Vous êtes sur la page 1sur 200

ek]]>il sui

http://malayalamebooks.wordpress.com

e`tiHYm]
Ar]h B]gh
ek]]>il sui

E-book Published By
http://malayalamebooks.wordpress.com/
April 2011

e`tiHYm]

\Th
AmuKh.............................................................................................................................3
91. pny]R k]v[ .....................................................................................................5
92. \zth ti>un]L ti>umnuek]uh kkiEy]gvuh...................... 15
93. kp}i]u nU>iyuh Edsmhgu v]>iy>uh .................................. 29
94. vijy]zdi m]H]Yh........................................................................................ 40
95. nTuviE]u Bti>i....................................................................................... 63
96. ArMuEdvnuh m]u Bti>iyuh ...........................................................88
97. muEii kZm]>]R ................................................................................. 97
98. m]rs]m]H]Yh ......................................................................................116
99. O>u xV]miy]>ueT s]ph................................................................................130
100. pu}E]unU>i ............................................................................................ 140
101. pnc{i]u x>xVti .....................................................................................151
102. eve]Tu nU>i............................................................................................ 157
103. ArMu viy b]kZN ......................................................................171

e`tiHYm]

AmuKh
k<i O>u st]]m]yi my]ikueT x]hx[k]>ik
jIvitie O>u aviB]jYB]gm]yi m]riy atuYm]y O>u zg
m]f[ ek]]>il sui vi>cic{ "e`tiHYm]". E]k
x]HitYil Ayi>e]u >]vukLuh, |oEx][ kkLuh
\tuh, B]>tIyx]HitYil pWtzinuh, k]x>it[x]g>
inu aEt ]nm]f[ my]x]HitYil |o zg
inut[. eckEs>i >]j]v[ mutl ti>uv]]diEksvN ve>
126 e`tiHY]f[ |tie \Th. my]ikL ni>vDi
tmurk]yi eekm]rukyuh AxVdiukyuh ecy[tiu |o
kZtiyueT jnzpiyty[[ |uh a[pvuh kurv[ vii} `t[
|tie mHtVe viiEc{]tuu.
yUEr]pYM]R v>utinu muu Ek>ie jnjIvit
ie O>u xjIvm]y cizth |o kkil nmuu k]fuv]N
x]Diuh. Ek>ie EztL, j]tivYv, A>]Dn]
xzd]yL, \XvL, >]j]M]R, zb]f EzsM]R,
vI>n]ykM]R, n]uzpm]fim]R, pitM]R, kvikL, mzv]di
kL, eevdYM]R, yikL, BUtEzptL, gjvI>M]R `uEv]
jnjIvitie `}]ienyuh zptiniD]nh ecy{u k]p]zt
eyuh >hgeyuh atYh atisEy]i Ey]eTyuh AkRS
fIym]yuh ek]]>il sui |til avt>iiuu[.
cu>uil mDYk]In Ek>ie x]hx[k]>ik jIvit
ie O>u xmzgvuh, atY]>Yk>vuh aEtxmyh AxV]dYk>
vum]y k]>Upiu O>u viv>fm]f[ e`tiHYm] `u
pry]h. atutey]f[ |o zgie zpEtYktyuh. |tie
kkL v]yic{riy]nu avx>h |o tmuryieyuh v>uh
tmuryieyuh `}]vRuh BYm]uk ` \EsE]eTy]f[
e`tiHYm] ` zge Qijieex[ ecy{uv]nu |o
Ezp]j[ A>hBic{t[.
3

e`tiHYm]
e`tiHYm]yueT Ar]h B]gh |-bu[ |[ v]yn]>ueT
muil xxE]Sh avt>iiuky]f[. e`tiHYm]yie 126
aY]yL pURm]y EsSh Oe>] |bu[ Ayi zpxiI
k>iutiEn]L e`tiHYm]yueT AdYptiieE]e `u
B]gi]yi Ej]i tI>u mury[[ O]E>] B]guh zpxiI
k>iuv]nuh, avx]nh `}] B]guh EcR[ Oe>] |bu]yi zpxiIk>iuv]num]f[ \Esic{i>iut[. aeny]
efil |o Ezp]j[ tI>utuve> v]yn]Ru k]i>i
Ei v>i}E}].
e`tiHYm]yueT AdYe 90 aY]yuLe]u
aWu B]gL |tinkh |-bu[ Ayi |o Eb}]gil zpxiI
k>ieTukyu]yi. tuTRu 13 aY]yuLe]u
Ar]h B]gh |u v]yn]>ueT muieuky]f[.
|o xh>hBin[ xH]y xHk>fL nlkiy `}]
\d]>mnx[kE>]Tuh, e`tiHYm] Qijieex[ ecy{u TImie `}]
ahgE]Tumu HZdyhgmm]y ni |vieT E>KeTuuu.
- zpx]DkN

e`tiHYm]

91. pny]R k]v[


Ek>iu
Bzdk]IEztilevc{u
zp]mYvuh
zp]D]nYvuh ti>um]]hkuuk]v[, ek]Tu}UR]v[, pny]R
k]v[ `ivy[]efutu zpxim]fE}]. |o EztL
AkZtiyiuh muh ~kEdsh tuY]yi]fu k]feTut[.
`]l |vyil zp]D]nYh ti>um]]hkuin]efu zbiISu
mb]riuv>uh at}, ku>uhb]vin]efu ek]c{i]>uh
atum}, pny]R k]vin]efu ti>uvit]hkUriuv>uh
vic]>iukyuh pryukyuh ecy[tuEp]>uu[. |>u xVEds]Bi
m]nh ek]e}]et me]uh vic]>i]nueu Et]ui}.
pny]Rk]vu itiecy{ut[ ti>uvit]hkUR xh]n
u ti>uv}]]Uil p>umEds]f[. |vieT kTzpEdsu
"zsyiUR" (cirv]yil) `e]>u Ek]vik (>]jmi>)mu[.
aviETu pu Eds]DiptYvuh n]Tuv]<[cyumu]yi>uu. A
Ek]yietu>]N p[ p>Edsu pnyUR (pnyUR)]vil
E]yi Bgvtiey Exvic{u zptYm]i, tE]TukUTi te
Edsu vu te kuTuhbp>Edvty]yiuTiyi>ifem[
aEpiukyuh atinu mrupTiy]yi Bgvti, "niL muE
ep]y[e]fh. w]N `e ae aTul vuek]]h.
w]N avieT v>u xmyh `eiuh aTy]h k]fuh.
aE]L `e avieT y]viDi kuTiyi>uie]fh"
`>uiec{y{ukyuh ecy[tu.
kTzpEdsu Em[pr cirv]yilE]vikmi>iu
ie ki<uvsh ndiy]f[. A ndiyueT ki<E>yil
n]uvsvuh O>u tu>uuh atie pTi]Er au ndItI>u
te pim]BimuKm]yi p>su>]mn]l zptiie sive O>u
Eztvumu[. Bzdk]iyueT pitZ]nh vHiut[ sivn]k
y]l Edvi a>uiec{y[ttie x]>h. t]N |o EztxiDiyil
vuek]]em]efu mni]ie]u tu>]N ti>ic{u
Ep]>ikyuh sive Eztil cuinkute Edviey
5

e`tiHYm]
zptiiutinu Evu e]e \]ic{uek]u
k]i>iukyuh ecy[tu.
aenyi>uE]L O>u eviy]<[cn]L aR>]ztixmy
u ki<uni[ ~vuh viyt]y O>g[niEg]h Ak]sm]REf
pTi]u Em[pr sivEztie aTul nii>u O>u
k>inyueT azgB]ghve> v>utuh avieT at[ xV[pEn>h
jVic{uek]i>iutuh p>uh ku. atu BgvtiyueT v>v]
efu visVxic{u tu>]N aTu O>u divxh suBmuHURil
Bgvtiey xp>iv]>h zptiiic{u. Bgvtiey A Eztil
O>u u m]ztm} zptiic{t[. pTi]u dRsnm]yi avieT
p>su>]mN O>u sivihgh zptiic{iueu muu priu
E}]. A sive zsIEk]viinu etuvsu tiTi ]n
[ m]tZs]Ey]TuEcRute ki<E][ dRsnm]yi]f[ Edvi
ey AdYh zptiic{t[. A zpti Bgvti d]>ukvED]dYu y]yi
~vuh Ek]pE]TukUTi yuBUmiyil nii>u A DY]n
E]TukUTiy]yi>utin]l Edvi avieT atYuzgmURiy]yi
IRu. pie BgvtiyueT zpti vTE][ dRsnm]yi Ou
kUTi nTic{u. atu d]>ukvD]n>h Edvi >]BiSis>I>
y]yi, Ek]pEvpitg]ztiy]yi yuBUmiyil nii>u A DY]n
E]TukUTiy]yi>uu. atin]l avieTyuh Edvi ~vuh By>i
y]yiey]f[ p>ifmic{t[. |o zpti zpti]m]tZueT
kUil vI>BzdN, gfpti `I mURikE]TukUTiy]f[. |o
bihbi]f[ Bgvtiu c]]h mut]yv nTut[.
|ztyuh prtuek][ |o Eztie ~kEdsm]y O>u
xV>Up]nh v]yn]Ru xiiuemu visVxiuu.
ti>um]]hkuiE] ek]Tu}UR k]viE] Ep]yiuvR[ A
>u ie Eztvuh |o Eztvuh tiu zpD]n
vYtY]xh A >u uh sive zpti ki<E]u dRsn
m]yiuh |vieT pTi]u dRsnm]yium]efutum]ztm]
efu \oHi]vut]f[. |vieT sive zsIEk]viinu Ene>
pTi]ruvs[ O>u bilu>yutu kUT]et BgvtiyueT
6

e`tiHYm]
nTy[uEne> vTuvsuh O>u bilu>yu[. vTuvsu
kUTi bilu> |vieT viEsSic{ut]f[.
viDizpk]>h zpti nTukyuh zkmzpk]>h ptiv]yi
pUj]dikL nTiuTukyuh ecy{uky]l |vieT BgvtiyueT
x]iYvuh siyuh zkmiDikh vRiuky]l pkl
xmyuEp]uh k]vilE]kuv]N jnL Ou nTu]
v>]yi BUE]kieumie}]yiIRu. aviTue iti
vic]>ic{]l
|et]>utm}t]nuh.
eviy]<[c,
ec]v{]<[c
mut]y divxil aR>]zti xmyuh muh avieT ci
By>suh muh EkLuk k]zkEmf x]D]>fm]yi
IRu. d]>uknum]yiu]y yuxmyu Edvi yuBUmiyil
Es]Bic{tien m]REy mHRSi vRic{i>iut[:
"Evt]ImuKk>]dVigieet>uc{HUHU>eevR
BUtEzptpis]cik]kiuki]>]eevRH]eeB>eev
Ek]dE]t[kTsiinIJfJfzpDV]nEk]]HeeR
EB>IduuBieet xutjgc{zkh bBo cik]"
`]fE}]. |o itiyi]f[ Edvi avieT viy]Ti
uTiyt[. pie mnuSYR ByeT]etyi>iueteny]f[?
pny]R k]vie iti |zpk]>em}]m]yiIRE]E<uh
eedvgtY] avieT O>u evic{]Tumu]yiIRu. atu jn
L[ ~vuh AsV]xk]>fm]yie Bvic{u. evic{]Tu]y
t]yi ari[ jnL xTmriyiutinuh k[pn EkLu
tinum]yi nTyil kUTi muup]Ti>uu. |o jnueT kUil
aEzgx>n]yi>ut[ cirv]yilEk]viku tu>]n]yi>uu
evutu viEsSic{u pryfemi}E}].
7

e`tiHYm]
jnL xV[pEn>h muup]Ti>uE]L evic{]Tu tui
vu. \Ten tu>]N, "|o Edsu jne >i]n]yi
]f[ Edviey Exvic{u xE]Siic{[ |vieTe]uvu mury[u
zpti mut]yv nTic{u pUjic{u Exvic{uek]i>iut[.
`]iE]L |o diiu jnLu EpTic{iu puriri
W>i]en}, >]ztik]il av>v>ueT gZHil
kiTur]NEp]uh nivZiyi}]ety]yi>iuu. |tiE[
`eiuh xm]D]nmu]i[ |o jne >ifem[
vinypURv{h aEpic{uek]uu" `riyic{u. atinu mrupTi
y]yi evic{]T[ (BgvtiyueT niyil) "|vieT nTic{ zpti,
ksh mut]yvek]uh ptiv]yi nTiv>u pUjkLek]uh
w]N atYh xuy]yi>iuu. w]nivieT jne
\pzdviukEy]
ByeTuukEy]
ecy{ui}.
O>iuh
aeney]uh ecy{ukyumi}. `]l w]N |E]u Ep]
E]L `e p>iv]>uh |E]u Ep]u. av>ivieT vi[
|tuve> avRu y]et]uh A>uh ek]Tui}. atin]vR
Sulpip]x]dikLek][ ~vuh p>vs>]yi>iuu. visuh
d]Hvuh xHivy{]ety]yi[ avR kiTu niviiu s
m]f[ |vieT jnL[ BItik>m]yi>iut[. avR mnuSYe>
ByeTuuky}]et muviDil \pzdvi]et |tuve>
aTi]Riut[ w]N piTic{uniRI]f[. |ni avR w]N
tTu]uh ni[uemu Et]ui}. avR visuh d]Hvuh
tIRutin]yi |vieTni[ |riE]y]l pie |o
diieuh O>uE>yuh evEc{ukyi}. atin]l ave>
tZp[tieTu]n]yi `eiuh \Ten ecy[tuek]fh.
|niyuh atinu t]mxiuph pie `E]Tu xTh
pr]uh y]et]>u Pvumu]kut}" `u k[pic{u.
aE]L tu>]nuh jnuh p>iv]>e tZp[tieTu]n]yi
|vieT
`]f[
ecEy{etukUTi
k[pifh
`[
aEpic{u. atinu mrupTiy]yi evic{]Tu k[pic{t[, "|vieT
An, AT[, Ek]<i mut]yvey evi n][pe]u divxh
ku>uti nTfh. OTuvil pzu divxh n>bikUTi Evfh.
8

e`tiHYm]
n>biu knYkm]>]yi>iu x[ztIkey]f[ evEt[.
|en AuEt]ruh n][pe]u divxh ecy[tuek]i>u
]l `e p>iv]>]y BUtEzptpis]c]dike}]h tZp[ti
euek]uh. pie avR Ae>yuh ByeTuukyuh \pzdvi
yuh Ouh ecy{ukyi}" `]f[. aien tu>]nuh jnuh
xtiukyuh aDikh t]mxiy]et Emlpr zpk]>h
n][pe]u divxe ku>uti nTukyuh aen Au
Et]ruh nTie]i>iukyuh ecy[tu. atin]l muuEki>u
By>sL EkL]ety]vukyuh jnueT Byh O>uviDh
smiukyuh ecy[tu. a]h mutl b]ED]pzdvmuv>uh E>]g
b]DitM]>uh x]n]Rikuh mum]y jnL pny]R k]vil
ec{u Bjiukyuh v<ip]TukL k<iukyuh xk]BIuh
x]Diukyuh ecy[tutuTi. pny]Rk]vilec{u Bjic{]l
xkk]>Yuh x]Diuemu O>u visV]xh jnueT |Tyil
\]yiI>ukyuh at[ E]kzpxim]yiI>ukyuh ecy[tu.
|enyi>u k][ O>il O>u viy ek]n]n
aue< zsIkZxV]miyueT Eztie mtilku evc{u
c>iu (m>ic{u). AnkL c>i]l c>iyu u te
ku<ic{umUTuky}]et atien me]>u uek]uEp]yi
mrvuecy{uk ptivi}E}]. AnkueT mZts>I>h evimuric{u K
]]et O]yi me]>u Eu ek]uEp]kuv]N
x]Diukyumi}. `]l eckE>i >]j]vin[ Aney Ezt
ie mtilkute mrvuecy{utinuh atien avieT
|u evi muriutinuh xtmi}]yi>uu. atin]l AnyueT
mZts>I>h avieTniu m]utin[ `]f[ Evet[ avieT
AE]cny]yi. aE]L O>]L "pny]R k]vilec{u muu
p]Ti>u]l evic{]Tu tuukyuh |tiEeeiuh nivZi
m]Rh \]i>ikyuh ecy{uh" ` >]jxiDiyil ariyic{u.
\TEn >]j]vie AukL k[pnzpk]>h pny]Rk]vilec{u
muup]Ti>iukyuh evic{]Tu tuivE]L xTmriyiukyuh
ecy[tu. aE]L evic{]T[, "jnL `e p>Iic{utuTi
9

e`tiHYm]
yi>iuu. Ae, |tuh `niu xE]Sh te. `]l
Ep]k]h" `u k[piukyuh aue< ni[ vi>uvE>]
eT]>umic{[ A uec[ Aney viic{[ `fIic{[ nTi
v]TE]inur]ukyuh ecy[tu. EdvxEtie
atiRiy]y v]TE]Tu kTuk<iE]L An avieT vI<u
kyuh ecy[tu. evic{]Tie |o autzpvZiku >]j]vuh
jnuh vix[myp>vsM]>]yiI>ukyuh pny]R k]vil
Bgvtieyuric{[ avR[ avi}]et Biyuh visV]xvumu]yi
I>ukyuh ecy[tu. atin]l eckE>i >]j]vu pny]R
k]vu EdvxVh vky[u muUiyrupiyWu pr puWnih k>
em]<iv]yi ptic{uek]Tuukyuh xVR>cituh, >t[nKcit
um]y aEnkh ti>uv]B>fL nTy[uevy[u kyuh ecy[tu.
A ti>uv]B>fe}]h "eckE>i vk" `u Ep>u eviyiu
t[ |uh k]]nu[. puWh |u EdvxVh vk eek
vs]nuBvileyi>iuu[.
au< n]Tu piTic{Ti ti>uvit]hkUriEn]Tu EcR
tie EsSh eckE>ivk `u Ep>u eviy ci ti>uv]B>
fL pny]Rk]viueu mni]vuky]l >]my{N dv
avkUTi eekvseTui ti>uvit]hkUR mH]>]j]vie B]>
i]femu vic]>ic{[ atiE[ ci zsmL ecy[tu
tuTi. A zsmh tuTiyE]Le >]my{nu pniy]>hBiu
kyuh at[ atikinm]y vxU>idInm]yi>ifmiukyuh ecy[tu.
dInmu diukil xW>iukEy] dIn]e> k]fukEy]
y]et]uh ecy{]et tni[ |o dInh v>]N k]>feme[
>]my{N zps[nh evic{uEn]iyE]L pny]Rk]vil Bgvti
yueT muteE] apH>ifem[ vic]>iuky]l Bgvti[
viE>]Dh \]yi>iuuevuh atin]]f[ |o E>]gmu]yi>i
uetuh zps[n]>N viDic{u. atin]l >]my{N dv te
etin[ ci zp]yiL mnuek][ niyic{i[ pny]R
Ek]viEu ci Auke ayc{u. >]my{e AukL ecEpi
uky]l pny]Rk]vie evic{]Tu tui m]Evi>
10

e`tiHYm]
>]my{N kiTi>u uec[ aEHie EdHil
Bx[mmiu. >]my{e EdHil Ap]dcUQh O>uEp]e purei
>u ku>uL tlfh m]uEp]vukyuh >umUu divxh
ek][ aEHinu pURxuKh xiiukyuh aEHh kuic{u
pny]Rk]vilec{u et]<ut[ t]N niyic{i>u zp]yi
vuh v<ip]Tukuem}]h nTukyuh ecy[tu. m]R]vR
mH]>]j]vu ti>umnuek][ |o viv>mri[ pny]Rk]vu
EdvxViEu nivuh pu>yiTvuh ~t]nuh vuh (|E]<
e avuzpk]>h AErR) k>em]<iv]yi ptic{uek]Tuutin[
k[pic{u chekukyuh ecy[tu. |tiE[ `<utiy nIu tuYh
c]Riyt[ ek]}h 926-]m]u mInm]xh 11-]htIyti Aefu
k]fuu.
tdn>h p]Rv{tImH]>]i n]Tuv]fi>uE]L div]n]
yi>u mFEzT] x]y[pvRkL pny]Rk]vie ti>uv]B>f
e}]em]u k]ffemu niyic{u. at[ an]vsYm]efuh
atinuEp]y]l Apu]Ey]emuh muh ciR priuh
xti]et x]y[pvRkL xRI]yi m]Evie> eci>u
E]L
ti>uv]B>fe}]h
avieT
ek]uec}utin[
pny]Rk]vie EdvxVk]>Y]EnVSf]>ueT EpR[ `<utiy
yc{u. div]e \>vien vkevy[]etyi>iutu yum}E}]
`u vic]>ic{u EdvxV]R ti>uv]B>fe}]h epiki]i
`Tuic{uek][ m]Evie> x]y[pvRkL t]mxiu u
ecu. \Ten x]y[pvRkL epike]e tur]N A]pic{u.
O>u epi turukyuh x]y[pvRkL atinkEu En]ukyuh
aEHh Eb]Dheku niuvI<ukyuh O>umic{uk<iu. pie
mUEmu]l n]<ik k<itinuEsSm]f[ x]y[pvRkL[
Eb]Dh vIft[. Eb]Dyh nIi `fIyuTen x]y[pvRkL
t]N ecy[t etin[ zp]yim]yi Ayi>h pfh ek]Tui[
epike}]h pUi \Ten mTie]uep]y[e]utin[
anuvdiukyuh EdvxV]R \Ten azpk]>h ecy{ukyuh
ecy[tu.
11

e`tiHYm]
O>]il
ptivuEp]e
k]iyUu
(ku>uti)
nTi
n][pe]]h divxh n>bi]yi ek]ueci>u knYk
ey ev]n]yi AyuDemTu[ O]iy xmyh avL xE]S
B]vE]TukUTi ci>ic{u. \Ten evic{]Tu tuiv[ "ave
ek]}; avL `e p>ic]>iky]yi p]Ruek]e. avil
niu]ku x]np>>kuh `e p>ic]>kvZiyil
e jIvic{uek]e. |ni |vieT ALeviu>uti O>iuh
Ev. `e ki<E nT \Ten aTc{uek]fh. ALeviu>uti
avx]niic{tie aTy]m]yi aTy[u A v]tiini
turfemil Aneviu>uti k<ifh. a}]et A nT
tur]l atY]pu]kuh" `u k[pic{u. aTc{ A ki<E
nT |E]<uh aTc{ute kiTuu. n>bi]yi ek]u
v>ikyuh EdviyueT k[pnzpk]>h viyy[ukyuh ecy[t
knYkyilniu]yi vRic{ kuTuhb]R AdYh EdviyueT
p>ic]>kM]>]yi>uueviuh |E]L avR EdvxVie
\TmM]>]yi>u zx]yiUR (cirv]yil) Ek]vikuk]>uh
av>ueT s]K]kuTuhbiuv>uh kUTi EdvxVie xk
aDik]>uh A kuTuhb]R[ O<iuek]Tutin]]f[
avRvieT xRv{xV]tzYh xiic{t[. |o kuTuhb]R
Em[pr Ek]vikiuvRu Eds]DiptYvuh n]Tuv]<[c
yumu]yi>u k][ av>ueT Exn]n]ykM]>]yi>utin]l
av>ueT \pjIvnin]yi]f[ EdvxVh avR[ viuek]Tu
et]f[ pryut[, anY]DIneTue u tL
zpEvsiutu yume}E] kurc{i]efE] mE] vic]>i
c{iE] `E], |E]L Em[pr Ek]vikiuvR A
Eztie bivinku kT]ri}. |E]L EdvxVh k]>Y
L xRv{xV]tzYE]TukUTi aEnVSic{uv>u kuTuhb]e>
"AdiM]R" `]f[ pruv>ut[. |t[ "ALeviEsSic{vR"
`utie E]pm]efuh avR pryuu[. mu ci>ueT
aBizp]yh "AEdsYM]R" `utu E]pic{[ AdiM]>]yi
IRe]f[. |o >]me aBizp]ym]f[ kurc{ukUTi
yuiyum]yi>iuetu Et]uu.
12

e`tiHYm]
|vieT x]]l zb]fR pUj]dikL nTiy]l Bgvti
yueT eectnYh vRiukyuh at[ jnL[ \pzdvk>m]yi
I>ukyuh ecy[Etuemu vic]>ic{[ s]iu niymic{i>iut[
v]xizb]fR (aTikL) `e]>u j]ti]e>y]f[. ek]Tu
}U>uh aTikueT pUjEy] puS[p]iEy] ~t]e]e ptivu
E}].
|vieT aTikueT pUj kUT]et ptiv]yi AdiM]>ueT
pUjyumu[. pE at[ Eztinu pur[ piyr `
u evc{u s]Ey>Itiyil mdYniEvdYE]TukUTiyum]f[
nTiv>ut[.
|vieT ALeviu>uti Eveuevc{ueviuh Ek]<ievi
u>uti |E]<uh 1 ptiv]yi nTuv>uu[. atu nTutuh
AdiM]R ty]f[. |o kuTuhb]R viy mzv]dik]f[.
|vR mzv]dh xhbic{u p autkRL zpvRic{i
ut]yi EkLviyu[. vix[t>By]l avyie]uh |vieT
viv>iui}. k]vie evic{]T]yi>iutuh |v>ueT kuTuhb
il au mU]yi>iuv>]fEzt.
BgvtiyueT si vRi]etyi>i]N |vieT p
~R]Tukuh ecy[tiueiuh atu divxhzpti vRic{uv>u
t}]et Ouh kuryui}. Ek>ie 64 zg]mil 63]mEt]y "|iBYh" zg]mh pny]R]vu Eztilni[
~kEdsh O>u PRE]u Ene> vT]f[. BgvtiyueT
vTE]u zptiyueT Ene> Aytuek][ A zg]mh zkEmf
yic{[ |E]L "zg]Em] n" `utey]yi>iuu. avieTyu
vR y]Ril "|iBY"M]>um]yiu[. p[ Dnpuiek]uh
jnpuiek]uh zpbei>u A zg]mh |eny]yiIRt[
EdviyueT dZip]thek]]ef]f[ jnueT visV]xh.

ek]}vRSh 1104-l

13

e`tiHYm]
k]vie ki<E nTyuh |ente AyiIRi>iuk
y]f[. avieT |E]L a> PRE]u vItiyil ~kEdsh
>umUu n]<ik dU>hve> ki<E][ AL]Ruh kZSiyuh
y]et]umi}]et evruh t>is]yi]f[ kiTut[. EdviyueT
dZi[, Ene> p]R]uh kZSi ecy[t]uh Ouh gufm]vuk
yie}uh `}]h Ed]Sm]yiE p>ifmiyuU `um]f[ jn
ueT visV]xh.
b]ED]pzdvL nIutin]yiuh E>]gL smiuti
n]yiuh x]n]Rm]yiuh muh |E]<uh pny]R]vil
ec{[ aEnkm]ukL Bjiukyuh aBIh x]Diukyuh ecy[tu
Ep]>uu[. Bjn]>uh v<ip]Tuk]>uh A>umi}]et avieT O>u
divxhEp]uh |E]<umu]yi>iui}. Ak]eT vic]>ic{]l
pny]R k]vil BgvtiyueT m]H]Yh acinIyvuh
v]c]mEg]c>vum]efute prEyiyi>iuu.
pnimtiyfiyuh zsIp]Rv{tIse eni
nlmi<iyiudiEc{]>IsV>I! visVn]E!
anisvumyi! yuS[mltZdh kUuemil
niyuk pny]R]ev<uh Edvi! m]Ey!

14

e`tiHYm]

92. \zth ti>un]L ti>umnuek]uh


kkiEy]gvuh
ghBI>]synuh xhgItx]HitYkusen}, xkk]v}B
num]yi>u xV]titi>un]L >]mvRmH]>]j]vu ti>umnie
knizB]t]v]y \zth ti>un]L m]R]vR mH]>]j]vu
ti>umnuek][ ti>uvvt]>h ecy[t>uiyt[ ek]}h 990-]m]u
cim]xi]yi>uu. |o ti>umnuek][ aviTue EjY
zB]t]vienE]ete g]hBI>Yvuh p B]Skil p]itYvuh
xhgItx]HitYil
annYx]D]>fm]y
eenpufYvuh
x]dic{i>uie}iuh my]h, xhx[kZth, |hg}IS[ `I B]S
kil x]m]nY]nvuh O>uviDh kvit]v]xnyuh aviETu
]yi>uu. aviETu xhx[kZtB]S]]nvuh O>u viDh
kvit]v]xnyumu]yi>uu `ut[ aviTu[ k[pic{u]
iy "xihHDVjc>ith" Aek]ute x[pm]kuu[.
xV]titi>un]L >]mvRmH]>]j]vu ti>umniE[ ek]}h
1004-]m]u ti>umUu xiic{tiEn]TukUTi m]R]vR mH]
>]j]vu ti>umnuek][ |hkUR]ne zp]pic{u. a]h
mutl aviTuu pUju> ek]]>i]f[ `<ui]mxi
c{i>ut[.
m]RvR mH]>]j]vu ti>umniEu kkiyil
ax]m]nYm]y zBmvuh n} ]nvumu]yi>uu. atin]l ti>u
mnuek]u Ey]gYM]>]y ci A]e> ti>uvnpu>u
v>ui]mxiic{uh ave>e]u mu ci kuikeUTi
kkiu kc{ekic{[ aBYxiicu EcRuh xVm]ey]>u kki
Ey]gmu]i. atin[ au pri>u Ep>[ pUju> ek]]>h
vk kkiEy]gem]yi>uu. kkiyueT >Itiyuh xzd]yvuh
kp[i]TN, k}TiE]TN, evun]TN |en mUuviDm]
fE}]. avyil O]E>]inumu zp]D]nYvuh viEsSvuh O]E>]
viSyi]f[. Oinu k]lzpEy]giuh me]inu emy{iuh
15

e`tiHYm]
ky{iuh pieey]inu muKu >xh v>ui tMytVxHith
nTiutium]f[ viEsStyut[. ti>umnuek][ A viEsS
gufe}]emTuu EcR]f[ xVh kkiEy]g]e>
aBYxiic{u sIiic{t[. atin]l A kkiEy]gie >Iti
zpEtYkem]]yi>uu. at[ ~tu Eds]Ruh >uciutum]
yi>uu.
xV]titi>un]L mH]>]j]vu ti>umnuek][ ek]}h 1022]m]u n]TunIiytie EsSh m]R]vR mH]>]j]vu
ti>umniEu ti>umUu xiiukyuh a]h mutl
aviTuu Ek]y[ku viy ek]]>ile `<ui
]mxic{utuTukyuh ecy[tu. ti>umUu xiic{tiEn]TukUTi
ti>umniEu >]jYB>fh xhbic{[ aEnkh Ej]ikLkUTi
vukUTieyiuh kkiyil aviETu]yi>u zptipi
pieyuh kuri}. aE]<uh aviTuu kkiEy]gil
AvsYhEp]e Auke EcRukyuh aBYxiiukyuh ki
mury[u nTukyuh ecy[tuek]i>uu. ti>umniEu ti>u
mUu xiiukyuh `<ui]mxh viy ek]]>i]vu
kyuh ecy[tEt]TukUTi kkiEy]gie Ep>[ "viyek]]>h
vk kkiEy]gh" `]yi. a]u viy Ek]]>il
kkiyi}] divxh ve> cu>um]yi>uu. `]tu mu
eeE]e En>h evuutuve> ptivi}. >]zti
`umfiu ki A>hBiukyuh pzumfi[ avx]niiu
kyuh ecy{uh. aeny]yi>uu aviTe ptiv[.
kkiEy]gil Auke EcRutinuh putiyt]yi
EcRuve> aBYxiiutinuh puNpun]yi A
kL niRiutinu kvike Ezp]X]Hiiutinuh kkL
EsK>ic{u kkiEy]gie p]uk]e> ~[pic{u Et]iiu
tinuh aEyh k<iiutinuh kki Ey]g]R[ AvsY
muet}]h chekie]Tuutinuh muh k[pic{u cumteTu
iyi>ut[ vi]yiE]u nU>iey Ayi>uu. A nU>iyueT
|}h Ek]yinu xmIph kuTm]UR Eds]yi>uueviuh
16

e`tiHYm]
aEHh kkiyil n} ]nmu Auh xhgItnum]yi
>utin]l ti>umnie zpItiu zpEtYkh zp]ztIBviuky]l
aEHie i>t]mxh miv]ruh ti>uvnpu>ute
AyiIRi>uu.
aEHin[
avieT
t]mxiutin[
zsIkf[EsV>u Eztinu xmIph k[pic{[ O>u mh pfiyic{u
ek]Tuukyuh ecy[ti>uu.
kkiEy]gilEc{>]N mnuh xtvumu kuike
aEnVSic{u piTic{[ nU>i ti>umu]ek ek]uec]uTen
ave> muKu Etic{u cuukuic{u tZFp]Riu muKzsIyuh
EvSinu Bhgiyumuve> Ey]gil EcRu kc{ekic{[
aBYxiiutinuh av (muKzsIyuh EvSBhgiyuh) |}]ve>
xV[ph v}tuh ek]Tuu mTiyyy[]nuh k[pn ek]Tuuh.
aeny]yi>uu ptiv[. |en kurc{uk]h k<iE]L
ek]]>hvk kkiEy]gie zpD]nEvS]R |osV>pi,
puN ek]c{ukZpi, p<y ek]c{ukZpi, p<v]Ti n]fu
pi, nnui, kiufiR mut]yv>]yiIRu. |v>ilc{iR
ecruile ek]]>hvk kkiEy]gil EcR[
aBYxic{iuv>uh ~t]nuhEpR O>uviDh zpxiM]>]ytie
EsSh |o Ey]gil vu EcRv>um]yi>uu. |o Ey]gie
EvS]e>}]v>uh `}] EvSuh ekiy]T]vuv>]yi>uu.
`iuh ci>ueT EvSL[ ci zpEtYk gufu]yi>uu.
|tienuric{[ k[pic{u]iy O>u Es}]kh Ekiu[. atie
pURv{]Rh t]e<Ec{Ruu.
"ek]c{y{nu kiyuh k>iyum]h pc{y[iTiEc{nuh
emc{il>xh pti pdm]TITuv]nuiyuh"
|vieT "\i" `u pri>iutu nnuiey \Esi
c{]f[. nnuiyueT x]]l Ep>u Ever `E] Ayi>uu.
aEHie nEvSin[ annYx]D]>fm]y tMytVvuh
gufvumu]yi>utin]l aEHin[ "nnui" ` Ep>u
k[pic{u ek]Tut]f[.
17

e`tiHYm]
ek]c{y{fi>ueT kiyuh k>iyuh ve> zpxi
]yi>uu. aEHie kiy]f[ aDikh n}etuh at},
k>iy]f[ aDikh n}etuh a]u jnueTyiTyil
viy v]dh nTi>uu. ek]c{y{fi>ueT aRc{ te ve>
Ekmm]yi>uu. atuEp]e aru EvS]R a]u Ever
yi}]yi>uuev}, atinu muNp]>umu]yi>uumi}, piey]>u
mu]yiumi}.
ek]c{y{fiR
O>il
ti>umnriyic{[
anuv]dh v]ie]u ghg]x[n]ninu Ep]yi>uu. x[n]nh
k<iu mTiv[ ti>uvnpu>eiyt[ O>u divxh xY
k<iE]]yi>uu. aEHh avieTeyiy \Ten afiyr
yilec{u. au k]RYvI>Yvijym]yi>uu kniyic{i>ut[.
>]vfe EvSin[ A>]f[ Evet[ ARuh xhsy
mi}]ti>utin]l muKu Ety[]N B]vic{y]L pfie>
fil viuniefI[ aEHe vic{i[ m]riniu.
\Ten pfiR, "Ev, Ev, m]Er, t]Nte Ety[U.
niyic{tuEp]ete nTe. |nEu |tinu teyE}
k[pic{u niyic{i>iut[?" `u pru. aE]L mEy]L
"`niu t[]Eu m]ztmu k[pny]fE}]. t]Lu
muE teyu k[pnyE}? ptivus]i]>N v]l
muus]i]>nu m]rie]Tu]N zpEtYkmnuv]dh EvE}].
`u m]ztm}, ptivu s]i]>N H]j>uE]L muus]i
]>N pUjk<ic{]tu Edvnu xE]Sk>m]kuemuh Et]ui}.
atuek]u w]nit] O<ii>iuu" `u pr[ ay]L
afiyryilni[ |riE]yi. \Ten ek]c{y
{ fiR muKu
Etc{u cuiu kiTukyuh fil EvSh tIR[ a>e
ukyuh >]vfe zpEvsninu "|h kZtV] nE>zh"
|tY]di Es}]kh ec]}iIRE]L ptivuEp]e arukyuh
ecy[tu. pfiR mTiv viv>h ti>umnuek]rii>ui}.
atin]l aRc{ EkE]L aTul nii>u vi]yiE]u
nU>iEy]T[ "EH! ek]c{y
{ N vuvE}]? |o aRc{ avEtu
tey]f[. xhsymi}. |en aru O>]]>N |E]L
Everyueu Et]ui}! Es}]kh ec]}iyvx]niiu A
18

e`tiHYm]
\c{xV>iley]f[ avN aruk ptiv[. atu m]>]y]uh
|ztyuh s>iy]vukyi}. sZhg]>pdh k<i]uTen tubu>un]>d
M]R v>utinumuE EvSE]TukUTie avN nueT
aTul v>]N chekfh" `u k[pic{u. |en A Ey]g
iu]yi>u O]E>] EvSe>uric{uh p kkL Ekiu[.
EKneedRGYBy]l avey]uh |vieT vix[t>iui}.
kkiEy]giu]yi>u `}]ve>yuh kuric{u ti>u
mniEu ve> v]XYvuh k>ufyumu]yi>uu. viEsSic{[
av>il puN ek]c{ukZpi, p<y ek]c{ukZpi, p<v
]Ti n]fupi, |osV>pi |vR ti>umnie ExvkM]>u
m]yi>uu. av>il zpD]nN |osV>piyum]yi>uu. ti>umni
Eu v]x[tvil mu ExvkM]e>uric{u]yi>util
ve>yDikh kZpyuh v]XYvuh |osV>pieyuric{u]yi
>uu. atie k]>fL aEHie viny]di xt[gufuh
Ainuh EvSinumu]yi>u Bhgiyuh annYs>ftVvum]yi
>uu. |o k]>f]l ti>umnuek][ aEHe piyr
vic]>iuk]>]yi niymiukkUTi ecy[tu. a]h mutl aEH
ie Ep>[ "|osV>pi vic]>iuk]e>"[ zpxim]yiIRu.
|osV>pi vic]>iuk]Ru ti>umnie k>ufy}]et
me]>u s>fvumu]yi>ui}. aEHie vIT[ vivhEk]Tu
t]UievieTEy] Ayi>uuvEzt. A vIil aEHvuh aEH
ie ayum}]et Ever A>umu]yi>ui}. avRu d]>izdYh
x]m]nYiDikmu]yi>uu. aEHie ay[[ avieT
ey]>u Dnv]e vIil aTic{utiy]yi>uu et]<il. atinu
kiu shek][ ay[uh mknuhkUTi nitYvZiu
mtiy]vukyi}]yi>uu. t]Nnimih ayuhkUTi muriifi
kiT]niTy]Ekeu vic]>ic{[ |osV>pi xVEdsh viuEp]yi.
aen p il xW>ic{[ OTuh ti>uvnpu>u
ecuEcRu. a[ aEHin[ pzuvyum]ztEm zp]ym]yi
>uuU. aEHh avieT y]si kUiEvkL ecy[tu
19

e`tiHYm]
nitYvZi k<ic{uek][ aen t]mxic{u. a[ aEHe
`}]v>uh |oc{>N `]fu viic{i>ut[.
aen t]mxic{i>u k][ O>u divxh eedvgtY]
vi]yiE]u nU>i |o b]en k]futiniTy]yi. A
ek]c{e muKzsI kE]L "|ven kki[ aBYxiic{]l
|ven]>u n} EvS]>n]yiI>uh" `u Et]uky]l nU>i
aven aTul viic{[ ave itike}]h Ec]dic{ritie
EsSh aven viic{uek]uEp]yi muKu pc{mnEy] Etic{u
cui kuic{u ti>umuNp]ek ek]uecu. ave muKzsIyuh
EvSBhgiyuh ku ti>umnuek]u ve> xE]Siukyuh
aven Ey]gil EcRu kc{ekic{[ aBYxiic{uek]utinu
k[pic{nuvdiukyuh ecy[tu. aW]rum]xh k<iE]L
|oc{>e a>Eh k<iic{u kui>h EvSL ekic{utuTi.
a]ute |oc{>e >xv]xnyuh Aie tMytVvuh
Bhgiyuh EvSie mEn]H>tVvuh ku jnL |oc{>en
zpshxic{utuTukyuh ti>umnuek]u ve> xE]Siukyuh
ecy[tu. aute |oc{>nu \]numuTu]nuh Etc{ukui]nuh
muh ek]Tuuvi>utukUT]et zptim]xh mUu>Up] sh
ek]Tuuek]utinuh k[pic{nuvdic{u. ti>umniE[ |oc{>
e Ep>iu k]>ufYvuh v]XYvuh zkEmf vRic{u xIm]tIt
]yiI>uky]l ave Ain annYx]D]>fm]y guf
poS[kYmu]iIRfem[ niyic{[ a]u]yi>u
nTv>YM]>il zpxinuh zpmgfnIynum]yi>u aUR
p>EmsV>c{]kY]e> k[pic{u ti>uvnpu>u v>uimxiic{u.
aEHee]uhkUTi kurc{uk]h |oc{>en Ah aBYxiic{u.
atuek][ ve> gufh xiiukyuh ecy[tu. |osV>piyueT
Ain[ annYx]D]>fm]y O>u viEsSmueu xRv{
xtiyuh zpxiiyuh xiiutinu zpD]nk]>fh |tu
tey]f[. |osV>piyueT eek]Ex]]>fh, xVRvRn,
vnvRn, xmuzdvRn mut]y AL[ annYx]D]>f
m]y O>u viEsSmue[ `}]v>uh xtiukyuh atu
20

e`tiHYm]
zpxim]yiI>ukyuh ecy[ti>iuvE}]. |ztyum]ytie EsSh
aEHe ti>umnuek]}]et piey]>uh |oc{>N `u
viic{i>ui}. `}]v>uh aEHe |osV>pi `uh piIT[
|osV>pi vic]>iuk]e>um]f[ pri>ut[. |tiniTy[[
|osV>pi a>]BY]xh ecy[t[ O>uviDh E]kvYu[piyuh
x]dic{u.
ti>umnuek]u zkEmf |osV>piyueT kuTuhbitik
e}]h mni]ukyuh Ek]y[kute O>u pu>yiTh
O<iiec{Tu[ atil O>u pu>yuh pfik<iic{[ aEHinu
k[pic{uek]Tuukyuh ecy[tu. an>h |osV>pi k[pn
zpk]>h te m]t]vienyuh ti>uvnpu>u v>ui A
u t]mxiic{u. avRu nitYvZiuEvet}]h
k[pic{uek]Tui>uu. kurc{uk]h k<iE]L A a
k]DRe zp]piuky]l |osV>pi ~k]kiy]yiIRu.
aE]L |osV>pi O>u kuTuhb]e> k[pnzpk]>h te
ani>v>]i deTuu. |E]L ti>uvnpu>u Ek]y[
ku "puy[l" kuTuhb]R |osV>piyueT A dv
k]sikueT x]np>>yiuLev>]f[. avR t]mxiu
gZHh mu[ |osV>pi t]mxic{i>utum]f[.
|osV>piy[u zptim]xh sm]yi AdYh mUuh, pie
~<uh OTuvil pti]uh >Up]vIth m]ztEm k[pic{uek]Tui
>uuU. `iuh AvsYhEp]e D]>]h pfh k[pic{u
ek]Tui>utukUT]et Ouve> vx[tuL ptic{uek]Tuu
kyuh ecy[ti>uu.
|osV>pi O>u x[ztIey xhbh ecy[tu B]>Yy]i
yi>uu. avRuh k[pnzpk]>h Ek]y[kute O>u
pu>yiTh v]i atil O]>il O>u pu>yuh pfiyic{u
ek]Tui>utukUT]et av>ueT Ep>il D]>]h vx[tuL
ptic{uek]Tuukyuh ecy[ti>uu. A x[ztIyil |osV>piy[[
Af]yuh ep]yuh ci x]nu]vukyuh ecy[tu.
21

e`tiHYm]
|osV>pi te O>u mken kc{ekic{[ kki aBYxiic{u.
aEHvuh O>u n} A]>N tey]yiIRu. A mnuSYe
Ep>u Ev]yuDN `]yi>uu. aEHe ti>umnuek]uh
|osV>piyuh ek]c{uEvu `uh muvR ek]c{uEvui
eyum]f[ pruvi>ut[. OTuh khxUzp]yi>u
aEHh p>E]kzp]p[tn]yi[ |E]L pu ptinWu ek]}
iDikh k]m]yiueu Et]ui}.
vic]>iuk]>EHin[ go>iui `u Ep>]yi[ O>u
puztiyu]yi>uu. A x[ztI ax]m]nY>Up]vfYvuh eevduSY
vumu kUi]yi>uu. |osV>piyEHh A puzti[
ti>umnie k[pnzpk]>h p<v]Ti n]fupieye]u
xhbh ecy{iic{u. A pu>uSen A viduSi[ Ouhte
Eb]Dic{i}.
"yxY Si ctuRI c viH]y c viHxY c
aHh kh dVitIy] x]VitIy] xY]mHh kh?"
`[ mEn]>mu>]i prtuEp]]yi>uu A viduSi
yueT vic]>h. A x[ztI n]fupiyueT xhbh Eveu
evy[pifem[ niRbpURv{h pE>]Tuh pr[ |osV>pi
yueT aTul pryic{u. |osV>pi |]>Yil v}]et
viSmic{u. te v]XYB]jnm]y zpiypuzti mnif]
BR]Ev]TukUTi k]y]pnh ecy[tuek]femu niRbiu
tu km]fE}]. k[pnzpk]>h ecy{ic{ xhbh Eveu
evc{]l ti>umniEu >xm]kuEm]? "Ae `eiuh
xm]D]nmu]]"emu
mnil
k>utie][
aEHh
puztiyueT xTh tE]Tu vu prvE>]T[, "|tieneiuh
kosmu]]h. kurc{udivxh kUTi mie" `u mrupTi
pru. aenyi>iE]L O>u divxh ek]]>il ki[
dy]gh k k[pic{u niyic{u. a[ dN |osV>piyuh
sivN n]fupiyum]yi>uu. |osV>pi, "ariy]et mm
puztiey
nlkiytnucitm]yitEH]!
p>ip]vkvumBim]nvuh
22

e`tiHYm]
okikpdviyumi}] BRge sIe ariy]et mm puztiey
nlkiytnucitm]yitEH]!" `u pdh tMytVE]TukUTi
Bhgiy]yi]Ti. Aem}]h ti>umnie Ene> Ayi>uu.
ti>umniE[ |o Aie A>]Rh mni]vukyuh
piE divxhte n]fupiey ti>umuil v>ui, "|ni
xhbmury[u go>iuiyueT vIil Ep]Ek" `u
k[piukyuh ecy[tu. a]>Yh |osV>pi v]]l ti>umn
riyi]et Ahek]u x]Dic{u.
ek]]>il kkiyueT divxil k |etuh
|ivR[ |i EvSeuh k[pic{u niyic{[ azpk]>h
O>u pik ty{]r]i pkE ek]]>ilniu kki
Ey]giEu k[pic{yc{uek]Tuukyuh atuzpk]>h `}]v>uh
EvSheki ki nTukyum]yi>uu ptiv[. kEyt]y]uh
zpD]nm]y AdY]vx]nEvSh |osV>piy[]yi>iuh. |osV>
piy[[ atinu t Ey]gYt \]yi>ui]yi>uu aen
k[pic{u niyic{i>ut[. `iuh atu nimih mu viy
EvS]Re}]h ve> kuf[itvuh |osV>pieyuric{[
axUyyumu]yiIRu. |tu ti>umniEuh mni]yi.
|tien]>u xm]D]nmu]femu k[pic{u niyic{[ O>u
divxh ki[ k >]vEf]vemuh vidYuiHVe EvSh
|osV>piy[euh k[pic{u niyic{u pik ty{]r]iyyc{u.
|tu kE]L x[pR]u]yi>uvRe}]h ve> xE]S
mu]yi. "`}] divxvuh AdY]vx]nEvSh ay]Lute
k[pic{u niyiutuek][ ay]L[ aHhB]vh ks]
yiu[. atu kuryfemil ciE]L |enyuh Evfh"
`uh muh xVk]>Ym]yir[ ave>}]h >xic{u. `]l
|osV>piy[[ |tu ki[ Ouh kuf[itmu]yi}. k[pic{]l
~tu EvSh ek]nuh aEHh xn]yi>uu. pie kuf[ith
Et]]en]umi}E}].
|o kyil vidYuiHVN v>ut[ sURfKey viv]Hh
k<i]n]yi]fE}]. atinu `<uu v]yic{u >xic{uek][
23

e`tiHYm]
kurcu dU>uni]fE}] vidYuiHVN a>Eu v>ik
ptiv[. au vidYuiHVe v>vu ki<EE]v]till
ni]yi>uu. vidYuiHVe v>v]yE]E<uh avieT p]
]R, b]uv]dY]R, n]gxV>]R, pu<kL, tIevikL
mut]yv ni>ukyuh kuTc{zkh, ku<iUv[, v]fh, ktin]evTi
mut]yv tuTukyuh ecy[tu. >]xczkvRiy]y >]vfe
xEH]d>iyueT viv]Hinu m]iur]Tin[ AQhb>L
`zty]y]uh at[ aDikvuh axhbvum]yiE]yi `u
v>ikyi}E}]. vic]>ic{i>i]etyu EG]SL Ek]v]til
l EkutuTiyE]E<uh a>u]yi>u k]<[c]e>}]
emfI[ aE]E]Ti. A xmy[ a>u >]vfe
"t>uf]>ufx]>xnyEn! t>ufIjnmkuTmEf! EkL" |tY]di
p]Tidh A>hBic{i>iuky]yi>uu. >]vfe EvSh D>ic{i>ut[
ti>umnie ExvkM]>iLe O>]]yi>uu. ay]L O>u n}
A]>num]yi>uu.
`iuh
ay]ueT
Ah
k]f]N
mE]d>iyuh Em]>uh p]uk]>uh m]ztEm avieTyu]yi
>uuU. atin]l >]vfe EvShekiy AL x]m]nYi
Dikh |iBYn]yi `utu pryfemi}E}]. au mutl
|osV>piEy]Tu
axUyyuh
mX>vuh
A]e>}]h
Eveu evc{u.
a][ au< n]>]yffie>u zpxin]yi[
O>]]>nu]yi>uu. ay]L[ `}] EvSuh ek]m]yi
>uueviuh zb]fN, mHRSi mut]y minuuEvS]
yi>uu aDikh n}t[. ay]uh O>iTy[[ ti>uvnpu>uv[
ek]]>hvk kiEy]gilEc{Ri>uu. |osV>piy[uh `}]
EvSuh ek]emuh `}]h O]>m]efuh zpxim]yi
>uuvE}]. `iuh minuu EvSL pfi>uETtutey]f[
aDikh n}et[ ciR[ aBizp]ymu]yi>uu. `um]ztm},
minuuEvSLu te<i}]et E]ki]>umie}e]>u
vic]>h pfiRu]yi>uu.
24

e`tiHYm]
aenyi>iuE]L
O>u
divxh
ki[
k
x]nEg]p]emuh aRunN |osV>pieyuh zb]fN
n]>]yffie>uh k[pic{u niyic{u. au zb]fN,
"mU]! atizpom]h niueT p]Tvh kuzt gth" `u pdh
ATi<itieEsSh |kiy]il, a}Ey] aRun]!
nie aHhB]vh Ouh ci}ry}. nie aHti ek]]f[ nI
ciE]L |en |iBYn]yiI>ut[" `ukUTi ATi. |tinu
mrupTiy]yi aRunN (|osV>pi) Ouh ATiyumi}. "nismY
BUEdvgi>h xp]vx[tmu>h kiWEn]v]nxo" `]
fE}] Es}]kil pri>iut[. atuek][ aRunN
v}tuh mrupTi pr]l at[ axhbm]yiI>ukyuh
ecy{umE}]. `]l |osV>pi |tie pk>h vI]etyi>ui}.
OTuh, "nmx[Et BUxu>moE!" |tY]di pdil "azgjnitu
>]mN" `u tuTi "B]gYv]>iED! tv puztM]R pienyuh
vYzgttIRu p>izgHic{]uh tiTuEN" `uve> ATi.
zb]fe puztM]e>}]h ek]Tuuk<itieEsSh a}Ey]
su]]v]y zb]f]! w]N evruet Azpshx ecy{u
vne}uh w]N vic]>ic{]l |tien]L viy k]>YL
x]Di]nuh k<iyuemuh |nieyiuh mni]ie]uk.
`]l |et]uh `e eevBvh ek]e}uh `}]h |o
xV]miyueT (|vieT eekek]u kZenyuh kuek]u
mH]>]j]vienyuh k]fic{uek]u ATiyt[) kZpek]]efu
kUTi mni]fh. |EHh ExviuvR[ k[pvZm]yi
u A]f[. |o xV]miyil aE[ Biyi}]i]f[
|enyu Apue]eyu]kut[. |nieyiuh |o
xV]miyil
BiEy]TukUTiyi>uuek]uk
`ukUTi
ATi
avx]niic{u. |o Ah ku k]<[c]e>}]h ~vuh
xE]Siukyuh "O]EH]! D]>]h mti, pfiR ek]Tut[
|>i pisEy]TukUTi mTie]TuuvE}]" `u ptueru
mm]yi ci>ic{u. ti>umnie ti>umuKuh xV[pm]y O>u
mH]xh k]feu. ti>umnuek][ a>[ `<ui
yi>iui}]yi>uuevil |osV>piyueT |o Ah kE]L
25

e`tiHYm]
jnL eekek]i ARuviium]yi>uu. aet]umu]yi
e}iuh pfiR x]m]nYiDikh |iBYn]yi. atilie
O>iuh n]>]yffiR |osV>iEy]Tu ek]uevy[]N
Ep]yi>ui}. |en A kkiEy]giuLe zpD]nEvS
]E>yuh
viEsSic{[
|osV>pivic]>iuk]>EHienyuh
kuric{[ |niyuh p xhgtikL pry]nu[. `iuh |E]L
atin]yiuniyui}.
|o mH]>]j]vu ti>umnie kkizBmh nimih nueT
my] B]S]Ey]Sy[[ aEnkh kZtit}jx]dYu]yiu
eut[ O>iuh vix[m>i]vut}. ti>umnie k[pn
zpk]>vuh zpIti]yiuh p>uh a]u p n]TYzpbL
(AkL) \]iIRu. at[ avyie ci Es}]kL
ek]ute x[pm]kuu[.
"zsI>]mvRkuEsK>Ex]d>xY
m]R]vRyuvBUmipEtRiEds]l
Ekn]pi tlpdjuS] ki dy]g
n]TYzpbmudith xuDiy punu"
(|>yiN ti)
nZEpzkuEsK>itipEx]d>ExY]V
zps]gufs]iEn] yuvmHIpEt>]y]
kZt]h kimpi EknciVBinEy]cit]muRv{sI
xVyhv>k]h buD] zsvfEg]c>IkuRv{t]h"
(H>i]u ek]c{upiv]>YR)
|en Ever ci kkiuh k]fuu[. |o ti>u
mnie k[pnzpk]>h Ek]y[kute O>c{ukUTh ]pi
ukyuh avieT |osV>pi vic]>iuk]>EHh aNpin][
AkL EcR[ O>u pux[tkh ac{Tiic{u zpxieTuu
kyuh ecy[tu.
26

e`tiHYm]
m]R]vR mH]>]j]vu ti>umnuek]u ek]}h
1036-]m]u n]TunIiytieEsSh n]Tu v]fi>ut[ AyiYh
ti>un]L >]mvR mH]>]j]vu ti>umnuek]]yi>uE}].
aviETu kkiyiuh muh azt zBmmi}]ti>utin]l kki
Ey]gh pi>ic{uviu. `iuh A Ey]gie EvS]Ruh muh
n]TunIiE]y ti>umnuek]u k[pic{uek]Tui>u sh
|o ti>umnuek]uh AjIvn]h avRe}]vRuh ek]Tu
i>uu.
m]R]vR mH]>]j]vu ti>umnuek]u n]TunIiy
tie EsSh |osV>pi vic]>iuk]>EHh m]T]niuWu
pi mut]y ci mH]M]>ueT kkiEy]gilEc{Ru
nTi>uu. ti>umnuek]u n]TunIiE]yiuh |osV>pi
yEHin[ m]nYty[[ O>u kurvuh vi>ui}. ec}u
ie}]h aEHe y]pURv{h `}]v>uh m]nic{i>uu.
|osV>pivic]>iuk]>EHh ~tu Ey]gilEc{Ru
EvShekiy]uh anY>ueT Ek]ukL \pEy]gic{i>ui}. aEH
inu zpEtYk ki>ITvu emy[E]ukuem}]h k[pic{u]ic{u
ek]Tui>uu. aEHh AjIvn]h A Ek]ukL tey]f[
\pEy]gic{i>ut[. `vieTE]kuE]<uh aEHh A Ek]ukL
kUTi ek]uEp]vuk ptiv]yi>uu.
vic]>iuk]>EHh kum]>n}UR k]Riky[uh gu>uv]yUR
~k]dsiuh eevmiuh avieTey}]h ecu dRsnh
k<iuk ptiv]yi>uu. aEHh A il ec}uE]L
avieTey}]h ~etiuh kkiEy]gvuh `Iu]vuh. A
Ey]gilEc{R[ avieTey}]h O]E>] EvSh ekukyuh
ptiv]yi>uu. `iuh aEHin[ `}] iuh O]E>]>u
R ek]Tui[ aNptuh aruptuh ciE]L atiDikvuh
muuvIth2 ki]ru[.
2

mue]e muuk]f[ x]nh n[k]N \pEy]gic{i>ut[.

