Anthony de Mello SI Minuta mdroci Wydawnictwo WAM - Ksia Jezuici Krak w !

""#

$a dysku %isa& 'ranciszek Kwiatkowski ---------------------

- (zy )est moliwe zdo*ycie Mdroci w ci+u )edne) minuty, - - %ewnoci - od%owiedzia& Mistrz. - Ale )edna minuta to chy*a za ma&o, - /o %i0dziesit dziewi0 sekund za duo. $ieco % 1nie) Mistrz zwr ci& si do swych zak&o%otanych uczni w2 - Ile czasu trze*a3 *y s%o)rze0 na ksiyc, 4o c wic te wszystkie lata duchowych zma+a5, - 6y otworzy0 komu oczy %otrze*a niekiedy ca&e+o ycia. 6y u)rze0 - wystarczy *&ysk chwili. W%rowadzenie 4o)awia)cy si w tych o%owiastkach Mistrz nie )est kim okrelonym - nie )est )edn oso*. M +&*y *y0 hinduistycznym +uru3 rosi zenu3 taoistycznym mdrcem3 ydowskim ra*inem3 chrzeci)a5skim mnichem czy su7i)skim mistykiem. Jest w r wnym sto%niu 8ao - tse i Sokratesem3 co 6udd i Jezusem3 czy -aratustr i Mahometem. W )e+o nauce odnale10 mona %rawdy wane w si dmym wieku %rzed (hrystusem3 ale i % 1nie)sze3 a do ws% &czenie uznawanych. Je+o mdro0 %rzynaley zar wno do Wschodu3 )ak i do -achodu. (zy zreszt koniecznie trze*a %oszukiwa0 dla ko+o takie+o %owinowactwa w %rzesz&oci, 9istoria )est %rzecie zaledwie %amici z)awisk - nie dociera do :zeczywistoci; )est ws%omnieniem doktryn - nie karmi si Milczeniem. 6y %rzeczyta0 kady z zamieszczonych tekst w3 wystarczy minuta. Moliwe3 e )zyk Mistrza w%rawi ci w zak&o%otanie3 wyda ci si zaskaku)cy3 dziwny3 irytu)cy3 czy nawet a*surdalny... /ak3 nie )est to ksika &atwa3 ale na%isano ) nie %o to3 e*y ci o czymkolwiek %ouczy03 ale a*y ci %oruszy0 - *y %rze)rza&. Mdroci w nie) zamknite) <szuka0 )e) moesz nie w wydrukowanych s&owach3 nawet nie w o%owiastkach3 lecz racze) w duchu ksiki3 )e) nastro)u i atmos7erze= nie mona wyrazi0 ludzk mow. 6y0 moe3 )ednak stanie si tak3 e kiedy *dziesz czyta& te strony3 zma+a)c si z %e&nym za+adek )zykiem Mistrza - s%otkasz si3 moe nawet nie zda)c so*ie z te+o s%rawy3 z uta)on w ksice %rawd Milczce) $auki i %rze*udzisz si - inny. /o w&anie )est %rawdziwa Mdro02 zmieni0 si *ez na)mnie)sze+o wysi&ku3 %rzemieni0 si - wierz lu* nie - )edynie %rzez %roste stanie si %rzytomnym rzeczywistoci - %rze*udzenie si ku nie)3 kt re nie )est s&owami3 ale trwa %oza ich zasi+iem. Jeli ci si %owiedzie i doznasz takie+o w&anie %rze*udzenia3 zrozumiesz3 dlacze+o na)le%sz mow )est ta3 kt re) si nie wy%owiada3 na)le%szym dzia&aniem - to3 kt re+o si nie dokonu)e3 a na)doskonalsz %rzemian - kt re) si nie zamierza. $ie czyta) wice) ni )edno3 dwa o%owiadania za kadym razem. 4ozw l im y0 w to*ie; da) im czas.

(uda 4ewien cz&owiek %rzemierzy& morza i ldy3 *y oso*icie %rzekona0 si o nadzwycza)ne) s&awie Mistrza. - Jakie cuda uczyni& wasz Mistrz, - za%yta& )edne+o z uczni w. - 9m> S cuda i cuda. W two)e) o)czy1nie uwaa si za cud3 )eli 6 + wy%e&ni czy) wol. W moim kra)u uwaa si za cud3 )eli kto %e&ni wol 6o. ?o)rza&o0 ?o ucznia3 kt ry nieustannie oddawa& si modlitwom3 Mistrz %owiedzia&2 - Kiedy wreszcie sko5czysz ws%iera0 si na 6o+u i staniesz na w&asnych no+ach, @cze5 *y& zaskoczony. - 4rzecie to ty uczy&e nas3 *y uwaa0 6o+a za A)ca> - Kiedy nauczysz si3 e o)ciec nie )est tym3 na kim moesz si ws%iera03 lecz tym3 kto wyzwala ci z two)e) sk&onnoci do ws%ierania si na kimkolwiek, Wraliwo0 - Jak mo+ dowiadczy0 )ednoci z ca&ym stworzeniem, S&ucha)c - od%owiedzia& Mistrz. - A )ak %owinienem s&ucha0, - Sta)c si uchem3 zwraca)cym uwa+ na kad rzecz3 kt r m wi wszechwiat. W chwili3 kiedy us&yszysz co3 co %ochodzi od cie*ie3 zatrzyma) si. A*surd Mistrz od d&usze+o czasu tar& ce+& o %osadzk %oko)u3 w kt rym medytowa& ucze5. 4ocztkowo ucze5 *y& zadowolony3 %rzy)mu)c to )ako %r * swo)e) zdolnoci do koncentrac)i. Ale kiedy d1wik sta& si nie do zniesienia3 nie wytrzyma& i wy*uchn&2 - (o3 u dia*&a3 wy%rawiasz, $ie widzisz3 e medytu),> - 4oleru) te ce+&3 a*y sta&a si lustrem - od%owiedzia& Mistrz. - Aszala&e> Jak moesz z ce+&y zro*i0 lustro, - Jestem szalony nie *ardzie) ni ty> W )aki s%os * z e+ocentryka moesz sta0 si cz&owiekiem medytu)cym, Jasno0 - $ie szuka)cie 6o+a - rzek& Mistrz. - 4o %rostu %atrzcie3 a wszystko si wam o*)awi. - Ale )ak mamy %atrze0, - -a kadym razem3 kiedy %atrzycie na cokolwiek3 stara)cie si widzie0 tylko to3 co )est3 i nic inne+o.

@czniowie *yli wyra1nie zdezorientowani3 wic Mistrz wy&oy& to %rocie)2 - $a %rzyk&ad3 kiedy s%o+ldacie na ksiyc3 stara)cie si widzie0 )edynie ksiyc i nic %onadto. - A c inne+o o%r cz ksiyca mona widzie03 kiedy si na nie+o %atrzy, - (z&owiek +&odny m +&*y zo*aczy0 kr+ sera. -akochany - twarz ukochane) oso*y. :eli+ia 4odr u)cy +u*ernator zatrzyma& si3 *y z&oy0 uszanowanie Mistrzowi. - Wane s%rawy %a5stwowe nie %ozostawia) mi czasu na d&u+ie roz%rawy - rzek&. - (zy m +&*y streci0 istot reli+ii w )ednym lu* dw ch zdaniach3 dla ludzi tak za)tych )ak )a, - ?la do*ra Wasze) Wysokoci +ot w )estem u)0 to w )ednym s&owie. - $ie do wiary> ( to za niezwyk&e s&owo, Milczenie. - A )aka dro+a %rowadzi do Milczenia, Medytac)a. - A czym )est3 )eli mo+ za%yta03 medytac)a, - Milczeniem. ?uchowo0 (hocia *y& to B?zie5 MilczeniaB Mistrza3 %ewien %odr ny %o%rosi& +o o s&owo mdroci3 kt re *y&o*y mu %rzewodnikiem w drodze %rzez ycie. Mistrz u%rze)mie %rzysta& na to3 wzi& kartke %a%ieru i na%isa& na nie) )edno3 )edyne s&owo2 B wiadomo0B. 4rzy*ysz na)wyra1nie) nie wiedzia&3 co %ocz0. - /o z*yt ma&o. (zy nie m +&*y %owiedzie0 o tym cze+o wice), Mistrz %owt rnie wzi& %a%ier i na%isa&2 BCwiadomo03 wiadomo03 wiadomo0B. - Ale co w&aciwie znacz te s&owa, - za%yta& )eszcze *ardzie) *ezradny +o0. Mistrz wyci+n& rk %o %a%ier i na%isa&2 BCwiadomo03 wiadomo03 wiadomo0 znaczy wiadomo0B. (zuwanie - (zy )est co co mo+ zro*i03 a*y sta0 si owieconym, - /ak niewiele3 )ak niewiele moesz uczyni03 *y rano wsta&o s&o5ce. - Jak wic warto0 ma) te wszystkie duchowe 0wiczenia3 kt re zalecasz, - ?a) ci %ewno03 e nie %rze%isz chwili3 w kt re) wze)dzie s&o5ce. A*ecno0 - Ddzie mo+ szuka0 Awiecenia, - /uta). - Kiedy si ono dokona,

