuisset,
. \
infrrt itorum do flliis L e v i : c Et fuerunt ex recen \ ,
iono oorumtria etviginli millia: orone masculinum
* \
ab uno menae ct gupra: non enim connumerati sunt
.
In flliis tsracl; quia noaest eie dala sore lu medio
, flliorum Itracl. E i baec numcratio Moysiset Elca- ,
aar eacerdotie, qui numcraverunt fllios Israel in
,
Araboth Moab, in Jordane, contra Jericho. Et in bis \ ,
non erat horoo ex iis qai numerati fuerant a Moy- , . .
a ct Aaron, quos numeraverunt fllios Israel in de, \ aorlo Sina; qaia dixit Dominus ipsis:Morte mo, \ .
r
riontur in descrto; et non fuit reliclas ex eis neque anas, praetcrquam Calcb filius Jephonc, ei Jesus i Ilus Nave . Age igilur, denuo cursim ac per partes singula prosequenlcs, dicamus clariusac dislinctios
PALL. Eloquere ilaquc nihil cunctalus; nam i n
. ,
ojutmodi rcbus jucundum est argutc disserere.
.
.
CYH. Igitur in pauca propositorum verborum
Mcnuia conferenles, illud dicimus : Adultam rur- ,
, sus et belli non ignaram aclatem numerari jubct
Doua. U l onbn jam prius diximus, cognitt et de- D .
ecrlpti sunl apud Dcum, el in Ubrum viventium , ,
rvlali, non iinbellcs et infirmi, neque pueri adhuc \ , \ ,
,
acnsu, sod quicunque fortes et parati ad bcllum
cum viiiis atqno pcccato gerendum, el firma ac \ \
ilabUi sant sapitnlia, et apli jam ad ea ge- , ,
renda ac pcrtlcicnda, qiue Deus velii :
135
$ , *
i i d t m per trtbus, el cx nomine, et singulalim
, ,
lerram parliti sunt. Hawredes Damqoe lerne sanclae,
* *
et speratoruui bonomm parucipes enmt de quibus
,
loquimar, pcr Iribos ei familias, o l ia illis xcrbis:
, \
t Beoii mites, qnoaiani ipsi tueredilabunt terram;
, , c
bc^ll ardstrkocdes, qoonixra ipsi mbcrioordiam
11
Ifcbr. , 10.
Nwn. x x n , 5, 5 .
" nid.,
Vucis imlu-a oVsaol in u x l u Grxco. Eirr.
ibid.,
57, 58.
Ibid., 63-65-
349
DE ADORATIONE LN SPIRITU ET VERITATE. LIR. IV.
* - coosequentur " ; > et in aliis item bealiludinibag v i , \ * \

dere l i c e t : ejasmodi enim hsereditas misericordiam
.
et roitium ac pauperam spiritu, et eoram qai per , \
secutionem patiuntur propter juslitiam, quasi pro , \ .
pria etU. Sed tamen singulalim quoque el juxia
HATJV ' nomina corona gloriae dalur, cum Deos cukjue pro
, recte faclorum ratione honores persolval, gratiaat , \ que fortibasviris, quae deerat, admetiendo adjicial;
, [forh \ ]
qoamvis ea fortasse tanqoam majore mensura cu , ,
molatloreqae distribai inlelligenda s i t : c Mensuraiu
quippebonam, cinquit, elconfeiiam,etcoagitatam,
* , , c ,
, et supereffluenlem dabuni in sinum vestrum : >idque ipsum significare opinor, cum dicit Deus: c Plu
* c - ribus majorem haereditatem tribue, paucioribus
minorem b&reditatem dabis : unicuique, u l recen , \
, , , ^ siti sunt, dabitor baereditas ipaorum
> Elenim
, numerus Ule nominum majot, figura est aperta
, prestantioris excellentiorisqae virtntis; bic enim sic,
ille vero siclaadem merelur, u t a i t beatus Paulus".
, , Sorte aotem dividitur terra, ea forlassc ratione
. , * qua dictum est Deo : I n manibus tais sortes
t
meae . Divino quippe arbitrio fiet iuturorum
. - bonorum flrma dislributio, cura, quid cuique t r i , baere oporteat, eo lempore iile definiturus sit, cui
()
oninia nostra cognita suat. Propria autem ruxsus
* .
fit Levitarum enumeratio ab uno mense etsupra;
, . \ neque sors illis datur in roedio Oliorum Israel,
, neque cumiUisrecensenlur.Semper enim sanctiue
;. est caeteris genus illud sacratius. Ideoque illorum
u
, T
Up^xspov . \ ^
,
, * \
, , ,
,
.
,
\ ,
} \
, , , \ *
\ , \
, ' , \
. , *
deecriptio abaliis tribubus exempta est, neque illo

rum sors cum aliispermiste; sed taai inspeclionem
alqae recensionem propriam babenl, tum vero parg
illorum atque sors ille ipse est universorum Deus,
juxla illud : Beati mundo corde, quoniain ipsi
Deum videbunt
Nam cum qui pauperes spiritu vocantur, regnum ccelorum hacredilaie possessuri sint; iique consolalionem babiluri, qoi lugere
proposuerint; misericordiamque consccuturi, qui
raisericordes fuerint: Mundi, inquit, corde beali
6unl, 130quoniara ipsi Deum videbunt; h i vero
S a n l q u i prje caterisomnibus sacradoresac sanctiorcs babentur, sorsque illis et pars constituta est illa
excellens Dei visio, id est, ipsius divinitatis cognilio.
floc ipsura Christus sanctis apostolis largiturum se
, D pollicebatur, cam dicerel: t Haec in proverbiis locui v , ^
tus sura vobis; venit hora cum non amplius in prover . *
biis loquar vobis, sed palamdePatre annuntiabo TO , . bis *-*. Porro ab uno mense sacratiorum virorum
, ,
fil descriplio, ut modo d i x i : ex illo namque sancto \
ram numcro non i i solam in libro Dei descripti
, \ \ sunt qui viribus spiritualibus pollent, et sapientias
, .
nomine sunt clariores, sed quicunquc simpliciUlem
\ , \
eam q u secundum Christum est, amplexati eunt,
. * , ,
et malitia sunt parvali. Descripium igitur est ge , nus illud sacratius universum, tum i i nimiruni
.
qui sapicntia, tum qui simpliciiaie poUenl. ftacile
" M a t t b . T , . " L a c . , 58. Num. , 53,54. I C o r . x n , H . P s a l . x x x , * 6 . M a t l b . v 8 .
Joan. , i 5 .
w
( ) Cod. Yal., . Magis probo leclioncm codicis quo usus sum
S. CYRILLI ALEIANMUNI ARCIQEP.
Zi
Paflodi,
dtacriBieri in saoclo- , feooibfii ac meribug penpicere. .
D t a l qooqoe adjanxii, netmmtm ex its fuiase qui * ,
,
rcctnstti prio foeraot a Moyte et Aaroo, qooe
recensutranl filtoe I t n e l in deserto Stna, qoia d i - , \ *
x i l Domioug ipgig: Morte morientar in deserto, ei , ,
non etrt relictus ne oneg qaidem ex ipgig, wu Caleb * *
fitiuf Jephone, ei Jesus i l i o g Nave " : IQ qoo ,
*
pertpicoe oftendit, aon ad incredulot pertinere
c ,
poggesgionam disuibotionein, et illam in Dei libro
degcriptionen, aed eig potias conTenire qai fidemni- , > .
,
mirum in Cbrttuvm amplexi sant: nam de iocredulis
alt divimtf David: c Deleaalor de libro T i v e a t i n m ,
et cam jastis non scribantor **. Ia quibei etiam ^
*
verbi* divioof genno nobig lateiiier ogtendit, credentibas dari gratiam : ideoqae mystice Scriptura
. ,
dicit, prope Jordaoem factam esse descriplionem;
fg enim detcribitar, qai baptizaius foerit. Neque ,
umen wtivergug Igrael spe excidit. Serralat nam- ,

qoe tant reliquiae, juxla prophete vocem : cajtjg
rei flguram gerunt Calcb ei Jesue, soli ex omnibug .
relicli qui batredilaria Hla gorle potirentur, ei . degcriberentur una cum iis qui infideiiutig crimine
non tenebanlur. Animadrerte aulem nbique sanclo- , , ,
nun hominum descriptionem et agromm distriiro- ' , , ' ,
tionem : geritor entin per Moytcn e i eom qui
, \
sacerdotio praeetanlissimo fuagebatur, m , sicai jam
. ^, % *^\
anteadixi, per utrumque unum Christum inlelligas,
1 3 7 tAaquam gaeerdolem gummom atque legisla- ,
lorem; per quem omnig gralia tribuitar, et illa fii , \ .
ineupernl8illigHbiHsdTf^tio:qaoe etiambeatusDaiiiel ge vidisse dicit. c L i b r i , > inqaieas, caperfe
unl
: naro quia multiplex et diversa descriptio est, ideo plureg, non unus liber.
eot
PALL. Recle igitur ac scite diclum illud e Pro- C

verbiigadmonei: Divlliarum plgri indigentes flunt;
strenul autem fulciuniur opibug .
C \ K . Fulciuntur illi quidem, Deumque babent
propiiium ac propugnatorem, qui ccelestibus iilog
benedictionibus augeat,coronetque, ac praeclarissiniisbonoribug et insigni gloria amplissirae exornet.
Anminusvereloqulpulas.cumdicit: c Vivoego, d i cil Oominug, qoia gloriGcantcs me gloriftcabo *?
PALL. Equidera maxime.
CYR. Atqui perOcit cerie quae ad Dei gloriam
pertinenl, ut opinor, quisquis fuerit strenuas, et
excoluerit gpiritualem fortitudinem, et ad obsisiendum spectabilibus occullisque hostibus fucrit
exerciiatug, seque et caeteros gervare noverit, et
omnia in Deo potuerit.
PALL. Assentior.
GYR. Visne igitur boc ipsum io iis q u * de beato Abrabam ad maxiroam utilitatem nostrara narrantor, velut in tabula qoadam leviler adumbralum coDtemplemur?
PALL. Yelim cquidem libentissime; quidni ?

CYR. Scriplum est igitur, Lot habilasse versatumque esse Sodomis " ; cum vero grave et aspe* Nuin. . 65.
TGCH. XIT, 12.
Psal. LXVHI, 20.
k i
.
* \
.
. , \
, \
,
, \ *
. , * c .
, ;
.
.
, , , \
, -
\ ,
, \ .
. .
.
, ,

;
. . ;
. , *
lea. . 2 1 .
" Dan. \ i t , 10.
Prov. , 12.
" I Rcg. n, 30.
DE ADORATIONE SPIIUTU VERITATE. LIB. I V .
\ , , rum bellam in eam regionem imrasissel, eumqt c

, proxtma? ac finitimae gentes una cum ducibns sais
, - v i eam arbem cepisseut, una cum iis qui captivi
, \ agebanlar, L o l qaoqoe abduclum simul curo aliis
* - in bostium polestatem venisse: sed, cnm quidam
, c ', , , ex iis qui evaserant advenisset, c Nuntiata res esi,
, '- inquit, c Abrabam traasfluviali: ipse autem habitabat ad quercam Mambre, Amorrhsei fratris Escbol,
* ? \ ,
et fratris Aunan, qui erant conjurati Abraham.
< '.
*6, , Audiens aatem Abrabam qood captivus factus es , eet Lot fratris filius, numeravit proprios verna . culos soos trecenlos decem et octo; et persecaias
* , esteos asqae Dan, et irruit super eos tota nocte, ipse
. , et pueri ejus: e i percussit eos, et persecatas est
usqae Gbobal, qare est ad lsevam Damasci, et r c ,
, \ duxit omnem equiUtum Sodoroorom, et Lot flliom
, fratris sui reduxil, et omnem substantiam ejos, et
, , . malieres, ei populum. 138 Egressus est autem
, rex Sodomomm in occnrsom illius, postquara re - versus est a csede Chodorlaomor, et caeterorum re, girai qui cum illo erant, i n valiem Sabe. Hic erat
. . campus regum, et Melchisedech rex Salem proia lit panes e l vinum ; erat enim sacerdos Dei altis * *
simi, el benedixit Abrabam, et d i x i t : Benedictus
', * ' Abrabam Deo altissimo, qui fecit coelum et tcr , \ ram *, et benedictus Deus allissimus, qui dedit bo . , stes tuos subditos tibi. Et dedit ei decimam par .
tem ab omnibus. Dixit aulem rex Sodomomm ad
. - Abraham: Da mihi viro3, at equitatum accipe l i b i
'* , - ^ ipsi. Dixit aalem Abraham ad regem Sodomorum :
. > '
Exteodoe mamim meam ad Denm aitissimum, qui
* creavit coehim et terrara, si a fllo nsque ad corri , \ , giam calceamenti accipiam de omnibus tuis, ne d i - cas, Ego ditavi Abrabam, prseter ea quae co , mederunt javenes, el partem virorum qui venc ', ,
nint mecum, Escbol, Aanam, Mambre; isli acci
pient parlem. Post verba autem haec factum est
' , , , * vcrbum Domini ad Abrabam i n yisioae, dicens: Ne
lineas, Abrabam; ego protegam te, merces tua
. (&
' ' , multa erit nimis. Dicit autem Abrabam : Domine,
, ', , quid dabis mihi? ego autem dimittor sine liberis;
fllius aulem Masecb vernacoJae meae, bic Damascus
. ',
, ; , Eliezer: et dixit Abrabam, Quia mihi non dedisti
semen, vernaculus meus baeres meos erit. Et sta ,
' \ '* \ D
t t W f f * ^ ,
txe. ,
* * , .
, * '
\ , . *
. |
, \ ;
" , ^ , , ,
Gcn. xiv,
x*/, i - 5 .
tim Domini facla est ad eum, dicens: Non hie

erit hseres, sed qui exibit ex te, bic erit haeres
tuos. Eduxit aulem eum foras, et dixit ei :
Suspioe i n coelum, et nomera slellas, poterls
namerare eas. Et dixit, Sic erit semen taom .
Yides quam proropti sint ad aodendmn saocti v h i ,
quamqae sponte saa ad aobeonda pcricula parati.
Simul eniin atque audivit ipsaro Lot i n discrimen
venisse, mberatus propinqui calamiUlem, arreptisque vernacolis et fodderatis qnibaedam, qui Hebnei non erant, eeleriter profectus est adversas
eosqai dolorem innsserant, eoaqoe nollo uegotio
subegit, libemitqae e capliviute lum ipsum fratrb
w
333
filium Lot, tom cos quoque qui m manas viclo- j

ram venerant. Deinde, ut viclori debitam booorem
exbiberent, obviam illi prodiere 189
Sodorooram rex, tum sacerdos quoque Dei altissimi Melcbisedecb, ut scriplum e s l ; isque minime inanis;
aliulit quippe sacerdolii symbola illius quod tum
erat in more, panes, inquam, et v i n o m , et benedixil Abrabam, et sacras illi vocee premii loco t r i buit. Abrabam igitur strenue rem gessil ac vicit:
tales quippe semper fere sunt illi secuudum Cbristam forles v i r i , quique Deo gralissimam illam aiiimi confidenlis alacritalem mente coDceplam len e n l . Ac velul exempli loco ad fidem verbis faciendam sanctos apostolos adjiciam, qui, cum Satanas omnia facillime diriperet, i i etiam qui veriU l i s dogmalis obsistebant, simpliciorum hominum
animas depra>darentur, sese fortiter opposuerunt,
e l secum una vernaculoe armis inslruxerunt, id
est, eos qui eranl in sacris Lilleris educati: qaoedam etiam foederatos qui Hebnei non eraiit, eoa
nempe qui, quamvis adbuc ea quas sunl mundi
saperenl, tamen simul cum sanctis viris certamen
gubibant, eosque imilari sludebant. Itaque, cum se
strenue gessissent, victoriam pepererunt, et ex
illius tyrannico dominatu captivos abripuerunt:
alios enim ex idolorum cullu, et abadoralione crealurae polius quam Greatoris, alios a falsi nomiots
acienlia extractos serraut. Sed ex bac adeo illastri
excelsaqaeanimi magnitudine eam mercedem asaequunlur, ut non solam ab iis qui in mondo sunt,
honoribus afiiciantur : c Egressus est enim, inquil,
f rex Sodomorum in occuraum A b r a b a r a ; sed
etiam benedictionem consequanlur i l l a m quae per
Cbristum datur, qui nos vivificante gralia ^nqnam
pane ac xino laHiflcat. Ilaquc de se ipsis verissime
dicunt: c Benedicti nos a Domino, qui fecit coelum
et terram . Est autem Cbrisli sacerdolii figora
Melchisedech ; nec pluribas, ut opinor, ad eam
rera demonstrandam opus e r i t ; cum in bac parte
sacne Litterae simt satis. Cum vero Sodomorum rex
beato Abrahae tanquam victori dixisset: Da mibi
viros, equos aulem tibi ipsi accipe; nihil se acceptorum illico dejoravil, nisi forle cibos eorum qui
una laborem suscepisscnt, et partem foederatorum
Escbol, Aanam, et Mambre. Quamvis enim pro hominum qui perierint salute sanai viri bellum gerant, ac etrenue cerlent, 140 omnemque laborem
subeant; a mundo tamen nibil accipiunt, neque
terrenas opes colligunt: i n qao e v i U n t maxime i l lam, qoas exsistere inde solet, exprobralionem : cNe
dicas,i inquit,c Quod ego ditavi Abrabam; tantum
ciboe accipient qui ab iis quos juverint suppeditantur.i Dignus eslenim operarias mercede sua >
el iis qui Evangelium aiinantiani, ex Evangelio v i *
ere pnecepit Gbrislne . Foederati lamen parles
aecipitwt, propierea qaod, utopiaor, in iis quoqoe
l
, l
* Gcn. xiv, 17.
Psal. cxm, 24.
(I) God. Valic, .
4,1
Luc. x, 7.
, , \ ,
, /
, \ . , , ,
,
, . "
, ,
, ,
\ ",
.
*
, \ ;
. ,
* , ,
Ot ,
,
, ,
, ,
, ,
\ ,
, , \
, ,

( I ) , , ,
,
,
,
, ,
, ,
, : , %
.
' ,
*
. *
,
, , ,
,
,
* , ^
,
* , * , , ,
.

, ,
, ,
* , , * , . "
* \ ;

4
1 1
1 Cor. , 14.
5*7
DE ADORATIONE 1N SPIRl' J VERITATE. L I B . I V .

3*3
rebus qufle ad praesentem vilam pertinent, sanclorum virorom semulatores alque imitatores benedicit Deus: abundant enim illis bona, pro suae conditioais modo justa ratione viaque parla; namque
iis qui nondum perfecte a terrenis rebus abscesserunt, et Deo ac mundo divisi quodammodo sum,
eiiam terrenas benedictiones tribuil Deas. Sic be
nedixit Jacob cum ejus pecora multiplicavit *.
. 01 ,
, \ *

* ,
' , .
,
.
. .
. , \ , ,
, \ \
,
\
,

, ^^.
, \, ;
* c
* * c ,

, '
, ,
. , \,
;
.
, , \
t v ,
*
,
, , . ,
,
", *
.
, \ ,
c * ,
-* \

, ' , , , , ,
, .
,
. '
,
, '
, , \
\ .
Genes. xxx, 5 1 .
# v
Philipp. iv, 14.
PALL. Recle ais.

CYR. Jam vero, tanta laode, tantoqne splendore
comparato, tanquam germanis jam suis cultoribus
baud torpescendum esse inquit ille salutis auctor;
fore etiam ut non levem recipiant mercedem, opportane pollicetur : in quo simul imbellis ignaviqae
animi affecium a grege timentium se quam longtssime repellit, et spe rerum quas pollicetur, ad aniini alacritatem exacuit, el fortiores efficit: idcoque
eiiam beatas Paulus, quia sic affectus erat, nonminquam a i t : Omnia possum in eo qoi me conforlat, C b r i s t o * : aliquando rursus : c Garsum
consummavi, fldem servavi; in reliquo reposila est
mibi corona jusliliaB . .igre fertaatem maxime
Abrabam qaod Oliam haberet vernaculum, ei auimo angitur: Qoid enim, inqnit, mihi dabi, si sine
Hberis diroittor "*? nothamque habere fruclum,
perinde aesliraai atqoe orbitalem. Dcinde Deus ex
Hbera fore illi filiam, id est Isaac, pollicetor, m
eoque patrem se fore moltarum gentium, habilnrumque semen sicut astra coeli: moleste namque
ierebaateaaai aposloii quod velut ex ancilla quadam, ex cultu nempe legali, nolhum habercnt fractum; atque ex libera potius, id est, ex Novo Te~
slameato, filium expelebant: is autem eral Christus, in cujus quoque figura Isaac per repromissionem atque per Odem natus intelligitor. Ilaqoe beatus PauJus de legis ornamenlis, qoae sibi inerant,
att: c Quae mihi erant lucra, haec arbitralus snm
propler Gbrislum delrimentum : verom etiam existimo omnia detriraentura esse propter 141
*~
nentem scientiam Jesu Gbristi Domini noslri, propler quem omnium jacturam feci, et arbitror stercora esse, u l Ghristum lucrifaciam, et inveniar i n
ipso non babens meam justitiam, qaae per legem
est, sed quae ex fide est Jesu Cbrisli . > In Chri*
eto' namque patres maUarom gentium et seminis
innumerabilis, ut Abraham in Isaacfacti suni. Qaod
aatem hac de re diclum est a nobis, id DOD aolnm
priscis illis viris ac saactis aposlolis tribuemas, sod
ad eos qaoqae qui posl illos&acerdotale soutofliciom
sortili/ei Ecclesiae duces conslitoli, aut etiam ad
quemvis sanctum probumque virum rcfereinus.
Tim. n/, 8.
e m
s t
Genes. xv, .
"Pbilipp. m , 7-9.
5CO
550

VERITATE
LIBER
QUINTUS.
1 4 2 ** fortitudim quct in Christo ett.

Sancti viri igitur, tamelsi pro aliorum hominum vila certant, id sibi propoeitom habenf,
Palladi, utad nullam rem, quae quidem i n hoc mundo sit, ammum adjicere veliat: ita enim sapientes
ac potentes, et optimse spei pleni, et superna beni guitate m u D i t i erunt. Aique, * t tu quidom aeaii,
res non aliter babere se polest. Nam si mundanis
distractionibus, ac lemporalibus cupidilatibus animum excelsiorem habuerint, imbelles plane boates
offendent, minimoque negotio adverearios superabunt, Deo illorum vires profligante: sin ipsi quoque
mundanis affeclibus capti erunt, et terrenis cypiditatibu* imroluti, iacile 1 4 3 perseqaenihim iacuraonibue patebunt, et nnllo negotio expugnabuntur, ac manifeete divinoprsesidioapoUati, velut
paratissima praeda eront bostibus propositi.
PALL. Sed uadenam haec quse dixisti probari
possiai, plane scire copio.
CYR. 6acris Litteris, quae priscis bominibae
comigerunt uliliter praedicanlibus; nunquid enim
uon ad noetram admonilionem illa scripla fuisse
bealue quoque Paulus a i t " ?
PALL. Fateor: narraliones enim quae ex illis
Scriplaria proferiinlur, non mediocrem nobis u t i litatem afferont. 111 enim umbrae et flgurae veritatis erant.
CYR. Jam igilur dicere aggrediamur. Gum
Israelila? Jordanem trajecissent, invaserunl urbem
Jericbo, divinisqoe jassis obsequeotes, ad eam obsidendam inlenli erant, lanquani celerrima illam
expugnaturi atque capturi. Aderant igilur militcs
MCor , I I .
, xdv el , ,
*
\ , \ , * *, ,
, , .
, ,
\ &

, ,
\ *
, \
,
.
. \ , ' .
. , . ,
\
;
\
.
.
. .
, *5
\ \
, , , \ . .
DE ADORATIONE LN SPIRITU ET VERITATE. LIB. Y.
561
c ad pugnandum aptissimi, juxla bellorum lege i n , \ * strucli. Scriptum est enim : c Ingressus est Jesus
, Nave ad sacerdotes, et loculus est ad eos, dicens:
Prxcipile populo utcircumcat, et circomdet civi, talem, ct viri pugnalores perlranseanl armali anlo
, , Dominum \ > Ghrtsto namque per principuin vocem jubente, adversus bostes conlendiinus, bellum ,
, \ que non adversus carnem etsanguinem suscipimas,
sed adversus principes et poteslales, et adversns
.
, eam legem, quae in membris camis dominatur. * E r i . ( mus etiam tanc in conspeclu Domini, tum armalura
. , ), qoadam instructi divina atque spirituali: arroa
. namque nostra non carnalia sunt, ut Paulas ait;
tam vero justtliae gloria inslgnes. Aspfcil itaque
,
viros ad pugnandam paratissimos Deus ille univer ,
* , sarum rerura Dominus, splendentibus justitiae ar . iuis indulos, idque est in conspcctu Christi per , transire pugnalores armatos. Uoneslum vero in p r i , \ , mis et oplandum sane, in conspcclu Dei cssc; si
, quidem non absurde inlelligilur, Dcum iis qui so
, " offenderint, banc veluli poenam imponere, ut se ab
illls avcrlat, cum dical: c Ubi manus exlenderilis ad
, ' .
\ me, averlara oculos meos a vobis . > Gum autem
, obsidio usque ad dlein seplimura perducta esset, d i xit ilcrum Jesus Nave filiis lsrael: c Vociferamin , ad Domlnum : tradidit enim nobis Domiuus civitalcm; ct erit civitas anaihema, ipsa, et omnia quae
, \ \ ,
Doraino Deo excrcUuum Sabaolh.
* ' - sunt in 144
, \ Yerumlameu Raab meretricem servate ipsam, ct
. ** , ^ omnia quae sunt in domo ejus. Sed vos cavete ab
anatbemale, ae forte vos ipsi cogitantcs accipiatis
\
ab anathemale, et faciatis castra iiliorum Isracl
,
anathema, et conleratis nos; et omne argentum et
ufcvv , , \
aurtim, et aes et ferrum sanctum erit Domioo: m
\ , \
, - tbesauros Dei inferetur " . Permisil enim fortibus
. > - Tiris ut reliqua preda fruerentur; sed inferri oportere dixit in ihesauros Domini argentum omne, et
, , \, aurum, a?s quoquc ac ferrum: hoc enim erat illud
, quod appellalur anathema, id est, quod cx omnibus
tribuebalur, ct Deo segregabalur. Caeterum, nulla
, , (1) . '' praecepti ratione babila: c Accepit, inquil, cAchar
filiusGbarmi, filii Zambri, Glii Zara, ex tribu Juda,
, , ,
*\,6, , cx anathemate: etiralus est furoreDominus adversus fllios Israel. > Oportel enim, ut pulo, qui con .
e
1 9
c 0
e a
. > tra socculi voluptales et bujus v i t x distractiones

^
firmum in Gbrtsto aniraum opposuerint, ac laudera
, \
per arnoa juslitiae adipisci dccreverint, quiqae jam

in conspeclum Christi venerint, eos nibi) ex iis ex, ,
petere quae in boc mundo admirabilia videntur, non
,
opes, non gloriam, non poientiam, aut praestantem
, , , ,
gradum, non impia exgentili sapientia dogmata. Et
.
illius quidem splendoris qui i n digiiiiatum gradiB U v " , buset amplitudine spectatur, figura non incpta fue , * ritargentum; splendiduro est eniro boc metalli gcTJ , . nus; opum vero, aarum. Illum p o r r o l i n g u
- , ^ num, quo mundi sapicntes utuntur, significare pou
*** Jo. v i , 7 ; Ephes.

\% * Rom. , 5 . " 11 Gor. x, 4. ' Isa. i , 15. " Jos. \ i , i 6 seqq. Joa.
( I ) Sic cod. Valij. Codex Sileti, .
PATUOL.
GR.
LXVUt
12
m%
t
S. CYRILLI ALEXAXDRINl ARCIHEP,
;3
564
l e r i l aes; vires deaique, atque potenliam, fcrrum, xa\ ,

quod et durum admodum s i i , et cum omnium cor- , \ . **
porom materia pagnans: quae si quis adipisri vo- ,
luerit, quamvis illc pnrcipuo eil apud Deum loco, , ,
et inter bellatores numeretur, spirituali quoquc ani- \ mi magnitudine sil insignis, \s procul dubioDcum
, , offendit; cumque eum ftirtiva subtraclione offcn
dere in animum induxerit, qui et in armis comcs , .
ac socius erai, el auxiliator, consequenli vindictie
subjacebit.
. . . ,
PALL. Recle ais. Assentior enim tibi. Ga?lerum
illud mibi explices velira, parumper a re gesta et ,

bistoria deflectens orationem, cur Deo argentum, et
aurum, a38 item ac ferrtim sil consecratum, ac noa \ , \ .
\
,,, ,
., . ;
potius ea vel tanquam inutilia fortasse, vel tan. ...
.
,
,
quam ejosmodi quaepolluere posseat, ecaslrisab ,

jecla sint: nam spiritualis coplemplationis facultas
.
abominanda fuisse demonstravit.
. ", , ,
145 CYR. Q
splendor omnis, Palladi, sa , \ \ ,
picnliaque, ct opes, atqueetiam vires convenienlcr
ac juste Dco iribuuntur; illius enim est gloria, et .
splendor omnis, et opes, et sapientia, et potentia. \ , ,
Gxlerum quisquis ab illo acceperit, et ex illius the- \ . * * , \
sauro ditalus divitiis, videlicel intellectuaJibus fiie- ,
r i t , gloriamque et sapientiam ac polentiam babue- , ,
, .
rit spiritualem, ille vero conspicuus erit ac felix;
sin baec eadema mundoacciperemaluerit,exsecraii- \ ,
dus erit, et invisas Deo virlulis amatori, ac judicio \ ,
poenaeque obnoxius. Omnino enim divitias conse- \ \ .
u , a
qtiitur voluptas; Rplendori autem atque amplitudini Q ,

vicina est contiouo superbia: poienlix vero adfun *
cla iniquilas; saptentiae mundanse denique perver * $ siias dogmatum , quamvis eorum qui illa scri , , *
pserunt lingua suaviter eonei. Hujiwmodi quiddam
' .
Paolus a i t : Si quis est in vobis sapiens, slultus
* c
fiat, u l sit sapiens: sapicntia enim hujus mondi , * >
Btultilia est apud Deum . Acbar igilur, cura
, . " ,
baec non e Cbristi thesaoro,sed velut e mundo, ex
, "
ipsa urbeJericbo accepissct, offendit Deum. Sed
, .
qtue inde ex ira Dei consecuta sunt, non ad eum
\ ,
eolum perlinuertmt, qui eo crimine damoatus
, '
erat, sed totam synagogam afflixerunl : ille enim
* quondain invictus populus Israel, expers praesidii ,
snperni faClus, inGrmus et imbcllia fuit.
.
PALL. Quomodo aut undenam edoccri possu- D . Ka\ ,
miis vcrum esse quod est a le hac de re dictnm? ;
CYR. iis qiue conscquentcr scripta sunt.
. .
Post illa enim quae circa urbem Jericho, et advcr- \ '
sus eara, sunl praclare ac fortitcr gesla, ex unt\ ,
vorso lsraclis populo lcctos vit-os misit Jesus ab ) ,
Jcricho in oppidnro Gai, diccns: Asccndentes
' .\6
considerate Gai. Et ascenderunt viri i l l i , el consi Tat, doravcrunt Gai, et revcrsi suntad Jesum, el dixe , \ *
runt e i : Nc ascendat ad eam omnis populus, sod
, ' \
drciier dno aut tria millia virorum ascendant, et
, \
obsideanl urbeni: nft dncas co univcrsum popu . *
l u m ; paucinamqucsunt. E l asconderuiit co viri cir . \ \
%
*' I Cor. , 19.
DE ADORATIONE IN SPIRITU ET VERITATE. LID. V.
'
, , \
*
, \ , \
*
] , \ .
, , \
,
, \
, ,
,-
^ .
, , , '
. , \
,
citcr tria miilia, etfugerunia facie virorumGai, t

interiecerunt ex ipsis viri Gai viros circiler triginta
sex; el persecuti sunt eos a porta, et contriverunt
illos a declivi loco: et pavefactum est cor populi,
etfactum est velul aqua *\ Quiurbes ceperaiit,ac
regiones populati 146 fuerani,elsaevissimas gentes
nullo negotio vicerant, io homines Gai tanquani i n victos incidunt, vixque salutem tuentur, nec sine
jactura discedunt, qui prius ne universum qnidem
pugnatorum numerumin armisesse voluerant, q u i que facillime vel a paucis expugnari posse urbem
aperle professi fuerant. Ne simul ascendat, i n quiunt, universos populus, sed circiler duo miilia
virorum. Hnnc inopuDatum casum insperataiuque
calamitatera, cum gravissime ferret Jesus, e i ve , ^ , stem discinderet, et ante Deum procideret, ac quid
, *
tandem ea res esset admiraretur, dixit Deus;
, c
c Surge ; cur lu sic concidisii in faciem tuam ? Peo
\ ; cavit populus, et transgressus est pactum meum,
, quod cum illis pepigi, t t furati ex anathemate m i , aeruntin vasa sua. Non potemnt filii Israel subsi . \
stere ante faciem bostium suorum; cervicem ao
tergum vertent i n conspeclu bostium suorum, quia
,
facti sunt anathema: noa adjiciam ullra, u l sim vo , ' biscum, nisi abstuleritis aaalberaa a vobis ipsis".
, ,
Igitur, cum indicatus esset Acbar, interrogavit
" , euin Jesus, dicens: c Da gloriam hodie DominoDco
* < , Israel, et da confessioneni, et nuntia mibi quid
\
fecisti, et ne abscondas a me. Respondit aulem
, ' . *
Acbar Jesti, ct d i x i l : Vere peccavi oorara Domino
' , ' - C ^^\
j
i feekYidi interspolia psilen variam^
, \ .
ct duccntossidosargeou,et linguam uuam auream
8 \
quinquaginla sicloram, et cogtians de ipsis accepi;
, et ecce absconsa sunt baec i n terra in tabernaculo
, ,
meo, et argentum abaconsum esl stib illis . I n , ,
lelligis enm, qui furtum fccerat, dicere vidisse se
, t
interspolia psilen variam, et ducentos siclos ar \ genti, et linguam auream quinquagiota didrachmo , \ rum, el cogilasse de ipsig, i d est, ad conim nefa, \ riam cupiditatem venisse. Psilen igiiur quidam m i , , , Utarem esse stolam putant, et chlamydem esse d i . , - euntvarie contexlam: estaulem ea vestis militaris,
, ; et iniquitatis symbolum. Insitum est namque m i l i * , lari hominum generi ut libentissime sibi plusquani
qpquitas palitur, viadicet. Porro splcndoris mon . . ^ dani figura esl argenlum; liogua vero euaviloquen , *
lis genlilium sapientis signum. Ejusmodi eat apud
, . genlilium eapientes lingua et erudilio, lanquam au *
rca, et inprimis preliosa, quod ad dictionis clari , \ ,
tatem pertinet. 147 Peccato aotem jam dclecto,
.
poenae addixit ipsom Acbar Jesus, quod non in se
, " ,
ipsum modo, qui scelerie auctor erat, scd in uni- \
, * vcrsam Synagogam perniciero, e soa impotcnti cu-
piditate profectam, aUulissct. Et hoc illud est for . \
tasse quod optime ac sapientissime est nobisPanli;
>
voce dictum: c Aufcrte raalum a vobis ipsie: mo
dicum fcrmcntum totam massam corrumpit
"lt>&. n i . 2-5.
i b i d . 10 seqq.
" ibid. 10 scqq.
I Cor. v, 0.
S. CYRILLI ALEXANDRINI ARCIttEP.
36*
Nonnc igitu. est tibi aperte deruonslratum p r i - . * mum quidem Abraham, sanctis viris nihil ob- , ,
esse illam ex fortitodinc gloriam, ac facile ex ea 5equi, ut expagnare hosles possint, si nihil munda- * ^
nom qnaerere voluerint; deinde i i i Acbar rem in , *
contrariuni processisse, cum is e recta via decli- , nasset, et ad ea quae in mundo sont propensas , ,
foisset?
|;
PALL. Maxime vero ; evidcns namqae fuit ora. .
tio.
CYR. Oporlerc autem sanctos viros ubiquesimpU . "
ces moribus viaeri, aon in sententia parom sibi , ,
eonstare; id >ero planum fiet, cx eo qaod lex aperte , c
d i c i t : Non eruiit vasa v i r i super muliere, uequa \ ,
rnrsus vir induetur stola muliebri , quoniam abo- ,
aoinatio est in conspeclu Domini quisquis hoc fe- ,
eerit : * nara aeque abominator Deus ac turpissi , raum speetaculum putal tum fortitudinis opinionem
*
in molli viia, boc enim est, esse vasa viri soper
* *
muliere; tum in forli viro mollis animi laiiguorem;

id enim perindc est ac si muliebri stolavir indua- .
tur.
. ;
PALL. Quale istHd cst quod ais ?
. \
CYR. Nonne el apud Deora et apud homines
;
prava atque improba res est hypocrisis ?
. .
PALL. Yerum est.
. "' ,
CYR. Num igikur, si quis voluptarius fuerit et
, ?>
iulcmperans, et ex ipsis suis factis talis esse coargualur ; deinde contictam probitatis opinionem sibi , *
,
comparare stodeat, bunc bominem, Paliadi, pro, *;
bcs?
. .
PALL. Minirae equidem.
.
CYR. Jam vcro lemperatum revera hominem et
bonestum, nonne in eadem senlentia firmum, nec *,
divcrsum ab co quod est, spectari oportere cen- ' ;
acs?
. .
PALL. Fateor.
. CYR. Ne igitur unquam solulus quorumdam hoHiinum et mollis animi sensus fortitudinis opuiio- ,
nem subeat; boc enim est: Ne sit vas viri super ,
mulierem: neque rursus ille revera forlis moUiliem
,
quaerat; hoc naraque esl vicissim : Ne vir indoatar
. "
stola muliebri: est enim par in ulraque re vitium,
, .
eaque criraina similem injuriam virtuti iaciunt.
148
PALL. Periculosa res est, ut videtur, . , , ,
.
uiollities animi, neque vero pcenae expers.
. .
CYR. Nihil omnino dubites. Aversandum id est
eniin sane, et exosum Deo vitium. Ilaque e sacris , \ *
eliam legionibus rejicitur, qoi hujusceraodi forte
.
criminibus tenelur; opus enim esse censeo, ut ille
,
revera fortis ac strenuus nusquam animum suum
, per incuriam frangi patiakur, sed eum a formidinc
\ ,
atque cunciatione omni liberuro servet; ac Ode
,
perfecte nixus, dicat: Orania possum in eo qui me
, , * confortat Christo ' : cavcalque ne lerrena sapere
,
v c l i i , uipote cum ea res perniciem nobis aficrat, et
,
apad Deum improbos esse deinonsiret. Ilaque rur
Dcut. , 5.
Philipp. , 1.
369
DE ADORATIONE 1N SPIRITU ET YERITATE. L I B . V.
370
. sus in Deuteronomio scriptum esi Si exierisa.,

*
bellum adversus hosies tnos, et videris equumêt
, \ ,
ascensorem, et populum majorera te, ae limeas ab
, * ,
ipsis, quia Dominus Dcus luus tecum cst, qni as , ,
ccndere te fecit de terra iEgypli : et erit, cum
, \ appropinquaveris ad bellum , et sacerdos acceden*
, * ", loquetur ad populum, et dicel ad eos : A u d i ,
, Israel, vos proceditis hodie ad bcllum adversus
bosies vestros, ne dissolvatur cor vestruro, ne for ,
. , ( ) , roidelis, neque couteramini, neque declinctis a
* , facie eorum, quia Dominus Deus vester, qui procedit vobiscum, debellabit vobiscum bostes vestros,
* ,
. et salvabit vos. Et loqtientur scribae ad populum,
, dicentes : Quis est bomo qui aedificavit domuin
novam, et non dedicavit eam? Yadat et revertalur
, . ; ^ in domum suam, ne fortemoriatur inbcllo,etalius
, , homo dedicet eam. El quis est homo, qui plantavit ?i . neam, etnon est laitiOcaius ab ea?Vadaleir^vertafur
, ' ]
iu domum suam, iie moriatur inbello, et alius bomo
,
lxtiiicetur ab ea. Et quis csl homo, qui despondit
. ,
uxorem, et non accepit eam ? Vadat et revertatur i n
.
domum suara, ne nioriaLur in bello, c l alius bomo
, ; accipiateam. Etadjicient scribae loqiii ad populum,
, et dicent : Quis est bomo timidus et formidolosus
, corde ? Yadat et reverlatur in domuro suain, nc
.
timere faciat cor fratris sui, ut suum ipsius *. >
, ;
%1 , , ,
UAAA. ** ^
PALL. Atqui oportere Dei auxilio fretos excellere

vhiutibus, et ad omaia quae recla sunt slrenue
, .
niti, etiam ipse fateor. Quomodo autero nonnolli a
, , - ^ bello tanquam inepti rejicianlur, non intclligo.
^ .
."
149 CYR. An ignoras neminem apud Deam proba , " * tumfore, neque veropossequemquamslatuere, sibi.
,
pro pieiate labores esse tolerandoa, uisi bujus mundi
; "
vitam incolatura pulaverit? Quod ipsum optime no , ,
bis alque evidentissime i n . sanclorum bominuia
.
conversatione, lanquamin imagine figurisque de ,
scriptum cst. Nam et vir admirandus Abrabam in
*
tabernaculis diversabalur, et cx locis aliis in alia
Ac loca demigrabal: et universus Isracl per deserluiu
, . frequenter roansiones mutabat, alque in labernaculis
itidem habitabal: beatus vero David ea re etiam
,
" , gloriabatur.sicdicens adDominum : c Remitte mibi,
quia advena ego sum i n terra, c i peregrinus sicuL
$ ,
. ' , D omnes palres m e i : Expetebat etiam vebementer supernas illas mansiones , cum sic diceret:
* * ,
Quamdilecta labernacuJa tua, Domine virlulum!
!
concupiscit et deficit anima mea in atria D o m i o i . >
, ^
Ejusmodi homines, quae sursum suut sapiunt, ac
, siliunt eas, quae in coelo sant, mansiones, quas etiam
,
ipse Sakalor diligentibus se pollicetur, dicens
, ,
Yado, et pneparabo vobis locura: et itcrum ve , ,
niam, ctassumam vosmecuio, ut ubi ego suoi, et
' , ! ,
T
T l
Tt
' Dent. , I seqq.
7 1
Psal. xxxvni, 14:
f l ) Sic babebant alii codd. ct impressa

ccrJurbcmini.
T f
Psal. LXXXIH, 2.
Biblia; ct Cyrilli codcx Yaticanus, ltfr n&

t
371
372
S. CYRILLI ALEXANDRiNI ARCHIEP.

Tf
~ TOS ibi mccura s i t i s . > Ejus igitur qui prssentem .

vitara incolatum pulare non sustinel figurara gerit
ille qui domum aediflcat, et in hoc opus giudtosua
incumbit: cupidi autem hominis et avari, is qui
vineam plantat : qui vero feminarum amori dedilus fuerit, et voluptatibus enervatus, quique carnis
concupiscemiis animum tradiderit, eum signiflcare
potest ille qoi ad despondendum uxorem accessit.
Itaque militaris praeconis voce ex illa sacra et ad
pugnam apiissima cohorte recedunl. Quae aulem
verisimile erat eos qui ejusmodl viliis implicati
essent, etcogilare et dicere, ea praeco prius d a mabat. An ?ero negari pote&i, quin i i qui ejusraodi vitiis laborant, libenler in persecutionibus vacationem a laboribus ampleclantor, nec studia sequantur, quae pro Dei charilale suscipienda sunt,
dum cogitant, ee in eo certaniine, si quid pati contigerit, domos, possessiones et cbarissimarum rerum fructu&esse amissuros? Ex quo flt at formidolosi et ignavi deprebendantur. Quae igitur consenlaneuin erat ut illi et sentirent, et dicerent,
150 eadein scriba predicabat, obliquis vcluli
reprehensioiiibus, et facetis exprobralionibus fericns ignavum boniinem, excusantem excusationes
in peccatis, et tanquam escam quamdam suae formidini mundanas volaptates colligentem. Quamobrem jussit Deos ut extremam vocem ille militaris
pneco apertam et eteclam emitteret: c Et adjiciani, inquit, Scribse ad populum, etdicent;
Si qtjjs est bomo limldus et formidolosus corde, (
vadat in doinam suam, ne limere faciat cor fratris
sui, ticut soum ipshis . Propemodura eniro
illud dicere videtur: Qui in terreaie rebos haeret, et
domoft aediflcat, et plantat vineas, et carnis voluplatibas vincitur, omnino formidolosus erit , et
imbellis : ejusmodi autem bomo prorsus improbalur, et cseleris damnum dabit ; coirumpunl enim
roorea bonos colloquia i n a l a ; et qui metu facile
vincitar, is cliam fortem interdam ac magni animi
virum ad ignaviam pertrabit. Itaque etiam beatus
Paulus objurgat nonnullos, qui ipsum probiberc
volebant ne ascenderet Hiero?olyma; ait enim ;
c Quid facitis flentes, ct aflligentes cor meuni ? Ego
cnim non solum ligari, sed et mori paratus sum
pro nomine Domini nostri Jesu Christi
> No- 1
landwn etiara, eorum qui ad noptias invitali eranl,
hane excusationem faisse : * Villam e m i , uxorem
duxi, et non possum venire
> Sic cnim in evang(\'\cis parabolis est scriptum. Minime vero difficile
ost, c veteribas exemplis, si ila videtur, iidem huic
rei facere.
* . > -potxiav
,
, \ * *6, 6 ,
,
,
.
, 8. * ^^4^
,
. ,
, (
, ,
, ^
, ,

; \ . '
,
, \ , \
, |
,
,
. c
, \,
, \
,
,
, . > \
,
, , ; ,
*
, )
, .
'
.
,

;
,
.

, c ' ,
, . >
.
^ ,
?, .
PALL. Dic igitorsine ulla cunctatione : utilissimam cnim rem feceris.

CYR. Igitar ad bunc modum in Numeris legimu8 : Et postliaec profeclus esl populus ex Ascrolb, ct castrametali sunt i n dcserto Pbaran. Et
lcculus cs ~
dicenc - ;
. ,
.
.^ '
c ',
.
^- \^3:
T>
A i l . , 13.
7 7
Luc. ,
DE ADORATiONE IN SPIRITU ET VERITATE. LIB. V.
375
374
, - viros, et explorent lerram Cbananaiorum , quam

, , ego do flliis Israel in possessionem, gingulos pei
, eingulas tribus; secundum populos familiarum
, .
ipsorum mitles illos, omnem principem ex ipsis. E i
misit eos Moyses ex deserto Pbaran per vocem Do , raini; omnes v i r i principes filiorum Israel . >
. > ' Deinde, numeratis iis qui missisunt, per tribuset
, genera, adjungit iterum : Et cum ascendisseiit,
deserto Sin, usque
exploraverunt terraro 1 5 1
, . > * Roob, intraptibus Emalh " . > Et post noimulla: Et
* , \ - venenim usque ad vaHem Botri, et consideraverunt
, \ , eam, et absciderunt inde pahmtem, ei bolrum
} ' , \ ' uvse unuin soper eum, et sustulerunt illum in ve, , ctibus, et de malogranaus, et de ficis; et locum
, , illum appellaverunt vallera B o t r i , propter boirum,
, , qoem absciderunt inde fllii Israel. Et reversi sunt
inde, postquaro eiploraverunt terram, postquadra ,
* ginta diee, et euntes venerant ad Moysenet Aaron, e l
, - ad omnem congregationem filiorom Isracl in deser . tum Pbaran, in Cades. Et responderunl illis verburo,
, et umversa? congregationi; et oslenderunt ipsis
, fruclum terra, et narraverunl eis dicentes : Veni , " - mus in terram qoo misisti nos, terram fluenlem
hlc est fructus ejas : nisi quod
, 0 , \ lacte et melle;
audax
est
gens
quae
habitat in ipsa, et urbes mu . *
* , n i l , et magnae vehemeater, et stirpem Enac v i , - dimus i b i . IntelHgts illos timidos acmeticulo . 808 terne promissionis exploratores mamfesle re gionem iUam vitibus ferendis aplam esfte ac pinT t
e l
^ , * c W*'
fructibus abondanlem confessos
esse: verumtaneB bis ea connectunt quae timorem
, ,
incuterent: audacem videlicet gcntem, qaae illic
,
,. - babitaret, appellantes, urbes quoque munilas at , que moralas identidem dictilantes, et a spe victo*
ria3 populum Israelis deducenles, et metu ad igna& ,
viam impellentes.
;
. QU
PALL. Sic se babet.
CYR. Sed qui Inler illos erant sapienles ac strc '' ,
nui, Caleb et Jesus, illorum vanis sermonibus ob , ( I ) ,
sliterunt, dicentes ad populum et ad Moyscn: Mi
4 * - nime; sed ascendcnles ascendemus, et possidebimus i l l a m ; quia potcntes poterimus adversus i l , ,
, - los . > Caeieri autem qui missi fuerant, fluem
nuUum asserendi faciebant, inexpugnabilem fore fi
r
e l
- . liis hrael promissionis tenram.Deindeinquit : Elc? , , vans universa congregatio dedit vocem, et flevit populus lota illa nocte; et raurmuraverunt adversus
,
Moyeen et Aaron omnes Olii Israel, ct dixit ad eos
*
universa congregatio flliorum Israel: Utinam morlui
essemus in lerra iEgypti, aat in bac solitodine si
, , *
mortui essemus! Et cur Dominus inducil nos in tcr
; ram banc, ut cadamus in bello ? Vxores nosirae ct
. liberi enint in direptionem. Nonc 1 5 2 \$tnr mc . liusestnobis reverli in Êgyptum. E l dixeruntalter
* , ad allerum : Constituamus principcm, ct rcvcrlamur
r
* Num. xir, 3 scqq.
() Sic
7 1
ibid. 22.
codcx Sirlcti;
ibid. 21 scqq.
" ilml. 31.
al cod. Vat., 1: . '..> quod cxposilioncm pta
575
S. CYRILLl ALEXANDRIM ARCBIEP,
376
i n g y p l u m . > Ad eam iufelicilatem et ignaviam * .
delapsa est universa congregatio. Cum vero illos ad

animi flrmitatem traasferre quodammodo conaretor
Jesus Nave fllius, et vestem discinderet, mullasqoe
laudes de terra illa prsedicaret, conflrraare animoe
nolebant: sed stulte Ulos abjiciendo, suuro propugnalorem Deum graviter offenderunt, seque spei
euae compotes ficri posse suis viribus tribuerunt.
Itaque ille eliani juravit, dicens : < Si videbit aliquis borum horainum terram quam juravi patribus
eorum, pneterCaleb filum Jepbone, et Jesura Nave . > Num igitur est ambiguum quin homo timi~
dus, et laboris impatiens et modicae fidei, secum
eliam caeteros perdat, qaos corrumpit malis colloquiis, ac sortis illiu$ speique i n Deum eit expers;5
conlraque ille forlis ac sirenuus, e t i p c i compos,at
amicus t>ei sii futurus ?
r
re
PALL. Mininie quidem ambiguatn: satis enim

probaium cst.
CYR. Igtlur, utaprincipro dicebanHis, qui dedneiiir niundanis voluplalibus, is iaeptus cst qui
in acic spirituali numcrelur.
PALL. E l roerilo.
CYR. IHud quoque addiderim (id enim qood
prodesse polest, magnopere observandum arbitror):
qui virtulem aliquam colere nuper cceperit, eum
minime adhuc ad pugnara aptum csse, sed posse
ad vitium facile detorqueri.
PALL. Qui tandem istnd asseris ?
CYR. In Douteronomio scriptum est: t Si quie
nuper uxorem doxerit, ntm egredieiur ad beflum,
ncque impouetur ei ullum negoliutn. ImmuDis erit
in dome sua anno uno, laHificabit uxorem euam,
quaro accepii \ > Niun igitur, PaUadi, soli ac nudae litterae inharendam est, et aactor ille legis, cum
sil virtulis amator, domi suae scilicel collocat pugnatorem, neque permitiit laudem de virtute quaererc,
leni ac frigido mulieris convictu superaium, et
oarnis copiditatcm nccessilatis rebps praeverlenlom?
PALL. Minime vera hoc iflud essc concesserim,
quod lcgis auctori placuerit: sed par est probabiJcm aliquam i n ea re latere ralionem.
CYR. Igilur tllud ipsum, quod dixi, repelam. Qui
) .
! , \
^ ,
, *

, .
, c
, ,
, .
* ^
,
, , >

,
;
.
. ,
.
. .
. [] * (
)
, , .
. ;
.
,
, .
' ,
! . > * , , ,
,

,
;
. "
* , , '
.
. . '
virUteni attigerit, necdum illam perfectc admodum j ) , adeptus sit, facile m contrarium detorqueri po, .
icst.
PALL. Dic quonam raodo. Nondum enkn admo. . " .
dum scquor.
KTP. c 153 CYR* * ^ l o m o n : c Dic sapientiam

tuam sororem esse, et prudentiam tibi amicam fac i i o " . Familiares namque nobis viriutos reddi* . "| ;
, :
mu$, si cx illis fructum ferre imprimis studuerimus:
Kic enim, verbi gratia, sapientia* quaj in rerum co, * gnitione versatur, ille mansuetudinl et leniiati dat
,
operam, aut ejusmodi certe alleri virtuti, quam con'. . ''
i r f u i proposucrit. Num igiturstatimatquc in buA i t
*' Num. , 1 scqq.
' ibid. 30.
Dcut. xxr>, 5.
" Prov. , .
377
DE ADORATIONE IN SMRITU ET VERITATE. LIB. Y
378
, - jusmodi rebns mediocriter versari coepit animus.

oOot ; idoucus eril qui probelur ac tenlelur? et qui sa (1) , pientiae conlubernio uti rccenler inceperit, si in eos
, \ - inciderit, qui recta pervertunt, nonne perrertetur
, \ polius quam vincat, et illorum perniciem depellat,

quippe cam non satis adbuc slabilis ac flxus in sapientia sit?
. '.
PALL. ConsenlaneuDi videtur.
,
CYR. Praeterea, qui niansuetudini studet, provo , , cante aliquo, si nondum in.ea virtute sil exercitatus,
;
Donne facile succensebil ?
. .
PALL. lla opinor.
. ,
CYR. Exercilatus aulem sapiens cum sapientibus
pugtiabit, et illorum asluliae rectam ralionem forti ;
ter opponel.
PALL. Yeruro est.'
. '.
. ,
CYR. Quid vero ille, qui mansuetudinem est per , ' fecte consecutus, nonne difficile succensebit, quara ;
\is nonnunquam ab aliquibus provocetur ?
. .
PALL. Fateor.
.
CYR. Recte itaque lex, cum eleganter velut in
- mulieris specie virtulem sanctorum conjugcm de , c ,
pinxisset: Si quis, inquit, nuper uxorem acccpc, , - rit, non egredietur ad bellum, neque ullum munus
* ei imponetur: immunis erit in domo sua. Anno uno,
. lactificabit uxorem suam, quam acceptl" : > onera, $ ; r i namque laboribus ac persecutionibus non per, ,
mittit eum, qui nuper veluti compactus est et re , centiori est erga virtutem stodio; sed tanquam cn * , rifi vacuum alque apud se manentem ac folum vir
lutis amoribns lonftrmari sftrit. Ejasmodi quidpiam
.
, sanctos apostolos fecisse reperiemus, qui ad gcntilea
, \ uuper conversos et ad Dei agnilionem vocatos sa , * < " pienter scribunt : Yisum est enim Spirilui saoclo
, - et nobis, nihil oUra imponere vobis oncris, nisi ut
, abstineatis vosa foraicatione, et suffocato et san , , - guine". Pralermissis enim sapienti gubemalione
, raandatis gravioribus, pauca quaedara ac necessaria
, - servare jussemnt, cum illorura qui paulo ante ad
- Deqm colendum adducti essent, infirmas in asperis
. , rebas tolerandis vires non ignorarent. 154 Haqoe
\ , - bujusmodi bominibus, ille univcrsorum Deus, et
, - irasetculpas remttlit, iametsi in pusilli animi v i tium inciderint, dum insuetam laborum viam i n .
r
, , ,
.
,
, \ ;
. .
. '' , ,
,
, ,
,
Dcut. XXJ\, 5.
8 7
Act. , 28, 20.
<l) 5ic cod. Vat.; casteri, .^,
grediuntur. Sed postea repetit poenas, et i r suae

coromotionibus subjicit eos qui, cum non amplias
desaetudinem laborum imbecillitati sune prxtexere
possint, ad illecebras polius atque mollitieni projecti, libcntissirae se i n vecordiara suam effundunt.
An vero non ardoa est virtos, et asper ad Hlain
accessus, ac sudare necesse est qui illius compos
fieri voluerit?
PALL. Fateor.
CYR. Non est aulcin absurdum, kno vero aequiim
atque conveniens, qui nupcr sunt ad hoc perdocti,
eos cum animi alacritatc nondam satis conflrmati
379
S. CYRILLl ALEXANDRINI ARCltlEP.
*int, sed vekiti leneris adhucpedibus ambulent, et

inibecUlitate laborent, indulgenti moderatione regi;
contraqoe illum exercitatum pcenis ( f ) ac terrore
durius gubernari, ac veluti necessitate quadam ad laborum patientiain etobsequendi facililalem adduci.
PALL. Optime raliocinaris.
CYR. Neque vero ea res obscura est, si quae in
figura priscis Ulis viris acciderunt diligenter cxquirere velimus. Sic enim scripltim c t t : c Eduxit autem Moyses fllios Israel de mari Rubro, et duxit eos
iu desertum Sur: ct ambulaverunt tres dies in deserto, nec inveniebant aquam ad bibendum. Yenerunt autem i n Blerram, nec poierant bibere aquam
ex Herra; amara enim erat. Ideo vocavit nomcn
loci Ulius Amariludinem. Et murmuravit populus
adversus Moysen, diccnles: Quid bibemus? Qamavil itaque Moyses ad Dominum, elostendit illi Dominus ligmira, et injecil illud in aquam, et dulcis facta est aqua . > Naper enim ex jEgypiiorum terra
profecti filii Israel, cum servitutis illius, qua sub i l lorum ditione preraebanlur, grave juguro et non
ferendum abjecissent, ad promissam olim patribus
lcrram, Deo vocante, properabant. Ac primus illis
oceurrit labor ex aquarum inopia, quas vix landem
posleaquam diu laboraverant, repererunt; neque
lamen earum usus vacabat molcstia, erant eniro
amarae, sicut scriptum esl; sed ligni admistione
dulces ac suaves faclae sunt, cum beato Moysi viam
qua id fitret, Deus ostendisset. Cum enim diviua
lex nos doceat a servilule vkiorum exiraetos Deum
eequi,et ex daemonum 1 5 5 dominatu recedere, sub
tentaiionum labore sudare ncccsse est; et severioris exercilalionis laboribus carnis vilia consomendo,
atque immiles illos moius qui semper voluptatem
peclant, non secus ac leiram et immanem belluam
eiti et inedia mansuefaciendo, illam laudis coronam
adipisci. Yolenlibus enim continentia; virtutem tenere, prima nobis pugna adversus carnem et ejus
vilia occurrit; neque unquam alia ralione virtutem
quispiam excolere poleril. Igilur sitis i l l a , quae
priscis illis bominibus in deserto contigit, severioris
cxercilalionis laborum figura fuit; et quae ad corpus pertineut, iaiUa sunt exercitamentortim. Ulud
euim animadvertas velim, illos non ab initio stalim
in bellum incidisse: nequeenim, qui nuper adver6U8 vitia forliter se gerere ac virlulis munera exsequi ccepertint, ab iis slatim pugna suscipitur adversus principalus et potestales, proptcrea quod
qui exercentur, adbuc parum slrenui, neque satis
admodum firmi sunt; sed in laboribus adversus
carnein susceptis excrcenlur; quod Dcus laboris
molesliam, eorum qui tentanlur, babitu ac facullate metialur. Hocque illud esl, opinor : Tenlatio
vos non apprehendat nisi bumana : fidelis csl autem
Deus, qui non permillel vos tenlari supra quam polestis, scd facict cum lcntaiioiic eliam cxilum, ut
M
38C
, \ ,
,

:
. .
. .

. ;
, 2
, *,
. , tv*sv
^ * . AtA vm
. .
, ;
, ,
.
, *
*
, , , . ,
, *
, , . :
,
.
,
, , ,
,
,
,
,
. ,
,
.
,
* ,
.
(

, \
,
),
,
.
, c ,
, , ,
,
*.
. > ;
, : :
Exod. , 22-25.
(!) ? rcddidi, qia sic crat in Vaticano( ?), quannis in codicc Siilcli cssct ^.
381
DE ADORATIONE IN SPIRITU ET VERITATE. L I B . V.
332
, Oy . possitis sustinere '. > Cura vcro pro virtute suscepli labores amari admodum sint, a Cbrislo suaves
ti
ac dulces redduntur, qui el dicitur et est lignuni
,
vitae. Ait autem etiam ipse profccto in Scripturis
;
evangelicis : Si in viridi ligno haec fecerunt, io
.
arido quid facienl"? se videlicet viride lignum
.
ac florens appellavit. Ostenditur praeterea bcato
, \ ,
Noysi lignura a Deo. Solus enim Pater Filium re , .
velat, quia eum etiam solus novit. Ncmo namquc
, ,
, novit quis est Filius, nisi P a l e r , lgitur perChristam, vit# lignum, dulcia fiunt quae amara sunt,
.
rt lolerabilia quae minime ferri poterant, et ad vilam utilia quae ex sua natura interitum afferre confroeveranL
. ;
PALL. Quonam modo?

CYR. Siquidem verura cst, labores, cum amari
. ,
, admodum sint, corpus interimere, animam vero
( aeternae \ilae parlicipem efficere. Itaque dixil eliaiu
beatus Paulus : Cum infirmor, tunc potens
*, . >\
> Et iteram : < Elsi enim exterior homo
, * sum
> ) ' noster corrumpitur, sed interior renovatur de die
, in diem *. 1 5 6 Sed tandem velii laboree
tam acerbos perferre, nisi dulcera habeat speui
;
in Gbrislo?
. , , .
PALL. Nemo prorsus, opinor.
. " (
CYR. Yide igitur (jaoi enim, Palladi, ea repe , ) - tcre necesse est quae a principio diximus) Israe , \ lem in deserto sitientem, et adversus sapieniissi ,
mum virum Moysen murmurantcm, el lamen
,-,, .
,
.
~ r "
..^.^,
W^lMMX,** . . .
, ^ tajitam aiiimi abjectiouem iinpune lapsam; neque
, enim pcenasluit, neque divirue ttae uUionem sustinuit, quamvis Deus ejus criminis reos punire
.
sit solitus. Est namque miseralione dignus ab i n i '
tio, qui in exercilatione adbuc pro virtute suscepla
labilur Donnunquam : at poslea nhnia illa parvi , ,
tas animi, el efifrenatus ad absurdas concupisceu . \
lias cursus expers cst veniae. llaquc in Numcris
\
de filiis Israel narrant sacrae L i t l e r e : Et profecti
sunl ex montc Dei itinere dierum trium; el arca
, \
lestamonli Domini pneibat illos via trium dierum

. ad explorandam ipsis requiem. El factum est, duio
; , elevaretar arca, dixit Moyses : Exsurge, Domiae,
, , , et dissipenlur inimici t u i ; fugiant omnes qui odc*t , . D runt tc. Et dum deponerelur, dixil -.Converte, Domine, mille niyriadas in Israel. Et nubes umbrain
, ,
facicbat super illos per diem, cum proflciscerenlur
* , c caslris : ct erat populus murmurans pe$sime
conlra Dominura. Et audivit Dominus, et iratus est
* , ira, ct succcnsus est ignis in eos a Domino; el
dcvoravil parlem quauidam caslrorum. Et cbima ,
vit populus ad Moyscn. E l oravit Moyscs ad Domi, , \
num, et ccssavil ignis; et vocatum cst nomen loci
. \
illius, Succensio, quia succensus est in cos ignis a
, .
Domino *. Et post haec rursus: Et profecti ex
, , monle Uor per viam maris Rubri, circumieruut
lcrram Edom; ct fatigatus est populus in via, et
- "
dctrahebat populus adversus Deum ci contra Moy , *
scn, diccntes : Cur eduxisti nos dc icrra /Egypli,
: ; .
,t
I Cor. x, 13.
" Luc. xxiu, 31.
Mallh. x i , 27.
" I I Cor. xn, 0.
5 3
1 Cor. iv, 16.
Num.
\\u
383
S. CYRILLI ALEIANDRINI ARCHIEP.
3&A
t i l iuterflceres noe Lu deserto? neqae enim esi pa- , "

,
nis, neque aqua; et anima nostra perosa est pa
oem buac inanem. Et iinmisit Dominus in popu> ; , -
lum serpentes morliferos, et roordebaot populum;
.
el raoricbatur populus multus e flliis Israel " .
Vides igitur, quemadmodum igni ac serpenlibus , ,
ille susurrator et murmurator populas consom- ,
plus sit. 157 Proficiscuntar enim ilii quidem ex +
monte Dei cum illos arca praecederet, et iffis re- . ,
,
quiem quaereret, Moyses quoque oraret, ac depre
*
carelur, nubes etiam illos contegeret: at illi panem de coelo daturo inanem appellantes, plurimum .,
de Deo ac Moyse conquerebantur. Quaiu ob cau- , , **{
, ) JAveam necessario illi quidcm ignis opus effecti sunt,
. , |
hi serpenlium morsibus continuo perierunt.
^ ,
[] .
. PALL. Sed quidnam in utroque Scripturab loco
; ;
obscrvandum est, quidve est mons Dei?
.
" ,
CYR. Montcm Dei, opinor, dicit Sina, in quem
llle universorum Opifex ignis specie descendil, ac '
visus est omni populo, sicut scriptum est, leges- ;, , ,
que sanxit rerum agendarum : Constituit enim ibi filiis Israel juslificationes ac judicia . Caete * c
rum qui olim illa sanxil, Cbristus fuit. Ilaque leges . > ' *
Ulas per Moysen datas, sua verba vocat. A i l enim :
.
t Araen, dico vobis, donec iranseat ccelura et terra, . * c
tola anum, aut unus apex non praeleribit a lege,
, , *,
donec omnia fiant. Coelum, et terra transibunt, ,
verba aotem mea non transibunt . Age igUttr, ^ . .
bisloriae crassltadine reticta, spirituafium sensuum
.
subtililatem conlempleraur. Igilur, qui jam Dei
( ,
aspectu atque cognilioue dignali sunt, splendo- . ^ ^
reiuque divinae nalurae inentis oculis, velut in
, ,
inonte, id esl in suprema sublimique admodum
,
excellentia, conspexcrunt (nam illa Dei gloria ac , , , |
natura ultra omnia est), qui qoodam niodo se (
ipsos Christo per fidem exbibaerunt, et ejus verba ),
audierunt, atque obedienliam poliiciti sunt (nam , '
id quoque tum fecit Israel, cum dixtt : c Oinnia,
,
quaecunque dixit Dominus Deus tuus, iacicmus,
(
audiemus >); i i diviua illa providenlta, quae
< , ,
Jam domesticis convenit, perfrueulur; neque d i - > )
vlnae erga se curae, quatenus illis ad salulem sit
; ^ ,
satis, expcrtes erant; ipsum enim habebunt ducem, D
et propugnatorem, ac praecursorem, qoi illis re,
quiem exploret. Primus naroque Christus proplcr
.
noe ac pro nobis Salanae ohra victori se opposuit,

cum jejunavit ac tcntatus est in deserto, u l nos
^, .
illam victum, et abjectum et sub aostris pedibus
, *
prostralum videnles, reqaiem baberemus. Itaque
, , ,
etiam dicebat: Pressuram habebitis in mundo ;
.
158 sed confidite, ego vici mundum . Et
6 iterum : c Ecce dedi vobis potestatem calcandi
.
super serpentes ct scorpiones, ct luper omncm
6
potestatem iniroici *. Primus proptcr nos et pro
, . . >
v
91
Num. \, I scqq.
, 13.
9 9
Exod. \ , .
Maltli. , 18.
Exod. , 3.
* Joan.xvi, 33
11
DE ADORATIONE IN SPIRITU ET VERITATE. L I B . V.
SS5
586
\ nobis cum morte congressus, illias quidem impe?3, , riam dissolvit, nobis vero requiem providii, cum
, ad immortalitatem nos renovasset. Priraus in pa. , radisum introivit, cum veluti cohibuit illam versa , tilem romphafiam, peccatumque a nobis avertit,
. - quod nos ab ingressu probibebat: exsolvit eniin
,
ipse pro nobis debita , et livore ejus sanaii su , . mos , sicat scriptara est. Primus ascendit ad Pa , - trem et Deum, cum superum illum ingressum no , bis initiavit, et sapernas illas mansiones praepara . * vit. haque etiam dicebat: c Yadam, et praeparabo
. > locum vobis . > Praefigurabatur igitur in arca Chri * stns : exstrucla enim erat illa ex lignis imputribi , - libus, diviuamque legera in se tegebat, quae e*t
, . * ^ Vcrbum Dei. Videre autem licet illud i n Cbristo
, . mysterium, cum hac quoque re congruere. Deus
( I ) . enim Verbura erat i n incorruptibiii templo. Praeibat
igilur arca provisura filiis Israel requiem; praeit
. eiiam nos Chrisius, iis modis quos roodo diximus :
ac propterea mediatoris munus implens, advocatua
,
fit apud Patrem, ac propitiatio pro nobis ; ut olrm
, , qnoque Moyses, qui, dum proflcisceretur arca, d i 9 cebal: f Exsurge, Doraine, dissipenlur iniraici tui,
& t , , - et fugiant omncs, qui oderunt te . > Cum veto
,
deponcretur : < Converte, Domine, mille myriadas
* t in Israel . > Cum enim exsarrexit ad nos adjuvan, , . >
dos ille Unigenilas qui olim Psallentis ?oce dice" bat: < Propter miseriaro inopum, et gemitum pao perum, nunc exsurgam, dicil Dominus ; > tunc
Q ceciderunt bosles, ac fugerunt, qtii adversabantur
,
et adversus Dei gloriam pugnabant. Triumpbavit
* * , enim in cruce prmcipatus et potestaies \ ac roor . - (uus destruxit principem saeculi bujus, sicut scri ptum est: ac, posita quodammodo et ad Onem per
ducla tola dispensatione per resurrectionem ex
, mortuis, et ascensura in coeloro ad Patrem, univer , , sam terram convertit, et millc myriadas suos effecit
adoratores : cCumenim, dicebat,f exaltatusfueroa
, terra, omnes iraham ad me i p s u m . 159 Igilur
, illa Moysi oratio non absurde Bgura iuterveniionis
* " , , , Christi fuerit, cum ex humano babilu nobis res
. pneclarissimas a Deo et Patre orat ac poslulat. Ut
, enim beatus Joannes ait : < Advocalum habemas
<>, apud Patrero, Jesum Cbrbtum juslum ; et ipse est
. propitialio pro peccatis nostris; non pro nostris
* c aulem lantum, sed etiam pro lotius m u n d i .
, Prceterea ipsiira babemus proteclorem, at qui i n
, nobe adumbrante intelligatur : audiat cnim is qui
flde quam in illum babet juslificatur : Per diem
,
sol non urel te, neque lana per noctem . D i ,
cunt etiam quidam in Hla secondura evangelicain
, parobolam distribatione mercedis, c Nos portavi.
mus pondus diei et aestura : vebemenlem, nisi
,
fallor, et acrem efferatarum volaptatum, aut fortas , ^
sis etiaro tentaiionum vim ad urendura, aesturo ac
, k
,#
I Joan. n , I . Nura. x, 35. ibid. 36.

* isa. Lau 5.
Joan. xiv, i .
Malth. xx, H.
, ilu * Joan. x u , 7>i. I Joan. , I . Psal. cxx, 6.
f
I f
(1) Cod. Vat., .
Psal. x i , 6.
'Coloas.
S. CYRILLI ALEXASDRIXl ARCIIIEP.

5S3
387
diet ponAos appeUanlcs : adjulor Lgilur el prolecter c .
\ ioJolem iaetoa esl nobis CbrisUis. Quicunque , tsou
igitor poeieoqaam Dei aspeclo dignau suot, ac d i - , , ?
viaas praedicaliooes audierunt, et per professioneni \
credendi factam, veluU jam dicto se audienles fore '
pollicili, derode io pejos commoUti reprobarerint . " ;
illam praeunlem ac dacem, Chrislum, inqoam, qui ,
illis requiem proiidei, qui ut in roedialoris per- ,
sooa pro iltis intervenit, qui ut io figura nobis i n -
,
lelligitor proteclor; i i aliqaando tajtdem joslissime,
soae ipsoram s l a l l i l i s ralione repelila, ssvas igni- , , t *
bus poeoas laent: bocque illad esl, opmor, quod , h
ipse qnoqoe sapiens vir Paolas d i x i t : c Yolontarie ,
coim peccanitbae nobis post acceplam nolilixm ,
verilalis, non amplius pro peccalis relinquimr ifjv^,
bostia, sed terribUis quaedam exspeclalio judicii, et *,
ignis aemulatio, q u x consumpUira est adversa, **;*
.
&
, ,
.
. Igitur, qui totam dispensalionem eam qiue
. 01 * Cbristo intelligitur, peccau colpa reprobaverint,
, esea igms enmi. tila porro murmuralio, ot videtur, . , ,
apoetasiii significat, et nollc eos ab illo piofeclam raf
salotem libenter amplecU, qaamvis gustaverint Dei , ,
gratiain, et r e n m j a n praHerilarum experimeMum, ,
.
pro i r m o falararam pigoore teneani.
. * ,
CYR. l u inqatm. Alleri quoqne, posillo aniaio
com essent, ad eaofcdetn modam conqoerebantur, et , ^
ignaviter adrersos Deam et Moysen sasorrabant,
Ulod e cak> C '*
100 panem Tacomn appellantes mai
datum. Sed a serpentibas periermoC qui enlm i u - .
gratitodine soa iilum omniom hominmn SalTaiorem , ae Redemptorem conlemnnm, neqoe allo numero ,
Hbertaus graliam habent, ae praeterea vivincum i p - , ;
siot verbam, et Spirilus saocli donam ut inotile ,
carpaDi, i n morsos a n e n i i serpenlU incidenL Qui . '*
vera in iam graves colpas lapsi non sont, una cum
Beqnilia imminens qooque illi sopplicinm ac poenas , ^
, Aps>
effo{ieiit, et bostes superabant : Saper aspidem
foippe ac basiliscam amboJabaat, et eoncolcabiint ;
leonem el draeoaem " . c Conctasam esl igitar, et ,
ifaaram rernm gestamm tesUmoiiio nobis compro- . ' ,
batom, perioiloeoin esae, qoi jam exercilati soBt, ac , fcu
nonaUajB curam alqae operam iropenderuiit, ot e

, , laboribaa
coaseqoerenUir,
^ - laadetn
~
* ~ sed versaU jam
, *
et asioeti ad sudore* pro virliile soscipkndos, eoe ,
desidia torpere, et io ignaviam se dejioere.
( .
PALL. Condosmn, et qoidem vere.
. " .
GTR. Aseeverabat vero nostra oralio, non modo
. ,
Deo odiosam esee, et poena? obnoxium crimen, mur- ^
m r a r e eontra Deam et dejicerc animam; ut ipsa
, ^
poeUbnimiUs qoaedam sit de consenratoris benigni- ,
tale conqaesik) atqne accusauo, quamvis exigoi in
,
aaedio labores eisisUnt: sed eliam seque exsecran ,
dora esse, remissiorem ac soluuorem Tiiam qaa>
.
rerc;cumque slt in promplu, divinis muneribus
(~
U
l f
Bebr. x, SG, tl.
< :
" Psal. xc, 13.
369
DE ADORATIONE 1N SPIRI V VElilTATE. L I B . .

590
i sine culpa frui, et supernis, c l Spiritu sancto inspiralis sermonibus c n u l r i r i , ad caducas potius voluptates, et impuras carnis cupiditates effrenate f e r r i :
nam res vitiosas praeferre, manifesta est oplimarum
ac salutarium injuria; estque ille animi calculus in
prirais nefarius, quo lerrcna, quamvis maximam i n
se lurpitudinem contineant, coelestibus anteponuntur; ac recte bos propemodum lacrymis prosequitur
propheta lsaias cum d i e i l : Vae, qui dicilis malum
bonum, et bonura malum; qui dicitis dulce amarum,
el amarum dulce; qui ponilis tenebras lucero, et l u cem tenebras **. Hujusmodi gravibus culpis irretilos inveniemus fllios Israel. Poslquam enim dedcrunt suae murmurationis poenas, vicino slatim, ct
adjunclo morbo turpissimarum rerum concupiscenI tia laboraverunt. Nam, cum Dei munera quodam
modo respuerent, atque coelestia dona non sinc i m pietate moleste ferrent, necessario adversum se j u dicem commoverunt. 161 Scriptum est enim :
c Promiscuus, qui erat in ipsis, concupivit eoncupiscentiam, ct sedentes flebant fllii lsrael, et dicebant: Quis nos cibabit carnibos? Recordali sumus
piscium, quos comedfcbamus in )gypto graus, et
cucumerum, et peponum, et porroram, et ceparum,
et allioruro; nunc vero anima noslra arida est; n i bil nisi in manna sunl oculi nosiri. Et audivit, i n quit, Moyses UIos fleates per populos suos, unumquemque in janua sua; et iratus est ira Domimts
valde, el coram Moyse visum est maium . > An
indignum ira divina crimen, et sanctorum virorum
Judicio minime damnandom pulas, homines jam
exercitatoa ad aam molliliem et igaaviam cogitationum penrenisse, ut iropotenti cupidilate rcdeundi
ad tara absurdas impuritates laborarent; et lanta
intemperantia dissohili essent, u l pueriliter deflcrent veluli acrem ilium concupiscentiae impetura
non ferentes?
PALL. Recte ais.
, \
.
6 \ ,
,
,
* *
\ \
* \,
, *
, \ *
, , .
\ , *
.
,
, *
. , <
, ,
,
; ,
, , ,
, , .
.
. , ,
,
* ,
. *
,
,
,

,
, ,

;
. .
* ' ,
CTR. Gom vero Moyses aestuaret, et hac de causa
, graviter anxiue esset, alque aperte clamaret, se
, - nunquam populum qui adeo facile ad vecordiam ei
- aposlasim spectarct, solum posse suslinere, viros
, Domero septuaginla, ejus cura socios et adjulores
, elegit Deus, quos etiam sancti Spirilus dono insi , i gniores effccil (prophetaront enim tn castrts). A t & *
que ad.Moysen a i t : Et populo dices: SanctiOcamini
-. *
in crastinura, et comedetis carnes, quoniam flevislis
* , ,
ante Dominum, dicentes : Quis non cibabit carni , *
bus? quia bonura nobis est in iEgypto : et dabit
; *
Dominus vobis carncs ad oomedeDduro, ct comede ,
tis carnes; noa uno die comedelie carnes, acque
. , ,
duobos, ncque qninquc diebnft^ neque decem die% , ,
bue, neqoe viginli diebut : osqua ad meosem die, , rum coroedeiis, donec exeai ex naribus veslris, et
, ,
sil vobis in chderam , quoniam rebelles foislis Dco
>, ,
qui est in vobis, el flevistis coram eo, diccntee:
,
Quid opus erat nobis exire ex ASgypto ? Gravi,e
v, 20.
Num. , 4 seqq.
1 1
ibid. 1S-20.
59!
ler enim ferebat ille Redemptor Israelem ipsam ; ^# ,

,
quoque serviUitem curare, et jEgypli labores,
* ,
carnium et olerum pcssime olentium desiderio, pro
. %
nihilo ducere. Nobis ipsis quoque saepenumero ar \
dentes, atque acres voluptales persuadent, levcm
putare illam sub dfaboli dominalu servitulem, ne- , qae refugiendum, pro corruptibilibus terrenisque ,
, &.
cupiditatibus peccatf jugum. 162 Sed tuni quoque
** , ,
concessit carnibus vesci non uno, neque decem,
sed triginta diebus; quo significatur divinae in illos , * , ?
i r diuturnitas. Permktit eiiam nunc iis qui i n - ' .

temperanter ad mundanas voluplates deflcxerunt, ut,
si libet, carnalibus cupidilalibus, et quidcm inter- , , , *
dum longiori tcmpore fruanlur. Sic enim dicitur
, * . OOTJV
tradidisse quosdain in reprobum sensum, ut face- xwr,
rent, qaae non conTeniunt . Sed illts cibus ille . '* ^
, \
versus est in cbolerara : et iis ilem qui carnalia d i , ,
ligunt, et manna illi spirituali, hoc est, verbo Del
, *
res corruptibiles atqae terrenas praeferunt, in raor , , \ ,
tis exilum desinet ille conatus, hocque illud est,
opinor : Qui seminat in carnem, de carne roetet cor- , .
*^(
raptionem . > Fortassis aulem ab cjusmodi morbo
,
illa levatio est: Spiritu ambulaie, ct desideria
. ,
camis non perOcielis : caro namque mililat adversus spiritum, et spiritus adversus carnem : haec enim
.
sibi invicem adversanlur . Nam si voluissenl Is
raelilae putare ad voluplatem sibt satis essc quod
manna tribuerelur, quod est panis angelorum inlel- , ,
ligibilis, el figura dulcedinis ejus, quae per Spiritum ,
datur, nunquam perfecisscnt concupiscentiam car- ^ , *
nis, neqtie corruptionera ex iJla raessuissent *. Ko *
tissima vcro fuerunt illhis populi monuraenta : ibi , , ,
namqae, inquit, sepciierunl concupiscentem popu , **
lum.juxla illud : c Erunt in visionem omni c a r n i : , xvrz*
ct qui illo malo affectos est, populus concupiscens * t t t v -
cst appellatus, juxla illud, opinor, quod est de qoi~ * ,
busdam dictum : Quorum gloria in confusiono i p -
sorum * : > a peccato enim deducla est eorum ap- ,
pellalio, e l raisero quodam modo super roortuis sem- .
pilema ignaviae exprobratio, et eamm renim nota, ex quibus condemnabatur, pro titulo quodani mscripta.
PALL. I l a e s t .
. *.
CYR. lis igilur, qul revera discipuli esse velint,
.
summopere vilanda est illa in laboribus impatieutia,
,
et IneH murmuratio, et ingrata vani eermonis jacta- , \ , tio, et, quod magls quam csetera nefarium est, ca- ^ , ,
vendum ne inquinamenla expetamus ea quae de
\ .
nequilia, et carnis cupidilatibus proficiscanlur. Qui
,
cnim sic affeclus est, vacillat in utramque parlem,
( I ) . , \
et rationis tibias claudicantes habet. Scriptoro cst
, , cnim : c Y s cordibus limidie, et manibus dissolulis,
\ .
et peccatori ingredienti per duas semilas ! Opor- \
lel autem mea qaidera sententia, patientiam et sus
tinendi tolerantiam in maximis rebus numerantes,
* c ,
meminisse Cbristi dicentis : c Si quis vult post me
, ,
u
1 7
10
11
I T
19.
" Rom. i , 28.

Galat. v i , 8.
- - E c c l i . i i , 15.
1 1
Galat. , 16.
( i ) Sic ood. Vat. Non multam dissimile cst quod

legitur libro III Regtim, cap. xvm.
Num. u , 4, 9.
Isa. LXVI, 2.
- Pbilipp. i n .
** . Sed codex Sii>

leti babebat . Certe coxa dicitur.
395
DE ADORATK)N IN SPIRITC ET VERITATE. U B . V.
S9I
. t , - venire, 1 6 3 abneget f^metipsum, et tollat crucem

}, , suam, el sequatur me **; > hoc esl, Si quis votaerk
\ * meus esse discipalus, eumdem cursum paesfionuai,
. quem ego tenui, alacriter eequatvr, ac veleti eanv , dem viam ingrediatur et dittgat: Is enim mectmi
ona reqaieacet el simid versabRur: bec namqae no * ,
. bis ipsc petebat a Deo et Patre, eam dkerel : t Volo
, , - u l , ubi sam ego, ibi ^tiam ipsi mecmn sint **. A l i , , \ ler quoqne sinral cum Chrislo snnras, <rum ambaia
, mus quidera super terram, non tamen camaiiler,
. . sed spiriiualiter convcrsamur * et, quod ei phicwe , > , rit, id pro diversorio ac rcqure babere stademue
, , Habes i n Nameris scriptam hojus rei figvram : < Et
. die, inquit, < qua statutum esl Labefnacnlum lexii
nobes taberaaculam, domimi tcstimonii; et vesperi
* * , erat enper tabernacahim velut spedes igms asquo
. ( mane: ila fiebat semper, irabes tegebat ittod die, et
, ot * species ignis nocte; et com ascendisset nubes a 4a) oS , - bernacalo, postea promovebant ftlii Israel^ et Ia Ioco
* ubi sleterat nubes, ibi caftlra collocabaiit i l i i Israel:
, per praeceptom Domini castra coHocabant fllil Israel,
. et per praeceptum Domini promovebunu Omnes diea,
,
in qnibus obumbrat nubes eopra febernaculam in
* castris ernnl filli k r a e l ; et, com produieril nubis
, sopra tabernaculum dies ptaree, custodient fllii Is , rael cusiodiam Dei, t non promovebunt: et erit,
, eam tcxerit nubes dies nomcro soper tabemaetiluu),
, per vocem Domini in castris erunl, el per pnece*
& ptum Domini promovebunt et erit, cam faerji n u * , , besa v e s p m osqae mane, el aseenderil nufcet mane.
, , et promovabtmt die, vel nocle, tt ascepderil nubes,
, promovebunl die, vel mense dies abundante nube,
^ ' , et adambranie super illad, i n caalris ernni filil Is , , rael, et non proraovebont; quoniam per prseceptum
. - Domini promovebunt; custodtam Domitri cnetodie > runt per praeceptam Domini i n nafann Moysi .
, Erecto sancto labernaculo in deserlo, nubem ait
* - illud implevisee; deinde simnl cum illo profi cisci, simuJqae sistere filios Israel jusefcse Deam,
, identidem accaraiissime profectionam tempora ob , setvare praecipientem : quo ipso, Hs qui deaidea
esse vellent, indicavit periculosam esee ejos rei trans5 . ' , gressfonem. 1 6 4 Atque bicc qaidem, qood ad h i / - atoriam pertinct, dicla sint. Jam vero idem spiri , D tualiter contemplemur. Simol enSm atque erectum
,
est, et exortam super terrata illud terissunani u * - bernaculum, id est, Ecclesia, reptetom est gloria
, , , Gbristi: nam, qaod vetus illud tabernacalooi oper. tam est nabe, nihil aliud, mea senteniia, nisi hoc
, significat. Soa igittir gloria Cbristus implevit Ecde}, , siam; et iis qoidem qai in inecilia et errore, tan , qaara in nocte ac tenebiis vcrsantor, ignis instar
, ,
effulget, spiritualem nimirum illustratioDem immiu
, * tens; iisautem qui jam illnminali sunt, et quoram
, - in corde spiritoalis illuxit dies, a st umbram pro , , tectionemque largitar, ac spiritaali rore, id est su . pernis et per Spiritum adbibitis consolationibos
>
HaUb.!<vf,14. "Joan. xvn, U.

PATBOL. Gn.
LXVin.
" Nam. ix, 15-25.

13
S. CYRILLI ALEXANDRINI ARCITIEP.
395
5%
illoe impinguat: hoc cnim est, quod lanquam ignis

specie videtur per noctem, nubis autem spccie per
, , . 'dicm. Nam adbuc pueris illustratione atque illumi, .
nalione opos erat, qtne illos ad Dei cognitionem ad ; , *
duceret: i i vero qui supra bos eraut, jamque pcr
*
fidero illaslratt, protectione atque auxilio indige,
bant, ut aestum pncsentis viUe ac pondus dici

perferre fortiter posseni: nam c Onancs qui \oluu4
t
pie vivere in Christo, persecutionem patientur \
, . Porro, disccdenie nube, tabernaculum quoque siinul
, ,
proffcisciiur; et una cum illo idem faciebaut filii Is , $
rael : Gbristum enim ubique sequitur Ecclesia,
* fanctaque Ula multitudo credentiura, ab eo qui vo \ cat in salutero, nunquaro disjungitur.
.
PALL. Quidoam vero profeclionem nostram, at. \ ;
qiie iUneris cessationejn, preunle ac deducente \ , ;
Carisio, inteUecturi sumoa?
. ;
CYR. Nulluro esi iater b&c Scriptune verba, mea
quidem aentealia, discrimen; cum tam boc ipsum, ,
simul com aabe proficisti, quam illud, simul con- ) *
sistere, fignraoi veluti quamdam oetendat nostrae *
volualatis, q i a eom Deoesse cupimus. Tamen, ut ad , ,
inteUigealiam, quara maxime fieri poterit subtilem ,
,
animum appellamiis, illud dicemus, primam quidem
profectionem esse, qua ab Infidelitate ad fidem, et ,
ab tgnoranua ad cogniiioaem, et ab insciiia Ulios \ . "
qui nattira verequc Deus est, ad claram ejus noli- ' ,
liam, qui niversarum rerum et Dominus el Condi- , \ :
tor est, proikascimur. Profeclio autem post hanc. $ \ .
, modo dtctam tecunda est, eaque perutilis, cum a
ncqvilia alque intoroperanUa eo tendiraaa, ut jaro H- C ,
. " \
ceal meliora tum sentire, tum facere. 165 Hac prastairtior est terlia et gloriosior, cum ex eo statu cui , /
aliquid desit, ad perfectionem factorum simul et , ;
dogmatuin tran&imus. Annon paulalim ad augmen- ;
tiun quod i n Christo intelligilur, tendimus, cum pro-
flcimus ia viruro perfectutn, et ascendimus in men- ,
,
surain aelatis plenitudinis ejus"?Atque hoc illud
est fortasae, quod beali Pauli voce nobis canitur, , ;
c Eorura quae retro sunt, oblitus, i n ea vero quae , ,
, aate eunt, extentus, ad destinatum persequor, ad
, ' , xsl
braviuin supernaB vocalionis . > Cum igitur spiritualiter ex ignorantia ad cogmtioiiem, ex inscitia ad ,
tcienliam, ex infldelitale ad fldem proflcisciumr, ac
semper in virtulibus proficimus, nonne in locum ex ;
1
1 S
loco demigramus, et ex certa quadam affectione aut babitu in aliura nos tran&ferentes, us qui itcr laciunt, nomie quam simillimi quodammodo videmur?
PALL. Inlelligo quod dicis.
. .
GYR. Atqui neque u l a nequilia proficiscalur,
. '' ,
neque vero ut ad meliora perveniat, et quodam
modo divertat, consequi polerit quisquain, nisi , ,
Ghristo coroiie ac duce. IUqec sancus iilis discipu- .
lis dicebal: Sine me nihil potestis facere *\
*
igitur ex eo qiôd eei simul proficisci, nube proii .
ciscenle, simulque cum quiesoenle quiescere, boc
, ,
declarari per aigiua vtdetur, una cum Deo esae,
] . ,
et ooinia cum illo faoere. Verumtamoii,4nqiiit, per
* 1 Tira. ,12.
Epbes. , passim.
Pbilipp. , \.
' Joan. , 5.
ADORATIONE SPIRITU VERITATE. LTB. V.
507
39$
, , * , , praeceptum Domini promovebant * : et hoc, inea

eententia, sigaiflcat, qui Christum sequi stateerint,
,
eos etiam sermone, qui ad fortiladinem atque ho ;
c , , - neslatem, quae sanclos decet, exhortetur, indigere :
\ . > \ ait e n i m : c Omnia honestc et secnndum ordinem
, . " fiant . > Ejus ilem rei figura est id quod conse
<5 * t quenter scriptum legimus; sic enim inqutt Deua
, - ad Moysen sacrorum interprctem: c Pac tibi dua*
tubas ductiles; argenteas iacics eas, et erunt tibi
, , \
ad convocandam synagogam, etad castra movenda.
6. ,
Et canes in illis, et congregabitur omnis synagoga

ad portam tabernaculi teslimonti. Quod si in una
. i $ ,
cecinerint, venient ad te omnes principes duccs
. , Israel: et canetis signum secnndum, ct proOciscen - - lur castra quae tetenderunt ad orientem : et ca11
, - netis signum aUerum, el promovebunt castra quae

tetenderunt ad austrom: et canetis signum lertium,
6 .
, - et promovebunt castra quae tetenderunt ad mare;
.
166 * caactis signum quartum, et promovebunt
, - castra qua tetenderunt ad aquilonem : signa ca ^ nent in promolione eorum : et, quando congrega , , bitis synagogam, tuba caneUs quidcm, sed non si, . '
gnum. Et Hlii Aaron sacerdotes cancnt tubis: et
erit vobis legitimum sempiieroum i n generationes
.*
vestras .
.
PALL. Quid igitur illud tubarum par esse dici , , raus? quidve signorum differentias? ductiles praeVt ' , - tcrea, ei cx argento qua de causa fieri jussit?
;
. *
CYR. Duae quidem tubae : duplcx est in ecclesiia

genus ad bortandum accoinmodatae predicaiiaai*,
- quorum alterura ad recta dogmata -credentes per*, - ducit, ac perversorum hominum sermonem vaktt
* , adoltevatum notat; qualis sermo eorum erat q u i
prohibebant nabere, et absurdissirae docebant abe ,
. - tinere a cibis, quos Deus creavii, ad percipjendum
iidelibus : ia his recensuerim eliani Judxorum
*
doctores; qui id quod erat divina lege probatuj
**6,
, atque sancilum, tanquam scilket obsoleiiun essaW
, abjicientes, neque ullo uumero babeates, in suit
dootrinis, humanisque roandatis discipuloe a^quieecere jubebant. Alii quoqae nonnulli eos c l r o u a . cidi, qui Ode justificati essent, slulte doeebanl, ut
, > i n oliena carne gloriarentur, ut scriptum est. Sed
. *' de illis dictum est: c Foris canes, foris nudi ope , . * - ji Allerum vero genusad momm correciiopov ,
nen dacit, et Hlins i n Cbristo coaversationis viam
. ' declarat. Acgeate sunt porro tubae : i n quo pro- <
* ' - pria metalli natura praedicationis utriusque eplea^
, *
dorem sammamque sinoeritaiem eleganter osteadit.
x t . *
Tubis vero evocetur, inquit, ad tabernaeubuo po, , ,
pulus. Prsedicatione enira eos^jui velut i a p r i v a l i i
.
labernaculis degunt, ad ecdesias coogregaaias ;
,
qaos, obi convenerint, etiarn hortomur, ut a minus

honeste Cactis ad ea quae sanctificaios aomiaea de*
,
cent, proficiscantur, atque ut a nequilia ad boooa
- mores quodammodo demigrent, praeclare docemns.
&
rar
Nura. , 8.
" 1 Cor. xiv, 40.
1 1
Num. x, i seq^.
1 Tim. iv, 5.
' Apoc. x m , 15; Pbilip. m %

t
399
40
An vero negari potest quin pnedicalio facilera . \ obeeqoenteroque bominem, et iUius in Christo vita? \
\ ;
Venim amatorem, ad rectaro dogmatum sententiam
ac morum correctionem perducat?
. .
PALL. I U fateor.
. , )CYR. Igitur dnae sonl tobae, qoae populom ad
\ . tabertiacnlam cogunt. Sed sl ana tuba cecinerint,
, ,
inquil, venient 167 ad te omnes principes duoea
fflioram Israel. Egent enim, ut optnor, admonilione . atqae exhorlatione illi quoqoe qui perfectiore ,
suni babita : eed non lanla, quanlam reqoirit ca;- ; ,
lera multitado: ob eamque rem alios quidem orones '
dua? vix convocant tobae, scd eiiroios una; sapienti
namqoe pauca sunt satis : et occasionem si accepe
(
rit, adjiciet reliqouro, juxta illud : c Da sapicnti oc
, , .
casionem, el sapientior e r i t ; notum fac justo, et ^ * ,
adjiciet accipere . Deinde jussit quatoor da* , .
reiitar signonim differenlise, quibas caslra move-
rentur, ac proficiecerenlor qui ad ortentem et oc- , '
cidentem, aquilonem el austnnn esscnt * per boc , ^ *
igitur arbilror qaatuor Evangeliorum libros signi-
Bcari, per qaos dogmalum simul ac morum scicn- , * tia univereue orbis imbuitur. Ac si aliod quidpiara
excogitandum dicendumque sit, nibil cunctabimos; .
et inerliae ac labori utililalis considerationem prae- , ,
feremus. Nostrae igitor pnedicationis qnatuor discri- .
inina reperiemos, per qaae universus orbie opti- *
mam, *ac revera probalissimam vitae rattonem tene- , *
bit; anom ac primam, quo ad veritatis cognitionem *
sfc lamlnis divini susceplionem vocare consuevi- Q

uias eos qui crealurse polius quam Creatori serviaat, ac stulte ligno dicunt : Pater metie es l o ,
et lapidi : Tume genuisli , u i prophela; verbis
atar. Iis autero qui jam crediderunt, tria reliqua
predicalionia genera apte convenient; siquidem
etiam iria esse vilae ac conversalionis genera Salvator docoit; dixit eniro, jacta illa in terram bonam temina fecisse fruclum, unum quidem centeaimam, alleram vero sexagesiimim, lertium deniqoe iricesimnm *. Horum igiiur unicuique genos
4tem esl qaoddam sermonis maxiroe conveniens:
neqoe enim recte fecerimus, si legitimie nuptiis
tsofljonclos, ob eamqoe rem Deo ac mundo divisos,
t eos ilem qui prsesiantissimam ac religiosam
Vitam, aut aptam sacerdolali moneri susceperunt,
iisdem etrmonibus irollo discrhnine juvandos pulaverimas, sed HRs qaidem dicemus: Alligatus es
nxori* noli quaerere solutionem^, solulas es ab
Oxore? noli qoarere uxorero ; et qncunque aiia
Tnatrimonio junclis et sentire convenit et facere.
Reltgiosts auiem, el qai severioris viUe asperilatem
tolerare decreverint, c Mortiflcale membra vestra,
qwe sont saper terram , fornicauonera, iromundUiam, libtdinem, concapiseentiara malam". >
1 6 8 E l illud,c Non sunl condignse passiones bujus
temporis ad iuttiram gloriam, quae revelabilur in
tiobis
l i s denique qui ad sacerdotium \ocali
M
.,9.
R o r a . i , 7 ; Jer.u.27.
vu, B. Rom. V H I , 18.
e f
, '
$)
,
,
* ,
. ,
;*

* ,
,
, , .
,
* ,
,
,
D , ,
, *
* t ; *
; *
$.
*
, ,
, , , , (
. >
* c t
,
, *
Matth.
XJII,
i3.
' 1 Cor. v u , 27.
Coioss. , 5; Roow
DE ADORVTIONE IN SPIRITC VERITATE. LID. V .
. * Afuerint, Labia sacerdol cuslodient scicnUam,

1 * . el legero exquirenl de ore ejus *'; et qua?cunqoe
6 ;
ad Timotheum ocribens jubet vir sapicntissittufc
tfauhis. igitur h , quas e Scripluris atluli uarraiiones, ab eo qood deceat abenrant, et eo
lifiorqoeolur quod minime rectum sit?
. " .
PALL. Minhne vero.
E T P .
CYR. Iilud autem auimadverlas velim, Deum iia
,
duniaxat qui sacerdoies electi essenl, lubarvm
usom Uribaere; quod populi scilicet docloribue el
, ,
eacerdotibus consecralis assignet, ut opinor, pne- , ,
dicationem, q u de mysleriis doceal, et ad v i r l u 5 , , lem expelendam instituat. liaque ob eam cansan,
, - ut ego exisiimo, dicli Moyei : t Fac libi doaa to Eamque retn veluli lege confirmana, * E l
c , , bas
, - , inquil, < Aaron sacerdotescaneBtlubis; e t e r i l
.
vobia legitkuum seiopilenuim i a generaliooee veairas *.
. ,
PALL. lgitur signorom modos, sernioaem O M ^ > , cuique slatui bene ac laudabiliter xivealium, apla
. - et accommodale exbibilom accipiemus* Ila siuwl
, , quoqae cum nube promovebimus,. simulque ab
, .
ilioere cessabimus, boc esi, simul cum Cbrislo
spirituaJUer ambulabimus, simulqjue requieacemua*
* . .
, c ,
, *
, | , *
;
(
. * ,
, ' ,
,
; * , ,
.
. ; $
, ,
,
, , , .
. ,
5 ,
(I) ;
. ^ ,
' ,

,

,

,
, 6(

'
Malach. n , 7.
%t
Nuin. x, 2.
" Ibid., 8.
( I ) God. Val., , repellentu.
YR. Recte ais. Sie naroqae senlirc persuadel

propbelae qooque dictum, quod sic babet: Et nanc,
lerael, qoid Dominus Dens exquirit a le, nisi facere judicium, e l diligere misericordiam, et proraptum esse ad ambulandum cum Domioo Dco
luo ? >
PALL. Atqui rem quidero esse manifesle pra>
claram ac plarimi faciendara, et qoae fortiludinis
opioionem conciliet, ambulare cum Domitio Deo,
qnis neg^l? Sed lainen iilud nirsus mihi expiiccs
vclim, quidnam sii promplum esse,
CYR. Faciam vero : cur enim negem ? Si enim
in promplu sil nobis posiluni, ît qua: Dei sunt el
senliamus, ct ccleriler faciamus, nihilque sit quod
probibeal aut pertrabat in reprobura sensum, hoc
illud est, mea quidera sentculia, promplum essa
ad ambulajidum cum Deo.
PALL. Quos vero omnino dicimus eos qui Deum
sequi cupiani quidem, non tamen id ex loto animo
veliul efficere, scd prae ignavia succumbant, el asperarum rerum tolerantiam deprecenlur?
CYR. Qui, cum tardiores sint, el vix eo usqae
progrediantur ut ea sapere vclint qiK*e Deo placent,
169
tamen inlegro totoque animo sancts
conversationi adhaerescunt, qui soi studii atque
alacritatis exiguam parlem divinaBcbarilati tribuant,
reliquum vero orane perdiie el intemperatiter io
hujus vitae disiractionibos laboribueque iriotHibvts
acerbisqne coris consumere statuerunt : quorum
figuram non abeurde tenenl filii Raben et Cad :
scriplom est etiim item in Namerts : c Et pecoruai
muhitudo erat flliis Ruben el flliie Gad, m o l l i l #
u
Micb. xu 8
Wl
copktoa valde. E l viderunt regionem Jaier, et rtgio- , .

, , ,
nan Gulaad \ et eral locos, locat peooribut; et tcce . \ '
denlee fllii Ruben et filii Gad, dixerunt ad Moyaen,
,
e l Eleazar sacerdoten, et ad principes Synagogae,
,
dicentes : Atarotb, et Debon, et Jaier, et Nambra,
* , 16 ,
et Sebon, et Eleale, et Sabaroa, et Nara, et Bean
, , , ,
lerra, quam dedit Domiaag coram flliis Israel, a p u
\ , ,
est pecoriba* paseeadis; e l eenria tuis sunt peeora.
, ,
Et dixeront: Si invenimoa gratiam coram le, delur
bfec terra eervis tuiain poaoeselonein^t ite trangferas . >
,
nos trans Jordanem. Et dixit Moysee filiis Gad et
,
fiilia Rtben : Fratree vertrk ibunt ad bellam, et
voe sedebitis bic? Et cur pervertilis raentes fiUo- .
'* Oi *
nnn Israel, ut noji transeant terram quam Do , ; Lxt
mtaas Deas dal ipsie ? Deiitde, exprobrata illie
parentam eonUinada, e l iis ommerooratis q u * i v a

ea de caasa ipsis evenerant: t Mortui namqae sunt,
; >
i n q i t i t , i a deserto, cam promissionls lerraro, ut
,
iia dieam, n * aspexissenl qaidem. Infert iteroin :
Et ecee stirrexistis pro palribus vestris, conspi- * ,
ratie bominum peecatorum, utadjiciatis adhtic , \ ,
.
ad iram indignationis Domini adversus krae), quia
,
avertemini ab ipso^ itt adjiciatis adhuc, ut dcre,
Unqoatis ipsum in deserto, et peccelU in universam congregaiionera hanc. E l aeeeseenini ad ip- , *
itim et d i x e r u n l : Canlas ovium aediflcabimos no- ,
bis hlc pecoribus nostris, et urbes tmpedimentis . nostris, et nos armali in primo ordine ante filios. * krael, quousque perdueamns ipsos in locum ipso- ,
M
: et erunt impedtmenta aestra i n urblbag g

rauratis propter habitatoreg terrae; neqae revertemur ad doftios nostras, quousque dividantnr fllii
Israel unusquisque in possessionem suam, et non
amplios possidebimus inler eos a trans Jordanera
et u l l r a ; quia receplmus possessiones nosiras in
loco trans Jordanem in oriente *.Intelligis pecorum 170 alendorum et possessionum c u r a ,
amoreqoe erga uxore^ ac liberos detentos ejusmod homines nullo modo prorsus transiteros faisse
Jordanem, aique adeo ne attingere qoideia o m nino ullam belli ac pugnae partem ausaros, neqoe
cum alus in communionem gloria ac aperatonim
bonorqm venire curalaros; cum praecipuum iilis
et optandum in primis videretnr, ibi remanere, ne
injeclo quidem, ut ita dicara, in Jordanis fluenta
pede : sed exprobrante Moyse, divinamque iram ot
pcrtimescerent ac formidarent, admonente, vix landem pollicentor se oaa cum c&ieris transiiuros
esse Jordaneni, alque cum illis laborea i n bello
a(que pogoa communicaiuros; non lamen ea spe
t y ^ f t f parlieipes poesessionum una fuluri sinl,
quod possessionem trans Jordanera receplssent.
Horom pergimUea suot nounolli, qui, aum praesentift v i t curis dislricti sinl, totumque cor iis rebus
aopieiidis qtrue sunt super terram qqodammodo
dedicarint, in rebus necessariis vix exigiiam curam
Num. xxwi, 1 seqq.
Ibid., 14-t9.
(!) Cod. Vat.. ^ .

-

*
, |
.
'
, h
.
,
, '
, * *
, *
,
D ' *
, \ ,

(&? ( I ) ,
, ,

* ,
,
. ,
.
>
DE ADORATIONE LN SPIRITU BT VttRlTATE. LIB.

, -
,
&*. ,<. < ,
.
, , '
,

, ,
,
* ,
' ,
,
,
collocant, e l ea qua Def 9ont, uiler eeria miniaio

nunierant. Mulli namque sunt vocali, paoci ven>
clecti . Qai igilur, qod ad i d e m attinel, i n ter vocatoe censenlur, neqae tamea eliam inter
electos numerantur, quod sint ad volaptaicm cemissioree; i i nonnunqtiain vei ad ipeam*ancti bapiismatfe gratiam u r d i aaat ac pigri admodam :
horrent aulem pro Dei gloria, soaeqne utiliutia
cansa laboreg tolerare qai sanctoe deeeni, e l ana
e u n verie Dei servie persecutionem pali, quawvia
tetmpus id efltegitet: sed, exprobraate tliis Dei lege,
atque divlna nonaanqtiam ira eos daiemtite, ad
tabilare baptisma gravace venkmt, et laborea cmn
aleciis participant, vel ona com caHeris remisaios
jejanando, vel aimul zelom aisumtndo iolerdam,
, ()' eom oppugnaninr Ecde*fcae : non Utnea otiao aa*
, - mum indncunt, a i quae in irnmdo n m l oovtem*
, " naut; seJ ad ierrenaram rertitti vdpptates atqut
, oblecialiones, veluti ad atiribiHam eibi posseasfo
. nem, redeunt : ideoque rectse sentento amalori ,
bus, et pielatis colendae studiosis dicebat Cbrisius:
c ,
Attendite, nc forte graventur corda veslra curis
- et sollicitudinibus eaecularibus . An vero, PaJ . " ladK non eam rem perniciosam esse fateris ?
, ;
. , ;
PALL. Quidni fatear?
.
CYB. Atqui, si ea quai scripu saul acres
, aaimi ocalas conjet^m, ml-ifn in modura bujus
.
imaginis pulcbriludinem admirabcris.
PALL. 171 Quonam modo?
* ;
.
CYR. Qtti pecorun aJeodoram cauea, liberorum. 01
, , qne et uxorum, necnon caulamm el aedificiorum
siudb, ifnavi ad res pncdarai (acd |unt, Ruben e i
, '
Cad Tuerunt.
.
PALL Quid vero illud esl t
. ;
. ,
CYR. Htc nim erat ex Jacob prrmogenilus, aiter
ex anciila Zelpba editus.
.
PALL. Vemm esl.
. .
CYR. Igitur vocati homines sunt Uli qnidem
. ,
, ) -profter fiden p r i p w y a i U , bameditatemqae p u d
, ^ , t)euiD, quod ad graiiam pertinet, eximiaia e o r t i l i ;
sed tamen propler propensam ad ree parum hone , (& *
, | f l t f volmatero, non sant libertatis amatores: eos
porro qul flde jostiflcati sint, ecclesiam primogeni , . "
, f> lorurodescriptorum in coeiisappellalos esse dicin i u t Y e f m n is primogenitus minime liberlatia
~
amator fuit, sed comes potius ac sodalis eorum qui
.
servitutis dedecusnon effugerunt.
PALL. Praeclare dicis.
. .
CYR. Sed mibt jam, dwm oraiio subit liUus, i c
. '' ,
- veluli rudenlesjacit, repetendom alqae rureot com, , m e n i o m i d < videMir, oportereâ atania ^ > ^
aggredi qiaêont aidtf, putaadpNqi* labarw ax*
(2)
ercitaAionom ene Yjriuu, aeque aiiler axisiiman ,
diun^ quan D e u esse, qai aloêia preetat, quique
*^,
M
4 r
(i)
tfallb. , . L a c . JLXI, 54.
I f
ttebr. xui, 23.
cod. Vai.; ftirloti varo, .

Cod. V a l k . , ^, perfeettun seu intfruOum a*e.
407
S. CYRULLI ALEXANDRINl ARCHIEP.
408
adversarioa, lieet mvlta maforibus viribus quam , \

ROftrae siat, irraaat, ol viacere poesimns, largitur,
,
Natn baod inuliliter iasudare, cum pro virtote to- . "
leramua, Aocebli Moysea, qui dicil ia Deatereno- , ,
mio: E l recordaberis tottoa v i . per qotm daxit , * c
t* Domimis Deas tuas in deserto; a l affligerel le
,
et tenlirei le, el cofjoiu facerat qu& smit in corde , \ tuo, l i ebsenrxbis mandata ejus, a non .>Neque
, , 1
vero ille sinit noe ignava formidine laborare, com. ) , . * auam iUam protogenlis raanom aspieknus. Uaque $ ,
nirsusad hnnc modam scribii: c Si vero dixeris in . *
mente tua, Major est namero gent h*ec quam ego; t ,
qoomodo pobero exterminare iilos? non thnebia , , ;
Rloa: memorU memor eris eoruui omniam qu fecii *
Domixas Deas taes Phafaoni,et omnibas ^gypliie: , Oflmuim qaas vkteruBt oeuii tni, ei- ,
gnonnn proottgionuoque maanoram iUonim; el
ol * , mann&UKua poteati, ei brachii excelsi, ut edoxe- , ,
rit le Doeinui Beos faciet Dominue Deus
noeter omfiiba* gentibus qoas lu timee a facie ipea- ;
rum .
. .
v
vt
Deul. vui, %
1 1
Oeut. , 17 seqq.

VERITATE
LIBER
SEXTUS.
f 79 & * ucundum naturam Deu$ e$t, toR

eakmrert oporftre, ef Hfax ex tou anim* toHque
*Ori ) xarA wotnr

*
aortf, nal \
. ,
De ChrfeUana quidem forthudine roboreqne epiritoali dktumest a nobit, at videtar, PaUadi, saiis; qvibms vero in rebat haee a nobn pnestari poeshit, rarans, nt arbiirof, drcorospieere neeesse eat.
''
, \ , ,
, , '
, ,
, .
. .
. ,
,
11
PALL. Recte dicit.

CYR. Age igitur, mentis oculot circamqnaque
verfemua, iisque In accoralam acUona noslrafum
409
DE ADORATIONE * SPIRl
* ,
, fiti , ,
* . "
, ;
* .
, '
, * .
. ,
, , *
,
, ,

, * , .
, . *
,
, $ ,
;
. .
, .
, .

, ,
* ,
) *

,
, ,

, {
. , ,
^,
,
*
*
,
.
. ,
, ,
, , * .
, ,
*
,
. , ,
*
,
, ' , * Isa. , 9.
Exod. xx, 2 seqq.
YER1TATE. LIB. .
consideValioncm injecli?, dilTgeuter aspiciamus*

quam ingredienles viam, clari esse, et illapro recle honealeque factis approbatione velut corona
quadam ornari possimus. An tibi parum recte sapere videor, 1 7 3 * > bis rebus " probaodum sit decemere velim?
PALL. Prorsus rectissiroe: nam etiam ipse non
negaverira prius ad forlitudinem incitari oportere,
alque ita ea esseamplectcnda, per quae clarus esse,
rectaque ad vitam culpa carenlem pcrvenire quifcquepossit.
CYR. Jam igkur ordiamur. Totius quidem dbmus
fkmilas est fundamenlum; navis vero initium car i n a ; ejus autem qni virtutis munus exsequTvel i t , fundaroentum, ac basis el initkim, estcognilro
veritatis,ac de fide in eum qui unus ac natura el vere
Dens est, sincera praedicatio: < Nisi enim credideritis, non intelligetis , inquit sacra Scriplura.
Quod si nihil ex iis quae necessaria sunt intellexerimus, cessare ab opere necesse est, cum recte
facere nesciamus. An vero, si quid csse pulamus
ea recte facere, quae facere necesse est, non necessarium esse faleris, ad laudem assequendam, illara
de omnibas rebus agendis inquisLlionem?
1
ei
PALL. Fateor.
CYR. Est igitur fides intclligcnuae nutrix. IntelRgentia vero res a nobis agendas examinat. llaque,
cum Israelitis ille oniversorom Deus legem per
Moysen datam, veluti paedagogum quemdam sapientomque reclorem apposuit, tanquam basem quamdam et flrmiim inilium, unius vcraeque Divinilatis
cognltioneni prastruxil; neqae enim pulabai posse
illoe ad vitam innocentem puramqae pertingere,
aut a lege, quae ad res pneclaras horlabatur, eorum
mores componi, et focfle mandatis obsequi, nisi
illam i n Deum fldfem animo suscepissent, quo pcrhide ac rauro praemunili, voluplalibus, quae ad
ignaviaur illos aRiciebant, slrenoe obsisierent. Opus
igilur erat, opus erat, inquaro, u l illi veteres prius
veluti morbum quemdam animi deponerent crrorem, qno multilado deoram colebatur, et fide io|
eum qui unos et nalura ei vere Deus est, optimo
confirmarentar; ideoque ipsis illa priroa lcx pra>fulsit: Ego sum Dominos Deus tuns, qui eduxi te
de terra iEgypti, de domo servitutis. Noncmnl libi
dii aKi prseter me : non facies tibi ipsi idolum, neque ullius rei simolacmm, quaeconquein coelo sunl
sursam, et qoaecunque in terra deorsum, et qua>
cunquein aqois sub terra: non adorabis ea, neque
servies illis. Ego enim som Dominus Deus tuua,
Deug zelotea, rcddene peceata patrum ia filios, usr
qoe ad tertiam et quartam generationem, iis qui
oderant rae, 1 7 4
faciensmisericordiam in millia
iis qui diligunt me, el servant praecepta roea .
Oportebat enim ut doris terroribus commoverentor, qai mandalo aditum praecloeori erant; ideoque
et zelotem se Deum appellat. et peccata parenlum
e l
CTRILLI ALEXANDUHSI ARCIUEP.
411
fli
librris imponcrc ge dicit; * i lamen simililer atque i t v . ,

Uli viverc, et cuni patriie cerlarc culpis velinl. Ne-'
que enim dicimus in eos qui nibil deliquerini,
, 0
peccata parentum redundare; cum dieertis vcrbis
testolur Deus:i Non morienlur palres pro flliis, ne- , ,
quc filii pro patribus : uuusquisque i n suo peccalo
. > **
moriclur
Scd, si parcutura seateotiam liberi ,
eequantur, ac palrue impietatis fuerint imilatores, ,
pervcnil interim ad ipaoe quoque Dei indignatio. Ac, .
ai cveniat ex ipsius insila bcnigniute, u l Deue, qui
est super omnia, primts illis reiftittat poenaa : al
, , *
cerle eecundig landcm, aal teriiia comiaerilam ab inilio debilam impio gcneri inCert iram. Conipulit *
igilur eos ad tiinorem, cum se zelotem Deum ap- . (1), pcllavit: alia quoque ralione eoadcm i n flde con- *
iirmavil, pollicendo facturum se miserieordiam i n
millia iis qui se diligorcnl. His vicinum cogiialumquc mandatum adjccil; a i l eniin: Non aecipics
nomcQ Domini Dci tui in vanum ; non enim insontem habebit Dominus cum qui accipit nomen ejus
in vanum " . Hoc nounulli faciebant, lignis ac lapidibus Dci appellalionein Iribuendo ; el illud DOmen, quod esl supcr omne nomcn, stulle ad bumanre maiius artificium alque operam dejiciendo ;
dequibus dixitDeus perlsaiae vocem : 4 Postquam
elcgit faber lignum, constituit illud in mensura, et
gluline composuil iliud ut forraara v i r i , et ut pulcbriludinem hominis, ut slatuerel iiiud in domo;
excidit lignum a silva, quod plantavit Dorainus, el
,
.
\ * <
, \, *
>> , \ ,
\
. "
* c
, ,
,
,
*
irobcr anxit, u l sit bominibus i n combustionem; et , ^,

, \ * , , accipicns ab illo calcfactus est: et accedentes co * * xerunt panes supcr ipsis . de reliquo vero fecerunt
4 , .
de08, ct adorant illos . E i poet alia: c Gogno* * , ,
eciio quia cinis cst cor eorum, el e r r a n t 1 Hi
.
ncripiunl nomon Doinlni iu vanum. C*3teram, qui
\ . ** ^
Jmn 0 diaboli laqucin cxicnuU. ac Deum verum co ,
gnovcrunl, 175 oog crnsco nou dcbere ad incptas
, ,
iiilclligcntins claudicando labi, noque in hac re
$ ,
dcgoncrcm Hcneum stullo roniplccli, in cam opi ,
nlonem adductoe, u l alios agnoscant deos, aut certe

arbitrcniur omnino quosdam esse, pncter cum
. < *,
qul uuus ct vcrue eit. 1 Etsi cniin dicantur dii
, \ , * ,
nonnulli, ac domini, et in ccelo, et terra : sed
, *
uubia unu Dcus, Palrr nempo, cx quo omnia, et
nos illum; el unus Doininus Jcsu Cbristus, per D , * ,
quein omnia, ct nos per ipsura; el unus Spiritus * * \ , ,
. "
Bnnctus, ia qno omnia, et nos in ipso **. 1 Neque
, tfc&v
ouim diviniuiis naturam in solum unum Deum et
Palrom Judaice Conlrahemus; sed illam qoodam- ,
* \ >
modo dilatando in sanctaiu consubslaniialemque
, , 4
T r i n i u i c m , atque tum personanim qualiiate, tum
,
by|HViUi$is proprietaie disliagufmlo, i n unum rur, . ,
sus IVum conlrabomus, proplor oamdeni irium

subslanliam; elip&i scrviemus, ipsumque adorabimus, invocaudo Palrcm et FUiuai ac Spirilam sao- . c loovcas \, c >
* Clum. Non cmm eruul, loquil, < d i i aiii preler
c
e v
Deut. , 16.
Exi>d. , 7.
Isa. XLIV, l i seqq.
Ibid., 20.
( I ) Sic cod. Yal. ; Sirlcli aulcn, ;:, mdfirmitaUm,
I Cor. , 5, 6 .
non n u l c
Wt ADORATIONE 1N SPIRITU ET VERITATE. LIR. .
, \ .
, ,
,
*
, * ,
* * ,

414.
e ; etiterum, t Dominura Deum tnam xdorabis, et ipsi eoliservies . > Quoniam vero onasest
Deus, Pater; e l unus Dominus, Filius, et unus Spirilas sanclus, procedens, neque unum Deum illum
ex vera dominatione pellemus; neqae eum qui
vere ac natura Dominus est, cxcludemas, quominos sit Deus: nam divinilatein, qaae secundum naturam est, conseqnilur omnino domiaatio; doroinalionem rursus varam, diviniiatis gloria.
.
PALL. Reclissime a te est ac sapientissime d l elum.
. , , ,
CTR.Unitm igilurDeum agnoscemas, Palladi, ne ' ,
minera omnino cum ULo recensebimus, impiuraque
, ac nefarium duplicis animi vitium, ut arrogantia
,
ac superbiae plenunv, longissime a nostro animo ab, \ & ' jicierans, ne adverses nos ipsos serrao sacer i i t " * ; clamet: c Qaousque claiidicabitis ntroqoe popli , . , te? aut Baal Baal, aut Deo Deo . > Constantes
\ , eaim nos esse oportet, non diversa sentientes atque
fiuctuantcs, et ad ea quae minirae conveuit, facillime
* ' \ transeuntes : nam claudicare in atramque partem
, / - ac fluctuare, mea quidem sententia, impium esl ii>
, primis. Itaque vetus quoque lex morte multat incon , * ' staatem ; ait enim : c Sacriflcans diis exterroina, .
bitar, nisi Doramo soli : n a m adversus divi , nara gloriam erigi, et quae Uli ac soH tribuenda
, , eunt, ea quemque, qaibus velit, et iie qui nalura
, , dit non sunt, 176 audere Urgiri, morbi genos est
, omnlnm lurpissimum, imo vero extrema? iropie . ' ^ tatta eulpa atqoe crimen. Ab ejnsroodi itaque vi
^T...
MWMULIU ,
I U J I W M <r/w
vriV ^ .
_i
~
, ^
,
v
s A\mfWTv VUAITIMJ

tiis. eum abesse
neeesse
est, qni: vere
stncerus sit
, - et Dei amator: neque solura purgatum cor habere,
&, * sed ne fando quidem, e liogua emittere imquaoi
. , idoti nomen. Scriplum est enim : Nominis deo , * ram alioram non memores eritie, neqae aadietur
. " , tx orevestro . Nam qas eentire lorpe est, e
. loqoi est etiara damoosum : et qui ubique fidei sin $ , - ceritatera cokre decreverlnt, eos meminisse oporr
* tet beati Pauli, ad bunc modum scribentis: t I n i , possibik est enim eoe qui semel' illumiiiati gont,
, , \ - et gostaverunl bonom Dei verbom, virUilesque
, . saeculi fuluri, et prolapsi saBt, rursiis- renovari ad
- poenitenliam
Nam, qui per sanctum baptismum
, , - semel ad coelestis ac divinse gratiae perceptionem
, Q perducti sunt, et de resurrectione ac de Christi
, regno verum ac vitajem sermooem acceperant: si
, ad veterem statum recurrere, morbumqae prio ,
rem subire voluerint, fieri non potest ut secundo
*
baptisroate ad purgationem renoventur: c Noo
,
enim illorura infideliUs fidem Dei evacuabit , > ut
. - inquit beatus Paulas. Neqae propterea qaod eam
, nonnulli coutempserunt, ac retro abieroul, idco
* divinae gratiae inconetantia3 notam inuremns: sed

poeais potius ille universonim judex subjiciet eos
,
qui parum caveruni qoominus i n eam impiela tem prolaberentur, ut Filioro Dei conculcarenl, e|
, ,
sanguinem testamenii commanem putarent, et SpiExod. xxni, !3.
Exod. , 5. ** Deut. x, 0 ; Mallh. , 10. Reg. xvni, 21. Exod. xxif, 20.
+ Hcbr. , 4-C. Rom. , 5.
4
# t
4*5
3. CYRILLI ALEXANDRINI ARCHIEP.
tt
ritui gralke conttiraeliam faccrcnt, in quo sancli- , *;

voL " ^
flcati, divinaequo natura? partictpes focti erant
Ltcnim militem, qui clypeum abjeccrit, ac de prae- , ,
, ( iio fugcrit, secundis insigiiiri characleribus non
oportet; sed jam ptiniri, et ignaviae poenas luere: * , , ,
ad eumdem modum, qni in adeo augostam atqae
admirabilem gratiam injurii fuerint, eos non dono , ,
seeundo Spiritos ornari, cam prius illad improba- , * verint, sed poenis aubjiei deoet. Nam scmel illu- . "
, minatis eam senteniiam, earaque cegitationum
firmilatem esse assumendam, ut unum sciant, qui , ,
**,
aaiura sit Deas, e l illos exsecrentnr q u i praHer
hoc aliud quidpiara suadenl: optandumque in p r i - , &rais docant in idola insilire, ac templa disturbare, , ,
, \ "; V
et gentilium nomina nihil esse putent; i d quoque
4
veleris legis 177 locusdocebit: scriptum cst enim

in Numeris : c E l locatus est Dominus ad Moysen
in occiduis paxtibus Moab prope Jordanem oontra
Jericho, dicens: Loquere (iliis Isracl, et dices ad
eos: Vos transibilis Jordanem in terram Chanaan,
l perdelis omnes babitantes in terra ante faciem
vesiram, et auferetis speculas eoram, et omnia
ideJa eorum conflata dcstruelis, <et omncs tilulos
eortim aufcretis . Intelligis igitur, iis qui Jordanem transierint opus esse ut aras et IQCOS e me4Uo toUant, eosûe sine conctalione una cura idolie
ac tkalia disiurbent! Nam hojnsroodi pestibos pai>
oere, manifestum est indicium non satis nos esse
confirmatos, neque cor crirainis expers Deo consecrasse, aperte de tapiifr atque perversis fHeenli:
cNon adorabis deos ipsorom, neque coles eos; non ^
facies juxla opera eoruro, sed destruendo destrucs-,
clcontercndo conleres litulos eorutn, et s m i e s
Domino Deo tuo; et benedicam panem tuum, e i
\ i n u m tuum, et aquam tuara, et averlam inflrmiulcm a vobis; non erit infecunda neqoe sterilis m
terra tua, nnmerom diernm tuorum explebo .
Neqoe enim est obscurum, qnin bominibus bene
confirmatis, et ex iotcgra roente universorum Deo
dedRis, alque ejas rei certissimum argumentara
praebere sludentibus, idipsom, qnod aras et t i t n los, et ludicra hominam mente comiplornm ever^
lunt, divina sit illis dona conciliatururo.
PALL. Vernm est.

CYR. Naro, si manu fabricata simulacra destruxeris, inqait, ac Deo eervieris roores illorum perosns,
c Benedicam panem tuom, et vinum tuum, ei aquam
tnam. Myslicus bic eermo esi atque abditus; nam
eincerisDei caltoribos illa Cbristi mysteriornm communicatio, et sancti baptismatis gratia ad spiritualem beuediciionera valet; iis autem qui duplici sont
jTKlbuc animo, et ad defectionem et apostasin spe|Ciant, ira et condeianatio, et nialorom omnium
comulas est illias spiritualis benedictionis perce Hebr. , 9 .
Nura. XXIII, 50-52.
. "-
*6
, -
, \ ;
,
*
. \ , xa\
,
.
, *
\ , ***
; ;
*
, , dxoxar ,
\ \ , *
, ,
,
, \ ,
, \ * ^
* ,
\ ,
, " , ;
\
,
,
, *
,
~ .
. ,
Exod. XJU, 24-20.
( i ) . * . . . . .
. ,
, *
, , .
. > *
,
, ,
. - *
, ,
* ,
( I ) ; .
DE ADORATIONE I N SPIRITU VERITATE. L I B . V I .
\%
? , , , *0 : idque illud est, ut puto, quoa sapiens vir Pau

lus d i x i t : < Qui manducat et bibil C b m t i corpus ct
, , - eanguinem indigne, jodicium sibi mandueat et bibit,
. , \, c non duudicanscoqras. Probetautem, inqoit,< boroo
, \ , se ipsum; et tanc de pane Ulo edat, et de caJice b i * bai . > Iis igitur qui vere Dei sunt amatorea, pro
, , , bcnedictione, inquit, 17g erit illa sanctorum my . \
sterioram commanicaiio; et ab infirmitate libera , , buntur, i d esi, ne libere ei morbo succumbanl, qui
, * * kedit, et ad ignaviam abducil; neque infccuada, i n , \, , . quit, erit in illis, neque sleriiis: fectmdissima quippe
, - est oninis Dei aroans et sancla anlma, et fruclibua
, , sanctis, gloria, inquam, virtutum ornata.
.
. .
PALL. Sic se res babet.
. CYK. Quia vero mutabili corde nos esse niinirae
, patitur, arlificiose ad stabilitatem fldei pietalisque
\ , \ firmitatem amplectendam convertit; nonnunquam
enim convenientibus ralionibus ad id quod melius
, , est Iraducens, idoloram sacrifitiom adorationemve
, *, negligere, iino vero aversari prorsus, ut mortis con e/ , ,
ciliatricem jubel; ejusmodi morbum gravissimi c r i minis, imo vero extremae impietalis plenum esse de * \ , - monstrans : nonnunqoam vero melum, poeLX, i n , \ quam, formidinem, veluti paedagogum aliquera, at , \
que severum custodem, nobis opponens, undique
. \ ad id quod sibi placet adducit. Itaqoe in Deuiero * \ nomio inquil beatus Moyses : Et haec sunt prae , * cepta et judicia quae senrabilis, ut faciatis iu terra
^ , ; g quam Dominus Deus patrum vestrorum dat vobis i n
, poseea&lonem omnibus diebus quibus vos viviiis
. * super terram. Perditiane perdetis omnia loca, i n
, quibus servierunt gentes diis eorum, quae vos poa, \ sidebilis, in montibus excelsis, et in collibus, et aub
, \ , \ arbore opaca : et everletis aras eoram, et conteretis
, \ , fitulos eorum, et lucos eorom succidetis, et scul^
, \ - ptilia deorum eorum comburelis igni, et perdetis
6, - aomen eorum ex loco illo . > Graecorum quidem
^ , \ sapienles et eximii inter c&teros, poetaB vero maxi . > 01 \ , me, oreadas quasdam et bamadryadas nympbas,
8 , * deemoues videlicet, appellanl. Erant etiam qui, cum
, . \ locis editioribus suos deos venerari vellent, aris ex stmclis in montibas, boves immolare studebant;
, , et cum circa formosiores arbores stataas et simu
7 0
a c r a
, - D *
dainonum conslituissent, ovibue casdendis
operam dabant. Sed necesse erat ut, ei qui natura
, et vere Deus est, subjecti bomines, nihil perlimc . '*
sceotes, erranlium bominum ludlcra demolirenlur,
*
et ab illorum moribus longissirae recederent. Ideo , ,
* . que rursus d i c i t : < Curo 179 exterroinaverit Do * - minus Deus tuus gentes quas tu ingredieris, ut pos , sideas terram, a facie tua, et possederis eos, ct babitaveris in tcrra ipsorum, cave tibi ipsi, ne sludeas
> ,
scqui eos, postquam exlerniinali fuerinl a facie tua;
,
non exquires deos eorum, dicens: Quomodo faciunt
| } , ,
* gentcs h<B diis suis, sic et ego faciam; non sic
, facies Doiuino Deo tuo : abominationes euim quas
Dominus odit^ fecerunt diis suis; nam eliam filioa
, ,
1 G o r . , 7 , 28.
Deut. x n , 1-3.
S. CYHILLl ALEXANDWXl AIICHIET*.
419
20
suos et ftHas suastwniburtii.t igui diis suis

; , * , ; Bene prohibet emnine legislator ne errantium r i
ius iraitentar, et ab impra illa liberorum caede rece- , ,
dere jubet, illoeque sanguinis cupidos, et falsi no-
\ . ramis deos corruptores ac perdilores humani
, *
generis esse coarguit, qui teterrime, prse sua libidlne, ipsa quoque necessariae benevolentiae jura con~ *
.
teronanl : c Creavit enim omnia Beos, ot essent,
et saluiares sunt generationes mandi, et non est i n - ,
feroram regnam in lerra. Inridia vero diaboli roors
, * c *
iniroivit in mundum . Ac divina quidem Toluntas
,
evertit mortem, intertlumque destruit, et ea q u
suni, perire non patilur; cretfvit enim, at esscnt, , $ jb" omnia, sicut scriptum est: qui vero daemonura cu- \ . ?*
. #
piditate lanquam retibus ad errorem pertracti sunt,

~
> n

eorum interitum, qw, viverent, sant editi; eo,
(!>, ,
Tmoqae mortera, qui, nt essent, creali siiiit, velut
ondimenta qoaedam et odoratissima thymiamata . , Satanae offerunt. Pulcherrime igitur illorum morea
gravissimis criminibus esse plenos ostendit, viola- , ',
,
riqne apad eos naturam, optabilisque erga liberos
,
amoris jura conculcari; ut auditonim animum ta
, . , tovi
gemium, et vitiorom inimicum, ad ea ampleclenda,
fortiterqoe arripienda, qua ipse vellet ac juberet, * **aplissime transferat. Atqne haec ad illorum impieta- ,
tem evertendam olim cdicta sunt. Supremo praeter- , )
. ca supplicio sanxit, si quis confirmatxrra bominem
t qui veritatis cognilioncm pie suscepis9et, a w n - $ ;
& . ^;
icntia deducere lentasset. Sic enim rursus ait :
Quod si suirexerit in medio tui propbela, vel som- Q , * ^
. |nians eonmiun>,et dederit ttbi signomaut ptodigium,
ct venerit signum aut prodigiura quod locutus fue- ,
r i t ad te, dicens: Eamus, et servramus diis alienis, . "
c * 180 .
novistis: non audtetis verba propbela? illius, ant ejus qni somniavil somnium; quia , *
tcntat vos Dominus Dcus vester, ut sciat an diliga- , <,
tis Domioum Deum vestrum er toto corde vestro, * \ !
ef ex tota anima vestra : posl Dominum Deum ve- ,
strum ambulabitis, et ipsum timebilis, et mandata **,
ejus custodietis, ei vocem ejus audielis, et illi ser- , t
vietis, et i l l i adbaerebilis; et propheta ille, vel qui ,
ftomntum somnravit, morietur : locutus est enirn ut \ *
, , *
abdnceret te a Doraino Deo tuo
Quara justa est
, baec lex, ac Deo conveniens! Nam si corpofum occiaoribos omnino mori necesse est secondum leges, D , \ , ômodononaequissimnm est utidem discrimen sub- . 0
eat, qui animo perniciosum errorem invexerit, et eum , >^;
qui, jnxia Salvatoris tpsius vocem, corpore praestan- .
liorest, in perditionis foveas conjeceril? Juslissimum \ ! ;
igitor putavit Deus ot extremo supplicio loeret poe-
nas deceptor et impostor; eamdemqae similiter poe- , cr-;
0 naro adversus eos constituit, qui levera mobilemqae
animom ejusmodi hominibasadbibaissenl.Cui enim,
, i v u U
, %
inqnit, effugere licebat, ad veritatem vigilanti animo
resptcienli, is qoam ob causam sponte ad perni; * &&
ciem refugrt? c Quod si raventus fuerit in una ur, \ , ^ * "
u o s
1 1
Beui. , 29. " Sap. , 14; , 4 4 .
(I) Sii- codex
Deut. xin, i -5.
Valicanus; codcx S i r l e l i , .
4U1
ADOIUTIOXE SPIRITU VERITATE. LIB. V I .
86 * - Wum tuarum, quas Dominus I)eus tuus dat libi, vir

^ aut niulier quae faciat malum in oonspecfci Dttarfni
. , , tui, u l Iransgrediantur paclum cjus, et abeuntcs ser , ' vierint diis alienis, et adoraverinl illos, solem vide ; & licct, aut lunam, aut quemvis alium ornatum eoeli,
, quae non praecepi tibi, neque ajinunliata sunt t i b i :
, , el investigabis diligenler; c l ecce verum fectum eet
, verbum, et facta est abominatio baec inlsrarel: edu ,
ces hominem illum, vel mulierem illara, qui fecerunt
, , rem hanc malam, et lapidabilis eos lapidibus, el mo , \ , rientur : in duobus teslibus, vel in tribus testibus
, \ ;, \ - morielur,qui moritur; noa morielur inuno tesle : et
, \ , manus,i inquit,c teslium erit super ipsum in primis
* >. ad interGciendum eum, el manus loiius populi i n
, , - extremis : et auferelis malum a vobis ipsis . > Dei
, \ - namque cultu violato miscricordia comrooveri, m i , \ * nime tutura est; sed in primis periculosum impor \ ttmo temporead muiuabenevoleniRe ignaviam emol * ' \ * l i r i : idque illud esl, opinor, quod ait Christus: Qtii
' - amal pairem aut matrem plus quam me, non est me
, \ \ dignus* . Yaleat enimeo temporepietatis 181 fex,
* \ recedal naturalis amoris vis, et ea omnia quae* \ , cunque ad bominum dilectSonem speciant, et, ut ila
. dicamus, pia duritia colaturDeos. An vero non pium
csse censes, qui nullam causara dicere possint cur
\ , , " defccerint, et tn apostasin lapsi sint, eos sine ulla
, miseratione jpuniri; quippe qui illaro supra omnia
. > \ gtoriam offeodant, eumque teinere injuria afficere
, , \ non vereantur, cui aequum eral stabililatis sludio
;, \ ' ketitiam afferre?
, * . " , * , , , \ ,
;
. *, ;
C PALL. Prorsus pium : quidni?
. GTR. Commeraorabo aulem ejus verba, priscis
- c \
illis hominibus dicentis : c Qaid inveneruiit fn rae
, ' , \ patres vestri delicli, quia recesserunt longe a me, et
, \ abierunt posC vanitaies, et vani facti s u n i " ? Cura ; ' - que Olioram Israel velnti meram stultitiam demira , * rclur, a i l : < Obstupuit coelura super hoc, et inhor , \ \ - ruit terra exlra modum, dicil Bominus; quia duo
, roala fecit populus roeus: mc dereliquit fbntem aquaa
. , \
vivae, et foderunt sibi lacas contritos, qui non pos , , - sunt aquam continere . > Eos cnim ab omni recto
. consilio aberrare, baud absurde censuerim, qui dis , \ ; cedentes a Bei cuhu, creatnrae serviunt potius
, , quara Creatori atque Conditori; aut ad turpiorem
\ , adhuc errorem delapsi, adoraul opera manaum sua^ tu > , D rum : cum esset pcrfacile, si recie sapere Toluissent,
* summa? illius et ineffabilis natnra* puicbriludinem
, , conlemplari, neque solum ex crealura mundi, sed
\ eliam ex rerum qua3 conditae sont concinnitate
, principem ac ducem et opiflcem hujus oniversitaiis
\ \ - intelligere. Sed nonnulli e priscis illis bominibui
. ' consilium adeo suspiciendum el admirabile lespuen , tes, aurea, ut esl apud Graecoe poetas, pro aereis pcrn
TT
Deut.xvn,2sqq.
" Matth.x, 57.
7 4
Jer. n , 5.
TT
Ibid., \% 13.
S. CYRILLI ALEXANftWNI ARCHIEP.
iU
niulaverant. Quare, abjecla Dei, qui s ^ n d u m na- , / ,

tnram est, adoralione puerililcr conversi sunt ad
(). ; |
inulilera el vanum idolorum cullum. llaque dedecus , risu digDum suo capiti asperserunl, suaque sponle (*)
superni auxilii deslitutiouero amplexi sunt. Ideoque
dixit Deus : l ) l dcdecae furis cum deprehensus fue-
r i l , sic erubescenl lllii Israel, ipsi, et reges eorum, .
ei principes ipsorum, el eacerdoles eonim, ct pro- ,
phelae eorum: ligno dixerunt : Pater mcus es t u ; et
, , !
lapidi: Tu genuisti me. E l verterunt ad me terga, et , \ , *
non facies suas; et in tempore malorum 182
~
, , \
rum diccnt: Surge, ct salva nos. Et ubi sunt dii tui, . \ * ,
quoe fecisti tibi ipsi? Si surgent et salvabunl tc in *
tempore afflictionis lua? quin juxta numcrutn ur- * \ .
bium tuarum erant dii tui, Juda; ct juxta nuuicrum
, ; viarum Jerusalem, aacrificabanl Baal. Cur loquimini
admc?Omnesyosimpieegislis,el omnes vos hrfque
;
fecislis in me, dicil Dominus . >
, , "
, . ' ; , ,
PALL. Grave revera criroen, Cyrille.
. , .
CYR. Sed est aliquis, nt opinor, nonnunquam e
. * *
noslro quoque numero adbuc non admodutn confir- , ,
matus, qui fucalam ac simulalara erga Christum
,
cbariiatem seclelur, et ovis quodammodo pellem
\
aibi circumposuerit, nempe u l ad speciem esse Dei , .
amalor videatur, ctim terra sit, el immanis bellua,
\ , ,
roalignus ilem ac varius; adeo ut domi quidem ac \ , de nocte, Jatenter, inquam, daemoniorum cuitura3 , ,
sii dedilus; idem taroen, ut verisiraile est, potel sc Q , ^
posse Denm quoque ipsnm effugere, e l illam inefla . ' *
bilis illius natorae intelligenliam fallere. Facileau- , .
tem oslendi potest, qui ila senlial, eum gentilium
.
quoque stullitia turpiora cogitare. Nam Graecorum
* '
sapienlibus sol, qui condilusac factusesl,]umioarc, , ' \ ' ,
inquam, illud magnura, et ad hoc ipsum a Deo cnn- (3), , \
ditum, jure oplimo omnia aspicere et ombia exau- ' *
dlre videbatur : putabanl enim, quod pro Deo susci- ,
perelur, id divinsB naturae proprietalibus pradilura
. *
*sse oporlere : esi anlem summae naturae proprielas, , \ ^
onuiia scire alque perspicere. Sed illi quidem ila
** *
sentiebanl: ad nos vero Deus olim clamabat: c Dms * , ,
propinquans ego sum, dicit Doniinus, el non Deus \ ^* ' ;
de longe : et a me abscondclur alujuid ? > Nibil
.
eniiu latere potest eum qui nalura vereque Deus D .
esl. Idque divinu David nos docebit dicens : < I n - , \ , *
lclligite, iiisipienles in populo, et slulti, aliquando
, ; \
sapite: qui planlavit aurem, non audiel? et qui finxit
, \ ; ', ,
oculum, non considerat ? Dicebant enim scilicct
* , *
nonnulli prae stultitia : c Non videbit Pominus, ne, " ,
que inlelliget Deus Jacob . Annon desipienlia3
,
sumnue esl dicere, minime eum scire, qui cognitio- , *
nis iributor sit; ac pulare eumnon exaudirc, qui ;
bunc sensum rebus a*se condilis dederit?
%
s u o
" Jer. , 26n29.
Jer. , 23.
Psal. xcin, 8, 9. lbid., 7.
( 1 ) Homcrus Itiad, ' :

+, '
erreaColvr.
2) Cod. Vat., . Superius idcm cod.,
tov .
(3) Homenira inlelligU, qni lUadon tertio A g .

memnonem Hi fcedcre Solem invocaalem iecil :
rArf nai
.
%
4*t
DE ADORATIONE 1N SPIRITU ET VERITATE. L I B . VT.
4*6
. .
. , ,
xa.fi* . , c
. , ,
,
.
. .
. * , ,
,
* (1) *
,
;
PALL. Absurdum omnino.

CYR. Dlc igitur solus aiquc modis omnibvs est
adorandus Dominus Deus, ut Scriplure tradtmt;
alius vero praeter ipsum nullus. Scriptum est enim :
c Perfectus eris anle Dominam Deum tuum " . 1183
Porro spiritualis perfectio est firmitas fidei, et integer cultus, e l irreprehensibilis i n Deura chariutis
pulchritado.
PALL. Sic sentio.
CYR. Num igitur, Palladi, qui minime illi quidem
deos alienos aut certe creaturaro potius quam Greatorem adorare in animum induxerint; sed iidem,
nescio qua ralione tamen, falsis idola colentium vaticiniis fidem habent, eos reprebensione atque culpa
vacare dicemus? aut eosdem desertorum crimine
Hberos pronunliare, iis tutum esse pulabimus, qui
vere sincereque Dei amatores sinl?
. .
PALL. Miaime.
. ' \
CYK. Astrorum quoque praestigiosae observationes
, , - etomina, ei falsae divinationes, et daemoniacae dece , , \ - ptionee, illis solis, at opinor, conveniuiit, quibos
absurdissime placet ignobilem atque exsecrabilem
.
idolorum cultum in animum admittere.
. .
PALL. Recle dicis. Nam divinus quoque eermo
, nobis praecipit ejusmodi rerom dedecus ac lurpttu - < dinem abominari. Sic autem babet:< Cam vero i n , gressus fueris in terram qoam Dominus Deus tuus
, ] dai l i b i , noii disces faoere juxta abomioationes gen" \
lium illanim : non invenielur i n te lustrans fllium
\ \,
suum, aul fiUam suam i n igne, divinans divinatio , ^^, ^ neoBf
o-niaans, e l angnxans, veneficus, incan
, , ,
tans incantationem, Pytbonem habens, et por
, , tenlorum iaspector, et inlerrogans roortuoe est
* enim abominalio Domino Deo tuo omnis qui facit
. ' lalia *. Et post alia rursas ait : c Perfectus erie
* ,. coram Domino Deo tuo : gentes b quas ta posside& ; , bie, bae omina et divinationes audient: tibt vero non
* sic dedit Dominas Deus tuus; propbelam ex fratri . bue tnis, v l me, excitabitDominus Deos tuus; ipsum
* [ aadieiis, juxla omnia qusecunque peliisti a Domino
] Deo tuo i n Horeb, i n die congregationis\
. >
. , . CYR. Prseclare ais, Palladi: neque enim seque , *
mar portentorum conjectores, et necromantUe ope , , ram dantes : jam vero oeque volatus avram, lant l , * (2) * quam verum aliquid polliceanlor, accipiemus, quamvU dexlrorsam ferantor aut sinistroreum, aut ad
& *
occasom vel ad ortum solis: sunt enim baec extre .
ma? demenliae. Ducem vero ad omnia eequemur
' ' ,
Christum, ilium propter nos similem nobis faclura
* ,
et prophetam; ab ipeo accipiemus rerum necessa ,
riarum cognilionem, ipsique assidebimus, ac falsa
\ .
daemoniorum oracula abjiciemus et contemnemus,
(
184 Ut enim rebos universit et vilam tribuere e|
, *
* Deot. , 13.
ibid. #-12.
" ibid. 13-15.
(1) Cod. Yat., .

( ) Verba Horoeri latenter indicat quse sunt Ilido M, ubi Hecior ad Polydamantera inquit:
Tvn\
tT clurclci
PATROL.
G E . LXVin.
, * "
E i r ' kxl dit.C ,
Eh' kk*
.
%
14
S. CTRILLI ALtXANDRINI ARCHIEP.
4*7
<ortum dare, secuudum naturam ac proprie soli Oeo , , ,

tribaendum esl: sic, ut opinor, omnium quoque re- . ,
rtiHi cognitionem habere : esl autem ejos naturae ,
proprium res futuras manifeste scire, et reruin uni- ' . "
versarum cognitionem, i n se ipso veluti collectam
\ ;
Cenere. An tibi parum sapienler ac vere dlcere v i demur?
PALL. Imo vero maxhne.
. o5v.
CYR. i n ipsum igitur peccabimus, et ad illius su. ,
premse gloriae injuriam nostrum crimen pertinebit, ,
si nefariis et impuris spiriiibus inesse credemus *
ea quibus ille decoralur, et admodum insignis est. Jam enim adeo slulte sentientibus licebit illud su- . "
spicari: vilam quoque tribuere posse, atque adeo , \ \
conditorem esse Satanam, si quae omnium praestan ,
tissima sunt, el proprie Dei natura tribuunlur, non B \ ,
solum ipei concedemus, verum etiam nalura insita
, '
esse dicemus : propriom est porro atque eximiam \ ,
sumrase Ulius naiurae bonum cognilio rerum futora- . ;
ram. An verum noh esl quod dico?
. . # ,
PALL. Et quidem maxime : ait enim qufbusdam
per Isaiae vocem, qiii ea quae Dei sunt, ad creatu-
, \ ,
Tam deferrenl: c Mementote borum, et ingemiscite;
poenilentiam agite, qui erratis; et redite corde, et , ,
-mefoentote priorum a sisdulo, qaia ego snm Deus, , ,
el non est alius praeter me, annimtians prius extre-
ma, antequam Gant ei stmol completa sint, et d i x i : , , ,
Omne consilium meura stabit; et omnia qaae de- * ,
, .
crevi faciam . Ut enim ostenderet non tsse a l ieram pnetet setiatura ac vere Deum, auditoritras^ "
illud tanquam todiciam atiaHl, noospe aiflfantiare
**
e pobse exlrema, priasquam flerent.
\
. , . *
CYR. Praeclare ais, Palladi. Sed velim, ut adhuc
, dlligfeirter veriiatem dispiciainua, atque illod consl* ,
deremus, qua raiione, si omnino iriter eos censemar
,
qui reete et evangeHce vivere volunt, falsarom d i vinationam assentationes seqaanrar; et cmn ita - , ' ,
lmra intenti, lanquaro ab illis aliquid vere d i catur, quomodo non SaWatoris noetri voceta dfe )
. "
racndacio condemnenros. Dhdt eflim profecto arre * < ?!
gantibtis superbfeque Judwis: t Voe ex paire vestrb
,
diabolo estis, et desideria patrie vestri vultis facere;
*
itle homicida ftiit ab inilio, et i n teritate aon stetit;
, ,
W 5 qui*
^ eritbs iti ipfco: ctmi loquitur
mendacium, ex propriis loqtiitur; quia mendax est D * ,
, ,
ipse, et pater ejiis . > Qaomodo igiter, q u i inen . > ,
dax est, verax erit tnqihim ? aôt quomodo txrn omni
ey parte mendax, qui in veritite bon efetit? Nonne igi- ; tur jain, Palladi, cuivts taalrifeelam erlt, si daemo- *, ; *
, , ,
niorum vocibos veritatcm trtbQemoe, fore u t d e
,
mendacio Chrlstnm coademneroue, et mentiri verl ,
lalem dicaraus?
;
P 4 L L . HaadlbBgeaberimas.
. .
CYR. Quiaetiam (nam illud quoque Sis q a dicU
. " ,
sunt adjiciam), a Christo didicimus, iropuroram
* , ^
spirituum verba non admittere, ite ei Velint quidem . ,
M
1 ) 0 1 1
* Isa. XLVI, 8-40.
Joan. vin, 44
ifj
DE ADORATiONE IN SPIRITU ET VERITATE. LIB. Y I .
430
c f ( - inienlvm inaccessam sii)i et iasuclaai afferre veritateoi.

c t p ( i ) ^ .
PALL. Ottomodo istud asserU ?
11. ;
CYR. An vero muuaae adverlis aaactos avange . *
listas, qoi acrip&erunt daunonia ad Chriatain ac, ,
cesaissejclara #t ataxwa vooe claaiaaUa: Stne,
-, ,
quid nobis et t i b i , Jesu Nazarene? Tenisti anle
, ;
tempusperdejKBOS: scwmisquedsis Sasctus JDei. Ule
* , " .
, , < , - aulem increpaj&s, * i n q u i t , sin$bat ea l o q u i ,
quia sciebant ipsum esse Cbristum . > Atqui ^}ua
. ,
de causa (uierito d u b i t a r i r aliquU) i l l o s , c u m
,
> ; verum proclamarept, inorepavit CbrisUis ? Sed n i mirum res gesla nobis utilis fuUira erat. Hac eaim
'* , .
*
r e d o c e a m r , i l l o r a j p v e r b i s , eliamsi ipsam prsedi, - care velint verilateea, et ea dicere quae sunt <evitciav, , ^ * V A M >
inseregtes fajsa, jaocent audieptibus : non diseimili ratione, nt piibi quidem videlur, ponDullos
, ,
iaoere videmos, qoi mellis adinisiione sensum
' , , , *
junariormn rerum auferunt, et dulcium iafusione
(%) Tolunt eorum q w w u a v i a $ w t , laieiUer gpaUim
atv ,
er^pere.
* .
e T
PALL. Est igilur pHimBO periculosma inopoviads

îvinatorum a^qtoni^gee.
GYR. I d quidQm a Deo aoeie H d u t u r , et iaAer
pessiioa criipiaa rejoepeelur. Sicenjm aK k i Levitico : c Et aaiiaa qwe aecata heril Pythoais spiriftuqi babeoles, etrinqaiHatvnee, ut fqniicetur post
ipaoa, obfiwajbo feeie mewa adversus animajn i l -
. .
. ,
.
' 3
AxaotAofc,
,
% - ,
^^
* . ,
,
,
, \
^ *
xttQppiCs^ ,
- * .
06, - , \
drfktftuv ^, .,
e^Sou, ;
'' ,
,
ferJuffv ,
.
, * * ,
&> , ^
,
&. \ &
6 ^ JUav .
Marc. , 14,i3.
Levil. , 6, 7.
Et post alia rursuip : c Et vir a;ut muJier, quicunque

ex ipsis iuerit Pytboftis spiriluoi habens, aut iacantator, morie -mori^tur, et lapidibus lapidabUis
eoa : rei sunt *.
laterdixit enim, primum
}*e qui fallaces divinationes ex aatrorum aut mortaorum observatioae sequerentur, alieDissimam esse
eam rem a sancta conversalione asserens, ei ab iis
f a i Deo dedili essent maxime abhorrete; deiade
adversus alleros extreraum supplicium constiluit,
ac reos esse i n q u i t , non perraittens, qui ad boc
scelus progressi essent, ut laqueus moriis fterent,
et rete animarum ipnocentiura, et perditionis osUum, et inferorura profundum
et qiuE nonbujus
gcneris pestis; ut iis a nobis roisericordia tribualur. Illud autem sapienter ac vere inteUigi puto
hanc adeo acerbam, et, qaae omnia mala superet,
pcenam non esse in eos a Deo conslilutam, qni et
scire et effari caeleris futura possunt, et de futuris
rebus nonaihil vere praedicere. Neque enim veriialis
sermo punitur; sed mentiri est exsecrabile : quod
si quis facere, idque tanquam Deo auctore deprebendatur, is in ipsam procul dubio naturam ineffabilem conjecit calumniam; itaque cum ipsi veritali
raendacium, lanquam rem qux ad iUam pertineret,
iribuerit, pares criminibus poenas dabit, et inper-
ibid. i T . Prov. ix, 18.
( I ) Sic cod Tat., cod. Sirieti, .
(2) Codex Sirieli, .
431
S. CYRILLI ALEXANDRIN! ARCHIEP.
492
ditkmem abibit. Neque enim Scriplura iis qui ex , ,

Deo futura praedicunt, poenas constituil, absit: ex- *
cipialar enim a poena ille sanclorura propbeUnun
. ,
ordo : sed iis qui illa, lanquam ex Deo sint, fingunt; , ,
quod praedicendi munas ne mendacio qoidem l i .
berum faciant. Ilaque, quia, cum a veritate non accepermt, loqnonlur qiue vofoni ex oe ipois, ideo
peccant.
. *Ap* ,
PALL. Num igitur i n boc dignoscemas ulrum
Deus sit, qui responsa dederit, an illi ex ee ipsis ,
;
toquantur ?
CTR. Et qaideminaxime : nam id qnoque nobis
. \ \
divina lex jam persuadebit. Sic enim dixit Deos i n . "
Deuteronomio: c Quod si dixerit qmspian in corde :
c -
Quomodo cognoscemas verbum quod Dominus non
, ;
est locutus? quaecunqae locatus faerit ille propheta
\
tn nomtneDomini, id autem nec factum faerit, ne- , xa\
qae conugerit boc verbum, qaod non est locutas , , Dominus, i n impielate locutus est ille propbeta :
' , non abstinebitis ab i l l o > Intelligis ex rerum

prsdiclarum frustratione certissimam argumentum ;
s u m i , quod non ex Deo quidpiam praedictum s i t : .
veritatis enim amica est veritas. Hujusmodi quid * c ,
dam etiam per Jeremiae vocem a i t : c Deus propin- , \ \
qoans ego aum, dicit Dominus, et non Deus de longe; , \ ;
si abecoudetur homo i n occultis, et ege nen videbo \
eum ? 197 Nonne coelum et terram ego impleo? dicit
. " , & Dominas. Audivi q u loquunlur prophetae, qiue ,
propbetant i n nomine meo falsa
> Deinde, accusatione gravi diviaas legee conlemnenlium fa ,
terjecta, q a praedicliones ex Deo sint, quaeve non ^ \ , sint, tanquans evfdens indicium afleH,
ipeajii' nanlpe . t ,
"
veritatem. A i l enim iterom : c Propbela, i n quo
, \ ,
est somniom, et in quo est serrao meus, narret
' , /
verbum meum in veritaie . Nam, si quid visum
, &
taerit a veritate discrepare, illud ipsum continuo
, \
suum ârentem atque auctorem esse mendacem
,
prodet, et a suo corde loquentem, non ex ore Do , .
mini, sicut scrrptum est.
PALL. Placetne aliquid, quod necessario sit
. quaerendum, proponamus; an id missum faciamus,
, , ac potius pergamus quo nos tua duxerit oratio ?
;
CYR. Atqui, Palladi, quae ad utiliutem necessaria
. \ , ,
sunt, non in mininmducimus: itaqoe minuslibere,
*
si quid videatur proferre, equidem reprehendendum
,
putem; idque jureoptimo. Quamobrem nihil veritue j ) * ,
dic, si quid velis.
. ,
PALL. Si non ab ore Domini loquuntur nonnulii,
, , ,
scd eructant, ut ais, de corde suo ; quonam igitur
^
inodo sanctum Samuelem, quamvis jam mortuum,
SsoA>>,
Pylhonissa illa mulier ad Saul produxit, qui i l l i
rerum fuiurarura exitum exponeret? Haec enim sic ;
, \
csse gesta, aliter acctdisse, quidam putant.
.
GYR. Num tu quoque non ita se rem babere putas,
. ,
m eoqae rectlusexieiiroae: an rldicole Justl v l r i ani , ^^
mam revera coactam esee dicig, et muliercola
, T w a U a i
vocanie venisse?
;
B
Dcut. xviu. , 22. Jer. , 33-i6.
ibid. 28.
tti
ta
m ADORATIONE; I N srau U VERITATE. L I B . V I .
PALL. Equidem corapertura non babeo quid
. . j
dicam; sed, nisi fallor, quid verum sit, declarabit
* , , , .
inquishio.
. .
CYR. Recte dicis. Igitur illud antc alia diligentar
,
interim investigemus, ulrum Dei munere h c por - tenta edant atque efficiant, qui bujusmodi rebus
, sludcnt, an malorum spiriiuum opera.
.
PALL. Quis vero ad tam ineptas cogilationes perHAAA.
, veniat, ut arbitrelur Dei opera portenta baec edere
; necromantas, et pythones, et incaniatores ? Nam
, contra commemorabo legem quse supplicium extremom decernit, quisquis baec facere ausus fuerit.
$ .
, - Atqui quoraodo non dementia sit cogitare eum qui
, ^ ; capitis condemnetur, Deo non displicere? Neque
enim ille cum suis legibus pugnare censendus est.
.
. " .
,
,
, \
,
.
'
,
, *
, .
*\ ,
,
* , vb-,
* , ^
- *
*
,
,
;
188 CTR* Optime ratiocinaris. Jam veroisto modo

sanctorum virorum animas, quse e corporibusexcesserunl, contemptas esse putabimus, neque numero baberi, atque adeo i n eas miserias pervenire,
ut etiam nequam spiritibus subjectae sint, et invitae
sequantur eos, quocunque i l l i xolaeiiat, nallo negotio circuniferentes. Atqui Joannes ille sapiens,
qui Apocalypsis libellam conscripsit qui Palrum
judicio comprobatus eet, sanctorum animas sub
ipso Dei altari se conspexisse, aperte confinnal *.
Quod si eas ex illis qaoqae supernis mansionibus
trabunt, et de sacrati$siitm. locis deferunt secure,
nemine probibente, primum omnibas quidem da>
moniis est i n coelum accessas, deinde iisdera patet,
ut coneeqaene est, paradisi januatcedit praeterea
flammea illa rhompbaea: sic enim consequi videtur,
neque iagreaeum atque exitum illis modo Hberum
praebet; sad licet eis etiam, si libeat, aliquos eo
ingressos educere : nonne ergo boc est, spem quam
in Cbristo babemus, irridere ? et miseirimam esse
ostendere admirabilium viromm vilam ?
9
PALL. Ita videtur.

. ".
. . CTR. Sed idem minime obscurum esl. Quomodo
, ., autem melius eratbeato Paulo resolvi, etesse cum
;
Christo ? Nam, si postea quam terrenis rebus
, ,
excesserimus, et cum Cbristo fuerimus, adversariis
. , spiritibus subjiciendi sumns, exiaanila est fides, vtt
fl -, ,
scriptum e s t ; ac versari in corpore, quam esse
, , , , com Cbrislo, quivis, opmop, longe praestantios esse
^ . , poslbac judicabit; et, quod hoe ipso quoqae sit
* minas ferendam, si, cam adhuc in bao vica versa ,
mur, subjecti rakiinie sumus diaboli cupiditatibos,
, sed caJeamus potius super serpentes et scorpiones,
6^ , et.super omnem polestatem inimici, juxla Salvaloris
*5 , .
nostri Yocera . Ergo, ubi cum Christo fuerimas,
, ^ quomodopejore conditione fatnn sumus ? quomodo
-; etiam verax e r i t ipse, oum d i c i t : c Oves mese Yocero
, meam audiunt; et ego cognosco eas, et sequantnr
^ x V z A , ,
me; et v i u m seternam do eis; et peribuat in
tft*rV(ov ,
aeternum, el non rapiet eas quisquam de manu mea:
ot-fpC *
Pater uaeus, qui dedit mihi, omnibuf major est; ct
M
9 T
A p o c . , 9.
Pbilip. i , 23.
Rom. iv,
, 7
Luc. x, 19.
435
S. CYRILLI ALEXAMHU51 ARQHEP.

M
ncmo potest rapere ex mano Patris m e i ? Dccepit etiam acOicet 189 pielatis i n Christtnn atblelas
bealiseimus Pctras, cam ad honc modum s c r i p t i t :
t luque qui paliuntar secandam voIunUtem
Dei, fideli Creatori eommendent animas suas. **: >
Qaod si Deo cofmnendaUm animam cogil Satanas,
agilque ac fert qnocnnqfje pro tempore vohierit,
quomodo ille sanctornm protector, qui aniascajusqae spiritam Telati deposhum commendatam accepit, fiddis inteHigi poterit? DefiramenU igitor sunt
baec, imo vero stepor immanis, pntare propbetae
afiimam revera frigidis scelestissima maliercolae
earnimbas ex attribntts sibi sedibtts esse dctracum.
PALL. QtBeotm igiluf faerii r e n i m , qaas conaidenffidas proposoimus, explicatio? nam baec adeo
torpia ne simplicibi qaidegi, u l rft dieam, cogitationibus admitlenda censeo.
GTR. Propodlis prins sacrae Scriptnrae verbis,
tom qaa animo occmrant exponrau*, et abique
decorem diligenter retinebnnas. Ea sic babert: Et
Sarnuel mortaus e*l : et planxenmi eom unhrersos
Israel: ei tepelieroiit eum ln Arnatbaim, in civitate
ejoa: et Saol abeiolh pyth(micos,el cognttores a lerra.
Et coagregantnr aUopbyli * et Yeninnt, ti castrametantor in Sonam : et coftgregal Saul oometn bominem
Itrael, et caetrametaiitor In Gelboe. EttidU&atdcaatra tHopbylorum, et timait, et constemainm estcor
cjae valdc : etconsahrit Sami per Dominnm, et
reftpondii ei Dominus per sonania, neque Sn ma~
nifeatit, neqne in propbeiis. Et dixit Saal senris
t n i e : Qiuerite mlhi nwlierem pythonlsftam, et ibo
ad Ulam, et quaeram per iUam. Et dixeront servi
ejoa ad eam : Eoce mUBer pythonissa eet i n Aendor. Et toopertot aai Saal, et induit se vestibas aliis,
et vadii ipse et duo viri cem ipso ad malierem
nocte, e l dixit i i l i : Dhrlna mibi in Pytbone, et evoca
ad me qoemconqoe dixero tibi. Et dixit mulier ad
illam : Eeee jam noati qoaecunque fecit Saul, ut
exterminavit pytbonicos et cognitores de lerra; et
cur tu insidiaris amnue raea, nt occidas eamY E l
jaravit illi Saul, dicens : Yivil Dominus, st eyeniet
ttbi mali quidpiam i n verbo boc. Et dixil molier
Saali: Quem exciubo libi ? Et d i x i t : ISOSamueleni
xtila mibi. E i Ttdit mttlier Samoelem, et exclamatt voee magna. Et dixit raulier ad Saul : Cor decepUti m e t e t t a esSaul. Eidixil illi rex :Netimeas;
dic qaem videris. E l dixit illi mulier : Deos vidi
^ aacendenlese terra. Et dixit ad illam : Quid cognovisti? Et dixit i l l i : Yiram rectam ascendentein de
tcrra, el hic amictae diploide. Et oognovh Saal,
quod Samael eeeet btc, et indinavit ee in fadem
auam i n lerram, e l adoravit eum. Et dixit Saniuel:
Cur inquielasti me, at ascenderem? Et dixit Saal:
Coarcior vatde; et allophyU bellom gerunl advertum ine; et Deue reoeaeii a me, et noo exaadivit
me adhuc, oeque in maau prophetaram, neque per
e
Joan , 27-20.
I Pclr. , 19.
136
poc, , &;
( ;
!
, \
* " \
, |
, )
, >
,
, \
; ,
,
^
.
.
;
, .
.
,
. *
, ,
\ ',
\ , \
. \
,
,
.
, ,
. ^
,
, ,
. ^
,
, .

'. * ,
' ,
, *
, ? .
*
,
,
", ;
, , *
. ~
;
. ,
. *hmxl
; .
* , .
* Atc \
. * ; *
,
. , *
,
157
DE ADORATIONE LN SPUUTU ET VERITATE. LIB. V I .
, . sonuiia; ei nunc vocavi le, u l indices mlbi quid

. ^ ; fociam. Et dixit Samuel : f u r ioterregas me ? et
* , Dominas recessit a te,et abiit ad proxUnum t u u m :
* \ , * et fecil tibj Dominus sjcul loculus et tn aaanu
, , mea; et disrindet Dominqs regqum de ipaau tua,et
, dabii illud proxjioo tuo DavM; quia nop audisli
, , . vocem Domini, et npn implesti iram indignaiionis
* , ejus i n Amalec : propter boc yerbum fecit libi
, Dominus in diehac, el tradet Dominus Israpl tecuni
; , in manus allophylorum : e l c r a s l u ef. filii l u i te * cum cadent, et caeira Israel dabii Dominy$ i n tna jUoiUtav , nus allophylorum . > Num igitur posthac dubilare
* poteris quin Sapl $pa senfcntia wêinjiati-s ^xta*
, buerit?Nain, cumeorupj vire a4 pugnan<lw>, qui
', adversui^ *e pongrega^ faerasti periimesceret,
* ^ quajsivit a Deo disc$r$ quid $ v ^ t U W a egspt : illo
, , aatein tapenje, ad ejua Qffansani, qai ta$ere statuc*
, rat, eojprertitqr. luque ad jnulier$m nf^roroaniia?
,
pperana dajifegi pergit; cQgnitQjti* auteip , qui
,
exiftimant hUura cognoscere. Peinde inquil :
(1) ;
Exciia mihi Samuetepa, non quod ea. yis carnii * num vel magicaB artis Qgsef. ut sancti v i r i animajn
, .
evocare possei, $ed quod semper dtvinantes hujus , , aiqdi yoce ataotuf. Audivi autem eot occultis qui . *bnsflam yerbi^ \hicere daemonia; et, aqua incan ,
tanda, simu|acra et qmbra>, et lanquam in speculo
.
fonuas quasdam con$picari, dasmoniis yidelicet co , > rifrn figoras apte fingenti))ii&, qui evocari dicunlur.
: , $
Iâque 191
primum Ula mulier: Video dcos as1
^, ' - ,
| ' *

, ^,
,

.
{
. * , ^
V**h , ,

câdenlese ierra *;deinde: Etvidif,inqait, muUerSao^nflttMtt*. NiailyeraôbilxHumbramvUaiii

fpisse afque simulacrum persimili j ^ a t q Samueli
figura (Jaenioniorum opera e f f p n ^ ^ u w ^ Q u o d s i quis
putet evocatam rjdyera fuis^p propbet aiumatnêt
mulieris vprbis tribaeril verilat^m; ergo, quja eadem dixit deos e tejra #cpni&ut$ se vidisse, uoa
divinandi cqnauetudini condonef. falsilalem; &ed
revera deos este putef qMoedam ejusmodi o-înis,
quj exaistaat e lerra ;ouroiUequl$^cundnm naiqram
Deos est, unos sit ac solus.
- , * .
, ,
, c>S *
*
. ' . , , , 0
PALL. Est quidem a te recte dictum. Caênuii

jdicet forlaê quiepiam : Atqui vera dixit, Sanle
qaae futuyra essent aciscitante. Non est aulem a no .
bis exigua orationis pars i u eo conBompta ut proba*

remug non inesse in imparU ^ r U i b u s veriia .
jtem.
CTR. Non, inqaam. Neque eahn componi auptt
. .
, , *
coagmentari almul passunt lox e l ieaebne, Gbrisius
,
et Belial: veruxi irritaniibus ac sppa offendentibos
, * ,
rcveJat /utura Deaft, ialerduro euain per qoos mini , - jne conyeaii, insonaoiibus hmnaao animo &anciia
>
I Rex. , S-!9.
(1) Cod.
I Reg. xxvm, 13.
ibid. ifc.
Val., . Paulo infra ulitur verbo .
S. CYRJLLI ALEXANDRINI ARCHIEP.
159
UO
, ot
angelis ea quae si i i didiceriot qni curioie aciseitantar, Mfattodam intabescent; eaqae pneooCkMie , ,
vdnti qaibusdam irae ac poenarum sibi immmenLium
primitiit torqoebinitar. I n sanclis enim propbetis .
insfdent, eisqae commnnicantar plerumque non ,
trislia solutn, et qaibus moerere et i n lactu jacere , ,
quispiam poseit; sed etiara qiuecunqtie nonnoQis ,
laHitoe el jacanditali futara s u n t : impiis autem ac
nefariis divinalionam studiosis Deus raala quae ipsis
.
eventura sunt aperit.
.
PALL. Quomodo aulem, autaude baec probari
;
poterani?
. ' *
CYR. Ab ipsis Litleris sacris; nam q u * priacis
illis hominibas accidenuit, scripta suni ot fignra ,
nobisessent, et modosqno myetice Imbneremur. A n . * ,
ignoras Balac filium Sephor, illum Moabitarum et ,
Madianitaram tyrannain, cnm fortem et invtclam ,
Israelis mdUtvdincm pertimeaceret, ac brevi ee
,
com cseterls genlibns simul peritarum existima- , ret, meroede pacu conduxiese Balaam? c Veni, i n - ; c , , c
quit, c et roaledic Israeli. Camque venissent n a n l i i : . *
Diversamiai, > inqait, hicnocte bac; et respondebo , > , , vobis quidquid dixeritDominas ad me \ 192 Cum- .
,
qae frigida et a dxmoniis immisea somnia qoaereret, et qtue ex carminibas et magicie artibos sibi con-
ttngerc solebant, separaret, Dominam dixit secam , - *
localurum : Deum enim se aadire simalabat. Qoam- . *
vis autcm eacrae Litterae consoetisincantatorum vo- ,
cibus utaniar, non Umen sapienter existimabimus ,

eum qvi natora ct vere Deas est, velot ex cbarit
tate profanoram bommom animis immitiere verita- C

tem, et combomine sceleratissimo, e i mago, ei
idolie dedito coUoqoi.YeniinUinen, c Venit,inquit,
Deus ad Balaam, et dixit i l i i . Quid homines isti
penes te ? > Eoqnecaasam advenlus eorum exponente : c Dixil, > tnguit, c Dominoe Balaam : Ne eas
eom illis, neqoe maledicas popolo : est enim benedictas . Ecce jam aperte beatas angelas ex persona Dei deceptorem illam atqae nugalorem magum avertii, ne maledicere audcal illi qui sit a Beo
tenedieiuft, nequedivinis decretis opponat bumani
mfelicisqoe consilii commenta : non quod illa maledictio offioere aliquid posset; sed ut aperte ac
raanifeste, qni in hujusmodi spera stulte adduelus
csset, per illum quoque certior fieret, nunquam

. , , , t
.
; ,
c , , c *
* , ^ *
, ,

,
,
, *

, , * ,
;
fore Qt a Moabilis vel Madianitis Israel expagnare- ^ ,
lur, cui prolector esset ac propagnator Deas, qai
,
popnlitm benedictum sibique deditum soa benigni .
late moniret. Atque baec quidem beatus angelos et
$ dixit, etfacere praecepit. Sed, posteaqaam promissis
*
muneribus ad eumdem ille vates illectus est, quod
,
forlaase id vere se pnMlitarum opinaretur, abire ,
qaidem permisit angelns; sed in media conepcctus
, ,
est viafalgenti fjadio : in quo manifesie docuit
,
euro, si maledioere vellet iis qul benedicti erant,
, beUometadversasDeom, et adversus tngeloe sus .
ccptorom. Poateaquam vero ad Madianiumpervenit,
, ,
Num. xxn, -8.
ibid. 9.
ibid. 12.
DE AD0R4TI0NE IN SPiRITU ET VERITATE. L I B . V I .
* ,
, , \ ^ *
. ,
,
. * c
, \
*
, \
. - \ \
,
*
\ (,
*
; , .
,
"
|V
aras exstruxit, et bovee immoUre jussit, propheUque jam factus est, non qualis ante solebat, ialsus,
sed v i divinaet ineffabili praeler spem in contrarium
esi conversus. Non enim malediiit, sed bcnedixit
potius Israeli, et in acerbos dolores conjecit Balac. ,
Sic namque scriptum est: c Indignatus est Balac
adversus Balaam, et complosit manos suas, et dixit
Balac ad Balaam : Ut malediceres inimico meo vocavi te; et ecoe benedicens benedixisli eum lerlio.
Et dixit Balaam ad Balac: Nonne etiam nuntiis tuis,
quos misisti ad me, locutus sum dicens : Si mibi
1 9 3 dederit Balac plenam domum suam argenlo el
auro, nonpotero praeterire verbura Domini, utfaciaia ipsi bonum ant malum a me ipso ? quaecunque
dixerit niihi Deus, b c dicam .
Consuevemnt
~
~
"
enim falsi divinatores iis quoque fallacibus uti vocibus, ac simulare se sciscitanlibus verum omnino
responsuros. Sic igitur babeto, verum loqui, esse
ab incantatorum et magorum arte prorsus alienum:
fieri autem interdum ut a Deo veritas adjungalur,
ut nefariorum bominum animi pnedictione rerura
futuraram vehementer sestuent.
T
,
,
,
.
\ * * *
,
.
. .
PALL. Assentior.
. "
CYR. Nam odisse Deum bujusmodi sive magicas
, disciplinas, sive temere fusas voces, easqae dissol * t * vere, liquere poterit ex ejus verbis, cum dicil :
* c
c Ego Dominus Deus ; > el ad baec praeterea :
,
Quis alius dissipabit signa pythonum, et divina* , ônes de corde, convertens prudenles ratrorsum, et
,
^
- .
. et confirmans
-~consiliom
e o r a m vtflltura
faciens?
: ;
verba pueri sui, et sententiam nuntiorum suorum
, veram coraprobans * ? Divinationes enim de corde
* , jactatas vanas acmendaces ostendit; sed pueri sui,
, id est, Christi, omnia verba confirmal: sententiam
, , - porro nuntiorum suorum, id aatera est, quaecunque
, ' , voluerint loqui 6dei, q u in eom habetur, praeco , nes, baec omnino veritatis esse plena demonstrat,
, cum illis signis atque prodigiis altestetur, et aliis
. " , - Spiritus sancti operationibus. Dixit eliam rursus,
6 * cum quibosdam facla quae Dei lege improbantur,
, - exprobraret: c Sta igitur in incanlationibus tuis, et
, , in mullis veneficiis tuis, quae didicisti ajuventule
taa; si poteris j u v a r i ; laborasti in consiliis tois :
* ,
,
D
| t galvent te astrologi coeli, qui contemplan
tur stellas; annuntient tibi qoid venturum sit in
o l ,
te . t Vides igitur quomodo risu dignam el pror . '
- sus inatilem, illam exaecrabilem ex astrorum ob . " servalione divinationem coarguit Deus. Ipsi vero et
, quidem soli convenire veritatem, qua praedicunlur
ea qaae certo eventura sperantur, ex eo agnosce
, * c - quod per Isaife vocem loquitar : Recordamini
, , horum, et ingemiscite; poenitentiam agite, qui er, , ratis; converlimini corde, et recordamini priorum
-^ *
P * *"
* , a saeculo, qaia 1 9 4 S
ter
me;
qui
annuntio
prios
novissima
antequam
*
, . * fianl, el simul consummata sint. Et dixi : Omae
s t e i l
lf
^Num. xxiv, 10-13.
Iaa. xuv, 24.
ibid. 25.
Isa. XLVII, !2,13.
e t
6 8 1
4
S. CYRILLI ALEXAMMtlM AKCHIEF.
Ai3
meutti eontiKum itabit; el omnta quacunque de- , . . . .
.
_
%"L
A.Tki ;
^ - _ i
^v^^^
,
,
_
xpte
crevi, faciam . Soli igitur Dco, qui est supra
*
,
oranii, a nobrs est tribucndum , futura totn plane
scire, lam vero posse certe praedicere ; augae vero

fulile* etaniles fabeHae, fatfocia? quoque ac pne- , *
, * 44, stigiae funt, qme ab aliis proneiscuatar : qui c u n
,
sint mente cornipta, de corde suo lequanter, at
,

t r r i p l u m est , et ex falsiiale paranda peooni occa
.
sionem quxrunt.
. . " , .
PALL. Vcrum est. Sic enim se rea habet prorl l
sus.
CYR. Abhac igUurquoque re abstinebimus; et
rclicU perrcrea via, per rectam incedemns; ac Deo
semper eodem modo innitemur, et sancloram b o n i num vocibus veritalem tribuemus.
PALL. E l quidtm maxime.

CYR. Quid ?non illud quoque praeterea exsecrandum putabimus, partemqae esse dtcemus gentilium
irapietatis, igiii etaqua purgari seilicet, et aliis
qiHbusdam ejusmodi ?
PALL. Maxtme vero. Iiaque divina lex d i x i t :
c Non invenietur in te purgans filiam suum aol
filiam suam igni " .
. ,
, *
, ,
.
. .
. ,
,
, ; ;
. .
*

.
. ' ,
CYR. Qtiam recte lex nobis ista pronuntiavit, et,
!
ue flerent, prohibuitl Eetenira ea res, ut opinor,
temeritatis plena, et rationis oplima* ac feapienlis ,
*
expers : quam enim uUlitatem afferre nobis possit
ignis natura ? quomodo etlam faccs n orbem agilaUB ; $ eura qai peocaril, liberare ? ifiris quidem, aul alte- g ;
,
rius ejusmodi materiae sordes excoqott vw ignis ;
^ . mentisauteui aut animae impuritatem quonam modo

consumat? Nonne igitur ba3C ridicula sunt, et vana- , ; * ,
, ^ ;
rum cogitationura commenla?
PALL. Ua prorsus.
CYR. Libentissime autem iia qui inter Graeeoa
cgregii habenlur, quique hujusmodi turpia ineiUula
et invenemiU, ct aliis iradiderunt, equidem dixeriin : Quod vestrum eet consilium? voe, praestantes
viriac eapientes appcllo, cum Tilyum illnm, quem
ortura ex tcrra diciiis, apud inferoe torquetis, et
vuUuresadbibetis, qui tanquam convivje jecore paecantur, quod mulieris apccicm admiratua, libidinia
morbo laborarit? Tanialo autem lapidem immiaere
dicitis, eumque inlemperantia linguie pcenas dare,
1 1 0 1 0
pucrls fabuloee traditis? 195

quoque diuturnis nc perpeluocircumaciiscoDversionibusIxionein
alligaiis, et in ea pcenas luere dicitis fallacia illiua
qua3 vcstris dils miniroe diepHcu.it: vos ipeos vero
accasterosquamvisgravisBirois Uirpissimisqua malis teneamini, igni ac ramis liberatis, at ipei opinam i n i ; et perditissimis bominibus crkainam ablutionem coucediUs? Tityo vero, qaseeote, et iis quos
naodo itominavi, ignie peuuria fbrtasae adeo acerbas
poenas impofiuii? Alqui Uto vestra opinione faraciseimus, qiai ignem ad bomiqce dololit, Prometbeuna
dieo, si uJlus omoiao cliara ilie fuit, ignis usum
1 1
Isa. 8-10.
Dcut. , 10.
. .
. * , ,
, ,
, , $ ,
,
*5^ ;
,

;
, , , , xxfat
, \
, ,
, *
. , ,
, ,
;
'
, ,
, ,
DE ADORATiONE CN SPIRITU ET VEHITATE. LIB. V I .
445
^ - ^
* $ * \ ' ,
, .
, ,
, ' !
, , ,
, * '
,
,
,
, ,
, ,
.
;
, ,
, ,
.
446
adeplus est; et quidein aiile aKos tamen ipaum

qaeque vinculis adeo firmis ot rumpi noa possint,
ianexam esse, vestra fabolae canunt: quin etiam
oncis unguibu vullures advolasse dicunt, sicut
THyo qaoqoe, videlicet tetros et immanes ulteres.
Date igilur, date, ut ignipurgari possint non illi solum, sed si qui vestmm aat i n alionim horainum
filias aul uxores insanierint, eaque admiserint quae
fas non esl; liceat iis quoque per ignem a culpa
liberatis, non solum a turpibus factis, verum etiam
a forensibus judiciis emergere. Caeteram in aliis
illico judicia et accusationes, et legiim severitas
vindex nequitiae incitata iertur et vibratur; vos
iptos aoteio, quamvis turpissimaro ac pessime olentem vitam sequamini, lamen frigidis ac puerilibus
ludicris decepli, omnem labem putalis abstergere,

et administros ad eam rem suroitis, borainesomnium
eceleslissimos; qui simul cum habitu sermonem
quoque virilem abjicientes, ad mulierum affectus ac
mores, corpora sensusque dejiciunt. Quo tandem
modo, qui ejusmodi est, ecelera expiabit? sic enim
affecli, simile quiddam facietis, ac si quis, cum se
elit ungoentis perfundere, coeno foetidissimo oblitu, perfecisse se putet, et qaidera optime, quod
cogitarat.
. *
PALL. Recle ais: naxn tibi equidem vera dicenti
assentior.
.
. ,
CTR. Mitto igiiur homm in bac rc insaniam, ac
,
taceo interim de illis purgationis adrainisiris , et
* , redeo rursus ad rem proposilara : atque Ulud eliam
, Q diot>, deprehendi ttctte posse idolomm cullores
- somma cum inscitia alque stultilia vitam instituisse,
. acnequeeluendorum crimimim rationem intellexissc,
, , 196 neque explorasse quidnam sit revera labes et
* hnpuritas: adalteria naroque, et vitia his quoque
, ^ immaniora: lnasculorura concubitus ac caedes, de , ,
Iractiones et invidiae, mendacia ac doli, fallaciae ac
, , - perjuria, maeulc suni t t inquinamenta, quae animain
, - et corpus inficiunt, ac difficile ablui atque abjici
^ . possunt. Sed haec nequeignis, neque aquaram fontes
, ' , - absterserint. Itaque, cum ne scire qtiidem curent,
, , , - baec animum inquinare, et odore pessimo replcre
, mentem, refugiunt a cadaveribus, et corrupta cor, , - pora exsecrantar. i n quo naturae leges contemnunt;
, - qninetiam esculenta, quae volueriBt, sapienter, u l
. D ipsi putant, improbant: ac si forte contigeril u l vel
praeter yolantatem attingaut, illico resiliunt, atque
,
, , - ad ignis vel aquae lustrationem properant; tanquam
si ab iis dunlaxat abstinoerint, sancti siot ac puri
, , futuri; adeo hac opinione sunt oecupati, et mentis
. " impotes facti: in quos dici potest, et quidem aptis* , * sime: Yse vobis, effrenati ac stnhi, excolanles culi * , cem, et gluticnles camelum *. Nibil eniin de ea re
, , - laboraut quae vere inqumare consuevit; ea iaaniler
borrcnt, a quibas nullo quispiam aiBcjlor incom. *
modo. Itaque, sl quis eorum ad monumentum per , rcxerit, ct mortuorum bominum sepulcra fueril i n * .
l s
Malh. ,24.
447
S. CYRILLl ALEXANDRINI ARCHIEP.

m
44S
gressus, abjicit veetem, radit caput, ipsam qooque q<rct Cbt, \

crinem tanqaam impuram detondens. Aquibus rebus ,
esse nobis recedendum, cavenduraque ne eoi imite- , ,
mur, divina lex docuit: dixil enim iternm: c Non ,
,
lustrabkis, non imponetu calvilium super moriuo
inter oculos vestros . Gentiliom enim egregii scri- . " ,
plores Apollinem fingunl deum, quem etiam Pboe- ,
bum appellant, id est, purum et impollutum, ernn- . ,
demque esse quem solem dicnnt. igitur , ,
dicebant, ac rursus ex Graeca loqocndi , .
consuetudine, qaod purgare est atqoe purgari, ut . , ipsi putant, el ut est in ipsorum legibus. Ab iis igilur
, , adeo turpibus atque deformibus observalionibus nos ,
divinum responsum coercet; neque enim mertem , . ' corporum esee animi pollulionem putare convenit,
aut existimare cadaveris conspectu maculas in cor- ^ .
dibus aspicientium impriini; neque proplerea crimen
,
londere; i d enim vanissimum est, et abjeciissimae
,
opinionis plenum. 197 Praeclare igitor lex : t Non
(,
lustrabilie, inquil; neque enim ejusmodi purgalio
, *
aiiimum juvat, sed laedU potlus; nam et utilissim
. &^
viae cognitionem aufert, et ab uliiitatis indagatione
. , nos abducit. Ineamus enim hanc ralionem : Leges
, > *
sunt apud nos eorum qui super terram babent im, , perium, qua omnibus ubique hominibus, quae fa ,
cienda sint jubeanl, probibeantque contraria: sed
.
poenas effugere earum violatione commeritas nemo
* ,
poterit, nisi imperaloris ei benignitate condonentur.
,
Eadem quoque ratione, qui divinas leges contempse- - * rit, fieri purus non potest, nisi id divini numinis be ,
neficio lucralue fuerit. Si enim ignis aul aquae legee
violavimus, et peccati ralio ad illa spectat, abluat . ,
aqua colpam, excoquat sordes ignis; condonenl pro , ,
suo jure, quibus voluerint, crimina; ein autem verax .
est ille qui dicil Domino : Tibi soli peccavi, et raa- ,
lum coram te f e c i : ( u n o s enim est legislator ac ,
judex) quam ob caasam, eo demisso, penes quem , ,
et puniendi est, et condonandi potestas, ad anilia ' ,
commenta delabanlur, igni et aquae tribuentes earo c
facullalem, ut posse exislimeni ipsos a culpis absol- , ,
vere. Apage ab bac temerilate, obsecro; accede ad , *
eum qui solos est aatura Deus, et eum illico dicen- , tem audies :c Ego sum qui deleo peccalalua propter ,
me, et non memor ero " . > Haec esl vera purgalio,
bic spiritualis splendor: nam abluli sumus, peccali . , ,
rcniissionem i d e in Ghristum adepti; sancliflcali
,
eliam lavacro regenerationie, ac divina sancli Spiri- *
lus gralia locuplelaii, qui ignis inslar maculas, qua3 , .
ln noslros animos irruunl, quasi palcas consuiuil.
Ideoquc jure inquil Scriplura divinilus inspirala,
, Spirilu sancto et igni nos esse baptizatos .
,
, - , ,
, . ^ \
.
PALL. idoiolalriae igilur numero babcbimus * .. ;
14
1 1
17
ha.
, .
Matlh.m, 11.
DE ADORATIONE IN SPIRITU ET VERITATE. U B . Y I .
* . '
.
\
,
, \ '
, * xaL \ ,

,

.
;
* *
, ;
480
CTR. Maxime vero. Esl eDim ea res impietalU

plena. His jore conjungere alque adnumerare WeeU
qaod nonnolli pulant res hamanas aliorum nntiba
gubernari, aclionomque noslrarum potestatem non
de nobis ipsis pendere, sed de iig qiue dogmalom
adeoabsurdorum inventoribas fiagere libaerit. Nam
Fatum et Fortanam et Ortum, oescio qnonam modo
quasi gubernatores qaosdam vitae homintjra imponentes, 1 9 assernnt non esse unamquemque nostrum rerum facieadamm aactorem ac dominam ;
sed tanquam neceasario quodam vinculo agi pro i m perantium arbitrio. Quid Undem ejosmodi re esee
potest irralionabilias? qaam vero majorem injuriam
hoiaiDum generi inferre potuisset Satamas, quara
cum persaasit oportere ut ad bunc modum senti , ' ; reutalque cogitarent?quomodo enim derebusopti \ ,
mis consaltare aliquis, et ea sponte aggredi possit
, \ nnqoam ? Jam vero, qui in turpibus factis versatue
\ sit, et ea propenso animo sectatus, quae non oportet,
2; * \ quonara modo se ipse accusabit, ac moerore confi ciens, ad meliora tum sapienda, tum facienda, rau , \ - tata seutentia, convertei ? Ut enim i i qui mare trans "
mittere, atqae trajicere volunt, omnino necesse est
, * ut e puppi flantibas venlis agantor, et eo per vim
deferantur, quo flatus impulerint: sic etiam nobis
* . ipsis, quocunque Fortona nosdeferre voluerit, et
\ \ ;
a u r Fatorum, ut ipsi putant, inevitabiles, prorsus
concedere nfccesse est. Nonne recte haec a nobis esse
dicta existimas?
ILAAAH. & ;
PALL. Quidni existimem?
. ^ ,
CYR. Igitur stultum aane est, booeatum quidem
, \ , ac probum virum ornare laudibus, et honore dignom
\ \ judicare; improbum vero atque intemperantem,
.
tarpem putare atque contemnere.
. ;
PALL. Qua ratione istud asserist
. ", ,
CYR. Quia, Palladi, Ortus ac Fortuna ex eoram
* , ' opinione soperiora sunt; et bominum qui in terris
6 , versantur miserrimum geous preter voluntatem In
" . \ partem utramque detorqnent: neque apud nos ali \ , - qaid volantarium : quid enim? nonne id quod ad
' ;
movendum idoneatn est ac potens, caasa est cur
ea moveantur, quae ab eo moTentur?
. .
PALL. Fateor.
. *1 CYR. Perge igitur per easdem intelligentiae no, ' , \ ' tiones ad res bomanas, et res nostras metire: i u
, in quo malorum cumulo jaceamus, optime perspicies:
^, , \ si non ipsi nosiris volunlariis nutibus aut hac aut
,
illac ingredimur ac properamus; sed quodainmodo
/ '
tenemur, ei aliorum jugo subjeeti sumus, qui res
,* . .
nostrasagereac ferre valeant, qaacunque volaerint.
ffitl , Jam enim, si congraentia cogiubimus, nobis ipsis
, '
partes rerum agendaram tribuemus millas, sed re, '
rum omnium cansas iis potios assignabimos quae nos,
. '
qoasi gobernator clavam tenens, proeoram arbitrio
, \ ,
impellere soleant. Aberit igitur, ut ab omni lao.de
\ .
JosUie, sic injastae a poena atqae supplido.
. .
19 PALL. Rectissime eolligis.
. CTR. Talium ergo dogmalom inventoref (etnere
\ ',
Solonem illnm apod Athenas, Draconem qaoqae ac
C
454
4St
S. CYKILLl ALEXANDRINI ARCBIEP.
LycorgoAi a toeai**r, tamquam optimariim diftripli- , ^nstrum aactores, tit aai ieges Grtecis prestmtissimas , "
. , C
tnfeneriei. Quide*tiast ex ea re ootnmodi, sioibii
in neeiraiitvm esipotestate; sed pelius ex auoram ' , ;
BIKU iiotflra omaia pendem? eodemque praelerea \ ,
, ,
pondere, eodemque loeo erit, qoi legee ignoravit,
qoo illi qei ntfruBt, voienlibns milla facultas , & , &
q u * vebut libere iacienai dalar. Qttineiiam legum (
auctoresJoitge ieiquiesifaes hominee fuisee proaun- , (
lio , quamvis maiimim illi jugtiLUE opimooera sibi . *,
coaaparaveriDt. Nam segnes alqae negltgentes ae- ' , ^ ,
acio qua ralione puuiendosesae decrcverunl,et aoer- ,
bas violalaramtegura paeitafc dare Toluerwii; pueris *
autem quasi regulas quasdam, et laude digni&simas , /
vil& insiiluend* raliones tradideruut ; idque fece- , , 8"
runt, aul quod in noslra facaltate siluro putareot ^ ^. * , , * , **,
* * *
honesiam vitara iosiiluere; aut nescio quod consi
liuoi secuti sint. Dixeril autem, u l opinor, aliquia :
Preclare qoidera, Soloo, leges illius saeculi homi- * $. &
nibus tradidisti; sed opueerat ut Fato pralerea per- *
suaderes, sineretj eos qui leges acceperant, qiue
, ,
vellent et senlire el facere. Sed lo, nihtl de persua-
dendo laborans, leges eanxieti: Tidebas quippe et
* ,
ipse banc fabulam, et rerom agendanua facullatem
, vqro
penes nos esse sciebas, el banc iniquam et caecam
, c$v
aclionum bumanarum Forumam repellebas: alio, ^qui nunquam existimaasee, oplimum quidemcivem
,
eum esse babendum qui lam pius eseet, tom le ;
gum servalor; et ad sumraam probiUlis gloriam pertigisset; inutilem rursus, et inler torpissimonv
censendum, qui legibus rectum viUe itcr aggredi suadentibas, multam ealutem dixtsset.
. Elaganiissime atque optime.
C . '
CYR. Quid vero, Palladi; pueromm inslitutiones et
. , ; ;
inonita, exhortationee quoque ad virtnlem, quas , ; *
parentes liberis et magistri ad se ventiUDtibusad- , k? ufce;,
bibenr, nonne vanas esse dicemus; si viara non ex (4), ,
noslra sententia iugredi,et vitae eemiiam tenerein-
terdum a nostra volunlaXe alienam cogimur ?
* ;
PALL. Et quidem maxime.
. .
CYR. Si quis praterea adversom pueroe suos, aui
. , *
aliosaliquos commovealur,eisquc rectam casligalio-
nem adbibeat, 2 0 0 laudesne ipse hujasraodihomi- , ;,^
nem, an iniquum putes, quiconsilio nescio quo om- ,
nium nobis malorum auctores irreprehensos abire # * ^
sinat; eos xero qui praeter yoluntatem et ex necessi- ,
tate ad haec adducti sint, multandos putet ?
;
PALL. iEqaam dicis; magnam enim habet proba. ". ^
bilitalem oratio.
CYR. Quod autem baec iUoram opioio sit summa;
. 9
impietaiis plena, binc disces: etenim, cum hujoe , *
universitalis quasi gubernaioram quemdam et praesidem Deum ab ea qaam babet, glorta detorbant, , > ,
cumqae i n eam progrediantur audaciam, ut suis ,
illom ornamenlis omoino spolient; sao uffvagio , ttlst;
reruin nostraram polesfalem iis rebue êcribum ' ,
quae ipsisteiaereiamenlemveniuat; qoamvi* c?ea- *

turam omnem motibus baud moderatore oareaitbus

%
(1) ^ i c cod. Vaiic.; r l a l i codex,

. Vocem ad u venti-
tantibus reddidi, m solet Cicero dlecipulos vo-'

care.
DE ADORATIOWE IN SPIRITU ET VERITATE. L I B . M.
45*
oixofe. 1 i suos fines tendere videant. Qoid enim in creaTTJV ;

tura agituir immoderate? quidve in rebusest quoO
, ; non suumordinem servet? ac non ordinisprincipem
\
propemodum effari videaiar, et damare ee ?jus ob , .
temperarelegibus, ejusque notibusregi, qniipsam
* c , >
continere aclueri valeat, Dei,inquam ? Ilaque eliam
, beatus Paidus, IavisibiHa, inquit, ejus a crea, , tura mundi per ea qoae facta sunt, tateUecta con * spiciuntur ; sempilerna quoque ejus virtus, et d i v i , , * , nilas : ita ut sint inexcusabiles: quia, cum cogno , vissent Deum, non utltenm glorificaverunt, aut gra . > tias egerunt; sed obscuratum est iasipicns cor eo
rum, etevanuerunt i n cogilationibus suis; dicenles
* ,
; seessesapicntes, stulli facti s x i n t > Quomodo enim
non stalti facti sunt, qui alra quaedam ab eo quod

, ; rectura sit, sentire lum sibi Ipsi, tum vero etiamcx ;
teris persuadenl ? Atqui, dicet aliquis, quid opus
, ,
est in bis adeo infelicibus eommentis flnitare, cum
' . " boc figmentum ne veslris quidem poetis placeat ?
, ,
Qoippe qui rerum agendarum gubernationem non

ad aliquos alios, sed ad nos ipsos pertinere jure
\ ,
censuerint. Itaque Homerus in suis poematis illum
Ttstrmn pcrqaam opttmum ac summum Jdvera, cum cseteris ait dits colloctuuta de JEgistbi adulterio c l
poma UH debita:
n
Quam temere culpant homines pta numina divum!

O % olor
!
Ex nobis etenim mala dicunt e$$e: sed ipH
* i\pAnjr x d V , ol
^
' - Prater faia tuii patiuntur tot mala culpis.
(1).
*% ,, Qaafea ob causam, mquil,nonnull deosaccosaattanm
' & , G qaam ab Ults i n s e 2 0 1 ^ deriventer, acnonpotios de eiits i^sdrutn peccalis conqoanmtar, qua
% ,
iBmtseriae eoa coujlciuirt, easque praeler Fati con , ,
&, , ditionero, at praeter id ^ a o d Fato decretom s i t
^ . * Si quis igitur consUluai recte vivere, et sapientis , aime opiirneqwe in bac vita versari, is et rectum
? , cursum tenebit, et e casibus asperis elabetur, ause , - que rectee ac firme senteDtiae bunc fructam perci , îet, Bl mtdis non implleelar: idque verissimvm
. ' , ' eet. I D noaira oaiBqtte est faoultate eiiam, i n utram
*, * velimus partem epectare, ad boaam, inqoam, an
, - ceatra ad malum : ac qui ejue qaod soapie natura
, - eai bone&tum et admirabile, etTeeti ilineriB magnam
* , jraUoaem babent, ad virtutis eemmoda pervenient;
, ^ vqoivero \u oonlrariam partem deflexerint, etres
porBiciosas oplimi&prjrtulerint, saae ipsi vitce inter ,
itum afferendo, tanquam sui ipeortun eapiiis afcarH

ac parricidse telerrimi eonvicti tenebunUir. Esse
. " ' '
, , - autem i n noslra eitum poleetate, i n niram veltmas
partem speclare, ut mododixi, et dam advolaptaiee
, iabiamus,
aberrare a rerum utiliom consecntione,
, ,
* * . perspicuam fieri potest teslimoAio alteriue ipsoruai
- poetae: Euripides bic est. Is quippe muliercQlam in
, ' , scena intemperaniis lididiais morbo laborantem
facit: deinde modo nescio quo eamdem philoso *
pbanlem inducit (2) ac dicentem:
,
*

,
1 9
Rom. , 20-22.
( I ) Odyu.
qum suprema* haue Pelopii toli

Habitatis ora$, mulieres Trcezenia^
" Job , 5 .
(2) In Bippoiyto coronato

OHm ipta nueum, tarda dum nox labitur,
Hoc anxie qumsm, quomodo quibus
Corrupta catuis vita sit mortatium.
Ae mita videntur non sensus ingenio
Jn mrava ferri : namqme multi$ cor tapit.
Ssahacorigo esf omnis, mt opinor, mali:
Ulilia cunctt scimns et cognoscimut:
Sed refugitnus laborem : aliut ignavia,
Alius honesto dum voluplatcm ante ferf,
Velliane, vel iUam : vila nammuUas kabet.
Nugando totot ille consumU dies :
Hune nihil agendi dulce delcctat malum.
45C

', f .

*
.
'
,

,
,
01
\ "
,
, ,
.
Intelligis non Forlunam, non Orlum, non Falum

priscis illis viris culpandum videri, quasi per vim
nos a recta sentenlia, iisque rebus depellat, quae
bonestas esse didieerimus ? Corrupla namqueeet
vita mortalium, inquit, non e sensus ingenio, id est,
non eoquod pravum natura sensum habeant : sed
quod ea qna? recte senserunt, laborando perficere
nolunt. 202 Et quae bujos rei causa est? Aut enim
ignavia, inquit, ila illos impedivit ut ad otium baererent; aul voluptas aliqua vitas subrepens, el advergus utiliutis rationem seee opponens, a necessariie rebus adipiscendis abduxit, el alio mentem avert i t ; faciliorem esse suadens viam, qua ad ignaviam
tenditur. Innumerabilia bis adjicere ex eorum auctoribus potuissemus, et quidem facillime. Sed audiloribus, quae gunt satis, eadem jucunda esse, quis
dubitet? Ilaque orationis fastidium fugiemog.
PALL. Recte ais. Sed, si vis, inquiant, hsec mitte:
illad potias cogita, qoomodo sapienler respondeas,
gi qui te rogent, qosenaro possit excogilari ratio hnjus noetrse iliaeqaaliUtis et coniusiouis, quse gtjrsum C
deorgum el praeter meritam pleruiaqoe tarbat omnia : nam perversam bominem fortunatum ac divitem videre licet, et vicissim saepenumero probam,
etsummislaudibuedignum, in conlrariis rebus ver-
, ,
,
,
;
\ , , ,
,
'
. ; " ,
, ,
, ,
,
, , . &>
' , 0|
. , , %
; ttjvo
.
. . '* , ,
. ,
,
, . wf'
' . >
, (
,
.
tari.
KTP. xopdf
, , ^
> r*f
.
*
, , |
()
, ,
,
,
. , n
%
'
*
-
fendenda eet, opinor, a nobis, ubi locos datur, ha?c . *

ratio : age noe quoque ad illud yeniamus. Yanam , **
eese paolo ante impionnn bominum opinionem ar- . "
goebamas, cum haqd alienis ratiocinatiooibiig, ged , (2) ,
neceggariig senlentiis ostenderemas humani animi
' ,
gobernacula non peneg Orlam egse, neque Fati
,
duromet ineyilabile jugam nobis irnposiluin : ged
' " renini qnaB electione flunl poiestatem peneg uniug- ^ , ' *
cujosque arbilriam esee, in nobisque ipgig eitam, ot
, * ^
qaodcunque viguro faerit, facere aggrediamur, give
$ , ' ,
iJlud bonom git, give malum. Equidem follclutig
.
CYR. Obscurum est id profecto, et arduom sane,
PaUidi, idque penrestigare velle, mea quidem senteniia, bumanx natane modam egredilur ac sape*
rat : divinig enim jodiciis concedere necesse est.
Ac, siqaidem recte sentire velimus, soli illi sapremse el incomiptibili menti hujus gubernaUonie
scientiam tribuemas; ad ea potius q u eunt in manibus pergemus, quae etiam cum labore vix a nobis
iaveaiontur, ot Scriptarse l r a d u i i t . Sed, quia deM
Sap. ix, 16.