27

e`tiHYm]
vic]>iuk]>EHinu ek]]>hvk kkiEy]gil
Ec{>utinuh mH]>]j]vu ti>umnie zpIti x]diutinuh
k]>fBUtN vi]yiE]u nU>iy]yi>uuvE}]. A nU>i
k<iuEp]yiuh vic]>iuk]>EHh A x[m>f viuki}.
A |}]e>uric{[ aEHin[ AjIvn]h ve> x[EnHvuh
Biyumu]yi>uu. kum]>n}UR k]Rik k<i]l vic]>iu
k]>EHh ~etiuh kkiEy]g]e> kUie]u vi]yi
E]i}u ec[ avieT O>>u kiukyuh aEHh O>u
EvSh ekukyuh ptiv]yi>uu. kiEy]gh ~t]y]uh vic]>iu
k]>EHh kUeTyueil A |}]R O>>u kiiukyuh
ecy[ti>uu. `]l avieT EvShekutin[ vic]>iuk]>
EHh zptiPem]uh v]]ri}. `iuh A |}]R aEH
inu n]u muuek]Tuuk ptiv]yi>uu. avieTyu
aRnLuh
kiT]Luh
muh
vic]>iuk]>EHh
aE]uh O]fuTv ek]Tu]ru]yi>uu. "nHi kZtmupk]>h
x]DEv] vix[m>i" `uE}].
vic]>iuk]>EHinu mu A]e>E]e pkurh
ptivi}]yi>uu. kkiyu divxil EvSm<ic{u muKEtu
tuTc{u k<i]uTen aEHh Ep]yi muiuiuh. kui
k<iu v>uE]E<uh BZtYM]R O>u Ek]xTi vi>ic{u ty{]r]i
yi>iuh. aEHh v[ |orN vi<uuk<i]uTen nnc{u
kuic{[ A |orNEt]RumuukUTi Ek]xTiyueT mIet vi>ic{u
kiTukyuh \Ten \riuTukyuh ecy{uh. A \rh O>u
n]Wun]<ikyiDikh En>mu]yi>iyi}. pie pkur]ru
mi}. "ax]Yj]g>]h zp]tupY]dBuv]N" `u zpm]fm
nux>ic{]f[ aEHh zpvRic{i>ut[. AjIvn]h atien
EBdeTuiyi>uumi}.

28

e`tiHYm]

93. kp}i]u nU>iyuh Edsmhgu v]>iy>uh


kp}i]u nU>iyueT |}h ek]c{I>]jYu tii
]Uil
ecrutu>ui
tIvix[ESnu
xmIp]f[.
pe]>il A |}e O>Rnh gRBifiy]yi>u k][
zpxin]y "k>i]xV]miy]R" avieTyu Eztil
~t]nuh divxh `<ui]mxic{i>uu. A viv>mri[ |o
aRnie
BR]v]y
nU>i
ailec{u
xV]miy]e>u gRBifiy]yi>iu te aRninu
xlx]ni]yiu n][ptu divxh ptiv]yi kuEre ev
jpic{u ek]Tu]le]]emu aEpiukyuh aTu
divxh mutlute tuTiy]le]]em[ aBYRiukyuh
azpk]>h ecy{]emu xV]miy]R xtiukyuh aTudivxh
mutlute evjpic{u ek]Tuu tuTukyuh ecy[tu.
a][ A Eztil k<kh "mfiuil" v]>YE]
yi>uu. a A v]>Ye O>u v>xY]>uh gRBh D>ic{i>uu.
kp}i]i}e aRnh xV]miy]e>e]u ev jpiic{u
ExviuueriE]L
tniuh
aen
ecy[t]l
e]]eme]>u Em]Hh v]>xY]Ru]vukyuh avR av>ueT
BR]vuh Eztil s]i]>num]y nU>i muK]>h A
viv>h xV]miy]e> D>iiukyuh xV]miy]R xtic{[ avRuh
ptiv]yi ev jpic{u ek]Tuu tuTukyuh ecy[tu.
xV]miy]R ev zpEtYkh zpEtYkh jpic{u >u ep]ti
y]yi eki, "|t[ aRnin[", "|t[ v]>xY]R[" `u
pru s]i]>en ~[piukyuh s]i]>N >u ep]ti
kuemTuu xUic{uevc{[, aRnvuh v]>xY]>uh Ezt
il et]<]N ec}uE]L O]E>] ep]ti vIth ek]Tuukyum]f[
ptiv[. xV]miy]R ev zpEtYkh zpEtYkh jpiutuek][
aRninutil v} viEsSvumu]yi>iuemuh A
viEsSh te B]>Yy[u xiifemuh k>uti s]i]>N
29

e`tiHYm]
aRninu ep]ti v]>xY]Ruh v]>xY]Ru ep]ti
aRninum]f[ ek]Tuuvt[.
|en aRnvuh v]>xY]>uh ev Exviukyuh
y]k]h >uEp>uh zpxviukyuh ecy[tu. >uEpRu]
ytuh pu>uSzpjk]yi>uu. `]l A sisuLu m]t]
pit]ueT Anu>UpYh Ouh te \]yi>ui}. kp}i]u
nU>i n} xu>nuh aRnh ~vuh >Upvtiyum]yi>uu.
avRu]y puztN aztte EtjxViy]yi>ui}. Ene>mric{u
s]i]>N nU>i O>u vi>Upnuh aEHie B]>Yy]y
v]>xY]R O>uviDh vi>Upifiyum]yi>uu. `iuh avRu]y
puztN ~vuh EtjxViyum]yi>uu. A kuikL vRuvE]L
av>ueT xVB]vvuh zpvZikuem}]h |zpk]>hte EBdei
>uu. A>uh pryukyuh niRbiukyuh ecy{]ette
v]>Y>ukui ~<> n]<ik evu]nuE]L \fRe<uEU
EdHsui v>ui Bx[muriyi[ |osV>x[Et]ztuh n]m
xIRnuh jpiukyuh En>h evuuE]L kuic{[ a
ilE]yi EdvdRsnh k<iukyuh muh ecy[tu vi>uu.
Ene> mric{[ zb]fkum]>N Ae>}]h viic{]uh niRbic{]uh
aWu n]<ik puR}]et \fRefiukEp]uh ecy[ti>u
i}. k]e kuic{[ ailE]yi et]<femuh xY
y[u k]uh muKvuh k<uki Bx[muriyi[ n]mh jpifemuh
pru m]t]pit]M]R ve> niRbic{i>uu. `iuh A
zbfkum]>N aeney]uh ecy[ti>ui}. |o kum]>M]R
|zpk]>h
Bibuik]yiIRtu
k>i]xV]miy]>ueT
mzsiek]]efutu pryfemi}E}]. v]>Y>ukui[
suvuh vZiyuh sucitYvuem}]h n}Ep]eyu]yi>uu.
zb]fkum]>n[ avey}]h ve> kurvum]yi>uu. y]k]h A
zb]fkum]>e \pnynh, xm]vRnh mut]yvey}h
aEHie aN nTi. `iuh A zbfkum]>N k]
e kuiukEy] nitYkR]dikL y]k]h EvtuEp]e
nTukEy] ecy[ti>ui}.
30

e`tiHYm]
|o >u kum]>M]E>yuh y]k]h vidY]BY]xin[ O>u
gu>uvie aTuley]i. kus]zgbuiy]yi>u v]>YR
fk]hek][
k]vYn]Tk]]>]dikil
ax]m]nYm]y
eenpufYh x]dic{u. A gu>un]nuh tRh, vY]k>fh
mut]yv pii]N tvmu s]x[ztvYulpiyi}]
yi>utin]l |ztyuh k<itie EsSh v]>YR vidY]B]xh
mtiy]i. zbfkum]>nuh n} buim]n]yi>uu. `iuh
aEHie v]xn |o viSyi}]yi>utin]l aEH
inu xhx[kZtB]Syil v]>YE>]h te vYulpi x]di
]N k<ii}. aEHie v]xn ek][, p][, m>fi
mut]yvyi]yi>uu.
v]>Y>ueT bui x]mRYEyuh E]kvYulpiyiu
dZtEyyuh kuric{[ Ekri[ a][ Edsmhgu mny[l
mUn]yi>u aN nU>i]T[ v]>Ye> mny[Eu fic{u
avieTyu]yi>u zb]fkum]>M]e> vidY]BY]xh ecy{iu
tinu niymic{u. v]>YRu vY]k>f vYulpiyi}]yi>utin]l
k]vYn]Tk]]>L
piitinum]ztm]f[
niymic{t[.
vY]k>fh piiutinu vY]k>fvYulpM]>]y ci nU>i
m]e>yuh avieT niymic{i>uu. avR ci ecriy nU>i]TM]e>
vY]k>fh piiutu Eku D>ic{u v]>Y>uh aciE>f O>u
eevy]k>fn]yiIRu. pE at[ avieTyu]yi>un vidV]
M]>]>uh mni]iyi}. kuike k]vYh mut]yv piic{u
ek]i>iutiniTy[u vY]k>fh EkuD>ic{u mniuriu
emu vic]>i]N n]ymi}E}]. t]N vY]k>fh Eku mni]i
`[ avieT A>uh D>ic{ii}]tin]l atu avieTyu]
yi>u eevy]k>fM]e> Ou mni]femu niyic{u
v]>YR atinu t>hEn]ie]i>uu. aenyi>uE]L O>u
divxh \c{y[[ v]>YRu \]N Ec]ru viiyE]L atil O>u
kruvu ki[ v]>YR aetTuu m]ievc{u. atu ki[
eevy]k>fn]y O>u nU>i "`] at[" `u Ec]dic{u. atinu
>m]yi v]>YR "kru>i s[" `u pru. |tu EkE]L
31

e`tiHYm]
buim]ny A nU>i v]>YR vY]k>fem}]h mni]iyi>i
uuevuh "kR>is["' `u vY]k>fxUzte |vieT
yuh aRh Ey]jivh xV[ph EBdeTui \c{>ic{u
evE \U `uh tIRc{eTuiyi[ aEHh aRdVyE]Tu
kUTi Pitm]yi "aet]>u xUztmE} prt[?" `u Ec]dic{u.
atinu v]>Y>ueT mrupTi "xUztmriy]vuvRu aEnyuh
vic]>i]h" `]yi>uu. |o xhB]Sfh nimih v]>Y>uh O>u
eevy]k>fn]yiIRi>iuuev[
avieTyu]yi>uv
e>}]h mni]ukyuh atu zpxim]yiI>ukyuh ecy[tu.
an>h Edsmhgu nU>i]T[ v]>YRu avieTey]>u
Bvnh pfiyic{uek]Tuukyuh v]>Y>ueT kuTuhbxHitmu
i>v]xh avieTy]ukyuh ecy[tu. |E]<uh ~vuh
zpxiiEy]TukUTi zpEs]Biu Edsmhguv]>Yh \]yiIR
t[ |zpk]>m]f[. |ztyum]yE]E<y[uh Edsmhguv]>Yh
\]yiIRt[ |zpk]>m]f[. |ztyum]yE]E<y[uh Edsmhg
u v]>Ye>u zpxii xRv{zt p>u. atin]l ae
x]mUti>i]Tu tu>]N v]>Ye> Ek]<iE]Eu fiukyuh
avieT Ek]viku ek]c{utu>]M]e> vidY]BY]xh ecy{iu
tin[ niymiukyh aDikh t]mxiy]et enTuvi>iu xV>Up
ie gu>u]nh A v]>Y>ueT trv]Eu k[pic{uek]Tuu
kyuh ecy[tu. |e]<uh A ]nh Edsmhgu v]>YEu
tey]fi>iut[. zpxin]y A v]>Y>ueT k]h mutl
av>ueT kuTuhbil Ey]gYM]>uh vidV]M]>uh zpxiM]>u
m]yiuv>}]et \]yii}. |E]<uh A kuTuhbil
xhx[kZth, |hg}IS[ mut]y B]Skiuh >xtzh mut]y
s]x[ztiuh atinipufM]>uh viy viy gvReuEdY]g
L vHiu v>um]yi p>umu[.
Edsmhguv]>YR >]jgu>uv]yiIRE]E<uh aEH
ie xtIRn]y kp[i]unU>i ecek][, p][ mut]y
viSyil atinipufnuh zpxinum]yiIRu. aEHin[
ax]m]nYm]y zBmh kkiyi]yi>uu. ek]]>>u>]N
32

e`tiHYm]
mut]y ci mH]M]R ci Aku]ukyuh kki
nT]ukyuh ecy[tueviuh atu Ekvh ap>iS[kZt>Iti
yi]yi>uu. AdYk]u EvSL te `}]h O>u Ep]e
y]yi>uu. O>u EvSinuh muKe]uh Etc{i>ui}. a][
OE>]k]pztLuh AT]nu pde}]h (n]Tkie
Es}]kuh v]kYuh ec]}utuEp]e) av>vR tey]f[
p]Tiyi>ut[. kp[i]u nU>i aet}]h EBdeTui. p]inu
Ever AukLte Evfemu niyic{u. EvSLu pc{,
ki, k>i,ev]Ti, cuv t]Ti, minu[ (zb]fN, mHRSi
mut]yv) |en |E]L kuv>u viDiu vYtY]x
uh klpic{u. Aie xzd]yvuh Ak]eT m]i |E]L
kuv>u viDiu cviuh c]vuh k]suem}]
EmReTui. kih bHun], kkiyueT >Iti Ak]eT
p>iS[>ic{[ |E]L k]fu >Itiyi]iIRu. |tu nT]
EktiE]yi aEHh |o >Iti cie> aBYxiic{[ O>u
kkiEy]ghkUi aEHhte kurc{uk]h ek]unTi>uu.
EvSLu Evu ki>ITh mut]y m>E]uke}]h
pfitu]iytuh avy[u ci}uh ck]xuh ptic{u tkiTiu
n]iytuem}]h aEHh tey]yi>uu. kkiEy]gil
Eminuh p]inuh Ey]gYM]>]y Auke niymic{iu]yi>uu
eviuh p]ie zpD]n B]gh aEHh tey]f[ niRv{Hi
c{i>ut[. aeney}]]l ki]Ruh kiiuvRuh
m]ztm}, aEHinuh teyuh tZp[tiy]vukyi}]yi>uu.
ec]}iy]Tiutinu kp[i]unU>iu]yi>u x]mRYh
annYx]D]>fh tey]yi>uu.
kp[i]unU>i kkiyueT >Iti Ak]eT p>iS[>ic{u
evuh aEHh te O>u kkiEy]gh ~ReTui ek]u
nTutuTiyi>iuuevuh
aEHie
p][
~vuh
mEn]H>m]efuh muh p>uh prriyuky]l pUmuimn
y[l aNnU>i]T[ A p>iS[>ic{ >Itiyiu kki
k]fukyuh kp[i]unU>iyueT p]u EkLukyuh ecy{f
33

e`tiHYm]
emu niyic{[ kkiu divxh tIRc{eTuie]u tE
divxhte O>u k]>YN muK]>h viv>h kp[i]u
nU>iey ariyic{u. auh aTul O>u u kiyu]
yi>uu. avieTec{]fu k]>YN viv>h nU>iEy]Tu
prt[. aTu divxh >]vie Ey]gE]TukUTi `ie]]
emu nU>i mrupTi pryy[ukyuh ecy[tu. au kiu
ek]iyE]L ec ep]iE]vuky]l tl]h avieT aTu
u]yi>uu O>u m]>]>ueT gZHilniu O>u ec v>ui
ki O>u viDh k<ic{ukUi. piE divxh k]u kp[i]unU>i
"niL |E]Lte ep]y[e]LviN. ecvmu]ie]u
w]N pkE avieT `ie]]h" `u pru. kki
Ey]g]et pUmui mny[Eyy[ukyuh azpk]>h nU>i
ecvvuhek]u pkE avieTeyukyuh ecy[tu.
avieTeyiy \Ten aEHh ecvh ec]>en
~lic{u fil atu Ek]Ru s>iy]]N priu
kui]n]yi pureu. aE]E<uh En>h eevkiyi>utin]l
kui]nuh xY]vninum]yi aNnU>i]Tu puruvu.
aE]L aN nU>i]Tu kp[i]u nU>iey ki[, "EH!
kp[i]Tu vuEv]? xE]Sm]yi! nmuu kui]N Ep]k]h"
`u pru >uEp>uh kUTi kui]NEp]yi. kui k<iu
kp[i]u nU>i xY]vnin]yi ki<E]u ti>iuniu
evh Ek]>iiTic{u. at[ ki[ aNnU>i]T[ "kp[i]T[
at} pTi]r[. atu ki<]f[. ti>iuni[ aRGYh
ek]Tuu" `u pru.
kp[i]i nU>i: |tu pTi]r]efu w]N vic]>ic{i}.
ki<]efutey]f[ `e vic]>h. k]Etu k<iiu
EvfmE}] eevkuE>t[, `u vic]>ic{]f[.
aNnUti>i]T[: aE]L |u En>u xYvnmu
]yie}E]?
34

e`tiHYm]
kp[i]T[: \]yi}. ci b]TukLek][ |[ |tu
ve> kui]nuh xY]vnh k<i]nuh \]nuh Ouh t>m]
yi}.
aN: kh! xY]vninu En>hnIh v>uutu
kmE}?
kp[i]T[: aEt. nivZiyi}]et v]l `uecy{uh?
|e k te w]N pry]h. kiEy]gh vky]yi O>u
ecyutie |Tvh |ee ep]ie]iu. |[
|vieTeyi ki nTie]emu |ee xtic{u
pryy[ukyuh ecy[tiuE}]. ecyi}]et ki nTuEm]?
ecvvuhek]u w]N pkE |vieT `ie]]em[
pr]f[ Ey]g]e> >]vie |E]yc{t[. Ey]g]e>
|E]u pryc{tieEsSh ecvmu]]nu zsmm]yi.
avieTniu n]un]<ik dUe> O>u pryN t]mxiuu[.
ave eekvsh `}]y[E]<uh tuku]yi>iuk ptiv]f[.
ave aTul ec[ O>u tukl viy[u v]emu vic]>ic{[
aE]uEp]yi. avieT ecE]L aven avieT kie}u
m]ztm}, ave m]Til A>umu]yi>uumi}. pie m]Tin
ku kTu avieTey]e En]i. avieTeyuh O>u tukuh
ki}. "k]>Yh ve> duRGTm]yE}]! |ni `] nivZi! `u
vic]>ic{u w]N ~vuh viS]dE]TukUTi avieT niu mTi
v<iyil vE]L avieT O>u psu nilutu ku. atu
zp]y]DikYh nimih ve> Ific{tuh zpxvh m]riytum]
yi>uu. \pEy]gmi}]ety]ytuek][ atie \TmN \Epi
c{t]yi>iuemu vic]>ic{u w]N A psuvien piTic{ueki
atie tukl \>iec{Tuu.
aN: (ecviep]ie][)mti! mti! `e kp[i]T[
`ni[ |ni Ouh EkL. Eg]HtY. siv! siv!

35

e`tiHYm]
kp[i]T[: mu<uvnuh EkL]et O>u k]>Yh mni]vuk
yi}E}]. pie A tukl kuii[ \fi Ecri n]i O>u
ecvh m]Tiyu]i. aE]E<uh En>h eevkiuTi. \Ten
|E]u Ep]>ikyuh ecy[tu. |o Ej]i ek]]f[ |u
kui]nuh nitYkRh k<i]nuh \]nuh Ouh t>m]k]t[.
kuiyuh
nitYkR]nu]nvuh
k<itie
EsSh
kp[i]u nU>i aN nU>i]TiEn]T[ "En>nIh v]uh
w]N Etv]>em]uh muT]ri}. `niu x]zg]mpUj ptivu[.
atin[ O>u viuh kurc{u cnvuh pUvuh muh Evfh" `u
pru. \Ten aN nU>i]T[ O>u nU>iey viic{[ O>u
"x]zg]mvuh pUjy[u Evu x]Dnuh ek]uvu
ek]Tu]N" pru. aE]L kp[i]unU>i "x]zg]mh
Ev]. at[ `e eekvsmu["`u pru. atu Ek[ aN
nU>i]T[, "x]zg]mh `vieT evc{i>iuu?" `u Ec]dic{u.
atinu>m]yi kp[i]inU>i "x]zg]mh mu<vEn]eT ek]u
nTutu buimu]efu vic]>ic{u atuTc{u ecrut]i
Em]ti>iEMl evc{ueki eekvi>EMiuek]]f[ w]N
nTut[" `u pru. atu EkE]L aN nU>i]T[,
"x]zg]mh \Ty[ukEy]? siv! siv! atuh mH] kh" `u
pr[ akEu Ep]yi.
kp[i]unU>i x]zg]mpUjyuh a]<vuh k<ic{[
afiyryilecu
kiEy]g]E>]T[
"viuevc{]l
ki
mury[u nTie]fh. |e >]zti w]en]uh \riyii}.
atin]l w]en]u kiT]N Ep]vuky]f[. `e \ril
viic{[ A>uh \pzdvi>ut[. \rh mtiy]kuE]L w]nufR[
`fIu vuek]]h" `u pri[ aEHh O>u muriku
kTu v]til c]>iyiu kiTuriuTi. ki tuTi
kurc{uEn>h k<iiuh p]T]N kp[i]u nU>iey k]f]i[
aN nU>i]T[ aet]efEnVSic{u. aE]L ciR aEHh
kiTuruky]efu pryuk]l aN nU>i]T[ kiEy]gi
uv>il cie> viic{u kp[i]u nU>iey vii]N pru.
36

e`tiHYm]
aE]L avR, "vii>uet]f[ k[pic{i>iut[" `riyic{u.
\Ten aN nU>i]T[, "kp[i]Tien vii]N niLe]e
Bym]efil w]N te vii]h" `u pru nU>i kiTi
>u muriyueT v]till ecu v]til tiuru. aE]L
duRi>IYm]y O>u Etj]f[ avieT k]fet[. EdHh
x[thBiukyuh ku miukyuhecy{uky]l |k]NEp]uh
sn}]et aN nU>i]Tu niniyil kurc{uEn>h avieT
niu. aE]L aEHie ku k]f]r]yi. A xmyh
kp[i]u nU>iey aEHh kt[ ctuRb]Huv]y mH]viu
vie >Upi]f[. \Ten aN nU>i]Tu By]ut Bi
viHVn]yi x]]hgh vIfu nmx[k>ic{i[ Ouh mi]et y]
pURv{h v]til c]>ie]u mTiE]u. t]N k aute
uric{[ aN nU>i]T[ a[ AE>]Tuh Ouh pri}.
kki ~kEdsh pkutiy]yE]E<uh kp[i]u nU>i
\fRefi[ a>ei p]TiuTi. a[ aEHie
p][ ptiviDikh n]ytin]l `}]v>uh ve> xE]Sic{u.
aN nU>i]ieu]y xE]Sh xIm]tItm]yi>uu.
kki k<iu EvS]e>}]v>uh EvSem]ey<ic{u
muKEtu tuTc{uvE]E<uh aN nU>i]Tuh kuiyuh
nitYkR]nu]nvuh k<iuvu. zpD]nEvS]R mutl
epi]R ve> `}]vRuh y]Ey]gYh x]nuh ptivu
pfvuh ek]Tutie EsSh aN nU>i]T[ kp[i]u
nU>iey aTul viic{[, "kp[i]ie p]ienuric{[ p>uh
zpshxic{uEkL]ru[. p][ EkL]N `ni[ |e m]ztEm
xhgtiy]yuU. p]u ve> Ekmh te. |ztyuh n]yiu
kki]u w]N |tinumuu Ekii}. ve> xE]Sm]yi.
kp[i]Tu xY]vninu En>nIh v>uutienuric{uh
muh |e w]N ~t]e]e pruEp]yi. ayueT
Ey]gYtyriy]et aeney]e w]N prt]f[. atu
ek]u muSic{il Et]>ut[. kp[i]Tie Ey]gYt vic]>ic{]l
|eney]um} bHum]niEt[. `iuh O>u kki
37

e`tiHYm]
yuTme niyi]fE}] |E]L vi>iut[. atuek][
|E]L |ti>ie" `[ pr[ O>u kuu p]vumuu x]nic{u
xE]Siic{yc{u.
kkiEy]g]R avieTniu Ep]ytie EsSh aN
nU>i]T[
avieTyu]yi>u
ci
nU>im]E>]T[
t]N
tEdivxh k auteuric{u pru. kp[i]u nU>i
buim]nuh xmRnum]efiuh zbEtjuh zb]fvZi
yumi}]y]]efu pru puic{uek]i>u nU>im]>uh
muh a]h mutl aEHe]l xbHum]nh vic{u
tuTi.
kp[i]u nU>i EvSh p>iS[>ic{[ |ivRu pc{,
|ivRu kieyuh muh niyic{E]L vidYuiHVnuh
O>u >]x>]j]v]ytuek][ ki `]fu niyic{i>ut[.
O>u [ O>u kkiu vidYuiHVe EvSh ekuy]L
kiu Etc{u cuiu kiTu. cui tIRE]L A EvS]>N
n} \rm]yi>uu. ay]e cui]>N viic{ufRi. EvS
]>N \riic{Ey]TukUTi `fIi>u[ O]RkUT]et eekek]u
muKu Etc{i>utuh cuiyuem}]h tUu v}]ety]i IRu.
vIuh ki Etc{u cuikui EvSh tIR]N xmymi}]
ti>utuek][ kp[i]u nU>i "|ni A EvSh aen mti"
`u pru kilet}]h ay]ueT tyiuh EdHiu
em}]h evc{u eki EvSh tIR[ ay]e a>Eu
tiyyc{u. aumutl vidYuiHVe EvSh |E]L ku
v>u viDil vikZtm]yiute nT]yi.
kp[i]u nU>i kki p>iS[>ic{tie EsSh Ever
>u nU>im]>uh alp][ph EBdgtikE]TukUTi kki
p>iS[>ic{u. atin]l kkiu kp[i]N, k}TiE]TN,
evun]TN |en mUu >Iti nT]yiIRu. |vyil
evun]TN >Iti[ aDikh zpc]>h xiic{i}. at[ |E]<uh
vi>zpc]>m]yie |>iuEyuu. kp[i]TN, k}Ti
38

e`tiHYm]
E]TN `I >u >ItikLu AdYh te D]>]h zpc]>h
xiic{u. av |E]<uh zpcu>zpc]>E]TukUTi tey]fi>iu
t[. |o mUu >Itikuh til Ainuh c]inuh
cviukLuh k]sLum}]et EvSLu viy vYtY]x
em]umi}. ti>uvit]hkUR, ek]c{i `I >]jYL |E]<uh
kp[i]TN >Ititey]f[ aDikh zpc]>il |>iut[.
k}TiE]TN >Iti[ aDikh zpc]>h zbiISu mb]ri]f[.
nueT k]n]ykn]y kp[i]u nU>iyueT k]]n
>vuh A |}u]yve>}]h buim]M]>uh xmR>um]yi
>uuevuh |E]<uh avieT aentey]f[ |>iuetu
m]f[ ptuh pru Ekiut[.

39

e`tiHYm]

94. vijy]zdi m]H]Yh.


"vijy]zdi" eyuh atie p>iB]Sy]yi "evim" `uh
pruv>u pufYpRv{th itiec{yu{ t[ ti>uvit]hkUR
xh]n[ cn]E>i]UiuLe 3 putuikutiyi
]f[. Ek]yh pfilni[ |o E[ ~kEdsh ~<u
n]<ik m]ztEm dU>muu. |o pufYEyuh |vieTyu
"|>vipu>h" ` Ezteyuh kuric{u Ekii}]v>]yi Ek>
il aDikhEp>u]yi>iuemu Et]ui}. `iuh |o
ie m]H]YEyuh |o Eztie AgmEyuh pi
ariiuR cu>um]ky]l aenyu jnueT arivi
E]yi `e arivileiTE]h xhgtikL cu>uil
t]e< kuriuu.
p[ p>Edsilniu ci ep>um]M]R vu pzu
ek]}hvIth Ek>>]jYe B>ic{i>uuevutu c>iztzpxim]
fE}]. aen vu Ek>czkvRik]yi v]fi>u ep>um]
M]>il OTuvil vy]uh zpj]vXnuh B>fnipufnuh
viy vidV]nuh mH]kviyuh viuBnuh te k]]vDi
(pzu ek]}h) k<iiuh, jnueT aEpzpk]>h
mu]ru xhvX>h Ek>h B>ic{uek]u ek]Tu}UR ti>uvWi
ue u t]mxic{i>u m]H]nuh "kuEsK>vR]"
evu zpxi num]yi>u Ec>m]N ep>um]L O>il ti>uvWi
uuniu jm]Rm]yi etN diukiEu pureu.
Ek]yinu pTi]ruvsh Evn]uk]yil `iyE]L
ki<uB]g]yi O>u [ Ak]sil nztxV>Upik]y
xp[tRSikL nZhecy[tu ek][ zpdifh vy[ut]yi
[ avieT BUB]g[ `eiuh O>u viEsSmu]yi>if
emu vic]>ic{[ vWi ek]Tu>]ruv<i Ene> ki<E]u vy[]N
klpiukyuh vWi]R azpk]>h ecy{ukyuh ecy[tu.

evim |E]L Ek]yh t]Ui]f[

40

e`tiHYm]
aen ~t]nuh n]<ik ki<E]u ecE]L vWi
putuiEdsu
p]URfiR
`u
zpxin]yi>u
n]y>ueT kTvil ecTuu. avieT ek]Tu>]>[ avx]niukyuh
avieTniu ki<E][ k>zpEdsm]ky]l vWiyilE]kuv]N
nivZiyi}]et v>ikyuh ecy[ttuek][ Ec>m]N ep>um]uh
anuc>M]>uh avieT k>y[iri. A viv>mriu p]UR
mUpfiR vIilni[ |riec{u ep>um]eu vic{[
avieT `<uiytie \EsYem]efu Ec]diukyuh
ep>um]L t]N nztL zpdifh evy[ut]yi[ A
[ `eiuh viEsSmu]yi>iuemu vic]>ic{[ avieT
E]yi En]]n]yiu vi>iy]efu p>m]Rh pfie>
zgHiiukyuh ecy[tu. aE]L vidY]vZnuh vEy]vZnum]
yi>u A pfiR ep>um]e vIuh vic{uek]u t]e< v>u
zpk]>h pru:
"a}Ey] `e tu>]En! |vieTniu >umUu n]<ik
ki<[ O>u pufYmu[. aet]>u my]f[ atinu xhx[kZt
pitM]R "vijy]zdi" `uh x]D]>f jnL "evim"
`uh EpR pru v>uu. A myil p[ "kpiN" mut]yi
aEnkh mHRSiEzsM]R tpu ecy[tup]Ri>uu. A
myueT \p>iB]g]yi mH]viuvie O>u bihbvumu]
yi>uu. A bihbh avieT A>uh zptiic{t}]yi>uu,
xVyhBUv]yi>uu. A bihbil EdvM]>uh SIsV>M]>um
}]et m]>uh pUjyuh muh ecy[ti>ui}. A viuBgv]en
Exvic{u ek]]f[ kpi]dikL avieT]mxic{i>ut[.
"avieT A t]pxM]R avieT]mxic{i>u k][
`vieTniE] ~t]nuh >]xM]R avieTec{uEc>ukyuh |o
mHRSim]e>
pviDil
\pzdvic{utuTukyuh
ecy[tu.
duM]>]y >]xM]>ueT \pzdvh duHm]yiI>uky]l A
t]pxEzsM]R A pufYh viu zp]fBItiEy]TukUTi
ki<E]E]Ti sb>Y]zsmil ecei. aE]L ds>
puztn]y x]]l zsI>]mczN avieTeyi sb>i[ Em]h
41

e`tiHYm]
ek]Tuiu te xEH]d>n]y [mfEn]TukUTi p]tI>i
ei]mxiut]yiE[ |o mHRSiEzsM]R avieT
ec{u zsI>]men s>fh zp]pic{u tueT xTmriyic{u.
a]u xIt]vi>HduK]zk]n]yi>uueviuh k>uf]
niDiyuh AzsitvXnum]y zsI>]mczN mHRSim]>ueT xTh
Ek fil av>ueT xTh tIRu ek]Tuutinu
[mfen niEy]gic{u. \Ten [mfN vi}umuh D>ic{[ te
Eje A]puS[pe si>x]vHic{uek][ mHRSim]E>]Tu
kUTiE]yi ecruw]ef]iyiuek][ A myilecukyri.
[mfe ecruw]ef]i Ekfil k]Ec]ditM]>]y
A >]xM]R AyuDL D>ic{uek]u [mfEn]Tu En>iu.
fEn>hek][ [mfN A >]xM]e>ey}]h nizgHic{u
mHRSim]>ueT xTh tIRiu pURv{xiDiyiEute ti>ic{u
Ep]vukyuh ecy[tu. [mfnu vijyh xiic{ m]yti
n]]f[ A my[u "vijy]zdi" `u n]mh xiic{t[. atie
p>iB]Sy]yi]f[ jnL "evim" `u pryut[. "evi"
` v]inu jyh `uh aRmu]yi>i]h. "jyEB>i" `
xhx[kZtv]ie p>iB]Sy]yiu my]il "evir" `u
pry]ru[.
"A myil pu tpuecy[tuek]u t]mxic{i>u
mHRSiEzsM]e>}]h |E]<uh avieTe \e]fu
jnL pryukyuh visVxiukyuh ecy[tuEp]>ut[. `]i
E]L kiyugm]ytuek][ ave> mnuSYRu zptYm]yi
k]Fm]N k<iyui}. `um]ztm}, mHRSim]>iE]L t]mxiu
t[ avieTyu viy guHki]f[. |E]<uh av>ueT mnil
>]xByvuh jEn]pzdvumu]k>uetu vic]>mutin]l
avR guHkueT zpEvsndV]>L A>uh kupiTi]etyi>i
vh A]dic{uek]]f[ t]mxiut[. `]vR pu
pRs]kL eki avieT]mxic{i>u L kupiTiu
tinu ci YL |E]<uh avieT k]Fm]nu[. A myil
~<u viy x>ukuh `<upi>[ alpx>ukumu[.
42

e`tiHYm]
jnL viy x>uke "cir"keuh alpx>uke
"O]i"keum]f[ pruv>ut[. avey}]h pufYtIR
]f[. avyil Evneuh vRSemumu vYtY]xh kUT]et
xd] x[PTikxdZsm]y niRjh p>ipURm]yi>iuu.
myilniu tIRh Oic{u v xd] A x>uke nirc{u
ek]]fi>iut[. atin]l O>iumvyil jh kuru
Ep]kui}. `]l O>u k]uh k> kvi[ O<ukuumi}.
avieTec{uk]l av divY]yiu pufYx>uk]
ef[ A>uh xtiuh. A pufY tIRil x[n]n
tRfuh pitZzkiykuh ecy[t]l Em]vuh pitZzpItiyuh
xiiuem]f[ jnueT visV]xh.
"vijy]ctIRESu x[n]tV] BY] pitZzkiy]h
kE>]ti mEnEj] yx[tu gy]zs]Ph EBl"
"`u pu>]filriumu[. atin]l aRE]
dyh, mEH]dyh, am]v]xi mut]y pufYdivxil avieT
x[n]ntRf]dikL]yi axhKYh jnL p il
nium]yi |E]<uh avieT v>uu[. pufYdivxil Edv
M]>uh avieT v>uue]f[ jnzsuti. |o myueT aR
B]guh tiRueuh avieTyuyi>iu t]pxEzsM]R
pufYdinil avyil x[n]nntRf]dikL ecy{uueu
mu k]>Yh tIRc{y]f[. `e]l, pufYdinil myilni[
Oic{uv>u tIRE]TukUTi dRBu}uh pUuh atvuh muh
|E]<uh ptiv]yiuv>uu[. |v A mHRSim]>ueT tRf
ie vky]yi>ifmE}].
"`]l A myueT mukil pu]yi>u viuvizgHh
|E]L avieT zptYm]yi k]Fm]ni}. atu minTiyil
mruEp]yi>iuu. `iuh A bihbmu]yi>u h
kupiTi]N m]Rmu[. A myil |E]<uh ci EvTM]R
kuTuhbxHith t]mxiuu[. av>il zp]Dne EpR "|>vi"
`]f[. avN O>u divxh p]>ek][ k]uki<ukL m]iric{
43

e`tiHYm]
E]L O>u uniu >zpv]Hmu]yi. avN atu ku
EpTiukyuh avnu Em]H]xYmu]vukyuh ecy[tu. pie
mUEmu]l n]<ik k<itie EsSm]f[ avn[ Eb]Dh
vIft[. ave p]> A viubihbil ek]tin]]f[
>zpv]Hmu]yt[. A |>viEy]Tu pr]l avN h
k]fic{ut>uh. ave kUuk]E>] mE] |niyuh A u
m]ukEy] ku<iukEy] ecy{]niTy]k]et xUic{uek][
avN A inu xmIpic{utey]f[ kuTieki t]mxic{u
v>ut[".
Ec>m]N ep>um]L: `ni[ A htey]f[ k]Ef
t[. t]e<yi>iu viuvizgHe \Esic{u xp[tRSikL A
ie \p>iB]gutey]yi>ifh zpdifh vy[u
t]yi w]N kt[. atuek][ nmu[ aE]u Ep]k]h.
pfi>uh O>umic{u te v>fh.
pfiR: `<uE]TukUTi v>utin[ aTiynu viE>]D
em]umi}; xE]Sm]f[. pE `<uu k]>Ym]f[ viy
viSmm]yii>iut[. O>UTuv<i m]ztEm \u. atute viy
k]ilUTiy]f[. v]Hnil Ep]k]nuh nivZiyi}. k]lnT
y]yie Ep]Ekiyi>iuu. am]v]xi divxiuh muh
aTiyL Ep]kutute ve> zpy]xe]f[. pie ti>u
Emni `<uueteny]ef]f[ aTiyN vic]>iut[.
ep>um]L: atienuric{u vic]>iE. w]N
ek]]h. `ni[ |et]uh zpy]xm]yi Et]ui}.

nTu

"`]l k[pnEp]e" `u pru pfiR m]RdRsi


y]yiu muNEpyuh ep>um]uh xHc>M]>uh pi]eyum]yi[
avieTni[ pureu.
|vR myiEu puretu m>hEk]c{u mu mk>m]x
ie]>u divxh evu]Nk]]yi>uu. aE]L mie
tfuu x]m]nYiDikmu]yi>utin]l Ec>m]N ep>um]L
44

e`tiHYm]
p]UR pfiE>]T[, "|vieTe mie eestYh duHm]
yi>iuu. myil ec}uE]L |t[ |tiDikm]yi>iumE}]"
`u pru. aE]L pfiR, "mkil m[ mu i
util aDikm]yi>iutu x]D]>fm]f[. `l |o
myieny}. |vieT muh tfuuh EshEp]umi}. aTiyN
ariyic{tu p>m]Rm]ef[ avieTec{}uE]L ti>umniEu
Eb]YeTuh. avieT m>ueT |kilEp]uh muevh
k]fukyi}. p[ |vieTyuh m[ mu mkieE]e
\]yi>uuevuh mHRSim]>ueT aEpzpk]>h >]xnizgH
in]yi vi>u [mfxV]miu mie eestYh duH
m]yiI>uky]l kpi mHRSi "|o myil mi}]ety]yi
E]kE" `u spiuky]]f[ |vieT mi}]ety]yiE]ey
etum]f[ e`tiHYh. aeteny]y]uh |vieT mie}u
k]>Yh v]x[tvh te" `u pru.
|en O]E>]u pruek][ nT[ avR vijy]zdiyueT
\p>iB]gei. A k]uv<iyilUTi k]lnTy]yi kyh kyri
myueT mukieutinu Ec>m]N ep>um]Lu xHc>M]
E>]hte zpy]xvuh Ifvumu]yi}. aEHie EdHh
aenyut]yi>uuvE}].
"OotYh EcR mUuh pZugvumuyRue]>hgLtil
Ec{RITuh ep]MfikRik vixiTum]Rp]sL >uh
n]y[ muE]vuh tUiy k>yugvuh n} ep]NvRvuh pUnYun]y]mEmvuTtu jnty[u duKL tIRuh"
`]fE}] 'xuBzd]Dnyh' n]Tkil aEHie
Ak]>e vRic{i>iut[.
avR myueT \p>iB]geiytie EsSh p]UR
fiR |>viey viic{[ avN k]uki<u m]iy xmyh >
zpv]Hmu]y h k]fic{uek]Tuuv]N pryukyuh avN
k]fic{uek]Tuukyuh ecy[tu. Ec>m]N ep>um]L A inu
45

e`tiHYm]
mUu zpdifh evc{u nmx[k>ic{tie EsSh |>viey viic{[
"|o inu "Ek]" `u Ep>ii>iuu. atin]l Emil
|o inu "evimE]" `u n]mm]yi>iut]f[.
pu xVyuhBUv]y bihbmu]yi>u [ O>u Ezth
pfiyic{u Edvzpti nTifemu n]h vic]>iuu.
atin]l nIyuh nie j]ti]>]y EvTM]>il A>uhte
Em]l |o myueT \p>iB]gu t]mxi>ut[. `]l ve>
]m]yi |vieT t]mxic{uv>u niL |viThviu Ep]kf
emu n]h A]piui}. |o myueT n]u vsiuh
aTiv]>il kuTil eki |o Ek]y[u k]v]yi niL
t]mxic{uek]fh. nii]>uh |o Ek]yiu pimZg]di
ke HihxiukEy] k]Tukuh m>uh eviy<iukEy]
ecy[tuEp]k>uetu m]ztm}, anYM]R v[ azpk]>em]uh
ecy{]et niL xUiukyuh Evfh. |tiE[ `eiuh
ecrut]y O>u zptiPh n]h niLu t>ikyuh ecy{]h. |o
h
p[
mHRSim]>ueT
tEp]vnm]yi>uuvE}].
A
itiyilte |viTh, Em]l |vieT zptiieTu Edve
xEtm]yi>ifem]f[ n]h AzgHiut[" `[ pru.
|tu ek[ |>vi t]fuet]<utuek][, "ep]utu>]En!
aTiyL k[pny[u viE>]Dm]yi y]et]uh zpvRiu
v>}. k[pnEp]eey}]h |viTue aTimk]yi aTiyL
Ek]yueT n]uvsuh aTiv]>il m]TL eki]Ru
ek]]h. |o m tEp]vnm]yi>utuek][ |vieT dumZg
e]uhte |}. |vieT mZgeu pry]N m>W]TikL
m]ztEmyuu. avR zsI>]mBM]>]efu visV]xh nimih
ave> A>uh Hihxi]rumi}. pie, |vieTyu k]Tuh m>uh
A>uh evi nsii]et aTiyL zpEtYkh xUic{uek]u
kyuh ecy{]h" `ufRic{u.
|ztyuh k<iE]E<uh jnL EkuEkLic{u Ec>m]N
ep>um]L `<uiyi>iu viv>mriyukyuh a>iyuh kriE]u
kuh muh EsK>ic{[ A myueT mukil `iukyuh
46

e`tiHYm]
xmIpM]>uh "mEml]vuxmUH"iuLev>um]y Ec]<iy
M]e> v>ui ctuRv{iDviBvE]TukUTi amZEtien}]h
ty{]r]iukyuh ecy[tu. Ek>czkvRiy]yi>u mH]>]j]
ev<uiyi>iut]yi ari]l amZEtuh muh ty{]r]u
tin[ `}]v>uh x>]yi>iumE}]. Bfin[ Evu
et}]h ty{]r]yi `riu Ec>m]N ep>um]L mut]yvR O]E>]
cirkilE]yi x[n]nh mut]yv k<ic{uvu zpEtYkh zpEtYkh
m]riyi>u[ y]zkmh \ofuk<ic{u. A vnEB]jnh avRe
}]vRUh ~vuh xE]Szpdvuh xuKvum]yi `[ av>il
niute anYM]Ruh ariy]niTy]vukyuh ecy[tu.
pie jnLUTi Ec>m]N ep>um]ueT tt[k]t]mxi
n]yi A myueT pTi]erc{>uvil O>u pu> au
eevkuE>Eute ekiyu]i. aE]L mutl aEH
ie t]mxh avieTy]i. avieT Evu xkx]Dnuh
mury[[ |TzpBuM]>uh n]Tuv]<ikuh muh EsK>ic{u ek]Tuu
ek]i>uu. p]ckvZi mEml]vu xmUH]Rte nTi.
BZtYM]>uh muh ep>um]ueTUeTe D]>]mu]yi>uu.
pie p]URfiR mut]yi mUuEpR viEsS]l ecukUTuk
yuh ecy[tu.
Ec>m]N
ep>um]L
|en avieT]mxic{uek]u
mury[u Ezth pfi nTic{u. ah Ouh Em]sm}]yi>uu.
n]h, bilu>, v]tilm]Th mut]yvEy]TukUTie
y]f[ pfiyic{t[. pim]BimuKm]y A Eztie vTe
v<iyh kUm]yiuh \pEy]Tiuv]N tvh atil
a>uh afiyryuhkUTi \]ic{u. zsIEk]vil, mph,
tiTi, muyr mut]yvey}h pfiur tiRE]E<uh
kZsiek]u ctuRb{]Huv]yiu O>u viuvizgHmu]
ic{u EjY]XYM]e> v>ui AE]cic{u zptiy[u muHURh
niyiukyuh mUHuRc{]R[ `<utic{u v]ukyuh zpxi
tziy]y t]<mF Ep]iyueT aTul Ayc{u viv>h zgHii
ukyuh zpti, ksh, \Xvuh mut]yvy[[ aEHie
47

e`tiHYm]
c]Ru v>uukyuh xk x]Dnuh EsK>iukyuh ecy[tu.
zptiy[u zkiykL tuTutinu >u divxh muEte
tziEyyuh s]i, p>ikRh, k<kh, v]dYEG]Sh mut]yvy[u
Evu zb]fe>yuh v]>iyM]e>yuh m]>]M]e>yuh muh
u v>ui t]mxiiukyuh ecy[tu.
|en Evu x]Dne}]h ty{]r]ievukyuh
vE>uve>}]h vuEc>ukyuh ecy[ttieEsSh zkiyk]>hBi
utie tEdivxh xY k<iE]L O>]L avieTec{u
EcRu. jTyuh t]Tiyuh vRiyuh EdHem}]h Bx[mhpUsiyuh
k<uil >uzd]m]kuh m>vu>iyuTuumi>u A Ae
]lte O>u xnY]xiEy] t]pxEn] mE] Aefu
Et]um]yi>uu.
aEHh
avieTec{[
`e]eEy]
xhx]>ic{u. aet}]h gIRv{]fB]Syi]yi>utin]l avieT
nii>uvRu k]>Yem]uh mni]yi}. |o viv>mriu
Ec>m]N ep>um]Lte avieTec{u. A t]pxen kE]L
e aEHh O>u divYn]efu Et]uky]l Ec>m]N
ep>um]L aEHie p]diil vInu nmx[k>ic{u. Ec>m]N
ep>um]uh gIRv{]fB]S]Bin]yi>utin]l avR til
xhB]Sfm]>hBic{u. atie p>iB]S t]E<Ec{Ruu:
t]pxN: |vieT zptiii]n]yi O>u bihbmu]ic{u
evc{iuE}]. atu EkTut]ky]l zptiii>ut[. atu
zptiiic{]l >]j]vinu gufinu pk>h Ed]Sm]fu]kut[.
ep>um]L: A bihbinu y]et]>u EkTuh w]>uh
ki}. pie aviTu[ |en pryuet]f]Ev]?
t]pxN: A bihbh `e Ou k]fic{ut]l EkeTvieT
y]efu w]N k]fic{ut>]h.
|tu Eku Ec>m]Nep>um]L t]pxen viic{uek]uEp]yi
bihbh k]fic{uek]Tuu. \Ten t]pxN aEHie eekyi
i>u |>uuvTiek][ A bihbie \d>mYil O>u
48

e`tiHYm]
kuu ek]Tuu. aE]L A B]gh ep]iurukyuh avieT
niu kZmikE]TukUTiy evem]iukyuh O>u ecriy tv
purEu c]Tukyuh ecy[tu. |tu k[ `}]v>uh aut
p>vsM]>]yiIRu.
Ec>m]N
ep>um]L[
aute
]Dikh vYxnm]fu]yt[. vh kUEet}]h kUi<iu.
vE>uve>}]h vu Ec>ukyuh ecy[tu. OE] >E] divxh
ek][ O>u viuvizgHmu]ic{[ niitmuHURile
zpti nTi]N x]Diyi}E}]. atu vic]>ic{iu ep>um]L
u]y |]hBhgvuh vYxnvuh xIm]tItm]yi>uu. aEHh A
t]pxe p]dil vIuh vIfu nmx[k>ic{i[,"a}Ey]
xV]miN! EkTut]y |o bihbh zptiii]niTy]k]tien
uric{[ ap]>m]y xE]Smu[. `iuh niitmuHURil
zpti nTi]N x]Diyi}E}] `u vic]>ic{[ wLu
av vYxnvumu[. |ni OE] >e] divxhek][ O>u
vizgHmu]ic{u zpti nTi]N x]Diyi}E}]" `u
pru.
t]pxN: a}Ey] >]j]Ev! a[ |tienuric{[ Ouh
vYxniE]. |tiE[ O>u nivZim]Rh w]N prut>]h.
|o myueT ki<Eec{>iviu O>u ciryil mH]viuk]
xhBUtn]y [mfxV]miyueT O>u vizgHh kiTuu[. atu
zb]fe>e]u muieyTuic{u ek]uvu niitmuHUR
ile zpti nTic{uek]uk. avieT cirkuh O]i
kuh ptueiuh bihbh kiTu ciry[[ O>Ty]h kUTi
pry]h. bihbemTu]n]yi ec}u xmyh O>u ciryil O>u
t]m>Uv[ vikxic{[ nilut]yi]fuh. A u mui
iy]l bihbh kukiuh. A bihbin[ |ni j]Div]xh
mut]y zkiyke]uf[ AvsYmi}. `Tuuek]uv[ y]
viDi zptiyuh ksh mut]yvyuh nTiy]l mti.
|ztyuh pruk<itie EsSh A t]pxN avieT
UTinii>u jnueT |TyiEu m]rimru. pie aEH
e avieTeyuh A>uh ki}. A t]pxN x]]l
49

e`tiHYm]
kpimHRSitey]ef]f[ piIeT}]v>uh tIRc{eTuiyt[.
A>]y]uh O>u divYn]yi>uu `utinu xhsymi}.
A t]pxN pi>iuEp]yE]E<uh >]zti ve>yDik
m]yi>utuek]u myueT ki<uB]gh viy k]T]yi>u
tin]uh bihbh muieyTu]nuh muh a[ A>uh Ep]yi}. piE
divxh >]vie Ec>m]N ep>um]L p]URfiR mut]y ci
n]yM]e> n]Wu zb]fE>]TukUTi ki<EE]yiEyc{u.
avR k]Tuh muuem]uh vkevy[]et ki<EE]yil ve>
En>h cuinTuEn]Iuh t]m>Uvu cirki}. aE]L O>u
kZ>u[ Ak]sm]Ril O>u u zpdifm]yi
pruek]i>iutu ki[ atie aED]B]g]yi>ifh
bihbh kiTuet[ avRe]>u BUEt]dymu]yi. \Ten avR
A p>uu pruek]i>u inu t]e<ec{u. aE]L
avieT O>u ciryuh atie mYB]gu vikxic{unilu O>u
ec]m>Uvuh ku. \Ten >umUu zb]fR ciryil |ri
mu]n]yi aTuuecu. A xmyh ciryueT ki<uB]gu
ek]Tuk]ilni[ atiBy>m]y O>H]xvuh "ciryil A>uh
|riUT]" `[ AE>] viic{u pryut]yuh Eku. |tu
EkE]L p]URfiR mut]yve>}]v>uh ~vuh ByviHV
M]>]yiIRu. pie A ciryiir]N A kUiu]
yi>uu zb]fR]Ruh eeD>Ymu]yi}. atin]l p]UR
fiR \Ten O]Tiec{[ |o xhgtike}]h Ec>m]N
ep>um]ueT aTul ariyic{u. |tu EkE]L ep>um]uh ~vuh
viSn]yiIRu. bihbh ek]uv>]eyyi>u]l niit
muHURil zpti nTuv]N x]Diyi}E}]. atin]l
~tu zpk]>emiuh A zb]fe>e]ute bihbemTuic{u
ek]uv>fem[ niyic{[ aEHvuh ciryueT xmIpei.
aE]L tEdivxh aEHie aTul eci>u t]px
nuh avieTec{u EcRu. t]pxen kyuTen ep>um]L
aEHie p]dil vIfu nmx[k>ic{iu bihbemTuu
til En>ii>iu zptibeuric{riyic{u. \Ten t]pxN,
50

e`tiHYm]
"a}Ey] >]j]Ev! O>u xhgti |ery]N w]N mruEp]yi.
atuhkUTi |E]L prE]h. |o bihbh pu ci
mHRSim]R |vieTevc{u pUjic{i>ut]f[. avR |vieTni[
aR]nh ecy[t xmy]f[ |o bihbh |o x>il
niEpic{t[. A mHRSim]R [mfxV]miEy]TukUTi O>u Bgvti
Eyyuhevc{u
pUjic{i>uu.
A
BgvtiyueT
aH]xvuh
klpnyum]f[ mue |vieT EkLet[. A Edvi mHRSi
m]>ueT aEpzpk]>h |o bihbh xUic{uek][ |o xE>]v>
tI>vnil xW>iuu[. |o bihbie xmIpuni[
|o Edvi vium]rukyi}. |o Edviey kUT]et |o bihbh
ek]uEp]k]N x]Diyumi}. atin]l tziey |vieT
v>ui, |o EdviEyyuh |vieTni[ Av]Hiic{[ ek]u
Ep]kfh. |o ciryueT ki<uB]gu xV[ph etE]um]ri
Ever O>u ecriy ciryu[. A ciryil O>u k]Tibihbh
kiTuu[. AdYhte A k]TibihbemTuic{[ Edviey A
k]TibihbiEM]v]Hiifh. pie bihbh muieyTuu
tinu O>u viE>]Dvuh k]fukyi}. >u bihbuh O>umic{u
ek]uEp]kfh. [mfxV]miey zptiiu mUHURil
e Edviey ki<Ec{uil etuB]g]yi kuTiyi>u
ukyuh Evfh. muHURh et]etyi>iutin[ w]en]>u
aTy]hkUTi pry]h. muHURxmym]kuE]L O>u kZSf>u[
cuir[ zsIEk]viie x[tUp]zgil vi>iuh. \Ten
zpti nTie]fh". |en pri[ A t]pxN
k]ilyri mruEp]vukyuh ecy[tu.
an>h Ec>m]Nep>um]L AdYhte k]Tibihbh
`Tuiukyuh tziey v>ui Bgvtiey atiEMl Av]Hii
ukyuh \Ten te mE bihbvuh `Tuiukyuh >u
bihbuh
zb]fe>e]eTuic{u
EztxiDiyil
ek]uv>ikyuh ecy[tu. aE]E<uh avieT zptiy[u
Evu Aukuh \pk>fuem}]h ty{]r]yi>utin]l
\Tente zkiyk]>]hBic{u. mEml]vil xmUHemukukUTi
51

