Vous êtes sur la page 1sur 7

Jornal Brasileiro de Nefrologia version ISSN 0101-2800 J. Bras. Nefrol. vol.32 no.1 So Paulo Jan./Mar. 2010 doi: 10.

1590/S0101-28002010000100008 ARTIGO ORIGINAL ual!"a"e "e v!"a "e #a$!en%es e& 'e&o"!(l!se e& u& 'os#!%al #)*l!$o "e Bel+& , Par( ual!%- of l!fe of 'e&o"!al-s!s #a%!en%s !n a Bra.!l!an A&a.on!an #u*l!$ 'os#!%al /0n%!a Bo%el'o S!lve!ra1 Ivane!"a 2.ar!na Ola!a R!*e!ro Pan%o3a1 Allan Ro*er%o Mar4ues S!lva1 R5&ulo N!na "e A.eve"o1 Na-ara Ban"e!ra "e S(1 Mar$6 Gre78r!o Pere!ra Tur!el1 M(r!o Bar*osa Gue"es Nunes Correspondncia para

R9S:MO INTRO;:<=O> doen!a renal cr"nica #$%C& dial'(ica afe(a a )*alidade de +ida do pacien(e, por +e-es de .aneira .ais in(ensa )*e o*(ras doen!as cr"nicas, co.o ar(ri(e re*.a(/ide, ins*ficincia card'aca, doen!a ar(erial coronariana e doen!a p*l.onar o0s(r*(i+a cr"nica, e1ercendo efei(o nega(i+o so0re os n'+eis de energia e +i(alidade, li.i(ando as in(era!2es sociais e pre3*dicando a sa4de ps')*ica. OBJ9TI?O> +aliar a )*alidade de +ida de pacien(es co. I%C e. progra.a de 5e.odi6lise a.0*la(orial e. *. 5ospi(al p40lico de Bel7. - 8ar6. M@TO;O> 9 es(*do 0aseo*-se e. dados cole(ados e. en(re+is(a, *(ili-ando a +ers:o 0rasileira do )*es(ion6rio S;-<=. ;ora. a+aliados 50 pacien(es, co. idade .7dia de >8 ? 1= anos e (e.po .7dio e. 5e.odi6lise de < ? 2,9 anos, =2@ do se1o .asc*lino. R9S:LTA;OS> di.ens:o .ais afe(ada foi rela(i+a aos aspec(os f'sicos, co. pon(*a!:o .7dia de <= ? <= e 58@ dos pacien(es no )*ar(il .ais 0ai1o, en)*an(o sa4de .en(al e aspec(os sociais de.ons(rara. rela(i+a preser+a!:o, co. a .aioria dos pacien(es alocados no )*ar(il .ais ele+ado. pop*la!:o .asc*lina apresen(o* piores escores )*e a fe.inina )*an(o a aspec(os f'sicos e +i(alidade. idade correlaciono*-se nega(i+a.en(e co. a capacidade f*ncional. 9s pacien(es e. 5e.odi6lise 56 .ais de *. ano apresen(ara. .el5ores n'+eis no do.'nio aspec(os sociais e 5o*+e correla!:o posi(i+a en(re o (e.po e. di6lise e a capacidade f*ncional. /ON/L:S=O> 9s do.'nios analisados es(i+era. glo0al.en(e co.pro.e(idos na pop*la!:o es(*dada, e. especial co. rela!:o aos aspec(os f'sicos, s*gerindo a infl*ncia nega(i+a da presen!a de doen!a cr"nica, co. (ra(a.en(o prolongado, so0re esses A.0i(os. Palavras,$'ave> ins*ficincia renal cr"nica, di6lise renal, )*alidade de +ida.