( 1 ) Siccod. Yatic; codcx Sirlcll, .
(3) Lcgebattti .
4S7
DE ADORATIONE IN SPill
; VEIUTATE. LIB. V I .
453
gencra, ul saccx Lillcra: apprubanl, non ui iis rebus
collocanda pulo, in quibus turpis hxc ct lerrena
caro lascivit: sed in iis, pcrquac animus, qui corporc iiobilior csl, coascquilur, u l coelcstis viUe sil
parliccps : baec aulcm sunt, u l opinor, inipcnsa virluli sludia, el fidei factoruniquc clarilas. Si igilur
volenlibus lempcranler vivere non licci, 2 0 3
^
illi malis moribus, sive bonis pricdili s i n l ; vcniant
in niediuin, qui idconvincant. Sin, quauivis in elcclione sit posilum, u l qux- quisque vclil, libcre pcrficial; et omnibus silpclcslas, velintne spiriluali
felicitate pollcre, el supernam gloriam ex aequo parlicipare; tamen nonnulli plus babendi avidi, vcl
opibus excellunt, vcl mundana gloriola, non debet
nosea res ad irapias quasdam, et a vcra cognilionc
;
^, : \ , ' '

', , ,
, \ \
.
, , *
, .
*;,
& , '
, , ,
, ,
' remolas opiniones abduccre, ut buinanis rebus cssc
&, * ,
Fati ac Fortunaejugum imposiluin putcnius. Scd ac '
cuset, si cui placct, diviium cupidiuuem, qui, quod
, ,
est omnibus connnimc, si ralio cupiditatis abessel,
, ,
tanquam propriuni sibi arroganl. Exquirai poiiu

Conditoris volunlaleiu,qui, cum reshumanas aequa *
bili ordine ct procurari el spectari velit, divilibus
'
quidem pracipit collectas opes disirabere, et in
,
pauperum usus distribucre, gloriam vero ac prae ,
stantiani adamare non permiuii. Hominibus auiem,
,
qui versanlur in lerris, requalUnlem a OeopnescR$ "
b i , haud diflicilc est, ex ipsa eliani corporis con ,
silluUone perspicerc. Nequc enini agncscit nalura
. ,
pauperem ac divilcm. non ignobilcm c l clarum,
* , ,
nobilem et abjjectum, et bujusxnundi gloriaorna ^ ,
tum; sed perouuies aequabitts sine acceptione per * ' sonarum inccdil, iisdemque membris absoivtt queinsabjaxox; ,
que ad explelam figura pulcbritudinisque perfc *
ctionem: una esl etiamomuibus ad orlum vta, unus
,
excessus e vita; non alium e laqueis absolvit, aliuni
,
irretitum l e n e l : duram vero et inevilabilem omni ,
bus, quae condita siuit, finis nccessilalcm aOcrt.
. ' ,
Num igitur, quaeso te, obscurimi e*l adhuc, an po ,
tius cuivis manifestura, esse divinae voluniaii pro , ,
positum, u l boinines, qui in terris degunt, icquali ; ; ,
ter vivant ?Sed audi adhuc cumdeui, si videtur, pcr
, ' * !
quemdam e propbetis dicenlem ; < Nonnc Dcus
; ;
unus creavit nos? nonne unus est omniuni nosirum
; ;
Pater? cur reliquistis unusquisque Tratrem suum ?
, - > Si qui igitur Conditoris placila violant, quod vo '
luntariis ad omnia, quae facere voluerint, nulibtts
( fcrantur (ilie namqne Condilor libertate nalurain
) ,
boneslavit), id quidcm nihil ad rem; quando qui
' . ', , demetiam leges bumanas nonnulli coalcmnu.nt. Scd
, ,
tamen auclores lcgum, nisi fallor, nemo sanus vitu, peret: accuset poiius, cL quidem jurc oplimo, eos
.
qui nialint, q u sunt nosira utililaii nccessaria
" - :
conicmnerc. 204 ^
i-aque pcccanl nonnulli, nc
, , '
dicunl, Sic Foriaua3 visum; et, Huc meum Fatum
, , ,
spcclabat, quaenam baac est dcliraito? vos appcilo.
*, , Sic cniin a nobis ccrlc ditclur : Quid accusatis,
; '
quod nusquam csl ? ac ve^trnm ipsorum poiius non
s
11
s t
Uahcb. , 15.
PATROL. CR.
LXVIII.
15
I
S. CYRILLI ALEXANDRINI ARCHIEP
damnalis levitatem Atqui divina Scriptura iis, qui rccle ingredi noluerint, Yerum pronontiabit: c
*
*
sipientia viri violat vias ejus, Deum aalem caoea
tur in corde s u o " . vera igitar sententia aber- .
rarunt, qui Ortam et Falum, et levissimam Forla- nam nostris rebas praeiecerunt, ac non potiot Deo * ,
rerom guberaationem tribuendam pataverunl;
quamvis dicat Christas: c Nonne duo passeres * * <
asse Teneont ? el unus ex ipsis non cadet super ter- ;
ram sina Patre vestro, qui est i n ccelis? Yeslri au- ,
tem capilli capitis omnes numeraii sant. Nolite igi- .
tur umere : multis passeribae meliores estis YOS . I . * ProTidet qaidem omnibas morlalibas Conditor; sed . >
tamen unicojque pennittit, quod sibi videatar, fa- ,
$ , 6.
cere, el quameaiiqae votaerit, viam i n g r e d i . Post
eaquam vero perrenam est hominum genas, legem
illico dedli in adjatoriam, ot scriptam est. Peri- , ,
caloeam igitarest omnibaf, qai Cbrisli fidem acce- .
perint, ae veterem ttlum errorein dereliquerint, , anilibus iabolia abdnci ad ea, qus non oportet, et a , &
eana eententia detorqoeri, at arbitrentor, boc uni- & ,
versom, aat certe bominem, Fortana ac Falo regi, , ,
qwe prorsos nolla sont.
,
, .
. PerieaJotissamuiii sane. N a n , qoi ejus. .
roodi est, omnino adversQm se jadicem commo- ' .
vebit.
. ; *CYR. Jam vero nonne turpiesimum esee dioes, et

ejosmodi malis proximam ac vicinam Ulud aiterum,
,
,
,
diea videlicei obeenrare,
lempora,
et ,
* ~ et boras,
et

'*
I
*
annos, ac lunaris globi tom accroUoiiem, tum de- ^ ;
oremenlum
. . iBvwv
PALL. Et qnidem maxime : namque Ue, qui
genlibus ad aalutem revocati erant, apertissime id ,
pro crimiae objicit beatus Paalas, cam d i c i t : < Sed * c
tam qaidem non cognoscentes Deam, eerviistie iis, , * -
qai natara non sunt d i i ; nunc vero cogDoscentes , ,
Deum, imo vero cognili a Deo, quomodo converti-
mini nifsue ad infirma etegena elementa, qaibas , ;
rarsQg denao senrire vuliis? Dies observatis, e l , , ,
menses, et annos, et tempora; timeoYOS, ne forte In * ,
. >
anum laboraverim i n vobis. ** >
M
. ,
S 0 5 CYR. Harariim igiior ac dienim observalio, necnon praeterea temporuiB, ab i i s , qui unom * ,
et natmra Deam non ignorant, imo vero, qni ab jy
,
eunt
conjanctionem ' ,
~" per fidem

oogniii, -et ~ad
gratix muivere voeati, alieaa prorsas est; nam re- *
irorsum redit qui hoc facere voloerit, et illam in , *,
Cbrislogioriam abjiciâiiiminiiqae eaum oon adhac , ?
libertaiis amatorem senrat, sed stalte potine veieris , ^
erreria j u g u n aubit, cum eum honorem, qui Dei ,
propriue eat, aleffleatis mendi deferat; et,qaae ad or- , |
lum, Condiloris nuta vocata soni, ea sumoiis gk>- ,
r i a orBamentis decorel. Elemeuta porro muodi ap- ) ^ ^
pellat Aposiolos iltas quaei pariicalas universi,
. 6
lempora nempe ac menses et hornm dimenaiones,
, ,
qux pcr horas ac dtes fiunt. Nam quia eontinaauim
,

Prov. xix, 3.
Maiih. x, i 9 , 3 . " Isa. vin, passiro.
Galat. IY, 9 - 1 1
464
DE ADORATFONE IN SPIRITU ET VERITATE. LIR. V I .
. , \
, ,
\ \
. " ,
cWap/ov , & ,
, , \ , \
,
.
& ,
\ , \
\ ,
\ ; \
, ,
itvai , \ - B
, ;
, ,
; * \
\ \ ,
;
. , \ .
. , \
'
,
, \
c- " ,
, \
, ^* \
*
w
'
"
r-r-i'
erat tempus, ac perpetuo fluens i n alteriora ferebatnr, per lemporum et horarum, ac dierum quasi i n terruptiones ac revolationes denuo redeuntes, men
saris ac numeris subjecit Deus. Opus enimprofecto fuii, ut, qnorum essentiae non ita exsistunt, ut
careant initio, ei quae propediem ad vitse finem pcrventara sunt, ut ea tempus etiam ejusmodi habcrent, quod ei inciperet nimiruin et desineret, atqoe ad ea, quae non semper sunt, cogilatam quodammodo accommodaret nataram.Curo itaque morlalibus per lempora, et horas, ac dies nihil sil aliud
inveclum, nisi illa in orbem conversio, et accurata
dimensio, quid est, quod ea nonnolli fabulose fingunt, qoae sit vel cogitare ridiculum, et alias quidem
borasbeneficasesse aiant, aliassecus, easque diligentiesime observant, illisque tribuunl, ut, quibus
voloerint, aut quibus ipsas contingere necesse fuer l t , iis bominibus lum felicem successnm afferrc
possint, tum contra infelicem ? Nonne haec jam dcliria sunt, ac maxima dementia, et laqueus quidam
diabolicus callide paratus?
PALL. Faleor; et est id sane evidens.
CYR. Ut enim paolo ante dicebamus, soadcri nobis ab illis, ut Fatis ac Fortunae alienisque arbitriis
res noslras ascribamos; cum vanam esse nostrani
diligentiam pronuntient, et abducant a cura pro no~
bis ipsis soscipienda; sic in bac quoqueparte eumdem nobis errorem struentes, dienim atque borarum casus, aitmt, 2 0 6 lanquam ex necessario
jogo mortalibosimminere, quos declinaresit difficii-
& f ),
iflou; U /*, (1)
*
\ , \
(S)
, .
\ ,
,
, \ ,

*
,
* *
t v , ', ^
,
, ; *

,
,

,
.
* \
, , *
,
1) Codex Sirlcti ,
Cod. Valic, .
4Gi
declarant
limum : et quod mirum est (anilis enim est bujusmodi fabula) cum ejusmodi nugas innuraerabiles
frustrationes eomitari videant, non tamcn experimento concedont, ut h o i eorum commentum coarguerepossit, sedhoras actempora maligiiilalis accusando, idemque judicium de decrementis, quae lunae globus sabit, ferendo, quidvis tandem dicerc
poternnl. Si quisigitur relit ineadem bora,eodemque diefortasse alios prospero successo laetos, alios
maximis calamitalibus oppressos numerare ac dtcere, alqui, quod suaple itftturamafignum est, cuivis tale sit necesse cst, qualc ut esset, i l l i cst ingcnitura : si igitur suiit hora atque aurora bominibus
noxia, cur non ad omncs aequaliter eorum incommoda perveniunt, scd aiii rerom sunt exoptalisslmarnm compotes facti, alii perditi inlcrdum, ae
summis malis cumulaii, in fabulain v u l g i , et tragicae scena? argumentum abierunt? Sed, quiconquc
diligenter quod in primis expedit, id tum nosse volont, tum veroeliam in eo elaborare, iis videre licei
eodemdie atqoe bora fortasse honc quidom de adalterio ant caede convictum, acerbas judicibus po^nas
exsolvere, alterum vero temperantise atque honestatis sommaeque probitatis laudibus frui. Scd ncque
intemperaiitem illum dies aut hora probibuit quominus temperanler viveret; neque rursus probum
et modestara ad petulantiam, et intcmperar.tcs vo-
405
S. CYRILLl ALEXANDRLNl ARCHIEP.
luplalce impulil, sed arbilrium polius ad orouia l i - |5, , * >

berum, et rcmissus ac solutus voluntatis nulus, al- . ,
terum qoidem ut in illis versaretur, allerum ut in ;,
bis esset, cCTecit. Igitur in nobis esl, non i n tempo- , \ .
rum naluralibus qualitatibus eitum, vilam et cum
laetilia traducere, et secus.
. .
PALL. Ila videlur. Eienim es recia oralione
usus.
. /
GYR. Exliniescunt autem i n primis quintum oclavumque diem, * t excusant excusalioncs i n pecca- \ , - lis, sed quam frigidis atque anilibus ratiocinationi- , :~
bus fluitent, bominem prudentia praeditam latent \ ;
nemiuem : nam furiarum quarumdam originem, ac ,
dxraoaionim, q u x aliis immaniora sint, exorlum, , .
, , ;
pcenas etiam ac multas, et nonnulla alia praeterea
nugalorie his iutexere miseri non erubescunt. Quod , . E i
,;
si lunae globus antea plenos jam ad decremen ,
tum vergal 207 (
menstruorum spalio
rura orbem reflectitur nunc decrescene, nunc au\ gescens, ut i l l i fabricatori visom est), cessant ab
omni opere, profectiones etiam in allum diem pror- , i r v
sas rejiciunl, quod cum eo sidere deGcere nostras :*
etiam res arbitrentur, et com illud ad inuniautio- * ,
nem redit, bumana quoque simul tabescere putent. . *Au*
Ac siquid, illorum stultitiam irridendo, dicere
fa est, id pavent, quod ostreis et oleribus infeli- ^>
cissimis est periiraescendum. Hujusmodi namque .
corpora forlasse aut eliam majora quoque ac prae- ( ,
tantiora sinamus naturae vi ejusdcui affectionis sen- , * *
sum percjpere, ea ratione, Opifici cognita: lubrica
Jinamque est in bujusmodi rtbus inqolsilio, pneslat- C
\
,
quc curiose non inquirore; at cerle ab buroano ^
animo.ca res aberit ac longe remota erit. Nam, . , '
etiamsi sidus illud decrescai forte, vir certe lempe- !
rans, et moderalus nibilominus idem pennanebit, &
oeque illius animus una cum cjus sideris fulgore , *
minuelur, neque ipearum rerum natura v i sideris &coacla, ad turpiorem melioremve slatum demigra- . '
bit. Semper enim fere eos, qui praeclaras res gesse- yjtvu
r u u t , conscquitur omniuro bonorum adeptio, et
, 3*9
conlra malorum factorum auclorespraeniia iltis d i , .
gnissima comitantur. Miror autero, c u r , decre- , *
scenie quidem luna, et ad finem nicnsis dccurrente,
, *:;
iisdem bominibus, um ieneralores sint, ct pecu ,
nlarum sane cupidi, accrescat ienus, coiilraque ^ >*
mutuum sumentium cruroenae leviores fiant; cacle ,
ras porro res una cum sidere necessario decrescere,
, o ?
ac siraul aflici nescio quonam modo putaverint. An
.
haec non risus ac stultitiae plena esse affirmas ?
;
PALL. Maxime vero.
. .
CYR. Sed opinionibus adeo stultis velle longis
.
disputatiouibus repugnare, vanum esl, mea quidem
, . ôrzi
senlentia :suntenim sua&pontc, eliam nullo dicente,
, , .
iurpcs. Pergamus nunc ad illud potius.
* .
. ;
1. Quodnain, rogo?
CYR. Abominari mihi Salanas videlur el quin . >
tum ct oclavum diem, et illum ex pleno luminc
,
hinae recessum, vel coiijiwictuHtis tempus, id est,
, ( I )
s i c e
x a
( i ) Cod. Vatic, .
465
DE ADORATIONE 1N SPIRl D VERITATE. LIR. V I .
, , , '
, ! ,
,
; * ,

\ ' , \
.
. ;
. , , -
, ;
. ,
. ,
, \
> , * ,
/, , , '
.
. \ .
;
, \
, * ,
'
'/;
\ .
. ,
, $, , ,.
^ ,
. .
. , \ , .
,
, ,
p/6V&, , , ^ , ,
* . *
,
*
, *
,

c , \, , ' , * ,
, ,
, \

, ,

, , '
,
, ; ,
^ ,
,
? \ .
. \
u
J n a n . xx, 2 i .
" I Cor. v, 7.
AU
decimum quarluin diein, ob eam causam : quamvis

ut est varius et acer ad astuUam, alias illis catwas
nectat: nam tempora aot dics, quibus ipsun e tyrannide, qua nobis dominabalur, detorbari conligit,
com ille Unigenitas i n bumana forma et specie nostri simili uobis affulsisset, forlasse ne simplici quidem cogitatione complecli suslinet.
208 . Qoomodo istud asseris?
CYR. Nonne, Palladi, quinlo loco a nobis lempus
illud nameratur, quo Salvator noster advenil ?
PALL. Intelligo ex illa Evangelii parabola. Exisse
enim ait Cbristus, eum, qui operarios ad vineam
conducebat circa boram primam, tertiam, sexlani,
nonam et undecimam, idest, extremo tempore, cum
ipse apparuit et affulsit nobis.
CYR. Prodentissime quidem ac rectissime dixisli. Quid porro ? nonne quinta Sabbati traditum esse
illum dicimus,ac velut ad inilia pervenisse tolias
dispensalionie, per qoam omnibos nobis est parla
salus, cum propter nos homo faotas, orqeem pro nobis salutarem partalii?
PALL. Maxime vero.
GYR. Mortem porro nonne destruxit, aique, i n ieris exspoliatis, revixit itenim octavo die, i d csl
una Sabbatorum ?
PALL. Minime i d qnidem ambiguonL
CYR. Quinetiara antiqoa lex circumcisionem i l lam in carne, qoa elBgies quaedam essetillius in
spirim et veritate circamcisionis prsecepit octavo
die fieri. Circumcisio aolem veteri ilia praeslantior,
baec, mquam, i n spirila, sancti Spiritus est participatio, et gratia illa, quam i n exordio habneramus;
quam, ubi e mortuis revixit Christue, denuo nobis,
inslauravit, dicens : c Accipite Spiriluin sanctum
> Dixit etiam bealus Paolus : Pascha noslrum, iramolatus est Christas . Dies autew nujus salutaris et exoptatissinue immolalionis est iJla
ex lunaecursu quariadecima. Ita Iexqooquo aperte
praedicavit Salvatoris nostri immolatioqjs dicm ,
quam illtim pro mimdi vita susiinuisse dicimos :
c Decima enim, inquit, die mensis primi accipiaut
sibi ovem per domos; juxta.numeruro, inquit, anima3 colJigent, et servabitur usque ad quartumdeciinum mensis hujos diem, et immolabunt illam ad
vesperam oranis mullitudo filiorum I s r a e l . > Audis
a decima die sumptam victimam asqoe in quarlumdeciniuni diem servari a veteribus illis ut quintum
inteliigas tempus, quo factus borao, illam pro nobis
mortem pertulit, decrescente jam luna, quaa ad noelis imperium perfecta est?Eral autem eares mysterii figura, et subtililersigniGcare videlurfore, 209
ut diaboli tyrannicus ille dominalus reUro sublapsus
referretur, ac scnsim infirmitatcm a'que impotentiam subiret. U porro luna3 quodammodo figuram
sustinet; nam ipsc nocti iniperat, id csl, iis^qui
** Exnd. , S - . K
17
te
. CYRILLI ALEXANDRINI ARCHIEP
467
468
sunt in teaebris, et adboc dormhani, ct divin co- , , ,

, \
pntiionis lemine carenl: eeae aalem hunc morem
Scriptun* divinitu iropirat, at nooii comparet er- \ 6
ranlian gregem, aadi qaid dieat omniam Domines ,
Jadrae, cwra civilag Ula Jervsakm ad idola ootenda , * \
reveriisaet : c Nocti aesimilavi matrem luam : si * , ;
milis factus est popalus meoe, ac ei non babeat
. \
scientiam \ Intelligisenim noctem appellare eos,

qui oogjiitionein v e r Ulioe et secandttm nalaram
;
divmitatis haberent? Odil igitor iile amnium
* ,
boslis temporaet dies, quibus ipse qeWem periit,
.
nos vero servati gomus. Qnisquis iutem cum illo si , \ ,
mul odii, ex illios eliam parte erit, et cam illo sor
lero habebtt, ut perpetuo puniatar.
.
PALL. I B parte igHur nefariae revera, Deoqoe
invisae idololatriae etiam hujusmodi res constilae- , \ ,
\ \
mus, ut illa procol dubio conslituimas, quae de ea,
.
qaae generatio appellatur, vanissime dicuntur.
. * , ,
CYR. Sicvelim babeas; non aliter se babere,
quemadmodum ipsa qooque rerum experientia coar- .
guil. Ad bmc illud qaoque nobis odiosum i n primis ?
csse debet, deditam eese augurite, ineasurrationi- ,
bas alque carminibus : nam gentilium nonnulli \ *
cam mentis levilalein lapei sunt, at pularent no- ' , m
sirarom rerum cognitionem in avibos quoque per ' ,
aera volilantibes ineitam. ltaque Toiatus quoque ad . t%
orienlem et occidenlem, ad dexlraui et sinistram \ , rtinv * {6
r.oriose perveatigant ae, sicubi canere cornix visa
fuerft, adhibent aures ac tanquam aliquid verissi- , ,
mum accipiant, indeque laeii redeant, neque eru- , *
* ,
bescuni mueeri, rei adeo venerabilis, prophetiae vim
()
nvicolis Iribuere. Hujasmodi aatem bonesta scilicet,
.
ut ipei eecum potant, ratio affingitur; per ipsas
, *
cuim, i n q t i i a n i , dii ostendunt. Nos aatem deos non
esse dicimas apoetatas angeloe, a quibae ad nos ' , .
, '
prsclari, si Deo placet, atque admirabtles propbeta
\
cl rerum faturarnm preseii legantur, argnia comix,
, , *
et praepee accipiier, et varie palumbes (ul ipsis
, \ , rdgcntilium aoctoram verbie utar) et caterae aves;
210 dignog scilicet talibos diie prophetas, quibus , ' , \
,
iiii garritaead voe deferendos, iasonent; vosetiam
*
felioes ac beatoe qoi ialee deorum inierpretes nacti
silie; obliti autem estis, a l res declarat, quamvis \ \
* *
vestrormn poetaram opiniones admirari soleatis,
ipsisquoque eam ridiculam videri, et nugasesse, * , ^, vojdnc rem prorsus inutilem putavisse. Homerus
ftiv , \ . *
enim:
Mitte agedum volucres, ignave, inquit,

Sive ilUe ad dextram, $oli$que feruntur ad ortut,
Seu magis ad lavam, densm regna humida noctit.
Euripides verostultam rero esse decernit, observare
avium xolatus : nam Thcseum inquit ( 3 J , furore
adversue Hippolytum filium inflammatum, alque
cliam ut illum e patrio solo pelleret molicntem,
cum iUe dicerei:
Oeee i v , 4 , 6 .
(t)Cod. Vatic, , tigmficationcm*
{/) Iliad. I I .
Q , . \ (1),
' * r ,
' , .
v

. \
, \ $
. *
(>) llippolyto coronato.
469
DE ADORATIONE 1N SPW
004* tpuor, ,
, .
t *

' *
, .
\ ' ,
, ,
* ,
, . . ''
{
, .
,
(.
, , \
,
* , # ,
.
. \ .
. ,
> ,
.
, \
,
.
, , ,
, , , , \ ,
. > ' xopjofj, \ , * ,
^
^ .
,
. .
*
, . .
, , *
.
. 01 ,
, , * ,
,
, ,
,
' . \ \
. ,
,
,
, ,
; U v i t . , 26.
"lbid.3L
VEWTATE. L I B . V I .
47<*
Nec jusjnrandum, nee fidem txptndeiu prrxt.

Nec dicta valum, iudicta nu causa ejick ?
Tbeseoni ad haec respoadisee :
Hmc ipsa U tabella, gortis mhH egem
Accusat, kmc convmcit: i$t*s aulem
Valere jubeo, qua $upra capmt volant.
Atqoi Dei vox eerte idoneos est toctor, eaque ftde^
liUeris libelli certior, eiqaidem mentiri non est a*
nobis alienam : sed nibil peeem, Dei eei propriam,
eiqiie verius oogntu maxime. 9ed eciebat viddicet.
osmiiio Tbeeeas aves snprt eaput voiaatee n i b i l .
esee prorsas. Non igitur cbemoniis ullo inodo esl
ascribenda reram futurarum cognilio, sed illam
polias Deo tanqaam prsedpnam tribuemns; et nuga*
erunt poslhac avium predictiones; ac fides buic
rti adhibita, meotis parum firm iDdiciom eridens.
lp*a quoqne profeeto lex ait : c Non aagurabimini ; > qaod eam rem exsecrandam esse sciret,
e l omnium dominalori Deo, in primls odiosam.
M
PALL. Ha*c ita se babere raibi qooqoa videiur.

CYR. Incantatio rareas el illa ooculla et aailis
iDeasorratio, magic-e arlU pars alque species essrvidetur. Itaque etiam beatos Mbyses sopernas leges
nobia declaravit, qui semper baec peccata oonjaoxtt,
et tanqoam eognata, tfibuaqae crimina ona COBI
eneficiis incanlalionem recensnit. Ait e n i m : c Noit
erit i n vobis divinans211 dWiiiaUoiiem, augunms
e l ominans, veneAcus, iecanutor, porlentomm
o b e e m t o r , et pythooem habene, et interrogans
mortuos * . Cakerom, c u n iacanlalio turpiseima sit, ac vkieeiseima, tamen nescio quonani
modo eam noturalli admtfantar, atque illud ainnt
Dominam Sabaotb nancupare, cum super infinnis
carmen iacaniani, qui ejuemodi artes exerceai.
Hac ratione eonfirmare coaantur, abasee a torpitadine hoc stodiom; videatur aulem frigida quadam
alque infirma rauocinatione ad bunc errorem atquo
dementiam abdoci. Hoc eoim ipsum est i n ea rc
molestissimam; nos enim bac voce, Oomhius Sabaolb, Deum univenoraio appellamas, cum illum
ôriAcare volamae, neqae rei pneteroa e x o m i y bus, quae sant, olli hancappeUationem permillimus.
Uoos enioi ac eoloa est exercitoam Domtnaa. Ht
veroadeo admirabUem et rtoriosam appellationeiii
sea gloriAcationem dasmoniie on* secom ladentibus
quibus voluerint, facile projiciunt, e l ilHs porteniorum gaorum acloribas gloriam, qoae Oeo eoli maxime convenit, largiontar, adulanlea aimol et vicixsim adolalione capti, et pro rerum, quas vohr^rini,
eveata, banc tam terrae impietaiif magnitadinem
meroedis loeo rependont. Est enim d*etBonionini
cohors Deo semper inimica, ei appetentiasina gloriv.
Non igitar eommiUendum eat t illorum p w i
consiliie abdacafiaar; sed potins ab ilKs qnara tongisaime dlscedendum; oeqae maiis medicis a c '
portentorum auctoribus dauDoaii* ausealtandam,
S. CYIULLI ALEXANDRLM ARCIIIEP
474
472
tuarum in aos ludificalionau), nefarias bas laudev

. ol tt >;,
mercedis cojasdam inetar exigentibus. Tu vero,siqua
, , x i i
tibi part corporis dolet, el vere credis hmc verba, Do- ttii
minus Sabaotb, et alias bujusmodi appellationes quas , ,
Deo qaisecundom naturamest, divina Scriplura i r i - , :
bait,Yim habere paiaspellendi malum illod, pro te ipso * , ^
preces fuadene,b*ec verba prenunlia: etc enim rectius, \, .
quam illi,facies,neque impuristyiritibus,sed Deoglo- >
* c ; &
riam tribues. Commeraorabo eiiam dmnitus inspiratam Scriplaram q u e a i t : c Infirmalur quis in vobie? , *
* , ,
inducat presbyteros Ecclesia; et orent stjper eam,
ungentes eam oleo in nomiae Dornini; et oralio * ,
, fidei salvabil infirmum, et alleviabU UlamDoroinus:
, .
ct si in peecatis sit, remittentur ei .
212 PALL. Augaria igilur et carmintim incan. , i-ryfy
laiio nuinereiituT, si placei, inler ea, qoae lege dam- ^ , , 6<,
nanlur, et qoae a Dco turpissima et maxime eise- \
.
cranda judicaulur.
CYR. Maxirae vero. Ulud eiiam addiderim, aiiis
. \ , * , \ -'
quoque modis in Dcum injuriosos esse posse, et
,
suae qHemqua erga cum impietatis reum fore, ac ,
poenas daturum, si perjurus eril, aut blaspbemum , . ^
aliquod verbum, et absurdum de illa suprema
presLantisstmaque gloria dixerit. lllud emm prius . ira summa, gmvissimaque poena vindicatur, falce, , , xaW (ut scriptum est, consumenle perjari doraum, el , , WTI * ya^vf^
funditus everlente : Ingredietur enira, inquit, in
domam furis, ct in domum jurantis in nomine meo , \ \ , :
Hiendaoiter, et reqaiescet in medio domus ejus, et
consumet eam, et ligiia ejus, et lapides ejus **: , \ , u
Hlud vero alierum aaorte aa supreroo suppiicio naul- ", \ , latur. Non iiaque in re falsa jurandum; iino vero ne , , \ >*
jurandttm quidem omnino: id enim docuit nos Sal- . ojivyv
vator, curo dixit: Silautem sermo vesler, Est, est; \ * ' .
et Non, nen : quod autem bis abundanlius est, a , * < ,
diabolo est
Neque enim, qui graves habentur, \, \, \ , * ,
ot virlutem sibi quasi contubernalem fccerunt, iis . > "
omnina jurisjurandi ullus crit usus : nam ejusmodi , \ bominam vita apud pietatis amatores certe magno * *
, x s ^
in pretio cst, neque illi fides non baberi solel; ac,
,
si quid lalis virforte dixerit, illico fide audienlium
.
Axcipilur. Sit igitur vitae nostra ratio praeclara, ne , ;
que uliuserit profecto, ut cgo arbitror, jurandi
, , \ ,
usus. Sin opus eril aliquando, quod bonorem, qiiem
sanelis viris baberi convenit, nonnulli inlerdinD par- D ,
vipendant, Deus leslisad jusjurandum adbibeatur;
' , , **
neqne ullarum aliarum rerum nomen afferalur. I n - . ';
eonsiderate namque jam nonnulltad futiles vanilates
, pergunt, nihilque referre fingunt, cum per coRlum,
, , ,
, *, per justiliam, per Adrasliam dicant, per lucem ,
. "
per lucernam. Qiiin eiiara alia qu&dam suo arbi, , *
tratu colligente*, forlassis etiam pie se facere pulant, cum Dei noraen rejicianl, et ea, quae illius , ) nutu, u l essent, vocaia sunt, gloria, qu# Deo con- )
venil, exorncnt. Hujusmodi quodam errore labo- . ^
. "
rasse inlerdum Israelem reperiemus. Nam templum
illud, quod Hierosolyrais babebatur, procul dubio : iv
M
*' 4a<:ob. , ! i , 1R. " Zadi. , >. Mattb. , 57.
475
DE ADORATIONE IS SPfRlTU ET VERITATE. LIB. V I .
474
. * , \ in bonorem Dci exstraxerant, el cum ob eam rein

essent elaii, 213 ac pielatis ornamenla se conse , \ cutos esse, et insignem gloriam percepisse crede1* - rent, quae illis sapientissimo viro Moyse precepta
erant, de iis prae incuria pamm laborasse convind x V - cebantur; sed eam rem illis gloriae non futuram,
<;, \ neque se lapidum exstrnctionibus delectari, docuit
, 1? c , Deos cum dixit : c Coelum mihi sedes est, et lerra
^ . - scabellum pedum meorum. Qualem domom aedifi ; ;
cabitis mibi? vel quis Iocus reqoiclionis meae ? dicit
: . > , \ Dominus**. t Implclenim omnia Deus,acrequiescit
, \ \
quidem in coelo; perlingit aulem ctiam ad terras :
i p , ' neqae enim mole cobseret Dei natara, sed, ut lon , - gissime abest a specie corporea, sic etiam a loco
= .
et raolis opinione reroolus est. Sed Judaei cum se;, ,
mel illum dicere audissenl, coelum mibi sedes est,
, , et terra scabellum pedum meorum, ad Iubricas opi* , - niones diverterant, et coelum ad jusjurandum assu*5. \ , mebant, Ihronum illud divinum appellantes, simil:
quoqne ratione terram, quasi Dei pcdibus subje \ \ , ,
ctam; Jerusalem praterea, urbs enim est, aiebant,
, 4 ,
, , omnibus rebus dominantis Dei, quamvis sancti iltf
. ' - priores verba illa, Vzvit Dorainus, ad jurandi usum
assumpsissent. Sed Judaeorum slultissiraam cogila ,
tionem improbavit Dominas, dicens, non oporlere
, ,
, , jurareneque per coelum, quia sedes Dei esl; neque
, , per terram, qnia scabellum est pedum ejus; nequc
per Hierosolymam, quia civitas raagni regis est " :
>
naro, quae Hli nugantes dicebant, ea opportune Sal, ,
, * Q vator enanliavit, ubique confictam, et nescio unde . nam inventara in bujusmodi rebus religionem ar t} . guere volens. Absit sgitur eliam in ejusmodi rc
& , error! Didicimus enim,iibi jurandum sit, nihil ajiud
* \ commemorare unquain,sed potius ad fidem firmam,
, , , \ , . \ cerlamquc faciendaro uti illis verbis, Esl, est, Non,
* t ?, non. Dixitetiam lex : c Si perdilum fueril deposi \ ,
tum ab aliquo, excgeritqoe qui dedit, i u ea re fi . > dem, jusjurandum Dei erit inter utrumque . >
Atque horaines quidem per id,quod majus est, j u , - r a n t (sicenimPaulusille sapiens dixit) majus autcm
, ,
esse horaine, recte dicimus, non i d , qnod ma , \ , *
gniludine Torlasse, aut certe sapientia atque p n i .
dentia ct gloria vincit : sed qood toia essentia
tale s i l .
. .
D PALL. Quod dicis, parum intelligo.
. , , ,
CVR. Alqui, Palladi, aperla est, ut mihi qui, . "
dem videlur, et evideas oratio. Nonneenim magni
tudine faiemur multa, qua3 condita sint, humanis
, \
corporibus longe praeslare, et i n his coelumt
&;
214 PALL. Et quidera maxime.
. .
CYR. Prudentia vero ac sapientia, c l subtilitato
. \ \
corporum nonne angeli praecellunt ?
, ;
PALL. Praecellunt, etiam bonore.
CYR. Sed et praeterea splendore ac gloria, q u
. , \ .
. \ ad corpus pertinet, nonne multis parlibus esl solia
;
natura praestantior?
. .
PALL. Fateor.
,T
b a t x n , 1,
* Matth.v, 3|,3.
Exod. xxn, 10,11
17
Heb. v i , 16.
475
S. CYRILLI ALEXANDRLNI ARCHIEP.
47G
GYR. Efficilur ergo, hioc singula, si ex ea parte . " ,

qua superiora nata sunt, nobiscum compareiUar,
, '
liabere jure optiino prasUntiam; num igitur Faaec . " \ ,
ad jurisjorandi usam assumemas, Jteiqoe comme- ; , ;
inorationem tanqaam supenracoam abjiciemas?
. .
. Nullo raodo.
.
CYR. Esi igitur consequene, ot i d , quod natura
superius est, et universa essentiae ratione rabus \ ,
conditis antecellit, i d est, Deam eiiam bomine , , .
uiajos esse dicamus.
. .
PALL. Recteais.
. , ,
CYR. Habeant igrtar hac verba, Est, et Non,
apud eos certe, qui optimam v i t ralionem iosti- , \
tuerunt, locam ac vim jurisjarandi, ac recie fir- , \ * *
.
nientur : nam ita sequetur, ut fides iUis habeatur.
Quod si haec toquendi forma, Est, et Non, ab aliquo & \ , :contemiiatur, tum denique jorisjarandi usas ad id
\ ' , 1J
revocelur, quod est nobie, imo vero universa crea- . ,
tura majus. Nam de blaspbemia qnidem quid at- , , \ * {
tinei dicere, qpaque i n re yersetur, et ad quam ,
perniciem eos, qui ipsa uti consoeverant, perdacai? . ,
quam et acerba morte lex mulUndam censuit, et * h
ipse Cbristus quoque inevitabilibus aeteraisqoc sup- ,
* * ,
pliciis damnavit: c Qui enim dixerit verbuin contra Filium bomims, dimittetur e i : qui autem dixe- , ,
. > auftf
r i t contra Spiritum sanctam, non remittetar ei
, , **
neqae i u hoc saeealo, neque in fataro . Spiritom
vocaos naluram Ulam corpore saperiorem, quae , bky&
, , * ik.
Dens est, i n quem si quis effrenatam linguam
laxare ausus fuerit, metet intemperanlis dicacitalis , . -
.
fructus. c Labia eaim insijfientU impellunt eura ad
> , ,
mala, eicut scriptum est; os autem ejus audax
, \ *
morlera invocat. ltaqoe eliam divinus ille Psalmorurn cantor, dicebat : c Pone, Domine, cuslo- ,
diam ori meo, et ostium circamslantiae labiis meis : * , \
ne declines cor raeam in verba malitis . > Haec
.
autem verba sunt, ot opinor, Lmpia? adversas Deuin et illara ioeffabilem incorraptamque oaloram qoerclae.
PALL. Oportet igitor, qui recto itinere pergere
. *
sine ulla culp labe contendtml, eos bene conftrma- * ,
los esse, et ejosmodi, ut Deum offendere nullo
.
roodo suslineant.
CYR. I U sentio. N a n adversus eos, qui ad Deam
. . **
accedantnon sano corde, sed dubio alqae cormplo,
, * \
quod et natura sua 215 imbecillum eil, et ad m i - ,
\ , *
nam facile impellalur, propbeta loquitar: t <iuousqoe ciaadicabitis utroque popHle vestro? aut * , ,
, ; > !TVial Raal, aut Oeo Deo > Nam neque in fide ora
,
ninosanum esse, neqoe rursns In errore fixum,
uiroqae claudicare est, id vero, et i n atraque re , * , , '
sinceriiatem cornimpit. Occasioaem porro bajus .
* , ,
adeo indrmae fragilisque mentis qmbusdam oase
\ \
puto, quod non vero, sed conflcto amore Deuin d i , *
ligunl, ac siraulantquidem se Cbristianos esse velle;
, ,
non tamen i d e x toto corde faciunt, neque quod

verilatis reverenlia ia eam sententiam ducantur,
\ t * *
aut i d , quod rectam cst, raagni faciant; scd quod
9
,f
Mailh, , 32.
Prov. , 6, 7.
* Pial. CXL, 3, 4.
111 Rcg. xvm, 21.
477
DE ADORATIONE IN SPIRITU E1 VERITATE. LIB. V I .
' , ,

,
,
. ' \,
, ! ^
/ >,

.
, * , \
, , '
. \ .
478
aat cupidilatem suara aucupentnr, aut periculi melum el gravioris alicnjug infortunii imminentis i m pelum tanquan incaatalione quadam amoliantor,
dnra ad fidem accedcre vtdeatar, ut nraltos habeant, qui iaborantibus gimul opem ferre velint,
atqoe Ufe luas curas impertiantur. Sed extrema
ejQsmodi hominibus procuratio tribaetur, et inter
atyoctiteiara bomines *ora aorura erii, et ignominiootfloimi alque contempUssiAi deprebendentar;
et qui vix id consequi possint, ut ipsa vita digni
esse videanUir, Beo exqutrente, q u i n nobis latent: quales nimirum Gabaonitae fuerunt; accesserunt enim i i quondam ad Josae, et ot cum populo
Dei sociarentar, vehemenler orabant; verumtamen
non sine mautia neqte tjeplicUar e| sine ulto, ot
= , - Ha dicam, mereatura atilitatam auarum, el tan
\ , quam ex cbaritate erga Deum, sed simulate et do. loee acccsserant . Ac latuere qiiidem a principio;
] . $
sed, posteaquam deprebensum est illos grxvia mo , \ $ l i r i , et maiignitaa eorum atque versutia comperta,
. inflrais muneribas addicti sunt : facti sunt enim
* ,
universae Synagogae lignarii et aquarii. Vides i g i , tur quo perducat simulatto, et nolle inlegro animo
, , . societatem atque conjanctioftem gpiritualem san ctorum virorum amplecti. FaJlunt enim interdum
,
nonnulli non ulique Christum, omnia scientem, sed
, , eos qui iilius figuram tenent, id est, popuforum
principes, ut illi niminim eo tempore ipsum Josoe
* , , fefelleruat, qui in Christi flgora atque imagine in
^ , _ Scriptura prodaclas est : etacceduitt dofis tecli
^* , abditisque penitus consUiis, animiqae malitia, si. , molationem qvasi velamen prsetendentes : deptebensi autem (neque enim latere fas est) vix sala*
,
& , , tem retinebont, i n servilem atque inflnHim ordinem
redacti: 2 1 6
^ fallaeia illiberalis animi
, , ^
froctos. Nos autem, qaibus propositum est ea, q o
,
Dei gont, integro sanoqae animo sentire, et qai
,
caetera neg^gknite, Domino aostro Deoqae univer &>. soram simplici eorde, reeto anbao, et integra cba , , rilate adbsrebimos, qrm non patitor, ut dupiicis
, * animi vitio laboremus, el est a mortbus aiqne seasibus gentiliam prorsus aHena, et qaam longiseime
\ *
constanttssimeque disjoncU ab iis, qna3 lege dam . .
ninttur. Iia enim erimos perfecti coram Pomino Deo, iioat scriptum est: cfcri etiam atqve probaii
cam rdiis sanclis inChristo, per quem, et cum quo Deo ac Patri gloria cum sancto Spirku i n saecola
Mcoiorom. Amen.
%t
e s t
S. CYRILLI ALEXAiNDRLM ARCIUEP.
470
DE A D 0 R A T I 0 N E C U L T U SPIR1TU
V E R I T A T E
LIBER
SEPTIMUS.
&
.
217
charitate in fratres.
Gum summis laadibus, et quibus adjici nihil pos , ,
sit, lex oraet priraum illud atque supremum man-
datum, videlicet: c Diliges Dominum Deum tuum , , c Kiftff
ex toto corde luo, et ex tota menle lua, et ex lota , \, , WL\
virtute tua **: et adjiciat preterea : c Proxi- , \ raum quoque tuura, sicut te ipsura : > Cum ipse
, c ,
quoque Gbristut dicat aperle, i n bis duobus man- \
da&is totam legem alqae prophetas pendere : ac \
dUectionem bealus Paulus plenitudinera legis ap- , pellet , quod proximo maJum non operetur: satis ,
iilud primum, ut mibi quidem xidelur, nostra 218 ,
, I ,
oralio, ut res patiebalur, explicavit, cum sursuni
ac deorsom, et quasi i n orbem omnia circumqua- , ,
que luslraverit, neque obscure docaerit, quis a ^ , \
nobis parfectae in Deum cbarilatis, et omni repre, \ ^
hensione vacanlis possit exhiberi modas. Age i g i - , !;
tur buic vicinum atque cognalum exquiramus man- .
datum, ac de charitate i n proximora accurate con- \ >
sideremus, diligenterqae ea peryeeUgemiis, per \
qnae ad praedaram virtulem pervenire quis possit: , '
(!) , *
ac, pro industria in eam rem adhibita, summara
gloriam consecutus, in bonilate cum Deo et homi- , ,
nibas, ot divinus ille Sarauel, a m b u l e t . Arbilror , \
cnim simul cum illa erga Deum charitate exercen- . t j
dam apte esse illaro alteram in fratres. Nam, cui
, '
ana defuerit, otraque desit necesse est, juxla Joair
, . nis vocem. Is enim ita scripsil: c Si quis dixerit,
quia diligo Deum , et /ratrera suum oderit, men- , .
%e
4t
dax est; quienim fratrem suum non d i l i g i t , quem G

1
Deut. , 5.
Matlh. , 39.
* Rom. , 8.
( 1 ) Subdititiam vocem puto. Solet enim

Cyrillns sic loqui, vcl . Praetereacod. Vatic. habct, , otc,
" I Reg. , 26.

t solet etiam Cvrillus diccre, (. 2 2 0 ) .
DE ADORATIONE 1N S M R I T I ET VERITATE. LIR. V I I .

,
;
' , ,
& $ . >
\ *
,
,
, .
.
, , '
,
ttsifxo ,
.
, videt, Deum quem non videt, quomodo potest diligere ? E l hoc mandatum habemus ab ipso,
ut, qoi diligit Deum, diligat el fralrem s u u m . >
Simul igitur utraque cum altera occidit ac gplendide simul exoritor : eunt enim virtutes inler se
vicinae : ac velui individui jugales, ad unara quamdam insignem alque perfeciam pietatis in Deura
palchritudinem, eum qui oplime currum hunc gubernare sluduerit, deferunt.
PALL. Recte ais. Ac, quoniam institulae dispotationis ralio poscit, ut i n bis explendis labor suscipiatur, perge jam rursus, et singularum r c r u m ,
quas contemplandas proposueris, probationes e
sacris Litteris collige : ac nitere ut mibi explices
quonam paclo contingere possit cbaritatis erga
proximum absolala perfeclio.
. ' GTR. Amplissiroa nos quidem ad eam rem per * , c ducit via. Scriptum est enim : c Lalum mandalum
. ' taum nimis " . > Artera vero atqoe induslriam i n
, singulis rebus gerendis non aliunde, ut opinor, col * ligere qaisquam poterit, nisi per legem, quam in
. \ adjutorium esse nobis dalam, prophelicus sermo
- testatur * . Itaque, ut nos ad perpetuam preccpto. , < - ram commemorationem legis auctor excitarel, i n jurraL , q o i t : c Et recondelis hsec verba i n cor veslrum,
, \ et in aniroam vestram, et alligate ea i n sfgnum in
, , manu vestra, et erunt immota 219
oculos
* , , vestros, et docete ea filios veslros, et loqoantur ea,
&, , \ , sedentes, i n Itinere, et cubanles, et surgentes; et
,
describite ea super lirdka domorum vestrarum, et
, ,
januarum vestrarum, ot multos dies vivatis, et dies
,
filiorum vestrorum in terra, quam juravit Domint
, patribus veetris, datorum se illis, sicot dies coeli
. > , super ierram . Ecquid autem sit, Alligate ipsa
' , - in manibus vestris, plane i n Numeris exposuit. Sic
. c enim scripUira e s l : c Et dixit Dominus ad Moysen,
, * dicens : Loquere filiis Israel, et dices ad ipsos; e i
, faciant sibi Cmbrias in summitatibus vestirim sua \
rum i n generationes suas; et imponelis super fim * \ brias sommilatom vestiam vittaip byacintbinam ,
, et erit vobis in flmbriis ; el videbitis ipsas, et re , , \ cordabimini omnium praeceptonim Domini, et fa , \ cielis ea; et non pervertemini post cogilaiiones
* vestras, elpost oculos vestros, i u quibus vos for , nicamini post ipsos, at recordemini : et faciatis
, omnia mandata mea; e l erilis sancti Deo veslro ;
,
ego Dominus Deus vesler, qui eduxi vos de terra
, . > - iEgypli, ut essero Deus vester : ego Dominus Deus

vesicr . Cum ergo aotea jussisset,ut describe, remus legem i n cordibus, sciretque prelerea gra,
vem esse mentismorbam oblivionem : i n Hminibns
\ \
tanquam in tabula inscribi jussit; quin eliam dex ,
tra; alligare; sehedalas forlasse quasdam legem
, parlurientes, et divinum responsom inscriptum
, habenles : praeterea non inulile esse dixit ex ipsis
, , qooquc veslibus pendere tum flmbrias, tum bya .
cinlbinam vittaro.
M
a n l e
> 0
s l
* 1. loan. iv, 20, 21.
Psal. cxvm, S6.
V i
Isa. M I I , 16.
3 0
Deut. n ,
1 1
Nnm.xv, ! scqq
S. CYRILLI ALEXANDRLM ARCUIEP
485
IH
PALL Quonun modo diYinae legis admoneri .

\ poesvmae per flmbriis ac vitUm hyacinlhiiiani?
;
CYR. Notme kgem per aaigmala traditam fuisse
. priscis illie bottinibue, ac velutiia umbris esse fa- :
leris ?
PALL. Faleor.
CYR. Igiiar fimbriie ac manui vittam nyacialbinam alligare, figurate, ac persnigma sigmflcabat,
quae coelettia eunt, ea tam sapienda esse, tum iacienda, ac supernas Ulas leges memoria retinendas
Lapidi enim, nisi fallor, Indico, byacinthino, i n quam, selhcriuin corpue est quadam lenu* simile,
cum splendore alque tenebris mistom sit, atque ia
imo a q a siiniliuidiiiem babeat, quae tremuiam ac
fluidam speciem prae se feral. 220
HP
vestibus et manui viltam byacintbinam aUigari eapienti coasilio jussit, quodamunodo innuens, quasi
menlis veslimenttim, et amictas rationis tibi ul
oraculum coelitus editom, lexetiam rite ac recte
factonini arbilra. Manus enim operum est symbolmn : qnm porro tegUime fiont a nobis, prorsus re
prehensione vacani, neque de vitio sinielrum quidpiam habent. Magnificabanl iUque Pharisxi timbrias saas, et dilatabant phylacteria sua, id eet,
schedulai e dextra manu suspensas : ridebantur
Umen a Chrieto, quod eam rem ad inanie gloriae
occasioDem, nen ad legis commemoralionem convertissenl . Fieri igitor polest, ut quamvis id flat,
quod lex jnbet, tamea lex ipsa violetur, nisi lege
quie recte otaCor. Hocqae iRud eet, opinor, quod
ait Salomon : c Est justdg, qui perit in justilia
sua " . Igitnr Dei mandatom i n mente atque i n
corde inscribendom e s l ; cujua rei utililatem cum
perspicuam faceret Dayid ille divinos, de unoquoque viro justo loquens a i t : < Lex Dei ejus i u corde
ipsiua; et non sopplaatabantiir greseus ejus * : *
Hlad anim, ut opinor, plane manifestom e*t, cojas
in mente lex divina fuerit, eidem omnioo inesse
praetarea, ut proba oonArmatas et virtute sii slabUi.
PALL. Ita eeres babet.
CYR. Ilaque jugis alque perpetoa legis medilalio
ad reclam viam perducit, quod idem esl atque ad
id qood Deo plaoet, oblivionem ex bominis a n i m o ^
veluti lenebras qnasdam caliginemqae disculiens.
Neqae vero bacoeqae tanUim progressus est legislator; sed cam adbac melius qaiddam excogilass e t a d excitandam i n laboribus suscipiendis alacritatem, tpem omnium rerom exoptalisidmarum
tanqoam etcam qiiatndam adjungit. A i l enim r u r sus : c 8 i in pneceplis meis amboiaveritis, et mandaia mea caetodieriUi, el feceritis ea, dabo pluviam vobU im tempore , et terra dabit proventos SIIOS, el ligna campi reddeot fructum suum; et
coiaprebendet vobU trilara vinderaiam, et vindemia
setneulcm, et edelis panem vestrum in saUelatem,
l u r
vt
i U t i h , 5.
Eccl. , 16.
e t
. .
. ,
$ , ,
; }
, , , , \
, .

,
. \
, ,
. " '
,
, \ .
,
\ , ,
*
, , *
"
\ ,
. , , *
. >
,
*
< ,
.
, , ,
, \
, \
.
/
. ' .
. \ -
, , "
* ,
, .
,
, ,
, , '
. *
, , \ ,
,
, \
. , ,
, \ -
. , 51.
86
m
DE ADORATIONE IN SPIRI J VERITATE. LII*. V I I
babitabilis
cum
Kecurilaie
in
terrt
vestra,
et
* , 6
bellum
non
pertransibit
per
lerram
vestram,
etdabo
,
pacem in lerra vestra, et dormielis, e i non e r i l ,
, , \
221 qui exterreat vos, etperdaro malas beslias dc
6 ,
terra vestra
> Intelligis quanta cura alqoe be , .
\ , \ nignitale rfignetur probum virum, et bonis operibus
; deditum, el qui legem reverealur? Nam tempesli , - vum imbrem atque serolinum, fragumque copiam
. , \ sibi invicera succedentium, panisque satielatem, et
, \ esculentorum ubereui fructum, pacem praeterea se
. largiturum pollicetur. Legis enim venim cullorem,
, et eorum quae Deo placent cupidissimum amatorem,
, - coelestiura bonorum abundantia inebriari par c s l :
iUa namque spiritualis et superna consolalio jusli
-
, v i r i animuta tanquam pingue solum ac fcrlile i m , - bris instar irrigans , maxime laHificat, ut juges et
. \ \ quasi mulliplices i n Deum pietaiis frucius edere
* possit: pax vero eamdem coronat, quae largitur, ut
, . in eo, quod bene est, valeat permanere. Itaque
* < , scribit Paulos : t Et pax Dei, quae exsoperat om , nem sensum, custodiat corda veptra, et intelligen, . 3 lias vesiras . Quisquis igitur ejusmodi Dei libe , ralitatem nactus e r i t , is bellis vacuam, acpacis
, , - plenam vitam traducet; cedet hostis cadetqoe, et
ad nibilum recidet quidquid obsietit, et impctus
, , - diabolicus irrilos erit, et Urnor omnis iacile propul . sabitur. Hanc eamdem legem in Deateronomioquo que descriptam reperiemus; sic enini dixii, paucis
.^ permutatie: c Si vero audiln audieritis omoia man , dataejus, quae ego raaado tibi hodie, ut diligas Do ) ,
minum Deum tuum, et servias i l l i ex toto Corde luo,
, et ex tota anima tua, et dabit libi pluviani l e r r o
$w , luae suo tempore tempestivam et serolinam, et rc , ,' condes trilicum t u u m , et vinum tuum , et oleum
, tuum, el dabis pabula in agris tuis jumeutis t u i V \ i
, Igitur vim rite et apte ea exseqoendi, quae velit
. Deus,legis medilatio nostris animis comparabit :
, sudorem porro pro virtute susceptura, tolerabilem
, - reddet promissorum bonorum amor.
. * ;
.
ee
. * ,
. ,
, ,
.
. ' . , ; ,
, ,

,
,
,
- ,
,
,
,
n
L e v t l . x x v i , 5-5.
ee
PALL. lta est: assentior enira, et quidem jure

oplimo. Sed jam tempos est explicandi qua ratione
legem de diligendo proximo perflcere quispiam possit.
CTR. Igilurad banc ipsam disputationem est accedendum. 222 liaqae dicimus sacrarum Litterarum vestigia perseqoentes, Moysi praecepisse Deum
iUum universorum Dominum, ut convocaret populuro, et eos sob moalem, nomine Sina, puros atque
sanctificatos perduceret: jussit enim ablucre vcstce,
et a mulieram congressu per tres dies abstinere. In
quo per ea, quae sensibus exposila et aspectabilia gcrebantur, spirilualia sigiiiflcavit: splendidis nanique
vestibus quodammodo, virtutum, inquam, ornameulis honesutos, et animi hilaritale insignes, et ab
oinni carnis voluptale ac terrenis inquinameuiis
PhHipp. i r , 7 . Dcut. , 13, 13.
S. CYIULLI ALEX ANDRIM ARCIHEP.
487
4S3
ilienos ad Dei conspectum vemre decel, insliiuenic I , tnos ad eam rem Iege, ut cerie Moyses yeteres illos ,
instituebat: nam illa flgurae eranl veriorum reruni.
lllaque per sapientissimuno virum Moysen inslilutio, .
disciplinam legis ad Ghristum perducenlis, priscis ,
boroinibus figurabat. Ad haec illud quoque animad- , . *
vcrsione dignum esi, munus enim ac persona ejas, . 6
qui inslituere debeat, in Moysi persooa oplime ser- ;,
?
vatur : neqoe enim ad se populum, scd ad Deum
tanquam ad legislatorem et doctorem, ac rerum fa- , ). ,
ciendarum auctorem adduxit. Lex quoque, quae per . <
litteram instituebat, non ad se nos perduxit, sed ad
Deum Verbum, qoi propter nos descendit e coelis. , lf
Num tibi verarum inteUigenltarum vcstigia pcrsequi . *Aci
* +;xl*
nostra vidctnr oralio?
^ ;
. .
PALL. Maxime vero.
. ,
CYR. Scriptum est igitur : c Et eduxit Moyses
populum in occursom Dci e caslris; et sleterunt sub , ;,
raonlc Sina. Mons autem Sina tolus fumabat, eo -.6
* /
quod dcscendissct Dominus super ipsuni in igne:
et ascendcbal fumus tanquam fumiis fornacis : et * ,

cxlcrrilus est omnis populus valdc : ficbanl autem
voces tuba3 procedentes fortiorcs valde. Moyscs lo- -
. * $>
qucbatur; Deus respondebat illi voce " . > Igitur,
. ,
quod in montc descendit Deus, signuiu pcrspicuum
esse poterit, illum ad mcnlcs abjectissimas , teftixt;
^, cm
venjre; neque cum illis babiLrc solere, qai
^^
lerrenos, et humi abjcctos animos babeant; sed
cum eo, cujus animus in sublimc conscendat, et j , ' -.
quasi yerticem excelsmn tenens, bmnana dcspioiat, , tpn,
223 e t e a s o I a 4
> spectcl. Aiiam quo , ^*
quc significalionem habere potest, sublimcm ncmpe . * ,
esse Dei cognilionem, cl nostra condilione superio '
rem, ab iis dunlaxat, el quidem cx parte, percipi
,
posse, qui per sublimia volare sluduerinl; Pulli
-
namque vulturis per sublimia volant , u l scri , >
ptum est. Simul intcliige Deum, cum velerem )e- . , 6&
gem priscis illis boroinibus ferret, descendisse non
, fvfaeJ
ubi populus erat, sed in sublimem locum, et qui- , ' . *
dem procul. Recesserat enim a longe adhuc, juxla
,
Psallentis voccm , cum ille Unigenilus nondum ad
* ,
nos pcr carncm accessisset, noque sc ad illam ex ;
inanilionefn dcmisisset; neque enim priscis illis,sed
, *
aobis ipsis boc mysterium est reservatum : factus * ' ' * .
est enim inter nos, quanluni attiu^t ad illam aspe ,
clabilem gloriam. divinitatis sublimitatc relicta; ac
* ' , ;
vcrsatus est nobiscum, ul unus e nobis. Ignis vero
. ,
specie descendit Deus : oportcbat enim profecto,
ut, qui coaclione ac lege regendi eranl, certo sci, ,
rcnt si ad ignaviam dcclinare vellent, sibi ciim
, . ;
igni rationem fuluram. Neque enim ex voluntaria
, (5; ;
dUeclione, et sponlanei animi momentis a priscis
, * vr*
iilis hominibus Dei amor praestabatur; scd quasi ex
* ,
coaclione ac timore : nam neque liber spirilus illis
, , .
inerat, neque adoptionis, sed scrvitutis in limo Arf
rom. Fuioabat pratcrca mons, eo quod dcsccndisscl
, :,
U X
s u n t
Exod. , 1 7 - 9 . Job , 11. PsaJ. , .
430
DE ADORATWXE IN SPIRITU ET VERITATE. L{B. V I I .
>
* , super eum Domiuus in ignc : idqac, ut opinor, est

' x i l
quod in Psalmis canilur : Et posuil tenebras la ^ | \
libulum suum
> Aliter quoque significare nobis
Sdbcpvov*
poterit fumus lacrymas Ulas, propter coniemptum
. omnino fundendas : efilait enim ad appulsum fumi
, ille ex oculis humor. Quod si cui placuerit, quae ad
,
conteraplandum proposita sunt, aliter intelligere,
ignem legis iUuminaiioneni accipiet, non tameo
* \ ,
sine caligine; est enim tenebricosa et obscura lex,
& \ ,
. et illa liiterae umbra densior, et q u meniie oculi*
tenebras possit offundere. Sensim aulem progre *
dientes augebantur tubae voces : nam ab inilio, CUID
&
tenuem vix vocem eraitteret lex, ubi ad nos pro .
cessit Verbom, et iile Emmanuel ad tradeodarc
, ,
evangelicajn disciplinam aiftilsit, voces illae valen, *
, tiores factae s u n t : 224 clarum enim quiddam el
.
acutum insonuii Cbristus, ei quod totum jam orbem lerranjm peneiravit. Ipsum enim audire licct
* c
, * , - David voce dicentem ; t Aadite haec, omnes gentee;
auribtts percipite, omnes qui babitatis orbem " . >
.
Atqui vox legis eo tempore alibi noa exaudiebatur,
& , ,
neque universas gentes docebat, sed in sola Judseo ,
rura regione resonabat, et unam Israelis gentem i n ,
. "', c , , siituebat. Sed t Loquebatur, inquit, Moyses; Deus
Moyses enim, ut
* , . vero respondebat ipsi voce
minister, el divinorum preceplorum interpres et
,
' * subministrator, legem expetebat; respondebat autem Deus sua voce, id est per Filium : vox enim
, , ' *
et verbum Patris esl Filius : ex ipso aulem auctora
, .
lex originem habuit, elsi per angelos diela est; l i , ' ,
, C cel eerle, sicut libilum foarit, ipoum perspicoe d i cenlem audire : Ipse, qui loquebar, adsum \ >
t , . > , c
E t : c Non veni solvere legem, sed implere : dico
, -
enim vobis, donec transeat coelum et terra, iola
, , ,
unum, aut unus apex non praeteribit a lege, donec

omnia fianl. Coelum et lerra transibunt, verba au ' ,
Sua itaque verba le! . . > , tem mea non transibuni
gero appellal : vox enim Dei illam enamiavit, ut
,
modo d i x i ; is est enim imirum Filius. Deinde
, .
i n q u i l : < Descendit Dominus super roonlem Siaa,
, ,
saper verticem momis, et vocavit Moysen ad ver ,
ticem montis; et ascendit Moyses, et locntus est Do , .
roinus ad Moyseii, dicens: De&cendens testiftcare
* populo, ne forte accedant ad videndani Deum, ei ca*
, * dat ex ipsis multiiudo; et sacerdoles, qui accedunt
D
oi ,
* ,
,

,
,
*

,
^ ( ,
-/ , ^ (
M
Psal. XYU, 12.

xix, 20-22.
Psal. XLVIU, 2.
PATBOL. G R .
LXVHI.
adDominum, sanctiflcentur, ncTTorle recedat ab ipsia

Dominus . > l>scendit io montem ille super omnia
Oeus; deinde vocalus ascendit Moyses. Nequc cnira
conlingit ut ad sublimilatem verae Dei conlempiationis possit se qaisquara attollere, nisi seipsum demiserii Deus, et ita se accommodaverit, u l ad eym nostrx mentes possint accedere; ipso autem evocante,
vix tandem ad suiumum illura et excelsura quasi
verlicera, ipsius nempe veram cognilionem, ascen
dimus; quod ipsura Cbristus feoii, cum Patrem ac
Deum nobis revelavil. E l a gregariis quidem hominibus mons adiri non potesl; inaccessa cst eaim
* Exod. xix, 19.
" Isa. u i , 6.
" Mattb. , 1 7 , 18.

16
Exod.
S. CYRILLI ALEXANDRIM ARCHIEP.
487
alienosad Dci conspecttnn venire decet, inslilucnie , ^* , %

nos ad eam rem lege, ut cerie Moyses veteres illos

inslituebat : nam illa figurx erant veriorum rerum.
.
lilaque per sapienlissimum virum Moysen inslilulio,
riisciplinam legis ad Chrislum perducentis, priscis ,
horoioibus flgurabal. Ad ha3C illud quoque animad- , .
vcrsione dignum est, munus enim ac persona ejus, .
qui instituere debeat, in ftloysi persona oplime ser- \ :,
oC ji?
vatur : neque enim ad se populum, scd ad Deam
tanquara ad legislatorem el doctorem, ac rerum fa- , , ?
\
ciendarum auctorem adduxii. Lex quoque, qua; pcr
. *
litleram instiluebat, non ad se nos perduxit, sed ad
, &*
Deum Verbum, qui propter nos descendil e caJis.
. *Aej
Nuin tibi verarum intelligenliarum vestigia pcrcequi
* f ur
nostra videtur oralio?
* ;
PALL. Maxime vero.

GYR. Scriptum est igilur : c Et eduxit Moyses
populuro in occursum Dei e caslris; et stelerunt sub
roonle Sioa. Mons autem Sina lolus famabat, eo
quod dcscendissel Dominus super ipsum in igne:
el ascendcbal fumus tanquam fumus fornacis : et
cxlcrrilus est omnis populus valde : Qcbanl autcm
voces tulwe procedentes fortiorcs valde. Moyscs loqucbatur; Deus rcspondebat illi voce . Igilur,
quod in monle descendit Deus, signuni pcrspicuum
essc poteril, non illum ad rocntcs abjeclissimas
venjre; neque cum illis babiu.rc solere, qui
terrenos, et huuii abjcctos aniinos babeanl; sed
cum eo, cujus animus in sublimc conscendat, e l C
quasi veriicem excelsoin tencns, bamana dcspioiat,
223
' < êi
^pcctcl. Aliam quoquc significalioncm habere potest, sublimcm ncinpe
esse Dei cognilionem, el nostra condiliune superiorem, ab iis dunlaxat, et quidcm cx parle, percipi
posse, qui per sublimia volare sluduerinl; Pulli
naraque vulturis per sublimia v o l a n l , ut scripium cst. Simul intellige Deum, cum veterem legem priscis illis hominibus ferret, desccndissc non
ubi populus erat, sed in sublimem locum, et quidem procul. Recesserat enim a longe adhuc, juxta
Psallentis voccm , cum ille Unigcnilus nondum ad
nos pcr carnem accessisset, ncquc sc ad iilam exinanilioneoi demisisset; neque cnim priseis i)lis,sed
nobis ipsis boc mysterium est reservatum : faclus
cst enim inter nos, quanlum atliu^t ad illam aspeclabilem gloriam, divinitatis subliinilalc relicta; ac
versatus est nobiscum, ut unus e nobis. Ignis vero
specie descendit Deus : oporlebat enim profeclo,
u l , qui coactione ac lege regendi eranl, certo scirenl si ad ignaviam dcclinare vellcnt, sibi cum
igni rationem fuluram. Neque enim ex voluntaria
dileclione, et sponlanei animi momentis a priscis
illis hominibus Dei amor praeslabatur; sed quasi ex
coaclione ac timore : nam neque liber spiritus illis
inerat, neque adoptionis, sed scrvitutis in liraorom. Fumabat prxterca mons, eo quod dcsccndisset
. .
. , c ;
, ,,
\ . & )
.
' , ;
>9
\
. * JJT
. 6j>et " *
, -
, pVi lm
^^;
e l
e a
s o
s u n l
f>
Exod. xix, il-W.** Job v, 11.
Psal. v i , 4 .
^ , * *
, ,
, 9"
. * ***
' *
,
4*
,
. , <
" , fyfecj
, ' . ' *?
,
* ,
} *
, '
* thcdx,
, ;
* , !
. * S&ev.
^ , , -
^, .
, ^
, * *,
, ^ usc, , . Ar:'
, o;;iat, T a i j n * ^ ^
89
DE ADORATtONE 1N SPIRITU ET VERITATE. L{B. V I I .
4>0
, t . siiper eom Domiuus in igne : idqac, ut opinor, est

^ ' x i l
quod in Psalmis canitur : Et posuil tenebras lacrî \
tibulum suum *. > Aliter quoque significare nobit
& & poterit fumus lacrymas illas, propter contemptum
. - omnino fundendas : effluit enim ad appulsum fumi
ille ex oculis humor. Quod si cui placueril, quae ad
,
, conlemplandum proposita sunt, aliter inlelligere,
ignem legis iUuminationem acciptet, non tamen
* \ ,
sine caligine; est enim tenebricosa et obscura lex,
\ ,
. * ct illa lilterae umbra densior, et qua mentie ocali*
tenebras posstt offundere. Sensim aulem progre *
dientee augebantur tubae voces : nam ab inilio, cuni
lenuem vix vocem emitteret l e i , ubi ad nos pro .
, - cessit Verbum, et iile Emmanud ad tradeodarc
evangelicam disciplinam aiTulsit, voces ilte valen , *
X&p , tiores factae sunl : 2 2 4 clarum enim quiddam el
d o o v . acutum insonuit Christus, et quod totum jam orAheo&mi * c bem terrarum penetravit. Ipsum enim audire licct
, 0 , David vocc diccntem : t Auditc haic, omnes gentes;
auribus pcrcipite, omnes qui babitaiis orbem " .
.
-. , , Atqui vox legis eo teuipore alibi non cxaudiebatur,
0, - neque universas gentcs docebat, scd in sola Judaforum regione resonabat, ct unam Israelis gcntcm in ,
. ', < ' , , slituebat. Scd < Loqucbatur, inquit, Moyscs; Deus
* , . vero respondebat ipsi voce . Moyses cnira, ut
minister, et divinorum prscceplorum intcrprcs et
,
- subminisiraior, lcgom expctebat; respondcbat autcm Deus siia voce, id est per Filium : vox enim
* ; , , '
et vcrbum Patris est Filius : cx ipso auiom auctore
, '.
, ! ' , lex originem babuit, etsi pcr angelos dicla esl; l i M
, C
, . ,
,
yuiv, ; , ,

. ,
. ,
* ,
;, '. '
, t ; ; ,
,
, .
^frujv *

^^
, : J

oi
,
*
;
I ,
; ? O J izz\
|
,-
,
;
-.; -^^*.

,' ' y

Psal.x^ Hi
cet certe, sicut libitum fuerit, ipsum pcrspicue d i cenlero audire : Ipsc, qui loquebar, adsum \ >
E t : Non veni solvere legciu, sed implere : dico
cnim vobis, doncc transeat coelum et terra, iota
unum, aut unus apex non prccteribit a lcge, donec
oninia fianl. Coclum el lerra transibunt, verba autem mea non transibunl
> Sua ilaque verba legem appellat : vox enim Dei illam cnunliavit, ut
modo dixi; is esl cnim nimirum Filius. Deinde
inquit : < Desccndit Dominus super monlem Sina,
super verticem raontis, el vocavil Moysen ad verticem montis; et asccndit Moyscs, et locntus esl Dominus ad Moysen, diccns : Descendens lcstificare
iorte accedant ad videndum Deum, el cairrcullitudo; et sacerdoles, qui accedunl
a, sanctiOcenlur, nc fortc reccdat ab ipsi*
Descendit tn monicm ille super ouuiia
cendit Moysos. Nequc cnim
verae Dei conieuiplalioe, nisi scipsum demie r i l , u l ad euin r.oso aulcm evocantc,
e\ce\sum quasi
nmoivcm, ascun
cu\t\ Vairem ac
us quidcm ê
\%.
%%
Exod.
491
S. CYRILLI ALEXANDRINI ARCttlEP.
401
vo%0 Ulitti tuprenue cogni&ionis gralia, iisque solU ) Tero

pervia, qoi per illam ingredi sclum; imo 225
,
qui ad am r$m sunt a Deo tocali, afcui fuit pro- ,
ool dubid Moysee. Si q u i i igitur eet fldelis ac verua .
servas in domo Dei, is quoqoe, aicnl Ule, etectus , '
crit et aplus, qui proxime accedai ad Denm, qood \ ad sanctiQcaiionis alqoe cogajtioni* modum perti- ,
net. Mac namqae rauone timul cnm eo erimue, .
dieeitfe : T u vero eia bic mecum . Eos quo- . r. '
qve, qui sacerdoiio t u M ingnes, purgari pracipil, ^
dicens : c Ne forte recedat ab eU Domiixjs. L o - c * ,
bricam est eaim sacerdotii munus, ueque procul a ,
periculis, imo vero etiam proximum, nisi i l l i piane , ,
adsit v i t a integritas : sanctoe enim ease decet, qui
Deo omniom sanctissimo coUum exbibent. Deinde
< T
a i l : c E i dixii Dominas Maysi: Yade, descende, ti

* c *
,
ascende tu et Aarot> lecom; sacerdotee vero ac popahis ne onentnr ascendere ad Denm, ne forte *
, *
perdat ex ets Dominus . Asceadit Moyses, sed
non eine Aaron^qui figuram Christi tenebat. Nam . " ',
iex i n Christo honorabilis est, et tanquam saacta .
, * ,
per illum prope Deam et cum Deo est . Praedicat
cninx ipsa quoque principem ilium eacerdoturo, et .
aposlolum confessionis nostra secundum Scriptu- , ,
ras. Sit igitur lex Christo per spirilualein contem- ,
platiqnem adjuncta. Nam Moysi dictum e s t : Ascen- . ' * '^
de l u e t Aaron. > c Qiue igitur Deus conjunxit, ", " , avtphomo non separet , legem ab ea contemplatione, , *
qusp i n Chrisio est, abjungens, dum soltadhaeresctt ,- } }.
umbrae, el verilatem ad imaginem figuraram non <J * admitlit. Sed eacrum ittud geaus i a montem una . ;
.
cum populU ascendere prohibetur; neque enim \is
qui lege rerjuntar, neque iis, qui adhuc illum i n , ombris cullum exbibent, dalum a Deo est, ut illa , fyqlnic
cxcelsa ac sumraa dogmata, quae ad ipsius cogni- *
tionem pertinent, adire possint; sed servatum id ^
potius est iis, qui i n fide juslificati, et in Ghrisio ,
ad obedientiam alque cogniiionera longe illa veteri .
praeslantiorem gmnt vocati. Nam eminentem cogni-
tionem Cbristi beatas quoque Paulus est admiraius: ,
ac testis haic rei erit ipse quoque Salvator, qui aperle
tum de nobis, tum > de iis, qui e genere suat ,
, . .
Israel, dicit : c Vobis datun^ est nosê my^teria
regni coelorura, illis aulera non est d a l u m . Aq * '
%
Tt
Tt
de Jodaeis quidem : ^Sinite illq8;ca2ci sunt, daces D , ,

* ,
csecorum . Eos aulem, qui ipsum noverant,
rareos allocotus est, Vestri autem beati ocuji, quia, , , ,
vident, et aures vestrae, quia a u d i u n l . 2 2 6 His . *
de rebus cum loqui desiisset ille aniversorum Deu$, , ,
*
pnacipere exorditur, et de rebus oplimis legcs
conslitaere. Itaqae sic a i t : c Ego Dominus Deus , tous, qui eduxi te de lerra iEgypli, de domo servi- , * *
lutis: non erunt tibi dii alii praeter me , Decens . >
vero suis legibus fecit exordium, se esse dicen^ ,
eum, qui illorum in iEgypto prodigiorum auclor
fueril; qui adversus iniquoram dominorum insa- , , ~
niam, universam, at uno verbo dicam, excitarit
Matlh. , U - " Malih.xv 1 4 .
Deut. v, 51. Exod. xix, 24. Hebr. , 5, 6. 'Marc. , 9.
Maith. XJU, 16.
Levit. , 45; Exod. xx, 5.
7 1
Tt
f l
f l
1*4
D ADO&ATIONE L \ SPtRT L* VEftlTATE. LIB. V I I .
creaUiram;
qui
imbres
et
grandinem
armarit,
e
, , j
clementorum
coramutatione&
ostenderit;
qui
mor ,
lein primogeniiis miserabilem immiserit; qui t r i
duanaa
Ulis tenebras offbderii; qui per medios lta~
,
elits, qaibua voluerit, ire conceeseril, qui adversa .
rios nalla negotio contriveril. Opus enim profecto
erat, u i , qui divinorum prxceptorum jugum sub ,
ireiii, i i noa ignorarent, quanta esset legislatoris
,
poteslas, ac scirent roinitne sibi eese tutum, eum
,
offendere, qai perficere omnia facile posseL
i35
*
I \
,
.
PALl*. Praeclartjm sane, ac Deo digniseimum legislatoris consUium: nam scmper fere metus ad
ebedieaiiam adigit, ei bonniiem quamvis effrenatum alqne difficilem , quasi equum , freno oblemperantam reddit.
. . ]
CYR. Rectissime dicis. Gnm igttur probibuisset
, \
deos alios adorare, el idolum quodvis vel simuJa, , - crum aut picturam effingere, cumqae extremam
sapplicium constitaisset, st qui divinitati* nomen
, ictorum sinNilacroram artificiie iribuere ansas
( c \, t a s e t : c Neqae enim accipies, inquit, nomen Do , mini Dei tui i n vannm; quia iioi\ purum habebit
*), * Doreinue eura, qui accipi nomen ejus in vanum , >
, \ tom. ad res bumanas componendas converiitur, et
* tegem quasi regulam qaamdam, qua quid rectum
* , ak, exqairatar, omnium hominum v i l x preescribit:
aiqae ab onixersis nos peccatis arcet, cum ante
, ' alta illius in Ghristo justiliae tempas designat, in
, fue perfeciissiraa illa redemptio, ei vitiorum abo * , - titio, et ad pristinom statum reformatio, et viia?,
. * f < quse in sanctilate ac Bei amore ducitur, renovatio
contigii. ttaquo a i t : c Recordare dtem Sabbatorum,
], , ut saoctiflces illum : sex diebus operaberis, el fa^ , cies oronia opera laa : die aulem septirao Sabbala,
6 * , reqtries Domino Deo tuo : non facies in ipso omne
, - opas, t u , et Alios tuus, et filia tua, servus tuus et
, , ancilla tua, bos tuus et subjugale tuum, orone j u , 6 , . menlum 227 ioum, et proselytus, qui babitat
* , apud te : sex enim diebus fecit Dominus ccelura et
, , terram et mare et omnia quae in eis eunt, et re , * quievit die seplimo : proplerea benedixit Oominoa
, diei sepiimo, et sanctificavit illum
,
7>
H A A A . ,;
. * . %
;
. - .
, ;
^ .

. , ,
, , , .
&, >
,

^F.xod.xx,7.
i b i . 10, H .
PALL. Qoid vero Utad est ? non enim satia intel*

Hgo. Qmonam faco nodo dien Sabbatorum sanctittcabimus?
GYR. Ykaede Sabbalo et de cessatk>ne, q m i n
eoagebatur, pauca dicamus? Itaenim apertissima
emiit, qiue nobie d&vinitus praaeepla sunt.
PALL. Sane quidem.
CYR. Sabbalum, Palladi, wltimos oimirtim heb
donadae dies, designai, ut existimo, tempas illed,
quo Salvator naster advenit, qui apparait ille qiiidem
in cooeummajlione, ac propemodum sub ipsom 8 ^
oali presenti oecasum; sed ad ablutionem peccatoruin, ad liborUtero qooqtie ac remiesionem, *hf
S. CYRIlXi ALEXANDiUM ARCH1EP.

incorruptionem ac vitam, ad spem deniquc futuram
iftiliura el janua el via nobis cst faciae. Mallis vero
modisbunc, qui in Chrisio intelligitur, sabbaUsmum
gacrarum quoque Lillerarum Ades nobis latenter i n sinual, nunc quidem cum ce&sationem, qaa tanquam
a peccatis êsealur, describit, et acerbaminprimis
alque asperam in transgressores pcenam constituit;
nunc vero, cum redempiionem, qua? in eo fit, ac
remissionem et ingtruciionem, qua ad iuturum saeculum paramur et accingimur, iigurale siguificaL
PALL. Explica igitur quoaam pacto. Id enim 4 i bentissime didicerim.
CYR. Per fldem, Palladi, quae in Cbristo intelligitur, Sabbatum spirilualiter celebramus, com
a disteniionibus bujus mundi cessamus, et a vano errore reqniescimus, et a nequitia discedimus, el pcccali jugum excutientes ad liberam
sanclillcationem relaxamur. Jtaqae beatus Paulns
de iis, qui nondum crediderant, inquii : c Quibus
vero offensus fuit quadraginta annis ? nonne iis, qui
non oblemperaverunt, quorum cadavena prostrala
eunt i n deserto ? Quibus vero juravit, introire
in requiem ipsius, nisi iis, qui increduli fuerunt?
et videmu* quod non potueront ingredi propter
incredulitatem. Timeamus igiiur, ne forte, relicta
pollicitatione introeundi in requiem ipsius, videaiur
aliquis ex vobis defuisse
> Et posl alia : < Igitur
relinquitur sabbatisraus poptdo Dei \ At vero
v e r e
quid probibet quominus 228
A* * possil, si
sabbalisrous non aliud sit, quam inSabbalo ces- ^
aare, quomode non est ingressus Israel in requiem,
cum illam in Sabbalo cessationem observaverit?Sed
nimirum ea res figura eral illius in Christo reqaielis, ei quod i i , qui iide justificarenlur, a peccato
cessaturi essent. Itaque lapidibus obrui jussit Deus
cum qui Sabbato ligna collegeral
quod illius supplicium spirilualis ac necessariae rei figura fuit.
Nunqoid enim non lignum, quod e sua slirpe exaruit, avulsum et jam siccatum, mortalitatis sjrmbolum fuerit, ac praetcrea ignis alimentum?
D
PALL. Ita esl.

CYR. Ejuemodi omnkio est peccalum serumni*
plenum, quasi morlalilas qusedam, et immitis flam- D
mae suis amaloribus impia nutrix. Quicanque igitur,
quo iempor& a peccatis cessari debet, morluis et
infmctuosis operibua intenii sunl et, abjecta v i r lute, ooncupiscunt ea, per quae ipsis supplicia i n
seiernum parentur et flammae accendantur, i i lum
jure optimo morle damoati juslas poenas saslinebunft, quod um liceal quiete vivcre, sponte ad supplicia ruunL Ingredimur igttur i u requiem, qui
credidimus, juxU beaii Pauli vocem . Itaquepcr Jeremiam increpat Deue eos, qui per peccatam in
figuram adraissurapulchrUudinem writalis adulterabant; ait itaque: c Vade et sta in portis filiorura
* nebr. , 17-19; , 1.
496
;, ,
\ , . ,
,
,
,

,
.
. .
.
. , 6 ,
,
,
, ^, ,
.

* c ;
,
;
, ; *
' .

, i f
. ' * ixv>
. Koba
, ,
,
, *
; ''
,
.
* ' ,
\.
, ,
;
. '.
. , ,
. "
, ,
,
, , *
,
^^ ,
,
.
,
. ",
* ,

Hebr. , 9 . Nutn. , 32
8 0
Hebr. , .
437
DE ADORATIONE IN SPIRITU ET VERITATE. LIB. , u .
BAottrov , ^
,
,
*
, \ \
,
.
,
6, \ , ,

,
, ,

, ,
populilui, perquasingrediunlurreges Juda,etegrediuntur per eas, el in omnibus portis Jerusalem; et

dices ad eos : Aadite verbum Oomini, reges Juda, et
omois Judaea, el omnis Jerusalem,qui ingredimini pcr
portas has. Haec dicitDomiuus: Custodite animas vcsiras, et ne portetis onera in die Sabbatorum, et omne
opus ne faciatis,eloe exeatis per porlas Jt*rusalem, el
ne exportetis onera e domibus vestris in die Sabbaeorura, et omne opus ne facialis : sanclilicate dieni
Sabbatoram, sicut praecepf patribos vestris ; et non
atidientnt neque inclinaveruni aurem suam, e l
obduraveruDt cervicem suam plus quam patres eorum, ne audirent me, neque perciperent disciplinara . Non solum igitur, ut ab omni opcre cessarent Sabbato, jassit, sed ne onera quideni
. efferreni, neve eilra portas Jerusalem exircnl.
,
.
1, ;
2 2 9 PALL. Sed quaenam borum quoque afferri
poiest raiio ?
. ,
GYR. SpirituaMs sane et sublimis, et flguris um , . brisqae Ulis veieribus presUntior. Eos enira, qui
* in Ghristo Sabbalumagunt, abopere, quodad vitium
vergit ac spectat, cessare jubel, prohibetque onus
, - ullum humeris imponere: nam qaomodo non summae
; . insaniae eil, qui semel per fldem onus peccati plane
- gravissimom abjecerint, eos illud idem sibi denuo
, iroponere, et rursus nequitia jagum sponte subire ?
< , Sedere aatem intra portaa Jemalem id signifleat,
; non esse nobis dc sancta civitatfc discedendum, ne , que commiUendum ut, dum ad aliud quiddam d i , verlimue, extra feramur alque labaraur. Sanctam
, C vero civilalem Eeclesiaro accipe : jam euim nonnul , , , qui ftde in Ghrislum clari fuerant, et iiefaria pee* , oaki earcina exoneratt, etintra sanctas domus Doi
, portas ingressi, ad defeclionem sont alque aposta , siam delati, etsi non aperlam forlasse, at cerie e
, , sancta porta cxsiliemnt, quod mores bominum
idolis deditorum magni facerent. Inlra portas igitur
, *
, . sedere, Sabbalum spiritualiter agentes, praecepK
^ Heus : quae flgura signiflcat firmilatem alqae con , , sumtiam, et nusqoam ab illias sinoero germanoqae
' culto nobis esse discedeodam. Esse autem Ecclesiam D t i civitatem, aperlissime teslatur David,
^ , . "
", cum de illa d i c i l : < Gloriosa dicta sunt de te, civitas
* c , Dei " . > lpse quoque Sahalor certissimam fldem

- ^ facit de illa, diccns : c Hic habilabo, quoniara elegi

* eam : >
.
PALL. Conclusum est igilor, ab omni opere desiHAAA. " , stendum \n Sabbato, ut certe legielatori visum
, .
est.
GYR. Non ab omni prorsus, inquam, Palladi: nam
. , *
$ ' ob iis cogitandis alque faciendis, quse Deo placeut,
, , - et quae nou mediocrem babenl utilttatem, nunqaani
. laudabUiter cessari potest. Ncque enim frusir (ut
mihi quidem videtur) adjunxenint saorse Litterai
, , ,
Jer
x t i i , 19 wqq. Psal. LXIXYI, 3.
' Paal. , .>.
S. CTRILLI ALEXANDRINI ARCHIEP.
800
ianctiflcandttiD esse a nobii diem Sabbatoram : *

Recordare namque, ait, diei Sabbttorum, ot san- , < ,
. >
ctificee e u m * . I d vero ita optime perficfemue, si
Sabbatum spirrtoaliter celebrando, eanctn operibus , curam atque dUigerUiam impenderimus : cujus rei \ , * *
illa evidens figura fuerit, quod Sabbato sacerdotes ,
i n templo Sabbatum violabant, el sine culpa eacris , \
rebus operam dabant, victimas immolabani, oves ,
, \ ,
caedebant, 830 antnia posiremo, qua? ad Dei gla .
xiam perfciuereat, nemina probibeate faciebant .
,
Quid enim? non Judasorum calaumiis boc ipswn

opposuk Christus, cum ipgum de violatioae Sabbati
crirainarentur, quod paralyticum 8abbato curassei? ;
. .
PALL. Memiui.
. i v ,
CYR. Circumducitar etiam bomoin Sabbato, joxta
Salvatoris vocem, lege non vindtcanle : spondet a i - ** ,
* $
miram ftgara et prepemodum aperle testatur, its,
, -
qui in Christo Sabbatum agunt, idest, qui a peccato
, ,
oeatanl, ac sanctificanlur perfidem, illam in eptritu
, \ ,
circumcisionem apertissime convenire, q w fit octa , vo, id est, resurreclionis die : sic enim Gfaristus
* *
reeurrexit; quiposteaquam revixit, de&tnjcio mor. , tis iiaperio, illico sancto Spiriiu soo* disdpuloe
,
obsignavii : baeooue est illa i n SpirUu dreaaicisto.
, )
Insuflhvit eaim, diceos : < Acoipile Spiritam san . * <ettna . Apnon Paulus quoque ita fieri circttm .
cisioiiem in epiritu fatetur? Circufncidi riamque
;
oportere eos, qoi oredideraitt, circuncigtoae iion
,
raanufacta, id est*trptritu, asseveravit . Quinetiaoi
M
17
illud addiderim, aonpossenos <fui spiritualiter Sab- Q , ^ ^ . Bpot*

ognienter ab iis, quse ad
forti* , *,
baium servamus, congmenter
, \ vixff JCptox^
tudinem spirilualera pertinent, elab bosiibo*
terendis, adversariisqae ia Gfaristo superandis, oa- , ,
qaam ceseare : e i ejt rei imaginem tibi proferam *
rarsos velerem Ulam Jasam, qui troa cum filiislsrael ^,
,
v b e e i Jericbo seplimo die, id est Sabbato, cepit.
, .
PALL. Solaia igitur nobig a nequiliae ac p^ccalo.
romopcribus vacationem, quod ad veritalem perti- , \ xbxopinet tanquam i n fignris Ulis adhuc veteribus prope- , ,
modum adumbratam, Sabbatum afferet.
\ .
CYR, l u aio : si vero secua habet, id nanifesle
. ' ' ,
Cbrigti mysterium oslenderit,

PALL. Quo tandem modo ?
. f .
CYR. Dixit oerte iteram lex : Si emeris vinim D . 1
Hebrseum, sexannos serviet l i b i , anno autem septi, ,
mo bgredietur liber gralis
> Et haec qnidem i n
. \ | '
Exodo. I n Deuteronoroio vero rursus ita inquit :
. ^
Si autem vendilus tibi fuerit frater luus Hebraus
c , \ -
t e l Hebnea, serviet tibi annos sex, et septimo
, , eraittes eum a te liberum : cura vero mittes
* *
eum liberum a te, non emittes eum vacoum;
,
viaticom dabia ei ab ovibus toie, et a frumento *
tuo, e t a torculari too; sicut benedixerit te 231 , \ *
Dominus Deus tnus, dabis ei . > Nam superiori
, .
tampore universo anie noetri Salvatoris adventom
,
epiritu wtnrttulis brael constringebatur, legi pu , u
Exod. , 8.
11 U.
Matth. , i i .
loan. xx, 22.
Coloee. u , i ! .
Exod. xxi, 2.
* Reot.
RM
50T
, . nienti subjectus; postea veroquam extremUsaeeuli

(
temporibus, quonim etram figaram SabbatumTaisse
\ ) aaobis ppsitam est, illuxit Ennnanuel, tam vero
,
eervilutie spiritus sublatus eet; cutaque nihil Do, - raino pro redemptdone contoliseent, benigfeftate gra ,
ti sunt ad libertatfem et ad gloriam adoptionis
, voeati: n a n justifrcati sunt, qui crediderunt, non
ex operibus legis, ul scriptum est, sed exftde.Hoe ,' . que esfce wqaam illod : c Egredietar ltber gra; , ' , t
tis*. > Sed cum tnqoit, c Emittes em Ubeftwn xv
' , t ", , te, non emittes eum vacuum; viaticam dabis ilii ab
, ovibus tuis, a frtiroento tuo, et a lorcolari too *,
, vides perspicue Gbristi naysterii vim ih bis verbis
, . $ iulgere ; nam redempli sumus, et dimisit noe ille
omnium Salvaior libero&gratie. Non enim e\ ope , t v
; , \ ^ ribus jastitiae, quaHecimtjs nos, sed sfecundum ma , .
gnam misericordiam euatn, u t soripium e , beni ,
gnitatts adeo insignis participes faoti sumus: curav , ,
que nos Hberos dimisisset, i d est, a peecAus liberas set, et adoptionis gratia deeorasset, preeolaram
nobie viaticum seipaom adjecit, ut iritnaeolata
, ,
bostia, tt at ovis ad victimam proptet noe ductas,
,
largitusque ot vmCcae behedicliome, i d fest, sair^
, ,
c t saae carniB ac sanguinis participes essecnus
, \
Hoc est, opinor, ab ovibus, atque a frumenlo et
,
t i n o suppeditandum esse Viaticum iis, qui saptimo
, , tempore, id est, spirituali Sabbato, ad libeitaiem ex
. , , benignittte Dominica vocantur. Atque lex quidem
, ,
batlenus. Gatenub, aaia Jud&is pne socordia reeu , ,
, pinisaoa admodam placebal tec m i o d a u servarei
* . eos Deus accosat, qui boc animo essent. Scripiunv
eet eftira : f Factum ast terbum Oomini ad iere ^,
l i f v , mma * dicfcns : Sic dicit Dominus Deus Israel: Ego
pepegi foedu* cam patribus xestris, i n die qtia eduxi
. ,
eos de tetra ^Cgypti, de domo eepvitutis, dicens :
,
*, * - Cum ôtiipleti fuerint sex anni, diknittes fralrem
lU&ra Hebneam, 232 < I venditus faerit tibi, et

{ - operalas fuerit tibi sex annqe, et diuaittes eum l i beram: et kion audiertmt me, tt nbn inclihavferunt
" ,
, , aarem svatn : et converei luot hodic, ut facerent
rectuffl cdram ocolie meis, nt xocafent dimisaionem
, \
, \ imusquisqne proximi s o i ; fet consummaveniDt pactam in conspectu meo in domo, in qoa iDvocatam
*
est nomen meum i n ipsa : et conversi estis el pro ,
D fanastispactummeum, ut revocarelis unusquisque
** ,
"
* "
servum suum, el unusquisque ancillam suam, quos

dimiseratis liberos animae ipsorum, ut essent yobia

' * ,
in servos et ancillas *. Yides quemadmodum figu ,
, \ , - ras repudiati, iino vero ipsatn, nt in umbris adbuc,
veritatera violari non patilor? c Impoertiteiida nam ,
quc sutildoha Dei atque tbcittio
i utscriptum
. *
est. Jud&i ailietb, qui sem&l dlmissos trtrdhebam,
,
dt kUb servituti^ jogum denuo xabigebant, illam im ; (Kgnilentlafrt tioft Hertaverutlt, ob eamque cadsam
, \
oflenderunt, curti ejui m ^ l c r i i vim, qaainti* adhua
, > .
ih figuris ess6t,
ttntefflpsi&eiu.
, ,
, ,
ui
Exod. , 1. * Exod. , 21.
Tit. , passim.
J^rera. X I H V , 13-16.
Rom. , 3 * .
Mtt

S. CYRHJJ ALEULNDRLNI ARCHIXP ,
* ;, \
PALL. RecUssime est a te diclum.

. .
> CYR. Jaetiflcari nos autem gratie, pergratiam
. ; ^
quae est io Christo, nullamque pro nosira xita
, &
comrauUlionem ac prelium afferre, neque gloriann
, * ^ b
liberlatis eraere, ted rem tantam benignitate atque
, \ 4*)
ctomentia Domini lacrari, pmflguravii in Deotere- , fa- >
* c s ;
nomio, diceiis: Sepliroo quoque anno facies remiftstonem. Sic vero habet pracceptum reralssioitis : . \ &*,
, oo:erirdbi ,
Dimilles omne debitum propriuni, quod debet libi
*
proximas luat, et a fratre luo non repeles, quia
indicta est remiseio Domino Deo tuo, abalienore- * &
petes quodcunque fuerit tibi apud ipsum : fratri , * t&sy* *
, ) ,
vero tao remissionem feciee ejus pecania?, quam
tlbi debet, quia non eril apud te egens; quia bene- ^
. > ;*
dicons benedioei tibi Dominus Deus tuus in terra,
qaam Domtnus Deos iaue dai tibi, ut ba3rediutc ;
*
poseideat e a m \ Yides falgere inter ambras veri
\ .9<
tatem? I d enim quoque evidenliseime Salvatoris ^ ; &#*
nostri gvbernaiionem , qua nos regU, ostendere \ ^. ^
potest. Nam qoi per fidem prope illam accesserunt, , rp&K
el, percepio Spiriiu sancto ac naiurae divina con- , , tevxb;
sortio, doraeslki jam et fraires facti sunt, iis debiia ' t%
, vahStk*condonavit, cum nibil persolviseent; neque enim
ab illis transgressionis pcenas 233 wpeiiit, quam- * ^^
18 anleacUre vilas rationibus reddendis essent astri- \ \ , ****
c t i : qi vero propler infideliutem ipsorum perni- , \ ; ^ ^
eiosam adhuc a l k n i erant, ac propemodom etiam , ,*,*
alienigena:, ciquamlongissimcab ejus conjunctione , Wtf^
remoti, eosdebitis pmolvandis obligatos coostftuU, \ xixow' ^
el, ut qui peccaii maculae nondura elnissent, merito * \ a*
W ^
poenis et suppliciis luendis obnoxios feeit : ideoque Q
alloquebaiur eos, qui crediderant: < Si voe man- , \ ,*
serilis in sermone meo, vere discipuli mei eritis, . f
,
^
ol cognoecelis verilalem, el verttas liberabit vos :
,
^
tis contra, quiveraro atque evangelicam disciplinam
,
contemnebani, dioebat: c Aroen, amen dico vobis, .
tiisi eredideriik quia ego som, in peccaiis veslris , , Un*^
rooriemini
> lntelligis igitor qoemadraodum eos ,
quidem, qui ti Me sibi conjuncli essent, se liberos , , **^
dimissurom pollicelur; alienoa contra et eitraneos **
9
in delktts roorluos affirmat judict suororo delictoram poenasdatoros?

PALL. Verum eet.
. .
.
CYR. Eleganter aulem voluputes futuri saeculi
. * ^
sanclas, atque coelustium bonorum participationem
,
Sabbali otiom desfgnat.
D *
.
PALL. Explica mihi igiiur, quo landem modo;
id enim aveo discere.
CYR. Equidemlibenlissime: psallii enimnimirum
beatus David de flliis Israel, et Deo, qui omnia potest, loquens : Panem coeli dedil eis panera angelonun mandocavit h o m o : Quibusverbismanna
nppellavit coeli et angelorum cibum, u l animum ultra
baecsensibiliaac visibilia intendentes, illam spirltaalem ac divinam subministrationem contcmpleT
Deut. , i - 5 .
Joan. n n , 51, 3 .
. \ . I^*
. , x*i
* <
, &* ^
, ^
\ Uv
\ *
' ibid. 11. Psai. Lxx>it, 24, i 5 .
%5
DE ADOKAHOME IN SPIRITU YERITATE. L I B . V l l .
506
' , mur, quam sancioruni aniniis suggcrit Dcus, cum

3b; , ,
Dcum illum Yerbum qui et angelos pascit, et homiicîdfov - - nibus vitam praeslat, in iis, qui fidem receperuat,
^,-^. - inhabilare facit. Habilat enim Cbristus iu cordibus
i/i - ,
nostris per Spiritum sanctum, el pape viventi, et
\ ctelitus veniente pascimur ad firmitatera et robur
^ ^ * , , spirilualc concipiendum imannaejus rei flguraest
< ?*9
. 6 - ccrta et evidens. Jussit autem lex, ut ex eo tantum
,
, colligerent filii Israel, quantum cuique satis esset,
^ i v o v . * nibilque supra mensuram adjicerent. Sic enim scri^ - . pium est : c Mane factum est, cura desedissei ros
^ , ? | , -
in circuitu castrorum, et ecce super faciem deserii
, \ , minutura quasi coriandrum album, quasi pruina sur
, per terram; cum vidissent aulera illum filii Israel,
^ , * ; . dixenint alterad allerum : 234 Q *
hoc? ~
, ; - ^ qoe enim sciebanl quid esset. Dixit autem ad illos
. (& Moyses: Hic est panis, quem dedit vobis Dominus
* ' ad vescendum. Hoc est verbum> quod praecepH
'~ , - Dominus; colligite ex ipso, quantum sufficit, gomor
^fuv , - per singula capita, juxta numerum animarum ve~ ( . * *
straram, unasquisqae cum contubernalibus vestris
, colligite
> Deinde post quaedam alia rursus a i l :
*
c Factum est autem die sexta, collegerunt necessa, .
ria dupla, duo goroor, per slngulos :. ingreesi sunt
* autem omnes principes synagogae, ei nuntiaverunt
* Moysi. Dixit autem Moyses ad eos : Hoc est verbum
\1,[], , , quod locutus est Dominus : Sabbala requies sancla
.
Doraino : cras, quaecunque coquere vudtis, coquite;
, ei qusecunque elixare volueritis, elixatc : et quid & c - quid superfuerit,relinquile vobis repositionem
* . - m a n e " . Deinde Moyses, ille sacrorum interpres,
divinam illis legem eiplicavit, conlinuo inferens :
. ,
c Comedile hodie; sunt enira hodie Sabbala Domif f & * *
DO. Non invenietis bodie in campo. Sex diebus col' , , ligelis; septima vero die Sabbata sunt; non eril in

ipsa " An i i b i poslhac Palladi, obscurum esse
( ,
poterit, quui boc ipsum nibil agere Sabbato, sed
, $ ;
- quod jam suppedilatum sit, tanqaam in cellam condere, neque coelitus manna ipsi dari, sed jam com ;
portato ad voluptalem et ad escam u t i , quasi prae ,
paratio qoaedam atque informatio sit illius vitae, quae
;
in saeculo venturofutura esi? Nam Sabbaium agcnles
,
in Christo, atque omnino cessanles a peccato, su , pernis illis fraemurbonis, cum labor omnis sublalus
, ,
D erit, etcitra sodorem ea omnia, quae juvare possunt,
.
afltaenler inveniemus.
. ' . '
PALL. Vera oratio : nam qoasi i n paratis et in

promptu positis banis omnibus illa, quae tunc erit,
*
sanctorum vita ducetur; liceat igiiur et nobis ipsis
*
dicere sancto cuique: < Labores manuum tuarura
.
mandacabis . >
. , \
CYR. Igitur ad i d , quod initio positum crat, re , currentes, et qua*i retrorsum orationis cursum
, ' reQectenles, illud asserimus, convenientissime le , gem, com ad unum colendum, qui natura et vere
\ Deus est, nos traduxisset, non susliauisse, ut Verbara
. illud, quod ex ipso et in ipso nalum et simulexsistit et
u i (
fca
11
Exod. xvi, 13-16.
ibid.
ibid. 25-27.
r i
Pgal. cxxvn, 2 .
e s l
n e
508
S. CYRILLI ALEXANDRINT ARCHIEP.
507
coxlcrnam est, ignoraremas. Nam cum priits prav , pwv , ,

cepisset atque dixisset: Dillges Doioinafti Deuro
,
tuum ex toto corde tao, et ex tola metolfc lua, et ex

\ ,
otnnibus viribus iuis : 235 prtfclerea : c Non
,
erunt tibi dii alii praeter me
: conjuniit illico
Cbristi mysterium inferendo : c Recordare ut diem
Sabbaloruda sanclifices . Haec enim prgclara se- . ,
i t i i u esl ac necessaria, et divini artificii via, et ,
discentibus qua scire opus est, utilissima. Ilaque ,
Salvator Palrera, qui in coelisesl, ac Deum allo- . ]
quens a i t : < fiaec est vita aHefna, ut cognoscant te ,
solura vernta Deum, et quem misisli, Jesum Chfi- , fcv sium . Nam, abi de Patre verba fiunt, conse .
quuntur necessario verba, quaBadFiHujttperthieaBt, , \ ,
etconjunctamaximeulriusqirecognitioest. Jadseos \ ' . 1certe, propterea qaod FUium noa admittefent, a ,
veritate aberrantes, atque arbitrantes se nosse , Deum, increpabat, dicens: Ncqae roe noxlie, ne- , c ,
que Patrem meum : si rae cognovissetis, et Pa- , \
trem meum atique eogftovisseiis * . > Inatroque . * enimalterias notio sitaul iniertur. tgitur, camprias, . fundamenti cajusdara itistar, jecisset certam atque ,
accuralam Dei cogbitionem, et legfslatoris notitiam ,
prius tanquam radicibus actis, ia eis inllxiseet, de- \ , \
niqtie ad hutoaiia descetidii, etei reverentl, quam \
, '
Deo fexhibemus, ptoxtmam deinceps collocat alque
conjobgiteatn, q u * patri ac matti debetor, quoram , fcra?
opera, Deo atinaente, perduxti eo sumus, ut essemus
et omaiao subsisteremas , quippe cum secuaduln xatftft'
abOpiftce locum leneant : divinis enim jussis, ei
1 1
e l
1 1
arle non ab allo t f adita, sed eponte percepta, natura C

id quod gignilur, tn se ipsa ad vitam efflngit, atqoe
Opificis gloriam imitatur: nam utDeus qua ratiohe
effector esi et condilor, omnibus inilium est et
origo; sic quisque etiam parens ex se nalofllio
quasi radix qua3dam est procreailonis, et fons unde
progredilur, ut git. Igilur illa patt-is ac ntatris subministratio, qtiam praebent ad omnium qul in terris
auni bominam procreationem, illios omnium opificis figiiram t-eiert: atqtjfe ob eatn catisam iis pra>
staniiorem, qaam cseteris bOminibos, honorem dteferri lex jusstt, neqae a praemiis excladen* eos, qui
boHorem i l l i i impenderent, tieque eoA vlcissim, qui
jd facere noHent, a sapplido Hbet^nS : nam ingfei)Uumpiumque aaimutn honoribirt oraal, euin tero,
qui aliter sit affectus, gratissimis tnalis onerat:
c Honora nlm, inquit, palrem tnatn,*at bene t i b i
sh, et sis longsevus super terram
236 IgiWr
cum Hs, qui parentes bonorarent, ritam ac temporie diuturnitatem, qnasi praemiuln quoddara ti
munus pnecipuum, lex constiiuisset, moftertt ttfo
euperbls tt itijuriosis proposni&set, ttieCuiti V^lali
peedagogum quemdam apponit, qiii rios ad rtcttita
iter timore traducat. Dixit enim rursiis : c Qoi percutit patrem aiil taattem suaAi, morte moriatur :
ei qui maledixeril palH vel inatri sas, motte moriatur
Vide igitor quetnadinodom otnae genus
1 1
" Deut. v i , 5.
Exod. xxi 15.
f
1 1
Deut. , 35.
Deut. v, 12.
* \
* > ,

^ ,
.
,
,
.
,
$,
^
!
, * , ,\, , f
, .

, \ \ ,
| , ,
. *
" ,
\ ,
. " *

, \
. * ,

1 1
Joan. , 3.
Joan. , 17.
" Exod. ,
4
DE ADORATIONE I N SPIRITU ET YERITATE. L I B . V I L
SiO
, \ * peccati, in illos admissi, aequali mensura puniai.

, \ liseliam, quaede Deo praecepta sunt, ea proxime
, conjungi perspicuum est, quae ad parentum jura
^ . perliaent. Ut eniro, si quid in Deum lingua pecca , $, tumsil, morte extremoque supplicio mullatur, s i . militer si quid in eos quoque sit admissum qui ge * c nuerunt : ac divinum cerie roandatum quisquis
, irritum fecerit, et ejus violalione paedagogum volens
, , offenderit, sine ulla miseralionc occidilur. Quisquis
* - item patris matrisve roonita conlempserit, lapidibus
% , obratus necatar, cum boc idem divina lex jusserit.
, \ Dixit autem ad bunc modum in Deuteitmomio :
,
Si autein cuipiam fuerit filias contumax el irrita ,
tor, qui non obediat voci patris sui, et voci matris
,
suae, et corripuerint eum, et non audicrit eos,
* ^ comprebendent eum pater suus et maler sua, et
, .
ducent eum ad senatum ipsius civitalis, et ad por ,
tam loci i l l i a s , et dicenl bominibus civitalis i l l i u s :
* Filius nosterbic inobediens est elirritat, etnon
,
audit vocem nostram, comessalionibus et ebriela*
tibas vacat: et lapidabunt eum viri civilatis tRius
;
lapidibus; et morietur, et auferetis malum ex vobis
i p e s ; et csteri audieotes timebunt " . Num tandem poslbac fas est ambigere, quin patri acmalri bonos
kabittjs proxime ad eum, qui Deo tribuitur, accedat?
PALL. Minime dubium: ot enim eos bonore pro. .
^ , \ (1) * sequendos putemus, illud quoque persuadet, quod
&, * . a quodam sapienter est diclum : c Recordare quod
* per eos goaitus es ; > Jacob quoque palriarcha,
cam modeslissime dicit : c Nisi limor l&aac patris
.
mel adesset m i h i
CYR. Dic igitar mibi boc ipsum quod per illos
. ' , , *
1 0
Urm, 6
thox
; \
,
;
.
, *
, ,

,
* f
\ , , * \ *
, c ,
,
. *
. (2) *;
, ,
,
.
u i t o s n
e s s e
e s l
a r u m
e
<<*
*
P
evidenler
ostendit imaginem eos Opificie tenere, et ejus, qui
vocat ad exsistendum ea quae olim oon erant ? 237
Jam vero boc ipsom, quod nostro quoque timore
eos bonorare decet, nonne illis ipsam quoque Doo i n i digaitatem tribuit?
PALL. Sane vcro. Ideoque ilte Proverbiorum
auclor exsecratar quosdara, dicens : c Ocukim, qui
irridet pairem et dedecorat senectutem matris, eflbdiani eum corvi de torrentibus " . t Ulud lamea explices velkn, quomodo ab omnium SaWaiore Cbrisio
sapienter dictum paUri poesit: c Qui amat pairem
aat matretn super me, non eat me dignus . Quinetiam illud cenmenorabo nam palrem sepelire,
aeuectatemque illius akre roganti discipalo ait
D C Scqaere me; tt dinllte mortuoe eepelire nortuos
ft
,%
f008 .
CYR. Quid vero i t i iis absnrdi est? nam ardui
quidem oerte Bibil, ut mibi videlur, sed simplex
adaaodam locorum propositorum est cognitio, et ad
pefcipieadum iis, qui reote InteHigere velint, facillima.
11.
PALL. Atqui non sunt ea terba a sutpiciono
" D e n t . , 48-21.
Maub. vm, 22.
Ecdi. vn, 30.
f i
Gen. x x x i , 42.
( \ \ Sic cod. Vat., codex Sirleti. .

(2) Cod. Sirleti, ; Quid ob$curitati$ intot?
Prov. x x x , 17.
Uatth. , VL
S. CTRILLf ALEXAiNDRlNl ARCUIEP.
51*
prorsus aliena: videntar euim quodammodo ab ea 6 * gotxs

.
reverenlia, quae parentibus dcbelor, nos abdo
cere.
. , ,
GYEt. Apage ab ista suspicione, Palladi, et intelli ! , &
gentia lam perversa : neque enim Salvatoris noslri
, ,
verba a revereniia i n parenles abducunt, sed
xaV !
illara, quae Deo exhibelur, aatiquiorem ac praestan. 6 \ ,
tiorem habere docent. Id qaod etiara superiori no
stra oralione perfectum est, cum illam proxiraam
> 8 ,
alque secundam ab ea, quse Deo est habenda, identidem diceremus; quod sane etiam ipse Christus , *
?
servavit, cum neque i d pro crimine ascripsit iis
$. &,
qui parentes diligerent, neque omnino culpavit aot
.
accusavit eos, qui iisdem honorem sponle deferrent,
c - * sed bumana omnia post Deum habenda esse con
renieniissirae sanxit. Ilaque non absolule a i l : Qui
***P
" ouxoHjoxj
amal patrem suum aut matrem, sed adjecit ilfud, rtjv
super me. An vero dilectionem i n Deum dilec- ;
tioni in homines non preponendam putabis ?
. .
PALL. Ego vero preponendam omnino censeo.
CYR. Ergo in eam sententiam abire discipulum
. \

non permisit, ut putaret revereniiam, quae bomini
quamvis parenti deberetnr, illi alteri, quae erga , *
Deum babeitda est, esse preferendam, qai alias na- , \ fprm
turae leges de bonore parentibus tribuendo BOO pa- . '
trocinio defendit. Sua igitur esse nostris praeferenda * ;. #
docet; excellitenfm onraibas et eminet Deus; 238 \ , * '
neque vero, quia ea, qme ad Deum perlbient, anti- ,
,
qaiora ac praestantiora putanda sunt ae dicenda,
. .
. , . . .
ideo taraen ullo pacto permiltit aliqaibus illam in C .
6
parentes reverentiara pro nihilo ducere; id enim
* , *
Christus Judseorum doctoribus crimini dedil, cum
d i x i t : t Deus dixil : Honora patrem tuura, et ma- * , *
" \ ,
trem tuam ; vos aattra dicitis, i o q u i t : Qtiicunque
dixerilpatri sao : Mwius quod ex me tibi proderit; ,
ct non bonorabit patrem suuro aut matrem suara : , \
et irrilum fecislis mandatum Dei propler iraditiones .
veelras".
. *
PALL. Atqui non admodum esl facilis proposito*rum verborum intellectio. Explica- igitur, qoaeso, . *
.
qaodnam sit inhac re Pharisa;onim peccatum.
. *
GTR. In Levitico certe scriplum est: c Et locutus
est Dorainus ad Moysen, dicens : Loquere filns Is- , *
rael,et dices ad eos : Homo, qoi voverit votum in , \ *

pretiura animae saa Domino, eritpretiam masculi a
,
vicesimo anno usque ad sexagesimum annum, erit,
,
inquam, pretium ejus quinquaginta sicli argenti
poodere sanclo
> Gumque pauca quaedara in , . *
medio de muliere et de poeris dixisset, rursus i n - \
fert: < Quod si pauper faeril, ad aestimationeio s u - . * c ,
bitcoram sacerdote, et sestimabit eum sacerdos:
, \
u l valet munus ejus, qui vovit, ita aestimabii eum * . , :
saoerdos . Mysiica igitor ba3C verba sunt et ab *
dita; opportuniore autem loco a nobis diligenter
\, *
excutientur: quod autem inpromptu atque i n ma- ,
nibus cst, dicamus. Nonnulli cx Israelilis adibant,
, \ ^
Matlh. , 3 - 6 .
, ?
Levil. , 2 , 3 .
, 7
ibid. 8.
*J3
DE ADORATIONE IN SPIRITU ET VERITATE L I B . .
SU
, et consecrare Deo suas aniraas, in gura quidcm

, \ ( - adhuc et umbra, tamen ex legis constitulione cu . * , piebant; atque iis, qoi sacerdotio fungebantur, et
, ( \, ad divinum allare assidebant, pro seipsis prelium
, \ - daluros profitebanlar. Eranl igitur aliqui, qui ejus ;) modi gloriam expeterent : sanctificatos enira se
, jam et sacros, et Deo dicatum donum, et si quod
aliud ejusmodi vocabulum est, appellari oplarent :
\ caeterum inopia pecuniae reprimebant hoc desidc \ ( rium, quod inevitabile ad eam rem impcdimentum
, ), baberent, nempe paupertalem : adhortantibus au . , tem eos, et quidem maximo studio Scribis ac Pha risaeis, u l ad eam rem exsequendam pergerent (erat
, , , . enim id bominam genus avarum, et turpis quaestus
0 8 , cupiditaii obnoxiuro), illi revereri se parentes cau eabamur, vixque posse sibi ipsis et i l l i s , quae ad
* ,
victum satis essent, suppeditare, aul vestes com \ * , parare dicebant. 239 **i persuadere audebant,
. , ut propter Deum eam rem pro nihilo haberent; ac
, , si parentes ad ipsos accederent, ei consuelura ab
* ipsis subsidium peterent, patri ac matri dicenduta
. csse docebant : c Munus quodtunque est ex me
, tibi p r o s i t > Hoc esi, si quid a me acceperis,
, ,
divinum te fraudare donum scilo, et in res sacraa

manus injicere, nam meipsum dedicavi, et Deo
, quasi repositum donam consecravi. l l l i vero cam
, . sacrilegii poenara metuerent, et leges ea de re
\ \, constitutas extimescerent, aerummas illas miserriroe
, ; > , - perferebant, et pielatem in Deum sibi famis occa$ , Q sionero fuisse accusabant, ac fortasse de ipso Dei
mandato conquerebanlur, tanquam ab eo in rebus
' .
maxime necesearus violarentur : ideoque ait :
,
c Irritum fecistis mandatum Dei propter tradilio nem vestram " . > Honoraadi enim erant profecto
*
parentes; non religionis caasa lex, quae de parenti| , ,
, - bus lata eral, destruenda. Neque igiturea, quae ad
Deum pertineni, bumanarum rerum causa coutem - nenda sunt, neque rursus res humanae prorsus Dei
pratextu negligendae; sed potius, ubi praecipuas
, .
cbarilatis partee illi omniom principio, Deo nimirum, iribuerimus, tum secundo loco ac proximo
x q u o m est eiiata ipsis nostri orlus adminisiris debitos i n primis bonores conlinuo defcrre, tt ad ea
qu*e d i x i illud quoque nobiscum reputare.
. ;
D PALL. Quidnam id est ?
.
CYR. Nam rem in primis necessaria esse re verentiam in parenies, nobis oslendil Dominas
, ster Jesus Ghristus, com suae ipsius matris curam
. , alque ralionera babuit. Sublaius naraque jam i n
venerandam illam crucem, et ligno suffixus, disci ,
, pulo suo gerroano sanctam Virgiaem tradidit, ac sc JV , * , * nectulis illius tulorem nulritoremque constituit
* * * dilectum illum suum, dicens : t Mulier, ecce filius
tuus; deinde discipulo: Ecce mater lua; et ex ilia
, \,
boraaccepit earo discipulus in sua*.
.
PALL. Praeclare sane bac de re oratio confecta
. *
esse videtur.
.
GYR. Gum ilaque liberos parenlibus rectissime
. ' subjecisset, et legitimum iis ac necessarium jugum
, \
1
Maltb. xv. 5.
' ibid. 6.
1 0
Joan. xix, 26, 27.
819
S. GYRILLI ALEXANDRlNl ARCHlEP.
KtS
fmposuisset, Ulico quales etixra parentes erga libe- 0 , \

\ of ,
ros esse oporteat, si a Dei volonUtc defleciere
noKnt.-edicit. Ac Paalus qutdem sapienlissimus vir, , .
postquam pancis 240
expedite Hberis prsecepit,
, , at subjicianiur parenlibns, adjecit eliara illad
c Palres, nolite ad iracundiam provocare flKos ve- $ , c 01 ,
, '
stros, sed educale eos i n correplione D o m t n i > id
est, optiroarum disciplinarum ilHs auclores estote, * ,
* ,
atque ad viUra Deo gratam legique raaxime consenianeam dirigite. At vero per ambilum quodam* .
modo atque circailum (sic enim fere consuevit) pa* ( \ ),
rentibus inprirais et qaidem reclUsime praecipit,
ut de liberorum probilate solliciti s i n t : c Non pro- \
fanabis, inquiens, ftliaro ufcm, ut fornicari facias , > , c
, , \ eam, el non fofnicabitur terra, et terra replebitur
e t
iniquitate * . Nam corpomm castiialem ante
.
,
alia veluti primitras qnasdam sanclae conversationis a nobis exigit noster Conditor; sunt enim , * *
corporalia haec ornamenla vehit aditus quidam ad spi-
ritusclarilateni,eum turpltudinis ac dedecoris no- , *
tas effugiant. Igitar p a r e a t e s O p o r l e l u t ad res quara . oplimas eint aactores : sin resupini el negligentes .
erunt paedagogi, atqoe adeo secus, quam ratio po \ ^ ,
etulat, ad utrpia facta duces ac magislri deprchen- dentur oxlrema supplicia sustinebuni, ut qui suos ,
Ipsi fruclue corrumpant, et i n exilii foveas impel- , \ , ,
lant, pro quibus profecto aequum erat morlem oppeiere : nam i d patribus natura quoque ipsa prae- \ * &
scribit. Qui ergo ex se puellam ad apertissimum \ . probrum volentibus exponit, ab eo non pro puella
duntaxat ralionespoaaasque flagitii justissime expo,
\
icet ille omnium judex, sed etiam pro omnibus,
, \ qui gint ad tarpitudinem lapsi. Laqueum enim
qaemdam el mortis rete cum tetenderit, omnea .
comprehensos habct, quamvis non omncs capian- , , xoxcl ^
.
t u r ; neque enim omnino exitus rei spectalur, sed
,
coeptorum vis atqne facultas. De ejosmodi vero muliere sapientissimus quoque Salomon scribit : ,
4 Malierem, qua3 laqueos est et rete cor ejos, vin- ,
\ , .
cula in manibus ejns . Necessario itaqoe legis* , <
b t o r , Non profanabis, inquit, filiam tuaar, ot
, \, , ,
fornicari facias eam, et oon fornicabitur terra. >
ftam si nulki fuerit omnino, cum qua fornicationis \ . ,
, irimen admittatur, haud dififaile erit boc malum
iffugere, quaravig praecipiti sit quispiam in volu- , \
, \ ^(^
ptatem animo,etad resislcndum prorsus ignavo.
, .
Hactenus cum prsecepisset, u l liberis a parentibus
,
bonestas corporis eervarelur, 241 morte etiam
^ ,
multal, si quis i n eam eententiam veneril, u i ad
^ ^ *
desciscenduro a Deo suoe liberos impellat. Sk* auleia Leviiico ecriplum est: cEl locutusesl Domi * *
aus ad Bfoysen, dicena : Si quis de flJiis hrael vel
*\ , *
de proselylis, qui accesserint ad Israd, dederit de
gemine suo principi, morte moKalar: gens, q a est
,
ia lerra illa, lapidabunt eum lapidibas; et ego ob,
ftrmabo faciem meam super bomiaem illura, et per *
dam eum de populo soo, quia de aemine lao dedii
\
* Epbes. , .
" Levit. , 9. Eccle. ,27.
511
DE ADORATIONE 1N SPIRITU ET YERITATE. L l B . V I I .
\ ,
i x ,
, \
4 . *
. .
. *
.
. \ ,
, \ ,
,
, \ ,
,
*
,
^ ,

iv, *
p r i n c
51
i p i , t poRueret sancta mea, et proftuiaret no^

,

PALL. Obscura baec est lex; neque enim est adbuc satie perspicuum, qukl sibi v e l i t : illam ergo si
explieabis, oplime fecerie.
GYR. MoabiUe el Madianitae, Gergeesei et Agareni,
el nonnuHoe aliae barbarae naiiones, quse Judseorum
regtonem incolebant, moribas ac ritu genlili vivebant, et eara religionem qoisqoe amptectebatur,
quae sibi placoisset: et quod ouique lemere in menlem venisset, id adorabat atque oolebat. Cam vero
tUii Israel m Dei amore nondam animam satis firg ^ i l e m babereat, ad apostasin adroodyra
, ' \ ,
i W e erant, el ad defeclionefn adeo facdes, ut
i , ,
pro nibito duceveBt ipsos quoque fintttmarum gen , t i u n deoe adorare, et simul cum viciais nalionibtfs
. ^ errorie ejas morbo succumbere, quo superlorl leto , - pore \n iCgypto laboraverant, itaque tam insano
, . * amore quondam in Madianitamm adolescenlulaa
exarserant, ut, muliercularura forma capci, sinul
, eliaaa eom illis Beelphegor invocarent: inde legis , lator, cura eorum aniroi irabecillitatem ac fragilita^
* tem prudentisstme prospicerel, interdiiit oeiriino,
, ae cam alienigenis naiscerentur, atque apertissiroe
' , t d i x i t : c FUiain tuam non dabis fllio illiue, el flliam
. Mlius non accipics ftfio t u o : avertet enim filium
* , , " - luuip a me, et vadens serviel diie alienie . > Igitur,
, Q quoniara usu venerat fortasso, quod verieknile ad , > taudumest, ut nonnulH ex lsrael, diviUarum cupidi * ,
tate irretiti, quMwidana claris viris genlUibus filias
, desponderent, adeo ot apostasin atque divini culius
deseptiuiiem pro nihilo putarent; ideo multam el
, \ - capitissuppiiclum hiiie lacinori coneliluit, et gra, * viesimis poenis subjicil boc crimen : 242 necesse
, . enim erat alienigenae in matriraonium collocataro,
\ #
aliam quoqee mentera induere, el deerooniis cultum
, exhibere : ideoque perinde ac soi fructus corrupto , Fem aoperditorem easdem poenas subire ooegU. I g i . Uir aacra novaque Scrtptura pra^cipit parenlibtis,
t Ui disciplina Domini liberos edocare stadeant;
$ \
k x vero tardiloquens per circoitum et arobitum
,
eamdem viam pergit. Nam cum priue edixisset, ne
, \ H parentes permillerenl filias eafaoere, qtua ad lurpi(|(< ? ,
tudtn^m el intemperaiitiamperlinerent, tum praeter *
ea inquit opus esse ut Dei quoque cogwitionem
,
firttam illis ei immotara servent, neque eae sinant
proCanis idolorum cultibua kaplicari; qoamvia nuul, ' \ , t ^
i& aiot illia qopiae atqoe opes proposils, si cuni
, ,
vifo alienigena quidem, verum diviie, nuptiarum
;
Uge otâAeanTj^kr; aonne boc illad est: Quid eoim prodesl honiai, si universam mundam hicre*
utr aniinaB xen> wm deiHqteuUua p a t l a l a r " ?
PALL. Recledieia.
HAAA. .
CYR. Facillimam est autemcuivis ad perspicien . * , ,
dum, non parom inleresse inler eos, qui sunt i n
& , ,
MV3> . } Cbristo jneli0caj.i, et eos qui per legem instituunlqr:
m
a 0
p r o c
Levit. xx, l , a .
Beul. , 5, 4.
* Matlh. xvi. 26.
S. GYBILLI ALEIANDRlNl ARCHlEP.
516
fmposuisset, illico quales etiam parentes erga libe- ^& , etcv

xat ot ,
ros esse oporteat, s i a Dei voluntate deflectere
noKnt.-edicit. Ac Paalus quhfem saptentissimus vir, , .
&postquara pancis 240
expedite liberis pnecepit,
, , ut subjiciantur parendbus, adjecit etiara illud
t Palres, nolite ad iracundiam provocare filios ve- $ , 01 ,
,
stros, sed educate eos i n correptione D o m i n i " , id
> ,
esi, optiraarura diseiplinarum ilKs auctores estole
^ , \
atque ad vilam Deo gratam legique raaxime consenlaneam dirigite. At vero per ambitum quodam* .
modo atque circailum (sic enim fere consuevit) pa* ( \ ) ,
rentibus inprimis et quidem reclissime praecipit,
ut de liberorum probitate solliciti s i n t : Non pro- c 00
fanabis, inquiens, flliam tuam, ut fornicari facias , > \,
, ] , .
eam, el non fofnicabitur terra el terra rjeplebitur
e t
iniquilate *. Nam corportim casliutem ante

.
* ,
alia veluti primitras qaasdam sanctae conversationis a nobls exigit noster Conditor; sunt enim , ' *
corporalia haec ornamenta velut aditus quidam ad spi- \
ritusclarilatem.eum lurpitudinis ac dedecoris no- , *
tas eflagiant. Igitdr pareateaOporlelut ad res quam . *
oplimas sint auctores ': sin resupini et negligentes .
erunt paedagogi, atque adeo secus, qaam ratio po- \ ( ,
eiulat, ad tttrpia facta duces ac magistri deprchen- \
dentur oxtrema supplicia sustinebunt, ut qut suos ,
Ipsi fructus corrumpant, et i n exitii foveas impel- , * font* pro quibus profecto xquum erat mortem op- , ^,
pclere : nam id patribos nalura quoque ipsa prae- *
scribit. Qui ergo ex se puellam ad apertiesimum \ . probrum volentibas exponit, ab eo non pro puella
dunlaxat ralionespoenasqae flagitii justissime expo*y , ;
\ x*vctt ille omnium judex, sed eliam pro omnibus,
, \ qui sint ad turpitudinem lapsi. Laqueum enim
qeemdara el morlis rete cum tetenderit, omnea .
comprebensos babct, quamvis non omncs capian- \ , , *
.
t u r ; neque enim otnnino exitus rei spectalur, sed
,
cceptorura vis atqoe facaltas. De ejusmodi vero mu)iere sapientissiraus quoque Salomon scribit : ,
4 Mulierem, quae laqueos est et rete cor ejus, vin- t , \
cula in manibus ejus . > Necessario itaque legis- \ , ,
,
Jator, Non profanabis, inquil, filiam tuaar, u i
, \, c , ,
fornicari facias eam, et oon fornicabilur terra.
fiam 6i nulki fuerii omnino, cam qaa forntcationis \ . ,
, irimen admittatur, haod difffaile erit hoc malum
effugere, quamvis praectpiti sit quispiara in volu- D , \
,
ptatem animo, et ad resislcndura prorsus ignavo.
, .
Hactenus cum pnecepisset, ut liberis a parentibus
,
bonestas corporis eervarelur, 241 morte eliam
\ ^
multat, si quis ineam sententiam venerit, ut ad
desciscendum a Deo suos liberoe impellat. Sic ao~
^
ieia Levitico scriplam est; cEt locutasesi Domi * xus ad Noysen, dicens : Si quis de filiis Israel vei
*\ ,
de proselytis, qui accesserint ad Israd, dederit de -
semine soo principi, morte mofialar :gene, q a est
,
terra illa, lapidabunt eum lapidibas; et ego ob,
ftnBabo faciem meamsuper bomioem i l l a m , et per *
dam eam de popalo s m , quia de semine sao dedii
* %
c
fi4u
e i
Epbes. , 4.
" Levit. six, 9. Ecde. vu,27.
DE ADORATIONE 1N SPIRITU VERITATE. L l B . V I I .
518
\ , \
i o c i p i ut pollueret sancta mea, et profcnaret no ,
i
, ,
.
II. .
PALL. Obscura baec esl lex; neqne enim est aoV
. boc satie perspicuom, qukl sibi v e l i t : illam ergo si
.
explicabis, opiime fecerie.
.
\ ,
CYR. MoabiUe et Madiaaitae, Gergeeaei el Agareni,
, \ , et nonnuUae alia3 barbarae naliones, qu Judaeorum
regionem incolebant, moribus ac ritu gentili vive , \ , bant, et eam religionem quisque amplectebalur,
, \ quae sibi placuisset: et quod ouique temere in men
lem venisset, id adorabat atque oolebat. Cum vero
: ,
fllii Israel i n Dei amore nondtim animum salis fir , ^ inum ao stabilem baberent, ad apostasin admodum
^ * ,
procltves erant, ei ad defectionem adeo faciles, ut
, , - pra nibilo duceveal ipsos quoque flniUmapum gen
iium deoe adorare, et simul cum vicinis natioftibtfs
. ? - erroris ejns morbo succumbere, quo superlori lem , - pore m iCgypto laboraverant, itaque tam insane
, . * amore quondam in Madianitarum adolescentulas
exarserunt, ut, mtiliercularuni forma capti, simul
, etiam eum illis Beelphegor invocarent: inde legie , lator, cum eorum animi irabecillitatem ac fragilita * c tera prudentissime prospiceret, interdixil oairfino,
, ae com altenjgenis miscerentup, atque apeptissime
* ' , d i x i t : Filiam toam non dabis fllio Uliue, e l filiara
; . > illius noa accipice filio tuo : avertet enim filium
* , \ , - liium a me,et vadens serviet diis alienis**. > Igitur,
, Q quoniam usu venerat fortasso, quod vcrieimile ad ,
lnudumest, ut nonnulli ex Israel, divitiarumcupidi ' , tate irreiiti, quMrasdam claris viris geatilibus filias
,
despondereni, adeo ut apostasin atque divini cuhus
desertioaem pro nihilo putarent; ideo Hiultam et
, \ - capiiis supplicium hnte iacinori constiluii, et gra, *
vissimis poenie subjicit boc epimea : 2 4 S necesse
, .
cmm erat alienigenae in matnraonium collocalam,

aliam quoque Hnentem induere, et deemoniis cuUum
,
exhibere : ideoque perinde ac sui fructus corrupto ,
rem aoperditorem easdem pcenas subire coegtt. IgU
.
Inr sacra novaque Scriptura praecipil parentibus,
(
ul in disciplina Domini liberos edocare sludeanl;
4 \
lex vero tardiloquens per cireoilara et ambilum
) ,
eamdem viam pergil. Nam ciim prius edixitsct, na
- ^^ , \ '
/entes pcrmillercnl filias ea fncero, qu;i> a<l i m p|
[]:
C I M cl intemperanliampcrtinercnl, liiin puMn

quoqut! ' ni
pr
S. CYllILLl ALEXANDRINI ARCHfEP.
519
320
nam cum cileris gentibus conseri, ct simul cum :,

alienigenis convenire, priscis illis hominibos , ;
impune licuit: nobis autem Paulus melius atque * ,
confldentius vivendura esse suadet, dicens: c Si \ , * c
quis vir uxorem habet intidelem, et DSBC consentit ,
habitare cum ipso, non dimittal eam; et mulier * , ,
si qoa habet virum infidelem, et hic consenlit babi- , \ '
tare cum illa, non dimittat virom. Sanciificatas est , .
enim vir infidelis in muliere, el sanclificata est n i o r \
infidelis in viro**. > Quaenam igtiur est in his rebu* .
dispensationie ratio? Quauive ob causara olim con- ; '
,
junctionem com tis, qui aliler senlirent, lex pertimescebat, minc non item ? Qnia nempe firmos eoe, ;
qai in Chrisio vocati sunt, et in Dei amore etabiles , \ ,
,
efficit is, qui in illis habitat, Spiritas, per qxem et
f * *66 &*
in quo clamamus, Abba, Pater *' > illi autem
nonduln bocmunere locupletati erant. Nani, ut bea- .
\, c ( I ) ,
tus Joannes a i t : c Spiritus sanctus nondam erat,
quia Jeeus nondura eral gloriflcatue * . > Omnieergo . >
perfeclio i n Gbristo esl; nam nihH ad perfectum , ,
.
adduxit lex, *jt scriplura est.
PALL. fiquidem cupio, u l mibi, si placet, expli.
ces, qoonam modo perspicua fieri possil illa legia .
243 inaperfectio.
CYR. Faciara libens; sed ad ea, qufc wint i n ina . .
nlbus, nostra oralio proficiscetur, atque cbaritalis \ , in proxinûm rationesexquiret; com rudius, quam
,
oporteret, illae per Moysen lilterae hac de re veteri- , >
bus illis conscript Iradiderint.
.
PALL. Perge igitur ad boc ipsum akcriter.
Q
. ' [] ,
.
GTR. Igilur lex quidem a i l : Ditiges proxiraum
. , \,
luum sicot te ipsum ; at vero Dominus noster

Jesas Gbristus mutui amoris legem qaamplurimii
, /
ralionibua nobis inculcat, ac tanquam palronam, quae ,
hanc legem loeretur, insiUm illam in naiura cogni , \
tionem et voluntatera, quae singulis quibasque ho , " , ,
minibus adesl, consliluit, ilaquc a i l : Quaecunque
, \
Tultis u t facianl vobis homines, haec eadem TOS fa, ,
cite illis s i m i l i l e r , Nam si, qiue quisque conae^ \ ,
qui exoptat, ea ipse qnoque aliis facere sladuerir,
* ' ,
mlniroe ab eo quod spectat aberrabit; sed potius
\ .
recto ilinere ad cbaritalem perget, et mului arooris
eoronam coiisequelur.
. .
PALL. Probe dicis.
. * , ,
G\R. Esl igitur cbaritas legis quidem impletio,
.
fide vero ac spe praestantior. Sic enim scribit divi .
nus vir Paulus. Itaque velul e vernis floribus varium
,
illi quodammodo sertum intexens, rtirgus a i t : Et * c
si distribuero omnes facultates raeas, et si dedero
, \ ,
corpus meum, ita u l ardeam, charitatem aulem non
, . babeam, nibil mihi prodest. Gbaritas patiens est,
, , , benigna est: charilas non aemulalur, non agit per, , ,
peram, non inflatuT, non esl ambitiosa, non quaerit
, #
I Cor , 12-14.
Rom. , 15.
1 1
Joan. , 59.
(1) Sic omnes codices Cyrilli habent quos vidi.

Taraen cod. Vat. vods novai adjunctuin babet,
ut Latini Palres logunt, praecipue Auguslinus. Sin illa lectio recipienda csi siue verbo -
1 9
Levil. xix, 18.
* MaUh. , 1.
, de operationibus Spiritus sancti iUis a d m i rabilibus accipienduro esl, non de persona el s u b sistentia Spiritus sancti, quae Patri c l Filio <
lerua csl.
D E ADORATIONE I N SPIRITIJ E T V E R I T A T E . L I B . .
523
, , , q u * sua sont, irritatur, non cogiut malum;

\ , non gandet super iniquttate, congaudet autetn veri , , ,
U t i ; omnia suffert, omnia credit, omnia sperat, om , , '
nia soslinel; charilas nunquam e x c i d i t " . Terum
, , ,
baec, ut opinor, omntbus perspicua sunt, et longior
,
erit de his omnibus oralio, si quis minute velit, quae
. - in Nova Scriptura sunt, colligere. Sed jaro ad umbras
,
legis, et ea qua? priscis bominibus tanquam in figu .
ris adbnc edicta sunt, convertamur.
. " .
PALL. Optime cogitas.
.
CTR. Exercitatlo quaedam ad justitiam fuit lex,

et velut aditus quidam ac limen ad pneclara iila
. ,
evangelica facta; scriptum esl enim : t Principium
. > \
viae bonae esl facere justa
* Ducit enim lex ad
, - Christam, et vitae illius, quae i n Ghristo intelligitur,
, . non falsam consequitur gloriam, si spiritualiler i n a t v e r o
,
telligatur, et in justitia nos constiluit; 244
.
evangelica disciplina supra hoc praelerea perducit.
) , , \ ,
Sunt autem justilise genera, primum quidem honor
*
et araor erga eam, qui anas ac natnra Deus est; v i ' \ , - cinus eet, et huic proximas ille amor i n fratres, c i
.
ejusdem generis homines, ila tamen, ut in parentf
, reverentia cseteris praeponalur. Convenienti i g i t o r
, , ordine Scriptura progreditur, cum post pietatem in
Deom, et erga parentes reverentiam, i n caeteros
. , quoque homines specimen probitatis nos edere pra>
, \
cipii. Etenim ubique lex curam aiqualitatis babet,
, . et accuralam justitiae rationem habendam esseaper* - te decernit. Scriptum est enim in Deuteronomio :
*
c Non erit in sacculo tuo pondus magnum aut par, , - C vum : pondus verum et jastura sit tibi, et mensura
Ttvjj ,
vera et ju&ta sit tibi, ut longaBvus sie in terra, quam
, Dominos Dcus tuus dat iibi in possessionem, quia
, . > \
abominalio est Domino Deo too omnis, qui facit baec.
* c ,
omnis, qoi iniquitatera facit*. > Et ilerum i n L c , ,
vitico : c In mensuris, et ponderibus, ei stateris;
.
staterae jnstae, et pondera justa, et niensura jusla
3
sint l i b i . Mensuris igitur c l ponderibus et state - ris diligenter comparare justitiae genera studuit, ei
\
quidem optime; animus enim recius et justi aroans
,
appendii quodammodo et metitur rerura naturas,
, , et sequalitatis rationem subtilius et accuratius ex , quirit, quam i i facere putantur, qui in lance et libra
*
pecuniam probant, et singulis rebus, qoas contemu
,
,
$,
. " vuv , ,
* , , , ? , , '

, .
,
* , ,
61] .
Stxafou , ,
* I COT. , 5-8.
P r o v . xxi, .
PATROL. G X . L X V H L
plalur, quid maxime deceat, adraetitur, neqae redundxntia aequalitatis exquisiUe pulcbritudinem
corrumpit; neque mrsus imminotione id adulterari
sinit, quod est xqvalitatis ratione saiia. Sint itaqtie
suterae ei pondera justa, et mensura justa, inquit.
Haec autem, ut opinor, tanquam figurae quaedam snnt
et exempla perepicua, quae modos nobis deraonstrant, per quos a nobis accorate a3qualitatis ratio
exqniraior, ei justitiae cognitio appareat. Animadverte autem ea, quae sunt in lege mensorari, et j u stitia Unquara fine terminari; esse autem ampliora,
qa* per Christum tradiu sunt, et longe ulterius
progredi; nam i d , quod justum est, a bono, id est,
a Christianae conversatioais gloria, exceditar.
Levit. xix, 55.
Deut. , 15-16
17
kV
S. CYRILLl ALEXANDRiM ARCHIEP.
525
PALL. Praedare ais: meinini enim iis, qui m fide

justificati erant, CbrUtum aperte diiisse : Ainen,
amendico vobis, nisi 245 abundaverii juslitia vestra plus quam Scribarum et Pharisaeorura, non i n trabitis in regnum coelorutn
CYR. Sed haec quidem ad bunc modum conslituta

sint. Jam, si ita videlur, Mosaicse probitalis meneuram, el justitiae secundum legem gloriam perrestigemus: qui enim justiliae cognitionem conseqni
reete sludet, aique in diligendis frairibus, cxcellere
maguani putat, eum firmum ac stabilem, denique
talem, qualis revera est, spectari decet, non infirmum ac levcm, neque fucala probilate praeditum
acveluti ovie pelle lupiformam conlegentem, sed
polius n i l i ,* ut nudam et reprehensionis expertem
suorum morura liberUtem retineat; ideoque inquit
f
lcx : Non arabulabis dolose in gente tua, neque

oderis fratrem luum in corde luo . Earodem
quoque rem aliler p o n i t : Et veste, inquit,ex
duobus texta non i n d u e r i s . Et rursus: Non
indues adulleratam vesiem ex laoa linoque siroul
confectam . > Gravissimum enim sane crimen est,
et cui nulla reprehensio sit salis, illa in opinione
probilatis fallacia etdolus; eaque res est Deo i n
primis odicsa, et cognatamfere semper babet animi
duplicitatem, el illud seiitentia? tanquam biforme
varlumque portentum; quibus rebus mens illa
divina et iramortalis ad iram maxime commovetur.
Dixit etiim certe de quibosdam : Sagitta vulnerans lingua eorum : dolosa enim sunl verba oris ^
eorum; proximo suo loquilor pacifica, el intra se
habet inimicitias. Nunquid super bis non visitabo ?
dicit Domtnus, aul in popolo tali non ulciscetur
anima mea *? Ascensurum quoque in montem
Dei inquit David, innocenlem manibus, et mundo
corde, qui non fecit dolum in lingoa sua, neque
fecit proximo suo malum . Vetat igitur lex lanqoam rem turpissimam, el in primis absurdam, ne
qois i n dolo ambolet, id est, ne callidam atque
astulam vitae rationem ampleclatur, et cam jusliliae
speciem simulet, coalemptis charitatis legibus, fratres laodat. Yestem praeterea nos babere non sinit e
duobus contextam; qua in re figurate sigiiiflcat,
cavendum esse ne veluti duplicitalem quamdam in
M
524
. .
c , ,
,
, ,
. '
, ,
,
* "
,
>
, \ ,
\ , , , , , \
,
. \ t ^
, \
. \ *
, , > * c
.
* , 4*
* \
, ,
, '

, \
*
*
, .
\ ; ,
; * >
\ AaSvS,
\, \ ,
^ ,
.
, :,
, , , xasaaw
,
animum admitlamus; 246

duplicitatem porro ^ , .
internam ac spiriiualem esse inqnam, illam exse , crabilem boniinibus placendi cupiditatem, quae
, ,
velot ex dnobus intexitur studiis, non mediocriter
,
ioter se differentibus. Qua enim qualisve est alia
, hypocritarom v i u , n i s i , ut in conspectu quidem
^^.
bominiim boni viri appareant ac videantur esse,
; *
non aint tamen revera probi ?
,
,
;
PALL. Sane vero.
. .
CYR. Ergo dupHcee ôat nobis mores e dis&iraili.
bue volunutibus contexli. At vero beatus David
. '
Matth. , .
Levil. , 17.
*Mbid. 19.
" D e a i . , 11.
Jr. , 8.
Peaim.xiv, 3, .
DE ADORATIONE IN SPIRITU ET VERITAT^. LIB. .
*M
approbat imius moris v i r u m , eumque snperna pro*

* c - videnta digmim baberi d i c i t : c Pominus, i n q u i i ,
, , . 61 inbabitare ferit unius moris in d o m o Pissipare
* - eiiam Deus dicitur ossa bominibug placenlium:
\ , * idem quoque vitium Paulus exsecratur, cum d i c i t :
, ; Modo enim hominibus suadeo, an Deo? an quaero
; ( , bomiaibus placere?si adhuc bojnimbus placerem,
.
Gbrisli servus noa esaem .
PALL. Cui > non silobscurum, quin absurdum
. ,
sane el a rectissima vivendi regula alienissimum
duplici animo essc, ac simulare?
* ;
CYR. PerfecUe igitur cbaritatis, e( q u justura
.
booumque virum deceat, fruclus e&l, a dolo alienum
, . esse. A i i ilaque l e i bominem justiiia? plane studiosum et frateroa? cbaritatis amantem exislimare der
,
, \ , bere, ila ejus rei gtoriam esse perfeclam, ei non
, ipse duntaxat viiet, ne alteri noceat; aed etiam ea
, * inre cjeteris magister sit, qui vel genere conjuncli
, *ant,vel alioquovi* modoiUum allingunt,ei i l l i
' , sunt necessitudinis nomiae deviacti. Praecipit etiana
. - Paulus, u t , qui Eccleste coram e&t habiturug, fi. 17|1 lioe habeat subjecto$,et ea ra tanquaoa argumento
, , utilur, qnoprobelur, silne ia eo moniHi probiias,
necne, cum dicit : Si quia auiem domui euae
# pneesae nescit, quomoda Eccfesise Dei dUigemiafl*
, h a b e b i t ? Itaque l e i ob eam cansam, lanqaam
; ad aimiUtudiois ei evidentie imagiius modum, i n , - q u i t : c Si cornu percusserit taums virum vel mu^ , , * Jkrem, et occiderit, lapidibus obrueuir taarus, ei
, carnee ejua non comedentur, dominus antem tanri
oAcov, % ^
iiuioceiis erM; si auten tanrus coiaupeu fnerit,
anle be&ternum et ante teruum diem, et protestaii
, , fueriAt domino ejus, el aon absoonderit e u m , inter , , fecerit autem vinon vel mulierem, 247
taurus
, - l a p i d a b i t u r , et dootinus ejus iasuper morietur :
, quod si pretiiuB p r o redempiione sua ei impo&itum
, , fuerk, dabit pretium p r o aoima tna, qoodcuaque
^ , ioipasaerim iUi. (^qod ei Hliuin aat fiJjam coraibus
, fk petierii lanrus, secundupa eamdem ju&tificaUonem
, jacient e i : quo^ si servum cornibus peiierit vel
, - aacilUio, dabil domiao eorum i r i g i o u siclot argenu, el iaarus lapidabitur . Num apertam esl
. f
;
iibi boc Dei responsum?
PALL. Noo admoduin sane.
* .
. ' , D CYK. Attende igitur, qnod dietoros sum, et ante
, *> r alia aniuaadvarte beaii Pauli verba scribenus ;
c Nunquid de bobus cara es4 Deo ? An propter nos
'-1 ; " *
^ ; omnino dunl ? Taoro igitur comparat hominem
, . conUimeliosuip et arroanlem, et qui vim inierro
IVipov , poesit: eoparbajn eat anim fere et turoidujB boc
, aoimal, et ad pngnam vaJentissimuiu, ejusqoe i m . , , , * petus dipcila wislineri po&est Ejusmodi iiaque
- bojDJnem, ioqaii, ai dooaestici^s fuerit, ei veluli
, , evbjeOus alicoi pio jiMlySque v i r o , ax debilUavorit,
, , iioo vero atiam occiderit queiopiaia, obraoBa eum
* * ioiqoa poiesute, axtoUsmp erimea 4Horle laeit
^. Jossi^: lapidibuftBanqaa mori eum oporUre b q u l t ,
M
ev
11
Pxal. uifw, 7.
Calal. i , 40. I T i n .
ro,8.
E*od. xxi, 8-3i.
1 Cor. ix, 9, 10.
527
S. CYRILLI ALEXASDRINI ARCBIEP.
1
1
Subtrabit autem ab hic poena potsesorem, t i iiiias , tfctee~>

Iniqaos mores ignorabat, et nequittc eocius minime , ixcfee fnfex
fuisM deprebendatur : neqae enim alionim crimina
* ^^]
nostra sunt, si dam nobb admiltantur. Vetci antem ft . ^ a l i m f t a t t i
tauri carnibus vetat: in qao non oportere aJiorum , jutritph i;
imporitatis esse consortes, tub Tescendi p t r t i c i - ,
pandique figura latenter significat: amnon aperle * I f
boc illnd e s t : c Te ipsom catUim castodi, et ne , , < ,
m ; >
communicaYeris peccalis alienii ?
. .
PALL. Maxime xero.
. tt jxW^
CYR. Simul autem cum lauro dominQm quoque
daronari decernit, si injariam illaUm acWeril, et , ^*
illitu iniquilatem non ignorasse coarguatar : n t m
posse qaidem hiiquos mores coeroere, el ab iojaria ,
facile probibere, sed facere noHe, idque pneaert&m c3 -, ! ^ *
ex indoetria, propemodctm indical bominem i n *,\ , povwxqli*
taciendo noctam faisse, et qood ad voioniaLem, et ***, )
commtine coosiKam pertiaet, com i i s , qui contra 4
fas quidpiatn committere v d i n t , operam qaoqoe i n . TlM*J
ea re soam conferre voluisse. Ejusmodi igiiur horoo, , \
inquit, morte multetur, nhi preliumet pro ejue- . B U *
inodi crirainibui admissis mollam judices impo- , * %
suerint. 248 Speclat enim lex ad dementiam, et \ .
voluntalls in peccando todetatero, et solius consen* , , ,
sionis concursora. c Levios punit, siquidem, inquit, \ * **
jadices ita censuerint. Jam figuram accipe trans* IUT&LV
latam ad vericatis signiflcalionem: ille enim omoium , * ipf*
judex gravissima crirotna morte vindicat; mitiit , pafc***
tamen eos qui peccarinl, si pretia offeranl, qui- , p s ^
,.
^
bus pcccala solvantur, iacrymas nimirum poenilen
*
.
t i * , laboremqoe conversionis, e i eleemosyiue mo- C , *
dou : Sapercxilut enim mitericordia j u d i d e m ^ , !
' vk ^
j u x u Scripturae. DiligenU quoqne discrimine lex
"
r - ' -
dislinguit eos qni injuria aint affecti: nam, t i filiom, \, , W**\

- ,
ApT^f
inquit, aut flliam UUTUS occiderit, rooriatur, nec *
ullussit miseralioni locos: sin servuin aot ancillara, . ^1**^
argentam pro Hlis exigatur. Raliooem igitur bojns ;
discriminb inquircre qai fleri polMt at Indignnm , ^ ^ ^
stt, cttm pnaserUm llberi serviquo diflerentia ia *
nobit oon natane vitium sit, qualie eat procol du- , ,
bio mala valetado, sed ex potenliorom oppmaione . ' ^ ^
nascatnr ? c ldem namque noa condMU Deus, et ;
,
unus csi ofDoiura Paier , jaxta propbeta vo , \ *^
cem. Nura igitur Conditor noster nonnollis etiam
; .
servitatem pro criroine ascribit? nam apad ipsum ~ , . > , *ei
quoqne lervilis conditio nibil penditor, et liberlas , \ , ^
majore gloria pollet ? Minime vero: c I n Cbristo
en\m Jesu non est eervus, neqoe liber
IgUur, , \
quia lex umbra est, per fllium ae flliam liberum . ,
^
sanctonini hominum genus signiflcatur; per servum . * r&
vero et andllam illud adhac servile genut, f l pec- \
cati jugo sabjeclum. Non est igiiur par Injuria in
, * ^ ^
sanctos atqae ia peccatorei facta, neque radcm , \ V
mensura pleclontur peccata in utrotqae oommliMi: xa\ ,^'
aam esse qoidem tom bo$, tum llloa natura fratroi, \ , \ ***
omaibos liquet; sed tamen tanctorura condillo c i t \ .
spirSittafiexceUentia, et virtutum subllmluto iup \
5
I T i m . , .
B f
Jacob. , S. MaUch. , 10. " Oalal. , .
DE ADORATIONE 1N SP1R1TU T VERITATE. LIB. Y I L

, rior, e l Deo adeo cbariaunl, n l in filuoi Alia? looo
V t r . l W v t ! ; , ; * babeantar, et bnmanam servilemquc mensuram
iransiliani. Pietatem porro colere, et charitatem i n
::| * c
; s r r:? ** , \ , fratres retinere, lex aliis quoque modis suadet,
quos eliano, ubi deincepa proposuerimus, de singu^ ^ ^ , , , , lis, qood iu mentem venerU, dicemus. A i l enim rur . > - sus: t Qaod si qois aperaerit lacom, aut exciderit
, lacam, neque eum opemerit, et ceciderit illuc v i l u ^ ^ , $ - tas aut asiiras, dominus laci reddet, argentum da^ ^ c t * * * ^ * * , - bit domino248 Hlorura, et morteum erit ipsius \
Hoc vero- figorate illud est, non ponere offensionem
^ > \ .
ucxr
, , - fratri aui seandalum, neque pati, ut quod snapte
- natura utileest, aliquibas inutile fiat; neque com^ ^Jtl ' , , - mittere o t , qtue nebts aJiisqae neceaearia sunt ad
vitam, ea viam ad mortem aperire videanlor: nuu, . t ,
0
^ ^ f t o - , c , - q i d enim, qoi laeum apcrit ami f o d i l , non sibi ac

^ba- .
cateris titile qoidpiam ac necessariom efficil? Ne
l i t t a s , inqoit, nt res alteri occasionem periculi afferant: c Cbaritas e n i m , > ut a i l bealut Paut aoii quasnt quae sua sunt
> cogilat aatem potlus eiiam sunt aliormn.
PALL'. Qoie T6TO ille eet, qui lacoa aperit, aut
^ JA-AA. ,,
eflodit, quis eiian lacos, velim equidtm perspicue
* , * .
nosse.
' . ,
GTR. Non ob&carum esi qaid bittorla t i g n i l c e t ,
) operiendam qaippe tacam esse iaqait, ne qaod inde
^pam,
. dxmnum aliqtitbos continfat: aoi ftciai, inquit, is
* , ,
qai boc facere oagfexerit, si quid iilapsom. faerit, ee
^, , ejas rei domino argenmm peraolutunuD; mortuam
. vero cadaver ipsius faturum. At, ea qiue in bistoria

V| / , C aperta reliqaeriraus, idoueiactum Iraasiuleri
fffy* , * inus ad spiritaalem lotelligeDtiaHi, illud dici a nobis
^ îltot , , - poterit, lacom i n his votbis vtferi nabfe a lege appeb
^' ôHJwoo , \ \ lari Scriptane divinitue inspiral cognitionem ,
:* ! , ac de sancU et consabsUntiaU Trtnitaie dispatatio
9*9; *
nem, atque Cbrisli mysterii scieniiam: haec enim
y, wrV * tanqoam in profondo poeita sant Timqoe viialem
* - babent; cujue rai teaiia eat ipse Salrator, dicena:
*tt , ,
f Haec e*t autem vita eterna, ot cognoscant te so . > lom veram Deum, el aaam misiiti, Jesura Chri |( , \ s i a m . > Igitor, qoi vetera scripta legit, et divine
rrioxWtp
Scriptara verba iion tina labore pervesiioai, et ac-, - eoratam incorntptanqae cognitionem exquirit, is
, e t l fodieuii lacom pefqaam aUnilia, aquam eaim v i * ,
talem qtuBrii, et fontem laHificantem, et t o m n t e m
, ^ * D l n p U l i s : at, qui ad eam pradentiam pervonit,
, \
ut suis lilterU mandare queat ejut mysCeriLdispuAirwaaftoi
utionem, is lacom aperit; novi enlm aonnikil edit,
, *
non i n alionim aodoribus taparediflcat^ sed suis
,
ipae teboribus, et se et casteroejuvat. Fodiunt eiiara
\ . lacus contritoa, j u x U propbet vocem, falsi quoque
, ,
nominis scientis amatores; quisqois igitnr fodil la * com, caveat, inquil, ne, quod probe effectum essc
, , \,
videlar, allquo modo perniciem nonnullis aflcrat:
,
debemos eaim recte at diligenter de Dco verba faAoacouv \
oere, i u , u l neoiin^ occasionem scaodali pnebea vrapt , \
m o j : 290Wque est, opinbr, operculam impositum
^ ^ .\ , ,
otse lacai: oempe sermoaem non esse cautclae con , venicmis expertem. Nam si bos, ait, aui asinut cecia
f a c
t , #
B i #
>
T 0
^ *. ^ , 35, 31. Rom. , 7.

5;P5al.xxxY 9;|er.ii,13.
J
* I Cor. xiii, 5.
* Joan. xviu 3.
M <
Joan. iv, 14, Psal. iwr
5&i
S. C Y R I L U ALEKANMINI ARCttffiP.
dtrH, 4ttl loboravU i n ex*lfTjendo laco, ipse persol- . ], .

vat; tovem v6rofctasinatn BOA eimplicKer appeUat, , .
sed abdita ratione : t c bovem quidetn inquii, ut i n - , ' >
teUigas sacram ac purum hominam genas; asimira \ , ( ;
vero, u l prefanam et hnpuram; neque enim Deo i n , ,
sacriflcium otfertur rtacram porro gsnus ac parum * esse dichnus eoa, qui Jam per M e m sanctucaii gunt;
( profanum el Iraparunl eoft, qai noodan snnt sancio ,
baptismate pnrgati, aed peccaii maculas adhuc in*> * , stas babent. P&rinde igitot* eat ac si dkeret, Si qaid , * aoeiderii damni atieai ea >ig, qai jam bapliiati sunt, .
et pter gratian ad oonjttnoikmem cam Deo inteundam , *
etgnati, aut ex Ifis oerte, qui aondum talts eunt,

ejos scandali aactor maltee obaoxius erit,fetad I p -
s o n ptrtinebil exantoe cadaver, i d ert, ejus erit
, * , qui daramim est paasoe. kxaqtie prsoio- , ,
net noa ipsa qaoqoe SaWater, dicens: t Qui scanda- , , lixaTertt Bani ex puullts istig, qai ia me credunt,
.
expedit e i , o l suspendatar mola a s i n r i a i n coflo
* c "
ejtis, el de&ergatur ia profandvm nmris
>

, , \
.
PALL. keote dicie.
. .
. * ' GTR. Facile aotem vfdebis, aliis eliam igtirie k i dicare legem, qvam pericaloaom ait peccare, et boc ,
in fralres; nam bi eo, qtiod percuiinras eoram iiifiiv \ * **
mam conscieHtiain, noatra oftensa ad C h m i u m per- ,
tiaet
Ideoquo a i t : c Qned si egreseas ignla inve- . " * t U
nerit spiaas, e i simul soccetiderit areas, ant spicas,
ant carapum, exsoltet, qoi ignem accenderil * \ ^ ,
Non enim convenU, a l eimal cam i h , quae svapte . AAixefv
natura lsdunt, etiam qaod nsai est, pereal; neque ,
ttxm sHvesiribas simul consomaimr, qaod excultum .
cat.
. ;
PALL. Oao Undem ieiud modo ?
. " \
CTR. AnBon spinis moatanis atque ftilveslribai
eonvenieiitissime cottparari po9tunl impiorum basre-
lleoram acripu, et gentiliom dogmatum praeatigis ? , ' "%
nam qtrae inde atUitas in aniroos bommum perma- ;
nare possit? imo vero, qase non pernides ita afFera- , *
tur, qni Hla i n aniraam admitlere volnerint? Ignis *
tinim dantaxat altrices siitit apinas etflarama* pabu^ ; , , Itnra; flamm&s itidem eobis acoeadunt sempiternae, * \
f
251
Cfsm
T S D a
arrantinm dogmala, lum vero idolo-

,
latrarum anilee fabake: splca porro et trRicom ena
Tisafnmaeat dban, et bominibae ad vesoeadum aptis- * \ , ,
dmus, et ad ustnn nêessarius; coniiael enim noa , \
, \
in vita; et figura esse potertt dogmatoni veriiatit,
per quse nos, qui credinm, Gbrieto, tanquam paiie ,
viventi ac vero, pascimur. Rursas campus est pia- Aptep \ , .
nu8, et minime asper iis, qui recte per Ulum ambo- ,
lare norunt, Scriptura divinitas inspirata: c Omnia *
enim i n prospectu snnt iis, qui intelligant % ot ,
* c ,
scriptam est, c et recla invenienlibus scientiam
\
Igitur spina quidem est illa perversonim hominum
*
exsecrabilis maxirae et profana loqaacitas : iriticum
vero et spica sermo veritatis, qui anirois utilitatem
n
s>
Matth. , 6.
1 Cor. , 42. Exod. , 6. ' Sap. , 16. Prov. , 9 .
555
B54
* , . " afiert, * l ad nalriendum est aptissimns; plauus vero

ofA ,
campm divioa Scriptura. Cum igitur in kaerelicorum
ol
gentiliomqne flgmeiUa sanctorum doctorom verba,
, {> dogmatis veritalia palrodniiun ferentia, flammarum
**, ( \,
aut ignia iostar, impeium fecerint, per spinae dan
taxat deaurraitt, inquit, et illornm icripta tanqnam
, * , inutilem silveslremque materiam comburant; noA
, ,
autein stmul triticum aut spicae bedanl, id est, a >
\,
teneanl doctores, nc qoid violent e dogmalis verUa- * , \,
lie : aut sciat, inqait, qui, id ut caule faceret, non
, laboravit, si quid eorum, qua? ad usum necoesart*
soDt, simul cam vitiosis conflagrare contigerit, 86
, . - pcenas imprndenU datorum. Adverti igilor, qoanVQ U m nos adbibere caaUonem jasseril legislator, ubi 6 ,
qae cbaritalis io fralres siaoeritalefl) punua ei i m ;
periarbatam serranet
.
. InteJligo.
DE
ADORAT10NE C U L T U
SPIR1TU
VERITATE
LIBER
OGTAVUS.
xsfil *

.
, , ,

.

,
, , , \
.
, \ ,
* '
, , .
, , \ *
,
,
.
4 1
Exod. xxn, 1 seqq.
Item de charitate in fratres, ttiteoqui

I x / x m , aut ovem.
furalur ui,
253 Undique igitur, Palladi, per*picere potea

quam recte ac diligenler de nostrorum mysteriorom
ratione disserere prisca quoque lex jubeal.Jam vero
iisquisimpliciores quosdam decipere consueverunl,
eam rem non inultam esse sinent, rursus a i l : Si
quis foratus foerii bovem aui ovem, el occiderit aut
vendiderit, quinque vitulos persolvet pro vilulo, et
qualuor oves pro ove: quod si perfodiens inventus
fuerit fur, et percussus mortous foerit, non est ille
reus caedis : sin ortus fuerit sol wiper eum, reus erit
pro caede, morielur fquod si non adsit ei snbstantia, 253 vendatar pro furto : sed si invcntum ac
deprehensom fueril furtom in manu ejus, ab asino
et usque ad ovem, viveniia, dupla ea exsolvei . >
4I
935
S. CYRILLI ALEXANDRDil ARCHIEP.
PALL. Haud sane pertptcuas cst hic l o c u t : i U - . . 61

que enitere, ut mihi explices, quid Undem istud sit,
, quod per aenigma diviao hoc respouso precipitur.
.
CYR. Multam baud ab re constiluit Jex, si quit
.
rapere quidpiam tentarit, et cohibet quodammodo ,
impotentem earum renira cupiditatem, quas aut v i - ,
cinue, aut frater babei, ita ut, etiamsi coniingat,
, , , ,
ioqait, tn ipeo furtooccidi eam, qui hoc crimen admittit, id fraudi non sit iis, qni occiderint: eumdem
, & .
ignomiiiia quoqae notat, cura decernit vendi opor' \ , * lere, f i adeo tenoie esi, at prelii persolaiionem , ,
ferre non possit: ot ad vitam recte instituendam roolu compeUat. Interior porro sensus historia ab . boc loage diversus est quidew: proinde, ut fieri
, \
potesl, oplime explicemus. Bos ergo et ovis anima- . *.
' *
f| " * *
lia manda suut ambo et sacra, el Deo i n odorem , \

suavitatis offeroniur. Sed bos quidem praestanti e&t . '*
magnoque corpore, illud vero aiteram pecus non \ * ,
item : nam bove minor est ovis. Boum igitur et . .
orium, et muodorum quodammodo sacrorumque
animalinm instar est illa boiuinum per fidem jasti- , fieatorura sancla maltiiudo, et flndunl ungulam et , \ , ruminant, juxta legem, et excullorum frucluum , ,
sunt operarii: bos enim terram excolil; ovis quo- , \ ,
qoe fructuosa esl : atque ille quidem vocatorum
grex in divinis oaulie inclasus est, in ecclesiis nem- , *
pe; ecd complures illi fures insidiantor, qui effo- , ;
diunt et eensim irrepunt, ac variis ludiflcationibus \ , \
animas bominum simpliciorum extrahunt, ac,prope ,
dfkerim, e x l e r m i n a l o r i SattJMB vendunt: c s t e n n a , Q | *
qui tale quidpiam audet, quinqoe boves, inquit, pro ,
uno persolvet; qoatuor item, pro una, oves : quin - , \, ' ,
qae enim partibus majorem pro bove tnultam, pro * .
una rursus ove, quadruplara furi esse irrogandam, ,
inquit : in quo, ut mea feri opinio, pro mensura \ \, ,
gpiritualis in virtule uoagnitudinig, quam qoi perie- , ' ,
ront babebani, multam imposuit. Est autem uon \ . *
abturde ftgura ei umbra illius in yirtute quantitatis ,
haec corporeamagnitudo; namque majorein mino- ,
remve probiutem in iis certe, qui crediderunt, haud
,
difficile est videre : neque enim seqaa est omnibus '
mensura : 2 5 4
unusquisque nostrum pro , , ,
prium babet donum ex Deo : hic quidem sic, ille , ,
vero sic . Si igitur furari, perfodere praeterea, et , .
foris muaera explere denocte et in lenebris depre- D * \ , ,
Jiensus faerit, inquit, tam vero lioeat occidere; ei .
, \ ea res non est ca3des, neque iaciens, criminis reas
, \ erit. Far entm erat, qui cecidit et vim inferebat, et
, , \
belli jure caesus est: at, sole jam orto, atque elapso
. "
forandi tempore, cobibet percutientis raanum, idque
,
facinus bomicidii criraen esse definit. Dum enim fur
, \
spiritualis, animam credentis in Cbristum depreda, ,
tur, et a cbarilate Dei abstrahit, si in ipso scelere
\
deprehensus fuerit, non injuria niorte muliatur:
,
animam enim occidit, quae prseslantior est corpore :
\ ,
at vero, cum in ejus quoque roentem sol exortus
\ ,
iueril, eamque vera cognitio, lucis ac diei instar,
w
MCor. , 7.
RJ7
DE ADORATIONE IN SPflWTU YERITATE. L1B. .

536
illottraverit, periclitari non ginit: nam opera noctis
ac tenebrarum puniontur; quae aulem i n lomine
flunt, non itera: condonari autem velera crimina
et i n inêitia ac tenebris adraissa, seqnum esse ceasuit Deas. Itaque dicator iis, qui de peecato ad spirituale lumen pervenerunt: c Eratis aliqaando tenebrae; nunc autem l u x i n Domino
> Sic justificavK Dominus etiam beatum Paulum, qoi priue
foerat blasphemus, et persecutor, et contumeliosus;
snpra modum enim perseqaebatur Ecclesiam Dei,
et devaslabat illaro * /
PALL. Optime dicis.
. " .
. , ,
CYR. Quodsi non poterit, inquit, quinqae boxes
' , ' , pro uno, quatuor etiam oves pro una persolvere,
. $ vendatar pro furto. Yides at lex ignominiam servi \ lem aperte sanxerit in eos, qoi, cum assidae peccent,
, \
non tamen peccali maculas ablunnt, neque, ot ita
, dicam, pretio dato, possunt crimina depeUere: quod
, mentis inflrmitate sadores poenitentix perferre, et
, \ Deum ejusmodi labbribus placare nolint? Vendi igi ;
lor eos rectissime j u b e l : neque enim homines adeo
. inqufaatoe parmitth inter eos numerari, qui per Dei
, . graliam liberi facli eunt. Expulsi aatem ab eo bo aore, qui liberis oonvenit, audienl etiarn fpsi: c Ec, * c oe in iniqoitatibas veetris vendili eetis . Quod st
. t , , fartum qoidem Cpcisee compertus fuerit, nondum U , , - men oeddisee, id est, 255
4<" *bter sentiens,

qatm fidee recta pnescribit, fallere quidem et decf, pere caneroe molitas esse deprebendatur, nondum
<to0pov , . '- g tamen ndsse aot ad perniciem aoditorea perduxis , - ee, dnplom p m o W e t : nam dominas gregis euam
^ recipiet, ei ille quoque insidiator poenas laet (id
* emneet doplom), ac mortis poena multabitur. Quod
. " $ , enim aliis facere voioit, id ipse jore optimo pa .
tietor.
.
PALL. Pernicioeam sane ac graxe eal decepto , \ ramcrimen,
de qoibos ipsum qaoqne CbHstum
prsdixiBse pato: c Altendite ab iis qni venioni ad
, vo8 in vestimentis ovium, intrinsecas autem sont
. >
lupi rapaces **.
" ,
CYR. Recte igitor lexdehajasroodi omniboe, tan . quam de ferie beilait, extremum suppliciom ean - < x i t . Scriptom est enim In Exodo quidem: c 8i qvis
, furalos fuerii aliqoem de filiis Israel, et v i oppri, , . mene eam vendiderit, et inventus faerit in ipeo,
* <
morte morlaiur . I n Denteronomio vero : t St
,
autem deprebensns fueril bomo furari animara ex
", , i m r i b u s guis, flliis Israel, et x i opprimens, ipsam
. > vendiderit,' morietar fvr i l l e . > Non enim fas est
, - Ulud sacram in Chrtsto genuspnedae expositam

eese,'el ad scrvitalem insaetam ab iis quibus id fa $
cere moris est, pertrabi. Ut enim qai paeros deci, ,
piant, 608 a civitate et domibas suis abdacunt, e i
,
ornamentis IiberUtis exspoliatos, coactae senrilutis
* jugo eubjiciunt, codem, ut opinor, modo, qoi m u l , , , ,
tiplicibus commentonim suoram deceptioniboe eo
,
qui r6Cl6 eeniiont, el v i t genue excolunt liberia
$ ,
, \ , . *AveI , \
, . \
,
c * , \ .
\ ,
, ,
*
, .
s i
e i
ft
Epbef.v,8.
I T i m . i , 13. " b a . i
1. " M a t t h . YII. 15.
1 7
Exod. xxi, 16. Dem. xxiv,7.
539
. CYIULLI ALEXANDRIM ARCHIEP.
49
hominiboa dignom, ad suam stulttssimam senlen- ,

tiam addttcunt, de farlo ac Jatrocinio humanarum ,
animarunt rei merito fient, poenasque extremo eup- \ ,
plicio luenl. Hujusmodi hominibus neque < Ava . , c
dixeritis , > inquii Salvatoris nostri discipulus: , > \ ,
quod inbitmania nos esse moribus doceat, sed , '
quod ad commercia com lupo ineuada, inepta sit *
ovis, et inter eoe, qoi aniini sensibus differunt, ,
Dolla oonventio eese pos&it: Qu* enim pars fideli * c \ ;
\ , 4
cum inlldeli ? Prseterea cum fornicatoribus bujus
mundi non commisceri scrtbitbeatus Paulus. 256 ,
Ne qui igitur tanquam e palriis focia ex Eccleiia . "
Dei rapiantur, et i n ecclesiax malignaniium defe- ,
rautor, dum ad vitiosoe mores divertendoe euum ,
anhnom quodammodo vendunt: c Corrumpunt enim
T1
mores bonos colloquia m a l a : mortis poenam ^

lex eoustituit i n eos qui i d facere aeiarie ausi fuerint. Facile aulem videas boc ipsun oblique aobis
alio qaoque responso legem rursua indicare: nam
aperilore quadam iatelligentia, et quae a qitibuavie
facile percipi posttt, res bomaoae componit, e l ad
rectum gtatum revocat: neque enim hisloriam i n
iig certe quae raaximo nmii aanl, lanqnam frigidam
ac veierem tollenrae : uulig eet eaim nonnunqoam
auditoribas ipsa quoqee ltUera, sed ea Umen tanquam iu profando eoaUnet res gfiriinaiea, et e i b tiliorum eeneaum vim taoqmam in tennibot mnbtia
complectitur. Dixit igitur in Exedo rartne *. St qais
vero deeeperit virgioem non desponaaiam, et dormJerUcum ea, doie d o t a b U e a n t i b i i D u x o r e a i : q n o d g
si reoueng renuat, et nolit patar i U i dare illam
sibi uxorem, argemtum solvel patri j u x u dotem
virginum
t Hoc Dei pneceptHm dilataae beaiue
Moysee i n Deuleronomio, i n q e k : c Si aaieai i n ventas fuerit homo dormicns cum femina coUocata
viro, occidetis amboe, v i r o m dormientem cum iemina, e l mulierem ipeam: et auferes makura de fiHis Ierael. Si autem fuerit pueHa virgo desponsata
viro, et inveDieas eam bomo in civilaie, dorinierit
cum ipsa: educetis ambos ad portam civilaiis tpeorum, al Japidibas obreentur, et aorieatur; adolesceatulam, quia non eUmavit i n civitata; et boKBiMm, quia hunailiavit uxorem proxiflii e u i : et
auferetis B u b i m a robis ipsU. Stn aatem i n agro
invenerit hoao pneliaoi despofieaiam, et v i opprimens dormierk oum ea, oceidetis hooainem, qui
dormivit eum ea, duntaxat; adotescenialse aotem
nibil faoietie: mm erit adofescentulae peccatam
nortie; quia aicot aiquia insargal homo i n p r o xjmom amim , e i occidat ejus animam, sic boc (a~
ctam; qîa ia agro iavenh eam, clamavit adole8oentula deaponaala, et non foit, qai adjwarei
e a m . 257 Quod igilar ad bistoriam perlinet,
iiulla, nt opinor, expoaiuone iadiget, a l cniqvam
persaicaa fiat: aperla eont enbra omnia atque manifesta: qiumobrem bsec, nt mihi videtar, nobie
otniueada sont ad pnesens, et per interiorem i l Ti
, c
,
. &

* . !
, %
.

. *'
, U
, . \
* c
, * , |
.
,
,
* , t *
,

\, ,
, ,
\ .
\, tlffo
, ' \, \ ,
\ ,
, , D ,
* .
, * ,
, ' ,
- , }
,
\ ,
,
,
, \ .
, ,
* *
, Joan.IO. I I Cor. , 45. " 1 Cor. , 33. " Exod. , 16, 17. " Deut. , seqq.
541
DE AbORATKMSE IN SPUUTU ET VERlTATE. L l B . .
64 , lotxt, , lam oxenltieteibque semitam est ingrediendum.

4| XO> .
. .
PALL. Sane qaktem.
,
CYR. Arbilror igitur ut inler peccala in femi , ,
admissa gravisstmum est adullerimn, quod
,' , noptiaealterias violet, et jam eonjuactosdisjungat;
| , sic prorsus criminum in humanas animas perpetra, , , torum omnium maxime nefariom, ac minime fe , - readam eese, moliri corruptelam, tion ih quamlibec
,
atiiraam temefe, eed in eam qus jam modo qaodam
, , collocala erat ei conjuncta Ghristo, sapemo i l l i

coelestiqae spofiso: jungimef aatem illi per fldem,
, * - ei pneterea per Spiritas saracti parlfcipationem :
*9 , , c Qui enim adbaeret Domino, unns spirttns e s t \
eecandaia Seripturas.Jare itaqaelex simul euffladul , , - teranleadulteratamquoqeemorte maltat: Hlnmqui
.
dem, t t qui impielatis semiaa qme sibi ineraot,
^ ,
infuderit: ilfem vero, qaia contemptis Melilalis !e ,
gibvs, alteri jancta sit, Hiiueqno cormpteKs men% , ,
tam aperteju, e i huroonie coonaentis labem ad , mtserii.
4
.
HAAA. .
PALL. i^robabrlis oratio.
. I \ v a t x \ , CTR. Mulieri igitar, viro secundam leges coflo, cat,persimflfeest ea anima putanda quse per fi .11 defli at Spiritiim Christo est collocata atque cqn - joncta. Desponsatam vero virginem putabimas,
, - qoa* ad tnilia vera cogaitfonig vocata est illa qal, , - ^ dem, non lamen adbuc perfeete Cbristo conjuncia,

sed adhacsanelt baptismatis gratiam, sanctique
,
Spiritus eommanionem tanquam nuplias quasdam,
, , verioremque conjunctionis roodum exspectat: jam
&(* * , , lamenqaasi arrhabonem et eonsuetudinis futorae
. iailraro, caiecbesis sermonem acceptt. Sic iJIam ex
, êntibns Ecclesiam divmus ille noster mysleriorum
, > dector, Paulus, inquam, adduxit ad Christum: scri ' ^ , bit enim ad bunc modum: c Despondi enim vos uni
. i Et
\9 . > viro, virginem castam exbibere Cbristo
ipse Sponsus certe per vocem propbetarnm aiL:
*
t Et desponsabo le mibi ipsi in xtemum, in justilia,
, ,
, , ' et in judicio, et in nisericordia, et in miseratfonibas; etdesponsabo %t mihi in fide, et scies Domi , . t
nmn . 258 & igiâr in aliqaa hujusmodi ani , , , Ttvx , D ma corruptel crimen, inqiiit, admiesom fuerit,.
ejasraodi factum ot aduHerinm babealor: obstri * ,
cia enim est desponsala feroma, et j a m sab Ulias
. **
potestate qui raox est sponsos i n l u r u s . Ceeteram, s i .
, , ,
in urbe boc sit crimen admissum, id est, in Eccle , ,
sia Christiet incivitate DeiTiventis, in qaa habi , ,
lant angeli, et x i r i sancti, roagistri et doctores, qai
,
iis q u i periclitanluT et sedncantur opem feire
,
possunt: simul cum seductore virgo qnoqae xio .
lata morialur: n a m c u m licerel perfacile corrn.
plionem effugere, si roagislris servandi perhis rem
. ^^ ,
indicasset, volontarie violalionem perpessa est, n o n
.
, , , coactc ad Iroprobitatem adducla. Sinaatem id non
T
T l
T i
* M C o r . v t , 17.
U C o r . x i , 2 . Ôsee.n, 19,20.
545
S. CYRILU ALEXANDROtl ARCRIEP.
544
in Eodesia conligerit, ntqe i n axitate Dei viveiiUs, *6Ut , * ,

aed io campo atque in agro, ubi magister, qui opem 4 , ferret, nullus erat, in roagna eoliludine homiattm ,
qui ad meliorem sentenliara traduoere poasent, et , xtvouvcvco
lanquam in penuria paedagogorum fraos eat com- *
missa: Ule duntaxal in periculum veniat, qoi vim ,
inlulit: nam ree ge&laper oppregsionem fuit, ma- , *
lumqoe quod ea perpeesa est ejosmodi fait, ut ,
mbveniri illi noa posset: ilaque vie allau, cnjtta ;
vitanda nnJJa facultas foit, amolitar crimeu. An v e r o , qam p n a t e r vohuatatem aoe o p p r i m a a t , a
perinde ac si volunlarie admisaa sint, accusare, non nlmis aoerbom eseedicemos?
PALL. Imo vero prorsos: justa esl enim lex.
. * .
CTR. Recle dicis. Subtiliori iuque examine fa. * >*
cla dijudicat, et pro mensura peccatoram vindictam
,
adbibet: ita, ut nequa in rebos levioribue admit- g , sam peccalum oronioo condonet, quominOB punia- ,
t o r ; oeque rursus gravioribus exjeqoet; sed parem
criminibog ultionem rependil: ait eniro itenun : c Si
, 41
autem imreneril quispiam puellam virgmem quae xsv*oatv.
non sil desponsata, et opprimene eam, dormierit *
cum ea, et invenlue fuerit, dabit bomo qui dor- , , ^
mierit cura ea, patri puellae quinquaginta siclos ar- * , , 6
genti, el erii ipsius uxor; pro eo quod hqmiliavit \ '
illain: non polerit dimittere eam omiii lempore .i
,
Igiiur aduUerii crimine teneri statoit quisquis com , * * $
desponsata congressus fuerit, iis tamen modis, n i - .
mirum, quos modo diximos. Sed si nemini adbac auvonx {
conjoDcum fuisee conttet, necdum Gbristo despon- , ^*
eaiam per fidem, tanquam specie virginis aniroam, . , , ; tra,
259 deinde quispiara verbis ad impietatem per- C

,

duceulibus eam inqainasse depreaaoaus sit, el ex , ^
uno errore ad alterum traduxisse, ut b&relici ia- , ,
ciunt, qui nonnullos ex gentibus nonnunquam,etex * ,
Judaeis rapiunt, et, ot eeqoantar, persuadeat: ia ,
quidem non erit eam rero impune ausus; persolvet .
enim patri spiriluum, id esl, Deo, sui peccati pcenas, , , ,
qua? Unquaro in ea pecuniae molla non absurde fi- ,
gurantur. lllud porro : Ipsius erit uxor, etiam . ,
.
jaxta historiam utile est.
PALL. Iatelligo sane quod dicis: duplexesi enim
. * *
lex, carnalis ac spirilualis.
.
. ,
GYR. Sed velim observes ne veteris quidem
loandati sermonem ignorasse, quod Gbristus d i x i t ,
de viro atqoe muliere: c Quod Deus conjonxit, \ * " ,
. > , \,
liomo non separet . Ipsius e n i m , i a q u i t , sit uxor,
pro eo quod humiliavit i l l a m : non poterit dimit- ' '*
tere eam omni tempore. Iliud praeterea velim anim- .
advertas, quanta sit sanctissimae virgioitalis gloriaB , ,
sublimitas: nam Hlius deflorationem, sacrse diviiwe- \ *
qne Lillerae non solum esse huiniliationem sense- \
runt, sed etiam appellandam censuerunl quasi ve- , ,
.
nerationis quarodam amissionero.
. .
PALL. Recte dicis.
.
GYR. Cum ilaqye haerelicorum in decipiendie
,
boininibus iallaciam tanquam Deo exosam ac re #
vera nefariam, et eorum qui recle incedentes
, *
corrumpere consuevcrunt, studium avcrtendi coeTT
" Deul. , 28,20.
7 1
Marc. , 9.
SA8
DE ADORATIONE IN SPIRITU ET VERITATE. L I B . VUI.
546
\ * * , , terosad improbitatem, et ad ea qua oanve niunl abdueendi, probibuisset, aliud quiddam ex

, c * - eogitavit, quod ipsum beatos quoque Paulus, tanortfxtp, . quam optimam nobis disciplinam tradidit: Ne
, pngnemus verbis, quae ad nibilom valent, aisi ad
, , \ eobversiooem aadientiom . Nam supervacwe
- , - ilke dispotatiooes, et nimia circa quseslione* m i , \ ' nimeneceasarias contentio, generant pugnas, et au
( dientium animos feriunt: e qutbus noomilli qui * , dem ex levitate, quod neque recle babet, neque
, 0> - dictum est, temere et inscite nonnunquam exci*
, * prant, et laudibus toltant: alii rursus de optimis
, viris lurpe judicium facientes, eadem, qua primi,
bisciUa laborare deprebendanlur : pauci autetn
.
. admodom judicare, et rebus noxiis utilia praeferre
f ? , sciunt, vixqne i i duntaxat in aliorum hominum
, * c - verborum pugnis invulneratum animum servant.
,
Itaque id facientibus non impuniium fore indicat
, rursum lex, cum dicit: c Si vero duo viri pagnan, ,
tes percusserint malierem in atero babeniem,
, .
260
exierit infans ejus, nondum formatus,
, ,
moita mullabitur, quantum indixeiit vir muiieris
, ,
iliius, etdabil com postulatione; sinformatus fue , '
Ht, dabit animam pro anima
Ferunt igitur
, * fetam i n utero vix tandem ad bumanam gpeciem
eiDctum videri, et ad figarara nostri corporis ac .
cedere, numero qaadraginta dierum expleto Ldeo
que aiunt Moysen, virura oplimum, cum Israelis

* , * popolum ex illo ifigypti errore ad vitam secundum
*, , , g legem ducendam iterura quodammodo parturirel
ac reformaret, cibo et pola abstinuisse : t Panem
,
enim, inquH, non comedi et aqaam non bibi qua ,
> Idem quoque propter noa
. * draginta diebus
6V , ipsos existimandom est et fecisse, et perlulisee
Christam: reformabatur enim i n eo ad sanctifica . tionem per temperantiam noslra natura, quae ab
, * inilio in bomine primum formato, per intemperao , * * teni appeiitam, peccati iransgressionisque macula
, faerat inquinala. Atqoe haec a nobis qoidem non
improbabiliter excogitantur *. tamen, qaocunqtjo
, , ,
modo te babeat bisloriae ratio, ad praesens omit , . tatur: qaomodo aulem intelligi conveniat ilJud,
, , * mulierem i n ntero babentem ab iis qoi pugnas
, verborum exercereconsueverunt,percuti, age jam
D coneideremus: nam subtiliter admodum disserere
in his oerte rebos, non iojucundum est. Est igitur
, , , ,
c , fructus ac fetos mentis, fides in Cbristum, quat
D08 perfecta cognitlone ad illius similitudinem
, , ,
, effingit, et ad figuram divioam reformat: ideoque
fideles per Isaiae vocem hoc, ot opinor, plane si . >
goificantes, damant: c Propter timorem luum, Do
, ,
mine, i n venlre accepimus, et parturivimus, et
.
peperimus spiritum salutis tuae, quae fecimus i n
^
ierra " . > Fructus igitor mentis ac fetus spirilua ,
, * lis alqae salolaria est fldes in Cbristum, qnae divi , , noa quoque in nobis characterea imprimit. Itaqae
. , eos certe qui e perfectiori cognitione ad minorea
* T i i e . i i , U . Exod, xxi, 12, 25.
1 1
Deut. ix. 18.
Isa. x x n , i 8 .
6. C Y N L U ALEXANMUM
*47
e l MnpoHfcciiefem stulte d#Aoxertjit (GalaUe bi

arent), alloquebatur beaure Paulus, dioen : Fi
tteti m e i , qaoe ileram parUrio, dooec f o m e tur Christae in vobig . > Cam eiiim coepiaeent
spirila, cirnie perfeetkmem ad legaien calutm tradocti, tecubtntar, ob eojBquecautei eficiebant ut
i i i seiptk itta Cbristi fiormalio ad Aaem perfectionereque minime perveniret, DODXUB illud qnod in
iptis taaqaam olero posilum erat, velal aborlientes. Igiiur Ula cognitionis perfeclio, et
261
inlegrilat fidei, Sahratoria ooslri formxiianetn in
Bostroe orankim animos induott, eaque res nobis
intiar divini cujiisdam seminis erit. Gitm igitvr
qoommdam varboruoi contentiooibtig Boraoulii
eoaodalizamiur; deinde anima i d perpessa
q u a n ln otero gestabat, et in arurao iotime recon- ^
ottiara babebat, fiden I cogoiiienem abortiverU,
aiqoideio, inqoft, BO&dum formaia tuerit, id e$|,
adboc imperfecta et informie, mallam omnino
srMtinebit, qai scandaM oaoaaai dedit, quam iadixerit, inquii, illiae eponsue, aempe GhriBtus; et
dabit cura postulalione, inqait, id est, grattae aget,
qood noo plenae perdilioale poenam suslineai. At
ai gpiriUialis animi fetu efformaUM fuerit, id est,
t i cogniUo ac fides forvatipjieiB Chriali babuerit,
exlremo topplido subjacebit, u i qai jam bomidoa sit *. aam integrtt ftdei amiaeto, et perfocl* cognlliooig jaolura, nors erttanhnae. Ilaque pariicipem esso nelariaruu pereuaftionum, ac aenuoauin
ABCIBBP.
ue
,
^
Xpteroy ,
vvjCwI .
,
,
. "
*
, , *
,
I , , , ,
, *
* ,
, , , ,
* , ,
, . , , %
, ,
,
, . ,
, .
4%, , , / >
, *)
, * tevai , , < *\
qaos b a b u e r k ie q v i esca diabolica faciue est, t t ^ * ^ ,
deemoiwmgregift veiuU cibvs, rem impuram esse

, ^
ait: idque ptoMbet rimmm, taaquam per teaigna . tT
dicens: c Et carnem caplam a beslia non oomede , , , | xxi
lis : cani pvojiciio i l l o m . Mos est enim Scri- ,
pturse canem appellare impadenleoi el imparom
^
hominem: coaveaiens est aqtem ejusmodi boroini,
*
ut opinor, quivis t a r m o imporoi ac ieiidue, et ab
, , .
fpeo Beeliebub composiuu, tanquaro a fera bellua,
' *
quee eubditam sibi et in ea reobeeqoonten a o i n a o i
Ufm*
vorat: < Nemo eaim dicit, Anatbema Jesae, uiBi in . ftfA
BealEebob . sanctie autam virw ejuamodi
. >
lorpium ac falsarum sentenliarujtt eUani alqaf sarmonum parlicipaiio prorws est aUeoa: 2frAa
eat e n i n conventio lucis ad lenebnu **. >
PALL. l u e s t .
. '.
CYR. ISese auiem lis vigilanaam qui loagistri
. ?*
creati sintet doees gregan, rorsue edixit. Qais , ,
autem in ea re p?obi(atls modus a nobis praatari
. tf^v ^
debeat, latenter iadieal in Levilico, dicena : Pe- , ,
CUdee tUM ttOQ 8UppOD68 diV6T80 11 *. 6l V I - * c neam luam non seree diversis eeminibos .
, *
262 Gregibus enim capraram et oviem, aot vineee . ^ , -
pereimilis esse plana oanaenda est aubjecu popoli
6
meltitado. DicMim est eoim beato P^tro : c Sipiqn
. " *,
Jona, diiigte me? paaee agoaemooa, pasce oves
* , ; ,
meas . PraHerea de filiis Israel proplieCa itaias
. * ^
^ i i x i t : c Vinea enina Doaiiii Sabaolh, domoelsrael
, * & s t ; et homo Juda, germen diiecûm . Pastorie
, , \
, %
> >
> T
ISI7.
Galat. iv, 19.

M
I s a . v , 7.
* Exod. , .
" I C o r . u i , 5.
HCor.vi,45.
Levlt. ,49.
"Joan.
5*9
DE ADORATIONE IN SPIRT
U VERITATE. LIB. VIII.
m
, . - { i g i i u r virUis est ovibos non admittere diverai geiie , ris animal, ita ut alienae pecudis congressibus sup , - ponantur, tie quid ambiguum pariant, et ab insita
, , \ naturali indole diversum: cuJtor aulem vinearam,
* si modo pnidens fuerit, et oplime terram exco , , lere sluduerit, nunquam patieiur, ut exsiceanlia
, semuia sab ipsis vitibas nascanlnr; ne bumor, dum
* , alieni germinis asibus consumilur, illas deficiat in
,
suis. Perge igitur jam Unquam ex imagine ad sen . " sum spiritualem, ne rationales oves, magistrorum
', , diversa docenlium nefariae serainationi, intellectoa,
l i , inquam, el qualis in sermonibus atque persua , sionibus esse consuevil, subjungi paliamar: est
, enim plane deformis editus ex dissiroili sententia
6 , iructus, et bominum in fide dissimilium sermones,
,
iis qui illos admillunt, pravos partus c o n c i l i a n t :
sed cum viles nos ipsi simus, et vinetorum vices
, , - tenearous, unius modi quodam modo fructo ornari
,
Gonvenit, et biformes mores vitare; nihil enim
. tritico et u v i s , quod ad naturalem simUitudinem
, . perlineat, commune est. Nullus igitar in nobis sit
, .
alienis seminibus locus.
. .
PALL. Recie dicis.
. * ()
CYR. Alia quoque ratione non cobaerere inter se,
, - neque convenire po$se, qyse diversis praeditasinl
, rooribus, et mutua inter se communion/disjuncta,
demonslrat, ad ejus rei figuram proponens illum
, ,
alienissimum , et plane porlenlosum rationalis
. animanlis CUTD eo congressum, quod ejus naturae
" , ^ non s i t , sed diversi generis, el exlraneum. Itaque
. *
in Exodo a i t : c Omnem, qui coierit cum pecude,
8 ,
morle aiBcietUeum*. ttanius autem in Levilico:
-,
Et quisquis dederit cabalionem suam in quadru pede, morte moriatur; et quadrupes interficietur ;
* , ,
et mulier qusecunque accesserit ad omne pecus,
* . >
ut ab eo inscendalur, inlerflcielis mulierem et pe, ,
cus; morle interflciantur; rei s u n t . ^ 263 ^ ~
, 7 ^^
sueludines animi, et veluti admistiones spiritua , ,
les et congressus, cum quibus minlme decet, et
, - quorum animus irrationabilitate summa laboral,

morlis causa sunt tum ipsis corruploribus, tum
etiam iis qui se sponte corrumpi paliuntur.
.
PALL. Reclissime, et justissime lex decrevit.
-
CTR. Ulud enim admiratione digoum est; con . * ]
, , tingere enim utique polerat, u l nonnulli aliorum
yi el potenlia non ferenda soperati, etiamsi minime
, fortasse velleni, a recto sensu ad obliquam atque
, perversam opinionem corrupli pertraberentur, ac
veluti coacti, non sine lacrymis iortasse ia errorem
. |
.
seducerenlur. Non itaqae lex boc genus honainom
sine ullis auxiliis relinquendara ac negHgendum
censuit.
HAA, ;*}
PALL. Quale tandem istud genue est, quod
dicis?
.
CTR. Illud nimiram servitutis jago eonstriciuei,
.
et dominorum imperio praegravatum.
E x o d . XXII, 19. Levh. xx, 1 5 , 1 6
( ! ) Cod. V a l i c , , biiormem partum.
9t
o n
III
8 . CTfULU ALEXANDRLM ARCHIEP.
PALL. Qa raliona 1 opem tnlit?
98t
. \
;
. \ , c! 6 ,
,
. {| c
, ,
, ,
* .
,
, ,
. "
, ,
,
CYR. BoJvil enim vinenlit et coactione ei damDum ad animam perlineat, ac violatum aufugere
4 v e l i l , nenliie impediente, apertUsime sanxit.
Sle enlm obliqua dixll in Eiodo : c Si quii percogocrlt oculura tanrl u l , vel oculum aacilte stue,et
axcecaverlt, liberog dimlltet eoapro oculo eorum :
ai auiam dentam tarvl sol, vel denlem ancilte suae
oxcugtcrli, libarog dimlUeteot prodenle e o r u m . i
Quod enim ad conipicuom gensum, et expoeitam
aparuunqua Inielligentiam pertinet, prohibet audad a m , et dominorum l r modum p o n i t , neque
aoutque progredl v u l t , unde congequatur, u t , qui
aunteorum dominalul gubjedi, nalaralis integri
tallf jacturam paliantur : neque ullo modo per , ,
roillit, ut furor effrcnala feratur, cxerceaturque ,
Jam In ipta nalura, cujui ille dunUxat esse Domi- .
n u i IntelligUur, qul creavit. Nam servitus, et, q u , ,
in ea tequitur, calamitas miniroe illa quidero eet *
natura morbus, aed iniquiute oppriroentiuro i n - ^*
vectut, In Gbrltto igitur Deus ac Pater totain conti- , * .

nuo naturam ad eum staiuro refonnat, qao ab
. c ,
InlUo fuerat. Si q u i i enlm inCbristo, nova creatura . > llaqua tollilur omnino gemtutig dedecui: .
scrlbit ealro Paulog : l n Christo Jesu non est ser- ,
, , , t '*
v i u , noqua liber 264
Intorim tamen lex
puerlli prlus lnsliluUone nos ad perfectionem dedu-
,
cens, auferl intoraperantem uium poleslatig, et
Ucenllaro, q u ulira modum coavenienlem progre- Q , #
dltur, mulUmquo gancit in coatemptores legjg,
, . * :1
nimlram oocum qai violtii eoat, maiMnus , |
gloneni. Yerum bar*c quidem de tgura et umbra, sl *
cui Hbeat hac qaoquo rationo Inlelligere: sed si,
, , ,
quod gpectat )ex, id spiritualiter uiterpreleroor,
* *
alio quoque modo, Palladi, ad illius contemplalio AftxJraem accedero potcris: hanc quippe maBdanam
*
licem coipori oculis excipimos el admiramor : lox & &
aatem Ula intolllgibllis in nosiris cordibos exoritor: , **,
corporis iten cibos deatibos conficitar, estqoeea oin
res ad tiuoi taeodan ria : sed di-nnaram coalem , , ^
plaUoaam soiidiias atqne diftctaltas neatis r i r i - !
bu$ Uaqvaai deolibus propeBKMtmm coououioitar,
. * Irsxv
el pasdi a o i n w . liaque Sapwmtia mobie diTiaaat , * C f c n ,
spuriuuleaKpM
, a i l : c Ycaile , D , . : sl
e d i paaen Meoii *. Ifiiar, eiiaurasi serrofor- oixxx-Q \
usse un bja*Modi rtbos aliomid i h M i cootêrit,

bmaioato ooaruao, xlqoe cofeote t s u u l t recu ,
doffaatwra regoU ari xbsordos enores , , , , *
aohrauir. i f M i , oexms, jfi tervllis, oiqoe
-,
ptr xte Iwponli, moiBa ratio aabeatar. Abjiciatar
, . , , .
oUtai poitstalis ra*t*s eoqae petfit Ole xbfsx
^ * - ^ %
p>muti iraajccts, 1.*| s a e s o g ^ . *. **,
oVirto>eala $e teso posse rtoternil; a e i m wamqwt .
ftmsi*mtkm&wiku 4 : qmom t serret. a tcrviiase
* pc-*
sohacor. \ > n l o k a n f k kcc o s e . coqoe oosim ^ ; ;
^,-'/ . ^-^
f
555
DE ADORATIONE IN SPiRlTlJ ET VERITATE. LIB.VIII.
554
cnim servi suslinenl doqiinos ad crrorcm perlra , benles, et ex imposita sibi dominorum poieslatc
,
sublrahont ingenoe in bac re certe oflicium obse quendi; nam, cum onus servilutis oervice corporis
, , subeant, purum in seipsis animum reiinent, et
, plane ac firmiter nosse vera? fidei rationem ptarimi
, faciunt, imo vero in eo summam loiam esse consli , lutmt, eamque rem in cibum spiritualem verlunt,
.
ei quod auribus acceperonl, mente tanquam denle
comminuuot, divinorumque sensuum vim remandint.
. ' ,
PALL. Perspicua sane cst, ac recte babetexpo.
sitio.

