Lý thuyết và bài tập dao động cơ

GV: Nguyn Ngc Vinh VT L 12 Chng 1: Dao ng c
DD: 0905883246 - Ti liu n thi Tt nghip v i hc 2013-2014 - Vinhquang807@gmail.com 1

CHNG 1: DAO NG C
A. TM TT L THUYT
1. Dao ng iu ha:
* Dao ng c, dao ng tun hon
+ Dao ng c l chuyn ng qua li ca vt quanh v tr cn bng.
+ Dao ng tun hon l dao ng m sau nhng khong thi gian bng nhau, gi l chu k, vt tr li v tr c
theo hng c.
* Dao ng iu ha
+ Dao ng iu ha l dao ng trong li ca vt l mt hm csin (hay sin) ca thi gian.
+ Phng trnh dao ng: x = Acos(et + ).
+ im P dao ng iu ha trn mt on thng lun lun c th c coi l hnh chiu ca mt im M
chuyn ng trn u trn ng trn c ng knh l on thng .
* Cc i lng c trng ca dao ng iu ho
Trong phng trnh x = Acos(et + ) th:
+ A l bin dao ng, l gi tr cc i ca li x; n v m, cm. A lun lun dng.
+ (et + ) l pha ca dao ng ti thi im t; n v rad.
+ l pha ban u ca dao ng; n v rad.
+ e trong phng trnh x = Acos(et + ) l tn s gc ca dao ng iu ha; n v rad/s.
+ Chu k T ca dao ng iu ha l khong thi gian thc hin mt dao ng ton phn; n v giy (s).
+ Tn s f ca dao ng iu ha l s dao ng ton phn thc hin c trong mt giy; n v hc (Hz).
+ Lin h gia e, T v f: e =
T
t 2
= 2tf.
Cc i lng bin A v pha ban u ph thuc vo cch kch thch ban u lm cho h dao ng, cn
tn s gc e (chu k T, tn s f) ch ph thuc vo cu to ca h dao ng.
* Vn tc v gia tc ca vt dao ng iu ho
+ Vn tc l o hm bc nht ca li theo thi gian: v = x' = - eAsin(et + ) = eAcos(et + +
2
t
)
Vn tc ca vt dao ng iu ha bin thin iu ha cng tn s nhng sm pha hn
2
t
so vi vi li .
V tr bin (x = A), v = 0. V tr cn bng (x = 0), |v| = v
max
= eA.
+ Gia tc l o hm bc nht ca vn tc (o hm bc 2 ca li ) theo thi gian:
a = v' = x = - e
2
Acos(et + ) = - e
2
x.
Gia tc ca vt dao ng iu ha bin thin iu ha cng tn s nhng ngc pha vi li (sm pha
2
t
so
vi vn tc).
Vc t gia tc ca vt dao ng iu ha lun hng v v tr cn bng, c ln t l vi ln ca li .
- v tr bin (x = A), gia tc c ln cc i: a
max
= e
2
A.
- v tr cn bng (x = 0), gia tc bng 0.
+ Lc tc dng ln vt dao ng iu ha F = ma = - kx lun hng v v tr cn bng, gi l lc ko v.
+ th dao ng iu ha (li , vn tc, gia tc) l ng hnh sin, v th ngi ta cn gi dao ng iu ha
l dao ng hnh sin.
+ Phng trnh dao ng iu ha x = Acos(et + ) l nghim ca phng trnh x + e
2
x = 0. l phng
trnh ng lc hc ca dao ng iu ha.
2. Con lc l xo:
Con lc l xo gm mt l xo c cng k, khi lng khng ng k, mt u gn c nh, u kia gn vi
vt nng khi lng m c t theo phng ngang hoc treo thng ng.
* Phng trnh dao ng: x = Acos(et + ); vi: e =
m
k
; A =
2
0 2
0
|
.
|
\
|
+
e
v
x ; xc nh theo phng trnh
cos =
A
x
0
; (ly nghim (-) nu v
0
> 0; ly nghim (+) nu v
0
< 0).
* Chu k, tn s ca con lc l xo: T = 2t
k
m
; f =
1
2t m
k
.
* Nng lng ca con lc l xo:
+ ng nng: W
=
2
1
mv
2
=
2
1
me
2
A
2
sin
2
(et+). Th nng: W
t
=
2
1
kx
2
=
2
1
k A
2
cos
2
(et + ). ng nng, th
nng ca vt dao ng iu ha bin thin tun hon vi tn s gc e = 2e, tn s f = 2f, chu k T =
2
T
.
+ C nng: W = W
t
+ W

=
2
1
k A
2
=
2
1
me
2
A
2
= hng s.
3. Con lc n. Con lc vt l:
Con lc n gm mt vt nng treo vo si dy khng gin, vt nng kch thc khng ng k so vi chiu
di si dy, si dy khi lng khng ng k so vi khi lng ca vt nng.
* Phng trnh dao ng (khi o s 10
0
): s = S
0
cos(et + ) hoc o = o
0
cos(et + ); vi o =
l
s
; o
0
=
0
S
l
.
* Chu k, tn s, tn s gc ca con lc n: T = 2t
g
l
; f =
t 2
1
l
g
; e =
l
g
.
* Lc ko v khi bin gc nh: F = - s
l
mg
.
* ng dng: Xc nh gia tc ri t do nh o chu k v chiu di ca con lc n: g =
2
2
4
T
l t
.
* Nng lng ca con lc n:
+ ng nng : W
=
2
1
mv
2
. Th nng: W
t
= mgl(1 - coso) =
2
1
mglo
2
(o s 10
0
, o (rad)).
+ C nng: W = W
t
+ W
= mgl(1 - coso
0
) =
2
1
mglo
2
0
.
C nng ca con lc n c bo ton nu b qua ma st.

* Con lc n chu tc dng thm lc khc ngoi trng lc
Nu ngoi trng lc ra, con lc n cn chu thm mt lc
F khng i khc (lc in trng, lc qun tnh,

lc y Acsimet, ...), th trng lc biu kin tc dng ln vt s l:
' P =
P +
F , ia tc ri t do biu kin l:
' g
=
g +
m
F
. Khi chu k dao ng ca con lc n l: T = 2t