- /eraz w&anie si dokonu)e. - ?lacze+o +o nie dowiadczam, - ?late+o3 e nie %atrzysz. - $a co %owinienem %atrze0, - $a nic. 4o %rostu %atrz. - W co, - W cokolwiek3 na czym s%oczn two)e oczy. - (zy musz %atrze0 w )aki s%ec)alny s%os *, - $ie. W zwyk&y s%os *. - Ale3 czy )a nie %atrz zawsze w zwyk&y s%os *, - $ie. - ?lacze+o nie, - ?late+o e3 *y %atrze03 musisz tu *y0. 4rzewanie )ednak )este +dzie indzie). D&*ia Mistrz rzek& do cz&owieka interes w2 - Jak ry*a +inie na suchym ldzie3 tak i ty3 +dy %och&ania) ci s%rawy te+o wiata3 umierasz. :y*a musi wr ci0 do wody - ty za musisz %owr ci0 do samotnoci. (z&owieka interes w o+arn&o %rzeraenie. - Musz wic %orzuci0 interesy i wyco7a0 si do klasztoru, - Ale nie. -a)mu) si nadal swoimi s%rawami3 i we)d1 w sie*ie - w +&* swe+o serca> Wntrze @cze5 %rosi& o s&owo mdroci. Mistrz rzek&2 - Id13 usid1 w swo)e) celi3 a ona nauczy ci mdroci. - Ale )a nie mam adne) celi. $ie )estem mnichem. - Ale masz). We)rzy) w sie*ie> (haryzmat 4ewien ucze5 *y& Eydem. - (o do*re+o mam czyni03 a*y %odo*a0 si 6o+u, - Skd mam to wiedzie0, - od%owiedzia& Mistrz. - /wo)a 6i*lia %owiada3 e A*raham *y& +ocinny i e 6 + *y& z nim. Fliasz kocha& modlitw i 6 + *y& z nim. ?awid rzdzi& kr lestwem i z nim r wnie *y& 6 +. - A czy )est s%os *3 *ym odkry& wyznaczone dla mnie zadanie, - /ak. 4ostara) si odkry0 na)+&*sz sk&onno0 twe+o serca i za ni %oda). 9armonia (hocia Mistrz zwyk& *y& %ost%owa0 w s%os * tradycy)ny3 to )ednak nie ywi& z*yt wielkie+o szacunku dla sztywnych re+u& i norm. 4ewne+o razu wy*uch&a k& tnia midzy uczniem i )e+o c rk3 %oniewa o)ciec nale+a&3 *y dziewczyna zastosowa&a si do zasad swo)e) reli+ii3 dotyczcych wy*oru %rzysz&e+o ma. Mistrz otwarcie o%owiedzia& si %o stronie dziewczyny. Kiedy ucze5 da& wyraz swemu zaskoczeniu3 e wity cz&owiek moe tak %ost%owa03 Mistrz od%owiedzia&2 - Musisz zrozumie03 e ycie )est )ak muzyka3 kt r tworz racze) uczucia i instynkt3 ni re+u&y.

-rozumienie - W )aki s%os * mo+ otrzyma0 t &aske3 *ym ni+dy nie sdzii me+o *li1nie+o, 4rzez modlitwe. - -atem dlacze+o dotychczas )e) nie otrzyma&em, - ?late+o3 e nie modli&e si w od%owiednim mie)scu. Ddzie ono )est, - W sercu 6o+a. Jak m +&*ym tam dotrze0, - -rozum3 e kady kto +rzeszy3 nie wie3 co czyni3 i dlate+o *dzie mu %rze*aczone. -&udzenie - Jak m +&*ym osi+n0 ycie wieczne, - Eycie wieczne )est teraz. We)d1 w tera1nie)szo0. - Ale czy)a nie )estem o*ecny w tera1nie)szoci, $ie. - ?lacze+o, ?late+o e nie zerwa&e z two) %rzesz&oci. - ?lacze+o mia&*ym si rozstawa0 z mo) %rzesz&oci, $ie wszystko w nie) *y&o z&e. - - %rzesz&oci naley si rozsta0 nie dlate+o3 e *y&a z&a3 lecz dlate+o3 e )est martwa. 4roroctwo (hcia&*ym zosta0 nauczycielem 4rawdy. - (zy )este +ot w *y0 wyszydzanym3 lekcewaonym i cier%ie0 +& d a do czterdzieste+o %ite+o roku ycia, - /ak. Ale %owiedz mi2 co *dzie3 kiedy minie tych czterdzieci %i0 lat, - 4rzyzwyczaisz si )u do te+o. 4ost% M&ody cz&owiek roztrwoni& ca&y odziedziczony ma)tek. Kiedy zosta& *ez +rosza3 odkry& r wnie3 )ak zwykle w takich wy%adkach3 e o%ucili +o %rzy)aciele. $ie wiedzc3 co dale) ro*i03 uda& si do Mistrza i za%yta& +o2 - (o si stanie ze mn, $ie mam %ienidzy ani %rzy)aci &. - $ie martw si3 synu. -a%amita) so*ie mo)e s&owa2 wszystko zn w *dzie do*rze. W oczach m&ode+o cz&owieka *&ysn& %romie5 nadziei. - (zy zn w *d *o+aty, - $ie. 4rzyzwyczaisz si do te+o3 e *dziesz sam i *ez +rosza. 4ra+matyzm @czennica Mistrza %rzy+otowywa&a %rzy)cie weselne i ozna)mi&a3 e z mi&oci do u*o+ich sk&oni&a rodzin3 *y - w*rew zwycza)om +oci u*o+ich %osadzono na honorowym mie)scu3 a *o+atych *lisko drzwi. W%atrywa&a si w oczy Mistrza3 oczeku)c )e+o %ochwa&y.

Mistrz chwil myla&3 a %otem %owiedzia&2 - Mo)a dro+a3 takie rozwizanie nie *y&o*y z*yt szczliwe. $ikt nie cieszy&*y si na tym weselu. /wo)a rodzina czu&a*y si zak&o%otana3 *o+aci +ocie o*raeni3 a twoi *iedni - *yli*y +&odni3 czuli*y si *owiem z*yt skr%owani3 *y na)e0 si do syta. I+noranc)a M&ody ucze5 cieszy& si tak niezwyk& s&aw3 e zewszd %rzychodzili do nie+o uczeni3 szuka)c rady i %odziwia)c )e+o wykszta&cenie. Kiedy +u*ernator roz+lda& si za doradc3 uda& si do Mistrza i za%yta&2 - 4owiedz mi3 czy to %rawda3 e ten m&ody cz&owiek wie tyle3 ile si o nim m wi, - 4rawd m wic - od%owiedzia& ironicznie Mistrz - ten 7acet czyta tyle3 e nie wiem3 )ak m +&*y znale10 czas3 a*y cokolwiek wiedzie0. Mity Mistrz uczy& %os&u+u)c si %rzy%owieciami i o%owiadaniami. @czniowie s&uchali te+o z %rzy)emnoci3 czasem )ednak czuli si zawiedzeni3 tsknic za czym +&*szym. Mistrz *y& niewzruszony. $a wszystkie zarzuty od%owiada&2 - ?rodzy moi3 wci )eszcze nie rozumiecie3 e w&anie w o%owiadaniu odle+&o0 midzy cz&owiekiem a 4rawd )est na)mnie)sza. Innym razem %owiedzia&2 - $ie +ard1cie o%owiadaniem. -+u*ion z&ot monete mona znale10 za %omoc zwyk&e) wiecy. $a)+&*sz %rawd mona ods&oni0 za %omoc zwyk&e) o%owieci. Szczcie - 4otrze*u) %omocy - natychmiast - inacze) oszale)> Mieszkamy w ma&ym %oko)u - mo)a ona3 mo)e dzieci i moi teciowie. Jestemy na +ranicy wytrzyma&oci3 krzyczymy i wrzeszczymy na sie*ie. /en %ok ) - to %iek&o> - (zy o*iecu)esz3 e s%e&nisz wszystko3 co ci %olec - %owiedzia& Mistrz z wielk %owa+. - 4rzysi+am3 e s%e&ni wszystko. ?oskonale. Ile macie zwierzt, - Krow3 koz i sze0 kur. - W%rowad1)e wszystkie do wasze+o %oko)u. I %rzy)d1 do mnie za tydzie5. @cze5 %rzerazi& si3 ale %rzecie o*ieca& *y0 %os&usznym. W%rowadzi& zwierzta do %oko)u. Wr ci& %o ty+odniu3 w stanie +odnym %olitowania3 i skary& si2 - Jestem k&*kiem nerw w. /en *rud3 smr d i ha&as> Wkr tce chy*a wszyscy %ostradamy zmys&y> - Wraca) do domu - %owiedzia& Mistrz - i wy%rowad1 zwierzta z %oko)u. (z&owiek %o*ie+& szy*ko do domu. $ast%ne+o dnia wr ci&3 %romienie)c z radoci. - Jak cudowne )est ycie> Wy%rowadzilimy zwierzta. $asz dom sta&

