Académique Documents
Professionnel Documents
Culture Documents
Procesos cognitivos
Procesos cognitivos
Modelos y bases neurales
Smith
Kosslyn
ISBN 978-84-8322-396-3
ISBN 978-84-8322-396-3
www.pearsoneducacion.com
9788483223963.indd 1
788483 223963
788483 223963
Edward E. Smith
Stephen M. Kosslyn
15/2/08 08:51:45
Procesos cognitivos:
modelos y bases neurales
Procesos cognitivos:
modelos y bases neurales
Edward E. Smith
Department of Psychology Columbia University
Stephen M. Kosslyn
Department of Psychology Harvard University
Con la colaboracin de:
Lawrence W. Barsalou
Marlene Behrmann y Joy Geng
Todd S. Braver
Jean Decety y Jessica Sommerville
Kevin Dunbar y Jonathan Fugelsang
Reid Hastie y Alan Sanfey
Maryellen C. MacDonald
Elizabeth Phelps
Adriane E. Seiffert, Jeremy M. Wolfe y Frank Tong
Anthony D. Wagner
Traduccin y revisin tcnica:
Mara Jos Ramos Platn
Universidad Complutense de Madrid
Harlow, England London Madrid Munich Paris Milan New York Boston San Francisco Toronto
Sydney Tokio Singapore Hong Kong Seoul Taipei New Delhi Cape Town Mexico City Amsterdam
Pginas: 664
Prefacio . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Captulo 1.
4
4
6
7
8
10
10
12
12
14
17
3. El cerebro cognitivo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3.1. Las neuronas: los elementos que componen el cerebro . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3.2. Estructura del sistema nervioso . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
18
18
19
4. Estudio de la cognicin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4.1. Pruebas convergentes de las disociaciones y las asociaciones . . . . . . . . . . . .
4.2. Mtodos comportamentales . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4.3. Mtodos neurales correlacionales: la importancia de la localizacin . . . . . . .
4.4. Mtodos neurales causales . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4.5. Plantear modelos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4.6. Modelos de redes neurales . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
26
27
28
31
38
42
44
46
Repaso y reflexin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
48
vi
CONTENIDO
Captulo 2. Percepcin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
51
1. Qu significa percibir . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
53
55
55
57
58
60
72
72
74
60
67
80
86
87
87
91
95
95
96
98
Repaso y reflexin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
100
Captulo 3. Atencin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
105
107
107
116
120
130
131
133
134
137
137
139
142
146
Repaso y reflexin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
147
CONTENIDO
vii
151
153
156
157
158
164
170
171
173
175
175
177
178
180
180
183
185
186
187
188
191
Repaso y reflexin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
195
199
201
201
203
207
209
210
210
214
216
219
222
222
222
224
225
226
227
228
viii
CONTENIDO
232
232
233
238
238
241
Repaso y reflexin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
244
249
251
251
252
253
253
254
261
261
267
270
271
258
259
272
273
273
280
5. Tendencias actuales . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5.1. El buffer episdico . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5.2. Variabilidad de una persona a otra . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5.3. Funcin de la dopamina . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
285
285
286
288
Repaso y reflexin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
289
Captulo 7.
282
Procesos ejecutivos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
293
296
299
3. Atencin ejecutiva . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3.1. Un modelo de red neural de conflicto en el procesamiento . . . . . . . . . . . . . . . .
3.2. Atencin ejecutiva y categorizacin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3.3. Papel de la consciencia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
303
306
312
313
CONTENIDO
ix
314
4. Cambio de atencin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4.1. El coste del cambio . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4.2. Un marco de referencia para entender el cambio de tarea . . . . . . . . . . . . . . . .
4.3. La hiptesis del conmutador neural . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4.4. Qu es lo que cambia? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
315
316
317
320
321
5. Inhibicin de la respuesta . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5.1. Casos representativos de inhibicin de la respuesta . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5.2. Desarrollo de la inhibicin de la respuesta . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
323
323
325
6. Establecimiento de secuencias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
6.1. Mecanismos para establecer secuencias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
6.2. Establecer secuencias de elementos conectados . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
327
327
332
7. Supervisin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
7.1. Supervisin de la memoria operativa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
7.2. Supervisin de errores . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
DEBATE: Cuntos procesos ejecutivos requiere? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
334
334
336
337
Repaso y reflexin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
338
341
1. La conexin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
343
2. Definicin de emocin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.1. Emociones bsicas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.2. Enfoques dimensionales . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
345
346
347
350
351
351
352
352
354
355
359
361
363
365
365
366
368
369
371
374
374
275
CONTENIDO
377
Repaso y reflexin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
381
Captulo 9.
Toma de decisiones . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
385
387
387
389
392
393
394
399
401
405
405
408
410
411
414
416
417
418
421
425
Repaso y reflexin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
428
433
435
435
438
440
444
444
2. Razonamiento analgico . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.1. El uso de analogas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.2. Teoras sobre el razonamiento analgico . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.3. Mas all de la memoria operativa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
447
448
450
451
3. Razonamiento inductivo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3.1. Inducciones generales . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3.2. Inducciones especficas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3.3. Redes cerebrales fundamentales . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
452
452
455
457
CONTENIDO
xi
4. Razonamiento deductivo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4.1. Silogismos categricos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4.2. Silogismos condicionales . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4.3. Errores en el pensamiento deductivo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4.4. Teoras sobre el razonamiento deductivo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
UNA VISIN MS DETENIDA: Lgica y creencias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
DEBATE: Errores y evolucin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4.5. Lingustica frente a base espacial . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
460
461
462
464
466
467
469
470
Repaso y reflexin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
471
475
477
477
478
480
480
481
483
484
487
3. Imitacin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3.1. Desarrollo de la imitacin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3.2. Componentes cognitivos de la imitacin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3.3. Teoras de simulacin de la comprensin de la accin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
DEBATE: Cmo sabemos de quin es el plan? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3.4. Neuronas especulares y cartografa del yo y del otro . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
489
489
492
494
495
496
4. Movimiento biolgico . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4.1. Percepcin del movimiento biolgico . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4.2. Procesamiento del movimiento biolgico . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4.3. Cognicin motora en la percepcin motora . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
498
499
501
502
Repaso y reflexin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
505
Captulo 12.
Lenguaje . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
509
511
511
517
520
521
522
524
528
530
535
538
xii
CONTENIDO
2.7. Lectura . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
539
545
547
550
552
554
554
554
556
Repaso y reflexin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
558
Glosario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
563
Referencias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
577
ndice analtico . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
635
PREFACIO
xiii
xiv
PREFACIO