ABSTRA/T INTRO;:/TION> Bnd-s(age c5ronic renal disease #C%$& re)*iring dialCsis affec(s (5e )*ali(C of life so.e(i.es .ore se+erelC (5an o(5er c5ronic diseases, s*c5 as r5e*.a(oid ar(5ri(is, 5ear( fail*re, coronarC ar(erC disease, and c5ronic o0s(r*c(i+e p*l.onarC disease, e1er(ing a nega(i+e effec( on (5e energC and +i(ali(C le+els, li.i(ing social in(erac(ions, and 5indering psCc5ic 5eal(5. OBJ9/TI?9> Do e+al*a(e (5e )*ali(C of life of pa(ien(s Ei(5 C%$ on 5e.odialCsis in a p*0lic Bra-ilian .a-onian 5ospi(al. M9TAO;S> $a(a Eere collec(ed (5ro*g5 in(er+ieE 0ased on (5e Bra-ilian +ersion of (5e S;-<= )*es(ionnaire. D5e s(*dC Eas cond*c(ed on 50 pa(ien(s #.ean age, >8 ? 1= CearsF .ean 5e.odialCsis (i.e, < ? 2.9 Cears&. R9S:LTS> D5e .os( affec(ed do.ain Eas role li.i(a(ions d*e (o p5Csical 5eal(5, Ei(5 a .ean score of <= ? <=, and 58@ of (5e pa(ien(s in (5e loEes( )*ar(ile, E5ile .en(al 5eal(5 and social f*nc(ioning Eere rela(i+elC preser+ed, Ei(5 .os( pa(ien(s in (5e 5ig5es( )*ar(ile. Gen o0(ained poorer scores (5an Eo.en did for role li.i(a(ions d*e (o p5Csical 5eal(5 and +i(ali(C. ge correla(ed nega(i+elC Ei(5 p5Csical f*nc(ioning. 8a(ien(s on

5e.odialCsis for .ore (5an one Cear 5ad 0e((er scores in (5e social f*nc(ioning do.ain, Ei(5 a posi(i+e correla(ion 0e(Eeen dialCsis (i.e and p5Csical f*nc(ioning. /ON/L:SIONS> D5e do.ains assessed Eere glo0allC i.paired in (5e pop*la(ion s(*died, especiallC regarding role li.i(a(ions d*e (o p5Csical 5eal(5, s*gges(ing (5a( c5ronic disease Ei(5 prolonged (rea(.en( 5as a nega(i+e infl*ence on (5ose do.ains. 2e-Bor"s> renal fail*re, c5ronic, renal dialCsis, )*ali(C of life.