CYR. Aliter quoque lexnos assuefacit, u l inler
,
nos amemus, cuin colere soadet socielatem, qua
, - cum proximis congruirous, el insequaliter vivendi
.
mores detestatur ac punil.
. ;
265 PALL. Quo tandem istud modo?
. * ' CYR. Accipe j a m ; scribit enim rorsas : c Si
,
cornu percusserit alicojos taurus laurum proximi
, , sui, et morluus fuerit, vendent taurum viventero,
, ei divident preiium ejos ; taurum quoque moriuom
.
divident. Quod si cognhuro fueril, quod taurus cor napela essei ante beslernom et ante terlium diem,
* ei leslificali fuerint domino ejas, et non absconderit
, , eum, reddet taarum pro U u r o , et morluus ipsias
, % . > e r i t . > Vides senigma, et Scriplurae bac de re
, verba qaodammodo ex evidentissimo exemplo ad
^ - id tendere, quod rectum esl? Si enim, inquit, con Si , ,
tigerix n o r i cojuspiam iaarum, et ab alterius lauro
occidi, divident vrventem taurum, e f amborum i i i , * ,
, dem erit occisus, idest: si quod oppresaionis et i n i *, , qufitatis genus ab aliqoo noa volenle, in alteruoi dc ' , rivatum sil, ejus, inquit, bonis qui offendit, is qui
, , violatue csl, perfruatur, et communia babeant
, . , commoda atque solatia. Hoc enim est, opinor, d i *, , videre vixentem taurum : communesque habeat,
% , , ; - inquit, qui vel nolens offendit, ejus qui damno cst
* affectas, calamitates : id enira ex eo significari ar , . bitror, quod dividi jubetur occisag. Vides igitur
- ut lex aenigmata et urobras ad muluae benevolenliae
; mores bortetur? annon boc illud e s l : < Gaudere
, , cura gaudenlibus, et flere cum flentibus ? 1
7
;
. .
) PALL. Ila vidctor.
. , , ,
GYR. Si vero illc opprcssor plane norit, si ipse
: ,
opprcssionis suse mores non cohibaerit, proxiroo
, aliquid incommodi faturum, pari darono multabi, - tur, et ejus detrimentum qui violatus est. suae ani . ,
mae solius periculo exbauriet. Hoc enim illud
, " ,
aBnigma significat : Reddet lanrum pro taaro;
. morluus autcm ipsius erit . Neque enira cam iis,
qui injuriam inferunl, iia duntaxat agetar, a l sua
, *
modo bona amitlant, scd propria illorom erit ca , ,
lamitas : ct ipsi malum hoc patientor, quod proxi .
mo conligil.
PALL. Praeclare sane se babel oralio.
. .
f
* K x o d . , 5 5 , 3 6 .
PATROL.
GR.
9 1
Rom.
xn, 15.
LXVUI.
Exod. xxi, 5C.
18
555
S. CTRILLl ALEXANDRINI ARCHiEP.
CTR. Saplenlissimam porro nobis mulue cbari- .

latis legem tulit bealus Paulas, cum i u d i x i t : , *
Non quae vestra ipsorum sunt quaerentes, sed et
c , . >
qiue aHoram ; > charitas enim non qoserit, quae sua *
suni
sed potios consideral etfara quae sunl aiio- ,
ruro, ei ut quae sunt fratrum, bene se babeant. Hoc .
ipsum itidem veleres Litlere clam indicant, qose sie * * c ;
habeot : Si depaetue quis ftieril agrum ant - , , *
neam, et dimiseril jaroentttm suam, 266 * de- ,
pascator agrom alienom, reddel ex agro suo juxta *
fructum ejus; si autem omnera agram ejus depa- , ,
stam fueril, optima agri sui, el optijna xinea suae ,
reddet . Nam qui agris alienis suum juroentum ,
immiitit, ille mis qaidem rebos utiliiatem affert, et
' , ,
sua quodammodo qoserit, non tamen ea re qiuerit, , '
unde alter hetetur, aut unde proximua gaudeat, sed ,
ende eum offendi ac laedi conUngai. Qtuereadum .
est igiUir quod nobis proeii, boc est, quod noatrom , , ,
cst, non alios opprimendo, eed iis artibus, per , * ,
quaaeodero penreaire, nibil peccati admittendo, et ,
allerios animi tranquiUitaftera servando, possimus : . ,
id enim plane eet quaerere etiam quae sunl alioram; . " , ,
aiioqai eciat, si nibil cavet, ne fralres offendat, , ivat
ueque olla est Uli de proximo cura, dom, quod , ,
smim est, dunUiat spectet, se par damnum subitu- ,
rum, el illam faJsoe utilitatis speciem cbaris&imis , ovty
rebue inlerilum allalurum. Id enim est opinor: . , , l m
Reddet optima agri sui e l vineae sua?. > Convenit , < " ,
eliam, u l mihi quklem videtur, propositorura ver- . * ,
b o r u m v i s i n hasresom i-mntores; quoraaa impu, rissiroi ac biultissimi discipuli, btmtorum animan- ,
, ,
tium instar, segeles ac vineas dorainicas depascuntur, tn eorum judiciom atque vindiclam, qui er- , *
rores invenerunl; contingel enim illis u l rebus *
praestanliseimift, id est, ipsius animae interitu mul- , ,
tcntur: vinea cnim ac scgete, et omaino universis * , \
, * *
rcbos, q u apud nos, praeslanlior esl anima.
( I ) .
PALL. Fruclam igitur ac munus cbaritalis ewe
.
dicemus, quaerere ea qu% aiiorum sunl, non sua ,
ipsorom duntaxat.
.
CYR. Prorsus ila est, Palladi : et implere qui . , , &
dem charilatem in fratros, Deo sane jucundisei- ,
lnora est; onerari vero a nobis imraodico ac nimio ,
abuso charitalem sapienti consilio non pcrmittit: ^ , |
nam facile eliam bene firraum animum concutit

cS
qiiamvis ille ad prsedaram in quoque genere virtu- ,
tem pervenerU, qoaecunqae vis impidsu haud me' , ,
diocri, sed poliue impetu, cui obsisti non possil, in
.
illum irrumpit.
. Quid istud tandem est, quod aU ? non
. ; \*
.
cnim salis inlelligo.
GYR. An tu minime fateris esse xirtuiem, mau. " ,
Mielodiaem atque palientiam ?
;
. ;
PALL. Quidni fatear ?
9 9
" Philipp. , 2 1 ; HCor. , 14.
* I Cor, , 5.
(I] Hanc semenliam ad bunc modum habet coac\ Yaticanu. ,
Exod. xxn, 5.
' p x A .
DE ADORATIONE IN SPIRITU ET YERITATE. U B . 1

K T P . * ce \
, , * Oujxot,
, * \ ,
. - ,
\ , , \
.
.
, , -
85S
267
- Atqui, si quis fortasse in eum, qui
niansuetudinem ac patientiam sectatar, offensioncs
et injurhs et ea quibus ira promovetur, si quidem
ea modice ftant, congerat, tolerabit inlerdum, ei
Tfioriiter feret, earoque rem ad mansuetudinis ac Icnitatis exerdtationera coirvertet; at, si quis roodum excesserit, et ultra patientiae termmos progressus erit, nibil mirum, deCatigatam oppressamque virlulera aliquantalura kmguescere.
PALL. Recte ais : nutat enim quodammodo in
horainibus probitas, vix etiam, nemine quatiente,
consislit.
. , , '
CYR. Perge igitar, si placet, ad ipsam qooque
. , \
charitatem : virtus enim est excellens, et inier
icrctv .
caeleras praestantissima; tamen, si ea imroodice
. "
abutamur, non sustinet: quod jpsum rursus lan-96* ,
qnara parabolae et exempli perspicui specie Jex ad raonet, dieens : Si ingressus iueris messem proxi , mt t o i , et collegeris manibus tuis spicas , falccm
,
non conjiries i n messem proximi t u i ; et, si i n - gressos fueris vineam proximi t u i , el ederis uvam,
,
qnanium jmpleatur anima tua; in vas vero non conji , .
cies Nam paucas manu spicas colligere, aut uvam
,
decerpere appetitionis causa, aut voluptatis, certe
,
nihil ea res damni habei: feret enim baec, et qui . , , deni jacunde, lex charitatis; neqoe i d modum v i . * , *
detor exeedere : at vero eliam demetentem, in res
.
proximi falccm inferre, id vcro Iransillt jam el
^- , egredilur nrams beoevotenti flnes, et ad termi *-** , , noe interaperantis avaritise progrcditur. Est igitur
.
boc evidens exemplom, ne abutaimir fralrum dile
etfone, sed eo, quod satis est, moluam quoque
* ,
benevolenliam colamus : nec vero inepte, ut o p i . nor, Scriptura verba bac de re exposila, rarsus
Assp , ad alios qaosdam accoramodare possumus, qui vo ,
ces in Ecclesiis docentium, ex tempore et repente
, - fasas, cum tanquam spirilualem quamdam escam
* ,
demetant, non bucusque consistere volant, sed
^ , raodum qaodamraodo excedentes, ac veluli in vas
, , conjicientes, etiam In libelloe referunt : ac sludiosi
* , ,
qnidem i l l i admodum sunl, sed lamen aliqualenus
, fratrnm opinionem aedunl*cum i d , quod subito ac
, ,
lnmulluarie factura est, tanquam accurate compo ,
sitom litteris mandanl. 268 Atque lex ipsa,
* * , * , , , oplimi viri (equidem dixerim), dlserte prohibuit
- ne qoid in vas conjiceretur.
HAAA.
4 ,
-
PALL. Perkmlosum est igitur convellere animi

virtuiem, et raentem bene firmam aadere propcreodnm, nimium abutenda, concatere
. * .
, , , ,
. *
sxt ,
.
CYR. Vera dicia. Oportere enim ccnsiiit univcrgorum Deus, non insidtas virtuti slmere, eed polius froctoffl, si liceat, eorum bonorum percipere,
quae de virtate proiciscanlur; idqae obscaro senigmate sigmficat, et in rebus admodnm exigois ca
qua? sont multis partibos praeslantiora, depingil.
D c u U xxtn, 54, 25.
859
Scriptum est eniin in Deuleronomio : Si aulem * c

, \ ,
occurreris nido avium anle conspectura tuum in
via, v$l in oioni arbore, vel super lerram, pullis , , ,
, ,
vel ovis, elmaler iovet super pullis, vel superovis,
.
non accipies niatrem cum filiis; dimittendo d i , , raittes malrem, filios auiera accipies tibi, ut bene
, .
sit tibi, et longaevus sis *.
. ;
PALL. Quid tandera istud tsi ? neque enim mibi
.
perspicuum esl boc aenigma.
. ;
CYR. Quid ? nonne boc aperte inlelligis ? nempe
, ,
si quis ceperit pullis, aut ovis lucubantem avem,
liceat illi comiuodum et emolumentum ex his
percipcre, qua3 ex illa orla sunt; illam lamen, , .
nullo damno affectain, dimittal.
. *
PALL. Ita esl: nam hoc esi Scripturae proposi .
mm.
. , 5taCYR. Aspice igitur i d , quod abditum est, et
, &.
quasi evoluto umbne velamine, considera spirilua ,
lilcr verilatem. Nam unaquaeque virlus veluti mater esl et origo eorum bonorum, q u ex ipsa pro- ,
ficiscuntur, verbi gratia, beniguitas, cbaritas i n , , ,
pauperes, mansuetudo, palientiau Est enim non i n .
se quisquam magis beuignus, quam ia caeteros, et * * ,
ex charitate erga pauperes i i fruclum percipiunt, , qui indigent, et eodem modo ex mansuetudine ac . ,
patientia. Unaquaequc igitur virtus mater inlelligi ^
polest, et quasi inilium eorum bonorum, quae tom . , %ipsi insant, tum ex ea proficiscuntur : nidi aolera , .
, quodammodo virtatum aniHwe sunt, q u illas coraplectuntur, et inlra seipsas continent : opus igitur Q ,
csse lex ait eos, qui in bomuies incidunt, in qui- ,
bus sint virtutes tanquam in nido collocatae, ex , ,
eorum fruclibus emolumentum percipere, non ta- *
mcn virtuteui, recte iaclorum malrem, laedere : , , *frq
violalur autem ab aliquo virtus concussa iis ralio- .
nibus, quajs modo diximus.
. ' I
2 6 9 PALL. Reconditura est sane boc senigma.
. . \ ;
CYR. Ila est, recte dicis. Sed, u l aliquid dtcamus
beati Pauli vocibus persimile : Nunquid de avicu- ,
; ' ; *Uscura efct Deo? an propler nos utique dicil '?>
Mandali namque per Moysen dati verba, formas no- ,
bis rcrum, non ipsas aperle res exponunt. Perspi- , ^
cere aulem facile potes, quemadroodum cliam ad
* ,
summae illius bcnevolentiae mores nos paulatira de- . H x i p
ducal: conatur enim persuadcre, ut ipsos quoque D ,
diligamus, qui nos offenderunt : et iram, qua ad- , (
versus inimicos incilanmr, superemus, ne a malo , , < ? $k
vincamur, sed poiius vincaraus in bono raalum. Dixit
.
enim rursus in Exodo quidem : < Si vero occurreris - 3
bovi inimici tui, vel subjugali ejus, errantibus in
, , ^>*
via, reducens reddes i p s i ; si vero videris subjugale
, * 4 |
ioiraici tui cecidisse sub sarcina eju, non praeter - ibis illud, sed simul allevabis cum ipso . > In Deu, , * ! ^
tcronomio autem : Ne videns bovem fratris luivel
' . Mx^ l&rlr*
overaipsius, errantesin via, despicias illa : reducendo
, ^ , reduces ipsa fratri tuo :quod si frater tuus non fucrit
, ^ ^ * prope te, neque noveris eum, duees ea intra domum
^ ^ ^ *
4
'Deut. , 6, 7.
Cor. ix, 0, 40.
Exod. xxm, 4-6.
56*
DE ADORATIONE IN SPIRI U YERITATE. LIB. VIII.
tuam,
et
erunt
teciiro,
quoosque
qusesierit
ea
fraier
, ,
, \ , tuus, el reddes ea ipsi; sic facies asino ejas, et sic
, \ facies vesti ejus, el sic facies in quacunque re, qnam
* , perdiderit frater tuus; quscunque perdila fuerinl
, ab ipso, et inveneris, non poteris negligere ipsa;
, non despicies asinum fratris tui, vel vitulum ipsius,
' , , qui ceciderit in v i a : ne negligas ea, sublevans sub * levabis ea cum i p s o . Intelligis igilur, quemad , modum elegantissime nos jam ad praestantera per * , ' feclainque virtutem ducat, jubens ut, cura in ejus
, , jumeuta qui nos offendit, impcnsa, velut exercila ! , - tione ad obliviscendas iujurias utaiuur : quem fre , quentissime fratris nomine decorat, probibens,
, ut opinor, iras implacabiles et nimiam ad simulla , tes propensionem, et naturae legem, lauqaam cbaritatisarbitram, ferens: Si enim inveneris, inquit, er, , ,
, \ rans jumenlum aut perditum vestimenlum, scrva, . biseafratri tuo;etiara sijumentum aliquod oneri* , , , ' - bus fferendis assuetum in lerram cecideril, et sub
, * ipso onere conteratur, simul adjuvabis et erigcs i l lud. Id vero nihil aliud est, quam Dominum juvare,
* , et ad misericordiam exerceri, et ad bonevolenliam
repellere diuturnas offensiones, et
, . " , inslitui, 270
, , vitare dissidia, ne charitatem et fraternitatis legera
, violare videamur. Videtar autem boc divino responso
, \ etiaro aliud quiddam significari : si enim lanta* fuit
, curae legislatori, ut, si cui animanti rationis expcril
. ejusmodi casus accidisset; nos ferremus auxilium,
, * qoomodo non multo raagis illi gratum fuerit impcn , sum in homines conservandos studium, et in-eos qui
, , societate nalurae nobiscum conjuncli sunt, debita
amoris vicissitudo? Igitur, etiarasi inimicus erret
, ; fortasse, rectum iter doceatur, et, nobis common , atrantibus, eo tendat quo expedil. Sic Chrislus
' , ' ( 1 ) . quoque lapidibus quidem petebatnr ab Ifcraeliti*,
, et lamen eos alloquebaiur : Dom Incera habetis,
, * " , ambalate in lace, ne lenebrae vos coroprebendant .
, - Et, si quis inimicus labore et tentationibus afllicte}. \ tar, ac velut bumi prostratus jaceat, et gravi neces, ^ , aitate premalnr, sublcvetur, inquit, a vubis; et qui
, , dissidebat, vincat offensionis memoriaro. Annon boc
, , (2)." illud est: Benefacite inimicb vestris, et orate pro
, , pereequentibus vos ? >
561
e t
;
HAAA. " .
. , , '
, '
, .
, * * c
^ . 9 ,
Dctil. xxu, .
Joan. x i i , 55. Malth. 5, 44.
( I ) Cod. Valic, .
PALL. Optime dicis.

YR. Decet igtiur sanctos viros laborantibus condolere; neque ea ipsa propler qoae miserandi potius
erant, ad occasionem injuriae atque insolcjnise in
aoaexercends eonvertere, in eorum roiserias insaper insultantes et invehenles; qain etiaro si clam
insidiosis Ulis modis uti quispiam facile possit,taroen
ab bojusraodi malignitate abstinendam esse, lex j u bet: ait entm rursas: Non maledices sardo, neqae
coram caeco poaes offendieulum . Atqui qnomodo
non pnestanlius est, et probis hominibus congruenlius, in lingua frenum habere, atque cavere, ne ma Levit. xix, 14.
(2) Idcm cod. omiitit ..
563
S. CYIULLl ALEXANDRLNl ARCIIIEP.
564
ledictum m quaravis rem, imo vero quemris bomi- , ' ,

jiera jactctur? Nolite delrabere, fratres mei, invi (5; ,
reni, inquR ille Salvatoris noslri discipulus .
, , , 0 .
Nunc autem lex inquit : c Non maJedices s u r d o ;
, '
nimiruiD per aenignia signtficare volens, bominibos
, ,
sane probis eese necessario ab inferenda injuria fu>
,
giendam : eliamsi qaidara ejusmodi stnt, ut nullo ,
ncgotio cis inferri possit : surdus enim et caecus
* ,
uon snnt a morbo l i b e r i ; laborant quippe eorporis
* ,
v i l i i s , ac sensibus privali sunt, aspectu, inquam,
\ ,
et auditu : neque audire potest surdus eum, qui dc.
Irahere velit, neque coecus eum aspicere, qui offen, ' *
diculura ponit. Nihil igitur negotii est, euni latere,
.
qai illis insidiari velit. 271
miserari
. ''
magis seqnum erat, at qui ex seipsis sua jam cala ,
mitate laborarent, eos insuper iojuria afficere depre- , ,
benduntar, cum offendiculo quidem caecum ne ,
scicnlem in casum aganl, de conviliis vero surdum
, ' , '
tanquam de laudibus, interdum ridere persaadeant, | ,
quem plemmque in rebus praecipuis feriunt. Igitur,
.
si quisbxe faeere stoduerit, occulta quidem in ulro, , ' que erit cjus malignitas; saevitiae vero el inhumani,
tatis maximae erimen baud unquam effugiet.
.
PALL. Venim esi.
. ,
CYR. Nam veterem quoque legem, inler nos rau. ,
diligere, el raisericordes esse velle, facile disces,
, p%tn
gi Ulios verba audies, dicentis, nanc quidem : t Ape , , 'Avotp*
riendo aperies viscera lua snper tndigente fratre
kxtqoi eslin te
> nuncvero : c Et advenam uon af- ' , t
fligetis, neque opprimetis eem; eratis enim adveoae
, *
in terra AEgypti. Omnem vidaam el pupillum noa
. aflligeUs : quod si afDiajnido afflixeriiis ipsos, e l cla * ,
mantes clamaverint ad me, auditn audiam vocera
, ,
eorum et irascar i r a , et iaterficiaai vos gladio, et , ,
erant uxores veslrae v j d u * , e l (Uii vestri papilli.
, ,
Qaod 8i argentam nmtuaveris fratri luo pauperi, qui .
est apud tc, noo urgebis eum, neque imponea ei
,
usuram : quod pignerando pigneralus iaeris re- , *
Ktera proximi t u i , ante solU occasum reddes i p s i :
hic enim est amictus ipsios solum, boc tegumenlum
, .
turpitodinis ejus, in quo dormiet? Si igttur clama- ,
verit ad me, exaudiam o u m ; muericors eniro sam *.
* ;
Audis qua ratione, cum proposoiseet doJcem maUMo , *
bcnevoleDti disciplinam, insaper iram alqae v i n - .
1 0 6
jfJOVOV-
dictam
esi comminalus,
et iisstodium
qui xindictam
illam, Q
uisi
misertcordiae
in fratres
iiapendenat,

subiiuri sunt, benigne propemodum caueam reddil?

,
Qaia benignus, inquiena, 8wn; k l est, cmm be&i ; , ,
gnus nataj-a sim, el misericors, ulpote qai Deua s i a , , ,
accipiam omnino vexati bominU claiDorem, et coa,
liuuo Biisorebor l a c r y m a n u a eorum qai pauperUlix , ^mole premunlor. Cavenda est igitor paoperU adver- .
^ . " ^SJ8D08 vociferaUo. Esse autem ad ooiaBHUucaadum
,
facile oportere, ei cbaritatem io pxaperee eom, Atvcspovov
IDO sludio amplectendam p u t a r e , aoasit rursus
, , < ,
i n Deuieronomio, d i c e a s : t Nea fraudabis merceiuis
,
dem pauperis aut indigcntis ex fratribus 272 >
' Jac. , I I .
Dcut. , 7.
1 1
Exod. , 1-27.
066
DE ADORATIONE IN SPIRITU ET VERITATE. LIB. VHT.
$65
, velexadvenixquisant in nrbibueUris;eodcm dlered . ' , des meroedem ipshis; non occidel sol supcr iltam, qoia
, \ ' pauper est, et in illa habet spem: et non clamabit eontra
tead Dominum; elnon eritin te peccatom . > Intelli , \
. ( - gis igilur quemadmodum ad benevolentiain nos rou~
luam.compellens, panperis elamorem extimeseerc
[3 (0, ; \ \ , soadeat? Ac nova qaidem Scriptura, et per Christuin
, tradita, perfectam virlulem inferens r t Te&dUe, i n , , * , quit, qxwe habetis, et date eleetnosynam; el eccc oin ( ; - nia prospere cedent vobis * . 1 Oaod ipa&mfl feienjnl
. \ ex iis, qui crediderant nonnalli: c Afferebaut enini
, agronftn et domonim pretia, et poncbant ad pedes
, , apostuiorum: distribuebatur autem tmicuique, proui
cuique opus erat * . 1 Sed, quoniam lcx elementaria
. ,
est, et ad imtia ducit sermonam Del, jubet u i bac
,
in exiguis rebus liberalitate, perinde ac previa qua
, datn exercitalione, homines ulantur, qua ad perfe , ctionis ejus semitam perducerentnr; propierea i n , - quit : c Si messaeri* messem luatn i n agro Uto,
] , et laluerit le manipalus i i i agro tuo, tion revcr , teris lollere i l l u m ; pauperi, et orpbano, et ad venae, et vidaee erit; ut benedicat te Dominas
* (2) Deus tuus in operibas manuum tnarum; et, si oleas
, coHegeris,nonreverterisadreliquas colligendas q u
, eunt post te; adveose, et orpbano, et vhiuae e r u n l :
, et recordaberis quod servus fueris ia terraÊgypti:
. ideo ego praecipio tibi at facias verbtim boc. Et si
vindemiaveris vineam luam, non revindemiabis quae
, ,
? , eunt post l e ; adven, et orphano, et viduae erunt: c i
u
^ . Q recordaberis qaod servus fueris in terra gypti

. ideo ago praecipio tibi u l faeias verbum hoe . 1
, Praedamm est enim in laelilta memhiisse labortn 1 et
6$ \ afflictionis antiquae, nam ea res ad charitatem iu
, , - paaperes excilat: et propter felicitalis abundantiam
.
oblivisci non sinit malorum quae perlulimus, cuin
iii rerum inopia versaremur.
1. .
PALL. Vera dicis.
.
CYR. Vide aatem quam ariificiose et eleganter ab
, - iiaprobitate morum nos abducit, et dedisccro sua^ , del inbnmanitatem; adducit item ad meliorem fru&, - gem, et ad mutuum amorem transfert: hortalur
- , - enim ut fratribus, si qua re indigeant, molueinus :
6avegx*v , , - probibet autem usuras, et superabundantiara ac sor . lis aagmentnm repellere jubet. Ad haec, oum jossis , - D set, ne molesti simus, neqne debilores urgcamus,
xovcv, . 273 remissionem quoque debitoram fieri jubet.
- r Seribit autem ad hunc modum: Non fenerabis fra , t r i tuo usuram argenii, etnsaram ciboram, ei usu>
, , - rain cujuscanque rei, quam matno dederis, extra *
neo non fenerabis; ut beaedieat tibi Dominus Deus
,
tuus in omnibus operibus lois super terraro, ad quain
: . "
ingrederis possidendam . > Nam, quod atfmet ad
, , legislatoris volunlatem, proposita qaidem Um ex<
tero quam fratribus fuieset eorum qui arapUssimis
, c opibusessent, beraigniUsalqaemagiiificentia:Omni
, , enim, inquil Christus, petenii te, tribue; et ab co
t T
, e
l f c
Deiit. xxiT, U , 15.
* Luc. x n , 33.
(!) Gneci codd., , munda.

4
** Acl. iv, 34, 35.
I T
Dcut. xxiv, 19-21.
Deut. x x i n ,
(i) Cod. Vatic, .
S. CYIULLI ALEXANDRLNf ARCHIEP.
507
55
l9
qui auferl quae loa sunt, ne repetas . Sed, quia noo , .

erat priscomm hominam animus in justitia satis fir- \ - ,
[ i n u s , ad virlutem integre perficiendam, patrialtm
progreditor lex ad eam rem instituens* et jostiliae ' ,
modum interim fralribus vieinisque metilur: accu- \ *
ratam illara misericordise formam, et i n exlraneo&H- \ ,
beralilatem, et in omnes homines communicandi fa- , \ ,
cilitatem, perfecliort inslilntiom reservans, nam us- , ,
que ad leropus correctionis umbrae viguerunt : *
.
hoc vero tempus illud fuit, quo Christas advenit.
. .
PALL. ElegantissimedixislL
. ,
GYR. Gum itaque jussisset, ut motuo darent, et
usnraria increraenta praecidisset, iisque, qui id fa- \ ,
cerent, benedictionem essel pollicitus, septimo , , ,
post aes alienum contracium anno vertenle, rerail
, ,
tere jubet, tempus illud venerantes, quo troiversorum remisslo fulora erat, id est, tempus Cbristi , * adveotus, quo omne ju&iiAcali sumus per fidero; ,
et veleruro peccatorum oblivionem adeptt, cum ille ,
suae cnicichirograpbum, quoderat nobis adversum, ' ,
a f f i x e r i t c t ralienes, quas omuium judici reddere ,
debebamus, de medio tuleril. Dicit autem sic . * c *
rursus in Deuleronomio, Septimo quoque anno , \
facies remissionem : et bujusroodi est ediclum re- ,
missionis, Remittes omne debitum privatum, quod , ,
debet tibi proximus; et a fratre tuo non repetes, .
quia indictaest remissio Doroino Deo tuo : ab alieno ' . $
repetes, qtuecunque tua fuerint apud illara; fratri ,
autem luo remissionem facies debiti, quod libi de- \ ,
bet, quia non eril in le indigeni,quia benedicens be**
^ YU K*P*C *
* >
aedicet Ubi Doroimia Deus tuus in terra euaro

^ ^ . '
quam Do
*
t
ininus Deus tuus dat tibi in poeaeesionem, ut

, ,
possideas eam . Et post alia rursus : c Si
,
autem fuerit in te indigens ex fratribus luis in una
,
civitatum toaruin, in terra qnara Dominus Deos
, .
tuus dat tibi, non averles cor tuum, 274 aeque
, constHnges manum tuara a fratre tuo indigente :

aperiene aperies manum tuam ipsi; mutuom mutua- , \ ' .
bis ipsi quantum poposcerit, et quantumcanque i n - 0
, ,
digoeril. Attende tibi, ne quando sit verbum oc\
culiam in corde tuo, iniquitas, dicens : Appropin,
\ , \
quat sepliraus annus remissionis, et nequam sil
,

oculos tuus erga fralrera tuom indigentem; et non
, \ des i p s i : et clamabit adversum te ad Domiaura, et
#
<
fcv
erit libi peccalum magoum : dando dabis ipsi, et

muluo mutuabis ipsi, quantumconque abs te opus
babuerit: et non contristaberis in corde tuo, cum
das ipsi; quia propter boc xerbum benedicet ttbi
Dominus Deos tuus in oranibus operibus tuis, et in
oinnibus, ad quae inxeceris loanum tuam **. Nou
coutristaberis, inquit, in corde tuo, cum das i p s i :
Hilarem enim datorem diligit Deus, ut bealus
Paulus dixit
PALL. Sed quonam modo seplirous anaus adventum Saivatoris noslri signiflcat, quo lempus omniuro
bominum remi&sionis declaratum est, eeu mores ad
pcrfcclum perducli?
I.tir. , 30.
9 0
Hcbr. , 10.
, !
, \ ,
* 0
, ,
. ^
\,
^ ,
.
.
, ^
,
;
Col , 11. Drut. 15, 1-5. lbid. 7 - 1 0 .
I I Cor. , 7.
DE ADORATIONE IN SPIRITU YERITATE. LIB. VUI.
569
S7(>
. CYR. tu oblitus es, nos superius quoqee jam

, , dixisse, moris esse divinae Scripturae, universum
\ sxculi praesentis spaliuro, propter illam dierum ad
, inilium revolulionem hebdomadi coraparare ? finis
; cnira hebdomadae Sabbalum est; eique proximos
, , \ , conUnuo est dies oclavns, qui novum quodammodo
, sxclili inilium per Christi resurrecLionem affert.
.
. .
PALL. Memini.
. , \
GYR. Advenil igitur secundum Scripturas in fine
, \ presenlis saeculi, ac quasl in Sabbato Cbrislus:
, \ , cum etiam omnes bomines exsolvit, viiiculis pec , \ - catorum suorum constrictos, et transgressionis suae
.
ralionibus reddendis obnoxios. Itaque et in Evau ,
geliis nos debitoribus comparat, dicens : Duo de c '
bitores erant cuidam feneratori; unus debebal
, * denarios quingentos, alter quinquaginta : et cum
. , - non haberent unde redderent, donavil utrisque " . >
. Ad haec, cum formam quoque orandi nobis traderel:
, c
c Sic, inquit, vos orate : PaCer noster, qui es i n
, * - coelis, sanclificelur nomen tuum; adveuiat regnum
, , tuom, fiatvoluntas tua sicul i n ccelo el in terra;
, \ panem nostrum quolidianum da nobis hodie, et d i \ , milie 275
debita nostra, sicut el nos dirait, , timus debiioribus nostris " . Oblique igitur et per
. * aenigma nobis lex divinura roysteriuin indicavit;
cum septimo quoque anno remissionnem Geri jussit:
, et simul ad benignilatis semilas inducit, dum cha* , \ - ritatem infratres divillis prsepouere docel, ei facile
, , ^ aliis impertiri atque comraunicare suadct : alque
, banc inlerim in fratrem et proximum bumanitatem
, \ \ quasi exercitalionem quamdam proponit, per quam
, ad liberaliorem illam crga omnes homines pietatem
perveniatnr.
> .
1. .
PALL. Sic se res babet: libi enim optiioa dicenli
assenlior.
.
. , ,
CYR. Atqui, si i d , quod majus est, didiceris, admirabere, Palladi.
, & .
PALL. Quid istud tandem?
. ;
CYR. Ad eam enim lex benignitatetn progredi
. \
, , nos vult, ut nihil cbaritali in fralres aequandum pu . - temus : adeoeliaro iiscedere ac forlilerferreeorum
' , inhumanos atque asperos mores, ut iram quoque
(1) ., vincamus, quamvis illi non ejusmodi sint erga nos,
\ , quales eos esse ac videri conveniat : quin eliam
animo a pietate prorsus alieno, nobis dolorem i n . \
urere cureni. Habes bujus quoquerei figuram in Nu '* c \
meris: c Et misit, inquil, Moyses nunlios ex Cadee
, ,
", * * ad regem Edom, dicens : Haec dicit frater tuus
] , \ Israel : Tu scis omnem laborem, qui invenit nos;
, \ - et descenderunt patres nostri in iEgypium, et advenae fuimus in iEgypto dies complures; et afflixerant
, \
nos iEgyptii, et palres nostros : et claniavimus ad
, \
Dominum, et exaudivit Dominus voccm nostram, e l
, \
miltens angeluro, eduxit nos ex iEgypto. Et nunc
, ,
sumus in civitate Cades ex parle confinium tuorum:
, \ ,
n 0 D I S
Loc. v i i , 41, 42.
" Mallh.vi, 9-13.
( 1 ) Cod. Valic, \ ' , , e l c
1571
S. CYRILLI ALEXAJNDRINI ARCIIIEP.
iransibimus per lerram tuam, non transibimus per \

agros tuos, neque bibemus tqaam de cisternis tuis,
via regia gradiemur, non declinabimus ad dexteram,
nequead sinistram, quousque praterierimus terminos tuos. Et dixit ad eum Edom : Non pertransibis
per me; alioqui in bello exibo i n occursum tuura.
Et dicunt ei fiiii Israel : Prope montem praeteribiDIUS ; quod si ex aqua tua biberimus ego ct jumenta
raea, dabimus prelium t i b i ; sed res parvi inotneuli
est;prope monlem pertransibimas.IHe vero ait:Non
pertransibis per me. Et cxiit Edom in 2 7 ~
cursum i l l i i n mullitudine gravi, et i n manu forti;
et noluit Edom permittere Israeli, u l perlransiret
per terminos suos; et declinavit Israel ab eo .
Audis eos, qui de gcnere erant Israel, iis aerumnis,
quas in iEgyplo pertulerant, opporlune enuraeratis,
et superbi illius dominatus modis frequenter atque
apte commemoralis, beneficium, quod nibil incommodi afferret, petere; propemodum cognatam geniem adjutricera sibi adjungere sludentes (erant
enimexEsau fratre Jacob); sed quos ad misericordiam eorum commoveri aequum fuerat, et illis permiltere, ut ea facenpnt, quae sibi utilia et commoda
esse scirent, eos duros fuisse et asperos, et a coramfseratione alienos, ipsarum rerum exituscomprob a v i t : prohibent enim eos a via, quamvis ille populus aperle diceret, se neque vineis, neque agrorum
fructibus usquain daranum illaturum : quin etiam
ipsam quoque aquam non sine prelio bausturum.
Jlle vero, nisi ab ii, quae petebanl, abscederent, non
, T
.
, ' , oV *,
, jtajuaj
, r ^ ; u ,
. \ * >
' , |, Ivsui *.. \ ^
\ *
rfvr,
, ,
. it*
' . wvton;!
, \ \ . \
h
, \ : .
, , h
:,
\ ito
, oheys.
, \ #>3;
*#
, ts

\ $**&
^ #
, ,
, 11*
.
,
, ' *1
5
modo se eos iavasuruin comminatus esi; sed jam i n C , \ , ! . ^ ;

armiserat,et universiscopiis edactis, aciem advcrsas ; * ^*
eos inslruebat. Quid porro ad baec Israel? vicit indi- ' , ,
, \ , ^
gnationis perturbalionem; declinavit enim ab fllo,
^
inquit, conlentionem adversus fralres nimirum sus- . i & i F
cipere vitans, ac propinquiutis lcgera summa pa- ;
lientia veneratus. An baec non ila sc habere putas?
PALL. Ila projsus.
. .
CYR. Igitur indignationem reprimere, et irasco . t*\ ^
bibere, ac pro uniuscujusque peccatispoenaemodum
, \
adbibere, praeterea de unoquoque recla et quae , \ ;
omniiio reprebendi non possint, a nobis fieri judicia
p^ ?
fractum i d esse ac munus cbaritatis in fratres, cen- ' , ^!
\ .
gendum est.
. \ .
PALL. Et quidem jure optimo.
. 5 .
CYR. In promptu est igitur audire, si velis, nunc
, , \ ^
quidem dicentem : t Et non irasceris flliis populi
:
tui
Alias aulem : c Si fuerit controversia iuter
homines,etaccesserinladjudicium,etjudi^^
' ^ '
justiOcabunl justum,
condemnabunt impium : et \
erit, si fuerit dignus plagis, qui impietatem fecit,
, ^ ' ^
proslernes eum coraro judicibus, et flagellabunt eum
, \ \ xp* '*f
coram ipsis, secundum inipielatem ejus, iiumero
, **** ^
quadraginta flagellabunt eum; non addent: quod si
, ^ ^
addiderint flagellare eum ultra has plagas plures,
, , ^ ^
deturpabitur frater tuus coram te
, ^**
.
y
" Num. xx, 14-21.
t e
Levit. xix, 17.
" Dcut. xxv. 1-4.
OE ADORATIONE LN SPIRITL VERITATE. L1B.-VIII.

6 , PALL. Quae aalem rureus apparere nobis ratio
- possil, curplagis277 numeroquadragiala dunlaxat
;
condemnali caedendi siut? quave ratkme delurpen , .
lur, siquisuprahunc numerum caedantur, expiices
velira.
.
CYR. Multis modisCbristi rayslerium recie veteri
mandalo nobis adumbratar, et quodaramodo effln, \
giuirpassio Salvatoris, k i qua et per qaam ab omui
. , \ ' ^ - malo Jiberati suraus quod nos vexare poterat, et in
, \ ; - aerumnas insanabiles conjecerat. Atque, sicnl nupor
, * dixi, hoc ipsum, quod seplimo qaoque anno fiebat
, dcbitorum reroissio, lempus univereorum rerotssio . ,
ois figurate significare (justiflcati namque sutnus
\ , in Cbristo, ct didicimas dicere in orationibas ad
^ \ , '
Deum el Patrem, qui in coelis esl: c Diraitte npbis
i / , debila nostra ; ) > sic boc quoqae loco quod ver , berum supplicia, lam caesis quam caedentibus, usqac
, ad quadragenarium plagarum numerum progre ,
diuotur, id illius uiugeniU Filii, assumpia carne,
* , - dispensalionis lempus nobis exoptaiissimum i n , - dicat, quo tempore livorc ejus noe saaati samas; et
, \ ipse quidera inOrmatus esl propler peccala nostra
, cuin injuriis eum affeceiunt, qui ex Israel genas
U . ducebant, atque i n ejus tergum PUatus plagas i n , flixit; nos vicissim a pcenis atqae supplicio sunros
, * erepti. Olira namque roulta erant flagella peccatoris,
, \ ui scriplum est , sed pro nobis flagellalus est Chti*. , . stus: ut enira pro omnibus raortuus est, ita pro ora nibus quoque flagellatus, cum unus inslar omniura
,
esset. Nuraerum porro quadraginta dierum, ei in
, \ , qumquies octo disiribueris, quinariura reperies et
, octonarium, aptoe numeros ad ejus temporis signi* ficationem : advenit enim ille Unigenitus quinto
\ tempore, juxta illam evangelicam parabolam : Con, \ , \ \ - daxit enira quidamoperarios in vineam, cum exisset
, circa boram primam, lerliam, eexlam quoque ac
, nonam ei undecimam " : resurrexit autem oclavo
, ' , , die, destructo mortis imperio, et cum eo adventilli
, \ , \ inleritiis parente simul interempto, peccato, i n *
* . quam, quo sublaio, verbera quoque ac poenax et
supplicia peccato debila ces&are necesse est. Fla , \ gella igilur quadragenarium adbuc numerom exce , dere oon permiuit lex, quia usqae ad Ghrisii adveiv . tum supplicia ne ultra progrederentur, quodammoda
. sistit, ac simul remissionis lempue designat: nara
, pulchritudinem verilatis flgune continent.lllud porro
, sciendum esl leraelem, 2710^ Deumoffendisset,
. \ quadraginta annos per desertum oberrasse: jnra, , menlo enim juravit Deus, non se introdaclanim
, , \ eosin lerram promissionis; isque erat iliis irm
, terminus praestitutus: quoelapso tempore, cessavit
. ira, ac Jordanem iilorum posleri trajecerunt, et i n
, terram ingressi sunt, crnn illa indigoatio ultra qua->
, - dragesimamanaum non esset egresea. Igitar bujus
, quoque rei evidens figura iuit, qood usque adqua , , , draginta plagas aliqui caedebantur: remissionis enim
, - tempus erat, quod post eum nnmeram conseqaebat
1 1
MalUi. v i . l i .
Isa. u n , 5.
Psal. xxxi, 10.
1 1
Mattb. xx, 1-16.
575
575
lur, traneilum nobis/nyslicara Jordanis afferens, ,

necnon lapideos cultros, id est, illara in spirilu
\ .
circumcisionem, et iMam Jesu imperatoriam polestalem : dux quippe nobis factus est Christos poct
Moysen ac legem.
. .
PALL. Assentior.
.
CYR. Ut igitur recto atque incorruplo judicio, si
quae lites iociderint, dirimantur, ct injuriae atqae , iniquiutis genera tollantur: c Judices, inquit, et ma- , , \, \ gislroe constitues tibi in omnibus civitatibus tnis
quas Dominus Deus dat tibi, per tribus; et judica- , ,
bunt populum justo judicio: non declinabuiit judi- .
cium, neque agnoscent faciera, neque accipicnt
, ,
munera: munera enimexcaecant oculossapienlum, et * ,
auferuntsermonesjuslorum jEquum enim putabat , " ,
lcx, et merito quicunque ad judicia exercenda collo- \
cati essenl, eos sui lucri atque emolumenti cupidi- , \ late minime capi, neque aliorum gratise lanlura , \
tribuere, ut a recto integroque oflicio declinarcnt;
\ ,
sed potius illam io alteram partem incliuationcm \ ,
veluti nefariam rejicieudo, ac singulas res legitiine ,
ponderando, imitari illum universorum judicem,
, t n t ,
Cbrislum videlicet, quera ipsa quoque lcx aperte , \
prenuntiavil, cum illum, utpote qui Deus esset, , \ . "
eliam judicem agnosceret. Sie enim rursus a i t : \ ,
c Si vero ingressus fueris i n terrara quam Dominus , xirpovoDeus tuus dat tibi in possessionem, et possederis , \ * , ^,
eam, ei babilavero in ea, et dixeris: Constituam
*
mihi principero, ut et alia gentes quae sunt in cir- , >>
cuilu meo, constiluens constitues tibi principem , *,
quem elegerit Dorainus Deus tuus; ipsam de fralri-
bus tuis constitues super le principem : eoa poterfe * constituere super te principem hominem alienige- , . h:
nara, quia non est frater tuus . Oportet enim nos

a servitute creaturae potius quam crealom Dei
, longissime rcfugienles, ad veritatis sermones pro- (1), \
pensos esse, et accurrere quodammodo in sanclam , * ,
terram, 279
> * promissionemDei, perfidem
*
quae est in Christo, alque ita constituere super nos ' \
principemac judicem illum qui ex Deo ortus est,Fi- ,
lium, quamvis cura carne intelligatur, qui de nobis
' ,
dicit : Ego autein constilulus sum rex aj> eo su ,
per Sion montcm sanclum ejus, prsedicans prxcep. ' ,
tum Domini
Alium aulera ultra illura omnino
, admittemus ncminem, neque exlerorum jugo cer
vicem subniittemus: unus est enim nobis magisler
.
Cbristus". Miseri autem Judaei exclusi sunt propler
, \ * *
inGdclilalem, oeque sibi principem ac judiccm acce- \ , * u
e 8 t
a(
peninlChrislum,quamxisille de coelo Dei Patris vo-

(luntate ac beneplacito descendissel; sed insuper bominem alienigenam, qui sibi imperarel, elegcrunt.Ulum
perditionisfiliura, Anticbristum dico, extraneum et
alienigenara, neque ex genere Israel orlum, tamclsi
lex aperte probibuerit, Nou poteris, inquit, constituere super te ipsuni bominem alienigeiiam, quia
non est fraler tuus ; > et ipsuro quoque Christum
* Deut. , 18, 19.
" Deut. , 14,15.
, \
, \ \
*
, ' , ,
, * , *5
, c ^
* , ;
. " -
Psal. , 6.
Malth. , 8.
Deot. , 115.
(1) Cod. Vatic.: ,

. , quod rcddidit inlcrpres.
577
DE ADORATIONE IN SPIRI1 J VERITATE. LIB. .

578
audirent dicentem: c Ego veni i n noniine Patris
mei, et nou accipilisme : si alius venerit in nomine
seo, illura accipietis * ; > advenit enim Christusin
gloriam Dei Patris, id enim esse puto, In nomine
veniet aulem suis temporibus ille -filius i n i quitatis, non in gloriam Dei Palris, sed suo capili
miser imponet divinitatis nomen. c Sedebiteuini i n
domo Dei ostendens seipsum quod sit Deus
>
Sed iiunquam illum Judaei essent adoraturi, neque
ut Cbristum suscepluri, si legem observarent, quae
manifeste pronunliavit, fore ut ex Israelis slirpe
Christus oriretur. Sed i l l i , id quoque lanquam vetus ac putiduin rejicientes, bominem alienum, et
alienigenam recipient.
,
.
, .
. "
, ,
, , *
* \
. , \ . * , *
, .
, \ ,
.
.
,
.
. *
,
. \,
.
, ,
, > ' , \
^
, \
9* >, . >
,
, \
* - (
. \ , c
xpfcxu \ ,
* ,
, \ , * \
,
.
\
\ , , \

, . '
,
, *
, >
. ,
,
.
,
.
, \
.
\
* Joan. , 45. " Tboss. n , 4.
* DctiU xxi, 20.
Eccle. , 16.
4
%T
" Prav. i , 31.
4 1
PALL. Igitur edent fruclus viae suae , et adoo

turpis in consilio capiendo lemerilatis dignas poenas referent.
CYR. Recte ais, nam is qui recta judicat Deus.
distribuet prorsus unicuique juxta opus suum. Ac
de bis quidem hacienus dictum sit. Eos autera,
qui ad judicandos caeteros constituti sunl, et i n
judicium sede collocati, alloquebatur iterumlex:
Non accipics auditum vanam
id est, sermonem falsum, et calnmnia? plenum : c Non adjungas
te multitudini, u l declincs cum pluribus ad decfinandum judicium * ; > 280
rursus post nonnulla alia: Non perverles judicium pauperis in
judicio suo : ab omni verbo injusto abstincbis . h Nam penes quos esl judicandi poteslas,
eoruro oralionem esse alienam a reprebensione
maxkae convenit, et recte loqui neceese esl cum
qui est de. unoquoque crimtne sententiam ex
legislatoris decreto laturus. Illud quoque non abs
re subjnnctum est : c Pauperis non misereberis in
j u d i c i o ; i nam, ubi reus minime dives fucrit,
proclive ac facile est, ut judices in utramvis partem speclent; et injuriae expositus est admodum,
qui inopia premitur: neque vicissim id parum valet
interdum ad juslitiaerationem violandam, quod eos,
qui sunt in judicando molliores, ad misericordiam
flectit. Prohibet itaque lex, ne aut potenles opprimant, aut misericordia * prosequantur eos qui in
paupertateet miseria versanlur; in quojusti j u dicii pukhritudinem serval incorruptam, et jodicem xqualilalis arbitrum ubique facit: t Juste eniin,
quod justum est, persequeris, inqoit ; nam
violare legem, quaravis aliquid ejusmodi sit, ut bene Geri videalur, tainen esse a peccajo minime alienum, haud iramerilo inlelligitur: Est enim justus,
qui perit in juslitiasua, sicut scriptum esl * . Igitur probitassolertiaopus babet: namistad quidem,
nonin lempore misericordia commoveri, crimen
violatae legis nunquam effugiet. Eos igilur, qui levioribus tenentur culpis, verberibus corrigit. Vide
aulem quam servilis sit ea res, et libero homine
indignissiraa: ncque vero tibi id mirum videatur:
K
e t
% i
Exod. xxm, 1.
ibid. 2. ^ i b i d . 6. " ibid.
579
S. CYIULLI ALEXANDRIM ARCHIEP.
580
servitutis namque spiritus in illis crat. Ob eamque , \ .

, \ -~
causam Christi preceptis amplius plag ad \,
junctae sunt, ut in lege veteri, ged potius ea propo , sila, quae liberos decent, illuslria dignaque praemia,
et spiritualium bonorum priniitiae, atque pollicita
, ,
tiones, et beatitudines recle faclis convenientes : ' . neque adhuc minae, sed adbortationespotius ad vir- \ ,
tulem. Cum priscis enim illis hominibus lanquam
;, . \ cum famulis, ut famulus atque conservus loqueba , \
tur Moyses; Christus vero cum filiis, ut Filius, ct
.
lanquara cum fratribus per adoptionem, is, qui vere et germanus erat ex Deo Palre FUias
PALL. Recte se babet oralio.
. .
CYR. Morte igitur bomicidam punit, ac poena la. ?,
lionis eflrenalam audaciam cobibet, 2 8 1
,
ferendura furorem animadversione maxima et ex- g , xa\ trerao supplicio plectit; priusautem diligenter ex{ \ , 6
aminat quo anirao fccerit; ac, si sponte sit ad- *
nissum crimen, nullum raisericordiae locum relin , .
quit, ncqne benevolentiaro turpiter languescere per' $ , m i u i t , intempcstiva miseratione fraclam, atque in
, \ ' , iis rebus, in quibus minime oportet, ad molliorem
\ . "
aflectum detraclaro ; ita enim dixit: cQaod si quis * t
aggrcssus fuerit fralrem suum, ad interiiciendum
, \ ,
eum dolo, et confugerit; ab altari mco accipies eom
, . til inlcrllcias *\ Sin autcra ejus incommodum,
^
qui injuriam a pcrcussore passus esl, tanlisper dun- , \ j p u i laxat processerit, ut langueret, poenae modura ad- , .
tnetilur, et damnum illud pccuuia lucndumcsse * c ,
decernil. Ila enim rursus ait: Quod si conviciali
, , fuerint duo v i r i , et pcrcusserit quis proximum la- C , , ! \ , 6 pidc, aut pugno, et ille mortuudnon faerlt, sed de, ,
cubuerit in lecto; si exsurgcns homo ille ambula, \ \ . * 8 ,
verit foris in virga, immunis erit percussor, nisi
* ,,
quod pro cessatione ejus pcrsolvel, et expensas in
\ , .
incdicinam faclas * . t Alque ba?c quidem lex j u l>ot; Salvaior aulem, qui perfectae virtutis legem

promulgaret: Si quis, tnquit, te percusscrit in
, ,
dexteram maxillam, verte illi et alleram . > De
\ , $crvis quoque haec statuit: Quod si quis percasse, , rit servura suum, aut ancillam suam baculo, et
. >
inorluus fuerit sub manibus ejus, supplicio in eum
(,
unimadvertetur; sin aulem supervixerit uno dic
, \ vel duobus, non animadvertetar in eum; argenlum
, .
enim ipsius e$t . > Summara igitur iram mortc
.
rouUat: neque enim, qoia, cum plus possemus, D . c
dcmini facti sumus, ideo, qui in nostra potcslale,
, \, ,
tl sub jugo nostro sunt, eos etiam ut vila privare, .
tnus, pennisit Deus; sed cum ira misericordiam ut
, misceamus suadet, extremo supplicio iu homicidam
, .
constitoto, Sin autem supervixerit, inquit, uno
,
die aut duobus, non in eum animadvertetur; ar- , \ , .
gcntum ipsius est. Propemodum enim dicit: Non
,
percutientis ira effectum est, quod percusso, post- ,
caquam est a languore utcunqoe recrealus, acci , .
d i t ; ncque enim quisquam voluisset sorvum sutim
,
amittere, qucm coemisset argeolo el pecunia data
^ ,
comparasset. Scd, si praeter volunialcm hominem
\ ,
e l
1 1
Exod. , U .
^ Exod. , 19.
Matlh. , 59.
Exod. , 20, 21.
DE ADORATIONE IN SPIRITU ET VERITATE. LIB. VIII.
582
* . occideril, eum lex rursus perpetuo exsilio mnllau

dom censet, ac moderau clcmenlia poenam lempc , rat, et, quod preter vohinlalem admiasum est, non
282 eodem loco habet, quo volunlaria crimina,
. **
t , - idque aequissimo jure facii. Urbes autem tres de * , oerni jussit, quasetiam, Refugii " , vocavit; feoque
compellit eos, qui ob crimina non voluntarie ad, , *
miesa exsularent. Ac denuo lempus remissionis
* , \ ,
, , praescribit iis etiam, qui bajusmodi infclici vilae
, conditione uterealur: illad nimirum, quosummug
ac presiandssimus sacerdos morerelur. Sic autem
, scribit i n Numeris: < Si derepente non propter i n i . * - micitias impuleril eum, aui conjeceril eum omne
- vas, non ex insidiis, aut omni lapide, in quo morietur in ipeo, nesciene, el ceciderit super ipsum,
, *
, et mortuus fuerit, et ipse non erat inimicus, neque
eum quxrebat offendere : judicabil Synagoga inter
. * * \
percmientem, et eum qui proximos est sanguini,
, juxta haec judicia; et eraet Synagoga com qui occi .
derit, ab eo qui proximas est sanguini; et constitoet eum Synagoga i n urbem refugii, quo coiifugit, et
faabitabSi Ibi, qaoosque moriatar sacerdos magnus, qaem unxenint oleo sanclo
Deinde posl alia:
E l posteaqaam mortuus faeril sacerdos magnos, revertelur bomicida i n terram possessionis suse \
PALL. Finis igitor exsilii illis erit mors sacerdoQAAA. ,
.
tis, quem modo diximus.
. '
CYR.Figurarum quidem exterior babitusejusmo3 .
di est.Sed complectuntur umbrae Christimysterium.
. ;
PALL. Quo landem modo?
. , ,
CYR. Noa cst improbabile, Palladi, putare for , - tassis eos, qai peccatis implicati sunt, sua? anie
1 4
, ,
, \
,
, \
,
.
,
.
, ,

, , $, ,
, , ,
, .
^
HAAA. " .
. ' 6 , * *
, * ,
, , ^
, \
\ , .
*
\ ,
, \

, , v
* H e u t i v , 4!. Nura. xxxv, 22-25. ibid. 28.
'
jnse velat bomicidas eeee, atque ad eam raiseriam

non sponte delapsos, sed ad legcm riolandam el
Deum offendendum coaclosesse quodammodo et
impulsos, eo quod prona sit mens bominis ad roala
ex juventute , et indomitae concupiscentiae lex in
mcmbris carnis dominetur. Igitur procul a mundo
et a corpore bominis anima infelix exsilio multabatur, atque in abditis mortis ac penetralibus locis,
tanquam in urbe quadam refugii residens, longo
tempore perseverabat; mortuo aulem Christo magno sacerdote, vix tandem dimissa cst. Qui, cum
pro omnibus pertulisset mortem, ad infcrna
descendit, atqne portas inferis apemit, eorumque
vincula relaxavit, c dicens eis, qui vincti eranl:
Exite; et iis qui in tenebris : Revelamini ,
>r
PALL. Aperta sane expositio.

CYR. Caeterum, quia 2 8 3
duntaxat
genere virtulis antiqaos illos commendari volebat,
sed ad omnia compositos esse, et optime paralos,
ut perfectus esset boino Dei, ad omne opos bonum
paratus , ideo nuptiarum conjunctionem ad morum honeslatem componit: et qua rationo haec
fieri ita possint, ot reprebensione tum apud Deum,
tuna vero apud bomines careant, exponit. Igilur
fornicationem et immundiliam prorsus rejicil; roaecoloram vero concubitum eladulterium quaralongissime repeUit, dicens i n Levitico: Et ad uxorem
proximi tui non dabis cucubitum seminis tui, u l i n l e x n
>?
Genes. VIII, 21.
Isa. XLIX, 9.
" I I Tim. u , 2 i .
533
quineris cum ea; et cnm masculo non dorraies concubilu femiaeo; exsecrabile enim est . > Hujusmodi, i n quit,flagitia saa sponle damnala suut, et sommam iis
flagitiis foeditalem inesse perspicuum est; ncc pluribus verbisopns erit ot Hlos qui ad eam turpitudinera
venerunt,ul ipsi spoate adeo turpi eideformiopinione
laborarentipsamque naiuram accusantem baberent,
coarguamos. Hisigitur pralermissis, quae legitime et
secundum rationem fiunt, exaroinat, dicene in Deuteronomio: Si quis acceperil uxorem, et cohabitaverit cum ea, et erit, si illa non invenerit graliam in conspectu ejus, quia invenit in ea rem turpem; scribet ei libellam repudii, et dabil in manus ejus, et dimittet eam e domo sua: et sf abiens
fuerit aJteri viro, et oderit eam vir ullhnus, el scripseritei UbeUum repudii, et dederit in manus ejus,
et dimlserit eam e domo sua, aut mofluus fuerit
vir ejus ultimus, qui accepit eam sibi o i o r e m ; non
poteril v i r , qui prius dimisit eam, denuo accipcre
sibi in uxorem, posleaquam pollula esi; quia exsecrabile est in conspeclu Douiini Dei t u i ; et non
polluelis terram, quam Dominus Deus vester dat
vobis in possessionem " . Nam, qua3 justis de causis a viro disjuncta est, c l alterius viri concubilum
passa, eam legitiniam sibi uxorem asciscere, baud
lutum csl, imo vero stultissimum: nam, Qui babct aduUeram, inquit, stuItuS est et impius . >
Ut autem prohibet ne iis, quae perspicue tarpia
sunt,elsine controxersia damnantur, oblcctemur;
sic rursus non permittit ut bonesla, tanquam i n bonesta sint, accuseiuus; par enim peccatam esl,
id adamandum putare, quod 284 fogere pnestat;
et ad illud nullo affectu perraoveri, quod vilare
turpe est. Vae enim, ait, qui dicitis dulce amarum, c l araarura dulce; bonam malum, el maltim
bonum;qui ponitis locem tenebras, et tenebras
lucem ' . Igitur asciscere denao repudiatam non
sinit;neque tamen vicissim penniuii, a t , rebus
nondum condemnatis, quadam vituperandi facilitate
iujuriam inferamus: sic enim ait rursus: Quod si
quis accepcrit nxorein, et habtlaverii cum ea, et
oderit eara, et imponat ei occasionis verba, et detulcriteam de malo nominc, c l dixeril: Uxorem
hanc accepi, et accedens ad eam, non inveni ejus
virginalia: et accipiens palcr puellae et mater, producent virginalia pucllae ad senalura in poriam ,
ot dicet pater puellae ad scnatum: Filiam hanc
ineam dcdi bomini buic uxorem ; ct cum illi odio
esset, nunc ipse imponit illi occasionis verba, d i cens: Non inveni Olise luae virginalia: etecce v i r giualia filiae meae. Et explicabunt pallium in conspecto senatus civitatis illius; etaccipiet senalus
civilalis illius bominem Ulum, et verberabunt eum,
alque multabant centora siclis; et dabunt patri
adolescenlulx, quia prolulit nomcn malum super
virgine Israelitidc; et ipsius eril uxor; non potcrit
dimillere eam perpetuo temporc *. > Audis igitux,
M
** Levil. , 20-22.
Deul. , 1-4.
S84
*
. , \, , ,
,
,

, \ ' * , ,
\ , \
, *
.
, \
, \ , )
,
, \ , ,
,
,
, ,
,
, \ ,
.
* ^|
, tsctt , , 2*
, , \, . ?
\ . "
, , , .
, ,
\ , .
\ , , ,
,
,
. $,

.
, \ , , , )
, \ ,
, \
* \
,
\ , . ^^
, \
, ,
, * 5
.
,

, , > -
Prov. xvm, 22.
e i
Isa. v,20.
Deul. ,
15-19.
DE ADOBATIONE 1N 8P1K1TU ET YERITATE. L I B . 1.

, \ \ quemadmodum haudimpune dimitti a concilio jua\ , - serit, quisquis injuria nondum condemnatam contempsisset? Est enim probitas, mea sententia, d i l i , \ . gentissime amplectenda, neque cito satietate ca .
ptos id sequi oportet, qood libitum fuerit, ac rem

boneslam, tanquam inbonestam calumniari; sed
,
. - polius enilendum, at omnibus praeclaris rebusad (1), ;
baerere, et cum iis quae ad laudem conciliandam

atint praslanlissima, consuetudinem habere, p l u }' ' , rimi faciamus; nam qui taedium, quod in medio
: , \ - actionum cursu sese interponit minime admittit, is,
.
quascunque res agendas susceperit, optime, quod
(2) ,
sibi proposuit, absolvel. Esse autem nos tales opor ' .
tere, lex eadem rursus indicavit clamans: Si
"
aedificaveris dorouin novam, facies corooam so * lario tuo : et non facies caedem i n domo lua,
6 quispiara cadendo ceciderit ab eo . Ut
, .
enim domus corona carens, et fastigiis noo
,
impositis, deformis est; sic itidem 285
* . > "
surdum sane est omne nostrum opus bonum*,
,
nisi ad finem sibi convenientem perducator; neqoe
, , , ,
vero bac in re jactura consislet, sed negligenlea
,
etiam pericalam consequetur : boc enim est, opi * ,
nor, labi aliquem ex domo. V enim, ioquit,
' ^ \ . ,
t quifacitis opusDei Degligenter
Quamplnri, . c
mis igitar viis lex ad id quod expedii, nos per,* ,c .
d n c i t : et escam quidem nondum apponit viro d i
gnam et solidam, sed lacte quodammodo iaHquam
*
adbuc infantes, bomines illos xeteres mitrit, paa' \ ,
latim provehens ad Chrisli mysterium. Esse autem
,
CtBafr* ^ legem spiritualem, et, qnod ad umbram e l flguras
altinet, quodammodo baod esculentam, neque ad
,
, ; , spirilualera cibum niilem; ejusmodi autem fore,
pjp , si ad contemplationem evangelicam, et ad Cbristi
, - mysterium transferatur, aperte intelliges, com ad
bunc modum flle sapientissimue Moyees de ea eeri , ,
- pserit. Ait enim i n Levitico : Cum vero ingreesi
. * " fueritis interram qoam Oomions Deus tuus dat
vobis, et plantaveritis omne lignum esculenlum, ex ,
porgabitis imporitalem ejus; fructus ejos tribas
, , aiinis erit vobis immandus : nen comedetur; et
*
anno quarto erit omnis fructus ejus sanclus, lau
, .
dabilis Domino; anao aatem qulnto comedetis

fmctum ejus. Appositio vobis erunt froctos ejas.
, .
a l )
. - j ) Ego Domimis Deus vesler . Hortis eoim fertilissimis Moysi Scriptara similis nobis videtur, qiue
. ^ . multiplex praeceptornm gerroen complectitar, et

tanqoam arboribus densie ornata est, legibas, i n , ,
qoaro, de quaqoe te constitatis. Sed uniascujnsquo
, ' .
arboris, inquit, expurgabitis imporitatem, id est,
'' ' , \,
qaodin bistoria ineptum est, abscindes; quodque in
, ' ,
littera veloti corticoaom , circomcides, atque ad
, \ pu
ipsqm cor arboris pervenies, id esl, intimum pra>
, * ,
cepti froctum perscrniaberis, atque in cibum assu ' , mes. f Sed erit, inqait, ejqs fructus iribos an(5), . '' , \,
Deut- xxii 8.
Jer.
Jer. xxvm, 10.
Levit. xix, 23-25.
(!) Sic Yalic.; cod. Sirleti, , verita$.

(2) l u cod. Y a t i c ; Sirleti autem , corrupte.
(S) Cod. Sirleli, , icopam.
v
PAIROL. G R . L X V I U .
19
S. CtRILLl ALEXANDRIN! ARCHIEP.
1187
tiU immunaus, non mandueabitur. > Annum ponit , pro tempore; tria enim prima tempori fuere q u i . \
bue adhuc lex erat impura, bisloriae crassitudine , ' prsegravata, e l umbram ianquam inutilem coriicem , ]]1,
circumposiiam babebat. Tria porro tempora eese .
aio, quo Moyses, quo Joeue, quo Judices fueniBt; , , ,
quartum postea fuit, quo illustris prophelarum cho- ' , *
rue exortas est; tum fructus legis sanctus eslfactus .
et laadabilis : 2 8 6
propbetis eanctis, qoae lege
continebantur, abrogari sunt coepla; et ne comme- . ,
raorari quidem ea qu.se i n umbris erant, contraque , \ , , \
veritas praedicari palam, el Christi adventus myste * \
rium commendari. Hoe proxime illico secutus est
6 ,
iHe praecursor, clamans ac dicens : c Poenitenliam
c * ,
agite; appropinqoavit enim regnum coelorum.
Igitur quarto tempore, qua i n lege tradita fuerant, ,
expurgari coeperunt; eratque jam sanclus quodammodo ejus fhictus : vermnlamen quinto lempore . , , '
ad cibum fuit aptus, quo tempore Cbristi contigit
advenlus, testificatus a legeet prophetis. Proplerea . ,
i n q u i t : c Erit fructus ejus appositio vobis. > Nam . prseter evangelicaa prsedicationes, ipsa quoque le- \ )
galis eruditio ad contemplationem spiritualem tra-
ducta, studioeis uliliseima est, ideoque dicebat , c
Salvator : c Omnis scriba dpctus i n regno ccelo- ,
rum, similis est bomini d i v i i i , qui proferi de tbe- ,
tauro suo nova et vetera " : nova appellans \ ^* , ,
evangelica, vetera autem, quae i n lege continentur : , ,
quae nobia illam i n Cbristo cognitionem non inele- * *
ganter comoliaiit, quem decet gloria, bonoret ad- , .
a
oratio, cuin Patre, qui sine prineipf est, et cum sanctissimo, et bono, et vivificante Spirita,
o* semper, et i n saecola saecolorum. Amen.
Mattb. i v , 17. " Mattb. x i n , 52.
D E ADORATIONE
C U L T U S P 1 R I T U
VERITATE
LIBER NONUS.
287 * Mancio tabernmcnlo quod Chruti Ecclesia ttspl ,

i j r t ^ * >
tyjm fuerit.
.
Cbarilalis igitur, et ejus quat i n Deum, et qua

in fratreg oalenditur, insignia praedara f m t , et ba- , * *
%
DE ADORATlONE
588
SPIRITI fcT VERITATE. U B . ft.
. rum ulraque lex perflcitor : ac, quisquis ad eum

, ,
gloriae gradum penrenerit, illustris erit et admira , bilis, et inter fldelissimos Dei servos nomerabilnr,
,^ , , \
com clamabit Christus, ac d i c e t : E u g e , serve bone
, * et fldelis, i n pauca fuisti fidelis, supra multa te
. eonatiiaam; intra i n gaudium Domini tui . I n , gredietar enim, et qaidem expedite i n illam coe , xaV lestem Jeruaalem, et i n sttpernis illis mansionibus
. deget, et bonis q o omnem intelligentiae oratio* ( , ntsque facultatem superont, perfruetur. Ejusmodi
, , , , 288
quidpiam eUam propbeta Isaias ioquit :
, Oculi tai videbunt Jenisalem, civitates opulentas,
^(. tabern&cula qnae nequaquam concutientur, neque
, . movebuntur paxilli tabernaculi, neque fanes ipsius
*
disiHmpentar 5 pr&terit enim figura hujus
. ' - mendi > Scripturae dicunt; illa vero spes
, \ ,
turorum bonorum firmissima est> neque concuti
, ullo roodo potest. Sed, cum haec omnia solvan ' , tnr (ut Salvatoris nostri quoque discipulus affir*
,
mavit), quales nos inveniri oportet , sanctos et
, \ iromaculatos i n conspectn ejus; boetiis eum epiri * tualibns ut SalVatorem ac Redemptorem veoeran les, ac sacrani et egregiam conversationem, cvan*
- gelicisque legibns congruentem sequenles : cujus, * , modi vivendi genus adeo venerandam et omni ad*
, \ roiratione dignum lex priscis illte hominibus ad*
. , \ umbravit, cum pecudes caedere, et cruentas obla*
. liones offerre, decimas pneterea, et primitias Deo
, consecrare, monera denique, quibue de acceptis
& . \ ^ beneficiis gratise agerentuf, afferre juberet. Haec
tjuifc ,
'
tamen omnia, ne exlra sanctum ubemaculam fie > , * rent, constittiit. Belectum porro Levilarum genus
. \ - Deo dicavit; qua qaidem i n re nobis figuram ad
, , ' nos ipsos pertinentem dedit : nam i n divinie Scri , \ pturis nos qnoqae sumas genus eleclom, regale
,
sacerdotium, gens sancta^ populos acquisitionis "
,
appellati; qai etftm verius labernaculum, quod
.
i x i t Deas> et non bomo '% i d est Ecdesiam, in*
, gredimur; non qood oniversaram rerum Condito ,
rem vitulis et bircie placemus> sed recta immacu*6 , .
fotaque fide simos ornali, ac spirituaies oblatio^
Hef, inldligentia sublimiori, i n odorem BoavitatiB incendamus. c Talibue enim bostiis promeretur
Deu* : et eos qui adorant eum, ut Salvator noster dixit, i n spiritu et veritate adorare oportet .
. . D PALL. Recte sane dicis, Yerum bostiis equidem
, * quae sint legalibus illis praestantiores, nos commen . , ' dari oportere minime abnuerim; libi enim llbeotcr
assenlior. Sed tamen illud explicee velim, an non
, ~- in figura Ecclesiae ex gentibus vetus illud tabernaculom per eremum sit fixum, quod illius verioAjpov ;
ris obscariorem quodammodo adhuc speciem pra?
ee ferret?
. . ,
CYR. Maxime vero : dixi etiam paulo anie, in eo
qood ad sacra obsequia i i rite assumendi erant,
, *
qai de genere Levi orti essent* rursus eonim qui
, - ad sacram immaculatamque v i l a m , almirum i n
Cbristo, vocatl essent, 2 g 9 figuram contineri.
, .
T 1
T i
T>
" l l a l l U . xxv, . * Isa. , .

titi, %
Hebr. xin, 16 i o a n . > U.
n
, e
, f
I C o r . , 5!
1 1
I I P e U , .
" I Pel. n , 9 .
Hebr
)!
m
PALL. Visoe igiiur nonnihil de sancto taberna- .
, \ culo, et de legali sacerdotio dicamus, ita ut ;quae
, *
sanciissime sunt utraque de re santila, nostra ex ;
quirat oratio?
CYR. Est quidem ea res hatid facilis : maxina
namque nobis opera et labore, Palladi, ad h c tom
intelligenda, tura etiam disserenda, opas erit. Sed,
* i ita videtur, Dei aoxilio freti, aggrediamar : audisti enim iltam aperte dicentem : t Quis dedit os
homini ? et quis fecit mntum et surdum, videntem et caecum ? nonne ego Dominos Deus? Et nunc
vade, et ego aperiam os tuum .
. * ,
, , , ,
,
. , , ,
; \
, ;
;
. >
. ,
PALL. Perge igitur, et illoin sapienliae largito
.
rem ad eam rem adjutorem adhibe.
CYR. Pergam eqaidem, atque jam aggrediar ad
dicendum, ac de sacris Litteris diligenter testimonia colligam. Descendit igitur ignis specie i n montem Sina Deus iUe universorum condilor, legesque
tulit quibus liceret singulas actiones ad rectam
veramque nonnam dirigere. Deinde, ut illoe a veleri errore abduceret, atque a falso cultu longissime removeret, locolus est ad Moysen, qui eo
tempore medialor erat. Haec dices, > inquit,
domni Jacob, et anoiinliabis filiie Israel : Yos v i distis qaod e coelo locutos sim vobis : non faciel js vobis deos argenteos, et deos aureos non facietis
vobis ipsis . > Deos enim falso nomine appellatos
colere non permittebat; eed ei soli inbadfere jubet, ^
qui de superis locie ac de coelo veoerat, quique
revera rebus oniversis dominabatur, cujusque
eplcndor non materiali specie atque colore continebatur; sed in eo quod suum esse coelum ostendebat. Erat autem quodammodo necessarium, ut,
quibas jaseam erat, a veteri impietate nefarioque
culto recedere, i i ad consuetudinem aliam illico
transirenl, ac Dei iUius qui secundum naturam
Deue est, cultum, lanquam jugum quoddam, subi r e n t : anitnus quippe liber ac solutus cohiberi non
potest, facillimeque ad abeardissima quaeque praecept fertur : idem, si metus atque sollicitudo i m mineat, nullo negotio ad rectum iter accorrit, et
xd id quod utile est converlitur. Quoniam vero D
per Filium recedimue ad Pairera : c Nemo enim
venit ad Palrem, > inquit, c nisi per me ; ideo
necesse fuit ut ipsum per Filium accessum, et oblafionara, quae per ipsum offerendae erant, figuras
iege sanciret, dicens : c Altare e r terra facies mihi,
00
immolabitis soper ipso holocaasia et boetias
veslras, oves et boves vestros in omni loco io quo
vocavero nomen roeum i b i : et veniam ad te, et
benedicam i i b i . Si autem de lapidibus altare fecerig mihi, non aediOcabis eos sectos; cuUum enim
lunm injecisti super ipaot, et inquinati s u n t " .
Terrenam enim altare, ipsum Emmanuel appellat:
TT
T i
*Exod. , 11,14.
" Eiod. , , 5 .
. , ,
.
'
, , '
*&&
\ .
, , }
. < , , $
, *
, ; ,
,
;
. 7
*
,
,
, ' .
* ,
\ ,
' ,

, ' , ,
,
; , ,
.

, \, '>
*
, *
, ' , \ ,
,
, <*.
,
, .
.
Joan. XJV, 6.
Exod. , W , i 5 .
DE ADORATIONE IN SPIRITU ET VERITATE. L I B . I X .

. < Verbum eniin caro factum e s t , Terra aatem e terra, ipsa carnis natura est. I n CAristo i g i * \ , ,
lor omnis oblatio, et omnis accessus est; ait enlm
. > '
, ipse : Sine me nibil polestis facere . Ut enim
, . per ipsum accessum babuimus, sic omnis qaoqae
bostfa eorum qui fidem perceperunt, accepta gra, < , > \, taque per ipsum est. Pollicetur autem iis qoi a
, \ . > terra altare constitqereat, se venturom, et iffis be nedicturura. t Yeniara enim, > inqait, c et benedi, , cam tibi, Cuni eoim per sapientissimum virura
* , * - Moysen veritatis figuras accepissemus, ipsa tandem
,- verilas affulsit, id est Cbristus, per quem et i n
quo soperna Ula benedictione etiam a Patre dilali
,
\ . sumus, obsignati i n Spiritu sancto i n adoptionem
filiorum : quod ipsum etiam in Cbrislo perfici-t
, > ,
. > $ lor. c Si autem allare ex lapidibus feceris mihi, >
11
.
, , ,
, ,
,
\ , , * ,
, \
^ ,
, * , \
. ,
.
inquit, < nou sedifteabis eos sectos > Non permittit

Deo consecratos lapides ferro caedi; lapis eniun
erat electus, angularis, pretiosus, Christos, qai
neque peccatis vulnerari, neque diaboll plagas excipere posset; nec Deo et muodo divisus essel;
nam, etei caro factus est, lolus Umen est sanctus,
qui post illam ineffabilem onionem, sea cum earno
congressum, non i n Deum est separatim bominemque seorsum divisus, sed unus permanet, Deus el
homo idera. Neque enim ullo modo divisus est, ut
ecribit beatus Paulus **.
. ,
, ,
;
. 0 $ * ,
. ,
$ ,
, \
.
.
, \
AV * . ,
*
, ,
, ,
, ' ,
, \ , , \ , ( , \ , , \
, , \
, , \ , \
, \ .

,
, . $

,
, *
; ,
PALL. Igitur altare de terra constructum, et m i nime dolati lapides, iis, quos dixisti, modis, Gbristum eigniflcant?
CTR. Ita sentio : lex tn\m sph-Raalis est, ut
Scriplurao tradunt. Igitur, posteaquam Christi myeterium, et illum per eum accessum aenigmaticc
praeCguravit, tum vero etiam Ecclesiae formam
Deus longe ante ostendere constituit. Moysen igitar, et cam eo Jesum ad ^roontem Sina evocavit.
Atque bioc intelligas veliro, ipeis quoque sanctfe
propbetis per Filium patere ad Palrem accessum : simul enim ascendunt Moysee et Jesos.
291 Scriptam est enim : c Et locolus est Dorainus
ad Moysen, dicens : Dic filiis Israel: Et accipilc
mibi primitias ab omnibas, quorum cordi libuerit,
ab iis accipietis primitias meas : el hse sunt primiiiae quas accipietis ab ipsis, aurum et argenlum,
Joan.1,14.
1 1
Joan.xv, 5.
" Eptaa.i, 5.
a et byacintbum, purpuram et coccinum duplex.

et byssam nelain, et pilos capraram, et pelles arietum rabricalas, et pelles byacintbinas, et ligna iraputribilia, et lapides sardios, et lapides ad eculpturam, ad superbumerale et ad tonicam talarem, et
facies mibi sanctaarimn, et apparebo vobis : et facies mihi juxla omnia quaecunque monstravero tibi
in monte exemplar labernacoli, ei exenplar omnium vasorum ipsius, sic facies". Vides ut adea quae ad exstruclionem Ecclesise condacerent. et
osui maximo futura essent offerenda, hortetur populos bUariter pro modo virium, et ex animi sententia conferentes? Neqocnim aurom modo q u *
I Cor. .
Exnd. xxv, 1-9..
S. GYRILLI ALEXANDRINI ARCHIEP.
996
rebat, aut ea fortasje qus vulgo suppedilari difll- ,

cile possent, sed etiam pilos caprarum et arieium
, ,
pelles, ut ostenderet exiguum ac vile muiius, sj , *
nihil is qui offerre decreverit, praestantius habeat, , *
minime a Deo respui, atque etiam fortasse rebus ,
quae i n maximo preiio sunt, seqoari, aut magis quo- ,
qne laudari, ut certe Christus fecit, cum baud sine , ,
admiratione viduam illara excepit, quae Jerosolymii \ i n gazophylacium exiguum iUud qnidem, et quod , * ,
facillime comparari posset, intulit, sed roagnom i h \
fortasse qui i n sumroa inopia versanlur, quos ve- .
risimile est etiam vilissimarum rerum amissione , ' , , vexari. Acceplis ergo primitiis, Sanctuariam mibi .
facies,t inquit, et apparebo vobis: (llucet enim
, \ , .
in Ecdesia Cbristus et ii$ qui in ea manent,
, , .
affulget, ut est in Psalmis: Deus Dominus, et i l ,
,
luxit oobis " . IUud autem observes velim, qoam
, , ,
vis ille ignis specie descendisset io montem, et a,
\, , . ,
popolo univereo visus essel (sic enim scriptum est);
\ , ,
laineo sic eum djcere, Apparebo vobis, posteaquam
. *
exstructum fuerit sanctuarium, quasi nondnm ap , , \ paruissel: pene enim aperte clamare videtur v i
. \
siones tylas vera illius Dei vi&ionis umbras fuiase;

veram autem ostensionem ipsum se Cbristum esse,
in quo ipsum quoque Palrem conspeximus. Itaque , ,
* c ), &
Judaeoe, qui &e arbilrabanlur rerum nniversarum
Deum i n monte Sina vere conspexisse, stultissime , h
, ,
id sibi persuasisse coarguit, dicens : Neque vo , , ,
cem ejus audistis, 292 ueque speciem ejus vidi .
etis, et sermonero ejus non habetis in vobis manen , *
tem, quia, quem rfle misit, buic vos qoa croditis
Ego apparebo iu vobis, inquii, exstmcto . ,
eanctuario : id autem figura erat Ecdesis, ad illius , . &supernae similitudinem fact&. Ait enim : c Facies , ,
mihi juxta omnia, quaecunque monstravero tibi ia ,
monle, sic facies. > Qstensum est eoim aliquid $ &
*
beato Moysi, figura nimirum, nt modo dixi, sanctarum Ecclesiarum, et ipse ille varie tanquam , umbra efformatus, qul pro nobis est bomo factus. .
Dc singulis autem exemplaribus si dicere volaeri- ,
, ,
mns, prolixus eril et longus sermo, et nimiae subtililatis pl^nus. Sed qaoniam nonnulla sunt qua^ , .
proprie ad illonun operum couslraotionem periinent, ajia vero ad pontemplation^ uaum speeiant,
age, quae ad eam rem ulilia sunt, de. iis dicajous, omittamus caetera.
PALL. Non satis quod dicis intelligo.
l> . .
CYR. Adverte igitur quod dicturus sum : intelKYP. $ ^ , ,
iigea enlm, et quidem perfacile, ut opinor. Arcam

fieri jasait de lignie impolribilibus, et intrinsecus ,
et extrlnsecas t a r o mundo tectam , quaa contine ,
, , ,
rei illa, qua? vocabanlar testimonia, id est legem,
ut i n tabulis pajlurientem ; neque vero h i ^ finls *
ejua exatractionia f a i t ; nam et vecles fieri jubet ,
rurso^ ex lignis impatribiiibys aeque deanratos, et ,
. *
aureos annoloe, et versatilia circamqaaquc; longi . ' -'
Uidinem quoqoe, ac latiludioem, et aliiiudinem,
,
qoanta Ûira. easel in eo opificio, definivit. Ye, , )
rum, si quis velit hujasoaodi ree mystice et accut
fsal. CXVII, 27.
" Joan. , 57, 38. Exod. , 10, I I .
m
DE ADORATIONE D i SPIRIT J VERITATE. L1B. \.
, * . i rale pervestigare, fortassis inveidet iHe quidero
qaid sit arca, quidve leslimonia quae i n ea centiTf V , \ ,
nebantor, quidve usus imputribiliura lignoram fae ,
, , \ - r i t . Sed lamen quid sibi velit illud i n arca auram,
quidve ea quae interim ad usam ejas et oraatam
, ,
composila sunt, cymatia, foquam, et versatilia, c i r .
culi etiam ac vectes, si curiosius exqoirat, arduom
, , \ ac difficile opus inveniet. Cum itaque mysiijcam ra ,
tionem illis aptare nequeat, supervacaneo aermone
.
redundabit fortasse, et inanium verborum turba
, *
studiosorum aures onerabit. Idque, quod dicimus,
, .
non i n arca sola verum est, sed i n aliis etiam quae
fieri jussit.
597
,
. \ , ,
, $
, *
, , * ,

, ,
.
. , ,
, . ' ,
, .
, ' \
.
. .
. , ,
thdn . -
,
, c
^ , . ,
. \
, \
, \ . "
, \ ,
\ ,
\
, .
.
,
*
, .
, >
. ,
* ,
* >
, \, ,
*
, ,
,
^ ,
*
.
Colose. n , 9 .
Act. ,.
J p a n . 11,19.
PALL. Mibi vero non absurde sentire ac dicere

videris. 293 Igitur, iis praetermissis quae ad COTH
graentiam et usum, ut dicis, seu omatum operum
pertinent, ad ea potius explicanda perge, quae sunt
ad contemplationem necessaria, i d est, quomodo
nobis Christns ipse per ea quae, vel ostensa, vei
opere perfecta sunt, significetur, id vero sine cunctatione explica.
CYR. Ego vero, ut potero, et intelligere, et explicare conabor : sed, si a veritale aberravero, e l
minus qaam oporteat, seasuum prastantiam assecatos fuero, veniam dabis: nam quia in speculo e(
aenigmate videmus, efficitur nonnunquam ut vel
prudens et diligens animus labatur.
PALL. Recte dicis.
GTR. Arca igitur, Palladi, ut ego senllo, imago
ac figura Cbrisli est: nam, si consideremus qua
ratione ille Unigenitus sit bomo factns, illud ex Deo
Patre Verbum n eo tempto, quod ex Yirgine sumpsit, lanquam i n arca diversatum fuisse videbimms:
c Habitavit enim i n eo omois pleuitodo diviniutis
c o r p o r a i i t e r , at scriptum est. Yerbum aatea
Dei erant illa i n arca testimooia; ac ligna qaideiv
arcae imputribilia erant, auro eliam purissimo *C
probatissimo interius et exterius ornata : ineorrupiibile namque erat Christi corpus, quod v i at*
que splendore Yerbi inhabilanUs, et viyificanta
eancti Spiritas natura aiqne efficientia, tanqoaai
auro quodam i n iQcorruptione contineretar : nam
ob eam causam vivificare etiam Cbristus d i t i t u r ;
cum enim iUod ex Deo Patre Yerbum suapte na*
^ tura vila esset, sai spiritus v i taam templum vivir
ficabat, atqae ut corniptionis expere eeset, effieie*
bat. < Caro enim ejus non vidit corruptionem ,
joxta beati Pauli vocem. Loqoebatur etiam ad Jodaeos de corpore suo: c Solvite (emplam boc, et io
tribas diebus excitabo illud . Quiaetiam Petrua
illam quidem carne morUficatum ait, sed vivificatum s p i r i l u . Symbolom est igiiur aurum ipeuni
splendidisshoae d i v i n i U l b , qaa sanaum illad corpus
veluti illitum erat, qiueque suum ipea eplendorem
ei incorruptionem ineffabililer immittebat, ot ipa
profecto eola, et quidem per sc novit divina illa, et
quae Uitelligenliam omoem saperat, natora. N m
e i
I l?elr. m ^ I 8 .
S. CYRILLI ALEXANDRINl ARCRIEP.
600
t Juifi aliquando fulgebunl ut sol in regno Pa- 6*

tr*s sui
jam quanta eril ipsius Christi gloria? ,
294 Quomodo non et inteUigentiam et orationem ;
oronem vincit ille fulgor? Aurei etiam ennt vecles, ; qui arcam sustinent, aarei et circuli, aurea denique , \ ! , *
' ,
in ea sant omnia : participes naraque illius gloriae
sunt qui illum circumstant, illique cbaritate et \ .
sanctilale tanquam, affixi sunt, et usum praebent, ,
Quales iUi sancti discipuH erant, qui vim divinam ' ,
ab eo accipiebant, et superns illius excellenliae splendorem erant participando conseculi. Itaque , ^.
.
divina signa ob eam causam edebant.
, $.
PALL. Recle sane dicis.
. c , , ,
CYR. < Et praeter arcam facies, inqoit, proc ,
pitialorium, superpositionem ex auro puro duorum
cubitorum et dimidii longiludine, et cubiti et d i - \ ,
midii laiitudine. Et. facies duo Cherubim, aurea .
tornatilia; et impones ea ex utroque latere propi-
(.
tiaiorii, Cberub unus ex latere, et Cberub unus ex
latere altero propitratorii. Et facies hos duosCheru- ,
bim supra doo latera, extendentes manus supcrne, .
obumbrantes alis suis supra propitialoriam, et vul- .
tos eorum alteriu3 in alterum obversos, ad propi- * ,
liatorium erunt vultus Cberubim, et impones propitiatoriura in arcaro superne, et in arca repones ,
testimonia quae tibi dabo : et cognoscar a te inde, . ;
et loquar tecnm super propiliatorio inter duo Cbe- , *
rubim quae eant sapra arcam testimonii, juxta .
omnia quaecunque mandavero. tibi ad filiog ,
Q
Israel".
,
.
PALL. Quld ergo propitiatoriam esse censes ?
. ;
CYR. Quod quidem ad litteram pertinet et um. " *
bram, ex auro puro factum erat, et subjectae arcae , *
erat iropositura : ob eam quippe caosam superpo- *
sitio dictum esf, ad quod cum conversi essent, t . ,
illod aspicerent, qui eacerdolir gloria insignes ,
ctent, ad Deom ipemn obverti, eumqiie aspicere .
videbantor. I d vero si spiritoaliter intelligatur, , , *
propUiatorhtm eeee dicemns eum qui pro nobis est ,
liomo factus, qaem proposuit Deue prophiationem ,
per fidem in saflguine ipsius ad estenetonem justitiae , . mm *. Paalas enim hoe dicit. Scribit etiani *
ad D08 Joanne ifle saptentisshntis discipulug : , , ,
c F i l i o l i , bsec tcribo vobis, nt non peccetig: ,
295
aatem peccaverit aliquis, advocatum
, ,
habemusad Patrem, JesamChristum jastum, et ipso
,
est propitiatio [pro pecealis noetrre; non pro nostris , .
autem tamum, sed etiam pro totlas raundi .
' , ,
Per ipsnm enim propitiatio, sapplicatioqae omnis,
, , ,
ac bonoram pelitio : nam c Usque modo, inquit,
\ ,
c non petiistis quidquam m nomioe meo; petile, et . .
dabitur vobis"*. > Ipse igitur est propiliatorium; ,
per ipsura namque fit nobis propitius Pater, et in , * ,
ipsam desiait omnis precationis flnis, ei per ipsum . , & *
accedimus, cum haud alia ratione admiiti ooseimue. \, , , c
8 i
Matih. , 43.
Exod. , 17-.
Rom. m , 25.
>
>
^.
U.
601
DE ADORATIONE LN SPIRITU ET VERITATE. L I B . I X .
604
, ' . eE \ Itaque a i t : c Ego sum v i a ; > e l : c Ego sum janua;

, ! \ - e t : c Neroo venit ad Patrem, nist per roe . > Caete , * rum, tametsi nostri similis factus sit, com sese ad
- humanitatetn exinanitionemque demisit illod unige, - nitum Dei Verbum; est tamen iUi nihilominus na, . turae suae ratione propriam, in ea gloria ac majesta , te quae Denm deceat, intelligi; ei in ea excellentia
, , qua crealuris omnibus praestat, permanere,qaemad , - modum sine dubio erat antequam camera accepisset.
, . Ob eam igitor eausam Cberabim circumstant pro pitiatorium, et tegant alis; el ad illad versa sunt,
\ , , atque vullus i n illud figunt; ac satellitium quidem
.
evidenter ostendit illa ad deiterara sinistramqve
1$ statio : qued vero semper Cherubim propitiatoriam
, * c
aspiciunt, illnd supernarura virlutura intentum, et
vov , inexplebile Dei videndi desiderium indicare vide , - tur : describit etiam propheta Isaias Filium proprio
, \, ,
quodam babitu, dicens : c Vidi Dominum Sabaoth
, , - sedentem supcr tbronum excelsum et elevatum, et
. Serapbim stabant circa illum : > et senas quidem
, \ - alas inquit cuique fuisse; iisque tegere, duabus
3, quidem pedes, duabus facies, cseleris volare
Ac,
. , si quis patel Dei faciem ac pedes contegere Sera , pbim, nibit absurdi est ila exislimare. Nam, $i
.
hojus nominis Serapbim signiGcationem i n Graecam
\ , vocem transferamus, scientiae plenitudinem, aut ef , fusionem sapientise, significare deprebendemus. Sa% . " pientissimae igitur illae ac supreraae virtutes eo
, \ habitu illed evidentissime prae se ferunt, haad csso
, , fas a quoquam Dei faciem conaptci. I n f isibilis enim
est omnino nstara- HTa quae superat. omnem inteltit ^ , \ ,
* - gentiam, et lucem inaccessibHem habilat, ut beati
, * * Pauli voce utar *; e t : Nemo videbil faciem Dei,
. , *Q - et $96 vivet **, ut ipse idem rectissime beato
, , * - Hoysi dixit. Neque vero qoi9quam potest illius
vfca , vestigia et vias nosse. Scrlptum est enim : a l i , \ - ludo divitiarum, et sapienlue, et scienliae Deil
c , quam incomprebensibilla sunt judicia ejos, el investigabiles viae ejas 1 > PsaRU ellam bealus David,
,
**>. > " et sapiens cannen coacinit: I n mari via tua, et
, , - eemttae tuae in aquis moltis, et vestigia tua non co ^, g n o s c e u t a r . U t enim inaqulevidere veeligium aut
bominis forlasse, aot navis, aat innalantium bcl .
* K i luarum nemo potest; sic nemo divinas et iaeffabilee
D y\&% aspicere, quarom figuram pedes aptissime ge ,
runt. Quod si quls existimet suas facies ac pedes
, ? ,
aliscoDlegere sancta Serapbim, illud cogitemus, non
^ ,
esse fas Dei sapientiae, seu scienti* initiom aut fi6)* , * - nem videre : est enim ipsa quoque incomprebensi . , bilis, et hominis inlelligentiam saperat. Est aotem
, , \ lotius corporis initium caput, ut finis pedes. Pro, , piliatonum igilur est Christus, qui, quamvis ap^*& - paruit in carne, nibilominus tamen vere, ac natura
^ , Deus est, et Dominus : cam supremas illas virtule
^ circum se servilem in modum stantes babeat. Sacra
, , * eliamLiuerae leslantur , posteaquam rrecessil Sau - nas, tlla lentatione, quam Gbristo intalit, omissa,
M
J o a n . x t v , 6.
Isa. v i ,
.
MaUb. i v , ! f .
! Tira. v i , 46.
9 9
Exod xxxiu, 0.
Rom. , 35.
* Psal.
605
cum ille pro nobis Jejunaseet, angeloe accessisse, et ,

. > "
j l l i minislrasse : Spiritus namque administralores sunt, in minislerium missi propter eos qui baere- , , , ,
diutem capiunt salutis*. Supra propiiialorium au- , , .
lera cognoscar a te, inquit, el loquar tecum. Quibus ,
verbis, ut ego arbilror, duo quaedam significavit, ,
aut Christum, quamvjs homo esset ille quktem, la- ,
roea supra bominis natoram locutururo, neqae . , ,
infja exinanitioms modum duntaxatesse mansurum, , , c , *
. '
ctim Deus sit, et ex Deo secundum iialuram: c Ego
, , |
enira,) dicebat, et Paler unura sumus ; > e t : cQui
,
vidit me, vidit et Patrem meum . Aul illud fortasse: cognoscitur enim super propitiatoriura, et ,
, ,
super Cherubim, id est, in excellenlia et gloria,
, .
supra hominem et quidquid est ortum, in quo gee
nere primura ac summum locum tenent Serapbim, , .

quamvis caro sit factus. Est autem ex auro pro- , .
pitiatorium,et ipsa quoque Serapbtm : nalura quippe ,
praeclarissima alque pulcherrima Deus est ; quae ,
autem orla sunt, ea eimilitudinem ejus per partici- , *
.
pationem retinent. lis porro qui 297
circa AC
aliqaoa
prope ipsum sunt, suae naturalis claritatis consortium impertitur, ut lumims, cum ad objeaum
corpus appulsum reflectitur, et suo splendore, quidquid obvium est, Uluminat.
. , \ (
PALL. Recte sane babet, et est ad veritatem ex~
, .
polita oratio.
.
CYR. Jam vero, exstructo propiliatorio, aliter
quoque nobis Cbristi raysterium adumbrat, dicens: ,
* ,
Et facies mensara ex auro roundo , > Curaque
jussisset ut annuli mensa? affigerentur, in quos aurei ,
,
vccles inunUtereotur, cumque weneuras etiam i l lius, et artiOcii ralionom, qua ad ftununam elegan- C \ , '
tiam insigiiis flerel, apertissime prcescripsisset, de-
nique : Et irapones,> wquit,c super mensam panes , , , \
proposilionis coram me perpetuo . Aoreaque ejus ,
vasa, et acelabula, et morlariola, el cyatbos, et l i - . * ,
batoria fieri jussit. An vero parum evidenter ille , , &
panis e coelo nobis demonstrabatur, qui aliquando . *
in sanctis ecclesiarum mensis proponendus esset, ,
, )
et vitam mundo dalurus?
;
. .
PALL. Iroo vero maxiroe.
, ,
CYR. Acetabula porro, et mortariola, cyalbi
quoque et libatoria, et ea omiiia quorum ad men- , \ *
sam illam sacram ac mysticam usus erat, nonne, , *
, ;
Palladi, diviiiorum thesaurorum flgura sunl?
. .
PALL. Sane vero.
. , **
CYR. Sed baec quidem in Exodo : de mensa
vero et panibus propositionis legislalor i n Levitico , sanxit, atque ibi quodammodo explicat boc praece- *
, ,
ptum, et quemadmodum propositio fieri debeat,
, * ,
plane docet bis verbis ; c Et accipielis similam, et
facieti3 ex ea duodecira panes; e duabus decimis . ;
. ,
eril panis unas; et imponetis eos duas positiones,
et sex pancs una positio super meosam puram co-
ram Domino, Et imponetis ad positioneiu unam tbus .
, roundum cum sale, et erunt in panes recordationis
,
proposita Domino; die Sabbatorum apponetur coT
\ pebr. i , 14.
Joan, x, 50.
Joan. xiv, 9.
Exod. xxv, 17.
ibid., 50.
rUS
DE ADORATWNE 1N 8PIRITD ET VERITATE. LIB. I X .
606
* ram Domino perpetuo a filiis IsraeJ testaroeirtnm

, * t e n i u m ; et eranl Aaron et i l i i s ejue, et comedenl
. ea in loco sancto ; est enim Sancla sapctoram boc
* " , \ jpsis, et ab immolatis Domino legitimmn sempiter , .
num . In Numeris vero ut unum mreas paBem,
', qui de ccelo, et ex nobis cst (Yerbura enim, cum
* Deus secundum naturara eseei, faclum est noetri si* , , mile, et babitavit in nobis ) , lanquam upum nobie
* panem demonstravit, cum sic dixil Moysi illi sacro , * - rum 298 interpreti: < Loquere ad filios Israel, el
dices eis : Cqm Uigrediemini in tcrram in qaan
, , ego induco vos, el erif, cum ederitis vos e panibas
, - terra?, separabilis separationem segregalionem Do * mino primitias massac vestrs; panem separationem
, segregabitis ipsum, tanqoam separationem ab area,
, sic separabilis ipeum, primilias massa? veslrae, et
. \ dabilts Domino separationem in generationes ve atras . > Licet ex his verbis facil]ime veritatis
tnysterium perspicere, de qoo lamen a nobis subti , liter et accnrate suo looo dicetur, hancque oralio ^ . , , nis parlent in alterius commentationis laborein
, irajwferamos, Hlad iamen, ut opinor, admirari licef
in presens, Palladi,
.
u
. ;
.
, \ *
c
,
-xyVjrr ,
ef , , \
Imt,
,
/ ,
/, yat ,
-siiliv c " , *
,
.
. ,
,
. ",

& . 9
.
& ,
, . - ^
,
tjxov , .
c
^.
, , , .
d C ,
,
r .
! , \
xf^ %* , , & , *
PALL. Qaid istud tandem?

CTR. Cum etenim varie uobis illum Emmanuel
spectandum proposuisset, rursus aliis quoque verbis eumdem efiingil; Moysi enim d i c i t : c Et facies
candelabrum ex auro mando; tornatlle facies can*
delabram; hastile ipsios, et calami, et crateres, et
sphaerulae, et lilia ex ipso eruat: sex caiarai pro>
deuntes ex adrefso; [tres calami candelabri ex lalere uno, et tres calami ex latere altero] ".>Ad baec>:
ctim adjunxisset ea quae ad ornalum et usum operis pertinercnt, lilia, inquara, et spbserulas, et scy-.
pbos, rursura adjccit : f Totum tornatile ex uno
auro mundo *, et facies ei lucernas septem, et impones lucernas ipsius, et lucebunt ex una facie, et
emunctorium ejus, et sappositiones ejas ex auro
mundo : faeies omnia vasa ejus talentum auri mundi. Vtde, facies omnia joxta figuram qune tibi io
monte ostensa e s t . Aureum igitur candelabruro,
Ghrisli figoram tenet; Filius enim natura ac vere
Deas est. Aaro autem similis esse putanda est, u t i n
goperioribos definiebamos, illa divina claritas atqve
praestantia; lornalileaatem, quia speciosissimusest,
plusqaam verbis explicari possit, ille Eramanuel,
ei pulchritudinem animo spectabilem cogites. Scriptum est enim : c Speciosus forma pne flliis homin u m . >Quod igitur candelabrom lornatile factum est,
idveroiUam pulcbritdiniepra3slanUam,id est divn
nam illam noslri EmmanneHs dignitatein, aplissime
eigniflcabat, Calamos porro ex dextro sinistroque
latere tanquam ex arbore prodeanlts, inqait, cnm
medio stipite simul exsnrgere, el ad parem altitudinem tolli. Qaamvie enim Unigenitas ille sfecundum
natvram unus sit, 299
i^
simplicem habeaf essentiam, diversitate Umen operaUonom,
4
Nura. , 1 7 - Exod. x x r , 5 i , 5 . '.,.
I S
e t
L ^ v i t . , 5-9.
Joao. , 14.
1 1
607
S. GYRILLI ALEXANDRINI ARCHIEP.
668
qaa&i mulUplex esse videtur

neque vero aliqnid , xAv el
eo oxternum est ei adventitium, tametsi divinis . , \
attribulis quodammodo haad simplex intelligatur : . " $
lux enim, et vila, et vis, et incorruptio esse Sntelli- , , , ,
gitur. Nam cum docere vellet nihil esse i n eo ad- c scilittum, intulit, ut opinor, illud : c Sphaerulae, et , >
calami, et iilia ex ipso sint, totum tornalile ex auro , ,
puro *, id est, lotus undique Deus, non perinde ,
atque ea quae orta sunt , sanctiflcatue : neque ut , \
angeli, qui cum in sua quadam natura intelligantur, , .
illius gratia et gloria decorati sant, ac tanquam , ' ,
aaro mondo, spiritus munere qaodammodo i l l i t i ; , .
sed quod suapte natura sit iila ipsa res, nempe *
Deue, jJla nimiram purissima et suprema natura. . , Q Septetn porro lucernae sunt; muhis namqae mo- , , dis a Cbrislo illuminalio trtbajlar : et, c AJii qui* , > . ,
dera datur sermo sapientiae, alii autem sermo scien- .
, , *
liae, et discretio spirituum , > et reliqaa. Perfe~
ctionis autem signum est numerus sepienarias; ,
perfectiseimus vero est guapte natara Emmaooel . ,
lanquam Deus, et charismatum ab ipso fluenlium , *
distributio perfecte iis proposita eet qui merentur ao- .
cipere; neque enim c Ad measuram dat s p i r i t o m , ,
ut beatus Joannes ait; sed c ex ejqs plenitudine nos . ' *
omnes accepimus * , * Deinde a i t : Et ioipones , , -pw*
- Aiijar
lncernas, et lucebunt ex una facie . Qualis autem
, * " ;
i i t hsec positio, i n Numeris planius explicavit, sic
diceos : c Et locutus est Dominus ad Moysen, d i - ,
cens : LoquereAaron, etdices ad eum, Cum impo- * *
r
l f
sueris luceraas, ex parte secundum faciem cande- Q ,

, *
labri lucebont seplem lucero ; et fecit sic Aaron
ex ona parle secundum faciem candelabri, et acceo- . ,
, , dit lucernas tpsius, ut constituit Dominus Moysi
. */ h
Inlellige ergo septem illas lucernas ad facieoi candelabri versas, lumen in aspicientes immiUere; , ,
non enim qui a tergo sunt, ac quodammodo a Deo , tyw ^
aversi, eo3 divinum iilud ac spirituale lumen illu- ,
strat; sed eos qui in illius conspectam per sanctifi- ^ , ?
.
cationem perducti sunt, ac jam per fidei libertatem,

et honestatera recte viveodi praeclaram ora illi
obverlerunt: uienira abominandi sunt, et exsecrandi, . , qui in nequitia el pervicacia veraantur, ita rursos . *
(fbari, et i n Dei conspectu posili obiemperantes ,
" , atque tractabile$.300*) ^ i --na, qui iotemperanter illum injuria violare constituissenl, per Isaiae quo- D ' . *
que vocem d i c i t : < Cum extenderitis roanus ad me, ,
âvertam oculos meos a v o b i s : t < Oculi autem .
Domini soper justos
ut i n Psalmis canitur.
PALL. Verum est.
. .
CYR. Hujus sancti candelabri etiara beatus Za.
charias aperte meminit; sic enim dixit : Conver- * , c us est angelus qui loquebatur in me, et exciuvit , ,
me, sicut excitatur bomo a somuo suo, et dixil ad ,
me : Quid tu vides? Et d i x i : Yidi, et ecce caadela- , ; , ,
brum auream, etlampas super illud, et septem l u - ,
cernae saper illud, et dua3 oleaB super ipsum, una a , **
dexlris lampadis ejus, et una a sinistrie. Et rogavi, *
%
Ul
sei
11
1-5.
Exod. , 36. I Cor. xn, 8.

Joan. , J 4 . Joan. , 16,
fsa. , 15. Psal. , 16.
' ,, , 5 7 ,
N o m . ,
fi
DE ADORATIONE IN SPIRITU VERITATE. LIB. I X .
610
. , et dixi ad angelum qui loquebalur in me, dicens

, , ,
Doraine, quid sunt haec? Et dixit ad me : Non nosti
; , ,
quid sint haec? Et dixi, Non, Domine " . Atqoe
; \ , , .
ille qoidem bealus propheta percontatus est, d i ,
cens, Quid sant bsec ? Sed ille beatus angelos, brevi
, ; narralione inlerposita, visionem interpretalur, et
, candelabrt construclionem ad Cbristum refert, d i
cens de .scptem lucernis quee in eo sunt : Hi sunt
, c oculi Domini aspicientes i n omnem terram . > Ut
, . enim nounibil rudiore sensu dicamus, innumem
, - nos oculis Deus aepicit, et res humanas considerat,
, et cognoscit quae in tenebris sunt, ut scriptum est:
, ,
c Et lux cum ipso est
Nam, si nobis quoque,
c * . > qui in hoc mundo stiraus, latnen iinmilit Deas, pro ,
cul dubio eodem prse caeteris omnibus abundare
. * ex naiure suae conditione credendus est; aul si qui
, non ita se rem babere suspicantur, jara vero ita
, c sentientes illis verbis alloqui licebit : inleUigite
, . insipientes in populo, et stoUi, aliquando sapite ;
, ; - qui plantavit aurem, non audit? aot qui finxit oco&, ; , lum, non considerat ? Vivus est enim sermo Dei,
, , et efficax* et acutus magis quaro gladius anceps;
, pertingensque usque ad divisionem aniiaae ac spi , ritus, compagiim qaoque et medullarum, et discre , tor cogitationum et intentionum cordis. Et non est
. creatura aliqua invisibilis in conapecla ejas: omnia
, aotem nuda etaperta sunt oculis ejus . Hlumi. ' nat igitur ChriBtus et aspicit omnia: ideoque dixit
- t , , per quemdam e propbeiis : c Deus e proximo som
n
tT
&;^.1 ' ; Q ego, dicit Dominus, et non Deus a longe ; num a

. " meoccultabUuraliquid ? > Nibilenim 301Utere
;
polest mentero Ulam omnia scientem. An tibi pajrum
considerate baec dicere videor?
. .
PALL. Imo vero maxime.
.
CYR. Sed propbela, cura inusitatum quiddam i n
, , candelabro videret (olearum enim in eo inerant
, c rami), denuo sciscitatus est, dicens : c Quid sunt ha?
; ,,
duae olivae a dextris candelabri, et a sinistris ? Et
, . rogavi,inquit, denuo, et dixi ad eum: Quid sunl
, illi duo rami olearum qui sunl in inanus duaruro
, - narium aorearum infundentium , et retrabentium
; , ,
suffosoria aurea ? Et dixit ad me, > inquit: Nescis
; , , .
quid sint baec? E l dixi, Non , Domine. Et dixitad
- me : Hi duo filii pinguedinis astant ante Dominum
^ .
0 universae teme .
.
PALL. Quid tandem opusfuit beato propbetae m
, ; itenim ialerrogaret? Inlerrogavi namque, inquit,
, , .
denuo.
. , ,
CTR. An to, Palladi, minime potasesse sapientis.
, - et ad eos qui recte sentire velint, non maxime per / , * tinere censes, de unaqaaquerenecessaria diligenter
;
et accurate interrogare ?
. .
PALL. Poto eqaidero.
.
CYR. Raraos igitur olearam lenero recenti , , que germine virentes cum aspexisset propheta.,
. oleas, non olearam ramos appellavit. IUque la 6 ,
cuit beatus angelus, cum prudentiorem ac ve Jerem.
Z a c h . i v , 1-8. " I b i d . 10.
Dan. , 22. Psal. xcui, B, 9 . " Hebr. nr, 12,15.
xm
25.
Zach.iv, 11-U.
611
S. CYRILLI ALEX\NDRtNl AftCHlfeP.
norcm inierrofaiionem exspeclaret : postea vcro

quajn excitatus jam, duosramosolearum appellavit,
et se doceriflagitavit cujtis rei essent illasymbola,
didicit Ulico, dicente angelo : c Hi duofilii pinguedinis astantante Dominum universae teme. Duoe
porro pinguedinis filios tom illum ex Israel, tum
vero alterum ex geotibus populam appellavit, qnos
etiam aate Dominum universg terrae astare d i c i t :
ia quomanifesteetevidenter illud candelabri opificium pro Ghrisli flgura posuit, ad cujos dextram
sinistramque partem olivarura rami tanqoam cir->
cum illud essent collocati, impinguantur oleo, qood
sancti Spiritus figuram g e r i t ; mentem credentium
irrigantis, Juxta illud * c Impinguaati in oleo caput
meam * . >
6li
* ,
,
,
, * c .
.
" , , '
;
,
, ,
, ( ,
,
, -,
* ,
.
. ,
PAIiL. Sed cur non oleas eas potius (Juam ramos
;
olearum vocavit ?
. ", ,
GYR. Ob eam causam , Palladi* quia fideles tanquam ex oleis tenues, ac pabescentes surculi de- ,
tracti sunt, et simul cum fide ad pietatem prope \ *
transplantantur : alii quidem ex Judaeorum eyn- , w
agoga, alii autem ex gentium turba delracti: ne- , , *
que enim omnes qui sunl ex Israel, crediderunt; ,&
3 0 2 4 universa muhitudo gentium est ingressa. .
Rami sunt igilar olearum, qui vel ex multitudine ,
, \ *
Judaeorum, vel etjam e turba gentium tanqoam ex
arboribus detracti, et ad divinura lumen tradoctl , * |
suat, et abundantiore jam Spiritue sancti effusione . -
quodammodo luxuriant. l d enim significare arbi- , , xac/;
* t r o r , quod tanquam i n naribus lacernarum tint
olearum rami coHocati, quorum beata quoqtm ^ , *
Psalmorum auctor roeminil, cum ad Ghristum om-
nium Salvalorem carmen converteret, ac tum de , , ,
sponsa quae illi conjuncta est * boc est Ecdesia, \ * <
tum etiam de illius per fidem filiis diceret: c Uxor .
tua sicut vitis abundans in lateribus domus ttue ; 0 1 ,
iilii tui sicut novellae olivarum in circuitu mensae . > ,
t u a . > Participando namque Spiritum, et gancta , elo>
Gbristi meosa fruendo, vivificamur, posteaquam i l -
lius fidem amplexi sumus.
. * , t
PALL. Recle vero dicis : c Ego eniin, inquil
sum panis vivus, quide coelodescendi,et vitam do , c , ,
. >
mundo
>
. ,
CYR. Ac de candelabro, et iis quae in eo sunt,
. 6
bactenus ad praesens dixisse sufficiat. Jam vero ad
altare aeneum pergat oratio, cujoe usus in illo legali ^ ,
, . ,
coltu maximus erat. Et facies, inquit, altare de
lignia imputribilibus : qolnque cubitorum lon,
gitudo, et quinqae cubitorum latttado; quadratam
$
erit altare, et trium cubitorum altitudo ejus; et fa* , >
cies cornua in qoatuor angulis, ex ipso eruiit cor- . )
noa: et operies illa aere : et faciee coronam altari, , *
et tegumentum ejus, et pbialae ejus, et foscinnlas
, , *
ejug , et fbcum ejus, omnia vasa ejus facies ex
, aurcoC.
sere". Quinque igitur cubitorum est altare per
,
iongiludinem ac latitudinem. Eral enim opus pro~
,
Tecto ut haberet mensuras, et eas amplissimas;
, (
n e
Q e
4 1
* Psal. , 5.
Psal. CXXVII, 5.
Joan. , 5.
Exod. xxvli, 1-.
63
t>E ADORATIONE L \ SPIRlfU ET V E R l t A T E . L I B . I X .
61 i
t t . , , naroqne et scissa signa saper i l l o d , et boam c&so . * rum frusta, et botocausla, oviumqueet hircorum
, , Deo consecratorum oblationee erant imponenda.
*) . Hanc ob causam et craticula, et focus, et fascinulae,
\ , et pbiaJse, etomnia denique ejus vasa senea sunt;
, , t legalibae sacriflciis suum usurn praebere possent,
, neque tamen voracis ignis appulsu coneumerentur.
, Goronam tero, et angulorum cornaa ipsiue fignre
. - pulchritadini Iribuemus : nara aped illam oraniom
, sapieotissimum Deam deforme nihil est. 303 Hlud
. tamen rursus agedom dicamus* iis quse de re qua , - que praecepta sunt, accorate animam adjicientes.
, * Altare praecepit fieri quod legalibt bostiis conve. niret atque aptom esset; sed aureum in eo nibil,
\ , * qoale profecto et i n arca, et candelabro, et mensa,
, , \ & et iis qoae i n illa erant, videre licet,
, , '
.
. \ ;
. 06
,
, ,
* , & ;
. *0 .
' ,
,
yjpyua , ,
,

* * f .
"
. ,
, .
,
, *
, , , "

,
,
6 ,
.
* \ ,
, . ,
, , \
, , , ,
ôiV .
, ' , .
. \ \ ;
. *
.
, ' ,
dvbsOev ,
J o a n * xx, S.
Rom.vin, 15.
PALL. Qna tandein est rei istius caosa ?

CTR. An vero, Palladi, non illius divinae et i m mortalis nalure, supra res omnes prsestantiam ae
splendorem incomparabilem (de eo loquor qui potest intellectu percipi) auro dicebamus aptissime
significari?
PALL Fateor.
CYR. Considera igitur* illud legaJis cultus altare
expers oranino auri fuisse ; qua in re apertissime
nobisinnuit Deus legis beneficio Spiritum sanctum
minirae conciliari nobis, neque vim illam figurati
cultus esse ejusmodi gratia decoratam. Spiritus
enim serVKutis erai supor Israel; nobis autem hoc
donum per Cbristum tributum est, posteaquam a
mortuis revixil; insuffiavit enim, dicens : c Accipite
Spiritum sanctum . Itaque Paulus alloquebatur
credentes : Non enim accepislis spiritum servitutis iterum i n timore, sed accepistis spiritum
adoptionift filiorum, in quo clamamus : Abba, Pat e r " . > Ulamporro cultus legalis facultatem non
futssesancti Spiritus participatione praeditam, eumque iis potius datum esse qui fide justificati sunt,
confirmat sapientissimos Joannes, cum dicit: c Nondum enim erat Spiritus sanctus, quia Jesus nonduro
eratglorificatus". Nondum enim revixerat Cbristus : tum enim hominis natura Spiritu, etejus comjy monicatione propemodum inaurata est. Bac igitui
de causa sine auro fieri jussit altare, ut opinor.
Caeterum rationeiq aeris, ex qoo illud exstructum
fuit, praetermittere non sine studiosorum, ut opinor, jactara possumas : nam ha3C inquisitio aliquid
utilitatispariet, atest a quodam sapienler dictum :
omni sollicito inest ulilitas.
PALL. Quid igitur bac de re dicere babes?
CTR. Audi igitur : Aaron enim virom Ulura admirabilem, coelesti guffragio sacerdotem ac principem electum fuisse, sacne Litlerae testantur. Gore
tamen et Datban, eoramque sociorum effrenata
illa muUitudo contra supernum illud decretum pe-
Joan. v u , M .
Ci*
S. CYRILLI ALEXAKDtUXl AftCHlEP.
tulintis*ime obolxa, et advereus divinas legeeexci- * , *

Ula, thuribula delulerunt, cum invocaii, suaque \ ,
304 sponte ad id munus properareut, honorem- * ,
que sibi minime tributum arriperent, ac sacerdoti \ , ,
principi, etex universis lecto nimis pnecipiti furore ,
auam ameatiam atque audaciam opponerent". De- .
signabalur autem boc facto futura advereus Cbri- .
stum Judacorum audacia : ipee enira eet noster sum- ,
mus sacerdos, qui ad boc dignitalis colmen Palris ,
suffragio est provectus; atque illi quidera conatuum * ' ;
, *
adeo turpiura poenas dederunt, dabuntqae etiaro
post eos Judaei, cum iisdem crimiaibus leneantur. ,
Deus autem Moysi, tum et Eleazaro Aaron tilio, ac , ' * gacerdoti dixil : Siimite iburibula aenea de medio ,
combustorum, ei ignem bunc alienum sparge i b i ,
,
quia sanctificaveruni ihuribula borum peccatonim ;
in animabus suis ; et fecerunl ipsa laminas ducti- . ,
les, circumpositionem altari, quia allata sunt co- ,
ram Domino, et sanctiflcala sunt, et facta eunt i u , \ . &
sigaum flliis Israel " . > Atque baec quidero eo tem- , c
pore dixil<Deus. In Exodo autem scriplum est de . *
Beseleel, qui palre quidem erat Uria, sed de tribu , ,
Dan, et universi operis princeps : Hic fecit allare (1), \ < (
aeneum ex thuribalis aeneis quae faerant bomi- *
num qui seditionem conciiaverunt cum synagoga ,
,
Core \
. ;
PALL. Quid igitur istud esl?
. , ^*
CYR. Maxlmam i d vero utililatem continet, si
animadverleriiuus, arcam quidem, quae Gbristi fi- , \ ^
guram gereret, alia pralerea, candelabruro, i n - \ , , , *,
quam, et propitiatorium, et ex auro mensam, hsec ,
\ .
facla esse omnia oflerente populo, siagulis, quod in
, ,
manibus erat, Deo dicantibus : accepti enim sane
,
sunt in gloriam Dei, et Patris, qui Cbristum donis
.
veneranlur, el spirituales oblationes offerunt, quorum illi figurae umbraeque erant: sed illud culturae , ,
\ ' , '
legalis allare irrilationis atque cootradictionis,
,
conspirationis ejus deuique, ut ita dicain, quae ad , ,
versus sacerdotem summum facta est, veluti moni .
mentum quoddam esse atque praedictionem i n ipsa
;
altaris conslructione positam, mystice et dispensative signiflcalur. Nonne tibi figura perspicua est?
Cbrisli namque Cguram tenet Aaron. Adversus au- ,
. *
tem Cbristi gloriam conlenlione summa Judaei quoque cerlaverunt : causaque contradicendi est eis ^
legale boc aliare; ablatus est enim ille tanquam i n
-
umbra cultue, 305
Cbrislo potius illum spt, * \
ritualem odorem Patri adolemus. Idque rursus lan- , qnam in ambris, designavit, dicens : Et facies ,
tnihi altare thymiainatis ex lignis imputribilibus; et , \ .
facies illud cubili longitudine, et cubiti laliludine;
,
quadratum erit, el duorum cubilorum allitudine.
, ,
Ex ipso erunt cornua ejus : el inaurabis illud auro
, . >
puro, craticulam ejus, et parietes ejus circumqua, , quc, et cornua ejus . > Cuxnque illi araites, el cir- , , , < :
p
e l
i n
%e
1 7
Num. xvi, 1 seqq.
" Ibid., 37,58.
Exod. xxxvn, 25.
" Exod. , 1-5.
(I) Mirum qoomodo de tribu Dan fuisso dicat Beseleel, qaem Scriptara manifeste d i d t fuisse
Inbu Juda; socium vero ejos Eliab, de tribu Dan.
v
ik
!1
DE ADORATIONE IN SFIRITL ET VERITATE. LIB. IX.
018
\ , culos, el vectes, el ca?tera ejusmodi adjecisset, a i t :

c poncs illud conlra veluw quod est saperarcam
> \
teslimoniorum, in quibus cognoscar a te inde Deus :
' ,
, * ot incendet super ipso Aaron incensum compositum lenue mane, mane cum componet lucernas,
. ,
* adolebit guper ipso. Et cum accendet Aaron lucernasvesperi, incondetsuper illud incensum continua . \
* ,, tionis in perpetuum coram Domino in generationes
corum; et non imponcs super eo incensum aliud :
* . \
* * , oblaltonem bostire, et libationem non Hbabis super
ipso. Et propiliabilur super ipso Aaron in cornibus
. " ejus, semel per annum de sanguine pnrgationis peccatorum propitialionis. Scmel in anno purgabit illud
" \
gcneraliones eorum : Sanctam sanclorum est Do.
. \ - m i n o .
PALL. In figUram crgo Cbrisii hoc accipiemus?
;
CYR. Maxime vero, Palladi. Nam id verum essc,
. , .
, ex prseclaro et snblimi ejus mysterio paiere, et quid6m facillime poterit, si qui sublilitcr et solerter
[] f
\ ^ - bujusmodi res pervesligare voluerint. Factara
ehim erat cx lignis impulribilibus, totumquc auro
. ,
)|]. tcclum; iacorruptibile uaroque est Christi corpus,
, \ - et divinam in se ipso naluram babet: c Yerbum
- c , \ caro faclum est, el babitavit in nobis". > Primiti
. , porro nostrae, atquc radix noslri generis Chrislus est:
quod genils, boc ipso quod cum Deo junctum est,

, \ ' ad incorruplionem recreatur; quamvis in illo praecipue ea res intelligatur. Sunt eliam allari cornua
. , \\
, \ acveluti manus exlentae, gloriowe crucis babitum
. !- preCgurantes. Quod si qiiis quatnor esse cornua
, ,
dixerit, nihil impedimenli studioso ea res affert,
. quominus recte inlelligalar, Nam, cum aliare qua ; , dratum sil, et aMjuaiibus undique lateribus, atquo

ex oroni parte cornua conspicianlar; hoc vcro qutd
9]; , \ significal? 306 nempe ia omni loco Christnai
4
agiiosci, eumque crucifixum : id autem in eum cre . \ 6 denlibus illustris esl gloriatio. ltaque bfealti* Pau, c , lus : c Mihi autem, > inquit, c absit gloriari, nist
, * - in cruce Christi, per quem raibi mundus crticifixue
* . > - est, et ego mundo . > Adjuncta sunt pra?terea
buic operi quae ad ornatum perlinefit, ncmpe co , *
rona tortilis; esl enim sane Emmanoel < Speciosus
c
forma pra flliis hominum . > Addila taitt cliam,
.
quae ad ejus usum perlinercnt, vecles, inquam, et
,
, D reliqua inslrumcnla. Nam divinum illud ahaTe, cpio
fr*a&vfy*r* . tcmporc proficiscendam erat, decenler ferri oporte \, bal. Id vero faciebant beati ilii discipuli, tnfa pra ; dicando Cbristum circuinferebanl: bonesle aulcm
, \ el ordinale, ulDei minislri, et dispensatores mysic^ , t , \, riorum Cbristi **. Pones avtera altare, > inqutt,
\
icontravelum quodest super arcam lesUmomoruni,
\ 6 olr
in quibus cognoscar a te i n d e .
.
1*
PALL. Sed quid tandem opus fuit locis certa ra , ;
lione definitis?
. , \ '
CVR. Latet quidera in profundo, et obscura n i > & , \ mis est bujus rei ralio : dicam tamen, Dco frelits,
u
4e
Sxod.xxx, 7-10. Joan. , 14.

PATBOL. GR. L X V I U .
" Galat. v i , U .
" Psal. XLIV, 5.
4 8
1 Cor. , I . " Exod. x^x, 6.

20
6!9
qul ipsit qaoque cacissapienliam tributl. Arcam ex

. U
lignis imputribilibus, etauro mundo faclam esseail: \ , , \ ,
ia qua lcierat, il est, divinus sermo, seu testimo- , 6 , .
nia. Figura quippe ea res erat Yerbi ex Deo genili, , ,
qtiod babitavit in nobis, et in carnis sirailitodina , \
faclum est, ut Scripturae teslanlur. Deinde velum , .
quoddam l a quatuor colnmnis expansom sopra ar- ,
. " ,
earo pendere jussit, idque velum propitiatorium appellabatitr. Quod etiam Cbristuro significai: N u n . - '
,
ipse est propitalio pro peccalis nostris , el propiliatoriam per Gdem : > stc enim illum Pauius appel- ;. > 0 lavit* . Depicta porro eranl, ac veluli circuro pro- \
piliatorium Cberubim, qoac supremarum virtulum ,
servitulcm, quaro Dco exbibent (Deue enim esi \ ,
, Yerbam) boc ipso, qood prope sunt, atque etiam
qaod ad ministrantium speciem assistonl, optime . *
aignificant. Tum dixit Moysi : c Et cognoscar a le ,
inde, et loquar tecum desoper propitiatoriom inter *6>~
, , ,
duo Cberubim, qu&sant s u p r a a r c a m t e s l i m o B i t " .
Arca quidem, ot dixi, Christus erat, lanquam in , ,

incorruplibili corpore Deas Yerbam; sed Umeii i n
terra sita e&t arca, ad noslram enim submissionem \ *
el humiliuiem descendil ille UnigenUas : nam ser- ,
. ,
vilem fonnam subiit, et semeiipsam exiaanivii .
307 i p ^
pnelerea propiliatoriara i n sublimi , \ . ^
positum, et a sopernis Yiriatibus circumseptara. Non
eoim e solo nobis dantaxat exinanilionismodonotos , \
est Filius, sed etiam ex eo qaod Deas esi, et a n i - .
versoram Doraiaos : eisi enim ex hamana natura , *
se ipsom h o m i l i a v i t , atque eapienti gubernatione
, * <
ad noslrain condiiionem descendit, allameo Deus C , .
ilinm soperexaltavit, et dedil illi nomen qaod est " ,
taper orane nomen . > Hujus autem rei non ab sorde figara esi, quod in sublime positom est . propilialorram, Cberabim ad ejus dextram sini- ,
atramque partem depictts : nam, ubi ministeriom \ ,
Deo proprie conveniens adesse cernitur, ibi pro- , "
fecto d i v i n t U t i s qaoqve gloria prorsos adest, el ea , , , 4 dtgniUlis excellentta qworalhraein omnetn supe- , ^^ ^ ret. t Desuper aatem Gberubim cognoscar a le ,
, *
inquit Ule uniYeraonira Bominus, in quo Ulaminefa- *
bilem nataram noo inter creaiaras qusri jussit; ,
sed altra id omne prorsus, quidquid ut ul vocatma .
esl. Dei enim, qui natora Deos est, ratio, e l locus , \ \
ett ille deceniissimos, praeler, tc sapra id omne

/m/ui
.pl
Imlna
.. Cberubim
..
*
-
V
.
\
. *
$se, qaod
ortum est.
Igitur ille supra
locos ia illo sancto Ubernaculo nostris etiam sen &

sibus divinam prope naturam ostendit, ob eamqtie
\ '
eausam ailare iDud aareum, quod in figoramChristi
\
factum fuerat, e regione ejus collocari jussit, qui * .
tupra Cberobim et edebat oracula, et inlelligeba- , \
lur : qua in re locos ipse significabat, in Dei qnodam \ ,
i ^ o j o conspectom, el ante ocolos Palris nos in .
Christo esse perduclos : bominem enim, cum in
, avertione essct, ac propter tronsgrtssionem pecca ,
torumque maltiludliiem Deam ofiendisset, rursus .
itise ipso. ac primo Cbristus in conspecta Patris
.
l f
0 1
Joan
n, *.
* R >m m, x^.
Exod. \ \ v ,
Philipp. t i 7.
f
lbid.. 9 .
" Exod x t T
b ADORATIONE LN SPIRITU ET VERITATE. L I B . I I .
&
, conslituit : t Pracursor nanique pro nobis i n

lum est ingressus, ut nunc appareat vultui Dci pro
, \ .
nobis, ut ille sapiens virPaalusscriptum reliquit"*
t , .
Nam, qai semper est ana cum Patre, nonc apparere
dieilnr, ulpote qui in se ipso, ac priino in conspertu Palris naturam horaanam collocarit, et veterem
iliara aversionem revocaverii : Ipse enim esl pax nostra *, > ut Scriptura tradunt.
. ,
PALL. Effectum est igitur, altare illud aureum
.
esse Cbristi rursus imaginem.
. *
CYR. Adbaec non absiirde Idctn ipse inieHigi
\ .
potest illud esse thymiama compositum ac tenue;
* t , \, t '
ipse enim est prindeps ille sacerdolum : Incendet
* , > \ enira, inquit, > supereo Aaron thyimama composi ,
tum, tenue ; 1 3 0 8 composilum quidem est ihy. , miama; nam, cum Deusesset Yerbum, caro factdm
est, et compositus est nobis quodatnmodd ille Em , ^ . , manuel, cum divina simtll humanaque naiura i n
. c - unitatem, qtia* omnem intclligentiam superat, inef . - fabili modo convenerint. Deinde tenue est, quia
\ . illam legalis cullus crassitiem non babet : c Sacri , ' , \ ficiom enim et oblationem noluisti: holocausta, et
, , . \ pro peccato non placuerunt t i b i ; corpus dutera
, - aptasli m i h i ; lunc d i x i : Ecfcevenio, tltfaciam, Deas,
; , c voluntatem tuam . > Qua3 auiem esset ea Palria
, , voluntas, ipse nos i n Evaogeliis docuit : Quia
. descendi de COBIO , non ut faciam volunlatem
, ,
ineam, sed voluntatcm ejus qai misit m e ; haec est
,
autem Toltintas ejus qui misil me, Patris, ot omne
. > qiiod dedit mihI,non perdam ex eo, sed resuscilem
, illud in novissimo die : > Nam semelipsuni obiu . , l i t pro nobis i n odorem suavilalis , ob camqiie
\ - causam etiam surami sacerdotis st dignilate insi * , gnitus. Ipse igitur est summus sacerdos, ipse thy , \ miania compositum ac tenue, quod ipsum P&ului
^ ' his verbis tesiatus est: Deo aulem gratias, qui
, , semper triumphat nos in Chrisio, et odorero notiiiae
, suae manifestat per nos in omni loco ; Christi enim
,
bonus odor suraus Deo in iis qui salvi flunt, et in
. *
iis qui pereum : bis quidem odor morlis i n roor^ , \ tera , illis vero odor v i i a in vitam . Nos
, , \ , etiam alloquebatur, dicens : c fcstole igitur
\
iraitatores Dei, utOlii cbarissimi, et ambiilate i n
. dilectione, sicut el Chrislus dilexit nos, el tradidit
$ , se ipsum pro nobis oblationem, et bostiam Deo, i n
,
odorem suavitatis . > Tempus praeterea incensi
* D adolendi manifestum fecit, ac sancil, ut omnia or$ . , ), \ dlnate et boneste fiant, et ita ut iis ad intemarum
, rerum contemplaiionem nostrae vires adjuventur :
Mane,ioquit, et vesperi cumliwemaeaccendun , i
u r e t coinponontur ; >ac mane quidemet vespcre
, ,
continoum perpetuomque tempus indicant : porro
,
cum accenduniur lucernae, adolendum esse incen ^ ,
sum, illud forlassis apte signiOcat, cura divino )a ,
f & , mine illustramur, lum demum Cbristi bono odor^
nos abunde compleri, et ila ad interioris labernaCUiVtfV ,
culi
bona, 309 id.est, ad divina munera p e r d . *
pienda
pergere, quae Cbrislus iis qoi digni sunt
*>,
largitnr. ltaque, si quis noodaro est i n lamine pef
&,
.
ef
ac
> T
1 0
11
Ephes. . ii.
Exod. xxx, 7. Psal. xxxix, 7-9.
* H c b r . , U.
U Cor, n , 14-16. * Ephex. v, 4, 2.
fcxod. xxx, 7, ,
Bpbes.
8.
w
6 1
e T
Joan. v i
2-^
6*3
S. CYlUfX! ALEXANDRttl ARCniEP..
6*4
fidein, est procnl dubio spiriuialifr odoris expcrs, , oCo* , .

cunoadhac Ghiieti rayslerium ignorel : < Ni&ienim
. , credideritis, i n q u i t , n o n inlelMgelie * . i E&tenim , :
6o>s velat primus adilus ad sapieniiam pcrduccns, .
BieBtemqae quodaramodo ad dWini luminis rece- . \, * *
plionem aperil. Continualionis aulcm iocensam ap- ; , , peilat; nallura quippe leropus est, qein Cbrisius in
. ' , ** ,
eancto labernaculo, boc est, in Ecdesia, odorem ,
spiret. InUydicit aotem prorsus ne euper iilum,
, []: . Djmiram super altare Cbristi, libamen imponatur, , *aatofferatur oblatto; nam i n ChrUto abolita sonl . , , .
qua? legts erant, etad&nem perveniunlurabrae, boc . \ c est, ut opinor, libamen et oblatio; idque propbela \ , teslaliir, dicens : c Ablala sunt de domo Doraini
eacrificiura etlibamen . Nainque, inamfestalo
\ , \.
f
jara illo adorationia el cultus gencre, quod exbibctur iki spiritu et veritate, supervacuae sunt umbrae
quodammodo, ei inanes Ggurae ac prorsus i n u l i k s ;
nova quippe creatura io Cbristo : a gratia enim
exciderunt, qui post deciaralionem veritaiis in lcge jualiflcanlur . Non impones p r a l e r e a , i n q u i t ,
< super allare iDceHsum a ) H i d ; > alium eoira recrpicmus i i i Cbristo prorsusneroioem, nequc, Rabbi,
cuiquam alteri dicemus; traus est enim magisler
noater, ac praeceptor , eiqoe soli inbaerebiraus,
dicentes: c Unguentum extaaniUim nomen tuum.
Propterea adolescentulae dilexeruut te : traxerunt
me post te : i n odorem unguentorum tuorum corrcmos . > Annon hoc illad est, c Non impones
\
\
. i x
. c , *,
c , D a p i
.
' . ^
, \
, ,
. . .
.
, c &
; ^*
,
super illud incensum aliud ? Solius enira Christi ^ *
bonusodor in Ecclesia satis erit iis qui sani revera
.
sunt, quique alium odorem minime quaerunt, ut
\ , , ,
certe infelicee Judaei faciunt, qui illud tbymia- . \ ^
ma composilum ac tenue, id e s l , Gbristum,
^ ^
p r superbia, ludibrio babent, et sacri bajus ' , ,
acsanedivini odoris expertes remanserunt, alium
c
autem pro eo rccipient, illum nempe filiuro i n i - , *
quitatis,qui adversalur, etextoililursuper omnem, , , , quidicitur Deos, aut quod colitur; ita ut ipse in
\ , \
templo Dei, ut scriptum est, eedeat, osteodens se,
, , tV
Unquam sit Deus ; > qui divinum tabernaculum
, * "
etiam inquinat, cum sit fumus alienus, et, ot ita , , '
dicam,diabolicusfetor: 310 < Eriteniro, > inquil,
.
iuius adventus secundum operalionemSatanaa' .
PALL. Quid dicis, inlelligo; est enim perspicua D . . \
.
toa oratio.
. \
CYR. Propitiari autem super altare ibymiamalis
,
jubet Aaron semel in anno, umgentem sangume pu
rificationis peccatorum capita cornuura : Sancluni
, , " , t
enim sanctorum est, inquit. Quod tibi perspicuum
iaciet beatus Pauiug, dicens : Cbristus vero assi- \, c . > *
, , t
stens pontifex fuiurorum bonorom, per amplius et
,
perfectius tabernaculum non manufactum, id est,
,
non bujus creationis; neque per sanguinem birco, , * *
rum et taurorum, sed per proprinm sanguincm i n \ ,
troivit semcl ui sancta, aeierna redemptione inven , t-Vta Nam, ot idem rursus dicilrc Semelmortuas,

ev
rs
< T
Isa. vu, 9. Joel. i , 9.

* Galat. v, 4. Exod. xxx, 9.
Thess. u , 3, 4. Ibid., 9. " Hebr. , 11, 12.
Matlb. xxni, 8 .
Cant. , I ,
DE ADORATlOiNE 1N SPiRlTU ET YERITATE. L I B . I X .
613
. ' , " ainplius morilur, mors illi ultra doininabi, ,

t u r ; quod enim morluus est peccato mortuoe e$t
!. " ,
semel; quod autem vivit, vivil Deo . > Ingredie| , .
batur itaqae vfrjille admirabilis Aaron inSanclasan*
" ,
ctorum scmelin'annopcr sangaiaem purgationispec, * .
catorura. Yide autem rursus in hoc ipso Gbrislum,
, sanguine suo pro saluie omnram ac vila suam cru, \ , cem quodammodo aspergenlcm; crucis quippo figura
. sunt cornua,qii3e manuuni instar utrinque exporrecla
, prominenl. Igitur morluum quidem semel Ghristuru
.
intellige, sed eumdem c i natura Sanctum sancloruni
, " , , esse tanquam Deura. Est enim verax Joannes, qui
. *1, ,
a i t : c Ex plenitudineejus nosomnesaccepimus ; >
c .
est enim Christi particeps universa non modo visi \ bilis, sed etiam invisibilis creatura. Angeli namque
. " , et arcbangeli, illae etiam quae suprahos sunt nature,
, \ ,
ipsa denique Cberubira, aliter quara per Cbri , ,
stum solum ih sancto Spirilu sancta sunt. Ipee igi. ,
turest allare, ipse thymiama, summusque sacerdos;
, ,
ipse tlem sanguis purgationis peccatorum.
.
7 >
Te
. .
PALL. Recte sane dicis. Sed quid tandem sitsan , guis purgationis peccalorum, perspicue intelligere
.
nequco.
. ' GYR. Cum praefiguraret lex illam per sanguinem
, ,
purgalionem, et sacram illam victimam (Gbristum
* ,
inteJligo) per quem salvi facti sumus, et macalas,
; ,
ex peccato nobis inustas eluimus, ad bunc ferc
* , , c
modum dixit in Levilico : c Si autem universa con , 0 Q gregatio Israel ignoraverit,et abscondilum fuerit
, \
verbum ab oculis congregationis, et fecerint unum
, , ,
311 ab omnibusmandatis Domini, qnod non opor; , ,
tcl fieri, el deliquerint, et cogmtum fucrit ipsis

pcccatum in quo peccavcrunt, adducet congregaiio
,
vituium ex bobue iiumaculatum pre peccatb, etaddu
,
cel cura prope oslium tabernaculi leslimonii, et

nnponent seniores congregalionis manus suas super
, caput viluli corara Domino, c l imniolabunl vilulum
,
coram Doinino, el inferet sacerdos unctus de san .
guine viluli in tabernaculum testimonii, el inlingct
6 sacerdos digilum de sanguine vituli. Et asperget
, /&
seplies coram Doraiiio c regione contra veluui san ,
ctuarii, et de sanguine imponet sacerdos super cor .
nua aJlaris incensi composiltonis, quod csl coram
1
, D Domino, quod esl in tabernaculo teslimonii

, . \
Quibus de rebus copiosius a nobis alias dicelur.

Gonsidera rursus illum Eramanuei ut in vilulo pro
"
nobisimmolari, et nos a pcccalis liberare, et a sup ,
plicio eximere, et a poenis eripere, et per majus.
, ,
alque perfectius tabernaculum ingredi, non per v i ,
tulos, aut bircoe, sed per propriuui sanguinem ct
, ,
morlem semel guslare : nam, cum sublimis tn l i , gno penderet, ejas laius lancea perfossum sanguine
. *
etaqua manavit. Figuram porro crucisnon absurdc
-, . * tenenl cornua altaris eminentia, u l in superioribus
, ,
diximus.
.
t
Rom.
t i , 0, 10.
7 1
Joan. i , ! 6 . /
Lcvit. IT, 13-16.
. CYRHJJ ALEXANDRIM ARCHIEP.
C28
PALL. Rccle ais.
CYR. Atqui non sanguine solum, sed sancU quoqoe aqna purgari oporterfe, lex per a*nigma jussit,
quae via csl ad purgaiionem perfectissiraa, si mysteriam qood est in Christo cousideres.
PALL. Qaomodo tandem, aut qua ratione id osirndit?
. .
. "' $
, <<
. 6 0 0 ; ,
.
. .
;
CYR. Scriptam est enira ; c Et locutus esl Do. , c
minas ad Moysen, diceos: Fac labnim aeneuoi,
, ,
et basim iLlius seneam ad ablaendum : et pones i l - \ , .
lud inter ubernaculoro tcsiimonii et inter aitare.
; ,
Et effandes in illud aquam, et abluent Aaron et fi- .
lii ejus in eo manas el pedes aqua. Cura ingre-
dientur in fabeniaculuni testimonu, abluenlur . " aqoa, et non moriciitnr; vcl cum ingredientarut mi - , ,
nistrenl ad altare, et Qflerant bolocausta Domino, *
abluent raanus et pedes aqua. Cum ingredienlur
, /
MI tabernaculura testiraonii, lavabunt aqua, ut non
, ,
iporiantur: et crit 312
kgitimum sempiternum
. "
ipsi, etgeneralionibus cjus post eiirn . 1 Graliam
, *
.
igitur sancti baptisroatis in ea re praefiguratam es * . " 5
sc, noii est obscurum. Nam, curn baptrzamur, non

sordium carnis depositioncmconscquimur, sed i n quinamentis animi et cordis libcramur, et maculas , . ,
,
delictorum abluimus, Hlius gratia atquc bcnigntute

qui nos ad salulem vocat, JastiOcamur enim non
, *1
cx operibus legis, ut Scriptune teslantur , sed ex
. fide Jesu Christi. Illud autem aainiadvertas velim,
, ,
Aaron, et eos quibus qna Deo minislrare jus$um
* , & ,
eral, quamvis ex lege sincti essent, adhuc tamen
nqua manus ac pedes obluere, ila denique sacra ^ ', 4
nuinera obire, et in Sancta sanclorum ingredi om- ,
ni iormidine liberatos. In quo illud quoque lex ,
aperle et evidenter ostendit, atque ipsa res ge9ia , "
propemodum voce teslalur, eura eliam qoi ex iege , ,
sacer esse videatur, profanam apud Deuro haberi, , , ,
nisi abluatur aqua, vimque illam legalis cuUos non ,
esse ad purgandum satis efficacem. Iiaque, lamelsi ., >.
, ,
lege sanctiflcati essent, adbuc lamen abluebantur;
purgatur autem certe, quod purum est, nibil, scd
.
quod immundum et impqrum: ejusmodi quidpiam , ,
ipse quoque Cbrislus d i x i l : Qui lotus est, non i n - , , **
diget nisi utpedes lavet; est quippe mundus". 1
. 4
Scribit eliarri vir sapicolissimus Paulus, imposst- , , ! ^
bile esse sanguine taurorqm et bircorum auferri . .
,
peccala . Imperfecla est igilur lex ad sanctifica . ;
lionem, nisi iis qui Dei conjunclionero ardenter
, ,
expelont, baplismus quoque saJutaris accesserit.
^^.
|taque Joannes quoque Hle vir divinus, quamvis
,
tmmmis ornamcntis esset insignitus, et ad eam v i r ,
tutem progressus, ut jam ad summum vcrticem
,
pervenisset, ee taraen baptizari poscebat, cum Salyatori dicerel: < Egoopus habeo a le baptizari . i , ?
c . t
. .
PALL. Ila est.
'. ,
CYR. Nanus autcm et pedcs abluii, opcrum,
.
f t ad unamquaraque rero gerendara inccssus quon
T e
T 1
Exod. ,
48?!
Rom , 20.
* ôan. xm, 10.
" Hebr. , 4.
Malth, 111, U
29
DE ADORATIOSE 1N SPIRITli ET VERITATE. LIB. I X .
C30
\ . \ dammodo purilatem alque sinceritalem signifi ,

cant. Quod ubi accurate prestilerimus, permitli , tur u l interius tabemaculum ingrediamur, offera, musque Deo hostiasspiriiuales, eique bonum odo . rem evangelicad conversaiionis, ibymiamaUs inslar,
^ coasecremus. Neque vero inutililer prseciptt u l ,
, quivelint in 313 Sancla sanctorum ingredi, qui , . que sacra munera procuraat, abluantur, ne mo \ , riantur. Periculosum est euim, et baud iinpunituro,
. - ad Deum non pargatos accedere. Itaqoe nobis v i r
, ilie sapiens Paulus mandat ut, si mysticas bene , , dictioais participes esse veJimus, nos ipsos probc . \ , raus, atqiie iia denique accedamus : esse aulem
, banc IQ ejusmodi rebus negligentiam, rem periculi
\ ^ , \
plenam aperit, dicens : c Ideo multi inflrmi inter
. , - v
t imbecilles, el dorniiunt m u l l i : si enim noa
. , , judicaremus, non utique judicaremur: dam judi .
caarar autem a Domino, corripimur, ut non cum
0 8 f
boc mundo damueiour ' . i

PALL. Cerlum est igilur sacrum iliud labrum
sancti baptismatis gratiam praefigurasse.
GTR. Sic se habet, ueque prorsus ambigenduto
putes. At, 8i ejus praelerea opificii rationem consideres, multo eliam magis,nisi fallor, admiraberc.
Sic enira scriptum est de Beseleel, qui tabernaculi
opera fabricalus est; Hic fecit labrum aHieam, el
basim ejus aeneam e speculis jejunantiura mulierum, quae jejunabant prope osiia tabernaculi testimonii, in die quaifixit illud; et fecit l a b r u m , u t .
abluerent ex eo Moyses, et Aaron, et Olii ejus, m a nus suas et pedes, cum ingrederentur in tabernaculum testimonii; a u l cum pergerenl ad allare, u t
ministrareDl Deo, abluebantur ex ipso, ut conslituit Domipua Hoysi .
T
.
.
. . \
, , , \ .
\ ,
t
, ,
,
,
. , ^
\ ' \ \
,
,
, ,
, . >
PALL. Quid autem speculis opus eral? quve

. ; .
etiam illae quae jejunaveranl, fuere ?
;
CYR. Multae r e s g e s t baud aperte i n Scriptura
.
sacra explicantur, sed obiter Umen significamur:
.
, quale hoc est quod in manibus babemus. Nain ubi,
. , quive jejunayerioi, dum sanctum tabernaculum
, . " erigeretur, i d Moyses non exposuil; sed qujn fa , , ctum sil, nemini dubitare l i c e l : etsi enim parum
. ' \ , * , perspjcue, dictum esi tamen. Sed, boc pwetermisso,
D ad iilud pergamus.
.
PALL. Quodnam illud?
. ;
CYR, Nempe, cujus rei Cgura fucrint mulierea
. *
; - qua3 jejUDaverant; cujus eliam, quod e speculis labrum aeneum factum est.
;
T A L L . Atqui tui muneris csl id etiam expUcare.
. \ , .
CYR. Accipe igitur. Genus Israelitaxui^ curn

", ,. serviret iEgypliis, ac diu i n illorum kgibus vitam
traduceret, idola coluit: 314
P" "
, cipue apud mulieres iEgyptiomip, linea vesle i n .
dutts, adire templa, speculam sinistra, sistrum
, , dcxtra sacro habitu geslanles, eumque boppreni,
, , \
imo, ut verius ac melius dicam, contumcliara i l l ^
,
N
I Cor. ,
Evd. , 8 s*qq.
1 e r a t
39

S. CYRILIJ ALEX.1 SDRIM ARCUIEP.

, G*
.
,
,
, &
. ^
^
, \ , **)-, , ,
, ' , "
, , ,
,
, \
, *~
. \
, , , )
,
, , *
, *
, . " I I ,
,
,
;
. ;
PALL. Ego Tcro quidai fatear?
CYR. Jejunavcrunt porro ese mulieres ad ostia
.
sancli tabernacuH, idque praeclarum est, ac scitum . "
senigma, qui i n Cbristo JHStiGcati sunt, eos non per , '
eanguinem ingredi hi ecclesias, sed potius spiri ,
tualibus bosiiis insignitos, et temperantiam atque , continentiam et mortiflcationem quamdam camis,
quasi donam quoddam offerentes. Exbibele enim, > , ,
t inquit,corpora veslra bostiam vivenlero, sanctam, , , , ,
Deo placentem, rationabile obsequiuin vestmm . i
, , ^
E l iterom: GloriOcate igilur Deum i n corpore . *
vestro . > Igitur, quae cum tabernaculum erige- \
retur jejunavere mulieres, animarum imaginem re- , ^,
feronl, quae non Mosaicisadboc mandatis instituuft- , tur, sed jara spiritualem polius, cvangelicamque
conversalionem ostendunt, terrenasque voluptates ,
non sine labore calcant, et, duro exsecranda illa ,
315 atque nefariacarnalislibidinis crimjoa sobire ,
non suslinent, praeclarc ad illam incorraptam pul- .
cbritudinem reformaDtar. An vero non haec est no- "
slra i n Chrislo vivendi ralio, qui ad sanctificalio-
nem, gracilitatemque illara spiritualem vocati su- ;
inus?
PALL. Maxime vero.
. .
CYR. Alque haec quidem hactenus de sacris i n . '
slrumentis dixisse sufficiat. Jam vero ipsum laber- . , ,
naculum quomodo positum sit et exslructum, con-
sideremus: qoarovis aulem ea rcs recondila sit, . , '
noslrumque modum euperet, nihil lamen officit , ,
omnino quominus undiqne sludiose colligamus
,
quod utile sit, et ea otiam q u longe sublimiora
.
sunt, quoad possumus, aggrediainur.
<tt!
quideio, qua? inter cxleras raasiuic excellereni, et /

sacris essent iniliala?, v i i oblinebant. Mtdieres
igilur ex genere Israel retiquias illias caUas quem
in iEgyplo servaverant, caiain sua sapeilecliH rejttrissent, haee ipsa, inqtiam, specula oblationis
oauu deiukrunt, eaqoe ad labri usum translata
bOBl: curoque aanclum Ubernicnlam erigeretor,
iltae jejenaveraal, ad oslium atsidentcs, et per
umnia caste degenles: qtio facto sigaiftcabatur, veriore jam in labcrnaoulo manifesio, id est, Ecdesia, quod tabernaculum fixit Deus, et non bomo,
ut feeaU Paulus s c r i b i t , tempns jam csse profecto, a i , qui ad Teneratioitera d&raonionun gregis
dicati erant, ia sacra vasa mateniar, quae sint
ad saHCli baptismalis receptionem apla; adeo at
ornamenlis, q u supra legem sont, excellere pos- '
aiat: hoe enim est, ut opinor, e gentilium speculis, teu diabolicis thesauris labroro aeneura fbrrnart, m quo jam aqua sit, qoa ipse quoque Moyses
purgetur, quxque ad ablulionem nimirum spiritualem legalt sacerdotio sit usui. An tu ipse, Palladi,
qui in errorc seducti crant, et daemonia coluerant,
cos non vasa fuisse diabolica censes?
1 1
Hebr. . 2.
Roin. , I .
I Cor. 20.
DE SPIRITL VERITATE. LIB. I X .

654
. .
PALL. Recte ais.
. ; ,
CYR. Ac, ei quis b c velil nimium subtiliter er 4 ' plicare, looga erit unaquaqoe de re ac maltiptex
, oratio. lllud lamen sciendum est, ex illis inslrumentis
, quadam contemplationem attingere, et ad ratioties
,
mysticas pcrliaere, quaedam esse ad ornatum et
, , , osom tabernaculi fabricata. Orationia itaque loa , giludioe, quoad fieri poterit, circumcisa, breviter
, - dicam, narrationemque perstringam. Dicil igitur:
, ,
c Et facies tabernaculam, decem aalsea ex bysso
. * torCa, et byacintho, et purpora, et coccino oeto.
, , Chcrubira opere textomm facies ipsa : longitudo
UHiusautei octoct vigtnti cubilorum, et latitudine
qnaluor cubitorum eril aulaeum unum: eadein men ,
sera erit omnibus aulaeis. Quinque aulem aulaea
, , erunt sibi invicem cohaerentia, alteram ex allero,
.
et. quinque aulaea eruat cobaereiitia alterum alte r i *. Decem itaqae cortinae suut, et inter se ar, ,
ctius coneertae; m u l t namque mansiones sunt
, . apad Patrera: ei qui i n illis babitant, unum pro*
, feeto omnibus est, ac pium propositum, uoa etiam
. , , , de Deo cognitio; ia pacc namqae vocavit nos Deus,
, ut scriplam e s t * . Poteris aalem decem aukea, si
, placei, accipere, atque exislimare saauaaoi esse
, ' , Ofonium, quae ubiqae sunt, Ecclesiarum, quae mi ' nime in diversas seatcnlias el compugnantes opi . niones diviss suai, sed coajuncte sptriiu, et per
, , . unilatem, quae est in Cbrieto per fidem, quasi i
, unorn constrictaB: ubiqaeeaira et ia oianibus unua
Doraiaus, uaa fides, unuai bapiisraa". Uniuscu.
. fk&* * *'* ouv* j J A ,
v u i m n u a , u a uuva, wuww a p u o m *
. uuiustu - jusqae &Um aubci latiitfdo quatuor cubitorum est,
, ; et viginti ct oclo loagtludo; 316
' quidem
, - ainigma operosius esi atqoe subtilius : illud tameii
; obscure ac latenter eo signtocari arbitror, legis i n , , * slitutionera admilli in Eccleaias, angustam quideqi
, , ittam propter liuerae obecuritatero, sed teropore i n
. loBgQm progrediente, fiaem babitarani in ipsoGbri, sti mysterio, id est, oetavo die,seu ia resurreclione,
, qaaoeiavodie conligil: finisquippelegis acpropbc, tartuB, Gbristus ; ad quera eliam beatue David cla * mabal: Latam maDdatum taura n i i u i s " , Sori->
, , bitetiam bealas Paulus adeos qui culium lcgU
, Ghriftti fidei pra3ferebanl: Os nostrum apertuui cs(
. - ad vos, Gorintbii; cor noslrum dilatatuin eel: no\\
. , - ^ angusliaroini in nobis; anguftliamiiii auiem in v i sceribus vestris : eamdcm autem habenles rerou;'/* . ^
nerationem, tanquam liliis dico, dibtamini et vos.

Nulile jugum ducere cuai iofidelibus . Vides i g i , ;
l o r qoomadmodum velle Judaeb incredulis adhawere post fidem, ea q u * in lege suut loqueiitibus^
i n xngiisUim aadocat?
PALL. Ialelligo.
. .
CYR. Sunt aulem aulxaram vcla ex bysso t o r u ,
. et byacinlho, et purpura, et coccino nelo, Variu
, ,
. est enim Ecclesiae ornatus. Idque eiiam beatus David psallendo canit, sie de illa dicens: AslUU
. ,
C&1 % regina a dexlrts luis in veslitu deauralb, circuuw
dala, variegala " : ornamcnluui autem ipsius ae
,
6-3
e t
1 seqq.
Eiod.
PxaJ. x u s 10
k
1 Cor. , 15.
Eplics. , 5.
e T
Psal. cxvm,
90.
" I I Cor. v i , 11-11.
035
S. CTRILLI ALEXAXDRINI ARCHIEP.
multiplei decor Christus est, qui, cum enos se- . \ *

, , ,
caitdam naluram sit, figuris Umen multis ac diversisintelligilur, velul,ne)ongius abeam,et bysso lorla, \ , *,
quod iilud ex Deo Palre geniluiu Verbum, curo lenue , .

sit, e l incorporeum secundum iialaram, torlom est
quodammodo, eo quod cum carne quasi conser- ,
Uim esl. Byssusest igiiur torla: hyacinlbo praeier- . ,
ea simile, quia non ex lerra, sed saperue, ac de , , , *
coelo: nam byacintho perstmile est boc sublime, et *
sapernuiu, e l aetberiuin corpus, quodad ipsura us- , ^
.
que firmaraenlum perlinet. U l hyadnlbus igitur,
quia decoelo est: purpura vero, quia minime ser- , , ,
, ' , .
us, lanqoam faclus, sed ex Deo rex, et universo
ram Dominus. Tortum porro coccinum, qaia com
?, ,
esset cum carne consertum, ut mododixi, ettamen
TcreDei Verbum, suum sanguinero pro nobisdedil; ^ , & .
sanguinis quippe signum esl cocctmiro. Cberubim , * ,
aaiem depicla erant in pcllibus;quain re aptissimc ( ,
fbrtasse signiflcatur, summis ima conjuncta, 317 ,

atque coeleslibus virtulibus terrcsirem Ecclesiam
eese connexam. 111 ud autem scitu dignum est, ea- .
picntissimura qooque virum Salomonem in parieti- , .

bus templi Chcrubim insculpsisse, atque ad bunc
eumdem raoduraeffeclarti illam eese dorous descri- '.<*
ptionem qux Eiechielis voce sigoificalur . A u - . . laeorum porro legmina sant vela capillacia ansis et .
circtilis constricla: operimcnla preterea superjecla* , ,
byacinlbinae pelles, et pelles arietum rubricaue, , , , *
quaeCbristnm Ecclesiae protectorem indicant; per
byaciiUbum rarsas, atpole qui e COBIO eit, sape- Q , ,
, . >
risque locis; per colorem aalem nibruro, u l qui in
carne sil ortus; Ulis est enira quodammodo carnis .
color.
PALL. Harara reram contemplalionem noii ab. .
surde se babere censeo.
CYR. Columnae tulem aulaconjm i n latitudine
.
quidein cubitum ac dimidium babent, in longitudine
denos; earuraque tum capita, tum corpora erant , *
auro conepersa, blnisque basibae, iisqae argeolels , .
innitebantur, I n singatis porro colamnis mrsos , %
Cbristashitelligitar, Ecclesiae fulcrum, ac veritalis , *
firmamentum, ut Pautasail". Omoia vero ipse con- .
firmal et continet; nam per unum cubilum alque .
ditnidium tum perfectas, qood ad naturam divini- , . /
latispcrlinet, tum vero minor, i n mcnsura huma- D
^
4 ,
nitalis oblique significalur. Neque vero absurdum
. ,
esl, si dicamos perfectissiinuro qaidem esse Chri, ,
slum, ut in inlegro cubito, cura Deug secandum
. ' ,
naiuram sit; eumdem (amen u i in dimidio cubito ex .
humana natura submissiorem. Nihil est eniro in re- . , ,
bus orlis perfeclum : porro ille Unigenilus, cum
.
dives esset, pauper ia nobis faclus est, ac sese ad
exinanilionem demisit
PALL. Ila cst.
. '.
CYR. Non igilor aequare polerit divinitalis excel . ; ;
leniiam bumana natura; id cnim Oeri minime poiest.
* .
Raque, ut qui nostri siuiilis factus csset, atque
, ' >
&
Exccb. XL, 4 7 . I T i m . u i , ! 3 .
HCiir.Tiii,
"7
DE ADORATIONE LN SPIRITU YERITATE. L I B . I X .
, eliara intelligereiar, dicebal : Pater major me

, , est ; cum lamen ex nalura divinitatis aequalis
.
sit, et nibilo inferiorexcellentiaGenitoris.Longitodo
, . vero columnae decem cubitorum erat; est etiim Cbri, . , stus, quod ad divinilalis sublimitatem perlinet,

perfectissimus; porro in divinis Litlens denarius
. , \ nuinerus perfeclionem significat. Aureum est pra>
. - terâ columnaj caput, et ilero corpus; esl illud \ i . - cissim de Virgine tcmplum sumroa iitius naturae
, , inhabilatione praedives : 318
divinilatis quippe
, . symbolum est aurura, cum omnibus praestel, si
. metalli rationera consideres. Basis praelerea ex ar\ , , genlo, ac duobus constat; splendel iteui in lerris ,
, > \ et illustris est Christus; unde illud e s l : c Deus Do * ; niinus , et illuxit nobis *; geminaque esl ejus co. , , , ^ giiilio, utrumque enim in eo Deus et bomo intelli .
gtlur. Hoc enlm est, ut opinor, duplicem habere
quodam modo el argenleam basim.
. .
PALL? Recte conjicis.
. , .
CYR. Illud lamcn auimadvertas velim.
. " ;
PALL. Quid istud tandem ?
.
CYR. Nam, curo ad decera aulaea loluro tabernaculum porrigi jussisset, haec interponit verba: c E l
,
Bippz-, facies vela capillacia lcgumentum super tabernacu*
;, ^ l u m : undecim far.ies ipsa vela, longitudo unius vcli
, erit triginta cubitorura, et qualuor cubitorum lati tudo veli imius: eadeni longiludo erit velis undecim.
Et conjunges quinque vela inler se, et sex vela in
^ .
U$ , idipsum ; et duplicabis velum sextum in facie taber, ^ Q naculi; et facies ansas quinquagiula in ora veli
unius, quod est intermedium in commissura : ct
quinquaginla ansas facies in ora vcli cohxrenlis
,
secundi . Quidnam esl boc, Palladi? nam, cuiu
. dccera aulaea erigat, quae causa est cur non t o l i ^
dem sint vela, sed unum superfluat, nimirum
, ,
undecimum? Cotijunges enim, inquit, quinque
; .
vela inter se, et sex vela inter se.
, ,
* ; , , , .
. .
PALL. Ego vero quid dicam, non habeo.
. ' .
CYR. Alqui ipsa collocatio perspicuum faciet
quod quaerilur.
. ;
PALL. Quo tandem roodo?
. CYR. Nam quinque aulaea, inqoit, inlersecon , ^ nexa fieri oporterc, quinque ilidem allera, eadeio
, - figura, eoderoque raodo opposila, quibus e rcgione alque ex adverso ereclis, ex aquilonari lalcre,
.
verbi gralia, et auslrali, aul certe ab ortu ei ab
, ^ ,
occasu, undecimum jam inlermedium latus efficie ,
bat quod illa deccm aulaea sejungeret, duas in
,
partes divisa, quo cx lalcre undecimum velum
, , '
tendebatur, annulis atque ansis ulrumque latus
^ .[], ;
* ' conlinens : hujus juoque lateris columnse caeleris
similes erant, numero tantum pauciores. Nam iila
, ,
. , quidem decem vela, ut iam dixi, per longum por , rigebantur cubilis octo el \ i g i n t i , sed undecimuia,
<, - quod medium eral Inter caetera, cum lopgitudioe
, (
latiludincm quinquc reliqiiorum srquarct,
319
4
J.mn. \ i v , 28.
Psal. cxvn, 27.
Exod.
xxvi, 7-10,
S. CYRILLl ALEXANDRLNI ARCULEP.
6>3
q u * singula qualernos cubilos habebant, ad v i -

cenum cubitomm spatium protcndebatur. llanc
ob caasara i n q u i t : Et duplicabis velum sexlum
ante faeiem labernaculi : ne, qaod protensum
redundabat, tabernaculi pulcbritudtni olTlccret. In
boc i g i t u r , quod caleris medium intcrjccium
erat, et tanqoam undecimum, sacra illa divinaque vasa collocala eraiil, quae in se ipsis vario
modo illum Emmanuel iigurabant : ac fortassis
ille numerus boc quoque signiGcabat, in exlremis
speuli lemporibus, et andecima ferme hora, CbriHuro et Ulud tabemaculum, quod Cbristum cottlinebat, idest Ecclesiam, apparoisse.
040
), [] {) . * \
Oi^jJtv , *&

.

, & *
,
, }
, , *
, .
. , , :
PALL. Nibil absurdi est, ut vidctur, existimare
\ \ .
bujus quoque rei ralionem apte redditam esse.
CYR. Postquam igitur vcrba dc labernaculo fe- & .
, \ , , ,
cit, ac figuraspraebuit: c Ellacics, iuquit, atrium
,
tabernacalo in lalere, quod rcspicil ad austrum,

ct lenloria atrii ex bysso torta: longiludo cenlum
* ,
cubilorum eril uni lateri, ct coluuanae eorum v i
' \ ,
ginti, et bases earum viginli aeneae, et circuli ea . rum, elarcus earum argentci. Sic ctiam i n latere

quod est ad aquilonera, tentoria longitudine cen , *
tum cubitorum, ct columnae eoruoi viginli, et bafcSGarum viginti aeneae, etcirculi earum, etarcus ,
.
columnarum, et bases earum inargentataB argento.
,
Latiiudo autcm atrii, quae vcrgit ad mare, tentoria
,
, .
quinquaginta cubilorum, coluninaeeorum decem,et
,
bases earum decem
Animadvertere igitur an
gusta quidera priora illa au!a3a fuisse, et quae ad Q
* *9 * . >I.AC
Aiikil/VKnm
JAA.J.
. .
I _ .1 .
J
/Vl i \ J %
7< fpittftft
ft*f
ttTiVfif
t

,
Av*tf?l

ires cubiiorum
decadas
perveoirent:
laliludine
*
'
,
*
namque quatuor cubitorum eranl, longitudine octo
* * * ,
et v i g i n l i ; quae vero post illa sequuntur, lala adeo
, , ,
ac longa; centum enim per centum babebant, et
.
quinquaginta, per quinquaginla, pertinebantque

boc quidem ad ortum, illud vero ad occasum et

austrtim.
. ;
PALL. Quidbam tandem boc aenigma signiGcal ?
. , CYR. An aon boc illud csl plaae quod olim per
Isaiae voeem Ecclcsiae in exlremis lemporibus de c

claralaj promissum c s l : c Dilata locum Ubcrnaculi
,
tui, el vela aulaeorum tuorum; fige, ne parcas, ad . , , *
huc in dextram el sinistram exlende ; > angusla
.
enimeral initio Chrisli Ecclesia, poslea ad orlum,
et occasaro, et seplentrioncm, el austrum dilala- , ,
,
tur, et ad omnem locum pervenit.
.
. .
320 PALL. Yera dicis.
.
CYR. Animadverte autem alias oranes coluronas
, , decem aulteoram, et iilius intermedii auro conlegi
,
]HS$isse, sed basibus duplicibus innili ex argenlo
, .
factis. Atque bujus rei qaoque ralio jam reddiUi
est, ut opinor; c&terum longonim latommquc , ,
,
aubeorum columnas alia ratione cxornari j u b c t ;
. !
nam a capite ad pedes ornari argento p r x c i p i t ;
,
sed basibus niti aeneis ac deargenlalis : id quoquc
iioii absarde Cbristi (tguram gcrtt; aiquc argcnlo
.
e
* Exod. , 9-12.
Isa. L I V , 2.
641
DE ADORATIONE IN SPIRITU ET YERITATE. LIR. I X .
642
" , quidem significalar, luminis instar illnm splen,

duisse, cum at Deusradiis nimiram spiritualibns
. " \ fulgeret. Claram vero ac rcsonantem i n terrisejus
'^Xfc
, ' ,
predicationem, id est, prseconium evangelicum
, fuisse, aes illud deargenlatum oblique nobis indi . * cat; nam aes qnidem resonat, sed argentum
x x l ,
clarom est ac lucrdora. Inest autem otramque in
. - evangelico praeconio: ac videre licel Salvatoris
, \ , nostri prsedicalionem summa pielate claram ac
, puramesse, et per universum orbem terrarum reso \ , nare. Quod si quis velit sanctos apostolos el cvan . gelistas, u l in ejusmodi colnmnis praefigurari, isnon
\ absurde cogitabil: sunt enim sane quasi deargen , . tata3, caro suil Chrisli illuminanlis parlicipes. Ita , que a i l : < Et erit splendor Domini Dei nostri supcr
. - nos . Appellantur pneterea: Lux roundi.
t * Quid? nonne iidem aeri deargcnlaio insistunl?
*. " \ , nam velut firmameutum quoddam illoram esl,
\ . quod splendida, resonantiqne pradicalione utan , \ t u r : Dominus enim, > inqirit, c dabil verbum evan . t , > , gelizanlibus virlule multa ' . Speciosos item easc
. > pedcs cvangelizantinm bona, scriptum est*.
,
.
PALL. Recondita est isla quidem expositio; eed
. , , .
tainen ad veritatem proxime aceedit.
.
CYR. Cum igitur de aulaeis precipere desri&et,
, \ ad olei, el ungnentl, et Ibymiamatuni compositio nem Iransit, ita dicens: Et tu prcecipe flliis Israel,
, \ , ; et accipianl libi oleum ex olivte, defaecatnm, pu* - C ram, contasum, ad lumen, ardcat locerna sem, , , - per in tabcrnaculo testhnonii, exlra vclum quod
, est super arcam teslimonii, et accendet illam Aa , ron, et filii ejus, a vespera usque J 2 I manecoram
' ' Domino, legilhmim seropiternum in progeniesvc , , ttras a Gtiis Israc 1 .
, . >
PALL. Quid istad tandem est?
. ;
CYR. Neoessartam sane in prhnis ot declaretnr,
. , * , et scitom esse aenigma censeo: nam septem lucernis
\ , ardentibiis, ac semper in tabernaculo locentibtis,
, Cbristi Hlaminatio aptissime comparatar, qtiae ad
\ - aninos edelram Bluitrandos, atque accendeados,
compiend69que suiBcit : nam septenarias iramerua
, , .
' ubiqae signiiicationem perfectionis insinuat, ot cnm
. - D verbi gratia dicu : Sterilis antem peperit septem *, > \
id est, plurimos, et quot opus erat ut sati9 esscnt.
, , ,
Accendnnt porro biceraas Aaron, et reliqai sacer . *
, \ ' doles, qoi ei successerunt; non enim exstbiguitor
. " illa Christi illuminatio, quae in ecclesiis, eorero qui
ad sacerdolii munos eligunlur, probitate servalur,
, dum rectis disciplinis animos credentium iHostrant.
Hoc enim, ut opinor, est a vespera usque mane ar. , , dere luceraaa. Teaebras autem esae puto errorem,
. ad qucm diabolu impellit, ac spiritualem qaodam , TtvA roodo noctem anirois hortinum offasam, censeo ne ,
farioram hserelicornm obscuras tenebricosasqoe fatxvii, 12. * Isa. L I I , 7.
Excd. xxvii, 20, 21.
Psal. , 17. M a t t b . , 14.
Psal.
* 1 Reg. u , 5.
0
S. CYRILLI ALEXAXDRIM ARCRIEP

bulas.Perpetaura igttor ac juge noslri Salvatoris l u -
men in Ecclesiis videbitur, si earum magistri divina
evangeltcaque praeconia recte interprelenlur. Purgatum porro est oleum ; nam ab omni fcecc aique
crassUudine prorsufi remota est illa dc divinis dogmalis recla ac vera, et omnis v i l i i expers pntdicalio, quae illam Salvatoris nostri illuminationem seinper excilal; non quod ipsa per se aliquid ad Chrisii
splendorem adjiciat (uam illom putare bominis
opera indigere, summse demcnUae esl), sed quod,
eam lox vera et spleodor Pairis sit Cbristus, doctoram rcclis prsedicalionibus idipsom, quod revera
est, credeulium menlibus appareat.
* .

., i f
*
. - ^
;
( ;
,
,
( &
), " *
* i
, : :,
* ,
. D- ;
,
.
. " , Tjsttvipc*
, ,
20 ,

.
, *
;, , ^
, .
,
, /
.
, i * >
, /
. ,
y*mm;
. '&^
,
( , , ^*
) , & ;
, .
*
. Tfc
, '
, ,

. ,
rilualie a nobis offcrtur, quae Chrisii illuminatio- D , . > ;
nem
imbuuntur,
exslingui ~non
"""" in iis qui mystcriis
"
"
"
, , )*
ainil. C&terani extra velum lucerna? el imponuntur
, ,
et accenduntur. Nam Christus, quia secundum na . turam lumen est, non indigel lumine; sed nobis,
,
qui eo ipso quod sumus orti, exlra divinitatem stt.
PALL. Cur aoiem olenra ex olivis eese dicit? Nam

Terba tain accarate dicta fortasse conleroplatioDem
aliqnam necessariam conlincnt.
CYR. Optime exislimas. Dicam itaqae quod in
mentem venit. Non ex olivis solum, Palladi, olci
asttai quaerere solenl ejusmodi rerum periti, sed ex
aliis quamplurimis alienis, lerreslribusque seminib u t : alque illud quidem sincerum ex olivis est probatissimis; adullerinum porro, et vi quadam, et ex
arte faclam, 322
quodammodo miDime verum,
illud nimirum, quod e terreslribus seminibus conficitur. Sincera igitur ac verae predicationi, qtue
per supernam gapienliam iis qui sunl idonei eubmiuistralar, oleam ex olivis confectum aptissime
comparalur. Illud vero genus, quod cx bumanis cogilatis ei iostinctu daemoniaco repertum esl, ei per
amile oleo videtur, quod ex quoruradaro arte et labernariorum opera cooficitur, cujusque usus esl
minime legitimus* Iautilis porro est ejusmodi pnedicatio, et rejicienda, et oronino ad ecienti Christi
illuminationem ineiDcax. Ilaqae in Ecclesiis minime
recipilur, neqae fragrantiam sancti Spiritus habet:
Neiao quippe dicit, Doniinus Jesus, nisi in Spir i l u sanclo ; neque sinceritatcm ac puritatem
veritatia, aul asum aliqaero, qui inlelligentiam adjuvet. IUud autero observes velim, legem praecipere o l a filiis Israel ejusmodi ex olivis oleuro afferatur : atenim paulo ante dixi, prsediratio verilatis Deo lanquam fructus quidam alque oblatio spie l
mu8,suum lumeo immiitil. b l r a velura porro arca poaita erat, ad Christi figuram aique bnaginem m
ferendam.
PALL. Recle dicis.
. .
CYR. Deinde inquit : Et locutus est Dorainus
.
ad Moysen, dicens: Et tu accipe aromata, florum
,
royrrbae elecia; quuigentos siclos, et cinnamomi fra- ,
grantis ejus dimidiam, ducentos quinquaginta, et
, , -
*i
Cor.
645
DE ADORATIONE IN SMRITU ET VERITATE. LIB. I X J
646
; , - casiae quiagentos siclos sanctuarii, et olenm ex o l i ,

vis, et facies iltad olemn troctionis, sanclnm ongaen,
tum compodtum arte unguentarii. Oleura oncljo
. " sancta e r i l . Et onges ex eo labernaculum teslimo. nii, et arcam, el candelabrwn, et oninia vasa ejus,
, el altare incensi, ct altare bolocaustoruro, et omnia
, vasa ejus, el mensaro,etomnia vasa ejus, el labrum,
, et basim ejus, et sancliGcabis ea; et eruniSancta
, , sanctorum; et omnis qui tetigerit ea, sanctiOcabi ,
tur. E l Aaron, ei fiiios ejus unges, et sanctificabis
, , eos, ut sacerdolio fungantnr mihi. Et ad 323 M
, \ * " Isracl loqueris, dicens : Oleum linitio unclionis
, . sanctum boc erit vobis in progenies vestras: super
" , carnem hominis non linietur e i eo; et secundum
. ; - banc coropositionem non facietis vobis ipsis sinii, " liter. Sanclum est, et sanctificalio eril vobis. Quis * quis fecerit simititer, et quisqtiis dederit ex eo alie , nigente, exterminabitur a populo suo . De qualiuie
. " ,
igilur, et compositione, inaequalilate eliam, quod
. , ad pondus pertinet, dietorum aromatmn nihil equi * , dem babeo dicere; sapientibus eoim veritas chara
, , est; oleum porro com aromalibas misium signifi , , , cal, ut mihi certe videtur, illam in Christo per Spi , , - rilum sanctificationem, qoae mieericordiam conse*
* .
cutis tribuitur. Unde esl illud : c Impingnasli i n
, , oleo caput meum \ Ungitur aotem ubernaciriam,
,
ct omnia quae i n eo sunt; nam locas quoque fit
. ,
sanctiflcationis particeps per eum qui in eo babit ; ; . tal. Sanctificanlur vasa quoque eo qui illis conve , ,
nit modo, u l ad exbibendam Deo collum, usaro

praebeant. c Et qoi tangit ea, sancttfieabiior. Ab
. , iis igitor qui profani adbuc sunt, sanctas eacrasqne
/ , res conlingi nefas est: t Qase enim sociclas luci ad
, * . tenebras ? sicut scriptum est. Interdicit autem
; oiunioo ne similem buic olei composilionem sibi
UpA* t ; factant; solius enim Dei proprium est sanclifieare,
. ' eaque res illi tanqnam exiroia triboenda esl; nam
, ortae condiUeqne naturse qui tandera inesse poterit
' , facultas sanclificandi caeteros, qua2 ccelilus imparti , - tam sanctiQcalionem vix aeeequi potest? Cui potius
^
convenit vocem illam sanctoruin viroram ineonare:
, ;
Qutd babes quod non accepisli ? Quineliain de
. ' uoigeoito Fiiio ioquil Joanoes : Ex plenitudine
. ejus nosomnes accepimu* . E t : < Non ad raen5
; ^ guram dat Spiritum . > Sed potius, CUIB sil fpso

, c
fons sancliflcalionis, iis qoi digni et idonei sunt,
. , Spirilum admelilur, et ralionaleni creaturam sanctiAWi , /
ficat: c Super carnem vero bomiais, t inquit, > non
, ; , linietur ex eo. Alqui jusserat ut cx ipso toro Aa c ,
ron, lum ejus i u sacerdotali munere socii ungereo, , - tur. Est igilur sacrum illud genus eupra bominem,
' , ' ulpote quod Christi particeps est, qui crealuris om. nibos cxcellit, ob eamque causam, cum ad superio^ , rem ipsa qnoque nalura digniiatem nos eveberet,
. 324 alqae a terrenis rebos qoodammodo praeeide , r c l , superisque conjungeret : P a t r e m , inqoit,
, < > , , <nc vocelis vobis snpcr tcrram; unos est enira
I Cor. iv, 7. loan. i , 16.
Joaa.
ExoJ. , 23-31.
' Psal. , 3. * I ! Cor. , .
i m 34.
4
1 1
047
S. CYRILLI ALEXAXtHUM ARCUIEP.
64$
Paier vetter, qui eat in ccelis; omncs aatem vos fra-

, , &
trceesUs*'. Exlermioationis autem poena iis constiluta est qui ex eo atienigeiue dederint : Ne de- . * *
tiieniiD, > a i l , eaacta canibus, neque projicialis * , , ,
inargariias veslras ante porcos " . Nara, qoa? recoo-
.
diia sonl, et aandis donlaxai cenveniunt, ea nutta
ratione habila, iis qui sont adbac infideles, pfodere, , / ,
pericali plenum e i t : neque emm qui profani sunl *
adbuc, et iramodica impurilale laboraiit, sed sancio ,
.
baplismate pargati sanclificanlur.
. .
PALL. Yera dicis.
. ,
CYR. Eadtroque ratione ac modo tbymianialis composittonom fieri jnssit, dicens: c E i i u cape i i b i ipsi ,
aromata, stacten, et onycbem, c l galbanom soave * ,
, , <
e t a u , et ihue lacidam; paria inter se e r u n l : et laeient ex ipsis t h y m i a m unguentarian, opoe com- , ,
* , ,
positionis uogoenUrii mislom, param, opos sanc U i . Et comminues de i l l i i minatim. Et pones e . ,
regkme tesUiDOnii in tabernacalo teetiinonii, oade
ianatefcam tibi inde. SancUm sanctoram erit robis , . "
tpymiaaia. Secandum banc conipositionem non fa- .
ctetis vobie ipeis; in sanctificaiiQneoi erit vobis Do- 5 '
. , miiio. Quisqois fecerit ftimiliter, l ejtts odore fruatur, pcribii de popolo s a q . Rarsas bic focus la- , .
,
tenter aobU indicat qmse propria sont ac prsecipiia
.
iilioe prseeUnUssira* omaiam naturee, ea ad nollara
rem creatam eseenli* ratione pertinere posse, omnl- ,
noque quod ad digaitatis rationero et bonorom excel* ,
lentiam perlinet, commooe ereatars com factore ,
alque Donino nibil est. Meniaerimvs auiero dixitse .
iV
nos, altare anreura, et ipsum tbyntama leime alqne C

composicum Cbristum esse, atque ipsoro Eromanuel
nobis utroque signibcari. Igilur, si ad Cbrisiwn rofertar thyraiama, cura mimra inmodvm saaviodore
sit, noii (kciemue nobis tbymioma illi simile; nam a l terum praetcr ipsam recipiemus neminero, eicui nfmirora infeHces Jud*i filium iniquitatis; i i namque sibi
ooroposuisae deprehendontur ad simiHtadinem illius
odorali atqae cximii thyiniaraatie quod Deo el 325
Patri dicatum est, qui odorem no&Uise suse nobisraanifestavit in Filio, per qnem nos quoque bcne olemos;
non qnasl nobis tbymiama illad tenue composoerimus, sed tanqaam illius participcs, cnm et gralia
sancli Spiritus uncti simus, et per Christianam con-
vefsalionem commendari studeamus.
PALL. Per oinnia igiltir oa quse in tabemaculo
erant, Christi nobis, at videlar, mysterium adumbratur.
CYR. Prselerca admirabere, si didiceris ettam
ipsos opifices tabernaculi in se ipsis Cbristi imaginem referre.
PALL. Quomodo tandem? nam istud quidem excogitare nequeo.
CYR. Scriptum est iiernm : c Et locatns est Dorainue ad Moysen, dicens : Ecce vocavi ex nomine
Beselee! filium Uriae, Glii Or ex triba Jada, et re1 1
Mallb. xxiii, 8, 9.
* Matth. , 6.
l k
, ,
* . *
(
), ' .
" * , *.,
.
, * , ,

, * ,
, * *
, ,
.
, , ,
,
.
. ,
/ , .
. ; >.
/ . *
, *1
,
Exod. , 5-1-53.
DE ADORATIONE $ SPIRITU YERITATE. LIB. X .
$49
f0
, \ ; plevi eum Spirilu divino, sapienlia, c l intelligeniiac,

et scienlia?, ad excogilandum in omni opere, el fa\ . \ \ )
brcfaciendum et operandum aurum, et argentuni,
, \ , \ et aes, et hyacinthum, el purpuram, el coccinum
, , \ ,
netum, et byssum lorlam, et ad lapides elaboran , ,
dos, et ad lignorum opcra fabrilia, ad operandum
\ ,
. \ - juxla omnia opera. Et ego dcdi ip&um, et Eliab l i lium Achisama, ex tribu Dan; et omni qui sapier.s
, ,
esl corde, dedi sapienliam; et facient onania quac, ,
cunque praecepi * . Animadverte igUux praecsse
. "
quidem opificiis Beselee), EJiab vero opera efficere.
, .
. ;
PALL. Quid vero istud est ?
. ,
CYR. Audies jam : Judas et Dan ambo quidcm
, * ,
ex genere Jacob fuere; sed ille quidem ex Lia l i . \ bera susceptus, bic ex ancilla Bala. Beseleel igitur
iigura est evidens Christi, qoi secundum carnem
, ex tribu Juda exstitit, atque ex nalura vere libera,
, niroirum divina illa atque soprema. Eliab quoque
. * \ , illorum figuram oplime prae se fert, qui ex Jerusa , - lem ancilla nati, Chrislo cooperali suni, apostolos
\ - dico et evangelistas; Dei enino cooperatores fuc rant, in conslituendis Ecclesiis propemodum labo . rantis alque operam dantis. Conferebant eliam ex
\ studio ac probitate operas ad taberbaculum conti \ , ciendum 3 2 6 omnes, qni erant sapientes cordc,
,
doctonim imaginem tenentes, qui suo quisque tem , \ pore futari erant, quique ad Dei opera, et quae .
cunque ad utilitalem Christi Ecclcsiae pertinent,
efficienda omni studio curaque incumbunj.
f
Eiod. xxu, i-6.
D E ADORATIONE
C U L T U
SPIR1TU
VERITATE
LIBER DECIMUS.
>, .
, , \ ,
\ ;
N
PATROL.
GR.
LXVni.
;37
*** ii***m quce erant in tabcrnaculo.
Nuro igitor perspicua tibi, Palladi, ac satis ^cnn

videtar oratio, quara de labernaculo, et iis qtae
inillo crant, babuiimis?
91
S. CYRILLI ALEX LNDRIM ARCHIEP.
G>1
PALL. Perspicua illa sane quidcm, eod certe

baud satis plena,
CYR. Piacetne igilor n l ad id rursos redeamus,
quod Ubi in iis, quae de labernaculo narrata sunt,
decsse videtur? nam fortasse, nisi fallor, existimas
eam orationis parlem esse adjnngendam, qua planum fiat quomodo illud ereclum sit; quo etiam
tentpore, quave ralione, quae in itlo eranl, composita s i n t ; de josliOcalionibus etiara ac legibns et
onccniis el sanctiOcalione, ac denique de jadiciis
esse nonnibil dicendam.
PALL. Igitur denuo de singulis dissere : 328
recte enim cogilas.
CYR. Ego vero dicam. Sed te ad ignoscendum
facilem esse velim, illud cogilantem, summam esse
rerum ad conlemplandum propositarum difficuliatcm : ac, st quid forlasse dixero, quod a cerfa ratione aberret, ei a recta veraqoe expositione discedat, emenda et corrige : te enim socium adjutoreroque meae orationis adhibebo.
PALL. Perge, Dei aoiilio fretus.
CYR. Coroplelis igitur operibus tabernaculi, et
singulis, quae in eo conlinebanlur, ad illius pulchritudinis in monte demonstratae similitudinem sapienter et artiflciose faclis, locutus esl Dominus ad
Moysen, dicens : In die una mensis primi noviluniu eriges labernaculom t e s i i m o n i i . > E l post aiia
rursus : E l factum esl, > inquit, i n meose primo,
secnndo anno, posteaquam egressi sunt ex iEgypto,
novilunio erectom est tabernaculum : et erexit
Moyscs labernaculum . Ereclum est igitur vetiift illud tabernaculum Dei voluntale, quod Ecclesiae quae in Christo inlelligilur, i n seipso Oguras
optime prasferret. Sed pervesligenras, si vidctur,
quibus de causis pcr Moysen potius ercclum sit. Ac
de Jesu Glio Nave ad prasens silealur, quamvis ille
sempcr bealo Moysi praesto fucril, et una in montcm Sina conscenderit, el ab Moyse jussum bellum
gosserit, et cum Aroalec signa conlulerit. Sic enim
illi d i x i t : c Elige tibi viros forles, et egrcssus pugna
cum Amalec cras . E l congressus est, ac vicii.
Qucenara sit igilur hujus rei ralio, nonne exquirendum pulas?
PALL. Maxime vero.
CYR. Si igitur in unaquaque re gesta mysierii
ralionem quis velit, quoad fieri potcrit, accurate
iraclare, obslupefaetus dicet: < aJtitudo diviliarum et sapientiae et scicntiae Dei ! > Yide enim
quam subtilis et quam utilis sit in unaquaquc re
scnsus : nam, ascendenle in montem beato Moyse,
simul ascendit Jesus: neque enim alitcr adiri ad
Palrera potest nisi per Filium : vere enim d i c i t :
Nemo venit ad Palrem nisi per roe . > In Christo
igitur ipsis quoque sanctis viris patet aditus; ncque cuiquam fas est ad excelsam sublimemque
conlcmplationem quasi in monlem aspcnderc, ne-quc vero propius ad Deum accederc,
329
ie
1 1
1 9
ie
E x o d . X L , 1,2.
" ibid. 15, IG.
1 8
<2
. , ^/*
.
. *
, * ; , , = , ?
, \ ^
\ , \ >> \ .
^ * $
.
. .
,
I , Axptfcta;
, \
, .
\ .
. "101 .
. *
, \ /
\ : *;
^ , ,
, , , , *3
, \ * - ,
\, * ,
,
, , \ .
, , i*rvf
, *{
. , ,
, 7^ , , *
, * '
. " *.
,
' , ,
\ . \ ,
;
(
. .
. * -/
! ^
, * \
\ ! " ;
* * *
,
,
\ , c \ ^^
, * .
\
, , ^
\ , * * , ,
\ ,
Exod. xvn, O.srqq.
Rom. , 33,
Joan. \,6
DE ADORATIONE IN SPIRITU ET YERITATE. LiR. X .
651
c , \ eo uimirum conjunclionis raodo, qui in spiritu et

, sanclilale convcrsationis efficitur, nisi illi adsit Em \ . manucl, et, quae hominibus ardoa sunt el inaccessa,
\ , , \ - pervia rcddat ac plana : idque esse arbitror quod
, c , \ cst Isaise voce dictam : < Omnis vallis implebitur, ei
, \ oninis mons et coUis bunriliabitur, et omoia prava
, \ ,
erunt in directa, et aspera in vias planas . > In
\ , * Christo enimnobts ardua omnia piana sunl, et as * * , . pera pervia , facilia item ac prona, quae sunt inac , , cessa : o l enim propbeta ille idcm alibi dicil, Yia
t , \ piorum recla facta est: parala eet via piorum .
, Necessario igitur ona curo beato Moyse consccndit
. , , Jesus; nam, ut modo dixi, per Filium adiri potesi
* , \ , ad Patrem, et ipse Filius mediator est, qui nos pcr
* , - se conjungit, ct ad illam sublimitatcm, qua; est na . tura excellentior, attollit; aciem quoque cam illis
, '. selcctis egregiisque viris inslruxit, et vicit Amalec.
, Christus enim, cum sanclos viros elegisset, quomm
* , primitix beali illi discipali fuerunt, vicit ille qui dem principem hujus sseculi; sed Moyse jubente;
. . factus est enim sub lege Filius, quamvis idem legis *
lator esset, qua Deus erat. Pugnae praeterea lempus
, * non ipso die fuil, quo Moyses jussit, sed postridie,
, * , * , id est, dibta est in aliud tempus. Nam lex futura
. , pnenunliabat, et Salvatoris noslri res praeclare ge
stas splcndide demoustrat, si spiritualiter intelligairp , . ,
lur. Hac de causa, nisi fallor, etiam tabernacalum
, \ erexit Moyses. Ncque enim Hla legis dtsciplina esC
; ' ad Ecclesiae constitutionem inulHts; najn ad Chri>
, g stnm homines ducit, qui Ecclesix caputest, etom , , nis constitutio, et colamna et flrmamenlum verita *, \ tis, sicut scriplum est
Ideoque Judacos alloquc , . batur Cbrislns Si crederelis Bfoyst, credcrelis
* c , utiquc el m i h i ; de me enim ille s c r i p s i t . j E d i * - ficat igilur Moyses, id est, illa per legem institutio,
, , * , Chrisli Ecclesiam, cum ejus mysterium lanquam
, , adhuc in umbris pnemonstret. Moysi porro persona
* . nonnunquam lcgem per ipsum datam designat. Un * * - dc illud cst rcclc in cvangelicis parabolis dictum ;
,
Habent Moysen et prophctas *.
, \ .
11
. .
PALL. Recle dicis.
. * ,
CYR. Quid Tero sibi vult, qood aao die ei nov\
| , * , D lnnio mensis primi, el secundo anno 330 sacrum
, ), illud labernaculum figitar, age jam dicamus, investi , - gcrausque quod verum sit, et leclor probei. Igitur
, ille unus diee tempus illud nobis exopUlum et sa . lulare demonetrat, qoo ille Unigenitos homo factus,
, carnis snas morte, eos qui in lerris versabantor
* , bomines Deo ac Patri acqutsivit. Unura autcm ejus
\ rei plane tempus f u i l ; semel namqne morluus, non
. * amplius moritur, mors illi ultra non dominabilur,
ul scriplom est ; neque enim amplios ex^pecta ,
mus, o l pro nobis ipsis, c l spiritibus qui apud i n ,
ieros suot, ille Dci Filius roorialur, neqne ut gf CTJIV ^ \
dac sint primitiae roortuorum. Nam, si mors fut^ra
> , *
Joan. v, 46.
Luc. xvi. 29.
Rom, v?,9
* * , , . V ., 7. I Tim. m , i ^ .
1
, e
i e
S. CYIULI.1 ALEXANDRIM ARCWEP.
C55
liiitla est, qux fueril resurrociio? Licet igitur ve- . !

issimo dicerc, unum esse liujus rei tcmpus, u l mo- , \
; " ,
do dixi, el dicm unum, quem propbela quoque,
lanquam ex persona Dci, commemorat, dicens : , , \ ,
c Tcmpore acccpto exaudivi te, et in die salulis ad- \ .
, c , ^
jnvi te . > Scribil ctiam beatus Paulus : c Ecce
nunc lcnipus acceptabile, ecce nonc dies salulis" : > . ;
quo die Christus cx morluis revixit, ac triste morlis , ,
dcslruxit imperium, ct cura Ecclesiae ex gcnlibus , ' *
vclul acdiGcatorcs quosdaro et spiritualcs artiOces , ,
sanclos apostolos coustiluit, dicens : < Eunles do- \
cete oinnes gcntes, baplizanlcs eos in nomine Pa- \ *
iris, el Filii, ct Spiritus sancii, docentes eos servare , ,
,
orania qua; praeccpi vobis; c i ecce ego vobiscmn
, 7
\ , & sum omnibus diebus usque ad consuinmationem

sxcuii \ An tu id minime esse censes Ecclcsiae ^ ,
* \ '
conslilutioneml
. \
;
PALL. Qnodnam islud landem?
. ;
CYR. Fidcm, inquam, per sanclos doctorcs Ira. ditam, atque illara iu Cbrislo conversalionem ab , \ ,
iisdcui pncdicalam , illam quoque cum Deo conjiin- ,
(tionem, qua illi per sacrum baplisma sanctique , .
Spirilus parlieipalioneni jungimur. Ila namque nos ,
alioqusbatar Paulus, diccns : E i vos tanquara lapides vivi superscdiflcainini, domus spirilualis in , ,
lompium sanctum, in babitaculura Dci in Spiritu"*.
. >
Oiim namque per divcrsa vasa tabernaculi Chrislus ,
prajfigurabatur, nerape lanquamaureum tharibulum, _ , , ;
lanquam arca, tanqaam lucoma, lanqnam denique , , , rnensa, c i qus in ca posila erant. Sed praescnti lein- , , oat;
pore, ut opinor, unusquisque fidelium doraws cst , ;ic lcmplum Dei, cum Cbrislum babeat inhabilan- . ;
tcm; habilat enira in cordibus nostris per 331 fi- , ,
dcm, sicut scriplum c s l " ; unus idemque per natu , , t
ram, quamvis cumcarne inlelligatur. c Unusenim , ,
Dcus Paler, ex quo omnia, et unus Dominus Jcsus , Ot' ,
Cbristus, pcr quera omnia
> Scd tamen divcrsis \ *
tleitatis proprietalibus veluti multiplicilalcm quam, \ .
dam in se ipso babens, varie intelligitur. Est cnim
, \ , \ , , &\
in nobis ut Dei Yerburo, et sapientia, ei lumen, et \ .
vita, ct panis vivus ac de coclo dcscendens.
,
PALL. Quod dicis, intelligo.

. .
CYR. Incarnationis itaquc lempus el dies opla- D
.
lissinius resurreclionis cx mortuis nobis rursus ,
prarfgurabalur in eo qood dixil Deus: Die uno ,
stalues labernaculum. Illa porro verba, Et in
$ . ,
novilunio mcnsis p r i m i , utililer atque necessario ,
adjuncia esse, facile perspici poleet, Palladi. Ut
,
cnim mcnsis initium primus esl ejus mensis dics, . " ,
id c*l novilunium: sic quasi inilium quoddam rc- , ' ,
cenlis ssculi, ac prinius adilus ad novitalem tem- , \
poruw esl id tcmpus, quo ille advenit. Nov
, ; , b
namquc inCbristo crcalura; velera iransierunt,
* . > (
elTiilgclquc nobis quodammodo illud saeculum,
, *
quod post boc pncsens proxime consequilur, quod
,
" I Cor. v i , S. Maltb. xxvni, 19, 20.
l>n. xi.ix, 8.
Epbcs. m, 17. Cor. VIII, C. " I I Oir. v, 17.
1 7
I Petr. , 12. Ephes. . 2 , a
C.\8
DE ADORATIONE IN SPIRITL ET VEIUTATE. L I B . X .
, 6 nunc quidem spe conspicitur, tunc aulem re ipsa

*,
praeslo erit, cum Christus nobis itcrum affulscril
coro sanctis angelis i n gloria P a t r i s e t eos, qui i n .
,
novitaie vfcae ambulare studuerint, et Ulaai cgrcgiani
evangclica? couversationis pulcbritudioem pcr pa , * , \
tienliam acquisicrint, secum assuroet, atque ad i l *
lam olim exspeclatam gloriam ac regnum introdu. "
cet. Esse autem creaturam novam, ac veluti tcmpo
, rum et remm in Cbristo novum germen, aeoiguia,
,
primi mensis optime deiponstrat, quo lerra tencris
* \ \ ,
ac rccenlibus herbis couvestitur, stirpcs geruiinanl.
, *
, - el in pratis varia florum species conspicitur, ridcnle.
*
siraul verni temporis fragranlia : tali namque quo , ,
dammodo tempore Cbristus Ecclcsiam ex genlibu*
, , , ,
vocavit, sic dicens : c Surge, veni, propinqua mea^
, , , pulcbra mea, columba mea, quia ccce jam biems

transiit, imber abiil, abiit sibi; flores visi sunl iu
. *$ terra, lempus putalionis advenij. . Germinavit
, , , enim denuo, tanquam arbor,, bominum natura,qti;B
, morle exarnerat tum proptcr Adae transgressioneni,
. tum propler peccatum, quod nobis oronibus lyraunt
\ * , more dominabatar. Audio etiam Christum per quein
dam c sanctis suis prophetis, dicenlcra : Ego, qui
t * * . >
" ( \ , loquebar, adsuno, sicut verninn tempus in monli , * bus . > 332 Q <>d eoira in montibus vernum
, tempus eQicit, utarbores novo gcrmine corooenlur,
boc idem in nobis Salvatoris nostri advenlus effe , ,
t v , * , cit, qui in ordine temporurn quasi anno sccundo
, \ * . - fuit, DOII autem primo tempore, quo lex c l prophctarum chorus vigebat,
et quo mors dominabalur ;
. _
t s
* , ,
, * ,
, ,
. *
tiM ; ;
. .
. ^ ,
, ,
, \ ! ,

^^ - ^
. > *, \ , c
, . ,
! * , (* , . $
, >
.
. .
. ,
, \ \
, *
Caut. n, 10, P2.
3 1
Isa. , 6.
f <
resgnavk enim ab Adam usque ad Moysem . Igilur

tanquam sccando anno, id eet, tempore, quod post
illud primum, quo fuit lex, proxime consequilur,
Ecdeeta ex genlibus emicuit, quae Christum inhabilantera habet, qui esi legis ac prophetarum finis.
Yidelurne tibi nostra oralio rccto cursu ajd veritai
teixi ferri ?
PALL. Maxime vero.
CYR. Equidem puto verius i l k d tabemaoulum
Isaia? voce praenuntiatum esse, com unicuique pcr
fldem ad jostiliam vecata d k e r e t : < Oculi tui vidcbunt Jerusalem, civitates optdenlas, tabernacola,
qiue non conculienlur, neqoe movebuntur paxilli
tabarnaceli.ejus; neque funiouli ejas dirumpentur
Dei namquc civilas
in seropiternum teropus
Ecclesiaêt,
cujos
"
" etiam beatus David meminil, d i eens : % Gloriosa dicta sunl de le, civilas Dei
>
Dives enim ea est, sapernis coelestibusque muneribas decorata, neque unquam dimovcri potcsl, cuut
fimiissuue consliluta sit, et Oxa pcrmaneat: Ncque enim porta? inferi pravalebuni advcrsus cani,
u l Salvator ait \
, ,
| 1
% n
PALL. Rccle alquc convcnienlcr cxislimas.

CYR. Jam vero, ereclo tabcrnaculo, ejus inslrumcnla esse non disperse ct negiigcntcr, sod ordine
collocanda, docct illo Doniiuus univcrsorum, cma
Rom. , 11. " !sa.
XXXUI,
20. * Ps;d.
I.XXWI,
3. " Matlb. xvi, 18.
63!)
S. CYIULLI ALEXANDRIM ARCBIEP.
d i c i t : E l ponea arcam testamenti, et teges arcam \ , \ velo, ct infercs mcnsam, et propoucs propositionem
. ',
ejus, el inferes candelabrum, et iropones lucernas , .
cjus, el pones altarc aureum ad adolendura coram
, \
tabernaculo tesiimonii, et impones legamentnm veli
. \ ,
ad ostium taberaaculi tcstiraonii, et allare bolocau- $ . \
sf orura pones juxta portam tabernaculi teslimonii,

et circunipones Ubernaculum, et omnia quae in eo , \
sunl circumpones in circuitu . > Sed in bis sacra
vasa fuisse illa quidem in sacrum tabernaculum illa- . \ ^ \ ;
ta vidcre licet; non iiem plane quis cuique vasi lo- . > ''
cus pro ejus convenientia sit atlributus. 333 ^

igitur ejusmodi praeceptorum quae ad labernacuJum
* \ )
periineni, sublikm et accuratam cognitionem col- \ . \ $
ligamus ?
\
;
. ' .
PALL. Ego vero libentissime.
.
CYR. Aitilaqae ad Moysen Deus: c Et facies vela
mcn cx hyacinlho et purpura, et cocco lorlo, et bysso
neta; opus textile facies illud Cherubim, el super- , \ , \ inipones illud super quatuor coluronas impntribi- .
les inauratasauro: el capila earum aurea, et bases \ . \ earum quatuor argentex : et pones vclamen super
?, \ . \
coluranas, et induces intra velaraen arcam testimon i i , et dividet vobis velamen inler Sanctum, et \ , \ inter Sanctum sanctomm ; et cooperies velamine
arcam leslimonii in Sanclo sanctorura, et pones . \
mensam exlra velamen, et candelabrum contra * ,
raensam in parte tabernaculi qua respicit ad au- .
s t r a m : et mensain pones i n parle tabernaculi ~ . q u respicit ad aquilonem.
*\
>.. E
r<l facies
* _ . adduelorinm
J J . .
. .

. .
,
.
\
ex byacintho et purpura, et cocco torto, et bysso ffc
t o r U , opus variatoris ; et facies velamini quinque . \
coiemnis, et inaurabis eas auro, ei capHa earum ^ . ^;
aurea, et conflabis eis qainque bases aeneas * . > Ac
, \ ,
de bis quidem haeienus. De labro autem haec d i c i t
c Facies labrunt aeneum, et basim ipsius aencam, , .
u l laventur, et pones Hlud inter tabernaculam te- ,
stimonii et altare
> Num tibi perspicue de sin- \ ,

gulis dictum videlnr ?
. \ ,
, , \
. * * ;
PALL. Minime vero : dubito enim sane, et quid D . ,
iilud eibi velit, non babeo dicere.
, .
CYR. Singulorum igitur terborum, quas modo
. ' ,
posui, ubi ea sumpsero quae ad eorum contempla* * ,
, ,
lionem utilia sunt, dilucidam atque perspicuam pro
. , ,
tiribus expositionem afferam. Erectum namque est
in deserto sacrura illud tabernaculum, Palladi, du- , *
plici quodatnmodo situ ac figura ; atque una quidem . * ,
ejus pars inlima erat, eaque Sancta sanclorum * . ' \
appellabatur: bujus erat veluli primus quidam ad- \ , ". \
, , ?
ilus, et circa eam posita pars illa prior, quae Sancla
*4Vocabalur; atque in intimo illo tabernaculo erat
\ ,
arca rcposita, de qualaor columnis velamen sus , . pensura habens artificioseex byacinlbo, parpura,
i s n e
Exod X L , 3-S.
" Exod. , 51-37.
Exod. , !3, 19.
DE ADORATIONE IN SPfRITU ET VEIUTATE. LIB. X .
6C3
21 , \, , cocco torto, ac bysso nela coiifectum. Sed, quia

frrrf , \ - jam dc bysso, et purpura et cocco torto, 334
>>, ,
dc hyacinlho satis, ut arbilror, diiimus, vitanduui
puto, ne eadem repelanius. illud lameu i n presenli
] \ - dicemus, velamen illud, quod in quatuor columnU
&, , deauratis positum eral, quarum eranl bases argen . ;
leae, Chrisli lum signiGcasse mysleriinn. Qtiid enim?
* , , Noiuie Paulus quoque v i r sapiens Chrisli corpus
\ vclamen appellavil, cum d i x i t : c Quam initiavit
^ , , nobis viam novam el vivcntem per velaraen, id est,
:
carnem suam * ?
. .
PALL. Recte dicis.
. ' \ ,
CYR. Vide igitur lanquam in umbriseta?niguiate,.
\ ,
Yerbum illud, quod Deus erat, et ex Dco Patre se \ , cundum naturara; in aurea atque impulribUi arca,
^ in eo nimirum teniplo, quod erat ex Virgine, fuisse:
\ impulribile bamque ac pretiosum est Christi cor , * pus: atque suscepta carne, lanquam velo quo , - dam propemodum occultari: occultari autem dir
.~ \ cimus illud ex Deo Yerbum, noa quod exigui cor , * poris terminis definiretur (ubique enim et i n
. omnibus est Filius), sedquod dispensationis ralionc
, . laterci, et declaralionis tempus exspeclarct. De , - clarationis aulem lempus, qno erat omnibus osteii, .
dendus, illud fuit, cum a mortuis revixit: nam anle
. pretiosam illam cruccm sanctis suis discipulis pra>
, c , \, cepil, ne se manifeslum faccrenl; sic enim scriptuxa
&, ^ , est
Poslea vero quam morlem pertulil ac revi , , - x i t , Eunles, inquit, docete omnes gentes, bapli , - Q zanles eos in nomme Palris, et F i l i i , etSpirilussan tsm , * ,
cli . Igiiur so&pensum eral de columuis vclamen
illud, quod arcam iuterius occultabal, ac figura
, ; Christi erat, qui sanctorum evangcliatamm praedi wojvj, , . catione tn sublime toUitur, el ab iis, q u i sunt i n
2,
tabernaculo, in sanctaniroirum Ecclesia, indiviuitalU
U , \ . gloria videlur. Qualuor autem sunt deauralx dear , gcntatxque columnae; totidcm evangelista? , clari
, * \ , simul ac pretiosi. Posita erat igitur arca : superne
. autem velamen deorsum usque perlinens ex bysso
\ , - ei purpura cxteraque materia confecluro non sine , \ bat u l ca \iderelur : supra velum autem, el supra
, Cherubira quae a dextra kevaque erant, responsa
\, ^ - dabat Deus, ostendens se el supra omnem creatu , * ,
ram essc, et ipsa quoque Seraphim, quae sunt inter
, \ D rationales creaturas praestaniissima, esse divina illa
, . alque ineflabili gloria inferiora, slipariquc illis
* ipsuin Filium, quamvis sit caro factus, el qua ra. ^ o , tione bomo est, Palris acqualitale submissior ; idcomajor me
\ . que ipse dicebat, 335 '
, esl *. > Cum vero sil Genitori secundum naturam
par, ninorem se esse dicil propter bumanam dun, , \
. \ taxat naturam. Ob cam causam in sacro quoque
tabernaculo i i i circuilu velaminis eranl Gberubim,
, ,
. \ , \, t , \ et ipsa perinde ac si Filium tanqiiam Deum suo
satellilio stiparcnt. Supra ipsum quoque velamen,
oou ,
quod Cbrisli figurara gcrebat, Deus cogiioscitur;
\ , * \
El innotescam, > inquit, t indc ctloquar tecnm :
*
e
n c b r . x,20.
"Matlh. xit. IG.
Mattb.
XXMII.
10, 40.
" Jran. xiv, 23.
roeus
603
naui praler otnnein creaturam est Pater, prelcr , \ ipsum quoque Emmanael, ea ratione qua et
.
esi et cognosciiur Deus: nam aequalis est pcr omnia Deo : sed ex ea parte, qtue t d servi formam et lromanilalis mensuram pertinet.
PALL. Sublllis sane el rccondita expositio.
. ' .
CYR. Sed tamen non aberral a proposito.
. .
PALL. Fateor.
. .
CYR. Arca igitur ad hunc modam composita,
. , ,
c Pones, > inquit, c allare aureom ad adolendum \,
conlra arcam. > Alque Cbristom quidem significari . > \ allari illo aureo, salis dictuin a nobis puto. Posilum
,
est autem contra arcam, supra quam erat velamen, . , * j
in cujus circuitu crant Serapbim, et in summilate , \ ,
Deos, lanquam illius Emmanuel singulareiu odoris
, \ &
snavilalem exciperel: neque enim peccatom fecit,
. ,
nequc inventus est dolus i n ore ejus, ut scriptum
,
esl
: ideoque dicebat ipse : c Paler diligit F i , *0
lium . Acccpti etiam Deo nos ipsi sumos, cum
. > \ ,
Christi unguentum redoleamus ; cujus rei fidem
.
facit Paulus scribens: t Deo autcm gralias, qui
semper triumpbat nos in Christo, et odorem noli- , \
tlae suae manifestat per nos, quia Chrisli bonus odor
* , &
eumus Deo .
.
. .
PALL. Recte sane.
. , CYR. Quod si in ca, quae scripta sunt, accurale
, animi aciem intenderimus, illud videbimus, arcam
quidem in laiere tabernaculi quod ad occasum re- \
spiciebat, fuisse collocatam , et conlra eam aureum
k l
altare in loco qui ad orienlem speclabat: orlus g P">v, . :;

, ^^ .
cnim ct occasus, aquilo ilem et auster Cbrteto repletus est. llaque candelabruin ad austrum taber- , , }
naculi localum eral, mensa autem ad aquilonem : , ^ . 6
utroque vero Chrislum significari, longa jam ora- , &
lione demonstravimus : nam lumen quidem csse , ^'
Cbrislam, luccrna declaral; niensa vero et qtue ,
in ea continebanlur, eumdcm esse vitam acpa- . , \
nem vivum oslendunt. lllud tamen mysterium con ,
sidcres atque contempleris velim, maxime ad au . \
rstrum esee Judaeorum regionem, ut contra genii- , ,
iium ad aquilonem. 336 Igilur ex utriusque situ,
\, ,
candelabri, inquam, et mensaB , perfacile
erit
,
volcniibus intelligere, Judaeis quidem ut lumen
* , .
cflulstsse Christum, ct apud ipsos illa verba praedi'
casse, t Ego sum lux * . Missus est enim ad D . \, t ,
oves, quae pcrierant domus Israel * , e t : c Eorum
*"
.
sunt promissiones , > u l Scripturae dicunt . Sed
,
quoniam illud veriialis lumen minime admise- \
riiut, faclus est genlibus vita et panis de coelo. * ,
Neque vero gentes luminc carent; idque ex eo i n - .
telliges, quod candelabri lumen eiiam ad aquilona- , ,
rcs tabernaculi partes penetrabat. Et quia angu- ,
slissiraum erat factum illud labernaculum, nibil .
absurdi est existimare, propemodum illi mensae
, *
appositum fuijsc candelabrum, Hcet auslralem l o - ,
cum teneret. Dcclarat etiam alia ratione nobis \ .
illud baic figura, ubi divinum luraen illuccat, tum
.
iis, qui digui sunt, Hcere Chrisli tanquam panis \ .
S l
lsa.Lin,9.
%7
Joan. m, 55.
I I Cor. u , i i , 15. * Joa.i, vm, i 2 .
, e
Matlb. xv, i l .
'.,,
665
DE ADORATIONE IN SPIRITU ET VERITATE. L I B . X .
CG6
, , - vivi ac veri participes fieri. Scribit enim beatUs

c ,
Paulus, geates esse toocorporales atque comparti , > cipes Chrisii
Concorporales porro et comparlici . pesfactaesuntgentes, cum lumine spirituali nimirom
, - repletae sunt, ubi dies Uluxit, et Lucifer in aiii, , mis nostris exortus est, ait quidam Salvatoris no -, , stri discipnlus . Ii igitur, quae in Sanctis sancto * rum erant, ad bunc modum collocatis atquc coip , positis, adductorium seu velamen fieri jussit, ex
, ( .
hyacinfbo et purpura, et cocco torto,el bysso nela;
, - idque ad ipsum tabernaeuli osiium extendendam
, , ,
esse necessario dixit, de quinque inauratis colum , nis, qoarara bases essent aencae, suspensum. Atque
, . adducioriuni quidem appellat velum oslio obtentum,
, ,
quod exiguis, ut opinor, annulis retraberetur, cum
, * , per oslium transiri necesse esset, ac rursus ad
ducerelur explicaretarque per ostium, u l sancta
* ,
occoltarentur. Qoinque autem sont columns au ,
rea? atque aeneae, quae illos, qui tanquam quinto
, c
tempore fuerunt, quo tempore Christi advcntus
,
coBtigil, doctores atque Ecclesiatum duces prae * \ \ figurarenl r qui, cum recte sermonem veritatis tra "
ctent, preliosi quidem sunt ut aurum, et velut ses
resonant. Nam In omnem terram exivit sonus
. , ' , eorum, et in fines orbis terra vcrba e o r a m , qui
.
solerti ac divioilus inspirata doclrina volentibus in

Sancta sanctonim Introire aditus quodammodo
,
patefaciunt. igitur337 Sancta sanctorum, id est,
, ' interius illud tabernaculum velamine
ttgebalur;
M
IV
, \, Q
, \
.
,
* ,
*
. ^;
adbaerebat vero proxime atque conjunctum erat illi

secundo prfmum quoque taberaaeuhim, quod altare
sacrificiorum coutinebat, in quo omnis per sanguinero exhibebatur oblatio, laganaqne el tbura et sacriGcium omae atqne libatio, et praeter altare
labrum quoque aeneum. Erat autem hoc allarc situm propter tabernaculi ostium, exteriorte n i m i ram, labrum vero in ipso medio tabernaculi loco.
PALL. Quid autem latentis intellrgentiae conlinct

haec observatio t
. , , ,
CTR. Accurat* sunt omiria, Palladi, in sacris
,
Litleris perscripta, nihilque prorsus i n illisest te mere positum : vide enim ut boc aeoigma nobis
. ' - ostendat legis inslilutionem ad Christum perdacere:
02* , nam illod legalis religionis allare ad ipsos aditus,
. D per quos ad Sancta sanctorum tendcbatur, colloca , tum eral. Lex enim vix ad ipsa nos inilia mysle ' riorum Dei, atque, ut ila dicam, ad prima accu ratae Christi cognitionis perducil; sed nullo modo
, ' , indacit in Sancta sanctorum, id est in inlerius la, , , bernaculum, inquo multipliciter Cbrislas continc& , , tur, ut Dei Verbura, u l l u m e n , ut panis vivus, ut
. \ redolens odor Deo ac Patri oblatus. Quid enim ?
, nonne censcs praeludia illa legaiis cultus elemenla
esse ei initia sermonum l)ei /
;
PALL. Ila est
. ".
CYR. Nihil aulcm ad pciicctum adduxisse legcra,
. " , '< ImpossibHe siqnidcm cst, sanguinc taurorura ct
\ w
Ephcs. , 6.
" I Pctr. i , 19.
1 1
Pâl.
XMII,
5.
607
S. CYRILLI ALEXAiNDRLM ARCHIEP.,
K3
bircoruiu auferri peccala

conlinuo disces , et , , \ ,
gaidem sinc uUo negolio , si modo labri etiam illios . *
usum consideraveris : erat enim in medio primo , tabernaculo situra splendidum atque conspicuuni, ^
cojtts aqna ingredientes in Sancla sanclorum ablae- . .
bantar : id enim sacerdotibas lege preceptam erat. \ , ,
Igitur iUa eliam, quae in lege perfectio videtur, iinpcrfecta eet, ac sancli bapUsmatis parificatio- , ,
nem insinuat, quo sacruin illud genus abluilur, , !
eorum, inqoam, qui fide justiGcati sont, qooseliam , ,
bcatus ille discipulus aJloquebatur : Yos aulem,
, , inqoit, t genos eleclum, regale sacerdotium, gena ,
eancla, populus in acquisilionem, ut vkrtutes an- .
nuntietis ejus, qui de tenebris nos vocavit in ad-
mirabile lomen s u t i m " . lilud etiam sdendam,
, \
osiiam qaoque exlerius tabernacali relamine ob- ^ , ' , .
leotam fuisse, ne iis, qui extra essent, aperta at- , ,
,
que perspicua fierent Saucta, 338
primooi
. ,
tabernaculam, in quo legale illud ailare collocalam
erat : qua rursas flgura declaralar, ne ipsam quo-
qoe legem esse cuivie perspicuam : vdanien enim
.
babet littera, et quadam pmbrarum obscuritale coutecla cst atqae vesliu quodammodo.
. .
PALL. Sic se res babet.
. ^
CYR. Ilaque in prirao qaidem Ubernaculo labrara eral posituni et allare; i n secando alque * inlimo arca et candelabrum, aureum quoqae thu- , \ * \
ribulam, in quo tenue illad tbymiama adolebatur, , ' ,
menea deniqee ac pane3. Merainil quoque beatns \ .
i d
Paulus aareae UMUB , in qua erat manna; virgam r \ .

