APPENDIX AD LIBROS REGUM.

553
1.

De

imitate

fidci,

el

charitate,

qua

pteniludo

A secus

tegis etl.

Quid virumis? Non soliim ille unns dicilur, omnes competentes unus dicuntur. Unnin sapientiam omnes liahentes unum Christiim Jesiini inde dicit in uno spirilu Dei replenlur confiieniur Omnes quidem currant, sed unus accipit Apostoliis palmam (I Cor. ix, 2i). 2. L nusquisque insipientium non est unus, sed
sed
;

pedes verb! Domini, oplimam partem dicitur elegisse , et intelligitur velut gratia geinina procreare. 11. Sic Anna general filium Samuel, qui Deo assistit, de quo dicitur : Moyses et Aaron in sacerdotibus ejus
et

Samuel

inter cos qui invoeant

nomen
:

ejus

per Scriplunim insipiens, sicut !una muiaiur. Luna cum videatur una esse per su osianmnlli,

quia

tiam,
alia

per mulalionem dierum semper a semetipsa

est, et diversa ; sic peccalores, qui semper seientia, el cupiiinl diversa.

5.

mutaniur

dicilur Deus, nou de numero, sed a semetipso alier eflicitur. Ideo nunquam muiaiur, ut est Tu autem idem ipse es, et anai tuition deficient (Psal. ci , 28). 4. DemonteEi>liraim. Id est, non de vallibus, ne-

Unus autein

qnia

nunquam

(Psalm, xcvin, 6); quod interpretatur Ubi ipse Deus. Ubi enim spiritus gratiae, ibi dicitur Deus, ut Paulus dicil. Elcadens in faciem adoravii Deum dicens Vere Deu in vobis est. 12. Nisi praecedanl opera conversions, non possumus dona spiritus generare in Silo. Silum nomeu loci, in quo oflerebanlur sacrificia, priusqiiam ternplum oedificaretiir in Jerusalem, et purgatio (iebat peccatorum. Silum interpreialur evulsio, sive excalcealio, id est, calceamenii resolulio. Locus aulem, in quo purgantur peccala, evulsio nominalur, ubi evellitur cnr lapideum ; el excalcealio, quia omnes, donee ad locum veniamus sanctum, calceati sumus ; cum autem perveniamus ad eum, discalceari ju:

que de campis, non de

collibus.

De monte Epliraim,

qui interpreialur fructiftcatio ; id esl ergo, de monle Dominns montium , non frugifero, Dominus inquil
:

bemur. 13. Ul Moysi dicilur Solve earrigiam calceamenii tui, locus enim in quo slas terra sancta est (Exod. in,
:

convallimn. 5. Elcana interpretatur possessio Dei est. Vir ille liabuil duas uxores prima nobilior Anna sierilis erat, ut fuit prima uxor sierilis Abrahae Sarra nobi lior; secunda jEgyptia Agar ignobilior fuit. Et effecttis est Abraham pater de ignobili, sic lainen post de
:

5)

ut indicia monalilalis abjicerei, qnsc in calcea-

menlis pelliceis designantur. Unde Salvalor dicit : Neque calceamentu in pedibus vesiris, quippe qui illam sum via, el Uiri/at, viam incederenl. Qui dicit et vita. Nemo enim viam vitae cum indicio monalila
:

%o

lis

nobili conjuge pater. C. lia Elcana, qui possessio Dei, priusde secunda nxore efiiciiur pater, qnia clatiserat Deus vulvam

ejus Aiina^, ut prius vulvam Sarra?. Post parium Piieuennae aperuit l)eus vulvam Anna?. Phenenna

inierpretaiur conversio, Anna gratia interpretatur. 7. Qui vull efflci possessio Dei ducat has duas uxores, et jungat sibi primurn earn qua? nobilior est, gratiam hacc enim prima per lidem conjungitur, ut Apostolus ait Gratia enim Dei salvati eslis per fidem
; :

minus landabitis; pro ppccato enim retrorsum corruens expiravit. Si quis Fetrorsum cohvertilur a fide, et veritale, necesse est ut cadat, et continuo moriaiur. 15. lleli interpretatur exlraneus ; extraneus quippe a Deo, qui non lenei disciplinam, et filium non cogital,

incedil. li. Silum, ubi est Heli, vir

non

eorripit, aut ernendat, qui indulge! vitiis.

Filius Heli Oplini interpreiatur excelsits convertionit, quia longe eflicitur ab emundalione, hacc conyerlit

ad Dominum.

Sedindae conjungitur Phenennx, id est, conversioni quia post graiiam creduliiatis morum emendalio lit.
(Eplies.

n,

8).

16. Duns Phinees novimus in Scriplura, ilium justum filium Aaron, 555 et injuslum filium Heli. significalur Phinees oris obturatio elori parcens. Sunt
in

Prima lilios nobis general Pbenenna, quia prinobis fructus profernnus. Et nisi converlamur a male, non poterimus eilici patres de Anna. I benenna lilios habet, sed qui non assistunt nee lainen inanes, nam de sacriliciis divinis eduni. 9. L nusquisque ergo, qui converlilur a peccato, ex conversione general opera jusiitiaR. Et postea excitata Anna per zelum bonum precern fundit Do
8.

sacerdotibus hodie

mos

uterque

qui parcit ori sno,

554

omnis sermo mains in sacerdole non procedit, Pliinei lilio Aaron comparalur. Comparantur lilio Heli hi sacerdotes qui obluralum os habent, sive imperitia, vel vitio, sive tonscienlia peccaiorum. 17. Donee nmoverel eum a lade. De rational! lacte
el
depelliiur, quia qui Deo oflenur, ofpotuil , quam depellerelur a lacle ; quaudiu puer est seusibus , Paulus dicit : Lac vobis polum dedi, non escam. 18. Omnis qui primo ab haeresi ad fidem verlitur,

Antiac

Samuel

ferri

ante non

mino, ut

ipsa lilios generet, qui assistant Deo, hoc est, lilios gratiae, qui Deo vacent. In Evangelio hujus

hision.c forma ostenditur. 10. Videlicet Martha satagit circa frequens ministerium explet opera conversations, el per liaec velul h lios conversationis general. El Maria sedens
:

a lacte alilur alienus esl sermo jusiiliae , el non habet sensus ad discrctionem boni et mali. Parvulus non polesi ascendere ad lemplura Dei j et ad aiiui:

1.

