VERENIGING "ORDE DER VERDRAAGZAMEN’ ‘Kon. Goedgekeurd did. 22 februatl 1958, nr. 580 = GEVISTIGD TE "S.GRAVENHAGE & ‘Giro no. ASROTA tn, de Penning. der “ODV™, DEN HAAS Ultsi. voor versiagen en abonn. Dovenetelweg 57a ‘s-Gravenhage Tel. 68.45.41 Secretariaat:Graaf Willem de-Rijkelaan 15 Leidachéndam Tel: 01761 - 5154 WEEKBLAD Joe jaargang nr. 36 nadruk verboden 10 mea 1974 x in de kantlijn betekent de vraag ean ent ” » het antwoord Goeden avond ,vrienden, Wij zijn, zoals u bekend zal zijn, niet. alwetend of on- feilbaar, zodat u over het gebrachte ook zelf na moet denker.. Ons onderwerp voor heden werd door, U bij het begin van het verenigingsjaar reeds gesteld en draagt de titel: MORGEN IS HET ANDERS wZoals de titel aanduidt, handelt ons onderwerp over Komende ontwikkelingen in de mens en de menselijke maatschap- pij. De oorspronkelijke steller was een optimist: hij had als titel opgegeven " morgen wordt het beter". Gezien de wijze, waarop de zaken zich in de vereld plegen te ontwikkelen, achten wij een dergelijke titel ech ter onverantwoord, Indien wij echter uit gaan van veranderingen, 20 blijkt reeds nu, dat een van de belangrijkste ontwikkelingen van deze periode zich afspeelt in de mens zelf. Niet, dat dit . een alleen gunstige verandering betekent. Er ontstaat reeds nu in.vele landen een ontbinding van het sociaal geheel. Wij zien meer extremistische groepen van . meer verschillende insiag optreden dan voordien. Gezagsverhoudingen volgens de oude normen blijken steeds moeilijker te handhaven, wat betekent, dat de mens zelf kenne- lijk zijn wijze van bestaan binnen een gemeenschap wil en zelfs zal moeten gaan herzien. De oorzaken daarvoor kun je aangeven: In de eerste plaats speelt het huidige konsumptiepatroon hierbij een grote nol. Er is sprake van een voortdurende .overkonsumptie in de Z.g. welvarende landen, terwijl in andere landen een feitelijk tekort aan konsumptie mogelijkheid gepaard gaat met een steeds - 687 -toenemend begeren, een toenemende konsumptieiyang , die het gedrag zal bepalen , ook wanneer het verlangen niet of zelden verwezenlijkt zal kunnen worden. . Naarmate je meer eist en verkrijgt kun je echter ook je aandacht meer op andere zaken dan het ‘voor het leven zui- ver noodzakelijke gaan richten. Daar een deel van de mensheid meer heeft,dan zij nodig heeft, terwijl het geheel van de mensheid over voldoende middelen beschikt om de werkelijke behoeften van alle mensen gedurende de eerste paar duizend jaar te dekken, terwijl 2ij mede als gevolg van de nu plaatsvin- dende mentaliteitsveranderingen haar aantal in de komende periode zal zien tecug lopen - wat over rond 100 jaar een “feit wordt ~- kunnen wij stellen: De verandering van levensomstandigheden en kondities betekent een verschuiving van nadruk in het menselijk denken , waardoor arbeid in de ogen van de mensen steeds minder belang- + ijk zal worden, terwijl liefhebberijen, vrijetijdsbezigheden voor die mens steeds belangrijker lijken te worden. Aanzien wordt in uw dagen nog grotendeels door bezit bepaald, maar naarmate de ontbinding van het oude maatschappe- lijke patroon verder gaat, zal bij steeds meer mensen macht hiervoor in de plaats treden. Daar de neiging tot macht door een steeds toenemende verdeeldheid onder de mensen op de duur echter eveneens teniet wordt gedaan, blijft de mens, die aanzien zoekt, als enige weg het afdwingen van erkenning door zijn naasten op grond van de betekenis, die men voor dezen weet te verwerven. wat betekent , dat de nadruk maatschappelijk steeds meer zal gaan vallen op datgene, wat andere van je zeggen. Deze uitspraak zal overigens een schop tegen de Schenen van vele verniewvers van deze dagen betekenen, die immers maar al te vaak verkondigen, dat ‘de mens voor zichzelf dient te leven. In een dicht bevolkte werelé als-deuve - en dat z aij ook nog over vele honderden jaren zijn - bestaat er voor een mens geen mogelijkheid alleen voor zich te leven. De mens kan een gemeenschap als een hem beheersende factor nu wel verwerpen, maar zijn feitelijke bestaan zal toch steeds weer worden bepaald door de