^

W^
'?*\

:^

';

hsrf!.

'5"^

^Cs^

tei^i

',"

v>

Digitized
in

by

tiie

Internet Archive

2011

witin

funding from

University of Toronto

littp://www.arcliive.org/details/comoediae5v7plau

P72\7G <^2 T. MACCI PLAVTI^

'

^'^

COMOEDIAE
EX RECENSIONE

GEORGII GOETZ et FRIDERICI SCHOELL

FASCICVLVS V
MOSTELLABIAM PEKSAM POENVLVM COMPLECTENS

^'^^

LIPSIAE
IN

AEDIBVS

B. G.

TEVBNERI

MDCCCXCVI

I-IP8LAE: TYPia B. G.

TEVBKEKl

PEAEFATIO
Notae quibus in hac editione utimur hae sunt: ad denotandos hiatus non legitimos. f ad eorruptelam sive verborum sive metri indicandam. * ad lacunas signandas (nisi moras deficientes per
1

w et _ apposuimus).

[]
( )

ad delendas

litteras

syllabas voces personas^)

re-

perperam traditas maioresve interpolationes.

ad seckidendos versus ex dittographia vel
tractatione scaenica ortos.
<() ad insigniendas litteras syllabas voces personas contra libros suppletas. ad adumbrandum (personae) spatium in librorum

scriptura.

A codicis rescripti Ambrosiani scripturas (quas in Poenulo ex parte retractavit -) Goetzius) litteris capi1) De personis uotandis respiciencla sunt quae.ad singulas fabulas in quibus singularis est condicio ad dialogc/rum initium adscripsimus. posita cuius iudicium perstrinxi2) De opera nostra in mus in praef. fasc. IV p. IVsq. is nuper respondit in relationibus societatis Gottingensis a. 1895 p. 115. Cui cum plura opponenda sint, unum sufficiat quod recte nos praestrigiandi artem ei tribuisse denuo probet. Scilicet de Cistell. v. 450 testanti Schoellio fidem ideo derogandam esse contendit, quod praeoccupata ex supplemento suo mente codicem inspexerit. Quod unde habet aut scire se posse ci^edere omnino potuit?

IV

PRAEFATIO
seiunctis incerlitteris

talibus exliibemus adpunctis iufra vel

tioribus:

alteram

recensionem

(P)

antiquis

reddimus scripturas discrepantes per vel adiungentes rariusque singulos codices (Palatino-Vaticanum B, Palatinum Decurtatum C, Vaticanum Vrsinianum D) commemorantes.
Scripturis a contextu discrepantibus vel signis in contextu ad mutationem indicandam adhibitis ubi nihil additum est, ad Italos redire emendationem sciendum Ceteroqui iibrorum scripturis per colon (:) disest. cretis in adnotatione vel per signa supra posita conspicuis per voces^) corr{exit), trai{edt), add(idit), suppl(evit), delievit), secl{usit), lac{unani) sign(avit), dist{in-

xit), discr(ipsit)

adiimximus nomina correctorum. Ex quibus haec per compendia exhibuimus: Ac(idaUus), Fl{eckAld(us), BentQeius), Bo(thius), Ca(merarius)
,

eisenus),

Goe(tzius), Gru(terus), Crid(ielmius), Guy(etus),

Herm(annus), Lachm(annus), Lamh(inus), Loe(ivius), Sara(C. F. W.) Mue(llerus), Py(ladcs), Ri(tschelius)

,

c(enus), Scal(iger), Schoe(llius), Scu(tarius), Seij(ffertus),

Stu(demundus), Turn(ebus), Vss(ingius). Quibus rationibus et poetae verba tractaverimus et apparatum constituerimus et orthographiam administraverimus in prioribus praefationibus declaravimus. Sed quaedam ad Mostellariam et Persam, paulo plura ad Poenulum adnotanda sunt, etsi omnem materiam exhaurire hoc loco neque possumus neque volumus. MOSTELLARIA. 21. erilem <gnatum> Langenus 62. Datur? es inho'B. Utztg.' a. 1893 p. 1097.

Neque

in legendo neque in relegendo palimpsesto de eiusmodi supplementis cogitavit Schoellius, quae in imprimenda demum editione lusit non nimium, ut par est, lusui tribuens.
1)

Accedunt compendia

tralaticia om{isit), j)raem{isit),

ruhr{icator),

in-

compiiehendit), v{ersum) similiaque.

v{ertit),

vid{etur),

ras{ura), s{upra)

PRAEFATIO
nestus
Bedslobius 'Lit

V
p. 1853.

ChU

a.

1893

73.

Venit qviod nolis quam Goetzius Bentleio Bitschelio74. sis nunciam: i dist. Gimmins ^de que ducibus. adiect. PU {ed. a. 1892) p. 27. 86. multa <iam> institui Sigismundus ^N. philol. Bdsch.' a. 1894 p. 85. 104. (Sibi quisque similes) uolt (suas) j^^o uois (sua) iuxta (sibi quisque inde exemplum) expetunt et parcunt quod sequitur ferri vix posse monet Seyffertvs,

similes ut struant (vel fuant) temptans (<(q)uo [vel qui]

is

sient SchoelUus).

t<um)> a (^multoque adeo

155.
valde
item
debili

me

Seyffertus.

124. Reparount D, ut vid. 160. De mulieris

magis de Minerua quod cum Haveto commendant SJcutschius Lindsayusque) magnopere

duhitanter reliqimnus defendente Skutschio

duhitamus cum Seyfterto (de mulier vocativo cogitante);

fartim
nititur
^Berl. philol.Wschr.' a.

1894 p. 138 sq.: quamquam satis fundamento forma facillime ex fartim ligatura in versus fme derivanda. 186. tam docilem 213. malesuada, te et bene doctam Bedslohius l. s. s. nihili lena idem itcmque Sigismundus l. s. s.: uhi can-

278. l. s. s. p. 137. ut pro ni a Bitschelio repositum commendat Seyffertus 288. coll V. 992; Pseud. 1102, 1110; Stich. 269, al. Purpura ad uitia occultanda est usus turpi mulieri 319 et 331. Cf. Skutschius l. s. s. lusit Goetmis. 324. Duce me. DEL. Amabo, caue (pro p. 139. 827. comius Schoellii amabo. DEL. Caue) Goetzius. (^probatum Bedslobio aliisque) mire impugnat SkutscMus l. s. s. p. 140 adn., quasi lectus non a Philolache stratus 370. Quid mihi sit ^comius': ceterum cf. Poen. 697. 385. PHILO. sit boni [si] mentir<(i)er Schoellius. 475. Sic Perdis rem. <DEL.)> Tace, amabo Goetzius. correximus, non quia Plautum immodulata dedisse credamus, sed quia librorum menwriae hanc scripturam subesse persuasum habemus certa ratione vix emenda651. hilem. 586 sq. Cf. Skutschius l. s. s. p. 140. meridie cum Vsenero et hoc loco servari et aliis reponi
tilena Vssingii placuit Shitschio

VI
ridt confidenter

PRAEFATIO
idem p. 138, originationem sane reram

Nam Plautmn ^ad meridie' dixisse Tol. Vitam <quom> coprohari nullo modo potest. Vitam colitis *. TR. Immo litis Bedlobius l. s. s. [u]it<(a)> antehac erat Seyffertus, alioqui <ea)> uit<(a> exspectans: ubi uita (ut alias ^uiuere') de vita bona, 732. Ita: Oppido o. o. dist. Jiilara dici xyutamus. Bedslohius improbante Seyfferto: qui nusquam ijost Qui vcl Quidum sic adhiberi Ita monuit, quod hoc loco eadem ratione qua alias Nam post interrogationem usurcum usu
confundens.

patum

esse

videatur.

775.

TRANIO
docet.

878. Pro ire uis {ex ir uis vix defendendo) de iueris cogitat Shitschius 1077. mi opportuuus aduenit l. s. s. p. 140 adn. 1134. De ista: ito ad me cogitant Gimmius l. s. s. Goetmis Seyffertusque duce Camerario. PERSA. (30. His cognomentum erat duricapitonicidisse in edit.
'

maiore admtatio

errore

inter-

bus Sixius in Comment. in honorem Leemansii scr. (ed. Amstelod. a. 1885), idem ex v. 100 ad a. BLVI u. c. fabulam referens propter Illviros epidones ad lovis 78. Cf. Shitschius epulas parandas illo anno creatos. 'Berl philol Wschr.'' a. 1892 p. 1615 (Querintne Flech95 sq. nisi creeisenus Annal. philol. t. CI p. 75). more crasso sit [ius] coUyricum, Nihilist Sonnenschei-

<Vt> mimnius 'Class. rev" a. 1892 p. 401. VII quam h. h. h. prius edis Langius Annal. philol. t. 150. Cf Skutschius FarscMingen' I p. 72. p. 193. 171. censueram praefert Bedslobius 'Lit. CentraJblatt^ 181. <m>ea opera a. 1892 p. 1441, fortasse recte. 203. f obieci <gradus)> Langenus 'D. Seyffertus.

140.

CXL

'

Littztg." a.

1892

sententia sua.
bipertito

217. Spatium jjost ergo ex versu olim repetens sic Seyffertus v. dimetitur: Eo ego

p.

1233

sq. recte

immutata cum

Schoellio

hinc haud longe.

ergo,
p.
J.

#
q.

Et quidem ego haud

longe.

Quo

scelus
sq.

XXV
s.
s.

e.

p. 401.

cf Schoellius praef. 221. <Sed)> quid ais Sonnenscheinius 223. est del Leo "Pl. Forschungen'
s.:

quamquam

PRAEFATIO
p. 255.

VII

260. dixit fore die Seyffertus.

mini ibus Sonnenscheinius l. s. s. 268. Virtust cimi Virtus est ubi occasio Adaliis reicit Leo I. s. s. 269. monet dispicere: quid faciet mihi Seijfferhis. uapulet tutatur Seyffertus coll. fragm. fab. cert. 74 (uapula Papiria). 272. Anapaesticam niensurani suadet

265.

ho-

||

Skutschius

'Berl. philol. Wschr.'

nunc pro
ego
{et

domum BCD
cum

plure

Seyfferto)

Forschungen" sq. Fiat. quae hae res sunt Saturioni continuat Appuhnius 392. eccillud Sonnenscheinius Quaest. Pl. p. 51.
^Pl. p. 400.

Leo

1892 p. 1617. 353. Neque pro Non Sonnenscheinius (cf quam tuo p. 251). 359
a.

hahent.

l.

s. s.

440. seruandum Seyffertus. 452. procedit postprincipio defcndit Skutschius '^Berl. philol. Wschr.'' 469. agerite uos retinuimus coll. ^amoa. 1894 p. 138. liri' et 'atnovere' 'se' vel "aliqiiem'. Cf. etiam Truc. 485. 486. Ex 112. etsi etiamnunc proljabile ducimus hoc loco lacunam esse (Quis hicst apte confert Seyffertus ex Poen. 1332), tamen quid lateat nimis in512. mi hi<(c> Redslohius l. s. s. 570. certum est. 571. Ferreos Cf. Slcutschius Forschungen' I p. 86. postes Kochius Mus. Rhen. t. 576. p. 98. Post h. V. lacunam esse censet Seyffertus. 792. <^PAE.> Praeben tu? (scil. pedes) DO. Puere, Ne e. q. s. Seyf797 sqq. lurgium hinc auferas, Si sapias. fertus. DO. At, bona liberta, haec scmisti et me celauisti?

'

XXXII
licet

||

LE.

Stultitiast

quoi bene
||

||

Esse

eum

jjraeuorti

litibus. posterius istuc

Te magis par

tur cdr mihi e. q. s. Seyffertus. 802. 803. DO. Liidos me facitis, intellego idem.

agerest.

DO. Vriardescat.

Ne

natus

24. queant mavult 30. De peritent dubitat idem: quam formam ohsairare noluimus. 33. Canora D- in
solis fahulis').

POENl^LVS.

8.

Cf Apuleius Met. I 26

s. f.

Seyffertus.

corr.

ras.

tamen

('ce-

134.

Adde testimonium
et

lihri

glossarum

(C. G. L.

p. 176, 20):

raua

Cauerna caua [a]ut gi-ata gratia aut rauca laetam laetitiam Plautus dixit. 137. Cf.

VIII

PRAEFATIO

140. Ex Adamans NacJcius Val. Cat. p. 16. Ad[vl]. Amans esse credinms) post Pyladem At
efficit

{quod

218. concessanimus BCI) exhibent. Seyffertus. 238. Cf 232. quasi <si> in lust<r>ost Schoellius. Ausonius p. 182 ed. Peip.: Sicut a poeta legimus usurpatum: Modus omnibus utile rebus {nisi potius

amans

ad Horatium hoc
Forschungen'

pertinet).

^46. inuenustate <onustae> 250 sqq. Sordr, parce, amabo. Sat est Schoellins. Nobis: ne nosmet [in] ndstra istuc alios cKcere Etiam uitia[m] <e>loquamur. AN. Quiesco. AD. Ergo

x>-

~~^-

optumu[m]st Leo
||

^Pl.

||

||

amd
258.

te.

||

Non

duhikms. Annal. t. idem coll Mil. Gl. 19, Most. 981.

idem de nostra discriptione 274. Nebula quid sit docet idem Burs. XLVII p. 119. 281. Nil hdc quidemst
decet

Sed iam

lidc

nunc responde mihi

Seyffertus.

me

288.

Eo

illud

satiust

^satis':

quod

satis

est

sapienti

{yel

habitu

coll. Stich. 5.9) plus quam sat est SchoelUus. Nihil egit Brixius apud Niemeyerum Stud. Pl. p. 14. 309. auscultari feste HincJcio, auscultaii teste Studemundo. 314. Viden ut Ahraliam in cens. (^Wschr. 328. lucrum <uUum> f kl PhiloU a. 1885) p. 453. amare Brixius l. s. s. lucrum <de>amare vel lucr<i de>um amare Schoellius. 343. Cf Studemundus apud Schererum p. 46 sq. 352. ecce (scil. me), odium meum dist. Ahraham l. s. s. itemque Bachius p. 395 adn. 354. Servato namque ^jro meast corr. tuast Seyffertus. 371. ninnium retnovere non audemus, etsi quomodo explicetur nondum enucleavimus neque Ninnius nomen pjroprium quicquam iuvare videtur: cf. de eadem quae-

<(probi>s

stione

Palmerus Hermath. vol. 377 sq. Cf. p. 69. Leo Vind. Pl. p. 7 sqq. in> me uerberetillum corriyens
ohloquente

XX

Schoellio

in Woelfflini
teste

Arch.

383. sualum

lam, linguam cum SchoeUius ut et sauium aliaque additurum interrumpat Milphio verbis Ecquid facies modi? 407. #atq Loewius rede legisse visus est.

Studemundo.

t.

p. 632). 385. et label-

IV

PRAEFATIO

IX

t.

409.

IDEM

quam itidem.
p. 602.

spatiis codicis

430.

rescripti magis convenit Recte iudicavit iam Bichterus

454. facere

math.

t.

XI

XVIII

471. ptenolatronica Leo Herm. p. 316. p. 581. ptenolethronica Birtius Mus. lihen.

iit

<aes> esset Palmcrus Her-

hdbet teste StudeCeterum lenutte 490. credier praetulinms formam et exquisitiorem et optinie referendam ad fidem lenoniam. 518. 510. porcos Palmerus in edit. Amph. p. 254. obnixi sumus temptavimus ducihus BC^ {cf. etiani Stich. 45, al.), quo referatur sententia ad v. 504 sq. et teste 530. clabatorem 512. Ceterum quid BCB. 534. edis HincMo, dabatorem teste Studemundo. 536. postidat Speijerus Observ. et emend. p. 1 sqq. 588. Cf. Buechelerus in Woelfflini Arch. t. I p. 279. 579. De 540. Cf quae ad Merc. v. 138 adnotavimus. N(on) recte aprugnum aprunum cf Caesar p. 61. 587. Loeivius legit: on litterae nunc non apparent.
t.

XL

p. 533.

mundo.

Buas
Ep.

recensiones confusas esse censet Seyffertus

emunt). sunt qui <(ADV.5 Satis dictumst: abi Niemeyerus 609. fecerint B^ in StudeStud. Pl. in maiore mundo. 613. AG. pro ADV. error 615. quod correximus Studepro locum mundum praeoccupasse monuit emendaverit neque addidit neque invenimus. 646. 1884 p. 1093. Wschr.' Cf Seyffertus 92 648. kvxov quod scripsimus commendatur prologi 1333 = 1382. 660. LY. Itane? ADV. Cf LXXX cupiens, aurum habet Seyffertus Burs. Annal. 672. p. 289. 662. calim duce Festo 684. Seyffertus Burs. Pers. om. B Annal. XLVII p. 119. 690. Ah Seyffertus

est litium et si

nemost quicum).
lites

(si

nil

Cf.

V 7, 2

(hi

Sidonius Apoll. 607. abeamus,

sed uos

p. 4.

litura teste
est

editione.

isto

istuc

Seyffertus, etsi

id)i

is

'Berl. philol.

a.

v.

sq.

V.

Illest

t.

ScJioeUius.
Cf.

teste Ritschelio.

t.

delet

duas in Bacch. 87;

verhis

Te

Sed cf Ad. 342 et 597: unde de iraiciendis a muscis quaeritare cogitat Schoellius.
confusas
esse

recensiones

ratiis.

Ter.

X
694.

PEAEFATIO

Quam

Merc. 956

G99. Cf. 706. Cf. 710. dare reliquinius dubitanter: fortasse suhiectum sid)720. Abduc me ergo: addictum Seyfaudiri potest. 725. coepi (a coepio, inf. 2^c(ss.) Palmerus fertus. 742. Foras egrediri Brixius l. s. s. p. 316, vix recte. progr. a. 1847 p. 10. 745. Quia Nonium legisse censet malai (rel tantai) rei fuimus Schoellius. L. 3Iuellerus. 747. Cf Seijffertus Burs. Annal. t. XLVII p. 120 et ad V. 748 sqq. t. 778. raui<(er>o p. 309 adn. L. MueUerus, p7'ohahiliter. 796. te ire CD. tere teste Studemundo et v. 815 quodrei B^. quo irei B^ et V. 817 pacto cx pacco corr. 834. in del. Ahraham 'Wschr. f M. PhiloV t. II p. 453. 846. Qui liercle eampse e. q. s. SchoeUius. Cf Grimmius de adiect. Pl. 862. moech<ul>i SchoeUius. 864 sq. Cf p. 22. 874. qui Seyfferhis Burs. Anncd. t. XLVII p. 120. homo eum norit, <(sane {vel nimium) is)> cito Bachius de attr. p). 15^. qui homo eum norit, norit: cito tutatur Leo de Vid. p. 7 ex loco plane dissimili Rud. 1229. qui homoeum norit, cito SchoeUius l. s. s. p. 52. 875. tu tac<itum hab>ere Goetzius coU. v. 890. Cf. Kaemp)fius 886. Cf. Kampmannus de i:x p. 19 (= A). p. 37. 905. Cf Bachius p. 369. 909. ferueam in recte legisse Loeivius videtur: quod imprudentes in adn. negleximus. 950. hanc recte legit Loeivius (hunc Studemundus). 994. quo ex quoppido teste Studeniundo et v. 995 bechaedi-e et v. 997 bas. 1016. HA. Issam. MI. Arbinam quidem tutcttur Leo Archii t. IX 1165. Ego quidem meos mep. 161, improhahiliter. cum Ahraham ' Wschr. f U. PhiloU a. 1884 p. 271. 1168. locum ohscurum ohscuratumque de Thraciis coniectura parum prohahili removit Leo I. s. s. }). 162. soleni etiam teste Studemtmdo. 1169. Hodie hercle opinor Ahraham cens. p. 454. 1174 sq. Cf. Brixius

regi Autiocho SchoeUms coll. idem 'Heidelh. Jahrh.' t II p. 51). Buechelcrus Mus. Bhen. t. XLI p. 311. Seyffertus Burs. Annal. t. p- 343.

<^quom)>

(cf.

LXXX

LXXX
B

PRAEFATIO
in progr. a.

XI

omnium

1847 p. 6 sqq. (uhi iam cuiuis emendahaf, 1184. uti1188 et ego v. 1176 delebai). 1189 sq. Rebvis tute (tu ex tet) B teste Stndemundo. Et quibus amios multos carui quasmeis agiindis, Redde liis Libertatem, (jue <(e)> patria perdidi paraas,
v.

||

1|

fnuictae
his duce

praemium ut

esse sciam pietati

Goetzius: uhi

Sclioellins

monuit ut locum

Jiahere potuisse, si

A
in

de alia verhi

forma cogitemus.
Loeivius.

pro redde Ceterum

sit

INUICTE
initio

recte

legit

1195.

ah
sit.

1199. tuam sapientiam cum JBothio traiciendum 1224. que etiam admisso haecquidem. 1235. pro<que)> osse Brixius progr. teste Studemundo. 1258. hi falso a. 1847 p. 14 {ante BergJiium). testc Studemundo et v. 1284 illa eredeunt. 1286. e re militari (Ji. e. '^ut militmn mos est^) Seyffertus coll. ^ex niatronarum modo\ 1290. scit B^. sciet corr. teste Studemundo. 1292 sq. metuo miluos, Mala illa bestiast ne dist. Sei/ffertus. 1295. olsonare
videtur

Jiahet.

ut

a Si

tibi

versum incepisse certum

teste

Studemundo.

1314.

ali

recte

in

Loewiu^

sum. 1855. me del. Langenus 1382. no ante uel excurrens ScJioeJlius refert ad ueris pro noueris traditum v. 1384 P). 1391. sciui esse <ambas)> idem. {B 1403 sq. et 1409 sic explicari vix posse nos non fugit: ahstinuimus tamen mutatione in loco retractato. Ceterum V. 1409 conpinga<(m)> te SJiutscliius de nom. lat. comp. 1416. amammae etiani tesfe Studemundo. p. 41.
legit:

Stud.

item v. 1319 Pl. p. 352.

lenae et Heidelbergae m. Oct.

a.

MDCCCXCV.
G. G.
F. S.

T.

MACCI PLAVTI

MOSTELLARIA
GRAECA PHASMA (PHILEMONIS?)

Flavti Comoediae

peeso:n"ae
TRANIO SERVOS GRVMIO SERVOS PHILOLACHES ADVLESCENS PHELEMATIVM MERETRIX SCAPHA ANCILLA CALLIDAMATES ADVLESCENS DELPHIVM MERETRIX SPHAERIO PVER THEOPROPIDES SENEX MISARGYRIDES DANISTA SIMO SENEX PHANISCVS ADVORSITOR PINACIVM (?) ADVORSITOR
.

LORARH

AEGYMENTYM
Manu misit emptos siids amores Philolaches Omnemqne absente rem suo absumit patre.
Senem
lit

reuenit kidificatur Tranio:

dicit fi[l]eri in aedibus,

Terrifica

monstra

Et mde +primum emigratum. interuenit Luenpeta faenus faenerator postulans, Ludosque rursum fit senex: nam miituom Acceptum [tiim] dicit pignus emptis aedibus.
Requirit quae sint: ait uicini proxumi.
Lispectat illas: pdst se derisum dolet, Ab siu sodale gnati exoratiir tamen.
2.

10

absimit: corr
8.

B^
11.

B^

II

del

Ca

||

4. sileri: corr exorator: corr B^

\\

Gru
\\

||

7.

Ludusque

I 1,

117

ACTVS
GRVMIO.
SERVI
II

TRANIO

GR. Exi

e ciilina sis foras, mastigia,

argiitias.

Qui mihi inter patinas exhibes

Egredere, [hjerilis permities^ ex aedibus. Ego pol te ruri, si uiuam, ulciscar probe. Exi mquam +nidore cupinam quid lates? 5 TR. Quid ti!bi malum hic ante aedis clam<^it)>atiost? An ruri censes te esse? abscede ab aedibus. Abi rus: abi dierecte. abscede ab ianua. Em: hocihe uolebas? GR. Perii. qur me uerberas? 9. 10 TR. Quia uiuis. GR. Patiar. sme modo adueniat senex: Sine modo uenire saluom, quem absentem comes. TR. Nec ueri simile loquere nec uerum, frutex: Comesse quemquam ut quisquam absentem p6ss<(i>et? GR. Tu urbanus uero scurra, deliciae popli, 15 Rus mihi tu obiectas? sane hoc, credo, Tranio, Quod te 111 pistrinum s<(c)is actutum tradier. Cis hercle paucas tempestates, Tranio,
tanexibes vel exhibes (sic Nonius) 3. herilis vel heriles pemities ras 6. clamat iosi: corr Ac duce Ca 8. dierecte vel directe ianua vel inua 9 sq. En: corr Brixius 12. Ne modo Nonius saluos: eorr B- cum Nonio 13. ueri vel uen 14. posset vel possit: corr Py (cum B^?) 15. scurra vel cura popli vel populi 16. obiectas vel obiecta hoc solus s. v.
vel

Personas plerasque servavit B, raras

||

CD^: notamus
||

tum quae omnino addendae

mutandae erant
|

2.

\\

||

\\

\\

||

jj

II

\\

1,

1843

PLAVTI MOSTELLARIA
ferratile.

5
20

Augebis ruri niimerum, genus

Nunc

diim tibi lubet licetque, pota, perde rem, Cornimpe +[h]erilem, adulescentem dptumum: Dies noctesque bibite, pergraecaminei

Amicas emite,

liberate: pascite

Parasitos: obsonate pollucibiliter.

Haecine mandauit

tibi,

quom

peregre binc

[i]it,

se-

nex?
Hocine modo hic rem ciiratam offendet suam?

25

Hocme
Vt

boni esse oflFicium serui existumas, cornimpat et rem et filium? Nam ego illiim corruptum duco, quom his factis studet. 30 Quo nemo adaeque iuuentute ex omni Attica Antehac est habitus parcus nec magis continens, Is niinc in aliam partem palmam pdssidet. Virtute id factum tua et magisterid tuo. TR. Quid tibi malum me aut quid ego agam curatiost? 35 An niri, quaeso, ndn sunt quos cures bouis? Lubet potare, amare, scorta diicere:
eri sui

Mei tergi facio haec, ndn tui iiducia. GR. Quam cdnfidenter Idquitur [fue]. Dique dmnes perdant:

*TR.

At

te lup-

piter
<(fufae,) obohiisti alium,

Germana inhmies, +rusticus, hircus, hara sui<(s)>, ^Canem capram commixtam. GR. Quid uis fieri? Non dmnes possunt dlere unguenta exdtica,

40

Neque tam
lucibiliter
31.
34.

quam ************ quam

Si
tii

oles:

neque superior
facetis,

erus acciimbere
45

tu uiuis, uictibus.
vel

20. iubet vel lubet

{sic

||

21.

optumum
et

optinum
vel

yloss.
||

Plaut.

Fulyentius)

25. ut: corr

Bo

28.

rem
vel

et vel

semet
|

||

24. polpollucibiter 29. duco vel dico

||

parcus vel pacus

porcus
||

mea

ut: corr
||

Muretus

continens vel contineas ducere vet 36. lubet vel lubet

|

39. add Goe cum Loewio deducere 38. del JRi: cf. 39 40. i'usticus oboluisti allium vel obolusti alium duce 42. ungenta Nonius 41. capra vel capra n etiam Donatus 44. lac sign JRi 43. quam erus solus habet B et Priscianus

||

||

||

||

\\

\\

\\

PLAVTI
tibi

1,

4471
46. 47

Tu

istos

habeas

tiirtures pisci^s aueis:

Siue

me

aleato fuugi fortunas meas.

50

fortunatus, ego miser: patiunda sunt. [TR.] Meiim bonum me, te tuom maneat malum. <TR.)> Quasi inuidere mihi hoc uidere, Grumio, Quia mihi benest et tibi malest. dignissumumst.

Tu

Decet

me amare

et te bubulcitarier,

miseris modis. carnufic(i)>um cribrum, quod credd fore: Ita te forabunt patibulatum per uias ^Stimulis, si huc reueniat senex.
iiictitare piilcre, te

Me

GR.

55

TR. Qui scis, an tibi GR. Quia numquam

istuc eueniat prius

quam mihi?

merui:

tii

meruisti et nunc meres.

60

TR. Oratiouis operam compendi face, Nisi te mala re magna mactari cupis. GR. Eruom daturi<(n)> estis, bubus quod feram?
^Data
es inonestis agite,

porro pergite,
65

Quoniam

occepistis: bibi<(te)>, pergraecamini,

Este, ecfer<(c)>ite uos, saginam caedite.

TR. Tace atque abi rus: ego ire in Piraeum uolo In uesperam parare piscatiim mihi.

Eraom

tibi aliquis cras

faxo ad uillam adferat.

Quid est, quod tu me uunc oijtuere, fiircifer? GR. Pol triii istuc credo nomen actutum fore. 70 TR. Dum interea[s] sic sit, istuc 'actutum' sino. GR. '^lta est: sed unum hoc scito: nimio celerius TVenire quod moleste quam fllud quod cupide petas. TR. Molestus ne sis: niinciam i, rus te amoue.
habeas hos gramm. de dub. nom.: tibi obustos {vel 51. add Muretus 52. dignissumust vel dignis sumus 53. Decet (sic Nonius) vel Licet bubulcitare Nonius 55. add Py 62. Seruum: corr B ras add Py bubus vel bobus 63. inonestis vel inhonestis 64. occepi47. tibi

abe

istos) Servius
||

\\

\\

II

\\

||

||

add B^ quod tu vel quid tu quod vel quo (item v. 76)

stis vel occepisti
|

\\

69.

||

71.
\\

65. ecferite vel ecferute: corr Ga 73. illuc veJ illud del Lamb
\\

\\

|-

1,72 80; 2,1 U

tu [erres]

MOSTELLARIA

Xe

praeterhae inihi uon facies moram. 75 <(GR.> Satin abiit ueque quod dixi tiocci existumat? [GrR.] Pro di mmortales, obsecro uostram fidem, Facite hiic ut redeat noster quam primiim senex, Triennium qui iam hihc abest, priusquam omnia Periere, et aedis et ager. qui nisi niinc redit, 80. 81
liercle

Paucorum mens[u]um siint relictae reliquiae. Nunc riis abibo: nam eccum erilem filium
Yideo^ corruptum
{

ex adulescente optumo.

PHILOLACHES
ADM.ESCENS
Recordatus miiltum et diii cogitaui Argiimentaque in pectus miilta institui sist quod mihi cor (Ego atque in meo corde
85

89

Eam rem
Similem

uokitaui et diii disputaui), Hominem quoius rei, quandd natust,

esse arbitrarer

simulacrumque habere: Id repperi iam exempkim. 90 Nouarum aedium esse arbitro similem eQ;o hominem,

Quandd

[hic] natus est: ei rei argiimenta dicam.

ueri^ simile

(Atque hoc haud uidetur

uobis:
95

At ego

id faciam ita esse ut credatis.)

ita lit

Profecto esse

Atque hdc uosmet

ipsi,

praedicd uera umcam. scid, proinde uti nunc

Ego

esse

autumd, quando dicta audietis

75.

del Sj^engelins
|

vel pertere vel

76 sq. nisi huc: corr lii

||

add
||

ef del

Ca

||

80 sq. periere
||

82. del
||

Lamb

83.

eccum
91. ar-

equum
vel
II

||

84.

optumo

veJ

obtumo
||

87 sq. secl
ipsi

Bi
||

\\

bitro

arbitor vel arbitror

sed Ri

95

98.

tres versiis in

B
[

92. del

Lorenzius

93 sq.
||

autumo)

PLAVTI
Mea, haud
aliter id dicetis.

I 2,

1541

Auscultate, argumenta dum dico ad hanc rem: Simiil gnaruris uo<(s)> uolo esse hanc rem mecum. Aedes quom extemplo sunt paratae^ expolitae,

lOO

Factae probe examussim, Laudant fabrum atque aedes probant:

Sibi quisque similes "^uo
is

sibi

quisque inde

exemplum expetunt. sua sumptum operam par-

Atque ubi

illo

cunt suam. inmigrat nequam homo, indiligens

[que],
106

Ciim pigra familia, inmundus, <^in)>strenuos, Hic iam aedibus uitium ad<(d>itur, bonae quom curantiir

male.

tempestas uenit, Cdnfringit tegulas imbricesque: ibi Dominus indiligens reddere alias neuolt. Venit imber, lauit parietes: perpluont:
ilkid saepe
fit:

Atque

iio

Tigna put[r]efacit, per<(dit'> operam fabri: Nequior factus iamst usus aedium. Atque <(ea)> haud est fabri ciilpa, sed magna pars Morem hunc induxerunt: siquid nummo sarciri potest,

115

"^sque mantant neque id faciunt, doniciim Parietes ruont aedificantur aedes totae denuo.

Haec argumenta ego

aedificiis dixi:

nunc etiam uolo

+Dicere, ut hominis aedium esse similis arbitremini. Primumdum parentes fabrf liberum sunt: 120

Ei fundamentum substrudnt liberdrum, Extdllunt, parant sedulo firmitatem,

100.

add Ca
|

||

102.
||

examussim

vel

examissum
|

||

103. ex-

petunt vel expetant 104. simile suo is sumptu vel sumptu parcunt vel pascunt (parsunt vel sumptvi s in marg) 105. del Py 107. add B^ 112. del Ki add Bergkius

11

||

||

||

114.

vel vel aedificatur

|

add Herm hanc nummo

||
11

115.

Moram:

corr

quidam apud Lamh

acciri
||

hunc

sarciri vel 121. Et: corr

nummos
Gul
11

117

aedificantur

2,

4269
Et, ut in

MOSTELLAEIA

usum boni

et in

speciem

Populd

sint sibique, <^h)aud materiae reparcunt,

<(s>ibi sumptui esse ducunt. 125 (Expdliunt, doceut litteras, iura, leges Sumptii suo et labore.) Nitiintur, ut alii sibi esse ill6i-um similis expetant. Ad legionem +comita adminiculum eis danunt:
+ Tum iam aliquem cognatum suom. 130 Eatenus abeunt a fabris unum ubi emeritumst stipendium. Igitiir tum specimen cernitur, quo eueniat aedificatio. Nam ego ad illiid frugi usque et probus fui, In fabronim potestate dum fui. Pdsteaj quom inmigi*aui mgenium in meiim, 135 Perdidi operam fabrorum ilico oppidd. Yenit ignauia: ea mi tempestas fuit, Mi aduentu sud grandinem imbremque attulit.

Nec siimptus

Haec uereciindiam mi

et uirtutis

modum

Deturbauit ^texit detexitque a me ilico. uo Pdstilla optigere ea[m] neglegens fui: Contmuo pro imbre amdr aduenit [in cor meum]. Is usque in pectus permanauit, permadefecit cdr meum. Niinc simul res, fides, fama, uirtus, decus[que] Deseruerunt: ego sum in usu factus nimio nequior. 145 Atque edepol ita haec tigna +umide putent: non uided<(r)> mihi Sarcire posse aedes meas, quin tdtae pei-petuae ruant,

123. icUis omisimus, uhi metra incertiora 124. aut: corr quidam ajnid Lamb reparcunt
\

usum
vel

vel usu neparcunt

[1

[|

126 sq. secl Bi {compr B) leges vel lege 129. 1 tum ad comita add B s. v. 130 sq. locus lacnnosns est eatenus etiam habeunt: corr B ras gJoss. Pl. 134. in fabrorum v. 133 ad135. quam: corr Guy in ingenium: i(m)migraui nectit B 136. oppido vel opido trai Bo 141. opticere: corr Ca 142. del Bo verba quae alia depiderunt 144. dedeJ Sey cusque vel que decus: del Bo 146. Atque vel At putant:
\ ||

||

||

||

\\

||

\\

||

||

corr

B'

add Ca

11

10
[Quiu]

PLAVTI

I 2,

G9 77;

3,

19

Cum
dolet,

fuudaineuto perieriut, uec quisquam esse

auxilio queat.

Cor

quom

seio ut niiuc

sum atque

ut fui:
loo
152. 153

Qud ueque

iudustrior de Tauentnte erat

[Arte gymuastica] disco, hastis, pila Cursu, arBais, equo. uictitabam uolup.

Parsimouia e<^t^ duritia discipuliuae alieis eram: Optumi quique expetebant a me doctrinam sibi. 155 Nunc, postquam uili sum, id uero meopte ingenio
repperi.

PHILEMATIVM.
MERETRIX
PHILE. lam pridem
Nec quom me

SCAPHA.
ANCLLLA

PHILOLACHES
ADVLESCENS
nou
laui

ecastor frigida

magis

lubenter,

melius, mea Scapha, rear esse deficatam. SC. Euentus rebus omuibus, uelut horuo messis magna, TFuit. PHILE. Quid ea messis attinet ad meam laua-

tionem?
SC. Nild plus

160

quam

lauatio tua ad messim.

PHILO.
ueuusta,

Oh Venus
Haec
illast

tempestas mea, mihi quae modestiam

fui,

Detexit tectus qua In pectus perpluit

dmnem quom mihi Amor et Cupido meum: ueque iam umquam opti[u]gere possum.
parietes:

Madent iam

in

corde

periere haec
aedis.

oppido
165

148. del Bi 151 sqq. del Ei hastis filia: corr B* uolup uolupe locus lacunosus est 154. Parsimonia (vel Parsimoniae; eduritia 155. tam {vel tain) e: corr B^ 157. ecastor vel mecaator lubenter vel iubenter 158. es sedeficatam vel es edificatam 163. que: corr -B* 165. haec quam: corr Bi
||
| |

vel

\\

||

\\

||

||

\\

vel

hae

||

3,

1026

MOSTELLARIA

U
me
uestis deceat.

i*LILE.

Contempla, amabo, mea Scapha, satin haec

Philolach[et]i,

Volo

me[o] placere
tii

meo

ocello,

meo

patrono.

SC. Quid

te exornas,

moribus

lepidis

quom

lepida

tute's?

Xon uestem amatores amant mulieris, sed uestis fartim. PHILO. Ita me di ament, lepida<st> Scapha: sapit sceYt
lepide
170 lesta multum. omnes <mo)res tenet sententiasque aman-

tum. SC. Quid est? PHILE. Quin me aspice et contempla, ut haec me dece<a>t. SC. Virtiite formae id euenit, te ut deceat quicquid habeas. PHILO. Ergo +ob hoc uerbum te, Scapha, donabo ego hodie aliqui,

PHILE. Quid nunc?

Neque

patiar te istanc grati<(i>s laudasse, quae placet 175 mi. PHILE. Nolo ego te adsentari mihi. SC. Nimis tuqui-

Eho,

mauis

uituperari<(er>

falso

dem stulta's miilier. quam uero extolli?

177. 178

[PHILE.] Equidem pol uel

falso

tamen laudari multo

Quam

uero culpari

<PinLE.>
SC. Ita
tii

malo, speciem alios inridere. 180 Ego uerum amo: ueriim uolo dicf mihi:
aiit

meam

mendacem

odi.

me

ames,

ita

Philolaches tuos te amet, ut

uenusta's.

PHILO. Quid

ais,

scelesta?

quomodo

adiurasti? ita ego

istam

amarem?
\

dist Ei 168. Quin: corr Bo et del Ca 167. o del Bo 171. add 170. add Gru 169. fartim etiam gloss. Pl. add Bent 175. istanc vel hanc 172. add Ca Bergliins 179. 181. 178. add Bent 176. tu quidem vel quidem tu 183. pers add D^ del et add Canterus
\

||

[\

\\

||

||

\\

\\

||

||

\\

\\

12

PLAVTI
id cur[a]

I 3,

2745

Quid ista[ha]ec me,

Peristi: qiiod

non additumst? infecta dona facio.

dono, perdidisti.
et

promiseram

tibi

185
te

SC.

Equidem pol miror tam ca[p]tam, tam +doctam

stiiltam
stulte
facere.

Nun<(c)>

bene doctam PHILE. Quin mone

quaeso, siquid erro.

SC.

Tu

ecastor erras, quae

quidem illum expectes unum

atque illi praecipue sic geras atque alios aspernere[s]. Matrdnae, non meretriciumst unum inseruire amantem. PHILO. Pro Iiippiter, nam qudd malum uorsatur meae

Morem

dom<i>
Di deaeque onmes
Nisi ego illam

illud?

191

me anum

pessumis exemplis interficiant, interfecero siti fameque atque

algu.

PHILE. Nolo ego

Quae
illiim tibi

Scapha, praecipere. SC. Stulta's plane, aeternum putes fore amicum et beneuolentem. 195
mi<(h)>i
te,

male

Moneo ego te: te ille deseret aetate et satietate. PHILE. Non spero. SC. Insperata accidunt magis saepe quam quae speres.
Postremo,
dictis nequis perdiici ut uera haec credas ex factis ndsce rem: uides quae sim: et quae fui ante. Nilo ego quam nunc tu amata sum atque uni modo
si

Mea

dicta,

gessi

mdrem,

200

Qui pdl me, ubi aetate hdc caput coldrem commutauit^ ReKquit deseruitque me: tibi idem futurum credo.
dist Sey 185. Peristi vel Perdisti dona: perdidisti vel perdisti doctam 186. del Pius {vel docta) te 187. Non: corr Bo staitam: corr B^ 189. Morem vel Moram del Ri 190. meretricium vel meritricium 191. domillum: corr Ca 192. omnes me vel onmes 193. algu vel gelu 194. mei 199. 195. putes vel putas dist Sey 201. colorem vel calorem

184. del

B^
\

corr

\\

minio

||

||

||

\\

II

\\

||

||

||

||

||

||

I 3, 46. 48. 47.

49-62

MOSTELLARIA
illi

13
in oculos

PHILO. Yix cdmprimor, quin inuolem

stimulatrici.

PHILE. Solam

ille

me
soli

soli

sibi

suo <^sumptu)>

libe-

rauit:

[Solam] IIK me[o]

PHILO.

censeo esse opdrtere opsequentem. 205 Pro di immortales, mulierem lepidam et pudico ingenio.
et

Beue hercle factum,

(SC. Inscfta ecastor
tii

gaildeo
es.

mihi

nil

esse

huius

causa.

quidem

PHILE. Quapropter?

Yt

te

ille

amet.

PHILE.

Tu iam quod

quaerebas

SC. Quae istuc <(cures>, Cur obsecro non ciirem? SC. Libera's iam: habes: ille te nisi amabit
ulti*o,

210

Id pro capite tuo quod dedit perdiderit tantum argenti. PHILO. Perii hercle, ui ego illam pessumis exemplis
enicasso.

hanc corrumpit mitlierem malesuada '^uitilena. PHILE. Numquam ego illi possum gratiam referre, ut
Illa

meritust de me: Scapha, id tu mihi ne suadeas, ut illilm minoris pen-

dam.
SC. At hoc

215

unum

facito

cogites:

si

iUum

inseruibis

sokim,

Dum

nunc haec aetatulast, PHILO. In anginam ego nunc

ti))i

in senecta

me

male querere. uelim uorti, ut ueilli

neficae

Fauces

prehendam

atque

enicem scelestam stimulatncem.

f

204. 205. inv libri: trai Ri Solam del Fl add Bent 208 223. secl Ladewigius 208. inciste ecastor Ca {vel castor) 210. quod vel quot add Py ducihiis aliis 212. enicasso vel enecasso 213. malesuadam uitilena vel malesuada utti {vel uti) lena 216. inseruibis vel inseruiis 218. ueneficae vel beneficae 219. enicem vel enecem
del
||

||

\\

j|

||

||

||

||

||

14

PLAVTI
oportet

I 3,

6380

PHILE. Eundem animum

Atque dlim priusquam

mmc
quom

mihi

esse, gra-

tiim ut inpetraui[t],
id extudi,

220

iUi su<(b)>blan-

diebar.

PHILO. Di^ui^ me
Te Kberasso denuo
SC. Si
tibi

faciant
et ni

quod uolunt,

ni

ob istam

oratidnem

Scapham
fore

enicasso.)
tibi

sat

acceptumst,
tibi

uictum sempi-

ternum

Atque illum amatorem

Soli geiTindum censeo

propriiim futurum in uita,

226
in-

PHILE. Vt famast

morem et capiundas crmes. homini, exm sole<(t) pecimiam

uenire.

Ego si bonam famam mihi seruasso, sat ero diues. PHILO. Siquidem hercle uendundu[m]st pater, uenibit

Quam

te

me

uiuo

umquam

multo pdtius, sinam egere aut mendicare.

230

SC. Quid iUis futurumst ceteris qui te amant?

PHILE.

Magis amabiint, (jney uidebunt gratiam refer<(re rem fe)renti. PHILO. Vtinam meus nunc mdrtuos pater ad me

Quom

nuntietur,

Vt ego exheredem +meis me bonis faciam atque haec

sit heres.

SC. lam istaquidem absumpta [quidem] res erit: dies ndctesque estur, bfbitur, 235 Neque quisquam parsimdniam adhibet: sagina planest. PHILO. In te hercle certumst principi[um] ut sim parcus experiri:
milii oportet esse gi-atum ut impetu (vel gra222. add 221. add B^ qui) Servius Dan dist Bi 224. sat solus enicasso vel inicasso 223. caspam Bo 226. capiendos: corr ex B^ et Nonio (gerundum morem censeo 229. uendundum si: 227. add B^ et capiundas crines tibi) 233. nunc meus vel 232. suppl Gru del Weisius, corr Ca

220.

animum

tum impetu
II

||

\\

||

\\

||

\\

||

\\

meus nunc

||

234. heres vel res

237. del

Bent

\\

3,

8197
neqiie edes

MOSTELLARIA
quicquam neque bibes apud me

15
<(h)is

Nam

PHILE.
Nec

dec<(em) diebus. Siquid tu in illum bene uoles loqui, id loqui

licebit:
si
illi

recte

dixeris,
si

iam ecastor uapulabis.

2-iO

<PHILO.)> Edepdl

summo

loui +bo argento sacraficassem

id

Pro ilKus capite quod dedi, numquam aeque

[coljlocassem.

bene

[Vt]

Videas

eam meduUitus me amare:

liomo sum:
diceret,

oh probus

Quae prd me causam

SC. Vided te
nili

patrdnum

liberaui.

pendere prae Philolache omnis hdmines: 245 Nunc, ne eius causa uapulem, tibi pdtius adsentabor. (Si acceptum sat habes, tibi fore iUum amicum sempiternum.) PHILE. Cedo mihi speculum et cum drnamentis arcuculam aetutum, Scapha, Ornata ut sim, quom hiic <(ad)ueniat Philolaches uoluptas mea. SC. Miilier quae se suamque aetatem spernit, speculo
ei usu<^s)>

est:

250

Quid opust speculo

tibi,

quae tute speculo speculum

es

maxumum?

PHILO. Ob

istuc

uerbum, ne nequiquam^ Scapha, tam

Dabo aliquid hodie pe[r]culi tibi, Philematium mea. PHILE. Sud quique loco? uiden? capillus satis compositust cdmmode?
isdec vel isdem: stqjpl Bent 241. bo agento vel argento 242. del Guy 243. del Schoe 245. Video enim te Varro philolache vel pliilolace (philolacho 247. secl Ac Is: corr Ca Varro) 249. add Ri philolaches vel philolaces 250. elusa est: corr Ca 253. perculi 254. uide capillum satin compositum sit vel ferculi: corr B^
238.
\\

lepide dixeris,

uiuo

{vel ioui)

||

\\

\\

\\

||

||

\\

||

Nonius

dist

Schoe duce Iti

et

Sey
||

16

PLAVTI

I 3,

98113

SC. Vbi tu cotnmoda's, capillum

cdmmodum

esse cre255

dito.

pote peius quicquam miiliere <(me)>morarier? Nunc adsentatrix scelestast, dudum aduorsatrix erat. PHILE. Cedo cerussam. SC. Quid cerussa opust nam? PHILE. Qui malas oblLnam. ebur atramento candefacere postules. SC. ^ua opera PHILO. Lepide dictum de atramento atque ebure. eug<(a)>e, plaudd Scaphae. 260 PHILE. Tiim tu igitur cedo pui-purissum. SC. Ndn do: scita's tii quidem. Ndua pictura interpolare uis opus lepidissumum ? Ndn istanc aetatem oportet pigmentum ullum attmilla
i

PHILO. Vah, quid

gere,^

Neque cerussam neque Melinum neque aliam uUam.

oflPiiciam.

PHILE. Cape

igitur speculum.
sero:

PHILO. Ei mihi mi.speculd dedit.

sauium
illi

2G5

Nimis uelim lapidem, qui ego

SC.

speculo

dimminuam

caput.

cape atque exterge tfbi manus. PHILE. Quid ita, dbsecro? SC. Vt specukim tenuisti, metuo ne ol[e]ant argentiim

Lmteum

manus

Ne

lisquam argentum

te

accepisse

siispicetur

Philo-

laches.

PHILO. Ndn

uideor uidisse lenam

callidiorem ullam
270

alteras.

vel

muliere Ca 256. pote vel potest opust 4t nam vel opos nam PBULE. 260. ebure vel ebore scaphae vel caphae 261. puq^uris255.

commodes:
||

corr

||

mulieri

258.

||

||

simum
lum
4t^

{item glossae) vel

\

purpurissum

Koepkius
268. del

offugiam
||

||

264. 265. dedit vel dedi

||

melinum: corr
||

266. specu-

odim minuat vel speculo ifj: imminuat: 269. philolaches veJ philolaces Ri
||
11

corr 270.

B^

||

alte-

ram B-

13,114-131
V^t

MOSTELLARIA
uenit

17
de
speculo

lepide

atque astute in ineutem

mal<^a)e.

PHILE. Etiamne unguentis unguendam censes? Minume feceris. PHILE. Quapropter? SC. Quia ecastor mulier
olet,

SC.
recte

Nam

ubi nil olet. istae +ueteres, quae se unguentis linctitant, interpoles,

Vetulae edentulae, quae uitia corporis fuco occulunt, 275 Vbi sese sudor cum unguentis cdnsociauit, ilico Itidem olent, quasi quom una multa iilra confudit cocus: Qufd olant, nescias, nisi id unum, lit male olere intellegas.

PHILO. ^t

perdocte

ciincta

callet:

nil

hac

docta

doctius.

Verum

illuc est:

maxuma

adeo pars uostrorum intellegit,

280

Quibus anus domi

siint uxores,

quae uos dote merue-

runt.

PHILE. Agedum contempla

aiirum et pallam, satin haec <(me)> deceat, Scapha. SC. Non me istuc curare oportet. PHILE. Quem 6bsecro igitur? SC. Eloquar. Phrlolachem: is nequid emat, nisi quod sibi placere
censeat.
284. 285

(Nam amator

meretri^cis

mores

sil)i

emit auro et

piir-

pura.)

Quid opust, quod suom esse nolit, e(i} ultro ostentarier? Purpura ''^aetate occultanda est aurum turpi miilieri:
Piilcra mulier niida erit

quam purpurata
||

piilcrior.

271. vel suco

una

II

vel mane: corr Ca 274. istes vel iste 275. fuco occultant: corr ex Pseudoservio 277. unam vel 278. oleas: corr Ei duce Lanib unum ni: corr Bi
||
I

male

\\

279. docta vel dota 280. illud est maxumum adeo: illuc esse maxuma Gellius (corr Sey) 282. add Ca 283. curare istuc: trai Guy 284. is vel us tibi: corr Schoe 286. secl Ei 287. nollit e vel nolit te: corr Py
|| || ||

||

\\

||

II

\\

Plavti Cohoediab

18
(P6ste[a]

PLAVTI
nequiquain

I 3,

13-2147

exornatast bene, si moratast male. 290 Piilcrum ornatum tiirpes mores peius caeno cdnlinunt.) Nam [ne]si pulcrast, nimis ornatast. PHILO. Nimis diu abstineo manu<m)>. Quid hic uos [diu] agitis? PHILE. Tibi me exorno ut placeam. PHILO. Ornata's satis. Abi tu binc intro atque ornamenta haec aiifer. sed^ uoluptas mea, Mea Pbilematiiim, potare tecum conlubitumst mihi

[libet].

295
tilsi

PHILE. Et

edepol mihi tecum:

nam quod

lubet,

idem mihi

lubet,

[PHILO.] Mea uohiptas.

<PHILO.>

Em

istuc

uerbum
dare

uilest uiginti minis.

PHILE. Cedo amabo decem: bene emptum

tibi

hoc uerbiim uolo. PHILO. Etiam nunc decem minae apud te siint: uel rationem puta: PHILE. Cur exTriginta minas pro capite tud dedi. 30o probras? PHILO. Egone id exprobrem, qui mihimet ciipio id
o<p)prob<(r)arier

Nec quicquam argenti locaui iam diu usquam aeque bene ? PHILE. Certe ego, quod te amo, dperam [a] nusquam
melius potui pdnere.

PHILO. Bene
Tii

igitur ratio accepti atque expensi inter

me

nos cdnuenit: amas, ego te amo: merito id fieri uterque existumat.

305

290
I

sq. secl

Bi
\\

del

Ri

nequicquam: eorr
\\
|

si

vel
||

continunt: corr ex Poen. 306 292. ne vel ni: del Ca est 296. id mihi 295. philomatium 293. del Weisius del Bent 298. decum: 297. eam: corr ras minis vel minus B^ 302. tam: corr Ca 301. add B' et rubr. in corr Ac 305. me amas ego te amo 303. opera manus quam: corr B^ id vel di vel amas ego "amo "te
\\ II

B
|

||

\\

\\

|j

\\

||

3,

148-154;

4.

18

MOSTELLARIA

19

(Haec qui gandent, gaudeant pei-petuo suo semper bono. Qui muident, neumquam edrum quisquam inuideat prosus c6mmodi<(s>.) PHILE. Age accumbe igitur. cedo aquam manibus, piiere: appone hic mensulam: Vide, tali ubi sint. uin unguenta? <,PHILO.)> Quid opust? cum stacta accubo. Sed estne hic meus sodalis, qui huc incedit cum amica sua? 310 Is est: Callidamates cum amica [cum] incedit. euge^ oculus meus: Cdnueniuiit manuplares eccos, praedam participes petunt.

CALLIDAMATES.
ADVLESCENS

DELPHIVM. PHILOLACHES.
.MERETRIX

ADVLESCENS

PHILEMATIVM
MERETRIX
CAL. Aduorsum
Volo temperi:
ueniri mihi ad Philolachem
aiidi:

em,

tibi

imperatumst.
315

ubi fui[t] mde effugi foras: Ita me male conuiui sermdnisque taesum^s^t. Niinc co[m]misatum ibo ad Philolachetem, ^bi nos hilari ingenio et lepide accipie<(n>t. [Ha]Ecquid tibi uideor ma-m-ma-madere?
illi

Nam

DEL. Semper

istoc

modo moratus
bas.

uitae debe320. 321

306 sq. secl Langenus 307. post v. 308 exstat: trai Ae inuideat vel inuidiat add B^ 308. puer et mensam: corr 309. stacte ex Prisciano riibr. 311. cum vel eccum: 313. uenire veJ uenere: corr Dousa del Bo 315. del Ca
\\
\ |

||

\\

\\

II

||

||

316.

me

vel

me

ibi
||

vel commissatum 319324. cf. ad

tesunt: corr Pareus 318. elepida: corr

\\

\\

317.
\

commisatum
\\ ||

v.

123

319321. compr
\\ ||

add Lorenzius {sed Semper)

s.

319.

mammam

habet

adire: corr ex v. 331 {om jt^) 320 sq. Jac sign Bi

||

320. 324. 328. pers

v.

2*

20

PLAVTI

I 4,

9-29

CAL. Visne ego

te ac tu

me

amplectare?

DEL.

Si tibi cordist facere, licet.

CAL.

Lepida's.

Duce me amabo. CAL. 0-o-ocellus

DEL. Caue ne
es

cadas: asta.
.325

meus: tuos su[u]m alumnus, mel

meum.

DEL. Caue modo,

ne prius

uia accubas

Quam

ubi lectus est stratus "''coimus. <CAL.> +Sed sine cadere me. DEL. Sino. hoc quod mihi in manu[se]st. <DBL.> Si cades, ndn cades, quin cadam tecum. CAL. lacentis tollet postea nos ambos aliquis. 330
illi,

CAL. Sme

DEL. Madet homo.

<(CAL.> Tun

me

a[h]is

ma-m-ma-

madere ? DEL. Cedo manum: nolo equidem

te adfligi.

<DEL.> Age [i]i simul. Qu6[d] ego eam, an scis? CAL. Scio: in mentem
CAL.
tene.

Em

uenit-

[DEL.] modo: Nempe domum eo co[m]missatum. +CAL. Immo istuc 335 quidem iam memini. PHILO. Niim non uis me obuiam his ei^re^ anime mi? [DEL.] fl<(l>i <Ce>go ex omnibus optume uold. [DEL.] lam reuortar. PHILE. Diust *iam' id mihi. CAL. Ecquis hic est? PHILO. Adest. CAL. Eu,
Philolaches.
Salue, amicissume

mi dmnium hominum.
accuba, Callidamates. V^nde homo ebrius probe.

340

PHILO. Di

te

ament.

V^nde agis te?

CAL.

322. amplectere: eorr Py 323. corde est 325. Hohohocellus vel Ohohocelles: corr Bo del B^ 326. accubas B, minio minio 328. sinos & {vel &*): add Herm del 329. clades quin vel dades quiin: corr B^ 331. mea his vel mea uis: corr Scal adere {vel adire) 332. CAL. 333335. tres v. sunt in domum eo) 333. DEL. ( scis eam vel cam add Ac ii vel u: corr Ca 334. del
\\

||

\\

\\

\\

||

mammam

||

||

||

||

del

Gru

||

335.
\\

CAL.

B
||

s.

v.
\

||

336.
||

DEL.
339. 342.

||

337. del
|

Ca

corr Ca 338. del Ca CAL. hec) quis CAL. Adest 4^ eu JB haeret (PHIL. praem B^)
llico:
[

DEL.
Probe

Eec

(vel

||

v.

343 ad-

4,29 33;

II

1,1 11

MOSTELLARIA
accubas,
bibat.

21

<(PH1LE.)

Qmn amabo
illi

Delpbium mea?
<(CAL.>
iam.

<PHILO.> Da

quod

Ddrmiam ego

345 DEL. Niim mirum aut nouom quippiam facit? <PHILO.> Quid ego boc faciam postea, mea? <DEL.>
|

Sic sine eum[i]pse.

<PHILO.> Age

tu

mterim da ab Delphio cito cantharum circum.

ACTYS
TBANIO.
SERVOS

II

PHILOLACHES.

CALUDAMATES.
II

ADVLESCENTES

DELPHIVM.
TR.
Iiippiter

PHILEMATIVM
H
industriis

MERETRICES

supremus summis opibus atque

Me

perisse et Philolachetem ciipit erilem filium.

Occidit spes ndstra:

nusquam stabuhimst
iam

confidentiae.
351

Nec Sahis nobis

fta

saluti

esse, si cupiat, potest:

maerdris montem maxumum ad portum modo Cdnspicatus sum. erus aduenit peregre: periit Tranio. Ecquis homost, qui facere argenti cupiat ahquantum

mah

hicri,

Qui hodie sese excruciari

meam

ui<^cem)> possit pati ? 355

^i
Vel

sunt
isti,

isti plagipatidae ferritribaces uiri qui hosti<^ca)s trium numm[or]um causa sub-

eunt sub

falas,

^i
bas
II

^aliqui quique denis hastis cdrpus transfigi solet?

|

accubas vel accum343. add Lorenzius duce Mi et Sey 344. add Schoe (CAL. D-j Dormiam: corr Vss 345. PHILO. quippiam vel quippam 346. DEL. add Ca del Gru 348. industriis vel industris 347. add Ca 351. Nec salus: corr 355. add Py Scal Itam aliam eroris {vel erroris): corr B' 357. Vel eZ Vibi hastis: corr Bi del Bi (mea uice B^) falsa: corr Ca 358. Vbi vel Vel solet vel solent
j

||

||

||

\\

||

\\

\\

\\

|j

22

PLAVTI
ei

II 1,

1226

Ego dabo
Sed ea
Vbi id

talentum,

primus qui in crucem excuciirrerit

lege, ut offigantur bis pedes, bis brachia:

erit

3G0

factum,
[ille]

me argeutum

petito

praesen-

Sed ego, sumne

infelix,

tarium. qui non curro curriculo

domum?
PHILO. ^Adest opsonium: eccum Tranio a portii redit. TR. Philolaches. PHILO. Quid est? TR. <Et> ego et tu PHILO. Quid et ego et tu? TR.

peri^^i^mus?

PHILO. Qmd

ita?

TR. Pater +adatest. PHILO. Quid TR. Absumpti^ ego e(xy te audio?

sumus
Pater, inquam, tuos uenit.

365

PHILO. Vbi

is est,

obsecro?

PHILO. Quis
Qui^d ego

id ait? quis

TR. * * adest. mdit? TR. Egomet, inquam,

uidi.

PHILO.

Vae' mihi.
rogi-

ago[m] nam?

TR. Quid tu malum me

tas

<PHILO.>

quid agas? accuba[n]s. Tutin uidisti? TR. Egomet, inquam. PHILO. Certe? TR. <Certe,> inquam. PHILO.
Occidi,

Si tu uera memoras.

TR. Quid mihi

tiar?

sit boni,

si

men370

PHILO. Quid ego nunc faciam?

omnia
Quis
istic

TR. lube haec hinc

amoh'rier.
siiscita

dormit? PHILO. Callidamates. Delphium.

istum,

DEL.

Callidamates, Callidamates, uigila. CAL. Vigilo: cedo ut bibam.

363. aedit: corr 364. est ego (TR tu perimus (TR. s. v. B): corr Py numquid (TR. 368. agam: corr Lamb 366. luc sign Gru 369. add Z)* del Ca praem s. v.): corr ScJioe :j^ Me 370. mentirer: corr Py Tuin vel Tuiin: corr Fl add Ca 372. Quid: corr minio
362. del

Py

\\

\\

s.

V.

B): add Dousa

\\

\\

||

\\

||

||

II 1,

2741

MOSTELLARIA

23

DEL.

Vigila: pater aduenit peregre Philolachae.

CAL.

Valeat pater. PHILO. Valet illequidein atque <^ego)> disperii. CAL. Bisperisti? qui potest? 375 PHILO. Quaeso edepol *, exsilrge: pater aduenit. CAL. Tuos uemt pater? <(l,y iube abire rursum: quid illi reditio etiam hilc
|

fuit?

PHILO. Quid ego agam?

Aedis plenas
Igitur

pater iam
et

Mc me

offendet

miserum adueniens ebrium,

conuiuarum
muiierum.

miserumst

opus,

demum fodere puteum, iibi sitis fauces tenet: 380 Sicut ego aduentii patris nunc quaero, quid faciam miser. <^TR.)> Ecce autem hic depos(i>uit caput et dormit.
I

suscita[t].

<PHILO.)> Etiam uigilas? pater inquam aderit iam hi^c meus. CAL. Ain tii? pater? Cedo soleas mihi, ut arma capiam: iam pol ego occi-

dam

patrem.
<^TR.> Abripite hunc

DEL.

Perdis rem: tace amabo.

CAL. lam

mtro actutum inter manus. 385 hercle ego uos pro matula habebo, nisi mihi
matuliim
datis.

PHILO.

TR. Habe bonum auimum: ego istum lepide medicabd metum. PHILO. Nullus sum. TR. Taceas: ego qui istaec sePerii.

dem meditabor

tibi.

874. PHIL. praem et CAL. s. v. (DEL. et PHIL. D'-) disperi: corr 376! 375. add Pij Bis (TR. D*) minio 377. add Schoe 380. solus lac sign Bi 378. offendit 383. adherit: habet 382. i add Ca suscitat: corr ras ras meus ain (CAL. 385. PHIL.: corr Sey coir s. v.) add Niemeyerus 386. nisi mihi vel mihi 387 392. pers s. v. 388. Nulhabent {om #) 387. meditabo vel medicabo lum: corr B- ista hec: corr ras
\

||

||

\\

\\

||

B B

||

||

\\

\\

||

BD-

||

||

\\

24
Satin habes,
si

PLAVTI
ego aduenientem
<^e)>at,

II 1,

4257

ita

patrem faciam

Non modo

fiigiat longe ab aedibus? 390 Vos modo hinc abite intro atque haec hinc propere amoKmini. PHILO. Vbi ego ero? TR. Vbi maxume esse uis:

ne intro

tuom nerum etiam ut

cum
I

hac,

cum

istac eris.

TR. Ndn hoc longe, Delphium. Nam intus potate haii tantillo hac quidem causa minus. PHILO. Ei mihi, quom, istaec blanda dicta quo eue-

DEL. Quid

si

igitur

abeamus hinc nos?

niant,

madeo metu.

395

TR. Pdtin ut animo

sis

quieto et facias quod PHILO. Potest.

iubed?

TR. Omnium primum^ Philematium,

intro abi, et tu,

ille

DEL. Morigerae

tibi

Delphium. erimus ambae. TR. Ita

Iiippiter.

faxit

Animum aduorte niinciam tu, quae uolo accurarier. Omnium primumdum aedes iam fac occlusae sient. 400 Intus caue mu<(t)>tire quemquam siueris. PHILO. Cu|

rabitur.

TR. Tamquam
<TR.)> Neii

si

intus natus

nemo in aedibus <PHILO.> Licet.

habitet.

quisquam responset, quando hasce aedis

pultabit senex.

PHILO. Nvimquid
389. post

aliud?

TR. Clauem mi harunc dium Lacdnicam

modo
\\

ae-

hec inquicl: del

corr corr

tuum B^

||

inseritur Non 390. add B^

hinc abite intro atqi

\

Bo

abeamus
394.

vel

habeamus
\

animo ut: trai Bent iubeo potest et ambae ita {pers delphum vel delphym: eorr B^ 399. nunc tu iam s. V. B) 402. stin{vel tulam): trai Bent accurarier vel accurrarier tus: corr B 404. harumc 403. add D* putabit: corr B et iaconicam: corr Ca
396
I

398.

\\

Nam

entus: corr

PHIL. B^ Quid est: delephuum vel delephyum: B^ 395. ista haec (h er. B)
393.
|

\\

\\

||

||

\\

||

\\

111,5866.68.67.69-74

MOSTELLARIA

25

lam iube

efferri

mtus: hasce ego aedis occludam hinc

foris.

405
et

PHILO.

In

tuam

custod<(e)>lam
interest,

meque

meas spes

trado, Tranio.

TR. Pluma haud

patronus

an cliens +prosiet.

brior

407. 408

TRANIO.
SERVOS
TR. Homini, quoi nulla

SPHAERIO
PVER

in pectorest audacia, 410 quoiuis homini, uel optumo uel pessumo] Quamuis desubito facilest facere nequiter. [Clauem cedo atque abi intro atque occlude ostium.] 4ii^ Verum id uidendumst, id uiri doctist opus^ Quae dissignata sint et facta nequiter, Tranquille cuncta et lit proueniant sme [mo] malo, 415 Niquid potiatur^ quam 6b rem pigeat uiuere. Siciit ego efficiam^ quae facta hic turbauimus, Profecto ut liqueant omnia et tranquiHa sint, Neque quicquam nobis pariant ex <(s^e[i] incdmmodi. Sed quid tu egredere, Sp<(ha)>erio ? * * * *

[Nam

Praeceptis paruisti. SPH. lussit maxumo Opere orare^ ut patrem aliquo absterreres modo,

****
\

iamiam: optume
420

406. custodiam: corr Bo 407. accliens vel addiens vel probrior vel proprior andiens: corr B'^ sciet: corr ras 409. est in pectore: trai Py 410. secl jRi cuius uis vel cuius: 411^. secl Ac: cf. 425 homine: corr B^ ras abii: corr corr ras occludi ostius: corr B^ 412. docte est: corr ras 413. dissignata vel dissignita nequitia: corr Dousa 414. post
\\
|

B
\

\\

||

B B

\\

||

\\

||

V.

415

exstat: trai
|

Ac

mo malo
||

vel

mo molo
:

||

415. Niquid vel

||

patiatur 416. turbabimiis corr Lamb 417. e corr 418. exei vel exeis: corr Ca linqueant: corr 419. egrederes perio (perii corr B): corr Sey lac sign Schoe 420. pers 421. Opete suppl

Nequid

||

\\

\\

II

||

26

PLAVTI
intro iret ad
se.

II 1,

7583;
illi

1112
dicito:

Ne

TR. Quin etiam

hoc

Factiirum, ut ne etiam aspicere aedis aiideat, Capite obuoluto ut fugiat cum summo metu. Clauim cedo atque abi [hinc] intro atque occlude dstium, 425 Et ego hmc occhidam. iiibe uenire nunciam: Ludos ego hodie umo praesenti hic seni

Faciam: quod credo mdrtuo

numquam

fore.

Concedam a foribus huc: hinc speculabor Ynde aduenienti sarcinam inponam seni.

procul,
430

ACTYS
THEOPROPIDES.
SENEX

iir

TRANIO
SERVOS

TH. Habeo, Nep<(t)une, gratiam magnam tibi, Quom m.e<^dy amisisti ab<(s)> te uix uiuom domu<(m)>. Veriim si posthac me pedem latum modo
S<(c)ies inposisse in

undam, hau

causast, ilico

Quod
Quod

niinc uohiisti facere quin facias mihi.

te a

435

Apage, apage

me nunciam
fui,

post hiinc diem:

credidi.

crediturus

ti})i

omne

TR. Edepol, Neptune, peccauisti largiter, Qui occasionem hanc amisisti tam bonam. TH. Triennio post Aegypto aduenio domum: Credo exspectatus ueniam familiaribus.

440

424. obuolutu 422. adest quin (TR. s. v. B): corr Py sene: 427. hodi vel hodie obuoluto 425. ef. 41P 429 sq. scaena signi428. quo do edo: corr J5* corr Bad (a ras) 432. d add Guy 431. add B'ficatur nova 434. illieo 433. Virum te corr Stu modo corr Thomas est trai Scriverius, dist Weisius 436 sq. acage corr B dist
\\

vel

II

\\

\\

||

\\

\\

\\

||

Bo

II

437.

omni: corr

BH

\\

II 2,

1232

MOSTELLARIA
ille

27

TR. Nimio edepol

potuit exspectatior

Venire qui te nuntiaret indrtuom. TH. Sed quid hoc? occlusa ianuast interdius. Pultabo. (h)>eus, [hjecquis <^hic)> est? aperitin foris? 445 TR. Quis homost qui no.stras aedes accessi^t prope? TheoTH. Meus seruos hicquidemst Tranio. TR.
<(p)ropides,

Ere, salue: sahiom te aduenisse gaiideo. Vsqum uakiisti? TH. Vsque, ut uides.

TR. Factum

optume.

TH. Quid

uds, insanin e'stis?

TR. Quidum?
quia in aedibus

TH.

Sic:

ibO

Foris ambulatis: natus nemo Seruat, neque qui reclildat neque qui[s] ^respondeat. Pultando [pedibus] paene confregi <^h)>asce ambas
<(foris>.

TR. E<li)o, an

tu[te] tetigisti has aedis?

TH. Cur uon

454. 455

tangerem?

Quin piiltando, inquam, paene confregi foris. TR. Tetigistiu? TH. Tetigi, inquam, et pultaui. TR. Vah. TH. Quid est? TR. Male hercle factum. TH. Quid est negoti? TR.
Dici

quam indignum

Non potest facinus fecisti et mahim.

aedibus:
460

TH. Quid iam?

TR. Fuge obsecro atque abscede ab

Fuge hiic, fuge ad me propius. tetigistm foris? TH. Quo modo pultare pdtui, si non taugerem? TR. Occidisti hercle TH. Que'm mortalem? omnis tuos.

TR.

445. hecquis ista perit in: corr Schoe duce Leone 447. tlieuropides 448. galue: corr B-D^ saluom veJ saluem 453. 449. Vsque inualuisti: corr ex gloss. PI. 452. del B^ confregi vel confrigi del Bo 454 sq. add B^ suppl Bi tute vel tete tetigisti vel tetigistis 456. coufrigi: corr B^ 459. facinus vel facimus 461. ijropius vel proptus reZ propitius H
\\ ||
\

||

\\

||

|!

||

||

||

28

PLAVTl

2,

3365

te deaeque omnis <f)axint cum istovc)> dmine 465 TR. Metud, te atque istos expiare ut pdssies. TH. Quam ob rem? aiit quam subito rem mihi ad-

TH. Di

******
ita?

portas
+

nouam?

TR. Et, heus, iube illos illinc am[a]bo abscedere. 467 TH. Apscedite. TR. Aedes ne attigatis. tangite Vos qudque terram. TH. Obsecro herclej quin +eloquere. TR. Quia septem menses sunt, quominTiasceaedispedem

Nemo

intro tetulit, semel ut emigrauimus.

471

TH. Eldquere, quid

TR. Circumspicedum, num-

quis est qui aiicupet? TH. Tutum probest. TR. Circiimspice etiam. TH. Nemost: loquere niinciam. TR. Capitale scehis factu<(m}st. TH. Quid est? non

Sermdnem nostrum

intellego.

475'

TR. Scelus, mquam, factumst iam diu antiquom

uetus.

et

<(TR.) Id adeo nds nunc factum inuenimus. TH. Quid istiic est .scele<ri)>s[te] ailt quis id fecit? cedo. TR. Hospes necauit hdspitem captiim manu 480" Iste, ut ego o[p]pinor, qui has tibi aedis uendidit. TH. Necauit? TR. Aurumque ei ademit hdspiti Eumque hic defodit hdspitem ibidem in aedibus.

<(TH.)

Antiquom?

TH. Quaprdpter id uos factum suspicamini? lit foris cenauerat TR. Ego dicam: ausculta Tuos gnatus, postquam redi<(i)>t a cena domum, Abimus omnes ciibitum^ condormmimus.
.

485

ras 466. lae sign Sey 464. f add B^ homine: corr atigate: corr ex Bio468. taedis Biomedis 467. del Scal TR. 473. Sermonum: corr B^ mede 469. TH. suppl 475. Capitali scedis facta est: correximus duce Bergkio 479. negauit: corr B^B^ dist 478. sceleste: corr Spengelius 481. Necauit vel Cecauit et: 480. (li)astibus: corr B^ Sey 484. aut: corr 482. en aedibus: corr B^ corr Scioppius ras B^ 485. add Bousa 486. gubitum: corr B^B^
\

BB

\\

\\

||

\\

||

II

||

\\

II

\\

||

\\

II

\\

||

II 2,

5678

MOSTELLARIA

29

Lucernam forte oblitus fueram extmguere: Atque ille exclamat derepente maxumum. TH. Quis homo? an gnatus meus? TR. St

tace:

ausculta modo. 490 Ait uenisse illum in somnis ad se mortuom. TH. Nempe ergo in somnis? TR. Ita, sed ausculta

modo.

Ait illum hoc pacto sibi dixisse mortuom TH. In somnis? TR. Mirum qui<(n> uigilanti diceret, Qui abhinc sexaginta aimis occisiis foret.

Interdum inepte stultus es w 495 v^ _ TR. Sed ecce, quae illi iu _ ^ ^ .^ _ 'Ego transmarinus hospes sum Diapontius. haec mihi deditast habitatio: Hic habito Nam me Acheruntem recipere Orc[h]us noluit, 500 Quia praemature uita careo. per fidem Deceptus sum: hospes Thic me necauit, isque me Defodit insepiiltum clam [ibidem] in hisce aedibus, nunc tu hinc emigi-a: Scelestus, auri causa.
-i

TH. Taceo.

Quae
St

Scelestae hae sunt aedes, impiast habitatio'. hic monstra fiunt, anno uix possum eloqui.
st.

505

TH. Quid dbsecro

hercle

factumst?

TR. Concrepuit
foris.

^INTVS)
Viuom me

Hicine percussit?

TH. Giittam haud habeo

sanguinis accersunt A[d]chenintem mdrtui. <^TR.)> Per<(ii:)> illisce hodie hauc cdnturbabunt fabu510 lam.

493. add 489. Si tace: corr Ca 490. adesse: corr 498. habeto diceret vel dicerit 495 sq. lac sign 499. me vel ine vel habito 500. hareo: corr B^D^ 501. hospes vel hopes 502. del Bent his ce aedibus vel his cedibus 505. moni504. sunt aedesimpla est: corr Pius tra: corr B^ 506 sq. Sedet vel Setet: corr Gru, discr Bo fores: corr S* 508. add Brixius 509. adcheruntem vel adacheruntem corr Dousa 510. TR. add Ca
|| ||

B
||

Py

||

||

||

\\

||

||

||

\\

|]

|1

11

11

30

PLAVTI

II 2,

7998

Nimis quam formido, ne mamifesto hic me dpprimat. TH. Quid tiite <(te)cum loquere? <^TR.) Abscede ab
ianua:

Fuge, obsecro hercle. TH. Quo fugiam? etiam tufuge[s]. TR. Nil ego formido: pax mihist cum mortuis. INTVS. Heus, Tranio. <TR.> Non me appellabis, si
sapis.

515

Nil ego commerui, neque istas percussi fores. Quaeso w _ w ^ w _ Quid? segreges w z ^ _ w <(TH. Quae r>es te agitat, Tranio? [TR.] Quicum ista[h]ec loquere? <TR.> An quaeso tu appellaueras? Ita me di amabimt, mdrtuom illum credidi 520 Expostulare, quia percussissem fores. Sed tu, etiamne astas nec quae dico optemperas? TH. Quid faciam? TR. Caue respexis, fuge, [atque]'
operi caput.

TH. Cur ndn fugis tu? TH. Scio: quid modo

TR. Nil me
curassis,

TR. Pax mihist cum mortuis.

igitur?
ciir

tanto

opere

exti-

mueras?

525

Tu

ut dccepisti,

inquam: ego mihi prouidero. tantum quantum quis fu<g)e

inuoca[bi].

Atque Herculem
TR. Et ego

TH. Hercules, te<d) muoco.

[u]tibi

hodie ut det, senex, magniim

530

malum. Pro di[i] immortales, obsecro uostram fidem, Quid ego hodie negdti confeci mali[m].
||

Quit 511. opprimat vel opprimant 512. TR. : corr Ca TR. add Ca abscede vel abcede 513. del Pareus te tu cum 517 sq. lac sign 515. TH. Heus: corr Bostius 516. quommerui 519. b del B^ appellaueras vel apellihri 518. suppl Ca 521. laueras 520. amabant mortum vel amabunt mortuum 522. dist Sey astias vel astras percussisses: corr Ac 523. del Guy 528. del Bent TH. suppl add 527. fui 531. malum: corr Guy Fl
|
I |

|(

||

||

||

II

||

||

||

1|

||

||

||

II

\\

III 1,

124

MOSTELLAKIA

31

DANISTA.
DA.

TRANIO.
SERVOS

THEOPROPIDES
SENEX

Scelestiorem ego
lillum uidi^
a<^d^

Numqnam

annum argento faenori quam hie mihi aunus

dptigit.

mani

noctem usque

foro dego diem:

Locare argenti nemini nummiim queo. 535 TR. Nunc pdl ego perii plane in perpetudm modum. Danista adest, qui dedit w - <j s ^ ^ Qui amicast empta qudque _ w ji ^ _ Manufesta res est, nisi quid occurrd prius, Ne hdc senex resciscat. ibo huic dbuiam. 540
I

Sed quidnam hic Metud ne de hac

sese re

tam

cito recipit

domum?

quippiam in<(d>audiuerit.

Accedam atque adpellabo. ei, quam timed miser. Nil est miserius quam animus hominis cdnscius,
Siciit

me

<(male^

habet.

uerum ut

ut

res

[esjsese

habet,

545

Pergam turbare pdrro: ita haec res pdstulat. Vnde i^s? TH. Conueni illum, uude hasce

aedis

emeram.

TR. Numqui^d dixisti de illo quod dixi tibi? TH. Dixi hercle uero dmnia. TR. Ei miserd mihi: 549* (Etiam fatetur de hdspite? TH. Immo pernegat. TR. Cape dbsecro hercle ciim [m]eo una iiidicem: Sed eiim uideto ut capias, qui credat mihi: Tam facile uinces, quam pirum uolpes comest.) 549^ Metud ne techinae meae pei^petuo perierint. 550 TH. Quid tu<te> tecum? TR. Nil enim. sed dicmihi:
|

533. uidi vel iud 534. mane: corr Ei acld B^D^ 540. relac sign 539. quod: corr Angelius scissat 542. adcl Bo 545. 543. et: coi'r Taubmannus del B^ hasce 547. his: corr ras add Niemeyerus 549*. et vel aedis vel has cedis 548. dixit: corr ras 549^549^ secl Ac: cf 553. 557 sqq. 549=. hercle obVet secro cum vel com 551. dic vel dit
||
|

537

sq.

B
|

||

\\

|(

II

||

\\

\\

||

B
1|

\\

II

\\

||

32

PLAVTI

III 1,

2546

+Dixtm quaeso? TH. Dixi, inquam, ordine dmnia. TR. Etiam fatetur de hdspite? TH. Immo pernegat. TR. Negat? w _ w ^ w _ quom cdgita
w z w _ o

<(TH.> Dicam,

si

confessus

sit.

555

[TH.] Quid nunc faciundum censes?

TR. Egon quid censeam ?

una iudicem: Cape, dbsecro hercle, cum eo Sed eum uideto ut capias, qui credat mihi: Tam facile uinces, quam pirum uolpes comest. DA. Sed Philolachetis seruom ec<(c)>um Tranium, 560 Qui mihi neque faenus neque sortem argenti danunt. TH. Quo te agis? TR. Ne[c]quoquam abeo. ne ego siim miser, Scelestus, natus de[h]is inimicis dmnibus. lam illd praesente adibit. ne ego homo sum miser: 565 Ita et hinc et illinc mihi ex<(h)>ibent negdtium. Sed dccupabo adire. DA. Hic ad me it: salu<(o)>s sum: [TR.] Spes est de argento. <(TR.)> Hilarus est: fru|
|

strast

homo.

Misargyrides^ bene. DA. Salue[et]to. qui<d> de arge'ntos<t>? TR. sis, belua: Continuo adueniens pilum iniecistf mihi.
te,

Saluere iubeo

Abi
570

<Certe> hic

homo

inanis

est.

TR. Hic homost

<h>ariolus.

certe
uis,

DA. Quin

tu istas mittis tricas?

TR. Qufn quid

cedo.

Vbi Philolaches est?

TR.

Numquam
cf.

potuisti mihi

552 sq. TH. suppl

554. Negat vel 558. ut vel u

B
||

(bis)

549^

\\

Necat
|| ||

556.

TH. Us

B
\\

554 sq. lac sign lihri 557 sqq. cf. 549"

\\
|| ||
\\

11

||

559. uinces vel uincis 560. add B^ 562. quoquom: corr B^ 563. del Pius 566. 565. add B^ meis add B^ 567. add Ca 568. mi sardist Bi cirites vel mis artirites: corr ex Donato 569. Salue et tu: corr Lachm 570. Continuo vel Continu add B^ 571. suppl Sey 572. mittis vel mittistis TR. suppl 573. 4^ pro TR.
I

\\

||

\\

||

11

\\

\\

||

lll

1,47 G5 [4y A]

MOSTELLARIA

33

Magis 6<^p^portuiius adueii<(ire quam)> aduenis. DA. Quid est? <TR.> Concede hue. <DA. ^ faenus
l.

red)>ditur?

575

TR. Scio te bona esse uoce: ne clama nimis. DA. Ego hercle uero chimo. TR. Ah, gere morem
mihi.

DA. Quid

tilji

ego

morem

uis

geram? TR. Abi quaeso

hiiic

domum.
meridiem.
580

DA. Abeam? TR. Redito huc DA. Reddeturne igitur faenus?

circiter

TR. Reddet[ur]: nunc

abi.

DA. Quid ego huc recursem aut operam sumam aut

conteram? Quid si hic manebo pdtius ad meridiem? TR. Immo abi domum. uerum hercle dico:

^^abi

do-

583^ nqu ^ ^ w o. At uolo o _ w faenus DA. Quin uos mihi faenus date. quid hic nugamini? TR. Eu hercle, ne tu abi modo: ausculta mihi. 585 DA. lam hercle ego illum nominabo. TR. Euge strenue.

mum.

(Beatus uero's nunc, quom clamas. DA. ]VIeum peto. [DA.] IVIultos me hoc pacto iam dies frustramini. JVEolestus si sum, reddite arofentum: abiero. 590 Responsiones dmnes hoc uerbo eripis.

TR. Sortem accipe. DA. Immo faenus, id primum TR. Quid ais, tu hominum dmnium taeterrume?
\ \

uolo.

vel

574 sq. Magius vel Maius: corr B lac sign libri concede conde stippl Bi 576. xeclamatmimiS: ne cum Jac 577. clamabo {sic A, ut vid) vel ciamo su])pl Ca geke cherem {corr B^ 578. g(eram): ceram {corr B-) 579. (h)uc liunc {corr B^) (meri)dieM: meridie 581 580. del Guy
|

||

II

||

\\

||

||

SUMAM: summam
meridiem
(sic

||

582.

si

hic

manebo: post
||

si

discrepahat
|

A)

vel

merediem

583^.

DOMrM*UERUM
||

domum:

modo
{corr

II

B)

583^. solus lac sign

\

habet (Atuolo)
\\

Ei

588

597.

586
secl
\\

sq.

illum: illunc
\\ ||

4J:MEUMPET0:
593.

meum

puto {pers corr Pius)

Schoe 588 sq. 591. eripis: eripit

corr

OMXIUMHOMIXUM: hominem omnium: PliAVTI CoSfOEDIAE Y

B-

\\

34

rLAVTI MOSTELLARIA

III 1,

66 86[ 85A]
manust.

Non

Venisti hiic te extentatum? agas quod dat, non debet. DA. Ndn debet?

TR. Ne[c] frft quidem 595

597

Ferre hinc potes. an metuis, nequo abeat foras Vrbe exolatum faenoris causa tui?) Quoi sortem accipere iam "'^licebit. DA. Quin
peto

non
599

Sortem: ilhic primum, faenus, reddundiimst mihi. <(TR.^ Molestus ne sis: nemo dat: age quidlubet.

600

Tu

sdkis credo faenore argentvlm datas.

faenus, redde faenus, faenus reddite.

DA. Cedo

Datiirin estis faenus actutiim mihi?

<TR.> Faenus illic, faenus hic. 605 [TR.] Nescit quidem nisi faenus fabularier Vndse: neque ego taetriorem bekiam Vidisse me umquam quemquam quam te censeo. DA. Non edepol tu nunc me istis uerbis territas. 609 (Calidum hdc est: etsi prdcul abest, urit male.) 666 TH. Quod illuc est faenus, dpsecro, quod ilKc petit? 610 TR. Pater eccum aduenit peregre non multd prius lUius: is tibi et faenus et sortem dabit: Ne incdnciliare quid nos porro pdstules. Vide niim moratur. DA. Quin feram, siquid datur.
Datiir faenus mihi ?
594. MANy(ME)ST 595. del Ac erit: corr Ellisius 596. (lii)NC: hoc METUISNEQUOABE**: Quo habeat posi lac 597. UEE(EE)X0LATUMI'AEN0EIS: Vrbem exsul {lac) his {vel hic) 598. CUI0ETEMAC(CIP)EEE(IA)MLICEB(1T) Quoi sortem (lac) cebit 600. solus 601. sit quid (sic A) vel quod 603. redde habet faenus {sic A) vel rede funus reddite vel redite: keddidete 604. (est)iS: estiis 605. datuefaenusmihifaenuS: Date mihi fenus fenus 607 UNO** {suiipl Stu): Vetro te (Vltro te Sey) beluam: belum {corr 608. quemquam {vel quamquam) quam: Quemquam 609. tuncmeistiS; nunc me tu istis {vel tu tuis): corr Sclioe 666. secl Bi et cum Ac trai post 665 abestueit: habes tu rita 610. hinc saepius H. pjro TR. {interdum etiam pro TH.) et S. vel SI. pro TH. {interdum etiam pro TR.) habet obsecro quod illuc: illud illic petit {sic [opsecro]) vel et sortem dal)it (e v. 612) 612 estsortem 613. quid {sic A) vel quod
\

II

\\

||

||

||

||

B^

\\

||

\\

||

\\

II

||

1,

87-93. 97-100. 94-96. 101. 102 (=121 [A]). 122 sq.[A]. 103 sq.

35
est?

TH. Quid

ais

tu?

TR. Quid uis? <TH.> Quis

illic

quid iUic petit? 615 Quid Philolachetem gnatum compellat <meum> [TR.] Sic et praesenti tibi facit conuicium? [TH.] Quid ilK debetur? TR. 6bsecro hercle, <tu> iube Obi<cere> argentum ob ds inpurae beluae. TR. lube [in] homini argento os TH. lubeam ?

uerberarier.

620

DA.

Perfacile ego ictus perpetior argenteos.

uidetur, obsecro hercle, idoneus,
sit,

<TR.> Audin? Damsta qui[d] TH. ^Non ego

genus quod inprobissumumst?

sit,

istuc curo, qui

linde sit:

625 +Id uolo mihi dici, id me scire expeto, [TR.] Quod illuc argentumst. huic debet TR. Est Philolaches Pauliim. TH. Quantillum? TR. Quasi quadraginta minas. Ne sane id multum censeas. TH. Pauhim id qui

demst ?

Adeo etiam

argenti faenus credit<um> audio.

TR. Quattilor quadraginta lUi debentur minae, 630 Et sors et faenus. DA. Tantumst: nilo plils peto. TR. Yelim quidem hercle ut lino nummo pliis petas. Dic te daturum^ ut abeat. TH. Egon dicam dare? TR. Dic. TH. Egone? TR. Tu ipsus. dic modo:
ausculta mihi.

616.
I

add Ca
||

||

617. conuitium
\\

vel

contium

||

618.

add
j

iubi 619. add Mue Schoe argentos vel argenteos: corr B622625. extant x>ost 628; trai

bissimum dist Leo

||

620. homini vel homine 621. perpetior vel pepetior 623. improBi {duce Bo) est vel improbissimus est 626. illud: corr Bi 627. Paululum vel Paulum quadraginta vel qua|| \\ ||
|
|

j|

dragenta vel quadringenta 630. iteratur post v. 652, ubi sequimtur 631. 632, quos huc traxit Bi confirmante A et Servio DA. Quattuor {sic A) vel Quatuor (Centum Serlibrae Servius, ut vid 631. tantunst: tanvius, ut vid) 633.' abeat tum est 632. Velim vel Vellm numo
||
| |

\\

II

||

vel

habeat

||

36

ni

1,

105 109. 117. 118. 110 116. liy. 120.

124sq. [124sq. A]

Promitte, age inquam: ego iiibeo. TH. Responde mihi: Quid eost argento factum? TR. Saluomst. TH. S61uite

636

Vosmet igitur, si saluomst. TR. Aedis filius Tuos emit. TH. Aedis? TR. Aedis. TH. Euge, Philolaches
Patris<(s)>at:

<(TR.)>

iam homo in mercatura uortitur. Nam postquam haec [cjaedis it<(a)> erant ut
dixi tibi,

640

Contmuost alias aedis mercatus sibi. TR. Aedis ihquam. sed s<(c)>in <(TH.)> Ain tu aedis? quoiusmodi? TH. Qui scire possum? TR. Vah. TH. Quid est? TR. Ne me roga.

TH.

Nam

quid ita?

<^TR.^ Speculoclaras, can<(d)>orem

merum. 644. 645TH. Bene hercle factum. quid, eas quanti destinat? TR. Talentis [ajmagnis tdtidem quot ego et tu sumus.
Sed arraboni has dedit quadraginta minas:
Hi<(n>c sumpsit, quas ei dedimus. satin intellegis? 650 TH. Bene hercle factum. <(DA.)> Heus, iam adpetit
mendie<(s)>.
<(TR.)>

Absdlue hunc quaeso, u6mitu[m] ne hic nos

enecet.

<(TH.)> Adulescens,

mecum rem

habe.
te

DA. Nempe aps

fero.

TH. Petito

cras.

petam. DA. Abeo: sat habeo, si cras

||

639. 642. corr

638. TH. ante euge suppl 637. saluomst vel saluom si 640. 641. extant post 650.- trai Ri add B^ del B^ Ain vel An TR. s^ippl sint quouis vel in quoius: 644 sq. TR. add Ca speculo claras canorem {vel B^ conorem): corr Spengelius 647. DA. corr Sarac del Pius quod: corr B^ cum Servio 650. add Py 649. lac sign Ri quasi: corr 651. DA. satin vel santin cf. ad v. 640 sq.
11
||
\

j|

||

\\

||

||

||

add Py

652. add Py del Bo add Sarac cf. ad v. 630 653. habe {sic A) vel habet 654. aeeo {om :^): habeo {corr B ras) PETO
\

\\

(|

||

||

III 1,

126147 [A]
qiiod

rLAVTI MOSTELLARIA
isti

37
655

TR. Malum
Ita

di

deaeque omnes duint:

mea consilia perturbat paenfssume. Nullum edepol hodie genus est hominum taetrius Nec mmus bono cum iure quam danisticum. TH. Qua in regione istas aedis emit filius? TR. Ecce aiitem perii. TH. Dicisne hoc quod

te

rogo? 660 TR. Dicam: sed nomen ddmini quaero quid siet. TH. Age, comminiscere ergo. TR. Quid ego nunc agam, Nisi ut in uicinum hunc prdxumum ^ ^ w _ Eas emisse aedis hiiiius dicam filium. Calidum hercle esse audiui dptumum mendacium. 665 Quidquid dei dicunt, id decretumst dicere. 667 TH. Quid igitur? iam commentu's? TR. Di istum

Immo

de nicino hoc prdxumo istunc potius. Tuos emit aedis filius. TH. Bonan fide? 670 TR. Siquidem tu argentum reddituru's, tiim bona: Si redditurus non es, non emit bona. [TH.] Non lii loco emit perbono? TH. Immo in optumo.

perduint

[TH.]

Cupio hercle inspicere hasce

aedis.

pultadilm
675

fores

Atque euoca aliquem intus ad te, Tranio. TR. Ecce autem perii. nunc quid dicam nescio. Iteriim iam ad unum saxum me fluctiis ferunt.
|

655. QUAD d:deaeq-: de deaque {corr B^) 656. peruertit Priscianns p(eniss)ume {ut vid) plenissime corr ex Prisciano 657. edepol hodie: edepol 661. siet: sciet 659. quarein minio) 663. (PK)0(si)aiUMp percite): {corr EpiE(t'eZ proximum mendacium {cf. 665) 665. 664. HUnuS: huius ESSEAUDiui: audiui esse cf. ad609sq. 667. QypQUiD decre1 \\ |

\\

||

||

\\

\\

||

||

TUNST: decretum est vcl rectum est 668. etcommentust: commentus: corr Lamb di istum {sic A) vel diis tuum 671. tuargentum669. ISTUNC: istuc 670. TH. suppl B 673. del REDDITURUS: 68 argcntum redditurus {corr Vss) 674. del Sey TR.: corr Sey Sey inoptumo: optumo HASCEAEDES: has caedis 675. adtetranio: atte {vel atite) temo 676. perii: iterum
||
\

||

II

\\

\\

'

||

II

II

||

38

PLAVTI

mi, 148 159; 2,1 6 [A]

fa-

<TH.> Quid minc?

Manufesto teneor.

<TR.> Non hercle quid nunc

ciam reperio. TH. Euocadum aliquem ocius,

Roga circumducat.

TR. Heiis

tu,

at

hic sunt miilieres

680

Yidendumst primum, utrum eae uelintne an ndn uelint. TH. Bonum aequomque oras. i, percontare et roga:

Ego
Ita

hic tantisper,
te

dum

exis, te

opperiar

foris.

TR. Di

deaeque omnis funditus perdant, senex:

mea consilia lindique oppugnas male. 685 aedium dominiis foras [TR.] Eugae optume eccum Simo progreditur mtus. huc concessero, Dum mihi senatum consili in cor conuoco. Igitiir tum accedam huc, quando quid agam inuenero.
|

SIMO. THEOPROPIDES. SENES n

TRANIO
SERYOS
690

SI. IVTelius anno hdc mihi ndn fuit domi, Nec quod una esca me iuuerit magis. Prandium uxdr mihi perbonum dedit. Nilnc dormitum iubet me ire: minume.

Ndn

I^elius

mihi fdrte uisum ilico fuit, quom prandium, quam solet,

dedit.

695

679. 678. add Schoe reperio: recerio 4^noN: non 680. hic (sic A) vel hinc 681. eae (sic A) OCIUS: foras uelintautnon 682. aequmqrogasipercunctare: vel ee 684. Di te et perdant (sic A) vel aequomque oras percontare 686. del Ca G85. malI: mala Dice {ex Dide) et pedant 687. intuS: ipsus eugae: fuge optume (sic A) vel obtume huc {sic A) vel 688. MiHi: mi 689. Igitur {sic A) vel Itur
|

||

II

||

||

||

||

||

||

||

II

hunc INUENERO: enuenero 691. necquodunaescameiuuerit: Ne quod est cauna meruerit 692. prandium: Peranium {corr B^) 693. MEiRE: mieire (corr B^) 694. ilico {sic A) vel iloco 695. QUM: quam quamsolet: quam solum
]

||

||

II

\\

||

|J

in

2,

730

[A]

MOSTELLARIA

39

Voluit in cubiculum abducere me auiis: bonust somnus de prandio: apage. Clanculum ex aedibus me edidi foras: Tota turget mihi uxor, scio^ domi. TR. Res paratiist mala in uesperum huic seui: Nara et cenandum et cubandumst ei male.

Ndn

700

SI. Quom magis cogito cum meo animo: Siquis dotatam lixorem atque +anum habet, Neminem soUicitat sopor: ibi omnibus

dormitum ddiost. uelut<^i) nunc mihi Exsequi certa res est, ut abeam Pdtius hinc ad forum quam domi cubem. Atque pol nescio ut mdribus sient Vdstrae: haec sat scid +quam habeat male,
Ire

705

Peiius posthac fore

quam

fuit mihi.

710

TR. Abitus tuos tibi, senex, fecerit male, Nii erit qudd deorum villum accusites, Te ipse iure dptumo merito incusses licet. Tempus nunc est senem hunc adloqui mihi. Hdc habet: repperi, qui senem diicerem,

715

Qud

dolo a

Accedam.

me dolorem
di te

procul pellerem.

SI. Saluos sis, Tranio.

Quid agis?

ament pkirumum, Simd. TR. ^''t uales? SI. Ndu male. TR. Hominem dptumum teneo. SI. Amice
faciSj

696. abducere nie anus (sic

A)

vel
est:

abducerem eamus
corr

BONUMESTSOMNUM: bonus somnus

nunc domi
post lac
II

1|

700.
:

male
tvai

||

habet sopokinomnibuS: corr Bi 705. DOMiTUM ue cti)n lac: uelutnuncmihi: corr Bi 706. ABEAM: liabeam {corr B ras) 709. uostra quam {sic A, ut vid) vel quam me 710. peiiuS: Pelius 712. ullum: nullum
\\
:

EIETCUBANDUMEST
704.
I

Bi sopo cum

701. et 703. ATQ-ANUMHABET

697. 699. domi: cubandumst ni trahis:

||

Bi

\\

lac:

||

||

\\

||

||

(coT B^)

II

senem

(sic

A)

adloquimini iterat A, sed mihihungadloquisenem Quod: cmr B^ 718. TRANIOUT 719. AGis#: agis (TR. 5. V. B) 4:|:a]mige: uamicB (SI. et a s. v. B)
|| ||
|

713. ipsei incusseS: incusis (corr B^) 714. vel semen: item v. 715: cf. v. 716 adloquimihi: 715. ciRCyMpuCEKEM 716. pro hoc v. 714
I

\\

\\

II

\\

40

PLAVTI
laudas.

III 2,

31.32; 1,71;
certe.

2,33 49[35A]
SI.

Qudm me

TR. Decet

Qmn

me720
721

hercle te

Hail bonum teneo seruom. (<(TH.)> Heia, mastigia, acl me

SI.)

redi.

TR. lam
SI.

isti

Quid nunc? quam mox

TR.
SI.

ero.

741

Quid est?

Quod
722

Intus

solet fieri hic

TR. Quid
*

id est?

Scis iam, quid loquar.

sic

decet:
725

morem

geras.

Vita

quam sit breuis, '''simul cogita. Ehem, uix tandem percepi super his

<TR.)> Quid? rebus nostris te loqui. 727. 728 SI. Musice hercle agitis aetatem ita ut uds decet:
et uictu, piscatii *
cdlitis.

Vmo
Vitam

probo

electili

730

TR.

Immd

uit<(a>

antehac erat:

Nunc nobis +communia haec exciderunt. SI. Quidum? TR. Ita oppido dccidimus omnes^
Simo.
taces? prdspere udbis cuncta lisque adhuc Prdcesserunt. TR. Ita ut dicis facta haii nego. 735 Nds profectd probe ut udluimus uiximus: Sed, Simo, ita nunc uentus nauem <^ndstram)> deseruit SI Quid est?
SI.
720.

Ndn

certe vel mel audis 4I^CERTEQyiXM 721. haudboB) te: corr Schoe duce Gru NUM: habeo hau|;Bonum 741. versum ah aliis traiectum secl Schoe add Ca heia: Eia meredi(:j^iamistieiio): meredieam (TE. s. V. B) istic ero 722 sq. nunc: num QUIDISEST

me

laudas
v.

hercle

(SI. s.

\\

||

||

Dic) cnm lac scisiamquii)Sic {vel SI. LOQUARSIC: loquar (vel TK. loquar) post lac Sic) 725. lac sign libri 726. breuis {et simul s. v.) vel breui simul 727 sq. percipio super rebus nostris ^t^ Quid loqui te Festus 731. lac siyn Spengelius 732. cf. ad 733. Quidum ita vel Qudum ita (TR. s. v. B) V. 123 734 736. tres v. in nos); discr Ca ( processerunt 737 740. qtiinque v. in 735. hau vel haud nauem ( in terra pessimo 737. scimo vel simo (.Imsi): discr Bo

FiERiHic||iNTUS:

fieri||Hic {vel SI.

||

II

\\

||

\\

||

II

||

||

||

||

suppl Ca

SI.

s.

V.

jj

III 2,

4972 [72 A]

MOSTELLAEIA
<CSI.>

41
Quaene[c] sub-

Qu6 modo?
Tiito in terra?
SI.

<TR.)> Pessumo.

dilcta erat

Qui?
Velim,

Quid est? TR. Me' miserum: occidi. TR. Quia uenit nauis, nostrae naui quae

TR.

Ei.

SI.

SI.

ilt

+tu uelles, Tranio.

uenit.
SI. Tiiuc

s<(ed>

frangat ratem. 740 qmd est negoti?

Erus peregre

******
tenditur
*
SI.

TR. Eloquar:

742

cor

Inde ferriterium: postea

<(TR.

g)enua

dbsecro,

Ne

indicium ero facias meo.

me, nequid me745

tuas, nil sciet.

TR. Patrone, salue. SI. Nil moror mihi istiusmodi clientis. TR. Nunc boc, quod ad te noster me [me] misit
senex
SI.

Hoc mihi responde primum, quod ego

de
istis
<(SI.)>

te rogo:

lam

rebus uoster quid sensit senex?

TR. Nil quicquam.

[u]Numquid

ihcrepitauit

TR.

Tam

liquidu[me]st

quam

filium? 750 liquida esse tempestas

solet.

Nunc te hoc orare iiissit opere maxumo, Vt sibi liceret inspicere hasce aedis tuas.
SI.

Non

siint uenales.

TR. Scio equidem

senex

istuc: sed

ambulacrum et porticum. TR. Ego dicam tibi: SI. +Quid consomniauit? Dare uolt uxorem filio quantum potest: Ad eam rem facere uolt nouom gynaeceum.
et
738.
lihri
I

Gynaeceum Et balineas

aedificare uolt hic

suis

755

trannios est increpauit

add Bo et qd add Ca
\

del
s. v.

Py
\

742. tu vel ut/// trannios est vel eloquar vel eloquere 743 sq. lac sign
\\

||

||

745. sciat: corr B751. del Guy duce Ca

||

||

||

750. increpitauit vel 753. hasce aeclis vel

||

has cedis

||

755.

Gyneceum

vel

Cineceuni

42

PLAVTI
si\n laudaiiisse hasce ait

III 2,

7393

[A]

Nam

architectonem

760

Nescioquem

exaedifieatas

iusamim bene.

Nunc hmc exemplum

Nam

capere uolt, nisi tii neuis. eo maiore hinc opere sibi exempliim petit, Quia isti limbram audiuit esse aestate perbonam Sub sudo cohimine usque pei-petudm diem. 765 SI. Immo edepol uero quom lisque quaque umbrast,
ille

tamen
Sol semper hic est lisque a mani ad uesperam. Quasi flagitator astat usque ad ostium, Nec mi ilmbra hic usquamst, m'si si in puteo quaepiamst. TR. Quid? Sarsinatis ecquast? si Vmbram non habes. SI. Molestus ne sis: haec sunt sicut praedico. 771

TR. At tamen inspicere uolt. SI. Inspiciat, si Siquid erit quod illi placeat, de exemplo meo Ipse aedificato. TR. Eon, uoco huc hominem?
uoca.

lubet.

SI.

I,

TR.

Alexandrum

maguum
mihi

atque
fiet

Agathoclem aiunt

maxumas

775

Duo

res gessisse: quid

tertio,

Qui solus facio facinora inmortalia? Vehit hic clitellas, uehit hic autem alter senex. Nouicium mihi quaestum institui non makim: Nam muliones miilos cHtellarios

780

760. LAUD(AUI)SS(EAI)THAS(AECHITEC)TONEM: laudasse hasce architectonem vel laudasse ait architectorem 761. EXAEDiFiCATASESSE(iN)SA(N)UM: aedificatas {vcl esse aedificatas) has sane: corr Stu 763. maioeehixc: malo cum lac exemplum (vel ex te exemplum) S(lBl)Ex 764. istiumBEAM: hic cum lac aestate(mihi)esseaud(IUIt): esse aestate post lac (corr Ca) 765. suBS(up)OCOL(UMi)XEUSQ- (suppl Stu): Subdiu col cum lac 767. hucusqamane: hic est usque amane: corr ex Servio 768. hostium (sic A) vel ostium 769. Nec (sicA) vel Haec umbeahic: umbra 770. aesinatisecquaest
ait
||

\\

||

\\

||

\\

(|

||

sarsinatis ec (vel et) quam est dist Tauhmannus 114=. Ipse (sic A) vel Ispe dist Sey iuoca: uoca 778. uehit(hic)clitellas: Yehit clitellas (vel ditellas: hic add B^)
|

\\

||

||

in

2,

94110 [109 A]

MOSTELLARIA

43

Magm

Habent, at ego habeo homines clitellarios. sunt oneris: quicquid imponas, uehunt.

TRANIO.
SERVOS
Heus, Theopropides.

THEOPROPIDES.
SENES

SIMO
U

TR. Nunc hunc hauscio an conloquar. congrediar. TH. Hem, quis hic nominat me? TR. Erd seruos miiltimodis suo fidus. TH. V^nde is? 785 TR. Quod me miseras, adfero dmne impetratum. TH. Quid ilKc, opsecrd, tam diil destitisti? TR. Seni' non erat otium: id sum opperitus. TH. Antiquom optines hoc tudm, tardus lit sis. 790 TR. Heus til, si uoles uerbum hoc cdgitare:
Simiil flare sdrbereque haiid factu facilest. Ego hic esse et illic simitu hau potui.

TH. Quid nilnc? TR. Vise, specta tuo lisque arbitratu. TH. Age duc me. TR. Num moror? TH. Siibsequor
te.

TR. Senex ipsus te ante ostium eccum opperitur. 795 Sed ut maestus est se hasce ^^aedis^ uendidisse. TH. Quid tandem? TR. Orat ut suadeam Philolacheti,
781. {ATE)G0 (siq)})! Sh(): ego 783. scaenam om A Huxcconloquae: con 4^ conloHAUDSCIO: nunc hausclo: corr B' quar {corr B^) 784. theokopideS: theuijropides vel theuropides HEMQUISHIC: Hcm cum lac (quis add B') 785. multimodisFiLius4^UNDEiS: niultum suo cion lac (fidelis add B-)-. corr Ri 788. eratotium: otium erat vel 786. Quo (sic A) vel Quod otium cum lac operitus vel opperitus (sic A) 789. tardus (sic A) 791. haud (sic A) vel aut sies 792. illicvel pardus SIMITUHAU: iUi simul hau vel illic simul et haud 793. 794. DUC: Duc vel nunuis4|:uisaspecta# TuousQ-: tuo Duc 4|:nommorok: nunc moror: corr Ca 795. ipsuste: ipse te veJ ipse kostium eccum operitur (vel opperibitur) illudopperitue 796. SEDUT: sed SESE suppl Bi
||
\ |

||

\\

\\

||

\\

||

||

||

||

#
II

][

||

II

44

PLAVTI

III 2,

111128

Vt

istas remittat sibi. TH. Haud opmor. Sibi quisque niri metit. si male emptae Forentj nobis istas redhibere haud lieeret.

800

Lucri quicquid Misericordia s *

est,

id
*

domum
*

trahere opdrtet.
oportet.

hominem
facis.

TR. Morare

hercle,

subsequere.

<(TH.>

Fiat.

<TR.> D6
SI.

ego operam: senex illic est. em, tibi adduxi hominem * * Saluom te aduenisse peregi*e gaudeo, The6<^p)>rotibi

pides.

805
te

TH. Def
<(TH.^

te

ament.

SI. Inspi'cere[n]

aedis [te] has uelle aiebat mihi.

SI.
i

Xisi tibist

incommodum.
dum.

Immo commofl6cci

TH. At enim mulieres

[SI.]

intro atque mspice.

SI.

Caue tu uUam
faxis miilierem.

Qualubet perambula aedis oppido tamquam tuas. TH. 'Tamquam'? TR. Ah, caue tu illi obiectes nunc
in aegritiidine

810
[

Te has

emisse.

n6n tu uides hunc u61tu ut

tristi

est

TH, Video.

senex ? TR. Ergo inridere ne uideare et gestire

admodum:
N61i facere mentionem +te emisse. TH. Intellego: Et bene monitum diico atque <(es)se existumo humani
ingeni[o].

Quid nunc?

SI.

Quin tu [TR.]

is

mtro atque
lit

oti6se

perspecta,

lubet.

815

799. metit vel metuit 800. liceret vel placeret lac sign libri 803. subsequere fiat vel subsequere: 804. add Bo ego vel senex hominem vel homine
|| ||
\
|

||

802

sq.
||

add Gru
|

Richterus
est: trai

||

805.

theuropides
del

||

spicerent) aedes te:

Pareus
||

806. belle

lac sign Inspiceren te (vel in||

807.

incommodum
11 ||

Bent

TH. Immo
11

808.
||

812. uideare et vcl uideare 815. i ex is minio

ullam flocci vel illam floxci humano corr B 814. add Bo

|

2,

129 145 [141 A]

MOSTELLARIA
arbitror te facere. <(SI.>

45

TH. Bene beni<(gue>que

(SI.

Factum

Vin qui perductet?

edepol uolo. TH. Apage istum perducto-

rem: non placet.

[SI.] Qui<^cqui)>d est,

816^

[TH.] errabo potius, quam per816*^ ductet qui^spiam.) TR. Viden uestibulum ante aedis hoc et ambulacrum,

quoiusmodi? TR. Age specta postes, quomsmodi, Quanta finnitate facti et quanta crassitudine. TH. Non uideor uidisse postis pulcriores. <(SI.)> P61 mihi 820 E6 pretio empti fuerant olim. TR. Aiidin 'fuerant'

TH. Luculentum edepol

profecto.

dicere?

Vix uidetur continere

(Sl.y Tris minas pro

lacrimas.
istfs

TH. Quanti hosce emeras? duobus praeter uecturam

dedi.
siint

TH. Hercle qui multum fmprobiores

credidi.
SI.

quam

primo

Quapropter?

TH. Quia edepol ambo ab mfumo

tarme<(s)>
secat.

825

<(TR.)>

Intempestiuos excisos credo: id

eis uitiiim nocet.

Atque etiam nunc

Non enim

satis boni sunt, si' sunt inducti pice. haec pultifagus opifex opera fecit barbanis. [TR.] Viden coagmenta in foribus? TH. Video. TR. Specta quam arte dormiunt. TH. D6rmiunt? TR. Illiid quidem, ut coniuent, uolui

dicere.
816^. add Ca 816^^ gecl Sey cf. v. 847 amplacrum (corr B) dist Vss 818. SL Age 821. Aut in vel Auden fuerat veJ Qua(m) J
||
\
\

830
817. SL 819. Quanta
\\

||

||

||

(n

s.

v.

B)

11

823. istis diebus 825. tramisecat: corr Scal duce B- (s s. v.) 826. add Ca rsTEMPESTiuSEXCissos 827. etiandocet NUNG 828. PULTUFAGIS 829. dcl Ca DOKivnuNT: dormunt {corr B')\\
||
\ |

\\

II

II

||

46
Satin habes?

PLAVTI

III 2,

146 160 [A]

<TH.^ Yt qmcqiiid magis contemplor^

ludificat[ur]

TR. Viden pictnm, ubi

tanto magis placet. una comix uoltu-

rids

duos?

TH. Ndn edepol

uideo.

<TR.> At ego uideo[r]: nam mter uolturios duos

duo uicissim
uellicat.

Comix

astat: ea uolturios

Quaeso huc ad

me

specta,

comicem

ut conspicere possies.

lam uides?
TR. At tu
Conspicari,

TH. Profecto nullam equidem illic comicem ihtuor. 836 isto ad uos dptuere, quoniam comicem
nequis
si

uolturios forte possis contui.

te

TH. (3mnino, ut

absdluam, nullam pictam cons-picio hic auem.

TR. Age, iam mitto: ignosco: aetate ndn quis optuerier. TH. Haec quae possum, ea mihi profecto cuncta uehe841 menter placent. TH. Recte SI. Latius demumst dperae pretium iuisse.
SI.

edepdl mones. Eho, istum, puere, circumduce hasce aedis

clauia.

et con-

Nam

egomet ductarem,
a

nisi

mi

esset

apud foram ne-

TH. Apage istum

me

gdtium. perductorem: nil moror ductarier.

845

Qmcquid

est,

errabo

potius,

quam
piam.

perductet

quis-

846. 847

831. Satin {sic

A)

vel
||

Satim

comix una
Stu
II

DUOS: duo 834. duo: Duos

|

832. del 833. solus hahet

||

Bent

A
s.

unacoenix: del add Bo

\
\

UELLiCAT: uelHtat: corr B^

uides (TH.
v.

||

835.

POSSIES: possis

coeni841. placent cuaaKTUOR: comicem intueor {vel intues) pretium tJeZ 842. (DEiiUKST)OPEEERAE {sic A) vel isLceai 843. puebe: puer ras) tretium eecte: Erecte {corr nisi mihi {sic A) 844. egomet {sic A) vel ego mes HOSAEDis 847. est845. ameperductorem me cum lac vel -4 mihi er(ra)p>opotiusquam: est cum lac: cf. v. 816'^
836.
|

II

riDES#:

B)

||

||

\\

II

||

\]

||

1112,161 170; IV
SI.

1,1 [A]. 2

MOSTELLARIA
intro
sis

47
igitur

Aedis dico.

TH. Ergo

eo

sine per-

ductore.

SI. Ilicet.

TH. Ibo

intro igitur.

TR. Mane
est,

<^TR.> Est: abi, canis:

uideam, ne canis TH. Agediiin uide. abin dierecta? abin hinc iu

malam crucem? At etiam

restas?
abi istinc.

850

Tam
[SI.]

placidast

quam

<SI.> Ni'1 periclist: "''age feta quaeuis: eire intro audacter

licet.

Eo

ego binc ad foriim.

TH.

Fecisti

commode:

bene ambula. Tranio, age canem istam a foribus <^aliquis)> abducat face, TR. Quin tu illam aspice ut Etsi non metuendast.
placide accubat. Nisi molestum uis uideri te atque ignauom. TH.
lit

855

lam

lubet.

Sequere hac

me

igitur.

TR. Equidem haud usquam a pedibus apscedam tuis.

ACTVS IV
PHANISCVS
ADVORSITOR
Serui qui,

quom

culpa carent,

tamen malum metuont,

[H]Ei solent esse

I

eris utibiles.

849. IGI4:^rLiCET: ilicet (SI. s. V. B) 848. AEDES: Adis CA850. add Ca uidE: unde TUK: igitur est {corr B^ ABINDIEEECTE [vix a): abi dierecta {vel dierecte) est NiEST in malam (sic A) vel malam 851. restas {sic A, (directe JB*) 852. quaeut vid) vel restat abi: est abi {vel ab: corr B^ 854. 853. Eo (vel Ec) ego: egoabeo uiSIRE: qua uis eire 856. 855. illaaspice (ut vid) suppl Weisius {om etiam A) 857. haud {sic A) vel hau a pedibus {sic A) vel TH. s. V. B 858. quom vel quo CUM carent carint 859 sq. ab edibus Hii: corr Sey cf. Men. 9S4sqq.
il
\

||

|1

\\

||

||

\\

\\

II

||

||

\\

48

PLAVTI
illi

IV

1,

3-27; 2,1.2

Nam

qui nil metuout, ^postquam sunt

riti,

malum me
860

expetunt consilia: Exercent sese ad ciirsuram: fugiilnt. sed [lii]i si reprehensi sunt, Faciunt a malo peculio quod nequeunt * * * 863. 864 Augent ex pauxil<(lo^ de parant. 865 Mihi in pectore consili* * * * malam rem prius Quam ut meum Vt adhuc fuit mihi corium esse oportet
Stultii sibi

*****

*****

Sinceram atque,

''ut

uotem uerberare.
870
ceteris,

Si huie imperabo, probe tectum habebo,

Maliim quom impluit

ne inpluat mi. Nam lit serui uolunt esse erum, ita solet: ^Bonis sum improbis sum, malus fuit. Nam nunc domi nostrae tot pessumi uiuont
Peciili sui prodigi, plagigeruli.

875

Vbi aduorsum ut eant uoc<(it)>antur ero: 'Non eo, molestus ne sis. Scio quod properas: gestis aliquo: iam hercle
Bene merens hdc preti[um] inde
foras:

fre uis,

mula, foras pastum'.

abstuli:
abi<^i>

Solus nunc eo adudrsum ero ex pliirumis seruis.

880

Hdc di<(e)> crastini quom erus resciuerit, Mane castigabit eos biibulis exiiuiis. Pdstremo minoris pen<(do t)>ergum illorum quam meum: llli erunt bucaedae multo pdtius quam ego sim restio.
863 sqq. cf. ad v. 123 862. del Sey lac sign lihri 871. ceteros: corr B^\\ 865. add B^ 870. tectum vel tecum 875 877. 873. improbis sum vel improbis sunt v. sunt 878. eant) in 876. Vocantur vel Vocatur: add Herm ( bercle vel erde/// (er. t) vel erede (d ex t) 879. del Herm 883. unde 881. add B' abstultabi: corr Bo duce Ca add B^ in lac
||
\

||

\\

||

1|

dw

||

||

||

||

||

11

IV2,2-4.6 8.5.y 21[10^ AJ

MOSTELLARIA

49

PINACIVM

(?).

PHANISCVS
II

ADVOIISITORES

PI. Mane tu atque adsiste ilico, Phanisce: etiain respicis? <PH.> MiTii molestus ne sis.

885* 885^
886*

PI.

Vide ut

fastidit simia.

886^

Manesne ilico, impure parasiteV PH. Qui parasitus sum? <?!)> Ego enim dicam: cibo
perduci poteris quouis.

PH. Mihi siim, lubet esse: quid id curas? PI. Ferdcem facis, quia "'^te eratus amat. <PH.> Vah, 890 Oculi dolent. PI. Qur? PH. Quia fumus molestus est. PI. Tace sis, faber, qui ciidere soles pliimbeos nummos. PH, Ndn potes tu cdgere me ut tibi maledicam. Nduit erus me. <PI.)> Suam quidem pdl culcitul[I]am
opdrtet.

PH.

male ndn dicas. <fPI.)> Tibi optemperem, quom tu +mihi nequeas? 895. 896 At tu mecum, pessume, ito adudrsus. <PH.)> Quaeso
Si sdbrius
sis,

hercle abstine

lam sermonem

de

istis

rebus.

<(PI.)>

Faciam

et pul-

tabd

foris.

Heus, ecquis hic est, maxumam his qui iniiiriam Foribiis defeudat? ecquis has aperit foris? 900

Homo nemo

hincquidem foras

exit.

885'' et 886^. compr 885''. respices vtl respicis vel re886" et 889. compr spice (sed Milis pro Mihi).- trai Ac 887. cf. ad v. 123 889. cf. ad 886^ ] 888. poteres: corr Ca 890. amatuha: adcl Ca 891. cf. ad v. 123 (a Quia v. in892. sis cohabat A, ut vid) moles(tu)S(EST): molestus
|| II

]|

\\

\\

\\

||

A) vel si nummos vel numbosnos 895 sq. 897. PESSIMEITO (i vid): pessimi tu add Spengelius 899. 'qui his {item A, ut vid): trai Guy Bi QUiSH)ASAPERiTFORis hec quis ec {vel hec) quis atque aperit 901 et 902^. compr B, 902 et 902^
(sic
|

||

neqieas
||
\\

II

\\

898. add 900. (echuc exit

||

compr A:

discr Stu
PliA.VTI

\\

901.

homoxemo
V

{ut vid):

Xemo

||

COMOEDIAB

50

PLAVTI IV2,21 23;

III

3,19 [AJ
902*

Vt

esse addecet iiequam

hommes,

ita sunt.

Ne huc

Sed ed magis cautost opus, exeat qui male miilcet.

903

TRANIO.
SERVOS

THEOPROPIDES.
SENEX

PHAOTSCVS.
TR. Quid
tibi

PINACIVM
II

(?)

ADVORSITORES

uisumst mercimoni? TH. * * totus gaudeo. TR. Niim nimio emptae tibi uidentur? TH. +Numquam, edepol ego me scio 905
Vidisse

umquam

abiectas aedes, m'si

modo

hasce.

TR.

Ecquid placent?

TH. Ecquid

place<(a)>nt,

me

rogas?

immo

hercle uero
Inex-

perplacent.

TR. Quoiusmodi gynaeceum? quid porticum? TH. saniim bonam. Non equidem ullam in pilblico esse maiorem hac

istumo. TR. Quin ego ipse et Philolaches in piiblico omnis porticus 910 Sum[m]us commensi. TH. Quid igitur? TR. Longe dmnium longissumast. TH. Di immortales, mercimoni lepidi. <(si)> hercle niinc
ferat

903. qiui)ma(le) {ut 904. lac sign Gru 905. ego me scito M(es)CIO 906. umquam ablectas vel umq ablactas ecquid: haec quid (h ei: B) placet {ut vid) 907. add Ca 912. 908. modi vel modo 911. del -B*
||

902*. addecet vel adect vel addet

vid); qui

male me
|

mulcet

vel
||

multet

||

||

||

||

||

||

add Ca

||

III 3,

1026

[A]

MOSTELLARIA

51

Numquam

Sex talenta magna argenti pro istis praesentaria, accipiam. TR. Si <(h)>ercle accipere ciipias, ego numquam sinam. TH. Bene res nostra cdulocatast istoc mercimonio. 915 TR. Me suasore atque inpulsore id factum audacter
dicito,

Qui' subegi faenore

argentum ab danista ut sumeret

Seruauisti omnem ratem. Nempe octoginta debentur huic minae? TR. Hau nummo amplius. <^TH.^ Hodie accipiat. TR. Ita enim uero: nequa causa

Quod

isti

dedimus arraboni.

TH.

siibsiet.

920

Vel

denumerato: ego illi porro denumerauero. TH. At euim nequid captioni<^s> mihi sit, si dederim
niihi
tibi.

TR. Egone

te ioculo te

modo ausim

dicto aut facto fallere?

TH. Egone aps

TR. Quia
tibi

ausim non cauere, nequid commit-

tam

tibi?

quicquam, postquam tuos sum, uerborilm dedi? 925 <^TH.)> Ego enim caui recte eam <^am)>bis gratiam? atque animo meo [TH.] Sat sapio, si aps te modo uno caueo. TR. Te-

umquam

cum
<(TH.)> Niinc abi rus: dic

sentio.
filio.

927. 928

me

aduenisse

TR. Fateciim.

ciam

lit

iubes.

TH.

Ciirriculo iube in lirbem ueniat

iam simul

TR.

Licet.

930

914. acciinein et cupies: corr Ca si ere te accipere {vel accicere) numquam vel numq^ 918. quid an-aboni vel arriboni 919. TH. corr Pij 920. add Py (TR. er. in B) 922. add Geppertus sed si: corr B- 923. egqnteioco [ut vid) ioculo vel loculo 924. neqciD: ni quid 925. dist Taiibma7i)U(s 926. EECTEEAMBis (tit vid): recte 4f eam dehis: corr Schoe 929. ABi: abi i filiofaciam iubeS: uoles 930. itjbe: ubi
\
|

||

II

||

j|

||

II

||

||

il

iube
I

4f

LiCET:

licet
||

4*

52
[TR.] Niinc ego nae

PLAVTI
illac

ins, 27.28; IV '2, 24 30 [A]

per posticum ad congerrones

couferam

Dicam

ut hinc res sint

quietae atque hiinc ut hinc

amouerim.

PHANISCVS.

PINACIVM
II

(?).

THEOPROPIDES
SENEX
s6nitus<^t)>, it[id]em
fuit,

ADVORSITORES

PH. Hic quidem neque conuiuarum

ut antehac
aildio.

Neque tibicinam cantantem neque alium quemquam

TH. Quae
illaec res est?

quid

illisce

homines quaerunt apud aedis meas? 935

PI.

Quid uokmt? quid introspectant?

Pergam

pultare'

dstium. Heus, reclude: heus, Tranio, etiamne aperis? TH. Quae haec est fabula? PI. Etiamne aperis? Callidamati nostro aduorsum ueni-

mus.

TH.

Heiis uos, pueri, quid istic agitis? quid istas aedis frangitis?
senex, quid
attinet?
tii

PH. <(Heu)s

TH. <Ni>l ad me
Quf

percontare, ad te quae nil 940 attinent? PH. Nisi forte factu's praefectiis

nouos:

res alienas procures, quaeras, uideas, aiidias.

su)>n<(t ist)>a<(e> ae<dis,)>

TH. (Mesie

ubi

ais?

statis. PH. Quid an iam uendidit

quaksitae 932. hic vel hinc (sic A) 931. ILLAC: illa del Bo 933. aAd Bi scaenam om A IIUNCUT: ut hunc 936. pultare: MEAS: mem {corr B^) 935. ILLISCE: illisc 938. callidamatI; 937. etiamne: etiam pultari {corr B^ 940. percunctaee940945. solus Juibet A calidamati
1

I!

||

\\

||

\\

||

||

\\

(ATTE)QUAE(;eZ QUOp) ATTINENT Vel 943. suppl Stu et Schoe corr Schoe
|

ATTINET
||

||

941.

FACTUS:

||

IV

2,

3142

[A]

MOSTELL.AJIIA

53

Ae<(dis P^hilolaches? aiit qiiidem iste uos defrustratur

senex.

TH. Vera

dieo:

sed quid uobis^ est negoti hic?

PH.

Eloquar:

Erus hic noster

potat.

TH. Erus PH.

delicatu's.

945 hic uoster potat? Ita loquor.

<TH.>

Piiere,

nimium

PH. Ei aduorsum

uenimus.

TH. Quoi homini? TH.

Piiere,

nemo

quaeso, quotiens dicendilmst tibi? hic habitat: nam te esse arbitror

nostro.

PH. Ero

puerilm probum.

PH. Non

hic Philolaches adulescens habitat hisc<(e)> in

aedibus?

950

TH. Habitauit: ueram

PI.

emigi-auit
est

iam

diu

ex

hisce
per-

aedibus.

Senex hic elleborosus

nisi

certe.

PH. Erras

uorse^ pater:

Nam
Hic

hinc hodie emigi-auit aiit heri, certo scio TH. Qum sex mensis iam hic nemo PI. Sdmnias. habitat. TH. Egone? PI. Tu. TH. Tu ne molestu's: sme me
habitare.

cum puero
[TH.]

loqui.

955

Nemo

habitat.

PH. Habitat
et

profecto:

nam

heri

nudius

tertius,

Quartus, quintus, sextus usque, postquam hinc peregre eiiils pater Abiit, numquam hic triduom unum desitumst potarier.
947. PUERE: Puer deljcatum:^: adelicatus: corr Py 949. PUERENEMOHic Puer hic nemo 948. DICENDUST msciN aedibus his cedibus 950. Non {sic A) vel 952. elleborosuS: cerebrosus certe 951. sohis habet {om 41:): certe//// (er. PH.) veZcerti 953. hinc: hic 955. #tu41:: molestus: corr Bi 956. habitatprofecto: haectat tu profecto HERi: eri nudius {sic A) vel nudus 957. hinc peregre 958. ABiT Habiit {corr eius PEREGREiEnus ras) unumDESITUMESTPOTARIER munum {corr ras) desitum esse et bibi est (bibi//// B)-. cf. 959
|

II

Nam

\\

||

||

\\

\\

II

\\

54

PLAVTI
ais?

IV

2,

4357

[A]

TH. Qiud

PH. Triduom unumst haud

intermis-

sum

hic esse et bibi,

960 Scorta duci, pergraecari, fidicinas tibicinas Ducere. TH. Quis istaec faciebat? PH. Philolaches. TH. Qui Philolaches?

PH. Quoi patrem Theopropidem

dccidi,

esse opinor.

TH.

+Ei,

Si haec hic uera

Ain tu

Cum
Vide

memorat. pergam porro percontarier. potare solitum Philolachem istum, quisquis est, ero uostro? PH. Hic, inquam. TH. Puere, praeter
istic
sis,

965 speciem stultus es. ne forte ad merendam quopiam deuorteris

Atque

ibi

ampliiis

+quam

satis

fuerit

biberis.

PH.

Quid est? TH. Ita dico: ne ad alias aedis perperam deueneris. <(PH.^ Scio qua me ire oportet et quo uenerim noui
locum. Philolaches hic habitat, quoiius est pater The6<(p)ropides:

970
abiit, hic
tibi-

Qui, postquam pater ad

Liberauit.

mercatum hinc
cinam

TH. Philolachesne ergo? PH. Ita: Philematium quidem. TH. Talentis? PH. (iSc TH. Quanti? PH. Triginta

rhv 'AtioXXg)^ sed minis.

973

TH.

Lil)erauit?

PH.

L]l>erauit ualide,

triginta minis.

959. AiS: agis(co?T

||

ras)

\\

961. istaec: ista hec {corr B^)

\

teoropidem: theu962. Quoi: cuiius Qui {sic A) vel Quid 964. isticpotaee: istuc propidem vel theuropidem Ei: Et portare silitum 965. uestrO: uostra {corr B-) AiC: H(a)ec 967. ampliusquam: melius cuiquam 966. QUOPiAM: copiam 969. meire: deueneriS: neueneris 968. AD: ab {corr B^) locum: loqui me et re {corr B') et quo {sic A) vel quo theoropideS: theuropides 970. cunus: cuius vel adcuius 972. philo971. HINCABITHIC: abit {vel habit: abiit B^) hinc
| |

||

||

1]

II

||

||

11

||

||

LACHESNE: philolaches 973. #TALENTIS#MAT0NAP0LL0SED: talentis maton apollo sex 974. solus habet A
II
|| ||

IV

2,

5872

[A]

MOSTELLAEIA
trigmta

55
i

TH.

Am

minis

amicam

destiuatam

Philo974''

lachem?

PH. Aio.

TH. Atque^eam manu emisisseV PH. TH. Et postquam eiius hinc pater
|

Aio.
975

Sit profectus peregre, perpotasse assiduo

ac simul

Tuo cum domino? PH.

PH. Non
aio.

is? aedis emit has hinc proxumas? TH. Quadraginta etiam dedit huic, quae essent pignori?

Aio.

TH. Quid

PH. Neque

istud aio.
cantas.

TH.

Ei, perdis.

PH. Immo suom

illic

patrem

perdidit.

TH. Yera

PH. Yana uellem:

uidelicet. eiius

patris

amicus
980

TH. Heu, edepol patrem

miserum

praedicas.

PH.

Nil hoc quidemst, Triginta minae prae quam alios dapsilis sumptiis facit. PH. Ynus istic seruos est <TH.)> Perdidit patrem. sacerrumus, Tranio: is uel Herculi conterere +quaestum potest. Edepol ne eius patris me misere miseret, qui quom
istaec sciet

985

amburet ei misero corculum carbunculus. TH. Si quidem istaec uera sunt. PH. Quid merear, quam ob rem mentiar? PI. Heiis uos, ecquis hasce aperit? PH. Quid istas pultas,
Facta
ita,

ubi
:

nemo
\\

intus est?

974^. BESTiXAT AM destinatuiu 975. emisisse et aio 976. Assinuo4^ et {sic A) vel emisse et aio (TH. s. v. B) 977. Aio^^: alio (1 er. et TH. s. v. B) ACSiMUii: assiduo 978. Aio#: agio vel aio edes hashinc: hic dist Sey etiam dedit: E(tiam) huiC: huc {corr B-) (TH. s. V. B) QUIESSENT: que est 979. istud veJ illud aio veJ allo vel iaio EnuS: meum vel. eum 982. praequam: praeter 981. HEU: Eu ^u^TJS: unus 983. add Bi dapsiliS: dapsillies quam 984. conteeeee: estsaceeeimuS: si acerrimus {corr Bi) 985. nemeeiuspateismiseee: me eius conterre {corr B^) eimiseri: misero 986. ita: istaesse patris: trai Weisius TH. corr Bi istaS: ei 988. hasce aperit: aperithas ista intusest: intusst
|| II
\

||

II

||

||

||

||

\\

\\

II

||

56
[PH.]
Alio
credo

PLAVTI
cdmisatum

IV

2,

7375;

3,

112

[A}

abisse:

TH.

Piiere

TH.

atque porro quaeritemus. sequere (VI. Sequor.^ hac me. 990 Puere, iamne abis? PH. Libertas paenulast tergo
<^PH.)>

ciam

abeamus

nun-

tuo:

[PH.]

Mihi, nisi ut erum

metuam

et

curem,

nil est

qui tergiim tegam.

THEOPROPIDES.
SENES
11

SIMO

TH. Peri<i>
[SI.]

hercle.
in

quid opust uerbis? ut uerb[er]a

aiidio,

Non equidem
:

Aegyptum

hi^nc

modo

uectiis fui,

Sed etiam

in tei-ras sdlas orasque

[u]ultumas

995

circumuectus fta ubi nunc sim nescio. Veriim iam scibo: nam eccum unde aedis filius Meus emit. quid a<g)is tu? SI. A foro incedo do-

Sum

mum.
TH. Numquid processit ad forum +hodie noui? TH. Quid tandem? SI.*Vidi efferri morSI. Etiam.
tuom. TH.Hem, Nouom. SI. Vnum uidi mortuom efferri foras: [TH.] Modo eiim uixisse aiebant. <TH.) Vae capiti
SI.

looo
tuo.

Quid tu [ut] otiosus res nouas requiritas? TH. Quia hddie adueni peregre. <SI.^ Promisi foras:
ABEAMUS: 989. COMISATUMABESSE: commissatum abisse 990. solus habet A add Schoe ATQ-PUEiiO: abemus {corr B) 992. 991. abis^^:: abis (corr Ei) supj)l Vss corr Goe 993. add B^ tergumteega UTERUM: erum ut del Bi 996. circumdel B^ 995. orasque vel horasque del Ca 1000. tandem uidi (SI. s. v. B) 998. add Ald uentus v. B) 4}:hem: hem (TH. (mo)Rftu)uM: mortum {corr B^) 1004. add Py 1002. tuae: corr B ras 1001. SI. V. B
|

\\

||

\\

||

\\

II

II

\\

.s.

\\

.9.

II

||

\\

IV

3,

13-32

[A]

MOSTELLARIA

57

Ad cenam
rH.

ne me t[u]e uocare censeas. 1005 postulo edepol. SI. Verum cras, nisi <^qni^ prius me, uel apud te cenauero. Vocauerit TH. Ne istuc quidem edepol postulo. nisi quid magis Es occupatus, dperam mihi da. <(SI.)> IVLaxume. TH. IVIinas <^qua^draginta accepisti, quod sciam, 1010 A Philolachete? SI. Numquam nummum, qudd sciam. TH. Quid, a Tranione seruo? SI. ''Multo id minus. TH. Quas arraboni tibi dedit? SI. Quid somnias? TH. Egone? at quidem tu, qui istoc speras te modo Potesse dissimulando infectum hoc reddere. 1015 TH. Quod me apsente hic tecum SI. Quid autem? fiHus Negoti gessit. SI. Mecum ut ille hic gesserit,

Haud

Dum tuhincabes,neg6ti? quidnam? autquddie?

TH. Minas
tibi

1018.1019

octogmta argenti debeo. 1020. 1021 SI. Non mihi quidem hercle: uerum si debes, cedo. Fides seruandast: ue ire infitias pdstules. TH. Profecto non negabo debere, et dabo:

Tu caue quadraginta
SI.

accepisse hinc te neges.

1025

Q********i Ego ******** De

Fu
*

Quaeso edepolhuc
* *

me
*

aspecta et responde mihi: 1026* argenti minas?

TH.

dicam
ebeat

tibi:

Tantu

te aedis.

SI.

Ktane? de me)>

ille

aedis emerit? 1026

del Py 1006. SL et TH. (s. v.): corr Ald suppl 1008. SL: corr Ald iste: corr JB* cxnn 1009. Es occupatus: OCCUPATUS add Ald 1010. triginta {itern A, xd a(CCEpistin)qu(AS) (i mrf) accepistis quas t-eZ acvid): corr Py cepisti qua: corr Guy 1011. SL s. v. 1012. MULTOMixys {ubi 2}iura quam in reliquis praecedebant): multo {lac) id mi1014. EGONE^^ nus SPERASTE: te speras 1016. HIC1017. ut {sic A) vel hut 1025. acce{vel ixc)tecum: hic pisse hinc {vel hinc accepisse) ne neges: (a)cc(episs)eminaS: 1026'''^. .^olus liabet A, corr Lamb insuper senariis 1026^. suppl Schoe et Stu auctior

1005.

AT

||

Sey

diice

Ca

\\

\\

\\

||

||

II

II

II

||

\\

XXI

||

58

PLAVTI IV3, 33 46; Vl,1.2[2 A]

SI. Te uelle uxorem aiebat tuo nato dare: io27 Ideo aedificare hoc uelle aiebat tuis. TH. Hic aedificare uolui? SI. Sic dixit inilii. TH. Ei mihi, disperii: uocis non habeo satis. 1030 Vicme, perii interii. (Sl.y Numquid Tranio Turbauif? TH. Immo exturbauit omnia. Deludificatust me hodie indigm'<^s mo^dis. SI. Quid tu ais? TH. Haec res sic est ut narro tibi: Deludificatust me hodie in pei^petuom modum. 1035 [TH.] Nun<(c)> te dbsecro, ut me beue iuues operam-

que
SI.

des.

TH. I mecum |, obsecro una simul. SI. Fiat. TH. Seruoramque operam et lora milii cedo. <^Sl.y Sume. * <(TH.)> * eademque dpera haec tibi
Quid uis?
1,

narrauero,
+

Quis

me

e<(x)>emplis hodie eludificatus est.

1040

AOTTS Y
TRANIO
SERVOS
ui'

homo

timidus erit in rebus

id

dubii.s,

nauci non
nescio.

erit:

tque

equidem quid

esse

dicam uerbum

uauci
1042

1027. agebat: corr B^ 1028. aiebat vel agebat 1029. TH. 1030. disperii vel dispergi vel disperi 1031. Vicini: corr Ac perii interii veJ peri interi 1032. Turbabit {corr B^) exturbabit vel exturbauit 1033. Te ludificatust: corr Bo mi vel et me 1034. TH. SI. suppl Bagis: corr 1035. Te ex De 1036. add B^ 1038. TH. s. r. 1039. Jac sign Schoe 1040. me {vel mee) emplis: corr B^ 1041. dubiis is: corr ex Prisciano 1042. quod Festus
s.

V.

\\

||

II

||

||

ji

\\

\\

\\

\\

||

||

1,

315

[A]

MOSTELLARIA
postquam rus misit
augiportum ad

59

Nani erus
Aliii
illa

ine

per

filium ut suom arcesserem, 1043. 1044 hdrtum nostrum clan

culum.

Ostium quod

in angiportost horti, patefeci fores,

Eaque eduxi omnem legionem, et maris et feminas. Postquam ex opsididue in tutum ediixi maniplaris meos, ('apio consilium, lit senatum cdngerrouum conuocem.
(^Uioniam

conuocaui,

atque

illi

me

ex

senatu

segre1050

gant.

^bi ego me uideo uenire in meo foro, quantiim potest Fcicio idem quod pliirumi alii quibus res timida aut
tiirbidast:

turbare lisque, ut nequid possit conquiescere. Xiim scio equidem niillo pacto iam esse posse haec clam senem. Xon amicus alius quis * * * riuabo se * * 1055
1'e'ro-imt

Aut
Prosi

ut*****es***ff***
*******q***sa*ll** *****:t^*** ero simul
ci^niaV
*

1057. 1058
*

lUe qui

Praeoccupato atque anteueniam et foedus feriam: me moror. 1060. 1061 k?ed quid hoc est quod foris concrepuit proxuma ui-

Erus meus hicquidemst:

gustare

ego eius sermonem

uolo.

1043 sq. ut &lium {eticwi A): trai Bo aecesseeem: accerse1045. abii (?<i vid): Ab 1046. angiportoesthorti {ut vid): angiportu est orti 1048. exiiobsedione: ex opsidionem
\

rem

||

||

||

B) 1049. congerronem: congeronem: u corr B- 1050. Quoniam {sic A) vel Quom exsenatu: esenatus 1051. om B UENIRE: uentre 1052. aliiq aliquibus 1053. ut ne {sic A) vel ut possiT: sit 1054. Nam scio {sic A) vel Nescio H(AEC)CLAM: clam 10551061. solus hahet A lectiom perdubia 1062. qui vel quicl {sic A) 1063. sermonem: ser(carr
|| ||
|

|!

||

j|

II

II

\\

||

mone

{corr B-)

\\

60

PLAVTI

1,

1629 [ 25"^]

THEOPROPIDES.
SEXEX
TH.
Ilico intra

TRANIO.
SERVOS
astatej
ut,

LORARII
quom extemplo

limen

isti

uocem,
Continuo exiliatis: manicas celeriter conectite. 10G5 [TH.] Ego illum ante aedis praestolabor ludificatorem

meum,
Quoius ego hodie ludificabor corium, si uiuo, probe. <(TR.^ Res palamst: nunc te uidere meliust, quid agas,
Tranio.

captandumst ciim illo, ubi huc aduenerit. Non ego illi extemplo hamum ostendam: sensim mittam hneam. 1070 Dissimulabo me horum quicquam scire. TR. mortalem malum: Alter hoc Athenis nemo doctior dicf potest. Verba illi non magis dare hodie quisquam quam la<(TH.)>

Ddcte atque astu[te]

milii

pidi jiotest.

Adgrediar hominem:

appellabo.

TH. Nunc ego

ille

huc ueniat uelim.

TR. Siquidem pol me quaeris, ad,sum praesens praesenti tibi.

"

1075

TH.

Eilge, Tranio.

quid agitur?

TR. Veniunt rure

rustici

Philolaches iam hic aderit.

TH. Edepol mi

6j)<(p)>ortune

aduene<(r)>it.
1064. ILICO: Illico
I

Ac

1066. PRAESTOLAEOK: praestabor vel praestabo 1067. cunus hodie: hic ludificabor (sic A) vel (corr jB*) ludificabo 1068. meliusst 1069. add Py del Bo illO: illoc 1070. HAMUM: itamum rel ita meum sensim (sic A) 1071. #omortai.em: o mortale (corr Py) vel sensum 107.3. DAREHODIE: hodic 1075. Si vel f' vel f 1076. tranio vel ranio ruri: eorr Ri 1077. aderit (vel adherit) edepol (TH. s. v. B) oportune vel opurtune aduenies: corr Bent
II

extemplo CONIECTITE
I

{sic

A)

vel

ISTASTATE: astate illic: corr Vss duce exemplo 1065. manicaS: manilas
||
|

II

||

||

II

||

\\

||

||

\\

\\

1,

30 41.

4a. 44

MOSTELLARIA
uicinum
opinor esse
et

61

Nostriiui

ego hu<(n)c

hominem

audacem

malum.

TR. Quidum?

TK. TH. Qui<a> negat nouis<s>e uos Negat? TH. Nec uos sibi

Niimmum <um>quam
TH. TH.

argentei dedisse. TR. Abi, liidis me: credo haild negat. lOSo Quid iam? TR. Scio, iocaris tu nunc +tu: nam ille quidem haiid negat. Immo edepol negat profecto, neque se hasce <ae>dis Phflolachi

Vendidisse.

TR. Eho an negauit

sibi

datum argeutum,
si

TH.

dbsecro ? Qui ius iurandum poUicitust dare se,

uellem,

mihi

Neque

se hasce aedis uendidisse

neque

sibi

argentum
1085

+ TR. <TH.> Dixi ego istuc idem

***

*********
datum
illi.

[est]?

TR. Quid

ait?

TH.

Seruos

pollicitiist

dare

Suds mihi omnis quaestioni.

TR. Nvigas: immquam

in

TH. Dat

profecto.

edepdl dabit. <TR.> Quin tet illum

ius

si

ueniam mane. <TH.> Experiar, ut opinor. TR. +Certumst.

mihi
1090

hominem

cedo.

Vel hominem iube aedis i^maucipio poscere. <TH.> Immo hoc primiim uolo,
[TH.] Quaestioni accipere seruos.

TR. Faciundum

ede-

pol censeo.

1079. add vel incinuni argentei vel 1080. add B'^ argetei 1081. solus habet 1083. reeho 1082. add B^ vel TR. eho 1084. dare si si 1086 sq. 1085. del Py, dist Sey lac sign Ac TH. {ex TR.) et TR. 1088. TH. s. v. B: 1089. TR.: corr Ca corr Ca 1090. TH. s. v.: add Ca corr Ca 1091. immo hoc vel sequitur v. 1U93: trai Ac 1078.
I
\

add B'

uicinum
||

||

Bo

nouiseuor: corr
||

B^D^

\\

\\

||

||

\\

\\

\\

||

\\

immo

II

62
<^TH.) Quid
si igitiir

PLAVTI
ego accersam
|

1,

42.

4559

homiues? TR. Facesse opdrtuit. ita?

tum iam

Ego

interim hanc aram dccujDabo.

illi

TH. Quid Nullam rem sapis:

dabit.

TR.

Ne enim
Hic ego

huc coufugere possiut quaestioni quds

1095

tibi praesidebo,

ne mterbitat quaestio.
aram.

TH.

Siirge.

TR. Minume.
id

TH. Ne occupassis, dbsecro^ TR. Cur? TH. Scies:

illi

Quia enim

maxume

uolo, ut
sine:

istoc confugiant.

Tanto apud iudicem hunc argenti cdndemnabo TR. Qudd agas^ id agas: quid tu porro serere gdtium?
Nescis

facilius.

uis ne-

1100

metiiculosa res sit ire ad iiidicem. TH. Siirgedum huc igitiir: cousulere quiddamst quod teciim uolo. TR. Si<(c)> tamen hinc consilium dedero: nimio plus sapid sedens. Tiim consilia firmiora siint de diuim's locis. TH. Siirge: ne nugare: aspicedum cdntra me. TR. Aspexi. TH. Vides? iioo TR. Vfdeo: huc siquis mtercedat tertius, pereat fame. TH. Quidum? TR. Quia nil quaesti sit <(ei^: ita mali

quam

TH.Perii.

TR. Quid

tibist?

ambd sumus. TH. Dedisti uerba. <TR.> Qui tandem? <TH.> Probe
hercle

1093. cf. ad 1090 Quid vel Quis esse iam: trai Ca 1094. occupabo vel occubabo TR. s. v. 1095. hic: corr 1097. Minine vel minime neoctu passis: corr B^ Sarac arma cur (TR. et TH. s. v. B)-. corr Py 1099. hinc: corr B^ condem(p)dabo corr B^ 1100. uis serere: trai Bo 1102. huc est con1101. resit: corr B^D- cum Prisciano sulere igitur quiddam: trai Langenus (consulere quiddam est 1104. Tum Servius Ban) 1103. add Pius sapio vel saplo vel Tunc 1106. intercedas: corr J3* 1105. TR. s. v. 1108. add Ca probi 1107. qua estis id add Ei
\

\\

||

\\

\\

\\

\\

\\

||

||

||

B
\\

\\

||

||

V 1,60-72
Me<:^d) emunxti.

MOSTELLARIA
TR. Vide
sis,

63
mucci
capite
iiio

satine recte: niim

fluont?

TH. fmmo etiam cerebriim

quoque omne emunxti meo.

Nam

omnia male facta uostra repperi radicitus: Ndn radicitiis quidem hercle, uerum etiam exradicitus. TR. Niimquam edepol hodie ^inuitus destinant tibi. TH. lam iubeo ignem et sarmen <^arae)>, caruifex, circumdari.

TR. Ne

faxis [sis]:

nam

elixus esse

quam

assus soleo
1115
pla-

suauior.

TH. Exempla edepol faciam ego

TH. Ldquere: quoiusmodf

in te.

TR. Quia

ceo,
reliqui,

exemphim

expetis.

quom

hinc abibam,

filium ?

TR. Ciim pedibus manibiis, cum

digitis aiiribus,

ocuKs
re-

labris.

TH. Aliud

te

rogo.

TR. Aliud ergo

niinc

tibi

spondeo. Sed [hajeccum tui gnati sodalem uideo

dere,

hu[i]c ince1120

Callidamatem

illd

praesente

mecum

agito, siquid uoles.

sis 1109. add Bo emunxit (emunxisti J5*): corr Pius satin erecte: corr Pij ras) 1110. omnem {eorr e capite munxit (vel munxti) 1112. era1111. facta vel fata dicitus: corr ex Frontone 1114. lubeo 1113. inditus e corr vel lubo vel iube: coir Sarac sarmen vel samem suppl Sey 1115. sis del solio: corr B^ ras suauior vel suauio 1116. inte {vel inter) quia (TR. s. v. B] 1118. Quom vel Cum dicitis vel digitis 1119. ergo vel ego 1120. gnatis vel gnatus: corr 1121. calidamatem vel callidamatem ras praesente vel praesenti agite: corr B^
\
|

{vel si)

\\

||

||

\\

B
\

\\

||

||
'

||

||

||

\\

\\

64

PLAVTI

2,

1-14

CAIiLIDAMATES.
ADVLESCENS
CA.

THEOPROPIDES.
SENEX

TRANIO
SERVOS

X^bi <^s)>oirm[i]um sepeliiii

Philolaches

uem'sse

<^dixit)>

omuem atque e[b]dormiui crapulam, milii suom peregre huc patrem,

ludifi-

Quoque modo hominem ad<(uenientem)> seruos

catus
sit.

Ait se metuere in. conspe<(ctum sui patris pr)>ocedere. Niinc ego de sodalitate solus sum orator datus, 1126 atque eccum Qui a patre eius conciliarem pacem |.

optume.
lubeo
te saluere,

et

saluos

quom

aduenis[se],

Theo-

<(p)>ropides,

Peregre, gaudeo.

TH.
CA.

Ca<(l)>lidamate<(s)>,

Qum

hic apud nos hddie cenes: sic face. dei te ament: de cena facio gratiam. 1130 uenis? TR. Promitte: ego ibo prd te, si
tibi

<(TH.)>

Verbero, etiam im-ide[n]s?

te
ibis:

non lubet. TR. Quian me pro ire ad cenam ailtumo?

TH. Non enim

ego ferare faxo, ut meruisti, in crucem. CA. Age mitte ista: Tacto ad me ad cenam. TR. Dic uenturum: quid taces? CA. Sed tu, istuc quid confugisti in aram ^inscitissu-

mus?
||
|

1135

liuc 1122. obdormiui: corr Ca 1123. suppl Bo duce Py huic 1124. supj)! Ald in lac ludificatutn: corr Ald 1125. suppl Ri in lac ocedere vel occedere 1127. conciliarem optimi: corr B^ vel cociliarem 1128. saluere vel saluare aduenisset {vel adueninisset) heuropides 1129. sic tale: corr 1032. VerScioppius 1130. s add lU 1131. si tibi vel sibi bero vel Verbo aut humo del B^ Quia//// te ire vel te {corr 1133. ibis vel ibi 1134. Dic uentum vel Diras) cuntur um: corr B-

vel

II

\\

||

\\

||

II

\\

||

B
||

\\

||

2,

1531

MOSTELLARIA
perterruit
ine.

65
quid

TK. Adueuiens

<(e>16quere nunc
tecerim.

Nunc utrisque disceptator eccum adest: age disputa. TH. Filium corrupisse aio te meum. <,TR.)> Ausculta
modo.
[TR.] Fateor peccauisse, amicam liberasse absente <^te^, Faenori argentilm sumpsisse: id esse absumptum praedico.

1140

Numquid

aliud

feci<(t)>

nisi

quod

[faciunt] summi<^s)>
qui's

<^TH.)> <H)>ercle

gnati generibus? mihi tecum cauendumst, nimis

oratdr catus.

<(CA.^

Sine

me dum

istuc

iildicare.

sitrge:

ego
<

isti

adsedero.

<TH.)>

Maxume.

accipito hanc <modo)> ad te litem.

TK.>

Enim
[TR.] Fac ego ne
<^TH.)>

istic

captiost.

metuam
*
* *

<(mihi

lam minoris

atque^ ut tii meam timeas uicem. ii45 * <(fa)>cio prae quam quibus modis

Me ludificatiist. TK. Bene hercle factum et factum gaudeo

Sapere istac aetate oportet qui <^si>s capite candido. TH. Quid ego nunc faciam ? <TR.)> Si amicus De<^i)>phila
[CA.]
Dicito
[i]isj

quo pacto tuos

aut Philemoni's, te seruos ludifiea1150. ii5i

uerit:

[TH.] Uptumas frustrationes dederis in com[m]o<^e)>diis. CA. Tace paru[o]mper: sihe uicissim me loqui. ausculta.

<TH.>
\\

Licet.

1136. add Langemis 1138. add Ca 1139. add B1140. 1141. add B^ del Guy summi vel sum: corr B1142 1146. pers add vel corrCa 1142. Erile: corr Piiis quis: corr Giplmnius 1144. accipite vel accipte: o corr B- hanc vel hac suppl Vss in lac 1145. suj)}}! Bi in lac 1146. suppl Ca in lac 1147. CAL. s. v. 1149. add Leo 1148. add Schoe dephilo aut philomontes: cojt BuecJielerus 1150 sq. pers del Leo capto 1153. del B- me uicissim loqui (^vel ioqui): trai Ac lucet: corr ras
\\ ||

4t:

Id

II

||

||

||

\\

II

B
\\

i|

\\

\\

||

||

Plami

Comoedijle

66
<^CA.)>

PLAVTI
Omniuni primuni sodalem me
tuo.

V
esse

2,

3248
gnato

scis

Is adi[i]t

me: nam

illiim

prodire piidet in conspectum

tuom
Prdpter ea quae
Stilltitiae

1155
scit.

fecit,

quom

te

scire

nunc te

obsecro,

adulescentiaeque eius ignoscas: tuost. Scis solere illanc aetatem tali ludo liidere. Quicquid fecit, ndbiscum una fecit: nos deli[n]quimus. Faenus, sortem sumptumque omnem, qui amica <(empta)>st,

omnia

1160

Nds dabimus, nos conferemus, ndstro sumptu, ndn tuo. TH. Ndn potuit uenire orator magis ad me inpetrabilis Quam tu: ^neque illi sum iratus neque quicquam
suscenseo. praesente amato, bil)ito, facito qudd lubet; babed satis. Si hdc pudet, fecfsse sumptum, silpplici CA. Dispudet. (TR.)> +Istam ueniam: quid me fiet 1166 [TH.] niinciam? <(TH.)> Verberibus, lutiim, caedere pendens. <(TR.)> Tamen

Immo me

e[s]tsi

pudet?

<^TH.)>

Interimam bercle ego

(te}, s(iy uiuo.

CA. Fac

istam cunctam gratiam: Tranioni amitte, quaeso, hanc ndxiam causa mea. <^TH.)) Aliud quiduis impetrari a me facilius perferam, 1170
1154. esse vel esses vel esse si nam 1155. del Bent nam 1156. Propterea qui (vel quia) facit qum (vel quae): corr Ri 1157. ignoscas vel ignoscat 1159. una nobiscum fecit non: trai et corr Ca del Pius 1160. sortem 1163. vel fortem 1161. conferemus vel conferimus sup})! Ri iratus vel ////ratus 1164. praesente vel praesenti 1165. sumptum vel sumptum sumptum 1166. TR.: corr Ac add Ac TH. s. V. 1167. caedere lutum: trai Guy add Lamb tam inest si: corr Gru (tametsi B^) 1168. add Lamb Interivel Interemam add Mahlerus duce Guy suibo facis tam (CA. s. v. B): corr B' 1169. remitte: corr Vss noxiam vel noxia 1170. add D^
||
|

vel est

||

||

||

\\

\\

||

||

||

||

II

||

mam

\\

||

\\

2,

4959
lit

MOSTELLARIA
non ego istum pro
suis factis

67
pessumis pes-

Quam

silm

premam.
astat

CA. Mftte, quaes<(o), istum.

<(CA.)>

<(TH.)> +e uiden ut
fiircifer?

Trauio, quiesce,

<(si)>

sapis.

TH.

Tii

quiesce

hanc rem modo

Petere: ego illum ut sit quietus uerberibus subegero. TR. Nil opust profecto. <CA.) Age iam sme te<(d>
exorarier.
1175

TH. Nolo

ores.

CA. Quaeso
ores.

hercle.

TH. Nolo inquam CA. Nequicquam neuis.

Hanc modo uuam noxiam unam quaeso fac causa mea. TR. Quid grauaris? quasi uon cras iam commeream
Ibi

aliam noxiam: utrumque, et hdc et iUud, poteris ulcisci probe. CA. Sine te exorem. TH. Age abi, abi inpune. em, huic habeto gratiam. 1180 Spectatores, fabula haec est acta: uos plausiim date.
I

pessumis pessum vel spes pro .suis vel prosus spessum 1172. que sis tum euident (vel tume Viden) quiesse: ut restat: add Ca 1173. quiesse sapis: cot Ca uerberibus ut sit quietus: trai corr B^ 1174. ego vel ergo Ae 1175. CAL. d add Guy 1176. CA. {bis) et TH. v. B
1171.
|

sum//////

||

||

\\

.<?.

II

\\

1178. gras iam vel gratiam: corr abe abi: corr B- em vel hem
\

B^

||

1180.

TH.

.<.

v.

\\

||

T.

MACCl PLAVTl

PERBA

PEESOIlTAE
TOXILVS SERVOS SAGARISTIO SERVOS SATVRIO PARASITVS SOPHOCLIDISCA ANCILLA LEMNISELENIS MERETRIX

PAEGNIVM PVER
LVGRIS VIRGO

DORDALVS LENO

Arff. I

ARGYMEXTYM

Profecto domino suos amores Toxilus Emit atque eurat leuo ut emittat manu: Raptamque ui emere[t] de praedoue uirginem Subornata suadet sui parasiti fiiia Atque ita intric[h]atum liidit potans Dordalum.

2. Emit atque palum: corr Ca

||

vel

Emittat que

||

3.

deJ Sclioe

||

5.

dor-

Arg.

II

[Al

AEGYMENTYM
tur <(se)run

11

umn
mat

* *

*
*

mm
rce o
5,

* * eru fingunt ant <(u)erec ru

dum

ta

rsi

de <(ui)rgi

cam uen
<^pr)etio
.

lo

<p)aru
faci

ua

a re<(ci)pit e

tue <(l)eno

5.