' g
l
.
* Con lc vt l:
Con lc vt l l mt vt rn quay c quanh mt trc nm ngang c nh.
+ Phng trnh dao ng ca con lc vt l: o = o
0
cos(et + ); vi e =
d mg
I
; trong m l khi lng ca
vt rn, d l khong cch t trng tm ca vt rn n trc quay cn I l momen qun tnh ca vt rn.
+ Chu k, tn s ca con lc vt l: T = 2t
d
I
mg
, f =
1
2t
d mg
I
.
+ ng dng ca con lc vt l: Ging nh con lc n, con lc vt l dng o gia tc trng trng g ni t
con lc.
4. Dao ng tt dn, dao ng cng bc:
* Dao ng tt dn
+ Khi khng c ma st, con lc dao ng iu ha vi tn s ring. Tn s ring ca con lc ch ph thuc vo
cc c tnh ca con lc.
+ Dao ng c bin gim dn theo thi gian gi l dao ng tt dn. Nguyn nhn lm tt dn dao ng l do
lc ma st v lc cn ca mi trng lm tiu hao c nng ca con lc, chuyn ha dn c nng thnh nhit
nng. V th bin ca con lc gim dn v cui cng con lc dng li.
+ ng dng: cc thit b ng ca t ng, cc b phn gim xc ca t, xe my, l nhng ng dng ca
dao ng tt dn.
* Dao ng duy tr
Nu ta cung cp thm nng lng cho vt dao ng c ma st b li s tiu hao v ma st m khng lm
thay i chu k ring ca n th dao ng s ko di mi v c gi l dao ng duy tr.
* Dao ng cng bc
+ Dao ng chu tc dng ca mt ngoi lc cng bc tun hon gi l dao ng cng bc.
+ Dao ng cng bc c bin khng i v c tn s bng tn s ca lc cng bc.
+ Bin ca dao ng cng bc ph thuc vo bin ca lc cng bc, vo lc cn trong h v vo s
chnh lch gia tn s cng bc f v tn s ring f
0
ca h. Bin ca lc cng bc cng ln, lc cn cng
nh v s chnh lch gia f v f
0
cng t th bin ca dao ng cng bc cng ln.
* Cng hng
+ Hin tng bin ca dao ng cng bc tng dn ln n gi tr cc i khi tn s f ca lc cng bc
tin n bng tn s ring f
0
ca h dao ng gi l hin tng cng hng.
+ iu kin f = f
0
gi l iu kin cng hng.
+ ng cong biu din s ph thuc ca bin vo tn s cng bc gi l th cng hng. N cng nhn
khi lc cn ca mi trng cng nh.
+ Tm quan trng ca hin tng cng hng:
Ta nh, cu, b my, khung xe, ... u l nhng h dao ng v c tn s ring. Phi cn thn khng cho
chng chu tc dng ca cc lc cng bc mnh, c tn s bng tn s ring trnh s cng hng, gy dao
ng mnh lm gy, .
Hp n ca n ghi ta, vilon, ... l nhng hp cng hng vi nhiu tn s khc nhau ca dy n lm cho
ting n nghe to, r.
5. Tng hp cc dao ng iu ha:
+ Mi dao ng iu ha c biu din bng mt vc t quay. Vc t ny c gc ti gc ta ca trc Ox, c
di bng bin dao ng A, hp vi trc Ox mt gc ban u v quay u quanh O theo chiu ngc
chiu kim ng h vi tc gc e.
+ Phng php gin Fre-nen dng tng hp hai dao ng iu ha cng phng, cng
tn s: Ln lt v hai vc t quay
1
A v
2
A biu din hai phng trnh dao ng thnh phn.
Sau v vc t tng hp ca hai vc t trn. Vc t tng
A=
1
A +

2
A l vc t quay biu din
phng trnh ca dao ng tng hp.
+ Nu mt vt tham gia ng thi hai dao ng iu ho cng phng, cng tn s vi cc phng trnh: x
1

= A
1
cos(et +
1
) v x
2
= A
2
cos(et +
2
), th dao ng tng hp s l: x = x
1
+ x
2
= Acos(et + ) vi A v
c xc nh bi cc cng thc: A
2
= A
1
2
+ A
2
2
+ 2 A
1
A
2
cos (
2
-
1
) v tan =
2 2 1 1
2 2 1 1
cos cos
sin sin