INTRO;:<=O Bn(re as doen!as de c*rso cr"nico, a $%C dial'(ica fig*ra en(re as )*e gera. .aior i.pac(o na )*alidade de +ida do pacien(e.1 Dal fa(o decorre de +6rios fa(ores, co.o necessidade de .odifica!:o ali.en(ar e de 560i(os, es)*e.a (erap*(ico rigoroso, con+'+io co. doen!a inc*r6+el e dependncia de *.a .6)*ina, al7. de e1ercer efei(o nega(i+o so0re os n'+eis de energia e +i(alidade, por +e-es red*-indo o* li.i(ando as in(era!2es sociais e pre3*dicando a sa4de ps')*ica.2,< Bs(e aspec(o da $%C (e. desper(ado in(eresse, +is(o )*e +6rios es(*dos es(a0elecera. associa!:o en(re 0ai1os n'+eis de )*alidade de +ida, (an(o no A.0i(o f'sico co.o .en(al, co. desfec5os cl'nicos insa(isfa(/rios, co.o a fal(a de ades:o H (erapia 5e.odial'lica, .aiores (a1as de 5ospi(ali-a!:o e .aior .or0i.or(alidade.>,5,= $ian(e des(es fa(os, 3*n(a.en(e co. o con(role das al(era!2es sis(.icas sec*nd6rias H $%C (e.-se preconi-ado a .oni(ori-a!:o reg*lar da )*alidade de +ida perce0ida pelos pacien(es .an(idos e. 5e.odi6lise.I 9 Gedical 9*(co.es S(*dC J*es(ionnaire <= -I(e. S5or( ;or. Keal(5 S*r+eC #S;-<=& (e. sido considerado o ins(r*.en(o .ais ade)*ado para esse fi..> Bs(e 7 pro+a+el.en(e o )*es(ion6rio .ais co.ple(o dispon'+el a(*al.en(e para a+aliar )*alidade de +ida de pacien(es co. $%D, pois incl*i aspec(os gen7ricos e espec'ficos rela(i+os H doen!a renal.< L(ili-ando o S;-<=, di+ersos (ra0al5os (. de.ons(rado )*e a ins*ficincia renal cr"nica e se*s (ra(a.en(os gera. efei(o nega(i+o na )*alidade de +ida dos pacien(es. 8,9 J6 e. 1985, *. es(*do ingls cons(a(a+a )*e os escores f*ncionais de pacien(es e. (ra(a.en(o dial'(ico era. piores )*e a)*eles da pop*la!:o geral.10 Gais (arde, e. 199I, foi de.ons(rado )*e os aspec(os f'sicos era. .ais in(ensa.en(e afe(ados )*e a f*n!:o .en(al. 11 $ados da li(era(*ra nacional s:o consis(en(es co. os descri(os por a*(ores es(rangeiros. Bs(*do pa*lis(a de.ons(ro* clara red*!:o da )*alidade de +ida dos pacien(es renais cr"nicos, principal.en(e no )*e direspei(o aos aspec(os f'sicos e +i(alidade.12 San(os et al.,1< no Cear6, de.ons(rara. )*e essas 0ai1as pon(*a!2es associara.-se co. a*.en(o de 5ospi(ali-a!:o e. pacien(es renais cr"nicos e. 5e.odi6lise. Bar0osa et al.> o0(i+era. res*l(ados se.el5an(es e. Sergipe, e acrescen(ara. )*e alg*ns predi(ores associados a .enores escores de )*alidade de +ida s:o po(encial.en(e .odific6+eis por in(er+en!2es .7dicas o* sociais. $ian(e des(e con(e1(o e (endo e. +is(a a escasse- de dados so0re )*alidade de +ida de pacien(es renais cr"nicos no nor(e do pa's, o presen(e es(*do +isa a+aliar a )*alidade de +ida de pacien(es co. ins*ficincia