Argumenti riNCUNT
II

reliquias Amhrosianas eruit Stu, 14. secuntur quattuor v. vacui

||

suppl Schoe

1,

16

[A]

ACTYS
TOXILVS
SERVOS
Qui amans egens ingressus
Superauit

est princeps in

Amoris

''nias,

Nam cum
Cum
Quam

leone,

aerumms cum

suis

aenlmnas ^Herculi.

excetra,

cum

ceruo, cum apro Aetolico,

deluctari

auibus Stymphalicis,
cilm

cum Antaeo

ma-

Amore:
nisi

ita

fio

uelim miser quaerendo argento

mutuo

Nec quicquam

'non

est'

sciunt mihi

respondere

quds rogo.
Personas per totam fahulam omittiint plerwnqne sed spatia hahent: notamus quae extent et quae posf Italos correcta sint 1. A.EGENS EST {item Pseudoservius): es uias: vi (uiam Pseudoservius) 2. in suis Pseudoservius herculi: heb(herculis Pseudoservius) 3. coiexcetba (cum excetera crL Pseudoservius): et cum ecscetera {vel exscedra) cum ceruo om aetolito vel etholico (etolico Pseudoservius) Pseudoservius cleluctari {sic 4. stymfacilis cum anthaeo me Pseudoservius malueram Pseudoserviics et Pseudosei-vius) vel delluctari
II
|

BCD:

\\

\\

j|

\\

6. non est {vel nonem) sciunt: NONESTSCIUNT, ut vid]

\\

E xoxSTUESTirxT

[vohiit corrector

74

PLAVTI

I 1,

719

[A]

SAGARISTIO.
SER\T <SA.> Qui ero
siio

TOXILVS
II

seruire
in

uolt bene seruos serui-

tutem,

Ne

illum

edepol

multa

i^ectore

suo conlocare

oportet,

Ego neque

Quae ero placere censeat praesenti atque apsenti suo. lubenter seruio neque satis sum ero ex
sententia:
10

Sed quasi lippo oculo

me

erus

meus manum

apstinere

hau quit tamen, Quin mihi imperet, quin me

<(T0.> Quis
illic

suis negdtiis

praefiilciat.

qui contra me astat? SA. Quis hic est qui si<(c)> contra me astat?, TO. Similis est Sagaristionis. SA. Toxilus hicquidem meus amicust. TO. Is est profecto. SA. Eum esse opinor. TO. Conest

TO.

Sagaristio, dei

tt uales?

SA. Contra ado-redibor. 15 Tdxile, dabunt SA. di quae exoptes. TO. tt queo. SA. Quid agitur? TO.
grediar.

ament

te.

Viuitur.

SA. Satin ergo ex sententia?

TO.

Si eueniunt
satis.

quae

exoptd,

SA. Nimis

stulte amicis

utere.

TO. Quid iam? SA. Imperare opdrtet.

||

add Ca 8. illumedepol: 11. oculo 10. seruineq12. QUIN (sic A) vel ocillo hauquiT: aut quit {vel quid) Quid 13. post V. 14 A hahet add Bo astatquis (SA. Bo) 14. sagaristionitoxilus 15. 4^ Eum QUisi: qui: add Schoe EUM 4^ Congrediar 4^: congrediar^^ adgrediboe: adgredior 1620. TO. ante di et ante v. 17 D-, dein SA. et TO. utere Toxilo continuans itemque quia pernmtans et Satin iam uisitaui 17. tres sunt in 16. ti^I^toxile optes 19. quidA V. ( uales agitur)' 18. si rel Si {sic A) iAM4t Quid iam ^t^ quia iam
7.

scaenam solus
illum
||

habet

edepol

9.

quaero

||

||

||

II

\\

||

II

||

||

||

||

||

I 1,

2035 [29* A]

PERSA
tabam.

75
te uisi-

TO. Miquidem tu iam eras mdrtuos, quia ndn

SA. Negdtium edepol.

20

TO. Ferreum fortasse? SA. Plusculum amium Fui praeferratus apud molas tribilnus uapularis. TO. Vetus iam istaec militiast tua. SA. Satin tu lisque ualuisti? TO. Hau probe. SA. Ergo edepol palles. TO. Saiicius factits sum in
A^eneris proelio:

Sagitta Cupido cdr

meum

transfixit.

SA. lam serui

25

hc

amant?
eis

TO. Quid ego faciam? deisne aduorser quasi Titani?

cum

belligerem,

Quibus sat esse ndn queam? SA. Vide modo, ulmeae catapultae tudm ne transfigant
latus.

29* TO. Basilice agito eleutheria. SA. Quid iam? TO. Quia erus peregrist. SA. Ain tu peregrist? TO. * *

Sicut tibi bene esse pote pati: ueni, uiues mecum: 30 Basilico accipiere uictu. SA. Vah, iam scapulae prilriunt, quia te istaec audiui
loqui.

TO. Sed hoc me linum

excrucia<(t>.
id est?

SA. Quidnam
32''

TO. ^Haec de summa hodiest, mea amica sitne Kbera An sempiternam seruitutem seruiat. SA. Quid nunc
uis ergo?
20.

uisitaba: uisitaui
II

||

21.
I

negoti

||

23.

tuasatin
|

4t^HAU: haud

24.

sumfactus
||

inueneris
||

{sic

A)

vel inueniris

||

25. transtixit {sie

A)

aduorse

cumeiS:

aduorser: vel tranfixit 26. egO: ergo 28. uicum dis 27. esse {sic A) vel ese
||

MEAE:
29. cf.

ut

meae

carr Scu

figant latus {sic

A)
v.

vel

transcatapultae: cataputae 29*''. compr B transfagan datus

\ |

||

\\

29^. qui erus Charisiiis peregri est 30 sq. compr Charisius: peregre est {bis) lac sigii Schoe 32^. Yah. 30. Sicut et tibi vel Sit ut tibi mecum vel 32^. me unum vel iam vel Vaiham am 33. Haec
||
\ \

ad Most

123

\\

||

meum
||

||

||

meum

]|

76

PLAVTI
tibi

I 1,

3650

TO. <Facere ami^cuin

TO.
"^t

mihi des

nummds

sempitermim. ad modum? 35 sescentos, quos pro capite

potis
es

me

SA.

Quem

illms

pendam:
hoc triduo aut qua-

Quds continuo

til^i

reponam

in

driduo.

Age SA. Qua

fi

benignus: siibueni. cdnfidentia rogare tu

si

Impudens? quin

a me<(d^ argentiim tantum audes, egomet totus ueneam, uix recipi

potis est
40 a

Qudd

tu

me

rogas:

nam

tu

aquam

pumice nunc

pdstulas

TO. Sicine hoc te mihi facere? SA. Quid faciam? TO. Rogas? Aliciinde exora miltuom. SA. Tu fac idem quod rogas me. TO. Quaesiui: nusquam repperi. SA. Quaeram equiQui ipsus
sitiat[e].

TO. Nempe <(h>abeo

in

mundo.

dem, siquis credat. SA. Si id domi esset

45
erit,

mihi, <Ci)>am pollicerer.

Hoc meilmst

ut

faciam sedulo.

TO. Quicquid
erit,

recipe te ad me.

Quaere tamen: ego item sedulo, siquid

lit
+

(ie fac^iam

scias.

Obsecro

te,

resecro,
uitio,

TO. Amdris

operam da hanc mihi fidelem. SA. Ah, odio me enicas. ndn meo nunc tibi morolosrus fio.

35. lac sign lihri {suppl

36.

Ca duce Pio)
|

4t^

Quem

vel
||

quem

||

sescentos vel sescemos mihi dens vel des mihi 37 sq. 38. fi vel Sed 39. confitenti arogare tua me compr B 40. ueniam pumice 41. nam vel manam {vel tuiame) 42. sitiare Sicine vel Siciare ^t^ sitine vel pimice rogas vel rogan 44. post 46 iterat B 46. meumst vel meunst recipete vel recipite cf. ad v. 44 47. sujypl Ahra|| ||

||

||

||

^
]

||

||

||

ham

me

duce Ca 48. 4^ resecro :^ vel 4t^ resecro vel resecro enicas vel moenicas 49. morolocus: corr TJ^
\\

||

\\

II,

51-53;

2,

1-15

PERSA
te coucessero.

77

SA. At pol ego aps

TO.

lainiie abisV

Sed recipe

[tej

quam primum

50 potes: caue fuas mihi

LU quaestioue.

bene ambulato.

Vsque ero domi, dum excoxero lenoui Tmalam.

ACTVS
SATVRIO
PARASITVS

II

Veterem atque antiquom quaestum maio<(rum meum^

Seruo atque obtineo
et

magna cum cura

suos.

colo.
fuit,

Nam numquam

quisquam meorum maioriim

55

Quiu parasitando pauerint uentris

Pater, auos, proauos, abauos, atauos^ tritauos Quasi mures semper edere alienilm cibum:

Neque edacitate eos quisquam poterat umcere: 00 ^Neque eis cognomentum erat duris capitdnibus. Vnde ego hunc quaestum optineo et maioriim locum Neque quadrup<(u)>lari me uolo: neque enim decet Sine meo peric[u]lo ire aliena ereptiim bona: Neque ilK qui faciunt mihi placent. planen loquor? 65 Nam publicae rei caiisa quiquomque id facit
|

Magis quam sui Eum esse ciuem

50. abis
52.

quaesti,
1

et fidelem

animus induci potest, et bonum.

|

4t^

{corr
||

Ac)
53.
||

\\

malam vel malum cum vel cum magna

vel uentres
||

mali

51. recipete/'// vel recipite: del 54. magua vel malo: sujjp^ Gru
\\

Bo

\\

55.

60. iis vel

hus
vel

maiorum vel maorum cognomen tum erat

||
|

56. uerti'is
vel

cogno-

mentum
63. del

||

61.
\

maiorum
|

maorum
||

(u ex e)

||

62. adcl
||

Fl

\\

alienae reptum 64. planen vel plane 65. publi67. et fidelem quicum: q; add in lit. cae vel puplicae et vel et fidelem

Guy

\\

11

78

PLAVTI
+81
* *

I 2,

1628;

3,

19
G8*

Sed
*

lege
*

rumpam

*******
]

qui damnet, det in pilblicum Dimidium: atque etiam in ea lege adscribier: Vbi quadrup<^u>lator quempiam iniexiXt) manum, Tantidem ille illi rursus iniciat manum,

70

Vt aequa

parti prodeant ad tris uiros.

isti faxim <(n)>usquam appareant, Qui hic +albo rete aliena oppugnant bona. Sed sumne ego stultus qui rem curo piiblicam, Vbi sint magistratus quds curare oporteat? Nimc hiic intro ibo: uisam hesternas reliquias,

Si id fiat, ne

75

Quie[uene]rintne recte necne: num afuerit febris: Opertaen[e] fuerint: nequis obreptauerit. Sed aperiuntur aedes: remorandiist gi-adus.

80

TOXILVS.
SERVOS

SATVRIO
PARASITVS

TO. Omnem rem inueni, ut sua sibi pecunia Hodie illam faciat leno libertam suam. Sed eccum parasitum quoius mihi auxiliost opus. Simulabo quasi non uideam: ita alliciam uirum.
8.5 uos atque adproperate 6c[u]ius, sit quicquam, ubi ego intro aduenero. Commisce mulsum. striithea, tcoluthequam appara, scutris concalea<(n>t: et calamum <(i)nice. Bene ut lam pdl ille hic aderit, credo, congerro meus.

Curate

istic

Ne mihi morae

68*.

Sed

si vel

Sed

net det vel

70. add Fl damne det faximus (vel facimus) quam: corr Py

||

68*. lac sign Schoe duce Brixio inlexi: corr Ca

\\ \ \\

dam\\

73.

78. del

Ca
\

et

Doum

num
{vel

fueritt

infuerit: corr Hauptixis 83. quoius dist Sey

I

\\

79.

\\

mihi
\\

Oportene: corr Py vel quo mihi ius

||

fuerintve?

84. allictam
||

88. stutris: corr vel

uerum: corr Ca 85. oculus vel oculos: corr Ca 89. congenro {item Varro) n add Scal Ca congero (congerrae omnia eius libri meliores Nonii)
allietam)
\

||

||

I 3,

10-34

PERSA
eugae.

79
e bali[e]neis

SA.

Me

(licit:

TO. Laiitum eredo

90

lam hic adfiiturum. <(SA.)> Vt ordine omnem rem tenet. TO. Colljrae facite ut madeant et colyphia: Ne mihi incocta deti.s. (SA.)> Rem loquitu<(r^ meram.
|

Nil<(i)>

Tum

sunt crudae, m'si quas madidas gliittias. +nisi cremore crasso sot ius colljricum:

9.5

Nil<(i)st

macram

illud
iiis

epicrocum pelliicidum,
decet collyricum.

Quasi 'iuream esse

Nolo m uesicam qudd eat, in uentrem uolo. TO. Prope me hic nescioquis Idquitur. SA.
Iiippiter

mi
loo

Terrestris, te coepuldnus compellat tuos.

Saturio, opportiine aduenisti mihi. TO. SA. Mendacium edepol dicis: atque haud te decet: Nam essiirio uenio, ndn aduenio saturio. TO. At edes: nam iam intus uentris fumant fdcula. 105 Calefieri iussi reliquias. SA. Pernam quidem

lus est adponi frigidam postridie.

<T0.>

Ita fieri iussi.

SA. Ecquid haUecis?

rogas ?

TO. Vah,

SA. Sapis miiltum

ad genium.

TO. Sed +[h]ecquid

meministi, here de re ego tecum meiitionem feceram? SA. Memini: ut muraena et cdnger ne calefierent: iio Nam nimio melius dppectuntur fi-igida. Sed quid cessamus proelium committere? Dum manest, omnis esse mortaKs decet. TO. Nimis paene manest. SA. Mane quod tu occeperis

Qua

90.

Medicit
93. r

vel

Medicti
||
||

abalieneis: corr

rea
96.

||

Ri add Ca
\

91. ut ordine vel ut

ebalieneis vel credo vel crodo Inordine rem vel

]
|

94.
|

add Pius
||

\\

95. crasso vel cresso

||

amesse vel iure 99. nescio qui Charisius se 100. compellat tuus 101. TO. Dvel compellatiuus opportune vel oportune 102. SA. D^ 103. essurio vel esurio 104. TO. D* At edis: ad aedes Nonius uentris Nonius: ueneris 105. SA. pro 107. add Ahl hallegis 108. here {sic gloss. Pl.) 4^: Ald 110. gonger ne Priscianus: conger nec vel ere

add Scal amesse

||

magrum
||

epigrocum
\

97. iure
||

||

II

||

||

II

||

||

i|

80

PLAVTI

I 3,

35-59

115 Negotiuin agere id totum procedit diem. TO. Quaeso animum aduorte hoc: iam heri narraui! tibi Teciimque oraui, ut nilmmos sescentos mihi Dares utendos mutuos. SA. Memini et scio, Et te me orare et mihi non esse quod darem. 120 NiK parasitus est quoi argentum + domideste. Lubfdo extemplo coeperest conuiuium,

Tubiircinari de suo, siquid domist. Cjnicum esse <(e)>gentem opdrtet parasitiim probe:

Ampullam, strigilem, scaphium, soecos, pallium, 125 Marsiippium habeat: iiiibi pauUum praesidi, Qui familiarem suam uitam oblectet modo. TO. lam uolo argentum: ffliam utendam tuam Mihi da. SA. Numquam edepol quoiquam etiam u<^t)>en-

dam
TO.

dedi.

Non

ad

istuc,

quod tu

ins[t]imulas.

Quia forma lepida et liberalist. TO. Hic leno neque te nouit neque gnatam tuam? SA. Me ut quisquam norit msi ille qui praebet cibum? TO. Itast. hoc tu mihi reperire argentilm potes. SA. Cupio hercle. TO. Tum tu me sine illam uendere. SA. Tun illam uendas? TO. Immo alium adlegauero 130 Qui uendat: qui esse se peregrinum praedicet:
Sicut
istic

SA. Quid eam u<i>s? TO. Scies: 130 SA. Res itast.

leno hau

dum

sex menses Megaribus

Huc

est

quom

commigrauit.

Posterius istuc tamen potest.

SA. Pereunt reliquiae: TO. Scin quam potest?

enim iam narra ut vel narrauit 117. sescen119. me mih 118. Dares vel Dare darem vcl darum 120. domideste vel domi ide vel meo 123. domi sit Nonius 122. Turbucinari: corr ex Nonio 125. marsup(p)ium vel Marsipium parasitum vel parasitcis habeat vel habiat 128. Mihi da numquam vel Mihilda num130. liberali [vel libirali) quaam uendaadedi 129. eamus peregriest 134. uendere vel uedere 136. uendat vel uedat num veJ pergrinum lac sign Ri 137. leno noudum: corr Ei
116.

iam

vel

||

tos

mihi

vel sescento

||

||

)|

||

||

j|

||

||

||

II

||

'\

\\

I 3,

6081
hei-cle
|

PERSA
hodie hic prius [s]edes, ne
sis,

81
friistra

Numquam
Quam
te

140

hoc facturum quod rogo adfirmas mihi: Atque nisi gnatam tecum huc iam quantum potest Adducis, exigam hercle ego te ex hac decuria. Quid nilnc? <(SA.)> Quid est? <T0.)> Quin dicis quid
facturus sis?

SA. Quaeso hercle me quoque etiam uende, si hibet, 145 Dum saturum uendas. TO. Hdc, si facturu's, face. SA. Faciam equidem quae uis. TO. Bene facis. propera, abi

domum:

Praemonstra docte, praecipe astu filiae, Quid fabuletur: libi se natam praedicet, Qui silsi parentes fuerint, unde surrupta sit. 150 Sed longe ab Athenis esse se gnatam aittumet: Et ut adfleat, quom ea memoret. SA. Etiam tii taces? Ter tanto peior ipsast quam illam tu esse uis. TO. Lepide hercle dicis. sed scin qui<(d)> facias? cape Tunicam atque zonam, et chlamydem adferto et causi<a)>m,

155

Quam

ille

habeat qui hanc lendni huic uendat.

Eii, probe.
sit

SA.

TO. Quasi

peregrinus.

SA

Laudo. TO. Et tu gnatam tuam

lepide in peregrinum modum. SA. Ilod-ev drnamenta? TO. Abs chorago silmito. Dare debet: praebenda aediles locauerunt. 160 SA. lam faxo hic aderunt. sed ego nil horilnc scio.

Ornatam adduce

140. sedis: corr Bo 142. quantua vel quam tua 144. 145. etiam vel ciam vel ut iam uendes {vel uendas) elubet: corr Sclioe duce Py 146. uendas vel uedas "// facturus: corr Ri 147. TO. et SA. B^ 152. TO. domum vel donum pro SA. D' 155. chlamydem vel clamidem camsem vel causem: corr Pihs duce Sarac 157. peregrinus 4}: vel per\\

|I

add Sey

||

]|

\\

||

II

\\

regrinus
vel

tu

tuam gnatam tapen:

||

corr

Ca

||

158.
|

peregrinum
coragro vel
6

peregrinus
II

liorago

159. TTo6n vel 161. nihil hornuc vel

TTGQe horunc

vel TToe

nihil
||

Plavti C0MOEDL1.E

82 TO. Nil hercle iiero. Coutiuuo tu illam a

SA. Sibi habeat,
si

PLAVTI

1 3,

8287;

II 1,

1-7 [1 A]

uam

ilbi

ego argeutum accepero

mauu. uou extemplo ab eo abdiixero. TO. Abi et istuc cura. iuteribi ego puerum uolo 165 Mittere ad amicam meam: lit habeat auimum bouum:
lenou<(e)> adseritd

Me

esse effecturum

hddie.

nimis lougiim loquor.

SOPHOCLIDISCA.
ANCILLA
SO. Satis
fiiit

LEMNISELENIS
MERETRIX
iusipienti dicere to-

iudoctae,

immemori

tieus.

Nimis taudem mequidem prd barda et pro rilstica reor habitam esse aps te. Quamquam ego uiuum bibo, at maudata uon cdnsueui

Mequidem iam

satis

tibi

simul bibere uua. 170 spectatam ceusebam esse et meos mdres.

Nam
Ouis

equidem
si

te

iam sectdr quiutum huuc annum:

quom
lu

iuterea, credo,
fieri

ludum
tu

iret,

pdtuisset

iam

ut probe
iufans

litteras sciret,

Quom

iuteriin

meum

iugeuiiim faus atque

nondum etiam
164.

edidicisti.

habeat

vel

teribi [inter v.

588

et

meam
dotae
I

vel

adamcam
sunt

haat 165. curam me tibi: corr Ac (in166. ad amicam 677?] gloss. Plaut.) mam 168. satistfuit indoctae: in||

||

||

insipienti (sic
vel
tres
v.

{sic

A)

tandem mequidem tanden mequidem (tandem equidem Nonius) 170sq.

A)
vel infienti
||

169.

sic

A:

in

B
(

simul
|

||

spectatam)
j

at: ad

{sic A) vel consui unaJmequideM: unam equidem SATiSTiBiSPECTATAM: satis bis pectatam censebam: censueram 172. te iam: iamte 17.3. quiS: interea: interiam Cuis vel cuius: corr Bergkius 174. Quom vel potuisseiam cum: QUUM >ANSATQrNFANStu meum {sic A) vel eum KolJDUMETiAMEDiDiciSTi: fans non edidicisti atque infans

consueui

i|

||

||

||

II 1,

8 13;

2,

1 C
lit

[A]

PERSA
moueas? eommemini,

83
175

Potiu

taceas? potin ne

Memiui

et scio et calleo et

Amas pdl misera: id tuos scatet auimus: Ego istiic placidum tibi ut sit faciam.
<(LE.y Miser est qui amat.
<(S0.)>
nilist,

Certo isqui-

dem
Qui
Ire decet
nil

me

Conueniam

amat. quid ei homini opus uitast? 180 ut erae opsequens fiam, libera ea opera ocius lit sit. huuc Toxihim eius aureis quae ''^mandata sunt onerabo.
:

TOXILVS.
SERVOS
TO. Satin haec

PAEGNIVM.
PVER
tibi

SOPHOCLIDISCA
AXCILLA

PAE.

PAE.
TO.

sunt plana et certa? satin haec meministi et tenes? Melius quam tu qui docuisti. TO. Ain uero, uerbereiim caput? Aio enim uero. TO. Quid ergo dixi? PAE. Ego
recte

apud illam dixero.

hercle pignus, ni

185

Ndu

edepol
si

scis.

PAE. Da

dmnia

memini
Etquidem
scis

et scio,

tute

quot hodie habeas digitos in

si

manu. TO. Egon dem pignus tecum? PAE. Audacter,

dost perdere.
175

lubi-

placidum
II

180. A: iiaattuor amat) 176. calleo

sic
||

v.

sunt in

B (
||

commemini
|i
j

(sic

A)
|

vel callea

178. placi-

dum: tELAGUS 179. kihiliest: nihil est 180. xihili ei: 181. T'TERAE: utere vel ere ET fiam {sie A) vel filiam L**ERAEA: Hberam ea 183. plana: planae vel plane hac|| 184. QUAMTU: quam 185. UEKOQUID dixcro {sic A) vel dixiero 186. omnia {sic A) vel omia 187. etquideM: Equidem QUOTHODIEHABEAS: quod habeas hodie 188. egonDEM: Eoondem vel eodem Audacter {sic A) vel Aucdacter
II ||
|

II

||

||

||

LUBiDOEST: lubidos

est

II

84

PLAVTI
sit potiils.

11 2,

7520 [12 A]

TO. Boua pax

Sed
ita

ire.

uolo te currere,

tu igitur sme nie <T0.> Et iubeo et sino: ut domi sis, quom ego te +esse
illi

PAE. Tum

censeam.

190

PAE. Faciam. TO. Quo

TO. Scelus tu
pueri's:

ergo

is

nunc? PAE. Domum:

sim,

uti

domi

quom

illi

censeas.
ali-

atque ob istanc rem ego

qui[t] te peciiliabo.
erili

PAE.
Nec

ut soleat mpudicitia 6pprobrari, subigi queantur umquam, ut pro ea fide habeant Scio fide hercle
iiidicem.

TO. Abi modo.

PAE. E[r]go

laudabis faxo.

TO. Sed

195 has tabellas, Paegnium, Ipsi Lemniseleni fac des et quae iussi niintiato. SO. Cesso ire ego quo missa sum? PAE. Eo ego. TO. I sane: ego domum ibo. face rem

hanc cum cura[s] geras.

Vola curriculo.
Illic

PAE.

Istuc marinus passer per circum

solet.

hinc abiit mtro huc.

sed quis haec est quae me<d)> adudrsum incedit? 200

SO. Paegnium hicquidemst.

PAE.

Sophoclidisca haec

peculiarist eius

Quo ego sum

missus.

SO. NiiUus esse hodie hoc puero

peidr per(h)>ibetur.

cue190. uolo: urolo A, tit vid) 191. duo v. sunt in A A) vel illic cum: quam 192. istanc (sic A) vel istam 193. fidehkecoIjK: fidei ALIQUIT: aliquid: corr Dousa 196 sq. 194. Nec: ni opprobrae*: opprobari hercle SO. Z)* lemniseleni vel lemnisse leni comjy)' B, discr Ca 200. Illic 199. marinus vel marrinus 198. sane vel san huc vel hunc mae duor abiit (vel Illie habiit) hinc: trai Bi 201. TO. praem D: corr sum vel me aduorsum: cojt Guy sophoclidisca vel sophodi disca vel sophodiclisca Sarac peior SO. D* 202. missus vel missum (item V. 205)
189. ire et {etiam
|

||

EERE: curare ( UTI [vel ut])

|

illi

(sic

||

'

||

||

||

||

||

||

||

||

||

vel poior

||

2,

2135

PERSA

85
i^obieci

Compellabo.

PAE. Commorandust apud hanc

<^gi"adus^.

SO. Paegnium, deliciae pueri, salue. quid agis? ut uales? me amabunt. SO. Quid me? PAE. Sophoclidisca, di <PAE.> Vtrum hercle z w _ 205 Sed si ut digua's faciaut, odio hercle habeant et fa-

ciant male.

80. Mitfce male loqui. SO. Quid agis?

PAE. Quom
bene,

ut digna's

di'co,

non male loquor.

PAE. Feminam

SO. Certe equidem puerum

scelestam te astans contra contuor. peiorem quam te noui ne-

PAE. Quid male

r'AE.

facio aut quoi

minem. male dico?

occasiost.

SO. Quoi
210

pol

quomque

Nemo homo umquam

Heia.

ita arbitratust.

SO. At pol

PAE.

<S0.> Beia.

PAE.

multi esse ita sciunt. Tiio ex ingenio mores

aliends probas.
esse,

SO. Fateor e[r]go profecto

me

ut decet lenonis

familiae.

PAE.
PAE.

Satis

iam dictum habeo.

si

fitere,

SO. Sed quid tu? cdnut te aiitumo?

uicisti.

Fatear,

ita sim.

SO. lam abi:

ergo.

Abi nunciam
expedi,

SO.

PAE. Hoc mi
215

Qud
SO.

agis?

PAE.Quo tu?

SO. Dic tu:

"'prior rogaui.

Eo
20.3.

ego hinc haud longe.

longe.

PAE. At post scies. PAE. Et quidem ego haud SO. Quo ergo * *, scehis?
vel

TO.
|| ||

s. V.

praem D^

hanc

hana
|

suppl Schoe duce

\\

204. Penignum vel pegnium deliciae pueri vel deliciet pueris 205. acld Bi 206 sq. dignas (ibis) 208. PA. B^ astans vel astan 209 211. i^ers liahet D- 209. quam vel quan 210. male facio vel mali facio 213. del Ca 215. Fatear vel b Faciar ::t|= ergo hoc {vel hoo): corr Brixius 216. agis vel ais 217. hinc haud vel hinc aud ergo vel ego lac sign libri

Langeno

||

\\

||

||

||

\\

||

||

\\

86

PLAVTI
Nisi sciero prius ex
te,

II 2,

3649

PAE.

tu ex

me numquam hoc
scies.

quod rogitas
SO. Niimquam ecastor hodie scibis prius
ex
te

quam <ego)

audiuero.

PAE.

Itanest? SO. Itanest.

PAE.
decet.

Mala's. SO. Scelestu's.

PAE. Decet me.

PAE. Quid
ais?

SO.

Me quidem
220

haud certum
|

SO. Quid, offirmasti

qud iter facias, pessuma? occultare, quo te immittas, pes|

est

celare,

sume?

PAE. Par

pari

respondes dicto: abi iam, quando

certa re[se]st:
ualeas.

ita

Nili facio scire.

PAE.

SO. Asta. PAE. At propero. SO. Et pol ego ite<m>., Ecquid habes? SO. Ecquid tii? PAE. Nil equidem. SO. Cedo manum ergo. PAE. 225 Estne haec manus?
illa altr/}]rast furtifica

SO. Vbi

laeua?

PAE. Domi
huc nullam
SO. Sin
te

ec-

cam
I

attuli.

SO. Habes nescioquid.

PAE. Ne me
trix.

attrecta, siibigita-

amo?

PAE. Male operam

SO. Temperi hanc

locas.

<S0.> Qui? PAE. Quia enim

quom ingratu<(m> amas. oportet formulam atque aetatulam, Ne, ubi uorsicapillus [peUis] fias, foede semper seruias. 230 Tilquidem haud etiam es octoginta pondo. PAE. At confidentia
nil amas,

uigilare

220. rnala es 219. add Kampmannus 218. scies vel scis mequidem t-e/ mequide 221. fascelestus: corr Bi vel maleas abi iam dicto vel dicito 223. pari vel piri cias vel facies ualeas vel uleas at vel a ite 224. Nihilo: corr Ca del Giiy
|| \\
| \

||

1|

#
|

altera (vel 226. 22.5. Etquid tu vel ire: corr Ca 227. Habes nescioattuli veZ atuli alterra) est: eorr Spengelius sibigitatrix vel subigatrix corr Ri quid vel Habe scio quid enim 229. temperi etiam gloss. Plaut. 230. ubi {vel 228. quia corr Ri ibi) capillus uersibellis {vel uersippellis vel uesipellis)
\\ ||

Vbi

vel
||

Vibi

\\

||

\\

\\

II 2,

5064
inilitia

PERSA
militatur millto magis

87

"Illa

quam

pdndere.

Atque ego hanc [nune] operam perdo.

Sed
effo cesso.

SO. Quid iamV

Eroro

SO. Mane.

PAE. Quia peritae praedico. PAE. Molesta's. SO.

<(ero^

Quo

agas

te.

quoque, msi scio PAE. Ad uos. SO. Et pol ego ad uos. PAE. Quid eo? SO. Quid id ad te
attinet?
2.35

PAE. Enim non

Niimquam
hercle

ibis

niinc,

uicissim
Odiosu's.

nisi scio.

SO.

PAE.
lit

istuc

exterebrabis,

tu

sis

Lubet. peior
tu
tu.

SO. Malitia certare tecum mfseriast.

quam ego siem. PAE. Mers

Idem
istuc

mala's.

Quid

est

quod metuas?

<^S0.)>

quod

PAE. Dic

ergo. SO. * * *
mit[l]ti ut

Ne

hoc quoiquam homini [ejdicerem, omnes

mihi,

loquerentiir prius.

240

PAE. Edictumst magnopere

ne quoiquam hoc homini crederem, Omnes muti ut <(e^loquerentur prius hoc quam ego. SO. At tu hdc face: Fide data credamus. PAE. Noui: omnes sunt lenae
leuifidae.

Neque tippulae leuius pondust quam fides lendnia. SO. Dicamabo. PAE. Dic amabo. SO.Ndloames. PAE.
Facile impetras.
24.5

SO. Tecum habeto. PAE. Et tu hdc

taceto.

SO. Tacitum
Celabitur.

erit.

PAE.

233 sq. pers pro peritae vel peritae Ca del Bo 234. Molestes vel molesta es nisi vel :^ nisi add Bo 23.5. ad te attinet vel ate attenet 236. dist Bi scio vel cio odiosus es: corr Bo 237. dist Vss prior: corr Ca 238. Malitia vel Milicia 239 sqq. pers corr Lamh 239. dic vel di 241. Edictum est vel Editum est hoc homini lac sign Ca 242. add Mue vel homini 244. tippulae Panlus: stipulae 246. habeto et taceto vel abeo et taceo
\
|

|j

||

||

\\

\\

1|

\\

||

||

\\

||

|(

88

PLAVTI

n 2, 65-68
tiio

3,

17 [2, 66 A]
ec-

SO. Toxilo has fero tabellas

ero.

PAE. Abi:
domi.

<(c)>illiliii

At ego

banc ad Lemniselenem tiiam eram opsignaI

tam abietem.
SO. Quid
istic

scriptum?

PAE.

Iiixta

tecum,

si

tu

nescis, nescio:

Nisi fortasse blanda uerba.

SO. Abeo. PAE. Et ego abiero. SO. Ambula. 250

ACTYS
SERVOS
loui opulento, incluto,

III

SAGARISTIO
Ope gnato,

Supremo, ualido, uiripotenti, Opes, spes bonas, copias commodanti

*
*

lubens

uitulorque merito,

Quia meo amico amiciter hanc commoditatis copiam 255

Daniint, argenti miitui ut
<(e)>i egenti opem adferam. Quod ego non magis somniabam neque opinabar neque

Eam

fore

censebam, mihi occasionem: ea minc quasi decidit de

caelo.

Nam

erus

meus me Eretriam

misit,

sibi

domitos boues mercarer:

A)
\

ut[i]

scis

incluto ad Most. v. 123 253. supremo: supraemo vel suppremo {sic A) vel induto 255. Quam meo Nonius 254. lac sign ex A dist Sehoe ut mutui {sic A) vel minuti 256. argenti {sic A) vel argeti
||

247. tabellas vel tabella es 251 250. At: corr Ac uiripotenti) 251 sq. 254.
II ||

254.
cf.
||

||

249. nescis {sic

sic

vel nesv.

A: duo

sunt

in

B
\\

||

||

\\

258 sq. lioc ordvne A: inv legenti: UTi(ege)NTi {corr Weisius) meebetpjam: meeretsiam vel me 259. naM: reliqui
\\ \\

Num

(Jtac)

iam

del

Bo,

fort.

cum

\\

il

3,8-19

[A]

PERSA

89
dixit

Dedit arerentum:
Stiiltus,

nam

ibi

mercatum

^esse

die

qui hoc mihi diiret

septumei: 260 argentum quoius ingenium

nduerat.

Nam

hoc argentum

alibi abutar:

^bdues quos

emerem

ndn

erant'.

Nilnc et amico prdsperabo et genio meo multii bona faciam. tuxtax tergo Diil quo bene erit, die lino absoluam.
erit

med: non curo.

Nunc amico homini

binis

domitis

mea ex crumina
265

largiar.

Nam

lepidumst: triparcos hdmines uetulos auidos ar[i]dos Bene admordere, qui salinum seruo obsignant cum sale. Virtu[se]st, ubi occasio admonet, dispicere. quid faciet
id

demum

mihi ? compedes inpingi: uapulet: Ne sibi me credat siipplicem fore. uae illi, nil iam 270 mihi noui sed TToxili puerum Offerri potest quin sim peritus.
Verberibus caedi
iusserit,

Paegnium eccum.
die (sic A) vel dies 260. mercatuin (sic A) vel mertatum prosperabo (sic A) Nunc et: NUNC AJIICO: amico meo 264. QCO: quod tuxtax: tuxcax (tuttax vel vel properabo tutax gloss. Plcmt.) 265. HOMiNiBixis(i-iaj eibus): hominicum bus 266. del Sey 267. quisalinum: quis alienum del occasio) cum {sic A) vel 268. duo v. sunt in ( 269. uerberibus {sic A) Ei dispicere {sic A) vel dispecere iusserit {sic A) vel iussirit iaipingi: imvel uerboribus uapulet etiam 270. suplicem vel poni vel Inpono nihiliammihi supplicem {sic A) fore {sic A) vel rore eccum mihi iam nihil 271. Oiferri vel Oferi: offeeee
|

||

203.

||

\\

II

\\

||

A
|

||

\\

||

{sic

A)

vel

ecccum

||

90

PLAYTI

II 4,

112

[AJ

PAEGNIVM.
PYER
propero.

SAGARISTIO
SERYOS
niinc

PAE. Pensum meum quod datumst confeci:

SA. Mane,

domum

etsi properas.

Paegnium, ausculta.

PAE. Emere
I,

oportet quem tibi oboedire uelis. SA. Asta.

PAE. Exhibeas molestiam

Quf nunc
sic

ut opinor, siquid debeam,

tamen

es molestus.

SA. Scelerate, etiam

27.5

respicis?

PAE.

Scio ego quid sim aetatis: eo istuc maledictum

inpune auferes.

SA. Vbi Toxilus

Dicis ubi

est tuos erus?

PAE.

^n^i

illi

lubet

neque

te consulit.

SA. Etiam

sit, uenefice? 278^ Nescio, inquam, ulmitriba tu. SA. Male dicis maiori? PAE. Prior promeritus per-

PAE.

petiare:

SeiTiam operam,

lingiiam
sit

LTberam eras
habere.

iiissit

me<:^d>

280

SA. Dicisne mihi ubi

Toxikis? PAE. Dico ut perpetuo pereas.

restibus.

SA.

Caedere

hodie

tu

PAE. Tuaquidem,
metuam, morticeme.

cucule, caussa

Non

hercle, si os perciderim tibi,

datumst (datumest) vel datumsi 272. SA. praem D' NUNCDOMUMPKOPERO: nunc pro domum 273. PAEGNiUM: paeasta vel asta: ^^astas 274. Expnium (corr D) PAE. D^
\ |

||

:f|:

||

Exibeas 275 sq. j)ers corr Pius (SA. bis pi'aem 277 278^. duo v. srmt in B ( consulit), D^) tamen: tam erus uenefice).- cf. ad neque etiam quinque in A ( Most. 123 277. PAE. et SA. D^ {item 278) 278. DICIS: edicis ulmitriba vel mul mitriba; uimiteiba 279. Male {sic A) vel MaH 280. liberam: operam iussitmeo (o aut ex D aut 281. PAE. Z)* in T cwr): iussit me vel me iussit {corr Hi) dist Ei 282 sq. hodie {sic A) vel odie caussa causa hercle si os vel her clisios: herclesihos
hibeas
1

{sic

A)

vel

|i

||

II

||

||

II

||

||

||

II 4,

13 21.

23. 22. 24. 25 [A]

PERSA

01

SA. Video ego

te:

iam

iiicubitatus es.

PAE.

Ita

sum:

At non sum

ita

ut tu, gratiis.

quid id attiuet ad te? SA. Confidens. PAE. Sum hercle uero: 285
tu te

Nam

ego

me
lit

confido liberum fore:

speras.

numquam
dicis fa-

SA. Potin
SA. Abi
in

molestus ne sies?
rem.

PAE. Quod
non
quis.
tii

cere

malam

PAE. At

domum: nam
desmt,

ibi

tibi parata praestost.

SA. Vadatur hic me. SA. Quid hoc?

PAE. Vtinam uades

carcere
lit

in

sis.

PAE. Quid
liceat,

est?

SA. Etiam,

scelus,

male Idquere?

PAE. Taudem
dicere.

ut
290

Quom

seruos

sis,

seruom

tibi

male

SA. Itane?

Quid dedero. PAE. Nil: nam

specta nil habes.

tibi

me omnes
PAE. Amicus sum:
Nisi te hddie,
si

eueniant uolo

SA. Di deaeque perdant quae dptas. <(SA.)>

Atque
pheis.

id fiat,

prehendero, defigam in teiTam cdlate

PAE. Tun me
SA. Qui
te di

defigas?

cruci
scis

deaeque

ipsum adfigent propediem aliei. 295

quid hinc porrd dicturas fiierim.

284. es:
ita:

SUM

ITA
tute

UTTU: uitu

attinet ad te: anteattiket vel uita graths: gratis

|

||

285. sum PAE. D*

||

286.

numquam
sis
I

(sic

A)

vel

ut

enumquam
im
|

||

287. SA. et

PAE. D^ 289. PAE.

utiliceat
{sic

II

288. in {sic
j

A)

vel
||

SA.
|

jyro

PAE. D|

;|

et
II

SA.

D* uesinitin
Quid
{sic
||

290. ut liceat vel udiceat:

292.

A)

vel

Qui

m.

dii

deaeque

293 sq. Jioc ordine A: inv reliqui A) vel dete vel dte (SA. add Brixius) eueniat Nisi te {sic A) vel Nisi defeEAM 295. TUN: Tunc ADFiGENTPEOPEDiEfir: i^ropediem {vel propedienti) adfigent 296. QUi: Quin
| |
|

II

jj

||

92

PLAVTI

II 4,

2630;

5, 1

-7 [A]

Ni linguae moderarei queam. potin abeas? PAE. Abigis facile:

Nam umbra mea

SA. Vt istum~di deaeque perdant: Tamquam proserpens bestiast biKnguis et scelestus. foris ^aperit. Hercle istum abiisse gaudeo. eccere
hic intus uapulat.
aiitem,

Quem

conuenire

maxume cupiebam,

300 egreditur mtus.

I
TOXILVS.
SERVI

SAGARISTIO.
II

SOPHOCLIDISCA
ANCILLA
unde argentum
tiirum.
dic
sit fu-

TO. Paratum iam

Iiibeto

esse

dicito

habere animilm bonum:

adiuuat, ibi

me

illam amare

milltum.

Vbi

se

me

adiuuat.

quae dixi ut nun-

tiares,

SO. Magis calleo quam aprugnum calhim callet. 305 TO. Propera, abi domum. SA. Nunc huic ego graphice
Satin ea tenes?
facetus fiam:

Subnixis

alis

me mferam

TO. Sed quis hic

atque amicibor gloridse. ansatus ambulat? SA. Magnifice conscreabor.

|

297. NILINGUAE: nil linguae vel Nil ingruae queam vel queam ^: QuiAM^I: abeaS: habeas 298. MEAHic(veZ iam): intus uapulat {sic A) vel intu apulat mea istum: istunc
|

||

||

scelestus {sic A) vel celestus BESTIAST: bestiae 300. Hercle {sic A) vel Herde istuM: illum abiisse {sie A) vel abisse 301. conuenirE: cum uenire 302. dicitO: tlicto 304. adluat bis: corr Valla cum A, ut vid 305. satinetenes plus calleo quam aprunum Nonius: magis tabello quam pninum Charisius (aprugnum etiam Servius) callet {sic A cum Nonio et Charisio) vd cilet 306. huicegO: ego huic 308. post V. 309 habet A hic conatus Nonius nft^iAGNiriCE: magnifice vel magnifico conckeabor: constabor {corr ex Nonio)
299.
|

||

||

||

||

\\

||

||

||

ii 5,

8--J-2 [A]

PERSA
ut ualetur?

93

TO. Sagaristio hicquidemst.

Ecquid quod mandaui

quid agitur, Sagaristio?

speculae?

tibi Testne in te

SA.
310

Adito:

Videbitur: factiim uolo. uenito: promoueto. TO. Quid hoc hic in collo tfbi tumet? SA. Yomicast: pressare parce: Nam ubi quf mala tangit manu, dolores cooriiintur. TO. Quaudo istaec innatast tibi? SA. Hodie. TO. Secari iiibeas. SA. Metuo ne inmaturam secem: ne exhibeat plus negdtei.

315

TO. Inspicere

morbum tuom

lubet.

SA. Ah, ah, abi

sis

atque caue

cornu.

TO. Quid iam?

SA. Quia boues bini hic

sunt in crumma. sine ire pastum. in bubile, ne uagentur.

TO. Emitte sodes, ne euices fame: SA. Enim metuo ut possim reicere

TO. Ego reiciam: habe animiim bonum. SA. Crede320 tur: commodabo. Sequere hac sis: argentum hic inest quod mecum du-

dum
TO. Quid
tii

orasti.

SA. Dominus me bouis mercatum Eretriam misit: Nunc mi Eretria erit haec tiia domus. TO. Nimis tu
ais?
facete loquere:

309.

cf.

ad 30S
I

quidemest: quidem

secl

||

310. estne in te
\\

313. tanspeculae 4^ adito etiam 311. promoneto (item A) 314. hodie cooriuntur (sic A) vel cooriuuntur GIT: tetigit 316. iubet 315. exbibeat {sic A) vel exibeat {sic A) vel odie crumina 317. bini {sic A) vel boni AHAHABi: abbi vel abi 318. fames in eire {veJ inire): famesvel crimina: ckumena
\\
|| 1| ||
|

A
||

||

INEIRE

II

319.

IXBUBILEREICERE:

in

bubilcm rciccre
||

trai

Bo
j

uagentur:

uagientur vej uiagentur

320.
{sic
||

creditur:
vel

corr
1

Guy

11

321.
(sic

sequere: Seque
A)
vel eretria
||

argentum
rogasti

A)

argentur

mecumdudumorasti: me dudum
eretriam

322. bouiS: uobis

|

94
Atque ego
j

PLAVTI

II 5,

23-27

III 1,

114

[A]

omne argentiim

tibi

hoc actiitum incolume

redigam.

Nam

iam omneis sycophantias instruxi et comparaui, 325 SA. Quo pacto ab lenone ailferam hoc argentum Tanto melioi*. TO. Et mulier ut sit h^bera atque ipse liltro det argentum. Sed sequere me: ad eam rem usus est tua mihi opera. SA. Vtere lit uis.

SATVRIO.
PARASITVS

VIRGO
meo
3.30

SA. Quae res bene uortat mihi et tibi et uentri Perennitassitque adeo huic perpetud cibu<(m)>,

Vt mihi

supersit, siippetat, superstitet:

Sequere hac, mea gnata, me cum deis uolentibus. Quoi rei dpera detur scis, tenes, intellegis: Commiinicaui tecum consilia dmnia. 335 Ea caiissa ad hoc exemplum te exornaui ego: Venibis tu hodie, uirgo. VI. Amabo, mi pater,

Quamquam

lubenter escis alienis studes,

Tuin uentris causa filiam uendas tuam? SA. Miriim quin regis Philippi caussa aut Attali 340 Te pdtius uendam quam mea, quae sis mea. VI. Vtrum pro anciUa me habes an pro filia? SA. Vtinim hercle magis in uentris rem uidebitur.
324. ego omne etiam hocactutuM: hoc tutum 328. ^t^ utere 325. sycophantias {sic A) vel sychophantias 330. Perennitatisque pekeennitatkiqvel utere: 4|:utK cibo {sic A) vel cybo: corr Buechelerus c(MT Buechelerus 334. consilia omnia {sic A) 331. suppetat {sic A) vel puppetat exemptum 336399. 335. caussa: causa vel consilio meo 338. Tu inuentris 2iers plerasque add D^ non sine errorihus 339. CAUSSA: Causa: TUIUENTKISCAUSAM UENDAS: uendis causa 341. UTRUM: Vtrum tu
\

||

||

||

\\

||

||

||

||

II

II

||

III 1,

1539

[A]

PERSA
iii

95
te,

Meum
VI.

opinor iniperium[stj

nou

in

me

tibist.

tamen, Quamquam res nostrae sunt, pater, pauperculae, 345 Modice et modeste meliust uitam uiuere. Nam ad paiipertatem si admigrant infamiae, Grauior paupertas fit, fides sublestior. SA. Enim uero odiosa's. VI. Ndn sum neque me esse
arbitror,

Tua

istaec potestas est, pater: ueriim

Quom

parua natu recte praecipio

inimici

patri.

350

Nam

famam non

ita,

ut natast, ferunt.

SA. Ferant eantque

maxumam malam
si

crucem.

+Non ego
VI. Pater,

inimicitias

omnis pluris existumo,

apponatiir mihi.

Quam mensa

inanis niinc

hominum immortalis est infamia: 355 Etiam tum uiuit, quom esse credas mdrtuam. VI. Non metud, SA. Quid? metuis ne te uendam?
pater:

Verum insimulari nolo. Med modo istuc pdtius

VI.
''Fiat.

SA. At nequiquam neuis.

fiet

quam

tuo.

SA. Quae hae res sunt? VI. Cdgita hoc uerbum, pater: 360 Erus si minatus est malum serud suo, Tam[en]etsi id futurum ndn est, ubi captumst flagrum, Dum tiinicas ponit, quanta adficitur miseria. Ego niinc quod non futiirumst formidd tamen. 365 SA. Virgo atque mulier niilla erit quin sit mala

Quae praeter sapiet quam placet parentibus. VI. Virgo atque mulier nulla erit quin sit mala
tibist: tibi 343. del Ca est melius Nonius 347.
\

||

344. istaec (s/e

A)

vel ista et

||

ubi ad paupertatem Xonius admigranti^'famiae: admigrantim famiae {vel famae): immigrant infamiae Festiis, accessit infamiam Nonius 348. paupertas grauior Nonitis 349. odiosaes scptestior neque me: neq350. qum natu recte (sic A) vel diosa es 352. 351. nataest: nata si {sic A) vel natura ee {vel ee) te 355. infamia {sic A) MAXIMAM: in masimam 353. sic etiam vel imfamia 360. quaeehaeeeS: quae heres 361. mxatus 362. tamexesl\urusxox {et id fvtv s. scr.) 367. erit: erat
346.
||

Nam om

Festus

||

||

||

||

||

||

\\

||

||

||

||

||

96

PLAYTI

III 1,

4065

[A]

Quae reticet, siquid fieri peruorse uidet. SA. Malo cauere meliust te. VI. At si uon licet Cauere, quid agam? nam ego tibi cautum uolo. SA. Malusne ego sum? VI. Nou es neque me

370
di-

gnu<^m)st dicere Verum ei rei operam do, ne aLii dicant quibus licet. SA. Dicat quod quisque uolt: ego de liac sententia Non demouebor. VI. At, meo si liceat modo, Sapienter potius facias quam stulte. SA. Lubet. 375 VI. Lubere tibi per me licere intellego,

Veriim lubere hau Kceat, si liceat mihi. SA. Futura's dicto oboediens an non patri? VI. Futura. SA. TScis nam, til)i quae praecepi? VI. Omnia. SA. Et ut ui surrupta fueris? VI. Docte calleo. 380 SA. Et qui parentes fuerint? VI. Habeo in memoria. Necessitate me, mala ut fiam, facis.

Verum uideto, me ubi uoles nuptum dare, Ne haec fama faciat repudiosas nuptias. SA. Tace, stiilta. non tu nunc hominum mores uides? Quoiuismodi hic cum [mala] fama facile nubitur. 386

Dum dds sit, nullum uitium uitio udrtitur. Yl. Ergo istuc facito ut ueniat in mentem tibi Me esse indotatam. SA. Caue sis tu istuc dixeris.
Pol deum uirtute dicam
et

maioriim

meum

Ne te indotatam dicas, quoi dos sit domi Libromm ecciUum habeo plenum soracum:
|

390

Si hoc adcurassis lepide quoi rei

369.

operam damus,
|

LICEAT 371. EST 372. UERUM: uirum done (sic A) 377. hau 374. iiceat 376. TiBiPERiiE: per me tibi siliceat: si lubeat vel si iubeat 379. prae(sic A) vel haud cepi (sie A) vel precipi 380. utuisurruptA: id ut surrupta 382. necesitate 383. uoles {sic A) vel uioles {vel surrepta) 385. stulta {sic A) vel stultam 386. CUIUSMODI: Quo dist Ac del Ca ius modi vel quo uis modi: corr Lorenzius duce Guy 387. sit: et 390 sq. uirtutem Konius dicam {item Nonius): raco disi Sclioe Ne: ni 392. ecillum: ec cillum vel ecce
II ||

vel

donec

||

||

||

||

||

||

||

||

\\

\\

||

||

illum (iccillum Festus)

plenumillumsoracum

||

mi,6G 71; 2,1 5;

3,1-4[A]

PERSA

97

Dabuntur dotis til)i inde sescenti logei, Atque Attici omnes: nulluin Siculum acceperis.

395

Cum
Vel SA.

hac dote poteris uel mendico nubere.

tii

VI. Quin tu

me ducis, siquo ducturiis, pater? me uende uel <(me)> face quid tibi lubet. Bonum aequomque oras. sequere hac. VI. Dicto sum aildiens.

DORDALVS
LENO
esse acturum hunc dicam uicinum meum, 400 Qui mihi iuratust sese hodie argentiim dare? Quod si non dederit atque hic dies praeterierit, Eofo arffentum, ille iiis iurandum amiserit. Sed ibi concrepuit fdris: quisnam egi'editur foras?

Quidnam

TOXILVS.
SERVOS
TO. Curate
isti

DORDALVS
LENO

intus:

iam ego

domum me

recipiam.
405

DO. Oh,
Toxile, quid agitur?

TO. Oh, lutum lenonium,

Commi^xtum caeno sterculiniim piiblicum, Inpure, inhoneste, iniure, inlex, labes popli,
394. L06EI: longi (dabantur tibi sexcenti logi Pseudoasco395. onmes om Pseudoasconius nkis) 396. poteris {sic A) vel poteras 397. ducturus: corr Bi 398. add JRi lubet {sic A) 399. aequmqaudiens: audi vel lube 4j: dicto: endicto eas 400. dicathunc 401. sese: se 404. fokis: fores 405 417. pers add D' 405 sq. iSTi: istic vel istuc ohjjtoxile: obtoxile vel otoxile oh: eo 407. CAEtNOjSTEncuLiNTM: caenoster cilinum vel 41= noster cilinum 408. iniure {item Nonius) labes {sic Nonius) vel inlabes: tabes PERiHRE popli (item Nonius p. 10): populi {item Nonius p. 447)
II
j|

||

\\

||

II

||

||

||

\\

||

||

\\

PLA.VTI COMOBDIAE

98

PLAVTI

III 3,

5-28

[A]

Pecunias accipiter auide atque muide, Procax, rapax, trahax: trecentis uersibus

410

Tuas inpuritias transloqui nemo potest: Accipin argentum? accipesis argentum, mpudens. Tene sis argentum etiam tu argentiim tenes? Possiim te facere ut argentum accipias, lutum? Non mihi censebas copiam argenti fore, Qui m'si iurato mihi nil ausu's credere?
|.

415

DO. Sine respirare me, ut tibi respdndeam. Vir summe populi, stabulum seruitricium, Scortdrum liberator, suduculum flagri^ Compedium tritor, pristinorum ciuitas,
Perennisenie,
liirco

420

edax, furax, fugfax,

Cedo

sis

mihi argentum, da mihi argentum, inpudens.

argentum? argentum inquam cedo. Quin tu mihi argentum reddis? nilne te pudet? Lend te argentum pdscit, solida seruitus, 425 Pro liberanda amica: ut omnes audiant. TO. Tace, dbsecro hercle: ne tua uox ualide ualet. DO. Referundae ego habeo bnguam natam gratiae. Eodem mihi pretio sal praehibetur qud tibi. Nisi me haec defendet, numquam debnget salem. 430 TO. lam omitte iratus esse. id tibi suscensui, Quia te negabas credere argentiim mihi. DO. Mirum quin tibi ego crederem |, ut idem mihi
a te exigere
409. Pecuniae {item A)-. corr Buecheleriis 411. tba>sLOQUi: traloqui 415. accessit ex A 416. ausus: corr Bent\\ 417. siNE: Sene kespieaeemetjttibi respirarem et ibi ut 418. populi {sic A, ut vid) vel popli seruitritium {sic A) vel seruitricium 419. suduculum (sediculum codices Pauli): subiculum 420. pristinorum {sic A) vel pistrinorum ciuiLAS 421. PEE(enn)issEEUE (perennis herbae Nonius) lyeCHEE(da)X: lurchedax (lurcho Sacerdos): corr ex Nonio furax fugax {sic A et Nonius) vel fugax furax 422. da mihi argentum {sic A) vel da mihi argentam 423. ate: te 424. NIHILNE: nihil ni 428. eej-eeexdae 429. pkaetio 430, me haec: HAECME deHnget {sic A) vel delinquet 431. omi. jk: omitto 432. te: TU
||

Possum

||

\\

jl

||

||

II

||

||

||

||

||

j|

||

II

||

III 3,

29 43 [38 A]

IV

1,

16

PERSA

99

Faceres quod partim faciunt argentarii: Vbi quid credideris, citius extemplo foro

435

Fugiunt quam ex porta liidis quom emissust lepus. TO. Cape hoc sis. DO. Quin das? TO. Nilmmi sexcenti
hic erunt

Probi, numerati: fac

sit

mulier hlDera,
erit.

Atque huc continuo adduce. DO. lam faxo hic hercle quoi nunc hdc dem spectandiim scio. TO. Fortasse metuis m manum concredere? + Mirum quin citius iam a foro argentarii

Non

440

Abeiint

quam

in cursu rdtula circumudrtitur.

Abi

istac trauorsis angiportis

ad forum:

Eadem

ista[ha]ec facito miilier ad

me

transeat

445

Per hdrtum.

DO. lam
sane.

hic faxo

aderit.

TO. At ne
prdpalam.

DO. Sapienter DO. Ita hercle

uero.

TO. Siipplicatum cras eat. TO. Diim stas, reditum opdrtuit.

ACTYS
SERVOS

lY

TOXILVS
Siquam rem accures sdbrie aut frugaliter, illa recte siim manus succedere. Atque edepol firme ut quisque rem accurat suam,
Solet
Sic ei procedit pdst principio denique.
Si

450

malus aut nequamst, male res uortunt quas agit: Sin aiitem frugist, eueniunt frugaliter.
foro 436. LUDISEMISSUSLEPUS 437. CAPE: 439. adduce Sape 438. Probi {sic A) vel Brobi 440. hercle (sic A) vel erde 441 sq. vel adluce: (ad)DUCEi in manum citius om CD 443. quam (sic A) vel qua 435.
|| ||

FORO: a
||

Scape

vel

||

||

||

||

444. Ahiis tracta {vel tacta) uorsis 452. post principio etiam Donatus

||

445.

Eadem

vel

Ad

||

est
j|

||

100

PLAVTI

YV

1,

713;

2,

18
455

rein exorsus sum facete et callide: jirouenturam bene confido mihi. Nunc ego lenonem ita hodie intricatum dabo, Vt ipsus sese qua se expediat nesciat. Sagaristio, heus, exi atque educe uirginem Et istas tabellas quas consignaui tibi, Quas tu attulisti mi al) ero meo usque e Persia.

Hauc ego

Igitiir

460

SAGARISTIO.
SERVI
SA. Numquid moror?
T^Tiara

TOXILVS,
II

(VIRGO)

TO. Euge,

euge

exornatu'^
basil[l]ice.

ornatum lepide condecorat tuom. hanc hospitam autem crepidula ut graphice decet. Sed satin estis meditati? SA. Tragici et comici 465 Numquam aeque sunt meditati. TO. Lepide hercle

Tum

adiuuas.

Age

apscede procul e conspectu: [SA.] tace. Vbi cum lenone me uidebis conloqui, Id erit adeundi tempus. nunc agerite uos.
illiic

456.
462.

prouenturam
et

vel

prouentura

||

459. educe vel educ

\

exornatus: corr Bi 463. del Theatrum lepida condecorat schema Priscianus 464. TO. 467. aspice deprocul in conspectum: corr Dousa iwaem D^ SA. 2:>ro 4^: D^: del Ac e V. 727 469. Id erit vel id aderit nunc vel nun age rite vd agite: correximus

TO.

SA.

D^

\\

||

\\

\\

\\

IV

3,

15

[10 A]

PERSA

101

DORDALVS.
LENO
DO.
Quoi homini
di

TOXILVS
SERVOS
simt
tiliquid

prdpitii

lucri.

obiciunt 470

Nam

fta ancilla

dies: ego hodie compendi feci binos panes mea quae fuit hodie siia nunc est: argento
uicit.

lam hodie alienum cenabit, nil gustabit de meo. Sumne probus, sum lepidus ciuis, qui Atticam hodie
cmitatem

Maxumam maiorem
Sed ut ego hodie

feci

fiii

atque auxi ciui femina? 475 benignus, lit ego multis credidi,
accepi:
ita prdsum debam dmnibus:

Nec

satis a

quiquam hdmine

cre-

Nec metuo, quibus

credidi hodie nequis mihi in iure

abiurassit.

Bdnus uolo iam ex hdc

die esse:

qudd neque
fuit.

fiet

neque

TO. Hiinc hominem ego hodie

Itaque

in

trasennam ddctis de-

ducam
huic
insidiae

dolis:

480

paratae

siint

probe.

adgrediar

uirum.

Quid agis?

DO. Credo.
ueKs.

Di dent quae

TO. ^^nde agis te, Ddrdale? DO. Credd tibi. TO. Eho, an iam manu emisisti
miilierem?

DO. Credo

edepol, credo

inquam

tibi.

TO. lam liberta

auctu's?

DO. Enicas.

vel

Sed ut

470. di vel de 471. bi nons vel non: corr Ca 476. Sed ut et 477. quiqua vel quoquam accepi vel accipi
|| \\ ||
|

|{

A) vel ego hominem intrasennam {sic A) vel in trassenam deducam: ducam 482. TO. ante credo D* ^tuNDE: unde dordale (sic A) vel 4}: Dordale DO. D* 483. TO. D* 484. DO. D^ edepol {sic A) vd epol TiBnAJi TO. D* liberta {sic A) vel liber auctus es :^ ArCTUS
480.
{sic
| |

hominem ego

||

!j

II

-.

||

102
Quiii tfbi

PLAVTI

IV

3,

1628
fide:

[A]

me

dico

credere.

TO. Dic bona

liberast?

iam

485. 486

ad foram, e praetore exquire, siquidem credere mihi non uis. Libera inquamst. ecquid audis? TO. At tibi di bene faciant omnes. JiS^umquam enim posthac tibi nec tuorum quoiquam quod noh's uolam. DO. Abi, ne iura: satis credo. 490 TO. Vbi niinc tua hbertast? DO. Apud te. TO. Ain?
I

DO.

apud mest? DO. Aio inquam: apud

test

TO.

Ita

me

di

inquam. ament, ut ob istanc rem

tibi

multa bona

instant a me.

Nam
Vnde

est

res

quaedam quam occiiltabam tibi dicere: nunc eam narrabo:

tu pergrande lucriim facias: faciam ut mei memineris, diim uitam Viuas. DO. Bene dictis tuis bene facta aures meae auxi49 lium exposcunt. TO. Tuom promeritumst merito lit faciam: et ut me
scias esse ita facturum,

Tabellas tene has, pellege.

DO. Hae quid ad me?

te attinent et

TO.

Immo

ad

tua refert:

487. i; add A 485. DIC: dic POLAio vel #olet 488. inquamEPEAETOBE: ad praetorem mihicredere 489495. sic A, nisi At: AT BENEFICIANT SIECQUID credo) et uiuas adhaeret v. 494 (diser quod 489 491 duo sunt ( rem uolam apud me est Stu): septem sunt in B ( facias benedicis) 489. quiquamquod: quod occultabam 492. istanC: istam {suppl Lamb) 491. libertast: libertas uitam {sic A) vel 494. pergrandem Nonius 493. ea Nonius benefacta: benbactis ex495. benedictis: benedicis uita 496. me scias {sic A) vel messias POSCUNT: expostulant

#
I

\\

li

||

||

||

||

||

||

||

II

esse attinent ( LEGE: pellige

essbitA:

500. sic A: quinque domino ipsis recitato)

||

||

497

immo

{sic

A)

vel

immo

in swnt 497. PELattinent: aliev.

||

NENT

II

IV

3,

2846

[A]

PEiiSA

103

Nam

ex Persia sunt istaec allatae mi a

meo

ero.

DO.
ipsis:

Quando?

DO. Quid

istae

narrant?
mihi.

TO. Haud dudum. TO. Percontare ex

clare
recita[to].

ipsae tibi narrabunt.

DO. Cedo sane

TO. At

DO.

Tace,

dum

pellego.

TO.

[Recita:]

Hau

uerbum faciam. 600 DO. 'Salutem dicit Toxilo Timarchides Et familiae omni. si ualetis, gaudeo. Ego ualeo recte et rem gero et facio lucrum Neque istoc redire his dcto possum mensibus: Itaque hic est quod me detinet negotium. 505 Chrysopolim Persae cepere urbem in Arabia, Plenam bonarum rerum atque antiquom oppidum:

Ea conportatur praeda, ut fiat aiictio PubKcitus: ea res me domo expertem facit. Operam atque hospitium ego isti praehiberi uolo Qui tilDi tabellas adfert. cura quae is uolet: 511 Nam is mihi honores suae domi habuit maxumos.' Quid id ad me aut ad meam rem refert Persae quid rerum gerant TO. Tace, stultiloque: nescis Aiit quid erus tuos? quid te instet boni Neque quam tibi Fortiina faculam lucrifera[m] adlucere uolt.
515

498. EX: e SUNTISTAECALLATAEMIHl4^AME0(er)0: adme allatae modo sunt istae a meo domino haut dudum {sic A) 499. ^t^PERCOXTAKAE perctare vel dubium 500. clare (sic A) del Spengelins vel dare PELLiGOREC(i)TAHAU: pellico :^ haud 501. DO. D* 502. ante gaudeo' s. scr. TO. D^ 504. ISTOC: isto REDIRE: reddere octo (sic A) vel osto 506. CHRYSOPOLIN: Cleusipolim 505. DETEXET 508. CONPORTATUR: comparatur praeda {sic A) vsl prae 509. Publicitus {sic A) vel Pollicitus 511. offert qua eis: Q-is uelit 513. perse {etiam A, iit vid) 514. quid te {sic A) vel quid 515. neq-quaM: Nequiquam faculam {sic A) vel foculam LU^cri^iFERAM: lucificam: del Mi adlucere: allucere vel al(
] |

||

||

II

1|

|l

||

II

II

|1

||

|j

\\

|1

licere
jj

104

PLAVTI
Qiiae istaec liicriferast Fortima?

IV

3,

47-64

[A]

DO.

TO. Istas quae nontnt roga:

tu,
prior.
m'si

Ego

tantiimdein scio

quantnm

quod

pellegi^

Sed ut

occepisti, ex tabellis ndsce rem.

DO. Bene me
quod
refert

mones.

TO. Fac

silentiiim:

nunc ad

illud uenies
tua.

DO. 'Iste qui tabellas adfert adduxit simul Forma expetenda liberalem uirginem, Furtiuam, abductam ex Arabia penitissuma.

520

Eam

te uolo curare ut istic ueneat:

periculo is emat qui eam mercabitur: Mancipio neque promittes neque quisquam dabit. 525 Probum et numeratum argentum ut accipiat face. Haec ciira et bospes ciira ut curetiir. uale.' TO. Quid igitur? postquam recitasti qudd erat cerae

Ac sud

creditum,

lam

milii credis?

DO. Vbi nunc

illest

bdspes qui hasce

huc TO. lam hic credo

Litibus

attulit?

aderit: arcessiuit illam a naui.

DO.

neque

tricis.

quam

Nil mi opust 530 ob rem ego argentum

enumerem foras? Nisi mancipio accipio, quid eo mi dpus est mercimdnio? TO. Tacen an non taces? numquam ego te tam esse
matulam
credidi.

516. liUCBiFEEAESTFOETUNA: fortuna lucrifica est 517. tantumclem {sic A) vel tantundem 518 sq. tabelIjE(s) nunc (etiam A): pers corr Pius uenieS: uentes 521. 4:J: 522. fortiuam Priscianus yiBGiNEM: mulierem abductaM: 523. cubabe: acadductam (sic Priscianus) vel aduectam qui eam: curare ueneat: ueniat 524. peeiculO: periclo 529. hasceQUi 525. peomittiS: promittet (corr Geppertus) 530. arcessiuit: acceesiuit illam a HUC: hasce vel asce naui (sic A) vel illa mandauit 531. teiciS: ^t^NiHiL: nihil trichis ego argentum (sic A) vel argentum enumeeem: numerum 532. opusest: opus
11 ||
| \

||

||

||

||

II

\\

||

||

||

||

IV

3,

6578

[A]

PERSA
DO. Metuo

105

Quid? metuis?

herele uero: sensi ego iam

compluriens Neqiie mi haud imperito eueniet, tali ut in hito haeream. 535 TO. Nil pericli mihi uidetur. DO. Scio istuc: sed

metud mihi.
TO. Mea quidem
+istuc
nil refert:
tila

ego hoc facio

537. 538

gratia,

^t tibi recte conciliandi primo facerem copiam. DO. Gratiam habeo: sed te de aliis quam de te
Fieri doctos.

alios

Persequatur.

suauiust 540 TO. Nequis uero ex Arabia penitissuma etiam tu illam destinas? DO. Videam

modo
Mercimonium.
Hdspes
ille

TO. Aequa

dicis.

sed

optume eccum

ipse aduenit

qui

has tabellas attuht.

DO. Hicinest?

TO. Hic est. DO. Haecine illast furtma uirgo? TO. luxta tecum aeque scio, 545 Nisi quia specie quidem edepol liberalist, quisquis est. DO. Sat edepol concinnas<(t)> facie. TO. Vt contemptim
carnufex.
Taciti

contemplemur formam.

DO. Laiido
tuom.

consiliiim

hercle {sic A, ut vid) vel herche iam om 535. lutO: ludo 536. pebiclimihi: pericli 537 sq. HOCFACIO: refero 540. aliis (sic A) vel alis deTEALIOS: alios de te 541. aeabia: barbaria 543. adUENIT adunt vel addunt 544. hicinest^^: hiccine est vel hiccinest 545. aeque scio {sic A) vel scio eque 546. qui aspeci {vel aspexi) equidem: corr Luchsius duce Bergkio QUISQUISEST: quisquis es 547. add Ca carnifex 548. FORMAM:^ formam
534. dist Sey Gellius et Nonius
| |

\\

||

||

||

||

||

|!

||

||

||

||

||

106

PLAVTI

IV

4,

113

[A]

SAGARISTIO.
SERVI

TOXILVS.
II
til)i

VIRGO.
uisae

DORDALVS
LENO
atque

SA. Satin Atheuae

VI.
X^rbis

sunt

fortunatae

opiparae?

speciem

uidi

j,

hominum mores
parum.

perspexi
550

Numquid DO. Hau

in principid cessauit

potui

dicere? etiam in primo uerbo perspicere sapientiam.

uerbum docte

SA. Quid id quod uidisti?

VI. Si incolae
Pei-fidia et

bene

siint

munitum muro tibi uisum dppidumst? morati, id piilcre munitum

lit

arbitror:

peculatus ex urbe et auaritia si exulant, 555 Quarta inuidia, qumta ambitio, sexta obtrectatio, Septumum periurium, TO. Eugae. VI. Octaua in-

diligentia,

Nona

iniuria,

decumum, quod pessumum

scelus:
iirbs

adgressust,
erit simplici.

Haec unde aberant, ea

"^bi [ea]

moenita muro sat

parumst.

aderunt, centumplex
ais

muras rebus seraandis

560

TO. Quid

Te

in

DO. Quid uis? TO. Tu in iUis es decem sodalibus: exilium hinc ire oportet. DO. Quid iam? TO.
tu?

Quia periiirus

es.

549. s(uii)TU(i8).\E: uisae 550. specieM: speclem (p)EES(pexi) [nbi mores sj^at non explet]: mores prospexi 552. haU: Haut vel Haud 551. Numquid {sic A) vel Numqud uisumst 553. uis(umop)piDUMST perspicere vel perficere 554. (idpulch)RE {suppl Stu): pulchre oppidum {vel opidum) munitum {sic A) vel monitum 555. Perfidia {sic A) vel Per556. ambitio: arbitrio 558. adgeessusT: adgressu fida aderunt solus habet 560 sq. ea urbs eaaberunt: corr

||

||

||

||

||

||

II

||

||

centumplex: centuplex Ri mueum sit 561. sodalibus {sic A) vel sodalibs Schoe duce
I
|

paeumst: parum
562. ire hinc: trai

II

||

\\

IV

4,

1430

[A]

PERSA
liaud indocte fecit.

107

DO. Verba quidem

TO. Ex tuo

iu-

DO. Edepol qui quom

quain ussust: eine hanc. hanc magis contemplo, magis

phicet. TO. Si hanc emeris, Di immortales, nuUus leno te alter erit opulentior. 565 Euortes tuo arbitratu homiues fuudis, familiis: Cum dptumis uiris rem habebis, gratiam cupient tuam, Venient ad te comisatum. DO. At ego iiitromitti ud-

tuero.

<T0.)>

At enim

illi

uoctu dccentabunt dstium, exurent

fores.

Proiii tu tibi iubeas concludi aedis foribus ferreis, 570

Ferreas aedis commutes, limina indas Ferream seram atque anellum: ne sis

ferrea,

ferro parseris:

Ferreas tute tibi inpingi iilbeas crassas cdnpedis. hanc eme: DO. 1 in malum crviciatum. TO. I sane tu ausculta mihi. DO. Mddo ut sciam quanti mdicet. TO. Vin huc uocem?

DO. Ego
TO. Quid
Ncim heri
Si potest:
agis,

illo

accessero.

575

hospes?

SA. Veuio, adduco hanc ad

te,

ut

dudum

dixeram.

in

portum ndctu nauis

uolo,

uenit:

ueniri hanc
potest.

si

ndn
sis,

potest, iri hinc uolo

quantum

DO. Saluos

adulescens.

SA

Siquidem hanc uen-

didero pretid suo.

563.

ussut vel uisust vel usust

I

||

564.

contemplo: CON||
|

567. cupient A) vel Dii 568. comisatum vel comissatum intromittivel concipient 570. proin: tJOLUERO: intromitti (siippl Ca) 569. add Ca Proinde 571. limina vel lineina 572. anulum {etiam A): 573. Ferreas tute: ferreastulte coNPEpiscRAScorr Bo TO. pro SAS 574. I in: isisiN Ca iSAN***H(an)CEME: i sane hanc eme atque {corr Ri cum A, ut vid) blb. uti accessero {sic A) vel accerseo 576. agis vel ut {sic A) {sie A) vel ais adteutdubum: ut dudum hospes-fj:: hospes
4t:si:
||

TEMPL**

si

||

565. Di

(sic

\\

\\

||

{{

\\

{]

\\

{{

vel ut

{{

578. lEi: ire

{1

108

PLAVTI
lioc

IV

4,

3145

[A]

TO. Atqui aut

emptore iiendes piilcre aut alio non potis. 580 SA. Es[t]ne tu huic amicus? TO. Tamquam di dmnes qui caehim colimt. DO. Tiim tu milii's inimicus certus: nam generi lendnio

Numquam uUus
SA. Hoc age.

deus

tam benignus
liac

fiiit

qui

fuerit

propitius.

opusnest

tibi

empta?

DO.

Si tibi

uenissest opus,

Mihi quoque emptast:

si

tibi

SA. Indica, fac pretium.

est, tantumdemst mibi. 585 DO. Tua mers est: tua in-

subiti nil

dicatiost.

TO. Aequom bic

TO. Ego

orat.

SA.

Vm bene
uelle.

emere?

DO.

Vm

tu pulcre uendere?
scio hercle

utnimque

DO. Age, mdica

tibi

prognariter.

SA. Prius dico: hanc manciipio nemo

scis?

dabit.

iam

DO.

Scio.

Indica,

minumd
tace:

TO. Tace,

datunis qui sis, qui duci queat. 590 nimis tii quidem herele homo stultus
es[t]

pueriliter.

DO. Quid

ita?

TO. Quia enim

ex puella prms percontari uolo

te
tii

Quae ad rem
Vide
sis,

referunt.

DO. Atque hercle

me mo-

nuisti haii male.

ego

ille

ddctus leno paene in foueam decidi,

5S1. tu huic {sic A) vel liuic tu 585. tibi subiti: tibi tantumdemesT: tantumdemst vel tantudest 586. indicaifac 587. aequmhicoeat Aequo mihi corat {vel curat) ^^uintu: uine tu vel Vinctu 588. ecor scio Nonius hercle (sic et Nonius) vel erde uelle: BELLE {item Nonius) :^age: age {vel sic vel a te Nonius) 589. mancipio 591. hercle homo vel hercule ho: homo 592. expuellate 593. eeperant atqheecle: et qui hercle {vel hercule) haD: haud 594. ego ille doctus: **illi;**BTUS {fort. ne ille dortus) 580.

POTiS: potes
||

II

||

584.

HAC: haec

||

||

||

II

||

||

||

||

||

IV

4,

4658

[A]

PERSA
quantumst

109

adhibere, ubi quid geras. 595 TO. Quo genere aut qua iu patria nata sit aut quibus parentibus Ne temere hanc te emisse dicas me inpulsore aut madesses.

Ni hic

hommem amicum

lice

Volo

te percontari.

DO. Quin laudo inquam consilium

tuom.
uolt.

TO. Nisi molestumst, percontari hanc paiicis hic SA. Maxume, Suo arbitratu. TO. Quid stas? adi sis tiite atque
itidem roga,

ipse GOO

Vt

percoutari liceat quae uelis: etsi mihi Dixit dare potestatem eius: sed ego te mald tamen
tibi

Eumpse

adire, ut

ne contemnat

te ille.

DO.

Satis recte

mones.

SA. A terra ad Hdspes, uolo ego hanc percontari. caelum quidlubet. DO. Iilbedum ea hoc accedat ad me. SA. I sane ac

morem
Percontare, exquire quiduis.

illi

gere.

605
tu:

TO. Age, age nuuc

in proelium

Vide ut ingrediare auspicato.

VT. Liquidumst auspiciiim: tace.

Ciirabo, ut praedati pulcre ad castra conuortamini.

TO. Cdncede

istuc:

ego illam adducam. DO. Age, ut rem esse in nostram putas.

adhibere homiiieiii ami||

595.

HOMmEMAMicuMADHiBERE
ante

qtjogenereutquainp deletae sunt GERAT 597. 596. nata sit (sic A) vel sit nata (cf. 596) hanc te {sic A) vel hanc MErNPULSOREAUTmLiCE: suasu atque iupulsu meo 598. accessit ex A 600. TO. pro 4t^ Py A**: abi vel habi: corr Bo 601. percunsistute: tute TARi 603. EUMSE: Eum ipse' icorr Bi) DO. pro Py 604. PERCOKTIRI 605. HOC: huc 606. TO. pi-o Py mPROELiU: inproe vel impera Bo 608. ac607. VI. pro cessit ex A 609. ISTUC: sis iam vel si suam nostram (sic A) vel nostra putras
ubi
litterae
I

cum

II

||

\\

||

II

II

||

||

^ #

\\

\\

\\

||

110

PLAVTl
sis

IV

4,

5972

[A]

TO. Ehodum huc^ uirgo. uide TO. Sequere me.

quid agas. VI. Taceas: curabo lit uoles. 6io adduco hanc, siquid uis ex hac percontarier.

DO. Enim uolo

Quoi erus

te adesse.

iussit.

quid

si

TO. Hau possum, quin huic operam dem hospiti hic non uolt me lina adesse? SA. Immo i modo.

TO. D6

tibi

ego operam.

DO. Tibi ibidem das, ubi tu tuom amicum adiuuas.

VI. Satis est tu, admgila. dictum. quamquam ego serua sum, 615 Scio ego officium meum, lit, quae rogiter, uera ut accepi eloquar. TO. Virgo , hic homo probus est. VI. Credo. TO. Non diu apud hunc seruies. VI. Ita pol spero, si parentes facient officium suom. DO. Nolo ego te mirari, si nos ex te percontabimur Aiit patriam tuam aiit parentes. VI. Qur ego hic mirer,

SA. Exquire.

TO. Heus

Seruitus

620 mi homo? mea mihi interdixit, nequid mirer meiim malum.

flere.

DO. Ndli
"V^t

TO. Ah,

di istam perdant:
et callida.

ita catast

sapiens habet cor:

quam
peccet.

dicit

quod opust. DO. Quid nomen tibist?

TO. Niinc metuo ne

VI. Lucridei patria fuit.

nomen

in

611. adduco {sic A) vel adduco Ad610. accessit ex huic {sic A, ut vid) vel huc 612. Haud: HU (corr Bi) (meuna)ADESSE {suppl Stii): me 613. si hic {sic A) vel hic si 615. exquire#heuS: 614. tibiegO: ego tibi adesse una Exquire heus {pers corr ScJioe) satis est vel satis ego 616. ro\\

duco

II

||

||

||

||

619. gitet: corr Gru cum A, ut vid hic: id mi 620. quR: Cur in nos malum {sic A) vel Malum
\\ ||
|
|

(mdkaeisinos
||

minaris
||

meum
623. 624.

621. homo: homomi 622. nolifleremeum

di (vel dii) ^osi lac
\

4^:ahdi {item

Lamh
|

[ex membr.

Tmn.?]):
lac
s.

11

utsapienshabeT: habet {post NUNC: Nonte paeia ifort. t

CD)
\\

Quid:

#quod

||

v.)

IV

4,

7388

[A]

PERSA
omeu
qiiantiuis

11

TO.

Nomen

atqne

iamst preti: quin

G25

tu hcinc emis?

Nimis pauebam ne peccaret:

Mihi

expediuit.

DO.

Si

te

emam,
quoque Lucridem confido fdre te. TO. Tu si hanc emeris, Niimquam hercle hunc mensem uortentem, credo, seruibit tibi.

DO.

Ita uelim

quidem

hercle.

Nil adhuc peccauit etiam.

TO. Vt optata eueniant operam addito. DO. ^bi tu nata's? VI.

Mater dixit, TO. Haec erit

culina, in
tibi

"V^t mihi 630 angulo ad laeuam manum.

fausta meretrix: natast in calidd

loco,

^bi rerum omniiim bonarum cdpiast saepissuma.

Tactus lenost qui r^garat, libi nata Lepide lusit. DO. At ego patriam
tua.
esset, diceret.

te

rogo quae

sit

635

VI. Quae mihi

VI.

Omne

haec ubi nunc sum? DO. At ego illam quaero quae fuit. ego pro nilo esse duco qudd fuit, quandd
sit nisi

fuit: ecflauit, quid eum quaeras qui fuit? TO. Ita me di bene ament, sapienter: atque equidem miseret tamen. DO. Sed tamen, uirgd, quae patriast tua age mihi

Tamquam hominem, quando animam

actutum expedi.

640

vel hercule {bis) 632. erit tibi {sic

|

TAMEST: est {corr Ri) 628 sq. hercle {sie A, ut vid) utoptataeueniakt: 4^: opta ut conueniant 633. saepissumA: sepisA) vel tibi erit rosime vel sepisse 634. tactuslenost: Tactus est leno te garet: kogakit: corr Ca 635. lusit {sic A) vel iussit
625.
\\

||

||

||

\\

rogo: Qu(ae)s6 636. VI. D' {item illam {sic A) vel illa quifuit {ex
||
|

v. v.

637. 641. 644. 646. 648) 638) 637. ducO: clucto

\\ ||

|i

638.

ECFLAUIT:

etflauit
II

639.

equidem: eo

112

PLAVTI
YI. Dico equidem:
istoc

IV

4,

89102

[AJ

Quid taces?

quando hic

seruio,

haec patriast raea.

TO. lam de

rogare

omitte.
in

udn uides

nolie

<(e)>loqui,

Ne suarum

se

miseriarum
YI.

memoriam inducat? DO.

Quid est?
captus, sed ^quod habuit
id perdidit. nil
scit

Captusnest pater?

Non

TO. Haec

erit

bono genere nata:

dic

nisi

uerum
645

loqui.

DO. Quis

fuit?

uomen.

YI.

Quid illum miserum

Niinc et illum Miserum et

memorem qui fuit? me Miseram aequomst nominarier.

DO. Quoius modi

is

in populo habitust?

YI.

Nemo

quisquam acceptior: Serui liberique amabant. TO. Hdminem misenim praedicas:

Qudm
DO.

et

ipsus probe
opinor.

perditust

et

beneuolentis per6.50

didit.

Emam

TO. Etiam

'^opinor'?

summo
^T0.)>

genere esse arbitror:

Diuitias tu ex istac facies.

DO^

Ita di faxint.

Eme
YI.

modo.

lam hdc

tibi dico: [iam]

actutum ecastor meus pater

Yenisse huc^ ipse aderit et

me

ubi me sciet abs[en] te[m] redimet.

TO. Quid nunc? DO. Quid est?

641. EQUIDEMQUAXDO equidem ijatriam quandoquidem seruio {sic A) vel .seuio 642. add Ca haeC: hac re? has 643. memoriam vel meriam inducas: eorr Dousa 648. Quo lus {vel uis) modi: quiusm 650. QU>i***PSys Cum ipsus 651. opinor {suppl Bi) prope perditus est: corr Ri duce Bo summo (fe/ 4|: sommo) dist Bi esse arbitror vel opinor 652. facies vel facies acfacies faxin te me vel faxint te Venisse huc me 653. del Chiy 654. uenisse*+seade aderit hic: corr Schoe del Bo
:
|

||

!|

\\

||

||

||

II

\\

|l

IV

4,

103119 [A]
ait?

PERSA
Yl.

113

etsi res sunt fractae, amici sunt tamen. 655 DO. Ne sis plora: libera eris actiitum, si crebrd cades. Vin mea esse? VI. Dum quidem ue nimis diu tua

TO. Aiidin quid

Nam

sim, uolo.

TO. Satin ut meminit

libei*tatis? dabit

haec

tibi

gran-

dis bolos.

Age

ego ad hunc redeo. sequere. redduco hanc tibi. -(DO.^ Adulescens, uin uendere istanc? SA. Magis lubet
siquid agis.

quam
<(D0.)>

perdere.

660

Tiim tu pauca
ita

in

uerba confer:

qui[d] datur,

tanti ihdica.

SA. Faciam

ut te uelle uideo[m]: lit emas, habe [tre]centum minis. DO. Nimiumst. SA. Octoginta. DO. Nimiumst. SA. Niimmus abesse hinc ndn potest Quod nunc dicam. DO. Quid id est ergo? eloquere actutum atque mdica. SA. Tuo periclo sexaginta haec datur argenti minis. 665 DO. Tdxile, quid ago? TO. Di deaeque te agitant
irati,

[et]

scelus,

Qui ha(n)>c non properes destinare. DO. +Habeto. TO. Eu, praedatu's probe: abi, argentum
ecfer huc.

Non

edepol minfs trecentis carast: fecisti lucri. SA. Heiis tu, etiam pro uestimentis hiic decem accedent minae. DO. Abscedent enim^ non accedent. TO. Tace sis: non tu illum uides 670
657. ne

om A,
660
sq.

ut vid

redduco

||

add Py
\
\

uellem) uideam: corr Ac corr Valla (cf. 668) minis

4^: s.

nimis vel minis 659. reduco vel 662. uelle (vel del Scioppius trecentum ( tum) vel trecentis:
||
\

\\

(sic

A)

vel

miuas
|

||

663.

NU*+US:
667.

Nummus
f.

vel

nummos
v.

||

666. di vel dii

del
vel

Py
|

\\

s*robe

tertii
I

post

666

v. liabet
||

ante

v.

669

bebo
vel

et fer vel effer

||

669.

huc decem

habeto vel hadecem accedent

|

accedant

Plavti Comoediae

114

PLAVTI IV 4, 120. 121 5,1 10;

;

6,1.2 [A]

Quaerere an.sam, infectum

*******:(:*
DO. Heus
tu,

abisne atque argentiim petis? atque ut dignust perit. 671^ TO. Quin tu intro is? serua istum.
\\t

faciat?

DO. Abeo atque argentum

adfero.

SAGARISTIO.
SERVI
TO. Edepdl
et

TOXILVS.
II

VIRGO

dedisti, uirgo^ operam adlaudabilem, sapientem et sobriam. VI. Siquid bouis Boni fit, esse id et graue et gratum solet. 675 TO. Audm tu, Persa, ubi ab hdc argentum acceperis, Simulato quasi eas prorsum in nauem. SA. Ne doce. TO. Per angiportum rilrsum te ad me recipito IUac per hortum. SA. Quod futurumst praedicas. TO. At ne cum argento protinam jjermittas domum, 680 Moneo, te. SA. Quod te dignumst me dignum esse uis? TO. Tace, parce uoci: praeda progreditilr foras.

Probam

DORDALVS.
LENO

SAGARISTIO.
SERVI
siint

TOXILVS. n
SA.

VIIIGO

DO. Probae hic argenti Duobus nummis mmus

sexaginta minae,

[est].

Quid

ei

nummi
x|

sciunt ?

ATQ-UT)

u 671*. Quaerere vel Quere 671^. accessit ex ( 672. ISTUm4J=QUIN (yeZ ISTUNCQUIN): istum quin
||

i.s

II

adlaudabilem {sic A, ut 674. Probam {sic A) vel Probum bonis 675. idet: idem et 676. argentum ab {sic A) vel bonus toc: trai Guy, ciim A, ut vid 677. prorsum {sic A) vel prorsus {sic gloss. Pl.) 679. illac: Illa Qy(od): quo 680 sq. 682. parceuoci: parce {vel parue) uoce 683. pkodist Vss 684. del Bo BAE: Probat QUIT
intro: trai Bo, fort. vid) vel laudabilem
||

cum

||

673.

||

||

||

||

||

II

||

II

||

IV

6,

324

[A]

PERSA
|

115
aiit

DO. Cruminam hanc emere

facere ut

remigret
685

domum.

SA. Ne uon sat esses leno, id metuebas miser, Impure, auare, ue crumillam amitteres? TO. Sine quaeso: quando lenost, nil miriim facit. DO. Lucrd faciundo ego ailspicaui in hilnc diem: Nil mihi tam paruist qum me id pigeat perdere. 690 Age accipe hoc sis. SA. Hiiuc iu collum, msi piget, Impdne uero. DO. Fiat. SA. Numquid cetemm Me udltis? TO. Quid tam prdperas? SA. Ita negdtiumst:

Mandatae quae simt udlo deferre epistulas. Geminum autem fratrem seruire audiui hic meum: Eum ego lit requiram atque ^ut redimam, uolo. TO. Atque edepol tu me cdmmonuisti haii male: Videdr uidisse hic fdrma persimilem tui, Eadem statura. SA. Quippe qui frater siet. DO. Quid est tibi uomen? SA. * * * quod ad te
|

695

at-

tinet.

700
lit

DO. Quid

attinet

non scire?

SA. Ausculta ergo,

scias:

Vaniloquidorus Vij-ginisuenddnides Nugiepiloquides Argentumextenebrdnides Tediguiloquides Xiimmosexpalpdnides Quodsemelarripides Niimquameripides: em

'

DO. Eu

hercle,
II

nomen

tibi. 705 miiltimodis scriptiimst tuom.

687. CEUMiLL.A^M: cruminam 689. faciexdo 691 sq. accipe {sic A) vel accipi nimquid (vel numquid) ceterumjjHunc incollum nisi piget impone uero fiat: trai cum et pers corr Ca (#UEEOFiAT:ft^) 694. epistolas vel epistulas {sic A) 696. euM: Tum (uti)EEp(imam), ut 697. iiAU {iit vid): Haud vid 700. accessit ex quod: COrr BrixillS 702. UIEGIXISrEXpENIDES: 4t^**S*+*QU0D airginis uendonident {vel uendo uident) 703. xugiepiloQUU)ES: Nugipiloquides 704. nundes {vel num des) expalponides: xugidespalpon^des: corr Bi 705. quodsemelaeRiPiDES: Quod semel larripides xumquameripidesemtiei: numquam eripi ^^ 706. .MULTi.MO(di)S: multis modis scriptumst: SCRIPTUM 8*

686. SATis {item Nonhts)

||

\\

||

\\

II

||

||

||

i|

||

||

II

116

PLAVTI

IV

6,

2528;

7,

115

[A]

SA. Ita simt Persarum mores: longa nomina Contdrtiplicata habemus. numquid cetemm Yoltis? DO. Vale. SA. Et uos: nam animus iam in
<^T0.> Cras ires potius, hodie hic cenares.
nauist mihi. SA. Vale. 710

TOXILVS.
SERVOS
TO. Postquam

DORDALVS.
LENO
illic

VIRGO.

SATVRIO
PARASITVS
licet.

abiit, dicere hic

quiduis

Ne

hic

tilji

dies inluxit lucrificabilis:

Nam

non emisti hanc, uerum fecisti lucri. DO. Illequidem iam scit quid negoti gesserit, Qui mihi furtiuam meo periclo uendidit. Argentum accepit, abiit: qui ego nunc scio, An iam adseratur haec manu? quo illiim sequar?
In Persas? nugas.

715

Beneficium

meum

TO. Credidi gratiim fore apud te. DO. Immo equidem gratiam

Tibi, Toxile, habeo:

nam

te sensi

Mihi

dare

bonam operam.
oblitus
edicta.

sedulo TO. Tibine

720

ego?

immo

'"sedulo.

DO. Attat, Quae uolui

sum

intus

dudum

edicere

adserua hanc.

TO. Saluast haec

quidem.
si

VI. Pater nunc cessat,

TO. Quid

admoneam? VI. Tempus est.

725

TO. Heus, Saturio,

I

exi.

niinc est iUa occasio

ires {sic A) 710. add JRi MiHi: meus 709. et: SET 713. fecisti {sic A) vel recisti 712. lucbificabis 714. VL B715. periculo A) vel lucrum TO. D720. sensisedulO: sensis718. in {sic A) vel im sesedulo vel sensisse te dulo 721. tibineego: tibinego 724. admoneam {sic A) vel 722. diceee DULO: serui
II
\

vel ire lucri {sic

||

||

'||'

\\

||

||

||

||

||

ammoneam

||

725. post

hunc

v.

scaenam sign

||

IV7,16 19; 8,1-7; 9,1 3[A]

Inimicuni

PERSA

117

ulcisci. SA. Ecce me: numquid moror? TO. Age illiic abscede procul e conspectu: tace. Vbi ciim lenone me uidebis conloqui, Tum tiirbam facito. SA. Dictum sapienti sat est. TO. Tunc, quando abiero (SA.) Qum taces? scio quid uelis. 730

DORDALVS.
LENO
DO. Transcidi
Ita

TOXILVS.
SERVOS

VIRGO

loris omnis adueniens domi: mibi supellex squalet atque aedes meae. TO. Redis tu tandem? DO. Redeo. TO. Ne ego bodie
tibi

Bona
TO.

miilta feci.

Num

DO. Fateor: babeo gratiam. quippiam aliud me uis? DO. Vt bene

tibi.

sit

735

Nam

TO. Pol istuc quidem omen iam ego usurpabo domi: iam mclinabo me cum liberta tua.

SATVRIO.
PARASITVS

VIRGO.

DORDALVS
LENO
perii.

SA. Nisi ego ilhm^^c^ hominem perdo,

atque

dptume Eccum ipsum ante aedes. VI. Sahie multum, mi pater. SA. Salue, mea gnata. DO. Ei, Persa me pessum dedit.

740

726. SA. D* 727. cf. 467 Abieeo730. accessit ex A QUIN {corrMi) 731. tbanscidi: Transidi 734. bonamulta Bonam uitam effeci habeo vel habere; habebo 735. aliut 736. OMENIAM: omneiam vel omniam 738. VI. praem D^ illum {item A): corr Ca 739. mi: mihi 740. El: et
II ||
|

\\

||

||

||

||

||

||

118
VI. Pater hic

PLAVTI

IV

9,

[AJ 15; V 1,1

perii

meus

est.

DO. Hem, qiud? pater?

dppido. Quid ego igitur cesso iufelix lameutarier Miuas sexagiuta? SA. Ego pol te faciam, scelus, Te quoque etiam ipsum ut lameuteris. DO. Occidi.

SA. Age ambula in

ius,

leuo.

DO. Quid me

in

iiis

uocas? 745 SA. Illi[c] apud praetorem dicam: sed ego in ius uoco. DO. Nonne antestaris? SA. Tuau ego causa, carnufex,

Quoiquam mortali
Qui
liic

libero auris atteram,

commercaris cmis homines Kberos? DO. Sine dicam. SA. Nolo. DO. Audi. SA. Surdus sum: ambula. 750 Sequere hac, sceleste, feles uirginaria. Sequere hac, mea gnata, me lisque ad praetorem. VI.
Sequor.

AOTYS Y
TOXILVS.
SERVI
TO. Hostfbus

SAGARISTIO. n

LEMNISELENIS
MERETRIX
placida pacibus
perfectis,

uictis, ciuil)us saluis, re

Bello extincto, re bene gesta, integro exercitu et praesidiis,

Quom

bene nos, luppiter,

iiiuisti

dique

alii

omnis

caeh'-

potentes,

755

Eas uobis habeo grates atque ago, quia probe sum ultus meum mimicum.
745. DO. ante quid D^ 746. delCa 743. scelus vel seelus 748. atteram vel at ten-am 749. 747. camufex vel camifex 753. SA. praem D* ciuis vel cuus 751. scelesta: corr Lanib replacida vel replacidis a {er. is) 755. iuppiter vel iupiter iuuisti vel uiuisti 756. habeo grates vel grates habeo
|| || ||

\\

||

||

||

||

||

||

Y 1,5-18
Nunc 6b
eaui
reiii

PERSA
iuter

119
diuidara

participes

praedam
758*

et participabo.

Ite foras: hic uolo aute

[hjostium et ianuam

participes bene accipere. Statuite hic lectulos: ponite hic quae adsolent: 759*

Meos

Hic statui uolo primum +aquila mihi

Vnde ego omnis

hilaros

ludentis
lit

laetificantis

faciam
760

fiaut,

Quorum

opera "^haec mihi

est

facilia factu facta

sunt quae

uolui effieri. qui beneficium scit accipere et reddere nescit. LE. Toxile mi, cur eg-o sine te sum? cur tu autem sine me's? TO. Agedum ergo: Accede ad me atque amplectere sis. LE. Ego uero. <(T0.> Oh^ nil hoc magis dulcest: Sed amabo, ocukis meus, quin [injlectis nos actutum

Nam

improbus

homo

<LE.> Omnia quae tu

uis^

ea cupio.
a me.

commendamusV TO. Mutua

765
fiunt

age, age, age ergo.

summo. SA. Ego nil moror: cedo parem quem pepigi. TO. Temperi. SA. Mihi istuc temperi serost. <T0.> Hoc age: accumbe. hunc diem suauem Meum natalem agitemits amoenum. date aquam manibus: appom'te mensam.
Tu, Sagaristio, accumbe

Do hanc
758

tflsi

florentem florenti.
nobis.

tu hic eris dictatrix 770

B: discr Herm primum aquila mihi ex pri mihi aliqua mihi {cf. v. 760) 762. accipere 760. fiant vel fiant aliqua mihi {cf. v. 759) 763. tu autem vel autem tu TO. pro -^ Ca vel sumere amplectere 764. adme veJ mea adme agedum vel agidum add Bi nihil hoc sis ^eZ amplecteris ::j^ (TO. D^: corr Ca)
sq. duobtis comj))\

vel

primum aliquam
||

||

||

||

vel

nihn moror vel

769.
V.
{

765. nihil
||

del

Ca

\\

766.

add
||

Weisiiis
|

||

767.
vel

nihil

||

768. hoc age vel age

puere propera)

amoenum

vel

amoenum num
||

770 773^^. tres sunt in 770. florentem veT. florente

||

suauem

suaue

||

120
<^LE.> Age, piiere, a
<^T0.>

PLAVTI

1,

1824;

2,

13

summo

septenis cyathis committe

hos hidos.
propera, Paegnium: tarde cyathos mihi das. cedo sane. Bene mihi, beue uobis, bene [me] amicae. 773^ Optatus hic mihi dies datus 774* Hodiest ab dis, quia te licet hiheram me amplecti. TO. Bene omnibus nobis: LE. Tua factum opera. hoc mea[e] manus tuae pocuhim donat, 775 Yt amantem amanti decet. LE. Cedo. TO. Accipe. LE. Bene ei qui inuidet mihi et ei qui

Moue mamis,

hoc gaudet.

776. 777

DORDALVS.
LENO SAGARISTIO.
SERVI

LEMNISELENIS.
MERETKIX

TOXILVS.
II

PAEGNIVM
PVER

DO. Qui

qui erunt quique fuerunt quique futuri sunt posthac, Solus ego omnibus antideo, facile miserrvimus hominum ut ufuam. Perii, interii: pessiimus hic mihi dies hodie inluxit cdrruptor: 780
siint

771 sq. LE. pro

I

ij^

et

TO. Vss
|

moue manus
\\

vel
||

mouea-

mus pegnium vel Paenignium 773^774^. compr B: Guy

II

Most.
vel

123 donant
V.
||

II

||

monum

773"*. del ciatas vel cia zas 775 sqq. cf. ad discr Schoe donat 775. li meae vel heae meae: corr Ca 776 sq gaudet vel gaud 779. hominum vel ho\

||

780

sq.

dist

Bi

||

2,

418

PERSA
perfabricauit

121
itaque

Ita

me

Toxilus

meam rem

di-

diuexauit.

amisf neque quam ob eieci habeo. Qui ilhlm Persam atque omnis Persas atque etiam omnis personas Male di omnes perdant: ita miser<^o> Toxilus haee

Vehic[u]lum argenti miser

eieci,

rem

mihi con[s]ciuit. fidem non habui argenti, eo mihi eas machinas mdlitust. 785 Quem pol ego ut non in cruciatum atque in compedis cogam, si uiuam, Siquidem hilc umquam erus redierit eius, quod spero sed quid ego aspicio? Hoc uide: quae haec fabulast? pol hic quidem potant:

Quia

ei

adgrediar. o bone uir, (LE.) Dordakis hicquiSakieto: et tu, bona hl)erta. de<(m)st. <SA.)> Quin iube adire. 789.790 TO. Adi, si lubet. SA. Agite adplaiidamus. TO. Dordale, homo lepidissume, sakie. Locus hic tuost: hic accumbe. +ferte aqaam pedibus.

praeben

tii,

puere?

DO. Ne
<(PAE.)>

sis

me uno
triji

digito attigeris: ne te ad terram,

scelus, adfligam.

ego hoc continud cyatho oculum excutiam "'tuom. DO. Quid ais, crux, stimuloriim tritor? quo mddo me hodie uorsauisti? 795 Vt me tric[h]as coniecisti? quo mddo de Persa manus mi a[d]ditast?

At

782. dd Bo 784. add Scal 787. dist Bo del Ca 788. fabulast vel famulast pol vel Pol o ??eZ 4^ o 789 sq. et vel 4^: et LE. add Vss 791. SA. pro i^ Schoe TO. pro D792. SA. praem JD^ accumbe vel acumbe 794. add Pij tibi ego vel ego tibi ciatho vel citatbo 795. stimulorum vel stumulorum 796. trichas vel thrichas del Ca
II
\

\\

^
\

||

||

\\

II

||

II

122

PLAVTI
liinc

V
sapias.

2,

1939

TO. lurgium

auferas,

si

DO.

At, bona

Et me

celauisti?

haec sciuisti 797. 798 LE. Stultitiast, quoi bene esse licet
liberta,

eum
Litibus. posterius ista[ha]ec te

praeuorti
agerest.

magis par

DO.

TO. Da

illi

Vritur cor mihi. 800 cantharum: extingue ignem, si cor uritur, caput
ardescat.

Ne

DO.

Ludos

me

facitis,

intel-

lego.

802. 803

TO. Vm cinaedum nouom tibi dari, Paegnium? Quin [e]lude ut soles quando liber locilst hic.
Hui, babae, basilice te intulisti et facete.

805

PAE. Decet me facetum esse: et hilnc inridere Lenonem kibidost ^, quando dignust. TO. Perge lit coeperas. PAE. Hoc leuo tibi. <^D0.> Peri<(i)>, percuKt me prope. PAE. Em,
vj

serua
810

rusum.

DO. Delude ut

lubet, erils

dum

hinc abest.

PAE. Viden ut tuis dictis pareo? [I]Sed quin tu meis contra item dictis seruis?
Atque hoc quod
tibi

suadeo facis?

DO. Quid

est id?

PAE.

Resti^m tu tibi cape crassam ac te suspende. DO. Caue sis me attigas, ne tibi hoc scipidne Malum magnum dem. PAE. Vtere: te condono.

815

TO. lam iam, Paegnium, da pausam. DO. Ego pol uos eradicabo. PAE. At te
^

ille, qui supra nos habitat,

Qui

tibi

male uolt maleque

faciet.

ndn hi uerum earo.

dicunt,

820

798. Ea me: corr Ca cf. acl Most. v. 123 810. cantharum vel cantarum 808. lac sign Mi em vel hem tusum vel rursum: corr Ri DO. add Ca 815. suspende 811. Delube 814. quod tibi vel quod 817 sq. cf. ad Most. te: trai Bi 816. attigas vel attingas dem utere vel dein :^ utere (PAE. Fy) pegnium vel v. 123 penignium

797 sqq. 806.

\

||

\\

801.

||

\\

||

||

||

\\

||

||

a,

40-55

PERSA

123

TO. Age circumfer mulsuni: bibere da usque plenis

cantharis.

lam

diu factumst, pdstquam bibimus: nimis diu sicci

sumus.

DO. Di

faciaut ut id bibatis,

quod uos uumquam

seat.

tran-

SA. Nequeo, leno,

Faciebat.

qum
si

tibi

saltem staticulum, olim

satis

quem Hegea
uide
uero,
tibi

placet.

TO.

Me
825

quoque uolo

Reddere, Diodorus quem olim faciebat in lonia. ^ DO. Malum ego uobis dabo, ni[si] abitis. TO. Etiam
mu<t)>tis,

lam ego
DO.
TO.
^1-a.m

tibi,

si

me

ijiritassis,

impudens? Persam adducam

denuo.
taceo hercle atque tu Persa's, qui
stulte:

me usque

admutihiuisti ad cu[s]tem.
Ttice,

hic eius
cinest?

geminust frater. DO. HiTO. Ac gemimssumus. 830

excriicient.

DO. Di deaeque

et te et

geminum fratrem
SA. Qui

te perdidit:
ille

Nam

ego nil merui.

^sultis

DO. At enim quod

liidificemus.

meruit, Nisi
si

tibi id obsit uolo.

TO. Agite

hunc

<CLE.>

dignust,

Et me haud par

est.

TO. ^Eo credo,

lia[u]t,

non opust: quia non inconcite

quom

emo.

LE. ''Attamen non tamen.

TO. Caue ergo

sequere me.
addecet.

sis

malo

et

835

Te mihi

dicto

aiidientem esse

nam

hercle

absque

me
|

cantharis vel 821. dist Dousa bibere da vel biberet cantaris 822. nimi diu vel nimis 823 sq. DO. et SA. D825. TO. 2>ro ScJioe 827. del Seizms add Taubmannus 829. custem vel curtem 830. Hicine est vel Hiccinest geminis {vel gemini) sumus 833. add Bi 834. At me: corr Ei nam {corr Ca) 836. del Py
|

||

||

#
\\

||

||

||

||

||

\\

||

124
Foret et

PLAVTI

2,

56.61.57 60.62 70

meo
tibi

praesidio, hic faceret te prostibilem pro

Ego sum
Sed
ita

pediem. patronus plane, qui huic pro

tiim dedi.

te argen-

pars libertinorumst: nisi patrono

satust
liber
sibi

qui aduor-

Nec
'^Ni

satis

id efficit,

uidetur nec satis frugi nec sat honestus 840 ni ei male dixit, ni grato ingratus repertust.

LE. P61 bene

facta tua

me

hortantur, tuo ut imperio

paream.

TO.

<^grap)hice
illi

hunc uolo

kidificari.

LE. Meo ego

m
DO. Certo

loco sedulo ciirabo.

homines mihi nescioquid mali cdnsukmt quod faciant. SA. Heu<s)> uos. TO. Quid ais? SA. Hic[s]in[e] Dordalus est leno, qui hic Kberas uirgines mercatur? 845 Hic[c]inest, qui fuit quondam fortis? DO. Quae haec
res est? ei, colaphd m<(e)> icit. uobis dabo. TO. At tibi nos dedimus dabimiisque etiam. DO. Ei, natis peruellit. PAE. Licet * * * iam diu[s] saepe sunt expunctae. DO. Loquere tu etiam, frustum pueri? LE. Patrone m<(i, i)> intro amabo ad cenam. <(D0.)> +Mea ignauia tu nunc me inrides? 849. 850 LE. Quiane te uoco, bene ut tibi sit? DO. Nolo mihi

Mahim

bene

esse.

LE. Ne

sit.

TO. Qufd igitur?

sescenti

nummi

qm'd agunt? turbas danunt?

|

quas

838. in 837. prostibilem vel prostipilem cropediem 840. sat {vel satis) honestus ante v. 843 est: trai Ri hice (^vel hic e) cum spatio: suppl Lamh 843. cf. ad v. 838 heu: corr Ald 844. quicl faciant [ex membr. Turn.?'}) uirgines mercatur vel uirgines 845. ais vel agis del Schoe 848. Licet iam: lac 846. colaphum icit: corr Ac duce Lamh 851, Quiane te vel quia necte sign Sey 849 sq. add Gru quidacunt 852. sexcenti vel sescenti
||

libris

||

||

||

||

||

||

\\

\\

||

||

2,

7175
disperii:

PERSA
sciuiit

125
inimico gratiam.

DO. Male

referre probe

854^ sumpsimus supplici iam. DO. Fateor: mamis uobis do. 855^ TO. Et pdst dabis sub fiircis. DO. +Abi intro in crucem. an me hic parum 856* Exe<r>citum hisce habent? <T0.> +Conuenisse te Toxilum me<(mineris>.

TO.

vSatis

Spectatores, bene ualete.

leno periit: plaudite.

857

dabis [sed Execitum]) 854856*'. duo t\ sunt in ( 854. supplicii iam vel suppliiiam discr Sehoe duce Stu 856. Execitum vel Feci tum: corr Ca 855. DO. pro 4^: Bi leno periit -^ plauadd et suppl Ca 857. leno periit vel
\\ \\
|

||

||

dite pantio

||

T.

MACCI PLAVTI

POEKVLVS
GRAECA CARCHEDONIOS

PERSOlSrAE
AGORASTOCLES ADVLESCENS
MILPHIO SERVOS
|
'

ADELPHASIVM MERETRES ANTERASTYLIS MERETRIK LYCVS LENO ANTAMOENIDES MILES ADVOCATI

COLLABISCVS VILICVS SYNCERASTVS SERVOS

HANNO POENVS
GIDDENIS NVTRIX

PVER

AEGYMEOTYM
Puer septuennis surripitur Carthagiue. Ossdr mulierum emptum adoptat hunc senex eius cognatae duae Et facit heredem Nutri^xque earum raptae. mercatiir Lycus Vexatque amantem. at ille cum auro uilicum Lenoni obtrudit. ita eum furto alligat. Venit Hanno Poenus, gnatum hunc fratris repperit Suasque adgnoscit quas perdiderat filias.
"'^i
.
|

2.

Ossor
||

vel
||

Osor
6.

mulienii vel mulierum

||

||

4.

mercatus:
|

corr Angelius vel repperis

8.

hunc vel iianc repperit Suasque adgnoscit vel Vasque aclcognoscit

ita vel itae
7.

|[

Plavti Comoediae

PEOLOGYS
Acliillem Aristarclii mi^hi commentari lubet: Inde mihi principium capiam ex ea tragoedia. 'Sileteque et tacete atque animum aduortite:

Audire iubet uos imperator'

hfstricus,

Bonoque ut auimo sedea<^n>t[e] Et qui esurientes et qui saturi

in subselliis,

uenerint.

Qui edistis, multo fecistis sapieutius: Qui non edistis, saturi fite fabulis. Nam quoi paratumst quod edit, nostra gratia Nimiast stultitia sessum inpransum incedere. 'Exsurge, praeco, fac populo audientiam'. lam diidum exspecto, sf tuom officium scias. Exerce uocem, quam per uiuisque et colis:

10

Nam
Age

m'si clamabis,

tacitum te obrepet fames.

niinc reside^ duplicem ut

mercedem

feras.

15

Bonum

''factum esse, edicta ut seruetis mea. Scortum exoletum nequis in proscaenio

Sedeat, neu[e] lictor

uerbum aut uirgae

os obambulet,

muttiant,
2G

Neu dissignator praeter Neu sessum ducat, dum

4.

histrio in scaena siet.

iubet vel lubet

hystricus
||

||

6.

esuplentes

et qui vel
||

et
vel 14.

7.
II

edistis vel eclisti

8.

saturi

fite
||

vel saturifice

9.

Naui
!|

Num Nam
Ca
11

paratum
|

si

quo dedit

10. stulticia vel stultia

||

vel

corr

tatitum vel statim: corr TurnebnR 19. dissignator vel designator

|

Num

18. niue:

||

Prol.

21-50

rLAVTI POEjS^LVS
otiosi dormieruut, decet

131

Diu qiu domi

steut uel dormire temperent. Serui ue obsideaut, liberis ut sit locus, Vel aes pro capite deut. si id facere nou queunt, Domum abeant, uiteut ancipiti iufortuuio: Ne et hic uarientur uirgis et loris domi,
Si

Auimo aequo uuuc

25

miuus

cura<^s)>sint,

quom

eri <(re)>ueniaut

domum.

Nutrfces pueros lufautis miuittulos Domi [utj procurent ueu[qu]e spectatum adfera<(n^t: Ne et ipsae sitiant et pueri peritent fame^ .30 Neue esurientes hic quasi <^h)>aedi obuagiant.

Matrdnae tacitae specteut, tacitae rideaut: Canora hic uoce sua tiunire temperent, Domum sermones fabulaudi couferaut: Ne et hi^c uiris siut et domi molestiae. Quodque ad ludorum ciiratores attinet, Ne pabna detur quoi^quam artifici iniilria,

35

Neue ambitionis causa extrudantur Quo deteriores auteponantur bouis. Et hdc quoque etiam, quod paene

foras,

oblitils fui:

40

Dum

ludi fiunt, lu popiuam, pedisequi,

facite:

Im-uptionem

uimc
|

dum

occasiost,
histrico,

Nuuc dilm

scribilitae

aestuaut^ occiirrite.
|

Haec quae imperata sunt pro imperio

Bonum hercle factum prd se quisque ut meminerit. Ad argumentum uiiuc uicissatim uolo Remigrare, ut aeque mecum sitis gnarares.
Eius nimc regiones, limites, confiiiia Determinabo: ei rei ego fiuitor factus sum. Sed nisi molestumst, n6[n]meu dare uobis uolo
27. re

45

50

Py

28. mtnutulos vel minitulos add Bo 29. del 30. pertant vel pereant: corr ex memhr. Turn. 32. rediant vel redeant 33. Lanora vel onara c. spat. init.: corr 36. ad ludonim vel ludorum in ras. 43. scribilitae vel scri|| || \\ ||
||

D-

\\

||

blitae

1|

47.

Remigrare
||

vel

Remigare
|

siti

ex membr. Turn.

49. eius Nonius tor {item Nonin.^): frai Muretus 50.

||

sum

(oi

signa rures: corr B) factus finisi

||

molestum

132

PLAVTI

Prol.

5179

Comoediai: sih odiost, dicam tamen, Siquidem licebit per illos quibus est in manu. Carchedonius uocatur haec comoedia + Latine platus patruos Pultiphagonides.
Accipite:

Nomen iam habetis: niinc rationes ceteras nam argumentum hoc hic censebitur.
Locus argumentost suom
sibi[s]

55

proscaenium:

Vos

iuratores estis: quaeso operam date. Carthaginienses fratres patrueles duo

60

Fuere summo genere et summis di[ui]tiis. EoiTim alter uiuit, alter est emdrtuos. Propterea apud uos dico confidentius, Quia milii pollinctor dixit qui eum pollihxerat. Sed ilK seni qui mortuost <(ei) filius Vnicus qui fuerat, abditiuos a patre, Puer septuennis surripitur Carthagine, Sexennio priusquidem quam moritur pater.
periisse sil)i uidet gnatum ilnicum, Conicitur ipse in morbum ex aegiitudine, Facit illum heredem fratrem patruelem suom: Ipse abiit ad Acheriintem sine uiatico. Ille qui surripuit puerum, Calydonem auehit: Vendit eum domino hic diuiti quoidam seni, Cupienti liberorum, osori mulierum. Emit hospitalem is filium inprudeus senex Puerum illum eumque adoptat sibi pro filio Eilmque heredem fecit, quom ipse obiit diem. Is ilKc adulescens habitat in illisce aedibus. Reuortor rursus denuo Carthaffinem.

65

Quoniam

70

75

vel
6.3.

51. Comediais inodiosi comgdiae 55. rationes

|| ||

||

52. in vel

im

||

53.

comedia

(sic

memhr. Twrn.)
\\
||

57. sibis vel scibis

60. del

Bi

vel orationes 61. alter est vel alter

|

add Ac pollector: corr ex Fulgentio 64. qui vel cui abdiuitiis: corr Gul 67. Sexenni op 65. fuerat vel fuerit 69. inmorbum 68. periisse vel perisse prius {vel obprius) acheruntem vel acheron71. habiit vel abiit vel improbum
|

||

||

||

||

tem

II

74.

mulierem

||

78.

aedibus vel cae diebus

||

Prol.

80107

POENVLVS

133
80

Siquid [{i]mandare iidltis aut curarier, nisi qui dederit, nugas egerit: Veriim qui dederit, magis maiores [nugas] egerit. Sed illi patruo hiiius qui uiuit senex Carthaginiensi duae fuere filiae: Altera quinquemiis, altera quadrimula. Cum niitrice una periere a Magaribus. Eas qui surripuit, in Anactorium deueliit: Vendit eas omnis, et nutricem et uirgines, Praesenti argeuto hdmini, si lenost homo, Quantum hdminum terra siistinet sacerrumo. Vosmet nunc facite cdniecturam ceterum, Quid id sit hominis quoi Lyco nomen siet. Is ex Anactorio ubi prius habitauerat Huc cdmmigrauit Calydone<(m)> haii diu Sui quaesti causa. is in illis habitat aedibus. Earum hic adulescens alteram efflictim perit

Argentum

85

90

95

Suam

siTji

cognatam

inpriidens,

neque

s<^c)>it

quae

si<(e)t,

Neque eam limquam

tetigit: ita

eum

leno macerat:

(Neque quicquam cum ea fecit etiamniim stupri, Neque duxit umquam: neque ille uoluit mittere:) 100 Quia amare cernit, tangere hominem udlt bolo. Illam minorem in cdncubinatiim sibi Volt emere miles quidam qui illam deperit. Sed pater ill<(ar)um Poenus posquam [m]eas perdidit,
Mari te<(rraque)> lisque quaque quaeritat. Vbi quamque in urbem est ingi"essus, rlico Omnes meretrices ubi quisque habitant muenit:
|

105

80. Siquit del Sarac 82. del Py {cf. Men. 55) 84. Carthaginiensi vel Carthaginensi fuere vel filere 86. Cum vel Quom 87. anactorium vel anaotorium 88. eas crinis et Nonius et nutricem vel e nutricem 89. Praesens vel Ppresaens: 90. ten-as Nonius corr ex Nonio 93. habita92. homines uerat vel habitabuerat 97. quae vel q;ae 99 sq. e add Ac
|

\\

\\

||

II

||

||

\\

\\

||

||

||

secl

Guy

||

99.

quom

concubinatum vel Qac) impoenus vel illi inpoenus pesquam 105. que add Ca (lac post te solus D)
102.
||
\

etiamnun vel etiamnon concubinatam 103. peperit

|

||

101. uoli 104. illi

ij

'|

corr

Ri

perdedit
\

|[

||

134

PLAVTI

rrol.

108128;

I 1,

1.2

Dat auruui, ducit uoctem: Vude sit, quoiatis, captaue

rogitat pdstibi,
au|t] surrupta
sit,

Quo geuere
Et
Se
is

guata, qui pareutes fueriut.

110

Ita ddcte atque astu filias quaerit suas.

omnis linguas scit: sed dissimulat scieus Poenus planest: quid uerbis opustV Is heri hiic in portum naui uenit uesperi. Pater harunc idem huic patruos adulescentulost. lamne hoc tenetis? si tenetis, diicite: Caue dirumpatis: quaeso siuite transigi. (Ehem, paene oblitus sitm relicuom dicere.
scire.

115

IUe qui adoptauit hiiuc pro filio sibi i^Ui Poeno, huiiis patri |, hospes fuit.) Is hodie huc ueniet rep[p]erietque hic filias
Is

120

Et hunc

sui fratris filium,

Ego

i^o, ornabor: uos

utquidem didici ego. aequo animo udscite.

125

Et hiiuc sui Quod restat,

(Hic qui hddie ueniet, rep[p]eriet suas filias fratris filium. dehinc ceterum restant ali<(i)> qui faciant palam.

Yalete: adeste. ibo: alius nunc fieri uolo.) Yalete atque adiuuate ut uos seruet Sahis.

ACTVS
AGORASTOCLES.
ADVLESCENS
AG. Saepe ego

MILPHIO
SERVOS
130

res multas tibi mandaui, Milphio, Dubias, egenas, inopiosas cdnsili,

|| ||

114. uespere: 108. postibi vel postubi 109. quolatis corr ex Charisio (inportuna uis uenit) 118. 119 secl Weisiiis,
||

123. ibi (corr ex D^) aequo animo vel aequos 124 127. secl Guy 126. restat vel restant add C'a Personas haud paticas habct B, aliquot D, paucas C: Italis deberi credendae sunt nisi quas significamus aut traditas aut ab aliis suppletas esse {in mediis versibus personas inclusiinus, si spatia quoque desunt) 129. ego res vel ego

120 3Iue

II

animos
II

||

\\

||

|I

1 1,

328

POENVLVS

135

Quas tii sapieiiter docte et cordate et cate Mihi reddidisti opiparas opera tua. Quibus pro benefactis fateor deberi tibi \ Et libertatena et multas gratas gratias. <MI.)> Scitiimst, per tempus si obuiamst uerbiim uetus. Nam tuae blanditiae mihi sunt quod dici solet 136 Grerrae germanae ''hae decoUvrae lyrae. Nunc mihi blandidicus es: heri in tergo meo
[

Tris facile corios contriuisti bubulos. <(AG.> [AdJAmans per amorem siquid feci[t], Milphio, 140 Igndscere id te mi aequomst. MI. Haud uidi magis. Et minc ego amore pereo: sine te uerberem, Item lit tu mihi fecisti ob nullam ndxiam: Posti^d locoinim tii mihi amanti ignoscito. AG. Si tibi lubidost aiit uoluptati, sino: 145 Suspende^ uinci, uerbera: auctor siim, siuo. <(MI.)> Si auctoritatem pdste[r]a defiigeris, Vbi dissolutus tii sies, ego pendeam. AG. Egone istuc ausim facere, praesertim tibi? Quin si feriri uideo te, extempld dolet. 150 MI. Mihi quidem hercle. AG. Immd mihi. MI. Istuc

Sed quid nunc

tibi uis?

AG.

Ciir

mauelim. ego apud te mentiar?

inmodeste. MI. Meae istuc scapulae sentiunt. AG. At ego hanc uicinam dico Adelphasiiim meam, Lendnis huius meretricem maiiisculam. 155 MI. lam pridem equidem istuc ex te audiui. AG. Differor

Amo

134.
si
I

grates gratias:
si
||

con- ex libro

gloss.

||

obuiam

137. lyrae lyrae

membr. Turn.
\\ \\

135. scitum 138. MI.

||

2)raem
144.

B
V.

\\

140.
|]

locarum
s.

MI.
152.
vel

B^
II

II

Ad del Weisixis 145. MI. praem B 151. AG. praem B^

|

AG. ex MI. B^
||

Ad

ego vel ergo 155. meretricem vel meritricem

||

141. AG. jyro is^ 146. berbera 149. mihi :#; Istuc vel istuc 154. AG. s. v. BAt
||

||

||

malusculum

vel

masculum

136

PLAVTI

I 1,

2951

Illius donaino,

Cupidine eius: sed lenone istdc Lyco, non lutumst lutulentius.

MI.-

Vin tu

flli

nequam

dare nunc?

AG. Cupio.
me[n] dato.

MI.

Em
me
Vtrumque faxo

AG. Abi dierectus. MI. Dic mihi uero serio, 160 Vin dare malum illi? AG. Cilpio. MI. Em eundem
dato:

habebit: et nequam et malum. <^AGt.y locare. MI. Vin tu illam hddie sine [damno et] dispendio Tuo tuam Hbertam facere? AG. Cupio, Milphio. MI. Ego faciam ut facias. sunt tibi intus aurei 165 Trecenti nummi Ph]lippi[i]? AG. Sescenti quoque. <^MI.)> Satis siint trecenti. AG. Quid iis facturu's? Tace: Totum lenonem tibi cum tota familia Dabo hddie dono. AG. Quid facturu's? MI. lam scies. Tuos Cdllabiscus minc in urbest uilicus: 170 Eum hic non nouit leno. satin inteUegis? AG. Intellego hercle, sed quo euadas nescio.

MI

MI.

Non

scis?

<AG.> Non

hercle.

<MI.> At ego iam

scies.

faxd

Ei dabitur aurum, ut ad lenonem deferat Dicatque se peregrinum esse ex alio dppido: Se amare uelle atque dbsequi animd suo: Lociim sibi ueUe liberum praeberier, Vbi nequam faciat clam, nequis sit arbiter. Leno ad se accipiet auri cupidus ilico,
|

175

158.
41:

domi nonon
||

vel
||

domi non
160. MI.

||

159.

41^

En

vel en

(AG. D^)

iwaem B^
|

cupio vel cupio dierectus vel

I \

drectus i^ 161. 4|: cupio vel cupio em vel e 163. Locare: corr del Grii 164. Tuo (non tuo in medio v.) libertam vel libertatem 166. philippii vel philipii 167. facturus: corr Bi MI. D^ 168. cum vel quom 169. facturus: corr Bi 170. collubiscus: corr Angelius 173. ^ers ad vel a s. V. add D^ 174. Et 177. preberier vel prae-

^
\\

||

||

||

||

||

\\

||

||

||

loirier

11

I 1,

52-79

POENVLVS

137

Celabit hominem et aurum. AG. Consiliiim placet. 180 MI. Rogato, seruos ueneritne ad eum tuos. Ille me censebit quaeri: continuo tibi Negabit. quid tu diibitas quin extempulo DupK tibi^ [li]auri et bominis, fur lend siet? Neque id linde efficiat, habet. ubi iu ius ueneritj 185 Addicet praetor familiam totam tibi. Ita decipiemus fduea lenonem Lycum. AGr. Placet consilium. MI. Immo etiam ubi expoK
uero,

Magis hoc tum demum dices: nunc etiam rudest. AG. Ego in aedem Veneris eo, nisi quid uis, Mil
phio: 190 Aphi'odisia hodie siint. MI. Scio. AG. Oculds uolo Meos delectare miiuditiis meretriciis. MI. Hoc primum agamus qudd consilium eepimus: Abeamus intro, ut Cdllabiscum uilicum

Hauc perdoceamus lit ferat fallaciam. AG. Quamquam Cupido in cdrde uorsatiir, tamen
Tibi auscultabo. MI. Faciam ut facto gaiideas. Inest amoris macula huic homini in pectore,

195

Sine damno magno quae ehii ne utiquam potest. Itaque hic scelestus est homo lend Lycus: 200 Quoi iam mfortuni intenta ballistast probe, Quam ego haiid multo post mittam e ballistario. Sed Adelphasium eccam exit atque Anterastylis. Haec est prior, quae meum erum dementem facit. Sed euocabo. heus^ i foras, Agorastocles^ 205 Si uis uidere liidos iucuncKssumos. AG. Quid istiic tumultist, Milphio? MI. amores

Em

tuos,
ci

183. extempulo Ca 185. uenerit expoliauero 190. diciis 194. ut

II

vel vel

extemplo 184. Dupli vel Duplici: del ue uenerit 188. ubi expoliuero vel
|| || ||

||

\\

Angelius

\\

20.3.
:

191. AGr. D^ 192. MI. muncollybiscum vel collibiscum: coit adelphasium vel adelfasium eccam vel ecam

qui tuis
vel ui

||

''

anterastilis

corr

Hi

||

205. agorastocles vel

ago rasto des

i|

138
Si uis spectare.

PLAVTI

I 1,

80.81;

2,

120

Quom

AG. multa tibi di dent bona, hoc mihi optulisti tam lepidum spectacuhim.

ADELPHASIVM.

ANTERASTYLIS.
II

MILPHIO.
SERVOS

MEEETRICES

AGORASTOCLES.
ADVLESCEXS
AD. Negoti
sibi qui uolet

ANCILLA
uim
parare,
210

Nauem

Nam

mulierem haec duo comparato. niiliae magis res duae plus negdti
et
si

Habent, forte

dcceperfs exornare,

Neque umquam satis hae duae res ornantur, 215. Neque ei^s ulla ornandi satis satietas est. Atque haec ut loqudr, nunc domo docta di^co.

Nam
Ex

nos usque ab aurora ad hdc quod dieist (Postquam aurora inkixit numquam concessauimus)

mdustria ambae numquam concessamus 220 Lauari aut fricari aut tergeri aut ornari, PohVi expoKri, pingi fingi: et lina Binae singuKs quae datae nobis ancillae, ea<^e> nos lauando, eluendo operam dederunt: Aggerundaque aqua sunt uiri duo defessi. muhere unast. 225 Apagesis: negoti quantum Sed uero duae, sat scio, maxumo uni Populo quoilubet plus satis dare potis sunt. Quae noctes diesque omni in aetate semper Ornantur, lauantur, tergentur, poliiintur. 230 Postremo modus muliebris nullus est:

hinos compr (sed recte servatis maiusculis) 215. omandi vel 211. 214. cf. ad Most. v. 123 modo: corr Goel216. AD. ante nunc D* s. v. ordinandi 218. secl Ac 217. secuntur in leriis duce Ac v. 285352 228. 225. AN. praem D^ 220. aut fricari vel aufricari
217. 210.

210

\\

m. D^
||

II

\\

||

\\

||

\\

omm

[|

in vel in

omni

||

230

sq.

cf.

ad Most.

v.

123

\\

1 2,

2144

POENVLVS
et fricando

139
scimus facere
aniest.

Neque uniquam lauando

neniam.

Nam

quae lau[a]tast,

nisi percultast,

meo quidem

mo
AN. Miror equidem,
Quae

quasi +inlusta

soror, te istaec sic fabulari,

tcim callida et docta sis et faceta.

Nam qudm sedulo munditer nos habemus, 235 Vix aegi*eque amatorculds inuenimus. AD. Itiist. uemm hoc linum tamen cogitato: Modus dmnibus rebus, soror, dptumumst habitu:^ Nimia dmnia nimiufti exhibent negdti[um] hominibus
ex
se.

AN.

Soror, cdgita, amabo, item nds perhiberi, 240 Quam si salsa milriatica esse autumantur,

Sine dmni lepdre et sine suauitate. Nisi multa aqua lisque et diu macerantur, Olent, salsa siint, tangere ilt non uelis [item nos sumus]. Eiils seminis mulieres sunt. 245 Insiilsae admodum atque inuenustate s _ Sine miinditia et siimptu. MI. Coquast haec quidem, Agorastocles, utego opmor: AG. Quid molestu's? Scit miiriatica lit maceret.

AD.

Sordr, parce, amabo.

sat est istuc alios

250

Dicere nobis: ne nosmet [in] nostra etiam uitia[m] <(e>loquamur. AN. Quiesco. AD. Ergo amd te. sed hdc nunc respdnde [mihi]: Sunt hic omnia, quae ad deum pacem oportet adesse?

AN. Omnia
(corr

accuraui.

253. 254

231. faceren niam vel facere: facere eniam membr. Turn. 232. qua clauata: corr Py Gru) inlusta vel iniusta istaec sic rel istaec 233. AD. praem Dcf. ad Most. 123 236. ut aegi-e Nonius 238. moclus vel modis 239. del Herm 244. del Spengelms 246. Jac sign 241. muriatica vel mariatica
\\
\
\
|

\\

||

||

||

248250. pers add D249251. com^v B amabo) 249. molestus: corr Ri 250. amalo duo sunt inB ( uitiam vel ut iam ne vel :^ iSTe 251. cf. ad Most. v. 123 253 sq. cf ad Most. v. 123 6 add Herm 252. del Beiziu^

Eerm

\\

247

sq.

\\

\\

1|

||

|!

||

||

\\

\\

140

PLAVTI

2,

4461

Diem pulcrum

et celebrem et ueriustatis pleiium: 255 Digniim Veneri pol, quoi sunt Aphrodisia hodie. MI. Ecquid gratiae^ quom huc foras te euocaui?

lam num me

decet ddnari cado

Vmi

ueteris: die dari.

Nil respondes? hngua huic excidit, ut ego opinor. 260 Quid hic malum astans opstipuisti? AG. Sme amem: ne opturba ac tace. iam istuc Haceo' non gnatiim foret. AN. EamuSj mea soror. AD. Eho%mabo, quid illo uunc properas? AN. Rogas? Quia erus nos apud aedem Veneris mantat. AD. Ma-

MI.

Taceo.

AG.

Si

tacuisses,

neat pdl.

Turbast nunc apud aram.

an

te

ibi

uis

mane: mter

istas

uorsarier

265

Prosedas, pistorum amicas, reliquias alicarias, Miseras, schoeno delibutas, seruolicolas sordidas, Quae tibi olant stabulum st<(r)atumque, sellam et sessibuliim merum, Quas adeo hau quisquam limquam liber tetigit neque duxit domum, 270 Seruolorum sordidulorum scdrta diobolaria? tun audes etiam seruos <^MI._> I in malam crucem.
spernere,

Prdpudium?

quasi

bella

sit,

quasi

eam[i]pse

reges

diictitent.

Mdnstrum

mulieris: tantilla tanta uerba filnditat,

vel

260. uncua huic vel ^t- huic: corr 261. Quid hic vel Quid opstituisti: corr Ca Ca duce Aldo 262. tacuisses vel taccuisses actate vel aetate: corr Ca 264. mantat vel mandat pol 4|; 266. Pro263. illo vel illic allireliquias vel reliquis sedas {ita Festm) vel Proseda 267. dili<(butas)> Festtis seruilicolas carias: corr ex Paulo 270. duobolaria 271. I in 269. hau vel haud corr Gru ductitent Et monstrum vel ducti 272 sq. del Ca vel li in
(

255.

plenum
||

plenium
\\

||

257260. duo
|

v.

simt in

B
|

tlonari); discripsimus

\\

||

||

||

\\

\\

||

||

||

ten& Monstrum

||

2,

6275 [70 A]

POENVLVS

141

AG. Di immortales omnipotentes, quid

Qui!d

Quoius ego nebulai cyatho septem uoetes non emam. est apud uos
pulcrius?
habetis,
275

qui

Qui haec tanta

mage immortalis uos credam esse quam ego siem, ocuKs bona concipio? uam Yenus non
est

Venus:
ut amet [at]

Hanc equidem Venerem uenerabor^ me

pos<(t)hac prdpitia.

Milphio, heus [Milphio] ubfs? IVEI. Assum apud te eccum. AGr. At ego elixus sis
uolo.

MI.

Enim

uero, ere, facis delicias.

AG. De tequidem haec didici dmnia. 280

tetigeris?
i"illic

MI. Etiamne ut ames eam

quam numquam

<AG.> Nil
Deos quoque edepol
et

amo

quidemst: et metuo, quibus [ego]

tamen abstineo manus. ornatimi aspicio ndstrum ambarum, paenitet Exornatae ut simus. AD. Immo uero sane cdmmode: Nam pro eriU et ndstro quaestu satis bene ornatae

AN. Eu

ecastor,

quom

sumus.

285

Ndn enim

potis est

quaestus

fieri,

nisi

sumptus

se-

quitiii-,

scio:

Et tamen quaestus ndn

consistet,

si

eiim sumptus
''"habitus plus

superat, soror.

Ed

illud satiust ^satis*:

quod

satis

est

quam
274.

sat est.
!

Quo

ius vel
||

ciatlio vel ciratho

278

sq.

cM Ca
||

uis nebula vel nebulae: corr Bo 275. Di(i) immortales vel Di imortales propitia milphio]!Heus V\n del Bo

Quo

adsum add Bi
I

280

sq.

Enim uero
||

vel

Enim

omnia

||

illic

om

282. del Beizius, fort. cum 285 sqq. cf. ad v. 217 285. EEiLiET: erilicet 286 sq. POTis(ejs(t): potest (pote Charifieri sius) quaestus sohis hahet {v. 286 Cliarisius adfert)
\\ \\

\\

nisi CJiarisius:

item Sey

||

ut vid 288. SATrus(t)

K(i)

ettsmenquaestus: correximus,
|

satius si

distinximus

||

142

PLAVTI
Ita
illa

I 2,

7G 90

[A]

AG.

me

dei

ament, ut

illa

me amet malim quam

di,

Nam

Milphio: mulier lapidem silicem siibigere, ut se amet,

potest.

290
tu's lapide siliee

MI. P61 idquidem hau mentire:

nam

stultior

Qui hanc ames.

AG. At uide

sis:

cum

illac

numquam

limaui caput. MI. Ciirram igitur aliquo ad piscinam aut ad lacum^ limiim petam. AG. Quid eo opust? MI. Ego dicam: ut illi et tibi

limem
<^AG.^
I

caput.

in

MI.

Enim
Satis

MI. Ibi sum equidem. AG. Pergis? MI. Taceo. AG. At perpetud uolo. 295 uero, ere, meo me lacessis ludo et delicias
facis.

malam rem.

AN.

nmic lepide ornatam credo, soror,

uiderier:

te tibi

Sed ubi exempla conferentur meretricum aliarum,

tibi

floi

AD.

Erit cordolium, siquam ornatam melius forte aspexeris. Liuidia in me numquam innatast neque malitia,

mea
Bono me^d))
esse ingenio

soror:

300

ornatam quam auro multo

mauolo.

(Aurum

id fortuna ijiuenitur, natura

ingenium bonum:

Bdnam
289.

ego

quam

bfiatam

me

esse nimio dici mauolo.)

amet 291. it quidem: equidem 292. cum {sic A) vel quom numquam ea Eugraphius 293. (au)tadlacum: aud ad lacum vel aut lacum 294. (o)pys(e)s(t): opus sit {corr Ca) limeM: limen PERG(is): perdis 295. I in: ix 296. ERE: aere (la)CESS(is): laccessis {corr D) 298. coxfeeextuR: conferuntur meeetriCUM: meretricium 300. innatast: G(e^'N s. f.)xATAST 301. meE(8sein)GENio me ingenio esse vel ingenio me esse: add Bo 302 sq. secl Bi ID: in dici {sic A, ut vid) vel deci
vel
||
|

HAU cum

{ut vid):

ament (sic A) haud

|| \\

II

||

||

\\

||

||

\\

||

I 1,

91-105

[A]

POENVLVS

143

Meretricem pudorem gerere magis decet quam piirpuram. (Magisque meretricem pudorem quam aixrum gerere
cdndecet.)
305

Piilcrum ornatum tiirpes mores peius caeno conlinunt: Lepidi mores tilrpem ornatum facile factis cdmprobant.

AG. Eho
<AG.)
<(MI.^

uin tu facinus facere lepidum et festiudm? MI. Volo. Pdtesne mi auscultare? MI. Possum. AG. Abi domum ac suspende te.
tu,

Quam db rem? AG. Quia iam niimquam

audibis

uerbatot tam suauia. 310 Qmd tibi opust uixisse? ausculta mihi modo ac suspende te. MI. Siquidem tu's meciim futurus pro liua passa pensilis.

MI. At ego esse et bibere. AD. Eho tn, quid ais? AN. Quid rogas? AJD. Viden tu? pleni oculi sorderum qui erant iam splendent mihi. AN. Immo etiam in medio dculo paullum sdrdet. cedo
hanc.
^

AG. At ego amo

sis:

de[x]teram.

315
tractes

AG. Vtquidem

tu huius oculds inlutis

manibus

AN. Nimia nos

<(AN.)>

aut teras? socdrdia hodie tenuit. AD.

re,

Qua de

dbsecro?

Quia non iam dudum ante lucem

ad aedem Veneris uenimus,

:
\

304 sq. inv 305. secl Guy magisq- Magis quit {cel quid) 306. cf. Most. 291 309. auscultare: turpest auscultari vel auscultari vel auscultare 311. 310. quiA: Qui ac: ET OPUST: opus si 312. siquide aestu Nonius uua
||

A
I

II

||

||

||

II

passa

{sic

Nonius
|| ||

et

A)

vel

uua
|

pensilis {sic

Nonius

et
\

A)

vel

pensibis 313. amo: amabo 314. pr,E(lli) iit vid sorde315. sis: si dexteram etiam A: corr Scal RUM: sorderunt 316. UTQUIDEMTU: Vt tu quidem 318. JfONIAK: TERRAS
||
|

||

II

non iam

vel

iam non

||

144

PLAVTI
in aram.

I 2,

106-120 [A]

Primae ut inferremus iguem

AD. Aha, non

factost opus.

Quae
Prius

liabent nocturna ora, noctu sacruficatum ire dc

quam Venus

cupant. expergiscatur, prms

320

deproperant

sedulo
Sacruficare:

nam

uigilante Venere

si

ueniant eae,
e

Ita sunt turpes,

<(AG.)>

credo ecastor

Venerem ipsam
fugent.

fano

Milpliio.

MI.

Edepol

<(A(x.)>

6psecro hercle,

Milphionem miserum. quid nunc uis tibi? ut mulsa loquitur. MI. Nil
nisi laterculos,

325

Sesumam papaueremque, triticum et fi-ictas nuces. AG. Ecquid amare uideor? MI. Damnum, qudd Mercurius minume amat. AG. Namque edepol ''lucrum amare nuUum amatorem
addecet.

Eamus, mea germana. AD. Age sis ilt lubet. AN. Sequere hac. AD. Sequor. <MI.> Eiint hae. AG. Quid si adeamus? MI. Adeas. AG. Primum prima salua sis: 330 Et secunda tu in secundo salue [in] pretio: tertia
<^AN.)>

Salue extra pretium.

AG. Qud

te

pol ego et dleum et operam perdidi. agis? AD. Egone? in aedem Veneris. AG. Quid eo? AD. Vt Venerem
prdpitiem.

ANC. Tum

319. PRiMAEUT: Primacum ut (itern membr. Turn.) vel Prima cum igneM: signem ahA: Ah factust 320. SACRUFICATUM: sacrificatum 321. uenusoccupant: occupans expergiscatuE: uenus exiieriscatur vel exiieriscatur uenus 322. SACRUFICABE: Sacrificare uigilante {sie A) vel uigulante 325. mulsa (sic A) vel nulsa 326. papaueremque (sic A) vel pa pauperem que 329 331. nuces (sic A) vel nunc es pers corr Ei, Goe et Loe, Ca 332. ANC. 331. del Stu pro Ac et oleum (sic A) vel et oleum et oleum 333. QUOAGIS
| | |

||

||

11

||

||

||

||

\\

||

II

I 2,

121135

[A]

POENVLVS
iratasf?

145

AG. Eho, an
Quid tu ais?

AD.

uel ego pro spdndeo. Quid mihi inolestu's, dbsecro? AG.

propitia herclest:
illa

Aha tam
<^AD.> Mitte amabo.

saeuiter.

33.5

AG.

Qmd
iUist.

festinas?

turba nunc

AD.

Scio.

Sunt

illi

aliae,

quas spectare ego et

spectare
turpis,

AG. Qui lubet

spectari uolo. piilcram spectandam

me

dare?

AD. Quia apud aedem Yeneris

hodiest mercatus mere-

tricius

E6 cqnueniunt

mercatores, ibi ego

me

ostendi uolo.

340

AG. Inuendibili merci oportet Proba mers facile emptorem

Quid
ais

ultro

emptorem adducere: reperit, tam etsi in ab-

struso sitast.

[apud me] mecum caput et corpus cdpulas? AD. Qud die Orcus Acherunte mdrtuos amiserit. AG. Sunt mihi intus nescioquot nummi aiirei lymtu? quando
illi

phaticei.

345

AD. Deferto ad me:

MI. 'BeUula hercle.
[MI.]
ei

faxo

actutum cdnstiterit Irmphaticum.

in

dierecte

maxumam malam
est

cracem.

Quam magis

aspectd,

tam magis

nimbata

et

nugae merae.
uel {item Eho an (sic A) vel Ehon propitia et hercle {sic A) vel herche 335. 4I^quidmihi: quid mihi molestus: corr JRi aha {item Nonius): Ah 336. #tckba 341. ixrEXDiBrLiMEKCi: Inuendibili merce vel 340. IBIME 342. repeeit: repperit tametsi: tarem Inuendibile mers in abstruso vel in abstnioso: ixocculto est {vel e) et si caput et corims copulas: palpasetlallas 343. del Bo 344. orcus {sic A) vel orchus achaeruntE: ab achaerunte AaiiSERiT: amiseris 345. intus nescio quod: {vel aheronte) nescioquod LAUREi 347. in {sic A) vel im 348. delevimus aspecto {sic A) vel atspecto (quo magis eam aspicio Isidorus) est nimbata {sic A) vel est ninbata (nimbata est Isidorus)
334.
\

A)

||

||

||

II

||

|| ||

||

||

jl

\\

Plavti Comoediae

10

146

PLAVTI
taedet.

I 2,

136150 [A]

AD. Segrega sermdnem:

AG. Age sustoUe hoe amiculum. AD. Piira sum: comperce, amabo, me attractare, Agorastocles.

350

AG. Quid agam nunc?

AD.
te

Sei sapias,

curam hanc

facere conpendipotes[t].

AG. Quid? ego non[c]

quid ais, Milphio? MI. Ecce odiiim meum. Quid me uis? AG. Qur mihi haec iratast? MI. Qiir haec iratast tibi? Qiir ego id curem? nam qui istaec magis meast cuciirem?
ratio?

AG. lam

hercle tu

jieristi,

nisi illam milii

tam

tran-

quillam facis 355 Quam mare olimst, quom ibi alcedo piillos educit suos. MI. Quid faciam? AG. Exora, blandire, palpa. MI.

Faciam sedulo:
Sed uide
sis,

AG. Ndn

ne tu dratorem hunc piignis pectas pdstea. faciam. AD. Non aequos in me's: sed morare et male facis.
miilta ex multis:

Bene promittis

dnmia incassiim

ca-

dunt.

360

Liberare iurauisti me haiid semel, sed centiens: Diim te exspecto^ neque ego usquam aliam mihi paraui cdpiam, Neque istuc usquam apparet: ita nunc seruio nild minus.
349. AG. pro Ca 350. comperce {sic A) vel comperta nunc ATTRACTAB.F,: attrectare 352. cf. ad v. 217 dist Bo cur AIS: agas 353. 4}:CUK et #qur: {etiam A): corr Bo Qur) et qur (vel cur) irata est tibi (sic A) vel mihi irata {vel 354. Qur {sic A) vel Cur namque {etiam A): coir Bo, dist est Bi 355. hercle {sic A) vel hercule peeistis H 356. alcyo {sic A) vel alycio (halcyon Isidorus): corr ex Frontone et Prisciano EDUCIT {item Priscianus et Isidorus): seducit H 357. exora {sic 358. palpa^^^: expalpa {item Nonius) et Nonius) vel xora 359. aequosinmeesset: non aecuius in me postea: OMNiA esset 361. Liberare {sie A) vel Liberaret iurauisti: iura uis te -^SED CENTiENS: ent lens vel deciens H 362. neq-egO: neque
||
j

^
\

||

||

11

11

\\

II

II

||

12,
I,

151-161. 163. 162. 164. 165 [A]

soror.

POENVLVS
AG.
Perii.

147

apscede tu a me.
uoluptas,

ML Mea
Meus

mea

delicia,

ecquid ais, Milphio? mea uita, mea amoenitas,

365

ocellus,

meiim labellum, mea

cor,

Meum

mel,

meum

mea

sauium, colustra, meus molliculus

salus,

meum

caseus.

AG. Mene ego

Nisi

illaec patiar

praesente dici? discrucidr

miser,

ego illum iubed quadrigis ciirsim ad carnificem

rapi.

causa mea. 370 te dabit Atque te faciet ut sis ciuis Attica atque lil>era. [AD.] Quin adire siiiis? quin tibi qui bene uolunt

MI. Ndli, amabo, siiscensere erd

faxo,
si

meo

Ego

ndn

irata's,

m'nnium pro

bene uis item?

[MI.] Si ante quid mentitust,

nunciam dehinc
rax
tibi.

erit ue-

Sme

te

exorem, sme prehendam auriculis, sine dem

sis,

AD. Apscede hinc

lam

sauium. sycophanta par ero.

375

MI. At

scin qudmodo? hercle ego faciam pldratiUum, m'si te facio prd-

pitiam

Atque hic ne me uerberetiHum

faciat, nisi te prdpitio,

ecquid {sic A) vel eo quid 364. 4^PEE(ii): perii aiS: agis 365. meae deliciae {item A): corr ex Gellio et Nonio\\ 367. MELi: mel vel mei 366. OCULUS meum cor otn gramm. de dub. nom. colustra (sic et gramm.) vel coUustra 368. EGOPBAESENTEPATIAEILLAEC 370. causa {sic A) vel causam 371. irata es {item memhr. Turn.): iratast nimiium {sic 372. sies 373. adire etiam et membr. Turn.) vel nimium
| |

II

II

||

||

II

||

||

A
tibi
{sic

4^QUIN: qui lu
4t=
II

vel

qui ui vel qui

:

44=

tibi {sic

374.
sit
||

QUIDMENTITUST quidem
sq.
|

entitus sit vel

\ |

mentitus

Apscede hinc sciN: sia 377. heecle: hercule illum FACIOP propiciam facio

A)
I

vel

375 sauiumi
:

inv libri praeter

{sic
|

II

||

A auris A) vel Aspice dehinc ploratillum: plorantem 378. neme: me ne

|

A) vel quidem sauium

10*

148

PLAVTI

I 2,

16G 183

[A]

Male formido: noui ego huius mores morosi malos. Quam 6b rem amabo, mea uoluptas, sine te(d^ exorarier.

380
illi

AGr.

Non

ego

homo

trioboli

sum, msi ego

mastitibi:

Exturbo oculos atque

dentes.

em

uoluptatem

Em

mel:

em

cor:

em

labellum:

em

salutem:

em

sa-

uium.

oratorem uerberas. AGr. lam istoc magis Etiam oceUum addam et labellum et Knguam. MI. Ecquidfacies modi? 385 AG. Sicine ego te orare iussi? MI. Quo modo ergo
MI. ImpiaSj
ere, te:

orem?
Huius mel, huius
cor,

AG. Rogas?

Sic enim diceres, sceleste: huius uoluptas, te dpsecro,

huius labeUum, hums lingua,huius sauium, Hufus deUcia, huius salus amoena, huius festiuitas, Huius colustra, huius dulciculus caseus, mastigia: 390* (Huius cor, huius studium, huius sauium, mastigia.) 390^'

Onrmia iUa quae dicebas tiia esse ea memorares mea. MI. 6psecro hercle te, uoluptas hiiius atque odiiim

meum,
Huius amica mammeata, mea inimica et maleuola, (3culus huius, Kppitudo mea, mel huius, fel meum, ^t tu huic irata ne sis, aut, si id fieri ndn potest, 395
379.

mores moros
{vel

vel

mores mores: moeesmoeos

|

||

380.
\\

amabo mea
383.

me):

em
II
I

{sic

A)

vel

mea sinehoc: sine hem {quinquies) sauium

|

te {corr
{sic

Guy)

A)

vel sua-

lum

384. impias ere te {sic A) vel impia secrete {item DonaMI. pro 4^ Ca 385. LABELLUMIilNGUAM #IAM: iam tUS) ecquid {sic A) vel eo quid 386. oeare: orares lussiT ergo: deli389. om 388. sauium {sic A) vel salum EGO CIAE: colustra: corr Mercerus ex v. 365 390^. om A: cf. 390^
||
|
j

||

II

||

CD

ij

\\

390^. secl Angelius 391. ea {sic A) vel

\

dulciculuscaseus super s.\uiummastigia|J

eam

||

392.

eius
II

||

393.

Nonius
I

mammeata (mammeatam
Oculos
I

OCULU.'^:

Nonius): lippitudo: leppitudo

cuius amicam mammiata 394.

||

1 2,

184197 [A]

POENVLVS
cum
milia.

149
ero et uostra fa

Capias restim ac te siispendas

Nam

mihi iam uideo propter te uictitandum sorbilo, Itaque iam quasi dstreatum tergum ulceribus gestito Propter amorem uostrum. <AI).> Amabo, men prohibere postulas Ne te uerberet magis quam ne mendax me aduorsiim
siet?

400
in-

AN. Aliquid huic responde amabo commode, ne cdmmodus

Ndbeis
sit:

nam

detinet nos de nostro negdtio.

tibi

AD. Verum.

etiam

hanc amittam ndxiam unam,

Agorastocles:

Ndn sum

irata.

AD. Mdx dabo,

AD. Non sum. AG. es? Da ergo, ut credam, sauium. quom ab re diuina rediero. AGr. I 405 ergo strenue.
AG. Ndn

AG. Atque audin? AD. Etiam. AG. Veneri dicito Miiltam meis uerbeis salutem. AD. Dicam. AG. Atque hoc audiXn)? AD. Quid est? <(AG.) Paiicis uerbis rem diuinam facito. atque audin?
<^AD.) Sequere me, sordr.
respice.

Respexit.

idem edepol Venerem credo facturam

suspensas
399.

tibi.

396.

quom

II

suspendas {sic A) 397. MI. praein

||

vel
||

cum

{sic {sic

men

prohibere
||

A) A)

vel

vel
||

menbro hibere
I

401.

incommoduS: incommodis
|

{corr

D)
:

404. Non agorastocles {sic A).vel agorastodes 403. dist Ac sum irata {sic A) vel Non sum arata||Non sum irata es 4^ ES 406. Sequere {sic 405. #i: i sauium {sic A) vel suaium 4|:QurpST: 407. multam: multa add Bi A) vel Seque quid est 409. edepol: pol
|

||

||

||

||

||

150

PLAVTI

13,

119

[A]

AGORASTOCLES.
AD^T.ESCENS

MILPHIO
SERYOS
MI. Vt me uerberes 410

AG. Quid

niiiic

inihi's

auctor, Mflphio'?

Atque auctionem facias. uam iupunissume Tibi quidem hercle uendere hasce aedis licet. AG. Quid iam? MI. Maiorem partem in ore habitas

AG. Supersede

istis

uerbis.

meo. MI. Quid nunc ueis tibi?

Collabisco uilico euocauisti foras.
415

<^AG.)> Trecentos Philippos

Dedi dildum, priusquam

me

Nunc opsecro te, Milphio, hanc per dexteram Perque hanc sororem laeuam perque oculos tuos Perque meos amores perque Adelphasium meam Perque tuam leibertatem MI. Em, nunc nil opse-

cras.

420

<^AG.y Mi Milphidisce, mea commoditas, mea salus, Fac quod facturum te promisisti mihi, Vt ego hiiuc lenonem perdam. MI. Perfacile id quidemst. I, adduce testis tecum: ego intus mterim lam et dmamentis meis et sjcophantiis 425 Tuom exornabo uilicum. propera atque abi. AG. Fugio. MI. Meumst istuc magis officium quam tuom. MI. I AG. Egone, egone, si istuc lepide ecfexis

modo.
410. mihi es auctor: MimAUCTORBS 413. meo (item membr. 415. coiiLTBis414. nunc uis: ueisnijnc mea 420. em 416. DUM EUOCAUISTI: euocasti coNyiLico promisisti (sic A) vel pro422. te: te esse (sic A) vel hem 424. o?h I admisti 423. Vt ego {sic A) vel Vt ego ut ducet estis vel Adducet estis 425. et ornamentis: tormentis 428. epfexiS: meis (sic A) vel miis 427. fugiomeumest et fexis {corr Bo)
||

Tu/rn.):

||

|{

II

11

||

II

||

||

||

||

|J

I 3,

20-39

[A]
te

POENVLVS
hodie

151
MI. Abi modo.

<AG.> Vt non ego

AG.

abis? <AG.> Neque quantum aqua<i>st in mari MI. Abitiirun es? omnes quantumst MI. Pergin <AG.> Neque pergere? in caelo MI. Pergin auris tvindere? AG. Neque neque enimuero <AG.> Neque hdc neque 435 serio uerbis? quippini? opust quid Neque hercle uero Quod uno uerbo dicere hic quidueis Neque hercle uero serio scin qudmodo? amabunt uin bona dicam fide? Ita me me Iiippiter 440 Quod hic inter nos Scin quam? uidetur. credin quod ego fabuler?
niibis

emittam manu? MI. Oh <MI.> I modo. AG. Non hercle merear AG. Vah. MI. Abi modo. 430 MI. Etiamne AG. Quantum Acheruntest mdrtuorum

stellae

illuc

licet

di

Iiceat

ita

MI. Si nequeo facere ut abeas, egomet abiero. Nam isti quidem hercle orationi Oedipo Opust cdniectore, qui Sphingi interpres fuit. AG. lUic hmc iratus abiit. nunc mihi caiitiost Ne meamet culpa meo amori obiexim moram. Ibo atque arcessam testis: quando amdr iubet Me oboedientem esse seruo liberum.
|
1

445

uah z^ 430. AG. pro Ca mereak: meream ^^ oh etiam A: pers restituimus 431. achaeruntest 432. aquast: aqua est vel est aqua: corr Pareus maee abituruneS: abiper433. nubisomnes: nubes omnes vel nubes turusne es 440. LI439. BONAM 436. OPUS: opus si 435. ILLUD OINC 442. ABIKRO: abireo vel abire CET 441. uiDETUR: uide tu 443. ORATiONiOEDiPO (item Priscianus): orationi oedippo 447. iubet {sic A) vel lubet 446. meamet {sic A) vel meam
| |

#
||

\\

||

||

II

II

II

11

II

||

||

||

449.

Me

(sic

A)

vel

Meo

||

152

PLAVTI .YCVS.

II

1-24

[A]

ANTAMOENIDES
MILES

LENO

LY. Di illiim mfelicent omnes qui post hiinc diem Leno lillam Veneri umquam immolarit hostiam, 450

Nam

Quiue ullum turis gi-anum sacruficauerit. ego hodie infelix deis meis iratissumis Sex immolaui agnos nec potm tamen Propitiam Venerem facere uti esset mihi. Quoniam litare nequeo |, abi<Ci^ illim ilico
| |

L-atus: uotui

exta prosicarier.

456*
456

[Neque ea +picere uolui: quoniam non hona Haruspex dixit, deam esse indignam credidi.]

Eo

pacto auarae Veneri pulcre

id

adii^

manum.
decet.

Quando

quod

sat erat satis

sic ago, sic

habere noluit,

Ego paussam feci. Ego faxo posthac Contentiores mage

me

deaeque ceteri erunt atque auidi minus, Quom scibunt Veneri ut adierit lend manum. Condigne haruspex, non homo trioboli, 0mnil)us in extis ai[e]bat portendi mihi Maliim danmmnque et deos esse iratos mihi. Quid ei diuini aut hiimani aequomst credere? Mina mihi argenti ddno postilla datast.
dei

460

465

Sed, quaeso,

ubinam

illic

restitit miles,

modo
ad pran470

Quei hanc mihi donauit,

quem ego

uocaui

dium?
Sed eccum
incedit.

AN.

Ita ut occepi dicere,

EIS

449. Di {sic A) vel Si (Dii Nonius) 451. QUlULLUMTFiuiratissumis {sic A) vel iratissumus 452. MEis ex MEi 456''. uolui prosicarier {sic A) vel 454. uti esset: utesset 456^ 459. pauspicere vel aspicere prositarier om 462. Cum 461. mageruntatqauidiuiminus SAM: pausam 463. rersus post 471 extat in 464. del {sic A) vel Qum Guy 466. haud: atq- {corr Pius) AE(,)U()(m)ST: aequom si vel aecum si credeeE; crederet 467. dono {sic A) vel dona 468. dist Bi
\\

II

jj

||

'^.

||

||

jj

||

II

\\

II

||

||

\\

II

25-45

[A]

POENVLVS

153

LenuUe, de

Quom

illac piigna pentetrdnica^ sexaginta milia hominum und die

Volaticorum manibus occidi meis. LY. [EjVolaticorum hdminum? AN. Ita deico quidem. 475 LY. An dpsecro usquam siint homines uolatici? AN. Fuere: uerum ego interfeci. LY. Qudmodo Potuisti? AN. Dicam: uiscum legioni dedi Fundasque: eo praesternebant folia farferi. LY. Quoi rei? AN. Ne ad fundas ^uiscus adhaeresceret. LY. Perge: dptume hercle periuras. quid pdstea? 480 AN. Li fundas uisci indebant grandiculds globos:
|

Eo

illds uolantis iiissi funditarier.

