FAKULTI PENDIDIKAN DAN BAHASA

SEMESTER MEI / 2013

HBMT 2103

TEACHING OF ELEMENTARY MATHEMATICS PART 1

NAMA NO. MATRIKULASI NO. KAD PENGENALAN NO. TELEFON E-MEL

: : : : :

MASNIYA BINTI ABDULLAH SANI 660502126038001 660502-12-6038 014-8551597 anurelyza@yahoo.com

PUSAT PEMBELAJARAN

TAWAU LEARNING CENTRE

HBAE1103 TEACHING OF ELEMENTARY MATHEMATICS

ISIKANDUNGAN

BIL.

PERKARA

MUKA SURAT

1.0

PENGENALAN

2.0

PENGGUNAAN BAHAN MANIPULATIF DALAM TOPIK TAMBAH TAHUN 1 2.1 PENGGUNAAN BLOK DIENES DAN ABAKUS 2.2 AKTIVITI, KESAN PENGGUNAAN BAHANBAHAN MANIPULATIF.

3.0

PENGGUNAAN BAHAN MANIPULATIF DALAM TOPIK TAMBAH TAHUN 1 2.1 PENGGUNAAN BLOK DIENES DAN ABAKUS 2.2 AKTIVITI, KESAN PENGGUNAAN BAHANBAHAN MANIPULATIF

4.0

RUMUSAN

HBAE1103 TEACHING OF ELEMENTARY MATHEMATICS 1.0 PENGENALAN

Apakah itu bahan manipulatif? Pada kali ini tugasan yang ingin saya sampai ialah penggunaan dan kepentingan bahan manipulatif. Pada dasarnya bahan manipulatif ialah bahan yang konkrit. Bahan yang boleh dipegang dan dimanipulasikan oleh kanak -kanak. Bahan yang kanak-kanak boleh gunakan secara langsung untuk mereka gunakan sebagai permainan, meneroka, membina, menguji dan membilang. Kamus mendefinisikan bahan sebagai sesuatu atau beberapa benda yang digunakan untuk menghasilkan sesuatu atau untuk sesuatu tujuan. Bahan juga berkaitan dengan hal-hal yang akan dibincangkan seperti dalam pengajaran dan pembentangan. Kamus Longman Dictionary of Contemporary English telah memberikan definisi bahan sebagai information from which a (written) work is to be produced. Pada asasnya, perkataan bahan dapat diertikan sebagai merangkumi sebagai segala benda, alat, maklumat dan media yang dapat memenuhi sesuatu tujuan dan bahan. (http://hellomathematics.weebly.com/esei.html Bahan yang boleh dimanipulasi bagi membantu kefahaman konsep. Bahan

manipulatif merupakan objek, alat, model, blok, yg boleh digunakan utk meneroka konsep & menyelesaikan masalah (cth subjek matematik, sains, geografi). Konsep bahan manipulatif merupakan pelbagai objek yang boleh diubah, diatur, disusun dengan tangan untuk membentuk kemahiran psikomotor bagi membantu kanak-kanak memahami konsep yang abstrak. Antara contoh bahan manipulatif ialah seperti bahan 3 dimensi, cip-cip berwarna, dadu, butang, bongkah, manik, batu, penutup botol dan lain-lain. Bahan manipulatif merupakan bahan yang boleh di aplikasikan kepada deria manusia. Terutama kanak-kanak sangat memerlukan bahan manipulatif sebagai bahan rangsangan dalam pembelajaran. Hal ini bertepatan dengan Konsep Perancah (Scaffolding) yang diperkenalkan oleh Lev Vygotsky iaitu guru berperanan membimbing pelajar supaya dapat mencapai sesuatu tahap.Bahan manipulatif membantu guru menggalakkan

perkembangan kognitif pelajar kerana pelajar dapat merasai sendiri pengalaman terhadapa apa yang dipelajari. http://afifabdulmajid.blogspot.com/2011/02/bahan-manipulatif-dan-

pertembungan-idea.html Bahan manipulatif juga merupakan satu contoh yang tepat sepertimana teori yang dikemukakan oleh Jean Piaget iaitu dalam proses pemeringkatan pembelajaran. Pembelajaran dari peringkat konkrit akan mengukuhkan lagi ingatan dan kefahaman pelajar. Seterusnya mereka dapat menguasai pengetahuan tersebut dan mudah memahami perkara yang abstrak. 2