,
quoque Aaron nobw eomjnemorat, qoam raSojictis
:,
sanctorum reposilam fuisse dicit, ut qui in sacris
LiUeris versatus esset, et quae olim sancila, quaeve , beato' Moysi divinilus pneccpla essent, optime .
\ . Otfe
nosset: novit etiam mensaoi atque candelabrum
\
ia primo tabernaculo fyisse. Scribit aulem ad hunc
modum de duobus testamenlis: In eo quod dicit, . \ ,
, .
novum, veteravit iilud prius; quod anlcm vele
\ , ..
ravit et antiquatur, prope interitum est. Habuit
\ ,
quidem et prhis illud justiOcationee culturae, et
aanctam s&calare. Tabernaculum enim faclura est
primam, in quo candelabrum et mensa, el propo- , , . &
eitio panum, quae dicilur sancta : post secundum
autem velamenlum, tabernaculum quod dicitur , "
Sancta sanctonim, aureum habens thuribulum et D , , \ 6>*
,
arcam lesumenti, conteclam ex omni parte auro,
, \ |^6
i n qoa urna aurea babens manna, et virga Aaron
, \ .
quae floruerat, et tabulae testamenii : snpra autem
'' \ ipsam Cherubim gloriae obumbranlia propitiatorium ' , 9 de quibus non esl nunc dicendum per , \
.
singula.
.' ,
PALL. Sed, si cui placuerit diligentius quserere,
dixerilque causas reddi oportere totius constru- ,
?> ;
ctionis, quaBnam a nobis afferri poterit ratio ?
. ", ,
CYR. Quia, Palladi, alia quidem anle tabcrnaculi
conslructionem, alia post fieri praecepil; nam i n
,
Exodo, anlequamullum adbuc omnino fuluri laber- . '
Hcbr. , 19; x, 4.
I Pctr; , 9.
Hcbr. , 9, 1 1 ; ,
DE ADORATIONE 1N SPIRITU ET YERiTATE. LlB. X .
670
\ - naculi exeraplar ostensum , aut aliquiil de eo prae, * ,

ceptum eseet, responsum de aurea u r n a dedil,
, cam sciret qaod fiiiurum erat; postea vero
quam totnm tabernaculum flxum eet, in Numeris
" ^
virgam Aaron inveniemus fuisse in Sancia sancto . rum i l l a l a m ; sed in Levilico insuper sancitum est
,
toro dc candelabro, tom etiam de mensa " , quae i n
\ . primo tabernaculo posita erat. 339 P*ulus atrtem,
, vir sapientissimus, cum legis peritua esset, nihil
, prorsus ex iis quae facta sunt prefermisii sed
\ .
priroa, media et extrema commeraoravit.
. .
PALL. Optime sane est a te dictum. Explica i g i *
tur singula dilucide ac breviter : abditus enim esl
* .
sermo , in quo de iis rebos agitur.
. .
CYR. Recte dicis. Sic enim revera se res babet.
. \ ** Itaque ab ipsa primum urna narrandi exordium fa
. ( ciara. Imbris igitur inslar demisit Deus filiis Israel
* manna per deserlum; is enim cibus ac panis illis
\ erat superne atque de coelo datos. Eam porro rcm
. ' gestam non usque ad seusibilia illa esse progressaro,
*
ibique conslitisse, sed per illam figaram et umbram
, eo perducere, ut intelligeretur fore , ut supernum
\ ,
illud et ex Patre Yerbum tanquam panis e coelo
, \ ad nos tandem adveniret, divinos quoque vir Da , vid nobis indicat, dicens : c Panem cceli dedit eis :
. \ panem angelorum manducavitbomo*. Neque vcro
censcndum est raanna illud sensibile panem illum
. de coelo et angelorum esse: nam spiritus quidem
, ' , ' , spiritualiter, corpus autem convenienter suae nalu. Q , idest, corporaliterpascitur : cibns autem ange \ , lorum e i ptnis, qui coolis superisque spiritibuscon. .
veniat, illud Dei Patris est Yerbum. Manna igilur
, - Cbrislum signiGcabat. Sed Ogura nihil utilitatis af. , ! fert, rtisi verilas demonstrata fuerit; rcs enim illa
^, * ' - umbra hujus est, neqtie propter se ipsam propric
. - gesta est, sed ut i n se aliqnid pnestaMias expri , meret; ob camqae causam Christus Judseomm populos sapienter incrcpavii, qui non se potins, ut
, ,
. , < , qui verilas esset, sed Moysen, qui figurarura adrai , * nisler fuisset, adinirarentar. Sic enim dixit :
Amen, amen dico vobis : Non Moyses vobis dedit
, \
. . manna : oara paftis Dei est ille qui de ccelo descen dit, el dat vilam mundo. Ego sum panis vivus *.
Cum igitur in manna imaginem proposuissel Yerbi,
,
. D quod superne et decoelo descendit, tum denique de
* , , - urna praecepit Deus. Sic autem scriplum esl: Dixit
, aulem Moyses : Hoc est verbum, quod conslituit
, , Dominus : Implele goraor ex manna ad reponendum
, in progenies vestras, ut videant panem, quem co. * mcderilis i n descrto, posteaqnam cduxit T O S dc
, JSgypto. Et dixit Moyses ad Aaron: Accipe vas unailt
, aurcum, et mitte in illud plenum gomor mannae, et
, , repones illud coram Domino, ut servetar in proge . \ nies vestras, utpraecepit Dominos Moysi. 340 Et
, . > "
reposuil Aaron anie testimonhim, ulservarelur

U l enim dicebamus, arcam, quod Dei scrmonem

contineret, significassc illum Eramanucl: nam Dci
Paal. L X X M I , 21.
Joan. M , 32,35.
Exod. , 35. Num. , 3-5.
Lcvit X X I V , 4.
E i o d . , 32-34.
17
l8
6 1
071
S. CYRILLI ALEXANDRINl ARCHIEP
Yerbam erat Unquam in sacro lemplo, in eo, i n -

quam, quod ex Yirgine sumpserat: sic aurea urna
quae manna eensibiie conlinebat, illud supernam ac
viviflcans Yerbam indicat, nimiram illud ex Patre,
tanquam in sacro et impolluto corpore. Plena esl
aulem urna maniue; c Inbabitavit enim in illo omnis
plenitado divinitatU corporaliter, u l beatus Paulus
a i l . cNeqae ad meosuram datSpiritum
Perfedissimus enim est Cbristus. Reposita est etiam
urna, ut servaretur iu progenies filiorum Israel :
incomiplus enim ac semper maneos, et omni terapore nolissimus est Cbristus, et est coram Domino,
id est in conspectu Patris : nam, quando ille Unigenilus est factos noslri similis, tum etiara introWit
in Sancia sanctorum, per amplius ac perfectius la
M
672
, *
\ , , \
, ,
.
.
,
. )
. , .
\, \
\ .
, ' , .
' ,
,
bernaculam, id est iucodlum, ut appareat ntinc v u l - ^

tui Dei pro nobis, o l scriptum est . Neque enim
seipsum sisttt ad conspeclum Patris, sed velut in se
ipso noe, quamvis exillius conspeclu recessissemus,
ac vcluti ex oculis essemus aversi propter illam
transgressionera, qua in Adam obstricti eraoius, et
propter imperium peccati, quod omnibus dominabatur. In Christo tgitur babuitnus accessum et fiduciara in introitum Sanclorum, ut nobis sapienlissimePaulus dixit
Ut enim et resurreximus, et simul consedimus in cceleslibus inChristo, sicilidem
i n ipeo ad conspectutn Patris venimus. Ac de urna
quidem sacra haec dicla sufficianl. Caeterum ipsara
quoque Aaron vtrgam Christum significarc, dein
cep*, si placet, dicamus.
PALL. Sane quidera.
, ' ,
,
, , , ',
\ ,
,
.
, \ ^^
,
. , -
\ .
\ *
\ ,
', .
. .
GYR. Core igitur alque Abiron, c i Dathan pra>

KVP. \ ,
tcrea, ex Levi tribu ac genere orli crant; cumqne ,
Dci voluntate certura atquc constitutum sacro ta- , \,
bernaculo ministrandi oflkiuua ipsis esset concreditum, Moysi (amen ei Aaron gloriam avide nimis , \
expetierunt, eumque honorem ipsi rapuenint, cum
, ; , &
ad id naun J S a Deo minime vocati essent; quinetiaiu \ .
adeo insolenter audacia sunt clali, adeoque erexe- , , mnt supercilium, ut COD jam mediocres, sed m i * , *
nime fcrendas advcrsus utrumque calumnias jacta- (^'
r c n t , et velut aspernantcs gregem tauri 341 se- , *
cederent, excussaque Dei scrvilute, aliis quoque , sociis impieialis, u l una secum abscedcrent, sua- . '
der m . Yerum i i suae audaciae poenas luerunt; D .
uam lerra, cum os aperuisset, siiuul cum cognatis, , , tabernaculis atque supelleclili a i iuferos audacem , ) -
populum demersit. Cum igilur legislalor Deus de- , \ ,
clarare vellet coelesti arbitrio ac judicio, non Moysi voluntate Aaron praeslaniissimam sacerdotii gra- , ,
dum esse sortilum, dixit ad bcalum Moysen : * ,
Loquere filiis israel, et accipe ab eis virgain per \ ' , ' ; ,
domos familiarom saarum, a cunclis principt- , *
bus eorum duodecim virgas, et inscribe uui , , \
uscujusquc nomen in virga ejus, et nomen
\ .
Aaron inscribe in virga L e v i ; esl enim virga
; > .
una : pcr Iribum domus familiarum ipsorum da .
w
Col. n, 0 .
/oan. , 31.
" Hebr. , 2 1 .
e f
Epbcs. , 18.
(73
DE ADORATIONE IN SPIRITU ET YERITATE. LIR. X.
C74
. , bunt. pones eas i n labernaculo lestimonii co , ram tcslimooio in quibus cognoscar a t e i b i ; etewl
. \ , , homo, quemcgo elegero, virga ejus germinabit; et
. ' aufcramate murmuraiionem filiorum Israel, qua
, & \ ipsi murmurant advcrsus vos. Et locutus est Moyses
' . \ , filiis Israel; el dederunt illi omnes principee ipso 0, rum virgam, principi uni virgam persingulos prin
' , ' - cipes, secundum domos familiarum ipsorum, duo , . : decim virgas: et virga Aaron i n medio virgarum
, \ ipsomm : et reposuit Moyses virgae anle Dominum
; in tabernaculo testimonii. Et factum est die postera,
. \ , \ ingressus est Moyses et Aaron i n tabertiaculum te " . \ stimonii; et ecce germinaverat virga Aaron i n domo
" , L e v i , et extulerat gerraen , et emiserat flores, et
, * , \ germinaverat nuces. Et eduxit Moyses omnes virgas
J*~~
. \ a conspectu Domini ad oiunes fllios Israel: ei vidc

rant, et acceperunt unuequisque virgam soam; et
. , \
locutus est Dominus ad Moysen : Repone virgam
. \ * '
Aaron, que germinavit, ante testimonia, u l serve(5 '
tur in signum filiis inobedientium, et cessetmur, . \ mnralio eorum a me, et non moriantur
* Quod
* , \ igitur virga germinavit, 6ignum id quidem non ob.
scurum fuit, quo declararetur ex tribu Levi adrai \ ,
randum illum virum Aaron splendide atque egre , ',
gie esse ad sacerdotii niunus eleclum * . Sed, si
.
haec rudior figura ad spiritaalem contemplationem
, ,
traducalur, Cbristi ihyslerium rursus elucebit.
.
. ;
PALL. Quo landem istud modo?
. '. \ CYR. Ille namque Emmanuel a Deo et Patre lc* \ gislalor simul et pootifiex noster elecius est, qui se
, . ipsumvicHmam pronobisofferrel . U t enim bealus
* , Paulus a i l : c Lex quidem per Moysen dala bomi, nes constituit pontiflces, babentes inflrmitatem;
kgem est,
- sermo autem jurisjurandi,342<I * P
, . Filium in aeternum perfectum . > Igiiur Yerbom
, \ * illud descendit quidem e ccelis, et factumesl noslri
, simile, sancloram mlnister el labernaculi vcri quod
, . fixit Deus, et non homo. Sed iis, qui eraot ex genere
' Israe), non recte *entire videbatur : itaque cumilli
- suam ipsorumvoluntatem opponerent, in i l l u m i i m , diae jacula multifarie conjecerunt; non linguae, non
, , audatiae, non nefariis jam conalibuspepercerunt, sed
in soam ipst perniciem miseri postremo crucifixe , ,
. - D runt. Sed refloruit virgade radice Jesse, resurrexil
* \ Christus, solutis doloribus iuferni, sicul scriplum
* , , e s t : qui enim lanquam Deus ipsa viia secunduni
* , , naturam erat, eum qua ratione aequum fuissct
, morte delineri, ac non potius ab eo ipsum quoque
; " p- interitum expugnari? Sed ut aridura jam iiiud l i Coov, gnum. com germbiaseet alque derepeote floruisset,
, ; signiun fuit efficax, quo veleribus illis declararetur
' supemo suffragio Aaron suramum sacerdolem esse
, \ - creatum : sic dicimus prseclarum et evidens atque
idoneumcssearguraentum, quoprobetur Deum esse
\
, , \ - secundum naluram ipsum Emmanuel, in eo quo
mortem calcavil, et, u l Deo digimm eral, revixit.
. ,
M
o s t
Tl
e T
Num. , 2-11.
Hebr. vn, 5 soqq.
Hobr,
ix, 11.
* Hebr. vn, 28.
7 1
Act. n, 2 i
S. CYRILLI AÊXANDRINl ARCHIEP.
75
liaque idem ipse Cbristus, quamvis nnllo negotio ac

laeile posset, quidquid supra opinionem ac ralionem
esscl, perflcere, signum peienlibtjs Judaeis dicebat :
Generatio baec prava esi, signum quaerit, et signijm non dabitur ei, nisi signum Jonae propheta?.
Sicut enim foit Jonas in veiUre celi tribus diebus
ct tribus noctibae, sic erit Filias bominis in corde
lcrrae tribas diebus et tribae noctibus
Igitur
celebre sane et illustre signam esl, et iis, qui revera
pmdeiites , satis eflicax ad fidem faciendain,
ipsura FUiom secundum naloram esse Deum, et ex
Deo Patre orlum, boe ipsnm, quod morlera destruxit,
ei refloruit ad viUm. FacUis enim est ipse primitia*
dormientium, ct primogenitus ex m o r t u i s ; > idque
signam filiis inobedicntium est datum, quo intelii
gant Christum Dei ac Palris guffragio summura sacerdotem nostmm esse faclum, sancturo, innoceotem, irapollulum, eegregalaro a peccaloribns et
excelsiorem ceelis (actum, sicol scriptum e s t .
71
>
\ \ ,
c
* , *\ ,
! .
\
,
,
,
! ,
,
, \ .
,
.
, ' , ,
, ,
, \ ,
.
PALL. Sed non solum germinavit virga Aaron
. '
(id enim sacne Litterse modo nobis osienderunt), sed
' * \ 6
protulit nuces. Id vero aeaigma quid signiflcet, i n - * * ,
tclligere nequeo.
.
343
Pnmom quidero, Palladi, nibil ab. , , ,
eurdi est, de nuce assumplam esse virgam suspicari; f . \
cratque priscis illis in more positum talibus u l i
scoptris. Deiadc vero, si rationem accommodare . !
oporleatbis contemplationibus congruenlem, illad , *
prope penrulgalum dixerim, qood eliam apud quos- Q , , * *\
, &
dam flde digitura videtur, nacearo virgam vires ha ,
bere ad vigilantiam iribuendam, &i illam ad caput
,
quispiam posucril, quod forlasse naturali quadam
. /
Caculiate ex voluntate Dei efficR : ejusque rei ipse
\
quoque Deus, qui omnia et novit et condidit, nobis
, \ * ^ ,
quodammodo fidem facit, cirai Jereraiae dicit :
< Quid lu vides, Jeremia ? cumque is respondis- ; , *
; ,
eel: Yirgam nuceam; > ad hajc Deus : c Recte v i \ ,
disli, > inquit, c vigilo enim ego super verbis
. > ' '
meis, u l faciara illa . Pro vigilantiae igitur sym .
bolo ac nota non imroerito virga nocea poterit ac .
cipi. Atqui ilia Ghristi e mortuis resurreclio quasi
\ c ^
quaedam e somno evigilatio fuit. Ilaque per lyram
'. , , ;
quoqae Psallentis ait : c Ego dormivi, et somnum
.
cepi : evigilavi, quia Dominus stiscepit me .
PALL. Yera dicig.
. .
CYR. De lucerna qaoque ac mensa, quae in p r i . ,
mo tabcrnaculo sita eranl, sic preterea scriplum , * c
est: c Et locutus est Dominus ad Moysen, dicens : *
Praecipe filiis Israel, et accipiant libi oleum porum,
", ,
contusilm ad lumen, ut ardeat lucerna perpetuo , , ~
extra velamen in tabernaculo testimonii; et accen- * det illud Aaron ct filii ejus a vespera osque mane ' \
in conspccto Domini jugiter, legitiroum sempiter ,
num in progenies veetras. In candelabro puro ac . \
condelis lucernas coram Domino usque mane, el
.
aocipietiseimilam, el faciolis ex ca duodecim panes;
\ , \
u
Luc. , 2 9 , 30.
7 3
1 Cor. xv, 20
Hebr. vn, 26.
7 1
Jcr. , 11 12. Psal. ut, .
077
DE ADORATIONE IN SPIIUTU ET VERITATE. LIB. X .
678
. , * ex duabus dccimis erit panis unus el lraponctU

^ , \
eos duas positiones; sex panes erunt una posilio su ,
per mensam puram coram Domino : ct imponetis
\ , saper posilionem thus purum.et sal : elerunt pa
nes in memoriam propositi Domino : die sabbatl
.
proponefis coram Domino in perpetuum a filiis
! ,
Israel, testamentum sempiternum; et erunt Aaron
' \ ,
et filiis ejus, et comcdenl ea io loco sancto: eunt
"
enim Sancta sanclorum : boc illi ab iis, quse sancti .
ficantur Domino, legitimum sempilernum . > Purom
, . ,
igitur qoasrilur oleum, atqae oleaginam, id est ex
, ' , ,
oteis, 344
* alterias generisseminibus atque
,
terreslribus, e quibus exprimebatur quidem oleum,
, \ \ - sed notbum qoodaramodo, et quasi adolteratum ;
* \ \
semper enim est in Ecclesiis parum ac sincerum
, , vere luflaen, illud nimirum, quod per Chrislum i n
, ,
Spirilo sancto accendilur, quaravis sanctorora v i ronira voce roinistretur, quibus dixit Christus :
.
Yos estis lux m u n d i . Neqoe id rairum; nam
, , quos fralres appellavit, et parlicipes sui consiitnit,
iis convenienter suarum proprietatnm gloriam i m . \ partit. Ardet itaque luceraa, in prirao labernaculo
, _ ardet; eaque res duplicem babere sensum potest;
,
nam in interiori tabemaculo septem lucernae lucent,
, \ quae mane accenduntur, atque copiosum ingredien . \ , tibas lumen ifumiUunt. Ac lucerna quidem, in
" figora, mrsus Christus eral, qui multo copiosoque
>; lumine in Sancia sanctorum ingredi volentes illu 6* , \, . > strat: Accedite e n i m , i n q u i l , c ad eum, ct iilumi * n a r o i n i . > Quinetiam quod mane accendebantur
. * lucernx, designare poterit ipsuin incamationis
, , \ lempus : tum enim velut dies quidam illuxit, et
, - spirituale lumen eflfulsit, quod nostrae veteris ignow , , rantiae tenebras dispulil, illamque caliginem, quae
> . noctis instar universorum cordibus erat oflusa,
\ dissipavit. Sic enim tempus, quo Salvator advenit,
propheta qooque longe ante vocavit, diccns: < Mane
, , \ exaudies vocem meam, mane astabo libi, et vide, bo . Quando enim accepUe fuissent universo*
, rum preces,et nos olim errantes per conjunctionem,
, ', nimirum spiritualem, et obedientiam ac iidem asla , \ \ , remus Deo, nisi nobis illud e coelo lumen, id est,
, ', ; Cbristus, affulsisset? Igitur in interiore qaidero toiv bernaculo copiosum ac purum septcm illarum l u , cernarmn lumen erat; sed in primo tabernaeulo
, , ,' lucerna erat lucens, qno decla? abatur, ut opinor,
, - ne ipsos quidem, qoi in lege insiituebaiUur, esse
. divini luminis expertes. Nam lex quoque Moysi ex
\ multorom deorum cullu vocabat ad agnitionem
, \ ejus, qui natura vereque Deus est; ac feteres Ulos
homines abducebat a colenda creatura polius qnam
, Creatore, suadebatque, ut rerum omnium Condilori
adba3rerent; id vero in eorum animis, qni illis i m buebantur insliiatis, non sine spirituali lomine
.
perficiebatur. Igitnr, ut id repetam qaod paola
, , \
ante dixi, copiosa est ac plena illuminatio qua3 i n
Sancla sanctorum 345 ingredtentibus a Chrislo
, .
TT
TS
Tt
LeTit xxiv, 1-9.
7,1
Matth. v, 14.
" Psal. xxxm, C.
8 0
Psal. v, \, 5.
CT9
S. CYRILLI ALEXANDRINI ARCIIIEP.
68
tribaitor; minor antem eorum crat, qui in lege ,

vivebanl: idque verissiranm est; neqae enira illa
,
legis umbra cam evangelicis institutionibus tilumi- *
natione spiriiaaH.sequari allo modo potest: h , ; *
naroque universum orbem lerrarum illustrant, Ula
autem soli IsraeUtarum generi nota erat.
. .
PALL. Recte dicis.
. , , \ YR. Yidetur autetn, Palladi,aliud quiddam deignare mensa atque lucerna in primo tabernacalo ,
.
collocala.
. ;
PALL. Qitid istud eat landero?
.
GYR. Lucerna quidem fertasse JoaDnem Baptialani, virum admirabilem, panes vero daodecitn , \ ,
.
aposloioruui nebis cborum praefignrant.
. ;
PALL. Quonam raodo?
.
CYR. An igooras iis, qui in lege et per Judaeam
,
erant, instar lucernae pneeuntis fuisse beatura illum
, \ \
Baptistam, ac de illo a Deo et Palre praedictum
esse, Paravi lucernam Christomeo ? > Quinetiam \ *
. > ,
ipse Sahalor boc idem teslalusest, cum Judaorum
***,
docloribus de illo d i i i t : c Ule erat lacerna ardens
et lucens; vos aulem voluislis exsultare ad-boram in . c ,

lutaine e j u s . Yide enim quemadmodum beatus
.
Paulusqui legisperilus erat propemodum ad roemo ,
riam revocat luceroamillam, quaeeral in primo taber , . "
naculo. Inexslinclam enim servari locernam, legUlator pnecepit bis verbis : c Et accendent eam Aaron,'
et fllii ejusa vespera usque mane jugiter i n conspe- * c \ ' ,
ctu Domini. Sed Judsei, cum lempore admodum
\
exiguode illo gavisi fuissent, hactenus certe, dam ^ . > ' *
ad baplisma illius accurrant, et itiam admiratione
, *
maxima prosequuntur, tandem morlis somno dede- , ' ,
runl, ac propcmodum jugiter lucentem illam l u - \
oernam exsliuxerunt: nam, licelHerodi illudfacinus .
iribualur, at is certe de lsrael genus ducebat. Ita- ,' qie Cbrislus, cum Judseorum populos de audacia, *
qua in omnes sanctos usi fuerant, accusaret: Non
, < ,
fleri polest, inquit, propbelam perire extra Jerusa- , c .. %
lem *.
PALL. Lux igitur ac lucerna per sirailitudinem,
. 5 \ , '
Chrisiique participationem bealus quoque Ba ,
ptisla fuit ils,qui in lege acper JiMfeeam erant.
.
CYR. ltaest. Ad eumdcm quoque rooduro pancs,
. .
sanclos apostolos accipi putamus. Unus eBim cum .
sit ille per naturam et vere panis, qoi de coelo
descendil, ac vilam praestat, ex ejus lamen imita-
tione participaiioneque, qui per naturam talis est, ,
divini iiii mysieriorum doctores ac magistri panes ,
suol ad pietalem nulrientes, cum verba vilae nobis ,
pnebeant, et 346 ^mem ex ignoraniia profici- , * ,
scentem de credentium animis depellant. Eodem \ , , ,
porro suntpanes numero, quo discipuli, nempe duo- , \ ,
decim, iique in duas positiones collocali; sex binc,
\ ,
inquit, et sex inde, propemoduin in orbem circum- ' , , '
f Unles, el in medio loco posUura habentes unura
, . *
illamelde coelo panem, id est Chrislura. Singuli
,
eliaro ex duabus decimis, id cst ex duabus perfo , .
11
Psal. cxxxi, 17. Joon. , 5 3 .
, ,
L u c . xui, 33.
681
0*3
DE ADORATIONE !N SPII HJ YERITATE. LIB. .
ctis mensuris; nam ex ulraque parte perfecti i l l i
beati discipuli fueraot, ad omne opue bonum omnibus suis partibus absoluli, et opere insignes et
verbo. Thos praeterea et sal illis aspergilur; ac
ibusqoidem illam sanctitalis fragranliam,etGbmti
bonum odorem, sal vero prudentiam indicat; neqoe
enim sanctorum virorum sermo insipiens aul stultus
eat, sed gralia et sale conditus
ut scriptum est,
et gratiam dat audientibtu . Dictum est etiamiilis
a Cbristo: c Yos estis sal terrae " . > Proponuntnr
etiam die Sabbati; dies enim, quo sunt sancti apoetolideclarati, Sabbati spirilualis tempus est, nempe
Cbristi adventus, quem quia non agnovemnt qui ex
lsrael genus ducebant, Paulus de illis dicit : < I g i tor relinquitur sabbalisroos populo Dei
Non
enim ingressi sunl in reqoiem ejus, quia fidem non
receperunt. Sabbatismus igitur veros ac spiritualis
lempus illud est, quo Salvator noster advenit. I n
oculis etiam Dei est panum propositio, atque eliam
in ocolis Israel. c Proponelig enim, inquit, die
Sabbatorum i n conspectu Domini in perpeluum, i n
conspectu filiorum I s r a e l ; > cum iile contempletur, ac pcrpetuo sanctos viros sua inspectione d i gnclur: OcuHenim, inquit, Doiuini superjustos".
In oculis eliam Israel, quod eos attendere debeat,
alque in illis animi oculos quodammodo flgat, quorum figuram corporis oculi refenint. c Sed erunt,
inquit, Aaronet filiis ejus, et comedent ea. > Apposila sunl quippe nobis in cibum sanclonim aposio scripla, qui fide juslificati sumos; et sanclo
iili ac sacro genert, popuRs, mquam, illis in acquisitionem, et elcctis, et sancti Spiritus gralia peronclis.
,
, \
, , .
, '
\ ,
, .
\ *
. \
.
, , ' ,
,
, \ , "
.
,
. \ ,
.
,
, , ,
,
* \
. '
, . ,
,
,
, ' , , ' \
, \ .

, ,
, , , | .
. * .
$, , '
,
;
PALL. Recte a i s : tibi enim assenlior. Scd cujus

rei gralia non in Sanctis sanclorum, 347 sed
primo tabernacalo sancti illius Raptista? ac sanclorum aposlolorum silae erantflgurae?
,
CYR. Primum quidem plurimum inler eos inter , , * est; neque eodem quo Christus loco viri sancli
\ . esse possunt, sed extrinsecus quodammodo e i sub& ,
inissiore gradu. Sejuncta namqoe sunt divina, ac
, separalimposita, et longe diversaratio a divinisre , \ .
busbumana dislinguit, qua naturarumproprietatem

diierentiamque gloriae tantam esse demonstrat, ut
. 0
conferri inter se nollo modo queant. Deinde, quia
, ex Judaeis orti et ex illa legali observatione fuerunt,
*
obeam causaralocus ilHs quodammodo decens i r i ,
butus est, nempe primnra labernaculom, i n quo
;
figurativum illud sacriftciorum aliare siium crat.
Annon ex genere Israel, et quasi e primo tabernaculo sanclos illos discipulos esse poias?
. \ .
PALL. Ego vero maxime.
. "
CYR. Cum igitur bis de rebusdictum sit a nobis
, , , salis, profcrenda sunt, si placct, beati Pauli verba,
, ,
quae de primo ac secundo tabemaculo testimonium
\ .
eleganter explicant. Scribit enim is ad bunc mo *
dura : 1 His ila disposilis, in priraom qutdetn taber C o l . n r , 6 . Ephes. iv, 29.
PATROL. U R . L X V H I .
Mauh.v,13,
i T
Hebr.iv, 9.
Levit. xxiv, 8.
Psal. xxxui, 16.

22
683
S. CYRILLl ALEXANDRISI ARCHIEP.
naculum semper ingrediuulur saccrdotes, sacrifi- ,

ciocuia oflicia consuiuuiantes : in sccuiidum auteui , . semei in auno solus ponlifex, non sine sanguine, ,
quem offerl pro sua c l populi iguoranlia; hoc si- ,
gniOcanle Spiritu saaclo, oondum propalaiaro essc , ,
sanctorura viam, adhuc primo labernaculo babenle , ;
slatum. Quae parabola esl lemporis iAslanlis, quo . "
dona elsacriGcia ofleruntur, qua? nonpossunl juxta , *
consciroiiam perfectum facere servienlem, soluin- ,
modo in cibie el polibus, el variis baptismalibus, , \ \
justificalioncs caruis osque ad leuapus correctionis \
imposiUe. Christus autem assistens pontifex fuluro- ( I ) .
rum bonorum, per amplius et perfectius tabernacu-
lum, non manufactum, i d est, uon hujus crealionis,
, ' , , ;"
neque per sanguinem bircorum atu vitulorum, sed
per proprium sanguinem inlroivilsemel in Sancto- \ ,
rum, seterna redeiuptione invenla *.Intelligis igilur " .
illum cullum, qui in primo labernaculo defereba , }
tur, exhibuisse sacerdoles, quibus non erat in
.
Sancta sancloruni ingrediendi polcslas. Talis cst
, .
cjiim propemoduni cullus lcgalis, stalum Ulum in
umbris habens : baec porro inerlia sunt ad expian- \
duin eluendumque peccalum. Audisti namquc paulo . ,
,
anlc clamaniem Paulum, ea infirma esse ad pcrfi.
ciendum joxla conscientiam servientem ;
348
scd scrvabanlur usque ad icmpus corrcctionis, i n - ,
carnaiionis nimirum illius Unigcniti; quo lempore ,
.
iuformes illae figuraead veritatcm iransierunt. c Se .
mel autem in anno, et solus ponlifex in Sancla san\ ,
ciorum imrabat, non sine sanguine, queni offerrct
pro sua et pro populi ignoraotia " . Ptanum id ^ .
quoque nobis facietsapienlbsimus idein vir Paulus, ,
cuui ad hunc modum de Chrislo d i x i l : c Superiua < , \ &cum dixisscl: Hoslias el oblatioucS et holocausto- \ \ ,
mata c l propcccato noluisli, neque tibi placucrunt, , . 7
quae ex legc offcruutur, lunc dixi : Ecce vcnio, u l , " w *
* t faciam voluntalem tuam ; * aufert primuro u l sequens slalual: c I n qua volunlate sanctificaii sumus , ^ >per oblationem corporis Jesu Christi. Et omnis qui- * ^ 1 &
deni sacerdos pracsto est quoiidie minislrans, et ' , ^
easdem saepe uflerens bosLias, qiue minquam possunt auferre peccala : hic autem, cum unam pro , peccatis bostiam obiulisset, in sempilermim sedit , ^
i n dexlera Dei, de caHcro exspeclans, doaec pooan- /
tur inimici ejus scabellum peduraejus, una enim D , ^ ^ ^ ^ .
oblatione pcrfecil in sempiternum sanctiGcatos .
Nain, cum sit scmcl morluus, non amplius morilur, , ,
ut scripiuni est
ct peccalis mullorura sublatis, , ciarp,ingrcssus est in Sancta sanctorum, id est, in cccluui, , ' ,
, 3
u l appareai uunc vullui Dei pro nobis .
.
9 1
9 1
t v
9 e
PALL. Perspicua esl ocatio. Ilaque nwtte in bac

re laboreui suscipere; illud polius mihi expliccs
velim, quis ille sit sanguis, quem offerre consuevcrit ille sacerdolura prjjiceps lum pro sua, tum
pro populi ignorantia.
Hebr. ix, 7-12.
Hcbr. ix, 2 i .
ibid. 9.
9 1
ibid. tx, 7.
( i ) Sic legil cod. Vatic. N"ovi Teslanicati.
. * *
, * , * taxrusj
, o p i ^ t v .
Hebc. , 8, 9.
" ibiiL -.
Rom.
GS5
OE ADORATIONE LN SPIRITU ET VERITATE. LIB. X.
C86
. \ ott
,
, \
, \ \ ,
,
\ ,
. , ,
, \

. *
\ *
* ,

, , \ '
, ,
CYR. Paulus, cum iu lege perilus esset, ac Moysi

iuandatum in primis calleret, Hebraeorum populis
tanquam bujusmodi rerum non ignaris, et qui legem pervolulassenl, non longa narraiione, sed polius rerum illis notarum commemoratione obiter
de tam veneraodis arcanisque rebus haec dicit.
Afferam igilur, si videtur, legem bac de re constiiutam, ei qui Cbristi mysterium perdiscere velit, ot
locorumad contemplandum propositorura accuratam et expolitaro explicalionem audire cupiat. Est
igitur ia Levitico scriptum : * Et locutus est Dominus ad Moysen, dicens: Loquere ad filios Isracl:
Anima, si peccaverit coram Domino 349 noa
Yoluntarie, in omnibus praeceplis Domini, quae non
oporlet facere, et fecerit unum de ipsis; si quidem
, ^ summus sacerdos qui unctus esl peccaverit, ita ut
, , populus pcccet: afferet pro peccato suo, quod pecca , \ vit, vitulum ex bobus immaculalum Domino pro
/ , peccato suo, et adducet vitulam ad osliuin taberna , \ culi testimonii coram Domino et maclabil v i l u ; lum coram Domino. Et accipiens sacerdos un , ctus, cujus consecratae sunt manus, de sanguine
, \ vituli, ioferel illum in tabernaculum leslimonii, et
, intingct sacerdos digitum in sanguinem, et asperget
, "> . \ de sanguine septies digito coram Domino ad velum
\ sanclum. E l ponet sacerdos de sanguine vituli soper
- cornaa altaris thymiamalis compositionis, quod est
; , ante Doroinum, quod esl in tabernaeulo teslimonfi,
, ' et omnem sanguinem viluii effundet ad basim altaris
* ; ^ boiocausti, quod esl ad ostium tabernaculi teslimon i i , et omnem adipem vitali pro peccato auferet ab
irr\ , \
illo, adipem,qui operit intesliua,et omnem adipem,
qui est super inteslina, el doos renunculos et adi* , ,
\ , \ pem, qui super eos est, qui est super lumbos, et
, ' , \ pinnam, qui cst super jecur, cum renunculis aufcret
illud, quemadmodam auferlur a viiulo hosliae sa, \ 66
, lutaris, eiofferet sacerdos super altare sacrificii, et
, \ pellem vituli, et omncm illius carnera cum capite et
\ exlremitatibus, et ventre et fimo; et efferent lotum
, \ vilulum extra castra, in Iocura mundum, ubi eflun , , dunt cinerem, el comburent illum superlignis i g n i ;
m effusione cineris combarentur* . Alquehaec q u i * \ ^
, dom lex fieri jussit, si qua ignorantiae cnipa m
summo sacerdote resederit. Quineliam inquit opor. *
. > \ icre, ut pro populi quoqne ignoranlia sacrificium
fiat, allato vkulo, cassoque ad oslium tabernaculi
,
tcstimonii coram Domino, imponentibus illi inanus
>]. \ Syuagoga? seoioribus, et i n Sancla sanctorum illaio
- sanguine, ct, u l uno verbo dicam, omnibas simili ter factis, ac dc boslia pro Aaron dicturo est. Esse
^ , \ autem Cbristum et sacerdotem, et populi expia , tioncm (in ipso namque juslificati sumus, peccati
?35 , maculis ablalis), per baec quoquecuivis perspicuum
x a \ ' Gcri polcsl. Dicamus autem singillalim, quaead singulas hujus Scripture partes explicandas faciunt;
& ^ > ' . *
nara hoc xnodo disiincle progredietur oralio, et ca,
t \ ,
quse latcnl, quoad fieri poterit, aperiet.
^ 4
L ^ i i . rr, 1-12.
687
, \
688
. ; *
* . , .
350 PALL. Opiime.
CYR. Samilor haque vitalos iaunactilalus, et i n

quo aulla t i t plaga, in Christi flguram, illiut vere
imD.acoliU, et qui peccati vutnus sescipere non
asiinuit : Venit enim, inquil, princepft mttndi
bujns, et ia me nihil i n v e n i e l ; neqee enim
fecit peccalaui, ot ScripUrse tradunl \ Afferur aulem ad ip*as labernacuH fores coram Domino: qood pati pro ipso sanclo labernaculo, id esi,
pro Ecdesia non recusarii, ted pro iUa Deo ac Pat r i in odorem suaviutis oblatussit. Ideoque d i cebat : Pro ipsis cgo sanctifico meipeam .
Nam, eom dtcit, sanctifico, hoc sigmficat, offero ac
devoveo meipsam oblalionem immaculatam Deo
Palri : saneliflcari cnira dicitur, quod Deo dicaiur.
M
. .
.
,
\ . , ,
, \
, .

, ,
, ' , ,

. ,
. , , , ,
,
. ' 9
jtixta id qaod tcriptem est: c Laqueas est bomini, & , *

c \,
cilo aliquid e ois rebus eanctificare oam, poslea , , "
quam devoverit, fli ut pocnileal . Fuisse autem
hujusmodi oblaiionem accciptam, ac Deo platitam, , , " ,
dedarant illa verba Coram Dorimio. InteHigi-
mus enim i d , quod de illo fratrum germanorum pa- , Katv . *
, \ , '
r i scripiutb cst, de Gain, inquam, et Abcl. c Respexit enim, inquit , Deus ad Abel, et ad munera , Katv
ejus : ad Cain aalem et ad sacridcia ejus non alten- * > , \
d i t ; nam respiccre illom id quod sibiplaceat; et , vkissimaveroari quod secus habeat, non est obscu- ;.
rum. Intyonente autem roanus in vilulum eo, qui ,
peceavii caedilnr boslia, et in conspeclu Dei eaedi- , c ,
f
tar. Ipse enim portat iniquitatee nostras, el pro C . "

k\
nobia d o l e i \ dum ca3ditur; operis enim ct aclionum
\ , \, . , -
figuram pra se fenint manus. CsetQrum in con , \ \
fipettu Dei caeditur quod Pater propemodum conseit- Yiar
ttrct, ut pro nobis Filias moreretur; neqae entm , !
avereator, cutn iromolari Filiom aspicit, non quod
,
ejas passiooem prorsus approbei, sed qood Ulum

ftomanuel pro nobis patt rem esae mundo saluta- . aipu *rem, DOH igtioret. Ipse igitar noetra peceaU porlat, , ,
ac pro nobie dolel, dam in illa prettosa croce pro
* .
nobis oocidi sustinet. Tam sacerdos digtlo eumens , (&< de sangaine, asperget septies ad velamen sanctnm, ,
t|uod est soper arcara, eah nomen est propitiato. " , .
r i u t a ; ongit etiam comua aluris incensi t Ghri \ .
stus enim propiiiaiioatque propitbrtoriem factusest
, nobis. Caelerum in sanguine tealatnehti
' ~ ~ ^ ' aelerni per
. , ,
iectiseimam nobis purgationem targitor. 351 Hoc . , ,
cnim est, nlei tallor, septies aspergi sangaine pro- \, ^ *
fiitialoriaro; est enim septenariii* nuraerus perfe- , . 'clionis signttnL Poito ejas ipsa qooqoe mors \
nrandi salulem ac vitam el accessum per fl- &\ \ 4
dcm velot odorcm splrat : Unus qnippe pro , ;
omnibos mortuus csi , ut qai v i v a n t , non Jam , eibi vivant, sed ei qni pro ipsis tnortaas est,
, . >
et rcsurretit, u l scriptum est*. Qnod itaqac

altare incenei aorevm sangoine perungilar, id ejus
. '
mortis fra^rantiam sigfiificat. Effandilur vero ^tiam

Joan. xiv, 50.

I C o r . v, U .
" I Pelr. , 2 2 .
Joan. , 49.
Prov. 5.
Cen. , 4.
Isa. u n , I I .
*M
DE ADORATIONE IN SPIRITU VERITATE. L I B . .
CiX>
reliquus sanguis ad basim altaris sacriGciorum in

. ,
priino labernaculo; ac sanguis quidem animse figu , \
ra est. llle porro Emmanuel non pro sola cx gcu , , , tibus Ecclesia animam posuit, sed pro iis eliam

qui sub lege eranl, i d esl, pro Israel : redempti
, " , \
enira sumus Ghristi sanguine simul omnes, genliles * " ; \
aique Judaei, ejusque rei testisest Paulus, diccns :
; \ * ,
f An Judseorum DCQS est tanlum ? nonne et gen , \
lium ? imo et gentium : siquidcm unus est Deus*
, *
qui justificabit circunicisionein ex fide, et pra?pu !
tium per fldem . > Detractis aolem interaneis v i , l u l i , et oblatis ad allare, reliquum corpus extra,
. " ,
castra creraatur; ipse enim bostia sacra est virtuli , ,
bus fragrans, quarum figurae sunt inleriores illie
,
corporis partes : sunt eoim i n nobis quodammodo
*
,
* , , \,
.
, \
, \
* , .

, \ \
0 . <
,
. "11
abditse virtules, ct in animo pcnilus reconditie :

ipse idem, qui extra poriam patitur, et carais su e
morte purgat inquinatos : Vitulae enim cinis aspersos, ait, inquinaios sancuiicat ad emundalionent
carnis*. > (Jnus igitur idenique cum sit Emmanuel,
el in sacris tabernaculis, i n Ecclesiis, inquam, suavilalis odorem dum incenditur spirat, et extra portam passus est, quo nobis quoque exeuodum csse
improperuim ejus porlanlibus, bealus Paulus ait .
Oflertur etiam similiter eodemque modo vitulus
pro populi ignoranliis, eadeui per omnia rationc sacriflcii servgU. Nam scipsum ille Emmanuel pro<
lenuibus aeque ac pro magnis, pro populo seque ao
pro sacerdotibus oblulit. An vero non vcrum cst
, qnod dixi ?
I
, ;
. , .
11. .
PALL. Yerum sane.

CYR. Yisne igitor, ut quasi retorqaeamus oralionem, el ad ea quae ad tabcroaculum periinent, narranda defleclamus?
3 5 2 PALL. Maxime vero.
.
CYR. Onmibus operibu* explelis, vasisque sacri*
, suo cujusque loco dispositis, praecepil Deus, u l e i
,
illa et labernaculum sanctificarclur : ilaque beato
,
Moysi d i x i t : Et accipies oleum uneiionis, ei unge
* - labernaeulum et omnia quae in eo sunt, et sauciiil, , cabis illud, et oinnia vasa ejus, et crunt sancla. E l
unges aitare sacrificiorum, et omnia vasa, ct san , , ,
. \ cti0cabisalure,et erilaltare Sanctum sanclorum '.>
Yides igitur oleo sauclo arcam perungi ac mensara.
, ,
, - candelabrum praterea, et allare quoque incensi au " , - reum; atqui bis omnibus illura Emmanucl figurarl,
$ , roulus jam verbis dcclaratum cst.
, * , /
.
. .
PALL. Yerum est.
D
. ,
c ,, . ,
,
. ,
, , ,
,
Rom. u i , i 9 , 50.
f i 11.
9
Ilcbr. i x , 13.
CYR. Inlelltge igitur Ulud, quod David, taiiquaiq

ad illum voce conversa, decaniavit:Dilexisli juslttiam, ct odisti iniquitalem. Proplerea unxit IQ
Deus, Deus tuus, oleo laetitiae prae consorlibus
tuis " 9 Scribit etiam Paolus : c Qui entm sanctiGcat, et sancliflcantur. ex uno omncs . Non es(
aulem ignorandum quod sana veraquc doctrina
Hebr. x m , 13.
11
Exod. x, 25-29.
Psal. XLIV, 8.
Uebr.
S. CYRILLI ALEXANDRlXI ARCHIEP.
suadcl, ipsom eliam, qui lanquam Deus omnibus ,

altis sanctiflcationem Iribuit, et una cum Palre ac , \, *
Deo largilur, nobiscum lamen ex nalura humana
sanctificari, haecque est illa, quae dicilur cxinani- . , \ \
tio . Namqui secundum naturara sanclus esl, u l pote qui sit Deu, indigere Dco sancliflcante dici- c ,
tur ; idque ail beatus Petrus : < Jesura a Nazarcl ul .
unxerit eum Deus Spiritu sancto
> Cadit igilur , \ ,
, '
in humanam ejus naturani unclio, ei in ejus carnem
,
sanclificatio, quae non suaple natura sanela cst, sed
lanquam ex participalione divina; nam cxtrinsocus .
, \
in crealuras advcnit sanclificatio, ei advcntitiara a
. " ,
Dco graliam conscquuntur. Ungilur etiam una cum
,
csetcris illius logalis cultus altare. Sancla ost enim
lex, cumad agnitionem ejus, qui sccundum naturam ^ ,
*
Deus est, vocet, ct in audicntium animis justiliae
, \,
cognitioncm inferal, c l eos, quos instiluil, ad probilatis inifa pcrducat : lnitium cniro, inquit, \iae . > \ ,
" , \ ,
l>onae, est faccre justa . Scribit cliara profccto
\ . " ,
Paulus : Itaque lcx quidem sancla, el mandaluni
sanclum, el justum ct bonum
> Porro sancla , '
sanclorum cst lcx, non ex eo quod urabra esl, 353 ,
sed quod, si adspiriiualem contemplationem trans- , " *
feraluT, ilke ejus figurae nobis Cbristum clainare
. vidcantur, qui vere Sanctus sanclorum est, cum
, \ \ sanctificel lanquam Deus, et eos, qui per fidem
,
facli snnt ejus participes, suo spirilu inungat. Jara
vero sacro tabernaculo erecto, atque etiam sancio , .
oleo peruncto, dicamus quod sequilur, si placet.
l e
, v
. / .
PALL. Sane vero.
Q
. * \
CYR. Sic itaque scriptam ost: Et |>erfecil
Moyses omnia opera, et operuil nubes tabernacu- , \
IUDI lestimonii, et gloria Domini iniplelum est laber- , \ naculum. Et non poluilMoyses ingredi in labernacu- . /0
luin lestiraonii, quia obumbraverat illud nobes, el glo- , '
ria Domini impletumeral tabernaculum. Quotiescun- , \ .
,
que autem elevabalur a tabernaculo, caslra uiove
banl lilii Israel cum sarcina sua; quod si non fuisset
-f , ,
elevata nubes, non movebant castra usque in diem,
quo elevaretur nubcs ; nubes enim erat super ,
illo per diem el ignis per noctem in conspectu to- \ * ,
, . tius Isracl in omnibus profectionibus eorum .
\
Manifestato namque in orbe lerraruin sancto illo
, ' , ,
ac vcriore tabernaculo, id est, illa ex gentibus Ecclcsia, Chrisli lumen circumfulsit et quasi nubes D , \ qusedam spirilualis snperno rore nos abunde Iselifi , . ,
cans, Dei templuro complet. Non latnen potuit,
inquit, ingredi Moyses; neque enim ingressus est , \, ;,
,
Israel, quia divini luminis radios ferre non potuit,
neque intellexil Cbristi myslerium; jam vero ne ,
spiritualem quidem illuminationam admisit, neque , '
,
roentis oculis Domini gloriam aspcxil, cum quo dum
, \ ,
in figura nubis ex hoc mundo proficiscitur, el ad
\ , supera tendil, simul proficiscimur Dominica vesti *
gia persequenles. Iniliavit enim nobis viam novam
\ ,
et vivenlem , illam quae sursura ducit in coelum :
\ \ ,
dumque conquicscil a*que considct, simul con
l f
Pbilip. , 6, 7.
i a
Act. x, 36.
I v
Prov. X M , 5. Rom. vn, 12. * E\ d. \i,
t?i*3
DE ADORATIONE IN SPIRl U YERITATE. LIR. .
, - ,
ftsv. ,
,
, \, \ ,
. , \
\ , ' & ) , \
.
, , \

, , * !\ \
, .
. .
. , \ ^
, ,
, \ | \ , *
.
. .
.
, | , , , ,
, ,
,
\ .
, ' "
, * 5 .
\ ,
* ' \
, \ , \
*
,
, , ,
| \ ,
, \ \
,
, ,
\
, \ , ''; ,
, ,
^ ? .
: , \ .
, \
, ,
^ ,
\ . " ck

;, '
^ , e \ 3
{
I T
i Tbcss. v, o.
Lcvil. xvn, 2 scqq.
quicscemus aiquc considebimus. Nubc cnim pn ficiscenlc, Minul proficiscebatar populus; cl coiisidculc, simul constdcbal : c Nubes enim c r a l ,
inquit, super labernaculum pcr dicm, et ignis
per noctem. Spiritualibus namquc chafistiialis
eos Chrislus irrigal, qui propterea tanquam in dic
sunl ac luce, quod subtiliorem ipsius atque accuraliorcm cognitioncm pcrcepcrunt, ct nicnlcui HIuslralam habent : eos enim, qui sunt adhuc rudiores, i l l u m i n a t . 3 5 4 ^
autem mundani crroris
tenebne in Ecclesiis nulke sunt, cutn circum eas
Cbristus fulgeal, elspiriluali luininc universa simul illuslret : non cniin sumus noctis neque lcncbrarum, sed Olii lucis ct diei, ut scriptum c s t .
PALL. Recte ais.
CYR. His adjiciemus breviter legcs, quae ad tabernacalum pertinent, c l oblaliones populi, profecliones eliam ac stationes cxponcmus; sic CIIMII
rccto ilinerc progredielur oralio.
m n m 0
17
PALL. Assentior.
CYR. Conslituil enim illc legislator ac judcx, ut
in sancto illo labernacirio dunlaxal sacrificia consuminarcni, quicunque id facere vellenl, ut cos,
opinor, ab illo velerl cultu falsae religionis averteret, qucm in iEgypto nimirum exhibucrant, ubi
multa vigebant idolorum ludibria, falsoramque
deorura turpissima lurba, qua? ne ab ipsis quidein,
qui adorare vellent, cognosci possel; ubi ctiam l i bcruai erat cuiquc, co modo sacrificare, quo voluissct, ut cst a sapicnte quodam genlili temere d i ctum; alius vero alii deo sacrificabat. Ab hoc ijritur adeo stulto alque impio usu ct absurda consueludine cura eos abducere vellet, dixil rursus in
Levitico : Loquere ad Aaron, ct ad fdios cjus, ct
ad omncs filios Israel, et diccs ad cos : Iloc cst
verbum, quod pnecepit Dominus, dicens : Homo ex
filiis Israel, vel cx iis, qui appositi simt vobis, qui
occideril vitulum aul ovem, aut capram in castris,
et qui occiderit exlra castra, et ad ostium labernaculi tcstinionii non atlulerit, ut faciat illud holocaustum vel sacriiicium salulare, Domino acceptumin odorcm suavilalis; ct qui occiderit extra, et ad
ostium tabcrnaculi tcslimonii non atlulerit illud,
ut oflerat donum Domino coram labernaculo Dom i n i ; sanguis imputabilur bomini i l l i ; sanguinen
effudit, exterminabitur anima illa depopulo s u o .
Sanguinem igitur fundere, ct botnicidii renni
fore, inquit eura, qui cxtra tabornaculum sacriflcavcrit. Seipsum cnim interferit, ac suam animam
perdidit, quisquis illam ab eo, qui sccnndum nainrajn Deus cst, avcrlii, camque lapidibus ac lignii
el dajmoniorum erroribus dicavit. Cjeicrnm ntwi
omnem prorsus victimam ad ostiuin 355 lal>crnaculi afferri purccpisso, sedcam dunlaxat, qnam in
sacrificium offerre Dco quisquc voluissct, pcrspicuc
(istondit, rum illico subjnnxit: El non sarriflea,e
S. CYRILLI ALEXANDRINI ARCHIEP*

6bo
bunt sacrificia sua vanitaltbus, cum quibus ipsi ;, \
fornicanlur post eas . > Igitur interdicit pror&u,
. >
ne qnis nullo discrimine, cuicunque velit, sacrifi- , ,
cet; soli aulem ei, qui secundum naluram Deasest, ,
cultum exhibenduni esse, aperliseime dicit.
.
PALL. Pracclarc sanc dicluin esl.
f .
CYR. Nec vero niediocriler juvat, si alio quoque
. ' * *
luodo intelligainus expedire, alque etiam prope
necessarium essc, in sanclo dnnlaxat tabernaculo \ ,
sacriOcia ficri, ac sacras victimas oflcrri.
, .
PALL. Quolandemmodo?
. I ;
CYR. Annon iniagincm ac figuram ipsius Emroa. \
nuel esse diccbamus illura vitulum, qui pro sacer,
dote c l populi ignorantia ad tabernaculum macla- ;
balur?
PALL. Dicebamus.
. .
CYR. Ob eam igitur causara dicinras i n Ecclesiis,
. , tanquain in sanctis tabernaculis, Christi mysterium
,
perfici oportere; quod ipsuro alibi quoque prace- .\ \
pit. Cuin enim ab initio sanxissel, qua ralione a ,
liliis Isracl ex iEgyptiorum terra proGciscentibus
agnus in Cbristi figuram esset immolandus : c In
*!
una doroo comcdetur, inquit, neque efferelur $ , \, \ *
de carnibus ejus foras * : violant igilur, diversa *<
senlicntcs haeretici, Dei decreium, qui praeter illud, ,
quod esl revera sanctum labemaculum, alterum
, ,
sibi ligunt, et foris agnum immolanl, ct longissime \ , ^
ab illa una domo efferunt, ei Utum qui est indivi- , duus, dividuni : unus est enira ac pcrfeclus in 6m - . "*
695
, f
nibus Cbristus. At vero sapiens ille, ac sacrorum C *

interprcs Moyses nobis praecipil dicens in Dcutero ,
nomio * c Cave libi ipsi, ne offeras bolocaustura

luum in omni loco, quem videris, pneterquam in
, * &
loco, qucm elegerit Domipus Deus tuus in una civi , $ ,
tatum tuarum; ibi offeres bolocausta toa, et ibi
,
facics omnia, quaecunque ego praecipto tibi bodie;
* * *
ecd in omni desiderio luo sacrificabis, et coraedes
, \
carnes secundum desiderium animae tuae, secun * ,
dum bonedictionem Doroini Dei tui, quam dederit
.
l i b i in omni civilate. Immundus, qui in te est, et
\ ,
mundus simul coraedcnt ipsum, ut capream vel
, , \
cervum, preterquam quod sanguinem non come- , .
detis; in ierram effundetis ipsum ut aquam *.
,
Animt igitur est in primis 356 i P " culpa et c r i - ,
men, audere in omni loco sacrificare, non in domo ^ .
Dci explerc Cbristi mysterium.
. " .
PALL. Rectc sane dicis; illod tamen explices
,
veliro, cura sanguinc vesci lex improbaverit, et id
* ;
jure fecerit, quinam in bac liltera sensas insit.
. , , \ ,
GYR. Si ila videlur, ea quae sunt bac de re in
Levitico quoque sancita, dicamus; quae sic babeni: . *
E l homode filiis Israel, aul de proselytis, qui ap- \ , posiii sont vobis, quicmtque coroederii omnem san- ,
guinero, statuam faciem meam in animam, qoa? , \
, \
vescilur sanguine, et perdam eam de populo suo;
.
tiam aniraa omnis carnis, sanguis ejus est: et ego
m
Lcvit. , 7.
' Exod. , J6.
" Ibid. 13-16,
tt7
DE ADORATIONE LN SPIRITU ET VERITATE. LIR. X .
698
. \ - dedi illud vobis super allari, ut propilieUir pro ani \ * mabos veslris; sanguis enim ejus pro anima pro \ . - pitiabitor. Ideo dixi filiis Israel: Omni* animi ex
* vobis non comedet sanguinem. Et proeelytut, qui
appositos est vobis, non comedel eanguinem; et
homo de flliis Israel aut de proselytu, qui apposili
, , eunt vobis, qui venando ceperit feram, aut avem,
6 , , qoa vesci licel, effundet saoguinem ejos, ct operiet
, : illam terra; anima enim omnis carnis, sanguis ejus
, . est. Et dixi filiis Israel: Sanguinem univtrsa? carnis
, non comedelis, quia anima omnis carnis sanguis
* ejoe esl; qni ederil eam, exterminabiiar
Vide
, . " \ igitur aperte ac manifeste pro animae figara sangui - nem accipi.
.
. ,
PALL. InteUigo.
. ,
* ,
, ,
, , ,

, ,
. ,
, .
, *
* , ,
,
,
. -
, . ,
, ,
, . , ,
. \ *
.
, \
. " , , ,
,
,

, * ,
, ?
,
, *
, - D
,
,
, \ . *
, , ,
, * ,
. ^
,
*
c , ,
, ,
*
, , .
v
L c v h . xvn, S-14.
" Gcn. J I , 7.
1 1
CYR. Lex igilar sanguinem a corporibus occisif

eejangil ac subtrabit; qua in re dogma vemrti docet et a nobis ipsis fide receptom, et in Ecfclesiis
in pnecipuis babilum; nempe sic faabendam esse,
ut animam boroinis ralionis compotem, immorlalem pateraus; neque entm mors eam una CDOI terrenis corporibus inierimit, sed potius ille Condilor,
qui illi vitam imperlWit, absolvil,et relaxat, acsubducil, quominus eam perpelialur. Factus est enim
bomo ab ipso inilio i n anitnato viventem, cura ia
ipsam Deus immisissel spiritum v i l x ; sic enim
ecriptum e s t \ Impingemus enim, ut opinor, iaflnnitalis vitium v i l i l l i , omnia vivificanti, si,
qood ab ea productura est ut vivat, una cum cadocis corporibus dixerimus interire; ac vicissim ornabimos praeclara sapienliae laude, si illam immortalem ease crediderimas, eaque conditione u l esset,
UU omniam rerum Artiflti placaisse, 357
Q
vivimas, et moveraur et sumus. Atque boc sibi volant legis bac de re constitata; verba. Sed pergamus
ad alias tabernaculi leges. Ait igilur Dominus in
Exodo : c Non mactabis eoper fermento sanguinem
bofttia? meas
Sine fermento sit, iuqoit, sangais,
qai fnnditur, neqoe saper i d , qaod Deo in sacrifid u m offertur, fermentom aut simila fermentata adjicialnr : oportet enim u l expurgati e l axymi qoodammodo, i d est, DoUam vitii atqoe improbitatis
admistionem i n animo babentes, animas noslras,
quaruui sanguis figuram gerit, Deo consecremas;
novam eliam consperaionem et azymos appellavit
beatas Paolus
qai per fidem in Chrislam, inlegramqae dileclionem einceram ac poram, et ab
omni improbitatis admistione eejonctam animam
coosenrarent. Quin etiam : Non pernoctabii,
inquit, adepe feslivitatis mese usque mane ; id
est, besleraam adipem non offeres i n odorem suaviuiis. I n Levitico aalera apertiue banc legem explicat, eamqoe rem perepicuam facit dicens de eo, qui
offert victimam : c Sive voto debilum, sive volantariaro sacrificaverit munas snum, qoo die o b l a k rit sacrificium, comedetur, et postridie; quod -
Exod. xxxiv, i 5 .
f l
i n
1 5
1 Cor. v, 7.
i k
Dcut. x u i i , 18.
u e
699
tem reliqaum fucrit dc carnibus sacriGcii usqae in

diem terlitim, igni combureiur. Quod si comedendo
comederit de carntbus die teriio, non eril aeceptum
oflerenli illud, non imputabilur ipsi; inquinatio
est; aniroa aulem qua de illis comederii, inquinabitar, ei peccalum accipiei". Tertio igUur anie
die immolalum sacrificium rejicit; sed etiam hesternum se aversari declaravit, dicens: c Quod si sacrificaveris sacrificium volom pro graliis agendis Domino,ut acceplabile sil vobis, sacrificabitis illud, eodem ipso die comcdetur: non relinqueluT decarnibus
in mane : ego sum Dominus; peccatum accipiet .
PALL. Sed quisnara horum verborura sensus est ?
CYR. In superioribus lex nobis sxpenamero deraonslravit bunc morem esse divinae Scriplure, ut
univereum tempus interdum duas in partcs divi-
dat; in illud, quo lex fait; et ifdad, qao Christas
i l l u x i t : nonnonquam in tres, eo tempore etiam
interjccto, atque in medio coilocato, quo sancloruro prophetaram chorus cffulsit; sed lamen tam
co lempore, quo Moyses, qaam eo qno prophelae
fuerunt, eadeio ratio cultus exhibendi fuit;
358
niroirum in ombris adbuc legis. Sed, cum jam d i luxissei, ac tcrtium illud tempus apparuissel, atque orbis, qui sub sole est, universas inlelligibili
luinine, id est, Christi splendore circurafusus esset,
jam veteri caiigine discussa, illa cultus ratio, quae
co tempore viguerai, non adbuc grata et accepla
est, sed adeps aut sacrificiam sive besternum sit,
sivc terliartuia, apud Deum exsecrabile est, et aver-
satur ac respuit, et alieno tempore offerre volentibus pro inquinamento deputatur. An, cum Chri9las evangelicis disciplinis illustret sanctorum animos, eosque spirttualis cultus ralionem optirae perdoccat, minime pulas supervacoas essc jam quodammodo atque inuliles legis observationes ?
PALL. Ego vero faleor; neque enim ignoro stercora ac detriinenta beatam Paalum appellasse legis
ornamenta, propter eminentem scientiam Christi
video enim illum ad quosdam scripsisse : c Dico
autem vobis, quoniam si circurocidamini, Cbrislus
vobis nibil proderit
GYR. Recle ais. Igitur peccatum est, et inqauaamenti plenum, manifestato jam Ghristo, cum tempas illud praeterierit, quo lex et propheta? vigue- ^
runt, velle umbralilem illum cultum rclinere, audereque Deo ovem, aut adipem, aot tbus offerre;
cum pcrspicue dicat Filius Patri ac Deo : c Sacrifi cium et oblationem noluisti, corpus antem aptasti
mihi. Holocausta et pro peccato non placuerunt
t i b i ; tunc dixi : Eccc venio : in capite libri scriptum est de me, ut facerem, Deus, volunlatem
tuani * . Nam, posteaquam Filius imniaculatam
victimata pro nobis obtulit, legalibus cseremoniis
fineni imposuil, cam ea auferre peccata non poseenl; finis enim legis ac propbetaram, Christas.
PALL. Rccte ais.
Lcvil. , 16 18.
Ibid. 12.
a 7
Pbilipp. , 8.
7*
* t ^*
, , t
, % ^
' , , Apapctn
. > 65,
\ , . :>
, ;
. ; ,
* . >
. ;
. '
, &*
20 , , *' ?.
, \ ' *
, \ ;
, \ * |
, \ ,
&
, . UpJ*;
, avoonvlrV
, , * , , * , ^^
, ^
, * , &
, , phoazf^
, \ b*>
*
. o
C ^,
; 3 &
* *?
, srptni z*i
\ ;
. . .*
, \ ; ^
, ;
, *
, tvouijK"-'
. . xaV >
, , ^
, ' , **
\
, , ;
\ * c
,
\ ;^
, *
\, , , ."|
*
, , ; <' >
\
.
. .
(
Galat. , 2.
Psal. xxxix, 7-9.
7t>4
DE ADORATIONE 1N SPIRITU ET VERITATE. LIB. X .
70*
K T P . AtA ;
CYR. Post illam igitur in Cbristo consummatio , ,
ncm accedi ad Palrcm adliuc lcgali cullu non po & . ,
lest, sed per Filium dunlaxal ad eum accedimus,
, ' . >
ideoquc diccbat : Ncmo venit ad Patrcm, nisi pcr
& \ , - mc
Essc autem ad sacriGcandum ineptum at ' \ ,
que iniperfectum, quidquid iu Christo non fuerit;
\ ' ct vicissiw acceplum et consecrationi aplissimiim,

?> t
quidquid per ipsura et in ipso offerlur, pcrspicuum

liel perea,qua3 lex partiin in Exodo edicil liis vcr^- , \
bis : Non coques agnum in lactc matris SIKX ;

parlim in Lcvitico : E l locutus est Dominus ad
^ - \ ,
Moyscn, dicens : Si vitulusaul ovis, aut capra cuiX X , \ \ , - quam nata fucrit, crit septcm dies sub niatre
^ .
ejus; die autcro 359 oclavo ct dcinceps acccpla\ W p v a \
bilis c r i l in obialiones, sacriGcium Domino : ct bo^ $, , \ vem et ovem; ipsara et filium ejus non occidclis
<-> \ ,
in uno die
Agnum igilur recens genitum ac
.
laclcnlcm adbuc, raaclare non permitlil : qua in
; \ ,
re illud oslendil, quod impcrfeclum sitadbuc, exi * c \ gua infirmaque prudcntia, id nonduni cssc sacrum,
ob eamque causam nc acceplum quidera et gratum
,
Dco, cujusmodi illi erant irisipienles ac rudes, ad

- , - quos beatus Paulus scribit: Etentm, cuin dcberc , tis esse niagistri proptcr lempus, rursus indigclis
' , \ co, qui vos doccat, quae sinl clcmeiita initii scrmonum Dei; et facti estis, quibus lacle opns sit, non
*;, \ \
solido cibo; perfcctorum esl aulem solidus c i \ ,
Igitur imperfeclum est, quidquid lacte
1\ , \ bus
\ , - adbuc nulrilur, ct sub uberc cst, quod ad prudentiam spiriVualenique GrmiUlcra aUinct. Jam igilnr
vsv \ \ , 1 1
^. C ex iis, quoe sensui sunt exposita ei conspicua, lan , quam ex figura, ad ca quae sensum fugiunt, et intcl & , \ Icclu capiuntur, perget oralio. IUud cerle oplime
xirva, , \ .
intelligcs, oninia in Christo pcrfecla et accepla
fieri; nam eaâimnaiHia, q u offerrenlur alque consecrarcntur Dco, seplcm dics sub matre esse
jobet, septimo demum die ae deinceps ex eis dona et sacriflcia Deo offcrri liccrc.
. .
PALL. Non satis pcrspicua sunl hacc vcrba.
. *H \
CYR. An tu dtem octavum resurreclionis nostri
, \ Salvaloris diem esse minirae faleris, et inilium quo , dammodo novi saeculi, quo jam illud lcgis sxculum
tanquam in diebus septem prioribus pertransivil ?
;
PALL. Ego vero faleor.
. .
<-*;*!
CYR. Igitur profauus est jam, et ad oblationcm
. \

\

\ . , . \
, , c "
, , ,
,
, ,
. >
incplus, quisquis esl lanquam in lcgis tempore, ni

mirum quisquis in cultu carnali versatur : el apla
vicissim oblatio, eaque Deo acceplabilis, quisquis
ex oclavo jam die ac deinccps tn Christo esl. Nam
illa in Cbristo vocalio, cuin ex ejus resurreclionc
initium suropserit, nunquam dcsinel. Idque sciens
Filius dicebat interdum quidcm: Cura cxaUatus
fucro a terra, omncs irabam ad mcipsum \ Interdum vero: c Aincn dico vobis, nisi granum frumenU
cadens in tcrram, mortuura fuerit, ipsum solum
manct; si aulcm morluum fucrit, multum fruclum
affcrt .
PALL. Reclc ais: illud vcro,non occidendara cssc
J
. .
M
J'an. xiv, C.
Exod. xxxiv, 2G.
, f
Lcvil. x x i i , 27, 28.
; >
Hcbr. v, 12.
, v
Joan. 32.
703
S. C Y R I L U ALEXANDRINI ARCHIEP.
TCi
malretn cum fillie eodem die, qaidaam signiflcat? R**P* ****

| ,
;
. ; , xxl
CYR. Cam ea, qaae ad Chiislainpertinebaiit, opiime consUluisset, ac perfectiooem, qmeperillum I r i - * ,
, , ,
buitur, elegantissime praedixisset, 30
ig "
ravit, ntpote curo Deus eseet, Jadaeorum contuma- \ ; , \
ciam el effrenalamaudaciam, obeamque causamper- , *
dendos eeee Israelitas, ut qni Dominicida, et iu Dei , \ u
,
Filium immaniter conturoeliosi fuissent, non tainen
Jerusalem fundilas perilurain, sed filiis orbam fore, , , >ullimum exlremamque tempas exspectanlem, quo , " lt
eliam ipsa salvafiet, acposl gentes accarrei. Posita \ -r
euim in dorstim, id est retro, jaxta Psallentis TO- , ' , ,
cem :c Quoniam poneeeosdorsum** ;omni&quippe , "
Israel salvusfiet , posteaquaro grex gentium in ovilla
,
ee divina receperit. Non igilnr exlrerao excidio de- ^
fafo^
.
leri Icx permiuit, praedicitque sopplicium de eon ~
iumacibus sumendum esse, clementia temperatum.
,
Simul etiam, utopinor, in ea re lanquam exemplum , ,
quoddain cognitionis necessariae describit; neque
cnim res orones intereunl in nihilum, mero exilio . "
Unquam saevo domino subjectae, sed permanent vel- ^ , :
uti successionibus quibusdam, et boc i n illo, i l l u d
, ^
rursas in boc servatur, proplerea quod suas crea- , &,
turas per genera ac species funditus interire non
>
patilur Deus. Creavil eniro, ot esscnt omnia, et .
salularesgeneraiioiies m u n d i , s i c u t scriptum est
,
Convenientissimtira porro eral ot iidem sermo- . " Oi
nes ejusmodi quoque res pramuntlarent atque de, \ * ^ ff
clararent, qoi Christum pradicabaBt, per quem et , ' în quo quae inleriere, servantur, et quae morlis do, \ ?
minatu sunt oppressa, reflorescunt ad viUm : nam
,
glirps buraani generis ot i n Adam, veluli mater
, ", ;,
qtuedam exstincta est; qui tamen ex illa orti sunt,
' , , *}%
id est, nos refloruimus i n Cbristo, in eoque sumus,
\ , &*
et salvamar, ipsumque vitara et alteram quodam .
modo slirpem nostri generis habemus.
PALL. Praeclara sane e l expolila admodum
.
oralio.
.
CYR.Opereprelium vero,Palladi, est iis qua dicla
. " , ,
eont etiam illud adjungere: c Non plantabis tibt
, t *
ipsi nemue, omne lignum prope allare Domini Dei
,
tui, non faciee tibi atque constituea statuam; qoa? , , &
odil Dominus Deus tuus " . Yide enim ut verilatis . adoratorem ab orani errore idolonim prorsqs ab- ^ ;
ducal, cum gentilium legibas ati minime permittat, , ,
tet illorum mores abjicere pnecipiat, etiamsi nibil , *
offensionis forlasse babeanl, si serventur.
, n
1 1 0
17
PALL. Quale landem istudest, qood dicis ?

CYR.Gentiles,sicubi densas arbores, 361 lucumquc lotum abunde opacum deprebenderanl, ibi aras
addaeroonum sacriOcia exstruebanl: scilicel opus
eral daemoniorum aris tanquam aberralionem quamdam animi acssecularesobleclationes adjonctas esse;
nam falsitas ipsa per sc infirma esl; adhibiiis autem
exlrinsecus persaepe fucis, ornatur, u i lurpcs muH
Psal. xx 13.
f
, T
Rom. x i , 26.
Sap. i , 14.
, .
. ;
. * ",
\ .* ,

, \ .
, ,
Dcul. xvi, 2 1 , 22.
745
DE ADORATIONE IN SPiRl U YERITATE. LIR. .

70C
liercula? solent. Illud porro divinum altarccnra
pulcherrima veriinlis specie fulgerct, qusenara
exlrinscca adjumenla, aut vana ornamenla requireret ? neque enim per sxcularia oblectamenta aditur ad Deum, neque soluto remissoque anirao, et
ad carnales voluplalcs projecto atque resupino, scd
vigilanti ac sursum intentissime respicienli, et in
ccelis flxo. Ac, si fortuilo ex illo divino altaristirpes
exstitissent, ea res firmo ac fideli nosiri Salvatoris
adoratori nihil obfuisset: sed, quia gentilium est
prorsus id inslitntum, refugienda est imitalio,
atqoe consuetudinis similitudo, quemadmodum
procul dubio fldeli bomini, et in vera cognitione
atque scientia contirmato, nibil est idolum in mundo, neque aliquid est idolothytum
lamen ut
alios quidam pnecipit, eo vesci non Hcet propter
inflnnomm conscientiam : c Utquid enim ego
jadicor abalia conscientia? Si egocum graliaparticipo, cur blaspheroor, pro quo ego gralias ago ?
Laudabile igitur est apud Deum cavere, ne in
altariuro sito,neve in religionis moribus atque rhu
gentiles imitcmur.
.

, ,
^ ; ,
, '
^ \ \
. ,
* ,
8*

, ,
, ,
, ^
, * ,

"
;
, , ;
,
, \
,
. .
.
,
,
, \ ,
$ , (
, , \ ,
^ , ,
, , \
. ,
.
, .
,
, ,
, . . \
, * , \
,

. \ \
, . \
. ,
! , , \
*
. * "
, '
.
,
', .
,
, , .
9
I Cor. , 4. " 1 Cor. x, 29, 30,
4 1
PALL. Assenlior.
CTR. iquam esse autem, ut oblationcs adDei
gloriam offeramus, nec vacuis mantbus ad sacrum
tabcrnaculum adcamas, eanJem sacrae LUterae dedarant, quacsic habent inNumeris: f Et factum est,
qoo die consummavit Moysos erigere tabernaenlum,
onxit illud ac sanctiiicavit, et oronia vasa ojus, et
onxit ea, et sanctificavit ea, et altare, et omnia
ejus Tasa, et onxiiac gancttfteavit ea; et obtulcrunt
principes lsrael, duodecim principes domornm familiamm suarum : bi principes tribunm, b i sunt,
qui adfucrunt recensioni, et attnlemnt dona sua
ante Dominura; sex vcbleula tccta, et doodecim
boves; vehiculum a dnobus principibos, et bovem
a singulis, et addoxerunl ea ante tabemaculum. Et
locutus est Dorainus ad Moysen, dicens: Aceipe ab
Spsis, 362
ernnt ad opera ministerit tabernaculi testimontt, et dabis ea Levilis, singulis pro suo
ministerio. Etaccipiens Moysesvehicula, e l bovcs
dediteas L e v i l i s " . Neqoc vero hucusquednn> taxat priiicipum tribunm dona progrcssa sant, sed
bis etiam alia adjuncta. Scriplura est enim: Et obtulerunt principes ad dedicalionem altaris, die quo
unxil illud, et attulerunt principes dona sua anle
altare. Et dixit Dominus ad Moysen: Princeps unus
per singulos dies offerl dona sua ad dedicationem
allarfc. Et fuit qui obtulit primo die donum suum,
Kaasson fllins Aminadab princeps tribus Judae. Et
obtulitdontim suum calinam argenlenra unum, centom et trlginta pondas ejas; phialam unam argentcaro, sepluaginla aiclorum juxta sicliini sanctum,
atromque plenum simila conspersa olco ad sacriflcium; mortariolum unum decem aureorum plenum incenso; viitdum unura de bobut, arieteni
Num. vn, i - 6 .
707
:<
unum, agnum unuro anniculum in holocausturo , et
bxdum dc capris unum pro peccalo, el ad hostiam
, , *
saJularis vitulas duas, et arietes quinquc, hircos
, , , ,
quinque, agnos anniculos quinque. Hoc fuitdonum . \ ^
Naasson 01ii Aminadab * . Obtulerunl praeterea \ \ ;
caeteri deinceps usque ad duodecimum eodem modo , , :, .^
similiquc magniflcenlia, cura suus cuique certus
. '.
dies altribulus cssel: sic enim pncccperat Deus.
\ , \ ,
.
PALL. Sed qua! tandem est hujusadeo mullipli. \ ::&;
cis oblalionis ratio ?
;
CYR. Equidem, Palladi, si rem gestam spcctes,
. o3v ,
oblatio est, sed illi conjuncla est mystica, mea
, , , \
quidem sentenlia, ratio, per quam ad Eromanuel, ct
, \ ad nos ipsos boc senigraa refertur; id aulem expli & ,
cabo, ut potero. Namque manifcstato jam in orbe
;,
tcrrarum saneto illo vcroquc labernaculo, id est,
xa\ , ' ,
Ecclesia, Cbristus in ea multis variisque modis ex 3 /1
ccllens Deo ac Palri a nobis propemodum ac pro ' \
noLisut sacra viclimaoffcrtur, quae prelium silac
\, \
pro universorum vita permulatio, quippe cum ille , . }
unus sit pro universis a*qua aslimatio. Nam, post ,
eaquam ille Unigenitus factus csl ut unus e nobis
\ \, *pumujco
bomo, seipsum obtulit Deo et Palri quasi pnecU
\ &puum quiddam ac priinilias humanae nalurae, san , hctilatem redolenlis, quae ilH sanctilas, qua parte - , * \ ,
telligitur, alque adeo est Deus, secundum nalurain
.
et essentiam inerat, sed eamdem advenliliam ha, , ]
bebat, quaparle humana in eo nalura speclalur. C , 5
363 Cumque unus idemquc sit, mullis lamcn roo- xa^ , -
dis in illa principum oblatione iigurabaiur: ut voro , \ tunc, sic boc quoquc lemporc sacriftcalur Chri* \ ' , slus per eos principes qui pro lemporum serie suc \
cedunt, raulliplici nolione perreptus, variisquc no \ h
minibus ornatus: liebat cuim oblatio per singulos

diee ; quo facto signiflcabalur illa pcr singulos dics
,'
Christi bostiac percnnilas ac pcrpeluilas, alque

eliara eorum, qui fide justificati sunl, in offerendo
\ , ,
largilas. Neque enim unquam deerunl adoralores,
. ^
ncque erit Oblationis inopia, sed Chrislus in sanclis
\
tabernaculis inystice sacrificalus a nobis etpro no \, \ ,
bis offerelur. Ipse es( autem oblatio nostra prinia
, ' '
atque pnecipua ; seipsum cnim oblulit hostiam
\ . *
Patri non pro seipso, ut vera fides docet, sed ^ , , ^
pro nobis,qui sub peccati jugo acrealu lencbamur.
,
Sumus deinde ad illlus siraililudinem nos ipsi quo , , &que sacne victima, cum mundo morimur * , qua . \
tenus peccalum in nobis morluum est, Deo aulem
, \ 6\ivimus, illam in sanclitatc ac pietale vitam. HSPC
,
cnim nobis praesc ferre videlur illa principura obla, ;
t i o ; quara placetne pcr partes, ut nobis opliroe baberc videbilur, congruenlibus ralionibus c x a m i nemus, atquc, quoad fieri potcrit, explicemus?
PALL. Mihi sanc placel.
. \ .
CYR. Allatus igitur est a singulis vitulus ; vehi. ûaque scx numero, sacris operibus labcrnaculi

attribula sunt. Dcinde a singulis catinus unus ar, . *
R
%,
N u m . , .0-17.
Rom. , 5.
> ADORATIONE LN SPIRITI) VERITATE. LIB. .
710
, \ , ; genleus, el phiala una, ct utraque, inquit, plena

, ,
siraila conspersa oleo, mortarioluin onum incensi
', - , plenuin, ariesonus, agnus unus amiiculus iu ho, , locaustum, haedue c capris unus propcccato; alque
* \ bxcquidem holocausla fuere. Obtulerunt pretcrea
. \ , in bostiam salularis vilulas duas, arieles quinque,
\\, , , , 'bircos quinque, agnos anniculos quinque.
.
. \ ,
PALL. Expone igitur illud inprimis, quid inler , \ sil quidve difleire dicendum sit intcr hosliani sa , \ .
luluris el holocauslum.
. " .
CYR. Accipe igilur. Nam illa ex animantibus ho ' , locausta toia ex oroni parle igni sacro alque per\, , * peluo*crcmabantur, nuJla parte omnino excepla,
\ sed parliculis fcre omnibus ac membris oronibus
, - in odorem suavitatis ad Deuni asceBdentibus; quaj
,
vcro pro bostia salutari caedebantur, ea consecra, ,^ \, bantur ex parlc, 364
dexler humerus, caput
\, \ \ etiam acpedes, reiies ac jecur, nonnullae pneterca
. * reconditae parles et inlestinae. Christo igilur con , \ venit in bolocaustum offerri: est euim revcra lolus
. , , sanclus, tolus odore suavitatis plenus ac sacer.
, Nobts autem illa victima proprie convenit, quae non
. \ esl ex omni parte sancla, neque omnino sacra,
, \ ; > quibus nonnihil macula? inest proptcr peccalum,
. , quody est in nobis : Nemo enim mundus a sor , de * ; c t : Delicta quis inlclliget*? ut scriptum
. * ,
est. Ob eam ilaque causam,bosliam quae prosaluie
, ^ ;
offerebalur, non universam incendi, sed potius ex
parlc coiisecreiidebere, lex rectissirae jussit. Num igilur, Palladi, perspicua tibi csl mea oratio, et ad
iateftlig&Ddtnn saiis apia ?
PALL. Sane vero.
. \ .
C
CYR. Age igitur pergamus de iis, qua a singuiis
. , ' ,
&\ , , \ oblata sunt, aliquid dicere alque inlelUgere, quod
frucluosum sit fulurum.
.
PALL. Perge igitur.
. .
CYR. Haec sunt ergo a singujis tribuum princi . ' * , \ , \ pibus oblala, calinus argcntcus unus, pbiala una,
>. ct ulraque plena similas eonfecUc oleo : eaiinus
\ , ilaquc ad esculenta contincnda csl aplus, et ad
pulmenta usum habcl: quod eiiam ipse Salvator
^ , \ docuit, qui Joanni illi Gdeli discipulo roganli, quis , , nam ipsum tradilurus esset: < Qui inlinxerit, i n q u i t , mecum manutn in calino *\ > De phialae
, * .
, autem usu quid altinet dicerc, quera ipsa res voce
pene testari vidctur? Simila porro panis est si ; , \
, , . D gnura, ex illa namque fit panis: est autem panis
vitae Cbristus.
\ , \
~"
*Igilur lanquam in calino, ct in
, , pbiala, et tanquam in pane, qui in utroque vase
, \ erat, cum utrumque plcnum esset simila?, nimirum
, t , \, , tanquam in cibo ac polu Cbrislus, qui vila est,
atque viviflcator, significatur. Inquit cniin: Amen
,
dico
vobis, nisi manducaverilis carnem FUii horai > * , .
nis
et
biberitis ejus sanguinem, non habebitis v i ,
tam in vobis . Oleo aulera similam fuisse ma* , dcfactara, inquil: in quo typus ipse pene illud e
, , Psalmis concipere videtur: Dilexisti justiliam, t t
u
f
* Job xiv, 4.
Psal. xvm, 13.
" Mattb. xxvi, 23; Joan. xt, 26.
Joan. , 54
711
S. CYIULLI ALEIANDRWI ARCfflEP.

71
odiiti fniqoilau-ia; propterea onxit te Dens, Deos . t
toos, oleo tetittae pra consortibns taU * . t Morta- , ,
riolam rero figara t%t ac species thnriboli ad roor- , *
U r i i ftimilitadinf m facti, ipenm quoque Urore ple- \ '.,
nam: bonos eoim odor ac ihtjributam est Christas, f/, \
non extrinMcns odorein babens, nt nobie certe , *
conltngit, qni particlpatione virtuUs atque sancli- . *
flcationis eju, qoa? ex pietate est, baec ipsa conse- V
, \ \ .
quimor : 365
** Unqnam Deos i n saaque
natura ils rebot praditum, per qua? iHum admira- ,
mar, et odore,' qoi eapra mandam est, et supra ,
creaturam omnem, totum replens orbem terraram. , * >
Nam illom secondam natoram ac revera Deum esse, . *
et in sua ipsius natura palerna? cognitionis odorem
, \ ,
aecepisse, optime dignoecilur : plenom igilur est
, *incenso mortariolum. Deinde adducitar bos, aries fj , -
e
preterea el agnos et bxdug e capris afferuntur; ac

per hac omnia animantia ipse figuralur, i n vilolo
quidem propler summaro flrroitalem,et qood mansuetorum mondoruinqoe animaiilium boe esi praestantissimus, ac raagiiitadine corporis exccllil : omnla
aalera, quae ad Chrislum pertinent, epiriluaU excellcntia praedita sunt, et ipse pneslantia peromnia
minirae comparauda eminci, atque superior est;
in ariete vero propter perfectionem, atque etiam
propter innocenliam in agno : Ego enim, inquit,
ianquam agnus innoccns, qui ducilur, ut immoletor, nesciebani ; > in haedo rorsus, propterea quod
pro peccatoribus occisus esl. Hncdus enim ex legis
prescripto sacrificium est pro peccato: ille autera
, , , ,
, * b
, ,

| ,
, \ , $
, \, , ,
.
, * 8
' ,
, * TJV .*1 * w
Eromanael mortem pro nobis subiit, et ea neee ).;
quam pro nobis pertalit, a veleribus dclictis liberali sumus. An vero non id esee Yerum putas?
PALL. Quidni pulem?
C . ;
. fth*
CYR. Illud autem observes vclim, oblalos quidem esse boves; c&terum ad opera tabemaculi de- , , W
stiualos, ut, cum castra moveri opus esset, ipsi * ,
onera vchiculis ferendo, sacrorum adrainigiros la- .
bore ac molestia levarent. l n Christo enim con* ,
quiescit Ecclesia, et nos ipse fert et laboribtig, qui , *
supra vires sunt, sacrum illud honoratumque ge \ ,
nus, ac populum sacrorum operum peritum suc- .
cumbere non permittit. Sic igitur supradicta ad
.
Christum referenda sunt, Qua3 autem pertinebanl
*
ad bostiam saluUris, ea pro seipsis quodammodo
, , it
principes afferebant, ac tanquam labernaculo con^
.
ecrabant, offerebantque Deo in odorem suavitalis. , \ , , ;
Ytlulaa antem erant duae, arietes quinque, hirci
. \ , , fti
quinque, agni quinque, Ac vitulqs quidemChristus D , \ * , , est, nos vicis&im vilula): ralio eliam uiriusque non
eslaliena, aed vera potius atque perspicua; sem- \, ' ^ per enim fere nias principem locum tenet, et apud
, ,
Peura bonore acgloria praeslat, eamque rem suo . , )
lestiraonio natura comprobat. Inferior estaulera *\
(emina, illique sobjecta, el viribus, et honare " ,
posterior, et a tergo quodammodo raarem sequens. , 366
^qae i n mare vitulo d u t noster Ctari * , ,
aius, nosvero quodammodo sabjecti,et multa quam . *
* Psal. xwv, 8.
Jerem. \ \ , 19*
713
DE ADORATIONE LN SPIRITI ET VERITATE. LIB. X.
714
, ' iHe tum robore tom gloria inferiores, longissim*

, c
que intervaUo disjuncti: nam etsi nostri similis fa ; '
clus est (eadem quippe specie sunl vitulus ac
, \ .
vitula), sed tamen, quae ad eum pertinent, longe
, , , SUDI excellentiora. Quis enim aequabitur Deo i n
, * ,
liliis D e i ? * Simul enim et secundum nos, et su
pra nos Cbristus est; ac prastantiam divinilatis
* \ * . \ *
retinel, licet sit caro faclus. Cseterum duae suut v i , , tulae in figuram, u l opinor, duorum populoram,
, ,
qui suo concursu unum efliciunl populum ex
9', , *
utroque conflaium, cum eos in unitatem spiritus
, f " ,
per fldem ille coiiserat atque connectat, qui pro . pler nosatque inler nos esl factus. Arietes praeterea
, \
et agni toiidem, hirci quoque haud pauciores, m u l , ,
tiludinem credentium indicant, quae quinto quas*
!, tempore conlingit, quo terapore Ule advenit, quj
* t , *, ,\,
d i x i t : c Cum exallatus foero a terra, oraoes Ira \, , bam ad me ipsum
Per arieles aulem signifi * catur credeiilium prudenliae perfectio, el spiritua , lis aetatis, iilius nimirum qua in Cbristo crcscimus,
. \
absolutio, per agnos vcro simpliciias c l innoccn " c "
tia : < Nolite enim, inquit, < fratres, pueri eflici
. > , $
sensibus, scd malilia parvuli eslole, sensibus au ; , tem perfecli estote " : per bircos denique pro
, , c peccalo, semper nos expiatione ac remissione pec.; , .
catorum opns babere. Itaque cdocli sumus in ora , tionibus dicere: Dimitte nobis debita
> Nullum
enim tempus est, quo non iis certe, qui perfecla
^ .
ool prudealia huraanaeque imbecillitalis haud iguari, cJamare necesse s i l : c Delicta quis intelli1 1
git? ei, Ab occuliis meis munda me

Hxc csl spiriluafcs hostia, q e pro saiute nostrarum
aniioarojD Deo i n odorem suavitatis oflerlur.
. *.
G PALL. Ita est.
. ,
CYR. Christum igilar dixi io vitulo el arietibyj,
, ,
agnis quoque et bircis caelerisque animaniibus s i , \ gnificari: neqiie vero meam bac de re expositio( . nem arbilrorab eo qaod reclum sil abborrere. Sed,
' si quis velit ad nos ipsos quoque sententiarum vim
, ,
iransferre, nibil prohibet ejusmodi quampiam rc .
condilam inlelligentiam proposilis rebus adjungere.
. ;
PALL. Cujusmodi tandem?
CYR. Offerebantur, u l lcx conslitueral, sacrse
.
*1 . victimae ab oniverso Israelis populo. 367 $ed ad
, - allare fundebatur eaesorum animanliuin saiigals:
$ , \ in qao res Ipsa gesta nobis tanqaam in umbra prope
, descripsit et oblique signiflcavit, Deo, qui sanctus
est, nosiras animas nos consecrare debere.
.
PALL. Recle ais.
. .
CYR. Nostro igitur loco ac pro nobis viclima
. *
offerunlur, nosque in illis typiee sacriflcamnr.
, *
D
.
. ".
.

,
. *
, , , , ^ .
' P>a1. txxxvw, 7.
Joan xn, 3 i ,
PATROI.. G R . I.XVH1
PALL. Ita esl.

CYR. Age ergo, diligentcr examinemus qua$ lanquam ab omni ninlliludioe per roanue principnm
oblata sunt, ac spiritualis conteroplationie pulchrU
tudinem circumspiciamus. Argenleis igilur vasis,
calino, inquara, ac phiala, simila oblala esi o)eo
madefacla : est autem argcntnm splendoris nota, m
I Cor. xiv, 20.
Matth. v i , !2.
1 1
Psal xvm, 13.

23
S. CYRILLI ALEIANDRINI ARCHIEP.
71
mila vita, qoippe cma ex illa panis exsislat, qni

Tium comenrat; oleum denique sigoom esl bilaritati*. Offeratur itaque a nobis ipsis quoque Deo, qui
est super omnia, in splendore & bilaritas per
spetn quae in Christo e s l : c Spe enim gaode&ies ,
inqait. Qoi enim fieri potest, ot non summa laHitia
pleni sint, qui genue vitae atqae conrersationis
ptendidum diligenter excolaerint, et Salratoris 110stri mandata cuslodierinl? quibus omnino apud
Deom repoeita est ejos ipsius gloria? participatio.
Morioi enim eetie, inquit, et v i u estra abscondiU est cnm Christo in Deo. Cum CbrLstna apparoerit, vita nostra, tonc et vos apparebitts cum
ipeo in gloria . Igitor simila oleo conspersa est.
Inest enitp io tanctoram viroram vita illa ut i n spe
9 1
gtariae bilaritas, com splendore nimiram sancliutie

et jaauliae. Aoreum porro moriariolam incensi plenom eanctoram pulcbrilodinem significat, et illam
lanqaam i n sacris vasU suaveolentiam sancfitatis,
quae deinde offertor Deo velut donam qaoddam eane fragrantissimaro. An vero, Palladi, sanctoe virot
vasa etse eplendida et electa non polabimas?
. Ego vero maxiroe polo.
CYR. Yitulue igitur a singulis onus offertur, santqae simul univerei daodecim, sed tabernaculum
ttmen vebont bini, ad vebicolum ac jaguro unum
jancd, Levitarumqae eunt minieteriis atlriboti :
quc res figura esl 368 duorum popnloram, qui
non adbuc dogmatam e l vitae diesinulitudine disjunCU, sed sob anam Selra4ori0 noatri jugum toleran- ^
ter ac fortiter conjuncli sunt atque convenerunl :
c Yiriliter enim age, t inquit, c et confortetur cor
taam, et eoetine Donjinum . > Est aatem bos laborie tolerantissimum anima) atque robusiissimum,
qualea omnino sunt, qui pietalem in Deum amplectuntur, qui Chrfetum quasi jngum sibi irapositum susiinent, i n illo sacro tabernaculo flguratum. Corpns porro illius Ecclesiam ipse quoque
Paulus divinus v i r appellal
Dictum est etiam ad
Ananiam de eodem Paulo: Yade, inquit, < quia
vas electionis est hic mibi, ut portet nomen meum
ooram gentibus *'. Arics praeterea et agnus afleruDlur, qui tum antiquioris tam recentioris populi
ad Deum acceseum ac veluti dedicationem spirituaM
\ prai ee ierunt. U l enim in bobus tolerantia el

fortiludo deBignabatur, sic, ut opinor, in ovibus
quoque illa cura mansueludine ubertas eorum qui
per fidem i n Cbristum justificati sunt, plane indicat u r ; eet namque id animal mansuetam alque fructaosom, quales sunt omnes qui evangelicam v i vendi rationem diligenter colunt, quos ipse Cbristus
alloquebatur : c Omni peienti te iribue; et ab eo,
qui toUit res taas, ne repetas, et percutienti te i n
dcxtera maxilia, verle iUi et alteram
Scribit
etiam Panlus : c Servum autem Domini non oportet
paoaare, sed mansuelnm esse ad oames, i n manMietodine docentem diverta seatientea . > Praedi4 1
Roro. w i , 12.
U Tim. , 24.
I f
Col. , 3 , 4 .
716
, ,
, Glaurv.
ovcojv
,
. c ,
. *
I , \
;
.
c , , \
. "
, , \
* . *4
.
t , ^
\ . , ,
,
. "

, ;
. .
. ' ,
. Arfst
, >.
,
* t *
, ^
, dwA*
$*
\ , c ' , ^
\ , \
. . ,
* , %
. ;>
' .
,
* , ;,
,
, *
,

, ,
. "
,
, , ;
;
*
, .
, -
, ,
, , . >
c , '
" Psal. , U.
Col. ,
24.
Act. ix, 15.
L u c . v i , 30.
717
DE ADORATIONE IN SPIRITU ET YERITATE. L I B . X .
, , , \
, , \ , ,
5 , \ ,

. ,
, , , ;
,
.
* , \
. c , \,
, .
* c , '
, 6 .
\ ;
. .
. , ' \
,
. ' * c
,
, \ .
,
, \

, ,
, \ ,
,
,
,
, c
,
, .

,

\ ,
, ,
,
.
. * . '
, *
,

6 , *
, * \ ,
.
. ,
. .
. \
* Psal. cxm, 3. * Isa. X U I I , .
n, x. Joan. , .
713
ctis autem haedi etiam oblalionem adjungi oportere,

id nihil aliud, ut opinor, ostendii nisi qood paulo
anle dixi, omnes, etiamsi probis moribus fuerint,
purgatione poeniteniiae et oflensarum oblivionc i n digere. ldque sciens bealus David aiebat: < Si i n i quiiates observaveris, Domine, Domine, quis saslin e b i t " ? > Hsdus igilur pro remissione peccatorum
offertur, juxta veleretn legem, et nunc poenitenlia
et oblivionis petitio nostrum est sacrificium in spiritu el Teritate ad Deum accedentium. c Di<i
cnim, inquit, c tu prior [iniquitates luas, ut justificeris *. > Psallit etiam profeclo David : c Dixi:
Confitebor adversum me iiijustitianj meam 369Bomino, el tu remisisti impietatem cordis mei *.
Estne jam libi tandem illius oblationis principum
ratio perspicua?
PALL. Maxime.
CYR. Illud ctiam dicendum esse arbitror, allato
jam a singulis sacrificio, quod tanquam pro omnibus
offerebatur, Deum initium fecisse in tabernaculo
cnm Moyse illo sacrorum interprele colloquendi.
Scriptum est aotem rursus ad hunc modum in Nomeris : Haec est dedicatio altaris, posteaquam
implevit manus ejus, et poslquam unxit illum. Cum
ingrederetur Moyses in tabernaculum testimonii,
ut loqueretur cum ipso, et audivit vocem Domini
Dei loqueujis cum ipso supra propitiatoritnn, quod
est supra arcam lestimonii inter duos Cherubim,
et loquebator cum ipso " . > Nam, consumraato
jara qaodammodo tabernaculo, et vera illa sanctiflcatione, id est, Ecclesia mundo manifeslala, tum
denique vox Dei ac Patris nobis insonavit. < Locu tus est enim c nobis iu F i l i o , quem propitiationem esse dicirous pro peccatis nostris, secundom Scripluras * . Desuper autem Cberubim vox
aadiebatur; nam superior creatura omni atque u l terior est Deus, et essenliali alque iosila excellentia
omnibus rebus condilis praesUt. Cum itaqoe venim
propiliatorium, Filius nempe, ad nos transmitteret
superas illas el editas a Patre voces, dicebat: Yerba quae ege loquor non sunl mea, sed ejus qui
raisit me . Igitur de propitiatorio vox exslitit.
Nec mediocriler admiraberis, si principes tribuum,
quo ordine accesserint, inspexeris. Cum enim suus
cuique dies proprie attributus esset, quo die jussa
perficeret, ac donum afferrei, ordinale i l l i quidem
accesserunt, ut legislatori visum est, non tamen t o
ordine quo quisque natus erat, id est, aelatia ratione minime babita, oeqae mrsus omnino confuee
atque permiste, sed potius veluti mystica moderatione disposili.
T
PALL. Equidem, quod a te dictum cst, quale sil,

non possum intelligere; quamobrem expone Ulud
apertius.
CYR. Visne ut ordine et consequenler eos qui ex
P w l . x x , 5.
Nom. , 88, 89.
Hebr. , .
? I Joau.
TtQ
& CYRILLl ALEXANDRIM ARCHJEP.
Jacob nali sunt, recenseamus? Sic enim facillime ;; ;

perspicuam fiet qaomodo sit accessionis ordo i m - .
mutatas.
PALL. Vcliro equidem.
. \ .
CYR. Est igitur primogenitus Ruben; post hunc
KVP. " ,
Simeon, 370 Levi, el Judas ex matre Lia. Rala
' , , \
deinde ancilla Dan et Nepbthalim p a r i l ; Zelpha
. *
iiem ancilla Liae, Gad el Aser. Lia rursos post alios ,
qualuor, lssacbar et Zabulon gignit: de Racbel ao , \ *,
tem Joseph el Benjamin nati sunt. Igitor primi ex
; , \ Lta libera quatuor sunt, Ruben et Simeon, Levi et
\
Judas : ex duabus porro ancillis Rala et Zelpba
. , quatuor, Dan et Ncphlhalira, Gad et Aser : his alii
, , \ ,
(Juatuor additi, duo ex Lia, Issachar et Zabulon;
. ,
duo itera ex Racbel, Joseph el Benjamin : memi- , , \ \,
nisse autera necesse esl, Joseph sortem in duas d i - JJ . \ *
viftam esse tribos, in Ephraim elManasse, ambos ex
, \ ,
illo genitos .
', \ .
, , \ *
, .
PALL. Equidera ordinem nominum oplime teneo:
.
sed tui jam officii est declarare quod in iis quae- '
ritur.
, .
CYR. Qui cum donis accedebant, Palladi, id fa. , , ,
ciebant, non setatis babita ratione, sed primus q u i - , * ,
dem Judas, etiamsi teroporis ordino quartus eral;
, , ;
nonus etiam post eum lssacbar el ona decimas Za- ' , \
bulon. Postbos secunda veluti classis consequilur, . ,
primogenitusRuben, et qui deinceps ordine eecun' , \
dus esl Simeon; hisque conjuncttis Dan ex ancilla
. \ .
nalue. Tertius his acccdit ordo ex tribus liberis,
,
Ephraim, Manasse et Benjamin. Quarta classis in
, \ .
cxlremis collocata cst eorum, qui ex ancillis edid
,
sunt, tresque Hidero sunt, Dan, Aser, Nephthalim,
. ,
quaurvis tempore nativitalis anteirent eos qui priore C ', \ \,
loco collocati sunt, Ephraim, inquam, et Manasse , ,
et Benjamin. Num igitur parum necessariam esse
, \, \ , Bevvxuiv.
censes barora reruin inquisitionem?
' $;
. , u *
PALL. Ego vero maxime necessariam puto; sed
qusenam sit ejus rei ratio, enitere ut mihi explices. .
GYR. Yidetur ea res, ut ego arbilror, per aenigma
. , *
insinuare, quae per Christum instilula sant, ea apud . "
Deum priorem locum lenere, quam ea quae sonl * yh
legc sancita; et qui eranl primi, eos esse ultimos , .
faclos, ac vicissim ultiraos primos. Nam, qui tera ,
pore antiquiores erant, et ob eam causam primoge- ' ,
niti, id est, Israel gentesa tergo sequilur: quippe qui
, \ spiritum servilem babent, el servientis Jerusalem
, *
filii de pnestaDtiore 371 gloria conccduul filiis l i - D ,
berae, qua? est mater nostra omnium, qui in Gbristo
, *
justiflcati suraus, et per spiritus libertatem ad libe ' .
ram conditionem vocali. Yide enim, si placet, diii" , , *6.
gcntem bujus conlemplationis ralionem. Prima

enim inler cacteras donura afferl tribus Juda, ex
.
qua orlus est secondum carnem Cbristus : et post
\ >
eam conlinuo tribos Issachar et Zabulon, qui ambo
. *
Cen. seqq.
7*1
DE ADORATTOSE 1N SPIRITU ET VERITATE. LIB. I .
72i
, , . Liberi erant et ex Hberis; deinde Ruben prifttoge . nitus, Siineon, etGad, qui est ex ancilla natus; pcr
* , * hoe aotem hrael significatur. Age ergo,de unoquo . qne dicamus, atque ex iis quae a Jacob de illis prae * c , dicta snnt, nonnibil sumamus. Dixit igitur bealus
, , Jacob : c Ruben primogemlus meus, lu fortiludo
* \ * c mea, et principium filioruro meorum durus ad fe rendum, durus el procax . Et iterum: Simeoa
. , et Levi fratres perfecercrot iniquitalem ex instilulo
&uo. 1n consilium eoram non intret anima mea, et
* , in conspiralione eorum non inmtatur jecur meum,
\ . quia in furore suo occiderunt viros, et in cupiditato
, , \ saa subnervaverunt taurum : raalediclus furor eo , . \ ram, quia perlinax, el ira eorum, quia obdurata
e s t . > De Gad vero haec rursus d i x i t : c Tentalio
* , <
v
70
Tl
. lentabit eum, et ipse tentabit eum secus p e d e s

, Igilur per Ruben non absurde Israel accipitur; p r i , \ mogenitos ille quidem temporis ordine, sed duru&
\ * , \ et procax et conlumeliosus : per Simeon aotem,
, , \ cui conjunctus est Levi, idem popalus at ad caedenv
* c , , c promptus,et sanctorum occisor significatur: Quem >
; - enim c prbphelarum, inquit, c non occiderunt
\ , . patres vestri " ? Et laurum pneterea, qui Gbrisius
- est, subnervavit: neque enim JiHbeorum poptdu
\ duntaxat rooliri ausus est illa adversus sanctos v i , \ , ' ros atque ipsum Chrislom facinora; sed Levi quo , - que se iis socium adjunxil, sacra nimirum tribus,
, \ . , qui altari jagiter presto erant, Scribae qaoque ac
, - Pharisaei. Idcirco in prediclionibus Jacob primi pa . , Q reetts cum Simeon conjungilur Levi. Per Gad au , tem, qui est e aerva, e i leBtamentum, idem intelli , , \ gitur, ut qui sensu et animo sit ignobili, et Jesum
, * tentet, atque maliliae suae laqueos tendat: accesserunt enim, dicentes : Licet censum dare Caesari,
, , ; >
, an non ? > I g i t u r , ut ad id quod ixiilio dicebam
revocem oralionem roeam, ttle 372
Israel, "
, ,
, temporis ordine primogenilus erat, ille durus et
, , procax et contumeliosus, ille promptus ad caedem,
, , el qui maledictam irara reiinet, et bomines occidit,
, \ \ et subnervavit laurum, Hle ignobilis et acerbus ad
, \ slruendos dolos, et qui laqueos tendit, et tentator,
, ' , denique post eos, qui in Chrtsto et liberi eunt, coltocatus est, elsi liber post nos erit, ut vix tandem
.
ad Dei conspectum veniat.
\ . .
D PALL. Rectissime dicis.
n
. * , \
. , ,
*.
* , \
, , \ .

, *
,
; " , \,
,
. >
GYR. Quod autem d i x i , plane intelliges, si ad ea

quae deinceps sequunlur animaro intenderis : tres
enim inter se conjuncti deinceps oblulerunt ex Rachele libera, Epbraim, et Manasses, et Benjarain.
quoruin priores ex Joseph parenle nati sunt.
Epbraim et Manasses: deinde post HIos alii ircs i n vicera juncti, ancillarumque filii, Dan, inqaam,
Aser et Nephlhalim. Animadvertis igitur e libcris
quidem natos antecedere, et in magno honore haberi, sequi aotem filios ancillarura : annon boc i l lud esl, quod ipse nobis beatus Paulus scribit ?
t Gum enim, inquit, c plenitudo gentium intraverit, tunc omnis Israel salvus e r i l * . >
7
Cen. , 5, 4.
" Ibid. -7.
Ibid. 19.
T l
Act. \ n , 52.
" Mattb. xxn, 1 7 . Km.
xi,
723
S. CYRILLI ALEXANDRiM ARCHIEP.
PALL. Recte ais : est enim subtilis admodom . obeervatio.

^.
CYR. Atqui i d non esse falso dictom scies, e i
KYP. \ ,
qnidem facillime : jam enim Scripiora nos ex aliis xa\ ,
sententiis conOrmat: ordine congroenti jussit Deus, 6 *
nt castra moverent aique locarent, ac sislerent fiiii Israel, et ut tabernaculum tircamireni, consliluit, , \ , juxla illud, opinor, quod est a beato David eleganier
,
decautatum: c Et circumdabo allare luum, Domine, , , ,
ut aodiam vocem laudis tuae , vel illud : Cir (
caivi et imroolavi in labernacolo ipsius hostiam vo- , ,
ciferationis . Insinuatur etiam aliod qaidplam
, , c
esse tanquam i n flgura fteri jussum. Oportet enim
.
Ht nos a Deo minitoe disjungamur, sed proxime quo \ ,
dammodo et circa illum stare videamur, ne pecca- .
tam interpositam sit, neve ulla saecularis voloptas , '
ROS dividat, sed rectae mentis praesenlia et ad omnes ,
laadandae actiones suscipiendas alacritas ad spiri- , , '
taalem unilatem colligat. Nam qui sic laudabiliter
sc gerere curaverint, eos certe ln primis dona of-
ferre deoet. Scriptum est enim: c Omnes in circuilu .

ejus afferent manera . Ilaque simul 973
tabernaculo eos proficisci, et illi circumfusos pro- .
.
movere jussit, ordine quoque non qui aetali conveniret, neqae qui a prirais ad exlremos confuse per- , ,
veniret, sed eadem ratione conjunclos atque discre- ,
,
los, qua i n donorum oblalione dispositi fuerant.
Scriptum est enlm in Numeris ad bunc modum: c Et , ,
loculus est Dominus ad Moysen et Aaron, dicens : .
T e
T T
T i
HomojuncUis secundum agmen guum, et secundum
', c xtJ
' *
netentur filii Israel coram Domino, circtim labetv \ * ,
, naculum testimonii castramelabuntur Glii I s r a e l .
Deinde atlnbutum cuique locam ostendit, ubinam,
ei quomodo, qoive castrametari debeant : suEjongit \ . ^
enim ad hunc modum : c Et qui caslrametantur * \
primi ad orienlem, agmen castrorum Juda cum exer- .
citu suo, et castrametantes juxta ex tribo Issacbar, , , "
, \
et castrametaules jqxta eos ex iribu Zabulon .
Deinde secundam classem recenset, et a i t : c Agmen ,
castrorum Ruben ad auslrum cum exercilu eorum, .
ot princeps flliorumRubenElisar filius Sediur, exer- c
citus ejus reoensiti sex et quadraginta millia et quin- , \ ,
, ,
genti; et castrametanles juxta euro ex tribu Simeon;
et castrametantes juxla eum ex tribu G a d . Ter- \ .
tiam his illico classem adjungit, dicens : c Agmen ca- ol ,
strorum Ephraim prope mare cum exercitu eorum, , ,
et caslrametantes juxta eum qui ex Iribu Ren- . > * e
jamin **. > Quarlae quoque classis continoo memi-
nit, dicens : c Agmen caslrorum Dan ad aquilonem , \
cum exercitu suo; et castrametantes prope eum ex . \
,
tribu Aser, et castrametantes prope eura ex tribu
Nephthalim omnes recensiti, inquit, e castris Dan ^ *
', \
centum quinquaginta et septem millia et sexcenti,
, extremi movebunt agroina sua
Yides primo loco
, \, ,
positum esse Judam, ei ejus socios, et pnecipuum
habitare locum ad orientem el ausirum; nam qui ,
ftuma
AAnnHnm H
n m n s famlliaininri
c n u n t m rcastra
acira.
tigna, eecundum
domos
famitiarum suarum
?9
e i
' Psal. xxv, 6. * Psal. xxvi, 6.

lbidM842.
Mbid,2o-3l.
l
Psal.
LXXV,
11.
Num. , 1,2.
Ibid. 2-5.
fbid. 10-1
725
DE ADORATIONE IN SPIRITU ET VERITATE. LIB. X I .
. $
* xa\ ol , \
\ ; \ ,
\ . ',
. .
, ,
, . '
\ ,
,
, ,
; 01
* , \
.
. *
.
72C
in Chrislo sunt, in lumine versantur, et spirilu fervent. Secundo loco Ruben et ejus oomiles; iertio
rursus, qui e libera sunt, post hos caeteri tres ex ancillis, de quibus dictum est: c Exlremi proficiscentur. Annon perspicaum est, ac minime dubium,
anlelatum esse eum primogenito, ac prius Tocatuoo,
qui secundus est, 3 7 4 populus nimirum, qui est
i n Cbristo, ei liberum per fidem propositum iis, qui
e serva sunt nati? Illi eniro praecedunt propter Christam, qui ex genere Juda natus est; hi vero vix a
tergo sequuntur, et secundo loco positi sunt.
PALL. Rectissime sane dictura est, ac tuam adeo

subtilem pradentiam admiror.
DE ADORATIONE
CULTU
SPIRITU
VERITATE
LIBER
1*\, fjr
.
UNDECIMUS.
3 7 5
9aeerdotio. Sacerdotium legaU

fuisse URus quod in Ckritto est.
figuram
De tabernacujo quidem et iis quae de eo praecepta

. * , sunt, sermo a nobie satis plenus est babitus, et ad
- Bpiritaalem subtiliutem eleganter expolitus. Est ao . , , tem consequens, ut roibi quidem videtur, teqoe as. , * , sensurura certo scio, ad sacerdotii munera expli, canda transire; quove modo per figurativum legale,
, * , verum significetur, nimirum iUud, quod in Cbrislo
* , est, et per Christum genus illud sacmm sancliflcat,
, eos, inqoam, qai fidei claritate simt Ulustres, ac Dei
, conjunctionem per Spiritus sancti parlicipationem
.
consecuti.
PALL. Consequens vero, ac Jure optimo qaidem.
. .
3 7 6 C Y R . Igitar, sacro illo tabernacolo cum de. , \ C centi ornatu jam absoluto, perductoque ad eam for , mam quae in monte fueratbealo Moysi ostensa, sacer , dotes designat Deus: itaque a i t : c E t t u , applica ad te
, c Aaron, fralrem taum, ei filioe ejus de fiJiis Isracl.
* \ ut eacerdotio fungantar m i b i . Aaron et Nadab el
1
S. CYRILLf ALEXANDRINI ARCHIEP.
727
72
Abiad et Eleazar, et Itbamar fllios Aaron

> No- , * &6
minatim igitor electi illi viri suol ad sacerdotii nro- \ , xa\ , xa\ .
nus vocali. c Neque enim sibi quisquam sumit bo- .
norem sed qoi vocatur a Deo, sicut scriptum . c 06 *
est . Igitur ad sacerdotii monus, qood a Deo de, * ,
fertur, sua spontc accedat nemo, sed, ut vocetur, ex- . "
spectet; alioqui, si divino suflragio ininiine Iribu , , ,
tum rapere lentaverit, in easdem, quas Dalhan et
, ,
Abiron, poenas incidet. Ncque vero tibi mirum v i *6 . \ ,
deri debet, hoc ipsum, sponte se ingerere in no *
bis, absurdum ac turpe sit, quando eliam de ipso , \ \
Christo scribit Paulus : c Non semetipsum clarifica- , t ,
v i i , u l ponlifex fieret, scd qui locutus esl ad eum : * ,
Tu es sacerdos in aetemnra secundum ordinem Mel- .
cbisedccb . Ergo vocalionis, qua Cbristus voca\ )
tus esse dicilur, imago esl, quod ad Moysen sapien- ,
ler est dicliim : E l l u , applica ad te ipsum Aaron
' , \
fratrem tuura, et fllios ejus. Nam illud, < applica, >
, , ,
quid aliud, quam, adjunge atque advoca , significat? \ , ;
Vocatus esl autem Cbristus lanquam ad ponlificis .
munus per Yoluniatcm Palris; siroul autem cum eo \ qaodaramodo vocati, cooperatoresqoe officii sacer- .
dolalis effccti sunt eliara sancti illi discipuli. Ita \ ^ ,
que etiam aperle dicebani: c Dei coopefatores su* > \ *
mus . Omncra praelerea orbem tcrrarum circui,
bant, sacrificantes in gcnlibus Evangelium Cbristi. .
Quamvis enim vocati sint illi quidem per Cbrislum
, . ''
ad apostolatum, idque verissime dicatur, erat ta- \ *
men id prorsus ex voiunlale Patris : una est enim
,
inomnibus, qoa3 geruptur, utriusque sentenlia,
\ . i
quippe cum Patris el consilium et saptentia et vo' , \
luntas sit Filius. Est igitur Aaron Chrisli figura, el \ ,
illius sacerdolii, quod in spiritu et verilale intelli- , .
gitur, quxdam ut in umbris adbuc obscurioribus
prsesignatio. Animadvcrle aulem jubcri Moysi, u l ' ^ 6
applicet ad sc Aaron; inQrma enim cst lex et i m - , \ .
pcrfccta, si a Cbristo dtsjungitur : Imposstbile est \ > .
enim sanguine taurorum el bircorum auferri pec-
cala . 377 Christus autem unam pro pcccato, .
ribus cura obiulisset bostiam, consummavit in sem ,
piternum sancliiicatos. Sciant igitur qui umbrara
\ ( I ) , cl
adbuc et lillcram diligunt, et Mosaicis mandatis
\
inordicus adbxrescunt, nisi sibi ipsis adjunxerint
; ,
nlque applicaverint sacerdotem illuin et apostolum

t
>
confcssionis noslra?, Jesuro Chrislum, illud sludium D .

cultus in figura exhibili vanum et irritnm fore.Quo ; \
cnim numcro sint apud virlutis amantem Deum illa ,
VIUE sccundum legem acUe ornamenta? Itaquc Pau- ,
lus ille vir sapientissimus propter eminentem Cbristi
, *
scienliara, ut stercora se arbitrari testatur, qux in , -
mundo sunt omnia, eisque spiritualia praferre *;
'.
idqnc est, sccundura sublimiorem sensum, applicare
nd sc Aaron.
PALL. Teneo quid velis : perspicna est enim
. 4 -.
oralio.
. , ,
CYR. Applica igilor ad le, inquit, Aaron fralrem
Exod. xxvm, t.
"Pbilipp. ui,8.
Hebr. , .
Ibid. 5, 6.
I Cor. , 9;
(I) Cod. Vat., , quoJ interpres reddidit.
Kom. xvi, 3.
Hrbr. * .
DE ADORATIONE IN SPIRITU ET VERITATE. L I B . X I .
20
'<bv , \ ', ,- tuum ; alia quoque ratione, u l opinor, boc ipsum

7 |*
ad spiritualis intelligeuliae fructum nonmhil valere
.'sciens; sed quod dicturus suro, advertas velim.
,
Miltebatur namque Moyses, ut e i jEgypti afflictione
.
Israelcm educeret; qui cum humanis viribus multo
, \ antecellere, suseque faculiatis atque eloquentiaR
\ ,
modum superare illod opus intelligeret, rogabat
,
dicens : Ecce non sum eloquens ante hesternum,
, , '
neque anle nudius lerlianura diem, neque ex quo
, \ coepisti loqui ad servum tuura ; gracili namque
. ,
voce ac lingua lardiore sum ego . Ad hsec Deus
, , c
cura diceret: < Quis dedit os bomini ? et quis fecit
, \ ;
surduro ac mulum, videnlem ac caecum? nonne
; \ , \
ego Dominus Deus? Etnanc vade, et ego aperiam
. os tuura
> ille officii magnitudine victus, per, , ,- , , timuit ilcrura, ac d i x i t : Obsecro, Domine, elige
, , .
alium, qui possit, quem mitlas . Tunc igitur

statim Deus elegil Aaron in Chrisli figuram, qui
',
oronia facile pcrficere n o v i t : neqoe aliter liberalus
* ,
fuisset Israel, nisi illi Moysi vocis gracililati atque

infirmitati Gbristus itidem tanquam in imagine
, '
Aaron dalus esset adjutor. Ad eumdem quoque
.
modum boc loco velim inlelligas ; ut enim legis i n ,
firroilatera in Chrislo perflceret, adeo ipsum Aarou
', .
ad sacerdotale munus provexil, atque beato Moysi
,
uliliter adjunxit. 378 Neque eniro ad liberandum,

neque ad perficiendum in sanctiflcalione satis v i .
rium est in lege, scd utrumquc, et liberatio et san,
cliGcatio, Chrislos esl, tametsi cooperenlur sancti
' ,
v l r i , ut certe Moyses ipsi Aaroni tunc in iEgypto
' ulol. \ - C socium se operis pr#slitU, et eidem poslea ipsius
Aaron filii. At vero Hiius summi sacerdolis om \
nium alque principis Christi spiritualiter coopera/. , \
tores fuerunt eliam beali discipuli, quamvis illc
, *
\ , ' omnia posset eflicere, eique non u l imbecillo se
comites adjunxissenl, sed ut ad subministranduni
' . \
vocali ac prae ca?teris elecli, viribus ab eo ad omnia
perficienda somptis. Cujus rei testis esl beaius
.
Paulus, cum dicit : f Omnia possum in eo, qui
me confortat Cbristo .
PALL. Igitur delecli ac nominalim appellati ad
. \ \
sacerdolii munus vocali sunt Aaron ac reliqui.
' \ .
GYR. Ad haec vestes illis quoque praclaras et
. \ \
sacerdotali munere dignas coniici pracepit, dicens:

\ ^ < Et facies slolam sanclam Aaron fralri tuo ad hoU A M . M I
* '# /rrvti
cJ." ri n^\i vY
\i \
VrtfV '
n n r a m et
of gloriara
rrlrkrifkm : et
tu
ttl loquere
InnilArtfk ad
&A omnes
AmilAC sapienfianiPn.

\ ,
norem
tes
mente,
quos
implevi
spiritu
intelligentia?;
et
,
, \ facient stolam sanclam Aarou in sancliGcationem,
cum qua sacerdolio fungatur m i b i Paulus igitur
' .
- vir sapienlissimus eos, qui fide justificati erant,
\ - sancta illa ac vere de ccelo slola ut induanlur hor tatur, scribens : < Induite Dominum nostrom Je Isaias quoque propheta multo
. sum Cbristum
afllo tanquam ex Ecclesiae persona clamabat, d i !
cens : Exsullet anima mea in Domioo; induit
, '
enim me vestimento salulis, el lunica laetiliae . >
\ , (
Vestis igiiur ad honoivm et gloriam plane eacrati
.
, 0
Exod. , 10.
I*a. L X I , 10.
Ibid. I I .
Ibid. 13.
Pbilipp. iv, 13.
*iUod. xxvui, 2.
" Kom.xni, U .
73?
S. C T R I L U A L E X A X D R I X I
731
saiKAiflve genem CfcrisUs ett, atqme p n B d a r u a* 1 o f y

, xisjcr^xA x x l ^
sapenMur
t v v ayifcrv ^ . c *Otet ^ ^ c Qootqaot esim baptizxti cstis m Cfcrislw, imquiu c Cbnstuoi ioduistis ; qood Terissime , Xptrrbv & , , x x i 4
. 10;
i
dictin esi. Lex porro laoaoaai nmbra d i * a ',
Xpicr^v
AvigJtpw i s roC
fine exoraal ipsom Aaroo, eamqoe illixs Tariae
iariAftsi . llsvtwswjd y i p z z l ^
vestis gtorixai *d Gbrisium refert ; proptmodaoi
TWV zirrrjLksm
n l
e t i a mma c u illo irtificioso ooatcxu
: r^pissxTsi ^ , shrypaswfiM^
nlk> Bjstka alqoe sebtilis iarenitar, q n rate
^ . %* - CWCOCM;
Salraioris ooslri gioriam iodieaL Yide e n i a qoext I s f r p i s w ;
x d s o d m TesUuai opific spirita a p i e n l i s , qai
,, *% * ^ . y i x v >
daiar Deo, r t p k l o s esse dieat, qai spirims ilios
1 ^ i p ^ a c ^ ^*d toridi *e variegxli operis efectioaa perdace ^. 113^> x s l \, \ ^,
ret, ei Gkrisii gtoriaa* ix TestBDealis otacriacreC
, 8 ,
379 Somt aatein ea opifida, pedonfe et
^ , airA x x l ,I
ei U l i r a tamka, et t n k a ixtbriis
, fvt, . ^ , Tbr
ddara tuim zooa, et alia
\ farr.* T j t p i v w , i i terea, 4e qmibos siplUtim erit oobis, ul res palilar,
disstTCDtawm. De iis ifitor, qui *d ea open effc- ^, \ "JJLI >4W, % ciewb s s n e b a n t n r , x i i : ipsi acapieal *m- , xzt , xml ^ . >
rwm hyacimhnM et porparam, et cocaniei bys- ^ > , n
s n
Ac Ktihi rxrsas ad ex, qne prooosiu soml, AApcz .
, 7
X K B U S aciea ialemdas v t i i a , aiqoe koc
asW alxa
cooskkres.
P A L L . Qoid istxd est ?
H A J L A . 7xaov ;
. 3 ^ * , stl
C Y E . Amxoa ex aaro et tasso ei parpara ei coc^ xsxxrvoj n l i M ^ i f w m . Ajatbfw ts
ebx* tocio, *e BTacuiiko etioai ex ostaia C M U m s L ,
ubenktcalmB pertiaebial, tadtmqwt Ckri- c3 | ^ , d;
Tvsw ;
iti ftfonst perebua?
FALL.luesi.
. *0fc .
CTR. T i a c i p t s r ex Baieria eadtmtiam pnta- . fcA V T M x x l ^
pmi sacerdotis sletMiesse iwfi H i , q v s Ckrisu
^ 1>^
* A J % >
g l o r i o i s t bi n a f i i K itidea *c igvris CMiiiBerft;
A^ x r l
^- < , ^ >*
iti c k r a s i signiAcaBi. X a a ts ml m aora videji
.
Deos, mt pvrpvn repaai d i f n i t a t f kabess, ml ^ , m y p i o i * fesQsx*
corpons c x p u i , ^ k x r i > fartHTtfttr : idea qrnoqne ! im eocco i f m t v . xozxfvobA ^ clfnv
propier c a n b Baimraei ; t im Taeiatfco 4anqmt
i-jyii; |
^mwftatmrdtnmt
(tsea esdii hyadatki color),
, U ^ O V B L ^ K
propierea f*od e iepcnrif t ef e cdelo. Qu4 eaia? 0^7% ^ ^^ uorfk
ICie el DesssUMd e i i V x e s t tOmdex LVo Parar4e ;
Verbe?
PALL.
aefet ?
. .
CYIL 5oeee fnelerea, c u Y e r b m e e i Pairis D . \ &
^
smbtOe el corporif expets, idea ia cuwthetmm, , \ \ n r v
PALL. Tenm.
C n L lgiter eaoem ett OSUUBO etias, qod ad
cabcilMraB eoales^laiioMai pertimt, m c m ^ e ct e o r t a q i c im tabetYMli opere
. SeJ de bis ntis. laa Ktt) de iis,
ad koaofcmi gJoriaei Aaroa rarie ecmtexla
^ dkeBdi tfBptts est, Igitor, c E t fadeat,
t taperliaBienk ex broo tom, opas tcxIfle Taraftoris, doo s a p e r i m m l i a eootiiieolia
l ips, a l l e r u aheri dnabos prtibas juocta,
r
Colat , 27.
. 5.
. '^.
. ^
^ ^ ol r , ^ r f **tA
, < ]7^^
^ ffir *.
tto*,
^ , trx*x3s i x
, * r-.lt *. AJO l V
, ^
- . \ * * w
Q
735
DE ADORATiONE IN SPIRITU ET VERITATE. L I B . X I .
75A
, 5 * ,
textura superbumeralium, quae est in ipso juxta
effeclionem, ex ipso erit, ex auro ei hyacinlbo et

parpura el cocco torto, et bysso neta * . Cum i i a qoe materiam quae nunc dicta est, textilibus vesti . * 61 bus tribuissel, continuo subjungit : c Et accipies
, *< \ ,
duos lapides, 380 lapides smaragdos, et sculpes
, \
in ei* nomina filioruin Israel: sex nomina in lapide
,
uno, et sex nomina reliqua in lapide altero, juxla
, \
nativitates eorum, opus gemmariae artis. Sculptura
, , sigiili sculpes lapides nominibus flliorum Israel: et

pones duos lapides in bumerie superhumeralis:
\ . \ lapides memoriale sunt Oliis Israel*. >
\ *
".
PALL. Profunda equidem videlur proposilarum
. , , quaestionum ratio: sed enitere boc mihi prius expo * ,
, nerequidnam illud sit quod appellatur superbumerale, quove modo confectura.
.
CYR. Textilem quamdam vestem tunicae instar
.
usque
ad pectus pertinenlem fieri jussit, ut, iis ve ,
\ siibus, quae interiores essent, et corpus contingerent, et usqiie ad pedes demitterentur, superin, \
dacta,
et auri ac purparae splendore fulgens, i n ,
. tuentium oculis venerandam el sacerdotali majestaie
, , , dignam admirationera ingeneret. Hanc vocavit su, . perhumerale, sea, u i Graece est, , propter
. , - brevitatem, ut arbilror, operis, el qood vix super
. utrumque humerum extenderelur. I n hoc ilaque
soperbumerali duos lapidcs (smaragdi b i erant)
, , tenuibus textaris probe constrictos inseri jussit,
. Ka\ ,
*

, ,
.
;
. .
, \ *
* . ' , ,
\ ,
/ ,
$ ;
, \ \ ,
.
D
. .
.
. \
.
, .
', \
, , ', \
. \
* \
, , , .
Exod. xxvm, 6-8.
"Ibid.Îi.
Mbid.
insculptis arUfldose per nomina I r i b u b u s , ita u l

$ex in uno lapide describerenlur. Ejueque rei r a tionem ipse nobls dedaravit, dtoens : c Et portabit
Aaron nomina filiorum Israel, corara Domino, i n
duobus humeris suis, i n monimentum pro ipsis . >
. Quid vero existimandum est lapidibua et
eorum sculplaris signiGcari ?
GYR. Accipe jam. Lividus lapie est smaragdus :
habet tamen splendorem in profundo velut innatautem, ac luraen quodammodo admistam tenebris,
qaoram utrumque alterum vincere conlendit. Nura
igitur, Pailadi, bic corporis ocnlus sursam versus
et in sublime spectans, et quam longissime in sumraura aerem et carium intenlus, non ejasmodl
quamdam epeciem incurrit ? Lividus est enim sane,
ac velut in profundo niger, et lumine roediocri lemperalus ille longe supremus aer.
. fta est.
GYR. Utuntur ergo boc lapide sacrae Litterae lanquam imagine qnadam coeli: neque tibi id mirun*
videatur, cum eiiam sappbiro illod persimile
faciat: pallida est enim gemma sapphirus, et smaragdi specie non longe remota. Est aulem ita scriptam in Exodo : 381 < ascendit Moyses et A a ron, et Nadab et Abiud, et septaaginU e eenioribus
Israel, t t viderant locnm ubi etabat Deus Israel, et
sub pedttrae ejus quasi opas lapidis sapphiri, et quasi
species firmamenti cceli, com purura est *. > Nam
Exod. xxiv, 9,10.
735
73
qaia iu iEgypto filii hrael coluerant creaturam, el ol

coelum deum appellabant, ideo opportmie reram , \
omuiom ille Dominus super ipsum quoque firma- , \ "
mentam sedens apparuit, ot intelligerent illam , " &
omnia sob pedibus babere, et ipsius cocli esse do- , \
minum, ot illius effectorem. Intelligis igitur sacras , .
Lilteras quasi flgurara quamdam et imaginem ad \
coeli speciem significandam adbibere lapidero me- , < diocri quodam lumine paUescenlem, cum sit fcrro- ; .
gineo quodam splendore predilum ?
. " .
PALL. Oplime dicis.
. ,
CYR. Coeli igitur est nota smaragdus, el inscriplum habet per genera atque iribus ipsum Israel, \
locumque i n superhumerali iiacta : ex quo facile , * , ,
inlelligi poiest, quicunque descriptionem in ccelo ,
consecuti faerint, eos prorsus in Cbristo requietu- ros, qui probos viros propemodum in humeris te- , \ ' ,
net, el loco Aliorum babet. Ejusmodi quiddam bea- . \
tu$ quoque Moyses dixit, cam a Dei proteclione , laudare vellet Israelem : Sicut aquila fovens n i - " c '
dam euum, et saper pullis euis desidcravit, expan- , \ *,
dene alas suas acccpit eos, et assumpsit eos in , \ hameris suis
Quineliam David sancto euiqae \ . >
e t i n adjutorio Altissimi habitauti praecinit : Sca- ,
, t palis suis, inqitiens, obumbrabit tibi ; ecapulas, ut opinor, partcs corporis qua sub cervice , .
,
sunt, et bomeros indicans, non omnino lerga. I n
buraeris igitur portabuntur, ut propheta dixit , in , \ .
' ,
brachio assumentur, perinde atque ille antiquus
, \
Ephraim, quicunque superam illam descriplionem
,
conseculi fuerinl, quam gbriosam eeee et admirandam, el divinis muneribus caeleris pulchritu- , \

dfne longe prestantem, ipse Salvator sanctis suis
dlscipulis declaravit, dicens ad hunc modom : < No- ,
, *(**
litc gaudere, quod daemonia subjiciuntur vobis; sed
,
potius gaudete, quod nomina veslra scripta sunt in
. > coelis . lllam porro in lapidibus descriptionem
fore inquit iiliis Israel monimenlum coram Do- ^
, \ ,
mino, quos ille lanquam in Aaron persona prope' \
modum intueatur; 382 admittU eniro nos Deus
ac Pater in memoriam iu Cbrislo, in eoque el do- , \
,
mestici facti sumus et ejus inspeclione dignali, et
tanquam i n Dei libro conscriplu
. .
PALL. Recte ais.
CYR. Huic alierum quoque ornamentum adjungi D . \ jubet, dicens : c Et facies sculula ex auro puro per- , \ mista; et facies duas fimbrias ex auro puro per- , **
mistas floribue, opus tortile, et impoues fimbrias ,
tortas scululis ad humeralia eorum ex anleriori
parte. Et facies ralionale judiciorum opus texloris; \
ad modom superhuraeralis facies i l l o d ; ex auro et .
hyacinlbo et purpura et coccino torto, et bysso ,
torta facies i l l u d ; quadrangulum erit duplex ex- ,
lenta palmae mensuram in longiludine, et tanlum- , *
\ , ,
dem in laliludine; et attexes illi texturam quatuor

ordinibos lapidum inlextain . Deinde, cum lapi. \
dum nomina ordinate posuissel, adjungil iterum :
9
* Deot. , 41. Psal. xc, 4.
Ose.xi, .
Luc. x, 20.
Exod. xxnir, 15^17.
757
DE ADORATIONE ES SPIRI1
YERITATE. - LIB. X I .
758
c Et lapides sint ex nominibos fihorum Israel duodecim juxla nomina eorum, sculpturae siglUornm
eingulis juxta nomina eorum sint in duodecim t r i bubos . Et post panca : t Et porlabit, t inquit,
c Aaron nomina filiorum Israel in ralionali judicii
in pectore, cum ingroditur in Sanctura, memorialo
coram Domino Deo *. >
X i d o v ?. yuatx* , , c \ ,
,
,
. > \ ' * cKal , ,
c \
-, \
" , .
. ' , \ .
. * ' , \
, .
,
, *
. , \
.
,
, * *
.
,
. . , \
, \ , . \
, \ , , .
, \
% , .
, \

, *
. \
^ *
, .
,
.
' \
,
".
*,
. . '
;
. \
, ,
;
. . ;
. * \
'Exod.xxvm, 2 1 . I b i i . i 9 .
PALL. Obscurum sane est ipsiim rationale : a i

ratio quoque ex qua construclum e&t, mihi quidem difficilis admodum esse ad inlelligendum v i delur.
CYR. Ad haec igiiur explicanda pergeodum est,
el proxime ad veritatem accedi poterit, etsi omni
ex parte illaro consequi fortasse ipsa rei difficullas
minime permiltit. Nam res valde obscuras vel in
speculo videre preslat, qoam nullam prorsus earum intelligenliam capere. Dicam igitur, o l vires
ferent, el ot meiile complecli potero. Scutuia duo
fieri praecepit ex auro puro, latiora illa quidem,
quam sit numismatis ambitus, sed forma lamen eadem: rotunda nempe est numismatis figura : deinde
duas Ombrias floribus permistas ex auro puro. Catenulas autem esse putamus fimbrias, speciem tanquano coloribus variatam babentes; nam flores cnm
dixil, colores intelligil : i i autem erant byseus et
purpora, et aorea iila, necnon byacinlbus et tortum coccinum. 383 ^ d haec
oportere inquil
quadratam texturam cubi specie ad paJmae extenl
mensuram, aequis undique Lateribus, cui intexeodas
esse duodecim geromae ait, ternis i n singulos ordines dispositis, ita u l in quatuor universis ordinibus insculptae essent tribus universae per nomina.
Aureis igitur ac variis calenulis ex superhuroerali
pendentibus scutula sensim subjccla erant, nt superius et in ipsie esse bumeris viderentur, sed coalingerent peclus, et ad uiammae suspen6a essent :
ex scutulis autem judiciorum rationale catenulis
aliis probe alligatum inbserebat peclori, dmbriis
pendenlibus, adeo ut illud ornamentnm inluenlibns
maximaj admiraiioni esset, gemmis et auro conspicuum, el egregiis alianim quoqae materiarom coloribus admirabiliter elaboralum. Id quoque ornamenti genus ail fore filiis Israel in monimeMum
coram Douiino, Aaron in sancluarium ingrediente.
Estne libi jam tandem perspicua, qaoad Oeri potest, horum opificiorum forma ?
fieri
PALL. Maxime vero : caeterum qoam ob causam

id opificium rationaie judiciorum esl appellatum?
CYR. Nonne superbumerale item appeUatum
esse ex eo quod super utrumque bumerum inducereiur, verbi originem spectantcs soperius dicebamos?
PALL. Ita. Quid tum?
CYR. Quia itidem recle ex vocis ortgine ac pro-
740
S. CYRILLI ALCXANDRINI ARCHIEP.
750
porlione id quod in corde et visceribus repoftitum *v xa\
est, rationale judiciorum appeUatum esae dicimus, .
.
cam sedes quodammodo facultalie noetrae rationa \
]is cor ac viscera s i n t : iobsret antein propemo * *
dum et infixa est secandum nalurara buic rationali
\ , * , faculuti etiam illa in quibuscunque rebus agendis
, recta et integra judicandi facaltas, id est, joetan
judicium, et quod rem quamque decet. AD vero fa cultas nflionis, quse est in nobie, non expendit re, \ *
rum agendarum naluraa, et a rebus prseferendis pa;
rum jucundas inutUesque aecenri?
PALL. Sane vero.
. .
.
CYR. Atqui consuevit Scriptura divina judiciom
\ . 4
appellare illam qua recte ac juste jadicamus.

luque beatus David in Psalmis ait : c Beati qui
co&lodiont Judiciora, et faciunt juslitiam in omni , \ .
tempore . > Dixit etiam rursue: c l bonor regis,
* t \ ,
judicium diligere
> Praeclara namqoe regis eet (1).
gloria et honos, si juslitiara diligat. 3 8 4
^
, . *
ornamentura, qnod cordi ac pectori superjectum
\ ^ ,
ett, rationale vocatur jodicii ob eam causam, quod
,
ibi situm est, ubi rationalis faculuiis est locus, in
. *.
facultate recte ac juete jadicandi ralio conlineUir,
, , .
I D boc eodem vero rationali lapides duodecim suiit " , ( *\
aoro inclusi, in iisque universae tribos descripke: , ,
neqoe vero abeurde sanctorura viroram figuram \ *
gerunt, qui tom splendorem babent, tum pretiosi ,
sunt et veluti lapides quidam electi, ac propemo- , .
dum in Cbrtsti corde alque animo posili. Sunt enim \ , 1
plane digmi, qni commemorentor propler virftvtte Q , , ,
elaritatem dignitatemque saDCtificationis. Pendent
\
aotero de rationali judiciorom aureae qnoqxie fim- (2) \ *.
brise : qoa re significatur, ut opiuor, de sanctorum
\ \ *
bominum roeiu maxiroum e l inflnitura remm prav
.
clare gesumm examen prope suspensum videri, ideoque beatus David Eccleeia? itidtm amttam in
fimbriis essc d i c i t " .
1 ( 1
PALL. Credibilis sane expositio.

. .
CYR. ralionali aulem judiciorum aureis annu. ;
lis conserU varia et pulchris coloribus ornaia cate-
iwla serpit, ut dicebamus, et per ambo scutula , , \ ' (
transiens, ad ipsura pervenit verticem superhume- , * ,
ralis, in quo gemmae descriptionis erant. Quid au- * . * ,
tem id quoque sit, perspicere operae pretium eet. ;
Videtur itaque mihi boc aeniqma ejusmodi quidpiam * '
aignificare : Nam, qui EUDI ut lapides preliosi, et \ ,
quos Cbristus el cognitione et memoria complecti- D ,
ior, i i ad iflam sapernam descriptionem per arroa
jastitlae dextra et sinistra perveniunt; sic enim
* t .
plane scribit beatus Paulas : alque etiam alibi d i \ c
c i t : c Indoile vos armaturam Dei . > Aurea snnt
. ,
porro regis arma, aurea item acutala, Deique arma- , \
turam figurate indlcantia. Non igitor alia ratione .
fleri potest, ut in Dei memoria et descriptione si- \ , \
Biue, nisi
justitiae airipnerinus, ae per iNa , *
recie faciendo iranuerimns. Jam vero, qood super- .
u
arma
11
Psal. , 5.
e
Psal. xcvui, 5.
Jl !S^S^
Psal. XLIV, 14.
Ephes. , I I .
2)
i l
e I l l o
-mt;codex
tajiieii etenioe, 0*
741
DE ADORATIONE !N SPIBITU ET VERITATE. L I B . X I .
741
-sb , , - humerali aptatum est rationale, ea rt eigniflcari

}6 , ; , c opinor, Chrislo inlerposito medialore, superis i n ,
fera esse connexa. c Ipse est enim pax nostra, qoi
, , \ fecit utraque unum, ut Scriptorae t r a d o n t " , et
angeloram ccetui bumanam natoram cbarilatis vin. \
cuJo devinxit. Nec ignorandum est qnod etiam

beatns propheta Ezechiel principem Tyri omni la* , - pide pretioso indutura esse a i l ; 385 eosdem - que numerat, quos beatus Hoyses in ralionali judi . , , , ,
cioram positos esse dicit. Hi autem erant, sardium,
, , , , , topazium, smaragdae, carbanculus, sapphirus,
, , , . jaspis, ligyriam, achates, amethystus, cbrysolitbos,
, ,
beryUium, onychinrn. Terai autem dispoeili erant,
\ - ita u l in universura qualuor ordines efficerenl; q u
. dispositio, eorum, qui in Christi corde ac memoria
AvA , \ .
, ' \
.
babentur, fidei firmitatem nobis adumbrai. Nam
fidei signam est, qood lerni et Unquam in Triniute

dispositi sunl; finmtatis autem, quod eafigoraconJbrroali, qua? quadrata esset et paribus undtqoe
lateribus. Sic enim ralionale effectum erat, i n quo
erant gemmae illae duodeciin collocat.
. .
PALL. Assentior.

CYR. Praelerea aliod quoddam ornamentani bis
,
duodecim gemmis annecti praecipit, dicens : Et
* t \
impones super rationale judicii manifestalionem et
\ , \ eritatem, et erit supra pectus Aaron, com ingredie , tor in Sancium coram Domino, et inferet Aaron, j u tvovn , dicia filiorum Israel i n pectore coram Domino i n

perpetuum . Manifestaiionem igitar ac Terilatem
; , \ , Q ppellat, non tamen aperte indicavit utrum lapidea
fuerint, an vetat ia parva tabella eam fnscriplionem
,
fieri jusserit. Memini eiiam prophetae dicentis:
. ,
Qnia dies multos sedebont filii Israel sine rege,
# \ , eine prtncipe, sine sacrificio, et sine altari, et sine
, , , sacerdolio, et sine manifestationibos
Sed sive
, , lapides illi fuerint, sive tauquam i n aorea tabella ea
. > '' ' \ , ' nomina descripta fuerint, i d vero non mmium cu , - riose pervestigabiroug : tantum scire salis erit ea
, in figaram Christi esse posita, qoi una cum sanclis
, . c hominibus versatur: c Ecce enim, inquit, vobiecum
, , * , \ som omnibos diebut, et usque ad con&nmmalionem
. saeculi .! Yeritae autem ac manifeetalio Christot
. , est; i n eo enim Patrem cognoTimas, et manifesu - vit nobts bonam ipsiaa volontalem, et perfectam e l
, . D beoeplacentem, juxU S c r i p t t m s : t i t enim Cbri * , sius : t Jam non dicam vos eervos, vos amiei mei
, esiis, qaia omnia, quae aodivi a Patre meo, aimun . tiavi vobia . i Veritas esletiam aliaratkmeille Em, , manuel: qoia solu9 ipse est secandum naluram Filiut
, , * et otDeu&exDeo, solus Saactus, solosDominus; atveid
, , \ ro creatura per parlicipationem alque imitationem
dest
-u*
^ \ eet, quodeunqoe ille eseeinlelligitar. 386^
, \ que Cbristue cam sanctis viris praeseaft, crnn lan * , ( qnam i n manifeslalione ae veriute intelligiiar,
idemque caasam nostram in conspectum Palrie re . , , * ,
fert, semper vivens ad interpellandom pro nobis **:

> T
11
, f
,a
fi
t T
Epbs. n , 14. E x e c h . x x n i i , 15.

Exod. , t 9 , 50.
Rom. xu, .
loan. x v i , 15. Hebr. vn, 25.
f l
Oae. m , 4.
, f
Mallb. xxvm,tO.
745
S. CYRILLI ALEXANbRINI ARCHIEP.
i d enim est, u l opinor, illud, Et inferet Aaroo j u -

dicia flJiorum Israel coram Domiuo in peclore suo
in perpeluum.
PALL. Ita est.
CYR. Yestem adhuc quamdam sacrara el admirabilem fieri jubet, dicens: Et facies lunicam laJarera, totam hyacinlhinam; el erit capilium ex ipsa
mediom, oram babens in circuilu capitit, opus textoris, commissuram contextam ex ipsa, ne rumpalur.
Et facies ad extreinura lunicae deorsum, quasi florenlis inali punici malogranata ex hyacinlho, purpura, et coccino neto, et bysso torla in extremilate
tuoica? in circuilu. Eadeui species crit malogranal i s i e t lintinnabula aurea iis interposila in circuitu;
post singula malograuata tiulinnabuiuDi et floridum,
sub extremitale tuniae in circuilu. Et eril Aaron *
dura fungitur sacerdolio, audieiur vox ejus, dum
iiigredilur in Sauclum coram Domino, el dum egreditur, ne moriatur
* Subuculam igitur ac talarem vestem, tunicam longam, et ad amiciendum
aptam, et a collo ipso ad exircinos usque pedes
pertinentem perspicue appellat; ex hyacintho aulem, quia supernae illius incorruptionis est signum,
uerape Ghristi. Ejusmodi quidpiam bealus quoqae
David precinil, cum ex persona Dei de iis, qui i n
eccleeiis sacerdotali munere fungunlur d i x l t : t Sacerdotes ejus induam salatari . > lnduere etiam
Dominum Jesum Chrislum, sapiena vir bealus
Pauius nobis in epistola praecepit " : bocque illud
de coelo babitaculum, quo indui exoptamus, tt* Q
la exsultalionis l u n i c i , et indumentum satataris,
juxta prophelae vocera * . Coeli auiem figura est
ipse byacintbinus color, ut est manifeste dictum. Ac
vere hsec quidem dicla sunt, si de nobis ipeis i n lelligantur; amicli naroque incorruptione guperna
samus. Sin ipse quoqiie Cbrislus intelligatar tanquam i n Aaron persona talarem subuculam habens,
nibilominus verissirae dicitur. Ule namque Unigeniius cara sit secundura naturam Deus, Incorruplibile suam corpus eflecil, et cum illad supern viue
amictu induissct, prorsus morlis dominatu valentius
reddidit. 387 l Cbristo enim secundum naluram
simul et ex participatione incorruptionem ac vitam
inesse, binc quoque intelliges; nam u t q u i secon-
TU
\ *-
. .
.
_
, ,
,
, , , 0. \
, ;;
, , , >, &
. ;
^, \ **
^ ,
\ . Kai
' >
, " , ,
. ,
, t,
,
* ,
, .

ownj.
\ . ,
, ,
, ,
, .

. \ , * .
. 7 #
, ' ^
, ^ .
, *
, ,
* \
\ ,
.
, \
dom oatuTam Deus essel, d i x i t : Ego sum resur- D >. > ,*?
rectio el vila . Idem tamen secanduni natoram
, \, < ,
vivificatus humanam, t Sicut enim Pater, > inquii, . t
babet vitam in semetipso, sic dedil et Filio vitarn ,
babcrc in semetipso . Igilur, eliamsi ipse Chri , \
stue iotelligaiur i s , qui superna incorruptione . &
amictos esse dicitar, nihil ab eo, quod deceat, , ^ \ aberrabit oralio. Ad extremas aulem partes malo- \ ( ,
granata atque tintinnabula alterna posita erant, ,
malogranata quidem eontexta, tinlinnabiila vero \ \ ' "
aurea, ut et sonum vere haberent, et, dum ingrede, .
retur. Aaron in Sancla sanctoram, ejus ingreseom
\ \
nolissimum facerent. Id quoque symbolam est illiuu
, \
Exod. xxvin, 51-55. Peal. cxxxi, 16.
Rom. xm, 12-U,
* Ua. LXI, 10.
" Joan. a . 25
Joan. v, 26.
M
1 7
, e
74$
DE ADOrtATlONE DS SPIRI U YERITATE. LIB. X I .
, , *' " ,
( , , . c $ .
,
,
6 .
. ;
. \
,
* , ,^^ \ 0
,
,
. . " I I ;
#
1 .
. *
' , ,
" .
\
, ,
,
.
, , t
, . #
HAAJL - -
74*
safularis atque sapientis dispcnsationis, dhinae, i n quam, atque evajigelicie pradicalionis, qua properoodum universae urbes circumsonant, com propler
nos iotroivit i n Sancta sanctoruiu, seierna redemptione inventa, summus ille Sacerdos, iiumaculata
victima. c Una enim oblatione consummavil i n
perpeiuum sanctificaios . > Sunt autem mininie
obscurum aenigma praedicaiionis quidem salularis
illa ex auro facla tiritinnabula, urbiuro auiem ma~
logranala.
CYR. Ut enim urbs uno iiia quidciu exstrinsccus
muro circumdatur, longe autem pluriuia inlra &e
domicilia conlinel, eodem quoque uiodo malum
granalum uno cxtrinsecus putamine cingitur, scd
intcrius grana sublifibus tunicis laoquam muris
inler se dislinguunlur, ac, prope dixerinp, pcr domicilium colligunlur. Num ila se rcs babct?
PALL. Ila prorsus.
CYR. Tinlinnabulum igilur singuJis malogranalU
adjunclum est; nam et uniculque urbi suus magister, qui, divinaruin disciplinarum sonitu alque
concentu, Salvaloris nostri in Sancla sanclorura in
gressuniomnibus dcchirel. Impendebalaulera mort:s
mclus iis quibus iuunere sacerdotjs in tabernacuio
fungi dcmandalum erat, nenipe Aaron, nisi linlinnabula maxiuie circunistrcperent. Esl enim silcntium
doctoribus in primis periculosum: idque perspioue
iliud csl, quod Paulus a i t : Yae enim inihi est,
nisi evangclizavero * .
PALL. Ila vidclur. iNara baud maie conjkis.
.
388 CYR. Praetcrea : c Facies, lnqiiit, lami * ,
, , , nani aurcam puraro > et caelabis i n ea caclaturam
, * , aigilli, Sancliflcatio Doniino, et impones illud ia
hyacintho torta, et erlt super milram ante facieni
' . \
mitne, et erit i n fronte Aaron : et portabit Aaron
, .
peccala sanctorum, quaccunque sancliflcaverinl iilii
. '
Israel, omnis doni sanclorum ipsorum. Et e r i l i n
,
fronte Aaron pcrpctuo, acceptabile ipsis corara Do , .
mino **. 9 Ex hyacinlbo igitur niitra, laraina vero
' ,
. > aurea est; illa autem caelatnra atque descripiio i n
, . ea exarata ipsum Chrisii mysleriain ^ral, el ejus
in manduDi bunc missionis evjdei^s pracdiclio: saîc , ,
, , tificatio enim, ait, Domino. Annon sanctificaium
"'', , . eese a Deo et Paire perspicue dixit Emmanuel ?
# ;
PALL. Cerle : neque enun me fqgii eom Judim
H&AA. , ,
dixisse : Si illos iixit deos ad quo^ sermo Doi
,
Caclus esl, el non potest solvi Sc.riplura, quem Pa, ,
ter sancliflcavit, et misil in mundum, vos dicilis,
, \ ,
quia Blaspbemas, quia dixi, Filius Dei sum ?
, , ;
CYR. Igilur, cum se a Patre et Deo sancliflcatum
.
esse, Filius dicit, se lanquam eJecium esse missum
, \
que significat. Sancliflcatio igilurDomini, inquii,
. ,
id est, ia bunc mundam legatio ac missio, sed ad
, * ,
#
9 9
Bebr.x, 14.
I Cor. ix, 16.
PATROL. Gft. L X V I U ,
J l
Exod^xviii, 3 8 .
Joan. x, 34-56.
%. CYR1LLI ALEXANDRINI ARCOIEP.

regnum taitten et gloriam. Sit- enhn consecrat ip*um
Aaron, dum in ejus frontc aurcum circuluni p o n i l :
uuiviTsorum autemDominus cst atque Rex Christus,
ei sccunuum naturaro, et secundum jparlicipaiionem. Cum enini Dcus pcr naluram essct, exinanivit scmeptisum, ac demisil ad servi formam
regnumque accipit, quodad hdwanum babitum pcrlinet, licet jam inde ab initio ejusdero cuuiDeo ct Patre con&cssus particeps, t l simul cum eo Dominus
oinnium ac moderator essel. Jam vero intellige
quonam inodo mitraro ex hyacintho babueril; cui
insigite regni praclarum inesset, lamina, inquam,
aurca. Est aulem hyacintbus coeli signura : recordare igitur Chrisli dicentis : c Regnum meum non
fsl de hoc inando . Neque eoim Cbrislus rcx
u
, \ .
,
. \ , ;,
\ . >
, . \
,
, "
\ ,
.
,
, \ .
* \
,
. > , * ;
, .
icrrenus, sed coelestis est, universamquc crealu- ,

ratn sob pedibus babet: cum vero addidisscl: E l ,
porlabit Aaron peccala sanctorum , quxcunque
,
sancliftcaverint, omnis doni sanctorum eorum * ,
, ,
omnera accessum alque perfectionem esse in Chri- \ OV , \
.
hto apcrte demonstravil : quinetiam jusCiflcalionem
mnem in ipso et per ipeum esse, veteruro quoque , \ * *,

peccatorum depositionem; 389 P$*
peccata nostra, et per ipsum acceptabiles efficimur, .
duin spiritualia munera Deo ac Patri oflerirous.
P.VLL. Recte ais.
. .
CVR. Imraolum porro atque perpeiuum foro
.
\
Salvatoris noslri regnmn, et ad infinila saecula du-
,
raturum, preclare oslendil, de milrelamina dicens:
< Et eril supra fronlem Aaron pcrpetuo . > Quo ^ * \
Ota . ' !
tandem igitur abibit audax et insamis iropiorum ba>
^
rellcoruro serroo, nuganiium
ut attquando
desinat CbrisU regnum, el tradat imperium Deo et , 4
Palri, et a divinitalis consessu recedat Emmanuel? ,
De his enim adeo tetris ac vanis docendi rationibus \ \, ;
gloriantur, quibus dici non absurdc possit : c Er- ; rU,-
ralis nescientes Scripturas
> En, cum apcrle , *
, . ,
atque perspicue ille Deus et Pater perpelua et glo
\ &
ria ci honore, ac regni insignibus coronet Aaron,
,
\
ipsi ab eo coronam auferunt, ac propemodum ac , \,\
commodalara fronti sacraro mitram abripiunt.
\
.
. .
PALL. ita est.
. -
CYR. c Cidariro quoque et zonam ex bysso la- D
, . ,
cics, > i n q u i l . Militaris vero habilus Aaroo cingulum el galea : ejusmodi namque speciem cidaris \
. Kpt*
rcfcrt : bellum cnim pro nobis Chrislus gessit in
,
nianu occulta *, sicut scriptum est; el c Arcum
souro intendit, ct paravit illum, sagiiias soas arden- \ , &
, > 1
iibus cffecit *, el dejecil principalus, triumpbavit
, ;^,
poientias, delurbavit dominalioncs, et eos, qui iu
lerra erant, cum caplivi lenerenlur, libcravit. Fuisse , ^
? . " / ,
aulcm boc ejus bcllum nou speclabile alque corporetnn, neque ejusmodi u l cum carne et sanguine \ , ,
\
gererclur, indican vidctur pcr frnigma, in eo quod
l
l 0 , l i t
fore,
* Pbilipp. , 7. " Jaan. xvm, 30. " Exod. XXVIII, 38.

" x o d . xxxii, 11. PfaJ. M I , 13, 41.
l0
* ibid.
1 7
Mallb. XXII, 20.
E\od. VWHI, 33.
DE ADOEIATIOSE IN SPIIUTU ET YEIUTATE. LIB. X I .
49
,
bysso tanlum, quae sublilis esl admodum, confcctura est bellicum instrumentum,cidaris, inquam, fct
,.
zona. Sacro igitur ornatu clarum atque admirnn .
dura ostendh Aaron. Pracepit autem insupcr, di , \ eens : < Et filiis Aaron Cacies tanicas et zonas : ct
. cidares faciee ipsis, in hanorem et gloriam : et i n , \ * . ducs eis Aaron fratrcm luuro, et filios ejus post
, , \ - eum. tinges cos, et implebts manuseornm, <t
, . \ sanclificabis eos, ui sacerdolio fonganlur roibi. Et
,
facies illis feraoralta lmea, u l operianl lurpitudincm
. \ eorporis s u i ; a lumbis usque ad femora c r u n l : < t
\ ,
portabil ea Aarou et Olii ejus, ciim ingredientur
, in tabernaculura testimonii, aut cum profidsccnliir
. \ - ad imnislrandum ad aitare sanctificntionis; 390
, .
non inducent stbt ipsis pcccalum, ne morianlur;
\ ' legitinium sempitemuni ipsi et semini ejus post
.
ipsum . 9 Vides ipsis quoque filiis Aaron deco , . runi esee, quod bellico babilu ihduli videnlur : sa \ , crum enim illud gemis universuro est ad pugnam
, aptum, non quod adversos earnem et sanguinem
, beilum gerere et pugnare, sed quod impurum pec catum reprimere n o r i t ; lum apertlssimc ct ora* , \
tiouts virtbus pro veritatis dogiuatis decerlando,
, .
tum vero onmem iiUciligentiam ad obedientiam
, \ Christi captivani ducendo, sicut scriptum e s t L i .
nea porro illis sunt femoraJia, ut deforioitatcm atque
, \
Uirpitudinem, qtiae in feraoribus est, optimc conie'. oant. Nam omnia, quxad sanctos perlinenl, bcnc , slissima sunt, nibilque in illis turpe est: lineum au
leui indunientiim partibus corporis circa femora
c l
11
I*
1 4
. ; itiductum prope insmual, refrigerallonem carnis

voltiplatum maiime deceTe sanctos : liuca nan\quc
, .
veslie frigida esl. Fervorauiem iJle,quo lurpissinia*
,
appetilioiics excitantur, ab unoqnoque viro saneiu
).
est alienus. Alta qooqoe ratione, qul sacerdotalt*

munas sorlili sunt, eorora et vestes ex fcmoralia ex
, . ,
lino ftunl; etefiim illos a niorluis operibus recedcn?
, ,
nccesse est; signam autem mortalilalis est, quoti

ex corpore morituro suniitur, ex ove, inqiiam. Esse
. " \
igitur lineie, non laueis vcstibus indutum, Ggtirato
, ,
Hgniflcat, opera oiortua deponcre : eaque lcx sanc ,
ta eal atque perpelua. Fore autera omnino ut, si
&*
eju3,qnod deceat, atquc honcstalis, qu.-p illis maxi , , ,
me convenit, negligentes sint, eos mortis pccna coi. .
sequalor, iodtcavit, ciim dixit, indulos ea vesle sacrificare oportere : Et non inducent, inqult, sil.i
ipals peccaiani, ne morianiur.
* D PALL. aula ac provida lex est, cum, quid cuiqud
, * expediat, optioie demonstrct, el per quas se opiimc
quisqae babere poesit, perspicua faciat.
.
CYR. Ita est. Ejusmodi igilur veste sacrum ct
'. 0
, etectum genus exornat; scd alia ralione sanetiQcat,
ut in umbra qnidem adhuc, scd in Cbristo tamon.
, , .
Ita igitur scriplura est: c Et ha?c sunl, quae facics
c
eis: sanctificabis eos, ul sacerdotio fuDganlur mi ,
h i : accipies vilulum ex bobus unaiu , ct arietes
, \ ,
, \ duos immaculatos, et pancs azymos, oleo litos, t t
lagana azyma, uncia olco, similani ex framenlo
.
^ E x o d . XXAIU, 10-43.
" HCor. x, 3, 6.
7.
S. C Y R I I L I ALEXANDRINI ARCHIEP.
facies ea, <t tinponer ea in canistrum unuin, ,

, \ , **>
f I bffcres in canislro, el viluluro ct duos arie, \ . ;
tos; el Aaron el fliios ejus adduces ad 3 9 1

oslium tabernaculi leslimonii, et lavabis cos
, \ .
aqua, ei acceptis stolis, indues Aaron fratrcm
luum tunicam talarem et Euperhumerale, el ,
ralionale ad superbumcrale. E l aplabis ei ra- , \ , .
lioiude ad superbumerale, et impones mitrara sii- \ .
per caput ejus, ei tmponcs laminara sanctificatio- \ ,
\ *,
nem super mitram ; et accipies de oleo unctioois,
,
el effundcs illud super caput ejus et unges ilium.
, .
Et OHos ejus adduces, et indues eos lunicas, el
, ,
cingcs eos zonis, el circumpones illis cidares, ti
erit illts sacerdoiiuin mibi in saeculum, etconsecra- \ , ;
bis Aaron manus, ei roanus fdiorum ejus
> Igi- . *
lur afferri pro sacriftcio jus&U vUulum, ac duos arie- , \ ,
\ , tes, lagana quoque el panes in canistro. Prius au *
lem alia ratione illos expial, figuram, ut opinor, i n
, \ *.
va re verae &anclificattonis ostendens : nara, cum
, , , *
Aaron ipsura aqua prius abluissei, sacra illum
.
stola induit.
quoque sanclo baptismale
" ,
abiuti, onuiique genere impuriiatis abslerso, ttrai
denique snperaa illa cople&iique gratia dilamur, et .
bctitia? Umicam accipimus, juxta illud : c Induile ,
, ,
Dominqm noslrum Jesuw Gbristum . > SuperiorL
. ,
namque oralioê deroonstralnm esl in ornatu Aaron
, , c
fuissciChristum va,rie figAiralaro. Oleo quoque sancto
. ,
caput inungit : psallit autem David: Impinguasti
fl
in oleo caput meuro . Ubi olei nomine bilaritas
spei, qnajm âncti voce lestantur, id e6l, superoa.^ .
.
inspeciio hilaritaiis effeclrix dcsignaiur: niiseri
. , &
cordiaro enim consecuti sojmis, qui credidimus,
et benedicli Domino, menteper subministralio- , tkafomfa
. ^&
nem Spiritus iropinguata: menlis aulein flguram
gerit caput. Ad eumdem quoque modum sanctifi- , ^ ^>, ra
cabantur sacerdotes; nam et aqua abluebantur, et
.
inungebantur oieo, ita denique sacro amiclu indue , , Ur. .
bantur, et eorum consecrabanlur manns, ut jam
apti quodammodo ad hostias pure et rile immo- , * ^ ^ ,
landas viderentur. Nos ilem sanclificati prius, et
superna gra*ia exornati atque ad perfectionem spi- , ^;
ritualem inuncti, lum denique confldenter puris
quodammodo el sanctis mauibos munera Deo, spi- . ^
\, \ , rilualia nirairura, offerirous. Ejusmodi quidpiam
opinor significare, quod beatus David 3 9 2 <ta D ^ , U
quovis homine ascendente in montem Doraini ce ^
c i n i t : Innocens naanibus, et mundacorê
*\, ,
;. \ \
* \ ,
PALL. Ila videlur.
. ".
CVR. Quonam veromodo essent ileqa prp sacer. 4
dotibus peragenda iacrificra, sapxit d j c ^ S i E l . , *
adduces vitulum ad ostiudn tabernacuji teslimonu,
\
ci imponent Aaron et fllii cjus manus suas. spper. , \
rapulviluli juxta poriam taberuaculi tesîmpqii cofe
W \
ram Doipino; et immplabis vitulum coram Domino
, ,
ad osiium tabcrnaculi lestimonii, et accipues de
,
u
4 S
Exod. , 1-9.
"
Rom. , 14.
Pbal. , 5.
Pal XXIII, L
DE ADORATtONE IN SPiRITU ET VERITATE
LIB. X I ,
754
. \ sanguine vituH, et ponrs super d W cornua altari*

, digilotuo; reltqmim vero sanguioem effundes ad
. basim altaris: et accipies adipem,qure9t super vcn , tre, et pinnam, quae est super jecorc, et duos renes
] \ , \ - el adipem, qui est super ipsis, et impones supcr
6 , \ , allare. Carnes aulem vituli et pcllcm el fimum
* , \ \ combures igni cxlra castra; pro peccaio* enimest.
. , , Et accipies arietem unum, et imponent Aaroo el
\ *
iilii ejus manus suas super caput arielis,et immo . \ , labiseum, et accepluni sanguinem profonde&ad
' \ altare per cireuilum, et arietem conctdes per mein , \ ,
bra, ct lavabis interiora et pedes aqua, ct iinpo nes super concisionee cum capile : et offcres toiuni
, \ * \ arietcm super allare, holocaustum Domino in odo
, rem suavitaUs, incensio : est Domino. E l accipies
, ' arielem, et imponent Aaron et filii ejus manussuas
\ , supcrcaput arietis, et iromolabis eum, et sumes de
* sanguine illius, et pones super extremum auris Aaron
. \ , - dexlne, et super summitatem manus ejus dcxtrae,

et super summilatem pedis ejus dextri, eb super
, , \ extrema aarium bliorura ejus dexlrarum, ct sttper
, \
summiutes manuum ipsorum dextrarum, et super
,

guminitates pedum ipsorum dextrorum. E i sumca
, , \
de sanguine, qui est super allare, et de oleo un ,
ctionis, et asperges super Aaron, et stsper slolam
, \1 ejus, et super Olios ejus, et saper stolas iiiiorum
. \ ejus cum ipso et sancliGcabitur ipseel stola ipsius,
, ] et filii ejus, et slolae filiorum ejiis cum eo. Sangui, \ ' \ - nem vero arieus profundes ad allare percircuitum ;
9/
, . g et sames ab393 ariete adipem ejus, et adipem, qui

' , \ \ opcrit ventrem,et pinnam jecoris, etduos renes, el
, \ \ \ adipem, qui super eet, et armum dexlrum (eat eoim
. ; consuranjatio haec), et panem umim ex oleo, et la , \ ganum anum de cauislro azymorum proposilonim
, , ante Dominum,el impones omnia in manus Aaron et
, \ , inmanusfiliorum ejus, el separabiseaseparattonem
' , \ coram Domino, el sumes ea de nianibus eonim, et
* * offercs super altare bolocausti in odorem suavitatis
, coram Domino: oblalioest Domino. Et sumcs pectu . \ seulnmab arieteconsumnaaiionis/qaod est Aaron, et
, separabts Uhid separalionem coram Domino, e l e r i l
.
tibi in parlem, c l sanciificabis pectusculum segrc, \ - , gationera, et armum separalionis, qui ablalus cat

de ariete consuranialionis ab Aaron et a filiis cjus,
* - et erit Aaron et filiis ejus legilimum sempilcraum
.
a filiis Israel; est enim separalio hxc et demplio a
, \ sacriiiciis salutaribus filiorum Israel, dcmptio Doimno. > Et post paiica : t Et arielein consumma , , \
tionis sumes, el coques oaroes in loco sancto, ct
,
eckiit Aaron ct Glii ejus carnes arielis et panes, qui
, ,
suut in caflislro; et ad oslium tabernaculi leslimo - -
, ' \ nii edent ea, in quibos sanclificali sunl in ipsis, u l
consecrarenlur manus eoruni ad saitclificandum
*
eos; et olienigcna non edet ex eis; sunt euim san ,
cla. Qaodsi rclictuar fueril de carnibus bostisecou , . ' summalioiMS, cl de panibus usque mane, reliqua
, \ combures igui : no comedentur: sancla eDiia
sunl . 9
, \
* Etud. , 10-54.
vr
S. CYRILLI ALEXANDRIN! ARCHIEP.
75
78
, \ ; ) ,
, ,
* .
\ 5 , . .
PALL. Quam recondita stint h&clegis mandala? . ^
.
. '
CYH.Recondita vero admodum: reete enim dixisti:
, non tamcn prorsus obscura, si nobis divinum Spi .
ritus sancli lumen aiiufeerit. Age ergo singula, ut
fleri poterit, explicemas. Doroiaas noster Jesus , , * .
Cbristus nos innameris modis sanclificat, ct sacros
acccplosque reddit; per ipsuin namque et in ipso , , '
accessum haboimus, et grati Deo ac Patri sumus. , .
Sed nobis qui sub intcritu et peccato tenebamar,
utilissima et ad salutem in primis necessaria mors !*,
\ ,
cjus est, atque eliam vita ; praterea llla perieccio,
qua per corpus ejus et sanguincm perucimur: in \ , *
*
Christo naraque, non in lege, perfectio sita est.
,\ .
. .
PALL. Rcctc dicis.
. *
CYR. 394 ^
if?l
tanquam in figuris adhuc, per qnae salvali et saiiclificati, ct sacri ac ,
. TJV
aancli facti simus in Christo. Vitulus ex bobus ad
ftncrificium adducitur, <H immolatur ad ipsum ostium , \ ;
fabernaculi, manibus super Ulum imposilis; effun- ,
dilurque ejus sanguis ad altare, et illius cornua eo . ,
perungontur; interanea etiam lanquam odoralissi- * \

mum incensam adolontnr; reliquum vero corpus
exportalum extra castra comburitur. Ac vitulu3 . , *
quidcm Christus est, ut qui simul exira jugutn et .
, \ .
aub jugo esscl; nam, cum sccunduro naturam Deus
.
essct, factus est sub loge per bumanitatem. Quid
enim? nonnc vitultis parvus jugo quidcra adtanc C \ ,
insuetos cst, scd ejus natura tamcn, quse jugo fe ;
rfndo sit apla?
PALL. Tia est.
. 0 : .
CYR. Vitulus igilur appeltalus cst Christus sa .
pfcnti consilio, nt in eadem re intelligatur a no , '
bis tum ejus Verbi divinitatem miniroe assuetam
\ ,
<*sse servituti, tum eam naluram, qua? sub jugo \
essct, qnod ad ejus bnmamlatem aliinet, subiisso. . ;
hnmolatur autcra lanquam pro sacro tabernaculo,
\
acpro iis, qui sibi manus impostiissent (Levilse i i \
erant et sacerdotcs): nam illc raortuus est pro Ec \
clcsia et iis, qui sunl illi per lldem consecrali. Sa- . \ ;
rram porro fuisse, et in sacrificii morem acceptam
\
Deo ac Patri Emmanuelis mortem, ex eo videre , ,
*
'
licet,
qOod quod
sanguis
ad altarc
funditur,
et cx qua?
eo , , perungitur,
item
adolentur
inLestina,
\ ,
virlutum intimarum ct in animo recondilarum fi- ^ , ;
fûram gerunt, in quibus spirilualis odor inest, nc- ^ , * %
que illc simplex, cum inlestina mulliplicia sint, , ,
ndeps, rcncs, pinna jccoris. Comburilur autem re- , \ .
tiqtium corpus exlra cnstra; nam extra portam
, . '
passus cst Chrislus; sic cniro scribit Paulns .

Quod autem igni corpus absumitur, subtili ratione . designarc polesl, millo modo ejus passionem f t
, 3i ( , e
,ir c a
i e
* Hebr. , 12.
757
75
DE ADORATIONE IN SPIRI VERITATE. LIB. X I .
i mortem illi ignominiie Juluram, sed praclarum
gloriae atque illustrem exilum habituram; ignig
enim specie divinitas inlclligitur, cuin eliam io
montem Sina ea forma dcscenderit; destructurut
vcro morlis imperium Chrislus, dispcnsaiorie mortcm subiit, ut a nobis lanquam Deusglorificarelnr.
Mors itaquc ad divinam gloriam tendit, cum finera
sit pr&clarum consecuta, ipsamnempe resurrectionem, ct humilitas illa patiendi suramis victa honoribus absumitur: idque, u l opiuor, cst figuratc,
395 <l * occisus vilulus igni concreraatur. In
eo autem, quod adjunxit, Peccalum est, ad peccatum cxpiandum Cbristi passionem fuisse susceplara
tndicavit; eaque resminime obscura est.
PALL. Minime vero.
, ' \ .
- *
.
, , ' .
,
,
., , ,
,
. , ,
, .
. .
. - 1
*
, :?, ,
\ \,
\ ,
, . , | ,
\ , \
\,
*
, ,
.
,

, > - *
. , *
\
.
.
. " \
,
' .
,
; \ \ ,
.
, , '
* * |
, ,
.
. , \
;
. 0,
> ,
\ ,
,
. , ,
*Ram. xu, 5.
Job xnr, 4.
Jac.
2.
UOu
CYR. Deinde arics prior sumitur et immolatur

aeque ac viiulus: effunditur iiem sanguis ad altare,
el membralira caesus o.Tertur, intestinis lotis aqua,
cum capile simul ac pcdibus, quia incensum est:
per quse rursus nobis Cbrislus describilur, ille in
ariete perfecto perfectus, sanclamqae vitam habens:
id enim signiflcat, ut opinor, qnod sanguis ad altare funditur : sanguis qnippe vitae figura est, et in
odorem suavitalis oblatus Deo et Patri pro omnibus snnul ac singulis; bujus item rei figura est quod
aries altari, et lanquam totus et per membra caesus imponebalur. Nos item et singuli membra Cbristi sumus, et universi unum corpus intelligimur * ;
totum porro ttlumessesacrum ac sanclura, etlabem
impuritatis babere nullam, ablatio illa intestinorum
optime declarat. Simul antem offerunlur capnt et
pedes, ut illa suaveolenliam sanctilalis, quae in
Salvatoris nostri vila a principto usque in finem
fuit, ostendant. Nam cujusqae animantis caput
principinm esl; exlremum vero ac flnis tolias corporis pedes. Aut fortasse melins est, in nienlis flguram capul accipere; incessns vero ejus, quo in
actionibus eflkiendis progredimur, pedes. In Gbristo autem odorem spirant, et surama purilale praslant omnia tum cogitata, tum facta; neque enim
peccatum fecit, ob eamque causara banc oblalionem
ariclis et boloeaustam et incensum appellai; neque enim ex parte sanctus aut sacer esl: noiv
enim infirmilas ulla aut lapsus aliquls in illam cadit, ut nobis conlingit; nemo quippe mandus a peccatis , el in mullis offcndimus omnes, ut scriptum e s t .
PALL. Sed Ipsara quoque Salvatoris nostri v i tam pro nobis fuisso, qua ratione quispiam existimare potesl?
CYR. Percipics id vero, et quidem facile, si inlcllexeris illius in Adam transgressionis nos esse
parlicipes factos, el eorum, quae ille dcliqoil, persolvisse poenas, cum in onivcrsos pcrtransierit Hla
maledictio, ct quod ex co satum esl genus, illa
ira quodammodo depasta sit. 396
ig*ir Unigenitus ad hominis naturam descendit, c l babita, l
I l l e
759
S. CYRILLI ALEXANpRfNl ARCHIEP.
?*
vit iu nobis, ct sese Deo ac Patri eubjecit. Fa- .

ctas est enim obedicns usque ad roortem , > el , '
illius ex ^dam dcsertionis crimen eluii, el obedien- , #
liie suae odorem tanqaam pro omnibus siraol ej
singulis Deo et Patri obtulit, ac per ipsura salvi , \ * iacti sumus : cujus rei Paulns testis est, qui sic *
acripsit: Igitur, sicnt per unias delictum in om- , *
nes ômrnes in condenHiatiooem, sic ctiam per , '
unias juslitiam in orones in justiflcationem vilae. * ^
Sicat enim per trahis hominis inobedieniiam pecca-
tores constituti sunt m o l l i ; sie per obedientiam ,
unios bomtnis jusii constiloentur
roulti.lntelli-
gis igitur salvos nos esse factos, Christo ut in vituli ,
Ogara pro oobis mortao, sed per ejus obedientiam ,
et vitara in sanclificatione actam suavera Deo ac \ \
Palri odorem rcdolere ? Nam ad sanctum allare ? ;
arietis cruor effundebatur
.
PALL. Tcneo quod dicis.
. .
CYR. Euindem vero ut nobis varie tanquam in
. *
umbris efluigeret: Et sumes, inquit, arietcm alte- * \ , \, ,
rura, qni ctiam ad eamdem roodum quo prior, im- '
molatur, ungiturqne Aaron, coelusque subjcclorum . , '
iili sacerdolum sancliOcatur, sanguinc ad extre- ,
mas dcxlras maaus et aures et pedes iljUo: san- ' \ , w
ctificatur etiam sacerdotam stola sangulne re- * \ xsspersa: tum reliquus sanguis Dei jussu adbasim al- ^ , *> Uris funditur. Sumantur deinde intestwa et azy- ,
mus panis et laganum unmn, ambo lita oleo, ea- ,
qoe suis manibas imposita Aaron ejusque filii af- \^ *ferunt; excipit autem sacriiieium et offert Moyses. Q * ;
Arraam preterea atqoe pectuecolum inquit attri \ ', ^
bui oporterc sacerdoti, et inter separata numerari. . ^
Nomen autem estei sacriflcio, Aries consummatio- \ ,
nis. Ipcensis denique inlestinis, rcliquura corpas " Cum panibus editur, et rcliquiae, quae in posteruni , .
diem superfuisscnt, igni comburuntur; sic euiro
, , rup\
sacra? litterae continenL
^^.
.
. !
PALI^. Quam abditus estbic Scriplura? locust
. ,
CYR. Recte indicas: abditug estenira sane, sed
continet tamen Chri&ti mysterium. Faclus est nam- .
quc nobisariesconsoimnalionis,cum in omni renim
optimarain gencre nos absoluloe atque pcrfectos , \
,
reddat, ei per sanctificationem in spirilu yirtuti
bus insignes efflciat; c l anle alia aures adjiciat , , , ^
339 bcnedictione plcnas, Ulas nempe obtemperan- , (
, tes et faciles, el ad cju quidem dogmala excipienda
, ^*
paratas, insusurratas vero nugas et exsecrandam
nonnullorum loquacilalem, qui veritalem oppu- , , \
pnant et cum reclis dogmatis bellum gerant, m i - (
uime suslinentes : is enim est auriura sanclamm .
fruclus. Alque vir admirandus Joannes ita uobis ',
fcrme ait : Fratrcs, probate spiriius, si ex Dô , *
*ani : oronis epiritus, qoi non conOieiur J$- ,
, 5
sum Cbristum, cx Deo non est; et omnis spiritus
%. i 6^ qui conGtetar Jcsnm Cbristum, ex Deo csl J. Pji
, . ''
bil autera est, quo roclius ycrba probentur e$ exaD
"
Philipp. , 8.
"
Ro;n. , 18, 19.
I ! Joan. , 1-3.
761
DE ADORATIONE IN &WRN U YERITATE. LIB. X I .

71
minenlur, quam aures. Sanclas sint igiuir auret
cectse verilaiis el rectorum dogmatum slodioeis:
id porro Christi donum est, et coeleste niunus, e l
sanctt illius saugainis opus : nam omnes res pra>
claras in ipso et per ipsum consequimur. Ideoque et
manus sanctificabatur, quae est ad operandum et
^fficiendam apU, et pes, qui rectorum gressuum evidens est signum ac nota, De sanctis enim factis nobis gloriam parare oporiet, et per eam eemitam i n eedendum, quae nos ad ea oumia, qua? Deo placent,
eompendiaria via perducai, juxta i d , quod i n Psalmis canitur : Et converli pedes meos i n teslimonia tua ; et illud, quod i n libro Proverbiorum
kabetar : Rectos gressus fac pedibus luis, et vias
iuaa dirige
Gcnus igitur sacrum ct electum
sanctas aures babeat, nianum simililer ac pedem i:s
qoos jam diximus modis, dextraque omnia pemncla,
et tanquam summo loco, id est, in extremis. Extremum enim inquit auris, et pedis, et manus.
omnis euim actio proba, mca quidem sententia,
etrenua ac dexlra est, nibilque de vitto sinislrum
habet, et usque ad extrema, id est, perpetuo scn
ad finem usque pomgitur. Qui enim Deo consecrali
sunt, eos in sanctiflcatione dextros esse et perpetuo perseverantes convenit. Qui incepit, inquit,
c opus bonum in vobis, perficial
Yalde autera
absurdura est, retrorsum cedere quodammodo
boni operis perOcicndi pertxsos. Sed, quoniara Dei
figuram gcrit Moyses, afferunt quidem sacriflcium
Aaron et ejus filii, sed ille suscipit; qua in re Deut
qiiodaromodo designat, seeoram, qoi ila sanctificali
sont, oblata in Cbristo sacrificia propemodom de
manibas in manus accepturom, 398neque fore,
ot id rounus dedignetur, quod Christi suavi odore
sit praeditum : idque, u l opinor, est inleraneorum
oblatio, qitae illi inceadunlnr. Separantar aulem sacerdoti pectnsculum et armus ab ariele consummationis. Et armus viriura esse nota polest, pecltiscolnm vero cordis ac renum. Datus est aatem sanclo
sacroque generi Christus a Deo ac Patre, virtas et
sapientia. An vero non in eo sapientes ac fortes eumus?
PALL. Quidni simus? scriptum est enim, Chri. ; ,
, stom Dei virtutem esse Deique sapienliam, eumqoe
.
1 baec nobis a Deo factum esse .
CYR. Esca porro sacra borainibus ad Dei mini. . sterium electis carnes sunt, eaque simul cum infer, , , mentatis panibus.data, nullo alienigena ad ejus par , . tlcipationem adroisso, aut, si quis id fecisset, eliam
morituro. Sacros enim animos decet esse sanctx i l
lius esc, id esl, corporis Christi participes; neque
, , ,
, * alienigenis licet ad benedictionera accedere. Alienum porro genus censeri potest, lom illud infldelo
,
- et baptismatis expers, turo prselerea illud diversa
, , opinione perversum, el a sanctorum hominura scn . tenlia dissidens, ac dogmatam improbitale disjnnctum. Absumuntur autem igni omnes sacriflcu re
-
; <b - i
x t x n c . ' * ,
- T W V \ .
,
, \ , .
,
& % ,
, \
,
, t \,
.
,
- 1
* [
, , .
, \
, , ,
* ,
, .
, , , , . \
.
,
, ,
, (
\
, \ ^
,
, ,
. (
, .
,
.
,
. "
;
1 1
Pbal.cxTm, 59.
Prov. iv, 2 6 ; Hcbr. , .
e T
Philipp. i , 6.
1 Cor. , Ik.
765
S. CYRILLI ALEXAXDRIM ARCUIEP.
7*1
l i q u i * , its ne poslero quidcm die vesci penniueute ,

, ,
lcge : alterum enim sanctificalionU modum in futuro saeculo, ut opinor, babcbimus, qui non jam cor-
, , \ ' otos
poraliler, sed spiritaaliter eflicictur, et ea ralione
, h
quaro novit ille, qoi omnia immutat Deus, et qoo .
cunque voluerit, Iransferl. Ilis aulem verbis adjan * ;
cta est non inepla intelligenlia; nam, destracia jam
,
in nobis raorle post rcsurreclionem ex mortuis, non
* & >
eront illa neccssaria pcr quae roorlem eflugere lice. "
bat. Alter igilur sanctiQcationis modus illius tcm , $
poris siaiui conveniens cogitandus est, cum Chrislus
. ,
nobiscura erit. Cum igitur, quod nobis in menlem
.
venit, dixerimus : iis, qui meliora inlelligere pote * t
r u n t , conccdemas. Et fortassc ejusmodi quidpiam
, ,
significat beatus Paulus, dicens:t Gum vencritquod
perfectum esi, cvacuabilur quod ex parte est; > id ^ , .
esl, finem habebil et consistet.
PALL. Gonscntaneum vidctur.
CYR. Alqne haec pcrticicnda 3 9 9
dixil in
consecratione sacerdolum. Congregaiis autera sacerdotibus Israel, et in Ecclcsiam coUcclis, publicam
eorum declarationem fieri preccpit, diceus: Sume
Aaron et fllios ejus, et olcum unctionis, et vitulum
propeccalo, etduos aricles, et canislrum azyrooruin,
et omnem congregationem convoca ad oslium tabernaculi testimonii. Et dixil Moyses congrcgationi: et
fecit sicut preceperat ci Domiqus; et convcnlura habuitad ostiumlabernaculi teslinionii. EldixitMoyses:
Hoc esl verbum, quod mandavit Doiuinus facore; c l
induitdcccnter Aaron atquectiaro sacerdotes, aaper^ C
silque olco unclienis alLarc scpiies, et onmia ejua
vasa, et labrum, inquit, tabcrnaculumet orania, qoa?
in eoerant, et sanclificavit ea . Sanctum cslenim
Ubernaculum quidem, allare lamcn sanctificaliono
Spirilus perfccle praedilum est, non lanquam ex ralionaliam naluraruro numero ejus particeps factum
(neque enim ila sanctum est, ut vcrbi gratia, angcli natura, utbominis anima), sedex contactu quodatnroodo sacrificii, quod super illud iroponebatur.
Sanclus cst enim etiam locus, ubicunqucfueritCbrislus. Perunclo igitur allari septies, boc est, abunde,
sanclificat ipsum Aaron: iufuditenim superillum unrtionis oleum, ac pralerea oblulil hoslias tum pro illo,
tum pro ejus filiis eo modo,quo supcrius expisuimus.
e s s e
Ilisveroperieclis^raeccpitadhucdicensnElaboslio
tabemaculi tcstimonii non cgrcdiemini scptcm diebus, quousque dies implcalur, dics consummationis
vcstra?. Soplcm cnim dics consccrabil mauus vc' stras, sicul fecil die boc, quo mandavit Dominus facere, ut propilietur pro vobis, el ad ostium labcrnaculi teslimonii scdebitis seplcm dies : noclc ct
die scrvabitis cuslodias Doniini, ul nrm moriamini:
siccnim mandavil mibi Domiiuis Dcus
Quinam
uniuscujuscunquc sacriGcii fueril rilus, satis est a
nobis superiori scrmone demonstratum; quapropler,
omissa de bis rcbus subtililale disscrendi, ad illud
pcrgamus. Non perniill:! lex cos, qui sacram egrc M Ccr. xni, 10.
Lcvii.
Yiii,
1-7.
. .
.
.
, ,
*
' ,
, ,
, , >
\
.
[

^ ^^ **
* ~ *] tsz
|5 . i ^ *
,
. 9>
, \ ,
\ , , , )
, *
,
,
, , ,
, '
. ;
\ . ,
, '

> ^ , \

. ; , ,
^ , *
, ; .
,
, , , ;
- .
,
;.
ibid. 33-55.
DE ADORATIONE IN SPIRITU ET VERITATE. LIB. X I .
; ' - giamque sortem adcpli suni, et ad sacerdotii rounus

, . - obeondum jam consecrati, c sacro tabcrnacnlo exce , dere, sed ad scpiimum usque diem eos intus consi . ; \ dere jubet, ac prope dixerim, ostio afligit, 400
, liinen egredi sinit; quamin sacris illis locissessio , nera.ul opinor,flrrailatis alque pcrmansionis in sancn
, ' , îificatione syrabolum quoddam esse voluil. Necesse

, - enim est, u l , qui in bac statione collocati sumus,
, , praeslo simus Deo, flrmi alque immobiles in virluie
, maneamus, ne exlra morura terminos, qui nos de . \ cent, cgredlamur, aut e sacro sensu excedamus, sed
, , semper prope quodammodo siraus, et apud Deum
, babilemus, juxta illud, quod cst propbelse voce d i o
tura : f Quacrens qiuerc, et apud me babila . Hoc
, autem per septem dics facere jussit Moyses. Qua in
c re septenarius numeras id signiGcat essenobisad * . >
nltendum, ut omni tempore Deo praeslo simu?; idem
* enim est, ac si dixisset, semper ac perpcluo. Intra
, tabernaculum vero mancntera precipit servare cu , stodias Doroini, signiOcans illius assiduilalis, qua
. Dco assidemus, fructum esse obedientiam, el volun , - tatem exsequcndi, quod ille pnEcipicndura duxerit.
, , Ad bunc igitur modum iili omnium Domino praesto
& . esse debemus, cum ille in recte factis languor i n
,
extremum malorum omnium desinat: eam enim ob
* * causam, ut existimo, adjunxit Moyses illa verba
,
ne moriamini. >
^ , , " . >
. .
PALL. Rccte est a te dictum.
CYR. Jain vero, posteaquaro ad sacerdetll munws
.
" . Q consecratas est Aaron, incipk sairtfitiattdi riliim exsequi. Quo autem id modo faciat, agendum dicarous.
, .
* , Scriptum est enim rursus in Levitico : Et faclam
, , esl in die octavo vocavil Moyses Aaron et filios ejue
, ct seniores Israe!, et dixit Moyses ad Aaron : Sume
' * tibi vitalum ex bobus pro peccato, et arietem in ho, , , - locaustum immaculatum, ct ofler illa anle Domi . ^ num. Et ad seniores Israel loquere, dicens : Acci, pite hircum de capris tinum pro pcccato in holo, , causiuin immacalatum, et vitulun\ et arietem i n
, , , sacrificium salutaris coram Domino, et similam con , - spersam oleo; qxiia hodie Dominus videbitur in vo/ , bis. acceperunt, sicul prseccpcral Moyses coram
. , tabcmaculo tesltmonii; et accessit unnrcrsa Syna , goga, et stetenint anle Dominura; et dixit Moyscs:
f >
, , D Hocverbnm, quod dixit Dominus,.facite, c l ridebitur in vabis gloria Domini. E l ail Moyscs ad Aaron :
* (&, , ,
. Accede ad allare, ct fac pro peccato tao, et bolo ' , ieaustum luum, et exora pro le et pro donio tua, et fac
, dona 401 populi, cl cxora pro ipsis, sicat manda , , v i l Dominus *. > Si subtilem, Palladi, menlis aciem
in sacras Htleras intenderis, in hac quoque re op, ,
lime pcrspicies elucerc Cbristi myslerium.
, , ,
,
.
. ;
PALL. Quolandem modo?
.
CYR. Oclavo certe dic desinit qnodammodo Moy . " ,
scs oflBcio sacerdotis fungi; sed incipit Aaron, noo
lâ. xxi, 1 2 . * Lcvil. ix, 1-7.
7C7
tatnen conlicuit Bloyses, licei jatn Aaron ad sacer-

dotis munera pergeret. Tempus eniin sacerdotii
Christi iilud congruenter inldUgUur, quod post
legena fuit, id est, octavus dies, iu quem iucidil reaurreciio, el initium quoddam factum csl saeculi
n o v i ; nova enim in Cbrislo crealura, sicut scriptuin eat \ Sed Cbristo jam oclavo die declarato,
Moysi obftervatio flnem illa quidera accipit) neque
euim adbuc id flguris et umbris Deum colimns), sed
taroeo illa legis institutio non coolicuit; lex enim
piritualisestspiritualibus, et semper Cbristi niystertum prasdicat, Profesbus est vero Moyses octavo
dta visuit) i r i Donjini gloriam : nam lex leropus
adventus Salvaloris nostri pradixit. Ad b c itcrum prrcipit prius quidetn pro se ipso Aaroo sa
criOcia facere, postea vero pro universo populo :
qua in re nobis jam figurara quodammodo praebuii,
proeclarequc ac perspicue ostcndit, qui electi essent
aJ sacerdolium, et qui sancliGcationem iu fide perciperenl, iis u l sancli sint ac sacri, aptissune convenire. Sed quinam fuerit oblationis modus, ut polerimus, explicabimus. Vitulus igilur pro peccalo
et expiatione sacerdolum immolabalur, fusoque ad
altare sanguine, et intesiiiiis incensis, reliquum
Corpus igni comburebatur. Aries deinde lotus i n ccndebatur consuela bolocausti lege. Jam vero
hircus vicliraa eratadpopuli pcccaUim expiandum,
vttulus aulem el agnus in holocauslum ; aries et bos
ad sacriOcium ealutaris, allaxi etiam siroila hngoB
sila, si non tota, at pugiilo et ex parte. JteiwLo

i u q u t t : . & elwaii* Aaron manibus m populum,
beoedixK eie : et deecendit, posteaquam fecit pro
peccalo et bolocausta e i saluiaria, el mgreseus est
Mo>sae et Aaron in ubemaculum lestimomi, e i
grQsî benodixcrunt universum populum : et apparuit gloria Demini omm populo. 402 Et egressus caiignis aDpmino, et devoravitquaeerant supeit
altari bplocausla, et- adipes : et v i d i l oranis populua, et expavj^ et ceciderunt in iaciem .
,
'.
* 4
, * , , * AvAfsa
, \ .
, .
,
* ;
* ,
,

.
.
, oW
' , etif
, , , ;
' , ^
, h
, &
. * & ;
, . **
*
.