renal cr"nica e. 5e.odi6lise e. ser+i!o p40lico de referncia e. nefrologia no es(ado do 8ar6. M@TO;OS %eali-o*-se es(*do (rans+ersal, anal'(ico-descri(i+o, para a+aliar a )*alidade de +ida dos pacien(es cadas(rados no progra.a a.0*la(orial de 5e.odi6lise do ser+i!o de (erapia renal s*0s(i(*(i+a do Kospi(al de Cl'nicas Maspar Nianna #KCMN&, e. 3*l5o de 2008. ;ora. incl*'dos (odos os pacien(es co. #1& idade ig*al o* .aior )*e 18 anos e )*e #2& concordasse. e. par(icipar da pes)*isa, a(ra+7s da assina(*ra de (er.o de consen(i.en(o li+re e esclarecido #DCOB&. ;ora. considerados cri(7rios de e1cl*s:o #1& o a0sen(e's.o Hs sess2es de 5e.odi6lise no per'odo da pes)*isa, #2& a presen!a de d7fici( in(elec(*al o* al(era!:o orgAnica )*e in+ia0ili-asse o en(endi.en(o do )*es(ion6rio e respos(a H en(re+is(a, i.possi0ili(ando s*a aplica!:o, #<& neoplasia a(*al o* #>& an(eceden(e pessoal de (ransplan(e renal.

$os =5 pacien(es cadas(rados no progra.a de 5e.odi6lise do KCMN e. 3*l5o de 2008, 50 fora. eleg'+eis para es(e es(*do. Seis pacien(es fora. e1cl*'dos da pes)*isa por sere. .enores de idade, 2 n:o co.parecera. Hs sess2es no referido per'odo, 5 apresen(a+a. dis(4r0io cogni(i+o o* ins(a0ilidade cl'nica e 2 rec*sara.-se a assinar o DCOB. cole(a de dados reali-o*-se por .eio de en(re+is(a 0aseada na +ers:o 0rasileira do )*es(ion6rio de )*alidade de +ida S;-<=, aplicado d*ran(e a sess:o de 5e.odi6lise, co. o pacien(e clinica.en(e es(6+el, apro+ei(ando, opor(*na.en(e, o (e.po de per.anncia do doen(e no 5ospi(al. 9s dados o0(idos fora. (a0*lados para aplica!:o no c6lc*lo do raE scale. 8ara cada pacien(e e para cada *.a das oi(o di.ens2es, o0(e+e-se *. escore ao se *(ili-ar *.a escala de .edida co. +alores de 0 #.ais co.pro.e(ido& a 100 #nen5*. co.pro.e(i.en(o&. 9s res*l(ados n*.7ricos das di.ens2es fora. dis(ri0*'dos e. )*ar(is #de 0 a 25, de 2= a 50, de 51 a I5 e de I= a 100&. l7. disso, fora. e1pressos co.o .7dia e des+io padr:o #P ? $8&, )*ando apropriado. s infor.a!2es col5idas fora. ar.a-enadas e. 0anco de dados criado a par(ir do sof(Eare Gicrosof( B1cel 200<Q para pos(erior reali-a!:o de an6lise es(a('s(ica descri(i+a e co.para(i+a dos res*l(ados. B.prego*-se o (es(e t de S(*den( para a+erig*ar diferen!as es(a(is(ica.en(e significan(es en(re as .7dias dos diferen(es gr*pos. 9 coeficien(e de correla!:o de 8earson foi aplicado para +erificar a for!a das associa!2es en(re os aspec(os de.ogr6ficos e as di.ens2es do S;-<=. 8ara (odos os (es(es, foi fi1ado e. 0,05 o 'ndice de re3ei!:o da 5ip/(ese de n*lidade #p&. s an6lises es(a('s(icas fora. reali-adas por .eio do sof(Eare Bios(a( >.0Q.

