ASUHAN KEPERAWATAN PADA KLIEN TB PARU & HEMAPTOE DI RUANG PENYAKIT PARU LAKI RSUD Dr.

SOETOMO SURABAYA Oleh Gaguk Eko Waluyo Pangertian Penyakit infek i kr!ni "en#an karakteri tik ter$ent%knya t%$erke& #ran%&!'a (a"a (ar%. Etiologi My)!$a)teri%' t%$erk%&! i *A'in+ M.+,---.. Faktor Resiko

Ra ia&/Etnik #r!%( 0 Pen"%"%k a &i A'erika+ E ki'!+ Ne#r!+ I'i#ran "ari A ia Ten##ara. K&ien "en#an keter#ant%an#an a&k1!1!& "an ki'ia &ain yan# 'eni'$%&kan (en%r%nan tat% ke e1atan. Bayi "an anak "i $a2a1 3 ta1%n. K&ien "en#an (en%r%nan i'%nita 0 HI4 (! iti(+ tera(i ter!i" & ke'!tera(i kanker.

Patofisiologi My)!$a)teri%' TB5 Ma %k 6a&an na(a Tin##a& "i A&7e!&i Tan(a infek i Inf&a'a i 8i$r! i Ka& ifika i 9 Bat%k 9 S(%nt%' (%r%&en 9 He'!(ti i 9 BB 'en%r%n E:%"a i Nekr! i /(erke6%an Ka7ita i Ga ti"ak "a(at $er"if% i "#n. Baik. Sesak K%'an Infek i (ri'er Se'$%1 t!ta& Se'$%1 "#n. Saran# K!'(&ika i
LP. TBC/C.Gaguk/PSIK/2001

"i e$ar !&e1 &i'fe Ti'$%& 6ar. Ikat ifat E&a tik & te$a&. A&a7e!&% ti"ak ke'$a&i aat ek (ira i

#1!n

9 Menye$ar ke e&%r%1 t%$%1 )r. Br!nk1!#en+ &i'(1!#en+ 1e'at!#en

Infeksi post primer

K%'an "!r'ant M%n)%& $erta1%n ke'%"ian Me'$ent%k 6ar. ke6% ;ika "i$at%kkan 'e'$ent%k ka7ita . Saran# 'e&%a e'$%1 "#n. ;ar. 8i$r!tik

Dire !r( i ke'$a&i/ e'$%1

. Ka7ita 'e&%a Me'$ent%k aran# Gejala Klinis ,. >. ?. <. 3. De'a' * %$fe$ri + ka"an#9ka"an# <= 9 <, 5+ e(erti "e'a' inf&%en a. Bat%k *kerin#+ (r!"%ktif+ ka"an#9ka"an# 1e'!(t!e *(e)a1nya (e'$%&%1 "ara1.. Se ak na(a + 6ika infi&tra i %"a1 eten#a1 $a#ian (ar%. Nyeri "a"a+ 6ika infi&tra i %"a1 ke (&e%ra. Ma&ai e + an!rek ia+ $a"an k%r% + akit ke(a&a+ 'erian#+ nyeri !t!t+ kerin#at 'a&a'. Me'a"at & 'e'$%n#k% "iri t%$erk%&!'a Ber i1 & 'enye'$%1

Pengkajian *D!e#!e + ,---. ,. Akti7ita /I tira1at - Ke&e'a1an %'%' "an ke&e&a1an. - Na(a (en"ek "#n. Pen#era1an tena#a. - S%&it ti"%r "#n. De'a'/ker%n#at 'a&a'. - Mi'(i $%r%k. - Takikar"ia+ taki(nea/"i (nea. - Ke&e'a1an !t!t+ nyeri "an kak%. >. Inte#rita E#! 0 - Pera aan tak $er"aya/(%t% a a. - 8akt!r tre 0 $ar%/&a'a. - Pera aan $%t%1 (ert!&!n#an - Denia&. - 5e'a + irita$&e. ?. Makanan/5airan 0 - Ke1i&an#an na( % 'akan. - Keti"ak an##%(an 'en)erna. - Ke1i&an#an BB. - T%r#!r k%&it $%r%k+ kerin#+ ke&e'a1an !t!t+ &e'ak %$k%tan ti(i . <. Nya'an/nyeri 0 - Nyeri "a"a aat $at%k. - Me'e#an# area yan# akit. - Peri&ak% "i trak i. 3. Perna(a an 0
LP. TBC/C.Gaguk/PSIK/2001

Bat%k *(r!"%ktif/n!n (r!"%ktif. Na(a (en"ek. Ri2ayat t%$erk%&! i Penin#katan 6%'&a1 (erna(a an. Gerakan (erna(a an a i'etri. Perk% i 0 D%&&ne + (en%r%nan fre'it% (&e%ra teri i )airan.. S%ara na(a 0 R!nk1i S(%nt%' 0 1i6a%/(%r%&en+ kek%nin#an+ (ink.