e`tiHYm]
E>u Ec]<iyxmUHie ki<i]>n]y p>Edszbfen
xmud]ym]yi niymic{[ Ec>m]N ep>um]L aEHee][
tziu kUryuh pviztvuh ek]Tuic{]f[ zkiykL tuTiyt[.
zptiy[[ niyic{i>u divxm]yE]E<u atinu muNpu
Evu xk zkiykuh nTi muHURh v>]n]yi `}]v>uh
k]uek]i>uu. muHURh niyic{ EjY]XYN muNkUi
avieTeyukyuh muHURxmyh et]et pruek]Tuu
tin]yi kUeTUeT aTiyuEn]ie]i>iukyuh ecy[tu.
muHURxmyh ~kEdsh aTuE]E<uh O>u kZ>u[ vu
zsIEk]viie \p>iB]gu cuuruek]i>uu. aenyi
>uE]L EjY]XYN aTiyuEn]I[, "O]EH]! muHURm]yi
>iuu. |ni zpti nTfh. |niyuh t]mxic{]l muHURh
k<iuEp]kuh" `u pru. aE]L Ec>m]N ep>um]L "A
p>uu x[tUp]zgil vi>iuemuh A xmy[ zpti
nTie]femum]fE}] A t]pxN pri>iut["
`u pru. "t]pxN prt[ En]iyi>ul muHURh
k<iuEp]kuh" `u EjY]XYnuh "t]pxM]>ueT v]uh muh
|][ ~kEdsem]e Ouem}]et n} s>iy]yi>iu
k]>Yh xhsym]f[. kZ>u[ \p>iB]gu vuvE}]. atu
ek][ |ni zpti nTuky]f[ Evt[" `u mu p>uh
pryuky]l "`]l `}]v>ueTyuh |hEp]ey]ve" `u
Ec>m]N ep>um]L xtiukyuh \Ten tzi zpti
nTukyuh ecy[tu. ki<Ec{uil muyryil A >]siu
te Bgvtiey kuTiyi>uukyuh k<ic{u. |tu >uh k<i
E]L kZ>u[ mh mh pru x[tUp]zgil vi>uu.
aE]L Ec>m]N ep>um]Lu muh ve> kuf[itmu]yi.
muHURm]kutin[ muNp]f[ zpti nTiyet[ `}]vRuh
Et]i. "~etiuh k]>Yh k<iuEp]y iti[ pie ve>
vic]>iukyuh viS]diukyuh ecy[ttuek][ zpEy]jnem]u
mi}E}]" `u vic]>ic{[ Ey]gYM]e>}]v>uh kUTiy]E]cic{[
|tiEu tl]h ci zp]yiL ecy[tiu mury[[
ksh mut]yv]yuh nTi.
52

e`tiHYm]
n]]h ksh k<i divxh tziyuh Ec>m]N ep>um]uh
m<vEW>ifiR mut]yv>uh muh kUTi Eztil Em]l
nTEu ptivuke}]h niyic{u. zptidinh aWu pUjyuh
mUu sIEviyuh AuEt]ruh mk>m]xil E>]Hifin]L
ek]TiEyuh
kuhBm]xil
E>]Hifin]L
Ar]um]yi[
|>upeu divxe \Xvvuh Evfemuh mum]f[ niyic{t[.
|o Ec>m]Nep>um]L c]kY]RkUil ve> zptipiyu
A]yi>utin]l Eztil `uh c]kY]RkUu Evf
emuh kUu v} k]>fvs]uh O>u divxemiuh muTi
E]y]l c]kY]R atinu zp]yim]yi O>u kUTiy]h
nTfemuh |tinupurEm Aie]>il O>hguIy]h
kUukUTi nTfemuh at[ AuEt]ruh \Xvinu
mu]yi>ifemuh |tu kUT]et AuEt]ruh \Xvk]u
muyrb[BgvtiyueT zpIti]yI mUu divxh (kuhBm]xil
E>vti, asVti, B>fi) tIy]ukUTi Evfemuh niyic{u.
|vey}]h `uh s>iy]yi nTutinu Evu vx[tuL
EdvxVh Ep>il ptic{u ek]Tuukyuh Eztil k<kinuh,
pUjek][, p][ mut]yvy[uh v]>iyM]e>yuh m]>M]E>yuh
aTu ilniu v>ui avRu |vieT t]mxiu
tin[ gZHL pfiyic{uek]Tuu Ek]y[ku te
i>t]mxm]ukyuhecy[tu. m<vEW>ifiR, Ec>ifiR,
pu}i]yiy[mL `I n]yM]Ruh Ek]y[kute
gZHu]ic{uek]Tu[
av>ueTyuh
kuTuhbxHitmu
i>v]xh avieTey]iyi>uuvE}]. `iuh Ek]y[k
u gZHilevc{[ A>uh m>i]nuh zpxvi]nuh p]Tie}u
kUTi niyiukyuh A vky[]yi Ek]y[u puruh
EmlprvRe}]h O]E>] BvnL \]ic{uek]Tuukyuh
ecy[tu. Eztil kUu ptiv]yi nTutinu ep]tiyil
c]kY]e> kuTuhbxHith |vieT v>ui, evim Eztil
ni[ ~kEdsh n]u n]<ik pTi]r[ "\uk]T[" ` Edsu
Bvnmu]ic{u ek]Tu[ avieT]mxiic{u. kUu nTu
vky[[ anuEB]gm]yi A \uk]T[ ` Edsvuh mEnkh
53

e`tiHYm]
vx[tuuh avRu ptic{uek]Tuukyuh ecy[tu. atinumu[
|o c]kY]R t]mxic{i>ut[ A]T[ t]Uil "ep]ti" `u
Eds]yi>uu. atin]]f[ |vRu ep]tiyil c]kY]e>u
n]mh xiic{t[. avR A Edsh vi[ |vieTE]iuh A
pURv{n]me \Epic{i}. `iuh |E]L |ve> "\uk]u
c]kY]R" `uh ciR pry]ru[.
Eztil O]E>] zpvZikL nTuvRuh Ec>m]N
ep>um]L y]Ey]gYh O]E>]e>] anuBvL klpic{uek]Tu
kUil tIy]u nTutiE[ A tIy]uiyueT kuTuhb
iEuh ONptu pr puWnih anuEB]gm]yi ptic{uek]Tuu.
at[ |et<utu `e kuTuhbiE]efukUTi |vieT
kZtt]pURv{h pruek]uu.
\Xvh, ksh mut]yvy[[ tziu kUrpvizth
ek]Tuutin[ aDik]>mu O>u zb]fN \]yi>iEt[
atY]vsYm]ky]l Ec>m]N ep>um]L Eztie xmud]y
]nh Eml]<UR nU>i]iEu ek]Tuukyuh kUrpvizth
ek]Tuuk ` kZtYh aEHh nTutin[ ~R]Tu ecy{uk
yuh ecy[tu.
|ztyuem]e ecy[tiuh A Eztil s]iu Ec>m]N
ep>um]L Ae>yuh i>eTuiyi}. atin[ aE]E]L >E]
mUE] ek]}Eu m]ztm]yi[ Auke niymic{]l mtiey
]f[ aEHh niyic{t[.
Eztk]>Ye]e niyiukyuh avy[u Evu
vx[tuL ptic{uek]Tuukyuh ecy[ttie EsSh kurc{u k]h
kUTi Ec>m]N ep>um]L avieT]mxic{i>uu. pie aEHh
Ek>>]jYh te buLuh x[EnHitM]Ruh Azsit
M]Ruh mum]yi viBjic{uek]Tuu p>EdsEu y]zty]y
k]u evimEzth xhbic{u xk k]>Yuh
teE]e xmud]yvum]yi Ey]jic{u nTie]utinu
54

e`tiHYm]
pr[ etuhkUR >]j]vien ~lpic{i]f[ Ep]yt[. atin]l
Ec>m]N ep>um]L Ek>h viuEp]ytie EsSh avieT Ezt
k]>Ye}]h aEnVSic{unTukyuh nTiukyuh ecy[ti>u
t[ etuhkUR >]j]v]yi>uu. `iuh |o h ku
piTiukyuh |zpk]>em}]m]iIRukyuh ecy[t ep>um]ien
uric{u x[m>f jnueT mnilniu viuEp]k]etyi>i]
n]yi[ xhB]Sfiuh `<uukuukiuh Edve n]mh
\pEy]giutu "ep>um]L" `u shkUTi EcRuEvf
emu tIRc{eTuukyuh atu nT]vukyuh ecy[tu. |E]<uh
A Edven jnL x]D]>fm]yiryut[ "evime>um]L"
`]f[.
evim EdvxVk]>YL B>iutinu aDik]>h
etuhkUril au mU]yiu >]j]vinuh xmud]y]nh
Eml]<UR mny[l au mU]yiu nU>i]iEum]
yi>uu. EdvxVk]>Ye}]h >]j]vuh xmud]yvuh kUTiEc{Ruh
Ey]jic{uh
nTie]fem]fE}]
Ec>m]Nep>um]ueT
kln. atin]l etUkUR viy >]j]vuh xmud]yvuh mi
xmyuh
EztxiDiyilte
t]mxiEiyi>uu.
viEsSic{uh kUrpvizth ek]Tuutinuh ek]TiEyinuh muh
Ec]dY]nuv]dh atY]vsYm]yi>utin]l \XvmTu]lie
Ar]u k<iyutuve> avRu >uEpRuh EztxiDi
viuEp]k]N O>u nivZiyumi}]yi>uu. atinuh purEm
\Xvil Ar]ie tE divxh Edven piEvy[e<u
ic{u ek]uEp]kuE]L `<uinu muil vi}umuh
D>ic{uek][ nTukyuh piEvy[u u ec]l
Edve zptipu>uSn]yi AdYh k]fu mZge Ym]i s>h
zpEy]giukyuh ecy{utinu >]j]vute Evfem]yi>uu
niyic{i>ut[. |v muu nTiyi>utu Ec>m]Nep>um]L
tey]yi>uu. atin]l aEHie zptiniDiy]y etUh
kUR >]j]vuh azpk]>em}]h nTiE]i>uu.
55

e`tiHYm]
aenyi>u k]u etuhkUril mU[ "mfikf[N"
`u zpxin]y >]j]v]yiIRu. aEHvuh evim
e>um]ueT Eztk]>Ye}]h te pURv{M]R nTiE]i
>utuEp]ete nTie]i>uu.
evime>um]e piEvy[u `<uic{uek]uEp]ku
t[ Eztilni[ ~kEdsh aWun]<ik etu pTi]ru
"n]u]l" ` ]yi>uu ptiv[. muNk]il
aviTh O>u vnzpEdsm]yi>utin]l avieTec{]l `e
iuh k]umZge]fuk x]D>fm]yi>uu. mfikf[>]j]vi
e k][ O>]il piEvy[e<uic{[ avieTec{E]L
AdYh kt[ O>u psuvieny]yi>uu. Eg]HtY mH]p]pm]ef
iuh AdYh k]fu mZge Ym]i s>h zpEy]gic{u
ek]fem]fE}] niyh ecy[ti>iut[. at[ Edvk]>Y
m]ky]l atien EddeTuiyl EdvEk]pmu]eyiE] `u
Bye[ >]j]v[ A psuvien Ym]ie s>h zpEy]gic{u.
s>Em psu m>fEvdnEy]TukUTi niviic{uek][ kurc{udU>h
vTE][ O]Ti[ avieT O>u u vIfu eekyuh k]umTic{u
m>ic{u. >]j]vin[ |tu nimih duHm]y duKvuh p]pvumu
]yi. atin]EHh \Xvh k<itie piE divxhte
\Bykup>isuM]>uh >]gEdVSdi>HitM]>uh Evds]x[ztnipuf
M]>um]y aEnkh mH]zb]fe> v>ui Ey]gh kUi t]N
ecy[tEp]yi mH]p]pinu zptiviDi `]fu ecEy{t[ `u
Ec]dic{u. A mH]zb]fR `}]v>uhkUTi AE]cic{i[, "m>ic{
psuvie s>I>h O>u vZs]K]zgileiUfh. atie
Ene> t]e<y]yiu >]j]vi>ifh. A psuvie s>I>h mu<uvnuh
zdvic{u muriumuriu >]j]vie tyil vI<fh. atu
mu<uvnuh k<i]lpie A psu vIfu m>ic{ [ O>u
Ezth pfiyic{u viuzpti k<iifh. avieT pUj]dikuh
muh `uh s>iy]yi nTvh Evu vx[tuvkkL A
EdvxViEu ptic{uek]Tui[ Ep]yi ghg]x[n]nvuh Extu
x[n]nvuh nTfh. |ztyuh ecy[t]l |o mH]p]ph tI>uh
56

e`tiHYm]
`u viDic{u. mfikf[>]j]v[ zb]fviDizpk]>h Ezth
pfiyuh zptiyuh k<iic{tie EsSh |o viuEzth te
O>u x[m]>km]yi>ifemu niyic{[ atinu "mfikf[pu>h"
`u Ep>iu. A Eztin[ |E]<uh pruv>u EpR atu
tey]f[.
an>h mfikf[>]j]v[ tIRx[n]nin]yi y]zty]y
xmyh te gu>un]n]y ciztkUTiliS]>TiyueT aTul
ec{[ "w]N ghg]x[n]nin]yi Ep]kuu. ghg]x[n]nvuh
Extux[n]n]vuh k<i]l AyuESe nyifem}]et
|E]u mTiv>femu w]N vic]>iui}. evimEzt
iEMu aDik]>h Em]l nueT kuTuhbiEu AvsY
mie}]f[ w]N vic]>iut[. atin]l A EztiEMl
`niuh `e kuTuhbEumu xk]Dik]>uh avk]s
uh kRvYuem}]h `e gu>un]n]y aviETu w]N
pUR xtE]TukUTi O<iuti>iuu. EdvxVk]>Y
e}]h `e pURv{M]>uh w]nuh nTivi>utuEp]e
aviTuuh aviTue an>v>uh xmud]yvuh kUTiEc{Ru
nTie]uemu w]N pURm]yi visVxiuu. aviETu
EdvxViu ]nie EpR "Ek]yi" `]yi>ie. |o
]nh aviTue kuTuhbil au mU]yiuvR]yi
>iut]f[" `u pr[ vic{[ gu>un]e anuzgHvuh
v]ie][ aEHh \TNte Ep]vukyuh ecy[tu.
mfikf[>]j]v[ ~t]nuh divxe v<i vTE]u Ep]yti
eEsSh O>u divxh >]ztiyil aEHh O>u xztiei
iTu. A xmyh v<iE]>]y ci zb]f>uh avieT vu
kUTi. avR tiu xhB]Sfil O>u zb]fN EsSmu]
yi>uvE>]T[ "etuhkUril mU]yi>u mfikf[>]j]v[ O>u
Eg]HtY ecy[tuEp]ky]l tE]Sp>iH]>]Rh mH]zb]f
viDizpk]>h O>u Ezth pfiyic{u. viu zptiyuh k<iic{i[
aEHh tIRx[n]nin]yiu Ep]yi. Ezth ve> >xik
n]yi. pE avieTec{}uvRu kuifemil Ever
57

e`tiHYm]
v}iTuh Ep]kfh. >]j]v[ avieT |ztyuem]e ecy[t
itiu O>u j]syh kUTi \]iEt]yi>uu. atu
ecy{]tu viy Em]sm]yiE]yi. O>u Eztmu]y]l atin
Tu[ O>u kuvumu]yi>iEttY]vsYm]f[. kumu]y]l
zb]fR kuic{u xYvnh k<ikukyuh psuiri evh
kuTiukyuh ecy{umE}]. atuh p]ps]iu ek]]vut]
yi>uu. a]>Yh pry]N A mH]zb]fRuh ecy{]N
>]j]vinuh Et]]t[ `]f]Ev]?" `u pru. zb]fR
|en prt[ >]j]vvieTiTuue[ ariuek]}]
yi>uu. `iuh >]j]v[ aet}]h EkLukyuh \Ten `fI[
etE][ nTu tuTukyuh ecy[tu. ~t]nuh divxLek][
aEHh vIuh mfikf[pu>u EztxiDiyiei. avieT
vTe nTyil vut]yi[ O>u cir ku<iic{u. mnuSYRu
kui]nuh kuk]ikLu evh kuTi]nuh xok>YeT
viDil pfiUr tIRic{i[ pieyuh aEHh vTE]ute
Ep]yi. aEHie pieey]uh ARuh ariy]N
k<iii}. mfikf[>]j]v[ Ezth pfiyic{u zpti
k<iic{tuh muh ek]}h 350-]m]iTy[]efutinu ci
YL k]fuu[.
ciztkUTiliS]>Tiu evimEztie Ek]yi
]nh kiiytie EsSh aEHh EztxmIpute O>u
Bvnh pfik<iic{u i>v]xh avieTy]i. atinumu[ avR
t]mxic{i>utu
mUv]upu<]Uie]>u
]yi>uu.
|v>ueT s]K]kuTuhbL kiTUR mut}yi p il
|E]<umu[.
etuhkUR>]j]v[ EdvxV]Dik]>h O<iuEp]ytieEsSh
Eml]<UR nU>i]Tuh tniu pk>h O]E>] nU>im]e> O]E>]
k]]vDievc{u xmud]ym]yi niymic{u k]>YL nTic{utuTi.
aeny}]et t]Nte Ep]yi k]>YL nT]ety]yi.
etUkUR >]j]vuh ti>uvit]hkUriE[ Otuiy k]h mutl
ciztkUTiliS]>TiyueT kuTuhbil au mU]yiu
58

e`tiHYm]
ve> mH]>]j]vuti>umnie klnzpk]>h Ek]yiy]yi
niymiukyuh A Ek]yiyuh Eml]<UR nU>i]Tu niymiu
xmud]yvuh kUTi EdvxVk]>YL aEnVSic{u nTukyuh
ecy[tutuTi. |E]<uh aente nTuv>uu.
evimEztil kU[ ve> zpD]nm]y O>u k]>Y
m]yi]f[ Ec>m]N ep>um]L niyic{i>ut[. aEHh Ek>>]jYh
viuEp]yitiEn]TukUTie a]>Yh ve> Em]sm]yi. zptidinh
kUuEvfemu ~R]T[ aEHh Ep]ytiEn]TukUTie
ax[tmic{u. pie Aie]>iL O>hguIy]h kUuh \Xv
il |>upeu divxe kUuhm]zth nTiyi>uu. atuh
ciE]L ci k]>f]l muTukyuh atinu zp]yim]yi
O]E>] kUTiy]h nTukyuh ecy[ti>uu. aen pu
ptinWu kUTiy]hve> nTiyi>ut[ |et<utu `niute
O]Ryue}, ptuh w]N kiumu[. kUTiy]h `]l
x]D]>f kUTiy]LutuEp]e pu>uS]RL pryu
kyuh niRv{Hfm]Tukyuh muh avieTtivi}. O>u divxh
ek]u k<iyvh ~etiuh O>u n]Tkie O>ie
O>hsh aBinyim]ztEm avieT ptivuu. A>YcUQ]mfi,
tptIxhv>fh mut]v ci n]Tkie dutGET]lkc]h,
sURfK]h, b]ivDh mut]y ci B]g]f[ avieT
aBinyic{ukiut[. |tie]e OE] >E] EvSiDikh
\]yi>i]ri}. avieT aBinyiu sURpf]K]il
sURfKyueTyuh
zsI>]meyuh
EvShm]ztEm
ptivuu.
[mfe EvSh ptivi}. ay]ytienuric{u Ekiu
e`tiHYh t]e< Ec!uu.
pe]>il sURfK]h aBinyic{E]L sURfK
xItyueT Ene> p]Tuutu k[ zsI>]mN [mfen
viic{u. aE]L zsIEk]viinkuni[ "|t] w]N v>uu"
`u viic{uprt]yi EkLeu. aE]E<uh [mfe
EvSh D>ic{i>u AL epe[ a>u zpEvsiukyuh
sURfKyueT kRn]xik]Ednh ecy[kyuh ecy[tu. atu
59

e`tiHYm]
ek][ zsIEk]viinkuni[ A>uh purEu vi}. `iuh
pieyuh zsIEk]vinkuni[ "|ni Em]l |vieT `e
EvSh A>uh D>i>ut[" `uhkUTi viic{uprt]yi EkL
eu. piEdivxh k][ s]i]>N kuic{u vu nT tur[
aku
ecE]L
bihbie
O>u
k]l
muE]u
evc{i>iut]yiu. at[ |E]<uh aentey]fi>iu
t[. |zpk]>em}]mu]y k]hmutl]f[ avieT [mfe
EvSh Eveu evc{t[. avieT zptiic{i>iut[ x]]l
[mfxV]mieyy]fE}].
Emlpr autxhBvLuEsSh avieT sURf
K]h aBinyic{E]L sURfKyueT kRn]xik]Edinu
[mfN zpEvsiEu Gm]yE]L sURfK]EvSD]>i
y]y c]kY]R nTyilecuniu xVyEmv mUuh muyuem]e
Edic{u nifvumfi[ avieTniu t}iyc{u niviic{uek]i
a>Eu v>iky]yi>uu ptiv[. xV]mite kRn]xik]
Ednh ecy[tuviu `]f[ x[ph.
|zpk]>em}]h
m]HYEmriyt]y
A
ie
|E]<E iti vic]>ic{]l mH]kem}]et me]uh
pry]N k]fui}. EdvxV]Dik]>ikueT atyuh aeenk
mtYvuh tE]ivuhek][ A EdvxVmiE]L ~kEdsh
sUnYzp]ym]yi>iuu `ute prEyiyi>iuu. Edve
xEtvuh SY]zsmtuYvum]yi>u Ek] A>uh eviy<i
>uet]yi>uuvE}] pURv{niyh. A h miv]ruh
EdvxV]R anYM]Ru k]f]m]yi `<utie]Tuy]l A
u kUTiy]M]R et[, pi]vu mut]y vZL
evc{upiTiic{[ Ad]yemTuutuTiyi>iuu. Everyuh aEnkh
vx[tuL anY]DIneTuiu. Ak]eT EdvxViE
u
Ad]ymiE]L
muu]yi>util
ve>uru
Ep]yiu[. `iumivieT pUjyuh muh muiyt]yi |tuve>
EkutuTIi}. n]mm]ztm]yieiuh Au Et]ruh \Xvvuh
k<iukUTuu[. \Xvk]u ptivuvyil tIy]u m]ztEm
60

e`tiHYm]
|E]vieT s>iy]yi nTuuu. kU[ avieTyiE]L
Ak]eTyu kUute. c]kY]>ueT O>u kUuh avieT O>u
divxh Ep]umi}]t]yi[ |E]L ~kEdsh pI>]u k<ii
>iuu.
etUkUR >]j]v[ Eg]HtY ecy[ttilie piEvy[u
dU>Eu `<uic{uEp]k]ri}. a]h mutl Ezt
ilni[ `<uic{u xV[ph pTi]uEp]yi[ avieT pi
Ev bitUvukyuh aiTukyuh ecy[t]l mtieyu tIRc{
eTui atien]>u vuh niyic{u. |E]<uh A h ve>
`<uic{uEp]yi avieT bi tUvuky]f[ ptiv[. |vieT pi
Evbi tzi tUvi<i]l m<vEW>i mUpfi>uh
tuTu[ \>Iyvumiuv[ eekvkyuh pU]ikyuemTuu
tUvfh `e]>u ch Ec>m]N ep>um]L niyic{iut]f[.
atuh |E]<uh nTuv>uu[. |o bi tUv]nu mzh
pfiRu tziy]f[ \pEdsic{u ek]TuEt[. atu mU
pfi]e>y}]et m]e>yuh zgHii]ri}; tziy}]et m]>uh
\pEdsi]rumi}. O>u mU pfiR k<i]R pie
mUpfiR[ \pEdsic{uek]Tuuh. aeny]f[ |E]<uh
nTuv>ut[.
|tu
kUT]et
Eztil
viEsSviDiy]yi
O>u
ptivukUTiyu[. Ec>m]N ep>um]L evime]mxic{i>u
k][
Edven
sIEviuh
muh
pure<uiu
xmyil `<uie pi]e aEHvuhkUTi nT]ru]
yi>uu. aE]L m<vEW>ifiR mut]y mUu vIil
n]yM]>ueT kuTuhbiE O]E>] x[ztIkL O]E>] kuuviu
emTuuek]u ep>um]ueT muiuh nT]>u]yi>uu. Ec>m]N
ep>um]L |viTh viuhEp]yiuh A x[ztIkL Edven `<uiu
tie pi]e kuuvieTuuek][ nTukeyu
ptivu Eveu evc{i}. Edve piil Ec>m]Nep>um]i
E]<umue]f[ xlph.
61

e`tiHYm]
|o EdvxVh n]mvEsSm]yiE]k]et y]pURv{h pui
eTuutinu Ek]yiyuh xmud]yvuh ]nik]y n]yM]>uh
Ey]jic{[ e`kmtYE]Tuh |osV>vic]>E]Tuh n} mnE]Tuh
kUTi mnpURv{h zsmic{]l k]zkEmf atu x]Di]vut]f[.
evime>um]Lte avRtinu n} mnu]ie]Tu
e.

62

e`tiHYm]

95. nTuviE]u Bti>i


vikTtVhek]u visVvizsUtnuh apkTtVhek][ adVitIy
num]yi>u nTuviE]u Bti>iyueT |}h zbiISumb]riu
Le ep]]ni]Uil vE>i ` Eds]ef]f[
Ekiut[. |EHh ecruil Evd]DY]ynh ecy[tu t]mxi
c{i>ut[ tZivEp>UR zbxVh mi]yi>uu. atinuEsSvuh
p k]>fvs]l |EHh zbxVhmil vu pE]<uh
t]mxi]ru]yi>uu. atukUT]et ek]c{i >]jYute
tii]Uil vT]EW>iu xVlph pTi]ru ci
EdvxVie \o>]Nm]>ie]>]e niyil ptvy]yi
avieTyuh ve>]h t]mxic{i>uuvEzt.
|EHie vikTtVL viv>iuky]efil ve>
yu[. pe avyil aDikvuh axBY]ky]l avey
\Epic{[ O>uviDh xBY]yiuv m]zth t]e<ru
ek]uu.
nueT k]n]yke anuh n} vikTNtey]yi>uu.
A p]>>Yzpk]>m]f[ |EHh |eny]yiIRt[. |EH
inu ecruilte ae anuzgHvuh kiIu]yi>uu.
zpx[tutBti>i \pnynh k<iu zbc]>iy]yi>u k]u
c]Rc{yu O>i}[ `E] Ekmm]yi[ O>Tiyi>mu]yi.
aE]u Ep]k]n]yi |vR anuh mknuhkUTi y]zty]yE]L
aE]u Ep]k]n]yiute Everyuh ci nU>im]R avieT
ec{ukUTi. pie `}]v>uhkUTiE]yi. Ou>u n]<ik dU>h
ecE]L v<i[ O>u pu<yu]yi>uu. Evnl]m]yi>u
tin]l pu<yil evmDikmu]yi>ui}. |riT]m]yi
>uu. `iuh nTuu ec}uE]L nnEc{y[uEm] `u ciRu
xhsyh. atuek][ A>uh eviir]et `}]v>uh
xhsyic{u k>y[u niu. aE]L nueT k]n]ykN
"niLe}]vRuh
xhsym]efil
AdYh
w]niri
En]]h. aE]L xhsyh tI>umE}]?" `u pru aEHh
63

e`tiHYm]
eviiri nTutuTi. kurc{u nTtie EsSh zkEmf
t]fu nTuu ecE]L avieT |>uu. aE]L evh
aEHie k<uE]m]yi. pie kurc{iT ni>i ni>iE]yi.
aE]e]e k>y[u nii>uvR[ aEHh nTuEp]kuu
`u tey]fu Et]iyt[. aen Et]viDi]
yi>uu aEHie Ep][. pie zkEmf ep]ie]i
eyfIu nT[ ae>ec{u kyri. aE]L "|o \iu
k<uE]h evmu itiu nmuu nny[uemu k]>Yh
tIRc{te" `u pru nU>im]e>}]v>uh \Tui>u
mu<ic{u tyil ekie]u pu<yiiri nTutuTi.
ae>ec{u kyrutuve> avR]Ruh O>iTuh muE]h
te evmu]yi>ui}. aE]]f[ |o zbc]>i xUzth
k]fic{u te viQ[ik]uky]fu ecy[tetu nU>i
m]R[ mni]yt[. muE]hte evmi}]ti>u pu<yil
pklxmy[ Ou ve>ER \Tutuh pric{u tyilei
e]u nTutu kiu >u k>yiuh nii>u AukL
eekek]ic{i>ic{u. nUtim]R x]m]nYiDikh mDYmm]yieyu
tu prEyti}E}]. ae>ec{u kyriyE]L nU>im]R
"\i weey}]ve>yuh mDYmm]iyE}]. ecruiEte
apkTm]fE} piut[? t>ETi}" `u pru. aE]L
aN Bti>i "AvU! mninu xm]D]nvuh xE]Svum]yi. `e
k]h k<i]l pie |o p]>>Yh puRie]uEp]ku
tin[ A>umi}]etvEuEm] `u vic]>h `niu
ve>yu]yi>uu. |E]L atu tIRu. `e \i n]y[
v>e!"`uh "avniente O]E>]u Et]e!" `uh
pru. a]h mutl]fu nueT k]n]ykN zpxin]yi
IRt[. pie aDikh t]mxiy]et aN Bti>i m>ic{u.
ae dIyuh xm]vRnvuh k<iyuTen k]n]ykN
Evd]DYynin]yi tZiEp>UR zbxVhmil ecuEcRu.
pie aEHh avieTvc{u k]fic{iu ku]mikLuh
kuxZtikLuh avx]nmi}.
64

e`tiHYm]
Bti>i ecuEcR ek]}h aytZtIydivxh zbxVh
mil Ekmm]yi[ O>u xdYyu]yi>uu. EmTm]xh k]m]yi
>utin]l xdYy[[ m]<uiE>iyuh m]<vuh D]>]mu]yi
u]yi>uu. m]<mu k][ Em]>u kUiy]l m]<hkUeT
pi<iukUuk `}]vRuhte zp]Eyf >xm]yiut]fE}].
viEsSic{uh nU>im]R[ atu bHu>xm]yiut]f[. m]<h
D]>]m]yiueil nUruh nUtuh m]<h vIth pi<iu
kUuk nU>im]>ueTyiTyil x]D]>fm]f[. au xdYy[[
m]<h
D]>]m]yiu]yi>uuevum]ztm},
nU>im]>uh
ptivil ve>yDikh vukUTIu]yi>uu. `}]v>uh m]<h
D]>]m]yi pi<iukUi. \of[ ~kEdsh k<iy]r]yE]L Bti>i
O>u m]<h pi<i[ atie ai etriic{u(etic{u). A ai
c]Tic{]Ti A piyii>u puptinWu nU>im]>ueT |
asueTui. \Ten ave>]e eek kuT[ `fIu. Bti>i
avieTyi>uu k>utuTi. aE]L ci nU>im]R "nTuviE
]T[ Ouh viS]diE. wL]Ruh |tuek][ O>u p>iBv
vumi}.
|eney]e abh `}]vRuh v>ut]f[.
nTuviE]Tinu ecrumE}? Em]l |en v>]etyi>i]N
xUifh" `u pru. atuEkiu Bti>i "|ni |en
v>]ti>i]N w]N k<iyutuh k>utie]]h. pe w]N
viS]diutie k]>fh niL vc]>iut}. `e aN
|en ai etriic{]l A ai A piyiu |ki
e]ec{]TIu mrupiyiuh ec[ ~t]numikL suh
m]um]yi>uu `]f[ Ekiut[. w]N ai etriic{i[ |o
piyile mu<uvnuemi]N k<ii}E}]. atu vic]>i
c{]fu w]N viS]diut[. `iuh niL prtuEp]e
Em]l |eny]yiE]k]ti>i]N w]N n}Ep]e xUic{u
ek]]h" `]f[ prt[. |tu EkE]L nU>im]>il
ciRu EdVSYvuh ciRu ci>iyuh vu. `}]v>uh "aT]!
vI>]!" `u m]zth priu eek k<uk]N Ep]yi.

65

e`tiHYm]
O>il Bti>i tZivEp>UR pTi]Er zpdifv<iyil
nii>uE]L O>u p>ueT svh ciRkUTi ekieyTuu
s[ms]nEy[u ek]uEp]kutu kiu Bti>i "|o
pRu dInem]y>uu?" `u Ec]dic{u. aE]L kUiu]
yi>utie]>]L "dInh viEsSiec{]umu]yi>ui}. viShtIi
m>ic{t]f[" `u pru. \Ten Bti>i "`]l `niukUTi
Ou En]fh. m>ic{uEp]yieyu k]>Yhte `nizt
visV]xm]yii}. svh avieT t]e< evy[]N pryuk" `u
pru. aE]L O>]L "v]xunY]R, m]iEylR]v[,
k]>nU>i mut]y Ey]gYNm]e>]e pic{ vidYke}]h
p>Iic{u
En]Iuh
Pmu]yi}.
m>ic{uEp]yi
`[
ave>}]v>uh tIRc{eTuukyuh ecy[tu. |ni |EHemin]f[
En]ut[? Ouh Ev. nTuviN" `u pru. \Ten
me]>]L "aen tIRc{eTuE. ave>]e En]Iu
Pmu]yie}uevc{[ |EHh En]I[ Pmu]k>ueti}E}].
\]yie}il
Ev.
atuek]u
nmuu
nem]uh
v>]ni}E}]. O>u xmyh |EHie zpEy]gh Pic{uevil
viy k]>Ym]yE}]. |e}ilie nmuu ek]uEp]yi
dHii]h" `u pru. ~etiuh svh t]e<yirievc{u.
\Ten Bti>i aTuuecu kuniu ecviyil "ep>umn
il ti>uvit]hkUR mH]>]j]vie ti>un]Lxhbic{u
ahkuui v]>h ney]f[. |e]}h viEsS]l O]E>]
\ruik zptizgHvumu[" `u mUu zp]vsYh pru. svinu
O>ivumu]yi}. \Ten Bti>i "|ni ek]uEp]yi dHii]h.
m>ic{uEp]ytute. tIRc{y]yi. p>ueT O>u ty[eiuh
xVlh jIvnueil xdYyuh zptizgHvumueu Ek]l t
ep]]ti>iyi}. niL |ni O>u k]>YhkUTi ecy{fh.
viSmir]N zsmic{v>ueT Ep>u pryu kUil nTuviE]u
Bti>iyuh En]i `ukUTi prEy[fh. aztte" `u
pru. svh ek]uvvR atu dHii]N ek]uEp]vu
kyuh ecy[tu.
66

e`tiHYm]
v]DY]NnU>iu tZivEp>UR O>iT[ \p]yil O>u
kiTie vmu]yi>uu. aEHh Evik<ic{i>u A]yi>u
tin]l |t[ ~vuh Eg]pYm]yi]yi>uu. Evi k<ic{iuvR
Ever O>u kiTie vh kUTiyu]ut[ ~vuh niSi
m]yi]f[ a][ `}]v>uh vic]>ic{i>ut[. atin]l |t[
A>uh ariy>uetuh ariiie}um]yi>uu v]DY]NnU>i
yueT vic]>h. `iuh |t[ `}]v>uh ariiumu]yi>uu. |t[
|}ri]l aRnh mnx[t]peTukyuh sf[kUTukyuh
ecy[etiE]
`u
vic]>h
aEHinu]yi>uu.
atin]l ptiv]yi kiTu zbxVhmiley]ef]f[
aEHh `}]vE>]Tuh pri>ut[. a]<h k<i]l aEHh
zbxVhmil kiT]rumu]yi>uu. pE avieT `}]v>uh
\rm]kuE]L aEHh ptueeyfIu puririE]ku
emE \U. A>uh k]f]etyi>i]n]yi |>u]f[ v]DY]N
nU>iyueT `<u[ ptiv[.
v]DY]NnU>i puririE]y]uTen Bti>iyuh Ep]kuh.
Bti>iyueT kiT[ | eu niyimi}. t>muiTeE
aEHh niyic{i>uuu. atin]l O]E>] divxh O]E>]
u m]rim]riyt]yi>iuh aEHie kiT[. `vieTy]yi
>u]uh v]DY]NnU>i ti>ic{uv>utinumuu Bti>i zbxVh
mieuh. aeny]fu ptiv[. `]l ci divxil
muNEp mieutu v]DY]NnU>iy]yi>iuh. aenyu
divxil v]DY]NnU>i Bti>iey EdSYeTukyuh sk]>iu
kyuh muh ecy{ukyuh ptiv]yi>uu. atukUT]etyi>iutinu
Bti>i O>u kosh kupiTic{u. kiTevieTy]yi>u]uh
evu]Nk]E Ep]yi kuic{u vTu]en dRsnh k<iuk
`e]>u ptivuevc{u. mil ec}]N xVlph t]mxic{u
Ep]y]uh "`vieTE]yi>uu?" `u v]DY]NnU>i Ec]dic{]l
'kuic{uet]<]N Ep]yi>uu' `u pry]mE}]. |t]yi>uu Bti>i
kupiTic{ kosh!
67

e`tiHYm]
a]u jnLu |osV>Bi |]util
ve>yDikmu]yi>uu. a]u tZivEp>U>u]yi>u
x[ztIkiuh evu]Nk]E Ep]yi ciryilec{u kuic{u
vTu]dRsnh k<i]vR aDikmu]yi>ui}. Bti>iuh
|et]>u viy B]gYm]yi]f[ Et]iyi>ut[. k]E kuic{[
aiei, mpil kyri jpic{uek]i>utin]l
et]<]n]yi nTyil |>iuh jpvuem]e k]l aEHh
|HE]kil nTu k]>Ye]uh k]fukyuh EkLu
kyuh ariyukyuh ecy{uie}uh aEHie mnu x]]l
p>m]]vil yic{i>iuky]efuh Et]um]yi>uu. `]l
aEHie kuh ecviyuh mnuem}]h nTyil et]<]N
ec}uv>iley]yi>uu. atin]l O>u x[ztI tnic{u
ptiv]yi vTu]e nTyil ecu et]<utu ve> ptue
zp]Ric{u>utukUTi `]efu aEHh mni]i. A x[ztI
ptiv]yi zp]Ric{i>ut[ "`e vTu]! `ni[ \TE]Tu
kUTi xVRil Ep]k]N xhgtiy]i>Ef" `]yi>uu.
O>u divxh A x[ztI et]<]N v>u xmy[ A>uh k]f]et
zsIEk]viinku kTu bihbie purkilec[ Oic{i>uu.
x[ztI vu ptivuEp]e et]<utu zp]Ric{E]L Bti>i sh
m]i "aente. aTu kruv]vu]L
aR>]zti
xmyu zsImU]nu Alryil v]l mti. avieT
vim]nh v>uh" `u pru. x[ztI atuEku "|tu vTu]N
teuric{u zpx]dic{[ a>uiec{y[tt]f[" `u visVxic{u
xE]SxEmth vIuh vic{uek][ vIiEy[u mTiE]yi.
x[ztI Ep]yyuTen Bti>i puriri zbxVhmiEy[uh
Ep]yi.
tniu]k]N Ep]ku aBYudyeuric{u x[ztIyuh
t]N niyic{i>iu vidYeyuric{u Bti>iyuh AE>]Tuh
pri}. >uEp>uh kruv]vu v>]n]yi k]i>uu.
v]vu]L >]ztiyil zbxVhmil `}]v>uh ~kEdsmur
m]yE]L Bti>i avieTniiri, O>u uni[ O>u
68

e`tiHYm]
et]il eekvseTui, Bhgiy]yi a>ic{[ atuh O>u kiyuh
kyruemTuuek][
zsImU]nu
ec[
AiNEml
kyriyi>uuek][ kiyuh kyrumiu et]il EmlEp]u
vic{uky]nuh kI<[Ep][ |r]nuh xok>YeTui Aie O>u
ek]u ekitUiyuric{u. pri>u xmyute x[ztI
avieT ecuEcRu. \Ten Bti>i kyryc{u et]il mh mh
|rie]Tuu. |>u]yi>uueviuh nztzpk]shek]u
x[ztI atu ku vim]nhte `u tIRc{eTui. atil
kyr]n]yi B]vic{E]L Bti>i v}] O>u sil "vx[zt
em}]h a<ic{u t]e<yiiu Evfh kyr]N" `u pru. x[ztI
azpk]>h ecy[tu. x[ztI et]iil kyri |>uuk<iE]L
Bti>i kyru piTic{u x]vD]nil EmlEp]u vic{u. x[ztIu
kI<[Ep]u c]T]nuh EmlEp]u kyr]nuh Aie ek]u
piTi]nuh Ouh vy{] itiyi]yE]L kyr[ Aie
ek]u ekiyuric{u. pie Bti>i "|ni avieTyi>uu
xuKi]h. |tute xVRh" `u pri[ |riE]yi.
En>h
evuE]L
xV]midRsnin]yiu
vv>uh
mum]yi zsImU]nu axhKYm]ukL kUTi. `}]v>uh
EmlEp]u En]i. "|et]>uth" `u pruek]u
ek]ukyuh ci>iukyuh ARuviiukyuh muh ecy[tu
kslkUi. aE]L A x[ztIu]y yuh vYxnvuh
`ztm]ztemu prv]N zpy]xh. kurc{u k<iE]L x[ztIyueT
vIuk]R |triu Auke ayc{u x[ztIey t]e<yiri
vx[zth D>iic{u kUie]uEp]yi. aEt]TukUTi A x[ztI
\TE]TukUTi
xVRil
Ep]kfemu
AzgHvuh
zp]Rnyuh Eveuevc{u `um]ztm}. ek]u aDikh
puriri xW>i]etyum]yi.
Bti>i A x[ztIey xVRi]]N Ep]y xmyu
v]DY]NnU>i aEHe aEnVSiukyuh k]f]iu ve>
EdSYeTukyuh ecy[tu. >]zti ~kEdsh O>u mfi k<i
E]E<uh Bti>i miei. aE]<uh v]DY]N nU>i
69

e`tiHYm]
\fRu kiTuky]yi>uu. atin]l Bti>i ectriu \Ten
viic{u vIuh ve> EdSYei[ "nTuviE]T[ |ni ptiv]yi
w]N kiTu kiie cuvilte kiTfh m]riiTi
]f[
w]nriy]et
|riE]k]niTy]kut[.
kui]nuh
et]<]nuem]uh evu]Nk]u Ep]kfemi}. aet]e
En>h evuiu mti. evu]Nk]u kiTu ute
|>uu v} xIRnE] mE] ec]}iy]l mti" `u pru.
Bti>i "|o ptivu viy \pzdvm]f[. |et]u EBdeTufh.
Ae, t>mu]]h" `u mnuek][ AE]cic{u tIRc{y]i
t>hEn]ie]i>uu. AyiTy[[ v]DY]N nU>iyuh a]<h
k<i]l zbxVhmilte kiTuky}]et purEy[ir
]ri}]yi>uu. atin]l Bti>iu t>em]uh kiiyi}.
aen puptinWu divxh k<iE]L O>u divxh
>]ztiyil mil `}]v>uh \rm]y xmyh v]DY]NnU>i
"nTuviE]T[ \rm]Ey]?" `u Ec]dic{u. Bti>i aE]L
\rm]yii}]yi>uu. `iuh mi]et \riytuEp]e kiTu.
`}]v>uh \rm]yi `u tIRc{eTui v]DY]NnU>i ptue
eyfIu v]til turu, puriri v]tilc]>ie][ avieT
niu y]zty]yi. v]DY]N nU>i Ep]yi xVlph k<iE]L
Bti>iyuh pi]e Ep]yi. v]DY]NnU>i Ep]kut[ |
Ey[]efu niymu]yi>utin]l Bti>i Oe>u
v<iyilkUTiE]yi v]DY]NnU>ieyutinu muNEp avieT
eyi O>u [ Oic{i>uu. aE]L krupm]yi>uti
n]l A>uh k]fukyie}u niymu]yi>uu. v]DY]N
nU>i avieTeyi v]tiinu muiyE]L aEHie B]>Y
v]til turu. aku kTyuTen k]l Etc{uk<uk]nuh
mum]yi O]vryiEy[u Ep]yi. evh avieT \]y>utu
ek]u tikie}iE] `u vic]>ic{u O>u tm evemTuu
ek]u pi]e B]>Yyuh Ep]yi. v]til aTc{i}. turute
kiTi>uu. atin]l A t>inu Bti>i aku kTu
70

e`tiHYm]
kilc{uvil ecu kiTu. avieT pieyuh viu ek]uuk
yu]yi}. atin]l aEHe k]f]niTy]yumi}.
evu]Nk]m]yE]L Bti>i `fIi>uu "tuiy{i
mR ep]Nksvuh mu eekpiuh" |tY]di xIRnh
ec]}iuTi. a[ \r]N t]mxic{tuek][ A xIRnh
Ek]f[ v]DY]NnU>i \fRt[. \Ten aEHh EdSYE]Tuh
Ey]Tuh kUTi "A>]ft[, kilc{uvil xIRnh tuTiyi
>iut[?" `u Ec]dic{u.
Bti>i: w]Nte
v]DY]N: A>[ nTuviE]ET]?
Bti>i: aet.
v]DY]N: `E! apkTh. t]enin]f[ |vieT vt[?
Bti>i: w]N v]DY]N kiTu kiie cuvile
kiTfemuh evTu]Nk]u xIRnh ec]}femumE}
pri>ut[? gu>un]N pryutuEp]e ecy{]ti>iut[
gu>utVinu Ep]>]y[ky]fE}] `u vic]>ic{u w]nivieT vu
kiTu. evu]N k]m]ytuek]u xIRnh ec]}iuTiy
t]f[.
v]DY]N: evu]Nk]m]Ey]?
Bti>i: \v{[
|tu EkE]L v]DY]NnU>iu p>izBmm]yi. "`]l
Evgh Ep]k]h" `u pru >uEp>uhkUTi avieT niuEp]yi.
v<iuevc{u v]DY]NnU>i Bti>iEy]T[ "Em]l nTuviE]Tie
|hEp]e `vieTeyiuh kiTukEy] Ep]vukEy] Oe
ecy[Et]u. `e |eney]e \pzdvi]ti>u]l m]zth
mti. nTuviE]Tinu w]N xV]tzYh ti>iuu" `u
pru. "`ni[ xV]tzYh Evfemuh mumi}, `}]h v]DY]e
|hEp]e mti" `u Bti>iyuh pru. ~etiuh au
mutl Bti>i xVtzn]yiIRu. `vieTiT]uh `vieT
71

e`tiHYm]
E]y]uh `]y]uh O>u Ec]dYvumi}]etyum]yi. atin]l
Bti>i pie Evd]DYynh mtiy]i kurc{uk]h EdsxW]>h
ecy[ti>uu.
O>il Bti>i Ek]<iE]ei t]mxic{i>u k]u
"Ek]]]i" `u zpxiy]yi>u x[ztI `enEy] ab
il kifil vIfuEp]kutiniTy]yi. Ek]]]i[ |>up
E<u BR]Nm]>uh pie Ouve> |Nm]>uh axhKYh
ExvNm]>uh anvDi Ev<[c]>umu]yi>uu. Ai kifil
c{]Tieyu Ek fil ave>}]v>uh avieT O]Tieyi.
ecve>}]h Aiey piTic{u ky]n]yi kifiEy[u c]Ti.
aen Aukee]u kifru niru. A xmyu nTuviE
]Tu Bti>iyuh avieTeyi. aE]L Aukee]u kifru
niri>iut]yi
k[
aEHh
avieTniu
Ep]yi
atinTu vIie kifilec{u c]Ti. Ek]]]iey `}]v>uh
kUTi k>y[u kyi<iE]L aTu vIil O>u nivii
EkLuky]l
atie
k]>fmriyutin]yi
`}]v>uh
aE]E]Ti. avieTyuh kifilttey]yi>uu nivii.
ecu En]iyE]L kifil nTuviE]Tu Bti>iy]yi>uu.
`}]v>uhkUTi aEHeyuh k>y[u kyiyi[ "avieTy[e]
fien abh piyt[?" `u Ec]dic{E]L Bti>i "`ni[
abem]uh piyi}. w]N Ek]]e kifilec{u En]iy
E]L avieT em]umu]yi>ui}. ek]]]iyueT Exv
nmuu]y]l ek]]mE}] `u vic]>ic{u w]N pie |vieT
v[ |o kifil c]Ti aEztyuU" `u pru. aE]L
k]>Yem]umi}]et Exvy[uEvi m]zth kifil c]Tiy
ve>}]h x]m]nYiDikh mDYmm]yieyutu viEsSic{u
pryfemi}E}].
|en O]E>] mL k]fic{uek]u Ek]<iE]u
kurc{u divxh t]mxic{tinuEsSh Bti>iyueT y]zt Ene>
ti>uvnpu>Ey[]yi>uu.
ti>uvnpu>u
ecu
mH]>]j]vuti>umnie muKh k]fic{tieEsSh ~t]nuh
72

e`tiHYm]
divxh
avieT]mxic{u.
atiniTy[[
Bti>i
aEnkh
mL k]fiukyuh pryukyumu]yi. aN anuzgHic{i
utie PEm] `E] Bti>iyueT PitzpEy]guh
v]ukuem}]h
ti>umniey[u
ve>
>xiuky]fu
ecy[tt[. kurc{u divxhek]u Bti>i avieT O>uviDh
ExvNm]>ueT
kUi]yiIRu.
xmyh
Ec]di]et
ti>umuil ec}]h, evTipry]h, ci>i]h |tien]uh viE>]Dmi
}]ety]yi.
avieTyu
ExvNm]>uh
\EdY]gNm]>uh
muem]e Bti>iu p>icitNm]>]yiI>ukyuh ecy[tu.
|ztyuem]e Aytie EsSh O>u divxh Bti>i
ptIRie etEe> nii>uE]L xRv{]Dik]>Y]R
atiekUTi kTu viy ek]]>iEu Ep]yi. aEHh
ep]]>]fvuh a>nirc{u ep]Euh D>ic{u En>Ymuu
muTu[ m]R]vRyie puiyueT EvSi]yi>uu
Ep]yt[. atu kiu Bti>i pWpuem]tui v]ep]i
O]]nic{uek]u pi]e ecu. aE]L xRv{]Dik]>Y]R
ti>iuEn]Iu go>vE]TukUTi "`]?" `u Ec]dic{u.
aE]L Bti>i A>uh EkL]viDil ptue "Axnh
kTi]Em]?" `u Ec]dic{u. atu Eku xRv{]Dik]>Y]R
EdSYeu muKh vIRic{uek][ Ouh mi]et fil
Ep]yi. ti>umu]ekec{yuTen ve>xTE]TukUTi "O>u
vTNpE>i kurc{u divxm]yi |vieT t]mxiuuE}].
aEHie sk]>hek][ aTiyn[ |vieT k<ic{ukU]N
nivZiyi}]ety]yi. aEHin[ |Et pry]vU `i}.
suEm axBYhtey]f[ pryut[. aTiyN |E]L |E]u
viTek]E]Le aEHh O>u cIv]u pryukyu]yi.
|et]e ti>umnriyi]vut}]tuek][ ariyiui}.
|vieT aEHe EvtiDikh klpic{u bHum]niuu[.
atuek]]f[ aEHin[ Ae>yuh Byvuh bHum]nvuh
|}]ety]vukyuh aDikzpxhgh vRiukyuh ecy{ut["
`uh muh ti>umnriyic{u. \Ten klic{u O>u H>i]>en
73

e`tiHYm]
ayc{u viiic{u Bti>iey ti>umu]ek v>ui. "Bti>i
xRv{]Dik]>Y]e> sk]>ic{u `uh muh pryuuvE}] `]
at[?" `u `u klpic{u Ec]dic{u. aE]L Bti>i "w]N
sk]>iukyuh mumu]yi}. aen ariyic{uevil atu
EB]S[]f[. \]y xhgti w]nivieT ariyi]h. xRv{]Dik]>Y
]R |o En>YmuumuTuu |E]u Ep]E]L |o
ep]Euh ep]>]fvuh evuu cum[ \>uutTic{ |o
Axnvuh Oe]eT kE]L |o Axnem]u kTic{]l
ek]]em[
`nie]>u
Em]Hh
Et]i.
aEHie
anuv]dvuh xtvuh kUT]et piTic{u kTiutu nY]ym}E}]
`u vic]>ic{u w]N 'Axnh kTi]Em]' `u Ec]dic{u. atin[
|ztm]zth EdSYeT]nuh xTeT]nuh ti>umnriyi]nuh
mmumu k]>Yem]umi}. mnueil xtifh |e}il
mnie}u prEy[fh. a}]et v}tumuE]" `u
ti>umnriyic{u. \Ten ti>umnuek][ "|tienuric{]E]cic{u
EvtuEp]e ecy[tuek]]h. |E]L niLu Ep]k]h"
`u klpic{u >uEpe>yuh ayc{u.
xRv{]Dik]>Y]>N En>YmuumuTuu ti>umuil ec}u
tu ti>umniEy[uh Ouh >xmi}]yi>uu. atienuric{[
Ouh klpi]ri}]yi>uu `E \U. aenyi>uE]L
Bti>i |o v<u]iIRtu ti>umniEy[u ve>
xE]Sm]yi. atin]l, "EmlmuukUT]et Omuum]zth \Tuu
Em]l A>uh ti>umuilec{ukUT]" `u aute klpn
zpxieTui. |tu Bti>iuh muh pRuh ve> xE]S
k>m]yieyiuh xRv{]Dik]>Y]Ru Ouh >xm]yi}. `iuh
kln anux>i]etyi>i]N nivZiyi}]tin]l aTu
divxh mutl xRv{]Dik]>Y]>uh EmlmuupEy]gic{utuTi. A
kln piIT]>uh EBdeTuiyi}. at[ aente i>
eu. |E]<uh aente tTuv>uumuE}].
A xhgti |en avx]nic{ueviuh xRv{]Dik]>Y
]Ru Bti>iEy]Tu viE>]Dh tIRi}. pe atu Pii
74

e`tiHYm]
]N m]Rem]umi}]etyi>utuek][ aEHmtu mnil
evc{uek]i>uu. atu Bti>i mni]i `iuh kU]iyi}.
Bti>i Ae>yuh kU]u A}E}]. t>h kiiy]l |niyuh
xRv{]Dik]>Y]e> mDYmm]femu Bti>iyuh niyic{u.
O>u divxh >]ztiyil Bti>i O>u Er]Q>ikil m
vixRnh ecy[tuek]i>i xmyh xRv{]Dik]>Y]R gU
m]yi O>u u Ep]kutin]yi A Er]QilUTiecu.
aEHie kUeT A>umu]yi>ui}. aTuuecE]L
Er]Q>ikil O>]L |>iut]yiE]I[ aEHh "A>t[" `u
Ec]dic{u. \Ten Bti>i "AriieuEvfh" `[ aE]uh
Ec]dic{u. |>uuek]u k]f]N vy{]yi>uueviuh Oc{Eku
p>x[p>h ariu. atin]l xRv{]Dik]>Y]R "mti mti, mni
]yi" `u pru. aE]L Bti>i "mtieyil |ni zpy]x
eTfemi}. aDikmut[ avieT kiTE]e. pi tiu
ek]uh" `u pri[ `fIuEp]yi. "|o mEn]T[ |niyuh
xhx]>ic{]l v}v>uh EkEy[uh atu kurc{i]f[" `u
vic]>ic{u xRv{]Dik]>Y]>uh Ep]yi. `iuh aEHh x]m]nY
iDikh mDYmm]yievutu pryfemi}E}].
|o viE>]Dem}]h mnilevc{uek]u xRv{]Dik]>Y]R
piEdivxh O>u k]>Yh ecy[tu. ti>uvnpu>u nU>im]R
`ztEp>u ec]uh ave>ey]e mpil jpinu
c]Rukyuh jp]Ru zptidinh O>u pfh vIth dif
ek]Tuukyuh ptiv]f[. atnux>ic{u Bti>iyuh ti>uvn
pu>u ec divxhte jph c]Ric{iu]yi>uu. A pfh
Bti>iu pUjYm]femu niyic{u xRv{]Dik]>Y]R jph
c]Ru piey v>ui Bti>iyueT Ep>u kuiy]N
chekukyuh
pi
kuiyukyuh
ecy[tu.
Bti>i
atriiu pie mUudivxh ek]]>il Ep]yi}. n]]h
divxh ti>umu]ekec{E]L "`] Bti>i |y{ieT |E][
k]f]ti>ut[?" `u klic{u Ec]dic{u.
75

e`tiHYm]
Bti>i: mUu divxEy[[ O>suiyu]yi>uu.
mH]>]j]v[: A>]f[ m>ic{t[?
Bti>i: x]>mi}, `e Ep>]f[
mH]>]j]v[:
EpE>]?
Ep>u
m>iuEm]?
axhbh
pryuet]f[?
Bti>i: axhbm}, v]x[tvm]f[. xRv{]Dik]>Y]R
`e Ep>u kui. aEHh vy t]]ny]ef]f[ `}]v>uh
pryut[. aEHh kuiy]l m>i]etyi>iuEm]?
|tu EkE]L ti>umniEy[u k]>Yh mni]yi. \Ten
Bti>iyueT Ep>u vIuh c]Rutinuh Ep>u kuiy
divxie difkUTi ek]Tuutinuh klpic{u ch eki.
atiuh xRv{]Dik]>Y]R mDYmm]vukte ecy[tu.
aen
kurc{u
divxh
k<iE]L
mH]>]j]vu
ti>umnuek]u klic{u ac{iu pun]yifiyic{u
ek]Tu avIie v]x[tubiyuh p]uk]c{um]yi. pufY]H
vuh p]uk]c{uh avieTvc{u Ekmm]yiu O>u zb]fdYyuh
k<ic{[ gZHzpEvsh nTukey]fu tIRc{eTuiyt[. jpi
n]yuh piEv]>in]yuh muh ti>uvnpu>u t]mxi
c{i>u nU>im]e>yuh xdYy[u fic{u. aE]L nU>im]Ru
viy
xhsym]yiIRu.
"pun]yifiyic{t]efiuh
avIeTu
xlpic{i>iu
u
Ep]yi
\ofu
k<i]Em]?" `]yi>uu av>ueT xhsyh. Ep]k]etyi>u]l
mH]>]j]vu ti>umniEy[u ti>uvuETu]Eyy[uEm]
`u syuh avRu]k]etyi>ui}. Ak]eT nU>im]R
viy p>ui]yiIRu. OTuh ave>}]v>ukUTi nTuviE
]TiEn]TukUTi AE]cic{i[ tIRc{y]]h `u niyic{u.
ave>}]h O>u u kUTiyi>uuek]u Bti>iey vU>ui
|o vx[tutke}]h pru. Bti>i mnuek]u xVlpm]E]
cic{i[, "|tinu w]N v}tuh xm]D]nmu]]h. nueT
avy[u kurvu v>ikyumi}. ti>uvuETu]vukyumi}.
76

e`tiHYm]
`]lE]E>? pE O>u k]>Yh Evfh. tl]h nii
]e>iuh >E] mUE] \ruik |E]u t>fh. |ute
eevkuE>h atu mTi>ikyuh ecy{]h. xdY n]ey]fE}].
atuek][ |niyuh Ouh t]mxi]N p]Ti}" `u pru.
atuEku xE]Sic{[ \Ten O>u nU>i mUu >Up]
ek]Tuu. Bti>i atu c]Tyil ek]u ecu ek]Tuu O>u
ek]]i EmTic{u. aE]Le kc{vT]E>]T[ "|t[ `ni},
me]>]LuEvy]f[.
|tuek]uec[
ay]e]fic{i[
Ek]]iyueT B]Syuh viyuh ay]Lu xtm]eyil
Ek]]ieyTuuh. ay]L xtic{ie}il w]N Ek]]i
ti>iey ek]uv>uh. aE]L pfh mTi>fh" `u Bti>i
pryukyuh aen ecy{]emu kc{vT]>N xtiukyuh
ecy[ti]f[ Ek]i v]iyt[.
Bti>i Ek]]i O>u muil ep]tiu kil evc{u
ek][ \Ten ti>umu]ekec{u. aE]L ti>umnuek][
"kie]f[?""`u klic{u Ec]dic{u.
Bti>i: |t[ |vieT ariyi]N tvmuet]um}.
>umUu divxinkh vTE]u Ep]y]l ek]]emu[.
aE]L ek]uEp]k]n]yi[ |E]L c]Tyil niu
v]iyt]f[.
mH]>]j]v[: atuek][ nmuu k]f]N p]Tie}uE]?
Bti>i: `e]umi}. O>u ni]> x]Dnm]f[ `E
\U.
mH]>]j]v[: Ae, `iuh k]fe; `TuU
Bti>i pieyuh ve> mTi B]vic{u. OTuh ti>umnie
niRbhek]u Ek]]i muinkunieTuu t]e<evc{u.