R9S:LTA;OS ;ora. es(*dados 50 pacien(es co. idade .7dia de >8,1 ? 1=,2 anos, sendo <1 #=2@& do se1o .asc*lino. 9 (e.po .7dio e. 5e.odi6lise foi de <,0 ? 2,9 anos, se. diferen!a significa(i+a desses parA.e(ros en(re os se1os #Da0ela 1&. 9s escores .7dios das di.ens2es a+aliadas pelo S;-<= es(:o dis(ri0*'dos na Da0ela 2, sendo aspec(os f'sicos, e.ocionais e capacidade f*ncional as di.ens2es co. .enores pon(*a!2es o0(idas. J*ando considerado o gnero dos pacien(es, o0ser+o*-se diferen!a significa(i+a na .7dia dos escores das di.ens2es aspec(os f'sicos e +i(alidade, co. piores escores +erificados en(re os 5o.ens #Da0ela <&. ;ig*ra 1 il*s(ra a dis(ri0*i!:o dos pacien(es e. )*ar(is para cada di.ens:o do S;-<=. Ges.o )*e de .aneira irreg*lar, os pacien(es encon(ra.-se represen(ados e. (odos os )*ar(is, carac(eri-ando a 5e(erogeneidade da a.os(ra. di.ens:o )*e .ais apresen(o* pacien(es no .enor )*ar(il foi a dos aspec(os f'sicos #58,0@&, en)*an(o os aspec(os sociais, e.ocionais, dor e sa4de .en(al (i+era. as .aiores porcen(agens nos )*ar(is .ais ele+ados.

9 +alor do coeficien(e de correla!:o de 8earson #r& foi calc*lado e. rela!:o H idade e (e.po e. 5e.odi6lise para os oi(o do.'nios do S;-<=. idade correlaciono*-se nega(i+a.en(e apenas co. a capacidade f*ncional #r R -0,><5I / p R 0,001=&. 8or o*(ro lado, o (e.po e. 5e.odi6lise .os(ro* correla!:o posi(i+a so.en(e co. a capacidade f*ncional #r R 0,<1=1 / p R 0,025<&.

;IS/:SS=O doen!a renal cr"nica (er.inal red*- considera+el.en(e o dese.pen5o f'sico e profissional do pacien(e, le+ando a *. i.pac(o nega(i+o so0re s*a percep!:o da pr/pria sa4de e afe(ando os n'+eis de +i(alidade, o )*e pode li.i(ar as in(era!2es sociais e ca*sar pro0le.as relacionados H sa4de .en(al. < $e.ons(ro*-se co.pro.e(i.en(o nos +ariados do.'nios a+aliados pelo S;-<=, sendo os .enores +alores o0ser+ados )*an(o aos aspec(os f'sicos, res*l(ados es(es de acordo co. o o0ser+ado na li(era(*ra