@. Ke'anan/Ke e&a'atan 0 - A"anya k!n"i i i'%n! %(re i 0 kanker+ AIDS+ HI4 (! iti(. - De'a' (a"a k!n"i i ak%t. A. Interak i S! ia& 0 - Pera aan teri !&a i/"it!&ak. Diagnosa Keperawatan ,. Ber i1an 6a&an na(a tak efektif $er1%$%n#an "en#an ekre i yan# kenta&/"ara1. >. Ker% akan (ert%karan #a $er1%$%n#an "en#an ker% akan 'e'$ran a&7e!&ar9ka(i&er. ?. Per%$a1an n%tri i 0 k%ran# "ari ke$%t%1an t%$%1 $er1%$%n#an "en#an (enin#katan (r!"%k i (%nt%'/$at%k+ "y (nea ata% an!rek ia <. Re ik! tin##i ter1a"a( infek i $er1%$%n#an "en#an ti"ak a"ek%atnya (erta1anan (ri'er+ (en%r%nan #eraan i&ia+ ta i "ari ekre i. 3. K%ran# (en#eta1%an tentan# k!n"i i+ tera(i "an (en)e#a1an $er1%$%n#an "en#an inf!rn'a i k%ran# / ti"ak ak%rat.

Intervensi Dia#n! a Ber i1an 6a&an na(a tak efektif $er1%$%n#an "en#an ekre i yan# kenta&/"ara1. Tujuan 0 Ke$er i1an 6a&an na(a efektif. Kriteria hasil :

Men)ari (! i i yan# nya'an yan# 'e'%"a1kan (enin#katan (ert%karan %"ara. Men"e'!ntra ikan $at%k efektif. Menyatakan trate#i %nt%k 'en%r%nkan kekenta&an ekre i.

Rencana Tindakan : ,. ;e&a kan k&ien tentan# ke#%naan $at%k yan# efektif "an 'en#a(a ter"a(at (en%'(%kan ekret "i a&. (erna(a an. R/ Pen#eta1%an yan# "i1ara(kan akan 'e'$ant% 'en#e'$an#kan ke(at%1an k&ien ter1a"a( ren)ana tera%(etik. >. A6arkan k&ien tentan# 'et!"e yan# te(at (en#!ntr!&an $at%k. R/ Bat%k yan# ti"ak terk!ntr!& a"a&a1 'e&e&a1kan "an ti"ak efektif+ 'enye$a$kan fr% ta i. ?. Na(a "a&a' "an (er&a1an aat "%"%k ete#ak '%n#kin.
LP. TBC/C.Gaguk/PSIK/2001

R/ Me'%n#kinkan ek (an i (ar% &e$i1 &%a . <. Lak%kan (erna(a an "iafra#'a. R/ Perna(a an "iafra#'a 'en%r%nkan frek. na(a "an 'enin#katkan 7enti&a i a&7e!&ar. 3. Ta1an na(a e&a'a ? 9 3 "etik ke'%"ian e)ara (er&a1an9&a1an+ ke&%arkan e$anyak '%n#kin 'e&a&%i '%&%t. Lak%kan na(a ke "%a + ta1an "an $at%kkan "ari "a"a "en#an 'e&ak%kan > $at%k (en"ek "an k%at. R/ Menin#katkan 7!&%'e %"ara "a&a' (ar% 'e'(er'%"a1 (en#e&%aran ekre i ekret. @. A% k%&ta i (ar% e$e&%' "an e %"a1 k&ien $at%k. R/ Pen#ka6ian ini 'e'$ant% 'en#e7a&%a i keefektifan %(aya $at%k k&ien.

A. A6arkan k&ien tin"akan %nt%k 'en%r%nkan 7i k! ita ekre i 0 'e'(erta1ankan 1i"ra i yan# a"ek%atB 'enin#katkan 'a %kan )airan ,=== a'(ai ,3== ))/1ari $i&a ti"ak k!ntrain"ika i. R/ Sekre i kenta& %&it %nt%k "ien)erkan "an "a(at 'enye$a$kan %'$atan '%k% + yan# 'en#ara1 (a"a ate&ekta i . C. D!r!n# ata% $erikan (era2atan '%&%t yan# $aik ete&a1 $at%k. R/ Hie#ene '%&%t yan# $aik 'enin#katkan ra a ke e6a1teraan "an 'en)e#a1 $a% '%&%t. -. K!&a$!ra i "en#an ti' ke e1atan &ain 0 Den#an "!kter+ ra"i!&!#i "an fi i!tera(i. Pe'$erian e:(e)t!ran. Pe'$erian anti$i!tika. K!n %& (1!t! t!rak . R/ E:(e:t!rant %nt%k 'e'%"a1kan 'en#e&%arkan &en"ir "an 'ene7a&%a i (er$aikan k!n"i i k&ien ata (en#e'$an#an (ar%nya. Dia#n! a Ker% akan (ert%karan #a $er1%$%n#an "en#an ker% akan 'e'$ran a&7e!&ar9ka(i&er. Tujuan 0 Pert%karan #a efektif. Kriteria hasil :

Me'(er&i1atkan frek%en i (erna(a an yan# efektif. Men#a&a'i (er$aikan (ert%karan #a 9#a (a"a (ar%. A"a(ti7e 'en#ata i fakt!r9fakt!r (enye$a$.