A A
A A
+
+
.
Bin v pha ban u ca dao ng tng hp ph thuc vo bin v pha ban u ca cc dao ng thnh
phn.
+ Khi x
1
v x
2
cng pha (
2
-
1
= 2kt) th dao ng tng hp c bin cc i: A = A
1
+ A
2
.
+ Khi x
1
v x
2
ngc pha (
2
-
1
= (2k + 1)t) th dao ng tng hp c bin cc tiu: A = |A
1
- A
2
| .
+ Trng hp tng qut: A
1
+ A
2
> A > |A
1
- A
2
|.
B. CC DNG BI TP
1. Tm cc i lng c trng trong dao ng iu ha.
* Cc cng thc:
+ Li (phng trnh dao ng): x = Acos(et + ).
+ Vn tc: v = x = - eAsin(et + ) = eAcos(et + +
2
t
).
+ Gia tc: a = v = - e
2
Acos(et + ) = - e
2
x; a
max
= e
2
A.
+ Vn tc v sm pha
2
t
so vi li x; gia tc a ngc pha vi li x (sm pha
2
t
so vi vn tc v).
+ Lin h gia tn s gc, chu k v tn s ca dao ng: e =
T
t 2
= 2tf.
+ Cng thc c lp: A
2
= x
2
+
2
2
v
e
=
2 2
2 4
v a
e e
+ .
+ v tr cn bng: x = 0 th |v| = v
max
= eA v a = 0.
+ v tr bin: x = A th v = 0 v |a| = a
max
= e
2
A =
2
ax m
v
A
.
+ Lc ko v: F = ma = - kx.
+ Qu o chuyn ng ca vt dao ng iu ha l mt on thng c chiu di L = 2A.
* Phng php gii:
+ tm cc i lng c trng ca mt dao ng iu ha khi bit phng trnh dao ng hoc bit mt s
i lng khc ca dao ng ta s dng cc cng thc lin quan n nhng i lng bit v i lng cn
tm ri suy ra v tnh i lng cn tm theo yu cu ca bi ton.
+ tm cc i lng ca dao ng iu ha ti mt thi im t cho ta thay gi tr ca t vo phng trnh
lin quan tnh i lng .
Lu : Hm sin v hm cos l hm tun hon vi chu k 2t nn khi thay t vo nu c gc ca hm sin hoc
hm cos l mt s ln hn 2t th ta b i ca gc mt s chn ca t d bm my.
+ tm thi im m x, v, a hay F c mt gi tr c th no th ta thay gi tr ny vo phng trnh lin
quan v gii phng trnh lng gic tm t.
Lu : ng st nghim: vi hm sin th ly thm gc b vi gc tm c, cn vi hm cos th ly thm
gc i vi n v nh hm sin v hm cos l hm tun hon vi chu k 2t ng b st cc h nghim. Cng
ng d nghim: Cn c vo du ca cc i lng lin quan loi bt h nghim khng ph hp.
* Bi tp minh ha:
1. Phng trnh dao ng ca mt vt l: x = 6cos(4tt +
6
t
) (cm), vi x tnh bng cm, t tnh bng s. Xc nh li
, vn tc v gia tc ca vt khi t = 0,25 s.
2. Mt vt nh khi lng 100 g dao ng iu ha trn qu o thng di 20 cm vi tn s gc 6 rad/s. Tnh vn
tc cc i v gia tc cc i ca vt.
3. Mt vt dao ng iu ho trn qu o di 40 cm. Khi v tr c li x = 10 cm vt c vn tc 20t 3 cm/s.
Tnh vn tc v gia tc cc i ca vt.
4. Mt cht im dao ng iu ho vi chu k 0,314 s v bin 8 cm. Tnh vn tc ca cht im khi n i
qua v tr cn bng v khi n i qua v tr c li 5 cm.
5. Mt cht im dao ng theo phng trnh: x = 2,5cos10t (cm). Vo thi im no th pha dao ng t gi
tr
3
t
? Lc y li , vn tc, gia tc ca vt bng bao nhiu?
6. Mt vt dao ng iu ha vi phng trnh: x = 5cos(4tt + t) (cm). Vt i qua v tr cn bng theo chiu
dng vo nhng thi im no? Khi ln ca vn tc bng bao nhiu?
7. Mt vt nh c khi lng m = 50 g, dao ng iu ha vi phng trnh: x = 20cos(10tt +
2
t
) (cm). Xc
nh ln v chiu ca cc vc t vn tc, gia tc v lc ko v ti thi im t = 0,75T.
8. Mt vt dao ng iu ha theo phng ngang vi bin 2 cm v vi chu k 0,2 s. Tnh ln ca gia
tc ca vt khi n c vn tc 10 10 cm/s.
9. Mt vt dao ng iu ha vi phng trnh: x = 20cos(10tt +
2
t
) (cm). Xc nh thi im u tin vt i
qua v tr c li x = 5 cm theo chiu ngc chiu vi chiu dng k t thi im t = 0.
10. Mt vt dao ng iu ha vi phng trnh: x = 4cos(10tt -
3
t
) (cm). Xc nh thi im gn nht vn tc
ca vt bng 20t 3 cm/s v ang tng k t lc t = 0.
* Hng dn gii v p s:
1. Khi t = 0,25 s th x = 6cos(4t.0,25 +
6
t
) = 6cos
6
7t
= - 3 3 (cm);
v = - 6.4tsin(4tt +
6
t
) = - 6.4tsin
6
7t
= 37,8 (cm/s); a = - e
2
x = - (4t)
2
. 3 3 = - 820,5 (cm/s
2
).
2. Ta c: A =
2
L
=
2
20
= 10 (cm) = 0,1 (m); v
max
= eA = 0,6 m/s; a
max
= e
2
A = 3,6 m/s
2
.
3. Ta c: A =
2
L
=
2
40
= 20 (cm); e =
2 2
x A
v
= 2t rad/s; v
max
= eA = 2tA = 40t cm/s;
a
max
= e
2
A = 800 cm/s
2
.
4. Ta c: e =
314 , 0
14 , 3 . 2 2
=
T
t
= 20 (rad/s). Khi x = 0 th v = eA = 160 cm/s.
Khi x = 5 cm th v = e
2 2
x A = 125 cm/s.
5. Ta c: 10t =
3
t
t =
30
t
(s). Khi x = Acos
3
t
= 1,25 (cm); v = - eAsin
3
t
= - 21,65 (cm/s);
a = - e
2
x = - 125 cm/s
2
.
6. Khi i qua v tr cn bng th x = 0 cos(4tt + t) = 0 = cos(
2
t
). V v > 0 nn 4tt + t = -
2
t
+ 2kt
t = -
3
8
+ 0,5k vi k e Z. Khi |v| = v
max
= eA = 62,8 cm/s.
7. Khi t = 0,75T =
0, 75.2t
e
= 0,15 s th x = 20cos(10t.0,15 +
2
t
) = 20cos2t = 20 cm;
v = - eAsin2t = 0; a = - e
2
x = - 200 m/s
2
; F = - kx = - me
2
x = - 10 N; a v F u c gi tr m nn gia tc v
lc ko v u hng ngc vi chiu dng ca trc ta .
8. Ta c: e =
2
T
t
= 10t rad/s; A
2
= x
2
+
2
2
v
e
=
2 2
2 4
v a
e e
+ |a| =
4 2 2 2
A v e e = 10 m/s
2
.
9. Ta c: x = 5 = 20cos(10tt +
2
t
) cos(10tt +
2
t
) = 0,25 = cos(0,42t).
V v < 0 nn 10tt +
2
t
= 0,42t + 2kt t = - 0,008 + 0,2k; vi k e Z. Nghim dng nh nht trong h
nghim ny (ng vi k = 1) l 0,192 s.
10. Ta c: v = x = - 40tsin(10tt -
3
t
) = 40tcos(10tt +
6
t
) = 20t 3
cos(10tt +
6
t
) =
3
2
= cos(
6
t
). V v ang tng nn: 10tt +
6
t
= -
6
t
+ 2kt
t = -
1
30
+ 0,2k. Vi k e Z. Nghim dng nh nht trong h nghim ny l t =
6
1
s.
2. Cc bi tp lin quan n ng i, vn tc v gia tc ca vt dao ng iu ha.
* Kin thc lin quan:
Trong mt chu k vt dao ng iu ho i c qung ng 4A. Trong na chu k vt i c qung
ng 2A. Trong mt phn t chu k tnh t v tr bin hay v tr cn bng th vt i c qung ng A, cn
t cc v tr khc th vt i c qung ng khc A.
Cng gn v tr cn bng th vn tc tc thi ca vt c ln cng ln ( v tr cn bng vn tc ca vt c
ln cc i v
max
= eA), cng gn v tr bin th vn tc tc thi ca vt c ln cng nh ( v tr bin v
= 0); do trong cng mt khong thi gian, cng gn v tr cn bng th qung ng i c cng ln cn
cng gn v tr bin th qung ng i c cng nh.
Cng gn v tr bin th gia tc tc thi ca vt c ln cng ln ( v tr bin gia tc ca vt c ln cc
i a
max
= e
2
A), cng gn v tr cn bng th gia tc tc thi ca vt c ln cng nh ( v tr cn bng a = 0);
do cng gn v tr bin th ln ca lc ko v (cn gi l lc hi phc) cng ln cn cng gn v tr cn
bng th ln ca lc ko v cng nh.
Cc cng thc thng s dng: v
tb
=
S
t A
; A
2
= x
2
+
2
2
v
e
=
2 2
2 4
v a
e e
+ ; a = - e
2
x;
* Phng php gii:
Cch thng dng v tin li nht khi gii bi tp loi ny l s dng mi lin h gia dao ng iu ha v
chuyn ng trn u:
+ Tnh qung ng i ca con lc trong khong thi gian At t t
1
n t
2
:
- Thc hin php phn tch: At = nT +
2
T
+ At.
- Tnh qung ng S
1
vt i c trong nT +
2
T
u: S
1
= 4nA + 2A.
- Xc nh v tr ca vt trn ng trn ti thi im t
1
v v tr ca vt sau khong thi gian nT +
2
T
trn
ng trn, sau cn c vo gc quay c trong khong thi gian At trn ng trn tnh qung ng
i c S
2
ca vt trong khong thi gian At cn li.
- Tnh tng: S = S
1
+ S
2
.
+ Tnh vn tc trung bnh ca vt dao ng iu ha trong mt khong thi gian At: Xc nh gc quay c
trong thi gian At trn ng trn t tnh qung ng S i c v tnh vn tc trung bnh theo cng thc:
v
tb
=
S
t A
.
+ Tnh qung ng ln nht hay nh nht vt i c trong khong thi gian 0 < At <
2
T
: A = eAt;
S
max
= 2Asin
2
A
; S
min
= 2A(1 - cos
2
A
).
+ Tnh tn s gc e (t tnh chu k T hoc tn s f) khi bit trong mt chu k c khong thi gian t vn
tc c ln khng nh hn mt gi tr v no : trong mt phn t chu k tnh t v tr cn bng khong thi
gian vn c vn tc khng nh hn v l: At =
4
t
; A =
2
T
t
At; vt c ln vn tc nh nht l v khi li |x|
= AsinA. Khi : e =
2 2
v
A x
.
+ Tnh tn s gc e (t tnh chu k T hoc tn s f) khi bit trong mt chu k c khong thi gian t vn
tc c ln khng ln hn mt gi tr v no : trong mt phn t chu k tnh t v tr bin khong thi gian
vn c vn tc khng ln hn v l: At =
4
t
; A =
2
T
t
At; vt c ln vn tc ln nht l v khi li |x|
= AcosA. Khi : e =
2 2
v
A x
.
+ Tnh tn s gc e (t tnh chu k T hoc tn s f) khi bit trong mt chu k c khong thi gian t gia
tc c ln khng nh hn mt gi tr a no : trong mt phn t chu k tnh t v tr bin khong thi gian
vn c gia tc khng nh hn a l: At =
4
t
; A =
2
T
t
At; vt c ln gia tc nh nht l a khi li |x| =
AcosA.
Khi : e =
| |
| |
a
x
.
+ Tnh tn s gc e (t tnh chu k T hoc tn s f) khi bit trong mt chu k c khong thi gian t gia
tc c ln khng ln hn mt gi tr a no : trong mt phn t chu k tnh t v tr cn bng khong thi
gian vn c gia tc khng ln hn a l: At =
4
t
; A =
2
T
t
At; vt c ln gia tc ln nht l a khi li |x|
= AsinA.
Khi : e =
| |
| |
a
x
.
* Bi tp minh ha:
1. Mt cht im dao ng vi phng trnh: x = 4cos(5tt +
2
t
) (cm). Tnh qung ng m cht im i c
sau thi gian t = 2,15 s k t lc t = 0.
2. Mt cht im dao ng iu ha vi chu k T = 0,2 s, bin A = 4 cm. Tnh vn tc trung bnh ca vt trong
khong thi gian ngn nht khi i t v tr c li x = A n v tr c li x = -
2
A
.
3. Mt cht im dao ng theo phng trnh x = 2,5cos10t (cm). Tnh vn tc trung bnh ca dao ng trong
thi gian
8
1
chu k k t lc vt c li x = 0 v k t lc vt c li x = A.
4. Vt dao ng iu ha theo phng trnh: x = 2cos(10tt -
3
t
) cm. Tnh vn tc trung bnh ca vt trong 1,1
giy u tin.
5. Mt vt dao ng iu ha theo phng trnh: x = 5cos(2tt -
4
t
) cm. Tnh vn tc trung bnh trong khong
thi gian t t
1
= 1 s n t
2
= 4,825 s.
6. Vt dao ng iu ha theo phng trnh: x = 12cos(10tt -
3
t
) cm. Tnh qung ng di nht v ngn nht
m vt i c trong
1
4
chu k.
7. Mt cht im dao ng iu ha vi chu k T v bin 10 cm. Bit trong mt chu k, khong thi gian
cht im c vn tc khng vt qu 20t 3 cm/s l
2
3
T
. Xc nh chu k dao ng ca cht im.
8. Mt cht im dao ng iu ha vi chu k T v bin 8 cm. Bit trong mt chu k, khong thi gian
cht im c vn tc khng nh hn 40t 3 cm/s l
3
T
. Xc nh chu k dao ng ca cht im.
9. Mt con lc l xo dao ng iu ha vi chu k T v bin 5 cm. Bit trong mt chu k, khong thi gian
vt nh ca con lc c ln gia tc khng vt qu 100 cm/s
2
l
3
T
. Ly
2
= 10. Xc nh tn s dao ng ca
vt.
10. Mt con lc l xo dao ng iu ha vi chu k T v bin 4 cm. Bit trong mt chu k, khong thi gian
vt nh ca con lc c ln gia tc khng nh hn 500 2 cm/s
2
l
2
T
. Ly
2
= 10. Xc nh tn s dao ng
ca vt.
* Hng dn gii v p s:
1. Ta c: T =
e
t 2
= 0,4 s ;
T
t
= 5,375 = 5 + 0,25 + 0,125 t = 5T +
4
T
+
8
T
. Lc t = 0 vt v tr cn bng; sau
5 chu k vt i c qung ng 20A v tr v v tr cn bng, sau
4
1
chu k k t v tr cn bng vt i c
qung ng A v n v tr bin, sau
8
1
chu k k t v tr bin vt i c qung ng: A - Acos
4
t
= A -
A
2
2
. Vy qung ng vt i c trong thi gian t l s = A(22 -
2
2
) = 85,17 cm.
2. Khong thi gian ngn nht vt i t v tr bin x = A n v tr cn bng x = 0 l
4
T
; khong thi gian ngn nht
vt i t v tr cn bng x = 0 n v tr c li x =
2
A
l
3
4
T
=
12
T
; vy t =
4
T
+
12
T
=
3
T
.
Qung ng i c trong thi gian l s = A +
2
A
=
2
3A
Tc trung bnh v
tb
=
t
s
=
T
A
2
9
= 90 cm/s.
3. Ta c: T =
e
t 2
= 0,2t s; At =
8
T
= 0,0785 s. Trong
8
1
chu k, gc quay trn gin l
4
t
.
Qung ng i c tnh t lc x = 0 l As = Acos
4
t
= 1,7678 cm, nn trong trng hp ny
v
tb
=
0785 , 0
7678 , 1
=
A
A
t
s
= 22,5 (cm/s).
Qung ng i c t lc x = A l As = A - Acos
4
t
= 0,7232 cm, nn trong trng hp ny
v
tb
=
0785 , 0
7232 , 0
=
A
A
t
s
= 9,3 (cm/s).
4. Ta c: T =
e
t 2
= 0,2 s; At = 1,1 = 5.0,2 +
2
2 , 0
= 5T +
2
T