.7dica.2,8,11,12,1> 8or o*(ro lado, os aspec(os sociais e a sa4de .en(al fora. .enos afe(ados, assi. co.o no es(*do de $e9reo,11 no )*al a f*n!:o .en(al dos pacien(es .os(ro*-se pr/1i.a do nor.al. J*ando os do.'nios fora. analisados seg*ndo o se1o, o0ser+o*-se )*e a pop*la!:o .asc*lina apresen(o* piores escores no )*e se refere H capacidade f*ncional, aspec(os f'sicos, aspec(os sociais, +i(alidade e sa4de .en(al. No en(an(o, a diferen!a foi significa(i+a apenas nos )*esi(os aspec(os f'sicos e +i(alidade #p R 0,0<= e p R 0,01>5, respec(i+a.en(e&. Nos es(*dos de San(os 2 e de Salan(ar-Tade515 n:o foi o0ser+ada diferen!a es(a(is(ica.en(e significa(i+a en(re (ais gr*pos pop*lacionais e. )*al)*er das di.ens2es. J6 Oopes et al.,1= e. *. es(*do reali-ado na cidade de Sal+ador, de.ons(rara. )*e .*l5eres e. 5e.odi6lise apresen(a+a. .enor )*alidade de +ida (an(o no aspec(o f'sico co.o e.ocional. $e for.a se.el5an(e, e. pa'ses co.o Bs(ados Lnidos e Canad6, foi o0ser+ada .aior pon(*a!:o no se1o .asc*lino e. (odos os escores, na pop*la!:o nor.al,1I,18 fa(o co.pro+ado )*ando aplicado H pop*la!:o e. di6lise seg*ndo os res*l(ados do $988S nos BL e (a.07. no Jap:o. 1= U pro+6+el )*e (al diferen!a se 3*s(ifi)*e no fa(o de a pop*la!:o es(*dada nes(e (ra0al5o ser red*-ida e. rela!:o aos es(*dos ci(ados e, consis(ir, e. s*a .aioria, de pacien(es de 0ai1a renda, c*3o a.0ien(e social c*l(*ral.en(e associa o papel do 5o.e. ao (ra0al5o pesado o* esfor!o f'sico. Na dis(ri0*i!:o por fai1as e(6rias, a di.ens:o aspec(os f'sicos des(aco*-se no+a.en(e co. as .enores pon(*a!2es e. (odos os gr*pos, e1ce(o no gr*po aci.a de =5 anos, no )*al a capacidade f*ncional apresen(o* o .enor escore. Nesse sen(ido, foi cons(a(ado )*e a idade correlaciono*-se nega(i+a.en(e co. a capacidade f*ncional e es(e ac5ado foi es(a(is(ica.en(e significa(i+o #r R -0,><5I / p R 0,001=&. B. concordAncia, Gingard et al.1> apresen(ara. e. se*s res*l(ados escores .enores na pop*la!:o idosa, so0re(*do nas di.ens2es relacionadas H capacidade f'sica. 8or o*(ro lado, nas di.ens2es sa4de .en(al, aspec(os e.ocionais e aspec(os sociais, n:o 5o*+e diferen!a en(re as idades, sendo )*e a fai1a e(6ria .ais idosa o0(e+e pon(*a!2es a(7 .aiores )*e as fai1as .ais 3o+ens. Dais o0ser+a!2es n:o s:o in7di(as na li(era(*ra, 36 (endo sido ci(adas por (ra0al5os co.o o de %e0ollo et al.,19 e. )*e a pop*la!:o .ais 3o+e. apresen(o* escore .enor )*e os .aiores de =5 anos nas di.ens2es capacidade f*ncional, dor, es(ado geral de sa4de, aspec(os sociais, aspec(os e.ocionais e sa4de .en(al. San(os2 o0ser+o*, ainda, assi. co.o e. nossa pes)*isa, o predo.'nio de correla!:o nega(i+a da idade co. as di.ens2es co.preendidas co.o do aspec(o f'sico da )*alidade de +ida, co. rela(i+a preser+a!:o das di.ens2es .en(ais, e ressal(o* )*e es(e res*l(ado le+a H pondera!:o de )*e o aspec(o f'sico 7 .ais co.pro.e(ido )*e o .en(al pelo a+an!ar da idade, 36 )*e o .es.o padr:o ocorre na pop*la!:o geral e. +6rios pa'ses.1=,1I,18 U in(eressan(e no(ar (a.07. )*e, no presen(e es(*do, o gr*po co. idade en(re <5 e 50 anos apresen(o* o pior escore para *. de(er.inado do.'nio, no caso, li.i(a!:o por aspec(os f'sicos. L.a 5ip/(ese para e1plicar (al dado poderia es(ar relacionada ao en(endi.en(o desses pacien(es so0re as a(i+idades )*e de+eria. ser capa-es de reali-ar co. facilidade, 36 )*e es(a 7 a fai1a .ais econo.ica.en(e a(i+a da pop*la!:o, (endo *.a percep!:o .ais rigorosa e .aior e1igncia )*an(o ao pr/prio dese.pen5o la0oral. Bsse .es.o gr*po, no en(an(o, apresen(o* a .aior pon(*a!:o de (odas as o0(idas, no )*esi(o li.i(a!:o por aspec(os e.ocionais. 9 i.pac(o do (e.po e. di6lise so0re a )*alidade de +ida 7 po*co con5ecido. Bsse con5eci.en(o 7 es(ra(7gico para (o.ada de decis2es acerca de in(er+en!2es (erap*(icas e plane3a.en(o de dire(ri-es de sa4de p40lica )*e de+e. ser dis(in(as e. f*n!:o do (e.po ac*.*lado e. (erapia dial'(ica. I B. nosso es(*do, )*ando fei(a a co.para!:o en(re pacien(es co. (e.po e. di6lise .aior )*e *. ano e *. per'odo inferior a es(e, o s*0gr*po co. .aior (e.po e. di6lise apresen(o* .el5or pon(*a!:o e. cinco dos oi(o do.'nios a+aliados: capacidade f*ncional, aspec(os f'sicos, +i(alidade, aspec(os e.ocionais e aspec(os sociais, es(a 4l(i.a di.ens:o e+idenciando diferen!a es(a(is(ica.en(e significa(i+a #p R 0,0>I&. Dal res*l(ado condi- co. o encon(rado por San(os e 8on(esI, )*e o0ser+ara. e. se*s pacien(es, ap/s seg*i.en(o de *. ano, .el5ora das pon(*a!2es nos do.'nios aspec(os e.ocionais e co.ponen(e .en(al res*.ido.