Rencana tindakan : ,. Berikan (! i i yan# nya'an+ $ia anya "en#an (enin##ian ke(a&a te'(at ti"%r. Ba&ik ke i i yan# akit. D!r!n# k&ien %nt%k "%"%k e$anyak '%n#kin. R/ Menin#katkan in (ira i 'ak i'a&+ 'enin#katkan ek( n i (ar% "an 7enti&a i (a"a i i yan# ti"ak akit. >. O$ er7a i f%n# i (erna(a an+ )atat frek%en i (erna(a an+ "i (nea ata% (er%$a1an tan"a9 tan"a 7ita&.
LP. TBC/C.Gaguk/PSIK/2001

R/ Di tre (erna(a an "an (er%$a1an (a"a tan"a 7ita& "a(at ter6a"i e$a#ai aki$at tre fi i!&!#i "an nyeri ata% "a(at 'en%n6%kkan ter6a"inya y!)k e1%$%n#an "en#an 1i(!k ia. ?. ;e&a kan (a"a k&ien $a12a tin"akan ter e$%t "i&ak%kan %nt%k 'en6a'in kea'anan. R/ Pen#eta1%an a(a yan# "i1ara(kan "a(at 'en#%ran#i an ieta "an 'en#e'$an#kan ke(at%1an k&ien ter1a"a( ren)ana tera%(etik. <. ;e&a kan (a"a k&ien tentan# eti!&!#i/fakt!r (en)et% a"anya e ak ata% k!&a( (ar%9(ar%. R/ Pen#eta1%an a(a yan# "i1ara(kan "a(at 'en#e'$an#kan ke(at%1an k&ien ter1a"a( ren)ana tera%(etik. 3. Perta1ankan (eri&ak% tenan#+ $ant% (a ien %nt%k k!ntr!& "iri "ne#an 'en##%nakan (erna(a an &e$i1 &a'$at "an "a&a'. R/ Me'$ant% k&ien 'en#a&a'i efek fi i!&!#i 1i(!k ia+ yan# "a(at "i'anife ta ikan e$a#ai ketak%tan/an ieta . @. K!&a$!ra i "en#an ti' ke e1atan &ain 0 Den#an "!kter+ ra"i!&!#i "an fi i!tera(i. Pe'$erian anti$i!tika. Pe'erik aan (%t%' "an k%&t%r (%t%'. K!n %& (1!t! t!rak . R/Men#e7a&%a i (er$aikan k!n"i i k&ien ata (en#e'$an#an (ar%nya. Dia#n! a Per%$a1an n%tri i 0 k%ran# "ari ke$%t%1an t%$%1 $er1%$%n#an "en#an (enin#katan (r!"%k i (%nt%'/$at%k+ "y (nea ata% an!rek ia Tujuan : Ke$%t%1an n%tri i a"ek%at Kriteria hasil :

Menye$%tkan 'akanan 'ana yan# tin##i (r!tein "an ka&!ri Men% 'akanan yan# "i a6ikan 1a$i Penin#katan $erat $a"an tan(a (enin#katan e"e'a

Rencana tindakan ,. Di k% ikan (enye$a$ an!rek ia+ "i (nea "an '%a&. R/ Den#an 'e'$ant% k&ien 'e'a1a'i k!n"i i "a(at 'en%r%nkan an ieta "an "a(at 'e'$ant% 'e'(er$aiki ke(at%1an tera%(etik.

>. A6arkan "an $ant% k&ien %nt%k i tira1at e$e&%' 'akan. R/ Ke&eti1an $er&an6%t 'en%r%nkan kein#inan %nt%k 'akan. ?. Ta2arkan 'akan e"ikit ta(i erin# *ena' ka&i e1ari (&% ta'$a1an..

LP. TBC/C.Gaguk/PSIK/2001

R/ Penin#katan tekanan intra a$"!'en "a(at 'en%r%nkan/'enekan a&%ran GI "an 'en%r%nkan ka(a ita . <. Pe'$ata an )airan (a"a 'akanan "an 'en#1in"ari )airan , 6a' e$e&%' "an e %"a1 'akan. R/ )airan "a(at &e$i1 (a"a &a'$%n#+ 'en%r%nkan na( % 'akan "an 'a %kan. 3. At%r 'akanan "en#an (r!tein/ka&!ri tin##i yan# "i a6ikan (a"a 2akt% k&ien 'era a (a&in# %ka %nt%k 'e'akannya. R/ Ini 'enin#katkan ke'%n#kinan k&ien 'en#k!n %' i 6%'&a1 (r!tein "an ka&!ri a"ek%at. @. ;e&a kan ke$%t%1an (enin#katan 'a %kan 'akanan tin##i e&e'en $erik%t a. 4ita'in B,> *te&%r+ "a#in# aya'+ keran#.. $. A a' f!&at * ay%r $er"a%n 1i6a%+ ka)an#9ka)an#an+ "a#in#.. ). T1ia'ine *ka)an#9ka)an#+ $%n)i + !ran#e .. ". Dat $e i *6er!an+ $%a1 yan# "ikerin#kan+ ay%ran 1i6a%+ ka)an# e#ar.. R/ Ma %kan 7ita'in 1ar% "itin#katkan %nt%k 'en#k!'(en a i (en%r%nan 'eta$!&i 'e "an (enyi'(anan 7ita'in karena ker% akan 6arina#n 1e(ar. A. K!n %& "en#an "!kter/ 1&i #iEi $i&a k&ien ti"ak 'en#k!n %' i n%trien yan# )%k%(. R/ Ke'%n#kinan "i(er&%kan %(&e'en tin##i (r!tein+ n%tri i (arentera&+t!ta&+ ata% 'akanan (er !n"e.