( . 4
,
* te * ;,
, luaf
, & ;
, ,
. , Aopfl
, ,
; , *
,
, *>
, ,
- , , , ,
, , .
P A H , . Quid, igilur tandem de his rebus dicen. ;
dum pqtas ?
. " *
CYR. Visa est ergo revera glpria Domini oclavo
, 4
die, id est, Filius raanifeslus est faclus, qui est gloria Dei acPatris : sic enira illum appellavil, dicens , c
11
ad beatum Moysen : Viyo ego, dicit Dominus;

certe iraplebilur gloria Doraini omnis t e r r a " .
Sacros porro nos efficit ipse, dum in bovis figura
pro nobi* immolatur, et a peccalo nos liberat, ei
univcrsa criroina remillit c l macula ex condem*
natjoAe conlraclax abstergil; ilideraque dum in
odorem suayitalis spjrilualis u l ariesconsummatur,
e i ipse idem Gl hoslia salularis, et suo nos sangutne
eanclifical. Ipse eliam simila est oleo liia, in hilariiate vita3 saoctae seipsnm Deo ac Patri pro nobis
osteadens.
" U Cor. v, 17.
Levit. , 2 i - 2 i .
* ^ < 1
, , ;
. ***
, , ;
, /'
(, ; ,
, , ;
, .
.
iNum. xiv, 21.
H3$
DE APORATIONE IN SPfRI' U ET VEMTATE. L I B . X I .
. .
PALL. Intelligo quod diels.
. 8 , '
C Y R . Eqnidem puto sacriicium iOud pro Aaron
( et pro populo factum eleganler stgnificarte confe . crationem fllam, qua eancti homines Deo dicantur.
' Jam vero, posleaqoam declaratus est, ae setpaum
, ' , conspicaura fecit ille Emmaneel, per quem su , moe ad sanctificalionem vocali, lum denique acce. , ptabiles et sacri, et in odorera seavitatis Patri d i , ,
cati sutnus. Velira nainqoe observes, saeerdotom
' . - oonsecrationem per ea quae dicta siint, eo tempore
perfici coHsoevisse, sed eosdem fuisse per illom
,
varie sanelificatos. Comburebatur euira ut bos cx,
tra castra pro peccato, fneendebalur idcm ut afiesi
, congrueBter in holocamstum oblatus, per ntembra
, * . concisoe simul et tolas, tanqeam pro singuli,
, * , ' - ] itemque pro onitersis : sanctificabat illoe deriique
,
sangutne tingenf tanquan aries saluiaris. Csete, ,
rum, ewn jam oetavag dies illuxisset, is nempf,
, ,
quo Ghristi gloria darior faela est, morte destru - cta et interitu conculcalo, tum vere sacerddies ae
, , populi Deo munefa offerimt. Neqoe vero illum
.
omnium Bomiftem allenis qaibusdam depis bono( ,
ront, aut externis muneribus obtectetrt, sicut Israel
, ,
secundum carnem, sed se ipsos exbibenl bosliaitt
, suaviter redolemem. In illis enim bostiis tan, quam i n imagine quodammodo nostrae a n i , mas immolainus, Deoque offerimus, dum mundo
, . 403 *U]ue canrig sapientia? m o r i m u r , etvitiorunr.
* c morlificalionem subimus, ac propemodHm ooa cura
,
Ghristo craei suffigimur, ut ad sanctum ptmimque
. > * yivendi gewMiios trarisferentes, ad ^jo&volunUilem'
* , - vitara ducamus. Ejusmodi quidpiam beatus eliaui
* - Paulue scribit : < Semper mortaficationem /esu
, , in eorpore circumferentes, ut c l vita Jesu in corpore
; noatro manifesfcttir* . Et i t e n i m : c Si sastinemus,
, el conregnobimus^. >Si coRformamor ad ejus mor ,
lem alque passionero, ut scriptum e s t , socii quo, , ,
que resurrectioois el gloriae ipsius eriimis. Igitur
, exlra porlam qnidem pronobis passns est Christus
, - utbeatus PaVus a i t ; eximus ipsi quoque, impro * perium ejus porlanles, extra portam ; et eodero rit
, ac vitulus immolamur, et v t aries , in bblocausium
, .
oblatt, odorem Deo Christianai conversationis ado ; lemas. Atque ba3 boeiise p r o Aaronejosqoe SDCIIS
. ,. j ac Uberis ofiferuntbr, sed pro populo yictima pro
, peccauy hircns est; E l qua3 tandem est ejue rei ra ^ - tlo ? coor praesertim ad sacerdotam expiationem
, faisset vitolus oMatus. Sed in saoerdotibos supe . riorasont o r o a i a l u m sacriflcii oblationes, tumqiuc
. ad expiationem sandificaiionemqiie peiikient: ma * , jer est auten corporis moie vitalos hirco, spiritua ,
lis rerum prasstaittix spechnen prse se ferens. V i i u
IDS aalcm et agmis in boiocauslum horaiuum dda
*
consecralorum in Gbristo infanliara insiniiat: bos
/, ( &
vero ei aries patientiam et fortiludinem, et in xnan~
\< s o e i u d i n c f n i c l Q u i uberiaiem pnedaresignificant;
1 *_ *< ,
ae prioris illius figura est bbs, aries peeieriorix.
7 0
I
7
Cor. , 10.
* T i m . u, 12. * Rom. vni, 29.
" Hcbr. XMI, 12,
771
S. CYfULLI ALEXANDRINI ARCHIEP.
Porro stmila oleoperfusa, vitae, qu& in Chrislo du- ' ;

cilur, spem preclarara optime declarat. Non cuim
. , , ,
tristes et Jugentes, sed lsetos et bilares inbjerere . %
Cbristiana* conversationt decet: id enim esl, opi- $ , ,
nor, illud : c Venile, exsultemus Domino ; ita
,
enim aperle atque perspicue affulgebit Cbristi glo- * '
ria, et libentissime sanclorum bominum oblationes
,
admittet; sicut nimirum eo quoquc tempore in ignis
specie Deus aperte descendit, ei victimas illas ab- * :
sumpsit. Eorum enira, qui fide sauclificali sunt, parlam cx virtule laudctn tanquain pastum ac vo- , ofevri *
luplaiem putat. Mysticum vero quiddam p r a &e ;
. >
ferunt ba?c verba : tunc enim 4 0 4 concisas illas
carnes ignis impetum demisil Deus, pcrinde ac si , , AU*
propositas oblaiiones attingerel: seroper enim D i - , =4
, vinitas ignis naturara flgurate subit. Nunc vero epi, .
rituali bostia sibi proposita, non ignis specie, sed
7 1
Sancto Spiritu oblata munera spiritualiter allingcns, eam participare cupieotibus vivttkatricem efia;
quam rem veram Ode suscepimus.
. .
PALL. Recte ais.
KVP. ' ^
CYR. Elevatis autem Aaron manibus benedixit
populum. Observa item banc primam imposilioncu) .
raajiuum in populo* per Aaron factam : benedicit ' * ! irxenim omnibus ille verus Aaron ,sacerdotibus ac po- ', ,
, , ^
pulis, pusillis cum majoribus, sicut scripturo est \
manibus propemodum impositis : ac manus imposi- ,

tk) illius in nos sanclissiuii Spiritus missionis si . *
gnom evidens esse poleril. Ante vero quam sacrifi . , *
cium peregisset Aaron, manuura imposiiio nuJia
e r a t : Nondiim eniiri eral Spiritus> (jaxta Joajuiis , < *
. >
vocern), c quia Jc&us oondum eralgloriikalus .i
. .
PALL. Congruens certe cxpositio.
. */$&*
CYR. Quinetiam ritum, quo sacerdoles imprecarentur , apte disponit : alque ejus imprecationia Q ,
verba praedictiones quasdam Christi passionum esse
} Xapof. Ttyl
voluit. AU enim: t Loquere ad Aaron, et ad filios , ' Uejas dicene : Sic benedicetis filiis Israel, dicentes ,
eis. E l imponent nomen roeum super Glios Israel, et .
\ ^
ego Dominus benedicam eis. Benedicat tibi Domi- , ^;,
nus, elcustodiat le, iUuminet Dominus faciem suara ,
super te, el det tibi pacem, et roisereatur l u i J u - ,
bet igitur u l , qui sacerdolio praedilt sunt, populo .
benedicant: sed abducit opporlune ab incplis cogi- ,
tatiouibus, oslendilquc non hominis manum esse, , O J X ^ ^
qiue benedtcal, sed scipsum, ut qui s i i Dominus . , ' .
Omne cnim datura optimum, et omne donum bo- , .
num, et omnis benedictio desursum est, desomdens ^
a Palre luminum " , u l scnptnm cst. Christus au , **
lem est benedictionisvia, et ipsenobis est coelestium D , iF
bonornm distributor, in ipsoque et pcr ipsum omnia
, ***
a Patre dantur. Itaque beatus Paulus, c Gralia vo- . .
bis et pax, inquit, a Deo patre nostro, et Dominc
, c , *^
Jesu Cbristo .Benedicimur itaque in Dei nominc;
,
sed ejus benedictionis forma qusenam cssc debeal,
. , V
clcganler signittcans, imprecanti eaccrdoti hiBC vcrba
, *^
pronuntianda cssc d i x i t : < Benedical tibi Domiuuft,
, **
f l cuslodiat tc , illuminci Dominus 4 0 5 ^cicm
I * "
T
T,
Te
11
" Psal. xuv, 1 .
7 1
P>al. cxiu, 13.
7 3
Joan. , 3 9 .
> Num. \ , 22-27.
Jac. r, 1 7 .
l,
Roffl.
773
DE ADORATIONE IN SPIRITU ET YERITATE. LIB. X I .
774
, suara super tc , et miserealur uri, elevet OomU

s c ,
nus vulium super l e , et det libi pacem. CouStLrfj . - serval igilur nos benedictio, malediclionemque dis , , , solvil, e l ettin, qui pcccaverat, reforraat, u l jaro
^ i ; ; *
in Cbrislo digjius sit, qui laudetur: ejusque rci
7 * c teslis esl Aposlolus, qui in hunc modum scripsit:
( , Bcncdictus Dcus et Paler Domini nostri Jcsu
% - , Chrisli, qui benedixit nos in omni benedictione
, spirituali i n cuelcstibas in Christo, sicul elegit
, nos i n ipso ante mundi constitutionem, u l esse ' * nus sancti el immaculali in conspectu cjus i a
,
cbaritate. Qui praedestinavit nos i n adoptioncm
'& , filiorura per Cbristum in ipsum " . Vides bominem,
exsecrabilem ex peccalo, dignum esse adoptione
& **? , factom, dum Christo per parlicipationem Spi , ritus benedicitur, quem etiam effudit in nos abunde
, * ;.
i s , qui non ex parle illum sanctishominibus do nat, sed tanquam ex sua plcniiudine infundil. IHu xh , ,
minatio autera faciciDei mox nobis tribuit, utmisc
ricordiam consequamur *, siquidem illud verumesl
. fore ut in Deo cognoscendo xternae viiae participcs
* c imus : ita cnim ait Salvator ad Patrem ac Deum
,
qui in coelis e s l : < Hac est autem vita aeterna, ut
, . > " cognoscant le solum verura Deum, el quero misisii,
, Jesum Christum *. Faciem porro Dei ac Pa , ,
tris esse Filluni, qui apparuit nobis, ncmo, u t a r
bilror, ambigel: cbaractcr est eiiim et simiHludo
, * et imago illius, ac per ipsum el cum ipso Palreni
, cognoscimus, quam cognitionem simul comilaiur
* ^ rotserteordia consecutio : juslificati namqne sumus
, , - ex flde, nott ex operibus juMilwe, qroiecimus nos,
, , - sed sccundum magnam ejus misericordiam : v%
, sarcina coi ruplionis levali et ad vilae novilatem, Dco
, . miscrante, reformali. Aliaquoque ralione, si ad Ju * , d?eos vini verborum deflexerimus, misericordiam
, vere consecuti sunt, cum illis affulsit ille Unigeni, . - tus : erat efiim illis velut gravissima qua;dani et non
ferenda sarcina lcx condcronans, quae sine ul|a
, , comroiseralione peceanles puniebat. Sed misericor . , diam conseculi sunt, sero tandem justificanlcm
- gratiam per Cbristum adepti, cujas adventum vU
, , dere cuptentes, ad universorum Deum clamabant,
, , 4 Q Q t Deus virtutum, convcrte nos, et ostende fa , , ciem luam, et salvi erimus '. Omnes igilur au .. ^ mus in ostcnsionc Cbristi misericordiam consecuti.
. Quinctiam elevalio vullusDci concilia^rtx esl pacis,
" ,
cujus donalor ost et arbiler Christus, qui boc lan , - quani propriam ac peculiare bonum in sc credenti . bus et proponit et doitat : < Pacem > entm, inquit,
, , ,
c mcam do vobis, pacem meam êlinquo vobis* .
. "
Cum enim lanquam in subliroe posuit Filium Paler,
*} ,
dans illi nomen, quod est super onine nomen "> ac
/ , c
dicensHH : Sedc a dcxlrismeis"; t lum vero sub, , , - latis inimicitits, qua nos disjunctos tcnebanl, in
, ! , pacem connexi surous, eo quod qux ipsius sunt, sa , pcre studemus, el in Spiritu ambulare
in quo et
7
7 e
Epbcs. i , 5-5.
T i t . iif, i - 7 .
.** Pbuipp. , . J Psai. cix, 1.
n
M
Joan. xvn, 3.
Galat. v , 16.
e e
Tit. m , 5.
, J
Psal. L X X U , &
" Joan. xiv, 27.
775
S. CYRILLI ALEXANDRINI ARCIUEP.

M
771
pcr qoem drvinae naiarae contftrtes eflfecii sutnns ,

G'bri*lo nos in tfnitatem conneciente; isenim profccto ait ad Patrem : c Volo ut sicut ego et t i i
qmim sunras, sic elitfm ipsi in nobisunajn s i n t .
Unam emra corpas onmes sumus in Christo ;
et Qui adbseret Domino, uous spiritus c s t , ut
hatet Scriptdra. Deo anteto et Patre suam qoodammodo faciem devaute, i d est, glorificante F i Hura, pacem cum eo tonipositam nos adeptos esse
declaraf ipse, dicens : c Cum exailatus fuero a
terra, oimres trabam ad me ipsam .
PALL. Rtcle ex istimas: tipse est enim pax nostra,
et per ipsum accessuw babuimus in spirito ad Patrem *.
CYR. Bft fecerdotibus igilur deque eorum crcationt bacienos nobislex prodidit. Caelerum sanctiii-
cari oportere plane Leviticum genus inquit, et r i t u
convenienii prias expiatum, tributum sibi sacri m i nislern murtus capessere. Inquit igitur in Numeris
ad buiic modum: c Stnne Levilas de m6dio filiorum
lerael, et puriftcabis coe; et sic facies purificationem ipeorum: asperges eos aqua puriGcalionis, et
pertraiisiblrnovacuta superomne corpus eorum, et
lavabunt vestimenta slia, et mundi e r u n t : et sument unum bovera de armenlis, et ejus Hbamen, similam oieo conspersam, etviiulum auniculuni Me
armentis accipies pro peccato: ei statues Levitas
eoram tabemaculo lesliraonii, et congregabis omnem congreaationem nliorum Israel, et adduces Levita9,et separabrf A a r o n 4 7 Levitas, miraus eoram
M
, f
tstv, ' o l **
, ( Xpmou
* $*
, &?.
c
t
. ", *
, ' , {
, , * " ;
, .
" . ^
, ' ^*

. . ' etaif
.
, ^
. &ofo*c
* c
, , xof
*
, *jja
, * , xafopol
, ,
,

'
.
, , ?*
Q ' ;,
, **6* *
. *
, I *
, ,
. ^ /
, -,
, , ^
, ultf*
Domirio aBHhr toraol, et erunt u l operencur opcra

Dominl. Levitae autem imponent manus super capita boum;et facies unum pro peccato, et unum in
LolocafKtttfli, ut propitieris pro eis. Et statuesLevitat ooram Domino, et coram Aaron, et coraro
filiis ejus, ei donabis eoe donum coram Domino, et
distingues Levitas de medio filiorum Israel; et erunt
m i h i : et post baec ingredientur Lcvitae ad operandum openi ubemacaii tcstimonii *.
, ,
,
PALL. Velim igilur explices quisnam bic puriQcationfe ritna Leviiis injimcta, sil a nobis inlelligendos.
CYR. Mysticae sane i$ est, PaJIadi, et itero in ^
Cbrislo ; ipM esl enim nostra expiatio, et ab omni
aorde ablutio, et sanctiftcalionis daior: Asperges
enint eos aqoa sanctiiicationis, inquit. Hoc idem
Paulos qnoqtie vir sapiens declaravil iia scribens:
Sl enim sanguis htrcoritm el taurorum, et cinis
vitula; aspcrsus, inquinatos sanctificat ad eraundationem carnis, quanto inagie sanguis Chrisli "?
idqne verissime dictum est; pam, ei inesl in flgurie utilitas, ei umbra ipea est saiutaris; quanto
magis verilas, id est, sanguis Cbristi? Aqua igilur
aanciiOcationls cineri vittria? pet-roisla illias mortificationis Christi (sic cnim dicla e3l) symbolum evi>
iT
*
. , vooftt
, ;
.
K1*P. , , '.*$
* ,
, . D
pif ( | , . Ta^ti
, "
c ,
^ a?^
, ^**
* . Ivf.
, ;,
, , Xpta^w
" $ **

Hêtr. , i . J6afi. xvii, 21.

I Cor. x, 16, 17.
Uf* 11. N u m , y i i i , 6 coa> " H e b r . IK, 13.
M
I Cor. , 17.
Joan. xn, 32.
11
777
DE ADORATIONE IN SPHUTU E T VERJTATE. LID. X I .
778
,
\ . *
, ,
-,
\ .
"
, \
\ ^. >
deos erai, quam ut eancio baptismaie ipsi

quoque per fidem perficere gloriamur. U i cnim
idem ipse beatos Paulus d i x i t : Consepulti samus
cum ipso, per baptismum in mortem; u i , sicul resurrexit Christus per gloriam Palris, sicnos quoqqe
in novitate v i l x ambulemus \ Dixit etiam :
t Semper mortificalionem Jesu in corpore circuraferentes, ut el vila Jesu in mortali nostra carne pianifesletur .
. \ \ .
;
PALL. Sed quaenawtaaecest,

lur, Christi morlificatio ?
quae boc looo dici-
. \ ,
CYR. MoctuuiD ese plane mundo atqiie peccaiLs,
\
sacramqoe acânclam, Deoque charissijnapi viiam
, ' ^ vivqrc, de qua rePaulus mixiGce gloriaba,tyr,dicqps:
0. * c . ' Egoenim pcr JegQpi legi.iporUius sum ut Qeo yixwp;
, * .
cum Cbri$lo simul conOxus sum qrqci; vivo-ai*,tCHp,
, \ . "Q 4A8 jain pon egp, vivit y$ro in.nê Cbristus. Quod
, - autem nupc viyo in barne, inude y i v o ^ i l i i Peiqui
, .
ditexit me, et tradidit eipswp j w o ^ e . Hpc,ci,
, , \ ., -utpato, niQrluujii esse muJifio, et Christi ,^ catjopem perfei;re, ac vicissiqi j|lips vitap \\\exc.
. \ <Cinis igUqr vjuda? cum aqua p ^ i i i s t u s , Jc$u paor tificatioaei, ut i^sanctotopiisjnaie p^Qciljir, i n . * dicare poiest, cyius partfcipes e$$e opqrtqrc <U*t
Msqi)oque qui inordineLeviticowxsere^Muvftjn 4 ^ ,
$ - j i i camalis inipuriutis genere sic ut jp mnbra j u r , , \ jsus abjecto: id enjm salis japerte signiiicat illa,p^r
. .novaculara iacta pilonjm corporis abrasio. < ,
? ,, , xaX&oyju-^
emm secna Dei, et efficax, et penetraiis .^x
, \
anirao abradens ipsHorqrtt in oobts qacnaliuip pao ,^ \ , .
luura, tanquam .pilorum.et .qngpium impqri^jepi.
, - quam etiam legem .peccati.babildolem io jQQm)>ri8
carnis, repugoaptemque legi wentis
et in ea,
,
., ,, ûa3 uefas est admittere, pertrabentem, sacrse L i t terae quodam loco vocant: afiainen sancli Spiritqs
,
virlote et efllcacia, taiîiajn Dovacilaquadam, prae , , cisa-enervatur, atqoc, etâoisi ruc&us i/i ppbispulIalet, Tebemeotius rodetur, Spirilu enim, inquit,
. ,.
c ambulate, et desiderLa carnis non perficietis , >
, \ . .
" - *Ut aoiem novacula Innascenteai nobis pilum,Qon
in tolum cx imis ipsis radjcibus exstirpat, sed mox
^ , , puUttlaaieip 4unptat; sic quoque Dei verbom in
* \ . ,
nobis molus illos qui nos ad inaitas cupidilates
scpoj&tov , /
, e
e s t
,T
, f
(
),
^ , ^
.
,
ftv \
. , \
6 , .
& , .,
, . > *
,
Hmpellunt, non veluti radicilus eYeUil (nap illa perêcta sanctiiae in Cuturum sacubim j-eservata .eet),
sed morltficat e i exslinguit potips, ciim i n nobis
oriontur ac puUnlant; ac legem illam, 4uae .est i n
membris. carnie noslpae, cum ôfferatiir, .perdomat.
Igitur pilomm adepiptio 4nent,is pmâlionem iamiit,
quam in nobisdivinum illud et penetrans pei.verbum dBcit. Sed vestium ablulio praeclaranDLet .probatam coaverealionem illam, qiue exierias-patei,
indicat: fProvtdenles-enim. bona non solom ôram
Domiao,ut scriptum est ,t ged etiaai coram bominibus;ipse etiam d i c i t : L u c e a t lux vestra coram
Rom. , .
Cor. , 10, .
" Galat. u , 19, 20.
Galail. , 16.
Rom. xn, 17. Malth. , 16.
, T
Hcbr. , 12.
Rom. vn, 23.
PATnor.. G R . L X V f f l .
25
S. CYRILLI ALEXANDRIM ARCIUEP.

bomitiibtis, u l vidcanl opera vestra bona, et glorifirent Palrem ve.slrum, qui in coelis est . Uomtnes igilur vcre sanclos ac sacros luin intcrius, tum
vero eliam oxterius, puros essc oportct, moriificationem Jesu circumfercnles in suo corporc, c l
409
sanctum baptisma quodam modo
consepullos.
PALL. Optiine dixisli.
CYR. Offerri aulem pro ipsis oportere ait sacrificiuin, boves duos, perfeclutn simul, atque anniculuin, i d est, tcnerum ac juvenem ; ac perfectus quidero in bolocauslum oflcrlur, simila conspersa olco
cum eo simul inccnsa : at vero ille alter pro peccalo extra castra comburilur; sic namque pcragunlur
liostiic pro peccato. Ac rursus in utroque Christus
csl, in bovc quidem, qui in holocaustum oflerlur,
totus sanctus c l in odorem suavilalis Deo Patri pro
nobis oblatus, vifcE quae in spe ducilur, laililiam ct
bilaritatcm sanctis bominibus affercus; iiam cum
bovc simul oleo lila simila offerebatur : ba?c aulem
lxlilia et hilarilas illis omnino conlingel qui vitam
in Ghrisio ducere decreverunl. Quin eliam ut viluhis pro pcccalo ignibus absuraitur; nam < ejuslivore sanati sumus \ > ut scriplum est. Ulud porro
animadvertas velim, bovem quidem perfcclum in
bolocauslum offerri, anniculum aulem pro peccato
iroraolari, ut simul in duobus eumdem inteliigas,
quod ad virlutum pcrfeclionem allinct suavissirao
odore fragranlem; quod ad simplicitaiem aulera et
innoceuliam, immolatum. Ego enim, tnquit, ut
agnus ianocens, qui ducilur ad immolandum, non
cognovi. Jam vero lanquam pro omnibus siroul
c l ab omiilbus veluli donum Deo, genus illud sacrum offerri, ostendit Ula ab Israelilis facta manuum
imposilio. linponent enim, inquil, c filii Isracl
inanns super capila Ixvilarum.> Ut enim Levilx
super viclimaruro capila et animantium pro ipsis in
Christi Oguratn immolandorum manus imponebanl:
idque non eo faciebant, quod eis benedicerenl, minhno prorsus id quidem, sed ut ilia manuum impo&ittonc quodam modo indicarenl illum nostra peccata
lcrcnlem Deum, ac pro nobis iminolalum, u t suae
crnci ailigcret chirograpbum, quod advcrsum non
c r a i : sicfactam esse inleliiges illam populi super
Levitas manus iiuposilionem: nara u l qui eleclos
honiines pro se ad sacrificandi ministeria Deo addixisscnt, ila manus illis iniponebant. Ac tum quidem manuum impositio fiebat; nunc vero, rebus in
statum longe meliorem commulalis, qui ad sacriflcandi munus per Cbristum vocantux, eospopuli suffragio suo 410 comprobant, digoos esse acclamanles, idque in Ecclcsiis faciunl, u l cerlc olim ad sacrum
diviaumque Ubernaculum impositione manuum in
Lcvitas alebantur. Pcrspicuum est igitur, si neque
in Ecdesia, ncque in popuJi conspeciu eleclio fiat,
prxter Dei voluntalem fore, et a sacris legibus aliec
Iga. L I I I , 5 .
Jer. , 19.
Coloss. u, 1 4
( f ) Demoethemca loquendi forma.
], h
. > O A T ^ C
, \ ^
&*
, \
.
. .
.
\, ;,
* , , i
, &;
* , ;;
*
. \
, 2>
, , \
;
\ * ^*
* ^
.
\ \ *
. ,,
. , ; ph
, ;
* uc
, ;
\ .
, \, t ^
, *
ispep , it>
, c , .
\ *
. " flvpi , (
, , ^],
*
,
, c îw
* >)' xfd
.
*
, , ;
. ** *
. ^
, ^
,
* *
)., \ , |
\ , in\ ^
. , *,
\ ,
, \ . *
, **
781
DE ADORATIONE IN SPIIUTU ET VERITATE. LIR. X I I .
, -
Cotto, ' , .
ficatns, 6 Ionge abscedat; [namdivina allaria non
7*
naro. Denique posteaquam consecrali sont Levit*,

ea omnia quae ad sacrificaudi ministeria perlinent,
atlingunt. Itaque, qoisquis aot in Christo sanctus
non est, aut non eo prius, quo convenit, ritu puri
impune conlinget.
D E ADORATIONE C U L T U S P I R I T U
VERITATE
LIBER
DUODEGIMUS.
411
0*
, t j
De stola tgitur sacra, atque etiam de sacrificiis
, \
quse in sacerdotum coneecrationibos fieri praecepit
Deus, plane jaro dicium est. Caelerum cum alia
^ , .
mulla divinis responsis constitula sint, el ad cultum
' ,
exbibendam, et ad puriucaliones periinentia, ei ad
\ , \
accuratam diligenliam, in ea vitae ratione tencnda

q u cumlege consentiat maximc, ad spiritualemque
\ ,
elegantiam sit expolila, illud mihi in primis dicen
dum esse arbitror.
PALL. Quid istod
. ;
CYR. Namilla Levi familia donura erat Deo dica.
tum, et exomnibus tribubus electum, 412
eique
, ,
generi lex Iribuebat sacra munera, Deo hunc i l l i
,
honGTetnpraecipue deferente; non taroen sine ullo
*
discrimine coetum illum sacris faciendis destinatum

, , C reliquil; neque, modo ex genere Levi essent, id officium temere quibusvis permisit, sed exquiri d i l i
, gentissime pracepit, ne, si aliquo forte corporis
^ , ' vilio laboraret, Deo ingratum esset, et acceesum
, , vitiosum redderel, ne illotis, u l ita dicam, pedibus
in labernaculum testimonii irruropens, eliam no \
leusoffenderet.Scriptum est aulemad huncmodum
.
iterum in Levitico : E l locutus esl Dominus ad
* c \
Moysen, dicens : Dic Aaron : Homo ex genere luo
' "
per generatioues veslras, in quo fueril macula, non
, \
accedet ad offerendum dona Dei sui. Omuis homo
,
. in quo fuerit raacula, non acccdet: bomo csecus,
vel claudus, vel curto naso, vel auribus ampulatis;
. , , ,
aut bomo in quo est conlritio manas, vel conlritio
, ,
S. CYRILU ALEXANDRIXI .
7ST,
pedts, vel gibbotus, t e l fnacolota iacie, vel lippb , \

, , . Avftputt;
oculrt; atKTiomoin qno foerit agrestis acabie*, vel
> , } ^ "
impetigo, ot aitero teslicolo carene : omnU iti
;
qao est mactila ex semine Aaron eaccrdous, won
, * *
accedet ad offerendum boslias Donuno, quia ma , . *
cnla est in ipso. Ad dona Dei sui offerenda non
,
aecedet; dona Dci aust, SancU sanctorum; el dc
, " ,
eaoclis comedet, oisi quod ad velum non ingredietur, et ad alute mon aecedet, qoia mactriam - , xpw, \ .
babct, et non prefembJt aactuariom Boi sui;
\ ftfci
qoia ego Dominus, qni sanctiOco ipsos*.
, ,
PALL. Dic mibi igitar, eslne caiquam fraadi,
. ' , ,
qaod debili *H * ? M l co*ditor i * U i r m i Afômia ; *? #
in crimen vocat, quodctiam tnvttatoTruffta sk**?
t ^, ^;
CYR. Praeclare ais, Palladi; sapis eaiia. Nam id '. , * .
vilio nonnullis alque crimini dari -pofe6t niedo,
' * \, ifequod sponte et ex anirai sui senlenlia ad res vitio- :
sas deflectunt, et ad qoaevis lurpia declinare roa- , \
l u n t ; debttitatee amem ooiporis, quae ex nalura * 4
preler vohiifcitem e+^niuitt,acciisa*,4Iurtim, opi- , - ^;
nor,est alqoe inhumanum, eta stultilisc noia m i , , ' xr.
nime alienura. Ex quo Ulud intelligCTelicel^HoTi , \ *
non posse ut ille universorum condilor *bominum
. naturam de culpis minime volunlariie ream feccrit, , * avck413
aut infinnilatc corporis aliqaa labonmtcra ' ,
lanquam exsecrabilem, a sacro ministerio ei de- ^ >
mandato repuleril; sed illum credenduro est tan- ' >*
qaara ex flgura rerum corporalium nos ad subli- , ;
liorero elegantioremque intelligenliam expolire, et
;, \ rnfc.
#
"
"
'
"
varia vitiorum animi genera ostendero, Ique haec ** , *

Deo esse odiosa cognoscamas, indicarc. Quid entm ? . " \ \
Non etiam beatus Paulus oportere dixlt, m , qui in
^*>
sacerdolium electi essent, i i pra?ckiro 'bomintim j n - ' 4*79"
dicio in omni virtutum genere admirabltes babean " > , \, Ikev **
tur? c Uiperfectus sit, > inqait, c borao Dei, ad
, . *
omne opus bonum inslructus . > Quin ethim epi \ scopuro irreprebensibilem esse oportere, apertissiine , \ * whou;
aescveravit, sammamqoe in iis rebus dilig&itiam .
adbibuit .
PALL. Assentiorequidem. Sed quaBnara sit sin. . *
gulorum corporis vitiorum, quae modo enumerata ^êunt, ratio, aveo discere.
, ' , , .
. , CYR. Agedum igitor singulis per genera distribulis dicamusea quse in mentetn teniunt: iHomo, D, ,
, , w ,
inquit, c per generationes vestras, exgenere tuo,
- ,
in quo fuerit roacula, non accedet ad offerendum
. * -,
donaDeisui; > cauia verba, asperum prseceptum.
. , \ ?
Iêx enim est non in eos modo constituta qai tunc
, *
ex Aaron genili erani, sed ad tolum genos pertraet,
, \
ei ad aniversam familiam sacerdoiatem, et in oome
, \ . , tty*u
lenipus exteniKtur : id enim, ut atbitrof, îgnificant ea vei^ba : c Ex getaere luo per generationes \, ,
' , / **;
veslras. > Seroper enim ea qu& minus integra stint,
. ,
aspel-natur Ifeus; neqoe ullutn tempus reperire l i cct qvlo llli alrquld ^vltiosum, spiritvaiibus nempe ,
morbis affeciiim, placere possit; quineos tantum ' ^^
T
U Y i t . , 4G-25.
I I Tim. , 17.
I Tim. , 2-8.
785
DE ADORATIONE IN SPIRITU ET YERITATE. LIB. X I I .
, - amplectiUir, qui inlegri sunt, nuHisqae affecli cororouv* ,

rupleKs, sed perfeeti m virtute et m sanetiflcatione
, , finnt, qui laudem e i recte factis parare perseve*5 , raaier sltideni, et acri sunt ac perpetua prudenlia
. praediii. Ob eam igitur causam hac de re lege.in sta ,
tuit eJHsmecH, q u ad universam pcrtineat iarai - * Mam, ut saepum electnmque genus rncorrupcum at -) , , qe iBtegPum sibi pararet, tom qahtem in tribu
Levi, el famiKa Aaron; nwic autem m iis qur sunt
* , - in hroto sanctiftcati, magno nirairum iUo vcre , que sumrao sacerdote, cui per spiritum adhttshmis,
. \ consortes atque participes propriae illius natura
,
facli . Ilaque, cum eos qui fidc jusliflcati sunt, ad
* fraternam qnoque conjunciionem vocarit, 414
\ & . > H
HKs taoquam consortio junctis exsujlat, -diceiis
6vA \
Ecce ego et pueri raci quos dedit mihi Deus ".>
;
Quid enim? non baec verba Christi pcrsona? I r i buere, beato Paulo visuraest ?
. .
PALL. Sane vero.
. ( *
CYR. Eum igitur arcet a sacerdotio, cui quod& , vis cx his vitfts qaae dicta sunt, adsit, ut debilem
. &, , \,
atque contemptum. Non enira accedet, inquit, ad
. . "
ofFerendum dona Dei homo eaecus, vel ckiudus.
, ,
Habet aulem ea res per se, eliamsi corporaliter
* ^ ,
aceipiatnr, magnam turpitudinem; cui enimexcide ,
rint ocuH, aut qai pede est param ftrmo, neque reclis vestigiis ingredi potesl, bunc nonne satias esl
, ,
quiescere, qui ne internoscat qoidem, quo ire
,
, ; - oportealsacerdotem, quam ire, sed non sine atfOn
; . rum rieu, ocolis alienis olefttem? Sed boc certe
*
levius esse videatur: quae autem ad cognitionem et
, , - contemplaitonem spiritualem aebis elilia sunt, d i . \ eamus, histori*eque nidiorem sensum praetermilla . " mus. Ca^cum iiaque appellare videiur (ardum sane
, * , bominera e t i n primis bebetem : quod eeim esl
\ , oeulus i n lerreno corpore, hoc idem in anirao mens
, diei potest, cum divino lumiae iUuslratur, et illara
> ineorraptam pulchritudinem suspicit, ac levi ce , \ lerique motu cogitaiionam ad snmmam illam glo . , , riam optime penetrat, atque a reelo dognatum
, c sensa minime aberrare novit : idque, u l opinor,
*, . , est ilhid quod proverbii flgura dictum esl : c Oculi
| \
ti recta videant, et palpebra? loae recla conside - c rent . Dietora eliam ad illara Jodseoruin paren, , * - D tem non recte aspicientera : Eeoe oculi non sont
, tibi, neqaeoor luumbeftu nisl ad avariliam laam,
\ , \ et ad iniqnilates toas, etad csedem faeiendam " . >
. lneptne igilur est ad sacerdeikira, epiritoaliter ca, * , \ eus, id est, plane imprudeBS, et ammo ae menie
. & vitialHS. Ieeptus prselerea chados, id esl, qai recit
, * , ingredi nescit, aique ad perfecte incedendara parara
. irmus est : nam caecilas quidem, ut modo dixi,
, 2 , s u m m s est insipienti signem; at claudieatio fra * , - c t debilieque moiionis, atque alaoriutit, qua in
singulis rebus gerendis qaisquo mevetar. An vero
\ ,
hominibus ita motilatis non jure i l l u d ineontri pot ' .
sit : c Confortamini, ipapna remi$sa?,e( geauadix *
?
i n
11
l l Pelr. i , 4.
Isa. M I I , 18.
1 1
Hebr. a , 13.
11
Prov. iv, 25.
- Jeriim. xxn, 17.
7S7
S. CYKILLI ALEXANDIUNI ARCHIEP.
7&
soluta . > Accusavit etiam ipse Cbristus Judaeorum ^ , , \ . > ' w

populos, 415
Qui nollenl rectos gressus in eo
flgere, eed ad claodicandam perversi essent, atque
,
* , &
a rectis cogitationibus declinarent : c Filii eniro, 1
inquit, 1 alieni roentiti sunt mibi, filii alieni invete- & , \ , \ , > ,
raii sunt, et claudicaverunl a semitis s u i s . Paria
* *,
iîlur sunt inier se et vicina adroodum, si vitiorum
h\ mililudinem spectes, roenlis claadicatio atqoe caeti- \ . }
tas, quarum altera intelligenlitt prestanliam, altera , ,
bouorum operum firmitaiem inulilem reddit. Rejici- \ *
, ,
tur praeterea (sic enim nomen fingere
oportuit), id est, qui curlo naso ^st, et qui auribus . &
',
aruputatis; quibus baec exposilio accommodari po . * ;
test: nam olfaciendi sensu rerum omnium suapte
' . ;
nalura olentium maJus, aut bonus odor examinalur;
babct aulem is sensas vim discernendi maximam () \ owtiai
inler ea quae vel obleclare noe, vel conlra offendere , ^,
possont, ei in deleriori ordine nuraeranlur. Atvero , * , xit
bumanus animus si suas vires perfectas atque abso- , ,
lulas babuerit, perget ille quidem ad forliler actio* , num qualitales discernendas, et singula diligenter
; , /*
cxaminabit, et tanquam oplimus aliquis argenlariue
* ,
,
omnia probansquodqae bonum est lenens,et abomni
* ,
specie mala abstinens, ut scriplum e s t , laudem
maximam consequetur. Improbat enim turpes quo- ^ ,
dammodo et adulterinas acliones, utiles atque prae- , &*|
, , ^
claras libenter admittit. Igitor nasi depressio parum
sanum paruraque pcrfectum seosum signiflcat, quo . xoi
, * *
scnsu singulas acliones reclissime discerneulef, de
rebus optimis pneclare, de turpibus secus existi- . ,
u t
lf
l4
mamus: eb eamque causam sapietotiae ac prudentiae \

cl reliqaarura hujus generis virtutum et rem lene- , * &>
, ,
mus, ei noroinibus appellamur : nam odor veluti
,
quidam ad animum ferlur ab iis rebus quae ab eo
, \ \ /
inlelligunlur, quasi qualitas quaedam aclionum :
. * mulilatae porro aures, andilus lardioris, ut mibi
quidem videtur, significalionem pra? se ferunt. A m - , { *
pulata? namque auris esee vilium puto, cum quis . ,?
vel cx parte asseniilur, ueque omnino ad obedien- , , . , U
dum proroptus est et facilis, vel non sincere sacras
, \
potissimum Litteras exaudire potcst: quod nonnulli
faciuni, qui animi vim ad audiendum aptam teme,
ritate summa ad ea pervertunt, quae miuime opor- , , \
tct. 416 Ejusmodi sunt, qoibus juxta beali Pauli
, '
voceoi, pruriunt aures, et a veritate quidem au- ^ . * ,
ditum avertunt , atlendunt autem spirilibus erro- , ,
r i s , etprofanisvocun) novitatibusadhaerent *. !gi- \ ,
lur dclruncataeaoresinterioris acspiritualis auditue , \ ;
mutilalionem, et intelfigenliaB a reclo ad deieriorem .
seiisum depravationem signiflcare videntur. Quin \
ctiana, si inquopiam conMriuo pedisautcontritioraa- , nusineftseanimadvertalur,abscedat is,inquit,et in . '
aliorum ordinem se recipial. Qua in re, is qui col- , ,
liso sitpede aut manu,non tamenprorsasdebiliuto, \, , !
iiitelligere nos ad probas aciione progredi potest,
neque incessum omnino laudabilem, id est, actionem
, ^^;,
IT
i e
,%
Isa. xxxv, 3.
Peal. * V I I , 46. t Thesa. v, 22.
I I Tim. iv, 3, 4.
, 20.
(I) Aubertus. . Interpres lcgit. EDIT
I T
l T i m . tv, i.
I Tiin.
780
DE ADORATIOJSE LN SPIRITU ET VERITATE. L I B . X I I .
7M
, in conversalione ac vita cum Jege maxime congrutu ,

tem habel. Ejusmodi sunt ilerum, qui facium opus
, , , \ Domini negligenter
quibus prophetaB voce illud
. * \ , - vae irrogatum esl; aut qui quod juslum est, n o n
, juslc sectanlur, ut scriptum est . Illud aiitem
, / animadvertas velim, spirituali ac plcnae claudica, .
lioni, illam quoque modicaro tibise debililatera pa \ , \ rcm esse, et pro eodem babcri : tanlidein enim
, - ulrumque aestimandura est, et nibil ononino quod
. ' praeclarum sit, facere posse, et id minus recte fa $ . cere; significatur autem n o n absurde in claudica* '. , ' * tione quidem, nihil prorsus possc, in contritionc
aulem, non recte posse facere.
, .
PALL. Consentaneum videtur.
. ".
CYR. Gibbosum praterea, et qui maculosa sit
.,\ , 1 1
- . facie, et qui lippis oculis, recenset ilera inter eos

, ,
qui maxime repudiantur. Ac gibbosum quidem esse
, \ dicimus, qui quodammodo incurvalus est, et cujus
, , animus deorsam aspicil, el ad camis aflectus est
, \ proclivis, et oculos nimirum spirituales ad res ter, , renas defigil, jamqoe in eam senlenliam venerit, ut
. * erigere animum ad res supernas sapiendas fugien , \ * c - dum putet. Inler baec numerari possunt Judaeorum
, crimina, de quibus scriptam e s l : ObscureMur
. " ocali eorum, ne videant, et dorsum eorum semper
, ' incurva *. Maculosura autem , seu, ut Grece ha. ' A f belur, , appeUamus, qui maculam, id est,
' . , i n ipsa f ronte habet; est aatem is morbus
, , - yim habens denigrandi sumraa? cutis aspectum.
, . " ,
^ , \
, \ ,
' ,
,
' , c .
quidcm eciat, qaod esl sapiente quodam dictum
nem. >
. ;
. , ,
;
. * ;
. ", , \, ,
, , \ \ ip , \ .
. .
. , ' ,
, \
,
, \ ;
. .
. *
, \
^ .
* Jcrem. XLvm, 10.
1 1
i i s
417
autem in quibus bic morbus fuerit, acci
dil ut latere non poseiai; cura i n ipsis superciliis
innascatur, et in tola facie grassetur. Maculosus esi
igitur ejusmodi homo corporaliter, sed spiritualiler
indicat apertum , minimequa occultum impudentem, ac veluli impuro vultu bominem, qui viUc turpitudinem omnibus aperte prodat, adeo ut ne id
: c Sapientes abscondent suam ipsorum turpitudi-
PALL. Quonam modo ?

CYR. Quid enim, Palladi, nonne innumera nobis
insunt vitia ?
PALL. Certe. Sed quorsum istud?
CYR. Quia, inquam, Palladi, unosquisque nostrura quocunque alio laboret v i t i o , pudore lamen
fratrum saepenumero victus, maximam curam ac
studium adbibet ut integer esse videatur, et iu
roalis lateat.
PALL. Recte ais.
CYR. Si quis igitur ad eam impudenliam progrcdiatur ut palam delinquere pro nibilo ducat, et
bonestatis ornamenta prorsus negligat, ejusmodi
bomo nonne jam cuivis videatur a sacro sanctoque
geoere longe remotus ?
PALL. Sane vero.
CYR. Maculosum igilur lcx vocal ejusmodi boroinem, ut qui vitium ac morbuio suum ne occultare quidem norit ac velil. Lippis vero oculis eum
Cir. Dcul. xvi, 2 0 ; Sap. vi, 11. " Psal. LXTUI 2 i .
S. CTRtLLl ALEXAXDRIM ARCEIEP.
791
792
appdlat qui videndi facultale minime illequidera , ,

privatos sit, sed id recte facere nequeat; quales it
* , *,
cunt quibos adest quidem prodentia, noii tamen id ,
eliam habent ut recte sentire veJuit : DODHUIU
. . 01 :,
enim, cam id qaod rectnm est videant, lamen ad
, , ' tu^
ea qua? minime comreitit, volunlatis suae propen 0 * , sionem detorquent: alii vero, cum possint reclara
,
de dogmatis sententiam assequi, siue ipsi menti of- , ^
ficiunt, ac turpissnnarum opinionum aucupium se , %om
ciantar, nallamque de Deo sanam senteniiam am- ,
plecluntur: quales sunt haereiici, ac praHer bos Ju , ' , ! &
daei, qui, cum Deum crcdanl esse Pairem, Filium
,
tamcn, qui ex ipso secandum naturam e x s l i t i l ,
stulliseime repcllunt. Itaque verissime de illrs dici
.
potest, quod est propheia? voce decanlalum : c Oculi
, c ;,
u
sunt ei, et non vident : > 4 1 8 Nibil enim fa- . > ,

eultas videndi proflcit, nisi adjanctum sit tllod, o i
, &
recte videatur, nimirnra ut claudicalionem et con\ , b
tritionem pedis pro eodera haberi jnre dicebamus:
ntbil enim prorstJs interest nullooe modo quis i a - , * ^,^;
eedcre per eemitam renim gerendarom, et aciio , ,
num viam, an vero non recte incedere possit.
.
PALL. Reciedicis.
. .
CYR.Non accedet ettam ad eacrificandum boroo
. % ,
fo quo fueril scabies mdomita ytl impetigo, atit qui * , ^, /(
alttro te&iculo careat, omub itt qdo est macala. . #
Indoaritse igitoT scabiei persimilla esse ceftsenda sant , tarpissima vitia, qux acriort floxu in aitimdm m ^ ,
fluunt, et modum omnem egrediunlur; quae c u n
, : Aprfp,
ex voloptaie initium sumant, asperum exitum ba ^ . " $ &
bent. Quid ? NoBHe ceoses itt mnoquoquo peccato C ^
tum roediocritatemquarodam vitii, tom vero redun\ ;
dantiam apectari?
. ;
PALL. Qaonam islud modo ?
. /,
CYR. Qui corpOris voluptate capitor, nonne eo
vitio et modice, et olira modum laborare potcst? * \ > ;
, / ^
Alii Cnim succumbunt morbo, et eo modo medio \ , ^^
criler afficiuntur, alii ad sutuniuiu in eo roalo progrediuntur, et indomita hnpoientiqne libidibe la- , ;
bOrant, ut etiam ultra ea vitia qnae sfccuddum ha
turam sunt, pra?cipites ruant.

. .
PALL. Quod dicis.teneo.
. * *>
CYR. Igitur in unoquoque vitio ullra rationis terminos modaraqoe cdnsaetUro, ei qui in plerisqae , \
, * **
reperitur, rasolenterintetnperantia prodire, id tero
jam scabies ihdomita dici potest. Ad bxc impctigo ^ . , teioGv
, \ , **
quivis animi morbus appellari, qui semper laiins
. &
serpat, nullumquc fincm facial iti pejuft crescendi.
, xjeffsCoraprimere igitur atqoe minuere irruenlia vilia,
nobis dlvinai lex pracipit; id in buncSensum atcipi^s , . 4
>;
cnm a u d i s : Si spiritas poteslaiem babentis as \ , , &
ccnderil soper te, locum tatiiti ne dimiseris; quia
.
curatio faciet cessare peccata maxima . Vitia
, ^
enim si minime casligentur, serpnnt in dies ad l i i r piora, et cor atque m^ntem corripiuni, aujue ad * \ , \ ^
. ^
tamitiara perniciem pcrdocunt. Casliganda est rgi , .***
tur a liobis ?itiositas, i u u i eam nostra vigilanfft
ierem 21
Eccle. x, .
71>3
DE ADORATBONE FS SPfKFTU ET VERHATE. LIB. X I I .
, \ j |
x e r r i r . , ), *
Tcep , , !\ , c , *
cpvjoHv, -
^. f ,
6- , &, \ ,
. ,
. "
, * $
/* *
. 1* * ,
- , *
704
ad meftorem frugera reveeaodo comprimat. el paulattm- eXetmgaat. Allerum vera tesliculum non habentero, u l ego arbiiror, semiviriMnr appetlat, et a
quo perfecti viri digmlas sitabsciesa. Neque enim
fomicaiores, * inquit, c neque molles, regmim Dei
consequeekir " . >f419 Exoletoe autem boe noHUne appeMal, qw, cum viri naUiram sorliti sint,
v i r i digmtaiem emeHtiuiUur, el aniino et corpore
effeminati e i sponte ad eaervattnn muliebremque
nwxki fraeti. Est aulera preterea verishnile eiim
qtti aJtero tetietib> careat, aiiud quiddam significare : babet e n u i d eoneuetudo, u l firmus, aiqne
irt ee eoUeetiis, et ea omma perfieere vakns qoae
decreverit, vir appeilefcur : inteiligi igktir noit absnrde poteet b esse ex medta parte vir, q w m h H H i o
*- Urtegra eet firmttate, neqoe ad omma exsequenda
,
quae sibi eonveninnt, salie virtum habens : npn
/ , \ enim decet, eum qiti Dee dtealos est, nratthtm illi
* , iortrtudinem ac debifttalam fifmitatero oferre, et
, ianqaam ex parte lauguere; sed vitHiter agerc et
/. , eomfoTlari, sicirt scriptom est *, el ejroaiodi akicri . \ tatem babere, q r a reprebensionem oniiem e l nrri . 4 sioitem efftfgiat. igitor sine olla cootfovevîa arce , , - tur a sacrie, qni totrii alicajes maeuke reos; arce, * . i tr aotera on quondnns sanclo cibo vescator :
0 1 2 Comedet emm, > mquit, < de eaifclis^. 19ed ne ad
, ( ,
v^him ingrediatur, neqoe accedat ad altare: ilam,
$ qwi Ismguoribus adbuc i n wahm lalenlibas obnoxii
, , \ * Sflfrt, i i partictfjes esse benedictioni Christi pos , * Mitt, non Umeo eo modo quo sancti v l r i perci ^ - C piant ad aanctificalionii itttremerrtum et attimi Cr, xa! , \ mitatem, et ad fixam i n rebas pfselaris perseveran
^), \ ^/.
liam; sed eo modo, qui inflrom convenit, ad vilii
:, abjectiofiem, cessationemque a peecalo, et moTliQ' " W ^ , \ \ eationem Yoldptafaro, valetadinisqne spiritualis re \ , creationem. Nam, quia Christus nova creatiira est,
^ ' secundum Scripturas , eam ob caasam nos quoque
\ , - illum ift nobis ipsis accipimns, ut per sanctam ejus
, carnefn et sanguinem in vitee novitalera per ipsum
et ift ipso refofraati, deponamus veterem bominem,
, .
qui corrumpitar sccondum desideria erroris, skut
stfiplom tst *.
PALL. Recie ais.
. !.
CYR. Interdicit igitar muncram sacrornm procu. * :
; \ - ^ rallone iis qui infixa qaodammodo, et qiwe abjici
posslt,
^^
" spifituali
* ' " 'inftrmilate toborareot;
* nam
* qnl assidue insitts vitiis labofant, sancti nollo modo
* I [] a n t : quin etiam qui ift scipsis inlegri sunt, et m i * , \ ^ , nime ad sacra mtnisteria t i l i o s i , lamen si ex iis
\ aliquem hti communibus vitiis, et qua abjici baud
t v , Tacile possunt, laborare conlingat, enm non sine
, < \ castigatione relinqticndom esse praecipit, dicens:
Aaron et filiis ejns, et abstineani a sanciis
' , \ 420 <
7 , \ 6 * ftliorom Israel, et non profanabunt nomen sanclum
, \ incuni, qusecunque ipsi sanclifleant mihi : cgo Do . - minas. Dic eis, in progcnies vcstras : Omnis bomo,
quicnnqae acccsserit de omni scmiiic veslro ad san', )
f
"4 Cor. .
ltj
f 10
Psal. xxvi, l i .
' Lcvit. M I I , 31.
" I I Cor. v, 17.
Rom. v i , i ; Epbes.
705
7?5
cta, quaecunque sanclificant fllii Israel Domino, ct , oi 1 , "

fueril immundilia ejus in ipso, exlerminabitur aui
ma illa a roc. Ego Dominus Deus vesler, et bomo , * .
cx seroine Aaron sacerdotis, el bic leprosus, vel se- , \
miiiis fluxum patiens, et de sanclis non comedet, , $ quoad raundatus fueril; et qui letigerit omnem im - 0, , ,
iiMitidiliam animae, aut bomo de quo exierit semeit ,
concubitus, vel quicunque conligerit omne rcpiile ,
, ,
hnmundam quod inquinat, vel homo quero inquinat aliquid eecundum omnem immunditiam ejus, * ,
anima quaecnnque contigerit ea, immunda eritusque ,
ad vesperam; non coraedet de sanclis, nisi abluerit ,
, , \
corpus suum aqua, et occiderit sol, et mundus erit,
, ,
et tunc comedet de sanctis, quta panis ipsius esl.
,
.
Morlicinom et captum a bestia non comedei, ne i n quinetur in ipsis. Ego Dominus, ei custodient cu- ,
. ,
slodias meas, ne sumant propter eas peccalum, et
, .* , \ moriantur propler eas, si profanaverint eas. Ego
* , .
Dominus Deus, qui sancliflco ipsos . > Qoi ofle . 01 ,
runt, inqait, sacrificia, id est, ea quae sanctifican\, ,
tur a filiis Israel, quaeconque consecrarinl, ut sacri
,
ficent Deo, ne profanent ejus nomen, ut nondum
, , \
sanciificati, neque dum ab impuritate, quae ulis ac
ciderit, abluli, offerant: alioqui scianl se hanc cul *, ,
pam extremo 3uppHcio persoluluros. Ego enim sum
. , '
Doniinus, id est, non Deus falso nomine appellatus,
, , : i i qucm eliamsi quis peccet, damni nihil factam
, . xx
c r i l . Quid enim in lignam lapidemve coromiui po ,
icst, unde a nobis raiiones repelendx sint? Cum
igilurgravitimorenoscorrigerealqueadcautioaein
* ; *
, *
cxcilare vellot, impuriiaiis genera, quae suscipi a
nobis possant, ulililer cnumeral, u l suis cultoribus *
via probilatis, quam eos ingredi in primis deceat, ,
non sil ignota, ac sciant, quibus rebus illi accepli , V
purique fieri possint, eamque teneanl v i i a rationem \ ,
.
qua? sit legislalori gralissima.
. .
PALL. Recle est a te dictum.
. ^^
CYR. Leprosum igilur, et eum qui seminis
fiuxum patitur, 481 * sacro minislerio rejicit, ac , \
\ ,
sanctorum esse expertera jubet, quoad vitium qaod
sibi accidii a se depalerit, aique ab ejus contagione , .
longissime discesacrii. His tanquam impuritale la- ,
, ,
borantem adjungit eum qui alligerit omnem i m munditiam animae, vel de quo exlerit semen concu- , \ bilus, praeterea qui replile teligerit, bominem deni, \ \
que qoi quovis modo immunditiae obnoxius fuerit; ^ , , non qood corporeas affecttones lex accuset, si ve- ,
rum alque sinccram ejus proposilnm spectemus, , * ;
sed ut i n figuris adbuc seosibilibus atquc corporeis , \ ,
animi affectas oslendat. Signum igitur mortalitatis . ,
est lepra; carnem enim absumil atqne depa&citur, - ,
hominemque trausfert in eum habitum qui pneler , \
uaturam esl, et corporjs aspeclum immolat. Semi- . ^ ,
nis auiem fluxus est fecuodilatis abjectio, natura
, ^
incassom Ouenle : qualis cs.se etiam horoinis animus \
cerailurad corrupiionem prolapsus; acprope dixe
\ r i m , in sleriliutcoi absumptus, quod n i b i l Curum :, -^ > M
U \ i l . , 1-0.
DE ADORATIONE SPIRITU ET VERITATE/LIB. X I I .
797
798
- quae sunt ad salutem necessaria, possit inlelligere :

* , quales Hymeiweus el Alexauder fuertml, exislimaji . * - tes ac dicenles resurrectionem jam esse factam " .
, His eliam adjungi possunt qui ad omne genus re, \ - rum tuppissimarum precipiles ruunt, ac meolis aua*
- fruclum i n inotiles atque intemperantes voluputes
. ^, * lemere profundont. Igilur leprosus, et seminis flu, ( * xum paliens, id esl, qui in operibus mortaJitatis
, ), detinetur (sunt aotem opera mortalitatis vitia car , \ - nis), qui inleriorem fecuoditalem, in animonimirum
, , , , posilam atque lalentem, non incorruptam serval;
, . ' procul sit, inquit, a sanctis, quoad puriQcetur. U l
, c * \ enim beatus Paulus a i t : Qui roanducat corpus Domini, et bibit calicera ejus indigne, judicium sibi
,
manducat ei bibit, non dijudicans corpus ejus : pro\ , .
, > , c , \ bet aulera, > inquit, seipsum bomo, et lunc de
, \ .
pane edat, et de calice b i b a t >
. .
PALL. Opiime a te dictum est.
. ' , ,
CYR. Sed vide jam, Palladi, accuratam legis cen* suram. Non enim leprosum modo et seminis fluxu
^, laborantem compleclilur, sed siinul cum illis quo, ^, dammodo damnat etiam si quis iis morbis aflectos,
> ^. \ - leprosum, inquam, ct semine fluentem, tetigeril.
;, \, , c Et qui letigerit, > ioquil, c oranem immundiiiam
, .
animae, vel de quo exierit semen concubilus, impurus eril. >
. \
PALL. Et quidin ea redamni faciunt, qui conlin
gunt?
. , 422 CYR. Nibil certe, si borum verborum ra. , ~ tionem i n promptu positam spectes. Neque enim
i.
Tt
. J . t\. X ..2
.
*
: .
. . . . .
.
, \
hominis aoimom inqolnare polest corporis tactus :
, sed, quia lex spiritualis est, nos ilerum per anigma
, . doeet, immandos esse t impuritatis reos, qui ani , mi viiiis tenentur obnoxii. Simul autem cum illis
, - inquioanlur qoi contingunt, id est, qui societale
&, t - quadam ejusdem voluntatis eorumdemve faclorum
* , c \ illis adbaerent : c corrumpunt enim morcs booos
* \ colloquia m a l a " ; > ac pars nufda est fideli cum
. , t , i n n d e l i " ; > pugnal lumen cum tenebris, neque ali 2, \ quid inler ea convenire potesl; verumquc csl illud :
Cum sancto sanctus eris, et cum ianocente iono , : ."
^ cens eris, et cum electo electus eris, el cum per, ^ , verso perverleris * . t Gclerum gravissimorum v i - liorum morbis laborare, nou iis modo perniciosissi, D mum esse, qui illis morbis tenenlur, sed eos quo, , c " que qoi ejusdem sententiae ac voluntalis fuerint
i , , socii, non minori, quam illos, labe inquinari, indi * caviMBontinuo subjungens:Quisquis letigerit omne
, , replile immondum, quod inquinabit ipsum, vel bo . \
minem, quero inquinabit juxta omnem immundiliam
,
euara, anima quaecunque tetigeril ea, immunda erit
, c
usque ad vesperam. Reptilia vero iera alque ve . >
nenata et esse c l appellari dicimus cos in quos i l * lud diclura cadil: c \enenum aspidum sub labiis
,
eorura * ' , quorum os maledictione et amariludine
,
plenom e s l Hujusmodi aulem praeler caeloros
, >. - IIi suut qui ea qua? rccU sunl pcrvcrtunt, alquc
1 1
, f
I I T i m . , 18.
I Cor. , 27, 28.
* Psal. cxxxix, 4. " Roin. m , 14.
" I Cor
x/, 55.
I I Cor. vi, 15.
" Psal. xvn, 2 6 , 27.
* . CYRILLf ALEXANBRIM ARCHIEP.
79*
fn iBiptfeiofom bemiaem aoret peniieiosuBi ser- :, T J / O V . <,** < >

x o l * . ^ xs:
cnooem fnftfmfiiiit, eotqme ad aenteiitias iiaia*e
^ *&~
rectaf, opirrfonemqxe de Deopenreream etorqeenr;
. ' *
vel efbie Uff forta*c qni d l c u n l : # Mamtoeemus
^, * ,
f t btbamv*, crat eiriro moriemur * ; et ad expe , , \, *.
temfa* mundi vohjplafee stultorvm bominmji M i \ & - c
mof pertrabant. Frapwri rantr rtem, et eos q ae
Cflntingnnt, hf <?AC, qni propius ad rpsoe, ei afeclio- , * 4
, , , xojtCx
nf mortuin connulcm, aceedunt, inqumare sdenl
*. " \ *
li etiam, de qniboe dixh profectoWr iffe sa-ptealie ,
itmtfi Pauhif : Si quit frater nomincrior aut for , ^ntcalor, aut obrtogiift, aut raptor, airt avacue, avft
;
Idolofntra, cum hojtjsnwdi ne cibnm qakfciii
mere
f Noxne rahn saero illo atqtie eleclo genere oignissiinaiB eaec doeis, oetpre i n ejitmcriK vitix
eiif, nc(j4io cam iie versari qui lllrs hiboraitt?
. .
PALL. Maxime vcro.
. ,
4 2 3 C Y R . ( r i l igiturirnimindnft, htqnU,tquisc , . O i x .
quUbiuc conligerit, usqno ad vesperam: non cotn ,
f drtdo laitrtis, nisi priuataverit eorpvs seum aqtia,
, * , \ xm
f I ocriderit eol, cl mondtis f rrl, el ttinc comedet
, .
de iancti; qoki panie ipsitn est . > Praeter haec
' \ - prohibet morticino ct a bonih capto animante vcsci,
, *{4&
laiiqiiam is cibns inqitinare possu. Sed vide, Pal . , .
ladi, non aliter nobis posse contingere nt maculas
, omns df ponamus, et a criminibw libercmur, nisi
per Christura solum, ct in tempore advenlus tyas. , ,
, .
. ;
IWI.L. Quonam isiud modo?
. " /CYR. Nam omnia impura, el adbuf potluta, et
, \ * ^
vlbe expertia fnh^, qtKB adventum iUias Unigenit)
_
,
praecesserunl, ostendit, dtf*ns: l p a r o s eril ns , * '^

quo ad vesperam, et non coroedet d sanctis. An
, rwt
vcro itle Emmanool non bi extreiuts ssecoli lenpo. " ribaa adrenil !
;
PAL. l>rte : perspieuam esi enim.
. .
CYR> Quki ? &utuusne t u n vivitkati, cnoi comedi. ^ ^ .
H>tH i l l u m paem vere sancium, o l c caelo, id esi,
, '
Obrislum, eum jam leropus ad extremam ?ergret,
, ,
el s(U quodamiiMKlo ocvtderet, el mensuram iea>- ,
poris vespera eiuatkret ?
.
PALL. Maxime.
. .
CYR. Eis;o eliaiu bvûe ad Tesperam illc inqui.
liatu^ iinuinmUM pennanel, sancliqoe cibi ac\iuiii$
^ ,
e\pers purâlumis lempusexspectaL Sed, poslea, ^* .
quam h\tr\i ablulus aûa, s^^jaoi oecidcnle M O A > D " \ ICvroc )^ .
i b l u r . e l ûuiu patH-m babet euiii q a i m e c\zk>:
'. 3 ^ .
I U I U n* qui sauctiucaU sunt per aquaai, sancto
uTLzsa et' ^ r - x ^ i v o u .
itqtiam baptisuule, conce$sa esi Ub per Cbrisluai
, *-* Jui - \
lvtKHtkih>: ips*N|ue esi i!> panls Tiven^, ipse i l i -? 4 , 4* i
doai qut de Cxjelo de5iVttdit et i b t vitam maado .
. Itiouc r i t g y
O t e r t t m letupt> iilud qrw> SaJvator ne$u?r adve- *k; , ;
itiUJesi^Tuin per solis (xxasumi. per^picoe cv^rnosces 3 ; *
o\ i i l i ^ verbisqese IVttis de apm> i ^ o j e n ^ Moysi ê^C
i^vcjj ^ ^^
d'\U i-M sumn&Bi pemm utterpreti: Lopiere ad
#^3 : ^
fciios IsraeL et acciptanl *ibi atninm ftr doaiotj. et
* oteauc, *, i^-, 0511
9^rvabiltir a dectmo ot?n^s as^ne ad qaartum ^;;>
1*\;
d WmaiD (iiem.et Lmmolibnni emn .KUILJ* maltjtado 5*&> ^-.- ^,
v
l.si. \ \ i f - VJ ; I Ci>r . 3 i .
* 0>r. , ! L
Leuc. xxir. 6, 7.
* J u . **r. 13.
ua
01
DE ADORATWNE IN SPUUTU VERITATE. LIB. X I I .
. " fiJiorum IsraeJ ad vesperam

Hora enim imde * cima vocalur ea qua nobis UleEniraanuel apparuit,
, , 4 2 4
ipsam j
vesperam, id esl, prseseiitis &c , \ - culi finera. Blorticinuraporro eta besliacaplam, non
* - minus quam Jepra, conlingemes spiriiualitcr inficii.
* Ex quibus raorticioum quidem hominem plane mor~
, tuum et in operibus secundum carncm exstinctum;
, , - captum vero a beslia, animam quae in diaboli po . lcstatera venerit aperte significat: rem porro salii , tarcm csse refugere ab bomine qui morlalia sapere
\ , sit assuclus, et cujus animus sit exstinclus, et lan * ( - quara de se ipso Satanam pascat (devorat cnim
) , ille quas ceperit animas), quomodo dtibiuro esso
,
poterit iis qui sensu revcra sunt iategro, alque
oroni sludio incumbunt u l ab omnibus iis rebus
;
^ quae inquinarc solenl, longissime recedanl?
PALL. Sic se res habct.
'.
CYR. Sed, quoniam ad eam diligenliara narratio
.
, \ pervenit, et lex eo lendit ut inquinatis quidem
hoininibus miniroe permitlat, culpa vero vacantibus
coucedal sanctos vitalesque cibos percipere; eam
\ * ob caasam baec $enera accurate dislinguit, el qui
, / , sacra benedictione digni sint, et idonci qui ad cam
, * accedani, deOnil, quive ilem a sacris cibis rcpel , lendi, declarat, dicens: Et omnis aiienigeoa non
edet sancla ; ioquilinus sacerdotis vel mercenarius
, . non edet sancta. Quod si sacerdos possederit animam
, empiam argento, bic edet panem ipsius, el verna , , culi ejus etiam ipsi edent depanibus ejus . tExcIudil
_ &
- , ~ , . ~ .
- -
. -. _
.._. _.
igitur alienigenam et extermimul impurum, neque
- ^ adbueablutum, idest, nondum credentemet veri Dei
\ , * - adhuc ignanim ; qiii enironolla gpirilus roenlisque
. conjunciione Christo magno illi ei vero sacerdoii
? * dcvincti sunt, qua ratione ii.panum ^jus parlicipes
& , erunt ? Neque enim sancta canibus dabimus \ aui
; projiciet quisquam spiriluales margaritas ante.por \, ^ cos, juxla ipsiiis vocem Salvaloris. Expers igltur eet
f prorsus alienigena. Hoic adjnngit inquilinuin et
, . mercenariuni: inquilini autem sunt, ut mibi qui . dem videtur, qui mtndo quidem vivunl, et in eo
tanquam ejus cives versanlur, ac terraro veluii pa *
, , triam putant, proplerca quod ea sola quae carnie
, \ , sont, sapiunt, sed nuda quodammodo, solaque Qde
, in Christi dileclione tanquam incoise babitant: ac,
, - D si verba eorum specles, commodi homines ac probi
, . videutur; sin facta moresque, longissiroe a vera
\ , \ suntreligioncremoli;425 mercenarii ilem sunl, qui
* \ * boc ipsum quod tantummodo credunt, non verilatis
, - . , venerationc ducti, amplcxi sunl; sed quia pro eo
\ , quod videnturesse Christiani, nonnullorura.graliam
, veluli mercedcm quauidara aucupanlur, et eorum
, \ , praesidia a quibus juvari poseunl, adulatorie ca** ptanl, etpieiatemad quaeslum converUint, et.ad cu , piditalis suaB velamen illam in sermone comilatem
ianquam pcrsonara sibi circuaponual. Quod igitur
,
ad \ira l^gis spectat, cum alienigenis inquilini
* quoque et mercenarii noraerabuntur, et a sanetie
. * ,
s u b
ri
E x o d . xii, 4 .
Levil. XXII, 10, I I . * Matlb. ?n, .
8)3
S. CYRILLl ALEXANDRIM ARCHIEP.
* ol
\ \ \ , \ \
, &
.
. , \,
, , *
\ , h
, \ , ;
, . c ;
, > -
longissime remoti, una cum illis crunt; cumque

cegnatis quodammodo criminibus laborcnt, simili
quoque poena multabuntur. PcriDillendam vero
esse domesticis inquil sanctorum participalioncra.
Edentenim, inquit, vernaculi sacerdotum, etquemcunque illi emertnt; emptum argentoque comparatum et vernaculum appellans eum qui Teraci germanaquesil flde, et doraesticus in spMtu : Christus
cnim nos redemit de maledicto legis, faclus pro
nobis maledictum , > sicut scriplum esl.
,
* .
. .
PALL. Vera dicis.
.
CYR. Ad haec jubet ne filia sacerdous, si cum
, ,
viro alienigena nnpta fuerit, de primiliis sanctorum
comedat. Vernaculum plane honore aflecit, cui tan- g . oixttov qaam germano concessit ut esset sanctorum parli- , \ ,
ceps; illis tamcn qui sacerdoticognationeconjuncti
sunt, diligenlissime esse cavendum, ne cum iis , .
, *
conjungi veliot, qui sunt vel flde, vel rooribus alie
ni, el virtutis cognatione minime prsediti, non ob- \ , w
scurum erit, si qui diligenter sacrarum Litterarum
fldem pervestigare volueriot. Ut enim in iis quae . *
jam superius lecta sunt, impurum quidem esse cen-
, \ ^ ,
suit, leprosura et seminis fluiu laborantem, sed
' tfc
eorum immunditiae et impuricatis consorlem esse
slaluit eum quoque qui ad illos propius accessisset, ,
et veluti ex contaclu conjunclus cum eo esset; sic ,
etiam hoc loco sacerdoti filiam inquit, quamvis ,
, , * ,*
gcnus habeat sancium, nihil ex ea re commodi babituram, si cum altero conjuncla sit, id eet, cum C ,
alienigena, qui nalla ex parle eam allingal, neque
. *
sit ex genere Israel. Ac de historiae ratione bactc - vopou,
nus. Sed, si legem ad spiritualem inlelligentiata \ ,
revocaverimus, dicendum videlur filiam sacerdotis /
appellari aDiroam, Chrisii virlule ex aqua et Spiritu
, \ ^
regeneratam, el per fidem ad sanctificalionem vo- ' , \, \ >
calam : 426
ejasmodi quoque anima erit, i n - , , * *, xl
quit, sanclorum expers, si fuerit viro alienigenae, ,
id esl, Ri cum iis se conjunxerit, qui sancli vere
non sunt, neque ulla spiriluali affectione Deum at- ,
tinguni: corpora namque corporeum babent con- .
jonctionis moduro, spiritus contra spiritualem.
M
PALL. Ecquos putamus in eam culpam esse prolapsos ?

CYR. Quos sapientia gravi sermone pramunie- D
bat, sic dicens : F i l i , ne te seducant homines
impii, neque acquiescas, si te hortati fuerint, d i cenles : Yeni nobiscura; particeps esto sanguinis " . > lis illi quoque adjungendi videntur, qui cum
slulle a recla fide recesserint, carnem sequuotur,
neque verba sancti Spiritus amplectuntur, sed attendunt spiritibus erroris, in bypocrisi loquentium
roendacium, et caoteriatum animum habentium
Ejusmodi bomines, Chrisli conjunctione rejecla,
horainibus revera alienigenis copulati sunt, ac semen
diabolicum exceperunt; et, cum in errore sunt,
w
Galat. , 45.
. ;
. 0 ,
* c ,
, *
' * . >
, , ,
, *^
, ,
.
, ;
, \
, '
" Prov. , 10, 11. * 1 Tira. , 1, 2.
F<V>
DE ADOKATIONE IN SPIRITU ET VERITATE. LIB. X I I .
806
. , crroris alque pcrdilionis opera tanquam fructus ac

\ . , partus afferunt. Rejicienda esl igilur anima, quam .
vis ea sacra sit et religiosa, quaecunque in adeo
\ ,
turpes impuriiatcs incidit: profanus est enim plane
\ .
quisquis ex eo quod improbis el impiis hominibus
adhseret, impurus factus crit et immundus. Allet , ,
ram quoque buic finiliinam legera continuo sanxil:
, ea sic habei : E l fllia sacerdotis si fueril vidua
ejecta, neque semen iaeril i l l i , revertetur ad do . > mum palris sui juxta adolescenliam suam; de pani , , bus patris sui vescelur . > Ac ratio quidem histo . , \, riae perspicua est, ut opinor; ideoque ad interiorem
, \ occultaraque intelligeuliam veniendum esl. Si, i n - .
, * , - quit, anima tanquam damnabilis, repudiala fuerit,
* et viro destiluU, id est, illo spirituali sponso, fru , \ ctumque ex virtule nullum habeat, ejusmodi anima
, concito gradu ad slalum priorem redeat, celeriter , \ que ad domura patris sui revertalur, per poenitentiam nimirum, repetalque priorem illam cum Dco
. \
cognalionem; tum denique vescelur panibus illius.
. , \, \ Nihil vero impedit quominus ad ea quae paulo
anle diximus, borum quoque verborum vim accom, \ - moderaus. Si enim acciderit, inquit, sacram et san, - clam animam profanis hominibys subdilam, in er , rorpm cadere, labemque doginatum alienorum ad, . mittere, ob eamque causam quasi vidua facta sil, et
, - a Deo repudiata; 427 posteaque resipueril, resci , - verilque quo pneceps ruerit, redeat ad Patrem;
ille enim errantes recipil, si ab infusorum in ipsis

, - ^ impiorum seminum labe puri comperti fuerint, nul , lasque in seipsis boroinum seduclorum impuritalis
. - reliquias ferant; ita illos i n sanclorum adoralorum
OijAowv \ . suorum gregem recipiet, ac se ipsum illis panem
de coelo, qui cibus est vitalis, apponet. Puto aulem

, , \ legisiatorem aliud quiddam nobis significare bis le * , gibus vellc: praedicit enim quodammodo Judaeoruin
Synagoga; defectionem, et ejus criminis poenam;
, \ . t , \, clemeuliam praelerea illi tandem impendendam,
c , \ , quae illam Dei miseratione ad conversioneni revo . " cet, ad pristinumque slalum reducal. c Filia, > i n \ , quit,viri sacerdolis si nupla fueril viro alienigena,
, primiliis sanclorum non vescelur. Nam, qaod ad
;. doctrinam atiinet atque disciplinam, pater veluti
, \ quidam Judaeorum Synagogae beatus Moyses fuit.
w
- D Erat igilur Qlia sacerdotis : nam Moyses etiam sacerdos fuit, utpote cum ex genere esset ac iribu
.
Levi. Sed bujos Glia cum alienigena viro conjuncla
, \
est: nam, cura ea, qux divinitus decreta fuerant,
, ,
prorsus nibili penderet, et supcrna quodammodo
,
semina negligeret: sludiura impendit in doclrinas
*
et roandata borainum, ut aliorura decretis atquo

traditionibus fruclificaret: itaque ob eam causam
, , * \
Deus illam accusavit per Jercraiae vocem dicens :
,
c Leva in directum oculos luos, et vide ubi non
subacta sis; in viis.sedebas ipsis quasi cornix dc , ,
scrta, c i contaminasli terram in fomicalione tua et
. \
in roalitiis this; cthabuisti pastores multqsin offeu *
Levit. xxii, 43.
}7
S. CYRILU ALEXA3DRIM ARCHIEP.
sionera Ubi **. Sod bxc vctera sant Judaeorom , * . Synagogx crimina; illa vero nova, et iis afiiiiia \ , *
\
quaf in Cbrislam adraisit; nam, coro illum super*
num el ex Deo Patre spcnsam nullo modo recipe- , >
ret, Scribarum ei Pbarisxorum verbU acquievit. ;
Juncta cst igitur viro alienigenae, ob eamque cau- , ' ." *
, \ >
sain sanclorum expers fuit: non enim manducav't
. *A4pn cV
panem de coelo, id est, Christum. Yides ejus c r i mina, el pcenas iis qui se tali impietaie constrinxe- , \
runt, a Cbrislo illico irrogalas. Yide rorsus qua ra- f , , ,
, .
tione sinl misericordiam consecud, et ad pristinum
,
*latum revocali. < Filia, inqutl, c sacerdotis si
fuerit vidua vol cjeeta, cl semen non faeril ei, re- , \ saepV;
. \ 6*
verlctur ad doinum patris sui, juxta 428 ôlesceutiani suam, et de panibus patris sui com- '. ,
edet . Yidua enim ejecta propter impium scelus , i v .
Christuip adroissum, facta est Judaeoruro Syn- ,
agoga, el in peccalis et suroma spirilualium bono- \ . "'
rutn inopia roansit, in eoqoe sUtu raullo lempore \ ;*
\ perseveravit. Sed reverletur ad domum palris sui;
nam et ipsa quoque per dem ad Deum vocabitur, - *,
Palremque sibi nobiscuro illom omniiim rerum con- , \ '
ditorem asciscct, et Cbristi benedictionis parliceps ^ ?
fiet. lioc mysterium propbctae quoqae verba perspi- * * c
cuum facienl; sic cnira a i t : c Quia mullts diebus \ ,
sedebunt filii Israel sine rege, sine priiicipe, sine , * ,
sacriGcio, sine allari, sine saccrdotio, sinc mani- , , *
fesutionibus : et posl haec revertentur filii Israel, et \ ( ,
requirent Dominum Deum ipsorum, et David regem
ipsorum, et pavebunt propter Dominum, et propter , ;
C , * ,
bona ejus, in novisatmis diebus
>
. .
PALL. Vera oratio.
. [
CYR. lgitur qui in seipsis intcgri sunt, eos et

edere sacra, id esi sancia licei, et participare de-
&
cet, non taraen iis quoque proposila sunl, qui ve) , , ' .
;, ? $
integri non sunt, vel habitudine affeclioneque ad
aliquos inquinali; scriptum est enim : Curo per- . , <
, " ^ U verso perverteris " . Esse autcm iis etiaro, qui

vere sacri sunt, baud impunitum, si tanquam ad
communem usum sancta converleriM, nibilque ab ,
aliis cibis dfflerre putaverint, declaravit cum con- , * c I;
tlnuo subjecit: c Et horaoqaisquis comederit sancta ' , \
' ,
per ignorautiam, adjiciet quinlam partem ejus ad
ipsuin, et dabit sacerdoti sanctum; el non profana- , \ ,
bit sancla filiorum Israel,quac ipsi separanl Domino, D , \ * ut indicant in seipsos iniquitatem delicli, dum

comedont sancta ipsorum; quia ego Dominus, qoi
' 0 .
eanctifico ipsos.
PALL. Hoc, quod dicis, quale sil, non satis i n - . * .
telligo.
CYR. Intelligcs igitur, et quidem perspicue : nihil
. \
enim negolii est. Quae in odorem suaviiatis offere- . ,
bantur, boves, verbi gratia, aut oves, ex partc altari , , \
imponebantur, extractis inlestinis, pedibus etiam, et , ,[,
capite el adipe, ac renibus iiriferdum; ejusque sa- , \ , * \
crificii reliquiis sacerdotes alebantur^ qui enim . t ^
edtut hoslias, participee sunt allaris , i ot bealus
, \, \ a
* Jer. , .
Levil. , 15.
Oscc, , 4, 5.
Psal. , 27.
" I Cor. , 18.
800
810
^ / Paalus ail. Erat igitur ncccsse ut Deo consecrare ( 4 ) ,

tur, quod quispiara oblulissel, ut lex cujusque obla ,
tionis postulabat, 429 reliquo sacrificii corpore
.
ministri sustentarentur. Si vero aliquis lotara pror& , \ sus oblationem sublraxisset, et in suoe convertissel
OSUS, nihilque adolevisset, lege reus erat, perinde ac
. . si sancta comedisset; id quod Heli sacerdotis fllii
fecerunt aulequam sacriflcia adolercntur, rapientes,
" \,
6 , , - eaque profanantes, et iis, qui sacrificandi causa
venerant, surama cum impietate, dicentes: c Da
- c .
* carnem assandam sacerdoii \ Sed illa quidem
, . , \, crimina, ut quae volunlate suscepla essent, et aper} , laro baberent injuriam, pro merito punita sunt.
* - Caeterum : Si acciderit, i n q u i l , quempiam vel
* \ * - oblivione corruplum, vel quid legibus constilulum
\ , ' ,
> parum accurate tenentcm, lale quidpiam ad miltere, roultara subeat; et, nulla roora interposita,
, tantumdem persolvat, et ei quintam partem adji > * , ciat, > id est, quintam aeslimalionis parlem; iia
, enim crimina diluet, et ignorantiae noxam propalsa ; b i l * \ i Si igitnr, quod imprudenter admissum est,
, , crimine non vacal; quid putaraus, si per superbiam
- , , \ atque audaciam admitlalur? Caveaol ighur i i , ad
. "11 quorura curara pertinent sacra, ne qoidquam ex
hostia, antequam adoleatur, suum faciant; alioqui
, ;
sctant se gratissimi criminis poenas daluros, el divinx ultioni subjiciendos An id minime verum
t$ae puUs, Palladi?
0\.1 .
PALL. Ego vero maxime.
.
CYR. Caeterum, qoi sacerdotio prediii sunt, eos
^ , - Q sanctos ac mundos esse oporlere, ac moriuum quo \ ,
dararaodo exslmctumqne animt sensum, et virtulibus minime spirantera, forliler depellendum esse,
, c
planum fecit bis verbis : Loquere ad sacerdoles
', \
. filios Aaron, et dices ad eos : In animabus noo pol , * , luentur in gente ipsorum, nisi in propinqoo, qui
\, \ \ , * proximus est eis, super palre et super matre, et
, * filiis et filiabus, super fratre et super sorore v i r , , \ - gine, quse proxime illum altingil, neque collocata
. est viro : in bis polluetur. Non polluetur slalira in
. \ - populo suo in profanationem suam. Ad calvitium
non radelis caput super roorluo; et aspectum barbse
, \ non radeni, et super carnes suas non secabuni sc , \ \
. " ctiones. Sancli emnt Deo suo, et non profanabunt
, - nomen Dci s u i : hostias enim Domino, oblaliones
D Deosuo ipsi offemnt, et erunt sancti *".i Macalam
, \ , quidem bomini nullam prorsus mors alterius bo \ ' , minis affert, si \eram rationem exquiras ; 430
, sed mors lamen corporis flgura est illius mortis i n . , lim, cum animae intereunl; qua inquinari eum
, * necesse est, qui vel voluntatis conjunclione, vel
, , fcctorum simililudine propinquus fuerit: a morluis
enim operibus absccdere, el quam longissime dis , , \ junctos esse sancLoruro horoinura dignitas postulat,
^ , expeditque cum illis miiiime congredi, qui ejusmodi
, , raorbis affecli sunt. Scriplum est enim : Qui U n e e
e s s e t
I R g . u , 45. " " U v i t . xxii, 44-16.
Levit. x x i , 4-8.
(4) Agellins inierpres legi posse putat, \ , ut sit, Erat igitur necesst ut Lko
coruecrareiur aliquid de eo quod qnispiam obtulhset.
PATROL. G R . L X Y U l .
.*
26
811
S. CYRILLl A1.EXANDR1NI ARCHIEP.
git picem, inquinabitur \ Perfacile enim aliquid , i v

de alterius viiio trahel, qui illias conjunctionem
, :vilare noluerit. Dal tamcn sanctificalis boniinibus . , *
licenliara lex, u l in patrc ac uiatre, liberis quoque \ , ,
ac fratribus ti iis, qui ee proxime contingunl, sine \ .
culpa conlamijienltir, ad inaaima cadavera propius , rpfc,accedenles; in quo naturae veneratione crimiiuim ,
eomra, quae in figura eranl, minimam raltonem
, ! )
habuit, ne, qui Dei intimi iamiliarc* essent, duri , *
ei supcrbi et inbumani viderentur ; cum pneser- *
lim lex diserle pnecipial: < Honora patrem tuum
, . )
el matrem luam, ut bene sit tibi
Alto quoque ' ,
modo ac ratione sancliGcalis boimmbus interdi- *
ctum esse luctum diciraus : nam quia vitae sacri , \
adminislri erant, et ad morlem dissolvendam Deo ( &
sacriOcia offerebant (morlis namque dissolutio csl ,
Christi raors, ovibus ac bobus figurata), qui COD- ), ?
scquens fuisset, ut luclu ex morte susceplo preme ; \
renlur ? Sic bealus Paulus ad eos, qut in spera viue , ac rcsurrectionis baptizati erant in Ghristum, scri ,
bil aperlc : < lluc aulein dico, ut non contristeraini, , ,
sicul csetcri, qui speui non babent: si enim credi . *
mus, quod Jcsus mortuus est, et resurrexit ; ila
\ , \ *
el Deus eos, qui dormierunl per Jesum, adducel
,
eum eo*'",> ct nobiscum exhibebit. Permisit itaque . $5
lex, ut sanctiflcali bomines ad eos, qui summa co- .
giiationis necessiludine cum ipsis juncii essent, ,
moriuos accederent. Sed buic rei modum imponil, ,
neque redundanlia oflicii id violari sinit, quod illos .
maxime decct, ne auguslus illc sacerdotii honos
^

ndnuatur:prohibetenim ad aliorum bommum s i ^
^
^
, ^
, /
militudinein tondere caput, et ad oris dedecus bar * \ ;
bam radere, et nefaria illa gemilis insania? facinora ; , ,
illas, inquam, corporis iiicisiones, ut ne in mentem " . ^
quidem veniant praecipit: nam propinqais quidem
, <?
jungi communione doloris, nibil absurdi e s l ; sed ,
e prorsus iohoneste gerere, deforme et non me- . c , , diocris insaniae : < Omnia enim, inqait, boneste
\ . > ^^
et secundum ordinem fiant . > Quin etiam Dei
,
bonorem ipsorum 431 quoque parenlum obsequio , \ -.
praeferendum pularc, ipse Salvator jussit bis , *0
verbis : Qui amat pairesn aul roairem plusquam
, .
me, non est mc dignus * *.
PALL. Rccle esi a te diclum.
. .
t o G
, s
CYR. Sacerdoles igitur in mortuis miDime inqui- D

nari prsecipit : sanctos autcm cum profanis convenire cohaererequc minime posse, aliis qnoque modi ostcodere volens, leges nobis nuptiales constiluit, illico subjungens, ac de quovis sacerdote d i cens : < Uxorem fornicariam el profanatam non
accipient, et muliereni ejeclam a viro suo non ducent; qnia sanctus cst Domino Deo suo, et sanctificabis cum : dona Domini Dci vcstri ipse offert,
eancius crit, quia sanctus sum cgo, qui sanctifico
oos
Fornicaria igitur et inquinata mulier
aperte lurpi criminc laborat, et haud dubie damnabilis esi, ec vero ejccta ac repudiata culpa? cst
e v
Eccli, xm, I . * Exod. xx, l i .

w Levil. xxi, 14, li>.
. \ . xtt
, , ' ;
,
\ , \ ;,
. , \
*
* ' ,
" ,
,
^ ,
\ , * ;
- , *
1 Tbess. , 12, 45.
I Coi. , 40.
" Malib. x. 57.
SI3
DE ADORATlONE IN SPIRI ru VERITATE. LfB. X I I .

8i*
prorsus expers : neque enim temere esset e domo
conjugis expulsa. Opus est igilur, qui ad munus
adeo aagustom provecti snnt, non ab iisroodov i tiis, quae manifeste aperteque dainuaniar, sed eliara
ab omni actione, cum qua vitii aJicujus opinio et
exislimatio parera honesla, el mullarum suspicionum dedecus conjunctum est, abstinere. Videnttr
etiam haec verba Judaeorum Synagogae calamilatcm
insinaare, qaam, quia fornicata erat cum pastoribu?
multis, u l scriplum est , Christus ad spirituale
consorlium non recepisset, ille castissimus sanctissimusque sacerdos, qui seipsura tanquam eximium
quoddam donum pro nobis obtulit Patri, ille nobiscum sanctus ex humana natura, qaamvis universas
creatnras ipse sanctificet, utpole qai sit ex Deo, el
* ipse Deus. Planiorem porro hujus mysterii signiQcalionem reddidit, dicens : c Et filia sacerdous,
si profanata fuerit, ut fornicaretur, nomen patri?
sui ipsa profanat, igni comborelur *; > ignibu?
quippe data est, ut ncfaria atque profana Jud&orum Synagoga cum Scribarum alque Pbarisxorum
decrela seclaretur, e l mandatis bominum totum
animum addixisset. Ilaque jure optimo in eam
propbeu d i x i t : Quomodo 4 3 2 ^cta es meretrix, civkas fidelis Sion, plena judicii ? Cum
igitur fornicata essel, el sapernum illum gpiritualemqoe sponsum omnino contempsiseet, facta esl
cibus ignis* Ideoque acerbas illiue causa lacrymas
profundens propbeta Jeremias, i n q u i t : c Olivam
, pulcbram, frondosam specie vocavit Domiaus no' men tuum : ad voceni circumcisionis ejus, accensus est in ca igiris. Magna tribulalio in t e ; inutUes
facti sunt rami ejus, et Dominus virtutum, qui
plantavit te, locutus esl in te maJa
> Est igitur
fornicationis spiritualis gcnus, a recta sententia
desciscere, et doctoribus tarpibus atque iropiis
adhseresccre.
.
* , .
, ,
\ ' ^] , , , ,
<7> , \
| , .
" \
,
, , ; , ,
\, 6 '
,
tfy , \ .
*
, ,
! , .
, ,
,
, \ *
.
* c
, , ;
,
, *
. '

, *
\ .
, , \ .
, , \
\ .
. .
PALL. Ila censeo.

CYR. Ac superioniin quidcm verborum flgnra?
. ^
, obscuriores illae sunt, neque valde in aliis certe sa;, ' ccrdolibus perspicuae ; sed in Aaron, qui Cbristi
. * \ gerebat imaginem, quodammodo refulgent. Ait enim
, iterum : Et sacerdos magnus ex fratribus suis,
, \ - 1 cui fusain est super capul ex oleo iinclionis, con , - summalus ut indoatur vestibus, de capite suo cida, , f \ rim seu milram non deponet, et vestes suas non
^, scindet ol super omnem animam mortuam non i r , \ \ gredietur, super patrero suum et super matrem
, , suara non inquinabilur; et de sanclis snis non
\ egredietur, et non profanabit nomen sancliGcalum
* . Oei s u i ; quia sanctum oleum unctionis Dei sui esl
. super ip9um. Ego Dominus. Hic uxorcm virginem ex
, \ - genere suo decet; viduam vero, el ejeclam, et profanalam, el fornicariam, hasnon ducel, nisi virginem
, , '
cx populo suo ducct uxorem, el non profanabit sc . \
men suum in populo suo. Ego Dominus, qui sancli^
.
M
Jervn. m . I .
Levil. xxi, 9.
3 7
Isa. F, 21.
Jerem. x i , IG. 17.
815
S. CYRILLI ALEXANDRINI ARCllTEP.
IU
flcoeum^*. > Vides evklenter ut in figuris adhuc

ipsam Emmanuelem etiam Cbrislam, i n Aaron appeUatum; unctus est enim Spiriiu, u i Scriplurae
t r a d u n t ' ; cum ipee perfecliseimos esset sacerdos,
ob eamque causam sacerdolii gloriam ejusmodi
baberet, ut amittere non possei. Neque enim,
inquil, ponct de capiie suo cidarim: id est,
habilum sacerdotalem non amiilei : dictam est
namque illi omnium Salvatori ac Liberatori : c To
es sacerdos in xternum secondum ordinem Melcbisedecb . E l illi quidem plures facti sunt sacerdole, eo quod morle probiberentar perroanere;
bic autem, eo quod maneat in t e r n u m , sempiteri.um babet sacerdotiuio : 48S
salvare in
I erpetuum potesl accedentes per ipsum ad Deam : t
; , , ^
,
'. >
, ,
. Upk^
. , .
c , ' ,
.
\ c *
.
, ,
* *
, Upc*y/vi>.
" ^
' - -
itaentm scripsit bealas Pxalas". Igitur boc ipsutn, 0 .
quod cidaris UOQ ponebatur de capite, sacerdotii , 6 digniiatem nunqoam ab eo removendara significat.
. ,
Quod si dicatur, c mitram non deponet, seropi- ,
lernum ac Grmum ejus reguum opUme intelligere
poicris : roitra enim, quae ad summam frontem

aureum circulum babet, principatus esi ac regni , 6*. '',
signuui. Sed < nc vestcs quidem scindet, inquit;
( ^ , .
boc quibusdaro in mortuis facere moris est: id vero ^ \ * vsovoia Cbrislo prorsus alienum. Neque enim ullura ex . #
morie dolorem pati viia potest; nihil enim pror- , . $ sus illi mortaum est, sed ipsa esi mortis dissolutio, , ' ,
et interitas eversio. llaque ipse qnondam SaWator .
objurgavit eos, qui arcbisyiiagogi puellam defle-
bant: Reoediie, iaquil, ne flete ; non est , c ', , c
eitim mortua puella, sed dorrait . Eral entm
. . >
abstirdum profoeto lacrymas pro mortoa pueUa ^
profundere, com adesset omninm v h a , Christus , .
nompe. Quod si supcr Lazaro deflevii
ex bene- * . . Aayapy,
volenua id factum dtcimos, el d i v i n * fuisse beni- , $
gmiaiis i n nostris malis commiserationem; ipsius '
*
enim nalara* morlis tyrannide xiolabe misericor- , > %
dia permoxebatur, iUisqoe lacrymis eadem ab illa
.
animna Uberabatur.
P A L L . !ta vidctur.
. .
,
f l
e t
CYR. Nollo vero modo esse i n Cbristo profani

. " '
aliquid, oblique significatur in eo quod dicitar, rc- , codendum esse summo saccrdoti a fonere, neque , ovirw
eura ad ullum omnino morluum accedere debere,
, ^; poslhabcndamque in bac parte iilam tn patrem et D
\
matrem ac fratres obserranliam. Vide aatem qnam , ,
prudcns fucrit ipsa lex, qaamque aptum bis sen-
tenliis decorum minime parvipenderit : in aliis \ .
t n i m sacerdolibus, nalurx verccundia commove- , \
batur, pcrmittebatque sancUficalis sacerdotibos, in , ;
mortuis, qui summa ipsis propinqailate alqoe co- | . &
gnalionc juncli esscnl, sine ulla criminis nota con- . 1>
suctudinem sequi; et ne quid in ambram peccali ' , ^.
adwitterelar, non ralde laborabat: es naroque , >
calpa? (kscribebantur, qna? ad nos spectarent, fi- . c * if)*~
guraque illa ad bomines pertinebat, qaibus nihil
, ^
mirum, si quid macnUc sit adjanctum : < In mallis , * , ,
* Levii. , 10-15.
Joan. xi, 3o.
Isa. x i , 2 , el alibi.
Psal. , 4.
Ilcbr. xn, *2-iS-
Haixk. , IL
Bt7
DE ADORATKKNE IN SPIRITU ET VEIUTATE. LIB.
818
, enim delinquimusouines", naluraque ipsa in nobts

, delinquendi morbo laborat. Atvero iu summo sacer , . dote, id est, Christo, 4 3 4 servata est etiam in ipsa
\ 6 6 , \ ,
figura pura integraque majeslas el ilia in umbris
?* , ipsis quoque sinceritas, ut ne polchritudo veritalis
- tanquam violata corrumperetar : alienus cst cnim ab
, - impuritale Cbristus, et peccati prorsus ignarus, ei ab
, , oroni eonlaminatione remotus, irao vero splondoris
. , ,
atque puritatis cognitor, el in summa sanctifica*>, , , \
tione posilus, ejusqae rei preslanlia nunquam in eo
. > - eYanescil , quod naturalium legum firmilalc flxus
, sit, el semper i n eodem statu eodemque modo per , \ - maoeat. Id vcro illa verba indicant: t De sanclis
**. " ^ - non egredietur, et profanabit sanctificatio*T*PW* 6> , nem Dei s u l . * Feminam quoque sibi virginem ad
M
, connubii societatem conjungere debere , aperle

t- , \ testalur : ejectam vero ad conjugium ineplam essc
. > 6 decernil. Eaque figura est Judaeorum Synagogx;
*, , \ nam ab ejos conjunctiooe illa repulsa esl, de qua
^, * . per propbelae vocero d i c i l : c Quia ipsa non uxor
\ mea, ct ego non vir e j u s ! . Despondil autem
, , \ Paulus Ghrislo Ecclesiam ex genlibus virginem ca. gtam, maculae ac rugarura expertem, imo vero
, aanctam et immaculatam . Alque hac quidem Fa , \ , lione tum de Ecclesia ex gentibus collecta, tum vero
\ , de matre Judaeorum verum esse hoc senigma com, , \ probalur: neque ea figura parum elegans est. Sed,
, " si cui placeat proprie ad unumquemque bominum
, , barum sententiarum vim accommodace, diciinus
c TVJ ;, , Christum com projani* aique impiis antmis non
, .
C posse conjungi, sed coro castissimis alque purissimts ttoquam cum virgiuibus versari spiritaaliler easque fecundas reddere, ac sibi generc junctas
appellarc. Quicanque enim inquit, feceril voluntalem Patris mei, qui in coelis esl, ille meus frater, et aorw, c l maler est . >
. .
PALL. Recte dicis.
GYR. Quales igilur electos ad sacerdolium esse
. '
, oporteat, qujeve illis rite facienda sint, el a quibus
, , - rebiis remotos esse conveniat, perspicue sanxit. Sed
' erat praeterca sapientis, moduin quoque, quo sacri, , - ficandum esset, aperte pronunliare, Uim sacriGcio , ^ , ram genera el quidquid adsacra facienda perlineret,
\ , legibus moderari atque praescribere, u l id muneris
, sine culpa exsequi possent, atque ita gratissimuin
. D Deo cultum exbiberent. Igitur anle alia : NOD
, , > \, - ascendes, inquit, per gradus ad altare meura,
, ne reveles turpiludinera tuam i n i p s o " . > Sed qua
aliquls conlinuo,
' . ' ratione id fieri potuerit, 4 3 5
, , cumexlinocoufecla femoralia sacerdolibus tribuerii,
ut operiant, inquit, turpitudinem carnis
,
, ^, suae; u l igilur maxime illis in sublime conscendeu; , \ , dum fuisset, nibil taroeneis illa res offecisset, cuni
turpUudinemcircumtectambaberent: quorsum ergo

. legero spectare dicimus? Idolorum culloribus pne ; , - clarum ac necessarium videbatur in editioribus de , lubrorum parlibus aluria Ogere, neque illis valde
* \ cura erat salisne bonesle circumlecti essent. Apic
; ;. itaque lcx ab co, quod illis accidere consuevil, Doi
1
d i c e t
Jac. I U , 2.
" LcTit. xxi. 12.
6 7
Osc. n . 2.
** I I Cor. x i , 2.
* Maltb. xn, 50
' Exod. xx, 26.
S. CYKILLI ALKVV.NDWM ARCHIEP.
819
saeerdotes corrigit, aiqnead neliorem rilnm irans- 6 ,

, fert, d a figara ad intelUgenliain eptriloalexa do, \ , *
c i t . N o n enim. t i o q o i l , per gradus asceodes ad
. , . i i s
altare meam, ne detegas tarpiiudinem toam tn
, &
ipso. > Id eat, Dei sacerdoa, qoi ad roeum culUim
exbibendam sanctificatos eat, hamilia secteiur, non * . > * ,

in soblime consceadat; caveal arroganliam, ne
tnrpit videator ac deformis ; deformis oamque , , ;
. , sane ac lurpis, morbosque pericolosiasimus, animi
aensat rapra modnm elatus. c Qoanto eiiim raajor es, f . * ^^ .
inqnit, c tanto bmnilia teipettin, ei ante
. t " , , inveniesgratiam". Scribii etiara Ule Salvatoris
,
diecipulos : c Glorieiur fraler bumilis in sublimtUte saa, divet aatem in bumiliute s a a * . Trans- . \ ;
ibit cnim atqoe ac fenuin, neque ullo modo a flori , ,
buf, qui tont i n agro, differt.
, \
* .
. .
PALL. Assentior.
A
. :
CYtt. Ab elatione igitur ac superbia remotmn
. etse oportere gacerdotem dixit. Quo eliam rilu sacrificinm legi maxime consentaneum, et omni reprc- \,
*
heoftione yacans facere deberet, perspicue cogno* c \ ,
eet; scriptam est enim in Levitico: Et locutos est
Dominas ad Moysen, dicens: Praecipe Aaron ct filiis ' ,
ejat, dicens: H*c est lex bolocaasti; h c esi bolo- ,
\
caatotis euper incensionem cjus saper a l u r i totam
noctem uique mane, et ignis altaris ardebil tuper *
iilud, nonexelinguelar; et induetursacerdo* luniea ' , *
linea, et femoralibus lineie indeetur eirca corpus , \ ;
euum, et auferet exustionem, quam consumpserit ,
ignie, illam incensionem ab aJtari, et apponet eam , , *
prope allare, et exuet se stola eoa, et induet sto- ,
lam aliam, et educet exustionem extra castra in , ^
, \ , ! lociim mundum; et ignis i n altari ardebit in ipso,
;
et non ex&tinguetur; et exuret saccrdos ligna mane
mane, etstipabitsuperilliid bo)ocaustum,etimponcl * \ \ -^
super illo adipem salutaria, 4 3 6 et igiiis perpetuo ' , *\ * " ordebitsuperajtari, non n s l i n g u e t u r . Jugiserai ,
igitur atque perpetuus ignis in ajtari, neque , '
alienus aut exlrinsecus acceptus, sed ejasdem alia- ' \ :
\ , . ;
ris, id esi, superne et coelitus dalus. Id vero quid
\
cst? plenam est quippe Dei gioria sanctum altare
nostrum; ignis vero species divinam illam et inef- , \ , ,
' , \ .
fabilem naturam refert. Yidentur autem hsec verba
^ ;
mysticum quiddam insinuare.
. \ ^ , '^
.
PALL. Quale tandem islud eel quod ais?
. ;
CYR. Quid ? nonne iilod divinum allare in figura
KVP.
ipsum Emmaouel esse dicebamtiB, per quem ad , , , *' %
Deumet Patrem accedimus, cultum illi rationalem \ \, , ^
exhibenles, ac propemodum odores virlutum san ,
clificationemque evangelicae conversalionis adolen ;
ics ? c Exbibete enim, inquit, c corpora veslra
, , , < r">
bosliam viventcm, sanclam, placentem Deo, ralio- , .
nabile obsequium vestrum \
7|
7 1
Eccli. , 20.
7 1
Jac. , 10.
' Lcxit. , SCTJ.
H*IU
X i l
, .
8*1
DE ADORATIONE IN SPIRITU ET VERITATE. LIB. X I I .
m
. * .
PALL. Diccbamus vero; . namquc mcmori.
leneo.

CYR. Yide igitur quemadmoduni dcmissum in
, $,
aJtare coelitus ignem exslingui, aul languesceaieut
, * velul abscedere non permiuit, sed providcl u l in
, . eo perpetuo roaneat, et indeeinenter habitet. Tc \ * " slatus autem beatus quoque Bapiibla Joanues dc
Chrislo : c Quia vidi Spirilum dcscendentein dc
, ' . \ , , coelo in columbae specie, et uiausit super ctjm. Et
" * , ego, iuquit, c nesciebam eum; scd, qui misit UK
* ' [] - baplizare, iile mihi dixit : Super quew vidcris
, ' , Spiritum descendentem de coelo, et manentem su . > pcr cura, ille est qui baptizat in Spiritu sancto *.
, Figurabatur ilaque ut in umbris adbuc io ignis
\ , ' specie Spiritus sanctus dcscendens in Cbristum, et
. perpetuo super eum permanens : nullo enim pacio
. aul sopilom esse aui deficere aliaris ignem fas est.
,(
Spiritum porro ignis natura persimilem cs&e, Cdcm
*
facil idem beatus Baptista, Judsorum populis d i , , cens: c Ego baptizo in aqua, medius autein vcstrum
, , stetit, quem vos nescitis; ille est, qui post me vc nit, cujus non sum dignus ut solvam ejus corri. , c giam calceamenli ; > ac subjungil : c Ipse vo*
. baptizabit in Spiritu sanclo et igni. Neque enini
, * , igni sensibili baptizati sumus, sed Spirim sancto,
, qui maculas animarum ignis instar absumit: tdcoquc
, deChristo scriptum est: f Ecce ipse ingredilurquasi
, \ - ignis conflatorii, et qtiasi herba lavanlium; etsedcbil
* \ , conflanset purganssicut argentum et sicutaurum".
. > " Q, 437 Non >g>tur exstinguitur altaris ignis; ma . net enira in Cbristo Sptrtius saactus, elsi secuiidum
, naluram in eo inest, qua parte inielligilur et e&t
, \ . Deus. Dixil etiara lex propriumesse altaris ignem;
, . \ quamvis enim ille Lnigemlus bomo sil faclus, ct
, ex co babitu, qui nature bumaiue convenit, Spiri , \ lus fuissc parliceps dicalur; at certc ipsius c l in
* ' \ ipso et ejue proprius est revera Spirilus. Quod si
, . qais velit bajus loci expoeiliooem ad unumqucm , \ \ ' que derivare, qui per fidcin in Chrisio sancliGcatu*
, sit, ut is eliam divinum alure intelligalur, pcrutilis
* erit expositio: decet enim sacros viros, qui Cbrislt)
, , \ vitam suam dioarint, calere ac fervcre Spiritu, id~
, que perpetuo,non per terrenas voluptales ad exslin , \ , ciionem atque interiiuia delabi, scd polius per san7
T e
! - 0
,
.
.
, \
.
, * , \, ,
, *
. ,

, ,
;
. >
Joan. i . 3 2 , .
t <
Ibifl. 2>, 2 7 .
77
ctlficalionem aoiinum ad Dei amorem appelilionemque virtutis exsuscitare. Hic esl enim cullus
rationalis rilus. Atque baec quidem est altaris explicalio. Caeterum prseceptum quoddaoi adjungit,
qaod ex ipsa bistoria nonnihil ulilitalis babct: nam
cinerem non ab alioquopiam alienigena, seu cxalia
Iribu, sed eorum, qui sanctiiicati erani minislerio
oflerendum esac inquit. Animadverte auiem quemadmodum \ti nibil, quod ad diviuum cultum pertineat, exigaumexlstimare penmttat, al ejusmodi,
quod sacerdotali operasit indignum, ita u l ad aliuin
profanum bomincm id manus defcrator ; neqne
cnim profanis bominibus in saDCU ingrcdi licct,
Malarh. uu 2 3 .
833
S. CYRILLI ALEXANDRINI AUCMEP
ipsum quoque Dci aliare conlingere nefas est. Quin- . *

,
ettam u l inteUigerenl qui ad sacerdoiiura electi
, \ erant, quanta esset divini illius altaris sanctiiatisex .
cellentia, ipsis quoque eacerdolalibus vestibus ve , .
nerationem adjungit. Sacris namque veslibus indu , \, ,
tos extra tabernacalnm videri, sapienti roodera^
tione minime peraailtit. Ne eancliflcatae res, ioquit, , \ ,
. si ad impuros bomines accesserint, contracta ex
, alienis labe sancti (aberaacoli veneralionem imuii, ,
nuant. Eara ob causam sacerdotali ritu vestitos c i . &
nerem comporlare sinit quidera; sed, dum foras
\ -
cfferunt, et de sanclis locis exeunt, mutare veslem
' \ * !
jubet. Simile quiddam buic per Ezechielis vocem
# , ,
praecepit; sicautem is scribil: t Et dixit ad me:
,
Exedre, qnae sunt ad aquilonem, el exedrse, quae
sunt ad aastrum, quae sunt conlra faciem distan- & ( , , &,
liarum, haesunt cxedrae sancluarii, 438* " " * " ,
" ,
edent sacerdotes iilii Saduc, qui appropinquant ad
\ ,
Dominum in Sancta sanclorum, el ibi ponent Sancta
.
sanctornm, et hostiam, et quae offerunlur pro pec, *->
cato, et quae pro ignorantia; quia locus sanctus est,
,
non ingredieniur eo nisi sacerdotes, non egredicn ,
tur ex atrio saocloarii in atrium exterius, u l perpe, ,
tuo sancii sint, qoi offerant, et aon contingant ve \
eles eoram, i n quibus ministrant, quia sanclae sunt;
c i induent vestee alias, cmn contingcnt populam . . "
, . &
Sanctae sunt igilar sacerdotam eliam ipsa3 vestes,
t,
neque vulgo miscenda?. Nocle aulem ac die crema ,
tur bolocaustum; oeque enim unquam cessal ille
Cbristi bonus odor;, ct
- ipsa
- v i u sanctorum,, ia
* ,
r i t u holocausti tftfeHigatur, bomnn odorem babere * , ^
iiunquam desinil; Ghristum enim redolenl, dum

factorum glortam, quae ex evangelica con\ersalio- ne proOciscilur, Deo sacrificant.
. .
PALL. Yera dicis.
.
GYR. Quinam ergo sil holocausti ritus, ex iis,
quas diximus minime est obscurum. De rilu vero , ' , ^.
sacrificii, quonam ts modo rccle peragatur, prae- ' \ ; %\1 cipit dicens:Haec esi lex sacriGcii, quod offerent
, ,
filii Aaron coram Domino ante altare: et auferet ex , \ ' ,
eo pugillum a simiJa sacrificii cum oleo ejus, et *
cum universo illius Ibure, quae eunl super sacrifi- \
c i u m ; et imponet euperaltare, cremationem in , \ \
odorem suaviutis, memorialc ejus Domino : quod
. \ \
vcro reliquum ex eo fuerit, comedet Aaron et filii D ,
ejus; azyma comedcntur in loco sancto; in atrio . *
labernacult tcstimonii edent i l l u d ; non coquctur
' \ . "
fcrmenlatum; in partem illud dedi eis ab bostiis * Domini. Sancla sanctorum sunt, sicul quodpcccali, *
et sicut quod delicli. Omne masculinura sacerdo- . "
tum comedenl eam. Legilimmn auernum in pro- \, ,
gcnies vestras ab bostiis Domini: quisquis tetige- . &r i t ea, sanctificabilur . > Holocausta quidem vt .
u m egregiorum saoctonim integre quodammodo,
*
e t e x o m n i parte Deo dicatam insinuaiit. Sacrifi, . ,
cium vero illam alteram ex parte sanctam, et Dco

eubjectam vitara, cujus elegans figura esl illa si; * ,
T >
1 8
Erech. XL, 46 s<qq.
Lcvii. , 14-18
11
82
DE AD0RAT10NE IN SPUU J VERITATE. LIB. X I I .
826
\ *
niila pugillo sacerdotis oblala cum olco ac t b u r c ;
, vilam enim Deo dicatam, lieet ex parte fortassis,
. - odoralam tamen cerle, et spei niiore opimam esse
- , , oportet. jQuid enim? non omne noslrum recte fa&
ciura odoratissimum esse faleris?
.
;
. .
438 PALL. Maxime vero.
. ; *
CYR. Quid praeterea, noane i d a nobis fit spc
;
optima ?
H A A A . * .
PALL. Gerte: prorsus enim aDeo promissa pra>
mia consequentur.
. , ,
CYR. Thus igityr ac simila oleo madeas odora
lam illam nilidamque vitam inuuunt.
*.
.
PALL. Recte ais. Sed quaenain agi a nobis vita
;
ex parte sancta potest?
.
CYR. Dla certe, quae neque ad summum fasti, giom sanclse conversationis pervenil, aut semi , , tam longe subliraem ingreditur, qualis illa Joan nisvila vel sanctorum apostolornm f u i l ; neque
, tajnen, quia a praestanliore vilae genere vincitur,
. \ - ideo veneratione caret. An vero eorum vita, qui in
, , saeculo versantur, ac lifcros procreant, st lauda , biliter vivere student, non est quodaminodo Dco
;
mundoque divisa, ut beati Pauli voce ular *?
. * ;
PALL. DWisa oerte: cur enim negem ?
. CYR. Igitur ejus viUe, qaae non ex omni parie
, * - sit Deo dicata, sedmcdiaquodammodo, elin utram, ,
que poriem spectans, iigura erat illa simila3 ex
\ quadam parle consecratio, quae odorem baberei
, ' et hilarilatera; quam etiam in memoriam ejus fore
. lex ait, qui illam per sacerdotale ministerium ob , ' - tolissel; conaequeinur enim profecto at Deo i n
memoria simus per ea quas offerentes adolemus,
, [] , cum Christus mediator sit, Deoque offerat tum
eum, qui omni ex parte sanclus est tanquam bo , Iocaustum; tum vcro euro etiam, qui ex toto
. ' . ejusmodi esl, utpote qui sit mundo divisus, lan , , quam sacrificium quoddam ex parle dicatum. Est
. ,
autem sacriOciumsinefermenlo; decet enim, quid, quid a nobis fit, i d sincere ad Dei gloriam fleri.
, \ , Ilaque Salvator cavere j u s s i t , ne i n mediis pla ,
teis stantes oremus, neve i n jejunlo iristiliam
. , . praferamus; aut dumin fratres misericordiam i m , pendimus, turpiter turba canamus: i d enim fcr * - mentam est, quo sacrificia profananlur; quod au * . tem ad gloriam Dei fit, i d a crimine hominibus pla, . cendi remotum esse convenit: ita enim infermen * tatum plane sacrificium ac sacrum eril. Refiqui*
, - porro sacrificii in partem aique i n cibum sacerdo * iibus tribuuntur; eisqueomne masculinum vcsci , tur i n loco sancto. Alque i n eo quidem, quod sa crificia i n sancto loco a sacerdotibus absumuntur,
. , myslicis nostris alque 'eecretioribus pnedicalioni , \ bas veneratio servaiur. 440 Q
oninis
roasculus vescilur, i d vero eleganter sigiiificat, i n
e i
u o t l
I Cor. V4i, 35. ' Matth. v i , 16 seqq.
S. CYRILU ALEXANDULNl ARCiOEP.
iiB, q u i a Bco electi sinl lurpem esse ac uerariam . , **

plane mollitiem. Ea namque profamim reddil ho &
mineni, et excladit a spirituali benedictione, eo * ^
ramqae bonorum, qtue a Dco sanctis viris Iribula
,
wsji,
6unt, expertem rcddit. Ad molliliem vero eliam Ju .
das est lapsus, cum ad turpis lucri cupiditatem declinavii. id autem ex c o g i u t i o n e pannD *mi
ae forti e x s l i t i l : ob camque causam a bonis illis degastandis, qaae a Deo concessa soat cxcknc
muneruQi, quae sanctis proprie auni atiribula, expcrs omnino fuil.
PALL. Ita se res babet.
. .
CYR. Ac de sacriflcio quidem, quod a multitu. \ , 4dine oflertur,baec cst constilala lex. CaHerum aiitiin
- , xpbn^ctc
ritumofferendi generisacro constituit, dicens :c Hoc ' t '
\ , est donum Aaron et filiorura ejus, qaod offerenl
, oici ^Doaiino in die qaa nnxeris enm. Dccimam par ,
tem epbi similae in sacrificium p e r p c l u o ; diraidium
. . ,^*.
ejus mane, et diraidium ejus vespcri, in sartagine
in oleo flet: conspersam aflereteam, fresa sacrifi- *
ciam de fragmenttft, sacriflcium in odoreni suavi- , , tetf*
. '
latis Domino. Sacerdos unctue, qui pro illo esl ex
, * aiaufr
filiis ejus, faeiet Ulud : lex sempilerna, totam coneummabitur; et omnc sacrificiuro aacerdolis holo- ' *
, \ . t ' , &*
caustum erit et non edetur \ Vidc igitur, Palladi, legis diHgentiam, ftubtilemque aniroadversio- , , ieytofc
. w 4*
nero, qua eacerdotibus cavet: natn, quia sacrificia,
quae bomines e multitudine praberent, nou lota i n - ^
cendi jussit, utpote quorum vila nou omni ex parle , *&*
fcancta esset, sed quodammodo Deo ac mundo d i - , tlxfa*,
visa : ut eos, qui ad sacerdolium elccli esscnt, ut ^
aequura cral distingueret, c i in supcriori ordinc , ^ b
collocaret, sacriflclon quod pro illls fiwet, lotum ,
cremare, oblatamque similam mane ac vcsperi, id \ ,
esi, quotidie et ornni temporc, Deo incendere jus \ . "
*
e i l : nam, qui electue ad saccrdoiium est, somper
& W"
fcre sanclus, neque unquam bonum illum odo- , ^^ ^ ^
\ , , **
rem spiritualcm nimirum redolcrc dcsinil: ncque est
ut quidam Deo ac mundo divisus, sed assiduc, at- \ ,
que individue totus ex omni parte Domino suo ad- , oiwEiias
, & ^, % ^
haeret, ac propemodum clainat: Cum Cbristo si \ . -^.
mul cruci confixos sum; vivo autem non jaro ego,
-vivit vero in me C h r i s t u s . Dcciroa igitur si- , *^
. ' \ , \,
railac vita? signum est, per omne lcmpus bonum
odorem Deo redoJentis. Porro, in sartagine, > i n - , \ *
quii, c frixam; et oleo conspcrsam, etex fragmea- , , * t*
, , ** *
tis offerct eara ; quibus in verbi&441 P xnigina
, , ?-'
nobis indicatur, in sartagine quidem laborum per
8
e r
pessio; in eo vero quod conspersa esl oleo siroila, i ) \ xapSU

. "
bilarilatis redundantia; in eo denique, quod ex fragmentis offertur sanclorum virorum cordis quodam- , b>
modo teneritudo, alque ejasinodi mollitudo, ut , \ : ^
frangi facile possil. Illi enim vita?, quse ex omni , * *'
. , ^
parle atque planesancla, laborum perpessio,et spes

apod Deum amplissima, ct lenera quaedam ac mol. ,
lis affectio conjuncla c s t : nain durilies certe iiii
, * ^ >
tninime convenit. Scriptum est enim: Cor con . taX ^
trilumet burailialuin Deus uon despiciet* . Ob , *
darait contra ut lapis, el nt incus minime ductilis
* : ^'
diaboli cor; sic cnim sacrae Liltera; tradunl .
t s y
" L c v i t . , Wi-23.
e j
Galat. , 10,20.
Psal. L , 10.
Rk
Job XLI. 15.
830
DE ADORATIONE LN SPIRJ : VERITATE. LIB. XIJ.

m
J I , i Porrigitur autem haec lex iu seiupiierBuiD, el per
, ' - sacerdotum successiones perficitur; naoi seclari
vcuv , majorum laudes oportet, et iraitatores essc paren , , ' . lum gloriae illorum in Deo colendo vestigia perse , , \ , - quentes, odoremque Deo gralissimum non ex parte, sed plene offerenles : id enim, ut opinor, est :
.
c Omne sacrificium sacerdotis holocaustum erit *.
. ,
,
,
, .
. , & .
&7 ,\ ,
\ \,
{ , \ ' ,
, , ,
itaX * * <\
, *
" , *
; * ,
* "
. ,
* ,
* . ,
^ {|
\ , ^ * ,
* \
, *
, , \ . (
* "
. \
,

. *
\ *
( ), \
, .
\ \ - '
.
* f
, \ * "
. " ,
, 1
, ,
. " , \,
/ , ,
,
,
.
,
*. ,
**
. *
, . * , \ (*. 4
L c v i t . % i 23.
f
Ibid. 24-29.
Joan. i , 29.
PALL. Nos ipsos igitur offeremus, el in odorem

suavitatis consecrabimus Deo, el saiiclorum horainum vilae vestigiapersequemur, Ulorumquesacrificia
nirairum spiritualia iraitabiraur.
CYR. Prorsus ila est, Palladi. Sed cluere maculas, peccalumque vitare, non aliter qucmquam
posse, nisi per Christum solum, inquo et perquem
omnis fit pnrgatio, cum salutarem illam pro nobis
' mortem pertulerit, intelligere cuivis licel, ne longius abeam, ex proximo atque conjuncto legis de~
creto, qood sic se habet: Et loculos esl Dominus
ad Moysen, dicena t Loqucre Aaron el iXliis ejus,
dicens: Ha3C esl lex peccati: in loco ubi immolabunt bolocaustum, immolabunt etiam pro peccalo
ooram Domino. Saocta sanctorum sunt. Sacerdos
quiofferl illud, vescetur eo, insancloloco edetnr,
in atrio tabernacnli tesliraonii. Quisquis tetigerii
de carnibtis ejos, sanctificabitur; et cuicunque aspereatn fuerit de sanguiue ejus super vestem, ia qua
aspersns fuerit super eam, lavabitur in loco sancto,
et vas flctile, in quo coctora fuerit, conterctor; quod
si in vase aeneo coctum fuerit, defricabit iilud,eilavabit aqua. E t o n n k cnascttkis in sacerdotibus comedet ea : Sancta sanctomm sunt Doraino .
442 Victima igitur pro peccato nulla est alia praeter illum Emmanuel, qui est Agnus veras, qui tollit
peccatum mundi . Iramolatur aulem in loco holocausti ; neque enim ex parte et nostro modo Christus est sanctus; non enim peccalum fecit ,
sed totus odorem suavitatis redolet, ac sacer
est, caeterisque omnibus sanctitatis suppedilator.
Licet enim inter sceleratos reputalus fuerii, et
inter damnalos ex dispcnsatione numeratus ; al
novit tamen sanctara esse ac sacram Filii mortem
Pater; ideoque a i i : In loco ubi immolaverint bolocaastum, immolabunt eciam pro peccato : Sancia
sanctorum sunt. > U i enim Filiue Deus deoruui est,
ita Sanctus sanctoram, universamque crealuram
suo ipse spirita sanctlilcai, qua parleex Patre exstitit, etestvere Deui. Edet pneterea bostiam, i n qait, eacerdos, qui offert eam : unusquisque cnttn
qui ad sacrum cultura exbibendam provectus fucrit, laborum suorum fructus decerpet, retribulionemqne sai mimsterii melet. Reliqube quoque v i ctimae i n sacris kde, el io atrio Ubernaculi edunlur;
offeruntur enim i n ecdesiis mysteria, ibidemqiio
genus illud electum sancla Cbristi roensa digoatur :
locus vero, in quo legilimos sacerdos munere sacro
fungilur, sanclus est. Sanclificat aalein bostiam
cam, qui se coniigerit, et sanguinis iiidetn aspcrsio
9 7
" I Pctr. u , 22.
. Isa. u n , 12
S. CYRILLI ALEXAXDRDO
Atccdimus eniro ad sancU non alia de caasa, quam &* , *, t, fin

*
ttl per iiieflkbileef ac fpiritoilem bosaam Cbriston
%xactum partidpestms. AMrjaotar pnderea tasa, , : * / , , i i
qoorum in aacrificiis eaos f o t i i l , ne ad quwuvis
, krAp**zam vzzzixa
a i i o n penreniant; neve ea, quibus in racrU mtoi , TrHp-a.
steriis opof faerit, bomioam aeibas MbjicaanUir;
, . "*:
rcieoU eat aulem ea lex, ei senraUir Ui ccdetais.
^ /^ J*LVoiqoe, qui te viriliter geraoi, eoe deccre betie * c *? *
dsci, plamun itidem facit cum a i l : Omnis mascn.
* in cacerdotibiis TCtcelor illis. t
. .
. Perepicaam d i c u m esl.
. , " *
CYR. Coftstitail pnderea qoomodo rile sacrifi * ?
ciom pro peecalo fiat, qaitasre ejes partibas xesti
, .-^^
mioistris liceat, qaa uoi rurftus praecipoe in odo, , *^
rera saaviuii* eiempia* : sio enim scriptom e s l :
E l omnia, ioqoit, pro peccato ex qnibus iilalttm . * c , ctr
fuerit de sangaine eoram tabernacalam testuno- , ^ xlntiii ad propitiandora in looo lancto, noo edenlar, ^
igai 448 cremabontar. Et hjec lex arietix pro de , , rvpi *
licto : Sancta taiicloraiii sant: in loco io quo im- . tw st.
molabunt boiocautla, immolabant arietem pro d i - . ^
c
leclo coram Domino, e l langainem profundet ad
, xfei*
basim altaris in circuila, et ofnnem adipem ejus . * tpfr
ofTerei ab , el lombof, el omnem adipem, qui
xvxiw*
operit intestioa, et orontm adipero, qui est super
* , m
iotestina, ei duos renet, et adipem qui soper eos , \ *
est, qui esl euper lumbos, elpinnam, q u * esl super
, '
jecur cam renibtu, aaferet ea, et offeret ea sa- , * Hfr
cerdos euper altare, inceneionem in odorem sua , **
vilati* Domino : pro delicto e t i . Omnis maatolus ex , , , avocssit*
sacerdotibusedei ea, io loco sancto edent ea; Sancla ' KupV ^
sancloram gant. Sicut pro peccalo, sic etiam pro
.
delicio : lex una e r i t : aacerdos, qui propiliabi, . ^
l u r i n eo, erit . > Probibet quidem, nc
" , *
*\
ve&canlor sacriftciorura interaneis : Soli namque
^ ^ ^ Deo, inquit, coiisecranda unl, ipsique offerenda :
, . A o t e & W
hoc enim, ut opinor, significant ea vcrba, c igni
% ^ - IvWa.
comburentur, boc est, eoli divinx et omnium
, , fc^ ^
excellentisftinue natura?, cujus figuram gerit ignis,
\ ^ *
dicata atiribataque sinl. Immolalo autem aricie
, > ;,^ ^* '
pro delicto, effanditur sanguis ad basim allaris .
*
more enim Gbrisli sancia sacraqne est, aique etiam
, . ^ ^ *
suavem odorem redolet. Interanea quippe offerun , * 4 ^ |
lur, adepe et renesei pinna jecoris : ha3C autem, ut
; Xfi ^
alibi dixi, figaram virtutis habent roinime simplicis, ^
, . *
scd mulliforrais : plnrima namque sane sunl genera
, , , \ *^'
virUilis. Ln Cbristo igilur juslificali eumus, qui pro
' , ^ \, ;
nobis mortera pcriulit, ei scipsum Deo et Patri , * &
obtulil in odorem euavitatis **. Ca3terum non sine . *
nicrcedc nos Deo miiiistraluroe, deinceps el conli- ,
nuo dedarat, dicens: Et sacerdos, qui offert ho , to$i
locausla bominis, pellis bolocaueti, quod offert,
\ * *\^ ?"
ipsiua erit. Et omne saerificium qaod ftct in cliba- , , ^
no, et oiune quod Get in cralicula vel in sarlaginc, \ ^ * ^
sacerdotis eam offcrentis eril. Et omne eacriflcium ,
oleo conspersum, et non conspersum, omnibus fi, , \ ^ *
liis Aaroneril; unicuiquc parsaequa . > Scrvaiur
. mvftfi^ '
n
9 1
1 t y
vr
9 3
, !
L e v i t . , 30; vn, 1-7.
"Ephcs. , 2 .
Lcvil. , 8-10.
DE ADORATIONE IN SPIRITU ET VERITATE. L I B . X I I .
153
83A
n* , , - elbacc lex in ecclesiis; prascribitque sacerdolibus

, . sequalitatem, dum incruenli sacriflcii partem cuiqoe
, \ , sine ulla diflerentia dislribuit; quod cum intellige ' * . rel Paulus, scribit: c Sic et Dominus pracepil eos,
" , \ 4 4 4 " alâri praeslo sunt, ex allari vivere ; qui
s , - etiam offerunt bosiias, pariicipes sunl a l l a r i s , ut
. \ ipse idera profeclo dicit.
. * \ , ,
~) . \ , \, ^
~sow .
PALL. Sic*se res babet.
. .
CYR. Moderatur deinde laudis quoque sacrificium
. ^ \
, , * et quomodo fleri debeat tradil, dicens: Haec est lex
, * sacriflcii salutaris, quod offerent Domino. Si quidem
*|\ , * g prolaude offerat illud, offeret supersacrificium lau ,
dis panes sex simUa? conspersae oleo, et lagana azyma
, \ perunclaoleo, similam subaclamoleo. In panibus fer , \
mentatis offeret dona sua super sacriflciuralaudis sa. ' ^
lutarisretoflerelunum ex omnibus#ionis suis sepa * \
ralionem Domino: sacerdotis, qoi effundil sanguinein
, .
salutaris, ipsius erunt, et caroes hostiae salutaris ipsius
' , * erunl. Et die quo offeruntur, comedentur ; non rc' : , .
linqnent de ipso i n mane . > Panibus fcrmenlatis
, *
laudis sacrificium fieri pr*cepit,qaamvis plane atque
* ^ . > * evidenler alibi pnecepisset : c Omne fermentum,
*
el omne roel non offeretis Domino Deo veslro. Do ,
nuro primitiaram offeretis ipsa Domino; super altat \
re autero non imponenlur i n odorem suavitatis Do .
mino . > An vero, Palladi, inbis rebus inqnircndis
" Q curiositalem minirae esseutilem putas?
. > ' , ,
, ;
. .
PALL. Ulilem certe.
. ,
CYR. Quinam sit igitur bujus dispositionis modus,
age jam dicamus, et quoad flerrpotest, diligentis , ,
sime perquiramus, ac semitam occultara ingredia .
mur. Beatas ilaque David, cum spirituali personaret

lyra, verbiscum lege congruentissimis : c Calicem,
, , , t ,
inquit, salutaris accipiam, el nomen Doroini invo *
, ^ - cabo, " > laudis videlicet hosliam, calicem salularis, perspicuis verbis appellans. Offerimus nos ipsi
. { \
quoque laudem frequenti multitndine quidem i n
, ,
ecclesiis, i n unitalem spiritus, et in unum veluii

, - corpus et animam unam collecti per fidero; scriptum
\ D esl enim : t MultUudims aalera credentium erat
. * cor unum el anima una " . > Saepe vero Deum
; , \ , glorificandi munus, domi quiescentes, explemus,
\ . tum interdiu, tum de nocte : idque probis viris in
more posilum est. An verura non est quod dico ?
;
PALL. Quis neget ?
. ;
4 4 5 CYR. Sed sive in ecclesiis frequenti coetu id
. ''
, ' sacrificium a nobis offeratur, sive aliis in locis fiat a
, \ ' , \ singulis fortasse, vel duobus, vel tribus aot etiam p!uribus, nullo discriraine omnes astant, quicunque
, , ,
hyronum dicere consueverunt, ei ejus rei gratia
, \
&* convenerunt : eimul enira cum i i s , qui sancto baptismate puriflcati sunt, offerl hoc sacrificium is
5 , *
n
91
9 T
* I Cor. ix, 13.
I Cor. , 18.
Levit. vn, 41-1?.
Levit. u , 11, 42.
, e
Psal. cxv, 15.
S. CYRILLI AI.EXANDRINl ARCHIEP.
qinqur, qui adiiuc csl ratecbumenu*. At, ubi cum **& , \ *&
pcrfeeiis junclu, laudem oblulcrit, a myeteriis ea- , , tn
t ratioribu* abscedit, et a Christi sacrificio arce- \ . !
lur. Ilaque recte lex hanc dieposiLionem ante pra?- , **
dicavit, et eacrificitim laadis fermentatis paniboa et , * , \ *laganis azymis fieri praecepit. Singula aulem, quae . , ^
dicta sunt, ul ego exislimo, vilae gena* qooddam , ,
* , ;
gigniflcant: panis enim fcrmentatus viUe figurara
tenet, quae nondura eancto bapiismale sit purgata, ,
ncque proreus a sseculari impuritate remola. Laga- , *
num vero azymum illius, quae ablata in Cbristo est * ,
pcr Qdem, hominQm dico, qui jam perfccli initia- ,
lique sunl, quos bealus Paulus alloquebatur, dicens: , . ,
llaque opidemur, non in fcrtnento vcleri, neque * " , ,
\ , '
in ferme nlo malilUe et nequitiae, sed azymie sinccrilatis et verilatis *. Et iterum: Expurgate 8 . * &*
igitur vetus fermentum, ut silis nova conepcrsio,
, tva ,
tiicut eslie azymi .
.
PALL. dixisli.
. " .
CYR. Ad bsec siraila nondum in unilatem coacia
.
t in pane ac lagano, verbi gratia, eed adbuc , 1quodam modo iu niinuto pulvere inanens, eoa qni , 3 , ;
gigillatim ac privatim laudero offerunt, bisinaat : Sv ' \ ' *4
accepti namque eumus Deo, cum Uli glorificalio- * \ ,
nein exbibemus, el privatim singuli, el i n unum , \ ,
omnes collecti ac frequentes. InfondiUiretiamoleum \ .
in bosiiam Jaudfe, ejus facli laelitiam bilaritatem- , # *
que doclarana, el signittcans (quod omnino sequt
, > \ ;f-jrai
ncceeae esl) fore ot, qui illam offerre consuevc- tl*M&
rint, a Deo misericordiam consequantur. t Sacrifica , , \, !.
rnim, ail, acrificiam laudis, et redde Altissimo vo\ Isa^
la tua: et invoca me in die tribulalionis iuae, et , ,
oruam te, ct glorificabis me *. > Scribit eiiara ille
\ . > Cbristi diecipulus : Trislalur quis ex vobift? o r e l : * ; ^;
aiquo animo est?psaJlat*.i Igitar panibus fermenla- . , iv
l i t , et azymis lagams,446 et siraiJae puWiscitliefieri , , \ /
sacrificium laudis aperle prsecepit: quibus singulis , oblatis, ac sirailac quoque, quajitum ano pugillo com- ' ^^^ ^
prehendi potest, iraraolalaque ove, et intesiinis \ , oipaCoyivrw
cx legis praescripto incensis, reliqua ad sacerdolum
, \ ,
cibam perlinere, ut non infaucluosum esse sacer- '. .
dolium lcx ostendat/bis verbts decernit: ln quo vidie oflertur, comedclur : non relinqual de eo in
* * ,
m a u e > Ex quo mihi iUud intelligere in roentem
* * *
venit; ubi boc tempus effluxerit, praterieritque ^ . ' *
pnesens saeculum lanquam dies, modum alium glo- ,
rificanUi Dcum prsler eos, quos novimus, a nobis ,
excogitandom. U i enim i i qui inlege eranl, Pba- ' ' ; xvi**;
raonis domioatu liberati summa cum lantilia dicc- . " \ *;
bant: t Cantemus Domino, gloriose enim glorifi- , "Aafjui
catiis esl, equum el asceosorem projecit in mare *. * *
Sed, cuiu clariora fore, et inflnitis partibus prae- ^ , -'
sianliora, quse Salvator noster in suo adventu prae- xat -dare gcslums csset, quidam sancti homines in spi- ^
ritu pneviderent, clamavcrunl: c Cantate Domino
, * t "
canticum novuin ; id autem erat: < Asccndil Deus
* , c ' ^
iu jubilationc \ inforisjara exspolialis, c cumjam
, , t
(
1 Cor. , 8. Ibid. 7.
tcvu, I
Psal. XLVI, 6.
Psal. XLIX, U , 15.
Jac. , 13.
* Levii. , 13.
Exod. , 3 , .
P*J-
837
DE ADORATIO.NE IN S l i l i l T U LT VERITATE. LID. X I I .
<v , , , *Jixisstl iis, qui i n \inculis eraiit: Exile; c i iis

, , , - qui tcnebris: Revclamini ; > ila, ut opinor, cum
, \ , deslruela eril mors dissoluiumquc penilus peccaluro, laudis genus eril tempori illi conveniens: de
* \
niajoribus enim beneflciis illum laudabimus; cum * \ \
, que bona illa, quae omuein sensum ac scrmonem
- superant, consecuti erimus, Christum omnium bo*
norum largitorem una curo Deo ac Palre laudibus
^ \ .
, \, exornabimus : c Sive enim prophetise evacuabun * tur, > inquit, sive scientia cessabil, et ounc q u i , . \ dem ex parle cognoscimus: cum vcro vcnerit i d
* < quod perfectum est, evacuabitur quod ex parte
. ' - e s t . Quin ipse quoque Cbristus profecto d i x i t :
t Haec in proverbiis locutus sum vobis; sed venit
, ^ \
bora, cum jam non in proverbiis loquar vobis, sed
. t
, \ & palam dc Palre annunliabo vobis
> Qoia igitur
futura est in nobis tandem perfectior cognitio, multo
.
etiam sublimius quam boc tempore laudaluri SUIDIIS.
. .
PALL. Credibilis sane oratio.
CYR. Gum itaque suam cuique sacrificio regulam
.
, , praescriptumque constiluisset, et qua rationc fleret,
, plane edixisset, participem altaris efficit continuo
;tv . ' \ sacerdotem. Sic enira scriptum est: < Et dixit Domi , * , \ nus ad Aaroo dicena: 447 e l filii tui et domus
* cognationis tuae accipietis primitias sanctorum : el
\ - lu et filii tui accipietis peccata sacerdoiii vestri.
. > , Cuuiqtie adjunxisset, oportere illos excitato vigi - lantique animo sacris studiis insistere: t Et ecee,
, \ , \, - inquit, ego dedi vobis custodiam primiliarum,
, quae mihi sanctiflcata sunt a Qliis Israel: tibi dedi ea
* - ' in nranus, et filiis luis post te; legitimum sempiter , \ , num: elhoc sitvobis ab sanctis, quae sanctificata
* sunt, de cremationibus ab oiunibus donis eorum,
, et ab omnibus sacrificiis eorum, el ab omnibus de , Hctis, et ab omuibus peccads, quaecunque do tibi ab
, xal , \ omnibus sanctis, tibi erunt et filiis tuis. In Sancto
, sanctorum comedetis ea: oame masculinum come , . detis, et tu et filii t u i : saiicta erunt tibi. Et erant
* vobis primitiari donorum corum de omnibus iropo , . " . sitionibus filiorum Israel: tibi dedi ea e filiis tuis,
, et filiabus tuis; legitiraum sempiternum : omnis
. \ - mandue i n domo tua edet ea. Oauies primiiise olei,
et omnes primiliae vini ei fnunenti, primitise eorum
, * quaecunque dederint Doaiino, tibi dedi ea. Primitiae
9
,0
. , \ 9
, ,
, .
, ,
. .
, \ ,
,
, ,
. '
,
* ,
* , ,
Isa. X L I X , 9.
1 Cor. x m , 9,10.
1 1
oranes quaecunque fuerinl in terra eorum, quaecunque obtulerint Domino tibi erunt. Oranis mtjndus in
domo tua vesoetur eis. Omne quod consecratur in
filiis Israel, tibi e r i t ; et omne quod aperit vulvam
ab omni carae, quae ofiferant Domino, ab boroine
usque ad pccus, tibi erant. Nisi quod pretio redimentur primogenita bominum; et primogenita j u mentorum immundorura redimcs, el redemptio ejus
ab uuo mense, acstimatio quinque siclorum eril juxla
siclum sanctum (viginli oboli sunl) : exceplo quod
primogenita boum, et primogenita ovium et p r i mogenita caprarum non rcdimes; sancla sunl: et
saitgtnnem ipsorum cffundcs ad altare, el adipem
Joan. , 23.
1 1
Num. xvin, l .
S. CYRILLI ALEXANDR1N1 ARCIIfEP.
$30
iropones cremationem in odorera snavilatis Domi-

. Et carnes erunt tibi sicut et pectu&culum irapositionis, et sicul annus dexter, tibi erit omnis separatio sancUmiro. Quaecanque obtuterint ftlii Israel
Domino, tibi dedi, et filiis tuis et Qliabus tuis tecom,
legilimum sempilernum; pactam salis seropiterni
esi coram Domino libi et semini tuo poet te
>
Igilur ex boc quoque loco inteUtgis el quidem perspicue, omne sacrificii et obialionie genus illi sacro et
elecio generi apertissime tribuisse, 4 4 8
*b
delicto, et ab omnibus peccalis, id est, sacriGcia pro
omni delicto et pro omni peccalo; nam sacriicia pro
peccato, pcccata appcllanlur. Iiaqoe Paulus quoqtie
vir doclissimus, legis vace in Chrislo est ueus, d i cens: t Oraroas pro Chrislo, reconciliamini Deo,
eum enim, qai non novcrat peccatam, pro nobis
pcccaturo fecil*\ > Iramolatos est enim pro peccaiis
noslris Filius ut agnus innocens, ut Scriptura? tradunl ' Faisse atjtemsacriftciis,quae pro peccalis nostris offerebantur, a lcge peccati nomen impositam:
plaoum facit Deus, cum per prophetam de saccrdoiibus d i c i t : < Peccala populi roei c o m e d e n t ,
id est, qusc pro peccatis populi raei offeruoiar, ea
cibus sacerdotum erunU lgitur omnium sacriflciorom reliquias illis attribuit, et ut eis vescantur,
jubet: scd taraen t in loco sancto, inquit, c comedentur, et ab omnibus masculis \ Ac q u sit
ejus rei ratio, dictum est a nobis. In iis vero, quae
proxime dicta sunt, frumenti et Tini primitiee, et
e t
primogemtoram redemptiones, el quae consecrata

fuisseut, non solia moscuiia, neque i n atrio saucto
edere licet, sed i n domo sacerdolis, ct ipsis quoque filiabus,et cuivie noto alque domeelico ad fruendura proponuntur. Estque ea distinclio observanda
diligenter; nam reliquiae sacrificiorum proprie ad
usum sanclificatoram hominum pertinent: neque
ut comraunis cibus proponuntar; sanctasqae locus
iUis convenit. Cum vero de iis agere ccepisset:
quaecunque lanquam dona oblala essent: Ea, tnquil, secundura quodammodo locum oblinent, el
universa3 sacerdotum farailiae proposita sunl, si
modo mandus eit, id est, minime profanus, hoc
est, juxta legi* praescriptum quidem, si non incircumcisus, si iion aJienigena, non leprosus, non se|
minis fluxu laborans ; sed juxla novae ScripluPiE

proposilum, ecclesiasticamque censuram, si non a
sacris alienus et infidelie, sed religiosas ac Dei
amans: decetcnimin primis eos, qui ad divinum
sacerdotium evecti sant, u l illos sibi adjungere
studeant, qui morum probitate sint ornati, et animum habeant divini amorisplenum. Cum vero iis
adjunxil:Qnia pactum salis serapilemi esl ante Doininum ac tibi semini tuo tecum " ; > illud omnino
servari praecepit,quod alibi d i x i t : c Non dcficiet sal
pacli Domini de sacriQciis vestris : 4 4 9
.
dono vestro offerelis Domino Deo vestro sa! .
Porro salc sacriflcium aspergebalur: quae flgura
l t i
m n i
, e
1 1
1 8
\ . xjrtrho
*
, ;
.
, 5-
, . , viol
, ; bri
, * , ,
\ , axxfjas
. , oiaoim
, **
*
, ,
, ' , t p
\ * " * b
, . *. Dsfis;
, *=&
* , }
" , ijajv
. *
, , 6 %.
" *
,
\ * '*
* > ' , *
, * .
, &**
, 5, *^
. ifa
. ^
, \ , *
, \ 0}.
, t f rll
, ' , &\
, \
\ .
* (tomw ,
^, u>
, >
. , , , , ^, *
\ *
, , ^>,
, ;,
, , "
1
, xel *>
, . &
,
!^
\ .
\ ,
, \ \ ,
, x^ '**
* ^
. \ \ r.p>
Num. xvm, 8-1.

" I I Cor. v, 20,21.
Isa
Levit. xv, 10. " K u i u . xvm, 19.
Lcvii. n, 13
T
1 9
Lin, 5, 7.
"
Ose.
, S.
** Num. xît
DE ADOftATIONE SPIRtTu ET VERITATE. LIR. .
842
{.: \ significabat prudenter nos Deo dicare debere, cu ,

randuraque esse nobis, ot noster ad eom acceeeus
, \
illi ait quam suavissimas: neqae enim sine sale pa . ,
nis edeiur, ut scriptum e e t . Dixit eliani sois d i . c , scipuiis Gbristus: \ o s estis sal terra?.
I
; 6 .
PALL. Recte ais*
. .
K V P . \ , *
CYR. Leges igitur hse sunt sanctificatis bominiboe
. " .
in ipsa functione sacerdotii servandge. Eleclia autem
, ' , viris, et qui optimi judicati eunt, fugiendam essc
\ , \
profanam consuctudinem, et curam saecularem, quae
, \
animura quoque bene firmum ebrium reddere po , \
test, et ad absufdas voluptates propemodum detur , bare, perspicuura facit i n LeVilico, dicens: Vinum
et siceram non bibetis tu, et filii tui tccura, quando
* c Otvov \ , \
irigrediemini in tabernaculum teslimonii, aut cum
,
accedetis ad allare; el non moriemini : legitimum
,
sempilernum i n progenies yeslras, ut distinguatis
* \ *
inler sancla et profana, et inter munda el immunda;
'
, et inslruatis filios Israe) oronia legitinia, quae locutus esl Dominus ad eos pcr manum Moysi " . > V i *
de igilur vigilandum illis essc; nam tcnebris offusa
. mente et corde curis oppresso atque ex ebrietate
saeculari laborante (sunt enim qui sine vino sint
,
, \ ebrii) ministerium sacrum attingere, roorlis causam
aflert : mens enim cum minus recle suo manere
, -
fungUur, ad deformilatem ac ViUum tendit, ex quo
Aevxv , .
3
' - ^ sacra munera inlercidunt, neque adhuc rile alqoe

ordine res geruntur, sed a recJto itinere defleclunt.
*wAiv ! , \
, ^^ Id aufcem quibos accidil, 09 Denm ejfeiidere ne , - cesse est, et acerbas loere socordiae pcenas. Yigilare
igjtur neceese est, ebrielatemque discutere ex s*ecu~
, *5
. , lari sollicitudine profectam J boc ipsum facere ipse
quoqae Saivator boriaiur, dicens : c Auendile ne
, *x .
, graveatur corda veslra cura et soniciladinibus sa?cularibus
Qualis aulem a nohie pretlandus sil

sobrietatis modus, vel qoomodo eacri ac puri ei
. *
' , iraraunes a culpa manere possimus, illico signiOca , , v i t : c U l distinguas, inquit, inler sanctnm et profa*
, , num, et mundum et immundum; et inetruas filios
Israel oiuoia legilima quee l d i i t u s est Domiiius in
, \
manu Moysi. > Hoc autem est aperte dicere, conve
,
.. nire sacerdotibus, ut, ebrielate rejecta, ab hominibus non sanctis, sed profanis atque impuris recedant.
,
450 aulem perfacile, ut opinor, quivis eflkiet, si
, , sacer ac mondus fuerit: Omne enim aniraal, > i n 1 . " , , \
quil, c diligit simile sibi et simili sibi sociabitor
,
bomo
> Ad haec eapientes eos esee oportet, et ad
i , , ' ,
docendura idoneos : qui eniin rationali gregi pneest,
. > \
is sobrius sit, et ad docendom instructus. Praeclare
, autero, Instrues, > inquit, id est, explanabis, ot
,
audientes perspicere possinl legera esse paedagogum,
. ,
et eloqui Ghrisli mysterium : nibil cnim difflcile
, , ' , ,
, conlinel, aul in quo declaralione sit opas, nisi spi , * ritualiter intelligalur; sunt enim hisloriae verba sa , , ne simplicia, et ab obscuritaiis umbris longe re * mola.
.
Êccli xui, 19.
Luc. xxi, 34.
Job M a t t h . , 13. Levit. , 9-11.
#
8 3
GR.-..
S. CTRILLI ALEIANDRINI ARCKEP.
143
841
VERITATE
LIBER DECIMUS TERT1U8
em
451 i '
* **cerdotio.
De sacerdotibus quidem ei de Aaron haec a nobis
iiiterim dtcta sufficiant. Ad ea vero quae dixi, iUa
adjtci oportere puto, quue de Levitis consiitula
aent, buicque operi deosse vidaatiir: 8tcmm pra>
senli disputationi satisfactura etit.
PALL. Perge igitur, et ea plane, si placet, explica; quandoquidem recie existimas.
CYR. Cum sacris munerlbus optimum ordinem
imponere vellet, sommo sacerdoli subjicit ordinem
Levilicum, aitque i n Numeris ad bunc modum :
< Et ad Levita* loqueris, et dices ad eos : Si acceperitis a filiis Israel deeimam, quam dedi vobis in
possessionem ab illis, deroetis vos 458
demptioneraDomino, decimaraa deciina, et reputabuDtur
vobie dempliones vestne ut frumentum ab area, et
demplio a torculari. Sic demelis et vos a demplionibus Domini ab omnibus decimis vestris, quaecunqae acceperitis a filiis Israel, et dabitis ab eis deraptionem Domino, Aaron sacerdoti : ab omnibas
doni9 vestris demetis demplionem Domino, aul ab
omnibus primitiis sanctificalum ab ipso. Et dices ad
cos : Gum dempseritis primitias ab eo, reputabilur
Levitis tanquam proventus ab area, et tanquam
proventag a torculari; et edetis illud in omni loco,
os, et filii veslri, et domus vestrae, quia merccs
haec vobis est pro miimteriis vestris in tabernaculo
lestimonii, nec sametis propter illud peccatum, cum
dempeeritis primitias vestras : et sancla filiorum
Israel non profanabitis, ne moriamini * . Vides
Christi mysteriam tanquam in umbris adhuc, ei in
figuris pnefulgere : nam, qui decimas capiebat, dca
Nura. ,
45-33.
e a
\ ', tovtl icfk

. *
; iai*
^.
.
. * ] yty
.
. **
, **? ***
, ' * Kottol;
, * **
, ottrex*
' ,
,
,
, *&
tfr

, * *1
> , '
*
,
' . \ * "Otov
' ,
,
* \ \ ,
, ,
t )
* '
, ' * *
, |
8S5
DE ADORATIONE IN SPlAlTU ET VERITATE. L I B . .
. > $ i v Cimatus est, ut bealus Paulus a i t S e d lum quidem

, ; figura i n Melchisedecb servata est; at vero Moysi
, temporibus vicissim in Aaron, qui in seipso signi . ' ficabat Ulnrn sacerdotura sacerdotem Christum,
, , principem, et praesidem sancti tabernaculi, hoc esi
,
Ecclesbp, illam Sanctum sanctoram, et Deum deo ' ,
ram, cui omnis oblatio a nobis debeturi Scripium
, '
est enim : t Omnes in circaitu eju9 afferent mu, " , \ ,
n c r a " . Sed adhuc in iiguriserant illae Moysiob ^ . servationes; ntmc autem sinceri evangelicorum
, c ,
praeceptorum observatoresspiritualibus oblationibus
. ' , - suum ipsorum Redemptorem exhilarant.
, .
. 5 .
fe
PALL. Recte ais.
'
,
CYR. Esse autem selectura iilud Leviticum genus,
, 6t ab aliis exeDiptum, hujasmodi quadam ralione
* perspicuum facit : enumerari jussit populum, et
, \ gregariae multitudinis accuratam fieri supputatio , . nem, bon quod eam ignorarei ille Conditor (nume , ratas namque iile habet slillas pluviae, sicut scriptum
, . - e s t ) , nec mentem illam immortalem aiiquid latere
, * ' \
poteat: sed, ut qui legerent divinas Litteras, aper ,
tissime intelligerent, eos qui Deo dicati sunt ei
, populus ejus appeUantur, in descriplionibus divinte
, \ , \ - recenseri, et in libro vitae baberi, numerarique i n & , \ ler ipsius familiares, 4 5 3 J
memoria UHoe
. - omnium Domini conservari. Igilur cuin populus
, describeretur, seorsum quodammodo poeuit Deus
\ , C iUd sacrum seleclamque genus, neqae ia eodem
, cum aiiis ordine baberi permisU; aed tocum iUi
, * c " quodammodo praeslantiorera reservavil; cum Moysi
, , viro sapienlissimo d i x i t : c Yide tribum Levi, non
. simul recensebis numenjiH ipsorum, et non sumes
> Egregia namque sors
, . in medio filiorum Israel
Kat * est sanctorum, eorumque doies eximiae; ac forlasse
, ' etiara in libris aliis descripti sunt : neque eniid
* t , - unum modo librum vidil beatus Daniel, sed, ut ipse
. , ecripsit: t Judiciuni sedit* et libri aperii sunt

Igitur pro uniuscujusque mensune rationc fit de \ - scriptio. Eximiiur aotem quodammodo e caHera
, mullitudine genus illud divinis sacrisque ministeriis
* dedicalum : rilum etiam sacri muneris Levitarum
M
i n
, explicavit, dicens i l l i c o : Accipe tribum L c t i , et

, , \ fctatues eos coram Aaron sacerdota, et ministrabunt
^ , ei, et custodient castodias ejus, et custodiaa flliorum
; Israel coram tabernaculo testimonii, ad facienda
* opera tabernacnli testimonii; et custodient omnia
, Vasa Ubernacoli lestimonii, et cuslodias filiorum
. Israel secundum omnia opera tabemacuii. Et dabis
, Levitas Aaron fralri tuo^ et filiia ejus sacerdolibns
\ * donuro : dati b i mihi sunl a flbis Israel. Et Aaron,
, \ \ et filioe ejus constitnes in tabernaculo tcstimonii,
. el coslodlent sacerdolium suum, et omnia qnai
sunl altaris, et qtue sunt intra vclum : et alienigena
\ ,
qui tetigerit, morietur
Levit igitur coopera* , * \
tores qaodammodo alque adjutores sacerdotibti^
, ,
_ * Hebr. , 9.
0-10.
^ Psal. LXXV, i 2 .
^ E c c l i . , 2
t f
Nuro. ,
Dan. , 10.
1 1
Num, ntf
S. CYRILLI. ALEX ANDRINI ARGHIEP.
El*
dati sunl; ctistodient enim cu&todias eorara, niroU , *>

,
rum Aaron, et omnia vasa tabernacnji tesiimonii,
et custodias flliorum Israel. Atque eorum coopera- , ' ,
lionis roodus bucusque pervenit. Sed tabernaculo **,
.
prseficil Aaron, et filios ejus cura eo: c Custodient,
. tf
ioquit, c sacerdotium suum, et oronia qtne perti ', , x i
nent ad altare, et quae sunt intra velam , id est
c > , ,
ilta secreliora ac myslica magis, et qoscunque facere onaueverant, qui divino altari praesto e r a n t : ,
, > * *
ac perspicae quidem ea flgura ad Ghristum perti, $
n*t, quem constituitPater super domum suarn, cujue
domus ao&samus. 4 5 4 Caetenim non incongme illi * ;
Aaron i n sacrift operibus adrainistri sanctura illum , .
et adroirabUem apostolorum chorum quodamroodo , . ^
cooperandum atque ministrantium Chriglo stgnifl- * ' êare polerant. Dei naroque cooperaiorcs fuerunt **, , :et asaerratores, dispensatoresque mysteriorum D e i , , ' . ***,
atqoe ministri etiam
per quos credidimas. Qaod
8! quis velit etiam Ecclesise ordinem perquirere, i l - : ,
, * .
lam legis praefigurationem jure admirabitur. Epieco ,b
pis enim, utpote qui duces creaii eunt, necnon
etiam iis, qui inferioris dignitatis gradum gerunt, , 4,.
, ^ J*
presbyteris, inquara, concreditum est altare, etqua?
intra velum continenlur : quibus etiam dici conve- , >,
n i t : Et cuftlodient saccrdotium suum; diaconis , .
vero Hlud : Custodieni cuslodias tabcrnaculi, et , d
oronia vasa ejue, et custodias populi. Quid? nbnne * c *
ipsi praecipiunt claroantes in ecclesiis, nonc quidem , , c
, ,
terapus esse ut popoli bymnum dicant, et roodeste
ac decenter stent, interdum \ero ut quiescont, ^ . " I I *praHerea ad wrandum excttaiit? Et, dum illa incruen- ,
, , *ta hoetia consecralur, nonne ipsi sacratiora yasa
, , m\
ferunt, et accuratam omnibus in rebus necessariis
, *
obsenrantiam exbibenl?
,v
, ' *, ^^ ;
PALL. Sane quidem
. .
CYH. Igilur prastantiores qoidem sacerdotale
. d ^ muinis explent, sed Levitae adjuvant, ita ut ordinem
^\ ecclesiastici sacerdotii legis littera praedicare videa ,
tur. Arcetur autem populus ab omni sacra functione,
.
summumque discriraen ac pericnlnm lis inlentum
,
ost, qui aibi eam honorem arripuissent: Morietar
. , ,
enim, inqoit, si sponte quispiara in illud ingressos ' ], itf ^
erit, divino suflFragio minime ad id munus obeon- .
dum electus.
^
PALL. Verum est.
. .
CYR. Non igitur cum cseterorum descriptionibos
.
genus Leviticum recensetur, sed taraen seorsum et
,
in libro Dei describitur : t Et loculus est, inqait,
* c > -, :,
f Dominos ad Moysen in deserto Sina dicens : Re SkvS *
cense filios Levi per domos familiarum suarom, per
'
populos suos, per cognationee soas : omne masculi, , a w .
num ab uno mcnse et supra recensebilis eos : et re >,
eensoit eos Moyses, et Aaronlper vocem Domini, sic- . *
Ut constituerat illis Dominus. Et erant hi filii Levi
,
per nomina sua, Gedson, Gaath, et Merari: ct haec
. * ,
tiomina filiorum Gedson per popolos suos, Lobeni,
, .
f
llebr. , 11. 1 Cor. , 9,
** 1 Cor. , .
Cor. , 6 .
W9
DE ADORATIONE IN SPIRITU ET YERITATE. LIB. .
850
, ; , . t Semei. 455 Et Olii Gaatb per populos soos, Am ; , * \ rara et Issaar, Chebron tt Oziel. Et fllii Merari per
, * \ popolos suos, Mooli c l Musi. Hi sunt populi JUio , . elai ruin Levi per domos famUia/uni suarum . Yido ittn
' . > ' qoe, Palladi, i n primis illud (sublilis enim etH ob, , , . servalio); describebatur populas a viginti aonig et
. ' - supra, quod dedignarelur, nt opinor, legalis censura
, ,
infirmos adhuc, et imbecilles in libro Dei scribere :
, nam vegetos, et in ipso spiriluaJis aelaus flore COB, .
stilutos i n sanclorum recensionibus inseri, nibil mi , rum. Ulilur ilaque lex corporea selate tanquam apia
. qaadam figura ad spiritualem aetatem demonstran dam, et floreniem aetalem i n selectum genus ado , , , ptavit,impuberem, et infirmam, et adhuc puerilem
, , praeleriil, neque in sacros Libros relulit. At vero ia
, Levitis ab uno mense facla est : amplectitur enim
U p . ,
ille omnium Dominus, et quidem libenlissime illam
" - selectorum virorum in Christo pueritiam, sicul eos
quoque, qui sapiunt; nam otraque in re excellere,
, . egregium eat, lum sapientia, inquam, lum verosim , , , plicilate, quae secondum Christum est. Itaqve beatus
, . Panlusail: c Fraires, nolile pueri effici gensibus, sed
* ', maliiia parvuli eslole; senaibus aotera p e r f e c l i . >
, , Ipse quoque Christue a i t : t Eetote prudeBtes sictit
. serpentes, et simpliees sicui columbae . > Accepla
* , esl igitur sanclorum virorum simplicitas. Per ao . t
mina praeterea, et per populo* et familias, fil illa re. ' 'censio, seu inspectio. Nam Deus. quos b e n o r a r e t o
. luerit, propria inspectione dignaiur, el singiUatim,
& & $, ' , , et per multiludinem, et per genus. Quam vero subli , . ' llter accurateid fiat, declarat ipse Salvator, cum
, sanctis aposlolis dicit : c Nonne doo passeres asse
, veneunt, et unus ex eis non cadet super terram sine
Patre vestro, qui est in coelis? Ye&tri autem etca ; pilli capitis omnes numerati s u n t . >
^PtyK * .
. .
PALL. Recle dicis
M
t e
ef
. ,
, c
, , *
, ,
,

.
, " ' . ftttt ' , , ,
.
'
, *
, ' ,
*
, ,
, ,
/, * ' -
CYR. Praelerhancvero alteram quoque fieri Levilicgegenusdescriptionem,etsuuni caiqoe munuaassignari praecepit, dicens: c Accipe summam fllioram
Gaatb de medio filiorum Levi per populos eorupa,
per domos familiarum suarum, a viginti quinqtae annis, et supra, usque ad quinquaginta aimos, omois
qoi ingreditur ad ministraadum, ad facienda omnia
Num. i n , 15-19.
I Cor. xiv, 20.
opera in tabernaculo leslimonii. 456 Ei biec opera

IHiorum Caath in tabernaculo leslimonii, Sanctura
ganctoram. Et ingredietur Aaron, et Olii ejus, cum
castra moveniur, et demiueut velum, quod operit,
et contegent eo tabernaculum lestimonii. Et imponent super ipso tegumenUim pellem byacinlhiaam,
e( injicient soper iUod vestem tolam byacintbiiiam
saperius, et trajicieni vecles, et i n mensam propositam injicient vestiroenlum holoporphyrum, et catinos, et morlariola, et cyalbos, et Hbaioria in quibus libant, et panes qui perpeluo super ipsam eruot;
et injicient in eam palliura cocciniim, et operient
eam operimeoto pelliceo byacinlbiHO, c l trajidenl
* Matih. x, 16.
ibid. 29, 30.
851
851
S. CYftlLLt ALEXANDRINI ARCHIEP.
per eam vecles. Et accipieni veslimentom hyacin-

Ihinum, et operienl candelabram illuminans, et l u cernas ejus, et emunctoria ejus, et infusoria ejus,
et omnia vasa olei in quibus ministrant. Et injicieni
illud, et omuia vasa ejus in operimentum peiliceum
bvacinlhinum, et imponent super vectes. Et super
altare aureum ad operiendum injicienl vestimentam
byacintbimim, et operient illud operimenlo pelliceo
hyacinthino, et Irajicient vectes ejus. t t accipient
omnia vasa mimslerii, in quibus minislrant in sanctis, et injicient in vestimentum byacinlhinum, et
operient ea operimento pelliceo byacinthino, et iraponent in veclee, et operimentum imponent super
allare, et ad operiendum injicient super Hlud vesiiraentum holoporphyrum, et imponeni snper illud
omnia vasa ejus, in quibus ministrant, et ignium ^
rcceptacula, et fuscinulas, el phialas, et operimciw
tum, et orania vasa altaris, et injicient super iilud
operimentum peUiceum byacinthinum, et trajicient
vectes ejus. Et accipient veslimentum purpureura,
ct contegent labrum, et basim ejus, et injicient ea
in operimentum pelliceum hyacinthinum, et imponcnt super vectes. E l consummabunt Aaron et fliii
ejue operire sancta, et omiiia vasa sancta, dum caslra moventur : et posthaec ingredientur filii Caath
ut ferant, et non tangent sancta, ne moriantor . >
457 I g i t w Levitarum ab uno et supra mense deseriptio ipsam sanotorum innocentiam placere acceptamque Deo esse docet. Quod autem sacris ope4 e
, ' , 4
^
' .
, *
, , i >
, \ ,
, ,
, ^,
,
' ,
, , &
,

,
,
, ,
*, m
' ,
'
' , ,
, , ,
,
' , fctplt . 1*
,
, }*
, ,
' ,
ribus aetas destinata est definita, nimirum a vigesi- Q , ,

mo quinlo usque ad quinquagesiraum annum, illud tlmHr
signiflcare arbitror, eos Deo ministerium egregiuro, , >
et culpae omnis expers exhibere, quicunque jam sa- .
piunt, ct fortes sunt, cujusmodi est quinqoe et v i - , ginti annos natus, et qui eo amplius usquc ad quin- ' tote****VOA
quagesimum annuro progressus fuerit. Inclinat enira
*-, ^
jam ad virium defectionem, qui ultra quinquagesi- , ^
mum progressus est, neque adhuc viribus cst inte- , *^\*, \
gris, sed sensim labitur ad scneclutis incommoda. Lnsipiens autem nullus, aut irobecillis recte Deo m i - , *
nislrare potest; siquidem vere dicere licet fortitudi- . " ,
nis egregiaeque prudentiae esse opera, quaecunque ad , t
virtutem spectant, quibusque laas est a legislatore .
constitula.
,
, , *
. " , * * , , *,
*
.
PALL. Ita sentio.
D . .
CYR. Eonim porro adminislrationi, qui ex . , '
pulo Caath erant, Sancta sanclorum attribula sunt, \ , >
prsecurrentibus sacerdotibus, eaque tegenlibus. Ubi- . tipwyw
que enira id majori in honore est, quod excellit or- , ,
.
dine, el omnia quaecunque sunt apud Deum, ordi,
nata sunt, nihilque est omnino perturbatum atque
. %%\
confusum : administra est porro gens Levitica, et
, , %h jjresiantiori sacerdolio subjecta. Contegttntur prae
Nuro. ,
DE ADOHATIONE IN S H A l ' U YERITATE. LIB. \ I i f
854
, oS - j
,
. 6 \
. *
,
. ,
* ,
, \; ,
;.
,
, , *
, *
, * , '
\ ,
\ - '
. ,
,
, .
* ,
. '
,
,
. ,
. * ,

, * " \ - .
, . H ,
;
terea pdlibus vestiraenlisqoe byicfathhiirj

arca, tum altare incensi auretun, candclabruin quoque et vasa ministeni: ac byacintbinoia veetiioentum rem quae saperne atque coelitus- exstiierit significat. Talis enim esl color illius supremi atque
allissimi ttaeris. Fuisse autem figuras Christi, qui
saperne, ac de coelo venit, sacra illa vasa, pluribus
jam verbis a nobis ostensum est. At vero mensa proposilionis, praeler hyacintbinaoperimenla,Testdmentum holoporphyrum babet; sed holocaustornm altare vestimentum coccinum, labrum item vestimentam holoporphyrum ad tegamenla hyacinthiiia. Ao
mensa quidem proposittonem panum babens, i n cruentam hostiam significat, qua beDedicimur, dam
panem manducamus illum qui de coek) est, Cbristum scilicet, qui etiam nostri similis factus eet
sed idem tamen erat, et est similiter Deos, superna
atqueex Patre veniens, et saper omnia, rerumootnium rex etDominos.458<<Enigma verq regmCbri6li esi, ut mibi quideui videtur, quod super neneam
conchyliatum pallium, id est, tegumentom porpureum extensum est. Sed holocaustorum altare veatimentococctnocontegebatur: vestimentom porrococcino tinctum sanguinis figuram accipiemus.Immolalna
est enim propter nos, et pro nobis Christus, el inetar
agni soperdivinum altare conscenditin odorem soavi*
UlisDeo,ac P a l r i . Praeterhyacinthinaetiam opeiimenla holoporpbyro vesliroento labrum operitor: p r
sefertautemlabroin ffguram sanctlbaplismalis, quod
ad deponenda pecoata sanctis noaaquis abluit, et i n
regnura coeloFuro perducit. Superae etiam, et de coeio
est aaneimn baptiaeaa: ejesque rei aeaigma^stcotor
hyacinlhinus. An tibi minus recte dicere videor, i n
bac certe difficili spiritualis inlelligentiae oompnh
bensione?
-
. .
. *
\ ,
,
,
' * \
, , ,
> , \
* .
( ),
, , ,
, ,
' .
, '
.
, " .
* c \

** ,
,
, . " ,
PALL. Mibi vero plane recte..

CYR. Atque boc est filiia Caath miflisterium al
tribottiiD : Gedsonitae vero atqoe etiam Meraritaveodem modo descripti sunla vigesimo qointo osque ad
quiiiquagesimum annum per nominay et per domoa,
etTarailias; gentiaque Gedson miaisterio peltes erant
tabernaculi concredtiae, operimenta, tentoria portarum, et vela alrii, et supervacua; &ic enim scripttim est. Meraritis autem (gens est ea Levitica) co, lumnae tabernacoli, bases, capitella, et vecles, et velamen tabernaculi exterioris, et ad baec alia.nonnulla. Ac Gedsonitae quidem et Merarit vehiculo-r
rum admioicuiis ubiqee in iis, q u sibi erediU eraiit,
adrebendis utebantur. At vero Caatbitae, Sancta sanctorum bumeris geslabant. Sic enim ecriptura est
in Numeris : c Et obtuieront principes krael daodecim principes domoniift familiaram suarum; b i
sunt principes tribuum; snnt qui pneeto fuerant
in receosiono, el tulerunl dona suaante Dominom,
sex vehicula tecta, et duodecim boves, Tehiculom
a duobus principibus, etbovem a singulis; et attu-r
terunt coram latornaculo. Et locutus est Dominu*
4,
E p h e s . , 2,
41
8. CYRILLI ALEXANDRINI ARCIHEP.
*5$
ad Moysen, dicens Accipe ab ipsis, et erunt ad * ' ,

opera ministerii tabernaculi testimonii, et dabis ea
, ,
Levilis, cuique juxta ministerium suum. Et acci , *
jpiens Moyses vehicula et boves, dfedit ea Levitis.
,
459
vehkula et quatuor boves dedit filiie
, .
Gedsonjuxlaministeriasua; et quatuor vebicula et ,
octo boves dedit filiis Merari juxta ininisteria sna, per ,
llbamar flliuqa Aaron sacerdotis ; et filiis Caalh

non dedit, qoia ministeria edhctorum habent; su- ,
per bumeros geslabunt \ Audisne ut his quidem

vebicqlis agere ac ferre moris fuerit; soli vero Caa- , ' '
tbHao sacra bumeris ferant?
\ , , ' . > '
, , ;
PALL. Qua dc causa?
' . ;
CYR. Quia semper qui exeelhmt lacratioreeque
.
saiit, magis deaidanf, et qai sancttores sirat et ad
,
DeoTffi quodamraodo propius accedunt, iisnecessitas * ,
Laborandi, el a&rnranas tolerandi, idqae non ex
, , ,
q o o oqm atiis, adjuncta est, An minime, quod
, >
dico, verum estt
. * *;
PALL. imo vero maxime.
. .
CYR. Hojasraodi igitar ordine Leviticum genus
. *ministrabat. Sed poto eam retn myeterii flguram
. ' ,
habere.
,
. ;
CYR. Quta videntur ba3 doae genfes, Gedson et
. , ,
Merari, popnlos qai in lege eraut, insimiare, Israel . , , -ajA
inquam; Caalbitae rero eos qui sanctififcati suni
* ,
in Cbristo per fldera. Illis enim cnrae erant vela C .
atrii, pelles tabernacali, operimenla et columnae, , ,
eapitella qooqae, et basee, ppxUli etiam, et teetoria,
, , *
et, ut verbo Scriplura utar. Omnia superyacoa,
,
quo verbo significatur minislerium minime neces- , , t '
sarium. Hi vero eliam ferre audent Sancta sancto- . 01 ,
rum, et ea per quae Cbristus non uno modo, sed " , ,
varie multiformique ratione signiflcalur, ot est ' ,
arca, bt mensa, et aareum candelabrom, et aureum , , ,
tbuributam. Nam, cam 9implex sit ex natura tan- , . &
quam Deus, efficientiae tamen diversitate ac varie- ,
tate mullis modis cognoscitur : est enim baud du- $ . "
bie rivens etefficax Patris Sermo", atque insuper
t i t a , et lamen, et spiritnalis suaveolentiae odor. , , ,
Igitor quioanqae praBceptis' per Moysen dalls inha^ ^ . -.
rent, boram ministerium ia supervacuis tabernaculi ,
rebus versatur ; inutllis est enim lex, niai spiritaa- * ,
liter intelligatar. At qui aadent Sancta sancloram . " "
ferre, i i sancti prorsus in Chrislo surit, nidlamqtje , ,
rem supervacaara, sed ipsum Eramartuel tanquam , '
sibi insidentem gestant.
,
PALL. ftecte est a te dictum.
. ,
CYR. Sed illud, si placet, animadverte.
. , , .
PALL. Quid tandera istudest?
. ;
CYR. Illi quidem, qoibus labemaculi eupervacua
.
concredita fuerant, ea vehicolis ferunt: 460Caathi- ' . ,
Cae vero Sancta sanctorum non vebicalis,non alioqao- " ' , *
piam instrumento, sed humeris imposiCa gesla- , '
|>ant.
* " Nura
Hcbr. iv, i^.
1
% i
*7
DE ADORATIONE IN SPIRITU ET VERITATE. L I B . .
8S*
. ;
. Oz%, & , , ,
* *
, ,
.
,
* \
& , \ , , (
; , '
,
, *
. *' ,
c ,
;
PALL. Quid islud vero est ?

CYR. Quia, u l quod sentio dicam, gravis estlex,
et onere vix ferendo premit: cujus rei clarum est
indiciam, quod illa sopervacua minime bumeris
portaiUur, propterea quod horoines ei legi subjecti
irobedlles e r a M . Itaque etiam discipuli illi beali
dieebant iis, qui, posteaquam fidem amplexati erant,
ad legalem cultum convertebantur : c Et nuncquid
lenlaiis Deuro, u i imponatis jugum super cervicem diseipulorum, quod neque vos, neque palres
vestri ferre potuerunt *>? vero Caatbiiae iis,
per quae Cbristus indicatur, i n bumeros impositis,
leve iltad, et quod ferri facile posset, onus tulerunt.
Num igitur non boc Ulud est, qood ipse Christua
a i t : Jugum meum suave est, et onus meum
leve *?
. .
. Ita videlur.
. * .
CYR. Illad quoque ad ea quae dicta sunt, adje
cerfn, qnod nonnibil afferet ad fidem faciendam :
, nam io priore qoidem Levilarum descriptione p r i , ,
mue Gedson collocatus est, medius Caaib, Merari
, ( ) poelremue (sunt aateio eae gentes Leviticae); i n
, \ , - poeterioTe vero, quae a vigesimo quinlo anno facU
, . esl, pnepositns est aliis Caalb, et primus recenei * , \ \,
tus, poeteriores autein Gedaon et Merari, quorum
.
mtateterk) taberaaculi &tipenraeua asslgnata erant.
\ ,
Prterea atraque eae geates binas singula? familiaa
, \
habeot, ba3C vere ad quatuor u&que progredUur.
InteHigisne quid hoc aefiigoaa significet ?
. / ;
PALL. Mioime vero,
. * .
. * ^ CYR. Yocalus quidem est primum Israel; sed,
, curo grex gemiam medras subintraseet, post eum
* \ - collecatas est, aique facti sunt noviasimi primi, ut
, , ait Salvalor , et primi novissimi.
.
. .
PALL. Ita est.
. '
CYR. E9se autem exiguum gentis Judase nume, rum, multisque partibus majorem esse multitudi , .
nem gentium liquet.
. 5 ;
PALL. Quis neget ?
CYR. Itaque Deue ad Moysen, illum tacrorum
.
* c , \ interpretem, i n q u i t : c Et nunc sine me, ut iratas
, perdam congregalionera hanc, ei faciam te in gen, , temraagnam,multoque majorem quam haec eet *.

Hie itaque ministeriis tmiver8m Leviticum genua
* bonestatumest, sacroque illoramofficio baec estpraem
, '. scripta regula, utprincipi subjecti eint, et AaroniDH
raajora aspirare, et prae^
\ , periopareant. 4 6 1
\ , stantiora qua3rere quam a Deo datum tribuuimquo
sit, poenam ac pemicieni aflferl; td quod re ipsa cotn ,
. '' probatum est; scriptum estenim inNumerisitem:i Et
, , locutus est Core fiHus Isaar, filii Caath, ftlii Levi, et
, , ', \ ', \ Dalban et Abiron filii Eliab, et Ayn filius Pbaleg filii
' , )^, , \ Ruben; et insurrexerunt adversumMoyeen, et viri de
'; \ fltiis Israel quinquaginta, et ducenti principeg syn3txx*S?coi, \ , agogse convocati concilii conspiraveruni adver \ \ \ sum Moyseu et Aarou , et dixerunt ad eos : Satia
sit vobis, quia omnis congregatio, omnes sancii,
* \
A
%e
N a r a a
Act.xv,!0.
Mauh. , 50.
" M a l l b . , 16.
Exod, xxxii, 10
859
*60
III ipslsest Pominus; et cur insurgilis in congre- , ,
gattonem Domini? Et audiens Moyses cecidit i n faciem, et locutus est ad Core, et ad omnem ejos
congregationem dicens: Respexit,et novit Dominus,
quisunt ejus, et sanclos vocavit adse; et quos
elegit sibi, applicavit ad se. Hocfacite, accipite
vobis ipsis iburibula, Core et omnis congregalio
ejus, ct imponile super ea thyraiama coram Domino
cras; et erit, v i r quem elegerit Dominus, is sanctus : sat sit vobis, fllii Levi. Et dixlt Moyses ad
Core : Audite me, Olii Levi. Nnra parum vobis boc
est, quod distinxit vos Dominos Deus Israel ex congregatione Israel, et applicavit vos ad se, ut ministraretis ministeria tabernaculi Domini, el astaretis coram tabernaculo ad minisirandum ei,
et applicavit le, et oranes fratres iuos, fllios Levi ^
tecuro; et quaeritis fieri gacerdotes". Filii
que Levi, cum id moneris haberent, u l humeris
ferrent Sancta sanctorum, stulte i n superiorem ordinem invadebant, et ad sacerdoium gradum
contendebant, honorem sibi ipsis arripientes,
ut scrrptura est * , negligebaniqoe Dei praeceplum,
ac leges de sacris offlciis obeundis nefarie transiliebant, eorum qui prelali erant, bonores nullo nu>
mcro habentes. Dicebant eoim ad Moysen et Aaron:
Sat sit vobis, quia omnis synagoga, omnee 8ancli,
et in ipsis est Dominos. Vides, ut raensuram sibi
attributam contemnant, ac propemodum esse communem honorem summi sacerdotts dicant non stue
gentis hominibus raodo, verum eliam csrteris om8

; \ , ,
\
, * 6
\ ,
* \ ,
. , ;
, \
* , \ '
* \
, * , *.
* , A r u t
, ;
,
, |
, \ *
,
; > <
, " ,

.
, , \
,
,
.
'* *
, , ;,
'
--
nibus, nultamque in illis esse ampliorem Ulustrio, *****

remve dignitatem, 462 quaravis superiores esse \ , feft
caeteris, eumque gradupa divino suffragio conseca- , ti dicantur; quod est aperds&ime, divinum judi- , ,
cium atque senlenliam reprehendere legislalorisque *
voluntatem pro nibilo ducerc. At vero Moyses ille , /,
bealus, benignilate consueta sus, perinde atque ; . ''
morbo laborantes adoionebat, animadvertene etiam , ,
quantum illi jamjam supplicium immineret, eos ^^ , ** ?
increpat, dicens : Satsit vobie, filii Levi. Non pa- , \
c , \ , ,
ram esse vobis debet, inquit, quod vos potissimum ex oronibus ille universorum Deas ad ministe- \, ,
rium adeo augustum, adeoque admirandum elege- \ . > \
rit. > Illi vero adhuc i n acerbitate animi et duritia
persistebanl, el effrenato impelu ad contemptum 0 , \ ,
atque despicienliam ferebantur; quoad eorum su- >,
perbia adid malipervenit, ut ipsos aperto ore terra ,
una cum genere tolo, labernaculisque corriperet, , \ . et novo atque inaudito interitu perderet, Descen- $ ,
derant enim in infernura viventes, ut scriptumesl .

Nefarium ergo scelus est, et apud Dcum judicem , ,
capitale crimen, insurgere adversus caput, ac prae- , tNov

posilis, et iis qui, Dei voluntate atque arbitrio, . ,
principem honoris locum tenent, nolle subjacere; ' \ ,
utcoatra suromaa sapientise fructus, ea, quae ha ^ ( 6 ! ; ^,
buerit quispiam, magna putarc, eorumque nomine
;,
gralias agere; ncque ad ea, quae nostrai mensura? \ ,
mngQiiudincni egrediuntur, cum pcriculo irrum- .
%t
" Kum. xvi, 1-10. * Hcbr.v, 4. * TsaJ, uv, 16.
301
DE ADORATIONE IN SPIRITU ET VERITATE. L I B . .
863
pere, ani expetjerc, qu nondura nobis conccssa sunt, comniunia ea esse putanles, et vulgo exposita
quae solo diviiio nutu administranlur :
. ,
.
PALL. Recte dicisT
.
*
CYR. Ergo munerum sacrorum ordo confundi
, .
polesl: quippe sic decet, nonalio modo se rem
habere.
PALL. Oplime dicis.
. ,
GYR. Ulrisque taraeo subditorum hominum dona
, \
tanquam communem possessionem iribuit, et quae
\ ,
obtulerit quisque u l Deodicala sint, eique sacrifi \ . centur, et sacerdotibus, el Levitis, inquit, commu '
nia esse oportere. Sic enim ille omnium rerum
, \ \ Deus dixit Aaron : c I n terra eorum non accipies
possessionem, nec pars erit tibi inter eos; quia ego
. \
pars tua, et possessio tua in medio flliorum Israel.
\
Et filiis L e v i : Ecce dedi omnenrdecimam Jsrael i n
, \
possessionera pro minislcriis eorurn, quodcunque
, \ ol g
minislrant minisleriuw in tabernaculum tesliuiol
. . .
m o n i i : et non. ingredienlur
etiam filii Israel in ta ,
bernaculura testimonii, n l accipiant peccatum mor , ,
liferum; el fungetur 463
ipse Levita ministerio
\
labernaculi teslimonii,el ipsicapient peccata eorum:
, \
legitimum sempilernum in progenies suas: in medio
* - filiorum Israel non possidebunt possessioncm, quia
,
decimas filiorum Israel ex omnibus quae separa verint Domino, separalioncm dedi Levitis in pos ; - sessionem; propterea dixi eis : In medio filiorum
.
lsrael nonpossidebuntposscssionem *. > In Deutero3 ,
nomioauteni,cumeumdempenc sermonem repcteret*

,
ila fere a i l : erit sacerdotibus Levitis toti
.
tribui Levi pars, neque possessio cum Isracl. Obla .
tio Domini possessio eorura: comedent ea. Possessio
" C aulcm non erit eis in fratribussuis : Dominusipse
, . \
possessio ejus, sicut dixil ei. Et hocjudiciam sa cerdotum, quoe a populo, a sacrificanlibus sacrifi, ,
cia, sive bovem , sive ovem; et dabis saccrdoti
, \ , \ - arnuim, ct maxillam, etventnculum,etprimitias fru, , \ menti et vini tui, et olei tui, et primilias tonsionum
ovium tuarum dabis ei, quia ipsum elegit Dominut
, , \
* - Deus tuus abomnibus tribubus tuis, ut praesto esset
coram Domino Deo tuo ad ministrandum et benedi ,
cendum in nomine cjus, ipse et filii êjus, omnibns
,
d i e b u s " . l Y i d e i g i t u r ut sacnim gcnus cum
, \
. E3 .
,
, \
* \
, \
- ,
\
, , *
* c , ,
\, .
, \
' , ' p
, \ \
* ,
N u m . xvin, 20-23.
1 1
p l o censeri nefas sit, et non roodo ministrandi

officio, sed etiara spei dissimilitudine a caeteris disjunctum : nam, qui v i u m infimam alque abjectam
degunt, el rebus lerrenis affixi sunt, elrescaducas
sitiunt, quse tanquam nmbras praelereont, his jure
dici potest: c Haec est pars tua, baec possessio tua,
pars inobedientiae vestra?, qoa mibi non obedistis,
dicit Dominus
Qui vero sanctum atque incorruptum vilae genus pnEtttlerunt, et virtutis nomine
selecli sunt, iis apertissirae dicetur: t I n lerra
eorura non accipies possessionem, et par*non ent
tibi in eis,quia egopars tua, etpossessio tua, dicit
Dominee. > Itaque Salvator accedenti c u i d a m , c t
U
lfcul. xvm, 1-5. Jer. xm, 25,
S. CTRILLI ALEXANDRINI ARCBIEP.
863
roganti qoomodo posset viura xternaro consequi:

c Praecepta nosti, inquit, videliccl, Non occides,
Non aduJlerabis, Non furaberie, > et horum similia.
Camque ille se ejusmodi pracepta servasse, palam
dixisset, et ad hoc rogaret, illudque adjecisset :
c Quid mihi adbuc deest? Si vis, inquit, perfectus esse, abi, vende quae possides, et da pauperibus, et babebis thesaurura in coelo; et veni, sequere me . Oportet igilur, qui Deo minislrare
velint 464
nunquam divellanlur,
quibusque conslitutum est illum sequi, eos a terrenis rebus abscedere, Deumque solum possessionem
putare et ejus spe pingaescere, juxta id quod in
Psalmis canitur: c DelecLare in Doroino, et spera
in eo, et ipse faciel \ Deflnit ergo decimas Le-
8c;
\ . ,
\ \, ,
< , , , ,
, , . ,
,
,
; t , ,
, ,
, \ , .
, ,
, ,
\ ,
* ,
' , \ .
vitis pro mercede laboris in ministerto suscepti : ^ ,
nequc euira ganctorum hominum labor mercede ca- .
ret, imo rero praecipuis honoribus afficientur, i l l u - , ' ,
etriaque sunt eorum praemia. c Ne solliciti sitis, >
. ,
inquit Salvalor, c animae vestrae, quid manducelis, , , ,
et corpori veslro, quid induamini : quaerite autem

primura regnum Dei el justiliam ejus; et haec om- ,
nia adjicientur vobis
Peccata vero itemm ap- .
pellat, quse pro peccatis immolabantur: ct hsec quo- , . *
que flgurae Christi erani, qui pro nobis immolatus \ , ' ,
eet, necemque perpessus, ut destrueret mundi ,
peccatum. Solis autcm iis, qui rebus sacris operam , ;
prestant, viclimis pro peccato vesci Hcet. Neque .
enira decct profanos animos illa sancti corporis
Chrisli participatio, sed potius selectos ac puros, Q , ,
quos illis verbis alloqui lioet: c Yos autem genus
, '
electum, regale sacerdolium, gcns sancla, populus
, , ^
io acquisitionem . > Eximunlur porro iis, quibne .
ministrandi officium demandalum erat, armus, et , *.
maxillae, atque etiam ventriculus : nam inesse de- *
bet sacro generi vis ad agendum el eflkiendum;
\ ^
isque est armus : sermo eliam nimirum ad docen- \ , ** 4
dumaplus, cujus figura sunt maxilhe; praeterea
, * \ >
ventriculus, quo fecundilas prxclare signiBcatur.
, ' ^.
Quid enim? Non et ad agendum instruclum, et ad
\ \ ,
eloquendum paratum, et ad gignendum fecundum
\
esse oporlet eum, qui vere sit sacerdos Deiquc ;
iamiliaris?
. .
PALL. Maxime vero.
CYR. Igitur possessionum expers Leviticum ge- D /
nus esse voluil, seque illi possessionis praecipue , .
loco t r i b u i t : opportune taraen non est passus, ut .
nibil prorsus aociplendo, exlra alios positus esse, , ,
omnino viderelur; sed roodum quemdam in ea re * ,
adbibuil, nonnibilque ad usum necessarium cou- * f KtA
cessit. Sic enim scriptum est: E l loculus est Do- \
minus ad Moyseu i u occidentali parte Moab prope , ,
Jordanem contra Jericbo, dicens : Conslitue flliis * , \
Israel, et dabunt Levilis de sortibus possessionura , \ #suarum urbes ad iuhabitandura, et suburbia urbium
e l
e r u n t
* \ !
in circuiLu earum dabunt Lcvitis : 465
,
lllis urbes ad inbabilandum, ct separationcs earum
i t a
" M a l l b . , 16-21.
" Psal. x w v i , ,5.
* Malib. ., 31-31.
* Pelf. , S
DE ADORATIONE !N SPIRITU VERITATE. L I B . .
86
, - eronf pecoribus eorom, et oitmibos quadrapedibus

eorum. Et agri urbibns contigoi, quas dabitis Le. \ , ;
, Titis, a muro urbis iorinsecus bismille cubitosper
circuitam : et melieris extra urbem latus versue
, \
, \ meridiem bis mille cobitos, et latus versos mare
bis miUe cubitos, et latus ad aquilonem bis mille
,
cubitos, et urbs media inter boc spatium erit vo , \
bis, et confinia urbium, et ipsas urbes dabilis Le ^ , \
vitis. Sex orbes refugii, quas dabitis, ut eo confu , ,
giant, qui caedem fecerunt
> Permittilor natnque
,
, & - sanctis hominibus etiam in boc lntindo ea possidere, quae sint salis ad vitam ducendam, et quac. , \
cunque ad necessarium corporis usum sufficere
,
possint: < Habentes enim , inquit, aliuienla , et
, ,
quibus tegamur, his contenti s u m u s . > Quidquid
. , , ,
, . JCa\ auiem ultra haec est, damno roinimc vacat. Oppida
igitttr, et domunculae, et agri urbibus circurapositi,
, .
et i i quidem certa mensura definiti, sanctis mini, , \ ,
stratoribustributa sant : siceniin aequissimum esse
^
ccnsuit Deus, o t , neque plura concedendo, quani
,
opus esset, ad voluptatem eos relaxarct; neqoe rur\,
sus, nimium restringendo, immodice premeret; sed
, , \
commode tum egestatem nimiam pelleret, tum vero
, .
molestiam
auferret : nara pro necessitatis ratione
*/ .
raetitusest, quanlum cnique satis esset. Concedi
,
, - etiam Levitia jobet refugii arbee, in quoêftus ma , - xime calamitosum, maximeque opte fodigertfs eacro. , , rnm ministrorum cnree, fldeiqwe commisii. Hiae, ut
, * > , optaor, exeoapiotn ecdeeiis reltetum eei, at t i n ,' , * * oterum caram snsciperent : Msmores esfete, >
faquit, c vinctortnn, lanquam fcfrftul vineti, et labo, \ ,
ranUum, tanquaro et ipsi in cotpore coustitoti".
. ".
C PALL. Yera dkis.
M
.
, ,

. \
, -
, * , , \ *pj , .
' ,
, \ *
, ,
. ,
,
c ,
. \ ^/
, , \
6, ,
.
, \
. , ,
,
m
Num. , ! - .
I T i r a . , 8.
9 9
CYR. Esse porro firmo loco posltam sanctoram

mmistrorirm spem, ac perpetaam esse illortrai poseeesionem indicavititerutn per seirigma, bujusmodi
quadam ratione. Scriptnm est enim ad extreraom
Levitici librom : Et kxmtus est Domiiras ad
Moysen, drcens: Loqnere ad filios Israel, et dicee
ad eos : Cum tngressi fueriiis in tervam qoam ego
do vobis, reqtifescet terra, quam ego do v o b i s ^ b bata DonriMO: sex aimis serfs agrom tao&i, eex annis putabis vitem tuara, et eongregabis fruotani
ejus, anno antem4ergr^ptimo SabbaU reqniee erit
terra3,Sabbata Domino . Cumque definisset Sabbaiismum, ac terram a satione atqoe araiione ammunem dimitti anno septimo jueeisset, adjonxit
D iterum : c Et enumerabis tibi septem requietionea
annoram, septem annoe seplies, et erant tibi septem hebdomades aimonm) quadraginta novem anni
et annuntiabitis tubee voce in tota terra veetra,
eeptimo menee, decimo die mensis, die propitiationie adnontiabitis tuba i n tola terra veetra. Et
eanctificabitis annuoi, qninquagesimum anntjm;et
pradicabitis remissionem in terra omnibus itthabi
lantibus in ea. Annus remissionis *. significatio noc
erit vobis, et retertetur qtitsqtie ad possesswmem
Hebr. , .
60
Levit. xxv, 1-4
857
S. CYRILLI ALElANDRINI ARCHIEP. .
868
suara, ct unuequisque ad cognationem suamrever-

temini, reraissionis significatio hoc erit vobis, annus quinquagesimus annus erit vobis . Quaenam
igitur sit ratio, cur ipsius ternequoqae remissio
iieret, quidve signiQcet remissionis anaus, erit exquirendi locos. Esse aulem po&sessionem praecipuam
Leviiis datam, mox dicetur; interiin vcro scribit
iterum in hunc modum : < Quod si quis vendiderit
domum babitabilem in urbe murata, erit redemptio
cjus,donec impleatur annus dierum, erit redempiio
ejus : quod siredempta non fuerit, douec implelus
fuerit anmis tolus, conflrmabitur domus, quae cstin
urbe babente muros, firmiter ei qui eroit eara , in
progenies suas; et non exibit in remissione. Domus
vero, quae sunt in villis quae non habent morum
* ; .
, *
.
, 3
, *
, *
* c
,
, ,
* ,
,
* ^
. ,
,
in circuitu , pro agro terra repulabuntur; redimi ^ * \ ,
eempcr potertmt hse; in rcmissione exibuol. Et \ .
Torbes Levilamm, domus 'urbium possessionis eo- , ,
ruirt, semper a Levitis redimi poterunt, et quicun\ ,
qne redemerit a Levilis, et exibit venditio eauun , \
domorum urbis posscsskm eomm in reraissione;
qnia domos urbium Levitarum bae sunt posses- *
siones eornra in medio Oliorum Israel; et' agri
, of
definiii ufbibus eorum non vendentur; quia posses- *
aio perpetua hsec eorum e s t * . >
* t
, \ ;
PALL. Ecquid sibi lex Undem in his verbis vult?
.
neque enim satts intelligo.
. " *
CYR. Actipe igitur. Si qui urbanas tedes de do*
,
minis emerint, liceat, inquit, vendiloribus rem
venditam redimere, idque ad unum 4 6 7 n n u m ; C * * W * . ? ,
ain id,non fiel, dapeo annb, emptori raU emplio *>Qb> * .
, , \, \
esto, neque liceat amplius illi negotium exbiberi
.
Sin ager sit et villa, perpetao, iuqoit, redimendi
,
, *
jus eeto, ubi venditor datuni argentum emptori pereolverit. Sin ille numerare non possit, ac propterea , &
minime recuperare, remitti pnecepit anno quinqaa- . ** gesimo, nullo pretio ab anliquo domino persolulo : , \,
lex enim ei, qui possessionem coemiaeet, longi tem<- . ^:
,
poris lucrum pro debiti persolatione compuUbat.
Sed baec in plebeiis hominibus constituit Deus: booa vero Levitica rursus excepit, et tanquam pro . ' \
prio quodam bonoris jure discrevit, cum ea semper . *
redimere jas esse voluit, et distrahi prohibuit: ,
, * t
c Pars enim, inquit, et sors illorum est.
D , \, \ .
. ' , ,
PALL. Ergone ista tantummodo lex specUmt,
, '
nihilque prorsos parere polest inqaishio, quod no }
bis utitogit?
1
CYR. Qaonam modo igitur lex adbuc spiritualis

eril ? aut qnomodo non operae preiium sit videre
quidnam esse eacrae Litterae dicant, cujus gratia ,
qtue in urbe saat, redimi non possint post annom
elapsum, contraque redimi Sefoper liceat, quae extra
nrbem, et inagris? Yerum perspici facile potestnon
magni apud Deum esse ponderis historiae rationem,
dora apiritualis sensus carsu secundo feratur, et
veritatis notae expressa admodom appareant:
L e f i t . , 8-15. J M b i d . 29-54.
K T ? . ;
, \
, ,
,
\ ; ' *
,
' ,

DE ADORATIONE 1 SPIRITU ET VERITATE. LIB. .
870
. 5 * PALL. Explica igUar qttidBam iHud eft, qood

;
lex ait.
. ', ,
CYR. Obscura quidem, Palladi, est bujus v e n d i , ,
tionis ralto, et sane arduum habet accesenm, ei vel
* maxime simplici intclligentia illam aliquis percipere
, , . v e l i t : dicam tamen, u l potero, et ut mihi ia meo , *
tem venerit. Sed mihi roganti velim, Palladi, re4* , , \ spondeas. Qui populari urbes ac regiones consue ; , verunl, ab iis quosnam capi facile nec molto eadom
, posse potas, eosue, qmi iotra muros urbesque turribos probe munitas versantur, an polius, qoi in
agris ?
. ;
PALL. Et qoem esse puUs, cui boc sil obscu .
rum? facillime scilicet capinntur qui in agris simt
apertis, nulloque marorum ambitu munitis.
. GYR. Recte sane respondes : quos praeterea pu (, \ tas melius atque bumanius degere, urbanosne ho , mines, et in legum cognitione versatoe, an in viilie
; agrestius educatos? Nonne infirmias, qui in agrig

, degont, suam saJutem tuebantur; 468 "
, intra septas muris urbes, et melius deiiberabunt, el
, \ ex legum praescripto considerabunt, quae sua? ipao , \ rum utilitali conducere videbantur, si qoando consilio ac deliberatione opus erit.
.
PALL. Yeroro est; quamvi* accidit fortasse . *
noaqnam ut yincaotor.
.
GYR. Atqoi agreetibus illis, si aut capli foerkil,
. \ , \
' aot si qaaodo ab optimo consilio aberraverint, igno * - sci potest: neque enim mnroram pnesidio ae tueri
. , , pofisum, et iis, qni in urbibus versantur, ad coo , ^ silia capienda simt pejns inslrecti; aJteros autem
non nemo accosaverit, neque injuria, ut arbitror,
, si, cam propulsassent boetem resqjoe suas rectpis , ,
xaxavtyia , sem, adversariis invadentibtjg seipsos dedideriut,*
ei sua prius igoavia victis iii dhionem boetium vene .
rint.
PALL. Recledicis.
. .
CYR. Considera igitur Judaeos quidem sanclam
. ,
illam civitatem incolentes, de qua Deus ille onmium
, \ *
, , - praepotens a i t : Et ego ero e i , dicit Dominus, mu, , \ rus ignis i n circuitu, et in gloriam ero in medio
ejus " ; praeterea legis scienlia eruditos. Ideoque
.
dicebat : Beati soraus filii Israel, qnia qnae Deo
* c ,
placent nola snnt nobis
> Annon ejosmodi ho . ' ,
^ mines adeo in tuto esse censes, ut ad eos daerao
, nnm incursus difBcillimos aditus baberet, si illi
recte vivere divinisqoe legibus oblemperare Toloia*
, ;
scnt ?
PALL. Maxime rero.
. .
CYR. At vero genlium greges cam agresliorem
. *,
, baberent animum, atque rudiorem, et pnedae expo , siti essent, nihil m i r u m , si DUUO negotio ab illo
, , depraedatore Satanacapi poterant; quippe cum esseut praesidio superno nudaii, nec moderatricem
.
legem haberent.
. ":.
PALL. Ita videtur.
. ,
CYR. Igllur Judsei, qui raunium urbem incolev e r 0
Zacbar. n . 5.
* Barucb nr, 4.
171
S. CTRtLLI ALEXANDRIN1 ARCfflEP.
baat, npernoque prstidio anetani, et mente haud , \ *Ct>agresti praediti erant, ac quid Deo placeret miniroe , , ffc^
ignorabant, cam ratione nulla, qnid ipsos deceret, , tlta habita, possessionem gibi auribuiam p r a negHgen- ,
tia abjecermt, atque ab illa eamma gpe exciderint, , * *
Toiai ex bac eua ebrietate resipaerint, u i scriptum , ,
*et, gaaeque ree recuperaverint, cam pnesena est , obofc,
anaae redempiionis, id eet adventvs nostri Salva- , " bn,
toris, pennanebunt in posterom, erantqae perpetao , *sob emptorig, id eet sab Salanae, potestale. c Ecce , , *
$. , , *!
enim, inquit, imqaitatibus veetrie venditi esiis,
et propter peccata veslra 4 6 9 dimisi.matrem ve- ,
ftram *. At vero genlium populus cum omnibus . * ^
, xtt
prsesidiie nmdatos esset, et animo esset agresti et
, \ ;
rudi, ob eamque caueam polsus el aliis in servi
Uilem datas , Deo mieerante perpetuo redimi po- ' , *,
test: resomet enim guam pogsegsionem, jam a d U - * tim
, t%
bertatem anno reiuis&ionis Tocatua, cum onmcm
terramm orbem ex deemonoiD tyrannide Cbristi , '
relaiavit, atque ex peccati iaqueis eisolvii, et fide , ;
jokifloavit, et Spiritu aaneiificavit, chirographo, , \ ,
qood erai adversun nos, per suam crucem deslra- , IBUp ovropy
cto . Levitioas vero peeeestkxies alieaandi yns non * ,
est: servatur enim gtabiliter lanclorum posseesio, * ^,
irmaque spe nitantar. Ilaque de Haria iila ma- \ . i * * f
liero discendi cupidissiraa dixit cerie GhriaUn, eam ,
optimam psrieBi elegisee, qwe natBqmam ab ea es- ,
-aet aofercBda "..VenimUaien, etexigui, el magKi . \ .
\
sacerdoiiit, etpopali, denique, v t exo verbo dicam,
ooiniitm redemptfo, et spei flnniias i n Cbrieto ,
B
PALL. Alienabit igitnr suam peasesstenem Israel,

cum redemptkxais annam non coanoverit : gentee
vicissim sae spei compotes enuit, et per Cbriilum
nalarc bonorum recoperatio fiet.
CYR. Ila prorsas censeo, ac veritaii bujus meae
oratioais subscribet ille omBium l)eu8, qui boc
idem alia quoque ralione signiikat per Ezecbielia
vocem i n illa dimensione domus *. c ikec dioit Dominufl, 8f dederit princeps donnm uni ex filiis suie
ex baereditate sua, illud filiorum ejus erit. Quod si
dederit donura ex haereditate gua oni ex pueris suis,
erit ejus usque ad annum remis6ionis, et regiituet
principi, praelerquam ba>redilas filiorum cjus illius
rit. E l non accipiel princeps ex haBreditate populi
gui, u i vi extrudal illos cx possesstone sua; et ab
haeredilate sua baereditalem dabil filiis suis, ne
dispergalur populus meus unusquisque a posseseione sua . i Num tibi perspicuuro boc decretum,
et simpJex videtur bistoriae sensus ?
< e
PALL. Minime vero, eumquc libentissime de te

cognoscerem.
CYR. Principem, Palladi, summum sacerdotem
vocat, qui, ut subjeciis populis dux esset, eleclus
est. Ergo, quoniam sanctis rerura 4 7 0 sacrarum
M
Isa. L , 1. Col. , 12,13.
Luc. x, 40-43.
. h
, *
' ,
\ ^
.
. *
, vjrA? \ , ^^-,
* < * **
,
,
,
. ,
D ^ , .
\ ;
; , ,
, . *?
, \
;
. * ' f ^ i c r A .
. , ,
, .
\ ^
Ezech. , 16-18.
W4
DB ADORATIONE SPIRITU VERJTATE. L I B . .
873
, adminislrie necessaria; alque extmiae possessionef}

allribata? sunt, easque illis perpetuo servari, et
\ alienari non posse conslituit, necessario UloA si . . ,
gnificat. Nam si contigerit, inquit, aliqnem e i prin. ,
, - cipibns, id est e sacerdotibus, noonulla sois liberis quse ad suam possessionem periineant, disiri , , ,
baere, ratum esto, inquit, quod datum est, neqpq
.
aiienari ab accipiente possit: neque emm illa h a , * .
reditas ad alienigenam aliquem transit, sed a sa \ \ , , \,
cerdotibus ad sacerdotes. Sin aKcui servo dome ,
slico largkus fuerit, possidebit, inquil, qui accepit,
, , .
non perpetuo : ad principem eniin omidno remis^
*
sioms anno ejus possessio revertetur. Sed praecipit
, , ,
insuper ut sacerdos alienarum possessionum cjjpi ,
ditatem abjiciat, id enim est, ut opinor, Non aicfcf . *
B piet princeps ex haeredilate populi sui. Salisne haec
^ ? ;
exposilio tibi videtor ad ejas rei explanalionem?
PALL. Sane salis.
. .

CR. Jam ergo ad sptrilualem inquisitionem per , ) - gat oratio; nam figurae sunt quae in lege traduatur,
.
ei verilatis quaedam informalio in aliis umbrie i m pressa est.
PALL. Vera dieis.
GR. Igitar haereditaies eae Urmae snni et stabiles, q u a parenlibus ad Kberos venioni; ese rursus^mittuntur, et retrorsum redeunt, quae a domlnis ad eervos; i d enira sacre Lilterae dicuat.
PALL. loteUigo.
YR. Nobis autem, qui fide jastiflcati sumos,
iinua est princeps Gbrislus, qui pbssessioncm illam
Dei ac Patris propriam haSet. Ideoque dicebat,
eom ad eum orandi figura yerba convertisset;
c Omnia mea tua suni, et tua uiea, et glorificatus
8um in eis *. Psallit etiam quodam loco Ule d i vinus Cantor, eum, com ascindissei in altum, captivam daxisse capUviiatem, dedisseque dona hominibus '? aiios eitim posuit in Ecclesia, prtmam
quidem apostolos, aecundo prophetas, tertio docttn
res ; et alii quidem datus eat scrmo sapientiae,
alii autem sermo scientise , et quae bis affinia sunt,
et, 14 $eipel dicam, euie bonis animas se diligent i t m explci. Firma igitur ac stabilis roanct sacro^
rnoi mimstris, ac liberis douatarum rerum posseil
sio; qui vero servilem spiritum babent, id esi, Israe-
. .
. ,
61 ,
, *
.
\..
. & fv
, , ,
. ,
,
, , ,
. .
, ,
^,
, ,
, ,
, , \
.
.

.
, ' , ,
5 1
1v
.
\
,
*.,...*
, * ,
.
&,
. <
> , c ,
,
* . > "
,
, ,
, ,
. " -
J o a j i . x v u , 40. " Psal. w v n , 19. J* I Gor. xn,

PATBOL. G R . L X V m .
-
Utae, cum fidem liberam non recipiant, 471

sed
gob jogo adhuc nefarii exsecrabilisque peccati jaceant, ab iis alienaiur adimiiurqoe gratla illa per
Moysen dala, i d est, Ula in lege cognitio quae velut
paedagogus ad veriutem duceret, et sors, alqoe baereditas iie protsua e r i i cum sanctis nulla, neque
pars aJiqua cum Christo : c Ei enim, qui habet,
dabitur, > inquit, 1 et abundabit; ab eo autem qui
non habet, etiaro quod videtor babere, anferetur
ab eo " . 1 Esse autem exbaeredatum Israel, quod
fidem mlnime receperit, neque Hbertatis dignilaie
aii ornaius, indicavit Salvator, cam bujus legis, ut
ego interpretor, yim ac scnsum in medium proferreu
" ibid. 8.
" Mattb. x n i , 12.

2
*75
Si C 1 R I L U ALEXAVDRKl A I O B E P .
Sic
dixil i o e i obwaptrare *Utatra*t ', i i ^ Ipiv Er. , ^
Am*>o, d x obis, qwa >n*iu>qei b c i l p t t , & jsx-a^
ralu, ten-M
ptfvrali : v n u s A u t ^ m noe B U -
tutl m 4om% i* attenmm : fclius oiaiKrt *a 3.