si ra)em. (o za s%ok )3 )ak czysto i ile %rzestrzeni mamy dla sie*ie> Medytac)a @cze5 za%ad& w sen. Cni&o mu si3 e znalaz& si w ra)u. Jakie *y&o )e+o zdziwienie3 kiedy u)rza& tam Mistrza wraz z %ozosta&ymi uczniami. Wszyscy %o+reni *yli w medytac)i. - (zy to w&anie )est ra)ska na+roda, - wykrzykn&. - 4rzecie dok&adnie to samo ro*ilimy na ziemi> @s&ysza& +&os2 - D&u%cze> Mylisz3 e ci medytu)cy3 kt rych widzisz s w ra)u, W%rost %rzeciwnie2 ra) )est w tych3 kt rzy medytu). :ealizm 4ewien szuler zwr ci& si do Mistrza2 - Kiedy +ra&em wczora) w karty3 z&a%ano mnie na oszustwie. Moi %artnerzy %o*ili mnie i wyrzucili %rzez okno. (o radzisz mi zro*i0, Mistrz %rzeszy& +o s%o)rzeniem i odrzek&2 - Ddy*ym *y& na twoim mie)scu3 odtd +ra&*ym zawsze na %arterze. Ad%owied1 ta zdumia&a uczni w. 4ytali2 - ?lacze+o nie %owiedzia&e mu3 *y %rzesta& szachrowa0, - ?late+o3 e wiem3 i te+o nie uczyni - *rzmia&a %rosta i mdra od%owied1 Mistrza. Mowa @cze5 u%atrywa& do+odne) chwili3 w kt re) m +&*y %owt rzy0 Mistrzowi zas&yszan na tar+u %lotk. - -aczeka) troch - %owiedzia& Mistrz. - (zy to3 co chcia&*y nam %owiedzie03 )est %rawdziwe, - Myl3 e nie. - Moe %oyteczne, - $ie. - A za*awne, - /e nie. - ?lacze+o wic mieli*ymy te+o s&ucha0, ?@(9AWA @8DA 48A/KA Mistrz zwyk& twierdzi03 e nie ma z&ych s& w3 o ile tylko uywa si ich w od%owiednim kontekcie. Kiedy %owiedziano mu3 e )eden z )e+o uczni w ma nawyk %rzeklinania3 zauway&2 - Wiadomo3 e %rzekle5stwo %rzynosi duchow ul+e3 kiedy nie szukamy )e) na modlitwie. Jeden z uczni w wyzna&3 e ma *rzydki zwycza) %owtarzania %lotek. Mistrz %owiedzia& z %rzeksem2 - Samo %owtarzanie %lotek nie *y&o*y takie z&e3 +dy*y nie czyni& te+o z coraz wikszym mistrzostwem. :uch @czniom3 kt rzy stale %rosili o s&owa mdroci3 Mistrz rzek&2 - Mdroci nie mona wyrazi0 w s&owach. A*)awia si ona w dzia&aniu. Kiedy )ednak u)rza&3 z )akim za%a&em rzuca) si do %racy3 rozemia& si +&ono i %owiedzia&2

- /o nie )est dzia&anie. /o tylko ruszanie si. @wizienie - Jeste tak dumny ze swo)e) inteli+enc)i - zwr ci& si Mistrz do )edne+o z uczni w. - Jeste )ak skazaniec3 dumny3 e )e+o wizienna cela )est taka o*szerna. /osamo0 - Jak szuka0 )ednoci z 6o+iem, - Im *ardzie) )e) szukasz3 tym wikszy stwarzasz dystans midzy $im a so*. - ( wic zro*i0 z tym dystansem, - 4rzy)03 e nie ma +o. - (zy to znaczy3 e 6 + i )a - )estemy )edn rzecz, - Ani )edn3 ani dwoma. - Jak to moliwe, - S&o5ce i )e+o wiat&o3 ocean i 7ale3 %ieniarz i )e+o %ie5 ani )edna rzecz3 ani dwie. ?yskryminac)a 4orzucony kochanek ozna)mi&2 - :az si s%arzy&em3 nie zakocham si )u ni+dy wice). Mistrz %owiedzia&2 - Jeste )ak kot3 kt ry usiad& na +orcym %iecu3 s%arzy& si i odtd nie chce )u wice) siada0 na nim. 6ezmylno0 Kiedy Mistrz za%yta& uczni w2 - (o )est wanie)sze2 mdro0 czy dzia&anie, @czniowie )edno+&onie od%owiedzieli2 - Aczywicie3 dzia&anie. ( warta )est mdro03 )eli nie wyrazi si w dzia&aniu, Mistrz odrzek&2 - A )ak warto0 ma dzia&anie3 kt re %ochodzi z nie owiecone+o serca, @wiel*ienie ?o ucznia3 kt ry okazywa& %rzesadne uszanowanie3 Mistrz %owiedzia&2 - Cwiat&o od*i)a si od ciany. ?lacze+o czci0 cian, -wr 0 uwa+ racze) na wiat&o> @chylenie si 4ewien turysta3 s%o+lda)c w wityni na %ortrety dawnych Mistrz w3 za%yta&2 - (zy s )eszcze na ziemi )acy Mistrzowie,

- Jest )eden - od%owiedzia& %rzewodnik. /urysta %o%rosi& zatem o audienc) u Mistrza i zaraz na %ocztku za%yta&2 - Ddzie dzisia) mona s%otka0 wielkich Mistrz w, - Wdrowcze - zawo&a& Mistrz. - 4anie - od%owiedzia& z szacunkiem turysta. - Ddzie /y )este, 4rzeznaczenie ?o ko*iety3 kt ra skary&a si na swe %rzeznaczenie3 Mistrz %owiedzia&2 4rzecie ty sama wykuwasz sw ) los> - Ale z %ewnoci nie )a )estem od%owiedzialna za to3 e urodzi&am si ko*iet3 czy nie tak, - $arodzi0 si ko*iet to nie %rzeznaczenie. /o los. 4rzeznaczenie %ole+a na tym3 w )aki s%os * %rzy)miesz sw ko*ieco0 i co z ni zro*isz. 4owt rne narodziny - -erwi) zdecydowanie ze swo) %rzesz&oci3 a zostaniesz owiecony - %owiedzia& Mistrz. - ?okonu) te+o sto%niowo. - Sto%niowo dokonu)e si wzrost. Awiecenie - w )edne) chwili. $ieco % 1nie) doda&2 Musisz wykona0 wielki skok> Ma&ymi - cho0*y *y&o ich wiele - nie %rzeskoczysz %rze%aci. Marzenia - Kiedy zostan owiecony, - Kiedy zo*aczysz - od%owiedzia& Mistrz. - Kiedy zo*acze - co, - ?rzewa3 kwiaty3 ksiyc i +wiazdy. - Ale widz )e codziennie. - $ie. /o3 co widzisz - to )edynie %a%ierowe drzewa3 %a%ierowe kwiaty3 %a%ierowy ksiyc i %a%ierowe +wiazdy. Ey)esz *owiem nie w rzeczywistoci3 lecz w twych s&owach i mylach. I3 )ak*y te+o *y&o ma&o3 %o chwili doda& u%rze)mie2 - Ey)esz %a%ierowym yciem i umrzesz %a%ierow mierci. 'ilozo7ia 4rzed %od)ciem decyz)i3 czy zosta0 )e+o uczniem3 odwiedza)cy Mistrza cz&owiek chcia& uzyska0 %ewne za%ewnienie. - (zy moesz mi ukaza0 cel ludzkie+o ycia, - $ie. - A %rzyna)mnie) )e+o sens, - $ie. - (zy moesz mi okreli0 natur mierci i ycia %oza+ro*owe+o, - $ie. (z&owiek odwiedza)cy oddali& si %e&en %o+ardy. @czniowie *yli zaskoczeni3 e ich Mistrz wy%ad& tak kie%sko. A on3 %ociesza)c ich3 %owiedzia&2 - $a co si %rzyda %oznanie natury i sensu ycia3 )eli ni+dy +o

nie zakosztowa&e, Wole3 e*ycie z)edli ciastko3 ni d&u+o i uczenie roz%rawiali o nim. Szko&a (z&owiekowi3 kt ry +o odwiedzi& i chcia& zosta0 )e+o uczniem3 Mistrz %owiedzia&2 - Moesz ze mn zamieszka03 ale nie stara) si i0 za mn. - -a kim wic mam i0, - -a nikim. W dniu3 w kt rym % )dziesz za kim3 %rzestaniesz i0 za 4rawd. Cle%ota (zy mo+ zosta0 twoim uczniem, - Jeste uczniem tylko dlate+o3 e two)e oczy s zamknite. W dniu3 kiedy )e otworzysz3 zo*aczysz3 e nie istnie)e nic takie+o3 cze+o m +&*y si nauczy0 - czy to ode mnie3 czy od ko+okolwiek inne+o. - $a c wic )est Mistrz, - Ee*y doszed& do wniosku3 e nie )est ci %otrze*ny. 4orednictwo 4ewien cz&owiek za%yta& )edne+o z uczni w2 - 4o co ci Mistrz, - Jeli chce si za+rza0 wode3 %otrze*ne )est naczynie )ako %orednik midzy o+niem i wod - *rzmia&a od%owied1. 4rzetrwanie @cze5 codziennie zadawa& wci to samo %ytanie2 - Jak mo+ znale10 6o+a, I codziennie otrzymywa& wci t sam ta)emnicz od%owied12 4o%rzez %ra+nienie. - Ale3 czy nie %ra+n 6o+a z ca&e+o me+o serca, ?lacze+o wic dotychczas Do nie znalaz&em, 4ewne+o dnia Mistrz k%a& si ze swoim uczniem w rzece. (hwyci& +o za +&ow i tak d&u+o trzyma& %od wod3 e w ko5cu *iedak zacz& szamota0 si roz%aczliwie3 *y si uwolni0. $ast%ne+o dnia Mistrz sam zacz& rozmow. - ?lacze+o tak si rzuca&e3 kiedy trzyma&em ci %od wod, - ?late+o3 e roz%aczliwie szuka&em %owietrza. - Kiedy otrzymasz &aske szukania 6o+a tak )ak wczora) szuka&e %owietrza - *dzie to znak3 e Do znalaz&e. -aleno0 @czniowi3 kt ry %o%ad& w z*yt wielk zaleno0 od ksiek3 Mistrz rzek&2 4ewien cz&owiek %oszed& na tar+ z list zaku% w i z+u*i& ). Kiedy3 ku swo)e) wielkie) radoci3 odnalaz& kartke3 %rzeczyta& ) z wielkim %odnieceniem i %ilnowa& a do ko5ca zaku% w. A %otem wyrzuci& ) )ako *ezuyteczny kawa&ek %a%ieru.