Daftar Pustaka

A'in+ M.+ *,---.. Il u Penyakit Paru. S%ra$aya 0Air&an##a Uni7er)iti Pre 5ar(enit!+ L.;.+ *,---.. Ren!ana "suhan # Doku entasi Keperawatan. E". > ;akarta 0 EG5 *>===.. Diagnosa Keperawatan. E". C. ;akarta 0 EG5 D!en#!e + *,---.. Peren!anaan "suhan Keperawatan. ;akarta 0 EG5 Maka&a1 K%&ia1 . Ti"ak "iter$itkan. Man 6!er+ Arif.+ et a&&. *,---.. Ka(ita Se&ekta Ke"!kteran. 8ak%&ta Ke"!kteran UI 0 Me"ia Ae )%&&a(i% .

LP. TBC/C.Gaguk/PSIK/2001

FOR$"% "S&'"( KEPER"W"%"( Na'a NIM 0 Ga#%k Ek! Wa&%y! 0 =,--?==,@ B 0 ,,.== WIB

R%an#an 0 Par% Laki9Laki N!. Re#.0 ,==A-@-, Pen#ka6ian 0 Tan##a& <9- 9 >==, ;a' 9999999999999999999999999999999999999999999999999999999999999999999999999999999999999999999999999 I) IDE(%I%"S (a a & ur +enis kela in Suku,-angsa "ga a Pekerjaan Pen.i.ikan * SLTA "la at * Giri&aya ,,/,A S%ra$aya * Tn. Diran *D. * A? ta1%n * Laki9Laki * ;a2a/In"!ne ia * I &a' * S2a ta/(e"a#an# 'akanan T#&. MRS 0 ?= 9 - 9 >==,

Dia#n! a 0 TB (ar% F He'a(t!e

"lasan Dirawat * Bat%k "ara1 e&a'a , 6a' k%ran# &e$i1 3 en"!k 'akan+ "an G5S < 9 < 9 < Keluhan &ta a * K&ien 'en#atakan e ak na(a * 'in%' !$at OAT terat%r &paya yang telah .ilakukan * Te&a1 "i$erikan $ant%an !k i#en >&/'enit . %erapi,operasi yang pernah .ilakukan II) RIW"/"% KEPER"W"%"(
LP. TBC/C.Gaguk/PSIK/2001

Riwayat Penyakit Se-elu nya K&ien 'e'(%nyai TB (ar% e6ak 3 ta1%n yan# &a&%+ 'in%' !$at OAT e)ara terat%r "an 'e'(%nyai (enyakit ken)in# $at% e6ak ta1%n ,--@. Riwayat Penyakit Sekarang Bat%k "ara1 e6ak , 1ari e$e&%' MRS+ tan##a& ?= 9 C 9 >==, $at%k "ara1 kira9kira 3 en"!k 'akan+ e$e&%'nya $at%k $er"a1ak (%ti1. La'a9&a'a (en"erita ti"ak a"ar &a&% "i $a2a ke r%'a1 akit. Riwayat Kesehatan Keluarga I tri ekaran# a"a&a# i tri ke "%a+ ti"ak 'e'(%nyai (enyakit yan# $er$a1aya+ 'en%&ar ata% 'en%r%n. Ke"%a anaknya 6%#a ti"ak 'e'(nyai (enyakit yan# $erat+ 1anya $at%k (i&ek "i$e&ikan !$at e'$%1.

Genogra

Kea.aan Kesehatan 0ingkungan K&ien $erte'(at tin##a& "i S%ra$aya+ yan# (en"%"%knya (a"at+ "an %"ara (ana + (a"a "aera1 te'(at tin##a&nya antar r%'a1 an#at ra(at+ %"ara $er i1. "lat 1antu yang Dipakai K&ien ti"ak 'e'akai a&at $ant%+ $aik #i#i+ ka)a 'ata 'a%(%n (en"en#aran. III) O1SER2"SI D"( PE$ERIKS""( FISIK Kea.aan & u K&ien "a&a' kea"aan &e'a1+ ke&in ti"%r "a&a'(! i i 1ea" "!2n /tren"en&en$e#+ kaki ter(a an# inf% RL tete an >= tete /'enit+ "an ter(a an# !k i#en > & /'enit. %an.a3%an.a 2ital S%1% ?@+C )e&)i% + (a"a a:i&&a+ na"i -> :/'enit+ ti"ak terat%r+ Ten i 0 ,@=/-= ''H#. Len#an kanan+ RR G ?= :/'enit+ "en#an 'e'akai (erna(a an (er%t "an $ant%an !t!t (erna(a an tern!k&ei"!'a t!i". 1o.y Syste Pernapasan 4156 Hi"%n# ter(a an# kan%&a !k i#en >&/'enit Tra)1ea ti"ak a"a ke&ainan Ter"a(at retrak i "a"a+ $at%k "ara1 kira9kira >== ))+ na(a "an#ka&.
LP. TBC/C.Gaguk/PSIK/2001