Qung ng vt i c l: S = 5.4A + 2 A = 22A = 44 cm Vn tc trung bnh: v
tb
=
t
S
A
= 40 cm/s.
5. T =
e
t 2
= 1 s; At = t
2
t
1
= 3,625 = 3T +
2
T
+
8
T
. Ti thi im t
1
= 1 s vt v tr c li x
1
= 2,5 2 cm;
sau 3,5 chu k vt i c qung ng 14 A = 70 cm v n v tr c li - 2,5 2 cm; trong
8
1
chu k tip
theo k t v tr c li - 2,5 2 cm vt i n v tr c li x
2
= - 5 cm nn i c qung ng 5 2,5 2 =
1,46 (cm). Vy qung ng vt i c t thi im t
1
n thi im t
2
l AS = 70 + 1,46 = 71, 46 (cm)
v
tb
=
t
S
A
A
= 19,7 cm/s.
6. Vt c ln vn tc ln nht khi v tr cn bng nn qung ng di nht vt i c trong
1
4
chu k l
S
max
= 2Acos
4
t
= 16,97 cm. Vt c ln vn tc nh nht khi v tr bin nn qung ng ngn nht vt i
c trong
1
4
chu k l S
min
= 2A(1 - cos
4
t
) = 7,03 cm.
7. Trong qu trnh dao ng iu ha, vn tc c ln cng nh khi cng gn v tr bin, nn trong 1 chu k vt
c vn tc khng vt qu 20t 3 cm/s l
2
3
T
th trong
1
4
chu k k t v tr bin vt c vn tc khng vt
qu 20t 3 cm/s l
6
T
. Sau khong thi gian
6
T
k t v tr bin vt c |x| = Acos
3
t
= 5 cm
e =
2 2
x A
v
= 4t rad/s T =
e
t 2
= 0,5 s.
8. Trong qu trnh dao ng iu ha, vn tc c ln cng ln khi cng gn v tr cn bng, nn trong 1 chu
k vt c vn tc khng nh hn 40t 3 cm/s l
3
T
th trong
1
4
chu k k t v tr cn bng vt c vn tc khng
nh hn 40t 3 cm/s l
12
T
12
T
k t v tr cn bng vt c |x| = Asin
6
t
= 4 cm e =
2 2
x A
v
= 10t rad/s T =
e
t 2
= 0,2 s.
9. Trong qu trnh vt dao ng iu ha, gia tc ca vt c ln cng nh khi cng gn v tr cn bng. Trong
mt chu k, khong thi gian vt nh ca con lc c ln gia tc khng vt qu 100 cm/s
2
l
3
T
th trong mt
phn t chu k tnh t v tr cn bng, khong thi gian vt nh ca con lc c ln gia tc khng vt qu 100
cm/s
2
l
12
T
12
T
k t v tr cn bng vt c |x| = Acos
6
t
=
2
A
= 2,5 cm.
Khi |a| = e
2
|x| = 100 cm/s
2
e =
| |
| |
x
a
= 2 10 = 2t f =
t
e
2
= 1 Hz.
10. Trong qu trnh vt dao ng iu ha, gia tc ca vt c ln cng ln khi cng gn v tr bin. Trong
mt chu k, khong thi gian vt nh ca con lc c ln gia tc khng nh hn 500 2 cm/s
2
l
2
T
th trong
mt phn t chu k tnh t v tr bin, khong thi gian vt nh ca con lc c ln gia tc khng nh hn
500 2 cm/s
2
l
8
T
8
T
k t v tr bin vt c |x| = Acos
4
t
=
2
A
= 2 2 cm.
Khi |a| = e
2
|x| = 500 2 cm/s
2
e =
| |
| |
x
a
= 5 10 = 5t f =
t
e
2
= 2,5 Hz.
3. Vit phng trnh dao ng ca vt dao ng, ca cc con lc l xo v con lc n.
* Cc cng thc:
+ Phng trnh dao ng ca con lc l xo: x = Acos(et + ).
Trong : e =
m
k
; con lc l xo treo thng ng: e =
m
k
=
0
g
l A
; A =
2
0 2
0
|
.
|
\
|
+
e
v
x =
2 2
2 4
v a
e e
+ ; cos
=
A
x
0
; (ly nghim "-" khi v
0
> 0; ly nghim "+" khi v
0
< 0); vi x
0
v v
0
l li v vn tc ti thi im t =
0.
+ Phng trnh dao ng ca con lc n: s = S
0
cos(et + ).
Trong : e =
l
g
; S
0
=
2
2
v
s
e
| |
+
|
\ .
=
2 2
2 4
v a
e e
+ ; cos =
0
s
S
; (ly nghim "-" khi v > 0; ly nghim "+"
khi v < 0); vi s = ol (o tnh ra rad); v l li ; vn tc ti thi im t = 0.
+ Phng trnh dao ng ca con lc n c th vit di dng li gc:
o = o
0
cos(et + ); vi s = ol; S
0
= o
0
l (o