HBAE1103 TEACHING OF ELEMENTARY MATHEMATICS Tumpuan ini amat jelas bagi pelajar yang berada dalam lingkungan 5 hingga 11 tahun. Hal ini kerana mereka berada dalam lingkungan operasi konkrit dan memerlukan contoh yang jelas bagi mengukuhkan kefahaman mereka. http://afifabdulmajid.blogspot.com/2011/02/bahanmanipulatif-dan-pertembungan-idea.html Secara umum, pengajaran dan pembelajaran matematik amat bergantung kepada bahan manipulatif untuk melakukan proses pengiraan secara berkesan. Salah satu jenis bahan manipulatif yang sangat berguna untuk melakukan pengiraan ialah bahan asas 10.Contoh bahan asas 10 yang biasa digunakan ialah Blok Dienes. Selain daripada itu,rod Cuisenaire,Cipberwarna,Ikatan Straw dan Abakus juga merupakan bahan manipulatif yang biasa digunakan dalam pengiraan asas matematik. Contoh contoh bahan manipulatif yang boleh digunakan dalam pengajaran dan pembelajaran matematik adalah seperti dalam gambar rajah dibawah.( http://hellomathematics.weebly.com/esei.html) Terdapat juga sebilangan sarjana yang berpendapat abakus, kalkulator dan carta pecahan sebagai sebahagian daripada bahan manipulatif matematik. Hal inikerana mereka beranggapan bahawa penggunaan kalkulator sebagai bahan manipulatif dapat meneguhkan sesuatu konsep empat operasi asas yang telah diajar kepada murid. Simbol-simbol yang terdapat pada kalkulator boleh mewakili konsep operasi asas seperti tambah, tolak, darab dan bahagi yang mana dapat mengukuhkan konsepsual matematik. Walaubagaimanapun hal ini adalah tidak benar kerana abakus dan kalkulator ialah alat pengiraan manakala carta pecahan (fraction chart) pula diklasifikasikan sebagai alat bantu mengajar (Swan dan Marshall, 2010). Namun begitu abakus, kalkulator dan carta pecahan boleh digunakan bagi menyokong dan membantu pengajaran dan pembelajaran (P&P) matematik kerana alat-alat tersebut diakui sebagai sebahagian daripadaresos matematik.

http://www.scribd.com/doc/138229701/DEFINISI-BAHAN-MANIPULATIF Implikasi penggunaan bahan-bahan manipulatif terhadap pengajaran dan

pembelajaran guru dan murid di dalam kelas. Dari segi pengajaran guru di dalam bilik darjah. Seseorang guru yang mengamalkan prinsip-prinsip teori Vygotsky akan mendapat proses pembelajaran yang sangat aktif. Guru akan menggunakan teknik scaffolding dengan membimbig dan memberi tindak balas tentang pembelajaran isi kandungan baru. Guru juga menyediakan bahan-bahan pembelajaran yang bersesuaian dan mencukupi utuk mencapai objektif pengajaran yang efektif. http://rohanakhalidppg.blogspot.com/2012/12/tu-20003-pengajaran-matematik-kanak.html

HBAE1103 TEACHING OF ELEMENTARY MATHEMATICS 2.0 PENGGUNAAN BAHAN MANIPULATIF DALAM TOPIK TAMBAH TAHUN SATU 2.1 Pembelajaran dan pengajaran menggunakan bahan manipulatif memudahkan murid-murid memahami konsep penambahan. Bahan-bahan yang dapat dipegang dan dilihat membolehkan murid-murid melakukan aktiviti. Penggunaan Bahan Manipulatif seperti penggunaan Blok Dienes dan Abacus.