@cieczka Mistrz )u za ycia sta& si le+end. A%owiadano3 e %ewne+o razu 6 + szuka& )e+o rady2 - (hcia&*ym za*awi0 si z lud1mi w chowane+o. 4yta&em anio& w3 )akie )est na)le%sze mie)sce na kry) wk. Jedni m wi3 e +&*ie oceanu. Inni3 e szczyt na)wysze) + ry. Jeszcze inni3 e niewidoczna strona tarczy ksiyca lu* kt ra z odle+&ych +wiazd. A co ty mi radzisz, Mistrz od%owiedzia&2 - @kry) si w ludzkim sercu. /o ostatnie mie)sce3 o kt rym %omyl. $iestosowanie %rzemocy W %oksa& tylu mieszka5c w wioski3 e )edynie nieliczni odwayli si %racowa0 w %olu. Cwito0 Mistrza *y&a tak wielka3 e o%owiadano3 i uda&o mu si oswoi0 wa i %rzekona0 +o3 *y w swoim %ost%owaniu nie ucieka& si do +wa&tu. Wkr tce mieszka5cy wioski zauwayli3 e w sta& si nieszkodliwy. -aczeli wic rzuca0 w nie+o kamieniami i szar%a0 +o za o+on. 4ewne) nocy %otur*owany w wlizn& si do mieszkania Mistrza3 *y si %oali0. Mistrz rzek&2 - 4rzy)acielu3 %rzesta&e straszy0 ludzi i to )est niedo*re. - Jak to, 4rzecie to ty nauczy&e mnie %ost%owa0 *ez uciekania si do +wa&tu, - 4rosi&em ci )edynie3 *y %rzesta& szkodzi0... a nie - e*y %rzesta& sycze0> :oz%roszenie Midzy uczniami wywiza&a si zaarta %olemika na temat te+o3 kt re zadanie uzna0 za na)trudnie)sze2 zamkn0 w 4imie wszystko3 co 6 + o*)awi&; zrozumie0 to3 co w 4imie 6 + o*)awi&3 czy wy)ani0 4ismo innym3 zrozumiawszy +o wczenie). -a%ytany o to3 Mistrz od%owiedzia&2 - -nam )eszcze )edno zadanie3 o wiele trudnie)sze ni te trzy. - ( to takie+o, - Stara0 si3 e*ycie wy3 cym*a&y3 zo*aczyli rzeczywisto0 tak3 )aka )est. 4owr t do domu - Mona wyr ni0 trzy eta%y w rozwo)u ycia duchowe+o - stwierdzi& Mistrz. - Fta% cielesny3 duchowy i *oski. - $a czym %ole+a eta% cielesny - %ytali %oruszeni uczniowie. - $a tym eta%ie widzi si drzewa )ako drzewa i + ry )ako + ry. - A eta% duchowy, - $a tym eta%ie cz&owiek widzi rzeczy +&*ie)3 a wic drzewa nie s )u drzewami3 a + ry nie s )u + rami. A eta% *oski, - Ach3 to )u )est Awiecenie %owiedzia& Mistrz ironicznie umiecha)c si. - $a tym eta%ie drzewa zn w sta) si drzewami3 a + ry + rami.

Ja&owo0 Mistrz w o+ le nie widzia& %otrze*y wy+&aszania uczonych m w. $azywa& )e B%er&ami mdrociB. - ?lacze+o zatem %o+ardzasz nimi3 )eli s %er&ami - %ytali uczniowie. - (zy s&yszelicie kiedykolwiek3 *y %er&y mo+&y urosn03 +dy*y %osiano )e na %olu, - *rzmia&a od%owied1. 6ez s& w - Jaki sens ma wasza nauka i wasze %raktyki %o*one, (zy osio& sta)e si mdry %rzez to3 e y)e w *i*liotece3 al*o czy mysz osi+a wito0 %rzez to3 e chowa si w )akim kociele, - (ze+ nam wic %otrze*a, - Serca. - (o trze*a zro*i03 *y )e mie0, Mistrz nie chcia& nic od%owiedzie0. (okolwiek *y %owiedzia&3 uczynili*y to %rzedmiotem studi w lu* %odstaw %o*onych %raktyk. 4rzy*ycie - (zy cieka wiodca ku owieceniu )est trudna czy &atwa, - Ani trudna3 ani &atwa. ?lacze+o, - ?late+o3 e )e) w o+ le nie ma. Jak wic zda si do celu, - $ie zda si. /o %odr *ez %okonywania odle+&oci. 4rzesta5 %odr owa03 a stwierdzisz3 e %rzy*y&e. Fwoluc)a $ast%ne+o dnia Mistrz stwierdzi&2 - Gatwie) )est3 niestety3 %odr owa03 ni zatrzyma0 si. @czniowie chcieli si dowiedzie03 dlacze+o. - ?late+o e3 )ak d&u+o zdasz do celu3 moesz tkwi0 w marzeniach. Kiedy )u si zatrzymasz3 s%otykasz si z rzeczywistoci. - (zy wic kiedykolwiek moemy si zmieni03 nie ma)c %rzed so* adnych cel w ani marze53 %ytali zanie%oko)eni uczniowie. - 4rawdziwa %rzemiana )est %rzemian niezamierzon3 kiedy si )e) nie %ra+nie i nie szuka. Sta5 wo*ec rzeczywistoci3 a nieoczekiwanie nast%i %rzemiana. $iewiadomo0 - Ddzie mo+ s%otka0 6o+a, - Jest w&anie %rzed to*. - ?lacze+o wic nie uda)e mi si Do zo*aczy0, - A dlacze+o %i)akowi nie uda)e si zo*aczy0 w&asne+o domu, $ieco % 1nie) Mistrz %owiedzia&2 - Stara) si odkry03 co czyni ci %i)anym. Jeli chcesz widzie03 musisz *y0 trze1wy.

Ad%owiedzialno0 Mistrz3 wyruszy& w %odr wraz z )ednym ze swych uczni w. $a skra)u miasteczka natknli si na +u*ernatora3 kt ry mylnie sdzc3 e %rzy*yli3 a*y +o %ozdrowi03 %owiedzia&2 - ?o%rawdy3 nie musielicie si a tak *ardzo trudzi03 a*y mnie %owita0. - Wasza Wysoko0 si myli - rzek& ucze5. - Jestemy w %odr y3 +dy*ymy )ednak wiedzieli3 e si s%otkamy3 zadali*ymy so*ie o wiele wice) trudu3 *y (i naleycie %owita0. Mistrz nie rzek& ani s&owa. ?o%iero %od wiecz r za%yta&2 - (zy musia&e mu %owiedzie03 e nie %rzyszlimy3 a*y +o %owita0, (zy nie zauway&e3 )ak si +&u%io %oczu&, - Ale +dy*ymy nie %owiedzieli mu %rawdy3 czy nie *yli*ymy winni w%rowadzenia +o w *&d. - Aczywicie3 e nie - rzek& Mistrz. Sam sie*ie w%rowadzi&*y w *&d. Ateizm Ku wielkie) radoci uczni w Mistrz %owiedzia&3 e chtnie %rzy)&*y now koszul )ako %rezent urodzinowy. Ku%iono na)le%szy materia&. Wioskowy krawiec %rzy*y&3 a*y wzi0 miar3 i o*ieca&3 e )eli 6 + %ozwoli3 koszula *dzie +otowa w ci+u ty+odnia. 4o ty+odniu )eden z uczni w wy*ra& si do krawca3 Mistrz czeka& niecier%liwie na sw koszul. /ymczasem krawiec stwierdzi&2 - Mamy ma&e o% 1nienie. Ale )eli 6 + %ozwoli3 koszula *dzie +otowa )utro. $ast%ne+o dnia krawiec %owiadomi& ucznia2 - 4rzykro mi3 e ro*ota )eszcze nie )est wykonana. 4ostara) si %rzy)0 )utro i )eli taka *dzie wola 6oa3 koszula z %ewnoci *dzie +otowa. $aza)utrz Mistrz rzek&2 - -a%yta) +o3 ile )eszcze mu to za*ierze czasu3 )eli z te) s%rawy wy&czy 4ana 6o+a. Wyci+nicie - ?lacze+o wszyscy tuta) s tak szczliwi3 a )a nie, - ?late+o3 e nauczyli si widzie0 do*ro i %ikno wszdzie odrzek& Mistrz. - ?lacze+o wic )a nie widz wszdzie do*ra i %ikna, - ?late+o3 e nie moesz widzie0 na zewntrz sie*ie te+o3 cze+o nie widzisz w so*ie. 4ierwsze5stwo 8e+enda +&osi&a3 e 6 + wys&a& Anio&a do Mistrza z nast%u)cym %os&aniem2 - 4ro o milion lat ycia3 a *d ci udzielone lu* o milion milion w lat. Jak d&u+o %ra+niesz y0, - Asiemdziesit lat - od%ar& *ez chwili wahania Mistrz. @czniowie %rzy)li t wiadomo0 w os&u%ieniu.