con)*is(a de *. .el5or gra* do aspec(o .en(al de )*alidade de +ida ao longo do (e.po pode de+erse H adap(a!:o psicol/gica )*e ocorre e. por(adores de doen!as cr"nicas e. geral, )*e *(ili-a. es(ra(7gias racionais para o enfren(a.en(o e incorpora!:o da doen!a e do (ra(a.en(o e. se* dia a dia. I,20 l7. disso, e. concordAncia co. o es(*do de Bar0osa et al.,> )*e cons(a(o* pon(*a!2es .ais 0ai1as do co.ponen(e f'sico res*.ido e. pacien(es co. (e.po e. di6lise inferior a = .eses, o0ser+a.os correla!:o posi(i+a en(re o (e.po e. 5e.odi6lise e a capacidade f*ncional #r R 0,<1=1 / p R 0,025<&. Bsse res*l(ado pode decorrer do fa(o de )*e os pacien(es )*e en(ra. e. di6lise e. nossa *nidade, e. s*a .aioria, o fa-e. e. car6(er de *rgncia, )*ando s*a condi!:o cl'nica e. +ir(*de da doen!a renal 36 es(6 0as(an(e co.pro.e(ida, n:o 5a+endo *.a prepara!:o para (al (ra(a.en(o #incl*indo aco.pan5a.en(o co. especialis(a, (ra(a.en(o conser+ador pr7+io, confec!:o de fis(*la e(c.&, .*i(os se. (ere. ao .enos cincia da gra+idade de s*a doen!aF sendo assi., c*rsa. co. .aior ins(a0ilidade cl'nica e n4.ero de in(erna!2es no per'odo inicial da (erapia s*0s(i(*(i+a. B. co.ple.en(a!:o Hs correla!2es 36 de.ons(radas, il*s(ro*-se ainda, para facili(ar a +is*ali-a!:o dos res*l(ados, a dis(ri0*i!:o dos pacien(es e. )*ar(is para cada di.ens:o. N*.a +is:o geral, os pacien(es dis(ri0*'ra.-se e. (odos os )*ar(is dos do.'nios a+aliados, ainda )*e de .aneira desig*al, e1pressando a di+ersidade da cas*'s(ica. $es(aca-se no+a.en(e a di.ens:o aspec(os f'sicos co. .aior n4.ero de pacien(es no .enor )*ar(il, se.el5an(e ao apresen(ado por Cas(ro et al.12 Bs(e .es.o a*(or o0ser+o*, al7. disso, os .aiores percen(*ais no )*ar(il .ais ele+ado nos do.'nios aspec(os sociais e e.ocionais, corro0orando co. os dados o0(idos nes(a pes)*isa, e. )*e os do.'nios aspec(os sociais e e.ocionais apresen(ara. >=@ e >0@, respec(i+a.en(e, dos pacien(es no )*ar(il .ais ele+ado. Nale ressal(ar, por7., )*e, e. nosso es(*do, a di.ens:o co. .aior n4.ero de pacien(es no .aior )*ar(il foi sa4de .en(al. 9 con5eci.en(o das e1perincias cl'nicas e das .*dan!as co.por(a.en(ais de pacien(es dian(e de in(er+en!2es (erap*(icas propicia. o desen+ol+i.en(o e a ins(i(*i!:o de .edidas se.i-)*an(i(a(i+as na a+alia!:o do perfil de sa4de.21 l7. disso, a+alia!2es peri/dicas da )*alidade de +ida dos pacien(es pode. per.i(ir a iden(ifica!:o da)*eles co. piores escores, os )*ais poder:o e+en(*al.en(e rece0er s*por(e especiali-ado.< $ian(e do e1pos(o, a a+alia!:o da )*alidade de +ida relacionada H sa4de pode +ir a ser ins(r*.en(o 4(il Hs e)*ipes .*l(idisciplinares, (an(o na a+alia!:o do progn/s(ico, da eficincia e ade)*a!:o do (ra(a.en(o, co.o no plane3a.en(o das in(er+en!2es co. o o03e(i+o de .ini.i-ar as co-.or0idades e al(era!2es psicossociais dos pacien(es por(adores de $%C. 1< U, por(an(o, de grande in(eresse )*e no+os (ra0al5os se3a. reali-ados nesse sen(ido e )*e essa an6lise se3a incorporada co.o ro(ina no seg*i.en(o des(es pacien(es. /ON/L:S=O )*alidade de +ida associada H sa4de dos pacien(es a+aliados .os(ro*-se glo0al.en(e di.in*'da, principal.en(e )*an(o aos aspec(os f'sicos, e. (odas as fai1as e(6rias, co. rela(i+a preser+a!:o dos do.'nios sa4de .en(al, aspec(os sociais e e.ocionais. pop*la!:o .asc*lina apresen(o* piores escores no )*e se refere a aspec(os f'sicos e +i(alidade. idade correlaciono*-se nega(i+a.en(e co. a capacidade f*ncional. 9s pacien(es e. progra.a de 5e.odi6lise 56 .ais de *. ano apresen(ara. .el5ores n'+eis no do.'nio aspec(os sociais e 5o*+e correla!:o posi(i+a en(re o (e.po e. di6lise e a capacidade f*ncional.