2.1.1

Blok Dienes adalah satu bahan manipulative yang dapat digunakan untuk memahami konsep operasi penambahan bagi murid tahun 2. Bahan manipulatif ini cukup efektif untuk murid tahun 2, murid-murid boleh bereksplorasi dan menemukan sendiri konsep yang boleh dikuasai. Blok Dienes adalah media pembelajaran yang dikembangkan oleh Z.P Dienes yang bertujuan untuk memahami konsep dasar bilangan dan nilai tempat. Selain itu, dapat digunakan pada operasi penambahan dan pengurangan. Blok Dienes ini diperbuat daripada blok kayu, kertas kadbod atau pun plastisin. Untuk bilangan asas 10, blok dienes ini terdiri atas sa (berupa dadu kecil) puluhan (berupa batang), ratus (berupa blok) dan ribu (berupa kubus besar).
http://ejournal.unp.ac.id/index.php/jupekhu

Gambar rajah 2.1.1 Blok Dienes

HBAE1103 TEACHING OF ELEMENTARY MATHEMATICS 2.1.2 Sempoa adalah sejenis bahan manipulatif yang terdiri daripada rangka kayu dan manik-manik. Sempoa telah diubahsuai sehingga menjadi bentuk moden seperti di bawah. Sempoa dalam bahasa Inggeris disebut abacus. Abakus ialah suatu alat komunikasi bermanik yang digunakan untuk mengira. Abakus juga merupakan suatu model aritmetik yang konkrit lagi dinamik. Abakus juga boleh digunakan untuk membina kebolehan murid dalam membuat pengiraan. (http://cikgumaryanti.blogspot.com/2011/12/matematik.html)

Pada tahun 1996, KPM bersetuju untuk menggunakan Abakus 4.1 dalam masa yang sama idea Aritmetik Mental juga diintegrasikan dalam program abacus. Dari tahun 1996 hingga 2002, kurikulum abacus tidak dilaksanakan secara formal di sekolah tetapi program latihan abacus untuk guru dijalankan. Hanya pada tahun 2004 Program abacus dan aritmetik mental dilaksanakan di sekolah rendah Malaysia secara formal (http://www.slideshare.net/sealih/pengenalan-abakus)

Penggunaan sistem pengiraan abacus merupakan salah satu model membolehkan murid menguasai aritmetik mental. Enam sebab utama penggunaan Abakus Dan Aritmetik Mental dalam pengajaran dan pembelajaran Matematik iaitu, Penumpuan. Semua derian utama digunakan apabila

mengendalikan abacus. Oleh itu, ia meningkatkan penumpuan murid. Ingatan.Kedua-dua otak kiri dan otak kanan aktif apabila

menggunakan abacus. Otak kanan mengingati corak dan imej manakala otka kiri mengira secara mental. Gambaran dan inspirasi. Pengiran secara pantas dan menyelesaikan banyak masalah. Pemerhatian. Latihan secara pemerhatian dan membuat latihan tanpa kesilapan Kepantasan. Membina kebolehan mengira secara pantas. 5

HBAE1103 TEACHING OF ELEMENTARY MATHEMATICS Membaca dan Mendengar. Kebolehan membaca secara kuat, memahami dan memproseskan maklumat untuk menyelesaikan masalah. http://d20102044032.blogspot.com/2011/11/apa-itu-programabakus-dan-aritmetik.html

Gambar rajah 2.1.2 Abacus

Gambar murid sedang menggunakan abacus dalam pengiraan. 6

HBAE1103 TEACHING OF ELEMENTARY MATHEMATICS

2.2 Aktiviti dan kesan bahan manipulatif 2.2.1 Blok Dienes untuk Topik Operasi Tambah

Standard Kandungan Standard Pembelajaran

2.3 Tambah dan tolak dalam lingkungan 100 ii) Tambah dan tolak dalam lingkungan 100 (a) Melaksanakan pengiraan tambah. 1. Murid diberi setiap individu sepuluh blok dienes. 2. Murid menggunakan blok untuk proses operasi penambahan, contohnya (10 + 2 = ) 3. Murid melakukan operasi penambahan

Aktiviti

seperti contoh di bawah ini.