S* erjr* vo* Fiiios liberaferii, loae iere lilrfri eriUs \ Vide iuqoe Uberonua tfe*, haeirUiUiê
cooetqoi; DOO eorxm qui jogo senitaiis opprts*i
suni : i l i i e n i s u t , qrti wamaA im CWMRO,
tenri, toquit.
PALL. EkgafiiiiAine dietari est.
CYR. I eo vero qood lex adjonxil: c Noo aectpiet princeps ex luerediUte popoJi u i , ui rcUaqaal
fiJiis t u i f t . ejosmodi qakJpiaai insiaaal, p u qoam Cbri&Unn (w eniei motler esl priocep*) cuiqoaoi taoctilkalonun t o r t t n i , qtue mioiate illis
ronfpoiat, dUtnbolnraai. Qoid enim? noa alia
quasi para, ct teredilas alia iis convenii qui v i t ftoara Deo miuiroe lotam addixeninl; alia m r twe, el ea qoidetn e&inia, seJeclis illis hominibos
qai ad iiioimoai inCbrUio spleadoreni perreneranl?
PALL. Qois neget?
c i ^ , * > * , -
v.x:a
*: ; *
. ^
* &* z i r ^ a .
* xp&sc, xal
; juki
- &V/*i y oi b ,
\ *, .
\. \1- .
. *** ^ , < > & ^
^ 1 ijfc
CTI ; ,
, , *
, \ ,*, *
t e
* . , \ | * 3 >
', XJX x l f ,
4kw/%
^ &
& xa>. 1 >
6 ;
. ;
. , *
CYR. Torpe igitor c*i saoctis viris, ea pelerea
Chrislo velle quae iis convenitint qui in saecolo , ,^
ver&aalur, el genut coloal noo oeud ex parle ?<
, ^
&anciificatom : peiendamqoe poiias est camaJe ni
bil, led divina omnia alqoe spiriioalia. Sic ipae ^
qaoqne SaWalor fanctit apostolis precari imperavit, * xfeassi^
, ^
atqoe orationero ad fonnam sancfis decenUssunam
. , ^ . ^
effinxil : t Ita, inquient, t vos orate : Pater noter, qui es in coelis, sanclificetur nomen tuum;ad- Q f ; ojar^; r>
Teniat regnnm ttnim,fiat volontas tua; sicut in CCBIO ^

~
' >
1
6 , - & & ^
el in terra. Panem nostnim quotidianam da nobis
bodie, et diraitte nobis debiu nostra, sicut ei nos ^pft )>,
,
;^
di-nitlimu dcbitoribas uostris, 472
^
r
^
> fc*
ducas in lenlalionem, sed libera nos a maJo
'
Igilur indecore petenlibus ea qua prtnceps minime 7<?6, ijpi; W "
^^ i ^r/J.Ur^t <.
tribuit, dicetur a nobis : Pctitis, el non accipitis,
, * ^.'
eo quod male petalis
> Vere autem ab eo dictum
,
. *Or<Uir. i
esse qui Deum bis verbis alloquebatur : < Quia to
reddes unicuique juxta opera s t i a " , lex iterum , l U m a > #
, >
indicat, dicens: < Hac de causa non accipiet princcps ex haereditate popali sui, ut basredes instiluat , < W*C ^ Pj
^
filios 8U08, D , inquit, diapergatur popuhis raens ,
,
vW^
awu
umisquisque ab baereditate sua
Est enim cui4
e l
5 0 J
MI
que a Deo sua quasi posseesio parata, parsque pro D

' W ^ r t 5
~
, 2>
rerum ge&tarum ratione respondens. Aut fortasse
idicit alienura valde essc a suo statu dimoveri san- , \ {^
clos viros, el ca expetere quse i i babeant; qui raun- \ . ! *>,
dana sapiunt, tcmporalia aatem h c sunt, et car- x*^ ****
, ol ooww^*
nalia, el umbrarum instar pratereuntia.
, ^ ^
.
PALL. Iia se rcs babet.
. .
CYR. Propric igilur possessioncs, atque eliam
. , ^
urbes ab aliis cvcmplae sacris ministris a Dco tan - ^
quam praemia tribuUe sunt, omnibus lanicn qunsi
, ^*
conimunem dcfinit unain illam, cl omnium sermone
\ - ^
Joan. vni, Si-56.
Ezecb. XLVI, 18.
Mattb. , 9-13.
Jac. iv, 3.
J e r e r a . xrr. 4
Ezecb. XLVI, 18.
7 7
7 8
DE ADORATIONE IN SPIRITU VERITATE. L I B . XIII.
87^
ikj c celebratam Jerusalem; sic enim ait in Deuterot.o;

-. , mio : Si advcneril Leviles ex una urbiiim vestra?
rum ex omnibus filiis Israel, bi ipse inpotii, uf.
/ ,
' desiderat aniroa ejus, in iocara quem elegerii Dominus Deos twjs, et minislraverit nomini Dowinj
_ r i ,
Dei sui, sicut omnes fratres ejue Levitae, qoi aslant
' , ibi coram Domino, partem partitam edet, pra*tec
, venditionem ejus, q u est secnndoin familiam **.
>| . ^ Nam, qaia unios Dei sunt nbique sacerdotes, con \ - jungi eos oportet qui ad hoc nwmis provectj, et
\ . divino suffragio electi sunt. idipsum boc quoque
* , \ tempore in Ecclesiis serratur, et huie legi bonos a
yoe; * - nobis impenditur ; qoamvis enkn cuiqiie ad saeer' , - dotium eJecto sua sit eivitas atque possessio, sbanul
tamen ad sacrificium celebrandam assumitur, Uoet
,
ex una ad alteram pergat urbem regionemve tor93 , ,
" , \ - tasse, et una cum sacerdotibus vescitar, et cbarlr
tatis legibus bonoratur. Sed irahi rursus ea lex
- &^' \ , ,
> . - mysticum quiddam, irt ego iMerpretor, significarc
" videtur : innumerabUes quippe swit per universuiq
- orbem terrarum regiones, atqoe urbes, i n quibqs
sanct* Deoqoe cbarae animae cultum eidem exhi
. ' ^ , ,
* Evangelii
, bent, dum legitirae vWuni, 473
, , , praescripto conversantur, etque quodammodo sacri, , , , * ficia in odorem suavitatis, itimiruni spirilualis, ofife , runt, fidem, cbarilatem, patienliam, mansuetudi* : * nem, benigniuiem i n pauperes : c Talibus eniwi
bostiis prpmeretur Deus, ut Scriplurae tradunt
, , Sed hi prorsus omnes lanquam ad iroam omoui
e t
&, ,
,
,
, * , * c , ,
, , \
, 5>
.
. * c
.
, \
/ovt ;
c , , , , ,
. >
^
. " .

, ;
& ~ . " , \ * ,
: , , /' . ^ , ,
* $ , , \ \
. -
, \ \ '
D e u t . xvin, 6-8.
Hebr. , 16.
q u e matcem conveniuni, ad illam ccelestem Jorusalera, ilkra primogenhorum Eoclesiam, illam

ûperam ct pratclaram -urbem ,verumque tabêrnacolum, quod fixit Deus, et pon homo; ibi purius
sacrificabimus, cum peccatum a nobis omni <ex
parte ademplum erii, sublalusque leo el drapo,
basiliscus et aspte: Erit enim i b i , > inquit, via,
munda, et via sancta vocabitur; neque Uwenietur
ibi leo, neque ulla mala bestia eo ascendel *. \
Partilam ibi partem con?edemus, cum scriptum s i t ;
c Fructus laborum luorum comedes * . An vero
njinus pro pujusque laborum ralione illa bonorum
praerniorumque persobitio fiet, etiamsi copiosiorp
mensura fiel Domini nostri muniflcenlia ? c Mexeuram enim bonam, confertara, supereffluentero,
coagilatam dabo in sinum vestrura . J
PALL. Est quidem a te recte dictum. Illud vero
mibi explices velim : nonne licebat Levilis in suis
urbibus villisque manenlibus sacriQcare
CYR. Minime vero: unura quippe tabernaculum
erat, unumque altare, in quo vjciimae omnes immolabantur, iroum quoque Hierosolymis templum a
Salomone constrnctum, quod veteris illius tabernaculi imagtnem referebat. Lex quoque prorsu^
interdicit ne cui liceat extra tabemaculum sacrificare; quique hoc fe^jssent, exterminationis multa
eralconslituta, et extremum supplicium imminebat; sic
plane d i x i t : Si vero quispiam bcPsal. cxxvn, 2.
Hebr. xn, 22, 23. | s a . xxxv, 8,
8 1
i k
871
molaverit ovem aat bovem in caslris, el ad oetium ,

Ubernaculi non adduxeril, exterminabitar anima . * "
illa de populo RUO *. Porro necesftarium omnino ' ,
fuisee eo tempore ut, quicunque sacriAcare veltent, aoixvthfoi
templum ipsamque sanctam civitatem adirenil, et , \ ,
ibi legitime sacra perficcrent, eaque, qui geaus e% ( ,
Levi ducebant, offerrent, licet plane de ipso Deo **
audire, qui aperte ail iu Deuteronomio: t Non po* c
teris edere in urbibus luis decimam frumenti tui, - , ,
et vini t u i , 474
primogenila boum
, , \
luorum, et ovium tuarum, et omnia vola qiiae TO~ , \ , ivfj,
verilie, et spoiitanea veslra, el primilias roaiiuam
, \
vcslrarum; sed Unttim iu conspcctu Dumini Dei tui
, *
coraedes in loco quem eligerit sibi Dominus Deus 0 w
tuus, l u , et filii tui, et filia, et servus tuus, et an, \ , , 0
c t
0 , e i
l u i
ciila tua, el Levttes, et proeelytus qui est in urbibas tuis, et laetaberis coram Domino Deo tuo in
oranibut ad qaae extenderis manum tuaro. Cave
tibi ne derelinquas LeviUm omni tempore quo
vixerit super terram " . Neque eniin adiri ad Deuin
poteet, neque accepta esse victima sine Leviia;
bunienim roedialores intcrjecti, ac mediatorem i l lumDeiel bominum, id eat Cbristum, imitanlur.
Esse etiam unam Ecclesiara, unamque Cbristi mini6ierium,nequelegitimom eeee sacrificium, imo vero
rejici, et minime placere Deo, nisi in ecclesia fiat,
perspicue lex ostendit, edicens ne extra sanctum
tabernaculum sacra fiant. Quanta fuerit aulem in
ejusmodi rerum observalione diligentia, binc quoque disces; neque enim parum credibile erat, Q
quinimo etiam verum, innumeras per totam Ju
daeam urbes roagnis intervallis ab urbe Hierosolyma distare. Atqui roolestum el grave erat, qui
sacrificare vellent, eos primilias frumenti, olei,
vml tanto llineris spalio perfcrre, ac fortasse nonnallos etiam retardabat manibtis toleratus labor:
at contra turpe erat, atque adeo absurdissimum,
qnod iis qui longius aberaut, grave id negotium
esset, Dec facile conAci posset, ob eam causam
violari pulchritudinem verilatis, Israelitis sacrificia
in sancto tabernacillo non offerentibus. 1 igitur
oinntbus, quae intercedebant, impedimentis opporlune sublalis, lex etiam quae bac de re conslituta
erat, ad legislatoris voluntatem perfici posset, sua
institutione docuit Moyses, et divinam voluntalem ^
interpretatur in Dcuteronomio, dicens: Decimara
dcciroabiscxomni provenlu scminis tui, proventum
agri tui per singidos annos, et comedes Hlum corara
DominoDeo tuo, ialoeoquera elegerilDominus Deus
tuos, utinvoceturnomenejus; eo feres decunas fruinenlitui,et 475^ tui,et primogenSta boumluorum, et ovium tuarum, ut discas timere Dominum
Deum tuum oranibus diebus. Quod si longe fueril
a te via, el non possis offerre ea, qula longe abesl
a te locus ille quem elegerit Dominus Deus luus
ut invocetur nomen ejus ibi, qui benedicct tibi
Levit. xvii, 8,9.
'
, \ , , xaU
, \ |
,
* *
C3
. , ;^
* ,
, '
. " , *
, ,
, ?.
, *!
,
. " ;, cfej
. Hv ,
\ , *

.
(1) \ ,
, \ /w ,
; ' *
, ,
, ^, *
, bm , *
,
. w
^
\ * ^
T
^ , ,
*

, tvtfv ' , \ Kv>fri*
*;*
, ,
, , **
, \ , ts\
, $
.
, \ |
" Deut. xn, 17-19.
( 1 ) Agellius inlcrpres monot sc lcgissc.
DE ADOKATIONE IN St-HUTti ET VERITATE: LIB. 1.

Dominus Deus taus: vendes ea argenlo, et suioes
,. :, argenlum manibus tuis, et perges ad locum queni
, elegerit Dominus Deus tuus ut invocetur ibi no, , men ejus. Et dabU argenlum in quacuqque re qoam
^ desiderat anima tua, in bobas, vel ovibus, in vino,
, , vel sicera, vel qoacnnque re quam desiderat ani->
%\ ma toa; el vesceris ibi coram Domino Deo tuo, et
, , * laelaberis tu, el domae tua, et Levita qu! est in ur , bibus luis, quia non est ei pars, neque sors te, , cum . Yides qua solertia lex ardua complanet,
, \ ol aspera pervia faciat, ac difficillima faciJia red , dat? idque, ut opinor, Ulud est, quod propheta
. $ , - d i x i t : c Yia piorum recta facta est, et paratus cal , \ l i s p i o r u m " . Illud autem observes velim, ubique
, \ ac necessario Levitam assumi; qiia in re aperte no ; , , \, - bi* indicat nunquaoi faturum u l ille omnium Deus
* ' , bostiam accipiat profanis manibus, ac dissenlienle
. >
lege oblalam.
, - ,
& , \ ^ .
. .
PALL. Perpetuo igitur Levitico generi honos habetur.
. , -
CYR. Ilaest oinniiio, Palladi; est enim sacerdoa
, Cbrisli figura, expressaque forma: ille enim Em , , manuel appellalus est medialor Dei et hoininum,
\ apostolus etiam, et pontifex confessionis nostrae se, ' , cundum Scripluras . qui non per sanguinem b i r " corura el vitulorum, sed per proprium sanguinem
, . - ialroivil in Sancta sanctorum semel, aierna re - G deiuptione inveaia;oi twa oblaUone consummavit
, . " , , \ in aetemum sanclificatos, ut Scriplurse tradunt".
* , Vide eliam, si pktcet, altera qiioque ratioue Cbristi
^ gloria ornari eacerdotem: nam, cum ille disertis
* - verbis clamet et dicat: c Neque ealm Pater judi6> , cat quemqaain; sed judiciuin omne dediiFilio, v t
omues honorentFilium, eicut honorant Patrem ',
, * >
' * c \ alque sancli cujusdam voce d i c a l : l l n u s est legia quod i n sacris Litieris habe , , lalor et judex
\, c l u r : cumque sanclus quoque David concinal:
t Quia D e u s j o d e x c s t ; bujus.muneris amptissi . ,
, mam 476 dignitalein iis qui e aacro genere orti
- essent, attribuens legislalor, ad. bunc modum lo , quilur in Deoterooomio :Quod.sitnipossibile fuerit
tibi verbum injudicio intersanguinemelsanguineni
, ,
M
"
*>
"
, et mterjudicium et judicium, et inier laclum e t U

, , ctum,et inter coatroversiaiii e l controversiain,verba
, \ judicii in urbibus vestris,et surgens ascendes ad lo cum quem etegerit Domiuue Deus tuus u i invoce , - lur nomen ejus i b i , et venies ad sacerdoles Leviias,
, et ad judicem qui fueril in diebus illis, et exqui rentes annuntiabunl tibi judicium, et facies juxla
, vcrbum quod annuntiaverint t i b i , ex loco quem
. \ elegcril Dominus Deus tuus. Et observabis at facias
, . oiunia quse constilula fuerint t i b i ; juxta legem
el secundum judicium qood anuuntiaverint libi
, \ facies; non declinabis a verbo ipsorum quodcuu Dcut. , m-vi.
,23.
J a c . , 12.
M
Isa. xxvi, 7.
M
Psal. XLIX, 6.
MTim u
5; Hcbr. , 1.
Hebr. ix, 12,15.
fl
* Joan. T,
(J85
S. C t R l L L l A L E l A N D R I M ARCHIEP.
tjoe dixeriat tibi, oeqae ad dexteraa, neque ad

iinistram. Et bomo qukanque fecerii superbia, *
ut non oblemperet sacerdoli qoi assistil ut mioi- , ; odstret i n nomine Dei Uii, vel j u d k i fuerii i n
>, \ , ^
diebut UIU, ei morielur bomo ille, el aufere* ma- ". *
UMD ex Israel. Et omnia populu audieii* limebii, , \ oix . > **el non impie aget amplius \ Vides legem aperte ohin
Iroperare iis qui qnocunque nomine aliqueni ac- , tutntuaare velint, ul jodiceio atqoe coguilorem faciani . ' w ^ r
sacerdolern. Sed observabie valde ut facias juxta aou &
omnia quae consiilula fucrinl t i b i : c Labia nam- ,
que sacerdoiis cuslodicut judiciam, et legcni re- ,
qnirent de oreejus, > utpropbela loquitur
neqae , S
tnipi ille leges eonstituil, sed potius quod Jegisla *;
lor decrevii incorrople inlerpretaodo, ad reclam
, \ ?viam perducit; cumque joftlitiae sit optimus arbi , ' *
ter, de uoaquaque re judiciiim eubiilissime ponde ^ W
t*at, ob eamque causam immanitalis el superbise , XOVTWV
Criraen illis adjuiiclum est, qui ei obtemperare , * ,
coniempserint, el i n eos exlreroum suppliciura, . ,
mors neuipe, constiluiiur. Morietur enim, inquit, * t
quisquis conlempseril sacerdotem qui assislit ut . &
rotDtsiret in nomine Dei. Magnum igitur eel el ,
adnirabile revera munus, Deo asststere ac m i - . *;
ftiairare? quisqtfis vere Dei minisleriom conlem- , ff&s*
pserlt, vindicue itque supplicio eubjicietur; el qni , ^
divinam hane dignilatem despexerit, acerbissiroas \
feua? despicieniiae poenat luet. lnvtniemus aotem >
ips qdbque Domino nostro Jesu Christo legis bujus
obscrvanliam cerae faisse: 477
^ Ju o i
daeroniia popoloa allocntus: c Stfper catbedram * , &
Moysi sederunt Scribae et Pharisaei: omnia ergo, . Mrfik **
q u dixerint vobis facke, aecunduni vero opera ,
torum noMie facere . Nemo igitur judicel sa- , \ ^ '
terdotem, eliamsi remiseus videator, ac segnis sit , >. ad Titam ex legis praescripto duceiidam, sed polius,
. * * ) w
illo legem interpreiante, obedientiam afferat. Nam
, . vitiosus es( in iis quae ex proprio ipsius arbitrio
.
proficiscunlur; sed q u Dei sunt, interpretatur. Non sunl ergo divina conlcmncnda p w ^
quae sunl hominis propria.
PALL. Minime vero.
. *
_ .
. ; *
CTR. Praeclarara vero alque insignem esse sa , * ^*'
terdotii dignilalem, ex eo quoque disces quod no~
, \
bile atque conspicuum i n primis habct initiura,
atque etiara finera: neque enim obscurus esse po- ).. UpwflW
test, cum quispiam ad sacerdotium provehitur, , ,
aut eum a Deo vocalur ad superas illas coelesles- \ , \
'
qne mansiones, et alteri sacerdotium rclinquii. . \ ,
Itaque Chrislus iis* qui in gentibus, alque etiam *,
Israeliiis evangelicam praedicalionem litarent, dixit **
prorsus illustres eos esse tuturos, conspicuamque , \ ^
gloriara assecuturos: Nemo quippc lucernam ac- . ,
cendit, et Sn abscoodito ponit, at neque sub sca- , ' ,, bello, inquit,* scu sub modio, sed euper candela- , ' , *
, **
bVum; ut omnes, qui ingrediuntur, lumen v i
\ \ ^
d e a n t - * . Id vero ila esse, nempe Dei ministrum
,
conspicuaro adrairabilemquc gloriam habilurum,
9XC
1>
V i
,T
" D e u t . , 8-13.
'
Malach. , 7.
>
Malth.
2. " Luc. , 53.
DE ADORATIONE SPIRITU feT VEHITATE. LIB. XIV.

886
t ' , persuadeat etiam beatus Isaias clamans : Super
.
roonlem excelsum ascende, tu qui evangelizas
Sion . >
PALL. Haec quidem ila esse, cufque perspicuum
estw Sedexpone, quaeso, quonam modo hujasquoque rei figura sacris Lilleris adombrala* sit.
1
CYR.Atquiestin promptu, Palladi, etquidem sine
ullo negotio, id tanquam rudioribus adbuc flguris
depicium inlueri: sic enim dixit Deus in Nomeris
Moysi beaussimo: tAccipe Aaron, et Eleazar filium ejus, et perdnc eos in montem Or coram n i versa congregatione, et exue Aaron stola sua, et
ea indue Elcazar fllium ejns, et Aaron additus moriatur i b i . Et fecit Moyses sicut pr&ceperat ei Dominus, et perduxit eos in montem Or coram uni, "Qp versa congregatione, et exait Aaron veslibns suis,
, \ et induit 4 7 8
Eleazar filium ejus: et mortuus
, est Aaron in vertice nionlis *. > Advertis igitur
, \ queraadmodum in montem perducilnr Aaron mox
. - obiturus atque defunctarus, et ilem eju* fllius
,
Eleazar sacerdotio successurus? Significat auleui
, ' , ; mons conspicuum sublimemque gradum, et gloriae
'
clarilatem. Jure igitur de quocunque ad sacerdo, . tium assumpto diclum illad s i t : c Non potesi ci xpoc - c vitas abscondi supra raonlem posita .
. >
. * ,
. * , \
.
. , , \ ^ ,
,
(* <
, \
\ , \
, ,
.
e i i j
" lsa. , 9.
Num. , 25-29.
' MaUb. , 1 4 .
D E ADORATIONE C U L T U
S P I R I T U
V E R 1 T A T E
LIBER QUARTUS DEC1MUS.
*Or
ir ,
C 479 * 9
"ctetia eotunt, puro* atque
xal
r i j r
peccati labe ablutot esse oportere, atque ila coram
,
Deo u tittere potu.

.
* 5 *\
\
(., \ . -
ui
e < H r e
De tabernaculo igitur ac sacerdotibus Leviticoquo

minislerio salis mibi eane dixisse ac subtiliter coftsidcrassc videor. Dccet autem eos quam maxirae
887
tfl
qui recte vivfere sludent, el Cbristianae conversa- '

lionis summum decorem veluti coronam quamdam
, \
suis capilibue imponere, alacriter sese mutuo co , j
bortari, dicentes : c Yenite et ascendamus ad mon- , iem Dei, et ad domum Dei Jacob, et annunliabit * t ,
nobis viana. suam, et ambulabimus i n tpsa :
, \ olxov ,
480
aliqui, adeo praedara atque iitilt voce
, iv
percepta, propemodutn cxsultent, dieentes : Laeta- * tus sum in iis qui dixerunt m i h i : domum Do , inini ibiraus \ Properantibus igitur ad domum

Dei, Palladi, quidnam est proposilum, quoveeorum
* . * , 6
ajiimus spectat? et quid efficere cupienles, ad sa- , ,
fcrunl divinumque tabernaculum pergunl ?

,
;
. \ , ,
PALL. Istud vero, Cyrille, minime obscuratto :
acripium est enim : c Adorate Dominuru in aula * ,
sancta e$us".t : Tollite hostias,et introite im , * c ,-,
. *
atria ejus . *
. *
CYR. U l igitur offerant pro seip&is hosiias, n i mirum spirttuaies, et per epiritualem adoralionera , , \
,
ad Dcum accedant, ideo nonnulli ingrediuntur i n

domum Dei, et in atria ejus?
.
PALL. Ita censeo.
. .
CYR. Quid ergo ? ûtandumnb fest, qui adire ve.
linc, cos temere irruere debere, nondkim peccati , ,
macdlis ablutis, nondum detestabUibns vltiis abje- , , oV
ctis, nondum abrasis qubdaramodo sordlbus carna- ^, oU'blie cupidiUrtis, s6d animum vitiorura notis inustum
,
et rugine cor infectum habentes? Minime vero
; |1 , fysed potius Chrigtiano splendore decoratos, et v i r - ,
tutis Deo gratissimfe multiformi pulcbriludtne ful- .
jentes.
.
PALL. Sane quidem : censeo uamque ixm conxpecturii Domini esse veniendum, omnibus maculis , -
.
hostrarum cogilationum prius abstersis.
. , \ , i a \
CYR. Recte pulas ; id ebim et odiosum homiiiera qai iis vitiis laborat, efficit, et dignum qui re- \ ^ \%
jiciatiir, et cdetu sanclorum excludit. Quod cum . 0 >
bptime animadverleret beatus Paulus scribit, : \ * >
c Auferte maluin a vobis ipsis . i Neque vero id . \
cx inbumanis ferisque moribus profectum puto, , i U i
sed sapientis fuisse caulionis inventum : c Modi- . , 9V
*cUni enlm fermentum, inquit, tolam massam D
. \
corrumpit . Hoc idem rursus lex sacra per aeni- .
gma nobis addmbravit. Scriptum est quippe in Nu- \ ;
m e r i s : Et locutusest Dorainus ad Moysen, dicens: , *1
Loqoere ad filios Ierael, etemitlant e castris omneiu \
leprosom et omnem qui fluxum seimnis patitur, et \ ^ ,
omnem immiinduin in anima; a masculo usque ad fe- \ , , kinam,eroiuite exlracastra, et non polluent castra , \ sua, in quibus ego versor in illis. Et fecerunt sic filii
\ \ , ' cx
f s r a e i > Nonne igitur verissime dici potest gravem

^s^c Viiroium, ac difficile perferri posse sarcinam
legis? 4 3 1 InteJligis enim ut involantariis mor- ; **
bi poenam constitueril : quamvis miscrandi potius ' ^^ t ,
1
* Isa. , 3. *fsal. cxxi, I . Psal. xcv, 0. lbid. I Cor. , 13.
ibid. .
Num. r , i - 4 .
39
DE ADORATIONE SPIR

'
\ , \ , \ ~
,
;
. , *
.

t)v, \
. , \
, \
\ , ^ , *
. \
, ,
* \ ,
, ,
;
.

, ,

. , , .
,
, , , c ,
, , > *
,
. > yoPfva* , ;
. \
, , \
,
, , . ,
,
. \ , , . ' ,
,
$ ' vsvo - \ ,
, *
.
.
(
. \ .
. * , ,
,
.
, ^ * , ,
, , , , . ,
Nuro. , U - 1 3 . " Galat. , 19, 20.
U VERITATE. L I B . XIV.
8
esaent qui ejusmodi calamitatibus feherentur :
quid eniro causae fuit, dubiuverit fortasse, nec abs
re, quispiam, cur domo excluderet atque rejiceret
leprosum, eumque prseierea qui seminis fluxu Jaboraret, et immundum in anima t
PALL. Equidem nequeo intelligere. Sed id tu
fortasse explicabis.
CYR. Arbitror igitur concrelas corporeasque res
haud maximae curte Deo fuisse, cum divinum nobis
spiritualemque cullom prescriberet. Nara quas
praeter legem fiunt, et queecunque ab eo quod deceat egredi videnlur, ea censiierim supplicio esse
pcen&que obnoxia : corporeus vero morbus nulla
ratione legibus adversatur; ideoque etiam a crimine
longissirae aberit, neque a quoquam ulla ex parie
accusari p o t e r i l : quid enim ? non cuivis liquet,
aegroiare quidem sponte neminem, sed omnes bonaoi valeludinein rem exoptatissiinain putaret
PALL. Yerum est.
CYR. Ergo eliamsi nonnibii indecorom continere
videantur historiae verba, nibil tamen eril quod
oftendat, si spirituolhi rectead legtslatoris voluniatem atque sententiaui dirigantur. Lepra igitur est
morbus qao caro emoritur, isque oiorbus ln&xime
membra depascitur. Itaque beatus Moyses, cum
ipeius soror Maria lepra esset infecta, timore perterrilus, et perculsus animo, rogabat, dicens : t Deus,
obsecro te, sana illam; > ait e n i m : c Ne fiat sicul
abortivum, qaod egredilur ex vulva matris, et devoret dimidium caroiam q u a ' . > Seminis vero fluxus
qaale malum sit* quid attinet dicere? Neino enim
ignorat. Sed quod nonnalli immundi sltit i n anima,
id ejusmodi quiddam sigmflcat: morturmi contingere, et ad cadaver propius accedere, iramumditiau
loco apud veteres ex lege babebatur; i n qtio morlalitatem rexn esse Oeo deiestabHem, qei oromia v i vificare potest, lex indicabat. Quinetiam alia quoque ratione eam rem ad mentis animiqoe interitura
tanquam in rudiore -fignra signiflcandum accipieb a t : mortous autem e l exstinctus est ammos cui
peccala placent, et qui omnibus preclaris vilae actionibus earel. Sed, si acciderat ut aliqui morerentur, proreas necesse erat ut propinqui et cogiiati
convenirent, et ei jusia ex more fecerenl: verum
hi quoque iramundi erant jtixta legem, 4 8 2
summo tamen *atque perpetuo iraraanditije genere :
eratenim illis quidam purgatioms modus. Habes
bisloriae explicationem ejusmodi, ot sil satia.
0 0 , 1
PALL. Sane quidem.

GYR. Agedom igitur, iHam âd spiritualem intelligentiam converiendo, dicaraus, leproso significari
nobis illura VaTiis adolcscentiae vitiis velnti
notis esttiompnncius. Ea porro sunt operacamis,
quae nobis ille Idem sapicDlissiimis vir Paulue enumeravit dicens : < Fornicatio, immonditia, idololatrta, inioiicitlae, coutenitones, irai, invidi
Ml
S CYIULLI ALE1A3DRLM ARCHIEP.
Alter vero ille Kemini* fluxu laborant, eum signifi- * , ,

A=7*TM;
caft qul eiiipcr atque iiiUnqMiraiiU*r in inquina, xai ; $-~. TJK
ne*tti* venratur, iliattique iiaturje babililatenj ad
xapimpoplay toaxamr**
virtutU laudatidttrunique acliouuni feeuiidiutero i o - .
eaftsum coneumil.
. Qutir ihtud etl quodait?
. ;
CYH. Isonguin eone esei de unhersie dioere :
. ' ^ - ^
nd uno intfi im perepicuo et evidenti, ad ea, quar \ >:
d i i i dcmoiibtfanda, ular excmplo. Qui animo sunt
, * tj^
ingeiiuo, ei, ut i u dicain, eipolito, t i lllum adjece- ^
rinl ud diuMidumdU^rendumquede veritale, nonne , ' * illam rvciorum ac verorum dogmalam venusiatem
\ xxpdbi
lanquam fructuiu non mediocritcr admirabllero as ;
wquwuur?
PALL. Sencquidfm...
.
CYR. Atqul neque in eo ttudio sunl, neque id . ,
$ , **
egcre ruranl, sed animum potius ab ulHi rectaquo
Vla detorquent, atque impiorum dogmatnm palro- , \ >,
num oonsliluunt, aut mundanae malitiae admini, ^,
itruiu reddunt, ii doli atque faHacia illutn paronleai
,'
eflkiunt, ipsamque nalune habilitalfm ad virtutem
\ ,
in tvbus inutilibue perdunt, imagintmque nobit
i l l i u i wminlflul depingunt, atque in suis moribos ^ ,
^/ IvlKr^yWoiicndunt animi languorf m corporali morbo esse
.
peraimilem.
PALL. Recle dicis.
. .
CYR. Poeiremo, qui Impurus esi in aniraa, ebm
.
omnino designat, qui alicn moruHlatia particeps
{%
factus et, et aliorum criminibas pne Ignavia inflci\ ^ lur, quom bcatus quoque Davld alloquitur : t Sl vt, \
debas furem, eurrebas cam co, 4 cum addlterit
, , aoj
porlionem tuam ponebas
Ut enim ea facere
. > |
qiire nefaa cst anitnam ac mtntem heditet i n t t r i m i t ,
\ , ^ ^
aic ils, qul ea faciunt, eonsenlire : oorum vero, qui
, \>, *
ipai faclunt, pectati socius cst qui in tadcm ^st
*
voluntatc ; nequeenim tsexper&esl ullo modo culpa?.
. *,
liaque Paulus : Teipsuw, > i n q u i l , t castum eu \ t ,
stoi1i neque commuuic^s peccatis alienis ' ; 4 8 3
\ *****
taoc, ui opitior, est in mortuo spiritualtter InquhiarL
, \ . ".
PAl.L. liavidetur.
. - **
CYR, Recle igittir de eongregatione disced^re
^ ,
Jussit leprosum, ei semininuum , et impurum ia
\ , **
anima, neque sanctorum cboris tnseri perinisil eos
ooat
quorum impuritas segrepoterat ablui : c Qu* enim
SitcieUR luci ad lcnebras? vel qu& pars, inquil, D ; c \
\ ; .
fideli cum inbdeH ? >
. ,
PALL. Periculosmn est igitur illoiis qnodatt*
\ .
tnodo |>e<)ib<is ire io domum Dei
CYR. Periculosissituuiu sane, siquideoi iltod
. , ,
Verutu esl, non impuoe ticere Deot oieodere. .
Alios quoque ab atrio sancto excludit io Dealero\ ^-^^,
oomto, ditêus : Noo ingredielar eollisus etexsectas ^"
in ecclesiara l>Huini ; uon uigredietur de scorio
, ^
oaltts in tcclesiam Domioi: uon ingrvdieter Am 3
TMunikes et Moabiles in e<xlesiam Di>mini. et osqoe
^ - - .
ad detHBOjra geoeraiiooem uoo rngredieUu m ec *^
clesiaa* DooxiuK et nsqiw in secuLa, eo aaod aon
, , jc
4
1 1
Psal. XLIX, 18.
1 1
1 Tim. , 22.
" Cor. n , .
93
bE ADORATtONE 1N SPtRITU ET VERiTATE. L I B . XIV.'
tt*
\ occurreriot vobis cum pauibus el aqua i n via, cum

-c^ Adcp , \
egrederemini de iEgypto, etquia mercede conduxe \
runt adversam leBalaam filium Beor de Mesepota . \ mia, ut malediceret tibi, et uoluit Domimis Deus
, \ tuus exaudire Balaaro : et converlit Dominus Deus
' ,
luus maledicta in benediclionem, quia dilexit le
. - Dominus Deus tuus. Nonloqueris ad illospacifica, ne , \ , que illis utiliaomnibusdiebus luis insaeculum .
^ .
. PALL. Quis vero intelligi possit collisus et exse*
, \ , ' - ctus, Ammonites eliam ac Moabites, libeuter audie.
Hro.
. " *
CYR. Accipe igitur. Non bnus est modus quo
, , , ennticbi fiunt, Palladi, noti unos, inquam, sed
, \ .
duobnsmodis fieri dicuntur, atque compertum est;
6:* * \
namque exsecii suni, quibas adempla suot v i , \ - rilia; alii eadem contusa prorsusque inutilia adhuc
* , ferunt: teterrime autem atqtle nefarie abscmditur
, nunnunquam pars illa corporis, ad liberos procrean \ * dos a natura constitata, ex qooinertes evadunt ad
, . ,
t i r i officia, quamvis interviros nalura atque habitu

Corporte censeantur : sunt autem eae viri partes
' , virlufis atque fortitadinis signum. Igitar coUistun
* ,
eum esse existimaudum est, tui mens atqueanimue
, , non sit proreas adcmplas, sed coniusam poliue
. viriutem ad recte factendum in se ipso relineat :
, ' , exsectum vero, qoi baec penitus amiserit, iisque
.
careal quae sunt virorum maxime propria. 4 8 4
Par e*l attteai crimen quodammodo, et nulla i n re prorsus viriliter se gerere velle, et non plene alqUe
inlegro ee vinun prawtare.
. ;
C PALL. Qaale laodem islud <;st quod ais?
CYR. Resupini qutdam in carnalibus desideriis
.
, , jacent, atque iilis totas babenas laxani, animumque
\ - laDgucnlem et efferainatura ad iiitemperanles ?o: . luptales abjiciunl : alii contra temperanliam admirantur, et preclaros ad eam rem conaius nonnun, '
, - quam parant, sed lamen repugnantiam pertimescunt,
, \ , ac, voluptatis impetum non ferentes, ad ignaviam
vcrgunt. Nonne igilur qui prorsus virilcs conatus
. . * ,
abjecerit, euin jure appellabis abscissum? Qui vero

; babct quidem in animo virililer se gerendi voluntatcm, non lamen etiam perficere virtutem potest,
, \ , , hunc collisum exislimabis, corporisque vitia apte
ad morum qualitalem transferes, el rerum spiritua, , iium atque occullarura imagiDem in iis qu& scnsu
^ perspiciuntur, accipies?
;
PALL. Maxime vero.
. .
y
ftlii
.
, , \
, \ , \ . * , ,
. ,
, \

,
.
U
I)cut. xxin, 1-6.
CYR. Cura bis una Araraouites el Hoabiles exclusi sunt, tanquam impii et exsecrandi, elquileonum inslar sanctos viros invadant, et in eos qui se
laudabiliter gerere soliti sint, invidiae el oblreclationis teia coujiciant. Suntautein Aramonilai haerelicorum, bumanitalis experlium, figura; Moabilae
vero eorura qui adhuc in idololatriae errore versantur, c l uequiliae daemoniorum subjecti sunt: u t r i que enim Deo sunlodio, et advcrsus sanclos cognau
similiquc audacia ferunlur.
o*6
S. CYRILLI A L E l A N D R I M ARCtilEP.
PALL. Quod dicii, noo ftalis uitefligo.
. .
CYR. Intelliges probe, et quidem brevi. Amtno*
. , .
nita? namque, ex Esau nati, proptnqui et consan' ,
fcuinei filiorum Jacob, id eel Israelilartim, erant; sed , Wj $
qoi ex Esau genue ducebant, nescio qoonam modo,
(1) * '
Dmiii cogilatione geiierisabjecla, cognationia mores , &
emenliti suni, et asperi ac duri adversus propin- , quos et consanguineos, id est adversus Israelitas, ,
deprehensi. Cum enim illi ex iEgyplo profccti, . *
Ammonilaratn regionem pranerirent, ejiis terne , ; babilatorem, utpote qui frater esset, rogabanl ut , sibi pertraDsirepermitteret, et sui, qui injuriavio- \ 6 &.
latieaaent, misericordiain caperet: ille vero mjniine \ ; , *\
permisit; non permisit, dico? Imo vero in armU ,
fuil, et bellum suscepil, gravissimaque illos affe
, "* oGtu
cissetinjuria, nist Israel diviiio oraculo admonitus * :
, * : 6
declinasset: 4 8 5 ^
verbasichabent
c E l miiit Moyses nunliot de Cades ad regem Edoro,
dicens : Haec dicit fraler tuue Israe! : Tu scis om- . \
nem laborem qui invenit nos : el descenderunt pa- , ^ tfoips;
tres nostri in iEgyptum, et babitavimae in iEgypto , \ 6
diebus pluribus, et afflixemnt noa iEgyptii el patree . , !
n o t t r o s ; et clamavimus ad Dominara, etexaudivit ,
bomiiMis Tocem nosiraktt, et misit aiigeloa, ei , . \
eduxit nos ex jEgypto. Et nunc sumoB in uH>e Ca- , .^
des, ex parte confinium tuorunK Pertransibimus . * *'
per terram tuam; non pcrtransibimus peragros , * , *
iuoe, neque per vineas tuas, nequc blbemus aquam . ' * *
de lacobus tuis : via regia gradieiAur, non decli- ,
nabimus ad dextraro aut ad sinistrara, quoad prae- . \ **6<*
0 1 7 0
f*^
tereamus terminos tuos. E l dixil ad euro fedtoi: * . , ;

NOD transibis per me; alioqtrf ad pugnam exlbo . \ ' * l^jJfc*
in occursum tuum . > Etpostalia :< EtexiitEdom
/ ,
in occursura ejus cura turba mulla, et in roanu va- \ ?.
iida; et noluil Edom concedere Israel ot perlrans . *
iret per lermino suos: et doclinavil lerael ab , *#
co . Annon baec verba perspictta sunt et dara?
;
PALL. Non aatis quidem.
. *
CYR. Quid enim? non intelligis, quemadrtodum
. xtV >feos, quamvis propinquitatisbabitu conjuncli essent ',
Israclitis, tameninhuraanosacduros nihilque a feris *\ , oV
belluis fuissc diversos, ipsac res gestae coarguerint? , ; Etenim, cum illos in labore acsudore positostan- , tti
quam fralres miserari debuissent, exierunt u l illos , . *
o^pugiiarent. Ideolex inquit; t Non ingredientur in D
, ^
ecclesiam Domini, eo quod non occurrerint ipsi
vobis cum pane et aqua, Cum egrederemini de , , xwr? Ua,
icrra iEgypti , id est, propfer eoi-um nimiam i m - ,
ntanitatem ac ferilatem, qua? usque ad nefarios .. "

tnores progressa est. Tales autem in nos, qui recld
\ . " 1 *
tldci ilinere fbciedere Instituimlis, haBreticorum po , ^
ptilos ac prfnCipes esse videre l i c e i : nam quod ad
unius ac solius Del "Patrfs agnltionem ac fidem in ,
Filium acSpiriium sanctum attinet, quaravis non prorsus integram, videnlur HH quidero, etsi falso, , \ , '
quasi fraifes nostri esdc, ct sensu degeneri con- ,
u
1 1
Nuin. , tA-18.
>ibid.20, i l .
" Deui. xxm, 4.
(t) Noque Atumoniiac fucrunt, ncque ea gens ex Esau genus ducebat.
97
DE AOORATIONE IN SPIRITU ET VERITATE. L I B . X i V .
* * , junctionem generis retinent; at, u b i i n pereecutio /' * ,

nibus versamur, nuliam opem ferunt,iroo vero sua
. c , inspper malignitate nos onerantM Nam ex nobi*
* . \ , - exienitU, eed aon erant ex npbis, ut scriptum est.
* , \
c Si enjin fuiseent ex nobjs, permansissent ulique
elwOoot , \ nobiscum''. 4 8 $ Qups, ipse Salvator, utpote qui
' ' * , * , fucatam habeant probilalem, non tamen ea faoere
* , ,
soleanl quae ad ejos gloriam pertinent, alloquetur,
et meriio quidem illis verbis: Qui non est mecuin,
, contra me est : et qui non coogregat mecum, d i |)$;
spergit ' . > Annon videntur Ammonitis esse persjmiles ilê Deo invisae haereticorum officinae, cum
contrafas inbumanilatis etimpietatisviuolaboremt
. o$v.
PALL. Maxime quidem.
. ' , , C \ R . Yide etiam Moabitas, si placet, qui soltiiq
?
\ . $ , \ ,
,
- ,
, \ ,
, .
* ,
, \
* ,
,
, \
.
. HAw .
C
t u r a et vere Deum colentibus acerbissimos

bosies aperte se praebent: erant enim idolormn
caltores; cumque divinationibus alque incajiiatMH
nibus precipue confiderent, et circa volatus avium
nonraediocriter intenti essent.cumque Israeliianun
secundis rebus offensi dentibus frenderent, con^
duxerunt Balaam, et ut eis malediceret compararufit: sed ineffabili Dei virtule, oe jllius divini ad
benedicendam, quod i l l i minime volebant, immu-*
tatum est . Tale est gentilipm adversum nos bellum, Salvatorisnostri gloriaBinvidentium, omnesque
diaboli vires in nos commoveniiam, quas divina illa
eupernaque gratia pro^lernit, dum in daemonuiq
gregem ignaviam imfniuit, e( inaidiosos mores in i4
transfert quod nobis laetiliam allerre possit.
PALL, Sajê qpidem.
e t
n a
i e
. \ * \ ,
CYR. Ammonitis igitnr atque MoabUis non Hcet
* adire sancta, et merilo quidem; quoram enim sU
, miles conatus fuerunt, e l audacia par, eos aequaii
\ 10 . pcsna multarj convenil. Yide autem legis cautio -
nem: disjungit prorsus ab iliis sanctos, imperatque
, \ * ne vel i n eorom congressum, u i ita dicam, alque
, ^ coUoquium veniant, dicens: Non loqueris oum
c , eis pacifica, et illis utilia non loqaeris,omnibus die ,
bus tuis in saeculum * . > Annon boc illud plane e*i
. > ** , quod nos docuit illud panctonim hominum par,
,
Paulus et Joannes? bic eniro d i x i t : c Si qois venil
; c ad vos, et banc doctrinam DOU affert, neque salve
, \ , ei dicatis " ; > idque, ut ego arbitror, esl: c Non
, , , , - JJ loqoeris cum illi pacifica, et neqne loqueris eU
, \ .
utilia. Rle vero: Haereticam bomtnem post unam
& ., c et alteram correptionem devila, sctens qnia per , ,
versus est h u j u s m o d i ; > hoc est, Non loqueris
, eis utilia. [Qportet cnim, lex inquit, bominibos n i . $- miuro pervereis tanquam foriosisdevia concedere,
, ^ , c
dicenles :c|te io lumine ignis veetri,et flamma qnam
, \ voe accendisUs
>487
Ammonites qujijciq
. '' |
usque ad terliam generalionem ex.cludilpr, )Ioabi , ,
tesvero usque ad decimam ? qna jn re a |empore
, , '
ut ego senMQ, magnitudinem indignationis qraa
. utroeque proeequeretur, Deas insinaavit. Minor esi
> , ^, $*
enim, ut consenlaneum est, haBreticonim poena:
I Joan. n, 19. w Luc. , 23. " Num. , xxm xiv. Dcnt. xxm, 6. U Joan., 10. Tit. I H , 40
lsa. L, I I .
19
S. CYHILLl ALEXANDRISI ARCHIEP.
80*
ltoet eRim de iltit dCBre, qaod estprocul dobio de xa\ * \ ht

. ( ;, *
Jadeie d i c l a m : c Testtraonium enim illis perhi, ' ' . too, quod xelam Dei habeut, sed non eecandum
, fej.
scienliam *: nam, cuta 96 recte dicere, ac sapientes esee pqlent, non advertent miseri se r e r i - , \ * *!,
, 5
Utis dogmatts repugnore; camque ficto zelo teneantor, se Bei gtoria? patrocinium suscepisse pq- ivnUnt, in eo qnod cum recte sentienttbtjs bellum ge- . , * , '
runt. At vero Afoabtta?, id est gentilium turmae, ex , ,
, .
aperto ac pahra iHhitqttc prorsos reformidantes,
.
cum Dei gloria pngnant: ideoque lex graviorem
eis poenara imposuit. Utrique tamen a sacris aedi- **, ;
\ .
bus,ut profani Deoqoe invisi, rejiciuntur.
. , ;
PALL. Igilur non sine damno est, qood ad inqui, \ , tb
nationis contagtonem pertinet, cum exteris e t d i .
versa sentientibus vel in congressum venire.
. . ;
CYR. Reclissirae sentrs. Ilaque lex etiam eos qui
, * ,
abloti sant ac p u r i ob eamque causam Dei familiares effecti, ab illorum exsecrandis sordibus disjan- ItfW
c \ lCoptov %
git, dicens : Et erit, com inducet te Dominus

Deas tiras iit terram in quam ingrederis ut possi, \ , ,
deaa eam, et sustulem gentes magnas,et multas.et
, , 5,
fortes,a facie tua, Cethaeorum PhereiaBorura, et
Efaeorum, ct Jebusaoram, etGergesaeorum, ct Araor- \ *jJaiov, \, \
, \ ,\ , %
rbseorum, et Chananaeorum, septem genles magnas,
et mullas, et fortiores vobis, et tradet eos Dominus ,\ ,\ , \*
Deus tuus in manus tuas, et perculies eos, destructio- 4;
\ , *
ne destrue* eos. Non junget cum eis foedus, neque
, * ;
tnisereberis illorum, neqne affinitate jongeris cum
eis. Filiam tuam non dabis fllio ejus, et filiam eju$ , .
non accipiet filio tuo : abducet enifli fttium tuum a ^ , 0
,
me, el colet deos alios . Cauta est ergo lex
ac provida : c Non junges, inquil, fqadus cum ' , \ ,
. ovvfljafl,* ,
eis; > neque enkn convenjre atqae connecti possunt
* ^
cum sancliecatis qui adbuc profani eunt; com
, , ^
iUaminatis, qui in caligine lenebrisque versantar ;
) , cum iis qui recipiunlor, i i qui rejijcinntur; cum
iie qui sacnim diyinopique tabernaculqm rogrediun- telav tloowSmi
, .
âr, i i qui ab eo repelluDtar.
4 8 8 PALL. Sed quaenam esl isihaec legis caulio
. ; *
atque provideniia ? qum porro causa est quam ' ^
pbrem sejungat, tdque in universum, a paro profa, ;;
pum , quaravis ille pnecipua virtute sit?
CYR. Quia formidandum sane est, Pallodi, ne
. ? ,
qui rectus slare videlur, ad ea iropeUatur quae m i - iy , *

pime conveniqnl, ei ab eo quod deret detorqueatur,
& m
aliqua re victus, aut titillanle voluptate, aut mo, , mcntis nalurae insilis ad peccandum depressus:
, , semper enim illa fere in vilium vergit. Cajus rej
.
divinus quoque sermo testis est locuples : Dili ' , \ ^
genter enim, > inqait, c incambit cogitalio hominis
, \, t
ad mala ab adolescentia
Ad eamque rera plane
.
demonsirandam afferam, si placet, qusecimque illam
* ?
ex Jacob parente natam perpessaro fuisse, sermo cst.
.
PALL. Dinam videlicet intelligis ; sic enim pitto.
. .
CYR. Maxime, inquam, PaHadi; sic enim seriptum
. , * ?
*sl in libro Geneseos : c Et venit Jacob in Salem
c K o i
t
>
t k
Rom. , 2.
" D e u l . vu, 1-4.
" Qen. *, 21.
DE ADORATIONE I N SPIRITU ET VERITATE. LIR. XIV.
901
901
, civilatem Sieimorum, q u * esl in terra Cbanaan,

XavaAcv, cum advenit de Mesopotamia Syriie, el applicuit ad
, \ , facicm civitatis. Et emil partem agri, in quo slaluit
,
illic tabernaculum suum, ab Enimor patre Sichem
, , centum agnis, et slatuit ibi araro, ct invocavit Deum
, , Israel, Et egressa est Dina filia Liae, quam peperit
. ,
ipsi Jacob, ut cognoscerel filias indigcnarum ; e i
, , vidil eam Sichem filius Emmor Evaeus princeps
,
lerrse, et accipiens illam, dormivil cum ea, et hu , . \ miliaviteam. EJt adbaesit animo Dinae filiae Jacob, et,
, ' . amavit virginem, et locutus est illi secundum sen . \ sum virginis . > Vide igilur eam usque eo caslam
6 , \ fuisse, el virginitatisornamenla retinuisse, dum i n
. > tabernaculo palris versata est et babilavit, in quo,
ille invocaverat Deum Israel, el attare auguslum
, \ & erexerat : ubi vero de paterno tabernaculo exivit,
>, , - sacroque loco relicto, cum exleris est mulieribus
^ .
congressa, illico ad incestum, cjus conlumelise i n & , \ sueia, vi perducta est; neque amplius virgo fuit,
, , aliorumque libidines invita quidem a principio sub , \ i i t ; deinde vcro sic animo aflecta est, ut cum sua
, jolatore versari vejlet. c Locutus est enim, i n , quit, c illi secundum sensum virginis.
t T
. c , \,
.
QAAA. .
P A L L . 4 8 9 Itaest.
.
CYR. Igilur, posteaquam boc factum sensibua
, , expositum ad imaginem rerum spiritualium reprae , sentandam proposuimus, age jam dicamus, aniroam
\ , ** - ^ dum egregiam vivendi rationem tanquam divinum
labornactilum
esse *et~*
pu-,
, , - quOddam
incolit,
castam
*
, ' , ram, et abonmi turpitudine alienam: quod si quo , - piam exierit, et ad fili&s alienigenarum perrexerit,
\ id est, si exquisierit inspexerjtque mundanorum
hominum vitam, meus illa ejus ingenua et nobilis
, . * corrumpetur: neque enini fleri potesrut, qui pra? - clarum vilae genua tenere proposuerinl, i i sine
darano ac jactura cura improbis versentur. At vero
, , ' divinum illum David nuBquam deprehendimus extra,
, sacrurn tabernaculum prodire v d l e ; qoin, ut sibi
, liceret illad assidue incolere, neque ab eo longiu$
, babitare, precatum esse, cum diceret : c Unaiq
, petii a Domino, banc requiram, ut inhabitem io
. * domo Domini omnibus diebus vitae m e . U l videaiq
, voluptatem Domini, et visitem templuro sancluiq
. , , \ , ejus. Quoniam abscondit me in tabernaculo suo iq

, - die maloruin meoruro, prolexit me in occullo ta \ , ' "\ - bemaculi s u L " , I n quibus certe verbis divinum
, , * sacrumque tabernaculum, ut ego interpretor, firroilatem ac slabilitatera sanctae conver&ationis in .
tellexit, in quam ubi se quodammodo ?bdidisset,
a viliis, qua3 depraedari cuperent, capi non posset.
PALL. Ita videtur.
, . .
CYR. Quid porro ? nonne clarius ac verius cuivis
. ; \
discere Heet, naculas omniura Uirpissiroas inuri iis
,
quoque qui firmi esse creduntar, ex illa cura alier
^ ' \ nigenis consuetudine, si Salomonis vila? exitum ad
, , /
^ Gen. xxxiii, 18-20; xxxiv, 1-4.
a e
Psal. xxvi, 4, 5
S. CYRILLI ALEXANDRINI ARCHfEP.

fldem boic rei faciendam attuleril, quiqae iUi casas * .
evenerint in ipso termino senectutis ?
xal , '
;,
. ;
PALL. Quo landcm modo ?
. ;
CYR. Erat enira adeo clarus ac nobilis, ut cum
ejus gloria nemo aequari posset ; traneivit porro , &?
,
ad turpitudinem, imo vero prae ignavla in summam
in Deum impietalem prosiluit. Sic autem se rea , aafcfc.
" ' . b i
ejus gestae habent. Scriptum esl enim in lertio Regnorum Hbro: ( Et magniflcatus est Salomon so- \ /t

per onnes reges teme diviliisetprudentia. E l om. \ #
nes regee terrae quaerebant faciera Salomonis, ut
audirent prudentiara ejus, quam dederat Dominos ,
in 4 9 0 corde ejus
Sed bunc virum adeo cla- , . Itti
\ ,
rum ac nobilem, et usque eo in sapientia progressum
ut apad genles quoque longissime remolae in summa , kr
, \ , W
admiratione esset, mulierum improbarum amor
, *; *
evertit, et ab ipso Dei tabernacalo propemodum
expulsum, in idololatriae foveas dejecit; sic naroque &;
de eo scriptum est: < Et rex Salomon erat mulie .
sfoi'
ruip ainalor : et accepjt uxores alicnigenas, et fl , m tuk
liain Pharaonis ; Moabitidas et Ammoniiidas, Idu- , *'
maeas, et Syrias, Cetbaeas, Amorrbaeas, ex genlibog , , Ttopfy
de quibus singulis interdixit Dominus filiis Israel:
, , ' ^ , ***,*
Non ingredieroini ad eos, et ipsi non ingredientur
*
ad vos, ne declinare faciant corda vestra poet idola
, \ * * >
gua. Cum illis junctus esi Salomon aroorc. Et erant
, vpteft
ei uxorcs principes septingent, et coneubiiue tre- . *,
ceniae. Et factum est in tempore seneclutis Salo- . \ Ofptie
njonis, declinare fecerunt uxoret alieoigenae cor , , \ \ . %\ iyfa
ejus poet deos alioa ; et non erai cor jus
, ei?>
perfectum cum Domino Deo suo, sicui cor Da
vid patris ejus. Et ambulavit Salomon post
. \ vXskpu
Astarlen abominationem Sidoniorura, et post re- , AtM^
gem eorum idolum filiorum Ammon. E l fecit Sa- . \ ' tr,;
lomon malum in conspectu Domini, et non ambu* , u\ tw
lavit post Dominum, sicut David pater ejus .
'* x*t * ^
Nonne ingerniecere dignam est in eo cui talia mala
, \^*\
accidisse dicuntur? Ille, qui celeberriimira illud
, avw.
V
templum Hierosolymis exstruierat; ille, qui d i ;
vinarum sedium assislricem eapientiam petierat
*;
ille, de cujus sapientia summa erat oraiiium ugque
, *
ad ipsos orbis terrarom terminos adroiralio; ille, quj , \ *^
velul hicifer per urbes ac regiones illustris erat,
\ * ,
turpium muHerum amore victus, et impurissimae D , ^
voluplatis assecla, i n eam stullitiam lapsus esse ,
dcprehenditur, ut ipsam quoque in Deum pietatem , &*
pro nihilo duceret. Periculosura esl igitur procul , &
dubio cum alienigenis in congressum venire; gra- .
vissimam vero in primis carnis voluplate superari;
\ . ****
imporusque eet ejusmodi homo, et Deo, qui piw
^ ^
rissirous est, inviebs : curaque eit a virtute vacuus,
, \
sacrain divinumque tabernacuium non ingredietur
, \ , UflM
unquam, neque hosliam afferre acceptabilem pole- \ . *' ' xpoiieR
r i l . Scriptum est enim in Deuteronomio : c Nou
. ^
erit meretrix de filiabus Israel, et non erit forni- , x d &
p n s de fliiis Israel, et non erit telesphoros de * \ *
III Re*. . 25, 8.
III Rcg. , 16.
Sap. , .
QOS
DE ADORATIONE IN SPIRITtJ ET VERITATE. LIB. XIV.
**
& , Habus Israel, 491 raque iniliatus de filiis Ierael:

^
non offeres mercedem meretricis, neque commau , lionem canis in domam Domini Dei tui ad omne
, - votom : quia abominalio est Domino Deo tao
, : \ . >
utrumque
. * , \
PALL. Severa sane lex, et in primis utilissima.
!
. , * . * , , ,
i.r.-; , : yr^ ,
~
" * , \
,
, *
, , \
T O W . , (5, \ .
CYR. Prseclare sane, Palladi: recte enim scntis.

Sed magis adhuc, nisi fallor, mirabere, si animad
verleris* illam, ut lubricum iter ac praecepe i n
volopiates prorsos coerceret, impudicam et intemperantem repellere. Yide enim ut iis qni voluntariam sponfeque eusceptam tHrpiesimam impuritatem exercent, atque etiam iis qui ad eam rem
alios tanqoam vi coactos perducere consueverunt.
aperte protestetar, et per ea quae fleri probibet,
cautiores reddat, efficialque ut aegre responsionem
ollam coraminisci possinl, qose sii ad defensionem
satis. Non enim postbac ignoraniia in culpa
sed ignavi jam contumacisque animi crimen
PALL. Qoomodo Undem ?
. ;
CYR. Quid? nonne sua sponte nonntilli ad scor*
. \
, \ - ttndom veniunt, muHerculeeque et pueri, dum
, ; sponte quaestom faciunt, quorumdam intemperantiaeformam suam venalem babent?
. .
PALL. Certe.
. ; ,
CYR. Quid p m e r e a ? nonne turpis lucri capidi , tate vincuntur alii, cum soas ancillas aut coemptos
, , - pueros alienae Hbidini prbstitaant, ex iisque argen ,*; \ \ * ^ tum exigant miseri ? de quibus ait propbeta: c Et
* \ , * pnellas vendebant pro vino, et bibebant". Com. pertum est enim ad eum usque raptjrilatis et ne , qoitiae gradum progredi quosdam, m audeaut inter^ ' > dum ab ejnsmodi quoque turpibus flagiliis nefarie
quasi vectigal exlgere.
.
PALL. InteUigo.
HAAA. .
GYR. Igitur scortantur nonnulli quidem sponle,
. , ,
, quod ipsi ab bonestate refugiont, ac deinde ad fla , gitium ex animi sui sententia pergunt. Telesphori
o i , \ aulem sunt qui tributum aliis tanquam coacli
. - pendunt, et illam ex interoperanlia mercedem do~
minis emptoribusquc suis colligunt.
.
PALL. Recte dicis.
. .
CYR. Probibet itaque lex banc lurpitudinem ubi. , , D que, ct qoi hoc crimine tenealur impium judicat,
et cxcludit a sacro tabernaculo, fasque illi non esso
, \
ut ad altare divinum accedat, illico pronunltat, ejuj
,
viciimain repudiandani dicens, ac votum minime
00 , \ /. '
acceplum forc. Yernm eslcnim illud, nonesse pura
, \ .
voia e scorti uierccde. 492 Êque aulem iuvisani
\ * , , , et quam maxime exsccrandam ducit corumutationem
, canis : cancm porro, ut opinor, appellat hoiniiieiu
ad impuritatem proclivem, et adcuntibus nulii
> ,
IjT&p *;. discrioiine exposilum : commulatio vero caois est,
quod illi pro se offerlur ac dalur. Lcxigitur clamei:
/6\ ,
c Non erit meretrix de flliabus Isracl, ct non e n l
> ' .
fornicans de flliis Israel. Paulus quoque vir sa*
c
9
Deul. xxm, 17, 18.

P A T R O L . i\n.
Joel , 5.
%
LXVIII.
29
&. 1 1 0 X 1 A L E J
p*otafeimt t i m l iaiwrt aftove d n e t : < Fofx*

ril b o o , exlra cerpo* eI; ami amttm tmniatmr,
in corpos pectal*. Eo* i i m qvi ad leo*Vrantiac bade* foniler a r r n t , ad reo qmoqa*
orartaatiore* espetcnias voctL A i i ctam kawm '
Obttero itaqaexos, fralres, per x*isericordiaai Dei,
i eibibcaua eorpora ve*4ra bottiaai rHtaiem,
mdaw
pUccaltfli Deo, nlioftabtk obteoajaai
9
Testtw. El Rolile coxiormari haic savmlo, aed reforanmioi i w i l H e l e n m vestri, at probei*

t i t * Dei bona, et beaffrfaceaft, et periecta **.
Am vero - esae ceoses piax* n w f , ac
revtra panfttimaoa, IUMD torpiem abjeclionen ?
T H S f x i - DAS A j u f c r j u l iAv c t t ^ o f iv)pt^

& z*> ? Ircrv * tt *,
Dccv &? . > K a U h t o%j owv xs\ xfc
tA ier * AjUtvAvwv c^tcxAoi
* 36 *
c i v i v t , , U
cbmp 3, ftpv
t v s u Cosv Ayiav - ^ , Wp upAf # >
. ^
, , ^
, * . .
^ hjzia* ^
, -* ;
1
PALL. EfO ero ceasto: exr esiai xgem ?

CYR. At de Bobif e i a u i c a n u l i voJapate recedimttt, tetatar Deos; et eum ad igoaviaai deciinamtift, molesle fert; et esrmi Mjcenmbere xoienliNns, pouta* irromal : n a n impellii DooneaquMa
eiuun o l Deam deseraniu fenreos Ula et effow
lopUs : idqoe lermm e**e, n o x o*iendei, qxod de
Saiomooe scriptiui est. Sed aqte buoe in tdem
Yitioai probp*vs ette krael i n ereao deprebeadilor; Mriptnm est e n i n :DivertU popnJtts in SetiBL,
et profanatas esl poputa*, m scortoretar cam iliabiis Maab; e l vocavennt eot ad tacrificia deormm
ipsarwn; el comedU popelot de sacriAciis earnm;
t t adoravenrat idoU eanun; et iniiialus ett Ixrael
Beelphegor, eliraUiseslira Dominu* in Israel.El dixit
Dominus Mov&i: Aectpe principeft popaji, el oetoM*
illos Domino cooU solem, et aveiietar ira furork
Domini ab I s r a e l . Yides ad indigaatioDem qoo~
dammodo iacitari, ac propemodttiB ia iractmdiara
non voluntate susoeptam impeUi a 493
*
bis divinam illam b^nigniMimamqae nataram?
Pecudis qaippe proprtam est insanire libidine
ad maliervm formas, ac nefariam sane facinua,
pieutem i n Denm aadere cam interaperanli voluplate commnure^ Ob eamqoe caosam osleotantur Deo contra aolen, id est, a rectie stipitibue
suspenduntur ad orieBtem versis : erai id apod eoa
supplicii genus, tantum nou ea figura proclanante,
roceroque mitlenle, oculum ulam Judicie oiama i a tucnicra, ei qui falli non potest, neminem, qui hajusmodi culpis irretitas sil, effogere posae, aut i m puue ferre; sed propositum fore, u l inquit propbeta , ad vislonem omni carni, gravissimasqae
eorum quae peccaverit, poenas daturum.
. ;
. \ {fevfc,
, (
, jpxjtiviq
* 1x6* \ ;
, & ^.
,
. k tfk

- , & ^^
\, > 4' aV
* ; ^
, *
, > ^ ^ ,
\ , ^
^ ILaX %hoL '
, ,^
lapa^L f
"$ , )

\ ; |] ,
, , ywvxm frfaiCi
, \ ^
| .
5
, * ,
, \ ,
, ,
\ ,
, , *
\,
, , .
PALL. Igitur palam et tanquam sob Dei oculis

puuiri, id appellal, ostentari contra solem?
. ,

, .
. *
, ^
,
,
n o
1 7
CYR. Sane quidem. Neque vero haec verba a nosiro proposito sunt aliena : seorUBtibos porro, vcl
iis quorum pudicitia stuprata e s l , tam tnrpis
tamque impurae vilae raliones Deo esse reddendas,
u
I Cor.
18.
8 8
Rom. xn, 1-5
1 6
Num. xxv,
-,
8 7
Isa.
LXVI, 16, 17.
DE ADORATIONE 1N SPIRITU ET VERITATfe. L t B . fclV.
009
, \ * > ac pertpicua illi eesc quae latent, ac fore m a p o m

cognoecanlvr quae in quocunque bomine sunt, alia
,
'- c , qaoque lege nobis adambravU. Scriptum esi enisi
, in Namecis : c Et loeaiua e*t Doraiqus ad Moysea,
, - dicens : Loquere filii* fsrael, et dices ad eos : Si
uxer e*juspiam viri prvartcaia foerit, et contein , "
, \ pserit eum speniens, et dorraierit qtrisplam cam ea
, , , \ cdncvbitu seminis, et lataerit ab oculi* v i r i ejus,
ei celaverit, ipsa vero inqamaia fatrit, et Uetfc
* , ,
non fuerit cura ea, nec ipsa deprehenaa fueril; ftoi
, \
venerit super eum spiritus zelandi, et xelatus foerik
, ,
uxorem suam, ipsa vero inquinata est: vel super , \ ,
venerit ei spiritus zelandi, et zelet uxorem suam,

, ipsa autem inqainata non fuerit: dacet homo uxorem suam ad sacerdotem^ et afferet donum prb ipsa,
\ , , ' , ' ' dedmam partem oepbi, farinae hordeaceae; non infun , det super eam oleum, neque imponet super eam
, . \ fbus : est enim sacrificiura zelotypig, sacriflciunl
mcmorialis commemorans pcccalum. Et adducet
, ,
eam sacerdos* et statuet eam ante Dominum, et

somet sacerdos aqaam puram vivam in vase tesUH
\
eco, et ex terra^ quae est i n pavimento tabernaculi
\ testimonii; et sumens sajerdos infundet aquam,
,
434
statuet sacerdos mulierem coram Domino^
, \
et deteget caput mulierisj et dabit iu raanus ejus
,
bostiam memorialis, bosti&ra relOlypiae : i'n mantt
,
vero
sacerdolis erit aqua argulionis quae maledici \ _
tut
hujus.
Et adjurabit illam sacerdos, et dicet miH
- ,
lieri : Si non dormivil <|uispiam tecum, si non pra>
" ^
*) ' , varicata es, ut inquinareris sub viro t u o , inununia
esto ab aqua arguUonis quaa maledicitur bujus. Sj
, 6
. vero prxvaricata es, cura sub vird esses, aut inquinata ts, ei dedlt quispiara concubiium suam \n le
, ,
praUer virutn tuura; etadjurabit eam eacerdos a d
,
jnratiooibos exsecrationis hujus, et dicet eacerdog
,
taulieri: Det te t)ominn9 in maledicium ei in cxse * > * * ?
crationehl ih medio popali t u i , ut del Dominue
\ ,
femur iuam decidere, et ventrem iuum inflari. E$
ingredictur aqua quse maledicitur haec in venirem
.
iuum , ut inflet ventrem i u u m , et excidat temut
/^ >
tuum.Et dicet mulier : Fiat, fiaU Etecribet saeer , \ . *
dos bas exsecrationes i n libelliun , et delebit in
, . \
aquam redargutionis maledicura, ei potabit mulie f , rem de aqua redargutionis quae maledicitur. Et in->
yptrf ,
gredielur in eam aqua raaledicta redargationis: ct
& . samct sacerdos ex manu mulieris bostiam zelotypia?,
!
ei iroponet bostiam coram Domino, et afferet eam
*
ad aliare, et pugillum capiet sacerdos de bostia me ^ , \
tnoriale ejus, ei offeret super alure, et postbsec po ,
tabit mulierem illa aqua. E t e r i t , si illa fuerit inqui* .
nata, ctlatendo latueritviram guum, ingredietur i n
, \
carti aqoa redargulionis maledicla,ei iuflabilurvenjoo , ,
ire, et intercidet femur ejus, et erit mulier irt
66fe>p. , exsecradonem in popnlo suo. Qdod sl non inqui-
, & , nata foerit roulier, et mvnda fueriti et immunis erit,
> , et seminabit semen **. > Alque haec quidem esl lex#
, ,
Cseterum pulo beatum Paulum^ cum horom yerbo*
/ .
e t
Num
v, 1*28,
cjfi
S. CYFULLl ALElANDRINi ARCHIEF.
rum ambitum diligenter in paucas senlcnlias optime , , , conluli&sel, illa scripsisse: Omnes enim nos ma- , \ , . 8*
nifeaiari oporlet anle iriboiial Cbristi, ut ibi reci- *
piat unusquisque propria corporis, juxla ea qua , *

fech, sive bonasivemala * . >
, , * c f t
, .
. * ^.
PALL. Recle quidem pnto * dicta esse : u mea de eingulis Iis quse prsecepta aant, enudeaiioe ' .
disserae velim.
c
. ,
,
, \
, \ , ,
, 6 , *
\, . *

, $&
' , ^
,
. ,
, > ,
, 6*/.
\ \ . " *
, \
,
.
generis aatem vitae, ac pccude digiue signum est, c \ *
et quidem apertissimtin), hordeacea farina; pecudt
\ , | *
namque congruenlior est, non bomini conveniens
, \ ,
illa cupiditalis inlemperanua, et ad turpissimas vo- , \
luplates effrenala libido; eam ob causam hordea- . ,
ceam farinam Deo illa quae de vita degeneri accu ,
sabatur, roulicr offerebat, sine ihure et oleo, id est, , , ' ,
sine suavl odore et bilaritate : bostia namque est \ ( *
commemorans peocatum. Ubi aulem commemoralio
. " , \
est peccati, ibi quomodo aut undenam bilaritas f ; ,
Neque enim reus i n judiciura vocatus in spe coro- , ' .
narum est, sed in sopplicii ignisque metu. Ad hsec ,
detccto capite mulier ad judicem ducilur, id est,
, ' ,
nonconsuclo decentique ornatu. Et quaenam est bu- . \ ; '
jus rei ratio? DedeCoris naroque crimen est, el turpi , \ .
ludinis accusatio. Recordare vcro muliereni aperto 1> $
capite orarc Deum a Paulo lcgis peritissimo non
, ,
permitti, cum velari eam debere, ox ipsa naturse

lege ducto argumento probet : < Nam comae ,
. c , \, * \
inquit, c ei pro velamine datae s u n t . Non ergo
. ,
dccenli ornatu. mulier erat, quae de indecenli c r i - ' . ,
mine accusabatur. Alia quoque rationc delectaerat:
nam in oculis Judicis omnia nuda euul, neque la- \, * \ .
tere eum quisquam potest, qui scrutatur corda et \ , \
rcnes, quique propbeUe voce sic loquitur : < Dcus
,
propinquans ego sum, dicit Dominus, et non Dens
\ ^^. '
dc longe : num a me abbcomtelur aliquid " ?
; } \,
Cxterum Chrislum csse qui judicat, ilorum pcr
. , , xaOa*
CR. Mullerem de adulierio suspectam, si crtmine laborat quod coargui non potest, duci ad eacerdotem jubf l , atque ante Dei conspectum s i s l i :
495
I >
opbior, est, fore ut omnes aslemus Cbristo : deinde donora offerri pro illa, hordeaceam farinam, non tbure respersam, non oleo
Htam; bostia enira zeloiypiae est, commemorans
peccatum. Perspicuum itaque est ex uniuscujusque
vila velut odorem quemdam ad Deum ascendere,
qui remissos et enervatos prae inerlia bomines de
absardissimis factis accuset, contraque de eorum
integritate testimonium feral, qui ut recte viverent,
sumraopere elaborarunt. Quamobrem dicimus, et
mertto quidero, eorum dona qui in suspiciouem
non venerunt, similam ex triiico habere, adjeclo
ttiure, oleo quoque infuso; illam enim bomine d i giiam vitam, cujus imaginem simila illa ex irilico
gerit, omnind sequitur ut pro suavi odore el hilaritale apud Deum virlutis amantem habeatur : dei ( 1 (
u e
11 Cor. , iO.
1 Cor. xr, l.>.
Jcrem. xxni, 23.
DE ADORATIONE 1N SPIRITU ET VERITATE. LIB. XIV.
915
, ,
\ .
*; , .
, c , ,
, , \ *
, \ * ., . >
aeuigma demonstrat. 496Aquam eniui vivenleiq t c

puram inquit oporlere in vas testaceum injici,
alque etiam de terra qaae esset in tabernaculo.
Dcinde, exsecrationis verbis aqua dilutis, bibere
jussii mulierem quae i n adoiterii suspicionem venisset; ac : c Si quidem eo crimine tenelur, inflabilur, > inquit, c ventre, et decidet ejus femur;
sin a crimine aliena sit, falsaque de illa suspicio,
seminabil semen. >
. ;
PALL. Qusenam est homm verborum significatio ?
aut quomodo nobis per ea nomina quae jam dicla
, ;
sunt, Cbristus significatur ?
.
CYR. Per aquam quidem vivam atque puram Ver, , bum Dei yivificans intellige, illud plane pumm, ei
, ,
peccali prorsus expers, quod in carne fuit tanquam
; \ , . ' in vase testaceo; caraem enim pulverem ac de teira
\ ; esse, quomodo aut undenam esse potesl ambigiium?
; , Per terram vero dc labernaculo sumptam, eum ac * cipe qoi propler nos mortem obiit; bominis nam * c , . > que nalura dictum est: c Terra es, et i n lerrajQ
ibie *. Per exsecrationis autem verba, eam qui
, , , pro nobis factus est maledictum, ex eo quod suspen. , \ sus in ligno est, aptissime intelliges. Scriptum est
, enim : c Maledictus omnis qui pendet in ligno

, Rle igitur Emmanuel, cum Deus sit per naturaro,
, - ubi ad humauae mentis profundum penetrarit, eos
, * quidem qui criminibus lenentur, arguet ac supplicio afliciet; iis vero mioime obslrictos, fecundos
, . , ,
rcddet : id cnim est, ut arbitror: Seminabit ser
, , mcn;
cum illa corporis affectio fecunditatem aoi
&, .
mae signiflcet.
%
. " .
PALL. Optirae sane diclum.
. \ GYR. Fornicatio igitur carnisque yilia depravanl
, \ - horainem, et a Dei conjunctione repellunt : nam
* \ , qui in ârne sunt, Deq placere non possunt
Car. , , nem vero, at ego interpretor, carnalenj sensum ap . pellat: sicenim Scriplqra verba recte inlelliguiUur.
. , Ad haec morum eliam improbitas, consuetudinisque
, \ immilis babitns, et ad omnia absurdissima levitas,
, \ nos impuros et profanos reddit: neque enim adver . sus carnalia modo vitia viriliter nos pugnare con , \
vcnil, vehim etiain benignitate morum excellere, el
, \ charitalis i n fralres quam studiosissimos conspici,
, etjustitjae laudibus ornatos spectari, ac prsterea
, > sublilem et expolitam intra nos ipeos mentem ba \ bere, 497 * de Deo credenda suot, baud per , \ - yerse iniuentem, et integrilatero i n dogmatum i n , quisilione qbique servantem : ejusmodi namque
- bomines perfecli plaiie sunt, nibilque iis deesl
, earum rerum quae oplimae judicamur; perfectum
* enim esse oportere virum Dei, bealus Paulus ail
* c "
c Perfectum porro vocaj, qui sjtad Qmne opus bo t , num insihictiis et ad virtutis mqnera optime exse
quenda paratue. Annon boc modo ee res babet ?
. ;
1
. ;
.
M
Otn. u i , 19.
Dcut. xxvii, 26; Galal. u i , 10.
PALL. Cur negem 1

CYR. Videautem quemadmodum lex Ugurate ad.
" Rom. vm, 8.
I I Tim. m, 17.
9IS
8. CYHILLI ALEXANDWM ARCUIEP.
916
humanof mores describefcdo* aique demonslrandos ,

animaBiia m u l u rationia e i p e r l i a , volatilia aiqae , >. \ aqaatilia protulerit, n$ nob{g per mille vias olilita- , .
, ' lem afferret ; neque id tibi mirom vidtatur, cam
ipsis qaoqae etirpibus interdam comparaverit, et a , , -
cujusque nalurali qoalitate afltectionee quae nobis * * >* .
" ,
eingolie insunt, apte dengotTerit: dixit enim pro **
fecto Dens per lsaia; vocem, eornra qui per Gbristi
(Idem ad vilam refloruissent, fragrantiam nimiram , ,
spiritaalem ao virtutura excellentiam insinaans : *
c E l faciam in deserto aqoam vlvara, et in tenra , ,
sine aqaa fluvios; et ponam in lerraarenti cedrum, \ , , ,
et buxam, ct myrtam, e l cupressum, et popa- , \ , \ . *
c , , c ,
\um . Et ilerum : c Et erit, > inquit, t pro stgebe
. , * a
ascendet cupressus, pro conyxa vero ascendet myr
t u e . > Stoaben, ut opmor, et conyzam immjtes
, , ,
adhoo animos eleganler appellans, et spinae eilve- , ^ ,
fttris specita Dei ocolis apparentes. Qain lapidlbus
. * *
nQnnnnquam atigpslm llle sanctonun cooius compa ; X J rator : Lapldes enlm sancti volvunlur super ler \ -jj
ram * . > Fermento quoque simile esse et grano si \
napts regnum eodorum dicebat Salvator
Res
.
igUnr hamanas di?initas inspirata, Scrtptara multis
2 (koxwf
ei evidentUsimis simiMudtaibus declarare cttn .
suevil.
. .
PALL. Assentior.
. "
CYR. IUud igitur animadverle, eum innumera
bestiaram genera e\ volatiliam et aquatilium op- , \ \ , ,
portune protulisset, alia ut immonda prorsus rc,
jicit, alia rursns admittlt, et ab omni accusatione
, ' ,
liberat, ut oplime intelligant, qui Dfco serviunt,
, *
quaenam ea sint, quae si fecerint, rejicientar, quseve
ex, a quibos si abslinuerint, procul a maculis erant, , ,
splendidi etiam et accepti) et itiperni Jtadicis de- 5' , }
creto comprobati. 4 9 8 Sic autem habet lex quae . 1*\ #& t \
',
|iao de re kxta est : Et locutus est Dominus ad
Moysen et Aaron: Loquiminl ad tllios Yerae!, dicen- ? ,
tes : Has pecudes comedetis ab omnibus pccudi- , -\
, ,
bus quaa sunt super terram : orane pecus dividena ungulam, et ungues dislinguens duarum u n - , \

gularum, et redacens rumlnalionem inpecoribus,
, ,
his vescemini: tamen haec non comedetU, ab iis
qua? redncuM raminatfoneiif, el ab iis q u diyidunt , , ,
ungla|, et distinguttnt ongulas; camelum, quia
redacit nnninatiofiem, ungulam autem non dividit, , , \ iraraondas est vobis; et cboerogryllum, quia revo- , ,
cat ruminaiionem, unguiam aotem non d i v i d i t ; et , ,
, \ ,
leporem, qtjia redacit mminatlonem, sed unguem
, , ,
nou dividit, hic imttiundus egt vobis; etsuem,
,
quia dividft nngulam, et distinguitungucs ungula?,
, . ' &
non aolera reduclt rumin^tionem, immundqs bic
, 0
est vobig. Decamibus ejusnpncomedetis, et mor , . >
lioina eorum non tang^tis : immunda sunt ha3C vobia
> fgitur apertissime quidera Cbrislus a i t : , -,
\, c . >
t Nonqqod intrat in os, communicat bominem .
,
P i d a m quoqueest bealo Petro, cum illud linteum
,
quatuor iniliia superne dimitteretur, in quo omnia
u
Sl
lea. XLI, 18,1,
* Isa. LV, 11.
* Zach. , 16.
" Luc. xnj, 19.
Levit. , 1-8.
Maub.
911
t)E ADORAT IN SPIRITU E t VEIUTATE. L l B . X I V .
91*
* t ' , \ quadrupedia et volatilia depicla erant : Surgc,

. > ' \ - Petre, macta et manduca. Reclamante vero d i . , , scipulo, el legalem observalionem adhuc formidanle
, , | ae dieente ; c Absil, Domine, quia nunquam man, ducavi ooine commune aut immundum, neqnc i n , > c ,
t r a v i t i n oe raenm omnis caro protana, > rursam
. , loculus esl Deus ; c Q u Deue mtmdavit, tu nc
. commania dixeris
Scribit etiam beatos Pau , ! l u s : f Esca nos non comraendat Dco
> Non
, - igitnr obscurnm est quin (ex nibil profanum du* * cat, c omnia vero munda mundis
> esse intel , ligat. Sed nalaralem cujusque animantis propric * , , tatem cum morum bumanonim *qualitatibus confe . - rendo, non mediocrem uiilitatem affert: esse au,
tem id quod dixi terum et exploratum, exbis
, , , - rursns intelliges. Nam quse apod omnes improban, \ ^, \ ,
tur, ea respuere et exsecrari perspicue jussit, ca, . *
melum dico, ei chttrogrylliim, nydicoracem, et
catarrhactem, et stellioncui, et mustelam, et alia
*, ' ;
liis foediora. Num iqitur parum perspicuara est in
iis certe legislatoris proposilum, Palladi ?
. .
499 PALL. Prorsus perspicuutn.

GYR. Igitur ad morum qualitatem apie transfe ,
renda sunt qoae nonnullis animanlibus rationis
, , - expertibus secundum naturam insunt, cum ea sin , - gula i n seipsis quodaminodo depingant certorum
" \ - hominura morts, et in quibus >itiis versentur, de4 , \ * signent. Quid enim ? Nonue ips! quoque consuevi , , , mus homines Qimium vehemenles atque robustos,
;
ct qui c&teroa audacia vincunt, apros aul leones
, , aui alto hajas generis Bomme appellare? mites
, , \ ovoV
contra et qaiclos et ammo remissiore pneditos,
' , o?es aut columbas, et tranqaillitatis interdura no - mine bonestare, et cujusqae moribas coavenien;
(em mgnificationem a rebus clarioribus afferre?
. .
PALL. Veram est.
. ,
CYR. Pergamas fgitnr ad legis proposittim, e(
, quid jabeat, dtligenter exquiramus.
.
.
PALL. Perganius vero.

, \ CYR. Jastitise, et in nnivcrsum omnis probitatis
, laudes eisistnnl illae qoidem ex cujusque voluniate
, , ct arbitrio; sed doplici rallone perficiunlur, ac
, , * - geminam speciem in seipsis babent.
.
. ;
. * ,
CYR. Aut enim in nos ipsos aliquid bont faci ', rons, verbi gratia, cum voluptates pnEcidimos tur , pes illas ac vitiosas, cum moriificamus membra q n
, - sant super terram, cum animum ad mansoelodinem
, , , componimas, cum paupertatem in spirilu seclamur,
, cuni param Hqmdamqne mentem, qnbad ficri po, lest, babemus, aut praeclara virtutis studia rn fra , , tres confferimas ; cum iis qui sponte nos offcnde , - rint, et animo ab omni beneroientia alieno heseiint,
,
clementiam nllro exbibemas; cum laborantibm
, \ ,
opem ferimus, cum moerentes consolamur, cotn
B i
>
* Act. x, 13-16.
" I Cor. VHI, 8.
" T i l . i , 15.
91$
9*5
S. CYRILLl A L E X A J S D R L N I A R C H F E P .
errautes ex imperilia ad rectum iler Iraneferimus, , \ * 7 . *.

atque ad meliorem frugeui iraducimna, cum iodt- . * ;
gentibus necessaria suppcdilamus; eaque omnia ,
qiue Deo grata sunt, ellicere summo siudio conten* , \ dimus. An non igitur duplex est justitiae ratio, cum
;
vel in nos ipsos, vel etiam in alios exercelur?
PALL.<Ita videtur.
. .
CYR. Ejusmodi ergo jostitiae distribulionem un
. * , *,
gulae dissect, id est, pedi in duos ungues diviso \ ;
*emper fere lex comparat; pes enim semper inces- \, *
aus illius quo ad efficiendum ciemur atque move-t
\ * \ ,
mur, signum ac nota eat: itaque reclia pedibus eoe ,
currere dicimus, qui laudabiliter ad ea quae sunt .
]itilia tendere parali sunt. Canit etiam 5 0 0
* ,
4 Pes eoim meus stelit i n via recta"*; id esl, iu * ,
justilia rectoque ilinere ambolavi: odi autem omnia & . \
perversa. De iis etiam qui sunt ad peccandum
,
p r o n i : t Ycloces pedes eorum ad effundendum san
guinem, contrilio el infelicitas in viis eorum .
>
Pes igitur inccssus Ulius qui in factis spectatur, * f&
symbolum est. Bifidus autem unguis perspicua figu- \ , ;
ra est qua significalur posse nos in ulramque par- * , \ .
tem recle et laudabiiitcr iucedere, vel in eam virlutis partero, quae ad nos ipsos, v d quse ad
perlinet.
, .
PALL. Credibilis sane oralio.
. , ;
CYR. Si quis ergo recte alque sapicnler in
* , *ulramque partem incedere noril, ila ut se et alios
) , , cpic
morum suorum quaHtale juvare possit; ad haec sa , , x o l *
piens et prudentia sit summa pneditus, el verba
\ (*
quae de Deo dicuntur, in cor tanquam i n babilacu ,
lum quoddam atqua domkilium recipiat, ac sursum
deorsum semper quodammodo volutet in se ipso G ,
divinorum dogmatum cogilaliones, et notiones eas \ , ~
quag tam accarale perceperit, crebra pmdenlique
inquisilione tanquam cibum comminuat, is nimi- ,
rum animanli ruminanti persimilis erit, et cibum , \*
in ventre condituw sursum semper eructando re- , , >*
vocanti, dentibusqoe subjicieuti, ot ilenun con- ,
.
fectus ac tenuissime contritus juvare possit.
. .
PALL. Recie dicis.
CYR. Mundum porro dicit esse animal quod ad
. , *1
extremum pedem disseciam ungulam babeat, el r u - , *
roinalnm conditumqtte in venlre cibum revocel; :
nam qui i n se ipsura ^lquc alios bonus alque ultlis
cst, si eloquentiam adjunxeril, et cognitionis peri- ,
tiara, nimirum earum rerum quae ad Deum perli- , ,
n e n l , petfeclus eril in virtule, et cumulalus, quod D ,
' , *
in se est, oouiibus iis rebus qiue ia admiratione
,
babentur : ac si quis ejusraodi bominia per disci ,
plina? coramunicaVionein forte parliceps fuerit, ct,
* , ,
ita dicam, ejus oralione vescatur, aut ejus i m i , 6*
tator fuerit, bomiiêmqqe adeo praestantem et egre~
. ^ xarA
giam aemulari studuerit, is purus ^ r i t ac mundus,
utpote qui cun| mundo viro verselur, et illiue sa- \
pientiae ac probitatis tanquam exprcssam quamdam . ^
tmaginem illico in suis moribas referat. Hoc est, , \
wea quidem sententia, qood pr^cipiûr ut vesca.- , AvAvor*
D a v i d
* Psal. %, 12.
Psal. ,.
02%
DE ADORAT10NE 13 SHR1TU VERITATE. L I B . X I V .
92
. * - mur cx omni animaiilc, quod suaple natura discifr , .

sam habet ongalam in pede, et ruminat. Manda
namqoe sunt hojusmodi animanlia, iitquil lcx, ea
ratione qua diximus.
. .
501 PALL. Teneo qood dicts.
.
CYR. Oplimom itaque virum, el in virlttte per , , fectum, per aoimal quod suapte natura disseciam
, , \ - habel angulam, et rurainal, 6gurale indicavit. Porre
. " \ optimuiD esse, alquc expedire cura rejiccre qui
, \ - non hoc animo sit, et i u probitate quodaramodo
, \ claudicet, et perfectam virtutem longo intervallo
, , seqaatnr, tradit item, cum neque ea quae revocant
, , ruminatam cibum, non lamen biftdam ungulam
, babent, neque ea quae natura findunt ungulam, si
, , minime nimineDt, probat, sed polius de irapuritale
, : condemnat, et inter immunda recensct. Pcdis i g i \ . lur i n duas ungulas dmsionem efbcaciae ad agen \ , - dum roorumque probitatis figuram esse, recte ac
, , , sapienter asserirous, et quae flguraie dicta suot, ad
veritatis formaai tradueimus. Raminationem vero,
&. , * - sermoni9 qui sccnndum piclatem sit, et dogmaiicae
, , \ acienti r e c t atque irilae signum esse affiraaamus.
. ;
An vero non ila esse potas?
. ;
PALL. Ita prorsus.
. *
CYR. Igitur minus perfecla virlute esse merito
,
censendns est, iiec dignus qui i n admiratione ha, , beatur, is qui, cum de recte faciis glorietur, recto , \ rom tamen dogmatum peritia caret, el verba veri . \ - tatis animo minime retinet. Idque verom esse, si
, , contrariam qooqne paiiera Yertalur, minime cst
-/
-L ,.\
\ ^
A_
.
.
J !
\
, obscurmn : nara recta de
dogmalis peritia, divino , - rumque verborum dnlcis raeditalio, nibil juveril ad
, . absolutam viriutis opinionem, nisi rccte factorum
* , splendor adjiciatar : nam qui esi in utraque rc
. , dexter, is perfectam laudera consequefur; cuivero
. alterum deest, obscaram babebit de virtote gto: , , riam. Talc aliquid etiam Salvator indicat, qtii
minimnm i n regno ccelorum esse voeandam, dkcns
, \ * cam doceat, non fecit lamen " ; conira vero ma, * . gnom et illostrem, qai ea fecerit q u doeueril.
, . Immnndus igitar ex lege est, quisquis alterntro
, * ^- caret. Ab iia vero esse recedendum, nallaqoe cum
, * * efs comiDiniione jnDgi oportere, declaravit dieem :
c D^carnibus non vescemrai, et mortidna eorum
,
. {, , -
' ! , * *
,
,
. $
.
,
*
*
, \
, ,
, \
\ .
Matlh. , 19.
w
non contingetis. Ncqoe enim dmn vivanl, inquii,

simul vereablmini; et, ei qtrlspiam eomm (orlasse
mortuos faerit, mentem Tesiram pttram r v a b i l t s ,
ac ne contiogefis qaidem, ut tia dicam, eonim opert.
diserta, inquam, et impia scriptoram monlmenUi baenamqee sant hominis v i t reliqbiae; 5 0 2 ^ ^
stulli lueretlci facere consaeverunt. Nam, com ii
qni duces eoruni slullitiae foerunc, procul dubio
erraverinc, snaeqae. iinpietatfe rdiquias snis discK
pulis reliquerint, i i libentissime illas admiUunt, et
antmo complecluntor, difficillimeqiie eoram macnlae
ablai possunt, coni morticinas carncs eontingaiti^
ioromo putore et impuritate refertas.
S. CYKlLLi ALEXANDRINI ARCHIEP.
941
. .
PALL. Yerum dicis.
.
CYR. i n exemplum igitex ungulam quidem non
,
dividentis, nimioaUiin vero cibum revocantis, ca, ,
melum proponit, belluam firmam acvastam; lepo,
, ,
rem quoque et choerogryllum, beslias, u l ita dicam,
omnibas aliis minores ac brevlores; ut per e i l r e - , , ttvv
mas, ut ego arbilror, caHeras orones in summa , , eomplecteretur, millasque intermedias prseterirel: , \ .'
taiUumdem quippe esl ac sf diceretur : summo \ , *
atque supremo usque ad minore* et iofimos, qui- \ , \ cunque ejusmodi esi, is exsecrandus et impurus , \ .
,
esi : nequc enim est personarum acoeptio apud
* ,
Deum, u l scriptuiu esi* , ted sWe magnus sit aln
quis el fasluosus, opibus et aeeculari gJoria elalus, ,
obscurue et ignobilis judicabitur, ei imprqbilalls \ , criminibus astrictufi lenealur; sive exiguus, pau- ,
pertale et ignobililate vitam ducens, damnabitur
,
imparilatU, nisi sit moribue honestis ornalus; ne*
, *
que tantum exiguitatis nomine praesidiove juvabi* ,
tur, ut ea de causa a justo Judice misericordiam
,
consequalur, ai faclorum clarilatem, cum pietate,
, *
inquani, ac virlute congruentium non babueriu
. , *Igitur camelus et lepus et chcerogryllus magni simul
, arahr
et exigui bominis figura sunt aon abeurda. Prolbrt
. , <eliam suem u l immundum, quod divisam quidera
, ,
babeat ungulam, non lamen aptus natura sit ad
, * ,
reeundendum cibura, id est, ad reducendam ru* , \
minationem : in quodeclarat infirraa essc e t i n u t i . , * *
lia recte faclorum ornamenia, w sermo secuudam
. " *
pittatem absit: ut enim fides sine operibue mortua
* , \ ,
csl *, slc vicissim mortua procul dubio e&t monim , \ ,
bonesus, et factorum probitas, si Dei cognilio non , \ * *
adsit, neque sermo ptetatis in nostris animis inb*- , , bilet; eed deorsum abjecta, in terram vergit, et ,
oculos sursum aUollcre quodammodo reformidat. .
Hoc modo affectoe non paucos invenierous, qui cum , ' bzs >
gravem plerumque ac puram vitam agant, 503 \ , \ $1*>
Deum taroen, qui natura et verus est, non agno- ,
ecunt, et in ea modo, quae in terra sunt, mentie . *
oculos ftgunt : irapurus vero itidem babetur, qui \ * wcju&modi eet : Nemo euim coronabitur, nisi le- \, , > *
gilime oertaverit *, > ut scriplum est.
.
PALL. Nos igitor impuros dicil, tanqaam in suia,
. ukx
caeterarumque besiiarum figura, cum crimiitibue , \ \ , Aaq jae a lege damnanlur obnoxii suraus.
0 .
GYR. Recte sane dicis. Neque vero satis babuit
. . ,
lex per ba3C sola aiuinaotia immundorum hominum ,
imaguies proferre, sed, cum per omne creaturarum \ ^,
jgenus uos juvare insliluisset, et ulilis boneslique ^
cogiHlioHera copiose proponeret, etiam aquatilium
genera percurrit, ei volatilium greges, ut quid cui- , ,
que illoram generi insitum natura esset, diligenter , *
inqbil-endo, quid Deo gratum sit, quidve exosum et ,
invisum, intelligeremus, itaque vitam legi maxime , , 4]^
coneenianeam excolendo, ab ils omnibus quae nos
, inquinare possunt, summo conatu refugeremus. A i i
. "
Laque lex ad bunc modum rursus : c Et bis vesceT
8t
Rom. , I I ,
Jac. , 20.
Tim. > 5,
9*5
DE ADORATIONE Ift SPIRJ U VERITATE. LIB. .

m
mini ex omnibas q a eont in aquis : ostnia qua
habeni pinnnbs et sqaamas in aquis, el in roari, et
in lorreatibus, h c edelie. Et ornnia quibue non
sunt pinnulae neque sqoamae in aqoie, et in mari, et
in torrentibns, ab omnibus qaa? eruclant aqtue, et
ab omni anima vivente qoae est in aqoa, aboratnatio est, ei aboiniiiationes erunt vobU : ab omnibus
carnibos eorum non edetie, ei morticina eorum exsecrabimini; et omnia in quibus non sunt pinnul
neque squamse, eomra qaae eunl i n aquie, abominalio hoc est v o b i s .
c
\
, ,
/5, \
,
, , ^ ,
\
, ,
. "
, \ ,
- , , "
.
. **
, , .
.
. , ,
*

,
\ ,
\
. \
, ,

* , .
,
, - '
, ,
$ , \
* \
, .
* , , *
\
.
. , \
.
. ,
*
.
,
,
' ' , -
,
,
. .
.
, * "
*
, , \
, . '
,
1
L e v i t . , 9-1. Psal. cm, 25, 26.
PALL. Sed qusenam in iis differentta sit, jaita i n telligenliam, inquam, spirtUialem, dices. Nam
ego quidem noii satis intelligo.
CYR. Fadam * ac disseram ut potero, et quae
lege exemplorum loco sunt allata, perspicua redd a m : nam aqaxiilium quttconque ab illo omniam
Conditore lege pisciam formala sunt, ea pinnularura
actu, tanquam reroigio semper quocunquo voluerint, firmissime ac velociasime moventar, ac, solo
calefaciente supernas aquss, enatant, ac prope dixer i m , ex ipsis aquts emergere audent, 504 **$*
in infimis residere locis recusent; facile etiam effugiunt piscantiam retia. Qwt vero squamis ac pinnulis praedita Don sunl, sed cruslis darioribus obducta,
ei nativis testis contecta, ea supera loca minime norunt, sed semper in berbas irrepunt i n infimis affixas, atque i n limaaie locia libenler versantur, i n flrmaquc ftant, et captu faeilia, et ab iis qui semel
aspexcrint, sine ullo labore comprebendnntur. Ac
ratio qam de illis affertor baec eat, tora perspicua,
tnm vera. Sed pergamns |am tanqoara ab imaginibas radioribttique fomix ad res dariores atqoe
apertiores.
PALL. Opiime feoeris, haec exposaeris, et alacri anlmo dispoUlionem aggroseu fberis.
CYR. DiitracUonem hofes vitae eftusamque in ea
ptrmistamqae negotiorom salsediaem, ut eleganter deaignaret aobU ille Psalroorum auctor, in hunc
modttm paallit: c Hoc mare m g n u m epaliosum :
ibi reptilia quorum non est nomeros. Animalia putiQ*commagnis . Piscibusenim aptUsime comparantar i i , qi nullius unqaam rei utitis causa hao
iUacqoe discorrant, eaque sola conqoiruiit, quibai
i p a carnates efliciantur, vanoeque htbores perferro
cogantar.
|
M
PALL. Reele dicis.

CYR. Increpat autem ejnsraodt homhies ille Chri*
sti diacipulue, ila dicene: Age nuiic, qi diciiis t
Hodie el cras ibimus i n i l k m eiviiatera, et faciemus
annum unum, et roercabimur, et lucrabimur. > Et
post pauca : < Pro eo ut dicati: Si Dominos voluer i t , et si vixerimus, faciemus aut illad : uana
S. CYRiLLf ALEXANDRINI ARCHIEP.
!t>3
aulem exeultatis in superbiis vestrie '. Piscium igi- , ,

. uir instar per lalum hoc spatiosumque mare, per
*
mundum nempe, natamus : varia naraque eunt sin, ' , ;
gulorum vivendi genera: nonnolli enim non in totiun ad peccandum proclives sunt, sed agnoscunt . !
, * ,
illi quidem se infirmos esse, el caruis dominatu
nexos teneri, et quamvis ab aliis cuJpis absislere ' , : , 8JM&
nriiut. c I n multis enim delinquimus omnes, > u i
. A w
scriptum est ; refugiunl iamen ut rem defonnem,
turpiler aliquid aperte committere, nec quisquatn , . ' " 3
illis persuaserii, ut manifesle el in aperto peccare *.
' * -
vclint, sed roagnopere curanl ut lateanl: Sapientos enim occultabunt lurpitudinem suam , sicui .
&oriptura est; boc, u l ego inlerpretor, est loco . c \ *
tegunienti squamas babere. Enalant eltam sa?pe in , # . , O!JIX\
stiporiorem locom; neque enim semper infima spe- *
. ' eianl, scd sapiunl superna quoquc, effugiunlque
, . *
celorrime, 505
" eos ad interilum expiscari
velint : boc esse dixerit aliquis lanquam pinnulis \ , \ ';
spii itualibus u l i , et velocissima menlis agilitale mo- ;
(\ , \ tepveri.
.
(
s l
PALL. Congrucntia sane dicis : nara Ogura co

. * V
nos perducit, ut veram esee, ilaque se babere expo- .
sitionem pulemus.
. , ^
CYR. Alii vero nil reformidant, dum peccant, sed
apertae manifcsUrque nequilia? dant operam; dc qui- ;
bus apte dici potest: c Quorom gloria in confusione h li aOw.
eorum ; semper enira ad impuritates propensi
siinl, cumque in inflmo coeno volutentur, Q \ ,
revcra, vcl aliud quiddam prnler hoc suut. lidem
, (I)
omnino infirmi suni, et captu factles, cam oranium , , .
turpissimaram rerum voluptatibus misere serviant. *
An non ejusmodi e&t desperatorum bominum vita? , .
Mam libidinosx mulieres et merelrices, et turpissi- . " wV
nium illud et corruptissimum eflembiatorum genus, ;
quincliam omnes qui in scenis versanlur, et quibus \ ,, \
insatiabilis est carnis amor, et quibus impurus ido- , \ lolalriae eiror gratus, exsecrandani plane viiam du- ,
cunt ac turpissimis maculis inquinatam. Lcx igitur , slooAamundos dueit eos qui, quaravis humains viliis labo- , , ;
rent, non tamen prorsue aversi sunt, eed enatant in .
sublime qoodammodo, neqae ia lerrenis lantum re- ^ ,
bus instdent, sed etiam quae sursum eunt, t a p i u n l ,
, tanquam Deo simal ac mundo divisi. Immtindoeqoe D ;, ;
vicissim judicat, qui semper, qu& carais ac mundi
, ,4
stint, omuibus modie et facere et sapere contendunt,
\ . ^*
ia iieque pudorem omnero exuerant, el tperte ac
, ^
palam suni inverecundi: utililerque ab borum so ;
cictate prohibet, cum illonim superiorum societa* \ , \ tem non improbet: non enim cum improbis con , \ , . *
gredt, aed eam probie veraari tuliim eel. Scriplum
,
est enim : c Qai graditur cum sapientibos, sapiena
,
erit; et qui graditor cum sloltU, cognoscelur . >
Jac. , 13-15.
" Jac. i n , 2.
Prov. , 23.
(1) Videtur etymon hnjue vocis indicare,

, inquit, , co
quod a!iud quiddaiu prsetcr hoc sinl,
i k
Pbilip. , 19.
Col. nt, 1.
. , 20.
, vel qood cubcnt in mari, rel qttod inco

moveantur.
P*9
DE ADORATIONE IN 5PIR1TU VERITATE
LIB. X I V .
C50
. . c - Scribit eliam Paulus: Si quis frater nominatus ava ,

rus, aal idololatra, aut maledicus, aut cbriosus, aul
, . \ *
rapax, cum bujusmodi nec cibum sumere .
, , , , ,
.
PALL. Recte esl a le diclum; id enim non par.
Tam otiHtalem affert.
.
GYR. De naUmtibus igitor belluis et aqtialilibus
.
. - bactenus nobis lex figurate tradit. Sed, cum co pioeius nobis exempla proponere vellet, ad volaii, c Jium gregea traneil, diceos : c Et b-ec abominabi , - mini de volucribus, et non coroedenlur; abomina*
* * , \ iio eat: aqailam, 506 et grypbem, tt balixetum,
, , \ , \ elvullurem, ct m i h a m , et ejus similia, et strutbio , , , \ , nem, et noctuam, et larum, et ei similia; et omnem
\ , corvum, et.similia e i ; et accipitrera, et illius simi-.
, \ , - l i a ; et nycticoracem, et mergulum, et ibin, et porpbyrionem, et pelecanhm, et cycnum, et erodio, , \ 6, \ ,
, , \ , \ - nem, et cbaradriam, et ei similia; ei npupam, et
cpiov , , \ , vespertilionem, et omnia reptilia volatiliuin, q u
, qualuor pedibos incedunt, abominationes vobis sunt.
, . Scd haec comedetis de volatilibus repentibus, quas
incedunt quatuor pedibus, quae babcnt crura supra
,
\ , pedes suos, ut saliant in eis super terram; el ha.c
, , \ comcdetis ex eis, bruchum ct ejus similia, et alta* , \ , cen et ejus similia, et opbiomachum et ejus simi \ , \ \ lia, et locustam et similia ei, et omne replans de vo6, , . lalilibus, quibus sunt qualuor pcdes, abominatio , , ncs vobis sunt, et in bis inquinabimini. Qui teli , \ . . geril morticina eontm, immundus eril usque ad
, vesperam . Num tibi perspicuus esl horum vcrborum sensus?
,
;
PALL. Minime.
. " .
Q
GYR.
An vcro non sentis , proprictates quae di. * ,
; , ctoram animaiUium coique natura insunt, aeque atque illa alia quae diximus, momm imagines esse,
;
et affeclionum differentias?
PALL. Quo landem modo?
. ;
. ,
GYR. Visne u l de singalis sfeorsum dicamus, ac
;
subliliter heec discemamus?
. .
PALL. Maxime.
GYR. Probibet igiturlex aquilam, etgrypbem, et
.
, , baliselum, et vulturem; ha? enim volucres in sublime volant, et eicelsis locis gaudere solenl, ct in , \
fima aspernantur: < Pulli enim, > inquit, c vulturis
, * c
in sublime volant . > Ejusraodi est quodammodo
^ , .
\ , \ arrogans ei iuflatus homo, elatoque animo, qui mo , f) deralum modestumqoe bominem conteranere con , - suevit, minimeqoe contentns est burailibus con . - sentire : inter hos improbat inilvum et ejus siroilia,
, , ei corvum et ejus similia : qoibus aptissime signifi , * catur rapax hominura genus, et ad malitiam callidum : et prioris quidem generis figura est milvus
, ,
alterius vero corvns niger et bbscurus. Tenebrosi

autero fere sunl, neque omoibus roanifcsti bomincs
, , \ .
ad maltliam acres, ac mornm nequiliam in sc lp_.;s
,
M
I Cor. , I ! .
Levit. , 13-24.
Job v, 11.
S31
5. CYRILLI ALE*AKt>REsI ARCHIEP.
93i
haad vulgo conspicuam occnlunies : iis aulem qui P*U

, xal - j i
&
exsecrando arroganlia? vitio laboraut, adjuncluoi
\
natura est, circumvenire velle quoe poseosl, ac moltiplicibus m a l i t i * comnientis obsislere, rapere po- ^^,
, >
slremo, adeo utnunquam expleanlur. ^
subjuogil illico : c Et etrutbiouom et larum; > hsec , , ;.
enim animanlia, ut opinor, insaUabitia sunt, ac sem- *
per obvium quidque corripiuni. Deinde ioquR: c Ac- . > ' , . , r \
cipilrem el jug 6inxlia, e4 nyclicoracem, e l eatar , , xmk racten, el ibin, et parphyrionem, e l pelkanum, et
cycnum : haec quoque volalilia in te ipsis illos ^ , \ * ^ , is\
. * *
eiiam describunt, qui crudeliter atquo immaniter
,
aliis insidianlur, e i violenter qnoscunque potaerint,
adoriuntur, adeo u l aonnullis ipeun qaoqoe vilae , ,
\
discrimen ac fonmdinem inferre noa dabitent: nam
1 6
acapiler invadil vebementer quodcaoqoe tafirmio-

ris volucris genua, et aviculas ferlnr, eaaque correplas interflcit: caiarracies vero, et ibis, 61 porpbyrio, quinetiam pelicanus furiose pisces inseclantur,
illoruroque interita pasf.unlur : ejusaodi sunt omnes, quod ad mores consuetudinisque feritatem auin e l , qui perire quoadaro pro nibiloducunt, dum SUOB
voluputi ac Ubidini salisfaciant; qaicam amoria nuitui legem repulerint, et charitatU decretis peoilus adversentar,jure oplimo a nobis audienl: Ne qiue vestra strni quaeralis, sed eliam quae aboruHi ; nam
dileclio, inquit, proximi majum non operalar
Repudiandam e*se praeterea iuquitnoctaam, et ero>

diuro, et charadrium, et eorum similia, upupant et
tesperulionera; hstc autem volucria noctis amica ^

snnt, et leaebrie gaudent, et libenlisaiine de nocle
volare consoeverunt, mviaomqiio eis est hraien ao^
lis, neque in eo quidquaro facere aodent: perspicuc
aulem ejusraodi sunt improbarum aclionum auclores. Verum est enim id quod Cbriaiua ait t Qui
male agit, odil bicem, et non venit ad lucen, ne
coarguantur opera ejua ? qoi aotem facil verilalein,
venit ad lucem, ut manifeatenlor opera ejus, qoia
in Deo sunt facta". ilramiuida sunt eUam inier volalilia repiantia, c que qualuor, inquii, pedibus
incedunt, ut sunt, verbi gratia, moscae, e l bie affiDia; inflnila sunl aulem ba?c exigua, et aversanda,
toeque in sublime volare queunt. QUSB sit aotein t**
(io cur eliam ad bxc lex descendai, considerare necesse est. U l eoim, cum pecudes comaaemoraret, ^
posteaquam earaelum dixit, adjunxll leporem, a l
seque impuros o&lenderet, qui improbiiaiis DOAine
infames esscat, seu magni sint, seu 508 parvi
(neque eniio est acceptio personarum apud Dean,
u l scriplum e s t ) ; ilidem boc quoque loco, cum
aquilae mentionem fecisset, el eam qua? inter voiV
lilia roaxiroe regia est, commemorasset, rursua ad
\olucres exiguas descendit, ct magnum ac parroro
aBqua iance perpendit, si lurpium faclortim aucior
Rierii, et vitioruni labem nanquam deponal. Eximit
aulcm ab hoo gencre tocusUm el brucbum el ho*
rum similia, quod flrma sini adeo ut evadere pesT t
' 1 Cor. , .
f l
Rotn. , 10.
.
, >
, , | ,
, \ , * & \
, , woV
* *
, ot * 5
, aylmvvhti;
* ! , tn
, *? &
*% igm
- ,
, , , , xd
, , , Uect
\ . Atofpai , )
, h
* )
, | *
* , ot \ ^ , 9ve t
, /
, * & &
, , ( ^^
, .
\ ,
, > , ,
, .
\ , \
. *
, .
, ovt, ,
, ( ,
)* ,)
,
\ *
, \ , ct w
, & ,
. -
Joan. , 20, 31.
>
Rom. , !
935
DE ADORATIONE IN SPIRI VERITATE. LIB. X I V .

93i
sinl in altum, c l minime in inflmis assidoe versfnlur, sed sacpe in soblime sese lollant, et celeriter
exsiliant: talis est fere qui, quamvis mundanam v i tain agal, tamen virlulibus c&leris e l cbariiate i n
Deum Don caret. Nam eju&modi vir non omnino lerrenis rebus affixus est, neque in infiniis insidet, sed
quadarotenus eliam superna sapere, ac se lattdabililer nonnunquam gerere sludel, dom se ad superna
tollit, et de terrenis rebue evolat. Eum porro qni
immonda contingens mquinalur, abluere vesiem
oporlet, ad vesperam aulem iuquil mundum fore,
Christi videlicel mTSterinm apertissirae significans,
per qoem purgait sumus, sancii baptlsmatis reraissione percepla, tfempore nimimm advenlus ejus, qui
veluti ad vcgperam fuit, id est, cum jaro saeculum
pnesens ad finem vergeret. An non illud Dei Verbran extrerais temporibns bominem faclnm esse
dicimus?
, \ , ,
, , \
,
; , \ .
; , ,
. \
* ,
, \ ,
, \
' , \
. \ , ?
* , ,
,
,
, - 1
, , '
,
;
;
. .
.
, ,
*
* c
, ,
,
, \
, \
. . ^
\ \
, , , ,
, , \ , ,
\ , .
.
, .
* ' '
,
.
, ,
,
. ,
, ' )
. \ , ,
, , ,
, ,
. 'Eotxi ,
, -
' ,
, , \ ' , \
f |), , ,
* , ,
(,,<~ , \
,
, ,
*+ rLerit. , 90-53,
PALL. !ia prorsos.

CTR. Alia quoqoe ratione lex inqnlt immundum
fbre qui vel feram belluam fortasse, vel aliud quodpiam impurum animal tangeret : sic autem d i x i t :
Et orone qood ambulat manibus, in oronibus
besliis, qoae qualuor pedibus ingrediuntur, immunda eruntvobis. Ornnis qui tetigeril morticina eorura
iraniundus erit usque ad vesperam; et qui lollit
morticina eornm lavabit vestimenta sua, el i m mundus eril usque ad vesperam. Immunda haec
sunt vobis. E l baec vobis immunda ab omnibus
r e p t n i l m q o * reptant snper terram, mustela, et
mus, etcrocodilus lerreslris, mygale, e l chamaeleon,
et stellio, et lacerta, et talpa. Haec immunda sunt
Tobtsab omnibas reptilibus quae reptant soperlcrram. Oranis qui tangit morticina eorum immundus
eritusquead vesperam; et omne, super quod cccideril morticinum eornra, immundum erit, ab omni
vase ligneo vel veste, 509
pelle, vel sacco.
Omne vas i n quo fit opus, in aquam mergetur, ct
immundum erit usque ad vcsperam, et mundum
e r i t > His adjecil iramundum fore omne vas, i n
quod ceciderit de morttcinis eorum, e l vas testa*
ceum et pelliceum, et vestem et cibom etpoium,
praeler fontem aquae et lacuro, inquit, et congrega^
tionem aquarum et semina. Tidelur autem lex pef
feras belloas teterrimos latrones atque sicarios in
dicare, qni homicidium, omnium scelerum gravissn
mum, pro nihilo dacant, atque obvium quemquef
interficientes, iramaniter propemodnta devorant,
omni misericordiaB affectu svblato : per murem au*
tem alque mustelam, et iis affinia aimiliaque, cro^
codilom, inquam, terrenum, lacerlam, et stellio^
nera, timidum et ignanim et noctu obambulans f u '
mra genus, qui dormientes clam laedere solent, sed
pertimescont valde, ne deprebendantur, et eorunr
quos violant vigKantiaro reformidant. An non fura~
v
933
S. C\R1L!J ALEXANDRIM ARCIIIEP.
95*
cissima sant anhnalia mustela el mus, el ad for- .

midinem proclivia, subcuntque lcrrae cavernas, ai , \ ,
qvU insonoerit; libentissime autem de Docie et m i - ,
, ' , *
niroe inierdia pascuntur, crocodUoe eutm tenremis,
, *
et q u * buic cognata sunt, ferarum genen !
;
. .
PALL.Ilaeet.
CYR. lmraundam esi igitur omne Uirooum ge . , *.nas, sive quis moribae sii efferaus,et cnieatae ba- , , *
beat maniis, sive exigua qtuedam fnretxr, ot rntis e l * muslela, ac talpae steUionisqne r i i u muros t c lecla , \ ,
conscendat, eliarasi quis immandos contingat, erit , ,
crimioum particeps: nam eam ejusroodi hoanini*- ,
bus inita societas omnino imiiKindoe efficit. Vasa . &
pncterea inquinata figuram hominum gerunt; esC , .
enim bomo vasis i n specie.Excipit iamenaconlami- " ,
natione fontem aquae, lacum etiara et congregaiio- . .
nem aqua?, quamvis in haec qoidpiam ex iis q u
' ,
lege iramunda sunt, ceciderit, cavene, ut opinor, , \
ne i i qui sub lege erant, eam rem roolestissimam ,
ei prorsus minime ferendam diicerent, legisque , , ,
observationem nulla induetria impleri posse pula- ,
rcnt, cum ex earum rcrum damno in rebus maxime , *
neccssariis laederentur, adeo ut ex urbibus esse i n - , .
terdum ac domibus reccdendum earum aquis con' \ * , ^.
tarninaiis, cum earura usus necessarius, et ho- , **
ininum viia carere non potest, ademptus esset. . ^
Prseicrroisit ilaque lex accuratam bistoria? obscr- , *;
vatiooem, 510 propler eomm comroodum ac ne- *, .
cessilatein qui sub lege crant.
PALL. Credibilis sane ralio.
. :.
CYR. iEqoe porro alquc caclera inunundunn eese
1 . ! i W
ait ipsorum quoquc mundorum animantium cada- ^ ver : adjunxit auteni ipsum quoque cadaver contib- , \
gcntem inquinare; sic autcm scriplum est: c Si au- ,
tem mortiuim fuerit pecus aJiquod quo vesci vobis , *;'
llcct, qui langit morticina eoruin, immundus erit , , \ /uv
usque ad vespcrain; et qui vescitur de roorticinis , ,
corum, lavabit vcslimenta eua, el immundas erit , ^.
usque ad vesperam, et lavabilur aqua, et mundus . \ ^^
erit. Et qui lollit de uiorlicinis eorum, lavabit ve, , ,
slimcnla sua, el lavabilur aqua, ct iramundus erit
\ , " \*
sqtie ad vesperam . > Quod perspicue est, ut
, , ,
cgo arbilror, illud : c Si quis frater nominalus (1), , ,
(
7 e
vcl iornkator, aul avarus, aul idolorum cultor, aut , , ,

cbnosus, aut maledicus, ant rapax, cum ejusmodi,
. '
nec cibum sunicrc *. > Si quis enim omnino, cum , \ , ;
gravis et boneslus existimelur, el ex eorura sitnu- mero qui jam purgali sunl, el iu socielatcm spiri- , ,
tnalem per fidem reccpli, oeccati mortcm i n c u r r i i : , , * >
< Impurus esto, inquit, < et exsecrabilis; nam, , ;
quia mortuis operibus est inquinalus, inQcit eum . *' \ uoprocul dublo, qiii sibi jungitur. Scd etiamsi quis- , ' . *
piam fuerit inquinatus, purus esto per aquam ad ,
vcsperam : quid vero id sit, supcrior oralio nobis . " T
' Levit. x i , 39, 40.
I Cor. v, .
(1) Nominatus idem est ac si dixisset nottts, famotus, pubticus, ut declaral Augustinus l i b . Dtfid*
et operibus, oap. % et sic Paler accipil.
937
DE ADORATIONE IN SPIRl
, 4 ,
, ,
, \ ,
, \ \
.
, \ *
, ,
, , .

, . *

\ ,
,
, * .

, , \ ; ,
\ ,
;
. , * .
. ,
, ,
,
\
.
\ , ,
.

,
\
. "
, \
, .
,
.
, ,
, ; *0
,
, , .
,
\ (

, , ' ,
; ,
;
. ;
. ,
, '
^ ,
, ,
.
, .
,
, .
. .
" Eccli. x m , 1.
Levit. x i , 45.
PATROL. GR. L X V I U .
" Matih. xv, 11.
U VERITATE
LIR. XIV.
958
aperte declaravit. Animadvene autem et veseentem

roorlicjnis eorura, et ea duntaxat conlingentem, impuram censeri; ita u l neque illumqui morlalilatcm
illorum parlictpet, macula aul crimine liberet, ncque rursus ctilpa vacare dicat, si quis congressae
faerit aut propius accesserit. Pato enim eese vigilanter caveudam, non modo ut ne idem atqae i m probi bomines faciamus, sed ae simol qnidem com
illis congrediamor : Qui enim picem tangit, i n qainabitar, i n q u i l " ; et vere sane dictum esi.
Porro ad morum qualitatem demonstrandam, exemplorom usnm acceptum esse a kge, ex eis quae
infemntnr, discere licet. Ait enim iterum : Et
non profanabitis animas veslras i n omoibus replilibus quae reptant super lerram, et non inquhiabimini i i s , et non immundi eritis in i l l i s ; qoia
ego sum Dominus Deus vester
Qoam enim roaculam animo bominis attulisset mors animanlis,
ejusque cadaveris contaclus ? quidve incommodi
afferre potuieset esca in venlreni vadens, et i n
511 secessum emis&a, j n i t a Salvaloris d i c t u m " ?
PALL. Nibil, ut equidem censeo: recte enim sentis.
CTR. Oportere igitur arbitror nautaram perilissimornm exemplo, rudentes omnes movendo, elabi ex
impuritj tibus, et ad vitam illam Deo gratissimam
tanquam ad quietum placidamque HUus appeltore.
Neque enim aliter quam una bac via a nobis adiri
polest: idque verum esse, facile est videre. Scriptum est enim rursus inExodo : c EtMoyses pascebat oves Jelbro soceri sui sacerdotis Madiam, et
dttxeraioves suas indesertum; et venit ad montem
Dei Horeb. Apparuit aulem ei aftgdus Domini i n
flamma ignis ex rubo, et videt qnod rubus arderet
igni, eum rubus non combureretur. Dixit autem
Hoyses : Yadam ut videam visionem banc magnam,
curnon comburatur rubus. U l aulem viditDominus,
quod accederet ad videndum vocaviteum Dominosde
rubo, dicens : Moyses, Moyses. Ule autemdixit: Quid
est ? Et d i x i t : Ne accedas buc : solve calcearoentum de pedibos tuis; locus enim, in qno tu stas,
lerra sancta est . > Intelligis igitur fieri non
posse, ut quispiam prope Deura, qui purissimas
est, accedat, nisi prius omnes sordes ex soo animo
abluerit, ac mortalitate omni quae in actionibos
speclatur pedem, id est, illum ad res gerendas
spiritualem incessum absolverit. Quid? nonne calceamentum animanlis raortui reliquise sonl?
t
e o
PALL. Quis neget?

CYR. Ergo ftgura mortalitatis est; quam si quis
abjecerit, el nexus abruperit, quibus abmpiis, a
nobis exsolvi possit, is denique propius accedet, et
Dei familiaris crit, et ad aJios salvandos instruclus.
Tum certe Moyses clectus est ut mitterelur, et l i berarel filioe Israel. Sacrae etiam Litlerae placide jtos
alloqutmiur : Fili, si sapiens fueris, tibi ipsi sapiens eris et proximo tuo . >
PALL. Recte dicis.
8 1
e i
Exod. m , 1-5. _ Prov. ix, 12.

30
S. CYHILLI ALEXANDRIM ARCIUEP
39
CYR. Quid porro, non illud qnoque iis quae . , xixavo

;
diximus, adjungendum videlur ?
. ;
PALL. Quid istud esl ?
. ;
CYR. Nam, com Ule omnium praepotens Deos in
,
montem Sina igiiis specie descensurus esset, praecepium esl Moysi nt ad Deum conspiciendum pa- ^ . ,
raret populnm : ipsum vero pneparalioiiis modom
. !
yie idem omDimn Dominos constituit. Dixit enim
* , ,
Domiaos i d Moyseo: 512 Descende, et testificare
, \ , popnlo, et ptuifica eoe hodie et cras, eilavent ve ,
etimenta sua, tt parati sinl io diem tertiom : lertia
e n i n dte descendet Dominas in monlera Sina, co- , ^
\ , ;
r a m o m n i p o p u k > . Aote ilaque p u r i f l c a r i cos
. ;
neoeese est qai fuerint diviiwe familiarilatiB ama ,
tores, quibusque propositum esl animo ad omne v i r tutis genus promplo atque alacri UH velat aseistere \

alqae niioislrare. Ejusmodi vero qui fuerit, is non
\ . * , inepius erit jam ad ipsum qnoqoe Deam aJiquate , *
nos coatemplandam, at Sahalor a i t : Beati man ,
do corde, qooniam ipei Denm v i d e b u n l " . > Ad
, c x t ^
hunc glorise eplendorisque gradam ipsam quoque
beatum Abrabam pervenisse videre licet. Atque, age . >
q n * de eo SOJII tradita, per singnla dicamus. Sic , ,*
. \ ^;
enim acripiom est: c Et dixit Dominus ad Abra ' . * ;
bam : antem teelameniam meum servabis, tu
et aeraen tuom post te in progenies soas. Et hoc * totifV
, , ;
est teslameniam quod servabis inler me ei vos,
e l inier semen lotun post te in progenies euas. i r - .

camcideUir de vobis omoe masculinom, et circamcidetis carnem pneputii vestri, et erit signum testa- ^ .
, \ ,
menti inter roe et vos. Et infans octo dferum ctrcumeideior vobie, omne masculinam io progenies , \ (
vettras; el vernaculus, et empius servus ab omiii \ .
filio alieoigena, qui non est de semine tao, ei cir- , ,
, \
cumcisione circumcidetur veraacolas domas luae,
, ,
et servas emptas. Et erit teslamenlum meam in
carnibus vestris in testamentam aHernum. Et i n - *
circumcisus masculns, cujos caro praputii circom- . \ **
cisa non fuerii die ocUvo, exterminabitur anima illa ,,
, ;
ex genere suo, quia testamentum metun irriUim fe ,
c i t ^ . Deinde i n q u i t : c Accepit Abraham Ismael
filium saom, et omnes vernaculoe suos, etomnes ,
. ,
servos emplos saos, et omne mascalnm virorum
, \
qui erant in domo sua, et circaracidit carnem pra>
n
putii eorum, in tempore diei illius, sicut locotos ei D , ;

fuerat D e u e Qaale autera fuerit obedienliae , ,
praemium, quidve profecerit circomcisio, ex con- \ '. b
sequentibus inleUigimus. Apparuit > enim, inqoit, ,
< Deus iUi ad quercum llambre, sedenti ad' ostium . > , :
tabernacoU roeridie. Et sublevatis oculis suis v i , ;
dit, el ecce tres v i r i stabant 513 supra ipsam, ei . ' , ,
videus illos accurritin occarsum eoram ab oslio ta- , eCfa;
bernaculi sui, et adoravit in terram, et d i x i t : Do- .
mine, si inveni graiiam coram te, ne praetereas ser- , \ vum tuom; samalurjam aqua, etlavent pedes ve * ,
stros, el refrigeramini sub arbore, et acciptam pa
nem, et comedelis, et post hoc abibitis in viam ve, \ , * >
Exod. , 10-11.
Matth. , 8.
* Gen. , 9*14.
ibid., 23.
Mi
DE ADORATIONE IN SPIRITU ET YERITATE. U B . XIV.
, , slram, cujus gralia declinastis ad servum vestrooi.

, \
E l dixerunt : Sic faciemus, ut dixisti . Nam cir , ,
cumcisio illa in caniefigura est, et quidem perspicoa
, \ , - iilias inlellectaalis e t i n spiritu, perqoam a nostris
, animis maculam omnem Ghristus exchidit; c Cir . \ * ,
cumcisi namque sumus, u l verbis beati Pauii
. > \ ,
u t a r " , c circumcisione non manu facta inexspo \ , \ liatione corporis carnis : nam exuendo nos quodam, '
modo veterem hominem , qui corrumpilur secun , ,
dum desideria erroris, et carnis voluptates a nobis
,
spiritue acie atque efficacia propemodum pneci& , - dendo, dignos nos quadmatenus efficiemus, utetiam
ad Deom videndum idonei judicemur, sanetaeque i i lius consubstantialisque Trinitatis sacrum diverso ,
rram efficiamnr . c Qui enim non erubuerit de me,
\
\ , l de meie verbis in bac generalione, veniemas ego

et Pater, et mansionem apad eam faciemus, et i n
, \ \
ipso divereabimur, > dicebat Salvator . Neque rero
. bucusque danlaxat progredietur probitatis retribu # , l i o , 9 e d j a m , tanquam ad Dei familiaritatem admissi,
quae i n illo sunt oognoecemus, per Ulius nimiram
, ' , \
, . \ revelaiionem, u l profecto bealus quoque Abrabam
de Sodomorum subversione didicit. Nam cum eo
, , '
Deue tanquam cum amico communicavil. Yide au
tem llle ab inquinamenlis excessus quam malta no, , '
bis vicissim boua conciliabit. Itaque Paulus : Ob ' * > \
secro vos, inquit, c fratres, per miserkordiam Dei,

u i exbibeatis corpora vestra hostiam viventem,
.
sancum, placentem Deo, rationabile obeequium
.
, . vcstrttm. . Quineliam propbeta Jeremias aperte
M
49
99
, c , \ , clamavit: Lava a malitia cor l u u , Jerusalem, ut

, , salveris". >
, , , . > \
, , . >
PALL. Non igitur cum animi imporitate ad Deum

, ' sanctissimum purissimumque, sed cum eacra i i n maculataque vita esl accedendum: ita enim ad id
. ' .
. , , quod decel recta perveniemus.
CYR. Ita est prorsus, Palladi; neque multo l a , ,
\ , bore opus erit, ut videre possis veri&sime a te esse
\ liac de re dictum, si sanctorum hominum vitani
* sludiose ac prudenler pervestigare velis: 514 naiu
, quae veteribus illis figurate contigerunt, ea de
. \ - causa scripta esse dixit beatus Paulus " , u l forroae
, essenl admonilionis correclionisque nostrae. Puros
. , autem et abluloa ad Deum accedere oportere, ex
, bis quoque rursus discere licet. Dioa eniin filia Jac
1 3 5
v i r
e s s e l
1 6
n u b i l i
, - D <*ob
^ *
P*
, ' . labernaculo egressa est, u l Sicimitarum filias oon , \ lemplaretur sed non quievil Sicbem filius Emmor;
. illico namqae amore adolesoentolse capius, intem , peranli cupidiiate ad libidinero rapiebatur; cum \ . que ad eam rem efferalius iret, Hebraeae virgini
, - homo alienigena et incircumcisus adbuc vim i n \ , lulit. Id vero facinas filiis Jacob non ferenduni
. videbatur. Itaque in eos, qui i n Hebraeam et
, \ - sororem nefarie injariosi fuissent, bellum intu Joan. xiv, 25, 24.
Rom. xn, i .
Jercm.
Gen. x i m , 1-5. Col. , H .
Col. , 9 , 10
,.
I C o r . x, 1 ! .
7
, e
, e
e i
U5
S C Y M L L l ALEXASDIUNl ARCHIEP.
944
lcrunl. Bealo autem Jacob, cum sollicilus csset et , *,

xa\ . .
pcrtiroesccrel, et vereretur ne cum tolo genere
penitus inlerircl, iuccurrit Deue, eumqae denao '
,
bcrvavft : quanam autem ratione, operae prelium
, ,
est videre. Scriptum est igitur ad hunc roodum:
Dixit aulem Jacob Simeon el Levi : Odioeum , *
inc fccislis ita u l malus t i m omnibos habiUulibus ' , ,
terram, et in Chanansis et Pberezaeis: ego autem
, \ . * "' ina
cxiguua numero eum, et eongregati auper me con- . *
cident me, e l eonterar ego e l domus mea. l l l i vero ,
dixcrunt: Atqui lanquam scorto abusi sunt sorore
, .
noslra. Dixit autem Deus : Jacob, surge etascende
, &
in locura Betbel, et babita i b i , et fac ibi allare
oou.
Domino, qui apparuit tibi cum fogeres a facie
otxq> , \ >*
Esau fratris tui. Dixit aulem Jacob domui suae, et
' ,
oinnibus qui cum eo erant: Tollite deos alienos de \ , \ .
medio vustri, et purificamini, et muiate vestimenta
,
veslra, et surgenles ascendamus inBeibel, etiacia b
mus ibi allare Deo, qui exaudivil me i n die i r i b u , ' , p t h
lationts, qui fuit mecum, et servavit roe io via qua
, . \ T*W
arnbulabam. E i dcderunt Jacob dcoe alienos qui
, aW,
eranl in roanibus eorum, et inaures q u erant in
,
auribus eorum, et defodU ea Jacob sub lerebiulbo
{&
quae erat in Sicimis, el perdidil ea usqve ad banc
\ , ^>.'
diem
Vides Dominum illura oroniuin formidanli
$ **4*
^ , \ W
jasto viro succurrisse, jussisseque ut exslrueret
;
altare in odorem suavilatis, quod accipiendae sa . ,
lulis adfutureque opis diviiuc splendidum c&sct
$ , dicalumquc Deo monumentum. Ille vero, cum id
; U
fieri neccssarium esae optirae 5 U cegnovisaet,
prius ot mundeutur jubet, et falsos deos de medio G ,
tollanl, aliasque slolas induant. Id aulem, ut opi. '', ,
nor, sinceritalem fldei et vitae porilatem aperte si, ,
gitificai: namque integre Deo adbaererc ftienle
* xpoaxsiaOat ,
baud divisa m i n i m e propensos ad dacmoniorum
, vsr>crroris reliquias, boc ipsum congrucnter intelli- \
giiur in co quod alienos deos sustulerunt: in eo , ' ^ ^
vcro quod mutarunt vestem, accipilur illa conver- * .
sationis pune lanquam vestis muuiio. Sic enim \ . "
beato Paulo quoque scriberc visum esl. An non
, \ . * ^
exaudis eum aperte dicenlem : Exuite velercm
t '
bominem, qui corrumpitur secundum desideria er- ;
roris, c l induile novum, qui renovalur secundum
, \
imaginem ejus qui creavit illum " ? > In quibus ' ; ;
rerbis cxspoHalionem carnis appellat, carnalium
voluplatura abjeclionem. Scribit etiam Salomon :
c Omni lempore sint vesliroenta tua splendida .
Pulo aulem, et quidem recte, nunquam virum sapienlissimum Saloroonem ad has nugas perveniurum fuisse, ut suaderet nobis vestium splendore
pueriliter obleclari: sed vesti splendidae vitam vclut
ablutam et ab omnibus sordibus liberam comparat,; alioqai qua ratione quispiam induat Dominum
nostrum Jesum Ghristum ? Nonne dicee, qui evangelicae conversationis ornamenlis induitor, euro
banc rem, Palladi, profecto perficere:
PALL. Maxime vero.
M
" UCII. XLIV, 30, 3 1 ; xtv, 1-4.
,
. *
( . { * \
, ^:
,
, *
\ ^ .
" Xf* ; ' \ ,
, *!**
, ;
. \ .
Ephes. , 22-24.
9 8
Eccle ix, 8.
9*5
DE ADORATIONE 1N SPIRITU ET VEIUTATE LID. XIV.
SSG
.
Et \ ' CYR. Quod si quis eliam ad ipsum nobilew vir
, ,
rum Joseph venial, eum nullam partem probitalis
prsetermisisse reperiet; quin polius illud cogitasse
, \ , omnibus in rcbus Deum ubi adjuniento auxilioque
. - fulurum, si strenue turpissimam labem aversare* , lur . nam cum licerei prosperilale frui, deliciisquc
,
difftuere, ei ardenti exsullanlique adolescentke
,
permitlere ut in id qood sibi jucundum gratum , , que essel laxaiis babenis curreret alque effrenalo
,
iropelu ferretur, id quidem baud fecit niinime oni - nium: feliciorero vero sorlem putavit,quaeapud Deum
. " ,
reposita est, et teroperanliae labores cuique lempo , \
rariae brevique oblectationi praetulit. Sciebat enim
, ,
dulcem quidem esse a principio illani carnis t i l i l * \ laiionem, et hartim rerum voluplalera veluli melle
UXOLH, , quodam animum incantare, sed exitu miniuie dulci
,
terminari : supplicia quippe evesligio et accusaliones, et quid non ejusmodi malorum 516
J
' ;
qui deliquerit, capili imminere. Visne aliquid ex
iis quae de eo scripta sunt, dicamus ?
. .
PALL. Yelira equidem.
. \ , , , \
CYR. cEt erat,> inquit, Joseph decorus aspcciu,
. et speciosa facie. E l factum est post \erba baec, ct
,
injecit uxor domini sui oculos suos in Josepb, et
, dixit * Dormi mecum. Hle vero non acquievil; dixit
' . , \
auiem uxori domini s u i : Si dominus meus Diliii
* '
cognoscit propler me eorum quae sunt i n doroo sna,
, \ , et orania q u sua sunt dedit in maiius rocas, nec
,
quidquam supra me eminet in domo hac, neque
oixlt ( I ) , ' ^ exemptum est a noe aJiquid praeter te, eo quod
, , , uxorejuseis : quomodo faciam vcrbum hoc malum,
0 , \ - et peccabo i n conspeclu Dei ? Cnmque illa loque ;
retur Josepb de die i n diem, ille non obsequebaiur
,
i l l i , ut dormiret secum, et concumberet cum ea.
' , .
Factus est autem talis quidani dies, ingressus est
,
Joseph i n donum, ut faceret opera sua, et nemo
, \ ,
crat in domo intus; attraxit illum per vestes, dU
, *
cens : Dormi mecum. Ille aulem, relictis veslibus
' . (
suis in roanibus ejus, fugit, el exivil foras. Et fa \ , , \ .
cLum est ut vidit illa quod reliquit vestes in ma (
nibus suis, et fugit, et exjvit foras, vocavit eos qui
,
erant in domo sua, et locuta eal eis dicens : Yidele
, \ ,
quod induxerit nobis servum Hebraum, ut illude , ,
ret nobis. Ingressus est ad me dicens : Dormi roe. , ',
; et clamavi voce raagna. Cumque ille audis . , set quod elevassem vocem meam et clamassem,
, reliciis vestibus suis super me, fugit et exivit fo ' \ ? , .
ras . Vides ut mulier illum ad concubilum vel
; , invitura cogere studuit, buic vero meiis ad tempe,
rantiam iixa fuerit, nullique rei omnino succubue ' ; r i i ? Adolescentolus adhuc erat, qui vix septimura
decimum annum ageret, cum prima lanugine malae
, ,
, , \ vestinntur, cum roaxime voluptates vigent, cum
', , \ ' ; , ardeotissimis roolibus fervet aetas, et, ut iia dicam,
\ . vcgeta? sunt impotentesque libidines, adeo u l monitorem nullum adraitlant: solet enim fere ephe , e
, #
Gen. xxxix, <M3.
( ' ) Opiimc logil Cynllus lcxtum 1
xxxix , alii malc, \ .
u s
017
S. CYRILLI ALEXANDKINI ARCHIEP.
Sii
horam * t a i U o vehementi ccpidilatam impela etvai , * 6

ferri, nt frangi aul temperanliae frena pati difficile . ''
potfini. At vero beatus Joaeph intrepidns perma- ,
nebat; noa remlsaiores adolescentue morea sine , \ . 6
moderatione alque correclione eeee sinebat; non
pertimescebat quod exterus esset ac servus (utra- . \
, \ que eniminjaria per vim a fratriboeaffectus erat, cam
c u m i U e s i m u l
, , \
est Ismaelitis venditus); 517
voJaputem sparcUsimam, simul impndicitiae motus . ,
devicisset, tura vero roulier calumniam struit, c r i - , \
menqae in adoleseentem detorqaet; et, qai tuis * flagitationibas non ceseerat, emii stupratorem ap- , ,
pellabat. Ex boc in carcerem truditur adolescens; .
,
ted divino nronere servatue est, mercedemqne eam
temperantiaB illicoest consecutus, ut universse iEgy- ,
ptiorum regioni dommaretur. Itaque, qnamvis ea ^ , - ,
virtae laboree babeat, et ornamentie temperantia? \ , \
gravef sint propositi sudores, contemnit tamen ea . ,
omnia qui revera Dei amator eese v e l i l : babebit , *enim profecto parem pro laboribus laodem, et aequa , , praemia conseqaetur. Itaque beatus David de aemm- ,
nis hac de causa loleratis adolescentem oroni laude . > , ,^,
digniesimom admiratur, dicens : In servnm ve , *
nundatus eet Josepb : hainiliaveront in compedibus \ 0 ,
pedes ejus, ferrum perlranaiit anima ejus " ; > fcr- ; ^
\ ,V&
rum, ut opinor, duram illam ac vebementem labo\ ' ,
rum vim appellana, quibue fit ut peccata reprimanlor, et ab omni labe recedalur, alque ad sanctam C . '.
illam purissimamque vitam perveniatur, evangelicam, inquam, et quse i a Cbristo dacitar, per qoeo
et cum quo est Patri gJoria com sancto Splrito, in saecula saeculorum. Amen.
" Psal. civ, 17, 4*.
> ADORATIONE C U L T U S P I R I T U
VERITATE
LIBER
QUINTUS DEG1MUS:
Oportere * et aH*li* peccati nuuutit tko \ xaOupcvc xai btrcrtp

titti : Uemqut omnem purgatUmem notlrem in
& , n ir xaJ
Chritto eue.
.
Exomni disputalionc, PalUdi, colleott e s t nobi perspicu eTidensqne probalio, nos ad domom
& , DaXiaitt, m n e T t r e p w
-j eepf ? w xe\ ^ iniSiiî,
& U>
(
1-
DE ADORATIONE LN SPIRITU ET VEIUTATE. LIB. XV.
949
50
, \ - Dei boneslissime adire oporlere oinatosel ablutos,

et ejus familiaritalem per sanctificationem adcptos:
, '
iia cnim propilio olemur Deo, e i , ut ita dicamus,
. "
, ' , * tolis oculis res nostras intuenle, alque tutelam
, sanclis viris congruentissimam exbibente: Supcr
. \ , \, quem aspiciam, > inquit, c nisi super humilem et
quieium, et tremeniem sermones 519 m e o s " ' ?
' \ \
Puras enim plane nianus extendet, et ad ipsas pra
; >
, claraabit divinitatis aures quisquis ita se babue
, >, \ r i t , adeo ut votorum suorum compos faclus, pnc
maxima laetitia dicat : Eiaudivil de templo san ,
" , \ cto suo vocera meam, et clamor meus i n conspcctu
ejus introibit in aures ejus* . Anminime exaudisii
beatum David, aperte nobis concineolem : Oculi
.
, Domini super juslos, et auree ejus in preces corum ?
, \ ; >
. ;
PALL. Audivi.
. " , CYR. Quin igitur vere diclum sil, arobigere fas
, , non est: tamen ad abluendas maculas, quae tandcm
, ;
a nobis ratio mveniri polerit? InteUigit enim de \,
licta nemo *, et in raultis delinquimus omnes \ pro. ,
pensaqueestad peccandum nostra natura, nimium ,
que facile ad res noxias delorquelur, cum viam
' \
illam, per quam ad vitia tenditur, nobis planam
0, .
faciat turpisilla et impura voluplas.
. * PALL. Recte dicis; libi naroque recla dicenii
, .
assentiri rainime cunctabor.
.
CYR. Jam enim eliam terrena ipsa caro in se
^ , ipsa legis peccali languore premitur, et humanas
, \
animus nimium propensus esl ad malum a juven\ , . ^ tote, ulscripLum e s l . Itaque etiam sacre Liltere
^ jure deplorant: Omnes declinaverunt, simul i n , \, , - utiles facli sont; non est qui faciat bonum, oonest
, ,
usque ad unum Quoniam igilur nulla erat via
. ,
qua ex hoc malo emcrgcremus, Salvalorem nobis
atque Redemptorem Deus et Pater de coelo misit
^> 0 \ ,
Filium suum, qui fide justiflcaret, ei a poena libe, , \
rarct, et quod infirmum erat firmissimum redde , ret, quod tenebris opplelum illuslrarel, alliga, ,
relque quod conlrilum erat, quod errabat con , verterei, et a dominatu diabolico subjeclos eri.
peret.
.
PALL. l n Christo igilur peccali turpitudinem
, ,
abslergemus, itaque abluti et ab omni macula
, quam longissime remoti, per ipsum ad Deum et
* \ .
Palrem accedemus.
. \
CYR. Rectissime intelligis. Atque etiam cuiquc
,
audire licct sanctos prophetas nobis clarissima
. voce banc adeo admirandam exoptalamque gratiam
6 , , pnedicanles; nara sapientissimus ille Michaeas ad
, \ bunc modum d i c i t : Quis Deus sicul tu, aufe , \ rens iniqutlates, elnon altendens injustitias iis qui
, ; >
reliqui sunt de haereditale lua ? Et non continuit
' , \, in testimonium iram suam, quia rolens misericor . diamest . Allcr item : c Meroento horum, Jacob,
, et Israe), ne obliviscaris mei. 5 2 0 E c c e delevi
. > \
! in nube iniquiiates luas, et sicut caligincm
I*a. i.xu, 2. * Psal. xvii, 7.
Psal. xxxiii, 16. Psal. xvw, 13. * Jac. m , 2. Gen. , 2 1 .
*P*al. xin, 3. Mirb. vn, 18.
8
T#
051
S. CYRILU ALEXANDRINI ARCHIEP.
pcccala tua . Pluraque ex divina Scriptura col- ,

Hgere facile est ad ostendendam hujus rei verita- , , ?
lem: ad ea vero qoae fldem perspicuam et evi- , , ^dentem habeant, alia velle congerere supervaca- .
neum opinor.
. ' , ?
PALL. Id quidem manifestum esse nemini d u . * , \
bium esf sed tamea velim ex legalibasetiam imaginibus purgationero, quae in Christo fit, perspi- .
cere.
. , ,
CYR. Allende igitur, si placet, quando boc i t i
* ,
nere nobis esse pergendum staluis: nam inqninatos, et legis violata? criminibus obnoxios sacrifi- ,
care lex jossit, eaque sacrificiorum genera duas , *
in parles divisit. Alia namque illura Eramanuel pro . ,
nobis immolatum, alia etiam nos ipsos mundo mo- , ,
rientes, nostramque vitam ac salulem Deo i n odo- ^
, \ *
{ xsl
rem suavilalis offerentes designant. An vero, cum
. "
morliflcamus membra, quae sunt super t e r r a m ,
ct mentem a vertigine mundanarum actionum ac , \ , *
,
terrenarum voluptatum alienamas, non divinam
;
evangelicamque vitam dticimus ?
. .
PALL. Sane vero.
. , $
CYR. Igiiur sacriflcium quidem est illa in Chribii morte spiritualis purgatio ; votum vero et do- , , , *
num a nobis tum oflfertur, cum et roorum honeslalem et actam i n sanctilate vilam Deo dicamus. \ . ifchJr
Opportane vero ac necessario praemonet lex et aperte , ^
lcstator in bis certe sacrificiorum generibus ira- , (^
\ . "
macalatas esse oblationes oportere. Nam, qoia e
sacrificiis quae offerebantur, alia Cbristum, u l pro Q , & , *
, \ , nobis iramolatum, oigniflcabant; alia etiam nos
.
prefigurabant, nostram vilam Deo propemodum
, , *
adolenles banc ob causam inquit ea immaculata
esse debere, nullaque cerporis parle roanca atque . 6
, * ' &
debilia. Immaculatus enim est Chrislus, non enim
fecit peccatum * ; sed ne nos quidem acciptet Dens, , ,
\ .
dum adhuc i n maculis versamur, et peccatorum
deformitale laboramus. Scriptum est igilur i n Le- * )>
vitico : t Et locutus est Doroinus ad Moysen, d i - ,
rens: Loquere Aaron et filiis ejus, et universae S j n - , \ , ;
agogae filiorum Israel, et dices ad eos : Quisquis ,
oblulerit dona sua de filiis Israel, vel de filiis pro-
,
selytorum suorum, 5 2 1 " applicatisunt ad iilos
, ,
in Israel, qui obluierit dona sua secundum omnera

promissioiiem suam, vel secundum ouraem volun- *

, ,
latemsuam, quaecunque oblulerintDoraino in bolocaustam, acceptabilia vestra, immacalala, mascula , \ ,
, , 6ex armentis, et ex ovibus, et ex capris quaecunque
babuerint macnlam i n se, non afferenl Domino, . \
, ,
quia non acceplabile erit vobis. Et bomo qai
obtulerit hostiam salutaris Domino, distinguens ,
votum, sed ex voluntate vel i n festivilalibus vestris, , ,
ex armentis vel ex ovibus, immaculatum erit ac- . ,
ceptum: omnis macula non erit in eo. Caecura vel , , ^ ,
contritum, vel abscissa lingua, vel verrucosum, , ,
vel scabiosum, vel impetigines habens, non offe- '
rent Deo haeo el incensum non dabitis ex. eis su- . \ &
Isa. XLIV, 21, 22.
Col. m , 5. * 1 Pelr. n, 22.
9S&
DEADORATIONE IN SP1RI1 U VERITATE. LIB. XV.
93*
f| ; j per altare Domino. Et bovem vel ovem abscissia

. \ - auribus, vel cauda amputata, occides illa tibi ipsi;
, , ,
in votum aatem luam non accipientur. Contusum
-, \
et collisum, et exseclum et abscissum, non offeres ea
. Doroino, el in terra vestra non facietis. Et ex manu
, alienigenac non offerelis dona Dei vestri ab omni , .
bus his, quia corruptelae sunt in eis, et macula in
. " eis : non accipienlur haec vobis . > Advcrte igi \ , \
lur, legem perspicue atque palam edicere lum iis
, \ \ qui de genereessent Israel, tum qui extribsecus in
, , - illos populos insili, proselylis, inquam, ut macalas
. - victimarum diligenlissime considerent. Offeren^ \ ,
dam enim a nobis esse inquit masculum et i m , , \
maculalum, id est, robuslum el a vitiis liberum :
, \ ,
molliiies enim, et muliebres animi, atque eliam i n ' terior raentis, alque intelleclus debilitas, rejicitur a
, , - Deo prorsus atque respuitur. Annon sacris i n . - eplum esse dices eum cui haec vitia uianifeste i n ;
sunt!
. ;
PALL. Cur vero negcm ?
. , \
CYR. Igitur quod itabelle est quideui, et veluti
, , languens, rejicitur; acceplum est contra quod ro , buslum, ut masculo sexu designalum, si praeterea
. *
immaculatum fuerit. Ejusmodiautem aperlam Cbri . stf figuram gerunt: masculus enim simul et imma, , \ culalus est Emmanuel, siquidem plane Dei virtua
. " * - est, et oescit peccalum. Masculus ad baec alia rayov *, \ 0 * \
tione; excelliteniro seinper, ac praestantior eslaltero
. sexu masculus. 5 2 2 Ad
etiam
8 princi , - , pem locum tenet; itidem ille Filius praestat omni , \ * , \
bus, et innumeris partibas potior est, et omnium
. princeps; etsi nostri similis factus est, et, cum pa \ , ,
slor esset, benigne inter oves numeraius. Victimse
, \ \ ,
porro sacris ineptas sunl et rejiciendae, caecurn ani\ , , \ , roal et contritum, atque eliam cui abscissa lingua
. \ , est, quod verrucosutn, quod scabiosum, quod i m , , \
petigines habet, cui scctse atires caudaque detrun , . \ cala. Quineliam, inquit, si cui contusi sunt te , ,
sles, et quod vi jam exsectum; id enim significat,
\ .
Ripor, contusum et collisum, exsectum nempe et
abscissum.
. ' \ *
PALL. Num igitur ad affectus rooresque noslros
;
hac transferenda sunt?
.
CYR. Ua prorsus : neque enim alia ralionc lex
0 . * > essc spirilualis potest, neque illum ut in urabris
\ ,
cultum Deas aliqao numero habet; neque vero
* ,
unquam ejus cultus legem sanxisset, nisi ut in illo
prseslautissimam veritatis formara prafiguraret.

PALL. Recte ais. Exsequere igiturcujusque vitii
. . *
rationem, et quaenam ca sit explica.
, .
CYR. Aggrediar ergo, et quidem alacri animo
. .
, \ alque prompto. Caecuui igitur videtur insipientem
atque imperilum dicere, et qui divinum lumen in
, \ . ' ,
se, illam,inquam, per Christum in Spirilu illumina ,
, \ c tionera non habet: sacris aiitem ineptus esl ille
stuHus et infldelis adhac : Nisi enira credideritis,
, , . 1
u 3 e c
, O N
8. CYRILLl ALEXANDRINl ARCBll-W
intelligetis, inquit " . ContriUim pntlerea , ^ . 6

appellat eum qni oumi ex parte infirmtisesi, et i n - , ,
tegri prorsua nihil habec, nequc aut rectc incedere,
aut boni aliquid facere potest, sed oinni
firmitate,
Ula, inquam, iu Christo et in Spiritu, omoino va- , , #cuus est; qoales erant i i de quibus qoidam san- , * * c *
ctus propheta scripsil : i Haec dicit Dominas: Eccc * &
ego do in populum istum infirmilalem, et infirma- , vkk
buntur ineapalreselfllii; simul vicinaselproximus * . > 'Att'
,
ejus morientur . At vero divinus ille cantor
eos qoi in fide quae est in Christo jnstiOcati sunl, , ,
induxil bilares, psallentes atque dicentcs : c Bene- , , ,,
dic, anima mea, Doroioo, qui sanat omnes inflrmi- , *
.
fates tuas, qut redimit de interitu vitam t n a t n " .
... ego arbt- , ,
Abscissam porro linguam habenlem, ut
tror, eura vocal qui recle eloqui nesciat, neque ^ *
, ^;
enuntiare possit verbum fldei quod predicamus,
, tabv
fticui scriptum est
illaro nempe bonae conscicu , *
l i * inlerrogalionem in Deum " : fore tamen ut
*
faanc quoque debilitalera abjicerenl in advento
. *;
Chrisli, dcclarat propheta dicens: 523
Et l i n , ;
guae balbucientes disceot velociler loqui pacem " .
Abscissam igitur linguam babei ille adhuc balbu- \ , cxV
tiens, et qui supernam illam, et a Palre nobis da- , , ' . }
, \ ljtxa;c!nl
u m pacero, id est, Christum, aut quae de eo sunt,
nondum cloqui didicit. Vernicosos autem et sca- , 3^
biosos, et impetiginem babenies esse eos dicimos , ^^*;
qui affeclibus morbosis infectum animum in se , \ $
,
ipsis babent, magnaque peccatorum corruplione
laborant; neque cogilant mala haec esse rainuenda, Q ,
aed ea potioa ad turpiora eerpere, et in pejns d i - . \ *
\ , \
lalari sinunt: verruca* enim et indomita scabies,
, \ , \
atque eliam impeligo seroper augescere videntur,
e l in pejus vergont, lotaraque paulalim carnem .
depascantur. Ejiismodi autem sunt nostrorum ani
moruro Titiosi affeclus, nisi prcecidantur, sed effoso ,
impelu in pejus semper excurrere perraitlantur. \ . ,
Abscissis vero auribus animal, et detruncata cauda , & /*, VJO\
protervam hominem ac dicto minas aadienlem, et
, ;
non usquequaquc boncstum significat. Quid? non
eorura audilus oblaeditur,quibus estaaris abscissa? ;
PALL. Sane quidem.
. \ .
. ,
CYR. Animantia porro caudam non babentia,
censeasne pulcberrima essc forma? minime pro- ; -fecto : habentquippe in seipsis deformitatein longe D ' .
maximam. EFgo inbonestus ct turpis est qui ani- \ /,
roante caudam non babenle obliqoe significatur. . "Repudial masculum etiaro, quod ad naturam per- , ,
, ,
tinet, sed qui tamen masculoram exsequi rounera
nequeat, collisum, inquam, et exsectum: i i vero \ * ,
8unl mrsus, qui, cum viriles ad virtotem putentur, ,
n o n tamen efficaces item sunt ad virtutis laudera \ ,
comparandam,sed aridi quodamraodo etinfecundi, \ ,
et facultale fruclum ferendi mulliiariam privali. . .
Maxima namqne nos nefariarum aflectionum turba
ad ignaviam et inQrmilatem adigit, cl prancrea eo , .
pcrducit, ut fruclumproferre nulluro qucamns. Ob , , \ )
u
, e
isa. , 9.
11
Jercro. , 21.
- PsaJ. ci, 5, I .
13
Runi. \ , 8.
M Pclr. m , i l .
" I>a. u t n .
I.
DR ADORATIONE I N SPIRITU ET VERITATE. L I B . X V .
957
95
& * , , eamque causam, ut opinor, multis quoque noroiaix a \ , xal \ * bus id animal, quod castratom esset, lex appel , lat, contusum, inquit, et oollisum, etexsecium, et
abscissum; oam variae admodom in nobis affe
ctiones vigeot, qiue nos multis iiineribus ad ignaviam imbecillitatemque quodammodo pertrabunt.
PALL. Credibilis sane expositio.
. .
CYR. Ad hasc esse illud quoque detestandum,
. \, \
, , alienigenae hominis manu Deo victimaft imraolare,
naana alienigenae
* f * declaravit dicens: 584
. > * noo offeretis dona Domino Deo vestro " ; quo
, figurate signiticatur per solum Cbrisluin accedi ad
Palrem posse: ipse enim plane immaculalus est et
\
, * magQtis Pontifex noster, ac dispensatoria ralione
. . .
.
. .
Mediator ; ut enira beatus Paulus a i l : In ipso
.
* .
. > & accessum babemus i n Spiritu ad Patrem . roa culis igitur esse remotos decet quicunque, Christo

mediatore inlerposito, suas animas Deo ac Patri
, * " consecrare voluerint: Sancti enimerilis, iaquii,
, > *, .
sicut ego sanctus s u n i . >
. " .
PALL. Optime sane esl a te diclnm.
. ,
CYR. Cum igilur hosiiarum genera i n bobas e l
* , * * - ovibos moderalus esset, aJiis qooque viis pergit,
, diligentissimeque pnecipil u l qui id rotinas ex $ , * sequi consaeverunt, i i sine macola ad Deum acce * c - dant: ait enim i a Levitico rursus: Oronem obla , -
lionem quam offeretis Deo, non offeretis fermen * , - taiam: omne enim fermentum ei omne mel noa
, ,
offeretis ex eo, u l adolealur Doinino. Donum p r i \ Q mitiarom offeretis ea Domino: stiper altare autera
, \ - non impoae&iur i a odorem suavitatis Domino. Et
omne donum oblalionis vestrae sale condielur: noo
, auferetnr sal foederis Domini ab oblationibus ve . stris. I n omni dono vestro offeretis Domino Deo
, * ; vestro sal .i Fermentum igitur aslutia? figura est,
, \ , nonillius omnino duntaxai qux improbatur, sed al , terius qaoque, illias, inquam, probats atqne lau, dabilis, quam ipsa etiam Sapientia simplicibus ad . buc bominibus daluram se pollicetur : mediom
, * est enim quodammodo nomen asiotiae. Mel autem
, * voluptatem interdum corporis oblique nobisindi * cat, u l cum dicitar : Ne attendas improbam m u .) \ lierem; mel enim slillat de labiis mulieris meretricis ; nonnanquam eliam laudandae dulcedi . , c
E
1 7
l i
19
>0
ei
, , D nis significationem infert; scriplura est enim;

Gotnede mel, fili: bonus est enim favus, ut d u l . > * , cedine perfundatur guttur tuum
Prohibet ita-*
,
que lex ne in sacriflcium et oblationem fermen.
tum aoi mel oflerator, oam ea quidem doni primi
\ ,
.
liarumque loco ab offerenie soscipit, non tamen
permittit ullo modo ut Deo i n odorem snaviutia
dicentar .
%k
. .
. , , .
,
, * \ Levit. XXJI, 25.
11-13.
Prov. i , 4.
f l
1 7
PALL. Sed mlhi rmrsne, qoid sibi hoc senigma

velit,explica, quaeso.
GYR. Difficilis, Palladi, ea quaeslio est; nam
perspicere quid significare velit, quod haec quidem
rejicienda minime putat, non lamen u l adoieamuj
i e
Hebr. w , U ; vm, 6.
Ephes. , ! 8 ; Rom. v, 2.
Prov. v, 2, 3 . " Prov. xxiv, 15.
Ephcs. v, 2.
, k
I f
LcviK x i x , 2 .
S. C Y R I L U ALE1A5DRIN1 ARCHIEP.
951
r;cedaoU)rqae, offem wnit, 525 qootnodo noo j

M l ardoon atque dilficile? Palo igilur pue prolaeque aoiaue asUHiam, st letnpeslive internn adbitwxlar, caasamqae babeat iibun io Deam pielatem, aJb
eo minime repodiari, non Unu-n eodem nnmero,
qao botras T i r t o t i s odor baberi, noque pro spiritaali
saerifieio eeiueri. Sinplicilas qnippe ploris etl
apad Deam; admiranlar cmm ac laodanl sacne
Littene beatom Jacob, his verbts : Et erat Xacob
simpiex v i r , babitans in dono . > Aliena est aetem prorsoe a simpticibas astiilia. Cctenun saoctis
apostolU Salvalor ipse dtcebal: c Estote prudenles
ficut serpentes, et simptices slcot cotambee .
TennnlameB simpiicilas qaidem apad Deam esl i n
pretio, el, si cam altera conferatar, omnino praeatantior. Dla Umen aslulia atqoe calliditas est apostoiatoa dispensationi conreniens, qoa opportune
beatos Paulus etiam Diebalor, com obiqiie immatunun motiem eibi ab inimicis inieniatam effogeret. Aslatiam igitor in studiis Dei caasa susceptis
accepUm esse, nibil probibet, repalari aatera In
odorem saavilalis nullo modo potest, si ex ipsius
natura pendatar. Eadem quoqoe ralione mel, si pro
figara carnalit voluplatis accipiatur, mandanam
hanc, ut opinor, et a carnalibus deleclationibus
btad alienam vilam significat: nupliae enim bonorabiles sunt illa? qnidcm, si liberornm procreationi
rabeenriant, neqoe colpandus Cbrislianus qai illis
legitime utitur, lamen id in quoquam bomine
imi virtati* habebit, neqne cum continentiae laodibos apquari p o t e r i t : scribtt anteio ad coojiigatos
bealus Paulus: c Nolite separari ab invicem, nisi
forte ex consensa ad tempus, ut vacetis deprecationi et orationi, et ileram in idipsara revertimini,
ne lentet voe Salanas propter incoutinentiam veetraro. > His porro vcrbis adjunxit: 4 Hoe autem
dico sectindum indulgentiam, non secundum imperium
> Vides igitur eum veniam dare conjugio
junctis. Qui igitur fieri potest ot id virtus sit, coi
venia medelnr? De rirgineaulem >, inquit, c beatiorest, si sic roanscrit'*, innupla n i m i n i m . Non
ergo rejiciendum est mel, nuptiae namque recipiuntur, non tamen in odorem suavitatis, quemadmodum virlules. A t vero sal oblalionibus inspcrgitor:
oportet enim nos, mea quidem senteniia, sapienter prudenterque sacrificare, 526
d orane
opus bontim oplime parali simus. Nam illi mores
ingrali et insulsi minime iis convcniunt qui pietatem seclanlur. Ideoque Salvator sanciis aposlolis
dicebai: c Vos eslis sal terrae . Scribit eiiam
Pmdu3 : 1 Sermo vester in gratia e l sale condiius,
ut det graliam audientibus . >
u
i t a
lf
, ; Ofât
ct; OJV xa\ Cef
, tl Spqrco , \ *
, puVv ' ,
CÔJOX<
, .
' xapA . !
, * ,
! .
. &
*
! , \ Axipoioi, ! . ^*
Axipatov . xaf
. ^
,, , $
^;.
* ^
.
, ,
* , d
' . , ^ , ^ , , tpatpm
, ^
, ^
, ,
. xprrr;
,
: *
* * ,
, )
. >
, , ,
. & - *
, . #
5 *;
, ; \ \
, \, **
, > * , .
. .
, \ . *
,
,
,
\ ,
. *
c ,
. r *0
- ,
.
10
PALL. Liquet ergo prudentiara et suavilatem

illam graliae sale significari.
CYR. Iia se res habet. Cacterum jam oportere
arbilror, poslcaquam sacriiicandi modos dislinximus, cx ipsts sacris Litleris coiisiderarc qua ra* Gen. , 27.
Mattb. , IG.
1 7
. ,
.
'.

,
l Cor. , , 6.
t H
ibid. 40.
" Malth. , 13.
' Col. , G.
DE ADORATIONE IN SPIRITU ET VERITATE. LIR. XV.
|&0,
, \
\ , > ,
,
, \
*
, \
, ,
. \

,
,
. *

,
* \
,
, .
\

,
. \

,
. ,
*
, \ ,
962
tione iicri possit u l qui pecoali morbo laborani,

emergere e\ eo moH)0 possinl, el delictornm i n commoda vitare. Scriptum est igilur in Levitico :
c Et locutus est Dominus ad Moysen, dicens: Lo
quere ad filios Israel/dicens : Anima, si peccaverit
coram Domino non sponte, ab omnibus praeceptis
Domini quae non oportet facere, et feccrit unum
ex ipsis, siquidem summas sacerdos, qui unctus
est, peccaverit, ita u l populum peccare faciat, afferet pro peccato suo quod peccavit, viluluin de bobas iramaculatum Domino pro peccato suo. E l adducet vilulum ad ostiam labernaculi testimonii
coram Doraino, et iraponet manum suam in caput
vituli eoram Domino, et immolabit vilulum corara
Domino. t t accipiens sacerdos unclus, qui consuramatas babet manus, de sanguine vituli, inferei
illum in tabertiaculum teslimonii, et intingel sacerdos digitum suum in sanguinem, et asperget de
sanguine vituli septics digito contra Dominum ad
velum sanctom. Et imponet sacerdos de sanguine
viiuli super comua aJtaris thytniamatis compositionis, quod est ante Dominum, quod esl in tabernaculo testiraonii : et omnem saDguinem vituli fundet ad basim altaris bolocausloram, qaod est ad
ostium tabernaculi testimonii. E l omnem adipem
viiuli pro peccato auferet ab ipso, adipem qui oper i t intestina, et omnem adipem qui est super i n teslina, et duos renes, et adipem qui super ipsis
est, qui est super lumbo, et pinnam quae eet super
, * , ^ jecur, cura renibus auferet ipsa, sicut aufertur a

, \ \ vitolo
* sacrHicu salularis, et imponet
* sacerdos ad
, altare holocausti, et pellem vituli, et omnem ejos
carnein cum capite, et extremitatibus, et ventre, et
, \
fimo. Et efferenl tolum vitulum exlra castra i n lo \ ,
cum mundam, 527
effundunt cinerem, et
, \
coraburent eum super lignis igni, in effusione c i \
Haec igitar dicit de principe
. neris combarclur
qui secum una subditum populum ab eo quod deceret, aberrare fecisset. His autem preceplis alia
, \ \ \,
. slatim altexuit : Quod si universa congregatio
, - filiorura Israel ignoraverit, et latuerit verbum ex
, , oculis congregalionis, et fecerint unum ex oranibus
mandatis Domini, quod ne fiat preceplotn est, et
deliquerint, et notum factam faerit eis peccatum
\ , \ D quod peccaveront in ipso, afferet congregalio vitu
,
lum immaculatum de bobus pro peccato . > Deinde
, \ , \ - sacriflcari eum oportere ait eodem modo quo
, \
prior.
1
\ .
,
. \
;
. , , \ ,
. , , , \
, \ '
, ,
Levit. iv, 1-12.
" ibid. 13,14.
PALL. Quae igitur tandcm est borum vcrborum

raiio ?
CYR. Perspicua, Palladi, neque ad percipieudnm
difficilis iis certo qai perfecto sunt sensu : i n Christo namque purgatio omnis flt, sacerdotum ac populi, magni et exigui, et simul omnium, et sicubi
singuli delinquimus, aut quod Dei legem ignore-
S. CYRILLI ALEXANBRINI ARCHIEP.
96S
9tt
mus, aut quod volantarie forlassis ad ea impella- , -

.
mar quae illt omnium prepoteoU Deo minime pla
cent. Hanc ob cansam beatus quoque David clama- * c *
bat, dicehs : c Delicla juventulie meae et ignoran- \ . '
, *\
tias meas ne memineris
et eum, ut qui benignus esset, et clemens, et misericors, et nostra? na- ,
turae infinmlatem baad ignoraret, prope dixerim, \ \ ,
\
accusat aperte beaius Job, diiferentem atque refu . -
gientem quorumdam peecata remiltere. lUque ail:
c Et cur non oblitus es iniquitatis meae, et peccati ,
; ,
mei pargationem fecisti ? Lex igitur looge ante
praedicavit, i n Gbristo et quidem golo jostificandos \
esse per fidem qui peccatis obstricti tenerentur: .
ipse enim est qui inslar vituli pro nobis ad oetium ^
\ , (*
sacri diviiiique labernaculi est immolatus, ot nobU
iatroeundi aditum patefacerel; ipse, qui tollit pec-
, *,
catum nostrum, ut propbela d i c i t (id enim signi- .
flcari arbitror in eo quod manus vilulo imponeban, ,
t u r ) ; ipse, qui per proprium aanguinem ingressus "
est i n Sancta sanctorum, et redemptionem nobis
, ,
invenil, et onica oblatione perfecit i n seternum
Ayioojiisanctificatos, ut beati Pauli verbis utar ; ipse est,
, 34
qui aspersione sui sanguinis Ecclesiam et quidem
( artjfw
abunde sanclificat: c Intingetenim, inquit, sacerdos |, \ .
digiium in sanguinem,et asperget de sanguine septies
\, , rpwdigito ante D o m i n u m " . 528 * Accessimue enim, *
inquit, c ad Jerusalem coelestem, et Ecclesiam pri, < , ,
mogenitorum descriptorum i n coelis, et sanguinem
,
aspersionis melius clamantem quam A b e l * \ Abel
, \ ftevtieji
enim sanguis clama>i( ad Dominum, damnanB bo , ".
micidam fratrem : et ille pretiosus Chrisli sangeisC ,
omnium Salvatoris ad Deum pro nobls meliora lo- ,
quitur; effusus enim est, ut pro omniura vita pre- ,
tiiim esset. Effundebatur autem vituli sanguis ad
. .
altaris basim; est enim sancta atque sacra plane

illa Cbristi mors. Et offeruntur quidem inteslina
* \
^
cum adipe, et renes, et pinna jecoris : bonum . \ ,
quippe odorem spirant oronia quae i n Cbristo sunt, \ .
tura quae extrinsecus apparent, tura qoae sunt ab- , ,
dila : illud enim Verbum sanctum erat, nibilque in * ,
eo non purum babebatur. Pellis aulera ac reliqua .
cxtra portam cremantur: ut ne ipsum quidem pas- *
eionis locum lex non indicatum nobis esse sineret. .
Itaque bealus quoque Paulus nobia dieebat: c Exea- \ *
u
x o
tt
mus igitur extra portam, improperium ejus por-

tantes"; > id est, crucem pro nobis ac propter
, * , *
nos lolerataro. Et ipse Salvator a i t : c Qui DOII ac. < *0
cipit crucera suam, et sequitur post me, non est
\ 3
ine dignus * . Videtur autem extra portam sic
, ,
accipere bealus Paulus, quasi extra raundum i n , .
telligat: voluntas enim seqaendi Christum a mun-
dana vila nos excludit; ejusque rei teslis est Pau- . \ . "
lus, qui sic de Cbristo dixit : < Per quem mibi \ \ mundos crucifiius est, et ego mundo . Sancti
, .
autem v i r i , dara in terris versantur, non terreuo
,
more vitam traducere, sed conversationem in ooelis
, u
Psal. xxiv, 7. * 3ob, , 21. " Isa. L I I I , 12. " Hebr. ix, 11 seqq.
22,24.
" Hebr. , 13.
" Matth. x, 38. * Galat. v i , 14.
4
M H
Lcvit. , i i . * I l e b r xn.
H
DE ADORATIONE IN SPIRITU ET VERITATE. LIB. X V .

. , babere s l u d e n i " . Pnrgat porro roquinatos cinig in
. ,
aquam ioditos; quia Salvaloris passio peccatuni
, * , * delet, cam nos per aquam sanctificat, per quani
{*,
consequimur non carnis depositionem sordium, ut
,
ecriptum est
sed macularum qua in animis i n , \, \ * \
bxrent, ablnlionem : cLavamim, enim, inquit, et
.
mondi estote ; > stc enim longe anle propheticus
serrao nos borlabatur.
. ,
PALL. In vitulo igitur tanqaam in imagine ac
* \
rudiore figura, mors, quam propter nos atque pro
.
nobis Christus perpessus est, adumbratur.
. , CYR. Optime remUenes. Ad baec, ut puto, roira , , \ .
bere, si eliam illud spectaveris.
. ;
PALL. Quid illud esl?
. , \,
CR. Nam sive peccaverit, inqoit, princeps una
, ' ' cum subdilis, sive ipsa per se subjecla 529 mul , .
titudo , vilulus erit sacriflcium : at si in privalas
, ,
culpas lapsus erit princeps, offerat, inquit, haedum
, .
de capris : si vero quispiam de populo fuerit, jam
, , *
vero Don mas, sed femina sit victima. Recitabo au , , \ \ ,
tero, si placet, bac de re leges; sic eniro a i t : Si
, '. princeps peccaverit, et fecerit unura ab omnibus

mandatis Domini Dci sui, quod non oportet fieri,
, , \ ,
non sponte, et deliquerit, et innoluerit ei pecca , ,
tum quod peccavit in ipso, offeret donum suum
,
haedum ex capris, masculum iromaculatum pro pec , *
calo; et imponet manom suam super eaput baedi,
, \
et immolabunt in loco ubi ironiolant bolocaulo ,
mata coram Domino : pro peccato est. Et imponet
, . \ 6
sacerdos de sanguine peccati digito ad cornua alta C ris bolocausiorum, el omiiem sanguinem ejus fun , det ad basim allaris hoiocausloruiB, et omnem adi pem ejus imponet super altare, sicut adipem bostiae
, salutaris, e i propitiabilur pro eo sacerdos pro pec , cato ejus, et remiUetur ei **. > His quoque adjicil :
c Si vero auima una peccaverit non sponle de po , \
pulo terrae, ut facial unum de omnibus mandalts
, \ .
, c Domini, quod ne fiat praeceptum est, et deliquerit,
, et innotueril ei peccatum quod peccavit i n ipso,
, , feret capram de gregibus, feininam immaculatara
, \ , feret pro peccato suo *. Et cum sacrificii rilom
, \ , - quo fieri deberet, exposuisset : c Quod si overn,
inquil, c oblulerit donum suum pro peccalo, femi \ , \
nam immaculaiam offeret illud . > Inlelligis, PaJ , ,
, \, ladi, mystcrii altiludinem veleribus iJHs tanquara
\ , in speculo ct umbris flguratam? Naraqoe magniiu. , , dini peccaiorum, sacrificiorum oblatio exaequatur.
, Ac vitulus quidem erat pro principe et populo,
; quod communt fortasse eoderaque peccati morbo
, * laborarent. Pro uno auiem, id eet, pro anima una,
\ , haedus unus offerebalur : geipsum enim obtulit
\ ^ . Chrisius, simul quidem pro omnibus tanquam i n
* , , * imagine, in vilulo eicellenti, inqoam, et magna v i , ctima : Ubi enim abondavit peccalum, superabundavit et gratia
Haedi autem et ovis instar pro
* ,
uuoquoque privaiiio, proplerea quod iis qui sub
c " , ,
, \ - peccato erant, similis factus esl, et inler iniqoos
1)4
4 e
u
Philipp. , 20.
Rom. , 20
I Petr, , 2 i . Isa. , 16.
1 1
Levit. , 22-26.
ibid. 27, 28.
%T
ibid. 52.
067
ftf
repntalus, ut Scripturae verbis utar * : iniqui au- , \

, \, * , \ ;
tem hominis haedue figuram gerit, ut iufeciindua
ct aridus. Ipee cerle Cbrieius sancloa viros ut oves , * ,
a deitris statuit, 530 operarios vicissim iniquita- , \ . 4
, , ,
tis, ut haedos a sinislris . Gloriam igitur ejus ei
\
arapliludioem perspicere in vitulo potes : quod vero
rursus nobis est faclus similis, quodque cum i u i - . \
. . ;
quis reputatoa est, per hacdum intelliges. Idem
quoque ut ovis immolabalur ob insilam in eo ani- * ,
, .
mante mansuetudineiu, et prastanlem ejus viclimae
, , \
lenitalem : c Ut ovia enim ductus est, inquit,
c et ot agnus coram tondenle sine yoce, sic non . '
, \, c ,
aperuit os suum . > Caeterum, si qui deliclo lene, , . >
bator obnoxius, princeps fuisset, masculus erat
'*
haedus; ain unue e popolo, viclima feniina erat,
sive ex ovibus illa forlasse fuisset, aive de capris, , . &
* , ,
ut in ipsa qaoqoe sacrificiorum differentia, sapien , * , >
tem Salvaloris nostri dispensalionem lex designaret.
Ubique enim princeps est, et praslantiori honoris
, . {
gradu masculum animal, proximuni ac aecundam
, ^ , bt*
locum obliuet femina. Igitur singulorum bomimim
.
erralis illa quoque per Cbristum purgatio propor
tione respoodet, et in Us qut praesunl, atque p r i n - , cipibus, et in subditis, el in singulis atque sab ,
jeclis. Neque enim princeps ac popolus, si in pe<y
, ' *catum lapsi fuerint, qualibus criminibus sunt
<1;*
obnoxii, sed majoribus procul dubio culpis le, \ , * kv
nenlur principes; ideo copiosiore quoque gratia
, . * abluunlur.
|
6 0
<
PALL. Inlelligo quid dicas : praestanlius eei ^

quippe maaculam ammal attero sexu.
CYR. Facileestfttrtem videre in Chrislo quamdam
gloriae differentiam : princeps enim esi aique dux
omnium sine dubio, tanquam Deus ac Dominus;
factusesl autemianquam ordine posleriorae secundus, propter bumanitatem; sub lege quoque positus
est, tanquam subditus.
PALL. Credibilis sane intelligentia.
CYR. Alia quoque adjungit inquinamentorum
genera, et suam cuique rursus puriOcationera, ut
quae in Christo irapleretur, insliluit : sic aulem
d i x i t : Si vero anima peccaverit,el audierit vocem
adjurationis, et ipse testis, aut viderit, aul conscius fuerit, nisi nunliaveril, accipiet peccatum.
Anima qaa^cunque tetigerit omnem rem immandam, ^
aul morlicinum, aul captum afera immundam, vel
morticina abominaliooum imraundarum , aut raorlicina jumentorum immundorum, aut tetigerit de i i n rounditia hominis ab omnt immunditia ejus ,quam %\
tetigerit, inquinabitur, et latuerit ipsum, 531 postea vero cognoverit, el deliquerit: anima quaecunque jaraverit dislinguens labiis, ut malefaceret
vel benefaceret, juxta omnia quae distinxerit horao
jurejurando, et laluerit eum , et ita cognoverit, et
peccaverit unum ex hts, confitebitur peccalum ,
pro quo peccaverit, et offeret pro iis quae deliquit
Domino, pro peccato quod peccavit, feminam ab
isa. Liii, 12.
* Maltb. xxv, 3 5 .
8 1
Isa. LUI, 7.
. * ,
.
. * , ^
* ^
-, . >
, ,
, .
. .
. \
, ' , ^
, .
* , \ ]
, \ , ,
, . *{
*
,
*
* , *
,
^
,
,
, ,
, \ ,
, , ,

} 6 **
' , \ ,
, *
\ *
\ , ;*
41
969
Dfi ADORATIGNE I N SPIRITfJ ET VERITATE. LIB. XV.
97
, , ovibus agnam, aul capcllam dc capris pro pe^ctlo

\ , quod peccavit; et exorabit pro e&tacerdoa,
, pro peccalo suo quod peccavil, et remittelur pec*, , " cataro . > Aniinadverte igilur eum quj adjarado , \ ' uia vocem audjerit, eamqae rem prorsos nibilj pen , derit, e.t eum qai ajiis inquinamenlis infectus.fuerit,
f , , \ iilum praeterea qui de perjario damnatus s i l , aequali
, aique persimili delicti genere comprebendi: macu(a
est enim nefaria sane, e.t oranjuni p]ane scelerum
, sumiuura, ille Dei conlempliis, ac delictam carna, , libus impuritalibus vicinum atque cognaluni. Quid?
\ , Nonne axjua raiione pendeoda eunt, exsecrandtun
perjurii scelus et conlemptus adjuraiionis?
;
PALL. Maxime yero: paria ejiim sunt utriusqjue
. - * rei crimina.
> \ .
CYR. Tamen bas/c quoque crimina per confessio~
. \ * , nero, atqueagiueautovis immolalionem delebunlun
c Dic enim, > inquit, c iniquilales luas prior,
* ;, >
Quinclia/n beatus Pavid claniai:
, .) justiflceris
Dixi : Confltcbor adversum me injustiiiam meaiu
'
, Domino, et tu remisisti impielatem cordis mei
Non tamen ad perfectam ablutionem salis est
. > , conflteri dunlaxat, sed liberat ex toto Chrisli piors,
,
, \ qui passus est pro nobis, et gese omnium nosirujn
peccaiis quasi in omni genere mansuetorum ani , manliuin snbjecit, in vitulo, ioqoam, .1 oye, ct
capra. Ut vero occasionero omnem Jexadlmeret,
\ .
quara i i qui iramundi impurive es$en), suae Degli $ ,
gentiic in sacriliciis faciendisposseDt obtendere,sJ
,
, \ ^ -
vitulus deesset aut ovis, ea qo* jnanus ejuo
, |) \ posset, et facullas paleretar, offerre saadet dicens :
f Si non potuerit manus ejus quod satis esl ad
,
, , , * ovem, offeret pro peccaio suo, quod peccavit, duos
, \ , turlures, aut duos pullos columbarum Domino,
, , unura pro peccalo, alterum in hojocaustum. E l
\ , \ ferel ad sacerdotem, et offeret sacerdos, quod esi
pro peccato, 532 primum, et coDfriuget sacerdos
capul ejus a vertebra, el non separabit, el asperget
, , \ ^
, .
de sanguine ejus, quod est pro peccato, ad parie
tem altaris, reliquum vero aanguinem exprimel ad
. ,
basim altaris ; pro peccalo namque est. secun * \ dum facicl holocaustum juxta ritum ; et orabit pro
\ ,
eo sacerdos pro peccato, quod peccavit, et remitie, . > \
tur ei . Turturi igitar et columbab aptissime
^ conferri potest Dominus noster Jesus Christus ,
,
quod Ule quidem inter ayes canora sane voce est,
,
ac maxime resonanti : baec vero mansuetudin
. " .
summa praediu : utrumque autem in Cbristo iait.
Oblectavit enim orbem terrarum evangelica pnedi ,
catione turtur ille supernus atque ccelestis, cum
, , \
suave quodammodo carmen modularetur, et Dei ac
.
Patris voluntatem declararel ; ut enim beatus
\, " ,
Joannes a i t : c Quem misit Deus, verba Dei loqui , \
l u r Vocavit nos itidem ad imitalionem sua

lenilatis atque mansuetudinis, ita dicens : Tollile
, * < juguro meum super vos, et discile a me quia milis
Levit. v. 7-10. Joan. v i , 58, et abbf,
tievit. . - 6 . Isa. , *26.
Psal. , .
** J o t i i . m , 54.
3J
PATOOJ,. Gn.
lX\m,
>B
171
S. CYBILLI ALEXANDRINI ARCHIEP.
et hurailiscorde . Accipiet igitur lurlurcm ' , * ,

sacerdoe, inquit, c et discindelungue;&icemra exi- TTJV ,*
gox aves occiduntur, non tamen prorsus separabit,
\, , \ .
capat nimirtim : sic enim cst Chrisli more, non ad
. , ofarf*
dmsionem, sed nnionem perpetrata. Itaque a prin , .
cipio quoque, cum legem de Pascba sanciret, i m , **,
molari quidem juseit agnum, tareen : c In una,
* . t i
inqnit, c domo comedetur, et non efferetis de car- \ ,
nibus ejus foras . Cbristas enim minlme divisae,
, , t o y ,
sed unus integerel in guiguHs ast,et in omnibas est:
$ , .
ct Ipse est pax nostra, qai nos ad unitatem colligit,
, * tum eam qua inler nos per unanimitatem jungimur,
, *
tura qua per ipsum cum Patre in Spirilu connecti ,
mur. Igitur Cbristi mortem non divlaionem i n - , *
vexisse, sed mutoam inler nos unitatem, id obli- . " *
qoe dedarabatur i n eo quod avis illa immolabaiur xyy ,
quidem, non lamen i n lotum a verlebra caput ab- , {
scindebatar; eumderoque sanctificare Ecdesiara
\ ma&
too sangoine , ex eo significatur, quod labernacu- * ,
luta, etea qua? inipso erant, avis sanguine respetv ,
gebantur. Unu aatem turtar pro peccato, unux . *
item in holocaostum offertur; verum per utramque , , Cbristus intelligitur, qui turo pro nobis mertvus , * , i a t y
eet, fum in odorem suavitatis Patri ut holocaustun , \ ****
oblatus , el seipsum pro universorum vila pretiam
\,
iependit.
.
8 3 3 PALL. Recto dicis.
. .
CYR. Sacrificandi porro munas lcx usque eo
. \>
extenuavii, u l parari sacrificium facillime posset, * \ ;
et pro cujusque facullatis modo fieri jobet u i illam ^ , W
i n recic faclis cunctationem ubique pnecidat, ex ,
cusationemque omnem negligentiae adimat. Scri /$.
bit aulem eic rursum : c Si autero non invenerit
* roanus eius par larturum, aut duos pullos colum , , \
fearum, fcret donum suuoi, pro eo quod peccavit,
, ,
dccimani ofiphi simila? pro peccato; non infundet . *
oleum super ipsum, neque imponel snper eo thus ;
, * ,
quia pro peccato est, et feret eam ad sacerdotem.
\, U p i a ,
Et capiens sacerdos ab ea plenum pugillum suum,
* <
memoriale ejos pooet super altare bolocaustorum
,
Domini : pro pcccalo esl. E l orabil pro eo sacer , . 1
dos, pro peccato ejus quod peccavit df uno ho \ , \ ;
r u m , ct remittentur e i ; reliquura vero erit sacer, * ,
doti, ut hoslia s i m i k e . Sed in bis quidem dor.is
. ,
M
cl
nibil csl quod de Cbrislo accipi adbuc possit; sed D ** \cfferentis vitam, el illura in Cbristo accessum, et
, ,
consecralloncm qua Deo dicamur, bujus oblationis , ,
ritus nobis indicat; offertur enim simila ea qua flt .
panis : est aulem panis flgura vilae; sed neque . ,
Ibure conspergi, ncque olco rigari oportere dicit,
* ,
ejusque rei sapientem ac necessariam causam aflert, , *
quia pro peccato esl, a quo prorsus longe remota dt est et bilarilas, quae in oleo inteiligitur, et bonus , \ \,
odor, qui in tbure : non est aulem ambiguum quin \ , peccatum quod in nobis esl, triste quiddam sit et
, , *
cxpers odoris, cum contra virlus semper et hilari* , ^
iate per spem i n Deum pnedila sit, et non exiguum
, . *
UktA.n &.
9
, E x o d . xn, 46.
"Epbes. , 9.
" Levit. , 11-15.
DS ADORATIONE IN SWWTU ET VERITATE. U B . I V .
974
, , ' odorenihabeal, qualis in spirituali qualilate gcilicet

,
esse potest. Vilae igiiur bilaritatem non habentio,
| | . , ex bono odore vacuae flgura est illa sine oleo ac
, thure simila : sed ipsa quoque in Christo ad bilart , * \ - Utem transferiur, assumitque bonam odorem i n
. fide, et offertar Deo per eum qui abelergit inquina\ , * , tos, et eos qui i n imporitates prolapei eunt, abluit.
,
Gapiet e n i m , inquit, pugillum sacerdos de
, c , simila, et impone t super altare holocaastoram Do
', , mino : i n Christo enim accessum habemua, ac per
.
ipsam appropinquamus, qui inquinaii sumua. Josli , ficamur autem per fidem, et in odoren enavitaiift
ot . offerimur Patri **; cnm spiriteabs iUe bonue odor
, , non ipsi qaidem simas, eed ipee Cbristas, qui ia
, , nobis esL
.
. ' .
5 3 4 PALL. Yerissiiae dictum.
. ,
CTR. Ad bsec,siqui Deom offenderint, et aliquid
, ex iis abstderint quae Deo sataclificala 8ant, sive
' , recusarint qaod Deo polliciti sunt exsolvere, neqae
, ^ , continuo obtulerint, ejasqae rei fiegligentia ad c o l , . pam oblivionis pervenerit, rursus id crimen expiare
- c ,
docet. Sic namque scriptum eet : < Et locutue eet
, Dominus ad Moysen, dicens : Anima quae oblivione
, oblita fuerii, et peccaverit non sponte ab iis qtue
, aancla suiit Domino, ferei pro delicto suo Domino
, , arietem immaculaiam ex ovibus preiio argenti ai*
- , clonim giclo sancto, pro eo quod peccaVii, ei qaod
, ' , peccavitasanctis restituel illud, et quintam adjiciet
, \ Q super illud, el dabit illud sacerdoti, et sacerdos
, exorabii prooo in ariele delicti, ei remiUetur e i " .
& , Gravissimum enim crimen sane oaferre aliquid de
. sanctificalis et i n Dei gloriam dedicalis, #que col , pandum est, nec leve crimen ducendum, quae Deo
, . < promiasa sint non persolvere: Fili e n i m , i n q u i t ,
c si votum voveris Deo, ne differas reddere illud :
, , . ^ , / * melius est non vovisse, quam voVisse, et non red, , . > dere". > Psallil etiam beaius David : Yovete, ei
* reddite Domino Deo veslro . Filii quoque Heli
. > \ ' , punili sunt, quod e sanctis nonnibil aubriperent, et
, qiue Dei erant, inlenrerterenl . Qua ratioiie igitur
hoc quoque crimen remittetor, aut quomodo ex
.
; " , hujug calpse laqueo qaispiam exsolvere pedem, et
; liberari poterit ? Primum qttidem, si plus peraolvat
D quara subripuit : Addet enim quintam, ioquit;
, , - deinde si emplam arietem in eacriflcium obtulerit.
. , , Id autem Gbristi figura est, quem Judaeorum prio! cipes emenint quodammodo triginta denariis, quos
, , prodilori discipulo numeravemnt. Igilur iu Cbristo,
. , - criminam in Deum quoque commissoram flt remie, . sio : ab iis qaoque criminibus quae i n homiDea
, , commissa sunt, eumdem ipsum eripere, baad dif . " ficile est videre, si proximam, et q u deinoeps sequitur, legem recitaverimus. Ea sic habet *. c Et
&* , *
, locutus est Dominns ad Moysen, dicens : Anima
, quae peccaverit, et conlemnens contempserit man, \ , , data Domini, et abncgaverit rem proximi i n depoM
Epbet. , 1.
Levit v 14-16.
f
Eccle. T 5, 4. Psal. txxv, 12.

f
1 Reg. n , l^seqq.
cnnu
ft
A L E X A S M H I ABCMEP
fttercJ de tmneiMe, vl Ac farto, rat f r a a j j r i t **. &*

* frotimmm, t/eiioveatt rtm p e r d f t x a ^ e t s e ,

Utm* 4*0* foerit,eijoraveritimdmlewier, demm%- , ^ &%, oVosc ^*
ttbet re qoaatcaaqae fearrit boooo Ua rrt peceet
.
>.
k- ipoa; r t etit com fnmnenu 535 et d^tiqverit,
, t > s B 3 E * * *
t f reddioVfft tmrUtm oood rapoit, vH fratjdea
, , t a p x t f x r * . ^ =
4 * m fraedavii, v d oVpoutoxi qeod ereditan e t i , , *
t i , v d rwe perdiuai q v a bnreoit, ex oemi rc de , \ 3.
qva jaravU fmdatenler, reddet i p w n soflem, et
, lcCccpjiuov
qatoUm odjiriet ei cnjat
, fpsi reddet, qoo die * , , tjtlfai redargtrtof faerit, ei pro delicto too feret Domino , * -** xpot
srieteot ex oribof irnmaciiUttiii) prelio fn quod pec- , , */4
m i i ; ?t expiabit pro eo focerdot coram Domino,
. \ \ >
reiafltetor t\ ex otnnUmf quae fedt ct peccarii ,
in i p n o . Video expUlionis morem ac rilmn aeqne
\ . "$ %
In otroqoe crimine lenrari RettiUtet enim, inqoii, 8 tv , ^ '
; feovospy
eom adjectione, et arietii obfaiione. Neqoe toloni
\ * ,
ertmlna fn Deom commiHa, veram eliajn ia fratree,
t %enerto eoffirouiHone conjonctoe cxplare oportere, &
lex opiima pmcipit. In Chritto aulem non flt ex . & h , ! *
parte JutilOcatlo, ted perfecu potius maculanim
* * "Ajdjs
tblutlo. Ideoqiie dicebat: Amen, aroen dico vobis,
fliiia qut vxfiait In me, babet vilam anernam, et In , , fjcx ^*
, ,
Jirliclum non v e n t i , ied traiuit de morle ad v i t i m . Quod %\ Judlclum effagit, quisqnis hi fide
. * *
JufttlAoatlooem adeptus est per Christum, omnino
, \
dicere iMcetae cnt cum criminibus absolutom,
, *4;
notluinquo fenut accusationit advereus eum homi- * Irjynein valore centondum. Deus eel enim quijusti \, , . 4
f
# f
flcat; quit oet qui condemnel ? Igitor, si offen* fratrlbu iacto salisfecerirous, iliaw i n Cbrieto
lunlincailonem piraliseiinam inveniemue. Sic Zaccbniie llle publicanus ad apostolatum vocaius, non
modo to vocaniem aecuturum pollicilut est, sod
otiam quecunque fraudaesct, quadruplo redditurum : nlc enim ttaluo, qui Christum in seipsis pcr
ftplrllum hihabilantem susccpturi sint, eos prius
oportore maeulai abeiorgere, et eluere crimina, ct
Ita splondldain, ei a maculls puram illi suam animam exblberc; a i alne dablo divinas ille psalmorum Cawtor cum ad pncclaram hanc virtulcm pervtiiiitfet, clamabat dieens : < Paratum cor mcum,
Dviia, paratum cor meum : cantabo et psalmnm d i c a m . l l t eniut lanis, si p u r aint, tincltiro i n , 0
, ; , ,
^.
, | - ^
, \ -jboxtv
.

, , ^
, }(
, .

, *
, , , ***
. *
Idont, *in ullno sordium reliquise illis iusinl, illico j> , ^ 44lacilo indiictiit color amitiilur, nec Mdem in eis fir- , ,
niam babct: 5 3 6
Chrisu parUcipalio io sancUs *
quidom et puras aniinas i n f l u i l ; in iis aulera quat ,
ecut babcnt, nc in&idero quidem berereve alk> , ^ *
atodo polcsi; Sanctvs enim spiriias sapieniue fb> * c " < ^**
ptel dolum, ut aonpium csl, c ti non inbabiubit , > , c JLJ, J U > itt ooq>on) subdiio peccalis . Igilar eos quos
. *
bnalnw Nwnciliando, tl IVainiro offcnsioncs be ^,
iWYolcalia oittciis minaendo, omneai a nobis n d
pam romovfbimus, Chrisiique remissioneai conse , ^ | .
. .
i u
T l
U v i t , vi, 1-7.
Joan. v i , 47 ; , *4,
" Rom. vra, 54.
Psal. LVI, 8.
Tt
Sa*\ , .
DE ADORATIONE IN SPIRITU ET VERITATE. U B . XV.
977
. - ,
, ,
*
;
. ,
* .
.
, *
,
, ^,
\ ,
, , \
,
. > "
, , ,
^ , , !
* ' ,
, ^
, ^^ ;
\
, .
, \
'
, \ ,
; , '
, .
. .
.
, '
, \
, *
', * )

,
, ,
(*
, \
$ ,
, \,
, \ .
^ ,
&\ ,
,
,
*
*\ , \
, , \ , \
fcj*e?oi ; . ,
t v , *
<> . , >3> ~ .
,
,
SrpeZi ,
I , \
**DiunL V, 1-3.
T a
Lcvit. xiii, 1-8.
978^
CYR. Visne igitur ut ad ea quae dicla suiit alia*

quoque inteUigentiae formas coUigamus, ei viiia ex
variis inquinamentis exsislentia, el quae pro cujesque expiatione lege sancita sint, expoDamus ?
PALL. Blaxime quidem veltm . lia emm hac 06
re disputaiio copiosiorero nobis utilitatem afferei.
CYR. Scripium est igitur i n Numens: .< E l locutus est Dominos ad Moysert, dicens: Loqoere filiit
Israel, et emiitant de castris omnem leproeum, e i
omnein seminiflaum, et omnero immundam i n
anima, a masculo usque ad femlnam eroittile extra
castra, et non inqmnabunt castra sua, i n quibos
ego versor io eis
Non videri igitur consenlaiieum, ea qu*e invitis necessitate cogente accidunt,
kgem in bis verbis vitio nobis dare, id cuivis perspicuum est: quae enim causa est ut corporis morbus puniatur, quaeve aeqailas postulai ut qui in
carnis infirmitatem inciderit, lege damnetar? Sapienter igUur ac necessario cjusmodi corporis vitia
ut animi morborom figurae atque imaginesaccipiuntur : ita enim lex erit spiriiualis, ac jusie decreta
erunl q u de onoquoqoe horum a Deo pro lemporum ratione sancita sunt, si non eos qui iuvid
in morbos incidenint, pcenis subîcianl, sed eos puntant quibus pro delictorim raiione justa casttgalio infertur.
PALL. Preclare sane.
CYR. Emitti igitur leprosum e casiris mandai,
subtilissimamque de eo inquisilionem baberi, cum que foorbum exquiri jubet bis verbis : Et locutus
est Dominus ad Moysen et Aaron, dtcena : Homini
si cui fuerit in cute corporis sui cicatrix signi l u cida, et fuerit in cote corporis ejus tactus leprae,
veniet ad Aaron sacerdotem, vel onum ex filiis
ejus sacerdolibus; et videbii sacerdos lacium in
cule corporis ejus, 537
P
tactu malalus
fuerit in album, et aspectus tactus humilis a cule
corporis ejus, iactos leprae est : et videbil sacerdos, et inquinabit eum. Si autem lucidus albus erii
in cule corporis cjus, et bumilis non sil aspecuit
ejus a cute, et pilus ejus non mntatus est in pilum
album, ipse aalein est obscurus, segregabit sacerdos lactum septem diebns : et videbit sacerdos tactum die seplimo, et ecce tactus manet coram ipso,
) non mutatus est tactus in cute, et segregabit eum
sacerdos seplem diebus secundo, et videbil eora
sacerdos septimo die secundo, et ecce obscarus est
tactus, non est conversus Uctus i n culejet roundabit eum sacerdos (signum enim est); et ablutis veslibus suis, mundue erii. Si autem conversa mutau
fueril significatio in cute, posleaqiiam vidit eom
sacerdos, u l roundaret ipsum.ei visas fuerit denoo a
sacerdote, et viderit eum sacerdos, et eccc raalau
est significalio in cute, et coinquinabii eHm saoerdos: lepra est *. > Subtilitas quaedam in bis verbis inest, Palladi, nec facile horuui vcrboram Bignificatio percipi potest; necesearium vero a r b i l w .
e t
, , u s
i n
S. C Y M L L I ALEXANDRINI ARCHIER
979
teosum in pauca conferendo, expooere quid lex . - ?,

velrt signUkajvj : prius aalem expiicabo ejos morbi & , * *
differeDUam. Lepra igitur i n bomiBnm corporitras . ,
graTissimiie eaC morbos, et qoi diffitillime ceretur, , f f e r t o r a oi edax : fit aotem ex eo quod caro emoritar; ex- . >
cavatar enim ukas illioo abeampu cate, et i n pro- .
fa&dam desidenfte, quod malam iUod aemper ad
, ooootayuxTov \ ftr
inferiores partes aerpat: ex qno, at opinor, fit at
* . pb
pilus, qui in illis partUms exoritor, lanfoescena
,
exalbeoeat, ae veluli siirps ana cum sabjecla terra
\ &
corrumpalur. Lepra igiUir ejusroodi morbas est.
/ , *
Albor rmut* inilrmilas est carnis, lepne persimilis,
,
nisi quod Baalam illud non io profandam agil, ue, , ] que morbi sensnm i n intunas partes mittit, sed i n . 5 4
natai quodammodo, et pnllalat in 8ammo cor . , ^
pore, neqae mutat pilum in album colorem, neqoe 8 , >
tam late fuBdilar ut reprimi neqaeat, sed levibus , vxw
admodam remediis adbibitie, facile coercelur, et , ,
d integram valetudinem caro illa pullulans rever- , tilur. Lepra igitor mora carnis manifesto esi: at , aLbor ftuspicionem habet leprae, non taroen etiam , * <
idem plano qood lepra atque mortificalio. 588 ^cx ^ >
itaqae leprosum immandum esse deceroit, ut- . ,
pole cojnB caro jam sit emortua; immonem vero , {ititE,
ab eo vitio judicat eom qui ex albugine laborat, , 2*
quod i n suspidonem quidem venerit leprae, non .
etiam leprosus sit. Itaque a i t : Si fuerit cicatrix si- ,
^ n i , et tactus leprae, et depressior aspectus cutis,
, ^ \
atqoe eliam pili ui albom colorem demutatio, quod , ,**
idelicet cum subjecla earae simul intereat, lepra
\ . , , ^
,
*
*
^ " " - - ,
~*~1
jam prorsos eot; mortilteatio namque iHa in pro , ,
fundum serpit. Quod si faerit albor significationis,
, \
aioe ulla depreteione cutia, aut pili i n album co- ,
lorem coaversione, id a aacerdote probetur, inquit, , . *Efet segregetur aecondo: nibil enim miram si ida .
dierom dilalio cum probaret morbum, tandem ex- , 6,
quirenlibua rei veriutem indicalura esset: pilus , ^*4,
eniia alterum colorem suscipit, cate depressa, et \, , &
albor i n lepram transivii. Ubi vero borum nihil ac- , ^/
c i d e r i t : c AbeoWatar, inquit, a calpa: non , ^^ , >
enim lepra iile morbus est, sed leprae similis, et ' .
admodum vicious, id est, albor. Ratio igitor, quae ,
ad manom erat, reique ipeins dedaratio satis ex- , .
, c ', ,
posiu esi. Age igitur, jam spiritualia dicamus, et ad
animtim ac mentem pertinenles ac latentes inlelli- jy . , -
gentiaaggrediamur.
, , ' , \
. ,
. , \ .
PALL. Proclaram id erit sane atqoe utilissimum.
. ' .
.
CYR. Nobis igjtar, qoi i n Cbristo vivificaraur,
, , vtvivificatione, inqaam, spiriluali, a inortuis operi , ,
bus est recedendom, et quam longissime abeund u m : ea auot autem, ut opinor, per qua? efficitur * , , , *
ut moriatur anima, et mens exstinguatur, dum ad , , *
ea qoae carnis ac mundi sunt, effrenate feruntur. . ^
Nam, ai verum est, qui in carne seminat, eum ex , ,
* * *
carne metere corruplionem , et qui secundum
7 (
Galat. , 8.
DE ADORATIONE IN SP1R11
> , \
;
, ,
^ , \
^ . , ,
& .
- , c
, \, 0 , '
& ,
* ', ,
u x .