Fragmentum hoc,
n.
i-j, in

ul dixi

in

Isidorianis,

cap.
])

lOi,
lario

Is dori

in

Codice Vatic. Palal. 270, commenlib. quartum Kegiini aniiexnm est

fodem conlextu.
lidei,

Quamvis

tilulns

sil

De

unilate

: Tu autem, etc. Ms. PlienentKC filios habuit. 9. In Ms. erat vacat. 10. Pro conversations praeslileril legere convenio-

5. Forle, id est scriptum

8. In

etc., re

lamen vera

locorum librorum
1,

esl exposilio qnoruindam Ucginn, et a primo libro, cap. i,

:

nis.

Mendosum

videtur gratia gc.mina.

initium due, l, scilicet Puit vir unus de RamaSopmin, de monle Epliruim, etc. Pro compelenles fonasse legeiidmn competenter, elsi illico negalur insipicnles esse n inn.
lliaim

Ms. incederat. Forle inccdebant. Hsec el seqq. periineut etiam ad cap. it lib. I Kcgum. In Vulgata, Solve catceumenlum de pedibui ioc. cil. Exod., est
15.
:

(HIS.

Ms. est cum videlur. Intipientes multi dicunlur, quia siuliormn inlinitus esl mimerus, et hoc sensn nonmilli inlclligunt quod dicitur, mufti multa
2. In

15. Forte, fitium non castigat. . longe effieitur ab emendatione. 16. Forle, ut omnis sermo mains in sacerdole non
. .

loqunulur, quia sinlii sunl loquaces.

proccdat. 18. Forte, alienus esl a sermonejuttilice.

PATROL. LXXXI1I.

427
sleria

AD

S.

ISIDORl HISPAL. QU^ESTIONES IN

LIBRUM REGUM APPENDIX.

428

sacerdotum interesse; led nee mater ejus ascendit, cum posset ascendere; gratia enim estmaler ejus, qnse servat eum, el enutrit. 19. Et oravit Anna, et dixil : Non invenitur urare, Lcelata sum in nisi per duo verba tantum , et dicil
:

mis Dei, scuto fidei, et galea salutis, et gladi.i spiritus, arcus potentium munimentis lalihus firmabiiur. El infirmi iiccincli sunl reborn lit esl Qua; stulta Hint munili elegit Deus , ut conjundal [ortia (I Cor.
, :

xii, 8).

salutafi luo. El aliud est

te.

Quia non
:

esl

Deus prwler

Apostolus autem

dicit

Orate sine intermissione

(I

Thm.
20.

v, 17). Is, qui in

divino versatur officio,

omnia gesta

orationem repulamur, quia Justus sine iniermissione qua: justa sunl agit. Propler hoc sine intermissione Justus orabit. Et in Psalmis dicil
ejus, diclaque ad
:

Elevatio

manuum mearum

saciificium

vespertinum

50. Inflrmus populus est gemilis qni alienus a Tcsianiento Dei adeptus est foriiiudiiiem ul Proplieta dicit Forl uudo men el laudatio men Dominus (I salm. cxvn, 1/t) id est fnrlimd ipse Christus est. Usque sterilis muter nosira est Ecclesia. Et h;cc peperil septem, id est, seplenarium nutnerum. 51. Et caro mea habens plurimos Fruclus carnis , fornicalionein, iminnndiliam, impudiciliam, id(dla, , :
>

(Psalm. CXL). 21. Eleval manns acius suos. Aliter, Mnyse elevanie uiaunm. vincebat Israel, dernitlente vero, vincebat Amalecb, quia donee famulus elevat acius suos ad Dominum, viucit plebs Dei; cum auiem demiserit actus suos, viucil Amalech inimicus Dei. 22. Anna inquit Exsultavit cor meum. Necessario addidit , in Domino. Lit Paulus dixil : Gaudete in
:

triiim, veiieliriii, conteniiones, a:mulalio;ies, iucitaliones, dissensiones. Sterilis , id est , anima ; nam aliquaudo non afferebat fruolus jusiitije; nee per fidem Uiristi repleta est spiritu sapiemiae , ei intel-

leclus, et consilii, et foriiludiuis, et scienliae, el pietatis, et liumi is Dei.

Quia potesl quis gaudere in laudant, non in Domino gaudeo ; si gaudeo, pungar. 23. Propler verbum Domini cornua justorum. Id vel dicentes In te inimicos noslros venlilabimus cornu (Psalm. XLIII, C). In Graeco laeta tesiatio. Quia ergo cornu petimus, vel cornu venlilabimus. Cornua jnsti, quia de crucis Chrisli apicibus jtislis conferuntur. 21. In his desiruemus adversarias polestates de anima nostra. Dein plantatur in nobis vinea. Dilataiv, 4).

Domino (PMlipp.

carualibus.