10

= 12

Penggunaan Blok Dienes di atas memberi kesan yang efektif kepada murid-murid. Penggunaan ini memudahkan murid memahami konsep penambahan. Selain itu, penggunaan bahan manipulatif menambah Kesan pengetahuan yang baru dalam konsep penambahan sekali gus konsep nilai tempat. Konsep penambahan dan nilai tempat mudah disampaikan oleh guru dalam teknik pengajaran di dalam bilik darjah. Penggunaan blok ini sesuai digunakan semua murid sekolah dari Tahap 1 hingga la Tahap 2. Kita boleh menggunakan bahan manipulatif di dalam bilik darjah. 7

Cadangan

HBAE1103 TEACHING OF ELEMENTARY MATHEMATICS

2.2.2 Abacus untuk Topik Operasi Tambah

Standard Kandungan

2.3 Tambah dan tolak dalam lingkungan 100 i) Tambah dan tolak dalam lingkungan fakta asas

Standard Pembelajaran

(e) Menggunakan abacus 4.1 untuk mewakilkan Pengiraan tambah dan tolak,

1. Setiap individu murid diberi abacus. 2. Guru menunjukkan cara-cara penggunaan abacus 3. Murid-murid melakukan aktiviti yang di arah Aktiviti oleh guru seperti contoh di bawah ini,

.Penggunaan abacus di dalam bilik darjah untuk mata pelajaran matematik memberi kesan dan impak yang baik. Proses pengiraan lebih pantas dan mudah dilaksanakan. Penggunaan Abakus bukan sahaja Kesan memudahkan dan pantas tetapi dapat mengasah daya pemikiran murid-murid. Menjitukan pusat

pemikiran mereka dengan lebih terperinci dan membuka minda mereka.

Cadangan

Untuk lebih efektif, setiap murid dari tahun 1 hingga ke tahun 6 adalah dimestikan mempunyai sebuah abacus. Abakus sepatutnya menjadi satu peralatan yang wajib seperti buku dan pensil. 8

HBAE1103 TEACHING OF ELEMENTARY MATHEMATICS

3.0

PENGGUNAAN BAHAN MANIPULATIF DALAM TOPIK RUANG TAHUN SATU 3.1 Bahan manipulatif seterusnya untuk topik Bentuk 3 Dimensi ini pula ialah model yang dibentuk sendiri menggunakan bahan kekal atau kertas kad bod. Bagi tujuan penggunaan Bahan Manipulatif terdapat dua jenis bahan yang diperlukan iaitu model 3 dimensi dan benda maujud seperti topi hari jadi, balang, kotak, bola dan lain-lain lagi. Penggunaan bahan manipulatif ini membolehkan mereka meneroka, menganalisa dan menterjemahkan sesuatu objek tersebut.

3.1.1

Model bentuk 3 Dimensi terdiri dari bahan yang dibeli atau dibentuk sendiri oleh guru dan digunakan oleh murid dalam bentuk kumpulan atau individu. Model ini boleh dipegang dan disentuh oleh murid untuk mengenal pasti rupa bentuk model 3 dimensi itu sendiri. Era pendidikan masa kini menuntut ilmu yang nyata bukan hanya katakata sahaja seperti pendapat Dumas dan karakirik 2006 iaitu Bahan manipulative memberi pengalaman hands- on yang mana dapat memfokuskan perhatian dan menguatkan motivasi murid Bahan 3D atau Tiga Dimensi adalah bahan-bahan yang mempunyai bentuk serta menyerupai bahan yang sebenar. Bahan 3 dimensi adalah benda yang memiliki panjang, lebar, dan tinggi. Istilah ini biasanya digunakan dalam bidang seni dan

animasi. Banyak jenis bahan boleh didapati di dalam kumpulan ini. http://maziahrashid.blogspot.com/p/blog-page_3716.html