77

e`tiHYm]
mH]>]j]v[: EH! Ek]]iEy]! n} siy]yi. n]hte
Ou murui AdYh |tilu]h.
Bti>i: aeny]v]h. pE at[ |u p]Ti}. O>u v<ip]T[
niyic{iu[. atu k<iiE |tilu]vU `]fu
evc{i>iut[.
mH]>]j]v[: `u v<ip]T]f[?
Bti>i: AdYh |til p]l]yxh evc{u pn]BxV]miu
niEvdiuk. pieuiuTuk `]fu niyi>iut[.
mH]>]j]v[: (ti>umnil xVlpem]]E]cic{i[) mni
]yi, ep]y[E]U.
|tu Eku Bti>i |riE]yi, Ek]]i c]Tyil
ek]u ecu ek]Tuu >Up] v]i, atu ek]Tu nU>iu
mTie]Tuu. Bti>i Ep]yyuTen ti>umnuek][ avIi
Eu k[pic{]yc{u zb]fxdY avIilevc{u Eveuh
ail `vieTeyiuh evc{u nTiek]]emuh cheki.
avIil AdYh zb]fdY nTukyuh piIT[ ac{I
p]Rukyuh ecy{utu Ek]]iyil niEvdYhevc{[ AdYh Edvnu
niEvdiukyuh piIT[ tuukyuh ecy{utuEp]ey]ef]f[
Bti>iyueT v]ie x]>emu ti>umniEy[[ atu
EkE]Le mni]yi `u piITu]y chekuek]u
x[pm]kuuE}].
Bti>i O>il O>u v<iy]ztyil O>u divxh En>h
eevkiyE]L a]<h k<ic{uEp]kfemu vic]>ic{[ O>
il ecuEcRu. En>h xYy]k]r]yiuh avieT s]i
]>N vu nT turukEy] viu evy[ukEy] ecy[ti>u
i}. nT turu et]<utiu Ep]y]l ek]]emu vic]>ic{[
avieT O>]L k]uniluu]yi>uu. ay]}]et avieT
eyuh Ever A>umu]yi>ui}. atin]l Bti>i A
78

e`tiHYm]
mnuSYEn]Tute A Ezth A>ueT vky]efuh aviTue
ptivukeeney]ey]efuh muh Ec]dic{u. aE]L A
mnuSYN "ah |vieT aTultteyu O>u mny[e
vky]f[. |vieT k]u >Ek]uh eevkuE>h OEk]uh
|T<i ativItm]f[ pUj]niEvdYinu vkevc{i>iut[.
atukUT]et k]uh eevkuE>vuh |o>u nmx[]>inuh
vkevc{iu[. nmx[]>h v<iEp]>]yi v>u zb]fRu
ek]Tufem]f[ evc{i>iut[. |o vky[e}]mu en}u
mny[lniu k<k]>N v]>iye> ~lic{uek]Tuuh. v]>iyR
ptiv]yi kfuzpk]>mu a>i ek]Tuuek]fem]f[
~R]T[. `]l |vieT zb]fRu nmx[]>h(Bfh)
ek]Tuuky]ke kfuzpk]>mu a>i mu<uvnuh evc{[ Edvnu
niEvdiuky]ke O>iuh ptivi}. nmx[]>inu a>i
mu<uvnuh s]i]>N aEHie mile]uEp]yievc{[
\ofu k<iuh. niEvdYinu >u En>vuh O<>iyiDikh
v]>iyR ek]Tu]ri}. en}u mu<uvnuh pu<uiyufiuievc{u
v]>Yuv>Ufuk<iuh.
O<>iyil
kUTutiu
niEvdYh
evy[femil v<ip]Tuk]>]e>iuh ek]uv>fh. |en
ey]ey]f[ |viTue ptiv[. xY k<iy]et |vieT O>u
divxvuh nTturu viuevy[]ri}. zptidinh mU]<iey
vIth |vieT viuvky[u mny[lniu ek]Tuuu[. atu
mu<uvnuh s]i]>nuh k<k]>nuhkUTi puevc{[ `Tuuk
y]f[ ptiv[. |vieT viinu v<ip]Tuk]R ek]uv>u `
te mu<vN Ev]. >uEn>vuh mi]minuie pZhEp]e
O]E>] ti>i ek]uievc{]l mtiyE}]. mny[E[ |tuEp]e
n]lptu Eztu[. `}] iuh divxhEt]ruh ecu
k]>YEnVSiuk zpy]xm]vuky]l |viTue k]>YL
e}]h s]i]>enyuh k<k]>enyuh cumteTuiyi>i
uky]f[. mny[lni[ Ouh aEnVSi]ri}. `}]h s>iy]yi
nTuue]f[ aviTue visV]xh. atuek]]f[ |v>ueT
a<imtiyuh azkmvuh |ztE]h vRic{t[. ciE]L mny[l
niu viy ti>uEmni |vieT `<uukyuh |v>ueT ci
79

e`tiHYm]
kvukL kupiTiukyuh k<k]>en piTic{u zpH>iukyuh
s]i]>enz]i>iu >uh n]uh pfvuh muh zp]yih
niyiukyuh ecy{]ru[. `iuh |vieT |v>ueT azkmL[
|tuve> y]et]>u kurvuh vii}"" `u pru. Bti>i
|et}]h EkuD>ic{tieEsSh "Ae, `iuh kui k<i]mE}]"
`u
pr[
auileyiri
kuik<ic{[
ailec{u muukL >uh \f]niiu kopInm]zt
D]>iy]yi avieTyi>uu. aE]E<y[uh O>u ecriy p]ztil
O<>iyuh O>u tIe]iyuemTuuek]u k<k]>numvieT
eyi. \Ten Bti>i "v]>iyE>! nmu[ a]<h k<ic{u
Ep]y]le]]emu[ ativieT t>m]kuEm]?" `u Ec]dic{u.
atinu>m]yi v]>iyR "`E] `niriukUT]. s]i]>
En]Tu Ec]difh" `u pru.
Bti>i: aen pr]lE]>]. nmuivieTc{i v<ip]Tu
kuh nTEiyi>iuu. atien]e v]>iy>ueT xH]ym]f[
nmuu zpD]nm]yi Evt[.
v]>iyR: r]N, v<ip]T[ `e]ey]f]Ev]
Bti>i: vi[, m], pWx]>]yxniEvdYh, pie O>u
>Ek]iT<i evniEvdYh |et]e Evfh. vY]<]<[cEt]ruh
|vey]e O>u viuEztil nT]ru[. O>u zb]fen
k]lk<ukic{[ \oukyuhEvfh. atinu s]i]>n]y]uh mti.
x]m]nYhEp]e O>u Bfie vem]e Evfh. aet]uh
Em]sm]k>ut[. nueT ky{il pfmu[ aetzt Evfemiuh
ecvuecy{]N ty{]r]f[. `iuh v]>iy>ueT xH]yhkUT]et
Ouh nTukyi}E}].
v]>iyR: pfmueil Oe nTuh. aTiyN `}]h
s>iy]]h.
Bti>i: `]l mti. OTuh v]>iyR pryu xhKY
Eb]DYeTu]h.
80

e`tiHYm]
v]>iyR: `]l Evet}]h |E]Lek]u viTek]]h.
`u pru v]>iyR O]TiE]yi. Ep]ku v<iu
s]i]>en[
"|u
viEsS]lc{i
v<ip]Tuku[.
filuic{[ aiEy[[ ec}fh" `u kUTi
pri]f[ v]>iyR Ep]yt[. v]>iy>ueT v]u Eku tniuh
v}tum]d]ymu]kuemu vic]>ic{u s]i]>nuh fil
"kuic{[ kuiyuh kuT[" aiei. te ptivuh
AvsYuem}]h Bti>i s]i]>En]Tu pru. atu Eku
s]i]>nuh xE]Sic{[ O]TiE]yi aEHie milni[
a>iyuh kriE]ukuh p]uh muh ek]uv[ `}]h ty{]r]i
uTi. kurc{u k<iE]L xk x]Dnuhek]u
v]>iy>uh aiei. aE]E<y[uh s]i]>N niEvdY
L aTu]ukyuh kriu nuruukyuh k<ic{i>uu. atu
ki[ `z]N te neTu]N B]viuky]fE}] `u
vic]>ic{u v]>iyRuh v]>iyR xm]ne}]h ek]uvi>i
utu te neTu]n]fE}] `u vic]>ic{u `z]nuh
EdSYh ks]yi. v]>iyR `z]En]T[ "x]m]ne}]h vh
kUie]uv>fem[ AvsY]>N `E]T]f[ AdYh prt[.
atuek][ w]N ek]uvi>uu x]m]nLte `Tuu
\pEy]gifh. aEeT x]m]nem]uh |vieT \pEy]gi]N
p]Ti}" `u pru. atuEk[ `z]N "v]>iy>ueT x]m]n
e]uh |vieTe]ukyi}. p]l evh EcRt]f[. a>i
evuii}" `uh muh prutuTi. ail jpic{u
ek]i>u Bti>i |v>ueT v<uEki[, "niL til sf[
kUET. >uEp>ueT x]m]nuh \pEvy]geTiiek]fh.
atuek]u Ed]Sem]uh v>]ni}E}]. niLu >uEpRuh
pfh kifemE} \u? atu Eb]DYeTu]N w]nuE}].
v<uh sf[yuh kUT]et k]>Yh nTe" `u pru. atu
Eku >uEp>uh xm]D]neTukyuh ecy[tu.
`z]i>i eve}]h k<ic{u pUjy[u Ep]yi. zpx
pUjy[[ nTyTc{E]L Bti>i tiTiyiei O>ieyTuu
81

e`tiHYm]
evc{u t]En vii \ofu tuTi. `z]i>i "a}]! |en
y]Ef] k]lk<ukic{Uut[?" `u Ec]dic{u. atinu mrupTiy]yi
Bti>i "k]lk<ukic{Uuk `u pr]l te mutl ecvu
ecy[t[ O>u zb]fnu Bfh ek]Tuuk `E aRmuu.
ep]>uL Ep]kuiT]fE}] pufYh. `z]e \ofu k<iyu
E]L k]lk<ukic{Uiytie Ph `niu kiuh. `z]nuh
O>iyieyTuuevc{u viiyuE]U" `u pru. \Ten
`z]i>iyuh \]ni>uu. pie Bti>i `z]i>iyueT
eekufYe vRic{utuTi.
"EH! `z]N EdHem]e ve> n]yi. |o a
ifie evh ve> m]H]Ymutute. `uh Ek]>i
Edve
tyie]<iutE}?
aeny}]etyi>iuEm]?
aEt]TukUTi `z]e eekufYvuhkUTi EcRE]L mu<uvn]yi.
pWx]>]yxien}, xkviBvLuh |o evie
xV]d]fu muiunilut[. kuEre amZtie xV]dumu[. atu
`z]e eekufYhek]u vt]yi>iuh" `uh mum]yi>uu
Bti>i prt[. |o sk]>em}]h x[tutiy]ef]f[ `z]i>i
mni]iyt[. atin]l |tinu mrupTiy]yi `z]i>i
prt[ "|et]uh nueT x]mRYhek]}. `}]h Bgv]e
kZpek]]f[" `]yi>uu.
Bti>iyuh `z]i>iyuh \ofu k<iu eek k<uki
bilu>yil Ep]yi>uu pfie kfu pru tuTi.
v]>iyR tiTiyilyri \]numi>uu. `z]i>i pr
kfe]uh Bti>i xtic{i}. OTuh Bti>i "|vieT >u
En>vuh |o>uEpRu nmx[]>inu vkevc{iuE}].
aet}]h t]N Em]iec{TuukE} ptiv[? |[ O>u En>h
w]nutinu tniu pfh t>fEm]? w]en]>u k]suh t>]N
B]vmi}. t]enu ecy{uh?" `u Ec]dic{u. atu Ek[ `z]i>i
Ek]pic{u virc{u Bti>iey t}]n]yi eekEy]ie][ aTuu
ecu. \Ten Bti>i `fIu `z]i>iyueT eek[ O>u tuh
ecki[ O>Tiyuh evc{uek]Tuukyuh "aEy{]!" `[ \re Ou
82

e`tiHYm]
niviiukyuh
O>umic{uk<iu.
aTiek]
fil
`z]i>i Eb]Dh eku niu vIfu. nivii Eku v]>iyR
p>izBmic{u `c{ilee mTiiTic{uek]u bilu>yiEy[[
O]Tiec{u. "|vieT `]f[ O>u nivii Ekt[? A>]fu
niviic{t[?" `u v]>iyR Ec]dic{u. aE]L Bti>i
k>uhek][ "|o `z]N w]N pfh ek]Tut[ Ep]e>uh
pr[ `e}i. w]n]fu niviic{t[. |tien}]h x]i
v]>iy>]f[. |o \]y xhgtike}]h Eztie \Tm
En]T[ |E]Le pryfh. x]i pry]N v]>iy>uh `e
kUeT v>fh. \ofu k<ic{uv>U. v]>iy>ueT pfh w]N Ouh
kury[ukyi}. `e}iytuek][ `z]n[ |ni w]N O>u
k]suEp]uh
ek]Tuyi}.
`z]nu
ek]Tu]nutukUTi
v]>YRu tEy[]h" `u pru. |tu Eku xE]Sic{u
v]>iyR \ofu mu<uvn]]n]yi[ tiTiyiEu Ep]yi. f
il \ofu k<ic{u eekyuh k<uki v]>iyR vIuh bil
u>yiei. `z]i>i aE]<uh pURv{itiyil Eb]D>Hit
n]yi avieTe kiTi>uu. Bti>iey avieTeyuh
kumi}. aEHh v]>iyR v>utinu muE pkTi>iuu.
pieey]>il Bti>i O>u v<iy]ztyil O>u divxh
mDY]xmy[ \ofuk<ic{u Ep]kfemu \EsE]TukUTi
e O>i}u kyriec{u. aE]L avieT pu>yueT
v]tiuke]e aTc{i>utin]l muu niuek]u >umUu
cumc{u. `iuh Ae>yuh purEy[u k]f]etyi>utin]l
|ryu kyriyi>uuek][ "EH EH! |vieT A>imi}Ey]? |o
v]tie]u turfh" `[ \re viic{u pru. aen
n]Wu zp]vsYh prE]L gZHN nU>i vu v]til
turu duRmuKh k]fic{uek]u purEy[u v[ \c{xV>il
"A>]fivieTyrivu
kslkUut[?
pTiu
puru
Ep]kfh" `u pru. atu Ekiuh Bti>i "aEy{]! aen
pry>uEt. w]N v<iEp]n]y O>u zb]fn]f[. v<i nTuh
evyiu ek]uh w]N ~vuh avsn]yi>iuu. visuh
83

e`tiHYm]
d]Hvuh
xHivy{]ety]yi]f[
|vieTyri
vt[.
`niiE]L kurc{u kiEy] Ec]Er] v}tuh t]l aet]>u
viy xukZtm]yi>iuh. Ouh k<i]et |ni |vieTni[
O>TiEp]uh nT]N w]N sn}" ` ~vuh t]f
xV>ilru. |tuEkiuh gZHn]e mnin[ O>ivumu]
yi}. aEHh vIuh \c{ile "Ep]k]nE} prt[.
nT]N vey{il pTiu puru Ep]yiiTE]U. |vieT
|>i]N p]Ti}. v>uvRe]e kiEy] Ec]Er] ek]Tu]N
|vieT v<iyUuh mumi}. A>uh k]fmiiumi}. |en tiuh
pr[ \]n]yiu kyriv>uvRe]e Ec]ru ek]Tuiu
pufYh |vieT AvsYmi}" `u pru. \Ten Bti>i "`]l
evruEt Ev. w]N pfh t>]h. ~tviDi]y]uh xVlph
v}tuh k<i]et Ep]k]N nivZiyi}. w]N x]m]nYiDikh
vu. atuek][ pryut]f[. kZpyu]kfh" `[
pieyuh pru. atu Ekiuh gZHe mninu O>ivumu
]yi}. "`ET] te j]Tey]uh |vieTukyie}[ AdYEm
w]N priE}? aE]u pryuet]uh mni]]
et]f[? te mRTmuiyuhek]u t]niriE]vU. |vieT
pukyi}. pfinu Ec]ruek]Tu]N |tu EH]uh mum}.
pTiu puririE]v]nE} prt[? |niyuh Ep]kph
w]N tInl Ek]>ie]uvu te tyiiTuh. atiniTy]
]et t]niriE]vU" `]fu gZHN prt[. |ztyuh
Ekiuh Bti>i O<ic{uEp]yi}. aEHh pieyuh t]fu
et]<utuek][ "aEy{] mU[, |tu kinm]f[. |en pry>ut[.
O>u nivZiyumi}]ety]yiu w]N pryut]f[. O>upiTiEc{]er
iuh t>utinu dyvu]kfh. atien]inuh mnie}il
kurc{u pc{evh t]uh mti. Ouh k<i]et `ni[
`fI]NEp]uh vy{. w]N v}]et Ific{uEp]yi" `u
pru. |tinu mrupTiy]yi gZHN prt[ "tniu evh
Ek]>ie]u vu t>]N te s]>]>uh |vieTyi}. evh
kuTifemil pu<yilec{u Ek]>iuTiU. |vieT aet]uh
x]Ym}. t]nivieT ni[ |riE]vU. |niyuh t]niri
84

e`tiHYm]
E]v]ph |vieT]Ru vZSieien w]niE]u
viiuh. avL mumTiu AyuDvuh ek]iE]u v]l
te |vieTniE]Tiuh. atiniTy]]et |riE]vuky]fu
n}t[" `]f[. |ztyuh EkE]L Bti>i "|vieT m>Y]dek]u
k]>Yem]uh
pukyi}.
~etiuh
O>u
ep]TieekUTi
zpEy]gic{u En]]h" `uvic]>ic{u. Ek]pB]vE]TukUTi `fIu
>]hmu[ a>yil muruiei kuh cuvi virc{uek]u
gZHEn]Tu "`ET]! t]N mH]duNte. tem]zth vic]>i
c{]l Ep]>E}], |vieT O>Rnvuh >umUu kiT]umu
E}]. pu>]tnm]y O>u zb]fgZHvum]fE}] `u vc]>ic{u
w]nituve> mic{u. w]en]>u kTuheek zpEy]gic{]l atu
zptiviDi |}]t]yi>iuh. n]Wu divxh muNp[ |tuEp]e
w]en]>i}u Ep]yi>uu. aviTue gZHnuh teE]e
O>u dun]yi>uu. avieTyuh w]N AdYh ve> mic{u. OTuh
atuek]e]uh pukyie}u Et]uky]l w]en]>u kTuhek
avieT zpEy]gic{u. atute |vieTyuh zpEy]gi]n]fu w]N
B]viut[. atu xtm]Ef] `[ aku ec[ aRn
E]TukUTi Ec]diU. pie p]pic{]l Pem]umu]
vukyi}. atuh w]n]dYEm prEy[]h" `u pru. |v>ueT
xhv]de}]h Ekuek][ aku nii>u aRnh
Bti>iyueT aE]<e B]vh k]fukyuh OTuh pr v]u
EkLukyuh ecy[tu v}]et Byeu nU>iey akEu
viic{u. "|y{]L x]m]nY]>ne}]fu Et]ut[. `e}]
mnR]f]Ev] \]iIRut[? >umUu kiT]u
vReiuh Ape]uh v>]et xUifmE}]. atuek][
filec{[ aEHe xm]D]neTui Bfh ek]Tuu
xE]Siic{yy[fh. ae}il viy Apu v}tuh vu
kUTuem]fu Et]ut[" `u pru. Bti>iyuh gZHN
nU>iyuh til atYuc{iu]y xhv]dh Ek[ atie
k]>fmriyutin]yi aylv]xik]y Ouve> jnuh
avieT vukUTiyi>uu. av>uem}]v>uh aRnh prtu
Ep]e te pru. aet}]kUTi EkLukyuh Ek]pic{u
85

e`tiHYm]
xhH]>>uzdenE]eyu Bti>iyueT ni k]fukyuh ecy[t
E]L gZHNnU>iyuh ByviHVn]yiIRu. \Ten aEHh
Bti>iyueT aTulec{u p]dil vIfu nmx[k>ic{i[
"a}Ey] zbEf]m! miEf, miEf. ayueT
m]H]Ymriy]et w]N pruEp]yet}]h xdyh miEf.
Ek]pe
aTiy]uh.
Ape]umu]iIR]et
`eyuh |o kuTuhbeyuh aviTuu >ifh. fil
kuic{uv>ik. |vieT \ofien}]h k]m]yi>iuu. kuic{uv>]
t]mxEm \U. aEy[u kuTiunIRvI<[Iu Evfh `niuh
\]N" `u pru. atu Eku Bti>i te kosh
Pic{uvE}] `u vic]>ic{u \uek][ ci>ic{[ "|E]eiuh
n} buiyu]yE}]. B]gYhte. |vieT mEtie k]m]yi
e}]f[ Et]ut[. |ni `niu Ek]pvuh EdSYvuem]umi}.
aet]eIRi>iuu. w]N fil kuic{uvEy[]h.
`e O>u kuiyuh Etv]>vuem]e >]vie k<ii>iuu. v<i
sum]ytuek]u Ou kuifemE \U. >]hkuiu
t]mxinu vkyi}E}]. |E]L vEy[]h" `u pru
Ep]yi fil kui k<ic{uvu. Bti>i kuic{uv
E]E<y[uh |yuh pkyuh evc{[ `}]h ty{]r]iyi>iuu.
gZHNte x]d>h viie]Tuu. Bti>i xuKm]yi \ofu
k<iukyuh ecy[tu. \ofu k<iu eek k<uki<iyuTen
Bti>iey gZHNnU>i puril ek]uEp]yi O>u
p]yyuh tyifyuh muru]nu x]Dnuh ek]uecu
ek]Tuukyuh "|ni |vieT |>iukEy] kiTukEy] muruu
kEy] Oey]v]h. w]nuhEp]yi \ofu k<ic{uv>]h" `u pryu
kyuh ecy[ti[ \]N Ep]yi.
gZHN nU>i \ofuk<ic{u Bti>iyueT aTuei
yE]E<y[uh avieT divYn]yi[ O>]L vi>iuu `u Eku
Everyuh pR vukUTi. aE]L gZHNnU>i Bti>iEy]T[
"|E]L Oe x]m]D]nm]yE}] |ni vRm]nem]e pryuk.
|}h `vieTy]f[? |}Ee>]f[? n]Wu divxh mu[ O>i}u
86

e`tiHYm]
O>u kTuheek zpEy]gic{t]yiruvE}] aet]f[? |et]e
ari]l ek]]emu[" `u pru. \Ten Bti>i "`e
|}h kurc{u et]f[. |}E>u 'nTuviE][' `]f[
x]D]>fy]yi pruv>ut[. w]N zpEy]gic{ kTuheekyien
uric{u Ec]diE. atu EkL]etyi>iuky]fu n}t[.
Ek]l nie}]v>uh mUu eekvi>l evc{uEp]kuh.
atuek][ atu pry]N niRbi>ut[" `u pru. atu
Ek[ `}]v>uh "aviTu[ aen pryut[ xTm]f[. atu
Ek]le]]em[ wLe]e ve> AzgHmu[. atu
ek][ atu niym]yiryfemu we}]v>uh niRb
pURv{h aEpic{uek]uu" `u pru. \Ten Bti>i "azt
niRbm]efilry]h. EkE]U. w]N A |}u eci[
AdYh |vieTrtuEp]eey]e ve>ruEn]i. OTuh
avieT
pc{evhEp]uh
kiukyie}u
tIRc{y]yE]L
w]ene >]hmuuh kuTyuemTuu pTiiri `e
v<iu Ep]yi. at]fu OTuh zpEy]gic{ kTuheek. atu
tey]f[ w]nivieTyuh zpEy]gi]N B]vic{t[. a}]et
w]enu ecy{uh? w]nuh nieE]e O>u mnuSYn]fE}]"
`u pru |tu Eku nU>iey En]i `}]v>uh ci>ic{u.
tniu piy viQ[ih vic]>ic{u gZHN nU>i x]m]nY
iDikh |iBYn]yi. Bti>i avieT niiriE]vukyuh
ecy[tu.

87

e`tiHYm]

96. ArMuEdvnuh m]u Bti>iyuh


|E]L kum]>n}UR zg]m]>n]yi>iu m]uBti>i
yueT |}h p[ ecUR]UiuLe "k]UR" Eds]yi
>uu. a][ A |}]R Dnpuie]uh d]nDR]di
ek]uh |osV>Biek]uh zpbM]>uh zpxiM]>um]yi>uu.
A |}u ti>uEv]fhEt]ruh mH]viuvien pUjic{u nivZi
yuiTE]h zbc]>ik]yiu zb]fb]M]e> k]l
k<ukic{Uuk ptiv]yi>uu.
aenyi>uE]L O>u cim]xil ti>uEv]finu
k]l k<ukic{U]N zbc]>ike Ae>yuh kiiyi}. avieT
aTue]e
zb]fgZHL
D]>]mu]yi>utin]l
ti>uEv]fhEt]ruh
\]N
puh
pzuh
ciE]L
atiDikvuh zbc]>ikL |vieT v>ik ptiv]yi>uu.
zbc]>ikL ptiv]yi v>]ru xmyh k<iiuh Ae>yuh
k]f]iu gZHn]y mU Bti>i ~vuh viSn]yi
IRu. \Ten aEHh aTuu |}ie}]h ecEnVSi
c{iuh O>u zbc]>ieyEp]uh kiiyi}. `}]v>uh dU>i
Eu ep]y[E]yi>uu. ti>uEv]fmUu muuemute ~kEdsh
tIRc{y]iytin]l Bti>iu mnx[t]ph duHm]yiIRu.
viuBsiE>]mfiyuh sum]nxnuh atYh kZtYniyu
Aum]y mU Bti>i duKh xHivy{]ety]yi mH]viuvien
e mnil x[m>ic{uek][ |}]tie puriyil
km<[Tic{ukiTu k>utuTi.
aen kurc{u xmyh k<iE]L muu niuek][
O>]L "w]en]>u v<iE]n]f[. |[ \ofu k<ic{ii}. kuic{u
v]l |vieT \ofu k<ic{u Ep]kuv]N t>m]kuEm]?" `u
Ec]diutu Eku Bti>i tep]i En]iyE]L kt[, O>u
zbc]>ieyey]yi>uu. \Ten Bti>i xIm]tItm]y
xE]SE]TukUTi `fI[ "EH! ve> ve> xE]Sm]yi.
|vieTyiu ti>uEv]finu k]l k<ukic{U]N O>u zbc]>iey
88

e`tiHYm]
ki]iu w]N viS]dic{u kiTuky]yi>uu. \iey |E]L
|viETu pryc{tu x]]l mH]viutey]f[. av]
mH]viu Bgv]Nte `e xTmriu xdyh \iyueT
EvSh D>ic{[ |vieT vi>iuky}Ey] `ukUTi w]N
xhsyiuu. ~etiuh |et]>u mH]B]gYm]yi. |vieT
\ofien}]h k]m]yiu[. \i kuic{uv>] t]mxEm \u.
`]l evruh kuiy]y]lE]>]; Etc{ukuifh; aeny]f[
|vieT ptiv[" `u pr[ `, |Wi mut]yvey}]h
fil
`Tuuek]uecu
ek]Tuu.
zbc]>i
xxE]Sh avey}]h v]ie]u pu<TvilE]yi f
il Etc{ukui k<ic{u v>ikyuh Bti>i A \iey mury[[ k]u
k<ukic{[ \oukyuh ptivii>i >u pfh difecy{ukyuh
ecy[tu. \ofie vh ve> Ekmm]yi>uu. `}] ti>uEv]f
inuh avieT \ofu ctuRv{iD viBvE]TukUTiy]f[ ptiv[.
au viEsSic{[ cim]xil ti>uEv]fm]yi>utin]l
Bfie vh ekEmm]iyi>uu.
\ofu k<iE]L zbc]>i "EH mU[ Bfh ve>
Emvuh xuKvum]yi. w]N Bhgi pryuky]efu vic]>i>ut[.
v]x[tvm]fu w]N pryut[. |ztey]uh w]N vic]>i
c{i>ui}. `]l \ofu xuKm]yt[ viBvueT D]>]itVvuh
p]ckgufvuh ek]u m]ztm}, niueT mEn]gufhek]u
kUTiy]f[. evu Ec]ruh krumuKvum]yi>utin]l \ofu
xuKvum]vukyi}. viy vem]umie}iuh \tu mnE]Tuh
xE]SE]TukUTi ek]Tu]l \uvRu tZp[tiy]kuh.
|zpk]>h ti>uEv]fmUie]i>iu niueT kuTuhbil
O>u k]uh xtiyi}]et v>ikyi}. `]l |ni pie
]f]h. `niu p b]Tukutuek][ t]mxi]N
nivZiyi}" `u pru y]zty]yE]L mU Bti>i
"vRm]nem]uh pri}E}]. \i `vieTyu ~ti}Et]
efu te `niu mni]yi}. nivZiyueil `}]
ti>uEv]finuh |vieT v]l ek]]h" `u pru. atu
89

e`tiHYm]
Eku zbc]>i "vRm]nem]e t]mxiy]et ariyic{u
ek]]h. |E]L `niu t]mxi]N nivZiyi}. `}]
ti>uEv]finuh |vieT v>u k]>Yh ax]DYm]f[. `iuh
cim]xil ti>uEv]fin[ |ni AuEt]ruh Bti>iyueT
ah te Bifem]f[ `e AzgHh. `]l pie
]fh" `u pru pu<Tvilec{u tTic{vT]R pu<yil
kUTi ek]uep]y[e]i>u O>u tTic{]Til kyri
avieTniu Ep]yi.
aTu ek]}h cim]xil ti>uEv]fin[ ~t]nuh
divxLuh mu[ O>u divxh >]ztiyil m]U mU Bti>i
kiTuriyE]L O>u xVp[nh ku. muNek]}h cim]xil
ti>uEv]fdivxh |}u v[ \ofuk<ic{uEp]y zbc]>i te
aTul v[ "aTu cim]xil ti>uEv]fin[ \]N
|}u v>]N `niu nivZiyi}. atin]l |[ `ni[
Bfinu Evuet}]h w]ni>iu u ek]u
v>fh. A O>u divxh w]N Bti>iyueT am}]et Biuk
yie}u priuE}]. w]niE]L t]mxiut[ ArMu
Ezti]f[. atin]l A Eztil O>u divxe pUj
mut]yvy[u Evu xk x]Dnuh Bti>i avieT
ek]uvu xkk]>Yuh vI<[c kUT]et nTie]fh"
`u pru `]yi>iu xVp[nh. \Ten Bti>i \fRu ku
turuEn]iyE]L avieTeyuh Ae>yuh ki}.
aTu divxhte Bti>i atixmRn]y O>u zps[n
]>en v>ui zps[nhevy[ic{uEn]iyE]L k<i ek]}h
cim]xil ti>uEv]fdivxh zbc]>iyueT EvSil
|}[ vu \ofU k<ic{u Ep]ytuh xVp[nil k]fetuh
ArMuEdvNtey]efuh Bgv]N a>uiec{y[tzpk]>em}]h
ecy[tie}il Edve Ek]pvuh ecy[t]l EmluEml Ezsyu
mu]kuemuh zps[n]>N viDic{u. atin]l Bti>i Bgv]n>ui
ec{y[tzpk]>h nTutinu Evet}]em]>uiuTi.
90

e`tiHYm]
|zpk]>mu k]>YL nTutinu m]u Bti>iu
y]et]>u zpy]xvumu]yi>ui}. ecUR t]UiuLe
k]UR, ayi>UR `i >u Edsiu ]v>vx[tue}]h
a]u Bti>iyueT vkyuh jne}]h Bti>iyueT ek]<uv
(kUTiy]M])>um]yi>uu. A >u k>kiuh Bti>iu enlu>
kuh mumu]yi>uu. cim]xil \zt]Tu]L Bti>i
k]UR milec{i>iukyuh kuTiy]M]e>}]v>uh O]f]<[c
y]yi Enzu, Ecn, m mut]y x]DnL avieT
e]uecu
ek]Tuukyuh
kuTiy]M]Ru
O]fec{vu
vky[u en}[ Bti>i enlu>yilniu y]Ey]gYh ek]Tui
ukyuh ptiv]yi>uu.
ArMuEdvnu cim]xil ti>uEv]fu]L niEvdY
in[ autupr a>iy]f[ ptiv[. A divxh \]n]yi Ezt
xiDiyil ec}uvRe}]h Bfh ek]Tufem]f[ ch.
atinu niEvdYEc{]rutey]f[ ptiv[. x]m]nYhEp]e O>u
\ofie vumu]yi>ifh. |o vky[[ Evuvey}]h
Bti>i kuTiy]M]R muK]>h \zt]Tu]L \c{y[[ mu]yi
k]UR mil v>ui EsK>ic{u. O]f]<[c vk x]m]nL
D]>]m]yi viu]yi>utin]l kriE]uke]uh Ever
aEnVSiEt]yiu]yi>ui}.
\zt]Tu]l
>]ztiyil
Eztie
\o>]M]R
mut]yvRuh O>u xVp[nmu]yi. at[, "n]e Eztil pUj
mut]yvy[u Evuet}]h m]u Bti>i |vieTe]uvu
xk k]>Yuh aEHh nTie]uh n]e Eztk]>Y
e}]h aEHie Azpk]>h nTiek]fh" `]
yi>uu.
\zt]Tu]L a]<h k<iu m]u Bti>i niEvdY
inu atupr \friyuh kriE]ukuh virku mut]y
vyuem}h vi]iek]uh Bti>iyuh BZtYM]>uem}]h
vilyri, vWi]uh ARuviiyuh v]dYEG]Suh
91

e`tiHYm]
ep]Tiep]Tic{uek]uh k]URmTvilniu pure[, evu]N
k][ ~<> n]<ik evu]nuE]L ArMu aTvi
eukyuh \Ten BZtYM]R mut]yvR kuic{u x]m]ne}]
emTu[ aiEu ek]uEp]kukyuh Bti>i kuic{[
tuTu[ aieukyuh ecy[tu. pie Eztil
piyufRuk mut]y xk k]>Yuh Bti>iyueT anuv]d
zpk]>h nTeu. a[ a]<IEvi ve>yu xk k]>Y
uh mury[[ nTiytie EsSh Bti>i xp>iv]>h
k]uE>y[u mTiE]>ikyuh |zpk]>h aEHh AuEt]ruh
s>iy]yi nTie]i>iukyuh atvieT O>u ptiv]yi
I>ukyuh Bti>iu Ezsyu zkEmf vRic{uek]i>iukyuh
ecy[tu.
a][ k]UR, ayi>UR mut]y zpEdsil m]u
Bti>iyueT xVjn]y nU>im]>ueT |}L D]>]mu]
yi>uu. A |}]>ueT mn[ Ouh n}t}]yi>uu. Bti>iu
e`sV>Yvuh ysuh zptidinh vRic{u ek]i>iut[ ki[
avRu xHivy{etyu axUyyu]yi. atin]vR
nivZiyuiTE]h O]E>] viDil Bti>iey \pzdvic{u
tuTi. atu BvXn]y ArMuyn[ Ouh >xic{i}.
atin]l Bgv]e Ek]ph A |}]>ueT Eml ks]yiu
]yi. atunimih A |}]R zkEmf nsic{u nsic{[ OTuh
n]m]vEsSM]>]yiIRu. atuh O>u viDil Bti>iu
\pzdvm]yi]f[ tIRt[. zs]]dikLuh muh xmIpu
xVjni}]etyi>u]l
j]tim>Y]dzpk]>h
k<iukUT]N
ve> zpy]xm]yiI>umE}].
dU>ilni[ Auke v>ui zs]]dikuh muh
nTutinu buimuuh ecvuh zkmiDikh vRiukyuh
ciE]L ci aTiyi>L muukyuh ecy[tutuTiyE]L
Bti>iu ve> mnx[t]pmu]yi. Bti>iyuh aEHie
|}uve>}]v>uh ArMu Edven tueT kuTuhbp>Edvt
y]yi vic]>iukyuh Ac>iukyuh ecy[tuek]]fi>ut[. A
92

e`tiHYm]
|}uvR kUeTUeT ArMuEp]yi xV]midRsnh nTukyuh
v<ip]TukL k<iukyuh ecy[ti>uu. |o Edsh viu xVjn
u dU>ile]yi t]mxic{]lie atien]iuh
azt `umi}E}] `u vic]>ic{uh avRu ve> mnx[t]p
mu]yi.
aenyi>iu k][ ae mU Bti>iu O>u
xVp[nmu]yi. aEHie aTulec{[ O>]L "xVjni
}] |o diil t]mxic{[ au keTfemi}. `e
uric{u vic]>ic{uh au viS]diE]. `e xEH]d>iy]y
k]RY]yni aDivxiu m]y kum>n}UR Ep]yi au
kuTuhbxHith t]mxic{uek]fh. avieT xVjnL D]>]
muE}]. kuTuhbxHith au t]mxiu [ `e
kuTiyi>ui BipURv{h pUjic{uek]]l `e x]iYh
avieT \]yi>iuh. |vieT v>utinupk>h `e avieT
Exviukyuh viukyuh ecy[t]l mti. atuek][ w]N
zpx]diukyuh xk]]BIuh x]Diiukyuh ecy[tu
ek]]h. `]l cim]xil ti>uEv]fin[ `e
aTul v[ |E]L nTiE]>utu Ep]eey}]h `uh
nTfh. atu Eveuevy[]N p]Ti}. atin[ |o |}u
ni[ O>]L v]l mtiyE}]" `u pru `]yi>uu
xVp[nh. A mU Bti>iyuh ku turu En]iyE]L avieT
eyuh Ae>yuh ki}. atin]EHh aTu divxhte O>u
zps[n]>en v>ui zps[nh evy[ic{u En]ukyuh xVp[nh
k]fic{t[ ArMuyNtey]efu zps[n]>N viDiukyuh
ecy[tu.
an>h m]u Bti>i kum]>n}UREdsu v[ tni[
|}h pfiyic{[ p]Rutin[ O>u pu>yiTh v]i eekvs
eTuiytie EsSh vIuh k]UE>u Ep]yi. avieTec{[
aEHin[ k]UR, ayi>UR `I Edsiu]yi>u xk
]v>vx[tuuh ArMu EdvxViE[ `<utie]Tuu
kyuh |o vx[tuilniu Ad]yhek][ t]N cim]x
93

e`tiHYm]
il ti>uEv]fdivxh Eztil nTiv>u aTiyi>
uh EdvxV]R vhkUi nTie]femuh t]N
\zt]Tu]L k]UR mieuemuh aEE<uh ptivu
Ep]e
xkx]Dnuh
avieT
EsK>ic{i>ifemuh
aTiyi>h k<ic{u b]iv>u pfh kfutIRu tniu
t>femuh pru chekI[ |}h ep]iic{u vi]i
ek][ aEHh kuTuhbxHith kum]>n}URu Ep]u.
kum]>n}Ue>i aEHh xVjnie]>]ueT |}u
kuTuhbxHith t]mxic{uek]u t]N v]iyi>u pu>yiTil
|}h pfi k<iic{[ pufY]Hh, p]uk]c{u mut]yv nTi
xumuHURil kuTuhbxHith avieT ]mxvuh tuTi.
ecUR t]UilEc{R k]UR Edsu t]mxic{i>u m]u
Bti>i kuTuhbxHith kum]>n}UREdsu vu t]mxm]yt[
|eny]f[.
m]u Bti>i kum]>n}UREdsu vu t]mxm]ytie
EsSh, p]Rx]>iy]y ArMuEdve O>u vizgHmu]ic{[
y]viDi |}u kuTiyi>ui BipURv{h pUjic{[ Exvic{u tuTi.
aen |E]<uh ecy[tuv>uumu[. ArMuEve x]iYh
EvtuEp]e |vieT \]yiuetiE[ aEnkh dZ]
L kiue}, |E]<uh kuek]um]fi>iut[. ciR
ci k]>YL]yi ArMuEvnu pi>un]<i, ctuth mut]y
ci v<ip]TukL zp]Ric{i[ avieTec{u nT]N zpy]x
m]yiI>uky]l av m]uBti>iyueT |}uevc{u nT]
ru[. `]l piITu zps[nh evy[pic{u En]iy]l |tuek][
ArMuEvnu tZp[tiy]yi `}]et O>iuh k]f]ri}.
\o>]M]>ueT vky]yi>u ArMuEzth, ti>uvit]hkUR
xR]R vky]ytie EsSvuh avieT m]uBti>iyueT
ptivukLe]iuh y]et]>u EBdgtiyuh vii}. |E]<uh
avey}]h s>iy]yie nTu Ep]>uu[. |E]<uh Bti>i
cim]xiuzt]Tu]L
k]uR
mieuEE<uh
94

e`tiHYm]
ArMuy[u ek]uEp]k]nu \f>i mut]y xk
x]Dnuh EdvxV]R avieT EsK>ic{uevc{i>iuh. kuTiyM]
e>}]v>uh Bti>iu O]f]<[c ek]uvu ek]Tuukyuh
ecy{uh. O]f]<[cy]yi v>u Enzu mut]y x]Dnil
mUil >u B]gh ArMuy[u ek]uEp]vukyuh O>u B]gh
Bti>i |}Euek]u Ep]>ikyum]f[ ptiv[.
k]UR milni[ a]<h k<i[ pUj mut]yv
y[u x]Dnuh vi]iek]u Bti>iyuh EdvxV]R
mut]yv>uh vilyri v]dYEG]SL, vWi]ukL
mut]yvEy]TukUTiE]vukyuh evu]N k][ ArMuEzt
Tvieukyuh \Ten Bti>i kuic{u tuTuu Ezti
eukyuh Bti>iyueT anuv]dE]TukUTi Eztk]>Ye}]h
nTukyuh muh |E]<uh y]puRv{h nTuv>uu[. Bti>i
EdvxViEu ek]Tuiu vx[tuie Ad]yil
ecvu k<ic{u b]i v>u pfh kfutIRu EdvxV]R
Bti>iu ek]Tuuvi>utuEp]e |E]<uh ek]Tuu[.
`]l A vk pfh avR ek]uEp]k]ri}. Edve B]>
iiu et]<utu Ep]>iky]f[ ptiv[. aen te |E]<uh
ecy[tuEp]>uu.
m]u
Bti>iyueT
|}uvR[
cim]xil
ti>uEv]fin[
ArMuy[u
Ep]k]N
nivZiyi}]
viDil `eiuh zptibh O>ieiuh En>iiut]y
EkuEkLviEp]umi}.
A
|}uv>il
AReiuh
zpxvEm] m>fEm] Axm]yi>u]l ArMuy[u Ep]k]nu
divxm]kuE]E<uh asui k<iy]Ntvh zpxviukEy]
m>iukEy] ecy{uh. ae}il Ep]k]nu AL Ep]yi vtinu
EsSh zpxviukEy] m>iukEy] ecy{]ruu. |eney]e
y]f[ |E]<uh kuv>ut[. A |}u b]m>fEm]
kuikLu pib]D mut]y xuKETukE] O>iuh
\]k]ri}.
avieT
|E]<uh
e`sV>Yh
vRic{uek]u
95

e`tiHYm]
tey]fi>iut[. BgvlkZpek]u Em]uh aen te
yi>ie.

96

e`tiHYm]

97. muEii kZm]>]R


muEii m]>]>ueT gZHh ek]c{i>]jYu tZUfiuer
y]f[. `u m]ztm}, tZUfiur Eztil ptiv]yiu
ek][, p][ mut]y aTiyi>L nT]nu ]nvuh A
kuTuhbE]yi>uu.
|]u kuvidYy]y ecek]uh muh aBYxiutuh
EztzpvZi nTutuh m]ztm}, m]>]M]e>u pryutu
te viy kurc{i]efu vic]>h av>il pRumu]
yiu[. atin]vR j]tiE>um]i n]yR, pi, pfiR |tY]di
n]mL xVIk>ic{u tuTiyi>iuu. ek]c{i>]jYu |o
j]ti]R AD]>iuh muh `<utut[ m]>]R `ute
y]efiuh avE>]T]e>iuh j]tiey]efu Ec]dic{]l
"av]xi" `]f[ avR mrupTi pryut[. `iuh a
ie zpvZikL nT]N av>ueT du>Bim]nh ave>
anuvdiuumi}.
aie
v]xem},
ail
Ep]kutute apm]nk>m]efu vic]>iuvR a
v]xik]vueteny]f]Ev]?
kuvidYy]y
ecek][,
p]fiek][ mut]yv aBYxic{iuvRu ABij]tYh kuryuh
`u n]TYvuh |v>il pRuh kuv>uu[. j]tie]<il
aBYxi]etyuh p]>>Ymury[[ nTivi>u EztzpvZi
kL nT]etyumi>iuk nimih ptiv]yi kiivi>u Ec]ru
ki]etyuh EztdRsninuEp]uh xhgtiy]k]etyuh k
e[ au nTuvR |v>ueT kUiiE]L D]>]m]yi
>iuu.
`]l kZm]>]R |Uiu O>]}]yi>uu. kuvidY
aBYxikukyuh atu x]m]nYhEp]e zpvRi]r]vukyuh
zpvRiukyuh ecy{utu kurc{ie}uh zptYut atu m]nYt
y]efum]yi>uu aEHie aBizp]yh. atin]l kZ
m]>]R a>]BY]xE]TukUTie kuvidYyuh aBYxic{u
tuTukyuh x]m]nYhEp]e `<ut]nuh v]yi]nuh pic{u
97

e`tiHYm]
k<iE]E<uh ec, timi, mh `Ty[ mut]yv
ek]]nuh Ex]p]nil x]D]>fm]yi p]T]ru kIRn
L, apdi mut]yv p]T]nuh sIm]i. kZm]>]R ec
ek][ mut]yv aBYxic{t[ aEHie m]tuM]>ueT
aTule Ayi>uu. av>uh m]>]M]Ru Evu et]<iu
ke}]h pic{i>uv>uh zpvRiuv>um]yi>uu. kuvidY
zpvRiut[ apm]nk>m]efu vic]>vuh atien
uric{u niyuh avRumu]yi>ui}. ave> j]tiE>u
EcRu viiutil xE]Sm}]et viE>]Dvuh avR B]vic{i
>ui}.
kZm]>]R ek][, p][ mut]yv piukyuh avey}]h
x]m]nYh Ep]e zpEy]gi]r]vukyuh ecy[ttie EsSh
`vieTeyiuh ecu xVvidYkLu xVlph kUTi eenpufYh
x]difemu niyic{[ xVEdsh viuEp]yi. aen Ou
>u divxe v<i vTE]u ecE]L v<iuevc{u ci
my]ike k]fukyuh avR mUk]hbiyil Bjninu Ep]ku
v>]efuh pryukyuh ecy{uky]l avE>]TukUTi kZm]>]>uh
mUk]hbiyiei Bjnh tuTi.
mUk]hbiyil ci viEsSu[. avieT a]<Uj
k<iu nTyTy[u xmyh ztimDu>niEvdYinu Evu
Etnuh kdi<vuh pWx]>yuh kUTi O>u p]zti]i bihb
ie muNpil evc{iu Evfh nTyTy[]N. atu Edviu
niEvdiut[ EdvM]>]f[. EdvM]R >]ztik]il ptiv]yi
avieT v>ikyuh |o ztimDu>h niEvdic{u Edviey vic{u
Ep]vukyuh ecy{uu[. atin]l mi divxiuh k[pvZ
xumL bihbil k]fuh. aet]uh s]i]R Ae>yuh
k]fiukyuh AE>]Tuh pryukyuh ecy{]ri}. "aku ktu
puru pryukyi}" `u xtYh ecy{ic{i]f[ avieT
s]i]e> avE>]Diut[. ~<> n]<ik evu]nuE]L
s]i]R kuic{uecu nTturu niR]Yh (tEdivxe
pUvuh m]yuh) v]i atuh EdvM]R niEvdiu ztimDu>vuh
98

e`tiHYm]
ek]uEp]yi O>u kifiiTuky]f[ ptiv[. A ztimDu>h ARuh
ek]Tu]ri}. A ztimDu>h Exvic{]l my]ikL ~vuh
buim]M]>uh viy vidV]M]>um]yiI>uh. p>EdsikL Exvic{]l
O>u viEsSvumu]vukyi}.
kZm]>]R Bjnh tuTi >umUu divxh k<iE]L
|o viEsSe}]h AE>] prriyuky]l ~tu viDvuh A
ztimDu>h xVlpemiuh Exvifem[ tIRc{eTui. pE
atzt izpx]Ym]y k]>Ym}]yi>uu. s]i]R mnri[
at]Ruh ek]Tuukyi}. ztimDu>h ek]ueciTu kifin[
aTUh pUuh avieT k]vl]>umu[. s]i]R ztimDu>h
ek]uec}u xmyh k]vl]R pUu tur[ aTu m]ukyuh
s]i]R ztimDu>h kifiiu Ep]vukyuh \Ten k]vl]R
kifrTc{u pUukyum]f[ ptiv[. |o itiyil m]>]>ueT AzgHh
x]Diueteny]f[? `iuh zpkZtY]te apkTnuh
vzkbuiyum]yi>u A mnuSYN |o viv>e]e ariiu
ni>uX]Hn]yi}. ptiv]yi s]i]>N kuic{uvu nT turu
E]E<uh kZm]>]>uh kuic{u niRm]Yh et]<]n]yi ai
euh. at[ ~<> n]<ik evuin]yi>iumE}]. A xmyu
s]i]Ru kifiN k>yiEu evic{h k]fic{uek]Tu]N
Eztie nTk]vl]>nuh kuic{[ avieT `iyi>if
em]f[ ch. `]l ci divxh ay]L v>]N xVlph
t]mxic{u Ep]kuh. aen v>u divxil viu k]fic{u
ek]Tu]N s]i]>N kZm]>]E>]Tu pryukyuh A mnuSYN
xxE]Sh viu k]fic{uek]Tuukyuh ecy[tu tuTi.
aen >umUu divxh k<iE]L kus]zgbuiy]y m]>]R
O>u kosh kupiTic{u. evu]Nk]u kiTur]et
s]i]R ztimDu>vuhek]u ec}utuve> k]u nilu
k]>Yh viy buimu]yiut]ky]l kifru k]vl]R
O>urh k<iuf>uE]L pzu mfiE], O>u mfiE], >u
mfiE] `E]e<iuh kifie pUu turiEuh. pieyt[
pUut[, avR >]mt[ \f>uE]]f[. atu ciE]L En>h
99

e`tiHYm]
evui]yieyuh
v>uh.
|t[
~vuh
>HxYm]yiu
OE>R]T]f[. |o ptiv[ s]i]Ruh k]vl]Rum}]et
m]Ruh ariukUT]yi>uu. `iuh >umUu divxe
xHk>fhek][ xu[mzg]Hiy]y m]>]R atu mni]i.
atin]l A mnuSYN pie th En]iuTi. O>u divxh
evu]Nk]u kuiyuh niR]Yh et]<ukyuh k<i[,
ztimDu>miTu kifiNke> ec[ |>u[ m]ri Oic{i>uu. A
xmyh s]i]R ptivuEp]e ztimDu>vuh pUvuh m]yuh `}]h
kUeT kifiii[ Ep]ytu k]fukyuh k]vl]R n} \r
m]ef[ ariyukyuh ecy{uky]l m]>]R epu ecu kifi
iri ti En]iyE]L evil ep]iiTi>u m]yi
EMl piyi>u O>u kdi<Sfh eekyil kiiytu v]yi
]i |riek][ \Ten kyri aiEu Ep]yi. A kdi
<SfiEMl kuEr Etnuh pWx]>yuh pu>iu]yi
>utuek][ m]>]R ztimDu>h Exvic{u `ute pry]h. pE
|en kosh zpEy]gic{u ztimDu>h Exvic{l \]ku
vidVtVE]TukUTi xVlpem]>pkTvuh xhBviuh. eevu
muunU>iu piy abvuh at]fE}]. `iuh A
ztimDu>ie m]HYh Ouh |}]et Ep]vukyi}. kZm]>]R
ecek][, mhek][, timiek][, `Ty[ek][, mZdhgv]yn,
n]gxV>v]yn, vIfv]yn, PiQilv]yn, p][ mut]yvyil
adVitIynuh atizpxinum]yiIRt[ A ztimDu>ie
m]H]Yhek]utey]f[. gu>u muEKnyu aBY]xh m]>]Ru
b]Yiu]yiutukUT]et aDikem]umu]yii}. Edvi
zpx]dvuh v]xn]bvuh tey]yi>uu A mH]nu zpD]n
m]yiu]yi>it[.
|zpk]>h visVvizsutn]yiIR kZm]>]Ru siSY
xu ve> cu>um]yi>uu. gu>uM]R pruek]Tuiu
piuvRu m]ztEm siSYM]Ru pruek]Tuu pii]N
k<iyukyuu.
kZm]>]>ueT zpEy]ge}]h aE]E]L
puNpun]yi E]u mEn]DRzpk]>muvy]yi>uu.
100