Cum me homines

52. Deus murtificat, et vivificat. Mnrtifirat me, cuiu essein morluus peccaio , et tune vivilicat me , cum me facit vivere Deo. Verus David, servans oves patiis

apprehendil leonem, et interfedt. Titulus psalmi Ip&i David, quando filius persequebalur eum. 55. Hoc lacium legimus in librisRegum, ilium non dilectuin inique , sed Imiiiiliaiuni pie accepisse a
sui,

est

sus inn ssc mediciiiain , non discipinani retributionem iui{|uitaii. Hie David hmd.ibilis , sed alius David lurlis maiiu Dominus Jesus Clinstus.
,

Domino

5-i.

id est , per nieditationem verbi os meum Dei ad elevationem cordis veniamus, etiam Apostolo Os meum dilalalum eft ad vos, o Corintliii dicente (II Cor. vi, 11). Ex altitudine enim cordis ori sapien-

tum

est

erant.

Prxterita enim ilia facts ligurae futiiroruni Agnoscamus quemadmodiitn el Christum lilins

tia ministralur.

euus pcrseqnebaiur. Habehat Christus filios, de quibus du-ebai Non jejunant filii sponsi , (juandiu cum illis est sponsus. Inter hos fuit perseculor Judas.

557

25. Quia dilatatus

sum

in saluiari tuo

id est

si

Domini, tune dilatatum est os ineiun. Non eat sanclus, sicut Deus. Distinctione utilur non dixil, nisi Dominus, sed nutlus est, sicut Dominiii. Non fsl Deus , prater te , id esl, nihil eorum quae sunt naluraliter. Qui solus es ; cui , quod
laetatus fuero in salutare
:

De proximi

vel defuncli fruiris copula.

es, a nullo

datum

esl.

Nam

el
,

umbra
el

55. Ex lege proximo defunct! vel frairi copula deferebalur ejus uxoris, ut semen fralris vel proximi "-1: --- -suscitaret. hide esl quod Ruth, licet ipsa alieiiigena, tamen quia mariium habuerat ex Judaeis, qui relique:<

556

"

com-

paralionem corporis nun est tiu nem ignis non esl.

:

fumus ad compara-

ral superstiteiu proximuin. earn colligentem pulus suae messis, quibus aleret socrum, Buz
el amavii.

manividil,

20. fiolite muliiplicare loqui excelsa. Ut Salomon dicil Aliiora te ne quasiveris (Eccli. in, 22). De qui bus prxcipilur libi ha:c inlelligere Noliie multipli care loqui, nisi de Pane , el Filio, et Spiritu sancto, ut plenius manifestum fiat, quod loquimur? Post bate
:

Non aliter earn accepit uxorem, nisi calcea mentum ejus ante solvisset, cui uxur debebatur ex
30.
lege. ilistoria simplex, sed aha niysteria; aliud enim gerebalur, aliud ligurabatiir. Designabatur enim iuiurus ex Judaeis Chiisius, qui proximi sui, hoc est, populi
aiortui

tria nihil loquaris.

27. Non exeat iuaniloquium de ore vestro , ut Quis me liberabil de corpore monit Apostolus ail hujus (Rom. VH, 21)? Aliter Angelus Salome qui me cotaphiiet (II Cor. xn, 7). Id est , ne niagna de me ipso luquar. .Non exeat magniloquiuin de ore
: : ,

57. Cui

semen doclrinae coeleslis semine resuscitaret. calceamentum nuptiale Ecclesia: copulegis spiritualia

landae persciipla

deferebanl?

Non

Mnysessponsns. lllienim dicitur : Sotre calceamenla ; ne ex similiiudme nominis sponsus Ecclesia: credeletur.
est

Non

declines cor meum in verba malili(E ad excutandas excusaliones in peccalis (Psalm. C\L, -4).

veslro.

Non

alius sponsus, sed

:

solus

Chiisius

erat,

de quo dixil Joannes

(Joan, in, 29). 58. Illius igitur

Qui

liabet

spomam, spontus

Salomon dicit Occasiones quairit piger, et Oiabulus subsannabii me, foris. Idem dicil ul mulier me seduxil (Proverb, xvin 1; xxn, 15). Justus piimum accualor sui esl. Injusius non est sui accusalor, sed aliorum. Donee quis peccat, neque nee accusalor sui. Non enim qui agil ju.-tus esl
28.

Et

dicil

Leo

calceamentum solvitur ; hujus potesl, sicut Juannes : Non sum dijnus, inquil, solvere corrigiamel reliqua. Solus ergo sponsus Christus esl cui ilia \vnieiis ex genlibus sponsa
solvi

nun

ante im ps,

atipie

jejuna,

sed

jam Chrisli messe

accusat. 29. Arcus polentium infirmalus. Si indulus sis ar-

dives, inuubaque, manipulos fecumlae segetis verbi reliquias gremio li.at mentis interim, ul exhaustam illam viduaui niorte Qlii atque inopem defuncli populi

22. Forte

Si gaudeo,
:

et

non

in

Domino gaudio,
,

tione Cantici

Annx

Deus momftcat,

etc.

pungar. 24. Vulgata

lliii,

Os nostrum
:

patel ad vos

o Corin-

cor ii obtruni dilatatum esl. Nolite multiplicare loqui sublimia. 28. In Vulgala 28. Cap. xvui Proverb. : Occasiones quairit , qui
:

55. Haeu pertinent ad libiuin Kiith, qui libri Judicuin veliiti appendix est, ac praefalio ad libros Keguiii. In Ms. esl proximi supra proximo, fralris

pro

fratri, cl

5lj.

quia reliqueral, et eamque coltigenlem. Hie eral nm aitliquus in Israel, de quo

in
,|iii juri et Uaret

mil recedere ab amico. Et cap. xxu Dicil piger : Leo esl foris. In Ms. luilas.se de.eal aliquid. 55. Pro kustinuisse mallem subsiiiuisse seu aJliiUuisse. Verum non satis haec coherent cuiu exposi,

cap. iv, 7, libri Ruth,

let

sno cedebat solver

caiceameutuni suum,

proximo suo.