- Ale3 Mistrzu3 +dy*y y& milion lat3 %omyl3 ile %okole5 mo+&o*y korzysta0 z two)e) mdroci. - Ddy*ym y& milion lat3 ludzie nastawiali*y si *ardzie) na %rzed&uenie swe+o ycia3 ni na zdo*ywanie mdroci. Gatwo0 (z&owiekowi3 kt ry w o*awie %rzed trudem i wyrzeczeniami waha& si3 czy wst%i0 na dro+ duchowych %oszukiwa53 Mistrz wy%owiedzia&2 - Ile trudu i wyrzecze5 %otrze*a3 *y otworzy0 oczy i widzie0, -aniechanie - (o musz ro*i03 *y zosta0 owieconym, - $ic. - ?lacze+o, - ?late+o3 e owiecenie nie wy%&ywa z dzia&ania... Awiecenie %o %rostu %rzychodzi. - $ie mona +o wic zdo*y0, - Ale mona. - W )aki s%os *, 4rzez niedzia&anie. - A co trze*a ro*i03 *y osi+n0 taki stan, - A co trze*a ro*i03 e*y zasn0 al*o e*y %rze*udzi0 si, Wyraenie 6y& %isarzem reli+i)nym i zainteresowa& si %o+ldami Mistrza. - W )aki s%os * odkrywa si 6o+a, Mistrz od%owiedzia& szorstko2 - (zynic sercem czystym %rzez medytac) w milczeniu3 a nie %rzez *rudzenie %a%ieru reli+i)nymi wy%racowaniami. A zwraca)c si do swych %e&nych erudyc)i uczni w3 doda& w k%iarskim tonie2 - $ie %rowadzi te do 6o+a za+szczanie %owietrza uczonymi rozmowami. Adkrycie 4om nam znale10 6o+a. $ikt nie moe wam w tym %om c. ?lacze+o, ?late+o3 e nikt nie moe %om c ry*ie w odnalezieniu oceanu.

Wyco7anie si - Jak mo+ %om c wiatu, - :ozumie)c +o - odrzek& Mistrz. - A w )aki s%os * mo+ +o zrozumie0, - A%uszcza)c +o. Jak wic *d m +& s&uy0 ludzkoci, - :ozumie)c same+o sie*ie. 4odatno0

- (hcia&*ym si uczy0. (zy moesz mnie uczy0, - $ie %rzy%uszczam3 e*y wiedzia&3 )ak si uczy0 - zauway& Mistrz. - (zy moesz mnie wic nauczy03 )ak si uczy0, - A czy moesz si nauczy03 )ak %ozwoli0 mi3 *ym ci uczy&, -dezorientowanym uczniom rzek& Mistrz nieco % 1nie)2 - @czy0 mona )edynie wtedy3 kiedy kto si uczy. @czenie si )est wtedy3 kiedy uczysz cze+o same+o sie*ie. 4rzemiana ?o +ru%y uczni w3 kt rzy +orco %ra+nli % )0 na %iel+rzymk3 Mistrz rzek&2 - We1cie z so* t dynie. Jest +orzka. $ie za%omni)cie zanurzy0 )e) we wszystkich witych rzekach i wnie0 do wszystkich sanktuari w. Kiedy uczniowie %owr cili3 owoc u+otowano i %odano na st & )ako wity %okarm. - ?ziwne - %owiedzia& z&oliwie Mistrz %o skosztowaniu dyni Cwita woda i sanktuaria nie uczyni&y )e) s&odk> 4rzyczynowo0 Kiedy Mistrz %owiedzia&2 - Eycie )est )ak samoch d - wszyscy *yli zdumieni3 e m +& uy0 tak Bnowoczesne)B %rzenoni. (zekali w milczeniu3 wiedzc3 e rzecz wkr tce si wy)ani. - A tak -. Adezwa& si wreszcie - Mona %os&uy0 si samochodem3 *y wznie0 si na wyyny. I zn w zale+&o milczenie. - Ale wikszo0 ludzi k&adzie si %rzed nim3 da)e si %rze)echa0 a %otem3 zrzuca win na samoch d twierdzc3 e to on s%owodowa& wy%adek. 4rzymus Mistrz doma+a& si3 *y ci3 kt rzy chcieli zosta0 )e+o uczniami3 traktowali sw ) zamiar %owanie. $iemnie) )ednak u%omina& uczni w3 kiedy ci %rze*ierali miar w swych duchowych wysi&kach; 4ro%onowa& radosn %owa+ lu* %owan rado0 - na wz r s%ortowca %odczas zawod w lu* aktora +ra)ce+o swo) rol. I wiele3 wiele cier%liwoci. - Kwiaty do)rzewa)ce %rzed czasem nie ma) za%achu - wy)ania&. Awoce do)rzewa)ce %rzed czasem trac sw ) smak. A*liczenie Mistrz mia& ko5ca3 zanim Wy)ania& to - (i3 kt rzy s%dz ycie :ewoluc)a si z tych uczni w3 kt rzy zastanawiali si *ez zdecydowali si na cokolwiek. tak2 wci zastanawia) si3 zanim uczyni )eden krok3 sto)c na )edne) nodze.

W%rawdzie w klasztorze o*owizywa&y re+u&y3 ale Mistrz zawsze %rzestrze+a& %rzed tyrani %rawa. - 4os&usze5stwo szanu)e re+u&y - zwyk& mawia0. - Mi&o0 wie )ednak3 kiedy mona )e z&ama0. $aladownictwo Asi+nwszy owiecenie Mistrz zacz& wie0 %roste ycie... odkry& *owiem3 e *ardzo mu si ono %odo*a. Cmia& si ze swoich uczni w3 kiedy r wnie i oni zaczli %rowadzi0 %roste ycie3 a*y +o naladowa0. I m wi&2 - $a co si %rzyda naladowanie mo)e+o zachowania *ez zwr cenia uwa+i na mo)e uzasadnienia. Al*o %rzy)cie moich uzasadnie5 *ez wiz)i3 w kt re) ma) swo)e 1r d&o, -rozumieli le%ie)3 co chcia& %owiedzie03 kiedy doda&2 - (zy koza moe sta0 si ra*inem tylko dlate+o3 e ronie )e) *roda, Aso*no @czniowi3 kt ry stale szuka& u nie+o od%owiedzi3 Mistrz rzek&2 - W samym so*ie nosisz od%owied1 na wszelkie %ytania3 kt re zada)esz. Musisz tylko wiedzie03 )ak )e) szuka0. Innym razem %owiedzia&2 - W krainie ducha nie moesz kroczy0 w wietle cudze) lam%y. (hcia&*y %oyczy0 mo)e) lam%y. A )a wola&*ym racze) nauczy0 ci3 )ak zro*i0 so*ie w&asn. -as&ona Jeli uwaasz3 e )estem dla cie*ie autorytetem rzek& Mistrz do ucznia idealisty - szkodzisz samemu so*ie3 %oniewa sam nie chcesz s%o)rze0 na rzeczy. 4o chwili doda& u%rze)mie2 - Szkodzisz r wnie i mnie3 %oniewa wz*raniasz si widzie0 mnie takim3 )aki )estem. 4okora ?o )edne+o z odwiedza)cych3 kt ry si %rzedstawi& )ako B%oszukiwacz 4rawdyB3 Mistrz %owiedzia&2 - Jeli rzeczywicie szukasz 4rawdy3 to musisz %osiada0 %rzede wszystkim )edn rzecz. - Wiem. Earliwo0 w deniu do %rawdy. - $ie. (hodzi o nies&a*nc +otowo0 do %rzy%uszczenia3 e moesz si myli0. $a+ana Mistrz3 od ty+odni nie%rzytomny3 lea& na &ou mierci. 4ewne+o dnia nies%odziewanie otwar& oczy i zo*aczy& o*ok sie*ie ulu*ione+o ucznia.