v o
0
tnh ra rad).
* Phng php gii: Da vo cc iu kin bi ton cho v cc cng thc lin quan tm ra cc gi tr c th
ca tn s gc, bin v pha ban u ri thay vo phng trnh dao ng.
Lu : Sau khi gii mt s bi ton c bn v dng ny ta rt ra mt s kt lun dng gii nhanh mt s cu
trc nghim dng vit phng trnh dao ng:
+ Nu ko vt ra cch v tr cn bng mt khong no ri th nh th khong cch chnh l bin dao
ng. Nu chn gc thi gian lc th vt th: = 0 nu ko vt ra theo chiu dng; = t nu ko vt ra theo
chiu m.
+ Nu t v tr cn bng truyn cho vt mt vn tc n dao ng iu ha th vn tc chnh l vn tc cc
i, khi : A =
max
v
e
, (con lc n S
0
=
max
v
e
). Chn gc thi gian lc truyn vn tc cho vt th: = -
2
t
nu
chiu truyn vn tc cng chiu vi chiu dng; =
2
t
nu chiu truyn vn tc ngc chiu dng.
* Bi tp minh ha:
1. Mt con lc l xo thng ng gm mt vt c khi lng 100 g v l xo khi lng khng ng k, c
cng 40 N/m. Ko vt nng theo phng thng ng xung pha di cch v tr cn bng mt on 5 cm v th
nh cho vt dao ng iu ho. Chn trc ta Ox thng ng, gc O trng vi v tr cn bng; chiu dng l
chiu vt bt u chuyn ng; gc thi gian lc th vt. Ly g = 10 m/s
2
. Vit phng trnh dao ng ca vt.
2. Mt con lc l xo gm vt nng khi lng m = 400 g, l xo khi lng khng ng k, c cng k
= 40 N/m. Ko vt nng ra cch v tr cn bng 4 cm v th nh. Chn chiu dng cng chiu vi chiu ko,
gc thi gian lc th vt. Vit phng trnh dao ng ca vt nng.
3. Mt con lc l xo c khi lng m = 50 g, dao ng iu ha trn trc Ox vi chu k T = 0,2 s v chiu di
qu o l L = 40 cm. Vit phng trnh dao ng ca con lc. Chn gc thi gian lc con lc qua v tr cn
bng theo chiu m.
4. Mt con lc l xo treo thng ng gm mt vt nng khi lng m gn vo l xo khi lng khng ng k,
c cng k = 100 N/m. Chn trc to thng ng, gc to ti v tr cn bng, chiu dng t trn
xung. Ko vt nng xung pha di, cch v tr cn bng 5 2 cm v truyn cho n vn tc 20t 2 cm/s theo
chiu t trn xung th vt nng dao ng iu ho vi tn s 2 Hz. Chn gc thi gian lc vt bt u dao
ng. Cho g = 10 m/s
2
, t
2
= 10. Vit phng trnh dao ng ca vt nng.
5. Mt con lc l xo gm mt l xo nh c cng k v mt vt nh c khi lng m = 100 g, c treo thng
ng vo mt gi c nh. Ti v tr cn bng O ca vt, l xo gin 2,5 cm. Ko vt dc theo trc ca l xo
xung di cch O mt on 2 cm ri truyn cho n vn tc 40 3 cm/s theo phng thng ng hng xung
di. Chn trc to Ox theo phng thng ng, gc ti O, chiu dng hng ln trn; gc thi gian l lc
vt bt u dao ng. Ly g = 10 m/s
2
. Vit phng trnh dao ng ca vt nng.
6. Mt con lc n c chiu di l = 16 cm. Ko con lc lch khi v tr cn bng mt gc 9
0
ri th nh. B qua
mi ma st, ly g = 10 m/s
2
, t
2
= 10. Chn gc thi gian lc th vt, chiu dng cng chiu vi chiu chuyn
ng ban u ca vt. Vit phng trnh dao ng theo li gc tnh ra rad.
7. Mt con lc n dao ng iu ha vi chu k T = 2 s. Ly g = 10 m/s
2
, t
2
= 10. Vit phng trnh dao ng
ca con lc theo li di. Bit rng ti thi im ban u vt c li gc o = 0,05 rad v vn tc v = -
15,7 cm/s.
8. Mt con lc n c chiu di l = 20 cm. Ti thi im t = 0, t v tr cn bng con lc c truyn vn tc 14
cm/s theo chiu dng ca trc ta . Ly g = 9,8 m/s
2
. Vit phng trnh dao ng ca con lc theo li di.
9. Mt con lc n ang nm yn ti v tr cn bng, truyn cho n mt vn tc v
0
= 40 cm/s theo phng ngang
th con lc n dao ng iu ha. Bit rng ti v tr c li gc o = 0,1 3 rad th n c vn tc v = 20
cm/s. Ly g = 10 m/s
2
. Chn gc thi gian l lc truyn vn tc cho vt, chiu dng cng chiu vi vn tc
ban u. Vit phng trnh dao ng ca con lc theo li di.
10. Con lc n dao ng iu ha vi chu k T =
5
t
s. Bit rng thi im ban u con lc v tr bin, c
bin gc o
0
vi coso
0
= 0,98. Ly g = 10 m/s
2
. Vit phng trnh dao ng ca con lc theo li gc.
* Hng dn gii v p s:
1. Ta c: e =
m
k
= 20 rad/s; A =
2
2
2
2
2
0 2
0
20
0
) 5 ( + = +
e
v
x = 5(cm);
cos =
5
5
0