, .
" ,
,
;
U . LIB. XV.
981
i carnem vivunl, Deo placcre non posse ' ; . quomodo
aut undenam polerit ambigi quin mox morituri
sint ? Mortuus est igitur, el operibus morluis obstrictus tenetur is cujus et anima et mens inquinata
est, et roundanae nequiliae plena. Hanc spiritualem
lepram, si quis appellare velit, minime a vero
aberrabil : immundus est ejusmodi bomo in oculis
Cbristi. CoDlaminabit enim, inquit, c enm sacerdos; i n eorum namque numero posilus, quibus peccata admodum placuerunt, ad divinum illud
tribunal conslitulas audiet: Discedite a me, operarii iniquitatis ; 539 nescio v o s . > Cum albore
autem et cicatrice significationis illi sunt conferendi,
qui in eolis adhuc concupiscentiis manent, necdom
ad cogitationis opus pervenerunl. An verum esse
non putas, prius quam ad ipsa opera perveniatur,
in nobis exsistere et lanquam exoriri Ubidines atque cogitationes quae nos ad ea quae lege damnala
sunt, impellunt ?
. * 6 * , .
"
, ,
, , ,
* *
0, \
, , \
. \
, ,
, , *
. ,
& .
.
, .
, >
PALL. Fateor equidero ; memini enim beali David dicentis : c Priusqaam bumiliarer, ego deliqui".
CYR. Rectissime ais: nam anle opera animui
omnino in delictis versalur, concepta voluplale;
tamen, dum adbuc i n sola concupiscentia peccalum
sitam est, i n medio slat mens in utramque partero
speclans, liberamque facultatem habens eo inclinandi quo libitum fuerit; neque dum emortua est,
sed proxime ad inleritum accedit, et malum illud
parturit. Ejusmodi quidpiam ille quoque Salvatoris
nostri discLpiiH&s perspicue monuit : c Nemo, i n quiens, cutp teqtatar, dical quod Deo tentor ;
Deus enim inlentator malorum c s t : ipse vero neminem tenlat. Unusquisque autero tentatur a propria concupiscentia attractug ei iilectus : deinde
concupiscentia, cum conceperit, parit peccatum;
peccatum autem cum consummatumfuerit,gencrat
moriem .
PALL. Ita est.
GYR. Mors igitor illa, nempe spiritualis leprae ac
, mertificalionis, ex peccato provenientis, non iu so1U concupiscentiis exsistil, sed in flne atque exitu
operum, et quoad mens boc malum adbuc parturit,
nondum mortificalio, nondum mors; non enim
l orane peccatum ad morlem est, ut Chrisli discipulus dixll ; sed adbuc suspicione laborat ejus
morbi qui mortem afferre soleL Alborem vero v i deri lepram aut leprae proxjmum dicebamus. Considerabit, inquit, sacerdos, eum qui hoc morbo
laborat, albore, inquara, et, si quidem videalur non
mutari i n lepram, non contamiriabit eum, sed segtegabit potias; neque enim apud Deura reprebensione vacat, vel concupiscenlia cerle ad malum
propius accedere. Sin morbus ille non fuerit mutatus, neque i n pejus declinaverit, mundus esto,
inqoil. Optimum igitnr est et plane salulare mortificationem viiare, eam nempe quae i n iactis cat, e i
T e
. .
. , ,
,
, , * ,
,
, ,
, ,
" .
,
. ', \, ,
, ,
, ,
* ,

. , , , , ,
. ,
, ,
f l
Roro. tm, 8.
f e
Luc. xm, !. / Psal. cxviu 67. J \ Jac. i, 13-15-
I Joan. 16.
S. CTRILLI ALEiANDRlNl ARCHIEP.
ipats p a operibos Beotem exslitsgmil 54|)Deti>de >

apteatis est, ootoi tlodto eniti ot /. ,
oarrenos etiaa afecttoraes d e d i x M o s , etiamsi ex , {
ota adaac coacupiseetitia acctdere videantar: id , ,
erfim, l oftaor, csl a lepraei albore alieoan esse. . leeiarScis entHi noslra o u i a diligeaussitte inspicere 0 - ' ;
laai Eataufiuel, l a f n q m i l l a n Poatificesi DOSlrmm, ,
xtpole qai sit sccoodan naloramDeo3,eco6 q o i d e , *
4 * i ab improbilate ablati sunt, admittere; rejkere , *
coatfx de castris saodoruxi, s quas inqainatos , .
. Verissiatt eipositio.
CYft. c Sao&i eaimeritis, i n q n i M quiaegosanctos som . AnimadTerte porro dicere Scriptu, qoi ab eo norbo liberalas esset, eoe, posteaqvaB obloiseel veslimenU soa, otandrrai fore, qoa
i* re lex pargalioaeai flUxi per aqoam pnedkal,
ftobisqae laoquam in Agxris corporeo tensa percepti tameu bapttaraib n y s t e r i u B desaribit.
PALL. iDtdfifO.
C f R . Jam vero vide, Palladi, smnraaai atlenttssaxxnqoe legix diTtgenUani ; iraasfert eniai parleai eootrarhai cogiutiones oostras, et omnibos
viis deaonstrat qood edtiUtem aflfeire possii.
P A l X . QOO tandem owdo?
CYR. A i t e n i n denoo : t Et tactus lepne si
foerit in taniae, reniet ad sacerdotem, et Tidebil
saeerdos; ecce ckatrix alba in cule, et iOa n a tavit ptlon albam, el sano carnis vivae in cicalricc ;
lepra TelerAscess est in cote corporis ejas. Et coniaminabit e i sacerdos, et aegrvjâMi eota, qoia i m tBoodos esl. Si vero eAoresoens efflorait lepra
ta cote coqMris soi, et texerit lepra omoem cnlem
(aclms a capite asqne ad pedes ejas, jaxta omaem
aspeclam sacerdolis ; et videbit sacerdos, et ecce
texlt lepra otnnem catem corporis cjas, et mondabit sacerdos ejos lactum, qoia totoa cooversani est
In OUNUD, ei esl. E l qaaconqoe die rtsa
foerit in eo caro , conlaniuiabitar; et Tidebtl
sacerdos coiorem TivmM, et cootamimbit eon : cofor
vifiis, qnia imiondtts est: lepra est. Si vero restitatos foerit eotor sasas, et cooversas focrit albas,
et Teniel ad sacerdoten, et videbit sacerdos, et
ecce conversos esl tactos aQMtm, et mondabit
âcerdos taclam, et majidas csl .
0
M
PALL. Ecqaaeoam raiio contrarue rectj>rocatioiii8

ia bac re ccrle a nobls potest inlelligi ?
CTU. 5410""* non intelligis DOS lepram esse
asserutsse illam ex parte in carae mortiAcatiouem, et qoi eo raorbo teneretor, tum taoqoaai
Immandam rejici ?
PALL. InteQifO.
CTR. Vide igitar id nobis vicissim ia contrafium xerii. Sl eoini, inqait, focrit totas per totam
leprosos, el i l b mortificaliooc ila tencatar at nihil
kani babeat, ts tum conlaminatioais crimine abso LeHt.xix, i .
Levii. ,9-!7.
. *64
. " . ,
. .
, *6{ ,
' I ,
/ ,

. .
. , . *
. {
, fnr^ct
.
. ;
. c
^
%>, >
, ^%
\ , &
% . = ! > ,
, , *
. ^ aâvtfa)
, ^]
*- *
, * , ! 5oVr
Upci^, ^
, xaAapifi Jiir h ^^
, , im.
^ !
* 6 ,
. , hxe
. ! $ -4|,
, b f i r
, > ,
, . *
. taicv
;
. * & *. ^
\ ^ , +* **
;
. .
. , ! +
* ^
, \, , tmpim
, , *
1
DE ADORATIONE SPH TU VERlTATE. LIB. .
, .
i lutus censeatur, mundus est: scd, si nonnolke c a r el , - nis vivae reliquise i n eo iuerint: Damnet, inquit,
, , * ! eam sacerdos immundiliae; coutaminabit eniro eum
, \ * * caro viva, e i lepra est: i d enim tantnmdem est,
ac si lepra vitio laboraret.
\ .
P A L L . Equidem quale islud eit, qaod ais, i n . ,
telligere non possom: nam si nonnullos inquinat
. ,
i l l a ex parte lepra, qoomodo mundos efficiel ttla
\ ;
per lotum fusa atqoe perfecta?
. , ,
CYR. Estquidem, Palladi, in his verbis gratilitas
, \
quaedam vocis, sed tamen putare mimme debemas
,
illamlegis diligentiam compugnantem et conlra . riaro nobis inteNigenliam inferre; sed cuique rei
, ) \ - sapientem qoamdam et necessariam minimequc
, .
reprehendendam ralionem esse adjunctam. Atqoe
age dicamus, si placet.
. * PALL. Mihi vero placet, et quidem maxime:
.
jacundissimum namque mihi erit, si i d ardenter
. , ,
.
, \
,
, *
, ,
, *
. *

, , ", >
,
, , , \
, ,
, .
. \ *
.
. , , ,
, , ,
, ;
. .
. 2 ,
,
, .
\ * *

, ,
. > ,
, , \
.
. 5 .
. ,
M
Ron. v i , I I . " I I Cor. v, 15. -
R V
sitienti explicaveris.
CTR. Daplici, ut palo, ralione laudabilem Deo
jadice virtutis amantissimo vitaro, et legi maxime
consentaneam tenebimus : aut enim i l l i viventes,
mortificalionem ex m o r b i s aniroi atquepeccalisexsistenlem vitamus; idqueestnon laborare lepra:
vivo namque corpori mortificatio adveniens, ae
partero occupans, efficit l e p r a m : aat altero modo
ex laudabili mortiflcalione adhuc roundo virere
Aigientes, pnestantissimo illo quod rebus optimit
defertur jndicio, tanquam corona qoadam ornabim\w; sic enim scribit beatas Paulus: c Ita et YOS
exiBtimate vos morluos quidem esse peccato, v i rentes aulem Deo in Cbristo Jeau *. Igitur v i ventes quidcm i n Christo, qtiia efficere conamnx
quod ei placet, mortificationem refugtemus, ex v i tiis nimirum atque peccatis exsistentem : mortui
autem peccato, sicut scriptum est, vivere in eo,
sapienti consilio recusabimus.
PALL. Dissere dum isia roibi elaring; neque
enim saiis intelligo.
5 4 2 CYR. An non, Palhdi, ideo dicimus raortem pro nobis Christam sustineiese, ut qui vivont,
jam non stbi vivant, sed ei, qui pro ipsis raorftras
est et resurrexit, id est Chrislo ?
PALL. Dicimus procul dubio.
CYR. Vivirous igitar Christo, cara secandura
Evangeliam vivimu8,moriiftcationemqae ex peccalo
Tenientem detestamur, id est, m o r t e m ildam quae
de morbis animi proficiseitur. Itaqae beatus PcIrus de Cbristo s c r i b i l : Qa\ peccala nostra pertulit i n corpore sno soper Ugnm, tit peccalis raortui, justilias vivaiuas *. Sic enim stalao, qui praeclare vivendl stadium aliquo numero babenl, eoe
ab otniii re qiue inlerimere possit absistere debere, idqoe efficieadura iilis esse maxime, ut maculis libercntur.
PALL. Recte dicis.
GYR. Minime igilur is tanquam lepne m o r b o l a -
H Pelr. n , 2 i .
5. CTRILLI ALEXANDfUNl ARCHIEP.
987
bormbit, qui Cbrisio vivere etatuil, ei evangelica ,

praeceptasequitur, morliflcationemqae repeliil eam
qoae ex peccato descendil.
PALL. Assentior.
CTR. Atque hic quidem unus e*t roodaa qoo Deo
placere possimus: alter vero bacraiiont rursui perfiattar:
oporlet eoim ut, mortificando membra
qtue sant super terram, fornicationem, iipmandiliam, libidinem, concupiscenliam malam, et avariliam, propemodum mortui jam esse peccato v i deamur, idque prorsne ex omni parte, non adbuc
viventee in ipso. Quod confirmat bealus Paulus,
dieens: c Quid igitur dicemua? manebimue in peccaio, ot gratia abuudet? Absit: qoi moriui eumus
peccato, quomodo adbuc vivemus in illo ? Ut
igitur ia ea vita qua Cbristo vivitur, illa ex parte
mortificalio crimen erat lege damnalum, eic in ea
raorte qua peccato morimur, si in illo vivamus,
inqainatio ea ree censelur, et a legis accusalione
minime aliena : ideoqae i n q u i l , si faerit lepra
per lotutn corpus, ac veluti raortificalio per omnia roembra pervaaerit, signiflcari ea re, bominem
qui morluus est peccalo, neque eaee corpus illud
immundum: esi enim, inquit, mundus, cum totus
omni ex parte peccato eit morluus, ueque ullum
loeum peccato reliquertt, aut sedem in seipso quodammodo atque domicilium d e d e r i t . Q u o d si in
eo caro viva raraue apparuerit, > inquit,< contamiuabtt emn caro viva: nam quoquo modo vel ex
ptrte peocaio vivere, impurum reddit bominem eo
morbo labortQtem : c Modicum enim fermentmn
lottm, inquit, masaam c o r r a m p i t ; 5 4 3 " " *
verissime dictum est. Quod si reslitata fuerit, i n quii, caro viva, et in lepram transeat, absolvator a
crimine; purui est: sicquea peccato recessit, ut
ci non adhuc tx parte vivat, eam ejae animas ad
mortiflcalionem laadabilem tranaierit, ei i n pra>
elaram sane muUtionem abierit. Igitur (repetam
cnim per capita, qiuedixi) si vivimas Deo, nihil sit
in nobis roortai; si morloi tumas peccato, nulla
cfos p t r i vival in nobu. Haec enim eat praeclara
reprebendi poasit.
a t
t , CJv , xaX ,
,
.
. \ ,
, * 6:
.
\ , , , , >
, ,
, ,
. \
* ; t j
, ; ,
, ;
, ,
, , , \
. ,
, \ xcri
( , , * .
, , ]
, \ }, )

, , ,
. ^ )*
, tv
^^- c , ,
I * . , , ^ , %
, , .

,
,
. , ,
, ,
, l m .
,
.
ganctae coiiYersaUonia via, et nibU babenUs qod
. .
PALL. Recle eota le dictum.
.
CTR. SublUius autem haec viiia corporie lex distingult, atque a i t : < Qaodsi fuerit suepicio aal opi- * c , , c
nio lepram forte eue ia vulnere ad cicatricem per- , ,
ducto, vel in parte corporU olim adasta, eadem j ^ ,
rureus diligentia el inspectione otatur sacerdos: , *
ac ai albor ille qui effloruissc videtnr non mata- .
tug fuerit in lepram, mundus sit, inqait: quod , , ,
gi perspicoa alboris illios matatio in leprara facla
ait, immundus erit et imparua.i Per h*c autem i n - , , t
,
dicat nobie quodammodo lex morboe animaram :
suDt aalem u qaam plurimi, si poeleaqoam probis ^^, ,
moribas curati foerint atque paolatim tanquam ,
ad cicatricem perducli, noslra oegligentia quodam- ,
modo refricenlur, forc ut Cbristue ille pontifexno- ^ ,
v
Rom. , 1, 2.
I Cor.
6.
989
DE ADORATIONE IN SPIR V VERITATE. U B . I V .
, ,
. ,
, ,
, ,
, .
, , .
,
,
. , c
,
, 6.
.
.
.
, .
* c
, ,
.
, , ,
,
, ,
, c ^.
, ,
, c .
* ,
. ,
, ,
. ,
.
. ;
. , & ,
.
,
*
,
*
, , , , , ,
,
.
, , , *
, .
. *
,
, ,
, *
,
,
\ m
HPelr. n , 2 .
Levit. xni, 29seqq.
990
sler Inspidat, et justiseime coadenmet. N a a , ti

morbns, inquit, ad solas eogitationee progrediatur,
qoi eo affectas eol, minime immuais erit : separabitur enim, non tamen omnino rejectus, neque in
tottjm emortaus. Sin is morbos extra cogitationes
atqoe concapigceaUam egredialur, com jam prorsne
in pejus commutatus sit, qui deouo in eum morbum
iucldit, eam ille contamiBationis poena multabit.
Est igitar in primis cavendum ne morboe jam sopitoe excitemtts, neve menlis ulcera renovemus, et
ad euperiora vitia recurramus: alioquiii etiam i p t i
illam sanclum virum clamantem audiemos: c Contiglt iUie, qnod vero proverbio celebratur: CanU
reversus ad vomitam suum, et lola sus ad volatabrum l u t i
PALL. Recte mibi videris et valde congruentia
dicere.
CTR. De lepra igitor qu in cicatricibus et oJceribus esl, hactenasnobis lex prodidit: iis adjangit
eliam et ait: viro eive mulieri si fuerit in ipsU
tactas lepiw ia capiie, vel in barba, videbit sacerdos caput. 5 4 4 Et si qnklem fuerit depret8io,nnquit,c in ipeo, cutistabescentis alqne eubsidentle,
atque etiam capiili in albedinem conversi fuerint,
ejusmodi leprosuset immundos erit, inquit,c stiie
dubio; sin borum nil foerit, londeat caput aot
barbam, inquil, qui albore laborat: itaque raso capillo, adeat sacerdotem, et tonc probetur: nam, si
significatio, id est, albor, non fuerit latiae diflasa,
aoa i a soa quodammodo sede mansorit, aat inunianta etiam faerit, mundas esta Tarsus: non eoim
ilk morbus lepra esl, aed leprae potius opinio atqoe
eutpieio .
M
P A L L . Qois igitar borum verborum sensus est?

CTR. Dupkx in nobis est inquinamenuim, Palladi, carnis, inqaam, et spiritus: ac maculant carnem quidem illa ejos lurpia nefariaqne vitia, animam vero alque meniem pne csterit illa ex rccta
dogfnatam rauono ad penrerat dedioatio, et sanc
fidei oormptio, doli pneterea et decepiione*, peiu
juria, aostimtioBes, inflaliones, ooDtenliones, xeli,
el qiuecanque iie vicina sunt et affinia, et pariler
improbitatts nomine damnantor. Yidettir itaqmo
tex in iis verbli vilia nobis coBHnemorare ad aoJmoin pertioenlia, et eos morbos eignificare velle,
qateonqae m^nti solent accidere: capot enim mentis typam gerit, barba ilero prodenLia ralionis; est
enim ea qooqne perfeclionia signam. Inspiciet igitar
et quue.ad noe pertinent, alque tabliliter exqubret
ille omniam Pontifex, id eat Cbristos, el meatem
iptam intoebitar, et intima latentiaqae prcordia
probabit; ac si aut a recU fide ad perversam, a i l
ad mornm improbitatem ac malitiam UU maxine
invisam aliqua facta foerit immatalio alquc eorraptio, repelkt ut inqainatoe sententianiqiie fierat,
90!
S. CYRILLI ALEXANDRLM ARCHIEP.
qia proreus immundos eese pronuntiet. Hoc esse , *.

,
arbitror, lepram babere io capite vel i n barba. Sia
. ,
animus in ipsis mali ejus iniliis adhue sit, necdum
lamen ad eog, quog dixi, morbos declinasse pror- , .
sus vidcatur, gegregatur ille quidem, mediocriqae ,
, ,
cagtigaiioni ac poense subjicilar; erit aotem non
,
omnhio immundus, neqae a Deo alienas; sed ablu>
tia veglimentig, imindug erit, id cst, Chritti jtjgti- \ ,
ficationem auxilium acciptet. 545 llla porro , , ,
capiHi detonsio, quae sacerdoli uteug nndom pro- , ,
ponit, aigniflcare poiesi omnia velut de medk> re- . ,
oedere, ac nudom roinimeque impeditatn diviaita- ,
tis oculig omniaro rerum quas videre velit, pro- ,
positam exse conspcctum. Neqae est enim crea- ,
lura invisibilig in congpectu ejus; omnia aotem
.
nuda et aperla sunt oculis ejug , utscriptum esU ' ,
\ ,
.
PALL. Ita est. Dixitenim sancli cajusdara voce:
. . *;
c Deas propinqaane ego som, et non Deus a longe;
, ^,
num a me occultabiior alfqoid ?
* ;
CYR. Yide jam, Pattadi, tegem multo sabtilim
. ' , , 0
loqui, nihilque pnetermittere qood ad cognitionem
( * foit necessarium, quin illod suie regulis sobjiciendo, , *
wdientibue consolat : c Delicta enim nemo i n - , , t Ilapaxaijtf
lcHigel, > nt acriptam esl; c in moltis aatem offen- \ , *.
diraug omnes " : naiora namque nostra imbecil . ^
fitate laborat, et facile i n peecata protabitor, et:
, \ * ,
Nemo mandos a sorde, ut eacrae LRtene dicunt,
,,
* ne 8i enios quidem diei sit ejoe vita super ter- , c * ;.
de
~ causa beatug^David
* ^
ram " . t' Hac
coneiuit,
d i ,
ceot: c Si iniquiloiot obgervaveris, Domine, Domi- . , ,
; " \ . -"
ne, quis eostinebit?Quia apad te propfuatioegt".
Yide igitur legem clementer nobig ejasmodi deK-
rlorom crimina remiltentem, et eos ex benigni- , /vw *tate pargantem, qui bumano lapeo in acerboa fere
Bt mintme voluntarioe delictorum caeox incide-
\ ^
rant. Sic enim d i x i t : c Et viro ant malieri si fae
r i n t In cule carnis ejos candores candentea albe ecentes, videbit aacerdoa, et ecce in cute carais , ,
jns candoree candentee albcentee; alba vitiligo , ,
s t , efflorescet incote carnie ejos: mondasesi
A l q u i , si rem accurate penreatigemoa, carnisroor- , .

, ,
t)o eat, et affinia leprae alba vililigo. Non lamen
-mortiQcationeiu habet adjonctam, neqne est proreus D , . * desperata. Ejusraodi gunt antem quae insunt nobis , .
delicla, quae, coni procal dubio vithi gint, noii U - \ ,
fnen gant ad mortem, et animae inlertmm. Non , ,
niin guimno jure agit ille Judex; qoia t Ipge . , t , >
cognoxit dgmenUim nostrnm , et nostrae naturse
imbeclllitatem non ignorat : itaqae remigsionem .
c u l p * ex ingita benignitale largilor, idque, ut opi- .
tnor, est: Yitiliglne alba qoi laborat, nondaa eai. , , \ , .
Ouinetiam ipeis qnoqno sanclis virig exigme culpje \
i n animum incidant, quateg siint, verbi gratia, bre- , , \ , , vee offengionea, mediocree coimnolioneg ad iram,
, ' imaltateg com fratribus, 54 >&nis qoandoqae
e
9 9
9 S
Hebr. , 15. ** Jercm. xxiii. 23.

, 38, 39. - i .
9 1
Psal. . 13.
9 9
J nv, | .
Psal. cxxix, 3, .
Lex\l.
995
DE ADORATIONE IN SPIRIT VERITATE. LIB. XV.
, \ , \ ,
' ,
, * , \
, \
. \ \
, c
, ,
.
, , .
, ,
,
,
. .
. ,
, I
,

, , *,
,
, * , *
, \ 6 . c
, > , c ^
, ,
, . 0*
,
,
\
*, * ' , ,
,
.

, \ ^,
.
, c , * .
{
. ' .
. . , ;
, , \
. "

,
' , \ ,
. ,
, \, , \
, *
I , ,
,
), \ ,
tca\
L e v i l . x i n , 40, 41. "
ibid., 4, 43.
994
gloriola? appetilu, et ejus generis pertatbaUones quae iis qaoque, i n quorum vilam auliem c r i meii cadit, et mondi plaue sunl, accidere solent.
humana qoippe eunl, et iis omniboa prope communia qtti vitam i n carne e l sanguine dueunt. Haec
ilaque rursus describit lex per senigma, his verbis:
Si cui de capite capilii fiuxerini, calvus est,
mimdus est; et, si ante faciem capilli de ejuscapite
fluxeriot, recaltuaest, mundus e s t " . CapiHortia
illa non voluouria amisaio, capilis morbus esl J
ad tnenlie auiem figoram acceplum esse capilis oomeo, pauto anle dicebamue, mentis eaim domicilium
capol eat, qt qoibusdan placel.
. Meuiinero,
CYR. Igitur corporei eapitis vitia, menlie morbos congmenler indicanl, sed exiguos item, et
qoibua aequum sil, veniara dare, Lex itaque nos ab
omni humana pertarbationc removet, et ab inquinaineniis haud volunlarie stMceptie, quaecaoqoe
nobis accidere possunt: quandoquidem imbeciilitate laborare naluram necepae e s i ; et prorsus a
periurbaiionibus alienum ease, noo eft bujus temporis, sed venturi s&culi propriom, quo ex imis
sedibus peccatum delurbabRur, et ad viiam omni
prorsus vilio carentem tran&ibimus; c Si lameD, t
inqujt, exeliteril cicalrix significationie rubesoeos
in calvitio, vel i n recaivaiione, leprosos esl, e t i m parua e r i t \ Nam exigua? BonnuBquam pertarbaH
tiones ad vim criminam traaseunt; et, oisi coer-
citse a nobts faerint, sed palentem ac libenmi, rab
usqae casligalionibus obstractam adituiB D X B C W
scantar, gravissime cotttaminaat: verbt gralla, ira-<
scilur aliqois leviter, et eo morbo teniotor: coer-.
cealuT ergo ea perlurjbalio maneiietudine, ne, si
exigmun delictom iDcrenenimn capiat, paalaliin
ad morule cnraen iis, mqoibQa ieest, evasigse deprebendatnr; idqae eei Sn calwitio etjomisse lepraro, illam, inqiiani, ab exiguis initiis ad peseimos
exitoe propensionem, qaam i n eo morbo tanquam
m figura videmoe aecidere. Recte igitur bealo
David dictum ease oeneeo: < Irascimini, et noliie
peccare .
PALL. Maximam sane profunditatem habent ba?c
verba.
CYR. Sane quidem. Senlis enim, nt opinor, nU
mium subtiliter baec dici, nec stne sudore ejus-r
modi intelligentias aut mente percipi aut verbis
explicari posse. 547 Eieri autem non posse o l qui
manifej-tisdeliclis nefarie laborant, laleant, cum illa
exigua nonnunquam ignorenlur, el occulta sint, cx
eodisccs. Nam, qui calritio laborarint, mundoi
esse, inquit, admonebit; quibus verbis recte no^
bis exignos errores condonat, ut paulo ante dicc
bamos.Sed, si quibus i n calvitio gignalur lepra, i d
est, si ab exiguis iniliis ad majora vitia feratur moiv
bos,tom deniqaemanifeste fowium evasisse pronnntiat, neque ollam esse illi reliqoam defensienem, qaa
Psal.nr, 5.
9N
8. CTBILLI ALEIANDAINl ARCHIfiP.
lepv- ,
W5
enohta d^ndmpoftit. Itaqoe tit: f E t
sms, in qio uctus, veetimeiila ejot tiiit dittotata, ,

el capml ejui deteclum, et circa os M U B operia- ,
tar, el immuadus voctbitar: omnibas diebitt qni- , bas faerit eaper eo uclos immuaditue, immandttt , j * ,
erit, el tegregtlae sedtirit, exlrt cattra erit ejas , ^ diversoriam . Nim diesolatlo illt veetimenlo- * , -1
rnm et detectio ctpitis taanifesliseime pne oe fe- ., *rant aperUm impudentiaia. Qaod autem operto est ,
ore, id tignificat, naliam qaodaminodo eum exca- , . aaUoneiD habere, nec poaae aUquid diceivj, Deo im- \ , ,
pariutem acca&ante. Qood vero e castris , , ;
exire Jubet, figura itidem eti, illum non xnplius .
una cvni lanctonuii choris htbiure aod taoqaam , ,
pulfvin de sacro iHo cceto omnla boni expeftem X^poiV ft
, *
fore.

HAAA. ,
PAIJL.Gnrrittiaam
.
, & ,
CYR. Omtrino i u eti, PaDadi ob eamque cantam dicebai beatoa David : c Delicta juventatis * c * ^
nes), et ignoranUaf n e u ne memineris: tectiiftdruii , \ , ,
miierieordiam taar* Memento mel, propler booilm- , , *
tem taam, Domiae*. Per omnia porro lex pergit, . \ ,
, tmm,
ac severiuiii aoa iigmibcatioown edit otqoe ad
, , , <! ^>
opelleclilia, Unam dico, ei subtegmen et t U m
* , , twA
ei vmfl pelliceam : Si lepra fterit,inquit, c et
unl ex his boc malmn actiderit, rartos diligeater ,
saoerdoe inspiciat, et aeparet taclum; et, si nulla , * ri rtm
tJfiflfft
" in melios conversio facla fuerit, ab ,
somayur igni *. Lepra enim permanens est, in . , .
qoii. Tane* ablai jabet id in qao vilium faorit, C , * ^
, pottet compeitum faerit ineo vitiam illad , (
intiiam esae, ignibui Jam tradi pnecipit, m qnod , ,
omninonalli ait uaoi; in qoibaa verbia ilermn for- , (
taiae lanae, et aiibtegmiiii, et stamini, etpeilibas, not * . " ,
eomparat. 5 4 8 Nam lanam, el sabtegmen, et cc- , \ ,
tera, apud Deam nallo haberi loco quomodo cni- ;
qaam esae anbigoiim potesi? Igitnr gnvisaimam , ^,
ette crimen censendum ett, pott eam pnrgaiionem ,
et ablutionom qua not Gbristus ablaii, ab inqui- ,
namentis non iecedere, aed in illia permanerelatqoe
.
coiisistere : nam, si Chriatot ablaena nibil nobis , ,
profecieee videril, ignibas torqvendos trtdet, at ,
ille profecto secundam legem sacerdot, postquam
, , , Dtbil profeoerat subtegmen aat stamen aMneiido,
.
denique comburebat.
'
^>
. .
Itaeat.
. ,
CYR. Per lepram ergo lex morlificationem illam
qiue in factis perversis est, congraenter ostendit, ab , '
iis quae perspicue oernunlur, et sensibns objecta tunt, rerum occoltionim intelligentias eleganier ;, assumens, el îritoalia carnalibus exemplis Ulu- .
straiis: cumqne cumulatam nobia in langaoribus ,
corporis, spirilaalium inquinamentorom qnae in , ^
animis exsistunt, cognitionemproponere,el tanquam ,
* < \, , (
in corporis morbis, ea qus spirilualiler accidunt,
vellet oetendere,dixit inLevitico: c Yiro, viro, cui- , ^ .
f
tl>A,>
^ Levit. xm, 4, .
Psai. , 7.
Levit. xm, 51, 5 i .
991
DE ADORATIONE I N SPIRITU ET VERITATE. LIB. XV.
998
, ( conque fuerit fluxus ex corpore ejus, fluxng ejus

, immundas est; hsec est lex imaiunditix ejus, emit , * tens semen ex corpore euo, ex fluxu qao constitit
, * corpus ejus per flaxum, haec immundilia ejas i n
,
ipso est, omnes dies fluxus corporis sui, quo con . * stitit corpus ejos per flaxam, iraraanditia ipsius
' ^ , , \ est. Omnis lectos in quo cubaverit super ipsum is
* * , qui semlnis fluxum patitur, immundusest; etomne
. , vas super quo sederit qui seminis fluxom patilor,
, , \
immnndum est. E l homo qni teligerit lectum ejus
, \ lavabitvestimenta saa, etlavabit corpussuumaqua,
\ , * et immondas erit asque ad vesperam. Et qui sede (5, , r i t soper vas i n quo sederit is qoi seminis floxflm
, \ . patitnr, lavabilnr aqua, et Imnmndos erit ueque ad
0, esperam. Et qui tetigeril corpos seminiflui, lavaA , , bit vestimenU sua, et lavabitur aqua, et immundos
. ^ erit usqaead vesperam .> Ad b*c aulem ait i m , pQram fore et abominandam omne vas i n qno se, ,
derit seminifluus; etiamsi aqua manus abloerit, et
7 - id eeto inqninattini; et, si tetigerit quispiam corpus
^ , ejus, participabit omnino culpam immonditiae; et,
, eiaccesserit ad aliquoa bondom inqoinatos, subibunt
. , 549 prorsas crimen immunditiae; ob eamqnecan ,
sam simul com leprosis exibat efferebatarque extra
! ,
castra, qood nefaa eseet ad eum accedere, aul cnm
casteris miaceri, et ipso manns contacta eontamina \
ret eos qoi ei temere occorrerent.
, \ .
. , C PALL. Sed quaenara inantma est affectto quse sit
|5 4; JXv eorporalis seminis fluxui persimilift? Spiritaalis est
* ;
naraqoe lex. An non i l a estt
CYR. Ita prorsus : reete enim dixisii. Illud vero
. * .
, (, advertas velim, corporis fluor nature facultatem
aptam fecondilati quodammodo hedit, cum suppe, ditaiionem seminis ad nihilara perducat, et partium
, , iUaram firmitatem enervando, corruptionem m i , nime yolonuriam efficiat, ita ut qni eo languore
\ tenentor, jagi perpetaaque conlaminatione laboreni.
- 0 Perge tgitur ex bac corporis infirmiiate, evidenti , \ qne imagioe ad ea quae menti acciduni: ipsa nam * * qae mene conrumpitor, cum i n iis qa# roinime
, coitvenit, prodigo labore defatigalnr, et nulla in re
' \ quae fructuosa sit, efficacise sua* stadiam collocat,
, , D i U ot fructum qnidem jostam ac proprium habeat
, - irallum; asaidoe vero ad i d qnod officil delabatar, et pnecipiti lapen ad res turpes feratar.
.
PALL. Qualenam istud est quod dicis?
. ;
CYR. Nonne, Palladi, crealam esse hoaiinem ad
. , ,
opera bona, bealus Paolos a i t ?
{ ;
PALL. Sanequidem.
. .
CYR. Ingeninm ergo sortitoe esi ad orania rernm
.
laadandarum generaaptam e l accommodatam. Qnid
/ *
, \ , \ ^ enim? Nonne hoc aoimal sapientiaeomnisqne scien ; , tia? capax esse fateris, temperantiaeqiie el fortitudi , nis, justitlae qnoque munera facile exsequi, si soaa
partes agere velit, etdWinistegibasobecqui?
e l 4
;
* Lcvit. , t - l l .
* Epbes. , 4.
. CYRILLl ALEIANDRJNI ARCHiEP.
. Faieer.
CYR. Sed, si his praetennis&is, non sapiens jam,
fedstaltus et excors fuerit, ueqne ii qai ad veriialem insliuieiido perducere poesunt, momeota
505B voluntatis adjunxerit, eed potiosexlra id quod
sibi consenlaneum esl pneceps ierri maluerit, et
cum iis qui recta perverterc gtudent ad interilum
descendere, neque rectam atqoe integram de Deo
opiniooem habeai, neque sine reprehensk>De rerum agendannn viam periranseai: nonne jam vere
poesis ejusmodi hominem spiriuialiier eeroiniflaom
dicere, uipoie qui eas virei, per quas fruelUteore
Deo poterat, j n njbilnm absnmal?
. .
. Et , 6 ,
* , toZ? c2; olt^
oixewv ^
(>
,
8^c9pov, ofe
\ ; fyousov
, X X X X X T C M V hir, , * ^^
, * ebeA^ ^96|
, ;
5 5 0 PALL. Equidem ita eenlio.

CYR. Quidveco, sijusUiiam (acere prajieniiiaerit,
et forlitudinis ornamenla conlempserit, conlraque
aperte injattus, etvoluptatibus diasolaioe eesc cernatur, an non aeqoe ac semiwflMim e n m afectxat
pvtes, qui eam nature faculUlem quam ad probas
actiooes obeandas ha/aet, i n res iurpea irauinat, et
spiriUali fecundiuti prxferal Jactaram in rehas
inatilibus faclam ?
PALL. Puto sane,
CYR. Lex ilaque nobis longissiroe a eemiaifluo
absi&lcre praecepit, ot ab iia maxime disoedere doctrtl qui ad vitium propeo&i eseent, alque eos strenoe repellere qiioa ipie quoque Deo* extecrareUir,
m qui perpetoa conlaminatione laborent ; neque
enira profecto impone ferimog, cumitDprobis adbav
resclraus. Vemqi eet enim qaod acriptam esl :
Qui tanajt picem, inqobiabUar
ConlajnUiaJ
aotem oronem aopeRectilem eendniluus, quamctiiique contigeril, et leclum airam, el corpas, et vasa,
ti aquam, et vaea lignea: per ênigmata videlicet
oftiendens, Ulius immunditue parliripem fore qmsqoie vel prope illum modo per spirUoaleai affectioliem accetferii. Scriplum est enim : Teipaam
castum cofttodi, ei ne copwiaiuc*YerU peccaiis
alieaj . YennuCamen j d aperta vilia, et morboe
in novtri* menlibus alUssime eonditot, et omnee,
uno verbo, langaores qai nobis ineant, expellit
Cbrigtus, et quae per ipsum fit purgalio, cam id
efficere lex non possil: c Neroo qaippe joatificatar
m lege*\ sicui acriplam esi, idque mimmefalsum
ate persptciee, si conaequeniia Scripturae rerba
inluearis : ait enim rursum : c Si vero maodaius
Aierit seminifluus ex floxu euo, epamerabit sibi
stptem diesad purgaUonem soam; el lavabit veetU
nenta sua, ei lavabit corpae soorn aqua, et mnndiia
erit. E l die octavo eomei aibi duos toriuree, vel
duos pullos colambarum, et lerel eoeanle DOOHIIUID,
adoatinm tabemacalt testimoiiii; et dabit eoa saeerdoli, et faciet eoe sacerdoe, unum pro peccalo,
et nnan ia boiocaastam, el propitiabilor pro eo
aacerdoscoram Domino a fluxu suo . llandat igitor
aeinmifluiiiii, et a morboliberat in Cbriato tamen,
per aquam el tanguineui. Numerabit enim sibi
. . .
. , t i } oixxcwvrt
\, \ ^ ^,
,
' ^^ . ttv
>, avofttv,
, ' /^
;
.
. AxorrAm xpw^r/f
^, | Usstm
, \ iwiafriiqi
,
. ^
. *
, ^
. * *,
^^,
, , )
* ' ,
,
^^.
, c , )
. , V A \
, ^ >
^^,
,
, ' ,
^. .
, ( *
*
c ^ U
( ,
,
, , ru
.
, ,

, ,
, ,
,
.
^, * 0 * *
' EcdL xni, i . I Tim. v , * x .
Galat. m , 1 1 ,
Lcvit. , 15-15,
tuoi
DE ADORATIONE IN SPIRJTU ET VERITATE. LIB. XV.
1002
, xa\ . - inquk, septem dies ad purgalionem suam, el 55

, , lavabit vestimenu sua, et larabit corpus suum aqaa,
, ( ,
et unindus erit. Quod autem i n diem seplinivq)
, . roundalio producilur, significat omnino per tolam
vitam el in omni vilae tempore abluendos esse
, , probis aclionibus eos qui ex mundanis vitiis trans , * ire ad bonestiores actiones constiiuerint : nam
^ bebdomadis spatium temporis plenitudinem habei,
$ ac revolulionem ad id quod a principio fuerat,
. cam lempus jam ad fincm appellitur. Aperlissiroe
' , autem dicit oportere ut ad nostras probas aciio .
nes accedat atque adjiciaiur illa per Cbristum put |
galio, et per aquam purificatio, ut itx ablulione
, , corporis aique vestium sanctum baptisma intelliga ' , tur, illa etiam purgaiione per saoguinem procnJ
- dubio simul adjuncta. c Octavo namque die, in
, ' quit, surael sibi duos lurlures, vel duos puilos
. c , , , culumbarum. Rursum octavus dies tempus de*
, . > aignat Ulios cum carne dispensalioiiis, cum pro
* nobis mortem saslinuit Emmanuel, ille nempe
, argulus cauorusque turlur, qui sanguine suo con , summavii i n aeternum sancliQcalos : quidquid au , tem babeat Christi mors, id tolum esse in aaavita . tem odoris; nam pro mundi vita destructioneqtie
* peccati suscepta est. Id siguificalur ex eo quod
( , duo cum sint turUires, unus pro peccalo iminola ),
lur, aller in bolocaastam: propitiationem quoque
, pro peccatis nostris fuisse Gbrislum, ut Scrtpturae
, - Iradunt, oetendil dicens : propitiabiiur pro
,
eo sacerdoa coram Domino a fluore suo. >
, - t
,
. .
G . Praclare sane dixisti.
CYR. Hoc ilaque ritu purgari oportere semini. 1 ^
, . fluum, divina nobislege praeceptum est. Contaminat
, item cuicunque vel prseler voluntatem, vel sponle
/5, , fluor accideril; qui ex insito i n natura tnolu ian. , qttam ex foote manat. Ac sponte quidem accidit
, , * - ut qui in coojunctione uxoris, el ex niiptiarum lege
, ; . conlingil; praHer voluntalem vero, u l in imagiiii" c , bus fere nocturnia. Sic enim ileruui dixit : c
hooio, ex quo exierit semen concubilos, lavabit
,
totum corpus suum aqua, et inamtindns erit usque
, .
, ' ad veeperam : et mulier cam qua dormierit vir
, , concubitu seminis, lavabunt corpus aqua, et i m P "
. * * mundi erunl usque ad vesperam . > 5 5 2
sunt enim in utrisque crimioa, nihilque est qnod
, .
^, D differal. In seminis igitur fluxu longus aiqae coritinuus nobis describebatur morbus : in hoc vero
* ,
, loco, qui proposilus est, id spectare lexvidetur, ut
- declaret eum etiam iramundum esse qui, quamvis
& , , non perpetua ac plenacorruplione laboret, lamen ex
. partecerle ctminus ssepe laborare videatur. Simile
quiddamii)sinuare;videturHleChristidiecipulirt: c Si
c " , ,
, , eDim, inquit, totam legem perfeceritqaispiam, offendat autem inuno, factas eslommum reus. Qui enim
. , ,
d i x i l : Non moecbaberis, dixit eliam : Non occidee
, . ,
Levit. , 16*18.
PATROI. GR.
LXVIU.
32

4004
Quod8inonro<Bcheiis,occidasaetem,factQe estran-
,
geessor legis *. > Nam qui semel deliquerit, eive is , ,
in totum legem violarit, eivein uooet exparte, eum * ,
omnino necesse cst criminis reum fleri. Impuros . ,
igilur ex lege est, eliam qui non ad suinmum con- , *
laminationis gradum pervenit, sed vel aliqua ex . LTATV,
parle incidisse in eam deprehenditur. Non tamen , ;
omnino rejicitur; nam is qooque purgatur per ' . aquam in Ghristo. Adventus enim Domini tempus , , ;
insinuare videtur, quod ait ejusraodi hominem i m - .
mundum esse ueque ad vesperam; in consumma- , , ' ^
lione namque, cum saeculum prasens ad ipsura , ,
prope occaeura vergeret, Cbristus advenit, per * \ (& *
quem el in quo omnes sordee abluimos ex peccalo ,
venientee, el a levibus gravibusqoe criminibus . Ort
afcvluti auoaus, quicunqae delictis constricti te- *)
nebamur. CaHerum ante adventus tempora roa- ( ,
culas elui uon potuisee (nemo enim in lege ja ), ,
slificabatur, ut est in Scripturis)
id vero discere
c ,
ex eo potes quod aperte a i t : c Immfendus erk usque ad vesperam.
PALL. Intelligo quod dicis; et vera oratio est.
. , .
CYR. His lex adjungil ad mulierem pertinentia
. / *
sanguinis fluxu laborantem, sicque affectam, ut , , ttappf
defluvio, quemsistere non possil, eam inquinari sit * itvsj'
uecesse; utque in seminifluo oinne vas conlami- ^ *,
nabalur, ei iectue omnis, et omne vestimentura, et , , omnta qui eum tangeret, aut propius accederet. * ' . '
Ilem in bac qaoque, eodemque modo hanc liberat, ,
quo ilium iiberavit, aqua mmirum abluens, et tur- , ,
turibus immolatis, atque etiam propilialione sacer- C . '
^
dotis, qui mediatoris officio fungebalur. Gumque
(&
iex vellet nos ad inlelligcnliam spirRtialem extol (
lere, neque io carnis languoribus iinmorari sincret,
qui ad res in animo silas, et quae inleilectu perci- ), *
piuniur, figurandas 553 assumpti sunt, aperte ,
subjungil : Et cavenles facielis fllios Israel ab ,
impuritatibus suis, el non morientur propler i m - *
rounditiam suam, dum inquinant ipsi tabemaculura
,
meum, quod esi inter ipsos ; > oam, cum purgali
, ,
el sancliflcati per Ghristum erimus, tum denique

plane splendidi accedemus, nequeamplius sanclam

tabernacalum inqainabimue, sed adecclesiasadeun.
tes, puri pure purissimum Deum adorabiinus.
11
PALL. Optime dixisli.

D . " .
GYR. Gftterum fuisse maculatam hominis natu. " ^^
ram, neque aliter mundari posse nisiper Gbristum,
, ' .
* xst
veramet sacram sanctamque viclimam, manifestis , , ) ,
sime intelliges, si alterum praeterea legis decrelum
.
fxquisieris. Seriplara esl enimiterum in Levitico:
El locutus est Dominus ad Moysen, dicens : L o -
quere filiis lsrael, el dices ad eos: Mulier, quae , ;
,
serneo conceperil, ac pepererit mascalum, immunda
eril septem dies , juxta dies secessus purgationis , ,
suse, immundus e r i t ; et die oclavo circuracidet ,
tarneiu prsepuiii ejus, el triginla Ires dies scdebil , ^
9
lae. n , 10, 11. Galal. , 15.
11
Lcvit. , 3 1 .
OS
DE ADORATIONE Di SPIRITU ET VERITATE. LIB. XV.
100(5
in sanguine impuro soo: omne sanctum non con

linget, et ad sancluarium non ingredielur, qooad
. , impleli fuerinl dies purgationis ipsius. Quod t i
, - feminam pepererit, iramunda eril hieseptem dies,
. , juxta secessionem purgationie sus , et sex c i
, sexaginta dies sedebil in ganguine impuro suo.
, \ \ - Et cum impleli fuerint dies puriflcationis su . \ - per filio, vel auper fllja, afferet agnum anmculum
* immaculatum in bolocaastum, et pullum oolumbeo
\, vel tartarem pro peccato, ad Ostium tabernacull
,
lestimonii ad sacerdolem; et offeret ante Domw
, \
num, eiexorabit pro ea sacerdos, el purgabit eara
, ,
a fonte sanguinis s o i
\ ,
,
PALL. Quae landem esl molier quae peperit ?

. ;
quidve lex i n iis quae de ea pnecipit spectat ?
' ;
CTR. Subtilitate nos orationis uti, nisi faifor, ne. , , .
cesse est : difficilis esl enim bujus praecepli sen , \ sus, nec facile percipi potest; perscnitabimur *ar
, .
men, quoad licuerit. Rlod vero, Palladi, prae csete>
* , ris veheroenter admiratus som.
6 .
PALL. Quid tandem islud esl ?
. ,
CYR. Nam, cum ea lex in omnes mulieres cade*
. ret q o vel masculotn vel feminam parerent, au
, \
que generalera adversus nos omnes eefitentiam
(,
ferret, illa sancta Yirgo a probro exempta est, cx
,
. , , qoa Cbristum secundum carnem edilum esse pra>
. , \, dicamus. 554 ^
>
P^cel, accuralam
, ' \ ,
legis diligentiam. Mulier, inquit, non qusevis citra
si qua conceperit semen, et
. "'
distindtonem, ed
, ^ pepereril masculum, immonda esto : atqui ex Spi , ritu sancto divinum illud corpos compactum est,
. " arcana quadam ralione in sancta Yirgine neglectis
, naturae legibus formatum. Neque enim indito se . mine indigebat ille sancloram Primogenitus, ac
* , primiliae eomm qui regenerationem illam ex Deo
per Spiritum assecuti eunt; de quibus est diserte
, ' .
dictum : c Qui non ex sangoinibus, neque ex voluntate carnis, sed ex Deo nati a u n t . Effugii igilur
, ,
. legis condemnalionem sancta Yirgo quae lainime
oernen concepil, eed Sancti spirilus opera divinum
,
, , poerum peperit. Alvero, qw parit, et ob eam causani irapura mulier, congruenter atque integro sensu
.
i d c
s i
. D bominis nalura inlelligilur; ipsi namque naturae ad

, praesens mulieris personam imponemns. Gulpalor
, , autem a lege, ei contaminalionibus obnoxia dicitar,
eoquod pariat ad corniptioaem, et non ea condi( ) tione sit qua fuit statim atque a Deo accepit B t
, esset (facia est enim ad ineorrapiionem), sed po, \ tios eo perducla, ui illi cormmpi et interire ne , cesse sit, damnata propter pravaricationem nalura,
, , et praeler natoram ex divina maledidione pcenas
' ,
luens : c Deue enim inortem non fecit, > u l scri\ . , \
ptum est, c neque oWeclatur perditione viveiuioro,
,
neqoe esi regnam inferorum in terris; creavil enim
.
u i esseni oronia, et salutaree generationes n a n d i "
" Lcvil. xii, 1-7.
Joan. i , 13.
I k
Sap.
i , 13,14.
S. CTRILLI ALEXANDRINI ARCIHEP.
1007
invidia vcro diaboli mors inlravit in mundum *.

Conlaminat itaque naturam adventitia corruptio,
et mors, quae invidia diaboli imperium tenuil, ex
,-adice peccali profecla. Aiia quoque ratioue Ulud
eam conlarainat, quod in caraali voluplate feranlur
qui gignuntur. Ejusmodi quiddam siguificare videlur elian bealut David, cum psallil a c d i c i l : c Eoce
cnim in iniquiiatibus eonceplus *ura, el in peccalis
conccpit mt maler mea
lmpura cst igitur nal u r a , ut qua? in transgressione et maledicuone,
praelcr id qaod Deo placcbat, corruplioni sil obnoxia : creavii cnim ut essenl oronia, ut vere d i cium cst.
PALL. Quomodo igitur ab impurilaie quisquaxn
liberari possit, adjungc viam, si placet.
GYR. Ipsa eadem, quae condemnabat, lex nobts,
Palladi, jam oslendil: Scgregelur eniin, > inquit,
c ut impura, seplein dics. 555 Enumeret deinde
alios trcs alque Iriginta, el sedcbil in sanguine i m puro auo, niiuiriim si raasculum gcnuit; sin fcminaro peperii, inquil, duplo longior segregaiio esto,
etiam alioruna dieruua suppalalio duplo major.
lgilur si mas quiden ediius fuerit, inimunda esl
quac peperil, ei in iropuritaie eat eeptem et t r i ginla tres dies, id est, in summa qoadraginla; sin
(ecnina, bit scptein c l sexaginla sex, id esl, octoginta.
PALL. Qxae tandcm esl poslremo ejus rei ralio?
CYR. Ab exemplis carnalibus lex nos revocat ad
rerum abditarum perceplionera, el lajtaaam in tabala quadara spirilualis intelligeatiae, res depingit
quse sensu percipiuntur. l i igitur, qui harum reram
babent intelligeniiam, aiunl, si mas sii fetus in
Htero conceplus, vix poel quadraginla tran&aclos
diee formam accipcre; ein femina, tardios eam ad
boc pervenire, ut quae inflrniiori sil imbecUliorique natara : eed indigere el ipsam aiunl ad expressam forma? efficlionen, bis qnadraginta, id est,
oclogiuta diebus. Iropam est igilur qoae marem peperit, diebus quadraginta : ei femellam enixa, lotos octoginti numero diet in immundilia et irapuritate versabatur, id eet, usque ad expressam fornalionem fetas, et humanx fomue susceptionero.
Puriflcationis aelem nomine, ut legi placct, agnos
et CUrtur immolabanUir ad oslium tabernacuii,
interveniente sacerdote, el sacra perflcienle : circumcidendum item esse masculam ait rito quem
lex decrevK, id est, ocUvo die. Hic esi quidem
litterae seosus. Sed nos ad inteUigentiara epirilualem recurramus, dicamutque qua ratione natura,
qii nos ad corrupiionem et impuritalem genuerat, inqninamenta repnlerit, el impuritatem ac
legis condemnjuonem vilaverit : multis namque
temporibus in segregatione , id est, longe a Dei
coospecta vereala faerat. Ea porro tempora anle
advenlum fueranl, quibus regnavil niors ab Adam
Sap. ; i 4 .
* Psal. L , 7 .
, 4 , >
. 6 \ ,
. *\
^ i T
\ * c ,
\ . 'Aaa ,
,
. , (
.
.
, .
. , , ofi
, , ,
, , fe
, ^
, '
* , , , \ ^. , /
,
, , * ,*
, \ , , .
. ;;
^
. *
, \
. , ;,
, fpa&tav
, . &
, .\% * Sv;
, , . Ar ^
, w
*
, ,
\ .
%
D \ , ,
\
,
! ?
, , , .
, 4 ^, 3 *
, , . ^Cpovoi ft
ol , ,*
1009
DE ADORATIONE LN SPIRJTU ET VERITATE. L I B . X V I .
iSM
\ , - usque ad Moysen, ac mulliforme peccatum lerre | ,

nis bominibus imperavit. Sed, posteaqaam octavo
, , die, id est, post legis lempus, el antiquum iUura
, Sabbalismum, circumcisione oon manufacta per
\* - epirituni circumcisi sumus, et formali in Chri , , sium, divinae ejus nalurae facli participes, 556
tum vero crimina repulimus, sordes etiam abolilaj
, , \ sont, et omoes immunditiae nostrae abierunt. Ne& * que enim adbuc gignimur ad corruplionem, per
, , '
illam io Adam transgressionem, sedad vitam et i n , - corruptionem, per illam in Chrislo juslificalionem,
, , qui se pro nobis immolari passus est, ut agnus ina , maculatus ac verus, ut turtur divinus ac spiritua .
Hs; neque enim alia ralione salutem accepimus.
Annon ita esse censes?
. * PALL. Imo vero maxime : figura enim admodum
.
perspicoa est.
D E 'AD0RAT10NE C U L T U S P I R I T U
V E R I T A T E
LIBER
9
0u
SEXTUS
C 557
, ,
,
,
,
,
.
,
"
,
, , .
, ,
;
; ,
, , ,
.
"Malach. , 1-3.
DECIMUSSpintuales hottiat oblatwnet nobit offerri Deo .
Satis multa quidem sunt in eam senlenliam dicta,

ut aggrediendam eam peccati ablutionem, atque
purgationem, quae per Christum fit, doceremus ,
qui sordes omnes nobis inhaerentes abstergere potest, et Spiritus efficacia consumit, mundosque ac
sanclos efficere novit. Itaque sacrae quoque Litterae
hanc sancli Spirilus operatkraem uobis esse t r i buendam ante praedicarunt bis verbis, c Quia &lalimvemet ad templum sanctum suum Dominus,
qaem vos quaerilis; et Angelus testamenti, quem
vos vultis. Ecce venii, dicit Dominus omnipolens,
quissustinebit diem ingressus ejus? 558
Q
subsistet in visione ejus? quia ipse ingredilur, quasi
ignis conflalorii, e l quast herba lavantium, et sedebit conilans, et eroundans sicut argenlum el aurum
> His consonat etiam beaius lsaias, dicens:
a
u i s
10(1
S. CYRlLLi ALEKAXDRIM ARCIHEP
Kluet Dominoesordes filiorum c l filiarum Sion, et , fOtxn

, Xanguinem purgabit de medio eorum in spiritv j u , ta\
dicii et spiriiu combuslionis . Num igitur, Pa1 , *' , , %
ladi, juslitiae, quae in Gbristo intelligitur, niodiia
*
pcrOcietur a nobis hac una re, si nos abluerimus ?
, &
ac veteres abslersisse maculas satis erit ad i l l a m ,
; ^
quae sanctis viris debelur, gloriam et summos illoe
; , ,
bonores conciliabit ? ao vero tum clariores erimus,
, \
el digni, qul sammie laudibos ornemar, cum illam
; , * ,
in sanctitate vitam, tanquam spirituale donum, et
ibrf.
Dcosacrum revera munus offeremus, et spirilualem
, ^
cuUum perficiemus?
, , ^
;
PALL. Ita esse" fateor.
. .
CYR. Elenim ea res cum divinis legibos conve . wanit, el Deo grata est, el in primis probata : nam
, ,
cessare Sabbato ab omni opert praecepit, ac facere
*
quidquam omnino vetuit, bis verbis in Exodo po- , $ flj *
sitis: c Memenlo diem Sabbali, utsanctiflces euro. , tf
Sex dies operare, el facies omnia opera tua; die >
autem seplimo, Sabbala, requies Deo tuo, non fa- . , ^!*
cies in eo omne opos " . > llluro in spirilu Sabba , , viswv
lismum nimiram b c figara designat, cum ad ces- , Isyt.
saiionem ac vacationem ab omnibus carnalibus *
opcribus el vitiosis siudiis per ipsum Christum
,
vocati sumus, et peccati onos a nobis excussimus,
,
et a vitiis libenter abscessimus, et ab iis qua per
, * , vtf
legem flunt, cessavimue; deesl enim talis Sabbati- , >
gmns filiis Israel. F*"
pim introierunt in re- , 4*
quiem Gbrieli, ut beali * verbis utar . Nobis 6*
autera requiem prastilil Christas : et Sabbaturo
.
spiritualiler celebrare suasit virtuli, vacantes, et
,
praeclaram a delictis cessaiionem sectantes.
.
, , , .
PALL. Optime esl a te dictnm.
. " .
GYR. Quamvis autem instituisset olim Dens, ut
. ' %, **
omnes cessarent Sabbalo; i i tamen, qui divioo . >
cuUui praeerant, et qui labernaculo assisterent, , *
constituti erant, sacra muiiia ilidetu obibant; et,
, * *
19
--,
, ,
cum
9 violarent,
juxla
cem, Sabbatura
sine culpa5 5eranl
" , neque
legisSalvatorisvoviolalae noinine io crimen vocabantur. Ilaque a terrenis qtiidem studiisnos ipsi quoque in Ghristo cessabimus,
ct boc modo spiritualem Sabbatismum implebimue. Neque tamen eousque ab operibus abslinebimus utDeo spiriluales hoslias et intelligibilia dona
hiinime offeramus, sed Cbrisli vesligia sequenles,
eicul scriptom esl " , nos ipsos sacriCcabimus ; el
illum rerum universarum Deum non ove caesa v i tulorumque sanguine venerabimur, scd nos polius
illi in odorem suavilatis consecrabimus. Placebimus enim super vilulom novelluro, cornua produrentemel nngulas, uior enim voce Psalleniis **.
PALL. Recie cxisliraas. Sed jam perge iterum, el
I e
Isa. i , J7.28.
txviii, 3 i .
" Exod. xx, 8 10.
, ;
, , &
. **

, ,
, , ,
fiwpo.
, , ,
, *
. ,
, *
.
. , 4
Hcbr. iv, 6. Ma!th. x u 5.
l Pelr. u, 2 1 .

!
DE AD0RATI0NE IN SPIR VEBITATE. LIB. X V I .
1013
JOI l
e sacris LiUeris, adeo preclari admirabiHsqne cultus

.
formam depinge.
. ,
GYR. Ait itaque Deas in Levilico omnibus nimi * c " rum qui erant ex genere Israel: Homo ex vobis
, quicunque offcrt dona Domino, a pecoribus, et a
\ bobus, ei ab ovibus feretis dona vestra. Si ho locausta donum ejus ex bobus, masculam im
, , maculatum offeret, ad ostium tabernacuH testiiuo nii afleret illud, acceptum coram Domino, el impo , nel mauum super caput victimae, acceplabile ipsi,
\ , ut propitielur pro ipso, et mactabit vitulum coram
. Domino. Et affereni filii Aaron sacerdoles sangui, \ ' nem, et effundent sanguinera ad altare in circuitu,
, \ \ quod esl ad ostium tabernaculi testimonii, el detra hentes pellem holocausti, concidenl illud per raem , bra; ei imponent filii Aaron sacerdoles ignein ad
, \ ' altare, et congerent ligna in ignem, el congerent
, filii Aaron sacerdotes concisas partes, et caput et
* \ \ '
adipem super ligna qoae super igncm, qui est super
, , \ altare, ventrem vero et pedes lavabunt aqua, et i m \ ponet sacerdos omnia super allare : incensio est,
, \ sacriDcium, odor suavitalls Domino *. Nonne per , spicua baec est Cgwra sanclorum hominum vilae, et
* , , - integrae iUius alque in spirilu et sanciilate perfeciae
. *
cum Deo coojunctionis? Sumus enim lanquam in
, \ , mansuetis animaiitibus vitulo et ovi persimiles, cura
; mundo terte morimur, eo ipso quod carnem morli , , \ , ficamus, ut Deo per 560 evangelicam conversalio, nem vivamus, et lanquara sacriflcium sane spiri , tuale, et suavissimi odoris Patri per Filiura offeri , mur. Sed age, de singulis iteram dicamut*, et subti liter, quoad fieri polerit^ disseramus. Nam veluti
' . \ ' dentim quoddam euam quisqne vitam praepotenli
, . oraniom Deo consecrat: *ed quatenas cuique dalur,
ac pro mensura, quam babet; cum bic quidem sic,
, , \ aHus vero eic proprium donum a Deo babeat, ut
. , * , , beati Pauli verbis utar
Magnitudine namqtie
, - illa horum animalium ac diversitata formae, i u aequalitas atque dissimilitudo spirituaHs ralionalisqne
, ' , iortitodinis oblique gigmflcalar. Sive ergo, ut in v i \ , ' tulo, magmissit aique otiam firuras, sive, ut in ove,
, * - minor, et a perfectione absit, seipsum in donum
. ' , offerat, idque in holocaustom, id est, inlegram con , - secrationem, nt vflam non in res lerrenas parlitam,
, \ ,
sed totam prorsus acceptam Deo ac sacrain babeal.
, Hic porro sit ejus bostiae ritus : Mascula esto v i , , , ctima, inquh, et iminaculata. Sancli namque viri
, gemper fere sunt Christo conformes; qui masculus
' \]. est revera et immacolatus, qaod masculus quidem
* principis dignitalem, immaculatus aatem pnestan , . tissimam exoeUentissimamque sanctitatem designet:
, unus est enim dux ac magister noster ille Emma
, , , nue), idemqoe sanctissimos, adeo ut cum eo nemo
, \ conferri possil. Aliter quoqoe dici Hlud potesl, de .
cere ut qui Deo consecranlur, masculi sint, i m , .
maculati, nibilque femineum habeanl, nec piasso( [] , )
cordia langueant, sed vehementer admodum incomf
Levit. , - 9 . " I C o r . v u , 7.
S CTIULLI ALEXANMIINI *&**
*: (tuiJKtuan oeasoerie ptm* rt nrnnarntaJofc

f ^ r aptmcrt.
ffod hananr namrr hr**a; pmvflmtwaw
jKallu qvndaBi imr kKmto^
liaritl . Judicb n r . TWnnif. ^ j t K t i t a m i
mamm. r.: i ^ u d n r c injmrauocffi w r a nper mt **
Ijfti nua: aiuu' i H m df fimtn. (nnxsaxnmrtdr h u m jn-iuiiuii* mndas. ana utu. trua anr.i m n airr r t u m esi eamrcau V C I L ^ farnmz* Bostraai
n a H D T m n ^ . Batemk
r.: n n r s l i i i
fctn Tiriuru, fstb Aftmrr- imf& cnincanniimli. ad
uws Ljemartil tm . xrrrm ernr alii) iv.Tfi^nmrr.
IUS irrnrsu> it *--~4 5 Q m m > *-'***
: Parrv Ctin5in*.:nK
m **c*m<+ ifit-rai - xer
tpMTKi ennr. arrrssnn> li-UumrD^. : tp#
inx*w u * ac r n i r n i i r i i t i i p r r w m . , pig-.nrxr jm
.iti* xtvrrsBSf sr. Sanr^ti onrKrrem. BfiU*
"** UJL u r nnriiiir i: Hano* | ^ vituir osti:
i
i f f w I L m a ir * nhumtf S L : I I I 1 I . ^ T . HK n
F r ? n*5* ilnan ftfcrrr. u nw* n^radfr cMtsxraoJxrTro. t m w i i f frxiiii^-n <nu

f i i i i t a f n r m i l u ? a ^ o u ^ n\rr+
fk ' mmiff fttfnrmfc Omsui?!* m n oiffl
u a m * i i n r mnirr IIMIU* irr-iLuai- vmiani- rxnrtvrai tamniUtianr miinn? jm rnrmv ItomiBc efiat
tt-iuur I D M sanTiife- mc aUsn - Bitr* ihk,
i n m j ^ . ikaau carmainm w m
fc
n*s*-ei!eiH dirra.
isalh:
teet
tii AJUM * '. t u r r ^ r ! ^ iL^1
HTT?L &* v ^ i i s .
iTrinm
em>-
r-..
m i KBudM Sftr-ns 3#-r m n s IB m u i

^ffTUi i t i u * * ^ U i K A ? ;
fcr.
u ru>
_ _
, is. * r*^ r rj^'-^
ili
w~
s o i r n f=oIil " n a
V n r . r a t - * :.-;., a i i i r TTTTICI
I H IHIII .
B- nu nim.
T!ff:is::fc i r r l t flnm ?*^TB- i r Cim&b
Trrraii ^. ::^ \ 3 ^
r a ^ : uc:
n.-i-
ar-~
. - = ^ - t
Jni
t n ^ r
isr
<' :rr - ^ r
-r7. - ^ r
r c
i^^j..^
rr ^r-*j>-*r
--
> _
1047
DE AD0RATI0NE I f i SPIRITU ET VERITATE. L I B . X V I .
1013
c , , ,
tioDum cordis. 562 E i non est crealura invfeibilis
, \ \ conspeclu ejus : omnia auiem nuda el aperta suut
\ , oculia ejas, ad quem nobis sermo . > Accendenle
, autera ignem sacerdote, concisa illa frusia imponan . iur ajtari cum capite simul ac pedibus, et aqua
, \ ablutis mtestinis: suavitalem enim odoris babent
, . > *- omnk quse ad sanctos pertment, neque quidquam illis
, inesee credilur quod a Deo rejiciatur. Carnes porro
, figura sunt vitae illorum veloli crassioris alque cor \, \ , porea*: illa namque veneranda est atque mundissima. Gaput vero mentis est signam, ut cogitalio. ,
- nom ac desideriorum intcslina. Pedesdenique incessum, qui in factis actionibusque versatur, subtiliter
. * ,
insinuant.
*
* , , , ,
.
. !
PALL. Sane quaro acula exposilio!
CYR. Habet taraen verilatem quamvis per caligi. ' ,
nem ac tenebras micantem; abdila enim esl lex in
*
profundo. c Si autem ab ovibus,. inquit, fuerit
, , ,.
donum ejus Domino, ab agnis alque ab baedis in bo ,
locaustum, masculum immaculaiam offeret ipsum,
*
el imponet manum in caput ejus, et immolabunl
, ,
eum ex latere altarta, ad aquilonem, coram Do ,,
miuo " . Conciditur eliam ablulis iutestinis seque
{JoftJdv, .
ac bos. Sancitque praeierea u l super allare impona ,
t u r ; eadem in hoc quoque 6rit subtilioris uitelli . '
* * gentiae ratio. Nonnibil tamen diversitatis babel:
immolabator enim agnus e latere altaris ad aqui .
lonem.
*
^ .
. ;
C PALL. Quae landem islius quoque rei est raliot
CYR. An ignoras magis ad austrum vergere Ju ,
, - daeoram terram, spalium vero ad mare, magis ad
aquilonem speclans, infinitos gentium greges inter
ae pariitos esse, per urbes regionesque collocatost
, ;
PALL. Verum esl.
. .
CYR. Quod ergo in parte, quae magis ad aquilo. 0 , , nena speclabat, agnus immolabalur, a3nigma eral,
. ipsos quoque greges fore Deo sacros, qui aquilonem
versus incolebant. Hoc idem Salvator etiam de gen 6
tium grege pronuntiavit, dicens : Et alias oves ba* c ,
, , - beo, quae non sunt ex boc ovili; et illas oporlet me
adducere; et fiet unum ovile, unus pastor " .
, . >
PALL. Teneo quod dicis.
. .
CYR. Ne vero qui ea, quae lege sancita essent,
.
^ implere vellent, deeperaliene atque cunctalione ali , qua detinerentur, planiorem quodammodo facit of"
, ferendi viam ille universorura Deus, 563
mantibus ove minoribus perfici sacrificium jubet,
, dicens : c Si aulera de voiucribus oblationem obtuleril donum Domino, offeret a lurturibus, vel a
,
oolumbis donum suum : et offeret illud sacerdoe
,
saper alUre, et confringel caput ejus, et imponet
,
super altare, et exprimel sanguinem ad basim alla, ,
ris, e l auferet ingluviem cum pennis, et projiciel
, eas prope ad altare ad orienlem ad IOCUID cineria;
.
e t
Hebr. iv, 12, 15.
Lcvit. i , 10, 11. Joan. x, 16.
a n i
09
S. CYRILLI ALEXANDRLNI ARCHIEP
i m
ei fraoget ab axillis, et non dividet, ct impoeet U - , AxCoAd

lud sacerdos super altare super Ugna qnae sunt i n
'
igne. Oblatio est sacrtficii, odor suavitalis Domino " .
, \
Velim igitur animadvertas rorsom, quam recte a u
, \ , \
que solerler illa sauctorum hominum cam Christo
\ .
simHitudo alque conformatio servala sit. Est enim , .
ille plane supernos, et resonans tartnr, itemque man- " , \ >
sueiissiraa columba. Itaqne in Cantico canticorum de ,
eo scriptum est : c Vox turturis audita est in de. \
serlo . Suramae porro mansuetudinis seipsum
, ,
figuram et exemplar nobis proposail, cum d i x i l :
. "^
c Discitea me, quia mitis sum et bomilis corde . > * c *
Ecce aulera ipsis etiam sanctis viris ob eam causam,

quod Cbrislo conformes sunt, eorumdem prope bo \
norum bonor ac dignitas servata est. Nam ipsi quo , * '
que congmenter accipi lurtures possunt, cura divi- , \ , ''
naro sacramque \oCem auditoribus mittant, et can- , ,
tus atque carmina i n Dei gloriam edere studeant. *
Ideo dicunt : c Lingua mea meditabitur justiliam
tuam, tola die laudem tuam **. Qmneliam illam in ' , \ , $
Cbristo vilam degunt, et mansuetissimam evangelicae conversationis viam tenent, cum iis qui in . \ *
dexleram maxillam percutere volunt, offerunt etiam
, .
sinistram, et angariantibus milliarium onum, sponte,
\ , *
si velint, et alia duo pergere, gratis polllccnlur
Sese igitur ipsi i n odorem suavitatis, et in holocau- ,
stum Deo consecranl inslar turturum atque colum- ,$barum. Deinde capite confracto sacerdos iinponit \ ,
a l t a r i : sancta namque plane mens sanctorura bomt- , , ,&
num est, et in primis sacra et dignissima, quse pn
\ . ,
rissimo Deo dicetor. Est enim ea optimartim cogi- C , , \ *
\ . *
tationum plena, et verae De cognilionis engoentum
, /
spiral: 5 6 4 Cogitaliones eniro justorum judicia,
." , sicut scriptum est . Sanctam qnoqae timenliam
Deum esse vitam, perspicuum s i i ex eo quod ad ,
eanclum allare sanguis eflfunditur: vitae namque flgu- . ,
ram babet sanguis. Et aufertur qnidem ex iis avi-
bus ingluvies, id est, vesica, c u n pennis; projici- , , ^
tur autem prorsus inatilis. Id vero signum est \ ,
clarum, sanctorum vitam ipsis etiam corporeis vo- , luptalibus esse superiorem, ila ut jam ne ventris . * ?*'
quidem fere, quo cibi omnes deferuntar, usum de- , . \
sideret. Ejusmodi namqoe e$t boroinum tolcrantis- , *
simonim v i t a , q u i , escas simul c l ipsum quoque . ' .
Tenlrem contemnentes, conflciunt caniem, et vo- ^
.
. et ab
- omnibus
~ : u naundanis
-
, , pt
\ luptales
exslinguunt,
atque
{ supervacuis rebus liberi sunt ac remoti : id enim .
t
est pennarum abjectio, ut opinor. Ac necessaria
gunt quidem avibus pennamm instnimenla, nobis * *
qooqoe ipsis ea qua3 ad usnm buic terreno corpori , , \
suppeditentur, vesles, inquam, et escarum insiru- , meuta, ad haec quibos ea comparenlor, pecuniaram .
copiae, q u irroentem indigenuam propulsent, stra- , , .
taque roollia et his similia. Sed tamen, eliamsi bsc
*
opportuna necessariaque sunl iis qui in terra alqae
, *
in corporibus versantur, a sanclis viris certe con\ *
temnuntar qui ejusmodi rerom copiain non sccus
, , *
Lcvit. i , 14-17. " Canl. n, 12.
Mallh. , 24 Psal. LXX. 21. Mattb. , 5 ,

x i i , 5.
M
9 1
, v
**
Dfc ADORATIONE SPIRITU VERITATE. LIB. XVI.
102
' , atque inulUia impedimenta rejiciunt, ac nudtsprope

/ , ,
dixerim intectisque corporibus in boc mundo de , . ' \ gont, obvium quidque ei parabile necessitali cor \ poris et quidem gravate largientes. Evulsis autera
, * ' , pennis, et vesica exempta seu ingluvie, franget, i n q u i t , ab axillis, et non dividet, et allari denkjue
, \ \ impouet. Atque alarum qoidem confractio figura est
, - et specimen, quo indicatur sanctorum mentom non
\ alta sapere, neque in sublime volare, sed bumili . , bus conseniire, et tanquam inferiora quaerere
\ , , \
Elatus est enim fere bomimiro arrogantium ani, *, , \ , mus, et sursum fertur, et in humilioribus considere
\ \ . \ non sustinet, modestumque sensam atque humilem
, \ contemnit. lgitur axillarum confractio abjectionem
, arroganlia? figurale designat. Porro vilam suam illos
, univfcrsam el inlegram Deo dicasse, non ejus par , .
lem iis, quce sunt mundi, tribuisse, in eosigni \ , \
flcatur,
qood non 565
dividuntur : divisos
, aulem esee eos qui matrimonio juncti sunt, etiam
, - beatus Paulus dixit. Sacra esl igitur meos sancto . , r o m , ei vila item sancla, et voluptale corporea su * perior, et a soUiciludine sseculari libera; sensu
, , ' , quoque humili ac modesto decens, denique indivisa,
, qnod nullam sui partem rebus mundanis imperliat.
, * - Ideoque in odorem suavilatls Deo dicatur.
, \ . , ,
, * , *
. \ .
. .
PALL. Ita est.
. ,
CYR. Extenual autem sacriGcii genera eiiam ad

exigua, ct quae quivis suppeditare, el baud multo
, , - ^ laborfc parare posait, ut latiorem viaio el cxiguis ct
magnis
bominibus,
ad laudabilia facta
, \
"
~ ut *opinor,
$ , paiefaciat; scriptum est e n i m : Latum mandalum

, tuum nimis . Neque ex magniludine oblationia
, omnino apud Deum certe, qui virtutis araator esl,
, ' , de amoris sincerilale judicalur; sed aequatur am, ^ . plioribos tenuis ille, si pro viribus dederit. Ait igi" * tur hoc modo rursura : Si vero anima obUilcFil
, donum, sacrificium Domino, simila erit domiui
* ' , \ ' ejus; et infundel super illud oleum, et imponel su , * \ per illud thus, sacriiicium est : el ferel illud
' , \ ' ad filios Aaron sacerdotes : et accipiens ex illa
, \ plenom pugillum de simila cum oleo, et omne
, thus ejus, imponet sacerdos memoriale ejus
ad allare, sacrificium, odor suavitatis Bomino * .
\ , ,
. Intelligis igitur offerenlem suas bumilitatis admonuisse : animam eiiim absolute, si vel maximam
,
, habeat in saeculo ignobilitatem, divina lex appellal:
in quo illam supremae illius nalurae erga omnes
,
sequabilitalem, et neutram in partem inclinatam
,
judicium ostendil, u l profecto significal etiam cum
,
\, . d i c i t : Quia omnee animae meas sunt . Ne, . que enim est personarum acceptio apud Deum, > ut
Ergo, si quis ex iis qui in s-eculo
, \, , modo dixi
, ignobiles sunt, donum offerre Deo volucril, simila
. \ * eril sacrificii genus, olco lanien periusa et pcr
, / , : :
, f
Rom. xu, 5.
" Pgal. cxvm, 96.
k 9
Levit. n, i , 2.
" Ezech* xvm, 5.
Rom. n, 11.
S. CYfULLI ALEXAXNUNl ARCHIEP
1025
1024
niirtto ihure. Porro vitae quidem figurem similam

<>?{ , 61
tenere; bilariiatie vero, q u spe iJititur, oleum;
, , ,
ihus praeterea boai illiag odoris, qni recte faclU
I \ , & owet preclaris actionibas, et vtae, quae com lege
, . 41
mtfiime consentiat, est adjuncto*, longa esi a no , bit disputatione declaralum. Oportere igiUir, lex
,
inquit, quicunqoe in seipsie exhilarare illum reram
\,
omnium Deuro velint, eos dedicare illi suam vitam
(c
aique consecrare, non trittem de Uboribus pro
, ),
virtule susceptis : Ne murmuraverilis enim,
*
inqtjtt beatas Paulus , 5 6 6
spirilaalis odoris
.
plenam; ila enim aacerdos ejas memoriale Deo
\
offeret. In Cbrieto enim per epiritoalem bostiam
, \ ' ad Deum et Pairem accedemus, alque conseque . ' ,
raur, ut ille in meroorja nos habeai : nam quae
,
laudabililer facere consuevimuft, per ea ipsa tesla- , \ .
bimor et memoria nos dignos esse, et Deum in Chrislo nos cognilione sua comple&i.
u
. .
PALL. Elegantissime dixisli.
. * c *
CYR. His autem adjungil: Si vero offeres do<, , , &
num, sacrificium coctura in clibano, donuro Doraino
, *
ex simila, panes axymos oleo *conspersos, et lagana
, \
azyma uncu oleo. Si autem sacriflcium de sarla . $
gine, donuro ejus simila conspersa oleo, azyma
, , & Isw*
erunt; et comminaes ea in frusta, et infundes in
\ , ;&
ea oleum, sacrificium est Domino. Si autem sacriflcium a craticula, donum tuum, simila in oleo , . b&
flet. Si autero obtoleris sacriflciom primarum fru- , xx-jMp. ;)
gum Domino, novas torrefactas frtiges fresas Do
, i
mino offeres sacrificium primarum frugum, et im
pones ineas tbus: sacriQciom est. Et offeret sacer- C * ,dos memoriale ejos ex fmgibus cum oleo, el omne
, * * .
thus ejue : oblatio est Domino .
\
, \ *
.
. ! 4
PALL. Abditus sane esl legis sensus. Explica
nobis illum igilur, ne, com in rcs adeo subtiles , \ ,
.
animom adjecerimus, a proposito aberremus.
. , , , v4u*x"*CYR. Considerandum est, ut opinor, illud legis
\ *
consiliura atque aolerlia : ad bronera namque mo, \ , ({*
dum descendit, ac suscipit quidem vel exiguum
Uopor 4e
donum, ubique lamen ei suavitalem odoris et hila \ *
ritatero adjungit : audisti namque ipsum etiam
c \
Cbristum dicerc : Et quicunque dederit potum
uni de fratribus istis minimis calicem aquae frigidae ,
tantura in nomine discipuli, amen dico vobis, non ^ , .
,
perdet mercedem euara . t Ejusmodi quidpiara
hoc quoque loco cogitandum est, et legislatoris be- . , ,
nignitas dlgnis laudibus celebranda. Neque enim
ille aversalur, sicut dixi, quamvis vilissimis rebus \
. , , implerequisvelit,quaelege constituta sunt. Sive enim
, ' \ ,
panis sit, inquit, eive laganum unum, sive ex clibano,
\ , \ ,
sive sartagine,sive craiicula, etiamsi non ex tritico,
\ , ,
ted frogessint etfresae, id est, e leguminibus farina,
oleoperfundatur quod offertur,et tbus habeat.Vide, , >
turautera in hisverbis Scriptura sanctorum viromra
' . '
laudes quas adastione, ac laboribus, alque etiam con- ,
tritione sua peperenmt, nobis indicare. 5 0 7 C l i - \ \ \
u
M C o r x.10 * Levit
n. 4-15
" Mattb
x, *
1025
DE ADORATIONE 1N SPIRITU ET YERITATE. LIB. X V I .
1026
. \ - banue enim et cralieula, atque etiam illa per molam
\ , facta comminutio, signa procul dubio sont contri Uonis ac laboris eoram, qoi tanquam per ignem
. \ , prebanlur : ideoqne clamabant, cam per banc viam
" - adeo gloriosam pertransireni: Quoniam probasti
, , nos, Deus; igae nos examinasti, sicut examinatur
. \ argentum
Peallit etiam profecto beatus David:
Gor contritum et bamiliatum Deus non despi . ' c i e t . Sequi autem omnino, et merito qoidem,
, , ut, qui sic toboraverunt, i i odorem suavitatis Christi
\ - \ adipiscantar, atque etiam misericordiam conse , \ - quantur, et eopiose gratia sancti Spiritus perfun , - dantur, perspicuum erit ei, qui thuris et olei usom
\ . consideraverit. Quid enim? nonne, quae in lege

traduntar, sublilium aenigmatujn conjecturae et om ;
b r sunl?
. .
PALL. Maxime vero.
. ,
CYR. Tum ergo nos ipsos Deo offerimus, cum
, \ \ peccato morimur, et mortem hanc sacram spiri , itialiler obimus, vivimusque juslilise, sicut scriplum
, , e s t * , ac veluti manus quoddam gratiaruro nostram
illi vitam dicamus, praeclaram ac rcprehensionis
, expertem, et gloria divini amoris insignero. Hoc
. " idem aperte ex aliis quoque legibus intelligemus.
. ' Scriptum est quippe in Levitico : c Si autem bo , stia salutaris donum ipsius Dofliino, si qutdem
, , ex bobus illud obtulerit, sive mascidas foerit, sive
, * feratna, immaeulatom afferet illud coram Domino,
, \ et imponet sacerdos manu suas saper eapat doni,
Q et immolabit illud ad ostiam labernacaH testimo . Ka\ n i i . Et effirodent filii Aaron sacerdotes sangutnem ad
" \ allare boloeaustorum per circuitam; ct offerent de
. \ sacriflcio ealutaris oblalionem Domino, adipem qui
, operit ventrem, et oranem adipem qui est supra
, \ ventrem, et duos renee, ei adipem qui super ipsis
* , est, qui eet euper lombis, et pinnam jecorls cum
' , , reoibus eximel, et imponent ea fllii Aaron sacer - dotes soper altare super holocaoata, soper ligna
' \ quae sirat euper ignem qai est eoper altare: oblatio
, \ odor suavitatis Domino * . Immaculatas igiiar bos
* , offertur; puros enim esse oportet, et a raacula omni
. * remotissimos, qui Deo i n odorera saavitatis ofle , - runtor. Immolabalur praeterca ad tpsa ostia laber , . naculi, manibus offerentis super Hlum impositis;
9
4T
*> cujos rei q u sit ratio, 568 j perspicue d i , - ctura est. Imponebatur aatem, at adoleretar, adeps
. , . qui supra ventrem erat, et duo renes simol cum
' illis exempta pinguedine et pinna jecoris : atque
, , adeps quidem, qui snpra ventrem est, ut ego ar i , . bitror, mentis, ut ila dicam, pingoedinem et obe , , sitalem viscerum, quae per subministrationem sancti
, ,
Spiritus optime pasta sont, indicat. Nam ut alimen
torum copia in ratkrais expertibas animantibue a i .
qne in bumanie oorporibus pinguedinem efflcit, sic
, \
divinoniiD munerum largiesima participatio sancto .
m m bominum mentes omnibus bonis complet :
,
iAeoque et sacri sunt. el in odorem suavilatis Dco
Psal. LXV, 10.
" Psal. L , 49.
v e
I Petr. n , 24.
Levit. m , i - 6 .
S. CTRILLI ALEXANDRIN! ARCIHEP.
1007
4 ,
invidia vero diaboli more inlravit in mundum . , 6 &Coniaroinat itaqae naturam adventilia corruptio,
, ijav
et mors, quae invidia diaboli imperiom lenuit, ex . , oUx^
^radice peccati profecla. Alia quoque ratione illud .
eam contaminat, quod in carnali voluplate ferantur *
qui gignuntur. Ejosmodi quiddam significare vide- \ ,
iur etiam bealus David, cum psallil a c d i c i l : c Ecce . 'cnim in iniquitatibus conccplus sum, et in peccalis , (
concepil me mater mea
Impura esi igilur na- ,
t u r a , ut quae in iransgressione ei maledictione, . , (or)
praelcr id quod Deo placcbat, corruplioni sil ob- .
noxia : creavil cnim ut essent omnia, ut vcre d i ctum cst.
PALL. Quomodo igitur ab inipurilaie quisquaaa
. &
liberari possit, adjungc viam, si placet.
, .
CYR. Ipsa eadem, quae condemnabat, lex nobis, . , ,
Palladi, jam ostendil: Scgregelur eniro inquit,
, ' , ,
c u l impura, seplem dics.i 5 5 5 Enumerel dcinde , ,
alios trcs alque t r i g i n u , et sedcbit in sanguine i m - \ \ , \ puro suo, nimiriim si mascultim gcnuit; sin fcmi- , '
nam pcperii, inquit, duplo longior scgregeiio esto,
' , ,
eliam aliorum dierum euppalalio duplo raajor.
, \ *$'
Igitur si mas quidem ediius fuerit, immunda est
. ,
quae peperil, et in iiupuritale eat acplem et t r i - , \
ginla tres dies, id est, in summa quadraginta; sitt
, , ^'
femina, bis scplem c l sexaginla sex, id est, oclo- , \ \ , , .
gtota.
. \ \ 6 ;;
PALL. Quae landcin est poslremo ejus rci ratio ?
. CYR. Ab exempHs carnalibus lex nos revocat ad ^
reram abdilarum perceplionem, et lauqaam in labala quadam spiritualis inlelligentiae, res depingit , \ ;
qoae sensu percipiuntur. l i igitur, qui harum rerum . \ *
habent intelligentiam, aiunt, si mat sil fetue i n , ,
Hlero conceplus, vix posl quadraginla transactoe dies formam accipere; sin femina, tardios eam ad ,
boc pervenire, ut quae inflrraiori att imbecilliori- , .
que natura : eed indigere et ipsam aiunt ad expres- \ , ^ , xGw
sara formae efficlionem, bis quadraginu, id est, , , . *Axioctoginta diebus. Impura est igilur quae marem pe- *
perit, diebus quadraginta : et femellam enixa, to- , *
toe ocloginta numero dies in immonditia et irapu-
ritate versabatur, id eet, usque ad expressara for- , ,
\ .
roationem fetus, ei bumanae forra susceptionem
{
Puriflcationis autem nomine, u l legi placet, agnos D , temr*

ei ftirtur immolabanUir ad oslium tabernaculi, \
intenreniente sacerdote, et sacra perflciente : cir- ,
- \
cumcidendum item esse masculum ait ritu quem
lex decrevK, id est, oclavo die. Hic est quidem , , . Tatolitlerae sensus. Sed nos ad inlelligentiam epirilua* .
lem recurramug, dicamusque qua ratione natura, ,
qiise DO ad corruplionem et impuritatem genu- *
e r a t , inqainamenta repuleril, et impuritatem ac ,
legis condemBationem vitaverit : multis namque \
temporibua in aegregatione , id est, longe a Dei
, , .
cooapectu versata foerat. Ea porro lempora anle
, * *
advenUMB fueruot, quibus regnavit mors ab Adam
"Sap. u, .
" P s a l . L, 7
*009
DE ADORATIONE IN SPIRITU VERITATE. LIB. X V I .
4S!fl
6 , - usque ad Moysen, ac multiforme peccatum lerre \ .

nis hominibus imperavit. Sed, posteaquam oclavo
, , die, id esl, post legis tempus, et antiquum illum
, Sabbatismum, circumcisione non manufacta pcr
spiritum circumcisi sumus, et forraali in Cbri, \ , sium, divinae ejus nalurae facti participes, 556
- tum vero crimioa repulimus, sordes etiam abolila?
, , sunt, et omnes immunditiae nostrae abierunt. Ne& * que enim adbuc gignimur ad corruptionem, per
, , '
illam in Adam transgressionem, sed ad vitam el i n \ , - corruptionem, per illam in Gbristo juslificationem,
, , qui se pro nobis immolari passus est, ut agnus i m , \
maculatus acverus, ut turlur divinus a spirilua .
Hs; neque enim alia ratione salutem accepimus.
Annon ita esse censes?
. *
PALL. Imo vero inaxime : figura enim admodum
.
perspicaa est.
VERITATE
LIBER
m
SEXTUS
Oti
.
C 557
, ,
,
,
( ,
,
. \
,

,
, , .
, , \
;
; ,
, , \ , \
. >
"llalach. , 1-3.
DECIMUS*
Spirituales hottiat et oblatione* nobi* offerri Deo oportere.
Satis multa quidem sunt i n eam senlenliam dicta,

ut aggrediendam eam peccati ablutionem, atque
purgationem, quae per Christum flt, doceremus ,
qui sordes omnes nobis inharentes abstergere polesi, el Spiritue eflicacia consumit, mundosque ac
sanctos efficere novit. Itaque sacre quoque Litterae
hanc sancli Spiritus operationem nobis esse t r i boendam anle pradicarunt his verbis, f Quia statim veniet ad teroplum sanctum suum Dorainus,
quem vos quaeritis; et Aogelus lestamenli, quem
vos voltis. Ecce venit, dicit Dominus omnipotens,
quissuslinebit diem ingressus ejus? 558
"*
subsislet in visione ejus? quia ipse ingreditur, quasi
ignis conflalorii, et quasi berba lavantium, et sedebit conflans, el enmndans sicut argentum et aurum . His consonat etiam beaius Isaias, dicena:
a
I T
10! I
S. CTRILLI ALEiULXDRIM ARCHIEP
fciuet Dominussordes filiorum el filiarum Sion,et , ffran

, aangwnein purgabit de medio eorum in spirily ju~
, xad
dicii el spiriiu combasttonis
Nam igitor, Pal , ** , , ;
ladi, juslitiae, quae m Cbristo intelligitur, tnodus
pcrficietur a nobis hac una re, si nos abluenmos ?
,
ac veteres abstersisse maculas satis erit ad illam ,
; \ **
quae sanctis viris debetur, gloriam el suramos illoe
; , ,
honores conciliabit ? an vero tum clariores erimus,
, \ >
et digni, qui summis laudibas ornemar, cum illam
; , ' *.,
in sanctitate vitam, tanquam spirituale donum, ct
\ ti*A>
Dco sacrum revera munus offeremus, et spirilualcm
,
cullura perficiemus?
, posxoai , ,
!;;
PALL. Ita esse* fateor.
] . .
CYR. Etenim ea res cum divinis legibos conve*
. *
itit, el Deo grata est, et in primis probata : nain
, \ , fct
<tssare Sabbato ab omni opere pnocepit, ac facere
* *
quidquam omnino velait, bis verbis i n Exodo po , $ fi*f
silis: c Memenlo diem Sabbati, ot sanctiflcee eura.
* ,
Sex dies operare, et facies omnia opera tua; die
*
aalem septimo, Sabbala, requies Deo luo, non fa- . " , \ #
cies in eo orone opus . Illum in spiritu Sabba * , ,
tismum nimirum haec figora desigoat, cum ad ces- , * '
aationem ac vacattonem ab omnibus carnalibus & -jtcy
operibus et vitiosis stadiis per ipsain Christum
, **vocati sumus, et peccali onus a nobis excussimus,
,
et a viciis Hbenler abscessimus, et ab iis qua? per
, * ,
legem fiunt, cessavimus; deest enim talis Sabbati . *
emns filiis Israel. >"
<nim introierunt i n re , *
quiem Cbrieli, ut beati îuJi verbis ular . Nobis *
aatera requiem prsestitit Cbristas : el Sabbatam
.
spirituaJiter celebrare suasit virtuli, vacantes, et
, - preclaram a deliclis cessalionem sectantes.
. 6
;, \ , , \
.
PALL. Optime esl a te diclara.
. .
CYR. Quamvis autem instituisset olim Deue, ut
. '' *, t
omnes cessarent Sabbato; i i tamen, qoi divhjo . irfs
cultui praeerant, et qui labernaculo assisterent, , >
coostitati erant, sacra munia ilidem obibant;, et,,
"
*
l f
cumSabbatum 559 violarent, juxta Salvatoris cem, sine culpa e r a n t , neque legis violalae nouiine in crimen vocabantur. Itaque a terrenis qoidem studiisnos ipsi quoque in Christo cessabimos,
ct boc modo spiritualem Sabbalismum implebimue. Neqoe tamen eoasque ab operibus abslinebimus utDeo spirituales hostias et intelligibilia doua
minime offeramiis, sed Cbrisli vestigia sequentes,
gicut scriptom est , nos ipsos sacriGcabiraus ; et
illum rerum universaram Deam non ove cxsa v i tulorumque sanguine venerabimur, sed nos polius
illi in odorem suavitalis consecrabimus. Placebimus enim super vitulum novellura, cornua produrentemel ungulas, utor enim voce Psallenlis .
PALL. Recie exislimas. Sed jam perge iterum, et
, !
Isa. , 27.28.
u v m . 32.
, ,
, ,
.
\
, ,
\ , , , \
.
, , ^,
\ ,
. * ,
\ , T X J V
.
. , \
Exod. , 8 1 0 . Hebr. , 6 .
1 1
Matth. xu, 5 .
I Petr.
, 2 1 .
t V .
1013
DE AD0RATI0NE IN SPIR VERITATE, LIB. X V I .
\
.
. ,
*
,
\
*
, ,

,
,
\ .
, \ '
,
\
,
, \ '
,

, , \
\ \
,
, \
, , . '
, \ .
;
, , , \
,

,
,

' . '
, .

, , \
. , * , ,
,
, ' ,
, '
, . ' ,
\ ,
, ,
,
, , ,
,
' |\].

, .
, \
, , ,
,
.
, .
( [] , )
* LevU. , 4-9.
" I C o r . vn, 7.
e sacrie Lilteris, adeo praeclari admirabilisqoe cultu*

formam depinge.
CYR. A i t itaque Deas in Levilico omnibus n i m u
ram qui erant ex genere Israel: * Homo ex vobis
qaicunque offert dona Domino, a pecoribus, et a
bobus, el ab ovibus ferelis dona vestra. Si holoeausta donum ejus ex bobus, mascalam im
maculatum offeret, ad oslium tabernaculi teslinio-nii afferet illud, acceptum corara Domino, el i m p o nel manum super caput victimae, acceptabile ipsi,
ut propilietur pro ipso, et mactabit vilulum coram
Domino. Et afferent filii Aaron sacerdotes sanguinem, et effundent sanguinem ad altare in circuiiu,
qnod est ad ostium tabernaculi testimonii, et detrahentes pellem holocausti, concident illud per membra; et imponent fllii Aaron sacerdotes igncin ad
altare, et congerent ligna in ignem, el congerent
filit Aaron sacerdotes concisas partes, et capui et
adipero saper ligna qua? super igncm, qui est super
altare, ventrem vero et pedes lavabunt aqua, et i m ponet sacerdos omnia super allare : incensio est,
sacriflcium, odor suavitatte Domino*\ > Nonne perspicua bsec est Ggura sanclorum bominum vitae, et
integre iUius alque in spirilu et sonclitate perfecfce
cum Deo conjunctionis? Sumus enim tanquain in
raansoelis animautibus vitulo et ovi persimiles, cum
mundo cerle morimur, eo ipso quod carnem moriifloamos, ut Deo per 5 6 0 evangelicam conversationem vivanras, et lanquam sacrificium sane apirituale, et suavissimi odoris Patri per Filinm oflerimar. Sed age, de singulis ilerom dicamun, ct subiil i t e r , qaoad fleri poterit, disseramua. Nam vcluti
denura qaoddam eaara qolsque vitam prepoteDli
omnium Deo consecrat: ied quatenus cuique dalur,
ac pro mensura, quara babet; cum bic quidem sic,
alius vero sic proprium donum a Deo habeat, ut
beati Pauli verbis utar " . Magnitudioe namque
illa horum animalium ac diversilala foniue, i n aequali tas atque dissimilitudo spiritualis rationalisqae
fortitudinis oblique eigniflcatur. Sive ergo, ut in v i tulo, magmissit aique otiam firmos, sive, ut in ove,
minor, et a perfectione absit, seipsum in donum
offerat, idque in bolocaustum, id est, integram consecrationem, vilam aon in res terrenas partitara,
sed loiam prorsus acceplam Deo ac sacram babeat.
Hic porro ett ejus boslise rilus : Mascula esto v i ctima, inquit, et iminaculata. Sancli namque viri
eemper fere sant Cbrisio conformes; qui masculus
est revera et immacolatus, quod masculus quidem
principis dignitalem, immaculatus autem praestantissimam excellentissimamque sanctitalem designet:
unus est enira dux ac magisler noster ille Emma
nuel, idemqoe sanctissimos, adeo ut cum eo nemo
conferri possit. Aliler quoque dici illed poteet, decere ut qui Deo consecranlur, masculi sint, i m macolati, nihilque feniineum habeant, nec p r aocordia langueant, sed vehementcr admodum incom-
1015
bant, ut se viriliter ac strenoe gerant, masculumque xa\ tts*

quodapiroodo et erectum in se ipsis animum ser- , ,
vent. Quinetiam censuerim puros et iromacolalos ^ ourrtvtv
esse oportere, quoad humanae natara liceat: p m - ,
dentissime quippe psallit qoodam loco beatus David : c Judica rae, Domine, sccundum justittam . \ , meam, et secundum innocenliam meam super roe *V > \ , Est enim apud Deum deflnitos quodammodo buma .
n * probitatis modus, cum illa, quae sanctorum an- - , ,
gelorum est, emineat, el multis partibus nostram , \
mensuram superet. Mascola igitur et iraraaculata
' .
sacra victima esto. Affertor autem quodammodo ad ,
ipsa tajttrnaculi ostia; neque enim alibi perficimur, , zsf*
nisi prorsus in ecclesiis 5 6 1 erinros accepti Deo ; . *
ct Patri, Christusqoe nos ut sacerdos offerat: per
. '
ipsum enim accessum babuimus, et ipse nobis inno- .
vavil ad essentiam ingressum cum prsecorsor pro
, \
nobls ingressos sit in Sancla sanctoruro, et nobis
verum iter oetenderit. Manas pneterea vitulo jussit . A f s t o i
imponere, qua in re obliqoe signiflcavit eos in figura , tjA
pro seipsis illam offerre, cum in ipsa pecudis caede . 6st>
timalacnim qooddam exbiberenl, quo apiiesiroe si- , xai gnificaretur non aliler nos sancte vivere poeee, quam . >
at mortui mondo fuerimus. Considera enira qoeni- ,
admodum ambra nobis formam veritalts expri- , * h
raat. Immolabatur qnippe boe coram Domino, effun- *
debatur autem sangois ad aJUre : mors enim iila,
qoa morimur mondo, Ulaque camaliom motaura .
cxslinctio, res esl Deo jucandissiraa, eupernaque . *
inspeclione digna. Ac fortasse ejusmodi quidpiam Q , afptvp
psallit beatus David his verbis : Pretiosa in con- . , *
specta Domini roors sanctoram ejus ; donom
,
t n i m quoddam sacram Deo more sanctoruro erit. , * \ sou
Neque vero moriem eecundum carncra inleQigo; ,
sed polius eam nobis haec verba signiflcant, qoara
illi subfre soliti sunt qui cum tnundo moriantor, . ,
Deo in pietate etsanctiiicatione v i v u n l : neque enira *
fas est sanctam vitam agere, nisi prias mondo mor- ,
\?
tui fuerimus. Scribit eniro Petras de Christo : t Qai , (0 ,
pcccata noslra pertulit in corpore suo soper lignum, , * nt peccatis mortai, justitiae vivaroas . Igitar bo
ris inHnolatio dedarare ridetor illod ipsum, qnod , \ .
peccatis morimnr, et mortem subimus, qoae apud \
Deuro pretiosa est, qnamqne intueri dignalur : c Im- .
molabont enim, inquit, c vitulum coram Domino. D ;
, /^
illa porro ad altare sanguinis eflusio, vil nostrae
. ,
tonsecralionem et animae in Dei gloriam dedica- , \
tionem aple, ot opinor, designal. Detrahitar antem
,
pellis bostiae, et membratim conciditur; alque ipsa . , ,
quidem pellis detractio, nudationem apertionemque ,
omnium, qoae in nobis insunt, insinuat. Quod vero , 4**xfr
per membra caeditur, Dei verbum usque ad compa- ,
ges ac medollas penetrare oplime eignificat: < Y i - . ,
vus est enim serrao Dei, inquit, et efficax, et pene- ,
tranlior omni gladio ancipiti, et pertingeus usque ad \
,
divisionem aniniae ac spiritas, compagum qnoque
ac medollanim, et discretor cogitationum et iolen- , ^^.
9
1 7
Psat. , 9.
t T
Psal. cxv, 15.
I Pelr. n , 44.
t
1017
DE ADORAITONE LN SPIRITU ET YERITATE. L I B . X V I .
1019
t , , , \ tlonom cordis. 562 Et non est creatora iovisibilis

, \ conspectu ejus : omnia aulem nuda et aperta supt
\ , oculia ejus, ad quem nobis sermo . Accendeaie
\ , \ aulem ignem sacerdole, concisa iila frusta imponun . \ lur aitari cum capile simul ac pedibus, et aqua
, \ ablutis intestinis: suavHatem enim odoris habent
, , - omnia qtue ad sanctos pertinent, neque quidquam illis
, inesse creditur quod a Deo rejiciatur. Carnes porro
, flgara eont vitae illorum veluli crassioris alque cor , \ , porea3: Ula namque veneranda est atque mundis. ,
sima. Gaput vero mentis est signum, ut cogitatio num ac desideriorum intestina.Pedesdenique inces. ,
sum, qui i n factis acdonibusque versatur, subtiliter
insinuant.
\
* , , \ , *
\ .
. !
PALL. Sane quaro acuta expositio!
. " ' ,
CYR. Habet taraen veriiatem quamvis per caligi \ *
nem ac tenebras micantem; abdita enim est lex i n
profundo. c Si autem ab ovibus,. inqait, c fuerit
, , , .
donum ejus Domino, ab agnis alque ab haedis in ho , \
locaustum, masculum imraaculalura offeret ipsum,
*
et imponet manum in caput ejus, et immolabunt
, ,
eum ex latere allaris, ad aquilonem, coram Do ,
miuo . Conciditur etiam ablutis intestinis aeque
, ,
ac bos. Sancilque prelerea u l super allare impona ,
t u r ; eadem in boc quoque fcrit eublilioris inlelli . *
* ' genliae ralio. Nonnihil tamen diversitatis babel:
immolabatur enim agnus e latere altaris ad aqui \ .
lonem.

1
<
(&.
. \ \ ;
C PALL. Qua tandem islius quoque rei est ratiot
CYR. An ignoras magis ad au9lrum vergere Ju. " ,
, - daeorura terram, spalium vero ad mare, magis ad
- aquilonera speclans, inGnitos gentium greges inter
se parlitos esse, per urbes regionesque collocatost
, \ ;
PALL. Yerum est.
. '.
CYR. Quod ergo in parte, quse magis ad aquilo . 0 , , nena speclabat, agnus immolabatur, aenigma erat,
. ipsos quoque greges fore Deo sacros, qui aquilonem
vereus incolebanl. Hoc idem Salvalor etiam de gen 6 \
Uura grege pronuntlavit, dicens : c Et alias oves ha* c \ ,
, , - beo, quae non sunt ex hoc ovili; et illas oporlet m
adducere; et fiet unum ovile, unus pastor . >
, .
PALL. Teneo quod dicis.
. .
CYR. Ne vero qui ea, quae lege sancila essent,
. ' \
\ ^ implere vellent, desperatiene atque cunctatione ali
, qua detiaerentur, planiorem qaodammodo facit of" , \ ferendi viaro ille universorura Deus, 563
manlibus ove minoribus perfici sacrificium jubet,
, * dicens : < Si aulem de volucribus oblationem ob , \
tulerit donum Domino, ofleret a lorturibus, vel a
,
columbis donum suum : et ofleret illud sacerdos
,
auper altare, ei confringet caput ejus, et imponet
, , \
super altare, et exprimel sanguinem ad basira alta , ris, et auferet ingluviem com pennis, et projiciet
. \
eaa prope ad altare ad orienlem ad locum cineris;
11
e t
Hebr. n r , 12, 15.
" U v i t . i , 10, 11. " Joao. x, 16.
a i
fOi'9
S. CTRHXI ALEXANDRINI AftCHtEtV
tf
fraoget ab axillis, et non dWidet, e i impoaet fl- - . * *

lad Mcerdos saper alUre saper hgna qtue M O I i x
* xarr m
igne.Oblatioest sacrifiai,odor saaTiutisDomino**.
, &* b t a r
Yelim igitar animadvertas rarnnn, qoam recte a u
TW, 06 , fe^r
que solerttr illa sanctoran boninmra o n a Cbrtslo i d m u ;
simHitndo atque conformatio aenrala s i l . Est eata
, & ?*>
ille plane sopernus, et resonans tnrtor, itemqoe x%ao- " , ^
auetisiima colomba. Ilaque in Cantico canuconun de
* , * ;
eo scriptum est : < Vox tortaris aadita csl la de- . fawfes*
tjerto
SumDue porro mansueuidinis eetpsam
, \rpxcq
figuram et exemplar nobis proposoit , cmn dixil:
. ' =
# \ - *4^
Discilea me, quia roitts sum et bumilts corde \ >
*
Ecce atileia ipsis etiam sanclis v i r a ob eatn can&am,
^
qood Cbrislo confonnes sant, eonimdem prope bonorum honor ac digniias serrata est. Nam tpsi qao- , * c ftliftsrc * ttsA
que congmenler accipi tnrtures poesunt, cam divi- , , "* -
nam sacranqae Toeem aoditoribus mhtant, ti can- , ^: Sxxv
tos atque carmina in Dei gloriam edere stodeant. * *

Ideo dicunt : c Lingna mea meditabitor jastitiam
tuam, to(a die laodem loam **. Qoinetiam Ularo in * ,
Cbrisio vilam degunt, et mansaetissimani evange- , . ;
Iica? conversationis viam tenenl, cum iis qni in . *>
dexteram maxillam percutere volunl, oflenmt eiiam * * ?
sinistram, etangariantibus miltiariain unum, sponte, , . si velint, et alia duo pergere, gratis pollicentor . \ . & * * '
Sese Igitur ipsi in odorem wiaviutis, et in holocau- *
stam Deo consecrant inslar turtarum atque colum-
TXVL*!**
banim. Deinde capite confracto gacerdos imponit \ , \ a r ? ^
altari : sancla namque plane mens eanctoruro bomi- , \ , /^'
num eet, et i n primis aacra et digniseima, quse pu- \ . ^ , ; * ^ *
rissimo Deo dicetur. Est enim ea optlinarum cogi- ^ , \ 1\6*
.
tationam pleoa, et verae Det cogiiiliooie angoentnm . ?****
spirat: 5 6 4 * Cogitationes eniro justoruro jndicia, ,
sicut scriptum est
Sanctam qaoqae timenuam . , ** cpDeum esse vitam, perspicuum sil ex eo quod ad , ^rayt
eanclum allare sanguis effunditar: v i t s namque figo- . *^ * ^
tjfp^sui
ram babet sanguts. Et aufertur quidem ex iis avi-
bus ingluvies, id est, vesica, com pennts; projici- , , ^ t W ^
tur autem ut prorsus inutilis. Id vero signmn est 6 ^ . ^
clarum, sanctorum vitam ipsis etiam corporeie TO* , , t f ^ F
luptalibus esse superiorem, ita ut jam ne ventris . 6 " * *
quidem ferc, quo cibi omnes deferunlor, usum de- .,*
sideret. Ejusmodi namque et bominam lolcrantis- , 8 ^
w a i i
simorum v i u , q u i , escas simul c i ipeum quoqae . '
1
ventrem conlemnentee, cooflciant carnem, et vo- \ ^

+
luputesexsanguont, et ab oronibusmundanieatque
,
*
, ; ohn
suoervacuie
rebus Hberi
liberi sunt
sunt ac
ac reraoli
reraoU :: id
id enim
emm

^ ^
est pennarum abjeclio, u l opinor. Ac necessaria _
iunt qidem avibuf pennarum inftrumenla, nobis

ol
^ ^
auoque ipslft ea q u ad uoum buic terreno corpori , . ^
Mopedilentur, veotee, Inquam, et eecarum instru- , < * ^ >
Yr*ad .haec quibus
,. ea comparentur,
* - ^pecumarum
..u.
<\
j^f?*
roenU,
D
&
copiaequ* Irruentem indSgentiam propulsent, atra- , , drxo^*

^ ^ ^ &
laquemollia et bif eimilia. Sed tamen, etiamsi b*c
opporluna ncccesariaquo sunt iie qui in lerra alqne , *
in corporibnt versantur, a eanctis viris certe con-
lemnuntur qui ojunmodi rerum copiain non eccus , , - $ ^
Psal. LXX. i l .
MaUh. , 39-41,
pn
Levit. , 1 7 . " Cant. n, 12. Matih. , 2 i .
XII 5.
%
a <

1 2 1
ADORATIONE IN SPIRITU VERITATE. LIB. XVI.

iOii
^
* \, atque inutilia impedimenla rejteiunt, ac nodisprope
. ^ - , ,
dixerira inlectisque corporibus in boc raundo de- . T J^***** * . * \
gont, obvium qaidque ei parabile necessitati cor^~~> \ poris el quidem gravate largientes. Evulsis autera
^**&, ' ' , pennis, et vesica exempta seu inglovie, franget, i n q u i t , ab axillis, et non dividet, et altari denique
"" , \ - imponet. Atque alarum quidem confraclio flgura est
' , - ei specimen, quo indicatur sanctorum mentem non
" " ^ alta sapere, neque in sublime volare, sed bumili~ . ' , bus consentire, et tanquam inferiora quaerere .
' , , \ Elatus est enim fere hominura arrogantium ani" , \, , \ , mus, el sursum fertur, et in humilioribus considere
^ \ . \ non suslinet, modestumque sensura atque humilem
' OJV , \ - contemnit. Igitur axillarum confractio abjectionew
, arrogantiae figurale de&ignat. Porro vilara suam illoe
4 , uttivfersam el inlegram Deo dicasse, non ejus par-4 , .
lem iis, quse sunt mundi, tribuisse, in eosigni^ \ , \
ficatur,
quod non 565
dividuniur : divisos
- , autem esse eos qui matrimonio juncti suiit, eliain
> , \ \ - beatus Paulus dixit. Sacra est igitur mens sancto'* . , rom, ei vila iiem sancla, et voluptale corporea su- * perior, ei a solliciludine saeculari libera; sensu
, \, ' , quoque humili ac modesto decens, deniquc indivisa,
- , qnod nuUam sui partem rebus mundanis imperliat.
1- , * - Ideoque in odorcm suavilatls Deo dicatur.
^ , . , ,
1 , \ , *
. .
. .
PALL. Ita est.
CYR. Extenuat autem sacrificii genera eliam ad
. ,
exigua, ct qaae quivis suppedilare, et haud mullo

, \ , - ^ labore parare pos&it, u l latiorem viain el exiguis ct
magnis bominibus, ut opinor, ad laudabilia facta
,
, palefaciat; scriptum est enim: c Latum mandalum
. > tuum nimis . > Neque ex magniludine oblationis
, omnino apud Deum certe, qui virtutis amator est,
, * , de amoris sinceritate judicatur; sed aequatur am, $ . plioribus lenuis ille, si pro viribus dederit. Ait igi * tur boc modo rursura : c Si vero anima obtulcpil
, donum, sacriQciura Domino, simila erit domn.ii
* , \ * ejus; et infundet super illud oleum, et imponet su , * \ per illud thos, sacriiicium est : et feret illud
' , \ ' ad fllios Aaron sacerdotes : et accipicns ex illa
plenura pugillum de simila cum oleo, el omne
, \
, tbus ejus, imponet sacerdos memoriale ejus
\ , , ad altare, sacrificiura, odor suavitatis Domino * .
- i f c
R I
. j) Intelligis igitur offerenlem suas bumilitatis admonoisse : aniraam eiiim absolute, ei vel maximam
,
, babeal in saeculo ignobilitatem, divina lex appellat:
in quo illam supremae illias naturae erga omnes
,
seqaabilitatem, et neutram in partem inclinatura
,
judicium oslendit, ut profecto signiflcal etiam cum
\ , c
dicit: Quia omnes animae mea sunt . t t Nc \, . *
, . que enim est personarum acceptio apud Deum, ut
, \, , modo dixi * . Ergo, si quis ex ais qui in sseculo
, igiiobiles sunt, donum ofiferrc Dco volucril, siuiila
*. \ \ eril saeriGcii genas, olco lauien periusa et pcrM
Rom. XJI, .
Psal. cxvm, 96.
1 0
Levit. n , i , 2.
4 1
Ezech* xvm, 5.
Rom. n, 11.
1025
S. CYJULU ALEXANDRINI ARCHIEP
i&|
ruisto thore. Porro vitae quklem flguram simUam i ^ f ,

tenere; hilarilatts vero, q u spe ditilur, oleutn;
, , ,
ihus praeterea boni Ulius odorie, qui recte faciis
, et praeclaris actionibus, et vitae, qiue cura lege
, . S
Diaiime consenliat, est adjunctus, longa esl a no ,
bie dispulatione dedaratum. Oportere igilar, lex
, **inquit, quicunque in seipsis exbilarare iUum rcrum
\ ,
omniam Deum vebnt, eos dedicare i l l i suam r i U m
(
aique consecrare, non tristem de laboribue pro
, \ ),
virtute susceptis : c Ne murmuraveriiis enitn,
*
inqoit beatas Paulus , 5 6 6
spiritualis odoris
.
plenam; ila enim aacerdos ejus memoriale Deo

offeret. In Cbristo enim per spiritualem hostiam
, \ * ad Deum et Patrem accedemos, alqae conseque . * ,
,
rour, ut ille in memorja nos habeat : nam quae
landabiliter facere consueviraus, per ea ipsa tesla- , ,
bimur et memoria nos dignoe eese, et Deum in Christo nos cognilione sua complecli.
M
>
PALL. Elegantissime dixisti.

CTR. His autem adjungit: < Si vero offercs donum, sacrificium coctum in clibano, donura Doraino
ex simila, panes azymos oleo *conspersos, et lagana
azyma uncta oleo. Si autem sacrificium de sarlagine, donum ejus simila conspersa oleo, azyma
erunt; et comroinues ea in frusta, et infondes in
ea oleum, sacriflcium est Domino. Si autem sacriGcium a craticula, donum luum, simila in oleo
flet. Si autem obluleris sacrificioni primarum fruguro Domino, novas torrefactas fruges fresas Do
mino offeres sacriGcium primarum frugam, ei im
pones ineas ibus: sacriGciura est. Et offeret gacerdos memoriale ejos ex frugibus cum oleo, ct omne
thus ejus : oblatto est Donrino * \ >
PALL. Abditus sane est legis sensus. Expliea

nobis illum igitur, ne, cum in res adeo subtiles
animum adjecerimus, a proposito aberremas.
CYR. Considerandum est, ut opinor, illud legis
consiliora atque eolertia : ad bmuem namque modom descendit, ac suscipit quidem vel exiguum
domim, ubique taraen ei soavitalem odoris et hilarilatera adjungit : audisti namque ipsum etiam
Christum dicerc : E l quicunque dederit potum
~
^
frigidae
._ ,
uni de fratribus islis minimis calicem
aquae
lantum in nomine discipuli, amen dico vobis, non
perdet mercedem euam . t Ejusmodi quidpiaro
hoc quoque loco cogitandum est, et legislatoris bcnignitas dignis laudibus celebranda. Neque enim
ille aversalur, sicut dixi, quamvis vilissimis rebus
implerequisvelH,quaelege constitula sunl. Sive enim
panis sit, inquit, sive laganum unum, sive ex clibano,
sive sartagine,sive craticula, etiamsi non ex tritico,
aed frogessint elfresae, id est, e legumioibus farina,
oleoperfandatar quod oflfertur,et tbas babeat.Videturautera in his verbis Scriptura sanctorum viromm
landesqaas adastione, ac laboribas, alque etiam contritione soa pepererunt, nobis indicare. 5 6 7 CHU I V
M C o r . 10 " Lcvit . 4-15
Mattb
e w
. .
. * c <, , , 6
, *
,
.
, , *
, AXTJT*? &
, \ . oc tv&
, ^*
.
,
Q , ^
, * .
\
, *
.
. 1
, ,
.
. , , ,
*
, \ ,
\ *
c \ *
, \
, .
,
. , ,
\
. , , \ , ' ,
\ , ,
\ , , ooxputv
, , > ' .
! , &

1025
DE ADORATIOINE 1N SP1R1' U VERITATE. LIB. X V I .

|0*6
k
banue
enim
et
cralieala,
atque
etiam
illa
per
molam
. , \ \ , facta comminatio, signa procul dubio sont conlri \ lionis ac laboris eorura, qoi tanquam per ignem
. \ , prebanlur : ideoque clamabant, com per banc viam
" - adeo gloriosam pertransirent: Quoniam probasti
, , DOS, Deus; igne DOS examinasti, sicut exaroinatur
Psallit etiam profecto beatus David :
. argentam
c Gor contritum et bamiliatum Deus non despi \ . \* ciet * . Sequi autem omnino, et merito quidem,
, , t, qui sic foboraverunt, i i odorem suavitatis Chrati
\ * \ adipiscantar, atque etiam misericordiam conse , - quantur, et copiose gratia sancli Spiritus perfun , - dantur, perspicuum erit ei, qui thurie et o k i osum
\ . \ consideraverit. Quid enim? nonne, quae i n lege
tradunttir, subtilium senigmatam conjecturae et am \
brae
sunt?
;
PALL. Maxime vero.
. .
T
. ,
, \ \
,
, , \
/
, \
. \ '
.
,
, ,
, * \
, \
<
. \
'
. \
,
, \
\ ,
, , \
* \ \ ' \
, \
* ,
. " *
, , .
I
, . , .
'
, ,
t , .
, ,
, , \

.
, \ \
,
,
%
Psal. LXV, 10.
* Psal. L , 19.
CYR. Tam ergo nos ipsos Deo offerirous, cum

peccato morimur, et mortem banc sacram spiriitialiler obimus, vivimosque justiliae, sicut scriptum
eat* , ac vduti monus quoddam gratiarom nostram
illi vitam dicamus, praeclaram ac rcprehensionis
expertem, et gloria divini amoris insignem. Hoc
idem aperte ex aliis quoqve legibus intelligemus.
Scriptara est quippe in Leviiico : Si autem bostia salularis donura ipsius Dofliino, si quidem
ex bobos illud obtulerit, sive masculas fberit, sive
feraina, iramaeulatam afferet illad coram Domiiio,
et imponet sacerdos manus stias super capot doni,
et immolabit illad ad ostiam Ubemaculi testimon i i . Et efflmdent fitii Aaron sacerdotes sanguinem ad
altare boloeaustorum per circuitum; ct offerent de
sacrificio ealutaris oblalionem Domino, adipem qui
operit ventrem, et omnem adipem qoi est supra
ventrem, et doos renes, et adipem qui super ipsis
est, qiii est euper lumbis, et pinnam jecoris cum
reoibus exiroet, et imponent ea filii Aaron sacerdotes soper altare super bolocausta, super ligna
quae sunt super ignem qui est euper altare: oblalio
odor suavitatis D o m i n o . Immaculatus igitur bos
offertur; puros enim eese oportet, et a raacula omni
remotissimos, qui Deo in odorem suavitatis oflerunttir. Immolabatar pranerca ad ipsa ostia tabernacoli, manibus offerentis super illum impositis;
cujus rei quae sit ratio, 568 J
perspicue d i ctura est. ImpoDebatur aatem, ut adoleretur, adept
qui supra ventrem erat, et duo renes sirool cum
iilis exempta pinguedine et pinna jecoris : atque
adeps quidem, qui supra ventrem e*t, ut ego arbitror, mentis, ut ita dicam, pinguedinem et obesitatem viscerom, quae per subministrationem sancii
Spiritus oplime pasta sant, indicat. Nam ut alimenloram copia in ralionis experlibus animaiilibuB a i que in bumanis corporibus pinguedinem effieit, eic
divinorum roanerum largistima participatio sanctorum bominum mentes omnibus bonis complet :
iAeoque et sacri sont. et i n odorem snavilatis Deo
" 1 Pelr. H , 24. " Levit. m , 1-6.
a m
1027
S. CYRILLl ALE1ANDRIN1 ARCHIEP.
10
praecipoe dicantor. Jtenes item figura sant illius,

quae in meiUe tita esl, in discernendo efficactse, qua
rejicityr quod obesse potest, et econtra quod juvat
eligitur, et agsumendum jadicatar. Scribit etiam
beatiia Paulus : c Oumia probantes, quod bonom
est, tenete; ab omni specie mali abstinete **.
Ergo, quoniam renes pars est homani corporU vim
babens discernendi; nam sapertacaa excernil probe, qoodve utile est et commodum i n naluram coiv
poris admittit, ac quibus quaiitumve tribui oporlet
solerter distriboit, ob eam cansam renes jure ad
vim discernendi in mente sitam transferendi sunt.
Sacri sunt igitur, et lanqaam donom Deo dicatwm
sanctorum bominam renes, eavidelicel discretio,
qua? in raenle eorum inesl. Suni eniin argeolarii periti
. '
; * . Ife* , 3
* * ,
,
. \ * **
, ,
. (
, \*
, , 8*
), *
.
, , , *
. ^
ac diligentes, Deo dicati bomines, qui semper quod \ , , *
vitiosom est, improbant, quodqne utile est, opli , ^
mum judicant. Sic enim arbitror illum quoque
. ^4)
beatum Psaltcm, cum i n boc genere laodis excel\ *
lere soleret, clamasse ad Deum : Quoniam tu
" >
possedisli renes meos, Domine . At vero pinna
, , 6 ^,
jecoris nihUominas nobis oslendit aut animi actio , ,
nem, aut motum pnecordiorum, quo ad concupi , * hahjtits.
scenliam tendunt. Nonnulli vero in iis rebus d i l i , oCfoixwxk
genter versati, confidenter asseveraot, orane ani, & fju {fiw.
mane tn jecore babere concapisceniiani. Dedicanda
' ^&,
est igitur etiam pinna jecoris Deo, id est, ille ipse , 0{;|<
laoquain fons omnis nostrae concupiscenlis, ut tra- , *
dit ilie Psalmorum canlor : Domine, ante te
. **
omne desidcrium meam
Is aulem de se prae- * , \
dicare, et vocem adeo gkwiosam atque admirabi- C , &

lem canere potest, cojus i n iis solum quae Deo pla
, ^,
^ .
cent, omnia desideria fixa sunt, et quae ille fieri a
ae velit, ea sentire comprobatur.
PALL. Aseentior; nam recte intclUgis.
. * .
569 GYR. Dc ove autem et capra eamdem sta. *\ ,
tuit legem, idemque in illis sacriflcii ritus servaba , '
tur : i n quo ex borum animanlium magnitudinis , yxdifferentia, eorum, qoi fructus ferunt, el pietatis , , b
atque probilatis roensura eleganter declaratur. \ ^
Nam ille quidem abunde et excellenter, ut tn vilulo
, * ,
intelligere par est; bic vero mediocriter, ut i n ove,
, * 9*
alius denique adbuc submissius virtulem colit; m i , * x ^ nor esl enim capra quam ovis, idque est, ut opinor,
\ , , \ *quodiUaferlilisterra, juxta evangelicam parabolam,
, \ ,
ceniesimum , et sexagesimum, et tricesimum fru- D .
ctum edidii .
PALL. Assentior.
. .
CYR. Caeterum pro cujueque recte faciorum ra. " \ tione premium pcrsolvi, et insequalem laboribus
, k o o t ^
mercedem iis qni se etreiiue gesserunt a Oeo re ( ;
pendi, fidem certissimam faciet idem ipse Salvator,
,
qui talentorum distributionera non aequaliler esse
,
faclara dicit, sed eos qui se laudabiliter geseiseent,
, .
unom quidem urbibus decem, altcrum quinque
, \ , * *
pneOcit" : appenditurenim quodamroodo cujusqoe
, yiia, et aequabilar omnino probitati nostrae illa re *Matlh. x j n , 28. " alatlh xx^t
Thess. v, ? 1 .
Psal. cxxxvm, io. " Psal. , 1 0 ,
15-29.
M
8 1
1029
DE ADORATIONE IN SPIRITU VERITATE. L I B . X V I

|050
* , , Iribulio : idera quoqoe nibilominus, ut dixi, Moysl
. " lex ostendit. Ait enim rursnm in Numeris : c Et
* , locutus est Dominas ad Moysen, dicens : Loquere
, \ filiis Israel, et dices ad eos: Cum ingressi fueriiis
" , in terram babitationis vestrae, quam ego do vobis,
, \ et feceritis oblationem Domino holocausta vel sa, , ' criflcium ad magnificandom votum vel sponie, vel
, in fesiivitatibus vestrie, u l faciatis odorem saavila , tis Domioo, si quidem a bobus, vel ab ovibus : affe* \ ret qui oflert donum suum Domino, sacriflciura \ - milae, decimam partem oepbi conspersam oleo quarta
, \ parte btn, et vini Hbamen, quartam partem bin fa \ cielis soper holocausto vel auper sacrificio; agno
, * uni facies tantfjm, oblatiouem odorem saavitalis
, , * \ Domino; et arieti cuni facietis illam in bolocau
, , ^ stom vel in sacriflcium, facies sacriflcium similae
daas decimas conepersas oleo tertia parte bin, et
* \ vinam ad libamentum terliam pariem bin offeretis
. in odorem suavitatis Domino. Si autem feceritis de
bobus in holocaustum, vel in sacriflcium ad magni , ficandam votum, vel ad salntare Domino, offerei
soper vitulo sacrificium simiJae tres decimas con*inum ad liba tv , spersas oleo dimidium bin, 570
, mentum dimidium bin, oblatio in odorem suavita . tis Domino. Sic facies vilulo uni, vel arieti oni, vel
, , \ agno uni ex ovibus vel ex capris juxta nuinerum
, , eorom. Quae fecerilis, sic facieiis uni jaxta namerura
, , eorum : omnis indigena sic faciet, dum offert obla , tiones in odorem suavitatis Domino. Si autem pro . Q selytas ad vos acceaserit in terra vestra, vel qui
fuerit i n vobis, in generationibus vestris, iaciet

oblationem odorem seavilaiig DOBUJIO, juxta ritom
, , ,
, , qeo facitis vos, sic faciet congregatio Domino : Jex
una vobis, et proselytis, qui apponontur vobis. Lex
, .
- aeterna in progenies vestras, ut vos, sic pro&lytus
erit coram Domino; lex una erit, et juetificatio una
*
erit vobis, et proselyto, qui apponitur vobis .
, ,
e l
, , \
. >
PALL. Sed ubinam mercedem aequalem, ut ais,
et proportione factis nostris respondentera videre
possumus ?
CYR. Quid : non audis, Palladi, legem apertc
. , ,
dicentem : Si quis voloerit vota solvere et bolo,
, , , Q caasta faeere, si qaidem agnum immolaverit, decimam partem oephi simila?, vini vero ei olei quar \ ,
tani partem bin (mensur* sunt autem bae joxla
tv ( \ )
Hebraeorum lingoam) adjiciat sacriiicio. Stn ariee
* , \,
fuerit, reliqua largiore quoqne mensura conferan , , *
tur, id est, lertia parte; quarta enim raensune pars
, .
, roinorest quam teriia : at, si vitulus offeratur, "aimila qnoqoe et eaetera teriiam paitem superent, el
, .
ad dimidium pervenianl.
,'
PALL. Audio eqoidem; sed quid istud tandem
. ;
esi?
CYR. Nosti scilicct, viiae quidem esse figurara
. , ,
, * - illaro ex iriltco similam, bilaritatis autem oleojn}
. ,
, , ;
N u m . xv, 46.
S. CYRILLI ALEXANDRLNl ARCHIEP.
1031
ftcriptum ett enim: c U i exhilarei faciem in oleo

i ,
Laetilia vcro spiritualis, quae et auperna est et per . * , Avotftcv xa)
Spinlum datur, noU est vinum : c Yioum eoim, > , * ,
, .
inquit, laetifical cor hominie .
. .
PALL. Teneo.
. , ^^,
, CYR. Igitur, pro eorom, qoa? quisqoe obtalerit,
ratione, sequitur etiam vitae a Deo iributae sobmi- \ \
nislratio bilaritati laeUtiaeque coojuncia: neque vero \ . \ ,
in vivendo, i d est, in ea vivificatione quam Deus , ,
tribuit, magts aut minus esse dicimos (nam id stul- . . , b
tum esset); sed vitaaa cnm dicimas, Ulum vivendi , ' >
splendorem tnteUigimiis, per qaem anus alterum 6 * , , b
superabit, iile alter vicissira minoe quam caeleri ! . *
babebit. Non taroeo erit expers honoris et glorue : ,
571 Stellaeuim aslelladiflerlin gloria* .Esiigi- ,
lur boc qooque loco illius sauctorum bominom * , , ;
vii, qua parte gloriam babent, imago qiuedan illa *
aacriOciorum differtmia, qux ex adjonctarum obla- , , ;
Uonum quanliute mensuram gloriae nobis describit. ,
Fore auiem ut gentiles una cam Isradiiis Salvaloris ,*
iiostri jugo cervicem eubmiuereiit, ei eadem sacri- , /
ficia exhiberent, et per easdera spiriloales recte , ;
factorum Wudes transirent, ostendil cum adjecit, \ * &
noo aliis proselytum oportere u l i legibus : una est . ' tOCx
enim quae ad Dei ac Patris conjunctionem ducit ,
omniom via, eaque Cbristus est. Ut eoim bealus , .
Petrus a i t : Non est nomen aliud aub ccelo datum
bominibus, in qoo nos oporteat salvos iieri " . >
.
PALL. Rectissime eane et artificjoiiasime baec
, .
exposita suM ?
. " ,
CYR. Minime vero nos mentiri, cum asserimus

varia esse ex recte factis commendalionis genera;
, &
el pro cujusque modo aequa esse a Deo tribuenda
,
premia declarat eliam vir ille sapientiasimua Pau\ * c &
lus, cum d i c i t : c Qui parce seminat, parce et me \ * 6 ' ,
tet; et qui seminat in benedictionibus, in bene* \ ,
dictionibus et metei . Anle hunc vero clamave * \
rat David : Et retribuet mibi Domious secundum
, \
justitiam meam, et secuadum puritatem manuum
.
mearum retribuet raini . > Nam Paoli jueiitiain,
, , ,
verbi gratia, nonne praslanliorem esse dices quam
cujuslibet bominis, qui nondum lanlus sit, quantus- , )/
(
conque ille a nobis esse intelligalur (de fortttudine
), *
epirituali loquor), ita ut aperte damare possit:
c Mihi vero abeit gloriari nisi in cruce Domini rao- ) , ,
fctri Jesu Cbristi, per quem mibi raundus cracifixus * , ;
eet, et ego mundo"?
. .
PALL. Maxlme vero.
. ;
CYR. Pneterea nonne excellentiorem esse dabi , ,
mus manuum Joanais puiitatem, quarn alterias,
.
cum ille ad ipsum verticem evangelicae cooversa. * ;
lionis ascenderil?
. , , ;,
PALL. Quidni dabimus?

CYR. Jam vero, dic mihi, ille universorum Judex
* ,
ptremne pradaris sanctorom factis et per omnia
eimUera a nobie jnsiiiiam requiret; an vero,exami- (
nata inflrmilatis nostrae mensura, nihll amplius
, ,
quain quis babeat ac praestare possit exiget ?
;
1
<0
P -
ibid. " I Cor. xv, 41. Act. , i z . M I C o r . i x , 6 .

e
P s a l . , 21. " G a l a U , 1,
4<133
,
DE ADORATIONE IN SMRIl J VERITATE. LIB. XVI.
PALL. Idem ego quoqoe senlio; sic enim dicebat Cbristas: t Apud quem multuai deposaerunt,
multam eliam pelent ab i p s o " . 578
Q
ipsom vicissim quoqoe scilicet verum est, paruin
nempe ab eo qui minus accepit.
. \ \ * ,
, ,
-' > \
.
. ' ,
, *
.
\ ,
, ' ,
,
.
, \
,
, " 1
,
,
,
.
,
, , .
,
, ,
.
, ,
\ ' ,
,
, \
\ ,
, ,
\
$ , . (
, ,
.
,
.
\ *

,
,
\
. 01 , \ \
, ,
, ,
;
, .
* \
; ,
,
, "
\ , , , \
\ ,
Loc. xir, .
Levit. x x m , 1-8.
PATROL. G B . L X V I I I .
u o < 1
CYR. Vide itaque idipsum lege sanciri, Deuraqne pro cujusque hominis mensura ab eo rationem
exposcere; qui, cum infinitae benignitatis atque clcraentiae fons sit et origo, neminem ad se cum fide
accedentem rejicit, sed unumquemque ea ferentem
quae habuerit, admiltit, et oblaliones spirituales
suscipit, quodque supra vires est ubique recusat.
Sic autem habet lex bac de re constituta in Levitico : c Et lotutus est Dominus ad Moysen, dicens .
Loquere filiislsrael, et dices ad eos : Homo quicunque voveritvotum, ut pretiam animae soae Domino,
erit pretium masculi a viginti usque ad sexaginta
annos, erit pretium ejus quinquaginta sicli argenli
pondere sancto. Feminae autem erit prelium t r i giata siclL Si vero a quinque annis usque ad v i g i n t i , eril pretiura masculi viginti s i d i , feminas
aotem decem sicli. mense usque ad quinque annos, crit pretium masculi quinque sicli argenti, femina? autem tres sicli argenti. Si autem a scxaginta
annis et supra, siquidero raasculus fuerit, crit pretium ejus quindecim sicli argenti; si autem femina,
decem sicli argenti. Qood si pauper fuerit ad preiium, stabil ante sacerdotem, et aestimabit eum sacerdos, u i polerit manas voventis, sic sesiimabii
eum sacerdos . > Adibanl enim nonnulli, et seipsos in sanctificationera et donum Deo ascribebant, et definitum lege namerum eiclorum libenter dicabant. Quod si quis non admodum potena
fuisset, &eu ex ignobiliorum numero, non amplius
ex legispraescripto pecunia soWebatar, sedcjusarbilratu, qui eo teropore sacerdotis officio fungeretur, certum quiddam debilum, quod solventis v i r i bus aequale essel, definiebatur. Atque haec est
aperta Htterae exposilio ac sententia. Opportunnm
autem arbitror commemorare iis qui studiosissime
sacris Litleris iucurobunl, olim cum Pbarisa30s alloqaeretar, Christum bujus precepli perspicue atqae
evidentcr mentionem fecisse. Qui, cum ad vanam
quamdam et minime lege sancitam vivendi ratioi nem sese translalissent, et docerent doctrioas mandata hominum, sicnl scriptum est, acoesserunt d i centes : Car discipuli 573
* transgrediaulur
mandatum seniorum ? non enim lavant manus, cum
panem manducant: statim vero ad illos Salvator :
Quare et vos transgredimini mandatum Dei ? Deos
enim dixil : Honora patrem tuam et malrem tuam,
ut bene sit l i b i ; voe aulem dicilis : Quicunqoe
dixerit patri soo et matri suae: Donam quodcunqae
ex me libi proderit, non honorabit patrem euum et
matrero. E l irrilum fecislis mandatum Oei propter
tradilionem veslram . Nam, cam pecuniae lacrique admodum cupidi essent Phariasei, quam pluriu
iv
M a t t h . xv, t - 6 .
33
1035
inos videre cupiebant ad censum lege constituium . > * ^

venirc, utqueeorum sacculi impterentur, qaae quis- , pb
que accedens ferret, avidissimis roanibus coUige-
bant. Verisimile aulem est nonnullos censam ab- , ,
* O*AUnuere, qui cunclationis su& excusalionem baberent
baud illiberalem, paopertatem nimirum; el quod iis . ''
rebus patris matrisquc sencctatem sibi alere ne- , ; *
cesse esset, q u * ipsi eumrao cum labore vix para- , ^^
rent. Haec cum audirent scelesli illi Pliarissei, taor- \ ttpir.
tabanlur ut alacriter ad mnnera Deo dicanda per- * \
gereat: qua in re neqoe aequitati consentanea sen- , ^ 4
tiebant, el legis praescripla contemuebanl, quae de- , , x x \ >
creverat ut qoam dUigentis&ime reverenliam erga
, 3 , *rji\
parentes exbiberent, et eis curam irapendereat: sed
, ;
monebanl ut vale illis dicentes, ea exsequerentur
, 0 ^>ifa
quae lex ipsa prseocriberet. Nam, qoia ex iegis de- , . ^
crelo crioien erat aliquid ex iis qiwe ad Dei gio- \
riam oblala eseent, inlorverlere, ea vero, quc dedi- , faat
.cabantar, dona vocabant : illi docebanl ut parenti- , >
bus vilae subsidia repelenlibus dicerenl: c Donum * c quodcunque cx me tibi proderit, id est, quod tibi , , ,
daturus essero, id Deo consecratum esi, scitoque te , \ ,
***.
legero violalurum, si quae ad Dei gloriam dicata
&6sunl furlim sustuleris, el impie acceperis. Illam
6 tv #
vero in parentes inbumanilalera culpa omni vacare
asserebant, ac lurpissimorura commenlorum Ks \, (
auclores erani, qui suas facaltatea Deo poiius ex . , , , *0
lege consecrare staluebant. Hoc eei, ut opinor: \ ,
c Quicunqoe dixerit palri iuo aot matri suse : Do- , nura quodcunque ex me libi proderit, non honoriA- ^ , . -
cabit pairem saum aut matrem suaro. Lieeat , ^,
ooim hac in re DOD bonoimre patrem, neque matri * ^,
rcverenliam exhibere iis qui dicunt, Donam
, , ,
quodcunque ex me tibi proderit, id eel, quod si , \
darero, libi prodestet, id Dei donom est; itaque .
Dei donorum for erie.
. \ .
574 P ^ L L . Uecte ac vere dictom eaee censeo.
CYR. Jut vero, cum bistoriae ratio persptcua ia. obx ^
cla sit, veniamus ad spiritualia, et intelligentiam
, , xx\ ^
sensibilibus figuris aUiorem pertracterous.
.
PALL. Veniamus sanc.
. ".
. , ,
CYR. Ilausquisquc nostrum, Palladi, qni fide
jusliOcati et in Spirilu sancliQcali sumus, donum
\ ,
Deo sacrum factus est. Singuli porro viUra nostram
.
Chrislo debemus.UlenimbeatusPaulus ait: c Pretio . ' t f t
^mpti sonias, et non samus n o s l r. i . E t : c W
Unus
T _ . , ,
pro omnibus mortuas est, u l qui vivunt, non adbuc , , ,
ibi vivant, sed ei qui pro ipsls mortiHis est ei re , surrexit
Acquisivit enim nos per se Deo ac Pa .
t r i , suo sanguine lanquam pretio pro nobie perso- \ , *
luto. AccedimuA igitur adomaiumSalvaioremChri- , .
eiura per fidem et sanctiflcaliooem, eorum que ab 7
QO accepimus, hanc vicera referentce, u i vUara quae , * ,
in pielate ducitur, illi dedicemus. Hujas autem
,
oblalionis genus non simplex esse ialelligitur, sed
. ' \ vooiV
muliiplex; et quidem satis convenientor. Nonnalli
, , .
cnim non salis forliter, alii autera fervcnlioribus , , , :;
9
el
l Cor. vn,
I ! Cor. v, 15.
10*7
DE ADORATIONE SPIRITU VERITATE. LIB. X V I .
, \ - studiis adcam rcm prosiliunt, ct vegela mente, vigi , \ , \ Iantique animo, ac valenlissiroo conalu ad ea eisc . , quenda pergunt quae prastare opus est, quaeqne illi
, \ .
placent. Hi auiem sunt, ut ex historia signiQcatur,
Elcv * , - qui aelatem agunt a vicesimo anno usque ad sexa \ * gesimqm inlerjectam : tum enim incipit firmum
, - csse corpus, et valentissimos habere motus usquo
, \ - ad sexagesimum annum, eoque tempore erecta.
. \ 2 , consistit, et corroborata est quodammodo incns, e|
, aptissima ad ea quae discere velit accipienda. Qui
. O ,
vero novit figmcntum nostrum, sicut scriplum
, e s l , is omnino intelligit ejusroodi qtiamdam eliam
:. in animis aetatcm : nam e simiiitudinibus corpo \ . * rcis ad spiritualia progreditur oralio. Sive ilaqjue
, ' ,
masculussit, sive femina, cum spiriluali aelale adhuc
, Crma sunt ac vegela, oiTerant qua? lege praescripta
, ,. , sunt, id cst masculus lanquam in quinquaginta siclis,
, \
integniro atque in primis perfectumspirituaiisciiUiis
, , fruclum, quem per septies seplem absolulissiinum
, ; ; pcrfcclissiimimque esse aperte tcstalum est. Fc , \
mina rursus lanquam in siclis triginta; mintis enim
;/ , - laudis meretur illaquidem, quam masculus, oQert
* , tamen frucium u l i n sua natura perfectum, el laborc
; ' , - partum, triccnario numero stgnificatum. 575 Quisquisvero sepra quintumannumusquc ad viccsimum
, . , \ fuerit, masculus quidem siclos viginli solvii, al fcimnadccem. quinto namque, ut opinor, anno vix
, ,
tandem animus tanquam respicere ad intclligentiam
. , . ,
', \ , ; incipit: puerilem quidcro adhuc illam c l infirmain,
sed proGcientem lamen; corpus etiam continenler
, \ ,
\ , ad robur ac firmilalem progressionem facil. Intelli?
; " ; ; gisne quod dico ?
f
87
. \ .
^ C PALL. Sane quidem.
. C Y R . Igitur spiriluali robori fruclus quoque,
. ;
' . quem singuli homiiicsferunt,sequalisest; acfemiiia
, \ ubique est masculo iaferior, sa?pe dimidio minor;
. " , nam, quod infirmura sit >as, testatus est aperte
. beatus Paulus ; posterior est etiam viris felicitale
, \ . - nature, ac lacet ea quidem inecclcsiis : ueque enim
, - sermonis officium ci creditum est, neque satis for , . lis ad virtutis munera exsequenda, ut esse mascu, , , lus cernitur. mense autem, inquit, usque ad
* , . q u i n t u m anuum quinque siclos solvit masculus, fe ; mina vicissim tres. Atqui ab infantibas quinam
, fructus exsislat? Ergo modo genitum in Christo
puerum Scriptura nobis insinuat, quibus accom .
modatum ease alimeDlum lac beatus Paulus ait **.
, \
* * * Nam ab iis qui roodo vocali 6unt per Gdero, et
\, , \ infantes adhoc sunt, exiguus est fructus : idque
^ cum scirent beati illi discipuli, iis qui erant ex gen , tibus, quamvis a Cbrislo quam plurima eyangelica
. - praecepla tradila essent, scribunt ut caveaitl afornicatione, ct suffocato ot sanguiue, qiue servantes,
. bene aciuros d i x c r u n l : neque enim gravioribus
\
pra?ceptis onerandus cst tener adbac et paerilis
. ,
animus. Addidit ctiam lex, cxigendum e&sc ab eo
, ,
qni scxagosimum annum ac supra natuft esset, g
, , . D
70
#T j>a3j
r W
15.
I Cor, T I I , 5; I Peir. m , 7.
nebr. v, 42; I Cor. m, 2.
" Act. xv, 30.
S. CYRIfcLI ALEXANDRINI ARCHIEP.
105
loafculo quidem quindeclm sicios, a femina decero. ! , *;

Ea eain aeUs quae jam ad imbecillitaiem infirmita
, f ,
temqoe vergit, non adraodum fructaosa est, u l senescentes arbores cerle vidcmus effeta radice aegre .
fraeuis edere. Ergo Deus Ule joslos plane et i n i - \
sericors pro cujusqoe alacritate et animi facaltale , * *
fructos accipit; neque imbecillem el in vergenle , , )
jamxlate positum repudial, el tanquam inOrmam
\ , \,
rejicit, neqoe rareas finnum inhonoratum abire , Avtf^.
s i n i l ; sed latiorem campum qaodammodo aperit, in
,
qoo qubquis voluerit, pro modo virium sibi lau' .
dem pariat. Quiaotem infirmiores sunt fortasseet
, , J>
rudiores, ipsos babebit loco census, et cuique prse ,
scribet qood virea ferent: id enim est, 576
. , :, \ , fco*
opinor, c Stabit coram sacerdote, et aestimabit eom
, \ , 5
tacerdos, qoantom potesl roanus voventis.
^ \ .
. !
PALL.Quam subttlis expositiol
. ' , * *
CTR. Offerenda est igitur Deo, Palladi, tanquam
, ,
odor suavilatis, ac tanquam dcbitum quoddam digna
sauctis bominibus conversalio, et excellentis v i t x
, \
rk
gloria; scis enim quemdaio sanctum virum scri- . * **
psisse : Honora Dominum de luis justislaboribus, , **
ctprimitias illioffer de tuis justiliae fructibus .
\ *
Nam prisci illi homines boum viclimis et thure se ^ **
Deura bonorare pulabant : ea enim erat legalis $* *
tf&
conversationis via: sed nos, qai jam in Christo per , * ^
fldeoi praeslantiorem alque meliorem viam ingredi- ,
mur, adorationem, quae in spirilu ac veritate Ot, . , jb
Deo dicabimus, omnem rudenteni, ut dicilur, mo- , *
Tcntes, ut streiiue quae oporlcl perficiamus, erdo- ^ , *
nis spiritaalibus ac sacrU- Deum voneremiir.
Nam
. *Wt
ego quidem ceneeo meminisse oporlere verborum, *
quae per sapienlissimum virum Moysen aperle d i c i t :
, *
Quae egrediuutur de ore tuo servabis ; id est,
, , },
quodconque voveris, oronibns viribus contende u l \ . ^
perficias : nam in his rebus cunctalio non esl i o i - . t &$,
ponila. Si enira voveris, > hiqait, c votura Doraino, \, , , ^
ne moreris reddere illud : bonnm est non vovere le,
, ^ &/
qaam vovere et non reddere . >
\ .
PALL. Verum est.
. '.
CYR. Alqui industriae in solvendis votis atqne
. \ 5>
nuncupationibus aptum propositum non aliunde \ >
ccrto discere licet, quam ex lege. Scriplum
, ,
ost enira : c Lucerna pedibus meis verbum tuum,
. , ^
r t lumen eemitismeis . Quid enun? nonne lege D ^ ^ , divfna, tanqoam lujmne praeunte, ducimur? nonne
\ , xt\
pcr viajn rectam certamqoe facile currel, cui splen- \ , *
dor inde exehtens tanquam fax quaedam affulse- ; >
rit?
. ; PALL. Qois idneget? Peallit cnim profeclo beatusDavld : c Pnoceptam Domini lucidum, illuminans * c -,
,
ocoloa . *
. ,
CYR. Sed quomodo praeclaram ac purissimam
vilam vivendo, et summa3 probitatis raores Deo \ , ^
lanquam praechrum donum offerendo, mereri lau , **
dem possimus, apertissime inlelliges ex aliis re , ^^ , xal
sponsis qus nobis prsecipit Deus. Sic aulera ha- ^
t
T t
T 1
T k
0 0
T e
Prov , 0.
T i
Deui. xxm, 2 2 .
7 1
Ecclc. , 3 .
Psal. cxvm, 105.
, e
Psal. xviix, 9 ^
DE ADORATIONE LN SPIRITU ET VERITATE. U B . X V I .
t04i
" * c \
*
*

\ .
, \
, \

,
,
. ,
, . "
,
.
\ \ , \ * \ *
, ' ,
, ' \
. ;
. ' ,
, \
,
, \
. \ \
, \ * \
\
, \
, ,
, \
. \
, .
. ,
, \
. ,
\ , \
;, \ ,
- ;
. , , ,
6 .
, ,
, \
. ,
, \
, \
, ,
, ,
. ' , , \
, , ,
*
, "
,
. \ \
, e
Num. v i , 1-12.
" Isa. xxvm, 7.
betur io Numeris : c Etlocutug est Domlous ad

Hoysen, dicens : Loquere filiis Israel, et dieee ad
eos: Vir aut malier, quicunque voveril magnam volum, ut consecret sanctiOcationem Domino, a viao
el
et sicera purificabit se; et acetum ex vino, 5 7 7
acetum ex sicera non bibet, et quaecunque fiunt ex
ova, non bibet; uvam recentem et uvas passa? non
comedet omnibus diebus voti sanctificationis suse,
ab omnibus quae fiunt ex v i l e ; vinum ex vinaceis
usqne ad semen acini non comedet omnibus diebas
voli sanctificationis sua3. Novacula non ascendel
super caput ejus, quoad impleti foerint dies, quotquot vovit Domino. Sanctus e r i t , nutriens coraam,
crinem capitis omnibus diebus voti Domino. Ad
omnem animam mortuam non ingredietur; in patre el matre, et in fratre et sorore , fion inquinabitur in ipsis, cum moriuntur, quia volum Dei sui
super ipso, in capite suo. Omnibus diebus voti sui
sanctus eril Domino. Quod si quis morte morialur
repenle super eum, slatim inquinabitur caput voti
ejus, et londebit caput suum, quo die purgalus fuerit, die seplimo londebitur, el die octavo feret duos
turtures, vel duos pullos colurabarum ad sacerdotem, ad ostiumtabernaculi lestiraonii. Etfacietsacerdosunum pro peccalo, et unum in bolocaimum,
et cxorabit pro eo sacerdos, pro eo quod peccavit
in anlma, el sanctificabit caput ejus. Eo die quo
sanctificavit Domino omnes dies voti, offeret aguurn
anniculum in bolocaustum delicti, et dies priorcs
non computabuntur, quia contaminatum est caput
voti soi .
PALL. Non facile est boc Dei responsum inspicere, nisi lex bxc subtiliter examinet : namquo
non tondere capillum, longosqoe crines jaelari sinere, a vino quoque c l aceio, et uva passa et acinorum Sfernine abslinere, quam habet in se partem
divini eultus ?
CYR. Nollam sane, Palladi, revera, si quis rem
ipsam per se ex nalura sua spectet: non taraen admiratione vacal legis proposilum, quae mores geutium artificio quodam ad decentiora traducit, et id
ipsum quod vanura esse vidctur, ad imaginem evangelicae vitae eleganler iramutat. Igitur, si cui proposilum sit, seipsum Deo, magno voto, id est, excellentissimae conversationis raodo et perfecta? j u stitiae recta integraque via consecrare, a vino ct
sicera longe abscedat, id est, ab omni re, quae
inebriare acperturbare potest, abducat animum.
Haec autem eunt, sensus mundanus, terrenae cupiditates, sollicitudines carnis, 578
distractiones, quibus sacerdotes quosdam affectos esse, sermo
propbcticos queritur bisverbis: c Quiasacerdos el
prophcta insanierunt prae vino, prae ebrielate slce . Necnon de aliis prophcta dicil : Ex vinca
Sodomorum vilis eorura, et palmes eorura ex Gov a Q a e
T7
1043
5. CYRILLI ALEX ANDRLM ARClllEP.
ftnorrba; tnraeorum uva fellis, botrus amariludinU --, . *

eoram, furor.draconuin vioum corum . Poiare
; , ^.%
etiam alii dicuntur proxunum suum pcrversione
, , : ^
i t i r b i d a " . Ilaque ab omni re, quae inebriare ]K>tcst,
, . ^'
rcraovet animum sanctificatorum : atque etiam
\ ,
aceto abslinere oportere a i t , acelum, ut opinor,
. &
voluptates pneter naturam atque pervcrsas appcl .
lans. Uva? etiam passae et serainum acinorum usum
; , ,
prohibct, ne ad veleres quidem reiiquias insilarum , *
In nobis libidinura desccndere animuin permittens :
. vinoin enim, et omnia quae ex eo fiunt, bac, u l
, * tyt*
bpinor, non alia de causa lege culpantur. Jam vero
, . pb
quidnam sit lougam oporiere comara Deo nulrire,
\ ,
age dicamus, illud anle alia pnefati : stultissimi
\, , ^*
namque gentiles, cum consueludincm, quae praeler
. ' \
naluraro essct, aequerenlur, etpecudum morevive- , -, ixtiw
rent, proniittebant comam, illam cjus rei causam
. afferentes, djeraouiis se illam nulrire, el hic quidcm
, ^^
illam oreadibus nympbis, illc vicissim fluvio alicui
, \ , 4*cw
ccrlotempore londebat, eaque rcs religiosa putaba, a: i
tur. Moyses vero sapienlissimus, irao vero per
, *
Moyseii ille longe omnium sapienlissimus alque
*
optimus artifex Deus, filiislsrael, quibus adeojEgy . ^-,
pli error insederal, ut aegre ablui posset, eadem
\ afXXB'
praecipit, ac per vetcres illos moresatquc rilus pau , Isw^tH
latim co iransfert, nt non amplius dsemoniis, sed
, Ai >
omnium Deo tanquam per flguram et umbraoi cum
*]* ^ s r i ;
fctdlum deferrent: ob eamque causam legcs de sa , ^*;
fcrificiis tulit, illasquc crucnlas viclimas baud adrao- \ ;, . Torjifm
dum libenter accipiebat. Ideoque dicebat apcrle Q , %t\ ;
per Isaiae vocem: < Quis quaesivit hacc de manibus ' . \ ^
vestris ? Ergo consuetudo stulUssima apud gen ; , ( ^
tiles erat; lex vero praestanliora docct, ac ralione e ; >
ad meliorem slatum id quoque reformat quod va ' " , 2
num essc videbatur. Placetne vero ut, quoad Oeri \ * 4
polesl, etiam quse ad singula pcrlinent perscqua, . BoJw. , ,
mur?
\ ' ;
PALL. Maxirae vero.
. .
CYR. An ignoras, u i jam dictacommemorem, pro
. 1 :, **, *
figura menlis capul posuisse Scripturam, lanquam
, *
menlis domiciliuin? Sic enim accipit divinilas i n ; ; .
spirata Scriptura.
. ' ;
579 PALL. Fateor. Sed quid landem istud estf
. " , >
CYR. Quia capilli fructus quodammodo sunl capitis, et roore insitorura germinum exoriuntur : co- D *
gitaliones vicissim, et quaeex menle cxsistunt omnia, \ , ,
fructus sunt nientis, quae in nobis legem germinant, , \
et in ipsa velut pulcbra ac florida coina decent. . ,
Oporlel itaque, ut menlem in nobis babeamus non \ ;
, ' \
nudam el spolialam rectis cogitalionibus, sed veluti
- 6 , ' *
germinantem, etad Dei bonorem certissima ooinium
, , ,
rerum pulcberrimarum scientia comptam, qua i p \ sam quoque divinam pulcbritudinem cujusiuodi sit
, \
pervestiget, el clare circumspiciat, quae tanquam in
, *
profundo latenl, ei rectissimae fidei rationcs asse
, \ , #
quatur, ita ut de Deo cognitionem omni reprehcnfeiooe vacantem percipere, el viam ccrtissimam at- . " oirx Ity
7 K
80
* Deut. XXXJI, 32, 33.
> Habac. , 15.
8 0
Isa i> 12:
104S
DE ADORATIONE IN SPIRITU ET VERITATE. LIR. XVI.
14
$ que in primie laudandam ingredi vaieat. An vcro

non jam ad summum laudis vcrticcm scandero
ejusmodi bominem dixeris?
. \ .
PALL. Maxime vero.
,
CYR. Tonderi autem et radi caput capillo ad
[. \| cutem inciso, nonne ignomimae opiniouem affert iia
, ,
quibuscunquc id forle contigerii?
, ;
. .
PALL. Intelligo.
.
CYR. Scis enim matri Juda?oruni, Jerusalem, in*
, \ , c quam, dixisse Deum : c Tondere et decalvare super
\ \ . flliis tuis delicalis; dilala viduilatem tuam u l
( I ) , aquila, quiacaptivi ducli sunta t e . Ignominiosa
. , enim et turpis esl detonsio et lugenlibus conve\ .
iHeutissima.
. .
PALL. Rectc ais.
. \ ,
CYR. Nudus igitur et ignominiosus cst miimus,
' et turpiludinis plenus, cum iis carct \ lau. ' dem conciliant. In borum numero jure cei:sc;Hur
, \ imperiti, ei qui perversam opinionem de Dco ba , , beot, iia ut lapides adorent, et slultissime audeant
$ , venerationem crealorae deferre poiius quani Creator;
, atque Conditori, et quae prorsus perversa wint et
, \ - senliant et dicant, acveram imraaculalamque fldcm
, , rejiciant, et ad ea potius accurrant quae nemo nisi
, prae stultitia dixerit, qtiia mentera non babent re .
ciis cogitationibus complam.
PALL. Recte dicis.
. "
CYR. Sit ergo mens ratiocinationum rectarum
, "
, plena, et cogitationum inventis, in quovis gencro
laudabilium rerum, tanquam comis ornata. Sapicns
,
. enim est ejosraodi auimus in primis, et ad illam l u , cem admiltendam, quae in Cbristo per fidem tribi 1 bominem. qui
- tur, accommodatus. 580
. \ vitara adeo ingenuam alque egregiara excoluerit,
, , - ac mente adeo insigni praeditus sil, ut ab omni rc,
quae inquinandi vim habeat, longissime abscesserit,
, \ divinum responsum precipit, ul a carnalibus ope, ribus absistat, ea vero, quae ad mortem atque inter, . ilum spectant, procul abjiciat. Ilaque praeceplum
($, \ - iUud, quo prohibetur, ne ad mortuos adeat, neve
, - in cadavere inquinetur, id profecto nobis insinua,i.
. , Ab ejusmodi autem re lex omnino probibet, Deique
\ decrelum ipsi quoque venerationi, quae parenlibus
, \ , , \ \ \ D debetur, praeferendum censet, Ad patrem,i inquit,
et ad matrein non ingredietor. > Ubi enim virtus
. , ^
, praestanda est, abeat carnalis amor, et sanguinte
\ . \ conjunctioni Deus praferatur. Hoc idem ipse Chri stus dicebat: Qui amat palrera aut roatrem super
, , me, non est me dignus, el qui amat filium aut fl , . \ liam super me, non esl me dignus; et qui non
, accipit crucem saam, et sequitur post me, non est
, . " , me dignus . > Porro quae ad Deum pertinent, ea
, \ pluris esse oporiere, qaam reverentiam, qua3 pa . renlibus debetur, eliam ipse Salvaler docuit. Ac*P*fe;
81
v e r 0
e i
M i c h . i , 46.
" M a t t b . x, 57,
58.
(I) Oranes Cyrilli codd. babeut , viduita , neque Uli solum, sed ctiam cod. Vatic. Biblio-
rum illis probalissiinus, elsi Hieronymus legat

, decalvationem, detonsionem.
S. CYRILLI ALEXASDRIM ARCUIEP,
1047
cessit enim quidain recens discipulus, dicens :

c Domine, perraitte mibi primum ire, et sepelire
patrem meum. illJe vero: c Sequere me, > inquit, et
tine mortuos sepelire niortuos suos , mortuos
videlicet appellans, qoi sapere student qme mundi
ant, neque abstinent a mortalitatis operibus.
PALL. Ita se res babet.
CYR. Acmodusest hic quidem purissimae atque
excellentis secundum legem conversationis, imo
vero jn spiritu el veritate; umbra enim eet lex. Sed,
si quando contigerit, inquil, u l in morUio ille sanctiGcalas inquinetur, lum vero tondeatur, et caput
radat, cum jam profanam quodammodo comam
babeat, et die oclavo feret par ttirturum, aut duos
pullos columbarum. Aflerat etiam, iuquit, agnura
annicuUim, et dies priores non compulabunlur; quia
mquinatum est capul voti ejus : nam si forle sanaiflcatus homo qood decet neglexerit, et mortalitatis operibus conlaminetur, ad ea quas carnis sunt
declinans, sequetur omnino ut ornamenta sancta
conversationis amittat, et caput soum quodammodo
ignominiosum reddat (nam ejusmodi quiddam illa
ionsio insinuat) : curaque praiterili temporis operam fruslra consumpserit, laboris suscepti jacturam
lugebit. 581
opinor, Dies priores

non compulabuntar. Ejusmodi quiddam per Ezechielis quoque vocera a i t : Justilia justi non e x i met eum, quo die peccaverit; et iniquitas iniqui
non nocebit ei, quocunque dieconvertalnr abiniquitate sua . Ergo, si interim eveniat, ut, qui sanctiGcati sunt, conlaminenlur, eorum, quae anlea C
gesserini, jacluram facienl; non tamen ejusmodi
damnum est, ut nullo raodo ei subveniri possil:
abluunlur eniin in Cbrislo, qui turluris alque columbse loco scipsum pro nobis Deo et Patri offert,
et ut agnus iromolalur, et nos carnis suae morle
juslificat. Hac de causa jussit, ut iile delonsus sacrificia offerret, quae liguram baberent Christi, qui
justiflcal impium, et confirmat infirmum, et erigit
lapsum, et convertit errantem, et abluit inquinatum.
M4I
*v , * c ,
, xai . " ,
, , \ ;
* , ,
, ;
.
. ) .
. *
\ \, ,
\ * .
, \, xbi
, , \ *
, . * \
,
. , , \ #
\ *, ,
. !
^ ,
, ^-
, !

, \
.
, tv>
. , , t i
. *
\ Otxoiw ^
, , \
, ^^
.* $
, jh
, ^
, : ;
,
\ \, \ /, **; & .
, V*staq
, &
", \ , \
, \ , &
.
. " .
PALL. Reciissirae diclum est.
. ' ,
CYR. Equidem existimo, si paululum ea qua?
, \ proposita sunt, verba animadverlerimus, aliam quoque nos posse subtilium abditorumque sensuam al- ^ \ .
titodinem i n l u c r i : neque enim ea lex ad banc rem *
inconsiderate nos bortatur, de eo qui comam Deo , '
nutrit scripta : Si vero morluus repente fuerit, , x*~
stalim inquinabitur capul voti ejus, et tondebit
, \ ,
caput suum, quo die purgatus fuerit; die septimo
,
tondebitur, et die oclavo feret duo turtures, vel
,
duos pullos colnmbarum, ad sacerdolem ; et sancti , .
ficabit, > inquit, c caput ejus illo die " . > Afferre
, \, -'
eliaro agnum anniculum jubebalur.
.
PALL. Sed jure boc loco ambiget Christi disci. * 6 ^plinae sludiosus, quid tandem hoc aenigma sit, quove
, ' ^ fW
spectet: idque mihi discere cupienti explices veHm.
.
1
I d
c s t
u t
" Matlh. vm, 2 1 , 2 2 .
Ezech. xxxm, 1 2 .
Num. , 9 - 1 1 .
1010
DE ADORATIONE SPIR] U YERITATE. LIB. X V I .
. , ,
,
, .
. .
. , ,
, '.,
*
, '
( * , . \
.
.
. ' \ , \ ,
. ,
,
, *
\ .
. \ .
.
.
. .
. " , ,
* \ , . > ,
, . ' ^ '

* ,
.
, , , \
, , , '
,
,
. ,

. , \ ,
\ , , '
.

, ,
\ " \ ,
, \
;
. ;
. \ , \
< "
, ,
,

, * , \
* Exod. xxiv. 15.
mo
CTR. Dicam equidem, ut potero: tu vero vicistim,

si qaa i n re a via deflexero, veniam dabis : difficilis eoim est bic locus, e l obscurum aenigma.
PALL. A&sentior.
CYR. Cum corporis caput, Palladi, i n seipso
roentis figuram gerat (sic enim divinis sacrisque
Lilteris decretum est), cogilationes alque notionee
qaae ex illa et in Ula naturae vi oriuntur,tper quas ad
cognitionem cujuscunqoe rei docimur, cum crioibos^ct comis comparamos. Haec enim sunl qiue ex
capite genninant.
. Memini.
CYR. Est ergo in nobU mens intonsa quodamroodo,
et comis Deo sacratis ornata, 582 > reclarum cogilationum plena s i t : eadem nirsus nuda el turpissimo calvitio debonestala, si neqne reclas de
Deo notiones babeat, neque de rebus omnibus qua*
agendae sunt, optima ac probatissima cognitione sil
praedita.
PALL. Fateor : hoc enim a nobis paulo anle traclatum esl.
CYR. Itaque ante Salvaloris adventura vocaius
est Israel per Moysen ad Deam cognoscendum.
Ideoque sanctificalus est, el quodammodo vovit Deo
servandae purilatis votum; nam se legem servaUtrnin professus aperte est i n monte Horeb his verbis: Et omnia quae dixit Dominus, faciemus et
aadiemus . > Habebat ergo mentero legalis erudilionis plenam, et gloriatione legis per Moysen dab
veluli corais ornatam. Sed inquinati sunl ja mortuo : occiderunt enim Emmanael; ac licet sancla
ChrtBii mor& fuerit, tamen Dominicae necis crimina
parricidas inquinavenmt. llaque praecipit illis lex
ot illam legis eruditionem veluti comam quamdam
detondeanl, ac propemodam ea radant, quse septimo
die in figura erant, id est, quae ante oclavum diem
vigebant, quo die revixit Christas, nosque ad incorruptionem renovavit, atque ad novam evangelicamque viiam reformavit. Postea vero quam ea
quae anle octavum diem erant, totondit, rursus
coma vestituT, et sanctificat caput post diem octaYum : coma vero mens, non jam ut antea figuris
umbrisque densa vestilur, sed illis i n fide et veritate disciplinis. An vero, qui in fide justificali sunt,
eos non putas illa legalis cultus gloria tanquam spoliari oportere, rursumque germinare, et conversationis evangelicae cognitionem, ut vetere ilbi mullo
meliorero atque praestantiorem in menlem atque in
cor intrinsecus admittere ?
8
PALL. Qnomodo tandem istud probas?

CYR. Nonne aperte alque perspicoe Paulos in
lcge peritus clamavit, com de veteribos illis*alque
legalibns ornamentis diceret : \ Q o mibi erant lucra, baec arbitralus snm propter Cbristmn detrimenta. Venimtaraen etiaro existimo omnia detrimentam sse propler sopereminentem scientiam
Jesu Christi Domini n o s t r i : propter quem omnimn
S. CYRILLI ALElANDRINI ARCHIEP.
105*
detriAenlttm feci, el arbilror sUrcora esee, ot Chri- i i , , &1 u

slam lucri/aciam, et iuveniar in ipso non babens , )
meam juaiiiiam, qo& ett inlege, aed qua? est per
;
lidem iesu 583 C h r i s t i ?
. .
PALL. Audivi equidera.
. , <s%v viov
CYR. Objurgavit euam alios, quod
tircurotitiooem legie post Chrisii my&lerium plurimi facerenl* ^.
c Evacuati estis* > inquil, a Cbrislo, qui io lege c , ^
jasiiQcaiDini; a gixlia excidistie: noe aulem per , ^. ;
.
fidem ipem justiliae exspeclomus . Antiqualtm

etiam illud vetus mandatum dixit, quod non vacar e i reprebensione, alteraroque loco iUitta aubro- , , ^
gatum esee, nimirum illud evangelicum.
, .
. .
PALL. Verum esi.
.
CYR. Ergo vacare illam legis dfeciplinain hoc
enigioa declarat, cum Israel qni volom nuncupa- I , , \
verat, tonderi jubet, ulpole qui in mortuo sit i o , , ^
quinalus, id est, crimine Doraintca* necis obstriclus,
, 6
coroamqne alleram quodamaKdo post ocLjruiudiem,
id est, posi resurrectionem, accaratam, iuqnain, i l - , , ,
l&m evangelicorum praeceplorum et expoHtam ele gantiam et eniditionem Deo dicare praecipit. Cae . *
terum ei qai crioem promitterei, post oclavum
, ,
diem lorloret alqne columbas offerre lex p r a * , ^
p i t : quod ipeom lanquam indicium esse voluil ejas \ -\ <^#qni purgat inqoinatot, id esi, Christi. Nam otro, , .
que idem eignificaUir, u i maxiiDe canorus per Uir, ,
txresi, ut mansoelAseiflitts per cohimbam, cum lex * *t tardiore lingua fiu, et demeniiam non babeat;
, .
quippe qtue delinqoenlitas iilico pcenas irroget.
^ . >
iJna vero cum bis avibos agnus offerter, ut per
\ , hm
omnia Cbri&tas inteUigatur, per aves quidem, ot
, **,
qui supcrae eii alque coelitaftexsiiterit; per agnam
\ , ,
vero, ut inferne et ex terra editus. Verbum enim,
\ . ^ 6
cum aecundom nalaram Deue eeset, factam est . ' *
caro " . Sed erat et est sic quoqoe Deus, et nos a ,
lcgis ombra removel, et omnium boioinum cordi-
bus pneceplorum soorum cognitionefn inserit, et * 'Abo
ganctos plane efficit, cum sno illoe purget sanguijie,
, .
ut Scriptarae tradant .
. I U res ett.
. .
CYR. Qood si rite a cowata nulrienle voti eolemnius abaoluta poet dtem oclavum fuerit, tum
vero consecretur: atqoe id qoa ratioae fiat, praecribit, diocoe : Et h#c tex voventis: Quo die
vxpleverii dies voti eui, afferei ipse ad oslium laberaaculi teslimonii, et offeret donum suum Dotnino, agaam annicalum immaculalam unum in bolocaasture, el agnam anniculam immaculatam unam
in peccatuni, et arietem unum immaculaUim i n
salutare, 584
canisirum azymorum simila^
panes eonspersos oleo, et lagana axyma l i u ole<s
sacrificiuni eorum, et libamen eorum ; et offeret
sacerdos ante Dorainum, et faciet quod pro peocato
jii8 est, et bolocaustura ejus, et arietcm faciet sa^rificium salutaris Domino in canistro azymoruni.
Et faciet sacerdos sacriflcium ejus, et libamen ejus,
e t
. , , ,;
, ^,
* ,
c \ '*^
, * *\
tvtxCro
, &
, & ^
, \ , ;
, x t , ,
, , \
\ ,
, \
^. 4
99
7
Pbilip. , 7-&
Gaiat. , 4, 5.
Jian. ,
14.
Rom. \y 9
1053
DE ADORAtlONfe LN SPIRiTU ET VERITATE. LIB. X V I .
iOSA
, \ , \ et tondebit, qui vovit, ad ostimn tabernaculi tcsli monii, capul voli sui, et imponct crines sdpcr
, \ ignem qui est sub sacrificio salutaris. Et aceipiet
\ , ftacerdos armum cotlum ab ariele, et panem unum
. \ azymum a canisiro, et laganum azymum unum, et
, \ imponet in manus ejus qui vovit, postqoam to , , \
tonderit caput suam t et offeret ea sacerdos iropo
silionem coram Domino : sanctum erit sacerdoti ad
, \ pectusculum impositionis, et ad separationera armij
. " et post baec bibet, qoi voverat, vinum. Haec est lex
, \ \ - vovenlis, qui voVerit donum saum Domino, de volo,
, \ , quod invenerit manus eja9 pro viribus voli sui,
. , quod voverit juxta legem sanclificalionis
> Nam,
\ ,
obi Mosaicae historiae quasi crassam concretamquo
\
molem abjecerit, atque a cultu illo qui in figura
, . '- t urabris est, tanqaam prolixa gravique caesarie
mentem levaverit is qui Deo ad sanctificationis vo, \ \ ,
tum persolvendum est obstrictus, cumque jam prae \ , ceptorum, quae per Christum iradita sunl, cogni,
tionem ac disciplinam, quae hominem vere sanctum
, facit, lanquam crinem repullulaotem habuerit, tura
denique sanctus ac sacer erit, et dignus praeterea
\ , \ , \
qui admittatur, ac seipsnm offerat in odorem sua . ' vitatis Deo, et sese velut acceptum sacrificium, i l ! , \ lam nempe conversationis suae gloriosam et imma , culatam eleganliam dicabit. c Afferet enira, > inquit,
xat . t , \,
donum suum, agnum anniculura in bolocanstam,
, , ,
et agnara rnrsus pro peccalo, el arielem in salutare,
, \ ^ et canislrum azymorum oleo conspersorum, et lagana
e
, \ , ^, ^ atymaoleo l i l a ; ac per agnum quidero convenieE*

. > \ terintclligi potest illa inGhristo infanfia/aacriOcium
' - offerenlis; perarielem veroanirai sensnum fccundi , latisque perfcclio: c Fratreseniin,inquit, nolitepuer
. effici sensibus, sed malilia parvuli estote, sensibus
, \ \, vcropcriccti estote * flis interjecta estagna propeo , . cato : ex qao facile animadvertere licet, eliara eo , . ' rum 5 8 5 vilam, qui vel maxime pueri sunt, et qui
0$, \ simplicilateetinnoceniia qua3in Christo intelligitar,
, \ et menlis intcgrilate perfecti, non omnino repre*
, \ , hensione vacare, sed purgalione prorsus indigere.
, - Etenim nihil babere quod vituperari possit, haud
-. cuiquara contiogii, sed soli Emmanuel id servatur,
, \ eique lanquaro proprium tribuendum est, ut vere
, c
dicere potuerit: c Venit enim princeps mundi bu*>
6 , \ ) j s , et in me nibil inveniel . Ergo in agno qul. , \ ,
dem, et agna, et ariete, ea quae dixi considerare l i \ ,
cet : panibus vero infermentatis simpkx ac pufa
\
vita signiflcatur. Scribit enim profeclo beatns Pae . ]us ad sanciificatos: t Expurgate ergo vctus fer mentum ut sitis nova conspersio, siCat esiis azy*
, , mi
Lagano aulem illa sanctorum vilaft suavitas
. \ et v d u t i dulcedo designalur, Ergo nosipsos offere*
* mas, innquam in agrio quidera propter illara i n
, Christo infantiara ; rursus vero lanquam in agtia
* , propler infirmitalero naturae ac delinquendi i a d * litatem (feraina enim inflrmitati^ est figura); dc
; , , \ mum in ariele u l perfecti, et qoi ad roensaram
^ v m . v i , 15-21.
" I Cor. xiv, i(K
9 S
Joan. xiv, 30.
lCor.v 7v
>
S. C Y R I U J ALEXA5DRLM ARCHIEP.
ttUUs, qoa lo CbrUto esl penemtrim**. hm m o * iv * \

, *
Unqutm io panihof azymis , snaves ?ero ae
, , Jucundl lanquam io l a p e k per C h r i s t m
, ,
miiericordLaiD cooaecatL JasliAcaii
*, .
ex operibat jatliiue, q u fedeot ooe, sedsecundam roagoain illio* misericordiam : ob eamqoe .
cauiam recie paaiba* ofeaa infondebaUn\ lterum ,
vero roedialorii aranere fangitar tacirdot, et offert , ,
prirouro quidem tacrifidain pro peecalo, detnde .
bolocausiufn, lcriio toco arietem taluUris : naai , ,
Chritto raediatore, el offerente not Dco el Palri, \, ,
accepii erimut, cum preee* pro peccalis nostra , offieHmu, etveterum crirainum reaiissionem pe-
limus. Deinde Unqttam botocautUira sptriloaliter , , \ ,
\ ,
Incendtmur, id etU, in lolum ei inlegre eancU et
oaeri, el in odorem euavitatu Deo dicati erimas, , -
non ia ea quae ftiot in mundo, divisi: nam bolo- \ .
caustum lotam igni atoumebaliir. Gratiarum qoo- \ ,
que actiones pro noslra salule ac v i u consecrabi- \ ,
mus, non lerrenis rebus Deum venerando, eed rau- ' \ &;neris gratiseimi loco, puram et infermenutam, et , \
auavem ac sanclam illi vitam oflerendo ; ejusmodi \ . namque cet sanctorum bominum vita. Deinde, ubi
ex legis prescripto eaccrdos oblulerit eacrificium , , c , \, Tondeal, inquit, caput, qui votum suscepit, , !,
ad ostium tabernaculi lestimonii, et igni crines \ .
imponat. >
. \ ;
586 PALL. Hoc vero quidnam esse censcs?
.
, CYR. Voti reddilioncm et veluti professionis
* promiseionisque flnera : neqae enim ut iile inqui \
natus i n mortoo, turpalum atqoe profanalum

crinem londebat, sic boc quoque loxo ecuadem
tonsionie modum acccpturi samus.Sed tanquam i n . * X p i m ^ ,
Cbrislo jam pcrfeclus, et qui coroam aliam post \ oclavum diem aluerit, Deo quae pollicitus fuerat, ,
velul in figura dedicat. Esse autem cam oblationem ;:,
Deo acceptam, eo signo dcclaratur, quod igni crinis \ * * ?
absumitur : nara igtits formam sacnp Litlerae divi- \ * .
II9B naiura seropcr ascribunt. Itaque beaius Moy- % \$&rt #
* , ^,
scs dixit : Deus nosler ignis consumens e s l , >
omnipoienUam videliccl, ut opinor, divtnae incor- \ . ' &
rapueque naturse ex ignis imagine conjectans. Vide , -jir.
aulem ui ad oatium tabernaculi fiat illa perfeciionis , , ,
. , > ^>
delonsio, idcst, ille omnis noslrae justiliae ac sanctilalts finis: qu: enim tieri poteril ut sancliticalio \ , d , Axxrxi*rri*
illacl j u s l i l i a , qua? a nobis servala fberil, soJae nos
; c ^
in SancU sanctoram inducxnl, cum eae non omnino
culp atque delicii sint expertea ? c Mundos enim a ^ - :
mran ncmo e s i ; aed Cbrtslus nos iolroducil , ,
sisC*r
c u m , abjcda omai s a injori mcaftoria, nos libe- \ . *****
, , * ivpw>.
r a l , omnia nobis p^ccata relaxat : pnecnrsor
*
namqu^ pro nobis ingrossus tsi*\ ooo sibi plaoe,
* H I ii$ adiinm apcrions qoi sunltxlra osiiam, tt , .
JHI ip$um qotxUm nnodo ubcniacali sacri lunen
pcnotirninL
.-V, .
. ^
^*
*.VR, Ipse cRim innovassc dkntxr nobis rcccnicm
9
I V w t ,
** iob , 4 .
^ Bcbr. ,
05
DE ADORATIONE IN SPIRIT VERITATE. LIB. .
4058
. j et viventem viam . Poslea veroqnam tonsus fuerit,
, ad tabernacali fores, et igni crinem absumpserit,
c Somet, inquit, c sacerdotes armam cocium ab
,
ariete,
panem quoque et laganum, et iinponct
\, ,
* , \ manibus ejus qui voverat, et rursum recipiens,
, \ , > offeret, i n q u u , c imposilionem coram Domino,
, , \ et sacrum erit sacerdoti ut pectasculum separationis.
, \ .
PALL. Quid vult ergo lex per haec verba signi. , ;
ficare?
. ,
CYR. Armns in divinis Litteris pro figura poten , \ - tis, vel reruip fortiler gestarum fere semper acci , \ pitur, ut panis azymus item pro figura sanctae pu, , \ \ raque vitse, laganum eliam oleo conspersum, et in
' , placentae formam redactum, suavitalis jucundita, \ . - lisque speciem praefert. Porro sacerdotis personam,
, \ qui mediator interponilur, 5 8 7 E m r a a n u e l jure
. optimo imponere licet. Quisquis igitur summam
, \ - sanctificationem excoluerit, ac sanctissimo Deo pra , , clarum donuui, fortitudinis, inquam, illius spiritua , , \ lis opera, in arietis armo designata, et vilam
, , immaculatam in azymo pane Oguralam, quineliam
, vitae in sanctificatione ductae jucunditalem ac sua , \ , vilatem lanquam in lagano significatam obtulerit;
, , is, inquam, haec omnia suis manibus prope dixe , rim imposita, Ghristi medialoris interventu Deo
, , consecrat; qui lanquara de manibus in manus obla . , liones accipit, in eaque re verura fidelemque cul \ , \ - torem suum summis bonoribus afficit. Ideoque, i n , quit, is qui adeo purum sanctumque votum solvit,
, \ , - ' manibus suis donum imponens, sacerdoti tradit
, . " impositionem, et eximiam altribntamque illi par
t e m , pectusculum, inquam, arielis, ot legislator
, , decrevit. U l igilur armum indicium esse diximus
\ , \ . - rerum forliter gesfarum, aut ipsius forliludinis,
\ ita animi sensuum ac mentis , pectusculum arietis :
. " , in corde enira et in pectore sensus habemus. Divina
, enim Scriptura nullo discrimine frequenler his voci . \ bus ulitar, et nonnunquam pro menlis figura caput,
, \ nonnunquam ad sensus animi signiGcandos pectus
, \ ' assumit. Sacra ergo sunt et i x i m i a , ac propemo\ , , dum de manibus in manus oblata et acceptissima,
\ . , per Christum Deo et Patri munera, tlla sanctifica torum bominum forlitudo spiritualis et animi sen , * I sus. Vere siquidem dici potest, non aliler unquam
, \ .
nisi per spiritoalem fortitudinem, rectumque sensom conlingere ut sancti v i r i , quae Deo grata sunt
efficere possint.
. .
PALL. Prseclare dicis.
.
CYR. Coctum vero arroum assumi jussit, in
, , ssevitiam Ulam veloti crudam et extra convenientera
ralionem egressam, a sanctorum fortitudine rcjicit:
, neque enim acerbos ac rigidos decet esse eoe qui
, * Deo dicati sunt, neque ausieriorcm animum babere,

aed levi quodam mollique modo, et summa soler . * \
tia perficere quae ad virtulem pertiuent. Neque
, enim aliler preclara sanctorum facta suavia flunt,
" H e b r . x , 10.
059
\W
et Deo ad rescendum accommodala, nisi minime ** .

, &*
cruda etingrata fuerinl. Scis enira videlicet eorum
u l u t e i n , qui in sanclitate v i v o n l , a Cbristo saum
quodammodo cibam appellari, cum dicit sanclis * ,
. ph
illis discipulis: c Ego cibum habeo manducare
quem vos ncscilis . Recordare item illumimroo- , ,
lare quidem agnum juseisse in Cbristi figuram: * * ,
5 8 8 sed praeterea sanxisse dicenlcm : c Non co- , ' * >
mcdilis ex eo crudum quid nec coctum aqua, scd
, ,
assa tanturo igni ; munus, ut opinor, mions ac- , .
ceptum et ad concoquenduui veluli parum accom- * modatum, crudum appellana. Coclum igiiar esse
, , xxi
assamendum armum, inquit, quod crudum idsigni- .
flcet quod neque suaveest, ncquead cibum aplum,
ob eamque causam rrjicicndum.
PALL. Subtiiis sane ac vera exposilio.
. .
CYtt. Promissa ergo Deo rcddcnda sunt, e l quae
. ,
quispiam voverit, nulla mora interposita, pnesiel:
\ ,
nam in hujusmodi rebus pcrGcicndis rcmissum ac , ; ,
scgnem essc, in primis meluendum ac pcriculosis- \ ,
eimuin eesc censeo; iroovero ipsae quoque sacne \ . *
Liilcrae lcslantur. Si cnim reclissime putamus rcm
,
turpissimam essc, cum quispiam criinine falsilalis ,
arguilur, quomodo non lurpissimum sit pollioeri , , \
quidem Dco ac promitterc, postea vcrofidem falle- ; ^
re? Cuique igitur vovcnli atque diffcrenti, aut ,
etiam prorsus pcrsolvcrc promissa rccusanti, pec- , *.
cati nolam inurit. Crimine lamen absolvit eos qui
;
eiium nibil babent, sed necessario quodammodo
,
f
vinculo obstricli sunt, et allerius potestati subjecti.

, \ ' , &
Sic enim in Nameris scriplura cst: c Et locutus
'* 1&*
est Moyses ad principes tribuum flliorum Israel : ,
Hoc est vcrbum quod conslituil Doroinus : Homo
qui voverit votom Domino, aut juravcrit juramcn , , opel u m , aut dcflnierit definUionero de anima sua, non
, , /5
profanabit verburo suura; omnia qaaecunque exie- .
. Kvpt^,
rinl de ore ejus, faciel. Si auieni voverit molier
votum Domino, aul defluierii definilionem in domo ^
patris sui in adolescenlia sua, et audicrit pater ejus , \ \;,
vota ipsius, et deflniliones ejus, quas deflnivit ad- \
versit9 animara suam , et tacuerit pater ejus; sta- , \ ]
\ , bunt omnia voia ejus, et omnes definitiones cjus,
, qaas definivit adversus animam suam, manebunt
ipsi. Si autem abuuens abnuerit pater ejus, qua- .
eunque die audi^ril orania vota ejus, et definitio- D , ,
nes ejus, qaas definivit adversus animam suam, \ ,
ncn slabunt: e^Dominasemundabit eara,quia abnuit , ,
pater e j u s ' . > A l , si fuerit, jnquit, mulier viro , * \
legitimo jure conjuncla, ipsae leges valeant. Invidua , \,
autera et repudiaU ratasbabeldefinitiones, prorais- , . saque prorsus persolyenda esse censet: qua in re ,
iiberos ct altcrius jugo roinime subjcctos crimine
obslringit, 5 8 9
promissa prastare nolint: qui
\,
vero sccus babent, et sui juris non sunt, sed alteri \, *
subditi, eos mcrito vinculis religionis absolvit. lis
, * ,
eaim, penes quos potcsias est, patri, inquam, ct
; ;. , , ,
v i r o , si eorum volis qui sub illorum imperio ac \ \, \ \ ^ ^
s i
Joan. , 52.
Exod. xn, 9.
Num. , 1-7,
40G1
DE ADORATIONE IN SHRITU ET VERITATE. L I B . X V I I .
JOft
\ , polostate sunt, consenserint atque annuerint, crt , inen ascribit, nisi promissa prastare caraverint.
. '
Sin abnuerinl i l j i , nullis peccati vinculis lcneri
* , \ concedil: nam quae Deo dicantur, ea ex consilio ac
.
volunlale proficiscunlur, nop ac necessitate
exprimunlur,
DE
ADORATIONE C U L T U
SPJR1TU
V E R I T A T E
LIBER DEGIMUS SEPTIMUS,
.
590 0* tanctis feslivitalibus.

, \ , \
De puritate igilur, iis et qui voverunt, quineliam
.
de sacerdotibus haec diiisse sit satis. Sed iis arbi ,
tror adjict oportere, qoaenam aDeo nosti-is laboribu*
, \ ,
persolvenda sit raerces, quidve fllud sit, quo cum
? ,
i l l i Deo dicati homines se totos converterint, summic
\ .
bonoribus cumulabuntur, et ternae spei participes
futori soot.
. .
PALL. Recte mones.
. , ,
CYR. iEquum est enim, PalJadi, ut qui vitam adeo
, \
insignem et egregiam excolucrint, et ad eum gradum
. ,
conversationis adeo illustris pervenerint, ut longe
,
optimi judicentur, i i diuturna felicitate fruantur,
, ,
festa oelebrantes ac la?li, 591
principera festi*
,
vitalis habeant illum EmmanueJ, et spe firma ni~
.
* tantar.
PALL. <quuro certe, et vera suiit, qtue dicis.
, \ .
CYR. Yisne igitur UJas in figura et secundum le. ,
gem festivitates pervestigemus, et sacrificiorum,
q u * in illis fiebant, ritus exponamus, simulque sen , ,
t v t , - iaom qui in illis latent vim, quoad fieri poterit,
ad veritatem transferamus?
;
PALL. Yelira eqoidem : cnr enim abnuam?
. * ;
CYR. Qoandoquidem igitnr tibi planb videor op.
, * lime senstsee qood baec recta judicii norraa esse
, , \ discatfonda cogitaverim; age ante alia illud exqoiramns, quando et quibns de rebus nobis esse fesU
,
. 1 celebranda aacrae Litlcra prodiderint : ita enim
* * recto cnriu ad id qnod decet nostra dispntatio
, tendet, ac prseterea vitabil ne tine ulla ratione CQJ>
fecta esse ideaiur.
.
c
4055
S. CYRILLl ALEXANDRINl ARCHIEP.
PALL. Perge igitur qao libet : nos enim admo-
m\
dum juvabie.
CYR. Congregalis olim in eremo sub moote Horeb filiis Israel, ille oniversorum Deue legem i n aliluit, qiuB quid a nobis esset faciendum definir e l : cum vero quamplurima eaqae penitilia praacepU tradidisset, adjunxit denique : Tribus temporibas per annum feala celebrate mihi. Qnaenam
vero ea tempora sinl, rursum declaravit. Conlinuo
namqae a i l : Festivitatem azymonim servale,
ut faciatis; seplem dies comedetis azyma, sicut pra>
cepi tibi tempore mensis novorum; eo enim lempore egressus es ex iEgypto : non apparebis in conspectu meo vacuus. Et fesliviiatem facies messis
primiiiarum hborum tuorum, quaecunqoe gemina-
. 6 \- n l
.
. torju*
, ,
,
\
, ,
. * ,
. *
* ,
^

\
, , * %
veris in agro tuo ; el feslivitatem consuminationis, g

ad exilum anni in colleclione labonim luomm, quae
colliguniur ex agro tuo. Tribus tcmporibus in anno
apparebit orone masculinum i n conspectu Domini
Dei tui *. Igitur sequissimum esse festa Deo celebrari ab iis qui se viriliter gerunt, non ab iis qui
resupino el segni sunt anicio et ad carnis ac mundi
cupiditates dissoluto, demonstravit, cum dixit :Tribus temporibas per annum apparebit omne masculinum iii conspectu Domini Dei tui : nam superna
divinaque inspectione dignus est mascolinus sexus
eo modo quo superius diximas. Caeteram opporlune
sanxit, u l festa celebrarentur: 592 oportebai enim
profecto,qui ad rectae institulionis initia succedcrent,
et jogum jam Dei subirent, iis aperle signiiicari, fore
, ,
. ooot^
.
" ,
, \ \
%
, t i
\ , *
*
. *f
\ ,
. **
.
, ;
, \ ,
omnino, ut ilJa secundum legem vivendi ratio, quam C

tenercut,in voluptates atque jucandilates, nimirnm
spirituales, desineret. Quapropter, cum legem pronuniiasset, pcrniciosasque res apte reprobasset, approbassetque vicissim utiles : cumque conversalionis ejus ac vitae, qtue sibi grata esset, viam propoenissel, fore tandem ut eorum labor finem jucundissimum haberet, ut intelligeremus, curavit. Ergo
primoro quidem fegtum i n mensem novum cadit;
secundura vero ntqae conlinao vicinum est illud
messis primitiarum; tertium et extremum in exitu
ainii, comportalis jam fructibos, men.se anni septimo.
An vero non ita traditum est in sacris Litleris?
, m
xal
, ,
. ,
\ , ,
\ , ,
, tOTpts
.

, * 1|
* ,
, . *
;
PALL. Ita prorsus.
. .
CYR. lgilur necesse esl, quae sunt cujusque tem- '
. , * ^
poris propria, in medium afferre, et qoomodo q u i - ,
busve de causis oelebrari oporteat, qaoad licuerit, , . ^
perspicere. Jussit enim eo lempore benignissimus
ille Deus filios Israel ex /Egyptiorum terris exce- , *
dere, et illius non ferendg servituus jagoni abji ,
cere, atque ad promissionis lerraua transire. Divi- . * nis auiem decretis obsistebat Pbarao, et adversus , \
ineffabilem illam gloriam insanam vocem emisit : , , , *.
iNescio,i inquiens, iDominum*, necsedimissurum Israelilas frequenter asseveravit. Ilaque frequenti*\ \ \
bus plagis ac sibi invicem saccedenlibus afflictus
. ,
Exod. , 13-19.
Exod. , 27.
06&
DE ADORATIONE IN SWHITL ET VERITATE. LIB. XVH.
tte
, - esl : Sed, cura e-sset adbuc conlumax, et duriosi , \

mam adversus Deum perlinaciam rclincret, ille in
, Êgyptiorum primogcirila dcniisit extcmiinalurem;
. et is, penes qaem oranium potcstas erat, decrcvit,
, ut nna in nocte morerenlur. Providit aulein ne Ju , ' , dacorum iribus boc nialo perslringerenlur, scd es"' , aent ab inlerimenlis mana atque ira quam longis, , sime remolae. Id vero non alia ralionc liccbal asse , . qui cuiquam, nisi per Cbristum, qui est vita el viue
' , - auctor, utpote cum ex eo, qui suaple nalura vila est,
' editas sil, nimirum cx Palre. Lex igilur boc ojtis
, mysterium pncflguravil; itaque i n q u i l : c Loculus
, esl aulem Dommus ad Moyscn el Aaron in jEgypto,
. , dicens : Mensis hic vobis inilium mensium, priniu*
* - erit vobLs in inensibus anni. Loquere ad universaiu
* , - ^ congregationcm fliiorum Israel dicens : 5 9 3 De * . * , ciraa die mensis hujus accipiant unusquisque ovem
, * pcr domos farailiarum', unusquisque oveni per dc , mum; quod si pauci fucrint, qui in doroo sunl, ita
, ut non satis sint ad ovein, assumet secum vicinum
. , , proximum suum, secundum namerum animarum
. , qucm quisque sibi salis csse numerabit in ovem :
- pecus perfeclum, masculum, annicuiuro erit vobis.
, * Ab agnis et ab bicdis accipiclis, et crit vobis ser . vatum usquc ad qtiartum deciimim diem mcnsis bu , \ jus; ct immolabunt illud oranis mullitudo Oliorum
, \ , . Israc) ad vespcram. Et sument dc sauguine, et po! . \ Dent supcr duos postes ct supcr limen i n domibi
, \ in quibus manducavcrinl illa. Et manducabunt car*
. * ^, ^ ncs noctc bac assas i g n i , et azynia cum amaris
, * ' edenl. Non comcdetis ab cis crudum, ncque coctum
. . * aqua, sed assa tantum igni; caput ctini pedibus ct
** * . inlestinis. Non rclinquclur dc ipso in manc, et os
' , non conteretis ab eo; qux vcro reliqua fucrint dc
. * ipso in niane, igni coiuburelis. Sic aulem comcdclit
, - iJlud : renes vcslri accincli, et calcci voslri in pcdi , \ , \ bus vcstris, ct baculi vcstri in manibus veslris, ct
, . coniedctis illud fcstinanlcr : Pascba est Domino. Et
'. \ , Iransibo per terram iEgypli noclc bac, el perculiam
omnc primogcnilum in iEgypto, ab homine usque
, ad pccus, ct in omnibus diis iEgypliorum faciam
, . vindiclam, ego Dominus. Et erit sangiiis vesler in
, aigno in domibus vcslris, in quibus vos cstis ibi :
, , , et videbo sanguinem, et protegam vos, ct non erit
, D in vob plaga ut conleramini, cum pcrculiam iu
tcrra ASgypti. El cril dics hic vobis Dicmorialc, ct
, festum agetis in eo Domino in omnes progcnics vc , . siras; lcgilimum aeternum celebrabitis illuni. Stplcin
, dics comedelis azyma; a primo vero die auferetis
fcrmcntum cx domibus vcslris : oinnis quicuiique
, .
comederit fcrmcntum, exlcrminabilur anima illa cx
,
, , ; Israel a dic primo usque ad diem scptimum. E l dics
primus vocabilur sancius, el dics scplimus vocalus
. , ,
sanctus erit vobis: oinnc opus scrvile non facietis
,
in eis, nisi qu&cunquc lienl oroni anima?, hxc solum
,
ficnt a vobis . Visnc igilur u l , sublililer el stn ,
clim
singula percurrcndo, quae congrucre vicli bun
&.
e
Exod
xn, 1-16.
P A T B O L . Ga.
LXVUI.
34
4067
S. CYRILU ALEXAISDRINI ARCHIEP
!8
tur dicamus? 594 Dabimus enim sapienlibus oc- , ;

casioneni, el nota faciemus justis, sicul scriplum
, ,
est , illi vero a se ipsis nonnoJla adjicieni, et looge . *
mcliores ficnt.
, ,
PALL. Sane quidcm v e l i n i .
. .
CYR. Ergo anni iuilio ac primo mense Cbristi
. ,
mystcriam effulgct: novi quippe saecali nobis instar *
fuil tempus illud, quo Salvalor nosler advenit, quod , ,
omnia in raelius comroulel, el i n Dovitatem crea\ ,
lune veterascentem, ac senescentem, et inleritui ,
proximum slalum oplime transferat: nam, c Quae in
, \ , ,
Christo sunt, ea nova crealura aunt.et vctera trans- , . *
icrunt: ecce facta sunt omnia nova . Nos quoque . , II*
non adhuc Mosaice vivimus, sed potius ad evangeli,
oam conversalionem translati sumus, cum Christu* ,
per Spirilum nos renovaverit.
.
PALL. Rccle dicii.
"
. .
CYR. Singuli autem ovem accipiunt, alqae con . , auivivac pcr tribas in domum unam congreganlar. Et ! .
no3 namque curo veluti divisi simus, quod ex nalura \ *
singuli subsistimus, in traitatem spiritualem i n ' , * >
Chrisio convcnimus : anima naraque nobis jam una .
cst, et cor unnm. Ovis pnelcrea immolatur, aut , . *
tcrlc cx capris: atque ovis qoidcin propler singula- , ,
rem inansuetudincin et innocentiam ac fecundila- ,
Hcm: U l ovis enim ad victimam duclus esl, et ut * fafy
agmtscoram tondeule se mutus *. Agiius vero, .
quia propter nos esl immolalus, et pro peccatis no , *,
stris iraditus, ul Scriplure leslanlur *. Ibedus porro , . *;&
victiina pfo peccatis cst, ex Jegis decrelo. Perfe- ^ , ,
- ,
ctoiu efiam et masculnm pecus esl; ac pcrfccti quidcm appellatio aut ab omni macula debilitatcque , .
" , ,
alicnum signiftcai, firnitimquo et yalcns (iinmaculaius est enim Christus, ei ab omni vilio remotus); *
, , ,
aut revera pcrfectura; nam perfectissimus est ille
Eiiimauuel, ex se alque ex natura i d babcns, quo .