- $ie o%uci&e ni+dy me+o wez+&owia, - za%yta& &a+odnie. - $i+dy3 Mistrzu. $ie mo+&em. - ?lacze+o, ?late+o3 e )este wiat&em me+o ycia. Mistrz westchn& i rzek&2 - (zy*ym ci a tak ole%i&3 m ) synu3 e nadal wz*raniasz si dostrzec wiat&o w so*ie, :ozw ) Mistrz usiad& i niezwykle uwanie s&ucha& wywod w s&awne+o ekonomisty %rzedstawia)ce+o swo)e %o+ldy na temat rozwo)u. - (zy w teorii ekonomiczne) %owinno si *ra0 %od uwa+ )edynie rozw ), - s%yta&. - /ak. Kady rozw ) )est do*ry sam w so*ie. - (zy kom rka rakowa nie myli %odo*nie - od%owiedzia& Mistrz. -+oda - W )aki s%os * mo+ sta0 si wielkim cz&owiekiem - takim )ak ty, - ?lacze+o %ra+niesz *y0 wielkim cz&owiekiem, - za%yta& Mistrz. 6y0 cz&owiekiem )est )u wystarcza)co wielkim osi+niciem. 4rzemoc Mistrz zawsze uczy&3 e %oczucie winy )est z&ym uczuciem. /rze*a +o unika0 )ak same+o dia*&a2 wszelkie+o %oczucia winy. 4ewne+o dnia )eden z uczni w za%yta&2 - Ale czy nie %owinnimy nienawidzi0 swoich +rzech w, - Kiedy czu)esz si winny3 to nienawidzisz nie swo)e +rzechy3 lecz sie*ie same+o. $iestosowno0 /e+o dnia wszystkie %ytania na ze*raniu dotyczy&y ycia %oza+ro*owe+o. Mistrz umiecha& si tylko3 lecz nie od%owiedzia& nikomu. 4 1nie)3 kiedy uczniowie %ytali +o3 dlacze+o nie w&czy& si do dyskus)i3 Mistrz wy)ani&2 - (zy nie zauwaylicie3 e to w&anie ci3 kt rzy nie wiedz3 co ro*i0 z o*ecnym yciem3 tskni do inne+o3 trwa)ce+o wiecznie, - Jest )ednak ycie %o mierci czy +o nie ma, - nale+a& )eden z uczni w. - A czy )est ycie %rzed mierci, Ato )est %ytanie> - od%owiedzia& za+adkowo Mistrz. Wyzwanie Dnuny ucze5 skary& si3 e ni+dy nie dowiadczy& milczenia3 kt re Mistrz tak czsto zaleca&. Mistrz rzek& do nie+o2 - Milczenie nawiedza )edynie ludzi aktywnych. Ideolo+ia

Dru%a dzia&aczy %olitycznych stara&a si ukaza0 Mistrzowi3 w )aki s%os * ich ideolo+ia mo+&a*y zmieni0 wiat. Mistrz s&ucha& uwanie. $ast%ne+o dnia %owiedzia&2 - Ideolo+ia )est do*ra lu* z&a - w zalenoci od ludzi3 kt rzy si ni %os&u+u). Jeli milion wilk w zor+anizowa&*y si w o*ronie s%rawiedliwoci3 czy %rzestanie *y0 milionem wilk w, Moralno0 @czniowie *ardzo czsto %owicali wiele uwa+i %ro*lemowi do*ra i z&a oraz zwizanym z nim kwestiom. (zasem od%owied1 *y&a oczywista. A czasem nie)asna3 za+matwana. Jeeli Mistrzowi zdarza&o si *y0 %odczas takich dyskus)i3 zwykle nie *ra& w nich udzia&u. 4ewne+o razu zadano mu %ytanie2 - (zy )est rzecz s&uszn za*i0 ko+o3 kto chce mnie za*i03 czy te nie, Ad%owiedzia&2 - Skd mo+ to wiedzie0, -mieszani uczniowie za%ytali2 - Jak wic moemy odr ni0 do*ro od z&a, Mistrz rzek&2 - ?o% ki y)ecie3 *d1cie umarli dla samych sie*ie. (a&kowicie umarli. 4otem moecie czyni03 co chcecie3 i wasze dzia&anie *dzie do*re. @ro)enie W (o )est na)wikszym wro+iem owiecenia, Strach. A skd %ochodzi strach, -e z&udzenia. A czym )est z&udzenie, Myle03 e kwiaty wok & cie*ie s )adowitymi wami. )aki s%os * mo+ osi+n0 owiecenie, Atw rz oczy i zo*acz. (o, Ee wok & cie*ie nie ma adne+o wa.

-dalne kierowanie ?o *o)a1liwe+o ucznia3 kt ry chcia& odzyska0 zau7anie do same+o sie*ie3 Mistrz rzek&2 - Szukasz %ewnoci w oczach innych ludzi i mylisz3 e na tym %ole+a zau7anie do same+o sie*ie. - (zy nie mam liczy0 si z o%ini innych, - 4rzeciwnie3 *ierz %od uwa+ wszystko3 co m wi3 ale nie da) si uzaleni0 %rzez to. - W )aki s%os * mo+ si uwolni0 od takie) zalenoci, - A )ak mona si uwolni0 od z&udzenia, Asaczenie

- W )aki s%os * mo+ uwolni0 si od strachu, - Jak moesz uwolni0 si od te+o3 cze+o trzymasz si kurczowo, - (hcesz %rzez to %owiedzie03 e w rzeczywistoci )estem %rzywizany do moich o*aw, $ie mo+ si z tym z+odzi0. - -astan w si3 %rzed czym chroni ci tw ) strach3 a z+odzisz si ze mn. I zo*aczysz swo)e szale5stwo. Cwiadomo0 - (zy z*awienie osi+a si %rzez dzia&anie3 czy te %rzez medytac), - 4rzez adn z tych rzeczy. -*awienie zwizane )est z widzeniem. - widzeniem cze+o, - Ee z&ota kolia3 kt r %ra+niesz na*y03 )est )u na two)e) szyi. Ee w3 kt re+o tak si *oisz3 )est tylko kawa&kiem sznurka na ziemi. 8unatyzm ?o*ry humor Mistrza zachci& uczni w do zadania mu %ytania2 - 4owiedz nam - co zyska&e dziki Awieceniu. (zy sta&e si *oski, $ie. - A czy sta&e si witym, - $ie. - Kim wic si sta&e, - 4rze*udzonym. Aderwanie @czni w dziwi& 7akt3 e Mistrz3 y)cy tak u*o+o i %rosto3 nie %ot%ia& swoich *o+atych naladowc w. - :zadko si to zdarza3 ale )est moliwe3 e kto )est *o+aty i )ednoczenie wity - %owiedzia& %ewne+o dnia. - Jak to, - Kiedy %ienidze wywo&u) w )e+o sercu taki sam skutek3 )ak cie5 rzucany %rzez *am*us na tym %odw rzu. @czniowie odwr cili si i zo*aczyli3 e cie5 *am*usowe+o drzewa wdrowa& %rzez %odw rze3 nie %odnoszc ani )edne+o ziarenka %y&u. :ozr nienie Mistrz %rzechadza& si z kilkoma uczniami nad *rze+iem rzeki. W %ewne) chwili zauway&2 - -o*aczcie3 )ak ry*y %luska) si3 +dzie si im %odo*a. $a %ewno s%rawia im to wiele radoci. 4ewien o*cy cz&owiek3 s&yszc te uwa+e3 za+adn&2 - Skd moesz wiedzie03 z cze+o ciesz si ry*y3 )eli nie )este )edn z nich, @czniowie wstrzymali oddech3 uwaali *owiem3 e s&owa te +ranicz z *ezczelnoci. $atomiast Mistrz umiechn& si3 wzi& )e *owiem za %rze)aw nieustraszone) dociekliwoci ducha. @%rze)mie te od%owiedzia&2

- A ty3 %rzy)acielu3 skd wiesz3 e nie )estem ry*, 4rzecie nie )este mn. @czniowie wy*uchnli miechem3 uwaa)c3 e o*cy w %e&ni zas&uy& na tak od%rawe. /ylko on sam %ozosta& %od wraeniem )e) +&*i. -astanawia& si nad ni ca&y dzie5. 4otem %rzy*y& do klasztoru i %owiedzia&2 - 6y0 moe3 e ty nie )este tak r ny od ry*y3 )ak myla&em. Ani )a od cie*ie. Stworzenie Mistrz *y& znany z te+o3 e trzyma& z rewoluc)oniistami3 nawet za cen naraenia si w&adzom. Kiedy kto za%yta& +o3 dlacze+o nie w&czy si aktywnie w dzie&o rewoluc)i s%o&eczne)3 od%owiedzia& takim oto za+adkowym %rzys&owiem2 /rwa)c w s%oko)u i nic nie czynic wiosna %rzychodzi3 i trawa ronie. 4ers%ektywa Mistrz *y& w wymienitym nastro)u3 a ciekawo0 uczni w ros&a. -a%ytali +o3 czy ni+dy nie czu& si %rzy+n*iony. - /ak3 oczywicie. (zu& si. - A wic nie )est %rawd3 e y& w nieustannym stanie szczcia, nale+ali dale). - Jest %rawd. (hcieli wic %ozna0 t ta)emnic. Mistrz od%owiedzia&2 - Kada rzecz )est do*ra lu* z&a w zalenoci od te+o3 co o nie) mylimy - oto ca&y sekret. Addzielenie $auczanie Mistrza nie zna)dowa&o uznania u w&adz i w ko5cu wy%dzono +o z kra)u. @czniom3 kt rzy %ytali +o3 czy ni+dy nie odczuwa tsknoty3 Mistrz od%owiedzia&2 - $ie. - Ale to nieludzkie3 nie tskni0 za w&asnym domem - %rotestowali uczniowie. $a to Mistrz odrzek&2 - 4rzesta)esz czu0 si wy+na5cem3 kiedy odkrywasz3 e twoim domem )est wszechwiat. -miana Sk&ada)cy wizyt historyk *y& %e&en chci dyskutowania. - (zy3 nasze wysi&ki zmienia) *ie+ ludzkie) historii, - za%yta&. Aczywicie - od%ar& Mistrz. - A czy nasze ludzkie dokonania nie zmieni&y o*licza ziemi, - - %ewnoci - odrzek& Mistrz. - ?lacze+o wic nauczasz3 e ludzki wysi&ek nie ma wielkie+o znaczenia, - ?late+o e3 kiedy wiatr usta)e3 licie nadal o%ada) z drzew *rzmia&a od%owied1 Mistrza.