58. lu Ms., innubuique, et nobii pascal.

429

AD
,

S.

1SIDORI HISPAL. QILEST10NES IN

de-

LIBRUM REGUM APPENDIX.

,

450

et

novos

.,_

nee symessis invideat. I linam se non ipsa exclude. el, Inbuit, quos per se collegissel, qnia populus ejns morluiis est, quasi filio defnnclo indigena per Kcdesiam nianipulos. qnibns viveiel, colligelial, quos venieules in exsuliatione pnnnbanl.sieiitscriptumest, VenientesaiHemvenient
na"ogje

30. Solus ergo sponsus est Cbristus, qni

ipsi

manipnlos

SII.TH

gentium feeundala 559 vix in mundi fine Judaeos, quos invenit, snscipii exirema colligens, eos quasi reliquias (nifum ponit; de quibus Isaias : Si fuerii numerus ftliorum Israel quasi arena; man s, reliquia;
salvm fti-nt (Isni. x, 22). 49. Possum deinum idcirco Gelboe monies ex ore pro|>beta3 malediei, ut dum frucius, exareseeme terra , non oritur , possesspres tanien slerilitaiis

el retii/iia.

Eirana paler venerabilis Samiielis, qni eratpossevsio Dei lleleana qnippe in possessionem Dei
;

4o.

virlule vir diciliir, et non sobmi unus appellatur. Non enim in diversa vagabundug, velut molrilis, aique instabilis, ferelialnr, sed lirmus, inconcussus

Iransfeitur;

aniriii
-,

vir,

vernm

elia

vir

vir

nnns

atque

iiersistens

erat.

frugifero moraliamr, in alia scilicel conlemplalione virlulnni

ut a niillis sul
"

558

41. Et idcirco in

mooioad
monte Ephraim
1.

quaienus ipsi malediclionis senacciperent quia apnd se ninriein regissuscipere, ini initaie sna exigenle, meruisseui. 50. Sic pleruniqne res quxlibet per bistori.im virlus est, per significaiionem cnlpa. Sicni aliqnando res gesta in facto causa damnations, in scripio aulem propbetia virlulis. Quod verum cilius osiendimus, si David factum ad medium dedncamus, in uno testitenli.itn
,

damno

(eriantnr,

tiiraque probando.

Qnisnam audiens non solum

rum quoqne
in

rum

cogilalioi vel iiniia:

42. David
nisi

Llirisiuni, qui

taiiinm iaeerdwibos ut demunstraret saceidolalem cibnin ad lisuni transilurum esse proplielam. Sive quia omnes tium sacerJotalem debeamus imitari, sive quia (mines Wii Ecclesiae sacerdotes
,

cum sociis fugiens a facie Saul figurabat cum aposiolisprincipem mundi laieret,

deambulans Beilisabee Lri;e concupiscil quern lamen a pra:lio ri verlentem ire ad domum admonet pedes lavare. Qui prolinus respondit , dicens : Area Dei sub pellibus ei,t, el cno in domo mea rnquiescam ?

solario
?

fidelinm, sed ipsoinlideiium, non delesiaiur, quod David

uxorem

52. Quern David ad

,

mensam propriam

(men-files semeiipsos Deo bostias sp 40. trgo intravit David domum Mci-rdos, pcriculo mortis proposilo, savil; ui sive ninraliter Imspilaliiatis in nos aiiena pericula

suut,

riluales.

nee pr:r.Mimi to mentis excliiaanl sacerdotes.

41.
ibi
I bi

sacerdotis, nee bospitem recugratia libemei Iransleramns, sive mysiice morlis exitio Cbrislum bosuitio sua;

Cln

istirs

spirituals nequili*
suis spoliis

manubias sn-

inens, ilium

Gnliam

quinque
45.

delibus paraiur.

David panes petivit. Sed unum accepil, qnia noil fibria 5I..y 5 i, sed Cbristi corpoie cibus fi-

annisque (spoliavil)

C
infruciuosi

Doeg antein, camelorum

custos, Ju.ke prodiioris typos implet. Acbiinelecli .solus Abiatbar

gregis

eique epistolas per quas mori debeal tradidit. Cujus auieni David in solario deambulans typuni tenet nisi cjus de quo scripaim est : In sole vomit labernaculum sunm (Psal. xviii, C)? El quid esi Beihsabea ducere, nisi legem liiiersc carnali popiilo conjunctam spiriluali sibi intclieciu sociare? ;5. Beib>aliee enim putens >eptimus dicitnr quia iiimirum per cogniiionem legis infusione spirilualis nobU graiiaj perfect* sapieniia niinistratur. Quern vero Urias, nisi Jiidaicnm populum, significat? cuiua iioiuen inieriiietatnm dicitnr lux mea Dei. Judaicus amem populus, quia de aceepla legis scientia tollitur , quasi du Hei gloriatur luce. 54. Sed bnic Lria- David uxorem abstulit, sibiuua conjunct, quia videlicet niann fonis, qui David diriiur, in came itedempior apparens , dum de se
spinliialiler loqui

suscepit

Sed

in

domo

legem

innoluit,

per boc

princeps sacerdoium a persecutor.; Sanl immimis est, qnia nemo polest noceie Uuislo, principi s-ai erdotmn.
,uja I) ,-ivid, qni relribuenti mala Saul el Jonatlias beilo occnmnerent Orrfeiw immiibiis n.ale.iicit dicens Monies Uelbue, nee r .s, ,,ec ptimiM venial super vot.neque WHagn primtoarum, quia ibi abjsclus esi clypem itaul, quasi non esset uitcius o/to Quid eigo Saul moneiile, .n,,nies deliquerunl, quaienus in eis nee
(

juxia liuer.,m lenebaiir, bane a Judaico populoextinneam denionstiavu, sibique conjuaxii, qui se per illiiin pr*ilicaii declaravit.
5j. L riam lamen ad domum ire David admonet pedes l.nare, quia incarnalus Doniinns veniens Judaico populo pru:ce|.it ut ad conscienliani redeal et sordes opernm (ergat , ul

quod

46. Qui,
,

enim?