=
A
x
= - 1 = cost = t. Vy x = 5cos(20t + t) (cm).
2. Ta c: e =
m
k
= 10 rad/s; A =
2
2
2
2
2
0 2
0
10
0
4 + = +
e
v
x = 4 (cm); cos =
4
4
0
=
A
x
= 1 = cos0 = 0.
Vy x = 4cos20t (cm).
3. Ta c: e =
T
t 2
= 10t rad/s; A =
2
L
= 20 cm; cos =
A
x
0
= 0 = cos(
2
t
); v v < 0 =
2
t
.
Vy: x = 20cos(10tt +
2
t
) (cm).
4. Ta c: e = 2tf = 4t rad/s; m =
2
e
k
= 0,625 kg; A =
2
2
0 2
0
e
v
x + = 10 cm; cos =
A
x
0
= cos(
4
t
); v v > 0 nn
= -
4
t
. Vy: x = 10cos(4tt -
4
t
) (cm).
5. Ta c: e =
0
l
g
A
= 20 rad/s; A =
2
2
0 2
0
e
v
x + = 4 cm; cos =
A
x
0
=
4
2
= cos(
3
2t
); v v < 0 nn =
3
2t
.
Vy: x = 4cos(20t +
3
2t
) (cm).
6. Ta c: e =
l
g
= 2,5t rad/s; o
0
= 9
0
= 0,157 rad; cos =
0
0
0
o
o
o
o
= = - 1 = cost = t.
Vy: o = 0,157cos(2,5t + t) (rad).
7. Ta c: e =
T
t 2
= t; l =
2
e
g
= 1 m = 100 cm; S
0
=
2
2
2
) (
e
o
v
l + = 5 2 cm;
cos =
0
S
l o
=
2
1
= cos(
4
t
); v v < 0 nn =
4
t
. Vy: s = 5 2 cos(tt +
4
t
) (cm).
8. Ta c: e =
l
g
= 7 rad/s; S
0
=
e
v
= 2 cm; cos =
0
S
s
= 0 = cos(
2
t
); v v > 0 nn = -
2
t
.
Vy: s = 2cos(7t -
2
t
) (cm).
9. Ta c S
2
0
=
2
2
0
e
v
= s
2
+
2
2
e
v
= o
2
l
2
+
2
2
e
v
=
4
2 2
e
o g
+
2
2
e
v
e =
2 2
0
v v
g
o
= 5 rad/s; S
0
=
e
0
v
= 8 cm;
cos =
0
S
s
= 0 = cos(
2
t
); v v > 0 nn = -
2
t
. Vy: s = 8cos(5t -
2
t
) (cm).
10. Ta c: e =
T
t 2
= 10 rad/s; coso
0
= 0,98 = cos11,48
0
o
0
= 11,48
0
= 0,2 rad; cos =
0
o
o
=
0
0
o
o
= 1 = cos0
= 0. Vy: o = 0,2cos10t (rad).
4. Cc bi ton lin quan n th nng, ng nng v c nng ca con lc l xo.
* Cc cng thc:
+ Th nng: W
t
=
2
1
kx
2
=
2
1
kA
2
cos
2
(e + ).
+ ng nng: W
=
2
1
mv
2
=
2
1
me
2
A
2
sin
2
(e +) =
2
1
kA
2
sin
2
(e + ).
Th nng v ng nng ca con lc l xo bin thin tun hon vi tn s gc e = 2e, vi tn s f = 2f v
vi chu k T =
2
T
.
+ Trong mt chu k c 4 ln ng nng v th nng ca vt bng nhau nn khong thi gian lin tip gia hai
ln ng nng v th nng bng nhau l
4
T
.
+ C nng: W = W
t
+ W
=
2
1
kx
2
+
2
1
mv
2
=
2
1
kA
2
=
2
1
me
2
A
2
.
* Phng php gii:
tm cc i lng lin quan n nng lng ca con lc ta vit biu thc lin quan n cc i lng
bit v i lng cn tm t suy ra v tnh i lng cn tm.
* Bi tp minh ha:
1. Mt con lc l xo c bin dao ng 5 cm, c vn tc cc i 1 m/s v c c nng 1 J. Tnh cng ca l
xo, khi lng ca vt nng v tn s dao ng ca con lc.
2. Mt con lc l xo c cng k = 150 N/m v c nng lng dao ng l W = 0,12 J. Khi con lc c li l
2 cm th vn tc ca n l 1 m/s. Tnh bin v chu k dao ng ca con lc.
3. Mt con lc l xo c khi lng m = 50 g, dao ng iu ha trn trc Ox vi chu k T = 0,2 s v chiu di
qu o l L = 40 cm. Tnh cng l xo v c nng ca con lc.
4. Mt con lc l xo treo thng ng gm mt vt nng c khi lng m gn vo l xo c khi lng khng
ng k, c cng k = 100 N/m. Ko vt nng xung v pha di, cch v tr cn bng 5 2 cm v truyn cho
n vn tc 20t 2 cm/s th vt nng dao ng iu ho vi tn s 2 Hz. Cho g = 10 m/s
2
, t
2
= 10. Tnh khi
lng ca vt nng v c nng ca con lc.
5. Mt con lc l xo dao ng iu ha. Bit l xo c cng 36 N/m v vt nh c khi lng 100 g. Ly t
2

= 10. Xc nh chu k v tn s bin thin tun hon ca ng nng ca con lc.
6. Mt con lc l xo c khi lng vt nh l 50 g. Con lc dao ng iu ha theo phng trnh: x = Acoset.
C sau khong thi gian 0,05 s th ng nng v th nng ca vt li bng nhau. Ly t
2
= 10. Tnh cng ca
l xo.
7. Mt con lc l xo gm l xo nh v vt nh dao ng iu ha theo phng ngang vi tn s gc 10 rad/s.
Bit rng khi ng nng v th nng ca vt bng nhau th vn tc ca vt c ln bng 0,6 m/s. Xc nh
bin dao ng ca con lc.
8. Mt vt nh dao ng iu ha theo phng trnh: x = 10cos(4tt -
3
t
) cm. Xc nh v tr v vn tc ca vt
khi ng nng bng 3 ln th nng.
9. Mt con lc l xo dao ng iu ha vi tn s gc e = 10 rad/s v bin A = 6 cm. Xc nh v tr v tnh
ln ca vn tc khi th nng bng 2 ln ng nng.
10. Con lc l xo gm vt nh c khi lng m = 400 g v l xo c cng k. Kch thch cho vt dao ng iu
ha vi c nng W = 25 mJ. Khi vt i qua li - 1 cm th vt c vn tc - 25 cm/s. Xc nh cng ca l xo
v bin ca dao ng.
* Hng dn gii v p s:
1. Ta c: W =
2
1
kA
2
k =
2
2
A
W
= 800 N/m; W =
2
1
mv
2
max
m =
2
max
2
v
W
= 2 kg; e =
m
k
= 20 rad/s;
f =
t
e
2
= 3,2 Hz.
2. Ta c: W =
2
1
kA
2
A =
k
W 2
= 0,04 m = 4 cm. e =
2 2
x A
v
= 28,87 rad/s; T =
e
t 2
= 0,22 s.
3. Ta c: e =
T
t 2
= 10t rad/s; k = me
2
= 50 N/m; A =
2
L
= 20 cm; W =
2
1
kA
2
= 1 J.
4. Ta c: e = 2tf = 4t rad/s; m =
2
e
k
= 0,625 kg; A =
2
2
0 2
0
e
v
x + = 10 cm; W =
2
1
kA
2
= 0,5 J.
5. Tn s gc v chu k ca dao ng: e =
m
k
= 6t rad/s; T =
e
t 2
=
3
1
s. Chu k v tn s bin thin tun
hon ca ng nng: T =
2
T
=
6
1
s; f =
'
1
T
= 6 Hz.
6. Trong mt chu k c 4 ln ng nng v th nng bng nhau do khong thi gian lin tip gia hai ln
ng nng v th nng bng nhau l
4
T
T = 4.0,05 = 0,2 (s); e =
T
t 2
= 10t rad/s; k = e
2
m = 50 N/m.
7. Khi ng nng bng th nng: W = 2W
hay
2
1
me
2
A
2
= 2.
2
1
mv
2
A = 2
e
v
= 0,06 2 m = 6 2 cm.
8. Ta c: W = W
t
+ W
= W
t
+ 3W
t
= 4W
t