:oz%oznanie Kiedy Mistrz zestarza& si i rozchorowa&3 uczniowie %rosili +o3 *y nie umiera&. Ad%ar& im2 - Jeli nie ode)d3 )ak *dziecie mo+li zo*aczy0, -a%ytali +o2 - A cze+o nie widzimy teraz3 kiedy )este z nami, Mistrz nie wyrzek& ani s&owa. Kiedy z*lia&a si chwila mierci3 uczniowie za%ytali )eszcze raz2 - (o zo*aczymy3 +dy cie*ie nie *dzie wr d nas, Mistrz z *&yskiem w oku %owiedzia&2 - Wszystko3 co ro*i&em3 o+ranicza&o si do te+o3 e siedzia&em nad *rze+iem rzeki i czer%a&em z nie) wod. Mam nadzie)3 e %o moim ode)ciu zauwaycie rzek. S%o)rzenie w +&* @czniowie +orco dyskutowali o %rzyczynie ludzkie+o cier%ienia. Jedni utrzymywali3 e *ierze si ono z e+oizmu3 inni - e ze z&udzenia. Jeszcze inni - e z niezdolnoci odr nienia te+o3 co rzeczywiste3 od te+o co3 )edynie %ozorne. -a%ytany o to Mistrz od%owiedzia&2 - (a&e cier%ienie *ierze si std3 e cz&owiek )est niezdolny siedzie0 w milczeniu i samotnoci. $iezaleno0 Wydawa&o si3 e Mistrz3 )est zu%e&nie niewraliwy na wszystko3 co ludzie o nim myl. Kiedy uczniowie za%ytali +o3 w )aki s%os * osi+n& tak wysoki sto%ie5 wewntrzne) wolnoci3 rozemia& si w +&os i %owiedzia&2 - A do dwudzieste+o roku ycia nie zwraca&em uwa+i na to3 co ludzie o mnie myl. 4otem %rze)mowa&em si o+romnie tym3 co %omyl o mnie ssiedzi i *liscy. I na+le %ewne+o dnia3 )u %o %i0dziesitce3 stwierdzi&em3 e oni w&aciwie w o+ le o mnie nie myl. @od%ornienie Ku zaskoczeniu wszystkich3 Mistrz z du rezerw odnosii si do s%rawy reli+i)ne+o wychowania m&odziey. 4o%roszony o wy)anienie swe+o stanowiska3 rzek&2 - Jeli %odacie im szcze%ionk3 kiedy s )eszcze m&odzi3 to %rzeszkodzicie im w uchwyceniu te+o3 co istotne3 kiedy *d )u doroli. Autentyczno0 ?y%lomy ani sto%nie naukowe nie ro*i&y na Mistrzu na)mnie)sze+o wraenia. 4atrzy& na oso*3 a nie na wiadectwo. 4ewne+o razu mia& %owiedzie02 - Jeli tylko masz uszy3 *y us&ysze0 %iew %taka3 nie musisz %atrze0 na )e+o listy uwierzytelnia)ce.

@%rzedzenie - $ic nie )est do*re lu* z&e - wszystko zaley od naszych myli rzek& Mistrz. 4o%roszony o wy)anienie tych s& w3 Mistrz %owiedzia&2 - 4ewien cz&owiek z radoci w sercu zachowywa& %ost reli+i)ny %rzez wszystkie dni ty+odnia. Je+o ssiad zmar& z wycie5czenia stosu)c t sam diet. A*&uda Mistrz kocha& zwyk&ych ludzi a nieu7nie %atrzy& na tych3 kt rzy rzucali si w oczy ze swo) witoci. Jednemu z uczni w3 kt ry %rzed zawarciem ma&e5stwa %rosii +o o rad3 %owiedzia&2 - 4ilnu) si3 *y nie %olu*i& )akie) wite). - ?lacze+o nie, - ?late+o3 e to na)le%szy s%os *3 *y zro*i& z sie*ie mczennika - od%owiedzia& arto*liwie Mistrz. Fntuz)azm Ko*iecie3 kt ra skary&a si3 e *o+actwa nie %rzynios&y )e) szczcia3 Mistrz od%owiedzia& tymi s&owy2 - M wisz tak3 )ak +dy*y luksus i wy+oda *y&y sk&adnikami szczcia. Mo)a dro+a3 *y rzeczywicie %oczu&a si szczliw3 %otrze*a ci )edne+o3 cze+o3 co wz*udzi&o*y tw ) entuz)azm. /otalizm Mistrz w%rawi& uczni w w wielkie zak&o%otanie3 kiedy %ewne+o dnia owiadczy& )ednemu z *isku% w3 e ludzie reli+i)ni ma) naturaln sk&onno0 do okrucie5stwa. - ?lacze+o, - za%ytali uczniowie %o ode)ciu *isku%a. - ?late+o3 e z*yt &atwo %owica) ludzi3 *y tylko osi+n0 zamierzony cel - *rzmia&a od%owied1 Mistrza. 6ezinteresowno0 4ewien w%&ywowy %rzemys&owiec zada& Mistrzowi %ytanie2 - (zym si za)mu)esz zawodowo, - $iczym - odrzek& Mistrz. 4rzemys&owiec umiechn& si %o+ardliwie. - (zy nie )est to lenistwo, - Ale nie3 na mi&y 6 +> 8enistwo3 o+ lnie m wic3 )est wad *ardzo aktywnych ludzi. $ieco % 1nie) Mistrz %owiedzia& do swoich uczni w2 - $ic nie r *cie3 a wszystko dokona si %rzez was. Ee*y nic nie ro*i03 trze*a na%rawd wiele ro*i0. S%r *u)cie> Mdro0 Mistrzowi zawsze s%rawia&o rado03 kiedy s&ysza&3 e kto uznawa&

swo) i+noranc). I twierdzi&2 - Wzrost mdroci *ywa %ro%orc)onalny w&asne) i+noranc)i. 4o%roszony o wyt&umaczenie tych s& w3 - Jeli do)dziesz do wniosku3 e dzi si to wczora) zdawa&o3 to znaczy3 e Mi&o0

do wzrostu wiadomoci rzek&2 nie )este tak mdry3 )ak ci dzisia) )este mdrze)szy.

- (o %owinnimy ro*i03 *y nasza mi&o0 trwa&a, - %ytali nowoe5cy. - Kocha)cie razem inne rzeczy - od%owiedzia& Mistrz. 6o+actwo - W )aki s%os * duchowo0 mo+&a*y %om c cz&owiekowi wiatowemu3 takiemu )ak )a, - za%yta& cz&owiek interesu. - 4omoe ci mie0 wice) - od%owiedzia& Mistrz. - W )aki s%os *, - @czc ci3 *y %ra+n& mnie). Szczcie Makler3 nie%ocieszony %o stracie ma)tku3 za%uka& do 7urty klasztorne) w %oszukiwaniu wewntrzne+o %oko)u. 6y& )ednak z*yt %oruszony3 *y odda0 si medytac)i. Kiedy od)echa&3 Mistrz o%atrzy& zdarzenie ironicznym komentarzem2 - (i3 kt rzy %i na ziemi3 ni+dy nie s%ada) z & ka. @niwersalizm Mistrz zwykle odradza& ludziom ycie w klasztorze. -wyk& m wi02 - 6y korzysta0 z ksiek3 nie trze*a koniecznie mieszka0 w *i*liotece. Wyraa& si nawet mocnie)2 - Moesz czyta0 ksiki3 nawet )eeli two)a sto%a nie stan&a ni+dy w *i*liotece3 i moesz oddawa0 si duchowoci3 nie wst%u)c nawet do wityni. 4rzemi)anie Kiedy sta&o si rzecz )asn3 e Mistrz wkr tce umrze3 uczni w o+arn&o %rzy+n*ienie. @miecha)c si Mistrz %owiedzia&2 - (zy nie rozumiecie3 e to w&anie mier0 nada)e %ikno yciu, - $ie. Woleli*ymy - w*rew temu co m wisz3 *y ni+dy nie umar&. - Wszystko3 co na%rawd y)e - musi umrze0. 4o%atrzcie na kwiaty - tylko sztuczne ni+dy nie umiera). 4rzy+oda Mistrz m wi& o yciu. A%owiada& o s%otkaniu z %ilotem3 kt ry w czasie II wo)ny wiatowe) %rzewozi& ro*otnik w z (hin do 6irmy3 +dzie mieli *udowa0 dro+i w