non redd

(lit,

cnm

spidlualiler luautfett

egis mielligat, post taiitam diiriiiam praecepiorum lonlem baptisinatU invenieiis, ad aruiaiu post labo.

ei

rein

reamal.

lur defursus, per

Saul

imeliim

el

morlimm mors

""-

56. Sed Urias, qui arcam Dei esse sub pellibus ll . I espondii quod domum siiam iniiare non

dum

cxpinniiur; non imrncrito per Gelboe iionles Miperba Jndoeonim corda signantur qn.c
in buj.is

Jdiaions

jpossit.

Ua

Ac M Judaicus populus

,licat

in sacn/iciii,

Ego man-Jala
ad
coil

cuniulibus video, el rcdire

es>e

mnmli

desi.leriis

id esi, uncti, se

defluunt, in Clirisli,

niorie miscuerunt.

tctewiam per tpmlnalem intetttgenliau non requiro Quasi enun arcam sub pellibus Sfin dkil, aui

47. Et qnod
^

in eis iinciiis

rex corporaliter nioritur,

D
Uunc lamen eiiam redire ad domum nolenteiu David advncai. Quia quamvis Jndaieus populus ad coi.scientiam reverli coniemnai, lamen Kedcmptor veniens mandala spiriiuaba dicens
;>t.

bfne dicilnr ul ari piimiliaium esse non possim qnippe llebru Oinni menles i-rimitivos IruciHS non leienies, qnia in Bedeniptoris adveniu ex pane remanentes , priuiordia lidei
"
"

praedical,

Si

crederetis

Moyti,

creiltrelis

(onitaii el mini

48. Saucta
10. lla-c

enim

de

me

ille

namque Ecclesia in primiiiis mulliludinu

lib.
lib.
[
I

icripsil (Joan,

v, 1C).

5S.

Legem

iiaijue

Judaicus

populus tenet, quia

referenda snnt ad 42. De fHfi! Davulis agiiur dosus videuir line loco
,

n eg u m

cap. ,. Ueg. xlx. Men,

UoJex, ac fonasse legendum prophetic pro prophelam.

44. In Mss. deerais/jo/iawif, autsimile afiquod ver-

Mss. scribilur Abimelech. 46. Furie, cur David! cum iiHerrogaiione. occumbi .renl in Ms. esi accumberent.
47. Forte,
sti/wi
:

Pro

noliienint.

mtm.8BpramariuWieT8ft manubrias
plum. Pro/iin

veleri

manu

scri-

repo.-ui /ifcris.aul legen t l. Clmsii corpus 4o. Quuede Doe^r, sive, ulin Mss. legiinr, Doecli Uic narraniur exsiant lib. 1 Regum, cap. XKII In
,

48. Vulgata Si enim fuerii populus luus liraei, quasi arena maris reliquia converleniur ex eo. 51. Allegoria b*c de David, et Uersabce exposila etiam est in Allegoriis, num. yu, sed ita ul Uria lypus sit diaboli.
,

431

AD

S.

ISIDORl HISPAL.

QUJSTIONES

IN

L1BRUM REGUM APPENDIX.

432

credere -ins diviniiatem loquitur, cui idem populns Unde et Urias cum epistolis ad Joab, ex Jedignatur. .. i* ilnii.. ;,t.-iin iiiL-n In_ idem ipse Juquihus occidi debebat, millilur, quia qua convincente modaiciis populus legem porial riniur. Dum enim mandata legis retinens implere nilitur , ipse nimirum defert judicium unde dam.

A Sic

.i.i,^i>

,...:r>

tribnuntur perergo, sicut merita subditorum, sonae rognaniium, ul saepe qui videnlur bom, actii it v rarriinirio norm lltPllt 11 P ^f Tinl IM il illf C* cepto mox regiiuine permuleniur, Scriplura dicente: Qui cor cum dignitale mulavit.
/"tir\t(i

()6.

Uude scriptum

est

Eece

cum

in oculis tuii, caput le consliluiin

tribus

esses parvutus Israel. Sic

nelur. 59. Gaza enim, et Ascalon, et Accnron diversa Gaza interprelatur forlitudo supplicia suslinebnnt. sibi applaudunl in foriitudine ejus. Omnes ergo qui diciint cum diabolo : rorporis, et potenlia saeculari.et Fortitudinem faciam, diripientur in die ire Domi ni, et ad nihilum redigentur. 60. Ascalon quippe, quae (inlerpretatur) pondera, vel ignis komk idce, cum venerit dies irae , sceleris
et eodem quo operalus esi mensuram seniiel pondere deprimeinr. El quia arsil ad effundendum et imsanguinem, el multas scandalizavit aninias, ct dolosum aboplelum esi in ea Virum sanguinum minabilur Dominus, non diripietur, ut Gaza sed in
sui
,
:

acta disponunlur pro qualitatibus subditorum regnaniium. Ul saepe pro malo gregis eliam vere Den aiboni delinquat vita pasioris. llle enim lesiante, laudalus, ille supernorum consciiis David propliela, populum numerando peccavit. El tamen vindiclain populus, David peccante suscepit. 67. Cur hoc? videlicel per medium plebium disponiturordo rectorum. Justus vero judex peccantis vitium ex ipsorum animadversione corripuii, ex quorum causa peccavit. Sed quia ipsa voluniate
, ,

culpae eliam ipse suscipil. Nam corporaliter populum perculit,

superbiens, a culpa alienus non suscipil, vindiclain ira saeviens, quae

reclorem

qnoque
viam
,

soliludinem redacta gehennse ignibus concremabilur usque ad pulverem. ei.ISecnon el Azolus, qua; Hebraicc dicilur es David, el in lingua nostra sonat ignis generations ,
clara luce testabitur. Arsit enim libidine, et geni:rationis incendio dissipata esi; el quia omnes adullerantes, quasi clibanus, cord;i eorum , el sagiuis ar(lentibus vulnerati sunl. Non in lenebris, non in occullo judicio , sed in meridie , boc esi , quando sancti plenam recipient claritaiem , projicienlur in

populi inlimo cordis dolore prosiravil. 08. Ibanl autem in direclum vaccce per
ducit

qua;

Belltsames, pergentes
igilur vaccoe, nisi

et

miigientes

el

non

dedinabanl

neque ad dexteram, neque ad sinistram.

Jidcles

Quid

quosque

in Ecclesia

designant 1 Qui dum sacri eloquii pra:cepta considerant, quasi superimposiiam Domini arcam poriani. De quibus hoc eliam praenotandwn, quia fuisse feife nicmoranlur, quia sunl plerique, qui in via Dei
6t>.

tenebras, et sanctorum consortium non babebunt in die judicii. 62. Sed et Accaron, quae inierprelatur sterilitas , vel eradicatio, quia nullos fructus habuit., et perversiiate doctrinae sure eradicavit plurimos , ipsaque eradicabitur. Has omnes varielales inlellige in ani-

inlrinsecus posili, foris carnalibus affeciibus ligantur, sed non declinani a recto ilinere, qui arcam Domini poriani. Ecce eienim Baal Beilisames, quippe dicit domus so/is. Et Propliela ail: Vobis autem, qui
limelis

nomen Domini,
ad

orietur soljuslitix (ilalacli. iv,

2). Si igilur

oclerni solis

habilalionem tendimus,

niarum vitiis alque peccaiis. Et quod uninsciijusque opusquale sit ignis probabit. Idcirco infirmi dijudicanl saepe multa, quae a fortibus dicuninr, quia in bubus calcilramibus inclinala ilia quod ignorani ri ., __ n :,..., mi An ftff\r\ Ann I Testamenii area , jamque casuram credens Levites erigere voluil, moxque senteniiam damnationis ae,
.

dignum profecio est ul de Dei ilinere pro carnalibus alfeclibus non declinemus. 70. Tola enim virtuie pensaudum esi, quod vaccae Dei plausirp supposiiae 562 pergunt, el gemunl; danl ab intimis rugitus, el tamen de ilinere non declinant gressus. Sic nimirum praedicatores Dei
A Jil

i..,>.,.,.

1-1 i-

vr-

cepil.

sic dociores, sic fideles quique esse inlra sanclam Ecclesiam debenl, ut compaliantur proximis per chariiatem, et lamen de via Dei non exorbilent
verl)i,
lll
I
/"

1 1

Hf

(\*

i>C

C1P

(ll

pll^C

11f>

I^GKl^

llll

;t

63. Quid est namque mens jusli, nisi area Teslamenli? quae gestaia bubus calcilranlibus inclinalur, dum subjiquia nonmmquam eliam qui bene praest, cietur, populorum confusione concitus, ad dispensationis condescensionem ex sola dileclione permovetur. Sed in boc quod dispensalorie 5G1 agitur,
,

per cornpassionem. 71. Nix itaque nunc innoceniiae

1

nilor et

graiiae,

nunc hieins et rigus churilalis inielligi polesl. Quod autem legimus in Hegnorumlibris, Banaiam quemdam
de lorlibus Israel desceudisse in
cussisse leonem in
in locis
(iu,i;

cislernam, ct per-

inclinatio

Unde

ipsa fortiiudinis casus putalur iinperitis. et nonnulli subditi contra bane repre-

illis

tempore nivis, indifferenter pulo posilam nivem, quia el Clirisli gralia,

manum
vitse

hensionis miilunl

sed proiinus ipsa

merita

deu ciunt.
64. Recte Oza dicilur, qui videlicet robustus Do mini inierprelatur. Quoniam praesumplores quique, nisi audaci mente robustos se esse in Domino crederenl, nequaquam meliorum lacta vel dicla velut infirma judicarenl. 65. Dabo libi reges in furore meo. Si ergo, irascenle Deo, secuntkim noslra merita reciores accipimus, in illorum aclione legimus, quia de sola aesiimaiione

mundo resplenduil, et f rigus chariiaiis Dei, quo rel rixei-iint bomines nivis nomine poluil Scriplura sacra significari. 72. Banaiam vero figuraliier intelligimus Salvatorem, quia juxta vim nominis sui ipse sediflcaior
in

hoc

vaticinaverat, quia per aedilicandam Ecclesiam dixit jEiiificam Jeru salem Dominus. llemque /Edificavit iion; quod

Dominus; de quo prophela

:

eum
,-.
"

verbum

in laclura lievae, qu;u licclesiae

typum ha-

buil, Scriplura propria signilicatione posuii, dicens : Et aidificavil doininus Dens costam , quam lateral de

pensemus

quamvis

plerumque

elecii

subjacent

Adam
ail ;

reprobis. Inde el David Saulem pertulil, quia dignus tune 1 uit qui tanta praposili asperitate premereiur.

in mutierem. Dei aidi/icatio 73. Samuel cur

Et Paulus construi earn viclens,

estis.

ter

vocalur

quia et propbcia

59. In Ms., qui sibi applaudent. 60. Supplevi interprelatur, quod verbum exslat num. praec. In Ms. eral concremetur, el supra concretnutur.

mes. Pro dicit crederem reponendum dicitur. Verbn Malachiae in Vulgata sunl El orietur vobis timeniibus
:

nomen meum

sol justiliie.