2
1
kA
2
= 4.
2
1
kx
2
x =
4
1
A = 5cm.
v = e
2 2
x A = 108,8 cm/s.
9. Ta c: W = W
t
+ W
= W
t
+
2
1
W
t
=
2
3
W
t

2
1
kA
2
=
2
3
.
2
1
kx
2

x =
3
2
A = 4,9 cm; |v| = e
2 2
x A = 34,6 cm/s.
10. Ta c: W =
2
1
kA
2
=
2
1
k(x
2
+
2
2
e
v
) =
2
1
k(x
2
+
k
mv
2
) =
2
1
(kx
2
+ mv
2
) k =
2
2
2
x
mv W
= 250 N/m.
5. Con lc l xo treo thng ng v con lc l xo t trn mt phng nghing.
* Cc cng thc:
+ Con lc l xo treo thng ng: Al
0
=
k
mg
; e =
k
m
=
0
g
l A
.
+ Con lc l xo t trn mt phng nghing: Al
0
=
sin mg
k
o
; e =
k
m
=
0
sin g
l
o
A
.
+ Chiu di cc i ca l xo: l
max
= l
0
+ Al
0
+ A. Chiu di cc tiu ca l xo: l
min
= l
0
+ Al
0
A.
+ Lc n hi cc i, cc tiu: F
max
= k(A + Al
0
), F
min
= 0 nu A > Al
0
; F
min
= k(Al
0
A) nu A < Al
0
.
+ ln ca lc n hi ti v tr c li x: F
h
= k|Al
0
+ x| nu chiu dng hng xung; F
h
= k|Al
0
- x| nu
chiu dng hng ln.
* Phng php gii:
+ Cc bi ton v vit phng trnh dao ng thc hin tng t nh con lc l xo t nm ngang. Trng hp
con lc l xo treo thng ng tn s gc c th tnh theo cng thc: e =
0
g
l A
; cn con lc l xo t trn mt
phng nghing th tn s gc c th tnh theo cng thc: e =
0
sin g
l
o
A
.
+ tm mt s i lng trong dao ng ca con lc ta vit biu thc lin quan n cc i lng bit v
i lng cn tm t suy ra v tnh i lng cn tm.
* Bi tp minh ha:
1. Mt con lc l xo gm mt qu nng khi lng 100 g, l xo c cng 100 N/m, khi lng khng ng k
treo thng ng. Cho con lc dao ng vi bin 5 cm. Ly g = 10 m/s
2
; t
2
= 10. Xc nh tn s v tnh lc
n hi cc i, lc n hi cc tiu ca l xo trong qu trnh qu nng dao ng.
2. Mt con lc l xo treo thng ng, u di c mt vt m dao ng vi bin 10 cm v tn s 1 Hz. Tnh t
s gia lc n hi cc tiu v lc n hi cc i ca l xo trong qu trnh dao ng. Ly g = 10 m/s
2
.
3. Mt con lc l xo treo thng ng c vt nng c khi lng 100 g. Kch thch cho con lc dao ng theo
phng thng ng th thy con lc dao ng iu ha vi tn s 2,5 Hz v trong qu trnh vt dao ng, chiu
di ca l xo thay i t l
1
= 20 cm n l
2
= 24 cm. Xc nh chiu di t nhin ca l xo v tnh lc n hi
cc i, cc tiu ca l xo trong qu trnh dao ng. Ly t
2
= 10 v g = 10 m/s
2
.
4. Mt con lc l xo treo thng ng dao ng iu ha vi chu k 0,4 s; bin 6 cm. Khi v tr cn bng, l
xo di 44 cm. Ly g = t
2
(m/s
2
). Xc nh chiu di cc i, cc tiu ca l xo trong qu trnh dao ng.
5. Mt con lc l xo treo thng ng gm l xo c chiu di t nhin 20 cm, cng 100 N/m, vt nng khi
lng 400 g. Ko vt nng xung pha di cch v tr cn bng 6 cm ri th nh cho con lc dao ng iu
ha. Ly g = t
2
(m/s
2
). Xc nh ln ca lc n hi ca l xo khi vt cc v tr cao nht v thp nht ca
qu o.
6. Mt con lc l xo gm qu cu khi lng 100 g gn vo l xo khi lng khng ng k c cng 50
N/m v c di t nhin 12 cm. Con lc c t trn mt phng nghing mt gc o so vi mt phng ngang
khi l xo di 11 cm. B qua ma st. Ly g = 10 m/s
2
. Tnh gc o.
7. Mt con lc l xo t trn mt phng nghing gc o = 30
0
so vi mt phng nm ngang. v tr cn bng l
xo gin mt on 5 cm. Kch thch cho vt dao ng th n s dao ng iu ha vi vn tc cc i 40
cm/s. Chn trc ta trng vi phng dao ng ca vt, gc ta ti v tr cn bng, gc thi gian khi vt
i qua v tr cn bng theo chiu dng. Vit phng trnh dao ng ca vt. Ly g = 10 m/s
2
.
8. Mt con lc l xo gm vt nng c khi lng m = 500 g, l xo c cng k = 100 N/m, h c t trn
mt phng nghing mt gc o = 45
0
so vi mt phng nm ngang, gi c nh pha trn. Nng vt ln n v
tr m l xo khng b bin dng ri th nh. B qua ma st. Ly g = 10 m/s
2
. Chn trc ta trng vi phng
dao ng ca vt, gc ta ti v tr cn bng, chiu dng hng xung di, gc thi gian lc th vt. Vit
phng trnh dao ng ca vt.
* Hng dn gii v p s:
1. Ta c: e =
m
k
= 10t rad/s; T =
e
t 2
= 0,2 s; f =
T
1
= 5 Hz; W =
2
1
kA
2
= 0,125 J;
Al
0
=
k
mg
= 0,01 m = 1 cm; F
max
= k(Al
0
+ A) = 6 N; F
min
= 0 v A > Al
0
.
2. e = 2tf =
0
l
g
A
Al
0
=
2 2
4 f
g
t
= 0,25 m = 25 cm; F
max
= k(Al
0
+A). Al
0
> A F
min
= k(Al
0
- A)