e`tiHYm]
O>il zpEy]giutuEp]e pieey]>ilUTi zpEy]gi
u k]>Yh A mnuSYnu x]DYm}]yi>uu. aenyu
O>]Lu siSYM]>u]kueteny]f[?
mUk]hbiyie Bjnh k<itieEsSh kZm]>]R kurc{u
k]h p>Edsil xW>ic{i>uu. a]u viy xhgIt
vidV]M]>]y p>ueT p]uh n]gxV>v]ynyuh EkL]niTy]ytu
ek][ m]>]Ru A viSyiu]yi>u p]itYinu
pURt xiic{u. atukUT]et aEHh A diukilniu
pE>]Tum]yi ecTividY, ALm]r]h (anY]nuk>fh) mut]yv
yiuh eenpufYh x]dic{u.
kZm]>]R
xVEdsu
mTieyiytu
EmlmIsyuh
piNkuTumyuh D>ic{u Ex]mnumuTuu Ekvh p]i]>e
EvSi]yi>uu. xVEdsei kuvidYkL zpEy]gic{u
tuTiyE]L n]uk]Ru m]>]e>uric{u]yi>u bHum]nh
stgufIBvic{u. kZm]>]>ueT ek]E] p]E] \eu Ek]l
jnL \ofuh \rvumuEpic{u ecukUTiuTi.
ec ek]utinu kZm]>]Ru tuYn]yi[ O>]L
a][ O>iTumu]yi>uie}}, atinu muNpuh pieyuh
\]yiumi}. |ni \]ku k]>Yh ax]DYvum]f[. kZ
m]>]>ueT Emhpu mut]y eczpEy]gL `}]hte
anY]dZs]yi>uu. viEsSic{uh t]yk atYutk>vum]
yi>uu. A vidV]N t]yky[u ek]ut[ anYM]R ek]u
`e]ume}u m]ztm}, O>il ek]u `e]u
m]yi>iyi} pieey]>il ek]ut[. aEHie zpEy]g
e]e aE]E]L puNpun]yi Et]u mEn]DR
zpk]>m]efu muNpu priuE}]. ciE]L aEHie
aTul ec[ "|e t]yky[[ ek]iy `L Ekiu
mtiy]yi}. |ukUTi avte ek]iE]l ek]]emu["
`u pri[ "`e kuike! atum]zth `E]Tu pry>ut[.
at[ `]l x]Ym}. |et]uh w]N aBYxic{u pic{iu
101

e`tiHYm]
vy}. |e ek]iyv `e}]m]yi>uu `uh |ini
ek]ut[ `e}]m]yi>iuemuh `niu niymi}" `u
prt]yi Ekiu[.
kZm]>]R p>Edsiniu ti>ic{uv[ xVEdsu t]mxi
c{i>u k][ zbiISu mb]ril ecRuE>i Edsu ec
ek]inu zpxi>]y ci putuv]M]>u]yi>uu. ave>uric{u
p>uh puk<[utu Eki[ tZivEp>u>u]yi>u ci
EmzpiyM]R O>u ek]}h pU>in[ ave> v>ui ek]ic{u. au
kZm]>]>uh avieTeyiyi>uu. putuv]M]>ueT ek]ien
uric{[ kZm]>>ueT aBizp]ymriyutin]yi ciR Ec]dic{i[
"ecyiEMl '"puEt]h"'"puEt]h" `[ Oc{ EkLi]nvR
riy]h. atuek]e} ave> "putu"v]L "putu"v]L `e}]
v>uh pryutu?" `]yi>uu aEHie mrupTi. kZ
m]>]R[ xtM]>]y ek]uk]>uh p]uk]>uh a][ `umu
]yi>ui}. A ek]uk]>]y ep]tuv]M]>il kZN `u
Ep>]yi[ O>]L \]yi>uu. av>il zpD]nN A kZ
utuv]]yi>uu. A mnuSYenu>ic{u aBizp]yh zpEtYkh
Ec]dic{E]L kZm]>]R pr mrupTi:
"m]> kZSf putu kZ Ek] EBd putum]>]Ey]
|iik]E xz]p[Et m]E>] m]> putu putu"
`]yi>uu. |til xVlph AzpshxkUTi x[Pu>iu
ueiuh kZm]>]R O>u >xiknuh x>xnuh Pit]>nu
m]yi>uuevuh x[pm]fE}].
xhgItviSyil
atizpxin]yi>u
mH]eevi
B]gvtR O>il tZivEp>UR eci>uE]L A diiu]
yi>u ci xhgIt>xikM]>uX]Hic{[ O>u p]ukEc{>i nTuk
yu]yi. avieT EkLvi]>ueT kUil kZm]>]>umu]yi
>uu. B]gvtRu aDikh eenpufYmu]yi>ut[ >]gvix[t]>
i]yi>uu. t]inu xVlph vivu]yi>utin]l p}vi
102

e`tiHYm]
p]Tiyt[ kZm]>]R[ azt >xic{i}. p]ukEc{>i pi>itie
EsSh B]gvt>ueT p]ienuric{[ ciR kZm]>]E>]T[ aBizp]yh
Ec]dic{E]L "B]gvt>ueT EpR y]Rm]f[. aEHh mH]
eepite" `]fu mrupTi prt[. |tuek][ kZ
m]>Ru xkvidV]M]e>uric{uh pum]yi>uu `[ A>uh
eti>i>ut[. aEHinu Et]utu mrc{uevy[]et Ene>
turu pryuh `E \u.
p]inu >]GvB]gvt>uh vIfv]yny[[ kY]fkZ
B]gvt>uh k<i}]et A>umie}]yi>uu kZm]>]>ueT
aBizp]yh. ave> >uEpe>yuh kuric{u m]>]Ru]yi>u
bHum]nh xIm]tItm]yi>uu. azpk]>hte kY]fkZ
B]gvtRu kZm]>]e>uric{uh ve> bHum]nmu]yi>uu.
"kZm]>]R
ecek]uky},
v]yiuky]f[
ecy{ut["
`]f[ kY]fkZB]gvtR pry]rut[.
kZm]>]Ru ek][, p][ mut]yvyil m]ztm} aBit
yu]yi>ut[. m]thgI, vxU>icikiX, tc{us]x[zth, tz
xmuc{yh mut]yvyiuh n} p>i]nmu]yi>uu. mdmiki
]u nTu viy ek]ek]Nm]e>E]uh y]et]>u
EdEH]pzdvvuh ~lpi]et piTic{u bi]N kZm]>]Ru
y]et]>u zpy]xvumu]yi>ui}. tZUfiur Eztil
\Xvk][ Anifmu]vuk x]D]>fm]f[. `]l
kZm]>]>vieTyu]yi>u
k]ieuh
atuek][
ARuh
y]et]>upzdvvuh
\]k]ri}.
An
pif]N
B]viuuevri]l ~t]ny]y]uh \Ten kZm]>]R ecu
piTic{u biuh. pie \pzdvu]v]N xhgtiy]vuk
yi}E}]. |t[ `vieTy]y]uh ptiv]f[.
k]siyilevc{[ k<iuEp]y p]iyu viyc{nuh kZ
m]>]>uh til viy x[EnHm]yi>uu. atin]l kZm]>]R
ciE]L Ecmhgu ecu t]mxi]ru]yi>uu. O>il
kZm]>]R aen avieTec{u t]mxic{i>uE]L p]iyh
103

e`tiHYm]
vk "kui" `u Ep>]yi>u ek]n]n mdzB]iki An]>en
kuie]tie EsSh avieTey}]h O]Ti nTu pviD
iu \pzdvL ecy[tutuTi. A An mH]vikZti
y]yi>uueviuh k]l n} Bhgiyuh EdHpuiyumu
t]yi>utin]l viyc{n[ avenuric{[ ve> v]XY
mu]yi>uu. A Aney EdEH]pzdvEmlpiu k]>Yh
viyc{n[ viy xTvum]yi>uu. An O]TinTu ksl
kUiuTiyE]E<uh avieTey}]v>uh ayuh muryuh
tuTukyuh EpTic{u p>uh pu>y[ku kyri v]tiTc{i
>i]vukyuh ecy[tu. aE]L viyc{N kZm]>]E>]T[ "|o
Aney Ou piTic{uek]N v} vidYyumuE]? \eil aen
ecy[t]l ek]]h. aven EvdneTu]et x]Difh" `u
pru. \Ten m]>]R "w]en]u p>Iic{u En]e"`u
pri[ O>u ecriy Ek]eTu[ atuek][ AnyueT Ene>
ci AhgYL k]fic{u. An tlfh m]>]>ueT muNpil
ecu ek]ukui. m]>]R \Ten Aney piTic{u biukyuh
ecy[tu.
kZm]>]R zpkZtY] dIndy]uvuh \d]>sInum]yi>uu.
aEHinu vxU>I dInmu]yiie}iuh agtik]yiuvR
A dInh piTiepu >k>i}]et keTut]yi ari]l
aEHh ec[ ave> EvtuEp]e suzsUSic{u >iuk
ptiv]yi>uu. atiE[ aEHh y]et]>u zptiPvuh
AzgHiukyie}u m]ztm}, Eviv]l x]DuLu Evi
y]si v}tuh ecvuecy{]nuh aEHh xn]yi>uu.
m]>]>ueT vxU>icikiXy[[ O>u viEsSvidYkUTiyu]yi>uu.
x]D]>f vxU>icikiXkM]R apYemu vic]>ic{uv>uv
ecy[t]f[ m]>]R dIn]e> >iuk ptiv[. atienuric{u
p>uh auteT]ru[.
m]nYM]e> m]niutin[ kZm]>]Ru Ouh mTiyu]
yi>ui}. `iuh ALEBdh vic]>i]et `}]vE>]Tuh O>u
Ep]e xhx]>iukyuh zpvRiukyuh ecy{u xVB]vh
104

e`tiHYm]
aEHinu D]>]mu]yi>uu. ciE]L aEHie
v]ukuh zpvZikuh EkLukyuh k]fukyuh ecy[t]l
aEHh O]>h mu]]n]efuh ciE]L viy viny
s]iy]efuh Et]um]yi>uu. Ak]eT vic]>ic{]l viy
O>p>iEdY xVB]vn]yi>uuevuet prEyiyi>iuu.
m]>]R p>Edsiniu ti>ic{uv k][ ae ek]c{i
viy tu>]N ti>umnuek][ m]>]e> ti>umu]ek v>ui,
"kZe |o EvSh m]fh. piNkuTumyuh EmLmIsyuh my]i
kLu EcRt}. |o EvSil EztzpvZikL nTutu
te s>iy}" `u klpic{u. |tinu mrupTiy]yi kZm]>]R
ariyic{t[, "klpn anux>iEt[ aTiye kZtYm]f[.
AzsitM]>ueT aBIh anuvdic{uek]Tuukeyut[ |viTu
e DRvum]f[. atin]l |]>Yh >]jiy]yiu tIR]l
ek]]em]f[ aTiye aEp. piNkuTum m]femu
klpn x]d>h aTiyN xtic{i>iuu. \Ten atu ku
muNkuTum evc{uek]]h. EmlmIs sU>tVmu pu>uSM]Ru
avsYh Evt]ky]l at[ |>uuek]e `u klpic{nu
vdiukyuh Evfh. |t]f[ >]jiyueT xVB]vh" `]yi>uu.
m]>]E>]Tu niRbic{]l Piukyie}u ti>umniEu n}
niymu]yi>utin]l OTuh "`]l kZe HithEp]e
y]ve" `u klpic{u. kZm]>]R aute piNkuTum m]i
muNkuTumy]ukyuh ecy[tu.
kZm]>]>ueT vITu p<hek]u ve> jIRei>u
tin]l A viv>h O>il ek]c{i viy tu>]N ti>umnie
aTul ariyiuky]l pu>pfi]yi >]yi>h >Up] klpic{u
ek]Tuu. atuek]u Ep]yi kZm]>]R prinu mtil
ekic{utuTi. ti>umnuek][ A viv>mri[ atienuric{u
klpic{u Ec]dic{E]L "prink]fE}] pu>. prinu >yi
}]]l pu>y[uru mtiy]vukyi}E}] `u vic]>ic{]f["
`u ti>umnriyic{u. klpic{uek]Tu pfh tIRE]L
105

e`tiHYm]
mtilekuh mtiy]i. OTuh mtil
pfiyic{umi}. a]>Yh aen tIRu.

mu<uvnum]yi}.

pu>

ek]c{iyie, miunm]xil tIe viy tu>]N


ti>umnu ek]u kZSfm]>]>uh xmzp]y]>]yi>uu. kZ
m]>]>ueT ek][, p][ mut]yvyueT gufmri[ >xiutinuh
Ey]gYt]nu>Uph bHum]niutinuh Evu ]nh A
ti>umniEu D]>]m]yiu]yi>uu. `iuh aviTue
ExvM]R m]>]>ueT Ey]gYty[u tvmu xhB]vnkL
klpic{uecy[v]N |Ty]]etyi>iukyuh t>hEp]e ci
~SfikL
zpEy]gic{u
kUeTueT
m]>]>ueT
Ep>il
ti>uvuETu]iIRukyuh ecy[ti>uu. ExvM]Ru
m]>]E>]Tu viE>]Dinu k]>fh ave> m]>]R zkmiDikh
bHum]ni]etyi>ut]f[. m]>]R tu>]eny}]et ExvM]e>
azt vkevy[]ri}. Edveny}]et bi}ukeUTi vi
]N k<ikyi} `]yi>uu m]>]>ueT aBizp]yh. ~SfimU
mu]ku klpnEyyuh m]>]>zt vkevy[]ri}. aen v}
klpnyumu]y]l \Ten `eiuh apkTh k]fiukEy]
pryukEy] Af[ m]>]>ueT ptiv[.
O>il tZUfiurEztil \Xvk][ kZm]>]R
Eztil mtilku kT>uete]>u klpnyu]yi.
|tu ExvkM]>ueT ~Sfi nimimu]yt]efu ariy]m]
yi>utuek][ m]>]R mie xmy[ O>u memTuuek][
mtiiEML kyrini[ ek]ituTi. atu k[ k]>fem[
ciR Ec]dic{E]L "w]N mtilku kT>uetu klpn
yu]yiu[. klpn anux>i]etyi>i]N nivZiyi}E}].
`]l `e EztzpvZi klic{u viE>]Dic{iumi}. atu
ek][ `e et]<il nT]etyi>i]nuh `niu nivZiyi}.
atuek][ |vieT niu ek]ut]f[" `]yi>i>uu mrupTi
prt[. |o vRm]ne}]h aE]Lte ExvM]R
muK]>h ti>umniErivu kiuky]l klpic{[ O>]e ayc{u
viiic{[ m]>]e> ti>umu]ek v>UI[, "|ni kZen nueT
106

e`tiHYm]
>]jY[ k]f>ut[" `u k[pic{u. |tinu mrupTiy]yi m]>]R
ti>umnriyic{t[ "r]N, O>u vi>l nIil O>u murii>ikUTi
t>]N klpnyu]kfh" `]yi>uu. m]>]>ueT v]ie x]>h
ek]c{i>]jYh O>u murii>iek][ mru>]jYe]vu viDil
~vuh ecriyt]efuh BUmi vipum]ytuek][ `vieT
eyiuh
Ep]yi
k]Eph
ecy[tuek]emum]fE}].
>]jBn]yi>u
kZm]>]R
|zpk]>h
ti>umnriyc{t[
tu>]enuric{u
eev>xYhek]E]
Di]>hek]E]
a}]yi>uu.
ExvkM]e>uric{u
puhEk][
ave>
mYmm]]n]yiu m]ztm]yi>uu.
ti>umniEu ti>uvuETu]y]l atu m]utinu
m]>]Ru O>u n} kosmu]yi>uu. a]u Ek]viku
kkiyi}] divxh cu>um]yi>uu. `]l kkiu
ek]]N kZm]>]R aDikh Ep]k]ri}. ki tZFp]Rutin[
ti>umnuek][ Et]Tyh, pur]T[, mut> mut]yvey]e
<i[ k tuTiytie EsSEm pur[ `<ui
yi>i]ruu. m]>]E>]Tu ti>uvuETu]yi>iu k]il
m]>]R
mut>y]kuE]L
a>ei
eceyTuu
Et]iu ek]iuTuh. \Ten pure<uuh. kZm]>]>ueT
|Theek ecuru vIf]u sh ti>umniEu
zpEtYkmriy]m]yi>uu. ti>umnuek][ `<uiyi>u]l ki
k<iyutuve> m]>]R ek]ukyuh m]>]R ek]]nu]y]l
ti>umnuek][
ki
k<iyutuve>
`<uiyi>u[
tZFp]Rukyuh ptiv]f[. OTuh `eiuh O>u x]nh
m]>]Ru klpic{uek]Tukyuh aEt]TukUTi ti>uvuETu
tI>ukyuh ecy{uh. |t]fu m]>]>ueT kosh. |til Exvk
M]>ueT xuztem]uh p]rumi}.
O>il tZUfiur Eztil kZm]>]R \c{Ujy[u
ek]ukyuh p]Tukyuh ecy[tuek]i>uu. ptivil |>i xmy
m]yiuh tzi nTtur]yky]l m]>]R |Ty[ avieTUIu
vIiEu Ep]yi. a[ \c{ti>iE]L tzi ecu viv>h
107

e`tiHYm]
ti>umnriyic{u. \Ten m]>]e> ti>umu]ek v>ui, "pUj
k<iu nT turutinu muu ek]u nirui ep]y[
et]ef"[ klic{u Ec]dic{u. atinu m]>]>ueT mrupTi,
"zpxpUjy[[ |zt xmyh Evfem[ aTiynu niymu[.
at[ aTiyN zpm]fxHith |vieT Eb]DYeTu]h. AvsY
mutil |>i xmyh aTiyN ek]ukyuh p]Tukyuh ecy[tu.
pieyuh nT tur]etyi>ut[ aTiye kum}" `]yi>uu.
m]>]>riyic{tu
v]x[tvm]efu
ti>umniEu
Et]i.
`iuh tziyueT p>]ti avieT vkevc{ie}u v>uutu
s>iyi}E}] `u vic]>ic{[ "|en xm]D]nh pr]uh muh
Ep]>]; |EEtetiuh k<iuvE}]. |ni atienuri
ec{]uh pryui}. Em]l |en v>>ut[. tzi aku kyri
v]tiTc{]l turutuve> ek]ie]fh" `u klpic{u.
"r]N, Em]en ecy[tuek]]h" `riyic{i[ m]>]R
Ep]yi.
tziu \c{y[u \ofu k<i]l \Ten kiT[ O>u >u
n]<ik En>emiuh \r]]l viy xuKET]f[. aEHh
A pkurh O>u nitYkRhEp]e ptiv]yi nTiyi>uu.
atinu viG[nmu]utu aEHinu p>mxTm]yi>uu.
m]>]e>uric{u p>]ti ti>umnriyic{tie piE divxh \c{y[[
tzi \ofu k<iu pu>y[ku kyri v]tiTc{u kiTu n}
\rm]yE]L kZm]>]R O>u ecyuh ek][ avieTeyi
puruniu Ekmm]yiu ek]ituTi. ek]u Eku tzi \fRu
suf[ikTic{uek]efIu v]til turu. \Ten m]>]R ek]uh
niRi. tzi EdSYe[ p}ukTic{uek][ "`] kZ]! |en
\pzdviut[?" `u Ec]dic{u. atinu m]>]>ueT mrupTi,
"viytu>]N ti>umnie klpn aviTuuh EkiE}? tzi
aku kyri v]tiTc{]l turutuve> ek]fh `E}
klpic{t[? klpn zpk]>h ecy{]ti>i]N `niu nivZi
yuE]?" `]yi>uu. \c{xmy[ ak]>fm]yiE ek]ie
k]>fmriyutin]yi avieT vukUTiyi>uve>}]h m]>]>ueT
108

e`tiHYm]
|o mrupTi Eku ep]ic{i>ic{u. tzi ~vuh |iBYn]yiI>ukyuh
ecy[tu. pie O>iuh tzi pUjyTc{]l turutinu
zkmiDikh t]mxiic{u m]>]e> buimuic{i>ui}.
kZm]>]R p>Edsil xW>ic{i>uE]L ecTividYyuh
ALm]r]vuh pic{t]yi muu priuE}]. A >u vidYkuh
m]>]R tZUfiuer \Xk][ k]fi]ru]yi>uu. tZUfi
ur Eztil AuEt]ruh ptivu mUuXvil
zp]D]nYh vZikm]xiEtin]f[. vZikm]xil Ec]ti
ek]TiEyuh ti>uEv]fh Ar]um]f[ ptiv[. atil n]]muXvh
tZE avieT ve> zpD]nm]f[. a[ avieT EdvdRsnh
ve> zpD]nm]ky]l mu divxiE]L ve>yDikh
ALUmu]kuh. ae `<uiinu 'tZEur]T['
`]f[ pruv>ut[. viy tu>]N ti>umnuek][
`<uu
tZFp]Rutin[
`<uiyi>iutu
pTi]eriEMl (mtilm]ikyil) Af[ ptiv[. `<uiu
ti>umnie ti>umui]ku xmy]f[ m]>]M]R Emh
ep]Tiep]Tiut[. atinu pruv>u Ep>ute "ti>umuil
Emh" `]f[. O>u ek]}h n]]muXvdivxh viie
ti>umuil Emxmy[ O>u kuruu<l]>N avieTeyi
ku<UtiuTi. |o ku<l]>N avieTey}]vRuh ap>ici
tnuh AdYhte ecu c]Ri]et n]]muXvdivxh
>]ztiyil ecu EcR]y]um]ytin]l avieTyu]yi>u mu
ku<l]R |o putiy mnuSYnu m]nY]nh ek]Tui}.
atin]l A mnuSYN xVlph piE]h m]rini]f[ \otiyt[.
A ku<Uie >xiktVh ti>umniEu xREv{]p>i kR]n
k>vuh mnm]kRSkvum]yiI>uky]l A ku<l]>enuric{[
aE]Lte klpic{EnVSiukyuh viien<uic{tiE
EsSh vuEcR O>u putiy A]efu mni]ukyuh
ecy[tu. ti>umuil Emh k]sic{yuTen O>]e ayc{[ A
ku<l]>en ti>umu]ek v>ui, "ku<l |E c]Riyuu,
aE}? `u klic{u Ec]dic{u.
109

e`tiHYm]
ku<l]>N: r]N.
tu>]N: AdYhte v>]et]f[?
ku<l]>N: ku<l]>ueT kUil k]f]ri}E}].
ku<l]>N: |eve> ecek]uky]yi>uu.
tu>]N: xVEdsh `vieTy]f[?
ku<l]>N: |vieTyTuutey]f[.
tu>]N: 'Epe>]f[?
ku<l]>N: muEii kZN.
tu>]N:"EH nueT kZEn]? auth te! ki[ n]h
aEsSmrii}. kZN |en ci vidYkL pic{iueu
n]h D>ic{iu[. anuBveti]f[. xE]Sm]yi" `u
klpiukyuh ci x]nL klpic{uek]Tuukyuh ecy[tu.
|en kZm]>]R EvSm]vuh Em]Ti (ecTi) vidYkuh k]fic{u
ti>umnie tZeeyilniu kUeTUeT x]nL v]i
yi>uu. vix[t>By]l avey]uh viv>iui}.
kZm]>]R kUeTUeT EdsxW]>h ecy{ukyuh ec}u
diukie}]h pfi D]>]m]yi kiukyuh ecy[ti>uu. `]l
v}tuh xVlph x]difemu vic]>h A mnuSYnu
EshEp]umu]yi>ui}. kiuet}]h ecvute. O>iuh
eekvsh pfmu]yi>i]ri}.
O>il m]>]R EdsxW]>inu pureE]L \Tui
>utuLeeT >u mu}]et pfm]yi[ eekvsh aDikem]u
mu]yi>ui}. O>u BZtYenUeT ek]uEp]yiumu]yi>uu.
atin]l Ek]yUe>ieyE]E<uh eekvsmu]yi>u
pfh mu<uvnuh tIRu. a[ avieT O>u zb]fgZHil
ekEmm]yiu O>u viv]HmTiyi>m]yi>uu. m]>]>uh BZtYnuh
kUTi avieTecu kyri. aE]L avieT mH]Ey]gYM]>]y
B]gvtRm]>uh mZdhg]>uh kUTiyi>uu O>u p]ukEc{>i
y]yi>uu. kZm]>]R O>u mZdhg]>e aTulecukUTi
kurc{u k<iE]L m]>]R A mZdhg]>En]T[, "Ifm]eyil
110

e`tiHYm]
|ni kurc{uEn>h w]n]v]h" `u pru. mZdhgv]yny[u
tE]h Ey]gYtyu]yiu E]ki]>umie}]yi>uu A
mZdhg]>e vic]>h. atin]l m]>]R prt[ ay]Lu
>xic{i}. "|y]L O>u viQ[Y]n]f[. ae}il `E]Tien
pryuEm]? |y{]ueT viQ[iem]u pur]fh. |y{]L
mZdhgh v]yic{u tuTuE]L |y{]e jnL |vieT niu
AiEy]Tiuh. aE]L |y{]ueT gRv{u smiuh" `e]e
vic]>ic{[ A mZdhg]>N "`]]e" `u pru mZdhgh m]i
evc{u ek]Tuu. m]>]R \Ten v]ynyuh tuTi. m]>]>ueT
mZdhgzpEy]gh xVlph EkE]E<uh avieTyu]yi>u
ve>}]h An]utp>vsM]>]yiIRu. |ztyh x>xvuh
xuKv<iyiutum]y
mZdhgv]yn
atinumu[
av>]>uh
Eki>ui}. \Ten zpD]nM]R ecu m]>]e> kBh pUsic{u
evip]u ek]Tuu m]nY]nu m]iyi>ui. p]ukEc{>i
k<iyuTen m]>]e>yuh BZtYEnyuh ctuRv{iD viBvE]TukUTi
\ofu
k<iiukyuh
viv]Hie
cTukL
n]u
divxEu]yi>utin]l n]u divxh t]mxiutinu
m]>]e> fiukyuh ecy[tu. m]>]R xuKm]yiu n]u divxh
avieT t]mxic{u. OTuh m]>]Ruh ve> x]nuh
B]gvtM]E>]eT]h pfvuh ek]Tu]f[ avR avieT
niy{c{t[.
m]>]R pieyuh p il xW>iukyuh Ou ve>
x]nuh pfvuh kiukyuh ecy[tu. `iuh ti>ic{u
xVEdsu vE]L Ep]y xmyh ek]uEp]y >u muuh A
BZtYnum}]et y]et]umu]yi>ui}. m]>]Ru x[ztIviSy
il
zkmiDikh
zBmmu]yi>uuevuh
kiuet}]h
ecvuecy[ti>ut[ A viSyi]yi>uuevum]f[ EkLvi.
|t}]et Ever O>u duRTuh m]>]Ru]yi>ut]yi A>uh
pru Ekii}.
Ey]gYM]>]yiuve> mDYmm]ut[ O>u Ey]gYty]ef
u vic]>h m]>]Ru D]>]m]yiu]yi>uu. Ey]gYM]>]
111

e`tiHYm]
yiu pe> mDYmm]utinu m]>]R zsmiukyuh pE]<uh
atu x]Diukyuh `]l ciE]L x]Di]et Ep]vukyuh
ecy[tiu[.
s>fiR `u zpxin]yi[ O>u kuruu<l]>nu]
yi>uu. ay]E]T[ kZm]>]Ru x]m]nYiDikh x[pRyuh
ay]e O[ abm]iy]l ek]]emu ve> Em]Hvumu]
yi>uu. atinu t>h En]iek]i>uE]L O>il tZUfi
ur Eztil xY Evy[[ avR >uEp>uh kUTi
kUT]niTy]yi. m]>]R ecyuh pfiR kuruu<um]yi>uu
`Tui>ut[. |T]silevc{u pfie> t]h pi<i]
n]yiu m]>]R ve> zsmic{uEn]i. pfiRu t]inu n}
niyvuh \rumu]yi>utin]l m]>]>ueT vidYey]u Pi
c{i}. ay]e t]heti]N x]Diyie}u tIRc{y]yE]L
m]>]R "|o ec aE]u t>]h, ku<l |E]u t>ik, `i[
nmue]u En]]h" `u pru. aE]L pfiR, "atu
w]N aBYxic{ii}. |tu w]N aBYxic{iu[. |til `e
eti]emil t]N Ey]gYenu w]N xti]h. pic{ii}]
tu zpEy]gifemu pryutu Ey]gYty}" `u pru.
atin]l m]>]R |]BhgE]TukUTi pi>iEyt]yi vu.
m]>]Ru |en O>u Et]lviy}]et Ever Ouh O>ih
\]yii}.
kZm]>]R p Edsiuh xW>i]ru]yi>uuev
iuh ti>uvnpu>u Ep]k]ri}]yi>uu. ti>uvnpu>h
mut]y il \XvLuh muh xRv{zpD]nm]yiut[
p]iv]dYvuh n]gxV>vum]f[. ek][, ku<l mut]yvEy]Tu
kUTiyu ecEmvuh t]ykyuh muh A diukil azt
zpD]n}. atin]l ec mut]y v]dYil zptipiyuh
avyiu zpEy]gc]tu>Ymriyutinu siyuh etN
diuuvRu |e}]yi>uu m]>]>ueT D]>f. atuek]]
yi>uu A mnuSYN ti>uvit]hkUril xW>i]etyi>ut[.
112

e`tiHYm]
ek]}h 1036-]m]u n]TunIiy m]R]vR mH]
>]j]vu ti>umnuek]u kkiyil ve> zptipiyu
A]yi>uuvE}]. a]u ek]]>il kkiyi}]
divxh ve> cu>um]yi>uu. "kkiu ec ek]utinu
muEii kZnu s>iy]yiu E]ki]>umi}" `uh muh
ci nU>im]R ti>umnriyiuky]l klpnzpk]>h `<uti
ayc{[ O>il kZm]>]e> ti>uvnpu>uu v>uiyi>uu.
kZm]>]R ti>uvnpu>eiy divxhte muKh k]fiu
kyuh klpnzpk]>h kkiu ecek]ukyuh ecy[tu.
mH]>]j]vu ti>umnie ExvM]>iuh kkiEy]giuh
zpD]nN |osV>pi vic]>iuk]>EHm]yi>uuvE}]. atin]l
aEHee Obm]femu m]>]R niyic{u. `]l
m]>]Ru
|eney]>pkTxVB]vvuh
k>utumueutu
vic]>iuk]>EHh arii>ui}. atuek]uh m]>]R k>uti
Uie][ apkTm]yiu ek]iytin]uh vic]>iuk]>EH
ie
Oe>Tuuk]sh
avt]i]yiE]yi.
kki
tZFp]Ruek][ ti>umnuek]u `<uiyi>iuu]
yi>uu. m]>]R mnpURv{m]yi vic]>iuk]>EHe abi
]uky]fu
ecy[tet[
ti>umniE[
aE]Lte
mni]yi. `iuh aE]L atienuriec{]uh klpic{i}.
O>il abh piytin]l pie vic]>iuk]>EHh n}
Ep]e k>utiytuek]uh, "Ou piyE}], atu mti" `u
vic]>ic{u m]>]R pie apkTm]yiu ek]]etyi>utin]uh
vic]>iuk]>EHin[ A O>u zp]vsYm}]et pie ab
em]uh piyi}. pi m]>]R apkTem]uh kUT]et ek]u
piTic{uek]ukyuh ecy[tu. vic]>iu>EHe avt]i]
iytu ek][ ti>umniE[ AdYh xVlph ti>uvu
ETu]eyiuh pie m]>]>ueT ek]u Ek[ aviTuu ve>
xE]Siyuh ecy[tu.
piE divxh \c{ti>i xmyh m]>]R ti>umu]ek ecu.
aE]L vic]>iuk]>EHvuh avieTyu]yi>uu. m]>]e>
113

e`tiHYm]
kyuTen ti>umnuek][ "|e kZN |oc{>e O>u
k]sh pi<ic{u, |E}?" `u klpic{u Ec]dic{u. atinu
mrupTiy]yi m]>]R ti>umniriyic{t[ "gu>uM]>ueT aTul
aBYxic{u piic{uvRuh me]>]L pi<ic{]uh Ouh
pi<y[ukyi}" `]yi>uu. atu ti>umniEu n} >x
m]yi}. `iuh ti>uvuET]yiu Ou k[pic{i}. "Ae,
kZN kurc{u divxhkUTi |vieT t]mic{iE Ep]y[y]vU,
kZe ek]u Ekiu mtiy]yi}" `]f[ aviTu[ klpic{t[.
klpnzpk]>h m]>]R ~t]nuh divxh ti>uvnpu>u
t]mxiukyuh ptiv]yi kkiu vic]>iuk]>EHh mut]y
zpD]nEvS]>ueT Ainu ek]ukyuh ecy[ti>uu. OTuh
m]>]R y]ztyriyic{ xmyh O>u vI>sZhKeyTuu tZeeyil
piTic{uek][ eek nI]N klpic{E]L m]>]R |Tueek nIi.
\Ten vueek nI]N klpic{u. aE]L m]>]R, "at[
aTiye tu>]N v}tuh klpic{ut>uE<Ei>ie"
`riyic{u. \Ten ti>umnuek][ O>u vI>sZhKkUTi tZeek
yieTuu. aE]L m]>]R >ueekyuh nIie]Tuu.
ti>umnuek][ m]>]>ueT >u eeky[uh vI>sZhK |Tuvic{u
ek]Tuukyuh
m]>]Ru
v<iec{vin]yi
nitYec{vuvk
yilniu nUru >Up] klpic{u ek]Tuic{u xE]Siic{yy[u
kyuh ecy[tu.
pie kZm]>]R 1055-]m]u n]TunIiy AyiYh
ti>un]L ti>umnie]uh 60-]m]u n]TunIiy vis]Kh
ti>un]L ti>umnie]uh ti>uvnpu>u Ep]vukyuh
m]>]>ueT ek][, p][ mut]yv Eku xE]Sic{[ A >u
mH]>]j]M]>uh
m]>]Ru
p
x]nL
klpic{u
ek]Tuukyumu]yi.
kZm]>]Ru x]mUti>i]Tu tu>]M]>uh vI>sZhK
mut]y x]nL klpic{uek]Tuukyu]yiu[. |en
mUu xh]nu niuh >]jxhB]vnk!L Bic{iu m]>]M]R
114

e`tiHYm]
Ever \]yi>ut]yi Ekii}. |E]L |e}u k]>Yh
tIRc{yuh |ni \]ku k]>Yh xhsyvum]f[.

115

e`tiHYm]

98. m]rs]m]H]Yh
Ek>BUmiyueT \vvuh atien xhbic{u c>iztvuh
~tu viDemiuh Ayi>uuek]e. atienuric{u ciiu
kEy] tIRc{eTuukEy] ecy{fem[ |vieT vic]>iui}.
Emlri>iu Ezte xhbic{u p<m p>icymu
vEy]vZM]>ilniu Ekiu e`tiHYL m]zth cu>u
il viv>iefemE |E]L \Esiuuu.
zsIp>su>]mN p>Edsilniu zb]fe> ek]uvu
Ek>il t]mxiic{ k][ |vieT xRvzt xRueT
\pzdvmu]yi>uu `um]ztm}, O]>i}] n} evh Ek>BUmi
yil O>iTuh kiukyumi}]yi>uu. atin]l |vieT t]mxi
u k]>Yh zpy]xm]efu Et]uky]l zb]fe>}]v>uh
v v<iEy p>EdsiEy[ute mTiE]yi. aE]L p>su
>]mN ~vuh viSn]yiIRu. pie aEHh eek]x
ilec{u xRv{nuh xRBUSfnuh te gu>un]num]y
zsIp>EmsV>en ku viv>mriyic{E]L siSYvXn]y Bgv]N
zsIp>EmsV>N "xR>]j]v]y v]xukiey Exvic{u zpx]diic{]l
|tien]e xm]D]nmu]i>uh" `>uiec{y[tu. atuEku
p>su>]mN vIuh Ek>il vu v]xukieyuric{[ tpu
ecy[tuek]i>uu. p>su>]me tp[ atikinm]yi>u
tin]l v]xuki aciE>f xun]yiI>ukyuh zptYm]yi
p>su>]me aTulec{[, "a}Ey] mH]N! Bv]e ati
EG]>m]y |o tpuek][ w]N atYh p>itun]yi
>iuu. aviTue aBIem]efu pr]l azpk]>h
ecy[v]N w]N xn]yi>iuu" `u pru. v]xukiyueT
|o v]uEku p>su>]mN,"a}Ey] xRku]DipEt! |o
Ek>BUmiyil Bv]e vhsM]>uh p>ijnuh mum]y xR
ueT x]Rv{ztikm]y xW]>hek]uh |vieTyu evem}]h
vf>xpURm]yi>iutin]uh |o zpEdsu mnuSYRu
nivxiuv]N nivZiyi}]etyi>iuu. atin]l |o >u
116

e`tiHYm]
xhgtikLuh p>iH]>mu]i Bv]N |o BUB]gh mnuSY
v]xEy]gYm]i>fem]f[ `e aEp" `u pru.
v]xuki: Bv]e |hEp]e, |o Ek>BUmiyiu ev
il kRi>iu vf>xem}]h w]N AkRSic{u xmuzd
iuh aEt]TuEcRu j]syium]]h. xRL miv
yuh Bv]N tpuecy[tu ek]i>u |o vnzpEdsu vu
mnuESY]pzdvh ecy{]et t]mxic{uek]utinuh anYzt
t]mxiut]y]uh BUdV]>il |>uu ek]utinuh ch
ek]h. `]l Ek>v]xikL av>ueT v]xgZHueT
xmIp[ O]E>] k]viNkUu]i, at]tu iu
xRe A k]vukil kuTiyi>uukyuh tueT kueedv
eu vic]>ic{[ ave> Ad>iukyuh Ac>iukyuh
pUjiukyuh ecy[tuek]i>iutinu Ek>il t]mxiu
mnuSYE>]Tu Bv]nuh A]pifh. ave> Ad>iukyuh
Ac>iukyuh pUjiukyuh ecy{]ti>iukEy] ~etiuh viD
il \pzdviukEy] ecy[t]l avR \pzdviuemuh xR
L xE]Sic{]l xReev{sV>Yuh \]ie]Tuutinuh
Ek]pic{]l xkviDiu anRuh Apukuh
\]iIRutinuh siyu vk]>]efuh Bv]N
mnuSYe> zgHiiyuh Evfh. |zpk]>em}]h ecy[t]l |o
BUB]gh mnuSYv]xEy]gYm]yiI>uh.
|zpk]>h v]xuki prtien Ek[
azpk]>em}]h
ecy[tuek]]emu p>su>]mN xtic{u. |en avR til
pru x>ic{tie EsSh p>su>]mN pieyuh p>Edsil
Ep]yi zb]fe>yuh muh kUiek]u Ek>il vu.
aE]E<uh |vieT evinu]yi>u vf>xh m]ri
x]Rv{zt sujh k]feu. xRL mivyuh p>su>]mN
tpuecy[ti>u vnilec{u t]mxm]yi. EsSmu]yi>uv
viEsy]yuh4 tIRi>uu. atin]l p>Edsilniu v
4

viil ep]ukil kiTuv

117

e`tiHYm]
v>]>uh mTiE]k]et Ek>ile gZHu]i t]mx
muric{u. p>su>]me Azpk]>h `}]v>uh Ouh >uh
atiDikvuh k]vuku]i avieTey}]h xRe kuTiyi
>ui (n]gzptimkL zptiic{[) pUjyuh muh nTiuTukyuh
ecy[tu.
an>h
p>su>]mN
t]N
tpuecy[tuek]i>u
uec[ avieT n]g>]j]vien (v]xukiey)yuh n]gyi
eyyuh zptiiukyuh p>iv]>]y mEnkh xRe
kuTiyi>uukyuh ecy[tu. A xRL vxiu ~t]nuh
h (|E]<e avuzpk]>h 14 ~R) xR]v]i
niyic{[ ati>iu ti>iukyuh, EsSh u k]Tu
evieic{[ gZHu]i jnL nivxic{uek]]nnuvdi
ukyuh ecy[tu. |o xRLu ptiv]yi pUj nTutinuh
|o k]v[ A>uh eviy<i]et xUiutinuh mum]yi
k]vie ati>inkute O>u gZHh pfiyic{u O>u zb]f
kuTuhb]e> avieT t]mxiic{u. |o k]vuxhbic{u
xRv{]Dik]>uh
avk]suh
|o
kuTuhb]R]yi
ek]Tuukyuh ecy[tu. avR a]h mutl xRe
tueT p>Edvtm]>]i evc{u pUjiukyuh Exviukyuh
ecy[tutuTi. atin[ |E]<uh y]et]>u EBdgtiyuh avR
v>uIi}. A |}]e>y]f[ |E]L "m]Rs] nY]ti>im]R"
`u pruv>ut[.
Emlprzpk]>h Ek>il xRL nimimu]yi
>u \pzdvL tIRukyuh jnLu xuKm]yi t]mxi
utinu Evu xk xok>Yuh \]ie]Tuukyuh
ecy[ttie EsSh p>su>]mN tpin]yi Ep]yi. an>h
aEnkk]L k<itie EsSh yug]>iu]y ci
xhgtik]f[ |niyivieT pry]N B]viut[.
|E]L au<]Uiulei>iu mi B]gvuh
pu viy vnm]yi>uu. A vney]f[ "K]v" vnemu
118

e`tiHYm]
pri>ut[. K]vvnh mDYmp]vn]y aRunN cuu
dHiic{tin]l A zpEdsinu "cun]T[" `u Ep>u]yi. atu
k]zkEmf "kun]T[" `]yiIRu.
K]vvninu piTic{ tIy[ avieTniu ki<E][
pTRupiTic{u p>su>]mN zptiic{ xRueT v]xm]y
k]vuve>eyi. A k]vie >y[]yi avieT p>su>]mN
pic{ |}u]yi>u am]R atu ku k]vin[ ag[ni
b]Dyu]k]etyi>i]N aTuu kuilniu evh
Ek]>iey]<ic{uek]i>uu. atin]l A k]vu nsi]niTy]yi}.
`iuh ag[nijV] ti minu cUTupiTiukyuh cUTu duH
m]yiI>uky]l xRL ve> keTukyuh ecy[tu. ag[ni
smic{iuh mie cUT]rutuve> am]R evh Ek]>iey]<ic{u
ek]i>uu. mie cUT]riyE]L "|E]L m]ri. atin]l
|o ie n]mh Em]l 'm]ris]' `]yi>ie" `[
AE>] viic{u prt[ `}]v>uh Eku. atu prt[
A>]ef[ ARuh ariukuT]yi>uu. `iuh |t[ x]]l
v]xukiyueT a>u]T]ef]f[ `}]v>uhkUTi tIRc{y]iyt[.
atin]l a]h mutl A e `}]v>uh 'm]ris]'
`ute pruvi>uu; k]zkEmf atu "m]Rs]"
`]yiIRu. |o h ti>uvit]hkUR xh]nu
k]Riki]Uil a>i]u xuzbfYEztilniu
xV[ph pTi]ru m]riy]f[.
K]vd]H]n>h O>u k]u m]Rs]yi}u
xBRZky]y O>y[u pu>uSx]nmu]k]etyi>utin]l
O>u puztnu]kfemu AzgHE]TukUTi kuTuhbp>Edvt
k]y xRe BipURv{h Bjic{uek]i>uu. aen kurc{u
k]h k<iE]L A a gRBh D>iukyuh y]k]h >[
AFkuike O>umic{u zpxviukyuh ecy[tu. pE, atil
Ou m]ztem mnuSYuiy]yi>uuU. A xRsisu m]zty[iT
yil vRu xhx]>ic{u tuTi. at[ atie m]t]viEn]T[
t]e<]fuzpk]>h pru:
119

e`tiHYm]
"a}Ey] m]t]Ev! xRLe}]h |o kuTuhb]E>]T[
Ak]eT ve> xE]Svuh x[EnHvuh v]lxYvumu[.
`]l |vieTyu x[ztIjnE]T]fu xRLu aDikh
xE]Sh. |vieTyu xReey}]h ag[nib]Dyilniu
>ic{t[ |o kuTuhbiu x[ztIk]fE}]. zp]f>
ecy[tvE>]Tu]ku kZttyuh xE]Svuh `ztm]ztm]yi
>iuemutu viEsSic{u pryfemi}E}]. atin]l |vieT
xRueT pUjyuh muh am]>il au mUy]L
nTfh. aeny]kut]f[ xRLuh aDikh xE]S
k>m]yi>iut[. `]l mUu xiic{u pUj nT]N
aRHk]yiI>u am]R xBRZkk]yi>u]uh avR
mUuxiiu divxh mutl zbc>YzvtE]TukUTi |>iu
kyuh Evfh. xRueT pUjyuh muh |E]L nTiv>u
>Itiu xVlph ci EBdgtikL v>u]nu[. avey}]h `e
ay[[ w]N \pEdsic{ut>]h. |vieTyu am]>il |E]L
mU[ `e ay[]fE}]. ay[u zpxvciiXke}]h
k<ikyuh s>I>h sum]vukyuh ecy[t]l pie ate
xRueT pUjyuh muh nTiuTfh. ay[u pUjyuh
mu nT]N vy{]ety]ku k][ aTu mUu]nh
aR]efu evc{]l avRu w]N ay[u \pEdsic{u
t>uet}]h a \pEdsic{uek]Tufh. aen tmurEt]ruh
ecy[tuek]i>ifh. |o kuTuhbil jnic{ w]N |o h
viu k]viuh muh Ep]yi>iukyi}. |o kuTuhbie >
y[]yi w]N |vieTe |>iuh. `e A>uh \pzdvi>ut[.
w]N |>iu [ A>uh kyriv>ikyum>ut[" `[ pr[,
A xRb]N pUj]zkmuh mzuem}]h te ay[[
\pEdsic{uek]Tui[ |}ie nivryil kyri |>i]yi.
A xRb]e \pEdszpk]>mu mztzE]TuUTi
a]h mutl avieT au mU]yiu am]R xRueT
pUj]dike}]h nTukyuh avR zbc>YzvtE]TukUTi
120

e`tiHYm]
|>iukyuh ecy[tutuTi. atin[ |E]<uh avieT y]et]>u
vYtY]xvuh v>uIi}.
xRb]N kyriyi>u nivry[k[ atilpie
mnuSY>]>uh kTii}. nivryueT v]til atY]vsYe ci
pUj]kR]dikL]}]et tur]ri}. `}]y[E]<uh aTc{iEuk
y]f[ ptiv[. |E]L v]til turu En]iy]l avieT
puuk}]et me]uh k]Fm]ni}. |}inu p<hek]u
EkTukL xhBviu k]il jIRE]]>fh ecy{i]rue
iuh nivr |]ri}. aTu k]ute |}h putui
fiyiukyuh avieT ci p>iS[]>e}]h v>uukyuh
ecy[tu. `iuh nivr pURv{itiyil evc{uek]]f[ av
ey}]h nTiyt[.
xRsisuviEn]TukUTi jnic{ b]N pu>uSzp]ym]ytie
EsSh n]g>]j]vinuh n]gyiuh muh zpEtYkh aL
pfiyic{u ksh mut]yv nTic{u. A ain]fu
"m]R]Ezt"emu pruv>ut[. A avuh ci
k]il jIRE]]>fh ecy{iuk \]yiu[. `iuh
bihbL |i zptiiuk O>iuh \]yiie}]f[
Ekiut[. atu v]x[tvm]efu av k]l Et]ukyuh
ecy{uh. `e]l zpD]n bihbueT pIL bihbLu
EcRvy]yi} avieT k]fut[. bihbL `E]e<iuh
|i zptiic{i>uuevil A pIL m]r]etyi>i]niT
yi}E}].
m]R]yi}uniu
pe]>il
O>u
knYkey
k]yhkuuinu xmIph eviE]u Edsu Emi
nY]ti>iyueT |}Eu viv]Hh k<ic{uek]Tuu. atinu
m]R]yi}uniu x[ztIDnm]yi ek]Tut[ O>u xRe
y]yi>uu. xRe O>u O]uTyueT mu]inku kyiy]
fEzt ek]Tut[. vDuvin]yi ek]Tutien v>N xE]S
xEmth xVIk>ic{u ek]uEp]yi. Emiyi}u ecE]L A
121

e`tiHYm]
xRh aviTue nivryil kyriyi>i]yi. `u m]ztm}, A
uh m]R]yieE]e k]vuh kuvuem}]h \]i
xRzptikL nTfemu niRbpURv{h A xRh AvsY
eTukyuh ecy[tu. atin]l A |}]R azpk]>em}]h
ecy[tu. atin]l Emi m]R]yueT O>u zptibihbh
Ep]ey]yiIRu. nUruh p]uh ek]Tuuk, xRbi, xR
][ mut]yv nTuk `ivey]uh |E]L O>u [
(m]R]yiE], EmiyiE]) m]ztm]yi nT]N p]Ti}.
Emlrvyieeiuh O>u u nTuky]efil mE
uh nTfh. at[ O>u divxhtey]yi>iukyuh Evfh.
O>u um]ztm]yi viEsSiec{eiuh nTiy]l xR
Ek]pvuh timih viy anRumu]vuk ptiv]f[.
atin]l |E]L xRe \Esic{u viEsS]l `eiuh
nTuueil >i}]>uh kUTiy]E]cic{u divxh niyic{[
>u uh OE> divxh te nTuky]f[ ptiv[.
|ni
m]R]yie
ci
m]H]YviEsSLkUTi
pri[ |o \pnY]xh avx]nii]emu vic]>iuu.
xRLu nUruh p]uh ek]Tuutinu p]ztil
nUruh p]uh (a>ie]Tiyuh mLe]Tiyuh kUTi p]il) ki
evc{u pUjic{iu tRiukyuh tRic{u k<i]l p]ztL
km<[ukyum]fE}] ptiv[. `]l m]R]yie nivr
yiu xRLuh nUruh p]uh ek]TuuE]L tRiukyuh
p]ztL km<[ukyuh ptivi}. pUj k<i]l v]tiTc{i[
`}]v>uh Ep]>uh. piEdivxh v]til turu En]uE]L p]zt
il y]et]uh k]fukyi}. |t[ |E]<uh kuv>u
O>utm]f[. A nivryil AdYh O>u xRh m]ztEm kyri
yi>uuueviuh avieTyiE]L axhKYh puukL k]futu
ek][ avieT Everyuh ci xRL piITu vuEc>ukyuh
avy[u zkEmf xtikL vRiukyuh ecy[tiueu
vic]>iEiyi>iuu.
122

e`tiHYm]
m]R]yi}uve> xRL k]>fh kuT]et
dhsi]ri}. av] dhsic{]uh av>il viSh vY]piukEy]
atin[ `eiuh zptiviDi ecy{ukEy] ptivi}. ci k]>f
]l avieTyuve> ciE]L xRL dhsiukyu]
yiu[. O>il O>u xRh k]viu k]il xW>ic{E]L O>u
eevy{t m>iEMl ecukyri. aE]L O>u mu[ atie
vyu kuiyruky]l atin[ avieTniu Ep]k]en},
|k]NEp]uh vy{]t]yi. A viDil A xRh avieT `zt
divxh kiTuevu niymi}. O>u divxh A |}u O>]L
xRh |zpk]>h akeu kiTutu ki[ O>u viDil A
m>iEMl kyriec{u muil niu xRe viec{Tuu.
aE]L xRinu Evdnyu]yiE] `e] ~etiuh atu
nY]ti>iey Ou kTic{iu t]e< c]Ti O]TiE]yi. nY]ti>iyuh
t]e<yiri |}Eu Ep]yi. xRdRsnhek][ aEHinu
y]et]>u xuKETumu]yi}. |en O]E>] k]>fvs]l A
|}uve> pE]<uh xRh dhsic{iu[. aTuk]u
te ci k]>fvs]l A |}u ciRu xRdhsn
mu]yi. atuek][ avieTy]Ruh |tuve> y]et]>u xuK
ETumu]yii}.
m]R]yi}u p]ztuh muh mu ie
E]e s>iy]yi xUi]ri}. O]up]ztuh ecup]ztuh
muh >]ztiyiuh muu priuem]e kiT]ru[. `]l
avieTni[ A>uh Ouh `Tuuek]uEp]k]ri}. Em]]L[
A |}u kyr]Nte Bym]f[. Ae>iuh `eiuh
Em]iec{Tu]l aE]L avieT xReuh. A |}e
k]vl]R xR]ef[ `}]vRumriy]h. atuek]]f[
avieTni[ A>uem]uh Em]i]t[.
m]R]yi}u kriE]uke]uh viy[u EmTi]
ri}. c, m], ev>i, v<utn, m, ku, v]<u
kL mut]yvey}]h avieT v<ip]T]yi D]>]h vuEc>uh. av
|}e AvsYLu mtiy]yiu ve>yDikmu]yi>iuh.
123

e`tiHYm]
`]l av avieT A>uemTu xUiukyuh anYM]R
Em]ic{u ek]uEp]vukyuh ecy{]ri}. |enyu x]DnL
v<ip]Tuk]R ek]uv nTyil evc{]l niEvdYh k<ic{i[
|}E]vsYmuveyTuuek]uEp]kuh. EsSmuvey}]h
avieT kiTuh aeny]f[ ptiv[.
O>il avieT v<ip]Tu v O>u m O>]L Em]ic{u
ek]u Ep]yi. ay]ueT vIil ek]uec atu muric{E]L
atilni[ O>u xRh purEu c]Ti. atu ku vIiu]yi
>uve>}]h EpTic{u n]upurEuEm]Ti. Em]ic{y]L dUe> m]ri
niu et]<utuek][, "`e xR]En! `ni[ |en O>u
EB]StVh zpvRiuv]N Et]ukyuh w]nien zpvRic{u
Ep]vukyuh ecy[tu. |o etin[ aviTu[ xdyh mic{[
`Eyuh `e kuTuhbiuvE>yuh >ifh. w]N |o
myuh |etTutinu zp]yim]yi pu czkvuhkUTi
|E]Lte nTyil ek]uecu evEc{]h" `u pru.
\Ten A xRh aR]nh ecy[tu. at[ `E]]fu Ep]y
et[ A>uh ki}. Em]]v[ \Ten te A myuh pu
czkvuhkUTi nTyilek]uecu evc{u et]<utu ep]u. |en
avieT aEnkh autu]yiu[. |zpk]>mu [
A>uh kyri Ouh Em]i]t[ O>utm}E}].
|o aTu k][ >umUu ek]}h mu[ pu
k]>]y O>u n]yR kuTuhb]R m]R]Eztil Bjni
n]yi vi>uu. avR avieT viu xVyh p]kecy[t[ \ofu
k<ic{]f[ t]mxic{i>ut[. a>iyuh kriE]ukuh muh avR
ek]uvi>uu. >u En>vuh evy[]nu a>i aeTu]N
O>u c<i (avup]zth) |}uniu EmTic{]f[ avR \pEy]gi
c{i>ut[. avR Bjnh k<iu mTiE]y xmyh c<i ti>iey
|}u ek]TuEli]N mruEp]vuky]l ecvu k<ic{u
b]iyu]yi>u a>iEy]TukUTi c]inku niTi>u
c<iyuh avR ek]uEp]yi. vIiei avR a>ic{<ic{
E]L atink[ c<iyuh c<ik[ O>u xRvumi>iu
124

e`tiHYm]
tu ku. aE]L A vIuk]Ru]y Byh xIm]tIt
m]yi>uu. \Ten A vIuk]R xRe et]<utuO[ "|o c<i
wL O]RETuek]u ek]uEp]t]f[. |tienuric{[
Ek]pi>ut[, c<i |E]Lte ek]Tuyc{[ |}ei]h.
|o a]iinu zp]yim]yi nUe]u czkh nTy[u
vy[ukyuh ecy{]h"`u pru. \Ten xRh c<iyil
niiri muhve> Ep]ut[ `}]v>uh ku. pie at[
`E]]f[ Ep]yet[ A>uh ki}. vIuk]R c<i
ek]Tuyc{[ |}eiukyuh nTy[u nUe]u czkh
evy[ukyuh ecy[tu.
m]R]Eztil v<ip]T]yi c, m] mut]y
x]Dnuh D]>]h v>uemu muu priuE}]. atuh ci
zp]RnkLmUh v>ut]f[. O>il au<y[u xmIph
tk<i ` Eds[ O>u vIil O>u pi]vu]yi vRu
k]y[]nu zp]ym]yiuh k]y[]et nii>uu. at[ ki[
O>yl]>N A vIie k]>fvE>]T[ "|o pi]viEMl
AdYmu]ku c m]R]yiEu ek]Tuyy[]emu
zp]Ric{]l |o pi]vu k]y[uh" `u pryukyuh A
k]>fvR azpk]>h zp]Riukyuh ecy[tu. |en pryukyuh
zp]Riukyuh ecy[tt[ |Tvm]xi]yi>uu. cim]xil
A ayl]>N A k]>fvE>]T[ "niueT pi]vil cyu
]Ey]? `u Ec]dic{u. atinu>m]yi[ A k]>fvR "|tuve>
Ouh \]yii}. |ni w]N m]R]yiEy[u ek]Tuu
t[
|>c{y]f["
`u
pru.
cyu]vutu
x]D]>fy]yi muk]]Efuh vRSk]u cu>um]
efuh O]R]ety]f[ A k]>fvR |zpk]>h pretu
tu tIRc{y]fE}]. `iuh vZikm]xm]yE]L A
pi]viEMl nirc{u cyu]yi. aet}]h |>c{te
y]yi>iukyuh ecy[tu. atu kE]L jnL "|tu
m]R]yie n]g>]j]vie vidY tey]f[. |osV>M]e>
A>uh p>Iiukyuh p>iHxiukyuh ecy{>ut[. |>c{y]f[
125