Quid multa uerba? quemquem uisco offenderant, 483.484

Tam
LY.

crebri ad terram

accidebant quiim pira.

485

Vt qmsque

acciderat, eiim

necabam

ilico

Per cerebnim pinna sua

Si hercle istuc

sibi quasi

turturem.

umquam

factumst,

tum me
piter

Iiip-

Faciat ut semper sacruficem nec umquam litem. AN. An mi haec non credis? LY. Credo ut mi aequomst
credier.

490

AN. Age eamus

dimi exta referuntur, uolo Narrare tibi etiam unam pugnam. LY. Nil moror.
intro.

471. LEXULLO: Lennutte vel Lenuite {corr ex Prisciano et membr. Tnrn.) illa {item Priscianus) pentethronnica ntembr. 472. cf. ad v. 463 sexaginta milia Turn. quom: Quo 473. occidi meis {sic A) {sic A, sed millia) vel sexaginta 474. Euolaticorum {item A, sed e) vel occidimus 475. uoLATici: uiatici 478. praestemebant {sic A) vel prostemebant 479. cui: Qui secuntur in B v. 547608 480. quid: quip vel qui 481. ujsclindebant: uis uindebant: corr 482. EOS: Ego: corr Ca Gru globos {sic A) vel glouos iussi 483 sq. versum vacuum habet B post h. v. {sic A) vel iussit 485. TAM(crebri)An: Tam crebi ad {vel crebrit) aecidebaxt 486. necabam {sic A) vel negabam 487. cerebrum {sic A) vel gerebrum 489. Faciam Nonius neque umquam Nonius 490. AEQUMS(t): est aecum (ye? aequum) credeee 491. AN. 492. LY. JD (# B) EEFERANTUR add
\ \

II

||

||

jj

II

II

\\

||

||

||

\\

||

||

||

||

||

||

\\

154

PLAVTI
Ausciilta.

1146 55 [52

A]; 1111,1

AX.

LY. Nou hercle auscultabo.

AN. Quo modo?

Colaphis quidem hercle tuom iam dilidam caput, Nisi aut auscultas aut is in malam crucem. 495 LY. Malam crucem ibo potius. AN. Certumnest tibi? LY. Certum. AN. Tum tu igitur die bono , Aphrodisiis,

Addice tuam mihi meretricem minusculam. LY. Ita res diuina mihi fuit: res serias Omnis extoUo ex h(5c die in alium diem. 500 Profestos festos habeam decretumst mihi. Nunc hinc eamus mtro. sequere hac me. AN. Sequor: Li hunc diem iam tiios sum mercennarius.

AGORASTOCLES.
ADVLESCEXS
AG.
Ita

ADVOCATI
ni!l[i]

me

di

ament, tardo amico

est

quicquam

inaequius,

Praesertim homini amanti qui quicquid agit j)roperat omnia. 505 Sicut ego hos duco aduocatos, hdmines spissigradissumos, Tardiores quam corbitae sunt in tranquilld mari. Atque equidem hercle dedita opera amicos fugitaui
senes:

Sci[e]bam aetati tardiores, metui meo amori moram.

hercle solus habet A 493 sq. auscultabo piiiiDAM 495. xisiAUT: Nisi elidam 496. potiuscertumnest 498. tuam (sic A) vel tuum 497. APHEODlsiiS: aphrodiis 501. Profectos: corr Scal 500. ex hoc (item Nonius): hoc
\

||

||

||

||

504. ament vel antent 505. que: corr 502. intro vel inro spissigradissimos vel spissi 506. aduocatos vel duccatos sunt et in Nograndissimus 507. corditae: corr ex Nonio fugitaui vel fugit 508. hercle dedita vel haec edita nius aut 509. del Mu/retm tardiores vel lac
|| ||

II

||

II

II

||

IT[

1,

726

POENVLVS
hodie
aut

155

'qiiiquam hos procos mihi elegi loripedis, tardissumos.

si

Quin
Sicine

ituri

estis,

ite

ite

hinc in crucem.

malam
51

oportet ire amicos homini

amanti operam da-

tum ?
istequidem gradiis succretust cribro pollinario: Nisi cum pedicis condidicistis is<(t)>oc grassari gradu. ADV. Heiis tu, quamquam nds uidemur tibi plebeii et pauperes, 515 Si nec recte dicis nobis diues de summo loco, Diuitem audacter solemus mactare infortunio. Nec tibi nos obnixi[i] sumus istuc, quid tu ames aut
dderis.

Nam

pro capite dedimus, ndstrum dedimus, ndn tuom. Liberos nos esse oportet: nds te nili pendimus: 520 Ne tuo nos amdri seruos [tuos] esse addictos censeas. Lil)eros homines per urbem mddico magis par est

Quom argentum

gradu
Tre: seruile esse

duco festinantem

cilrrere.

Praesertim in re pdpuli placida atque mterfectis hd-

Ndn
Ne

stibus decet tumultuari. sed si properabas magis, Pridie nos te aduocatos hiic duxisse opdrtuit.

525

hodie ndstrum curret per uias Neque^ nos populus prd cerritis msectabit lapidibus. AG. At si ad prandium me in aedem uds dixissem
diicere,

tu opinere, haiid quisquam

vel

511. liodie estis vel estis hodie ite audite 512. operam 514. condidicisti {vel conde dicisti) sis occrassari: corr Lamh 515. AG. praem 516. Si nec vel Sinet sunamo vel suum mo 517. audacter vel aucdacter 518. obnixii vel obnoxii: correximus 521. del Pij 522. per urbem vel perturbem 523. seruile vel seruili 525. tumultuari sed vel tumultuaris et 529. Ad si uocassem uos in aedem ad
|

||

operam

||

\\

>

\\

||

||

\\

\\

||

||

||

prandium Isidorus

\\

156

PLAVTI

III

1,

2741

Vinceretis cernom cursu uel grallatorem gradu. 530 Niinc uos quia mihi aduocatos dixi et testis diicere, Podagrosi estis ac uicistis cdcleam tarditudine. <^ADV.)> An uero non iusta causast qu6<^r)> curratur
celeriter,

[ADV.]

V^bi bibas, edas de alieno

quantum

uelis

usque

adfatim,

Quod

tu inuitus

numquam

reddas ddmino, de qu<(o^io

ederis?
perculi,

535

Sed tamen cum ed cum quiqui quamquam sumus pauEst domi quod edimus: ne nos tam contemptim cdnteras.

Quicquid

est

pauxillulum

illuc

ndstrum +id omne mtus est:

Neque nos quemquam fiagitamus neque nos quisquam

flagitat.

Tua causa nemd nostrorumst suds rupturus ramites. AG. Nimis iracundi estis: equidem haec udbis

540
dixi

per iocum. itidem dicta[m] habeto, quae nos tibi respdndimus. AG. Obsecro hercle operam celocem hanc mihi, ne corbitam date. Attrepidate saltem: nam uos adproperare haud pdstulo.

ADV. Per iocum

530. ceruum cursu uel {vel el: aut uel aut et memhr. Turn.): circumcurso uel Varro, cursu ceruas et Festus clabatorem (clauatorem membr. Turn.) vel glabatorem: corr ex Festo et Varrone (gralatorem) 532. Quodagrosi estis cocleas Nonius tarditune: corr ex Nonio 533. Ad: corr Dousa iusta celeriter vel celiriter add Bi 534. edas vel et vel iuxta quantum uelis vel quantum das 535. quio vel quo: corr 536. quo meo^quom quiqui vel quo meo cum cui Bergicius 537. nos tam vel nostram* contemptim om Nonius 538. pauxillulum vel pauxillum 540. nostrorum si: nostrum est No542. dictum: corr Bi 543. uelocem: nius ramices Nonius nec Nonius 544. At trepidate vel Attrecorr ex Nonio adproperare vel adprobare pitate
|

||

||

||

||

\\

||

||

||

||

\\

\\

||

III 1,

42-61

POENVLVS
damus:

157

ADV.

Siquid tu placide otioseque agere uis, operam

bi'>

Si properas, cursores meliust te aduocatos diicere. AG. Scitis, rem narraui uobis, quod uostra opera

mi

opus

siet,

De

lenone hoc qui me amantem liidificatur tam diu: Ei paratae ut sint insidiae de auro et de semo meo. ADV. (3mnia istaec sci^mus iam nos, si hi spectatores
sciant.

550

Horunc

hi[n]c

nunc causa haec agitur spectatorum

fabula:

Hos Nos

te satius est docere ut,

quando

agas, quid aga[n]s

sciant.

tu ne curassis: scimus

rem omnem, quippe onmes

simul Didicimus tecum una, ut respondere possimus tibi. AG. Ita profectost. sed agite igitur, lit sciam uos
scire,

rem

555

Expedite

ADV.

mihi quae uobis dudum dixi dicite. Itane temptas an sciamus? non meminisse nds
et
[t]ratu's,

trecentos Philippos Cdllabisco uilico Dederis, quos deferret huc ad lenonem inimicum tuom,

Quo modo

Isque se ut adsimularet peregrinum [esse] aliunde ex alio oppido, 560 "^i is detulerit, tu eo quaesitum seruom aduent<^ar>es

tuom
Qiim pecunia. AGr. Meministis memoriter: seraastis me. ADV. Ille negabit: Miiphionem quaeri censebit tuom.
Id duplicabit

omne furtum:
||

leno addicetiir

tibi.

547 608. cf. ad v. 479 547. operamini 546. melius si bi spectatores vel his peccatores 551. 550. istaec vel staec Horunt vel Horum: coit Ca del Py haec agitur vel agitur haec 552. agant sciant: corr Ac 555. sed 554. Dedicimus ADV. ante igitur D^ ut vel ui 557. nostratus vel vel e set
||

||

||

II

\\

||

||

nostra: del Ca, corr

Si

||

pecunia vel

Qum

penicunia

560. del Bo 562. Cum 561. add Sey 564. duplicabit vel dublicabit H
\\ \\ ||

158

PLAVTI
nos esse
<(t>estis uis

III 1,

62-74 [69 A]
<(AG.> Tene-

Ad eam rem

tibi.

ADV. Vix quidem

AG. (Hdc
cito
et

hercle

te

tis

rem.

ita pauxillast

565
digitulis

primoribus. cursimst agendum. propera iam

quantum

potest.

ADV. Bene

uale igitur.

aduocatos melius<t)> celeris diicere:

itis,

Tardi sumus nos.

AG. Optume

pessume hercle

dicitis.

Qum
AG.

ADV. At

etiam deciderint uobis femina in talos uelim. 570 edepol nos til)i in lumbos Knguam atque oculos sohim. Heia, hau uostrumst iracundos esse quod dixi
| |

ioco.

ADV. Nec tuom

AG.
Mfttite istaec.

quidemst amicis per iocum iniuste

loqui.

quid uelim uos,

scitis.

ADV.

Cal-

lemus probe:
ut periiirum perdas, id studes. AG. Tenetis rem.) 575 Eiige opportune egrediuntur Milphio una et uilicus. Basilice exornatus cedit et fabre ad fallaciam.

Lenonem

567
vel

II

575. secl Weisius 572. (eiaha)u: Heia

I

TEiSTEC (sic A) vel

studes
{sie

568. aduocatus add Ei 571. At haud {vel aut) 573. ne 574. mituelim uos: uelimus: dist Bent 575. Lenonem Leonem ut periurum {sic A) vel periurum ut 576. euceopporA, ut vid) vel studeas ADV. B
\\
|

||

||

||

||

\\

TUNE: Ecce oportune

||

577. bassilice

cedit: incedit

III 2,

113

[A]

POENVLVS

159

MILPHIO.
SERVOS

COLLABISCVS.
VILICVS

AGORASTOCLES.
ADVLESCENS

ADVOCATI
MI. lam tenes praecepta in corde? CO. Piilcre. MI. Vide sis caUeas. CO. Quid opust uerbis? calluni apragnum callere aeque

non sinam.
MI.
sint dicta ad hanc faUaciam. 580 CO. Quih edepol condoctior sum quam tragoedi aut
tibi

Fac

modo

ut conddcta

comici.

MI. Probus homost. AG. Adeamus propius. adsunt testes. MI. Tot quidem Ndn potuisti adducere homines magis ad hanc rem
idoneos:

Nam

istorum nuUus nefastust, comitiales silnt meri: Ibi habitant, ibi eos conspicias quam praetorem saepius:
585
iuris ddctiores

Hddie

Quam
ADY.

ndn sunt qui Htes creant, hi sunt qui, si nil est quicum Ktigent, Utes
Dei
et

te perdant.

emunt. MI. Yds quidem hercle.

cum

Et bene
Sed
isti

benigne

facitis,

qudm

eo cum quiqui tamen ero amanti operam

datis.

iam sciunt negoti quid

sit?

AG. Omne

in
590

drdine.

579. OPUST: OpUS si (opUS Nonius) UERB(is#) (ap)RU(g)NU(m) (aprunum Namiis) apugnum {cf. Pers. 305) 580 sq. condocta et condoctior (sic A et memhr. Turn.) vel conducta et conductior tragoedi aut (sic A) veJ ut tragoedia 582. Probus
\ I

||

||

(jsic

A)
I

vel
\

(corr

B)
||

Brobus (adeajvduS: adeam testestot (m* vid) 586. Hodie

|

pro(piuS): proprius
iuris {sic
:

\\

A)

vel

Ho-

coctiores 587. quicoilitigextlitesemuxt litium lites semimt 588. ciiMEOpiiM:: quo meo quom ivel quum): cf.oSC 690. orjTEiN: omnem in ordine: ordinem

die

||

|1

160
IMI.

PLAVTI
Tilin uos

III 2,

1430 [26 A]

animum

adudrtite igitur.

hunc uos

le

Nouistis?

ADV.
uolo

Facile.

nonem Lycum CO. At pol ego eum qua

facie nescio:

sit

Eum

mihi

demonstretis

hominem.
trecentos

ADV. Nos
niimmos nu-

curabimus.
Satis praeceptumst.

AG. Hic

ADV.

meratos habet. Ergo nos inspicere oportet istuc aurum, Agorastocles,

595

Vt sciamus quid dicamus mox pro testimonio. CO. Agite inspicite. ADV. Auriimst profecto hic, spectatores, comicum: Macerato hoc pihgues fiunt aiiro in barbaria boues. Verum ad hanc rem agiindam Philippumst: ita nos adsimulabimus. CO. Sed ita adsimulatdte, quasi ego sim peregrinus.

ADV.

Scilicet.

600

Et quidem quasi tii nobiscum adueniens hodie oraueris, Lil^erum ut commdstraremus ti!bi locum et uoluptarium,
Vl)i

ames, potes, pergraecere.

docui.

CO.
te

Eu

edepol morta-

les malos.

AG. Ego enim

ML

Quis

porro?

CO. Agite

intro abite, Agorastocles,

Ne

hic uos

mecum

Praepedimentum

dbiciatur.

cdnspicetur leno neu fallaciae 605 AG. Hic homo sapienter

sapit.

Facite quod iubet. [hjabeamus. [s]et uos: satis dictiimst. <ADV.> Abi.
593. inmuOLO: uolo mihi 594. praecep592. MI. At B TUNST: praeceptum 595. agorastocles {sic A) vel agorastodes agundumest597. HICSPECTATORES: spectatores 599. ab PHILIPPUMEST ADSIMULEMUS 601. ADUENIENSORAUEEIS uoltarium 602. COMMOSTRAREMUS commoustraremus Ea edepol: edepol 603. pergraecere {sic A) vel pergere
II ||
||

|j

||

||

604. agorastocles vel agorastodes 607. lubet: corr Ald a del Sey
\

||

606.

homo

vel

domo

\\

III 2,

31 37;
Aljeo.

3,

19

POENVLVS

161

AG.
CO.

quaeso, di immortales

ADV. Qum

abis?

AG. Abeo.
St, tace.

ADV. Quid
<id>
est

est?

MI. Sapis. CO. Fores hae fecenmt

magnum
ADV. Quid
Pone nos
flagiti?

flagitium modo. CO. Crepueruut clare. ADV. Di te perduint. 610

recede. CO. Fiat. ADV. Nos priores ibimus. CO. Faciunt scurrae qudd coni5ue[ue]runt: pdne sese homines locant. ADV. Illic homost qui egreditur leno. CO. Bdnus est:

nam
lam nunc ego
illi<^c
>

simiLTs malist.

egredienti sanguinem
procul.

exsugam

LYCVS. LENO
LY. lam
isto[c]

ADVOCATI.

COLLABISCVS
VILICVS
615

ego reuortar, mfles: conuiuas uolo

Rep[p]eri^re nobis
Interibi attulerint

cdmmodos, qui una sient. exta, atque eadem mulieres

lam ab

re diuina, credo, apparebunt domi. Sed quid huc tantum hominum incedunt? ecquidnam

adferunt?

Et

chlamydatus qmsnamst qui sequitur procul? 620 ADV. Aetdli ciues te salutamiis, Lyce: Quamquam hanc salutem ferimus inuiti tibi. [Et quamquam bene uolumus leniter lenonibus.] 622*'
ille

608. distinximus AG. 609. Si: corr Ca ef. ad v. 479 Fores hae fecerant vel hi fecerint perduint 610. add Ac pone sese 612. Faciunt vel Faciun vel perdiunt del Py 613. similis malus est vel similis est: corr Ri vel pones esse 614. addBi 615. istuc: corr Stu reuortar vel reuotar 616. del qui una vel una 617. attulerint vel attulerunt 618. rediuiua 620. chlamidatus vel 619. ec {vel et) quidnam clamidatus sequetur 622^. secl Bent: cf. v. 639
\

\\

||

||

||

!|

i|

||

||

||

||

||

|(

\\

Plavti ComoedlSlE

11

162

PLAVTl

III 3,

10-34 [22- A]

LY. Fortimati omnes sitis: quod certd scio Nec fore nec Fortmiam i!d situram fieri.
Istic est thensaurus stiiltis in lingua situs, quaestui habeant male loqui melioribus. (liY.y Viam qui nescit qua deueniat ad mare, Eum oportet amnem quaerere comitem sibi. Ego male loquendi uobis nesciui uiam:

ADV.
Vt

625

Nunc uds mihi amnes

Si

estis:

uos certiimst sequi.

630

Si bene dicetis, udstra ripa uds sequar:

male

dicetis,

udstro gradiar limite.

ADV. Mald

bene facere tantumdemst periculum Quantum bono male facere. LY. Qui[d] uerd?
Scies.

ADV.

Bond

siquid bene facias, id beneficium mterit: 635 siquid male facias, aetatem expetit. (liY.y Facete dictum. sed quid istuc ad me attinet?
IVEalo

<(ADV.> Quia nds honoris Quamquam bene uolumus

tui^

causa ad te uenimus,
gi-atiam.

leniter lendnibus.

LY. Siquid boui

adportatis,

habeo

640

ADV. Boni

de nostro tibi nec ferimus nec damus Neque pdllicemur neque adeo uolumiis datum. <^LY.)> Credo hercle uobeis: fta uostrast bem'gnitas. [LY.] Sed quid nunc uoltis? ADV. Hunc chlamyda-

tum quem
Ei Mars
iratust.

uides,

CO. Capiti uostro istiic quidem. 645 ADV. Nunc hiinc, Lyce, ad te diripiundum addiicimus. <^C0.^ Cum praeda hic hodie incedet uenatdr domum:
situram vel sisaturam 624. forenet vel fore et: corr Py 625. stultis in lingua situs vel stultis 626. loqui vel loqui loqui 627. add Ald 633. tandundem si vel 635. bene: MAiii tantunde si id beneficium interit: aetaTEMEXPETIT (cf. 636) 636. QUIDEMALI EXPETIS 637. Facete {sic A) vel Facite 638. atte: huc"ad te 639. cf. 622^ 642. Neque: 640. ADPOETASTIS 641. DAMUS: damus tibi necq643. ita {sic A) vel itae uestra est {sic A) vel ufa 644. UOLTISHUNC clilamydatum {sic A) vel clamidatum 646. NUNCHUNC: Hunc nunc 647. add Ac praedA: raeda incedet {sic A) vel incedit
\

vel s///itaturam

||

||

||

||

||

\\

||

||

||

\\

||

II

II

11

||

||

||

ni

3,

3557

[A]

POENVLVS

163

LY. Quis

Canes compelluut in plagas lepide kvnov. hic est? ADV. Nescimus nos quidem istum
qui
siet:

Nisi diidum

maue ut ad portum processimus,

e

650

Atque istum

naui

exeuntem oneraria

Videmus. adiit ad nos extemplo exiens: Saliitat, respondemus. CO. MortaKs malos: Vt mgrediuntur ddcte in sycophantiam. LY. Quid demde? ADV. Sermonem ibi nobiscum cdpulat.

655

Ait se peregrinum esse, hiiius ignarum dppidi: Lociim sibi uelle liberum praeberier, Vbi nequam faciat. nds hominem ad te addiiximus: Tu, sei te dei amant, age[re] tuam rem: occasiost. LY. Itane fllest cupiens? ADV. Aiirum habet. LY. Praeda haec meast. 660 ADV. Potare, amare udlt. LY. Locum lepidum dabo. esse uolt, nequis ADV. At enim hic clam furtim
|

sciat

Neue arbiter sit. nam hic latro in Sparta fuit^ Vtquidem ipse nobeis dixit, apud regem Attalum:
Lide niinc aufugit, qudniam capitur dppidum. 665 CO. Nimis lepide de latrdne, de Sparta dptume. LY. Di deaeque uobis mitita bona dent, qudm mihi Et bene praecipitis et bonam praedam datis. ADV. Immo, lit ipse nobis dixit, quo accur[r]es magis, Trecentos nummos Philippos portat praesidi. 670

LUPUM: lycum (correximus) 649. quidemistu:\i qui {sic A) vel que 650. mane: a mane 651. exeuntem (sic A) vel exiuntem 655. ibi nobiscum {sic A) copulat: copulant 656. Ait {sic A) vel vel nobiscum ibi ignarum {sic A) vel signarum Agit 658. faciat: faciet 661. uolt: 660. meast {sic A) vel me east 659. del Ac uoli 662. clam furtim {sic A) vel furtim uolt: uoli SCLA.T: sciant 663. spakta: siparta 665. Inde nunc: inde 667. uobis {sic A) vel uobis uobis 670. praesibi {etiam A): corr Gul
648.
: ||

istum quidem

||

||

||

||

||

(|

||

||

II

1|

||

||

||

\\

164 LY. Rex

siim, si

PLAYTI
ego
illuin

m
adlexero.

3,

5880

[A]

hodie ad me<^d/
est.

hominem
hercle,

<^ADV.> Quin hicquidem tuos

LY. Opsecro
hortamini,

Vt deuortatur ad me in hospitium optumum. ADV. Neque nos hortari neque dehortari decet
peregrinum: tuam rem tu ages, si sapis. 675 Nos tibi palumbem ad aream usque addiiximus: Nunc te illum melius^^t^ capere, si captum esse uis. CO. lamne itis? quid, quod uobeis mandaui, hospites? adulescens, ADV. Cum illoc te meliust tuam rem

Hominem

loqui
lllic
(380 est ad istas res probus quas quaeritas. CO. Videre equidem uos uellem, quom huic aurum

ADV. Illinc CO. Bonam

darem. procul nos istuc inspectabimus. LY. It ad me lu dedistis mihi operam. crum. CO. IUud quidem, quorsum asinus caedit calcibus. hospes hospitem 685 LY. Blande hdminem compellabo Salutat: saluom te aduenire gaiideo. CO Multa tibi dei dent bdna, quom me saluom esse uis.
.

LY. Hospitium te aiunt quaeritare. CO. Quaerito. LY./ Ita iUi dixerunt quei hrnc a me abieriint modo,
'

CO. Ah, minume gentium. 690 CO. Quia, <(a> muscis si mihi hospitium quaererem, Adueniens irem in carcerem recta uia. Ego id quaero hospitium, libi ego curer mollius,
"Te quaeritare a muscis.

LY. Quid

ita?

671. hodie 672.

ad me: hodie: add Ri

I

adlexebO: mallexero
||
,

hortamini (sic A) vel horta 4^ est: tuussum# 676. usquae 675. hominem (sic A) vel hominum mihi 679. cum (sic A) vel Quom 677. add Ri captlm: castum 686. 682. illic illoc (sic A) vel illuc meliuST: melius 4^.SALU0M 687. QUOM: cum vcl quo 688. H0S(pit)UM (ut vid) 693. hospi692. ibem: huc irem 690. AHMINIME: minime
tuus
II
\

||

||

||

II

II

||

|!

TIL^M: hostium

||

m3,8l 93.95 98[ 9GA] POENVLVS

Quam
regi Antioclio
tibi
|

165

dculi curari solent.

LY. Edepol ne Siquidem potes

illud

possum festiuom

dare,

695

esse te pati in lepido loco,

In lecto lepide strato, et lepidam miilierem Complexum contractare. CO. Is, leno, uiam. LY. Vbi tii Leucadio, Lesbio, Thasio, Chio, Vetustate uino edentulo aetatem inriges. 700 Ibi ego te replebo iisque unguentum c<^h^eumatis. Quid miilta uerba? fiiciam, ubi tu laueris, Ibi ut balniator faciat unguentariam. Sed haec latrocinantur quae ego dixi omnia. CO. Quid ita? LY. Quia aunim poscunt praesentarium. 705 CO. Quin hercle accipere tu non mauis quam ego
dare.

<(ADV.)> Quid, si euocemus hiic foras Agorastoclem, Vt ipsus testis sft sibi certissumus? Heus tii, qui furem captas, egredere ocius, Vt tiite inspectes aunim leuom dare. 710

A) vel curari 695. illum possum possum illum 696. essete: esse 697. steatoet: strato 698. coxtrectake 699. eesbio: losbio vel lespia thasio (sic A) vel thassio vel t hassio chio: choo vel lebia 701. ibiegO: Ibi GEUMATIS: egeumatis: corr Bi drice Ca 702. LAUERES 706. QUIN: 703. BALNIATOR: balneator Qui tu non mauis (sic A) vel tuo " manuis dare (sic A) vel darem 2^^^^ hunc v. sequittir v. 720 in BCD, suo loco recurrem, post v. 707 v. 720. 730 in A 707. huc foras (sic A) 708. vel foras huc agorastoclem (sic A) vel agorastoclen 709. IPSUS: Ipse CERTis.SUMUS: certissimus vel certi sumus qui furem vel quis tu rem
694. oculi curari (sic
vel
II
||

(sic

A)

||

||

||

||

\\

II

||

|i

||

jj

||

166

PLAVTI

III 4,

117

[10 A]

AGORASTOCLES.
ADVLESCENS

ADVOCATI.

COLLABISCVS.
VILICVS

LYCVS
LENO
AG. Quid
est? quid uoltis, testes?

ADV.

Specta ad

dexteram

Tuos seruos aurum

CO. Age aecipe hoc
Trecenti

ipsi lenoni dabit.

sis:

nummi

Hinc me LY. Edepol Age eamus

heic sunt numerati aurei qui uocantur Philipp<(e)>i. procura: prdpere hosce apsumi uolo. 715
fecisti

intro.

CO. Te sequor.

prodigum promiim tibi. LY. Age age ambula:

Ibi quae relicua alia fabulabimur.

narrabo tibi res Spartiaticas. intro. CO. Diic me intro: ad720 dictum tenes. AG. Quid niinc mihi auctores estis? ADV. Vt frugi sies. AG. Quid^ si animus esse non sinit? ADV. Esto lit

CO.

Eadem

LY. Quiu sequere me

sinit.

AG. AG.

Vidistis, leno

quom

aiirum accepit?
esse

Eum

uos

meum

seruom

scitis?

ADV. Vi^dimus. ADV. SciADV.

Sciui725

''ui)>mus.

AG. Rem aduorsus populi ^saepe

AG.

leges?

mus.

Em

istaec uolo ergo

uos commeminisse omnia

|

Mox quom

ad praetorem

lisus ueniet.

ADV. Memini-

mus.
713. sis se ic 714. add Py 712. dabat: corr Py 716. prodigum vel prodigium 715. propere vel propera 720. 719. spartiaticas vel spartiacas 718. Ibique: corr Gul intro CO. Duc me ergo {vel ergo me) intro adcf. ad 706 dictum tenes {ita post 706) vel ergo CO. Abduc me intro ad721. spes 724. add dictum tenes: mTRODUCMEERGorNTRO
|| || || \\ ||
I

[1

||

||

||

Ca

II

726.
||

Em

{sic

Charisius) vel
vel

Hem

ego uos meminisse

||

Charisius

727.

meminimus

memiminimus

1114,18 28.30.29.31 35 [20 A]

POENVLVS
pultem?

167

AG. Quid,

si

recenti re aedi.s

AGr. Si piiltem,

non recludef?

ADV. Ceuseo. ADV. Panem frangito.

AG. Si exierit leno, censen[t] hominem interrogem, 730 Meus seruos [si] ad eum ueneritne? ADV. Quippini? AG. Cum aurf ducentis niimmis Philippis? ADV.
Quippini?

AG.

Ibi

extemplo leno

errabit.

ADV. Qua

de re?

Quia centum nummis miiius

AG. Rogas? dice[re]tur. ADV. Bene

putas.

AG. Aliiim censebit quaeritari. ADV. Scilicet. 735 AG. Extemplo denegabit. ADV. luratiis quidem. AG. Homo fiirti sese adstrmget ADV. Hau dubium

AG. Quantiimquantum ad eum

erit

id quidemst. dehitum. ADV,

Quippini?

AG. Ibo et pultabo ianuam? ADV. Ita, quippini? AG. Diespiter uos perduit. ADV. Te quippini? 740 AG. Tacendi tempus est: nam crepueriint fores. Foras egredier uideo lenonem Lycum.
Adeste quaeso. ADV. Quippini? ^si uoles Operire capita, ne nos leno nduerit, Qui iUi malae [i]rei tantae fuimus mlices.

745

censent vel censerit {corr Bo) quidtum 730. cf. ad 706 732. Quom vel Cum 731. si vel i: del Bi 733. errabit vel cerrabit 734. del Pius 737. furtis est vel furtis es corr Paretis adstringit: distinximiis hau vel liaud vel aud quid est
\

||

||

||

||

\\

vel

quidem: corr Ca

||

739
\

sq. inv libri: trai

||

Ac

distinximus
||

\\

742. egredier vel egi-edietur 744. nouerit vel :^ rit 745. Qui malae ire it ante: tantae rei Nonius vel cui: quid Xonius fumus inlix Nonius {corr Ca)
\

||

168

PLAVTI

1115,1 23 [A]

LYCVS. LENO

AGORASTOCLES.
ADVLESCENS

ADVOCATI

LY. Suspendant onines nunciam se hanispices, Quam ego illis posthac quod loquantur creduam:
Qui in re diuina dildum dicebant mihi

Malum damnumque maxumum

Is explicaui

portendier:
750

meam rem

postilla lucro.

AG. Sakios sis, leno. LY. Dei te ameut, Agorastocles. AG. Magis me benigne niinc salutas quam antidhac. LY. Tranqufllitas euenit, quasi naui m mari. [LY.] Vtqudmquest uentus, exim uelum uortitur.
AGr. Valent apud te quos uolo? atque

haud te uolo. 755 LY. Valent ut postulatumst: uerum ndn tibi. AG. Mitte ad me, si audeSj hddie Adelphasiiim tuam
Die festo celebri ndbilique Aphrodi^siis. LY. Calidiim prandisti prandium hodie? dic mihi. AG. Quid iam? LY. Quia os nunc frigefactas, qudm
rogas.
760

AG. Hoc age sis^ leno. seruom esse audiui meum Apiid te. LY. Apud me? niimquam factum reperies. AG. Mentire: nam ad te uenit aurumque attulit.
Ita
<(LY.)>

mihi renuntiatumst quibus credd satis. Malus es: captatum me aduenis cum testibus. 765 Tudrum apud me nemost nec quicquam tui. AG. Memeutote iUud, aduocati. ADV. Meminimus. (JjY.y Hahahe, iam teneo quid sit: perspexi modo.
746.

SESE

II

747. ego
I

illis

posthac

(sic

A)

vel

ego post hgc

||

||

EXPLICAUIT postilla (sic A) QUASINAUT: quast naui NKT

750.
755.
I

vel post illam

II

754.

753. eueUTQUOMQ-UENTUS

||

UAUENT: Valeant
|

||

756.

Valent
si
||

(sic

A)
||

vel
||

ualeant
|

POSTULANT(UM)EST: postulatum
||

762. apud 760. OS: hos EEPERiiS: repperies 763. aukumq-: me (sic A) vel aput aduenit vel aduenis (sic A) maurumque 765. malusest 766. nemost: nemo est vel nemo cum (sic A) vel qum 768. hahe peespexi: perspexit vel 767. il(1u)d: illuc
|
|

||

||

II

perpexit

||

III 5,

2448 [37 A]

POENVLVS
id

169

Hi qui illum dudum conciliauerunt mihi

Peregnnum Spartanum,

nunc

[hjis

cerebrum
tur,

liri-

770

Me

esse hos trecentos Philippos facturitm hicri:

Nunc

esse sciueriint mihi, qui seruom diceret Cum auro esse apud me. cdmpositast fallacia, Vt eo me priuent atque inter se diuidant. 775 Lupo agnum eripere postulant. nugas agunt. AGr. Negasne apud te esse aiirum nec seruom meum? LY. Nego et negando, siquid refert, rauio.

hiinc

inimicum quia

Eum

adlegarunt,

suom

ADV. Quem

Peristi, leno:
tfbi

nam istest huius uilicus, nos esse Spartiatem diximus,

|

780

Qui ad te trecentos Phflii^peos modo detulit: Idque in istoc adeo aurum inest marsiippio. LY. Vae udstrae aetati. ADV. Id quidem <(in) munddst tuae.

Age, omitte actutum, fiircifer, marsu<(p)>pium. Manufesto fur es. mihi, quaeso hercle, operam date, 785 Dum me uideatis seruom ab hoc abdiicere. <LY.> Nunc pdl ego perii certo, haud arbitrario: Consiilto hoc factumst, mihi ut insidiae fierent. Sed quid ego dubito fiigere hinc in malam cnicem Prius quam hinc optorto cdllo ad praetorem trahor? 790 Eheii, quom ego habui hariolos hariispices, Qui siqu.id boni promittunt, perspisso euenit: Id qudd mali promfttunt, praesentariumst.
<(AG.)>
[

770. (idii)DNc(his)CEREBRUMURiTUK: id nunc hisce crebro auritur vel id nunc (h del Sey) 773. adlegaeu>;t adlegauerunt 774. Cum [sic A) vel Quom 777. nec: ne 778. eauiO: auio
||
:

||

||

||

a B) 780. spaktiateji: sparuatem {eorr D) 781. ad: at vel a philippeos: philippos 782. isto cadeo (sic A) vel isto cado mae(SUP)piO: marsupio {corr C) 783. uostrae vel uostra 790. quam hinc vel quam add Py 791. quom vel cum: quam Nonius hariolos aruspices Nonius 792 sq. Quia quid Nonius bene {item Nonius) perspisso {vel perspesso) promittunt solus liabet Nonius praesentarium est vel praesentiarum est: praesentari est No^iius
(r s.
II \\
|

||

\\

\\

||

||

\\

170

PLAVTl

III 5, 49. 50; 6, 1

19
795

Xunc

ibOj amicos consulam, quo me modo Suspeudere aequom censeant potissumum.

AGORASTOCLES.
AD\T.ESCEXS

COLLABISCVS.
VILICVS

ADVOCATI

AG. Age

ut [testes] uideant te ire istmc foras. CO. Sum [me] hercle uero, Estne hic meus seruos? Agorastocles. <AG.)> Quid nunc, sceleste leno? ADV. Quicum Ktigas Apscessit. AG. Ytinam hinc ab<(i>erit malam crucem. ADV. Ita nos uelle aequomst. AG. Cras susscribam homini dicam. 800 CO. Numqui<d)> me? AG. Apscedas: sumas ornatiim tuom. CO. Non sum nequiquam miles factus: paiilulum
tu[r], progredere,

Praedae intus feci, dum lenonis familia Donnitat: extis siim satur factiis probe.

Abscedam hinc

intro.

Bonam
Tu

dedistis, aduocati.

AG. Factum operam

a uobis comiter. 805

mihi.

Cras mane, quaeso, in comitio estote obuiam. ADV. Et tu uale. sequere me intro. uos ualete.
illic

Iniiiriam

liisignite postulat:

Nostr6[s] seniire nds sibi censet cibo. Verum ita Tsunt isti nostri diuites:

810

Siquid bene facias, leuior plumast gratia: Siquid peccatumst, pliimbeas iras gerunt.

Domds [h]abeamus

nostras, sultis,

minciam:

del Bent 796. procredere seruos vel seruus meus ADV.

|

del

797. meus te ire vel tere Ac 798. Quicum vel Qui

||
\\

quom
veJ

ornatum vel omamentum 803. Praede 801. add Lamh Praeda 810. nos sibi vel sibi nos 812. grauia 813. pec814. sultis vel stultis catumst vel peccatum si
\

||

II

||

||

]|

||

||

ni6, 20.21; IV 1,1 (3; 2,1 4

POEN\T.VS

171
815

Quando id, quoi re operam dediinus, inpetrauimus, Vt perderemus cdrruptorem ciuium.

ACTVS
SERVOS

IV

MILPHIO
Exspecto, quo pacto meae techinae processurae sient. Studeo hiinc lenonem perdere: [i]it<^a^ meum enim miserum macerat: Is me aiitem porro uerberat, incui*sat pugnis, calcibus. Seraire amanti miseriast, praesertim qui quod amat
caret.

820

Attatj e fano recipere uideo se Syncerastum, Lendnis seraom. quid habeat sermdnis, auscultabo.

SYNCERASTVS.
SERVI SY.

MILPHIO
n
homines eius necleD-ratiam
ofere

Satis spectatumst deds atque

uelut ego habeo hunc huiusmodi. Neque periuridr neque peior alter usquamst gentium Quam erus meus est, neque tam luteus neque tam
i"Quo
hi

homini erus

et

consimilis,

caeno cdnlitus.

826

mea et 817. pacto vel pacco 815. quoire vel quodrei 818. iut mea et ehine: corr lii sient veJ sierit 829. presentun veJ presertim 822. servel ut: corr Sey 823. eius vel euis neclegere vel neglegere 824. mones
||
|

etliine vel

||

||

||

1|

||

nunc

corr

Bo

11

172
Ita

PLAVTI

IV
uel
in

2,

522

me

di

ament,

uel

in

lautumiis

pristino

mauelim
Agere aetatem praepeditus latere forti fen-<(e)>o Quam apud lenonem hunc seniitutem cdlere. quid
est genus:
illue

Quae

illic

hominum
ibi

cdrruptelae fiunt.
uideas, quasi

di,

uostram
830

fidem

Quoduis genus

hdminum

Acheruntem

ueneris,

Equitem, peditem, libertinum, fiirem +ad fugitiuom

uelis,

Verberatum, uinctum, addictum.

qui habet quod det,

ut<^ut)>

homost,

recipiuntur: itaque in totis aedibus Tenebrae, latebrae: bi^itur, estur quasi in popina haii
|

Omnia genera

secus.

835

Ibi tu uideas Ktteratas fictiles epistulas,

Pice signatas: nomina insunt cubitum longis Ktteris. Ita uinaridrum habemus nostrae dilectum domi. <(MI.)> Omnia edepol mira sunt nisi erus hunc here-

dem

facit:

Nam
Et

<(h>icquidem

illi<^c)>,

adire lubet

hominem

et

uerba facit emortuo. 840 autem nimis eum auscultd

ut meditatur,
lubens.
crucior: pretiis

SY. Haec quom hic uideo

fieri,

emptos

maxumis

Apud nos

expeciiliatos seruos fieri suis [cjeris.

nil apparet:

Sed ad postremum

male par<^t)>um male

disperit.

827. pristino vel pistrino 828. praepeditus vel praeditus corruptelae vel cor830. hominum vel hominem iniptellae 833. add Gul 835. estur vel estu hau vel haud 836. fictiles epistulas vel epistulas 839. nesi: carr Ca 840. id quidem illi ut vel id quidem ilH: corr Luchsius 843. fieris uisceris vel fieri siuisceris: corr 841. aut culto 844. postremum vel posterum Ca
||
j

add Sca

||

||

||

||

II

II

||

IV

2,

23-36 [28 A]

POENVLVS
sit

173
frugi bo845

MI. Proinde habet orationem, quasi ipse

nae,

ignauiorem p6ti<s> est facere Ignauiam. SY. Niinc domum haec ab aedi Yeneris refero uasa,

Qui ipsus

liercle

ubi hdstiis

Erus nequ^i^uit propitiare Venerem suo festo die. <^MI.)> Lepidam Venerem. <SY.)> Nam meretricis nostrae

Venerem placauere extemplo. MI.

SY. Niinc

primis hdstiis lepidam Venerem denuo. 850

SY. MI. Heus, Synceraste. Syncerastum qui uocat? SY. Haiid amice facis, qui cum MI. Tiios amicus. onere offers moram. MI. At ob hanc moram tibi reddam operam^ libi uoles, ubi iusseris. [SY.] Habe rem pactam. SY. Si fiiturumst, do tibi operam hanc. <(MI.^ Quo modo? SY. Vt enim ubi mihi uapulandum sit, tu corium
ibo.
siifferas.

domum

855

Ml. Apage: nescio quid

uiri sis.

SY. Malus sum.

sis.

MI.

Tibi

[MI.] te uolo.

SY. At onus urget.

Quamquam

MI. At tu appone et respice ad me. SY. Fecero, haud otiiimst. MI. Saluos sis, Synceraste. SY. Milphio,

848. nequuti vel necuti 850. extemplo: exemplo heu vel heus (sic A) 852. uocat {sic A) vel uocauit ofFeras {sic A) vel offers QUICUM: quiquam vel cuiquam 853. MOEAM: rem reddam operam {sic A) vel reddam 854. pers corr Ac 41^sifutukumest: si futurum si hanc||qu0: hanc quo sorium 855. MI. corr Ac SIT {item Nonius) est MI. et SY. et codd. Nonii 856. SY. Apage: corr Lamb MI. c(MT et del Beckerus 857. atonuS: Ad tibisisis:^: onus 858. sis {sic A) vel si
849. 851.

846. hercle ipsus: trai Ciirio primus hostis vel hostiis

|

\\

11

||

||

||

||

||

||

\\

||

II

||

174

PLAVTI

IV

2,

37-50

[A]

MI. Quemnam hominem? Dei oinnes deaeque ament SY. Nec te nec me, Milphio, Neque eram meum adeq. MI. Quem ament igitur? SY. Aliquem eo dignus qui siet. 860 Nam nostroram nemo dignust. MI. Lepide loquere. <SY.> Me decet. SY. Facio quod manufesti moechi MI. Quid agis? hau ferme solent. MI. Quid id est? SY. Refero uasa salua. MI. Dei te
|

SY.

Me non

Meum erum

et tuom erum perduint. perdent: illum ut perdant facere possum, si uelim, ut perdant, nei mihi metuam, Mflphio. MI.

Quid id est? cedo. 865 SY. Malus es? MI. Malus sum. SY. Male mihi est. MI. Memora, num esse aliter decet? Quid est quod male sit tilDi^ quoi domi sit quod edis, quod ames, adfatim?
|

Neque triobolum
<^SY.> Diespiter
<SY.)>

me

lillum amicae das et ductas gratieis. sic amabit MI. "^t quidem ede-

Vt

pol dignus es. ego hanc familiam mterire cupio. MI.

Adde
870

operam^

si

cupis.

SY.

Siiie

pennis uolare hau

facilest:

meae

alae pennas

ndn habent.
MI. Nolito edepol deuellisse: iam his duobus mensibus
deaeque {sic A) vel deae Quemnam {sic A) vel Quen860. aliquem||*odigtenecme: tenet me vel te nec 861. lepideloqueee|1me xusQUisiET (suppl Stu): Aliquem 862. manufestimoechi lepidu (vel lepidum) eloquere me 863. perhau: haud manufesto imo echi {vel himecM) perdentillum: perde 864. MI. duint {sic A) vel perdunt 865. nei vel ne: Ni possum (sic A) vel possim nullum memo866. es #: ES metuam {sic A) vel mei tuam idst 867. sittibi: EANUM: memorandum aliter {sic A) vel alter sit QUODQ-AMES 869. AMABITUT 870. CUPIOADIiE 871. MI. pennis {sic A) vel pinnis hau: haud facilest {sic A) vel facile pinnas vel pennas {sic A) 872. noliedepoldeuelisse si
859.
| |

nam

||

||

||

||

||

||

||

||

||

||

||

||

||

IV

2,

5163

[A]

POENVLVS
tiiae

175 SY.
I tu I

Volucres

tibi

erunt

hirquinae.
j

MI.

malam rem. atque erus.

cito

SY. Verum

enim qui +homo eum norit

homo

MI. Quid iam?

[MI.]

peruorti potest. SY. +Quasi tu tacere quicquam potis <ML> Rectius 875 sis.

Tacitas tibi re<(s> sistam

facile^

quam quod dictumst

mulieri.

mutae
SY.

Animum iuducam

ut tibi istuc credam, ni te nouerim.

et

SY. Male credam credam tamen. MI. Scm tu erum tuom meo ero esse inimicum capitalem? SY. Scio. SY. Omnem dperam perdis. MI. Propter amorem? MI. Quid iam? SY. Quia doctum
doces.

MI. Crede audacter meo peric[u]lo.

880

MI.

Quid ergo dubitas

qum

hibenter tiio quid pdssiet

adiuuas^

ero

meus

Facere faciat male eius merito? tum aiitem, siquid tu

E6

SY. At ego hoc metuo, Milphio SY. Dilm ero insidias <MI.)> Quid est quod metuas? piiritem, ne me perduim. Si erus meus me esse elocutum quoiquam mortali sciat, 885
facilius

facere poterit.

imatuae irquinae vel Mrcinae 873. TUAEHIRQUINAE 874. norit {vel norit 41^) cito: noritnobitLAM: In malam POTISES add Ac 875. lAMQUASITUTACEREUERO SCITO muTacitus et resistam {item A); corr Bo 876. dei Ac 877. credamni: credamini {corr D) TAE: mulae vel malae et credam: credamet (cf. 878. del Bo (periculomale) quid 879. meo {sic A) vel me 881. quiN: qui V. 889) facere poteris vel 883. facerepoteeit {sic A) vel quod 884. pariter: poteris facere ego hoc {sic A) vel ego perdiam {corr Ac) parilem {corr ScaT) me: a te perdu cuiquam {sic A) vel quiquam mor885. ELOCUTUM: locutum talis {sic A) vel mortali
:
|

||

II

\\

||

\\

II

||

||

||

\\

||

176
Continiio
is

PLAVTI

IV

2,

64-79

[A]

me

MI.

Numquam
meo
|

ex Syncerasto Crurifragium fecerit. edepol mortalis quisquam fiet e me

certior,

Nisi ero

uui ludicasso:

atque

ei

quoque, ut ue

eniintiet

Id esse facinus ex te<(d> ortum.

SY. Male credam et credam tamen. Sed hoc tu tecum tacitum habeto. MI. Fide non me[SY.] Loquere

locus occasioquest
sumus.
perdet.
facile

lius creditur.

890

libere: hic soli

<(SY.)>

Erus

si

tuos uolt facere frugem,

meum erum
ego, ut
ille

MI. Qui id potest?

SY. Facile.

MI. Fac ergo id

noscam

possit noscere.

SY. Quia Adelphasium quam erus deamat tuos ingenuast. Ml. Quo modo? SY. Eodem quo soror illius altera Anterastylis. 895 MI. Cedo qui id credam? SY. Quia illas emit in Anactorio paruolas De praedone Siculo. MI.Quanti? SY. Duodeuiginti minis, Duas illas et Giddeninem nutricem earum tertiam. Et ille qui eas uendebat dixit se furtiuas uendere: Ingenuas Carthagine ai[e]bat esse. MI. Dei uostram
fidem,
900

Nimium lepidum memoras

facinus:

nam

erus

meus

Agorastocles
886.
vel

syncera cu7n lac

I

SYNCERASTOCRUKIFRAGIUM syncerasio crurit fragium 887. eme (sic A) vel me 889. add
:

\\

||

Bo

OETUMMALE 890. iocus dist Ac libera

||
| I

fide
||

FiDEi

||

892. uolt: egout: ut anterastilis 896. cedoqui: Sequi id inanactorio {sic A) vel inanactoria paruolaS: parudas 897. verba MI. Quanti. SY. duodeuiginti minis {cum lac) ante hunc v. iterant libri pi-aeter A 898. ILLASETGIDDENINEM: illas CUm luc 900. CARTHAgineaiebat: sariaginc {vel lac) alebat {del Guy) 901. lepidum {sic A) vel lepidem
|

{sic

A)

vel

Quid
||
|

||

893.

||

891. locus {sic A) vel uolet perdit qui id 895. antebastilliS:

|

||

II

\\

\\

||

IV2, 80 9o[A]

POENVLVS

177

Ibidem gnatust, mde surruptus fere sexennis: postibi Qui eum surrupuit huc deuexit meoque ero eum hic
|

uendidit:
fs in diuitias

homo

adoptauit hilnc,

quom diem
fiat:

obiit

suom.
<(SY.)>

(3mnia memoras, quo id facilius

adserat,
liberali caiissa.

manu

eas
905

Suas popularis,

MI. Tacitus tace modo.

si

<(SY.> Prdfecto ad incitas lenonem rediget,

diixerit.

eas ab-

MI.
Ita

Quin prius disperibit faxo,

paratumst.

quam linam calcem

ciuerit:

SY. Ita dei faxint, ne apud lenonem hunc seruiam.

eris, sei

MI. Quin hercle conlibertus meus faxo tu

uolent.

dei

910
tibi et

<(SY.N Ita dei faxint.

numquid aliud? me morare, Milphio.

tibi sit.

MI. Valeas beneque ut

SY. Pol istuc

tuost ero lu manu. Vale et haec cura clanculum ut sint dicta. MI. Non
dietiimst.
uale.

SY. At enim

nil est nisi,

dum

hoc agitur. MI. Lepidu's qudm mones,

calet,

Et

ita

hoc

fiet.

SY. Proba materies

datast, si

probum

MI. Potin ut taceas?

Illic

915 adhibes fabrum. SY. Taceo atque abeo. MI. Mihi

hinc

abiit.

dei immortales

commoditatem creas. meum erum seruatum

uolunt

903. QUIEUM: Qui tum causa 906. caussatacitus# tacitus MI. vel tacitus causa 41^ (pe/s trai Ca) 907 sq. add Py profectu ad incita leonem et disperiuit {vel disperauit) et unum Nonius 909. pa(ra)tust lenem seruiam {sic A) vel seruam 910. QuiX: Qui collibeetuS: conliberatus faxotu: ifaxo 911. numquid: nunc quid dist Vss 912! tuosteko: tuo ero st 913. sint {sic A) vel scint dictA: dicia 914. lepidus: corr Geppertus 917. illic: Illinc
||

||

\\

||

II

\\

||

II

\\

||

Plwti Comoediae V

12

178

PLAVTI
hunc
disperdituin

IV

2.

96 107

[A]

Et

lenonem:

tantum

eum

instat

exiti.

Satine, prius

quam unumst
meo

iniectum telum, iam instat alterum ?

tbo intro:

haec ut

ero
si

memorem: nam huc

si

Quae

aiidiuistis

modo, nunc

aute aedes euocem, 920 eadem kic iterum iterem,

inscitiast.

liic sim uobis omnibus. Dei immortales, quanta turba, quanta aduenit calamitas Hddie ad hunc lenonem. sed ego nunc est quom me

Ero uni potius mtus ero odio quam

commoror. negotium institutumst: non datur cessatio: 925 Nam et hoc docte consulendum, quod modo concrediIta

tumst.

Et

autem insei-uiendumst cdnsilium uernacuhim. Remor<(a)> si sit, qui malam rem mihi det, merito
illud
fecerit.

Nunc

intro

ibo:

dum

erus

adueniat a foro. opperiar domi.

919. u^TJMSxrNXECTUM unum 918. euin (sic A) vel meum 920. euocem: AiiXZRUM: iterum ia(M): tam iTEBUTkiiTE(re)M: ite921. audiuistiS: audiuisti Beuocem uobis omnibus {sic A) vel obio rum 922. intus: IXTBO omnibus uobis 923. QUAXTATUE(baqu)AXTA {suppl Stu): quanta praemissa lac (quanta dades quanta Lamb [ex membr. Turn.?]: aduenit vel atuenit: AftjUENiAT 924. mecommobob: memoror vel memorer l 925. ita: Id ixsTiTyTyMEST4t>'0X: quodmodO: quo institutum si non 926. doctE: nocte domo q vel quod homo 927. autem: aueum 928. bemoboB:
;
i

si

inlectum
(j ii

||

J]

j!

]i

jj

Kemor

{eorr Ca)

quta

];

1,

114

[A]

POENVLVS

179

ACTYS V
HANNO
POENVS
Ythalonini ualou uth sicorathisyma comsyth
930

mycthi baruimy sehi Liphocanethythby nuthi ad edynbynui

thral

Chym lachunythmumys

Bymarob syllohomaloni murbymy syrthoho Byth lym mothyn noctothu ulechanti clamas chon Yssid dobrim thyfel yth chil ys chon chem liful 935 Yth binim ysdybur thinnochot nu agorastocles
Ythemaneth ihychir
saelichot sith naso

Bynny

idchil liichilygiibulim lasibit

thim
hisim

Bodialytherayn nynnurs

lymmon choth

Ythalonimualoniuthsicorathiisthymhimihymacomsyth Combaepumamitabnetlotiambeat 941 lulecantheconaalonimbahimbar # dechor

Bats****hunesobinesubicsillimbalim Esseantidamossonalemuedubertefet
930 939. om A: exliibuinms ex a qiio hae notandae discrepantiae: 930. Nythalonim (Halonium Sisenna: cf. 933, 940, 942) 931. lahchun {vel lach chun) ythmmnys thyal vel tyal 932. nuthii edin binuthii 933. Bimarob alonim uyby (t7eZ ubi) 934. dasmachon 935. chyl them liphul 936. Uth cf. ad 930 dibur thinno chut 937. Ythemaneht lychot 938. liihily 939. Bodyalit thym nynnuys vel nynuys chot 940 {cf.
II
|

i|

||

II

||

||

||

||

II

exhibuimus {v. 946 pro hu legere possis lAi).{praemissa scaenae inscriptione): Exanolim uolanus succurratimistimaltim acum esse 940 Concubitum abellocutim beat lula canti {vel cant) chona 941. 942 Enuses hui ec silic panasse atid {vel silihc panesse athid)

ad 930)

949

ex

||

sic est in reliquis

mascon

942. 943.

944

Alem uiduberte

felono butune {vel buthune) celtumco mucrolueui 944. 945 At enim auoso uberhenthra(t;eZ thya)charistoclem Ette seanec {vel seanehc) nasoctella helicos Alemus dubertenni compsuestipti {vel comps uespti) Aode aneclitorbodes iussum limnimcolus.

12*

180

PLAVTI

V 1,14 27; 2,1 5

[A]

Donobuu*liunecciltliumucommucroluful Altanimauosduberithemliuarcharistolem
Sittesedanecuasotersahelicot

945

Alemusdubertimurmucopsuistiti Aoccaaneclictorbodesiussilimlimmimcolus. HA. Deos deasque ueneror qui hanc urbem colunt, 950 Vt quod de mea re huc ueni rite ueuerim Measque hic ut gnatas et mei fratris filium Reperire me siritis, dei, uostram fidem. [Quae mihi subruptae siint et fratris filium.] 955 Sed hic mihi autehac hospes Antidamas fuit. Eum fecisse aiunt sibi quod faciundum fuit. Eius filium esse hic praedicant Agorastoclem. Ad eum hospitalem hanc tesseram mecilm fero. Is in hisce habitare monstratust regiduibus. 960Hos percontabor qui hiuc egrediuutitr foras.

AGORASTOCLES.
ADVLESCENS
AGr.

MILPHIO.
SERVOS

HANNO
POENVS

Eas

Nam

dixe Syncerastum, Milphio, ambas sun'upticias Carthaginieusis? MI. Aio et, si frugi esse uis, Eas liberali iam adseres causa manu. tuom flagitiumst tuas te popularis pati
tibi

Aiu tu

esse ingenuas

965

952. mel {sic A) vel mei 953. reperire {sic A) 954. secl Lindemannus subeuptae: surruptae 955. antidamas {sic A) vel antimadas 957. vel surreptae agorastoclem {sic ESSEHICPRAEDICANT hic praedicant esse hanctesseram 958. adeum: Deum A) vel agorastoclen abitea959. isinhisce: In hisce vel In isce arcesseram 960. PEECONTABOE percunctabor HINC: REMONSTEATUEST 961. dixi* 963. huc vel hunc 962. eaS: As vel Has 964. adCarthaginiensis {sic A, om -^) vcl Artaginiensis 965. flagimanu vel manum {sic A) SERES: iam adsere 951.
II
||

HUNC
||

vel repperire

||

||

||

||

||

||

||

||

||

||

tiumst
laris te

{sic
11

A)

vel flagitium si

tuastepopulaeiS: tuas popu-

V2,

6 25[A]

POENVLVS

181

Seruire ante ociilos, domi quae fuerint li^berae. HA. Pro dei immortales, opsecro uostram fidem, Quam orationem hanc aures dulcem deuorant. Ci-etast profecto li6run<(c)> hominum oratio, Yt mihi apsterserunt omnem sorditiidinem.
|

970

AG.

Si ad

eam rem

testis

MI. Quid tii mihi testis? Aliqua Fortuna fiierit adiutrix tibi. AG. Incipere multost quam impetrare facilius. MI. Sed quae illaec auis est quae huc cum tunicis aduenit? 975 Numnam in balineis circumductust pallio? <^AG.y Facies quidem edepol Piinicast: guggast homo. <(MI.)> Seruds quidem edepol ueteres antiquosque habet. AG. Qui scis? MI. Viden hominis sarcinatos cdnsequi? Atque lit opinor digitds in manibus ndn habent. 980 AG. Quid iam? MI. Quia incedunt cum anulatis aiiribus.

habeam, faciam qudd iubes. quin tu insistis fortiter?

<HA.)> Adibo <(ad)> hosce atque appellabo Piinice. Si respondebunt, Piinice pergam loqui: Si ndn, tum ad horum mdres linguam udrtero. MI. Quid ais tu |? ecquid cdmmeministi Piinice? 985
fuerint {sic A) vel fue966. Seruire {sic A) vel Seruare 967. dei: dii 968 sq. sic A: inv reliqui dulcem {sic A) vel dulces Creta est {sic A) vel Certa est horum 970. omnem {sic A) vel hominem (omnes {item A): corr Ca Nonius) 971. habeant iubes {sic A) vel diubes 972. Quintu vel Quantu {his): quitu {bis) 974. multo {sic A) vel mulo 975. QUAE: quaenam (quae est illa auis Servitis) cum {sic A.) 976. numnam: Nunnam BAL(neeis, ut vid): abalivel quom
|

runt

II

||

\\

II

||

||

||

||

niis

ciRCUMDUCTUST circumductus 977 sq. pers acld AngeEDEP0LPUNiCAST6UGGA(st)H0M0 {item membr. Turn.): lius edepol cum lac 979. SY. praem B {item v. 981) scis {sic A)
: I

||

\\

vel sis
I

hominis:

nior
{sic

in {sic 982. ADiBOHOSCATQUE: Audibo hosce atque vel Audibo {corr B^) atque hosce {add Ca) 983. Si respondebunt 984. Si non {sic A) vel S non RESPONDEBUNT linguam: lingua ac 985. C0MMiN(feZ em)isti {ut vid)
||
I

omnes A) vel im

||

980. opinor {sic A, ut vid) vel opi981. cum {sic Priscianus) vel quom

A)

II

\\

||

||

\\

182

PLAVTI
edepol:

2,

26-44

[A]

AG. Nil

nam

qui scire potui, dic mihi,

Qui illim sexenuis perierim Carthagiue? HA. Pro dei immortales, pliirumei ad iUiim
|

modum

Periere pueri liberi Carthagine. MI. Quid ais tu? AG. Quid uis?
AGr.

An

scis?

MI. Vin appellem hunc Punice? 990 MI. NuUus mest hddie Poenus Poenior.

AGr. Adei atque appella, quid uelit, quid uenerit, Quei si!t, quoiatis, unde sit: ne parseris.

MI. Auo.

quoiates estis aut quo ex oppido?

HA. Annon mvithum balle bechaedre anech. 995 AG. Quid ait? MI. Hannonem se esse ait Carthagine, HA. Aud.
Carthaginiensis Miithumbalis filium. MI. Sakitat. HA. Donni.
tibi

MI. Doni uolt

Dare hic nescioquid. aiidin pollicitarier? {AGr.y Saliita hunc rusus Piinice uerbis meis.
MI.

1000

Auo donni

HA. Me

[mjinquit hfc tibi uerbis suis. har bocca. MI. Istuc tfbi sit potius
mihi.

quam
sibi:

AG. Quid aft? MI. Miseram esse praedicat buccam Fortasse medicos nds esse arbitrarier.
987. illim {sic

A)
I

vel

illum

sexennis

(sic

A)
||

vel se exennis
j |

carthagine
pers
(

(sic

ADILLUM: ad
996)
\

988. plurdmet vel cartagine (item v. 989) liunc MODO 990. MI. Quid uis inversis deinceps

A)

||

appelleM: apellem
||

||

me

est hodie {sic Priscianus) vel

me

991. sc(isnullus, ut vid) denus punior: punus est

\

uelit (sic A) vel punior Priscianus (corr Bo) 992. adii: Adi 993. Quid Priscianus QU0iA(ti)S: quo patis (cuiatis ueli
|

II

994. parserit: parleris (parseris Priscianus) Priscianus) AUOQUOiATiS: Auo quo lates (Quid est cuiates Priscianus) aut quo ex oppido (sic Priscianus) vel aut quo ex quoppido:
\

||

UNDESiTNE(parse)RiT (ex

v.

993)

\\

995.

annobynmytthymbal|

LEUDRADAiTANNECH
SEESSE: scse
I

vid) vel agit myt997. CART(HA)GiNiENSlS: carthaginienses THUMBALIS: muthum bas lis 998. AUO: Vo 999. HIC: hinc 1000. rursus (sic A) vel AUTIN POLLiciTARlER: pollicierier minquithictibi mihi rusus 1001. DONNi: nonni vel nonne hic tibi inquid (mihi del Guy) 1002. mepharbua#
||

996. ait (sic

A, om #, ut
II

||

II

II

II

\\

||

2,

4565

[A]

POENVLVS

183

AG. Si +est, nega esse: nolo ego errare hospitem. 1005 MI. Audiu tu? rufeen nueo istam. AG. Sic uolo Profecto uera cuncta huic expedirier. MI. Til qui zonam non Roga, niimquid opus sit.
habes,

hanc uenistis lirbem aut quid quaeritis? HA. Muphursa. AG. Quid ait? HA. Miuulec hi an na. AG. Quiduenit? 1010 MI. Non aildis? mures Africanos praedicat In pdmpam ludis dare se uelle aedilibus. HA. Laech lach anauim limini chot. AG. Quid nunc
in
|

Quid

ait?

MI. Ligulas canalis

Nunc AG. Mercator Palu mer gad

aduexisse et nuces: orat operam ut des sibi, ut ea ueneant.

ait se

1015

credost.
etha.

HA. +Issam arbinam quidem AG. Milphio, quid nunc ait?

ait et mergas datas: quidem tu aliiid sapis:

MI. Pahis uendundas sibi

Ad messim

credo, nisi

Vt hortum fodiat atque AG. Quid istuc ad me?

ut frumentiim metat. 1020 MI. Certiorem te esse uolt, Nequi^d clam furtim se accepisse censeas. HA. Muphonnium sucorahim. MI. Hem, caue sis feceris Quod hic te drat. AG. Quid ait aiit quid orat? expedi. <^MI.)> Sub cratim ut iubeas se supponi atque eo 1025
|

1006. AUDiN: Audi rufeen vel RUFEYN^fTCCHOissAM 1008. sonam 1010. ait1009. in {sic A) vel hin Miu 1012. (P)OffPAM: pompam vel popam DAKE(se): dares 1013. lechlacha(nikanilimniichtoqqid Laech lach 1015. sibi ut: ut vel lalehc lahc ueneant: ueniant {corr 1016. assammarbinamquidem: Issam. ML arbinam C) quidem 1017. palumiegadetha^^:: Palum erga detha {vel dectha) $j: 1018. uendundas: bendundas sibiaitet: sibim tet 1019 sq. sic A: inv reliqui quidtualiudsapis quidem tua fodiatatq-: fodi atque metat: petat 1021. uolt: uoli 1022. FURTiMSE: furtise vel furtiue 1023. MUFO(n)XIMSICCOEATIM HEM: SIS: si 1025.
| I

rufen

||

||

||

II

||

||

II

||

||

||

[j

II

Em

|i

||

CRA**M: gratim

||

184

PLAVTI

2,

66-86

[A]

Lapides inponi multos, ut sese neces. HA. Gunebel balsameni erasan. AG. Narra, quid est? Quid ait? MI. Non hercle nilnc quidem quicquam scio. HA. At lit scias nunc dehinc latine iam loquar.

Seruom

bercle te esse oportet et

nequam

et

malum,

1030

atque aduenam qui inrfdeas. MI. At bercle te homiuem et sjcophantam et siibdolum^ Qui huc aduenisti nos captatum, micdilix, Bisvilci lingua, quasi proserpens bestia. AG. Maledicta hinc aufer: h'nguam conpescas face. 1035 Maledicere huic tu temperabis^ si sapis: Meis cdnsanguineis nolo te iniuste loqui. Carthagini ego sum gnatus, ut tu sis sciens.

Hominem peregrinum

HA.
Et

mi

popularis,

salue.

AG. Et

tu edepol, quis-

quis es: siquid opus est, quaeso, dic atque impera 1040 Popularitatis cailsa. HA. Habeo gratiam: Verum ego hic hospitium habeo: Antidamae filium Quaerd commostra^ si nouisti Agorastoclem. (Sed ecquem adulescentem tu hic nouisti Agorastoclem? AG. Siquidem Antidama[t]i quaeris adoptaticium, 1045 Ego sum ipsus, quem tu quaeris. HA. Hem, quid

ego aiidio?
1028. QUID: Qui QUID1030. et nequam {sic A) vel ene quam 1031. inrideas: adueniam 1032. SYCOPHANTAM: sycophanta {corr C) 1033. micdilia (micdilix meinbr. Turn.): migdilix 1035. hinc: hanc aufee: aufers 1036. huic tu: huic 1038. Carthagini vel cartagini: CARTHAGINE SIENS 1039. MI: mihi POPULARES SALUEET quisquis {sic A) vel quiquis es: est 1040. siquid {sic A) vel siquod 1041. poputaritatis 1042 sq. post v. 3048 habet adiuncto v. 1053, qui suo loco iteratur: turbas ex duplice recensione repetit Sey duce Osanno 1042. ego hic {sic A) Vel egO HOSPITIUM: hospiti SUm 1043. COMMOSTRASI: commonstransi vel commonstrans agorastoclen 1044. ecqueM: hec quem adulescentem {sic A) vel adolescentem 1045. an1027.
||
|

GUNEBBALSAMEMLTRYLA#
vel
||

QUAM: quicquam

quacquam aduenam qui

||

||

||

||

II

||

||

||

||

||

\\

||

||

||

tidamati: anthidamarchi adoptatium

||

{del

Bo)

adoptaticium

{sic

A)

vel

2,

87-105

[A]

POENVLVS
esse.

185

AG. Antidamae gnatum me

Conferre
si

HA.
attuli.

Si itast, tes-

seram
uis hospitalem,
hiic ostende.

eccam
est

AG. Agedum,
liA.

mi hospes,
|

par probe, <^q)>uam habed domi.) salue miiltum. nam mihi tuos
pater
1050
fuit.

Patri^tus ergo

hospes Antidamas

Haec mihi hospitalis tessera cum illo fuit. <(AG.^ Ergo hic apud me hospitium tibi praebebitur:

Nam
I

haiid repudio hospitium neque Carthaginem:

Inde

siim

onundus.

HA. Di dent

tibi

omnes quae
1055

uelis.

Quid ais? qui potuit fieri, ut Carthagini Gnatiis sis? hic autem habuisti Aetolum patrem. AG. Surruptus sum illinc, hic me Antidama[s] hospes
tuos

Emit et is me sfbi adoptauit HA. Demarcho item ipse fiiit

filium.

adoptaticius.

1060

Sed mitto de illoc: ad te redeo. dic mihi: Ecquid meministi tuom parentum nomina?

AG.

Patris atque matris memini.

si

HA. Memoradiim
mihi,

Si noui forte aut

sunt cognati mihi.

fuit,

AG. Ampsigura mater mihi

I

lahon pater.

1065

1047. ESSESi TESSEEAM: te esseram vel te esse iam 1048. COMFERRE cf. acl 1042 sq. est: ES NAM1049. HUIC ABEODOMI: nam iiabeo domum: corr Sey 1050. xammipater 1052. 1051. PATRITUS: Pater tuus vel Patrituus vel Patruus tessera cum {sic A) vel essera quom 1053. tibi praebebitur {vel prebitur): peaebebitur {utroque loco: cf. ad 1042 sq.) 1054. EEPUDiO: praepudio carthaginem {sic A) vel cartaginem 1055. HA. vel AG. dent {sic A) vel derit 1056. quidpotuit 1057. AETOLUM: aecolum vel aetholum 1058. clel 3Iue 1059. Emit et is (sic A) rel Emittetis 1060. HA. vel hic vel adoptaticius {sic A) vel adoptatius 1061. ILante v. 1061 LOC: illo 1063. 4f:MEMixi4J: MEMOEADUM: Memorandum 1064. noui: NOTio 1065. ampsigura vel amsigura {sic A) FUiTMiHi HiAOX: ihon vel iachon {corr Stu)
||
|

||

\\

jl

||

||

|1

||

||

||

II

||

jj

\\

186

PLAVTI

2,

106131

HA. Patrem titque matrein umerent viellem tibi. AG. An mortui sunt? HA. Factum: quod <(ego^ aegre
tuli:

sobrina Ampsigura tua mater Pater tuos is erat frater patrueKs meus,
mi!lii

Nam

fuit,

Et is me beredem Quo me priuatum

fecit,
|

quom suom

obiit diem,

1070

aegre patior mortuo. Sed si itast, ut tu si's lahonis fiiius, Signum esse oportet in manu laeua tibi,
1075

Ludenti puero quod memordit simia. Ostende: inspiei[i]am. ^aperi, audi atque ades.

HA. Et tu salue, Agorastocles. Iterum mihi gnatus uideor, quom te repperi. ML Pol istam rem uobis bene euenisse gaudeo: <S)>ed te moneri niim neuis? HA. Sane uolo.
AG. Mi
patrue, salue.

MI. Paterna oportet fiiio reddi bona: 1080 Aequomst habere hunc bdna quae possedit pater. HA. Haud postulo aliter: restituentur dnmia: Suam sibi rem saluam sistam, si illo aduenerit. MI. Facitd sis reddas, etsi hic habit<^abit)>, tamen.

HA. Quin mea quoque iste habebit, siquid me fuat. 1085 MI. Festmom facinus uenit mihi in mentem modo. HA. Quid id est? MI. Tua opus est dpera. HA. Dic
mihi, quid lubet? Profecto uteris, ut uoles, operam meam. Quid est negoti? MI. Pdtin tu fieri subdolus? HA. Inimico possum: amico insipientiast. 1090 MI. Inimicus herclest huius. HA. Male faxim lubens.
|

1070. 1068. ampsigura vel ampsagura 1071. ^gre vel agrae 1074. memordit vel mo1075. inspici iam vel inspice iam: corr Ca 1077. mordit quo atte vel quo ate: eorr Sey 1079. Et: corr Pareus 1080. reddi filio: trai Bent cum D^ 1081. Aequom (vel aequm) si 1082. omnia vel omma 1083. sibi rem vel rem sibi 1084. Facito vel Facite add Pij 1085. Quin vel Quim fuat vel fuit 1086. in vel im 1087. tua opus est vel tua 1067.
||

add Lamh
||

||

is

vel his

||

||

||

||

\\

\\

||

||

II

\\

||

|1

est opus

II

V2, 132 152 [144- A]

POENVLVS

187

MI. Amat a lenoue hic. HA. Facere sapienter puto. MI. Leno hic habitat uicLuus. HA. Male faxiin lubens. MI. Ei duae puellae suut meretrices seruolae Sorores: earum hic alteram efflictim peri[i]t^ 1095 Neque eam i^ncestauit limquam. HA. Acerba amatiost. MI. Hunc leno ludificatur. HA. Suom quaestum colit. MI. Hic iUi malam rem dare uolt. HA. Fruf^i, si id
facit.

MI. Nunc hdc consilium capio

et

hanc fabricam apparo,

lioo

Vt

te allegemus: filias dicas tuas

Surriiptasque esse ptiruolas Carthagine,

Manu[m]

liberali caiisa

ambas

adseras,

Quasi filiae tuae sint ambae. inteUegis? HA. InteUego hercle: uam mihi item gnatae duae Cum nutrice uua siint surruptae paruolae. 1105 MI. Lepide hercle adsimulas. iam lu principio id mihi
placet.

HA. Pol magis quam

uellem.

MI. Eu, hercle mortalem catum,

\

Malum crudumque et caUidum Yt adflet, quo iUud gestu faciat

et siibdolum:

faciUus.

Me quoque

doUs iam siiperat architectonem. iiio HA. Sed earum nutrix qua sit facie, mi expedi. ML Statura haud magna, cdrpore aquilost HA. Ipsa

east.

1092. a rel al Facile: corr ludificatur vel ludicatur 1098.

|

Ca
||

\\

1097.

Nunc: corr Pius

\

||

malam rem

vel

malam
||

||

1099.

fabricam apparo vel fabrica aparo 1100. Vt vel Vi dicas 1102. del Scu tuas vel dicas 1103. inpellegis 1104. AG. duae {sic A) vel tuae 1105. Cum {$ic A) vel Quom (sunts)uE1107. mortalem catum {sic A, i vid) RUPTAE: surreptas uni 1108. est oUidum et: DUiiEX (corr Py) vel mortalem facilius {sic A) vel facilus 1109. iLLUMGESTUM 1111. Sed earum {sic A, Gellius et Nonius) vel Se te harum facile 1112. HAU: haut vel haud (non GeUit(S et Noniiis) aquilost
j

||

\\

||

||

||

\\

||

||

Gellius (aquilino Koniiis): aquilo {etiam est GelUus et Noniits

11

A)

east {etiam A)-.

188
MI. Specie iieuusta
|,

PLAVTI V2, 153 159; 3,1 10[A]

ore atque oculis peruigris. hercle uerbis depinxti probe.

HA. Formam quidem MI. Vin eam uidere?

Sed
i,

HA.

Filias

malo meas.

1115
filiae,

[atque] euoca illam. si eae meae sunt Si illarumst nutrix, me continuo nduerit.

MI. Heus, ecquis hic est? nilntiate, ut prodeat Foras, Griddenini: est qui illam conuentam esse uolt.

GIDDENIS. NVTRIX

MILPHIO.
SERVOS

HANNO.
POENVS
PVEE,

AGORASTOCLES.
ADVLESCENS
GI.

Quis pilltat?

MI. Qui te prdxumust. GI. Quid uis? MI. Eho, 1120

.

Noufstin tu illunc tiinicatum hominem qui siet? Nam quem ego adspicio? pro supreme Iiippiter^ Erus meus hicquidemst, mearum alumnarum pater^ Hannd Carthaginiensis. MI. Ecce autem mala.
<^Gfl.y

Praestrigiator
GI.

hi^c

quidem Poenils probust:

^

1125

Perduxit omnis ad suam sententiam.

mi

ere, salue
|

Hanno, insperatfssume,

Mihi tuisque filiis, salue: atque eho, Mirari noli neque me contemplarier.
1113. sic etiam 1114. depinxti {sic A) vel deet Gellius pinxisti (depinxit Gellius) 1115. peobe {item Gellius): mihi uiNEAM: Vinam 1116. atque etiam A: del Pareus eae meae: EAE 1118. ECQUID 1119. Foras {sicA) ve/fonas giddenenem: gid dene me: eorr Mue 1120. :l:|:QUi: qui te: tu 1121. no Mouistin 1122. supreme vel suppreme iuppiter vel iuppite 1123. Erus meus hic quidem est: (hi)cQUiD(emstmeuse)RUS pater {sic A) vel paeter 1124. carthaginiensis {sic A, ut vid) 1125. Praestrigiator {sic A) vel Praestivel carthagniensis giator 1127. (i)N(spe)RA(tis)siME: insperastis sume 1129.
||
\

A
||

||

||

II

\\

|1

||

||

||

||

II

||

(contemp)LARiER: contemptarier

3,

1132

[A]

rOENVLVS
\,

189
1130
scire expeto.

ancillam tuam? Cogudscin Giddeumem HA. Noui. sed ubi sunt meae gnatae? id GI. Apud aedem Veneris. HA. Quid ibi
(jrl.

faciunt? mihi.

dic

Aphrodisia hodie Veneris est festiis dies: ierunt deam, ut sibi esset propitia. MI. Pol satis, scio, impetrarunt, quando hic hic adest. GI. Ita, ut AG. Eho, an huius sunt illaec filiae?

Oratum

praedicas.

1136

Tua

pietas nobis plane

|

auxilio fuit,

Quom huc
Namque

aduenisti hodie in ipso tempore: hddie earum miitarentur ndmina Facerentque iudignum geuere quaestum cdrpore. lUO <(PV,)> Haudones illi. GI. Hauon bene siilli in mustine. Mepsi etenes te dum et alamna cestimim. AG. Quid illi locuti sunt inter se? dic mihi. HA. Matrem hic salutat suam |, haec autem hunc filium. 1145 Tace atque parce miiliebri supellectili. AG. Quae east supellex? HA. Clarus clamor sfne

modo.

Tu abduc

hosc<(e)> intro

et ilna

nutricem simul

lube hanc abire hinc ad te. AG. Fac quod imperat. MI. Sed quis illas tibi monstrabit? AG. Ego doctissume. AG. Facias mddo quam memores MI. Abeo igitur. mauelim. 1150 Patruo aduenienti cena curetur uolo.
1130. giddeninem vel giddenimem vel giddenimen: G(id1131. nouiseD: nouis et d)EXEN(em) 1132. ibi {sic A) sub finem A disereparc videtur 1133. festus (sic A) vel tibi 1136. an {sic A) vel han illa et: illae vel festos 1137. sic etiam .1 ||_1138. huc {sic A) vel hic 1141. add AnII

||

\\

||

||

||

(jelius

STINE
1143.'

lutat

II

Haudones illi: auam]viaii,li4^ HAUONBANESiLL(ae)MU1142. JIIPSTAETEMESTXSDUMETALAN(nace)STl(mim) 1144. ML: corr Vss hic salutat {sic A) vel sa(si)NT 1145. suppellectili vel supellectili {sic A) 1146. sup1
|

II

||

II

||

PELL(ex): suppelle ML 1147. HOSC: hos vel CLAMOR^t: has {corr Schmidtius) nutricem {sic A, ut vid) vel matricem
|

II

||

1148.

HANCABIKEHINC

abire hanc

||

190

PLAVTI

V3, 33 54[A]

MI. Lachanam uos, quos ego iam detrudam ad molas, Inde porro ad puteum atque ad robustum codicem. Ego faxo hospitium hoc leniter laudabitis. AG. Audin tu, patnie? dico, ne dictitm neges: 1155 Tuam mihi maiorem filiam despdndeas. HA. Pactam rem habeto. AG. Spdndesne igitur? HA. Spdndeo. <^AG.y Mi patrue, salue: nam nunc es plane meus. Nunc demum ego cum illa fabulabor h^bere. Nunc, patrae, si uis tuas uidere fflias, 1160 Me sequere. HA. lam dudum equidem cupio et te
sequor.

(Quid,

si

eamus

illis

dbuiam?

Praeterbitamus metuo. Restitue certas mihi ex incertis nunc opes. AG. ^Ego quidem meos amores mecum coufidd fore.) Sed eccas uideo ipsas. HA. Haecine meae sunt
filiae?

AG. At ne inter HA. Magne luppiter,

uias

1166

Quantae e quantillis iam sunt factae. MI. Scin, quid est? Thraecae sunt * * * * onem sustolK solent. (Opino[r] hercle hodie qudd ego dixi per iocum, Id euenturum esse et seuerum et serium, 1170 Vt haec mueniantur hddie esse huius filiae. <^AG.^ Pol istiic quidem iam certumst. tu istos, Milphio, Abdiice intro: nos hasce hic praestolabimur.)
LACH(an)NAU0S 1153. adputeum: apud rubustum 1154. laudabitis vel ladabitis 1157. rem habeto (sic A) vel habeto 1158. in: Mihi xoNC 1159. cum [sic A) vel quom 1161. ian 1162. eamus (sic A) obuiam ^t^ At (sic A) vel ob V Uiam vel camus illis: illi 11621165. secl JBrachmannus at iNTEKUiis 1163. p(raet)ERBiTAMUS: praeterbita vel praebiterta 1167. e: te 1168. TH(ra)CAESUNT*****ONEM Thraecg (vel threof) sunt caelum ne 1169 1173. secl Vss solent: soleni 1169. del Gul ego om A, ut vid 1170. Id euenturum (sic A, ut vid) vel Inde uenturum serium [sic A) vel seruum 1173. p(ra)ESTOLABIMUR: praestolabitur
1152.
I I

HA.

||

eum

robustum

vel

||

j|

||

||

||

||

II

\\

||

||

||

\\

\\

||

||

4,

110

[A]

POENYLVS

191

ADELPHASIVM.
MERETKICES

ANTERASTYLIS.
II

AGORASTOCLES.
ADVLESCENS

HANNO
POENVS

AD. Fuit hddie operae pretium quoiuis qui amabilitati animum adiceret
Oculis epulas dare,

delubrum qui hodie drnatum eo

uisere uenit.
ii75

ego hodie lepidissuma munera meretricum, "^Digna diua uenustissuma Venere, neque cdntempsi eius opes hodie: Tanta ibi copia uenustatum aderat in sud quique loco
ecastor
"''illic

Deamaui

sita

munde:

Arabiis murrinus omnis odor complebat: haud sordere uisust Festus dies, Venus, nec tudm fanum: tantiis ibi clienta-

rum

erat numerus,

1180

Quae ad Calydoniam uenerant Venerem. AN. Certo enim quodquidem ad nos duas * *
Attinuit, praepotentes pulcrae pacisque potentes, sdror,

fuimus

Neque ab iuuentute

ibi

inridiculo

soror, ceteris

habitae, quod pdl, dmnibus factumst.

1174. cyiyiS: ciuis 1176. DEAMAUIT ecastor {sic A) vel ciastor ego eo munera meretricum (sic A) vel murera meritricum {vel meretricium) 1177. Digna diua (sic A) vel Dignaudiua iius {ex lus) opeS: opus 1178. quique loco sita: QUiCQ(uesita) odor: ubi 1179. duo sunt in {
||
|

||

||

||

AB

4^:

CD)

Arabus
||

NUS (myrrinus
et

CJiarisius {item A, ut vid): Arabius mukkiChm-isius): murrinusque dor vel odor {sic
| |

A
\

Charisius)

1180.
|

nectuum: nec tum

{sic

clientarum
||

vel elientarum
{sic

numerus
\

A)

vel

numeras
|

A) 1181. uenerem
{sic
||

A) vel MQiL&re
II

#certo:

certo (AN. o)

lac sign Schuethius

1182. PUl.(ch)RE

1183. iuuENTU(teinibiinri)DicuLO

192

PLAVTI
istuc
aliis

V
quam
ut

4,

1124

[A]

AD. Malim

uideatur

tiite,

soror,

coulaiides.

AN. Spero equidem.

Eo

AD. Et pol ego: quom mgeniis quibus siimus atque aliae gnosco, 1185 siimus gnatae genere lit deceat nos esse a culpa
castas.

HA. luppi^ter

qui geuus colis alisque

suiit

hominum^ per quem

Quem

penes spes uitae

ueiuimus ueitalem aeuom, hominum omnium, da diem

hunc sospitem, quaeso, Rebus meis agundis: ut quibus annos multos carui
quasque
Perdidi paruas,
"^^redde his
<(e)>

patria

libertatem inuictae praemium ut esse sciam pietati. 1190 AG. Omnia faciet luppiter faxo: nam "'mihi est obnoxius et me metuit. HA. Tace quaeso. AG. Ne lacruma, patrue. 1191^

AN- Ut uolup

est

homini, mea soror,

si

quod

agit

cluet uictdria.

Sicut nos hodie inter alias praestitimus pulcritudine. AD. Stulta, soror, magis es quam uolo. an tu ed pulcra uidere, dbsecro, Si tibi illi non os dblitumst fuhgine? AG. [0 patrue] patrue mi. 1195
1184.
uti tute
II

AD.
|

vel

1185.
aliae

AN. AG.
:

ALns:

aliis ita
\

corr

Ac

QUAM(uttute) quam ingeniis vel etpoL: Vt pol

:
| |

ingemis
1187.

gnosco
|

{vel

cognosco):
||

AL(iae)iG(no)s(co)
||

1188. Qu(empenespe)s UEITALEM: uitalem vel talem hominum omnium (sic A) vel homiQuem apud penes spe num s,ospitem quaeso: sospitem 1189sq. cf. ad Most. v. 123 meis: mis agundis (sic A) vel 1189. Rebus {sic A) vel Mebus libeetateM: 1190. redde his: pederis igaindis add Ca
1

||

\\

\\

ulaertatem

quaeso); tres in lacruma: vel obnixius ( cluet {sic A) vel duet 1193. nos hodie {sic A) vel lacrime 1194. magis es vel es hodie nos praestitimus: prestitumus magis: M(agise)ST ANTUEO: anueo 1195. oblitum est vel ollitum est: (oblitu)ST FULi(gine): fuli neci {vel neti) delevimus Mi: mi patruissime {cf. 1197)

metuit quaeso)
||
| j |

1191

sq.

duo sunt in A obnoxius {sic A)

||

||

||

||

4,

25-39

[A]
est,

POEKVLVS
fratris

193

HA. Quid

mei gnate? [gnate] quid uis?

expedi.

AG. At enim hoc agas uolo. HA. At enim ago istuc. AG. Patrue mi patruissume. HA. Quid est? AG. Est lepida et lauta, ut sapit. HA.
AG. Quae
Ingenium patris habet, qudd sapit. res? iam diu +edepol sapientiam tuam haec

quidem

abiisast.
|

Nunc
AD.
^''t

hinc sapit^ hiuc sentit quicquid sapit, ex meo amore. 1200 Non eo genere sumus prognatae, tametsi sumus
seruae, soror,

deceat nos facere

quicquam quod homo quisquam

inrideat.

sunt mulierum uitia: sed hoc e multis maxumumst, Quom sibi nimis placent minusque addunt operam ut placeant uiris. AN. Ni^miae uohiptatist quod in extis ndstris portenIVIulta
|

tiimst, soror,

Quddque haruspex de ambabus

dixit

AG. Velim de

1205

AN. Nds

fore inuito

Id ego, nisi

me aKquid dixerit. ddmino nostro diebus paucis Kberas. quid dei aut parentes faxint, qui sperem
haiiscio.

AG.lVLea fiducia hercle haruspex, patrae, his promisit, scio,

NAMF**+A********SEXPEDI 1197. (AtenimAt enim uolo hoc agas AG. {vel 41^) A.te enim et 1198. dtio sunt v. in B 4^: Patrue (sic A, ut vid) vel patrue ut sapit); iteni in A, ut vid 1199. diueoedepol quidem: ( 1200. hinc (vel hicc) et hinc: hic (bis) quiquem exmeO: amore: amare 1201. genere sumus (sic A) e meo vel meo 1202. nos facere (sic A) vel facere nos vel sumus genere 1205. por1204. MINUSQ-ADDUNT: minusque 1203. MAXUMUST tentum est soror (sic A, nisi quod st) vel portentum soror est 1206 sqq. :^ pi-o pers etiam B plerumque habet in mediis versili)oc

1196.
:

||

||

\\

||

||

||

||

II

||

||

1208. quispeeemhau 1206. aliquiD: aliquid quid patruehis quid sperem haud 1209. Mea (sic A) vel Meas

bus

II

||

||

(sic

A)

vel patruelis

||

PliAYTI COMOEDIAE

13

194
Libertatem
:

PLAVTI
quia

V
scit.

4,

4053

[A]

me amare hanc

AD.

Soror, se-

HA.

Prius

quam

quere hac. AN. Sequor. 1210 abitis, uos uolo ambas: msi piget,
consistite.

AD. Quis reuocat?

AG. Qui bene uolt uobis facere. AD. Facere occasiost. Sed quis homost? AG. Ameicus uobeis. AD. Quiquidem inimicus ndn si<^e)>t. AGr. Bonus est hic homo, mea uoluptas. AD. P61 istum malim quam malum. AG. Sei quidem amicitiast habenda, cum hoc habendast. AD. Haii precor. 1215 AG. Multa bona uolt uobeis facere. AD. Bonus bo-

HA.

Gaiidio ero uobeis

di

neis benefecerit.

AD. At
tati tibi.

edepol nds uoluptuas nos facile

si

HA.

Lei^ertatique.
ita

AD.

Istoc

pretio

feceris.

AG. Patrue mi, lam

hercle

me

amabunt, ut ego,
Iiippiter,

sim

ego illam uxdrem ducam et lunonem ex-

trudam

foras.

1220

^t pudice uerba fecit, cogitate et commode, HA. Certo haec ^t modeste orationem praebuit.
meast.

[HA.] Sed ut astu sum adgressus ad

eas.

hercle atque

AG. Lepide commode.

||

1210. soror sequere {sic A) vel sorore quere 1211. abiTisuosuOLOAMBAS: habiit suos uolamabas {vel Clamabas) 1212. QUISBENE 1213. HOMOSTAMEicus SIT: est: correximus 1215. AMICITIAST: amiticia est vel amittia est cum {sic A) vel quom habendast4|:hau: habenda est {vel habenclum est) beneis haucl 1216. uoltuobeisfacere: uobis facere uult
11 II
|

II

II

1219. me 1218. iJtlSTOC: isto di amabunt: deiamabunt iuppiter {sic A) vel liplppiter {?) 1220. illam {sic A) vel illum 1221. fecit {sic A) vel fece 1222. HA. jyro Vss 1223. astusum: astussum ad eas {sic A) AG. 2^0 df\: Ga commode {sic A) vel commodo vel eas

benefeceris {item

A)-.

corr

Ac
|

\\

||

j|

||

||

\\

||

4,

5466

[A]

POENVLVS
<(AG.)> In

195
pauca cdnfer:

HA. Pergo etiam temptare?

sitiunt qui sedent.

HA. Quid
AG. Nunc,

istic?

quod faciundumst cur non agimus?

in ius uds uoco.
1225

uin hanc ego adprendam? <HA.> Tene. AD. An patruos est, Agorastocles, tuos hic? AG. lam faxo scibis. Nunc pdl ego te ulciscar probe: nam faxo eris mea
patrue, tu frugi bonae's.

spdnsa.

ne moramini. antestare me atque duce. <(AG.)> Ego te antestabor. pdstea hanc amabo atque amplexabor. 1230 Sed illudquidem uolui deicere: immo hercle dixi quod uolebam. HA. Moramini. iu ius uds uoco, nisi honestiust pre-

HA.

Ite ia ius.

hendi.

AD. Quid

in ius uocas

nos? quid

tibi

debemus?

AG.

Dicet illi. AD. Etiam me meae latrant canes? AG. At tu hercle adludiato Datd mihi pro offa sauium, pro dsse linguam obicito: Ita hanc canem faciam tibi oled tranquillidrem. 1236
|

temptaeein: temptaret 1224. Perge {etiam A)-. corr Ac confer {sic A) vel conuer qui: que add Ac 1225. cur {sic A) vel quur iniusuos: in lusuos vel inlisos uolo {etiam A): corr Ca 1226. nunC: Nunc tene bonaeeS:
\

in

||

\\

hancego: ego hanc adpkehendam||tene: ad praedam tene vel ad praedam {add Ca) 1227. agorastocles faxo scibis {sic A) vel {sic A) vel agorastecles hic: haec ulciscar {sic A) vel ul1228. pol ego: egopol faxos cibus 1229. inius {sic A) vel inuis cisciscar erismea: mea eris moraniini {sic A) vel morami antetardeme vel iniurs amplexabor: amplexabo 1230. amabo {sic A) vel amalo deicere: dicere vel dece 1231. quidem {sic A) vel quid
si

bonae

es

^
||

\\

||

11

j|

hekcledixi: dixi hercle {sic A) vel honest iussi

DE(ic)ETis
vel
II

||

||

1232. uos: suos vel nos 1233. in ius {sic A)

honestiust
vel

in

1234.

me meae
||

At tu

{sic

A)

(reZmaet): 1235. sic etiam

meae

atthu vel adtu

||

13*

196

PLAVTI
Ite, si
itis.

4,

67-82

[A]

HA.

AD. Quid nos fecimus

Fiires estis

tibi?

HA.

ambae.

AD. Nosne

tibi?

HA. Vos, inquam. scio. AD. Quid id Hunc rogato.

feilias

AGr.

Atque ego

furtist[is]?

AG.

HA. Quia annos multos

meas

celauistis

clam me,
1240

Atque equidem ingenuas

leil^eras

summoque genere
tu
istuc

gnatas.

AD. Numquam mecastor

AG. Da pignus,
ni

reperies

probrum

penes nos.

nunc

perieres, in sauium, uter utri

det.

AD. Nil tecum

ago:

apscede, dpsecro. AG. Atque hercle mecum agendumst:

est:

Nam

hic patruos

meus

pro hoc mihi patrdnus sim

necessest:

Et praedicabo, quomodo +uos furta faciatis multa 1245 Quoque modo huius filias apud uos habeatis seruas, Quas uos ex patria lilDeras surruptas esse scitis. AG. Satis iam AD, Vbi siint eae aut quas, opsecro
|

HA. Quid
Quid hoc

si

eloquamur?

sunt maceratae. AG. Censeo hercle, patrue. AD. Misera timeo,

soror: ita stiipida sine
asto.

sit negoti,

mea

animo
1250
id fieri

HA.

Aduortite animum, mulieres.

possit,

primiim,

si

Ne

indigna indignis dei darent, id ego euenire uellem:

1237. ITESIITIS: Ite sit tis
||

1238. INQUAMATQfurti 1239. multos {sic A) vel multas 1240. SUMMOQ-EGENEKEN 1241. reperies (sic -4) t)d repperies 1242. Da pignus: PIGNUS periures {etiam A): corr Py 1243. AGO {ex AGi corr) 1245. Et vel E sic etiam A, ut vid 1246. Quoque {sic A) et habeatis {sic A) vel Quo qui et ha betis 1248. distinximus (i)am :^ Satis {sic A) vel satis SUNT: im sunt vel im 1249. quidsieloquamur: Quin eloquar herci+*patrue41= hercle patrue vel ergo patrue 1251 POSSET 1252. EUENISSET
I

estis: corr

Py

hunc: Nunc

||

||

||

II

||

||

II

||

4,

83 96. 97^

98 [A]

POENVLVS
dei

197

Nunc qudd boni mihi

Eas
deis est

danunt uobeis uostraeque

matri,

aequom

gratias nos agere sempiternas,

dei

Quom

nostram pietatem adprobant deeorantque

immortales. 1255 Vos meae estis ambae filiae et hie est cognatus uoster, +Huiusce fratris filius, Agorastocles. AD. Amabo, Num hi falso oblectant gaiidio nos? AGr. At ita me dei seruent Vt hic pater est uoster: date manus. AD. Sahie, msperate ndbis Pater, te complecti nds sine. <^AN.> Cupite atque exspectate
Pater, sahie:
1260

ambae

AG. Quis me

sumus: amplectamur ambae. amplectetur pdstea? HA. Nunc ego sum

filiae

fortunatus.

Multdrum annorum miserias nunc hac uoluptate

sedo.

AD. Vix hdc uidemur

credere.

ELA. Magis qui cre-

datis dicam:

Nam

udstra nutrix ^^primum

est.

me

cognduit.

AD. Vbi

HA. Apud hunc

Omitte saltem tu

1265 amabo, est? <(AG.> Quaeso, qui lubet tam diii tenere cdllum?
ea,

altera: nolo ego istuc

<CAD.)> Eni-

cas me.

1253. DEi: di vel idi 1254. AEQUOM: aequo vel

danunt

(sic
||

A)

vel danint vel

dant

||

aequum

1255. di:

det
||
|

||

1257.

agorastodes vel filius 1258. Xunc JB ex Num (sic etiam A) oblectant: obiectant me ita {etiani 1259. ij^salue: salue A): trai Geppertus 1260. te: e xossiNE: nosse ne add Bo exspectate [sic A) vel exspetate 1261. salue vel salue -^ sunt 4^: (sumus A, ut vid) 1262. 1263. SEDO: sedeo 1264. uidemuk: 4t>^NC {ut vid): nunc uideamur 1265. sic etiam ^J^ubieaamaeoest: ubi (vel

FILIUSAGOEASTOCLES

filius
|

||

||

]j

||

||

||

||

A
||

ibV^)

amabo
(stc

est

||

1266. Hu:^rC:

nunc

AG.
inv

tam

A, ut vid) vel tan 1267 (sa)LTEMTUALTEKA: salute tu altera Goe et Loe (enicas)M(e): enicam
\

sq.

2>ro 4f Angelius lihri praeter

vel salte

tua Littera

add

||

198
<(AG.)> Prius

PLAVTI

4, 97.

99109

[A]

quain te mihi desponderit.

alter

AD.

[0] Mitto ?

sperate, salue.
<(HA.)>

Condamus

alterum ergo in neruom bracchialem.

Quibus niinc in terra melius est?

<(HA.^

AG. Eueniunt digna

dignis.

1270

Tandem huic cupitum

|

contigit.

AG.

Apella,

Qur niimero

Nam

alids

o Zeuxis pictor, mdrtui? hoc exemplo ut pingeretis. pictores ml moror huiusmodi tractare exestis

HA. Dei deaeque omnes,

empla. uobis habeo merito magnas

gratias,
adfecistis

Quom

hac

me

laetitia

tanta
gaudiis,

et

tantis

1275

Vt meae ghatae ad

me
in

redirent et potestatem

meam.

'

AD. Mi pater, tua AG. Patrue, facito

Mihi
te

pietas plane nobeis auxilio fuit.

memoria habeas, tuam maiorem

filiam

despondisse.

HA. Memini.

AG. Et

dotis

quid promiseris.
desponderit {sic A) vel despenderit 1268. te milii: Ti+* 1 269. add omitto 4t- d^^ -So (fort. cum A : distinximus) 1271. add Ca (E)RACCHIALE*: braechialem vel brachialem
(
|

4|:

||

||

Py
(sic

CONTINGIT
I I

APELLE
Festus):
||

||

1272.

Qur

{sic
1|

A)

vel

Cur
|

HOCEXEMPLO
A)

(item

iiic

exemplum

1273.

pictores
:

1275. ADFEClSTiSTANTAETTAN(tis) tanta 1276. K(edi)EEN(tet) {suppl Loe, 1277. auxilio (sic A) vel auxiuo item Stu): redirent in 1278. facito {sic A, ut vid) vel facite (mem)ORiA: memoriam tuam {sic A) vel tna 1279. despondissememiniet
vel pintores
{vel tan) et tantis adfecistis
|| ||
|
|

||

||

||

5,

114

[A]

POEX^T.VS

199

ANTAMOENIDES.
MILES

ANTERASTYLIS.
MERETRICES

ADELPHASIVM.
II

HANNO.
POENVS

AGORASTOCLES
ADVLESCEXS
liltus

fuero probe, quam lenoni dedi, 1280 Tiim profecto me sibi habento scurrae ludificatui. Is etiam me ad prandium ad se abduxit ignauissumus, Ipse abiit foras, me reliquit pro atriensi in aedibus.
Si

ANTA.

ego

minam non

X"bi nec leno

neque

illae

redeunt nec quod edim quic-

quam
Pro maiore parte prandei pignus
Sic dedero.

datur:
1285

cepi, abii foras.

aere[m] militari tetigero leniinculum.

Nanctus est hominem mina quem argenti circumdiiceret. Sed mea amica niinc mihi irato dbuiam ueniat uelim. lam pol ego illam pugnis totam faciam ut sit merulea. atritate atrior multo lit siet Ita replebo 1290
|

Quam Aegyptini qui cortinam liidis per circiim ferunt. ANTE. Tene sis me arte, mea uoluptas: male ego
metuo miluos:
Mala
illa

bestiast:

ne forte

me

auferat, pulliim tuom.

vel ludificis cauiis (corr

{sic
|

HABEXTOSCUKKAE: habeant oscurrae ludificis catii Ca cum A, ut vid) 1282. Is etiam A) vel Etiam inpkandium abduxit vel adduxit igna1281.
|

||

A, nt vid) vel ignaui simus 1283. abeit: abiit atriensi: atrensi vel habiit 1284. nec leno {sic A) vel nedeno 1285. pr03IAI0RE: Prom more vel Pro more abi 1286. aerem: e {item Priscianus): corr Py lenimculum {si<: et Priscianus) veJ lenmunculum 1287. Nanctus: xactus quem: que circumduceret {sic A) vel circumduret 1288. ueniat 1289 sq. sic etiam A, sed atritior siet {sic {sic A) vel uenit A) vel sciet 1291. aegyptini: aegypti aut kerunt: fuerunt 1292. AD. Tene vel Tene uoluptas {sic A) vel uolupta
uissimus
1]

{sic
|

||

||

A
i

||

||

||

||

||

|1

||

200

PLAVTI
"^t

V5, 15 30[A]

[ANTE.]

nequeo

te satis conplecti,

mi

pater.

ANTA.

Ego me moror.

Prdpemodum

iioc opsonare prandium poterd mihi. 1295 Sed quid hoc est? quid est? quid hoc est? quid ego
j

uideo? qudmodo? quae haec est congeminatio ? Quis hic homost cum tiinicis longis quasi puer caupdnius? Satin ego oculis cerno? estne illaec mea amica An-

Quid hoc

est

conduplicationis?

terastylis?

Et

east certo.

iam pridem ego me

dier.

sensi

nili

pen1300

Ndn

pudet puellam amplexarei baiolum in media uia? lam hercle ego illun<(c)> excruciandum tdtum carnufici
dabo.

Sane genus hoc miilierosumst tunicis demissiciis. Sed adire certumst hanc amatricem Africam. Heus tu, tibi dico, miilier, ecquid te pudet? 1305 Quid tfbi negotist autem cum istac? dic mihi.

HA. Adulescens,
Quid
tibi

salue.

ANTA.

IS^dlo:

nil

ad te

attinet.

hanc digito tactiost? HA. Quia

milii lubet.

ANTA. Lubet?
1294. te satis
{sic

HA.
A)

Ita dico.

ANTA.

Ligula,

in
vel satis te
||

malam crucem?
1|

compecti 1295. op^quidest: quidhoc 1297. quae haec {sie A) vel quae hoc 1298. cum {sic A) vel quom 1299. SATrNOC(ULis)EGO illaec {sic A) vel illace anterastiliS: antcrastris vel ant rastris 1300. certO: erto 1301. BAIOLUM: baliolum 1302. ego illum {sic A) vel illum ego {corr Bo) dato 1303. mulierosust: muliebrosum st
|

SONARE: obsonare
||

vel ol

sonore

1296.

||

||

||

||

||

||

corr Pius demissiciiS: demisiciis vel demissicus 1304. adire {sic A) vel ad re hanc: hanc ad 1305. ecquid: ecquit vel et quid 1306. negotiumestautem: negotii {vel inegotii) autem est cum istac (sic A) vel quo misi ac 1307.
{vel si):
\ |

||

||

||

||

Adulescens

{sic

1309. ligula {sic vel legula imalam i in vel ^j: In) malam {distinximus)
|

A) A)

vel

Adhulescens
\\

atte {sic
{et

A)
s.

vel
v.):

adte
||

in

in {vel

5,

31-51

[A]

POENVLVS

201
1310

Tune hfc amator audes esse, hallex uiri, Aut contractare qudd mares homines amant,

Degliipta mena, sarrapis sementium, Manstruca, i"halagorasama, tum autem plenior Alli lilpicique quam Romani remiges? AG. Num tibi, adulescens, malae aut dentes pruriunt,

1315

Qui huic es molestus, an malam rem quaeritas? ANTA. 'Qur non adhibuisti, diim istaec loquere,
ty

mpanum ?
ite istinc,

Nam

te

cinaedum esse arbitror magis quam uirum.

serui, foras,

AG. Scin quam cinaedus sum?

Ecferte
fustis.

ANTA.

Heiis tu, siquid per iocum

1321

Dixi, nolito in serium conuortere.

ANTE.

Qui[d] tibi

kibidos<(t)>,

opsecro,

Antamoe-

nides,

Loqui mclementer nostro cognato

et patri?

Nam
Et

hic ndster pater est: hic nos cognouit

modo
Iiip-

hiinc sui fratris filium.

ANTA.
piter

Ita

me

1325
est mihi,

Bene amet, bene factum. gaiideo et uolup Siquid lenoni dptigit magnf mali,
|

Quomque

e uirtute udbis fortuna dptigit.

ANTE.
HA.

Credibile ecastor dicit: crede huic, mi pater. Credo. AG. Et ego credo. sed eccum leno-

nem dptume:
|

1330

1310. Tune hic {sic A) vel Tunc vel Tune hallex: fal1313. MANSTRUCA: manstructa halagoras amatum: SAMCSATUxM 1314. ALLIIULpiCIQ- (ex ALIIULpiCIQ-) AliiulpiqUB 1315. dentes {sic A) vel dentens 1317. Qur vel Aiuulpique loquere {sie A) vel loqueretur 1318. cinae{sic A) vel Cur DUESSE 1319. siM ea;suM 1320. i'uiSTis ANTA. ^>ro :^ Gru lubido es: lubido 1322. del Sey opsecrO: obsecro vel olsecro antammoenides vel antomonedes: antamonides 1323. indementer vel inclementer {sic A) vel indenemter 1326. dist 1327. SIQUID: Siquidem 1329. Credibile {sic A, ut Ac vid) vel Credibille 1330. OPT(ume): lycum

LAX

II

II

|j

||

||

II

||

\\

||

||

II

||

||

||

202
(Credo.
AGr.

PLAVTI

V 5, 5257
|

6,

18

[A]

At ego credo

edepol

hic

uenit

commodus.)

Boniim uirum eceum uideo:

se recipit

domum.
est,

HA.

(Quis

hic

esf?
filias

AGr.

Vtrumuis

<(u>el

leno <uel) kvxos.

In seruitute hic

habuit tuas,
HA.. Bellum

Et mi

[hic] auri fur est.

hominem,
1335

quem
AG. Rapiamus
iu ius.

ndueris.)

HA. Minume.
propter?
est.

AG. QuaHA. Quia

Iniiiriarum multo induci satius

LYCVS. LENO

AGORASTOCLES.
ADVLESCENS

HANNO.
POENVS

ANTAMOENIDES
MELES

LY. Decipitur nemo mea quidem

sententia,

Qui suis amicis narrat recte res suas: Nam omnHjus amicis mei^s idem unum conuenit, 1341 Vt me suspendam, ne addicar Agorastocli. AG. Leiio, eamus in ius. LY. 6psecro te, Agorastocles,

Suspendere ut

LY. Quid

tilDi

me Ifceat. HA. Li ius te uoco. mecum autem? HA. Quia hasce

|

aio liberas

Ligenuasque esse
1331. solus

fflias

ambas meas.

1345
do-

habet

\\

1332. se recijiit: (re)DEUN(te)]vr

(c/". ;.

1333. AG. pro Ca et leno lycus: 1336. iNiy(S): in1335. del ex v. 1383 corr ex v. 1382 et 648 1338. mea quidem (sic A) vel quidem mea tus 1337. INDICI 1340. meisidem: mus 1339. Qui suis (sic A) vel Quis quis 1343. INIUS: 1341. addicak: addicare idem vel meis id dem leno in ius 1344. HAsp(ico) {suppl Stu): hasce mo {vel modo): corr Ca
\\
\

mum: D0MUM#QUISHICST om A {sed cf. ad v. 1332)

\\ II

i333)

|1

1333 1335(=1382sqq.).

||

II

||

||

||

||

||

\\

G,

9-25

[A]

POEm^LVS

203

Eae siint surruptae cum nutrice paruolae. LY. lam pridem equidem istuc sciui et miratiis fui NemiJiem uenire qui istas adsereret manu. Meaequidem profecto non sunt. ANTA. Leno, in
ius eas.

1350 LY. De prandio tu dicis: debetur, dabo. AG. Duplum pro furto mi dpus est. LY. Sume

hinc quidlubet.

HA. Et mihi

suppliciis milltis.

LY. Sume hinc

quidlubet.

(ANTA. Et mihi quidem min[im]a[m] argenti. LY. Sume hiuc quidlubet.

Collo
AGr.

rem soluam iam omnibus quasi

baiolus.

Numquid

recusas

contra

me?

LY. Haud

uerbum quidem. 1355 AG. Ite igitur intro, mulieres. sed, patrue mi, Tuam, ut dixisti, mihi desponde filiam. HA. Haud aliter ausim. ANTA. Bene uale. AG. Et tu bene uale.) ANTA. Leno, arrabonem hoc pro mina mecum fero. LY. Perii hercle. AG. Immo haud multd post, si in
ius ueneris.

1360

LY. Quin egomet

tibi

me

addico: quid praetdre

Verum
1347.

opust? dbsecro te ut Kceat simplum sdluere,

1346. EAE:

Te

equidem
||

istuc sciui et {sic

||

(s)uREEPTAE A)

nutrice

(sic

A)
||

vcl

mutrice
||

vel istos

suuet

1348.

manu:
||

1349. inluseas 1350. debetur (sic A) vel debitur quodiubeT: 1351. pro furto {vel pro ferto) mihi: profurto quidem {corr Ac) 1352. s(up)PLiciiS: supplicis Mr(lti)ssuME 13531358. secl Brachmannus 1353. om QU(uodlu)BET 1354. COLLOKEM: Colorem 1355. contra me: CONdelCa HAUDUERBUM (item membr. Turn.?): Aduersum TRAJi 1357. DlXTi filiam {sic A) vel fiUam 1356. Mi: mibi beneuale ex ualebene 1358. aliter vel aliiter: alter 1360. immo {sic A) vel 1359. areaboneM: arabonem corr inmo P0S***NIUS {mppl Loe: POSCT^t^DNiUS Stu): post intus praetore {sie A) vel ADDECO 1361. EGONET QUID: quod
\

manum

\\

II

\\

II

||

||

||

|j

II

||

||

proto re

||

204

PLAVTI

V6,26 34;

7,

1 4[A]

Trecentos Philippos: credo, conradi potest. Cras aiictionem faciam. AG. Tantisper quidem

Vt sis apud me lignea in custodia. LY. Fiat. AG. Sequere intro, patrue
festiim

1365

mi, ut

hunc

diem

Habeamus

liilare[m] huius

malo

et nostro bono.

JVTultum ualete. miilta uerba fecimus: IVIalum postremo omne ad lenonem reccidit.

Nunc, quod postremumst condimentum fabulae, Si placuit, plausum postulat comoedia. 1371

(AGORASTOCLES.
ADVLESCENS

LYCVS. LEKO

HANNO.
POEXVS

ANTAMOENIDES.
MILES

anterastylis.
:meretrices

adelphasivm
ii

AG. Quam rem

Quod

agis,

miles? qui hibet patrud

miilieres

meo

Loqui ijiclementer? ne mirere

eiim sequntur:

Suas esse hasce ambas.

Tetigit? nunc perii.

modo cognouit filias LY. Hem, quod uerbum

auris

meas

1375

ANTA.

V^nde haec perierunt

domo?
1363. philippos
(sic
{sic

A)

vel

phippos

||

1364. faciam -^
||

diem (sic A) vel dem 1369. post1367. Habemus vel Habeamus {sic A) del Beni 1370. QUOD: quid 1371. coTROOMNE (r)ECClDiT: redit 13721422. secl Ca 1372. moedia (sic A) vel comocdia 1373. nemibere: agis: agitis meliuscui scaenam om A 1375. meminere (ne corr B) 1374. sequntue: secuntur 1376. tetigi (et T s. scr.) esse hasce (sic A) vel hasce esse ANTA. pro Sey haeC: hae domO: 4j: domo A)
vel

faciam

||

1.366.

ut hunc:

UT

||

II

II

||

\\

||

\\

||

||

||

V 7,4 17 [10 A]

POENVLYS
sunt.

205

AG. Carthaginienses

LY. At ego sum

ditus.

per-

Illue ego metuei semper, ne cognosceret

Eas
Qui

aliquis:

Periere, opinor, duddeuiginti

hasce

quod nunc factumst. uae misero mLhi. minae 1380 emi. AG. Et tute ipse peri<(i)>sti,

HA. Quis

hic est?

AG. Vtrumuis

est,

Ljce. [no]uel leno

uel Xvy.og, Tn seruitute hic filias habuit tuas Et mi auri fur est. HA. Bellum hominem, quem
noueris.

AG. Leno, rapacem

semper credidi: 1385 Verum etiam furacem <(aiunt)> qui norunt magis. LY. Accedam. per ego +te tua te genua obsecro Et hiinc, cognatum quem tuom esse intellego: Quando boni estis, lit bonos facere addecet,
te esse

Facite ut <(uos)> uostro subueuiatis supplici. 1390 lam pri^dem equidem istas sciui esse liberas
|

Et exspectabam, siqui eas assereret manu[m]: +Nam meae prosum non sunt. tum autem auriim tuom Reddam quod apud mest et ius iurandiim dabo

Me

malitiose nil fecisse, Agorastocles.

facere
sit,

1395

AG. Quid mihi par

Omitte genua.

Tcum egomet
sulam.

con-

ANTA.

Heiis tu,

LY. Mitto, si ita sententiast. leno. LY. Quid lenonem uis inter
nesrotium?

1377. iteratur post 1381 1379. 4^ uae {sic A) vel uae 1381. Qui hasce (sic A) vel Quiasce add Py cf. tute: tu 13821384. cf. 13331335 1382. Vtrum uis vel ad V. 1377 Vt trumuis del ex v. 1333 lycus 1383. abuit tua vel habuit duas 1384. fur veJ for noueris vel ueris 1386. suppl Brixi^is 1391. 1389. bonos vel bono 1390. et uestro: corr Sasperus equidem rel mequidem 1393. tuum vel tuam 1396. Quod: 1398. ANTA. 2>ro AG. Sey corr HorSperus
\\

||

\\

\\

||

II

||

\\

||

||

||

||

\\

\\

206

PLAVTI

7,

1830

ANTA. Vt

<^m>inam

milii argenti[m] reddas,

quam
LY. Di meliora

in

faxint.

prms neruom abditcere. Al^TA. Sic est: hodie

cenabis foris:
1400

Aiinim, argentum, cdllum, leno, [s]tris Ye(s} nunc debes semul. HA. Quid me<(d)> hac re facere deceat, egomet

mecum
Si uolo

cdgito.

sequar in alieno oppido, Quantum audiui ingenium et mores eius quo[d] pactd sient. AD. Mi pater, nequid tibi cum istoc rei +siet ac
ulcisci, litis

hunc

massum dbsecro.

1405

diiunge mimicitias cum inprobo. HA. Hoc age sis, lend: quamquam ego te meruisse ut pereas scio, Non experiar tecum. AGr. Neque ego, si aurum mihi reddes meum. Leno, quando ex nenio emissu's, conpingare in carcerem. LY. Iam<ne> autem, ut soles? <ANTA.> Ego, Poene, tibi me purgatum uolo. 1410 Siquid dixi iratus aduorsum animi tui sententiam: Id uti ignoscas, quaeso, et quom istas muenisti
abi,
filias,

A^TE.

Ausculta sorori.

Ita

me

di

ANTA.
1399.

ament, <ut> mihi uolup[tatis] est. HA. Ignosco et credo tibi. fLeno, tu autem amicam mihi des facito aut auri mihi reddas minam.
j-o

ANTA.
\\

AG. Sey

add

Mue

duee Sey
| \

argen-

ANTA. jrro 1400. Di cel De faxint vel faxsit cenabis vel Sic estu ideo: corr Vss duce Haspero 4(: Sey 1402. add cenabilis 1401. del et add Lipsius semul cel semel Bo 1403. Si t-el Sic 1404. pacto vel pecto 1405. Ni rel Mi 1409. emissus vel cum cel quom 1406. sorori vel soroi emisus: corr Hasperus 1410. ne add Spiengelius, ANTA. Sey 1414. autem vel atem pugnatum 1413. add et del Sey
tum: corr Sey
I
|

||

|i

'

II

|!

||

||

||

||

||

||

||

7,

3137 [35 A]

POENVLVS

207
habere?

LY.

Vm

tibicinam
ei

meam

ANTA.

Nil
1415

moror tibicinam:
Nescias,

utrum

maiores biiccaene a<(n>

sient.

mammae
tuom.

LY. Dabo quae

placeat.

ANTA.

Ciira.

LY. Aurum
Miles, se-

cras[s] a<(d)> te referam

AG.
AG.

Fac<(i>to in
Qui^d
ais,

memoria habeas.

LY,

quere me. ANTA. Ego uerd sequor. patrue? quando hinc ire cdgitas

Nam
AG.

Carthaginem ? tecum mihi ima ire certumst.

HA.

"^bi pri-

mum
Dum
HA. Faciam
ita

potero, ilico.

1420

auctionem facio, hic opus est aliquot

ut maneas dies. ut
uis.

AG. Age

sis,

eamus: nds

curemus.

plaiidite.)

1417. del et amammae 1416. eim mores vel ei mores 1418. in vel im 1419. cogitas cartaginem add Lipshis 1420. tecum mihi una {sic A, ut vid) vel cogita carthaginem aliquod vel tecum una 1421. facto hic opus: (faci)oOPUS
|

||

||

||

||

||

j|

1422. ut uis

vel uis
|

4t=

plaudite

vel

plaudite

||

T.

MACCI PLAVTI

COMOEDIAE
EX RECENSIONE

GEORGII GOETZ et FRIDERICI SCHOELL

FASCICVLVS VI
PSEVDOLVM EVDENTEM STICHVM C0MPLECTEN8

LIPSIAE
IN AEDIBVS
B. G.

TEVBNERI

MDCCCXCVI

lipsiae: typis

b. g.

txvbneki

PEAEFATIO
in hac editione liae sunt: ad denotandos hiatus non legitimos. f ad corruptelam sive verborum sive metri indicandam. * ad lacunas signandas (nisi moras deficientes per w et _ apposuimus). ad delendas litteras syllabas voces personas^) [ ] perperam traditas maioresve interpolationes. ad seeludendos versus ex dittographia vel re( )
I

Notae quibus ntimur

tractione scaenica ortos.

ad insigniendas litteras syllabas voces personas <^ > contra libros suppletas. ad adumbrandum (personae) spatium in libro-

rum

scriptura.

codicis rescripti Ambrosiani scripturas (quas in Pseudolo Goetzius, in Rudente et Sticho Schoellius ex parte retractavit) litteris capitalibus exprimimus adpunctis

infra vel seiunctis

litteris

incertioribus:

alteram recensiodiscre-

nem (P)

antiquis

apponimus scripturas

pantes per vel adiungentes rariusque singulos codices (Palatino-Vaticanum B, Palatinum Decurtatum C, Va-

ticanum Vrsinianum D) commemorantes.

*)

Personae

cum

sint aut pauciores

in quibusdam fabulis aut uullae traditae non eandem in omnibus fabulis rationem

tenuimus,
simus.

sed indicavimus ubi incipiunt

dialogi

quid secuti

IV

PRAEFATIO

Scripturis a contextu discrepantibus vel signis in contextu ad mutationem indicandam adhibitis ubi nihil additum est, ad Italos redire emendationem sciendum Ceteroqui librorum scripturis per colon (:) disest. cretis in adnotatione vel per signa supra posita conspicuis per voces^) corr{exit), trai(ecit), add(idit), snppl(evit), del{evit), secl(usit), lac(unam) sign(avit), dist(inxit), discr(ipsit) adiunximus nomina correctorum. Ex quibus haec per compendia exhibuimus: Ac(idalius), BentQeius), Bo(t}iius), Ca(merarius), {Dan(ielis)\ Fl(eckeisenus),

Goe(tzius), Gru(terus), Gul(ielmius), Guy(etus),

,

Herm(annus), Lac]im(annus)

Lami(inus), (C. F. W.) MueQlerus), Palm(erius), Py(lades), Pi(tsclielius), Sarac(enus), Scal(iger), Schoe(llius), Scu(tarius), Sey(jfertus),

Stu(demundus), Turn(ebus), Vss(ingius).

De
priores

universis rationibus nostris qui plura exspectet praefationes adeat. De singulis locis haud
etsi

pauca adicienda sunt,

nequaquam omnia quae

praesto sunt complecti volumus. PSEYDOLVS. Arg. II 13. subditicio ipsum versi15. Scorficatorem admisisse vix credas: cf. v. 752. tum Dziatzko ad Ter. Ad. per. 12. 6. tis in codicihus Gellii servatum noluimus ohscurare, etsi vix prohahile est mei et tis sic olim coniuncta fuisse. 16. Punctum supra e scriptum recte testari videtur Loeivius. 17. Supremum habuisti se<(mper comitem consili)> Fe44. <^Il)>lacrustum Jiahuisse suspicatur ScJioellius. 65. Logi ludus in mans idem. latere monet Seyf-

fertus,

mulierem

82. abducturust PS. Eheu Seyffertus: certe v. <^PS. Eheu. CA.^ suspectus est (abducturust miilierem 104. bona opera tua Cras. PS. Eheu Schoellius). (cf. 383) et mea Bedslohius 'K phiJ. B.' a. 1888 j). 232.

scriptura

certe

deteriore.

<^cras,)>

cras.

*)

Accedunt compendia non minus perspicua

om{isit),

prae-

compr{ehendit), ras{ura), ruhr{icator), 2^ers{otia), spat{ium) init{iale), fort{asse), s{upra) v{ersum), s{upra) scr{iptum) similiaque.
vi{isit), vid{etur),

PRAEFATIO
Cf.

II p. 154 adn. t. Parerg. p. 375 sq. 133. maCf. 151. Cf. SkutscMus ^Forsch.' l<ac)e habiti Schoellius. I p. 36 sq. et Seyffertus Bars. AnnaJ. t. p. 256 156. Cf. Nordenus Mus. Bhen. t. adn. p. 2o5. p. 159. 164. terta BuecJielerus Mus. Bhen. t. 168. Celebrate toleravimus coll. Nonio p. 89, 24 et 170. Be crummam cogitat SeijfferCornic. fr. 66.
Bachius Studemundi Stud.
Bitschelius

118.

LXXX

XLIX

XLV

tun
tiis,

173. de perdat vel tundat (perdat) SchoeUius. anapaestos discriaetat(u)lam <(ex)>igitis SchoeUius huc ab am. c. Klotsius 177. munera multa hens. 184. rostros Baierus Comm. phil. ad ^Metr.' p. 284. quod aUulit Stu188. Ex M. Hertz. miss. p. 279.

ium tantum legerat Loewius) id num hedtium fuerit an peditium an enitium an Hedytium formam per denique edytium ij^se duhitat. se honam suhesse vult Leo in Woetfflini Arch. t. IX
demundus
(uhi

**tium

189. frimienti atque erui SchoeUius. p. 164. 193. Suh exbaliato (A) similem latere lusum ac v. 585^
suspicatur idem (velut exbali<^ne)>ato).

201. In

AmM6-

hrosiano utrum 208. dicas.

profectus an profectos

fuerit aegre

Vah
t.

tace!

Quid est?

Male

||

rigerus
tu

mi male
:

facis,

Qudm sermoni huic

t.

terus Studem. Stud.

cf.

Ip. 638 adn.

toUit.

Seyffertus in Burs. Annal.

non omnem duhitationem

218. De Ain, excetra LXXX p. 343: 234. Mittam hddie

etsi

obsonas Bich-

codicum et huic suo die natali ego Seyffertus ex 237. qua in etiam C hahet (non quam). vestigiis. 245. mane 239. Cf. Skufschiiis 'Forsch.' I p. 149. est conloqui lihri hdhent: quod ex maiore editione non 252. Vorte hac te, piiere. satis apparet. <CAn> 255. Ballio, audi, siirnon SchoeUius coU. v. 968. Profecto inanilogistae Klotzius p. 82. du's. 257. Bro BALL. in editione maiore PSEVD. falso re263 sq. Scid qui fuit: If Nunc qui est is lictum est. 277. Si revera in ipsus Sciat. ambula tu Seyffertus. est ROGiTAUi, ut Studemundus testatur, tmn hoc ad

II

VI

PRAEFATIO

279. quamque ad proreuocaui spectarc videatur. misit diem Redslohms Annal. philol. t. CXLIII p. 216. habetante corr. teste Studemundo. 285. prid& etiam 292. Inter istam et amplexator recte punctum testari 299. videtur Loeivius: etsi aegre dicas quid id sibi velit. ante corr. teste Studemtmdo. que oc (o in ras.) etiam 319. Cf. Marius Plotius p. 4:72,4K. 340. rogo e teste Studemundo. 356. pius s<(is)>, istoc genere Seyffertus. 364. Legerupa, nt 361 busterape et 975 legerupam, tutaiur Havetus 'Rev. de phiV t. 366. PS. p. 100. Leno. CA. Caenum Richterus l. s. s. p. 421. 371. Ten 372. Duas nmi soTlicitavimus : an ne affirmantis est? recensiones confusas esse censet Seijffertus (Sed quam-

XVI

Verum quam m. m. in me dicta dixistis, tamen quamquam m. m. dicta dixistis mihi) ; item v. 389 adduc hominem ce(prdpera, adduc hominem cito leriter); item v. 392 [(dilectiim para) Ex multis: ex illis
(dilectiim para) Atpaucis liuum qui certust, cedo que exquire ex illis paucis linum qui certiis siet]. hahent. 398. Parallelum esse ver387. tempori

= =

BCD

453. int pro itur 399 sq. suspicatur Goetmis. 467. Spatium Donati codex vetustissimus Parisinus. quod est in CD utrum ad personam indicandam pertineat an ad versus discriptionem pristinam ut hoc loco
sibus

incertum

quidem Erilem

mea

saepissime: talia igitur ut inutilia in hac 493. commemoravimus quidem. 497. Peccata item Seyffertus. Goetzius, sunt rectissime in ed. revocavit Morrislus.
est, ita

editione ne

dabis Seyffertus. 510 sqq. certe edelam dico ut a me caueas PS. Dabis 532. Virtiite <uel> pol. scio. SI. Si e. q. s. idem. 541. Qui me aere circumudrtant re<^gi)> Schoellius. 543''. si ante de in editionis maioris conSeyffertus. 591. ciueant p-o clueant textu errore intercidit. 593 sq. machaera correcte testari videtur Loewius.

508. <(ultro>

argentiim

repta altera syllaha non sine haesitatione admisimus. 608. Cf Auson. F.p. ad Paul. p. 274, 20 ed. Peip.: Pro-

PRAEFATIO
musque quain condus
3Icn.
V.

Vn
623 sq.
Cf.

370.

rnagis.

Brixius ad
latere vi-

detur Goetzio.

649. Anacoluthon tulimus Seyfferti suasu. p. 8. 650. Suam^pte) SchoeUius. 654. qui hahet 659. Doliarem claudam crassam et teste Hinckio. o^itimus codex Paris. Donati et recentiores Jihri habent. hahent, fallicie B. 672. dolori 673. hic <est>

nium

625.

Tun?
Cf.

attulistin? in

639 sq.

Studenmndus apud Preh-

CD

Pro TRIS {A) suspiceris xQCg 760. nunc <(arx> peruiast olim scriptum fuisse. 792. Nam ego si iuratus peiorem homiSchoellius. nem quaererem Coqum, non e. q. s. toleravimus, tdti peio800. si eras coquos Tu sdlus rem h., s. i. qu.^ Morrisius.
amica
Schoellius.

705^.

praeter alios distinguit Seyffertus (coU. Amph. 640, Asin. ^desidehas' interpretatus : at 856, Mil. 1383) sedebas 802. uitio pro auaritia SchoeUius [item Leo cf. V. 807. 817. C/". v. 1054 et Fleckeisenus Annal. 'Forsch.' p. 249]. 856. intro qtiod Eedslophilol. t. p. 676 sqq. bius proposuit ^N. phU. Rumlschau' a. 1888 p. 231 nequc Ambrosiani spatiis convenit neque sententiae. 8U7. <hoc)> opere SchoeUius. 914. Ipsuc {corr. ex Ipse istuc ego e. q. s. Sonnenscheinius ipsum) B. 'Berl. ph. Wschr: a. 1888 p. 657. 918. Cf Lachmannus ad Prop. II 3, 43 p. 113. 935. condedit D. 949. effici<(es hoc,)> tum faxo magis dicas SchoeUius. 951. ubi sit ostium lenonium Seyffertus. 954. SI. initio om. B. Versum etsi suspectissimum relinquere ma977. scibin ex sciuin D. luimus. 985. hec res hahet. 991. Polymachaeroplagidem eloetiam

CXLV

cutu's
stat

nomine

Schoellius.

997. Std> finem versus con-

hahere smodo, quihus

lectio

praececlerc videtur: certe

Studemundi

quam Loewii. 1047. percunctetis etiam teste Augusto Mau. 1054. Hbet uunc BCD. 1059. In olim fuisse hominem ubi 2>yo hominem si Goetzius suspicatur. 1067. adte CD. atte B. 1072. prosit B. 1093. Corrige <BA.> Qui." nam Qui libri omnes. 1103. imperium sui eri
non magis
certa est

Vm

PKAEFATIO

1113. Imperatiimst, etsi abest, seruos iacit Schoellius. Hic adesse erum arbitror ex incertis Veteris vestigiis (Impetratum est) elicit Seyifertus. 1120. Venio huc ultro ut sciam qmd rei siet, Ne illic homo me liidificetur Seyffertus. 1175. Quam uelis tutatur Seyf1178. Spat. xyro SI. in JB relictum est. fertus. 1204. Non confecit svcoplianta 1192. argenti te D. niigas: meditatus malest Sauppius Quaest. Fl. {a. 1886) 1231. Peregrinds <^iam> absohiam Seyffertus. p. 17. 1240. commoedius CD. 1242. ei ultro offeram 1251. JDonatus ad Eun. IV 5, 1: Adeo Seyffertus. his quae sequuntur quasi subtilem fraudem ebrietatis inducit Plautus de uino: idem sic: temptatura pedes olim uincturaque linguam secundum honos lihros: inter1268''. prothyme in vocacidit Pseudoli testimonium. hulo hyhrido admisimus, nisi males prothyme sumpsimus traicere. 1271. Cf. Langenus ^BerJ. ph. Wochenschr.' a. 1891 p. 398 {de ibldem duhitcms) et Seyffertus in Burs. Annal. t. 1274. Nimi<s> ex disp. 261. ciplina SchoeUius. 1276. <Ad>plaiidunt, :n:ccXtv clamitant me, ut e. q. s. Schoellius. De accusativo cf. Asin. 1300. pergin inructare os mihi Schoellius. V. 390. 1320. Heu heu heu. PS. Desine <(ohe> Seyffertus. 1330 sq. Pro Seyfferto et Pdtschelio etiam in maiore editione JSermcmni nonien ponendum fuit. RVDENS. Ad prologum cf. Marxius Ind. schol. Gryphisw. a. 1892 p. III sqq. (qui delet v. 6 sqq. 13 sq.
l|

||

LXXX

et 19 reiciens~]. 21. 26 sq.). <atque)> mores idem. 26. fa** iu***QU comparent. et v. 31 xu 69. Cf. C. G. L. t. p. 207, 38 G.: Hibernas magnas et turbidas: hoc Virgilius. Plautus enim 'increpui <(hi)>bemum'.

16

[v.

15

inter

v.

18

11. facta

hominum

77. illius, e. u. h., senis Maehlyus "N. philol. Pdscli.' 97. sceparnio 1887 p. 178 ante Sonnenscheinium. teste Studemundo. 107. secus num{non cepamio) quam <(hercle> ullum Langius Annal. philol. t. CXLIX 111. Quo nox furatum uenias uestigas loca. p. 276.
a.

rRAEFATIO
PL.

IX
t.

(nox Burs. Annal. t. p. 60 (yix recte de speculas pro iiestigas cogitans: neque fur[a] ta[m] prohahile videtur). 112. adprobe FlecTieisenus cuni Hermanno ^Zschr. f. A. 121. in pro W.' a. 1S35 p. 59: at cf. Cas. 257 sq.
cnni Dousa,

Ah

Fleckeisenus Annal. philol.

CXLIXp. SoO

Ah cum

Schoellio):

cf.

Seyffertiis

LXXXIV

ni ahsoluta correctura irrepsit.

l.

135. Cf C. G. L. t. II p. 66, 46 G.: ubi exta <(co)>quebantur (vicle Dammanniim Comment. len. t. p. 20). 156. sunt hi<(sce> Marxius. sunt <(is)>ti Seyffertus (isti sirnt Baehius p. 361). 169 sqq. Cf Bichterus in Studem. Stud. I p. 527 sq. et ad V. 177 p. 502; 551. 194. Meizianus videtur Schoellio (ut v. 195 et lS5\sq.?]): Datis di: nam quid habebiint sibi <^s)>igni impii posthac \item Leo 'Pl. Forsch.' p. 102]. 196. sciam <quid)> Seyffertus. sciam <(umquam> Schoellius. 205. a post SOL apparet. 206. Traiectionem plcrisque prohatam improhat Skutschius ^Forsch.' I p. 15S homo mi ob uiam uenit metiens, uhi paulo rectius de homo mihi obuiam uenit coyitahimus. 211. (sa)LTE(m) apparet. Ceterum cum v. 215 non haheat, contra inter v. 206 et 207 duos (vel unum hipertitum) hahuisse videatur, de ipso v. 215 jyriore loco interiecto cogitat Schoellius, uhi vix minus quadrat. 218. Tripodiam iamh. acatal. cum dim. iamh. catal. ex admisimus valde dtd)itanter. 219. umquam quicquam is Prehnius de pron. indef p. 14 adn. ante Langium l. s. s. p. 279. 244. tufac apparet. 253 sq. Deleto Videsne post dim. cret. duos seiiarios constituit Baierus l. s. s. p. 2S0. FaQuid uides? num amabo uidesne hoc? trai. Fieldius ^Class. rev.' a. 1894 p. 100. 255. Possis Haiid longe abesse oportet. 263 sqq. Puellae sed und(e) uos Ire cum liuida et v. 283 Veneri cibo meo metitur Seyffertus. 273 sq. Ordinem in apparatu edit. maioris turhaium facile corriges. 291. nec <^e)didicere a. u. Marxius l. s. s. p. Xsq., mox (h)ostrias scripturam defendetis.
s.

s.p.

XIIL

125. uideras Marxius

extar<(is

a^ulla:

AP

||

|1

X
Idem
tea

PKAEFATIO

302 pro dittogmphia hahet, neglegens anV. 300 omni de vita piscatoria dici, xmstea de ipso quo agitur die. Deniqiie v. 304 capsimu', inceuati sumus cum Leone
defciidit,

quamquam fcrri nequit propter sententiam. 321. <or)natus Sonnenscheinius. 344. uocauit Ad prandiu etiam teste Studemundo. 375. Tuo<^st>

384. obseruat et obseruet J) teste Stusi obseruet archeiypi fuerit falsust ^nescit, incertus esf explicari posse monet Seyffertus. 396. De ibidem cf. ad Pseud. 1271 {possis ibidem <^intus)>). 399. sese pro se sic Seyffertus. 417 sq. si nox Venus (te liuc duxerit> Fleckeisenus l. s. s. (nox cum Carrione, Venus cum Vsenero) ohloquente Seyfferto manem (no7i inanem) l. s. s. quoque teste Studemundo: atque nunc mane apte opponi verhis mox uesperi monuit Seyffertus (mane munerem EUisius ^Class. rev.' a. 1891 p. 206). 430. huc errore intercidit in edit. mai. 455 sq. prius quam <(is)> huc Seyffertus, quem videas JBurs. Annal. t. p. 293. 459. tantam, Cf. Klotzius 'Altr. Metr.' p. 189, 247. ut (i. e. '^perinde uf) dist. Seyffertus: quamquam cf v. 461. 468. metuis pro melius idem, fjLElleLg Onionsius ante Geldartum {apud Nettleshipium ^Journ. of FhiloV t. 494. <hisce> oculis Marp. 109). 497. adduxisti <Tiospitem)> Langius xius p. XVsq. Annal. philol. t. 509. 7 (i. e. et) tereo p. 75. etiam teste Studemundo. 521. tanta in eiusmodi locutionihus tam saepe recurrit modo iuxta tanto traditum modo a recentiorihus demum in tanto mutatum, ut retinendum videatur SchoeUio et cogitandum de locutione 528 sqq. Quod Seyfex ratione numerandi desumpta. fertus cum eoque Sonnenscheinius hiatus in versihus sequentihus syUcdjis iteraiis removere studuerunt, ideo minus prohamus, quia in priore parte scaenae lOji item ^corusca verha' prae tremore fahulatur Labrax hoc artificium locum non habet. 529. <usquam)> uUum Langius Annal. philol. l p. 512 et CXLIX p. 281 sq.
Seyjfertus.

||

demundo: ubi

'

LXXX

XIX

CXXXIX

CXLV

PRAEFATIO

XI

533. ANiTiNA potius quam anetina A. Ibidem uterein 538. L. Muellerus ad Nonium (iibi vide adnotata). <^Qui?)> qui auderem Nettleshipius l. s. s. Qui <^uiia]> auderem Marxins p. XII reprohato Quia. 556. Post NEGOTIUM inferior saltem hasta litterae (e ?) certissime 574. Quod punctum s. v. in priore parte apparet. notavit Studemundus nil nisi macula antiqua esse videtur. 575. Quod loco s. f. v. deest, fortasse respondet 'M.iris, ineunte v. 593 defciens (intercedenfe scaena): iinde corrigenda esse infeUexit quae praef. p. XVIII disputa-

reraf Schoellius,

aliis

rafionihus impugnata

579. quod <(hodie^ elaui Sonnenscheinius. 581. nisi (non nisi si \sic BC\) tesfe Studemundo. 583. sat ciuiumst Langrehrius 'Plaufina' ed. a. 1888 p. 9. 588. mare 594 sq. Donatus nequaquam prorsus evanidum csf. ad And. II 5, 19 qui hos v. (= Merc. 335 sq.) adfert, danunt (m edifionihus omissum) servavif (dan uno cod. 599. ascensionem Paris. vetust. fesfe Wessnero). 601. Videbatur neglecfo et nunc abscissum. et v. 607 defendif Shdschius p. 108 adn. (melius iudicavit Klofzius 61(). REGiONiBUS apparef. 636. re pro p. 89). re (B) operarum vitium in ed/t. mai. est et speres (non speras) cmn efiam hahef teste Sfudemundo. 656. magno suo fecit hercle sine hiatu Seyfferfus duhitanfer. Locus vix sanus. 663. ecca<^s)> egrediuntur ipsae huc trai. Bachius p. 409 (hene) et timidae e<(x)>'Berl. philol. Wschr.' a.

1887

p. 1628.

^)

Seyfferto

BC

saugue<(s)>

corr.

Neffleshipius

l.

s.

s.

(inconcinne).

674 sq. Reisianum separavimus cum Sonnenscheinio Seyffertoque (qui antea Sed nunc sese ut feriint res
Fortilnaeque nostrae, par <(n6^s est moriri discribit). 677. De obsecro, <(nam)> quis est Seyffertus, de obsecro
*

aliter

Item in prima parte fahulae intellexit quaedam paulo infarmanda esse, ubi apertissime hae sihi lacunae respondent: 166: 186sq.; 205sq.: 221; 237: 256; 295: 312. Sed haec

similiaque quae retractanda esse videntur hoc loco persequi

non

possumus.

Xn
<^te,>
q.
e. j-el

PRAEFATIO
<dic)>
q.
e.

Schoellius coyitant.
velut

686.
scri-

Non
psisse

recte

omnes adhuc cum Pylade hoc pro hunc

Schoellius,

intellexit

edepoi

<(dieni)>

hiinc

acerbum
esse,

supplens.

Quod
est

spatio hahuit,

mirum

lacunam pro personae denuo Sonnenscheinium secutum

vero

praesertim aim persona vel sic traicienda fuerit. 687. nnde <(is ani)>mns Seyffertus itemque <(iste ani)>mus Studemundus apud Bachiiim p. 227 duce Fleckeiseno: 700. nein at cf. Amph. 250 mulfaque similia. {certe non duhio priore n. 702. uen(us) non NEQ.) 712. JPost nequaquam improbahile est. edo no^i ^vix% sed nidlo modo locum hahet arbitru. 726. opus est argento arido Nonii auctorem hcdmisse putat L. MueUe738. (nam)q- nequaquam prohahilis est lectio. rus. 740. cirenensis ex cireriensis corr. ipse teste Stu743. Post memet vix a lomm habet, sed demundo. 745. ego pro, non pro, potius E. tesfe Studemundo 746. Cum Schmidtio facit Bachius p. 332. (?). 753. offeiTumeutas feste Studemundo. 763. tibi fiet in ore messis m. p. Sonnenscheinius. 766. lignum

pro ignem iam Schoellius in ctpjpendice ante Sonnenscheinium. 781. copiaest A. copia est CI). copiast B: an copiaest.^ Cf. quae ad Merc. 090 adnotavimus.

inuito reliquimus. 786. 805. [adjuenit (yel adest vel redit) Studemundus apud Bichterum p. 428. 818. cum 822. Herculi fit Palmeero seruos trai. Sey/fertus. rus 'Journ. of PhiloV t. 843. lapidibus? p. 38. nequissimum Seyffertus coll. Trin. 1036. 857 Anie vix dar, nedum trader ent {id)i TRA vel acr locum habere adnotabat Studemundus) nihil iam superest, ut in multis (etiam ex eis de quihus fcdsa olim rettulerat Schoellius ex falsis indiciis vestigiisque). Ceterum darent nihilo minus suadet Sey/fertus coll. Capt. 1019, duas lectiones ad carnificem darent ct carnifici traderent

783.

Meas qiiidem
Goetzius.

ambos

ilico

te

XVI

coaluisse ratus.

859. exules dica Pcdmerus

l.

s.
s.

s.:

ubi exulem

coll. v.

325

defendit Langrehrius

l.

s.

PRAEFATIO
861
sq.

Xin

duxisti

<Tuo> columbam
haud
trai.

Nihil egit Appulmius Quaest. Fl. p. 71sq. ab885. B). defendens {cf. Persa 522 887 sq. {uhi istu<c> capiti Bachius p. 280.

ACD:
collus
t.

tenet

Schocllius)

Nam

in

columbari

Lindsayus

columbari collu(s) etsi hic locus non una ratione parum aptiis est ad de909. Cf. Fleclceisenus Annal. philol. monstrandum.

404, Nam haud defendunt Leo et Skutschius,

"Class. rev."

VI p.

198 sq. et CLI p. 278, qui et locis delere<d>ducem iUatum improbans iam corr. et trai.: Reducem pkiruma locis templis<(que> ornatum pulcre praeda onustum expediuit. Be adiectivo suh locis latente vel de versu post v. 908 suppJendo eogitat Seyffertus dc expediuit reducem locutione potius quam de re<d>dutan924^. hic inest CB, non cem forma duhitans. 928 sqq. Dimetros mox neccssarios iam tum, hahent. 933 sqq. a r. 931 incohandos videri monet Seyffertus. 938. Cf p. 334. Cf Buechelerus Mus. Bhen. t. C. G. L. V p. 241, 22 145, 13 G.: rudentem Plautus genere feminino dixit 'dum ergo tibi hanc (sic liher gl.: dum ergo hanc Placidus cod. Paris.) quam trahis 946. audies. rudentem conplico' in fabula Rudente. <(GR.> post. <TR. nunc> Seyffertus. audies: <o>pust Nen952 sqq. cinius 'Stud. ital. di filol cU t. III p. 112. Si fidem modo das mihi te ndn fore infidum H D6

CXLVII p.
et

tum

||

FZ

XLV

fidem
Cas.

tibi:

fidus ero quisquis

(vide Burs.

es
t.

aiidi

Seyffertus

coll.

958 sq.

Annal.

LXXX p. 284

sq.).

962. omne hoc traiciens dimetros continuat Brixius. <Ita>ne, i. i. 977. <Ais>ne (vel Ain) i. i. Goetzius. Seyffertus (etiam cogitans de In mari inuentum[st] commune estne? GR. I. i. Vbi etsi In mari inuentust: communest j^er se optime ferri potest, tamen sententiarum conexus [cf. v. 975. 980] receptam emendationem 998. magni <au>tem Seyffersatis firmare videtur). 1003. TR. <Itane? GR.> Ita enim uero. <TR.> tus. 1055 sqq. Haud pauca idem duce Beizio et Brixio. in ahscissa et ante a. 1885 et postea (item in foliis

XIV
similiter

PRAEFATIO

ADMEU

comparatis).

apparent.
redire
(sic

V.

Sed v. 1028 neq et v. 1038 autem 1005 ees ad (sa-

nusn)ees
ad

Sonnenscheinius

citm FlecJceiseno

faciens) ideo affirmari neqidt, qiiia spatium

1006. At cerritnis 1011. ego: huiic ScJwellius spreto cerritu(s) hunc. Vin puguare Morrisius ^Americ. Journ. of PJiiloU t. 1040. eo pro ibo Sonnensclieinius uirum p. 417. 1042. istac pro istuc Seyfpro arbitnim Schoellius. 1053. Ver1046. uxor ne trai. Brixius. fertus. sum immodulatiorem admisimus duhitanter, praesertim 1080. Cum crepundiis Leo aliorsmn ducat. cum 1087. exaequabim' teste Studede Vidul. p. 16. 1100. istaec ego coU. v. 1359 Seyffertus. mundo. 1111. Athenis periit parua (Ath. parua p. in appenrecepit Sonnenscheinius. dice reiecerat Schoellius) 1114. quia tacitast bona defendit Klotzius p. 262, vix 1124. etiam recte. Cf Hermannus Opusc. I ji. 211.
lectionem

totam recipimdam.

non

sufficit

camem,

nil aufert

tamen Karstenus Mnemos.

1127. Ac teste Studemundo). p. 313 (auferet etiam (vulgo At ciim Lambino) tutatur Seyffertus coll. Epid. 470, 1136. tamen istic quidquid inerit uobis <^omne> al.

t.

XVIII

1139sq. et v. 1138 meo bercle <^inius merum)>. Pro inme (anne vulgo cum Valla minus convenienter sermoni) de etiam vel tamen cogitat Seyffertus, de omne
idem
Schoellius itemque {vel
{scil.

omnia) Goetzius, mox

1152. baud {pro nisi) exspectans. <^tuomp)>te orat Nencinius l. s. s. p. 103 praeeunte haud tuom o. Sonnenscheinio. haud <(pro)> te o. Seyffertus.

omnia),

etsi

Non

feret

1169sq.

Cf.

Appuhnius

l.

s. s.

p.

72

(et s.f.

v.

retinuimus,

1196. <nil> etsi minime recte se hahere arhitramur). 1204. et pro atque {sic lihri neque speraui Seyffertus. 1208. Sunt cum Nonio) vitium est in edit. mai. 1248. nisi quod iust<umst> sacres? dist. Goetsius. Langrehrius l. s. s. mihi cum f<r>ud<e> Seyffertus. mihi 1254. ne molestirs pro cum <in>luu<ie> Schoellius. ne molestus sis aegre admisimus, praesertim cum Abi

PRAEFATIO

XV

intro, molestus ue sis praesto fuerit 1259. Nam ciim illoe si eras iniquos Langrehrius l. s. s. p. 10. opiuor. 1268. Be popularis est mi et nupturast? 1275. Neque ea (sane non ei) in cogitat Schoellius.

[f

fT

sujyrascriptum
2it

esse

adnotare neglexerat idem neque

cum
eam)
hens.

FlecJieiseno verba traiecerat (sed adueuiens salutem

Sonnenscheinius scrihit Etiam[ne] eam exhi1276 sq. Censeo. [PL.] quid postea? <(PL.)>
Seyffertus.

Etiamne
scheinius.

1284 sq. Hos

in appendice

v.

secl.

Sonnenconiciens.

JDe

Nam

dubitat Seijffertus,

Enim

1290.

Lacunam quam

memoraverat
scheinium.

ScJioelUus,

statuit Seyffertus

1307. <mi> et
letali

commodiore supplemento.

1311. periit? GR. Tamen LA. Sine, aliud f. Sonnenscheinius ducibus Spengelio ScJioellioque. periit tamen? [GR.] sine hoc, aliud f. <GR.)> Stude1313. auri <probi)> Seyffertus duce ScJwellio mmidus. et 7nox centum <tetracliu)>m[n]a Philipp[i]a et v. 1316 <liercle> e[r]go et v. 1328 sq. [GR.] abi igitur. GR. (pi'0 LA.) Audi. [GR.] Si hercle abiero hinc, hic non ero. LA. Seyffertus (tibi GR. Abi igitur. LA. Audi. [GR.] Si hercle abiero hinc, hic non ero. [LA] SonnenscJieinius, nos praestare scripturam in proecdosi receptam putam-us). 1324. Cf SJiutscJiius p. 19. 1331. Cf Donatus ad Ter. Eun. LL 2, 21: ut Plautus in Rudente 'uel tu ais uel negas' (cf. Sabbadinius '^Stud. ital. di flol. cV t. LLL
71.

XX p.

improbando comapud Sonnenalii idem Jeniore quam Palmerus Hei'matJi. t.

p. 300).

1335 sq. Verba

id

quod.
ubi

.Teneo aim Lanhtcuna ScJioeUio meae aures at-

geno

delet LangreJirius p.

11:

de

adsentiens Seyffertus suppl. <(sunt mihi

que lingua Atque utor recte:)> id quod e. q. s. 1342. [GR.] Tum ego huic <GR.> 'Gripd dico" mquito Seyffertus ex CL) (mox huic, Gripo dico, disfinguens). 1345. Si<quid> idem praeeunfe Si<qui> ScJioetlio. 1347. uti pro ubi idon ducc MueUero. 1381. Cf Tseud.1069, ubi item instipul. P cum Prisciano (stipul. A). 1382. natus annos admitti posse admissa

XVI

PRAEFATIO

ui{gi]nti prommtiatione Goetzius

I.

1382. AK<(en>ost opus Brixius. <^Hoe?)> aliost opus Palmerus Hermath. XIII jj. 235. 1389. Inteor (non Inteor #) ^. 1384. teste Studemundo. tibi (non te) benignus etiatn 1401. Cf. Skutschius p. 55 (videtur unum istuc traiciendum cum Remo, servato uel hercle coU. Aul. 831 et 1409. dimidium Bacch. 902 ex Seyfferti adnotatione). tibi libri (tibi dimidium errore remansit in proecdosi). 1413. ego me hercle mauolo trai. Studemundus (cf. 1138, al.), melius sane quam <^Tu> hercle: at ego me cum
L.
f.

VIII

8573).

monet

(cf. ^venti' et C.

Reizio vidgo receptum.

Arg. II 7. retinent Opitsius Stud. Lips. logaoedicos v. 1 sqq. Duce 266, fortasse recte. cum aliis constituit Seyffertus: Credo ego miseram, Fuisse Quae tam diii uiSoror, suo ex animd Penelopam, 4. Eodua Yiro suo caruit Nam nos eius animiim. rumque Seyffertus ^Berl. philol Wschr.' t. IV p. 1130 10. Cf Paulius de rxvs nom. num. et Vssingius. 32. ecquid <(ind)>agent Schoellius, nisi p. 24z adn. ecquid agant coll. ^age siquid agis' sim. defendas. 44. faciant (aliter) vix recte sic defendas, ut ^aestimenf 49. eos del. Lambinus ante Bosignificare sumas. 50. pol mihi recipiendum esse monuit Seyfthium. 61. opus sit fertus I. s. s. Ad huius cf Bachius p. 363.
t.

STICOTS.
X).

IV

||

||

II

1|

defendit Seyffertus

coll. v.

69.

64.

uidentur (ue per

(iudice etiam Goetzio), non uidenVigaturam) habet 68. apati TiE, etsi minus probdbile dicit Studemundus. om. B) ad A. pati i. e. PAN. pati (nam pro (quae prima toquitur) refert Seyffertus Burs. Annal. f.

LXXXIV p. 51,

quo stabiliatur distributio Ladewigiana easdemque partes teneat illa quam in versibus interpoQuamquam cf 556 ([a] latis 48sqq. ei trihuerunt Itali. 76. lascessam (non lascescam) habet facis) similiaque. Ceterum scio 79. litus fere certum. D^: corr. D*. Si manere h. litis fore ego meas noui optume Non faciam (scil. Hitis': cf v. 83) s. m. p. q. a. nubere.

PRAEFATIO
dist. Setjffertus.
s.
/'.

XVII

83.

turbes

(vix

TST non
{in

"inceriae' {Loewius), sed

vix spatio aptae (jwtius it).

deletiim

tuebas) A et v. 84 non conspicuae ac 86. agam a Ritschelio

latere

quo

reconditius

aliquid

suspicatnr

pro discrepanti scriptura ad v. 84 (Sic faciain) hahet Schoellius: quae eo facilius in hmic v. transferri potuit, quia faciain hic quoque exstat. 87 mulpa legitur (multa As) et v. 88 s. f. d certum, it incertae
Seyffertus)

{om. As). 90. istic in accessisse ex scriptura discrepanti (^agite istic pro ilico agite) Schoellius Seyffertusque monuerunt. 94. procuras me: satis vel procuras: mihi satis Ahraham Stud. JPl. p. 235, neglegens bene hoc loco addi ad prociiras, quo differt ab exemplis in comparationem adhihitis. 98. quibus tu esse nos uoluisti trai. Schoellius. 106. sedutraque mire defendit Lindsayus de l. l. {ed. 1894) p. 450. Facilius admittas: sed [scil. ^itu ad vos magistras venio') ut utraque mihi dicat. 114. Op(oB J.s)turent 117. quaene cum B. {n&n QUAERi) certum. 145 sq. ut potestis. PAN.

t. VII p. 432 offensus Jocutione singulari, sed minime vitiosa ut po158^. Quam ego meae matri ref<(f>ero testis optume.
:

Optume Nunc Langius Amial. philol.

CXL

immodulatiorem duhia sane forma emendans. 167. Auditaui <liercle)> saepe FlecJceisenus Anndl. pJiiloJ. t CXLVp. 213. 168. grauidas (vix os) nam ante s apparet JiastuJa quae o excJudat, cum a conveniat: ex litteruJis suprascriptis apparet a et altera pars
Seyffertus,

versum

173. Palatinorum scripturam ad exple175. Be inde deJendo Seyffertus. consentit Skufschius p. 80 adn. Quanujuam res vaJde
litterae.

mentum

revocat

duhia est, cum moneat Seyffertus (cum Antiharharo Krehsiano) in eiusmodi coniunctione inde iam coniungi soJere,

quod Trin. 305 inde sine iam exstet, iam vero sine inde in solo proJ. Men. 1. De utroque deJencJo cogitat Goetzius (Quia a p. p.), cum Quia in(de) iam a p. p. admittat Seyffertus Burs. AnnaJ. t. p. 256 adn. 182. ME certum: faJsa n Jitterae species a StudePLATTI COilOEBIAE VI b
nisi

LXXX

XVni

PRAEFATIO
nofatae:
lineola

mundo

media

apparet
t.

II
p.

189. uer-

bumst Abraham ' Wschr. f. U. Philol.' 202. quicquid Bachium p. 353 sq.

219. Vtmm pron. indef. p. 4 cessumst redpias, dubiiwi: hoc praetuUmiis, ciim prae226. cedat decretust pro decretumst in eodem A. iunctiones praetulimus, quia ev^Ttkoxat (non unctiones) 228. ad "logos ridiculos' vendundos pertinere possunt.

adn.

451 ante Prehiius de necessust an neest

237. ce B Studemundo (he ee Hinckio). 239. (ge)i(asime) probahilius quam (ge)t As) Bedslobius ac fere certum. 260 sqq. Bachius 270 413 (prorsus cum VI Bdsch.' 267. die (non die) apparet. Luchsio 277. proloco qui (non proloco) B. 292. non pro nam (vulgo iam) Vssingius. 296.
li

Festi

locum huc iam Muellerus p. 262 sq. revocaverat.

teste
teste

(sic

Cf-

^Philol.

t.

p.

et

p.

faciens).

nisi sciat reliqui-

mus
^nisi

(nescia Vssingius), ut quod signifcare fortasse possit

comperiat a

optare vix audeat.'

me revera adesse, tantum bonum exDe corruptela cogitans e. g. si optiost

(cf Mil. 170) rel amplius (cf Capt. 777. Liv. 326*. 311. sualeant B. 43, 5) temptat Seyffertus. 330. <eho,> ubist? rel ubist? <GE. Em.> Schoellius.

XXI

Tetrap>.

troch. catal.

cum

trip.

catal.
t.

quam
336.
eis

celeri

339. a Utterae species prodit ex Uneola nequaquam ad antiquam scripduram pertinente (etsi Loewium olimque etiam Studemundum fefelUt: sed vide Add.): quae vero hasta ad o vel c a Stiidemimdo relata est, tam clare apparet, ut m ab illo notatum excludat et (paido angustiore scriptura) ici poQuore cum c et p haud raro tius admittat ante res. inter se permutentur iciRES et inparti revocare aliquo fiwdo p>ossis ad id certe. Ceterum de tanta (tanto) cf. 348 sq. Ad ad Bud. 521. 342 et 351. om. B.

cum curriculo quae proxime praecedunt.

Omnia m.
1.

cf.

Seijffertus

Burs. Annal.

LXXX p.

m. tenet

dist.

notavimus: quam237. SchoeUius: nam ita

fui

his vefrbis cohaerent,

non cum

improbem

(sic

certissime habet:

lineola

quae decepit

PRAEFATIO
Loewium
apte

XrX

scriptnram antiquam) MiJ. 1174 Caesar p. 95. Mox misere commendari etiam scriptura Palatinorum (miseraf miserae) nionet L. Muellerus ad Nonimn: quamquam miseri desiderat Seyffertus. 350. (e)a valde probahih esf,
contulit

mn perfinet ad

(i)ti
fertus.

admitfi nequit.

359. piscator
faeit

attuli[t]

Seiff-

362.

Cum Langeno

371. st (non ft) hichum fesfe {non stichum) etiom C. 391. citus non om. BCD. 421. Bost UNUM non d exiat (iit aliquotiens visum Studemundo), sed fortasse P: afque proillis spatio

Bachius p. 348. Studemundo, sthichum

autem alioqui vestigiis indicatur. Leo Mus. Bhen. t. 2^- ^'^O et Bachius p. 176 adn. 428. xisicenatus in A fuisse (NiSEc(la)ATUS As) non improbahile risum, etsi coniecsufficiaf,

nullis

423 sq.