S%ara ta'$a1an ter"en#ar $%nyi r!n)1i. Bent%k "a"a i'e tri . 7ar.io2askuler 4186 Da"a tera a neyri $i&a %nt%k 'e'$at%kan "a1ak.+ (a&(ita i ti"ak a"a+ )&%$$in# fin##er ti"ak a"a. S%ara 6ant%n# n!r'a&. E"e'a 0 ti"ak a"a. Persyarafan 4196 Ke a"aran 5!'(!'enti + G5S 0 < 9 3 9 @ Ke(a&a "an 2a6a1 0 tak "a ke&ainan. Mata 0 k&era (%ti1+ 5!n6%n#ti7a 0'era1 '%"a+ (%(i& 0 i !k!r. Le1er 0 tak a"a ke&aianan. Ref&ek $at%k a"a+ ta(i ti"ak kera . Persepsi sensoris : Pen"en#aran 0 n!r'a& /"$n. Pen)i%'an 0 n!r'a& /"$n. Pen#e)a(an0 n!r'a& /"$n. Pen#&i1atan 0 n!r'a& /"$n. Pera$aan 0 n!r'a& /"$n. Perke ihan Pr!"%k i %rine 0 H ,3== '&. Tak tent%. Warna 0 k%nin# ke)!k&atan+ Ba% 0 K1a . Ti"ak a"a 'a a&a1 Pen!ernaan 3 Eli inasi "lvi M%&%t "an ten##!r!kan 0 '%&%t kea"aan k!t!r a"a $eka )airan "ara1. A$"!'en 0 tak a"a ke&ainan. Rekt%' tak a"a ke&ainan+ BAB , :/1ari+ Diet TKTP+ B%$%r+ tia( 'akan "i1a$i kan. %ulang 3 Otot 3 Integu en Ke'a'(%an (er#erakan $e$a + (ere e ti"ak a"a. E:tri'ita ata "an $a2a1 ti"ak a"a ke&ainan T%&an# $e&akan# ti"ak a"a ke&ainan. K%&it 0 k%nin# ke)!k&atan Akra& "in#in $a a1. T%r#!r )%k%(. Siste En.okrine Ti"ak a"a ke&ainan Sosial , Interaksi H%$%n#an "ne#an k&ien 0 kena& D%k%n#an ke&%ar#a 0 aktif D%k%n#an ke&!'(!k/te'an/'a yarakat 0 k%ran#. Reak i aat interak i 0 k!!(eratif Spiritual K!n e( tentan# (en#%a a ke1i"%(an A&&!1
LP. TBC/C.Gaguk/PSIK/2001

S%'$er kek%atan/1ara(an "i aat akit 0 A&&!1. Rit%a& a#a'a yan# $er'akna/$erarti/"i1ara(kan aat ini 0 1!&at Sarana/(era&atan/!ran# yan# "i(er&%kan %nt%k 'e&ak anakan rit%a& a#a'a yan# "i1ara(kan aat ini &e2at i$a"a1. Keyakinan/ke(er)ayaan $a12a T%1an akan 'en!&!n# "a&a' 'en#1a"a(i it%a i akit aat ini 0 Ya. Keyakinan/ke(er)ayaa $a12a (enyakit "a(at "i e'$%1kan 0 ya Per e( i ter1a"a( (enye$a$ (enyakit 0 )!$aan/(erin#atan. Pe eriksaan Penunjang P1!t! t1!rak terak1ir 0 - Infi&trat (a"a ke"%a a(e: (ar% ka9ki - 8entin# "iafra#'a ka9ki - Ka& ifika i (a"a (arenk1i' (ar% ka9ki - La$!rat!ri%' tan##a& ?, 9 C 9 >==, H$. ,<+, *,?+3 9 ,C+-. Le%k! it 0 ,>.>3= *<.=== 9 ,,.===/)''. Kreatinin Ser%'0 >+, *=+A 9 ,+? '#/"&. BUN G ?@ *,= 9 >= '#/"&. - La$. Tan##a& ? 9 - 9 >==, TTH G ne#ati(+ Gra' B (! iti(+ ne#atif * a&i7a.. %erapi In6ek i Tran a'in ? : , a'(. A'(i)i&&in < : , #r. 5!"ein ? : , %an.a %angan $ahasiswa