e`tiHYm]
ek]Tuuetu prE]! \]yet}h |>uc{te. |o
c mu<uvnuh m]R]yile ek]uEp]yiE]Tufh.
|>cy[u m]Ruh avk]smi}" `uh muh pru tuTi.
cyueT
\Tmnuh
atu
s>iy]efu
Et]uky]l
ae]}mu]y c mu<uvnuh pric{u vi]i m]R]
yil ek]uEp]yi nTy[u evc{[ et]<utuEp]u.
pie
e]}h mutl A pi]viEMl |>yuh mum}]et x]m]nYh
Ep]eyu c D]>]m]yiu]yiuTi. A vIuk]R A
pi]viEMl AdYmu]ku c AuEt]ruh m]R]yil
ek]uEp]yi ek]TuutuTukyuh ecy[tu. aen |E]<uh
nTuv>uu. |en O]E>] k]>fvs]]f[ avieT jnL
kriE]ukL ek]uecu ek]Tuut[.
x]n]Rm]yuh E>]gsmnin]yuh b]ED]pzdvL
nI]n]yuh muh m]Rs]yil puh ptinWuh atiDikvuh
Bjn]R `umu]yi>iuh. avieT Bjn]>uh v<ip]Tuk]>u
mi}]et O>u divxh Ep]uh \]yi>iui}. BjiuvR
]Ruh Pxii \]k]etyumi>iui}. n]lptuh n]lp
Wuh vyuve> zpxvi]etyi>uiu m]R]yil Bjiu
kyuh v<ip]TukL k<iukyuh ecy[ttie EsSh gRBh D>ic{u
zpxvic{iu x[ztIkL |e]<uh D]>]mu[. b]ED]pzdvu
x[ztIkuh muh avieT pzE] n]lpEt] divxh Bjnmi>iu
E]L tui xtYh ecy[tu b]Dke}]h O<iuEp]vuk
x]D]>fm]f[. azpk]>hte avieT Bjic{iu E>]gL smic{iu
jnuh ve>yu[. m]R]yil Bjic{]l ~tu tVu
E>]gvuh smiuemutu zpxivuh |E]<uh kuv>utu
m]f[. |o aTuk]ute atikinm]y kuE>]gh b]Dic{
pR m]R]yil ecu Bjic{u E>]gh niESh m]ri
pURxuKe zp]pic{uEp]yiu[. `inu ve> pryuu.?
BiEy]Tuh visV]xE]Tuh kUTi m]R]yil Bjic{]l
xk]BIxiiyumu]kuemutu tIRc{y]f[. atin]l |o
126

e`tiHYm]
u HiuL m]ztm}, |t>mt]>uh D]>]m]yi v>ikyuh
v<ip]TukL nTukyuh ecy[tu v>uu[.
m]R]yil AviEsS (AuviEsS) m]yi pE
te niyic{iutu kim]xil AyiYm]f[. AyiYh
xRueT n]]fE}]. a[ avieT viEsS]l ci pUjkuh
`<uiuh xdYyuh muh ptivu[. A divxh dRsnin]yuh
`<uiuh muh k]futin]yuh kc{vTin]yuh muh
axhKYm]ukL kUTuk ptiv]f[.
973-]m]u
n]TunIiy
k]Rikti>un]L
>]mvR
mH]>]j]vu ti>umnuek][ ecruil ~t]nuh k]h
k]Rikie]]>il
`<ui
t]mxic{i>uuvE}].
a][ A ti>umnuek][ AuEt]ruh kim]xi
]yiYinu m]R]yie<ui dRsnh nTuk ptiv]
yi>uu. aenyi>uE]L O>]il kim]xil `E]
O>u atY]vsYk]>Yin]yi n]g>uEk]viiEu `<uE
t]yi
vu.
AyiYm]kuE]E<uh
ti>iec{<u]emu
vic]>ic{]f[ `<uiyt[. `iuh k]>Y]>go>vh nimih
atu x]Dic{i}. AyiYh k<itie EsSm]f[ k]Riki
yil
ti>iec{<uiyt[.
AyiYinu
m]R]yil
`<uidRsnh k<i]N x]Di]tu nimih ti>umnil
ax]m]nY kuf[itmu]yi. atin]l O>u divxh klpic{[
O>]yc{u nY]ti>iey ti>umuil v>ui "|o kim]xil
AyiYinu nmu[ avieT vu dRsnh nT]N x]Dic{i}.
aTu (tu]m]xil) AyiYiu vu dRsnh nTf
em]f[ vic]>iut[. au kim]xil AyiYinu
ptivu viEsSe}]h avieT \]yi>ifh. atiEu
viEsS]l Eviv>u ecvinu kfyc{]l pfmvieTniu
tE]h" `u klpic{u. nY]ti>i klpnEp]e nTi
ek]]emu xtiukyuh azpk]>h nTukyuh ti>umnu
ek]u `<ui `}]h tZFp]Ru xE]Siukyuh
nY]ti>iyueT kfiN zpk]>mu pfh klpic{yy[ukyuh
127

e`tiHYm]
ecy[tu. aTuek]}vuh kim]xieE]ete tUm]x
ie
AyiYvuh
AEG]Sifemuh
kliukyuh
nY]ti>i azpk]>h nTukyuh kfnux>ic{u pfh
klic{u ek]Tuukyuh ecy[tu. aen ~t]nh ek]}h
nTukyuh k]zkEmf atu ptiv]yiI>ukyuh ecy[tu.
|E]<uh avieT ki, tu]h >u m]xie AyiYvuh
EG]Sic{u v>uu[. `]l |E]L kim]xie AyiY
E]L Ekmm]kut[ tu]m]xie AyiYm]f[. k]<[c
]>uh kc{vT]>uh muh aDikh vukUTutuh nTv>vDik
mu]kutum]f[. atu mH]B]gYniDiy]yi>u mH]>]j]vu
ti>umnuek][ klpic{u niyic{t]ytu ek]]yi>i]h.
|ni
|y{ieTyu]y
ci
viEsSLkUTi
pry]h.
|et<utu w]N |<i vZikm]xil O>u divxh
Ek]yu m]nYn]y O>u zkix[tY]niyueT vIil O>u
k]>Yvs]l Ep]yi>uu. aE]L A mnuSYN `E]T[, "x]Er
|vieT O>utmu]yi>iuu. "m]R] m]HYh" `
teE]TukUTi x]R `<utiytuh, 'B]S]Ep]Sifi' m]xikyil
EcRu zpxieTuiyi>utum]y EKnh v]yic{E]L |t]
|o muu nilu pi]viEMl cyu]y]l AdYmu]
ku c m]R]yiEu ek]TuyEc{y[]emu w]N
mnil vic]>ic{u. |t] |E]L |tiEMl n]u c \]yi
>uu. |o pi]vu k]y[]nu k]h k<iiu ve>]m]yi
`[ |tu k]le ariymE}]. |tiEn]L zp]yh kur
pi]vukL |vieT Ever aW]ru[. av k]y[cu{ tuTI[ `uh
puh ek]}h vItm]yi>iuu. |o pi]viEMl |tinu mu[ O>u
cEp]uh O>iumu]yii}. |en w]en]>u v<ip]Tu
niyic{u `uh, m]R]yiEu c ek]Tuyc{u `uh,
wueT kUuk]>ri]l `e p>iHxiuh. |en
\]yi>iu iti[ c ek]Tuyy[]etyi>iut[
s>iyum}. atuek][ `uEvu `u xhsyiuu" `u
pryukyuh, AdYm]yi \]y c `e k]fiukyuh ecy[tu.
128

e`tiHYm]
aE]L w]N, "|o cy[u n]uEpR ku niyiu
viyuh, viv>in[ Oe><uuhkUTi gUm]yi O>]ueT pl
ek]Tuu m]R] nY]ti>iyueT aTul `ic{uek]Tu
]l mti. avieT zkix[tY]nikuh muHdIy>uh muh |en
>HxYm]yi |E]<uh v<ip]TukL ek]Tuyy[]ru[" `u
mrupTiyuh pru.
|tu kUT]et |y{ieTte O>u xhgtikUTiyu]yi.
`e]l, EdvxVh kISfr]Ixil O>u \EdY]gm]yi
ti>uvnpu>u t]mxiu `h.`. bi>udh Bic{iu O>u
m]H]nuh, "B]S]Ep]Sifi" m]xikyilEc{Ri>u Emlr
EKnh v]yiukyuh, O>u k]>Yh x]Diutin]yi m]R]yi
Ey[[ O>u v<ip]Tu niyiukyuh, k]>Yh \TN x]Diukyuh,
pfh ayc{uek]Tuu v<ip]Tu nTiukyumu]yi. v<ip]Tu
nTutinu pfh ayc{uek]Tuutin[ nY]ti>iyueT
Emlvi]xh ariyic{u ek]Tufem[ A \EdY]gN
AvsYeTuky]l
atriyic{uek]Tutuh
|et<utuy]L
tey]f[.

129

e`tiHYm]

99. O>u xV]miy]>ueT s]ph.


ti>uvit]hkUriu BgvtiEztil zpmgfnIym]yi>i
u kum]>n}UR k]RY]ynIEzth kum]>en (xuzbfY
xV]miey) zptiifemu vic]>ic{[ O>u Ec>m]Nep>um]]f[
|dhzpm]yi
pfiyic{etuh
kum]>en
zptiii]n]yi
pfiyic{tuek]]f[ A Eztinu "kum]>n}UR" `u n]mh
xiic{etuh mumu e`tiHYL zpxi]fE}]. A
Ezth pfik<iic{ Ec>m]Nep>um]Lu mZgy]viEn]dil
ve> zBmmu]yi>uu. atin]EHh kum]>n}UR Edsu
t]mxic{i>u k][ O>u divxh etkh kuiNpuru n]y]i
n]yiEp]yi. ~um]nURuh kum]>n}URuh mEYyu "etkh"
a]u viy vnzpEdsm]yi>uu. A vnil a[ pui,
kTuv, pi, mut]yi ci k]umZgL \]yi>utin]]f[
Ec>m]Nep>um]L Evy[[ aE]uEp]yt[. avieT ecu
Ec>m]Nep>um]L anuc>M]e>e]u k]Tiukyuh EpTic{u
p]yu dumZge ]]i evTievc{u tuTukyuh ecy[tu.
ep>um]ueT anuc>M]R k]Tiu Ek]]Hvuh evTi
kueT svuhEku xmIpzpEds[ O>iTu Emuek]u nii
>u O>u psu vi>u k]iEu p]ukyri. mZgEy]lx]Hh
ek][ mtimru nii>u ep>um]L O]Tu psuvien k]umZg
m]efu eti>ic{u evTievy[ukyuh evTiEyu psu m>f
EvdnEy]TukUTi k>uek]u kurc{udU>hkUeT O]Tiytie EsSh
niu vIfu k]uh eekyumTic{u fil c]kukyuh ecy[tu.
psuvie sh Ekiu xhsyh Et]uky]l pi]e ecu
En]iyE]L te evTiEyu ctu psuv]efri[
Ec>m]Nep>um]L ve> vYxnic{u. \Ten aEHh n]y]u mti
y]i kum]>n}URute mTiE]kukyuh ecy[tu.
an>h Ec>m]Nep>um]L \Bykup>isuM]>uh >]g
EdVS]di>Hi>M]>uh Evds]x[zt]dinipufM]>um]y aEnkh mH]
zb]fe> kum]>n}UR EztxiDiyil v>ui O>u xB
130

e`tiHYm]
kUie][ tni[ piy abe p]]ppURv{h A
zbxdil ariyiukyuh tE]Sp>iH]>]Rh `eiuh
zptiviDi klpifem[ aEpiukyuh ecy[tu. A
mH]zb]fe>}]v>uh kUTiy]E]cic{[ A psu kiTu m>ic{
u O>u Ezth pfiyic{u viuzpti nTiukyuh A
Eztil nitYnid]nh, m]xviEsSh, \lxvh, AviEsSh
mut]yvky[u
EvuiTE]h
vx[tuvkkL
ptic{u
ek]Tui[ A EdvxVh xk vx[tuE]Tu kUTi mH]
zb]fRu d]nhecy{ukyuh y]viDi ghg]x[n]nvuh Extu
x[n]nvuh nTukyuh ecy[t]l |o Eg]HtY Ed]Sh tI>u
emuh viDic{u. ep>um]L atnux>ic{u Ezth pfiyuh
viuzptiyuh nTiukyuh EdvxViEu nitYnid]n]di
kLu Evu vx[tuL ptic{uek]Tuukyuh ecy[ttie
EsSh
avey}]hkUTi
d]nh
ecy[v]n]yi
zsmic{til
O]fu>u[, kum]>n}UR, kiTUR, k]Tmuri `I zg]m]>]>uh
A d]nh v]uv]N v<iei}. pie ep>um]L mInc{il
]Uil puiyUR ` Edsuh Ek]yh t]Uil
p]ru< Edsum]yi t]mxic{i>u n]lpi>i}]Ryi A
EdvxVh xRv{vx[tu]E]TukUTi d]nh ecy[ti[ tIRx[n]n
in]yi Ep]yi. |o d]nh v]iyvR Emlr n]u
zg]miumuLev>}]yi>iueviuh avR n]lpi>i}
]>uh p>x[p>h |f>uh Evd]RHM]>um]yi>uu. av>il
zp]D]nYh ecu, pic{kE>i `I >i}]R]yi>uu.
atin]l avRu Ec>m]Nep>um]L "pfiR" ` ]nhkUTi
klpic{uek]Tui]f[ tIR]Tninu Ep]yt[. timih
a]h mutl ave> `}]v>uh ecufie>uh
pic{kE>ifie>uh pru tuTukyuh etkh EdvxVh
Bic{tiEn]TukUTi A n]lpi>i}]>uh A EdvxVie
\o>]M]>]yiI>uky]l av>il ciR av>ueT |}L
etkh EdsEu m]i ]piukyuh i>v]xh avieT
y]ukyuh ecy[tu. pEte QhBuh aH]>vuh D]>]m]yiu
]yi>uu avRu \o>]Fm ]nhkUTi kiiyE]E<uh
131

e`tiHYm]
av>ueT gRv{h stgufIBvic{u. kum]>n}UR EdvxVh \o>]Fm
Ey]g]>uh tuh tuYM]>]efu avR B]viukyuh
p>xYm]yi pryukyuh ecy[ti>uu. `]l av>en B]viu
kyuh pryukyuh m]ztm}, EdvxVh k]>Ye}]h ve> Bhgiy]yi
nTiek]i>iukyuh ecy[ti>uu.
|ni |vieT me]>u Eztie \veuric{ukUTi
xVlph prEyiyi>iuu. O>il O>u viVmhgu xV]miy]R
(viVmhgu xV]miy]M]R p k]i]yi p>u]yi>uu
vEzt) vTuniu etE]u jm]Rm]yi ep]y[e]i>u
E]L Evn]u k]yiL k<uE]l kuiy O>u u >h
ep]iv>ut]yi ku. Et]fi]>N A viv>h xV]miy]e>
zgHiic{u. \Ten xV]miy]R "avieT `eiuh viEsSh k]fuh,
Et]fi avieT niRuk" `u pru Et]fi niRiukyuh
evil c]Ti mui tiEn]ukyuh ecy[tu. aE]L
xV]miy]>ueT eekyil O>u kZvizgHh kii. xV]miy]R
atuek]u pieyuh Et]fiyil kyri kurc{ukUTi etE]u
Ep]yi. aE]L xV]miy]Ru mUztvixRnh ecy{femu
Et]uky]l Et]fi k>y[Tuiuv]N klpic{u. Et]fi]>N
atnux>ic{[ Et]fi ki<E k>y[Tuic{u. \Ten xV]miy]R
zsIkZvizgHvuh ky{ieTuuek][ k>y[iri. bihbh
ky{ilevc{uek]u mUztvixRnh ecy{utuh, EdvvizgHh
evruh niuevy[utuh yum}. atin]l `]f[
Evetu vic]>ic{u xV]miy]R k>y[e}]h En]iyE]L
Et]fiTvilniu
xVlh
ak[
O>u
v]R[
|>iut]yi[ atie aTul ec[ bihbh A
v]Rinku evc{iu mUztvixRnvuh socvuh muh k<ic{u
vIuh bihbemTu]n]yi ecu En]iyE]L v]Rinuh
bihbinuh EkTuv>u]et |ieyTuuv]N nivZiyi
}] viDil bihbh v]Rinku viiiTiic{tuEp]e
kUiEc{Ri>iut]yi
k]fuky]l
xV]miy]Ru
viy
vic]>m]yi. y]et]>u EkTumi}]tuh fem]tuh O>u
132

e`tiHYm]
xumUHURil O>u \mu zptii]N Ey]gYvum]y
bihbinu
EkTuv>uutu
kvuh
anYe
v]Ru
t}ie]iut[ anY]yvum]ky]l |vieT `]f[ ecEy{
etu vic]>ic{u xV]miy]R |ti kRvYt]mUn]yi aen
ni xmyh O>u mnuSYN avieT ecu xV]miy]e> ku
vic{tieEsSh xV]miy]R viSn]yi avieT nilutie
k]>femeu Ec]diukyuh xV]miy]R viv>em}]h A
mnuSYen zgHiiukyuh ecy[tu. \Ten A mnuSYN "ti>umnu
ek][ |tienuric{[ Ouh vic]>eET. |o v]Ruh
|ti>iu vuh aTiye vky]f[. |viTue |hEp]e
`u ecy{utinuh aTiynu viE>]Dmi}. |ni `]f[ |vieT
ecEy{et[ AE]cic{u tIRc{eTu]h. v]Ruh bihbvuh
|E]L |vieTe |>ie. aTiyN |vieT k]vin[
Aukey]i xUic{uek]]h. ti>umnuek][ tl]h
|vieT aTuu xV]miy]R mie<ui t]mxiukyuh
|vieTyu xV]miy]M]E>]TukUTi |tienuric{[ AE]ciukyuh
ecy[t]l ek]]em]f[ aTiynu Et]ut[. |vieTyu
xV]miy]Rmh tZivEp>URmie kI<UT]yiut]f[" `u
pru. atuEk[ xV]miy]R"bihbh |vieT evEc{ut[
yuemu Et]ui}. |vieT aTuute O>u xV]miy]R
mmu itiu bihbh tl]h v]RE]TukUTi piTic{[ avieT
ek]uEp]yi xUic{u evy[ukyuh piITu Evt[ |vieTyu
xV]miy]M]E>]TukUTi AE]cic{u tIRc{y]ukyuh ecy[t]l
ek]]em]f[ `e AzgHh. pE |o v]Ru piTiec{Tuu
ek]uEp]k]N zb]fRte Evfh. bihbinu tl]h
O>u pufY]Hh k<ic{[ |ute pUj tuTiy]l ek]]emu[.
|o v]R[ piTiec{Tuu ek]uEp]kuv]N n]]il kur]l
mtiy]vuemu Et]ui}. aztyuh my]zb]fe> |o
diil kiuEm], `E]? OEnVSic{]l ek]]h" `>ui
ec{y[tu. \Ten v]Rie \Tmn]y mnuSYN, "my]zb]fR
n]E] `E] Evfemiuh xV]miy]R miu]yi>iuh.
133

e`tiHYm]
aTiyNte Ep]yi viic{uek]uv>]h" `u pr[ avieT
niu Ep]yi.
A mnuSYN Ep]ytieEsSh xV]miy]R "Ood]>YniDiy]y
|o mnuSYN A>]f[? |y{]ueT iti ~tu zpk]>m]f[?" `u
ciE>]Tu Ec]dic{u. aE]L avieT nii>uvR, "|o mnuSYN
|o Edsu zpD]nM]>]y n]yM]>il O>]]f[. |vR ]n
m]nuh mumu pu>]tn trv]uk]>uh viy Dnv]M]>uh
Ey]gYM]>um]f[.
ku>i
`]f[
vIuEpR
ku>i
EmEn]Nm]e>]f[ |ve> x]D]>fy]yi pruv>ut[. |o
zpEdsu mi nih pu>yiTuh av>ueT vky]f[. avR
`eiuh pr]l xti]v>]yi |o Eds]>umi}."
`uh muh xV]miy]e> zgHiic{u. aE]E<uh ku>i EmEn]N
v]Ru ekieyTu]nu tuh kyruemTiic{u n]u nU>i
m]e>yuhek][ avieT `i<iu. A n]u nU>im]>il
O>]L pic{kE>ifi>]yi>uu. aEHh tEdivxhte
eedvgtY] xV]miy]R mil vuEcRi>uu. aEHh n}
EdHbmu A]yi>uu. v]Rie mukil etuvT]yi
tuevc{u eki. mUu nU>im]RkUTi tie vTEyuh
etE pic{kE>ifiR tnic{uh piTiec{Tuu. aE]L
xV]miy]R
etE
pfiR
tnic{u
piTic{tuek]u
pfiRu etEfiR `ukUTi O>u EpR |>ie
`[
a>uiec{y[tu.
aen
aumutl
aEHin[
etEfiR `ukUTi O>u n]mh xiic{u. `iuh
aDikh zpxii pic{kE>ifie>u p<y Ep>inu
tey]f[.
v]RE]TukUTi bihbh xV]miy]R mil ek]uectie
EsSh aWuEpRkUTi pufY]Hh k<ic{[ aumutl te
bihbil pUj tuTi. \Ten xV]miy]R |o viv>e}]h
au
n]Tuv]fi>u
etuhkUR
>]j]vie
EpRu
`<utiyyy[ukyuh aTu divxhte >]j]vu p>iv]>xEmth
avieT `ukyuh epeu ahpfiyuh zptiyuh ksvuh
134

e`tiHYm]
nTiukyuh ecy[tu. xV]miy]R En]iyE]L v]Ri>iu
t]yi AdYh k utey]f[ ah pfiyic{t[. A
pu>yiTh ku>iEmEn]e vky]yi>uu. ah pfiyiu
tin]yi aEHh A h vi v]]et xxE]Sh
viuek]Tuu.
zsIkZxV]miey
avieT
zptiic{t[
A
v]RE]TukUTiey]f[. atin]l Eztinu ti>uv]R[
`u n]mh xiic{u. piIT[ A Edsinuh A Ep>utey]yi
IRu. bihbh zptii]N v]RE]TukUTi `Tuuek]u
Ep]yE]<uh etE piTic{t[ etEfiR tey]f[.
zpti nTiytu v]x[tvil viVmhgu xV]miy]>]yi
>uueviuh tziyueT ]nh vHic{t[ Bzdk]imi
nU>iT]yi>uu.
zptiyuh ksvuh k<iu n]]h ksdivxh tziyuh
etuhUR >]j]vuh viVmhgu xV]miy]>uh ti>uv]Ril
xV]miy]>uh ku>i EmEn]nuhkUTi Em]l nTEu
Eztk]>Ye}]h niyic{u."|et]>u aTiyi>Eztm]yi>i
fh. \SpUj ptiv]yi ~<> n]<ik evuinu k<iyfh.
pI>TipUj, \c{Uj mut]ytinuh En>nIh v>u]N p]Ti}.
`u m]ztm}, zgHfxmyute O>u pUj viEsS]l
nTfh. atin[ zgHfpUj `u n]mm]yi>ifh. Ezt
k]>YL nT]nu zpD]n cumt `uh ku>i EmEn]e
vIil au mUy]L nTfh. A \EdY]ge EpR viy
EmEn]N
`]yi>ifh.
`uh t]m>Uek]u Edvnu
puS[p]i Evfh. EztilpUj]k]>YLu En>nIh
v>]ti>iutin[
au
xV]miy]Rmiu]yi>iu
xV]miy]M]>uh zpEtYkh mnuevy[fh. EztiE[ eny{[,
sR>, a>i, t]m>Uv[ mut]yi `eiuh AvsYe]l
xV]miy]Rmil niu ek]Tufh. Eztil O>u divxe
pUj]dikLu Evu xk x]Dnuh xd] mil
ty{]r]ivc{i>ifh. pUj]dikLu
Evu x]DnL
vI<[ckUT]et viy EmEn]e Azpk]>h EsK>ic{u ek]Tuu
135

e`tiHYm]
tin[ etE (etuht `uh ciR pry]ru[)
pfie> ci>]>n]yi
niymifh. |vieT AuEt]ruh
EmThzk]iu ek]TiEyri pudivxe \Xvh Evfh.
\Xvk]u Edven `<uiutiey muil etE
fiRkBh pUsi, kiyuh kvfiyumuTu[, O>u vTiyuh piTic{[
akTi Exvifh. |o Edsu n]yM]>ueT epFkuikueT
t]iekukY]finu mu]yi v>u \Xvk][ `<u
ie muil ave>e]u vievTuifh. \Xvh
ek]TiEyrutinu mu]yi |o Edsu pu>ke}]h eki
Emc{il k<iifh. ek]TiEyun]L O>]ney mti[kE[
O]Tic{ukyfh"
`uh
mum]f[
avRniyic{t[.
|o
vky[e}]h Evu vx[tuL etuhkUR>]j]vu EdvxVi
Eu ptic{uek]Tuu. |en avieT Evuet}]h ~R]Tu
ecy[ttie EsSh viVmhgu xV]miy]R aviThvi[ Ep]vu
kyuh ecy[tu. au niyic{ czpk]>m]f[ |E]<uh
ti>uv]Ril Eztk]>YL nTiyuh nTuh Ep]>u
et]fu evc{i>iut[. k]EBdh ek]u xV[ph ci
EBdgtikL viie}umi}.
|en
~t]nuh
k]h
k<iE]L
etE
fiRu ti>uv]Rilni[ O>u xV]miy]e> fic{u tniu
kUTi \o>]yu etkh Eztil ek]uEp]yi O>u
BiymZEtu nTfem[ O>u Em]Hh Et]ukyuh A viv>h
O>u divxh xV]miy]>ueT
aTul ariyiukyuh ecy[tu.
pfiR
Eztie
O>u
Ej]i]>nuh
xV]miy]>ueT
|num]yi>utin]l xV]miy]R at[ xxE]Sh xtic{u.
pie pfiR atien]>u divxh niyiukyuh Evet}]h
vh kUukyuh ecy[tiu viv>h xV]miy]e> ariyiukyuh
niitdivxh >]vie xV]miy]R etkh EztxiDiyil
`ukyuh ecy[tu. m]DYinh k<ic{u xV]miy]R ecE]E<uh
Biy[[(Bfin[)
`}]h
k]m]yi>uu.
evy[]nuh
vi]nuh zpD]nm]yi pic{kE>ifiR tey]yi>uu.
136

e`tiHYm]
aEHe xH]yi]N ecufi>umu]yi>uu. EsSh
n][pti}]Ruh |o xV]mieyuric{u ve> pum]yi>u
tin]l av>]>uh y]et]uh \X]Hi]n]yi Ep]yi}.
`um]ztm}, avRxV]miy]e> kuEre p>iHxiukyuh ecy[tu.
atu p>xYm]yi}]yi>uueviuh xV]miy]>riy]etyi>ui}.
`iuh pic{kE>ifi>]fE}] te fic{etu vic]>ic{[
xV]miy]R Biy[u eci>uu. pic{kE>ifiR mury[[
O]E>]u viie]Tuu tuTi. Biy[u viBvil
zpD]nm]yiu]yi>ut[
evi]L(mT]L)
ek]u
`>iE>iy]yi>uu. etkh Edsu eviEWu D]>]m]yi
u]yi>utin]l atie t]L ek]u `>iE>i D]>]
m]yiu]iyi>uu. |o t]L ek]u kri xV]miy]R[ Ouh
|m}]yi>uu. `u m]ztm}, |o t]Lek]u puikU]et
`[ kriyu]iy]uh
ec]riyukyuh ecy{uh. xV]miy]Ru
Biy[u(Bfin[) `e]>u pd]Rh ek]uecu vii
y]uh Eveuh mtieyuh pry>uetuh viuvyil
y]et]uh EsSic{uvy[>uetum]f[ zpm]fh. atin]l |o
t]e>iE>i vi]N ek]ueciu xV]miy]R Ouh miiyi}.
A \pzdvh AdYEm tI>e `[ vic]>ic{u xV]miy]R A `>iE>i
mu<uvnuh fil Bic{u tIRu. atukiu xV]miy]R[
t]e>iE>i ~vuh |m]efu niyic{u pfiR pieyuh
vii. xV]miy]R atuh O>uviDil tiu tIRu. |en
pieyuh pieyuh vii vii avieTyu]iyi>u
`>iE>i mu<uvnuh pfiR xV]miy]e> kuTiic{u. aE]E<uh
xVmiy]Ru]y buimu[ `ztm]ztemu prv]N zpy]xh. Bi
k<iu eekk<uki kuuu<iiuh xV]miy]R[ v]yie
ec]ric{il m]riyi}. Ak]eT xV]miy]R x]m]nYiDikh
viSmic{u.
BiymZEtu k<itie]EsSh dify]yi. xV]mi
y]Ru
dify[u vx[ztvuh y]si pfvuh cuuh
kTuyuh kUTi av>ueT muilevc{u nmx[>iuky]fu ptiv[.
137

e`tiHYm]
vx[ztvuh pfvuh muh k]<[cevy[utu Bi nTiy
ALm]ztEm ptivuueviuh nmx[>i]N A u
zb]fe>}]h ec}uky]f[ ptiv[. |vieT nmx[>iutin[
pic{kE>ifi>uh ecufi>uh m]ztEm \]yi>uuU.
atin]l dif k<iE]L xV]miy]R anuzgHiutinu
pk>h spiuky]f[ ecy[tt[. te mT]L tIi viSmiic{
pic{kE>ifiRuh atinu xH]yic{ ecufiRuh
zb]fYmi}]t]yiE]ke `uh etkh Edsu mTEcu
kiuR]ety]yiE]ke `uh Di]>ik]y mE n][pti}
]>uh k]zkEmf yic{u n]m]vEsSM]>]yiE]ke `um]
yi>uu xV]miy]>ueT s]ph. |o s]ph s>iy]yi Pic{u.
xV]miy]>ueT s]ph nimih mu zb]fR kUilUT]et
y]vuknimih pic{kE>ifi>uh ecufi>uh kuTuhb
xHith O>uvk av]xikeE]e a>]j]ti]>]yi
IRu. etkh Eds[ |uh mTEc[ kiuRui}.
Di]>ik]y n][pti}]>uh k]zkEmf nsic{u n]m]vEsS
M]>]yiI>ukyuh ecy[tu. aeWu ek]}h muu ecu
fi>ueT kuTuhbh anYhniu.
xV]miy]Rspic{yuTen pic{kE>ifiR s]pEm]i
nEpiuky]l xV]miy]R "Ae, pfi>ueT kTvil Ail
O]>u v>u k]u niueT s]ph tIRu niLu
zb]fYmu]kuh" `>uiec{y[tu. pic{kE>ifi>ueT |}h
Ek]yh t]Uil vijypu>h pkutiyil p]ru<Edsu
ekof]erukUTi Ep>u mInc{i]ie v]f[. avieT
|tuve> O]>u vu tuTiyii}. 5 pic{kE>ifi>ueT kuTuhb
il |E]L EksvN `u Ep>]yi[ O>u pu>uSN m]ztEmyuU.
ay]L[ |E]L zp]yh `Fpe]u vy]yiu[.
atin]l av>ueT kTvil O]>u v>utinu mu[ A kuTuhbvuh
anYh niuEp]kuemutinu xhsymi}.
5

1947 lO]>u vu. pfiRzb]fnuh Ayi.

138

e`tiHYm]
etkh EdvxVie \o>]M]R miv>uh anYhni
tieEsSh EsSmu]yi>uvR A EdvxVh kum]>n}UR
EdvxViEu viuek]Tuu. kum]>n}UREdvxV]R at[ A
Eztie O>u Ej]i]>n]y vi mUtin[ ek]Tuu.
|E]L A viuEzth vi mUtie vky]yi]fi>i
ut[.

139

e`tiHYm]

100. pu}E]unU>i
p[ zbiIS[ mb]ril tirinu xmIph (`]f[
Ekiut[) pu}E]eu zpxim]yi[ O>i}mu]yi>uu. A
|}[ O>uk][ O>u nU>iyuh aEHie DRpt[niyuh
m]ztm]yiIRu. nU>iu SipURiy]yiuh pu>uSx]nmu
]k]etyi>utin]l aEHh x]n]Rkm]yi Extu
x[n]nh, ghg]x[n]nh mut]yi aEnkh xt[kRL nTi.
avyueTey}]h Pm]yiu nU>iyueT arupW]me
vyil aRnh gRBh D>ic{u. aE]L A dtim]Ru]y
xE]Sh xIm]tItm]yi>uu `utu pryfemi}E}].
pie nU>i, aRnh zpxvic{u]kut[ \t[kZ
pu>uSx]nh tey]yi>iutin[ ev mut]yv xVyEmv
xMzLjpic{uh aEnkhEpe>e]u jpiic{uh ek]Tuu
ek]i>iukyuh aRnh y]k]h zpxvic{u pu>uSzpj
te jniukyuh ecy[tu. nU>i auh aEnkh d]nDR]
dikL ecy{ukyuh kuic{uvu puztek j]tkRh nTukyuh
ecy[tu.
pie nU>i puzte !n]mk>fh, azp]snh, ecoh,
\pnynh, xm]vRnh `I zkiykL y]k]h EvEp]e
nTukyuh atiniTy[u vidY]BY]xinuh Evd]Y]yinuh
Evu ~R]TukL ecy[tuek]Tuukyuh ecy[tu. `]l
mkNnU>iyueT mn[ aNnU>i vic]>ic{ v<ieum}
Ep]yt[. aEHin[ ~kEdsh pu>uSzp]ym]yE]L mutl ci
kUuk]E>]TukUTi cI[, Ecu, p]si mut]y kikL tuTi. ki
kil mHnU>iu miE]<uh Et]lvi tey]f[ \]yi
e]i>ut[. `iuh avyiu zBmh aEHinu zptidinh
vRic{uek]uteyi>uu. atin]l Ouve> kTh vu kUTi.
kTh ek]TuvR pfin]yi |}u ecu muiUTi. puzt
v]XYie ADikYh ek][ aNnU>i viE>]Dem]uh
pry]et mHe kTem}]h tIRu. pieyuh mHmU>iu
140

e`tiHYm]
kiyiu zBmh nic{i}. aEHh pfh kTh v]i ki mury[u
nTie]i>uu. kThek]TuuvR vu mHen ew>ui
uTuE]L aNnU>i pfh ek]Tuu kTh vIie]u
mi>uu.
aen kurc{uk]h k<itieEsSh O>udivxh aN
nU>i mHen aTul viic{[, "\I, nie nTpTi Ouh n]yi
>iui}. niE]THith pry]et k<ic{ukUfemu vic]>ic{u
w]nituve> mic{u. |E]L nivZiyi}]t]yi]f[ pryut[.
|E]L nI |HE]kiuh p>E]kiuh y]et]>u guf
inuh vkyi}] kikL]yi axhKYh pfh nsiic{u.
|eny]y]l |tie avx]nemvieTy]f[? w]nitu ninu
Eviryut]f[. `e k]>Yeuric{[ |ni aDikem]uh
vic]>i]ni}. `niu vyiE]L `FpWu k<ii>i
uu. |ni w]N jIvic{i>u]l `zt n]i>iuh? ninu ecru
m]fE}]. kuTuhbH]ni xhBvi] etyi>i]n]yieiuh
nininiey]u Evi k<i]ti>i]N nivZiyi}. |osV>
k]>ufY]l atil ci x]nuh \]kuemute
vic]>i]h. aE]L ave>ey]e xh>i]nu cumt
nin]yiI>uh. kuTuhbiu xVe}]h |zpk]>h nI
nsiic{]l a]u nI keTumE}] `u vic]>ic{]f[
w]N pryut[. `e O]mnuN |nieyiuh |o n]sk>m]y
kiyilEcRu kuTuhbxVu nsii]etyi>u]le]]
em[ `niu ve> AzgHmu[" `u pru. atinu>m]yi
mHNnU>i "aN |tienuric{[ |ni vic]>ic{u vYxni]nuh
pry]nuh w]N |Ty]ukyi}. vet]e vu. |ni w]N
nimih |o kuTuhbE[ k]lk]sinuEp]uh kTh v>ikyi} ,
niyh te" `u pri[ avieT ni[ |riE]yi. mHe
mrupTi Ek[ aNnU>i ve> xE]Siukyuh "`e \i
n]yi v>e" `u mnuek][ anuzgHiukyuh ecy[tu.
aNnU>iyueT xE]Sh aDikh nIunii}. mHN
nU>i |}uni[ |riE]yiu pie mTivi}. aE]L
141

e`tiHYm]
aNnU>iu duHm]y duKmu]yiIRu. O>u divxh
k<iu, O>]<[cvh k<iu, O>u m]xh k<iu; `iuh mHN
nU>i ti>ic{uvi}. aE]L aNnU>iu xRv{xVvuh
nsic{]uh Evi}, te mken Ou k]lmti `u Et]i
uTi. OTuh vYxnh duHm]yiI>uky]l aNnU>i
kuTyuh vTiyuemTuuek][ mHen aEnVSic{u pureu. aN
nU>iu zp]y]DikYh nimimu Ifh ek]u nT]N
ve> zpy]xmu]yi>uu. `iuh puztv]XYie si
ek][ aEHin[ O>u diil aTi]R]N eeD>Ymu]yi}.
atin]EHh mHen aEnVSic{u pEdsiuh aunTu.
mHNnU>i |}uni[ |rIu Ene> etE]]f[
nTt[. ~t]nuh divxhek][ aEHh ti>uvnpu>u ecu
EcRu.
ti>uvnpu>h
EvdEm]
s]x[ztEm]
xhgItEm]
x]HitYEm] cUtukiEy] mdYp]nEm] Em]SfEm] `[ Evfem
iuh pi]nuh pii]nuh sIi]nuh zpvRi]nuh
xok>Ymu O>u m]fE}]. my]zb]fR[ |ztyuh
xuKzpdm]y me]>u h Ek>iuE] `ute xhsy
m]f[. mpil jphc]Ric{]l atinu zptidinh O>u
pfhvIth dif niym]iiuh. pie B]gYmueil
|Ty[u ti>uEv]fh, ti>un]L, dV]dsi, am]v]xi mut]y
viEsSdivxil v} Eg]mUYEm] pumUruh Ayi>vuh
atiDikvuh pfmu viy d]nE] kiiEy]h. a[
|>upi>]m]u
n]TunIiy
xV]titi>un]L
>]mvR
mH]>]j]vuti>umnie k]m]yi>utin]l viy ek]]>
il viy viy d]nL kUeTUeT \]kum]yi>uu. >u
En>vuh azgs]yil Bfvuh kiumE}]. |et}]h vic]>ic{]
yi>ifh pu}E]u mHNnU>i ti>uvnpu>u ecu
EcRt[.
aEHh
ti>uvnpu>u
eciuh
aEHie
ptivinu y]et]>u vYtY]xvuh v>uiyi}. cIukiEy] p]si
kiEy] `eiuh O>u ki ptiv]yi nTie]i>uu. ci
142

e`tiHYm]
E]L eekvsh pfmi}]etyuh kTh ki]etyuh vi[ aEHh
ve> viSmi]ru]yi>uu. aEHem]>u x>xnuh xumuKnuh
xmRnum]yi>utin]l x]m]nY]e>]e aEHh Ec]dic{]l
kTh ek]Tuum]yi>uu. aEHie eekvsh pfh v>u
xmyh ecu muiUTiy]l ek]Tu]nutu kuEre aEHh
ek]Tu]rumu[. pe aEHie eekvsh pfmu]yi>i
u xmyh ve> cu>um]yi>iuh.
pu}E]u mHNnU>i ti>uvnpu>u ec[ ~t]nuh
divxh k<iE]E<uh avieTyu puS[p]i xV]miy]>ueT
viy Exvkn]yiIRu. aE]L mi divxvuh \ofu
xV]miy]Rmil tey]yi. mHNnU>i pie aDikh
azgs]yil Ep]k]ri}.
mHNnU>iyueT t]mxh miv]ruh xV]miy]>u mi]
eyiuh aEHh ptivu ki Eveuevc{i}. atu
muT]et nTie]uteyi>uu. aenyi>uE]L xV]mi
y]>ueT epiyii>u kuer pfh k]f]ety]yi. at[ |o mHN
nU>i `Tuuek]uEp]yi p]sikic{u kt]efu xV]mi
y]>uh miu]yi>u me}]v>uh \oHietyi>ui}.
`iuh zptYm]yi]f]et O>u zb]fN O>u kvu ecy[tu
evu pryutu yum}E}] `u vic]>ic{[ atienuric{[
A>uem]uh
prumi}.
xV]miy]RmiuvR
|tien
uriec{]uh prie}iuh |o xhgti mH]>]j]vu ti>umnu
ek]riyukyuh |o nU>i Em]lxV]miy]>u milkyruti
nnuvdi]etyi>iutinuh aEHin[ azgs]yil Ec]r[
ek]Tu]etyi>iutinuh k[pic{u cheki. atunimih
nU>iu ti>uvnpu>u t]mxic{]l Bfh ki]N m]R
mi}]ety]yiIRu. atin]EHh pie avieT t]mxi]et
sucIzEu Ep]yi. avieT nU>iu n} t>h kii. aEHh
avieT `iyE]L avieT kI<[s]i[ O>]L Ep]>]et
y]yi>iuu. atin]l kI<[s]i]>n]yi t]mxi]Em] `[
aEHE]T[ Ec]diukyuh aEHh xtiukyuh aEHe
143

e`tiHYm]
avieT O>u kI<[s]i]>n]yi niymiukyuh ecy[tu. atin]
EHinvieT s]i]>ueT kUil xuKm]yi Bfh k<iu
tinuh kuEre pfh kiutinuh t>m]yi. `u m]ztm} ,
a][ avieTyu]yi>u s]i]R miv]ruh cIuki
]>]yi>utin]l atinuh aEHinvieT Ouh buimuu
]yi}. Eztie Ej]i k<i]l pie mi xmyuh
ki tey]yi>uu. ki]N kUuk]R s]i]>uh kih
s]i]>ueT mvum]yi>utin]l ve> exok>Ymu]yi.
ki]e>yuh kivumEnVSic{u dUe>eyuh Ep]EkE}].
|enyi>u k][ O>u divxh >]ztiyil Eztie
Ej]ikuh a]<vuh k<iu ki]e>}]v>uh s]i]>ueT
milkUTi mury[u cIuki tuTi. kurc{u k<iE]L
atikinm]y k]uh m<yum]>hBic{u. k]ie siek][ viu
ekuEp]kuemu Et]uky]l v]tiTc{u muriki>u]f[
kic{t[. a]u nivi[, m]Tivi[ mut]yvy}]et
ciiniyu viukDikmu]yi>ui}E}].
pu}E]u mHiU>iu evimuruu ks]yiu]yi
>utin]l aEHh muruie]]f[ kic{i>ut[. kurc{u
k<iE]L aEHinu tu]N eevki. v]til tur]l
vi[ EkuEp]eyiE] `u vic]>ic{[ aEHh ve>En>h
tu]et k<ic{ukUi. aen kuer k<iE]L tul
v]y[ku niryuky]l tu]etyi>i]N nivZiyi}]et
y]yi. aE]E<uh k]uh m<yuh xV[ph smiukyuh ecy[tu.
\Ten nU>i epe[ v]til tur[ akuniuek][ mu
E[ nIiey]>u tuu evc{uek]Tuu. atu k<iE]L A
muuni[ "A>]ft[ ? \iyE}?" `e]>u Ec]dYh Eku.
muu viy |>u]yi>utin]l Ouh k]f]Nvy{]yi>uu.
`iuh sh EkE]L xhsyh Et]uky]l mHU>i
epeu vieTuu ek]uecu
En]iyE]L aEHh
xhsyic{tuEp]ete muu nii>ut[ aNnU>i te
144

e`tiHYm]
y]yi>uu. mken tuil ae EdHh mu<uvnuh mu<uki
yi>uu.
aNnU>i mken aEnVSic{u p il xW>ic{[
OTuvil |o diil vuEcRE]L |o mil k]fuem[
AE>] prriyuky]l |E]u pureu. aE]L k]uh m<yuh
|>uuh v>iky]l nne]ic{uh kiTukiT] virc{uh tiTuh
O>uviDil A muu vuEcR xmy]yi>uu mHN
nIiiTic{u tuiyt[. tul v]y[ku nirc{u]yi>utin]l
aNnU>iyueT EdHh mu<uvnuh tuil kuic{tuEp]e Ayi
IRu. atu k[ mHN x]m]nYiDikh viSn]yi
IRu. aEHh filE]yi evh Ek]>ie]uv[
aen kuiic{u tuvRic{[ |orNm]ic{tie EsSh "`e
xmx[t]p>]Duh aNxdyh mic{[ `e anuzgHifh"
`u xgd[gdh pr[ p]dilvIfu nmx[>ic{u. vEy]
vZn]y aNnU>i k>uek][ mHen piTiec{<ue[pic{u
m]rifc{u g]]Es}Sh ecy[ti[, "`e \i `u ecy[t]uh
`e Ep]E]mnuEn]T[ `ni[ O>iuh viE>]Dh Et]uk
yi}. `e tun[ |nieyiuh |osV>N n}tu Et]ie"
`u pru tyil et]nuzgHic{u.
v]RkYhek]uh v<inTuek]uh ve> Ific{i>u
aNnU>iu mHNnU>i syEn]pk>fLek]Tuu Evg
il kiTukyuh aNnU>i kiTiu fil \ri
uTukyuh ecy[tu. pie mHNnU>iyuh Ep]yi kiTu.
`iuh aEHinu mEn]vic]>Lek][ \rh vi}.
aN aEnkh xt[kRL ecy[ttie Pm]yi]f[
t]nu]yetuh anu teuric{[ av v]XYmueuh
aEHinriy]m]yi>uu. nT]N vy{]ety]yi>iu |o
v]!RkYk]u te aEnVSic{[ aEnk divxe v<i nTu
v ae x[EnH]DikYeuric{uh aEHh vic]>ic{u.
|zpk]>h su]]v]yi>iu ae muKu mnURv{m]yi
e}iuh tu]niTy]ytienuric{u viS]dvuh aEHinu
145

e`tiHYm]
x]m]nYm]yiu]yi. \m zb]fkuil jnic{ t]N
zb]fvZiey vi[ Ekvh nIcenE]e cUtukiyil zBmic{u
nTuEp]ytienuric{u p]]pvuh aEHinu x]m]nY
iDikmu]yi. |vey}]h ek]um]f[ aEHin[ \rh
v>]t[. k<iuEp]y jIvitk]h mu<uvnuh niS[Pm]yi
E]ytin]l AyuESe |oxV>Exvek]ute nyif
em[ aEHh tI!Rc{y]ukyuh ecy[tu. aE]E<uh En>h ~<>
n]<ik evu]ytin]l aEHemfIu kui]NEp]yi. kuiyuh
nitYkR]nu]nvuh k<ic{[ aEHh EztilE]yi divYmz
Ljpic{[ |osV>en Exvic{uek]i>uu. En>h evutie
EsSh aNnU>iyuh kuic{[ nitYkR]dikL k<ic{u Ezt
il ecE]L mHN |osV>en Exvic{uek]i>iut[ ku
ve> xE]Sic{u.
Eztil \c{pUj k<ic{tie EsSh s]i]>ueT kU
il anuh mHnuh \ofu k<ic{u. pie aNnU>i mHen
viic{[ "\I! nmuini vTE]u Ep]vukyE}? nie a nie
]f]iu ve> vYxniuu[" `u pru. aE]L
mHN, "w]nivieT |u mutl O>u xhvX>Bjnh nTfemu
niyic{i>iuky]f[. atu k<iy]et |E]uh Ep]k]N
nivZiyi}" `u pru.
aNnU>i: |osV>en Exviutu n}tute. nie
ayueT k vic]>ic{i]f[ w]N prt[. nI |en tIRc{
eTuiyi>iuky]efil O>u ek]}h w]numivieT t]mxi]h.
nmue]>umic{ute Evfh vTE]u Ep]k]N.
mHNnU>i: aN |]>Yil niRbh piTi>ut[.
`e niye EBdeTu]NnivZiyi}. O>u ek]}h mu<uvnuh
anivieT
t]mxic{[
buimuutien]f[?
aenyuh
k]f]etyi>u]l ay[u vYxnm]Dikm]vumE}]. atiEn
]L n}t[, aN ec[ `euevuh xhvX>Bjnh
k<i]E]u ec}uemuh muh pr[ aey xm]D]n
146

e`tiHYm]
eTuuky}Ey]? aN \Ten vTE]u Ep]vuky]f[ n}t[.
|niyuh w]N y]pURv{h nIcvZi
eeke]Euem[
aNxhsyiE. `e mn[ |osV>Exvyil \rc{uEp]yi.
at[ O>iuh |kut}.
|eney]eru xtiic{[ aen |}E[ mTi
ayc{iu mHNnU>i Bgv]en Exvic{uek][ sucIzute
t]mxic{u. O>uEn>h m]zth \uek]]f[ aEHh Bjnm]>hBic{t[.
Aru m]xh k<iE]L atuh Eveuevc{u. n]<i p]uh
>E] mUE] p<vuh m]zth O>uEn>h k<ic{uek]]f[ pie
Bjic{t[.
|en sucIz[ O>u xhvX>e Bjnh niRv{Hic{tie
EsSh mHNnU>i ti>uvnpu>E[ Ep]yi. avieTec{u
pn]BxV]mi Eztil Bjnh tuTi. atu emonzvt
E]TukUTiy]yi>uu. auh Bfh zptidinh mY]m]ku
E]L m]DYinkRh k<ic{tie EsSh n]<i p]uh >E]
mUE] kdi<vuh m]ztm]yi>uu. at[ te v}v>uh ek]u
ecu ek]Tu]l k<iuem}]et Evfemu niRbmi}]
yi>uu.
xV]miy]>ueT epiyii>u pfh tieyTuu ek]u
Ep]yi p]si kic{u ku `u EkE]L epeu]y
Ek]ph nimih A nUti>i[ azgs]yil Ec]r[ ek]Tu>u
etu k[pic{u ch ekieyiuh piIT[ ti>umniE[
atienuric{[
p]t]pmu]yi.
O>u
zb]fkuil
jnic{y]L `enyi>u]uh aEHinu Ec]r[ ek]Tu>u
etu t]N viE>]Dic{t[ viy x]Hxvuh kvum]yiE]yi
`]f[ piIT[ ti>umnilEt]iyt[. aEHe v>ui
mnx[t]ph tIRu xE]Siifemuh ti>umnilvic]>ic{u.
k]>Y]>Lek][ at[ x]Dic{ie}u m]ztEm \U. aen
|>uE]<]f[ A nUti>i xnY]xvZi xVIk>ic{ue][
147

e`tiHYm]
ti>uvnpu>uvu pn]BxV]miEztil Bjnh tuTi
yi>iuu `u ti>umniE[ arivukiiyt[.
aTudivxh ek]vie<uuu xmy[ aEHh
O}umpil kumTc{i>uu jpiut[ k[pic{u k]fuk
yuh ecy[tu. t]pxEvSe D>ic{uh zbEtjil mu<ukiyu
mi>u aEHeiu ti>umniE[ ax]m]nYm]y Bi
yuh bHum]nvuh Et]i. ti>umnuek][ aEHe xUic{u
En]ie][
kurc{u
En>h
avieT
`<ui
niu.
atiniTy[u nUti>i kuturukyuh ti>uEmniey k]fuk
yuh xV[pm]yi mx[mith ec]>iyukyuh ecy[tu. \Ten ti>umnu
ek][ mH]xE]TukUTi "aviETu v}tuh AvsYmueil
pryfh. `]l k<iyuet]e ecy[v]N w]N xn]f["
`u k[pic{u. aE]L nUti>i, "`ni[ AvsYm]yiut[
|osV>en k]fuky]f[. Ever y]et]uh `ni]vsYmi}" `u
nie<uti]fic{u. atu ki[ ti>umnuek][ "atinu
w]en]uh ecEy{t]yii}E}]" `u k[pic{iu ek]]>i
Ey[e<ui. nU>iu ptiv]yi n]<i p]uh mUu
kdi<vuh m]ztEm AH]>muU `riyuky]l ptiv]yi
mY]m]kuE]L aztyuh p]uh p<vuh O}umpil
ek]uecu evc{uek]Tuutin[ k[pic{u chekukyuh O>u
zb]fN ptiv]yi atu ek]uecu ek]Tuukyuh nU>i
aetTuu k<iukyuh ecy[tu ek]i>uu.
nU>i
|zpk]>h
pn]BxV]mieyEvic{uek]i>u
k][ Eztil xV]midRsnin]yi ec}uvR y]si
Ouh >uh n]uh atiDikvuh pfh vIth nU>iyueT
muiuhevc{u vic{i>uu. nU>i A pfem}]emTuu EsK>ic{u
evc{u xV]miy]R ptiv]yi pn]BxV]miu puS[p]i k<i]
n]yi Ezti!lec{u} E]L aetTuuek]u ep]y[e]u
v]N
eekek]u
AhgYh
k]fiukyuh
xV]miy]R
`Tuuek]uEp]kukyuh ptiv]yi. aen xV]miy]Ru muu
k]f]etEp]y xhKY k<iu pi>i aDikm]yiuh nU>i A
148

e`tiHYm]
ptivien EBdeTuiyi}. nU>iu ptiv]yi ve> pfh
kiukyuh kiuet}]h xV]miy]Ru ek]Tuukyuh ecy[tu
ek]i>uu.
aen O>u xhvX>h k<iE]L nU>i Bjnvuh
monzvtvuh mtiy]Iu xV]miy]>umilec{u xV]miy]e>
u nmx[>ic{i[ xnY]xh ek]TufemEpic{u. aE]L
xV]miy]R "aEu xnY]xh t>uv]N tv Ey]gYt
`nii}. tpiek]uh |osV>Bi ek]uh a[ `e
atisyic{i>iuu. atin]l |]>Yh `e]L Ey]gYtyu
v>ueT aTul aEpiEt]f[" `u pru. \Ten nU>i
"aviTu[ |en a>uiec{yu{ t[ xTm]f[. aviTuE w]N
`e zsIgu>u]yi mnuek]u xVIk>ic{u k<ii>iuu.
|ni w]N |]>Yin]yi me]>]ueT aTul aEpif
emu vic]>iui}" `u pru niRbpURv{h muiUTuk
y]l OTuh xV]miy]R xtic{u nU>iu y]viDi xnY]xh
ek]Tuu. aE]L mutl aEHinu "pu}E]u mHNnU>i"
`u]yi>u Ep>u Ep]yi "pu}E]u xV]miy]R" `u n]mh
xiic{u.
an>h pu}E]u xV]miy]R te zsIgu>u]yi
puS[p]i xV]miy]e> vic{[ anuv]dh v]ie]u avieT
niu Ep]yi. pURv{]zsmm]y pu}E]i}ei m]t]pit]
M]e> ku t]N xnYxic{i>iuuevuh ghg]x[n]ninu
Ep]vuky]efumu viv>h ariyic{u. aE]L aN nU>i
"|ni wivieT t]mxiuetin]f[? kuTuhbh n]m]vEsS
m]kuk `ut[ |E]Le k<ii>iuu. wL |vieT
iTu m>ic{]l EsSzkiy ecy[v]nuh A>umi}E}]. atin]l
wuh ghg]x[n]ninu te Ep]>iky]f[" `u pryukyuh
xV]miy]R atu pURm]yi xtiukyuh ecy[tu.
avR mUuEp>uh kUTi xVEdsuniu pureu y]zkmh
k]siyiei. mury[u ghg]x[n]nvuh visVn]dRsnvuh nTi
149

e`tiHYm]
e]u xxuKh avieT t]mxic{u. aen kurc{uk]h k<i
E]L aN nU>iyuh tdn>h aEHie DRpt[niyuh
k]DRe zp]piukyuh av>ueT mZts>I>h xV]miy]R ci
zb]fe>e]eTuic{u ghgyiiTuviukyuh ecy[tu. pie
y]k]h xV]miy]>uh xVR]E>]Hfh ecy[tu. pu}E][ aN
nU>i te xHDRc]>ifi gRBh D>ic{i>u k]u ev
mut]yv jpic{uh pe>e]u jpiic{uh ek]Tutuek]]
fE}] OTuh aEHie puztN xd[vZnuh xnY]xiy
um]yiIRt[. atin]l divYmzueT si `E]e<iuh
Piuemute visVxi]h.