) (
) (
0
0
max
min
A l k
A l k
F
F
+ A
A
= =
7
3
.
3. Ta c: 2A = l
2
l
1
A =
2
1 2
l l
= 2 cm; e = 2tf = 5t rad/s; Al
0
=
2
e
g
= 0,04 m = 4 cm;
l
1
= l
min
= l
0
+ Al
0
A l
0
= l
1
- Al
0
+ A = 18 cm; k = me
2
= 25 N/m; F
max
= k(Al
0
+ A) = 1,5 N; Al
0
> A nn
F
min
= k(Al
0
- A) = 0,5 N.
4. Ta c: e =
T
t 2
= 5t rad/s; Al
0
=
2
e
g
= 0,04 m = 4 cm; l
min
= l
0
+ Al
0
A = 42 cm;
l
max
= l
0
+ Al
0
+ A = 54 cm.
5. Ta c: e =
m
k
= 5t rad/s; Al
0
=
2
e
g
= 0,04 m = 4 cm; A = 6 cm = 0,06 m.
Khi v tr cao nht l xo c chiu di: l
min
= l
0
+ Al
0
A = 18 cm, nn c bin dng |Al| = |l
min
l
0
| = 2 cm =
0,02 m |F
cn
| = k|Al| = 2 N.
Khi v tr thp nht lc n hi t gi tr cc i: |F
tn
| = F
max
= k(Al
0
+ A) = 10 N.
6. Ta c: Al
0
= l
0
l = 1 cm = 0,01 m; mgsino = kAl
0
sino =
mg
l k
0
A
=
2
1
o = 30
0
.
7. Ta c: e =
0
sin
l
g
A
o
= 10 rad/s; A =
e
max
v
= 4 cm; cos =
A
x
0
= 0 = cos(
2
t
); v v
0
> 0 nn = -
2
t
rad.
Vy: x = 4cos(10t -
2
t
) (cm).
8. Ta c: e =
m
k
= 10 2 rad/s; Al
0
=
k
mg o sin
= 0,025 2 m = 2,5 2 cm;
A = Al
0
= 2,5 2 cm; cos =
A
x
0
=
A
A
= - 1 = cost = t rad. Vy: x = 2,5 2 cos(10 2 t + t) (cm).
6. Tm cc i lng trong dao ng ca con lc n.
* Cc cng thc:
+ Tn s gc; chu k v tn s: e =
g
l
; T = 2t
g
l
v f =
l
g
t 2
1
.
+ Th nng: W
t
= mgl(1 - coso). ng nng: W
=
2
1
mv
2
= mgl(coso

- coso
0
).
+ C nng: W = W
t
+ W
= mgl(1 - coso
0
).
+ Nu o
0
s 10
0
th: W
t
=
2
1
mglo
2
; W
=
2
1
mgl(
2
0
o - o
2
); W =
2
1
mgl
2
0
o ; o

v o
0
tnh ra rad.
Th nng v ng nng ca con lc n bin thin tun hon vi e = 2e; f = 2f ; T =
2
T
.
+ Vn tc khi i qua li gc o: v = ) cos (cos 2
0
o o gl .
+ Vn tc khi i qua v tr cn bng (o = 0): |v| = v
max
= ) cos 1 ( 2
0
o gl .
+ Nu o
0
s 10
0
th: v = ) (
2 2
0
o o gl ; v
max
= o
0 gl ;
o, o
0
tnh ra rad.
+ Sc cng ca si dy khi i qua li gc o:
T
o
= mgcoso +
l
mv
2
= mg(3coso - 2coso
0
). T
VTCB
= T
max
= mg(3 - 2coso
0
); T
bin
= T
min
= mgcoso
0
.
Vi o
0
s 10
0
: T = 1 + o
2
0
-
2
3
o
2
; T
max
= mg(1 + o
2
0
); T
min
= mg(1 -
2
0
2
o
).
* Phng php gii: tm mt s i lng trong dao ng ca con lc n ta vit biu thc lin quan n
cc i lng bit v i lng cn tm t suy ra v tnh i lng cn tm.
* Bi tp minh ha:
1. Ti ni c gia tc trng trng 9,8 m/s
2
, con lc n dao ng iu ho vi chu k
7
2t
s. Tnh chiu di, tn
s v tn s gc ca dao ng ca con lc.
2. cng mt ni trn Tri t con lc n c chiu di l
1
dao ng vi chu k T
1
= 2 s, chiu di l
2
dao ng
vi chu k T
2
= 1,5 s. Tnh chu k dao ng ca con lc n c chiu di l
1
+ l
2
v con lc n c chiu di l
1

l
2
.
3. Khi con lc n c chiu di l
1
, l
2
(l
1
> l
2
) c chu k dao ng tng ng l T
1
, T
2
ti ni c gia tc trng
trng g = 10 m/s
2
. Bit ti ni , con lc n c chiu di l
1
+ l
2
c chu k dao ng l 2,7; con lc n c
chiu di l
1
- l
2
c chu k dao ng l 0,9 s. Tnh T
1
, T
2
v l
1
, l
2
.
4. Trong cng mt khong thi gian v cng mt ni trn Tri t mt con lc n thc hin c 60 dao
ng. Tng chiu di ca n thm 44 cm th trong khong thi gian , con lc thc hin c 50 dao ng.
Tnh chiu di v chu k dao ng ban u ca con lc.
5. Ti ni c gia tc trng trng g = 9,8 m/s
2
, mt con lc n v mt con lc l xo dao ng iu ha vi
cng tn s. Bit con lc n c chiu di 49 cm, l xo c cng 10 N/m. Tnh khi lng vt nh ca con lc
l xo.
6. Ti ni c gia tc trng trng g, mt con lc n dao ng iu ha vi bin gc
0
nh (
0
< 10
0
). Ly mc
th nng v tr cn bng. Xc nh v tr (li gc ) m th nng bng ng nng khi:
a) Con lc chuyn ng nhanh dn theo chiu dng v v tr cn bng.
b) Con lc chuyn ng chm dn theo chiu dng v pha v tr bin.
7. Mt con lc n gm mt qu cu nh khi lng m = 100 g, treo vo u si dy di l = 50 cm, mt ni
c gia tc trng trng g = 10 m/s
2
. B qua mi ma st. Con lc dao ng iu ha vi bin gc o
0
=
10
0
= 0,1745 rad. Chn gc th nng ti v tr cn bng. Tnh th nng, ng nng, vn tc v sc cng ca si
dy ti:
a) V tr bin. b) V tr cn bng.
* Hng dn gii v p s:
1. Ta c: T = 2t
g
l
l =
2
2
4t
gT
= 0,2 m; f =
T
1
= 1,1 Hz; e =
T
t 2
= 7 rad/s.

Lý thuyết và bài tập dao động cơ

Transféré par

Informations du document

Copyright

Formats disponibles

Partager ce document

Partager ou intégrer le document

Options de partage

Avez-vous trouvé ce document utile ?

Ce contenu est-il inapproprié ?

Droits d'auteur :

Formats disponibles

Lý thuyết và bài tập dao động cơ

Transféré par

Droits d'auteur :

Formats disponibles

GV: Nguyn Ngc Vinh VT L 12 Chng 1: Dao ng c

DD: 0905883246 - Ti liu n thi Tt nghip v i hc 2013-2014 - Vinhquang807@gmail.com 1

F khng i khc (lc in trng, lc qun tnh,

. Khi chu k dao ng ca con lc n l: T = 2t

Vous aimerez peut-être aussi