Cf. etiam

XXXiX

turae potius
fuit):

quam

lecturae debetur {sed c vel

atque

Ad cenam

ibo<^ne?

o post xisi EP.^ Nisi cenatu's,

censeo aliquo modo ex Rud. 304 defenderis: magis placeret ibon? <(EP.> I, si rogatu s vel tale quid, quod certe 429. Ante nihil neque m prorsus in non fuit. quadrat neque ne: sed nihil inter ga et nihil cerfius 452. Pro conuerit vix conuenit definiri potesf. admitfi potcst, sed forfasse conuekit fam propfer spatium quam p^ropfer hasfam apjiarenfem. 454 sqq. In hac scaena personas omnes om. C, plerasque v. 473 491 459. Auspicio <(credo^ hodie SchoeTlius: cf. om. D. 463. hac Seyffertus Burs. Annal. f. p. 237, commendarunt Seytfertus et Ahraham {pro [ite]m vidctur u non minus duhiiim quam m rel n). 483. proCESSiT(i'/a- s vel p). Ceferum cf. Seyffertus I. s. p. 297. 499. numquam posthac traiciendum videtur cum Brixio ad Capt^ IIS (item Ahraham). 509. hicum fei'e certum ifemquc reliqua melius quadrant Sfudemundus ut dedit quam Loewius. 517. Non recte praefracfe negaf Sfudemundus de (SED)t p-o i cogifari posse. 519. ut ex accessisse in edif. II praetenjiissum est {non in proecdosi). 521. labaut CD. 537. Ajit h*

LXXX

XX
istoc reeipiendum
esse

PRAEFATIO

monet Seyffertus aut distinguenmorai e. q. s. (cf. Rud. 1044). 538 sqq. Cf. Seyffertus Burs. Anndl. t. LXXXIV 542. Cf. Bachius p. 314 adn. 555. p. 50 sq.

dum Optumest iam

istuc:

<^quasi>
i\x)

senem qui

dixerit Seyffertus.

senem qui
distinctione

<^quasi

dixerit Sclioellius.

In proximis

quam

adJiihuimus sola defendi possc videtur librorum memoria neque liaerendum in Videlicet verho per interrogationem adhibito coll. Ter. Eun. II 3, 55 (346). 561. lUe quidem hercle trai. Brixius Annal. philol. t. CXXIII 570 sqq. Quani distributionem horum verp. 53 adn.

l. s. s. neque per se prohabilem esse putamus (etsi ad Namque post interstitium sermonis ponendum apte confert Pseud. 555; Mil. 1226, al.) neque commendari spatiis in CD conspicuis. Nam in versuum interstitiis utrum personae sit an versus spatium in his codicihus discerni nidlo modo potest: unde nostro iure eiusmodi spatia nusquam respeximus in hac 579. Lacunam signare hoc loco noluimus editione. coll. Poen. 470. 585. saluo (As) minus etiam prohahile quam credo Loewii, etsi uirumque coniecturae magis quam lecturae dehetur. 591. (mi)HiNST {vel f)

suum

Segffertus nuper suasit

As:

f vero plcine neque enim s antecedentis caput superat litexclusum neque ipsi tam improhahile quam Studemundo tera
id)i

litterae species fcdlax esse vicletur,

594. Buas fortasse lectiones tum (= P) et visum. ut coniunctas exhiheri in monet Seyffertus. 617. Neque bonum neque quodvis adiectivum disyllahum optime spatio liiterisque sufficit, sed p(ROPEMOD)tj 628. Non <(n>ego ista apud te Leo Mus. quadrat. Bhen. l. s. s.: uhi lacunam post apud te statuunt Seyffertus Vssingiusque, nos Non ego isti apud te cenem? didurum Gelasimum interrumpi ah Epignomo arhitra-

mur.

632 sq.

L)e

caro si improhetur. 634. Cf. Seyffertus ^Berl. philol. 639. Cf Ovidius 'Stud. itcd. Wschr.' t. IV p. 1126. 641. Cf. Weissenhornius di filol. cV t. II p. 306 sqq.

(consilio)

calido

cogitat Goetzius,

PRAEFATIO
de parataxi

XXI
et

544.

Pl

p. 15.

660. Cf. Richterus p. 519

666 sq. Crucem omisinms, cum

egeat.

locus fortasse

interpretatione

medela
t.

Sclioellius.

magis ex oneirocritica repetenda quam 668. De Praei tu pro Proin tu cogitat 670. Elluemus hodie Palmerus Hermath.

XIII

p.

3Iirum est iudicium in Addendis ad Studemundi apographum prolatum, verha Nam hinc quidem e v. 688 pertinere potius ad v. 687, quem pleniorem exhibuisse videri A eodem loco dictum est. Immo ex corrupto iactura dabitur nemini (vel nemini dabitur) concludendum erit dabitur interpolatum esse et in iactura latere velut datur vel iam erit, praesertim cum A lAM i^ost NOS hahuisse videatur et in v. iipartiti altera
ScJioellius.
<dSii.

225 s<}.

676. quoniam <^re)>nuntiatumst

692. parte nil nisi N appareat ex (eritnemi)N(i). Sat est: seruo homini modeste {vel Sat est seruo homini: mddeste) melius {vd melius<(t)>) facere sumptum QUiQquoique interpretatus. Seyffertus, mox in 704. Cf Seyffertus Burs. Annal. t. p. 296. 707. emet [iion einet) etiam teste Studemundo. 710 sq. Hos V. secl. Goetzius ut dittographiam v. 712 718. Plx uereri scriptura (B) de reuereri cogitat 733. 719. Ceterum cf Shutschius p. 46 adn. Seyffertus. 724. De tu<^x) dabo coll. tuxtax' cogitat Schoellius. Huc fortasse spectat Varronis locus in edit. mai. ad Poen. 1034 tantum adscriptus. 745. terta BuecJiderus Mus. Bhen. t. 749. Potus reliquimus, p. 159. ut quasi male audiverit ludaf conservum servus: cf. dis-

LXXX

XLV
t.

peristi
philol.

bis peristi?

752 sq. Cf

Seyffertus ^Berl.

1127. V. 752 quid ego? <amo.> suppl. Schoellius. 765. Cf Schoellius ad Pers.^ 837 et Leo in Woelfflini Arch. t. IX p. 166.

Wschr.'

IV p.

lenae et Heidelbergae m. Oct.

a.

MDCCCXCV
G. G.
F. S.

T.

JVIACCI

PLAVTI

PSEYDOLYS
M

lYNIO

M
.

FIL

PR

YUB

ACTA

MEGALESIIS

Plavti Comoediae VI

PERSONAE
PSEVDOLVS SERVOS CALIDORVS ADVLESCENS BALLIO LENO
LORARII

MERETRICES SIMO SENEX CALLIPHO SENEX HARPAX CACVLA CHARINVS ADVLESCENS

PVER
cocvs
SIMIA

SYCOPHANTA

Arg.

AEGYMEISrTVM

Praesentis numerat qumdeeim miles minas: Simiil consignat sjmbolum, ut Phoem'c<(i)um Ei det leno qui eum cum relicuo adferat.

Venientem caculam interuortit symbolo Dicens Syrum se Ballionis Pseiidolus

Si[ni]miae supposuit, tradidit. Venit Harjjax uerus: res palam cognoscitur Senexque argentum quod erat pactus reddidit.
erilij ita

Opemque

tulit:

nam

Lend mulierem, quem

is

1.

miles vel milles

1*

Arg.

II

[A]

AEGVMENTYM
m*******

II

Calidorus iuuenis Ecflictim deperibat, nummorum mdigus. Eandem miles, qui uiginti mulierem

Minis mercatus

abiit,

Scortum

reliquit

[abjsoluit quindecim, ad lenonem ac sjmbolum,

Vt, qui attulisset signum simile cetero Cum pretio, secum aueheret emptam muliere<(in>. Mox missus ut prehendat scortu<m> a miiite Venit calator militaris. hiinc dolo
Ade-reditur adulescentis seruos Pseiidolus Tamquam lenonis atriensis, sjmbolum Aufert minas<(que^ quiiique acceptas miituas
10

Dat

siibditiuo caculae
fallit

cum symbolo.
15

Lenonem

sycophanta[cie] cacula: Scorto Calidorus potitur, uino <P>seudolu<(s>

1 1. iuuenis habet, sed alia vianu scriptum 15. solus 4. del Ei 2. etflictim incertissima lectione (iit dolo v. 9) corr Buggius add Maius 8. adpeaehendit 7. add Maius add Bi 13. SUB12. ADFEKT corr Maius 10. ADULISCENTIS 14. SECOPHANTACi(?;eZ y)ECACULA: corr Bi\\ DiTiciO: corr Ei
||
\\ ||

11

||

\\

||

||

\\

15.

CALYDORUS

uiuosEUDULO:

corr Sauppius

II

Prol. 1.2.

I 1,

1-6

[A]

PROLOGYS

****** ******* ******

Plautiiia lonffa fabula in

Exporgi meliust liimbos atque exsiirgier: scaenam uenit.

AOTYS
PSEVDOLVS.
SERVOS

CALrDORVS
ADVLESCENS

PS. Si ex te tacente fieri possem certior, Ere, quae miseriae te tam misere macerent, Duoriim labori ego hominum parsissem lubeus: Mei te rogandi et tis respondendr mihi.

Nimc qudniam

id fieri

ndn

potest, necessitas

Me
1.

siibigit

ut te rdgitem.

responde mihi:

EXSUEGIEE: exmiseeiaetetam {aiit sic aut miseriae etam Gellius): & etam (vel et eam) maceeent {sic Gellitis): mace6. me interrogandi 5. hominem Xonius et Diomedes Nonius ETUi (et tni Nonius): et te: corr ex Gellio {tibi et tui
EXPOEGIMELIUST: Exporci melius
4.
| |

surger miseria rant

||

||

||

tis codd.)

II

PLAVTl
Quid
est

I 1,

729

[Aj

quod tu exanimatus iam

lios

multos dies

Gestas tabellas tecum, eas lacrumis lauis lo Neque tui participem cousili quemquam facis? Eloquere, ut quod ego nescio id tecum sciam. CA. Misere miser sum, Pseiidole. PS. Id te luppiter

Prohibessit.

CA. Nil

lioc louis

ad iudicium
tinet:

at-

Sub Veneris regno uapulo, non sub louis. 15 PS. Licet me id scire quid sit? nam tu me antidhac

Supremum

comitem consiliis tuis. CA. Idem animus nunc est. PS. Face me certum
habuisti

quid
|

tibist

luuabo aut re aut opera aut consilio bono. CA. Cape has tabellas: tiite hinc narrato tibi, 20 Quae me miseria et cura contabefacit. PS. Mos tibi geretur. sed quid hoc, quaeso? CA. Quid est? PS. Yt opinor, quaerunt litterae hae sibi hljeros: Alia aliam scandit. CA. Lildis me kido tuo. PS. Hasquidem pol credo, nisi Sibulla k^gerit, 25 luterpretari ahum jiosse neminem. CA. Qur mclementer dicis lepidis litteris,
]

Lepidis tabeUis, lepida conscriptis <(PS.> An opsecro hercle habent

manu?
quas
gallinae

manus ?

Nam

hasquidem
tabellas

gallina

scripsit.

CA. Odiosus
mihi's:
30
pel-

Lege uel

redde.

PS.

Immo enim
leo-am:

tecum easque Servkis Dan: eas Diomedes et Priscianus\\ TUid scire: SCIRE 16. PS. vel CA. tecum: TECUM 18. PS. vel CA. Festus 17. habuisti se MEOANTiDHAC 22. quid hoc (sic A) vel 19. iubabo 4t:FACE: PS. Fac vel fac qui hoc 24. me: lAM 29. QUAS: que 30. gallinas 31. PS. vcl CA.
10.

12. id

||

||

\\

||

||

II

||

||

||

II

I 1,

3051

[A]

PSEVD0LY3
CA. Nou
adest.
cita.

Aduortito animum.

PS. At

tii

CA. Immo ego tacebo: tii istinc ex cera cita: istic meus animus niiuc est, non in pectore. PS. Tuam amicam uideo, Calidore. CA. Vbi east,

Nam

opsecro?

35

PS. Eccam in tabellis poiTectam: in cera cubat. PS. SeruasCA. At te di deaeque, quantumst siut quidem. CA. Quasi solstitialis herba paulisper fui: Repente exortus siim, repentino occidi. P3. Tace, diim tabellas pellego. CA. Ergo quin

legis?

40

Caliddro amatorf suo Per ceram et linum Ktterasque intei-pretes Salutem inpertit et sakitem ex te expetit Lacrnmans titubanti animo corde et pectore.' CA. Perii: salutem niisquam inuenio, Pseiidole, 45 Quam illi' remittam. PS. Quam sakitem? CA. Ar-

PS.

Thoemcium

genteam. PS. Pro kocnean salute ueis artrenteam Remfttere illi? uide sis quam tu rem geras. CA. Recita modo: ex tabelks iam faxo scies, Quam .siibito argento mi lisus inuento siet. 50 PS. 'Lend me peregre militi Macedonio Minfs uiginti uendidit, uokiptas mea. Et prfus quam hinc abiit qufndecim miles minas
32. PS. At vel CA. At 35. Calydore (item A)
I!
I

||

33. PS.
||

Immo
||

vel
|

Immo

ISTIXC:

cek.oi 37. CA. At vel At quantust 4^:: QUA>"TU>tEST 4^: 38. CA. Quasi vel fui (sic A) vel frui Quasi 39. repentino (sic A) vel repente 40. tabellas (sic A) vel lapeUas 41. calycloro (sic A) 42. lignum Ai(soniiis vel calidoro 43. ixpektiT: mittit
hinc
36. PS. vel

CA.

||

([

||

||

||

\\

rel Peri

expetit (sie A) EXTE: abste pseudole: ipseudole (sic A) vel lignea vel lignea Cia MACEDOXIO: macedonico
I |

vel expeetat
||

|!

45. Perii (sic

vel
(sic

A)

47. PS.

Pro

Pro

lignean
milili

||

51.
52.

militi

A)

vel

|l

MEAUOIiUPTASUE^TDIDIT

53. ABiiT: abit

11

PLAVTI

1,

5274

[A]

Dederat: nunc nnae qumque remorantiir minae. Ea caiissa miles hic reliquit sjmbolum, 65 Espressam in cera ex anulo suam imaginem, Vt qui liuc adferret eius similem sjmbolum Cum 60 simul me mitteret: ei rei dies

Haec praestitutast: proxuma Dionysia.' CA. Cras ea quidem sunt: [CA.] prdpe

adest ex60

itiiim mihi,

Nisi quid mihi in test aiixili. PS. Sine pellegam. CA. Sino: nam mihi uideor ciim ea fabularier. Lege: diilce amarumque lina nunc misces mihi. PS. 'Nunc ndstri amores, mores, consuetudines, 65 locus liidus, sermo, suaui[s]sauiatio, Compressiones artae amantum cdmparum, Teneris labellis mdlles morsiiinculae,

Nostrorum orgiorum

+ s * * *

iiinculae,

67^'

Papillarum horridularum oppressiiinculae: Hariinc uoluptatum mrhi omnium atque itidem

Distractio, discidium, uastities uenit,

tibi

70

Nisi quae mihi in test aiit tibist in me salus. Haec quae ego sciui ut scires curaui dmnia: Nunc ego te experiar quid ames, quid simules. uale.' miserCA. Est misere scriptum, Pseiidole. PS.

CA. Quin

fles?

Lacrumam
55.
57.

rume. PS. Pumiceos dculos habeo: ndn queo 75 exorare ut expuant unam modo.

CAUSSA: causa
qui: Qiyui
||

symbolum

vel

symbulum
| \

{item

v.

57)

mitteret vel mittere del Ac {cmn A, ut vid) 60. PS. Cras: corr Ac 59. dist Sauppius 64. PS. Nunc vel Nunc 63. PS. Lege vel Lege 62. CUM: quom suauis sauiatio vel suauis sauiatico: suAu(is)65. LOCILUDUS 66. arte: corr Lipsius, fort. cum SUAUIATIO: corr Ri
1|

Vt

58.

Qum

vel

Cum
|1

||

II

amantum corporum

{sic

A)
\\

vel

amantium comparum
|

ibidem: ibidea MiH(ii)NTESTAUTTlBisT mihi 73. simules vel simimules intestauit ibi est 72. sciu(i): scibi 76, expuant vel exputant 75. pumiceos vel puniceos
habet
||

69.

haeunC: Harum
1|

||

solus 70. Ay(stitie)s

67*".
||
:

(uastities

etiam Nonius)

71.

||

||

||

||

I 1,

7590

[A]

PSEVDOLVS
culum

CA. Quid ita?

PS. Genus nostrum semper siccofuit.

CA. Nilne adiuuare CA. Eheii.

PS. Quid faciam tibi? PS. Eheu? idquidem hercle ne para<(u>des?

sis:

me

dabo.

CA. Miser sum: argentum nusquam inuenio mii

tuom
PS. Eheii.

80

CA. neque intus nilmmus uUus est. PS. Eheu. CA. Ille abducturus est mulierem cras. PS. Eheu. CA. Istdcine pacto me adiu<(u)as? PS. Do id quod
mihist:

Nam

mihi thensaurus iugis in nostra domost. CA. Actumst de me hodie. sed potes nunc miltuam
is

Drachumam

dare

unam

mihi^

quam
tibi?

cras

reddam
8C

PS. Vix hercle, opinor, si me opponam pignori. Sed quid ea di-achuma facere uis? CA. Restim uolo Mihi emere. PS. Quam ob rem? CA. Qui me faciam pensilem: Certumst mihi ante tenebras tenebras persequi. 30 PS. Quis mi igitur drachumam reddet, si dedero
tibi?

An

tii

te ea caussa uis sciens suspendere,

(sic)cocuLOi (sed VM s. oi scr.) 77. Quid vel Quii 80. indist Ili EHEu(4t: eheu)iD: CA. Eheu. PS. Heu id uenio (sic A) vel inueno 81. EHE(u4<^neque): pseudole PS. Eheu neque ullusest^eheu: ullust (i-e? ullus est) CA. Eheu: corr 83. adtuas (abduc)TUEUST 82. CA. IUe vel Ille Sarac T (suppl NOSTE(ad)o 84. thensaui-us (sic A) vel thensauros 85. ACTU5iESTpEM(ehodiel Loeiciics cum Stu): nostra est domo Actum hodie iam de me est sed vel quod nunc: tu 86. Drachumam: DRACHM(am) ***dareunammihi (quadrat Hic): dare
\\
|

79.

||

||

||

||

|i

||

||

{vel

darem) mihi
a
|

unam
si
||

reddam
88.

(sic

A)

nor)si:

opinor est
\\

Qu(id)E(a)
vel

87. o(pivel beddam [item Porphyrio): qui|| ||

dem

(4}:re)ST(im):

CA. Restim
||

restim

89.

pendulum
||

Porphyrio

91.

dederO: dederim

92.

caussa: causa

10

PLAYTI

1,

91112
tibiV

[AJ

\t me

defraudes, dracliumam si dederim CA. Profecto nullo pacto possum uiuere,

Si illa a

me

PS.

Quid

fles,

abaliemitur atque abditcitur. 95 cucule? umes. CA. Quid ego

fleam^

Quoi nec paratus niimmus argenti siet Neque libellai spes sit usquam gentium? PS. Yt litterarum ego barum sermonem

audio,
100

Nisi tu illi dacrumis fleueris argenteis, Quod tu i^stis lacrumis te probare postulas,

Non

pluris

refert

quam

si

imbrem

in

cribriim

leoras.

V erum ego te amautem, ne paue, non deseram. Spero alicunde hodie me boua opera aut '^lioc

meam
Tibi inueuturum esse aiixilium argentarium.
105

Atque

id

futurum unde unde dicam

nescio,
salit.

Nisi quia futurumst: ita supercilium

CA. Vtinam quae dicis dictis facta silppetant. PS. Scis tii quidem hercle, mea si commoui sacra,

Quo pacto
CA. In
te

et

quantas soleam turbelas dare.

lio

nunc omnes spes sunt aetati meae. PS. Satin est si hanc hodie mulierem efficio tibi Tua ut sit aut si tibi do uigiiiti miuas? CA. Satis, si futurumst. PS. Roga me uiginti!
minas.
(sic A) vel defrudes deachmaM: drachudrachuma 97. cuiXEC: Quo in ec (vel tiaec) 98. libellae (etiam A) corr Bi 100. drachmis (sic A) vel dracmis corr Meursiiis argenteis (sic A) vel argentes 101. in-obare (sic A) vel pro uare 102. imbrim crrbrum legas: geras 103. non deseram (sic A) vel deseram 104. hocmeA: haec mea 105. auxilium (sic A) vel aut xilium 106. unde unde (sic A) vel unde unde unde 107. futurumest: futurus est 109. tu profecto mea si commouissem Servius Dan 110. quo alto Festi cod. tuebelas (sic etiam Festus): turbellas (turbas Servius Dnn) 111. omnes spes sunt (sic A) vel sunt omnes spes 113. uiginti (sic A) vel uigenti 114. futueumst: futuru est

93.

defraudes
-.

mam

vel

||

||

||

||

||

||

||

||

||

||

11

II

||

|j

1,

113-129 [A]

PSEVDOLVS
tilji

11
scias.

Vt me eifecturum

quod promisi

115

Roga, dpsecro hercle: gestio promittere. CA. Dabisue argenti mi li(5clie uiginti! miuas? PS. Dabo: molestus uunciam ne sis mihi. Atque hoc, ne dictum tibi neges, dico prius: Si nemiuem alium potero, tuom tangam patrem. 120 CA. Di te mihi semper seruent. uerum si^ potest, Pietatis caussa uel etiam matrem quoque. PS. De istac re iu oculum utriimuis conquiescito. CA. Vtrum? aime in aurem? PS. At hoc peruolgatiimst minus. Nunc, uequis dictum si\n neget, dico omuibus, 125

Pube

praesenti in contione,

omni poplo,

Omniljus amicis notisque edico meis, In hiiuc diem a me ut caueant, ne credant mihi. CA. St^ tace, opsecro hercle. PS. Quid negotist? CA. 6stium 129. 130 Leuouis crejjuit. PS. Crilra mauellem modo. CA. Atque ipse egreditur Qiejmtus, periuri caput.

116. 115. eflfecturum (sic A) vel affecturum quod: quo KOGAOPSECKOHERCLE: Roga CA. Opsecro liercle PS. cf. V. 1073\\ 117. DABisxE: Dauis ne hodie {sic A) vel hodio 119. neges {sic sempersbkuext A) vel neces 121. Di te {sic A) vel Dicite
|

||

||

||

seruent

122. CAUSSA: causa sepotest: si potes rTR(uma)N: Oculum utrum anne: dist Seij post hoc ruhr. A scr 126. poplo {sic A) vel populo 128. ne {sic A) vel 129 sq. ST: sit tace {sic A) vel taceo hercleopsecro PS. vel CA. MAUKLiJi 132. penitus {etiam A): corr per iuri vel periurum: pekiurii
|

||

||

124.

in

B
||
\

II

||

nec

||

131.

II

Ac

||

12

PLAVTI

I 2,

111
iv.

[Aj

ballio.
lexl)

loearii

<,v.

mereteices)
<PVER>

PSEVDOLVS.
SERVOS
BA. Exite,

CALIDORVS.
ADVLESCENS
ignaui, male
|

agite exite,

habiti et male

eonciliati,

Quorum numquam quicquam quoiquam

Quibus, nisi ad hoc exemplum

uenit mentem ut recte faciant, experior, non pdtest usura usiirpari. 135

Neque ego hominis magis

Quos qudm
ferias,

asinos

numquam

viidi:

ita

plagis costae callent:

tibi pliis noceas.

eo enim ingenio

hi sunt flagritribae,

Qui haec habent consilia: ubi data occasiost, rape

clepe tene,

Harpaga bibe

es fuge.

Edrum

officium, ut mauelis hipds

hoc est apud oueis quam hds domi 140

Linquere custodes. aspicias eorum, hau mali uidentur: dpera fallunt. Niinc adeo hanc echctionem nisi animum aduortetis omnes, Nisi somnum socdrdiamque ex pectore oculisque ex-

At faciem quom

mouetis,
134. numquam (nunqua:m) 135. usura usurpari (sic A) vel 137. quum: 136. xunquam: umquam usuri^ari usura dum flagi-itribae {sic A) vel flagritibae 138. 139 et 140. 141 138. clepe et {v. hipart.) A: cliscripsimus duce Bi compr tene vel depe (clepe Nmiius): tene 139. bebeesfugehocest: 140 sq. officium: opus bibe {vel bile) est fugi hoc est QUAMH0SJ[D0MiLIN(ut)MAUELISLUPOS: ut induellis lupUS 142. aspiciaS: aspieies QUEKE: linquere quam hos domi
vel

133. AGITEEXITE: agite nunc quam faciat

|

ite

||

||

||

||

||

||

||

||

||

HAU: haud

II

143. edictionem {sic

|l

A)

vel edici^anem

||

144.

ex-

MOUETIS: amouetis

I 2,

1226

[A]

PSEVDOLVS

13

Ita ego uostra latera loris faciain ut ualide uaria siut, Vt ne peristromata quidem aeque picta sint Cam-

panica

14G

Neque Alexandrina beluata tonsilia tappetia. Atque heri iam edixeram dmuibus dederamque
prouincias:

eas

Verum

ita

nos

estis

praediti

Tneglegentes luprobo,
rier:

ingenio

Officium

uostrum ut uos malo cogatis commone150

ita.

Nempe
Hoc
sis

animati

estis uos:

uincitis

duritia

hoc
ani-

atque me.
uide ut alias res agunt.

hoc

agite,

hoc

mum
Huc
adhibete auris

aduortite.

Nnmquam

quae ego loquar, plagigera genera hominum. edepol uostrum durius tergum erit quam terginum hoc meum.
|

Quid niinc?
Adsistite

doletne?

em

sic

datur, siquis

erum

omnes contra me

1*55 seruos speruit. et quae loquar aduor-

tite

animum.
face
sit

Tu

qui

urnam habes, aquam

lugere:

plenum
coco.

ahenum

Te cum securi caildicali praeficio prouinciae. <L0.> At haec retunsast. BA. Siue siet. itidem uos quoque estis plagis [omnes]:
148. iam147. T0N(sil)iA: consilia 146. (ae)qdi' {sic) 149. jjraediti neglegentes: edixeram {sic A) vel amediseram 150. male 151. uincitisPEA(editine)GLEXTi i(mp)EOBi 152. uide sis ut alias DUEiTA(ho)C: uincite hoc duritia ergo 153. post v. 154 coJ{vel auas): uiD(eut)ALiAS: corr Loeichis 154. durum Noniiis etit vel efit quani locat A LOQUOR terginum hoc (hoc terginum Nonius): {sic A et Konius) vel qua SIDATUE 156. MEETQUAE: me TEEGINUM 155. QUID: Qui aeque vel me///quo loquar: loquor 157. iGE(re) face: FAC 159. add 158. secum AHEMU: aenum COCO: cito vel scito D^ del Bo cum A, ut vid
II || ||
|

1|

||

||

||

II

II

||

||

||

||

\\

14

PLAVTI

2,

2742

[A]

Numqui minus

ea gratia tamen

dmninm opera
[

utor?

160

Tibi hoc praecipio ut niteant aedes: htibes quod facias: propera, abi intro.
Tii esto lectisterniator.
tii

argentum
struito.

eluito,

idem

ex-

Haec,

quom

ego a foro reuortor, facite ut ofFendam

parata,
strata, lailtaque
sint.

Vorsa sparsa, tersa

unctaque dmnia

uti

Nam

mi hodie

natah's dies est:

decet eum omnis uos 16") concelebrare.

facito

Pernam caUum glandium sumen

Magnifice uolo

aqua

iaceant.

satin audis?

me

uiros

summos

accipere, ut mihi

rem

esse reantur.

Intro abite atque haec cito celebrate, ne mora quae sit, cocus quom ueniat [mihi]. macellum, ut piscium quidquid <(ibi)>st Ego eo pretio praestinem.

I,

piiere,

prae:

ne quispiam +pertundat cruminam

caiitiost.

170

Vel opperire: est qudd domi dicere paene oblitiis fui. Auditin? uobis, millieres, hanc habeo edictidnem. Vds quae in munditiis moUitiis deliciisque aetatulam
agitis

Viris ciim summis,

amicae: nunc ego scibo atque hodie exj)eriar, Quae capiti[s], quae uentri dperam det, quaeque suae rei, quae somnd stu deat 1 7 5
inclutae
:

161. abi intro vel abintro

{sic

|1

Diomedes et Servius): spras Dan (sed uersam tersa strata aut)

|

164. sparsa 163. eg(o): eo tersa et unctaque Servius terga et coctaque sint vel
||

SCONC 165. uos concelebrare vel uos concebrare: L 1G7. summos uiros: trai Bo 166. CALLUM: gallum (tct vid) 169.' add Ri, fort. cum PRAESTiNEiM: prae168. del Ri sentinem 170. Qu(ispi)AM: quisquam 171. fui oblitus {itemA): 172. edictionem vel ediccionem trai Spengelius
sunt
II
II

||

\\

\\

||

||

\\

||

12,

43-54

[A]

PSEVDOLVS
fore
milii

15
et

Quam

lilDertam

credam

quam uenalem

hodie experiar. Facite hodie ut mihi munera multa huc ab amatoribus conueuiant: Nam nisi mihi penus annuos hodie conuenit, cras pop[u]lo prostituam uos. Natalem scitis mihi esse diem huuc: ubi isti sunt quibus uos dculi estis, Quibus uitae, quibus deliciae estis, quibus sauia, mamilla<e>, mellillae?
]VIanip[u]latim mihi munerigeruli facite linte aedis
180

iam

hic adsint.

Qur ego uestem aurum atque ea quibus

Domi Eo

nisi

malum

est uobis usus praehibeo? quid mi uostra operast hodie, inprobae? uini

modo

ciipidae estis:

uds +uostros panticesque adeo madefactatis, quom ego sim hic siccus. Nunc adeo hoc f actu[ m]st optumum, ut uomihe quemque appellem suo, 185 Ne dictum esse actutum sibi quaepiam uostrarum
milii neget.

Adudrtite
Principio,

auimum

cunctae.
fru-

Hedylium, tecum ago, quae amica's

mentariis,

178. NisiMiHi (sic Prisciamcs, Servius, Cledonius): nisi penus annuus hodie comuenit Cledonius: annuus penus ab (vel nic ab) amatoribus congeretur (vel congeratur et mox uos o puellae) Priscianus: annuus penus datur Servius delevimus prostituam vel prostiua 179. scitis Servius Dan (sed hunc mihi 180. mamilla: mawmia: corr Bo diem scitis esse): sitis munerigeruli {sic A) MELLILLAE: mellitae 181. del Weisius 183. uino 182. USUS: usui autquid cd munigeruli 184. uestrosque adeo corr Beroaldtis sic etiam Nonius) madefecistiS: madefacitis vel madefactis panticis Nonius simihic 185. del Lamb UTQUAMQXOMrsT: {corr ex Nonio) 188. hedyllum 186. NE: nec 187. adhaeret v. 186: discr Bo amicaeS: amices vel ***tium vel hedillum {corr Ca):
|
\

||

||

II

||

||

\\

||

||

||

\\

amicis

11

16

PLAVTI
Quibus cunctis

I 2,

55-69

[A]

montes
hiic

maxuini

siint

frumenti domi:

*^acerui

Fac
Mihi

sis sit

delatum

mihi frumentum, hunc an-

num quod
et familiae

satis

190

omni

sit

meae, atque adeo ut fru-

mento afluam,

\t

ciuitas

nomen mihi commutet meque

dicet

ut

prae-

Lendne ex Ballione regem lasonem. PS. Aiidin, furcifer quae loquitur? satin magnificus
tibi

uidetur?

195* CA. P61 iste, atque etiam malificus: 195^^ Sed tace atque hanc rem gere. BA. Aeschrodora, tii quae amicos tibi habes lenonum aemulos Lanios, qui item ut nos iurando iilre malo male quae-

runt rem, audi: Nisi carnarici tria grauida tegoribus onere liberi hodie Mihi erunt, cras te, quasi Dircam olim ut memorant duo gnati louis

Deuinxere ad tailrum, item

Id tibi profecto taiirus
[PS.] Hiincine hic
fiet.

eo^o

te

distrinofam ad car-

narium 200 PS. Nimis sermone huius

i^ra

incendor.

hominem

pati

Vbi

202^ Colere iuuentutem Atticam? sunt, ubi latent quibus aetas mtegrast, qui amant a lenone?

191. eT: etiam ( furcifer quae loquitur).- discr Bo 193. ex balmalificus), duos ( lione rege: exbaeiatokegemkegem 194. CA. {vel E): corr 195^ PS. corr Goe 196. aemolos|| Goe quae loquitur om 198. togeeibus ONEEE: oneri 199. 197. malomale: malo id gnati {sic A) vel ignati 200 202^. sic A: tres v. hahet ( incendor) 200. egotedisteingaM: hodie stringam 201. PKOFECTUSTAUEUS CA. COTT Tanhinanmis 202. uno v. compr iuuentutem (sic A) vel iuuentem del Ac 189. familiae:
II

FEUMENTIACEEUI: acerui frumenti malitiae 193195*'. tres v. habet

||

A
\\

\\

||

A
||

\\

||

||

||

||

||

||

I 2,

70-84

[A]

PSEVDOLVS

17

Quin conueniimt?
Sed nimis sum

qum

una omnes peste hac popu-

lum
stultus,

liunc liberant?

nimis fui

205

205*' Inddctus: illine aildeant Id facere, quibus ut seruiant Suos amor cogit? [simul prohibet faciant aduersum eos quod nolint.] CA. Tace. PS. Quid est? CA. Male m6rigeru's [male facis] mihi, quom sermoni huius dbsonas. PS. Taceo. CA. At taceas malo multo quam tacere dicas. BA. Tu autem, ''Xytilis, face ut animum aduortas, quoius amatores oliui

Dynamin domi habent maxumam:

Si^

211

mihi non iam huc ciilleis Oleum deportatum erit, Te ipsam culleo ego cras faciam ut deportere in pergulam. ibi tibi adeo lectus dabitur, itbi tu hau somnum ca-

Vsque ad languorem

Qud

tenes se haec tendant quae loquor.

:

pias, sed

ubi

215

Am,

Num

excetra tu, quae tibi amicos tdt habes tam probe dleo onustos? quoipiamst hodie tua tuorum dpera conserudrum Nitidiusculum caput? aut num ipse ego pulmento utdr magis 220
|

204. Quin {sic A) vel Qui 205. Sed nimis sum: hinc inductus SED{seorsum)vA.B.{seorsum)Nmivs nemiS: nimium fui ILLINE: ne illi 205 217. sic A: undecim v. liabet { seniiant faciant quid est maxumam taceo animum pergulam deportatum ca[sed aduortas et amato Res] 208. tace: pias) 207. secl Bi pkohibent nolint: nolunt Vah tace male morigerus om QUO serdel Bi {corr Bi) mone: sermone: corrBi HUIUS: huic 209. dicaS: te dicas 210. XYTILIS: xittilis QUOIUS: quouis oHui {sic A)vel olui 211. DOMO 212. HUCCULLEIS: huic Cullius 213. DEPORTATUMEEIT deportatum 214. faciam {sic A) vel faciem 215. hau: aut 218. AIN: En 219. QUOIPIAMEST: Onustos Vel OnUStuS: HONESTOS
||

II

||
\

II

||

||

||

II

||

||

||

||

||

cupiam

est

tuA:

& ua

||

220.

nitidiusculum Nitidissimum
:

||

Plavti Comoediae VI

18
VnctinsculoV sed

PLAVTI
scio, tu

1 i,

8502

3,

14

[AJ

oleum hau magrii pendis: uino

nisi

Te deu[ijngis. sine rn odo: Reprehendam ego cuncta hercle una opera,

qui

dem
Tu autem, quae pro

tu hodie orania

Ea

Facis eifecta haec ut loquor. capite argenturn rnilji iam iamque Bernper numeras, 22.0 pacisoi rnodo scis, sed quod pjictas non scis
soluere,
tibi

Fhoenicium,

ego haec loquor, deliciae summaturn uirum:

lundi

N&i

hodie mihi

ex

tuorum amicorum omne huc penus adfertur,

Cras, Phoenicium, poenicio corio inuises pergulam.

CALIDORVS.
ADVLK.SCKN.S

PSEVDOLVS.
.SiJlVO.S

BALLIO
LLNO

CA. Pseudole, non audis quae hic loquiturV FS. Audio, ere, equidem atque animura aduorto. CA. Quid mrhi's auctor huic ut mittam, ne araicam hic rneam prostituatV 2:^1 i^S. Xil cura.s.sis: Jjfjuido's animo: ego pro rne et pro
te ciirabo.

larn

d/u ego huic bene et hic

rnilji

uolumus

et ami-

citiast antiqua:

221

224.
(1

treif v.

Juxhet
.

B rnodo uiHl):
(
||

itern

A
I

modo

221. nA\: haud 222. deuincJH (ttem A)-. cwr Palm ductAc 22y. ego cuncta h;rcle: eohkhcl.ekoocuncta hodifi hac ut: tu: TUHAKC y 224. EvyEc/tA: Hcclcfjta veZ Hcdftstia (^UAE 225. SK*;|PKK: HCpc: cort Ui 22G. quod (nic A) vel quo uirum: dcliciac ''. .A; ve/! diJiciae 227. KOOHABC: WiC cgo
orrinia^
il II
II

\\

UKHU 229. KH0E>'ICIUM1'0KN]CK0: phocnici phocnicio veZ pheni nk A: dmn v. tt/Abet 230. xcfievMm orn DfUiHUS I)henicio ( erej auuioeee: audi ctrc (^corr i>y 232. mhjj.: Bcne 233. hic mihi : mihihic uolimus
II | ||

||

||

||

I 3,

5-18

[A]

PSEVDOLVS
die niitali
et matiiram.

Mittam hodie huic suo

malam rem magnam

CA. Quid opiist? PS. Potin aliam rem lU cures? CA. At 235 PS. Bat. CA. Crucior. PS. Cor diira. CA. Non pdssum. PS. Fac possfs. CA. Quonam pacto
<(PS.)>

In rem quod

sit

tpossim uincere animum? praeuortaris qua<^m)> in re liduoi-sa

CA. Nugae CA.

Mitte

istaec sunt:

animo auscilltes. non iucundumst, nisi amans

stulte.

facit

PS. PeVgin?
239*
23.)''

me

Pseudole mi, sine sim nili: sis. PS. Sine CA. modo ego iibeam.
|
|

CA. Mane, mane: iam ut uoles

PS.

me<(d)> esse ita ero. 240*

24o''

Nunc

tu sapis

* *

241* * * ego mihi cesso I prae, puere. CA Heus, abi[i]t: qum reuocas? 241^' PS. Quid properas? placide. CA. At })rius quam abeat. BA. Quid hoc, mahira? tara placid<(e)> is, puere. 2i2^ PS. Hodie nate, heus, hddie nate: tibi ego dico: heus, hddie nate, Redi et respice ad nos. tametsi occupatu's, Moramur. mane: em conloqui qui uohint te. 245 BA. Quid hdc est? quis est qui monim mi occupato PS. Qui[d| tibi sospiMolestam optuKt?
It dies:

BA.

tali<s>

Fuit.

BA. Mortudst qui

\

fuit:

qui

sit

ussust.

o vel O ergo et tum: corr add Bo vel PS. et CA. 241. cesso {vcl concesso): lac sign Sey Bi Quid vel Quod BA. Quod vel quod; corr Scriveriics add Ca 245. mane est: corr 244. ocupatus vel occupatus: corr Bi 24G 248. duo n. uolunte vel uoluntte Vsenerus et Sey 246. moram sunt in optulit {sed Molestam et Fuit]) ( mihi vel moram 248. situs sus est vel siuissus est: corr
\\

234. MITTAMKGOHODIE 238. CA. Nugae vel {sed Mitte et I).- discr Sey

NATALI: natalio
||

Vss

II

Nugac
239.

239

241.
\\
\

II

237. udd hinos compr 240. CA. et PS. rus lac sign del Bo 242.
||

||

||

||

||

||

||

Bursiamis

\\

20

PLAVTI

I 3,

1933 [29 A]

PS. Nimis superbe. BA. Niinis niolestu's. CA. Repre-

hende hominem: adsequere. BA. I, puere. PS. Occedamus <^h)ac obuiam. BA. luppiter te PS. Te uolo. BA. At uos Perdat, quisquis es. ego ambos. 251 Vorte hac '*'te, puere. PS. Non licet conloqui te? BA. At mihi non lubet. PS. Sin tuamst quip-

piam

fn

rem?
licet?

BA. Licetne,
Manta.

opsecro,

bitere

an non <PS.> Vah,

BA. Omitte.

CA.

Ballio, audi.

BA.

Siirdus
255. 256

sum

"profecto inanilogistae.

CA. Dedi, dum fuit. BA. Non peto quod dedisti. CA. Dabo, quando erit. BA. Ducito, quando
habebis.

CA. [H]Eheu, quam ego maKs perdidi modis' Quod tibi detuli et quod dedi. BA. IVIdrtua 260 Verba re nunc facis: stiiltus es, rem actam [mjagis. PS. Nosce saltem hiinc quis est. BA. lam
diu scio

Qui

fuit:

nunc qui
tu.

sit

ipsus sciat.

263*
263''

Ambula

PS. Potin ut semel modo, Ballio, huc ciim lucro

respicias ?

BA. Respiciam

sacruficem summd loui 265 Atque in manibus exta teneam ut poriciam, interea loci Si lucri quid detur, potius rem diuinam deseram.
istoc pretio:
si

nam

quisquis es 249259. octo V. sunt in adsequere ( dedisti audi opse [sed cro] conloqui te \sed Vorte] 249. molestus: corr Bi helieu) 250. Accedamus: corr ex 258. Ducito vel 254. uiuere: corr Lipsius add Py Festo 261264. tres v. sunt in ( quis est Dicito 259. del Bo

B
\\
|

\\

II

II

Ambulatu
II
\

\\

[sic et Scio]), 263.

264

tres in

263. ictus omisimus ubi metra in262. dius: corr ras 264. HUC: hunc {corr QUISITIPSE: qui estis ipsus certiora 267. deseram; destram vel ras) 266. ut (sic A) vel unt
\\ ||

sciat modo)

||

II

||

dextram

||

3,

3 514

[A]

PSEVDOLVS
opsisti

21
huic, utut res sunt

[PS.]

Ndn

potest pietati

\
<PS.)>

ceterae.

Deos quidem, quos maxume aequomst metuere,

269 eos minumi facit. BA. Compellabo. salue multum, serue Athenis pessume. PS. Di te deaeque ament uel huius arbitratu uel meo: Vel, si dignu s alio pacto, neque ament nec faciant bene. BA. Quid agitur, Caliddre? CA. Amatur atque egetur
acriter.

familiam alere pdssim misericdrdia. PS. Heia, scimus nds quidem te qualis sis: ne praedices. Sed scin quid nos udhimus? BA. Pol ego prdpe modum:

BA. Misereat,

si

PS. Et id

et

hoc quod

te

276 ut male sit mihi. reuocamus. quaeso animum

aduorte.

BA.

Aiicho:

Atque
PS.

in pavica, ut dccupatus niinc sum, confer quid uehs. Hiinc pudet, quod tibi promisit quaque id pro-

misit die,

minas uiginti prd amica etiam ndn dedit. -280 BA. Nimio id quod pudet faciUus fertur quam ilhid qudd piget.
Quia
tibi

dedisse istunc pudet: me quia non accepi piget. PS. At dabit, parabit: ahquot hds dies manta modo. Nam id hic metuit ne illam uendas db simultatem suam.

Ndn

BA.

Filit occasid,

si

uellet,

iam pridem argentum

daret.

lit

285

268. del Bo potest {itein Servins Drm)rpotes ututees.Mt res sunt {sic vel tres sunt Servius Dan) 269. add Bo quos Servius Dan: quod maxinio est aequum Serviiis Dan minimi 271. amente uel: {sic A, ut vid) vel minime {sic Servius Dan) 272. dignus: corr Bi (h)oLUS ras cum A, ut vid corr 275. SCIMUS: 274. possem 273. CALTD0RE#: calidore PS. 277. reuosimus 276. peopemoduM: prope modo {vel modo) camus EOGiTAUi dist Bo aduortite 4|:audio audio (BA. quaqid: '279.'PS. vel BA. hhnC: Hun vel Heu s. v. D) quamquam id 282. istunc tis tum (istum Nonius) 283. PS. ALIQUOD: aliquod 284. idhiC: liic it 285, peldeM: vel BA. pridet vel di prid& {corr D)
\

\\

||

||

||

||

||

II

||

II

||

\\

||

||

||

22
CA. Quid
si

PLAVTI
nou habui?

I 3,

52 G6

[A]

BA.

Si

amabas, mueuires miituom

Ad

danistam deueuires, adderes faenusculum: PS. Surruperet hic patri, audacisSurruperes patri.

sume?

Non

periclumst, nequid recte monstres.

BA. Non

le-

CA. Egon

noniumst. patri subriipere possim quicquam, tam cauto

seni ?

290

Atque adeo,

si

facere

possim, pietas prohibet.

Aiidio

BA.

Pietatem ergo istam amplexator noctu pro Phoenicio. Sed quom pieta<(tem> te amori uideo tuo praeuortere,

6mnes ^homines^

tibi

patres sunt?

nuUus

est

tibi

Mutuom argentum?

CA. Qui<(n>

quem roges nomen quoque iam

interiit

'mutuom'.
siirgunt
296

PS. Heits tu, postquam hercle

isti

mensa

satis poti uiri,

alienum reddunt nato nemini, Postilla onmes caiitiores siint, ne credant alteri. CA. Nimis miser sum: niimmum nusquam reperire argenti queo: 300 Ita miser et amore pereo et mopia argentaria.

Qui suom

repetiint,

286.

HABUIT

siAMABAS: lam abas

vel
:

iam abes
\

mutuum:

#AUDACis288. SUKRUPERIS: Surripuisses corr Py monstres {sic A) vel 289. PERICLUMST: periculum est SIME 290. subrupere vel surrimonstret lenoniust: lenonius est 291. ras) tam: quam tam vel quantam {corr i:)ere {sic A)

tuum

II

II

||

\\

possem
V.

vel

possim
I

||

292.
{sic

293295

phoenicio
\\

hunc v. post v. 296 habet A, om 293. add Mue A) vel pheniceo

|| |i
|

amori uideo tuo praeuortere vel amoruu deo tuo prouertere CA. Qui vel qui interiit vel 295. Metuum 294. suppl Bent satispotiuiri saturi poti cf. ad interit 296. BA.: corr Bo nemini {sic A) vel 297. reddunt {sic A) vel redeunt V. 292 necredant: nec nemine 298. postillaomneS: Ab alienis reddant 299. miserum queo que oc {vel hoc) corr B cum ras
j

||

II

||

||

||

I 3,

6783

[A]

PSEVDOLVS
caeca
hercle
fieri

23
id

BA. Eine

die

oliuoin,

uendito

ocu-

lata die:

lam

hercle uel ducentae

CA. Perii: amiorum lex Metuont credere dmnes.

PS. Credere autem?

me

possunt praesentes minae. perdit qumauicenaria:

lex:

BA. Eademst mihi

me-

tuo credere. eho, an paenitet te, quanto hic

fuerit lisui?

305

BA. Non

est iustus

quisquam amator

nisi qui perpe-

tuat data: Det, det usque: quando nil sit, simul amare desinat. CA. Nilne te miseret? BA. Inanis cedis: dicta non
sonant.

Atque ego

te

BA. Vtut

est,

uiuom saluomque uellem. PS. Eho, an iam mortuost? mihi quidem profecto cum istis dictis
mortuost.
310

Ilico uixit amator, ubi lenoni siii^plicat.

Semper

tu ad

me cnm

argentata accedito querimonia:

Nam

quod nunc lamentare, non esse argentiim tibi, Apud nouercam querere. PS. Eho, an umquam tu
istuc
hiiius nupsisti patri? faxint.

BA. Di meliora

PS. Fac hoc quod te rogamus,

Ballio,

315

formidas credere. ego in hoc triduo Aiit terra aut mari aliquonde euohiam id argentiim tibi.
fide,
si

Mea

isti

301. EMEDiE: Emecliae vel e medi(fc vel et me clie (<(emi^to hercule Festus uexito die lestus) 302. fieri possunt: posSuxtfie(ri) H 303. ANXORUM: annortum perdet c^uina uicenaria {sic A) vel quinauiceria 304. est mihi: mihiest 305. eho an {sie A) vel eo han hic: huic 307. 306. quicquam detdet: Detque usque quando {sic A) vel usque 308. te: temet CEDiS: cedes 309. mortuus {vel mortus) est: mortuu.mst 310. om 312. cum cuM: quom 311. SUPPLICAT: placet
\
\

||

||

||

||

||

||

||

CD

||

II

||

queriuionia vel querimoria: quaerimoxia A) vel quom LAMEXTARE: clametare 313. ISTUXC 315. MELIORAFAXIXT: melius faciant fac hoc: face calliO: balho vel balcho 317. ALtQUONDE: alicunde id: ix
{sic
|

||

||

||

|(

24

PLAVTl

I 3,

8499

[AJ

BA. Tibi ego credam? PS. Quor non? BA.

Qiiia pol

qua

opera credam

tibi

alligem fugitiuam canem agninis lactibus. te bene merenti male refertur gratia? 320 BA. Quid mmc uis? CA. Vt opperiare hos sex dies aliquds modo, Ne illam uendas neii me j^erdas hdminem amantem.
|

Vna opera

CA. Sicine mihi abs

BA. Animo

bono's:

Vel sex menses opperibor. CA. Euge, homo lepidissume.

BA. Immo uein etiam

te

faciam ex

laeto

laetantem

magis? C A. Quid iam ? BA. Quia enim non uenalem iam habeo Phoem'cium. 325 CA. Non habes? BA. Non hercle uero. CA. Pseildole,
ei,

arcesse hostias,

'

Victumas, lanios, ut ego huic sacruficem summo loui: Nam hic mihi nunc est multo potior Iilppiter quam
Iilppiter.

<^BA.)>
<(CA.)>

Nolo uictumas: agninis me

Prdpera: quid stas?
ei,

extis placari uolo.

accerse agnos: audin quid

<^PS.^

lam

hic ero:

uerum

ait Iilppiter? 330 extra portam mi etiam currendu<(m)>st prius.

CA. Quid eo?

PS. Lanios

mde accersam duo cum

tintinnabulis:

Eadem duo

greges uirgarum inde lilmearum adegero,

319. allicem fugitiuum OPEKA: operas {corr ras) tactibus (lactibus etiam Nonim) 321. AiiiQUOS: saltem 322. me perdas {sic A) vel perdas me animo 323. fuge lepidissume: 'bono es {sic A) vel bono animo es lepidissime vel lei)ididisume 324. uein: uin vel uim 325. QCIDAM UENALEMiAM: uenalemam vel uenalem 326. pseudole327. laniosutegO: laniosus pseudole arcessi eiaccebse: 329. uictumis agniniS: tego 328. POTius QUAiNi: queam 318.
||

canem agnis Nonius

||

||

||

||

||

||

||

II

||

ac ninis

{vel

nimis)
||

||

330. stasei: stas

||

331. adcl

uerum

vel

uerom: uebun

332.

DUO: duos

||

I 3,

100-115

[A]

PSEVDOLVS

25

Vt hodie ad
<^BA.)>
I

in

malam crucem.
tua
rest
lit

litationem huic siippetat satias loui. PS. Istuc ibit Iiippiter

lendnius.
335

<BA.)>

Ex

Quia edepol,

dum

CA. Quidum? BA. Ego dicam tibi: ego uiuos uiuam, numquam eris
ego emoriar.
frugi bonae.

Ex

tua re ndu est,

ut

ego emdriar.

PS. Quidum?

BA.

Sic: quia,

Si ego emortuos sim, Athenis te sit nemo nequior. CA. Dic mihi, obsecro hercle, uerum serio, hoc quod 340 te rogo:

Non

habes uenalem amicam tu meam Phoenicium? BA. Ndn edepol habed profecto: nam iam pridem
uendidi.

CA. Qud modo? CA.

BA. Sine drnamentis, cum mtestinis

dmnibus.

Meam

tu

amicam

CA. Viginti mim's?

Militi Macedonio.
et te

BA. Valde: uiginti uendidisti? minis. BA. Vtrum uis, uel quater quinis
minis
|

345

CA. Quid ego ex

CA. Qur
id

iam qumdecim habed minas. audid? BA. Amicam tuam esse

factam argenteam.
facere?

ausu's

BA. Lubuit: mea

CA. Eho,
Pseiidole,

fuit.

Ei, gladium adfer.

PS. Quid opus<t> gladio? CA. Qui hilnc occidam atque me.
j

vel

335. add Gru IIN: In PS. 334. satias {sic A) vel satius CA. ISTUC: istic iuppiter {sie A) vel ioppiter 336. est: non PS. et CA.: corr Bi 337. uiuus {sic A) vel uius 338. extuaest 339. ego KEUTEGOEMOEiAKXONESTEKE CA. et PS.: corr Bi emortuus vel emortus: moktuus kequior: {sic A) vel ergo rogo: rogo est (ro3i0. FS.: carr Sarac nequor (con- D) 343. habeo {sic A) vel abeo 342. BA. add gem corr B)
||
| | |

||

\\

||

\\

|l

\\

||

quomintestin**** 346. etiam: coi-r Pius 348. ausus: corr Bi PS.: corr B- fuiteho 349. adfer {sic A) vel adfert addBi hunc: HOC occidam {sicA) vel occidar

cum intestinis
II

{vel testinis"):

||

||

||

26

PLA^TI

3,

IIG 130

[A]

PS. Quiii tu te<^dy occidis potius? nam hiinc fames iam occiderit. 350 CA. Quid ais, quantum terra<^m/ tetigit hominum periurissume ?
lurauistin te illam nulli uenditiirum nisi mihi'? BA. Fateor. CA. Xempe conceptis uerbis? BA.

Etiam
intro

consutis quoque.
<^CA.)> Periurauisti,
sceleste.

BA. At argentum
condidi.

Ego scelestus nmic argentum promere possiim domo: Tu qui piu's, istoc es genere gnatus, nummum non
habes. 356 <^CA.^ Pseudole, adsiste alti-im secus atque onera hunc
maledictis.
tar
<^CA.)>

PS. Licet:
ut emit-

Niimquam ad praetorem aeque cursim cuiTam,

manu.
Ingere mala miilta.

PS. lam ego te differam

dictLS meis.

PS. Sceleste. BA. Dicis uera. PS. Verbero. 360 BA. Quippiiii? PS. Bustirape. BA. Certo. PS. Furcifer. BA. Factum dptume. PS. Sociofi-aude. BA. Siint mea istaec. PS. Pan-icida. BA. Perge tu. CA. Sacrilege. BA. Fateor. CA. Periure. BA. Vetera
Inpudice.
Itast.

BA.

uaticinamini.

CA. Legirapa.

BA.

Valide.

PS. Permities adulescentum. BA. Acerrame.

|

350. add Bo occidis {sic A) vel occides potius {sic A) vel postius 351. add Gep}>ertus tetigit: tegit 353. cojfSUTIS: consnlis 354. Periurauisti (sic A) vel Periurauistis BA. vel CA. 356. piusistoceS: piussistoc: correximus xatusXUMMUS 357. ALTZRIMSECUS: ratrinsecus {corr D^) maleDICTISLICET 358. AEQUE: atque UTEMITTAKMAXU: lite mittar manus 360. DiciS: dices 361. CA. ji>ro PS. tbis)-. corr Ri CEETO: certe 362. CA. corr Bi factum: facti sociuMiAUDE iSTAEC: ec ista 363. PS. corr Bi 364. legeeupa permilies: peemittes adulescektumacereume
\

11

||

j|

II

II

11

ij

||

II

||

||

||

'^,

131144

[A]

PSEVDOLYS

27

BA. Babae. PS. Fugitme. BA. Boinbax. BA. Planissume. CA. Fraus populi. PS. Fraudulente. CA. Inpiire leno. PS. Caenum. BA.
CA. Fur.
Cantores probos. o6G

CA. Verberauisti patrem atque matrem.

occidi

BA. Atque quoque

peccaui quiplu-

Potius

quam

cibiim praehiberem:

num
piam?

PS. In pertussum ingerimus dicta dolium: operam

BA. Numquid BA.

Teii

dimus. aliud etiam uoltis dicereV

te

CA. Ecquid pudet? 370

cas-

inuentum inaiiem quasi sam nucem. Verum quamquam miilta malaque [in me] dicta
esse
stis

amatorem

dixi-

mihi,

Nisi mihi hodie

attulerit

miles

Sicut haec est praestituta summa Sr id non adfert, posse opinor facere

quinque quas debet minas, ei argento dies:

me

officiiim

meum.
CA. Quid
id est?

375

BA,

Si tu

argentum

attuleris,

cum

illo

Hoc
Sed

officium meumst.

perdidero fidem: ego operae si sit, phis teciim

loquar:

sine argento frustra's, qui

me

tui misereri postulas.

366. Fraudulente (sic A) vel Fraudalente leno :fj:LExo41: 368. praehiberem vel pi-ehibere: praeberem 369. INPERTUSUM dicta {sic A) vel docta 370. nunquid: Nunc quid ALiUD: alium CA. Ecquite: hakcquidte 371. ten; Te esse372. uerum: Sed INUENXUM: inuentum esse del Ri mihi: TAMEN 373. MIHIHODIE: mihi mileS: mites 374. 375. idnonadfket: is non aderit summaei: summae facum illo {sic A) vel quom illo 376. kstsi CEREME: facere 377. officiummeumest meum est perdidero: perdiderim officium ego operae: mihiopera 378. frustraesqui: frustra est quod
:
|

CA.

II

||

||

||

||

||

||

||

||

||

||

||

28

PLAVTI

3,

145-159 [A]

Haec meast

sententia, ut tu hinc pdrro quid agas consulas.

CA. lamne abis?

Illic

BA. Negoti nunc sum

est,

plenus.

PS.

homo meus

Paullo pdst magis. 380 nisi omnes di me atque homines

deserunt.

Exossabo ego

illiim simulter

itidem ut
quos.

muraenam quo-

mihi operam dare uolo. CA. Ecquid imperas ? PS. Hoc ego oppidum admoenire ut hddie capiatiir uolo. Ad eam rem usust hominem astutum doctum, cautum

Nunc, Calidore,

te

et callidum,

385

Qui imperata ecfecta reddat, ndn qui uigilans ddnniat. CA. Cedo mihi, quid es facturus? PS. Temperi ego
faxd
scies.

Ndlo bis iterari: sat sic Idngae fiunt fabulae. CA. Optumum atque aequissumum oras. PS. Prdpera^
adduc hominem cito. hdmini qui certi sient. PS. Ego scio istuc: ergo utrumque tfbi nunc dilectiim para 391 Atque ex multis exquire illis linum qui certiis siet. <(CA.) lam hic faxo aderit. PS. Pdtin ut [hjabeas? tibi

<CA.^ Paiici ex multis

siint amici,

moram
379.
:
|

dictis creas.

GOTi negotii

SENTENTIAMEAST POSTULAS 380. ABIS: habis #NEnunc sum (sic A) vel sum B A. paulo {corr B)
||
| | |

PAULLO
Nmiio)

382. EGOILLUMSIMILITER: similiter ego illum {corr ex QUOQUOS: quoqus vel quoquis 383. sic A (caIjUDOEE) Sed nunc calidore operam mihi te uolo dare ECQUID: ec Quid vel Quid 384. atmoeniee cf. v. 586 sq. 385. cautoetcalII
\

||

||

\\

LIDO: scitum et callidum

(vel

calidum): corr Heifferscheidius

|

||

ecfecta vel haec facta: ef386. imperata (sic A) vel imperat 389. fecta 387. ES: est tempeei {sic gloss. Pl.): tempori ADDCC: adhuc cito: CELEEITEE 390. MULTI qui certi: CEEtequi 391. CA. ISTUNCEEGOUTEUMQ- istuc PS. Ergo utrimque 392. EXMULTISATQ-EXQUIEE(ex)lLLISdilectum: DELECTUM certus siet: PAUCIS: Ex multis exquire illis: correximus CEETUSTCEDO 393. ADUEEIT ^^POTIN: potin dictis : DICIS
II
I

||

II

II

||

||

||

1 4,

1-21

[A]

PSEVDOLVS

29

PSEVDOLVS
SERVOS
Postquam illic liinc abiit, tu astas solus, Pseudole. 395 Quid nilnc acturu's, pdstquam erili filio
Largitu's dictis dapsilis ''^ubi sunt ea? Quoi neque paratast giitta certi consili Neque adeo argenti: +neque nunc quid faciam scio. Neque exordiri primum uude occipias habes Neque ad detexundam telam certos terminos. 400

Sed quasi poeta, tabulas quom cepit sibi, Quaerit quod nusquam gentiumst, reperit tamen: Facit illud ueri simile quod mendaciumst: Nunc ego poeta fiam: uiginti minas, Quae nusquam nunc sunt gentium, inueniam tamen.
405

Atque ego me iam pridem huic daturum dixeram Et uokii inicere tragulam in nostrum senem:

Verum

is

nescioquo pacto praesensit prius.

410

Sed conprimunda uox mihi atque oratiost: Erum eccum uideo hilc Simonem una simul
|

Cum suo uicino Ex hoc sepulcro

Calliphone incedere. uetere uiginti minas

Effodiam ego hodie, quas dem erili filio. Nunc hiic concedam, unde horum sermonem legam.
394. PSEUDOLE: j)seudols vel pseudolus 396. Largitus: laegiuS: corr Lavib
\\

395. acturus: corr 397. QUOi: Qui neque parata gutta: necpakatustquicquam: coir Bi 399. oc401. cum cepit {sic cipias habes (sic A) vel accipias habeas A) vel concepit 402. gentiumest: si gentium eecerit: rep||

Lamb

\\

\\

||

||

40.5. A) vel Fecit 404. minaS: minae nusquam nunc: NUXCKUSQUAii 406. sic A: ego buic iam priteagolam dem me ixiceee: incipere 407. et: At

perit

II

403. Facit {sic

||

||

||

||

||

408. PEAESENTIS(reZ t) conprimendast ei oratio 414. UNDE: Ut

II

II

409.

coxpeemunda
\\

et

OEATIOEST:
vel

cf. v.

78S

411.

CUM:

Quom

quem

||

30

PLAVTI

I 5,

121

[A]

SmO.
SENES
SI.

CALLIPHO. n

PSEVDOLVS
SERVOS

Si de damnoseis aut si de ainatdribus 415 Dietator fiat nunc Athenis Atticis, Nemo anteueniat filio credo meo. Ita niinc per urbem solus sermoni omnibust, Eum uelle amicam Iiljerare et quaerere Argentum ad eam rem: hoc alii mihi reniintiant Atque id iam pridem sensi et subolebat mihi, 42 Sed dissimulabam. PS. lam illi fe * fQius: Occisast haec res, haeret hoc negotium. Quo in cdmmeatum uohii argentarium Proficisci, ibi nunc oppido opsaeptast uia. 425 Praesensit: nil est praedae praedatdribus. CA. Homines qui gestant quique auscultant cri|

mina,
Si

meo

arbitratu Kceat,

omnes pendeant,
430

Gestdres linguis, auditores auribus. istaec quae tibi renuntiantur, filium Te uelle amantem argento circumducere, Fors fiiat an istaec dicta sint mendacia.

Nam

Sed sf sint ea uera, lit nunc mos est, maxume, Quid mirum fecit? quid nouom, adulescens homo
Si amat,
SI.
si

amicam

Ifberat?

PS. Lepidiim senem.

neuis:
436

Vetus ndlo

faciat.

CA. At enim nequiquam

417. ANTEUENIAT: antecedat 418. so415. AUTSi: aut EUSSEKMOXiOMXiBrST solus (vel solu) sermone est onmibus 421. id: HOC sensi et (sic A) vel sensi subbole420. ALi
II ||
:

||

II

BAT: subolet
proficisci (sic

II

422. solus Jiahet

vel profisci
||
|

A
||

\\

A)

uia: ula

425. 424. QUOiX: Quin 427. CA. Homines vel

|j ||

Homines
ea tibi
I

430. istaec: istae 432. FOESiUATANiSTAEC: Forsitan sint (sic A) vel sunt 433. senteauekA: ea uera sunt mos est {sic A) vel est dist Ac maxumetibikexuntiant (add ex v. 451) 434. quodxoum 435. liberatlepidum 436.
||
| | \

\\

||

||

:||:NEQUIATENIMQUAM

II

T 5,

2243

[A]

PSEVDOLVS
tale in adulescentia.

31

Vel tu ne faceres

Probum patrem

esse oportet, qui

gnatum suom
flagiti

Esse probiorem quam ipsus fuerit postulet.

Nam tii quod damni et qudd fecisti Populo uiritim potuit dispertirier.
Idne PS.
tii '5i

440

mirare,

si

patrissat filius?
jjauci
|

homines commodi: em lUic est pater, patrem esse ut aequomst filio. SI. Quis hic Idquitur? meus est hicquidem seruos
Zsv,
estis

quam

Pseiidohis.

445

Hic mfhi corrumpit filium, sceleriim caput: Hic dux, hic illist paedagogus: hiinc ego Cupio excruciari. CA. lam istaec insipientiast, +Iram in promptu gerere: quanto satius est
Adire blandis uerbis atque exquaerere, Sint illa necne sint quae tibi reniintiant.
450

Bomis animus

in

mala

re dimidiiimst mali.

PS. Itur ad te, Pseiidole: Orationem tibi para aduorsiim senem. Erum sahito primum, ut aequomst: pdstea, 455 Siquid superfit, uicinos inpertio. SI. Salue. quid agitur? PS. Statur hic ad hiinc
SI. Tibi aiiscultabo.
<(SI.)>

Statiim uide hominis, Callipho,

modum. quam

ba-

silicum.

442. MIBAKE: mirari 443. PS. QZEY 444. PATEEPATREM: patrem C(0in)M0DEM
||

vel
I

OZEV

(sic

A)
|

II

siquis est 445. QUIS: SI. Siquis vel 446. scELEKUMC(APU)THiccoRiiyserus (etiam A): corr Fl 447. iLLiEST: illest vel ille est 448. INSIpiTM(iH)rFn.iUM PIENTIAST insipientia si 449. i(np)E0(pr)0M(pt)u in promtu vel in proptu 450. exquaereke: exquirere 451. sint: sintne negnes iniqug: necnequae {cf. v. 433) illa: ILLAUEEA 453- 523. ^^ers fere omnes om C, 452. dimidiumst: dimidiust 453. auscultabo {sic A) vel abscul'multas {sed spatia Jiabcnt) tabo ADTE: adie (ad me Donatus) 454. aduoesum: aduersum 458. quam: quiam 455. aequumst: aequost vel aduersem
II
|

AEQUOMEST: equo meus hic est quidem

||

||

II

||

||

||

||

\\

\\

\\

||

||

||

32

PLAVTI
CA. Beue conficlenterque
PS. Decet luuoceutem qui

I 5,

4467 [61 A]

adstitisse intellego.

sit atque imioxium 460 apud erum potissumum. CA. Sunt quae te uolumus percoutari, quae quasi Per nebulam nosmet scimus atque audiuimus. SI. Conficiet iam te hic uerbis, ut tu censeas Non Pseiidolum, sed Socratem tecum loqui. 465 PS. Itast: iam pridem til me spernis, sentio. Paruam esse apud te mihi fidem ipse intellego. Cupis me esse nequam: tamen ero frugi bonae. SI. Fac sis uociuas^ Pseiidole, aedis aurium, 470 Mea ut migrare dicta possint quo uolo. PS. Age loquere quiduis, tam etsi tibi suscenseo. SI. Mihin ddmino seruos tu suscenses? PS. Tam

Seruom superbum

esse

tibi

Mirum

id uidetur?

SI.

Hercle qui,

ut tu praedicas,

Cauendumst mi aps

te irato,

atque alio tu

modo
475

Me

uerberare atque ego te soleo cogitas. Quid ceuses? CA. Edepol merito esse

iratum
sfc sine

arbitror,

Quom apud
Iratus
sit:

te parviast e<(i> fides.

SI.

lam

ego nequid noceat cauero. Sed quid ais? quid hoc quod te rogo?

PS. Siquid
uis,

roga:
480

Quod

Delphis SI. A<(d)>u6rte ergo

sciIdo

tibi

responsum

dicito.

animum

et fac sis promissi^s]

memor.
[PS.] Quid ais?

ecquam

scis filium

tibicinam

460. innoxius 459. ASTITISSE: adstitisse vel te adstitisse 466. CA. B: 462. uolimus {etiam A): corr ex Capt. v. 665 467. Pariiam: paeum 469. FACSisyociUAS: Fac sis corr D^ 470. dicta {sic A) vel dicia uaciuas vel Fax si sua ciua QUAE 472. aam tam: lam 473. mirumuidetur Hercle vel Ercle {sic A) 474. cauendumest: Cauendus est {vel es) 481. add 477. i>arum ste fides: corr Ei sino: corr Brixius Pius faxis 482. del Py ecquam vel SI. Ecquam
||
||

||

||

||

1|

II

||

\\

||

\\

||

||

I 5,

6885

PSEVDOLVS
amare?
PS. Nal ydg [mea
yccQ.
est].

33
SI. Lilje-

Meum

rare

quam

uelit?

PS. Kul rovto val

SI.

E<(c)quas

uiginti

minas
485 [Per sycophantiam atque per doctds dolos] PS. Aps te ego Paritas ut a me<d)> ailferas?

auf eram ?
SI.

Ita:

quas [a]me[c]o gnato des,

qui

amicam

liberet?

Fatere: dic xal rovro vaC. PS. Kal rovro vai. CA. Fatetur. SI. Dixin, Cal<l>iplio, dudiim tibi? CA. Memini. SI. Quor haec tu ubi resciuisti
ilico

490
<(PS.> Elo-

Celata

me

sunt?

cilr

non

res<(c>iui?

quar: progigni malum, +Erum ut seruos criminaret apud erum. <(SI.)> luberes bimc praecipitem in pistriniim trahi. est, Simo? SI. Immo <(CA.> Numquid peccatum

Quia ndlebam ex

me mdrem

maxume.

495

PS. Desiste: recte ego meam rem sapio, Callipho: animum aduorte nun[SI.] Peccata mea sunt.
ciam,

Quaprdpter Tte expertem amoris nati habuerim: Pistrinum in mundo scil^am^ si id faxem, mihi. SI. Non a me scibas pistrinum in mundd tibi, 500

483. naegar {^el negar) mea est: corr Bent quam vel qua|| 484. CA.: corr Py Cetuton kaito itone gras vel ceu ton kaito ito negaris (vel negars): corr Bent 485. secl Bi (cf. v. 527) 486. a me vel me: add Bi 488. Fateri dichaytojna PS. (veZ^j:) chaitoyionai corr Bo duce Ca 490. resciuisti vel resiuisti 492. praegigni vel que gigni: corr Scal 493. criminarit vel criminare it 494. luberes i-el Luberes pistrinum vel pristrinum {item 496. cal495. add DImmo vel Imo v. 499. 500. 534) lippho vel callipho 497. del Py 499. inmundum: corr ex Charisio (quia sciebam in pistrinum in mundo fore) 500.
\ |

\\

||

||

||

||

||

II

||

||

||

\\

||

pro

B\\ Plavti Comoediae \I

SI. (sic

B^

34

PLAVTI
Quoin ea muss[c]itabas?
PS. Quia
Illiid
<(i)>llud

I 5,

86106

PS. Scibam.
dictiimst

SI.

Quin mihi?

malum

aderat, istuc aberat Idn-

gius:

erat praesens, huic era<(n)t dieculae.

SI.

Quid nunc agetis?

nam

hinc quidem a

me
505

non potest

Argentum

auferri, qui praesertim senserim.

Ne quisquam credat niimmum^ iam edicam omnibus.

PS. Nun[c]quam edepol quoiquam siipplicabo, diim

Tu uiues: tu mihi hercle Abs te equidem sumam.

SI.

quidem argentum dabis: SI. Tii a me sumes?

PS. Strenue. E[x]cK[i]dito mihi hercle ocuhim, si dedero. PS. Dabis. 510 lam dico ut a me caueas. SI. Certe edepol scio: Si apstiileris, mirum et magnum facinus feceris. PS. Faciam. SI. Si non apstiileris? PS. Virgis
caedito.

Sed quid

si

abstulero?

SI.

D6 louem

Te aetatem inpune habiturum.

SI.

testem tibi PS. Facito ut memineris.

515

ut cauere nequeam, quoi praedi<^ci)>tur? PS. Praedico, ut caueas: dico, inquam, ut caueas: caue istis mihi tu hodie manibus argentiim dabis. CA. Edepol mortalem gi-aphicum, si seruat fidem.

Egon

Em

520 PS. Seraitum tibi me abdiicito, ni fecero. SI. Bene atque amice dicis: nam +nunc nam meust.

dictum Cur non: corr Bi {sic 503. add Py 502. Qui aliud: corr Ac 509. CA. 506. num vel numnum 504. CA.: corr 2>* 510. Excludito vel Sex cliidito: corr Ri Tu: corr facinus feceris vel 512. abstuleris vel apsuteris 511. CA. 518. mihi feceris facinus 513. 4^ Virgis vel uirgis: corr Py
501.

pro PS.
||

D^ B

{vel dictu) est

\\

||

mum

\\

||

\\

\\

II

||

\\

ut: corr Pius

\\

I 5,

107127

PSEVDOLVS

35

PS. Vin etiam dicam qiiod uos magis miremini? CA. Studeo hercle audire: nam ted ausculto lubens. Agediim: nam satis lubenter te ausculto SI.
loqui.

523^

PS. Prius

quam istam pugnam

piignabo, ego etiam prius

Dabo aliam pugnam claram

SI.

et

commemorabilem.
ab hoc lenone
ui-

Quam piignam?

PS.

Em

cino tuo Per sycophantiam atque per doctos dolos Tibicinam illam tiios quam gnatus deperit

526

lepide lenonem: [SI.] <(et^ quidem Effectum hoc hodie reddam utmmque ad uesperum. 530 SI. Siquidem istaec opera, ut praedicas, perfeceris, Virtute re<^g)>i Agathocli antecesseris. Sed si non faxis, nilmquid causaest ilico PS. +Non unum Quin te pistrinum cdndam? quidem diem modo, Verum hercle in omnis quantumst. sed si effecero, Dabm mihi argentum quod dem lenoni ilico 536
[PS.]
|

Ea circumducam

Tua uoluntate?
'Dabo' luque.
Quid
si

CA.
SI.

Iiis

bonum

orat Pseiidohis:

At enim

scin

mentem

quid mihi in uenit?

hisce inter se consenserunt, Callipho,

Aut de conpecto faciunt consutis doHs, 540 Qui 'me argento circumuortant? PS. Quis me
audacior

b-23''.

Studie
525.
II

ted

{vel te)

auscultu
vel
|

523''.
||

SI. vel
||

PS.

||

524.

CA.

commemorabilem
||

commerabilem
||

526.

em
\

528. tuus vel tus gnatus vel natus 629 sq. level eme ab Eidele nomem (vel lepidule nomen) SI. Quid est PS. corr Ac 531. oc {vel hoc s. V.) hodie reddam vel hodie hoc cum lac causa est: corr Ca 533. nunc quid vel numquid ut vel aut 539. con535. quantus est: corr Ca 536. lenoni vel lenon 541. senserunt vel conseserunt 540. conpecto vel conpacto audatior vel auditior

abe

\\

II

\\

||

||

||

||

||

36
Sit,
si

PLAVTI
istuc

I 5,

128 148 [139 A]

imino
sic,

facinus

audeam
seu[e]

[facere]?

Simo:
Si

siimus
si

con[s]pecti

consilium

umquam
543^

ini<i)>mus [de istac re],

Aut

de ea re

umquam

inter nos ''conuemamus,

Quasi in libro
Stilis

quom seribiintur me totum usque lilmeis

in
te

calamo

litterae,

conscribito.
Calliplio,

545

SI. Indice

ludos niinciam, quando lubet.

PS.

Da

hunc diem operam,

quaeso

mihi,

Nequd

ad aliud dccupes negotium. riis ut irem ''iam heri constitueram. PS. At niinc disturba quas statuisti machinas. 550 CA. Nimc ndn abire certumst istac gratia: Lubidost ludos tuds spectare, Pseildole: Et si hunc uidebo non dare argentiim tibi Quod dixit, potius quam id non fiat, ego dabo. <(SI.)> Non demutabo. PS. Namque edepol, si non

CA. Quin

dabis,

555

Clamore magno et multo[m] flagitabere. [PS.] Agite amolimini hinc uos intro nitnciam Ac meis uicissim date locum fallaciis. CA. Fiat: geratur mds tibi. PS. Sed te uolo Domi usque adesse. CA. Qum tibi hanc operam
dico.
SI.

560
redi.

At ego ad forum

ibo:

iam hic

ero.

PS. Actu-

tum
\\

542. facere vel dicere.- del Py 543*. conspecti siue vel conspectis lue corr Ac et Bo add Bo del Bo 544. calamo litterae vel litterae calamo 547. PS. Da vel Da callipho vel
:
\ \

\\

||

capho

II

552.

inludos non
||

non
vel

{sic

A)

vel

554. dixit: dixi on vel si 556. multum

||

||

555.
{sic

add Bo
vel

si

||

A)

multom
||

multitudo: corr Scal flagitabere: flagit habere vel flagito abere 557. amolimini (sic A) vel amouemini 559. Fiat {sic A) vel Flat giratttk M0STiBi4t;SEt): mos (vel nos vel uos") tibi sed (vel tibis et): corr Py 560. CA. vel QUID 561. ERO: adero CA. corr Bi\\
\\
|

\\

II

15,

149 160; n 1,14

[A]

PSEVDOLVS

37

[PS.] Suspfciost inihi niinc uos suspicarier,

Me

idcirco haec tanta facinora promittere,

Quo uos oblectem, hauc fabulam dum transigam, Neque sim facturus quod facturum dixeram. 5G5

Non demutabo:
Quo
id

atque etiam certum^ quod sciam: nil etiam scio, Nisi quia futurumst: nam qui in scaenam prouenit

sim facturus pacto,

aliquid

Nouo modo nouom

inuentum adferre adilli

decet:

Si id facere nequeat, det locum

qui queat.

570

Concedere aliquanti^sper hinc mihi intro hibet,

Dum

concenturio in cdrde sycophantias. ndn ero uobis morae. Tibicen uos interibi hic delectauerit.

*****

573* 573^

ACTYS
SERVOS

II

PSEVDOLVS
Pro luppiterj ut mihi quicquid ago lepide dmnia pro-

Neque qudd dubitem neque qudd timeam meo

Nam

ea stultitiast,

spereque eueniunt: in pectore conditumst cdnsiHum. facinus magnum timido cordi

credere:

576

Nam
562. del 568.

dmnes

res

permde sunt
567. quoid: Quo vel cum NEQ-AD DET; et 571. INstcophaxtiaS: sicophantias
I

Bi FUTUKUNST
II

||

||

564. QUO: Quin 570. Si id: SI

||

j|

II

TKO: inro

572. Cui

Nonii codd

vel siconphantias (sycopliantia est No7iius)

j

573^. accessit ex 573^. (Tibi)GEN 574. eueniunt iNT(eri)Bi: interea vel intera {sic cum Charisio) vel ueniunt 576 sq. compr stulti|| ||

||

||

AB

TlAEST: stulticia

si

II

38
V^t agas, ut eas

PLAVTI
magni
facias.

n
nam
ego in
pectore

1,

4 19

[A]

meo

prius

fta paraui copias, Duplicis triplicis dolos pei-fidias, ut ubiquomque hostibus congrediar 580

Maidrum meum

fretus uirtute

dicam

Mea mdustria
Facile

et malitia fraudulenta
facile
lit

omnium

spoliem meos perduellis meis jjei-fidi^^i^ys. Nitnc inimicum ego liunc communem meum atque
ut

uiucam,

uostr<(or)>um

Ballionem exballistabo lepide: date operammodo. 585^ Hoc ego oppidum admoenire ut hddie capiatiir uolo, 585^ Atque huc meas legiones adducam: si expugno, facilem hanc rem meis ciuibus faciam: Post ad oppidum hoc uetus continuo meum exercitum protinus obducam. Inde me et simul participis omnis meos praeda onerabo atque opplebo, Metum et fugam perduellibus meis me<^d)> ut sciant natum. E6 sum genere gnatus: magna me facinora decet efficere, Quae post mihi clara et diii chieant. 591 Sed hunc quem uideo? quis hic est qui oculis meis 6b-

uiam
Lubet
scire

ignobilis 6bicitur?

quid hic uelit cum machaera et huic quam rem agat hinc dabo insidias. 593. 594

578 sq. sicA: compr. nam ego in meo: N(amme)0EG0iN pectore prius {etiam A): trai Christius 580. ubiquomq-: ubicumque (cum s. v. B) cum maiokum581 sq. compr isiEUM: Malorum meorum fraudulenti vel fraudumeA: me lentia (sic A) corr Bo 584. adcl Guy\\ 583. facilemutspoliem 585^. HO(die): hoc die 586 sq. sic A: tres v. sunt in cf. v. 384 ( expugno faciam \sed ::j^Protinus]).- cf. ad v. 263 htjC: uthoc si: si hoc HAXC: ego hanc 587. meuM: mecum proti (om nus obducam) 589. meut: me esse ut vel esse me ut: add Bi sciant (sic A) vel sioant 590. natus 591. ciueant 592. IGNOBILIS (sic Festus): ignorabilis 593. 594. duo v. sunt in rem) ( uelit: ueniat
\
|

||

||

AB
||

j|

\\

||

||

||

||

||

||

||

II 2,

114

[A]

PSEVDOLVS

39

HARPAX.
CACVLA
HA..

PSEVDOLVS
SERVOS

Yt

simt atque hae regiones quae mi ab ero simt demonstratae, 595 ego oculis rationem capio: quom mi ita dixit erus

Hi

loci

meus
Septiimas esse aedis a porta, ubi
iussit

miles:
ille

habitet leno quoi

Symbdlum me

ferre et

hoc argentum. nimis uelim certum qui <(i)>d mrhi faciat:

|

PS.

[St, tace tace

Nouo

hic habitat? Ballio[n] leno ubi meus hic est homo, ni omnes di atque homines deserunt.] 600 opus est: noua res haec consilio nunc mfhi
:
|

subito

Hoc praeuortar principio

lam pol ego hunc

illa

mi obiectast. omnia missa habeo quae

ante agere occepi. stratioticum nuntium aduenientem probe percutiam.

HA. Ostium pultabo atque intus euocabo aliquem foras, PS. Quisquis es, compendium ego te facere pultandi uolo 605 Nam ego precator et patronus fdribus processi foras. PS. Immo uero ego eius sum HLA.. Tvine es Ballio?
Subballio.

HA. Quid

istuc

uerbist?

PS. Condus promus procurator peni.

siim,

quam: corr Goe 597. (habi)TET: habitat 596. Vt vel Vi Q(uoiius)siT cuius sit 598 sq. v. hipartitum {post ueUm) habent 600 sq. Certum quid milii: quidmih clel Ca corr C deserunt nunc [sed mihi]), tres in ( duo V. sunt in ( opus est) 600. secl Reizius: cf. v. 381 sttace: Sitace 601. HAECSUBiTOMiHi: subito mihi haec 602. principio {sic A) vel princirio pultabo (sic A) vel pul stabo 604. HOSTIUM 606. precator {sic A) 605. ego te: TE pultandi: putandi vel peccator 607. esballio: e {vel est) oballio
|

\\

AB

II

\\

||

II

||

||

||

||

||

||

40

PLAVTI
te dicas atriensem.

II 2,

1531

[A]

HA. Qnasi HA. HA.

PS.

PS. Immo atriensi ego impero. Qnid tn, sernosne es an liber? PS. Nune qnidem etiam sernio. 610 Ita nidere: et non nidere dignus qui liber sies.
soles respicere te,

Non

quom

dicis iniuste alteri?

HA. Hiinc hominem malum

esse oportet.

PS. Di

me

Nam

seruant atqne amant: baec milii incns est: procndam ego hodie hinc

multos dolos.

secum loquitnr? PS. Quid ais tu, adulescens? HA. Quid est? PS. Esne tn an non es ab illo milite Macedonio? 616
illic

HA. Quid

sokis

Seruos eius qni hmc a nobis est mercatus miilierem, Qni argenti meo ero lenoni qumdecim dederat minas, Qumqne debet? HA. Siim. sed ubi tn me nonisti'

gentium
Aiit
nidisti

aut c6nlocntn's?

nam equidem Athenas

Numquam

antidhac adneni neqne te uidi ante hiinc diem nmquam ocuKs meis. 621. 622 PS. Quia nidere inde esse: uam olim qnom abiit, argento haec dies
Praestitntast,

HA. Immo

HA.

Tilji

referret ndbis, neque dnm rettulit. PS. Tnn attnlisti? HA. Egomet. PS. Quid dnbitas dare? PS. Mihi hercle uero, qni res ego dem?

quoad

adest.

rationesque eri

626

609. HA. Quasi vel Quasi 610. QUIN seeuunes PS. solusse612. DiciS: dicas 615. illic (sic A) vel illi CUM: secum solus Quid [sic A) vel qui 616. milite (sic A) vel macedonio {sic A) vel macedonico 618. meoeri: ero militite 620. conlocumeo dederat minas {sie A) vel minas dederat equidem: idem anteidtus: corr Hi athenas: athenis haec: hic 623. PS. Quia vel Quia HAC 621 sq. UENI 626. ego 624. EETTULIT: rctulit 625. ATTULISTIN^
j|
|

vel

41:

11

||

||

||

||

II

II

||

||

||

HERCLE

II

11 2,

3246

[A]

PSEVDOLVS
argentum accepto
[expenso] debet dato.
et

41
quoi

Ballionis ciiro,

HA.

Si

quidem hercle etiam supremi promptas then-

sauros louis, credam. <(PS.) Dum tu sternuas, HA. Yinctam potius sic ser[PS.] Res erit sohlta. uauero. G30 PS. Vae tibi: tu inuentu's uero meam qui furcilles fidem. Quasi mihi non sescenta tanta soli soleant credier. HA. Potest ut alii ita arbitrentur et ego ut ne cre-

Tfbi libellam argenti

numquam

dam
PS. Quasi tu dicas

tibi.

HA. Immo
Sed quid

argento circumdiicere. uero quasi tu dicas quasique ego autem

te uelle

me

id siispicer.
est tibi

635

nomen?

Eum

esse

me

dicam.

PS. Seraos est huic lenoni Surus: Suras sum. HA. Siirus? PS. Id

HA. Verba multa

X^t id

est nomen mihi. facimus: erus si tiios domist, quin prduocas,

agam quod missus huc sum? PS. Quicquid est nomen tibi, 640 Si intus esset, euocarem: ueram si dare uis mihi, Magis erit sohitum qua[m]si ipsi dederis. HA. At enim
scih quid est?
627. del

Bo

\\

628.
{sic

subpremi
|

promptas
|

supremi: supremmi vel suppremi vel A) vel prompta thensaueoS: thesau|

add iouis {sic A) vel ioui 629. libelam 630. del Ac uinctam: uinciam vel STERNUAS: strenuas untiam 631. ualeibi inuentus: corr J?i uero meam: SOLUSUEEUMEAM FUKCILLES: forcilles 632. soli soleant {sic A) vel arbitrentur {sic A) vel 633. alii: aui soleant ckedeer
ros vel thenalaros
||
|

Ac

||

||

||

||

ego ut: ego 635. id suspicer: suspicee, 636 sq. mihi: meum 638. tuus domi est {sic A) SURUS: Syrus {ter) 641. quamsI: HUC: hic 639. QUOD: quo vel domi est tuus quam: corr Sey ScrsT: sin
arbitentur
|

||

||

||

1|

||

||

42

PLAVTI
misit.
licet

2,

4761

[A]

Reddere hoc, uon perdere, erus me Hoc, febrim tibi esse, quia non

nam

certo scio

huc inicere un-

gulas.

Ego

nisi ipsi Ballioni

illic

nummum
at

PS. At

nunc negotiosust:
uortant.

HA. Di bene
R-ediero.

credam nemini. apud iiidicem. ego, quando eum esse cenres agitur

sebd domi,
tu

646

epistulam

hanc a

me
dato:

accipe
et

atque ilK

Nam

istic

symbolust inter erum

meum

tuom de

miiliere.

PS. Scio equidem: ut qui argentum adferret atque expressam imaginem Suam huc ad nos, cum eo aiebat uelle mitti muI

lierem

650

Nam

hic

quoque exempkim

reliquit eius.

HA. Omnem'

PS. Qiiid ego ni teneam?

rem tenes. HA. Dato istunc sumbolum

ergo
illi.

PS. Licet.
te,

Sed quid

est tibi

ndmen? HA. Harpax. PS. Apage

Harpax:
feceris.

haii places.

Hiic quidem hercle haud ibis intro, uiquid 'harpax'

HA.

Hostis uiuos rapere soleo ex acie: eo hoc

mihist.
te

nomen
655

PS. P61
642.

multo magis opinor uasa ahena ex aedibus.

misit non certo (sic A) vel exerto inlcere {sic A) vel ini cum HUC: hoc 646. censebo {sic A) vel censabo 648. symbolusest: lac, simbolum est 649. imaginem {sic A) vel maginem 650. CUM: aiebat {sic A) vel alebat 651. ^t^OMNEM: omnem quom istukcsumbolumergO: ergo istum simbolum 652. HA. et PS. ergo 653. haepax: arpax vel harparx vel ^t^LiCET: licet har pr//y {et a v s. v.) harpax {sic A) vel hapax hau haut lisrTEO(ne) intro ni 654. haud ibis vel haut ibi/// audibis eohoC: hoc quid {sic A) vel qui 655. ex acie: ex++*ie 656. temulto: tem uito nomen mihi est: mihinomenest AHENA: ahenea exaedibuS: exscgdibus

MEiDSSiTNABr
fcbrln
I

||

643.

KEBEEM:

II

||

||

||

||

||

||

||

||

||

112,62 70; 3,1 4 [A]

PSEVDOLVS
sciji qiiid te oro,
si

43
Sure? PS. Sciam,

HA. Non

itast.

sed

dixeris.

deuortor extra portam huc in tabernam tertiam Apud anum illam doliarem, claudam, crassam Chrjsidem. HA. Inde ut me accersas, erus PS. Quid nimc uis? tuos ubi uenerit. 660 PS. Tuo arbitratu: maxume. HA. Nam ut lassus ueni de uia, Me uolo curare. PS. Sane sapis et consilium placet. Sed uide sis ne in quaestione sis quando accersam mihi. HA. Qum ubi prandero, dabo operam somno. PS. Sane
censeo.

HA. Ego

HA. Niimquid

uis? PS.

Dormitum

ut abeas. HA. Abeo. PS. Atque audin, Harpage?

666

Iiibe sis te operiri: beatus eris^ si consudaueris.

PSEVDOLVS
SERVOS
Di immortales, cdnseruauit me illic homo aduentii suo: Suo uiatico redduxit me lisque ex errore lii uiam. Namque ipsa Opportiinitas non potuit mihi opportiinius

669
epistula.

Aduenire quam haec

allatast

mihi opportune

657. ita est: istaest scix: sin oeO: oreni suke: syre 658. HA. Ego vel Ego 659. doliaremclaudamCRASSAM (item Donatus): diobolia recludam (reclaudam corr B) chrysidem (^sic A) vel chyrsidem grassam 660. accersaS: 661. maxumenam arcessas 662. uolo {item Servius Dan): 663. acceesam: arcessam nolo SI. mihi (sic A) vel tibi 666. lube sis te {sic A) vel Lubes 665. nunquid: Nunc quid 667. scaenam om siste si consudaueris {sic A) rel pseudolus
| |
|

vel scp-e

II

||

||

||

||

II

||

||

||

DllMMOETALES Dii immortales vel Dii mortales aduentu 668. redduxit {sic A) vel reduxit 669. (sic A) vel aduenienti NAMQIPSAOPPORTUNTTAS: Nam ipsa mihi oportunitas potuitMIHI: potuit 670. ALLATAST: Cauata Cst
: | I

||

||

II

||

44

PLAVTI
haec allata cornu
copia<^e)>st,

II 3,

522

[A]

Nam

Hic doli^ Hic argentum Atque ego nunc

|

ubi iuest quidquid uolo hic fallaciae omnes, hic sunt syeoj)hantiae,
,

hic amica amanti

erili filio.

Qud modo lam

ut gldriosum faciam et copi pectore. quicque agerem, ut lenoni surruperem mulierculam,

G75

me

ornata cuncta in ordine, animo ut u6lueram, Certa, deformata habebam. sed profecto hoc si^c erit: Centum doctum hominiim consilia sola haec deuincit dea^ Fdrtuna. atque hoc uerumst: proinde ut quisque fortuna utitur, Ita praecellet atque exinde sapere eum omnes dicimus. Bene ubi quod [dijscimiis consilium accidisse, hominem
instituta,

catum

681

Eum
Stulti

esse declaramus, stultum

autem

illum, quoi uortit

male.

hauscimus frustra ut s[c]imus, qudm quid cupienter dari

sft

Petimus nobis: quasi quid in rem

possimus ndscere. Certa mittimus, dum incerta petimus. atque hoc euenit In labore atque ih dolore, ut mdrs obrepat ihterim. 686 Sed iam satis est philosophatum nfmis diu et longum
:

loquor.

Di immortales,

aiirichalco cdntra

non carum

fuit

672. DOLi: dolori vel doliri (corr

|

B)

hicsunt: sunt hic

c

sunt fallaciae {sic A) vel fallicig sycophantiae: sycophanie 674. adq- {tU saepius) meut {sic Nonius) me vel sicophanice ETCOPi {sic Nonius): ut copiveZ ut cum lac 675. quicq-: quique
I

||

\\

A) vel consilia 680. 681. QUO(d): quid catum {sic A) vel cauDUCIMUS del Ac tum 683. HAUSCIMUS: haud 682. DECLARATUB QUOi: quo scimus del Ca quod {etiam A): corr Lipsius 685. euenit: uenit 688. auricalcO: aurichalco vel 686. MORSREPA(t)
|

676. INSTITUTAMCUNCTA LENONIS consilia sola {sic A) vel hominem

II II
|

||

678.

CERTUM

hominum
||

{sic
\

II

||

\\

II

||

auricalcho

||

113,

23 27; 4, 111

[A]

PSEVDOLVS
modo quod
suhito
tiis

45

Meum

mendaciuin, hfc

commen-

fui,

Quia lenonis me esse dixi. niinc ego hac epistula 690 Tris deludam, erum et lenonem et qui hanc dedit mihi epistulam. Eiige: par pari aliud autem quod cupieham contigit: Venit eccum Calidorus: ducit nescioquem seciim simul.

CAIilDORVS. CHARINVS. ADVLESCENTES H

Scis

PSEVDOLVS
SERVOS

CA. Dulcia atque amara apud te sum elocutus omnia: amorem, scis laborem, scis egestatem meam. CH. Commemini onmia: id tu modo me quid uis facere
[CA.

Quom

haec

tibi alia

sum

fac sciam. 696* elocutus uis scires si scis de symbolo.

CH. Omnia inquam tu modo quid me

CA. Pseudohis mihi
ita

facere uis fac ut

sciam.]

696

imperauit, ut
se.

ahquem hominem
strenuom,

Beneuolentem addiicerem ad

CH. Seruas imperium

diicis.

Nam

probe: sed istic Pseiidolus Nouos mihist. CA. Nimiiimst mortalis gi-aphicus: vqsnjgmihist: 700 Is mihi haec sese ecfecturum dixit quae dixi^ tibi. PS. Magnufice hominem compellabo. CA. Quoia uox resonat? PS. lo,
et

amicum

et

beneuolentem

dedit mihi (sic A) vel milii dedit 691. TBISLUDAM 693. 696=*. fac sciam 694. apud (sic A) vel ap apud CAiiYDOBUS 699. istic: istinc 700. mihi(sic A) vel faciam e^^^^^. om A EST: si mihi est graphicus: sciTUS heuretes (etiam A) 701. SESE: esse ETFECTUEUM: cffecturum 702. MAGKUFICE: IS: His magnifice CA. Cuia: QUOIA resonat: sonat
|

||

jl

||

||

\\

||

\\

II

||

46
lo,
te te

PLAVTI

II 4,

1225

[A]

Quaero

turanne, te rogo qui imperitas Pseiidolo. quoi ter ti-ina triplieia tribus modis tria
gaiidia

Artibus tribus ter demeritas dem laetitias de tribus 705* Fraude partas^ per malitiam, per dolum et falla705^ ciam: Tn libello hoc opsignato [ad te] lioc attuli pauxillulo. CHA. Vt paratragoedat camufex. CA. fllic homost. PS. Confer gradum [CA.] Contra pariter: porge audacter ad salutem bracchium. CA. Dic utrum Spemne an Salutem te salutem, Pseudole? PS. Immo utrumque. CA. Vtrumque, salue: sed quid actumst? "i"PS. Quid times? CA. AttuU hunc. PS. Quid, attulisti? CA. 'Addiixi.'
uohii dicere.
711

CA. Charmus. PS. Euge, iam XUQiV tOVta TCOiCb. <^CH.> Quin tu siquid opust mihi audacter imperas? PS. Tam gi-atiast. Bene sit tibi, Charme: nolo tibi molestos esse nos. CH. Vos molestos? nil molestumst mihi quidem. PS. Tum isfitiir mane. 715
PS. Quis
istic

est?

703. lo te tete: tete turanne {corr in ttranne): tite rogo: T(ee)G0 spseudole: pseudoli 704. quoiper: 705''. lOb'^. ter: teis tria: me tria quo iter {eorr Scu) fallacias 706. abstehoC: ad te: MAliiTlAM: maliciam et camufex (sic A) PS.: corr Ac del Vss\\ 707. CH.: corr Py CA.: corr Weisius 708. paritebprogeaudacter: vel camifex pariter por claudaciter vel lac {corr Guy duce Ca) bracchium ansalutem: 709. CA. Dic vel Dic vel brachium: bacchium 712. PS. Quis 711. hunc: hinc 710. actunst ans matrem
|

ranne

||

||

||

||

\\

||

1|

||

||

vel

Quis duce Ca
sit
II

estcharinus
I

charytoi io
|

jroloj

{vel

nolw): corr Scal

|

TAMGRATiA:
tu igitur
II

audacter (sic A)vel aucdacter graciam {oni. CD): corr Dousa 714. sittibi: 715. NIHIU: mihi .miiuqutdeM: quidem igitur {sic A) vel
||

713. siquid: quicquid

Tam

\\

II 4.

26-41

[A]

PSEVDOLVS
PS. Epistulam

47

CA.

Qiiid istuc est?

modo hanc mterPS. Qui a milite

cepi et siimbolum.

CA. Siimbolum? quem siimbolum?

Eius seruos
qui
buiic

allatiist

modo.

ciim quinque argenti minis, Tuam qiii amicam hinc accersebat^ ei os subleui modo. CA. Quo modo? PS. Horum caiissa haec agitur spectatorum fabula: 720 Hi sciimt qui hic adfuerunt: uobis post narrauero. CA. Quid nimc agimus? PS. Liberam hodie tiiam amiferebat

cam amplexabere.
CA. Egone?
Sf

PS. Tu

istic ipsus,

inquam, si quidem hoc uiuet caput:

facie? <PS.>

modo mihi hominem

iiiuenietis propere.

CH. Qua Mahim,

Callidum, doctum, qui quando prmcipium prehenderit, Porro sua uirtute teneat, quid se facere oporteat: 726 Atque qui hic non uisitatus saepe sit. CH. Si seruos est, Niimquid refert? PS. Immo multo mauolo quam Kberum. CH. Posse opinor me dare hominem tibi mahim et
doctiim,

modo

Qui a patre aduenit Carysto necdum exit ex aedibus Qudquam neque Athenas aduenit limquam ante hester-

mim
I

diem.

731

modo hanc: epistulam {sic A) vel epistula 716. CH. QUEMSUMBOLUH 717. CH. STIMBOLUM: simbolum HANC quem simbolum militi allatusstmodO: aliatust {vel aliena719. acceb718. cum et minis: et et minas tust) modo est 720. horun SABAT: arcessabat vel arcessebat ei os: eius
|

||

||

||

||

Tute ego propere CA.: corr Py sit uisitatuS: usitatus 727. quihicxon: cum 729. 728. Xumquid {sic A) vel Nunc quid 4^si: sit4|:ut 730. exit: exiit ex aedibus vel exaedieCA. modo: domo bus: AEDIBUS

caussA: causa
UIUIT:
uiue

fabula: fabulae
724.

||

723. tuistic:

II

^^ipeopere^^: qui non hic

\\

||

||

||

II

48
PS. Bene iuuas: sed
Miituis,

PLAYTI

II 4,

4255 [53 A]

qumque

inuentis dpus est argenti

quas liodie reddam:

nam

minis huius

mihi

debet

pater.

CH. Ego dabo: ne quaere

Etiam opust chlamyde

<^PS.^

et

PS. hominem opportunitm mihi. machaera et petaso. CH. Posaliunde.

sum

me

dare.

735

Di immortales, non Charinus mihi hicquidem,

sed Copiast.

Sed iste seruos ex Carysto qui hic adest ecqufd sapit? CH. Hircum ab alis. PS. Manuleatam tunicam habere

hominem
Ecquid
is

addecet.

homo habet
si

aceti in pectore?

CH. Atque
739

acidissumum.
PS. Quid,

opus

sit

ut diilce promat indidem, ecquid'

habet? CH. Rogas? Murrinam, passilm, defrutumj mellam, mel quoiuismodi: Quin in corde instrilere quondam coepit pantopdlium. PS. Eilgepae: lepide, Charine, meo me ludo lamberas. Sed qui<^d^ nomen esse dicam ego isti seruo? CH.
Simiae.

PS. Scitne iu re

aduorsa uorsari? CH. Tiirbo non aeque citust. 745

732.

hominem

lUUAS: lubas 733. nam: nam uuam 734. CA. {sic A) vel homoinem 735. chlamyde: chamyde vel
|| ||
|

||

echamyde 4|;possum; possum quidem est et copia 737. iste:

|

||

736.
|

hicquidem
|

et

copiast:

Quihicadestecquid: hic qui aduenit quid {vel qui) irQUUM: Hir738. CA.: corr Ca quum vel Hiscum (Hircum memhr. Turn.) ALIS: aliis addecet {sic Nonius et Priscianus) decet 739. Ecquid habetis homo: equidemhomohabet corr Lorenzius CA. acidissumum: acidissimi 740. Quod si opus est et idem et quid {vel CA. 741 murmurena Nonius defrutum {sic et qui) Plinius A) vel defructum (defritum Nonius) mellam (mella Plinius): melinam vel mellinam quoiuismodO: quouis modi 742. pan743. meomE: TOPOLIUM: hermopolium (thermopolium Pius) memeo 744749. CA. pro CH. 744. acM Ca
||

isti

||

||

||

||

||

\\

1|

||

\\

II 4,

5674

PSEVDOLVS
CH. Maloruin facinorum
pissume.^

49
sae-

PS. Ecquid argiitust? PS. Quid

quom manufesto
is

teneturV

CH.

Angui<(l>last:

elabitur.

PS. Ecquid

homo

scitust?

CH. Plebi scitum non

est ^s^citCi^is. te aiidio.
si scias:

PS. Probus homost, ut praedicare

CH. Immo
750

^i te

aspexerit, narrabit liltro quid <(s)>e[s]se uelis.

es actitrus?

PS. Dicam: libi hominem exornauero, Subditiu<(o)>m fieri ego illum mflitis seruom uolo: Symbolum hunc ferat lenoni cum quinque argenti minis, Miilierem ab lenone abducat: em tibi omnem fabulam. Ceterum quo quicque pacto faciat, ipsi dixero. 755 CA. Quid nunc igitur stamus? PS. Hominem cum ornamentis dmnibus Exornatum addiicite ad me iam ad trapezitam Aeschi-

Sed quid

num:
Sed properate.

CH. Prius
in

illi[c]

erimus quam tu. PS. Abite ergo ocius.

fuit^

Qmcquid

incertf mihi

animo prms aut ambiguom

Niinc liquet, nunc defaecatumst cor mihi^ nunc +peruiast.

760

Omnes
Aui

ordine[s] sub signis

ducam

legiones

meas

sinistra, auspicio liquido +atque ex sententia. Confidentiast inimicos meos me posse perdere. Niinc ibo ad forum atque [h]onerabo meis praeceptis

Simiam,
748. Ecquitis homo scitus est {vel est scitus) add Ca 749. si vel sci 750. add et del Ca 751. quid vel qui el vel quis 753. cum vel 752. Suiiditium vel Subditum: corr Ri quom {item v. 756) 757. iam at 758. PS. Prius et iM^ vel tu 762. Ab sinistra del Bent 760. defecatum si 761. del Scal Nonius 763. inimicos mens mea Nonius 764. meis vel miis
1

||

||

||

II

\\

1|

||

\\

||

\\

II

\\

simiam

vel

simam

||

PliA.VTI

COMOKDIAE \l

50
Quid agat: uequid

PLAVTI
titubet,

II 4, 75.

76; III

1,

118

lam

docte ut hanc ferat fallaciam. 765 ego lioc ipsum oppidum expugnatum faxo erit

lendnium.

ACTYS
PVER

III

Quoi seruitutem di danunt lenoniam Puero atque eidem si addunt turpitiidinem, Ne ilK, quantum ego nunc corde conspicid meo, Malam rem magnam multasque aerunmas danunt.
770

Velut haec milii euenit seruitus, ubi ego dmnibus Paruis magnisque miseriis praefulcior: Neque ego amatorem mihi inuenire ulliim queo, Qui amet me, ut curer tandem nitidiiiscule. Nunc huic lenoni hddiest nataKs dies: 775 Interminatus <^es)t a minumo ad maxumum,
Siquis non hodie munus misisset sibi, Eum cras cruciatu maxumo perbitere. Nunc nescio hercle rebus quid faciam meis: Neque ego illud possum qudd illi qui possiint
solent.

780

Nunc msi
Eheii,

lenoni miinus hodie misero,

Cras mihi potandus friictus est fulldnius. quam illae rei ego etiam nunc sum paruolus. Atque edepol ut nunc male <^ma)>lum metud miser^

Velut

771. Vellit vel hanc vel hunc 765. nequid vel nequit 772. praefulgior: corr Beroaldus 773. ullum inuenire: trai Py 774. curet: corr Gul 775. lenoni vel lenon|| 778. Tum 779. quia vel qua 776. Interminatus tam inimo meis vel miis 783. ille relego: 782. potandus vel potantus 784. male eum: corr Bi corr Gru
|

||

II

\\

\\

||

||

||

||

||

\\

\\

III

1,19-23;

2,

119

PSEVDOLVS
manus grauior siet, magno gemitu fieri,

51
785

Si quispiam det qui

Quamquam

illud aiuut

Comprimere dentes uideor posse aliquo modo. Sed cdmprimendast milii uox atque oratio: Erus eccum recipit se domum et ducit coquom.

BALLIO. LENO

COQVOS.

PVER

Nam Nam

BA. Foriim coquinum qui uocant, stulte uocant: non coquinumst, uerum furinumst forum. 79
ego
si

iuratus peiorem

Coqum, non potui quam

hiinc

hominem quaererem quem duco ducere,

Multilocum, gloridsum, [s]insulsum, iniitilem. Quin db eam rem Orcus recipere ad se hunc ndluit, Vt esset hic qui mdrtuis cenam coqiiat: 796 Nam hic sdlus illis cdquere quod placeat potest. CO. Si me arbitrabare fsto pacto ut praedicas, Qur cdnducebas? BA. Inopia: alius ndn erat.

Sed cur sedebas in

foro, si eras coqus,

800
co-

Tu sdlus praeter alios? CO. Ego dicam tibi: Hominum auaritia ego sum factus improbidr
quos,

Non medpte

ingenio.

BA. Qua

istuc

ratione?

CO. Eloquar. Quia enim, quom ex<^t)emplo ueniunt conductiim coqum,

Ne<^mo)> fllum quaerit qui dptumus et carissumust: 806 lUum conducunt pdtius qui uiKssumust. Hoc ego fui hodie sdlus obsessdr fori. Illi drach<^u>missent miseri: me nemd potest
ducit vel ducet 792. ego si vel si 789. eccum vel ecum 796. 795. hunc ad se: trai Guy ego pelorem: corr B ras mortuis vel mortui 801. alius 802. improbior vel improbo or|| 805. add Ca 808. drahcmis sent {vel 803. me opte vel me ote essent): corr Luchsius miseri me vel miserrime 4*
i

||

\\

||

||

||

||

\\

||

52

PLAVTI

2,

2042 [27 A]

Minoris quisquam uummo ut surgam siibigere. 810 ego item cenam condio ut alii coci, Qui milii condita prata in patinis proferunt^ Boues quf conuiuas faciunt, herbasque oggerunt, Eas herbas herbis aliis porro condiunt: Indiint coriandrum, feniculum, alium, atrum holus, Apponunt iiimicem, brassicam, betam, blitum, 815

Nou

Eo

lasserpici lilDram

pondo diluont:
quae
illis

Teritiir senapis scelera,

qui terunt

Prius

quam triuenmt

dculi ut extillent facit.

Ei hdmines cenas

Non
Hoc

libi coquont, quom condiunt, 820 condimentis condiunt, sed strigibus, Yiuis conuiuis intestina quae exedint.

hic

Quom

hasce herbas huius modi

quidem homines tam breuem uitam colunt, i^n suom [mjakiom

congerunt Formidulosas dictu, non essii modo. Quas herbas pecudes ndn edunt, homines edunt. 825 BA. Quid tii? diuinis condimentis litere, Qui prorogare uitam possis hominibus, Qui ea ciilpes condimenta? CO. Audacter dicito: Nam uel ducenos annos poterunt ufuere 830 Meas qui essitabunt escas quas condiuero. Nam ego cicilendi-um quando in patinas indidi

816. lasser810. item vel itaem 814. alium vel allium 817. senapis: sinapis Servius Dan, Charisius, Pici: lasarpici sceleea {item Servius Dan et ChariPrisciamLH: sixapim q-illiS: cum illis (item sius): scelerata Priscianus: celera 818. triterit Charisius Priscianus): quod illi Charisius UERONT (contriuit Charisius) EXTiL(le)NT {aiit sic aut exstil819. ubilent Charisius Priscianusque) : extilient vel exilient
|| || ||
|

||

||

coquint cum {sic A) vel 820. stigibus {sed b s. v.) {sic A) vel condunt 823. herbas {sic A) vel herba 822. QOLUNT uum ESSU: esum {corr 824. rORMiDULOSAM
COCTJNT: libi
(vcl sibi)
||
|

com
\\

condiunt

821.
ras)

uiuas
\\

||

II

II

D
|

maluum:

sal-

830.

QUiESSiTABUNT:
condidero
scindidi
|| ||

condiuebO: quis essit {vcl esit) habunt patinasindldi: patina 831. cocilixdrl^m
|

ni2,43 52.54.55.53.56 62 [A] PSEVDOLVS

53

Aut cepolendriim aut maceidem aut saucaptidem,

Eaepse sese [patiuae] feruefaciunt
ilico.

Haec ad Neptuni pecudes condimenta

Ten-estris pecudes cicimandro condio,

sunt: 835

[Aut]

Hapaldpside

aut

cataractria.

BA. At

te

Iiippiter

Dique omnes perdant ciim condimentis tuis Cumque tuis istis omnibus mendaciis. CO. Sine sis loqui me. BA. Loquere atque

in

malam crucem.
CO. Vbi omnes patinae feruont, oninis aperio: 840 odos dimissis pedibus in caeliim uolat. BA. Odds dimissis pedibus? CO. Peccaui msciens. BA. Quidiim? CO. 'Dimissis manibus' uolui dfcere:
Is

Eum
BA.
CO.

Si niisquam

oddrem cenat Iupj)iter cottidie. coctum is^ quidnam cenat luppiter?

845

It incenatus ciibitum.

BA.

I in

malam crucem.

Istacine causa tibi bodie

nummum dabo? CO. Fatedr equidem esse me coquom carfssumum: Verilm pro pretio facio ut opera appareat BA. Ad fiirandum IMea, qud conductus uenio. 850 quidem. CO. An tu muenire pdstulas quemquam coquom
|

maccidem (sic A) vel 832. CEPOLEXDEUM: sipolindrum maecidem sauccaptidem secaptidem {corr Ri) 833. eaepsese: Eae ipsae sese del Buggiiis 834. haec: Aec neptuni (sic A) 835. terkestis ciomalindro 836. haut: Aaud vel neptum hapalosopide cataractria et at {sic A) vel vel aut: del Guy cactaractria et ad 837. cum {sic A) vel quom 838. tuisistis:
:
'\\
j

||

||

||

|j

||

BA. Loquere {sicA)veJ boquere (b minio) 839. siS: scis 841. demissis {etiam A) 840. feeuont: feruent llN: in 842. post v. 844 extat: trai Ac pedibus: MANIBUS uolant pedibus: maxidimissis {vel dimisis): demissis ODOS: odor BUS 843. QUiDUM^tDiMissiS: BA. Quidem CO. Quia {vel Quiam) demissis {vel dimissis) manibus: pedibus 844. odoeeM: modo rem cottidie vel cotidie {sic A) cf. ad v. S42 845. nusquam {sic A)vel numquam coctumiS: is coctis 846. IT: Id 848. essejME: me esse 850. uexio: ueni 851. coQUOai: coqum vel coquam
tuis
|

II

||

II

||

II

||

\\

||

||

1|

||

||

54
Nisi influinis
<(BA.)>
aiit

PLAVTI

III 2,

6383

[A]

aquilinis lingulis?
te ire

An

tii

coquiuatum

quoquam

postulas,
855

Quin

ibi constrictis ungulis

Nunc adeo tu, qui meus es, Vt nostra properes amoliri *

cenam coquas? iam edico tibi,

*
tuis.

Tum

omnia: ut huius oculos lu oculis habeas

hic spectabit, eo tu spectato simul. Siquo hic gi-adietur^ pariter progredimino. Manum si protoUet, pariter proferto manum

Quoquo

860

siquid sumet, id tu sinito sumere: Si nostrum sumet, tu teneto altriiisecus. Si iste il3it, ito: stabit, astato simul. Si conquiniscet istic, conquiniscito.

Suom

Item his discipuHs priuos custodes dabo. 865 CO. Habe modo bonum animum. BA. Quaeso, qui possum, doce, Bonum animum habere, qui te ad me adducam

domum?
CO. Quia sorbitione faciam ego hodie te mea Item ut Medea Peliam concoxit senem, Quem medicamento et suis uenenis dicitur 870
Fecisse rursus ex sene adulescentukim: Item ego te faciam. BA. Eho, an etiam es ueneficus?

quoquinatum teiee: tere (i s. v. B) add Sarac coquas {sic A) 854. coxstictis {sic A) vel coquam 856. properes (sic A) vel pro855. esiam: est am vel quoquas peras am;olibi**u*taomkiA: ammoliri (corr?'as) omiiia|| 858. SPECTABITEO: spectaui te o 859. Siquo hic {sic A) vel Si hic quo progredimino {sic A) vel progredimiui 861. Sinitos 864. con862. ALTEEIMSECUS (altrinsccus etiam gloss. Plaut.) quiniscet {sic A) vel conquiscet (conquiniscesi codd Nonii) conquixiscito conquiniscito simul (ceueto sidist Luchsius mul Nonius) 865. pkiuoS: prius 866. bonum animum {sic A) 867. bonumanipossim doce: possum vel animum bonum MUM: animum vel Hanimum ad me {sic A) vel adte me 868. hodie te {sic A) vel te hodie 869. me de apelleme vel me de 872. 871. euesuS: rursum aijpellem me: meoeappellam ETIAMES: etiam
853.
I

quoquam
|

||

||

||

II

||

||

||

\\

||

||

||

||

||

||

II

III 2,

84-101' [A]

PSEVDOLVS
edepol uero
|

55
seruator.

CO.

Immo

hominum

BA.

Ehem,

873. 874

Quanti istuc unum me coquinare perdoces? 875 CO. Quid? BA. "^t te seruem, nequid surripias
mihi.

CO. Si credis, nummo: si^ non, ne mina quidem. Sed utnim tu amicis hddie an inimicis tuis Daturu's cenam? BA. P61 ego amicis scfLicet. <^CO.y Quin tu[ill]ds inimicos pdtius quam amicds uocas? 880 Nam ego ita conuiuis cenam conditam dabo Hodie atque ita suaui suauitate cdndiam: Vt quisque quicque cdnditum gustauerit,
Ipsus sibi faciam ut digitos praerodat suos. BA. Quaeso hercle, prius quam quoiquam conuiuae
dabis,

885

Gustato tute prius

et discipulis dato,

Vt

praerodatis udstras furtificas manus. CO. Fortasse haec tu nunc mihi non credis quae
loquor.
]VIolestus

ne sis: nimium iam tinnis: tace. Em iUic ego habito mtro abi et cenam coque, 890 Propera. PV. Quiu tu is acciibitum et conuiuas cedo:

BA.

873

sq.

magis BA.

Immo {sic A) vel Inmo ueros ehem {om #): Ehem mane 875. perdoces: subdoces 877. sicre| |

||

||

ne: ckedisne minA: minas 878. 879. Daturus: corr Lamh TTRUMTU: utrum 4I^p0L: pol uocas: tuas 882. suauisuauitatecon880. del Lorenzius 883. quitq884. ipse: Ipsos {corr THAM: suauitate condim Bousa) digitos {sic A) vel dictos 885. BA. Quaeso vel Quaeso 886. GUlUiQUAMCONUlUAE: quicquam conuiui rel conuiui 887. Vt {sic A) vel It uostkaS: iiras vel -^TATO: Gusta Molestus Liestra 889. CO. {sohis B) 888. crediS: credas sic A) vel Molestes vel Molestos tace: non taces vel non places illic: illic 890. ABI: habi COQUE: quoquin: quit que 891. PROPERA: Propere CO.: corr Bo TUIS: uis conuiuas: properas
DiS: Sic reddis
|

non: nos
||
\

||

||

||

||

||

|1

||

II

||

||

II

Em

II

||

56

PLAVTI

m2,102 114; IV 1,13 [A]

Conrumpitur iam cena. BA. Em, subolem sis uide: hic quoque scelestus est coqui sublingulo. Profecto quid nunc primum caueam nescio:

lam

Ita in aedibus sunt fiires, praedo in proxumost.

895

Nam
Ne

mibi hic uicinus apud foinim paulo prius

|

Pater Calidori

Vt mihi cauerem
fidem
ei

opere edixit maxumo, a Pseiidolo seruo suo,

baberem:

nam eum circum

hunc diem,

ire

in

Vt me,

Eum
Nimc

si posset, muliere interuorteret. promisisse firmiter dixit sibi,

900

Sese abducturum a me dolis Phoenicium. ibo intro atque edfcam familiaribus, Profecto nequis quicquam credat Pseiidolo.

ACTYS
PSEVDOLVS.
SERVOS
PS. Si

IV
SIMIA SYCOPHANTA

umquam quemquam
et

Tum me
Quom
te

immortales uoluere esse auxilio adiutum, 905 Calidorum seruatum uolunt esse et lenonem
di

extinctum,

adiutorem genuerunt mihi tam doctum hominem atque astutum.

893. coqui: QUOQ(ui) SUBLinculO: 897. 896. nam: lam mihi hic: mihi CALUDORI EDIXIT: fecit 898. AESrEUDOL(o) 899. NE: Neu ficlem ei {sic A) vel fide me ire: iret 900. posset (sic A) vel possit 904. pseudolo {sic A) vel pseudole 901. fortitee 905. QUICQUAM UOLUEEUNT DIEVIMOKTALES dii mortales seruatum: serutum 906. calydorum {sic A) vel cai(l)idorum vel seruum 907. adiutorem {sic A) vel adtutorem 892. BA. vel CO. sublincio (corr Loewius)
I

||

\\

||

||

||

||

11

II

||

||

||

||

rV

1,

416

[A]

PSEVDOLVS
est?

57

Sed ubi

fllic

sumne ego homo msipiens, qui liaec mecum egomet loquar solus?
909*
stulte caui.

Dedit uerba mihi hercle, ut opinor.

Malus cum malo

909^

Tum

si ille abiit: neque hoc dpus quod uolui[t] hodie efficiam. Sed ecciim uideo uerbeream statuam: ut it, ut magnifice

pol ego

interii,

homo

infert sese.

911
:

Ehem,

ego circumspectabam nimis metuebam male ne abisses. SI. Fuit meum officium ut facerem, fateor. PS. Vbi restiteras? SI. Vbi mihi lubitumst. PS. Istud ego satis scio. SI. Qur ergo quod scis me rogas ? SI. Monendu's ne PS. At hdc uolo, monere te. me moneas. 915 PS. Nimis tandem ego aps te contemnor. <(SI.)> Quippe ego te ni contemnam,
te hercle

Stratioticus

homo

qui cluear?
agi.

PS. lam hoc uolo quod occeptumst

SI.

Numquid

me uides? PS. Ambula ergo cito. SI. Immo dtiose uolo. 920 PS. Haec ea occasiost: dum ille dormit^ uolo
agere aliud

Tu
SI.

prior ut occupes adire.

923*

Quid prdperas? placide: ne time.

908 910. sic A: tres v. sunt in dedit [sed Quid] caui ( [serfMalus]) 908. qui: quid 909. malo {sic A) vel malos 910. INTERI ABnT habiit {corr hodie ego hodie ras) del Bo 911. eccum (sic A) vel heccum 913. dimetris utit: uti discr SI. Fuit vel Fuit meum {sic A) vel me eum 914 919. sic iam).- quattuor v. sunt in {sed v. 918 te contemnor ( PS. lam [sed Stratiocus]) 914. istud: ipsuc vel ipsum ergoquod: ego quo 915. Monendus: corr Loewius MONEAS: moneat 917. ni: me 918 sq. stratioticuS: Stratiocus homo qui: essehomo cluear PS. lam Hoc: clueaeiam HOC: discr Lachm ^I^nunquid: nunc quid (jpers. add D) ALIUDAGERE 921. PS. Hec veZ Hec 922924. sic {evanido placide [sed ne et altero v. ah initio V. 922): tribus comp){ reducto'] palam) 923*. PS. Quid vel Quid: corr Py
||
||

B
\

||

||

||

||

||

||

||

||

II

|i

||

||

\\

58

PLAVTI
Ita ille faxit Iiippiter,

IV

1,

1629

[A]
923*^

Yt

ille

palam ibidem

ad<(s)>iet,

Numquam

Quisqufs illest qui adest a milite. edepol erit ille potior Harpax

924^

quam

ego.

Piiicre ego

iiabe animiim bouum: 925 hanc explicatam tibi rem dabo.

Sfc ego illum dolis atque mendaciis In timorem dabo militarem aduenam, Ipsus sese lit neget esse eum qui siet Meque ut esse aiitumet qui fpsus est. PS. Quf potest? 930 hominem SI. Occidis me, quom istuc rogitas. PS. lepidum. <(SI.^ Te quoque etiam, dolis atque mendaciis, Quf magister miLi's antidibo lit scias. PS. Iiippiter te mihi seruet. SI. Immd mihi. Sed uide, ornatus hic me satis cdndecet? 935 PS. Optume habet. SI. Esto. PS. Tantiim tibi boni di immortales duint, quantum

Nam

si

exoptem quantiim

tu tibi <(ex)6ptes: dignu's, tantiim dent, mi-

nus nild

sit:

Neque ego hdc homine quemquam uidi magis malum et maleficum. SI. Tun fd mihi?
PS. Taceo.
939*
et faciam, si

Sed ego quae

tibi

bona dabo

hanc sdbrie
939*^

rem
|

accurassis.

927. qui (sic A) vel quia 924. atiet: add Ca 926. elm 929. IPSUS: Ipse ESSEEUM: eum eSSe 930. AUTUMET: aut tum et PS. (vel ^) Quid: qui 931. cf. adv.263 932. add atq-: atque etiam 933. accessit ex (932. 934 compr B) 934. PS. luppiter vel luppiter 935 sq. compr AXTEIDIBO
||

||

SIC: Si

II

||

m
B

||

\\

||

II

||

condecet [sic A) vel condedit optume vel obtume 937. dii mortales vel diim mortales diunt: corr Piiis 939^. St add Goe 938. dignus: corr Bi siT{vel st): est 939''. Tun: TUN PS. Taceo: taceo {cimi v. 939^ compr B) duo sunt in faciam) quantibi vel quam tibi dona v. { (Dona B): corr Dousa accurassis {sic A) vel accurasses
satis: SA(tiri)
||
|

\\

||

||

||

IV
SI.

1,

2942

[A]

PSEVDOLVS

59

Potin ut taceas? meinorem inmemorem facit qui monet quod memor meminit. 940 Teneo dnmia: iu pectore condita sunt: meditati sunt mihi doli docte. PS. Probus est liic homo. SI. Neque hic est neque ego. PS. At uide, ne titubes. SI. Potin
lit

PS. Ita

me

di

ament

taceas?
SI. Ita

non

facient:

mera iam
et

mendacia
PS. Vt ego 6b tuam^ Simia, perfidiam
et
SI.
te

fiindes.

amo

metuo

magni

facio.

Ego

PS. Vt

dare cdndidici: mihi optrudere non potes palpum. 945 ego accipiam te hodie lepide, ubi effeceris hoc
istiic

aliis

opus SI. Hahahe. PS. Lepidd uictu, uino, linguentis et inter pocula pul-

Ibidem
SI.

ilna aderit

mulier lepida,

pamentis. tibi sauia super <(sa^uia

quae
Lepide accipis me.
PS.

det.

Immo

si effici<(e>s,

tum

faxo
ac-

magis (idy
SI. Nisi effecero,

dicas.

cruciabiliter
cipito.

carnifex

me

950

Sed propera mihi monstrare, ubist lenonis dstium. PS. Tertium hoc est. SI. St, tace: aedes hiscunt. PS. Credo animd malest
940. SI. Potin vel Potin ut taceas {sic A) vel ultaceas inmeinorem (kmjjemoeem) vel immemoram Quoi 941. INPECTOEEOMNIA SUNTMIHI: SUnt 942. ESTHIC hic est At tude vel Atude aduide potinut Potinum taceas {sic A) vel 943. PS. Ita vel Ita tateas mera iam: meram faciet FUNDis 944. ob tuam {sic A, ut vid) vel optuam simia simiam teamoetamoetmetuo magnifacio (sic A) vel {corr ras) magnifico 946. accipiam te hodie {sic A) vel hodie te accipeam spat om A, ut vid 948. Ibidem {sic A) vel libidem ApE(rit): aperit 949. effici vel efficis corr Herm add Bi 950. cf. ad V. 263 951. ubi sit {veJ sit sit) ostenonis aedium: corr Schmidtius 952. PS. Tertium vel Tercium Sitace corr Gru PS. add
| |

||

||

||

D
||

II

||

\\

\\

II

(|

\\

60
Aedibus.
SI.

PLAVTI
SI. Quicl

IV1,43 45;2,1 10[A]

PS. Quia edepol ipsum lenonem euomunt.
est.

iam?
Illic

lUicinest?

PS.

SI.

Mala mercist.

"^t

PS. flluc sis uide, transuorsus, ndn prouorsus cedit, quasi cancer
solet.

955

BALLIO. LENO

PSEVDOLVS.
SERVOS
esse
et

SIMIA SYCOPHANTA
esse opinor

BA. Miiius malum hunc hominem

quam

Nam

nil

etiam

dum

censebam coquom: barpagauit praeter cyathum

cantharum. et tempus.
sentio.
insidiis
SI.

PS. Heiis tu, nunc occasiost

Te-

cum
ero.
SI.

PS. Ingredere in uiam dolose: ego hic in

Habui numerum sedulo hoc

:

est

sextum a porta
960

prdxumum
Angiportum: in Qudtumas aedis
id

angiportum

dixerit, id

me deuorti iusserat. ego admodum incertd I

scio.

BA. Qufs

c<^h^lamydatus est? aut lindest? aut quem quaeritat? Peregrina facies uidetur hdminis atque igndbilis. <^SI.^ Sed eccum qui ex incerto faciet mihi quod quaero certius. 965
hic

homo

SL mala merSL et PS. vel Q. et SL 954. SL om PS. illuc: (4|:malast)ME(rs#illu)c 955. Non prorsus uerum ex transuerso {vel extran uerso: extrauersus gloss. Pl.)-. noncyathum 957. dumetiam PKOSUSUE {corr ex Varrone)
953.
||
\

cist.

||

||

A) vel crathum et cantarum (sic A) vel 959. poLOSEEGO: dolos ego (vel et ego) et
{sic
|

et et
||

cantharum
|

960. 961. lUSSERAT: iusseras 962. Quotum as (vel has) 965. add Sarac faciet vel faciem
||
1

poetaad incerte

11

IV

2,

1123
<^BA.)>

[A]

PSEVDOLVS
adit recta.

61

Ad me

linde ego

hominem hunc

dicam gentium? SI. Heiis tu, qui cum hirquma barba <^a)>stas^ responde quod rogo. BA. Eho, au non prius salutas? <(SI.)> NuUast mihi
esse

salus dataria.

968. 969

BA.

pol hinc tantumdem accipies. PS. lam mde a principio probe. 970 SI. Ecquem in angipdrto hoc hominem tii nouisti, te rogo.
SI.

Nam

BA. Egomet me.

Pauci istuc faciunt homines

Nam

iii

foro uix

quod tu praedicas: decumus quisquest, qui ipsus

sese uouerit.

PS. Saluos sum: iam philosophatur. SI. Hdminem ego hic quaero malum, Legirupam, inpuriim, peiiurum atque impium. BA.

Me

quaeritat:

975

Nam
Quid

illa

mea

sunt cognomenta:

nomen

si

memoret
BA.

est ei

homini nomen?

modo. SI. Leno Ballio. Sciuih ego?

sum, adulescens, quem tu quaeris. SI. Tun es BaUio? BA. Ego enimuero is sum. SI. Vt uestitu's, es perIpse ego
is

fossor parietum. 979. 980

966. add Sarac mea ditrecta vel mea directa 967. hirquin astas barba: corr Ca, trai Fl cum A 968 sq. ehonon 970. BA. Nam vel Nam SI. probe: probi 971. SI. Ecquem hoc homiuem {sic A) vel hominem vel Ecquem xouiSTi: nonuisti vel non uidisti ij)su 973. quisqest: quisquis est sese: IPSUSSE 974. PS. Saluos vel Saluos 975. Legirupam vel Lege rupam: legirupcm inpueum: implum peiiurum: peiurum vel periurum lmpium: improbum 976. iiEASUNT: sunt 977. (no)MENHOMlNl SCIUIN: Scibin vei Sciuin 978. EGOIS ego istum: corr Gru quaeris: quaeritas ^^tcneS: tune es 979 sq. uestitus: corr Bi est: corr Ac {cum A, ut vid) (per)\

||

\\

||

||

||

||

||

||

||

||

||

FOSSOR

perforor

parietu(u

?)

II

62

PLAVTI
BA. Credo,
SI.

IV

2,

2436

[A]

in tenebris conspicatiis si sis me, apstitibi

Erus meus

me

neas manum. salutem miiltam uoluit

dicere.

Hanc epistulam
<BA.) Quis
is

accipe a me: banc

dare.
iiissit?

me

tibi iussit

bomost qui

PS. Perii, nunc

in

homo

medio

lutost.

Nomen
SI.

nescit: haeret haec res.

Nosce imaginem: tute

te

BA. Quem hanc misisse ad me autumas? eiius nomen memoratd

986

mihi,

Vt sciam
SI.

Ballionem esse ipsum.

et

BA. Cedo mihi

epistulam.

BA. Oh, Polycognosce signum. machaeroplagides Pilrus putus est ipsus: noui. heus, PdlymachaeroAccipe
plagidi

Ndmen

est.

SI.

Scio

iam me

recte tibi dedisse

Pdstquam

epistulam, Polymachaeroplagidae elocutus

990

ndfortis

men
BA. Quid
agit is?
SI.

es.

Quod homo edepol

atque bellatdr probus. Sed propera hanc pellegere quaeso epistulam ita negdtiumst

981.

MAXU(u.^)
983.

II

982. SI. Serus velEras

{sic

multam
||
|

(sic

A)

vel
\

multa homost
est
II
I

II

Hanc
vel
II

A)
si

vel
|

Han
|

(sic

A)

liomo

SI.
||

984. adcl D^ asc han peeii: periit lutost: tuto

| |

oh: 986. EnuS: eius 988. accipeet: Accipe 985. AT POLYMACHAEROPLACiDES: polyniacero placides vel polyoho 989. Purus vel machaero: corr Guy duce Salm {itetn postea) BA. Purus PUTUS {item Konius) mutus heuspolumachaero990. mePLACiDi: heus. PS. {vel -^) polymachaeroplacides KECTETiBi: tibi me recte 991. polymachaeroplacidem poly992. Quro: machero placide {vel placiden): corr Guy es: se 993. perlegere neSed q^uid SI. Quod (4^:quod) vel uod gotium est {sic A) vel negotius est
||

||

||

||

||

||

IV

2,

37-57 [- 55 A]
Atqiie
accipere

PSEVDOLVS

63

argentum actutum mulieremque

emittere.

Nam

necessest hodie Sicyoni

Ita erus
SI.

meus

est

me esse aut cras mortem exsequi: 995 imperiosus. BA. Ndui: notis
praedicas.

Prdpera pellegere ergo epistulam. BA. Id ago, si taceas modo.

'Miles lenoni Ballioni epistulam Conscriptam mittit Polymachaeroplagides,

Imagine[m] obsignatam quae inter nos duo 1000 Conuenit olim.' SI. Sumbulu[m]st in epistula. <(BA.)> Video et cognosco signum. sed in epistula

Nullam salutem mittere scriptam

solet?

SI. Ita militaris disciplinast, Ballio:

Manil salutem mfttunt bene uolentibus, 1005 Eadem malam rem mittunt male uolentibus. Sed ut dccepisti, perge opera experirier, Quid epistula ista narret. BA. Ausculta modo. 'Harpax calator meus est ad te qui uenit Tun es is Harpax? SI. Ego sum: atque ipse 10 10 harpax quidem. BA. 'Qui epistulam istam fert: ab eo argentum

accipi,

eo simitu miilierem mitti uolo. Saliltem scriptam dignumst dignis mittere: Te si arbitrarem digiium, misissem tibi.'
994. mulieremque mihi: mijliekem {corr Guy) 995. necesse epistuest {sic A) vel necesse////// 997. SI. Propera vel Propera lam ergo (etiamA): trai JBo si taceas modo: (t)ACiTysiSM0D0 998. ballioni epistulam {sic A) vel ballioni 999. polymacheroplacides: POLijMACHA(erop)LA(cides) 1000. del Gul (4tsu)ME0L(um)ST: simbolum est: del Ei 1U02. 2^ost v. 1003 habet 1004. baltio: corr 1007. orEEA: ope1006. mittit ciim ram 1008. narret {sic A) vel naret 1009. aepax 1010. ishae|| 1|
| \

Cum

||

||

||

\\

||

\\

||

||

1|

||

barpax: hapax 1011 sq. BA. Qui vel Qui accipietl|Cum {vel quom): ACClPrljcuM correxinms simitu {item muiierem {sic A) vel multe rem gloss. Pl.): simit vel simul

PAX: sapbax

||

||

64
SI.

PLAYTI
Quid niinc?

IV

2,

58. 59; 3,

115

BA. Argentum BA.

des,

abducas
1015

miilierem.
SI.

Yter remoratur?

Qum
intro.

sequere ergo SI. Sequor.

PSEVDOLVS
SERVOS
PS. Peiorem
ego

Numquam

edepol

hominem magisque uorsute malum quemquam uidi quam hic est

Simia

Nimisque ego illum hominem metuo et formido male, Ne malus item erga me sit, ut erga illum
fuit:

1020

Ne

nunc mihi obuortat cornua, Si occasionem [ceperit] capsit. ''qui sit main re secunda
lus.

1022. 1023

Atque edepol equidem nolo: nam illi bene uolo. Nunc iJi metu sum maxumo triplici modo. 1025 Primum omnium iam hunc comparem metuo

meum,

Ne

deserat me<^d)> atque ad hostis transeat. Metuo autem^ ue erus redeat etiam dum a foro:

Ne capta praeda capti praedones fuant. Quom haec metuo, metuo ne ille huc Harpax
aduenat
Prius
1030

quam hmc

hic

Harpax

abierit

cum mu-

liere.

Perii hercle:

nimium
||

tarde egrediuntur foras.

rego 1022

1015. SI. Quid vel Quid 1016. SI. Vter vel Vter BA. vel 1020. erga vel ergas|| 1018. simia vel similia SI. vel transeant capsti: corr Ca 1027. add Bo sq. del Ca 1031. cum vel 1029. fuant vel fiant {sed alt. n s. v. B)
|
|

1|

||

||

\\

||

quom

II

IV3,

16 19;4, 1-13[11 A]

PSEVDOLVS

65

Cor conligatis uasis expectat[a] meum, non educat miilierem secum simul, Vt exulatum ex pectore au[t]fugiat meo. 1035. 1036 Victor sum: uici caiitos custodes meos.
Si

STMTA PSEVDOLVS. SERVOS SYCOPHANTA

PHOENICIVM
MERETRIX

SI. Ne plora: nescis lit res sit, Phoenicium, Verum haiid multo post faxo scibis accubans. Non ego te ad illum diico dentatiim uirum 1040

IVIacedoniensem, qui te nunc flentem facit:

esse te uis maxume, ad eum ''duco te: Calidoram haud multo pdst faxo amplexabere. PS. Quid tu intus, quaeso, desedisti? quam diu JVIihi cdr retunsu<m)st oppugnando pectore. 1045 SI. Occasionem repperisti, uerbero,

Quoiam

Vbi perconteris me

*****
Quin
hiiic

******
recte mones.

iiLsidiis hostilibus.

metimm* gradibus

militariis?

PS. Atque edepol

quamquam

nequa<(m)> homo's,
1050
uia.

Ite hac, triumphe, ad

cantharam recta

1037. uici cautos del Ca vel exulatum 1041. quile nunc vel 1039. his exhibent qui lenonem: corr Ca 1042. te esse: trai Ca 1043. calidorum amplexabere vel amplexauere 1045. add Ca vel calydonim obpugnando vel opugnando 1047 sq. lac sign Bi percunctetis 1049. HINC: hic vel hii militaribus solus ante corr tei1050. nequa (etiam A) homo es: homo 1051. om UMPHE: triumphi {item membr. Turn.)

1035

sq.

exolatum
||

||

vel uicia aut os

CD

\\

\\

||

||

||

II

\\

||

CD

\\

Plavti Cohoedi.^-E VI

66

PLAVTI

IV

5,

1 11

6,

13

[A]

AOTYS
BALLIO
LENO
Hahae, nunc

lY

demum mi animus
hinc
abiit

in tuto locost^

Postquam

iste

atque abduxit mii

lierem.

lube niinc uenire Pseudolum, scelerum caput,

abdiicere a me miilierem fallaciis. 1055> Conceptis hercle uerbis, satis certo scio, Ego periurare me mauellem miliens Quam milii illum uerba per deridiculum dare. Nunc deridebo hercle hominem, si conuenero. Verum pistrino credo, ut conuenit, fore. 1060 Nunc ego Simonem mihi obuiam ueniat uelim,

Et

Vt mea

laetitia laetus

promiscam

siet.

SIMO. SENEX

BALLIO
LENO

SI. Vissd quid rerum meus Vlixes egerit, lamne habeat signum ex arce Ballidnia. BA. fortunate, cedo fortunatam manum.

1065

1052. MmiDEMUM LOCOEST: est loCO 1054. lUBENUNC (nunc iube Servius Dan)-. Libet nunc speudolum 1057. periurare memauellem: maueUem me 1058. deri{sic A) vel peiurare diculum {sic A, ut vid) vel dericulum 1059. conuenero {sic A, sed ut pro si paullo plus, velut cum, videatur habuisse) vel 1061. conuero 1060. pistrinO: pristrinum vel pistrinum
i

|1

||

||

||

||

||

simonem

{sic

A)

vel

sumonem
||

obuiam
||

(ueni)AT: uenitat vel uenire vel uentre misca vel promiscua 1063. scaenam

A) vel ouiam 1062. promiscaM: pro{sic

|

om
||

uiSSO: Viso
|

Quldreeum: quirerum

vel

quiserum

meuS: meiis
1065.

vel

meum

||

1064. BALLIONIA: balliona vel ballcona

manum: Mopo-

MANUM

II

IV

C,

4-24 [22
SI.

A]

PSEVDOLVS

67

Quid est? BA. lam SI. Quid iam? BA. Nil est quod metuas. SI. Quid est? Venitue liomo ad te? BA. Ndn. SI. Quid est igitiir boni? BA. Minae uiginti sanae et saluae sunt tibi, Hodie quas aps te<^d)> est stipulatus Pseiidolus. BA. Rdga me uiginti SI. Velim quidem hercle.
minas, 1070 hddie illa sit potitus miiliere Siue eam tuo gnato hddie, ut promisit, dabit. Roga, dpsecro hercle: gestio promittere, Omni^us modis tibi esse rem ut saluam scias: Atque etiam habeto miilierem dond tibi. 1075 SI. NuUumst periclum, qudd sciam, stipularier,
Si
ille
|

Vt

cdncepisti uerba.

uiginti
SI.

minas

Dabm? BA.

Dabuntur.

Hdc quidem actumst

BA. Immo ambd
quaeso, quid dicit
1080

haii male.

Sed cdnuenistin hdminem?

simul.
SI.

Quid ait?

quid narrat?
tibi?

uerba quae in comoediis Solent lenoni dici, quae pueri sciunt: Malum et scelestum et peiurum^ aibat esse me. SI. Pol haii mentitust. BA. Ergo haud iratheatri:
tiis

BA. Nugas

fui.

Nam
Qui

quanti refert
nil<i)>

nec recte dicere, 1085 faciat quique infitias ndn eat?

ei

1066. 9(uidi)AiMQUiD(est):

Simo

SI. {vel

quid est
:
||

{vel

quidem)
\

nihilem) corr Bent quid est vel quidem 1067. igitueest 1069. teest {item Priscianus): te inde est: corr Bi stipulatuS: instipulatus {item Priscianus) 1072. promisit vel prosit 1073. eogA: Rogato 1076. ESTPEKi(cl)UM periclumst 1078. hau vel haud 1079. (a)MBO: ambos 1083. peiukum: periurum aibat: aiebant 1084. hau et ergo {sic A) vel haud et ego 1085. ei neg
SI.
||
\

BA. lam.

quid iam BA. nihil est

||

||

II

||

||

|!

II

||

recte vel nec recte

||

1086.

add Ca

\\

68
(Sl.y

PLAVTI
Quid
est

IV

6,

2540
id

quod nou metuas ab eo?

audire expe[c]to.
[a

BA. Quia numquam

+

me] abducet mulierem iam nec potest.

Eam

tibi me dudum dicere 1090 uenisse militi^ Macedonio? BA. Em, illius seruos hiic ad me SI. Memini.

Memimstin

Et obsignatum silmbolum
<(BA.
Qui)> inter
Is

argentum attulit SI. Quid pdstea?

me

atque illum mflitem conuenerat.

[BA.]
SI.

secum abduxit miilierem hau multo

prius.
fide

Bonan

istuc

dicis?
sit

BA. Vnde ea

sit

mihi?
SI.

1095

Vide modo ne

illic

contechnatus qufppiam.

BA. Epistula atque imago me certilm facit: Qui illam quidem iam +in Sicyonem ex urbe
SI.

Bene hercle factum.

abduxit modo. quid ego cesso Pseu-

dolum
Facere ut det nomen ad Molas coloniam? llOO Sed quis hic homost chlamydatus? BA. Non edepol scio: Nisi ut obseruemus quo eat aut quam rem gerat.

vel

nunc quam 1094. hau tum

|

1088. numquam del Beroaldus 1092. obsignatum vel eboh signaras 1095. Bonam fidem: corr vel 1098. inszyonem vel in1096. contechnatus vel conthecnatus szionem 1101. chlam mi datus vel clamidatus

1087. quid non: corr

del

Ca
\\
||

\\

Bent haud

II

\\

jj

||

jj

IV

7,

118

[18 A]

PSEVDOLVS

69

HARPAX.
CACVLA

BALLIO. LENO

SIMO
SENEX
|

HA. Malus
Nil<^i)st

et

nequamst homo qui ml<i> eri imperium sui seruos facit:

est
nisist

autem suom qui dfficium facere inmemor

admonitus.

qui liberds se ilico esse arbitrantur, 1105 conspectu eri si sui se abdiderunt, Liixantur, lustrantur, comedunt quod habent, ei nomen diu

Nam
Ex

Seruitutis ferunt:

Cum

ingeni quicquam in is inest, iiio Nisi ut improbis se artibus teneant. his mihi nec locus nec sermo conuenit neque
is

Nec boni

umquam
quom
ei

nobilis fui.
etsi

llll. 1112

Ego, ut mihi imperatumst,

abest,

hic adesse

Nunc ego Ne quom

illum metuo
adsiet

metuam:

erum arbitror. non adest, rei operam dabo.

hic

1115

Nam

in taberna usque

Quoi dedi symbolum. Leno ubi esset domi, me ai[e]bat arcessere. Veiaim ubi is non uenit nec uocat, Venio huc ultro ut sciam quid rei si[e]t, ne iUic homo

adhuc siuerat Syrus, mansi ut iusserat:

me
||

ludfficetur:

1120

1103. eri imperiuin vel imperiiun eri 1104. Nisi (sic) est vel acleo monitus 1105. esse illico {vel ilico) se: trai Ri 1106. si sui vel //////sui {er. su) 1107 sq. compr B: discr Luxantur Nonius, Paulus: Luxuriantur iantur vel Spengelius Luxuriantur habente in omen vel habenti nomen 1109 1112. ut im[Probis] sermo): discripsimus ducibus tres sunt in v. ( in is vel inhis Iti et Spengelio nec vel hec neque iis vel is 1113. imperatumst vel Impetratum est {sic B) abest vel abem 1114 sq. cf. ad v. 263 metuam vel metuiam 1116. intabema vel inter bema sineret: corr Vossius 1117. mansi vel mansit 1118. aiebat vel alebat: corr Bent arcessere vel arcersere vel accessere 1119. ubi vel iubi 1120. quid vel quod del Ri
\

admonitus
II

||

||

||

\\

11

(j

||

||

||

||

||

\\

70

PLAVTI n'7,19 30.32^ 36.31. 32a[A]

Nec quicquamst melius quam ut hoc pultem atque aliquem euocem liinc mtus. Leno argentum hoc
|

Ydlo a me accipiat atque amittat miilierem meciim

simul.

BA. Heus

Quid uis? BA. Hic liomo meus est. SI. Quidum? BA. Quia praeda haec meast: Scortum quaerit, habet argentum iam admordere hunc mihi lubet. 1125 SI. lamne illum comessurus es? BA. Dum retu.

SI.

cens

est,
"^^tam.

Dum

calet,

dum

datur, deuorari decet

Boni me uiri pauperant, improbi aiigent. Populd strenui, mi inprobi usui sunt. 1129 SI. Malum quod tibi di dabiint: sic scelestu's. BA. Venus mihi haec bona dat, quom hos hiic adigit' Lucrifugas, damni cupidds, qui se suamque aetatem
j

bene curant.
Edilut,

bibunt,
tibi

scortantur:

illi

sunt
tu,

alio

ingenio

atque

Qui neque
<(HA.)>

bene esse patere

inuides.

et ilHs

quibus est

Me nunc

commoror, quom has fores non

ferio,

ut sciam

1135*
1135^^

Sitne Ballid domi.

1121 sq.

sic A: duo v. swnt in B ( pultem) nec: Neque AME: me 1124. tuquid meust: corr Bi cuni A, ut vid praeda {sic A) vel praedae 1125. Scortum {sie A) vel So ortum tam rel tam etiam: corr Pius lubet vel iubet 1126. coMESS 1127. cf. ad v. 263 comesurus vel commessurus DnaiCALETDUMDATUR: Dum datur dum calet tam {sic A) vel tamen 1128. me uiri {sic A) vel uiri me augext: alent augent rem meam mali 1129 sq. compr B populo: Populi sunt et didabunt {sic A) vel si sunt et dabunt siscelestuS: nisi {vel nisic) scelestus: corr Bi sequitur in libris v. 1135^^ {compr lucrifugos), item in B B): trai Bi 1131 sq. duo sunt in A { ( adigit); discr Spengelius datquum: dat at quom {vel cum) adigit {sic A) vel adicit 1134. nec 1135. lucrifucos numc quuM: cum cf. ad V. 1130 et 263
|

||

1123.

||

||

||

||

||

||

\\

||

||

||

||

IV

7,

3751

[A]

PSEVDOLVS
uos?
estis

71

Heiis, ubi estis

<BA.) Hicquidem ad me recta

habet rectam uiam.

<(HA.> Heiis, ubi

uos?

<BA.>

Heiis, adulescens,

qmd
Bene ego ab hoc praedatus
mihi.

istic debetiir tibi?

ibo: noui,

bona scaeuast

HA. Ecquis hoc

<^HA.)>

aperit?

BA.

Heiis, chlamydate, quid

istic

debetiir tibi?

Aedium dominum lenonem Ballionem

es,

quaerito.

BA. Qufsquis

HA. Qufd iam? HA.

Tiin
in
is

adulescens, operam fac compendi quaerere. 1141 BA. Quia tute fpsus coram praesens

es?

SI.

praesentem uides. Chlamydate, caue sis tibi a curuo

infortiinio
lenost.

Atque

hunc intende digitum: hic

BA. At

hic est ufr bonus. Sed tu, bone uir, flagitare saepe clamore fn foro, 1145 Qudm libella niisquamst, nisi quid leuo hic subuenft
tibi.

HA. Qufn

tu

mecum

fabulare?

BA. Fabulor: quid

sf

ufs tibi?

HA. Argentum
HA. Hoc

accipias.

BA. lamdudum, porrexf manum.

des

Accipe: hic sunt qufnque argenti lectae numeratae miuae: 1149 tibi erus me iiissit ferre Pdlymachaeroplagides,

1137. adulescens (sie A, ut vid) vel ad hulescens 1138. ego vel go ibon(ou)i: si bono ui 1139. clilamydate vel clamidate 1142. Quia te ipsus: corr Vmpfenbachius cum A, ut
||
I

||

||

cMamidate vel ///clamydate (h eras.) curuO: curio INFORTUNIU 1144. BA. At: AT BONUS: probus 1145. BONE: none vel nones clamore [sic A) vel in clamore 1146. quum: Quom vel Cum nusquam est (nusquamst) vel nusqua est QUID: quod 1147. #QUID 1148. BA. lan dudum si vel BA. lam sidudum: lANDUDUMSi 1149. numeratae (sic A) vel numuratae polumachaeeopla1150. ferre (sic A) vel ferro
vid
II

1143.

II

||

||

II

||

||

||

GiDES: polymachero placides

||

72

PLAVTI

rV

7,

5262. 66-69 [A]

Quod deberet, atqiie ut mecum mitteres Phoenicium. BA. Erus tuos? HA. Ita dfco. BA. Miles? HA. Ita loquor. BA. Macedonius? HA. Admodum, inquam. BA. Te ad me misit Pdlymachaeroplagides ?

HA. Vera memoras. BA. Hoc argentum ut milii dares? HA. Si tii quidem es Leno Ballio. BA. Atque ut a me miilierem tu ab

duceres?
fta.

1155

HA.

BA. Phoenicium
te.

esse

dixit?

HA. Recte

meministi.

BA. Mane:

lam redeo ad

propera: nam properd: uides lam diem multum esse? BA. Video: hunc aduocare etiam uolo. Mane modo istic: iam reuortar ad te. quid nunc fi[ejt;

HA. At maturate

Simo?
Quid agimus? manufesto teneo hunc hdminem qui argentum attulit. 1160 SI. Quidum? BA. An uescis quae sit haec res?
SI. Iiixta

cum

BA. Pseudolus tuos

Milite esset.
SI. SI.

allegauit hunc,

ignarissumis. quasi a Mace-

donio

Haben argentum ab hdmine? BA.

Rogitas qudd uides? Heus, memento ergd dimidium istihc mihi de

praeda dare:

Cdmmune
1151.
II

istuc esse oportet.

BA. Quid malum?

id

totiim tuomst.

1165

Eruus

1152. Erus (sic A) vel 1155. adduceres 1156. Ita CA. (corr D^) 1157. phoenitium vel phonictume ADMATUB,A(te): At maturitate 1158. diem: die vel diu 1159. atte del Bent 1160. manufestotenboh(uncho)m BA. Manufesto hunc hominem teneo 1161. quidum: Quidiam cum vel quoniam 1207 secuntur in libris praeter v. 1205 suo loco redeu/ntes 1163. SI. Habesne: haben argentum (sic
(sic

mecum

A)

vel

meum

||

1153. polymachero
\

placides

||

||

||

||

\\

||

||

\\

A)

vel

rgentum

||

IV

7,

7084

[A]

PSEVDOLVS

73

HA. Quam mox mi operam das? BA.

SI.

Tibi do equidem. quid nunc mihi's auctor, Simo? Exploratorem hiinc faciamus ludo<s)> suppositicium,

[BA.] Adeo donicum i^psus sese ludos fieri senserit. <^BA.)> Sequere. quid ais? nempe tu illius seruos es? HA. Plam'ssume. BA. Quauti te emit? HA. Suarum in pugna uirium
uictdria:

1170

Nam

ego eram domi imperator summus in patria mea. <(BA.)> An etiam ille umquam expugnauit carcerem, patriam tuam?
<(HA.)>

Contumeliam

si

dices,

Ex

Sicyone huc peruenisti?

audies. BA. Quotumd die HA. Altero ad meri

diem.
<(BA.)> +Strenui

me

hercle

isti.

SI.

hic est
V^bi

Quamuis pernix homo. li?.^

gerere crassas

suram

aspicias, scias posse

eum

compedes.

BA. Quid
SI.

ais? tune etiam cubitare s61itu's in cimis

puer?
Scilicet.

BA. Etiamne

facere

solitus

es,

scin

<(SI.>

Scilicet

soHtum

esse.

quid loquar? HA. Sanein estis? BA. Quid hoc quod te rogo ?
simul,
1180
1168. (se)NSEKiT:

Noctu

in uigiliam

quando ibat miles, quom tu ibas

1166.

SI.
||

Quam
||

vel

Quam
\

dastibi
|

||

vel

(sic A) planussume 1171. nam: Num eram vel dederam 1172. (umqua)MiLL(e) 1173. Quotumo {sic A et gloss. PL) die {sic A) 1175. hercle (sic A) vel hercule 4t^ quamtjelis vel Q.uotum hodie hic est homo: homost quamuis (SI. Goe) 1176. (ASP)icas 1177. Solitus es vel solitus {sie A) 1178. SI. add Taubmannus {^ B) Etiamne: E(ti)AM facere vel fatere solitum es: (soli)TUNST# 1179. add Ca saniin: Sani c ne vel sanine SI. hoc quod: quod 1180. quuM: tum y

senserim

1169.

add Ac

iLLiysMii/iTis^^:

planissume

||

||

||

||

||

||

II

||

74

PLAVTI

IV

7,

8598

[A]

HA.

Conueuiebatne lu uaginam tuam machaera militis? BA. Ire licebit tamen tibi I in malam crucem.
aiit

hodie temperei. <(HA.^ Quin tu mulierem mihi emittis?

argentiim.

redde

BA. Mane. HA. Quid maneam? BA. Chlamydem hanc commemora quanti conductast? HA. Quid est? Qufd meret machaera? HA. EUeborum hisce hominibus opus est. BA. Eho, HA. Mitte. BA. quid mercedis petasus hodie domino demeret? 1186 <(HA.^ Qufd, domino? quid somniatis? mea quidem haec habeo dmnia^ 1187. 1188 Med peculio empta. BA. Nempe quod femina summa
SI.

sustine<(n^t.

<^HA.)> "V^ncti hi sunt senes:

fricari

sese ex antiquo

uolunt.

1190

<(BA.^ Responde opsecro hercle hoc uero serio quod te rogo: Qufd meres? quantfllo argento te conduxitPseudolus? HA. Qufs istic Pseudolilst? BA. Praeceptor tuos, qui te hanc fallaciam Ddcuit, ut fallaciis hinc millierem a me abduceres. <(HA.)> Quem tu Pseudolum, quas tu mihi praedicas
fallacias?

1195

1181. CONUENIEBATNE: Conueniebant ne {corr ras) 1182. EiNMALAM TAMENTiBi: tibi tamen (vel tamen en) 1183. EMiSTlS 1184. ChlaREDDE: reddis 4t^MANE: mane
\

||

||

mydem

(sic

A)
:
|

vel

clamidem
|

commemoeA: commemores
| :
|

||

1185 sq. BA. corr Bo maechaera ELLBB0(ru)M; Etlebrorum hominibus vel homininibus vel Ellebrorum dist Handius quid (vel quid) socii MiTTEQUlD 1187 sq. QUIDSOMNIA quid somniatis quidem vel equidem 1189. peculio (sic A) vel poculio 4^Nempe quod vel quid add Lamb 1190. add Ca UNCTIHISUNTSENES: i^uncti hi sunt senes Vncti hi sunt senes hercleue vel Hunc tibi sunt senex 1191. add Sarac 1193. H^ Quid (vel 1192. argenti ote vel argenti te: corr Ca Qui) istic vel 4|:Quisti (et i s. v.): quidistic: corr JRi pseudolust:):^ 1194. mulierem a me vel me mulierem
\

II

||

\\

||

||

||

II

||

IV

7,

99114

[A]

PSEVDOLVS

75

ego homiriem nullius coloris noui. BA. Non tu istmc abis? Nil est hodie hic siicophantis quaestus. proin tn Pseudolo Nitnties abduxisse alium praedam, qui occurrit prior, Harpax. HA. Is quidem edepol Hai-pax ego sum. BA. Immo edep^l esse uis. Piirus putus hic sucophantast. HA. Ego tibi argentiim dedi
1200
tuo,

Quem

Et dudum adueniens extemplo sumbolum serud

Eri
I

imagine obsignatam epistulam, hic ante ostium. <(BA.)> Med tu[a] epistulam dedisti seruo? quoi serud? HA. Suro. <(BA.)> '"Non confidit: sycophanta hic nequam est niigis meditatiim malest. Edepol hominem uerberonem Pseiidolum, ut docte

dolum 1205 Cdmmentust: tantiindem argenti quantum miles debuit

Dedit huic atque

hominem
ipsus

exornauit, miilierem qui

1207. 1208

abdiiceret.

Nam

illam epistulam

ueras Haipax
attulit.

huc ad

me
HA. Harpax ego
uocdr:

ego seruos siim Macedonis

militis.

1210

Ego nec sjcophantiose quicquam ago nec malefice Neque istum Pseudolum mortalis qui sit noui neque
scio.

1196. BA. vel 1197. hic sycophantis: sucophantis PSEUDOiiO: pseudole vel pseudolo le 1198. abduxisse: adduxisse alium {sic A) vel aliam 1199. Is {sic A) vel is edepol harpax ego: hakpax 41^Immo 1200. sucophantast sjcophanta est {sic Festiis) #Ego 1201. extemplo vel extimplo SUMBOLUM: simbolum vel simbblum 1203. pEDiSTi:
||
|

||

||

||

||

||

dedistis

41=SUR0: suro vel sii-o 1204. nugismeditatum^iALEST {ubi spatium non capit reliqiia): nugis meditatur male 12051207. cf ad v. 1161 1206. Commentust vel Commen|

||

(|

\\

tumst tJC? Commentum si quantum (s?'c A) vel quantim abduceret {sic A) vel arcesseret 1212. nouinescio
|

||

1207 sq.

||

||

76
SI.

PLAVTI
Tu,
nisi

IV

7,

115129 [A]

BA. Edepol ne

minimst, leno, plane ^erdidisti mulierem. istnc magis magisque metuo, quom uerba audio.

[BA.] Mihi quoque edepol iam

dudum

ille

Silrus cor

perfrigefacit,

1215
Pseii-

Sumbolum

qui ab hdc accepit.

mira sunt, ni
dolust. dedisti

Eho

tu,

<^HA.)>

qua facie fiiit dudum quoi Rufus quidam, uentriosus,

sumbolum?

crassis suris, sub-

niger,

jyiagno capite, aciitis oculis, ore nibicimdo,

admodum
1220

Magnis

pedibus.