150

e`tiHYm]

101. pnc{i]u x>xVti


pnc{i]eTu
pryeTut[
\>ti>uvit]hkUril
Ek]yh t]Uil EcRtuh k]Tmuri zg]miuLetum]y O>u
zpEdsm]f[. avieTyu ki<uuru nU>iyueT |}u
pe]>u k][ (ek]}vRSh Ar]h st]ie]f[
EkLvi) O>u nU>iyuh aEHie DRpt[niyuh m]ztm]yi
IRu. nU>i[ SipURi k<iiuh pu>uSx]nmu]
yi}. atin]l nU>i "apuztxY kuEt] mui" `u vic]>ic{u
viS]dic{u ghg]x[n]nin]yi pureu. aen Ep]y v<i[
aEHh mUk]hbiyil ecuEc>ukyuh avieT ~t]nuh divxh
Bgvtiey Bjic{iu Ep]k]emu niyic{u Bjnm]>hBiukyuh
ecy[tu.
nu>i
dZBiEy]TukUTi
O>u
xhvX>h
Bjic{u.
atiniTy[[ O>u divxh >]zti aEHh kiT[ \riyi>uE]L
xRv{hgxu>iy]y O>u x[ztI aEHie aTulec{[,
"a[ |ni ghg]x[n]nh ecy[t]uh. aE[ |o jMil
xtiku]vuk ax]Ym]f[. atin]l atin]yi k
eTfemi}. n]ee xVEdsEu mTie]y[e]U.
ayueT |}inTuu k>un]i}[ |E]L O>Rn
inu gRBmu]yiu[. avieTec{[ A |}e gZHEn]T[
aEHie aRnh zpxvic{u >uiku]kuemuh
atie]>uiey aEu t>femuh pryuk. aEHh
xtic{u xxE]Sh O>uiey aEu t>uh. A \iey
mukuTi m]riy]uTen v]i ayueT Oo>xpuztenE]e
vRukyuh coh, \pnynh mut]yv y]k]h nTukyuh
Evfh. aEHinu pu puztM]>u]kuh. pie `uh
ayueT
|}u
pu>uSM]R
puEp>il
kury]et
\]yi>iuh. a[ Ouh xhsyiE. xk k]>Yuh
x]Diic{u t>utin]yi w]nuh ayueT kUeTE]>]h" `u
prt]yi Et]i. \Ten aEHmufRu ku turuEn]I[
151

e`tiHYm]
avieTeyuh Ae>yuh ki}. `iuh |tu mUk]hbik]
EdviyueT a>u]T]efu visVxic{[ nU>i piE divxh te
>]vie kuic{[ Edviey vic{i[ \ofuh k<ic{u mTiE]u.
aEHh xVEdseiy file k>un]i}u
ec[
aviTe
gZHNnU>iey[
aEHie
aRninu gRBmueuh A aRnh |> zpxvic{u
>uiku]kuemuh atie]>uiey tniu t>femuh
pru. avieT aE]L aRninu gRBmuE] |}Ey]
`u xhsyic{i>iuky]yi>uu. ki<uuru nU>iyueT v]u
EkE]L k>un]u nU>i ~vuh xE]Siukyuh >uikL
O>umic{u]ku ph O>uiey ek]TuE]emu xtiu
kyuh ecy[tu.
an>h ki<uuru nU>i kuic{u Eztilec{u
xV]midRsnh k<ic{i[ |}Eu Ep]k]emu vic]>ic{u kui]N
Ep]yi. avieT A Edsu ci nU>im]>ueT vky]yi pE
teyu viuEztie etuvsu xV[ph ki<E]u
m]riyu kui]f[ ki<uuru nU>i kui]N Ep]yt[.
nU>i te ky{iu]yi>u O]uT kuie pTi]Er
k>yil evc{i[ kuiiri kuic{u. kui k<i[ v[ aEHh
kuTeyTuuv]N En]iyE]L kuT niuni[ |k]viD
il aviet \rc{uEp]yi>uu. "|ete]>uth!" `u
vic]>ic{[ aEHh |tikRvYt]mUn]yi aen avieT ni
xmyh `vieT niE] O>u divYpu>uSN avieT ec[ aEH
E]T[ "mUk]hbik]Edvi ayueT kUeTE][ |o kuTyil
|ek]i>iuky]f[. Edviey |o kuTyilni[ Av]Hic{[ O>u
vizgHiEM]i kuTiyi>uiy]}]et kuT |vieT ni[ |ki
E]kyi}. |o kuie pTi]ruvsu myueT mukil
xV[ph etum]ri k]ink[ O>u sivizgHh kiTuu[.
aetTuuek]uv[ Edviey atiEM]v]Hic{u kuTiyi>ui
y]l mti. `]l |o vizgHh p[ |o vnil tpu ecy[t[
t]mxic{i>u ci divYM]R evc{u pUjic{i>ut]ky]l A
152

e`tiHYm]
bihbil pUj k<iuv]N tvh tpiyuvR
|E]L BUE]kiueu Et]ui}. atin]l A bihb
iEMl Edviey Av]Hic{[ |vieT ki<E][ dRsnm]yi
kuTiyi>uukm]zth ecy[t]l mti. ptiv]yi pUjiutin[ A
bihbie Ene> pTi]u dRsnm]yi O>u aRc{n]bihbhkUTi
]pic{uek]fh. pUj]niEvdY]dikiae}]h A aRc{n]bihb
il m]zth mti. mE bihbil viukyuh ecy[t]l
mti. |eney]e ecy[t]l Edvi zpx]diuh. `]l k]il
kiTu A bihbh `Tuuek]uEp]>uninu xV[pem]>u
zptibmu[. atuh prE]h. A bihbinu k]v]yi
avieT O>u yiyueT v]xmu[. A yiey xE]Siic{u
xtii]et
bihbemTuuek]uEp]]l
A
yi
`eiuh Apu]iIRuh. `]l A yiey
zpx]dii]N viy zpy]xem]umi}. kurc{u t>if
(vrep]Ti)vuh sR>yuh O>u k>iuhkUTi ek]uEp]yi O>u
niEvdYh k<ic{]l mti. pie y]et]>upzdvvumu]vukyumi}"
`u pri[ A divYN aE]Le mryukyuh ecy[tu.
pie ki<uuru nU>i A divYN prtuEp]eey}]h
ecy{ukyuh avieT x>xVtIEdviyueT x]iYvuh eectnYvuh
EvtuEp]e \]yiI>ukyuh aE]L nU>iyueT O]uT
evc{ uni[ `Tu]r]vukyuh ecy[tu. |zpk]>m]f[
pnc{i]u x>xVtiyueT Agmh. avieT Edviey Av]Hic{[
AdYh kuTiyi>uiy bihbinu m]ztEm xV>Uph k]fuuU.
aRc{n]bihbm]yi ]pic{i>ut[ myilui (n]<ik}[)
Ep]eyu O>u sim]ztm]f[. |o bihbL ]pic{i>iu
u cuuh mtiue}]et Em[pu>yuh mumi}. A
ie n]upurvuh \yR ]ky]l avieT ecu
En]iy]l x>xVtIEdviyi>iut[ O>u kui]efu
Et]uh. etuh pTi]rumu mkilniu xd] evh \ori
e]i>iutin]l Edviey kuTiyi>uiyi>iu u
evmi}] k]h cu>um]f[. bihbie pIiEMl niu
153

e`tiHYm]
muc{ k]Tuh vikuh pTRupiTic{u viu miE]<uh bihbh
x[pm]yi]f]N vy{]etyumi>iuh. avieTec{u En]iy]l
Ak]eT aviTh O>u pufYm]ef[ ARuh Et]ukyuh
Ekvh n]x[tikM]RuEp]uh |osV>Bi mnil au>iu
kyuh ecy{uemutu niym]f[.
avieT Edviu >]vie aBiESkh k<i]uTen niEvdYh
ztimDu>m]f[ ptiv[. A vky[uh ptiv]yi mu]<i a>i pUj]
niEvdYh vky[uh AdYhte ki<uurunU>i vkevc{iu[.
A vky[]yi niyic{iu vx[tuvilniu Ad]yhek][
at[ |E]<uh ptiv]yi nTuv>uu[. |tu kUT]et ptiv]yi
`uh ztimDu>niEvdYh nTutin[ aEnkm]ukL EdvxVil
~[pic{iu mutie pisek]uh aEnkh ztimDu>niEvdYh
avieT ptiv]yi nTuv>uu[. |vieT dV]dsi Et]ruh O>u
pi>un]<i (pzEk]iT<i) a>i evc{u Edviu niEvdYh
k<ic{[ atinu Evu viBvE]TukUTi viie]Tuu
zb]fEB]jnh nTuk ptiv]f[. |zpk]>h te nv>]zti
k]u zptidinh |>upEWk]iT<i a>ivIth evc{u
Edviu niEvdic{u zb]fR mut]y Bjn]Ru vii
e]Tu[ \oukyuh ptiv]f[. |o >u \oukuh Ek]yh
t]UilEc{R c]]ni]u Edsu "Ek"vIuk]>ueT
vky]yi]f[ nTuv>ut[. |tukLu Evu mutl A
vIuk]R vx[tuiEMl ]pic{u EdvxViE[pic{i>iuk
y]f[. |en aEnkh EpR EdvxVil mutE[pic{u
pyTiyi>L |vieT ptiv]yi nTiE]>uu[.
973-]m][
n]TunIiy
k]Rikti>un]L
>]mvR
mH]>]j]vu ti>umnuek][ |o ieyuh EdviyueTyuh
m]H]Yeuric{u Ekriyuky]l O>ivieT `<uukyu
]yi. dRsnin]yi nTyil `<uiy xmyh x>xVtI
Edvi[ aWi<yiu O>u s>e]im]yuh viuvinu xVRh
ekiy O>u pvi<m]yuh k[pic{u nTy[levy[ukyuh x>xVti
[ zptidinh AriT<i p]lek][ pWx]>]yxh evc{u
154

e`tiHYm]
niEvdic{u zb]fRu viiyUutinuh viuvinu zptidinh
|>un]<iy>iek]u kUup]yxvuh |>un]<iy>iek]u ev
niEvdYvuh evc{uniEvdiutinuh kUup]yxh zb]fRu
viiyUutinuh evniEvdYEc{]ru zb]f>uu |
eyTuu tiu k<k]Ru ek]Tuutinuh k[pic{u
~R]Tu ecy[tu. k[pic{u niyic{ |o ptivukL EdvxV]R
Ek]yh t]Uilniuh pfh eki v]i |E]<uh nTi
v>uueu m]ztm}, au k[pic{u nTy[uevc{ m]kL
|E]<umvieT k]fuumu[.
ki<uuru nU>iEy]Tu mUk]hbik]Edvi a>uiec{y[ttu
Ep]e k>un]i}e aRnh |>zpxvic{u >uiku]
vukyuh A \ikueT an]y nU>i muu xtic{i>utu
Ep]e O>uiey ki<uuru nU>iu ek]Tuukyuh ki<uur
u nU>i A \iey \pnynh, xm]vRnh mut]yv k<ic{u
te puztn]i vRie]uv>ikyuh y]k]h aEHe
e]u viv]Hh k<iiukyuh atil aEHinu mury[u
pu puztM]>u]vukyuh ecy[tu. a]h mutl ki<uuri
}u puEp>il kury]et pu>uSM]>u]yi>iuk ptiv]f[.
|E]L A |}u kuikuLeeT ptin]u pu>uSM]>ue
]friyut[. A |}]>iE]<uh Edviey BiEy]TukUTi
Exvic{u Ep]>utuek][ avieT |niyuh pu>uSx]nL
vRic{uv>uv]n}]et kuruEp]k]N k]>fh k]fui}.
pnc{i]u x>xVtIEdviey BipURv{h BjiuvRu
xk]BIuh xiiuemutu tIRc{y]f[. atin]ivieT
nv>]ztik]tuh muh Bjnin]yi zptivX>h axhKYm]ukL
v>uu[. avieT `u Bjic{]uh Ph xiiuemutinu
xhsymi}. `iuh nv>]ztiyuLeeT pzu divxh vIth
mUu ek]}h aTuic{u muT]et Bjiuky]f[ viEsSh. aen
mUuek]}h pzu divxh vIth muT]et Bji]N x]Diu
vRu xk]BIuh xiiuemutinu y]et]>u xhsy
vumi}. pE atu x]Diuemtu miv]ruh ax]Ym]f[.
155

e`tiHYm]
avieT Bjiuv>il nUin[ aWuvItm]ukLuEp]uh
vic]>iuiTE]h divxh Bjnh niRviG[nm]yi nT]N
x]Di]ri}. pzu divxemu vic]>ic{u Bjnh tuTiy]l
aEW] AEr] divxh k<iyuE]L muTuh. aeny]f[
zp]Eyf ptiv[. pu>uSzp]ym]yv>]f[ Bjiuetil >]zti
yil kiTuruE]L xVp[nh ku s>I>h suh m]ruh.
kuik]efil pniEy] mE] b]Dic{[ kui]N vy{]ety]kuh.
|eney]ey]f[ kuv>ut[. xVp[nh k]fic{[ s>I>h suh
m]rut[ avieTyu yiy]f[. avieT aTuu myil O>u
yiyueT v]xmueu muu priuE}]. EdviyueT vizgHh
k]uek][ myil vxic{i>u A yi xRv{]hgxu>iy]y
O>u x[ztIyueT EvSm]yi v]fu Bjninu viG[nmu]i
IRut[. atin]l avieT Bjnin]yi ec}uvR AdYh
te A yi[ O>u vrniEvdYh k<iic{i]n[ Bjnh tuTuk
ptiv[. `]uh mninu n} eeD>Yvuh Edvieyuric{[ n}Ep]e
ByBivisV]xvumuvRu m]ztEm avieT Bjnh niRviG[n
m]yi nT]N x]DiyuU. aen x]Dic{iu ci BM]R
xhgItiuh x]HitYiuh atividg[M]>uh zpxiM]>u
m]yiI>ukyuh
mu
ci
\ik]>YL
x]Diukyuh
ecy[tiu[. |E]<uh ciR A Edviey BivisV]xE]TukUTi
Bjic{[ aBIL Bic{uEp]>uu[. atin]l EdviyueT
eectnYvuh x]iYvuh |E]<uh avieT Ouh kuriie}u
te visVxi]h.
|uk]]nEn! Edvi! tiuk]>fYv]xini!
`uemN n]vil vE! niu nRnm]Tuk.

156

e`tiHYm]

102. eve]Tu nU>i


|E]L pu]mE]L mU[, kuEW>i mU[, AUR ni,
p<en}iuru (tZivEp>UR) eety[]u mU[, `ETu
ety[]u mU[, eve]TunU>i, cI>mF mU[, vyx[> mU[
|en `i}]R m]ztm]f[ aeevdYM]R. O>u k][
s]EK]ps]Kk]yi vRic{[ avR ptieni}]yiIRi
>uu. a]u evE]Tu nU>iyuh >i}]yi]f[
t]mxic{i>ut[. avyil O[ ek]c{ixh]nu c]uTiyiuh
me][ `uu< ` Edsum]yi>uu. c]uTiyil
t]mxic{i>uve> "\ByUR mU[" `uh `uue< t]mxic{i
>uve> "aTiy]l mU[" `um]f[ pruvi>ut[.
A >i}]>uh ek]}h et]]yi>]m]iTy[[ `E]
ci k]>f]l A L viu ti>uvit]hkUril vu
eevuh EcR]Uil "m>E]Rvh" ` Edsuh
t]mxmuric{u. aE]L A >i}]>uh av>ueT |}E>uh
Ep>uh m]i eve]Tu nU>i `]i. atiE]L aente
|>iuu.
eev[ ep>uh tZE]vilEztil \Xvin[
ptimUHuh vZikm]xil kru amiyueT piE divxh
Ar]]kuv]N tvh ek]TiEyrukyum]fE}] ptiv[. O>u
ek]}h vZikm]xil \Xvie Ar]u]L O>u vZ
b]fN eevu t]mxic{u>u evE]Tu nU>iyueT
aTulec{[ "|vieT Eztil \XvxdY pupzu
divxh ptiv]yi[ \ukek][ `niu kTvyil n}
xuKmi}]etyi>iuu;
atien]f[
ecEy{t[?"
`u
Ec]dic{u. atu Eki[ nu>i "atu x]>mi}; w]en]>u muuTi
yu]i>]h. atu Exvic{]l xuKm]vuh" `u pru.
aE]L A vZzb]fN "`]l muuTiyu]i>f
emi}; muuTiu m>uukL a>c{u>ui ep>uhtZE]vil
zsIEk]viie pTiyiEMl evc{uek]Tu]l mti. s]i]e>
157

e`tiHYm]
Tuu muuTiyu]i `niu tuek]uh. s]i]e>]e
`niu p>icymuv>]f[; avE>]Tu w]N pruek]]h.
`e i>t]mxh |E]L ailey]f[" `u
pru. \Ten nU>i "`]l aeny]ve; n]e k]e
w]N a>c{u>ui ek]uEp]yi zsIEk]viie pTiyiEMl
evEc{]h" `u pru. \Ten A vZzb]fN avieTniu
mryukyuh ecy[tu. aE]L eve]Tu nU>i "|tu Ekvh
zb]fn]efu Et]ui}. Ae>ium]ke, prtuEp]e
ecy[Et]h" `u mnil vic]>ic{u. `iuh atienuric{[
AE>]Tuh Ouh pri}.
au >]zti vTuhkUR >]j]vinuh Eztie tziuh
\o>]M]Ruh s]i]Ruh O>u xVp[nmu]yi. O>u divYN
aTul v[, "n]e]u eve]Tu nU>i ci m>uukL
a>c{u>ui zsIEk]viie pTiyiEMl ek]uvu vy[uh.
aetTuu ki muuTiy]i Edvnu niEvdifh" `u
pru `]yi>iu xVp[nh. atu >]j]vu mutl Ezt
xhbikL ve> `}]vRuh OE> viDiley]yi>uu.
En>h evuE]L `}]v>uh |o xVp[nvRm]nh >]j
xiDiyil ariyic{u. |vR ariyic{tuEp]e >]j]vuh xVp[nh
ki>utin]l >]j]v[ O>u zps[n]>en v>ui zps[nh
evic{u En]iyE]L |tu ep>uhtZE]vie k[pny]
efuh atin]l muuTiyu]i niEvdiEt[ atY]vsYm]
efuh aen ecy[tie}il EdvEk]pmu]kuemuh zps[n
k]>N viDic{u. aE]E<uh eve]Tu nU>i m>uuk>c{u>ui
zsIEk]viie pTiyiEMl ek]uevu evy[ukyuh s]i
]>N aetTu[ muuTiyu]i pI>Tiujy[u Edvnu
niEvdiukyuh ecy[tu.
|t[ Ar]ie piEdivxm]yi>uu. au >]ztiyiuh
vTuhkUR >]jvu mut]yvRuh eve]Tu nU>iuh Au
Et]ruh |zpk]>h Ar]ie piEdivxh ecy[tuek]femu
xVp[nmu]yi. |tu ep>uhtZE]vie k[pny]efu
158

e`tiHYm]
zps[nk]>N viDiuky]l atien `}]v>uh visVxiukyuh
aen nTutinu tIRc{eTuukyuh EdvxVh vk
ptivukfil
|tukUTi EcRukyuh m>uukL a>c{u>ui
zsIEk]viie pTiyiEMl ek]uecu evy[utinu zptiP
m]yi eve]Tu nU>iu EdvxVilniu ci anuBvL
AuEt]ruh ek]Tufemu niyic{tu kUT]et ~t]nuh
BUxVuL aEHie trv]Eu k>em]<iv]yi ptic{u
ek]Tuukyuh aen AuEt]ruh Ar]ie piEdivxh
eevn[ O>u muuTi niEvdYh ptiv]yiI>ukyuh ecy[tu.
|o muuTiniEvdYh avieT |E]<uh Ar]ie piE divxh
ptiv]yi nTuv>uu[.
eevu]yi>u ev]Ti}u k]zkEmf AukL
kuru kur[ OTuh avieT viDvy]y O>Rnh m]zth
EsSic{u. atin]l A aRnvuh m>uE]Rvu |}
Eu Ep]yi avieT t]mxm]i. O>u k]u jnb]HuYh
nimih >]yiIR A |}h jnc{u>uh nimih |en
pieyuh y]pURv{h O]yiIRu. eevu]yi>u
|}[ A>uh |}]ety]ytie EsSh m>uE]Rvu
ev]Ti}e AukL eevu ep>uhtZE]vil Eztil
muuTiu
m>uukL
a>c{u>ui
y]k]h
ptiv]yi
zsIEk]vilTiyiEMl ek]uecu evy[ukyuh EdvxVil
niu ptivu anuBvh v]ukyuh ecy[tutuTi. |E]<uh
aente nTuv>uu. `]l A |}Eu k>em]<iv]yi
ptic{uek]Tui>u vx[tue}]h O]E>] k][ O]E>]
viDil anY]DIneuEp]kuky]l |E]L avyie]uh A
kuTuhb]Ru eekvsvuh anuBvmi}. EdvxVilniu
ek]Tuuvi>u anuBvuh EdvxVh p>iS[]>E]TukUTi
ve> kuruEp]yi. |E]L |o vky[u eve]Tu nU>iu
EdvxVilniu ek]}hEt]ruh kiu anuBvh n]u pfh
m]ztm]f[.
159

e`tiHYm]
eve]Tu nU>iu kuTuhbp>Edvtk]yi aEnkh
mURiku[. avyil |E]L zp]D]nYh DnV>i]f[. avieT
p>Edvtk]yiu mumURikeey}]h |}u Etv]>
ueT kUiley]f[ kuTiyi>uiyi>iut[. `]l
DnV>iu m]zth zpEtYkh Ezth pfiyic{u murzpzk]>h bihb
zpti nTIu[. atinu]y k]>fh t]e< pru
ek]uu.
pe]>il
EcR]uil
vy]REdsu
putiyl (putiy ary[l) Ek]vike O>u t]nu
vyil atiks]yiu O>u Evdn tuTi. atu nimih
y]et]uh Bi]N p]Ti}]et aEHh ~vuh vivsn]yi
IRu. A E>]gie smnin]yi aEHh aEnkh cikiX
kL ecy[tuEn]i. Ouhek]uh O>u Pvumu]yi}. OTuh
t]N eevu ep>uhtZE]viene s>fh zp]pic{[
avieT xhvX>Bjnh tuTi. ~vuh niEy]TukUTiy]yi>uu
Bjnh. Eztil xdYyu divxil xdY. ae}il
aie niEvdYEc{]r[, ~t]y]uh O>u En>Em aEHh
Bfh k<ic{i>uuu. aEtt]y]uh aEHinu vyil
Evdnyu]]rumi}]yi>uu. aen O>u xhvX>h ep>uh
tZE]vien Exvic{uek][ aEHh avieT t]mxic{u.
atiniTy[[ O>u divxhEp]uh aEHinu vyil Evdnyu]
yumi}. Bjnh k]hkUTutie tEdivxh t]N >]ztiyil
ail kiT[ \riyi>u xmyh AE>] aEHie
aTulec{[ "nie vyruEvdn EBdm]yii}. |vieT t]mxiu
E]L Evdn v>ikyi}]yi>i]h. |vieTniu Ep]y]l |niyuh
atu v>uh. A Evdn niESh vium]rfemil nIey]>u k]>Yh
ecy{fh. `e]l, EcRe etuhmuriyil "EkNkuh"
`u Ep>]yi[ O>u viy kumuE}]. nIEp]yi A kui
ri muifh. aE]L mUu si]vizgHL ninukiuh.
avyil AdYh kiut[ avieTe |Ey[fh atuevc{u
pUji]N s>]yiu BUE]ki]>umi}. >]mtu kiutu
160

e`tiHYm]
DnV>iyueT vizgHmyi>iuh. aetTuu nIey]>u zb]fnu
d]nh ecy{fh. mU]mtu kiut[ O>u viuvizgHm]yi>iuh.
aetTuu nI te O>u Ezth pfiyic{u zpti k<iifh.
|ztyuh ecy[t]l nie E>]gh niESh vium]ri ninu
pURxuKh xiiuh |en ecy[tie}il nie dInh
AjIvn]h EBdm]vukyi}" `u prt]yi aEHinu
Et]i. \Ten \fR[ aEHh kuturu En]I[ avieT
eyuh Ae>yuh kumi. te aTul v[ |eney]e
prt[ A>]yi>iuh? Ae>ium]ke. O>u xmyh evruh
Ep]in]v]efuh v>]em}]h `u vic]>ic{[ t]N pieyuh
kiTuri.
piE divxh Bjnh k]hkUTi t]N Ek]viku
mTieyi. \Ten vyil Evdnyum]>hBic{u. atu pURv{Dikh
ks]yi]yi>uu. atin]l t]N aTu divxhte
Ep]yi EkNkuiiri muii. AdYh kiiy vizgHh
avieTe |i[ pieyuh muii En]ukyuh O>u
vizgHh kiukyuh ecy[tu. atu DnV>iyueT vizgHh tey]
yi>uu. A vizgHvuh `Tuuek][ t]N k>y[[ kyri.
kurc{udU>h ecE]L v<iyilevc{u evE]Tu nU>iey
k]fukyuh vizgHh aEHinu d]nh ecy{ukyuh ecy[tu.
t]N pieyuh vu kuiiri muiiyE]L O>u
viuvizgHh kii. atu ek]uEp]yi aEHh xVEdsute
O>u Ezth pfiyic{u murzpk]>h zpti k<iiukyuh A
Eztinu "Ek>]ditY (Adic{) pu>h" `u Ep>iTukyuh
ecy[tu. A Ezth k]]>il ti>uvit]hkUR xR]R
vky]yiIRu. |E]<uh aenteyi>iuu.
t]N eve]Tu nU>i[ ek]Tu vizgHh aEHh
|}uek]uEp]yi te Etv]>ueT kUilevc{u pUjic{u
ek]i>uu. aenyi>u k]u mb]ril Tiuxul]e
Azkmfmu]vuky]l a]Tiuru t]mxic{uek]i>u
cI>mF mU[ avieTniu kuTuhbxHith Ep]u. ti>uvit]h
161

e`tiHYm]
kUriei mH]>]jvie xH]yE]TukUTi m>E]Rvu
te xVjnm]y eve]Tu nU>iyueT |}inu xmIph te
O>i}h pfiyic{u t]mxmuric{u.
an>h O>u divxh cI>mFmU[ eve]Tu nU>iyueT
|}u ec xmyh DnV>iyueT A vizgHh avieT Etv]>
ueT kUii>iutuki[, "|o vizgHie Ezst
vic]>ic{]l |t[ |en evEc{Et}. |tinu zpEtYkh
ah pfiyic{u zpti nTiuv]N t Ey]gYtyu["
`u pru. atu Ekiu nU>i "k]>Ymitu v]x[tvm]f[;
pe w]N vic]>ic{]l |et]uh x]Diyie}Eyuu.
`ni[ atinu tvh Dnpuiyi}E}]" `u pru.
aE]L mU[, "`]l a[ Ouh nTifemi}. ay[[
xtmueil Eztfiyuh zptiyuh ksvuem}]h w]N
nTic{uek]]h" `u pru. atien nU>i xtiukyuh
Eztfi mut]yvey}]h mUu nTiukyuh ecy[tu.
Eztil nitYnid]nh, m]xviEsSh, AviEsSh mut]y
vRu Evumutuh mUute vkevc{uek]Tuu. nU>i O>u
k]suEp]uh ecvuecy[ti}. `iuh bihbh nU>iyueT
vky]yi>utin]l Ezt]Dik]>h >uEpRuh O>uEp]ey]yi
>ifem[ avR OTuh niyic{u. atin]l Eztil
ptiv]yiu k]u m>uniEvdYh k<i]l A m>uh muh
O>]Th divxh m]ri m]ri O]E>] |}Euh ek]u
ep]y[e]Lk `uh avR tIRc{eTui. m>uniEvdYinu
zptidinh mu]<i m>uh mUu kdi<vuh mUu ph sR>
yum]f[ ptivuevc{i>ut[. |t[ |}il ek]uEp]y]l
kuikLu ek]Tuuky]f[ ptiv[.
atu >]vie kiutu
kuikLu viy k]>Yvuh ~vuh xE]Szpdvum]yi>uu.
`]l |t[ tLu O>]Th divxEm ki]N nY]ymuU `uh
aeny]f[ vYvecy[ti>iut[ `uh muh kuikLu
ariukUTE}]. atin]l >i}e kuikuh k]u k]u
162

e`tiHYm]
m>uh p<vuh
ptiv]yi>uu.

Evfemu

pru

xi]hpiTic{u

k>yuk

aenyi>iuE]L kuikueT auh niRbvuh


k>c{iuh nimih O>u divxh m>uh muh v]ie]u Ep]y
|}]Rte piEdivxvuh v]ie]uEp]yi. at[ a[ mur
zpk]>h m>uh muh kiEv>]y |}]Ru Ouh >xic{i}.
atin]l avR m>uh muh aTuic{[ v]ie]uEp]yvRu
Em]l O>iuh av ek]Tuukyie}u tIRc{eTui.
atin]l A >i}]>h til |o ni]>xhgti]yi
piTiyuh viyuh aTiyuh |Tiyuh evuh kuuem]eyu]i.
OTuh p>x[p>h bviE>]Dik]yiIRu. eve]Tu nU>i
yueT viE>]Dh nimih m>uE]Rvu t]mxiuv]N nivZi
yi}]ety]ky]l cI>mF mUu viv>em}]h mH]>]j]vie
aTul ariyic{u. atin]l mUie |zpk]>h k[pic{u
Ek]yuni[ n]un]<ik pTi]r[ 'O' `u Edsu mUin[
|}h pfiyic{uek]Tuu kuTuhbxHith aE]u m]i]mxi
ic{u. ek]}h 925-]m]u m]R]vR mH]>]j]vu ti>umnu
ek][ murjph tuTiyE]Le cI>mF mUinu ti>uvn
pu>u ci ]nm]nL k[pic{u ek]Tui>uuvE}].
a]h mutlute cI>mF mUienuric{u mH]>]j]
M]Ru zpEtYkem]>u k]>ufYh \]yi>uu. atuek]]f[
mUie |zpk]>h Oyil |}h klpic{u pfiyic{u ek]Tuu
kyuh muh ecy[tt[.
cI>mFmU[ m>uE]Rve t]mxh mtiy]i avieT
niu kuTuhbxHith Ep]eyiuh eve]TunU>iuh pie
yuh eexV>m]yi}. eve]TunU>i xk]Dik]>vuem]<iu
DnV>iyueT Ezth viu ek]TuukEy] ae}il Ezthpfi
mut]yvy[[ civ]yiu pfh ek]TuukEy] ecy{femu
mUu v]dic{u. t]N te p>Edvty]yi Ac>ic{uh Exvic{uh v>u
DnV>iyueT Ezth viuek]Tuutinu mnuh pfh ek]Tuu
tinu nivZiyumi}]y[ky]l eve]Tu nU>i mUie
163

e`tiHYm]
kfiNzpk]>mu pfinu te BUxVuiEt]nuh
mUinu `<utie]Tuu. A vk vx[tuL |E]<uh cI>mF
mUie eekvs]nuBvilte |>iuu.
AdYk]u p>x[p>h x[EnHE]Tuh visV]xE]Tu kUTi
yi>u A |}]R til |T]u pif]niTy] eyiuh
|E]L avR ve> Ev<[cEy]Tuh c]Rc{Ey]Tuh e`kYmtYE]Tuh
kUTiy]fi>iut[.
eve]TunU>im]R pu cikiX]viSyil ~vuh
zpxiM]>uh xmRM]>um]yi>uu. avR ecy[tiu aut
kRe}]h viv>iu k]>Yh ax]DYm]ky]l citum]zth
t]e< pruek]uu.
O>il eve]Ti}[ AUR niyueT B]giEnyn]yi[
O>u nU>iyu]yi>uu. aEHh s]x[zt]nhek]uh bui
ek]uh yuiek]uh eekufYhek]uh eenpufYhek]uh
muh ecruile visVvizsutn]yiIRu. O>il
aEHh `iEn] niyueT |}u Ep]yi>uu. aE]L aEH
ie m]tuM]>]y nim]>]>uh avieTyu]yi>ui}. ci
E>]gike k]fi]n]yi AukL v[ `}]vE>yuh O]E>] dU>
il ek]uEp]yi>iy]yi>uu. a][ |o nU>i
yueT m]tupt[niy]y O>Rnh avieT kuE>]gb]Dit
y]yi ve> kitiyil kiTuu]yi>uu. |o nU>i
ec[ A aRne k xmyh aRnh "`e \I!
w]nI itiyi]yiIRu. p]psiek]]yi>iuh. nie
a]vM]e>}]h
aEnkcikiXkL
ecy[tuEn]Iuh
O>u
Pvumu]yi}. cikiXkL ecy{uE]L E>]gL vRiuk
y]f[ ecy{ut[. atin]l ave>}]v>uh \Epic{u. |ni
|en kiTu keT]et Evgil m>ic{]l ek]]emu
m]ztEm `ni]zgHmuU. a]vM]e>}]v>uh cikiXic{iu
EBdm]k] |o difh \i cikiXic{]uh EBdm]vukyi}]yi>i
umE}]" `u pru. aE]L nU>i, "aen tIRc{y]
164

e`tiHYm]
E]. |o dInh w]N cikiXic{iu EBdm]kfemu |osV>N
niyic{iu etil EBdm]k]et k<ikyi}E}]" `u pru.
\Ten aRnh "`]l `e \I! nI v}tuh ecy[tu
En]fh. `e |o dInh EBdm]vuky]efil atu ninu
Ezsyinuh ysinuh k]>fm]yiI>uh. viy pufYvum]yi
>iuh" `u pru. atuEkE]L nU>i "a]yi
Etc{ukui]ruE]?" `u Ec]dic{u. atinu mrupTiy]yi
aRnh "siv! siv! Etc{ukuiEy]? `niu kui te |}]
t]yiu ve> n]]yi. Emeuh et]iyi}. xRv{zt zvfm]f[.
`ni[ `fI]nuh vy{. pie Etc{ukuiueteny]f[?"
`u pru. \Ten nU>i "a]yiey |u w]en]u
Etc{ukuii]h. Etc{u kuic{]le |o dInh Eddm]kuh" `u
pr[ avieTni[ |riE]yi `E] ci k]uecTikueT
|kL kuer pric{uek]uv[ |Tic{upi<i[ nIe>Tu[ atil
`yuh eny{uh Avfeyuh EcR[ O>u ku<u k]c{iy>ic{u
evc{u. pie nU>i O>u viy ecu piTiec{TuTui evc{[
atil nirc{u evem]<ic{u tiiutin[ avieT EsSmu]
yi>u aRnE]Tu pru. avR azpk]>h ecy[tu.
atini Ty[u nU>i pieyuh |riE]yi ci |kL
pric{uek]u v[ ctc{[ A eviumiu. evh n}Ep]e
tic{E]L nU>i epeu ecu E>]gifiy]y aRne
`Tuu ek]uec A tic{ukiTi>u eviiu. |tu
ku EsSmu aRnuh muh "aEy{]! aetez]>zkm
m]f[" `u pr[ \re niviic{u. nU>i aet]u
vkevc{i}. xV[ph xmyh k<iE]L aEHh evil
kiT aRne viec{Tuu niiu. aE]L A
aRninu Eb]Dmu]yi>ui}. avR m>ic{uEp]yi `u
niyic{u
mu
aRnuh
muh
pURv{]Dikh
duKic{uk>u. ~kEdsh mUEmu]l n]<ik k<iE]L
E>]gifiy]y aRninu Eb]Dh vI<ukyuh avR `fIi>i
ukyuh ecy[tu. aE]L avieT `}]vRuh xm]D]nvuh
xE]Svum]yi. \Ten nu>i t]N muE k]c{ievc{ ku<eTuu
165

e`tiHYm]
ek]Tui[, |o aRn ie tyil `yuh Eme]e
|o ku<uh Etic{[, ecil kiTu evemTu[ cUTu
p]km]i kuii]N avieT Ever \]yi>u aRn
E]Tu pryukyuh avR kuiiukyuh ecy[tu. Etc{ukui
k<iE]E<uf[
aRnie
EdHiu]yi>u
zvfe]uh k]f]ni}]ety]yi. aRnh `fIu nTu
tuTukyuh ecy[tu. A ku<u Etic{[ aR ne muu
divxh kuiic{u. aE]E<uh avR pURxuKe zp]pic{u.
ave>]l avRu |eney]>u dInmu]yi>uu `u
Et]ukEp]umi}]ety]yi. n]]h divxh nU>i xVEds
Ey[u mTiE]>ikyuh ecy[tu.
an>h >umUu divxh k<iE]L nim]e>}]v>uh
av>ueT |}u mTieyi. aE]L muu E>]gb]Dity]yi
`fI]N vy{]et kiTi>u aRnh xVs>I>y]yi
`fIu nTutu ki[ A aRnie BR]v]y ni
atY]>YE]TukuTi "nueT eve]Tie \i |vieT
vi>uuEv]?" `u Ec]dic{u. aE]L eve]Tie \inU>i
avieT eci>utuh aEHh ecy[ttuem}]h vix[t>ic{u
pruEkLic{u. aet]e EkE]L ni "avn}]et |o
vkey]e ecy[v]N niyvuh eeD>Yvumu]kyi}. ave
gu>utVvuh eekufYvuh B]gYvuh Oe Ou Ever tey]f[.
|osV>N avN dIRG]yuukUTi ek]Tue" `u pru.
O>il O>u v]fiyN (`uh muh Au j]ti]>N)
O>u k]Eyyuhek][ eve]Ti}u ecu. aE]L avieT
\]yi>u aN nu>iyueT aTul "|o k]y[u c]fkh
Ep]k]ety]yiu n]u divxm]yi. atuek]u k] pu}uh
evvuem]uh k<iui}. vyR x]m]nYiDikh vIRiu
eutu ti>uEmniu k]f]vut]ky]l aTiyN ariyi
femi}E}]. aTiyN `uh Etyuh mUh Autinu
ciNkfyil eki aTiut[ |o k]eyy]f[. |o k]
cuEp]y]l aTiye \pjIvnh muuh. me]>u k]ey v]]N
166

e`tiHYm]
p]ve
aTiyLu
azt
`um}.
atin]l
ti>umnuek][ dy \]yi[ |o k]ey >ifh" `u
ve> xTE]TukUTi pru. aN nU>i xVlpEn>h
mnuek]]E]cic{i[ "O>u mu<h nIvuh ep>uvi>ie vvu
mu O>u mu>iiN vTi ek]uv>ik" `u v]fiyEn]Tu pru.
v]fiyN k]ey avieT ekI[ O]TiE]yi mu>iiNvTi
ek]uvu. aNnU>i aetTu[ atie O>u eek
ek][ piTi]Ntvh muu cIkiu piTic{uek][
k]ey kiTi, k]u n]uh eki, muruek piTic{uek]uv]N
v]fiyEn]Tu pru. avN azpk]>h ecy[tE]L aN
nU>i aTuuecu mu>uiNvTi k]yueT mdV]>ilUTi
akEu kTi >umUu ti>ic{iu viec{Tuu. aE]L O>u
mu>uiN vTiEy]TukUTi O>u viy p<ufiyuh atie pi]e
Ouve> c]fkvuh purEu Ep]u. aE]L aN nU>i
v]fiyEn]T[ "|tu nI ` muii<iyu tufiyE}? |tu
tii]f[ k]y[u c]fkh Ep]k]etyt[, |ni |en v>]et
xUic{uek]fh `u pru. k]yueT mdV]>h muuek]u
murii>utin[ O>u m>uuh pu>i ayc{u. k]y[u xuKm]vu
kyuh ecy[tu.
O>il EcR]Uilte eet]u Edsu
eet]u nU>iyueT |}[ O>u aRnie mUil O>u
dsyu]yi. atu sV]xh purEy[u Ep]kuE]L O>hguh
nIil purEiriE]vukyuh sV]xh EmlE]u viyu
E]L mUinkEu kyriE]vukyuh ecy{um]yi>uu. atin[
A>]Eek]e]e p cikiXkL ecy{ic{iuh EBdm]k]y[k
y]l OTuh eet]unU>i eve]TunU>iyueT aTul
ec{u viv>h pru. aE]L eve]Tu nU>i, "Ae, w]N
n]e avieT vu En]I[ `eiuh cikiX niyi]h.
w]nvieT v>uE]E<uh k]lu]h B]>mu O>iy{i
|>uuek]u O>u ku<yumu]ic{u ty{]r]ievc{i>ifh.
EsSem]e w]N v>uE]L pruek]]h"`u pru
167

e`tiHYm]
eet]u nU>iey ayc{u. piE divxh eve]Tu nU>i
eet]i}u ecE]E<uh tEdivxh pri>utuEp]e
|>uuku<Ey]TukUTiy O>iy{i avieT ty{]r]i evc{i>uu.
eve]Tu nU>i O>u nUlc{>TukUTi ek]uEp]yi>unu. A
c>Tie O>h |y{iyueT ku<yiiu ekimuriIu mE a[
O>u kuTuumiu eet]u nU>iey ~[pic{uek]Tui[,
"aRne viic{u aTui>uI[ ds purEu v>u
E]L c>Tie au kuTu[ A dsyiEMiu murufh.
pie aRnE]Tu ptue `fIu kuniu xV[ph
nT]N pryfh" `u pru. eet]unU>i azpk]>em}]h
ecy[tu. aRnh `fIu nTE]L |y{iyueT B]>h
ek][ ds EvE>]TukUTi priu t]e< vIfu. pie eve]Tu
nU>i aRnie tyil Etutin[ Oe>y[u
kuric{uek]Tuukyuh "|o m>uu]i pu>iy]l mUinke
zvfh \fukyuh ` k]c{iEc{]l |niyuh mUil ds
v>]et |>iukyuh tEvdn \]k]etyi>iukyuh ecy{uh"
`u pryukyuh ecy[tiu mTiE]yi. A m>uuh `yuh
ek][ aRninu xuKm]vukyuh ecy[tu.
O>il zbiIS[ mb]rie O>u viy jMiyuh
zpxinum]y kuti>vu mUiln]yRu O>u xuKETu]yi.
mem]<iy]y[ky]yi>uu xuKET[. atinu p eevdYM]R pic{
vidYke]e
zpEy]gic{uEn]iuh
O>u
Pvumu]yi}.
mEs]Dnyi}]t]yE]L Bfvumi}]ety]yi. aE]L Ifh
ks]yi. Ak]eT mUiln]yR ~vuh avsn]yiIRu.
atin]l mUiln]yR \Ten eve]TunU>iey aE]u pr
yy[femu p]iyu viyc{e EpR[ `<uyc{u.
ae mUil n]y>uh viyc{nuh til atYh x[EnH
m]yi>uu. `<uu kiiyfil viyc{N viv>h eve]Tu
nU>iey zgHiiukyuh xH]yinu Evu Aukeyuh
muh kUi mb]riEy[u pryy[ukyuh ecy[tu.
168

e`tiHYm]
nU>i
kuti>veiyE]L
mUiln]yR
~vuh
Ific{[ `fI]N vy{]et kiTi]yi>uu. tl]h nU>i
cu>uil O>u ku<inu kuric{uek]Tui[ A ku<u f
il k]c{iy>ic{u evy[ukyuh mUiln]yRu kuiutinu
k]evvuh Bfinu Evuvey}]h ty{]r]ukyuh
ecy[tuek]utinu cheki. pie nU>i kui]N Ep]yi.
aEHh kuiyuh Bfvuem}]h k<iuvnE]E<uh cheki
yi>uvey}]h ty{]r]yi>uu. eve]TunU>iyueT zpEy]gem
]ef[ ariyutin]yi aE]L avieT eevdYM]>]yiuh
mUiln]y>ueT x[EnHitM]>]yiuh bu]yiuh AzsitM]>]
yiu axhKYm]ukL vukUTukyuh ecy[ti>uu.
nU>i mUiln]y>ueT aTul eci>uuek][ avieT
yu]yi>u BZtYM]>il bv]M]>]y n]uEpe> viic{u k]c{i
evc{i>u ku<u n]y>ueT k<uinu t]e<ey}]h D]>] m]yi
Etc{i[ n]ye> t]iiTic{[ A pUmKu etE]uh vTE]uh
nT]N pru. aen avR aW]ruzp]vsYh nTiyE]
E<uh n]yRu vyriki pUmuKm]k]eT, aEmDY mym]yi.
pie nU>i n]ye> ek]uEp]yi k] evem]<ic{u kuii
c{iu Bfh k<i]N pryc{u. BZtYM]R n]ye> ek]uEp]yi
kuiyumUfuh k<iic{uek]u kiil ek]u ecu kiTi.
ve> divxh kUTiu mh D]>]h O<iu Ep]vukyuh k]
evil kuiukyuh EvtuEp]e \ofu k<iukyuh
ecy[ttuek][ n]yR kiT \Ten \ri uTi. A xmyu
eve]Tu nU>i mUiln]y>ueT k]>YEn]T[, "|niyiE]L
n]yRu xuKEeT]umi}. Ifh m]rfemE \U. atu
Bfh s>iy]kuE]L zkEmf m]ri e]uh. |u k]c{iy
ku<ute k]c{ievc{i>uu ptiv]yi Etc{ukuiic{uek]i
>u]l EvtuEp]e mEs]Dnyu]kuh. aE]L mury[u
Bfh k<i]rum]kuh" `u pri[ AE>]Tuh y]zt pry]et
mTiE]u.
169

e`tiHYm]
nU>i prtuEp]ete puptinWu divxhek]u
mUil n]yRu Ifh m]ri n} xuKm]yi. pie n]yR te
kZttey zpkTii]n]yi nU>iyueT aTul vu k[
xE]SxEmth aEnkh x]nL ek]Tuu vnh pru
mTiE]yi.
pu]yi>u ev]Tu nU>im]R cikiX xhbm]yi
|en aEnkh autkRL ecy[tiu[. avey}]h
prutIRu k]>Yh ax]DYm]ky]l atin]yi tuniyui}.
|ztyuh prtuek]u te A |}u pu]yi>uvR
am]nuSYzpB]vM]>]yi>uuevu x[pm]kuuE}].
eve]Ti}u pe]>il s]Eyn]yiuh O>]u]
yi>uuvEzt. aEHvuh puiy]ii nU>i mut]yve>E]e
am]v]xin]L czen \diiuk, mdYh kiyTy[y]i k]fi
uk mut]yi aEnkh autkRL ecy[tiue]f[
EkLvi. aeevdYM]>ie]>]uh zb]fnum]yi>u aEH
inu
sipUjyuh
muh
atY]vsYm]yiuvy}]yi>u
tin]uh aEHie autkRL cikiX]xhbm]yi
uvy}]yi>utuek]uh avey]uh |vieT vix[t>iui}.
atin]l zpxie A |}u peE]e |niyuh
jEn]pk]>]Rh n} eevdYM]>u]yiI>utinu xREv{sV>N
xdyh kT]ium]r]kE `u zp]Ric{uek]u vi>miuu.

170

e`tiHYm]

103. ArMu viy b]kZN


mue]>u
k][
ArNmuEdvxVhvky]yi
viy
b]kZN `u zpxin]yi[ O>]nyu]yi>uu. k]<[cyiuh
k]>Yiuh |ztyuh Ey]gYtyu O>]n a]u Ever
\]yi>uie}}, atinu muuh atilpieyuh \]yiumi}.
A Aney ArNmumUH]R avieT Edvnu nTy[i>uiy
t]yi>uu. xmUH]R A Aney nTi>u]nu]y k]>fh
t]e<ryuu.
973-]m]u
n]TunIiy
k]Riti>un]L
>]mvR
mH]>]j]vu ti>umnuek]u ti>umUEtieExSh 937-]m][
AdYm]yi nTiy murjpinu kUTiyi>u nU>im]>ueT kU
il zpEtYkh xV]driu Biu A]yi[ O>u vTN
nU>iyu]yi>uu. aEHh viy Bfzpiynum]yi>uu.
\ofu k<ic{uek]i>iuE]L aEHh O]E>] diie viEsS
euric{u pryukyuh ExvNm]R muK]>h mH]>]j]vu
ti>umnuek][ atu ariyukyuh A x]DnL ti>umnu
ek]u ti>uvnpu>u v>ui murjpxdYy[u viiukyuh
ecy[ti>uu `uh A kUil |o nU>i O>u divxh
"p]ru Ek]TN B>fiyie \um]"eyuric{[ zpx[t]vi
ukyuh atu ti>umnuek]u ti>uvnpu>u v>ui xdY
y[u viiukyuh ecy[tu `uh mumu e`tiHYL
zpxi]fE}]. aen A nU>i O>u divxh O]E>]u
prkUil "ArNmuEztie \XvxdYyueT `>iE>i
Ep]e n}t]yiu `>iE>i meumi}" `u zpx[t]vic{u.
mH]>]j]vuti>umnuek][ atu ariyukyuh ArNmumUH
]e> v>uutinu klpic{u chekukyuh ecy[tu.
ArNmuEzth \o>]Nm]>ueT vky]yi>u k]u
te ayi>U>[,
ecruEk]l, m]>, Ek]yiurh |o n]u
k>yiumu jnLukUTi Eztil ci aDik]>uh
avk]suh mumu]yi>uu. |o n]u k>kiuhkUTi
171

e`tiHYm]
>]yi>Uru vIuk]>u]yi>uuev]fu EkLvi. A n]u
k>yieyuh n]tVh ayi>UR Et]]vil kuruin]yi>uu.
kuruin[ A k>kie gu>u]nmu]yi>utin]l A
kuTuhb]e> Et]]vi]s]N `uh pri>uu. kuruin[
|en k>n]tVvuh gu>u]nvumu]yi>utin]l ArNmu
Edsuh Eztiuh xk k]>Yuh kuruie v>utizpk]>
m]fu nTi>ut[. Ezth xR]>il EcRtieEsSvuh
kurc{uk]Ey[ukUTi kuruie aDik]>h avieT O>uviDh
ninii>uu. atin]l xmUH]e> ti>uvnpu>u murjp
dYy[[ `>iE>i evy[]N ayc{uek]Tufemu klpn
zpk]>h `<utiyyc{tu Et]]vil kuruie EpR]yi>uu.
`<uukiiy \Ten kuruu xmUH]e>u viv>h
pru. aE]vR, "|tu viy xTm]yiu k]>Ym]f[.
wivieT \XvdYyueT EdHvuh muh k<ic{ukUuu
eiuh
dU>ilE]yi
viy
aTiyi>Lu
EdHh nTi wLu viy p>icymi}. murjph ~vuh
viyt]y aTiyi>m]f[. avieTE]y]l wL |E]<u
m]nvuh k[ apm]nE]TukUTi mTiE]E>t]yi v>uh.
atin]l |]>Yil wE]Tu niRbi>ut[" `u
pru. \Ten kuru[ "|t[ |eney]e pr[ O<iy]vu
k]>Ym}. klpny]f[. niL Ep]vukte Evfh. nie
}]v>uh kuic{u Eztilec{u xV]midRsnh k<ic{u y]si
`eiuh O>u v<ip]Tu zp]Ric{iu Ep]kuviN. niL[
apm]ninu xV]mi |Ty]ukyi}. bHum]nE]TukUTie
ti>ic{uEp]>]N niLu ti>uv]rNmuyN xhgtiy]uh"
`u niRbpURv{h pryuky]l ave>}]v>uh Ep]yi kuic{u
Eztilec{u Bgv]en vic{u O>u v<ip]Tuh niyic{iu
ti>uvnpu>E[ Ep]yi.
xmUH]R ti>uvnpu>ei `>iE>ievc{u xdYy[u
vii. vTN nU>i A `>iE>i kUiyE]L "EH
ArNmuey>iE>iyuh |vieT vuvE}]. |o mH]>]j]vu
172

e`tiHYm]
vic]>ic{]l x]Di]t]yie]umueu Et]ui}. O>u
xmyh EdvE]kuni[ amZtu |vieT v>ufemu
vic]>ic{]uh x]DiEc{y[uem]f[ Et]ut[" `u pru.
atuh ti>umnuek][ \Ten ariu. pie murjph
k<iyutuve> `>iE>ievy[p[ ArNmuxmUH]Rtey]f[
nTiyt[.
murjph k<itieEsSh xmUH]e> ti>umu]ek
v>ui xxE]Sh ciet]e k[piukyuh avRe}]
vRuh y]Ey]gYh x]nL klpic{u ek]Tuukyuh avRu
ptivii>i EdHfh ek]Tuutinu klpic{u ch
ekukyuh ecy[tu. aE]L xmUH]R, "|E]L klpic{ut
x]nLek]ute wLu D]>]h tZp[tiy]yi>iuu.
|ni EdHfvuh muh evfemi}. `]l wL[ O>u
k]>Yh ti>umnriyi]nu[. wL |E]u Ep]xmyh
ArNmuEdven vic{[ |vieTni[ apm]niTy]k]et ti>ic{u
Ep]kuv]N xhgtiy]y]l avieT ec}uE]L O>]ney
nTy[i>uiEyy[]h `u zp]Ric{i]f[ Ep]t[. |vieT
viu wLu bHum]nin]fE}] |Ty]yt[. atin]l
wLu ti>uv]rNmuye nTy[i>uutin]yi O>]ney
>utinu klnyu]kfh" `riyic{u. \Ten ti>umnu
ek]u ]yhk]>Y]e> ti>umu]ek v>ui, "|o xmUH]e>
e]uEp]yi ]yh k]fic{[ avieTyutil |vR AvsY
eTu O>]ney |vRu ek]Tufh" `u klpic{u. k]>Y]R
xmUH]E>]TukUTi ]yieiyxmyh xmUH]>il O>]L
tui "`ni[
|tumti |tuteEvfh" `[ O>]ney
et]uk]fic{uek]u pru. |tu ti>uv]rNmuEdve klpn
y]efu visVxic{u xmUH]e>}]v>uh A Aneye
kiiy]l mtieyu xtic{u pru. A An v}]et Ific{[
`fIu
nT]NEp]uh
siyi}]ety]yiE]yi>utin]l
atu t]mxiy]et c>iu(m>ic{u)Ep]kuemu k]>Y]>uh muh
tIRc{eTuiyi>iuky]yi>uu. A Aney kiiy]l mtieyu
173

e`tiHYm]
xtic{tin]l |o xmUH]R Ekvh viQ[ikL te
y]efu ]yiu]yi>uv>}]h tIRc{eTui. `iuh
av>]>uh Ouh pri}. k]>Y]>uh xmUH]>uhkUTi vIuh
ti>umu]ekec{u} kyuh xmUH]R Aney ek]uEp]kuti[
ArNmuec{i[ Ayc{uek]]emu y]ztyumuric{uek][
aE]Le avieTniu Ep]vukyuh ecy[tu. xmUH]R
Ep]ytieEsSh k]>Y]>uh A AnyueT iti ti>umnriyi
c{iu ti>umuilniuh Ep]yi.
xmUH]R y]k]h ArNmu `ukyuh xk viv>
uh Et]]vilkuruien zgHiiukyuh ecy[tu. klpic{u
t Aney ek]uEp]>utinu v}vE>yuh pryc{]l
E]e>uh t]Nte Ep]yi ek]uv>]emuh kuruu xtic{u.
a]u ArNmu ku<ivIuk]R An<il ~vuh
xmRNm]>uh zpxiNm]>um]yi>utin]l A vIilniuh
n]>]yfNn]ye>uh >]mNn]ye>uh zpxiNm]>]yi>u >u
EpE>yuh ayi>UR mut]y n]uk>kil niuh Ey]gYNm]>]y
O]E>]>uE>yuh kUie]uEp]yi kuruu niyic{i>u Aney
u. kuruinuh Aney ve> Eb]Dic{u. A Any[u
tiyuh ek]ukueT vivuh Bhgiyuh \Tie nIvuh muh
ax]m]nYm]yiu]yi>uu. EdHh ve> Ific{i>uu `u
m]ztEm O>u Ed]Smu]yi>uuu.
Aney ktieEsSh kuruu viyek]]>ilec{u
muKh k]fic{u. aE]L ti>umnuek][, "n]h xmUH]Ru
ek]Tu Aney ek]uEp]k]n]yiu vi>iuky]f[ aE}?
kuru[ A Aney kuEv]?" `u klpic{u Ec]dic{u. \Ten
kuru[ "r]N. aTiyN ku" `riyic{u.
ti>umnuek][: A An ve> Ific{i>iut]yi
Eu. ArNmu Edvnu nTy[i>u]n]yi n]h ek]Tuu An
n]yi>ifmE}]. atin]l |vieT ]yiutil Ever
~t]ney Evfemiuh ek]uEp]kutinu viE>]Dmi}.
174

e`tiHYm]
kuru[: AnkueT gufEd]SEyuh fEyuh
viv>iut]yi 'm]thgI' `e]>u s]x[zkzgmutu
tZFp]Riu]yi>iumE}]. A s]x[ztzpk]>h En]ut]
y]l |tuEp]e xk suBfuh tikt]y O>]n |o
]yie}, `uhte Ever k]fuemuh Et]ui}.
atin]l ArNmu nTy[i>u]N |o Ante mtiey]f[
aTiynu p<mnil Et]ut[. |o An |en Ific{u
Ep]ytu EvtuEp]e >i]i]f[. ArNmuek]uEp]yi
EvtuEp]e >iukyuh ptiv]yi A p]ndiyil
nny[ukyuh ecy[t]l AnyueT Ifh kurc{udivxhek]u
tiRuEp]kuh.
kuruu |en ti>umnuriyic{tieEsSh
yie n]Wu Es}]kuh ec]}iELic{u.