65. Videlur

delendum de ante

sola.

Quae

lio.c

et

seqq. numeris de rectoribus, sive praeposilis el subdiiis dicnnlur, uberius Isidorus periracial lib. HI Senienliar., cap. 48 et seqq. 67. Viderelur legendum o culpa alienus non fuil, vel a culpa alienos. OS. Uu:c peiuniur ex librolV Regurn, cap. vi. 69. Corruptum videtur Ecce eieuim Baal liellisu-

71. Banaiae laclum enarratur lib. II Reguni, cap. xxiu, 20 et seqq. In Ms. videtur esse quoniam infrixerunt pro quo refrixerunt. 72. Forte, qui per eum. In Ms., quia verbum ; correxi quod verbum. 73. Itacont uso rerum et annurum (irdine desinil boc fragmenium, addita rubrica Incipiunt capilula delibro Etdrce. Ue&epluayinlaanniscaptivilatis, etc., ut apuij Isidorum. Sacerdotium Samuelis Isidorus
:

433
fuit

AD

LIB.

D1FFERENT1ARUM, ALLEGORIAS, ETC. VARl^E LECTIONES.

XL sacerdos, et dux. David annis

trib u

primum ex Juda regnavit. Roboam annis... Abia... Assa

A
.

xt aiinis, annis, XLI, VH annis, L annis, iv annis, LV annis. annis, xiv annis, xvi annis, xxix anuis,

vi

juslus...

Joram... Ochozias... Alhulia... Johas... Joalbam... Acbaz... EzeAmasias... Azarias... Manasses... Ammon... Josias... Joas... cliias . Eliachiui... Joachim... Ezechias... Asiraph xiv, in
alibi lestatur;

RUBRIC\
Incipiunt capilula de libro Lsdr*. De sepiuagmta aiinis capUvitatis, etc.

negant

alii,

ut diclura est in

not. ad libr. Allegoriar.,

num.

86.

VARI^E LECTIONES.
AD L1BRUM D1FFERENTIARUM RERIU1.
Num.
1
, ;

ut in Dei;

al. in

Dei, oniisso ut. lb., in-

(jam. Superbiam.

N. 3, et color ; al. el calur. ex N. 7, Spiritus sanctus... procedens; al. Spmtus N. 9, nee Patre, el Filio non genitus sed procedens.
tdligerent
al. intelliyunt.
,

AD

^ LLEGORIAS

nee creatura esse nee geniius al. re/a11 relative iria videtur, sed increaius. N. et veri(iua tria. N. 14, graliae etveritalis; al. gratia
genilus
;

alii

addunl

tale.

N. 50, facta, prsecessit, etc. al. facta processit, ex se facia non teiernitate. 1 b., cantum ; qua: tamen res al. reutrrectienan. al. cantu. N. 52, receptionem; N. 35, genus; al. genus (uluri saiculi. N. 36, De real. ora. tilulos, hie, et alibi. N. 41, scripetc.
;

rum,

serunt;

al.

dtcreverunl. N. 43, singuli

animo humor-

Num. , obteguniur; al. leguntitr. lb., annotata ; a j mutata. lb., brevis, etc., al. breviter stylo scribendi decrevi. N. 2, in raiione; al. inoraiione. N. 5, pastor ovium; al. pastor, et rector fidelium. N. 6, seiale al. fratre. N. 9, spe invocavil al. piimus catpit invocare. N. 17, altitudinem al. capita. N. 33, opera pariunt. Sic legendum. Grialius, opere pereunt;a\. opere partunrur. N. 50, stabili; al. slabitiores. N. 38, somno; al. somno quievit. N. 55, consolandi studium; al. conal. sulendi neyotium. N. 69 , quern Cliristus , etc.
1
;

animo moriales. lb., impares; al. tales; al. singulari ad voluptaies... caduci ; al. ad voluntatejn pares. lb., Dei vita caduci. lb., queruli ; al. quasi soli. N. 53,
conferat dignoscenliam. N. 55, custodiarum agyeribui. lb., aer ictus ; aggeribus ; al. 61 , al. erectus. N. 57, defluendi ; al. deftuentis. N. arces sunt. N. 08, in circulorum, etc.; partes sunl; al. ordinala sunt modo. N. 70, al. . in circulorum complexus et admisisse; al. adivisse. N. 74, et aciionein ; al., corporisque virtulem a vicesimo. M. 75, qua-

confert decentiam;

al.

q uem C um peccato dies judicii invenerit. N. 70, qui al. a quibus Israeliticus populus Israeliticum , etc. coltigatur, ne cum gratia con/iderenl. N. 80, reperti al. prwcepti. N. 81, Dalila. Grialius meiidose, Dulida. N. j(7, sacerdotes al. sacerdolis, quod non displicet. N. 88, semulaiionem ; al. imaginem. N. 94, eleva; ; ;

tionis; al. elationis. IS. J5, est ; al. iia Cliristus carnein
et

Ha Chrislus... nssumptus suam in qua natus est, ,

,

passus,

et resurrexit,
IS.