Gaguk Eko Waluyo (I$)* :5;;9::5< 1

"("0IS" D"%"
LP. TBC/C.Gaguk/PSIK/2001

(O

D"%" S0 K&ien 'en#atakan ke'arin %"a1 ti"ak $at%k "ara1 &a#i "an e ak+ ekaran# ka&a% $at%k "ara1 &a#i "an e ak. O 0 K&ien ta'(ak "ia'+ * ete&a1 $at%k "ara1. 0 Na"i -> :/'enit 0 Ke&%ar kerin#at "in#in $a a1 0 K&ien ta'(ak 'enanyakan 'a a&a1 k&ien ke "!kter

KE$&(GKI("( PE(/E1"1 G K%ran# ak%rat inf!r'a i yan# "iteri'a G Pen"i"ikan k&ien G Stre

$"S"0"' An ieta

8i i!&!#i 9 na"i )e(at 9 Dia(1!re i

E'! i!na& 9 "ia' 9 tak%t

K!#niti( 9 erin# 'enanyakan

An ieta

S. K&ien 'en#atakan e#a&a ke(er&%annya "i$ant% karena !&e1 "!kter ti"ak $!&e1 $er#erak. O 0 K&ien ta'(ak e#a&a ke(er&%annya "i$ant% i trinya e(erti 'akan+ 'in%' BAB+BAK "&&. 0 Ska&a AKS G =

9K&ien "en#an ":. TB (ar% "en#an 1e'a'(t!e. 9 Da(at a"7i "!kter ti"ak $!&e1 $er#erak

Sin"r!' (era2atan "iri

Se#a&a k(er&%annya "i$ant% !&e1 i trinya e(erti 'akan+ 'in%' BAB+BAK "&&.

Sin"r!' (era2atan "iri

S 0 K&ien 'en#e&%n nyeri "a"a $i&a %nt%k $at%k O0 K&ien ta'a(ak ka&a% $at%k ti"ak ter&a&% kera + ta'(ak 'e'e#an#i "a"anya. 0 K&ien ta'(ak "ian 'enyerin#ai.

Di a&7e!&i ter6a"i inf&a'a i+ ka& ifika i+ ek %"a i+ nekr! i + "an ak1irnya ter6a"i ka7ita i Bat%k "en#an tekanan kera (e'$%&%1 "ara1 arteri (%&'!na&i (e)a1 Bat%k "ara1 Meran# an# %6%n# araf ter$%ka

Nyeri

LP. TBC/C.Gaguk/PSIK/2001

0 Na"i -> :/'enit. 0 Ska&a nyeri G >

(yeri Inf&a'a i

S0 K&ien 'en#atakan na(a nya e ak &a#i. O 0 K&ien ta'(ak na(a nya )e(at 'e'akai (erna(a an (er%t *RR G ?= :/'enit.. 0 Ta'(ak a"a $ant%an !t!t (erna(a an tern!k&ei"!'a t!i". 0 Ter(a an# !k ie#en > &/'enit 0 P! i i k&ien tre"en&en$e# *1ea" "!2n.. 0 Bat%k "ara1 H >==)).

8i$r! i

"i e$ar !&e1 &i'fe

Gan##%an (ert%karan #a

Ti'$%& 6ar. Ikat ifat E&a&a tik & te$a&. A&7e!&% ti"ak ke'$a&i aat ek (ira i Ga ti"ak "a(at $er"if% i "#n. Baik. Sesak

Gangguan pertukaran gas

A"anya inf&a'a i S0 K&ien 'en#atakan $ar% a6a $at%k "ara1 H ,/? #e&a $e ar. O 0 K&ien ke"aaan (! i i tre"e&en$e# *1ea" "!2n. 0 Di '%&%t 'a i1 a"a $eka "ara1. 0 K&ien ta'(ak $at%k a'$i& 'en#e&%arkan "ara1. 0 Sa'(ai 6a' ,=.== WIB "ara1 yan# "ike&%arakan H >== )) Ber i1an 6a&an na(a tak efektif 8i$r! i Ka& ifika i 9 Bat%k Ek %"a i Nekr! i i/(erke6%an Ka7ita i 9999999999999999 He'!(ti i 9 S(%nt%' P%r%r&en

1ersihan jalan napas tak efektif

LP. TBC/C.Gaguk/PSIK/2001

RE(7"(" %I(D"K"( PER"W"%"( Tanggal 5 September 200 Dia#n! a Ber i1an 6a&an na(a tak efektif $er1%$%n#an "en#an ekre i yan# kenta&/"ara1. Tujuan 0 Ke$er i1an 6a&an na(a efektif *, 1ari.. Kriteria hasil :

K&ien ti"ak a"a %ara na(a ta'$a1an. K&ien 'en)ari (! i i yan# nya'an yan# 'e'%"a1kan (enin#katan (ert%karan %"ara $i&a "iin"ika ikan. K&ien 'in%' $anyak * ,3== 9 >=== )).%nt%k 'en%rnkan kekenta&an ekret.