m]thgI

ti>umnuek][: `]l kuruie aBizp]yhEp]e A


Aneye ek]uep]y[e]U. n]h m]thgI `e]>u
s]x[ztmueu Ekiut}]et kii}. kuruie eeky{il
A zgmueil O>u zpti pkRiey<utic{[ |vieT ayc{u
t]lek]]h.
kuru[: r]N. t]mxiy]et O>u zpti |vieT `ic{u
ek]]h.
an>h ti>umnuek][ kuruinu y]Ey]gYh ci
x]nL klic{u ek]Tuukyuh kuruu y]ztyriyic{uek][
aute Aneyyuhek]u ti>uvnpu>uniu Ep]>ikyuh
ecy[tu.
kuru[ Aneyyuhek][ ArNmu `iytie pie
divxhte xmUH]e>e][ Aney nTy[i>uiukyuh
nTyilevc{ute
Any[u
'viyb]kZN'
`u
Ep>iTuviukyuh |tu xhbic{u kBh, vi[, xdY mut]yv
ekEmm]yi nTiukyuh ecy[ttie EsSh aDikh
175

e`tiHYm]
t]mxiy]et m]thgIyueT O>u pkRe<utic{u ek]]>i
Ey[[ ayy[ukyuh ecy[tu.
a]u avieT EdvxVh vky]yi b]kZN `uh
kuikZN `uh >]nkL muEte \]yi>uu. b]
kZN, k>]>uh Et]]vil kuruuhkUTi viy[uv]i
nTy[i>uiyt]yi>uu.
r]iR]Nm]R[
ArNmu
Eztinku kyrie]<femil O>]ney nTy[i>uf
eme]E>R]Tu]yi>uu. A ~R]T[ zpk]>h O>u kR]v[
ainku
kyrie]<ut
vky[u
nTy[i>ui
yt]yi>uu kuikZN. xmUH]R nTy[i>uiy An mE
>]nkE]uh viyt]yi>utin]]f[ A Any[[ viy
b]kZN `u Ep>it[. viy b]kZe zpD]n p]]N
(An]>N) ku<i n]>]yfNn]yRtey]yi>uu. ay]L A
Aney te zp]fen]Dikh x[EnHic{u EvtuEp]e
>ic{i>utin]l
>u
mUu
m]xhek]te
viy
b]kZe Ifh mu<uvnuh m]riey}, tTic{u ek]<u[ A
Aney muu kiuvR k]riy] viDi]yi.
viy b]kZe Ifem]e m]ri ave \Tin[
ax]m]nYm]y puiyuh bvuh xiic{i>iut]yi mH]>]j]vu
ti>umnuek]u klic{riyiukyuh aven Ou k]l
ek]]emu ti>umnil Et]ukyuh nimih Aney
ti>uvnpu>u ek]uec}utinu klpnzpk]>h `<uti
v>iky]l kuruuh n]>]yfNn]y>uhkUTi Aney ti>uvn
pu>u ek]uEp]yi ti>umu]ek H]j>]i. ti>umnuek][
A Aneyi[ xmUH]Ru ek]Tu An |tute
y]Ef] `[ AdYh xVlph xhsyic{u. pie ave tiyuh
ek]ie Bhgiyuh muhek][ A Anteeyu tIRc{
eTuiyi[ "viy b]kZ]!' nie |o itiyil]f]N
xhgti v>uemu n]h vic]>ic{i>ui}. |E]L xE]Sm]yi"
`u klpic{u. atuEku viy b]kZN muNnT mTi
tuiee ep]i vic{iu xE]SxUckm]y O>u sh
176

e`tiHYm]
pureTuvic{u.
\Ten
klpic{u
p<ukuh
sR>yuh
n]iEk>vuh v>ui viy b]kZnu D]>]m]yi ek]Tuiu
kyuh kuruinuh n]>]yfNn]yRuh y]Ey]gYh x]nL
klpic{u ek]Tuukyuh "viy b]kZen O>iuh O>uviD
iuh EvdneTu>ut[" `u n]>]yfNn]yE>]Tu zpEtYkh
klpiukyuh ecy[tu. ti>umnuek][ O>il mU[ Anc{
kL klpic{u v>uiyi>uu, avyil O]E>]u ek]]>>
c{zEsK>enuh ti>uv]r[ AdiEksvenuh EkLvie >]n
kLuh klpic{uek]TutieEsSh O>u cyu]yi>uti
n]l A c klpnzpk]>h aveT xUic{uevc{i>uu. viy
b]kZenE]L A c avnu Ec>uemuh avN
D>ic{i>u c avnu tIe>E]e>uh ti>umnil Et]uk
y]l avieT xUic{i>u c klpiec{Tuic{uv>ui viy
b]kZen D>iic{u. A c D>ic{uk<iE]L viy
b]kZe t pURv{]Dikmuy>ukyuh ave Ey]gYty[u
pURt xiiukyuh ecy[tu. kuruuh n]>]yfNn]y>uh au
tey]ztyriyic{uek][ viy b]kZenyuh ek]uEp]u.
n]]h divxh ArNmu vuEcRu.
ArNmu EztTvilni[ ~kEdsh k]ln]<ik ki<[
Aie vTE>yil 'niEpm]i' `u Ep>]yi[ O>u h
|E]<umuE}]. ArNmuEdve niEpe}]h A
]f[ |>iuetuh atuek]]f[ A in[ A Ep>u
xiic{etum]f[ e`tiHYh. aetenyumi>ie. pu ndi
A uniu kurc{ukUTi vTE]u kTu kiTi>uu.
aE]L niEpm]i O>u tu>uuEp]e pu<yueT mDYB]g]
yi>uu. A tu>ie xmIpu ecrut]yi O>u kymu]yi>uu.
Evnl]il mi xmyuh viy b]kZe kiT[ A
kyi]yi>uu. sIEviu p]fiek]utu Ek]uTen viy
b]kZN kyilniu k>y[ukyri mtilkeuh.
aE]L ku<i n]>]yfNn]yR avieTyu]yi>iuh. ay]L
kyri tyileu ekiuh. Edven k]uTen viy
177

e`tiHYm]
b]kZN ek]Tim>ie vTuvsu ecu mTuh. sIEvi
k<i]l |riey<uiutinu ek]Tim>ie etu
vsu ecu mTuh. |et]uh A>uh priu Ev]. `}]h
viy b]kZnriy]m]yi>uu. `<uiu k]>Yil
An]>N ecEy{t]yiu tyileu ekiukyuh pie
at<ic{uek]Tuukyuh
m]ztEm
\]yi>uuu.
EsSh
k]>Ye}]h viyb]kZn[ ariy]m]yi>uu.
viy b]kZN Ae>yuh \pzdvi]ri}. ave
vivuh Bhgiyuh xVB]vgufvuh nimih `}]vRuh aven
uric{u ve> xE]Svuh bHum]nvumu]yi>uu. atin]l
a]u ArNmuEztil xV]midRsnin]yiec{u}
ve>}]h viy b]kZnu p<ukL, sR>, n]iEk>h
mut]yv ek]uecu ek]Tuuk ptiv]yi>uu. `]ien
kiuvey}]h viy b]kZN ti]ri}. kiutie
kUTutlkurvnux>ic{[ avN kuEre b]kZnuh kuikZnuh
kUTi ek]Tu]ru[. mU]nkLuh mtiy]y]l pie EsSiu
v>uv Ezti dRsnin]yi v>uvRuh viy b]
kZN ek]Tuuk ptiv]yi>uu. viy b]kZe muil
niu p<Em] n]iEk>Em] `eiuh mnuSY>]e>iuh xVyEmv
`Tuu tiutinuh avnu viE>]Dmi}]yi>uu. pE EpTic{iu
x]m]nY]>]>uh ave aTulec{[ Ouh `Tu]ri}. viy
b]kZe muil p<uyuh muh kiTu xmyh
Ae>iuh ecu dUE> m]riniuek]u "viy b]kZ]!
`niu visuu, v}tuh t]lek]]h" `u pr]l
avN p<uyuh muemTuu m]iyiuek]Tuuh. `]l
ek]Tuuet}]h avieTyi>uute tifh. A>]y]uh
y]et]uh avieTniu ek]uEp]kuv]N avN xtiyi}.
mnuSYRu avR ek]Tu]ette `eiuh ave
muilni[ `Tuu tiutinu viE>]Dmi}]yi>ueu pru
vE}]. `]l AnkL[ avN ek]Tu]}]et ave
muilniu y]et]uh `Tu]N p]Tie}]yi>uu viy
178

e`tiHYm]
b]kZe niyh. O>il 'vR jn]RnN' `u
zpxin]yi>u Aney ArNmuyuXvinu ek]uvi
>uu. viy b]kZe muil D]>]h p<u kiTutu
ki[ A An O>u p<u kTeTuu. \Ten viy b]
kZN ti>iu niuek]u purhk]lek]u jn]Rn]ny[[
O>u
et]<iek]Tuu.
et]<iek]u
jn]RnN
\re
niviic{uek]u mtilu eviyiiri O]TIu vRec{iE
niuU. pie viy b]kZe k]h k<iiuh A
jn]Rnn]ney O>iuh ArNmu ek]uEp]kuv]N x]Dic{i}.
viy b]kZe et]<ieyuric{u Byh jn]Rnn]nyueT
mnil AjIvn]h m]r]et kiTi>uu.
viy b]kZenuric{u xESvuh bHum]nvuh
nimih jnL ave zpiye p]]n]y n]>]yfNn]yRu
ciE]L x]nm]yi muuh pfvuh muh ek]Tu]ru]yi>uu.
`]l b]kZe p]]n]y ecUR]>ny{Npi y[[
aen A>uem]uh ek]Tui>ui}. atin]l ay{N
piy[[
n>]yfNn]ye>uric{u
xHivy{]etku
axUyyu]yiIRu. `um]ztm}, `eiuh ci k]>f
u]i n>]yfNn]ye> m]ic{u tniu viy b]kZe
p]]n]yiI>femu Em]Hh atikinm]yi ay]ueT
mnil au>iukyuh atin]yi ay]L ci kosL
zpEy]gic{utuTukyuh ecy[tu.
ay{Npi O>u divxh zkmiDikh mdYh Exvic{u
mEd]Nmn]yi O>u k>iiN Eviku kTu n]Wu k>i[
OTiec{Tuu. A viv>h k>iie \TmnriE]Tiec{[
ay]eiTic{[ D]>]h zpH>ic{u. ArNmu k>iukZSi D]>]m]
yiu zpEdsm]ytuek][ k>iie \Tm>i]E>]Tuh Ec]di
c{]uh n]E] aEW] k>iu Evfemil evruEt ek]Tuu
m]yi>uu. `iuh ay{Niy[u t}uek]uv]nu k]
mTui>utuek]E] `E] ay]L[ aeny} Et]iyt[.
179

e`tiHYm]
ay{Ni ay]e t}iytie pk vI]ety]y>ui}.
au >]ztiyilte ay]L b]kZenyuhek][ Aiiri
E]yi. ay]e t}iy AueT k>iiNEviku kT[
avieTyu]yi>u k>ie}]h b]kZene]u cviic{uh
priic{uh OTiic{uh nsiic{tieEsSh b]kZen avieTniu
n]Wu n]<ik dUe> O>u u ek]uEp]yi tc{u. piE
divxh k]u k>iie \TmN Eviku ecu k>iu
nsiic{i>iutu ku ve> vYxnic{u. A xmyh ay{N
iyueT |Nm]>]y ciR ay{NpiyueT \pEdszpk]>h
A uecu k>iie \TmEn]T[ "|e >]ztiyil
n]>]yfNn]yR viy b]kZe puru kyri AilUTi
|E][ Ep]>utu ku. |o n]sh ecy{]n]fu Ep]etu
aE]L wLu mni]yi}. AnyueT k]lc{uvTu k[
Ariy]etyi>i]n]f[ ay] Aney Aiirie]u
Ep]t[. ~etiuh |tu viy azkmm]yiE]yi. A Ezd]Hi
n]>]yfNn]yR tey]f[ |o azkmh zpvRic{t[. a}]et
A>um}" `uh muh pr[ k>iie \Tmen visVxiic{u.
k>iie \Tmnuh ci kUiEv]>uhkUTi avieT An
cviiey]Tic{ii>u k>ie}]h v]>ikUieyTuuek][ a[
\c{sIEvi k<i xmyh mtilkuecu k>iuekuk
e}]h viy b]kZe muii[ "ti[ ti[ ninuh nie
p]]nuh tZp[tiy]ke. |et]uek]uh w]N nsic{uEp]vu
kyuh
mumi}.
|o
Ezd]Hh
ecy[tvRte
nsiuh.
ti>uv]rNmuye kZpyueil w]EntuviDvuh k<iu
kUTuh" `uhmuh pr[ ay]L viy b]kZEnyuh
n]>]yfNn]ye>yuh ve> sk]>iukyuh spiy[ukyuh
ecy[tiu nTy[uEne> niuek][ "`e ti>uv]rNmuy!
`e Ezd]Hic{vR[ atie kUi ek]TuEf" `u
zp]Ric{i[ mTiE]yi. |o sk]>vuh muh EkE]L viy
b]kZnu ve> mnx[t]pmu]yi. `]l n]>]yfN
n]yR[ O>u kUxumu]yi}. |]>Yil t]N ap>]Diye}
180

e`tiHYm]
u visV]xh ay]Lu]yi>uu. `um]ztm}, au et]]
vil mUkuruie jNmnztm]yi>utin]l k]ufR
efI]uTen viy b]kZen kfik]futin]yi A
Aney tEdivxhte kuruie AvsYzpk]>h Et]]vie
mu]f[ tc{i>ut[. n]>]yfNn]yR kiTi>utuh avieT
ey]yi>uu. tEdivxhte xYmutl piEdivxh En>h
evuutuve>
viy
b]kZnuh
n]>]yfNn]y>uh
avieTni[ `uh Ep]yiie}uinu kuruute x]iy]yi
>uu. pie EpTi]en]umie}u eeD>Ym]yi>uu n]>]y
fNn]yRu]yi>ut[.
kuruie jNmnztdivxh aEHie k>]Re}]h
xdYyuh EdvxVh vk mU]nkLuh Ec]ruh p]yxvuh muh
ek]Tuukyuh ptiv]yi>uu. \c{IEvi k<iu n]>]yfN
n]yR mut]yvR y]zty]y xmy]f[ k>iie \TmN
avieT ec}ukyuh mumu]yt[. ay]L Ep]yyuTen n]>]yfN
n]y>uh muh Ankeyuh ek]uy]zty]yi. aE]L viy
b]kZN avieTiTi>u k>iuekuke}]hkUTi t]i
eyTuuek]u Eztinu zpdifm]yi vu nTy[uEne>
niu xTE]TukUTi \re mUuzp]vsYh niviic{iu nTu
tuTi. viy b]kZN nT]l pi]e nTuk b]
kZn]f[ ptiv[. `iuh xmym]yE]L b]kZnuh
ay{Npiyuh avieT \]yi>ui}. atin]l viy b]
kZe pi]e Ep]yt[ kuikZn]yi>uu. avR kuruie
pTieiyyuTen viy b]kZN \re niviic{u. A
xmyh avieT kuruuh mu ci m]nYNm]>uhkUTi pir]LxdY
\ofuk<iu murui evTiyuh pr[ |>iu ky]yi>uu. viy
b]kZe nivii EkE]Le kuru[ "O] |[ viy
b]kZn[ `E]
xTh En>iiu[" `u prefIu
Evgil pTiEy[u Ep]yi. pi]e avieTyu]yi>u
m]nYNm]>uemi. kuruienyuTen viy b]kZN
k>iuekukL kuruie muiiiu muNnT mTi nmx[>ic{u.
181

e`tiHYm]
\Ten
kuru[
|tie
k]>femeu
Ec]diukyuh
n]>]yfNn]yR \]y xhgtike}]h visdm]yi pru
EkLiukyuh ecy[tu. \Ten kuru[ "Ae |tienuric{EnV
Sic{u EvtuEp]eey]eec{y]{ h" `u pri[ "Anke
ek]uEp]yi Ec]ruh muh ek]TuU" `u n]>]yfN n]yE>]Tu
pru. Ec]ru ek]Tu]n]yi n]>]yfNn]yR viic{iu viy
b]kZN Ep]yi}. viy b]kZN Ep]k]et kuikZN
Ep]vukyie}utu
tIRc{y]fE}].
viy
b]kZN
Ep]k]ti>utu Eki[ kuru[ "`]! k]>Yh tIRc{y]iytinu
EsSEm Bfh k<iyuU `]Ef] viy b]kZN
tIR]iyi>iut[?" `u Ec]dic{u. viy b]kZN aEt
` B]vil t kuuukyuh te purukyrutinu
tuieeek]u kuruie Ene> AhgYh k]fic{iu nT n]uh
mTi |>uuek]Tuukyuh kuruu viy b]kZe puru
kyrukyuh viy b]kZN kurui Enyuhek]u nTutuTu
kyuh ecy[tu. \Ten avieTyu] yi>u n]u m]nYNm]>uh
n]>]yfNn]y>uhkUTi kuikZe puru kyri pi]e
`i. muE viy b]kZnuh pi]e kuikZnum]yiE]yi
k>iukZSi nsiic{i>u Evikei. \Ten viy
b]kZN kuruien t]e<yirIu avieT b]kZe
k]lc{uvTu ptiu kiTi>utu tuieeek]u et]uh A
k]lc{uvil te k]ukL evc{u kuruien k]fic{u. avieT
ptiukiTi>u
k]l]TukL[
viy
b]kZe
k]lc{uvTukueT mu]l B]gh viEm \]y>uuu. k>iu
kZSi nsiic{tu viy b]kZne}uh at[ ay{Npi
b]kZenek]u ecy{ic{t]efuh kuruinu muEte
ariy]m]yi>uu.
k]lc{uvTukueT
vYtY]xhek][
atu
kuruinu n}Ep]e \r]vukyuh ecy[tu. \Ten kuruu viy
b]kZEn]T[
"|tienuruc{[
viy
b]kZN
Ouh
vYxniE]. v]x[tvem}]h `niu mni]yi. |o azkmh
zpvRic{ve> w]N mury[u siic{uek]]h" `u pri[
b]kZ En]TukUTi ay{Npiey viic{uek]v>utinu
182

e`tiHYm]
aE]L e n]uEpe> pryy[ukyuh viy b]kZN
mut]yvE>]TukUTi mTiE]>ukyuh ecy[tu. avR Et]]vi
yieiy \Ten viy b]kZnuh kuikZnuh Ec]ruh
p]yxvuh p<ukuh D]>]m]yie]Tuukyuh n]>]yfN
n]y>uh kuikZe An]>nuh \ofuk<iukyuh ecy[tu.
ay{Npiey aEnVSic{uEp]yvR ecUR ay{N
piyueT v]xm]y ek]E]uvIilecc[ ay]ek[
"|[ ay{Npi b]kZEnyuhek]u kuruEHie
pir]LxdYy[[ ec}]tu mruEp]yi]yi>iumE}]. \Ten
ec}femu kuruEHh pryc{i>iuu" `u pru. atu
Ek[ ay{Npi "mruEp]yiutey]f[. |E]Le
Epk]h" `u pr[ b]kZEn]TukUTi y]zty]yi. pi]e
kuruie Aukuh Ep]yi. avR Ep]ytu tEdivxh ay{N
pi k>iukZSi nsiic{ ie xmIpukUTiy]y>uu.
A [ ecE]L ay{Npi "aEy{]! |o
Ezd]Hh
ecy[tt]>]yi>iuh. viy km]yiE]yi |t[ A n]>]yfN
Ec{N viy b]kZene]u ecy{ic{t]yi>ifh. a}]et
y]>uh |en ecy{uemu Et]ui}" `u pru. muEte
Ek]p>xh tuuie]i>u b]kZe muK[ |tuEk]
E]L A >xh dVigufIBvic{u `u m]ztm}, Ek]pE]TukUTi
avN atYuc{il Ou gRiukyuh ecy[tu. Bfh
k<iu kuruie vIumu[ nii>u viy b]kZN b]
kZe gRnh Ek fil avieTniu O]Ti. viy
b]kZN aTuuecE]L ktu b]kZN ay{Npi
yueT k]iNEml piTic{u tUieyTuu EmlE]erii[ ay]L
ek]iNEml vu vI<vh ek]ukuyRiiTic{uek]u
nilut]f[. viy b]kZN epeTuu ecu b]
kZen tinII[ ay{Npiey tuieeek][ t]i
iTic{u niunirui. atuek][ ay{Npi m>i]niTy]
yi}. azkmh zpvRiukEy] zpvRiiukEy] ecy{uve>
\Ten ek]}fh `]yi>uu b]kZe aBizp]yh. `]
183

e`tiHYm]
y]uh Ae>yuh ek]}>uet]yi>uu. viy b]kZe ph.
\c{y[u mtilkuevc{u b]kZe muKB]vh kiute
avN aute ay{NpiyueT k k<iuemu viy
b]kZnu
Et]iyi>uu.
atuek]]f[
b]kZe
gRnh Ek fil avN avieT O]Tieyiyt[. viy
b]kZN avieTey]N t]mxic{uEp]yi>uuevil ay{N
piyueT k aE]Lte tI>um]yi>uu `utu tIRc{
y]fE}].
ay{Npiey >ic{tieEsSh viy b]kZnuh
n]>]yfNn]y>uh vIuh kuruie vIiei. pi]e b]
kZEn]TukUTie
ay{Niyuh
avieTec{uEcRu.
b]kZnu Ec]ruh p]yxvuh p<uyuh ek]Tuukyuh
ay{Npiey viic{u k>iukZSi nsiic{t]>]efu Ec]dic{u.
kuruiEn]Tu vY]jh pry]N eeD>Ymu]k]y[kek]E] vY]jh
pr]l Piyie}u Et]iytuek]E] `E] atu
t]Nte b]kZene]u ecy{ic{t]ef[ ay{Npi
~upru. aen azkmh zpvRic{tie k]>femeu
kuruu vIuh Ec]dic{E]L A k>iukZSi]>N te
t}iytin]]efuh ay]L pru. kuru[ pie "`]tu
n]>]yfNn]yR viy b]kZene]u ecy{ic{et[
AiIR]N zsmic{etin]ef"u Ec]dic{E]L ay{N
pi "vWir Ek]sim]iy[[ O>u viy tTi w]nuh |o
n]>]yfN EcnuhkUTi ve> dU>uniu viy b]kZen
e]u piTiic{u ek]u ecu ek]Tuu. `niuh n]>]yfN
Ecnuh pu pfh vIth t>]emuh viy b]kZn[ pu
tu]h sR>yuh pu p<uyuh ek]Tu]emu xtic{i>u
sR>yueTyuh p<uyueTyuh viyuh wLu t>]emu
pri>u pfvuhkUTi O>iy[ku ep]tiu n]>]yfN
Ece eekyil ek]Tuukyuh `niu pfvuh atiu
eu Ek]sim]i `E]Tu pryukyuh ecy[tu. `i[ |o
n]>]yfNEcN viy b]kZn[ O>u p<u v]i
184

e`tiHYm]
e]TuukEy] `ni[ O>u k]esiuh t>ikEy] ecy{]et A
pfh
mu<uvnumeTuu.
w]N
ptvf
Ec]dic{iuh
`nie]uh ti}. `]l |y{]eyuh Ou pifemu
vic]>ic{u w]nien ecy[tt]f[" `u pru. vWir
Ek]sim]i `}]ve>yuh vWiu A]yi>utin]l ay]L
|ve>yuh ctic{u `u niyic{[ ay]ueT Ep>u EkE]L
avieTkUTiyi>uve>}]h ci>ic{u. \Ten kuru[ "ay{Npi
pret}]h
p>m]RmE}?"
`u
n]>]yfNn]yE>]Tu
Ec]dic{u. atinu n]>]yfNn]yR pr mrupTi "w]N
pfmpH>ic{u `u prtum]zth xtYm}. EsSem}]h
s>iy]f[. Ek]sim]i pfem]uh ti}" `]yi>uu. aE]L
kuru[ "Ek]sim]i t |e]tik[ `]yi>uu?" `u
Ec]dic{u. "ep]tik[ vil muric{ ~t]nuh O]SfL
m]ztm]yi>uu. pfm]yi[ O>u k]sumu]yi>ui}. Ek]sim]i
ep]ti tE]L w]ntu EmTic{u mTiyil evc{t}]et
a<ic{uEn]iyi}. ay{Npi pfh Ec]dic{E]]fu w]N
ep]ti a<ic{u En]iyt[. aE]til O]SfL m]ztEm
\]yi>uuu. |o piy viQ[ih anYNm]e> ariyiu
tu kurc{i]efu vic]>ic{u w]nitu AE>]Tuh pri}.
ay{Npi
`E]Tu
kUeTUeT
pfh
Ec]di]ru[.
aE]e]e "Ek]sim]i pfem]uh ti}. ay]L t]l
w]N t>]h" `u w]N mrupTi pryukyuh ptiv]f[. pE
w]N pryutu suEm vY]jm]ef]f[ ay{NpiyueT
vic]>h. atinu w]enuecy{uu. w]N pryutu xtYm]
efu ay]ueT mnil Et]i]N w]N vic]>ic{]l x]Y
m}, O>il |o ay{Ni zkmiDikh mdYp]nh ecy[tu
ek][ pfin[ `E]T[ murukiUTi. aE]<uh w]N ptivu
Ep]e "Ek]sim]i t]l t>]h. a}]et nivZiyi}" `u
pru. \Ten |y{]L "`]l nie kf[ |E]Le
tIREy[]h" `u pru viy O>u pi]iyuhek]u
`e Ene> p]uvu. atu ku viy b]kZN
aE]vieTyi}]yi>uuevil |y{]L `e k aute
185

e`tiHYm]
k<ium]yi>uu" `u n]>]yfNn]yR pru. \Ten kuru[
"aet]e v}tum]ve. n]>]yfNn]yE>]Tu viE>]Dhek][
ay{Npi O>nYe k>iukZSi nsiic{t[ azkmm]yiE]yi
atin[ `eiuh si niyi]ti>i]N nivZiyi}.
xtYh prtuek][ viy siey]uh niyiui}.
|vieT ti>uv]rNmuyenEvic{uek][ aEnkh EpR p]Ru
uE}]. av>il dU>Nm]>uh agtikum]y pzu Bjn
]Ru ctuRv{iD viBvE]TukUTi ay{Npi n]ee
Bfh ek]Tufh. |ztm]ztEm w]niE]L si niyiu
uu. Bjn]Ru Bfh ek]Tuutu Bgvv]nu xE]S
k>m]yiu O>u v<ip]Tum]fE}]. |tinu xtmi}]ph
ay{NpiEy]T[
|E]Le
y]zt
pri>iuu.
b]kZe An]>n]yi |vieT Ever O>]e niymic{u
ek]]h" `u prru. kuruie |o viDi avieT kUTiyi>u
ve>}]h s>ievc{u. "`] |tuEp]e>?" `u kuruu viy b]
kZEn]Tu Ec]diukyuh mtieyu xtic{u viy b]kZN
tkuuukyuh ecy[tu. ay{Npiyuh kuruie |o viDiey
vixtic{i}. viDizpk]>h ay]L aTu divxhte pzu
Bjn]Ru Bfh ek]Tuu. A xhgti aen avx]ni
ukyuh ecy[tu.
O>u divxh >]ztiyil viy b]kZen ArNmu Ezt
ie ki<E nTyil etuB]gu O>u pu>yiTil
tc{i>uu. piE divxh En>h evuu ptivu xmym]yiuh An
]>N vu viy b]kZen a<ic{u nny[]N(kuii ]N)
ek]uEp]yi}.
n]>]yfNn]yR
k]E
`vieTEy]
Ep]yi>uu. atuek]]f[ v>]N t]mxic{t[. viy b] kZN
n]>]yfNn]ye> k]f]et avieT aen nii>u E]L
aTuute O>u etie OE>]mTl(p) kiTutu k[
atu piTic{uviec{Tuu. A pu>yiTie \Tmn]y mUtu
ki[ O>u ke}Tuu Aney Oeriu. A ~ru viy
b]kZe k]iNEml ek]ukyuh avnu x]m]nYi Dikh
186

e`tiHYm]
Evdnyu]vukyuh ecy[tu. atin]l avN \re Ou
niviic{u. atu Ek[ A diiuve>}]h avieT vukUTi.
aE]E<y[uh n]>]yfNn]y>uh p>izBmic{[ avieT O]Tieyi.
An niviic{tie k]>fh ciR prritieEsSh
n]>]yfNn]yR aTuuec[ Aney a<ic{u. viy b]
kZe aE]<e muKB]vh kiu n]>]yfNn]yRuh Byh
Et]]ti>ui}. `iuh ay]L `eium]ke `u
vic]>ic{u "mkEn! viy b]kZ! nI `e Ouh ecy{>uEt"
`u pruek]]f[ ec<ic{t[. An ay]e Ouh
ecy[tumi}. a<ic{ \Ten viy b]kZN aven `ri
k}uh tuieey{ieTuuek]u ki<E nTyil eciu Ene>
ki<E]u nTutuTi. viy b]kZn[ `eiuh xTh
En>i]l Et]]viyil viy kuruie aTulec{u
ariyiuky]f[ ptiv[. atin]l ave |o Ep]uh kuruie
aTuE]efu
tIRc{y]ie]u
n]>]yfNn]y>uh
pi]e Ep]yi.
viy b]kZnu kuruien k]futinu aEHie
vIIE]h Ep]Ekivi}. pkutiv<i ecE]L kuru[
n]Wu anuc>Nm]E>]TukUTi |E]u v>uu]yi>uu. viy
b]kZe nivii Ek[ atie k]>fmriy]n]yiute
y]yi>uu kuru[ purei>ut[. viy b]kZN atiEvg
i]fu eci>ut[. kuruien kE]L avN kurc{ukUTi
Evgil nTu. viy b]kZN p]u ec}utuku
kuruie kUeTyu]yi>uvR EpTic{u p v<iy]yi O]Ti m]ri.
kuruin[ O>ivumu]yi>ui}. aEHh v<iyile niu.
viy b]kZN kuruie muilec{u muNnT mTi
nmx[>iukyuh tuieeyii>u k}uh ~ruek] vuh
kuruien k]fiukyuh O>u dInxV>h pureTuviukyuh
ecy[tu. |tie k]>femeu kuruu Ec]diuky]l \]y
xhgtike}]h n]>]yfNn]yR pruEkLic{u. kuru[ ci
x]Vnv]ukLek]u viy b]kZen O>uviDh xm]D]n
187

e`tiHYm]
eTui. pie `}]v>uhkUTi aiEy[u Ep]yi. aE]
E<y[uh En>Ey[u sIEviee<uei]N xmym]yi
>utin]l viy b]kZN pu<yilE]yi muiuic{u
mtilkeukyuh ptivu Ep]e sIEvi nTukyuh
ecy[tu.
kuruu mUtie |}uecu mUtienu "viy
b]kZN O]mTl OTic{tiu a[ aven ke}Tuerit[
Ouh m>Y]dy]yi}. viy b]kZN ArNmuEdve xVm]f[.
au ptiv]yi tiu Ec]ruh A Bgv]e vky]f[.
aEt]R]et |en ecy[tt[ Ekvh niy]yiE]yi. |ni
a[ ave purukyrutu ve> xUic{uEvfh" `u
pru. atinu mrupTiy]yi mUtu prt[ "Ae `e k]>Yh
w]N En]ie]]h. `ni]>uh gufEd]SL prut>f
emi}" `]f[ atu Ekiu kuruien]uh >xic{i}. kuruu
pie Ouh mi]et avieTniiri mtilkei.
aE]L viy b]kZN ki<E nTyile niluu
]yi>uu. kuru[ ave aTuleccu, "viy b]kZ!
A mUtu viy aDikzpxhgiyuh Di]>iyum]f[. w]N
pri[ ay]L etu xtiui}. atuek]u ay]L
niE]Tu ecy[ttinu pk>h nI te ecy[tuek]fh.
Ep]>]tu ArNmuEdvnuh ay]Lu ek]Tuuek]uh" `u
pru. viy b]kZN atu Eku xtB]vE]TukUTi t
kuui.
Emlr xhgtiyu]ytu O>u Dnum]xi]yi>uu.
mk>m]xil
Eztil
\Xvm]yi.
~<]muXvdivxh
k]u sIEviey<ui]N viy b]kZen `ri
mUtutey]fu puret[. `<uie kuuviu k
fil viy b]kZN ptivuEp]e ek]Tim>ie
vTuvsu ecu mTi. mUt[ `<uic{uek]uv
ch(Ek]h) me]>u mUtie eekyil ek]Tui[ Anuru
kyrutin]yi AnyueT ecviupiTic{uek]u mTiyi>u
188

e`tiHYm]
vE]iNEml kyri. \Ten viy b]kZN `<uEu
ni[ Ou kuTu. aEt]TukUTi mUtu etric{u bil
u>y[ku ecu vI<ukyuh bilu>yueT k>ilTiyiN
Eml mui mUtie O>u k]eTiyukyuh \Ten ay]eei
eyTuu ay]ueT |}iEy[u ek]uEp]kukyuh ecy[tu.
viy b]kZN pie avieTniu ptue ki<E]u
nTu mtilu puriri vTE]u ecu pu<yiiri
muiic{u. avN pie avieTniu kyri xmUHmie
muuecu n}Ep]e evyiu O>u u niu. viy
b]kZe tyile[
a<ic{i>ui}. aEt]R]ety]yi
>i]h avN evyiu ecu nit[.
ArNmuEztie \Xvil Ekmvuh zp]D]nYvuh
~<]muXvh mutl Ar]uve>yu n]u divxL]f[,
atin]l ~<]muXvie sIEviu viy b]kZe
purute `<uic{]le]]emu vic]>ic{u Et]]vil
kuruuh ArNmue]]>ie viy tu>]nuh xUHie
ki<i]>nuh muh viy b]kZe aTulecu mtilk
Ey[[ ec}utinu ve>ey]e pruEn]i. aet]uh
viy b]kZN vkevc{i}. Et]]vilkuruie v]ien
viy b]kZN ae]>u divxh m]ztEm anux>i]ti>u
uU. viy b]kZe xth kUT]et aven `uh
ek]uEp]kuv]N A>u vic]>ic{]uh x]Diyi}E}. atin]l
au sIEviu b]kZe pur]f[ `<uic{t[.
sIEvi ~kEdsh pkutiy]yE]L viy b]kZN
nii>u uniu ptueyiri mtilkEy[u
ecu. aE]L avieTyu]y tiuh ti>uh p>izBmvuh
bHvuh Ek]]Hvuem}]h ap>imituh avRnIy]yi
>uu. "b]kZe pure<uic{tu viy b]kZn[ Ouh
>xic{i>iyi}. viy b]kZN kTu b]kZen |E]L
kuuh. atin]f[ avN |E]L |E]uvt[. b]kZen
189

e`tiHYm]
kuiy]l avN O<ic{uEp]kuEm]? |o viy AnkL >uhkUTi
En>i]l |o mtilku]ku bHh ci}ry]yi>iuEm]?
|vieT `e}]m]pumnRvuem]eyu]kuemu ti>uv]rN
muynum]ztmriy]h. |osVE>] >tu" `uh mum]yi>uu
jnueT vic]>vuh xhx]>vuh. jnL azpk]>em}]h
vic]>iukyuh pryukyuh ecy[tt[ autm}t]nuh. a[
~<]hmuXvm]yi>utin]l b]Nm]>uh vZNm]>uh x[ztIkuh
pu>uSNm]>uh dIn]>uh Bjn]>uh mum]yi mu nuiyi]l
t]e< vI<]vh jnvieT kUTiyi>uu. avieTevc{[ |o
>u viy ek]n]nkL tilifiy]l aEnkviDi
u
apkTe]e
v>]mE}].
jnizpk]>em]e
vic]>iukyuh pryukyuh ecy[tueviuh viy b]kZn[
O>u duRvic]>vumu]yi>ui}. avN x]vD]nil mtil
ku kTu etE]u m]ri etE mtiiEn]Tu EcR[
ARumupzdvmu]k] viDil vTE]u En]ie]u
evyiu te niu. `iuh jnueT mnie du
vium]riyi}. "`<uu etuvs]kuE]L b]kZen
ku]N t>hEn]ie]]fu viy b]kZN vTE]u
ti>iunilut[" `]yi>uu jnueT pie.
|osV>kZpek]uh viy b]kZe buigufh
ek]uh y]et]>pkTvuh bHvuh kUT]et sIEvi Bhgiy]yiu
te k<iukUTi. aE]Ey[uh tyileu n}Ep]e
\fukyuh ecy[ti>utin]l viy b]kZN ptue
ek]Tim>ie etuvsu ecu mTi. \Ten n]>]fyN
n]yR kyri tyile<ic{u t]e< ek]Tuu. ay]L
t]e<yiriE]E<y[uh O]E>]>uR viy b]kZnu p<u
kL ek]uecu ek]TuutuTi. fEn>hek]ue muil
p>um]yi axKYh p<ukL ek]uecukUi. viy b]
kZN atie]uEp]uh `Tuu tii}. `}]h b]kZnuh
kuikZnum]yi vItic{u ek]Tuiu viy b]kZN ptue
mile nuriri xmUHiNmie muu ecu p<y
190

e`tiHYm]
]nute niu. avene]u v}tuh AH]>h k<ii
utinu p>uh zsmic{uEn]i. Ouh Pic{i}. viy
b]kZN au y]et]uh tiie}}, evh kuTiuk
Ep]uh ecy[ti}. atie v]x[tvk]>fh ARumriukUT].
mUtiEn]Tu t]N ecy[t zptik]>h kurc{Dikm]yiE]yi `u
piITu Et]uky]u]y p]]ph ek]]f[ viy
b]kZN AH]>em]uh k<i]et]yi>uu kuruu
mut]y ci zpD]nNm]>ueT \oHh.
piE divxh >]vie viy b]kZN Aiiri kuic{u
mtilkei. aE]L kuruute AdYh O>u p<u
ek]uecu ek]Tuu. at[ avN EmTic{u tiu. atu
kE]L Everyuh ciR p<ukL ek]uecu ek]Tuu
tuTi. m]ztEn>hek]u viy b]kZe muil axhKYh
p<ukL p>]yiu ek]uecu kUi. t]N tiu k<ii[
aDikmu]yi>ut[
avN
b]kZnuh
kuikZnuh
vItic{uek]Tuu. A AnkLuh mtiy]yiu pieyuh p<u
kL ve> aDikmu]yi>uu. aet]e Ae>iuemTuu
tiuek]utinu viy b]kZN AhgYh k]fiuky]l
n]>]yfNn]yR viic{uprtu Eku p>uh eceTuu tiu.
viy b]kZN ciE]L md]Tu]k]ru]yi>uu.
`iuh avN Ae>yuh O>u viDiuh \pzdvic{i>ui}. avN
O>zkmh zpvRic{i>ut]yiry]N O>u xhgti m]ztEmyuu.
O>il ArNmuEztilni[ Ar]in[ `<uic{u Ep]y
E]L m]>]mupiyiu]yi>u viy mfi `E] k]>f
vs]l aTic{uek]i>uu. atu Eku k>yil zpD]nNm]>]y
ci n]yNm]R "|tu ~vuh duHm]yi>iuu" `u pru.
viy b]kZnuh aet]>upzdvm]yie Et]iyi>i]h.
~etiuh Ar]u k<i[ |riey<uic{yuTen viy
b]kZN Ep]yi y]et]>u EkTuh v>u]et A mfi
priec{Tuu ArNmuEztie nTyil ek]u vu evc{u.
k>]>um]yiu]yi>u e`kmtYhek]E] `E] ~etiuh
191

e`tiHYm]
pi]R atienuric{[ y]et]>u v<umu]iyi}. A mfi
|E]<uh ArNmu ki<E Eg]pu>ie pTi]u muKil
etuvs]yi tUIu[.
viy b]kZN mfi pricuek]u Ep]tienuric{u
pi]R En>iu v<inu pureie}iuh av>ilc{iR viy
b]kZen ap]yeTuutinu gUm]yi O>u vidY
zpEy]gic{u. aTu ek]}h Ar]TuE]L ciR ecu zpxi
m]zikn]yi>u t]m>E>i nieyu pr[ aEHe
e][ Ar]in[ `<uic{uEp]ku v<iyil O>u kUTpzth
]pic{u. viy b]kZN atu mrikTuEp]y]l \Ten
avieT vIfu m>ivm]yi>uu A ABic]>zpEy]gh.
ptivuEp]e Ar]ien<uic{iu kUTpzth ]pic{i>u
inu xmIpeiyE]L, ArNmu EdvN Et]ic{iE]
`E] viy b]kZN muE]u nT]et pii>iuniu.
viy b]kZe xth kUT]et aven nTie]u
Ep]kuv]N x]Diyi}E}]. `eiuh tt]y k]>fh
kUT]et avnen piNm]r]numiTyi}. Ak]eT EdvxVh
k]>YNm]>uh k>]>uh k]<[c]>uem}]h viy p>ui]yi
IRu. A xmy[ avieT aTulteyu]yu Bgvti
Eztie evic{]Tu tui A uecu sUhek]u
kui kUTpztemTuu atu cuukyutinu Et]]vil
uruien ~lic{tie EsSh viy b]kZen piTic{u
muE]u nTiviu. pie viy b]kZN mTiy[]et nTu
kyuh Ar]u ptivuEp]e Bhgiy]yi k<iukUTukyuh ecy[tu.
ArNmuyuXvh mk>m]xi]fE}]. viy b]
kZen akeTu]N ABic]>h ecy[t t]m>E>i ni A
Aile |Tvm]xil vxU>idinh piTiepu m>iukyuh
aEt]TukUTi aEHie kuTuhbh anYh nilukyuh ecy[tu.
bilu>yilniu ekieyTuuek]uEp]y mUtinu
ci cikiXkL ecy[tE]L EdHinu]yi>u axV]Yh
192

e`tiHYm]
miv]ruh EBdm]yi. `iuh OTiuEp]y k]l Ene>y]yi}.
atin]l ay]L[ AjIvn]h pie O>]nyueT puru
kyr]N x]Dic{ii}.
O>il ArNmuEztie ci akufikL[
~t]nuh tTikL muriic{uek]uv>utin]yi EdvxVh vk
k]>YNm]>ie]>]L n]Wu kUiEv]E>]TukUTi xmIpu
'n]>]nh' ` u Ep]yi>uu. A vnil
a][ `vieTniE] O>u viy vY]zGh vuEcRi>uu.
A kTuv] k]>Yenyuh ci kUi]e>yuh piTic{u tiu.
b]iyu]yi>u >u Ev]R avieTniu m>fBIti
Ey]TukUTi O]Ti O>uviDil ArNmu mTieyi. aE]L
Ezthpfiey xhbic{ute ci k]>YL AE]cic{u
niyi]n]yi Et]]viuruuh k>yil zpD]nNm]>]y mu
ci>uh EztxiDiyil kUTiyi>uu. mTiv kUiEv]R
A u ecu vnil Ep]yiu]y atY]puke}]h
pru EkLic{u. "tTi evie]uvE>t[ atY]vsYm]f[.
|o iti[ kUiEv]>uh muh EpTic{i[ A vniEy[[
Ep]vukyumi}. |ni `]fu nivZi?" `]yi>uu kuruu
mut]yv>ueT pie AE]cn. |o vRm]ne}]h
Ekuek]u viy b]kZnuh avieT niluu]yi>uu.
`}]h Eku k<iE]L viy b]kZN n]>]yfNn]y>ueT
Ene> tuieeek]u `E] AhgYh k]fic{iu ki<E]u
nTu tuTi. pi]e n]>]yfNn]y>uh Ep]yi. fil
n]>]nh vniei. viy b]kZN A k]T[ Ak]eT
Oii. \Ten kTuv] viy b]kZe Ene> c]Tiec{u.
viy b]kZN kTuv]yueT k]uh v]uh kUiiTiec{Tuu O>u
p]ruru O>Ti ek]Tuu. aEt]TukUTi kTuv]yueT k k<iu
viy b]kZN kTuv]ey ek]iNEml kuiE]ReTuu
n]>]yfNn]ye>yuh puru kyie]u Ene> pTi]u
nTu kuruu mut]yv>i>u ei kTuv]ey t]e<yiu.
avieT kUTiyi>uve>}]h A kTuv]eyu auteu.
193

e`tiHYm]
aztyuh viy kTuv]ey av>]>uh muu kii}]yi>uu.
|en kTuv]eyuric{u]y Byh tIRtin]l pie mury[u
EdvxVh k]>YNm]>uh kUiEv]>uhkUTi Ep]yi n]>]nh
myiuh mu myiuhni[ ahpfi[ AvsYm]yi>u tTi
mu<uvnuh muriec{Tuu. A tTike}]h piTic{[ Aiirukyuh
aTvile]uv]l
piTic{u
k>y[ukyukyuh
ecy[ttu EdvxVh vk AnkL mUuhkUTiey]yi>uu.
A myueT ec>iviN mukil viy b]kZnuh t]e<
b]kZnuh niuek][ O>u viy tTi piTic{iriyE]L
piTuh s>iy]k]iE] `E] b]kZe puri>uu
ek][
ay{Npi
b]kZen
OTic{u.
aTiek]
fil b]kZN tTi viiu t Ou kuTyukyuh
muE]e]u ti>iyukyuh ecy[tu. aEt]TukUTi ay{Npi
t]e< b]kZe muil vIfu. \TN b]kZN ay]e
tUieyTuu EmlE]eriiu ek]uyRiiTic{uek]u
niu. ay{Npi vu b]kZe ek]iNEml vIfu.
pieyuh ay]e b]kZN niiu >umUukUTi kui
k k<ic{iu viec{Tuu AiEeriu. viy b]kZn[
Ae>yuh ek]}utu |m}]yi>uu. nivZiyu]yi>ueil
ay{Npiey ek]}]N avN xtii}]yi>uu. viy
b]kZN tTiyilniu piTi vii[ ay{Npiey >i]N
v]l A viy tTi \>uuvu ay{Npiyuh b]kZnuh
kuikZnuh mEnkh Ev]>uh m>ium]yi>uu. atilEBdh
O>]L m]zth m>iut]fE}] `u vic]>ic{]f[ viy
b]kZN ay{Npiey >i]N Ep]k]t[. |tu
mue]>iu]y xhgtiek]riy]vutum]fE}].
ay{Npi k<itie EsSh ay]Lu pk>h
niymic{t[ ay]ueT anujn]y pn]Bpiey Ayi>uu. p
n]Bpiu b]kZN te EjYen ek]vn]fE}] `u
vic]>ic{u avEn]Tu x]m]nYiDikh viE>]Dmu]yi>uu.
atin]y]L aDikh t]mxiy]ette viSh ek]TuE]
194

e`tiHYm]
`E] b]kZen ek]}ukyuh vyiu]y O>u Evdnnimih
m>ic{t]efu pru p>xYeTuukyuh ecy[tu.
an>h aDikh t]mxiy]et zp]y]DikYh nimih
n]>]yfNn]yR m>ic{u. ay]Lu pk>h niymic{tu b]kZen
e] Ezd]Hiy]y pn]Bpieyy]f[. pn]Bpiey
xH]yiutinu n]>]yfNn]y>ueT an>vn]y ek]c{u
kZenyuh niymic{u. te kUuk]>n]yi>u b]kZnuh
p]]n]yi>u n]>]yfNn]y>uh ep]y[Ep]ytin]l viy b]
kZnu]y duKh ap>imitm]yi>uu. atinu ek]c{ukZN
kUeTyuE}] `e]>u xm]D]nh m]ztEm viy b]kZnu]
yi>uuu. viy b]kZnu n]>]yfNn]ye>uric{u]
yi>utuEp]eyu x[EnHh ek]c{ukZenuric{uh viy
b]kZenuric{u n]>]yfNn]yRu]yi>utuEp]eyu
x[EnHh ek]c{ukZnumu]yi>uu. duKL v>uE>em]eyuh
kUE]eT `tuEp]e n]>]yfNn]yR k<ii[ aDikh
t]mxiy]et Et]]vil mUkuruuh m>ic{u. atu nimi
mu]y duKvuh viyb]kZnu Ekvh duHhtey]
yi>uu. te xk xTueTyuh p>iH]>kR]v]yi>u
kuruu k<itie EsSh viy b]kZN x]pxp[t
HZdyn]yiey]f[ O]E>] divxeyuh nyic{uek]i
>ut[.
O>il "ecriyn]T[" ` Edsu mUtie |}hpfi
vky[[ O>u viy tTi O>u ]nuniu piTic{u pfiu
ek]u ecu ek]Tuutinu viy b]kZen ek]u
Ep]yi>uu. tTi pfi]ie]TutieEsSh mUtu
pn]Bpiy[u pu pfvuh O>u kUh muuh En>Ytuh
ek]Tuu. kUeTec{[ O>uEp]e aV]nic{ ek]c{u kZnu
y]et]uh ek]Tuumi}. mUtie |}uniu puriri
yE]L ek]c{ukZN mnx[t]pE]TukUTi "viy b]kZ
enyuh ek][ `vieTE]y]uh `e |en A>uh pUjYm]i
viT]ri}. w]nuh kUuk]>En]eT]h aV]nic{vn] efu
195

e`tiHYm]
p>m]Rh A mUtrii}E}]. Ev] |osV> nriyumE}],
atu mti" `u pru. atuEku viy b] kZN Ep]yi
tTi piTic{u muu kiTi>u u ek]u eciu. aen
ecy{]ti>i]N pn]Bpi viy b]kZNEn]Tu ve>
pruEn]i. `iuh avN atu Ouh vkevc{i}. atin]l
viy b]kZenuric{[ pn]B piyueT mnil eev>h
au>iukyuh aE]Le k<iu eviuh Et]]vie
ae
mUkuru[
muie
mU
kuruienE]e
s]ne}uh atYuzgmURiyuh kinHZdynuh ku]e>
kinm]yi siiu niR]ifYnum]efu n} Ep]e
ariy]m]yi>utuek]u pn]Bpi viy b] kZe
Ene> \Ten kTuheek Ouh zpvRic{i}.
ArNmuy[u xmIphte Ail atYg]Dm]y O>u
mu[. A inu "ky[pu<yh" `]fu Ep>u pru
v>ut[. A kyinTuu myiliTi>u >u tTikL
piTic{u kyinu xmIpm]ie]Tufem[ O>]L AvsYeTu
ky]l pn]Bpi viy b]kZenyuh ek]uEp]yi >uu.
A myueT mukilniu tTi t]e<yiri kyie xmIp]
u k]>Yh ~vuh kZzx]DYm]yi>uu. `iuh viy
b]kZN O>u tTipiTic{u kyil niit ]i.
>]me tTipiTic{iriyE]L pn]Bpi AnyueT c
yuh tTiyuhkUTi bic{u. cyueT O>h tTiyueT ve
tuyilE]R]f[ bic{t[. |et]>pkTm]efu viy
b]kZn[ aE]Le Et]]etyi>ui}. `iuh kZtYh
niRv{Hi]etyi>i]N nivZiyi}]etyi>utin]l avN O>u
viDil tTipiTic{uek]uEp]yi. kyinu xmIph ecE]L
pn]Bpi ]nhEn]i O>Ti evc{uek]Tuu. a]hve>
O>ilEp]uh aTiek]ii}] viy b]kZn[ at[
atYh duHm]yi>uu. aTiyueT Evdn xHivy{]i[
viy b]kZN tTiEy]TukUTi kyiEy[[ c]Ti. tTi c
Ey]TukUTi bic{i>utin]l atu EvRepTu]nuh tTiyuh
196

e`tiHYm]
ek]u kyilniu k>y[[ kyr]nuh nivZiyi}]tin]l
viy b]kZN kyikeu. \Tinu x]m]nYiDikh
ep]mu]yi>u viy b] kZN kyikei[ ave
tuieeyie azghm]ztEm evinu mukil k]Fm]nu]
yi>uuu. atute avN sV]xhmu]ti>i]n]yi[ \yRi
iTic{tin]]f[.
viy b]kZe |o kiti kuek]u pn]B
pi k>y[[ nii>uu. A xmyh `vieTniE] O>u k]u
Ep][ avieT c]Tiecu pn]Bpiey evi n]W]i
Kic{u kyiEy[[ tiyiiu v v<iEy Ep]yi. viy
b]kZen ek]iu tniu xuKm]yi>i]em]yi>uu vE}]
pn]BpiyueT vic]>h. anYNm]e> EdVSic{iu tLu
xuKmu]]emu vic]>iuvRe]e OTumu]ku
Ph |eny{i>iuem[ ~v>uEm]REt]f[.
auc{y[[ Et]]vil mU kuru[ \uek]i>u
E]L Ec]il tmuTi ku. atin]l pieyu]et aEH
emfIu eek k<uk]n]yi purEy[iriyE]L k]l v]til
pTiyiNEml mui ep>uvi>l muriu. aEHh duRnimiueT
k]>fem]yi>iuemu vic]>ic{uek]i>uE]L Eztil
ni[ O>]L avieT ec[ \c{UjyueT zpxpUj k<iu nT
turE]L zsIEk]vike viukL mivyuh eki>uu
evuh \c{IEviyueT p]fiu ek]uievc{ viuh mUu
zp]vsYh ekTukyu]yieyuh sIEvie<uic{ mnuSYe
t k]iNEml mui muriuevuh viy b]kZN
v>]y[ky]l kuikZe pur]f[ \c{IEvie<ui
c{etuh pru. |et}]h EkLukyuh tniu]y anuBvh
vic]>iukyuh ecy[tiu kuruu "`}]hek]uh nmu[ `E]
O>]p[ aTui>iuu `u te vic]>iEiyi>iuu.
aet]efu
ti>uv]rNmuEvnuteyriy]h.
|osVE>]
>tu" `u pru k<iE]E<y[uh O>]L vYxn]zk]
n]yi kIe>]iic{uek]u kuruie aTuei. pn]B
197

e`tiHYm]
pi t}i viy b]kZen eeku<yilc{]Tic{uevuh
ave cyuh O>u viy tTiyuhkUTi kUibic{iutu
ek]u k>y[u kyr]N nivZiyi}]et avN kyilte
kiTuu `uh pn]Bpiey O>u k]uEp]u vu evi
nurui kyiEy[[ tieyuh muh pruEkLic{u. |o
vRm]nh Eku vYxn]zk]n]y kuruu p>izBmic{[ aE]
E]Ti. kuruu kyie xmIpemiyE]L avieT x[ztIkuh
pu>uSNm]>um]yi Ab]vZh axhKYh jnL >u k>yiuh
tiiUTiyi>uu. A jnUil kIR ep]<i]et O>u
kuiEp]umu]yi>ui}.
ek]c{ukZN
O>iTu
kiTu
m]rTic{u k>yuu. kuikZN kyiEy[u En]i
e]uni[ \re niviiuu. Ak]eT aE]vieT O>u
BUkhtey]yi>uu. A xmyuh viy b]kZe
tuieeyie ah evinu mIet k]Fm]nu]yi>uu.
atin]l aven k>y[u ky]n]yi p>uh p vidYkL
zpEy]gic{uEn]i. O>u Pvumu]yi}. En>h xYy]kutu
ve> zsmic{iuh O>u Pvumu]k]tin]l pieey}]v>uh
kIe>]iic{uek]u pi>iuEp]yi. a[ A Eds[ O>]L
Ep]uh a]<muukey}, evh kuTiukEp]umu]yi}.
ghBI>]syn]yi>u
Et]]vil
kuru[
O>u
viDil
vIilec{ei evruh niu kiTi[ `fItu mUu divxh
k<itie EsSm]f[. aE]E<y[uh viy b]kZe k
k<iyukyuh
ecy[ti>uu.
pn]BpiyueT
duS[kZtYh
nimim]fE}] t]N m>iuetu vic]>h b]kZn[
\]yi>ui>i]h. `iuh k]uEp]u evi ay]eyuh A
kyile |tin]l avx]nk]u ay]ueT Ec]>yil
uic{iu m>i]N |Ty]yE}] `u xm]D]nvuh ave
mnil Et]iyi>i]h.
kuikZnuh ciE]L md]Tu]vukyuh nI>uvu
ep]ukyuh zB]iki O]Ti nTukyuh ecy{]ru]yi>uu.
`]l avnuh Ae>yuh \pzdviyi}. aven]>u kizB]n]
198

e`tiHYm]
yi>uu. Ae>iuh viic{u "kuikZ]! nie zB]e]u k]fe"
`u pru sR>Ey] p<Em] v}tuh ek]Tu]l avN
zB]ikiytuEp]e O]TinTu k]fium]yi>uu.
b]kZnuh viy b]kZnuh k<iE]L ave
\X]Hvuh xE]Svuh kiyuem}]h nsic{u. pie avN
Ekvh ni>uX]Hn]yi]f[ jIvite nyic{i>ut[. aen
aW]ru ek]}h k<iE]L kuiZnuh k]vEsSn]yi
IRu.

199

Vous aimerez peut-être aussi