mensen, waartussen hij leeft. Wat betekent, dat. erkenning binnen die gemeenschap ,op welke wijze dan ook,voor hem van belang zal zijn. Dan vraag je je af, wat de mens zal bewegen. Ook hierbij kunnen wij vitgaan van nu reeds kenbare symptomen: Er is een toenemende geestelijke onrust merkbaar. Lange tijd heeft de mens geleefd met een wereldbeeld van een God en een duivel , een paar pseudo magisch¢of wezenlijk magische gebruiken ,die veiligheid geven en verder het gezag van anderen, die zijn inneriijk leven en denken bepalen. Het hiernamaals was : het doel van de mens en vormde gelijktijdig de kompensatie yoor alle onrecht, dat men op de wereld moest dulden. Opvallend was de ouderdom van bepaalde denkbeelden. : zeifs mi nog predikt men bij de moramedanen, dat degenen, die valt in een heilige corlog, regélrecht naar het paradijs zal gaan, Bens dachten anderen, zoals b.v. de vikingen, er precies zo over en stelden, dat hij, die in de strijd dapper was en viel, zonder meer naar het Walhalla zou gaan. Nu, blijkt, dat ‘voor de meeste! mensen God een soort vaadsel geworden is. Begrijpe ijk overigens, want.de God, diealle dingen zelf beslist en ormiddelijk in het leven van de mens op stoffelijke wijze kan ingrijpen, is niet meer in over- genstemming met de mogelijkheden en’de kennis van de hedén. daagse mens. In de.toekomst zai cen derge2iik godsbeeld nog minder verenigbaar zijn met de bekwacmheden, die de mens zich éigen gaat maken, De duivel “is cen actor, die mensen in hun dualistisch Genken moeiljjk kunien missen. ‘Het 1ijke mij denkbaar, dat in feeds nabije toekonst vele mensen, die ecn verklaring willen hebben voor hun gen mislukkingon en de onaanvaardboarhela van hun wereld voor hen, steden aan de duivel dan God. De Radruk op die du:vel betekent ook’ het aannemen,dat or cen occulte macht werkzaam is, die gelijktijdig als zonde- bok kan fungeren, Di:ivalsgeloof is in Feits eon vorm van mysticieme, Mace betekent gelijktijdig een vorm vai onverdraag-| zaamheid, strijdvaardigheid on ~fanatism> Wanneer je in een ender of diene dade ée duivel het OeteESte Kwaad mecnt te erkennen, i3 inners con verdragen of zelfs maar een verstahisiijk bezien vocr cen mens nist Foe ae eli k. Wat ven kracht biijft, wanneer een mens meent , dat de macht van een duivel zich manifestesrt in de gedragine gen van een medemens, De onverdraagzaamheid zal volgexs mij zeker in de cerst- komende periode toe gaan nemen, ofschcon bij vale menson sick fon imeriijke verlzaagzaamhoid aan het ontwitke un seni jnt te zijn, die op de duur alle groeren en gedragingen zai one vatten met witzondering vei de zcer o: che. Dit geldt zowel voor religie als andevezins Een groctaantal mensen vraagt: echter binnon de wereld Yan het geloof steeds meer naar persooaljx> bolevingen en gen persoonlijk bewijs. De nadruk zal volgens mij dam ook in steeds toenemende mate caan vallen op ge'sinscholen en systemen, waardoor men tet goestelijke en/ of mystieke bele — vingen denkt te kunnen konea, Deze nadruk betekent voicens mij cok, dat bij zcer vele mensen de mogeliijxhoid wordt yzschapen tot eon beuust ontwikkelen van veie paranornaai genoende oicenschapren, Zien wij nar do gemecuschap als geheal , 20 clijkt de de huidige gemeensch=2pen de neicing hasben "hon © wermogen zichzelf te behcersa coin: 1 door een overnatig afkondigen van naacrecelen, vatten ¢.d, . Net aantel mactre- gelen, die in feits Jiktatoriaal ingrijpen betekenen in de mogelijkhedcn n vervorvenhed2n van enderen neemt steeds to: Soms virden devgelijke ingresan plasts vanuit een hen detsoverveging, soms vanulc politiexe of godsarenst overwegingen. In zi1e echter nag vordel dat een groot aentai belame on vaak ia uleh inteve: Probeert de vrijheia vau denken voor de nenze= te dey : et zal duidel:jk o2jn,dat een dergelijke neiging bij overhedea of machten, van welke aard dan oo! gen toenemend verzet tegen alle macht bi; di mensea,cie zich bewust worden van hun toenemende Sovrijheia De toepassing wm psyckologische midémle. voor sen van de massa is, nar ik eau. ros? b bruik van z.g. sublimals rect: setachn: niets reeés nz in bepazlde