BA.

Perdidisti,

ut

nominauisti

pedes.

Pseudolus

fuit ipsus.

<(HA.^ Hercle te
Viginti

actumst de me. iam morior, Simo. hau sinam emoriri, nisi mi argen-

tum
minae.
SI.

redditur,
aliae uiginti

Atque etiam mihi

minae. BA. Auferen tu id praemium a me quod promisi per iocum? SI. De improbis uiris auferri praemium et praedam
decet.

1225
SI.

BA. Saltem Pseudolum mihi

Quid deliquit? dixin ab eo
tibi

dedas.

Pseudolum ego dedam tibi?

ut caueres <(c)entiens?

1214. HA. 1215. del Hi iam vel ian surus vel sirus 1216. SUMBOLDM: Simbolum (item v. 1217) Abhoc: hoc NlPSEUDOLUST: pseudolus est 1217. facie {sic A) vel facile dedistis vel dedisti {sie A) 1220. 1218. (s)uElS: syris vel sirus 1221. SI. corr Scal y(tno)MiNAUiSTi: postquam dixisti
II
\
|

||

II

||

||

||

A) vel Pspeudolus actu imst dem et iam vel actum(e)st idem etiam: corr Ca 1222. add Ae tehausinamEMORi aut te sin a me {vel sina) moriri mihi argentum vel argentum mihi 1224. auferentuid: 1223. HA.: corr Ac auferetur {vel auferentur) id 1225. improbis {sic A) vel imPseudolus
{sic
|

||

\\

||

\\

||

probris

1227. ut {vel uit) habere sentiens

||

IV7, 130 139;8,

1 6[A] PSEVDOLVS
SI.

77

BA. Perdidit me,

BA. BA.
SI.

At me

uiginti modicis multauit minis.

Qui!d

nunc faciam?

HA.

Si mihi
deris,

argentum

de-

te suspendito.

Di! te perdant.

Qufd ego?

sequere sis me ergo hac ad foram ut soluam. HA. Sequor. 1230 BA. Peregrinds absoluam: cras agam

cum ciuibus. Pseiidolus mihi centuriata habuit capitis comitia, Quf illum ad me hodie adlegauit, mulierem qui abduceret.

Sequere

tu.

uunc ne expectetis, dum hac redeam uia:

domum

Ita res gestast: angiporta haec certumst consectarier. <(HA.^ Si graderere tantum <(quantum^ loquere, iam esses ad forum. 1236 <^BA.)> Certumst mihi hunc emortualem facere ex natah' die.

SIMO
SENEX
Bene ego illum
bene autem seruos inimicum suom. Nunc mihi certumst alio pacto Pseiidolo insidias dare, Quam aliis comoediis fit, ubi cum stimulis aiit
tetigi,

flagris

1240

Insidiantur.

at ego

Quas promisi, si Nimis illic mortalis doctus, nimis uorsutus, m'mis

malus.

iam intus promam uiginti minas eifecisset: obuiam ei ultro feram.

1231. BA. Quid vel Quid: corr Bo ego#: ego (corr Bo) ciuibus vel uicibus 1234. (t)U: te domu in fitie 1236. add Py, fort. cum 1238. scaenam om 1240. Quam: nam commoediis vel comedis 1241. intuS: imiltus 1242. feram: deferam 1243. nimisnimisuorsutus
|
|

||

\\

\\

||

||

||

||

||

78
Siiperauit doliim

PLAVTI

IV8,

7.

8;

VI,

1 13[ ll^A]

Nimc

ibo intro, argentum

Troianum atque Vlixem Pseudolus. promam, Pseiidolo insidias dabo.

1245

ACTYS Y
PSEVDOLVS
SERVOS
Quid hoc?
sicine

bdc

fit? pedes, statin

an non?
aliquis

An

id

uoltis

ilt

me

hinc

iacentem
tdllat?

Nam bercle si cecidero, udstrum erit flagitium, Pergitin pergere? ah, ^seuiendum mi hodiest.
Magnum hoc uitium uinost: 1250 Pedes captat primum, luctator doldsust. Profecto edepol ego nunc probe [h]abeo madulsa[m]
Ita uictu excurato, ita

magnis munditiis

di<(ui)>s

dignis

Itaque ih loco festfuo sumiis festiue accepti. Quid opus est me multas agere ambages? hoc
est

homini

quam ob rem uitam

1255. 1256

amet:
sunt:

Hic dmnes uoluptates, in hoc omnes uenustates

Deis

prdxumum

esse

arbitrdr.

1244. uiiiXEM: ui ixem vel uixissem pseddolus: pseudo1245. ibi 1246. Quid (sic A) vel Quod 1247. tacentem 1248 1251. sie diser A: tres v. sunt in flagitium ( mihi [sed Pedes]) 1250. ef. ad v. 263 1252. del Lipsius (madulsam etiam A) 1253. post v. 1254 exstat in ita magnis (sic A) vel ita munditis disdigniS: digni ah (correximus) 1255 sq. V. post homine bipartitus in A, post hoc est in
|

lum

II

||

||

\\

||

||

||

\\

cf.

in

B
(

ad

V.

263

opusest: opus

homine
||

||

1258

sq.

duo

v.

sunt

complexust); discr Spengelius

1,

1329
ilbi

PSEVDOLVS
labella adiungit,

79

Nam
"^bi

amans complexust amantem, ubi labra ad

alterum bilingui manifesto inter s<e> pre1260 hendunt, Vbi mamma ma<(m)>micula opprimitur [alljaut si lubet corpora cdnduplicant, Manu candida cantharum dulciferum propinare ^micissimam amicitiam 1262. 1263 Neque ibi esse alium alii odio ''ibi nec molestum nec sermonibus morologis uti: Vnguenta atque odores, lemniscos, cordllas 1265 Dari dapsiles: non enfm parce prdmi
alter

*********

Victu cetero nequis me roget: Hoc ego modo atque erus minor

1267
1268^^

Hunc diem sumpsimus p<(r)othyme, Postquam opus meum dmne ut uolui perpetraui
Illds accubantis potantis

hosti-

bus fugatis. amantis 1270 Cum scdrtis reh'qui et meum scortum ibidem Cordi atque animo suo dpsequentis. sed post-

quam
Orant me[i]d ut saltem: ad hunc
illi[s]

exurrexi

me mddum
satis facete:

intuli[t]

Nime ex

disciplina:

quippe ego qui probe ca<(m^ perdidici.

loni-

vel

inters 1260. alter vel altera m///am) 1261. mammiam {vel allant vel alant: corr JRi duce Ca anicula: corr Pontanus 12621264. cf. ad v. 263 1262 sq. canpharum: corr Scu lemniscos 1265 sq. compr 1264. alio odio: corr Lipsius 1268. add Scu 1266. lac sign Lorenzius vel lentiscos 1270 1276. septem v. 1269. omne ut uolui vel ut uolui omne salscortis ibidem sed post[Quam] ( sunt in amictus reuertar).- discr Goe duciquippe ego tem 1273. i del Ca 1272. Corde: corr Lamh bus aliis 1274. ionica vel leonica vel lenonica: add Spens del Bi
||
|

1259. ad labra: trai

Ca

inter:

suppl Ca

||

mam
\

jl

\\

\\

\\

||

\\

\\

B
\\ II

||

\\

\\

gelius

80

PLAVTI V 1,29 37;

2,

14 [36 A]
1275
1277*
l^^^''

Sed palliolatim amictus sic incessi lildibundus. +Plaudunt parum clamitant me ut reuortar. Occepi denuo hoc modo: (nolui Idem amicae dabam me meae,

1278^ amaret.) Vbi' circumuortdr, cado: 1278*^* Id fiiit naenia liido. Itaque dum enitor, prox, iam paene laquinaui paUium. Nimiae tum uoluptati edepol fui. 1280*' 6b casum datilr cantharus: bibi.

Vt me

Commuto ilico paUium, illud posiui: Inde hiic exii, crapulam dum amouerem. Niinc ab ero ad erum meiim maiorem uenio foedus
commemoratum.
Aperite, aperite.
heiis,

Simoni

me

adesse aliquis niintiate.

SIMO. SENEX
SI.

PSEVDOLVS
SERVOS

1285 Vox uiri pessumi me exciet foras. Sed quid hoc? quo modo? qufd uideo ego * *? PS. Cum corona ebrium Pseiidolum tuom. SI. Libere hercle hdc quidem. sed uide statiim: Niim mea gratia pertimescit magis?

Cdgito saeuiter blanditerne adloquar. Sed me hdc uotat uim facere nunc
1275. palliolatim vel palliotatim
vel
||

1290

1276. sic vel Sic hgc 1277 sq. seel Goe tibi 1278'' sq. compr 1280'^''. compr B: discr prox vel prax 1281 sq. compr B {non A) llico {corr B) posiui Spengelius 1283. (adue)Nl E(xiu)iCRAPULAM: Bxi grapulam vel posui c6PR0B(at)D(m) 1284. (heus)srMONl heusimoni aliquiS: quis 1285 sq. comprB {sed Sed) 1285. me: ne 1286. Q(uid): quid tu EGO*+ ego 1287 sq. compr B 1287. Cum {sic A) vel Quom 1289. pertimescet {ex perti1289 sq. compr {sed Cogito) mescit D) 1290. BL(an)Di(te)RNE: bianditerne (blanditer gloss. Pl.) 1291 sq. compr mehoc: hoc me
|

||

parum

partim enitor vel emitor

\\
I

1|

||

||

||

||

||

||

II

\\

||

||

\\

II

AB

||

2,

4-14

[A]

PSEVDOLVS

81

fero: siqua in hoc spes sitast mihi. PS. Vir malus uiro dptumo obuiam it. PS. Hae. SI. t in SI. Di te ament, Pseiidole. malam crucem. PS. Cur ego adflicter? SI. Quid tii, makim, in os igitur mihi ebrius inriictas? 1296 PS. Mdlliter sis tene me: caue ne cadam.

Quod

Non
SI.

uides

me

ut madide

madeam?

Quae

istaec audaciast, te sic interdius

|

Ciim corolla ebrium mgrediri? PS. Lubet. SI. Quid, lubet? pergin ructare in os mihi? 1300 PS. Suauis ructiis mihist: sic sine, Simo. SI. Credo equidem potis esse te, scelus, Massici montis uberrumos quattuor Fructus eb]l)ere in hora una. PS. 'Hibenia' ad-

haud male mones 1305 Sed dic tamen [SI.] Vnde [h]onustam celocem agere te praedicem? PS. Cum tuo filio perpotaui modo. Sed, Simo ut probe tactust Ballio. Quae tibi dixi, ut efl^ecta reddidi.
SI.
.

dito.

1293
1294.
{sic

sq.

compr B: 1293 duo

siint in

( UIEO.^)
||

SPESI

||

PS(eud)o(lae:tj:)HAE(4t^iin): pseudole pfui {vel psui sjsui) in malam crucem {sic A) vel mala crecem 1295.
I

vel

ego

A)

vel ergo

adflicter
|| 1|

{item gloss. Pl.):

1296 sq. compr 1298 sq. compr {sed Cum) 1298. is(tae)cAUDACiASTTE: ista haec audacia site 1299. ixgkediri: incedere 1300 sq. compr 1300. SI. vel PS. ructare in os 1301. semo (simon Noniiis): {item Nonius): (ino)SRU(ct)ARE modo 1302 sq. compr {sed Massici) 1302. potise(sse:): po1304 1306. duo v. in tasse 1303. quattuoR: quatuor 1304. HAR. 1305. DiCATAMKNH(au') tamen) dic tamen ( 1306. honestam {etiam A) 13071312. PS. hau {vel haud) ballio est homo est [sed Sed et Pessimus tres V. hahet { et Cum]), octo A v. 1308 et 1310 binis discribens et v. 1311 medium inter dimidias v. 1308 partes interponens 1307. Cum tuo filio {sic A) vel tuo {sic A) vel Quom perpotaui: perportaui 1308. estball ballio est

IXOSIGITUR: ergo in os
siste ne:

sictene

AB
||

me adflictor {secl Me ut B)
||

||

||

||

II

||

II

||

||

||

B
|

||

\\

\\

||

||

Platti Comoediae YI

82
SI.

PLAVTI

2,

1425

[A]

Pessumu's homd. PS. Miilier haec facit: 1310 Ciim tuo filio h'bera accubat. SI. (Jmnia ut quicque egisti ordine scio. PS. Quid ergo dubitas dare mi argentum? SI. lus
petis: fateor, tene.

PS. At negabas daturum esse te mihi tamen das. Onera hiinc +hominem atque me consequere hac. SI. Egone istum onerem? PS. Onera:

bis, scio.

1315

SI.

Quid ego huic homini faciam?

satin ultro et argen-

tum
PS. Vae
<(PS.)>

aufert et

me

inridet?

uictis.

Em.

SI.

Vorte ergo umeram. Hoc ego numquam ratus sum

SI.
tibi

fierem supplex. Doleo. PS. Ni doleres tu, 1320ego dolerem. <^SI.^ Quid? hoc aufereu, Pseudole mi, abs tuo ero? PS. Lubentissimo corde atque animo. <SL^ Non audes, quaesso, aliquam partem mihi gratiam facere hinc de argento?
'"Heu heu.
SI.

Fore me ut PS. Desine.

<(PS./

Non.
te

me

deices

auidum

esse
eris

hominem: nam

hinc

numquam

nummo
sei

diuitior:

Neque

mei tergi misereret,

hoc

non hodie

ecfecissem.
1310. PESSUMUS: SI. Derides Pessimus: eorr Ei homO: 1311. accupat 1312. quicq-: quique 1314 est consequere [sed Onera] 1319. quattuor sunt v. in ( humerum [sed Fore]) ultro 1315. hac {sic A) vel ac onerem^^: honerem:}:^: vel onerem (4l^eg)0NE: ego {corr Ei) QuidiJeZquid SATi(nne): statim (corr P^/) 1317. #Vae 1316. BA. Vorte 1318. BA. hoc: (PS. umeeum: humerum 1320. heuheudesinedoleo Heu heu {vel heu heu corr Ei heu 4t) desine. BA. Doleo 4|;ni dolores-yeZ 41^ ni doleres (sic J.) 1321. Quidhoc aufeiTe non pseudole: quidhocauferenpseudocro ^f {sic A) vel ero 1322. add Ri LUMMiHi: COTT Seij hincdeargento: hic argenti nonne quaessO: quaeso esse Non {sic A) vel Nom deices vel dicis 1323. add hominem nam {sic A) vel nam 1324. HOCSi: Sei {sic) hoc effecissem: ct fecissem
\

homo

||

||

||

||

||

D^

||

||

\\

||

||

||

||

11

2,

2633

[A]

PSEVDOLVS
sei uiuo.

83

PS. Quid minitare? habeo tergum. i;525 SI. Quid redeam? PS. SI. Age sane. PS. Igitur redi. Redi modo: uon eris deceptus. SI. Redeo. PS. Simul mecum <(i)> potatum. SI. Egone eam? PS. Fac quod te iubeo. Si is, aut dimidium aut plus etiam faxo hiiic feres. SI. Eo: duc me quo uis. 1328. 1329 <^PS.)> Quid nunc? numquid iratus es aut mihi aiit iilio
SI. Erit

ubi te ulciscar,

propter has res, Simo.

fecto.

SI.

Nil pro1330.

1331

PS.

hac: te sequor. SI. Quin uocas spectatdres simiil? PS. Hercle me isti hau solent [uocare] nec ego ergo istos. 1332. 1333
sultis

Verum

adplaudere atque adprobare hunc gregem et fabulam ih crastinum uos uocabo.

1334. 1335

13251327. sic A: tres in B ( sane Redeo) 1325 1332. BA. pro SI.: corr Bi 1326. redi vel reddi: redde 1330 1335. sic A: quattuor REDKAM: reddam sunt in B siruo simul adplaudere \sed Aut Spectatores
v.
||
\\
|

||

v.

et

et

Vocare])

1330 sq. BA. Nihil vel Nihil 1328 sq. pluS: pius 1332 sq. hactesequor^J^quin: hac 4J: {vel BA.) te isic A) sequor quin hau: haud del Herm necegoistos: neque ergo ego istos: corr Herm 1334 sq. uiRU siuultis: sed uol||

||

II

||

tis

corr

Herm

\\

sic:

^Malai

Rufinui p. 561, 3 K. : Sisenna in comnientario Poenuli StaiQsaig metri causa'.

in Pseudulo

6*

T.

aiACCI PLAVTI

R V D E N
GKAECA DIPHILV

PEESOIsrAE
ARCTVEVS PROLOGVS SCEPAENIO SERVOS
PLESIDIPPVS AD\TLESCENS

DAEMONES SENEX PALAESTRA IVIVLIER

AMPELISCA MVLEER PTOLEMOCRATIA SACERDOS
PISCATORES TRACHALIO SERVOS

LABRAX LENO CHARJkllDES SEKEX LORARE

GRIPVS PISCATOR

AEGYMEI^TYM
Reti piscator de mari extraxit uidulum, Ybi erant erilis filiae crepundia, Dominum ad lenonem quae subrepta uenerat. Ea clientelam suipte inpnidens patris Naufragio eiecta deuenit: cogndscitur Suoque amico Ple[u]sidippo iilngitur.

1. Reti vel Rete suscepte: corr Ca

||

||

2.
6.

crepundia
del

vel

crefunda

||

4.

suspte vel

Fl

\\

Prol.

120

[20 A]

PEOLOGVS
ARCTVRVS
Qui gentes omnes mariaque
Eiiis
et terras

mouet,

Ita

sum ciuis ciuitate caelitum. sum lit uidetis splendens stella

candida,
5

Signiim quod semper tempore exoritiir suo Hic atque in caelo. nomen Arcturdst milii. Noctii .sum in caelo clarus atque inter deos,
|

Inter mortaUs ambulo interdius. Et alia signa de caelo ad terram accidunt: Quist imperator diuom atque hominum luppiter, Is nos per gentis aliud alia disparat, lo

Qui facta hominum, mdres^ pietatem et fidem Noscamus, ''ut quemque adiuuet opulentia. Qui falsas litis falsis testimoniis
|

Petilnt quique in iure abiurant peciiniam,

Eoriim referimus uomina exscripta ad louem. 15 Cotidie ille scit quis hic quaerat malum. Qui hic Ktem apisci postulant peiiirio Mah'^ res falsas qui impetrant apud iiidicem, Iterum ille eam rem iiidicatam iiidicat: Maidre multa miiltat quam htem auferunt. 20
2.

ciuis vel cuius

||

||

3.

sum
11

tis

sum splendens
Pareus

lorio: corr

10. alium: corr dist Ac

ut uidetis plendens vel ut uideSey 17 sq. peiorio vel pe||

Prol.

2151

[A]

PLAVTI RVDENS

89

Bonos in aliis tabulis exscriptos habet. Atque hoc scelesti m animum iuduciint suom, louem se placare posse donis, hostiis: Et operam et sumptum perdu[u]nt. id eo fit, quia
|

Nil

25 ei acceptumst a periuri[i]s silpplici. Facilius siqui pius est a dis supplicans Quam qui scelestust mueniet ueniam sibi. Idcirco moneo uos ego haec, qui [u]estis boni Quique aetatem agitis ciim pietate et cum fide: 30 Retinete porro, post factum ut laetemini. hiic qua causa ueni, argumentum eloquar. Primilmdum huic esse ndmen urbi Diphilus Cyi-enas uoluit. illic habitat Daemou[i]es In agro atque uiUa proxuma propter mare, Senex qui hiic Athenis exul uenit, haii malus. 35

Nunc,

Neque
Sed

adeo propter malitiam patria caret, mpediuit ihterim: Rem bene paratam comitate perdidit. Huic filiola uirgo periit paruola: Eam de praedone uir mercatur pessumus: Is eam huc Cyi-enas leno aduexit uirginem. Adulescens quidam ciuis huius Atticus
is

dum

alios seruat, se

40

Eam

uidit ire e liido fidicinio

domum.

Amare

occepit: ad
sil^i

lenonem deuenit,
et iiire

Mim's trigiuta
Is leno, ut se

Datque arrabonem

45 puellam destinat iurando alligat. aequomst, fldcci uon fecit fidem

Neque qudd

iuratus adulescenti dixerat.

50

^Ei erat hospes par <(s)>ui, Siculus senex Seelestus Agrigentmus, urbis prdditor:
Is iUius laudare mfit
22.

formam

uirsfinis

24. del indicunt 23. posse donis vel posset omib; 29. cum 28. que 26. plus ideo: corr Gul 25. del Ca pietate et vel conpletate et cum inter v. 29 (qu ) et 30 (r 42. atticus 30. letemini vel Igtimini alium habet (t ) atticos 49. add Fl\\
||

||

Py

\\

||

|1

||

||

|!

II

90

PLAVTI
Et aliarum itidem quae
Eat in Siciliam:
Dieit: potesse
|

Prol.

52 82 [56

A]

eius erant mulierculae.

Infit lenoni suadere, ut seciim

ibi esse

simul
55

homines uoluptarios
fieri

i^ji

eum

diuitem.

Ibi esse

quaestum

Persuadet.

meretricibus. nauis clanculum conducitur.

maxumum

Quicquid erat, noctu in nauem conportat domo Leno: adulescenti^ qui puellam ab eo emerat, Ait sese Veneri uelle uotum sdluere 60 Id hic est Veneris fanum et eo ad prandium Vocauit adulescentem huc. ipse hinc ilico Conscendit nauem |, auehit meretriculas.

Adulescenti

alii
|

narrant ut res gesta

.

sit:

Lenonem abisse ad portum adulescens uenit, Illomm nauis longe in altum abscesserat. Ego quoniam uideo uirginem asportarier,

65

Tetuli ei auxilium et lenoni exitium simul: Increpui hibernum et fluctus moui maritumos. 69

Arcturus signum sum omnium acerrumum: Vehemens sum exoriens, quom occido uehementior. Nunc ambo in saxo, leno atque hospes, simul
| |

Nam

Sedent eiecti: nauis confractast eis. lUa autem uirgo atque altera itidem ancillula De naui timidae desuluerunt in scapham. 75 Nunc eas ab saxo fliictus ad terram ferunt, Ad uillam illius, exul ubi habitat senex, Quoius deturbauit uentus tectum et tegulas.
<(S^ed seruos
illic

est eius qui egreditiir foras.

Adulescens huc iam adueniet, quem uidebitis, Qui illam mercatust de lenone uirginem.
Valete, ut hostes uostri diffidant sibi.

80

lenoni suadere vel lenonis uadare 54. siciliam vel 62. hinc vel hunc 63. auenit 65. abisse vel abiisse 68. et auxilium 72. ambo vel amabo 73. Sedente {vel Sedenti) lecti iis 74. ancillula vel ancilla 77. At 79. Et: corr Luchsius 82. uestiri: corr
53.
||

siciilam

||

||

||

||

||

||

|i

||

||

||

||

I 1,

1 G;

2,

110

RVDENS

91

ACTVS
SERVOS

SCEPABNIO
SC. Pro di immortales, tempestatem quomsmodi Neptuniis uobis ndcte liac misit proxuma. Detexit uentus uillam: quid uerbis opust? 85 Non uentus fuit, uerum Alcumena Euripidi: Ita omnis de tecto deturbauit tegulas: Inlustriores fecit fenestrasque indidit.

PLESIDIPPVS. ADVLESCEXS

SCEPAKNIO.
SERVOS

DAEMONES
SENEX
90

PL. Et uds a uostris abduxi negotiis Neque id processit^ qua iios duxi gi-atia, Neque quiui ad portum lenonem prehendere. Sed mea desidia spem deserere uolui:

Eo uds, amici, detiiiui diiltius. Nunc huc ad Yeneris fanum ueuio

Ybi rem diuiuam
se

uisere,

facturum dixerat. 95 <SC.)> Si sapiam, hoc quod me mactat concinnem

hitum.

PL. Prope

me

hi[n]c nescioquis Idquitur.

DAE.

Heu<(s^, Sceparnio.

SC. Qui ndminat

me?

DAE. Qui

pro

te argen-

tiim dedit.

Personas cum per hanc fabnlam nullas habeat (sed tum C, uhi nil indicamus Italos recte spatia), raras cum 86. alcumenae uripidi vel alcumenae distribuisse sciendnm est urippidi: corr Angelius 88. indidit veJ in indidit 89. uos vel tuos 90. qua vel quia 96. add Ca 97. SC. et PL. D: corr

||

\\

||

II

||

\\

Ca
I

heu scepamio vd heuscerpanio

||

98. SC. et

PL.

\\

92
SC.

PLAVTI
Quasi

I 2,

1132

dicas, Daemones. DAE. Luto ilsust multo, miiltam terram confode. Villam mtegundam intellego totam mihi: lOl Nam niinc perlucet ea quam cribrum crebrius.

me tuom

esse

seruom

PL. Pater, salueto

amboque

adeo.

DAE.
sis.

Sal-

uos

SC. Sed utrilm tu <(m)>asne an femina's, qui

illiim

patrem

Yoces?

PL. Vir sum equidem.

SC. Quaere, uir, porro patrem. 105

DAE.
Virile

Filiolam ego
sexus

unam

habui,

eam unam

per-

didi:

numquam ullum
hercle,

SC.

Tibi

quidem

habui. PL. At di dabunt. quisquis es, magnum

malum,
Qui oratione [nos] hic occupatos occupes. PL. Lsticine uos habitatis? SC. Quid tu id quaeritas? 110
et

'"An quo furatum

mox

uenias uestigas loca?

PL. Peculiosum

esse <^ad)>decet

seruom

probum,

Quem

erd praesente praetereat oratio

ad115

Aut qui mclementer dicat homini libero. SC. Et mpudicum et mpudentem hominem
decet,

Molestum

ultro aduenire ad alienam

domum,

Quoi debeatur nil. DAE. Tace, Sceparnio. Quid opus<(t)>, adulescens? PL. Isti<(c)> infortunium, Qui praefestinet libi erus adsit praeloqui. Sed msi molestumst, paucis percontarier 120

99.

SC.

D
\\

II

100.

add Ca
vel

105.
\\

Voces
||

usus multo Pseudoservius 106. ego vel eo vel noces

||
\\

\\

||

etiam Priscianus

nam

alienum

109. del Guy 118. est add

112.
c
\

Py

add Bo add Fl

\\

104. SC. 107. sic 116. alie-

\\

I 2,

33-56
Volo ego ex
SC.
te.

RVDENS

93
opera, atque ni negotio. exicasque harundine<(m)>.

DAE. Dabitur
paludem
is

Quin

tu

in

Qui pertegamus uillam, dum sudiimst? DAE. Tace. Tu siquid opus est dice. PL. Dic, quod te rogo, Ecquem tu hic hominem crispum, incanum uderis,

125

Mahim, periurum, palpatorem. DAE. Plurumos: Nam ego propter eius modi viiros uiuo miser. PL. Hic dico, in fanum Yeneris qui muHerculas Duas secum adduxit quique adornaret sibi Vt rem diuinam faciat, aut hodie aiit heri. 130 DAE. Non hercle, adulescens, iam hos dies complusculos

Quemquam istic uidi sacruficare: neque potest Clam me esse, siqui sacmficat. semper petunt Aquam hmc aut ignem aut uascula aut cultrum
Aut
aiilam

extarem
et

aut

aliquid:

aiit ueru quid uerbis opust?

Veneri paraui uasa

puteum, ndn mihi.

fuit.

136

Nunc

interuallum iam hds dies multos

PL. Vt uerba praehibeSj me periisse praedicas. DAE. Mea quidem hercle causa sakios sis licet.
SC. Heus tu, qui fana uentris causa circumis, 140 lubere meliust prandium ornari domi. <^DAE.)> Fortasse tu huc uocatus es ad prandium, Ille qm uocauit^ millus uenit? PL. Admodum. SC. NuUumst perichim te hinc ire inpransiim

domum.
corr ex memlr Turn 131. hercule et istos schol Veron. 132. sacruficare Tel sacruificare 135. aulam extare veJ alilam extarem 141. lubere veJ lubere 142. add Baiihius 143. IUu tui vel illu tui 144. Nullumst vel nullust
122.

exigasque vel
||

exagitasque:

add Pareus

128. dist ad Verg.

Kampmannns

||

\\

11

||

\\

||

||

11

94

PLAVTI

2,

5779

C<^e^rerem te inelius(t^ qiiara Venerem s[p]ectarier:

145

Amdri[m]
PL.

liaec

curat, tritico curat Ceres.

homo indignis modis. quid illuc est, Sceparnio, Hominilm secundum Ktus? SC. [a]Vt mea opmiost, 150 Propter uiam illi sunt uocati ad prandium. DAE. Qui? SC. Quia post cenam, credo, laue runt heri. marist ilKs. (SC.)>Itast: <(DAE.) Confracta nauis At hercle nobis uilla iu terra et tegulae. <DAE.> Hui, 153. 154 Homunculi quanti estis: eiecti ut natant. PL. Vbi siint hi homines, obsecro? DAE. Hac ad dexteram: Viden secundum Ktus? PL. Video: sequimini. Vtinam is sit quem ego quaero, uir sacerrumus. Valete. SC. Si non moneas, nosmet meminimus. 160 Sed 6 Palaemon, sancte Neptum' comes, Qui 'Herculis socius esse diceris, Quod facinus uideo? DAE. Quid uides? SC. Mulierculas Vided sedentis ih scapha solas duas. Vt adflictantur miserae. euge, euge, perbene, 165 Ab saxo auortit fliictus ad litiis scapham. Neque gubernator limquam potuit <(rectius>. Non uidisse undas me maioris censeo. Saluae sunt, si illos fluctus deuitauerint.
Deliidificauit
ille

me

DAE. Pro

di inmortales,

146. prerem cum spat init. t add Beizius del Ca 148. scepamio vel ceres vel uenus corr Meursius 151. Quia vel scerpamio 149. est opinio: trai Beizius 153 sq. nouis uilla vel uilla add Ca qui 152. add Vss
145.
| |

|[

Amorem:
II

||

||

\\

\\

\\

155. dist Ac hi vel sunt cule 162.

II

156. sunt corr ex Priscinno 161. herculis vel herdexteram vel clextram 166. mulierculas vel muerculas vel merculas
electi ut nan-ant:
||

||

||

suppl Bent 167. deuitarunt: corr Py

\\

me om Konius
\\

||

168. deuitauerunt vel

I 2,

8094;

3,

16

RVDENS

95

Nunc At in

eiecit alteram. uadost: iam facile enabit. eugepa[c]e: 170 Viden[e] alteram illam ut flilctus eiecit foras? Surrexit, horsum se capessit: salua res: Desiluit haec autem altera in terram e scapha. Vt prae timore iu genua in imdas concidit. Saluast: euasit ex aqua: iam in Ktorest. 175 Sed dextrouorsum auorsa it in malam crucem.

niinc periclumst:

Hem,

errabit

illaec hodie.

DAE. Quid
tua?

id referfc
177. 178

SC. Si ad saxum, quo capessit^ ea deorsum cadit^ Errationis fecerit compendium. 180 DAE. Si[t] tii de illarum cenaturus ue<(s)>peri's, IlKs curandum censeo, Sceparnio:
Si apiid

SC.

me essuru's, mihi dari operam uolo. Bonum aequomque oras. DAE. Sequere me
|

hac ergo.

SC. Sequor.

PALAESTRA
MYLIER
Nimio hdminum fortimae minus miserae memorantur
*
*

185

*
*

*
*

experiundo [i]is datur acerbum. hoc deo cdmplacitumst, me hoc ornatu orna*

tam

in incertas

187^ Regiones timidam eiectam? Hancine ego ad rem natam miseram memorabo? Hancine ego partem capio ob pietatem praecipuam?

176. auersa est Prisciamis 170. del Ca 177. hem vel 180. fecerit vel fecerat 181. add Ca 183. essurus: ergo) sequor vel 41^ sequor corr Fl 184. ergo {vel 186 sq. 187^. In 186. 188 sq. cf. ad Pseud. v. 263 Uc sign libri incertas adhaeret v. 1S7^ 188 sq. ad rem Hancine ego
\\
\\

Em

II

||

||

\\

||

\\

solus habet

\\

\\

||

96

PLAVTI

I 3,

728 [19 A] hunc

potiri,

Nam
Si
1

hoc mihi
]

<h^aud

laborist laborem

erga parentem aut deds me impiaui: Sed id si parate curaui ut cauerem,

191

Tum

Datis
Si ad

hoc mihi indecore, inique, inmodeste di: nam quid habebunt sibi "ligm

impii posthac,
195

hunc modumst innoxiis honor apud uos ?

me[i]
scelus
si

Nam
Sed
Is
eri^le

sciam

* feci^sse

aut jDarentis
impietas male habet: 198 mari:
200

Sceleste,

minus me miserer.

me

sollicitat,

eius

me

nauem atque dmnia perdidit m Haec bonorum eius sunt reliquiae. Etiam quae simiil,
Vecta

mecum

in scaphast excidit:

201'' Ego nunc sola siim. Quae mihi si foret salua saltem labor Lenior esset hic mi eius opera. Nunc quam spem aut oj)em aiit consili quid capessam?

Ita hic sola solis locis

+
*

205*

compotfta

sum
uenit.

205^
206''

Hic saxa sunt, hic mare sonat, Neque quisquam homo mihi obuiam

**************

206^

Hoc quod indiita sum summae opes oppido: Nec cibo nec loco tecta quo sim scio. Quae mihist spes qua me uiuere ueKm? Nec loci gnara sum nec "^^diu hic fui.
190. aut 192. it vel id
||

210

193 sq. cf. ad Pseucl. v. 263 194. 198. sollicitat compr B del Ca 204. 200. adhaeret v. 199 et 201^ v. 201^ in B vel sollitat 205. sola(so)l dist Braunius NyNCQUAM: Numquam
II |1 \\

sibi igni vel sibigni

i|

196
|

sq.

\\

||

||

sequente alt. v. evanido: solis locis compotita sum quisquam) sunt ( discr A: duo v. etiam in obuiam vel QUAM: nec quisquam (vel quis qua) inter v. 206 et 207 (?) duo evanidi in

206. sic (ne)Q-QUlS||

obueniam

||

\\

I 3,

2938;
|

i,

15

[A]

RVDENS
ita niinc

97

Saltem
Aiit

aliquein uelim qni mihi ex his locis

uiam aut semitam mdnstret:

Hac an illac eam, incerta <(sum)> cdnsili: Nec prope usquam hic quidem ciiltum agrum
spicor.

cdn215 216*
216^

Algor, errdr, pauor me dnrnia tenent. Haec, parentes mei, haud scitis miseri

Me

niinc

miseram

esse ita uti^

sum:

Leibera ego prognata fui maxume, nequiquam fui. Nunc qui minus seruid, quam si serua forem nata?

Neque quicquam umquam

illis

prdfuit, qui

me

sibi

eduxerunt.

AMPELISCA.
AM. Quid mihi

PALAESTRA
n
quam
a

MVLIERE.S

meliust, quid magis in remst,

cdrpore uitam ut secludam ? 220 Ita male uiuo atque ita mihi multae in pectdre sunt curae exanimales: Ita res se habent: uitae haii parco: perdidi spem qua me oblectabam. Omnia iam circumcursaui atque omnibus latebris perreptaui

Quaerere conseruam udce,

oculis, auribus, ut peruesti-

garem.
211. uelim {sic A) vel uellim 212. monstret vel monstrec 213. incerta vel incertam acld Gru duce Py {cum A, ut vid 214. usquam {sic A, ut vid) vel usq. [s 215. om ]) 216*". sic discr A: compr haud vel {sed Me) hau 217. Libera ego: leibera aut ita uti vel uti 218. serua forem {sic A) vel forem serua me 219. illiS: Ids vel iis sibi {sic A) vel sibi 220. acokpokeuitamutsecludaM: corpore uitam secludam {vel sedulam) 221. exaximabiles 222. itaeessehabent dent cum lac haud: AU 223. OMNIBUSlatebriS: omnibus in latebris vel inlatebris omnibus 224. QUAERERE: Qucril-e OGULISQ||

||

II

||

||

||

||

||

||

||

||

||

||

||

Pli.VVTI

COMOEDIAE YI

98

PLAVTI

14,6 11.13.14.12.15 26 [A]

Neque eam usquam inuenio neque quo eam neque qua

quaeram
consiiltumst,
iiiterea

Neque quem rogitem responsorem quemquam

Neque
Neque

conuenio. 226 magis solae terrae solae sunt quam haec sunt loca atque hae regiones.
si

uiuit

eam uiua umquam quin ihueniam

sistam.

de-

PA. Quoianam uos mihi prope hic sonat?

AM.

Pertimui.

quis hic loquitur prope?

230

PA. Spes bona, obsecro, siibuenta miM. AM. Eximes ex hdc miseram metii? PA. Certo uox miiliebris aiiris tetigit meas: AM. Mulier est, miiliebris uox mi ad auris uenit. PA. Num Ampelisca dbsecrost? AM. Ten, Palaestra, aiidio?

235

PA. Quin uoco, ut me

Ampelisca.

nomine illam suo? AM. Hem, quis est? PA. Ego Paaiidiat,

lae[m]st<(ra^ * *

AM. Dic ubi's? PA. P61 ego nunc ih malis pliirumis. AM. Socia sum nec minor pars meast quam tua.
Sed uidere expetp
te.

AM. Consequamur gradu uocem:

Accede ad

PA. Mihi's [s]aemula. 240 ubi's? PA. Ecce me:

me

atque adi contra.

obsecro.

AM.

Fit sedulo.

PA. Cedo manum. AM. Accipe.

PA. Dic, uiuisne?

AM. Tu facis me quidem ut Quom mihi te licet tangere.

Credo ego hoe,
225.
226.

te tenere.

uiuere nunc uelim. ut uix mihi 245 obseero, amplectere,

NEQEAii: Nequeam quo eam {sic A) v^l coeam 228. uiuaumCOUEKIO: inuenio 227. suntloca: loca
|

||

||

QUAM: uiuam numquam 232. jwst uoxmihi quinque v. A 229. quoianam: Quianam 'idBsf^c^. pers plerasqiie habet D 234. hoc loco A: posi v. 231 reliqui (234. 232 compr B) 237. palest vel palam est 239. socia: Sotia lac sign Ca 240. essaemula vel esse mula 245 quom: Quam
||

229

||

discr

1|

||

||

j|

||

jl

|(

||

14,

27 39; 5,1 4

[A]

RVDENS

99

Spes mea: ut me dmnium iam laboriim leuas. PA. Occupas praeloqui quae me<(a> oratiost. Niinc abire hinc decet nds. AM. Quo amabo ibi-

mus?
PA. Litus hoc persequamur.

AM. Sequor quo

iubet.
-250

(PA.y Sicine hic cum liuida ueste grassabimur? <^AM.)> Hoc quod est id necessariumst perpeti. Sed quid hoc obsecros<t>? PA. tQuid? AM. Vi265^^ den, amabo? Fanum uidesne hoc? PA. Vbist? AM. Ad dexteram.

Video decorum

dis

locum

uiderier.
ita hic

PA. Haud longe abesse oportet homines hinc:

lepidiist locus.

255

<Qui3quis> est deus, ueneror ut nos ex hac aerumna

Miseras, inopis, aerumnosas
itt

eximat, aliquo auxilio adiuuet.

PTOLEMOCRATIA.
SACERDOS
PT.
Qui sunt
qui

PALAESTRA.
a patrona preces

AMPELISCA
II

MVLIERES

mea

expetes-

suut?

Nam

uox me precantum huc foras excitauit. atque obeequentem deam atque haud grauatam 260 Patrdnam exsequontui* benignamque multum.

Bonam

247. leuas vel leuias 248. mest oratio: add Ty, trai hie cum uiuo aueste^ liic in umida 251. add Ca ueste Macrohius: corr Sarac 253. cf. ad 252. add Ca dexteram {sic A) vel Pseud. 263 {eisde^n verhis terminat v. A) dextram 256. st(j)pl Ca (lac sig^i libri) exigat 257. adiuuet 261 {sic A) vel adiuuat 259. me pcantum vel pcantum me unde uos {sed S)]) 265. tres v. sunt in iubemus te {
||

Beizitis

II

||

\\

||

||

||

||

||

7*

100

PLAVTI
te saluere, mater.

I 5,

527

PA. lubeinus
Puellae.

PT. Saluete,

sed liude

Vos

ueste dicam, obsecro, maestiter uestitas? 265 PA. flico hinc imus <^h)>aud Idngule ex hoc loco: Yerum longe hmc abest, iinde aduectae huc sumus. PT.^ Nempe e[t]quo h'gneo per uias caerul[e]as Estis uectae? PA. Admodum. PT. Ergo aequius
ire

eum uuida

Tam

uds erat Candidatas uenire hostiatasque: ad hoc 270 Fanum ad istiinc modum non ueniri solet. PA. Quaene eiectae e mari simus ambae, obsecro, X^nde nos hostias agere uokiisti huc? Niinc tibi [i]amplectimur genua egentes opum, Quae in locis nesciis nescia spe sumus, 275 Vt tuo recipias tecto seruesque nos, Miseriarilmque te ambarum uti misereat, Quibiis nec lociis <(n)>ullus nec spes paratast, Neque hdc ampliiis [quam] quod uide[n]s nobis
qui^<(c)>qua<(m)st.

PT. Maniis mihi

date, exurgite a genibus

ambae:

Misericordior nuUa mest feminaram. 281 Sed haec pauperes res sunt, inopes[que], puellae: Egomet uix uitam colo: Veneri cibo meo seruio. AM. Veneris fauum, obsecro, hoc est? PT. Fatedr: effo huius fani sacerdos clueo. 285
264. uorsire Nonius uuida {vel uiuda) uest edieam: corr 265. maestiter {sic Nonius et Priscianus) vel aestiueste uestitas Nonius 266. aut longula 267. abest
\

ex Nonio
ter
I

||

||

||

unde aduectae huc vel abes bundae uectae 268. et quo vel suos erat vel uos et quod e del Guy 269. At modum orat 270. dist Ca 272. Que nec: corr B sumus: corr Bent
||
|

||

II

||

\\

273. uoluisti huc: uoluisti Charisius 275. in loco si nescis nescias pessumus Nonius cuni Gellio 278. add Nonius 282. pauperes Spengelius 279. quam quot: del Beizius res vel pauperes seruiuo vel seruio del Herm 283. ueniri 284 287. tres v. in quicquid \sed Verumj) Fateor ( 285. sacerdos vel facerdos
\\
I

\\

||

\\

\\

11

||

||

1 5,

2730;

1,

113

RVDENS
est

101
fiet

Veriim quicquid
'^Quo
Ite

comiter

a me,

non copia ualebit. hac mecum. PA. Amice bem'gneque honorem, PT. Oportet. Mater, nostrum habes.

ACTYS
Omnibus modis qui
Praesertim

II

PISCATORES
paiiperes simt

homines miseri
290
est
|

uiuont,

quibus

nec

quaestus

nec

didicere

ai-tem

ullam.

Necessitate quicquid est domi id sat est habendum. Nos iam de ornatu propemodum ut locupletes simus
scitis.

Hisce

hami atque

<(Coti!die)>

simt nobis quaestu et ciiltu. ex urbe ad mare huc prodimus pabula-

hae(c>

hariindines

tum:
Pro exercitu gymnastico
et palaestrico[m]

295

hoc habe-

mus.
Echinos, lopadas, ostrias, balan6<(s)> captamus, cdnchas, Marmam urticam, musculos, placiisias striatas. Postid piscatum hamatilem et saxatilem adgredimur. Cibiim captamus e mari. si euentus non <(e)>uenit 300 Neque quicquam captumst piscium, salsi lautique piire Domiim redimus clanculum, donnimus incenati.
292. it 287. non rel nc 286. comiter vel coinite(m) 294. His cenam i {vel cenam): corr Ca add Bent questu vel 296. quest tu 295. siq)pl Cu in lac (cian inemhr. Tnrn.?) palestricum 297. ostrias vel hostrias 298. plagusias: corr Salm 299. hamatilem (sic etiam Fronto) vel hammattilem adgreditur vel ac greditur 300. add Bo
||
||

||

I!

||

|]

||

II

||

||

102

PLAVTI
itt

II

1,

14-16;

2,

1-9

Atque
Nisi

nunc ualide fluctuat mare, nuUa nobis spes

est:

qmd

conch.arum

capsimus,

[injcenati

sumus

protecto.

Nunc Venerem hanc ueneremur bonam,

ut nos lepide adiu[u]erith6die. 30.'

TRACHALIO.
SERVOS
TR. Animu<(m)> aduorsaui

PISCATORES
sedulo,

ne erum lisquam praeterirem Nam qudm modo exibat foras, ad pdrtum se ai[e]bat ij-e: Me huc dbuiam iussit sibi uenire ad Veneris fanum. Sed quds perconter cdmmode ecco[n]s ufdeo astare:
adibo.

Saluete fures maritumi, conchi^tae atque hamidtae, 310 Famelica homiuum natio. quid agitis? ut peri^tis?
PI.

Vt piscatorem aequdmst, fame

sitique

speque

TR.

**********
hic
astatis

<^alguque^.

Ecquem adulescentem
facie,

Huc dum
Qui
tres

strenua

rubicundum,

fdrtem,

secum homines

diiceret c<^h.^lamydatos

cum
315*
315*^

Vidistis +eni

**********
||
|
\

machaeri[i]s,

303. ut nunc vel nunc 304. conclarum del Beizms 305. del Bent 306. Animo: corr Dissaldeus praeterirem vel praeterimus 307. alebat: dcl Ac 309. eccon si vel ec {vel eo) cons adito 312 speque 315. quattuor sunt v. in ( astatis tres) 312 sq. PI. praem. su^^pl et lac duee 315'''. inter tres et Duceret lac: ubi semihomines sign Schoe Lanib {ex membr Turn.?): coir MitscJierlichius del Sarac 315'. uidisti seni: lac sign Sey d\ice
||
|| ||

||

||

||

D
||

B
\

||

\\

II 2,

1024;

3, 1. 2

RVDENS
mus.

103
uemsse huc sciTR. Ecquem

PI.

Nullum

istac facie ut praedicas

Recaluom ad Silamim senem,

statiitum, uentridsum, Tortis superciliis, contracta fronte, fraudulentum, Deorum odium atque hominum, mahim, mali uiti

probrique plenum,

Qui duceret mulierculas duas secum satis uemistas? PI. Cum istms modi uirtutibus operisque natus qui
si[e]t,

321

Eumquidem ad
TR. At
Yale.
si

carnificemst aequius
PI.

quam ad Yeneprofecto nullus

rem commeare.
uidistis, dicite.

Huc
uenit.

TR. Yalete.

credidi: factiimst quo<(d)> suspiCtibar:

Data uerba ero simt: leno abit

scelestus exulatum. 325

In nauem ascendit, miiHeres auexit: harioliis sum. Is huc erum etiam ad prandium uocauit, sceleris semen. Nunc quid mihi mehust quam ilico hic oj)periar erum dum ueniaf? Eadem haec sacerdos Yeneria ^siquid ampliiis scit, 330 Si uidero, exquismero: faciet me certiorem.

AMPELISCA.
MVLIER

TRACHATJO
SERVOS
*

AM.

Intellego:
iussisti

hanc quae proxumast

uillam Ye-

neris fano

Pulsare

atqu^e^ aquam rogare. (TR.^ Quoi<^a> ad auris

fel moclis

321. modi 317. at: corr Seij duce LaiTib 322. at: quaUa deinceps non notamus 323. TR. et PI. 328. Xunc quid commeare vel comeare ilico vel iUico operiar vel meliust vel melius vel Nimquid Valla\\ opperiar 329. hanc 331. Jac sign Bent 332. TR. pro
316. PI. praem. del Py
|

||

\\

\\

!|

jj

||

!|

\\

104

PLAVTI

II 3,

318

Yox mibi

aduolauit? AM. Obsecro, quis iiic loquitur? [TR.] quem ego uideo? <(TR.^ Estue Ampelisea haec, quae foras e fano egreditur? AM. Estne liic Tracbalio, quem conspicor, calator Plesidippi? 335 TR. East. AM. Is est. Trachalio, salue. TR. Sake, Ampelisca: Quid agis tu? <(AM.)> Aetatem haiid malam male. TR. Melius ominare. <(AM.^ Verum omnes sapientes decet conferre et
fabulari.

Sed Plesidippus
Quasi ndn

tilos

enis ubi amabost?

uero,

TR. Heia
339

sit intus.

AM. Neque

pol est neque hiic

ulkis uenit.

quidem

TR. Non uenit?

TR. Non est' meum, AmpeKsca. Sed quam mox coctumst prandium ? AM. Quod pranpraedicas.

AM. Vera

dium, obsecro te?

TR. Nempe rem diuinam

facitis

hic.

AM. Quid

TR. Certe

hiic

Labrax

sdmnias, amabo? ad prandium uocauit Plesi-

dippum,

Enlm meum

erus uoster.

AM. Pol haud miranda

facta dicis:
345

lendnum more fecit. TR. Non rem diuinam facitis hic uos neque erus?
Si deds decepit et homines,

TR. Quid tu agis hic igitur?

AM. Hariolare. AM. Ex malis multis metuque summo

334.
||
|

333.

AM.

et
\\

TR. B:

quae: corr

Py

del Ca 336. pers hahet

|

malam
339

339. plenidippus Hela: 343. hic rel hic hic 344. plesidippum uocauit corr ad prandium (vel ad prandium uocauit): trai Beizius 348. hic igitur vel igitur
2^^rs plerasfiue liahet

381.
D

vel

haut mala

h quae vel add Ca 337. add Ca haud AM. D: eorr Ca 338. add Ca
||

\\

\\

||

\\

||

||

||

II 3,

19-37

RVDENS
huc

105

Capitaliqiie ex peric^u)!^ orbas aiixilique

opumque
et Palae-

Recepit ad se Veneria haec sacerdos

stram.

me

350

TR.

dbsecro, eri mei ameica? AM. Certo. TR. Inest lepos in niintio tuo magnus, mea AmpeKsca. Sed istuc periclum perlubet quod fuerit uobis scire. AM. Confractast, mi Trachalio, hac uocte nauis nobis. TR. Quid, nauis? quae istaec fabulast? AM. Non
hic Palaestrast,
audiuisti,

An

amabo, 355

Quo pacto

leno clancuhim nos hiuc auferre uoluit In Si^ciliam et quicquid domi fuit ih nauem inpos<i>uit? Ea niinc perierunt omnia. TR. Oh, Neptune lepide, salue Nec te aleator nullus est sapientior. profecto Nimis lepide iecisti bohim: periurum perdidisti. 3G0 Sed niinc ubist leno Labrax? AM. Per<i)>it potando,

opmor
Neptunus magnis pdcuHs hac nocte eum inuitauit. <(TR.)> Credo hercle anancaeo datum quod biberet.

Mea Ampelisca:

ut dillcis Sed tu et Palaestra qud

[TR.] ut ego amo te, ut miilsa dicta dicis. modo sahiae estis? AM.
es:

Scibis faxo.

365

<De)> naui[s] timidae

ambae

ih

scapham insihlimus, quia uidemus

Ad
Ca

saxa

nauem
||

ferrier:

properans exsohii restim,

357. add 350. Recipit 351. palestrast vel palestra sit periurnm vel 360. iecisti ve? lecisti 358. oh vel loh 363. ndd et del peiurum 362. Neptunus vel Xeptuneus an ancaeo vel anan eo: corr Carpentarms hercle vel herche 366. add Fl del Py Ca 365. Scitu vel Scita: eorr C scapham vel scpham 367 sq. exsolui vel exsoluisti restim vel
|| II ||
|

||

i|

II

\\

||

restem

dist Reizius

\\

106

PLAVTI
ilK timent.

II 3,

3857

Dum

nos cilm scapha tempestas dextro-

uorsum
itaque nos uentisque fluctibusque lactatae exemplis pliirumis miserae perpetuam noillis.

Differt ab

ctem:

370

Vix hodie ad litus pertulit nos uentus exanimatas. 372 TR. Noui, Neptunus ita solet: quamuis fastidiosus Aedilis est: siquae mprobae sunt merces, iactat omnis. AM. Yae capiti atque aetati tuae. TR. +Tud, mea AmpeKsca. 375 Sciui lenonem facere hoc quod fecit: saepe dixi. Capillum promittam dptumumst occipiamque hario|

lari.

AM.

Caufstis

ergo tu atque erus ne abiret,

scibatis?

quom

TR. Quid faceret?

Dies noctesque:
in

AM.

Si amabat, rogas quid face-'

ret? adseruaret

custodia

esset

semper.

uerum
380

palamst. TR. Scin tu? etiam qui it lauatum In balineas, quom ibi sedulo sua uestimenta seruat, Tamen surripiuntur: quippe qui quem illdrum obseruat falsust: Fur facile quem obseruat uidet, custos qui fur sit
istuc dicis?
nescit.

Vt TR. Cur tu

ecastor multi fecit, ita probe curauit Plesidippus.

AM. Res

385

Sed duce

me

ad illam, ubist.

AM.

sane in Veneris

Sedentem flentemque opprimes.

Sed quid
flet?

fanum huc intro: TR. Vt iam istuc

mihi molestu<(m)>st. tibi: hoc sese ex-

AM. Ego dicam

cruciat animi,
373. quamuis vel quauista 378. dist Py 379. at 383. cum ibi veJ {vel aut) seruaret: corr Ca 382. dist Py ibi cum 386. dist Miie 384. obseruat vel obseruet

372. nos uentus vel uentus

||

||

377.

incipiantque aliolari Nonius

|j
||

\\

\\

||

||

||

3,

5876

RVDENS
ei,

107

Quia leuo ademit cistulam

quam habebat ubique

habebat Qui suds parentis uoscere posset: eam ueretur 390 Ne perierit. TR. Vljinam ea fuit cistellula? Aj\I. Ibi-

dem in uaui: Conclusit ipse in uidulum, ne cdpia esset ei[us] Qui suos parentes ndsceret. TR. facinus inpudicum,

Quam liberam esse opdrteat, seruire postulare. AM. Nunc eiim cum naui scilicet abfsse pessum

in

altum. 395 Et aiirum et argeutilm fuit lendnis omne ibidem. <(TR.)> Credo aliquem inmersisse atque eum ex<(AM.)> Id misera maestast, cepisse. Sibi edram euenisse inopiam. TR. lam istdc magis usus factost, Yt eam mtro consolerque eam, ne sic se excruciet animi. Nam miilta praeter spem scio multis bona euenisse. AM. At ego etiam, qui sperauerint spem decepisse multos. 401 TR. Ergo animus aequos dptumumst aerumnae con-

dimentum.

Ego

eo intro, nisi quid uis.

AM.

Eas. ego qudd mihi imperauit

Sacerdos id faciam atque

Nam

de prdxumo rogabo. ex<(t^emplo, si[ue] uerbis suis peterem, daturos dixit 405
uidisse

aquam hinc

Neque digniorem censeo

anum me quemquam,
decere.

Quoi deds atque homines censeam bene facere magis

siiis

392. copia vel opia clel Lnch390. Quis (reZ Qui) uos abisse vel abiisse 396. lenonis 395. eam: corr Bent omne vel lenonis 397. jws pro 4^ Ca et Bo 398. euenisse vel uenisse 399. Ne eam: corr Ca se sic: trai Guy
||
|

II

||

||

||

||

||

108

PLAVTI
lepide,

II 3,

7782;

4,

1-8

Vt

honeste atque liaud grauate Timidas, egeuteis, uuidas, eiectas, exanimatas Aecepit ad sese, haiid secus quam si ex se simus
ut
liberaliter,

ut

natae.

410

Vt

eapse ^succincta

aquam
sim,

calefactat, ut lauemus.

Nuuc, ne mora<(e)>

illi

petam hinc aquam unde mi imperauit.

prodit?

Heus, ecquis in uillast? ecquis hoc reckldit? ecquis

SCEPARNIO.
SERVOS

AMPELISCA
MVLIER
iniiiriam ?

SC. Quis est qui nostris tam proterue fdribus facit

AM. Ego sum. AM.

SC. Hem, quid hoc bonist? eu, edepol specie lepida mulier<(em)>. 415 Salue, adulescens. SC. Et tu multum salueto,
adulescentula.

SC. Accipiam hospitio, si mox uenies <(uesperi,)> Item ut adfectam: nam nunc nil est qui te ''mane

AM. Ad

uos uenio.

m<(ulierem.)>

418

Sed quid

ais,

mea

lepida, hilara?

AM. Ah,

niinium
420

familiariter

Me

immortales, Veneris effigia haec quidemst. Vt in ocellis hilaritudost: heia, corpus quoius modi:
attrectas. SC.
di
411. ea spe
||

Pro

410._Accipit

II

||

412.

add Ca

dit ecquis vel recludite quis

iwaem

416. AM. et SC. curn lae vel uenis (uenies uesperi Lavih [ex membr. Turn.?]) 418. inanem vel manem cum lac (mane mulierem Lamh [ex memhr. Turn.?]) 421. attrectas 420. nimium vel animum
\

414.

AM. praem

add Dousa

||

D
\\

\\

413. reclu415. SC. 417. ueni is

\\ \\

\\

vel adtractas

SC.

||

\\

II 4,

925
Subuolturiiim

RVDENS

109
'subaquilum' uolui
in

illud quidein

dicere.

Yel papillae quoius modi: tum quae mdoles

Stiuiost.

AM. Non
SC.

ego
licet

sum
'^^te

polliicta

pago potin ut
:

tineas

me manum?

abs425

Nou

sic placide

bellam belle tangere?

AM. 6tium
Niinc,

ubi

erit^

tum

tibi

operam
missa,

liido et de-

liciae

dabo.

429

quam ob rem kuc sum

amabo

uel tu

SC. Quid nunc uis?

AM.

mi aias uel ueges. 430 Sapienti ornd;us quid

uelim indicium facit. SC. Meus quoque hic sapienti ornatus quid uelim indicium facit. AM. Haec sacerdos Veneris hinc me petere aquam
''iussit

a uobis.

433 435

SC. At ego basilicus sum:

quem
non

nisi oras,
feres.

guttam

Ndstro
Nisi

illum

jjuteum
blanditiis

peric[u]lo

et

ferramentis

multis
tu

me

fddimus: gutta
potest.

non

ferri

grauare, amabo, quam hdstis hosti cdmmodat? 438 SC. Ciir tu operam grauare mihi, quam cmis ciui cdmmodat? 440 AM. Immo etiam tibi, mea uokiptas^ quae uoles

AM. Cur

aquam

faciam dmnia. SC. Eugepae, saluds sum: haec iam me suam uohiptatem uocat. Dabitur tibi aqua, ne nequiquam me ames. cedo mi urnam. <^A]M.>Cape:
430. mi {vel 424. sauio est rel salost 425. AM. mihi) alas bassilicus vel 433. Haec vel Hic 435. SC. basiliscus vel basilicus 436. Nos pro 440. comdel Guy modat vel comffidat 443. me ames vel meams
||
|| ||

1|

||

||

11

||

110
Prdpera amabo

PLAVTI
efferre.

II 4,

26 3G;

5,

17

SC. Manta: iam Mc ero, uoluptas mea. 444

hic

AM. Quid

sacerdoti

me dicam

demoratum tam

diu? 447 Vt etiam mmc misera timeo, ubi oculis intueor mare. 449 Sed quid ego misera uideo procul in Ktore? Meam erilm lenonem Siciliensemque hospitem, Quos periisse ambos misera censebam mari. lam illud mali plus ndbis uiuit quam ratae. Sed quid ego cesso fiigere in fanum ac dicere baec Palaestrae, ''in aram ut confugiamus prius quam

huc 455 Scelestus leno ueniat nosque hic dpprimat? Confugiam hu[i]c: ita res silppetit subit<(o^ * *'

SCEPARNIO
SERVOS
Pro di immortales, m aqua numquam credidi Voluptatem inesse tantam: ut hanc traxf lubens. Nimid minus altus puteus uisust quam prius. 460 Vt sine labore hanc extraxi: praefr[ci]scine, Satiu nequam sum, utp[r]ote qui hddie amare inceperim ?

Em
Te

tibi

aquam^ mea tu

belliata:

em

sic

uolo

ferre honeste, ut ego fero: ut plaoeas mihi.

450. uideo demoratam: corr Mue 447. me vel meo 451. siciliensemque vel sicillensemprocul vel procul uideo 455. confugiamus vel cum que 453. plus mali: trai Ca lac sign Ca post hunc fugiamus 457. ita res vel res ita 461. del Oa V. habet v. 466 sq. iteratos, sed subductos 463. inceperim amare: trm Py 462. Satis- corr Bo del Ga
|

||

||

II

\\

||

||

||

\\

Em

vel

Hem

(bis)

\\

464. fero vel feiTO

||

II 5,

827
Sed

6.

1-4

[25

A]

RVDENS
aquam hanc
sis.

111
ubi's?
466

iibi tu's,

delicata? cape

Amat
Vbi

herele me, ut ego

opmor:

delituit mala.

tifs? etiamue

hanc lirnam acceptura's? ubi's?

Commodule +melius. tandem uero serio. Etiam acceptura's lirnam hanc? ubi tu's gentium? Nusquam hercle equidem iUam uideo: ludos me
facit.

470

Adpouam

hercle

urnam iam ego hanc

Sed aiitem quid si hanc hmc Sacram urnam Veneris? mi exhibeat negotium.

media uia abstulerit quispiam

in

Metuo hercle ne illa mulier mi insidias locet, 475 Vt comprehendar ciim saera urna Veueria. Nempe optumo <(me)> iiire in uinclis enicet

Nam

habere uiderit. quoia sit. lam hercle euocabo hinc hauc sacerdotem foras, Vt hanc accipiat urnam. accedam huc ad fores. 480 Heus <(ex)>i, Ptolemocratia, cape hanc urnam tibi: Muliercula hanc nescioquae huc ad me detulit. repperi negotium^ Intro ferundast. Siquidem his mihi ultro adgerunda etiamst aqua
Magistratus, siquis

me hanc

haec

litteratast: eapse cantat

LABRAX.
LENO
LA. +Qui homo
sese

CHARMIDES
PARASITVS
miserum
et

mendiciim uolet,
486

Neptiino credat sese atque aetatem suam: Nam siquis cum eo quid rei commiscuit,

Ad
vel

hdc exemplum amfttit omatiim domum.

sis

465. tu es vel es

vel si

||

467. tu es vel tu est

(|

hanc

accepturas vel acceptura

||

470

sq.

equidem
\\

liercle
|

ane

477. Magistraadd Ca 476. optimo vel obtimo om 478. litterat est eapse vel litteratos tus vel Magistra ius abse 481. (H)eus4j:si vel Eu si: corr Sey ptolemo {vel ptolemeo) gratia: corr Ca 483. Inpro
II
|

CB
II

\\

||

112

PLAVTI

II 6,

5-33

[A]

Edepol, Libertas, lepida's, quae niimquam pedem Voluisti in nauem cum Herc<u)>le iina imponere. 490 Sed libi ille meus est hospes qui me perdidit?

Atque eccum

incedit.

Nam

equidem te LA. Vtinam te prius quam Malo craciatu in Sicilia[m]

CH. Quo malum properas, Labrax? nequeo consequi tam strenue.

|

dculis uidissem meis

perbiteres,

495

propter hoc mihi dptigit misero mali. <(CH.> Vtinam quom in aedis me ad te adduxisti * In carcere illo potius cubuissem die: Deosque immortalis quaeso, dum uiuas, uti 500 Omnes tui similes hospites habeas tibi. {JjA.y ]\Ialam Fortunam in aedis te adduxi meas.

Quem

Quid mihi scelesto tibi erat auscultatio? Quidue hmc abit<^i>o? qufdue in nauem inscensio? Vbi perdidi etiam plus boni quam mihi fuit. CH. Pol minume miror, nauis si fractast <(t)>ibi, 505
Scelus te et sceleste parta quae uexit bona. dedisti me blandimentis tuis. <CH.)> Scelestiorem cenam cenaui tuam Quam quae Thyestae +quondam antepositast et Tereo. <JjA.y Peri<(i)>, animo male fit. cdntine quaeso caput. CH. Pulmdneum edepol nimis uelim uomitum uomas. 511 LA. Eheii, Palaestra atque Ampelisca, ubi estis nunc?

LA. Pessum

CH. LA.

Pisciljus in alto credo praebent

pabulum.
515

]\Iendicitatem

mi

dptulisti opera tua,

Dum

tuis ausculto magnidicis mendaciis.

CH. Bonamst quod habeas gratiam merito mihi, Qui te ex insulso salsum feci opera mea.
494. LA. D 492. CH. D add Ca una vd unam lae sign 497. add Ca 496. optigit vel optigi Ca 501. add Ca 500. lui 498. carcere vel carcare Sarac 512. 510. LA. add Py 508. add Py 502. erat vel erit
|

490. 495. del

\\

||

||

\\

\\

||

||

||

||

amplisca: co)t

||

\\

||

\\

II 6,

3455

[A]

RVDENS
tu
hiiic
eis

113
in

LA. Quin

me

raHxumam malam
erucem?

CH. LA. CH. LA. LA.

Eas: easque res agebam commodum. Eheu, quis uiuit me mortalis miserior? 520 Ego miilto tanto mfserior quam tu, Labrax. Qui? CH. Quia ego indignus sitm, tu dignus qui sies.
scirpe, scirpe, laiido fortunas tuas,

Qui semper seruas gloriam aritiidinis. <(CH.)> Equidem me ad uelitationem exerceo: Nam omnfa corusca prae tremore fabulor. LA. Edepol, Neptime, es balineator frigidus: Cum uestimentis postquam aps te abii, algeo. Ne thermipoliiim quidem ullum instruit: Ita salsam praehibet potionem et frigidam.
|

525

530

<CH.)> Yt fortunati sunt fabri fernirii, Qui apiid carbones adsident: semper calent. LA. Vtinam fortuna niinc anetina literer, Vt, quom exissem ex aqua, arerem tamen. CH. Quid, si aliquo ad ludos me pro manduco
|

locem ?

535

LA. Quaprdpter?
+Iure

CH. Quia pol

clare crepito dentibus.

optumo me lauisse arbitror. LA. Qui? auderem tecum CH. Qui

|

iu

nauem

ascendere,

Qui a fiindamento mi lisque mouisti mare?

519 523. miserior

\\

j^ers
{sic

liahet

\\

519. easeasq-:
||

Das easque

||

520.

corr dinis Turn.y. MEADUELITATONEM 526. PEAETEREMORE 527. CH. 528. qcom apste: abs te corr Ca balineatoe: balneator vel ate abii: abi 529. thermipolium: thermopolium 530.
II
|

miserrior 521. tanta {etiam A): 524. gloriam aritudinis (sic A) vel gloria amaritu525. add Ca meatuelitationem (me at uelitatione membr.
vel
||

A)

||

||

||

peaehibet: praebet 531. add Ca 533 sq. LA. D anitixa: anetina fortunam nunc anutinam terent cum {et aqua rerem) Nonius 535 sq. aliquo et quia om Paulus 537. sic etiam A 538. quiaudereM: quia auderem 539. mi: milii
|| \\
\
|

||

II

||

\\

||

||

PliATTI

COMOEDIAE YI

114
LA. Tibi
Illi

PLAVTI
aiiseultaai:
tii

II 6,

5074;

7, 1.

[A]

promittebas mihi
meretrieibus:

540

esse

quaestum

maxumum

Ibi

me

conruere pdsse aiebas di[ui]tias.

CH. lam postulabas te, mpurata belua, Totam Siciliam deuoraturum msulam. LA. Quaenam ballaena meiim uorauit uidulum, 545 Auiaim atque argentum ubi dmne conpactiim fuit? CH. Eadem illa credo quae meum marsuppium, Quod plenum argenti fuit in sacciperio. LA. Eheiij redactus sum lisque ad unam hanc tuniculam Et ad hde misellum pallium: perii dppido. 550 CH. Vel cdnsociare mihi quidem teciim licet: Aequas habemus partes. LA. Saltem si mihi

Nimc sf me adulescens Quo ab arrabonem prd

Mulierculae essent sakiae, spes aliquae forent. Plesidippus uiderit, Palaestra acceperam^ 555 lam is exhibebit hic mihi negdtium. CH. Quid, stiilte, ploras? tilji quidem edepol cdpiast^ Dum lingua uiuet^ qui rem sohias dmnibus.

SCEPARlSnO. SERVOS

LABRAX.
LENO

CHARMIDES
PARASITVS

SC. Quid iUuc opsecrd negotist, qudd duae mulierculae Hic in fano Veneris signum flentes amplexae tenent 560
540. Tibi {sic A) vel Tibi aut 542. 541. illi: Illic AiEBAS: alebas del Pareus 543. belua {sic A) vel bellula 544. SICKLIAM deuortaturum corr B^ ciim A 545. ballaena: ballena vel bellana 547. mar546. omne (sic A) vel omnem suppium {sie A) vel marsippium 549. unam hanc {sic A) vel hanc unam tulniculam 550. pallium {sic A) vel palbum 551. consociaee: consciare akrabone 555. quoab: A quo 556. ISEXIBEBIT: sexhibebit vel se exhibebit post negotium duhium vix est quin alicjuid scriptum fuerit 559. illucopseCRONEGOTi: illuc est {vel est illuc) obsecro negotii: trai Fl
||

||

||

||

\\

||

||

||

||

||

||

|[

||

\\

7,

318

[A]

RVDENS

115

Nescioqiiem metuentes miserae? ndcte hac aiunt pro-

xnma
Se iactatas atque eiectas hddie esse aiuut e mari. LA. Opsecro hercle, adulescens, ubi istaec siint quas

memoras
SC. Hic in fano Veneris.

miilieres?

LA. Quot sunt?

quot ego

SC. Totidem
et tu

sumus.

LA. Nempe meae?

Vel ego

SC.

Nempe

nescio istuc.

LA. Qua

amare utramuis possum,

simt facie? SC. Scitula: si probe adpotus

566
es:
i,

siem.

LA. Nempe puellae? SC. Nempe molestus

si lubet.

ueisse,

LA. Meas oportet

ihtus esse hic muHeres,

mi Char-

mides.

CH. Iiippiter te perdat, LA. Intro rumpam iam

et si siint et si

hiic in

non siint tamen. Veneris fanum. CH. In barathrum mauelim. 570

Opsecro, hospes, da mihi aliquid libi condormiscam loci. SC. Istic ubi uis cdndormisce: nemo prohibet, piiplicumst. CH. At uides me, ornatus ut sim uestimentis liuidis. Recipe me in tectiim, da mihi uestimenti aliquid aridi, Dum arescunt mea: in aliquo tibi gratiam referam
loco.

575
id aret: id si uis,

SC.

TegiUum

e<(c>cillud,

mihi

unum
dabo.

562. eie(ct)AS: iectas 561. AIUNT: nunc vel non 564. quocl ego (sic A) vel quot ego 563. ISTAESITNT 565. 566. adpotuS: at potus vel at potuis siem {sic A) dist Bo 567. Nempe puellae {vel puUe): nepuellae vel sim 568. intus esse {sie A) vel esse intus ESiUEissE: est uise 571. ubi esse Mi: nie 570. baratrum {sic A) vel barathrum eondormiscam loci (sic A) vel loci ubi condonniscam 572. 573. meutoknatussim 574. PUPL(IC)UMEST publicum cst 575. KEFEEAMLOCO: reuesti aliquid: ALIQUIDUESTIMENTI feram 576. tegillumecillummihiunumidaiietid: Tigillumec {vel eo) illud milii unum aretit (tegillum mihi aret id Paulus)
||

||

||

||

II

||

Ij

||

||

||

||

II

II

|1

\\

116
Eodein
ainictus,

PLAVTI
eodem

7,

19-34

[A]

tectus esse soleo, si plu[u]it.

Tu

istaec

mihi dato: exarescent faxo.

CH. Eho, an
te paenitet,

In mari quod elaui, ni hic in terra iteinim eluam? SC. Ekias tu an exunguare, ciccum non interduim._ 580 Ti\n ego uumquam quicquam credam nisi si accepto
pignore. uel suda uel peri algu uel tu aegrota uel uale. Barbarum hospitem mihi in aedeis nil moror: sat

Tu

h'tiumst.

CH. lamne abeis?

Non

est

ueualis ilHc ductitauit quisquis est: misericors. sed quid ego hic asto infelix

uuidus? 585

Quin abeo hinc

in Veneris fanum, ut

edormiscam hanc

crapulam, potaui praeter animi quam lubuit sententiam? Quasi uinis Graecis Neptimus ndbis suffudit mare, Itaque aluom prodi sperauit nobis salsis poculis. Quid opust uerbis? si muitare nos paulisper per-

Quam

geret,

590

Ibidem obdonnissemus: nunc uix uiuos amisit domum. Nunc lenonem quid agit intus ufsam, conuiuam meum.
577. si pluuit: u 579. elaui ne (sic A) vel delauine: elaui nisi membr. Turn. interra iterum {sic A) vel in terra 580. tu an {vel tua ne) exungare: uabe iNTERDurM: interdum 581. quicquam credam {sic A) vel credam quicquam nisi si: Nisi 582. uel etiam aegrota Priscianus 584. UEXALisiiLLiC: uenalis uenalis illic 586. hucin 589. salsis vel falsis 590. nos vel nobis
||
\ |

||

||

||

\\

||

||

1|

||

III 1,

119

[A]

RVDENS

117

ACTYS
SENEX

III

DAEMONES
Meiris modis di liidos faciimt hdminibus: [Mirisque exemj)lis <^s^6mnia in somnis danunt.] Ne ddrmientis quidem sinimt quiescere. 595 Veliit ego bac nocte quae processit prdxuma Mirum atque inscitum sdmniaui sdmnium. Ad biriindininum m'dum uisast simia 599* Ascensionem ut faceret admoh'rier:

Neque

eas eripere quibat inde.

pdstibi

600

Videtur ad

simia adgredirier, Rogare scalas lit darem utendas sibi. Ego ad hdc exemphim simiae respdndeo
*

me

**********
iHa,
illa

603*

Natas ex Philomela at[que ex Progne]<tica)> esse

hiriindines.

Ago cum
Atque
In

nequid ndceat meis popularibus.

605

[ainim<i)>o iam fieri ferdcior: Videtur ultro mihi mahim minitarier.

iiis

uocat

me

il)i

ego nescioqud

modo

Iratus uideor

mediam

arripere siiniam:

Concludo in uincla bestiam nequissumam. 610 Nun<(c^ quam ad rem dicam hoc attinere sdmnium,
593. M(Ei)EiSM0(DiS): modis post lac {suppl ex Merc. 225) 594. secl Bi (cf. 3Ierc. 226) Mirisque vel Vii-isque (m)iris omnia: corr Ca omnia vel 598. uisa est mihi simia
\

\\

Nam
||

|(

599''. Ascensionem {sic A) vel Adcensionem Priscianus 599^. UT adom-ier Priscianus om rexiBysRU+*siT 603^. uno v. auctior fuit liqui 601. uiDETUii: Videbatur 604. del et acld Sclioe {in v. brevior fuit quam in JBCD) 606 sq. del et add Ac dist Ca 611. Nunquam vel Numquam
||

II

||

\\

118

PLAVTI 1111,20 22

2,

115 [5 A]

Numquain hodie

quiui ad cdiecturam euadere.

Sed qufd hic in Veneris fano meae uiciniae Clamoris oritur? animus mirat<(ur meus)>.

TRACHALIO.
SERVOS

DAEMONES
SEXEX
fidem,
615

TR. Pro Cyrenenses populares, uostram ego implord

Agricolae, accolae propinqui qui estis his regidnibus, Ferte opem inopiae atque exemplum pessumum pes-

sum
Viiidicate, ue

date.

impiorum pdtior sit pollentia Quam mnocentum, qui se scelere fieri nolunt ndbiles. Statuite exemplum impudeuti, date pudori praemium:

Facite hic lege pdtius liceat

Ciirrite

quam

ui uicto uiuere.

621

huc

in Veneris

fauum, udstram iteram implord

fidem,

Qui prope hic

adestis quique auditis

clamorem meum.

Ferte suppetias qui Veneri Veneriaeque antistitae Mdre antiquo in custod<(e>lam sudm commiserunt caput. Praetorquete iniuriae prius cdllum quam ad uos peruen[i]at.

626

DAE. Quid
Quisquis es

istuc est negdti?

TR. Per ego haec

geiiua

DAE.

te optestdr, senex,

<^Qudd tu^multues.

Quin tu ergo omitte genua et quid sit mi expedi, TR. teque oro et quaeso, si speras
tibi

613. fano meae uiciniae 612. col ecturam vel couiecturam viembr. Turn.: fanom vel fano 614. suppl Ca 616. dist Fl 618. ineptorum et ijolentia Nonius 624. antistitae vel an627641. tistae 626. del Gwj 625. custodiam: corr Gru 629. multues {vel pers habent 628. expedi vel expeti tues) cmn lac: suppl Lavib et Ca
||
||

||

\\

||

II

\\

||

CD

\\

||

||

ni

2,

1635

EVDENS

119
630
sos-

H6c anuo inultum futurum sirpe et lasserpicium Eamque euenturam exagogam Capuam saluara et
pitem,

Atque ab lippitiidine usque DAE. Sanun es? TR. seu

siccitas ut sit tibi

til^i

multam

confidis fore

magudarim,
ne pigeat dare operam mihi quod te orabo, senex. DAE. At ego te per crura et talos tergumque obtestor tuom, 035 ^t tibi ubneam liberem esse speras uirgidemiam Et tibi euentiiram hoc anno liberem messem mali, X^t mihi istuc dicas negoti quid sit, quod tumiiltues. TR. Qui lubet maledicere? equidem til^i bona [ex]optaui omnia. DAE. Bene equidem tibi dico, qui te digna ut eueniant

^t

te

precor.

640

TR. Obsecro, hoc

<(p)r<(a>eu6rtere ergo.

<(DAE.) Quid

neo-otist? TR. Mulieres Duae innoceutes intus hic sunt, tui ihdigentes auxili, Quil^us aduorsum iiis legesque msignite iniuria hic

Factast fitque in Yeneris fano. tiim sacerdos Yeneria DAE. Quis homost tanta conIndigne adfiictatur.
fidentia,

645

Qui sacerdotem audeat uiolare? sed eae mulieres TR. Si das Quae sunt? aut quid [i]is iniqui fit?
operam, eloquar. Yeneris signum sunt amplexae: niinc <(homo audacis-

sumus>
Eas deripere
630.

uolt.

eas

ambas

esse oportet ((liljeras).

hoc pmemissa lac

|

lasserpicium
|

rel

laserpicium

||

magudarim {sic Priscianus) vel magidarim: magadurim uberem i-el ubi re speres: corr Ac 636. uimeam Probus
633. 637.
II

\\

639. det hoc anno euenturam DAE. add 641. reuortere: corr Turn [ex memhr.?) Cruil 645651. pers habet 646. uiolare audeat Groyiovius 649. 648. suppl Lamh {ex membr. Turn.?) trai Py suppl Ca

euenturam hoc anno

II
||

vel

||

\\

||

||

II

120

PLAVTI
Qiiis istic est qui deds

III 2,

36 49;

3,

14

DAE.
TR.
"V^no

tam parui peudit? (paucis

expedi).

650

Fraiidis, sceleris, parricidi, periuri

plem's<(sLimus^,

Legirupa, impudens, inpurus, inuerecundissumiis: uerbo absoluam, lenost: quid illum porro prae-

dicem?

DAE. Edepol

infortunio homiiiem praedicas donabilem. 655 TR. Qui sacerdoti scelestus faucis interpresserit. DAE. At malo cum magno suo fecit hercle j. ite istmc
foras,

Turbalio,
Illis.

Sparax:

ubi

estis?

TR.

dbsecro

intro,

siibueni

DAE. Iterum haud

imperabo.

sequimini hac.

TR. Age niinciam,

Iiibe oculos eKdere, itidem ut sepiis faciunt coqui.

DAE.

Proripite

liominem pedibus buc itidem

quasi'

occisam suem. 660 TR. Audio tumilltum: opinor, leno pugnis pectitur. Nimis uelim improbissumo bomini malas edentauerint. Sed ecca<(s> ipsae huc egi^ediimtur timidae ''aefandae
mulieres.

PALAESTRA.
PA. Niinc

M^T.IERES
id est

AMPELISCA. n

TRACHALIO
SERVOS
atque
665

quom omnium copiarum

opum,
nos tenet.

Aiixili, praesidi uiduitas

*

*
^t:

* *

* *

cuiast quae salutem afferat,

*

artem ingredi persequamur.

\\

651. plenis veZ plenus 650. siqijjl Lamb {exmembr. Turn.?) ^uppl Ca 658. liaucl vel aut 659. idem Nonius sepiis vel sepius (saepius Nonius) 660. Proripite vel Porrigite 661. pectiII
||
\

\\

||

663. ecce corr Bent 662. improuissimo tur vel plectitur 666 671. lac sign libri 666. se nec ipsae liuc vel ipsae 667. artem vel rtem uiast Lamb (ex membr. Turn.?)
|| ||

i|

\\

\\

||

III 3,

523
:f

RVDENS

121

* * + <^AM.)> In metu nimc sumiis ambae <(Tanta^ inportiinitas tantaque iniiiria <Facta in^ nos est modo hic mtus ab nostro ero. 670 <Quin)> scelestiis sacerddtem anum praecipes Reppulit, prdpulit perquam indignis modis Ndsque ab signo lutumo ui deripuit sua. Sed niinc se[se] ut feriint res fortiinaeque ndstrae, 675* Par <(nd)>s est moriri Neque est melius morte in malis rebiis, miseriis. 675" TR. Quid est? quae illaec oratiost? Cesso ego has cdnsolari? heus, Palaestra. PA. Quf

uocat?

TR. Ampelisca.

quis est qui uocat? PA. Obsecro, AM. Quis is est qui ndminat? TR. Si respexis,
j.

scies.

678^
ani-

PA. 6

salutis

meae

sjdcs.

TR. Tace ac bdno

mo's:

Me
Quae

uide.

uis

PA. Si modo uim mi afferam

id liceat, uis

ne dpprimat.

ipsa

adigit.

TR.

Ah

sine:

de681*

Nimis inepta's. PA. Desiste dictis niinciam miseram me

681^
consolari.

AM.

Nisi quid re praesidi[um] apparas, Trachalio, acta haec res est. <^PA.)> Certiimst moreirei quam hiinc pati w ^ w

me. lenonem Sed miiliebri animo siimtamen: miserae <^quomuenit^

in

mentem

685

Py

II

668. 671.

add Sclioe add Turn

(In
(e

B)

\\

memhr.?)
jj

deripuit vel uideri malis) sunt V. ( corr , ut vid

II

potuit
jj

669. suppl Valla 670. suppl scelestus vel scelestu 673. ui 675 676. duo 674. del Guy
\\
\

\\

||

jj

675.

add

ScJioe

mei

{vel

meis) seriis:
||

\\

676

sq.

678*'. 678^. lac sign Sey dictus: corr Py discr Bo 682. AM. Fl 684687. lac sign libri 684. add Fl Certunst moreirei vel Certumst morire 685. sujjr)! Fl et Ca in lac
\\
\

pers habet TR. respexes

677. consulari 681. tinus v. est: consulari 683. del

|| ||
\

II

||

||

\\

122

PLAVTI

III 3,

24 40 [30 A]

Mihi mortis, metus membra dccupat. edepol [TR.J * huuc acerbum.

<^TR.>
<(TR.)>

Bonum animum

habete. PA. Nam obsecro unde <(ani>mus mihi inuenitur?

ara.

Ne, inquam, timete: adsidite hic in

AM.

ara Prodesse nobis <Cplus^ potest quam signum in fano hic rntus Veneris, quod amplexae modo, unde abreptae per
ista<(ec)>

Quid

uim miserae? 690 TR. Sedete hic modo: ego hinc uos tamen tutabor. aram habete hanc Vobis pro castris: moenia <^haec)>: hinc ego uos defensabo. Praesidio Veneris malitiae lenonis contra incedam. AM. Tibi auscultamus et, Venus alma, ambae te

Aram

obsecramus amplexantes hanc tuam lacrumantes, genibus

nixae,
695

In custod^e^^lam nos tuam ut recipias et tutere: Illos scelestos, qui tuom fecerunt fanum parui, Fac ut ulciscare nosque ut hanc tua pace aram
obsidere
Patiare: lautae

ambae sumus opera Neptunei noctu:

Ne
Si

qmppiamst minus qudd bene

^inuisas^ habeas neue idcirco nobis uitio uortas, esse lau<tum)> tu

arbitrare.

701

TR. Vt aequom has petere

.

intellego,

decet abs te id impetrari:

686

sq.

PA.

D
\

supplPy in
I \

corr Py 690. arreptae

membra ve? menbra TR. D (lac BC): deletaddBo lac 688. addPy adsidete vel ne adsidete: AM. D ista Qa. s. & B)-. corr Ca 689. suppl Ca
|
\

||

\\

Lamb
Pius
lac
I

per uim vel perium ego uos vel ego 694. AM.
|

||

691.

TR.

||

\\

||

692. suppl

\\

696. custodiam: corr

obsidere vel obsedere 699. PAT(iare)LAy aut ae (vel hae) cum lac (suppl Ca) 700. ne -: habeas cum lac:supplCa\\ 701. addCa\\102. UT(veZDE) : aeq(u)um c?w Zac||
|

ILLO lii&ncvel han

II

697.

vel

eos

(?)

\\

698.

facutulciscare: are cum

j|

||

III 3,

4143

4,

111

[A]

RVDENS
metus has
silbigit.

123
id ut faciant

Igiioscere

liis

te conuenit:

Te ex concha natain

autumant: caue tu harum couchas spernas. [TR.] Sed optume eccum exit senex, patrdnus mihique
esse
et

uobis.

705

DAEMONES. TRACHALIO. LABRAX.

SENEX
;SERVOS

LORARII.

LENO

PALAESTRA.
DAE. Exi
Vos
in
e

AMPELISCA
n
sacri-

JIVLIERES
fano,

natum quantumst hominum

aram

abite sessum.

legissume. sed ubi sunt? <(TR.)>

respice.

Huc

iilbe modo accedat prope. tTun^c] legirupionem hic uobis cum dis facere postulas? Puguum in os inpinge. LA. Iniqua haec patior cum pretio tuo. 710

<(DAE.> Optume:

istuc uolueramus.

DAE. At
De

etiam minitatur audax?

LA. lus

meum

erep-

tiimst mihi:

Meas mihi anciUas

inuito me eripis. TR. w j. <j ^ senatu Cjrenensi quemuis opulentum uirum, Si tuas esse oportet niue eas esse oportet hTjeras, Ni^u[t]e in carcerem conpingi est aequom aetatemque
ibi

715

Te usque

habitare,

douec totum carcerem contrmeris.

703. IGNOS ignoscere vel noscere cum lac 705. TR. 707. ABiTis(va; es)essum sunt huc 708. acld Ca 709. del lege rupionem Ca 710. impinge vel inpunge 711. LA. 712. mihi ancillas vel ancillas mihi inuito me vel inuito 41:
:
||
II
j

||

\\

||

||

\\

cwn

lac sign lihri ( edo ) 713. (op)y(len)TyMyiEUM opulentum lac 714. eas oportet esse 7i5. Neute: corr Ac
||
:

II

||

||

124 LA. Non hodie

isti

PLAVTI
rei

III 4,

1227

[AJ

aiispicani
istoc

nt

cum

furcifero

fabuler.

Te ego

appello.

DAE. Cum

primum

qui te nouit

disputa.

LA. Tecum

ago.

TR. Atqui mecum agendumst. suntne

illae

ancillae tuae?

LA.

Siint.

TR. Age[n]dum
si

ergo, tange utramuis digitulo

LA. Quid,

attigero?

minumo modo. 720 TR. Extemplo hercle ego te

fdllem pugillatorium

Faciam et pendentem mcursabo pugnis, periurissume. LA. Mihi non liceat meas ancillas Veneris de ara ab
ducere ?

DAE. Ndn
^ w _

licet:

est

lex

apud nos.
istas

LA. Mihi cum

uostris legibus

commerci:
si

equidem

iam ambas educam

725

foras.
Tiij

amas, huc arido argentost opus. Si aiitem Veneri conplacuerimt, habeat^ si argentilm
seneXj
istas

dabit.

DAE. Dei

argentiim? nunc adeo meam lit scias sententiam, Occipito modo ilKs adferre uim ioculo pausilluhim: Ita ego te hinc ornatum amittam, tu ipsus te ut non
tibi

ndueris.

730
ei^

Vos adeo, ubi ego innuero

uobis, ni
lassitis,

caput exocu-

Quasi murteta iuncis item ego [uos] uirgis circumuinciam.

721.

LA.
vel

JD {item

v.

723. 724)

||

723.

724.

Non

licet est

memhr. Turn. (nonli

||
||

abducere: adducere
):

||

est

cum

Jac

\\

725.
|

726. amas vel amabas lac habeat 727. si(aute)M: Hae autem 728. DAE. Z) MEAJviyTS(cia8): ut vel 4|:liabeat dei: Do scias 730. egotehinC: tiinc ego te amittamtjtuerit: te amittam tu ipsus te ut non noueris TUiPSU 731. INNU inuero (nie)i: sine ei: corr Keizius 732. luncis circum uinclam: corr Py del Guy

commercli

Commerdi cmn

argento arido Nonius

||

meam

||

||

\\

||

III 4,

2844

[A]

RVDENS
TR. Etiam
"''uim

125
proportas,
fla-

LA. Vi
<^LA.)>

agis

mecum.
trifurcifer

giti flagrantia?

Tun

TR. Fateor, ego

Numqui

mihi audes inclementer dicere? sum, tu's homo adprime probus 735 minus hasce esse oportet Kberas? LA. Quid,
trifurcifer

liberas?

TR. Atque eras tuas quidem hercle atque ex germana

Gfraecia

Nam

altera haec est nata Athenis iji<g)>e<(nu^is parentibus.

DAE. Quid

TR. Hanc Athenis esse natam liberam. DAE. Mea popularis obsecro haec est? TR. Ndn tu
ego ex
te

audio?

Cyrenensis es? 740 Athenis natus altusque educatusque Atticis. TR. Opsecro, defende ciuis tuas, senex. DAE. filia Mea, quom hanc uideo, mearum me absens miseriarum

DAE. Immo

commones: Trima quae perii^t mihi, iam tanta esset, si uimt, scio. LA. Argentum ego pro istisce ambabus quoiae erant domind dedi. 745 Quid mea refert, "i^hae Athenis natae an Thebis sient, Dum mihi recte seruitutem seruiant? TR. Itane, mpudens ?

Tune

hic faelis uirginalis liberos parentibus

Sublectos habebis atque indigno quaestu cdnteres?

agis mecum 4|: (DAE. B): agis# {corr Ca) 734. 735. LA. D: corr Ca 736. numqui: Nunc qui hasce oportet esse (corr Bent) DAE. 738. iSPAEEjfTiB- iue {vel sine) [lac] tibus supjyJ. Ca 740. popularis obsecro: populakis CY(rene)NS(is): cirenensis vel cireriensis 741. educatisq-atticiS: educatusque attigis 742. LA. 2) 743. QUOM: cum ego mearum me vel mearum: MEMET 745. LA. ego pro vel pro 746. thebis rel thebae: is 747. DAE. D: corr Ca 748. fallis (feles Turn) 749. Subiectos rel Sublectos
733.
||

add Ca HASESS

||

||

D
\\

||

||

||

II

II

||

||

\\

II

||

126

PLAVTI
sit

in

4,

4563

[A]

profecto nescio: 750 te, inpnratissume. TR. Cdntende ergo, uter sit <JjA.y TTuae istae sunt. tergo uerior: Ni dfferumentas habebis pliiris in tergd tuo Quam lilla nauis Idnga clauos, tum ego ero mendacis-

Nam hiiic alterae qiiae patria Nisi scio probiorem hanc esse

qnam

sumus. Pdstea aspicitd meum, quando ego tuom inspectauero Ni erit tam sincenim, ut quiuis dicat ampullarius 756 6ptumum esse operi faciundo cdrium et sincerissumum, Quid causaest quin uirgis te usque ad saturitatem saii-

ciem? Quid illas spectas? quas si attigeris, dculos eripiam tibi. LA. Atqui[n], quia uotas, utramque iam mecum abdu-

DAE. Quid
TR. Qud

facies?

cam semul. LA. Volcanum adducam:

760
is

Vene-

rist aduorsarius.
illic it?

LA. Heus, ecquis hic

fiet
:

est? heiis.

DAE.

Si attigeris dstium,

lam

hercle tibi +messis in ore

mergeis piigneis.

<(LOR.)>
<(TR.)>

Nullum habemus ignem ficis uictitamus arideis. Ego dabo ignem, siquidem in capite tud conflandi cdpiast.

765

LA. Ibo hercle aliquo quaeritatum ignem. LA. Ignem magnum hic faciam. LA. Immo hasce ambas hic

quom DAE. Quin inhuma-

Quid, inueneris?

DAE.

num

exuras tibi?

in ara ut uiuas

comburam,

id uolo.

(Q)UAEPATEIA patria quae 751. Nisi vel Nisi si 757. add Py LA. D: corr Ca uerior: ueri cum lac semul: 758. DAE. quin' iJ opere: corr Py 760. del Ca siMUL 761. LA. D 762. DAE. 2^raem D: corr Beizius #31 764. add Sarac si 763. MER&EiSPUGNEis mergis pugnis 765. add Scho.\\ OLFiciS uictitamus {sic A) vel uictimamus
750.
:

||

||

752.

||

'

\\

[]

II

II

II

||

||

INHUMANUMEXURAS: ut humanum Turn.) 768. has uiuas {iic A) vel uias vel comburam # (DAE. D s. scr.) id
767.
II
|

exurias
|

(itetn

membr.

comburem

id (sic

A)

jj

III 4,

64 73; 5,1 4 lam

[A]

RVDENS

127

contmuo barba arripiam, in ignem cdniciam Teque ambustulatum obiciam magnis auibus pabulum. <DAE.> Qudm coniecturam egomet mecum facio, haec
<^TR.)>

hercle ego te

illast simia,

771

Quae has hirundines ex nido uolt eripere ingratieis, Quod ego in somnis sdnuiiaui. TR. Scin quid tecum
ord, senex?

uim defendas, diim ego erum adducd meum. DAE. Quaere erum atque adduce. TR. At hic ne DAE. Maxumo mald suo, 775 Si attigerit siue dcceptassit. TR. Cura. DAE. CuraVt
illas

senieSj

tiimst: abi.

TR. Hiinc quoque adserua ipsum^ nequo abitat. promisimus

Carnufici aut talentum

nam

DAE. Abi modo:

ego,

magnum aiit hunic hodie sistere. dum s w abo recte. TR. lam
ego reuenero.

DAEMONES. LABRAX. PALAESTEA. AMPELISCA SENEX LENO MVLIERES n

DAE.
Vtriim tu leno ciim malo lubentius 780 Quiescis an sic SLne malo, si cdpiast? LA. Ego quae tu loquere fldcci non facid, senex.

Meas quidem

te inuito

et

Yenere

et

summd

loue

769. add Schoe iam: Nam contintjobarbaareipiam barba continuo arripiam et coniciam (sic A) vel coiciam 770. AMBUSTDLATUMOBEICIAM: ambustilatum obiciam 771. add Schoe 772. enudo ingratieis: ingratiis vel ingratus vel gratis 773. LA. scin 774. serues (sic A) vel seruas egoEROADDuco 715. DAE. praem distVaUa 776. ogceptassis|| 777. nequo: ne habitat {sic A) vel abitat nam: aut promisimus {sic A) vel promissimus 779. accessit ex A (du.aihocc**t780797. pers habet ABORECTE^t:) {praeter v. 788.' 795)
|
|

[|

||

\\

II

||

||

\\

||

||

jj

128

PLAVTl

5,

525 [18

AJ

DAE. Tangedum. ara capillo iam deripiam. LA. Tangam hercle uero. DAE. Agedum ergo^ accede hiic modo. 785 LA. lubedum recedere istos ambo illiic modo. DAE. Immo ad te accedent. LA. Non hercle equiDe

dem

censeo.

DAE. Quid
Verum,
Si te

ages,
si

si

accedent propius?
cessero.

LA. Ego

re-

senex,

te

Numquam

hercle quisquam

umquam in urbe offendero, me lenonem dixerit,

790

non ludos pessumos dimissero. DAE. Facito istuc quod minitare. sed nunc interim Si illas attigeris, dabitur tibi magnum malum. LA. Quam magnum uero? DAE. Quantum lenoni
sat est.

795 non faciam tuas: Equidem has te inuito iam ambas rapiam. DAE. Tangedum. LA. Tangam hercle uero. DAE. Tanges? at scin quo

LA. Minacias ego

flocci

modo?
Idiim Turbalio ciirriculo, adfer z w _ Duas clauas. LA. Clauas? DAE. Sed probas: propera cito. Ego te hddie faxo recte acceptum, ut dignus es. 800 LA. Eheiij scelestus galeam in naui perdidi:

Nunc mi opportuna

hic esset, sakia si for[t]et. Licet saltem istas mihi appellare? DAE. Non licet. Ehem, dptume edepol eccum clauator aduenit. 804. 805

786. ambos (sic A) vel ambo A) vel uere EQUiDEM: egomet 788. accedent propius {sic A) vel prosenex si te umquam {sic A) 789. cf. ad 791 pius accedent dimisserO: dimi791. tenoN: non te vel sit senex eum quam 792. minitarE: minitares serio \\post hunc v. iterat A v. 789 795. 794. quantum (sic A) vel quam magnum vel minitaris EGO: ego istas faciam: facio 796. haS: eas 797. tangesat: tange sat (corr Py) 798. atfer vel affert cutn lac 801. LA. B\\ 802. mi vel mihi oportuna vel opportuna 785. uero {sic
['
|!

787.

||

||

||

||

||

||

||

||

||

\\

||

III 5,

2653

RYDENS

129

LA. IUud quidem edepol trimiineutumst auribus.

DAE. Age, accipe illinc alteram clauam, Sparax. Age, alter istinc, alter hinc adsistite. Adsistite ambo. si^c. audite niinciam: Si hercle illic illas hodie digito tetigerit 810
luuitas, nei istunc istis iuuitassitis

Vsque
Peristis

adeo, donec qua domum abeat nesciat, ambo. si appellabit quempiam,

istinc

Vos respondetote
Sin[e] ipse abire

istarum uicem. hinc uolet, quantiim potest 815 Extemplo amplectitote crura fustibi^is. LA. Etiam me abire hinc ndn [de]sinenf? DAE. Dixi satis. Et libi ille seruos cum ero huc aduenerit,
| |

Qui erum arcessiuit, itote extempld domum. 820 Curate haec sultis magna deiligentia. LA. [E]Heu hercle, ne istic fana mutantur cito: lam hoc Herculi est Veneris fanum quod fuit:
|

Ita diio destituit signa hic

cum

clauis senex.
scio:

Non
Ita

hercle quo hinc

nunc gentium aufugiam

nunc mihi vitrvimque saeuit, et terra et mare. 825 Palaestra. LO. Quid uis? LA. Apage, controuersiast: Haec[e]quidem Palaestra quae respondit ndn meast. Heus, Ampelisca. LO. Caue sis infortunio. hdmines satis recte monent. <LA.)> Vt pdtest, ignaui 830 Sed udbis dico |: heiis uos, num molestiaest nobis quidem. Me adire ad illas prdpius? LO. Nil LO. Nil, si LA. Numquid molestum mihi erit?
|

caueris.

LA. Quid

est

quod caueam?

LO. Em, a crasso

fortunio.

in

811. ne iis tunc istis vel ne iis tunc: corr 815. habeat vel abeat 812. Vsque vel Vsqu 819. accersiuit abire ex abile 817. clel Py 821. LA. 820. stultis: corr ex Festo vel arcessiuit 830. molestia 829. add Ca 823. hic vel hio 827. del Ac est: corr Mne 833. emacraeso

809. dist

Py
||

\\

Pareus ipse vel dpse

et

Ca

||

\\

\\

1|

||

\\

||

\\

||

||

||

Pli.WTI

COMOEDIAE VI

130

PLAVTI 1115,54 58; 6,1 13 [57 A]

liceat.

LA. Quaeso hercle abire ut

LO. [HjAbeas,
si

uelis.

LA. Bene hercle factum

habeo uobis gratiam.

835

Non

[ac]cedam potius: illic astate ilico. Edepol proueni nequiter multis modis: Certilmst hasce hodie usque dbsidioue uincere.

PLESIDIPPVS. ADVLESCENS

TRACHALIO.
SERVOS

LABRAX.
LENO

CHARMIDES.
PAEASITVS

LORARII.

PALAESTRA.
PL. Meamne

AMPELISCA
II

MVLIERES

De

ille amicam leno ara deripere Veneris uohiit?

ui,

uiolentia

PL. Quin

dccidisti

extemplo?

TR. Admodum. 840 TR. Gla[u]dius ndn

erat.

TR. Quid, ego canem Hominem ins[p]ectarer lapidibus +nequissumum? LA. Nunc pdl ego perii: Plesidippus eccum adest: Conudrret iam hic me tdtum cum puluisculo. 845 PL. Etiamne in ara timc sedebant miilieres, Quom ad me profectu's ire? TR. Ibidem niinc sedent. PL. Quis illas nunc illic seruat? TR. Nescioquis
PL. Caperes aut fustem aut lapidem.
quasi
senex,

operam dptumam: 850 Is nunc cum seruis seruat: ego mandaueram. PL. Duc me ad lenonem recta. ubi illic est homo?

Vicmus

Veneris,

is

dedit

836. del Sey 835. hercle vel ergo hercle 834. arlire 841. clau840843. pers habet 839. leno vel lenoni 846. nunc dius 842. quasi canem vel qua sic non amem 847. profectus: corr Ac 849. ueneri sis dedit {vel dedito)
i| || ||

||

\\

II

||

|1

\\

||

III 6,

14 38 [34

A]

RVDENS

131

LA. Salue. PL. Salutem nil moror. opta ocius, Rapi te obtorto cdUo mauis an trahiV LA. Neutriim uolo. Vtriimuis opta, dilm licet. 855 PL. Abi sane ad litus curriculo, Trachalio, lube iUds in urbem ire dbuiam ad portiim mihi, Quos mecum duxi, qui hiinc ad carnificem ^traderent:
Post
hiic

redito atque agitato hic custddiam.

iiis

Ego

hiinc scelestum in
in ius.

rapiam +exulem:

LA. Qufd ego deliqui? PL. RogasV 860 Quin arrabonem a me accepisti ob miiUerem? lam hinc a[bd]u<(e)>xisti? LA. Ndn auexi. PL. Ciir
Age, ambula
negas ?

LA. Quia pdl prouexi: auehere non quiui miser. Equidem tibi me dixeram praestd fore Apud Veneris fanum: <^num)>quid muto? siimne
ibi?
865

PL. In iure causam dicito: hic uerbiim sat est. Sequere. LA. Obsecro te, siibueni, mei Charmides: Rapidr optorto cdUo. CH. Quis me ndminat? LA. Vi[n]den me ut rapior? CH. Vfdeo atque inspectd lubens.

LA. Non

siibuenire

mihi aiides?

CH. Quis homo

te rapit?

870

LA. Adulescens Plesidippus. CH. Vt nanctii's, habe. Bono animo meUust te in neruom conrepere: Tibi dptigit quod phirumi exoptant sibi. LA. Quid id est? CH. Vt id quod quaerant inueniant
sibi.

LA. Sequere, dbsecro, m<e.

CH.^ Pariter suades, quaUs es: 875

dbsecras ut te sequar?

Tu

in

neruom

rapere: eo

me
||

859. exilem 861. (mu857. ENT {vix traderent) 864. me vel iime 865. add Bent lier)EM: mulierem est 868. obtorto vel opto WUTO: multo 866 874. pers habet 872. coxrepere: correpere vel eor871. nanctus: corr Ac
|| II

||

||

\\

|!

||

ripere

||

875.

obsecrom

^l^

vel obsecro:

add Ca

||

9*

132

PLAYTI
LA.

III 6,

39-53; lY 1,1 5

<PL.> Etiam reteutas?

Perii.

<PL.> Veruin
sit

neliin.

Tu, mea Palaestra et Ampelisca, ibidem flico Manete, dum ego huc redeo. LO. Equidem suadeo Yt ad nos abeant potius, dum recipis. PL. Placet: 880 Bene facitis. LA. Fures mi estis. LO. Quid, fures?
rape.

LA. Oro, obsecro, Palaestra. PL. Sequere, carnufex. CH. Non sum hospes: repudio hospiLA, Hospes

tium tuom.

LA. Sicme me spernis? CH. Sic ago: Tsemel bibo. 885 LA. Di te infelicent. CH. Isti capiti dicito. Credo alium in aliam beluam hominem uortier: Illic in columbum, credo, leno uortitur: Nam in cokimbari coUum haud multo post erit. In neruom ille hodie nidamenta congeret. 890 Veriim tamen ibo, ei aduocatus ut siem,
Siqui

mea opera

citius

addici potest.

AOTYS
SENEX
Bene factum
et

IV

DAEMONES
uolup est

me

hodie his mulierculis

Tetulisse auxilium:

iam

clientas repperi,

Atque ambas forma scitula atque aetatula. Sed uxor scelesta me omnibus seruat modis, Nequi[d] significem quippiam mulierculis.
877.

895

vel Sicine

884. Siccine 882. PL. sequere et Ca 889. neruo 888. coUus haud multum Priscianus 892. uolup est vel uomille: corr Ca 891. adclici vel adduci 894. scitula vel soitula lupe est 893. clientas vel dientas 896. del Ac
||

add Fl
||
||

||

||

||

II

jj

||

\\

TV1,6 14;

2,

1 14

RVDENS

133

Sed Gripus seruos noster quid reruin gerat Miror, de iiocte qui abiit piscatum ad mare. Pol magis sapisset, sf dormiuisset domi:

Nam

operam liidos facit et retia, 900 nunc atque ut noctii fuit. In digitis hodie percoquam quod ceperit: Ita fliictuare uideo uehementer mare. Sed ad prandium uxor me uocat: redeo domum. lam meas opp[i]lebit aiires [suaj uaniloquentia. 905
niinc et

Vt tempestas

est

GRIPVS
PISCATOR
Neptiino has ago gratias

meo

patrdno,

Qui
+

salsis locis incoh't pisculentis,

Quom me

ex suis locis pulcre ornatum expedi^uit

Temphs reducem, phiruma praeda oniistum

Sahite horia<^e^, quae in mari' fluctuoso 910 Piscatu nouo me uberi compotiuit. Miroque modo atque incredibili hic piscatus mihi
lepide euenit,

Neque piscium ullam unciam pondo hodie

cepi nisi

hoc quod fero hic in rete. 913. 914 Nam ut de nocte miilta impigreque exurrexi, 915 Lucriim praepos<^i)>ui sopori et quieti: Tempestate saeua experiri expetiui, Paupertatem eri qui et meam ''sententiam Tolenirem: opera haud fui parcus mea.
899. sapis sed: sapuisset Caper 897. gripus vel grippus fqnid Prisciamcm dormiuisset vel dormisset Priscianus 900. facit et vetiam Priscianus: dat et retia 905. sua 906. meo patrono gratias: trai Reizius 909. hodel Guy 910. horia Nonius: horeia vel horreia nestum {sed u s. e B) quae in om Nonius 912. incredibili vel incredi{add Py) Lepide euenit v. occupat in B: discr Bo 913 sq. hodie bile 916. praeposui vel proposui: pondo: trai Py hic in vel in
||

cum Probo
|| ||

||

\\

||

||

||

||

corr

Ca

11

134
Nimis homo
nilist

PLAVTI

IV

2,

1429

quist piger, nimisque id genus odi ego male. 920

Vigilare decet

hominem

qui uolt sua temperi conficere

officia:

Non enim

illum expectare oportet,

dum

erus se ad

suom

suscitet officium.

Nam

qui dormiunt lubenter,

sme

lucro et quiescunt.

cum malo
92.3

ego nunc mihi, qui mpiger fui, Re<^p^peri ut piger si uelim siem. Hdc ego in mari qui^cquid hic inest Repperi: quicquid inest graue quidem[in]st:
hic

Nam

aurum
925

Ego inesse Nunc haec

nec mihi conscius est ullus homo. tibi occasio^ Gripe, optigit, ut "^^liberes ex populo praeter te. Nunc sic faciam, sic consiliumst: ad erum ueniam docte atque astu[te]^ Pauxillatim poUicitabor pro capite argentum, ut sim
reor.
liber.

lam ubi

liber er<(o)>, igitilr

demum instrilam agrum atque

aedis, mancipia:

930

Nauibus magnis mercaturam faciam: apud reges rex

perhibebor.

Post animi causa mihi nauem faciam atque imitabor

Stratonicum,

Oppida circumuectabor. Vbi nobilitas mea erit

Ei ego
920. nimis
lirbi

933
clara,

Oppidum maguum commiinibo:

Gripo indam nomen,
adhaeret

934

homo
||

quis piger est Pseud. V. 263

22^^. hic inest vel inest

\\

925. del

Ca

\\

populo
i^^

igitur:

om

II

928. sic vel sicut faciam 931 sq. apud corr Ca atque vel ad 933 937. binos comprB: discr Buechelerus 934. elego
s
I

II

quis est piger vel 925 927. cf. ad populo vel 927. gripe vel pigre 930. erigitur vel del Beizius
v.
\

919 in

||

\\

||

\\

indam nomen

vel

indamno

||

IV

2,

30-32;

3,

18

RYDENS

135
935 936

Monimeutiim meae famae et factis, Ibi qui regnum maguum ijistituam. Magnas res hic agito m mentem Instriiere. hunc nunc uidiilum condam.
Sed hic rex cum aceto pransurast Et sale, sine bono pulmento.

937

TRACHALIO.
SERVOS
TR. Heus maue.

GRIPVS
PISCATOR
TR.
tibi

GR. Quid maneam?

hanc

Dum
938

rudentem complico. G-R. Mitte modo. TR. At pol ego te adiuu[ab]o. 939 Nam bdnis quod bene fit^ haiid perit. GR. Turbida tempestas heri fuit: 940
trahis

Quam

Nil habeo, adulescens, piscium:

941

Ne tu mihi esse postules. Non uides referre me iluidum

Rete sine squamoso pecu?

942

piscis expeto 943 sermonis sum indigens. 944 GR. Enicas iam me odio, quisquis es. TR. Xon smam ego abire hinc te: mane. GR. Caue sis malo: quid tii, malum, nam "^^me retrahis? TR. Audi. 945

TR. Xon edepol

Quam

tui

935. ibique: corr Bueclielerus

nunc hunc:
938

944.
gl.

trai Eeizius

post tres
discr

v. et

\\

compr B:
Uber
\

Mue
quam

938 985. pers plerasqiie habet perit) binos complico quod 938. dum ergo tibi hanc Beizius

||

936.

Magnas

vel

Magna

|j

\\

tibi

940. here gJoss. Plaut.

|

\\

trahis om Konius 939. del Mue 942. Xon (sic Xonius, Charisius, Priscia\\

[|

squamoso pecu (sic Nonius, nus) vel Nam retem Priscianus 943. sum indigens vel Charisius, Priscianus) vel squa mos opte indigens 944. Enicas vel Enecas 945. malo rel malo 4t=
|

!|

||

||

i|

136

PLAVTI
GR. Non
aiidio.

IV

3,

924

TR. At pol qui aiidies ^^post. GR. Quin loquere quiduis. TR. +Eho modo est operae pretium quod tibi ego

GR. Eloquere, quid

id est?

narrare uolo. TR. Vide, nu<(m qui)>spiam consequitur prope nos.

est quod mea referat? TR. Scilicet: Sed boni c6nsili[is] ecquid in te mihist? 950 GR. Quid negotist, modo dic TR. Dicam, tace. Si fidem modo das mibi te non fore infidum. 952. 953 GR. D6 fidem tibi: fidus ero, quisquis es. TR. Audi. 954. 955 Furtum ego uidi qui faciebat: 956 No[ue]ram dominum id quoi ffebat. Post ad furem egomet deuenio 957 Feroque ei^ condicionem h6c pacto: 'Ego istilc furtum scio quoi factumst: 958 Nunc mihi si uis dare dimidium, Indicium domino non faciam.' 959 Is mihi nil etiam respondit. Quid inde aequomst dari mihi? dimidium 960 Volo ut di!cas. GR. Immo hercle etiam [am]pl[i]us: Nam nisi dat, domino dicundum 961 Censeo. TR. Tuo consili6 faciam. Nunc aduorte animum: namque hoc omne attmet ad te. GR. Quid factumst? 962 TR. Vidulum istum quoius [n]est noui ego h6minem iam pridem. GR. Quid est?

GR. Ecquid

947

sq. cf. acl

Pseud. 263
|

\\

947.
||

TR. om

B
\

||

948. suiypl
\\

Ca
ad

950. boni vel bonis

II

s. V.

II

956

960 969. septemdecim v. in mihi ( cuiusnest dicas ampHus censeo faciam ad te fuit est Quid est scio seio hoc mea potius ueniat): discr Beizius 961 sq. pers 960. del Sey 962. Nunc vel Num 963 sq. GR. et TR. (bis) om 963. nest vel mest
vel portat

11

|| ||

sq. 'binos

Ca 951. GR. om I) 954. TR. compr B: discr Beizius del Guy Post
del

B
||

j|

||

||

IV

3,

2541

RVDENS
qiio pacto per<(i)>it.

137

TR. Et

GR. At ego quo pacto

nunc
965

Et qui
<;^TR.)>

inuenit

hominem

inuentu[ni]st scio: noui, et ddminus qui

est scio.

Nilo pol pluris tua hoc

illum

quam

quauti illud

GR.
Hiinc

Ego

homo

refert mea. qudius nunc est: til iUum quoius antehac fuit. feret a me nemo: ne tu te speres po-

noui

ti[u]s.

TR. Non

ferat,

si

dominus ueniat?

GR. Ddminus
sis,

huic, [nemo] ne friistra

Nisi ego nemo natust, hunc qui cepi in uenatii meo. TR. Itane uero? GR. Ecquem esse dices in mari

piscem

meum?

971

Quos quom

capio, siquidem cepi,

mei sunt: habeo

partem quisquam

prd meis.

Nec manu

adseriintur

neque

illinc

pdstulat.

In foro palam dmnes uendo prd meis uenalibns.

Mare quidem commiine

certost dmnibus.
sentio:

TR. Ad975

Qui minus hunc commiinem quaeso mihi esse oportet uidulum ? GR. +Ne iripuIn mari inuentiist communi [est]. denter mpudens. Nam si istuc ius sit quod memoras, piscatores perierint.

Quippe quom extemplo in macellum pisces prolati

sient,

Nemo
964.
et

emat: suam quisque partem piscium poscant

sibi:

980

969. 966. add Schoe 968. del Benoistus frustrases vel frustrasses: corr &ru del Bcizius 977. inuentust vel inuendtice Ca 971. GR. praem tumst commune :co/v Guy del Schoe 979. prolati si essent
clel

GR.

TG D
\\ \\

Ac
\

||

||

\\

||

\\

Priscianus

980.

emat

vel eat
|

poscant Priscianus: poscat

Ij

138
Dicant
iii

PLAVTI

IV

3,

4259

mari commimi captos. TR. Quid ais, mpudens? Ausu's etiam cdmparare uidulum cum piscibus?

Eadem tandem

res uidetur?

GR. Inmanunonestmea:
quicquid haesit extraho.

"^bi demisi rete atque

hamum,

atque hami nancti siint, meum potissumu<(m)st. 985 TR. Immo hercle haud est, si!quidem quod uas excepisti. GrR. Philosophe. TR. Sed tu enumquam piscatorem uidisti, uenefice, Vidukim piscem cepisse aut protulisse uUum in

Meum

quod

rete

Non enim
Et uitorem

tu hic
et

forum ? quidem occupabis omnis quaestus

quds uoles: piscatorem te esse, inpure, postulas. 990 Vel te mihi monstrare oportet piscis qui sit uidulus, Vel quod in mari non natumst neque habet squamas ne feras. GR. Qui<(d)>, tu numquam audi[ui]sti esse antehac uidulum piscem? TR. Scelus, Niillus est. GR. Immost profecto ego qui sum
:

piscator scio.

Verum

raro capitur: nuUus

agis: dare

mmus

saepe ad terram
995
te posse, fur-

uenit.

TR. Nil

uerba speras mihi

cifer.

Quo
Sunt

colorest?
alii

GR. Hoc colore capiuntur pauxilkili: puniceo corio, magni item atque atri. TR.
Scio:

mare Priscianus 981. Dicant {sic Priscianus) vel dicat 984. rete vel retem (sic Priscianus) 982. Ausus: corr Fl 985. hami haesit extraho {sic Priscianus) vel aesit extrabo 987. tue {vel tuae) 986. TR. praem vel hami meum 994. GrR. 993. add Ca del Guy numquam: corr Scioppius 998. corio vel co995. Verum rare Charisius: Vero raro lore 4i^ item vel tem
|

\\

\\

||

||

\\

||

\\

II

||

||

IV

3,

60-76 [64- AJ
hercle, ''opiiior in

RVDENS
uidulum
iiisi

139
te piscein conuortes,

Tu

caues:

Fiet tibi puniceum corium, pdstea atrum denuo. 1000 GR. Qudd scelus hodie hdc inueni. TR. Verba faci-

mus:
Vide
sis,

it

dies.

quoius arbitratu facere nos uis?

Arbitratu.

TR.

Ita

enimuero

stiiltus es.

GR. Viduli GR. Salue,

Thales.
feres, nisi das sequestrum aut arbitrum, Qudius haec res arbitratu fiat. GR. Quaeso, sanus es? TR. EUeborosus sum. <(GR.)> +At ego cerritus: hiinc non amittam tamen. 1006 TR. Verbum etiam adde unilm, iam in cerebro cdla-

TR. Tu

istunc hodie

ndn

phos apstrudam tuo.

lam ego

itidem quasi peniculus nduos exurgeri solet, Ni hiiuc amittis, exurgebo quicquid umoris tibist. GR. Tange: adfligam ad terram te itidem ut piscem
te hic,

soleo pdlypum.

1010

Vis pugnare?

TR. Qufd opust? quin tu pdtius

prae-

GR.

Hmc

tu nisei
hinc.

dam diuide. malum fruniscei nil

pdstules.

potes,

ne

Abeo ego

TR. At ego hinc offlectam nauem, nequo [hjabeas: mane.

<^GR.N Sei tu proreta isti naui's, ego gubernatdr ero. [GR.] Mitte rudentem, sceleste. TR. Mittam: omitte 1015 ufdukim.

1006. amit1007. etiam adde penireZ {trai Brixius) cillus: corr Guy (ex)urgeri: exiirgere 1010. ad terram te 1011. TR. nepovel te ad terraiu 1012. (XE)POSTr tules vel nisi postulas {corr Ca) 1013. abeO: Habeo vel ab 1014 sq. add et del eo GR. at {et TR. s. v. ante nequo) 1002. nos facere: trai Brixius
(vel
\\

1005.

ees

||

tam tamen

tamem): emittamtame adde etiam 1008. iam Ego iam

||

||

||

||

||

||

\\

Ca (GR.

et

TR. D)

\\

140

PLAVTI

IV

3,

7792

[A]

GR. Nuinqnam

hercle hinc hodie ramenta fies fortimatior.

TR. Non probare pernegando mihi

potes, nisi pars datur Aut ad arbitrum redeitur aut sequestro pdnitur. GR. Quemne ego excepi in mari TR. At ego

mspectaui e Ktore. GR. Mea opera, labore et rete et hdria? TR. Numqui minus, 1020 Si ueniat nunc ddminus quoiust, ego qui inspectaui
procul

Te

hiinc habere,

fiir

sum qiiam tu?

<(TR.)>

<GR.)> Nilo.

Quo argumento

sdcius

non sum

et

Mane, mastigia: fiir sum, facdum

ex te sciam.

GR. Nescio: neque ego

Nisi quia hunc

istas uostras leges urbanas'

scio,

meum

esse dico.

TR. Et ego item

1025

meum. GR. Mane: iam repperi [rem] quo pacto nec

esse aid

fur nec

soeius

sies.
:

GR. Sine me hmc abire tii abi tacitus tuam uiam, Neque tu me quoiquam mdicassis neque ego tibi quicTR. Qud pacto ?

quam
Tii

dabo.

taceto:

ego mu<(s)>sitabo.

hoc dptumum atque aequissumumst.

TR. Ecquid condicidnis audes ferre?

GR. lam du-

diim fero: 1030 Vt abeas, rudentem amittas, mihi molestus ne sies.

1016 sq. GR. et TR. 1018. EEDElTUE(aut): reditura ut 1019 sq. GR. praem litore vel littore {sic A, {corr Py) laborare Nonius: om Priscianus ut vid) hon-e(i)a Priscianus dist Bo NUNQyi miniis (sic A) vel niini 1021. domi10241030. ^jer.s nus vel domini 1022. furtuni add Ca 1025. aio vel alo hahet 1026. reperirem vel repperirem: del Fl 1028. Nec tu 1031. abeas vel habeas
||
||

||

D
II

||

\\

\\

||

NEQ-

||

||

IV

3,

93105 [99 A]
Miiue,

RVDENS
refero coudiciouem.
heis
locis

141

TR.

dum
iu

GR. Te, opsecro hercle, aufer modo.

nouisti"?

TR. Ecquem

GR. Oportet

uicinos meos.

TR. Vbi

tu hic habitas?
in

GR. Porro
in
uilla

illic longe lisque campis ultumis.

TR. Yin qui

hac

habitat
fieri ?

eius

arbitratu
1035

GR.
TR.

Paiilisper remitte restem,

Fiat.

dilm concedo et con-

sulo.

Ad meum

Numquam
Ne
TR.
iste

res est: praeda haec perpetuast mea. erum arbitriim uocat me hic ihtra praesepis meas. hercle hodie abiudicabit ab suo trio-

GR. Euge, sakia

bohim.

haud

scit

quam condicionem
GR. Quamquam

tetulerit: Tibo

ad arbitrum.
Qviid

1040
esse
iiis

igitur?

istuc

meum
Fiat istuc potius

certo scio,

tecum. TR. Niinc places. GR. Quamquam ad ignotum arbitrum me a<^d)>pellis, si adhibebit fidem, Etsi ignotust, uotus: si nou, uotus ignotissumust.

quam nunc pitgnem

1032. aufer {sic A) vel aufert 1036. remit1035. fleri stem vel remitterest hem 1038. intra intra praesepias Nonins meas (sic Nonius) vel meis 1039. triobolum vel tribolum 1043. mea pellis {vel pillis) 1044. Et sist {vel si est)
|| ||

tere

||

||

II

||

iffnotus: trai

Ac

\\

142

PLAVTI

IV

4,

1-lS

DAEMONES.
SENEX

PALAESTRA.

AMPELISCA.
II

MVLIERES

GRIPVS.
PISCATOR

TRACHALIO
SERVOS
Tuobis quae uoltis,
1045
miilieres,

DAE.

Serio

edepol,

quamquam
|

Metuo propter uos ne

uxor mea
dibus,

me

extrudat ae-

Quae me paeliees addux[iss]e dicet ante oculos suos. Vds confugite in aram potius quam ego. PA. ET AM.
Miserae per<(i)>imus. uos saluas sistam: ne timete. sed quid uos foras Prdsequimini? qudniam ego adsum, faciet nemo in--

DAE. Ego

iiiriam.
Ite,

1050

inquam,

domum ambo nunciam

praesides.

ex praesidio
fit?

GR. 6

ere salue.

DAE.

Salue, Gripe.

quid
iiic

TR.

Tuosne

seruos est?

TR. Nil ago te'cum. <GR.> Ergo TR. Quaeso responde, senex: Tiios hic seruost? DAE. Meus est. TR. [H]Em, istuc dptume, quando tuost. Iterum te saliito. DAE. Et ego te. tiln es, qui baud multd prius 1055 Ab<i>isti hinc erum arcessitum? TR. Ego is sum. DAE. Quid nunc uis tibi? TR. Nempe hic tuos est? DAE. Meus est. TR. Istuc optume, quando tuost.
pudet.
abi hinc
sis.

<GR.> Haiid

10451049. pers hahet 1047. del Ca {v. 1048 AIV.) 1048. add Ca 1049. Ego vel Ergo pre: corr Ca 1052 sq. gripe vel grippe add Sarac haucl pudet s. f. v. 1052 B: discr Py 1054. DAE. meus hem istuc vel istuc: corr Rihheckius 1055. te saluto vel saluto te accersitum vel 1056. add Gru
||

B
\

\\

\\

||

II

jj

||

arcessitum

is

sum

vel

istum

||

IV

4,

1430

RVDENS
negotist?

143
scelestus
illic

DAE. Quid

TR. Vir

est.

DAE. Quid
Vir scelestus?

fecit tibi

TR. Homini ego

uolo.

isti

talos subfringi

DAE. Quid

qua de re niiuc inter uos Htigatis? TR. Eloquar. 1060 GR. Itnmo ego eloquar. TR. Ego opinor rem facesso. GR. Si quidem
est

Sis

pudicus,

hmc

^GR.^t^tin

istic

DAE. Gripe, animum aduorte ac tace. prius dica<t>? <DAE.> Audi. loquere
facessas.
tu. GR. Alienon prius orationem? <TR.> ^t nequitur comprimi.
illuili

Quam

tuo

dabis

Ita ut occepi dicere,

quem dudum

*****

1065

Lenonem

extrusisti, hic eius

GR. Non habeo.

uidulum e<c>cillum * * TR. Negas quod oculis uideo. GR.

At ne uideas

uelim.

Habeo, non habeo: quid tu me ciiras quid rerilm geram? TR. Quo modo habeas, id refert, iiirene anne iniiiria. GR. Ni istum cepi, niilla causast quin me condones
|

cruci.

1070

Si

mari

reti[a] prehendi, qui

tuom

potiust

quam

meum?
TR. Verba
dat:

hoc modo res gestast, lit ego dico. <GR.> Quid tu ais?

<TR.> Quod

primariiis uir dicat:

si

cdmprime hunc

sis,

tuost.
fieri,

<GR.> Quid,

tu idem mihi uis

qudd erus con-

sueuit tibi?
1060. litigatis inter uos: trai ScJioe 1061. opinor vel pinor 1062. Sis {sic Nonius) vel Si gripe vel grippe 1063 sq. pers add Ca Vt in vel utm {corr Ca) nequitur oompremi vel 1069. nequiter comprimi 1065 sq. lac stgn lihri add Sarac dico quid iurene vel iure 1070. GR. 1072. TR. 1073 sq. add Sarac
||

II

||

||

||

\\

||

||

\\

144
Sr
ille

PLAVTI
te

IV

4,

oi 48

comprimere
illo

solitus<(t>, hic iioster

solet.

uos non
1075

DAE. Yerbo

modo

ille uicit.

quid nunc tu uis?

istinc

dic mihi.

TR. Equidem ego neque partem posco mihi

Neque meum

de istoc uidulo esse hodie limquam dixi: sed

est cistellula

isti

iu-

Hilius mulieris, quam dudum ch'xi fuisse liljeram. DAE. Nempe tu hanc dicis quam esse aiebas diidum

TR. Admodum:
Isti[c]

in

ista

popularem meam? 1080 quae olim parua gestauit crepundia cistula insunt, quae isti[c] inest in
et ea

uidulo.

Hoc neque

isti

usiist et

illi

miserae suppetias feret/

<(DAE.^ qui suds parentis quaerat. Faciam ut det: tace. GR. Nil hercle ego sum isti daturus. TR. Nii peto 1085 ULsi cistulam Et crepundia. GR. Quid, si ea sunt aurea? TR.
Si id dederit,

Aurum
GrR.

Quid istiic tua? auro expendetur, argentum argento exaequabitur.

<^s)>is

Fac

aurum ut uideam: post ego faciam

ut uideas cistulam. ac tace
til:

DAE. Caue malo

TR.
Si

tu perge ut occepisti

dicere.

Vnum

te obsecro,

lit te<^d)>

huius commiserescat
1090

miilieris,

quidem hic lenonis eius est uidulus, quem Hic nisi de opihione certum uil dico tibi.

suspicor.

1080. alebas 1078. dixi sed vel dixisset 1075. add Fl 1084. quaerat faciam 1086. istuc vel istic 1082. del Bo 1087. exaequabitur vel exaequabimus 1088. add Rittershusius 1090. add Ca 1092. dico tibi vel dico
|| || || || || ||
||

lY

4,

49-65

RVDENS
scelestus [us] aucupatur.

145

GR. Videu"?

TK. Sme me

ut oecepi loqui. Sf scelesti illius est hic quoius dico uidulus, Haec poteruut uouisse: ostendere his iube. GR.

Aiu?

DAE.

Haiid iniquom

dicit,

ostendere? 1095 Gripe, ut dstendatur uidulus.

DAE. Quidum? hercle insignite inique. GR. Quia, si ostendero, TR. SceleContinuo hunc nouisse dicent scilicet. rum caput, Vt tute's, item omnis censes esse? periuri caput.
GR. Immo GR. Omnia ego
istaec facile patior,

dum

hic hinc a
iioo
<(c)il)i<(t)>

me
TR. Atqui nunc abs
te stat:

sentiat.

uerum hinc

testimonium. animiim. tu paucis expedi quid postulas. TR. Dixi equidem: sed si! parum intellexti, dicam denuo. Hasce ambas, ut diidum dixi, ita esse oportet liberas: Haec Athenis parua fuit uirgo sur[ru]pta. GR. Dic mihi, 1105 Quid id[a] ad uidukim pertinet, seraae sint istae an

DAE.

Gripe,

aduorte

liberae?

TR. Omuia iterum

uis

memorari, scekis, ut
dies.

defiat

DAE.

TR. Cistellam
10931100.
is:
II

Apstine maledictis et mihi quod rogaui dilue. isti[c] inesse oportet caitdeam in isto
uidulo.

us vel. grippe

1093. (10961100 etiam C) habet 1096. gripe vel 1095. hic: corr Py 1097. quia si vel quasi 1100. istaec ego: ti-ai Bo 1101. DAE. D: corr Ca s. v. add Ac 1102. GR. ante quid 11051112. pers habet {del Ca) 1103. DAE. TR. 1106. ita et pertinet (li05. 1108 etiam C) 1105. del Herm 1109. deJ Bo gaudeam: corr vel ista et pertinent: corr Bo ex Placido aliisque glossis in isto vel isto
j^ers
|| ||

del.

Seij

||

||

II

||

\\

\\

\\

\\

\\

||

Plavti Comoediab VI

10

146 Tbi sunt

sigiia

PLAVTI
qui
parentes
ndscere

IV

4,

6682

'

haec possit
1110

suos,

Quiljuscum ^parua periit Athenis^ sicuti dixi prius. GR. Iiippiter te cKque perdant. quid ais, uir ue
nefice?

Quid, istae mutae

TR. E6

quae pro se fabulari non queant? tacent, quia tacitast bona mulier semper
silnt,

quam
mihi's.

loquens.
uir nec mulier
1115
es

GR. Tilm pol tu pro portione nec

TR. Qui^dum? GR. Quia enim neque loquens

[TR.] Quaeso,

neque

tacens umquam bonus. hodie licebit mihi loqui? DAE. Si praeterhac <(A^num)> uerbum faxis hodie, ego tibi comminuam

enumquam

caput.

TR.

^t

eam te quaeso cistulam iubeas hunc reddere illis: 6b eam siquid p6stulat Sibi mercedis, dabitur: aliud quidquid ibist habeat
"V^t

id occepi dicere, senex,

sibi.

1121
iiis

GR. Niinc demum

istuc

dicis,

quoniam
TR.
peto.

meum
etiam

esse intellegis:

Diidum dimidiam petebas partem.

nunc

Immo

GR. Vidi petere miluom, etiam qu6m

tamen.

nil aufer<(r)>et

DAE. N6n
Ego
tacebo
:

ego

te

comprimere possum sme malo?

GR.
si iste

Si istic tacet,

1125

loquitur, sine

me

[pro re]

mea<m)>

parte<(m)> loqui.

semper vel seper 1114. DAE. 1111. sicuti vel sicut 1115. Tum 2Jers Jmhet (sed 1116 DAE. pro TR.) 1118. suppl Ca in lac cominuam vel 1117. del Ca vel Tu comminuam 1119. quaeso vel quaeso senex 1120. postulas 1124. auferet vej meum esse vel meum 1122. GR. etiam C aufert 1126. me vel mea del et add Gronovms

11151127.
II

B
\\

||

j;

||

||

||

||

||

||

\\

IV

4,

8398

RVDENS
milii

147

DAE. Cedo modo

Ac
si

istum uidulum, Gnpe.

GR.

Coneredam

tibi:

istomm

nil

sit,

ut mihi reddas.
titr.

DAE. Redde-

GR. Tene.

<^DAE.)> Audi nunciam, Palaestra atque Ampelisca, hoc qudd loquor: Estne liic uidulus, libi cistellam tiiam inesse aiebas?

PA.

Is est.

1130

GR.

Perii hercle
esse dixit.

ego miser: ut prius

quam

plane
prd-

aspexit ilico

Eum

PA. Faciam ego hanc rem

in[e]esse

<(ex

cliua pla)>nam tibi.

Cistellam
Ibi ego

isti[c]

oportet caudeam in isto uidulo:

dicam qufcquid

inerit

ndminatim:

tii

mihi

Nulhim ostenderis. si falsa dicam, frustra dixero: Vds tamen "''istaec quidquid istic inerit uobis habebitis.

1136
te ut

[Sed] Si erunt uera,

tum dpsecro

mea[m] mihi

reddantiir.

DAE. Placet:
GR. At
*

[TR.]
Quid,

Iils

merum

oras

med quidem animo. meo hercle *

*:

aut suj^erstitiosa aut hariolast atque dmnia Quidquid in<(e>rit uera dicet? ^^in me habebit hariola? DAE. Ndn feret, nisi uera dicet: nequiquam <^h)>ariosi ista

la<(bi>tur.

1140
sit

[TR.] Sdlue uidulum ergo, ut [quic]quid

uerum

quam primum
1127.

sciam.

vel concredam 1128. DAE. 1129. 1130. aiebas vel alebas PA. Z> 1131. GR. aspexit vel aspexi Perii vel Perei 1132. dixit vel dixi sitj^pl Gul in lac 1133. isticine esse: DAE. D: corr Ca gaudeam vel -SX- Gaudeam: cf. 1109 c del Bo, e Ca 1136. 1137. Sed del Mue GR. D: corr Ca istaec vel istaiec 1138. TR. et GR. merum vel meum placet vel placit 1140. insit: corr Mue 1141. DAE. feret lac sign Ca quic vel qui: del 1142. TR. D: del Ca add Py vel fert

concedam
|

||

||

add Ca

\\

||

||

{{

{{

|{

{{

D
\\

\\

{{

Ca

sciam

vel

faciam

{|

10*

148

PLAVTI

IV

4,

99114

<TR.> Hoc babet. <GR.> Solutu[m]st. <DAE.>Aperi. PA. Video cisteliain. <I)AE.> Haecinest? PA. Istaec est. o mi parentes, hic uos conclusos
gero

Huc opesque spesque uostram cognoscendum

didi.

cdn1145

GR. Tiim

tibi

bercle deos iratos esse oportet, quis-

quis

es,

Quae parentis tam

in

angustum tuos locum compegeris.

DAE.

Gripe, accede buc, tua res agitur: tu, puella, istinc procul Dicito quid iiisit et qua facie: memorato omnia. Si bercle tantilUim peccassis, quod posteri<u>s p6stules 1150
miilier,

Te

ad
Iiis

uerum

conuorti,
oras.

nugas,
egeris.

magnas

GR.

bonum

TR. Edepol baud

Tte orat:

nam

tu iniuriu's. DAE. Loquere nunciam, puella. Gripe, animum aduorte ac tace. PA. Sunt erepundia. DAE. Ecca uideo. GR. Peri<i>
in

primo proeHo:
facie siint?
re-

Mane: ne

ostenderis.

<DAE.> Qua

sponde ex ordine.

1155

PA. Ensicubist aureobis primum Iitteratus. DAE. Dicedum, In eo ensiculo Ktterarum quid sit. PA. Mei nomen
patris.

Post

altrinseciist securicula ancipes, itidem aiii^ea.

GR. s. v. del Ac add 1143. add Bo (# om 1148. DAE. 1144. esto mi Weisiits cistellam haecinest iniurius: cwr Fl 1152. PA. et DAE. 1150. add Ca \ 1154. uideo GR. add Py 1153. aduorte vel aduortite 1157. litterarum vet 1155. ostenderis qua (add Meursius) litteratum PA. 1158. alterinsecus est Charisius (altrinsecus itidem Priscianus: item est etiam Priscianus et gloss. Plaut.)
\

D
||

BCD)
|[
\

\\

D
||

11

||

Ij

\\

||

IV4, 115 131

Litterata:
Di'c, in

RVDENS
ibi

149

matris noinen in securiculast.

DAE.

Mane: ensiculd quid nomen est paternum ? PA. Daemones.

1160
spe's

DAE. Di

immortales,

<^TR.)> Pergite,

meae? GR. Immo edepol meae? opsecro, continuo. <GR.> Placide, aut
libi loci

sunt

ite

in

malam crucem.

DAE.

Ldquere, matris

ndmen

hic +in securicula quid

siet.

PA. Daedalis.

DAE. Di me seruatum ciipiuiit. GR. At me perditum. DAE. Filiam meam esse banc oportet, Gripe. GR. Sit per me quidem. 1165 Qui te di omnes perdant, qui me hodie dculis uidisti
tuis,

Meque adeo

scelestum, qui

non circumspexi centiens

Prius me, nequis inspectaret, quiim rete extraxi ex aqua. PA. Post '^in sicula argenteola et duae conexae maSiicula

GR.

niculae et

Quin tu

(herecta ciim sucula et

porculis.

cum
1170

PA. Et bulla aureast, pater quam dedit mihi

natali die.

DAE. East
Filia

profecto:

contineri
is

mea, sahie: ego

et

qum conplectar non queo. sum qui te produxi pater:

DAE.

Ego sum Daemones,

PA.
Sahie,

mater tiia ecca<(m)> hic intus Daedahs.

Sahie:

mi pater

insperate.

ut te
1175

amplector hibens.
1160.
sius
1

PA.

1)

II

1161.

DAE. praem

\\

1162.
et

continuo placide: add

1169. in sicula vel in sicilicula (ensicula ex pers habet Proho CJmrisius, Priscianus, alii,'ad Rudentem referentes, ut vid) 1170. tu dierecta Priscianus 1171. Et bulla vel E tabula 117.3. mea salue vel salue mea 1174. add Fl
|| II || 11 || ||

Ac

\\

116:31169

aud Wei11711175.

150 TR. Volup

est

PLAVTI

IV

4,

13- -UG'

quom

istuc

ex pietate uostra uobis

eontigit.

DAE. Capedum, hunc

potes fer intro uidulum, age Trachalio. TR. Ecee Gripi scelera: quom istaec res male euenit
si

tibi,

Gripe, gratulor.

DAE. Age eamus, mea

gnata, ad
ex-

Quae ex

te poterit

matrem tuam. argumentis hanc rem magis

quirere: 1180 Quae te magis tractauit magisque sigua pernouit tua. onmes, quando diDcram pro<(PA.)> Eamus intro
|

miscam damus.
[PA.] Sequere me, AmpeKsca.

AM. Quom

te di

amant,

uoluptatist mihi.

GR. Sumne ego

scelestus, qui illu<(n^c hodie excepi uidulum ?

Aut quom

excepi,

qui non alicubi ih solo abstrusi loco? 1185

mihi,

Credebam edepol turbuleutam praedam euenturam

Quia illa mihi tam tiirbulenta tempestate euenerat. Credo edepol ego illic iuesse argenti et auri largiter. Quid meliust quam ut hmc intro abeam et me suspeu-

dam
Saltem tantisper

dum

abscedat

clanculum, haec a me

aegri-

monia?

1190

1176. Volupest vel Volupe est 1177. uidulum vel uidum 1182. add 1178. TR. istaec vel ista 1179. DAE.

||

||

||

CD

\\

Sey

(del Sey)

promiscam vel promiscuam 1183 sq. pers Mbent 1188. add Ca 1187. mihi tam vel mihi
||
\

CD
ar-

||

||

genti et auri vel auri et argenti

||

IV

5,

1 U;

G,

14

RVDENS

151

DAEMONES
SENEX
Pro di immortales, quis mest fortimatior, Qui ex mprouiso filiam iimeni meam? (Satin siquoi homini dei esse bene factum uolu<(nt), Aliquo iUud pacto optmgit optatilm piis? 1195 Ego hodie, ^neque speraui neque credidi,
Is inprouiso filiam inueni

tamen:)

Et eam de genere siimmo adulescenti dabo

Ingenuo, Atheniensi et cognato meo. Ego eum adeo arcessi huc ad me quam primum uolo huc seruom eius, ut ad forum 1200 lussique exire Iret. nondum egressum esse eum, id miror tamen. Accedam opinor ad fores. quid cdnspicor? Vxdr conplexa cdllo retinet filiam. Nimis paene inepta atque ddiosa eius amatiost.
|

DAEMONES.
SENEX

TRACHALIO
SERVOS

DAE. Aliquando

osculando meliust, uxor, pausam

fieri:

1205

Atque adorna ut rem diuinam faciam, quom

Laribus familiaribus,
Siint

intro

quom auxerunt nostram

liam.

aduenero, fami-

domi agni

et porci sacres.

sed quid istum remoramini.

11931196.
Valla
II

secl

Langenus
vel

1196.

tamen

tamem
||

paene

{sic

Nonius)

vel

Nimis

uolo: corr 1193. delesse 1204. Nimis 1201. dist Ac 1205 1226. pers habent
\\
|

||

\\

CD

\\

152
Miilieres,

PLAVTI

IV

6,

Ti-achalionem? atqiie optume eccum exit

foras.

TR.

^^bi ubi erit, [tamen]

iam inuestigabo et mecum ad te adducam simul

filia.

Plesidippum.

DAE.

Eloquere, ut haec res dptigit de

1211
Licet.

Eiim roga[t]

ut reKnquat alias res et huc ueniat.

TR.

DAE.

Dicito

datiirum
eius

meam
me

illi

filiam
Licet.

uxorem.

TR.

DAE. Et patrem
DAE. Sed

nouisse et mihi esse co-

gnatum.
propera.
sit,

TR.
Licet.

Licet.

TR.

Licet.

DAE. Lim
TR.

hic fac
1215

cena ut

curetiir.

DAE. Omnia[i]n
Quod
promisisti

licet?

TR.

Licet. sed scin quid est

lit

quod te uolo? memineris, hodie ut liber sim.

DAE.
TR. Fac ut
exores

Licet.

Plesidippum,

ut

emittat.

me <(manu)> DAE. Licet.

TR. Et tua filia facito oret: facile exorabit. DAE.Licet. TR. Atque ut mi Ampelisca nubat, libi ego sim liber.

DAE.
TR. Atque ut gratum mihi beneficium

Licet. Licet.

1220

factis experiar.

DAE.
TR. Omnia<(n^
Sed propera
licet?

DAE.

Licet: tibi riirsum refero

ire in

urbem actutum

gratiam. * et recipe te huc

lam

rursiim. hic ero: tu interibi adorna ceterum

TR. quod

Licet.
opiist.

DAE.
1210.
el
\\

Licet.

pum

tamen iam oel tamen: corr Guy 1211. PlesidipPleusidippum {item v. 1218) haec res vel haec 1212. rogat vel rogato: corr Bent relinquat vel relinquit
\

||

jj

1215. sis: coir

Ac
\\

\\

suppl
facitis

Fl duce Ca
II

1222.

add

1216. del Ca 1218. ut me vel ut 1221. beneficium factis vel beneneficium 1223. propera vel prepera Ca
\\
|

\\

||

IV

6,

21. 2-2;

7,

1--J-J

RVDENS
cum
sua licentia:

153
1225

[TR.] Hercules istiim mfelicet

Ita

meas

repleuit auris. quidquid memorabam/licet'.

GRIPVS.
PISCATciK

DAEMONES
SEXEX
te compellare,

GR. Quam mox licet DAE. Quid est negoti,

Daemones?

Gripe? GR. De illo uidulo, [DAE.] Si sapias, sapias: habeas quod di dant boni. <^DAE.^ Aequdm uidetur tibi ut ego alieniim quod
est

1230

Meum
DAE. Tuom
GR.

esse

dicam?
illi

GR. Quddne ego inueni

mari ?

Tanto

melius optigit qui perdidit:

piu's.

esse nilo

Isto

magis oportet uidulum. tu pauper es, quom nimis sancte

DAE.

Gripe Gripe, in aetate hominum plitrumae Fiilnt trausennae, ubi decipiuntiir dolis. 1236 Atque edepol in eas plerumque esca inpdnitur, Quam siquis auidus poscit escam auariter, Decipitur in tra<(n)>senna auaritia sua. Ille qui consulte, docte atque astute cauet, 1240 Dixitine uti bene licet partiim bene. Mihi istaec uidetur praeda praedatum irier, Vt ciim maiore dote abeat quam aduenerit. Egone lit quod ad me allatum esse alienum sciam

Celem? minume istuc faciet noster Daemones. Semper cauere hoc sapientis aeqiussumumst,

1245

Ne conscii sint Ego ''mihi cum

1225. del
I

ipsi malefici[is]

suis.

lusi nil

moror uUiim lucrum.

||

1229. DAE. CD: 1230. add Py 1232. GR. Z)': corr Dmelius illi: trui Bent 1234. pius: corr Pareus 1243. dote vel docte 1246. sapientis aequissimumst vel sapientissimum est 1247. del Py

Ca

Hereules vel Hecules

||

del

Py

dant
\

vel

danunt dant
||

\\

||

\\

||

il

154

PLAVTI

IV 7,2338;
istiiuc

15

GR. Spectaui ego pridem cdmicos ad

Sapieuter dicta dicere atque
[i]is

modum
1250

plaiidier,

Quom

illos

sapieutis

mdres moustraba<(ii)t poplo.

Sed quom lude suam quisque ibaut diuorsi domum,

jSTullus erat illo

DAE. Abi intro, Ego til^i daturus

pacto ut illi iiisserant. ne molestus, linguae tempera. nil sum, ne tu friistra sis. 1255 GR. At ego deos quaeso, ut quidquid in illo uidulostj

Si auriim, si argentumst,

DAE.

IUiic est
Tillic

dmne id quod nos nequam

ut

fiat cinis.

seruis utimur.

Nam

cum

Et ipsum sese Dum praedam

Praeda ipsus

seruo siquo congressiis foret, illum furti adstriiigeret. 1260 liabere se censeret, interim
et

esset: praeda praedam diiceret. hinc intro ibo et sacrificabo: postibi lubebo nobis cenam continuo coqui.

Nunc

PLESIDIPPVS. ADVLESCEXS
PL. Iterum mihi

TRACHALIO
SERVOS
mi anime, mi
Trachalio, 1265 potius mi pater:

istaec oinnia itera,

Mi

liberte,

mi patrone, immo

Repperit patrem Palaestra suom atque matrem?

TR.

PL. Et popularis

e'st?

Repperit. TR. Opino[r]. PL. Et niipturast

mihi? TR. Siispicor. PL. Censen hodie despondebit eam mihi, quaeso?

TR.

Ce'nseo.

quam

1251. add Fy potio: coir Ca 1258. nequam vel nequa12651280. pers Imbent 1200. forti: corr Py 1268. del Bo nuptura est mihi veJ mihi {vel mi) nuptura est
|

||

||

\\

CD

Ij

;|

IV

8,

6 10; V

1, 1.

-^

RVDEXS
Tll.

155

PL. Quid, patri etiam gratulabor, quom illam iuueuit?

Ceuseo.
1270

PL. Quid, matri eius?

Ceuseo.

TK. Ceuseo.

PL. Quid ergo

ceuses? TR. Quod rogas, PL. Dic ergo, quauti censes? TR. Egoue?
ceuseo.

PL. Adsum equidem, ne ceusionem semper facias. TR. Ceuseo. PL. Quid, si curram? TR. Censeo. PL. An sic potius placide? TR. Censeo. PL. Etiamne eam adueuiens salutem? TR. Ceuseo. PL. Eticim patrem? 1275 TR. Censeo. PL. Post eius matrem? TR. Censeo. PL. Quid pdstea? Etiamne adueniens complectar ems patrem? TR. Nou
censeo.

PL. Quid, matrem? TR. Noucenseo. PL. Quid, eampse iUam? TR. Nou ceuseo. PL. Perii, dilectum dimisit: uuuc nou ceuset, quom
uolo.

TR. Sanus non

es:

sequere.

troue,

PL. Duc me, mi' paquo lubet. 1280

ACTTS Y
LABRAX
LEXO
Quis mest mortalis mi^serior qui nmsLt alter hddie, Quem ad recuperatoris modo damnauit Plesidippus?
1274. curram vel eu1273. At surne quidem: corr Turn 1282. 1281. mortalium: corr Bent 1279. Perii vel Peri Quem ad recuperatores vel Quae matre cuperato ris plesidip\\

ram
pus

||

||

\\

vel pleusidipf>us

||

156
Abiiidicata a

PLAVTI

V 1,3 7;

-2,

1-10

me modost

Palaestra: perditiis siim.

est mali lenoni, gaiident.

Nam
Ita

lenoiies ex Gaiidio credo esse procreatos:

omnes mortales, siquid

Nunc alteram
Saltem
lit

illam quae meast uisam hiic in Veneris fanum, 1286

eam abducam,

de bonis quod restat reliquiarum.

GRIPVS.
PISCATOR
GR.

LABRAX
LENO
inspicietis

Numquam

edepol hodie ad uesperum Gripum

uiuom,

Nisi uidulus mihi redditur.

Fieri
aiidio

LA. Per<(i>i: quom mentionem

^quasi
tilndat.

usquam

uiduli,

palo

pectus
1290

GR.

Istic scelestus liber est:

ego qui hendi

ei

mari pre-

Rete atque excepi uidukim,

darei negatis quic-

LA. Pro

d[i]i

quam. immortales, suo mihi hic sermone

arrexit auris.
Ktteris

GR. Cubitum hercle longis

signabo iam usque quaque, Siquis perdiderit uidulum cum auro atque argento
miilto,

1295

A<(d)>

Gripum

ut ueniat.
illic

non

feretis

istum, ut

postulatis.

LA. Meum hercle

homo uidukim

scit qui habet, ut ego opmor.

1287. reliquiarum vel 1284. procreatos vel procreatores 1288. Nunc quam 12881423. pers habent reliquarum 1292. Rete vel 1289. redditur vel reddatur vel Nunquam 1294. iam usque vel usque Recte 1293. naihi hic vel hic
|| ||

CB

\\

||

||

II

||

||

1296.

gripum

vel

grippum

!|

-2,

1126
Adeiindus mihi
illic

RVDENS
est lioino: di, quaeso,

157

GR. Quid me

intro

subuemte. reuocas? hoc uolo hic aute ostium extergere.

robigine,

Nam
Ita

hocquidem pol

non

est e fer<r)o

factum: quanto magis extergeo, rutilum

uiits
fit.

1300

atque
:

ten-

(Namquidem hoc
LA. Adulescens,

uenenatu<(m)>st

uerum

ita in

ma-

nibus consenescit.)
salue. GrR.

GR. Verum

e'xtergetur.

ament cum inraso LA. Quid fif? <LA.> [A]V^t uales? GR.
Di
te

capite.

Quid tii? num medicus quaeso's? LA. Immo edepol una littera plus sum quam medicus. GR. Tiim tu 1305 Mendicus es? LA. Tetigisti acu. GR. Yidetur
digna forma.

Sed quid

tibist?

LA. Hac proxuma nocte

+

mari

et alii

Confractast nauis, perdidi quicquid erat miser ibi

omne.

GR. Quid

perdidisti?

LA. Vidulum cum auro

atque argento miilto.
in uidulo qui per<i)it quid
ibi

GR. Ecquid meministi

LA. Quid
Quid,
si

infuerit?

1310
si

refert, qui per<i>it?

t^R. Tamen

non

hoc aliud fabulemur.

ego sciam qui inuenerit? uolo ex
signa.
te scire

LA.

Nummi

octingenti

auri

* in marsiippio fuerunt,

in-

1300. robigine vel rubigiue e fero (vel eftero) factuiu est: Bo 1301. quanti: corr Pius 1302. secl Guy uenenatust vel uenatust: corr Bo 1304. extergetur aut 1305. LA. praem C {om GR.), GR. his 1306. Mendicus tpZMedicus 1308. Contra facta est: corr Py 1310. Ecquid vel Eo quid infuere tibi: traiBent 1311. add Py 1313. auri in vel aurii: lac sign Schoe\\
|

trai

\\

||

\\

||

\\

||

\\

\\

||

158
Praeterea

PLAVTI
centum

V
Pliilippia
sdrsiis.

-2,

27-4-2

+mna

in

pasceolo
in-

GR. Magna
Di
I

liercle praedast: largiter

mercedis

dipiscar:

1315

homines

respiciiint:

bene ergo hinc praedatus ibo.

Profecto
I

huius

est

uidulus.

perge
pedire.

alia

tu

ex-

LA. Talentum argenti commodum magnum in crumma,

thus.

inerit

Praeterea sinus, cantharus, epichysis, gaulus, cja-

GR. Papae: LA. Miserum

diuitias

tii

quidem habuisti luculentas.

13-20

istuc

uerbum

et

pessumumst 'habuisse
et nil habere'.

GR. Quid dare

uelis qui istaec tibi inuestiget in-

dicetque ?

Eldquere propere

celeriter.

LA.
tos.

Nummos
GR.

trecen-

Tric[h]as.

LA.

Quadringentos. GR. Tramas piitidas. LA. Qaingentos. GR. Cassam glandem. LA. Sexcentos. GR. Curculiiinculos miniitos fabulare.
13-25

LA. Dabo septingentos.

GR. Os

calet tibi: niinc

id frig[id]efactas.

LA. Mille dabo nummum. GR. Sdmnias. LA. Nil addo. +GR. Abi igitur. LA. Aiidi. LA. GR. Si hercle abiero hinc, hic ndn ero. Vin centum et mille? GR. Ddrmis. GR. Quo ml LA. Eldquere quantum pdstules.
inuitus addas,
1316. et seorsum Nonius caulus 1319. epichisis cantharus: trai Bo 1326. Dabo vel 1320. Parae 1321. istuc vel quiclem istuc 1327. frigecle {vel frigide) factas Dabos nungit: corr Ca nummum vel nummos 1329. Quo vel Quom
1314.

centum denaria philippea

||

\\

ergo vel ego

||

||

||

||

||

||

2,

43-G2

RVDENS
abesse:

159

Talentum magnum: ndn potest tri<^d>bolum hinc

1330
istic? ne-

Proin tu uel aias uel neges.

LA. Quid

cessumst, uideo:

Dabitur talentum. GR. Accededum huc: Yenus haec

uolo adroget
te.

LA. Quod

mi impera[t]. GR. Tange aram hanc Veneris. LA. Tango. GR. Per Yenerem hanc jurandumst tibi. LA. Quid iurem? GR. Quod iubebo. LA. Prae<^i)> uerbis quiduis: '^id quod domist, numtibi hibet, id

quam
GR. Tene aram hanc.

ulli sujjplicabo.

1335

Eodem

die <^tui^ uiduli

LA. Teneo. GR. Deiera te mi argentum datiirum ubi sis potitus. LA. Fiat.

[GR.] Yenus Cyrenensis, testem te testor mihi^ Si uidukim iUum, quem ego in naui perdidi, [GR.] Cum auro atque argento sakiom inuestigauero 1340 Isque potestatem meam perueneril: <(Tum ego huic )> GR. 'Tum ego huic Gripo% inquito et me tangito. LA. Tum ego huic, Gripo dico, Yenus, ut tu

audias,

Talentum argenti magnum continud dabo. GR. "''Si fraudassis, dic ut te in quaestu tuo 1345 Yenus eradicet caput atque aetatem tuam.

Tecum hoc habeto tamen,

ubi iuraueris.

LA. Illaec aduorsum siquid peccasso, Yenus, Yenerdr te ut omnes miseri lenones si<^e>nt.
1331. alas: corr (uel tu ais uel uegas Donatus) 1333. 1334. iubebo vel iubeo 1335. numquam vel iJeiura: corr 1336. Tene tiaram vel Teneram Bent 1337. suppl Sey 1338. GE. B: clel Schoe testem vel testorem 1340. GR. Quam auro 1342. sujijiJ Sehoe inquito vel dico inquito 1348. illa egat {vel negat) uorsunir 1349. add Py y corr Mue
\\
Ij

aram vel haram numqui uili

|

||

||

II

\\

||

CD
jj

||

\\

\\

160

PLAYTI
GR. Taiaen
fiet,

2,

6369;

3,

111
1350

etsi tu fidein seruaueris.

Tu

hic opperire:
tii

Eum
Non

iam ego faxo exibit seuex: contiuuo uidulum repdscito.

illi<(c^

LA. Si maxume mihi

ego

illilm reddiderit uidulum, hodie debeo tridbolum. Meus arbitratust, Kngua quod iuret mea. 1355 Sed cdnticiscam: eccum exit et ducit seiiem.

GRIPVS.
PISCATOR

DAEMONES.
SENEX

LABRAX
LEKO

GR. Sequere

hac.

Heus

<DAE.> Ybi istic lenost? <GR.^ tu: em tibi, hic habet uidulum.
apud me:
et,

DAE. Habeo

et fateor esse

si

tuos

est-

habeas tibi: Omnia ut ''quicquid mfuere ita salua sistentilr di immortales: meus Tene, si tuost. LA.
sahie, ui^dule.

tibi.

est.

1360

DAE.

Tilosne est?

LA. Rogitas?

si

Iduis fuit,

quidem hercle meus est tameu.

DAE.

(3mnia insunt sakia: una istinc

cistella exceptast

modo

Cum crepundiis, quibuscum

LA. Quam?

hodie filiam inueni meam.

fuit Palaestra, ea filia

DAE. Tua quae

LA.

inuentast mea. Beue mehercle factumst: quom istaec res tibi ex

<s)>ententia
1365

Pulcre euenit, gaudeo.

DAE.
tibi.

Istuc facile

non credd
trid-

LA. Immo

hercle,

ut scias gaudere

me, mihi

bohim
triobolum vel triobulum 1354. acld Fl 1357. add Fl 1356. contigiscam 1361. G-R. leno et: corr Ca em vel hem 1360. GR. vel LA. 1367. me vel mei rogitas 1365. mehercle vel hercle add
1353.
||
\

LA. om
||
\

(item 1367)

1355.

ungua

1|

||

||

||

||

||

||

3,

1228
iie

RVDENS
duis:

161

Ob eam
LA.

coudono

te.

DAE. Benigue

edepol

facis.

quidem hercle uero. GR. Heiis tu, iam habes uidulum"? LA. Habeo. GR. Propera. LA. Quid properaboV GR. Reddere argentiim mihi. 1370 LA. Neque edepol tibi do neque quicquam debeo. GR. Quae haec factios<(t)> ? Ndn debes? LA. Non hercle uero. GR. Non tu iuratu
tiis

Immo

mihi'sy

LA.

Iiiratus

sum,

et

nunc iurabo, siquid uoluptatist

mihi:

lus iurandum rei seruandae, non perdeudae cdnditumst.

GR. Cedo

sis

mihi talentum

magnum

argenti, peri[t]u1375

rissume.

DAE.
Dare.

Gripe,

quod tu istum talentum pdscis?

luratust mihi
iurare:
re

GR.
petibi?

LA. Lubet

tun

meo

pdntifex

iurio's?

<(DAE.)>

Qua pro

argentum promisit hic GR. Si uidulum

Hiinc redegissem potestatem eius, iuratus<^t)> dare Mihi talentum magnum argenti. LA. Cedo quicum 1380 habeam iudicem, Ni dolo malo instipulatus sis siue etiamdum siem Quinque et uiginti annos natus. GR. Habe cum
|

<DAE.^ lam

hoc. LA. Alidst opus. ab isto Tauferre aut sim si istunc con-

demnauero. [DAE.] Prdmisisti<(n> huic argentum?