R9C9RDN/IAS 1. Gi((al SS, 5ern O, ;las(er B et al. Self-assessed p5Csical and .en(al f*nc(ion of 5e.odialCsis pa(ien(s. Nep5rol $ial Dransplan( 2001F 1=:1<8I-9>. V OinWs X 2. San(os 8%. %ela!:o do se1o e da idade co. n'+el de )*alidade de +ida e. renais cr"nicos 5e.odialisados. %e+ ssoc Ged Bras 200=F 2:<5=-9. V OinWs X <. $*ar(e S8, GiCasaWi GC9S, Ciconelli %G et al. Drad*!:o e adap(a!:o c*l(*ral do ins(r*.en(o de a+alia!:o de )*alidade de +ida para pacien(es renais cr"nicos #S$J9O-S;DG&. %e+ ssoc Ged Bras 200<F >9:<I5-81. V OinWs X

>. Bar0osa OGG, ndrade J4nior G8, Bas(os S . 8redi(ores de )*alidade de +ida e. pacien(es co. doen!a renal cr"nica e. 5e.odi6lise. J Bras Nefrol 200IF 29:222-9. V OinWs X 5. l.eida G. %e+is:o: a i.por(Ancia da sa4de .en(al na )*alidade de +ida e so0re+ida do por(ador de ins*ficincia renal cr"nica. J Bras Nefrol 200<F 2>:209-1>. V OinWs X =. GerW*s G8, Jager SJ, $eWWer ;Y et al. 8redic(ors of poor o*(co.e in dialCsis pa(ien(s: D5e Ne(5erlands Coopera(i+e S(*dC on (5e de)*acC of $ialCsis. . J SidneC $is 2000F <5:==-I9. V OinWs X I. San(os 8%, 8on(es O%SS. G*dan!a do n'+el de )*alidade de +ida e. por(adores de ins*ficincia renal cr"nica (er.inal d*ran(e seg*i.en(o de 12 .eses. %e+ ssoc Ged Bras 200IF 5<:<29-<>. V OinWs X 8. Nalderr60ano ;, Jofre %, O/pe--M/.e- JG. J*ali(C of life in end-renal disease pa(ien(s. . J SidneC $is 2001F <8:>><-=>. V OinWs X 9. Ne(o J;%, ;erra- GB, Cendoroglo G et al. J*ali(C of life a( (5e ini(ia(ion of dialCsis (rea(.en(: a co.parison 0e(Eeen (5e S;-<= and S$J )*es(ionnaires. J*ali(C Oife %es 2000F 9:101-I. V OinWs X 10. B+ans %Y, Ganninen $O, Marrison O8 et al. D5e )*ali(C of life of pa(ien(s Ei(5 end-s(age renal disease. N Bngl J Ged 1985F <12:55<-9. V OinWs X 11. $e9reo 8B. Ke.odialCsis pa(ien(s assessed f*nc(ional 5eal(5 s(a(*s predic(s con(in*ed s*r+i+al, 5ospi(ali-a(ion and dialCsis-a((endance co.pliance. . J SidneC $is 199IF <0:20>-12. V OinWs X 12. Cas(ro G, Cai*0C NS, $rai0e S, Can-iani GB;. J*alidade de +ida de pacien(es co. ins*ficincia renal cr"nica e. 5e.odi6lise a+aliada a(ra+7s do ins(r*.en(o gen7rico S;-<=. %e+ ssoc Ged Bras 200<F >9:2>5-9. V OinWs X 1<. San(os 8%. ssocia!:o de )*alidade de +ida co. 5ospi(ali-a!:o e /0i(o e. pacien(es por(adores de doen!a renal cr"nica e. 5e.odi6lise. J Bras Nefrol 2005F 2I:18>-90. V OinWs X 1>. Gingard M, Cornal0a O, Cor(ino+is B et al. Keal(5-rela(ed )*ali(C of life in dialCsis pa(ien(s: a repor( fro. an I(alian s(*dC *sing (5e S;-<= 5eal(5 s*r+eC. Nep5rol $ial Dransplan( 1999F 1>:150<-10. V OinWs X 15. Salan(ar-Tade5 S, Sopple J$, BlocW M, K*.p5reCs GK. ssocia(ion a.ong S;-<= )*ali(C of life .eas*res and n*(ri(ion, 5ospi(ali-a(ion, and .or(ali(C in 5e.odialCsis. J . Soc Nep5rol 2001F 12:2I9I-80=. V OinWs X 1=. Oopes , Bragg-Mres5a. JO, MoodWin $ et al. ;ac(ors associa(ed Ei(5 5eal(5-rela(ed )*ali(C of life a.ong 5e.odialCsis pa(ien(s in (5e $988S. J*al Oife %es 200IF 1=:5>5-5I. V OinWs X 1I. Yare JB, SnoE SS, SosinsWi G, MandeW B. S;-<= .an*al and in(erpre(a(ion g*ide. Bos(on: D5e Keal(5 Ins(i(*(e - NeE Bngland Gedical Cen(er, 199<. V OinWs X 18. Kop.an YG, DoE5eed D, nas(assiades D et al. Canadian nor.a(i+e da(a for (5e S;-<= 5eal(5 s*r+eC. Can Ged ssoc J 2000F 1:1=<-2=5. V OinWs X 19. %e0ollo 8, 9r(ega ;, Bal(ar JG et al. Is (5e loss of 5eal(5-rela(ed )*ali(C of life d*ring renal replace.en( (5erapC loEer in elderlC pa(ien(s (5an in Co*nger pa(ien(sZ Nep5rol $ial Dransplan( 2001F 1=:1=I5-1=80. V OinWs X 20. Cassile(5 B%, O*sW BJ, S(ro*se DB et al. 8sCc5osocial s(a(*s in c5ronic illness. N Bngl J Ged 2002F <>I:281-<. V OinWs X 21. Yare JB, S5er0o*rne $. D5e G9S <=-i(e. s5or(-for. 5eal(5 s*r+eC #S;-<=&: Concep(*al fra.eEorW and i(e. selec(ion. Ged Care 1992F <0:>I<-81. V OinWs X /orres#on"En$!a #ara> C'n(ia Bo(el5o Sil+eira $a(a de s*0.iss:o:18/08/2009 $a(a de apro+a!:o: 01/12/2009 $eclara.os a ine1is(ncia de confli(os de in(eresse.

Vous aimerez peut-être aussi