Rencana Tindakan : ,. A6arkan k&ien tentan# 'et!"e yan# te(at (en#!ntr!&an $at%k a#ar ti"ak kera 9kera .. R/ Bat%k yan# kera 'enye$a$kan (er"ara1an (e'$%&%1 a"ra1 (a"a (%&'!na&. >. Lak%kan (erna(a an "iafra#'a. R/ Perna(a an "iafra#'a 'en%r%nkan frek. na(a "an 'enin#katkan 7enti&a i a&7e!&ar. ?. A% k%&ta i (ar% e$e&%' "an e %"a1 k&ien $at%k. R/ Pen#ka6ian ini 'e'$ant% 'en#e7a&%a i keefektifan %(aya $at%k k&ien. <. A6arkan k&ien tin"akan %nt%k 'en%r%nkan 7i k! ita ekre i 0 'e'(erta1ankan 1i"ra i yan# a"ek%atB 'enin#katkan 'a %kan )airan ,=== a'(ai ,3== ))/1ari $i&a ti"ak k!ntrain"ika i. R/ Sekre i kenta& %&it %nt%k "ien)erkan "an "a(at 'enye$a$kan %'$atan '%k% + yan# 'en#ara1 (a"a ate&ekta i . 3. D!r!n# ata% $erikan (era2atan '%&%t yan# $aik ete&a1 $at%k. R/ Hie#ene '%&%t yan# $aik 'enin#katkan ra a ke e6a1teraan "an 'en)e#a1 $a% '%&%t. @. ;e&a kan (a"a k&ien "an ke&%ar#a 'e'at%1i an6%ran "ari "!kter "an (era2at 0 e(erti 'en#1in"ari 'akanan yan# 'enye$a$kan $at%k+ erta $a%9$a%an. R/ Den#an inf!r'a i yan# 6e&a k&ien "i1ara(kan "a(at $eker6a a'a "a&a' (e'$erian tera(i.
LP. TBC/C.Gaguk/PSIK/2001

A. K!&a$!ra i "en#an ti' ke e1atan &ain 0 Den#an "!kter+ ra"i!&!#i "an fi i!tera(i. Pe'$erian !$at tran a'in ? : , a'(.+ )!"ein ? : , ta$+ (! i i tre"e&en$e# *1ea" "!2n. R/ Men#e7a&%a i (er$aikan k!n"i i k&ien ata (er"ara1an k&ien "ari $at%k "ara1nya Dia#n! a Gan##%an (ert%karan #a $er1%$%n#an "en#an ker% akan 'e'$ran a&7e!&ar9ka(i&er. Tujuan 0 Pert%karan #a efektif *, 1ari.. Kriteria hasil :

K&ien 'en#eta1%i (enye$a$ "ari $at%k "ara1a K&ien ti"ak e ak na(a &a#i * R G n!r'a&. Ti"ak 'e'akai !k i#en ta'$a1an.

Rencana tindakan : ,. Berikan (! i i yan# nya'an+ e %ai yan# "iin"ika ikan !&e1 "!kter. R/ Menin#katkan in (ira i 'ak i'a&+ 'enin#katkan ek( n i (ar% "an 7enti&a i (a"a i i yan# ti"ak akit. >. O$ er7a i f%n# i (erna(a an+ )atat frek%en i (erna(a an+ "i (nea ata% (er%$a1an tan"a9 tan"a 7ita&. R/ Di tre (erna(a an "an (er%$a1an (a"a tan"a 7ita& "a(at ter6a"i e$a#ai aki$at tre fi i!&!#i "an nyeri ata% "a(at 'en%n6%kkan ter6a"inya y!)k e1%$%n#an "en#an 1i(!k ia. ?. Berikan Ok i#en e %ai a"7i "!kter > &/'enit R/ "a(at 'en#%ran#i e ak na(a / 'ena'$a1i kek%ran#an !k i#ennya. <. ;e&a kan (a"a k&ien $a12a tin"akan ter e$%t "i&ak%kan %nt%k 'en6a'in kea'anan "an 6e&a kan tentan# eti!&!#i /fakt!r (en)et% a"anya e ak.. R/ Pen#eta1%an a(a yan# "i1ara(kan "a(at 'en#%ran#i an ieta "an 'en#e'$an#kan ke(at%1an k&ien ter1a"a( ren)ana tera%(etik. 3. Perta1ankan (eri&ak% tenan#+ $ant% (a ien %nt%k k!ntr!& "iri "ne#an 'en##%nakan (erna(a an &e$i1 &a'$at "an "a&a'. R/ Me'$ant% k&ien 'en#a&a'i efek fi i!&!#i 1i(!k ia+ yan# "a(at "i'anife ta ikan e$a#ai ketak%tan/an ieta . @. K!&a$!ra i "en#an ti' ke e1atan &ain 0 Den#an "!kter+ ra"i!&!#i "an fi i!tera(i. Pe'$erian anti$i!tika. R/Men#e7a&%a i (er$aikan k!n"i i k&ien ata (en#e'$an#an (ar%nya.