DAE. Quod
||

LA. Fateor. serud <(meo>

||

1374. seruandae vel reseruaudae 1368. duis vel dius 1378. adil D^ 1379. add 1377. tum peiurio vel pelurio 1381 sq. siue et annos natus Priscianus: niue et Lamb 1384. del Py add Eeizitis 1383. add Ca natus annos siippl Py Inteor vel GR. Intueor LA. (DAE. corr B)
I

||

||

\\

||

\\

\\

PliAVTI

COMOEDIAE VI

11

162
Promisisti,

PLAVTI

V
ne
tii,

3,

20-45

meum

esse oportet.

leuo, pdstules

Te

hic

fide

lendnia uti:

ndn

potes.

GK. lam

te

ratu's

1386

Nactum hominem quem

defraudaresV daudum huc argentiimst probum: Id ego continuo huic dabo, adeo me ut hic emittat

manu.
atque opera mea
tua.

D AE. Quando ergo erga te benignus fiii

Haec
tibi

sunt seruata
sapies,

DAE.

Si

GR. Immo hercle mea, ne tu dicas 1390 tacebis tum mihi benigne
te

itidem addecet

Bene merenti bene <reXerre gratiam.

Iiire

LA. Nempe

oras?

DAE.

prd meo Miriim quin tuom ius med periclo ajDs te expetam.
labascit: libertas portenditur.
ille

GR. Saluos sum: lend

DAE. Viduhim
Ego
LA.

istu<(n^c

inuenit:

illud

manci-

piitm meumst. 1395 tibi hunc porrd seruaui cilm magna pecituia. Gratiam habeo et de talento nulla causast quin
feras,
isti

Qudd

sum

iuratus.

GR. Heus
si

tu,

mrhi dato ergo,

.sapis.

DAE. Tacen

an non?

GR. Tun meam re^m^ simulas

agere: tibi

mu

*.

Ndn

hercle istoc

me

mteruortes,
perdidi.
si

si

aliam praedam
1400
^istuc

DAE.

Vapulabis, uerbum

adde<(s>

imum.

GR. Vel hercle

enica:

1385. Promisisti vel Promisti oportet vel oporte 1386. ratus: corr Beizius (vel lenoni) lauti 1387. defraudandum dares dandum: corr huc vel huic 1388. LA. praemD 1389. tibi nignus vel tibi benignus: corr Ca 1390 sq. 1391. benione itidem addem 1392. add Lamb dist Lamh 1393. dist Bo 1395. istic: corr Dousa 1397. habeo vel habeto 1399. Tum lac sign libri
|

||

lenon

||

||

||

\\

||

i|

\\

\\

\\

II

||

3,

46-01
tacebo

RVDENS

163
uisi

N6u

umquam

alio

pacto, primor.

talento

cdu-

LA. Tibi operam hicquidem

dat: tace[boJ.

DAE. Con-

cede hoc tu leud. LA. Licet.

GR. Palam

age, uolo ego

miirmuriUum neque susur-

rum

fieri.

DAE. Dic

mihi, quauti illam emisti tuam alteram

Ampeliscam? LA. Mille

Cdndiciouem

uummum
Viu
uolo.

mulierculam denumeraui.
tibi
fer<(r)>e

14<)5

DAE.
Saue

liiculeutam

meV

LA.

DAE. Dmiduom
Libera ut
sit,

taleutum faciam.
tibi

LA. Beue
illa

faci[a]s.

DAE. Pro
dimidium
silme,
cedo.

altera,

dimidium

hiic

LA. Maxume.

DAE. Pro
tu

Quem

propter

dimidio ego Grip[h]um emittam mauu, 1410 uidulum et ego guatam iuueui. LA. Bene facis:
illd

Gratiam habeo magnam.

DAE. Res DAE.

sohitast,

GR. Quam mox mi argentum ergo redditur? Grip[h]e: ego habeo. GR. At ego

me
Nil hercle hie
facias. tibist,

hercle mauolo. ne tu speres: iiiris

iu-

randi uolo

Gratiam

GR.

Perii hercle: uisi

dccidi.

me

suspendo,
1415

Niimquam

hercle

iterum

defraudabis me post hiiuc diem.

quidem
condicid

DAE. Hic

hodie cemito, leno.

placet.

LA.

Fiat:

1402. tacebo vel tabebo 1403. del Gmj licet vel 1404. ego murmurillum Nonius: munnur illum {vel ullum) 1406. nummum vel nummos 1407. GR. vel LA. 1409. huc vel huio 1413. (sohita) est vel es Hercle at {vel ad) ego me: trai Htn 141.'). faciam Perii vel Peri
|| \\

licet: corr Pij

||

||

||

II

||

||

||

11*

1(34

PLAVTl RVDENS
Seqiiiiniui intro.

3,

G-2-G7

quoque ad cenam uocem, Ni daturus nil sim neque sit quicquam pollucti domi, Niue adeo uocatos credam uos esse ad cenam fo-

DAE.

spectatores, uos

ML

ras.

1420

Verum

si

uoletis

plausum fabulae

liuic clariim dare,

Comisatum omnes uenitote ad (Vds hic hodie cenatote ambo.

me

ad annos sedecim.

<(GR.

ET LA.)

Fiat.

plausiim date.)
1419. sim vel

sum
\

||

1420. Neue: corr

fiat rel fiat

Dousa

||

1424. necl

Weishis

add Schoe

4^

||

Rufinus corim. in metr. Ter. p. 561, 3 K.: Sisenna iu Eudente sic postea sic 'latronem producit metri causa'. Diomedes p. 3S0, 15 K.: Plautus .... conpositum efficit in Rudente[ra]
.
.

ollas

(vel ullas)

abstulas'

iit

sit

instans abstulo.

T.

MACCl PLAVTI
I

H V

GRAECA ADELPHOE MENANDRV ACTA LVDIS PLEBEIS CN BAEBIO C TERENTIO AED PL

.

<EGIT>

T PVBLILIVS PELLIO
.

<MODOS FECIT) MARCIPOR OPPII TIBIIS SARRANIS TOTAM

C
.

SVLPICIO C

AVRELIO COS

PERSOI^fAE
PANEGYRIS [PHILVMENA]i^^ )SORORES

PAMPHILAC?)

ANTIPHO SENEX GELASIMVS PARASITVS CROCOTIVM ANCILLA PINACIVM PVER EPIGNOm^S (?) ^
STICm^S
1

PAMPHaiPPVSr^^^^^^
SA[N]GARINVSr^^^^ STEPHANIVM ANCILLA
TIBICEN

Arg.

[A]

ARGYMEXTYM
Duas sorores

Pa<^ter^

******* ********* ******** Rem *s*********** ********** **********

Duo
f<(ratres^

quaer<(uut>

Soror

R
Fac

Solus hahet

A: suppl Stu

Arg.

II

AEGYMEI^^TYM
Senex castigat

II

Tam

filias, quod eae uiros perseuerent peregrinantis paviperes

Ita siistinere fratres neque relinquere. Contraque uerbis delenitur commodis,

Habere ut

sineret quds semel nactae forent. Viri reueniunt dpibus aucti trans mare: Suam quisque retinet, ac Sticho ludiis datur.

4.

que
11

vel

quae

nactae

vel

inacta

11

7.

retineat vel

retinat

1,

115

[A|

ACTVS
PANEGYRIS.
PAN. Credo
SORORES
Soror, suo ex animo, quae
II

PAMPHILA

ego miseram fuisse Penelopam, tam diu uidua 2'^ Viro suo caruit: nam nos eius animum quarum hinc uiri apsunt, De uostris factis noscimus, "Quonlmque nos negotiis apsentum, ita ut aequomst, Sollicitae noctes et dies, soror, sumus semper. 5 PA. Nostrum officium nos facere aequomst: Neqne id magis facimus quam nds monet pietas. Sed hic, mea soror, adsidedum: mnlta uolo tecum 7^'

Loqui de re '''uiri. <(PAN.)> Saluene, amabo? PA[N]. Spero quidem et uolo. sed hoc,

soror,

criicior

Patrem tuom meumque

adeo, unice qui ilnus lo. ii Ciuibus ex omnibiis probus perhibetur, Eiim nunc inprobi uiri officio ilti, 13. 14 Viris qui tantas apsentibus nostris 15

Personamm
significavimus
\\

notas constanter
1 sq. et 6.

om B,
8.

liaud raro

cum

tum

C; suppletas in mediis versibus

7*

nisi spatia
sie

1 2^. cf. ad Pseud. 263 1. penelopam {sic A) gulis Jiabet itautaequomest: vel penolopam 4. absentum: apsextium ut est aeq(u)um 5. et {sic A) vel sed 7''. mea soror: SOEOR ASSIDEDUM: aclsiclum 9. EQUIDEM
\\ \\ ||
|

||

et

quoque desunt non discr B: hinos pro sin-

||

II

||

170

PLAVTI
Facit Laiurias iumerito

I 1,

1646

[A]

Nosque ab eis abducere uolt. Haec res uitae me, soror, saturant, Haec mihi diuidiae et senio sunt. PA^N.) Ne lacruma, soror, neu tiio id animo Fac quod tibi [tuos] pater facere minatur.
Spes est

20

eum

melius facturum.

Noui ego illum: ioculo istaec dicit: Neque ille sibi mereat Persarum
Montis qui esse aurei perhibentur, Vt istuc faciat quod tu metuis.
25

Tamen

si^

faciat,

minume

irasci

Decet: neque id immerito eueniet. Nam uiri nostri domo ut abierunt,

Hic

tertius<(t)>

annus

<PA.> Ita

lit

memoras.

30

<PAN.> Quom
Vbi Neque
sint,

ipsi ihterea uiuant, ualeant,

quid agant, ecquid agant, participant nos neque redeunt.

<PA.)> An id doles, soror, quia illi suom dfficium Non colunt, quom tu tuom facis? PAN. Ita pol. 35. 36
si^s: caue sis audiam ego istuc Posthac ex te. PAN. Nam quid iam? PA. Quia pol meo animo omnis sapientis

PA. Tace

Suom officium aequomst colere et facere. Quam ob rem ego te hoc, soror, tam etsfs
Moneo lit tuom memineris officium: Et si illi improbi sint atque aliter +Nos faciant quam aequomst, tam pol
^Nequid magis sit omnibus obnixe opibus Nostrum officium meminfsse decet. PAN. Placet: taceo. PA. At memineris
16 sq. comjnMiHi: mi
I

40

maior,

45
facito.

B
II

{his)

20.

Tamen si: QUOMTU: cum 37. 38. mv A 38. posthaC: Caue posthac yuiD: qui {corr D) 41. sokoregohoctb 44. tam: tamen
II

Bo

27.

liis 18 sq. haec: hae nelaceimA: Neu lacruma 21. del TAMETSI 35. coeunt 30. t add Bi
\\

17. eiS: is vel

||

||

||

\\

||

\\

\\

||

||

45. sit:

simus

obnixe

{sic

A)

vel

obnoxiae

||

47.

#taceo4|:

||

1,47-56; 2,1-8 [A]

STICITVS

171
credi esse

PAN.> Nolo
Neque

ego, soror,

me

inmemorem
uiri:

Nam

ille eos honores miTii quos habuit perdidit. pol mihi grata acceptaque huiust beuiguitas: 50 Et me quidem haec condicio uunc non paenitet Nequest (juor [nou] studeam has nuptias mutarier. Verum postremo in patris potestatest situm: Faciendum id uobis quod pareutes imperant.

<PA.) Scio

Nam

55 citque in cogitando maerore aiigeor: prdpe modum iam ostendit suam sententiam. <PAN.)> Igitur quaeramus ndbis quid facto lisus sit.)

ANTIPHO.
SEXEX
AN. Qui manet
Nec uoluntate

PAMPHILA.

PANEGYRIS
II

SORORES

ut moneatur semper seruos

homo

offi-

cium suom
id facere

meminit, seruos

is

habitu hau

probust.

Vds meministis qudtcalendis petere demensum cibum: Qui miuus meministis quod opus sit facto facere in
lamquidem
in

aedibus? ci suo quicque loco nisi erit mihi situm

supellectilis,

Quom

ego reuortar, uds monimentis cdmmonefaciam

biibulis.

Ndu homines habitare mecum mfhi hic

Facite sultis nitidae ut aedes

uideutur, sed sues.

meae

sint,

quom redeam
domum.
G5

vel

51. haec 07)1 50. pol mihi vel mihi pol 52. del Gruy penitet vel petiit et vel periit et 59. Xec {sic A) 58. manet: mokeat 57. facio: corr \ hauprobust: aut probust (j)el probus st) is: His rel Xam 62. quicque calendis {sic A) vel kalendis GO. QUOT: quod 63. monisupellectiliS: suppellectiHs {sic A) vel quique

48 hoc

57.
I |

II

||

||

D
I

||

||

(|

||

||

MENTIS: monumentis
facite

||

64.

mihi hic: mihi

||

||

65.

facitesultiS:

cwn

spat vel faciete sulcis

172

PLAVTI 12,9 12.22 26.17 21. 13.14 [AJ

adero: ad meiim

lam ego domi

Siqiiis

maiorem
modo.

filiam inuisd

me

quaeret, inde uocatote aliqui: aut

iam ego-

met
PA[N]. Quid agimus,
soror,
si

liic

ero.

offirmabit pater

aduorsum
Pati

nos?

PA<N.>

Nos

oportet qudd

ille faciat,

quoius potestas

pliis potest.

Exorando, haud aduorsando sumendam operam censeo. Gratiam a patre si petimus, spero ab eo impetrassere:
71

Aduorsari sine dedecore et

scelei'e

summo baud

pds-

sumus,

Neque equidem

id

factura neque tu ut facias consi-

liilm dabo, ut exoremus. ndui ego ndstros: exorabilest. <(AN.)> Principium ego quo pacto cum illis dccipiam, id

Verum

Vtnim ego perplexim lacessam

Quasi

ratidcinor: oratione ad hilnc

75

mo-

dum,
adeo adsimulem, an quasi quid indaudiuerim Eas in se meruisse culpam: an pdtius temptem leniter An minaciter. scio litis fdre: ego meas noui dptume. Si manere hic sese maliut pdtius quam alio niibere, 80 Ndn faciam: quid mi dpust decurso aetatis spatio ciim
<m)>eis

numquam quicquam

offikmauit PA. pati vel A: 8083. 7579. 7074 relicpii 70. haucl aduersando {sie A) vel aduersando 71. PA. praem D geatiampeesipetimus impetrassere {sic A) vel impetrasse 72. ADUEESARIsine: Aduersariis in possumus (sic A) vel possumi 73. equidemisfactukA: ego factura sum: corr Brixius teut 74. exorabilist: exorabile est 75. cum illis: iLLi 76. ego et lacessam {sie A et Noniiis [ergo i] Charisiusque) vel ergo et lasessam {vel lascessam) orationem Nonius et Charisius 77. adeoadsimulem: in eas simulem quid: nihil INAUDIUEEIM: inde audiuerim: corr Pareus 78. leniter {sie A) vel leuiter 79. litus noui optume {sic A) vel optume noui 81. add Lomanus
66.
||

apati: PATi
||

MODO: domum 7083.

II
\

68.

lioe

ordine

||

||

||

||

||

II

||

\\

||

II

\\

I 2, 15. 16.

2739

[A]

STICHVS
nil

73

Gerere bellum,

quom
tiirbas.

quam ob rem

id faciam

me

ruisse arbitror"?

Mmume:

nolo

sed hoc mihi

optumum
iu

factu
sese

arbitror,

Sic faciam:

adsimulabo quasi

quam culpam
admiserint:

Perplexabiliter earum hodie perpauefaciam pectora. 85 Pdstid Tagam igitur deinde ut animus meus erit facisim palam.

Multa

scio faciiinda uerba: ibo intro.

sed apertast foris.

auris

PA. Certo enim mihi paternae uocis sonitus

accidit.

PAN.
PA.

Is est

ecastor:
pater.

ferre

aduorsum homini occupe-

mus osculum.
Salue,

mi

[P]AN. Et uos ambae.

[istic]

ilico agite

adsidite.

90

PA. Osculum.

AN. Quia

ita

mihi uostri. PA. Qui, amabd, pater"? meae animae salsura euenit. PA. Ad-

[P]AN. Sat

est osculi

side hic, pater.

[P]AN. Ndn sedeo

istic:

uds sedete: ego sedero in subsellio.

PA. Mane puluinum.

[P]AN. Bene procuras mihi:

opiist?

satis

sic fultiimst: sede.

PA. Sine,

pater.

AN. Quid
tilji

PA. Opust.

AN.

geram. atque hoc est satis. 95 <TA.> Niimquam enim nimis curare possimt sudm pa-

Morem

rentem

filiae.

BES
87.

QUAMKIHIL: cuin niMl adsimulabo {sic A) quasi aliquam: corr Ei issE

82.
II

84.

rel
\\

83. turidfaciam: faciam adsemulabo quasiquom:

||
|

mulpa PATERET

II

89.

86. palam: patam veJ pacem 90. mi (sic A) vel me HOMim: hominem
\

||
'

||

91. del ISTICADSIDITE ascidite vel absceditc OSOSCULIMIHI: osculi milii vel mihi osculi ambo Festus 93. del sederein 92. salsurae uenit asside: corr ex A 94. del fultum est: fultust4|: Sede: mihi 95. opustmoREM Hic est satis {sic A) vel satis est 96. PARE(re7 e)tem
: I

||

\\

D
||

||

||

||

!|

174

PLAVTI
+aeqiimst nos potiorem habere
tii

I 2,

4055

[A]

Qnem

quam

te? posti-

dea, pater,

Viros nostros, quibus

uoluisti esse nos matres fa-

milias?

AN. Bonas

ut aequomst facere

facitis,

qudm tamen
Pudicitiast,
100
dictis

apsentis uiros

Proinde habetis quasi praesentes smt.

PA.

patei*,

Eos nos magnificare qui nos

socias sumpseriint sibi.

AN. Numquis

hic

est

alienus

nostris

auceps
ani-

aiiribus?

PAN. Nullus

praeter ndsque teque.

AN. Vdstrum

mum
Nam
ego

adbiberi uolo.

ad uos nunc iiaperitus rerum et morum millierum Discipulus uenio ad magistras: quibus matronas mdribus
105

Quae dptumae sunt

esse oportet, sed utraque ut dicat

mihi.

PAN. Quid

quod huc exquaesitum mulierum mores uenis? AN. P61 ego uxorem quaero, postquam udstra mater
istuc
est

PA. Facile inuenies

et

peiorem

mdrtuast. et peius
pater,

moratam,
sdl

Quam

illa fuit:

melidrem neque tu reperies neque

uidet.
te

110

AN. At ego ex

exquaero atque ex
si

istac tua sorore.

Scio ut oportet esse,

sint ita

PA. Edepdl, ut ego aequom

pater,

censeo.

97.
99.
(sie

QUEM:
solus

AN.
A)
II

Qum
I

cel

Cuiu
II

habere

{sic

A)

vel

haberem
|

||

AEQUOST
|

100. PR0iia)E: Perinde

\

habetis

vel habetist
I

quasi: quas (corr D)

\\

sient
||

||

101. eos-

106. secl: 103. teq-: te qui Qui: quis (corr D) 110. SOLUIOSED 107109. pers add D^ 107. exquisitum DET: uidet sol 111. EXQUERO: exquiro PA. pro D^

NOS: Enos

||

\\

II

\\

12,

56-72

[A]

STICHVS

175

<[AN.) Vdlo scire ergo ut aequoui censes. PA. Vt, per urbern quom ambulent, (Jmnibus os opturent, nequis merito male dicat sibi. AN. Dic uicissim niinciam tu. PAN. Quid uis tibi diccim, pater? 115 <^AN.) Vbi facillume spectatur miilier quae ingenidst

bono ?

^PAN.) Quoi male

<AN.) Haii male
Virginemne
an

faciundist potestas, quae ne id faistuc.

ciat temperat. age tu +altera utra

sit

con-

dicio pensior,

uiduam habere?

PA. Quauta mea

sapientiast,

Ex

id minumest malum. 120 <^AN.)> Qui! potest mulier uitare uitiis? PA. Vt cotidie Pridie caueat, ne faciat qudd pigeat postrfdie.

malis multis

malum quod minumumst,

<(AN.)> Qviae tibi mulier uidetur millto sapientissuma?

<^PAN.)>

Quae tameu, quom

res secundae silnt, se poterit gndscere,

Et

illa

quae aequo animd patietur

lepide temptaui

sibi esse peius

quam
125

fuit.

AN. Edepol uos

Sed boc
est

udstrumque ingenium
esse

mgeni.

quod ad uos uenio quodque

ambas

Mi

auctores ita siint

conuentas uolo: amici, ut uds hinc abducam do-

mum.

PAN. At enim
113.

nos quarilm res agitur sumus.

aliter auctores

PA. pro 115 sq. pers pro {om A) B^ D^ 118. Hau {sic A) vel Haud IDFACIAT: faciat id CON119. uikginemxe: Virginem an: corr Ac DICIO: condicior 120. ex: E idminimest: id 4^QUANTAMEA: quanta meas
\\

#
|

\\

117.

||

||

||

minimum
{corr Bi)

121. add Spengelius potest: voiiB^vix y)SREST est cotidie {sic A) vel cottidie PA. pro -^ {om B) Spengelius 124. noscere: cognoscere 122. posttridie {sic A) vel postridie
||
]
| I

||

\\

129.

PAN.

solus

||

\\

176

PLAYTI

I 2,

7390

[A]

Nam

aiit oliin, uisi tibi placebaut, ndu datas oportuit 130 Aut uuuc uou aequomst abduci, pater, illisce apseutibus. AN. Ydsne ego patiar ciim meudicis uilptas me uiuo

uiris?

PA. Placet

ille

meus mihi mendicus: suos rex

re-

ginae placet. Idem animust in paupertate qui olim in diuitiis

fuit.

AN. Ydsue

latrones et mendicos hdmines

ditis?

magui peu135

PAN. Ndu
AN. Quid

tu

me

argentd dedisti
qui

opmor nuptum, sed

uiro.

illos

exspectatis

abhinc iam abierunt trieunium?

Quiii uos capitis cdndicionem ex

PAN.

Stultitiast, pater,

pessuma primariam? uenatum ducere iuuitas canes.

AN. Certumnest neutram uostrarum

PA. Persequimur: nam qud
dedisti

140' Hdstis est uxdr inuita quae uiro nuptiim datur. persequi imperium

patris?

AN.

uuptum abire ndlumus. Bene ualete: ibo atque amicis udstra consilia eloPrdbiores,
credo,
quar. arbitrabuut,
si

PAN.

probis

uar-

raueris.

AN. Curate PAN. Niiuc

Niinc,

igitur familiarem

rem

places,

quom

recte

soror,

abeamus

intro.

ut potestis dptume. moustras: nunc tibi 146 auscultabimus. PA. Immo interuisam

domum.
132.
{sic

AN.

A)

vel nuptias

solus I) {item 135. 137. 141. 143. 14o) uiuo (sic A) vel uitio 133. 2)ers add
|

nuptas

||

B- {item
l|

mendicuS: mendicis 140. uiEO: aa op nor 144. uero pro uirum 141. neutram {sic A) vel neutrum arbitrabunt {sic Konius et A) vel arbitrarunt creclo Nonius 146. placeS: placet auscul145. Curate {sic A) vel Qurate D* TAUiMus 147. abeamus {sic A) vel habeamus PA. pro
136. 139. 142. 144. 146) opinor 136. tumE: me tu
\

mihimeus
{sic

A)

vel

||

||

||

||

||

II

||

2,91-97; 3,1 9 [A]

STICHVS

177

Si ab uiro tibi forte ueniet nuntius, facito ut sciam.

(FA^.y Neque ego

te

celabo

neque

tu

me

celassis

Eho Crocotium, i, Tecum adduce. uam

qudd scias. parasitum Gelasimum huc arcessito:

illum ecastor mfttere ad portitm
uolo,
151

aut hodie uenerit. Nam dies totds apud portum seruos unus adsidet: Sed tamen uolo interuisi. prdpera atque actutum redi.

Siquae forte ex Asia nauis heri

ACTYS
GELASIMVS.
PARASITVS

II

CROCOTIVM
ANCILLA

GE. Famem ego fuisse silspicor matrem mihi: 155 Nam pdstquam natus siim, satur numquam fui. Neque quisquam melius referet matri gratiam, (Quam egd matri meae refero inuitissumus.) Neque rettuKt quam ego refero meae matri
158^ Fami. menses gestauit decem: At ego illam in aUio gesto pkis amids decem. 160 Atque illa puerum me gestauit paruokim,

Nam

illa

me<(d)> in akio

Quo miiius laboris cepisse illam existumo: Ego ndn pausiUulam m utero gestd famem,
148. AB: a 150. crocotium
j

PAN.

facito

D^

vel crocoticium
||

tum

(sic A) vel porcum ATQ-ACTUTUM: actutum

149. add Ac sciAS: scies 153. porcrocotium hic 154. tamen {sic A) vel tarien
||
\

|1

||

||

155.

FAMEMEGO: Famem
\

fuisse
I

suspicor: suspicorfuisse 156. postquam {sic A) vel posquam 158*. secl Sey matri meae: meaematei 157. sohts Jiabet 158^'. om (fami hinc habet Charisitts) 159. Nam {sic A) vel Na add Ei 160. jjosf hiine v. 162. cepisseilhabet v. 165 sq. lam: illam cepisset {vel cepisst) 163. EGO: At ego non: nunc pausillulam: pauxillulam gestofamem: gestor amem

||

11

\\

1|

\\

\\

A
|

\\

||

|(

Plwti Comoediae VI

12

178

PLAVTI

I 3,

1034

[AJ

Verum
-

liercle

multo

maxumam

et

grauissumam.

Vteri dolores +mihi oboriuntur cotidie: 165 Sed matrem parere nequeo nec quid agam scio. "*"Auditaui saepe hoc uolgo dicier, Solere elephantum grauidam perpetuds decem Esse annos: eius ex semine haec certdst fames: Nam iam complures annos utero haeret meo. 170 Nunc si ridiculum hominem quaerat quispiam, Venalis ego sum cum ornamentis omnibus. Inanimentis explementum quaerito.
|

Gelasimo nomen mihi indidit paruo pater, 175 Quia inde iam a pausillo puero ridiculils fui. Propter pauperiem hoc adeo nomen repperi, Eo quia paupertas fecit ridiculiis forem: Nam illa artis onmis perdocet, ubi quem attigit. Per anndnam caram dixit me natum pater:
acrius. Propterea, credo, nunc essurio Sed generi nostro haec redditast benignitas:
|

180

NuUi negare

sdleo, siquis

me

essiim uocat.

Oratio una interiit hominum pessume, Atque dptuma hercle meo animo et scitissuma, Qua ante utebantur: Hieni illo ad cenam: sfc face: Promitte uero: ne grauare: est cdmmodum? 186

Volo inquam

fieri:

ndn amittam quih

ei

eas.'

Nunc reppererunt iam

165. cottidie
cf.
||

uerbo uicarium

AUDiTAUi uologo SOLERE s. f. V. 167 liabet A grauidas FAMis 171. QUAEKAT: quaeret 169. HAEC: hac MENTUM: exi plementum {vel sup[p]lementum)
|

ad V. 160 utebi: Vt teri di cotidie {sic A) vel 167 sq. 166. necquidagamscio nescio quomodo uolgo {sie A) vel {item Paulus): Autdiui vel audiui
\ | :

||

{et s. v.
II

am)

||

||

||

173. exple175. 176.

||

inv libri: trai

pausillo: pausi illo {vel illos) reppeeit 178. 176. pauperiem: paupertem vel paupertatem ARTISOMNIS: omnis artes 180. essuriO: esurio 182. nullis 183. inmeessum: essum me negare {sic A) vel nugare 185. ad 184. scitissumA: scitis summa TEEIIT: interit 187. fierI: fleri 186. promitte: Promitto {sic A) vel ac
\\

Ac

175.

||

||

||

||

||

||

||

||

||

188. iameI: ei

||

I 3,

3556
Nili

[A]

STICHVS

179

quidem hercle uerbumst ac uiKssumum ^Vocem te ad ceuam, nisi egomet cenem foris.'

190

Ei hercle ego uerbo lilmbos di<(f>ft-act6s uelim, +Ni uere perierit, si cenassit domi. Haec uerba subigunt me<(d>, ut mores barbaros

Discam atque ut faciam praeconis compendium Itaque aiictionem praedicem, ipse ut uenditem. 195 CR. Hic illest parasitus quem arcessitum mfssa
sum: Quae Idquitur auscultabo, prius quam conloquar. <(GE.)> Sed ciiriosi sunt hic complures mali, Alienas res qui cilrant studio maxumo,
Quibus ipsis nuUast res quam procurent sua. 200 Ei quando quem auctidnem facturiim sciunt, Adeilnt, perquirunt quid siet causae ilico: Alienum aes cogat an pararit praedium: Vxdrin sit reddenda dos diudrtio. Eos dmnis tam etsi hercle haiid indignos iildico 205 Qui miiltum miseri smt, laborent, nil moror. Dicam auctionis causam, ut damno gaiideant Nam curiosus nemost quin sit maleuokis aiictionem praedi[Ipse egomet quam ob rem

Damna

euenerunt
|

maxuma

cem:] miserd mihi.

208^

UEEBUMETACUILISSIMUM: uerbum ac189. NIHILI: nihil deulissuniun: corr Abraliam 191. hercle ego: HEKCiiE 192. niueeeperierit fractos {item A)-. corr Bibbeckius 193. addididomI: domo uere perlerit vel Niue repleuerit 194. praeconiS: praeut mores {sic A) vel ut mors mus uenditem: me ueni 195. auctionem: autionem cones arcessitum: accersitum 197. ausculitem 196. CR. solus
||
|

\\

(!

||

II

II

||

198. COMA) vel autscultabo conloquar: loquor 201. 200. quam: qua PLUEES: quiam {vel qui iam) plures 203. COGNATANSIQUANDOQLIM U 202. QUID: quicquid IUDICO: 205. EOS: Eo PRAEDIUM: prandium PARARAIT 207. auctionis {sic A) vel auticonis iudicio 206. SUNT DAMNO: amno vel animo 208*. quin: Qui non maliuolus {sic A) vel malibolus 208*^. om A {sed habet v. 232 sq. suo loco reegomet vel ego H 209. GE. praem petitos)

tabo

{sic

||

||

||

II

||

II

||

||

||

||

12*

180
Ita

PLAVTI

I 3,

5781

[A]

me inaucupia miserum adfecenmt male: 210 Potatioues plurumae demortuae: Quot adeo cenae quas defleui mortuae, Quot pdtiones miilsi, quae autem prandia, Quae inter continuom perdidi triennium. Prae maerore adeo miser atque aegritiidine 215 Consenui: paene sum fame emdrtuos. <(CR.)> Ridiculus aeque niillus est, quando esurit. <^GE.> Nunc auctionem facere decretiimst milii: Foras necessumst qufcquid habeo uendere. Adeste sultis: praeda erit praesentium. 220 Logds ridiculos uendo j: age licemini. Quis cena poscit? ecqui poscit prandioV ^Hercules te amabit prandio, cena tibi. Ehem, adnuistin? nemo meliores dabit. 225 [NulK meliores esse parasitd[s] sinam.] Vel iiinctiones Grraecas sudatorias Vendo: uel <(l)alias malacas crapularias,
|

Cauillationes, adsentatiiinculas

Ac

perieratiiinculas parasiticas,

230 Robiginosam strigilim, ampullam riibidam, Parasitum inanem quo recondas reliquias. Haec ueniisse iam opus est quantiim potest, Vt decumam partem Herculi polliiceam. 233. 234 CR. Ecastor auctionem haud magni preti. 235
| |

Quod MACEO

212. QrOT: Quod vel QuO 213. QUOT: 214. contenuum 215. ADEO {sed 216. paene: prene {corr B) e eorr): deo (corr D^) 218. auctionem {sie A) vel autcionem 217 sq. add Pistoris 219. NECESSUST 220. ADESTESUETIS: Ad sese DECBETUST ultis 221. Locos ridiculos {sic A) vel Locos rediculos corr 222. QUIS: Qui 223. heeculeisteamaui Ca 225. secl Guy XULEI: Xullis del Dousa 226. iunctioxes: unctiones sudatorias {sic A) vel subdatorias 227. uendouel: Vel add Bergkiiis ceapulaeiaS: trapularias 229. Ac: ad pekiekaTiUNCULAS: periuratiunculas 230. Robiginosam {sic A) vel Rubiginosam stbigilim: strigilem 232. cf. ad v. 208^ ueni-

210.
I

MANCIPIA QUAE: quod

II

II

II

II

\\

||

\\

||

||

II

II

i|

||

||

||

||

||

||

isse vel euenisse: uenisse opus vel pus {et tem sic etiam Priscianus 235. Ecastor: ecmaioe
j

s.

r.)

\\

233 sq.

jj

||

13, 82-101 [A]

STICHVS

181

Adhaesit homini ad infumuni uentrem fames. Adibo ad hominem. GE. Quis haec est quae aduorsum it mihi? Epignomi ancilla haec quidemst, Crocotium.

CR. Gelasime, sahie. GE. Non id est nomen mihi. CR. Certo mecastor i'd fuit nomen tibi. 240 GE. Fuit disertim, uerum id usu perdidi: Nunc Miccotrogus nomine e uero uocor. CR. +Eu ecastor risi te hodie multum. GE. Quando aut quo in locoV CR. Hie, quom aiictionem praedicabas GE. Pessuma, Eho, an audiuisti? CR. te quidem dignissu-

mam.
,GE.

245. 246

Quo minc

is?

CR.

Ad

te.

GE. Quid uenis?

CR. Panegyris Rogare iussit te ^xxt opere maxumo, Meciim simitu ut ires ad sese domum. GE. Ego illo mehercle uero eo quantiim potest. 250 lamne exta cocta siint? quot agnis fecerat? CR. IUaquidem nulhim sacrificauit. GE. Quo

modo?
Quid igitur me uolt? CR. Tritici modios decem Rogare opinor [te uolt]. GE. Mene, ut ab sese petam? CR. Immo +ut a uobis miituom nobis dares. 255 GE. Nega esse quod dem ''nec mihi nec mutuom
236. infimura {sic

A)

vel

infii-mum
241.
et

||

Adibo id est {sic A) eorr ex Xonio

A)
vel

quaemihiaduoksumuenit
vel
et

237. Adibo ad {sic 239. geiasime

||
|

est

id
vel

||

disertum vel
\

desertum:
Noiiitis
||

gloss.

Plant.

uerum om
|

||

242. miccotrogus {sic

:

A)

micotrogus
||

ex
||

EH0ANAUDluiSTi4t Ehon aut

II

luistl {vel audisti 4^)

245 sq. 249. ibeseo!

250. iLLUC quantujVipotest 251. cocta {sic A) vel ctocta QUOTAGNIS: quod tacnis 252. sacrificauit {sic A) vel sacrificabit 253 sq. meuoltmeneutasesepetam teiticimodiosil
II ||

decemrogareopinoeteuolt
255. auobiS: abste
||

te uolt vel te uol:

||

del

Gru

\\

256.

nega: Negato

182

PLAVTI

I 3,

102 116;

II

1.1.2 [A]

Neque aliud quicquam nisi hoc quod habeo pallium. Linguam quoque etiam uendidi datariam. CR. Au, nuUan tibi linguast? GE. Quaequidem
dicat 'dabo': 259. 260

Ventri reliqui eccillam quae dicat ^cedo'.

CR. Matum quidem CR. Quid nunc?

si

uis

GE. Haec eadem

262. 263

dicit tibi.

ituru's

an non?

GrE.

Abi sane

domum:
lam
propera atque abi. 265 Demiror quid illaec me ad se arcessi iiisserit, Quae niimquam iussit me ad se arcessi ante hunc
illo

uenturum

dicito.

diem,

Postquam

miror quid siet: Nisi lit perichim fiat uisam qufd ueht. Sed eccum Pinacium eius puerum j. hoc uide: 270 atque ex pictura astitit? Satin lit facete Ne iste edepol uinum poculo pauxilhilo Saepe exanclauit siibmerum scitissume.
uir abiit eius.
|

PINACIVM. PVER

GELASIMVS
PARASITVS

PI. Merciirius, louis qui niintius perhibetur, numquam aeque patri

Suo niintium lepidum

attuht,

quam ego

niinc

meae

erae
275

nuntiabo.
||

258. uendidida257. quicquam (sic A) vel quisquam 259 sq. nullam: nulla: TARIAM: uendidit (vel uendit) ariam eccam illam: eccam: corr Bo corr Ei 261. uentri: Veterem 262 sq. QUlDEMSiuis#: tibi di dent GE. {vel dent) 264. iturus: 266. arcessi: accersi (item v. 267) corr Ri abi (sic A) vel bi ex: UT 271. statut 270. PINACIUM: piacium vel dinacium 272. neste de pol uini pauculo Placidus plautus illulo Nonius
|| ||
|

\\

||

'

||

||

273. exantlauit Sergius:

exanclaui Placidus (exanclauit etiam

||

Nonius)

merum
I

vel
||

sum merum Nonius

274.

numquam

(sic

A)

vel

numquid

II 1,

320

[A]

STICHVS

183

Neque

Itaque onustum pectus porto laetitia lubeutiaque: lubet nisi gloriose quicquam proloquf profecto.

Amoenitates dmnium ueuerum et uenustatum adfero, Ripisque superat mihi atque abundat pectus laetitia

meum.
Propera,

Pinacium, pedes

hortare,

Nunc

tibi

potestas adipiscendist

gldriam laudem cus

factis

bonesta

dicta

280 de-

Eraeque <(e)genti siibueni [benefacta maiorum tuum], Quae misera in exspectationest Epignomi aduentum uiri. Proinde ut decet amat uiriim suom, cupide expetit.
nunc, Pinacium^

Age

ut placet, curre

lit

lubet:

caue

quemquam
feceris:

flocci

285 Cubitis depulsa de uia, tranquillam concinna uiam. Si rex obstabit dbuiam, regem ipsum prius perudrtito.
288* GrE. Quiduam dicam Pinacium 288^ Lascmibundum tam lubenter ciirrere? Hariindinem fert spdrtulamque et bamulum piscarium.

PI.

Sed tandem opiuor aequiust eram mihi esse supplicem 290 Atque dratores mfttere ad me ddnaque ex auro et
quadrigas,

Qui uehar: nam pedibus

ire

ndn queo.

ergo iam

reuortar.
276.

proloqui

TBM
cium
sera
|

II

HONUSTITM 277 sq. lUBET gloriose et pfiORTO A) vel gloriosse et proloco qui dist Ei uenusta280. PROPERA: Propterea pinacium (sic A) vel dinaI

||

(sie

II

281. ADIPISCE^TDAST
{sic

||

282. secl JRi

||

{cf.

v.

303)

malo-

rum tuum
expedi
{vel
||

A)

vel

maiorum tuorum
||

283. ]vnsERAiN: mi-

(sic A) vel aduentu 284. expetitnunC: nunc expidi) pinacium (sjc A) vel pina cui' 285. curre: currere 287. ob: or 288. dicam pinacium (vel dinacium): PixACiu* 289. hamum (sic A) vel hamulum LUBEN'TE\r 290. aequius (vel aequiius) est: aequiumst 291. donamq292. uehar (sic A) vel uear ergo nam (item A)
|

aduentum

||

||

||

||

fj

\\

184

PLAVTI

II

1,

2136

[A]

Ad
[GE.]
[PI.]

ine

adiri

et

supplicari

egomet mihi aequom

censeo.

An

uero nugas censeas, nil esse quod ego nunc

scio?

Tantum

a portu adporto
nisi

bonum, tam gaiidium

-295 grande adfero: exoptare ab deis

Vix ipsa domina hoc^

sciat,

audeat.

Nunc

liltro

id

deportem?

haii placet

neque

id uiri of-

Sic hdc uidetur mihi magis

meo

ficium arbitror. conuenire huic nuntio:

Aduorsum
Sed

ueniat, opsecret se ut niintio

hoc impertiam.
300
scire

Seciindas fortunas decent superbiae. tandem quom recdgito, qui pdtuit

scire

haec
quin

Non enim possum qum

reuortar,

me? qum loquar,

facta

edissertem

Eramque ex maerore eximam, bene

maioriim

meum
Exaiigeam atque illam aiigeam insperato opportuno
bono.

Contiindam facta Talthubi contemnamque omnis

tios:

niin-

305

Simulque ad cursuram meditabor [me] ad hidos

Olympios.

Sed spatium hoc

occidit:

breuest curriculo:
paenitet.
et

quam me

Quid hoc? occlusam ianuam uideo: fbo

293.

pultabo fores.

ADIRE:
295.
||

quum)

II

iri AEQUOMCENSEO: censeo aecum {vel aeAPORTU: portu vel hortu GR andeaffero ad|

fero grande adist vel adist

||

296. nisi (vel nesi) sciat: niscias abdeiS: (arbitror acld B) 297. id: lioc HAU: haud 298. SIC: Hic UIRI: uero huiCi huc 299. UENIAT: ut 300. sujierbiae {sic A) vel super uiae ueniat 302. om
|

\\

||

]|

||

CD

QUINEDISSERTEM qui me disser te 303. eramquaeex maioRUM: malorum (cf. 282) 304. insperatoopportuno: ex insperato oportuno domO: modo: corr Gul {cf. 338) 305. thalthubi talthibi 306. del Ri OLyMPios olimpie
:

||

\\

\\

||

||

II 1,

375-1;

2, 1. 2

[A]

STICHVS

185

Aperite atque adproperate, fores facite ut pateant: reinouete moram. Nimis haec res sine cura geritur: uide quam dudum
liic

asto et pulto.

310

experiar fores an cubiti ac pedes pliis ualeant. Nimis uellem hae fores erum fiigissent^ ea caiisa ut liaberent Tmanum. Defessus sum pultando.

Somnone operam

datis?

Hoc pdstremumst: uae

uobis.
31.")

GE. Ibo atque hunc compellabo. Sahids sis. PI. Et tu sahie. GE. lam tu piscator factu's? PI. Quam pridem non edisti? GE. Vnde GE. Quid
i's?

quid fers? quid festinas? PI. Tua qudd nil refert, ne cures. 319. 320

istic

inest? PI. Quas tu edes colubras. GE. Quid tam iracundu's? PI. Si inte 321.322 Pudor adsit, non me appelles. GE. Possiim scire ex te uerum? 325 PI. Potes: hddie non cenabis.

PANEGYRIS.
MVLIER

GELASIMVS.
PARASITVS

PINACIVM
PVER
326^

PAN. Quisnam dbsecro has frangit fdris? "ubist? Tun haec facis? tun mihi huc hdstis uenis?
310. ET: es

326^

pultO:

EEPULTO
corr

||

311.

SOMNONE: Som
|

(;Vel

ualeant {sic A) 314. tjaeugbiS: uobis 312. manum etiam vel sualeant 317. factus: corr Si, distDoiisa 315. COMPELLABO: compello PI. tua vel 319 sq. fers {sic A) vel fes 318. EDISTI: dedisti tua: 4|:tua 321 sq. iSTiciXEST: istinc est QUASTUEDES: qua iracundus: corr jRj in te: te 325. PI. tui des vel quas tu uides POTES: potest 326^. Tun {sic A) vel Tunc tun: tu solus

Sum) non

an pedes
||

(iteyn A)-.

Lomanus
||

||

||

||

II

|]

II

||

186

PLAVTI
arcessitii

II 2,

317

[A]

GE. Salue: tuo

uenio huc.

PAN. Ean
ego quid

gratia
uelles

fores effrmgis?

GE. Tuos inclama^

tui delinquont:

me

Nam

msebam. mequidem harum miserebat. PI. Ergo auxflium

propere latumst.
hic loquitur tam prope nds? GE. Pinacium. 330 PAN. Ybi[is]st? ad me et reh'nque egentem parasitum,

PAN. Quisnam
PI.

Respice

Panegyris.

PAN. Pmacium. PI. Istuc indiderunt nomen maiores mihi. PAN. Quid agis? PI. Quid agam rogitas? PAN. Quidni
PAN. Me[h]in
PI.
Iiibe
fastidis,

rogitem? PI. Quid mecumst tibi? propudiose? eloquere propere,

Pmacium.

me

omittere igitur hos qui retinent. PAN. Qui retinent? PI. Rogas? 335
lassitudo mihi tenet.

6mnia membra

PAN. Linguam

quidem
Propere a portu
PI.

Sat scio tibi non tenere. PI. Ita celeri curriculo fui tui honoris causa. PAN. Ecquid adportas boni?

Nimio

"''inparti

multo tanto plus quam speras. Sakia sum.

PAN.

PI.

<^GE.)>

At ego perii, quoi medullam lassitudo perbibit. 340 Quid ego, quoi misero medullam uentris percepit

fames?

328. DELINQUNT ARCES3ITU: accersitu uexioean 329. mequidem: equidem {sie A) vel iusebam MiSERABANT latum est {sic A) vel latun est 330. GE. pro PI. Ac PlisrACiUM: pinacuum vel dinacium ubiissT: ubi is est 331. ADME: me 332. Pinacium (sic A, om 4^=) vel Dinacium 333 sqq. spatia pro pers pleindiderunt {sic A) vel indideri 334. mihin: Mihi in: corr Scioprumqiie habent lihri omnes 327.
|

II

uisebam
I

||

||

||

II

||

\\

pius

II

335.
I

portu
vel peri

338. propea337. 338. inv A retixentrogas tanta 339. Nimio inparti: nimiaicires boni: domi
|| || ||
|
\

(itemA): corr Pius

|

^
||

salua

{sic

A)

vel salua

||

340. perii {sic

|

A)
||

medullas

341.

egomiserocuimedullas

percipit

2,

18-31

[A]

STICHVS
conuenfsti?
PI. Multos. PI.

187

PAN. Ecquem

PAN. At

ui-

E[c]quidem pliiinimos: Veram ex multis nequiorem nullum quam hic est.

mm?

GE. Quo modo?

lam dudum ego istum

Praeterhac
GrE.
si

me

+patior dicere iniuste mihi. PI. Edepol essuries inritassis

male.

345
te

Animum inducam

ut

i^stuc

uerum

elocutum

esse arbitrer.

huc scopas simulque harundinem, ^t operam omnem araneorum perdam et texturam iinprobem Deiciamque eorum omneis telas. <^GE.^ Misere algebunt postea.
PI. llilunditias uolo fieri: ecferte

PI.

Qui!d?

illos]

itidemne

esse

censes quasi te ueste linica?

cum
350

Cape
PI.

GE. Capiam. PI. Hoc egomet, tu hoc conuorre. GE. Ego fecero. GE. Ecquis huc effert nassiternam ciim aqua?
illas scopas.

Sine suffragio

Populi tamen aedilitatem

hicquidem

gerit.

PI.

Age

tu ocius

^Pinge

humum,

consperge ante aedis.

PI.

GE. Faciam. Factum oportuit.

Ego

hinc araneas de foribus deiciam et de pariete. 355

342.

4^ (4^
345.

#AD: ad uiRUMECQriDEMJlPLURiMOS: uirum ecquem 344. lam: ian om B) plurimos: corr Buechelerus
I

||

||

347. 346. UTUISTUC PRAETERHA.EC ESSURIES: esuries 348. operas araneorum tergam EFFERTE: hgc ferte (corr Bo) 349. improbem (sic A et Nonius) vel improbam Nonim DEiciAMQ-EORU.M (item Nonius): De hic (vel hinc) iamque earum M;iS)ERE(veZ i)algebuxt: misera falgebunt (vel fulgeesse bunt) 350. ILLOSEADEMXE: iUas itidem (corr Bi) tecum (sic A) vel tectum uestae censes: censesesse fecero vel ^egofecerO: 351. capellas cx(ex co)piam aquasine fecero 352. nasciternam: corr ex A et Festo 353. GERiTAGE 355. araneas (vel sic vel araneos J.) vel aranias
|

||

|j

||

||

II

||

||

||

||

||

188

PLAVTI

II 2,

3247
sit

[A]
nil

GE. Edepol rem negdtiossam.

PAN. Quid
etiam scio:
PI.

Nisi forte hospites ueuturi sunt.

<Yosy

lectos

sternite.

GE. Principium placet de

lectis.

PI. Alii ligna caedite:

Alii piscis depurgate, quos piscator attulit:

Pernam

et glandiilm deicite.

GE. Hic hercle liomo

PAN. Non
PI.

ecastor,

lit

nimiiim sapit. 360 ego opinor, satis erae morem

geris.
tii

Immo

res

omnis reKctas habeo prae quod

uelis.

PAN. Tiim
PI.

tu igitur qua caiissa missus es ad portum id expedi.

Dicam.

postquam me

misisti

ad portum

cum

luci simul,

Commodum
Ex
Cercurum,

Diim percontor

radiossus se[s]se sol superabat ex mari. pdrtitores, ecquae nauis uenerit 366 Asia, negant uenisse: cdnspicatus sum mterim

quo

ego

me

maiorem
censeo.

ndn

uidisse

lu portum uentd secundo, uelo passo peruenit. Alius alium percontamur: ^qudiast nauis? quid uehit?'
Interibi
370
et ser-

Epignomiim conspicio tudm uirum

udm
356.

Stichum.

NEG0TI0SSA3I
\ |

negotiosam
{sic
||

4|:

||

357. :^LECT0S: lectos:

||

suppl Weisius

A) vel temice 358 sq. alii quos vel quod (sic A) vel ali (bis) 360. 44:hiC: hic 361. ut ego: EGO SATISERAE: satis aere vel aere 363. caussa: causa IDEXPEDI: BXpedi 364. SEMEL 365. EADIOSSrSSESSE: radiosus esse: corr Lipsius ex: e 366. Cum Nodist Ei portitores nius PERCOXTOR: pcrconctor (percunctor Nonius) {sic A, ut vid) vel potitores et quae Nonius (et foii. fortiores) 368. Cercurum (sic A) vel Cercurrum: Cyrcerum Nonius 370. percontamur vel perconctamur: percuntamtie 371. Insternite
||
I

||

||

||

\\

11

(|

||

terim: corr ex

et gJoss.

Plaut.

ST(ic)HUM: sthichum

||

2,

48-62

[A]

STICHVS
elocutu's? PI.

189

PAN. Hem, quid? Epiguoinuin

uirum.
PI.

Tudm

GE. Et uitam meam. Venit, inquam. PAN. Tiitiu ipsus ipsum uidisti?
|

Argenti

PI. Lubeus. aurique aduexit nimium. GE. Nimis factiim

bene.
[GrE.] Hercle uero

capiam scopas atque hoc conuor-

ram
PI.

lul)ens.

375

Lanam purpuramque multam. GE. Est

auratos.

qui uentrem uestiam.

regie.
et

PI. Lectos eburatos,

PI.

GE. Accubabo
petia.

Tilm Bab}4onica

et peristroma, tonsilia

tap-

Aduexit nimium bonae

rei.

GE. Hercle rem gestam

bene.
380

PI. P6ste[a], ut occepi narrare, fidicinas tibiciuas

Sambucas aduexit secum forma eximia. GE. Eugepae. Quando adbibero, adludiabo: tum sum ridiculissumus.
PI. Poste unguenta

multigenerum

miilta.

GE. Non

uendo logos:

lam non facio auctionem: mfhi optigit liereditas. Maliuoli perquisitores auctionum perierint. 385 Hercules, decumam esse adauctam ti\yi quam uoui
|

o-ratulor.

Spes

est

tandem aliquaudo iuportunam exigere ex utero famem.

\

373. tu372. elocutus: delocutuS: corr Ri uieumet TiNiPSUS: tun eum ita) ego libens iI^lubenS: ita (vel (GE. corr et del Ac) 376. #est: 374sq. ximium4|;: multum 377. eegie: regle ton378. tum: Tam 4j; e vel GE. Hem tappetia: tapetia 379. hercle SILIA: ton silla {vel sella) 381. rem: eem 380. postea: Post: corr Ei fiaicinas aduexit {sic A) vel aduenit eximia: exumia 383. Poste vel Post hec: postea UNGENTA Locos 384. facio {sic A) vel faciam"|| 385. auctionum vel auctuonum: auctonum peeie387. sohis RUNT 386. HERCULES: hercoleles vel hercoledes
||
|

#
|

(|

\\

||

||

||

||

||

||

||

habet

II

||

\\

190

PLAVTI

II 2,

6376

[AJ

PI. Post aiiteni aduexit parasitos

PI.

secum

GE.

Ei,

perii miser.

Ri(iicul[os]issum6s.

GE. ReuoiTam hercle hoc quod conuorri modo.

PAN. Vidistin
PI.

Immo

uiriim sororisPamphilippum? PI. Non. PAN.Nonadest? 390 uenisse eiim simitu aiebat ille: ego hiic
citus

Praecucurri, ut nuntiarem nuntium exoptabilem. GE. Venales logi sunt illi quos negabam uendere. Ilicet: iam med malost quod maleuolentes gaiideant. Hercules, qui deus sis, sane discessisti ndn bene. 395

PAN.
Bene

intro,

Pinacium, iube famulos rem diuinam

seruo-

uale.

mi apparent. GE. Vin administrem? PAN. Sat

rum habeo
GE. Enim
Si neque
ille

domi.

uero, Gelasime, opinor prduenisti filttile, adest neque hic qui uenit quicquam

subuenit.

Ibo intro ad libros et discam de

dictis melioribus:

400

Nam

ni illos

homines

expello, ego dccidi plam'ssume.

388. aduexit {sic A) vel aduenit parasitossecum: secum parasitos 390. pamphilum^Iinon^non: pamphilippum :\^ non 4^: 391. ntMOUENISSEEUMSIMITUAIEIEBATILLE: ImmO (vel lammo) alebant uenisse eum (vel eum uenisse) simul (simitu etiam gloss. Plaut.) egohuccituS: sed ego huc citus 392. exo393. logi: loci PTABILEM {item Priscianus) obtabilem 394. ILICETIAM ilico ct maleuoleutes {sic A) vel male uontes GAUDEANT: audeaut 395. QUIDEUSSISSANEDISCESSISTINONBENE: PINA396. i: I i sane qui deos sis discessisses non male iube {vel lube) famulos: iubefamulis ciUM: panacium 399. uenit: ueni 400. discam: dicam
|

||

||

||

||

||

||

||

11

11

III 1,

121

[A]

STICHVS

101

ACTYS
EPIGNOMVS.
ADVLESCENS

IIT

STICHVS
SERVOS

EP. Quom bene re gesta saluos eonuortdr domum, Neptiino gi-ates habeo et tempestatibus: Simiil Mercurio, qui me in mercimoniis luuit lucrisque quadruplicauit rem meam. 405 Olim quos abiens adfeci aegrimdnia, Eos nunc laetantfs faciam aduentil meo. Nam iam Antiphonem cdnueni adfinem meum Cumque eo reueni ex inimicitia in gratiam. Videte, quaeso, quid potest pecimia. 410 Quoniam bene gesta re rediisse me uidet
Magnasque adportauisse
diuitias

domum,

Sine aduocatis ibidem in cercuro stega In amicitiam atque in gratiam conudrtimus. Et is hddie apud me cenat et frater meus. 415 Nam heri ambo in uno pdrtu fuimus: sed mea Hodie sohitast nauis ahquantd prius. Age abduc hasce intro quas mecum adduxi, Stiche. ST. Ere, si ego taceam seii loquar, scio scire te Quam miiltas tecum miserias mulcauerim: 420 [EP.] Nunc hiinc diem unum ex illis multis miseriis

Volo
403.
I

me

eleutheria capere aduenientem

{sic

domum.

Neptino 405. luuit {sic A) vel 406. AUFi^XI: adfect 409. QUMQ411. gestaee: re gesta ee413. cekcueo(ro ea; lo) DIISSE: redisse 415. IS: si aput: apus vel apud 416. heei: hieri vel hi heri portu vel portus: 418. hasce: has vel aus poeto 419. seu: siue scire te (sic A) vel scirecte 420. multas {sic A) vel mulias 421.
vel
||

Neptuno
:

A)

Luuit QUADRIPLICAUIT inimicitiam corr cum

||

||

\\

|[

||

||

II

||

||

Nunc hunc
illis

{sic

A)

vel

Nunc nunc
illis
||

ll
vel

||

ex spatiojMV i.TiS: ex

multis

ex ullis vel pro ex multis illis 422.

(/.

e.

||

eleuthekia: eleutheriam

192
<^EP.)>

PLAVTI
Et
iils

III 1,

2236 [A]

et

aequom

postulas: sumas, Stiche.

lu hunc diem te uil moror.

hodie amicam. (ST.y Quid? hdc etiam

Cadum Ducam

tibi ueteris

umi

abi quo hibet. propeiuo. ST. Papae, 425 EP. Vel decem, dum de tuo.

unum

EP. Quid id autem

uuumst, expedi. (ST.y Ad cenam iboue? <(EP.)> * * atus, censeo. <ST.)> Sic hoc placet: roga * * * nil moror. ST. Sic hanc rationem <EP.)> Vbi cenas hodie?
mstiti:

430

Amfcam
Tui

ego habeo Stephanium hinc ex proxumo,

fratris ancillam: eo ^condici in

symbolam

Ad cenam

ad eius conseruom Sa[n]garinum Syrum. Eademst amica ambobus: riuales sumus. <EP.> Age abduce hasce intro. hunc tibi dedo
diem.
<(ST.)>

435

probe excruciauero. lam hercle ego per hortum ad amicam transibo

nisi

Meam culpam habeto,

meam, Mi hanc occupatum noctem: eadem sjmbolam Dabo et iubebo ad Sa[u]garinum cenam coqui. 440 Aut egomet ibo atque dpsonabo opsdnium.
Sa[n]garinus scio iam hic aderit cum domind suo Seruds homo: qui <(ni)>s<(i te>m<(p>er<i a)>d cenam meat, Adudrsitores pdl cum uerberibus decet
426. amicamdist Spengelius 423 sq. ABQU(OM): accum 427 429. 'soZms habet A 427. quodhoC: corr Goe UEL ETIAM(UN)UM et UNUMST 428. IB0NISIC**ATUS: distribiWnUS
|

||

\\

II

||
||

||

institE: instit 430. #sic: si 429. EOGA(tunecn)ENlHiL 432. ancillulam 431. stephanium: spephanium {corr Bi) 433. eius: elus condici in simbolam: CONDUXIINSIMBOLAM ambobus {sic A) vel ambabus sumuS: 434. eadest del Ei 436. pkobe: pro vel simus 435. abducehasce: abduc eas per 437. hoetumad: ortum 438, Mihi (sic A) vel Mi 44144.5. sohis hahet 439. iubebo (sic A) vel ludebo del Bi 441. sangeeinuS: corr Bi 442. suppl lectione valde dubia
||
|
I

||

||

||

II

II

||

II

||

||

\\

||

||

StU

II

443. TOIj{vix SOL)

I

BECEU{vix et)

II

III 1,

37-45;
Dari,

2,

110

[A]

STICHVS

193

liti eum uerberabuudum abducant domum. Parata res faciam lit sit. egomet me moror. 445 Atque id ne uos miremini, hominis seruolos Potare, amare atque ad cenam condicere: Licet haec Athenis nobis. sed quom cogito, Potiiis quam inuidiam iuueniam, est etiam hic ostium ibO^ Aliiid posticum nostrarum harunc aedium: [Posticam partem magis utuntur aedium.] Ea ibo obsonatum atque eadem referam opso-

nium: 451 Per hortum utroque commeatus continet. Ite hac secundum uosmet: ego hunc lacerd diem.

GELASIMVS.
PARASITVS
GE. Librds
inspexi:

EPIGNOMVS
ADVLESCENS
potis

tam confido quam

ridicuKs logis. 455 Nunc interuiso, iamne a portu aduenerit, Vt eum aduenientem meis dictis deleniam. EP. Hicquidem Gelasimus est parasitus qui uenit.

Me meum optenturum regem

GE. Auspicio
I

hodie
|

dptumo

exiui foras.

IMustela

Nam

460 opscaeuauit, spectatum hoc mihist. ut illa uitam repperit hodie sibi, Item me spero facturum: augurium hac facit.

murem
|

abstulit praeter pedes.

Quom

strena

449. inuidiaM: 447. POTAEE: Putare 446. SERUOLi indiuidiam inueniam (a ex e) hostium {sic A) vel ostium haeunC: hariice vel ha450*. Aliud {sic A) vel Aliud autem 450*'. om A 451 sq. ea ibo ob (s. /. v. 450^) Sonarum
il 1|
|

||

II

||

hortum {sic A) vel hm-tum ibogbsonatumatq- dist C0NUEE(re? h)it (conuenit commeatus {sic A) vel comeatus 454 sqq. _2Jm solus D uosmeT: uos me 453. ite: Ita D^) habet mnnuUas {item 505518. 541547^ 454. potiS: potist

tum

II

||

||

||

455. LOGIS: meis 457. deliniam: corr HOC: hic 463. hac: AC
|| II ||

Bo

(/o)i.

cum A)
13

\\

461.

Platti CoatOEDIAE VI

194

PLAVTI

III 2,

1114.

16. 15.

1729

[A]

Epigndmus

liicqiiideinst qui astat:

ibo loquar.

atque ad465

te conspicio lubens: lacrimae prosiliiint mihi. Valuistin usque? EP. Sustentatumst sedulo.

Epignome, ut ego nunc

Yt prae

laetitia

GrE.

Propino

tibi saliitem plenis faiicibus.

dicis.

<(EP.)>

Bene atque amice

flli

<(GE.)>

<EP.>

************ Cenem
di

dent quae uelis.

470
sal-

apud te?

<GE.> Quoniam

uos aduenis.

<EP.> Locatast opera nunc quidem: tam gratiast. <GE.> Promitte. EP. Certumst. GE. Sic fac, in quam. EP. Certa rest. <G>E. Lubente me liercle facies. EP. Idem ego
istuc scio:

Quando lisus ueniet, fiet. GE. Nunc ergo usus est.<EP.> Non edepol possum. GE. Quid grauare?
censeas:
^

476

Nescioquid Tuero habeo in mundo.

<EP.>

modo:

Aliiim conuiuam quaerito tibi in hiinc diem. GE. Quin tii promittis? EP. Non grauer, si pdssiem. <GE.> Vniim quidem hercle certo promitto tibi 480 Lubens accipiam certo, si promiseris. <EP.> Valeas. GE. Certumnest? EP. Ce'rtum: cenabd domi. GE. Quandd quidem tu ad me non uis promittere^
:

466. prosiliunt: praesillunt seduo {corr D-) 468. 469. hoc 469 471. j^ers corr et add Mi duce Bo illic ex illi 472. locatast: Vocata est J NUNC: num gratiast (ex GRATIa): gratiam est 473. 4t:SiCFACiES: sic fac res est: ees 474. Lubente vel lubenter LiBENTE {add B. s. V.) hercle me {item A)-. trai Ca faciest 475. USUST 476. GRAUAEI 477. habeo(a s. o scr.) 478. quaekitotibi(ta s. it scr.): quaerito 480. cebtO: certum 481. dist Bo 482. cektumneest: Certum est ^jicenabo 483. tuad||
|

465. NUNCTE: te 467. SUSTENTATUST ordine A: inv reliqui AMICAE lac sign Ri
I
|

nunc

||

SEDULO

\\

II

||

||

||

||

II

||

II

||

||

II

||

ME: tuam

II

2,

3048

[A]

STICHVS

195

(Sed quoniam nil processi sat ego hac, lero Apertiore magis uia: ita plane loquar.) 485 Vin ad te ad eenam ueniam? EP. Si possim, uelim [EP.] Verum hic apud me cenant alienf nouem.

GE. Hau pdstulo equidem me<d^

[EP.] Scis
tii

in lecto acciim-

me<(d^ esse

bere imi subselli uirum.

:

<(EP.)> At ei oratores siint populi, summi uiri Ambracia ueniimt hiic legati piiblice. GE. Ergo oratores pdpuli summates uiri

490

Summi

accubabunt, ego inlimatis mfimus.

EP. Haud aequomst te inter dratores accipi. GE. Equidem hercle orator siim, sed procedit parum. 495 EP. Cras de reliquiis nds uolo. multiim uale. GE. Periei hercle uero plane, nil obndxie. Vnd Gelasimo minus est quam dudiim fuit.

Nam
Ea

Certiimst mustellae pdsthac numquam eredere: incertiorem nullam noui bestiam. 500 Quaene eapse deciens die mutat locum,
|

ego aiispicaui re capitaK mea? Certiimst amicos cdnuocare, ut cdnsulam Qua lege nunc me<(d/ essurire opdrteat.

484

sq.

solm habet
\\

485. dist Sey 488 sq. uni {item A): corr Pius

braccia
493.

huc
||

(sic

A)

484. PR0CESSiT(i;?'x s)at: corr Sey quidem adcl Ca (bis) 490. ei: ii 491. ambraciA; Ampublice {sic A) vel pullice vel 41^ huc
\\

\\

hau Haud
:

||

||

||

iNCUBABUNT

(fort.

Ac
|

s.
|

iN

scr.):

accumbent (accubent
|{
||
|

494. equomst oratores {sic A) vel orationes 496. reliquiiS: reliquis 497. periei: Peri ^Jimultum Nunc ego liei'cle perii plane non obnoxie Gellius 498. hunc 499. mustellae: {et v. 499 sq. in ras) V. post V. 502 habet mustelae vel multelae 501. 500. nullam {sic A) vel nuUa quaeneatestdecies: Quaenet ipsa deciens: corr Bi 502. Ea ego {sic Nonius) vel Eam ego: ego auspicabiin: auspicaui in {sic Nonius) vel auspicauin 504. add Bo Essucapitati RiRE: esurire

Priscianus)

||

\\

||

||

||

)|

||

13*

196

PLAVTI

IV

1,

114 A]
I

ACTYS
ANTIPHO.
SENEX
AN.
^"t

lY
EPIGNOMVS

PAMPHILIPPVS.

ADVLESCENTES E
di

Ita

me

bene ament measque mihi bene seruassint filias,

505

mihi uolup

est,

Pamphilippe, quia uos in patriam

domum
Rediisse uided bene gesta re ambos, te et fratrem tuom. PA. Satis abs te accipiam, nisi uideam mihi te ami-

cum
Nunc, quia
te

esse,

Antipho:
tibi.

amicum mihi
te

experior esse, credetur

AN. Vdcem ego

ad cenam, frater tiios nisi dixisset mihi 510. Te apud se cenatilrum esse hodie, qudm me ad se ad

ad

me

cenam uocat. Et magis par fuerat me uobis dare cenam aduenientibus

Quam me

ad illum promittere, nisi

noUem

ei

aduor-

sarier.

Niinc me gratiam abs te inire uerbis nil desidero: Cras apud me eritis et tu et ille ciim uostris uxoribus.

PA. At apud me perendie: nam

In hunc diem.

ille

heri cauerat

me iam

uo51(3

sed satin ego tecum pacificatus sum,

Antipho ?

AN. Quando

ita

rem

gessistis,

ut uos uelle amicosque

addecet,

seruassint {sic A) vel serua sint 507. 505. cf. ad 454 sqq. 508. EP. exFA.D^ EEcnssE: Redisse uideam (sie A) vel iudeam 509. quoniamextemih^^w^x mihiam)icumexperior creditur: cwr Bo (fort. cum A) 510. uocaeem nixta uocbm 511. SEAPUTSE 512. Nisi ex ADSE: ad esse (vel ee) UOBISDARE: dars uobis 513. illum: iUud vel iliit 516. aT: Eat 517. SEDi(t'eZ T) 518. ut: uti uelleamicosq- uellem
\

||

||

||

||

II

||

II

||

II

||

amicos atque

||

IV

1,

1528

[A]

STICHVS

197

nam hoc tu facito nt cdgites: 519 Vt quoique homini res paratast, perinde amicis utitur: Si res firma, item firmi amici siint: sin res laxe labat, Itidem amici conlabascunt. res amicos inuenit. <(EP.)> lam redeo. nimiast uoluptas, libi diu afueris
Pax conimersquest udbis mecum.

Ddmum

ubi redieris,

si

Nam

ita

me

absente

domo, nuUast aegritudo animo dbuiam. famiLiarem rem lixor curauit

[t]ibi

meam:

525

6mnium me
Sed eccum

exilem atque inanem fecit aegritudinum. fratrem Pampbilippum: incedit cum socerd suo.

(VA.y Quid
<^PA.)> "''Huc

agitur,

Epigndme? EP. Quid tu? quam

du-

dum
longissume
postilla.

in portiim

uenis?

EP. lam

istest tran-

quiUiis tibi?
estis uecti. EP. Faut alias res soles. 530 Hddiene exoneramus nauem, frater? PA. Clementer uolo Nds potius oneremus nosmet uicissatim uoluptatibus. Quam mox coctast cena? inpransus ego sum. EP. Abi

<(AN.)>

Magis quam mare quo ambo

cis

intro ad
519.

me

et laua.

COMMEESQ-EST
II

3<'ACIT0i;T: facito

520

sq.

commercique est nam hoc: HOC Vt proinde liomini Clmrisius verba

| | \ j

perinde amicis utitur (sic etiam Charisius) Si res firmast Oin FiRMA(item)FiE(mi) sineeslaxe: si res lasse libri praeter A labat {sic A) vel labant 523. 2SiiMiASTU0LUPTASu(bi)': (vel lassa) nimia est uoluptast {vel est uoluptas est) si domO: a domo 525. absente: absentem 526. aegritu524. ubi: si del Ac dinum vel agritudinum: aegeitudinem 527. pamphilippum
\ |

||

||

||

||

||

cum {sic A) vel quom 528. dudum A) vel pamphilippu 529. postilla^: postilla 530. maee{sic A) vel dudu #facis: facis 531. hodiequod: mare qua vel mare frater ^^ {sic A) vel frater 532. NOS: Nosmet EXONEE oneremus {sic A) vel onoremus 533. coctaST: coacta es 4^ABi: abi lABA {et LABA s. scr.)
{sic
|

||

||

||

||

||

||

II

198

PLAVTI

IV

1,

2944

[A]

(FA.y Deos salutatum atque uxorem modo

iutro de-

uortor domum. (Haec si ita ut uolo conficio, continuo ad te transeo.) 535 <^EP.)> Apud uos eccillam festinat cum sorore uxdr tua. <(PA.)> Cptumest: iam istoc morai mihus erit. iam ego

apud
<(AN.^ Pri^us
<(PA.^

te ero.

quam

abis, praesente t<^e)>

Maxume. AN.

huic apologum agere unilm uolo. Fuit olim, quasi ego siim, senex.
ei

filiae

Dilae erant, quasi nunc

meae

suut.

eae erant duobus

Quasi nunc meae sunt uobis.

nuptae fratribus, 540 EP. Miror quo euasurust

apologus. adulescenti fidicina et tibicina: Peregre aduexerat, quasi uunc tu. sed ille erat caeleps senex, Quasi ego nunc sum. EP. Perge porro: praesens hic-

AN. Erant minori

illi

quidemst apologus. quofus erat tibicina, 545 Quasi ego nuuc tibi di^co EP. Ausculto atque animum aduorto sedulo. AN. ^Ego tibi meam filiam bene qufcum cubitares

AN. Deihde senex

ille illi dixit,

dedi:

Nunc mihi

reddi ego

aequom

esse abs te

qufcum

cu-

bitem censeo.' <(EP.)> Qufs istuc dicit? an ille quasi tu? AN. Quasi ego nunc dico tibi. "Immo duas dabo" fnquit ille adulescens '^una sf parumst: 550
536. aputnossiccillam: Aput corr Bent 537. optumest: Optumum est ISTOC (u s. morae {item ser.): istoc vel istuc A): corr Lachm 538. unum {sic A, ut vid) vel unu 539. add illi: Ei 542. eeant: Aere 543. caelepS: Goe{cf. ad454sqq.) celeps vel celep 546 sq. EP. 544. porro {sic A) vel obsecro his D^: quod deinceps BergJcius restituit, ubi PA. Itali 548. esse aps te: esse ille om 549 sq. quasi tu inquid ||'

535. solus habet

(atte)

||

{vel

Apud) nos

liec {vel ex) illa:

||

||

||

\\

||

||

||

||

||

IV

1,

45 [A]-65

STICHVS

199

si duarum paenitebit" mquit "addentiu' duae". <^EP.> Quis istuc, quaeso? an ille quasi ego? <(AN.> Is ipse quasi tu. <(tum)> senex Ille quasi ego '^si uis' inquit 'quattuor sane dato, Dum equidem hercle quod edant addas^ meiim ne contru<(n)cent cibum.' <^EP.)> Videlicet parcum illum fiiisse ''senem, qui di-

Et

xerit:

555

Quoniam

ille illi

pollicetur, qui

(^AN.y Videlicet non fuisse

eum cibum popdscerit? illum nequam adulescen-

te[a]m, qui flico,

Vl)i ille poscit, denegarit dare se gi-anum tritici?

Hercle qui aequom postulabat ille senex, quaudo quidem Filiae illae dederat dotem, accipere pro tibiciua. 560 <^EP.> Hercle illequidem certo adulescens ddcte uorsutiis

fuit,

concubinam dare dotatam noluit. <^AN.)> Senex quidem uoluit, si posset, mdipisci de cibo: Qma nequit, qua lege licuit uelle dixit fieri. "Fiat" ille inquit adulescens. 'facis benigne' inquit

Qui

seni

illi

senex.

565

'Habeon rem pactam?'

Sed
ecro

ihquit.

"faciam ita" inquit

fieri

"ut

uoles".

ibo iutro et gratulabor udstrum

aduentum
ibi

filiis.

Pdste[a] ibo lau[a]tum in py<(e)>lum:

fouebo

se-

nectutem meam:
Pdst ubi lauero, dtiosus uds opperiar accu[m]bans.

EP. Graphicum mortalem Antiphonem: ut apdlogum

feeit

quam

fabre.

570

Etiam nunc
552.

scelestus <s)>e[s]se diicit pro adulescentulo.

553. suus 554. equidem vel equem distinximiis 557. aclulescentiam 558. denegauit: 559. quia equum: corr Fl 562. Qui seni vd quis corr Ac enim 564. nequit vel nequid facis 565. afacis vel 566. rem factam (A factam D^): corr Ac 568. del Fl pilum: corr Lamb 569. del Py 570. EP. D^ 571. It {vel Id) iam: scelestus esse: corr Dousa corr Bo

555

558.
||

tum add Ac

||

||

||

||

||

||

||

^
\

j|

||

\\

\\

||

11

200

PLAVTI

IV

1,

66-72;

2,

18 [5' A]

Namque

Dabitur homiiii amica, noctu quae in lecto occentet senem edepol aliiid quidem illi quid amica opus sit
nescio.

(FA.y Sed quid

agit parasitus nostfer Gelasimus? etiam

ualef?
<EP.)> Vidi edepol

hominem
agit?
|

<(PA.y Quin uocasti

PA. Quid EP. Quod famelicus. 575 hdminem ad cenam? EP. Nequid
haild

perdudum.

Atque eccum

tibi

adueniens perderem. liipum in sermone: praesens esuriens

adest.

<^PA.^ Ludificemur hominem.

EP. Capti

cdnsili

me-

morem mones.

GELASIMVS.
PABASITVS
GE. Sed
ita

PAMPHILIPPVS.

EPIGNOMVS
II

ADVLESCENTES
adfuij

[qu]ut occepi narrare udbis:

et

quom

hic

non
580

Ciim amicis deliberaui iam

Ita

cum

cognatis meis.

mi auctores

fuere, ut

egomet

me

hddie iugularem fame.

fratre

Sed uideone ego Pamphilippum ciim

<E)>pignomo ?
is

atque

est.

Adgi'ediar hominem. sperate Pamj^hilippe, o spes mea, sahiom gaiideo (3 mea uita, o mea uokiptas, sahie.

Peregre

te in

patriam

rediisse.

PA. Credo:
lasime.

salue,

Ge58.t

<GE.> Valuistin bene? PA. Siistentatumst

Edepol
\\

sedulo.
gaiideo.

GE.

573. opos sit vel 572. acentet vel accendet: corr Pistoris 574. addidimus 575 sq. haud perdudum possit: corr Ca haud perdudum :^ vel ad cenam 41^ (ne) hominem om perderem vel pdedere 579. ita quod: corr Lamb [cf. 576] 586. (be)NE(su)s585. KEDnssE^i^CEEpo: redisse saluum 4^
|| ||

||

\\

||

TEXTATUMEST: bene

4t=

(^"^'

bene) sustentaui

sedueoedepol

||

IV

2,

921

[A]

STICHVS

201

Edepol ue ego nunc mihi medi[u]mnum meille esse

argenti uelim.

opust? GE. Hunc hercle ad cenam lit uocem, te non uocem. <EP.> Aduorsum te fabulare. GE. Illud quidem, ambos

<EP.> Quid eo

tibi

lit

uocem:

Et equidem ^simitu hau maligne uos inuitassem domum iid me: sed <mi)hi ipsi do<mi me>ae nil est: atque
<(EP.)>

hoc scitis uos. 591 Edepol te uocem lubenter, si superfiat locus. GE. Quin tu<(m)> stans obstriisero aliquid streuue. EP.

Immo
<^GE.)>

uniun hdc potest

<(EP.)>

Quid? EP. ubi conuiuae abierint, tum ut uenias GE. Vae aetatf tuae. Vasa lautum, ndn ad cenam dico. GE. Di
perduint.

te

595
alio

Quid

a[g]is

Pamphihppe?

PA. Ad cenam hercle

<GE.> Quid, foras?

Fdris cenare?

promisi foras. PA. Foras hercle uero.

GE. Qui

malum

tibi lasso hibet

PA. Vtriim tu censes? GE. Iiiben domi cenam coqui Atque ad illum remintiari? PA. SdhTS ceuabd domi? PA. At ille ne <(GE.)> Ndn enim sokis: me uocato.
suscenseat,
IVIea

600

qui causa

siimptum

fecit.

GE. Facile excusari

potest.
587. EGO]s'llN'CMiHm(ecl)iuMNUMM:EiLiiE: egomet mihi meargenti uelim diam {vel medediam) nunc mille: corr Mue 588. tibiopust: tibi opus est vel {sic A) vel uelim argenti opus est 4I^HUXCHEECLEADCEXAM hunc ad cenam hercle 590 sq. sohis habet siMi(tu)HAyMA589. :f|:(ill)uD: illud LiGNE SED(mi)Hnisii)0****AE: suppl Stu (ipsi Sey) 593. tu: 594. abierint: abirent uttum {trai Bi): tu: corr Scal 595. uasa: Vna tum perdulst: perdunt distinximns 597. :^ foras {sic A) 596. del Ac promisi {sic A) vel promissi qui malum tibi: quidmalum 598. CEXAB(eu)TRUM vel foras iubendo mi: iubesxedomi 599. cenaui 601. sumptum
\

||

||

A
|

I|

\\

\\

||

||

1|

||

||

||

{sic

A)

vel

suptum

||

202

PLAVTI

IV

2,

2237

[A]

Mihi modo ausculta: iube cenarn domi coqui. EP. me quidem

Faciet auctore, hodie ut Nisi

Non

iUum

decipiat.

GE. Non tu
caue
sis tu

me
illic

hiuc abis? non perspicere censes quid agas.

tibi:

Nam

homo tuam quam

hereditatem inhiat quasi esuriens

lupus.
605

Nontu

hdmines noctu hic uia? <TA.^ Tanto phireis qui defendant ire aduorsum iusscis

efflictentur

sero.

<(EP.^

Non

it,

non

it:

quia

tanto

opere

suades

ne

[e]bitat.

Domi mihi

tibique

tuaeque

uxori
coqui.

<GE.> lube celeriter cenam

610'

Si hercle faxis, non opinor dices deceptum fore. <TA.> Per hanc tibi cenam iiicenato, Gelasime,

esse

hodie
<(GE.> Ibisne ad cenam foras?

iicet.

PA. Apud fratrem ceno in proxumo. <GE.> Ce'rtumnest? PA. Certum. GE. Edepol te hodie
lapide percussum uelim.

<PA.> Non metuo: per hortum

<EP.> Quid
ais,

transibo,

ndn prodibo

in

piibiicum.

Gelasime?
refert.

GE. Oratores tu

accipis:

<EP.> Tua pol

<EP./ Posse edepol

tibi

habeas tibi. 615 GE. Enim siquidem mea refert, opera utere: opfnor etiam uni locum condi

um
Num
\\
||

602. lUBEDOMiCENAM Non (sic A) vel 604. ages 605. TUAM: tum 606. efflictentur etiam 607 sq. add Py 608. TANTOPERE NENEBITAT ne 6 bitat: del et add Ca 609. TIBIQ-: tibi 612. APUT 613. i^ certum 4|: {sic A) vel certum 614. publicum {sic A) vel puplicum 615. agis {sic A) vel ais enim vel enim: GELASiMEORATORESTUAC(cipi)AS 616. 4}:enimueeo 617. CONDIP U: conspicor
|

II

A
||

|1

||

II

||

i|

II

IV

2,

3852

[A]

STICHVS

203
censeo.

"^bi accubes.

PA. Sane facmndum

GE.

lux

oppidi.
<^EP.)> Si arte poteris accubare.

GE. Vel
ferreos

inter cuneos

Tantillum loculi

ilbi

catellus ciibet^ id
ueni.

<EP.> Exorabo aliquo modo:

mi +sater est loci. GE. Hucine? EP.

in carcerem.
tu.

Immo

G21

Nam

hic

quidem geniilm meliorem tudm non

eamus,

facies.

PA. Deds salutabd modo: poste ad te continuo transeo. <GE.)> Quid igitur? EP. Dixi equidem in carcerem ires. GE. Quin si iusseris, Ed quoque ibo. EP. Di immortales, hicquidem pol summam in crucem 625 Cena aut prandid perduci pdtest. GE. Ita ingeniiim

meumst
Quicumuis depugno multo facilius quam cum fame. Ndn ego isti apud te EP. Satis spectatast mihi iam

tua

feh'citas.

Diim parasitus mihi atque

Niinc ego nolo ex
<(GE.)>

fratri fuisti,

rem
te

confregi629. 630

Gelasimo

mus. mihi

fieri

Catagela-

simum. lamne abierunt? Gelasime, uide,

tune.

niinc consilio

Egone?

caro opust. 632. 633 mihine? tibine. uiden ut annonast grauis? 634. 635
620. LOCUIil: loci 621. add Ac\\ 622.
]MI(HI
S.

618.

CEXSEOOLUX
|| ||

II

SCr.)SATE-

KISEST: mihi saterest

meliorem genium

CONTENUO
II

II

624.

-tf

623. praem dixi vel dixi:

A
|

geniummelioeem: domo poste: postea

|
|

djxti ex Dixis
|

quinsi:

apud te :^ {vel apute): istaaputte4|;: distinximus EP. ^ro ^ Leo 631. noloex: nollo e FlER(iTE): te 632 sq. abierunt: abisti NUNCCONSILIOCAROOPUST: quid es capturus consilii 634 sq. 41=TUNE4t:MiHINE#TiBiNE# uides {item A)-. corr Fl
||
\

625. EP. x>ro Ac 4^ quin ui summa vel iusum ma 626. ordine inv habet 628. isti
||

diemmorta**s ut potisest
\\

polsummam:
628. 629 sq.

||

||

||

||

204

PLAVTI IV 2, 5357 V
;

1,

18 [7
et

A]

Viden benignitates hominiim

Viden ridiculos
nili
fieri

\\t

periere

protliy-

miae?
atque ipsos parasitarier? in crastinum inspiciet diem: Nam milii iam intus potione iuncea onerabd gulam Neque ego lioc committam ut me esse omnes mdrtuom dicant fame. 640

Niimquam edepol me uiuom quisquam

ACTVS V
STICHVS
SERVOS
More hoc fit atque stillte mea sententia: Siquem hominem exspectant eum solent prouisere:
Qui hercle Qui nilo
illa

causa
facio,

ocius nilo uenit.

Idem ego nunc

qui prouiso Sa[n]garinum:

citius ueniet

tamen hac
solus,

gi-atia.
si

645

lam

hercle ego

decumbam

ille

huc ndn

uenit.

Cadiim modo hinc a me huc cum uino transferam: Postea accumbam. quasi nix tabescit dies.
636. u(ide)N: Vides utperierintet : periere et: corr 637. uiDEN: Vides 638. inspiciet {sic A) vel prospiciet 639. uincea vel iuncea (sic A) gulam: onerado gilam 640. meesseoi\inesmortuum homines mortuum me 641. STUiiTE: stutte vel est uitg dist WeissenJwrnius 643. EBCLE (h s. scr.) OCIUSNIHILO: nihil otius 644. del ueniet 645. nihilocitiuS: nihilocius (ti s. scr.) vel nihil otius 648 {sic A) vel uenet 647. cum uino {sic A) vel ^f: uino quasenex: corr Bo
|

Ac

II

jj

II

II

||

\\

II

\\

||

||

\\

2,

1-22

STICHVS

205

SAGARINVS.
SERVI

STICHVS
II

SA. Saluete Athenae, quae uutrices Graeciae:

''Terra erilis patria, te uideo lubens.

650

conseraa quid agat Stephanium, Curaest ut uideam. nam Sticho mandaueram SaMtem ut nuntiaret atque ei ut diceret Me hodie uenturum, ut cenam coqueret temperi. <(ST.)> Fecisti, ere, Sed Stichus est hicquidem.
et
facetias,

Sed amica mea

655

Quom

hoc donauisti dono tuom seruom Stichum. Pro di immortales, quot ego uokiptates fero, Quot risiones, quot iocos, quot sauia,
Saltationes, blanditias, prothjmias.

<SA.>Stiche.

ST. Hem.

SA. Qufdfif?

ST. Euge,

Sa[n]garine, lepidissume: 660

Fero conuiuam Dionysum mihique

et tibi.

Namque

edepol cena cdctast: locus liber datust Mihi et tibi apud uos. nam apud nos est conuiuiurn:
Ibi udster cenat

Antipho: Ibidem erus est noster. hdc mihi dond datumst. 665 <SA.> Quis sdmniauit aiirum? ST. Quid id ad te
ilxore adeo et

cum

attinet?

666. 667

(Proin

tii

lauare prdpera.

SA. Lautus sum.

ST.
uerd

Optume:
Sequere
ergo
|

hac

me

mtro.

SA. Ego
sequor.)

Volo eluamus hddie: peregrina dmnia 670 Relmque: Athenas niinc colamus: sequere me.

652. Cura est: corr Stii ut ualeat: corr Ei 657. quod 658. Quorisionis quod locos quod suauia 660. del Ri 662. dicta est: corr Bi 664. antipho vel antepho 666 sq. ad vel at 668 sq. secl Goe
|

||

||

||

\\

||

||

\\

206

PLAVTI
<SA.> Sequor et

V 2, 23. 24

3,

19

4,

13 [3, 9 A]

domum redeiindi

principiitm placet:
occessft mihi.

Bona scaeua strenaque dbuiam

STEPHANIVM
ANCILLA
Miriim uideri nemini uostriim uolo^ spectatdres, Quid ego hinc quae illic liabito exeam: faciam uos
certiores.

675

Domo

diidum huc arcessita sum.

+quoniam nuntiatumst

Ipsarum uenturos

uiros, ibi festinamus omnis:

Lectis sternendis stiiduimus munditiisque apparandis. Inter iUud tamen negotium meis curaui amicis Sticbo et conseruo Sagarino meo cena cocta ut
esset.

680
id

Stichus obsonatust:

ceterum +ego

curando
legaui.

ad-

Nunc

ibo hinc et amicos

meos curabo

hic aduenienteis.

SA[N]GARINVS.
SERVI
SA. Agite
ite foras: ferte

STICHVS.
II

TEBICEN
cado te praeficio,
Stiche.

pompam.

Omnibus modis temptare certumst nostrum hodie

uiuium.
Ita

con-

me

di

ament, lepide accipi[a]mur, quo[nia]m hdc

recipi[a]mur in loco.
685

673.

obulam: 07t Ca
\\

\\

676. arcessita vel arcesita

||

j|

677.

Istarum: corr Ewaldits 678. studuimus vel fliduimus 680. sangarino vel sagarino 682. hinc et: et 684. certum si 685. a bis del Guy, nia Ca (fort. cum A)
|| || ||

||

4,

418

[A]

STICHVS

207
ST. Cdn-

Quisquis praetereat, cdmissatum uolo uocari.

uenit^

Diim quidem hercle quisque

<(uemet)> ueniat

cum

uino

Nam

Jbmc quidem

suo: hodie polluctura praeter nos +iacti]ra dabitur nemini.

Ndsmet

inter nds ministremus

Tmdnotrophe: hoc conuiuiumst

fabulis,
ficulis,

Pro dpibus

nostris

satis

commodule nucibus,

690

Oleae Tinteriplio, hipillo cdmminuto, crustulo. + Sat est seruo homini modeste melius facere sumptum quam ampHter. Sudm quemque decet: quibus diuitiae ddmi sirnt, scaphio et cantharis, Batiochis bibunt: at nos nostro Samiolo poterio Tamen bibimus nos, tamen efficimus pro dpibus nostra moenia. 695 ^ <(SA.) +Aniica uter utrubi accumbamiis? ST. Abi tu sane superior. Atque adeo ut tu scire possis^ pacto ego hoc tecum diuido Vide, utram tibi kibet etiam nunc capere, cape prouiuciam. <SA.> Quid istuc est proumciae? ST. Ytnim Fontine an Libero Imperium te inhibere mauis? SA. Nimio liquido Li^

bero.
:

700

A)

comissatuin 687. suppl Goe (fort. ciim 686. COMI dabitur nemini vel nemini 688. pollectura: corr Pius 692. Sat est dabitur ll+ dist Ei 691. interiplio: ix melius om idem {vix A) serui Nmiius etiam Nonius et 694. bibunt {vel bibum) SCAPHIO: caphio 693. SUTJMQUIQ696. Amica ad: uiUNTAD 695. uiuimus {item A): corr Bi Abi {sic A) vel Abii 697. uter utrubi: m**+cemute
1|
\

II

||

\\

A
I

\\

II

||

\\

||

hoc tecum diuido {sic A) vel pactO: facto capere cape: tecum hoc diuiclo 698. etiam vel et ian 700. mauis {sicA)vel mauir (ca)PE(re) 699. foxtine: fontale
ut
{sic

A)

vel ui

||

||

||

||

208
Sed amica mea
et tiia

PLAVTI

4,

1933 [26 A]

dum

cessat diimque se exornat,

[Tamen] Ludere
<(ST.)>

iuter nos.

nos iiolo strategum

conufuio.

te

facio

huic

Nimium

lepide in

mentem
in

uenit: potius [quam]

in subsellio

Cjnice hic accipimur

quam

lecti[ci]s?

SA.

Immo

enim hic magis Sed interim, stratege noster, Vide quot cyathos biljimus.
ciir

est dulcius.

(SA.y

Cantio Graecast: tJ Ttevr ) Tilji propino. decumum a fonte ti^i tute inde,
si

hic cessat cantharus? ST. Tot quot digiti tibi sunt in manu. 706 tQia tclv rj ^ij rert UQa.
sapis.

Bene uos: bene nos: bene

Bibe[s],
IVIddo
si

t^:

bibis.

ST.

Non

bene me: bene nostram etiam Stephanium. mora erit apud me. SA. Edepol conuiui sat est: 710
id

nostra huc amica accedat:

abest.

abest,

aliud nil

<:^ST.>

Lepide hoc actumst.

tibi
<|SA.)>

Nimis uellem aliquid pillpamenti.

Nil
est.

propino cantharum. Vinilm tu habes: ST. Si horam quae

dicis:

adsunt paenitet,
tene aquam.

SA.

]V[elius

nil

moror

cuppedia.

Bibe, tibicen: age siquid agis: bibendum hercle hoc

est:

ne nega.
\

715

dum cenat: correximus 702. del Guy nos (liu)iC: 703. (inme)NTEM: in mente 704. gynicehiC: clel Sarac Cynice del Pius hic magis est: nimiumhic 705. stratege 706. quot: quod vel stratage uiu quot vel quod tibi cesunt (sic A) vel sunt tibi 707. geaecast: est graeca pente pine et trispine emet (vel einet) et tara {lac A) corf Bi 708. add Ac ducihus aliis decumuma: decumam a vel de709. nos vel uos cuma tibi tute: tibite 710. del Scu\\ 712. SA. add Bi 713. pulpulmenti ST. pro Ac 714. teni SA. pro Ac 715. agis vel agiss
701.
\\
|

huc

II

\\

||

||

||

-.

!|

||

||

\\

\\

II

||

4,

3450

STICHVS

209
esse tibi?

Qiiid hic fastidis

quod faeiundum uides

bibis?
accipe

qum

Age, siquid
<^H)>aud

agis.

iuquam:

T^non

boc inpendet

piiblicum.

tuom
illic

istuc est te uereri.

biberit, uel seruato

eripe ex ore tibias.

\ST.)> Vl)i

N61[l]o

Namque
<(SA.^

meiim modum uel ^tu dabo. ego nos prosum "^o bibere: niilli rei erimus pdstea. 720 edepol quam uiXs/ desubito uel cadus uorti
potest.
fiiisti,

Quid igitur? quamquam gi-auatus

non

nocuit tameu. Age tibicen, quando bibisti, refer ad labeas tibias: Siiffla celeriter tibi buccas quasi proserpens bestia. Agedum, Stiche: uter demutassit, p[r]dculo mu<(l)tabitur.
<(ST.)>

725

Bdnum

ius dicis: impetrare oportet qui

aequom

pdstulat.

\SA.y Age ergo obserua:

<^ST.> <ST.)>

si

peccassis, miiltam hic reti-

nebo

rlico.

Optumum

atque

aeqmssumum
tibi

oras. <^SA.)>

[H]Em

hoc primum dmnium.

riuah's duos,
diicere.

Haec facetiast amare inter se Vno canthard potare, linum scortum

tu

730

Hdc memorabilest: ego

sum,
sumus.

tu's

ego:
ubist,

imianimi
teciimst

Vnam amicam amamus ambo: mecum

tamen:

relerimus: corr Quid agitur vel Qui 722. iteratur post v. 766 {oni fuisti) nocuit vel nocui non vel nun vel num dicitur: carr Sarac 724. Suffla vel Sufla 723. refer Nonius: refers proserrens: 725. proculo {vel procul) mutabitur: corr corr ex Varrone Pius 726. quiaecimi vel cj^uia equum 727. multam vel multa
vel uerereri 4^
II
||
|
|

718. Aut: corr 717. inpendet vel inpendit 720. prosumo vel pro summo
||

Sarac

uereri^t^

||

||

\\

II

||

||

728. del

Bi

||

729.

add Ri

||

PLAVII CoMOElftAB VI

14

210
Tecuin ubi auteinst,

PLAVTI

4,

5158;

5,

16

autemst: neiiter ^utri muidet. <SA.)> 6he, iam satis: nol[l]o obtaedescat: aUum ludum
ibi

mecum

<(ST.)>

nunc uolo. 734. 7:}5 Vin amicam huc euocemus? ea saltabit. SA.
Censeo.

<(ST.)>

Mea

suauis amabjflis
satis

amoena Stephan<(iyim, ad
pulcra's.

Foras
<(ST.)>

egredere:

mihi

amores tuos SA.

<(mihi)>

At enim

pulcerruma. Fac nos hilaros hilariores dpera atque aduentu

tuo.

<(SA.^ Peregre aduenientes te expetimus, Stephanisci-

dium, mel meum, 740 Si amabilitas tOn uostra placet, si tibi ambo accepti sumus.

STEPHANIVM.
AXCILLA

STICHVS.

SAGARINVS.
II

SER\T

TIBICEN
STE. +Morem uobis geram, meae deliciae: nam ita me Venus amoena amet, Vt ego huc iam dudiim simitu exissem uobisciim foras,
Nisi

me

uobis exornarem.
[est],

nam

itast

ingenium miiliebre:
iufectast 745

Bene quom lauta

tersa, ornata, fictast,

tamen:

Nimioque sibi miilier meretrix repperit odium ocius Sua fnmunditia quam iu perpetuom ut placeat munditia sua.
733. ubi autem est et ibi autem est vel autem ubi est et ibi est 734 sq. obtaedes (vel obcedes) catali ut (item 738. sujjpl Ac 736. add Bi membr. Turn.): corr Ei 739 sq. add Ri 740. stephaniscidium vel stephanisciduum 743. hic: corr Scal simitu exissem vel sim id {vel ad) uexissem

autem

||

||

\\

||

744. muliebre vel

muliebrem

11

745. del Scal

11

V 5,

720;

6, 1.

STICHVS
lepide fabulatast.
oratio.

211
SA. Veneris merast

<^STI.)>

Nimium

<STI.> Sa[n]garine.

SA. Quid est? STI. Totus doleo. SA. Potus? tanto miserior. STE. t^tr^umjubi accumbo? SA. Vtr[um]ubi tu uis? STE. Cum ambobus uolo: nam ambds amo. <(STI.> Vapulat peciilium: actumst: fugit hoc libertas
caput.
751
siqui-

STE. Date mihi locum ubi acciimbam, amabo,

<STE.>

Cilpio

dem placeo. <(ST.> Tun? mihi. cum utroque. <STI.> Ei mihi, bene
pereo.

dis-

<STI.> Ita
Affe,

me

quid ais? SA. Quid ego? * di ament, niimquam enim fiet hodie haec quin[on] salte[n]t tamen.

mulsa mea suauitudo, salta: saltabo eo-o simul. 755 <SA.> Numquam edepol me<d> istoc uinces, qmn ego
ibidem prilriam.

STE. Siquidem mihi saltandumst, tum uos date bibat

tibicini.

<STI.> Et quidem nobis.

Si

SA. Teue,

tibicen,

primum:
ce-

hoc

eduxeris,
et

postidea loci, proiude ut consuetus antehac,

leriter

Lepidam

suauem cantionem aliquam dccupito

dicam, ex unguiculis.

cinae-

760

Vbi perpruriscamus usque

inde

hiic

aquam. Tene tu hdc: educe. dudum <haud> placuit pdtio: Nunc minus grauate iam accipit. teue tu. mterim,
750. cM Ca 749. del Bi ubi vel tibi ambobus vel ambabus amo vel omo 751. dispereo vel dispereo ^t^ add et dist Sey
||
\
|

SA.
|

j>j-o
||

Ca
|

|!

4^:

fugit

752 sq.

pers deinceps permutans

||

SA. j;ro :t^ Bi signavimus 754. flet del Ca Ibb. dist Ac 756. d add Guy pruriam vel pluiiam 759. eduxerit; corr Ca consuetus: corr Ri antidhac gloss. Plaut. 760. cantionem et occupito Nonius: cantationem et occipio cynedicam 762. scaenam sign CD, ut vid {item v. 769) suppl
\

lac

\\

\\

||

||

||

Pistoris

II

14*

212

PLAVTI STICHVS

V6,3 8;7,
dum

Meus

ociilus,

da milii suauium,

ilKc bibit.
stanti sa-

<(STI.)> Prostibiles<^t^

tandem? stantem uium

765

Dare ami^cum amicae? euge, eiige: sic furi datur. <^SA.> Age, iam mfla buccas: nimciam aliquid
suauiter.

Redde cantionem
Qui lonicus aut

ueteri pro vii<(n6>

nouam.

qui hoc tale facere pdssiet? <(STI.)> Si istoc me uorsu uiceris, alio me prouocato. 770 STI. At tu hoc modo. SA. <(SA.)> Fac tu hoc modo. Babae. STI. Tatae. SA. Papae. STI. Pax. <(SA.)> Nunc pariter ambo. omm's uoco cinaedos contra. Satis esse nobis non magis potis [est] quam fungo imber. <(STI.)> Intro hmc abeamus nunciam: saltatum satis
cinaedicus<(t)>,

Vos, spectatores, plaudite atque

pro ufnost. ite ad uos comissatum. 775

stantis autum (vel autem): corr Leo buc767. add Bo v. 722 {del Gmj) cenydicus cas vel bucas 768. add Sarac 769. cf. ad 762 770 sq. add Bi 772. cinaedus vel cynevel cgnedicus: add Ri dus: corr Angeliiis 773. Satis vel statis del Leo 774. addAc\\ commissatum vel omnis satum llb. ad nos: corr Palm

765 Sarae
\

sq.

add Euge

et dist
cf.

ad
||

\\

||

\\

||

\\

\\

||

T.

MACCI PLAVTI

COMOEDIAE
EX RECENSIONE

GEORGII GOETZ et FRIDERICI SCHOELL

FASCICVLYS YII
TRINVMMVM TEVCVLENTVM FRAGMENTA COMPLECTENS ACCEDIT CONSPECTVS METRORVM

LIPSIAE
IN

AEDIBVS

B. G.

TEVBXERI

MDCCCXCVI

LIPSIAE: TYPIS

B. o.

TKVBNEBI

PEAEFATIO
quibiis utimur in liac editione hae sunt: ad denotandos hiatus non legitimos. ad corruptelam sive verborum sive metri indif candam. * ad lacunas signandas (nisi moras deficientes per w et _ apposuimus). ad delendas litteras syllabas voces personas ^) [ J perperam traditas maioresve interpohitiones. ad secludendos versus ex dittographia vel re( )
I

Notae

tractatione scaenica ortos.

ad insigniendas litteras syllabas voces personas <^ y eontra libros suppletas. ad adumbrandum (personae) spatium in librorum

scriptura.
rescripti Ambrosiani scripturas litteris exhibemus (adpunctis infra vel seiunctis incertioribus): alteram receusionem (P) litteris antiquis adiungimus scripturas discrepautes per vel indicantes rariusque singi^los codices (Palatino -Vaticanum B, Palatinum Decurtatum C, Vaticanum Vrsinianum D) commemorantes.

codicis

eapitalibus

Scripturis a contextu discrepantibus vel signis in contextu ad mutationem indicandam adhibitis ubi nihil

1) De personis respicias quae ad Trinummum TrucHlentumque adnotavimus ubi incipiunt dialogi.

IV

PRAEFATIO

additum. est, ad Italos redire emendatioueni sciendum est. Ceteroqui librorum scripturis per colon (:) discretis in aduotatione vel per signa supra posita conspicuis

per voces^) corr{exit),

del(evit),
secJ{usit),

trai(ec(t),

add{idit),
signinvit),

supplievit),
dist{inxit),

Jac(unan))

discr{ipsit)

bus

adiunximus nomina correctorum. Ex quihaec per compendia exhibuimus: Ac(idalius),

Bent{leius),

Ald(iis),
eisenus),

Bo{thius),

Ca{merarius)
,

FT)ech-

Goe{tzius), Gru{terus), Gtd{ielmius),

Herm{an-

nus), Lanib^inus), (C.

F.W.) 3Iue(lle)-us) Palm(erius), Py{lades), Iti{tscheJius), Salm(asius), Sarac{enus), Scal{iger), SchoeQlius), Sey^ffertus), Stu{demundus), Turn{ehus), Vss(ingius).

De

aliis

potiora ex delibamus.
Jerus

rebus ad priores praefationes relegantes adnotationum penu interim subnatai-um

TRINVM:MA"S. l. munus ut fungas tuom L. Muel7. Hinc quae abiit ad Nonium duce SchoeJJio. II p. 200. 15. Versum Bachius in Studem. Stud.

t.

pessime percussum admisimus emendatione quicum <(una> a. 20. uos p. 471 ed. Peip.

non duhitamus de e. 17. Cf. Ausonius hoc defendit Haulerus 48. salue pro atque ^Zschr. f. 0. Gymn.' a. 1883 p). 2. male KJotzius ^AJtr. Metr.' p. 177 neque prohahilius salue, <(mi> amice a. a. Vahlenus apud Niemeyerum. 126. Hunc V. post proximum trai. Langenus Stud. PJ. p. 225: vix recte, praesertim cum sic v.l21 ffactum) nimis a v. 129 (facto) diveJJatur. 158. <ei> habeo dotem Niemeyerus {RitscheJio hoc trihuens, qui post Pareum habeo <(ei) dotem dederat paulo rectius) itemetsi

f/ue

KJotzius p. 173, habeo, dotis ScJioeJJius colJ. v. 1158, AuJ. 238, Merc. 703, Cist. 562, Pers. 394. 186. Has mihi Vssingius et maledicas {de quo cf. etiam Naekius

tur), compr{eliendit),

om{isit), praem{isit), vid{eras{ura), r\tbr{icator), pers{ona), fort{asse), s{upra) v{ersum) similiaque.

1)

Accedunt comijendia consueta

PRAEFATIO

Valer. Caf. p. 45). At ipsa 'fama' quamvis recte 'maledica' dicatur, famam ferre malcdicam' dici vix potuit.

'

praef Capt. p. XXII adn. Seyffertus in Burs. AnnaJ. t. XLVII p. 01.

207.
Cf.

233. 245.

p. 274 s(i. (de dis placet).

Georgius de Sahler in Kuhni Actis t. (a. 1890) cuculus p(e)cu-culus ^ Vichsteiss\ si 249. Fortassc praestat etiam ampliiis {A). 252 sqq. Cf Klotzius p. 412 sq. et 502. 202. Cf NiemocUerus de idem et ipsus pron. p. 12. 312. ImprobabiUter hunc v. Lysiteli tribuit Niemeyeriis, quasi istaec ego ad hunc v. solum spcctare possit. Antea te ita esse tolcrari scdtem potest, cpiamvis vix vera sit mensura. Ceterum cf Langcnus Stud. Pl. p. 374. 326 {et 359). Adde Bachium l. s. s. p. 188. 358. Cf Ausonius grat. act. XVII 77 i^aliorum egestatem tolerare'). 3()1. Cf Baierus de et 368. p. 176.

XXXI

Cf Cf

Cf Langenus

p.

375

sq.:

qui quod aliquid tribuit diverso

qui in libris huic v. est loco, ncglexit necessariam necessarii qui insequitur v. traiectionem, quae aperte cum huius V. traiectione cohaeret 375. <Quid?)> sine dote Niemeyerus, perperam. Cf Klotsius p. 111. 378. Egone te indotatam Kaempftus de pron. p. 46. 386. Cf. Slmtschius ^Forsch.' I p. 150 sq. 394. Cf Seyffertus 'Berl. philol. Wschr.' a. 1885 p. 41. 413. Be deminui vel detraxi cogitavit SchocTlius coll. Truc. 561 sq.: certe de Qui(d) quod ego mensura cogitari vix potest. 414 sq. Offensionem horum versuum auxit Niemeyerus traiciens post v. 419 {cui paralleli visi sunt cdiis). 425. Trapezitae mille drachum<(ul)>arum Scyffcrtus.

Certe versus ut traditus est tolerari nequit.

458. Philto,

aliud
p. 26.

me

uis vel aliud uis, Philto BedsJobius 'N. philol.

466. Cf Kaempfus de pron. 515. Cf. Seijffertus l. s. s. p. 42 {Kaempfius 527 sq. p. 43, Schraderus de -xk partic. p. 15 [^tf.'?]). Quod hos V. post v. 532 collocavit ScJtoeUius {vel si pro paraUelis habeantnr, quod denuo defendit Langenus p. 376) et Niemeyerus tacite recepit et Seyffertus Burs.
Itctsch.' a.

1885 p. 782.

VI
Annal.
t.

PRAEFATIO

90 confidenter ampleoais est. Niemeyenis <isti> sunt KJotzius 539. 540. <(m)>acerrumae Onionsius: nbi angina sues p. 78. 545. Cf. Caesar de ni^e trai. Klotzius p. 178; 208. 574. Numquam edepol Pl. mem. ap. Non. p. 95. Klotsius p. 169 (qui poterat eodem ^iiire^ qu6iquam\
p.

LXIII

alternae

<(illi>

576.
2)ro

PH. <ET LE.>

Ita uolo Seyffertus.

588. Be Aequom (= ST.) Ibitur B. uidetur cogitat Seyffertus: quamquam negatio necessaria praecedere potuit non modo ex Ritschelii exemplo <LE. Nullo modo> [LE.] Aequom uidetur, sed etiam sic:

578.

Blbitur <liaud>

ST. I modo.> LE. Aequom uidetur. Abibit aliquo Ahraham Stud. Pl. p. 236. Cf. Bachius in Studem. Stud. II p. 286, qui demonstrat interpretationem istac adverhii his nuper recoctam nihili esse, etsi omnem ne exhausit quidem offensionem. 606. Cf. Seyffertus Burs. Annal. t. XLVII p. 63 sq. et LXIII p. 89. 644. Be uendax pro uindex fuit qui cogitaret. 652. Cf. Kaempfms de pron. p. 23. 672. Cf. Langenus p. 376 et Shutschius p. 11 et 111.
598.

<LE. Non

II

Auxit offensionem Niemeyerus v. 670 j)ost hunc traiciens (idem v. 671 Quoius inopiast praeter rem et v. 675 \de 693. Te quo cf. Langenus p. 6'^] istac pro istuc). co(ho)nestet, me conlutulet, si L. MueHerus ad Nonium.

694. Tibi [s]id emolumentum Redslohius. Cf. Lucr. 708. te iuris multabo mina Grayus "Proc. of the Camhr. philol. soc' a. 1888 p. 7 (ted auri Niemeyerus.). 717. Cf. cum AhraJiam Stud. Pl. j). 237

V 166.

f.

et

'Wschr.

p. 306.

743. Cf Bachius p. 313 sq. et p. 371 ad 765. Cf. 762. Hunc v. secl. Vssingius. V. 763. 768. facies Seyffertus Burs. Annal. t. LXIII p. 88. {pro quo facie omnes) reliquimus in loco aperte lacunoso, quem ad hoc cxemplum refmgit Schoellius: Iguota facies,

M. Philol.'

t.

II

p.

274 tum Bachius

1.

s. s.

quae non uisitata

sit

<Hic apud nos,

facile faciet

nemo

ut sentiat Homiuem esse, ut esse um,> Falsidicum, confidentem.

debet, sycopiianti802. Cf. Haulerus

PRAEFATIO

Vir

culum

804. clan'Terentiana' (ed. Vindob. a. 1S82) ^h 22. 820. 816. Cf. Langenus p. 376. (sic) B. Saltipotenti et multipotenti Baechelems Mus. Bhen. t. p. 160 et in eandem sententiam Salsipotenti et muLsipotenti Klotzius p. 445 sq.; 567 (prorsus in827. Cy. Seyffertus credibiUa commentus de v. 822 sq.). 850. Cf. Bachius Burs. AnnaJ. t. LXIII p. 89.

XLIV

2).

373.
V.

858. choraga ex choroga

e e

fort.

B^

(non B^)

et

865 operei (non opera)

teste

CH. Num Charmides? SY. Em temptat SchoeUius. 928. Annal. philol CXXXIII p. 203. 931. (adisti)x scripturam ex X (= SY.) maJe Seyffertus. aduecti terram Arabiam Fleclicisenus Annal.philol. CXLIII p. 674. 939. Cf Blasius de temp. mod. permut. p. 46 \102\ 952. Schraderus de -ne
Arist. Vesp. 233]
erit
istic

864. Cf Seyffertus Burs. Annal t. sq. 872. Cf. Langenus p. 877 sq. 874. Cf. Ahraham 909. concluso etiam D^: corr. D' teste Studep. 212. 913. Cf Seyffertus Burs. Annal t. LXIII mundo. 922. Inter exemplumst et au Chares Seyffertus ]). 88. duo hemistichia intercidisse suspicatur, dein corrigens: <(CH.)> an Chares? an Charmides? SY. Ain Charmides? Charinades \cf. istic erit, nhi Cha Chares [SY.]

LXXXIV

Studemundo. p. 59

Em
t.

Cf. Flec-Jceisenus

repetito repetit

'.'33.

a<^d)>

t.

parlic. p.

969. te a me cum Reisio aJiisque etiam MahJcrus de pron. p. 28. 971. tuisses 974. (i\x} obre<p)>sisti vel obre<(pta)>uisti NieBC. meyerus (v. 980 ji)osf Jmnc traiciens). 976. nonceras (sed c incertd) testatus erat RitscheJius, iihi nonieras Jegit Studemundus: unde simul apparet se suprascriptum spectare ad non is eras corrigendum (is non eras Hermannus): cf v. 980. 982. Charmidem dedisse fassu's trai. BedsJohius 'PhiJoJ. Bscli.' t. 983. proj^- 786. peras abire actutum duhitanfer admisimus (iit nummus abesse simiJiaque). 987. Bost ipsus nes tesie Studemundo Ip B^, uhi ruhricator0(= CH.) sujva es scrijysif et Aio in spatio addidit (r veJ n supra o verhi Aio)

27 \281\

adn.

Cf.

Vin
non
t.

PRAEFATIO
deleto

Ip.

LXIII

1009. ulcus j;/-o metus Bedslohius, aestus Schoellius (cf Accius v. 565 1013. Ecce te homiuem trai. Bachius Ribh.y 1019 sqq. Cf. Seyffertus Burs. Annal. p. 396 adn. t LXIII p. 29 (v. 1020 de <S>trut]ius et Crecobolus 1023. Quorum eorum defendit cogitahat Schoelliiis). Meunierius ^Mem. de la soc. de ling. de Paris' I (a. 1868) p. 50 et Bachius de attr. p. 21, vix recte. Cf. Seyffertus (Furum eorum liedslohius). 1031. huuc l. s. s. p. 90 teste Stndemundo. 1068. Cf {nmi huno) etiam 1080. non nostrae sunt liaec Seyffertus l. s. s. p. 88.
fertus
sim.).

1005. p. 89. (coll. "tacitus taceo'

990.

Cf.

Scijffertus

Burs.

Annal.
Seijf-

muhim

tacet

cum

FZ

CH. Quid Bachius in Studeni. Stud. II p. 287 sq., uhi servatis non sunt nostrae aedis quae minime offen1090. Cf. dunt CH. St<asim)>e, quid corr. Schoellius.
aedis.

1097. saluae (non saluet) et teste Studemundo. 1098. si ita <res)> (ut C) etiam 1102. Cf Richterus in Studem. Stud. est Seyffertus. 1108. Be morae. i, i^ ambula I p. 503; 544 adn. cogitare non potest nisi sermonis Plaiitini ignarus. 1131. dateste Studemundo. 1119. Ita (non ita) tum utendumst, id similiaque increduli admisimus (datumst utendum, id Niemeyerus, melius datur utendum, cum non tanid cum Bothio Vssingius Eedshhiusque 1146. eum [a] me cum tum metrica offensio sit). 1153. dignus salutid Muellero Ahrahcim p. 188. L. Muellerus ad Nonium. Cf. Caesar l. s. s. p. 146. 1155. <Lysiteles,)> deos iam Bentleius (ut Schoellius). TRVCVLENTVS. Arg. 8. propense Ojntmis in Athenis tractu^s v. 10. Stud. Lip>s. t. IV p. 243. 29. superest)> ita ut boc proscaeniumst Schoellius. 11 p. 1482. cilia amanda Barthius Advers. supercilia alta (.') Pollius Annal. philol. t. CXXXIII p. 499, qui pcmlo melius poterat supercilia auidae. 30. Be lacuna cogitat Schoellius coll. Ter. Heaut. 234, velut Quid perieran<t)>, dum est etiam <(quod sibi aufeSeyffertus
l.

s.

s.

p. 9.

XXXII

PRAEFATIO
rant:
4().

IX

Nam
forte
t.

nil

f6rt(e)st

amicae cordist) praeter mnnera. amatori vix rccfe cJcfendas: possis inter

alia

amatorist.

50 a.
{cidde

Cf.

Philol.'

XII

p.

266

50 b. Ita <(nihil omuino)> in Arch. t. p. 578). aedibns linq<^net)> s<(u)>is Vssingms nerpie prohahilihus stipplementis iisus et prorsus inanihus. In lenosis Icdcre lienosis suspicatur Schoellius coll. Cas. 414 et [Anrel. Vict^ epit.42 ac temptandum essc relut Ita [et] in aedibus l<(i^e54. aut aliqnod lectum nosis <(crescit auiditas:). la<(m)>ptile[s] {coll. 'fictde') lusit Schoellius. 57. nos clam <(da>mina Hasperus Annal. philol. t. 59 sqq. Cf. Langenus Stud. PI. p. 378 sq. p. 384. 61. tempestiuo dcfendit Keilius ad Cat. de agri c. p. 96. 67. qui sedent (non qui assident) recepimiis propter circnm {non apud) praepositionem adhihitam. 74. nt 2)ro id Baehrensius. 82. Nihil egit AhrcOiam Stud. PI. p. 237 me monit loco post Kochium rcdintegrans {iteni Vssingius) neglecto conexu rel in corruptelis apertissimo (ohiter iudicat etiam Shdschius ^Forsch.' I p. 91 adn.). 89. Mihi uerba retur dare se? dist. Sey/fertus,

Hniderum

Ellisius ^Journ. of in WoeJfflini

CXXXI

Nam {y. 91) lacunam statuens, qua unde rerum notitiam haheat DiniarcJms explicetur. 94. Eam erga ^yro Cum ergo idem. 96. Neqnis aduentor
mox
ante

reposuimus suasore Seyfferto, cum saepius quis etiam iuxta qui poncdur. Licuit etiam Neqnis aduentor. 99. Ad similitudinem v. 100 sq. et 102 possis Grauidas foras exportet: noni ego hominnm mores. 100. De

de senei <(una)> adueniunt <(simul)> Seyffertus. 103. Praeter <(i)>oculum de <(p)>oc[u]lum cogitat Schoellius et v. 105 sqq. de obluctant qui c. oblectent et [saepe] <^c)aednnt, quod sectores faciunt. Ceterum v. 105 Sin^ S ruhr. C Jiahet et in cum spat. init. D: unde apparet olim lihrarium lacunae signum pro scaenae signifcatione perperam ha112. Ad agerimus cf Pers. 469 (agerite huisse. uos). 122. Diniarchus illic est? Atque is est. fTSalua
seni
cogitat Schoellius,

c<(o)>adueniunt

||

X
sis.

PRAEFATIO

TEt tu discr. Seyffertus: uhi illic est? atque is est, et coU. Trin. 1072 (P : A) etiamnunc <est> diice 150 b. Cf. Bachius l. s. s. ]>. 307. prarfert SchoeUius. IGO. uos nequam abs te<(d)> habe[a]mus cum plerisis

se plana,

que denuo defendit Ahraham l. s. s. p. 288, sententia |)er sed ah hoc loco aliena. Immo nos nequam abs te liabeamus uni SchoeUio prohatum significare "facile paiiamur nohis nequam a te dari' et conexus docet 166. referre coU. Curc. 254 et Poen. 102 confirmat. 168. columis post SchoeUium Gimdefendit Seyffertus. 172. habitu pro omini mius de adiect. PJ. p. 17. Seyffertus coU. Stich. 59; Poen. 238: at cf. SchoeUius (neglectus efiam a RihhecMo Mus. iwaef. p.

XXXII

Rhen. t. XXXVII p. 417, enim commendante quod linLSO. Cf. Langenus Stud. guae usus minus commendat). p. 683): Pl. p. 379 (aliter olim Annal. philoJ. t. 218. Isti[n]c 216. Cf. Fronto p. 150 ed. Nah. [id] habet Bachius p. 262 (cf. Skutschius p. 144 sq.). 227. Cf Anthol. lat. epigr. I p. 20 n. 34 Buech. (senem seuerum semper esse condecet). Possis sentis (ton)similem esse condecet vel sentis <(usque ad)>similem esse addecet vel <(semper)> sentis similem esse addecet.

CXXV

232. Improhahiliter L. MueUerus apud

Nonium

ex

abeam

quod amet ^wo habeat dum (rel tum) amet tradito novum fraqmentum effinxit abeam quo<^n)>dam et 234 sq. Hos v. (non 236 et 241243) coepiam. 239. Palatinwum scriptura tutatur Langenus p. 86. suae quisquam amicae amator in A coaluisse videtur 248 sq. cum altera amicae quis<(quam)> qui amat. Cf. Ahraham p. 238 (transiluit neglectis Fleclceiseni

argumentis

neglegenter

reiciens).

259.

sat

mihist

[tuae] salutis saltem vehementer desiderat Schoellius. 266. truu263. <(mihi)> per ridiculum ut Bentleius.

cum lentum

7nulti sihi cripi noluerunt:

quem Plautum

voluisse etiam Vssingius

contendit '^apparere''

scilicet

lectione! metro et discrepante in ex tnrhato in Buecheleri explicatio co prohahilior cst, quod rersus in

PRAEFATIO

XI

proximus est post truct inscriptionem. 270 sqq. Vt hoc loco, sic Most. 334 an primum locum non tenet: quod ncgJexit Vssingius pravam Spengelii distinctionem
redintegrans et de Ni jiartic. p.
v.

272

8.

delens. 275. Cf. Brugmannus 284. <^hic> mihi narras, ubi nus-

quam
facta

ulla

CXLIX

p.

est. 285. Rus inquam abierunt cum P JBrixius apud Niemeyerum Stud. I^l. p. 15. 287. Cf. Firmicus Maternus VIII 7 p. 218: 'et appositis alienis crinibus fictam et compositam pulchritudinem mentiantur'.- unde corruit elegans Buecheleri coniectura. 30(3. Cf. Morrisius 'on the soitence question in Pl. and Ter.' {ex

Lamjius Annal. pJiilol. t. 281: qiia nusquam idla

CXLV

p.

512

et

coniectura

peior

^Americ. Journ. of Philol.'

t.

X)
s.

p. 6.

p. 259. Buechelerus in Woelfflini Arch. t. I p. 113.

cf.

rum rerum
J.

Ellisius

l.

s.

Bachius
f.

s. s.

p. 411.

324.

Cf.

CXXIII

Qui<(d)>?
die etsi

58 et Bachius de attr. 7. reuocaui? cogitat Schoellius. toleravimns, tumen inter illum illum requiri
p.
te

314. 320. Brixius Annal. 332. Be p. 338. quo

Cf.

307.

Ad

duaCf.

philol.

putamus non temporis, sed ipsiiis esus notionem. 342. rem <(in)>seruire Seijffertus. 358. Cf. ad MostelL^
513.

406. Cf. 407. ut (m} opere Seiifmercis malae coll. Most. 912 recte defertus. 433. reuisas. i, ualeas Seyffertus, fendit Vssingius. lenius quam pi-obahilius. 435. Ad sociae cf. Stich. 101: sed amantis et unanimantis, non mulieris et sociae, aperte recteque inter sc op>ponuntur: nnde remoto simul hiatu traiciendum videtur cuni Goellero et distinguendum: Sed imanimantis, sociae fidentis fuit. 442. Cf. Langenus Stud. PI. p. 87. 449 sq. cruciantque <ammum)> Schoellius: vix enim recte cruciant se cruciant 457. De uitae dubitat Seyffertus, relut defendas. quaestu exspectans: sed vide quae ad Mosfell. v. 731 461. N<umquam)> ullam rem Langius adnotavimus. I. s. s. p. 282. Nullam rem <te)> Bentleius. 465 sqq.
altero Vssingius.

Langenus

381. 409.

alter prae

'Beitr.' p. 156.

XII
Cf.

PRAEFATIO
Langenns p. S80 sq. (ad v. 466 Lachmanniis acl 468. defessae facere male II 3, 43 p. 114).

Fropert.
idem.

quae occeperimt

inueniat ScJioelUus. 487. qui audit<(at> qui audit quam <^ille)> qui Goetmis. quam qui ScJweUius. 503. ('/'. Bachins p. 408. 504. Bene te saluom 508. iam ualet Seyffertus. ad legionem Schoellius coll. Amph. 1103. 509. (G)er<(r)>ae (vel "Eqqs) Pcdmerus ^Journ. of. Philol.' t. 525. pete hinc. ah, <(ah,)> n. c. SchoeUius. p. 40. 531 et 533. <H)is te dono JBachius p. 181. 535. Cf. Luchsius comm. prosod. II p. 9 et Kaempfms cle pron. 541. Accipe hoc, <^Astaphium,)> abduce hasce p. 10. Bachius p. 242 duce SchoeUio. 546. Cf. Seyffertus Burs. Anncd. t. 549. inducit p. GO acln. tutatur ideni coll. Amph. 243. 551. fura<(ci)>s gerronis Schoellius. 556. iubet <(ec)>ferri Seyffertus Burs. Anncd. XLVII p. 132 Vssinc/iusque. 558. Puras sibi esse <^su)>as uolt <^ae)>dis Schoellius (uhi neititur vix recte defendas ita ut rei erili animus i^isius eri prodigiosi trihuatur). 560. Neque meaquidem opera umquam nili <(h)>om<(o)> minus propere quam potest per^ijbi^t^^et) Schoellius. 561. Versum ut traditus est etsi toleravimus, tamen cum de prosodia tum de lingua valde duhitctmus. 564. De <(aequ)>e Spengelii plerisque prohato suo iure duhitat Seyffertus neqiie omnis <(si)>c aqua prorsus satisfacit. 566. susfurror etiam 569. deuorat, <(at dat)>is <(n)>umquam Langenus D. Annal. philol. t. p. 675. 580. Dono ^wo Dona

trai.

Seyffertus.

^J^O.

mihi <in>tiis

481. ecastor

me

XVI

LXXXIV

CXXV
tibi

Seyffertus:

cpAo servato sic corr. Schoellius:

ad te ferre
offert et

me
has

haec
q. a.

iussit:

Dona quae

uides

ill<e)>

m.; nam quae uides illos fer<(r)>e ferri non posse demonstrat Bachius p. 325. 586. Personas recte digessit Bothius in ed. alt. (in ed. tert. male AST. pro PHR. inferens). 589. quae ad me <(modo)> cum Bergkio Ahraham p. 239. 590. IUum amare ergo me plurumum hominum omnium Schmerlius thes. III

PRAEFATIO
(^quibus

XIII

Athen. diebus f. fab. in sc. comm. sinV ecl 1879): post quem similia temptavit Spenge593. Cf Shitschius p. 114. lius 'Eef 11. 45. 595. diguust mecastor nequ<^am)> ut est Schoellius. 606. Istilciue mihi respdusi <(da)>s JBachius 'p. 221 achi.: uhi respousis formam per se bonam lococpie aptam obscurare noluimus, etsi dubitari potest duhitaturque a plerisque. Item r. 571 datori (douauti Spengelius, pessime delens acumen Jocutionis de sphacromachia desumptae) et V. 615 culiua (coquiliua Spengelius non hercle probabilius) dubitanter reliquimus neque confidentius de in<(du)>
Vratisl. a.

culiua cogitaremus. V. autem 617 tuaque mgrata quae 620 et 624. Cf. abs te accepi tolerari posse videtur. 630. Sed cesso Brugmannus de .v/ partic. j). 6 et 7.

p.

ego me liinc trai. JBrixius Annal. philol. t. CXXXI 196 adn. : ubi aid Sed ego cesso aut Sed cesso aut 634. Cesso ego respondere usui monuit Seyffertus. iamue abis [ti] ? vel ianme abiit ? Seyffertus Burs. Anncd.

t.

63i>.

688. his diffringam Goetzius. aura mutat post Buechclerum Schoelliumque Vssingius neglegens cptae praef. p. addita erant. Melius conexui satisfaceret Numquid partura mutat. 647. Minus offenderct Post illoc ueui<^t> 649. Cf. quam adueui; sed ne hoc quidem sufficiat. 667 sq. Cf. Grayus ^Class. rev! Shitschius p. 20. (572. me inclamau<(er)>it Scyffertus. a. 1894 p. 440. 674. truucus leutus si conspexerit Schoellius.

LXXX p. 344 sq.

Num
quippiam

XLVI

magis etiam quam supra v. 266 sanae rationi adversatur post Muellerum ^Nachtr.' p. 147 pla675 sq. AST. Quid uis? STR. Diu cuit Vssingio. uuuciam Dic impera mihi te iam expecto, mi ocule. Schmerlius I. s. s. thes. V: ubi Diciu clare mihi e. q. s. quid tibi <^lub)>et quouis modo Seyffertus Vssingius! Burs. Annal. t. LXIII p. 20 adn. Cf Cas. 301 (Preh680. Pars si tumet, nius de pron. indef. p. 28). 687. Cf. Bachius p. 181. fortasse dicere Schoellius.

quod hoc

loco

688. ut

mecum

<(uua)> h. u.

s.

ScJioellius

cum

Seyfferto

XIV
Bnrs. Annul.
704.
tiam
t.

PRAEFATIO

XLVII p.
<^est^
<(il)>lue

lioc

nimiu<(m)>

singms.

tum

Kaempfms p. 38). magnae mellinae Vsnimiu<(m)> magnae mellinae<^st^

J33
(cf.

Bacliius p. 276 (mellinae<(st)> iam Meursins ad Cas. 719. Qui<(s^ istest trcti. Bachius p. 228, recte I 47). 728 sq. Perit hercle: ego idem <^expertus ut vid.

scio:

Bona perdidi mala repperi, factus sum uobis ex733. olim es pro enim se tumus)> supypl. Schoellius. reposifum a Muellero commendat Ter. And. 545. 746. Cum 73(3. Cf. Briigmannus de ni partic. p. 10. aliis hunc v. ante v. 743 traiciens Vssingius dedit Stultumst inuidia perire: quod 'sequentia requirere^ dicit, quasi quia pol mauelim sic quadret: quod omnino minus

recte

cum

sententia generali coniungitur.

Item

v.

747

minus hene ad sententiam genercdem

Setjfferto)

sese adpliccd:

quare

in utriusque versus corrupitela transpositio multia {etiam

750. aceptti prdbata vix verisimilis est. acceptu (B) et Ferte pro Ferre {CI)) errore expres755. Sed (vel St,) uocat me quae sum est in edit. mai. 764 sq. Hos v. post v. 768 trai. Langenus Goetmus. 768. caedas Studep. 383 sq. {cf ibid. de v. 761). mundus apud Prehnium de pron. indef p. 5 adn. ^Axrri) 775. De notnine ancillae (velut Acte vel Acta 71)7 sq. Cf Langenus sub adte latente cogitat Schoellius. 801. Be istae dativo vel isti cogitat Seyfp. 386 sq. 810. Q'. Brixius Annal pJiilol fertus. Cf. Men. 222. 822. Aut hunc v. post v. 825 t. CXXIII p. 54 adn. traiciendum aut lacunam statuendam esse ante v. 826 829. in mutum culpam <(qui suspicatur Seyffertus. vel quom)> confer<^t quom (yel qui))> quit loqui Bedslohius Annal. piJiilol. t. CXLI p. 640: ubi <qui)> in mutum culpam confer^t^ qui <^non^ quit loqui Fleck832. si 830. Cf Blasius l. s. s. p. 81 \87\. eisenus. 836. in<(sig)>nem <^ne> obbam [si] bibit Schoellius. cum Gepperto Goctzius, <(in)>m<^a)>nem <^ne) Schoellius. 850. istanc 844. ego hoc trai. Kaempfus p. 25. pro ab hac Ahraham p). 194, vix recte: etsi ab ad v. 848
2)ro

PRAEFATIO
SfJo. corrigendiim (adeo) refcrre possis. esse uis, te amitti p., p. p. Schoellins.
.
. .

XV

Me

uid<(uani)>
('/'.

866.

Ter.

animuin tuom ccrte rindicatur. Hec. 2!f4: unde alibi Sed cu)n esse acgre ah Et tibi uxorem ducendam divellas neque proxima haheant quo rcferantur, de lacuna cogitat SchoeUius ad hoc exemphmi cxplenda: Et tibi

uxorem ducendam iam

<^Deditum
te

esse,

alibi

iam animum tuom

babeas despicatui)>

habere amori, ut

me

Et quasi pro derelicta sis habiturus. {scil. cuhih) odium obsideat, or<(bato>
<(og)>gerit Schoellius.

870.

si

unum

aliud perfugium

880. manubriarius (cjuasi ^ma-

nnhrium excusso tncdleo') temjytat Seyffertus. 881. iam tu m<e non tuom)> ocuhim uocas Goetzius, iam tu m<(e)> ocuhim <(tuom non)> uocas Schoellius. 883. Hoc:

ualeas jyro Facultas Seyffcrtus coll. Bacch. 7.57. Facultas <^si forte oblatast tibi, Vt tum ad me reuisas)> Schocllius.

898.

sic

Egon? quod cum Camerorio omnes reposuerunt non respondere nsui monuit Scyffertus <To)>l ego[n]

atque [ne]
Sclioellius.

isti

temptans. De Ego ne affrmcdiro cogitat 900. arc rcl ad cpwd cum Vssingio scchi-

simus fortasse non tcvm pro dittograpliia insccpientis vocis hanc hahendum est quam pro correctura verhi rides, siqtcidem si mihi arrides {vcl adrides): <(res)>pice optime quadrat (cf. Asin. 207, cdX 906. opust, <(opust)> farina^ iur<(e op)>ust Palmcrus Hermcdh. t. VIII p. 25.9

et v. 908 ut auiu<^m)> fere cum 809. exefficias opus post opus toties repetitum ohscurare noluimus, utpote quod comice hoc maxime loco fingi potuerit. 913. Cf. Caesar l. s. s. p. 31. Quamquam genetivus coniungendus esse videtur cum pausillisper perdidi coll. ^largiter'' c. genet. (adde aquae paulatim apud Ccdoncm de agri c. 74, uhi nil neque intcrcidit ncque mutandicm est). 917. ipsam quod post uideo inserunt et Fiichterus p. 571 adn. et JBachius p. 409 adn. minime quadrat, uhi quam quaerit videt. 922. Cf. Langenus p. 387. 923. Xam quamquam <^tu)> es

fere

cum Buechelcro

Schoellio.

bella,

malo

tuo's,

nisi

[tu]

ego

a.

g.

Schoellius.

XVI

PRAEFATIO

926. hercle medi[o] Bibheckius 1. s. s. 2}. 420 coJl. Titin. 937. magno opere aut cum sema coniungen111. dum esse (ut antc Spengelium omnes itemque Vssingius, vix apte) aut verhum aliquod su^yplendum videri nionct Seyffertus: iimJe Malam rem is et [magua] magno opere senia tempfat Goetzius, Malam rem is <(peccas)>: magua<^m)> et magno opere <^erras)>: serua Schoellius. 948. 945. De uir streuuos duhitat Seyjfertus. certare (B) vix recte adhiheas ad Melius te minis cer958. Be post tu eris {praeter tarest corrigendum.

cras tu eris) ipse

p. 315

Studemundns

cogitavit
l.

apud Beckerum

(tum tu

eris RihhecJcius

s. s.

p. 42t).

966.

Pcd)nerus Hermath. 59 sqq., Leo (Gottingae a. 1894), Seyffertus Bursiani AnnaJ. t. LXXXIV p. 55 sq. exposuerunt. Pcdmeri et Leonis sup^pJementa pauca adscrihimus, cum 25. in mercede<(m)> SeyfpJeraque nimis incerta sint. 26. Inopia seiniom <^mi imperat eg)>o me fertus. p. 60. Inopia seruom loc<em)> PaJmerus Hermath. t. Gorgines <(me)> f<acit: ultr)>o me loc<(em) SchoeJlius. veram nominativi formam esse docuit Leo l. s. s. p. 9.
t.

facia<t/> m^e} ut sciam Seiiffertus. YIDYLAillA. Cf. imjrrimis qaae

XX

p.

XX
A

fuisse conicit Seyffertus 64. ubi [u]ici veJ ubei eici in 65. inter mu<rtus;> latitans mi insidias J. s. s. p. 56. Pcdmerus J. s. s. p>- 63. inter mu<(rtos/ latuit, insidias

Leo

J.

s. s.

p. 12.

inter mu<(rtos)>
a.

locust, inde insidias

Shutschius 'BerJ. phiJoJ. Wschr.'

t.

1895 p. 268.

109. in CLI p. 425. Cf Wessnerus AnnaJ. phiJoJ. altum quamquam interpoJatori trihui non potest, tamen
recensiones confundere

101.

non ausi sumus.

de

118. sermo-

ne<(m)> eius vuJgo receptum improhat SchoeJJius

enim monoJogum exspeciare potuit

neque

sennonatum

suhstantivo cogitans duhitanter. FRAGtjMEXTA ex parte aliter constituimus ac nuper

maiore, consentientes Paulo Lejay, qui 1895 p. 81 Xauckii exemplum sequendum Cui in eo obsecuti sumus quod iam fuisse monuit.
in

editione

^Rev.

crit.' a.

PRAEFATIO
'glossas' ex litterarum ordine dispositas

XVn

seiunximus a fragmentis paullo uberioribus: at in his ipsis non erat quod ex testium nominibus potius quam temporibus locos ordinaremus. Praeterea eonsentaneum fuit ut in hac editione de fnistulorum metris cautius iudicaremus. Velut inc. v. 52 ictus omisimus: nam pro Corpus tuom uirgis nlmeis inscriham * * Redslobius 1. s. s. aequo iure proposuit corpiis tuom Virgis u. i. Quis talia decernat? Fragm. fab. cert. r. 13 collato Catonis de agri c. cap.189 (Jsnhscudes adindito') hoc conicit Goetzius

||

.iterebratus

multum

sit

et

siibscudes

ad<(m)>dite.

17 sqq. quas ex editionum dispositione exldhuimus 43. Sic discripsit ScJwelcf. ShdscJiius l. s. s. p. 269. lius post serra velut Elio claudere potuisse priorem septomrii partem monens. 100. Scrupedae defendit Skutschius l. s. s. p. 269. 116 sq. Pro uxorculauit, quod fortasse defendi posse coll. yratercuJare' monuit {praetnisso Mulier es<t>:), uxor curauit Seyffertns Redslohins l. s. s. p. 1219. 120. Be in[quit] duhitat Seyffertus, quod nesciatur qualis plenus rersns fuerit. Quamqnam ^medimn praemordere' vix apte coniungas.
V.

De

Fragm. fah. inc. 42 sq. (nondum) uenit prohahilius videtnr qiiam uenit; unde remoto simid hiatu septenarios non senarios suhesse simipsimns, qnamquam de aliis
qnoqne rationihus cogitari potest. Duh. et susp. XII {Inc. XLII) Prohuni Poemdi v. 997 ante oculos hahuisse monet Leo in Woelfflini Arch. t. IX p. 161 adn. : qnod veri eo similius qiiia ille pronuntiationem definiens ' solius Ennii versum' apponehat. XVI (VII). dolentem pro dicentem coniecit Seyffertus: uhi dicentem tutatur SchoeUius verha ad Amph. 640 referens. ludicem metricum qualem adiecimus utilem fore credimus, quamvis multa dubia contineat etiam praeter ea quae in editione ipsa siguificata vel potius nou significata sub finem congessimus quaeve in versibus enumerandis signo interrogationis distinximus. Levius

est

quod cum

in

versibus

iambicis

anapaesticisque
b

Plavti Co.voedias VII

XVm

PRAEFATIO

utrum octonarios an dimetros exhil)eas saepe certis rationibus definire nequeas tum in aliis generibus de versiculorum discriptione sive ex librorum memoria Sed sive ex arte metrica institiienda dubius haereas. etiam ipsa genera metri haud raro diversa statui possunt neque pauca admisimus in hac editione quae cum ab aliis tum a uobis valde addubitata sint. Quamquam
interdum ipso aut minui aut
conspectu dubitationem sentimus, aliis locis fondamentum saltem sic praeberi confidimus ad novas quaestiones instituendas. In designandis metris interdum receptos terminos adhibuimus, etsi rationi metricae nou prorsus
tolli

quem damus

respondeant.

lam laboriosum opus, quod diu nos tenuit, uon possumus melius finire quam actione gratiarum quas imprimis ei debemus cui hanc editionem dedicavimus': OSCARO SEYFFERT. Qui a prima usque ad ultimam plagulam oculos mentemque intendens errores correxit, dubitationes modo movit modo removit, observationes emendationesque impertiit benevolentissime.

lenae et Heidelbergae m. Oct.

a.

MDCCCXCV.
G. G.
r. s.

T.

MACCI PLAVTI

TRINVMMVS
GRAECA THENSAVRVS PHILEMONIS

Plavti Comoediae

vn

peeso:nae
LVXVRIA cvM mOPIA PROLOGVS MEGARONIDES SENEX CALLICLES SENEX LYSITELES ADVLESCENS PHILTO SENEX LESBONICVS ADVLESCENS STASBIVS SERVOS CHARMIDES SENEX SYCOPHANTA

CANTOR

AEGVMENTVM
Thensaurum abstrusum
|

abiens peregre Charmides

Remque dmuem amico

Istoc absente

Callicli

mandat

suo.

male rem perdit filius. Nam et aedis uendit: has mercatur Callicles. Virgo mdotata sdror istius poscitur. Minus quo cum inuidia ei det dotem Callicles,

Mandat qui Vt uenit ad

dicat aiirum ferre se[se] a patre.

aedis,

hunc deludit Charmides

liberi.

Senex^ ut rediit: quoius nubunt

1.

Thensaurum
1

vel

Tensaurum
vel

4.

mercatur

callicles vel
vel

abe ens vel abiens mercator callides 6. quocum vel

]

||

||

cocum

dotem

dotim
\\

dotum

||

7.

del

Ca

\\

9.

nubun-

tur eri: corr Valla

Prol.

1-15

[AJ

PROLOGYS
LVXVRIA.
LV. Sequere hac me,
<(IN.)>

INOPIA

gnata, ut munus fungaris tuom. Sequdr: sed finem fdre quem dicam nescio. <^LV.)> Adest: em illae sunt aedes: i intro nunciam. Nunc nequis erret uostrum, paucis in uiam
.

Deducam,

si

quidem operam dare

promi^ttitis.

Nunc igitur primum quae ego sim et quae illaec siet Huc quae abiit intro dicam, si animum adudrtitis. Primiim mihi Plautus nomen Luxuriae indidit:

Tum

mihi gnatam esse uoluit Inopiam. quid introierit inpulsii meo, Accipite et date uociuas auris dum eloquor. Adulescens quidamst qui in hisce habitat aedibus:
lianc
hiic
I

Sed ea

10

Is

rem paternam me adiutrice perdidit. Quoniam ei qui me aleret nil uideo esse relicui, Dedi ei meam gnatam quicum aetatem exigat.
1.

15

HACME
6.
II

(ac
{sic

me
vel

2.

finem fore

A)

Nonius): me fidem forem

{sic

mea
||

fungas Nonius
|

||

3.

em:
]

Hem nNTKO:
cf.
|

lintro

igitur

primum
||

A)
\

vel

primum

igitur

siET: illa haec sciet 7. addoetitiS: auertitis 8 sq. mihi Tum hanc om mihi vel mi

A
||

lllaecad v. 10 hanc mihi

|

\\

ganatam
uaciuas

ve?

10. post V.
|

mihi hanc gnatam gnatam: (piiimum)mihignatam: 7 extat in A ea huc {sic A) vel huc 11. uociuAS:
\

||

||

ures
I

{et

s.

v.)

14.

ei

qui
||

me
15.

{sic

A)

vel

me
|

ALpiRET
vel

esse reliqui:
||

sesserelliqui

dediei: Dedi e

Dedi

Prol.

16-22;

1,

19.11 [A]

PLAVTI TRINVMMVS

Sed de argumento ne exspectetis fabulae: Senes qui huc uenient i rem uobis aperient. Huic Graece nomen est Thensauro fabulae: Philemo scripsit: Plautus uortit barbare, Nomen Trinummo fecit. nunc hoc uds rogat Vt liceat possidere hanc nomen fabulam.
Tantiimst.
ualete: adeste

20

cum

silentio.

AOTYS
SENEX

MEGARONIDES
Amicum castigare ob meritam noxiam Inmoenest facinus, uerum in aetate litile
conducibile. nam ego amicum hodie meum Concastigabo prd commerita noxia, Inuitus, ni id me inuitet ut faciam fides. Nam hic nimium morbus mdres inuasit bonos:

Et

25

Ita plerique

Sed

omnis iam sunt intermdrtui. aegrotant, mterim mores maU Quasi herba inrigua succreuere uberrume: Eonim licet iam metere messem maxumam

dum

illi

30

17. I:

ii

vel hi

grece
et
et

uoshoc rNMUNEEST {item non mala noxiam

||

20.

graecenomeN: nomen amicum et noxiam Cicero et auctor ad Herenn.) Me amicum {vel noxia) et Imnene est (inmoene Placi|

i|

22.

UOUOBIS adesse

||

18.

||

23

sq.

dus.
25.

immune est Festus. inmane est libri deteriores ad Herenn.) HODIEAMICUMMEUM: amicum meum hodie auctor ad He||

||

renn. (amicum hodie meum etiam Cicero) conimit(t)a vel commissa libri ad Herenn.
27.

26.

commerita
|

vel
||

NOXiAM(?;eZ

//e///)

roME:
II

me
30.
(sic
\

icl

faciat
||

||

29. peeeiq-: 31.

||

MINES

aegrotanti
A)
vel

plerumque hoSUCCREUEEE: succreuerunt

,

uberrime

Buechelerus

uberreme 32. post v. 33 extat: trai metere messe vel messem metere: metebemes

||

PLAVTI

1 1, 10.

12 16

-2,

114

[A]

Neque quicquam hic nuuc est uile nisi mores mali. Nimidque hic pluris pauciorum gratiam Faciiint pars hominum quam id quod prosint pliiribus.
Ita

35

uincunt illud conducibile gi*atiae, Quae in rebus multis dpstant odiossaeque sunt
faciunt rei priuatae et publicae.

Remoramque

CALLICLES.
SENES

MEGARONIDES
n

CA. Larem corona ndstrum decorari uolo: Vxdr, uenerare ut ndbis haec habitatio

Bona
Teque

fausta felix fdrtunataque euen[i]at

lit

40

quam primum pdssim uideam emdrtuam.

<ME.)> Hic illest senecta aetate qui factiist puer, Qui admisit in se ciilpam castigabilem.

Adgrediar hominem.
^(ME.')
<(CA.)>

CA. Qudia
si ita's

hic

uox

prope"

Tui beneuolentis,
es,

sonat? 45 ut ego te uolo:

tibi.

me

Sin aliter

inimici atque iratf

|

atque aequalis. lit uales, Megardnides? ME. Et tu edepol salue, Callicles. 50 Valen? ualuistin? CA. Valeo et uahii rectius. ME. Quid agit tua uxor? lit ualet? CA. Plus quam ego uolo.
amic6, salue

ME. Bene

herclest illam
\

tilDi

ualere et uiuere.
||

36. CON33. cf. ad V. 32 nuncestuile: uile nunc est 39. decoDUCIBILE: conductibile 37. odiossaeq-: odioseque habitatio {sic A) vel haberari (sic A) vel decorali 40. UOBIS tatio 43 sqq. j^^i^s (non :^) om B 42 198 et 41. del Pareus 334391, nuUas habet C, paucas (4979 et 10691183) egotp:: ego 45. 4|:QuiAHiC: cuia 46. si ita es: itaes 50. post 47. es vel res: est 49. callicles {sic A) vel callides 51 habet A Valen vel Valent: UALE8XET(veZ ne#) 51. tuaAGiT 52. UAXEHE: bene ualere (vel ualeret)
||

||

||

II

\\

11

||

||

||

||

||

II

||

I 2,

1534

[A]

TRINVMMVS
te gaudere, siquid

CA. Credo hercle

mihi malist.

ME. Omuibus amicis qudd CA. Eho tii, tua uxor quid

mihist cupio esse idem. agit? ME. Immortalis

est:
.55

Viuit uictnraquest. CA. Bene hercle nuutias, Deosque oro ut uitae tuae superstes suppetat. <(ME.)> Dumquidem hercle tecum niipta sit, [ME.] sane uelim. CA. Vin commutemus? tiiam ego ducam et tu meam? Faxo haiid tantillum dederis uerborum mihi. 60 <(ME.)> Namque enim tu, credo, me mprudeutem obrepseris.

K^CA.y

Ne

tu hercle faxo

haud

nescias

quam rem

egeris.

ut nanctu's: nota mala res optumast. ego nunc si ignotam capiam, quid agam nesciam. CA. i^Edepol proinde ut bene uiuitur, diu uiuitur. 65 <(ME.)> Sed hoc animum aduorte atque aufer ridi-

ME. Habeas

Nam

cularia.

Nam
ME.

ego dedita opera huc ad

Mah's te ut uerbis miiltis

te

uenio.

CA. Quid
obiiirigem.

uenis?

multum

CA. Men?
CA. Nemost.
Nisi tu

ME. Nilmquis ME. Quid

est hic alius praeter

me

atque te?
tu igitur rogitas tene ob-

iurigem?

70 72*

me mihimet

Nam

si

censes dicturiim male. te aegrotant artes antiquae tuae

53. Credo {sie A) vel Crede mihi: me 54. fidem TDTUA: tua 58. add et del Ca (ME. D) 60. haut 62. add 61. add J-C TE MEiNPEUBENTEiNi mihi inprudenti Ae HAUTNESCiAS: haud scias 63. nanctuS: nactus vel mactus: corr Herm 67. uenio: 65. pbome 66. add Herm aduenio ME. D, pers usqne ad v. 79 permutans 68. obiurgem: obiurgitem: coir Bi 69. mene 70. pers corr Ae QUIDTU: quid OBIURIGEM: obiurgentem vel obiurgitem 72^*. 71. MEMIHIMET: te mihi me antiquAE: aniique
[

||

||

55.

||

||

||

||

||

||

||

\\

||

\\

||

11

||

||

PLAVTI

I 2,

3560 [58 A]

72^ [Sin iramutare ufs ingenium moribus] si demutant mores ingeniiim tuom Neque eos antiquos seruas, ast captas nouos,) Omnil)us amicis morbum tu incuties grauem, 75 Vt te uidere audireque aegroti sient. CA. Qui in mentem uenit tilDi istaec dicta dicere?

(Aut

ME. Quia omnis bonos bonasque

Suspicionem
<(CA.>
et ciilpam ut

Non

adcurare addecet, ab se segregent. potest utrumque fieri. ME. Quapropter?

CA. Rogas?

80

Ne admittam

culpam, ego

meo sum promus

pectori:

Suspi^ciost in pectore aliend sita.

Nam

niinc ego si te surrupuisse suspicer loui coronam de capite ex Capitolio Qui[d] in cdlumine astat siimmo: si id non feceris

85

Atque id tamen mibi liibeat suspicarier^ Qui tu i^d prohibere me potes ne suspicer? Sed istuc negoti ciipio scire quid siet.
<(ME.)>

Haben

tu

amicum aut familiarem quempiam,

Quoi pectus sapiat? CA. Edepol haud dicam dolo. 90 Sunt quos scio esse amfcos, sunt quos suspicor, Sunt qudrum ingenia atque animos <^ne)>queo ndscere, Ad amici partem an ad inimici peruenant: Sed tii ex amicis certis mihi's certissumus.
Siqui^d sceis

me

fecisse inscite aut fnprobe,

es.

95
ae-

Si id

non me
Scio et

accusas, tute ipse obiurgandus

si

(ME.y

alia

huc causa ad

te adueni,

quom
^^*".

postulas.
75.

ow
\

A
II

7.S
II

sq. secl JRi

II

seruos
||

||

inculties

||

80.

:^ rogas:

cwr
87.

Scal

rogas 84. EX: columine: culmine

88.
II

e 85. feceris {sic

:

Quod
A)

{item A): vel feceres

||

CUPIOSCIREQUIDSIET scire cupio quicquid est 89. AMICUMUT 91. AMICOSESSE 92. Q-O: non possum: corr Ac 93. perueniant: peruenat vel perueniat: corr 96 sq. me Pareus 94. amicismihiescertis 95. siquit non: trai Meisius scio s. f. v. 96: discr Hertzius add Ac huc alia: trai Ca
II || \\ \\ || ||
\ \
\

QUIDTU

\\

I 2,

6186

TRINVMMVS
Expecto siquid
dicas.

<^CA.)>

ME. Primumdum 6muium

Male

uolgo in sermdnibus. Turpilucricupidum te uocant ciues tui: 100 Tu^m) autem sunt alii qui te uolturium uocant: Hostfsne an ciuis comedis parai pendere.
dfctitatur
tilji

Haec quom

aiidio in te dfci, <(i>s excrucidr miser. (^CA.y Est atque non est mihi in manu, Megard-

nides:

Quin

dicant,

non

est:

merito ut ne dicant, id

est.

105

<ME.> Fuitne
Id
ita

amicus Charmides? <CA.> Est et fui*. esse ut credas, rem tibi auctorem dabo.
liic

tibi

Nam

pdstquam hic

eius

rem

confregit filius

Videtque ipse ad paupertatem prostra[c]tum esse se Suamque filiam esse adultam uirginem, ilO Simul eius matrem suamque uxorem mdrtuam:

Quoniam hijic ituru[m]st ipsu<s> in Seleiiciam, Mihi cdmmendauit uirginem gTiatam suam Et rem suam omnem et illum corruptum filium. Haec, si mi inimicus esset, credo haud crederet. 115 <ME.> Quid tu adulescentem quem esse corruptum
uides,

Qui tuae mandatus est fide et fiduciae, Quin eiim restituis? qum ad frugem cdnrigis? Ei rei dperam dare te fiierat aliquanto aequius, Siqui probiorem facere posses, ndn uti 120 In eandem tute accederes infamiam Maliimque ut eius ciim tuo misceres malo. <CA.> Quid feci? ME. Quod homo nequam. CA. Non istiic meumst.
103. dicis: corr VaMenus 102. comeclis vel comedes 112. ipse: 109. prostractum vel protractum: corr Bergkius seleutiam vel seleuticam 114. corruptum vel corr Herm haud vel hauc corrumtum 115. Eaec si mihi vel Hic si corruitum 117. tide vel fidei 120. possis: 116. tu vel tua
||

||

\\

||

||

||

||

||

corr Reizius

11

10
<^ME.)>

PLAVTI

I 2,

87110

Emistin de adulescente has aedes

taces?

quid

Vbi

niinc tute habitas?

CA. Emi atque argentum

dedi,

125

Minas quadraginta, adulescenti ipsi manum. <(ME.)> Dedistin argentum? CA. Factum, neque
facti piget.

<ME.)> Edepol

fide[i]

adulescentem mandatiim malae:

ei

Dedistme hoc facto Quid sec[ut]us est

gladium qui

se occideret?

aut

quid mterest

dare

te

m
130

manus

Argentum amanti homini adulescenti, animi impoti, Qui exaedificaret suam mcohatam ignauiam?
<(CA.)>

Non

ego

illi

argentum redderem?

ME. Non

redderes Neque de illo quicquam neque emeres neque uen^ deres Nec qui deterior esset faceres copiam. 135 Incouciliastin eum qui mandatiist tibi, Ille qui^ mandauit eum exturbasti ex aedibus? EdeiDol mandatum pulcre et cui*atum probe. Crede huic tutelam: suam melius rem gesserit. <(CA.)> Subigis maledictis me tuis, Megardnides, 140 Nouo modo adeo ut qu6<^d)> meae concreditumst[m] Tacitiirnitati clam, fide[i] et fiduciae, Ne eniintiarem quoiquam neu facerem palam, Vt mihi necesse sit iam id tibi concredere.

<ME.> Mihi qudd credideris, siimes ubi posmeris. 145 <CA.)> Circiimspicedum te, nequis adsit arbiter Nobis, et quaeso identidem circumspice.
124. Emistin vel Hemistin 126. quadist Spengeliiis draginta vel quaraginta 131. adu12B. del Schneiderus lescenti vel adulescentia amiioti t impoti vel iampoti 132. inchoatam ignauium 133. redderem vel reddere 137. Ille vel Illi 138. j)ulchre vel pulchere 139. tute iam: corr Scal 141. quomeae vel eumaee concreditum sim: corr Ca 145. posiueris vel posueris 147. identiclem vel itidentidem
|

\\

||

||

||

||

||

II

||

II

\\

||

||

12,

111 136 [135 A]

TRINVMMVS

11

<(ME.> Ausciilto siquid dicas. CA. Si taceas, loquar. Quoniam hinc est profectu<fru)>s peregre Charmides, Thensaiirum demonstrauit mihi in hisce aedibus, 150

Hic in conclaui quodam sed circiiraspice <(]VrE.> Nemost. CA. nummonim Philippeum

ad

tria milia.

Id solus solum per amicitiam et per fidem Flens me obsecrauit suo ne gnato crederem Neue quoiquam, unde ad eum id posset permanascere. 155

Nunc si nie huc Siqmd eo fuerit,

saluos reuenit, reddam certe illius filiae

|

suom

sibi:

Quae mihi mandatast habeo dotem linde dem, Vt eam in se dignam condicionem cdnlocem. <]VIE.)> Pro di inmortales, uerbis paucis quam cito 160 Aliiim fecisti me: alius a<(d^ te ueneram. Sed ut occepisti, perge porro prdloqui. <CA.)> Quid tibi ego dicam, qui illius sapientiam Et meam fidelitatem et celata omnia Paene ille ignauos funditus pessiim dedit? 165 <^]yiE.)> Quidiim? CA. Quia, ruri diim sum ego unos
sex dies, M.e apsente atque insciente, inconsultii meo,

Aedis uenalis hasce inscribit

<(]\IE.)>

Ktteris.

Adesuriuit [magis] et inhiauit acrius Lupus: obseruauit diim dormitare[n]t canes: 170 Gregem liniuorsum uohiit totum auortere. <(CA.)> Fecisset edepol, ni haec praesensisset canes. Sed niinc rogare ego uicissim te uolo:

149. add Scal 150. demonstrauit mihi vel mihi demonstrauit 151 sq. distinximiis circumspice rel circum ispice ad vel at milia vel millia 155. permanescere 157. certo: corr Bo 158. mandata si: con- Ca 162. occepisti vel occipisti 165. pessum vel spessum 166. ruri No7}ius: rure sum ego
|| ||
\ |

||

||

II

||

||

||

{sic

Nonius)
||

vel

ego
\\

unos
169.
\\

et inscribsit

Nonius
170. del

ebriauit

Lainb

167 sq. inconsulto me vel uno inhiauit vel inadd Ca del JRi 172. add Ca
||
j \

\\

12

PLAVTI
Quid
fiiit

I 2,

137158

[A]

officium

meum me

facere? fac sciam:

Vtrum mdicare me e thensaurum aequdm fuit 175 Aduorsum quam eius me opsecrauisset pater? An ego alium dominum paterer fieri liisce aedibus?
Qui emisset, eius essetne ea peciinia? potius aedis: argentum dedi Thensauri causa, ut saluom amico traderem. 180 Neque adeo liasce emi milii nec ussurae meae: Illi redemi russum, a me argentiim dedi.

Emi egomet

Haec

siint:

si

recte seii peruorse facta sunt,

Megardnides. malefacta [, em meam auaritiam tibi. 185 Hasce mihi propter res malas famas ferunt. <(ME.)> Uavaai: uicisti castigatorem tuom. Occlusti linguam: nil est quod respdndeam. <(CA.)> Nunc ego te quaeso ut me dpera et consilid" iuues
fecisse cdnfiteor,

Ego me Em mea

Commiinicesque hauc

mecum meam proumciam.

CA. Ergo ubi
pdst?
eris

190

(ME.y PolKceor operam.

paulo

Numquid

uis?

CA. Cures tuam fidem.

sedulo.

ME. Domi: ME. Fit

nunc adu-

Sed quid ais?

CA. Quid uis?

ME.

"^bi

lescens habet?

<CA.)> Posticulum hoc recepit,

<^ME.)> Istilc

quom

aedis uendidit.
195

uolebam

scire:

sane minciam.

174. FAC: face 185. Vtrum {sic A) vel Virum 176. OBSECRAUISSE {et T s. V.) 177. hisc vel hisce: His(i;eZ c) 181. HASCEMI USSURAE: usurae 182. euksum 183. dist Bergkius
||
|| II ||
I

II

II

siRECTE: seu rscte

185.

A) vel Hem (bis) meamauaeimeamtibi 186. HASCEMiHi: Hasciue me malaS: maledictas 187. TTAYCAI: Pausa 188. QUOD: qui 191. 4:j:eego et #domi: ergo et domi (corr Ca) 192. cuees: cur est 194. recipit fiet {item Gellius ex eoque Nonius qui recepit alt. loco) cum {sic A, GelUusque et Nonius) vel quam uendedit: uenderet Nonius alt. loco {alt. uendidit ex Gellio) 195. uolebat vel
(sic
\

Em

PEKUOESAE
|

||

184.