ralionem,

quadrayesimo nono. N. 78, inducunt; al. induunl. N. 80, polestaiem; al. possibilitatem. lb., auiem pubertaiem , etc. ; al. pubertatern eijressi_mox adolescentes. N. 82, mollier ; al. mollior. N. 83, vicaro N. ririditflie. est, 93, quae proprie; rililate;al. ak omniscaro est corpus, non omne corpus caro esl ,

dragesimo

al.

iem; al. austerilaiem. sequendam. N. 110 , in olio;

assumpsil. N. 99, auctorita104, acquirendam ; al. ex-

sed caro est, quia proprie. lb., non subjaieat; al. om. non. N.95, sopiri; al. teparari. N.98, corporis ; forle, colore ; al. sine calore. N. 103, corpori. N. 101, sive

al. in vita. N. 113 , in gentibus ; al. in cantibus. N. 1 16, constitulus ; al. eleal. fuit regressus, vel vatus. N. 120, palet ingressus fuisse regressus comprobalur. N. 123, Judaicao hirundines; al. Judaici passeres. lb., dum eos... obcsecant ; al. dum ejus luminis sacramentuiii male obscurant. N. 127, devictam; al. devinctam. N. 131, comparat ; al. spargitur. N. 159, al. onus. N. 157, peragilur
;

parit
al.

al. parturil.

N. 142, populos... cognituros

Deus esset;
al.

concupiscil;

dixerunt, etc.; dixerunt, ralionabitem , per quam iimsibilem rein irascibilem, per quam impetus ira sunt ,
al.

Deus non

esset.

N.

1114,

populos, qui fidei luce cognita pradicaverunt. N. 151, delraxit al. detrusit; forte, retraxit. N. 160, laborabat, liguram al. add. taborabat, ct curata est,
; ;

emendat et corriijit ; concupiscibilem , per quam , etc. N-. 107, non coucipiuntur; al. om. non. lb. , alle-

filia

quidem archisynagogi ludmorum lypum tenuit,

qu<B

ram propositionem
deseruit.

destruit;

N. 109, procedens ; exaltat; al. exsulial. N. 113, lapsain ; al. latsam. lb., viclores ultimo; al. viciores ultimus. N. 115, eil ectum; al. afl eclum. lb. , volentem ; al. nolentem. N.
.

propositioni al. desceiidens. N. 112 ,

al. aliena;

H6, peccandum; al. prasvaricandum. N. 117, obsequeniem ; al. subsequentem. lb., praedeslinaudo ; al.
.

D forte,

hxc autem, profluvio sanguinis laborabat, et curala est, ftgurain. N. 170, recreatur; al. tanatur. N. 174, a diaboli laqueis absiraclam ; al. diaboli laqueis aslrictam. N. 175, praeceptorum, sed sicut ; al. pneceplomm sunt fenerati, sed tamen. N. 182, venerunt; al. convertuntur. N. 183, emundat; al. emendat. . al. . expressil. N. 188, lb., ., exercuit; al. , perdii; perdet;
. .

N. 124, esus al. esca. N. 127, omnes servos al. homines servos. N. 151, transiluri; al. transitoria. N. 136, ei qui; forte, ejus qui; vel ille qui. N. 158, destruunt ; al. differunl. N. 140, speciaprcedestinaios.
; ;

ti

onis;

al.

exspectntione. lb., cujus

;

al. ciifus

chari-

146, ad boni; al. ad unum. IN. 148, ex verbis. Sapientiam al. ex verbii, sapienlia ex senlentiis ; sed sapientia. lb., iudiserla ; apud Grialium indiscrela , quod mendum puto. N. 155, hac, etc. ; al. Ixce, ut quidam ail, sicul (errum renenum, sic armat etoqiiiiim. al. deferre , quod fortasse melius. N. 156 referre N. 158, lestinguit; al. reslringit. N. ItiO, studioque
lali. IS.
,

N. 189, vocaverunt al. provocaverunt, vel praedicaverunt. N. 191 , homo autetn, etc.; al homineni autem non habentem. Quod sustineri potest, ut iirbem quam slatuo vesira esl. Num. 196 , discedunl; al. decidunt. N. 200 , eaque moral! al. aique moraliter. Grialius edidit ea qiue mortali. N. 20i, corporis acceplos ; al. open s accipitur. N. 209, postulabal amico; al. poslulal aniieum. N.210,aulerunt; al. repetuni. Sic Vulgaia, Luc. xn, 20. N. 211, humaiium... schisniotis; al. liumanam /idem, et rcliperdidii.
; , ;
al>

sludioque boni. lb., tenetur ; al. terretur. N. 161, ocio sunt; al. septem SUM. lb., et harum , elc. al. et superbia. N. et earum reyina ebrielas 165, dum qiiemlibet ; al. drtm quia nun libel. N. 168, genus eorum ; a-1. genus superbice esl eorum. lb., ubservalione
al.
; ,

gionem invicein separatum in dissensionem scliismatis. N. 215 humilitatis; al. per graliam liuntilitatis. lb., commutabilur; al. renovabilur, N. 214, curala : al. crecta est. lb., quibus... accipimus al. quibus curvata al. conerat, erigiiur, accipiens. N. 216, conversione fessione. N. 221, ad sacerdoies ; al. ad sacramentum. lb., variolate; al. vaniiate. N. 229, accepts gratia;
,
;

al.

acceptam yraiiam. Scilicet utor

cum

accusaiivo, ut