Dcus est. Masculi vero nomen oniDium essc eum
duccm significat; masculus cnim scmper longe prin- .
, *
cipem loeum tenet, u l femina ubique secundo Joco
.
iiumeratur. E l accipilur ovis a decimo die mensis,
, &
immolalur autem ad vcsperara quarto dccimo. Ncqueenim novum esl Christi mysleriuj, neque lunc , 'louprimum agnilum, cum Judxis illum ctiam ludibrio . \
, , habere Tisam est. Sed cognitio passione fuit anti
quior, cnm longe anle sancli bomines pnedicarcnt, Q , * ,

c l lex vocc prope niodum leslarelur, ejusquc myslc- .
* , rium sancla Scriplura nobis pnefiguraret. 595
*
bebarous igitor apud nos inlerim pmiolione agiiuro, , *
nondum qaidein immolatum, non ignari lauicn i l - , . *
limi case ad vespcram immolandam; exlrcmis quippe ,
fceculi temporibus, ct sub ipsum pcnc jam prxlcr-
labcntis tcmporis occasum Cbrisii mors cst perpe- . *
trala. Immolatur autem ab omni multitudine : mor- , *
luos est enim pro omnibus, ut sciant, qni pro sua , *
, , * ! >
salule agiium oflcrunl, se empios essc pretio, ncc
, : ,
ciios esse, scd unum prp oinnibus mortuum, ut, qui
,
vivuiit) jam non sibi vivant, scd c\, qui pro ipsis
H a
Prov. ix,9.
Cor. , 17. I w . u n , 7. I.Pclr. , 18; I Joan. , 3 .
I0CO
DE ADORATIONE IN SPlRiTU ET VERITATE. LIB. XVII.
lOTG
, " morluus esl el resurrexit

Nam, quia pro nostris
, - deliclis csl tradilus, propler nos uiorluus csse dici. 01 Ot' , - tur. Hanc quoquc ob causam nos sumus, qui illum
, imaiolamus; nam proplcr quos mortuus est, i i con * . " - sequenter propemodum passionis ojus perspicue
^, , sunt effeclores, elsi illa per alios perpctrala sit.
Porro salutem unclis tribucre iilam sanguinis asper , . sionem, statim oslendit, cum dixil sanguine perun genda esseostia domonim,postes,inq'uam, portarum
. "- el limina : illud enim Cbristi mysterium obstruit
, quodaramodo morti adilum, ct impervium eflicit.
, , Ergo nos ipsi quoque prelioso illo sanguine perun, * c l i , morlis victores erimus, el inlcrilum conlemnc. , mus, nulloque cxlerminaloris illius melti tangemur:
, . , $
Hle quippe vilae sanguis, id esl, Cbrisli, nos libcral.
* , Eadem porro nocte esse, inquit, agni carnes absu , , roendas; unum enim revera fuit salularis Ulius pas, , sionis lempus; et, cum semel mortuus ait, non am , pHus morilur, u l scriptura est, mors illi ultra non do * , . , minabitur: quod enim mortuus esl pcccato, mortuus
* , esl scmel; qnod aulem vivii, vivilDeo . Assae vero
, carnes ct cum panibus azymis el amaris berbis edun . " ,, , turratque assatio quidcm imaglncm quamdam pra>
, fert, illum Emmanuel pcr passionem esse consummalum. Oportebat enim profeclo, inquil ille, duccm
. > *
, , illnm salulis nostrae per passiones consummare **.
, Quod aulem cum azymis et amaris hcrbis comedi, , , tur; id vcro per awiigma designal, nos ipsos etiam,
% , qnibuscunque ad participandum Cbrisius proponi ,
spiriluali fermenlo, id est, a malitia ei dolo,
, * ahenos esse dcbere, proquc ejus amore aernranas
. , ei acerbos iabores libentissime pcrpeti, illura se4 , , , quentes, qui pro nobis mortis iter aggrcssus est.
. Nam ad eam rem nos hortatur, cum ait : c Non cst
; - discipulus super magislrum, ncque servus super do , minum suum^596 iSi me pcrseculi sunt, et vo
. , persequentur ; si palrera familias Beelzebub vo, , caverunl, multo magis domcsticos ejus . > Prohi&, , , bet praaterea lex, ne crudum edant, aui elixum
. , aqua; quarnvis, etiamsi id minime dixissct lex,
, tiemo sil, opinor, qui cruda caroe vescatur. Ergo flgu - raie indical Chrisli myslerium neque rcjiciendum
. esse, quasi propler mcndaciorura roagnitudincm :
, , ncque aqua diluendum ac dissolvcndum. Nam egre , D g gentilium pocbc alqae scr^tores, et, quod ad
scrmonis attinet vim, sapientes, cum deorum suo,
rum orgia atque mysteria dcscribunt, impndentis ,
sime menliuntur, et quaei crudas el respuendas
, , roentibus hommum fabulas el multura aqiia? in se
. ,
, , continentes apponoat. Nam et adultcria, et mulier , cularum amorea, et adolescentom corruplela;, ob , sccnariunque partiam ampulaiio, quineliam virgi* , , num in slirpes Iransformalio, et ejosmodi alia? pra>
, , terea lurpes deformesque fabeli ab iJlis cxcogilatx*
sunt. A l vero, qua? sunt in Chrislo, omnia vcra sunl.
, .
Et
ejusmodi ut libenler admitiaiHur, el aniroo ad
,
vcsccndum sinl accommodata, ncquc fungosi a l i , u
l u r
1 8
Cor. , 15.
11
Rom. , 9,10.
, a
Ilcbr. , 10
ilaitb. x, 2 i .
IV
Joan xv, 20.
Matlh.
!<rn
S. CYIULLI ALEXANDRINI AUClilEP.
qoid aquosive babent, sed earuro rerum inteUtgendi xa\ . *

studiosos pdtius ad bonestaiorn ducunt, qaam ad vo ;
luptates et carnis cupidrtales relaxant: quod profecto genlilium frigidae et anUes fababe facinol. Intelligrsne igitur plane qtiod dico?
. .
PALL. Maxime vcro.
. * ,
CYR. Quod aaiem, qei*Christi particeps per sauciae ejus camis atqoe sanguinis communionem sit \
faclus, ema oporteat illius quoque mcntcm ac sen- , ,
sum habere, e i per iniimas ejus res gestas ire, , *
dtHgenter, qiwc in illo sunt, invesliganlem, statiin
, ,
ostendii, cnm dixil, caput cum pedibus et intesti- \ / , /
nis esse manducanda. Quid enim ? Nonne dicebamus ; ,
capai quidem habere tncnlis figuram, pedes ilem
, ubique operum ac factorum iter eignificarc, intima
; denique etabdita, victimaruoi intcslinis indicari ?
;
. . ,
PALL. Videbalar quidcm baec intcljigenda esse ;
el recte sane. Sed tanaen ilJud explices vefim, qua> , ,
nam sit Chri&li raens, quodve iler, quae eliam ejus
, \ ;
\
al>dita et occulla ?
. ,
CYR. Mens quidem Cbrisli est, ea sola sapcre,
quae ad Dei Palrisve gloriam speclanl, idque vclle &,

perftcere, quod Palri placueril: c Descendi cnim,
inquU, de coelo, non ut faciam voluntatem mearo, , \, ho
, dp
sed volantatem ejus, qni misit me . > 597 Hoc
cam e l sentire et perftcere beali illi discipuli cona- . ftij \ * f*fiww*
rentur, disertis yerbis dicebant: c Nos aulem mcnc . *
lem Chrisii babemus ; atque etiaro doccbant,
ut in orationibns dicereimis: c Pater noster, qui es oxcv t
in coelis, ganctificetur nomen tuum, advenial re- , ,
gnum taum, fiat volunlas tua sicut i n coelo et in ,
. ^ -
terra . Vides eos, quod Chrislo conformes at , que consenlicnles esscnt, eamdcm se meniem habere perspicue asseverare ? Hoc, mea quidemsen- _ ; , , *
*
.
..^*._>
.^.
^ u . ,
_.' _ . -
? n
#_
r
tntia,
est. capat agni
manducare.
Iter
vero /Cbrisli

.
,
est, quod ille morlem Torliter perferre non refugit, * , nt, sicul Paalus ait, peccalores salvos f a c e r e l ;
, ' *;, ;
ad eam rem nos etiam paraliesimos esse convenit,
*
et ipsam qaoque in corpore vilam pro fralribus , ^
alacriter impendere. llaque ait e sanctis discipnlis . ;
quidam : c Cbrislo igilur passo pro nobis carne, et c
vos pro ipso eadem cogitalione a r m a m i n i Pau- \ ,
lus autem iocrepat quosdam his verbis : Quid
.
Oelis, confringentes cor meum ? Ego enim oon so-
lum ligari, sed etiaro mori paralus sum pro nomine ; , **>>
Doiuini ltoslri Jesu Cbristi . > Ipse idem Cbristos,

cura sua vestigia sequi caeleros juberel : Qui non ,
accipit, inquit, crucem suam quotidie, et se- * " quitur post me, non est me dignus . AHaquo- , \, c *-,
que ratione eancta esl Cbrisli ambulatio et via, , , t *
qua nempe quaquaversum, el per omnes virtulcs \ , \ , *
lcnditur. Intestina denique intelliges illud i n eo ab- . *
diiaro occuUumqoe Verbum : nam, cum secunduro .
naAuram Deus esset, el ex Deo edilus ille Uoigeni- ,
tus, factas-esl caro, e i habitavit in nobis " : cuin- , , \ ,
<\vtt imago cssel ac shnilitado Parentis, se ipsum ad ,
1'iiiianitioncm usqoeet ad formam servi dejecit". , . Non ea igitur sola, quse in Einmanuele sunt humana, , Joan.vi,38.
I Cor. , 16: Matth. v i , 9-13.
I T i m . , 15. I Pclr. , I .
Act. .
13, Mattb. x, 58. " Joan. i , 14. " Philipp. , 6,7.
u
1 T
lf
1075
DE ADORATIONE IN SPIRITU ET VERITATE. L I B . XYIT.
4074
, (1), e l extrinsecus aspectabilia, in noslro aniraoe ad , * miuemus; sed ipsis eliam iniestiiiis, id esl, my , sleriia ejus occultis noslrmm a o i m a m impkndo,
. alimentum spirituale oplimum habebinMJS. Eadtm
, vero nocte absumeudum esse agDum, inqniL, nnilis
, omnino reiiquiis in diluculua* reservatis. Sed os
. $, conleri noxi permiltit: e quibus prius illud desi , , gnal, in futuro saeculo homioes sibl per fidem san* ctificaiiooemque dicalos altera quadaea ratione fore

u l sanclificet Chrislus alque beuedicat^Ncqoe rur, 808 saa came pascat, el sanguine vivifijcel, 5 9 , , quod boc lempore f a c i l ; sed, lanquam norle j a m
, * , destracla, dissolutoquc iu tolum interitu alque cor , ruptione, spiriluali quodam sanctiCcandi modo ille^
. - qui sanctiOcat, ulalur. Ergo diluculura, scu mane
, & non aliud quidpiam significal, ut opinor, nisi fulu. , , , - rum sseculum. Quod vero sequitur, nimirum os non
, conterendum esse, ad Cbristi nos iiilelligentiara
, rcvocat, et sequi suadel divinorum praedicatorum
. voccs. Nam ille divinus evangeliala vaticinium boc
, - de Cbristo corporaliter accepit: c Non oonfrege, c , , c - ruut, inquil, mililes ejus crura, u l implerelur
, * quod scriplum est " : Et os non comminuelur cx
Vescuntur aulcm agno pracinciis lurabis,
. eo
, , - calceatisquc pedibus, et baculos habentes in manibus, et, ut semel dicam, ilcr facientiem b a b i l u :
, ,
, idque admodum recle. Accincli namqoe quodam , . modo ad spiritualera transitum, et velut excedere
, - ex bujus mondi distraclionibus propcranles, et ad
4
Q optima quaeque transire p a r a l i , sancte pureque

, Christi parlicipes erimus. Non enim in rebus lem^ , poralibus immorari consuescimus, sed strenue ad
. - res illas Oxas immousque currimus, et a carnalibua
, irapuritalibus discedenles, ad spiritoalero elegan * tiam demigramus, memoria repetenles dixisse Chri , stum *. c Surgite, eamus hinc . Uac de causa,
qui agnum in Chrisli Oguram manducant, habitum
prae se ferunt, iler facienlibus accommodaUim. Ca>
, , .
teruin feslinanter comedere oporiet ; est enim Pascba Doffliui, id est, Iraneilus, sive, ut Grace d i , .
, . citur, : uam, cum tempus adsil, quo nos
, , , * a mundaois viliis oporlet ad ea facienda transire
* quae Deo placent, i n eam rem non omni atudio ac
, celeritate incumbere, sed cunclari quodammodo el
, D refugere, veleribus adhuc viliis inbttrescenteg ; qui
, - fieri potest, ut non sii periculosissimura ? Itaque
, beatoa Paulus : C a r r i i e , > inquit, < at comprcben ; dalis . > Pergendum est nobU igilor, ut Christi
, c , > , . per fldem parucipes aimos, omni canctatfone calcala, Dullaque nora interposiia, sed omni studio
,
adhibito : i l a c n i m a peccatis ad justiOcalioDem,
,
morte ad vitam transibimus; ac, lurpitudine servi, ,
tulis absiersa, glorioeam adoptionis graUam conse ,
, - qaemor.
,
.
t T
t e
t e
1 7
Exod. x i i , 40.
Joan. xix, 53-55.
Joan. xnr, 31.
I Cor. ix, 24.
( I ) Aliler haec legisae videtur Agcllius; nam ita Laline reddenda suni, Non igilur sota human*
extcriortm EmmanucUm, elc.
*kpu
IC76
CYRILLI ALEXANDRIN! ARCHIEP
4075
. .
PALL. Rcclissime dixistl.
\ ,
CYR. His omnibus 5 9 9 diligenlksiuie observatis, et ad exitam, ut legislator decreveral, perda-
clis, transiturum se profitetur, uEgyptumque totam ,
fere circuiturum, pcrditaromque primogcnita, et in , :
diis ^gyptiorum vlndictam facttinim, i d est, ab ,
omni sublimi bomine et elato, et qm propier gto- , , *
riae ampliiudiaem inter adoranda numina apudeos ", propemodum eenferetur, se illius adeo pervicacis ,
anperbseque voluntatis, incredibilisque contumacise
stipplicia sumpturuin. Prolecturura tamen filios Is- , .
,
rael pollicctor, si Ihnina sangtiine linxissent: quod
eiiam signum appellavit, quo nempe dignosceretur ,
illos ad se pertinere, sibique conjunctos esse : V i - c " , ,
, .
dcboenim, > inqnit, c signum, et protegam vos . >
Nam, cum Deus infert iram et indignationem i n ,
oronem sublimem el excelsum, ot prophetae vcr- , bis utar **, et morte imiltal inlemperantem et sce- ,
lcstum, el qiti pietatem, qnae ipsi debctur, nnnquam , non contempsit, i i soli cffugiunt, el poena* sunt ex- ,
pertes, qui praeclaro sigillo consignati, Cbrisliqae , ^^
sanguine sunt aspersi. Audisli enira dicentem: . , c
c Amen amen dico vobis, qui manducat meam car- , sfa
nem, et bibit meum sajiguinera, babet vitam aeter- ,
nam, et in judicium non v e n i t , sed iransit de , ,-
morle ad vitam. Qui autem non credit, non vidcbit , , *
* ,
vitara, sed ira Dei manebil supar eum . Quicunque sanctiffcali sumus, iidem vitai aeternse par- ,
ticipes, et Dei ac Patrrs amici atqae familiarcs, et , , ,
,
mortis victores sumas, ex eo qtiod Cbristi partict
m
<
pes, mystico niroirum participandt modo facti su- , .

jpus, et sancto illius sanguioe peruncti. Euftendom
vero ipsts esse htquit, ut perpetuo legcin hac de . , ,
re saneitam servent. Nunquam enim cessabimus a
feslis in Christo celebrandis, fermentoroqae e no- , ,
siris Anrbus, td est, ab omnibus terris, in quibus / nos morari continget, abjiciemas. Oportebil enim, .
qui per fldem ad justiftcationem, quae per Christuin ,
sit, vocatt sunt, eos rcstam spiritnaliter celebran- , $,
tes, non tn ferrnento malitiae et nequitiae id iacere, , ,
sed potias expargando vetus ferraentHm, i n melias ,
transformari, ?t in novam conspersionem commu- , ,
tatos videri, simul cum nniverso genere, tolaque , *
domo, iisqne oranibus, qni per univcrsam illam
\
regionem degunt : qutbus verbis sigiiificatur san- D . *
ctara illam eorum, qui fldem receperint, multitn, ,
dinem copiosam tnse el tnnumerabilem. Primum , , ,
eliam ejus bebdomadis diem sanctnm vocandum ,
esse dixit, QOO septimum item vocaturo sanctum : , ',
quibusverbisillud, utego arbilror, lex indicat, pri- ,
mum illud tempus hominum vita3 sanctum fuisse in

Adam primo generrs nostri parente, cum iile roan, , , , *
data nondum violasset, neque divina praecepta con- ',
tempsisset : sanctum vero item, ac multo pra>
, ,
slantius illud extremum, id est, illod in Cbristo,
.
qui est secundus Adam, qaique genus nostrum
, .
interea vitiatuin in novitatein vitae in spiritu refor- * Exod. , 13. " Isa. , 12. Joan. , 55; ,
2 1 ; , 36
DE ADORATIONE SPIRI' j VEKITATE. LiB. XVU.
1077
, ,
,
\ ,

, ,
' , t
, ,
,
.
. *.
. '
. "
,
. ,
, *
, . ,
.
, , *
,
,
. *
, , ,
, .
,

,
, .
*
.
, . ,
,
,
,
,
.
, ,
, ,
,
, ,
, $
,
. " ,
,

, , ,
, . ,
, I e
Hebr. nr, 10.
" Exod. XII, 21-23.
1078
inat. Maadat etiam seplimo die sabbatizari oportere, el ab omni opere cessare: decet enim, et
quidem jnre optimo, qui per fidem ingressi sunl in
requiem Cbristi, eos jara ab omni carnali opere el
a studiis quae in terra collocantur, et a vano circuilu abstinere, eaque potius summo sludio perficere, quae ad viiam immortalem femnt, et q u
nos venerandos el sanctos efficiunt. Ut enim beatus Paulus scribil, Qui ingressus est in requiem
suam (in requiem Cbristi nimiruin), etiam ipse
rcquievit ab operibus suis, sicut a suis Deus
PALL. Iia est.

CYR. Atque ad bunc modum divino oraculo
sancitum esl. Sed, cuui filiis lsrael Moyses quod
jussum fueral cxponeret, i n q u i l : Abeuntes accipite vobis ipsis ovem per cognalioncs veslras, et
immolate Pascba. Accipictis eliam fasciculum hyssopi, et intingentes in sanguine, qui est ad ostiuiu,
ponite super limen, et super ambos postes de sanguinc, qui esl prope ostium : vos vero non egrediemini unusquisque ex ostio domus suae usque
roane. Et perlransibit Dominus ad pcrcatiendos
jEgyplios, et videbit sanguinem vn limine et in
utroque posie, et perlran&ibii Dominiis ad ostiuio,
et non permiilet exlerminalorem ingredi in domos
veslras, ut percutiat
Quod igitur per doiuos
familiarum, id est, per cognaliones, accipiebatur
agnus, ostendit, ut opinor, spiritualis necessitudinis i i i fide el concordia conjunclionem. Nou enim
cum tts qui falsas opiniones habent, feslum ccle brabirau*, neque cum ils qui alia quaedam prseterquam quod rectum verumque &U, eapere soliti
sint, in communionem sancUe atque vivificantis
boslise veniemus; sed cum iis tantum qui idem
nobiscum sapiunt, et unitate spirilus ac fidei societale fralres noslri suni. Conjungitur autem sapienti
con&ilio hyssopus cum agni sanguine : 6 0 1
fl
sil autem ejus rei ralio, breviler dicam. Hyssopum,
Palladi, herbam esse dicunt, eamque medici admirantur, ut quae propter naturalis caloris insilam
vim ad sordes, quae sunt in visceribus, consu-'
mendas et concretos humores probe extenuaudos,
facullalem haud mediocrem habeat. Conjunctus est
igitor, quod modo dixi, cum hyssopo sanguis: quae
flgnra oblique significat, pretiosum Cbristi sanguinem non ab inleritu modo nos, verum eliam ab
omni iulus rccondita impuriiate vindicare, neque
sinere u l Anguore et negligenlia frigeamus, sed
potius spiritu ferventes efficere. Quam vero commodum et olile sit iis qui seroel Christi pariicipalione dignali suol, vitam, qua in sanclilate ducw
lur, flrmam el slabilem relinere, lex iteruni significat, cum eoe, qui agiium comedissent, inlra
oslia collocal ; ne, si domibus prodierint, una cum
iEgyptiis ex.lermbientur. Neque enim ambigere fas
est, quisquis de numero sancliGcalorum fue.rit, cui
velul domicilium quoddam sil ipsa virtus, cuiii, si
uae
S. CYRILLI ALEXANDRLM ARCHiEP.
4<*0
l eanctificatione excedat, uua cum aliis peritonnn, , ! ,

iisdcmque subjiciendara poeuis, quae ex intcmpe- , ,
ranli insanabilique vivendi genere laboranlibus a>
/&>
quura est irrogari. Ideoqoe dirinos cantor : Ne .
perdas, inquit, c cum impits ammam meam, , c , , tyet cum v i m sangulnum vitam meam in quorum
, ,
manibus iniquilates . > Yide igitor queinad- . > " , t
modurn dicat: c Non egrediemini ostium domus , , ^, ;
vestne usque mane. > Sacrae enlm Liltere prae- . > *.
aens tempus nocti comparant, fulurumque saecu- , *
lura signiGcant diem esse, qui exspectelor. Itaqoe .
bealns Paulas, cam prassens ssctriam viderct jam
,
ad flncm appellere, faUiruroqoe sseculum vicinum , , jam, ac, prope dixerim, in jaauis esae, clamabat
dicens : Nox praecessit, dies aatem appropin- , , * c ,
qnavit: abjiciamus ergo opera lenebraram, et i n - B . >
duamur arma lucis, ut in die boneste ambule- ,
mos
Ergo illa verba, usque mane signifi- . 0(
tant usqae dam aniyersa haee vita tradncilur, td ,
cst, donec futurum tempus appareat. Quomodo , , autem etiam boc a nobis fieri possil nimirura in . *
unioscujusqae hommis vitae exilu propemodum ; , /
snccedil sieculom iUud fatoruro, siqaidem veram . ;
est qui raorlem subiil, eum justlOcalam esse a 6$
peccato: condusk enim saper ipsum Dominas, ' , ^ ut scriplom esi , et ad Cbristi tribunal reserva, ,
t u r ; 0 0 2 et qua conditione fuerit, cum morte , 5uppressus est, eadem etiam astabit.
.
PALL. Intelligo qnod dicis; atque oplime ad. ^
modum se habet expositio.
C
CYR. Alque boc quidem modo priseis illis bo . *
minibus Chrieti mysterium adumbrataio eral, cum

eo tempore agnus iimnolaretar, quo rere ipse quo , *
qoe Emmanael pro universoruro vita necem per- *
pessus est. Ilaque beatns Paulus s c r i b i t : c Pascha ,
nosinim pro nobis immolatus est Cbristas . >
. Xp?va/ /
Sed tamen divino responso declaratum est, etiam secando mense bxc sacra facienda, et festi ritum , - ,
esse celebrandum, si quo forte necessario impedi- ,
mento exclusi fuerimus, atque detenti, quominus
mense primo legis precepiam exseqoi possemus.
Visne igitur, u l ipsum divinam responsum propo- . ,
iiamus, et q u consentanea esse videntur, dica- ;
mus?
D . .
PALL. Haxime yero.
CYR. Scriplum est igitur in Numeris : c Et l o .
eutus est Dominus ad Moysen in monte Sina anno
eecundo postquam egressi sunl de terra ASgypti, , ^
, , '
in raense primo, dicens: Dic, et faciant filii Israel
Pascba iempore suo, quarlo deeimo die mensis * , primi ad vesperam facies illud suo tempore juxta
)
,
legem ejus, et juxta jndicium ejus facies illud. Et
,
loculus esl Moyses flliis Israel, ut facerent Pascha
mcipiente anno, quarla decima dic mensis in de- .
aerto Sina. Sicut constiluerat Dominus Moysi, sic ]
feceranl fllii Israel. Et venerunt yiri, qui crant i m - . :
mundi super anima homints, el non poterani fa ,
u
, T
P*al. , 0.
" Rom. XJH, 12,13. Rom. , 32.
lCor. , 7.
DE ADORATIONE IN SPIRITU ET VERITATE. U B . .
1081
ccrc Pascba in dio illo, e l acceeserant eonun Moyae

, et Aaron die iJlo, el dixerunt viri illi ad e m
. \ Nos suoius immundi super anima booiinie; ne i g i ' , tur fraudemiir, quoniiuus ofleramus donum Do * mioi in lempore suo in medio fUiorum Israel. E t
, dixil ad eos Moysee : Sute hic, e i aediam quld
. niandet Dominus de vobis. Et loculus esl Do * - minus ad Moyseii, dicens: Loquere Hiiis Israel d i . cens : Homo, quicunque fuerit imraundus super
, * anima hominis, veJ in via longe a vobis, vel i n ge, * ", nerationibus vestris, et faciet Pascha Domino meuee
. , , secundo, quartodecimo die ad vesperam (acient 0 , * lud, cum azymis et amaris bcrbis eomedent iUud
& , nocle, non relinqueot de illo i n mane, el os ejus
, ' non comminuenl; 6 0 3 J
legem Paseba facienl
1
u x t a
, uind : et homo, quisquis mundtis fuerit, el in via

* , \ longinqua non est, et distulerit Paacba faccre, ex' . terminabUur anima illa de populo suo, quia dooani
. ; , \ Domino non oblulit iempore suo; peccatum suora
, , accipict bomo ille. Si aulem accesseril ad vos pro , gelytus in lerra vestra, ei fccerit Pascba Domino,
juxta legem Pascba et juxla consiitutionem ejut,
, . sic faciet illud : lex una erii vobis et proselylo et
indigeose leme . >
, , ,
, , , . .
.
PALL. Equidem, qainam sinl immuiidi in auima
' , horainis, quique hanc causam afferant, cur Pascha
, servare non potttint, aveo plane cognoeoere.
, .
CYR. Magna quidem valde est bistoria? bujus n . .
- C tk>. Commemorabo enim quod Deus ad Moyseii i l * < , lum sacroram inlerprelem aperte d i x i i : Loquere
filiis Israel, et emiltaul a castris omnem leprosam,
^ , \ et omnem seminifluum, et omnem immundum i n
. > aniroa *. Ac de bis rebns salis jam supra disserui. . mus. Illud lamen opportune pro prasenti loco d i * cam. Inimundum in bominis aniraa sacrae Lilterae
, * - vocant eum, qui in mortuo ioquinatus s i l ; probi , bitum est enim etiam inanime corpus contingere,
et qui propinqoom aliquem alque cognatum lige . rent, eos lex illa vctus impuritatis aecusat: iiaque
. - e castris ejiciebanlur. Per baec autem lex figurabal
, profanum fore, et spiritualis imporilatis plenum,
, quisquis allerius morlalitatem in moribus nimirum
ac vilae gcnere sitam participaveril: mortui nam ,
ol que sunt moribus i i , de quibus a Cbristo dictuu
est: c Sine mortuos sepelire mortuos suos
Ergo
c "
extra divina alria pellilur, et a priroogeuiloram
, t ,
, Ecclesia et sanctorum grcge rcjicilur, quisquis
cum iis, qui mortalia et sapere et facere consueve ,
rant, socielateni ioiil, aul ad eos propius accessit,
, ,
ut eadem scilicet sapere el facere velit. Ac legis

quidem
senigma ejusmodi esl. Si aolem verioreni
$. * .
, intelligcnliam quaeramus, el nobie, qui spiritiftdc
, suinus, convenienUssimam, immundos i n anima
, hominis, el eam ub causam rocosc secundo festun
D
Niim. ix, i-14.
Num. Y , 2.
* Mauh. viu,
U.
03
S. CYRILM ALEXASDRNI ARCIUEP.
!0M
agenlee, et ex Pascba lege in Cbristi figuram immo- t.Ji ,

, ,
lantes vieiimam, non alios esse censebimus, quam
Judaaos, Cbristi caedc contaminatos, et impuritatia , ,
"
criinine daimiatos, quod ipsam Emmamiel conla, ,
mcliis aflecerint : 604
namqoe ab ejusmodi
noeiro festo penilus exciderunt. Defoerunt etiam, ( . 01 &
el non occurreruot ad tempus, qao ille omitium . vilae auctor per passiones est consumroaius: mise- '
Hoordia tamen illius, qui omnes salvare vuit ,
consequentibus temporibas tanquam secundo mense * ,
ipsi quoque participes Cbristi fient, et una cum , sanctis, qai in tempore vocati sunt, ex gentibus, ,
inquam, iesttim agent. Animadvertc enim u l illi , ,
quidem in iEgypto slatim atque idololalria? sordes
abstersenmt, agnum immolant mense primo, ac 0,
primum in credendo locum occupant, unctique ^ ,
. /
sanguine Domini, conlemDent exterroinatorem, et
mortis atque inleritas victores erunt. Hi vero tatt- , *
quam anno, menseque sccundo vix accedunt, et , : . ,
immunditiam soam confltenlur, et se in anima bo- ! ,
ininis impiiros esse perspicue aiBrmatit, ei orant ut .
benedictionem eis consequi liceat; secundo autem , ,
loco et posl primos festum diem agunt. < Cum enim ,
plenitudo geniiam intraverit, inqutl, tunc omnis , "
Israel salvue Oel
> Praedixit eliam de ipsis pro- , , ifopetA
pbela : Et post haec reverlentur filii Isracl, et . 4
exquirent Dominum Deum suum, et David regcm c ***
ipeortim, et obslupcsceiU in Domino, ei in bonis ! , %&*
, ,
ejtis in extremls diebus . > Exquiretur enim in
exlremis temporibus a residuis ex Israel, ille ex se- Q ,
mine David secundum caraem Christus.
,
, 0 ,
.
.
PALL. Yera dicis : in spe namque positus est
.
Israel.
. " , 6s \
GYR. Cjetcrum baud esse sine culpa, imo vero
periculosum in primis, festa in Cbristo non agere, ,
declaravitstalim, cura dixil, eum,qui neque immun- , ,
dus essct supcr aniroa hominis, neque in via lon- , ,
giiiqna, et nullo necessario irnpedimento dislinere- , ;
tur, sommo afliciendum esse supplicio, si quse lege , |
fcancila sant facere noluerii. Atque impurus quidem . *
w anima hominis intelligi a nobis potest, ut modo ' ,
dicebamus, Hle Domini occisor Jadaeus : in via au- , . &
tem longinqua quodammodo, et longe a Jerusalcm, ,
id est, a sancta nostri Salvatoris Ecclesia, ille est: , c
, , & .
< Qui dicit ligno : Deus meus es l u ; et qui dicit lapidi : Tu genuisli rae ; alque eliam qui, deserto D . Creatore, crealuram adorat, aut alio quovis errore
,
trnetur: verum est enim virum quemque probum,
* ,
et qui sinceram de Deo opinionein habeat, propc
,
F)eum esse, recte inielligi; ac vicissim ab eo rece ' |
.
Jere, et remotuni essc, longeque disjunctum, quis ;
quis non ita se babeat. 605 Ergo, si neque i m , , *
piiri super anima bominis, ut Judaei, neque in via
longinqua sumus irt geirtiles el baerelici, celeritcr " ,
, ; aine ulla cunctatione sacrificium offieramus, ct Tesia
h i
i%
4 1
I Tim. , 4.
" Rom. , 25.
Oscc , 5.
Jcrcni. , 27.
*0&5
DE ADORATIONE IN SPHUTU ET VERITATE. U B . XVII.
4086
. 6 , Domini veneremor : eodemque rilu proselytas ana

. nobiscam festum celebrabit, et gaudentibas con - gratulabitur. Nara qui pro lempore fidei, q u est io
, Cbristo, ornamenta susceperint, eos incruenti iltius
, \ - sacrificii socios facimus, et ad sanctae mensse par . ticipationem vocamus. Illud etiam opportnne mibi
, , adjiciendum vidctor, m Ecclesiis obtinuisse con , , , soetudinem, ex bac, ut opinor, lege profectam, ot,
- , , 6i quartus decimus lunae dies extra primnm men , sem ceciderit, alter mensis, ac proximus sufficialur,
, - diesqne in eo constitutus quaeratur, ne a vero ritti
. festi tempos excedat. H*c aolem observatio i u se
,
habet, ut olim lege praceptum erat.
.
. , .
PALL. Recte sane a te dictum esl. Sed illud mihi
, exponas velim, utrum uon cuivis fortasse, etiamsi
, in via longinqua luerit quam longissime remotus
; .
ab Jerusalem, permiserit lex, ut sine culpa celebrare Pascba possit?
. CYR. Minime verocuivis, in sancla namque c i , vitate modo jassii immolare, i n qua etiam vetus
. illud templum Salomon cxstroxil. Sic autem allo ,
cutos est fllios Israel Moyses in Deuteronomib, d i , cens : Observa mensem novorum, el facies Pascba
, Domino Deo IUO, quia in mense novoruro egressus
. es noctu de iEgyplo. Et immolabis Pascba Doroino
, Deo luo, oves et boves, in loco quem clegurit Doroi , nus Deus tuos, nt invocetur nomen ejns i b i . Non
. * . edes cinn eo iermenlum.: septera dies edes cum eo
* , - Q azyma, panem afflictiouis, quia cum festinatione
, , existi ex iEgypto nocte; u l recordemini diei exitns
vestri de terra ASeypti omaibus diebus vestris. Non
. apparebil i n te fermentum i n omnibus terminis
tuis septem dies : et non pernoclabit de carnibus,

, quas immolaverilis vespere die primo, in mane.
. Non poteris immolare Pascba in ulla cWitalum
0<. $ tuaram, quas Dominus Deus tuus dat t i b i , nisi i n
, * loco quem elegerit Dominus Deus tuus, ut invocetur nomen ejus i b i . Facies Pascba vesperi ad occa ,
sum
solis tempore quo existi de iEgyplo, et coques,
?.
et assabis et comedes in loco quem elegerit Domi, nus Deus t u u s . > Quamplurimis enim urbibus at, . > que oppidis 606 iudseorum regio plena erat, sed
in sola sancta civitate, et sacra facere, et legem de
4e
, D Pascba servare praecepit Deus: in quo illud, opinor,

, legis litlera nobis adumbrat, non esse fas neque
, , , - permissum cuiquam ut Cbristi mysterium, quo , modo libitum fuerit, aul quocunque loco, celebrefc
locus enim solus est illi congruens et sane aplisxi , ' , mus, sancta civilas, id esl, Ecclesia, in qaa et le gitimus est sacerdos, et sanctiOcatis manibus sacra
, , consummantur, el ihymiama omniom pnepotenii
, , , Deo, et hostia munda juxta prophelae Ulius vocem
oflertur . Igitur legcm bac de re consiilutam ne, ,
gligunt, recla omnia pervertenies hasretici; nam
, , nequc in sancta civilale agnum immolant, lieque
per eorum manus, qui per Spirilam ad sacerdoliuro
. '
M
D c u t . xvi, 1-6. Malach.i, I I .
tttS

%T
elecli ; sed, ut bealus Panlus scribit , slbi ipsi

rapiuut honorem, ei in omni loco offerunt. Nam
laaroruin ioslar superboruni et iosolentiam in id
ftoliim, aaod sibi visum fuerit, nullo habilo diecriraine, pergunt. Sed illi quidem, dum effrenatum
inpelum, et ad superbiam pronum nimiuni sequuniur, acerbas barum oogilalionum judici p<nas dabuDt. Nos vero ad viam tritam aique reclam revertamur, Uludqjie e lege proposita examUiemus. Audisli enim illam perspicue diceniem : t Observatc
mensem povoruiB, e i iacies Pascha Domiao Deo
tuo, oves et boves. > Alqui dicet aliquis : Quid taudem causae est, quod, cum legem de Pascba ferrct
iis qui in jEgypto erant, unain- tanlumroodo imraolare jussit agnum, nec unquam de ovibus aul bobos fecisse mentionem inveniciuus? An vero ab co, ^
quod rectum sit, aberrasse Moysen diccndura esi ?
Mioime: nam Ln Nuroerts ad agnum boves quoque
et oves adjtci precepii Deus bis verbis: < Et in
mense primo quarto decimo die mensU Paacba Domino, et quinlodecimo mensis bujua feslura: sepiem dies azyma comedelis, el dies primus vocatus
sanctus erit vobis : ornne opus servile non facietis.
Et oflcretis holocausla, oblalionem Domino, vitulos
ex bobus duos, arielem onum, septcm agnos anni culos, immaculali erunt vobi$; el sacrificium corum
simila conspcrsa olco, tres decimas vitulo uni, ei
duas decimas arieti uni facielis, et singulas singulis
aguis 607
hircum ex capris unum pro peccato, ut
propiiietur pro vobis. Praeter holocaustum perpee t
TW^.W.
uw.v~.~--w.
, ol
, ,
*
, *
, ,
.
,
. '
, $
;

,
. ,
,
, .
, ,
, * *
; * ; ; * ;

* t
*
,
, , ! (pipx
, IfT* to . ^
>, , ,
, ,
,
^.
'
luuin matuUnum, qaod est holocauslum juge. Haec , ^

et juxla baec facielis singults diebus, pcr septem dics ,
donura oblationnm in odorem suavitatis Doniiiio: , , *
. auper holocaustum perpeluum facies libamentum
ipsius. dies septimus vocatus sanctus erit vobis, , .
omneopusservile noo facietis in eo * . Acmense
quidera primo, et ejus mensis quarto decimo dic ,
Pascha ex lege agendum esse, jam superius dixi- &, \
.
miis. Quid etiam eignificare velit, azymorum esas,
et otium Sabbali, el praeterea quod primus ac septi- , mus dies appellali sini cclebres ac sancti, superiori . > " ,
disputalione manifeste demonslratum est. Itaqoe
ne in his diulius immoremur, ad sacriflciorum rilus , .
revertamur. Duo sunt igilur vituli ad bolocaustum 6" ,
ei sacriOcium, unus aries, agni pneterea numero Q ** ,
icptera, omnes imroaculati et anniculi, ct super eos
sacrificium simila oleo conspersa, non tamen eadem , . 6* hu
roeosura : tres enim decimae in singulos vilulos,
Auae in arietem, singulae m agnossingulos; deinde .
,
eimul aflertur bircus ex capris pro peccato. Et
ba?c omnia, inquil, c sant pncter holocausta per- |9, ,
pclua. Yide itaque, PaJIadi, illius Emmanuel inor- , ,
tcm fructus multos aflerre, ut ab ipso est perspicuc ' , . ^
vereque diclum : Amen, amen dico vobis, nisi *
grauum frumcnii cadens iu tcrram, mortuum fuc, , ' ^) *
r i t , ipsum solum nianct; si autcm ifioi luum fuerit,
. .
luullum fructuni affcrt. . > Imraolatur cnim agnus
, ,
v
Hcbr. , .
" N u m . xxvm, 16-21.
* Joan. , 24, 25.
DE ADORATIONE IN SPIMTU ET VERITATE. LIB. .

t .
, ,
, , '
\ , c *
,
,
, ,
, ,
.
, ,
, , , ,
, - ,
. - ^
,
\ \,
* . *
- * \ ,
. * ,
,
,
,
', ,
. *
, ,
,
, -
4090
in Christi figuram mense quidera primo ex legia

prascripto, die veroquarlo decimo. Adjiciuntur
aulem vituli et aries et agni ac sacriGcium et holocausla, qui eorum, ut ego arbitror, muUiladinem,
qui per fidem ad sanctificalionem vocati suni, et
spiritualis magniludinl^mensurain tanquam in flgura significarent. Nisi eoiin Christus pro nobis mortuouessel, nunquam nos in odorem suavitatis a
Deo et Palre accepli essemus : postea vero quam
consummatus est per passiones, e vestigio illum
sequimur, ac sacrum Deo et Patri donumetboeliain
vere spiritualem nos ipsos offerimus. Duo sunt igitur viluli, duo quippe populi, Israel, inquaxn, et ex
genlibus : unus aries; nam in Christo jungiraur,
c qui fecil ulraquc untim, et medium parietem roaceriae solvit, et legem mandatonim in decretis eva
cuavit, ut duos condat in unum novum homiuem,
G 0 8 -ciens pacem, ut scriptum est . Septem
vero agni erant: nara omnes in Christo umim iacti,
grex quidam copiosus efficiraur, et sub unius pastorum principis manum succedimus, et ex duobus
gregibus in unum jara collecli sumus, puraque et
immaculata vitae ratione insignes in hoc mundo degimus, propter eum, qui pro nobis inler ioiquos
nuracratus fuit, et pro omnium peccatis necem sustinuil ' , qui ctiara in birco signiflcatur. Vilulum
autem el arietem et agnos cooimemorando, lex
sanctorum hominum Deo gralissimae conversationia
iresformas indicavit, supremam, inquam, et mediam
, \ Q et infimam atque subraissiorem : corporea namque

, ,
borum animalium magnitudine illa spiritualis ha,
bitudinis magailudo figurabatuf. Quid enim ? non
, .
etiara Scriplura dixit, lerrara ferlitissimam illam
, ;
triplici discriminc fruclus evangelicae conversatio ,
nis edere ?
; , , , .
, . ,
, ;
. * , , ,
PALL. Gerte : alia namque fecit, inquit, centum,
, .
alia sexaginta, alia triginta.
. ,
CYR. Aple igitur dixiraus virtulis discrimen d i , - versamque vivendi rationem, magnitudine sacrifl, ^ ciorum, el mole corporea recte describi : Ulud
* ,
enim vitae genus summum alque prseslanlissimum
. , per viiulum. Quod medio modose habel, atque illo
, perfccto inferius est, per arietem, qui mioor. Illud
, . , postremum per inflmum et minorcm adbuc agnum
, , . signiOcatur. Eslenim agnus ariele minor, ut procul
, - dubio aries vituk). Ilaque pro cujusque pecudis magni , * tudine, similae, quae vitae figuraio gerit, mensura con , , fertur: tresnamque vitulo decimae dantur, diwcarieti,
. una agno. Oleo tamen omnesperfundendasesse dicit,
* nam cujusque mensare proportione pracniia a Deo
, [] . - collata omnino respondebunt,el vilse tllius glorioeae at . que beatae multiplex erit dtfferenlia. Nonnullis enim
, , * jure congruil Ula stiprema, aliis inferiorilla quidem,
, , non lamen gloriae el honorisexpers; noniiullis deniqiie
et
9 9
Epbcs. 11, 14, 15.
1 1
Isa. u n , 12.
" Mallb. xvm, 2 3 ; Luc. , 12-15.
1091
iCM
submissior adhoc ct humilior : Stella enim aslella * . c

differt in clarilate . Quinctiam in ipsis quoque * ;
angelis sanctis multas esse ac varias gloria men- ,
suras censeo; scd quacunque niensura fuerit, tamen \ , hilarilalem habet iila sanctorum vita, Deiqoe donis , , *
eam betari atque cumulari necesse est. Velim , xsfd
namque advertas, oleum non roodo in tllas tres * " ftatov \
decimas, sed etiam in Ulas duas, in illam denique \ , , \
,
onam infundi. 0 9 Jugc aolem sacriflciam et holocausta agnum illum vocat, qui mane, et sub ve- ? }
speram immolabaiur in tabcroaculo : ex quo rur- , . sus inlelligere licel magnam esse in sancto taber- , ,
naculo suavitalcm odoris, perpetuamque revera , ,
snaveolenliam Ecclesiarum, et qui intra illas sunt .
, dv
sanctoram : spirant enim illum Emmanucl, etCbri
sft mysterium consuramant, incruenturaque Deo . 5
cullum exbibent. Id cnim est, u l mihi videtur, quod
, ,
roane el sub vesperam incenduntur a g n i n a m ct . , xal
initio et ad finem el in medio sumitur. Igitur ab . )**
initio usque ad finem ille suavis odor in Chrialo , ^.
tanqoam in agno in Ecclesiis pcrseverat.
. E .
PALL. Recte diclum est.
. } xpiqj
CTR. Alterum practerea lex buic primo festum
adnectit, alque ipsa propemodum tempora conse- , plvttoc **r i l , dicens in Numeris: c Et die novorum cumobtu- * c tf fcleritis sacriflcium Domino novum bebdomadarum, , >
vocatus sanctus erit vobis : orone opus eervile non , ijtb,
ftcietis. Et offeretis bolocausta in odorem suavita- . &*
,
lis Doroino, vitulos ex bobus duos, arieteni unom,
septem agnos anniculos immacalatos : sacrificium ^ , , oju^
. ;
eordm, siroila conspersa olco, tres decimae uni v i tulo, et duae decimae arieti u n i ; et scplem illis , ,
scpiem agnts, et hircum ex capria unrnn pro pec- , ,
, ^
cato, u l propitietur pro vobis, praetcr hotocaustum
, ,
pcrpcluum, et sacrificium eorum facietts mibi. I m . 0/
maculati eront vobis, et libamina eorum . Mensc
, ,
cnim priroo juxta Hebneoram legcs, agnus immolabatur, conseqoenli autcm ac proximo nimirura , ,
, .
colligere ex agris fruges mos cst, praecoqua legnitiina, inquam, et fascicnlum manipulorum, Iritico , ,
jatii demesso. Tempus crgo novorum cst, quo cx , ;;,
agris colligenda sunt, quae in illis sata fuerinl. Vo- . ,
cata est aotem haec item festiviias ac legilime ce- ' , ;
lebranda labore atque opere intennisso. Rclaxati . , , ,
M
l v
namque mosest in festis, etab operosis negotiisabs-

ttnere. hoc itcm loco licet inlelligcre sanctos,
qui Deo festum agunt, minime decere peccatum
committere; quod el turpe est, et laboris plenuro :
scd potius, animum relaxando quodatnmodo, et
cxplendo, virtutis studiis obleclari. Offerontur aalem in holocaaetum et sacriflciam vitali dao, aries
uffius, etagni seplem, simUa oleo perfusa, et 6 1 0
bircns e capris. Acqaorsam speclet legis nigma,
i a modo diximus, non videtur esse repetendum.
IHud tamen opporlune diccmus, Salvaloris nostri
resurrectionis mysterium novorum lempore designari: refloruit cnim tn Cbristo primutn bominis
' I Cor.
, 41.
Num. xxvm,
26-31.
, ^ ,
.
* *0 * ;
,
, ,
.'
, ^
.
, ,
, , >'*
, otupr*
, . , *
;, -
(005
DE ADORATIONE SPIRITU ET VERITATE. U R . .
1094
, * natara, excussa jam corruptione. e l vetuslaie, quee

,
ex peccato veniebal, abjecta. itaquc in ca re valde
, gloriabatur dicens : Exsultet anima roea in Do . \ mino, indoitenim me vestimento salntis, el tunica
laeiitiae . Yeslimentum quippe salutis, et tunicam
lacliliae incorruptionem illam supernam et ecoelo, et
. , quae prorsos i n Christo, est appellavit. Clariorem
, vero hanc de bac celebrilate legem iecit, et quam plurimis verbis aenigma declaravii, dicens in Levi, - tico: c Loquere Cliis Israel, et dices ad eos : Cum
, ingressi fueritis terram quam ego do vobis, et me tetismessem ejos, et feretis manipulom primitias
roessis vestra? adsaccrdotem : et offerel manipulum
, "
, coram Domino, acceptum vobis; perendino offerct
, eum sacerdos. Et faciclis i n die, in quo oblulerilis
, & manipulum, ovem immaculalam anniculara in bolo .
causlum Domino, et sacriGcium ejus duas decimas
.
similae conspersae oleo, sacrificium Domino, odorem
fj ,
suavitatisDomino, et libamen ejus quartam partcm
,
bin vini, et panem. E l toslas fruges novas non come ,
delis usque ad diem hanc, quousque obtulerilis vos
, ,
dona Deo veslro. Lcgilimum seropiternum in proge , ,
nies vestras in omni habilalione vestra. E l nuroe rabitis vobis a postcro die Sabbalorum, a dic, qoo
, ;
obtuleritis manipulum impositionis, septem bebdo.
madas plcnas numerabis, usque ad alterumdiem u l .
tim r bebdomada? numerabitis quinquaginta dies
,
Fesluni cst eniin plane salulare illa mors Emmanud
,
pro nobis tolcrala : debita naroque pro nobis per; , solvil; veninique illud est, ipsum peccala noslra
, portare, el pro nobis dolere, et livore ejus nos sa.
t% - 1 t \ _ J . .. ..
fi
*.
*t
1!-!
1 _1
, nalos esse . Affixit enim suae cruci, quod adver. - suro nos erat cbirograpbom \ et lriampba\il i n
, , ipso de iis, qui olim iu lerra imperium tenucrant,
, de principatibus et potcstalibus, inquam, et de spi . ritualibus ncquitiae, ct pr.t cxteris de Satana. Fe* , slum 611 porro continuo proximum priore non
, inierius, illa est e mortuis resurreclio, quo dejicit
interilum, pnecidilque peccatum, et destructa morte,
,
, . ad vitam nos in sanctificalione et incorruptione
. , , ducendam transfcrt. Exuimus namquc veterem ho , , minera, e l induimus novum, id est Chrislum, illam
, - nempe in Christo conversationem, ac vitam. Yide
, . *- igitur, obsccro, iUashumanae naturae renovatae p r i , - ^ mitias, id estChrislum, tanquam in figura fasciculi,
ct tanquam primas ex agro fruges, et lanquaro fru , , ,
cius primilivos oblationem Deo ac Patri sacram of . ,
ferri. Quid enim? nonne spicarum instar reflorui ,
mus i n bocmundo?
, ,
, . ;
PALL. Certe; ideoque de nobis ipse Hle Cbristi s
. '
, sanctis suis discipulis dicebat : c Nojine vos dicitis,
, quod adhuc quatuor menses sunl, et messis venil?
; , Ecce dico vobis, levate oculos vestros, el videtc
, , regioncs, quia albae sunt jam ad messem : et qui

ST
Msa. LXI, 10.
Levit. xxin, 9-16.
i T
la. LIII, scqq.
se
. n, 14.
1095
S. CYRILLI ALEXANDRINI ARCHiEP.
1096
raetit, mercedcm accipit, et qui colligit ; t sptcis , 6

enim, ac Irilico nos comparat.
.
' ,
CYR. Ergo velut primitiae quaedam sptcamm, ac
. , \
tanquam novae iruges in manipuli specie Christus ,
intelligitur, ille primogenilus ex mortuis, illa nobis , ?
ad resurrectionem via, ille qui omnia ad novitatcm
, , \
commutat et Iransfert, et vetuslaiem p c l l i i . Ye-
tera enim translerunt, i n q u i t ; ecce facla sunt
, , f ,
omnia nova : el si quls in Christo nova creatara,
. ut Scriptune dicunt . Oflerebatur autem mam *
pnlusille coram Domino, excitalus enim e mortuie
ille Emmanuel, ille novus bumana? naturae, ct lan- \ ,
qnam tn incorrupUone fructus, ascendit in coelum,
, '
utappareat nunc pro nobisDei Patrisque v u l t u i ,
\ ,
non ut seipsum in illius conspectum afferat (nam " * , *\
, , h
perpetuo simol cum illo est, neque unquam a Patre
abesse potest, uipote cum Deus sit), sed at nos po~
,
tius in seipso ad illius conspectum perducat, , ,
qui propler illam in Adam transgressionem ac \ ' .
peccatum, quod in nobis dominabatur, longe ab &
ejus facie, et tn ira versabamur. In Christo itaque . id assequimar, ot ia faciera conspectumque Dci
, . " ^
remaraus: jam quippe landem sua nos inspectione mifh
tanquam sanctificatos dignatur. Yide autcm ut lcx , . * *tf
tempus quoqne resurrectioni congruens, id cst,
, \, ;htrx
diem terlium praefiguravit. Perendino namque post . &
priraam, inquit, offeret manipulum sacerdos coram
,' *
Donaino : 612 tertius autem dies a primo non .
posteras est, sed perendinus : tcrtio aulcm revixil Q
Cbrislus.
. .
PALL. Yerum est.
.
,
CYR. Simul aulem cum manipulo etiam ovis
,
affertur immaculata, duaeque decimae sirailae illi
adjiciunlur, permislo item oleo : nam idem tan- \ .
quam roanipulus quidam et priraitiai fructuum quo- (,
dammodo figuratus, ac lanquam dc grege primitiae ,
accipitur : de grege autcm vivcnte, velut i n pin- ,
guedine gratiac el hilaritate spiritus. Hac de causa .
, * simul cum ove similam quoquc el oleum ac vinum
offerendum esse dixit : ac simila quidcm vitae ,
* , ,
fiignum est, ut saepe jam diximus; pinguedinis,
oleum, laetitiae Tero vinum. Oflertur ctiam rursus . ,
lanquam in pane et oovis frugibus tostis, quae ! , ,
M
11
a i
chidra apud Gracos vocantur; cbidra autem D

& V . *
legumina vocat, ut opinor, quod, dum lerun, , tur, circa molas fundantur, quibus conteruntur.
, , Per hoc quoque Christus signiiicalur ut nova con ,
gpersio, ad cujus similitudincra nos quoquc formati
, '
sumus, jussumque nobisest, utfestos dics agamus,
cxpurgato veteri fermcnto, ut nos quoque nova ,
.
sitnus conspersio, ad illius exemplum, qui omncm
viam novae conversationis innovavit, id esiChristi .
PALL. Recte ais.
. .
CYR. Ad hafic precipit a novis fructibus absii.
nere, neqne ex illis aliquid in escam assuroere, scd
, ' ,
in inipuli dedicationem exspeclarc. Nova, inquit,
.
ee
" Joan. , 3 5 , 56.
U Cor. , 17.
Hebr. ix, 24.
1 Cor. , 7, 8.
1097
DE ADORATIONE IN SPIRITU ET VERlTATE. LIB. .
!O0t)
, , ,
.

\ , ,
, ' .
,
,
,
, ' ,
.
,
,
. ,
, .
B
non cotnedelis usque ad hanc ipsam diem, oeqoo

dam offeratis dona Deovestro.Nam lempus aptuui
ac vitae bujug novae et incorrupla consorliam asae*
quendum illud eat solum, et merito quidem, quo
ille Emmanael effuisit, nec ante eum qaisquam
omnino t d nos in novam vilara refonnandoe virinm
satis babu.it; ipse aniem priraili* quodammodo, ac
primus eorum omnium fuit, sunt ad incorruptionem creali, quatenus homo apparnit, et in
carne nobiscom propter siniilitudinem, qua nobis
cst jnDcioSs IntuHt vero nobis continuo evidentem
sancta? Pentecostes figaram, post oblationem manipuli septemenumerandasesse bebdomadas dicens.
Nam post resurreciionis nostri Salvaloris diero, septem consequeoter elapsis bebdomadibus> nos fideles festum drera agimus.
.' !
. "
,
,
* , *
,
, ,
,
,

, ,
, ,
! , g
.
,

.

, ,
.
, ,
,

.

, ,
,
, ' -
PALL. Perspicna satis sont, qosdicis.

CTR. Porro Salvatoris nostri resurrectionis tempos 613 iHos qui Spiritu sanctificati suat, ae fide
justiflcati, co perducere, ut jam novae illius ac
sincere vilae fructum offerre possinl, clare ostendit
illico subjangeus: c Et offereiis hostiam novam
Domino, ab babitatione veslra offerelis paiies i m positionem, duos panes; ex duabus decimis aimibc
erit panis unus, fermentali coqueiiiur ex priroU
frogibus Domino; et offeretis cum panibus septem
agnos immaculatos annicutos, et vituIum,uMim ex
armentis, et arietes duos iramaculalos; et eruni in
holocauslam Domino,et sacrifick eorumel libamina
eorum, eacrificiom odor suavitatis Domino. E l facient bircnm unum ex capris pro peccato, et duos
agnoe annicutos in sacriflcium ealnlaris cam panibas primarum frugura, impositio oeram Domino.
E l imponet ea sacerdos curo doobus agnis : sanct*
erunt Dotnino; sacerdotl, qui oflerl ea, Spsi erunt.
Et vocabitis hunc diem vocatum; vocatus sanclti*
erit Tobis : omne opus servile non fatietis i n eo;
legitimum sempilernum in progenieg vestras in omni
babltatione vestra . > Ejus namque creatorae, qua
ad novilalem reformatur , primitiae, et velut praecipua? quaedara fruges estille Emmanuel, isque inter
noe velulprimus panis esl,acnova conspersio; no*
deinde ex ejus similitudine via quadam ad eam rero
assequendam arrepta, nova qaodammodo ipsi quoque conspersio vocati eumue. Hujne rei figura esi
, .
* ,
* ' ,
* ,

* , .
, , ,
< , .
,
; ;
,
;
evidens ille panis ex novis fnigibus oblatus; sed

nonunus illeest,nam duos offerendos esse d i c i t :
dao namque sunl populi, etsi Chrieii mediatoria
opera i n nnitatem coxjuncli videantnr: sed iermeo*
tati coquenlur, i n q u i l : quid autem id nigina veltt,
age dicamua, legisque profuodilalem, quoad fleri
potest, circumspiciamus. Num ergo ferraentum ia
bis verbis intelligere couvenil illud iroprobum aU
qae vitiosum? Sed qui flerl poleet ot non id slultissime dicatar? nam quomodo eos avitii conlagiono
iramanes pulablmus, qui ad evangelicae converentionis noviialem traDslali sunl? aot qnomodo id *4
Levit xxnf, 16-21.

PATROL G a . L X V I U
35
1099
S. CYRILLI ALEXAMMUNl ARCHIEP.
1100
noviUtem perlinere poleet? quoaaodo eliira nova ; '

,
consperaio dicentur aliqui, si i n iilis pennaneni
fennenti reliqniae, neque ex omni parte i i n t impisc , .
sordidaeque vitiositaiif expertes? 614 Excoghan- ;
, *
dora est igttur alierum fennenti genos, ad propositae coniemplationis rationem aptum, quod in se , *
nibil habet yituperalione dignum, aed polius apud , )
.
divinitns inspiratora Scripturan) mirum i n modum
comraendatur. Fcnuento igitur Salvator vim iUam
eruditionis evangelicae pneclaram atqueutilem coro- , *
parat, dicens : Siraile est regnum coelorum fer- ,
raeato, quod acceptum mulier abscondit in farins , , i * >
. ftalis tribos, donec fermentalam est l o t u m " . Nam
irrepens in animam alqne i n oor illa erudilionis
cvangetica* vivificatrix efficada, aniinam, etcor- ,
pus, et spiritum quodammodo in anam qoalitatem .
transiert. TaM igilor fermento abenrde suspicarl
,
poaeumos fermentalos esee populoe, qxi tanquam &, \
specte panum oblati eunt. Uterque autem exduaboa * *;,
decimis; quoe igura duplicem nobie emdhionem .
per nigma describit.
PALL. Id vero qoale est taudem?
. ;
CYR. An vero non fateris, Palladi, duplici noe
. , , ,
eruditione, legali, inqoam, et evangdica, et sacroe , ^.
et Deo acceptoefore, et boc modo ad novam ittam - , , fjw
egregiamque vitae ralionem pergere?
;
PALL. Ego vero fateor.
. .
CYR. floc idem ipee quoque Salvator dedattvR,
. teet-,
cum d i x i t : c Propterea dixi vobis, quia onnls * ,
scriba dectas i n regno codortmi similrs est homini
,
d i v i l l , qui profert de tbesauro tuo nova ct - C . ra . N o m qui animom babent eonini que per
\ , !
Moysen sancila sant sdentia predtttim, et mandato ,
iiio veteri e i tanqaam in figuris daio refertum, dera-
de pt&ler illud BOV atque evangelieae oognitionie ,
opibua dilaii auni, dupiici, mea qutdom aenlontia, vr , ,
erodiUooe aunt^xornali.
, &.
PALL. Recte dida.
.
CYR. Sed non i n eolis panibot illomm qui ad
. *' ; 1\ \
ticwitalofli vttae iormati sunt, ccelns deeignabaiar; *>
natn jabet pnelerea lex, seplem agnos offerre, cnm vitttjounoet anetibus doobos, adjeeta sacriiciis , - ;
pfftcnJ dubio libaiione, id est, infuso vinoex qoarla , ,
pxne b i n , quod est aexiarioruin oex, si notlra l i n - , ,
ûa dicalur. ErgO ttli aepten agnt Ogura ernnt cre , * .
den(Him gregis, q o i U t e qaidem in Christo eet
ol ,
iiifantilt(infanti Danqae notaeat afnue), sed tamen , .
robore ae forliludine spirilmaii ad perfeclionem et , * ad menexrani clatia plenitadinis Gbrisli progre- ,
ditur .
.
PALL. Quo Undem modo?
. ;
CVR. Cum agnos dixisset, 615
deinde in
. , 6 inedio vitolum interpoeuiaset, subjungit arieles.
, . *
Atqtie agni quidera figura sont gregis ; roboris ac ,
lortitodinis vitulus (eet enim boc animal robustum); , *
Ûxtis porro perfcctae arieles. Fideles igiiur, dum
, xptol.
se adveraos terrena omnia fortiter gerunt, ad per *>
Matth. , 33. ibid. b2.
Epliw. , 13.
DE ADORATIONE 1 S M M T l E l VERITATE. LIB. .
4101
, , fectionem ascendunt, quae in Chrislo intelligilur

. , perfecla enim aetalesuni arieles, spiritualisqueper , fectionis mensuram oplime pra seferunl. Sunl au . , tem arictcs duo; duplexenim est iii nobis Cbristiana
, perfectio, tum quae in opere, tum qux in verbo
, c * speclatur : < Quicunque cnim fecerit et docuerit,
, , inquit, hic magnus vocabitur in regno COBIOrum
> Yinum vero victimis rursum iniundilur;
,
omnino enim sequi necesse est, u t , qui ad perfc , clionem qu# in Cbristo intelligitur, nscendere stu6 . , , c dent, i i bilaritate et lanitia perfundantur : c Vinum
, enim, inquit, lanifical cor b o m i n i s . Deinde
* hircus immolatur pro peccato : adducunlur insnper
, . duo agni cum panibus ad sacrificium salutaris. Quid
vero id indicat? Nerope moriuus est Emmanuel pro
;
, , peccatis nostris, qui in hirco designatur, sacram
reddit
vitam,
que
et acceplam
* nostram 'in novitate

*
*
- eamque mutationem qua nova conspersio facti
6, sumus, el illam usque ad animam et corpus dedica , , - tionem atque consecraiionem, quam sustinere con * ,
suevimus, cum propemodum simul cum eo mori . mur, qui propter nos ioter mprtuos fuit, ut simul
6 " , eliam com illo vivamus* Ejusmodi quiddam etiam
, Paulus sapientissimus in epistola sua scribit, dicens:
; c An ignoralis quomam quicunque bapiizali sumui
- in Cbristum Jesum, i n roortem ipsios baptizati $u , mus? Consepulli enira sumus cam ipso per bapti
. > mum in morlem ipeius; ut, quemadmodum sur ,
rexit Cbrislus per gloriam Patris, ila et nos in novi
, , ^ tate vitae ambulemus . Ergo occisus ipse quidem
,
est pro peccatis oostris, sed nos etiam cum ipso
, , con&epahi sumus, iran corporis mortem obeundo*
, * . " - sed mortificando membra qua? sunt super terram,
,
ac mundo non jam adhuc vivendo, sed Christo po
lius, et per Christum Patri. Considera igitur, diim
, bircos imraolatur, eimul eiiam agnos mori, et panes
, adoleri: accepta est enim noslra consecralio, et In
, - odorem suavilatis assumitur nova illa et evangelica
. , - vivendi ratio, Chrisli passionibus quodammodo con~
* , * formata, et ad illius imitalionem accedena : Sf
,
enim compatimur, 6 1 6 ei conregnabimus; ei eom . roorimor, eliam simul vivemus; si socii passionum
, , .
sumus, gloriae item participes erimus et ipsi
>
, Ejusmodi autem eacrificium salutaris appeltetoi,
, , - D inquit, et recle; salutem quippe tribuit iiftCbristue
* pro quibus mortem suslinuit; nam qui Ulo, quo jaxa
, - diximus modo, coneepulti cum ipso auni, et eeavcov.
mortui, eos a peccato liberat, e l mortis atyue in*
teritus victores eCQcit.
. ,
PALL. Quam recondita sunt Scripture verba, ei
- I
bbscura legis scnlentia I
. , , CYR. Êoigma nempe est, Palladi, ac veUiti ob^ , - scufa sublilium tenuissimarumque eenteniiarum
.
adumbratio.
1 .
PALL. Recte ais.
. ; ,
CYR. lgitur tempora lex commemorat, qyibvl
. , ,
nos festum agere couveuit, Tribus, inquiens, teoi*
ta
J J !
Maub. , 19.
Psal. , 15.
Rom. , . Rom. vm, 16,17.
1105
Ufti
poribus per annum festa celebrale mibi. Visne igi- . 5.

t u r quoniam de duobus salis est a nobis dictam,
\ \ quodnam lertium sit, et qua de causa agerelur dica, , \ * * uius? Audisti enim cujusque causam: alterum enim,
; ' ,
quia salatem tribuit Christus, pro nostra omnium
,
salote mortem perfereiido; alterum vero quia, i n 6 * ,
tcritu devicto,ilerum revlxil, et ad novum nos viise , , \
genus innovavit, opportune cclebrabatur. Ac prioris
, .\
quidem tempus erat ille in anni roensibus primus,
\ ,
jtt initio occurrens; alterius vero is qui proxime
\ yifw
primum consequilur, et illi est adjunctus, quo par
\ , " , erat segelibus falcem admoveri, el alia semina cora *,
p o r l a r i : quam plurima namque in agris frugura ge *.
nera nascuntur. Age ergo de hoc tertio quoque fesli
.
tempore, quae congruerc videbuntur, dicamas, d i , ligenterqae investigemus, quoroodo, quibusve de
causis celebrandum sit, ejusque rei scientiam ex \ , *
lege quaeramus, et ex ipsls sacris Litteris assuroa- ,
mns : ita enim ad veritatis indagationem progre- ihflk
dietur oratio. An tibi minus recte dicere atque . xsl
oonsiderare videor?
.;
. .
PALL. Mihi vcro rectissime.
. * cJUl
CYR. Scriptum est igitur in Levitico: c Et loculus
Bominns ad Moysen, dicens : Loquere ad fllios , * *$
Israel, dicens: Mense seplimo, una mensis, erit >. f4
vobis requies, memoriale sempiiernum tubarum, , ,
vocatus sanctus Domino : omne opus servile non , . Ifl**
iacictis; et offeretis bolocauslum D o m i n o . Y i - , *
detur itaque mihi septimus flle mensis tempus i l - ;
lud extremum, qaod erit in consuramatione, signi- , \ '
flcare : Dam septimo mense, quae ex agro colligun- .
tur, 6 1 7 omnia non ad aream, Palladi, compor- , , aU* U
tandi tempus cet, sed in ipsis jam uniuscujusque
liorreis reoondi convenit: atque abit jam fructuum . \ icrendoram tempus, exoritur autem biemis initium,
, , ,
Rttenuantur slirpes, et flores tabescont. Agedum
\ .
igilur, ea quae ad tempus periinent, ad noe ipsos , ,
transferamas, Hhidque dicamus, jam ad extremam ,
labente boc ssecolo, imminenteqae alio ac sub- ,
eunte, quo peccatores puniendi suiit, quod euSa , * ^
quisque laboribus peperit, coacervabit, sl sapit, et
, **,
IQ horrea coelestia comportabit, recordabiturque , \
Cbritli diceotis : f Nolile tbesaurizare vobis the- * t .
eauroo i n terra, nbi serugo et tinea demolitur, et
,
ubi lurea effodiunt el farantur : tbesaorizate autem , \
polios i n o e l i t ~
Ergo, qnoniam, reeuscitato
.)
Christo, tanctorom doctorum vcrba nos extremi , temporio adraonent; ondiqae enim clamant: U l -
tima hora e e t , > ad supernos illos thesauros , \ ,
j a m , ioquit, soa quisque comportet : sed primo
\, , , *
die mensis, ait, quo mense fructus recondontur,
* , , *&
erit vobis requies, memoriale tubarum : bona
'' , , , ' h
enim uis quisque sndoribus paria recondit, et , , *
ictcmaj Ulius jacandilati atque requieli prospiciet
, U
alque consulei, raemor ejus, quod bealus Pauhis , \
ait : Ipse Dominus in jussu, in voce arcbangeli, 7, >
ei in tuba Dei desccndet de coelo
Canet
, , 1t
Tl
Tt
T l
Levit. xxiii, 24, 25.
7 t
Malth. v i , 19, 0 .
I Joan. n ,
18. 1 Tbcss. iv, 15.
liC5
DE ADORATIONE IN SPIRITU ET VERITATE. LIB. XVII.
, , enim tuba, inquit, et morlui resurgenl incor . >

rupti *. Omncs enim nos manifestari oporc , , . tet ante iribunal Christi, ut ferat unusquisque
, c quae per corpus gessit, sive bonum, sive ma , - lum
Meminerimus itaque sacrae hujos ei terri bilis tubae, cum festum sanctorum esi i n primia
, . insigne, vocatum sanctam, cam speratorum bono , rura possessionem, et fortiter praeclareque g^sio , ram camulalam retribulionem accipuint. Oportel
ergo D08 bujusmodi cogilationibus ad summam,
. probitalem ascendendo, ab oroni oppre cessare,
, quod naliam prorsus utililalem afferre possii, sed
, , maculas pptius aspergere : hoc cnim est quod ea , - pieus ille vir Paulus nobis dixil : c Tempus breve
.
reliquum est, at et qui babeot axores, tanquam
- non babentes sint, et qoi utuntur hoc ramido,
, ,
unquam non abutantur .
, ,
. >
. .
6 1 8 PALL. Ita videtor.
. , c
GYR.Deinde i i i q u i t : c Decimo die mensishajus
, , septimi, dies propitialionts, vocatus sanctus erit vo . , bis : humiliabitis animas ve&ttas, ct offeretis holo . caustaDomiao. Omne opus non facielis in die hoc;
, est enimdies propttiationis bic vobis, ad propitian , diiro vobis ante Dominum Deum vestrum. Omnis
. , - enim anima, quae non humiliabitur in boc ipso die,
, - exterrainabitur de populosuo; et omnisanima, quas
. , fecerit opus in hoc ipso die, peribit aiiima illa de
, Q populo suo. Omne opus servile non facietis : legi . timom sempiternum in progenies vestrae i n omni, bus babitationibos veslris. Sabbata sabbatorum
. erunt vobis : et humiliabitis animas vestras: a noDo
, * die mensis, a vespera usque ad vesperam sabbati , xabitis Sabbata vestra . > Haroiliationem, jeju . , nium, el holocaustorum oblationem, atque etiain ab
, . omni opere cessationem fleri debere d i x i t : i n qui , : bas mprtificationem quidem carnalium cupiditatum
, per jejunium figuravit; per bolocausta vero illam
- oblationem, qua in odorem suavitalis non ex parte,
, , ' . sed in lotom ac perfecte, Deo dicamur; per otium
, vero, el omniom prorsus operum cessationem, nihil
, nobis e terrenis rebus perficiendam eleganter de , {. signavit : nam, qui jam ad exitum finemque lempo
T e
D
, , ,

,
,
,
, , ;
6* ,,, , .
. * ;
rum decurrerunt, et sacri illius eitremique temporis luba3 sunt memores, et Ulum judicem cogilant,
annon summopere bac de causa curandum eis csse
patabis, ut spiritaalis iertilitalis opes in supernos
tbesaaros exportent, et voluptates quidem exstinguant, affeclionesque corporis vincant, virtutis autem atqne probitatis genera velui odorem suavttatis Deo adoleanl, aique ab inanibus studiis lougissime rcmoti sint atqae sejuncti? Haec autem &unt,
ut opinor, ca&tudia, quae inboc mundo coUocantur,
et hujus vilae laboriosa distractio.
PALL. Ego vero puto : cur eniui aliter existimem?
" I C o r . xv,52.
" l C o r . v , 10.
T T
I Cor. vu, 29-51.
Lcvii. xxm, 27-52*
1107
S. CYRILLI ALEXANDRIM ARCHIEP*
1103
CYR. Quid praeterea? qui vitiaexpugnant, et mor- . , ol , *

lificant merobra sua, quae sunt super terranr, Hbi- \ , , ,
dmem, inquam, et concupiscenliam malam, nonne , , io odorem suavitatis Deo oflferentur, et bolocauslo- ,
rom instar emnt, eamque oblationem in redemptio- , ,
nem propitiationemque aaarum animarum adbi- ;
bebunt?
PALL. Sane qnidem.
. \ .
.
CYR. Diem igitur 619 jejunii qul erat, eum
propitialionis legislator appcllavit; ei recle saneet , ,
legitime, cum is carnem, et camis vilia mortificet, ,
et virtutis officia tanquam in odorem suavitalis of- , "
fcrat. Quisquis porro non ab omni mundano opere ,
cessaverit, fore ut is in summis malis versetur, evi- , , denter ostendit, cum dixit, exterminandum esse de populo suo qui neqnejejunaret, neque bolocaustum (,
offerret, et legem de cessatione constitutara viola- . ret. Sabbata autem sabbatoram esse diem , qui hoc *,
ritu ageretur dicens, iltud nobia ostendit, esse etiam , * ,
cessatioaum cessationem, idest, integramaiqueper-
feclam abjeclionem operum, nimtrum eoraro, quae ,
ad vitium atque peccatum perlinent; nam boc sae- . , &
, S ^ h
culo cessante, ac tempore propemodum scnescenle,
quemnam i n nobis jam locum habebit vaniiatis stu- raJi
dium? quomodove non potius meliora sapiemus ,
otiuin ageules Dco gratissimuro, et a aostris dislra- ,
,
clienibus omnino discedentes 1
. .
PALL. Recte dicis.
CYR. PraecipU deinde rursum : < Et d i e , i n . - ,
quiens, quwtodecimo seplimi mensis bujus, cum
, ]
consummaveriiis fruges terrae, festum agite Deo ' ,
icplem diea. Die primo requies, et die octavo re- . |
, ,
quies; et accipietis vobis die primo fructum ligni
^
pulchrura, et spalulas palmarum, et ramos ligni
densos, et salicea, et viticis raraos, ex lorrente, et , , *
ketabiraiiii in conspectu Domini Dei vestri septem , , .#*
dies per annum : legilimum sempilernum in gene-
rationes vestras. In mense septimo festum boc age- , , %
t i s . E r g o intelllgis Undem, coactis jaro in Aorrea .
agrorum proventibus, el uniuscujusque fruclibug , ' , #
collectis, proximum esse celebcrrimum illum Sce- ,
nopegiae festum, habitationem Ulam paradisi repra> , sentans, et bominem ad bonorum illorum, quibus ,
initio fruebalur, parlicipationem revocaos. Arbi-
79
traroar enim Scenopegiam esse spiritualem ac ve-

riorem illam bumanonim corporum compactionem,
cum ab inlcritu, qui intervenerat, ad incorruplionem reviviscunt. Requies porro primus dies est,
aique etiam octavus; nam anle primam illam iransgressionem, cum peccatum aeramnis omnibas plenum nondam iii nos irruisset, nequeduiu gravissimum atque molestissimum nobis jugum imposuisset, laxam ac liberam et omni labore vacuam in
paradiso vivendi rationem in Adara, quasi in initio
ac stirpe noslri generis, tenebamus. 620 Christus
vero cum advenisset, eliam illa inlermcdia nostra
condltio, qua laboribus prcmcbaraur, ad prisiinam
Lcvii. \ , 59-4^
. clvoi 5>
, 5
, *
. \
* b
, ;
, *
,
,
, (5
. : ,
, Apyak
, , ^ -
tff>
DE ADORA.TIOINE I > SPlRlTi; ET YERITATE. 11. .
, , IHam, qua> iwtk> faeraf, reversa e t i ociavo die, Id.

\ esi, peet gabbatisroum legis, eeu post legali U n w
poris plenitudioem; e t , illo moleslo e l iramundo
, , peccali jvgo aostris anirais excuseo, ab omni la , , bore conquievhmis; Christo noe per fidem ad boc
oi , vaeaote, ae dteente: Venite ad me, omnes qui
. , lxboratis et oeerati estis, et ego requiem vobis
, ttIbaam *. > Ergo requies est ille primus bebdo. ^ nda? diet, primum illud quod inilto foit, tempus
* , homtnis repraesentans : requies item oclavus, quo
* , Gtaristus revtxit, afKxitque suse cruci, quod adver, , * smii nos erat cbirographum \ el unus pro omni \ , bos est morluos, ut nos a morte et a peccatis exime * . , ret, et a poona atque laboribas liberaret, ut prisjtiUlam requiem per ipsum recuperaremus
, ,
, \ , - ^ Prirao die, inquit, sument fructum ligni pulcfarum
, etspattjlag pabnarum, et alios ramos : ex quo m
promptti est intelligere, com ipsa res gesla quodam , modo clamet, Beum i n Chrislo nobis illas paradisi
. ', dtiicfes reddere, quamvis interim primae illiua
* . transgressionis culpa inde delapsi simus : expulsi
c quippe LnAdam sumus, sed per Chrislum restituti:
, ' . - audisli enim illura latroni simul pendenti dicentem:
c Amen dico tibi, bodie mecumeris in paradiso".
^,
, Avertit enim Cbristu versaiilem illam rhompbwma :
, itaqae patefactus est deinceps eredentibue aditos,
*. oom ille omnki ad prielinum slatnnx reforroaverit,
, , el ift eora statam, qeo olim ftierant, revocaverit.
' Rami porro ex arborUrat semper virenlibue, perpee
. t g
, * .
, * c
, \
* , ,
. \
, ^^
.
, , , , \
,
.
, t ' , -
t u a illaat graiiani , et spen incorruptara prae

fenmt: Sine peenUeBik enkn est Dei graiia alque
xocatio, ftlem acripUim ost : e l porpetua plane
est illa sanctorum oblecutio. Cui rei tesiimonium
svHim adjongil gapiens iile kaias, com inquit :c La>
titla sempiterna super caput eorum; laus et laetitia
suscipiet eos : fugit dolor et moxror et gemiUis .
His aulem legibus de hujusmodr fealo j*ancilis, illud
adjtmctum est, ex torrente laelaiidum esse : inquit
enim, extremo bebdomadae die, id est, ocia\o,bauriendam esse aquam ex lorrente, atque ka credentes laetari oportere : ac torrens quidem spiritualis
atque coelestis Christua est, 021 * eeperis Hlis
DnenUs se cotentium animos irrigai. Haque dicebat
per prophetamtm vooem : t Ecce ego declino super
, ^ , D eoe, ut fluvius pacie, et ut torrena inendans glo, t * riam genthim . > Elamavit etiam beatus David ad
, * c ' iUum o-aniuoi Deum ac Patrem : < Quemadmodum
, , multiplicasti DMeerieordiafQ tiiam,Deus; filiiaulem
. - hominum sub umbra alarum tuarum sperabunt.
, \ ^- Inebriabontar ab ubertate domus t u , et torrcnte
(& . > voluptaiis toae potabis eos " > Convenit enint, et
, quidem jure opiimo, converaationi i i l i , que i n pa> , \ - radiso erit, abonde Ehrislom particifare, et krga
.
Mibniinistralioae Spiritue oblectart.
. , .
PALL. Convenit gane; nam optime seniis.
. " CYR. Vfde aatem nierosolymis lantnm feaMHu^
,
boc a g i , quo necesse erat omnes ab omni Jodrcau
93
Matlb. xi, 28. Col. n , !4. "Hebr. i v , U . ' Luc. xxin, 43; > Rom. x i , 29. Isa. xxxv, 10. * k a ,
Lxvi, i% P$ai xxxv, 8, 9 .
7
III!
S. CTRILLI ALEXANDRINl ARCHIEP.
t l l !
confloere.Hooaalemsigno declarabatar, omnesqui- cunquepreclaram laudabilemqae viumduxertnt, in

. * ,
oupentam iilam civitatem, illam, inquam, coaleslem Jerusalem, coltigendos esse, ut ibicoroCbristosimul {, ,
eixii et ftimul festum agant: qui autem adhuc i n - , !
creduli sunt, ac resurrectionis gratiam non adrait- * ,
tunt, sed polius adeo venerandum excelsamque , mysteriura repudiarunt, i i sao interitu poenas luent, ,
iisque omnino surama miseria immlnet: ibunt enbn ,
in supplicium. Ejusque rei testis erillocuples Zacha- , .
riaspropheta, dtccns: < Eterit,quicunqaenonascen- .
derint ex omnibus tribubus terrae io Jerusalem, ut , *
adorent Regem Dominum omnipotentem, et bi illfo *kaddentur : quod si tribus iEgypti non ascenderit,
neqae exierit illuc, et in his erit ruina, qua per- .
cutiet Dominus omnes gentes, quisquis non ascen- , ,
derit ad celebrandum festum Scenopegiae . Ergo
,
Scenopegiae exoptatissimum festum esse existiman- ,
dum est, illam omnium corpornm resurreciionem , , > quorumprimiliae Cbrislus f o i t : primogenitus enim ,
tx mortura appeliatur , et revera esl.
> , -
.
. .
PALL. Rectissime existimas.
. .
CYR. Illad tamen scias veliro.
. ;
PALL. Quid landem istud est?
. CYR. Nam in hislegiseloquiis, quamodo a nobfe
,
allalasunt, cofnmemoratiim esl quidem juge sacriflcium, et neomenia, et sacra, quae Sabbatis flebant, , , jejuniam quoque, 822 praterea exoputum Sce- ,
. #
?.
.
-
_
*t-~
1.'.
. rr

.
nopegiae festam : adjunxil autem lex ubiqae, et in
iis singulis, q u dicla sunt, illud ; Offeretis holo- * 0 ,
.
caasta Domino; > ac qu&nam a nobis offerenda sunt
sacrificiorum genera , neomeniae convenientia, ac ' , ?
Sabbalis, jejunio quoque ac Scenopegiae, vel quod- , ,
nam sit juge sacrificium, tacuil quidem in Levitico ! ' legislator; sed haec latius explicatil, et maxima sub- , tllilate verborum posuit in Numeris. Visne igitur, ,
ut singula per partes dislinguendo , de iis qooad ,
*
fleri poterk, disseramus*
, ;
PALL. Equidem roaxime velira.
. .
CYR. Sic ilaqae scriplum est : Et locotue esi
.
Domlnus ad Moysen, dicens: Precipe filtis Israel,
, * et loqueris ad eos dicens: Dona mea, munera mea, j ) , , * .
hoslias meas in odorem suavitatis observabitis, ut ,
offeratis mihi in festivilatibus meis. Et dicea ad eoe : .
Hae eunt bosliae, qoas offerelis Domino, agnos an- * niculoe Immaculatos duos per
singulos dies ,
in bolocaustura jugiter. Agnum unum faeiet
.
mane, et agnum allerura facies ad vesperani :
,
et faciet decimam partem cepbi aiaiilam in
,
sacrifioiom conspersam oleo in teriia parte bin.

Holocausluin conttnuationis, eacrificium quod fa- . ctam ^&t i n roonte Sina in odorem suavilalis Do,
mino:et libamen ei quartam partem bin agno uni : .
in sanctolibabUlibaiDen eiceraDomino. Et agnnia !, , [. ) M
lach. xiv, 17 18.
Col. i , 18,
1113
DE ADORATIONE IN SPIRITU ET VERITATE. L I B . X V I I .
1114
3*W . \ - alterom fades ad vesperam : juxta tatTifiritim ejus,

* , et juxta libamen ejas facies i n odorem suavitatis
, Domino . Intelligis ergo divinam legem i n bis
. verbis assevcrare sacrificiorum oblationem festis

diebus maxime ccmveuire : sequissimum enim esse
* prorsus censeo, ut i n illis Deo saaviiatem odoris
adoleamus, et Christianse conversationis mores lan , quam tbymiamatis loco adbibeamus, ac 003 ipsox
, Deo velut odoralissimum bolocaustum, offeramus,
juxta illud, ut opinor, quod reclissime dictum est 1
' , ,
c Exbibete corpora vestra, bostiam viventem, sanc ctam, placenlem Deo, rationabiie obsequium ve, , s t r u m . > Continuationis autem sacrificium fieri
. - debere inquit, uno agno mane immolato, altero
, - yesperi, incensa simul cum illis etiam simila, oleo
, , - Uam et vino insuper 623 edjecds i omni enim
,
tempore et jugiler, et ab inilio. usqoe in ilncm i i t
\ \ - sancto tabernaculo, i d est, in Ecdesia, per omne
virtutis genus odorem eaavitatis in Cbristo fragra, , , mua: nam quod mane et vespere incendantur agni,
. fignra esl rursum ejos, qai propter nos ac pro nobis
, Patri 111 odorera soavitatis ascendit, secumque quo , ' dammodo vitam in se credentiuro. simul atlollit; cui
, et bilaritas inest, tanquara de spe flrma gloriae ac
rcgni, et lanilia, quae de aeternis illis obleclalioni, ( bus percipitur : ejusmodi autero vit signum est
. , - simila oleo conspersa , vinoque perfusa. Uoc vera
, * * sacrificiam est bostia salaUris, quemadmodum illa,
, , quae a Moyse i n monle Sina perfecta est. Scriptum
. ,
est autem i n Exodo, cum reram omnium fadenda .
rum leges ab illo omnium prsepotente Deo constitu , ' t*s expo&atsset 1 < Cum evigilasset inquit c mane
Moyses, aediOcavit altare sub moiite, et duodecim
* c , , - lapides juxta duodecim tribus Israel, et m i s i l
, adolescenles filiorum Israel, et oblulerunt holo * caosta, et iromolaverunt bostiam salutaris Deo
, v i t u l o s . Nihil autem refert ad rationem gacri , ficii, sive agni imraolentur, sive vituli sacrificenlur:
, , , * in airisque enim servatur innocentias forma : quam
, rero maxime Gbristi persoiiae tribuere licet, qui per
Jeremiae voceminquit: < Ego veroutagnusinnocens,.
, qui ducitur ut immoletur, non cognovi *. 1 Quod si
, * c quis velit alia quoque ratione matotinum vespertinuroque eacriikiiim in tabernaculo factum intelligi,
, .
' , D nimirum propter bumanse naturae tempos, ac dicat
in eo tempore, quod Adae transgressionem praeces
, sit, odorem suavilalis fuisse, et huic tempori simile
, , factom esse illad alteram exlremum tempus, quod
, in Ghrislo agitor, et i n ea v i t a , quae secuDdura
* , Cbristam iatelligitar, is non aberrabil a proposilo,
, * et sapienter existimabit : ila enim vere ea res se
.
babet.
. .
PALL. Assentior.
CYR. Sabbati porro sacrificia definit, diceua
. *
continao: f E l die Sabbatorum ofleretis duos agnoa
* c ,
anniculos immaculatos, el dnas decimas simila

consperss oleo i u sacriflcium el HbatiObem. Holo91
9t
Num. xxvm, 9.
1 1
Rom. XJI, I .
f l
Exod. xxtv, 4, 5,
f l
Jerem. x i , 19.
4115
S. CTRfLLI ALEXANDRINI ARCRIEP.
catmum Sabbaloram i n Sabbatia supra bolocau-

atura jage, el ejus libamentam . Cujussacrifidt
-ittie non diversus est ab eo quem paulo ante dixinus, sed iisdera vestigiis inccdit, adco ut nihil intcr
ea diflerat. Sed illud, 624 Palladi, animadverlas
v e l i m ; nam juge quidciu sacrillcium perpcluo sacrificatur, ct quotidie ex lcgis decrelo perfidlur:
at vero illud altcrum Sabbatorum non quotidfe,
eed in ipsis fit Sabbalis. Nc igilur negligentiores
essent ad sacriflcia Sabbatorum offcrenda, quod
illitd quolidianum acjugc saciiflciura saiis esse putarcnl, neccssario adjunxit: Iloc esl holocaustam
Sabbalorum in Sabbatis, supra bolocaustura perpetbum et libamen ejus.
. *
, 1\ , xaA
. ,
. \ & *
. " *.

. ,
, ' . *1

,
\ ,
- c 6
\ ,
\ ,
PALL. Ergo praeter illam jagem victimam, etiam '
. ,
illa altcra Sabbatorum cx lcge sacriflcatur?
;
" . CYR. Ila cst: ac de ea rc ncfas esl dubilare.
Nam ipsi quoque sabbatizanlcs in Cbrislo, et in ,
ejus requiem ingressi, spirilualcm odoreni suavila- , ;
tis Deo vdut duplo majorem oflcrimus. Siquidcm ,
reram ct fuisse quidem suavi odore illam prisco- , ,
n i m bominum de legts jnstilia gloriara; spiritualis . ^
cnim est lex, e t : c Mandatura saiictuni cl justum ct , xa\ c , ,
bonum, > ut bcalus Paulus ail ; sed excellcntior
^}
est lamcn illa in Clirislo convcrsalio ; et sabbali- ,
amus inspiritu longe suaviorem odorem redolet, ,
quaro justiiia lcgis.
.
PALL. Rccle ais.
. .
CYR, His adjtcit: c Et in neomeniis offcretisbo. * locausia Domhio, vitulos x bobus diios, ei arictem
,
unum : agnos anniculos septcm immaculalos, tres , *
decimas similae conspersae olco vitulo uni, et duas *
decimas simitae conspersx ofeo arieti uni, dccimam, , dedmara similaginis conspcrsae in oleo agno uni,sa- *
crificium odorcin suavilalis bosliaraDomino: Ub&roen % ay^w
eorum dimidium bin vinieril vitulo uni, et lertia eril , *
arieti uni, et quarta pars bifi erit agno uni vini :
holocaustum de mense in mensem, in mensee anni: , ,
et hircom de capris unum pro pcccato, Domino: *
mipra bolocaustura perpetuum fiet, et libamen
ejus . Perpeluum sacrificiura, et sempiternum *
est tllud quoque, quod fit in neomcniis, cum uno- *
quoque mense iierct ullra illud quotidianam, quod xa\ \
n
esl juge. Sed in illis uracn non item simplex est

ralio. Evidens enim est aenigma. Neomenia igitur
gpiritualis ac verior jure intelligitur novum boc i a
Chrislo saeculum, 625 ' * sectntdum legem
erat, jam exaclo. Aliter quoque figurara habere
ncomenia potesl illius saeculi post hoc pncsens futuri, jamjamque adventanlis, quod tamen a Cbristi
resurrectione cepil inilium, per quam ad novilalem
transivimus, cum tanquam pignoris loco Spiritum
gratiae, firmamque spem vitae immortalis consecuti
aumus, in bealiludine ac sanctificalione refonnati,
pnstinum illum slatum tanquam revocato cursu
100
Num. xxvni, 9, 10.
Rom. , 12.
Num.
, , '
, , ;
. *
. .
, ' ,
,
. *
, ,
* , ' / , (5
, \
xxvui, !!-!?.
ADORATIONE SPHUTU VERITATE. LIB. X V I I .
1118
, \ - repelentes, ei futuro saecuto conformati. Quanam

,
igitur apta esl hoslia neomeniis, illis, inqoam, quae
, .
iii Christo sunl ac spiritualibus, et vita? illi qua?
, ' , Aituro saculo similis est ? Deo scUicet mori, neque
, \ \ * adhoc vivere peccalis implicatos, sed a terrena
; , \ oonversalione pror&us discedere, ut siibul cum
, Chrislo vivamus. lla etiam beatus Paulus ad eoe
, - qui sanctificali erant inSpiritu, et in Chrtsto justifi. - cati, etfuiuri saeculi virtules didicerant, scribit,
, \ , dicens*: c Si mortui estis in Cbristo, quid lanquam
\ - viventes in mundo decernilis* . Et ilerum : c Mor , toi cnim eslis, et vita vestra abscondila est cum
; \
Christo in Deo. Cum Christus apparoerit vita nostra,
t , tunc et vos cum ipso apparebilis in gloria . *
. " Yide igitur qui se laudabiliter gerunt, eos diversa
, spirilualis habHudinis maguitudine mori Deo conse . > " cratos, virtuiisque praeraia stalim consequi. Viluli
namque doo imraolantur, et onus iosuper aries et
,
&eptem agni vilium non babemes. Et nobts per
.
beee arajiia sanctorum ccelus describitur, qui vii>
, \ ' , , tute qjuidem insignis esl tanquam in vilulis, et i n . ; feriopem secundumqee locura tenel tanquam i n
,, ariete, poslremum deidque el hurailiorem in agnis.
, ,
Duo sent autei* v k i i l i , nam populi duo. Unus.
, , vero est interjectus ariee; propterea quod i l i i d o o
. in Christo ad uniiatem j a o d i sunU Septem poeire * * mo agni : nam sanclarum populus plenitudine
, . pcgfecta est. Duo autem esse et item unnm uai^ne
* - epirituali, multitudinem illam perfectissimam oonve . , nienter intelligimus : copiosu& enim valde est grcx
' , " ctedentiuin, et simplicitate quae est In Cbcisio, et
' . , krfaolia quas secundum eumdem est, praeditus. Vide
, * antein tres quidem simtlae deamos uni vitulo tribui,
. " etolei ac vini dimldium bin, id est, sextarios sex :
, .. arieti autem duas decimas simiiae, Hquidoruro vero
, * , ,
qua? infundebanUir, tertiam partem hin. 696
'
. ,
aiogtdos denique agnos singul decimae siimlat ado, , .
lebantur :quarta vero pars bin libamen erat, id
, est, virram et olemn. Jqoa namque ralione pro
, , ' ,
ettjusqne laboribu etvirtule illa vitae ejus qoae i n
, '
gloria aiqae beaxitadine doxitor, acpinguedini6 qua
, * ,
a Deo daiiir, el laHiliffi spiritualisroensura ab judic*

tribueiur. Nonoe enira viiae figuram tenere sirnilam saepe jam diximas, pingaedinis vero oknm,
, ,
7
, ^ laHitua deniqoe spirilualis vinum ?

,
, , ;
PALL. Maxime.
. .
TR. Hircue prteterea his sacriflciis adjicitor pro
. , peecato immolandus in bristi ftguram. Nam prr
galatarem Gbristi passionem acceptum est nostmm
.
aacrtficium, Deoque placens per passioDem Chri , .
sti satatarem. Wque, ot opinor, est quod ipse Sai, ,
vatorsanctis apoatoHa a i l : f Slneme nihil potestix
-
Ergonecessario nostrts sacrifieiis in odo*
. > , facere
rem aoavitatie oblatis, illa Christi oblatio adJungU
, t u r , quse se nostria oblationibus qaodamnKHtoi
' ,
Col. , 20.
Col. , 3, 4.
Joan. xv, 5.
1119
11*0
mtsceat, easque Patri simul offerat. Neque eniin *. , 6 aliter aisi per Ghristum solum esse accepU possu- .
mus.
. " .
PALL. Oplime dicis.
. 16.
* CYR. Atque kaec qajdem Sabbalie et neomeniis
erant sacrificia : c l n mense autem septimo, > i n - >\
quit, c una mensis, vocata sancta cril vobis. Omne , , ,
opus servile non facietis. Dies significationis erit ?o- . . bis: et facielis bolocausla in odorem saavitatis Do- .
mino, vitulum unum ex bobas, et hircum unum : , , \
agnos anniculos immaculatos seplem
Et tres , ,
\ , 1x4
quidem decimae similae in vitulum : dus rursum in
, * , ;
arietem, et singulse in agnos singulos, iis quae i n
,
fundebantur proportione consequentibus, oleo, i n quam et vino. Nam ex dimidio bin Hebraici, et ex . ' ,
lerlia ejusdem parie, et ex quarta bi liquores
. * h
adhibcbanlur. Quomodo aulem ejus fesli v i t intel- ,
c .
ligenda sit, declaravit diceng : Dies signiflcalionis
erit vobis. > Nam extremam illam tubam angeli , ,
voce personanlem significat, ad qoam omnea mor- * , tui resurgent, et exciiabuntur qui i n monumentis ,
sunt, utjam superius diximus. Jusstt etiam nt de- . ) &
, ' , ,
dmo ejusdem mensis die, i n qaem jejumum cadit,
qao carnalimn concupiscentiarum exsiinctio et a , terrenis viiiis alienatiodeseribitur, idem saoiflciom ' , htkt
eodem qoo primo die ritu periiceretur : ac quas ,
eit eorum quae fiebant vis ac signiflcatio, ad eubti- *
lioris intelligentiae ralionem accommodata, saile , *
.
jam explicavimus.
. .
027 PALL. Memini.
.
CYR. Decernit ttem qu&nam a nobis faciend C
stat propria Scenopegue sacriflcia, et a i t : t E l qun>- ,
todecimo die mensie.40piiim vocatus, sanclus erit * ;
vobis: omne opos servile non facietis. Et celebrabi- .
tis illum feslum Domino septem dies: etofferetis ho- .
locaosla Domino boaiiam in odorem suavilatis. Die , \
primo viiulos exbobus tredftcim, arielesduos, agnos ,
anniculos quotuordecim: immacalalaerunt. Sacrifl- \ ,
cia eorum aimila conspersa oleo: tres decimae vitulo ,
. uniinillistredecknvilulis, etdua? decimae arieti uni
i n iilos duosarietes: et decimassingulas agno oni in * . \,
qualuordecira agnos. El bircum ex caprisunum pro ,
peccalo praeler holocauslum perpeluum sacrificia , .
eorum et libamina eorum *. Deinde persinguloa , .
diesuno deropto vitulo, sacrificia eodem ritu ea~ D ,
,
deinque mensora flebant. Duo namque arietes, ei
. > ' qualuordecim agni, et bircus unus immolabantur.
,
Kaque secundo die viiuli offerebantur daodecira,
. , ,
undecim ierlio, qoarto decem, quinto novem,
sexlo oclo, eeptimo septem. Intelligis igitur persin- .
gulos dies numerum modo vitulorum imminui. Sed * ,
enmdero numerum tum arietum, tum etiam agno- * ,
, .
rum similae quoque ac libaraentorum servari
* , , ,
, .
PALL. Quid tandem ea res signiflcat? et quam
. , ; '
cb causam vitult quidem erant initio iredecim,
,
t
* Num. xxix, , 2.
Nuro. xxix, 42-16.
Iltl
DE ADORATIONE TS SMIUTL ET YERITATE. LIB. .
' . \
\ ,
.
, , 6 , 5
. ,
. ,
* ^ .
. .
.
, \
. , ,
, ( '

, .
* \,
* , ,
' ,

,
. '
/
,
, ,
.
. . ,
. *
, . ,
\ , |

) . " ,
, , ;
. \, ;
1 . ,
, \ ,
.
, ,
, , , , \
. ,
.
, , , *
\ ,
\ I
;
,
_ ,
\
, .
. \
,
, ,
;
. " , '
\ ,
' Luc. i , 6. * !sa. i , 21
Ilft
pauciores deinde uno per dies singulos dempio :

sed arietes eonlra semper dao, ei agni quatnordtcim, birco sacrificiis adjancto?
CYR. Haad facile, Palladi, borum pneceplorani
sensus perspici potest: obscunisque revera hic
locus e s t : cnilar tamen qooad polero, quod i n
mcnlem venil, exponere. Sed lu corrigas velim, ai
minns recto cursu ad locum conlendero.
PALL. Equidem hoc animo ero.
CYR. Yidelur itaque divinum hoc responsam
lam Israelitarum institulionem sob legis magisterio, tum eomm vocationero, qai sonl per fidcm ad
sanclificationem perducli, describere. Significal autem, ut opinor, sacriGcii figura, duo fuisse tempora quibus Judaeoruro greges fuisse ad Dei
cognitiooem atqne ad legalem conversationem i n stitatos intelligi possit. 6 2 8 Qoxnam porro sunl
ea tempora, nisi Ula prorsus, primom quo adbac
Moyses eral et Josue et Judices; deinde quo propheta? usque ad Joannem Baptistam, qui,juxla Salvatoris TOcem,abondantiorera babuit legationem ac
ministeriumprophelicQm? Sed i n his duobus tcmporibus indicat sacra Scriptora fuisse nonnullos qui
vilae semitam tenerenl lege laudaiam, non eadem
roensura lamen nec robore magnUudineque spiriloali per lotum s i m i l i : alii naroque magnitudine
somma erant, cojas figuram vitulus habet; alii v i cissim media quadam pnediti, cujos signum esse
*
aries polest; terlii pneler hos paulo adboc roinore
et inferiore mensura, ut profecto i n agnis videre
licet, 8i corporis magniludinem considererous.
Quid enim ? nonne aries vilulo minor est, et agunt
arlete magnUaduie corporis inferior?
PALL. Fateor, cur enim negem?
CYR. Ergo animalia, quae commemoraia sunt,
uniusctijusque magnitadims, quae nempe i n v i r tute spectalur, fignra; el quidem perspicua sont.
Sed quoniam quidquid praestat et eicellit, id m i nore nomero est quarti secundum et tertium,
quippe com raruro sit, hac de causa tredecira v i l o l i , duo vero arietes, ac denique qualuordecun
agni sunt. Ac quoniam duos esse arietes diciraus,
numerus victimarum duplo major est: naro pro
aeptein agnis quatuordccim sunt vituli, duo tamcu
arieles. Quid eniro? Nonne par est multos fuisse
admirandos sanctosque viroe, qui secuDdum justitiam, quae in lege esl, sine querela se esse gloriaii
possent ? ut profecto de Zacharia et Elisabetb divinas evangelista scripsit: c Erani justi ambo anle
Deum, incedentes in omnibus mandatis et justificalionibas Domini sine qucrela *.
PALL. Fateor: namque Judacorum matrem Dews
accusavit dicens: c Quomodo facta es roerelrix, c i vilas fidelis Sion, plena judicii, in qua juslitia pernocta-vit in ea ?
CYR. Eratergo justilia secandum legero, ex qna
parest probatissimos in Dei obsequio fuisse, quam1
415
CYR1LU ALEXANDRINl ARCHIEP.
iiii
vis l e i non omnino ad saucliticationem consum- \ maret.

PALL. Recte ais.
CYR. Ergo ut Israelis vocalionem tanquam in
euminis, mediis et uiGmis significarent, viluli et
arietcs et agnideniqueDeo immolabantur; 6 2 9 ac
T i t u l o m m numerus eral in dies paucior, utpote
cura electi illi deficerent in dies, et consequentia
aeoiper tempora prestantiam probaiissimorumque
viroram inopia laborarent, ad ipsum usque scptimura tempus, id est, adventum Salvatoris nostri,
quo landem sabbalismus ille in spiritu, et operum
cessaiio ad psccatum pertincntiam exstitU. Nam in
ChrislojustiQcati sumus,cum praesens saeculuna jam
ad exlremum properaret. Ejusqoe rei figura n i r eum est, quod in extremo totius hebdomadse loco ^
. .
. , \ ,
, \ xpto\, \ \ '; ,
, \
, ,
, ,
, ;, '
, ^ .
,
. * -
,
Sabbatum est collocatam. Eapropter sapienti ra- .
tione velerum qaidera sacriflciorum oblationem us-
, * , ,
que ad Sabbalum perducit, ia eoque sistit: nimi * ,
rum vocationera illara legis, illique consenlaneom
sacrificandi ritura,et c conlrario ritum alium,qai i n ,
Chrislo perficitur, infert dicens: < Et die octavo ex- .
,
odiam erit vobis: omne opos servile non facietis h i
eo; et offeretis holocausium hosliara in odorem sua- , &,
vitatis Domino,vitulum onum,arietem unum, agnos .
xal
anniculos septcm iinmaculatos. Sacriflcia eorum et
libamina eorum vitulo et arieti el agnis, juxta no- , av*jxo>
,
merum eoruin, et jaxta judiciam eorum,et bircutn
* .
de capris unum pro peccato, praeter holocaastum
sempiternum. Sacrificia eorum et libamenta eo- \ \ *
. Haec facietis Domino in festis vestris prater
, ,
vota vestra et spoDtanea vestra, et bolocaueta ve- , ,
slra, elsacriGciavestra, ei libauikia vesira, etsa- , ,
lularia veslra \ Audis legem aperte dicentem:
. > '
t Exodium est. > Nam ille in ombris cultus et illa
* c ;
in Ogura insiitutio oclavo die exccssit, quo die re- , \ , ,
vixit Christus, et circumcisioiiis in spirilu tem- ' , pus advenit. Exclusa est enim vetos Ula Tocatorum
. yxb*
*1
lnrba, quod infidelitalis crimine laboraret, et e ,
regione qaodamrnodo exortus est novus populus,
, ,
qoi gpirituali robore insignis esset: id enim est
,
vitulus, et perfecte probatus, olqui jam plena sit
, , *
SRtatc, id enim signiGcat aries, et illius in Cbristo
, , infanlix atqoe innocentiae eximia pulcbritodine
,
praedilus, id quod agno designator, si etiam nu- D , \ .
rnero peiTectissiroo spectetur. Nam quod ait se- ,
ptem agnos esse,id prorsue significat. Sequitur enim
. \ .
hircus quoque. Nam in Cbristo per fidem commen- ,
datnr ct probatar una com eo in odorem suavilatis
,
ad Deum ascendens, u l saepe jam diximus.
PALL. Ita se res habet.
. .
CYR. Caeterum in Christo nos Sabbatum acturos
1. " , *
esse ad requiem pervenientes, 6 3 0
& mun ,
danis studiis cessatenrous, neque terrenas curas
adbuc patiemur, sed potius in Domino, sicut scri , %
ptum est , dcleclabimur, possessioneroque apud
) , ,
eu.B egrcgiam habebimus, declarat cum in Levi- ' ,
Num. , 55-39.
Psal. . 4
%
11x5
DE ADORATIONE IN SPiRlTl ET VERITATE. U B . .
im
* - Uco Moysi rerum sacrarum doctori, dicit: t L o ,

qoere filiis Israel, et dices ad eos: Si ingressi faeri ~
, , tis in terram, quam cgo do vobis, requiescere facielis
, ,
terram, quam ego do vobis, Sabbala Domino. Sex
, - annisseres agrum tuum,etsex annis potabis viiera
, tuam, el colliges fructuro ejus: anno aulem seplimo
, . ' Sabbata; requieseriilerneveslrae, Sabbata Domino:
, . agrura tuura non seres, elvitem tuam non pulabis;
, ,
et quae sponte nascunlur in agro luo, non demeles;
- etuvam sanctiOcationis luaenon vindcmiabis; annut
,
requietionis crit leme, eterunl Sabbala terracibus
, , tibi et servo luo, et servae tuae, et mercenario
, \ tuo et inquilino, qui applicatus est ad le : et jumenlis tuis, et bestiis quae sunt in lerra tua, erit omne
, , ,
\ * quod nascetur ex eo in escam. Et nunierabis tibi
/ , scptem requieliones annoram, septem annos sep . tiee; e t e r u n l t i b i septem bebdomades annoruio,
, * qaadraginta novem anni. E l annantiabitis vooe tubaj
, \ m o m n i terra veslra; el mense seplimo, dccimodie
. meobis, die propitiationis,annuiaiabilistuba in omni
, terra vesira. Et sanclificabitis annum, quinquagesi . - mura annam : et clamabitis remissionem in terra
. , oninibus habitanlibus inea.Annus remissionis signi , ficalio bsec erit vobis, et revertetur unusqui&que
. in possessionem suara et onusquisqne i n fanii , liam suam revertetur . Intelligis igitur per , mittere quidera legem, ot aretur ac seratur, et
. vines excolantur ante annum sepliraum. Septimo
, - auiem, ut earum rerum cura levcmur, precipcre:
, ; '- ^ relaxaraur enim, curo in Christo Sabbatum agimue,
et a terrenis rebus curam abducimus, et a vanis
.
dislractionibus prorsus recedimus. Sepcem bebdemadas aimorum, id est, per saeeula seeculo ,
rum : bonisque perfruemur paratis et in promptu
.
c , * , positis, nimirum ils quae a Deo dabuniur, bonisqae
, epiritualibus obleclabimur, ac festum agemus. Nam
, extremum illud tempos remissionU eril omnibas
. nobis, qai ubique lerrarum sumus, cura unus , quisque ad suam 6 3 1 possessionem, id est, ad
convenientem sibi sorlem a Deoque sibi iribulam
,
, * , , revertetnr. Ut enim varia sunt sanciorum vitas ge . nera, sic item pramiorum erunt, cum pro unius * ? , cujusque gestoruro ratione Deus retributionem admetietur. Meminit etiam t u b , qwe haec commoda

D
.
. , ,
,
,
,
* ,
, ,
,

, , '
'
. .
' Levit. xxv, 1-11.
Matlh. x\v, 34.
annunliabit. Nam nostri sabbatismi, ejus nimirum qui in Christo celebratur, remissionis quoqoe
et possessionum reddilionis tempus, illa est e
mortuisresurreclioper tubae significalionem etvocemangeli sno tempore futura,in qoa pneclarut
nie eanctomm coetae aadict Gbriuum dicentem:
c Venite, benedicti Patris mei, possidete paratum
voble regnora a conslitotione m o n d i . Quod u t i nam assequi nobis conlingat gratia el benignilate
Domini \)oi Salvatorif nostri Jcsu Christi, per
quein, et cuiu quo, Deo el Tulri gloria cum saiicU>
S[>iritu, nunc et semper, ei io saecula maUQrum.
Aroen.
T
LOCA
SCRIPTURJE
Cyrillo in libro Deadoruiiont tn spiritu et veritate citata, in quibus erat dignum aiiquiJ
quod adnoteretur.
Ex editione Latina Ant. AgeUii. Romcs 1588 fol.
Revccatur Leclor ad paginas edilioois Auberli qoao typis graodioribas exprectimnj.
Pag. 23. fanilas enini e$t mera hujHSvita} dutentio. Disteiuionis vocabulo usus sura ut Scripturae
vocem retinerem, quae ex antiqua LXX
Interprelum editione in Ecclesiasie legilur capite pnroo,
Hanc distentionem pestimatn dedit Deus JilHs hotninum, etc. Graece LXX et Tbeodolion
iranstulerunt, Symmachus , occupationem;
eadem voce usus SUTO, fol. 34.
Pag. 24. Et comederunt antequam irent cukitum.
Haec verba anteauam irent cubitum ab imperito l i brario puto adjecta fuisse non a Cyrillo posita; nain
el ineptum sensum faciunt, et raanifeste ad sequentia pcrtinent, ut et i n Hebraicis libris eet, et in
Yulgata editione, et dodum in Gnrecis Veieris^ Teetamenti libris nos ipsi correxiroos alque dislinximus, \ , deindeex alioprincipio , etc., nolui tamen quidqoaro immutare u l fidem inlerprelis aenrarem.
Pag. 28. Dei fortet terra vehementer elevaii
$unt. Hunclocum psalmi XLM sic transtuli, quia sic
illum Cyrillus legit, ei distinguit, et inierprelalur.
CaHerum quod Dei fortes d i x i t , id omnes Grseci,
DOO modo Cyrilli, sed etiam Veteris Testamcnti
codd. babent, sed hi dislinctione variant : nam
aiiqui sic distinguunt, , forte$
lerr<e, ut eit, Det forte* terrce; aliqui ste,
ol . Deinde, , Dei
fortes, terra vehementer eievati sunt. Hanc distinctionem aequilur B. Cyrillus, ut apparet non modo
ex boc loco, sed etiam ex aliis nonnullis. Priorem
illam retinuit Psalterii Latinu interpres, quam non
modo non improbo, sed etiam roagis probo. Nam et
cuin Hebraeo magis congruit, eam caeteri interpretes tenueruni. Sed si illam hoc loco posuissem,
lotam auctoris sententiam periurbasaera atque obacurassero, quod interpres ejusdem auctorisin Evang*lium B. Joannis, lib. xi, cap. 29, fecil, ubi Cyrillus eodem modo verba psaimi distioguit et interprelatur.
Ibidem. Sedcum attuliuet ad eos Baruch Jeremia
terba. Et nuper concilium Tridenlinum, et fcre
omnes Palres luin Latini tum Grseci canonicum l i bnirafatentur,quodsi qui illum proJeremia citant,
ct illi ascribunt, ut Athanasius in Synopsi el Augustinus libro Contra Faustum X I I , cap.43, et De civitale D, libro xvm, cap. 33, et B. Aiobrnsias cura
aiibi lura libro primo De flde, cap. 2, et De pasnttentia primo, cap 8, et B. Joanncs Gonstantinonolit. in psalm* CXLVH, hoc ideo dixeronl, quia a Jereniia dicUtum, a Barucb excejptum putarant, ut
manifesle apparet in his CyrilU vetbis, qui verba
Jeremiae a Baroch allata dicit. Lalina etiam Ecclesia
sic censuit, cum in Sabbati sancti soleinni oflicio
Jectiones de qualoor majoribus propbetis Jcgrndas
ublice eanxit, et pro Jeremia? libro e propb^tia
aruCh leclionem poeuit : Audi, hraet, mandata
viUB, elc.
Pag. 57. Et ubi ego nm, illic et minister meut

$it. \ 6 6 ; . Sic legit Cyrillus; non cnim praedicenlis, fedjubentis verba
esse inlellexit, ut apparet. Sic in libris CjtM Gr&

cis scriptura inveni; neqite tamen aiteram leetjonem improbandara jpoto, quae el in impressb on>
nibut Graecis Novi Testaroenli libris, et in edrtioae
Latina invenitur, illic et minister meus erit. Sed
etiam banc Cyrilli leclionem probavernni Laiki
Palres, cum illam publice In ecclesiis decanlaadam censuerint, ut apparel in Breviario Romano, ifl
coromuni unius martyris, anlipbona ad LaaAst
quarta. Eam Cyrillus in aliisqaoque libri bocmoAi
citat, ut io Commentarns ,in Joannem^ lib nr, c SA
Pag. 65. Omnis aloria filia regis E*eto*.)Lna
quomodo Cyrdlus sic legai, quomodo eiiao
gitnrin Vaticano Testamenti Yeteris codice.
non temere id factum puto, ted etm im*
prelem, qui Hesboo Hebrxam vocetu irifffiu*
puto sic in aliquo Hebraeo codice l e g i s s e , W
codd. et fere omnes hoc lempore babeni mtfcd80th> neque vero illi codd. qui legunt *> t
cogitationibus, u l B. Hieronvmus In aliqtiibes k isse testaiur, aliud in tlebneo legisse intefprckn
eroonstranl, quam Hesebon; ea enim n e b m t a i
revera significat. Cseiej*ora quodail Cynllos
signiflcare , id non Hesebcn aigQificat, ied
vox, qose preecessil, penima.
Pag. 84. Dei (ortes, terra tehementer tU**ti
sunt. Jam de hoc loco psal. Lxxrv dtciam est supn.
Pag. 85* Extende manum tuam ad mare, ti vcca
illud. Graeci codd. Gyriili babebanl ^ .
sicca illudy ut transtulimus. Sed BioJjaGnecaorajiia
[& tcinde, seu perrumpe iliurt,
Pag. 96. Et auxit SatomonaUart po*for, qnieexiguum erat prius. Haecverba neqoe\uRebnbnxvâfc\A
editione Latina sunt. Habentea umen L n C ; a e /
uiddam simile babetur leriioRegum, cap. . prop
nero; unde puto L X X sampsisee, aai ex xeUitu
iradilione adjecisse.
Pag. 99. Quoniam debel in tpe araru oror,
triturans in spe partlcipandi. ufta loca mtki In aatiqaomm Gracorum Patrora libris de ScHptotit
prolala, qua3 cum edilione Latina TesLamenii No?i
conveniant magis quam cum iis Gnecis, axut drcumfemnlcr; velat hic locus est. Cum emtn rvk
gati codd. Graeci babeant, ' ;
, \
, quoniam in spe debel orans arare in*
turans $pei suce particeps esse, Cyrillus c o m Latioi
editione congraenuus, *
, \ * *
, etqui arat iifypcparticipandi sea
frmctupa*
cipiytdt. Sic etiam citat, fol. 130, ex q u o appjrrt
quamteroerea nonnullis Latina editio reprebeodatur, quae e Graecis libris pnestantUieiinjs c t emeadaiissimis in Laiinam linguam tnmdata e s i Eandem Iectionem scquilur B. Augostinus in Joannc*
tract. v.
Pag. 100. Et vos impteU nunsuram patrum *itromm. Sic babet Latina vulgata editio Testametf
Novi. GsteruiD nonnulli Gyrilli codd. G r a x i bab^
bant, impttmti*, . Noiu: a u t e m qutA>
1129
AGELL11
qiuundeconsucuLalinalcciione mulare, cum esscnt

eiiam qui haberent, , quarovis allera lectioad Gyrilli senlemiam comniodisslma ait.
Pag. 168. Ad hctc omnia snmentes scutttm fidri.
Locus bic qui csl in epist. ad Ephesios cap. v i , duobus modis a Patribus legilur, uno modo, ,
rn omnibut, quomqdo translulit vulgalus interpre^,
et legitor in Graco Yaticaiio Teslamcnli Novi codice, quomodo etiara legil Meihodius roartyr apud
Epipbanium, et Naztanzenus jn oratione praeoenip
Gregorio Nysseno. Aliera leclio esi quam sequitur
Cvrillus, el vpljjati Graeci codd , \ , lec|io eam sentenuampotest habere: PostQmnifi arma,
qiia? sumenda dixi, sumite lanquam novissimam arniaturam scutum fidei.'
Pag. 198. $t quinque tnodo ibi euent pii aique probi
homines. Grace esi,
. Paulo aliter accepit atqoe in Geneaj cap. mriii posilum sit. Non eniin si quinque
ffjerint viri jueli in Sodomis, ideo reliquis condonaiurtim se dixit Deus, sed si a quinquaginla quinque
aefuerint. Sed ad id quod efficere vult Gyrillus id
panri xefert. Salis eoim habuit ex boc loco illpa
probarc, propter justorom merita, quamyis longe
pauciorura, peccatoribus, lipet mpllp,' plqribns, poenas condonari.
J*ag, 118. Jam nerUcli estit. Sine tiobit regnattis.
Siclegit buncB. lcrcum Cyrillue, ' , quod in ca?teris Graecis est, , Jam satuf ati atis.
Pag. 126. Benedicti no$ Domino. propul dubio legit, eamque lectionem adbuc mplli i m
pressi codd. nabeut, et Val. cod.; sed vtylgala L a
iina cdilio verius, Benedicti ps, ut ellam' Hebraeiis
codex babet; ac facile fui| i n p r s c o e$ facere
, propter vocis simililudinera.
Pag. 139. On}nfa potsum in eo qui me confortat
Chmfo. Et in i i b . bujus operis ad banc moduqs
c i u t , fol,148, ut iropressi codd. Testam. Novi Graeci
Ijabent; Lalina editio noa babet Chruto.
Pag. 158. Omnet traham ad me ipsum. Sic f y r i l )u8 legit hoc loco, et lib. x, bis, et xi, et Ignatius \n
epist. ad Smyrnentes. l A l i n u s inlerpres, omitta.
Pag. 184. Vo$ ex patre vestro diaMo eitis. yocera,
veilro, edilio TulgaU non babei, ne Gra^cos qoidem
Vaticanus Testamenti Novi codex. Sed qqia erat in
Graeco Cyriin codice, illam pospi, praêrfim quia
et aliiGntepi Patres^clegunt, ulClemens Alexpndrinps Strcmatum l i o . i .
' pa^. 24. Jfwho paiurjpw meiiores e$ti$ vot. ^x,pressi quomodo prjecOS Cyril|i codex habebal,
. Alleram lcptionem
roinime improbo, fnulti$ paueribui, etc, qoae in
plerisqae praecis invenitur, , ^lc.
Pag. % 12. Quod autem hi$ abundantint e$t d|'ebolo est. Cyrilli liber sic habet,
, . At l i b r i i e r e omiies
Gracci babent in B. Mattbaei Evangelio,
. Aut iailur sic Jegit pt , aui
diabolom inlellexil,
Pag.238. Munut quod exnutfyprpderit.
\}i Gjr
rilli eipositip cum B. Mattb^ loco citalo convenjreti nepesse ftiit ot verbum l e i l m e r e m p e , tt cuip
Latinosit, Munu$ quodcunqne e$t ex me tibi p/oderit fecimus, tfunu* quodcupque ex nu tibi p i ^ e n i . Ut autem CyriMj expositio cjarior fiat, anjmadvertendum est in G r ^ o m legi, , \
. p b i illu<) jntelligenduro et, noraen
tnunui, cum sine articulo sil, praedipati }ocum, quamvis ordji^ pries collocatum sit, tepere;
deindeqiKB seqiiunlur, , qupdeunque ex me tibij)roderit \\ce subjecli esse; ilaque
si quis vclit proposilionero totam ct enuntiatum
aimpJid onjine profeiTe, sic dicct : Quodcunqoe ex
roe tibi prodcrit, id lotum est munus, bocesl,
quodcanque cx ineis rcbus in tuam utilitaicm sumpv
PATROL. G R . L X V n i ,
seris, id monue ac Beo consccraluro e s i : iiaque de

sacris rebus Iraudas, el sacrilegium commitiis, ai
quid inde in tuos osns acceperis. Eodem quoqug
roodo hunc lociim exponil B. Ambrosius Jib. VIP in
Evangetium B. Jjtcw : Cnm, inquit, peia/ aliquid ad
iumptum egens pater aut mater /i/tp, gpia legem
timens, excutationem nondandi requirit; dicerejfolet,
Munus esf, qupd ex me tibi prpderitI
dkatam.
ueo pecuniam pater rcligiosvs accipere formidet.
Eodem quoque inodo? Cyrilu$ bunc locum exponii
libro bojos opens eexto decimo.
Pag. 242. Spiritut $anciu$ nondum erat quia Jet*4
nondum erat glorificaUu. Hoceodem jnodo rilatur
bic locus Jib. ix hujus operis. Latina editio balte^
Sjriritus nondum trat dalus, elc., quam cliam lcr
ciionem libenler amplector AC veneron. Sed yoluj
transferre quod GyrilUis babebat m Graco. Neque
vero alium sensuui debet autpolest babfre haec
leclio, quambabcat editio |,alina; non enim d Spirilus sancti pcrsona aul esscntia inldligi poirsi,
alioqoi quomodo nondura anteChristiglorificalionrni
Spintussanctus crqt, (jui, lesie Gabriele, in illin.s
)ncarnatfone jn Yirgine superveneral? Sd Viir)i^
pro Joci ralione iritelljgenda sunl. DixeratDoininjis,
ae venlre credentiuni in &e iore ul fluniina aqua^
vivaeprofluercnt; declaravit cvangelista mox qtiiti
illae aquae, quidve prolluemia flumina eoeent. Ifoc
autcm, inquit, de Sptritu dixit, quem accepturi eranf,
credentes tn eum. Si igilur fluniina de venlre profluentia, linguarum pnedicalionisque donnm pcrjpitur, non Spirilus sanc[i pssenlia (neque c n i m d e
homini|m cprdjbus ^pjritus sanclus tluctrt, absjl)
i't Sjiirilus vpcalur rjiiMiMnli Jlmn dc cord^
JQuentipih redgndantia qux nondum erat,quia nondum J^sus iM-;ii gloriricalus : cnm igitur Spiritus
nondiim essc diciLur, eju^modi linguariim donjini
nondum esse, relle inlclligiiur. Nequc voro solus
est inbac lectione Cyrillus, nam sic antc illum legjf.
Dionysius Alexandrinus in Fpisloja ponlra Pauluin
Samosatenum, et B. Joannes Chrysostomus hojn. |||
Evangeiium S.Joan. 50, ubi lamep ail subajidiepdum essc, datus; quem sequunLur Jheophylacius pt
Eulbymius. I i i i : n n efjjtionem pitai Ambrosius l i bro ZJe Bommcm mcarnqtipnis sacramento, cap. 6 ,
eamque confirmat Yalicanus Novi Testamentj cod^x
aniiiinissiiiius, .inqun sic legilur, ort . $. popiinn.tt otiani AugiJsLinus pluribus locis, librp De Jrinitate quarlo, cap. 20; traclaUi in Evangclium (i.
JoannU el L M I I ; tibro Octogxnta trium qmrûonum q. 62.
Pag. 286.. Simitft est hominl diviii. Ediljo âlina
babel, fwmini patrifamilias. Gra?ci omnes, qups y i dere polui, babent, qqod
crnn Lalina editione conTenit. Grederem Cyrillpm
iion lam verba tenui^Sf, quajn s^nsi^m, nisi vidorem eliam libro bujus opcris decjmo septinipp. 61 i .
oamdem lectionem secutum essc,
Evang- B.
Joannis ljb. m , cap. " i . ct lib. ix, cap. 23; ubi lamen jnlerpres posuit paierfamilias, cupn tanien e
conscqucnlibus verbis agiioscalur Gyrilluni scripsis&e, dmtem: quod jdcni fecit lib. | , cap. 19. Hoc
eo acruniLiiis adnoUndujn putavi, ut ex ôdem charactere iormaqge tcsliinoniorum sacrx Scriptunc
idem auctor bomm Ifbrorum depreb^nderelur.
Pag. 308. Corpins autem aptasti mihi. Nunctneditione :]-;; .,;in;i lerilur, Attres autem perfechtt
mihi; qqod siinc a B. Hieronymo ex recentiori Hebneo emendaium noscin, prqeêrtim c;irn in epjstola
ad Sunjam ct Freiellam nibil de" hpc loco dixcrjt.
Non autem puto illas femjnas cum rebjis mulio
minoris momcnii adeo diliêntos fuprint, hunc locum neglcctnras fuisse, illum in Psaltcpoa R.
Hicronvnio omcndato alitcr legissenl, quam easet
in
prns.Tlim rnni illiim ab Apostolo sic rilatum vidercnl, ul illi vcrtcrani. Igitur ad hunc mo^dum ol Apostolus, ut d i \ i , citat, ot omnes libjrj
y
36
AGELLII ..
J!3f
1U
Greci babenl, et Patree omnes u m Laiini (de

^
vcluslioribus loquor) quam Grseci utuntar. Quod
, docente vos'
Pag. 3S3. Et honor rrgh jwHciun tGtrant. Pwl.
aulem nanc habct Vulgata edilio, ex aliorom recentiorom inlerprelum translalione raanavit, qui Irana- xcvm. Singularis esl in bac lecriooe Cyriflos; ntqw
lulerunl, ( . Ga?terum ne quis enim adbuc apud aJium anquetn slc legL Omn^
Hebraeos libros cum legeril, pulet male a LXX ver- enim et codd. Veieris TesUtnenli, attm vidert p ^
tui, et auctores legunl, xfin
aom esse , hoc est, corput
autem aptasti mihi cum in Hebraeo sit, 'b p N , * bicaddil lilterulam , e t l e g i l . .
Pag. 426. Std attendunt spiritibiu errorU. 1 TimMi
is admonendus esl L X X non sic legisse, sed non
louHum dissimilibus lilieris alia verba iu suis Ile- iv. Gvrtllus convenit curo editione , oa
enim legit >, spirilibos srdofiOfv
braicis codd. babaisse in bunc modum, TU^ 03.
bus, sed , sptritibu* erroris. TcrLatinis litleris similUudinem indicabo u i polero.
lullianus tamen leettonem Gnccam permfpiani
Qui translulerunt, Auret perfechti seu foditti miki, quUur, libro Dejejumo^ ti auclor l i b r i Ih Tmitdt,
bi in Hebraeo legerunt, ozen charita li; LXX vero
Epiphanius alramqae cilal libro Contra kxrna o,
legerunt, extem conantha / i . Haec dixi ne lcmere
adversus Calapbrygas.
LXX reprebendendos quiepiam polet, ubi ab HePag. 439. Deo mundoque dirita. A d rerba rtaku
braico di&senlire viderit.
qunc posita ftunt i n l a d Corinth., can. . Ult4
Pag. 309. Super omnem qui dicitur Deu$ aut quod aulem animadveriendum esl. ex boc foco raKKp
eolitur. Graeci codd. nunc habent \ Cyrillum verba llla sic dUunxisse, ut in rditkm
. Sic eiiain lcgil Gyrillus. Latinus vero Teslamentf
Vblgata Latina dtslinguuntar: Qui amtem MIP tam
Novi interprcs legisse videtur, \
e*f, sotlicitus est qtue sunt tnundi qnomodc pUtttl
. Caelernm locus unde 3urapsilhanc scnlcntiam
vxori, et divhus est. Hanc disiirteUdnem hic ioem
Apostolus in Danielc est, cap. , ubi LXX, \ - aurtor servat libro v i , e l Easeblus libro Dtimm*
. Sed leclioncm Lalinae Hratione evanaetica primo, ti Ambrosias ftrt ubicdilionis coniirmat Irenrcus llbro terlio, capiie 6.
qnc, ullibro Ue rtdtif*, cap. 1. Sed i n KbeNoiirirPag. 530. Ita namque no$ alloquebatur Paulut
inem tap$am> alitcrdistinguhor noaro sal/ji !
dicent: Et vo$ tanquam tapides vivi supercedifiw i a s , cx qaovcreor tie Mialterius tuctom, ODB
camini, ctc. Locus procul dubio cst ex Epistola B. Ipsa quoquc cloculio lnnge divcrsa sH. Sem4
Pelri prima cap. n . Cur igitur Paulo tribuit quod
Epiphaniiis Advtnus ha>re$e$ Hb. n , atotnJrndPetrus scripsit ? neque id semel, sed ilerum libro
tas. Altcram distinolionem probal AngwtitK/Jfo
xvi. Qui pnor bunc librum Lugduni iinprcssit, mco
De bono conjugali. cap. 10, dhits ttt w&rH
injussu lemere ad marcinem vcrba quxdam appovirgo, hoc est, dilforuiU interse ; elfftrolfc
guii, n l toiam fcre illam edilioncm bis maculis virginitate, cap. 22, ct anle A o c a $ i n n T i v ^ v
aspersil, Lapsus est, inquit, memoria bentus Itic nus libro De virgbitbus velanatM* e l l E r a s w i
Pattr. Hac tatn turpi adnolalione, ct aliis ctiam
in Epistola ad Eustochiom De eu$tou **
imptidenler c l insolenler appositi* permoius sum,
ul dcnuo bunc librum iinprimendum curarem. Ego
Pag. 473. Fructus laborum tuornm (tmtmM
vero nunmiam adduci potero, iitcredam erroro
psalmo CXXYII est, Laboret manuum bunm 90
lapsum ct B. hunc Palrem Paulo tribuisse Peiri vomandttcabh; qut ordo et in Grscfs exeniplinbii,
ces. Scd njsi melius quidpiam occurrerit, illud dici el in Ncbraefs cst. Ycrum in boc loco Cyrilli htwpolcst, cum itJe aut ejus notarins . sum ordinem legi non modo in exeinplaii illatna
hoiam solam scripsisset, anliquariuro, qui noias cardinalis Sirleti, veram ctiam in Vattcaoo, Kop
latius ecribebat, parum inlelligentem pro Petro
. Fartvmne 1d fit
Paulnm posuisse : itamie si quis error fuit, non
ctoris consilio an crrorelibrarii, q n i ; fmtii
Cyrillt, sed antiquarii fuit. Quomodo naraque tam
tantummodo significarc puiaret, n o n ctiira moma,
lurpiter labi Gyrillus poluil, cumpluribus locispri- non babeo dicere. Ilfud cprte consui, rrriorei
inatn Petri epislolam sub nomine Petri cilel? Malui
esse in bocloco LatlnaineditinnMn.
aulcm inlerpretis fidcm religiose pra3$tare, quara
Pag. 504. Hoc mare magnum ct tpoftonrau Qarf
o.x meo ingenio quod iu GraDciscodlcibos repereram,
in Lalina editione est, et $a1hum mafittmi,
iminulare.
non posuerunt LXX, sed addittnn est de Tbeooouv
Pag. 316. Justificatione* carnis usque ad temput nis interpretaiione, m testaiur B . Hieronyraus k
correctionis impotiue. Sic habebat Cyrilli codex, Epistola ad Suniaro et Frelellam. Itaqnc necCyrfl lus legit, neque Aagustinus, et bi anttqao Hlo V*
ticano cndice, cum in vetustiore scriptttra nnn csset,
.
recentiore manu sub asleiisoo posttam est. CCTV?
Pag. 350. Venit princeps mundi hujtu, et h me
nihU inveniet. Varie ciiatus hic locus apud Patrea nunquam LXX i n t e r p r c u i i satt.
invenitur. Nam aliqui, in me nihil invemet, ut Cy- sed ubiqne unica diclione conteuli faernnl, .
rillus boc loco, et Basilius in homilia, Quod Deut
non sit ajictor malorum, et Arobrosius libro De bono
Pag 510. St quh frater nomlnahu (ornk*t(*
mortis, cap. 5, ct Augustinus libro De Trinitate
ant avarns. Yidetur boc loco Gyrillus exposiiiooB
xm, cap. , et in psal. LXVIIJ, et Hbro De natura aflTcrre, quaB cum Inierpreiaiibne L a t i i i a roaximi
et gratia, cap. 24, et lib. u De nuptiis et concupis- congruat. Ea sic habet, Si qui* frater nominotut m*
centia, cap. 5. 1 prmenti tempore, nihil invenit, ut ter , e$tfornicator, aut avarus, aut idotfs $ertim,
Alhanasius libro De Incarnatione Chrhti, et Epipha- etc.; itaquc legit in Gneco sic, ^ t*h
nius libro n adventu fueresim Manichcei, Joannes ;, fj t) , e t c , Hon ipCbrysostomue in Coramentariis in Joannem, et in
vo;. Sedquod inveni inGncco codice mot&re
MatthcBum bomilia 16; Hieronymus in Jeremia cap. Allera expositio placuit Augu&tino, ut verbnm wiv, et in ptalmum L et LVIII. Sed edilio vulgata legit, minatu* coha3reat cum sequentibtts, ad h u n c moin me non habet quidquam. Ea confirmalur rauJtis dum r Si quis i n aliquo bonim viliorom nominalow
boc esi notus famosusque ftterit. Augustlmjs librt
Graecis Testatnenli Novi codd., et nonnunquam a
De fide et operibut, cap. 2.
Patribus ita profertur; nam sic legit Basilius in
ptal. , \ , et Augustinus quaePag. 517. Ferrum perttnnttit antma eju$. Omftt*
stione in Deoteronomium 55.
fere Latini interprctes babeni, ferrum p+rtntn*
Pag. 359. Rurtusindigetiseo quivos doeeat. Heb. animam cjus; et sic tepil Augastintm. Scd V a l ,
v. Graeci fcre omnes Testamenli Novi codd. cum
dex et Gra3ci omnes codd. Testamenti Vcierfe habtm
cdilione Vulgata faciunl, , ut
nominandi casu; ei Ambrosius cpisiola sepxinia, ci
9
1133
VAftLf) LECTfONES.
Itbro De int*rpeiUVume Davitl, cap. 8; ct cerle baec

leclio magis cum llebraea convcmt.
Pag. 561. Svribit enkn Poultu de Christo, Qui pcccata nostra pertulii, etc. Ex Peiri epistola prima
loeiis est; et antiqaaru scu error fuil,
VARIJS
qui notam a notaiio pftsiiam, Paulqm significara

polavit. Idemerrorest i o l . 5 7 5 .
Pa$. 565. ttvisos aulem eue t*t, qui mairimoniq
junctt atwi, eic. Vide qua? adnolala auui ad
439.
!
LECTIONES
In librum De adoratione in spiriiu ti veritate.
Pag 4. , cod. illostriss. D. de Hariay

#acluviens. episcopi, .
Pag. 5. pro .
t>ag. 7. , cod. Har. $.
Ibid. , cod. Har. .
Pag. 11. , cod. Har. .
Pag. 18. \, cod. Har. \ . Ibid. ' pro ' . ood. Har.
Pag. 19. ' pro ' . cod. Har.
Ibid. , \. God. Har. aadit
., . Ibid. \, cod. Har.
iollitur . Ibid. , cod. flar. tollit . Ib.
, Har. cod. .
Pag. 20. \ ' .
' tantirm in cod. Har.
Pag. 21. \ , cod. Har. .
Pag. 22. \ , cod. Har. ,
fbid. \ pro \ cod. Har. Ibid.
, Tacat in eod. Har.
Pag. 24. 6 , cod. Har. .
Ibid. , cod. Har. pro
. Ibid. ' , cod. Har.
- -. Ibid. , cod. Har,
. ibid. , cod. Har.
.
Pag. 27. TCBC , \
,
. . . .. deeunt in
cod. Har.
Ibid. , cod. Har. .
Pag. 53. , pod. Har. .
Pag. 57. , cod. Har.
. i b i d .
, cod. Har. . Ibid. , cod. Har. . Ibid.
, cod. flar. \
. Ibid. , cod. Har. .
Ibid. , cod. Har. ^. Ibid.
. cod. Har. . Ibid. ,
cod. Har. .
Pag. 39. , cod. flar. . fbid.
, cod. Ilar. . fbid.
, cod. tlar. .
Pag. 4 3 . , cod. flar. .
Pag. 53. \ ^ , cod. Har.
Pag. 54. , cod, Har, .
Pag. 55. , cod. flar. . Ibtd. ' . cod. Har. toUH
. Ibid. , cod. Har. . Ibid.
, , . flar. ibtd. , cod. Har
.
Pag. 62. , cod. Har. . Ibid.
, cod. Har. tbid. ^, cod.
Ilar. . Ibid. , vacai in cod.
Ilar.
Pag. 63. , pro cod. Har. Ibid.

, cod. Har. .
Pag. 65. , tod. Har. . tbid.
cod. Har. . Ibid. , cod.
Har.
Pag. w. , cod. Har. .
Paa. 67. , cod. Uar. . Tbid. ,
cod. Har. .
Pag. 69. scribc,
, ila ood, Bar. Ibid. vaoat in cod. Har.
Paff. 70. , del. \ cod. Har. Ibid. *
cod. Har. . lbid. , cod. Har. . fbid.
, cod. Har. deJet .
Pa^. 72. , cod. Har. .
Pag. 79. ,
, desaot bsec in cod. Har.
Pag. 80. , cod. Bar. .
Pag. 83. , desui^t baec
cod.Har.
Pag. 89. ^-, desunt baec in cod.
Har. Ibid. , cod. Har. ^
Pa^. 91. Post \ , desunt
in cod. Har. Ibrd. , cod.
Har. tantum. _
Pag. 94. , ood. flar. .
Ibid. ^, cod. Qar. .
Pag. 99. , vacat in cod. flar.
Pag. 100. , cod. |Jar.
Ibid. , cod. Bar. .
Pag. 163. , cod. Har. .
âg. 407. ood. Har., prq . Ibid
, cod. Har. .
Pag. 108. , non legiiar i n cod. Har. Ibid.
, pro pqd. Uar. Ibid.
, cod. Har. .
Pag. 110. , cod/ I|ar. .
Pag. 1111 , ood. fiar.
Pag. 112. , deest in cod. Har.
Pag. 113. , cod. Har. . Ibit).
, cod. Har. .
Pag. 120. \ , npn legantur in cod. Har. Ibid. ^ ddet cod. Uar.
lbid. , cod. Haf, . I b i d . ,, cod. Har. \ .
Pag. 1x5. ^, cqd. Har.
.
Pag. 126. cod. Har. .
Pag. 127. , et sequentia asque ad
pag. 131 non leguntur in cod. Har.
Pag. 132. , cod. flar. .
Pag. 133. non leg. cod. Har. Ibid.
, cod. Har. .
Pag. 135. , cod. Har. addit ante h a s r o
cfs particulam . '
*
Pag. 136. , pro
, cod. Har.
tag. 157. ; pod. |iar. ;. }. ^
?
VARLE LECTIONES.
1156
4135
Pag. 198. * , cod. Har. '
emitiit ncod. Jlar.Jbid. , cod. H t r .
. Ibid. \ , ood. Har. - .
Pag. 199. , cod. Har. i d .
, ibid. , cod.
Pag. 202. , cod. Har. .
Har. . ibid. , cod. liar.
Pag. 207. ;, cod. Har. ;.
.
Paa. 210. , cod. Har.
Pae. 139. , cod. Har. Ibid. ,
. Ibid. ' , cod, Har.
cd. Har, .
Pag. 140. , cod. Har. . id.
Pag. 224. , cod. Har. .
. u l l . \
Pag. 225. ^ cod. Har. pro , ha?c non leg. in cod. Har.
.
Pag. 141. , cod. Har. .
Pag. 228. , cod. Har. Ibid* qoj
Pag. 143. , cod. Har. .
Ibid. , cod. Har. . per peccatum in typura veritatis ptdchritudinefi
adulierat. Ita Vulcan. jpro eo h i c scriltttar,
Pag. 144. , pro cod. Ilar.
ui per peccatum in iiguram admissum pukfcritoPag. 145. , cod. Har. . Ibid.
inem verilalis adulierant.
, ' \, cod. Har. ; ' .
Pag. 229. , cod. Har. pro .
Ibid. \, pro cod. Har.
Ibid. , eod, Har. gro ,
Pag. 146. , cod. Har. .
Pag. 234, , cod. llar. pro
Pag. 146. , h c non scrib. .
cod.Har.
Pag. 238. , cod. Har. .
Pag. 147. , cod. Har. .
Pag. 239. , cod. Har. .
Pag. 148. , cod. Har.
Pag. 251. , cod. Har. }
Ibid. \ ^
Uar.
.
.
Pag, 289. , ood.
Pag. 149. non legitur in cod. Har.
Har, .
Pag. 150. non legitor i n cod.
tâg. 290. vacat in cod. Har.
Ilar, Ibid. \ non lec. \n cod. Har.
Pag. 290, Ob ,
Pag. 151. , cod. Har. . Ibid. - .
, cod. Har. . Ibid. Post partic. lePag. 292. \ , cod. . ?
gitur in cod. Har. .
\ ,
Pag. 152. . leg. cod. Har. Ibid. * , Ibid. , cod. Har. . Ibid, i7/tfg*
cod.Har. delel .
, pro cod, Har. / M .
Pag. 153. . cod Har. \
, fbid. , cod. Ilar. . Ila legisse , cod. Har. pro eo qood efi ia Ufnoovidetur Agell.
balavo \ .
Pag. 155. , cod. Har. .
Pag. 294. , cod. Har. .
Pag. 158. , baec non leff.
Pag. 295. , cod. Har. I b i d . b ,
cod. Har. Ibid. , cod. Har. - pro cod. Uar.
. Ibid. , cod. Har. .
Pag. 7 . , cod. Har. .
Pag, 298, , cod. Bar. .
^ , cod. Har. optfolc. Ibid. cod. Ibid. , cod, Har. .
Pag. 299.
Pag. 161. , cod. Bar. . Ibid. , pro \ xaV . xa\
cod. flar. Ibrd. , cod. Har. , ' , ood. Bar. Hd.
lbid/ , non leg. iQ cod. Har. Ibid. , pod. flar.
non bab, cod. Har.
.
Pag. 162. ' , cod. Har. ' .
Pag. 300. , cod. Har, id,
Pag. 502. , cod. Har. ,
Pag. 164. , cod. Har. Pag. 303. ,
. Ibid. , cod. Har. addit .
pro cod. Har. Ibid. & \
Ibid. , cod. Har. .
.Rag. 165. , , ood. Har. Ibid , . Ibid. , cod. tsor.
ood. Har. . lbid. non legitur in cod. .
Pag, 304. , cod. Har. i d .
Har. Ibid. noir scribit cod. Har.
Pag. 306, \ , cod. Har. .
Pag. 166. ^ , cod. Har. non habet .
Pag. 307. , cod. Har. . I b i d . %
Ibid. , cod. flar. add. .
Pag. 167. , pro cod. Har. Ibid. , cod. Har. id. Ibid. , cod. Har. k l .
Pag. 308. , ood. Har.
;, cod. Har.
Pag. 168. . cod. Har. Ibid. non i d . Ibid. , cod. Bar. .
legitur ia cod. Har.
Pag. 310. , cod, Uar, .
Pag. 190. , cod. Har. .
Pag. 311. h*
Pag. 177. \ , cod. Har.
. ibid. , cod. Har.
.
, cod. Har. \ .
Pag. 318, , cod. |far. i d .
Paj$. 178. , cod. Har. Ibid. Pa, 323. , .
uterque codex.
Har. id.
Fag. 185. , cod. Har. ,
Pag. 325. pro , cod. Bar.
Pag. 186. , cod. Har. .
.
Pag. 189. , cod. Har. , dePag, 328, , cod. Har.
sunt in utroque codice nonnulla. Sic enim legit .
Agellius, quamvis ip$e cognitiones tustulUset, quae
Pag. 331. , cod, Har. .
dHte hasc verba in cod. Graeco habePag. 333. , cod. Har. i d .
bantur. Ibid. , cod. Har. Pag,- 336. , cod. Har, .
cai.Jbid, , ^ . Har. .
Ibid. \ cod. Ilar. i d .
Pag. 197. ' , cod. Har.
Pag. 357. ,
.
\ ; , Cod, Bar. I d .
(
U%1
VARLE LECTIONES.
Pajr. 540. , cod.

tlar. id. Ibid. , cod. Har. .
Pag. 546. \ , cod. Har.
, . Ibid.
, addit cod. Har. .
Pag. 549. Post , addit cod. Har. \

.
Pag. 556. , cod. Har. .
Pagw 566. * , cod. Har. .
Pag. 568. , cod. Har. .
Pag. 371. , cod. Har. i d . , quanquam
hoc vocabulum magna ex parte deletum
eral.
Pag. 464-. , cod. Har. . Ibid. , cod. Har..
, cod. Har. .
Pag. 443. vacat I . Ibid.
, cod. Har. i d .
Pag. 445. , cod. Har. .
Pas. 448. , cod. Har. Ibid.
, in versione LXX interpretum *
, cod? Logd. .
Pag. 455. , pro cod. Hai\
Pag. 462. , cod. Har. .
Pag. 468. \, \ ,
. Ibid. , cod. Har.
. Ibid. , cod. Har.
;.
Pag. 469. legit Agellius
at et apud L X X . In codd. L . et Har. desider. I n
Ilar. ptaeterea hasc verba \
dcsunt. Ibid. , al. .
Pag. 470. , cod. Har. .
Ibid. , cod. Har. .
Pag. 472. , al. .
\ . ilaec verba desuul in c. Ibid. pro . Ibid.

, cod. Har. i d . , desont
hiLXX.
Pag. 475. , desunt apud L X X .
Pag. 494. , cod. Har. .
Pag. 504. , cod. Har. . ibid. , cod. Har.
^ .
1138
Pag. 505. , pro cod. Uar.

Ibid. delet cod. Har.
Pag. 510. Post haec verba /
, addit cod. Har.
quae sunt in L .
Pag. 521. , cod. Har. .
Pagv 524. , cod. Har. .
Pag. 552. . cod. Har. .
Pag. 533. , cod. Har. o3llbid. ,
x l etiam cod. Har.
Pag. 536. \, cod. Har. . Ibid.
, cod. Har. .
Pag. 537. .
., cod. Har. i d . Ibid.
, cod. Har. i d .
Pag. 540. , cod. Har. i d . Ibid. '
, cod. Har. i d . Ibid. , cod.
Har. .
Pag. 544. , cod. Har. .
Ibidw delel cod. Har.
, pro ood. Har.
Pag. 551. delei cod. Bar.
Pag. 558. , cod. Har. .
Pag. 563* pro , cod. Har.
~. Ibid. , desunt i n cod.
-in edit. L X X , . Ibid. .
Pag. 572. , cod. flar. i d .
Pag. 584. , ood. Har. et L . , pro
apud L X X .
Pag. 596. , cod. Har. .
Ibid. . cod. Har. .
Pag. 609. , al.
.
Pag. 613. , deest apud L X X .
Pag. 618. post addii cod. Har.
.
Pag. 622. , al. , quae varietas lectionis notanda n . 28.
Pag. 625. , cod. Har. .
Pag. 626. , cod. Har. .
Pag. 627.
, cod. Har. Ibid. ut et paulo
post cod. Har.
Pag. 629. \ , cod. Har. i d .
Pag. 630. , cod. Har. .
I N D E I ANALITICDS.
U
X.
INDEX A N A L Y T I C U S
RERUM QUiE L \ LLBRIS DE ADORATIONE LV SPUUTO
BT VERITATE
^.
Btvocalmr leclor ad numerot typis grandiorilm m lextn exprtwn.
, Aiftm cur adjuoctaf Koyu, 74. Signiflcat ChrisUm.

491 Figiira est aacerdotis, 478.
Ablutio manuurn ac pedum quid sfgptficet, 312.
Abomiaatio idoluoi appellabatar ia tecfr ScHpton,
Abrabam quinque reges viceen*. qofd sieniflcet. 137.
ArcessD* ad Deum qualie eese d^-beat, 312, 514, 515.
AdolesceialhB viins noUli qui stnt, 482.
Advenius Cbrtsti el aratto tempus, ot stgnffleetar,
271. Quinlo tcmpore signiflcalus, 27/ Veroo lempore stbillis, 351. Maiuiirio lempori similis, 541. Per \esperam
Mgniiicator, 4i3. Fii redemplio Judeorum, 469. In conkammeliboe s*ciiloinro per vesperarn sigoiflcaitiT, 552.
Advrutus hrisli Bgiira, 594.
g\ptil vitulum coluere, 40. Atyrrpliorum mos vitatitium cadaverii oennauin, 36. yCgypliorummo* ln ingressn
teropturum tti. /fcgyplioriiiii aurea vasa traoaferte. quid
kit, 45. iBgypUtrum mulierum coosuetudo io ingressu
lempli, 311.
iKqiulilas a Deo praeecribUur, et ab ipsa oatara deinooelratur, 203.
JEUS adlmc tfenera io Cbristo non est gnvlorlbos prelh oncranda, 575.
iiecius Titiosi io dies serpuot, oisi prscldaotor,
f
Agmis cor ad aqnltooem immolaretur, 563. Cur lactans

hon mactaretur, 359. Affous immolaodiis Chrislus erat,
B94-,895. Qoomodo comederetnr, el quid signiiic tret, 596.
In r.hristi figuram quo lemp re Immolaretur, 607.
Alarura confrartio Quid eigniflcel, 584.
, Altare io sacriflcia ofleniniur est ipee liromamiel,
290 ei 324. /fioeum quid significct, 501. Thymiamaiis
tpiid signiflcet eiponiiur, 505. Aureuoi significat (briitum, 355. Aurcom aangulne perunclotn Cnrtsti roortem
signiiicat, 351. AlUre asceiidere cufr oegatuui io lege,
6o4, V>&.
Arabiitare cum Deo quid sit, 168.
Amor rerirni raundanarura formldolosum reddil, 150.
Alterefga Deum, aliererga proiimtim, 243.
Aogeli iusiorum awtlio deslinali, 115. Ad opem fereuDam Udelibus coostituii, 121. Aiigelus ignis specie in rubo
apparens Moysi. quid sigoiflcet, 61. Aogelorum desidehum videndi Deura, 295. Angelisuut adniuislraiores,
296. Angelorum bouitas mullis partibus oosiram mcnsuram saperat, 560.
Anima ut debeat esse casta et ptira, 487. Aofmas in
Scriptura signiticalio varia. 565. Aniraas saoclorum corpoHbus solutaB in ccelo suni, 188. AnimaB nonduiu baplizatorum, sed jam fidelium. sunt Yirgtnes desponsaue l brislo
per fldem, 258.
Anlmal mundum dicitur quod ruminat, 500. Anlitoalia
taudam non babenua cur rejicereutur, 523.
Animatuium et rerura inaiitmaiarum qualitates homini
bomparat Scriptura, 497, 4J8. Mundorum et immundorum
Uisiinctto qoid signiflcet, 498. Animaoiium plufimorum
sigiiilicaiio, 505-509.
Auimus vo.uptale caplas, debiiisad opera Dei, 113Animis iuipuHs non jungiiur Christus, 454. Animo Iromuodo
tet impuro qutnam siul, 483.
Annus septimus et quiuquagtesimns qnid igniflcarcnt,
466. Annus rcmissiouis tempiis graiia?, el advenlum Cbri5tlslgniflcat,27l.
Auliclirislus estalienigena, 279.
Apocalypsie a Joanne describitur, et ab Ecclesia reciîlur, 188.
Apostal qui dicanhir, 181.
(
Apoetoll cohmtiu dscoalnr. 8k Apoetotorua caoruf tgoiflcatur peradministhilores Atfoo. 431.

^ A q t a Tlm ae pura rerbua Oei fififlcaoj igufioL
Arca legem, boc esl Dei rerboro, Ifgrtat, ISSlln
lesuroenti ChrlsU corpus ieoiflcat, 292, 3. Ara toumenti mystica expoeiiio, 292. 293.
Area in Scripturis quid signifieel.98.
Anno, mailHa, ei vetHrtnilus,' 464. drmoi **
lltbdtneni miU anlmo vioctamagiiillca!,997.
Astnilogorum poena in iege reieri. 185,1%
Auguriorum et incaDUtiooum raoilas,fW.
Aufaeorum opiflciam, geo coniuarum qoid
515.
Aufes tmptxtatai sfgnificaat etim qoi son dbd\ W
597.
Aorom symbolumdivfniuUs, 293,5C Crtmef^
riam sfgnifical. 299. immortalem nalnram, jfc
Axymttm stgoiflcai hominee bapiiajt< *
445. Azymi panes quare ad agnuai adhibcmî*
Balaam bistorla exponiior, (91,191

,
Baptismus noo iieratur, 180. Nonflligne
Spirilu saocto, 456. Baplismalts Ogura, 311
Barba prudenlis ralioiieixi tigiullcai, Jft
.
BeuevoieniU autua modice ac tempente tMM
266.
Beeeleel, el KH&b, opfQces tabenncoli, &**"
rem, 325.
Blanphpmla morte inlege molubalor, 114.
. Bona cum poeskJemua uoo niagnt (aciaiis, 16,
Bos quid signiticet, 56S. Sacrum ac P" !*??
genus siguificai, 250. Bovis immolaUQ quid
M
Ct?rem5itfahim mwrom ratio, 454

Cafembates ationim leratnbe, 271.
_
Candelabmm ot ChrLsii lumeo wgoiftcarel,555.
labri labernaculi expositio. 298.
.
Capilli ex capiie, cogiuiiouea ei meale " "*
gniQcant, 579.
,
CapUe detecto mulier ad judicero ducla qnW eW^*
let, &5. C^put typum nieiitis gerit, 516^561 UwieH*'
tio sfgniQcal aportam impudeoliam, 547.
Chaoaiia?! qiiid sml, 545, 599.
. ^
Carocarnalein sensura quanloque signfficit j r
ptufa, 496. Caruis operibua ac iomibus dowcuofliw
peccaiores delbientur. 31.
.
Casliias quasi primitiaj sancl cooversaUuftW
CastiUlw laudes, 515, 516,5l7.0islHalis libewreei^
ditures qnanlo supplicio diguisint, 240.
Catechuraeui dicuDiur tirginee despoowt ^JJ'
2 ^ . Calecbumeut quo lempure arcereoior a
l-e d
1
r k A A 6
Calbarrbacles, ibis, pofpbyrio, pebtanos, pbc*

ctaotur, 506.
Character baptisml td similitudUiem charactensnauu'
oon ileraiur, 186.
Chari las in pauperes, 271.
Chidra legumiua Cbristuro slgnificanl, !1
Christi reformatio qualis, sUtus huroana w w r ^
mavil, 69. Cliristi roors foit ullimum Mgtiuro 3 " ^
Chrislus ?ere eloquens, de quo Hoyws, 75. "
^^
ad legem perflcieudam, 74. Legtm uwiilvqucaW
m
N I
e i C S
tut
INOEX ANALYTICUS.
pmalur, 71. lltrqtialis, utqoe major Moyso, 79. QMOfuiara scit, et cetto pradicil, 195. DeJ jusiiiia admirabimodo ait coliwna, 84. Cur mediator dicalur, 86. Dicilor
lis, 205. Deus rebus, quaa essenliam babcnt occasui subangfelus et columna, 86. ChrisUis legi eubjeclus ligura Jo- jectaro, lempiis eliam accommodavii. 205. Dei conlemtue Moysi obtetnperaittlo, 88. Cbristo nt geodles aapien- pUlionis suramiUa qualis, 224. Deus ID montcm desceniwVe* evadatil flgura Jeihro, 93, 94. Quoraodo dicatur dens quid stonificel, 223. Dei cognilio sublimfe est, et
vltolus, 99. Quoniodo 6gura plumbi, lapidis, nargaril%, aniinaiD sobTiiDem posiulat, 222. Deum videri a quoquaiu
ftlamni signlficatur, 102, 105. Naiure noslre adroialus (as ooo est, 295. Oeus ad eos veuit, qui terrenls rebas
corporalner et spiritualtter sordes porgatit, 103. Ui pro- ooperiores facti suot, et qu esset figura hujos, 222. Dei
bet se \tgem dedisse, 157. Nos pneU, ut arca populura, slinplex esseoiia plurboa conlineos ailrlbuu, ut flgure158. llhirainaUonem prttbet, et prolectionem fignra eutur, 299. Dei locus est supra omne quod ortum sil, 307.
bis et igote, 159. Chrislo adbaerere quid sit, 163. Trea Deus adin noo potest si per Chnttim, 328, 329. Dci
profecliones cooredil, 164. Paola augelomm el boi- minisler culpa vacare debet, 457, Deo judici umnla aperu
mim, 235. Christi ydventussigoiiicatur aooo remiseiooie, sunt, 548. Dei vera cognilio Jelbro flgura lodicatur, 93.
274. Cbristus pro nobis flagellatus ut oos a OageUia exiDedmwdelioiUB Levitis pro mercede laboris> 464merei, 277. Cbrtetum desceosa ad inferos eliam eomm
Descripiio populi a viginli annis et supra, 457.
aoimas liberasse vult Cyrillus qui criminibus obnoxii fueDiabolus bomaols voluputibus, et coiumodis bomlnee
rant, impuleu taroen coocnpisceoiiai su ,285. Idem et slbi deviucit, 13, 18. Quos sibi subjecit carots openbus
tutua Deun est et bomo, 290. Cbritti corpoa iu aroa flgu- delioei, 54. Dissuadel, cum amplius nen potesl, perfertlum, 292, 298. '.Utratus signibcatus per propitiaioriuro,
cXam omni ex parle vium, 39. Duboli asiutia, 57.
295. l l l sii lux, 500. Ut per primitias signirtcatur, 305.
Dicati Deo per bolocaoslam significaU, 458.
Ih Cbristo in couspectom Dei PatHs adducti eumus, 307.
Diem quioium el octavum cur observalores slulte perChristl ilgura p*r thymtaroa, 508, 524. In saoguine pnr- limeecanl, 207, 208. Dies priraus el octavus ut requiera
gatioois flgaratus, 310.511. Unus et varie Qguralue, 516. elgoiflcel,620. Dies sigiiiflcat tempusadveutus CbrUti,84.
( brielua lumen, 322. Est unos et multtplex qnoad diviDigitui Dei quid siguificet. 8.
tias proprietates, 531. Sacerdos et expiatio popali, 349.
Disclpuli Cbrisli cooperalores ut figurantur, 578.
Cur passus exlra portam, 351. Ut sanciiflcet omnia, 353.
Disputandi coatenUones iQ lnauiibus quaeslionibus
Cbrtsli obiatio fuit vere holocaustum, 562, 363. Christi dajnnaod suot, 259.
Vart figur*, 365. Christt gloria per stolam sigoificatur,
DiviuitaU.s symboiuro, 295,500. Divinilatis prsecipuum
379. Christo describimur in Del libro, 382. Cbrbti lnaigoe est futura nosse, 184.
extra civiutera passi figura, 594. Cbrlsli fletus ob Laia]>nnini nou in servorum naturam, sed eorum condirum, 453. Cbrtsttts noo uno modo sed varie mulUlbrmi- Uooem jus babeol, 263. Docnioue si servum ad impietaqoe ratlAne sfgniflcatnr, 459. Cbristus indivlsu* et uouey
lem oogat, servilts neius loliuir. 264.
532. Cbristi Ogura, 552. Per Cbristum fit perfecU JusUUDoua eiUia exigaa luecipit tolesta, ne pauperes reiicalio, 533. Cbrisii parlicfpatio puris animis baret, 536. cbfiiur, 566.
Cbristiaoi oibil debeoi mundanam expetere, 145. Lau
des et bymoos canebant sioguU publice, et privatm,
Ecclesia
ex
gentibus
nt
slgnificelar,
78. Ecclesia area
Cbiiatfana coorersaUo Tirtutam fariotate ornaU eei, 4.
io Scripturis dicitur, 98. Ecclesift opes et ornamenta
Cherubia cur circomslenl propiliaiorinm, 295.
qoe
sint,
151.
Ex
genlibas
oollecla
Ubernaeulo
flguraCidaris el zona quid significarent, 589 Nunquam depolur, 131. t t prsdicaiione opus habeai, 166. Dei civitao
IU eidarta, qqid tigoificet, 452, 435.
Circurociskme io splritu more eobibetor, 78. Circom-' dicilur, 229. Ecclesie a*dificaiion lapides quieani siot,
290, 291. P^r tjberoaculan flgarala, 288, 291. Ecclesiso
dsionfs splritualis quod esset tempue, 78.
coelestis Ogura, 292. Ecclesi figura, 319. Eodesia quooCineres sacerdotem efferre cur Deus rolueril, 437.
Dam a se rejicial, 485, 485.
Civitas slgnificat Ecdesiam Dei, 229.
Eleciio eorum qusa flunt est io nostra potealole, 201.
ClibaWM et eraltcâ qukJ eiffDiOceut 567.
Eloqnentiam sacularem qubum ad religiOAom transfeClaudus signiOcat eum qui laoguide ad ree gereodat
rant, 45.
movetur, 41^415,416.
Eucharisti parlltipcs vioceot mortm, 80. Eucharislia
Concupiscenlla carnis in nobis insita, 19.
ot DOS perflcial, 94. Eacbatislia) figofn, 97. Eocharoliani
CoDCordi in Ode flgura, 600.
adeps, sanguis, el raeusa, 60. Eocbarbtia stCouUmplatio peUie coelealis remedium maxunura ad . signilicantper
panein proposilionis, 297. Kucbarisii^
pctcalttm abjicieudiini, 20. Contemplatio summa Dei uou gpjficata
tigura,
564.
Eucharistlam sumentes aacris aoimts esse
poteM aitingi, nisi $e Dews demiseril, 224.
decet, 598. Ab Eueharistia arceetur infldelos el baretici,
Golumna Cbrieiua et apoatoU, 84. Columo taberaadili
Eocbartati participalio quibus conceesa sit, 419.
qnid slgtiiaceni, 517. Columiiao deauralaa, et deargenla- 898.
Euchtriîia per incrueoiain hosliam sigoificaU, 457.
tte quia slgoificent, 334.
EuBticbi qool modia ftant, 483.
Consianita qaalis debeatesse aanctorum, 147.
Evangelica conversaiio, noo lonpe a legali diejoocto,
Conlinuaiionie sacrificium ut peragorelur, 622.
modo
ejos procepu spiritualiter loleUlgautur, 2. Lege
Cortlos) qaid signtreot, 315.
spirilualiter intelleela informaiur, 5. Evangelka iustiCofporb ex Virgioe sumpti Ogura, 534. Corpns CbrisU
per azymos panes significata, 80. Kvaogelica coulficormptibile futt seeiiiKbun naluram ex participatione tuta
versalioois aignificallo, 80. EvangeUcae flgora, 314.
divina, 387. Orpota YitiaU vitia animi aigoidcaui iu Uge,
Evaogeliutn legem ad Teritatem defBoostraodam coo546.
erlit, 5. Eranffelii imago est et umbra legis iitiera, 5.
Cceli nota smaragdua, 181.
Evangelium
rude Judaeorum iugeuium ot iion paleretiir,
Ocus tardum bominem el bebetera siguifical, 414.
5,6, 7. EYaoffelium per calanwm, id esl per Filium Dei,
Collisus qoem sigoificet 240.
8. Evangeliorum libri qualuor sigoorum dilConsuetudo cum viliosis bomiuibue pericalosa, 484, riescrfptum,
fereniiis figuraDtur, 167. Evaogolil jeatitia legis josliliam
485.
superat,
2U.
Corms sfgolficat malitiosam, 506.
Evs monere ot in oobH (bngator TolupUs, 10.
Coroas Duiritio quid slgnificel, 578.
Exoleti suut qui viri dfigoiiatoni eneiiliuoUir, 419.
Crncem accipieotes Salanam vincuDt, ot Moses tollens
manoe, 89. Cruciaflgura,510.
Culpa ad peccau labiaiur, 14.
Fabula) poetanun aqnae slmilrs, 596.
Fallacia illiberalis auimi genneo, 216
Falim,
fortuaa, el genesis res vauiaaima), 197, 198
Damoam Inferre fui emolumenti caosa nemo debel,
Femineus
sexus oou arcelur a beuedictiooe, 352.
249.
FenueolunD astuliam signiQcat, 524, 614.
Dmones glorlat cupidis&imi, 211.
FesliviUtum veterum lempora quae, 591.
Decalogi exposllio, 188.
Fesiuro diem ageoies miuime decei peccalum commil*
Deoruin aureoruio cultus prohibKos, 289.
tere, 609.
Ucus eet viu secundura natnram. 9. Del perfecta coFides
eredenllum unde orla sil, 72. Fides in CbrtsiO
gniiio loge sola baberi non poiuil, 64. Dei nomen quale,
73. Deus a peccatoribus ocalos averlit, 145. Uei cutlos via ad saoctiflcatlooem, 81. Brevi compendio ad Chri*
riolllore iinpium cst pieUle persequi, 181. Deus solus slura ducil, 85. Fidci jusiilia cur noa a priocipio daU
t
lftDfcl ANALYTICUS.
U, 85. Fkfe* rccU lo Denm ioiUum est onnis vite laodabili*, 183. Prscedit tiim prscepta, 183. Fidei iacotialautia maxima impielas. 185. Fidea ta Cbristum focaiur
felus epiiilaalis, 260. Fides tine operibus mortua est,
485. 486.
Filii Itrael in gypto ccelum Deoin apptlUniol, 581.
Filiorum quatis debeal ese educalio, 240.
Filius est faries Palria, 405. Filio exaltalo pai inier
nos et Deura corapoeiu est, 406. Per Fiiium Dei flt ad PaIrena accissae, 290.
Flagella Chrieti, 277.
FceUw epiritualie e*l fidet In Cbristam, 260.
Foroicaiio spirilualis est a recu fide defectio, 451
Fortiiodo apiritaalts qoibui io rebos t i t eierceod*,
183.
Fructibai DOTIS <hir abtUnendoin prtBceptril lex, 612.
Futuromm tcienlia Dei propria, 184.
Groliliom regio ad Aqullonem eUa maxime, 333. Gentilium mores iu religtooe nostra viUndf, 560. GenUltoni
ftgura, 369. Genlilium mot comain diis lousam dicaallum, 578.
Geniium ac Jodaeorum coaversioojs flgora in ramis
olearum, 302. Genlium conveniouis flgura, 560.
Gersonit* el Merarit Israelllarum flgura, 458.
Gibbosui signiflcat bominem ad terreoa luchnalwn,
416.
Gloria beatorum inaequalis, 140, 608.
inlem assequeodam necessaria, 106. Gratiam Cbristi

coatemnens pariem com genlilibu* babet, 104. Gralia ut
noo daretor per legcm, 131.
Habitus virtutis est qutsi mafer 1 otigo recte lactoram, anm ex Ipsa proflckcuntur, 268.
Hmm aigoitfcant operarioe ioiquitaLli, 550.
Hereticorum, qol celerot lallere raoliantur^ pcDaa >
255. onundeiD crimeo maximum, 259. ticreais adoiterlom spiritua.e, 258. Hereticorum fnaae abduclua, copiam docioris Ecclesi negligeos, eodem crimine teoe
mr, 259. Uaareiici allerum Uberoacalum sibi fiogaot,
555.
Hebrei idololalrkm onde dMiceriot, 178.
Herb* amara premras evaogelics ooQrenatioais aigniflcant, 80.
Hln mensura in liquidis, 626.
Hirct Ticlima erat ad expiaodom popoli peecata, 401.
Homo qua ralione in peccatum sil lapsus, 8,9. Uomioi
eur a Deo permiseum io ulramque partem flectl, 9. Homo
Spiriius saocti muuere decoralua cum in eum Deos ioauflbTii, 9. Cur legi primom eubiectua, 10. Ut ad vilia
piotabalur gralia destiiutus, 11. BomlDis iDgeoiam coin
aabjecerit diabolus voluputibus delioet, 15.
Hetlias spiriluales.fldee,mansueludo, coottihenita, 41.
lloeiia laudis quo rilu fieret, el quid slgoificarel, 444.
Hosliaa salutaru sacrjficiuin, 623.
Huroaoa natura qu morte exaruerat per Cbrislum denuo germinat, 531. Uuoiaui geiieris etirp aitera Adam,
allera Chislue, 560.
Humiliaiio defloraUonem vlrgbia signiflcat io Scri-plura, 159.
Huroililas ut qoaireoda stl, 455.
H)acinlbu$ quid stgoiUcarei, 516.
Hyiouos caoendl consueiudo in Kcclesia, 445. Hymoos
quaudo caaUodus. quando elandum, aul quiesceudum
qui monercnl, 454.
Hyporxisis sigoilicatar per reaiem ex laoa el lioo coo
lexlam, 245.
1
Idola ac simulacra deorum demolieoda, 186. Idolorum

nomiua. ne ore qufdem proraeada, 186.
ldololatriam a geoti.ibus didiceruut UebnBi, qul uympbas sunt comtneuli, 178. Idololalrbe crimeo ullirao $upplicio iu lege aancitum, 180.
Ignavi ut Uguranlur in Pharaone, 109.
injpositio fnanuum populi tn Levitas qutd signiflcaret,
409. El tur ante sacriliauni uulla lieret mauuum impositio, 404.
1144
foipfjligo agnillcal Tithun pejos fa diat creaesaa, 418.

Inpodeot et qoi soa tceirra tegert aon oirat, ut 8
rahîer, 417.
locaraatiooe tua Cbrialot ot aoatrasserdea porsaTezit,
103.
biqnitalia symbolain auale easet, 146. laSqaltaJeai qtj
potest eompescere, sec taciu ejtn esl particep*. 247
Jofenu loro proeal a aranda m putai QtiUes, 2Q.
lofideles et slulti per qtiid gnificareoler, 922.
lniroid diligeodi soot leffb ei CbriaU e*en$lo, M .
loimico igttotceodom esse, 275.
Injoria maj(or esl io aanctos qoaoi is peeca)lore% 2 U
Inqoilioi ttgnilkaal eos qol sola fide Gbriato aoal W
Oi, 424,425.
J
Jônanlef, ted noo ex animo, ut flgvaatur, 170.
Jejoniaio Motia* iiem Cbrtsti, cor qoadragiata atttm
dorant, 260. JejonHtn aralieram ad oslhia labenacsli
quid ttgnificarei, 514.
JudaBoraiD quan ecsel rode iogeniam ad perfecujoowi
efaoMlicasi, 5,6,7. Jodsorom perfidia u l figurau. 75.
JudaiAo
tehrUuimsibiprlodpaeocMiU^runtaUii^nan, Christo re;ecio, 279. Jodaeorum ad% e m s GbrMoa
coftspirailo u l 6gurau, 504. Jodcotum nbgio td wwm
maximeposiU eral, 562. Judasi Qllimi veoieol eliaia ad*
Christom, ticet phmo fueriol vocali, 371. Jodsri CUOUBInad qtii morle christtun atn*ceruoi, 603.
Judices neqae gralia cujuaquam, neque proprio eaottDiealo a juslo cedaot. 278.
Jndiciom ia uiraniîs Mrtem de praadicaloribaE, ardcctoribua nprebendiiur, 259. Judacium qaid appellcl 5cnplura sacra, 585 Jodicio imperfecio hnmbn ta n6aa
discernendis ol figurentur, 415, 416.
Jurameoto quando uii &, 214. Ad
oalla creatura adbibe&da, llcei saperlor, 211
iusliUn gcnera dau, 244. JosUtiat J
pooderibos ei &Uteds comparalor, 244. 4nuts
carere omui dolo el simulauooe, 245.
Jualuro a booo excedilur, 244.
JoslUkatio perfecla per CbrlsUim, 55S.
JoveoUis quid aigiiificet, 112.
Labhim qoid sigoifkaêt, 511, 2.

Lacum (odiefiii parooloa deaoper pooere qikli^ticaret, 249.
^Lapkiei cultri in splrita cireomcialoaeai tigBJicaii,
Lairones et ticaiii per ferae goiflcati, 909.
Lepra morbos iosanabills et odknitsimaa, 70. LOKI
ttiorUficaUooem e i morluis operibus Mgotfcal,539,5*0,
542.
Leri fomilU doonm erat Deo dicatvm, 411.
Levitarum cooeecraUoait rlius qoidttgiiifieel, 4(S.Uitacar necessario, et ubiqoe assumalur, 4 7 5 . L e M
cur refogii urbes tobcesse, 465.
Leviticum geoos ciir fuerit expers pnaseaatooam, 464.
Lex quomoao aboliU, ulque eam soivere veacni
Salfalor, sed adimplere, 2. Antiqaa qoomodo ooii?ealai
cum evaoêlica, 5. Spiriiualiler lolellecu evangeiicai!
cooTersationem ioformai, 5. Legis ubero ut evaugebo
cooversatio coouneaiur, 5. Lex DOO eversa per EVJDI*
liom, sed ad expressiorem reritatis (bnoam re*casa, d JA
Teritalem demoustraodam cooversa, 4. Legis liticnn
Juda?i faclle ferebani, oon iiem Evaugelii clariUbem,
Lex priusdala quia iaUrmilaa iadaeorum peHeciioawa
evaogelicam miiunie pali poterat, 5, 6, 7. tvangfUo
dtgilo, Id et Spiriiu-, Dei descripu, 7. Primo hm ai
daU, ul ejus superbiam coerceret, 10. Lx peceaU cnf
vocetur concuplsceolia, 19. Legis observaUp ad iuita
viie perleci* perduxii, 9. Lege ad perfeciam Dvi
giiiliouem perveuiri nou potest, 64. Lex nou pytuit irs
eximere a diabo i dominalu, 66. Nou satis praîdirbabi t
ai salulem, 75. Legis pr*dtcauo ultra Judaiam audin
non est, 75. Lex per se iuOruia el iinperlecia, 75. Lra
^terpretalto, 74. Legis oointrsalio imperrecU utquc
gurarelur, 75. Lex ul dedwal ad Cbristi mysterU pcr
elemeuia, 78. MuUls anfraciibus ducebat ad Uiriauini,82.
Lfgi subiiiilur Cbnslus, 88. Lex ad pnma i u i i i * ?cra
ctignitiouia geuliles adducens, ul Ogitrareiur, 93. U t p*craium deinoustraveni, 52. Proponil uutus veri Dei cc^mUuuem, 175. Legemcoinpulit obscrvari Deus fonoiUittc,
174. Lex acerba morie biaspheauain uiuiUbat, S i 4. Lea
INDEX ANALYTICUS.
1145
Pei samper mtmoria retinenda flgura vHl hyacinlhina?,

119. Legls perpetoa meditatio ad stabilem Tirtutem prdncit, 220. Lex non ad se, sed ad Clirisiora perduccre
moltebalur, et qoe essetfigurarei hujns, 222. Legis l i i tera obacora est, et lenebris oftusa, 223. Tenut voce
Efangelium resonaole exprimitur, 223. Filio l)ei dala
angelorum mitiislerio, 224. ID Cbtisto honorata est, 223.
Cbristo per spiritualem conlemplalionem adjuocta ul Bgoraretur, 225. Legis mysteria nosse npn possunt, nfei
qui ad Chrisli fldem accedunt, 225.I.ex elernentaria fuit,
272. Lex senrilis erat, at Evangelium quaî ciiqi filiis
pollicitalionibus utlttir, 280. Varta pcenarum geoera valiis qimiqibus decrevil, 281, 282. Movsi borîs fertilissimis similis, 285. propbelis abrogari coepta, el eriias
praedicarf umbris delectis, 286. Per Cbrislum ad flnem
perveoit, 509. Ad initia lanlum myslerionim Dei perduxil, 537. Legis oullum post Evangelium retinere, lmptara est 558. Lex si a Christo diajungatur infirroa est,
76,577. Quoad ombras lacuit, quoad sensum spirilqalem semper claraat, 401.
Liberatk) servi. qui sex annos servisset, quid sigoificet,
150,231.
Liberam arbHriom cur dalura bomlpibas, 9.
Libro Dei quioam siat inecripti, 115. lncreduli non
inscrlbunlur, 156.
Lloee resles opera mortua significant, 590.
Lingoam abscissam habens animal cur rejicereiar a
sacriecils, 522.
Lippi sont, qal ad impia dogmata soam pradenliam deorqoenl, 417.
Locoi aacerad comedendam sacerdolibas cor datus,
AI8.
Loceroe aeptem quid slbi velleat, 299. Accensa ab
Aaron quid sjgotficeat, 521, 345, 544,315.
Lnna decresceole oullum opos aggredi, aot Uer, stal1010 611,208.
v
Macoto sandis eliam tiris brent aljqqt, 122.

Macolosus, id eti 4>, iinpudentero aignlfieat, 416.
Malagranata urblumflguraratenent, 587.
Malemctum eaveodum ne ln qoemvis jactetur, 271.
Manifeslatto et Teritas quiduam signiflceDt I n ratioBatl.385.
Mansuetado per oyes figuraU, 565. Mapsnetado eian' geli<a u l e i ^ f a K o r , 8 6 3 .
Maseidorom oomine qoi eenseantar, 114. Mascnla vic t l n i Christum tignificat, 560,594.
Medlatore Cbristo tupens infera suni coanexa, 584.
Mel vohiputem sigptflcal, el cur non io bdorem eoaritaiia iocenderelur, 524.
Membratiro coocisio in sacrlfieio quemadmodam Del
Terbom slgni^cet, 561.
Meoas proposiUonlf exposilio alleax>nca. 297.
Xercenarii stiPi qol ad fldem Chrisu ob sua emolumeola veoerunt. 424, 425.
Mercea wquaiia propprtieftfi fiictis notiris respondens a
Deo repeudeUir, 570,571.
MeriU MOCiorum nt dopliciler parlicipentar, 117.
MilvQS rapaeem slgolOcat, 506.
Mitertoordia in pauperes, 271, 572.
Mitra ei laioina aorea quid sigoitlcarpnt, 588.
MoabiUe, id eet gentilium tann, 486.
Mors e i pccalo. 76. Morlis vicioria qo sit, 80. Morf
ot cobibeatur, 78. lo mortoo inquinanlur qui illi faclorum atmibludioe juugunlur, 430. Mors et corraptio propler preTaricationein io nataram irrupH, 554. Mors qoa
louDdo mortificamur graiissiraa est Deo, 567. mortuo
iDqoinatus qul diceretvr, 605.
Mortificatio CbrleU perfecia qoid eit, 407, 408. Mortificalio laodabiiia quaKiam sit, 541, 51-2. Mortiticalio In factis perferate sjgoidcaiur per lepram, 541.
Mos gentiliuni in purgauonibus reprebtodtior. 194.
Uores geDtilMjn admlrari perituloeum, 229. Mos muliemm iEgypuanun in lempli iiigressu, 513, 314.
Moysi eur adjunclu* Aaron, 79. Moyses roediator, aed
Chrieius etcelfentior, 50, 51. Mpyaes coovocans populum
non ut se aodiat, aed Deum loqueatem, quid signiflcet,
322. Cum Aaron ascendeoe ad Deum quid sigoificei, 225.
Missus ad liberaiionem larael ex yfigyplo, 577 Dei figuram gessil, 597.
Necromantf pr$Ugia3 in evocandis Manibus, 191.

Neomenia signiflcat novum in Cbrislo saeculum, 624.
114
Novilunium qoid aigoificet, 551,

Nox significjt leropua auie adveotum Chrisli, 84.
Nubesqu populum duxitquid sigiiilicaret, 159. Nvibea
ei igais qui eranl supcr Uberaaculuni quid sigoiUcent,
355.
NuDti sacerdotum quales esseot in veteri lege, 430,
451. Nupiiae bonowbiles, sed Uraeo uoo curo ?1rgiuilale
cunfereada?, 525.
Obedienlia debita sacerdotibus, 476.
Oblalio a quibus debeat fieri Deo, 128. Oblalio alacria
etiam in exiguis laudalur, 291. Oblatio priocipuio in dedicatione Uberaaculi qoid significaret, 362, 564. Oblalio
prlocipora cur diverea essel, 569,370.
Observatio dierum et tempomm et annorum reprebendilur, 204
OlTensio aliorum vitanda, etei oommoda noslra qaerarnus, 266. Offensis fratribus (acto est satisiaciendum, 556,
Oleom el unguenlum quidsigDificeni,52t. HilariUtem
spei sigoiecaot, 391. Leiitiam signiflcant, 445,570. Pin-r
guedinis siraililudo, 626.
Opera boua OOQ probanlur nlsi ad qsque perducaotur, 285. Operibus bonis muudari debeot qni a viUis recesserunt. 53}. Op^ra boaa bi|arjuiem sigQificant,
et odorem redoienl, 535.
Ordo disposilkMite castrorum per tribas quid signifi-r
caret, 575.
Qaeas propheU fornlcariam uxorem ducens quid steqit
ficet, 195.
Ossa eigoiflcant 8pl|diUtein doctrina) coelesUs, 275.
Papis cpmestio quld skniificet, 94. Paois angeloram et

homiiium Cbiislos, 235. Paoom doodeoarius numerus si?
gnlficat aposloloe, 546. Paols fermeolalos vilam signiOcat
noodum baptismo porgaUiq, 445. Papes propositloiiia
Eucbaristiam sigoificaD^, 457. Paofe flgara Tita3, 553. Pa-r
nea infermentali puram ac ejcnplipem vitam significajiL
524. f aoes dao eor off^rantur, 615, 14.
Parentes eecoodum a Deo locum lenent indecaloffo
235. Parenlibus qualis reveregiia a.dhibeoda, 235 256.
Illorum cora de liberoram religione, 242
Pascba Domini, id eal traositus, 598. Paschaa celebratfo.
605, 606,607.
Passio Salvatorie adombrala in Iege veteri. 277. Pa$r
sioais Cbristi figora In assatiooe, 595. Pasaooe Ohristi
accepUtm atse Dto Patri sacrucium noticmn, 626.
Patienlia a peccati eenrilute llberaaor, 254.
Patris cogoiiio infert Pilii eognHiiioem, 235.
Palrea teterU legis ChrisU gralia saltabat, 79.
Paoperum merces ooo fraadanda, 271. Paoperibns
matuaDdam sioe spe osone, 273. Pauperit ad Deum ?odferalio metueada maxime, 271.
Peccatl lapsos qualis fuerit, 9. Deformttas, 10. Quomodo in oobis efficiatur, 10. Peccati domioatu gr*ti* Dai
liberamur, 15. Peccati lapsus coipa nosira est, 14.
Peccalum laoguor aulmi qoidam precedit, 17. Ad illad
TOlupUs et cupidiUs et coroinoda perlrabont, 19.
Peccati evincendi remediam, 20. at liberemur
spiritua\is probitas necessaria est, 20. Et ad boc prav
ter divioa moaita efficaci eliam auxilto javamar, 21.
IIlo liberamur graua Dei interna et exleroa, 26. pee?
calo gravale et langujde rpcedere peripolosqm, 27. Pee*
calum oiigioale morlem iovexil, 76. Sublalum perCbristi
mortem, 1Q0. Ppccalis nffensuo Deu^ ol poenas repetat,
100. Jllud voluplale el inflrmitate perficitar, 103. Peccantibus poepa qualfe, 143. Peccanlibus volunlarie tenibilia erit exspeclatio judicii, 159. Peccati eervitute l i beramar ia Cbristo, 51. Peccandl cessatio ut sigoiOcetar
ppr Sabbatum, 227,228. llli subjecli inter serros DU
meranlur, 254* Peccaioram feininas admissoraro gra-r
vissimom est adulterium, 257. Peccaotes occulte pre
pudore nop adeo improbi ut aperte peccaotes, 504. Peccatuip el trisliliam afferl peccanti, et nqllum babet odoreip, 1(33. Peccalorum retnlsîo per Chnstuiq, 534. Pec?
calom originale videlur per coqcapispeoliaiq trausfundj,
554.
Pedesfioerostgnificant et progressam io rebasag-endis,
397. Pes figura est incessQS quo ad agendum ciemur,
*99, 500.
Pentecostea flgura, 612.
Perjurium quam grave silpeccalntn, 212.
PerfecUoois siguiOcalio, 614, 615.
#
IXOEX ANALYTICU5.
1447
Perfecto* bomo quinam siL 497. Perreciiorei exigua

admooilioQe iadigenl, 167. Perfecl Tiia Ogura, 539,
860.
Peslis in popnlo lsrael pervigaU osquead praodii
lempus qoid signilicet, 97.
Pharao muliebrem sexum senraos quid slgnificet, 110.
Pbcebas poras el impolluius, ioje pbaebare, id est l u alrare, 196.
Puoram abrasio quid sigcrffkct, 408. 409.
Pinoa jecoris coocupisceoiiam eigoiucal, qua ln Jecore
juxta qaosdam sita ost, 968.
Pnpuli auret noo debenl patere msgtslrU dirersa doeenlibas, 159.
PrediciHone rocatl Chiislnro seqotmor ut Israel slgno
tubaram castra roorebat, 165,166. Pradicationls guoos
altermn d dofpnaU, aUerurn ad mores perdneii*, 166
Praedicaliomim difTereiilt qualuorbominuiugetieribusacroftim<fflntor,167. Praedicaiio sacerdottbus couveml, 168,
Praxiteattonis ttnttnnabulis aurcts flguralur, 587.
PraHticatoroin pra?ceptum, 159. Praedicatorura yoces
ex lerapore ftjtts qoi excipioal et descrlbunt hi muTas
copjiciuut, 167.
Pfaelam uoo obedife quanto sappliclo 8ll vlodrcalinn,
476.
PmDNtm cuique snlsrecte ftctis respoodens rependelor a Deo, 570.
Presbyteri ilcem geroot eoram quibas CTediiam etit
altare, et quae iotra velum asservabanlur, 454.
Prindpes popoli ut Deum perfecUoritras dooto bonorenl, 130.
Probatiselmi eliatn vlri poenitentla tndlgent, 568.
Profeciicme tres a Christo tribounlur, 164.
Prophela ul distingualur a divinatore, 186.
Propitialorlum expoirilur, 4 , 193. PropUfatoHtom
cqr csset ex aufo, 296. PropiUalorlum CbrlslOs fccius
esl, 550.
Pradenttam ad praros mores delorqueotes nt Hgutartenlor, 417. Prudenlia et iofliludo oecessatia in dirmoroni admlnisifatiooe, 455.
Psile mililaris veeUs genus ei IniqoiUtls eymbototo,
116.
Ptieri ac moHI anitno, iflepti td dona Offeredda Deo,
152.
Poerper pergalto quid significet, 655.
Purcaiio igols el aqu more^nUliura qoim Tmioolt
1,194. Purgalio oomls fii per Cbrieum, 527.
Porgalorii signtttotio quisdam ut vtdetur, 848.
Puriticrl opoftel aeteqoajm Deum adefeniM, 3J5, 514,
515.
Pytbonisea eujos opera Stnwelera txctlflverit, 187. Fythooifsa noo Sanraeieaa evocafii. ted u a b m q d i m
dejtiaeiiiilliUdiDemooBficUm, 191.
Sabbali aacrificia qoalia etsenU 316. SabbaU tabbalom

quid signttireiit, 919.
SacertkXali munere indignurn bihil judicat , nedi
ad cuUom dWiBttin peniaeal, 437.
Sacerdoic* lubU caneites pnedicalioium gnificaet,
168. Sacerdoli cur s^parjirtar pecUbsatliMxi 1 i n w
t r i e l b , 398. SacerdoUbus qu maJmodiim i d o f JBIOO
eacro iBOiieodum, 399. 400. Ob nua naUiraUa n r Ufcsi
veierem a sacrU arccDlutj 411 Sacerdotee ia
IpqMioari cur lex uou pemnvrti, nisi io nuibae ooojwU*, 450. Sacerdoe ai bonara od^treiB sevper rvdotm
debeal figuralur, 4M). Sacf rdo4um participoUo ifl
qoc fiient et quid siguiflort, 447. Sacenke \\io% nbi adjungat qui morum probttate nnt o r i u i i . * l pteai a%im
amore. 448. Cur ipsU viuuin Ubere (ex prohiboeril. 419,
450. Sacerdos Cbrisli Ggura e t p r e m , 475. II o6lemperare qoanlum rriajeo, 476. Saoerdnti qtuenaoidr
beant ioesse, 464. llloruni puritas qoaaia, 480. SacesB3i
fungit4ir mdialoris monere, 585.
SacerJoUi Cbrisli Ugtira, 4 , 402- Sacetdoiii Okrist
t3lerDitasQgura(a.43i, 435. SacerdoUl boAorem ibiattnbuentiuru p<aoa, 454. Sacerdoiit dlgnius inaigntt 477.
Sacerdoiii ac sacriHciOfum relbrmaUo ia oota Itft,
39.
SacrameoU tpgre accipteoUM ot Qgariiiur. 170.
Sacras Scriplaran mulliplei cornparaUa, 497.
Sacriticare non ticebal eilra lerraro sandan, 47.
Sacrificiim Deo oUertur ab tts qtU carois rOia aergficant, 40. Io igvpio et in deserto n l dlo^rrrfti.it.S>crlilcia velera noo pefducebaot ad perfecUa nrtattsi,
88. Est iti sola Ecclesia, non exlra eaxa. 354. 551 Saol
ficium cur sine irmealo fierel, 439. SaMji&oonai #Wi
bipartita, 520. Sacriflcia mascula W ^ t P * " em Jebeai, el quid siguiflceul, 521. Cur jiro pecata aat dn,
et sipe tbure olTerreoiar, 533. Sacrifiai atti aâi
qaid signilicet, 566. Sacribciorum ploriakareai âtfe*
Uo, 403. MaLuLitu et vespeittu, 622. tefeaeoftioula
easet, 6M.
Sacrerom admiaittratoribtjs qam IrlbtiV Dtt, Uft,
Sapculi futuri eaacUficalio, 598.
Sal 1D sacriuctis quid siga4Qeare4 447,416.4)6.
SauDMl ao diviiu opera ftierii e i o i u u a , W .
Sanctorum merilomui parlidpaUo quata, 117. Sndi
Tiri noa nibil inacuto coutfabont, I32L Seatiutm tai
sunt Ecclesia? opes el ornimenta, 1S6L SaocU d t M
esee firmi, ac sUbUea. 147. Sanaarim virovan ibper
Blmilam signlfkatur, 567. Saacliores ma#on w b m l i 4
graviora loieranl, 457. SancioratB cuBtA iapnbbas mparatur, 497. Sanciorura ?iu ia alto PCMI SSl. Saatnv
rom Cietiis ul signiflcelur, 623.
Saagmis purgaiioals peccalorum qaid etgalficaiti.lM
Saoguioe cur DOO liceret Testi in veieri i g t , SS4.9.
Saoûis VIUB figora esL 595. StAgoioi* uu%* labam
11
eJgnmcet, 601.
^pieiiliat adilos fides est, 509.
SaiisfacieDdum fratribos eiias'fado, 536.
Quisque eolomoe tnte <wtiam UbeioaeBli pradlcalov
Scabks IndotmU sagoukal exoeestiaiio a>ik{ao YfUMli
res sigoifieaol, 356.
Scandalum quaDlopere eit vitaadtMD, 3 4 0 .
SceoopegU babiuaoaem partdisi r e p m t i i U i , I I I Ei
R
resurreaiooem, 621.
Scriplores remm dtTioaraai c m r e delaciil
Rami ex arboribns MMper viretrtlbns gratram sigtHecasioaeBi, 149.
êant,620.
Seraphin cur alit Cadcs uae t t pedea
Itauofiale cnjee fbrma? fueril et qoid signiflearel, 381,
)96. Cur ex auro, 296.
583, 384.
Seroiniflous qaid signlftwt, 55.
Rederoptio agrornm et dotnorun qoando flern, 466.
Semivir qai appelleior, 419.
Redrre ad possesskmra per figurata qeki tfft, 170.
Seosos bisioricos tnilis esl, 156.
Regnavit roors ab Adam usqoe ad Moyeem, 76.
Sepbora Ecclesiaei e i genlibta tigaifieal^ 7 8 .
Kegni Cbristi migma, 458.
Henmsio peccatorum lan muuam eomparator, S35. ReSepiem diet totum Titas leinpes tigpificafit,. 551.
pnfssio peccatomrn eitam in Deom commiesorom, per
Sepienarius numeras perfeoiloois y b o l a w ^
Uiristom, 5S4. QDS septimo quoxpie anno apod Hebrasoe
SepUmua diea taiictus, 600.
qebat, quid signiQcaret, 252 , 274, 177.
Servi maRQmissio qoid eigmficaret 130,
Reoesfigurasutit faculutisdhcertiendi, 568.
Serviius ut tolltlur, 164.
Senrot Dei qualls debeal eete, 187.
Resurrectio Cbristi flgurata per virgam reflorescenlem,
342. Hesorrectio SaivaUHs fbit tuilium $a)culi, 559.
Sigoorum ditfereuiia quid Bgurareiar, 167.
ResarreciioDisflgnra, 610 641.
Simila paoem, hoc esi Chrialum, sigioificat, 164. Qto
periusa cnslestis spem ?ile deoUrai, 4tt5. Y i U m MMUB
Rubos Moywis quid significet, 61.
tigniflcat, et Deo aubjeclam, 438.
.Simulatio grarissimum crimett, 145.
Snuragdusde^cribiiurei iaMginexn coe)l referl, 380,5$
SabbaUsmos esl vacalio ab omnibus carnalibas opeii
SocieUs malorum Tiunda, 411.
bus, 558.
Speculwn ac sislrum gesunt noierct JvgTpU* 314
Sabbatam signiflcat reqniem per qnaro a peccando ces514.
iamus. 227, 228. Sabbatum fuluri sieculi flgura est, 134.
OoadrvgioU ptage 1nll*U*Ur reii, 176. QotdraginU
anrtte |HJ> daierfa a m v u Umel propter Dei o f f r n M ,
278.
INDEX ANALYTICUS.
1149
4150
Spicarum signlflcalJo, 611.
Yespera adventum Domloi signiOcal, 552.
SpirUoalls cultoe eor noo ab initio sanoitns, 86. SpiriViclima pro peccato quid signlficaret, 442. Vfctimte
luales hoelia? qualee, 41.
pro peccato quibas licilum vesci, 464. Yiclima c*ca cur
Spiritos sanctus ul fueril insnfllalus lo honaineBpL 9. repudiaretur, 552. Va?ia? rejecta?, 521,521
Semper in ChrMopennaDens ut flguraretar, 456, 457
Yicloria de dtabolo ut flgurelur, 15.
Slola guid significaret, 579.
Ymctomn curam gerebant Rcclesiae, 465.
Siruihio et larus aves insatiablles, 507.
Vioum minislrantibue sacerdolibus bibere cnr probi*
Superbia etin superiora niti qoantum peccatumsi 1,461.
bitum, 449, 450. Ytaum esl eignum )a?lid, 626.
Stiperhumeralit restls forjna ei sigiiificado, 580.
Virga insigne regni, 68. Ylrga Aaroo reflorescens
Supersiitiosi lemporura obsenralores ASgypto sacri- Christum significat, 241. Cur nucea esset, 342, 545
Hcaol, 42.
Virginis deflorallo cur humiliatio appellelur a sacra
Scriptura, 259. Yirginis uteri symbolum, 517,518. Virgo
sanciissima non fuit subjecla legi puriflcatiouis, 555.

Tabernaculum in eremo (abreractam, qirid sjgniflcet,
Yirtus non statim a couversis percipl potest, 28 Virta131. Tabernacuturo per eremum fixnim etgniflcat Ecde- tera eiiaiti Imperfefclam colere tton sipe dttino beneQclo
aiam Dei, 288. Qtrtd mysterii habeai exponilor, 515. Ta- conlioîl, 50. Ad ejus perfBCtiooem prudenltae oomitatu
berriacnlum firmitalcm sancta? coaversalionfs significat, ac foriiludinis perveuilur, 51. Virtus lndigel foriitudiue
489. Tabernaeuli opittces quid figurareol, 325,5J6.
et raagoiludine Mrimi, 107. Illani colere iacipiens tenTemperanli quanU sjol premia, 515.
tatioue vexalur, 155. Virtulfe iti via rudesmiluie regunTempla adeunies cadavens occnrsum vliant /Bgyptii,
tar a Dto, WTerios assoeii, 155 lllius laborea amari sua36. Tempta adire calceatos nefas apud Agyplios, 64. ves in Christo reddunlur, 155. Illam guaerentes roulus
Tetnplum Deifidelessunt, 550.
aHimaB reliquias dimitlant, 43. Yirtos alicujos oon sapra
Tempus est in rebus qae oriuntnr et intereont, 205. tnodiim ab artis esi exploraoda ac teotmda, 266,267.
Tempus quo tabernaculum esl ereclum quid babeat mjrViuiotiea ante Cbristi adveatom msbra ftiere Chrisli
steril, 329. Tempiis uoivertam ia duas partes folet Sfcrir adventus, 291,
p(0ra dhidcre, 357.
ViU sec^ndem natunm Deqs ipee esi, 9. Yitae perfecla
Tenebre quid significent, 521.
Mnitas seûeuti siaculo reservatur, 125. Vitas bono odnre
TeotaiionuiD Salane triplex genue, 111.
Vacuaj figura, 553. Yivere in Cbristo quidoam sil, 541.
Ternarfus numerus ol ad diviiiilatem pertioeat, 79.
\ftm figur slmlla ex liideo, 570.
TeslaroenUira Novura quomodo lalom, 149.
Yilia. vitiis inleffre rcsurgendara esl, 52. Viiiorum
Tbymiama ut signiflcel bumaoam et divinain nataram, tftoriiflcallo qualis, 40. Yitia reliaqaere, adt in virtuto
proflcere sioe Cbristo oon poteomus, 165. YUia corporia
153. Quid signiflcel , 520 521, 524.
êr^qoai saeerdoKes fepellebaoUir a sacrorum mioblerio,
Tolerantia per bovem signiflcata, 565.
Tonderi igiiombiiosam erat el lugubre, 579, 581.
Toosio cur flerel ad ustium taberoaculi, 586.
YiUa byacio^biiia flndmit, ac rotnui alligata,quid algniTribuum ordo circa arcam quid signiGcarel, 575.
flcet,219.
Triniialie Ogura io rallonali, 384,383.
Vituli cnltos apod ^gyptios, 40. Immaculatus, Cbrisli
Tub duaa duclilea doplex prsdicatioois genos signl- figura, 550. Yiiulus Cbrlstum, vilol aotem nos significanl, 166. Tub soous cum darelur quid signiflca- ficant, 565, 566,594. 526. Pro oniversilate offereb|ur
ret, 166
529. Yiiuli car essent ioilio tredecim, tum pauciores.
Tunica Ularls qualis faerlt, quidre eigniflcaret, 586.
627.
Turturi et qoluinb Cbristus comparaVur, 552.
Yoealioois adfideroaigniOcalio, 627.
Yoialtn avium oteervare etultum est, 209.
YolutXates raunere in uobis fanguotor, 10. Yolaptas ei cupidiu* et commodum ad peccatum perlraVficlio quid aignlrtoet, 552,355.
lingula dUaecU to anlmaDtibus qa|d eigpiflaet, 499^ bnot, 18. Yolnptatibus a licil bomines diabolus, 10. Yo
luptatee
aKaa in Dobis iasitaa,ali adventiuaa, 19. Extcmaj.
605.
qU83 per octHee exclpiunlur, 19. lllas aspernari jural a<j
Ufea maopff plena quid aignificet, 558,559.
emergendum a peccato, 20. Yoluptas iodomitum nalum,
Isure probibentur, 266,271-274.
67. Volupiatibus capli ioOrmi redduplur ad Dei opera,
115. In voluplatibus qui quasi In cu*oo voluuniur reprehensl, 505.
Vecllgal qalnam exiganl de rebas tarpibos, 491.
Yolom magnom quo paclo redderetar, et quid signiVelameo Sanctl saocloram Cbrfstl oorpui signlfical,
555, 554. Velamen apte ostiura tabernacali exlerios l l t - flcarel, 576, 577. Yota pilo reddenda, 576, 588. Yota reoV
dere
oon tenentur qui sub aliorum sunt potestale, 588.
teraro signlOcal, 556,557.
Yox gracilis Uojsi quid sigoificarel, 75. Vox ex propH
Ycuiaha peccala eliam in eanctis tiiis e*ee, 515. Niai
tialorio missa quid sigpificaret, 569.
OOerceantur, ad mortalia perducunt, 546.
Yultur arroganlem sigojflcat, 506.
Yesditore ul rem vendiiam redimerenl, 466,467.
Yenlricalus slgoiGcat fecanditatem, 464.
Verbi ex Dco geuiii 6gura, 506. Yerbl Oel flgara, 516,
517.
Zona bellicam Chriatl forUlodinem signiflcat, qo|
Veroacoli qul eint, 4*5
boeles invisibiles debellavit, 589.
v
IIM
ORDO RKRCM QU, 1N HOC TOHO CONTIXEfTUR.
QOM
I N HOC CQNTINENTUB*
S. CfRILLOS,
ALBXAXDMIMUS
A&CBIEMSCQbofi tyranpldeiaj eflugere duUQ ntodo peîiii. aat
PUS
sattttitatioqeiR. qoc ei Ckritfo e*L i qmoa ata kte,
Tila
l i Cjritli.
9
ted in Chiifto 1 jusiiftcatio.
Kf
1. 8. f jnilli mUlie, etM, r e t M a .
9
L n . III. De eodeoa.
Ml
II. Pfttria, etadta Boaacfaalut.
tt
Li.
|
V.
Qood
U
qai
a
Deo
td
mtaicaV
IU. Eptseopatits, proteripli KoraliaBi,
liu.
15 est ei ?edeqajptas. Deura sequi debeai; e t q o d , f t
I V . Jeda* Aleiandrta polsL
16 mollHie qac adrttinmderit, ad pta* 1 gtmf \im
]V. Torbaa k\e%*mdnnm. Rrraiites eorrecU.

16 ail ei eoiieiidaB.
Lm. V. llem de fortitadiae. qtae est ta Ckralt. m
} VI.Nomwi S.CTirytotlaau dlpiydus iajcripiwm. 11
L. VI.Qood ei soli qui secuBdoat u t e n a DBHC*
VII. Hrests Nestoriau detecU.
15
VIII. Vices edts apottmtcaj Crrill* delefile. 27 adbferere noe oporteat, ei illum ex t o u i w MHBBB
corde
diligere.
Jff
j IX. Coodline Eptettoiim.IJereats Kettoriaoa
L n . VII. De chahlate in
fratres.
(71
daxnoata.
16
Li*. VIII. llem, de cbariute m fratrcs; 4 r
X. Nof io Cjrillum caJonaia; carares; Yidoria.
qui fbrator aut o?em.
SU
Lts. IX. De adoratiooe in spirita et TenlaCff; #>
| XI, BecooeUlaUo Ecelestara.
56
faocto
Ubernacolo,
quod
sit
typu^
Ecriesix
Otetati
9R
fioiitia es Bibltolheca Ftbndi.
50
Lw. X. De ils qtue eraal m aaorto Labemcs<a. Ol
PrHalkMies card. Aagel. Mai ad S. CyriHi aaeedoti
Li. XI. De sacerdotio: quodqne MccrdPti tqpjf
opera ab Ipto ediu.
01
It tjpos UI(QS qood > Cbrirtd efl.
9
PreTatioaes edilioolt GnMO-Lalinas, Jomnne Aobtrto
LiM. XII. De sa.teniolk).
10
coranle.
115
Lai. XIII. Ilem, de sacerdotio.
ilmoaitio Aoloo. Asgtlltt.

110
L n . XIV. Quod oporteat eqt, qmtSnmkm
Veteram lestiaoaia.
116
YotaoU poroq ib omu beecati bbe ,
* m tikro* De *don\&m ii) tpiiita et reriute.
ka eorafi Deoae antere.
W
'
150
Lnu XV. Qood oporteat porqa, et jMrti twnii
ADOtATIONB KT CULTU Dl SPIRITU ET VERImacolis Deo
: efquotf Chrplo n r m Mttattfv
TATE.
154
iealio comitUI.
VQ
Ltaci rmnfot. De lapsu bomlnfs fa 1, el de captiLia, XVI. Qood oporleai nos iptnloakt bBU
fWtte peeeali; de Tocaliope, t coereriioo* qvas per
el oblatkMiet oflbrre Deo.
IIM
I pBiUoli* fit. rtcvto ineliorm fium.
151
Lii. XV|l. pe sandb Mhrilali^QL
^
4
T
HNIS 01 SEXAGESIMI OCTAVl.
pyrfsiis. -
Typis - ^
This is a digital copy of a book that was preserved for generations on library shelves before it was carefully scanned by Google as part of a project
to make the worlds books discoverable online.
It has survived long enough for the copyright to expire and the book to enter the public domain. A public domain book is one that was never subject
to copyright or whose legal copyright term has expired. Whether a book is in the public domain may vary country to country. Public domain books
are our gateways to the past, representing a wealth of history, culture and knowledge thats often difficult to discover.
Marks, notations and other marginalia present in the original volume will appear in this file - a reminder of this books long journey from the
publisher to a library and finally to you.
Usage guidelines
Google is proud to partner with libraries to digitize public domain materials and make them widely accessible. Public domain books belong to the
public and we are merely their custodians. Nevertheless, this work is expensive, so in order to keep providing this resource, we have taken steps to
prevent abuse by commercial parties, including placing technical restrictions on automated querying.
We also ask that you:
+ Make non-commercial use of the files We designed Google Book Search for use by individuals, and we request that you use these files for
personal, non-commercial purposes.
+ Refrain from automated querying Do not send automated queries of any sort to Googles system: If you are conducting research on machine
translation, optical character recognition or other areas where access to a large amount of text is helpful, please contact us. We encourage the
use of public domain materials for these purposes and may be able to help.
+ Maintain attribution The Google watermark you see on each file is essential for informing people about this project and helping them find
additional materials through Google Book Search. Please do not remove it.
+ Keep it legal Whatever your use, remember that you are responsible for ensuring that what you are doing is legal. Do not assume that just
because we believe a book is in the public domain for users in the United States, that the work is also in the public domain for users in other
countries. Whether a book is still in copyright varies from country to country, and we cant offer guidance on whether any specific use of
any specific book is allowed. Please do not assume that a books appearance in Google Book Search means it can be used in any manner
anywhere in the world. Copyright infringement liability can be quite severe.
About Google Book Search
Googles mission is to organize the worlds information and to make it universally accessible and useful. Google Book Search helps readers
discover the worlds books while helping authors and publishers reach new audiences. You can search through the full text of this book on the web
at http://books.google.com/

PG068

Transféré par

Informations du document

Copyright

Formats disponibles

Partager ce document

Partager ou intégrer le document

Options de partage

Avez-vous trouvé ce document utile ?

Ce contenu est-il inapproprié ?

Droits d'auteur :

Formats disponibles

PG068

Transféré par

Droits d'auteur :

Formats disponibles

PATROLOGLE

OMNIIM SS. PATRIM, DOGTORIM SCRIPTORHQUE ECCLESIASTICORII,

QUl AB APOSTOUCO AD TEUPORA CONClLlt TRiDBNTlSl (ANNO 1548) PRO LATINIS

OHNIUM QUJB EXSTITERE M O N U M E N T O R U M C A T H O L I C J E T R A D J T I O N I S PER

DUBIIB, TOM APOCRYPBI&, ALIQUA VERO AUCTORITATB 1N

ORntmt AB TRADITIOftEM BCCLBSUSTtCAM POLLENTIBUS, AMPI.IFICATA ;

Ifl OLA PRODulNT PATBKS, DOCTORES SCHIPTORKSQUE ECCLESLE GRiECifi

BHTB CURSUUkt COMPLBTORUM ITf SINGULOS SCIRNTLB ECCLBSUSTICJt HAMOS BDITORB.

lAl'Dim}lSlt CCCtBSI^ fRESBTTERI CANOfHCI Et 1R GCtfOLA PARISIENSl LAUDllNENSfe COIXEGII MAG1STRI,

ALtERA MJOBUS TOMiS AUCTWR ET EMENDATIOR.

SITB CURSUUM COMPLETORUM IN SINGULOS SCIENTLfi ECCLESIASTICA RAMOS EDITORS.

VRNKLNT 10 VOLUMI3A 100 FRANCIS OALLICIS.

AUOTOaUM E T OPEftUM QUI1 HOO TOHO LXVUI COIIMNIWTU^

De adoratione io spiritu et yerilate libri xvii.

Parisus. x Typis i . - P . MIUNE.

Theopbili arcbtepiscopi Alexandrini e sorore nepoe,

*3mM> hmmm u e * t i ytn^^

iifHfHHitft **-t-JQey 1aJr tUbt C ^ t f l

jcirt*: |*4*Bt 4 Cfrtliot. tfra

4\*%mm m9mt*an*, c i , SieeffcOT L u i ITui.

wai J M . ^ * * * * tailmai * <frta

7, Oetarwf Ymnritm m Tbetasrb abstoodiiis

c^iscopams Dioecorvs vMbi et fcatri BCO*

degeiJtibu* c k ( e i a vliam i n lerra aliqvandin

14. Qoo in loco, Atkenis an Alexandrix, sludtift

quod nos vtdimas et legimus i n antiqua bibliotheca

larium principatuni acquislvit. Quaproptcr Cyriih'4

2 1 . tQua rc iutelfeclafiyrilke J m t o o r u m primartos U

Gyriin cOhtigisse ciiam Nicepbonis scribit. Cccpit is

29. Subjicimus qac in rcvocando anachorcta

prodeater GyrHlo gcsia referanlur, l i b . De triih Nicephores l i b . xrv, cap. f 5 et sequeatibas :

o a m depfecabamr Deom de rerbo h o c : et veirfens

progressibas r tanto temporepmractata optotmm

aum ease a Joanne, comitatu et divino, quod circa

OPEfcA 01LA2 REPERIRI POTUERUNT .

lACDimEksit EGCLBSlAl PftKSfTTEBI CANOftlCI ET IR SCtfOLA PARISIENS! LAUDUltENsft COIXECII MAGISTRI

ALTERA VUOBUS TOMfS AUCTWR ST EMENDATIOR.

SITB CURSUUM COMPLETORUM IN SINGULOS SCIENTLfi ECCLESIASTICJE RAMOS EDITORB.

i ' - ' 11 V "

' ' " : -

De adoratiooe io spiritu et verilatc libri xvn.

Parisiit. Ex Typis J.-P. MIGNE.

{ I . S. Cyrilli natalis, <r<ai, reliquics.

Theophili arcbtepiscopi Alexandrini e sorore nepos,

1. Mnlium Ecdesia catbolica S. Cyrillo Alexandruio

4. Erat Athanasius mediocri statara corporis,

2. Graeci aganl S. Cyrilli ix Junii feslhrilatem, quo

degeutibus Cttlestem vitam in terra aliquandia

11. Qao in loco, Atbenig an Alexandrbe, smdiia

quod nos Ttdiraus et legirous i n antiqna bibliolheca

12. Yernm merfto haec iroprobata stxnt Baronio.

14. De Joanne Hierosolymiiano aliter senliunt

clarum arbitratur, quia Graecorum axioma s i t : < Ne-

larium principatum acquisivii Quaproptcr CyrlUus

19. Socrates lib. V I I , cap. 15, eodem tempore

putavit) ei manu porrexit. A t cum Oreelie aaimu

i l . iQoare inu&lkcUfiyrilliie Judorum pHmarios l>

29. Subjicimus qnx in revocando anacborola

prudeftter a GyrtUo gtsta referuiilar, lib. De vitit Nicephoro*, l i b . , cap. 25 et fiequentibas

e n e t i p e m pradicabai q i U IIOMO eiaei U e l c b i - g sensit^praesumptaB opinioni imervie8, quam dodum,

mul et ipee et reliqui magnaram sedium antigiitcs

f . Hmretu N4$tori*n* detecta.

Yisquoqacpcrforrelormeiita eliaiDea q n x n t e r s o p - ralkme Aifem i n potleram confcssemm e gpondeat,

illius Coelestino fuisse exhibita*, cenputeag est ipse '*

3mM> hmmm u e t i ytn^^

jcirt: |4*Bt 4 Cfrtliot. tfra

4\%mm m9mtan*, c i , SieeffcOT L u i ITui.

f . Hmretu N4$torin detecta.

illius Coelestino fuisse exhibita, cenputeag est ipse '