EGOME: Egomet
|| ||

II

II

||

||

||

||

uolebam

{sic

A)

||

I 2,

159-183

[A]
ais,

TRINVMAIVS

13

Sed quid

quid nunc uirgo? nempe apud test?

CA.
luxtaque eam curo
<(CA.)

Itast

cum mea. ME. Recte facis. Numquid prius quam abeo me rogaturu's? ME. Vale.
stitltius

Nil est profecto

neque

stolidius

Neque meudaciloquiiis neque argutiim magis Neque cdnfidentiloquius neque peiiurius

200

Quam

urbani adsidui

ci^ues

quos scurras uocant.

Atque egomet me adeo ciim illis una ibidem traho: Qui illoram uerbis falsis acceptor fui, Qui omnfa se simulant scire neque quicquam sciunt. 205 Quod quisque in animo habet aut habiturust sciunt: Sciunt '"id quod in aurem rex reginae dixerit: Sciunt quod luno fabulatast cum loue: Quae neque futura neque sunt, tamen illi sciunt.
Falsdn an uero
laiident,

culpent
illud

quem

uelint,

210

Non

fldcci faciuut,

dum

quod kibeat

sciant.

Onmis mortalis hunc aiebant Calliclem Indignum ciuitate [h]ac sese[t] uiuere, Boms qui hunc adulescentem euortisset suis. de edrum uerbis famigeratoram msciens Effo ^
.

215

Prosflui

amicum castigatum inndxium.

Quod si exquiratur usque ab stirpe auctdritas, Vnde quidquid auditum dicant: nisi id appareat, Famigeratori res sit cum damno et malo: 220 Hoc ita si fiat, piiblico fiat bono.

roga196. APUT ITAST: ita es 198. nhmquit: sto199. stultius {sic A) vel stulticius turus: corr Lamb 200. adeoargutum: 201. PEiruKrus: periurius liiDUS 206. ha.bitu205. XEQ-: nec vel ne 202. QUOSCUHRAS est: si 208. itemsciuxt BUST: habiturusi vel habitaturi 210. falson an (sic A) vel falso nam 209. sunt: facta sunt 213. hac esset: haece211. FLACCi i{vel E, non l^ubeaxt 215. De eorum 214. euortissetomnibus sciET: corr Gul rxsciENS: inuerbis vel de uerbis eorum: deobumuerbis SCius 219. RES: re 217. EXEQUIEATUR
I

II

Num

||

II

II

||

II

||

||

11

j|

|j

||

|l

||

II

||

||

14

PLAVTI

I 2,

184. 185

II 1,

111

[A]

Pauci sint faxim qui sciant quod nesciunt,

Occliisioremque liabeant stultiloquentiam.

AOTYS

II

LYSITELES
ADVLESCENS
Multas res simitu in med corde udrso, Multum in cogitando doldrem indipiscor. 225 Egomet me coquo et macero et defetigo: Magister mihi exercitdr animus nunc est. Sed hdc non liquet neque satis cogitatumst, Vtram potius harum mihi artem expetessam,

Vtram aetati agiindae arbitrer firmidrem: Amdrin me(dy au rei opsequi potius par sit.
Vtra in parte plus sit uoluptatis uitae Ad aetatem agiindam, De hac re mihi satis haii liquet: nisi hdc
opihor,

230

sic faciam,

Vt utramque rem simul exputem, iudex sim reusque ad eam rem. 235 omnium primum Ita faciam: ita placet. Amdris arteis eloquar, quem ad mddum expediant. Numquam amor quemquam nisi cupidum hominem 237*
|

{sic

A)

221. SINT: sini vel similes

||

cobdemeo
]

223. Multas {sic 224.

||

A)

vel

multa
|

simitu Multa indispicor

1
|

11

defetigo: defecigo vel defectigo 229. Vtram NUNC: hunc 227. neque etiam A est: si arbitrer {sic A) vel arbitres agendae {sic A) vel Vtra in 230232. duo v. svmt in A { parte) et B ( par siet) 230. add 232. aeta231. situoluptatis uoluptati sit Sey siT: siet 233. hau tem agundam {sic A) vel aetate agunda dist Vss 236. SE234. ututramq-: Vtramq SIC: si {sic A) vel haud expediant 237. sic A: duo v. in B ( quemquam)
225. 226.

COQUO: coquo quo

||
|

||

||

||

||

||

||

\\

||

||

II

||

II 1,

1124

[A]

TRINVMMYS

15

Eds

237'' Postulat se in plagas comcere: cupit, eos consectatur, subdole [blanditur] ab re

Blandiloquentulus, harpago, mendax, Cuppes, auarus, elegans, despoliator, Latebricolarum hominum corrumptor, ^Blandus inops, celatum indagator. Nam qui amat quod amat quom extemplo
Sauiis sagittatis perculsust,
Ilico res foras labitur, liquitur.

cdnsulit: 239*

239^

242* 242^

'Da mihi hoc, mel meum,

Ibi
ille

sf

me

amas,

si aiides'.

cuculus: 'ocelle mi,

si

fiat:

245

Et

istuc et

Ibi illa

amplius uis dari dabitur'. pendentem ferit: iam amplius drat:

Ndn
Qudd

satis id est mali, ni

amphus

etiam,

248. 249

ecbibit,

qudd comest, qudd

facit sumpti.

Ndx
Vestiplica,

datur: dilcitur familia tdta, unctor, aiiri custos, flabelliferae,

sandali-

gerulae,
Cantrices, cistellatrices, nuntii, reniintii,

Raptdres panis
Fit fpse,

et peni.
illis

dum

cdmis

est,

255*

Indps amator.
238. sic

255^

SECTATDR
compr

del

A: duo v. Rl ab
\

in
{sic

B
|

A)

consectatur) eospetiteos239 251. ob B: hinos

|

vel

||

sic

\\

239 sqq. ictus 077iisimus uhi metra incertiora

||
||

||

239.

elegans {sic A) vel eligans despolator 240. coekumptor: corruptor 242. quiamatquodamatquam: quam acl quod damat {vel clamat) quam: coit Bo SAUliS: sauis sagittatis percussust: pekculsusest 243. Ilico {sic A) vel Illico
\

||

||

244. simeaudessiamas 245. cf. ad v. 239 sqq. ABI ocellE: occelle 247. ielam 249. satiS: sat etiamamplius 250. QUODEBiEiT: aut sic aut quod et bibit Nonius {corr 3Iersumptui 252 260''. septem v. sunt in cerus): quo debebit sandaligerulae peni bibere), ( ego eget places flabelliferae cistellatrices ]3eni amanovem in { tor parui et rectilo utor bibere) 252. uestispica: uestispici Nonius: uestiplice: corr Ei cum glossis sandalioII
\

II

||

||

||

||

Gekulae

II

16

PLAVTI

11 1,

-2437 [A]

Haec ego quom cum animo med reputo, Vbi qui eget, quam preti sft parui, Apage te, amor, non places, nil te utor.

Quamquam illud est dulce, Amor amara dat tamen

"*^Satis

esse et bibere, 260*

260''

quod aegre

sit.

Fugit forum, fugat suos cognatos, Fugat ipsus se ab suo contutu, Xeque eum sibi amicum udlunt dici. Mille modis amor iguorandust, Procul +adhibendust atque abstandus:

264*
264^'

Nam

265* amorem praeci^pitauit, qui 265'' Peius perit qua[m]si saxo saliat. Apage te amor: tuas res tibi habeto. Amor, milii amicus ne fiias umquam: Sunt tamen quos miseros maleque habeas, Quos tjfbi obnoxios fecisti. 270 Certast res ad frugem adplicare animum: Quamquam ibi animo labos grandis capitur. Boni sibi haec expetunt, rem, fidem, honorem, Gloriam et gratiam: hdc probis pretiumst. Eo mi!hi magis lubet cum prdbis potius

Quam cum mprobis

256.

uiuere uanidicis.

275

QUUMCUMANUMOMEOREPUTO cum ago cum meo animo

:

258. plageS; palages vel pagales (corr et reculo {vel rectilo) 261272. sic B: binos 260. tameN: tibi B^) 259. dist Ri 262. ipsussemab: ipse 261. eugitsuos: fugat uos compr se a 263. eum {sic A) vel enim eum '2,&^^. ignorandust {sic A)
|| II \\ ||

||

||

II

||

vel

ignorandum

est
||

||

264^.

adhibendusatq|

abstandust:
\\
\

del Lindemannus 265. amokeM: amore ab(weZ ap)tinendus 266. ATTAreTE: Apace sis (apage sis D* cum Donato, ut vid) 270. 267 sq. amicusmihinefuassunttamen habetO: habe
||

||

cf.

ad

V.

239 sqq.
||

vel adplicare

271.

certaestrks: Certunst 272. boni: Bonis ibilabos

j

applicare
||

sic

B: duo

V.

sunt in

lubet)
||

A) 273275.
{sie
|i

||

274.

mahi

{et i s. v.)

II 2,

115

[A]

TRDSrVMMVS

17

PHILTO. SEXEX
PH. Qu6
illic

LYSITELES
ADYLESCENS
LY.

homo

foras se penetrauit ex aedibus?

Pate'r,

iu mora neque latebrose aps tud conspectu occultabo. PH. Feceris par tuis ceteris factis, Patrem tuom si percoles per pietatem. Ndlo ego cum luprobis te uiris, gnate mi,

Adsum: impera Neque tiloi ero

quiduis:
278*

Me

278^

280

Neque m uia neque m foro necullum sermonem exsequi. Ndui ego hoc saecukim mdribus quibus sit:
Mahis bonum malum
esse uolt, ut sit sui simiHs:

Turbant, miscent mores mah, rapax, auarus, muidus: 285 Sacriim profanum, pubUcum priuatum habent, hiulca
gens.

Haec ego doleo, haec sunt quae me excruciant, 287* 287^ Haec dies noctis cantd tibi ut caueas. Quod manu non queunt tangere, tantum fas habent quo manus apstmeant:
Cetera rape, trahe, fuge, late: lacrumas haec mihi,

quom

uideo, eKciunt,

289. 290

Quia ego ad hoc genus hominum dilraui. quin prius 290. 291 me ad pluris penetraui? Nam hi mdres maiorilm laudant, eosdem lutitant quos cdnlaudant.
276 280. sic aedibus); hinos compr {sed v. 276 paeneteauit PH. 276. fortasse penetrauit aedibus Nonius 278. CONSPECTU: conspectus 277. QUIDUIS: quod uis 282. nequi.loi: uUum: corr 279. par tuis {sic A) vel partius "287=*^. 286. hiutga 283. saeclum quibuset Bergliius
\ |

\\

II

||

II

||

\\

||

||

sic

canto ^'OCTES noctesque compr A quaeme quem abstineant {sic A) 288. quaeunt tibi {sic A) vel tibi canto la289291. sic A: quatuor v. siuit in B { vel aptineant prius) 289. quom: quon vel cum crumas eliciunt 292. latitant quos conlaudant [sic A) vel latitant: corr Ei

||

||

||

||

||

Plavti Comoediae VII

18

PLAVTI
BLTsce ego de artibus

II 2,

15-31

[A]

gratiam

facio,

Ne[Ti] cdlas neue inbuas

mgenium.
295

Meo modo
Quae ego

et

mdribus

ui^uito autiquis:

tibi praecipio, ea facito.

Nil ego istos moror faeceos mdres, Turbidos, quibus boni dedecorant se. Haec tibi si mea imperia capesses, multa bona in pectore cdnsident.
299. 300

LY. Semper ego usque ad hanc aetatem ab meunte

adulescentia

Tuis seruiui seruitutem imj)eriis [et] praeceptis, pater. Pro mgenio ego me liberum esse ratus sum, pro imperid tuo Meum animum tibi seruitutem seraire aequom censui. <(PH.)> Qui homo cum animo inde ab ineunte aetate depugnat suo^ 305 Vtrum itane esse mauelit ut eum animus aequom
censeat,

An
Si

ita potius lit parentis

eum

esse et cognati uelint:

animus hominem pepulit, actumst, animo serait, ndn sibi: Si ipse animum pepuKt, dum uiuit^ uictor uictorum
cluet.

Tu

si

animum

uicisti potius

quam animus
gaildeas.

te,

est

quod
3io

Nimio
(Qui

satiust ut opust te ita esse

animum

ut animd lubet. uincunt quam quos animus semper probiores cluent.)

quam

Hisce ego te: hisegote: corr Bo del 295 sq. sic B: compr peaeCIPIOEA: praecipito et 297 sq. comf^faeceoS: fac eos tdrbidoS: et turbidos bonis 299 sq. bona (s^c J.) wZ bo 302. TUIS: Tui del Bo 305. iueunte {sic A) vel ineunti
203
\

sq. comx>r

AB

Herm
I

neue: neuc

vel

neu
||

||

AB

||

11

||

||

306. itanE: id itane 308. hominum vel hominem {sic A) PEPULITACTUMEST: perpulit actumsi SERUIT: seruauit 309. uiCTOKUiETUTUM 311. UT: ui iubet (item A) 312. secl Bi QUAMQUIANIMOS CIUENT: cluentis
||
|

|1

||

II

||

II 2,

3-248 [A]
Istaec

TRINVMMVS

19

ego mihi semper liabui aetati integumentiim meae, Ne penetrarem me usquam, ubi esset damni conciliabolum, 314 Ne noctu irem obambulatum neu suom adimerem alteri. Ne[u] tibi aegritiidinem, pater, parerem, parsi sedulo: Sarta tecta tiia praecepta usque habui mea modestia. <^PH.)> Qui^d exprobras bene quod fecisti? tibi fecisti, non mihi:

LY.

Mihi quidem aetas actast ferme, tua

[PH.] Is probast,

istuc refert

maxume.
sit et

quem

paenitet

quam probus
frugf bonae:

320

Qui ipsus

sibi

satis

placet, nec prdbus est nec frugi

bonae

Qui ipsus

se contemnit, in eost indoles indiistriae:

Benefacta benefactis ahis pertegito, ne perpluant. LY. Ob eam rem haec, pater, aiitumaui, quia res quaedamst quam uolo Ego me aps te exorare. PH. Quid id est? dare iam

ueniam

gestio.

325

LY. Adulescenti huic

genere

summo, amico atque

aequali meo,

Minus qui caute et cdgitate suam rem tractauit, pater, Bene uolo ego illi facere, si tu ndn neuis. PH. Nempe
de tuo?

LY. De meo: nam qudd tuomst meumst, dmne meumst autem tuom.
313. Istaec (sic A) vel Istae integumentum: tegumen314. esset (sic A) vel ee conciliitabulu 315. 316. del Bo parerem {sic A) vel parere NEU: Ne vel Nei 318. dist Ri 319. actaestferme: acta si fert me (acta 321. soU ferme est Cicero) 320. paenitet: non penitet 324. quaedamest: quae dant habent IPSUS: ipsius 325. ate dareiamueniam: ueniam dare iam {vel iam dare) aequali {sic A) vel aquali 328. uoloilli 326. adulescente nempe: nepe 329. nisitunonuis (neuis etiam gloss. Pl.)
|

tum

II

||

||

||

II

AB
I

\\

||

||

11

j|

||

||

tuumestmeumest tuum sim meum esT: omne meusi vel omne meu si
:

si

{vel

sim)

omnemeum-

||

20
PH. Quid
is? egetue?

PLAVTI
LY. Eget. LY. Habuit.
didit?

II 2,

49-63

[A]

PH. Habuitne rem? PH. Qui eam per330

Piiblicisne adfinis fuit an maritumis negotiis? Mercaturan an uenalis habuit, ubi rem perdidit?

LY. Nil istorum.

PH. Quid

igitur?

LY. Per comitaedepdl, pater:

deliciis

tem
Praeterea aliquantum animi causa in

disper-

didit.

<PH.)>

Edepol hominem praemandatum ferme familiariter:

335

Quiquidem nusquam per uirtutem rem confregit atque

eget.

Nil moror

eum

tibi esse

amicum cum

eius

modi

uir-

tiitibus.

<(LY.> Quia sine

omni

malitiast, tolerare ei[us] egesta-

tem
<(PH.>

uolo.
ei

De mendico male meretur

et illud

qui
aiit

dat quod edit

bibat:

Nam

illi prodit uitam ad miseriam. 340 Non eo haec dico, quin quae tu uis ego uelim et faciam lubens: Sed ego hoc uerbum quom illi quoidam dico, prae-

quod dat perdit

et

monstrd
^"t ita te

tibi,

<(LY.)>

aliorum miserescat, ne tis alios misereat. Deserere illum et deiuuare in rebus aduorsis
pudet.

332. meecaturanan: Mercatu330. PH. habuit LY. B 333. istorum {sic A) vel ramne an (mercaturam eam Nonius)
|| ||

fermeet 335. pkaemandatum praedicatum storum malitiaeS; malitia 338. omne 336. quiquidem: Quid quide si egestatem eius vel eius egestatem (sic A) del Mi 339. edat 340. et illud etiam Lactantius: Lactantius aut: aut quod illud Servius perit Lactantius prodit (item Servius): producit 341. haec et quin {sic A) vel hoc et quam {item Lactantius) 343. misebescat342. praemonstro {sic A) vel praemostro netisalioS: miseres cane {vel caue) tui alius
:

II

||

||

||

||

\\

||

||

||

II 2,

6480

[A]

TRENVMMYS
quam
uirtilte

21

<PH.)> P61 pudere

(hY.y Edepol deum

Miilta

pigere praestat totidem Ktteris. dicam, pater, et maiorum et tua 346

Ne

bona bene parta habemus: bene si amico feceris, pigeat fecisse: ut potius piideat, si non feceris. <PH.)> De magnis diuitiis siquid demas, plus fit an

minus ?

<LY.> Mmus,

pater:

sed ciui inmuni

et
illuc

scin quid can-

tari solet?

350

*Qu6d habes ne habeas

quod n6n habes habeas, malum,

<^PH.)>
Is est
<(LY.)>

Quandoquidem nec tibi bene esse p6te pati neque alteri.' Scfo equidem istuc ita solere fieri: uerum,
gnate mi,

immimis quoi nil est qui munus fungatiir suom. Deiim uirtate habemus et qui n6smet utamiir,
pater,

355

Et aliis qui comitati simus beneuolentibus. ^H.)> N6n edepol tibi pernegare p6ssum quicquam quod uelis:
<^LY.)>

Qu6i[us] egestatem tolerare uis? loquere audacter patri. Lesbonico huic adulescenti, Charmid<(a)>i filio, Qui illic habitat. PH. Quin comedit qu6d fnit, quod

n6n
<^LY.^

fuit?

360

Ne

6pprobra, pater: miilta eueniunt h6mini quae

uolt,

quae neuolt.

345. Pol {sic et Nonius) vel Pob 346. uiktute: uir347. partahabesius paria habeamus 349. quit 350. immuniscix: inmuni inmunificos scis quit 351. UiLUCQUODNOX: illud quocl nunc non habeasuelim352. QUAXDOEQUIDEM MALUM POTE: potes NEQ- nec 354. MUXUS: minus 357. quidquamuelis 358. Cuius (item A): corr Bi duce Mureto eloqueeepatriaudacter 359. CHAEMIDI: cliaramide: corr Scal 360. quiaillic quin: qui FUIT: fui 361. expeobeapateemala MULTAEUENIUKT
||

tutem AN: ani

II

||

II

||

II

||

||

||

||

\\

II

multe ueniunt
|

quae
\

(bis):

qui

et
v.

que

vel qui
v.

nonuolt

(ne-

uult etiain gloss. Pl.)

368.- trai

post hunc

A habet

369^ reliqui v. 369.

Ac

\\

22
<^PH.)>

PLAVTI

II

2,8388.

82. 81.

8996 [A]

Mentire edepol, gnate, atque id uunc facis haud

consuetudine.

Nam

sapiens

quidem pol ipsus fmgit fortunam

illi

sibi:

Ed non multa quae

<LY.> Multa
Vitae

neuolt eueniimt, nisi fictor malust. opera opiist ficturae qui se fictorem

probum
agundae
esse

365

expetit:

sed

bic

admodum

adu-

lescentulust.

<PH.)> Ndn aetate, uerum ingenio apiscitur sapientia. Sapienti aetas cdndimentum, +sapiens aetatf cibust. Agedum eloquere, quid dare illi niinc uis? LY. Nil

quicquam, pater:
prdhibeas accipere, siquid det mihi. 370 <(PH.> An eo egestatem e(iy tolerabis, siquid ab illo acceperis? <(LY.> Ed, pater. PH. Pol ego istam uolo me rationem
edoceas.

Tu modo

ne

me

LY.

Licet.

Scm

tu illum

quo genere natus

illist

sit?

PH.

Scio, adcupid,

<LY.> Sdror

adiilta

prime probo. uirgo grandis: eam

pater,

PH. Sme dote uxorem? LY. Ita, 375 Tua re salua: hoc pacto ab illo siimmam inibis gratiam. Neque commodius lillo pacto ei pdteris auxiliarier.
Ducere uxorem sine
dote.
362. iT AUT 363. IPSUS: ipse SISI (et N S. V.) MALUST: inaluS siet
i

II

||

II

364. eonon: eo ne 365. MULTAILLI: Mul|

tas opus: multust: corr Stu 366. agundaeesse- agendae esse vel esse agendae expetit: expetis adulescentulust: adulescentulus vel aduluscentulus 367. aetate: aetatem apiscitub: adipiscitur 368. hoc loco hahet A: post v. 361 reliqui{ubi vide) sapienti: Sapientia condimentum: condimentum si cibust: cibumst 369. Agedum {sic A) vel Agidum
I

||

||

||

||

QUOD nunc uis {sic A) vel nuntius nihilquicquam: nihili quiquam 370. QfiT 371. E: et: corr Bo duce Ca tolerabilis (sic A) vel tolerabis quit 373. apkimeopeobo 374. adI
|

|i

||

||

||

UITA
inibis

li

summam

375. 4I.SINE et ^JiiTA: sine et ita 377. auxiliaeer

||
i|

||

376.

summaminibiS:

112,97-110; 3,1.2 [A]

TRINVMMVS
te

23

<PH.> Egoue iudotatam

uxorem ut patiar? LY. Pa-

Et eo pacto

tiuudiimst, pater: addideris uostrae lepidam famam familiae.

<PH.)> Multa ego possum ddcta dicta

[et] quamuis facuude loqui: 380 Historiam ueterem atque antiquam haec mea senectus

sustiuet.

amicitiam et gratiam in nostram domum Video adlicere, etsi aduorsatus tibi fui, istac iiidico: TilDi permitto, posce, duce. LY. Di te seruassmt mihi: Sed adde ad istam gratiam unum. PH. Quid id est autem luium? LY. Eloquar: 385 Tiite ad eum adeas, tiite concilies,^ tiite poscas. PH.
te et

Verum

ego quaudo

Eccere. <1jY.> Ni^mio citius transiges: firmum dmne erit quod tu egeris.

Grauius tuom

erit

linum uerbum ad eam rem quam centiim mea.

benignitate
[hoc]

<(PH.> Ecce autem in

repperi

ne-

Dabitur opera.

gdtium: LY. Lepidus uiuis. haec sunt aedes,

hic habet: 390 Lesbonicost ndmen. age rem cura: ego te opperiar domi.

PHILTO
SENEX

Non dptuma haec sunt neque ut Verum meliora siint quam quae
|

ego aecum censeo: deterruma.

|

378. EGONE: EgO INDOTATAMUXOEEM patiundum si 379. NOSTEAE: nostra

|| |1

380.

383. tibi: si tibi iudico {sic 387. OMNE: oninem 388. tuum 389. del Scal 391. agerem {sic A) vel agere 392. ut ego {sic A) vel ego ut oppeeiam: operiar
\\
|

Fritzschius
385.

QUIDESX
II

II

||

PATIUNDUMST: DOCTE del A) vel iudicio tuumerit: erit

|

||

||

cueam
|

||

||

24

PLAVTl

II 3,

310;

4,

110

[A]

Sed hoc imum consolatur me atque animum meum, Quia qui nil aliud msi quod sibi soli placet 395 Consulit aduorsum filium, nugas agit: Miser ex animo fit, factius nilo facit. Suae senectuti is acriorem hiemem parat, Quom illam mportunam tempestatem cdnciet. Sed aperiuntur aedes quo ibam: commodum 400 Ipse exit Lesbonicus cum serad foras.

LESBOISriCVS.

STASIMVS.
SERVOS
dies

PHILTO
SENEX
hisce ae-

ADVLESCEKS
LE. Minus quindecim

sunt,

quom pro

dibus

Minas quadraginta accepisti a Callicle: Estne hdc quod dico, Stasime? ST. Quom considero^ Memim'sse uideor fieri. LE. Quid factumst eo? 405 ST. Comessum, expotum, exu<^nc)>tum, elotum in balineis:

Piscator, pistor apstulit, lanii, coqui, Holitores, myropolae, aucupes: confit cito: Non hercle minus diudrse distrahitur cito,

Quam

si^

tu obicias fdrmicis papauerem.

410

LE. Minus hercle in istis rebus sumptumst sex minis. ST. Quid, qudd dedisti scdrtis? LE. Ibidem una traho.
394.

unum consolaturum
||

{vel

consulaturu) me: meuntjm||

||

397. factius (sic A) vel faetius 398. is acriorem (vel aeriorem): aceiorem 400. comisiodum: commocle 402. cum vel qm: quam hisceaedibus isce bibus vel iis aedibus 403. callicle (sic A) vel callide 404. 4t^QUM: d[^ cum vel quom 405. memixisse: meminesse 406. exesum glossae exutum: exussuM: corr Gul elutum 409. accessit ex 410. an si formicis obicias Nonius (quam si tu obicias formicis etiam Charisius) 411. sumptumest: sumptun si minis (sic A) vel imns vel imiis 412. unam

CONSOLATUR
||

395.

ALiUT

||

||

||

\\

\\

||

||

II 4,

11 31

[A]

TRINVMMVS
LE. Em, istaec maxumast.

25
ratio

ST. Quid, qudd ego '"defrudaui?

ST. Non tibi illud apparere, si sumas, potest, Nisi tu inmortale rere esse argentum tibi. 415 PH. Sero atque stulte, prius quod cautum oportuit, Postquam comedit rem, post rationem putat. LE. Nequaquam argenti ratio conparet tamen. ST. Ratio quidem hercle apparet: argentum oi'xrai. Minas quadi-aginta liccepisti a Callicle 420 Et ille aedis mancipio aps te accepit? LE. Admodum. PH. Pol opino[r] adfinis ndster aedis uendidit. Pater quom peregre ueniet, in portast locus: Nisi fdrte in uentrem filio com-epserit. ST. Trapezitae mille drachumarum 01ympico[m], 425 Quas de ratione dehibuisti, redditae. LE. Nempe quas spopondi. ST. Immd ^quas dependi' 427* Lnquito 427*^ [Qua spdnsione prdnuper tu exactus es.] Pro illo adulescente quem tu esse ai[ie]bas diuitem. <LE.> Factum. ST. X^t quidem illud perierit. LE. Factum id quoquest: Nam niinc eum uidi miserum et me eiius miseritumst. 430 ST. Miseret te aliorum, tui nec miseret nec pudet. PH. Tempust adeundi. LE. Estne hic Philto qui aduenit?
413. defnidaui vel defraudaui (sic A) E:NnSTAEC: em (vel ista 419. apparetercle OIXeTAI {item Cicero): oe420. accepistine chetae 421. makcipioabste aps te mancipio 422. del Ac 423. QUUM portaesT: porta si 424. inuenirem: corr Ca (fort. cum A) filio {sic A) vel filium condrachucorrepserit 425. teapaizite {vel cum)repserit marum vel drahcumarum: drachmaeum olTmpicum {item A): 427^. quaS: 426. dehibuisti {sic A) vel debuisti corr Valla
\

hem)

||

\\

||

II

\\

||

||

\\

||

qua

spopondi
||

{sic

inquit

42

7*^.

DEPENDii>fQuiTO dependit vel spopndi tute 428. ante v. 427^ habet A: secl Bi
:
|

A)

||

ESSEAiiEBAS: aiebas esse: corr

\\
I

add Ca #UT: 430. miserum: miserium ehusmiseriut perierit ST. B 431. tui: cui te 432. temTuaiST: eius miserum unsi PUSEST: Tempusi vel Tempus ST. B {in ras) fllto

Guy

1|

429.

||

||

||

26
Is lierclest ipsus.

PLAVTI

II 4,

32-55

[A]

ST. Edepol ne ego istiim iielim seraom cum suo peciilio. <(PH.> Erum atque seraom pliirumum Philto iubet 435 Saluere, Lesbonicum et Stasimum. LE. Di duint Tibi, Philto, quaequomque optes. quid agit fflius? PH. Bene udlt tibi. LE. Edepol miituom meciim facit. <ST.)> Nequam i^llud uerbumst 'bene uolt', nisi qui

Meum

fieri

bene
[ST.]

facit.

Ego quoque

uolo esse hl)er: nequiquam uolo.

esse:

440

Hic pdstulet frugi

nugas pdstulet.
te

PH. Meus gnatus me ad te misit, inter Adfmitatem ut cdnciharem et gratiam.

atque nos

udlt sororem ducere uxorem: et mihi Sententia eademst et uolo. LE. Hau noscd tuom: Bonis tuis rebus meas res inrides malas.

Tuam

445

PH. Homo ego sum, homo tu's: fta me amabit luppiter,Neque te derisum aduenio neque dignum puto. Verum hdc quod dixi meus me orauit filius, Vt tuam sororem pdscerem uxorem sibi. 450 LE. Mearum me rerum nduisse aequomst drdinem. Cum udstra nostra ndn est aequa factio: Adfmitatem udbis aham quaerite.
ST. Satin tu's sanus mentis aut animi tui^ Qui cdndicionem hanc repudies? nam illiim tibi Ferentarium esse amicum inuentum intellego.
455

edepol B: edepol ne: ni 436. duint 437. quaequomque vel quae quoniamque: QUAECDMQUE 438. tibi :t|: etiam mutuum mecum {vel meum): MECUMMUTUUM 439. NECQUAM UEKBUMEST: uerbum si 440. ESSEUOLO NEQUiQUAM: nequidquam uolo (sic A) vel uolo 441. nugas postulet (sic A) vel nugas postulat 442. teATQ-: se atque 444. uolt vel uol: uult 445. eadem si (vel sim): EADEST HAU: haud 446. inrebusmeas 447. estu iupiter vel iuppiter {sic A) 448. adueniO: ueni 449. quod: ut dixit 450. poscerem {sic A) vel poscere 451. meeeBUM: rerum me nouisse {sie A) vel mouisse est: si 452. UESTKA: uestris 454. tusanuS: tus sanus {corr Bi) 456. feeentaeium {item Varro): ferentaneum amicumesse
433.

PH.

(in ras)
||

||

{sic

A)

vel

dunt

||

||

II

II

||

||

||

II

II

||

||

II

||

||

II

\\

||

II 4,

5G 80

[A]

TRINYMMYS
ST. Si hercle
ire

27
occipiam,

LE. Abiu hmc dierecte?

uotes.

LE. Nisi quid me aliud uis, PH. Beufguiorem, Lesbouice,

Philto, respoudi^ tibi.

te

mihi
460

Quam

uiiuc experior esse coufidd fore:

et stulte facere et stiilte fabularier,

Nam

ytriimque, Lesbouice, iu aetate haii bouumst. ST. Verum hercle hic dicit. LE. Ocuhim ego ecfo-

diam
Si

tibi,

uerbum
si

addideris.

ST. Hercle qui[u] dicam tameu:

465

Nam

sic

<^PH.)> Ita

tii

uou licebit, luscus dixero. nuuc dicis ndu esse aequiperabiles

uostris factioues atque opes?

Vostras

cum

LE. Dicd. Atque

ibi

PH. Quid nuuc?

si

in

aedem ad ceuam
ueneris

opuleutus tiHji par forte obuenerit: Adpdsita cena sit popularem quam uocaut: 470 Si iUi cougestae siut epulae a clueutibus, Siquid tibi placeat qudd illi cougestiim siet, Edisue an inceuatus cum opulento accubes? LE. Edim, uisi si ille udtet. ST. At pol ego, etsi^ uotet, Edim atque ambabus malis expletis uorem 475 Et qudd illi placeat, praeripiam potissumum: Neque iUi coucedam quicquam de uita mea. Verecuudari uemiuem apud meusam decet: Nam ibi de diuiuis, atque humauis cernitur. 480 PH. Rem fabulare. ST. Ndu tibi dicam dolo: Decedam ego illi de uia, de semita,
458. respondi DiERECTE: derecte uoteS: uotis 462. had: haud bontst A) vel tibi respondit ECFODiAiiTiBi: effodiam tibi vel tibi effodiam 463. Dico 466. nunctu 467. cum essee 464. QUIN': quid {corr FT) 469. obuenekit: utuenerit 470. cenosti Noyims opus
457.
|

II

tibi {sic

||

jj

j(

\\

||

||

||

KASiT:
(sic

sit

cena

{vel

cena)
||

||

472. tibI:

accumbes 474. edim: etsiuotet: etiamsi uetet 480. LE. praem BIPIAM: prae eripiam A)
vel

PH.

|i

473. accubes Edit uetet: uolet 475. magis 476. peaeilli

||
|
]

||

||

{et

PH. non)
|

FABULABISNOX

||

28

PLAVTI

II 4,

81105

[A]

De honore populi: ueriim quod ad uentrem attinet, Non hercle hoc longe, nisi me pugnis uicerit.
Cena hac aunonast sme sacris hereditas. Semper tu hoc facito, Lesbonice, cogites, Id optumum esse tute uti sis dptumus: Si id nequeas, saltem ut dptumis sis prdxumus.
<^PH.)>

485

Nunc cdndicionem hanc, quam ego

Dare atque

fero et

quam

aps

te peto,

accipere, Lesbonice, te uolo.

490 Dei diuites sunt, deds decent opulentiae Et factiones: uerum nos homiinculi + Satillum animae qui quom extemplo emisimus, Aequd mendicus atque ille opulentissumus Censetur censu ad Acheruntem mdrtuos. <(ST.)> [An] Mirilm quin tu illo tecum diuitias feras: 495 Vbi mdrtuos sis, ita sis ut nomen cluet.

<(PH.>

Nunc

ilt

scias hic factiones atque opes

Non

neque nos tuam neglegere gratiam: Sine ddte posco tiiam sororem filio. Quae res bene uortat. habeon pactam? quid taces? ST. Pro di inmortales, cdndicionem quoius modi. PH. Quin fabulare 'di bene uorta<^n)t: spdndeo'?
esse

500

ST. Eheii, ubi usus nil erat dicto 'spdndeo' Dicebat: nunc hic, quom dpus est, non quit dicere. LE. Quom adfinitate udstra me arbitramini 505 Dignum, habeo uobis, Philto, maguam gratiam.
486. UTI: ut 487. NE485. TUFACITOLESBONICEHOC QUEASSAiiTEM: neque aclsalutem optumis {sic A) vel optumus 489. aspicere 490. decent: decet 488. ABSTE: apte 492. SATiLLUii: Salillum opulentiae (sic A) vel opulentia QUHM EMISIMUS: amisimus 493. aequO: Aeque 494. censu acheruntem: acheronte vel acharunte {sic A) vel censui
||

(|

||

II

||

||

||

||

||

initu (vel inito) illum 497. factiones {sie A) 498. neglegere {sic A) vel neglelere 500. Quae vel fractiones res {sic A) vel Querens 502. LE. uinbene 503. PH. JB quom vel quoniam: CUM quit vel quid 504. DICEBANT {sic A) 505. adfinitate {sic A) vel adfinitate ME: mea 506. OBISPHILTO: uobis filio cf. ud V. 510

495.

QUINTUILLO
||

||

||

||

||

||

II

i|

II

II 4,

106129
si

[A]

TRINVMMVS
stultitia

29
mea,

Sed

haec res grauiter cecidit

sorori:

Philto, est ager sub urbe hic nobis:

eum dabo

de diuitiis meis uitam relicuos. 510 PH. Profecto dotem nil moror. LE. Certiimst dare. ST. Nostramne, ere, uis nutricem, quae nos educat, Abalienare a nobis? caue sis feceris: Quid edemus nosmet postea? LE. Etiam til taces? Tibi ego rationem reddam? ST. Plaue peri<(i)>mus. 515 Nisi quid ego conminiscor. Philto, te uolo. PH. Siquid uis, Stasime. ST. Huc concede aliquanfs

Dotem

nam

Soliis superfit praeter

tiim.

PH.

Licet.

ego hoc dico, ne ille ex te sciat Neue alius quisquam. PH. Crede audacter quidlubet. <(ST.)> Per deos atque homines dico, ne tu illiinc agrum Tuom siris umquam fieri neque gnati tui: 521 Ei rei argumenta dicam. PH. Audire edepdl lubet. ST. Primum omnium olim terra quom prosciiiditur, Li quincto quoque siilco moriuntur boues. PH. Apage. ST. Acheruntis dstium in nostrdst agro. 525 Tum uinum jjrius quam cdctumst pendet piitidum. <(LE.)> Consuadet homini, credo. etsi scelestus est, At mihi infidelis ndn est. ST. Audi cetera. Postidj frumenti quom alibi messis maxumast, Tribus tantis illi mmus re[d]dit quam obseueris. 530
<ST.)>
tibi
507. SIHAECRES: et si hercles 508. urbenobis 509. DESTULTiTnsMEis de stultitia mea: corr Bergkius 510. hic habet A: post r. 506 BCD 511. certumest: certum si 512. eeeuiseducatnutricemquem: eleuis nutrice ere quae {corr Lindemannus) 515. tibinegon add Ca 516. philtO: philio 519. QUISQUISQUAM iubet vel lubet [sic A) 520. illunc 521. siriS: sciris umfierineq-gxatitui{sic A) vel illum iubet vel QUAM 522. AR6UMENTI {et A s. V.): argumentum lubet {sic A) 523. teiTa cum: terra 524. quinctO: quinto 525. acheruntis {sic A) vel accheruntis hostium est: st vel si 526. coctumest {item Porphyrio): coactum est vel coactusi 529. cum: quo messis {sic A) vel mesis est: sim
|| ||
:

Arcano

||

\\

|j

\\

\\

||

||

||

II

||

||

||

II

II

||

530. iLLis

del

Lamh

\\

30

PLAVTI

II 4,

130151 [A]

PH.

Em

istic

oportet opseri mores malos,

fiiit,

Si in opserendo possint interfieri.

Neque limquam quisquamst quoius ille ager Quin pessume ei res uorterit. quoiilm fuit Alii exulatum abierunt, alii emdrtui, em nunc hic quoius est Alii se suspendere.
<^ST.>

535

incitas redactust. PH. Apage a me istum agrum. ST. Magis ^apage' dicas, si dmnia "a me audiueris. Nam fiilguritae sunt alternae arbores: 540 Sues moriuntur angina acerrume: Oues scabrae sunt, tam glabrae, em, quam haec est

Vt ad

manus,

autem Syrorum, genus quod patientissumumst Hominum, nemo exstat qui ibi sex menses uixerit:
Ita ciincti solstitiali

Tum

morbo

decidunt.
ita esse: sed

PH. Credo ego

istuc, Stasime,

Campans
545

genus

Multo Syrorum iam antidit patientia. Sed istest ager profecto, ut te audiui loqui, Malds in quem omnes publice mitti decet. Sicut fortunatdrum memorant insulas,
cuncti qui aetatem egerint caste suam Conueniant: contra istdc detnidi maleficos Aequdm iiidetur, qui quidem istius sit modi.

Quo

550

533. quisquam si: quisquam 531. (sic A) vel 534. uerxekit: uorterit quoius vel quouis: cuius (corr Ca) 535. excuiuii: quoium vel cuius vel ciuium vel uorterat 536 sq. Qva. {sic A) OLATUMABIERE exsolati abierunt Nonius a (cuius tuta) incitas redactus est Novel hem {sic Nonius) istum: nius: adincitasteedactus: ad incitas redactus 539. fulguritae {sic A) vel 538. AME me vel mea istunc
||
\

Em

Hem

||

||

||

II

||

541. glabre em vel galabre hem: glabkaehaec542. patienhaec est vel haec: haecst 545. istasime TissiMT'MEST: pacientis sum muncsi {vel mun) 546. sused Notiius campans Notiius: campanis: campas rorum Nonius et Diomedes anteit Diomedes (iam autidit etiavi Nonius) PATiENTiA {item Nonius et Diomedes): patlentia 550.

fulgur ita

||

(haec

fort. exp.)

||

||

||

||

EGERINT: egerunt
vel destrudi
||

sua.M:

sum
||

II

551. istuc

detradi

{sic

A)

552. six: sint

114,

152 174 [166 A]

TRINVMMVS

31

ST. Hospitiumst calamitatis: quid uerbis opust?

Quamuis malam rem quaeras, illic reperias. PH. At tu hercle et illi et alibi. ST. Caue sis dixeris Me tibi dixisse hoc. PH. Dixisti arcano satis. 556 ST. Quin hicquidem cupit illum ab se abalienarier, Siquem reperire possit, quoi os siiblinat. PH. Meusquidem hercle numquam fiet. ST. Si sapies
quidem. Lepide hercle de agro ego hiinc senem deterrui: 560

Nam

uiuamus ml est, si illum amiserit. Redeo ad te, Lesbonice. LE. Dic sodes mihi, Quid hic est locutus tecum? PH. Quid censes? homost: Volt fieri liber, uerum qviod det ndn habet. LE. Et ego esse locuples, uerum nequiquam uolo. 565 ST. Licitilmst, si uelles: nunc, quom nil est, non licet. LE. Quid tecum, Stasime? ST. De istoc quod dixti modo: Si ante[a] uohiisses, esses: nunc sero cupis. PH. De ddte mecum conuenire nil potes<(t): Quid til^i kibet, tvite agito cum nato meo. 570 Nunc tuam sororem filio posco meo: Quae res bene uortat. quid nunc? etiam c6nsu<(l)>is? LE. Quid istic? quando ita uis, di bene uortant: spondeo. <(PH.)> Numquam edepol quoiquam <(tam)> expectatus
qui^

<(PH.)>

filius

Natus quam
553.

illuc est

'spondeo'

natum mihi.

575

{sic/'A) vel opusi 554. quaeras {sic A) vel 556. dixtiakca555. ei illi vel illi: etillic NOSSATES 557. ^E: sese 558. QUEMKEPPEEIREPOSSITCUIOS 560. hercle quidem reperire ^osset cuius H 559. nusquaji 563, 561. quiuamus hochunc {vel herche) de: /hercle hicest: hic c.tjnseshomoest census homo st {vel si) H 564.

opust
||

1|

querens

1|

II

11

1|

|1

1|

quod det non habet

565. ST. Licitusi 568. del

{sic

A)

vel

nequicquam uolo
H
|1
1

(e v.

565)

B
1

\\

nequiquam: nequicquam
vel
\\
1

566. licitumestsi:

quom Guy
I

quoniam: cum 567. ISTO 569. dote vel dotem add Ac

|

dixtI: dixisti
\\

||

572.

Quae

res

consuis vel cumsuis: corr Ca H 573. uorvel Querens dist Ac tant vel uortat H 574. PH. add Ca 575. illud: corr Geppertiis
\\

\\

32

PLAVTI

II 4,

175200

ST. Di fdrtuuabimt uostra cousilia. PH. Ita uolo. LE. Sed, Stasime, abi huc ad meam sororem ad Calliclem

Dic boc negoti quo modo actumst. ST. Ibitur. LE. Et gratulator meae sorori. ST. Sci^licet.

PH.

580 I hac, Lesbonice, mecum, ut coram nuptiis Dies constituatur: eadem haec confirmabimus. <(LE.) ^Tu istuc cura quod iussi: ego iam hic ero. Dic Callicli me ut conueniat. ST. Quin tu f modo. LE. De dote ut uideat qmd <(o)pus sit facto. ST. I

modo.
<(LE.>

Nam

certumst sine dote ha<(u)>d dare.

tu
1

ST, Quin
585

modo.
esse patiar

LE. Neque enim

illi

damno umquam

ST. Ibi modo. <LE.> Meam neglegentiam. ST. f modo +0 pater ST. I modo. LE. Aequom uidetur qum quod peccarim LE. Potissumum mihi id opsit. ST. I modo. LE.

pater,

Enumquam
Tandem

aspiciam te? ST. 1 modo, i modo, impetraui abiret. di, uostram fidem,

modo.
591

Edepol re gesta pessume gestam probe, Si quidem ager nobis saluos est: etsi admodum In ambiguost etiam nunc quid [d]ea re fuat. Sed [id] si alienatur, actumst de collo meo:
Gestandust peregre clupeus, galea, sarcina. Effiigiet ex urbe, libi erunt factae niiptiae:
Ibit ^istac aliquo in

595

maxumam malam cracem

Latrocinatum, aut in Asiam aut in Ciliciam. Ibo hiic quo mihi imperatumst, etsi odi hanc domum, 600 Postquam exturbauit hic nos [ex] nostris aedibus.
578. actumst vel actum 584. poesit: corr Ca 588. peccahad dare vel addere: corr Pius rem vel peccarum vel peccarim 594. dea vel de hac: corr actum si 596. Gesitandu si vel Scioppius 595. del Ca Gestandu(m) 601. del Guy

576.

cle

Noniiis

LE. 585. certum si

si

11-580.

B
|

577. abi vel habi nuptiis vel noptiis

||

||

||

||

||

||

II

||

||

\\

ni

1,

1-16

TRINVMMVS

33

ACTYS
CALLICLES. SENEX
CA. Quo modo tu

III

STASIMVS
SERVOS
ST. N6-

istuc, Stasime, dix[is]ti?

strum erilem filium Lesbonicum suam sororem despondiss<(e :)> em hdc modo. CA. Quof homini despdndit? ST. LysiteLT, Philtonis
filio,

Sine dote.

CA. Sine ddte

ille

illam in tantas diuitias

Ndn

credibile dices.

dabit? 605 ST. At tu[a] edepol nullus cre-

Si hdc

non

credis,

ego credidero
istuc aiit

CA.

d<(u>as:

Quid? ST.
pendere.

Me

nil<i)>

CA.

Quam dudum

Tam modo,
Quam

ubi actumst? ST. llico, hic ante dstium: inquit Praenestinus. CA. Tanton in re
perdita
610

re salua Lesbonicus factus est fiiigalior?

ST. Atque quidem ipsus ultro uenit Phflto oratum fQio. CA. Flagitium quidem hercle fiet, nfsi dos dabitur
uirgini.

Pdstremo edepol ego istam rem ad me attinere

tellego

in-

Ibo ad meum castigatorem atque ab eo consilium petam. ST. Prdpemodum quid illic festinet sentio et subolet

^t agro
(3

ere

mihi: 615 euortat Lesbonicum, quando euortit aedibus. Charmide<(s)>, quom apsenti [te] hic tiia res
distrahitilr
tibi,

602. del

Bousa
||

||

603.

add Ei
\\

\\

606.

add Ca (credas
|

607. add Ca 608. Quam vel Quan etiam Donatus) actumst vel tubi actunst ostium vel hostium 617. add quom vel quoniam apsente te: corr Herm
|

ubi

||

Bi

||

PliAVTI COMOEBIAE

VH

34

PLAVTI
te redisse

in

1,

1725;

2,

18

^tmam
Nunium

'^ciscar^^e)^

et

mihi,

saluom ufdeam, ut inimicos tuos ut erga te fui et sum, referas

gratiam.
reperiri

difficilest

[in]amicum
cluet,

ita

ut

nomen
620

Quoi tuam

quom rem

cre<^di)>deris,

sine

omni cura

Sed generum nostrum

Nescioquid non

ii*e

ec<^c)>illum
fini

dormias. uideo
suo.

cum

ad-

satis inter eos cdnuenit: celeri gradu[sj

ille

Eunt uterque:
"''Haut

reprehendit hiinc priorem pallio:

astiterunt.

in

eusc<^li)>eme[a]

huc aliquantum
:

aps<^c)essero

625

Est lubido orationem audire duorum adfihium.

LYSITELES.

ad\t:.escentes

LESBONICVS. n

STASIMVS
servos

LY. Sta ilico: noli auorsari neque te occultassis mihi. LE. Pdtin ut me ire qu6[d] profectus sum sinas? LY. Si in rem tuam, Lesbonice, esse uideatur gldriae aut famae, sinam^ LE. Qudd est facillumiim facis. LY. Quid id est? LE. Amico iniuriam. 630 LY. Neque meu<(m)st neque facere didici. <(LE.)> Inddctus

quam

docte

facis.

Quid
[Qui]

faceres, siquis docuisset te ut sic odio esses

mihi?
facis^

Bene quom simulas

LE. Tune.

facere mihi te,

male

LY. Egone?
saluam

male cdnsulis. LY. Quid male facio?

LE.
facis.

Qudd ego nolo

618.
vel
||

id

qudm

miki: corr
633. del

Ri
|

||

Haud Herm

619. add Ca vel saluum vel salum 625. 620. reperiri {vel repperiri) inimicum 631. quam vel quan vel add et del Ca
|| ||

ut

Haut
qua
j[

||

in

'_',

9 iS^ll A]
rei

TRINVMMVS
LE. +Tu
niilii's

35
me635

LY. Tuae

bene consulere cupio.

lior

quam egomet mihi?

Sat sapio, satis in rem quae sint

meam
mihi.

ego conspicid

LY. An

id est sapere, ut qui#beneficium a beneuolente

repudies ?

LE. Niillum beneficium esse duco id qudd quoi facias

ndn
[LY.] Scio ego et sentio ipse quid

placet.

agam neque mens

migrat

officid

Nec tuis depelLar dictis quin rumori seruiam. 640 LY. Quid ais? [LY.] nam retineri nequeo qum dicam
ea quae prdmeres:
Itan[e]

tandem hanc maiidres famam tradiderunt

tui,

tibi

Vt uirtute eorum an tepart a per flagitium_ perderes Atque honori pdsterorum tudrum ut uindex fieres? Tibi paterque audsque facilem fecit et planam uiam 645 Ad quaerundum hondrem tu fecisti ut difficilis
:

foret,

Ciilpa

maxume

et desidia tuisque stultis

mdribus.

Praedptauisti amdrem tuom uti uirtuti praepdneres: Niinc te hoc facto credis posse optegere errata? aha,

ndn
[LY.] Cape
sis

itast.

uirtutem animo et corde expelle desi-

diam tuo. 650 In foro operam amicis da, ne in leii_amicae, ut sdlitus es.

ABENEUOLENTii: beneuolente 637. IDDEST 638. CUM639. MENSOFFiciO; mense officium 640. depellar: depellor 641. LE. Quid ais LY. : corr Ac retinere Nmius HANCMAnoKES: maiores 643. anteuebta 642. del Ei FECIT: facit 645. PATERAUUSQ646. difficilis {sic A) vel difficilius 647. Culpa (sic A) vel culpam 648. praeoptas649. FACTO: pacto AHA ah vel ah 650, del uiSTi desidiam (sic A) vel deisidiam tua 651. amicisAc daneinlecto: ha da aut intellecto (vel intelOPERAM lectu)
I

II

cui

II

||

||

\\

||

||

||

II

||

II

II

||

11

3*

36

PLAVTI
tilji

III 2,

2646 [45 A]
6b eam

Atque ego istum agrum

X"t tibi sit qui te corrigere

relinqui

rem

enixe expeto^
possis: ne

omnino mopiam

Cmes
LE.

obiectare possint tibi quos tu inimicds habes. (3mnia ego istaec quae tu dixti scio, uel exsigna655 _ uejD^

X't rem patriam et gloriam maidrum foedai-im meum. Scibam ut esse me deceret, facere non quibam miser: Ita ui Veneris uinctus, otio aptus in fraudem incidi: Et tibi nunc proinde ut merere summas habeo gratias. LY. At operam perire meam sic et +te haec dicta corde spemere 660 Perpeti nequed: simul me piget parum pudere te. Et postremo, nisi mi auscultas atque hoc ut dicd facis, Tiite pone te latebis facile, ne inueniat te honor:

P emou

In occulto iacebis, quom te maxume clariim uoles. i equidem, Lesbonice, ingenium tuom ingenuom

admodum:

665

Scio te sponte ndn jtiiag^ errasse, sed amorem tibi Pectus opscjirasse.: atque ipse amdris teneo omnis uias. ftast amor balKsta ut iacitur: nil sic celerest neque uolat:

Atque Mihus

is

placet magis

mores hdminum moros et morosos efficit. qudd suadetur: qudd dissuadetiir

,'

placet.

670

Quom
(Ille

inopiast, cupias:
is

quando eius
ille

cdpiast,
uelis.

tum ndn

qui aspellit^

compellit:

qui consuadet, uetat.)

enixe (sic A) vel menixe (denixe: enixe 652. iSTUMEGrO dixti: dixisti uel: 655. istaec: istic tjeHsta 657. sciet Priscianus) vel foedar in UT 656. foedarim (sic 659. UT: ac 658. otioaptuS: otio captus BAM: Sciebam 660. haec dicta: dicta 662. me summas (sic A) vel sumas 665. lesauscultas (sic A) vel me ausultas corr Freundius
I

Plaeidus)
II

\\

||

||

||

jj

||

i|

BONiCEiXGENiUM: lesbonicem imperium ingexuuM: ingenium texe 668. ballistA: 667. AMORIS: amores 666. tuapste 669. IS: his MWPWC A 670. QUODbalista celeeesicest qui (vel quia) non 672. sccl BergJcius SUADETUK1VL&.GIS suadet: corr Ca
;

||

II

||

||

\\

||

\\

ni

2,

4762
[et]

TRINVMMVS
malumst
[in]

37

Issaauni

Sed
+

te

moneo
ut

hospitio[m] deuorti ad Cupidinem. hoc etiam atque etiam ut reputes quid

facere expetas.
facis

Si

istuc

conare

jndfcium,

tuom

incendes
675

genus:

Tum

igitur tibi aqu<^ae)> erit cupido, genus qui restin^

guas-tuom.

Atque

si

eris nactus,

proinde ut cdrde amantes sunt

cati,

Ne

scintillam

quidem relinques, genus qui

c^ojigliscat

tuom. LE. Facilest inuentu: datur ignis, tam[en]

etsi

ab

in-

imic6[s] petas.

a peccatis rapi[di]s deteriorem lu uiam. 680 Meam [uis] sororem tibi dem suades sihe dote. <(a)ha, non cdnuenit Me qui abusus sum tantam rem patriam porro in
di[ui]tiis

Sed tu obiurgans

me

Esse agrumque habere, egere illam aiitem, ut

rito dderit.

me mecon685

[LY.]

Numquam

erit alienis

grauis qui sui5 se cinnat leuem.

Sicut dixi[t] faciam: nolo te iaetari diutius.

<LY.> Tanto meliust te sororis caiisa egestatem exsequi Atque eum agram me habere quam te, tua qui toleres moenia? LE. Ndlo ego mihi te tam prospicere qui meam egestatem leues.
in vel stet malum in: corr Brixius 676. aquerit vel querit: corr Dousa erit si: corr Scul, trai Heizius 678. sciuconcliscat vel conclusit: corr Ca tillam vel sciunt illam ha a vel hac: corr Hauptius 681. del Guy 679. s del Bi 686691. iterantur post o. 705 686. sororis 682. dd Guy moenia vel munia 687. toleres vel tolleres vel soris 673.
et

malumst

hospitium: corr 677. duce Ca

\\
||

Mue

\\

||

|l

||

\\

||

||

||

38

PLAVTI

m
differant

2,

6379

Sed ut inops infamis ue sim: ne mihi hauc famam

Me gennanam meam
Si
siue

dote

sororem in coucubinatiim tibi, 090 <(dem)>, dedisse magis quam in matri-

mouium.
inprobior perhibeatur esse? haec famigeratio Te honestet, me cdulutulentet. si sine dote diixeris, Tilji sit emolumentum honoris: mihi quod obiectent

Quis

me

siet.

LY. Qui^d?
<^LE.)>

te dictatdrem censes f6re[s], si aps te

agrum
695

acceperim ?

Neque uolo neque postulo neque censeo: uerum tamen

honos homiui pudico meminisse officium suom.
sis: uideo, subolet,

fs est

<LY.)> Scio equidem te animatus ut

sentio.

Id agis

ut,

ubi adfmitatem inter nos nostram adstrmxeris

ne<(c)>

Atque eum agrum dederis

quicquam hic

tflDi

sit

qui uitam colas, 700 Effugias ex iirbe inanis, pr6fug[ie]us patriam deseras, C6gnatos, adfmitatem, amicos factis nuptiis. Mea opera hinc proterritum te meaque auaritia aiituId

me commissurum

ut

patiar

fieri

ment: ne animum
diixeris.

in-

<^ST.)>

Non euim possum qum exclamem:

euge, lige,
705

Lysiteles, Ttdhv.

692694. Uerantur post v. 704: del 691. add Klotzius 693. me 692. famigeratio (sic Noniiis) vel famiferatio (vel me autem) conlutulent et si: me collutulet et si Nonius 694. emolumentum vel ermolumedist Vss (corr Bergkius) 696. add 695. Quid vel Cui nium mihi vel mihi autem sis uideo subolet 698. add Ca Ca neque censeo vel censeo 699. Id vel It 700. eum s. v. vel sistudio sobolet 704 sq. deseres: coir Ca 701. profugiens: corr Ca (ciim glossi.';) quin 705. Non enim etiam Cicero cf. ad V. 686 et 692 Oicero: qui lysitelis vel lystelis palin: corr Gru
||

Ca

II

||

||

||

||

||

||

||

\\

\\

||

\\

III

-2,

8097

TRINVMMVS

39

Facile

palmam

habes: hic uictusc^ty. uicit tua comoedia.

Hic agit magis e\ argumento et uersus meliorfs facit. Etiam ob stultitiam tuam te +turis multa[a]b6 mina. LE. Quid tibi interpellatio aut in cdnsilium huc accessiost?

ST.

Eodem

pacto quo hiic accessi apscessero.

de
istis

LE.

hac
710

meciim domum,
Lj^siteles: ibi

rebus pliira fabulabimur. LY. Nil ego in occulto agere soleo: meus ut animust eloquar: S mihi tua soror, ut ego aequom censeo, ita nuptum datur Sme dote neque tu hmc [h]abituru's, quod meum erit

Sfn

aliter

animatus

es,

id erit tuom: bene quod agas eueniat

tibi:

715
si<(c)>

Ego amicus numquam

tibi

ero alio pacto:

tentiast.

sen-

ecquid audis, Lysiteles? ego te uolo. Hic quoque hinc abiit. Stasime, restas solus: quid ego nunc asfam O O ISTisi uti sarcinam constringam et cKpeum ad dorsum

ST. Abiit [hercle] illequidem.

accommodem,
Fulmentas iubeam suppingi soccis? non sisti potest. 720 Yideo caculam militarem me futurum <^h)>aud longius. At aliquem ad regem sagiuam [mjerus sese con-

iecit

Credo ad summos bellatores acrem

706. add Ri omina: corr Scal
||

meus, fugitorem fore.

708. turis vel curis multa ab {vel ob) 709. consilium Donatus: concilium 710. apscessero vel abcessero 711. lysitelis vel lystelis 712. animus est eloquar {vel ee loquar) 714. dote vel dote habi715. eueniet turus: corr Lamb 717. del Fl lysitelis vel lystelis 718. quid vel qui 720. subponi Nonius socios (fico vel foco Nonius): corr Ca 721. caculam Paulus: cacula aut: corr Dousa vel caula 722. At vel Aut merus sese re/ meruisse se
\\ || ||

||

||

\\

||

||

||

\\

||

11

40

PLAVTI 10 2,98102;
spdlia
ibi

3,

115 [8 A]

Et capturum

Egomet autem quom[e]

qui! [meo] ero aduorsus uenerit. extemplo arcum [mihi] et

illum

pharetram et sagittas siimpsero, 725 dormibo placide in tabernaculo. Cassidem in caput, Ad forum ibo: niidius sextus quoi talentum mutuom Dedi reposcam, ut habeam mecum quod feram uiaticum.

MEGARONIDES.
SENES

CALLICLES n
nuUo modo

ME. Vt mihi rem

Potest
fieri

narras, Callicles,

prosus quin dos detur uirgini. 730. CA. Namque hercle honeste fieri ferme ndn potest

Vt eam

perpetiar ire in matrimonium Sine dote, quom eius rem penes me habeam domi.

Parata dos domist:

nisi

expectare

uis,

Vt eam
Te
ei

sine dote frater

nuptum
et

cdnlocet:

735

Post adeas tute Philtonem

dicas: facere id

dotem dare

Veram hoc ego

ems ob amicitiam patris. uereor ne istaec poUicitatio Te in crimen populo pdnat atque infamiam.
temere dicant
tibi

Non

te
ei

benignum

uirgini:

740

Datam

dotem

Ex

ea largiri te

illi,

dares eius a patre: neque ita ut si^t data

et detraxe

quam

Columem
724. del
||

te sistere

illi,

autument.

del Mue callides

mihi Bo 725. quo me extemplo (vel exemplo) 727. nudius gloss. Pl.: nundius 729. callicles vel 733 sq. 730. prosus vel prorsus 733. cum vel quin 739. cremen populo vel populo populo 741. ei: lac sign Iti 743. ET DAKES: deres (corr D) 742. laegikite: largitate
||
|

||

||

||

||

||

||

\\

|J

Columente: ikcolumem

deteaxe: detraxi

||

III 3,

1638
si

[A]

TRINVMMVS
aduentum Charmidi,

41

Nunc

opperiri uis

Perlongumst: huic ducendi interea abscesserit 745 Lubido: atque ea condicio huic uel primariast. CA. Nam hercle omuia istaec ueuiunt in mentem mihi. Vide si hoc utibile magis atque in rem deputas: Ipsum ''adeam Lesbonicum edoceam ut res se habet. + Sed ut ego nunc adulescenti thensaurum mdicem 750 Indomito, pleno amoris ac lasciuiae?
[LY.] Minume, minume hercle uero: nam certo scio, Locum quoque iUum omnem ubi situst comederit. Quem fddere metuo, sonitum ne ille exaudiat, Neu rem ipsam indaget, dotem dare si dixerim. 755 ME. Quo pacto ergo igitur clam dos depromi potest?

CA.

Dum

occasio ei (reiy reperiatur,

mterim

Ab

amico alicunde mutuom argentiim rogem. ME. Potin est ab amico aliciinde exorari? CA. Potest. <^ME.)> Gerrae: ne tu illud uerbum actutum inueneris: 760 [ME.] 'Mihf quidem hercle non est quod dem miituom.' CA. ]\Ialim hercle ut uerum dicas quam ut des mutuom. ME. Sed uide consilium sf placet. CA. Quid consiHst? ME. Scitum, ut ego opinor, consilium inueni. CA. Quid
est?

ME. Homo cdnducatur

[Quasi
Is
sit

aliquis

peregrinus.

iam quantiim potest. 765 CA. Quid is scit facere pdstea?]

homo
744.

exornetur graphice in peregriniim

modum:
:

Nunc
{vel
||

aduentuin

{sic A) vel Nuc oppeei aduentumcakmii)! adicentum) charmidis 745. abscesserit {sic A)
| |

||

746. solus habet 747. hercle: eadem 750. sednuncego 752. uero nam {vel na): A) vel certe 753. situmst comederit {sic A) 755. rem ipsam {sic A) vel ipsam rem vel commederit 756. CA. indageT: indacet pactoigitur clam {sic A) clam 757. ME. atld Ca vel reppeeiatur 758. muTUUMARGENTUMROGES: argentum roges 759. CA. et :^ 762. UTDESMUTUUM: uidcs mutuum {vel mutaui) 761. QUOT quit 763. post V. 764 habet 765. conducatur {sic A) vel cimducatur iamaliquis 766. secl Brixius QUIDISCIT 767. GRAPPHICE
vel abcesserit
\\

Nam
|

||

749. IPSUM: Vt NAM certo {sic

I

II

II

||

||

||

||

B
\

||

II

\\

II

||

||

||

||

II

42

PLAVTI

III 3,

3964 [43 A]

+Ign6ta facies quae non uisitata sit CA. Quid (Mendacilocum aliquem.

is

[i]scit

facere

postea?) TFalsidicum, confidentem. CA. Quid tura postea? 770 ME. Quasi ad adulescentem a patre ex Seleiicia Yeniat, salutem ei nuntiet uerbis patris: Illum bene gere<(re)> rem et ualere et uiuere Et eiim redituram a[u]ctutum. ferat epistulas 775 Duas: eas nos consignemus, quasi sint a patre. Det alteram illi ], alteram dicat tibi Dare sese uelle. CA. Perge porro dicere. ME. Seque ailrum ferre uirgini dotem a patre Dicat patremque id iussisse aurum tibi dare. CA. Propemodo, atque ausculto perTenes iam?

(ME.y Tum
Ybi CA.

tu igitur

demum

lubens. 780 adulescenti auriim dabis,libi

erit locata

uirgo in matrimdnium.

Scite bercle sane.

ME. Hoc,

tliensaurum
foderis,

ef-

Suspicionem ab adulescente amoueris.

Censebit aurum esse a patre allatilm tibi: 785 de thensauro silmes. CA. Satis scite et probe: [ME.] Quamquam h.6c me[a] aetatis sycophantari pudet. 788* [CA.] Sed epistulas quando dpsignatas adferet, 788^^ [Sed quom obsignatas attulerit epistulas,] Nonne arbitraris tum adulescentem anuli Paterni signum nosse? ME. Etiam tu taces? 790 Sescentae ad eam rem causae possunt conligi: Illum quem habuit perdidit, alium post fecit nouom. lam si dpsignatas non feret, dici hoc potest

Tu

FiDENTEM: cum
772. 774. 786. tari
vel
||

768. uisiTATA: uis ita ficlentem

qm

770. CON769. solus hahet 771. seleuciA: leutia nuntiet {sic A) vel nuncii et 773. gererem etiatn epistolas 783. ME. bis 785. allatum vel alienatum thensauro vel thensuaro 787. sicophantari vel sicoplan788''. secl Ri quom 788. epistulas vel epistolas {his) 789. eum: corr Bo 791. sescentae vel sescentem
II
||
|

quit
\\

||

11

||

B
||

||

II

||

||

||

||

III 3,

6590

TRINYMMVS

43

Apud portitorem eas resignatas sibi Inspectasque esse. in huius modi negotio 795 Diem sermone[m] ter[r]ere segnities merast: Quamuis sermones possunt longi texier. Abi a<(d)> then[a]saurum iiim confestim clanculum: Seruds, ancillas amoue: atque audin? CA. Quid est?

Nam

ME. Vxorem quoque ipsam hanc rem ut<(i> celes face. pol tacere numquam quicquamst quod queat. 801
|

Quid niinc stas? quin tu hinc amoues et te moues? Aperi, deprome inde auri ad hanc rem quod sat est: Contmuo operito denuo: sed clanculum, Siciit praecepi[t]: cunctos exturba aedibus. 805 CA. Ita faciam. ME. At enim nimis Idngo sermone
litimur:

Diem

properatost opus. Nil est de signo qu6<(d)> uereare: me uide. Lepidast illa causa, ut commemoraui, dicere
conficimus^

quom iam

Apud

portitores esse inspectas.

denique

810

Diei tempus ndn uides? quid illiim putas Natiira illa atque ingenio? iam dudum ebriust. Quiduis probare pdterit: tum, quod maxumist, Adferre, non petere hic se dicet. CA. lam sat ME. Ego sycophantam iam conduco de foro [Epistulasque iam consignabd duas]

est.

815

Eumque
Mittam.

hiic <^ad)>

CA. Eo e^o
age.

Tu
rem

istiic

adulescentem meditatum probe icfitur intro ad officiiim meum: ME. Actum reddam nugacissume [nisi].
et del

800. Vxo802. hinc vel hunc 803. auriat vel hauriat 807. quod: corr Fl 809. illa vel ille ]/ commemoraui vel commeraui 812. iam foro vel fero vel ian 815. sycophantam veJ STCoplantam epistulasque vcl epistolasque vel forte 816. secl Bi 817. add Ca 819. nugaces (vel nugace) sunt nisi: corr Herm
795.
veJ
||
|
|

modi veJ modo 798. Tibi add Voxorem add Bo 801. pol
|| (] ||

vel

Ca pod

||

||

\\

||

(|

||

11

||

\\

44

PLAVTI

IV

1,

113

ACTYS lY
CHARMIDES
SENEX
Salsipotenti et multipotenti louis fratri et Nerei

Nep820

tuno
e<(t)>
+

Laetus lubens laudes ago et grates gratiasque habeo

fluctibus salsis,

Quoin penes
suis

me

potestas,

bonis

mis quid foret

et

meae

uitae,

Quom

me

ex locis in patriam +urbis

cummam

reducem

faciunt.

deos gratias ago atque habed summas. Nam te dmnes saeuomque seuerumque atque auidis moribus cdmmemorant, 825 Spurcificum, inmanem, intdlerandum, uesanum: <(ego)> contra opera expertus. Nam pdl placido te et clementi meo usque modo ut uolui usus sum in alto. Atque hanc tuam gloriam iam ante auribus acceperam
tibi ante alios
"*'et

Atque ego, Neptune,

nobilis

Pauperibus

te parcere solitum, diuites

apud homines damnare atque

domare.
Abi, laiido: scis ordine ut aequomst tractare homines:

hoc

dis

dignumst:

830
foret

^Semper mendicis modesti sint. Fidiis fuisti: infidum esse iterant.

te,

nam apsque

sat scio in alto

meae
824.

820. neptuni: corr Scal 822. Quom vel vel meai 823. cummam reducem vel
\\
|| ||

Qm

{item

cumam

v. 823) redeunt

||

neptune vel neque neptune 825. seuumque vel euumque auidis vel auidus 826. intolerandum vel intolerandam add Herm 827. alio: corr Pius 829831. 828. apud vel apra tres V. smit in ( atque 830. ordinem vel aequumst) ordine aequumst vel equnct dignumst vel dignunst 832. te
|

||

\\

\\
|

||

||

j|

sat vel et stat

||

IV1,U 22;

2,

1 3[16 A] TRINVMMVS

45

Distraxissent disque tulissent satellites tui foede

me miserum

Bonaque dmnia item una mecum passim caeruleos per

campos:
Ita

iam quasi canes haud secus circumstabant nauem

tui*bLnes uenti:

835

Imbres fluctusque

atque

procellae

infensae
tiia

frangere

malum,
Ruere antemnas, scindere uela

ni

pax propitia

fdret praesto.

Apage

me

sis:

dehinc iam certumst

satis

oti^o dare me: partum habeo,

Quibus aenunnis deluctaui, filio dum diuitias quaero. 840* Sed quis hic est qui in plateam ingreditur 840^ Cum nduo ornatu specieque simul? Pol quamquam domi cupio, opperiar:

Quam

hic

rem agat

[gerit]

animum aduortam.

SYCOPHANTA.
SY. Huic ego
TrilDus
die[i]

CHARMIDES
SENEX
facio:

nomen Trinummo
operam

nam

ego

meam
845

nummis hodie

locaui ad artis nugatorias.

Aduenio ex

Seleucia, Macedonia, Asia atque Arabia,

835. uenti: uenit Ruere (sic A) vel Reuere peopitiapax 838. ame: me .DEHINXIAM: deinde hinc daeeme: me dare 839. Cum hisce erumnis deluctauit JVoMm^ 840^842. sic A: binos compr B 840^. plateam {sic A) vel planteam 840^. specieque vel speciaque: speciemq841. Pol {sic A) vel Sol do5U (item Donatus): domum oppekiar: operiar (opperiar tamen Dona||

833. Distraxissent vel Distrarxissent

|

||
'.

837.

||

||

||

\\

||

||

tus)

II

842.

843. del

Bo

remagatgeeitanimumaduoktajm {del faciO: faciam 844. XAmGATORiAS

||

Ei):

rem

||

||

46
Quas ego neque

PLAVTI
oculis nec pedibus

IV

2,

421

[A]

umquam

usurpaui

meis.

Viden egestas quid negoti dat homini miserd mali? Qum ego nunc subigor trium numm[or]um causa ut
hasce epistulas

Dicam ab

eo

homine me

accepisse^

quem ego
nescio

qui

sit

homo
Neque noui neque natus necne
is

fderit id solide scio.

CH. Pdl hicquidem fungino generest:

tegit.

capite se totiim
851

Hilurica facies uidetur hdminis: eo ornatu aduenit. SY. Ille qui me condiixit, ubi condiixit, abduxit domum. Quae uoluit mihi dixit, dociiit et praemonstrauft prius Qud modo quidque agerem. nunc adeo siquid ego addidero amplius, 855 Eo conductor melius de me niigas conciliauerit. yt ille me exornauit, ita sum ornatus: argentum hdc facit. Ipse ornamenta a chorago haec siimpsit suo periculo: Niinc ego si potero drnamentis hdminem circumdiicere, Dabo operam ut me esse ipsum plane sycophantam
sentiat.

<(CH.)>

Quam

magis specto,

mmus

860 placet mihi haec hd-

minis facies: mira sunt

Ni illic homost aut ddrmitator aiit sector zonarius. Ldca contemplat, circumspectat sese atque aedis ndscitat:
MALE 848. rum etiam A
11 ||
I

USURPAUIMEIS: usurpauimus 847. quit subigor {sic A) vel subicor nummoepistulas {sic A) vel (del Reizius) hasce has epistolas 850. necnefuerititsolide 851. Pol {sic A) vel Sol GENEEEST: genere {vel gerere) est (certe est Fulgentim) 852. hiluCAPITESE {;ite)n Fulgentius): capit esse vel capite
846. NEQ- (bis)
I

||

QUIN: Qui

||

||

quique 856. CONSIQUIT nugas {sic A) vel nogas 857. exornauit: exomaui DUCTO omatus {sic A) vel urnatus hac {sic A) vel hoc {corr D) 858. chorago {sic A) vel choraga {ex choroga) hae {et c s. v.) 860. IPSUMPLANEESSE sycophantam {sic A) vel sycoplantam 861. mihi haec {sic A) vel mihi 862. Ni illic {sic A) vel Nillinc aut vel au: haut dormitator {sic A) vel dorminitator
BICA: Hillurica
1
|

||

855. quitq-

||

||

||

||

||

||

863.

conteplat

II

IV

2,

2239

TRINYMMVS

47

Credo edepol quo mox furatuin ueniat speculatiir loca. Magis lubidost dpseruare quid agat: ei rei operam
dabo. <^SY.^
8G.0

Has regiones demonstrauit mihi

meus:
illas

ille

couductor

Apud

aedis sistendae mihi sunt sycophantiae.

F6res pu<l>tabo.
Hercle

CH. Ad nostras

aedis hicquidem ha-

be[a]t rectam uiam:

opinor mi aduenienti hac ndctu agitandumst

uigilias.

SY. Aperite hoc^

aperite.

CH. Quid, adulesceus,

heus, ecquis his fdribus tutelam gerif? 870 quaeris? quid uis? quid istas

pultas?

<(SY,>

Heu<^s)>,

senex,

Census quom <(sum^, iuratori recte rationem dedi. Lesbonicum hic adulescentem quaero. in his regidnibus "^bi habitet, et item alterum ad istanc capitis albitudinem: Calliclem aiebat uocari qui has dedit mihi epistulas. 875 <;CH.)> Meum gnatum hicquidem Lesbonicum quaerit et amiciim meum Quoi ego liberdsque bonaque cdmmendaui Calliclem. SY. Fac me si s<(c^is certiore<(m)> hisce hdmines ubi

CH. Quid eos quaeris?

aiit

habitent, pater. quis es? aut unde's? aut

unde aduenis? SY. Miilta simul rogitas: nescioquid expediam potis-

sumum.
Si[n]

8S0

unum

quidquid smgillatim

et phicide perconta-

bere.

865. operam vel opera 866. demonstrauit 868. at aedes liic vel edia chic 869. agitandum si: corr Sciopphis 870. ecquis vel becquis 871. SY. praem {et dein om) 872. add Ac 874. habitet item istane {corr D); ipsam Nonim Nonius 875. Calliclen: corr Herm dedit mihi vel mihi dedit 878. hosce habitem 881. percuntabere vel percunctabere {corr D)

864. speculator
||

||

||

vel

demanstrauit

||

\\

||

||

1|

||

1|

||

||

48

PLAVTI

IV

-2,

40 46. 94 96.47 55

Et meum nomen et mea facta et itinera ego faxd scias. CH. Faciam ita ut uis: agedum, nomen tuom primum

memora
<^SY.>

mihi.

CH. Quid ita? SY. Quia, pat<e>r[em], Si ante lucem ''ire occipias a meo primo nomine, 885 Concubium sit noctis prius quam ad postremum perfacinus incipissis petere.
ueneris.

Magnum

CH. Opus
<(SY.)>

Tfactost et uiatico ad

tuom uomen, ut

tu

praedicas.

Est minusculum alterum quasi +iuxiUum uina-

rium. <^CH./ Quid est tibi nomen, adulescens?

est

SY. Pax,

id

Hoc

cotidianu<m)>st.

nomen mihi: CH. Edepol nomen nugatorium:

ti^i,

890

Quasi dicas, siquid crediderim

'pax' periisse ilico.

ais tu,

HTc homo

solide sycophantast.
isti

quid

adulescens?

CH. Eloquere,
SY.
Pater

tilji

SY. Quid es<t>? quid homines debent quos tu

quaeritas? dedit has
epistulas,

istius

adulescentis

duas

mihi

Lesbonic<(i :)>

is

mihist amicus.

CH. Teneo hunc manifestarium:

895

Me

sibi epistulas dedisse dicit.

si

SY. Ita ut occepi,

ludam hominem probe. animum aduortas, dicam. CH. Dabo operam tibi.

SY. Hanc me iussit Lesbonico suo guato dare epistulam Et item hanc alteram suo amico CaUicli iussit dare. CH. Mihi quoque edepol, quom hic nug[ur]atur, contra
nusfari^ lubet.

900

882. numen {co7-r D) faxo vel faxos 884. incipissis vel incipis sic 885. ante ire lac sign 886. priusquam post889 891. extant remum Varro 888. iuxillum vel uixillum
\

||

||

B
||

||

||

||

post

V.
II

937 :

tast :^ dai>o

Meiervs 893. SY. B {et CH.

trai

II

892. sycophanta est vel sycoplanv. 894) 895. add Fareus 897. 898. epistolam vel epistulam 900. quom vel
\\

\\

||

qm

||

IV

2,

5671
ipse

TRINVMMVS

49

^bi

SY. Bene rem gerebat. CH. Ergo ubi? SY. Iii Seleiicia. CH. Ab ipsou istas accepisti? SY. E mauibus dedit mi ipse manus. CH. Qua faciest homo? SY. Sesquipede quid[d]amst
erat?

quam
<^CH.)>

tu longior.

Haeret haec

res,

siquidem ego apsens sum qu[i]a<m> praesens Idngior.

Nduistin hominem?

SY. Ridicule rdgitas, quocum una cibum 905 CH. Quid est ei nomen? Capere soleo. SY. Qudd [d]edepol homini probo. CH. Liibet audire. SY. Illi edepol illi illi

uae miserd mihi.

<(CH.> Quid est negoti?

SY. Deuoraui ndmen inprudens modo. CH. Ndn placet qui amicos intra dentes conclusd<^s> habet. SY. Atque etiam modo udrsabatur mrhi in labris primdribus. 910 CH. Temperi huic hodie anteueni. SY. Teneor manifestd miser.

CH. lam recommentatu's nomen?

atque

SY.

Deum

hominum

hercle pudet.

me

CH. Yfde modo ut hominem

ndueris. SY.

Tamqiuim me

[CH.] fieri istuc solet: Qudd in manu teneas atque oculis uideas, id desi^deres. [SY.] Litteris recdmminiscar: <(C> est principium ndmini.
915

<CH.>

Calli[ci]as? SY.None'st.
est.

CH. CaUippus? SY.Ndn CH. CaUidemides?

||

B
Ca

901. deJ Bo
I

902. accepisti vel accipisti 903. homo :^ vel quantum 904. sohis habet CH. add quia: corr Eittershusius 905. Xouistin vel Nouisti in
ia
\\

quantu

||

906. SY. (bis) est ei nomen vel ei nof e dede {vel de ede) pol 907. Ille: corr Ca misero vcl misoro 908. CH. deuoraui 909. add D912. re {vel rem) commentatus es: corr Salm 913. modo vel homo 915. add Scal 916. add Scal del Guy callidemides vel calliclemides
| |

Ij

||

II

||

\\

\\

\\

||

\\

||

PliA.VTI

COMOEDIAE YII

50
SY.

PLAVTI

IV

2,

7287

CH. Callinfcus? SY. Non est. CH. Callimarchus? SY. Nil agis: Neque adeo edepol flocci facio, quando egomet meminf

Non

est.

mihi.

CH. At enim multi Lesbonici sunt

patris

hic:

nisi

nomen

Dices,

non

''"monstrare

possum

istos

homines quos tu

quaeritas.

Quod ad exemplumst?
<^SY.^

coniectura

si

920 reperire possumus.

hoc exemplumst: +an Chares an Charmides. CH. +mim Charmides? SY. Em, istic erit: qui istum di perdant. CH. Dixi ego iam dudum tibi: Te potius bene dicere aequomst hdmini amico quam
male.
latuit uir

Ad

SY. Satin inter labra atque dentes

minumi925

preti?

CH. Ne male loquere apsenti amico.

ille

SY. Quid ergo

ignaui^ssumus

Mihi latitabat? Sed ipse ubist?

CH.

Si appellasses, respondisset

no

mini.

SY. Pol illum +reliqui ad Rhadaman-

tem
<(CH.> Qui<(s> homost

in Cecropia insula.

me

insipientior qui ipse

egomet

ubi sim quaeritem? [CH.] Sed nil disconducit huic rei. quid ais? quid hoc

Quds locos CH. Liibet

adisti?

quod te rogo? 930 SY. Nimium miri[s]modis mirabiles.

audire, nisi molestumst.

SY.

Qum

discupio

dicere.

919. At vel Atq; 917. callimarcus vel calimarchus 922. mim vel min 923. 920. monstrare vel mostrare 926. loquar eapsenti: corr Bent 927. nomine: corr vel 928. rhadamantem vel ihadamante cecropia insula vel Ri 929. s add Guy 931. adisti vel adistix cecropio insula 932. audire vel audires molestum si del Guy
||
||

||

Em
j

||

Hem
II

||

||

||

\\

\\

||

IV2,

88 93. 09 106
in

TRINVMMVS
Pontum
aduecti[a]

51

Omiiium primum

Arabiam terram

sumus.

CH. E<h>o, an etiam Arabiast

in

Ponto? SY. Est: non

ubi tus gfgnitur,

illa

Sed ubi apsint<(h^ium fit atque cunila gallinacea. 9:55 CH. Nimium graphicum hunc niigatorem. sed ego sum
insipientior,

Qui egomet unde redeam hunc rogitem, quae ego sciam

atque hic nesciat: Nisi quia lubet experiri quo euasurust denique. Sed quid ais? quo inde isti porro? SY. Si animum aduortes, eloquar: Ad caput amnis quifd] de caelo exoritur sub solio
louis.

940

SY. Ita dico. CH. E caelo? SY. Atque <(e)> medio quidem. CH. Eho, an etiam in caelum escendisti? SY. Immo

CH.

Siib

solio

louis?

horiola aduecti

sumus

an tu etiam uidisti louem? <^SY.> [C]Alii di <i>s<^s>e ad uillam aiebant seruis depromptum cibum. Demde porro CH. Demde porro nolo quicquam
V^sque aqua aduorsa per
E<(h)>o,

amnem.

CH.

praedices.

945

SY.
*
*

o hercle, +si es molestus.

CH.

Nam

pudi-

cum neminem
* re oportet qui aps terra ad
ita

SY. <(Facia)m

ut te uelle uideo.

caelum peruenerit. sed monstra hosce hominis mihi

934. ubi thus vel cubitus 933. pontum vel potentum gallinatea vel gallinacea 936. Nimium vel 935. apsentium 940. Ninium 937. quae ego vel quiaego cf. ad v. 889 sqq. doriola: 942. Eho vel Eo 941. adcl Pareus quod: corr Gicy 944. Calliclise vel 943. ante etiam: corr Iti corr Sarac 946. o cimi lac 945. Mande: corr Ca Calliclis: corr Ac 948. mit aut cum lac vel 947. ere eum lac vel Pre vel
||

||

||

||

\\

||

\\

\\

||

||

||

II

||

Mit aut: suppl Spengelius

monstra

vel

mostra

||

4*

52
<(Qu)6s

PLAVTI
ego quaero,
ais? tu

IV
oportet

2,

107-122

quil^us

me

has deferre

epistulas.

CH. Quid

nunc

si

forte eum[i]pse[m]

Charmi-

Ilkim quem N6[ue]risne

tibi istas dedisse

dem conspexeris 950 commemoras epistulas,

hominem?

SY.

Ne

tu

me

edepol arbi-

trare beluam,

Quiquidem non nouisse possim quicum aetatem exe

An

ille

tam

esset

stultus

gerim. qui mihi mille crederet

deferre
iiissit

nummum
ad gnatiim
955

Philipp[e]um, quod

me aurum

suom
Atque ad amicum Calliclem, quoi rem
dasse hic
Milii concrederet, ni
ai[e]bat

man-

suam?

CH. Enim
Si hiinc

ego illum nosse<(m)> a<^d)probe? uero ego nunc sycophantae huic sjcophanille

me

et

tari uolo,

possum

illo

mille

nummum

Qu6d
Neque
Quoi,

sibi

me

dedisse dixit.

Philippu<^m) ci<^rc)u[e]mducere, quem ego qui sit homo

nescio
960
ui!di,

oculis

ante hunc diem

umquam

eine au-

rum crederem?
si

capitis res si[e]t,

nummum

niimquam credam

Adgrediundust hic homo

SY. Vel

trecentis.

te tribus uerbis uolo. CH. Haben tu id aurum, qu6d accepisti a Charmide?

pliimbeum. mi astu. heus, Pax,

Hos 950. eum ipsum: corr Lindemannus 952. del 954. tam vel ita vel nummos {item v. 959. 955. del Bent ad gnatum vel adgnitum 956. del 966) Reizius 957. aprobe vel ajjprobe: coir Ca 959. philippo: 961. mirum: corr Ca 963. mi corr Bi 962. del Guy
949.
II
II \\

Guy

nummum

II

||

\\

\\

\\

\\

\\

astu heus vel masticheus

||

IV

2,

123139

TRINVMMVS
illius

53
iu

SY. Atqiie etiam Philipp[e]um, numeratum mensa manu,

Mille

965 accepisti

nummum.

CH. Nempe

ab

ipso

id

Charmide?
SY. Mirum quin ab auo eius aut proauo acciperem
qui sunt mortui. aurum mihi. SY.

CH. Adulescens, cedodum

<(CH.)

istuc

Quod
te ac-

ego aurum

Quod

me

te accepfsse fassu's.

dem SY. Aps

tibi?

SY. Quis tu homo's[t]? CH. SY. Neque edepol tu

is es

cepisse? CH. Ita loquor. Qui mille nummum tibi dedi ego sum Charmides. 970

neque hodie

is

limquam

eris

auro huic quidem.

hercle's:

Abi sis, nugatdr: nugari nugatori postulas. CH. Charmides ego sum. SY. Nequiquam

nam
Nimis argute dbre<^p>sisti Pdstquam ego me aurum
|

nil auri fero.

ferre

in eapse occasiiincula: dixi, pdst tu factu's

Charmides:

9.75

Prius tu non eras quam aiiri feci mentionem. nil agis: Proin tute itidem ut charmidatus es, Tj-ursum recharmida. CH. Quis ego sum igitur, siquidem is non sum qui sum? SY. Quid id ad me attinet? Diim ille ne sis quem ego esse uolo, sis mea causa quf lubet. Prius non is eras qui eras: nunc is factu's qui tum

CH. Age siquid

agis.

980 ndn eras. CH. Quid ego agam? Aurum redde. SY. Dormitas, senes.
<(SY.)>

967. Mirum quid 966. nempe vel nepe 965. del Gul 971. tuisses {corr D) 969. fassus: corr Herm eius vel eiuis factus: 975. pos vel post 972. Asi {vel Ac si) sis: corr Ca auri976. non eras vel nonieras (et se s. ie) corr Herm 978. Quis vel Quid 980. factus: 977. tu te: corr Bi fici
\\ ||
|

||

\\

{|

||

\\

II

\\

jj

corr

Herm

\\

54

PLAVTI
dedisse

IV

2,

140155
Scrip-

<CH.) Fassu's Charmidem

aurum tibi. SY. tum quidem.

regionibus,

CH. Properas au non properas

Ddrmitator, prius

abire actutum ab

liis

quam ego
titus es

<SY.) Quam 6b rem?

hic te iubeo mulcari male? CH. Quia illum quem emen-

ego

sum

ipsus Charmides,

985

Quem
CH.
Is

tibi

epistulas dedisse aiebas.

SY. Eho, quaeso

an tu is es? SY. Am tu tandem? is ipsusne's? CH. Aio. SY. Ipsus es? CH. Ipsus, inquam, Charmides sum. SY. Ergo ipsus-

enim uero sum.

ne's?

CH.

Ipsi^ssumus.
serio: quo-

Ab<(in) hinc ab oculis?

SY. Enim uero

niam aduenis,

Vapula^b)>is meo arbitratu et nouorum aedilium. 990 <^CH.) At etiam maledicis? SY. Immo, saluos quando-

quidem aduenis,
Di
te

Ego

perdant si te flocci facio an periisse<(s)> prius. ob hanc operam argentum accepi: te macto infortiinio.
sis,

Ceterum qui
Ibo
ad

qui

non

sis,

floccum

non

inter-

du<(i)m.

illum,

reniintiabo

qui^

mihi

tris

nummds
995

dedit,

ego abeo. male uiue et uale: Qui! di te omnes aduenientem peregre perdant, Charsciat se perdidisse.

Vt

mides.
982. fassus: corr Herm 983. abire vel abere 985. SY. 986. epistulas vel epistolas aiebas vel aiebat quescan tuis vel quae cum lac: corr Ca et Pareus 987. ipsusnes vel ipsus es Aio (et CH. s. v.) [rubr.] Ip SY. ipsus es solus liabet B: corr Ca 988. ergon (vel ergo) ipsus est Priscianus 989. Ab hinc etiam Priscianus: add Guy 990. Vapulais vel Vapulas vel Vapulis: corr Ca 993. inpor992. add Ca tunio 994. Sed erum: cmt Gul 995. Ibi id add Ca 996. sciat vel siat 997. Quo: corr Scal
|| ||

quia

||

||

|{

\\

\\

\\

\\

II

\\

[j

||

||

IV2, 156 165;

3,

16

TRINVMMVS

55

CHARMIDES
SENEX
Postquam ille hinc abiit, post loquendi lil)ere Videtur tempus ueuisse atque occasio. lam dudum meum ille pectus pungit aculeus, 1000
Quid ilK uegoti
filerit

ante aedis meas.

Nam

epistula illa milii concenturiat

metum

In corde et illud mi^lle nummum, quam rem agat. Numquam edepol temere tinnit <(tint))inuabulum Nisi qui illud tractat aiit luouet, mutu<^m)>s<(t)>,
tacet.

1005

Sed quis hic

est

qui huc

in plateam
incipit?

cursuram

Lubet dbseruare quid agat: huc concessero.

STASIMVS.
SERVOS

CHARMIDES
SENEX
dominum domum,

ST. Stasime, fac te propere celerem, recipe te ad

Ne

subito metus exoriatur scapulis stultitia[m] <^tua^.

abisti

Adde gradum, adpropera: iam dudum faetumst quom

domo.
10 10

ne bubuli in te cottabi crebri crepent, Si ab[i]eris ab eri quaestione: ne destiteris ciirrere. Ecce hominem te, Stasime, nil<(i)>: satin in thermisis

Caue

tibi

pdlio
1000. lam vel Lan 1002. epistula vel epistola concenturiat metum vel contenturiat metuum 1004. Numquem tinnit in nabubulum vel tint innabulum: add Ca 1005. add Pareus 1009. del et add Ca 1010. iam vel ian factumst vel factum si 1012. del Ca 1013. termipolio vel thermopolio
||
|

||

\\

\\

\\

||

\\

||

56 Condalium
Recipe
te

PLAVTI
es

IV

3,

7-26

obKtus,

et reciirre

postquam thermopotasti giitturem ? petere (re} recenti. CH. Huic,

quisquis
est,

ioi5 docet.
te po-

Giirguliost exercitor, is liunc

hominem cursuram
teri<Ci/S

ST. Quid,

homo

nili,

non pudet te? tribusne

Memoria<(m^

esse oblftum? an uero, quia

cum

frugi
|

hominibus
Ibi bibisti, qui ab alieno facile cohiberent
+

manus?
1020

Truchus

fuit,

Cerconicus, Crinnus, Cercobulus, C61

labus,

Oculicrepidae, cruri[i]crepidae, ferriteri, mastigiae: Inter eosne homines condalium te redipisci postulas?

i^Quorum eonim unus surrupuit currenti cursori solum. CH. Ita me di ament, gi'aphicum furem. ST. Quid egci quod periit petam? Nisi etiam laborem ad damnum apponam epithecam
insuper.
1025

tu quod periit periisse ducis? cape uorsoriam: Recipe te ad erum. <CH.)> Non fugitiuost hic homo: commeminit domi. <^ST.> ^tinam ueteres +homines, ueteres jDarsimoniae Potius <in)> maiore honore hic essent quam mores mali. <(CH.^ Di inmortales, basilica hicquidem facinora inceptat loqui: 1030 Vetera quaerit, uetera amare hunc mdre[m] maionitn
scias.

Qum

ST.

Nam

nunc mores

nil<^i)>

faciunt

quod

licet

nisi

quod
Ambitio iam mdre
||

lubet.

sanctast, h^berast a legibus:

1015. add Ca 1016. cursuram vel cursur in 1017. add 1018. add Sey 1020. Truchus vel Tnithus 1021. 1023. suiTupuit vel surripuit del Ca 1024. amant 4|: quid ego quod vel ego quid 1025. apothecam: corr Scal 1029. Potius maiori honori: carr Lomanus 1031. quaerit vel quae erit del Dousa 1032. add Scal
||

Ca

II

||

||

II

||

||

\\

||

\\

\\

IV

3,

27-44 [38 A]

TRINVMMVS

57

Scuta iacere fiigereque hostis mdre habent licentiam: Petere honorem pro flagitio more fit. <CCH.)> Morem

inprobnm.
<^ST.^
<^ST.^
Strenu<(os)>os

1035

praeterire

more

fit.

<(CH.^ Ne-

quam quidem.
in potestatem suam, ^Magis qui sunt obn6xios<(a)>e quam parentes liberi<(s^. Ea<^e)> misere[re] etiam ad parietem sunt fixae clauis
ferreis,

Mores leges perduxerunt iam

"^bi

uimio fuerat aequius. 1040 CH. Liibet adire atque appellare hunc: uerum ausculto perhibens [S]Et metuo, si conpellabo, ne aham rem occipiat loqui. ST. Neque isti<s)> quicquam lege sanctumst: leges
adfigi

malos mores

mori seruiunt, Mores autem rapere properant qua sacrum qua piibli
cum.
<^CH.)>

Hercle

istis

mahim rem magnam mdribus

numst
dari.
:

dig-

1045

Ndn[ne] hoc publice animum aduorti nam id genus hominum dmnibus "^niuorsis est aduorsum atque dmni populo male facit. Male fidem seruando ilhs quoque abrogant etiam fidem Qui nil meriti: quippe eonim ex ingenio ingenium
<^ST.^

Hdc

qui in

mentem

horum probant. uenerit mihi? re ipsa modo comfit

Siquoi

mutudm

quid dederis,

mdnitus sum. 1050 pro proprio perditum:

1036. os add Loeicius 1035. honore: corr quidem. 1038. obnoxiosi: corr Brantius 1039. del Bi 1043. sanctumst vel sanctust 1042. Sed: corr Ae 1044. pu1045. add Ca blicum vel pullicum dignust {sic A) eecle 1046. add Ca Nonne etiam A: del Guy vel dignumst publice {sic A) vel pullice animaduerti 1049. eoeumex: 1050. inmentem {sic A) vel immente ex eorum dist wODOEEiPSACOMiiOTUS 1051. sicui: Si quid Brixius DEDERiS: dederit fitpeopio {sed peo et e s. v.)
\\
\

vel

idem

||

||

\\

\\

||

||

||

||

||

||

II

\\

58

PLAVTI
repetas, ininiicum

IV

3,

4558

[A]

Qudm
(Si

mage
illud

exigere

occipias,

amicum beneficio inuenias tuo. duarum rerum exoritur

dptio

Vel

quod
est

credideris

perdas

uel

illum

amicum

amiseris.)

hicquidem Stasimus seruos. ST. Nam ego talentum miituom 1055 Quoi dederam^ talento inimicum mi emi, amicum uen-

CH. Meus

didi.

Sed ego sum insipientior qui rebus curem publicis Pdtius quam^ id quod prdxumumst, meo tergo tutelam

geram

Eo domum. CH. Heus

ST. Quid,
si

tu, asta ilico: audi, heiis tu.

ST.

Non
ego

sto.

me

te uelle

nolo?

CH. Te uolo. CH. Aha nimium,

Stasime, saeuiter. 1060 ST. Emere meliust quoi imperes. CH. Pol ego emi atque argentiim dedi: Sed si non dicto aiidiens est, quid ago? ST. Da mag-

niim malum.

CH. Bene mones:

CH. Sf bonus
ST. Quid id ad

ita facere certumst.

ST. Nisi qui-

dem
es(t)>,

es obndxius.

me

obndxius sum: sin secus es<(t>, faciam lit iubes. attinet bonisne seruis tu utare an malis? 1065
beneficio inuenias (vel inueni||

1052.
oas):

Quo

vel

Qm: QUM
||

iNUENiASEXBENEFicio 1053 sq. secl Bergldus 1053. 1054. amiseriS: miseris EXiGEREOCCiPiAS: exgeuere cupias 1056. cui: Quod uendicli (sic A) vel uen1055. MEUST 1058. 1057. publicis {sic A) vel puplicis vel pullicis dedi TUTELAM: tute {vel cute) iam PROXiMUMEST: proxumust 1059. 4t^HEUS: Heus {et gera meo domum s. f. v. 1058) 1060. EGOMB: ::J4:HEUSTUN0NST041:TEU0L0: heus tu nonsto egomet uellet ahanimium: ha nimium (animum Nonius) damag1062. est: es 1061. Emere {sic A) vel Et mere 1064. es (bis) 1063. certunst: ceetumest NUM: damnum etiam A: corr Lamh ut: uti mones
||

||

II

II

||

II

||

||

||

||

||

||

IV

3,

5973 [71 A]

TRINVMMVS
in ea re pars tibist.

59
ST. Par-

CH. Qufa boui malique

Tilji

tem alteram permitto, illam alteram apud me quod bonist apponito.

eris

CH. Si
ST.

meritus,

fiet.

respice

huc ad me:

ego

Hem,

quis est qui

sum Charmides. mentionem facit homo hominis

optumi?
ST. Mare, terra, caelum,
di,

CH. fpsus homo optumus.

uostram fidem, 1070 Satin ego oculis plane uideo? estne ipsus an non est?
is

est.

ere exoptatissume, CH. Scio ST. Saluom te et credo tibi. Sed omitte alia: hoc mihi responde: Kberi quid agiint mei Quos reliqui hic filium atque filiam? ST. Yiuont,

Certe

is

est,

is

est profecto.

mi

Salue.

CH.

Salue, Stasime.

ualent.

1075

<(CH.>

Nempe

uterque?

ST. Yterque.
et

CH. Di me

saluom

seruatum uolunt.

Cetera intus dtiosse percontabor quae uolo: Eamus intro: sequere. ST. Quo tu te agis?

CH. Quo-

nam
ST.

nisi

domum?

Hicine

nos habitare censes?

alibi

ST. lam

CH.

CH. ^binam ego censeam?

Quid iam? ST. non sunt nostrae aedis 'ste. CH. Quid ego es te audio? 1080
A)
vel

1066. Quia (sic

fies
I

Qui
|

||

1067.

apuD: ad

||

1068. fiet:

HUCADME: ad me huc cliarmides {sic A) vel charmide 1069. HOMOHOMINISFECIT 1070. IPSUS: Ipse HOHOMO 1072. is est is est: ISEST 1071. OCUIilSEGO ESTXEHICAN agunt (sic A) vel ac un 1074. OMiTTE (o fort. ex d): omitto 1075. ijiUNT 1076. add Ca ST. et CH. di vel CH. et Di otiose (sic A) vel ociosse 1077. ST. Cetera vel Cetera per
||
|

||

II

CONTABOR: percunctabor
I
I

ST. vel CH. QU0NAMTUTEAGIS4t:QU0XAiICEN 1079. CH. et ST. vel ST. et CH. Hicine vd Hiccine 1080. ste CH. quid vel CH. (vel 4^) quid
vel
p;/'///'////stabor
|| ||

1078.

jj

||

60
ST. Vendidit
tiios

PLAVTI
natus aedis

IV

3,

7485;

4,

15

CH.
ginta.

Perii.

ST. prae-

sentariis

Argenti

mims

numeratis.

CH. Qudt?

ST^ Quadra-

Quis eas emit?

Is

CH. Oecidi. ST. Callicles, quoi tuam rem commendaueras

habitatum huc cdmmigrauit ndsque exturbauit foras. CH. Vbi nunc filius meus habitat? ST. Hic in hoc
posticulo.
1085
id,

CH. Male

disperii.

ST. Credidi aegre tibi

disses, fore.

ubi au-

CH. Ego Tmiserum meis

periculis siim per

maria ma-

suma
Vectus, capitaK peric[u]lo per praedones pliirumos Me seruaui, salu<(o)>s redii: minc hic disperii miser Propter eosdem quorum causa fiii hac aetate exercitus:

1090

Adimit animam mi aegritudo: Stasime, tene me.

Visne aquam
Tibi petam?

ST.
esse

CH. Res quom animam agebat, tum

offusa<(m> opdrtuit.

CALLICLES.
SENES

CHARMIDES.
II

STASIMVS
SERVOS

CA. Quid hoc hic clamoris aiidio ante aedis meas? CH. Callicles, o Callicles, o Callicles, QuaKne amico mea commendaui bona? 1095 CA. Probo et fideli et fido et cum maofna fide: Et salue et saluom te aduenisse gaudeo.
1082. quod 1083. Quis vel Qui 1088. dist GoeUerus del Guy 1089. Nonius 1092. quom vel quoniam
||
\

||

\\

add
||

II

1085. ST. hic vel hic 1090. hoc aetate 1096. CA. Probo vel

I|

||

Probo

(I

n^

4,

6-22;

V 1,

1.

TRINVMMVS
|

61

CH. Credo dmnia istaec, si itast ut praedicas. Sed quis istest tuos ornatus? CA. Ego dicaiii tibi: iioo Thensaiirum effodiebam intus dotem filiae Tuae quae daretur. sed intus narrabo tibi Et hoc et alia: sequere. CH. Stasime. ST. Hem. CH. Strenue Curre in Piraeu[u]m atque unum curriculum face. Videbis iam illic nauem qua aduecti sumus. 1105 lubeto Sa[n]gari6nem quae imperauerim Curare ut efferantur, et tu ito simul. Solutu<(m)>st portitori iam portorium. Nil est mora<(e>. cit<o> ambula: actutum redi. ST. Illic sum atque hic sum. CA. Sequere tu hac me intrd. CH. Sequor. ST. Hic meo ero amicu^^s)) solus firmus restitit 11 10 Neque demutauit animum de firma fide,

Quamquam
Sed hic
+

ilnus,

0b rem

^^ * * * labores miiltos ut ego suspicor, seruat fidem. laborem eiim ego cepisse censeo.
:*=

AOTYS Y
LYSITELES
ADVLESCENS
Hic homost omnium hominum in-aecipuos,
Yoluptcitibus gaudiisque antepotens. Ita commoda quae cupio eueniunt,
1102. ST. hem vel 1100. Thesaurum vel Thensaurum 1103. pira euum {vel euum) 1105. Videto: corr Pius 1108. moracii vel moratii: corr Ri 1109. hac del Sahn 1112. lac sign 1113. me vel me hac 1110. amico 1119. tres v. sunt in antesuspicor vel susspicor 1115 ( subest [sed Ita gaudiis]): discr Herm potens 1116. ante
||

1115

hem

II

||

||

\\

||

||

||

B B
\\

\\

potens vel ante ponens

||

62

PLAVTI

1,

28;

2,

19

Quod ago
Ita gaudiis

adseqiiitur, subest, subsequitur:

gaudium

silppeditat.

Lesbonici seruos eonuenft <^domi)>: Is mihi dixit siiom erum peregre huc aduenisse Char-

Modo me Stasimus

midem.

1121

Nunc mihi

is

propere conueniundust, ut quae

filio

cum

eius

Egi ei rei fundiis pater sit potior. eo w z w _ Sed fores hae sonitii suo mihi moram obiciunt commode.

in-

CHARMIDES.
SENES
CH. Neque
Quoi
fides

CALLICLES.

LYSITELES
ADVLESCENS

erit neque esse quemquam hominem in ter<(ra)>[dum] arbitror, ii25 fidelitasque amicum erga aequiperet tuam:

fuit

neque

Nam

exaedificaufsset

me

ex

his

aedibus,
foret.

apsque te

CA. Sfquid amicum erga bene

feci

aut consului fideliter,

Ndn

Nam

uideor merafsse laudem, culpa caruisse arbitror. beneficium homini proprium qudd datur, prosiim
p[s]erit:

1130

Qudd datum utendumst,

CH. Est
ita

fd repetundi cdpiast,
uelis.

quandd

ut tu

dicis.

sed ego hoc ne<(q>ueo mirari satis

Eiim sororem despondisse suam in tam fortem familiam.

11201124. quinque v. 1119. suppeditat vel suppetat 1120. mihi) egi dixit channidein sunt in ( del 1125. add Ca suppl Ei 1123. lae sign Spengelius 1128. bene feci vel beneReizius 1126. suum: corr Bi

B
\\

|| ||

||

II

\\

\\

fici

1130. del BoxTiomius 1129. arbitror vel arbritror 1133. dispondisse 1131. uelit vel uelis 1132. hoc metuo
II
||

\\

||

et

familiam tuam Nonius

\\

2,

1025

TRmVMMVS
filio.

63

CA. Lysiteli quidem P<h)iltonis

LY. Enim me

nominat.

CH. Familiam optumam dccupauit. LY.

Sed maneam

Quicl ego cesso hos couloqui? 1135 etiam, opinor: namque hoc cdmmodum
orditiir loqui.

CH. Vah.

CA. Quid est?

CH. ObHtus intus dudum

tibi

sum

dicere:

aduenienti nugator quidam occessit dbuiam^ Nimis pergraphicus sycophanta. is mille nummum se aur<(e)>um Med datu tibi ferre et gnato Lesbonico ai[e]bat

Modo mihi

meo:

1140

Quem ego

ne<(c)>

qui esset

ndram neque eum ante lisquam

conspexi prius.

Sed quid rides?

Ferret
Tiios,

aps

te

CA. Meo adlegatu uenit, quasi qui auriim mihi qudd darem tuae guatae dotem: ut
filius

quando

illi

me darem,

esse allatum id aps te

crederet

Neii qui[s]

rem ipsam pdsset

atque eiim a

intellegere, [et] thensau-

Me
CH.

esse penes,

me

iiim tuom 1145 lege pdpuli patrium pdsceret.

Scite

edepol.

CA. Megardnides communis hoc

Beneuolens commentust.
<(LY.)> Qui^d

meus et tuos CH. Quin conlaiido consilium

et probo.

ego ineptus,

dum sermonem

uereor inter-

rilmpere,

1134. CA. Lysiteli vel Lysiteli LY. vel CH. 1135. opti1137. CH. vel LY. Vha CA. quid est? CH. vel CH. Videst CA. 1138. accessit: eorr Gul 1139. add 1140. alebat: del Guy Ca 1141. usquam vel usq; 1145. s del Ac et del Bo 1148. comentust CH. quin claudo
|

(|

mas Nonms
II

||

||

||

\\

||

\\

vel

commentust

^l^

qui nunc laudo

||

64
Solus sto
iiec

PLAVTI

V
conloquar.

2,

-2640

qudd couatus sum agere ago? hominis

1150
est qui

CH. Quis hic

Lys<i>teles

huc ad nos incedit?

LY. Charmi-

dem
salutat.

soceriim
tibi,
uelis.

suom

<CH.> Di dent
quae

Lysiteles,
salue,

CA. Non ego sum sahite dignus?

Hiinc priorem aequomst

LY. Immo

CaUicles.

habere: [CA.] tiinica propior palliost. 1155 CA. ^Deos uolo consiha uostra recte udrtere.
tibi

me

<CH.> Filiam meam

CH. Immo haud

desponsam

esse aiidio.
tii

LY.

Nisi
nolo.

neuis.

CH. Spdndeo

et

LY. Spdnden ergo tuam gnatam uxorem mihi? mille aiiri Philippum ddtis. LY. Dotem nil moror.

<CH.>

Si illa tibi placet, placenda dds quoquest dat tibi.

uis

quam
uis
1160

Pdstremo quod

non

duces, nisi illud

feres.

quod non

<CA.>
[LY.]

Iiis

hic orat.

LY. Impetrabit

te

aduocato atque

arbitro.

Istac lege filiam

tuam spdnden mihi uxorem

dari?

CH. Spdndeo.

CA. Et ego spdndeo idem hoc.

res

LY. Oh
tamen

saluete, adfines mei.

CH. Atque edepol sunt

quas propter
suscensui.

tibi

nius

1153. 1152. Lysteus 1155. CH.: con- Bi

|| II

desponsatam
{item

{sic
|

LY. et CH. B dignus salutis No1156. acld Mi Deos vel Deus LE. jyro LY. B Nonius) vel desponsam
\

||

nisi tu neuis Nonius: nisi cum lac V. 1157sq.) 1158. philippum vel phiplippum sponden vel spondent 1160. feres vel fores 1159. add Ac moror vel morer CH. B aduocato vel at uocato 1161. Lus vel lus vel uis
\\ || |1 ||
|
\

1157.
1

1|

arbitro vel arbitrio

||

V 2, 41 53
CA. Quid ego
feci?

TRINVMMVS
CH.

65

corrumpi qma perpessus filium. 1165 <CA.)> Si id mea uoluntate factumst^ <est)> quod mihi
suscenseas.

Meum

Sed sine me hoc aps

te

impetrare quod uolo.

id e's<t>?

CH. Quid CA. <S>cies:

Siquid stulte fecit, ut ea missum facias dmnia. Quid quassas caput? CH. Cruciatur cdr mihi et metuo.

CH. Qudm

ille i[s]tast

CA. Quidnam id est? ut esse nolo, id crucior: metuo,

si

tibi

1170

Denegem quod me

ne te leuiorem, erga me putes. [CH.] Ndn grauabor: faciam ita ut uis. CA. Prdbus es: eo ut illum euocem. CH. Miserumst male promerita, ut merita siint, s<i>
dras,
ulcisci

ndn

licet.
si^

C A. Aperite hoc,
Fdras [e]uocate:

aperite propere et Lesbonicum,

ita

siibitost

propere qudd uentiim uolo.

eum

domist, conii75

<LESBONICVS. LYSITELES. ADVLESCENTES II CALLICLES. CHAIIMIDES>

SENES
LE.
Quis
II

homo tam

tumiiltuoso

sdnitu

me

exciuit

[subito] foras?

CA. Beneuolens tuos atque amicus.

LE. Satine sakie?

dic mihi.
perjjessus: corr Pareus 1165. LY. Quid 1166. est add 1168. missam: corr Schoe 1172. es vel ses 1173. Misinis ulcisci: corr Lindemannus serumst vel Miseris mst 1174. CH. et lesbonicum si domist ve? quod eum conuentum {cf. r. 1175) 1175. del Bo 1176 sqq. scaenam sign Bo 1176. del Guy 1177. amicus est vel amicumst et satin est vel satinst: corr ex Donato
\

||

Ca

II

\\

||

||

||

\\

II

||

\\

Platti Comoediae VII

66

PLAVTI TRINVMMVS

V 2, 5465

LY. Recte: tuom patrem rediisse saluom peregi-e gaudeo. LE. Quis id ait? LY. Ego. LE. Tiin uidisti? LY. Et
LE. 6 pater, pater mi,
LE. Siquid
tibi,

item uideas licet. CH. Salue multum^ gnate mi. 1180 CH. Nil euenit, ne pater, laboris
tiite

salue.

modo frugi esse uis^ Bene re gesta saluos redeo. Haec tibi pactast Callicli filia. LE. Ego ducam, pater^ Et eam et siquam aliam iubebis. CH. Quamquam tibi
"^

time: si tu

suscensui,

[CA.] Miseria <(una>

um

quidem hominist adfatim. CA.

Immo huic panimst: 1185 pro peccatis centum ducat uxoris, parumst. LE. At iam posthac temperabo. CH. Dicis, si facias

Xam

si

modo. LY. Numquid causaest qum uxorem cras domum ducam ? CH. Optumumst [licet]. [CA.] Tii in perendinum paratus sis ut ducas. CANTOR.
Plaiidite.

idem: corr Bo 1181. dist et tute 1178. dist Ac 1179. 1183. LE. ego vel uis vel us 1182. redeo vel redio 1185. del Lomanus 1184. Etiam: corr Bo LY. ego corr Lomanus suppl Lamh at fatim 4t= vel at fati LY. 1188. LE.: corr Grauertus 1187. faciaes vel facies: corr Ca
II
|

\\

Bo

II

||

II

\\

\\

\\

xsunc quid causa est

ducam
co

vel
(i.

ducat
e.

optimumst
vel

vel oti-

must
I

del

Guy

\\

1189.

CANTOR

CATERVA)

plaudite

\\

T.

MACCI PLAVTI
IST

T R

VCVLE

PERSOI^AE
DINIARCHVS ADVLESCENS ASTAPHIVM ANCILLA STRATVLAX SERVOS

PHRONESIVM MERETRIX STRATOPHANES MILES CVAMVS SERVOS STRABAX ADVLESCENS CALLICLES SENEX ARCHILIS TONSTRIX
ANCILLA

AEGYMEOTYM
Tres unain pereunt adulescentes mulierem, Rure linuSj alter urbe, peregre tertius: Vtque ista ingenti mflitem tangat bolo, Clam sibi supposuit clandestino editum. Vi magna semos est ac trucibus moribus, Lupae ni rapiaut domini parsimdniam: Et is tamen moUitur. miles aduenit Natique causa dat propensa miinera. Tan<(d)>em compressae pater cognoscit omnia Vtque illam ducat qui uitiarat cdnuenit Sudmque is repetit a meretrice siibditum.
|

10

1.

pereunt
vel
||

vel attrucibus

moniam

vel perunt at crucibus imoribus 5. Vi vel VI parsimoribus 6. Lut {vel It) poeni: corr Py parsimonia 7. Et is vet Edis 8. Natique vel
||
|

||

||

||

Natimque

9.

Tamen

||

10. litam: corr

Ca

\\

Prol.

115

PEOLOGYS
Perparuam partein postulat Plautus loci uostris magnis atque amoenis moenibus, Athenas quo sine architectis conferat. adnu<o)>nt. Quid nunc? daturin estis an non? +Melior me quidem uobis me adlaturum sme mora. abnuont. Quid si de uostro quippiam orem j? Eu[m] hercle in uobi[i]s resident mores pristini, Ad denegandum ut celeri lingua utamini. Sed hoc agamus qu<(6)>ia huc uentumst gratia.

De

lo Athenis ^tracto ita ut hoc est proscaenium Tantisper dum transigimus hanc comoediam. Hic habitat mulier n6men[e] quoist Phronesium: Haec huius saecli m6res in se p6ssidet: id quod daNumquam ab amatore [suo] postulat

Sed relicuom dat 6peram

1

et

tumst,

ne

sit

relicuom
magnis
\\

15

3.

artem
\\

et

plaudi locu
\\

Deum

eris

et

arcus

pletis

corr ex Apuleio (partim et quos in architectis conferam) 6. orem 5. abiaturum: corr Sarac 4. add Ca et Prisciano uodiis vel 7. del Spengelius {vel ore) abduunt: corr Ca 8. utamini vel ut animi mores vel more odiis: corr Ca uentumst vel uentust qua vel quia: corr Bergkius 9.
\\
\ \

||

11

|;

Athenis vel Athinis proscinium vel proschenium 11. dum phronesium 12. nomine transigimus vel dunt transicimus 15. Sed reliquam 14. del Wcisius vel phonesium
10.
||
|

||

||

\\

||

rrol.

1621

I 1, 1

11

PLAVTI TRVCVLENTVS

71

Nam

Ea se peperisse piierum simulat militi, Quo citius rem ab eo au[f jer<(r^at cum

*******
ACTYS
I

Poscendo atque auferendo, ut mos est inulieinim: omnis id faciunt, quom se amari intellegunt.

puluisculo.
20

Quid miilta? +Stuic superet muliere ^Hiscum anima ad eum habenti erce teritur.

DINIARCHVS
ADVLESCENS

Non omnis aetas ad perdiscendum sat est Amanti, dum id perdiscat quot pereat modis, Neque eam rationem eapse umquam educet Yenus, Quam penes amantum siimma summarum redit,
Quot amans exemplis
ludificetur,

25

qudt modis

Pereat quotque exoretur exorabulis: Quot ilKc blanditiae, quot illic iracundiae Sunt, quot +sui perclamanda di uostram fidem, hui, Quid +perierandum est etiam praeter munera. 30 Primumdum merc<(e)>s annua: is primiis [e]bolust:

Ob eam

tres noctis d<(a)>ntur.

interea loci

17 sq. lac sign Kiesslingius 19. del et add Weisius Stuic superet muliere vel Superet mulierem 20. lac sign 21 sq. lac sign Wolffius 22. est satis Varro (sat est etiam anti dum id Priscianus) 23. Amanti dum hic Priscianus:
\\

\\

||

\\

\\

Nam
||

quod

et

modis

Priscianiis:

ad quod

et

motus
|

24.

eam

ratio|

nem ea ipsa Priscianus: ea ratione me abse {vel absqi se) edocuit Priscianus summa vel suumma 25. penes vel penis exoritur 27. quotque vel quoque 28. blanditer 31. miror annua is primos vel miror annuus primus: corr Gronovius 32. dutor vel tutor: corr Bo del Ca
||

||

||

||

II

||

72
+

PLAVTI

1,

1238

Aut ara aiit uinum aut oleum aut triticum: Temptat benignusne an bonae frugi sies.

Quasi in piseinam rete qui iaculum parat Quando abiit rete pessum, adducit linea<(m), Si <^i^nierit rete piscis, ne effugiat cauet, Dum huc dum illuc rete or impedit Piscis usque adeo d6n<(ic)>um eduxit foras "Ibidemst amator. si[d] id quod oratiir dedit Atque est benignus potius quam frugi bonae,

35

40

Adduntur noctes: mterim ille hamiim uorat: Si semel amoris poculum accepit meri Eaque iiitra pectus se penetrauit pdtio, Extemplo et ipsus per<(i^it et res et fides.
Si iratum scortum fortest amatorf suo,

45

Bis peri[i]t amator, ab re atque <(ab)> animd simul: Sin alter alteri +potius est idem perit: Si raras noctes dilcit^ ab animd peri[i]t, 50* Si<(n)> mcrebrauit, ipsus gaudet, res perit. 50^ +Iteca in aedibus lenosis. Priusquam iinum dederis, centum quae poscat parat: Aut peri<(i)t auinim aiit conscissa pallulast Aut empta ancilla aut aliquod uasum argenteum Aut uasum ahenum +aHquod aut electus laptiles Aut armariola Graeca aut aliquid semper <^est^, 55 Quod '"petra debeatque amans scortd suo. Atque haec celamus nds clam ''^mina indiistria, Quom rem fidemque ndsque nosmet perdimus:
|

sum

33. ara aut vel ara ut 34. an bone vel ambo ne 36. pesfinfa vel infra: corr Stu vel persum 37. Siniecit vel Sinietit: corr Buechelerus 39. Piscis vel Discis dolium:
||

||

\\

\\

corr Sarac

foras eduxit: trai

||

Ca

||

40. sed vel set

||

||

42.

ha-

mum
52.

vel
\

Pareus

hamam 43. add Lamb

Ca
\

pauit): corr

47. del 60^. Si in {vel Sin) crebrauit (vel cre50''. Iteca vel Ita et gaudet vel gaudit
\\

mere: corr

Bo

45.

add Ca

\\

||

|j

add Ca

(perit etiam Porphyrio)

Porphyrio:

aurum

et

pallula est
||

||

aurum aut et est palliila 53. empta vel tempta

||

||

54. electus vel lectus

55.

add Ca
||

57.

celamus

vel celu-

mus

58.
II

Quo

vel

Quoniam

1,

3965

TRVCVLENTVS

73

Ne

qui parentis ueu coguati seutiant. Quos qudm celamus si faximus conscios,

60

Qui ndstrae aetati tempestiuo temperint, Vt ne antepar[a]ta demus postpartdribus, 63* Faxim lenonum et scdrtorum +plus est Et mmus damnosorum hdmiuum quam nunc sunt siet. 63^ Nam niinc lenonum et scdrtorum plus est fere Quam oKm muscarumst, qudm caletur maxume. 65 Nam nusquam alibi si sunt, circum argentarias
Scorta <(ety lenones qu[as]i sedent cottidie, nimiast ratio: quippe qui certd scio Eri plus scortorum esse iam quam pdnderum. Quos <^e>quidem quam ad rem dicam in argentariis 70 Referre habere nisi pro tabulis nescio, Vbi ae<^ra^ perscribantur usuraria Accepta[t] dico, expensa nequi censeat. Postremo +id magno in populo mulier bominibus Re placida atque otidsa uictis hdstibus 75 Amare oportet dmnes qui quod dent habent. Nam mihi haec meretrix quae hic habet Phronesium 78* Suom ndmen omne[s] ex pectore exmouit meo 78^^ [Phronesi[u]m: nam phronesis est sapientia]. Nam me fuisse huic fateor summum atque intumum, Quod amantis multo pessumumst peciiniae: 80 Eadem postquam alium repperit qui plus daret Damndsiorem, [mihi] exinde ''"immouit loco, Quem an[ifes]tehac odiosum sibi esse memorabat mala,

Ea

Neque: corr Bugghis duce Ca neque cognati vel neu 60. facimus: corr Ca conscias 62. Vnne vel Vnde 63. minus dampnosorum vel minos dam nos horum del Sarac 65. j^ost v. 66 extat: trai Ca Quam vel 64. fere vel ferre Quam nus 67. Scorti: corr et add Scal del Buechelerus cot69. eam tidie vel cotidie 68. Ea vel Fa 70. add Bent 73. Accipiat et neq;: corr Ac 72. ae vel hae: add Ca 75. plagida 74. in populo vel populo in 77. pronesium 78^. del Ca 78^. secl Lamb 81. reperit vel phronesium
59.
|

cognatis

'

||

||

\\

||

||

||

||

||

||

||

\\

|j

||

||

||

||

||

vel

pius vel prius exinde vel exine 82. del Sclioe 83 sq. Quimanifesta ac corr et dist Buechelerus
repperi
|

||

||

\\

74

PLAYTI

I 1,

66-77; 2,1

Babjldniensem militem: is nnuc dicitur Ventilrus peregre: eo nunc coumentast dolum: Peperisse simulat sese, ut me extrudat foras: Eum esse simula[u]t mi^iitem puero patrem: Atque lit cum solo per[e]graecetur milite,

85
87*

87^

Eum Nam

suppositum piierum Topus pessime. Mihi uerba retur dare se |: a<(n^ me censuit
isti

Celare se potesse, grauida

si

foret?

90

ego Lemno aduenio Atheuas nudius tertius, Legatus quo[d] hinc cum publico inperio fui. Sed Thaec quibus melius est Astaphiumst ancillula: Cum e[rg]a quoque etiam mihi fait commercium.

ASTAPHIVM.
ANCILLA

DINIARCHVS
ADVLESCENS

fores auscultate atque adseruate aedis, 95 Nequi^s aduentor grauidr abaetat quam adueniat Neu qui manus attuleri^t sterilis intro ad nos, Grauidas foras exportet. noui ego hominiim mores: Ita nunc adulescentes morati silnt: quinei Aut senei adueniunt ad scdrta conger<(r)>6nes. loo. 101
j

AST. Ad

Consulta sunt consflia: quando intro aduenerunt, Oeniis eoruni aliquis +oculum amicae usque oggerit, dum illi ^agant

87*. Cum 86. Reperisse puero vel puerum 87^. peregre getur militi 89. uerba vel berba 90. potesse vel potest.se 92. hinc quod: trai Bo 94. ergo comertium vel commertium 95. Ad fores {sic Priscianus) vel Aut foras adseruate Priscianus: adseruas 96. abaetat vel abeat (sic Priscianus) quam (sic Priscianus) vel qua 97. quis Priscianus 98. exportet Priscianus: exortet 100 sq. senec: corr Schneiderus 102. consilio: corr Ca (cum PJacido) 103. Oenus vel Vnus amicensque
||
|

||

||

|(

11

||

||

||

||

\\

||

||

||

||

104. lac si(jn libri (SS

CETERI CLEPTAE

rubr. in

B)

||

2,

1022 [15 A]

TRVCVLENTVS
stodem oblectent:

75

Sin uident

quempiam
et

se adseruare, ^obludeant qui cu105.

106

Per ioculum

ludum de nostro ^sepe aedunt quod

fectorum faciunt.
nie
107.

108

Fit pol hoc et pars spectatorum sci[s]tis pol haec uos

Ibis<(t)>

ihvLS

pugnae

et

uirtuti

haud mentiri: de praedonibus prae

capere.
110

dam
At
ecastor nos

rusum

lepide referfmus gratiam furibus

nostris.

Nam
DI.

ipsi uident

eorum quom a[g]gerimus bona atque

etiam ultro
ipsi

aggerunt ad nos.
113*

quidem haec uerberat uerbis: Nam ego hiic bona mea degessi. AST. Commemini: iam pol eumpse[m] ad nos,
ilKs
erit,

Me

113^
si

domi

mecum

addiicam.

DI. Heus manedum, Astaphium, priusquam abis. 115 AST. Qui reuocaf? DI. Scies: respice huc. AST.

Quis est? DI. Yobis qui multa bona esse uolt. AST. Dato, Si esse uis. DI. Faxo erimt: respice huc modo. AST. 6h, Enicas me miseram quisquis es. DI. Pessl5ma, mane. 120
107
sq.

haud
V.

vel

aut

fector vel fartores 109. pol haec vel poli ec 110. Ibi sibus {vel usibus): corr Ca 111. at||
j

||

\\

ECCASTOR: At
sunt in

B
|

cum eorum

rursum {sic A) vel rusum 112 sq. sic A: tres ( bona loqui ad nos) 112. eokumcum: accerimcS: delevimus duce Sey atq loqui
|

1]

||

uhi adsunt, 41^ in uhi deficit vel falsum est adnotamus: ubi nil addimus Itali recte distribuerunt boxameadegessi: done adecessi vel dona 113. uekbekant 114. eumipsoiadxos ego um sum: corr Bo concessi ekit: 115 125. sic erat (120 sq. cum Prisciano): septem r. su7it scies quis est respice pessimam odiosus ( in manum) 115. astaphiuM: astaphius vel adstaphius es 116. QUIREUOCAT: qui reuoca vel reuocat ABIS: auis 118. OH: io 119. enicaS: teni117. cf. ad Trin. 239 sqq. es (sic A) vel esi cas 120. pessimamane {item Priscia-

113 sqq. pers in

BCD
I

|!

\\

||

||

||

||

|j

||

||

||

7ius):

pessimam Anel

||

76

PLAVTI

I 2,

2333

[A]

AST. Optume, odi6's. Dmiarchusne fllic est? atque is est. DI. Salua sis. AST. Et tu. DI. Fer coutra manum et pariter gradere.

AST. Tuis

seruio atque audiens

sum

imperiis.

125

DI. Quid agis?

AST. Valeo

et ualidiim teneo.

Peregre quoniam aduenis, cena detur. DI. Bem'gne dicis, bene uocas, Astaphium, AST. Amabo, Sine me ire, era quo iussit. DI. Eas: sed quid ais? AST. Quid uis? DI. Dic quo iter inceptas? quis est quem arcessis?

AST. ArchiKnem
Tonstricem.

130

DI. Mala tu femina's: oles eam unde es disciplinam. Manifesto mendaci, mala, tened te. AST. Quid iam,

amabo?
DI. Quia te adducturam huc dixeras eumpse[m], non

eampse.

Nunc mulier

factast

iam ex

uiro: mala's praestrigiatrix.

is

Sed tandem eloquere, quis

homost, Astaphium? 135 nouos amator?

:

121. Optime odio es Priscianus: optimeodioest optume optune) odiosus es 122. diniaechusne Dinarchus ne ISEST: is estis vel isertis 123. saluasis#ettu: ad ADQuas lissi ituli {vel ittuli) 124. feR: fert 125. tuiS: tibi 126 130. sic A: ADQ- AUDIENS: audies iMPEKnS: inperis quid agis dicis ais) 126. AST. quattuor v. sunt in ( quiD: Tute quid ualeO: Vale vel Vade 127. cf. praem cenadetur: centur 128. benedicisad Trin. 239 sqq. BENiGNEQ-uocAS: benigne dicis: corr Spengelius astaphium129. ireerA: ire :fl:AMAB0: Astat eum {vel astate) ambo quid uis vel AST. Quid ius: quiduis 130. DIC: istic 131. meQUISEST: qui es ACCERSis ARCHTLiNE arcbinam malatu: mala retriceM: Obstetricem: corr Bergkius oleseamundetueS; soles unies corr ScJioe 132. AST. praem manifesto: Manifesta teneote: te teneo 133. quia:
{vel
|| :
j

||

||

||

B
\

II
||

||

||

^
B

||

||

||

\\

||

Qua

adducturam: adducituram
:

ii3sum inonea ase: corr Bo et ESPR AESTRIGIATRIX 6 prestigiator

eum

||

eumipsumnoneamipsam 134. iamex: ex Ca 135. eloquere: loquere

\\

astaphiumnouuS: astaphi unous

{vel

unus)

||

I 2,

34 49 [42 A]

TRYCVLENTVS
te

77

AST. Nimis otiosum

arbitror

hominem

esse.

DI.

Qui arbitrare?

AST. Quia tuo uestimento et cibo alienis rebus ciiras. DI. Yos mihi dedistis dtium. AST. Qui, amabo? DI.

Ego expedibo:

Rem
Si

perdidi

apud uos: uos

meum

negdtium abstu140
alia lege

Kstis.

rem seruassem, fiiit ubi negdtiosus essem. AST. An tu te Veneris publicum aut Amdris
Habere posse

pdstulas, quin dtiosus fias? DI. Illa, baiid ego, habuit piiblicum: perudrse interpretaris.

Nam

adudrsum legem

meam

db

meam

scriptiiram pecepit.

cudem

AST. Plerfque idem quod

tii

facis

faciiint

rei

male
145

gerentis:

Vbi ndn est scripturam linde dent, incusant publicanos. DI. Male udrtit res pecuaria mihi apiid uos: nunc uicissim

Volo habere aratiiinculam pro cdpia[e] hic

apiid uos.

AST. Non aruos

hic,

sed pascu<(o)s

est

ager[e]:

si

<^a)ratidnes
Habi^turis, qui arari solent,

ad pueros
illi

ire meliust.
alii

150*

Hunc nds habemus

piiblicum,

sunt

publi150^

cani.

136. Nimis (sic A) vel Nistus tearbiteoR: arbitror QUI: qui (vel quia) nam 137. AST. praem tu Nonius 138. OTiUM^t^QUi: otiosum :^ quid iam egoexpedibo {item Nanius): ego expediuo vel expedibo 139. pekdidiaputuos 140. seruauissem (item Nonius): perdidi 141. uenerisputbliCUM: bene respublicum (vel rem publicam) 142. POSSE: posses OTiosuS: tu otiosius vel tuosius 143. haud: haut vel
|
I

||

\\

||

||

||

||

||

pullicum estterpraetaris 144. lecorr Schoe duce Charisio cepit (item Cliarisius): accip 145. Fieriq;: corr Ca 146. scripturam vel scriptura publicanos rel pullicanos 148. copiae lic vel copiae 4^:: corr Ca 149. a adcl Valla 150*. AST. praem (item 150^. publicum veZpullicum V. 151. 153. 156. 163. 165. 167. 170)
aut
(sic

publicum

A)

vel

||

gemme: legem amem:

|[
|

\\

||

\\

1|

||

||

78

PLAVTI

I 2,

5065

DI. Vtrosque per[co]gnoui[t] probe. AST. [Id]Eni istdc pol tu oti6su's, Quom et ilKc et hic peruorsus es[se]: sed utriscum

rem

esse

mauis?
quic

DI. Procaciores estis uos, sed ilK periuriosi. lUis perit quicquid datur neque ipsis apparet

quam:

Vos saltem
Postremo

illi

siquid quaeritis, ecbiljitis et co[m]mestis. 155 sunt inprobi, uos <ne>quain et glori6s<a)>e.

AST. Male +quae

Et n6stram

in

nos

illis,

ea

6mnia

tibi

dicis,

Din<(i)>arche,
et illorum uicem.

DI. Qui[a] istiic?

AST. Rationem dicam:

seniteri

Quia qui[a] alterum incusat probri, "sumpsit

op6rtet.

Tu
DI.

a n6bis sapiens nil babes: nos

nequam abs

te

ha160

beamus.

Astapbium, <(h>aud

ist6c

modo

solita's[t]

me

ante appeUare,

Sed blande, quom iUuc qu6d apud uos nunc est apud me habebam.

AST.

Dum

uiuit,

hominem

n6ueris:

ubi

m6rtuost,
arbi-

quiescat.

Te dum uiuebas noueram.

DI.

An me m6rtuom

trare? AST. Qui p6tis [est], amabo, planius? qui antehac ama165 tor summus Habitu's, nunc ad amicam ue[r]nis <q>uerim6nia<(s>
referre.

id del Geppertiis otiosus: trobe 151. co del Spengelius 156. gloriosi: 155. et bibitis: corr Ca carr Spengelius 161. astaphimn 158. del Ca 157. add Ei corr Valla haberem: corr appellari 162. biande aut vel staphium 164. noueras si at 163. quiescas: corr Bo Luebbertus 166. Habitus si {vel est) istunc: corr me 165. del Bo Spengelius ueruis vel uerius: corr Buechelerus add Ca
\
| \

||

||

\\

||

\\

||

\\

\\

II

\\

\\

2,

66 83 [76 A]

TRVCVLE^'TVS
iniiiria

79

DI. Vostra hercle factum

quae pr6peraui<^s)>tis

dlim: Rapere dtiose oportuit, diu ut essem incolomis udbis. AST. Amator similest dppidi hostflis. DI. Quo argumento[st] ? AST. Quam primum expugnari potis [est], <(t)am id dptumumst amicae[t]. 170 DI. Ego fateor, sed longe aliter est amicus atque amator: Certe hercle quam ueterrumus, <^t)>am +omini dptumus<^t> amicus. 172. 173 Non hercle _ ^ dccidi: sunt mi etiam fundi et aedis. AST. Cur, dbsecro, e<(r)>go ante dstium pro igndto alienoque astas? 175 (ly intro: <^h)aud alienus tii quidem es[se]: nam ecastor neminem hddie Mage amat corde atque animd suo, si quidem habes DI. In

meUe sunt
atque

Facta

fundum atque aedis. linguae sitae uostrae atque oratidnes, corda in felle sunt sita atque acerbo
aceto.

(Eo lingua

dicta dulcia datis, cdrde

amara

facitis.)

180 182

Amantis
<^AST.)>

siquid

ndn danunt, non

di^dici

fabulari.

Non

istaec,

mea

beni^gnitas, decuit te fabulari,

Sed

istds,

qui

cum

geniis suis belhgerant parceprdmi.

atque eadem quae soles inlecebra. AST. Vt exspectatus 185 Peregre aduenisti: ''^nam dbsecro cupiebat te era uidere.
<(DI.)>

]VIala's

169. similest loppidi 170. del Kiesslingius amit vel amat: 172 sq. am: add Stu optimus: add Ca 174. corr Spengelius hercle occide: corr Brixius 176. aut 178. mellk: 175. ignato melie vel medie 179. tacta: Fac vel uac infelles.- belle

167

sq.

add Ca
\\

dist Spengelius

||

vel similis est oppidi

||

\\

\\

||

||

||

vel bella

acekbO: aceruo 180. secl Guy eodictalinguA: 181. AiiANTisiLinguis dacta amarafacitis amare factis FABULAEI: fabulare 183. CUINQITODDABONONESTNONDIDICI
|

||

||

||

184. geniiS: genis add Stu DECCiT: docuit adq- inlecebra: inlecebru 185. add Stu
I

||

parcepromis

||

||

80
DI. Quid tandem?

PLAVTI

I 2,

8496

[A]

AST. Te unum ex omnibus amat.

DI. Eiige fundi et aedis,

Per tempus subuenistis.

DI. Estne intus DI. Valetne?
DI.
Si

sed

quid

ais,

Astaphium?
aliis,

AST. Quid uis? nunc Phronesium? AST. Vtut

tibi

quidem ihtust. AST. Immo edepol melius iam fore spero,

ubi te uidebit.
190

Hoc
illiid

maxumumst: quom amamus, tum perimus. quod uolimus dicitur, palam quom mentiuntur,
nobis

uitium

Verum

esse insciti credimus, ne ut +as

utamur

ira.

AST. Heia,

haiid itast res.

DI.

Am

tu

eam me amare?

AST. Immo unice ilnum.

dbsecro, tace Dmiarche. DI. Quid iam? 195 AST. Horresco misera, mentio quotiens fit partionis: intro, amabo, Ita paene nulla tibi fuit Phronesium. i Visse lUam: atque opperimino: iam exibit, nam lauabat. DI. Quid ais tu? quae numquam fuit praegnas, qui parere potuit?

DI. Peperisse audiui.

AST. Ah,

187. ENOMENiBUSAppiT^ FUXDi: funde 188. subuenistis SED: mihi sed ais (sie A) vel ait vel subbenistis quid: ut quid 189. ESTINE PHBONESruM#UTUTALiiS: pronesium 4|:
|

1|

II

prunesium 4|: itus vel ITUST: intus (corr Pflugius) 190. Valetne (sic A) vel Valete eam fobesperO: credo fore teubiuidebet 191. iniaxumumsi 192. uolimus: uolumus 193. XEUiASUTAMUB ne ut inestu mutuamur 194. haub: aut aintueammeamaee: an in tume (vel tute) amaret 195. AUDiui: eam audiui (vel audiue) 196. HOBlAM: eam BESCO et PAETiONis {itein No)nus et Priscianus): Horrisco et parationis mentio (ite^n Nonius): sentio (miseram mentionem Priscianus) quotiens (item Priscianus): quod diis (quod Nonius) 197. nullasibI: tibi pheonesiumi: phronesium vel pronesium amabo (sic A) vel mamabom 198. uiSE OPPEBIMINO: operire ibi exibit: exiuit lauabat: lauabit H 199. TU: li fuit (sic A) vel fuit quam
vel
|

\\

||

||

11

||

||

||

II

||

||

-2,

97106;

II 1, 1. 2

[A]

TRVCVLENTVS

81

uterum qudd sciam uunquam extumere sensi. 200 AST. Celabat metuebatque te, ne tii sibi per.suaderes, Xt abdrtioni operam daret pueriimque ut enicaret.
equidem
illi<^c^

Xam

DI.

Tum

pol

isti<(c^

est

puero

pater Babyloniensis miles

Quoius niinc

ista

aduentum
aiunt

expetit.

AST. Immo ab

lam
DI.

hic

adfuturum

Ibo igitur intro?

tii

AST.

eo ut nuntiatumst, eum: nondum aduenisse miror. 205 Quippini? tam audacter

quam domum ad

te.

Nam

quidem edepol noster es etiamnunc, Diniarche. DI. Quam mox te huc recipis? AST. lam hic ero: propest profecta qud sum. DI. Redi uero actutum: ego Lnterim hic apud uos opperibor.

ASTAPHIVM
AXCILLA
Hahahe, requieui, quia intro abit odiilm meum. Tandem sola siim: nunc quidem meo arbitratu Loquar libere quae uolam et quae lubebit.
210

200. IXLIUTERUM: ut aerum iUi: corr Mue sciam: scias 202. utenicaret: litene caret 201. TENETU: teu {vcl te) aut 204. expetit: ex203. add Stii estpueeO: puero quid est 205. mikor: moror petiti xi-n'tiatumest mmtatust 206. audacter {sic A) vel aut daeter atte {item A) TAjii: quam ESETIAM: set {vel sed) iam 207. TUQUIDEM: tu 208. hucuero: ueei 209. eedi: Rede vel Redde EECIPIS: recepisti 210. 4t^HA {s. f. V. 209 om OPPEEiBOR: apperibor HiC: te scaena) eequieui {seorsum): Hahaha ercle quieui: corr Ca ABHT: auit vel iuit odiummeum: odium vel hodium 212. iubebit: licebit
\

11

ji

II

||

||

||

||

II

|i

II

||

||

Plavti Comoediae Vii

82

PLAVTI

11 2,

316

[A]

Huic homini ^amanti mea era apud nos neniam

de bonis.

dixit

Nam

fiindi

et

aedis

dbligatae siint ob

Amoris prae-

dium.

Venim apud hunc mea

Magisque adeo
ei

ei-a

sua consilia siimma eloquitur h^bere,

consiliarius hic amicust

quam

215 auxi-

Harius.

Dum

fiiit

dedit:

nunc

nil

habet:

Iste id

habet quod nos habuimus

quod habebat nos habemus,

humanum

facinus

factumst. Actiitum fortunae solent mutari, uaria ui^tast:

Nos dfuitem istum meminimus atque

Vorterunt sese memoriae stultiis Si eget, necessest nds pati: amauit

iste

pauperes
220

nos:

sit

qui id miretur.

aequom

ei

fac-

tumst.

Piaculumst miserere nos hominiim rei male gerentum. Bonis esse oportet dentibus lenam probam: Adridere ''ut quisque ueniat blandeque adloqui, Male cdrde consultare, bene lingua loqui. 226 Meretrfcem sentis similem esse cdndecet:
1

213. HOMiNi: hominem amanti meera {vel meer) apud nos neniam clixit {vel clixit neniam): aputnosmeaeraamantinNEiAMDixiT dixit domi Festus, clubium an ex hoc loco 214. FUNDIET: fundit AMORISPRAEDIUM moris prandium 215. MEAERASUA: meaera vel me era 216. adeo ei: adeo
|
I

j|

||

||

218. iste: Istinc facinus (sic A) vel facimus 219. Actutum {sic A) vel At tutum muTARi: mutauit 220. istum: eum adqiste: isti 221. MEMORiAESTULTUSSlTQuiip: memoria est uitus sit quid ita 222. AMAuiTAEQUMEi: am a uita equo me vel ar auita aequum me 223. Piaculum {sic A) vel Pilaculum misereri {item A): corr Stu gerentum {sic A) vel gerentium 224. probam: provel
||
| |

QUAM: qui

quod factust
II

||

||

||

II

225 227. sic B: chio v. sunt in consultare) { 225. UTQUiSQ-: quisquis 226. CONSULTARE: consultari (corr Ca) LlNGUALOQUi: loqui lingua 227. SENTISSIMilemksse: esse similem sentis addecet
||
||
|

bram

||

||

II

||

112,

17 20.23.24.21. 22.2o31[A]

TRVCVLENTVS

83

Quemquem hominem

attigerit, profecto ei aiit

malum

aut damniim dare. Numquam amatoris meretricem oportet causam noscere: Quin ubi nil det, pro infrequente eum mittat militia

domum.

230
nisi qui rei

Necumquam

erit

probus quisquam amator

amet: ubi
si

inimiciist suae:

Dum

habeat,

dum

nil habeat,

alium quaestum

coepiat.

Aequo animo,

ipse

nil

habeat,

Niigae sunt, nisi [qui]

fs

mddo

aliis qui habent det locum. quom dederit, dare iam lubeat denuo.

hic

amatur apud nos qui quod dedit

datum.

id

oblitust
235

Probust amator qui relictis rebus rem perdit suam. At nds male agere praedicant uiri! solere secum Nosque esse auaras: qui sumus? quid est qudd male agimus tandem? Nam ecastor numquam satis dedit suae quisquam ami
cae amator,

Neque pdl nos

satis

accepimus neque

umquam
datis,

lilla

satis popdscit.

240

Nam

quando

sterilis est

amator ab
det, soli

Si negat se habere

qudd

credimus,

eiaut: aut 228. ATTIGERIT: attingerit dari {item A): 231 235. hoc ordine 230. eummittat: cum mittas corr Bo A: 234. 235. 231. 232. 233 reliciui 231. neq-umquam erit232. habeat tum PKOBUSQUISQUAM quisquam probus erit {item A): corr Lamh (abeam quocl Nonius) habet 233. det: clent 234. quimodO: (luodo {vel quoda) modo: del Bo 235. amatur hic {item A): trai libeat: iubeat piBERiT Mue quiquot: quid quo idoblitust: iobi {vel iob) atus 237. AD 238. sumusquidestquodmale simumquam alenos 239. deditamicaequisquiamat||torsuae {lineola {vel alienos) 240. polnoS: pol post AMiCAE add) umquamulla: ulla 242. det: et 241. ABDATIS: adatis vel datis solicre|

\\

||

\\

||

||

||

II

||

II

||

II

II

||

DIMUS:

soli

II

84

PLAVTI

II 1,

3243;

2, 1.

2 [A]

Nec

satis

accipimus,

satis

quom quod
halDet.

det

nou

Semper datores nouos oportet

quaerere,

Qui de thensauris integris demiis danunt. 245 Velut hic agrestis est adulescens, qui hic habet, Nimis pdl mortalis lepidus nimisque probus dator: [Sed] Is clam patrem etiam hac nocte illac Per hortum transil[i]uit ad nos: eum uolo conuenire.
249. 250

huic unus seruos uiolentissumus, Qui ubi quamque nostrariim uidet prope hasce aedis
est

Sed

adgrediri,

Item ut de frumento anseres clamdre absterret abigit: Itast agrestis. sed fores quidquid est futurum feriam. Ecquis huic tutelam ianuae gerit? ecquis intus exit? 255

STRATVLAX.
SERVOS
STR. Quis
illic

ASTAPHIVM
ANCLLLA
arietat?

est

qui tam propterae ndstras aedis

AST. Ego sum:

respice

ad

me.

STR. Quid

'ego'?

<(AST.)>

Ndnne

^ego' uidedr tibi?

245. Qui (vel Quin) de: de thensauris {sic A) vel then auris demumoccekukt 246. uelut: Vi ut habit vel abit: corr ex Placido hicestadulescensquihabitanthicagkestis247 251. tres v. swnt in KUSTicrs patrem uolo) ( 247. NIMISMORTALIS datur: AMATOR 248 sqq. cf. ad Trin. 248. del GeppeHus V. 339 sqq. patrem: pater nocteillA:
|
|

||

II

A
||
|

||

||

noctem

illac

||

249 sq. Per

\\ ||

(sic

A)
|

vel

Por

transiliuit:

tkans-

iT (corr Berglcius) 251. hig uiolentissimus {sic A) vel uiolentissimum 252. aedis hacsi (trai Schoe): aedis adgreDiKi: adgredias rel agredias 253. UT: ui 254. itaest: Is item est 256. propterue: proterue 257. respic ego
|

||

||

||

||

nonne ego uideor

te:

egononneuideor

|I

2,

315

[A]
tibi

TRVCVLENTVS
ad
hasce
accessio
aedis
est

85
prope

STR.

Quid

aut pultatio? AST. Salue. STR. Sat mihist tuae salutis: ml moror. non salueo? Aegrotare malim quam esse tua sahite sanior. 260 Sed uolo scire: quid debetur hic tibi nostrae domi?

AST. Cdmprime

sis

<^e)>iram.
tii,

STR. E<r)>am quidem

quae

solita's, conprime, Inpudens quae per ridiculum rustico suades stuprum.

hercle

AST. ^E^iram

dixi:

+ut

decepisti:

dempsisti Ktteram.
mulier, mihi?

unam
loqui,

Nimis quidem hic

truculentust.

STR. Pergin male

265

AST. Quid

tibi

ego maledico?

STR. Quia enim me

truculentum nominas. Nilnc adeo nisi abis actutum ant dfcis quid quaeras
cito,

lam

hercle ego hic

te,

miilier, quasi sus catulos pedi-

bus proteram.

AST. Rus merum hoc quidemst. STR. Pudendumst uero

clurinum
Aduenisti huc te ostentatum
j)ecus.

cum

exornatis ossibus: 270

258. AD: ab AEDiSEST: est aedis pultatio: pultatiost mihi est: mihi salutis et moror {sic A) vel 259. 4J^SAT: satis saluitis et miror non etiam Sacerdos: sat {dist ScJioe) 260.
| I

]j

||

AEGROTAREMALrMQUAMisSETUA: Egrotare aliqua essem suam 261. SED: Ad vel At inxostkadgmo 262. Reprime Sacerdotis
|

||

II

cod {non Sacerdos)

I

sisieam {item Sacerdos)

\

spero
|

corr Gepper:

tus EAM: meam: corr Spengelius ercle solitascokpeime solitas conprimas 263. ikpudexsquae et rusticosuadeS: Inprudens et ut rustico suadet 264. add Geppertus dixisut decepistidemsistiunamlitteram: esse cepisti sidem sistuu alteram {vel fidem siest una altera) 265. quidemhictruculentust: hic quidem truculentus mihi: mihi es 266. male||

||

||

||

Dico: aut medico teuncumlentum nominas: nomines 267. AUT: ac DiCASQUEM ciTO: scito 268. muHer quasi sus catulos {vel suscapulos): item Nonius: quasisuscatulos| | I |

i|

||

MULIER

II

269. ::j^PUDEXDUMEST
:

pudendum

et
II

270. TEOS-

textatumcum

sistentatum
||

86

PLAVTI
tibi iusuaso infecisti

II 2,

16-30

[A]

Quia

propudiosa pallulam,

An

eo bellas? qui<(a> accepisti armillaSj au ^eas? AST. Niinc places, quom mihi inclemeuter dicis. STR.

Quid hoc quod te rogo? Mancupion qui accipias gestas tecum ahenos anulos? Pignus da, ui ligneae hae sunt quas habes Victorias. 275 AST. Ne attigas me. STR. Egon te tangam ? ita me
amabit sarculum,
v^t

ego

me

ruri ampiexari

mauelim patulam bouem

ea noctem stramentis pernoctare perpetim, tuas centiim cenatas ndctes mihi dono dari. (Riis tu mi opprobras: ut nancta's[t] hominem quem

Cumque

Quam

pudeat probri.

280

Sed quid apud nostras negoti, mulier, est aedi^s tibi? Qui^d tu hoc occursas, in urbem qudtiensquomque aduenimus? AST. Mulieres uolo conuenire uostras. STR. Quas tu
mulieres

Mihi narras, ubi musca nulla feminast in aedibus? AST. Nullan istic miilier habitat? STR. Riis abierunt,

mquam:
271.

abi.

285

insuaso quidam apud Festum: SUASO (ite^n Festus): pallulam: pali {vel paUi) uiam 272. bellaes: bella est qui accepisti: quiaccepistibi: corr Ca akmilias: arme vel arma: corr Salm aneas (sed e s. v. et aeneas in marg.): aduenias 273. mihiinclementek: me illi uel in {vel uelim) mentiri dicisquid no{sed c s. v.^quod: quod 274. MAXCiPiox: Mancupium gestas: gesta aenosaxuloS: henos anuos 275. pignusda {et ni s. v., ut vid): Dignus dant LiGNEAEHAE: lauinie hic sunt: sint 276. atticas: ATTINGAS (#eg)o(nt)ETANGAM {suppl Stu): tangam 277. AMPLEXARiMAUELrM: am exarma ueu vel am exama uelim {vel ueum) PATULAMBOUEM patulum uoueri (patulum bouem Festus) 278. EA: ita PERPETIMTOTA 280295. 279. DARi: patri secl Buechelerus 280. siihiopprobras miodbras nanctaEST: nacta esse 281. quidad 282. hucoccursaS: hoc occunas 283. uoloconuenire: conuenire uolo 285. nulLAK: Nulla vel NuUa istinc mulier: mulieristic abieruntinquamabi: inquam abierunt pabi

resuasu

||

||

||

||

||

II

\\

||

II

\\

||

||

||

||

||

II 2,

3145

[A]

TRVCVLENTVS
STR. Abire hinc

87

ni properas grandi gradu, lam hercle ego istos fictos compositos crispos cincinnds tuos AST. Qua"V^nguentatos ilsque ex cerebro exuellam. nam gratia? STR. Quia ad foris nostras unguentis uncta's ausa accedere 290 Quiaque bucculas tam belle purporissatas habes. AST. Erubui mecastor misera propter clamorem tuom. STR. Itane? enibuisti? quasi uero cdrpori reh'queris Tud potestatem coloris lilli capiendi, mala. Biiccas nibrica, creta omne cdrpus intinxti tibi. Pessumae estis. AST. Quid est quod uobis pessumae haec malefecerint?) 295 STR. Scio ego pkis quam tu arbitrare scire me. AST. Quid id dbsecrost Qudd scias? STR. Enlis noster filius apud uds Strabax ^t pereat, ut eum inleciatis in malam fraudem et pro-

AST. Quid

clamas, insane?

brum.

AST. Sanus

si

uideare, dicam: 'dicis contumeliam'.

Nemo homo

hic solet perire apiid nos, res perdunt suas:

286. ni (sic A) vel mi properaS: propera gradU: gras 287. HERCLEEGOISTOS: ego istoc cLacinnos (sic A) vel cianos 288. UNGUENTATOS: Vni uentatos euellam: expellam e GRATIA: gratias vel grat UN289. adfoeiS: adeo foras GUENTISUXCTAESAX'SA: unguant iuncta esse audes 290. BUC|

|| j|

||

||

CULAS:
beost
II

istas

buccas

purpurissatashabes: purporis
|

satis

ha-

291. Erubui (sic A) vel Eruibui clamorem (sic A) vel olamorem 292. erubuisti (sic A) vel erubuit sti 293. Tuo om Priscianus capiendi (sic et Priscimms) vel capiendim 294. RUBRICACRETA: rubrice ceta vel rubriceta intinxit: ixteai: corr Scal 295. haemalefecerixt: haec ma vel haec cum \ac 296. tuakbitrabescibejie: me arbitrarier scire obsecrost: 297. eriliS: heriis vel herus est obsecro aput strabax tram pax 298. pereatut: per ex tut (veJ tute) iL(ex in)leciatiS: iniciatis probruM: praemium 299. uidear edicam (corr Ca): uidkarisdicam 300. HOMomcsoLETPERrEE hominem haec perire solet aput
||
||
\

||

\\

\\

||

||

||

||

||

88
Vbi

PLAVTI

II 2,

46 57

[A]

res perdidere, abire hinc si uolunt saluis licet.

301

Ego

istimc

non noui adulescentem uostrum. Veron serio?

illa
ai^t

STR.

Quid maceria
Latere
fit

in liorto quaest,

quae in noctes

singulas

minor,

qua

is

ad uos

AST. Nil mirum

uetus est maceria lateres si ueteres ruont. 305 STR. Ain tu uero ueteres lateres riiere? numquam edepol mihi Quisquam homo mortalis posthac duarum rerum creduit,

damni permensust uiam?

Ni ego^ ero maiori uostra facta denarrauero. AST. Estne item uiolentus ut tu? STR. Non enim
ille

meretriculis
310

Munerandis rem
Diiritiaque,

coegit,

uerum parsimonia

Eam

quae nunc ad uos clam exportatur, pessumae. uos estis exunguimini ebilDitis: egone haec mussitem ?

301.

ut uis

II

UEEOX
Qui in APUT:

EESPEEDIDEEE percUderunt res abieee SALUIS 302. ISTUNCXON: nunc 41= ueron vel 41= ueron 4^: SEEiO: serion 303. quid et ait {item Priscianus)
:
|

II

et
is

aut
|

||

304.

lateee

(item Priscianus)
isti
|

-.

Lateri

is-

damnis (damni etiam Priscianus) peemensustuia: pennensus tuam {vel tuum): permensus uiam est Priscianus 305. nihil et maceeia {item Priscianus) Non et macere etus ueteres si lateres Friscianus 306. AINTUUEEO: Ain tu male: Ain tu vel An tu Priscianus ueteeeslateees {item Priscianiis): lateres ueruere Priseianus: euee: uere teres 307. homO: tomo postQUAMDUAEUM 308. EGOEEOMAiOEiuosTEA esse ego uestra ero amari 309. item: ille 310. muis^eeandiseemuttU: suum COEGIT: Moniendis rem (vel re) cogi paesimonia: parsimoniae 311. dueitiaq-: Durieque aduosclaM: duo sciam EXPOETANTUE PESSIMAE: peSSUmUm 312. EAUOS: Em tuOS corr KiessUngius estisexungui.aiiniebibitiS: exungula male uiuitis HAECMUSSITE: hic musitem
hoc ad Priscianus:
|i

II

||

||

||

||

||

||

||

11

'_>,

58-66;

3,

1 4[ 63 A] TRVCVLENTVS
hercle ibo ad

89
facta nar-

lam quidem

forum atque haec

rabd seni: Neque istuc insegesti tergo coget examen mali.

AST.

Si

ecastor hic

homo
:

senapi uictitet,

non

cen315

seam

Tam

esse tristem posse

at pol ero

beneuolens

uisiist suo.

Verum ego

illum,

quamquam

uiolentust, spero inmutarf pote[st]

Blandimentis, dr[n]amentis, ceteris meretriciis: Vidi equidem ''exinem intum domito fieri atque alias

Nunc ad eram
Tristis

reuidebo

beluas.
<(s)ed <(ec)cum

ddium

pi-o-

exit

greditur meum: <h)a<(u)d conuenit[e] etiam hic

320

dum

Phronesium.

DINIARCHVS.
ADVLESCENS

ASTAPHIVM
ANCILLA

DI. Piscis ego credo, qui usque dum uiudnt lauant, Minus diii lauare quam haec lauat Phronesium. Si promde amentur, miilieres diu quam lauant, Omnes amantes balneatores sient. 325
313. QUIDEMHEECLE enim exercere iboad: ibi adq314. EXAMEN: exanimen vel exanimem 315. sinapi 316. ad ero {sic A) vel erro uisustsuO: ut is est suos 317. uiolenTUMEST SPEKOINMUTAKI: pero imutari {vel imitari) del Kampmanmis 318. hoetamentis (n del Meursius) ceteris {sic A) vel ceteres meketeiciis: meretrices 319. intum vel intu beluas vel uelbas 320. reuibebo vel reiubebo vel reuidebo et cum: corr Ca procreditur 321. add Ca conuenire: corr Gul bum phronesium vel pronesium 322. qui 323. Diu minus Varro Varro: quit vel quid lauere vel lauare: lauari Varro {mendosam formam dicens) proneshium
: ]
|

||

1|

||

||

||

||

||

||

||

||

vel

proneschium (phronesium
\ I

Varro,
||

fronesium
325.

Charisius)
\\

324. dist Brixius iuuant vel uiuant tores stent vel sient
11

amantes

vel

ama-

90

PLAUTI

3,

5-30

quis parumper durare opperirier? DI. Quiu hercle lassus iam sum durando miser. Mihi quoque prae lassitiidine opus est <^ut^ laue<(m^. Sed obsecro hercle, Astaphium |, (iy intro ac nuntia Me adesse: '"tui properet suaue iam ut satis lauerit. 330 AST. Licet. DI. Aiidin etiam? AST. Quid uis? DI.

AST. Non

^Qui

te reuocaui.

non

tibi

dicebam:

Di me perduint i modo.

AST.

T^Quid iam reuocabas, mprobe nilique homo? TQuae tibi mille passum peperit more. DI. Sed quid haec hic autem tam diu ante aedis
stetit?