LP. TBC/C.Gaguk/PSIK/2001

%I(D"K"( KEPER"W"%"(

Tanggal : ! September 200 Dia#n! a 0 Ber i1an 6a&an na(a tak efektif $er1%$%n#an "ne#an ekre i yan# kenta&/ ekre i "ara1. ,. Men#a6arkan k&ien tentan# 'et!"e yan# te(at (en#!ntr!&an $at%k a#ar ti"ak kera 9kera . >. A% k%&ta i (ar% e$e&%' "an e %"a1 k&ien $at%k. ?. Men#an6%rkan %nt%k 'in%' a#ar 'en%r%nkan 7i k! ita ekre i 0 'e'(erta1ankan 1i"ra i yan# a"ek%atB 'enin#katkan 'a %kan )airan ,=== a'(ai ,3== ))/1ari <. Men"!r!n# ke&%ar#a "a&a' 'e'$erikan (era2atan '%&%t yan# $aik ete&a1 $at%k. 3. Men6e&a kan (a"a k&ien "an ke&%ar#a 'e'at%1i an6%ran "ari "!kter "an (era2at 0 e(erti 'en#1in"ari 'akanan yan# 'enye$a$kan $at%k+ erta $a%9$a%an+ 'en#1in"ari $anyak $er#erak/$i)ara+ ti"ak $!&e1 $at%k "en#an kera 9kera . @. Me'$erikan a"7i "!kter 0 Pe'$erian !$at tran a'in ? : , a'(.+ )!"ein ? : , ta$+ (! i i tre"e&en$e# *1ea" "!2n. R/ Men#e7a&%a i (er$aikan k!n"i i k&ien ata (er"ara1an k&ien "ari $at%k "ara1nya

LP. TBC/C.Gaguk/PSIK/2001

Dia#n! a Gan##%an (ert%karan #a $er1%$%n#an "en#an ker% akan 'e'$ran a&7e!&ar9ka(i&er. ,. Me'$erikan (! i i yan# nya'an+ e %ai yan# "iin"ika ikan !&e1 "!kter. >. O$ er7a i f%n# i (erna(a an+ )atat frek%en i (erna(a an+ "i (nea ata% (er%$a1an tan"a9 tan"a 7ita&. ?. Me'$erikan Ok i#en e %ai a"7i "!kter > &/'enit

<. Men6e&a kan (a"a k&ien $a12a tin"akan ter e$%t "i&ak%kan %nt%k 'en6a'in kea'anan "an 6e&a kan tentan# eti!&!#i /fakt!r (en)et% a"anya e ak.. 3. Men#an6%rkank&ien %nt%k $er(eri&ak% tenan#+ $ant% (a ien %nt%k k!ntr!& "iri "ne#an 'en##%nakan (erna(a an &e$i1 &a'$at "an "a&a'.

LP. TBC/C.Gaguk/PSIK/2001

DI"G(OS" KEPER"W"%"( 41ERD"S"R"K"( PRIORI%"S6

,. Ber i1an 6a&an na(a tak efektif $er1%$%n#an "ne#an ekre i yan# kenta&/ ekre i "ara1. >. Gan##%an (ert%karan #a $er1%$%n#an "ne#an ker% akan 'e'$ran a&7e!&ar 9 ka(i&er. ?. Gan##%an ra a nya'an 0 Nyeri $er1%$%n#an "en#an (e)a1nya (e'$%&%1 "ara1 (%&'!na& $i&a $at%k "ara1. <. An ieta $er1%$%n#an "ne#an inf!r'a i yan# k%ran#/ti"ak ak%rat tentan# ter6a"inya $at%k "ara1. 3. Sin"r!' k%ran# (era2atan "iri $er1%$%n#an "ne#an tin"akan (era2atan "ari $at%k "ara1.

7"%"%"( PERKE$1"(G"( Tanggal ! September 200 "iagnosa Ber i1an 6a&an na(a tak efektif $er1%$%n#an "ne#an ekre i yan# kenta&/ ekre i "ara1. S 0 K&ien 'en#atakan %"a1 e ak &a#i. O B K&ien ta'(ak 'e'akai (erna(a an (er%t *R B >= :/'enit..
LP. TBC/C.Gaguk/PSIK/2001

0 P! i k&ien 'a i1 tre"e&en$e#. 0 Ti"ak a"a $ant%an !t!t9!t!t (erna(a an ketika $erna(a . 0 Tera(i Ok i#en %"a1 "i&e(a . A 0 Ma a&a1 terata i P 0 Di1entikan+ ke)%a&i N!. ?+ <+ A.

Dia#n! a Gan##%an (ert%karan #a $er1%$%n#an "ne#an ker% akan 'e'$ran a&7e!&ar 9 ka(i&er. S 0 K&ien 'en#atakan $at%k "ara1nya %"a1 ti"ak &a#i. O0 K&ien kea"aan 'a i1 a#ak &e'a1. 0 P! i i tre"e&en$e#. 0 K&ien 'a i1 ta'(ak $at%k+ ta(i ti"ak kera "an tak a"a "ara1nya. 0 K&ien ta'(ak $i a ter eny%'. A 0 Ma a&a1 $e&%' terata i P 0 Di&an6%tkan N!. ,+ >+ 3+ @.

LP. TBC/C.Gaguk/PSIK/2001