Gambar rajah 3.1.1 Model 3 D 9

HBAE1103 TEACHING OF ELEMENTARY MATHEMATICS

3.1.2

Selain daripada model bentuk 3 Dimensi tadi, bagi tujuan pengajaran dan pembelajaran Topik Bentuk 3 Dimensi. Bahan Manipulatif yang nyata atau realia, atau dalam kata lainnya benda maujud. Bagi tujuan memperkenalkan dan lebih memberi kefahaman yang jitu kepada murid-murid tentang topik bahan manipulatif seperti bahan sebenar seperti bola, kon ais krim, botol air, dadu, kotak dan lain-lain digunakan. Bahan benda maujud ini digunakan untuk memperkenal bentuk 3 Dimensi seiring dengan model bentuk 3 Dimensi. Kajian telah menunjukkan bahawa manusia hanya mengingati 10% daripada apa yang mereka dengar, 20% daripada apa yang mereka lihat sahaja dan 65% daripada apa yang mereka dengar dan lihat. Kajian ini jelas membuktikan bahawa lebih banyak deria dilibatkan dalam aktiviti pembelajaran, lebih teguh pula daya ingatannya. Untuk memastikan apa yang disampaikan itu kekal lama dalam ingatan murid, guru patut mempelbagaikan bahan pengajaran seperti bahan maujud tersebut. http://thenotejots.blogspot.com/2011/06/kepentingan-bahan-maujud-

Pada dasar penggunaan benda maujud ini dapat memberi kefahaman Yang lebih efektif lagi kepada murid-murid dalam menerangkan Topik ruang.

Gambar rajah 3.1.2 Benda maujud 10

HBAE1103 TEACHING OF ELEMENTARY MATHEMATICS

3.2 Aktiviti dan kesan bahan manipulatif 3.2.1 Model 3 Dimensi untuk Topik Ruang

Standard Kandungan

9.1 Mengenal pasti bentuk tiga dimensi i) Menamakan bentuk kuboid, kubus,kon,

Standard Pembelajaran

piramid tapak segiempat sama, silinder, dan sfera. 1. Murid di bahagikan kepada 6 kumpulan, setiap kumpulan mengandungi 5 orang ahli. 2. Setiap kumpulan akan menerima sekumpulan model-model 3-D.

Aktiviti 3. Setiap murid dalam kumpulan itu akan maju ke hadapan kelas untuk memperkenalkan bentuk 3-D yang mereka perolehi. 4. Murid-murid dalam kumpulan itu akan mengeja bersama-sama nama bentuk 3-D yang mereka ada. Penggunaan bahan manipulatif ini, iaitu modelKesan model 3-D lebih mudah untuk murid memahami konsep ruang. Model-model ini boleh mereka pegang dan manipulasikan. Adalah lebih baik mereka dapat memegang benda itu berbanding dari melihat sahaja.

Cadangan

11

HBAE1103 TEACHING OF ELEMENTARY MATHEMATICS 3.2.2 Benda Maujud untuk Topik Ruang

Standard Kandungan

9. 1 Mengenal pasti bentuk tiga dimensi i) Menamakan bentuk kuboid, kubus, kon,

Standard Pembelajaran ,

piramid tapak segiempat sama, slinder dan kon.

1. Setiap murid diberi satu bahan maujud seperti bola, kon ais krim, botol air, dadu dan kotak permainan.

Aktiviti

2. Murid-murid diminta menerangkan bentuk yang mereka peroleh dan menamakan bentuk bagi benda maujud yang mereka perolehi. 3. Murid-murid membandingkan benda maujud dengan model 3-D yang terdapat pada guru di hadapan kelas. Penaakulan Kesan merupakan asas penting untuk

memahami matematik dengan lebih berkesan dan menjadikan pengertian tentang bentuk 3-D lebih

bermakna dengan bantuan bahan-bahan maujud ini. Untuk mempertingkatkan daya pemikiran murid Cadangan yang analitis dan kreatif, penggunaan bahan maujud amat sesuai untuk murid yang berada di tahap sekolah rendah terutama tahun 1. Tahun yang memulakan segala perjalanan alam persekolahan mereka.

12

HBAE1103 TEACHING OF ELEMENTARY MATHEMATICS

4.0 RUMUSAN/ PENUTUP

.
.

13