335

Nescioquem

praesto[ita]latast: credo militem.

Illum student iam: quasi uolturii triduo Prius praediuinant qud die e<(ss)>uri^ sient. lUum in<(h)>iant omnes, illist animus dmnibus: Me nemo magis respi^ciet, ubi is[s]te huc uenerit, 340 Qua[m]si ((ab^^hi^nc ducentos annos fuerim mdrtuos. Vt rem seruare s<^u)>a[l]uest. uae [uae] misero mihi. Post factum "'flector, quia antepartum perdidi. Verum nunc siqua mihi obtigerit hereditas Magna atque luculenta, nunc postquam scio 345 Dulce atque amarum quid sit ex peciinia: Ita ego illam edepol seruem itaque parce uictitem, Vt nulla faxim cis dies paucos siet. Ego istos qui nunc me ciilpant confutauerim.

Sed aestuosas sentio aperiri fores, Quae obsdrbent quicquid uenit intra pessulos.

350

326. loarum perdurari: corr Ca oppermer vel opperimer add Ca 332. reuocaui vel reuocabi 333. iam vel iam me 337. uolturi heri {vel uolo turiceri) duo 340. nimo vel nimio: corr Py is est huc: corr Ca 341. del et add Fl 342. Vtrum seruire {vel seure): corr Stu add et del Ca 344. obtegerit 349. nunc me vel nuncine confutauerunt corr Ca 350. Sed est uos adsentio: coir Bo 351. infra {ex intra D*)
\

||

328.

||

||

II

||

\\

|[

|1

||

||

||

||

114,

1-19 [2- AJ

TRVCVLENTVS

91

PHRONESIVM.
MERETKIX

DINIARCHVS
ADVLESCEXS

PHR. Niim tibi nam amabo ianuast mordax mea, Quo intro ire metuas, mea uoluptas? DI. Ver uide:
Vt
tota floret,
lit

olet,

ut uitide nitet.

PHR. Quid tam mficetu's, Lemno adueniens qm Non des amicae, Diniarche, sauium?

tuae 355

DI. Vah, uapulo hercle egd nunc atque adeo male.

PHR. Quo te auortisti? DI. Salua sis, Phronesium. PHR. Salue. hicine hodie cenas, saluos quom aduenis? DI. Promisi. PHR. Vbi cenabis? DI. Vbi tu iusseris. 360 PHR. Hic: me lubente facies. DI. Edepol me magis. Nempe tii eris hodie mecum^ mea Phronesium? PHR. Veliin, si fieri possit. DI. Cedo soleas mihi. Properate, auferte mensam. PHR. Araabo sanun es? DI. Non edepol bibere possum iam: ita animo malest.

365

PHR. Mane,
lam
rediit

aliquid

fiet:

ne

abi.

DI.

Ah,

aspersisti

aquam.
animus, deme soleas, cedo bibam. PHR. Idem es mecastor qui soles. sed dic mihi, Benene ambulatu.mst? DI. Huc quidem hercle ad te bene, 370 Quia tui uidendi copiast. PHR. Complectere.
uer (sic A) vel fer 354. flore 353. UOLUPTAS: uoluntas in355. quid: Qui (sed T s. V.) OLETUT: ole lui (vel ui) ficetus: FACETUS (corr Lamb) tuae: due 356. diniakchesa357. heecule UIUM: diniarcliis auiuium (vel auiuum)
I

||

||

||

||

||

358. AUORTiSTi^t^SALUASiS: auortistis salua sim (vel sim salua) phronesium (sic A) vel pronesium 359. hicixE: hicne CEcenabist: CE360. PR0Misl41::UBl: promis iube NASH0DIE4J: 362. phro361. LUBENTE: iubente lUSSERiS: luseris NAS^J: NESiUM: promestum 363. uellem posset cedO: credo mihi: PUER 366. Mane (sic A) vel Male fietnE: fine #haasper367. bibaM: uiuam vel uiuum 368. meSIStI: ab has persisti 369. benene ameulatumst BeCASTOR: ecastor dic: dicat nen (vel Benena) ambulasti attebene: attibent 370. QUIA: Qua tui: tu uidendicopiaest: uidendu est copia
|

||

||

II

II

||

II

||

||

||

||

||

92
DI. Lubens.
lieia lioc

PLAVTI

II 4,

20-36

[A]

est melle dulci diilcius:

Hoc tuis fortunis, luppiter, praestant meae. PHR. Dan sauium? DI. Immo uel decem. PHR. Em,
istoc

pauper

es:

Plus pdUicere

abs te posco aut pdstulo. DI. Vtinam a principio rei item parsisses meae 375 Vt niinc repercis sauiis. PHR. Siquid tibi Compendi facere pdssim, factum edepdl uelim. DI. lam lauta's? PHR. lam pol mibi quidem atque

quam

ocuKs meis.

Num

quidem. tempestas 380 Quom inter nos sordebamus alter alteri. Sed qudd ego facinus aildiui adueniens tuom, Quod tu hic me absente ndui negoti gesseris? PHR. Quid id est? DI. Primumdum qudm tu's aucta

tibi sordere

Verum

Non pol mihi qudndam dum [uijuixi fuit,

uideor?
DI.

lil)eris

Quomque bene prouenisti salua, gaiideo. 385 PHR. Concedite hinc uos mtro atque operit<(e^ dstium. Tu niinc superstes sdlus sermoni meo's, Tibi mea consilia semper summa credidi. Equidem neque peperi piierum neque praegnas fui, Verum adsimulasse me esse praegnatem haiid nego. 390
371.

Ac
I

374.

HEiA: acl 4|:hocest melle: me illi 373. ^^^rs coir DASAuiDM: Dant suauium: corr Ca em: ut em eS: esse AESTEPOSCOAU {et T s. V., ut vid): ego a te 375. item| I

II

]|

||

APKINCIPIOEEIPEpekcisses: aprincipio rei item jaarsissi 376. EEPERClSSAUiis reparcis sauis 377. eactuM: factam 378. LAUTAES4};: iauiaisse iam pol: lautai^ adq379. SOR||
:

||

||

||

beke 380. QUONDAaiDUMUiuixi: memini quondam 381. SOKDEBAMUS: sorderemus alterdealtero alteri (corr Gru) 382. QUOD: quid ADUDiui 383. mehicabsente: hic absente me: trai Lamb negoti: negotiis 384. accessit ex A 385. PROUENISTI: praeuenisti gratulor 386 sq. accesserunt ex A ADQadd Maius 388. sempersummackedxdi: summas semper crebri 389. neq- nec peperi (sic A) vel perperi neqpraegnas: nec (vel nam) pregnam 390. adsmuLASSEMEESSE: adsimulaui meis se praegnatem (sic A) vel
il

||

||

II

||

||

||

\\

||

||

pregnantem

negO: ego

||

II 4,

3761

TRVCVLENTVS
mta?

93

DI. Que<(m)> propter, o raea

PHR.
litem
sibi
fuit.

Propter mi-

DI. Ego senseram. Sed qufd istuc? quoi rei te[m] adsimulare retulit? PHR. Vt esset aliquis laqueus[t] et redimiculum, 395 Reuorsionem ut ad me faceret denuo. Nunc biic remisit nuper ad me epistulam: Sese experturum quanti sese penderem. Si qudd peperissem id <(ndn n)>ecarem ac tdllerem, Bona siia me<(d)> habiturum dmnia [esse]. DI. Auscultd lubens.
400

Babyldniensem, qui quasi uxorem Me habebat aimo[um]j dum hic

Quid denique agitis? PHR. Mater anciUas iubet, Quoniam iam decumus mensis aduentat prope, Aliam a<(l)>iorsum ire, praemandare et quaerere Puerum ailt puellam qui suppona[n]tur mihi. Qui<(d)> multa uerba faciam? tonstricem Suram 405 Nouis<(t)i nostram, i^quem erga aedem sese habet? DI. Noui. PHR. Haec ^ut opera circumit per familias, Puerum uestigat, clanculum ad me detulit:

Datum

sibi esse dixit.

<(DI.)>

merci^s malae:

peperit quae peperit p[a]rior, 410 Sed tu posterior. <(PHR.)> 6rdine omnem rem tenes. Nunc lit praemisit niintium mil[l]es mihi, Non miilto post hic aderit. DI. Nunc tu te interim Quasi prd puer<(per)>a hic procuras[t]? PHR. Quippini, Vbi sine labore res geri pulcre potest? 415
nitac
illa

Eum

non

uitam 393. del 391. add Buggius o mea uita vel 395. aliqui -si aqueust vel aliqui Lipsitis 394. istuc vel istic 399. suppl Schoe si aqug usq est: corr Ca 398. perderem ac vel at 400. sum me: corr Ca, add Buechelerus del Ca 401. mater vel matlier 402. iam vel non 404. qui so upponantur vel quis opponantur: n del Ac 405. add T)^\ 406. dist Bo 408. clanculum vel clanculit 409. add Ac omercis vel mercis 411. tenes vel tenis 410. patior 413. hc: corr 415. labore vel lauore pulcri dist Ac 414. del Ca Ca
|

meam
||

||

II

||

\\

11

||

j{

||

||

||

||

||

||

||

||

II

\\

\\

94

PLAVTI
su<(6)>m

n
|

4,

6284
cal-

Ad

quemque aequomst quaestum

esse

lidum. DI. Quid me futurumst, quando miles ueuerit? ReKctusne abs te uiuam? PHR. Vbi illud quod uolo Habebo ab illo, facile inuenio quo modo

Diuortium et disc6rdia<(m)> inter nos parem. 420 Postid ego [totum] tecum, mea uoluptas, lisque ero Adsiduo. DI. Immo hercle uero accubuo mauelim. PHR. +Quin his h6die sacruficare pro puer6 uolo, 423* 42.3^' [Adsido immo hercle uero] Quint6 die quod fieri op<(or)>tet. DI. Censeo. PHR. Non audes aliquid mihi dare munusculi[m] ? 425 DI. Lucram hercle uideor facere[m] mihi, uohiptas me[hie]a, Vbi quippiam me p6scis. PHR. At ego ubi abstuli[t]. DI. lam faxo hic aderit: seraohim huc mittam meum'. PHR. Sic facito. DI. Quicquid attulerit, boni c6nsulas. PHR. Ecastor munus te curaturum scio, 4.30 Vt quoius me non paeniteat mitta(s) mihi. DL Num qmppiam aliud me uis? PHR. Vt, quando
6tium
Tibi
si^t,

ad

me

reuisas[t]

ualeas.

DI. Vale.
435

Pro di immoi-talis: non amantis mulieris, Sed s6ciae unanimantis, fidentis fuit Officium facere qu6d modo haec fecit mihi: Supp6sitionem piieri quae m<(i)>hi credidit, Germanae quod sor6ri non credit soror.
|

futurum (vel futurun) est 419. inuenio vel inue423^. 421. Postid vel Posticla uoluntas del Bo censeo vel icenseo 425. ali424. fleri (cf. 422) quid vel aliquod munus ciuilim {vel ciuilium): corr Brixius 427. posces: 426. uoluntas mehiea vel meheia duce Ca aituierit: abstulit vel astulit 429. Sic vel Sit corr Ca 432. bona 431. mitta vel mitte: add Ca corr Brixius quippiam vel quirpiam me uis alium: trai Geppertus otium 436. ficit vel facit 437. pueri vel otihum 433. lae sign Ca vel puerim quem hic redidit {vel hinc reddidit) 438. sorori
417.
1| ||

niam secl Ca

||

||

||

||

||

||

||

||

||

\\

|(

||

vel sororim

11

II 4,

8593;

5,

1-6

TRVCVLENTVS

95

Ostendit sese iam mihi medilllitus, Se mihi infidelem numquam, dum uiuat, fore. 440 Egone illam ut non ameni? egone ill<^i)> ut non bene uelim? Me potius non amabo quam huic desit amor. Ego isti non munus mittam? iam modo ex hdc loco lubebo ad istam qui^nque perferri minas, Praeterea obsoniiri dumtaxat [at] miua. 445 Multo illi potius bene erit quae beue udlt mihi Quam mihimet omnia qui mihi facio mala.
|

ACTYS
MERETRIX
Puero
isti

II

PHRONESIVM
date

mammam.
sdllicitaeque

Vt mfserae matres

ex

animo sunt

cru-

ciantque.

449. 450

Edepdl conmentum male: quomque eam rem

agito,

in cdrde

Nimid

minus

perhibemiir
de

malae

quam sumus

m-

genio.

452. 453

Egd prime

me domd

docta dic[it]o:
455

Quantast cura in animo, quantiim corde capio Doldrem, doliis ne occidat morte pueri.

439. mihi iam sese: trai Lamh duce Nonio (Ostendisse sciam mihi) 440. Se mihi otn Nonius dum uiuam Konius: ne uiuat 443. modo vel mo 441. illud non bene: corr Ca 448 454. ciaat445. del Kiesslingius 447. facto: corr Ca perhibemur): sollicitaeque male tuor V. sunt in B ( discripsimus duce SpengeUo 448. mamam vel amam mam 449 sq. animos uni 454. prima corr Sey modo corr Goel||
|

||

\\

||

||

||

||

\\

||

lerus
I

dicta

corr

Palm

del Spengelius

||

96

PLAVTI

II 5,

723

Mater dicta quod sum, eo magis studeo uitae: Quae "^liuc ausa sum tantundem dolum adgrediar:
Lucri causa auara probrum sum exseciita, Alienos dolores mihi supposiui.
460

oportet doldse adgredi^ri^ adcurateque exsequare. Nisi astute Vosmet iam uidetis ut ornata incedo: Puerperio ego nunc me<(d)> esse[m] aegram adsi^mulo.
| |

Nullam rem

Male quod mulier facere

Id
illi

incepit,

nisi

efficere

per465

petrat,

morbo, id
si

illi

seniost, ea

illi

miserae miseriast.

Bene

facere incepit,

eius

<(r)>e

nim<(i)s cito
percipit.

odium

(Nimis qua<(m)> paucae

siint defessae

Nimisque paucae
Miilieri

efficiunt,

male quae facere occeperunt siquid facere occeperunt

bene.)

nimio male facere melius opus est quam bene. Ego quod mala sum, matris opera mala sum et meapte maKtia: 471 Quae me grauidam esse adsimulaui militi Babylonio. Eam nunc malitiam accuratam miles inueniat uolo. Is bic <Ti)>aud multo post, credo, aderit: niinc prius praecaueo sciens ^Eumque ornatum ut gi^auida quasi puerperio cubem. Date mihi huc stactam atque ignem in aram, ut uenerem

Lucinam meam.
||

476

458 460. diio v. sunt in ( causa) 457. studeo vel tudeo supposiui vel supposui 461 464. quattuor 460. mihi vel mih puerperio) 462. exseastute exsequere ( V. sunt in quere 464 sq. dist Ac add Bo 466. senio est vel senio enim scito (vel cito): corr Spengelius 467. Bene si vel Si bene Nimis quae: corr Ca occepe468. om B: secl Kiesslingius rent occepef [vel occeperint) bene facere: 469. secl Schoe 471. opera trai Bo 470. onus est vel est onus: corr Scal mala vel opera malus 474. Istic: corr Weisius duce Ca aut 475. puer perlo 476. huc eiectam: del Ca 474. prececaueo corr Ca benerem iucinam vel uicinam: corr Sarac

\ |

||

||

||

||

\\

jj

\\

||

||

||

||

II

||

||

\\

II 5,

-24-28;

6,

18

TRVCVLENTVS

07

Hic apponite atque abite ab dculis. eho, Pithecium, Face ut accumbam, accede^ adiuta: [r]e<^m)> si^c decet puerperam. Sdleas mihi <(de)>duce, pallium [rnjmice in me huc,
Archilis.
X^bi^s,

A<(sta>phium ? fer huc uerbenam intus

laria.

et bel-

480

Dat<(e)

aquam manibus.

niinc ecastor *^um ueniat miles

ueKm.

STRATOPHANES.
MILES

PHRONESIVM.
MERETRIX
dicem:

ASTAPHIVM
ANCILLA

STR. Ne

expectetis, spectatores,

meas pugnas dum praesoleo,

Manibus duella praedicare[m]

haud

in sermd-

nibus.

Scio ego multos memorauisse[m] milites mendacium: Et homeronidam et postilla mille memorari potest 485 Qui et conuicti et cdndemnati falsis de puguis sient. (Ndn laudandu[m]st quoi plus credit qui audit ''"quam qui uidet.) Ndn placet qu<^e)>m iLLT plus laudant qui audiunt quam qui^ uident: Plilris est oculatus testis unus quam auriti decem.

477. apponiteh et eopi hecium vel apponite et opihetium: 478. acliutare vel aduitare: corr corr Gronovius duce Ca pueri eram 479. Solias Pareus et Sey adcl Geppertus uerbenam {vel uerbanam) mihi tus (vel 480. Vbi saphilim ueniret: corr Guy thus): corr Btiechelerus 481. ecastorii miles vel mles 483. duellis: corr Gronovius 484. memora uisse {vel iusse) 485. post illam illi: corr Sarac et Ca 486. 487. secZ 5?7'a;ji/s pugnas: corr Ca 488. cum ilh: corr Ac 489. unus quam auriti decem Apu4 (;vel quia) qui uident leius et Festus: quam aurite decet
\\
\

||

||

||

||

||

||

||

||

||

||

PliAVTI COMOETIIAE VII

98

PLAVTI

6,

923

Qiii aiidiunt audita[s] dicunt, qui uident

Non

placet
illi

quem

scurrae laudant,

plane sciunt. 490 manipularis miispraestringit

sitant,

Neque

quorum lingua gladiorum aciem

domi.

Strenui nimid plus prosunt pdpulo quam argute[c] cati. Facile sibi facunditatem uirtus arguta<(m> inuenit: Sme uirtute argutum ciuem mihi liabeam pro prae495 fica,

Quae alios conlaudare, <(e>apse se<(se)> uero non potest. Niinc ad amicam decumo mense pdst Atbenas Atticas Yiso, quam grauidam hic reliqui meo conpressu, quid
ea agat.

PHK.
Til>i

Vide[t] quis loquitur

ades<(t)

tam propinque. <AST.> Miles, mea Phronesium^ Stratophanes: nunc tibi opust aegram ut
te adsimules.

PHR.
ficio

Tace.
ruria

500

i^Cui

adhuc ego tu mala

lit

meam emonet
ego opinor.

me

mal-

uincerest.

STR. Peperit mulier,

STR.

Eiige,

AST. Ym adeam adhominem? <PHR.> [ut]Volo. Astaphium eccam it mihi aduorsum. AST.

^Venire saluom

STR.

Salue ecast[r]or, Strat[i]op<h>anes. Scio: sed peperitne, opsecro,

Phronesium?
mussitan 491. scurre vel curre 490. sciunt vel scient 494. 493. arguit {vel argut) eccati: coir Sey pro praefica Varro: profecta (prae495. uirtuti add Turn ficas Nonius) 496. alios conlaudare Nonius: alias conlaudate apsa {vel abse) se (a se Nonius): corr Scioppius et Ca 497. acl amicam Nonius amicam mense athenas attiseas Nonius 498.
||
|

vel

mussitant
||

||

\\

||

||

||

conpressu {sic Nonius) vel conhic relinqui Nonius: reliqui pressu quod Nonius 499. Vib& quis {vel qus) iam propinque phronesium vel prhonesium {vel propinqua) miles: corr Ac 501. opus est vel opus ut te vel mutte 600. stratophones 502. Reperit: corr Ca mal ficio vel mafficio vel maficio 503. Eugastha {vel adea aut hominem ut uolo: corr Pius
] I

||

||

||

||

||

Euge
vel

sta) phin maccam id pronesium

||

{dist

Bachius)

||

504.

phronesium

II 6,

24-39

TRVCVLENTVS
STK.
ecquid me[h]i
simil[lejest?

99
Eh<(em)>,

AST. Peperit puerum uimium lepidum.

AST.

Rogas? 505 Quin ubi natiist machaeram et cKpeum poscebat sibi? STR. Meus est: scio iam de argumentis. AST. +Nimium quidui similest. STR. Papae. lam magnust? iam +ue letat legionem? <(ec)>quae spolia
rettulit?

AST. +Ere nudius qumtus natus

Inter tot dies

flle

quidemst.

STR.

Quid postea?

quidem hercle iam aliquid actuni oportuit.

510

Quid

illi

ex utero exitiost prius

quam

pdterat ire in
illi.

proelium?

AST. Consequere atque

illam saluta et gratulare

STR. Sequor.

PHR.

Vl)i
I

illa,

obsecro,
tiHji

est

quae

me

hic

reKquit

''eabse abisti?

AST. Adsum, adduco

exoptatum Stratop<(h)>anem.
Vbi[l]
is

PHR.

est,

obsecro?
515

STR. Mars peregre adueniens

salutat

Nerienem uxorem
es aucta h^beris,

suam.

Qudm
PHR.

tu recte prduenisti

qudmque

Gratulor, quom mihi tibique magnum <(pe)peristi decus. Salue, qui me interfecisti paene [ut] uita et hi-

mine
[Q]Vi<(m)que mihi magni! doloris per uoluptatem tuam Cdndidisti in cdrpus, quo nunc etiam morbo misera sum. 520
mihi: corr Ri 505. ehec (vel haec vel ec) quit: coir Miie Fl 506. macheram vel maceram 508. letat vel lectat add Kiesslingius spoliaret uelit: corr Spengelius 509. nudius quidem ille est: trai Bi 510. actum aliquid: trai vel nudiis Bo 512. gratulari 513. eabse vel abse 514. adduce stratopane {vel stratopane vel stratopanen) nubilis 515. nerienem uxore vel neriene uoxore 517. deristi 516. quamqua es ulta 519. Quique ibi: corr Buechelerus dttce Ca 518. del Ca
| |

le del

||

||

||

\\

II

||

||

||

||

||

||

||

||

7*

100

PLAVTI
T^Cela

II 6,

40-55

STR.

ad

oId

rem,

iiiea

uoluptas,

tilji

obuenit

istic labos:

PHR.
Ne,

Fiiium peperisti, qui aedis spoliis opplebit Miilto ecastor magis oppletis dpus
granariis,
ille

tuas.
est
+tritici

priusquam spolia capiat, hinc nos extinxit

fames.

STR. Habe bo[u]num an<im)>um.

PHR. Sauium

sis

525 pete hinc. ^ab, nequeo caput ToUere: ita dolet itaque ^ego medulo neque etiam queo STR. ^i^ih plane ex Pedibus mea sponte ambulare.

Sauium petere tuom

Id
ita

medio mari hau pigeat [me], mel meum. esse experta's: nunc experiere, mea Phronesium,
iubeas, petere
addiixi ancillas tibi eccas ex <(S>uri<(ay

Me

te amare.

Is te dono. Is te dono.

addiice

hoc tu

istas:

530 duas sed istae reginae domi

Suae fuere ambae: ^uerum patriam ego excidi manu. PHR. Paenitetne te quot ancillas alam, Qum ^etiam men super adducas, quae mihi comedin<t)> cibum?

STR. Hocquidem
[I]Mea uoluptas,

herclest

ingratum[st] donum: ^cedo

535
tibi:

tu mihi istam, puere, perulam.

attul[l]i

eccam pallulam ex Phrygia

523. gra522. oppleuit 521. labos istec: corr et trai Ca 524. extincxit: corr C 525. Habebo unum nareis vel gi-anarii 526. do ut: corr Spengelius duce anunt sauium vel suauium eliam vel iam: corr Ca 527. mea Ca medulo vel medolo sponte vel meas ponite sih plane {vel plame) mari vel maria inme {vel imme) inmeum: corr del Bo 528. hau vel haud 531. Iste 530. eccas vel cecas Ca 529. es {vel esse) nunc 532. excidi vel excida et iste regine vel Istas et reginae 533. quod ancillas {vel ancillast) iam: quod ancillam solam 535. hercle si 534. com&in: corr Ca Donatus: corr Gul per uiam: cwr ingratumst vel hercles ingratust: cm-reximus
\\
|| || ||
|

||

||

|]

II

||

||

||

jj

\\

\\

Gru

II

536. I {vel Im)

|

mea

attolli
|

paluuam

vel

palauiam
||

vel

palliuiam

ex pari gra

{vel gra):

corr Gronovius

II 6,

5G 69
tibi.

TRVCVLENTVS

101
ob labores tantos
dari.

Tene

PHR.

H()[c]ciue

mihi

tantillu<^ni)>

STR.

Perii hercle

^miser:

iam auro contra constat

filius,

Etiam 'num mali pendit

addit

purpuram exarat

tibi

Attuli +tuas Ponto amoenas: tene tibi, uoluptas mea. 540 PHR. Accipe hoc, tabduce hasce <(h)>inc e conspectu Suras.

STR. Ecquid amas me?

PHR. Nil

<e)>castor,

neque

meres.

STR. Nilne huic

sat est?

Ne bonum
Venire

uerbiim quidem unum dixit: uiginti minis posse credo ddna quae ei dono dedi. Vehementer nuuc mihist irata: sentio atque intellego. Verum abibo. quid ais? nunc tu niim neuis me, uo546 luptas mea, Quo uocatus sum ire ad cenam? mdx huc cubitum
illaec

<^u)>enero.

Quid taces? planissume edepol

Quis (hicy homost, qui
indiicit

perii.

sed quid illuc nouist?

cer-

pompam tantam?

tumst qud ferant

Obseruare: huiccredofertur: uerum iam scibd mas:is. 550

vel

tantillis 537. labores vel lauo res 538. Perii vel Peri ince 540. tuas ponto vel tua sponte 541. Accepi conspectus uras {vel uras): corr Ca 542. Ec vel in: coit Gru nihil ne {vel nec) (vel Et) quidem as {vel has): corr Ca 543. Nemonum vel Ne unum: corr Buechelerus cluce Sey num 544. cledi vel dedit 546. abdibo vel adibo: corr Bo vel unum nuneuis me vel nuneuis mea 547. uocatus vel dist Sey inero: corr Buggius uocatu huc vel adhuc 548. planis {vel planes) sume boni est: corr Spengelius 549. acld Seg cer|

||

Per

||

||

\\

{|

||

||

||

||

\\

tumst

vel

cercum

sit

11

102

PLAVTI

II 7,

115

CVAMVS.
SERVOS
C V.

PHRONESIVM.
MERETRIX

STRATOPHANES
MILES
+

Ite, ite

hac simul, muli erei damiiigeruli,

gerronis,

foras

Bonorum exagogae. Satin siquis amat nequit quin

nili sit a<(t)>que

mprobis

se

[pjartibus expoliat?

Nam

hoc qui sci[e]am uequis id quaerat ex me,

I

domis[i]t qui facit

+Inproba facta amator, 555 Qui bona sua pro stercore habet, foras iubetfe<[r^ri: metuit
+Publicos

mundissumum

sit.

Puras

^sibi esse uolt as dis:

domi quidquid habet

tltur ^03.
it,

+nei-

Quandoquidem

ipsus perditum s<(e^

secreto hercle

equidem illum adiiltabo Neque meaquidem opera umquam +nihili omnibus propere

quam

potest peribit.

560

Nam

iam de hoc obsonio de mma una deminui modo: Quihque nummos mfhi detraxi, partem Herculaneam. Nam hdc adsimilest quasi de fluuio qui aquam deriuat
|

sibi:

Nisi deriuetur, tamen omnis

Nam

hoc in mare

abi[i]t

aqua abeat mare: misereque perit sme bona omni[a] gratia[m]. 565
''e

Haec quom uideo

fieri,

suffuror suj)pilo,

De praeda

j)i'aedam capio.
||

551. muliere i: corr Pahn 552. axagoce vel maca goce 553. sequis: corr Bo nequit vel nequid add Ca inprouise partibus ex(s)poliat vel inprouisse: eorr Ca 554. i del Ca qi facit corr Sarac 556 sq. cf. ad Trin v. 239 sqq. 558. exo vel exeo: corr Ca 559. sit: corr Ca 561 sq. dist Spengelius 564. deriuetur vel diriuetur ea qua mari 565. vel Na i del Ca 566 sq. compr 566. fieri sufFuror suppilo Nonitis: si fieri susfuror (vel susfun-or) supplicio {vel sopplicio) -567. praeda praedam Noniiis: praedam
|
|

||

||

]|

\\

\\

\\

||

Nam

||
'

||

||

|j

||

7,

1531

TRVCVLEXTVS
est:

103

Meretricem ego item esse redr mare ut

Quod des deuorat <(nec dat)is umquam abilndat. Hoc saltem seruat: ^mecum subeste apparet. 570 Des quantumuis, nusquam apparet neque datori neque
accepti-ici.

Velut haec meretrix

sua blanpauperiem, 572. 573 Priuauit bonis luce hondre atque amicis. Attat eccam adest propinque: credo audi[ui]sse haec
ditia intulit in

meum erum miserum

me
Pallidast, ut peperit

loqui.

575

puerum.

lubeo uos saluere.

PHR.

adloquar quasi nesciam. ^Noster geta quid agis? ut

uales? uenio ad minu<(s)> ualentem et melius qui ualeat fero: Erus meus, ocelliis tuos, ad te ferre me haec iussit tibi Ddna quae uides +illos fere et has quinque argenti minas. 580 PHR. Pol haiid perit, quod illum tantum amo. CV. lussit o[pe]rare ut haec grata haberes tibi. PHR. Grata ^acaque ecastor habeo. iube auferri intro

CV. Valeo

et

i,

C[h]uame.

tam inperat? [s]Vasa nolo aiiferant, desiccari iube[t]. 585 PHR. Im[mo]pude<n)s mecastor, Cuame's[t]. <CCV.>
CV. [H]Ecquid
auditis +heque

Tun <m>e

ais

Egone? <PIIR.>Tu. <CV.>Bonafide? inpudentem [me] esse, ipsa quae sis <s>ta-

bulum
1|

flagiti?

568. item esse vel item 569. supj)! Buechelerns 571. acceptrice: corr Ca 572 sq. Velut hec vel Velut pauperiem in 575. eca adhaeret v. 574 574. priuabit bones {vel bonas) 576 580. septem v. sunt in ( puenun del Ca vel ecca tuus illos fere) uales ualeat 579. atte vel geta orare) ( amolus sit del atte me 581 sq. diio v. sunt in Ca 583. Grata acaque vel Grataque ichiame: corr Ca 584 auferant egori) 585. s del Gru, 586. tres v. sunt in ( egori: corr et pers t Buechelerus del Sey 586. immo pudet add Bo 587. add et del Spengelius as vel ans aipsa vel ipsa
|| \\

\\

\\

||

||

B
]

II

||

||

||

\\

II

||

104

PLAVTI

II 7,

3245

PHR. Dic ainabd te, ubist Diniarchus? CV. Domi. PHR. Dic ob haec dona quae ad me miserit, Me lUum amare pliirumum omnium hominum "'ergo. Me[um]que honorem illi[m] habere omnium maxumum, 591
|

Atque ut huc ueniat obsecra[t]. CV. Ilicet. Sed quisnam ilKc homdst, qui ipsus se comest,
Tristis

ocuKs malis?

Animo

hercle

homost suo miser, quisquis

est.

PHR.

Non

nduisti,

Dignust mecastor ^nequid est. 595 obsecro, '^qui ilitic apud me erat? huius
alii

Vsque

i^

adiectaculem iussit

pater pueri illic est. mansi auscultaui obseruaui

nil<(i)>.

i"Quem pernam.
Illicinest?

uentre suspiritum. 600 Hdc uide: dentibus frendit^ icit femur. Num, dbsecro, nam <Ti)>ariolus<^t) , qui ipsus se uerberat? STR. Nunc ego meos animos uiolentos meamque iram ex pectore iam promam. Loquere unde's[t]? quoius es? ciir ausu's mihi inclementer dicere? CV. Lubitumst. 604. 605
dona miserit sunt in ( diniarcus vel dinarchus 589. ad me vel ad 590. hominum vel hominiii illu: corr 591. del Bo Bo 592. t_ del Ca 593. c6 {vel cu) est 594. adhaeret r. 593 tristis oculis malis vel tristis 596. 595. humost ilitic vel illic pater pueri illic est vel pater 597. obser598 602. quattuor v. sunt in uaui vel obseruabi illic ( intimo est dentibus) 599. illicquee: corr Kiesslingius intuetur vel tuetur {et in s. v.) 600. suspensum vel suspensus: corr Ca GOl. Frenditicit fremur vel Frendidicit femur: corr 603. ex Nonio 602. t add Ca uerberat vel ueraerat uiolentos vel uiolentus 604 sq. pector eiam {vel etiam) Loquere vel Loqueri ausus: corr Lamb mihi inclementer lubido est (lubido est B, v. 606 adplivel inclementer mihi eans): corr Bo
v.
||
|| II

Traxit

PHR. lllic ex mtumo

CV. Noui hominem est. CV. Me

intuetiir

gemens.

588

honorem
II

591. quinque ueniat) 588.

\\

||

||

||

||

|]

||

||

||

\\

||

||

||

\\

II 7,

4560
Istiic

TRVCVLENTVS
ne[c]
tii?

105

STR.

mihi responsis.

CV. Hoc: non ego

te flocci facio.

STR. Quid

cur ausa's alium te dicere amare hominem? PHR. Lubitumst. 007.608 STR. Ain tandem? istuc primum experiar: tuu +pertilli doni causa Holerum atque escarum et poscarum m<(o)>ec<(h)>um malacum, cincinnatum, 610

Vmbraticohim

tympanotribam

amas

hominem

non

Meone

ero tu,

naaci? CV. Quae haec res? improbe, +eto maledicere audes, fons uiti
et peiiuri?
istoc:

STR. Verbum linum adde

iam hercle ego

hic

te hic

hac

oflFatim offig[i]am.

CV. Tange modo: iam ego

Si

<(te)>

agnum faciam

et

medium
tu

ad
Si

legionem bellator chies,

clue<(o)>.

distruncabo. at e^o in culina 615

<(n6n)> in-

PHR.

aequdm

facias,
et grata

aduentores meos
cuses,

quorum

Mihi ddna accepta

habeo: tuaque mgrata quae abs te accepi.

STR.

Tum

pdl ego et donis priuatus

sum et PHR. Plane istiic

es confessus
te abigo.

peri<^i).
est.

CV. Quid nimc ergo hic "odiose

teus.

onmibus

STR.

Perii hercle hodie, nisi

hunc a

CV. Ac620

cede hu[n]c modo, adi hiic modo.

amare hominein lubitunst vel tum: coir Ca pertilli vel pen611. tympanotribam PmcaKS lymphanotribam hercles: tilli Peiiuri {sic B, v. 613 adijUcans) 612. et o vel et corr Sarac
606. flocci vel flacci
||

607

sq.

amarem homine
II
\\

lubitunt

||

609.

vel peiuri

at

||

ego

tim {sic gloss. Pl.) legionem et ciuis

add Ca

\\

614. off^a615. Situelofficiam: corr Schoe culina vel cubilina 618. et ciue: corr Ca 619. odiose vel odiesse 620. abigo vel abico
et peri)
||

614

septem v. sunt in incuses ingrata quae

619.

hercle agnum
|| || ||

vel afi"atim

||

106

PLAVTl
scelus uiri, minitare,

II 7,

60 69;

8,

15

STR. Etiam,
Quid Quid

quem ego

[offatim]

tibi tibi

iam iam iam concipulabo: huc uentiost? quid tibi hanc aditiost? hanc ndtiost, mquam, amicam meam?

Emoriere ocius, <^ni>si manu ufceris. CV. Quid? manu uicerim? STR. Fac quod iussi: mane. 625 lam ego te hic offatim conficiam: 6ccidi[t] optumumst. CV. Captiost: istam machaeram longiorem habes quam
haec
est.

Sed uerum sine

+

dum

petere, siquidem belligerandumst

tecum.

Abo domum ego tecum,

bellator,

arbitrum aequom

Sed ego cesso hinc me

ceperim. amoliri, uentre[m]

licet?

dum

saluo
630

PHRONESIVM.
MERETRIX

STRATOPHANES
MILES

Nam

soleas atque me intro actutum diicite: mihi de uento misere condoluit caput. STR. Quid mihi futurumst, quoi duae ancillae dolent Quibus te donaui? iamne abisti? em, sic datur. Quo pacto excludi[s] qua[m]eso potui[s] planius 636

PHR. Datin

minitare quem vel mimitare que 621. ueri {corr C^) concipulabo offatim vel affatim {cf. 613): del Buechelerus 622 626. quattuor v. sunt in gloss. Vat.: concipilabo uiceris uicerim) 622. aditio est vel adito notio est ( 624. add est 623. notio est inquam vel noctio est Vmquam 628 630. 626. ofFatim vel affatim Brugmannus duce Stu sed domimi belligerandum ( quattuor v. sunt in 629. abo vel Ibo 630. mi hinc amosire: corr Ca, trai ego) potius 635. s del Stu 634. sicoatur Bo del Angelius vel pitius: corr Buechelerus
\
|

||

||

II

||

\\

||

II

||

||

||

\\

118,6 14;

III

1,1 12

TRVCVLENTVS

107

Quam excliisus nunc sum? pulcre ludificor, sine. Quantfllo mi opere niinc persuaderf potest, Vt ego ^hisce suffringam talos totis aedibus. Num quippiam ^auarum ut ad mores miilierum?
Postquam
filiolum peperit,

animos

siistulit.

640

Nunc

quasi mihi dicat: nec te iubeo neque uoto

Intro ire in aedis: at ego nolo, non eo. diebus pauculis Ego faxo dicat me Crudum uirum esse. sequere me hac: uerbilm sat

est.

ACTYS
STRABAX.
RVSTICVS

III

ASTAPHIVM
ANCILLA
645

STR. Rus mane dudum hinc ire me iussit pater, Vt biibus glandem prandio deprdmerem. + Post flloc ueni quam adueni<t> si deis placet Ad uillam argentum med qui debebat patri,
ouis Tare<^n)>tinas erat mercatus de patre. Quaerit patrem: dico esse in urbe, interrogo Quid eiim uel[l]it. Homd cruminam sibi de coUo detrahit,
Qu<(i)>

********

650

Minas Condo

uiginti

mi
|

dat, accipid lubens,

cruminam: ille abiit, ego [perjpera minas Ouis m crumina hac in urbem [ejdetuli. 655 Fuit edepol Mars med p<^er)>iratus patri,

Nam

oues

illius <li^aii

longe absunt a lupis.

||

640. Filiorum: corr Ca 639. at vel ad vel Nunc 642. at vel ad 644. uerbum 641. uolo: corr Ca et Pareus 649. taret 648. billam vcl uerbu 646. glandem vel clandem 651. lac sign Spengelius erant: corr C {vel staret) inas 653. midat vel middat 652. erumenam detraxit: corr Ca Quis 654 .sq. ille in crumina om del Spengelius 656. 657. au vel aut add Ca
[
|| ||
||

Num

||

||

||

\\

l|

\\

||

||

11

11

108

PLAVTI

III

1,13 22; 2,1

Nunc +ego istos mimdulos amasios Hoc i<^c^tu exponam atque omnis eiciam

foras.

Eradicare[m]st certum cumprimis patrem, Postid locorum matrem. nunc hoc d[i]e[ef Jferam

G60

Ad
+

hanc argentum quam mage amo quam matrem

meam.
Tat ecquis inulla est ecquis hoc aperit ostium? 6G3.664 AST. Quid istuc? alienun es[t], amabo, mi Strabax, Qui non extemplo <^intro)> leris? <(STR.)> Anne opdrtuit?
<^AST.)> Ita te

quidem

qui's familiaris.

STR.
facis.

Ibitur,

Ne me

morari censeas.

AST. Lepide

STRATVLAX.
SERVOS

ASTAPHIVM
ANCILLA
670

STR. Miriim uidetur riire erilem filium Strabacem non redisse: nisi si clanculum
|

Conlapsus est hic ih corruptelam suam. AST. lam pol iUic me inclamabit si adspexerit. STR. Nimio <(m)>inus saeuos iam sum[as], Astaphium,

quam
lam ^non sum
truculentus: noli metuere[s].
<(STR.)> ''Qui

fui.

<AST.)> Quid uis?

tuam expector

osculen675

tiam.

<(AST.)>Dic m[ci]pera mihi, quid hib[i]et quo uis

658. stos

modo?

mundulos amasios Diomedes:

(vel

banos amaspos

amas)
\\

||

caremsi vel Eradicarensi efferam: corr Spengelius 666 sqq. extemplo ire si: corr Brixius duce 665. del Lainb Palm pers add et corr Spencjelius 669. rurier item 670. Stra||
|

istos mundulos ur660. Eradi659. ieciam vel eiciam hoc die {vel hodie) 661. locarum 663 sq. etquis aperit hoc: trai Bo
||

\\

||

||

||

bacem

vel

Strabaccem
||

clanculum
||

mauit {vel imclamauit) se 675. add ScJioe 676. add

Bueclielerus
11

672. inclavel clauculum 674. metueris 673. inisse uos quid tibi et quo: corr Spengelius
||
||
\

||

III 2,

930

TRVCVLENTVS

109

STR. Nouos dmnis mores habeo, ueteres perdidi: Vel amare possum uel iam scortum ducere. AST. Lepide mecastor niintias: sed dfc mihi, STR. ^Parasitumet fortasse dicere? Haben[t]

680

AST. Intellexisti lepide quid ego dicerem. STR. Heus tii, iam postquam in iirbem crebro comm[ou]eo,

Dicax sum factus: iam sum cau[il]lat6r probus. AST. Quid id est, amabo? fstaec ridicularia
Cauillationes ufs, opinor, dfcere.
685

STR. AST.

Ita +ut pauxilium differt a cauillibus.

Sequere

intro

[me]

amabo, mea uoluptas[i]. STR. Tene hoc tibi:

|

Rabonem
AST.

Per<(i)>f,

habeto, ut mecum ha<(n^c nocte<(m)> sies. 'rabonem'. quam esse dicam hanc bedicis[t]?

Quin tu arrabonem

luam? STR. ^A' facio

lucri,

690

Yt Praenestinis 'cdnea' AST. Sequere, dbsecro.

est ciconia.

STR. Strabacem hic o<(p)>periar modo, Si rure ueniat. AST. Isquidem hic apud nos est Strabax Modo riire uenit. STR. Prfusne quam ad matrem suam? Eu edepol hominem nfli. AST. <(I)>amne autem ut
soles?
695

STR. ^lamne

nihil

dico.

AST.

I fntro

amabo: cedo

manum.
STR. Tene: fn tabernam dilcor deuorsdriam, Vbf male accipiar mea mihi pecilnia.
680. ilel Lipsius 683. Hic axsum {vet axum): corr Ca 685. uis vel suis factu del Weisius 688. ac vel hac vel a 687. del Bo uoluptasi vel uoluptast 689. add Ca hanc {vel banc) uelbam 690. arabonem vel an-a691. conea etiam Proius bonem dicista facto: del Lamh ueniatis vel ue692. strauacem 693. Se ruri add Lamb strabax vel strapax vel nietis apud nos est hic: trai ScJioe strabrax anne: carr Ac 696. lintro 695. nihilli vel nihil 697. dulor 698. mea vel mea mea
\

678. uellam: corr

Ca

ducere

vel dicere

||

682.

commoueo
\

vel
\

commobeo:
|

corr

Ca
||

||

||

||

||

\\

\\

\\

|1

||

||

110

PLAVTI

IV

1,

112

AOTYS lY
j

DINIARCHVS
ADVLESCENS
Neque gnatust neque progignetur neque
peririer,

potes<^t> re-

Quoi ego nunc dictum aut faetum melius quam <(meae^ Veneri[m] uelim. 700 ^Dii magni, ut ego laetus sum et laetitia differor. Ita ad me magna nuntiauit Cihjuamus hodie gaudia: Mea dona deamat<^a> acceptaque habita esse apud Phronesium. Quom hoc iam uolup es<(t)>, tum +hoc nimiu<m)> magnae
mellin[i]ae mihi,
Militis odidsa ingrataque habita: totus g[a]audeo.

705

mulier mecum erit. Saluos sum, quia pereo: si non peream, p<(l)>ane +uriem. Niinc speculabor, quid ibi agatur, quis eat intro, qui

Mea

pilast: si repudiatur miles,

foras

Veniat: procul hinc dbseruabo, m[il]e<i)>s quid fortunis fuat.

Quia

nil habeo,

^unum animos moui mihi omnia agam

precario. 710

acld

progignetur vel procignetur 699. gnatus {vel egnatus) est Py 700. suppUvimus duce Sey benerem: coit Ca 702. 704. nimio: corr chyamus 703. accepta qui (vel quae) prit (post spat 706. milex Langenus 705. totuca audeo 709. 708. quitibi 707. uriem vel (post spat) urient CB) 710. mihi omnia vel mihi procui hunc miles: corr Ac
|

II

||

||

||

\\

||

II

||

||

||

comnia

||

IV

2,

114

TRVCVLENTVS

111

ASTAPHIVM.
ANCILLA

DHnARCHVS
ADVLESCENS
ut tu tu<o)>m item
efficias.

AST. Lepide

efficiam raeii<(m)> ego officium: uide intiis

modo

Ama

id

quod

decet,

rem tuam: istum

exinani:
ei rei

Nunc dum

Tiusti iubet,

dum

habet,

tempus

secundu<^m)>s<(t).

Prome uenustatem amanti tuam, ut ^gaudia cum per Ego +interim hic restiti tricis praesidebo,

eis.

715

dum sic faciat domum ad te exagdsram, <(N)ec quemquam interim istoc Ad uos qui sit ddio intro mittam: tu perge
''Iste

ut

lubet '^ludin

istos.

DI. Qui<^s)> est iste[ea], Astaphium, indica, qui perit? AST. Amabo, hicin[e] tu era<(s)>? DI. Molestusne sum? AST. Nunc magis

quam

fuisti.

720

nobis usust, nobis molestus. Sed dbsecro, da mi dperam, ut narem quae uolo. DI. Nam quid est? nuui <(m)>ea refert? AST.
"^siquid

Nam

Intus bolos quos dat

Non

mussit<^o)>

DI. Quid? amator nouos

quispiam ?

AST. Integrum AST.

et

plenum adortast thensaurum.

DI. Qviis est? 725 [t]EIoquar, sed [d]tu taceto: nd[ui]stin tu[n] himc Strabacem? DI. Quidni?
\ |

V.

mea: corr Gul ero: corr Leo Item efficias adhneret 712. estum: corr Ca 713. secundas: corr Geppertus 714. cf. ad Trin. v. 239 sqq. 715727. tredecim v. siint in faciat ( magis molestust ad uos istos amabo
711.
\\

712

||

uolom

intus

quispiam
||
i|
|

eloquar

nobis
|| ||
\

||

summa
||

\sed solus]); discr Bo 716. ad vel at 715. restiti vel resti 717. add Ca 718. perce iubet 719. hicinet uere 722. uolom vel uolu vel uolti 723. est nam ea: corr Gul musset: corr
||
|| ||

Spengelius
rubr. in

\\

726. sed diu:

corr

Ca

ui del Spengelius

del

stabachem

[)

112

PLAVTI
hic

IV

2,

1529
is

AST. Solus siimmaui habet

apud uos:

uiiuc

est

fuudiis uouos.

Ani mo bouo male <(re)>m gerit.

DI. Perit hercle: ego

idem

728. 729

AST.

Stultus

es[t],

qui

facta

iufecta

facere

uerbis

pdstules:

Thetis quoque etiam lameutando "i^lausum fecit filio. DI. Non ego uuuc iutro ad uos mittar? AST. Qui tu[m] quam miles magis? DI. Quia enim plus dedi. AST. Plus ^euim se intro missus, qudm dabas: Sine uicissim qui dant [operam] ob <^il)>lud qudd dant operis utier. Lftteras didicisti: quando scis, sine alios di<(s)>cere. 735 DI. Discant, dum mihi cdmmentari [l]liceat, ni oblitus

siem
+

Qui

dedit.

AST. Interea magister dum tu commeutabere,

illa

itidem cdmmentari. <DI.)> Quid? <(AST.)> Rem accipere <i)>deutidem. DI. Dedi equidem hodie: "^ei quiuque argenti deferri minas, Praeterea unam iu dbsouatum. AST. Idem istoc de-

Ydlt [interim]

latiim scio.

740
"*^Ime

De

ed nuuc beue sun<(t)> tua uirtute[m]. DI. inimici mei

istic

ut

Bdna

caedeut?

mdrtuom

hercle me quam ut id patiar mauelim.

727. summam habet vel summa Hiabet fundus nobis: corr Schoe 728. malem vel male: corr Ca lac sign Ca (cf. testim. s. f. fahulae) 730. Stultus vel Sultus 732. DI. Quidum: corr Kiesslingius 733 737. pers habet jmiem 733. quam dabas: corr Sarac oblit vel 734. del Lamb oblit': C07r Lomanus duce Ca 736. argentarilliceam vel argentari illic eam 738. DI. x^raem B: trai Turn del Bo ididem 739. Dedi vel Dedit 741. sum: corr 740. unum
|

||

\\

B #
\

||

||

II

||

\\

||

||

||

||

Sey
I

ime

vel

ime

me

iniemci
||

IV

2,

30 45

TRVCVLENTVS
iniinicos

113

AST. Mihi

muidere[m]
+

quam me

inimicis

meis:

Nam

inuidere

alii

bene

esse,

tibi

male esse m<(i>sei

ria[m]st.

Qui[d] inuident egent:

illis

quibus inuidetur,

rem

habent. 745 ^Stultus quid est aperire quid iam quia pol mauelim. DI. Non licet ^do obsoni me participem fieri? AST. Si uolebas participari, auferres dimidium domum: Nam item ut TAcherunti hic ratio accepti scribitur: Intro accipi[a]tur: quando acceptumst, ndn potest ferri
foras.

750

AST. Omitte. DI. +Sine amitto intro. AST. Ad te quidem. DI. Immo istoc ad uds <^uolo)> ire[m]. AST. Ndn potest: nimium peti<(s^. DI. Sme experiri. AST. Immo dpperire[m]: uis est
Bene
uale.

DI. Resiste.

experiri<(er)>.

DI. Dic[a] m<^e)> adesse.

DI. Redin an DI.

AST. Abi,
AST.

dccupatast.

''resisit.

stat ex ex frustra

non redis?

Si uocat

me, qui in
755

^no uerbo

me

potest plus

quam

potes[t].

<AST.> Eldquere. <DI.> Mittiri]n me Lntro? AST. Mendax es, ^Di:

mendacia. ego ut haec mihi patiar fieri?

Vnum

ai[e]ba[t]s, tri[di]a dixti uerba: 'atque

DI. Abiit intro +incluit.

Mihi inimicus
\

744. niseria (vel inseria) mesi: corr participem vel participhem 749. idem: c07T mttershusius acheronti vel ageonti accepii vel accei)i 750. accipiamur: corr Spengelius acceptumst vel aceptii est fen-e 751. ualere siste omittes inea: corr Ca ad vel at 752. suppl Bueclieler%is del Spengelius pati: corr Boeckelius 753. Experiri sine {vel sinem): trai Bo immo vel immom experire: eorr Ca 754. del et add Spengelius ubi: corr Gru ex ex vel 4t^ et vel et 755. non redin: corr Ca me que: corr Schoe del Lamh 756. add Gru del Angelius 757. alebat stridia: corr Sey duce Ca dixti uerba vel dixit uerbe 758.

743.
II

||

Ca

748.

||

||

||

||

||

\\

||

\\

||

||

incluit vel induit

|

patiar vel patiat

||

Plavti Comoediae VII

114

PLAVTI
hercle ego tibi^

IV

2,

46-61

lam

inlecebra, ludos faciam

in uia,
accepisti[s]

clamore

a[d] plurumis pecuniam. 760 (lam bercle apud no(u6^s [omnis] magistratus faxo erit nomen tuom.) Postid ego te manum iniciam quadrupul<(i^, uene|

Quae aduorsum legem

fic[i]a,

tua prob<(r)>a aperibo omnia. '"Niliil me perdidi omne quod fuit: fio lupudens, Nec mihi ade<(o^st +ad illum pensi iam quo[s] capiam
''^i

Suppostrix puerum: ego edepol

calceos.

765

Sed quid ego hic clamo? quid

si

me

iubeat

intro

mittier ?

Conceptis me non facturum uerbis i<u)>rem s uelit.. Niigae sunt: si stimulos pugnis caedis, manibus phis
dolet.

quae te non flocci facit. Sed quid hoc est? pro di immortales: Ca<(l)>Hclem uide<^6)> senem, 770 Meus qui adfinis fiiit, ancillas duas constrictas ducere, Alteram tonstricem huius, alteram ancillam suam. Pertimui: postquam lina cura cor meum mouit modo, Timeo ne [me] malefacta antiqua mea sint inuenta omnia.
nilo nil est irasci,
|

De

761. 760. Quae vel Quem 762. quadrupiis: corr Berglcius beneficia 765. add Fl duce Ca 764. omne vel omnem leuit: corr Ac del Palm 766. mittiar 767. uerui sirem Angelius 770. hoc est vel est calicten: corr Pius 771 sq. inv Meusque adfinis fuit {vel adfinis) 773. una libri: trai Gru cura vel una 774. dcl Ca sine inuenia {vel inueniam): corr Ac\\
759. clamore vel
\

clamorem
et del
||

||

||

secl Biiechelerus
|

add

\\

||

\\

||

\\

||

||

||

IV

3,

115

TRVCVLENTVS
ARCHILIS. TONSTRIX

115

CALLICLES. SENEX

ANCILLA.

DINIARCHVS
ADVLESCENS
tibi +adte male uelim? ut animu<(s)> meust, 775 Prope modum expertae es[se]tis, quam ego sim ^m^itis tranquill[us]usque homo. Rogitaui ego uos uerbera[n]tas <(am)>bas pendentis simul. Cdmmemini: quo quicque[m] pacto sitis confessae, scio. Hic nunc uolo scire, eddem pacto sine malo fateamini. Quamquam uos colubrino[n] ingenio ambae estis, edico

CA. Egon

tibi

male dicam aut

prius:

780
[i]bilinguis uos

Ne
Nisi

duplicis habeatis
si

linguas, ne ego

ARCH.
CA. At
DI.

necem, ad tintinnaculos uoltis uos educi uiros. Vis subigit ueriim fateri, ita Idra laedimt
bracchia.
si

uerum mi

eritis fassae, uinc<^l)>is

sit

exsoluemini.
incertiisque

Etiamnum quid

negoti

fa<(l)>sus

sum, 785 Nisi quia timed tamen "ego nec quid peccaui scio. CA. Oninium primiim diuorsae state: em sic, istuc uolo: '"Ne iuter uos significetis, ego ero paries. Idquere tu[r]. ANC. Quid loquar? CA. Quid piiero fa<(c)>tumst mea

quem
|

peperit

filia,

animu meust vel animo meost 775. uelim vel uell t similes tranquillus (vel 776. experte vel exparte vel expete tranquilus) usq- corr Ca 777. uerberantis: corr Spengelius 778. quicquam: corr Ca 781. Linbas vel has: corr Gru gua 782. Nesi si at tintinnaculos (vel tintinaculos) 783. subj|
|

||

\\

||

II

bracchia vel brachia 784 840. pers recte habet egit: coir Bo 784. Ad B, nisi uhi contrariuin testamur {^ CD) add 785. quam sit: corr Sarac Angelius exsolue mihi: corr Ca
\

||

||

||

\\

fassis: corr

Angelius

||

corr

Ca

\\

788. dist Vss

\\

787. diuersa est ete: 786. nec vel net 789. datumst vel datum sit: corr Ca
||

\\

116

PLAVTI
capita

IV
expedito.
tii

3,

1630
Istae

Med nepote?
CA. lam
tace.

rerum

ANC.

dedi[t].

790

accepisti[i]n

puerum

ab hac?

ARCH.
Infitias

Accepi[t].

CA. Tace.

Nil moror praeterea: satis

es[t] fassa.

ARCH.
istoc

non
CA. lam liuorem
Conueniunt
<(t)ute
tuis.

eo.

s[t]capulis

concinnas

DI. [T]Vae utriusque uerba. miserd mihi: Mea nunc facinora aperiuntur, clam quae speraui fore. CA. Ldquere tu: qui dare te hu<(i)>c puerum iiissit? ANC. Era maidr mea. 796 (CA. Quid tu? cur eum accepisti? ANC. Era me ro<(gita)>uit minor, Piier ut <(af)ferretur eaque ut celarentur dmnia.) CA. Ldquere tu: quid ed fecisti puero? ARCH. Ad
adliu[n]c

meam
CA. Quid eo
puero
tiia

<(e)>ram detuli.

era

fecit?

ARCH. Erae
dedit. 800

inea<(e>

extempld
sunt

CA. Quoi, malum, erae?

Ex

te

exquiro.

CA. quod te rogo [nisi]. ARCH. Mater, inquam, filiae dond

istae.

ANC. Duae

Ca<(ue)> tu nisi

dedit.

CA. Plus quam dudum [inqua] Idquere. ARCH. Plus tu rdgitas. CA. Responde dcius: Quid iUa quoi donatust <fecit)? ARCH. Suppos<(i>uit. CA. Quoi? ARCH. Sibi.
expedite: corr Bo 791. DI. praem 790. nepoti 794. 793. liuorem ut est {vel luore mute) capulis: corr Ca 796. ira maior misero nisi 797 sq. secl Langenus 799. ad 798. add Ca omnia vel omniam 797. sujypl Bo
|

||

\\

i|

||

\\

\\

||

meam rem vel mea re (et me s. v.) 800. Quiite o vel Cui extemplo vel extuo era facit aerae vel ere te: corr Ca emplo 801. aere ARCH. add Ca nisi (vel iste) quod filiae dono 802. Ea te: corr Bo ANC. del Goellerus 804. suppl Schoe dedit inquem: trai Bo 803. del Bo
||
\ | |

II

\\

\\

\\

add Ca

ANC. Tibi

vel

tibi

||

IV

3,

3146

TRVCVLENTVS

117
filiolo.

CA. Pro
"'^t

filiolo[to]n[i]?

<ARCH.> Prd
alia

<CA.>

Dei, obsecro
facilius
alia

quam

805 uostram fidem, eiindem puerum u[t]num

parit.

Haec labore alieno puerum peperit sine doldribus. Puer quidem beatus<t>: matre<s> duas habet et auias
duas

lam metuo

patres quot

fuerint.

uide

sis

facinus mii-

liebre.

ANC. Magis

pol pertinet haec malitia ad uiros

quam
810

ad miilie[b]ri<s>

Vir il<l>am, non mulier praegnatem Idem ego

Tii

fecit.
istiic

CA. [Et]
scio.

bona

ei

custds

fuisti.

ANC.
ualet.

Pliis potest qui pliis

Vir

erat, plus ualebat, uicit,

tibi

CA. Et

qudd petebat abstulit. quidem hercle +idem attulit magniim malum.

istuc ipsa, etsf tu taceas, reap<se> ex-

ANC. <I>de<m>
CA. Niimquam

perta intellego.
diceres.

815

te facere hddie quiu<i>, ut is quis esset

ANC. Tacui ad<huc>: nunc

ndn[c] tacebo, quando adest nec [es]se indica<t>. DI. Lapideus sum, cdmmouere me miser non audeo. Res palam omnis est: meo illic niinc sunt capiti cdmitia. Meum iUuc facinus, mea stult<iti>ast: timeo quam 820 mox nd[n]miner.
805 to del Py, i Sey pro filiolodel corr Angelius 806. alie paret vel alig unde: corr Schoe del Btiechelerus mater ouas 807. labore vel lauare 808. add Brixius 809. quod muliebri 810. haec malitia pertinet: trai Brixius 811. Viri iam: corr Ca pregnatem vel pregnantem del Ca ide vel idem 813. adst {vel ade) uni: corr Ca 814. Et vel E 815. add Kiesslingius istoc: corr Geppertiis re ab: corr Ca 816. DI. hodie ut quiuis quis: corr Ca dicere vel diceret: corr Sarac 817. ad vel at: add Sey nunc nunc necesse indice corr Sey comtia vel coitia vel 819. neo vel ineo vel meo costia: corr Ca stulta {vel stulta) est 820. illac del Sarac
:

||

undem

||

||

11

||

\\

|1

||

\\

||

11

118

PLAVTI
filiam

IV

3,

4763

CA. Ldquere,

meam

quis

mtegram
parieti.

stuprauerit.

ANC. Yideo
DI.

ego

te

propter mala facta qui's[t] patro-

mis

Neque uiuos neque mortuos sum

iie<(que>

quid

nunc faciam scio: Neque ut liinc abeam neque ut hunc adeam scio: ti more tdrpeo. CA. Dicin an non? ANC. Dmiarchus, quoi illam prius
de[ci]sp6nderas.
825

DI. Adsum, Callicles: per tua obsecro Grenua, ut tu istuc insipienter factum sapienter feras Mihique ignoscas, quod animi inpos uini uitio fe cerim.

CA.

Vlai

is

homost quem

dicis?

CA.

Non

placet:

in

mutum culpam

c6nfer<^s)>,

<^qui

non) quit loqui:

Nam

N6n uinum

fabulari[m] p6ssit, se defenderet. 830 moderari, sed ui-C^ri) uin6[n] solent, Qui quidem probi sunt: uerum qui i[a]mprobust ''^sisi

uinum

<(uiris>

quam

si

bibit

Siue adeo caret temeto, tamen ab ingenio inprobust. DI. Scio equidem quae nolo multa mihi audienda ob n6xia<(m): Ego tibi me obn6xium esse[m] fateor culpae c6mpotem[i].
835
facias iniuriam:

ANC.

Callicles, uide, quaeso,

dicit,

^mnem

Reus solutus causam

testis ui<^n)>ctos attines.

824. abeam (vel habeam) ut neque hunc (vel ad hunc) 825. diniarchus vel diniarcus dicis ponderas: corr Ca et Bo 826. is vel his tua vel tuo 827. tu istuc insipienter vel istuc (et tu s. V.) insipienter sipienter 829. cuipam (vel quippiam) confer: corr Ca quid vel quod: corr sup2)l Luchsius 831. add 830. fabularem: corr Ca defenderem Ca uim non: corr Schoe duce Ca ScJioe 832. probri: corr 833. temet to vel te me tu inprobus Nonius: timidus est improbus: corr Gru 834. add Palm 835. cultae compotemi: uide rel uide 837. ta (vel tam) corr Sarac 836. Callicies estis uicto sati ines corr Lipsius
||
|

\\

||

||

II

|]

||

\\

||

||

\\

||

\\

!V3,
<.'A.

64 79

TRVCVLENTVS

110

Soluite istas: agite, abite tu

domum
reddat,
petat.

et tu

autem

domum.
Eloquere
haec erae tu:

puerum

siquis

eum

Eamus,

Verum

DI. Qui^d uis in ius me ire? [e]tu's praetdr mihi. 840 te obsecro lit tuam gnatam des mihi uxorem,
tu, in ius.

Callicles.

CA. 'Eundem pul

te

iudicasse

quidem istam rem

tellego

in-

Nam

haud mansisti, dum ego darem illam:

tute

sump-

sisti tibi.

Niinc habeas ut nactu's: uerum hoc ego te multabo

bolo:
844

Sex talenta mag[a]na dotis demam pro ista[sc] inscftia. DI. Bene agis mecum. CA. Filium istinc tu<(6)>m te
meliust repetere.

Ceterum uxorem quam primum pdtest abduce ex

dibus.

ae-

Ego abeo: iam ilh' remittam nuntium ad<(fin)>i meo: Dicam ut aliam cdndicionem filio inueniat suo. DI. At ego ab hac puerum reposcam, ne mox infitias
e<(a)>t.

850

Nil

est:

nam

eapse[t]

liltro,

ut

factu<(m)>s<^t)>, fecit

om-

nem rem
Sed nimium pol d<(p)>portuna
foras.

palam.

ecc<(am)> eapse egreditilr

illinc

Ne

ista

stimulum Idngum habet, quae usque

pu<^n))gt

cor

meum.

intus (bis): corr Sarac 840. tu vel t 841. des mihi vel 843. dem {vel idem) ego corr Ca 844. nactus corr Spendotes vel detes dem am gelius 845. malana: corr Sarac scinscitia vel st incicidia vel st inscia: corr Ca (vel an) 847. uxorum vel uxorem quam vel qua po846. add Ca test vel potes abduci vel abdu 848. adeo: corr Fl add 851. ipsa et: corr Sey 852. ecce ab se: corr Bo Ca 853. longem vel longe: corr Ca egreditur vel gregitur
1

||

des

II

\\

\\

\\

\\

||

II

||

||

meum

vel

melim

jl

120

PLAVTI

IV

4,

116

PHRONESIVM.
MERETRIX

DINIARCHVS.
ADVLESCENS

ASTAPHIVM
ANCILLA

PHR. BKtea
Si alia

et luteast

membra umo

meretrix nisi quae sapit in uino ad rem suam: madeant, cdr sit saltem sobrium. 855

Nam
<(DI.>

mihi diuidiaest [injtonstricem

meam

''"sicut

mul-

"'Ea dixit

tam male <^m))eum Dmiarchi piterum inuentum

id

fflium.

+Vbi

audiuit

quam [quam] penes

est

mea

dmnis res et Kberi. PHR. Video eccum qui <(a)mans tutorem me[a]d optau<(it su)is bonis.

DI. Miilier, ad (tey

DI.

sum

profectus[t].
tur,

PHR. Quid

agi

Non

uoluptas mea? 869 ^uoluptas': aufer nugas: nil ego nunc de istac
re ago.
et

PHR.
+Me

Scio mecastor quid u<(el)is et quid postules

quid petas:
uidere uis et me te amare postulas, puerum petis. DI. Di immortales, lit planiloquast, paiicis ut rempsam
attigit.

PHR.
Et
tibi

Scio

equidem sponsam

tibi

esse

et

fflium

ex
865

sponsa tua

uxorem ducendam iam,

pro derelicta
n6<(n)>
sis

esse alibi

iam animum

tuom
^'Et quasi

Cogitato

mus pusiUus quam

cubili

babiturus: sed <(t)amen sit sapiens bestia,

Aetatem qui

<^uni)>

umquam

committit

suam,
uino vel uno 854. et lutea et: ec lautea est Nonius 856. diuidia est: corr Lamb 857. add Bo 858. add del Ca Ac Vbi id (vel it) del Pistoris 859. add Bo del Lamb 860. add et del Ae 861. hunc 862. add Ca suppl Bostius
\

|j

\\

||

\\

II

\\

||

|[

864. Dii imortales vel Di immortales 866. distinximus cum Sey 868. uestia
|

rempsam
||

||

869.

vel rem ipsam add Buechelerus

||

suum

II

IV

4,

1732
si

TRVCVLENTVS

121

obsidiator alium perfugium gerit. de istis rebus tum amplius tecum loquar: 871 Niinc puerum redde. PHR. Immo amabo ut hos dies aliquds sinas Eum esse apud me. DI. Minume. PHR. [I]Amabo. DI. Quid <eo> opus<t>? PHR. In

^Quia
DI.

imum odium
erit,

6tium ubi

re<m> mea<mst>. Triduom hoc saltem, dum aliquo mfles circumducitur. +In eam rem siquid habebo, tfbi quoque etiam prd|

derit:
+

875
aniefflauerit.

Si auferes

puerum, a milite omnis tum mihi spes

ma<m>

DI. Factum cupio: nam nefacere si uelim, non est locus. Niinc puero utere et procura, quando pro cur<a a>es habes. PHR. Miiltum am[ab]o te ob istam rem mecastor. ubi
Fiigito

domi metues malum, huc ad me: saltem amicus mihi esto +manubinarius.

880

DI. Bene uale, Phronesium.

PHR. lam <me> tu<o>m

ocukim <ndn> uocas?

DI. Id quoque +interim futatim ndmen commemorabitur. Niimquid uis? <PHR.> tPacultas. <DI.> Operae ubi mihi erit, ad te uenero. PHR. fUequidem hinc abiit, a<b>scessit. dicere hic quiduis[e] licet. Yerum <uetus> est uerbum quod memoratur: ubi amici,

ibidem opes.

885

Quasi .| unum odium vel unum 871. lam abo {vel abio): corr Bo apud vel apup iure mea: corr Bo et Lamb 874. t add Ca eo add Stu 878. add Schoe 879. del Bo 877. refacere milis 881. phronesium vel pronesium suppl Ca duce Sarac 882. commemorauiter: corr Ca 883. add ScJioe ad vel at 884. ascesquis uide: corr Ca 885. supplevisit vel accessit: corr Ca
870.

Quia
\

si vel

||

Odium

II

873.

\\

II

jj

\\

\\

\\

\\

||

\\

mus

ibidem
I

{vel

bildem) opus: corr Pius duce QuintiUano

||

122

PLAVTI

IV

4,

3339;
<(i)ri
|

V 15
m.(iyid

Prdpter limic spes etiamst liodie tacturn

litem,

Quem

ego ecastor mage

amo

qua<(m)>

me

tace.

dum

quod cupio inde aufero[e]. + Quae CLim mu<(l>tum abstulimus <(li5au tmutu apparet qudd datumst:
Ita simt gloriae meretricum.

AST. Aha,
Quid
est,

PHH.

AST. <Pater>

adest pueri.

PHR.

dbsecro? Sine eum[i]pse adire

890 buc: sine, si is est modo. ^Sineum ipse adire ut cupit ad me ad recta si tenent. Ne istum ecastor bddie [h]ast<^ut)>is cdnficiam fallaciis.

STRATOPHANES.
MILES

PHRONESIVM.
MERETREK

ASTAPHIVM.
ANCILLA

STRABAX
RVSTICVS

STRAT. +^0 mihi amare

Vt
illud acceptiim
sit

fero

supplicium danmis ad

amicam meam: prius quod perdidi, hoc addam

insuper.

Sed quid uideo? eram atque ancillam ante aedis? ad895 eunda haec mihist. Quid hic uos agitis? PHR. Ne me appella[t]. STRAT.
Nimiu<^m)> saeuis.
''ic

PHR.

Pdtin[es] ut mihi mole'stus ne sies? STRAT. Quid, Astap<h>i<um,> Ktiumst?

(vel se

tantum
II

hodie se hodie): corr Palm ama 887. ego ecastor vel ecastor 888. au vel auferue vel auferre: corr Ca dum vel dudum del Bo 892. del Sarac, add Ca\ conaut 890. suppl Guy est haec mihi: trai 895. uidet eram fectum: corr Geppertus asta897. del Bo 896. nimius eui sic: lac sign Ca Bo
886. etiam se hodie ri: corr Petitus
| j

\\

\\

\\

\\

II

\\

pilitium est: corr Stu

\\

V 6-21
AST. Merito
Male
uolo.

TRVCVLENTVS
ecastor tibi snccenset.

123

ne

STRAT. Ego, mea

minam

+legon atque etiam parum uoluptas, siquid pecisti

PHR.

caui prius,

Siipplicium [arc] hanc

fero auri, si +mihi rides

pice.

900
sese habeat quic-

PHR. Manus

uetat prius

quam penes quam

credere.

Piiero opust cibo[m], dpus est matri

+autem quae puelauit,

rum
Opus
nutrici,
<(l)>act

ut habeat,

ueteris

uini

la<(r)>-

ffiter,

Vt dies noctesque potet, dpust

<^l)>igno,

opust carbo905

nibus,
Fasciis opus est, puluinis, cunis, incunabulis,

Oleo opust,

fariiia

+purus est totiim diem:

die
efiiciatur

Nilmquam hoc uno

opus,
siet.
"''et

quin

opus

semper

Non enim possunt militares piieri STRAT. Respice ergo accipe hoc,
:
[

auio exducier. qui istuc exefficias opus.

PHR.

Cedo,

quamquam pariimst. STRAT. +Ad omnae manuc istic poste. PHR. Paru<(m)>st.

910

quod iubebis [a]dabitur: da nunc sauium. PHR. Mitte me, inquam: odi6su's. STRAT. Nil fit, ndn amor, teritur dies: Pliis +decem pondo amoris pausillisper perdidi.
arbitratu
900. arc vel ad: del Vss 901. 902. cibum: corr Spen903. actute habeat vcl attut abeat: corr Sey gelius 904. opustic no vel opus istic non: corr Guy duce Sarac 905. Falciis vel Faciliis 906. Oleum: corr SjJengeNus 908. possum 911. a vel ad: del Goellerus 912. odiosus: corr Ca 913. amoris pausillisper {vel pauxillisper) perdidit Nonius: moris pausilli per perdidi 898. sibi
|

STRAT. Tuo

etiam

vel etia

||

||

penes vel pane

\\

quicquam

vel

quicqua

||

\\

||

||

\\

II

\\

\\

||

124

PLAVTI

V 2236

PHR. Accipe hoc atque auferto intro. STRAB. Vbime^a^

Neque
amicast gentium? neque hic operis quicquam facio: corrum915 por situ. Ita miser cubando in lecto hic expectando obdurui. Sed eccam uideo |: heus, amica[m], qufd agis [mille]?
ruri

STRAT.
PHR. Quem ego

ecastor +<m)>age

PHR. Hoc modo PHR.

ut

<e'st> homo? amo quam te. STRAT. Quam me? quo modo? molestus ne sis. STRAT. Iam<ne>

Quis iUic

abis,

postquam aiirum habes?

dedisti.

Condidi intro quod

PHR. At

STRAB. Ades[t], amica, te adloquor. 920 ego ad te iba<m>, [ad] me'<a> delicia. <STRAB.> Hercle uero serio:
tibi

(Quamquam ego

uideor stultus, gaiidere aliqui uolo :)

bella^

me
"t^tu

+Nam quamquam
PHR.

es[t]

malo tuo<'s>,

nisi

ego aliqui gaiideo.

Vin[c] te amplectar[et], suauium dem? STRAB. Quiduis face * gaiideam. STRAT. Meosne ante oculos ego illam patiar alios amplexarier? 925 Mdrtuom hercle +medio satius. apstine hoc, mulier,

manu<m>,
Nisi
si

te

mea

"^^manu

ui in

mac<ha>era
si

et

hunc

uis

<PHR.>

mori. +Nihili phiari satiust, miles,

stulas

te

amari p6-

914. centium: corr Angelius

|

||

915. facto
||

||

917.

Sed ecj

918. cam vel Sidecam add Weisius quam me vel quame 919. add Guy
|| ||

ecastor vel castor

\

aurum habes
||

{vel
|

920. del Angelius habens) vel auru abis a add del Spengelius ibo: corr Angelius
\

921.
\

Ac
\\

ad vel at pers add Ca

\\

hercle vel hecle

add Ac
{et

s.

923. del Sarac 922. secl Bicechelerus 925. Meos lac sign Bo 924. et del Goellerus 928. add Ac phiari 92G. add Valla V.) vel Me eos
||
\

II

||

||

vel pphiari

||

V 3750

TRVCVLENTVS
p<(h>anes.

125

Aiiro, <(h)>au fer<(r)>o deterrere '^potest ne amet, Strato-

STRAT.

Qui,

malum,
in

bella ailt fac[i]eta's[t], quae

ames
930

homine<(m)>

PHR. Venitne

mentem

til^i

modi? quod uerbum

isti

in cauea

dixi<^t)>

histrio?

Omnes homines ad suom quaestum Tcalent et fastidiunt. STRAT. Hitncine honiinem te amplexari[s] tam horridum

PHR. Quamquam
STRAT. Dedin
<(AST.)> Niinc

ac ta<(m)> squalidum. hic <(s)>qualust, +quam hic horridus

citus belluni hi.

ego aurum?
si
I

PHR. Mihi?
cibaria[m].

dedisti filio

935
alia

hanc tecuni esse speras,

auri mina.
is

opust
serua

STRAT. Malam rem

Quid
isti

+et

magna magno opere

tibi

<(ui)>aticum.

debe[i]s[i]?
tria

<PHR.> Tria. STRAT. Quae nam? <(PHR.)> Vnguenta nocsauium.

^si

te<(m)>

<(STRAT.)>

Par pari respondet.

de
tuis

Dan

tu mihi

ueruni niinc saltem, amaS; deliciis +sum quicquid pausfl-

PHR. Quid
^Campas

id[a]

lulum? 940 amabost qudd [i]dem? +dictum super

feri.

dicit

abaui consultam istuc mihi homo.

929. deterrere vel deterere 930. eaci (vel eati) eta estque: 931. histrio vel istrio 933. amplexarestam corr Pius homini hordum (i s. v.) vel horri vel horridum acta corr Sarac sq;alidum vel atque squalidum: corr Sey 934. quali est vel qualis est: corr Sey cluce Lipsio 935. Dedi u vel Dedi: corr Ca dedixisti {ex dedisti D-) 936. adcl Schoe 937. tibi aticum 938. debe isi vel debet nisi: corr vel tib {vel tib:) atticum Goellerus add Spengelius nocte vel noctes: corr Ca 939. add 940. delictis pausillulum vel pusillulum Lamh 941. ita alabo {vel abauo) est quod idem: corr Palm feri vel fert 942. Campas vel Capas abaui vel auaui
||
\

||

||

||

\\

||

||

||

\\

\\

||

||

||

126
Caiie faxis: uolnus tibi

PLAVTI

V 5165

[A]

STRAT. Ydlgo

+iam quoi suut dentis ferrei. ad se omnis mtromittit abstine istac

:

tu

manum.
<(nialo)>

STRAB. lam
STRAT. Dedi

bercle

cum magnd

tu

uapula,
945

uir strenuos.

STRAB.

ego huic aurum. STRAB. At ego argentum. STRAT. 'Eat apale <pur)>puram. At ego oues et lanam et alia miilta quae

poscet dabo. mecum quani minaciis. PHR. Lepidus mecastdr mortali's[t], mi Strabax: perge dbsecro. ^AST.)> Stultus atque insanus damnis certant: nos salMelius<(t)> te minis[ter] certare

uae sumus.

950
tii
-

STRAT. Age
STRAT.

STRAB. Immo prior -tirot aHquid. prior perde et peri.

tibi:

Em

talentum argenti ''pbilippices

tene
tibi.

est:

PHR. Tanto melior: ndster esto, sed <^d)>e[t] uostro uiuito. STRAT. "^bist quod tu das? sdlue zonam^ prduocator:
quid times?

+meos nego ambulo: 955 Pecua ad hanc coUo crumina ego dbligata defero. ^Quid dedi ut distinxi hominem. STRAT. Immo ego
peregrinu's^ hic <(ego)> habito: niinc

STRAB. Tu

uero qui dedi.

943. dist Sclioe uomus vel uuluus sunt vel sum 945. iam magno tu {vel tut): corr Bo strenuus vel strenuis 946. huic mirum 947. etianam: corr Ca roscet add Ca dabo vel dolu 948. add Bi certare vel certare del Ca minacus 949. (me)castoe: ecastor mortalis est strabax mi: trai Giiy Stultus {sic A) vel Sultus 950. add Schoe dannis sumus vel sumis 951. tirot vel ijro prior vel prio philippices vel philiiiphices 952. veJ taleactum 953. add et del Ca xonas: corr Bo prouocatur: corr Ac 955. peregrinus: corr SjKngelius add Angelius nego vel non ego 956. ego in crumina: trai ex Prisciano (nerumina ego) 957. distinxi vel dixtinxi
.
\ | \

||

||

||

\\

||

Em

Hem

II

||

l|

V 6676
PHR.

[A]

TRVCVLENTVS
intro,

127

I[n]

amabo,

et

tu ergo +a

eris

<^STRAT.>

Qui^d tu, quid ais?

dedisti

me cum tu mecum quidem. cum hocin? ^ego postdaturust:

istuc

erior dedi?

PHR.

Tii

iam,

^Tiic^

habeo,
960

hoc expeto:

Verum utrique mos geratur amborum ex sententia. STRAT. Fiat: ut rem gnatam uideo, hoc accipiundumst
qu6<^d)> datur.

STRAB. Meiim quidem

te

lectum certe occupare non

sinam.

PHH. Lepide ecastor aucupaui atque ex mea sententia, Meamque ut rem <(ui^de<(6)> be[re]ne gestam, u6stram
rursum bene gera<^m^.
96 j

+Romabo

siquis animatust facere, faciat ut sciam.

Veneris causa adplaiidite: eius haec in tutelast fabula. (Spectatores bene ualete, plaiidite atque exurgite.)
eris mecum vel eris mecu 958. tu uergo vel uergo 959. 960. add Buechelerus duce Lamb 962. hoc accipiundumst vel hoccipiundumst 963. sinem 964. ecastor aucupaui atque e Nonms: mecastor aucupabatq; ex 965. Meamque vel Aeque add Bo rursum vel rursu 966. si quid facere vel facire 967. Veneris vel et faciam: corr Schoe Veneri eius vel heius telafa 968. secl Geppertus
I

||

add Spengelius

||

||

||

||

||

||

||

(|

\\

Priscianus

inst.

didi,

mala repperi, factus sum extimus

III 25 p. 100, 19 H.: Plautus in Truculento a uobis' (c/.

'bona perv. 72Ssq.).

T.

MACCI PLAYTI

DEPEEDITARVM FABYLARVM
FKAGMENTA

plavti C0M0EDIA.E

vn

114

YIDYLAEIA
1

FKAGMENTA AMBROSIANA
PROLOGVS
uetere

J.

rem nomine ****g*=r** **g;f;:**e

^

hanc

estitit.

Laiidatus ia
Sc^h^^edi^^a))

gra^tiyas

^w_u^vj_^^o_

j.

^ noster f<^ecit^ V<^idularia>m.

IS C[U

_iv/i_w-iw_u-i^_

Prius noscite * * * * scitis: ipsus <^e^s<(t). Credo argumentum uelle uos <(pem)>6s<^cer^e 10 Int<elle)g<etis pdti).us q<uid a)>g<an)>t, q<ua)>nd<o
a)gent.
i^
-d

w _ uos

U-l^_W-lW_W^^_
3. PCiTEXTIAMIKIME RUMS*+TISITIO 4 sqq. uM nU adnotamus litieras ex spatiis siippl Stu 5. irssc GNKO(/e? FERO) 6. SC*EDI F UO G*AE C M 8. ISQU T*R*0 7. OETBHANOSTERF****r CrCXTMEGOFA OS TIS 9. IPSTJS+S 12. A UOSINLOCOMONITUM PETRO 13. DI 9 S*COMMoi)ii:
\\ II

loco

monitum

|| ||

||

|;

||

'-

||

||

T-^^S

II

14.

INA

BMEAM

132

PLAVTI
j:
.^

1527
15

Magis qu

_ ^

j^

o _

tis

nunciain

Vos

ill

^_wz^_>^-iw_

Hominem
semel

VS

SERVOS

quem

usu rupit seruitus

<NICODEMVS.
ADVLESCEXS

DINIA) SEXEX

NI. Est quo u - ^ s neque <(tem^pus censeo. 18 Quid ais? licet<(ne? DI. M)>axum<e, si^quid est opus. Sed quid est negoti? NI. Te ego audi^ui di>cere 20

Operarium
DI. DI. NI. DI. NI. DI.

te uelle ru<(s condu)>c<(ere)>.

NI. Quid uis operis <(f'ie >i-i? Quid <(t)>u istuc curas? an mihi tutor additu's? Dare pdssum, opinor, satis bonum operarium. Est tilji [in] mercede senios quem des quispia<(m)>? 25 Inopia seruom ^ ^ _ ^ ^ w _ Quid tii? locas ^ ^ _ ^ ^ J/
Re<(ct)>e audiuisti.
|

j.

j.

15. QU -ABEO ORTIS 16. UOSILL E(fe? UOSii.L[uma]uDiTE) NOXPROHOC Inter v. 17 et 18 quinque {vix- quattuor tantum) folia deficiunt: quod sequitur folium paucissitnas incertasque Utteras initiales et exitnm (ico) versus longioris velut septenarii praebet 18 sqq. jjers add Stu 18. NEQ PUSCEXSEO 19. LICET(nem).A.XUM(esi)QUIDESTO||
||

||

||

||

PUS
26.

II

23.

ADDITUS: corr Stu

||

25.
ij

del

SERUUMI**E**+***OMELOC
II

27.

Goe quispia LOCASTINC(veZ O vel G

\

||

vel Q)

'28-55

VIDVLARIA
equidem
siim,
si

133

Nam
NI.

te _ w

.:

^ _ ^ <arb)>itror.

Non

Veriim
DI. NI. DI. NI. DI. NI. DI. NI. DI. NI.

siquidem tu ^j _ ^ s ^ -'. pretium das, du<^ces te^cum simul.

30

Laboriosa, adulescens, uitast nistica. Vrbana egestas edepol aliquanto magis. Talis iactandis tuae sunt consuetae manus. At qualis exercendas nunc intellego. Mollitia urbana atque limbra corpus candidumst. 35 Sol est ad eam rem pictor: atrum fecerit. Heus z w illic estur _ ^ ^ w _ Miserd male ess<^e)> ^ ^ _ w u _ Quod abs te _ ^ .i quaesso ut m<(ih)i impertias. <(h6min))est opus et non malo, 40 Si tibi pudico
.'
|

Qui s ^ - ^ sit quam serui tui, Cibique minumi maxumaque indiistria, Minume mendace[m], em me licet conducere. DI. Non edepol equidem credo mercennarium

Te

esse.

<NI.

An^ non

credis

xw_wjw_

45

w^w_uj.u_ wjw_wjiw_
DI.

dicat simul

operarium.
Kj

lam

-j

linde

conducam mibi?
paiillum edi<(t^^

Multiim

Iabor<^et, p)>aullum mereat,

50 Minus operis nilo faciat quam qui pliirumum. NI. Nec milii nisi unum prandium quicquam duis^ Praeter mercedem. DI. Quid merendam? NI. Ne duis, Neque cenam. DI. Non cenabis? NI. Immo ibo domum. DI. Vbi habitas? NI. Hic apud piscatorem Gdrginem.

DI. Vicinus igitur es mihi^ ut tu praedicas.

55

36.

28. TEM AEKUM: corr Stu

II

II

29.

||

37.

so TE)
43.

38. ESS CP TQUAESSO 41. QUIFipE(veZ QUITIBl)+*PEIORSlT ondu^+irimi 45. teessenoncbedisnon del Stu
'
|| || II \\ II

30. PRAETIUM TUNO illicestur heuscunil 39.' ABSET(i;eZ CON ^^NE

II

||

'

||

{corr

DABi

II

STpiCATSIMUL 52. MAEREN46. N Stu) Int^r V. 55 et 56 quattuor, ut vid, folia deficiunt

\\

134

PLAVTl

5G 70

<CACISTVS.
PICATORES
CA. Ibo
Seii
et

GORGINES)
II(?)

quaeram, siquem

possim sociorum nanciscier,

qui aduocatus adsit: iam hunc noui locum. GO. Hisc<e> in aedibus: huc Hicine uos habitatis? adducito. At ego uidulum intro condam in arcam atque occludam probe.
Tii

quem norim

siquem

uis

muenire

tibi

Perfidiose

numquam quicquam

patronum, quaerita. 60 hic agere decretu^m^st

mihi.

CA. Qilr malum patronum quaeram, postquam litem

perdidi?

Ne<mo> homo
Vfdulum
Verbero
q<(ui)>
illic

miser e<(st> ^ _ ^ ^ w que infeKx fui, ubi u<id^i, non me circumspexi centiens.
_

mter

Tam

scio

quam

me<(d)>

^ ^ w insidias dedit. hic stare: captam

perdidi,

65

praedam

Nisi quid ego mei simile aliquid cdntra consilium paro. Hic astabo atque obseruabo, siquem amicum conspicer.

DINIA. SENEX
DI.

CACISTVS.
PISCATORC?)

NICODEMVS
ADVLESCENS

Ne tu edepol hodie miserias multas tuas Mihi narauisti eoque ab opere maxume
58.

70

HISCIN
||

Gl.
II

Q*+yBiy**I MEHIC: add Stu

64.

65.
I

07.

63. MISER VCl MIPER DECKETUST LOCySTIN*+INSIDIAS 6G. INTERMO CONCILIUMPARO: corr Shi
||

||

II

II

71-91

VIDVLARIA
tui.

135

Te

abire iussi, quia ine miserebat

CA. IUic

est adulescens quein tempe<(st^as e

mari

Et iam ego

audiui

j.

^ _ u

w _
<(cit>o.

In dpus ut sese collocauit

quam
t

75
_

<Po)l haiid cessauit, pdstquam DI. Mirumst

\J

_ ^ ^

v^

o_w^w_^^w_
\J
J.

\J

\j

\J

\J

Rem

mihi na<(rrauit>

ede<(po)>l _ ^ ^

v _

Puer i^-^s^-^s^_ 80 NI. Egentiorem s ^ _ ^ neminem Neque esse cred<(o neque fuisse)> neque f<(o)>re. DI. Caue tu istuc dixis: immo etiam argenti minam, Quam me<(d)> orauisti lit darem tibi faenori,

lam ego adferam ad

te: faenus mihi nulliim duis. NI. Di tibi illum faxint filium saludm tuom, Qum mihi qui uiuam cdpiam inopi facis. Sed quin accedat faenus, id non pdstulo. hdminem egentem haii decet. DI. Defaenerare Quam ad redditurum te mihi dicis diem, Caue demutassis. NI. "^sque donec sdluero
| | |

85

90

72.

TEM:PE**ASEMAEl(t;eZ

TEMPE+^ASIMMIN

)
1|

||

73.

*FIC
Uip
78.

T*SAT9-ARG**EN**M

TIGI*

MMUT 76. **LHAUT(ve!! HAEC) MIRUMESTSIA*****TyAMy**+**SQUA NOSyOSPARENTI DAREPOSSU TUSFU

MR
II
II

ROM

74.
\

AUDI-

MAT||

77.

||

79.
||

EDE81.

*LISIMUL
EGENTIOREMStU 90 sq. quae sunt in
\

II

80.

PUERISISHI
|| ||

ISP

GIS

MNEMINEM 82. ATQ-ESSE: COrr CRED NEQ-F*RE 84. ME et TAENORI {COrr Stu) dist Winterus Ad Vidulariam num pertineant frustula
MINEN
\\

\\

foliis
v.
||

485'4S6 (acm

^^ag-

DROGO

pag. 486

18 in

fine,

N**Fy

v.

485 19

v.

IS ab

initio,

stib

finem) et

Quo491492

certo dici nequit

136

PLAVTl

95103

2
I

FRAGMENTA A GRAMMATICIS SERVATA

(XIII) Paupera haec res est. (VP) Haec myi-tus Veneris est, III (IX) Eiusdem Bacchae feceruut nostram
II

nauem

Pentheum. IV (VIII) Inopiam, luctum, maerorem, paupertatem, algum, famem. 95

(I)

Animum
Ego

aduortite

am[a]bo

s[iu]ultis:

uiduneutri

him
seruabo,
quasi

hic apponite:

sequestro detis, reddibo,

VI

(II)

Ddnicum res iiidicata erit haec _ w ^ ^ _ Haud fugio sequestrum _w^w_w^w_.

VII (IV) Ibi ut piscabar, fuscina [u]ici uidulum. lOO VIII (VP) Nescioqui seruos +e myrteta pr6sil[u]it. IX (V) Quid multa uerba? plurumum luctauimus. X (VII) Nunc apud sequestrum uidulum posiuimus.
Disposuimus fragmenta secu/ndum ea qiiae Studemtmdus, Leo, Seyffertus exposuenmt I Priscianus I {G. L. IL) p. 152, 10 II Porphyrio ad Hor. carm. 1 3S, 7 et Probtis Cathol. p. 16, 13 bacche vel bache III Priscianus I {G. L. II) p. 300, 6 V Idem I {G. rV Idem I {G. L. II) p. 235, 6 {cf. x>. 192) L. II) p.224,3 et 226,15 et II {G. L. III) p. 7,26 et Nonius a del Ald iu del p. 508 {v. 2) et Gloss. Plaut. (donicum) Bo uitulum Prisciani lihri pleriqiie quasi om LH^ Nonii res {vel re) iudicata sequestro Priscianiis: sequestri Noniiis ei-it haec (hic L. haec om GK) vel res diiudicata sit PrisciaVII Nonius VI Priscianus I {G. L. II) p. 224, 7 nus VTQ Priscianus I {G. L. II) p. 124, 1 et Porphyrio p. 123 e myrad Hor. carm. I 38, 7 qui vel quis codd. Prisciani del Bo IX Nonius teta Priscianus: per myrteta Porphyrio X Priscianus I {G. L. II) p. 528, 23 p. 468
||
\\

II

|1

\\

II

||

II

||

II

\\

104115

VIDVLARIA
clacendix.
4^

137

At ego signi dicam quid si<(e^t. XII (XI) Signum recte cdnparebat: hiiius contendi anulum. 105 XIII (XVII) 2 ^ _ ^ j: o malo hunc adligari ad <(h)>driam, "^t semper piscetur, etsi sit tempestas

XI (X) Oppositast

maxuma.

XIV

(XVIII)
Ciilleo

hunc ^iuuenem msui

atque deportari iussi +annonam

bonam

piscibus.

XV

(III)

MaKm

moriri meds

quam

mendicarier:

iio

Boni miserantur lUum, hunc inrident mali.

XVI

(XII)

Immo

quod haec nostrast patria et quod hic meus Pater, illic autem Sdterinis est pater.
id

XVII (XIV) Vbi quamque pedem

uiderat, subfiirabatur dmnis.

XVIII (XVI) Nunc seruos argentum

XI ^(Z Prlsciani I {G. L. II)
I |

a patre expalpa115

bitur.

HKGL
p.
et

p. 165, 12 vel 13 add codd. claxenclix vel clasendix: corr Loeicius ex glossis

pers add Stu

ego

vel

conparebat

iuuenem hunc et in culleo et in altum XV Xonius deportari cod. Brux. 9172 {idem piscibus om) mendicare L ministrantur illum nunc: malum L^ p. 13S corr Stu duce Lipsio XVI Prtscianus I {G. L. II) p. 317, 23 XVn Xonius p. 220 uidebat: corr Fl supfurabatur vel subpurabatur XVIII Xonius p. 104 et 476 nunc om (t a patre arsrentum trai Xonius loco nosteriore
\

XIV et XV ed. XXIV ed. L.

1

vel

comparabat
L.
|

XII Xonius p. 258 add Bo XIII Fuhientius de abstr. serm. maxima vel aliqua XIV Idem p. XXII uero
]

||

||

||

\\

||

\\

||

||

138

PLAVTI
audiui

Yidul. 116118. Fab. cert.

15

XIX (XV) Nam

feminam ego leonem semel

parire.

(XX [XIX]

v^

z w _ w

sed leno

egi-editiir foras:

Hinc ex occulto "sermone atus siiblegam.)

11

FRAGMENTA FABYLARTM
PRAETEE VARROOTAI^AS
1

FRAGMENTA FABVLARVM CERTARVM

ACHARISTIO
Quam
Panem
ego tanta pauperaui per dolum pecilnia. et polentam, uinum, murrinam.

I II

ADDICTVS
Opus facere nimio quam dormire mauolo: Veternum metuo.

AGROECVS
Quasi lupus ab armis ualeo, clunes infractos
fero.
5

XIX Fhilargyrins ad Verg. Bue. II 63 XX Nonius p. 332 sermone {Aululariae tribuens: huc rettulit Guy cuni Mercero) ACHABISTIO I Nonius atus {vel aius vel auis vel satus) 9;i II Plinius H. 2X 157 (cf. GelServius plenior ad Verg. Georg. I 124 lius III 3, 14)
\\
\

II

||

XIV

\\

ADDICTVS

AGBOECVS
p. 61. 17
\

\\

{cf

quas LNonii

Nonius p. 196 et Paulus Gellius III 3, 9) iufractos fero Paulus: desertos gero
\ \

Noniiis

II

s.

cert.

618

FRAGMENTA

139

ANVS

ARTEMO
I

Niinc mihi
*

licet

quiduis

loqui:

nemo

liic

adest
*

superstes.
II
*

<^mu)>lionum nauteam fecisset atque aro *

* *

lem

III et * * * <^rauim>.

ASTRABA
I

Sequere adsecue, Polybadisce:

meam spem

cupio

consequi.

PO. Sequor hercle equidem: nam lubeuter mea<^m>

sperata<(m)> consequor.
lo

U
III

Axitiosae

amionam caram

e ufli

concinnant

uiris.

Quasi

tolleno[no]

aut pilum graecum plana uia.

sft

reciprocas

IV Terebratus multum

[et]:

subscudes addite.
his regionibus.
15

Terebratum quidem pertundis. VI Dare pedibus protinam sese ab Apluda. VII

BACARIA
Quis est mortalis tanta fortuna affectus umquam Qua ego nunc sum? quoius haec uentri portatur pompa:
I Festus p. 305, 32 {cf. GelUits 1113,9. superstes) hic adest Pseudoacro ad Hor. Epo. I 5 (^nemo {sic Festus et Pseudoacronis A) vel adest hic {sic Pseudoacronis III Festus li. 274, 32 11 Festus p. 165, 32 reliqui librf} ASTBABA (cf. Prohts ad Terg. Bucol. p. 2, 21: quo titulo et Plautus fabulam inscripsit, in qua mulieres in eiusmodi uehiculis inducit) I F?to de 1. h VI 73 (in astraba plautinea) herclem {ex erclem vel ercle m. 2, %it adseque: corr Lachm add Bi II Varro de l. l. vid) quidem: corr L. Spenqelius III Festus p. 274, 29 VII 66 ac sitiose: corr Ald del uta: carr Scal Scal reciproceis: corr O. Muellerus IV
||

ANVS

ABTEMO

et

\\

\\

\\

\\

\\

||

Festus p. 306, 2

del

Bi

\\

Xonius
||

p.

62
\\

\\

VI Xonius

p.

YII Gellius
hius

III

4: unde Xonius p. 69 16, 1 ^Tjaccharia: corr Bi

7,

XI

BACABIA

376 Macro-

\\

140

PLAVTI

Fab.

cert.

10

38

Vel nunc qui mihi in mari acipenser latuit antehac, Quoius ego latus in latebras reddam meis dentibus et
manibus.
20

BIS

COMPRESSA
BOEOTIA
perdant primus qui horas
repperit

PARASITVS. Vt

illiim di

Quique adeo primus statuit hic solarium: Qui mihi comminuit misero articulatim diem.

Nam "'me puero ue<(u)ter erat solarium Multo onmium istorum dptumum et ue rissumum + Vbi iste monebat esse nisi quom nil erat. Nunc etiam quod est, non est<(ur)>, uisi soli lubet. Itaque adeo iam oppletum oppidumst solariis, Maior pars populi aridi reptant fame. II Vbi primum accensus clamarat meridiem
:
|

25

30

CAECVS VEL PRAEDONES

I

Nil quicquam factum nisi fabre

Nec quicquam positum sme loco, Auro, ebore, argento, piirpura,

Picturis, spoliis, tiim statuis.
II

Neque eam

inuito a

me umquam

abduces.

35

III Spectaui hidos magnifice atque opulenter.

IV Plure
Velim.
19.

altero tantd quanto eius fiindus est

a///cipenser
{cf.

vel

ancipenser (antea accipenser)

9)
\\

1!

BIS
|

COMPRESSA
||

GeUius 1113,
\

BOEOTIA
\\
||

(Aquili.? cf.

21. horas cel oras Gellius III 3, 3 sq. et 9) l Gellius III 3, 5 22. Quique vel Quicque 23. com{vel repperit vel reperit 27. quocl vel quid 28. est co)minuit 24. add Salm II Varro de l. l. VI 89 oppidum: trai Herm I Charisius (ex lulio Boviano) p. 190,31
|| || || ||
\\

CAECVS
\\

VEL PEAEDONES
II

32. luco

n
II

Idem

p. 202,

30

\\

III

Idem

p. 209,

24

||

IV Idem

p.

211,27

Fab.

cert.

3952

FRAGMENTA
prdrsum parcunt nemini.
est.

141

Ita siint praedones:

VI In peregre

40

YII Velim te(dy

VIII w
j.

arbitrari factum.

Sedulumst,

^Summouentur hostes, remouentur lapides. w si non strenue fatetur ubi sit ailrum,
45
^

Membra exsecemus serra. IX Nil feci secus quam me decet. X Quis tu's qui ducis me ? # Mu.
hercle.

Peri<(i))
est.

Afer

CALCEOLVS
^
s

^ ^

^j

j.

Kj

Super eius

dixit

molkiscam nucem impendere tegulas.

CARBONARIA
I
1

ego

pernam,
ferat

sumen

sueris,

spetile,

callum,

glandja.
II

Patibulum

per urbem,

deinde
cruci.

adfigat<(ur^

50

III

Secundum eampse aram aurum

abscondidi.

+CESISTIO
Dis
<^s)>tribula <(a)>ut

de

himbo obscena
YI Idem
\

ufscera.

V
p.

Idem
II

p. 211, 3.2

||

}) 212,

20

||

VH
\\

Idem
\

41. add Bu^chelerus 219, 9 VHT 2>ers sign Chari.sius Idem p. 219, 16 IX Idem p. 220, 21 X Idem p. 240, 3 pers sig)i Bo pueri dist Fabricius CALCEOLVS 3Iacrohius Sat. III 18, 9 CAEBOXABIA I Festus p. 330, 27 sueres: corr Turu spectile: corr ex lemmote galium: corr Vrsinics n Konius p. 221 III add vir doctus in Nonii ed. Bas. Priscianus I {G. L. II) p. 516, 11 ipsam: corr Fl CESISTIO Varro de 1. 1. VII 67 a add Scioppius s add Buechelerus
\\ \\
j
|

\\

II

\\

||

\\

'

obscenabis cera: ccrr 0. MueUerus

il

142

PLAVTI

Fab.

cert.

5368

COLAX
I

II

in IV

Batiolam aureaiu octo pondo habebam accipere uoluit. Qui data fide firmata fidentem fefellerint^ 55 Siibdoli subsentatores, regi qui sunt proxumi, Qui aKter regi dictis dicunt, aliter in animo habent. Si me tu hodie inuitaueris numquam quicquam *
:
|

Nexum.

COMMORIENTES
Saliam in puteum praecipes.

CONDALIVM
I

Tam

crepusculd fere ut amant lampades accendite. 60

pro.

II

CORNICVLA
I

n
III

Quid cessamus hidos facere? circus noster ecce adest. Qui regi latrocinatus decem annos Demetrio. 63. 64 Piilcrum et kiculentum hoc nobis hodie euenit
proelium.
65

IV Mihi Lauerna in furtis celebrassit man[i]us. V Qui amant ancillam meam Phidullium oculitus.

VI^^_w^w_uzw_w
COLAX
\\ \\

te

obsecro,

(Terentii Eun. prol. v. 25) I Nonius p. 545 ha11 M. Caesar ad Frontonem II 10 (p. 33 bebat: corr Ri IV Varro III Schol Veron. ad Verg. Aen. II 670 ed. Nab.) COMde l. l. VII 104 sq. {fragmentum non satis certum)
\

\\

\\

{Terentius Ad. prol. v. 6 et Gellius III 3, 9) (cf. Gellius Priscianus I (G. L. II) p. 280, 18 III 3, 9) I Varro de 1. l. VII 77 II Festus p. 229, 20 COR153 (rarius CORNICVLARIA) I Varro de l. l. decem annos II Varro de l. l VII 52 et Nonius p. 134 IV Nonius III Nonius p. 63 Varro: annos clecem Nonius celebrassit vel cemilitaueram nam furtis: corr Scal p. 134 V Nonius p. 147 (Plautus comi qui) fedulerassit del Ald lium corr Winterus VI Nonius p. 220 (Plautus in cornicem te)
\\

MORIENTES

CONDALIVM
\

||

\\

NICVLA
I

\\

\\

||

||

\\

||

Fab.

cert.

6981

FRAGMENTA
meum, mi
sodalis,

143

Lyde, pilleum

mea

salubritas.
70

VII Face[re] olant aedes

arabice.

DTSCOLVS
j.

uirgo sum:

ndndum

didici nilpta

uerba dicere.

FAENERATRIX
I

barbaria quod dixisse dicitur Heus tu, Libertus suae patronae, id e<(g))0 dicd <(tibi):
*Liberta<(s)> salue:

uapula Papiria.'
75

II

Quae ego populabo probe.

FRETVM
Nunc
illud est

quod 'responsum
fecero:
si

'^Arretini' ludis

magis

dicitur:

Peribo,

si

non

faxo, uapulabo.

FRIVOLARIA
I

Commodo
Sequimini

dictitemus.

II Is
III

milii erat bilis,

me

aqua mtercus, querquera tussis. hac sultis, legiones omnes Lauernae. 80

IV Vbi

rorarii

estis?

#
|

Adsunt.

^''bi

censi?

sunt Ecce.

ac-

p. 170,

VII Diomedes j;. 383, 15 del Goe BYSCOLVS FesUoi 23 cum Paulo p. 171, 4 {om ut) FAENEEATBIX {Varro de l l VII 96) I Festus p. 372, 27 73. add Scal (tibi in lac) 74. add 0. Muellerus 11 Diomedes p. 401, 3 proue: corr Scioppius Gellius III 3, 7 ludis magis vel magnis ludis FBIVOLABIA I Charisius p. 193, 1.5 et 196, 9 II Festus p. 257 , 31 cum Paulo p. 256, 13 et Prisciantis I {G.
\\ || || II \\

FBETVM
I

\\

||

\\

L. II) p. 271, 2 eras vel erat {sic Festiis) Prisciayms aqua intercus om. Festus querqueratus Paulus (querque<(ra tussis) Festus): tussis febris Priscianus III Festus p. 301,22 {et Paulus hanc stultis: Festi codex: corr ex Paulo IV Varro p. 300, 7) rorani: corr Bholandellus de I. 1. VII 5S ansunt (en m. 2): corr Grothius
\
\

||

\\

II

144

PLAVTI

Fab.

cert.

8293

Agite uuuc, subsidite omnes, quasi solent triarii. agere oportet qudd agas, non ductarier. YII Superaboque omnis argutando praeficas. VIII ^ 85 ^ _ ^ tiinc papillae prim<(ul>um Sororiabant illud uolui dicere: Fraterculabant. (quid) opus est uerbis? ^ _ IX * * * agnina tene * * * <^stre>bulis. X amice ex multis mi[hi] une, Cephalio.

YI Naue
j.

FVGITIVI
"^Agerge, specta,

mde

uiuices quantas.

lam

inspexi:
90

quid es[se]t?

HORTVLVS
Praeco
ibi adsit:

ciim corona, qufque liceat, ueneat.

LENONES GEMTNI
Dolet huic puello sese

uenum

ducier.

LIPAKGVS
Nil moror mihi filcum in alu^e^o apibus qui peredit cibum.
subsidete V Varro de 1. l V 89 et Festiis p. 306, 11 subi(?)**+t triario Festus VI Festus Varro: corr Laetus VIII Festiis p. 297, 34 {et Vn Nonius p. 66 p. 169, 3 Paulus ex edit. Thewrewkii p. 296) *** papillae pri*** uolui dicere ** opus est uerb ** codex Festi: tunc papillae primum sororiabant illud uolui dicere fraterculabant Paulus {suppl IX Festxis p. 313, 3 suppl ex lemmafe X PrisciaVrsinus) nus I {G. L. II) p. 188, 26 {cf. ars anon. Bern. p. 90, 13 ed. FVGITIVI Varro de l. l. VII 63 ^^ers del Bo Hag.) Festus del Scal sign Winterus Cid cod. cuique: corrScal uentat: corr Vrsinus p. 306, 12 Accius: cf. Gellius III 3, 9) GEMINI {GEMINI Priscianus I {G. L. II) p. 231, 21 et Festus p. 249, 19 Dolet Priscianus: holim Festi codex huic puello Festus: hic puellus LIPARG VS Priscianus I {G. L. II) p: 522, 14 Priscianus add Pareus
|

||

II

\\

\\

\\

\\

\\

HORTVLVS LENONES
\\
'

LEONES
\

||

||

Fab.

cert.

94106

FRAGMENTA

145

NERVOLARIA
actutum adrasi <(s^enern. Prohibentque moenia alia, unde ego fungar mea. 95 UI Ocissume nos LO^eri possimus fier\i> * * IV Product[a]e prodig[i]um esse [mjamatorem addecet. V Vinum sublestissumum.
I

Scobina[ni] ego illum

II

VI Insanum ualde uterque deamat. VII Scrattae scrupedae strittiuillae sordidae.

100

+PAGON
Honos sjncerasto
peri<^i)>t,

pernis, gla<^n)>dio[s].

PARASITVS MEDICVS
I

In couspicillo

II w z

cum

uirgis

adseruabam jjallium [obseruabam]. caseum radi potest.

104. 105

III Addite lopadas, ecinos, ostreas.

IV Dorm

reliqui

exoletam uirginem.

NERVOLABIA 1 Varro de 1. l VII 68 del Scioppius enim: corr Spengeliiis diice Lachm 11 Festus p. 145, 31 {et Pauhis p. 144, 8) funger inea apoijrapha Festi: corr ex ni Festus p. 181, 33 Paulo add Vrsinus IV Fistus m del Bo V Festus j). 294, 3 p. 229, 21\2i eti dd Vrsinus VI Nonitis p. 127 (Neruo: coi-r Lipsius) VII Varro de l. l. VII 65 et GeUius III 3, 6 et Nonius j)- 169 (Aulularia: corr
\
\

||

II

||

||

\\

||

Bentinus) scratte Gellii PM: escrate t^el escrapte codd. Nonii: scraties cod. Varronis scrupede strittiuille codd. me| \

scruppidam stritabillas et rupp ides ritabillae Varro: crupede strictibile Nonius sordidae Gellius et Nonius: tantulae Varro PAGON Varro de 1. I. VII 61 i add L. Spengelius gladios {corr ex gradios): corr Pius PABASITVS MEDIGVS I Nonius p. 84 conspicilio vel conspicuo II Nonius p. 200 del L. Mtiellerus III Nonius lopades vel lopadas IV Priscianus I {G. L. 11) p. 551 p. 489, 17
liores

Gellii:

>

\\

||

\\

\\

||

II

riiAVTI

COWOBDIAB VII

10

146

PLAVTI

Fab.

cert.

107118

PAKASITVS PIGER
I Inde hic bene potus prim<(ul)>o crepiisculo. II Domum ire coepi tramite dextra uia. III Ambo magna laiide lauti, pdstremo ambo siimus

non
+

nauci.

PLOCINVM
petilus<(t)>,

Nam

coloratilem frontem habet,

habrus.

iio

SATVRIO
I

Catulinam carnem esitauisse Romanos (Plautus in

Saturione refert). Retrahi nequitur quoquo progressast semel.

II

III

Male

tibi

euenisse

uideo.

Grlaber

erat

tam-

quam

rien.

IV Subcenturia[cen]tum
+

require, qui te delectet domi.

SCEMATICVS
illa

Nam

pater tuos niimquam cum

etiam
caput.

limauit
115

SITELLITERGVS
I

Mulieres+uxorculauit: ego noui, scio axitio<(s)a

sit.

quam

116. 117

II +fit ea

mihi insignitos piieros pariat postea

de ne I Varro de l. l. VII 77 PABASITVS II Varro de l. 1. VII 62 potus: corr Pius add Scal Nonius p. 149 et 204 III Festus p. 166, 12 petilis habis vel petulis nam coloratilem vel nam coloratum SATVRIO {cf. Gellius III 3, 14) habris: corr Scal, add Ri H Festus p. 162, 29 IH Festus p. 277, 15 I Paulus p. 45, 3 (glaber cuvi Paulo p. 276, 3 et Eageni Anecd. Helv. p. del Dziatzko IV Festus p. 306, 27 rien) pers sign Bo tuus vel SCEMATICVS Nonius p. 334 (idem scematico) SITELLITERGVS I Varro de limabit: corr Lipsius tus VII 66 ac sitio aquam sic corr Ald et Schoe II Festus l. l. p. 375, 18 (in silitergo)
\ |

PIGER
\\

||

\\

PLOCINVM
|

\\

\\

\\

CLXXV
\

\\

\\

\\

\\

||

Fab.cert. 119120. Fab.inc.l 14

FRAGMENTA

147

Aiit

uarum aut ualgum

aiit

compernem aut paetum aut

b<(r^ocehum filium.

TRIGEMINI
Nisi

fugissem

in[quit]

medium,

credo,
set
.i

praemorsis120

w _

2
I

FRAGMENTA FABVLARVM INCERTARVM

Epeiim fumiiicum qui legioni nostrae habet coctiim cibum.

II

Quod

uolt densum, ciccum

non interduo.

III

IV (XVII)

Gannit odiosus dmni totae familiae. Licet uos abire curriculo. (XVIII) lam tibi tuis meritis crassus corius redditust.
5

VI (XIX) Di bene

uortant: tene cruminam, inerunt triginta minae.

esse

VII (XXI) Niillam ego rem citiorem apud homines

quam famam
VIII (XXII)
Stiiltus

reor.

est

aduorsum aetatem

et capitis

canitiidinem.

IX (XXIII) Conruspare tua consilia in pectore. X (XXIV) Niimnam mihi oculi caecultant: estne noster Hermio? XI (XXV) Eiurauit militiam. XII (XXVI) Sic me subes cottidie quasi fiber
licem.

hic
10

sa-

12. 13

XIII (XXVIII) Init

te

umquam
VI
9,

febris?
del
\\

TBIGEMINI
(ie
l.

Gellius
II
\\

Winterus
III
\\

||

Varro

Idem VII 91 V Idem p. 60, 7 IV Paulus p. 49, 6 VIII Idem p. 62, Vn Idem p. 61, 16 X Idem p. 62, 3 XI Idem p. 77, 17 XIII Idem p. 110, 11
l

VII 3S

II

\\

1
\\

\\

\\

Idem VII 103 VI Idem p. 60, 10 IX Idem p. 62, 2 XII Idem p. 90, 3
10*

||

148

PLAVTl

Fab.

inc.

1529

XIV (XXIX) Neque muneralem legem

niam
Rogata
fuerit necne flocci
|

neque lend15

XV

(XXX)

aestumo. Perfidiose captus edepol neruo ceruices

probat.

Muriaticam autem uideo in uasis stagneis ^Naricam bouam et canutam et taguma ^Quiuas fartas, conchas piscinarias. 2o XVII (XXXII) Ndn ego te noui, naualis scriba, columbar[i]

XVI (XXXI)

mpudens?
nisi qui per-

XVni

(XXXIII) Nil deconciliare sibus,

an profanum
* * e
|

sibiis sapis.

XIX (XXXIV) Sacrum

habeas parui
* *

penditur.

XX

(XXXVI) Vix super

* *

misero mihi ac
<^reglescit)>.

XXI (XXXVII) XXII (XXXVIII)

surus *

non

est tibi.

25

V^lcerosam, cdnpe[n]ditam, siibuerbus-

tam, sdrdidam.

XXIII (XXXIX) Venter su<i>llus di * * * <scr>utillum ego me hodie * * * esa farte biberem. XXIV (XLIII) Mittebam uinum piilcrum murrinam. XXV (XLIV) [In XII tabulis legum nostrarum nusquam nominatur uilla, semper in significatione ea hortus, in horti uero heredium, quam ob rem comi tata est et religio quaedam, hortoque et foro tanXIV Paulus 2). 143, 4 eoepol: Festus p. 165, 25 XVI Idem p. 106, 21 XVII Idem p. 169, 7 del corr Scal XVIII Idem p. 217, 26 de conScal Cf. Amph. fragm. siliargsibus corr Buechelerus persicus: corr Scal XIX Idem, Idem i\ 278, 30 {Paulus p. 229, 9 (Paulus p. 228, 15) XXI Idem j). 298, 1 (sequitur: item: nam qui * * p. 279, 5) cus surculis * * * tum poli * * * aut asulae * * * rus surum re possent; uhi latet fortasse aliud fracjmentum Plau* * tinum ad surum pertinens) XXII Idem p. 309, 17 Vicerosam: corr Vrsinus XXIII Idem p. 333, 3 sullus di * * * del idevi inillum: corr Vrsinus ex lemmate XXIV Plinius N. H. 15\\
\\
\

XV

\\

XX

||

||

||

\\

XX

II

||

||

\\

XIV

XXV

Idcm N. H.

XIX 19

\\

Fab.

inc.

2945

FRAGMEKTA
signa,

149

tum contra inuidentium mus in remedio saturica

effascinationes dicari uide-

quamquam

hortos

tutelae Veneris adsignante Plauto.

XXVI (XLV)

Quid est?
tu,

-fr

tus

Hoc rugat pallium: amicnon sum commode. 30

|

XXVII (XLVI) Exi

Daue, age sparge: mundum esse hoc uestibulum uolo: Venus uenturast nostra: non hoc pulueret.

XXVIII (XLVIII) In

pellibus periculum portenditur.

XXIX (XLIX)

Cilix,

Lycisce, Sdsio, Stic<h>e, Par-

meno,

XXX
XXXI
XXXII
XXXIII

Exite et ferte fiistes priuos in manu. 35 (XLVII) Dulcia Plautus ait grandi minus
apta lieni. (L) Glirium examina. (LI) Quid murmurillas tecum et te discrucias.
(LII) Leuior es
(LIII)

quam
dere.

tippiila.

XXXIV

Nec machaera[m]

aildes

dentes fren40

XXXV
XXXVI

(LIV) Inimicus esto, ddnicum ego reuenero. (LVI) ^ siqua forte cdntiost ubi eum hietare
In

ndndum mentem uenit. XXXVII (LVII) Ego iUi uenear.

XXXVIII

(LVIII)

Vinum precamur: nam

praesens adest.

hic

deus
45

N. A. XVIII 12, 3 (pers sign BuecheUrns) Poruestra vel nostra ibidem 4 XXIX phyrio ad Hor. Serm. I 6, 22 inpellis vel inpellibus Pseudoacro ad Hor. Serm. II 5, 11 XXX Serenics Satnmonieus XXXI Nonius }). 119 glirium vel de med. v. 425 ed. Baehr. gliuium XXXn Idem p. 143 XXXHI Idem p. 180 XXXIV XXXV Charisius p. 197, IS {ex lulio Idem p. 447 del Bo XXXVI Diomedes p. 345, 5 mente vel mentem Bomano) XXX^^n Diomedes uindar XXXVn Idem p. 36S, 24 p. 458, 25 et Servius ad Aen. I 724 et Donatus Art. gramm, p. 400, 14 et Pompei Comm. p. 307, 10 et Isidorus Orig. I 36, B

XXVI

Gellius

XXVII Idem

||

XXVm
||
\

\\

||

\\

II

\\

\\

\\

\\

||

||

150

PLAVTI
fLIX) Cette patri meo.

Fab.

inc.

4665

XXXIX XL

(LX) Haec praesepes meast. XLI (LXI) Neque ego ad mensam publicas

XLU (LXII) Et ego te XLIII (XLIII) Hunc sermonem

(

res clamo neque leges crepo. conculcabo ut sus catuldssuos.

institi.
.50

XLIV (LXIV) Properate prandium. XLV LXV) Corpus tuom uirgis ulmeis XLVI iLX\T!) Paupera est haec mulier.
XLVII (LX^TI)

inscribam.

XLVUI (LXVIU)
XLIX (LXIX)
L (XXX)

Ipsa sibi auis mortem creat. Pro laruato te circumferam. Castruni Poenorum. dissipabo

55

Te tamquam folia farfari. LI (LXXI) Faciles oculos habet. LII (LXXIU) Mecum"habetpatagusniorbusaes. GO LIII LXXIV) Qui talis est de gnatabus suis. LIV LXXIX) Probus quidem antea iaculator eras. LV (LXXX) Linna coopertast ^testrio gallia. LVI (LXXXI) w siquid facturus es, appende in
(
I

umeris pallium

Et Tpergat quantum ualet tuorum pedum pernicitas. 65

pracamur Diomedis B: precatur Donati S: precemur Servius XXXIX Cledoniiis p. 59, 22 et et maior pars codicum Pompei Pompei Comm. p. 240, 23 et Marius Plotius Sacerdos p. 490, 20 XL Marius Plotius Sacerdos (Cette) et Phocas p. 436, 15 (item) XLI Servins Dan ad Aen. Prohi Caih. p>. 8, 4 p. 472, 26 I 738 XLH Idem ad Aen. II357\\ XLEI Idem ad Aen. IV .533 XLIV Idem ad Aeri. IX 399 {cf. Additamentum ad Georg. XLVI IV 170 [properant]) XLV Servius ad Aen. I 478 XLVII Idem ad Aen. Idem ad Aen. III 539 et XII 519 VI 205 XLVin Id^m ad Aen. VI 229 XLIX Idem ad Aen. VI 775 poenarum; corr ex r L Idem ad Aen. VII 715 LI Idem ad Aen. VIII 310 LII Macrobius Sat. V 19, 11 pgagus:
\\

\\

\\

II

\\

||

\\

||

II

\\

||

||

\\

corr Canterus
vel
||

\\

LIII Priscianus

quin LIV Isidorus Chig. XIX 23, 3 {unde jiendet liher glossarum)

rum

(cooperta vulgo)

\\

LVI Idem

qui {G. L. II) p. 293, 19 Idem Orig. 5, 2 cooperata est liber glossaOrig. 24, 1
\

\\

LV

XIX

XIX

\\

Fab.

inc.

6688

FRAGMENTA

151

LVII (LXXXII)

aeneis Coculis mihi excoctast oranis misericdrdia.

LVIII (LXXVI)

Acieris.

(IV) Addues. (IX) Ad exitam aetatem. LXI (VI) Adfabrum. LXII (VIII) Aeneolo. LXIII (LXXV) Aequiter. LXIV (XI) Aerumnula(s). LX\' (VII) Alimodi. LXVI (X) Angina(ni) uinaria(m). LXVII (V) Aristophorum.

LIX

LX

70

75

LXVIII (LXXV)

Asperiter.
(?).

LXIX (XIV)

Bellitudinem
Bellule.

LXX
LXXII
LXXIII

(XVI)

LXXI (XV)

LXXIV

Binominis. (XII) Bitienses. (XIII) Blandicella. (LV) Butubatta.

80

LXXV

(XX)

Custoditio.
Glos.
85

LXXVI (LXXVII)

LXXVII (XXVII) Herbam do. LXXVIII Interluere mare. LXXIX (XXXV) PuUaria(m).

= 55, 32) LVm

II

LVII Idem
2).

Orig.

XX S8, 1

{cf.

Priscianus II {G. L. III) p. 71, 1 LXR" Paulus p. 24, 1 LXV Idem ix 28, 2 LXVI Idem LX^^I Idem p. 27, 15 LXVIII Priscianus II p. 28, 7 {G. L. III) p. 71, 1 LXIX Paulus p). 35, 11 LXX Idem LXXI Idem p. 36, 1 LXXII Idem p. 35, 7 p. 36, 4 LXXni Idem p. 35, 9 Charisius p. 242, 10 {ex lulio Bomano) LXXV Paulus p. 61, 15 LXXVI Pseudophiloxenus C. G. L. II p. 34, 29 {cf. ibid. 32) LXXVH PaHhts LXXVIII Isidorus Orig. V 26, 18 LXXIX Paulus p. 99, 7 p. 243, 3
\\

37, 14 Ideni p. 28, 3

Paulus

\\

PseudopMoxenus LX Idem p- 28, 5

Placidus C. G. L. V p. 14, 36 C. G. L. II jj. 13, 9 LIX

\\ \\

LXI Idem

p. 28, 1

||

LXU
\\

LXIH

\\

jj

II

\\

II

\\

II

||

LXXW

||

\\

||

\\

\\

II

||

II

152

PLAVTI

Fab.inc.89 91. Fragm.dub.l 12

(LXXII) Scelerare. (XL) Thocum. LXXXII (XLI) Vesperna.

LXXX

LXXXI

90

3
I

FRAGMENTA DVBIA ET SVSPECTA

Non uestem modo

amoris imber grandibus guttis permanauit, sed in medullam ultrd fluit. II (VI) Pilleum quem habuit deripuit eiimque ad caelum <^sus^tulit. III (IX) Numquam ad ciuitatem uenio nisi quom in fertur peplum. 5 IV (XI) Fortasse te<(d)> amare suspicarier. V (XII) Argentum hinc facite. VI (XIII) Flocci peudo quid rerum geram. VII (XIV) Cistellam mihi oifers cum crepundiis. VIII (XVI) Quid tu o momarsicule homo praesumis?
(IV)

IX

(!)

X
XI

(III)

Coquitare. Essentia, queentia.

10

(II) Fucilis.

LXXX
LXXXII
Cf.

Servius ad Aen. Idern p. 368, S

\\

III 42
I

||

LXXXI

Paulus
p.

p. 367,

Fronto II 2

27
\\

ed.
|

8 Naber

||

Nonius p. 220 (Plautus Captiuis) diripuit III Servius et tollit: corr Bo Cf. ad Capt. ed. maior. p. 95 IV Donatus ad Ter. ad Aen. I 4S0 Cf Merc. v. 66 sqq. suspicabere: corr Ri add Bi Cf. Bacch. Hec. III 1, 33 V Idem ad Ter. Phorm. IV 3, 30 Cf Bacch. fragm. XXI VII Idem VI Fulgentius p. XIX ed. L. fragm. XXII affers cod. Brux. 9172 Cf. Cist. p. XXII. XXIII ed. L. ] VIII (Mernus p. 332 {cf p. 360, ubi quid ais 655 sq. 709 momarsicule homo hahet cod. Regin. 1392) Cf. Paulus p. 140, 1 IX Paidus p. 61, 18 Cf AuL v. 40S X Quintilianus II 14, 2 {cf III 6,23): sed VIII 3, 3 haec intcrpretatio Sergio Flavo addicitur, eadem a Seneca ep. 58, 6 Fahiano XI Paulus p. 92, 13 p. 68, 12) (cf Placidus C. G. L. V p. 21, 36
Most.
V.

142

II

II
\

\\

'

\\

\\

\\

||

\\

\\

||

\\

Fragm. dub.

13 17

FRAGMENTA
Hasdrubalem,
carem.

153
Hamil-

XII

(Inc.

XLII) Hannibalem,

XIII (VIII) Memineus. XIV (X) Reboo. 15 XV (V) [Posticam feminino genere consuetudine appellamus. Lucilius Varro Tucpfj MsvCjinov. Perrexit <in)> interioris partis domuis posticae, ut
. . .

XVI

penitissumae. (Plautus) inducit inter multos positum dicentem quod solus sit.
ait Plautus,]

(VII)

amatorem

Gellius N. A. IV 7, 1 {ex Probo) Cf. Poen. v. 997 XIII Servii [Sergii] comm. in Don. p. 441,2 (ex eodem ut videtur XIY fonte cum Prisciano G. L. II p. 560, qxu Laevio tribuit) Marius Plotius Sacerdos p. 491, 3 Probi Cath. p. .38, 31 XV Konius p. 217 penitissime: corr MerCf. Amph. V. 232 XVI Servius ad Aen. IV 82 cerus Cf Pers. v. 522 Cf
\

Xn

\\

||

||

\\

Amph. 640

\\

COKSPEOTVS METRORYM
I 1.

lambici senarii: Amph. 1152. 463498. 861955. 974 983. 10061008. fragm. XI XIII. 11311143. Asiu.

1126. 746829. Aul. 1119. 280392. 394405. 475 661712. 832. fragm. I III. V? Bacch. 15. 1012. 2630. 3234. 109367. 500525. 573611. 669. 761 924.9971075. Oapt. 1194.202.361 384.659 767. Cas. 1143. 309352. 424514. 563620. 710712(1). 759 797. 847854. Cist. 120202. 267 .304. 374433. 456. 536630. 747773. Curc. 195. 216279. 371 461. 635 678. Epid. 24.46.47. 186. 306 319.382 525. Men.l 109. 226350. 356. 466570. 586. 701752. 872898. Merc. 1110. 134. 225334. 544587. 667829. Mil. Gl. 1155. 481595. 813873. 10941136. 12841310. 13781393. Most. 184. 409689. 747782. 899. 900. 9931040. Pers. 53167. 329469. 501512. 520527. 673752. Poen. 1209. 410503. 615816. 9301173. 1196. 13041397. Pseud. 1132. 193. 394 ^^^^^. 767 904. 9981102. Rud. 1184. 254. 450558. 593614. 780905. 11911204. 12271264. 13381356. Stich. 4857. 155273. 288^. 300. 402504. 641673. 762768. Trin. 1222. 392601. 729819. 9981007. 10931114. Truc. 194. 210? 224227. 241247. 251. 322447. 631698. 722. 724. Vid. 155. 6991. 100103. 110 113. 115. 117. 118. Fragm. fab. cert. 3. 4. 13. 15. 21 30. 37. 39. 41. 42? 46. 47. 48. 52. 66. 67. 7274. 83 87. 92. 94. 95. 97. 100103. 106108. 112. Fab. inc. 3. 5. 15. 16. 1820. 23 32? 3335. 41. 45. 49. 66. 67. Dub.
586.
I 2.

et susp. 5 [= Bacch. fr. XX] (= 8253). lambici septenarii: Asin. 381 503. 545 745. Aul. 803 807. Bacch. 668? 989? Capt. 200. 223. 231. 837. Cas. 715 718 (1). 825. Cist. 3858. 305. 306372. 697. 705746. Curc. 103. 104. 110. 123. 487532. Epid. 9. 179. 180.

156
332. 3:^6381.
Gl.

CONSPECTVS
Men. 133. 134. 980. Merc. 499543. Mil. 354425. 874-946. 121G 1283. Most. 157247. 746. Pers. 1? 2V 7. 8. 1922. 4346. 4951. 52? 279328. Poen. 239.821. 822. 1199? 1200. 12271273. Pseud. 153.
155. 156. 159. 160. 172. 219. 264. 589. 915. 1257. 1272.

Rud. 219. 290413. 682705. 945? 946? 962. 1281 1337. Stich. 275? 674682. 770. 771. 774. 775. Trin. 233.
234. Truc. 130209. 217223. 237240. 252255. Vid. 114. Fragm. fab. cert. 6. 43? 44? 77. Fab. inc. 39. 57. 58 (= 1376).

13. lambici octonarii:

Amph. 153158. 180218. 248262. 9841005. 10531061. 1063. 1066. 10691071. 1073 1085. Asin. 830850. Aul. 412414. fragm. IV. Bacch. 925952. 957962. 965968. 973 978. 987. 988. 995. Capt. 195. 196. 198. 199? 203. 224. 225. 516524. 533. 536540. 770 sq. 773. 776780. 833 sq. 909921. Cas. 229231. 251. 637640 (2). 930933. Cist. 33? 450455. 457. 460. 462. 463. Epid. 7. 8. 1822. 2528. 3743. 48. 49. 58. 6163. 185. 188. 193195. 331. 334. 531. 5.S2. Men. 128. 129. 131. .132. 585. 979. 986. 987. 995 1002. 10601062. Merc. 111127. 132. 133. 137140. Most. 103. 104. 107. 118. 128. 132. 143. 146148. 727/728. 742745. Pers. x, 6. 912. 2325. 47. 48? 255. 256. 268? 269. 270. 271? 485/486. Poen. 817 820. 11921195. 1197. 1198. 1226. Pseud'. 146152. 154 157. 1.58. 169. 170. 171. 185. 186. 188192. 227. 576. 600. 919. 1133. 1134. Rud. 255. 920. Stich. 274. 278. 279. 281. 283287. 289. 290. 294299. 301. 303305. 307. 308. 769. Trin. 238? 282. 285. 286. Truc. 213. 214. 215. 216. 595? 596? Fragm.
fab. cert.
76.

Fab.

inc.

1.

30. 31.

64.

65

(=

426).

I 4.

I 5.

octonarii hypermetri: Amph. 1067. Bacch. 971. 996. Pers. 34. 39. Stich. 291. lambici dimetri acatalecti: Bacch. 646. 970. Capt. 197. 206=*. Cas. 708/709. 713/714. 733. Epid. 59 601- (3).

lambici

583. 596600 (11). (5). 352. (5\ Merc. 135-136*^ (3). Most. 902^. Pers. 32. 38. 773".' 774^. 812. 855^. Pseud. 205206(3). 923. 923^. 9-.'4a. 924.^. 1258. 1268. 1277". 1278^ 1291. 1305. Rud. 20t)^ 2061. 676. 938^ 944* (13). Stich. 282? Trin. 254. 255. 260. Truc. 115. 119. 581. Fragm. fab. cert. 182.
189.

Men. 120122

10041006

3133 (=
I 6.

84).

Cf. I

14

16.

18. 20.

lambici dimetri catalectici: Capt. 784. Bacch.

1121"'. 1139^. 1140^. Cas. 161. 162. 724. 729732. 833. S38. Cist. 695. 696. Curc. 120. Men. 355. Most. 90. 98. 102. 127. 877. Rud. 197. 265. Pers. 854855 (3i. Pseud. 187. 1268 11. 284. 289 (= 31). Cf. I 7. 15. 17. 21.
.

METRORVM
I
7.

157

lambicus dimeter catalecticus bis positus: Pseud. 1254.

Cf.
I

6.
:

8. 9.

T 10.

Most. 794? Pseud. 922. lambica tripodia acatalecta: Pers. 856"*. Cf. I 15. 22. lambici monometri acatalecti: Cas. 153. 154. 898. 899. Cf.

lambici dimetri hy]iercatalecti

VI
I 11.
I

5.

lambici monometri catalectici: Cas. 900.

14.
III 10.

Cist. 464.

Cf.

I 12.

lambici
255^.

monometri
Cf. I

liypercatalecti
19.

Pseud. 207.

Triu.

13.

IG.

1214.

I 13.

I 14.

lambici monometri hypercatalecti bis positi: Capt. 215*^. Most 784? 794? 870. lambici dimetri acatalecti cum iambicis monometris
catalecticis
:

Cas. 236. 826. Sticb.

9.

1214

(2).

I 15.

lambica tripodia acatalecta cum iambico dimetro catalectico: Rud. 218?

lambici dimetri acatalecti cum clausula Reiziana: Aul. 153160. 415446. Bacch. 1124. Cas. 755. 756 758. Most. 330. 346. 347. 858. 892. Rud. !85. 195. 675^. Stich. 3. 4. 5. 7b. 8? 772. 773. Trin. 236? 284. Truc. 128. 129 (= 63). Cf. I 12. 17. IIl 12. lambicus dimeter catalecticus cum clausula Reiziana:

I 16.

I 17.

I 18.

Rud. 285. lambicus dimeter acatalectus cum trochaica tripodia acatalecta: Curc. 102.
.

I 19.

lambicus monometer hypercatalectus

cum

anapaestico

monometro
I 20.

hyiiercatalecto

Stich. 7*. 15.

cum trochaico monometro acatalecto: Trin. 280. dimeter catalecticus cum trochaica tripodia I 21. lambicus acatalecta: Truc. 100102 (2)? I 22. lambica tripodia acatalecta cum cretbchaicis tripodiis o50? Epid. 50? Cas. lecto (?): Rud. 264. I 23. lambici incerti generis: Cist. 45^627. 628. Fragm. fab. Pers. 849/850. Truc. 595. 728/ Trochaici septenarii: Amph. -um trochaicis tripodiis 1. II
lambicus dimeter acatalectus

585632.

654860.

956- ruc. 626?

ni

"^^^ci cum trochaicis tripodiis 1068. 1086 1130.* 1144'V[en. 111. Most. 882. 893. 894. Aul. Jecticus cum trochaica tripodia 544. 851 947.

VII

X XIV

587660. 730 80-2.

3fi8

499

^og

57-_>

atalecticus

cum
cum

trochaico mono-

984. 986. 991. 994

Capt. 201?

242768.
't-

Truc. 122? catalectica

138.

trochaico dimetro

541658.

158

CONSPECTVS
9301036. Cas. 1C3. 252308. 353423. 515562. 798 71)9. 801807. 809814. 910. 9631018. Cist. 5. 7. 22. 59119. 231266.465-535.631670.774787. Curc. 158215. 280370. 462486. 533634. 679729. Epid. 1. 2. 10. 1217. 23. 30. 3236. 44. 45. 5156. 6466. 71. 72. 7984. 86. 88. 90=. 91. 93. 95. 99165. 190192. 196305. 326. 333. 537? 543. 545. 547733. Men. 123127. 130. 135225. 369465. 595. 604700. 775871. 899965. 988994. 1003. 10081059. 1063 1162. Merc. 128131. 141224. 364498. 588666. 8301026. Mil. Gl. 156353. 426480. 596812. 9471010. 11371215. 13111377. 13941437. Most. 115. 117. 145. 154156. 248312. 325. 348408. 737. 740. 804857. 883. 884. 897. 898. 904992. 10411181. Pers. 18. 28. 30. 32^ 35. 37. 41. 42. 183191. 194. 195. 198. 199. 203250. 260262. 265? 267. 274276. 470. 471. 473. 475477. 479484. 489. 513519. 528672. 820838. 842. 852. 853. 857. Poen. 261409. 504614. 823929. 12011225. 12741303. 13981422.
Pseud. 138. 140. 145. 196. 199. 200. 204. 208? 214. 220. 223. 226. 229. 265393. 576. 578. 584585'' (3). 604

11231125. 1136 414449. 559592. 615663. 706779. 9631190. 12051226.12651280.. 13571423. Stich. 58154. 293. 306. 330401. 505 (340. 683761. Trin. 253. 301391. 602728. 843997. 10081092. 11201189. Truc. 228236. 256321. 465550. 561565. 575580. 586. 587. 620. 629? 630. 699710. 719. 727. 730968. Vid. 5668. 94. 95. 9699. 104108. Fragm. fab. cert. 1. 912. 49. 50 5356. 60. 62. 65. 68. 69. 71. 82. 90? 91. 93. 110. 113115.
766. 914. 925. 951997. 1107. 1113. 1245. 1279. 1313. Kud. 256. 257. 283?
^*'!,'.j^iM9.

120? Fab. inc. 6. J^^^"iY^X). 22. 26. 48.

f=8832).

7.

8.

10.

17.

21

(= Amph.
1.

Dub.

et

susp.

2.

TT o 112.

i^^w; ^r.tnn''rii T octon, Trochaici aoQ Bacc^ Qj,-

q1

642. 9o3 9o5. 9<9 ^9^- ^^Pt- "^^O- 241. 928. 929. Cist. 6. 18. 19. Epid. r* 'UO-246' 67. '06. 707. 859. "0 77 78 526 '^^- ^*^- ^^^- ^l^ ^^^- ^^^ ^^^fiq Pers. 341. 356. 359. 362. 363. 591 '.594 1007. Merc 13-16 26 36 40. I9i 193. 196. 200-202. 257-259. 819. 263 -'G^ 266. 272. 273 472. 474. 478. 487. 488. 839-841 851. Pseud. 12-144. 161-164. 173. 194. 203. 209. JO. 215. 218. 221. 225. 228.
9

Aul. 406410. 727729. 819822.

q82

983

'^^^-

'-^^-

243' 249 255/256? 590. 12^- 1260. 1269. 1273-1275. Stich. 276. 277. 280. 292. 1283 1284. Rud. 217. 922. 9i

197

198

201

METRORVM
30'2.

159
Fragm.
fab. cert. 109.

Trin. 252. Truc. G21. 720.

(== 147).

n
II

3.

4.

Trochaici dimetri acataleeti: Cas. 674. Curc. 134. 137. Pers. 31. Pseud. 139. Cf. II 14. 15. IV 7. Trochaici dimetri catalectici: Amph. 1072. Aul. 824826. Bacch. 20. Cas. 158. 800. 808. 914. 941. 953955. Cist. 24. 32. Curc. 111. Epid. 36. ll''. ll^. 31. 31*>. 73. 74. Most. 333. 885*. 885^. 886^. Pers. 27. 197. Poen. 259. Pseud. 195. lOb^. 202. 202^. 211213. 216. 217. 222. 224. 577. 579. 1135>. Stich. 288 (= 48).
Cf. II 5.

16. 17.

18.

20.

IV

6. 13.

II

5.

Trochaici dimetri catalectici bis positi: Epid. 97.

985''.

Men.

II

6.

n
II

7.

Trochaicae tripodiae acatalectae: Capt. 207^. Cas. 152. 818. 824. 830. 956. Most. 721. 886? Pers. 774"? Poen. 260 (bis)? Cf. I 18. 21. II 14. 16. IV 9. VI 8. VIII. Trochaicae tripodiae catalecticae: Rud. 200. 201^. Cf.
II 8.
9.

15. 17.

19. 21. 22.

IV

8.

8.

Trochaicae tripodiae catalecticae bis positae:

Bacch.

620. 643. 645. Cas. 248. 911. 942. Cist. 692. Curc. 117. Most. 315. 345. 872. Poen. 258. Pseud. 259. 1109. 1267. 1280. 1280>. 1293. 1302. 1308. 1310. Rud. 231. 924 (3). Truc. 116. 593 (= 27).
II
9.

10.

Trochaica tripodia catalectica ter posita: Trin. 276. Trochaicae pentapodiae acatalectae: Cas. 645? Most.
317. 318.

II 11.

12.

II 13.

Trochaicae pentapodiae catalecticae: Rud. 229. 230. 232. Trochaicae hexapodiae catalecticae: Epid. 166. 16&^. Most. 703? 704. 705. Trochaici monometri acatalecti: Amph. 247. Rud. 681''.
Cf. I 20.

IV

10.

12.

14.

Trochaici

dimetri acatalecti cum trochaicis tripodiis acatalectis: Bacch. 670 ? 979980? Epid. 50? Cas. 630636. 913. Pers. 30. Truc. 627. 628. Fragm. fab.

11 15.

U
II

cert. 81? Trochaici dinietri acatalecti cum trochaicis tripodiis catalecticis Pseud. 954? Truc. 626? 16. Trochaici dimetri catalectici cum trochaicis tripodiis acatalectis: Cas. 894. Men. 111. Most. 882. 893. 894. 17. Trochaicus dimeter catalecticus cum trochaica tripodia
:

catalectica: Cist. 694.

n
II

Trochaicus dimeter catalecticus cum trochaico monometro catalectico: Truc. 122? 19. Trochaica tripodia catalectica cum trochaico dimetro catalectico: Most. 138.
18.

160
II 20.

CONSPECTVS
Trochaicus dimeter catalecticus cum cretico dimetro catalectico: Most. 880. Trin. 247? Trochaica tripodia catalectica cum cretico dimetro acatalecto: Most. 111? 733? Trochaica tripodia catalectica cum thymelico (_ w ^ _) Most. 344. Trochaici incerti generis: Epid. 544. 546. Men. 887. Most. 328. 709. Pers. 29^. Truc. 590. Anapaestici septenarii: Aul. 720. Bacch. 640. 641. 1077.
>.>

n n

21. 22.

II 23.

III

1.

1079. 1080. 1083. 1085. 1087. 1088. 1091. 11011108. 1149. 1150. 1154. 1156. 1157. 11591166. 11681171. 1180. 1181. 11831192''. 1173. 1174? 11751178. 11951199. 1201. 1202. 12041200. Capt. 209. Cas. 220. 221. 228. 237. 238. 723. 725. 744/745. 875877. Cist. 26. 203205. 671. 675. 678. 702704. 882. Curc. 132. 141146. Epid. 541. Men. 589. 602. 603. Mil. 01. 10111020. 10221093. Pers. 171. 172. 181? 182? 492. 495. 754? 768? 770772. 778. 779. 783. Poen. 1179. 11841186. Pseud. 176. 177. 784. 788. 181. 231. 233235. 236? 237. 238. 593/594. 908. 937.' 938. 939^'. 940. 943. 945. 946. 949. 1121. 1132. 1253. Rud. 198. 225. 1295. 1321. 13251327. 1330^1331. 226. 228. 962. Stich. 321/322. 327. 329. Trin. 288. 289/290. 834? 836? Truc. 114. 449/450? 606. 607/608. 613? 614. 616. 618 (= 249).

ni

2.

Anapaestici octonarii: Aul. 151/152. 713719. 721725. Bacch. 1076. 1078. 1081. 1082. 1086. 1089. 1090. 1092 1100. 1151. 1152? 1153. 1167. 1172. 1182. 1193? 1194. Capt. 208. Cas. 165/166. 182. 210/211. 217219. 222
227. 239. 719722. 727. 728. 819/820.878882. Cist. 25. 679. 688. 698. 699. Curc. 126131 (^5). 138. 139. Epid. 170b 172(1). Men. 588. 981? 982. 983. 984? Mil. 01. 1021? Most. 862. 878. 888. 895/JS96? Pers. 168170. 173. 174. 491. 493. 494. 496500. 753. 755757. 760 767. 769. 780. 781. 782. 785787. 789/790793. 794? Poen. 11741178. 1180. 1181? 795. 796. 843847.

1182. 1187. 1188. 1191''.

174. 175. 583. 588.

Pseud. 133137. 165168. 178180. 182184. 230. 232. 574. 575. 580. 592. 595598. 601. 603. 905907. 908.

941. 942. 944. 947. 948. 1103. 1104. 1111/1112. 1120. 1261. 1315. 1316. 13221324. 1328 1329. Rud. 187? 220224. 227. 912914 (2). 921. 928932. Trin. 290/291. Stich. 309311. 312? 319/320. 328. 292. 299/300. 820830. 832. 833. 835. 837839. Truc. 103108 (3)? 109112. 553. 558? 559. 571. 603. 604/605. 609? 610612. 615? 617. 711 (= 257).

910913.

METRORVM
in
3.

161

Anapaestici
821/822.

octonarii hypennetri: Amph. 1062. Cas. Poen. 1183. 1191? Pseud. 602. 939. Truc.

III

4.

572/573? Anapaestici dimetri acatalecti: Aul. 146. 149. 150. Capt. 206. Bacch. 616. 1084. 1116. 1158. 1179. Capt. 215.
(546. 647. 660. 661. 734736 (2). 823. 841. 890892. Cist. 8. 10. 207, 209. 214216. 221. 223. 225. 226. 689. Curc. 97*^. 114. 140 Men. 351. 353. 354. 361365. 367. 368. Merc. 337. 339. 340. Most. 89''. 94. 331. 332. 876. 889. 902. Pers. 175180. 773. Poen. 1191^'. Pseud. 239. 240. 241''. 242*. 591. 1131. Rud. 919. 933^937 (8). 956 961'^ (12). Stich. 6. 1827. 2931. 3337 (4). 3943. 45. 46. 326. 326^ Trin. 237. 242^. 242^. 256259. 262 268 (10). 274. 275. 278. 278^. 294. 296. 298. 840 841 (3). 11151119. Truc. 124126. 568. Fragm. fab.

Cas. 167. 741. 751.

205208.

in

5.

cert. 34 (= 162). Anapaestici dimetri catalectici: Amph. 177. 574. Aul. 726. Bacch. 626 627^. (4). 1155. 1155^. 1192. 1200.

Cas. 204. 209. 250. 742. 743. 749. 751. 836. 893. 210. 213. 218220. 222. 224. 229. Men. 360. Most. 859. 861. 901. 903. Pers. 490. IbS^. 759^? Pseud. 239^? 242*'. 599? 909. Q09^. 916918. 1110. 1278^. 1297. 13171319. Rud. 187*'. 216*'. 933. 937^. Stich. 16. 17. 28. 32. 38. 44? 47. 313318. 323325. Trin. 237^. 261. 269. 842. Truc. 113. 113b. 567 (= 78).
Cist.
III
6.

1203.

in
in
III

7.

8.

Trin. Anapaestici dimetri hypercatalecti Cas. 829. 287? 287^? Anapaesticae tripodiae acatalectae: Cas. 249. 746. 747. 752. Cist. 206. Men. 366. Truc. 448. Anapaesticae hexapodiae acatalectae: Truc. 96? 98? 99?
:

451. 452/453. 566.

9.

III 10.

Anapaesticae hexapodiae catalecticae Truc. 95? 97? Anapaestici monometri catalectici: Cas. 740. 740*". 900.
:

Cf. I 11.
III 11.

Anapaestici monometri acatalecti: Cas. 897. Cist. 208. Pseud. 1122. lU 12. Anapaestici monometri hypercatalecti Cas. 160. 753. 754. 7541'. 757a 757^ 843846. 874. 958. Cist. 211. 212. 217. Epid. 167. 170. Pseud. 141. 936. Trin.
:

277.
III 13.

Cf.

I 16.

19.

13.

-Vnapaestici

monometri hypercatalecti

bis positi: Cist. 4.

Most. 874. Poen. 238. 240. in 14. Anapaestici incerti generis: Cas. 726. 902. Cist. 700. 701. Men. 985. Most. 860? Pseud. 240^. 241. Truc.
569. 619.

PLA\TI COMOKDIAE VII

11

162
jy
1.

CONSPECTVS
Cretici tetrametri acatalecti: Araph. 219221. 224226. 227? 228232. 234? 235. 236. 238241. 243. 244. 246. Asin. 127129. 131. 132. 134. 136. 137. Bacch.
23. 644. 647649. 11091111. 11131115. 204. 205. 206^. 210. 213. 216222. 235239. Cas. 150. 157. 168/169. 186194. 199202. 835. 232235. 247. 621627. 641643. 883. 950. 951. Cist. 690. Curc. 99. 100. 105109. 118. 119. 133. 176. 178. 320 Epid. 168. 173 154. 135. 147 323. 538. Men. 112. 113. 115118. 578. Most. 105. 106. 110. 112. 114. 139. 140? 144. 334. 713. 715. 716. 718720. 741. 722. 724. 729731. 734736. 738. 879. 881. Pers. 17. 758^. 759. 804. Pseud. 260. 261. 920. 921. 926930. 932935. 1118. 1289. 1290. 1298. 1299. 1303. 1304. 1306. 1307. Eud. 199. 202. 207.
8.

22?

Capt.

IV

IV

208. 211. 213. 214. 233236. 237? 238252. 266272. 664. 665. 666? 669673. 678*? 678''. 679 68 1=*. 949. 950. Trin. 243. 281. Truc. 582. 585. 588. 591. 599602. 622625. 723. 725 (= 255). Men. 358. 2. Cretici tetrametri catalectici: Cas. 214. 216. Most. 329. Kud. 273? Trin. 244. 246. 248/249? 250. 251. 279. 283. 293. 295. 297. 3. Cretici trimetri acatalecti: Cas. 151. Most. 338. Pseud.

274277.

IV

4.

rV'

5. 6.

I^'

1119. Rud. 199^. 201=*. Cretici dimetri acatalecti: Capt. 207^. 211. Cas. 952. Epid. 75. 76. 85. 87. 89. 90^. 92. 94. Curc. 113t>. Cf. I 22. II 21. 96. 98. Pseud. 1108. Truc. 594. Creticus dimeter catalecticus Truc. 123. Cf. II 20. Cretici dimetri acatalecti cum trochaicis dimetris catalecticis: Amph. 223. 233. Cas. 628. Most. 137. Rud. 677.
:

IV

7.

Creticus dimeter acatalectus acatalecto: Pseud. 1314. Cf.

Cretici dimetri acatalecti
lecticis:

cum trochaico dimetro IV 811.

IV

8.

cum trochaicis tripodiis cata242. Asin. 130. 135. Bacch. 21. 621. 622? 623. 624? 650. 663667. Cas. 750. 817. 873. Epid. 169. Mo.st. 108. 109. 113. 116. 133136. 141. 149. 150? 326. 337. 342. 343. 690692. 694. 695. 698 701. 707. 708. 710. 711. 712. 714. 717. 739. Pseud. 262. 1116. 1117. 1285. 1286? 1287. 1288. 1292. 1294. 1296. 1300. 1308. 1309. 1311. 1312. Rud. 210? 951.
Amph.

Truc. 118. 589. 590? Fragm. fab. cert. 110 (= 71). dimetri acatalecti cum trochaicis tripodiis acatalectis: Cas. 147. 149. 195. 213. Pseud. 1248. 1249? IV 10. Cretici dimetri acatalecti cum trochaicis monometris acatalectis: Capt. 214. Trin. 271. 272. 273? IV 11. Cretici dimetri acatalecti cum thymeUcis {^ ^ u ^ -):

IV

9.

Cretici

METRORVM
Bacch. 1112. Most. 336. 696. 697. 702. 703? 706. Pseud. 1301. 212. 215. 216?
Ainph. 245.

163
339341. 693.
Rud. 203. 209.

IV IV
IV

12.

Creticus
lecto:

13.

Creticus Truc. 592?

monometer cum trochaico monometro acataAmph. 237. monometer cum trochaico dimetro catalectico:
725?

14.

Cretici incerti generis: Cas. 884. 885. Most. 327. 726. Rud. 210. Fragm. fab. inc. 37.

1.

Bacchiaci tetrametri acatalecti:

551573.

Aul.

120130.

618. 619. 1121='. 1138. 1139. 1140'. Capt. 226230. 781783. 785 Cas. 144146. 155. 648653. 654? 790. 922927. 655. 657. 664. 606-673. 675. 676. 684. 686690. 691? 693. 696701. 704. 737739. 827. 828. 832. 835. 837. 842.

Amph. 173 176. 178. 147. 148. Bacch. 1519. 1122. 1123. 1125. 1126. 11281136.

855858. 860863.

Cist.

13.

11. 12. 20. 21. 23.

Curc. 113^ 115. Men. 587. 753761. 764772. 966968. 970. Merc. 335. 336. 342355. 357. 358. 360. 361. Mo.st. 85. 87. 88. 89^. 9193. 9597. 99101. 120122. 124. 126. 316. 785789. 791. 793. 795803. 871. 875. Pers. 253. 805? 807. 808? 810. 813816. Poen. 210. 212. 213. 215217. 219229. 234237. 241. 243. 246? 248250. 252. 255257. Pseud. 244248. 250254. 257. 258. 581. 582. 1105. 1106. 1126. 11281130. 1246. 1247.
1251. 1252. 1265. 1266. 1270. 1271. 1276? 1281. 1282. 190192. 196. 204. 258262. 278282. 286. 288. 667? 668? 674. 906911. 915917. 918? Trin. 223231. Trac. 211. 212. 454457. 458? 459. 460 464. 569. 570? 574. 712. 713. 715? 716? 720 (= 378). Men. 2. Bacchiaci tetrametri catalectici: Cas. 656. 867. 969. 971. Most. 313. Poen. 244. 3. Bacchiacus trimeter acatalectus: Poen. 245. 4. Bacchiaci dimetri acatalecti: Men. 582. Most. 127. Poen. 247. Rud. 263? 675^ Trin. 232. Truc. 552. 717. Bacch. 1137. Cf. 6. 5. Bacchiacus dimeter catalecticus 6. Bacchiaci dimetri catalectici bis positi: Pers. 809. 811. Bacchiaci hexametri acatalecti: Amph. 633 640. Truc. 7.

30.31. 34. 36. 37. 673. 674. 680687.

Rud.

V V
V V V

V V V V
y

8. 9.

10.

11.
12.

551? 718? Bacchiacus hexameter catalecticus Truc. 554? Bacchiaci octonarii: Pseud. 13301335 (3). Bacchiaci continui: Men. 571 577. Bacchiacus dimeter acatalectus cum iambico dimetro
:

catalectico: Cas. 831.

Bacchiaci dimetri acatalecti

cum

iambicis monometris

11*

164

CONSPECTVS
hypercatalectis Bacch. 1127. Cas. 658. 662. 663. 665. 685. 694. 695. 705. 840. Cist. 35. Curc. 116. Most. 86. 125. 313. 314. 783. 790. 792. Poen. 242.
:

13.

V V
VI
VI VI

14. 15.

1.

Bacchiacus tetrameter catalecticus cum iambico monometro hypercatalecto Bacch. 1120. Bacchiacus dimeter acatalectus cum iambico monometro hypercatalecto Cist. 13? Cf. V 12. Bacchiaci incerti generis Cas. 659. 702. 703. Men. 584. Most. 890. Rud. 205^ Dactylici hexametri catalectici in syllabam: Cas. 644.
: : :

2.

3.

VI VI

4.

Curc. 96. 97^ Dactylici tetrametri catalectici in syllabam: Cas. 937 940. Curc. 136. Cf. VI 58. Dactylici tetrametri catalectici in syllabam bis positi: Cas. 748. Men. 114. Dactylici trimetri catalectici in syllabam: Curc. 120''.
121.

5.

VI
VI

6.

7.

Dactylicus trimeter catalecticus in syllabam cum iambico monometro acatalecto: Curc. 101. Dactylici trimetri catalectici in syllabam cum 'basibus': Bacch. 989^^ 990*= (4). Dactylici trimetri catalectici in syllabam et adonii cum 'basibus': Cas. 959/960. 961/962. Rud. 952/953.
954/955.

Dactylicus trimeter catalecticus in syllabam et trochaica tripodia acatalecta cum 'basi': Men. 111. VII Thymelici monometri (_w^w_): Truc. 120. 121. Cf. 11 22.
8.

VI

Vm

IV

11.

Choriambici dimetri cum trochaicis tripodiis acatalectis: Asin. 133? Cas. 629. Men. 110 [sies]? IX Versus incertiores quorum ictus plerumque omisimus: Amph. 159172. 179 (iamb.?). 575584 (troch.?). 641 653 (bacch. ?). fragm. I (troch. ?) II. VI. XIX. Asin. 133 (choriamb. dim. cum trip. troch.). Aul. 131 145. 832 (iamb.). Bacch. 6. 9. 13. 14. 24. 25. 31. 617 (anap.). 625. 629639. 651662. Capt. 212. 232234(2). 497515. (14). 836 (cret.?). Cas. 156 (cret.?). 159. 164 (iamb. penthem. bispos.?). 170181. 183185(2). 196198(2). 203. 215 (cret.). 678683. 815/816. 834. 839 (bacch.). 864/865. 866.

XV

868872
912.
Cist. 9.

(3).

886.

888889.

895.

896.

901.

903909.
957. 230.

912^

915929 (13). 934936. 943949. 1417 (2). 2729 (2). 227/228 (anap.?).

373

(iamb. sept.?). 434449. 458. 459 (iamb.). 672 Curc. (anap.?). 676. 677. 691. 693. 697 (iamb. sept.?). 98^ 98^. 112 (cret. monom. cum troch. trip. catal.). 12lb. 122 (anap.?). 124. 125. 155157. Epid. 29 (iamb.)

METRORVM
57. 67. 68.

165
183/184.
187.

177 (iamb. sen.?).

324.

325.

.S27 330(3). 335.527530. 533535. 539 540<=(4). Men. 110. (choriamb. dim. cum troch. trip. cat. [sies]?) 579 581 (2). 592. 593. 601 (iamb.). 762763 (4). 773/774. 972978 (8). 981. Merc. 338. Most. 119. (troch.?). 123.
troch. dip. cat.J. [iamb.]. 873. 887. 891. Pers. 29" (troch.). 33. 251. 252. 254. 277278'' (3). 775777 (2) [iamb.]. 797803 (5). 806. 817. 818. 848. 855b (iamb.). 856i>. Poen. 211. 214. 218 (bacch.). 230 233. 251. 253/254. 11891190 (anap.). Pseud. 263". 263''. 586. 587. 931. 950. 1114. 1115. 1127. 1136" (troch.). 1250. 1255/1256. 1262 1263. 1264. 1320. Rud. 186. 188 189 (anap.). 193. 194. 205''. 253". 253^ 287. 925927. 947. 948. Stich. 12'' (3). 45 (anap.). Trin. 239" 241 Truc. 117. 127. 248 (4). 245. 260''. 270. 831 (anap.). 250 (2). 555557. 583. 584. 597. 598. 714. 721 (bacch.).
(2) [cret.

129131. 151153
(5).

dim.

cum

319324

335.

732.

863869

(6)

Fragm. passim.

..^

^o:;^
University of Toronto

P
\
'

>

^
-^

r^

o o o lO
co

to
o:

H H ^ o

Library

-)'-.

"^'

'-/^

73

i ^
a

N
+3
Q)

CQ

P H O
CJ
cd

O >. ^
t:?

[rjVi;

y1

iD
\

V
(5

Pcr^'

w P
E-t
\

QJ

jM^
.

-P csj H H
'O
0)

,^< '^3

^ ^
o^^
v\[

'^'l'

o E O o< p 43 O Uj P Oj H iH o
to
1

DO NOT REMOVE THE CARD FROM

THIS

Ph

>

POCKET

^^ >i:
X"kJ
h:5

O o H
t>-

Acme

Library Card Pocket

LOWE-MARTIN CO. Limited

S ^

(^

:^^f'"^^,v
v^
-..
.

yrii

.'..

h^

-J^

'