dun+li. 4odr *y&a d&u+a i nudna3 wic ro*otnicy za*awiali si +r w karty. 4oniewa nie mieli %ienidzy3 +rali o ycie. Kto %rze+ra&3 musia& wyskoczy0 z samolotu *ez s%adochronu> - Ale to straszne> - wykrzyknli wstrznici uczniowie. - Aczywicie - rzek& Mistrz. - -a to +ra *y&a *ardzo %odnieca)ca. 4 1nie)3 te+o same+o dnia3 %owiedzia&2 - $i+dy nie y)esz tak w %e&ni )ak wtedy3 kiedy ryzyku)esz w&asnym yciem. Cmiertelno0 ?o ucznia3 kt ry %rosi& o %ouczenie3 Mistrz %owiedzia&2 - S%r *u) zro*i0 tak2 zamkni) oczy i wyo*ra1 so*ie3 e ty sam i wszystko3 co wok & cie*ie3 s%ada z wysokie+o szczytu w %rze%a0. -a kadym razem3 kiedy ucze%isz si cze+o3 *y %owstrzyma0 s%adanie3 uwiadom so*ie3 e ta rzecz r wnie s%ada... @cze5 s%r *owa& i odtd )u ni+dy nie *y& tym samym cz&owiekiem. Wyzwolenie - W )aki s%os * m +&*ym osi+n0 wyzwolenie, - Stara) si odkry0 to3 co ci uwizi&o - radzi& Mistrz. @cze5 wr ci& %o ty+odniu i ozna)mi&2 - $ic mnie nie uwizi&o. - ?lacze+o wic chcesz *y0 wyzwolony, W te) w&anie chwili ucze5 dost%i& Awiecenia i na+le sta& si wolnym cz&owiekiem. A+raniczenie Mistrz odnosi& si z nadzwycza)n u%rze)moci do %ro7esor w uniwersytetu3 kt rzy +o odwiedzali3 ni+dy )ednak nie od%owiada& na ich %ytania ani nie dawa& si wci+n0 w ich teolo+iczne s%ekulac)e. @czniom3 kt rzy ze zdziwieniem %atrzyli na tak %ostawe3 rzek&2 - (zy a*ie y)ce) w studni mona o%owiada0 o oceanie al*o ludziom y)cym w wiecie w&asnych %o)0 - o s%rawach *oskich, -aan+aowanie Mistrz odnosi& si yczliwie do wszystkich swoich uczni w3 nie ukrywa& )ednak szcze+ lne) sym%atii do tych3 kt rzy yli w wiecie - onatych3 ku%c w3 rolnik w. Wyr nia& ich *ardzie) ni uczni w y)cych w klasztorze. 4ytany o to3 od%owiedzia&2 - 4rowadzi0 ycie duchowe3 nie stronic od dzia&alnoci3 )est czym nie%or wnywalnie wikszym3 ni %rowadzi0 )e w oderwaniu od wiata. natura 4ewien wyk&adowca wy)ania&3 w )aki s%os * dro*na zaledwie cz0 ol*rzymich sum3 wydawanych w dzisie)szym wiecie na z*ro)enia3 mo+&a*y rozwiza0 wszystkie materialne %ro*lemy kade+o cz&owieka. :eakc)a uczni w %o wyk&adzie *y&a oczywista2

- ?lacze+o ludzie s tak +&u%i, ?late+o3 e - od%owiedzia& uroczycie Mistrz - nauczyli si czyta0 ksiki drukowane i za%omnieli sztuki czytania ksiek nie drukowanych. - ?a) nam %rzyk&ad nie drukowane) ksiki. Mistrz )ednak nie da& adne+o. 4ewne+o dnia3 %od w%&ywem nale+a5 uczni w3 za*ra& wreszcie +&os2 - C%iew %tak w3 lot owad w - wszystko to +&osi wiatu %rawd. /rawy i kwiaty - wszystko wskazu)e dro+. S&ucha)cie> 4atrzcie> /ak w&anie naley czyta0> $ie*o Mistrz zwr ci& si do ucznia3 kt ry stale3 nieomal o*sesy)nie3 myla& o yciu %o mierci2 - (zy warto traci0 nawet na)mnie)sz chwil na mylenie o %rzysz&ym yciu, A czy mona nie myle0, - Aczywicie. W )aki s%os *, - Ey)c nie*em tu i teraz. A +dzie )est to nie*o, - W&anie tu i teraz. -au7anie Mistrz czsto %owtarza&3 e wito0 nie tyle )est tym3 co si ro*i3 ile racze) %rzyzwoleniem3 *y co si wydarzy&o. Dru%ie uczni w3 kt rym trudno *y&o to %o)03 o%owiedzia& tak histori2 Ey& so*ie smok o )edne) nodze. S%otka& na drodze stono+ i za%yta& )2 - Jak uda)e ci si %okierowa0 tymi wszystkimi no+ami, Mnie uda)e si tylko z )edn. - 4rawd m wic - od%owiedzia&a stono+a - w o+ le nimi nie kieru). 9a&as Kade+o dnia zarzucano Mistrza %ytaniami3 na kt re od%owiada& %owanie3 arto*liwie3 u%rze)mie3 stanowczo. Jedna z uczennic siedzia&a zawsze w milczeniu %odczas kade+o s%otkania. -a%ytana o to3 od%owiedzia&a2 - /rudno mi us&ysze0 nawet )edno wy%owiadane %rzez nie+o s&owo. Jestem z*yt roztar+niona %rzez )e+o milczenie. Myl - ?lacze+o traktu)esz myl tak nieu7nie, - za%yta& 7ilozo7. - Myl )est %rzecie dla nas )edynym narzdziem %orzdkowania wiata. - /o %rawda. Myl moe )ednak tak u%orzdkowa0 wiat3 e )u nie *dziesz zdolny %o %rostu +o zo*aczy0. $ieco % 1nie) Mistrz %owiedzia& uczniom2 - Myl )est zas&on3 a nie zwierciad&em. ?late+o w&anie y)ecie zamknici w os&onie z myli3 i nie dochodzi do was :zeczywisto0.

A*)awienie Mnisi z %o*liskie+o klasztoru %o%rosili Mistrza o %omoc w rozstrzy+niciu s%oru3 )aki wywiza& si midzy nimi. S&yszeli *owiem3 )ak Mistrz m wi&3 e zna niezawodny s%os * %rzywr cenia mi&oci i z+ody w kade) +ru%ie. 4rzy te) okaz)i Mistrz u)awni& sw ta)emnic2 - -a kadym razem3 kiedy z kim )este lu* mylisz o kim3 %owiedz so*ie2 )a umieram i ta oso*a r wnie umiera3 i %ostara) si )ednoczenie dowiadczy0 %rawdy tych s& w. Jeeli kady z was z+odzi si tak %ost%owa03 znikn urazy i z+orzknienie3 i za%anu)e z+oda. 4o tych s&owach odszed&. Gaskawo0 W&aciciel niewielkie+o skle%u %rzyszed& do Mistrza o+romnie stra%iony. 4o dru+ie) stronie ulicy otwarto wielki ma+azyn3 kt ry z %ewnoci za*ierze mu dotychczasowych klient w. Je+o rodzina %osiada&a ten skle% od stu lat i straci0 +o teraz3 oznacza&o*y %o%a0 w ruin3 +dy cz&owiek ten nicze+o inne+o nie %otra7i ro*i0. Mistrz rzek&2 - Jeli *oisz si w&aciciela ma+azynu3 wkr tce zaczniesz +o nienawidzi0. A nienawi0 stanie si %rzyczyn twe) z+u*y. - ( wic mam zro*i0, - za%yta& zasmucony skle%ikarz. - (odziennie rano sta5 %rzed swoim skle%em i %o*&o+os&aw +o3 yczc mu %owodzenia. $ast%nie zwr 0 si w kierunku ma+azynu i uczy5 to samo. - (o, Mam *&o+os&awi0 mo)emu konkurentowi3 cz&owiekowi3 kt ry chce mnie zniszczy0, - Kade udzielone mu *&o+os&awie5stwo o*r ci si na two) korzy03 za z&o3 kt re+o yczysz )emu3 zniszczy cie*ie. 4o szeciu miesicach skle%ikarz wr ci& z wieci3 e w%rawdzie musia& zamkn0 skle%3 tak )ak si te+o o*awia&3 ale za to zarzdza teraz wielkim ma+azynem3 a )e+o s%rawy uk&ada) si le%ie) ni kiedykolwiek. Drzech Jedno z na)*ardzie) zaskaku)cych - i ulu*ionych zarazem %owiedze5 Mistrza *y&o2 B6 + )est *lie) +rzesznik w ni witychB. I tak to t&umaczy&2 - 6 + w nie*ie %rowadzi kade+o3 &czc si z nim )ak*y nici. Kiedy ty +rzeszysz - zrywasz t ni0. I wtedy 6 + ) wie - i w ten s%os * z*lia ci troch do sie*ie. I zn w two)e +rzechy zrywa) ni0... I z kadym wz&em 6 + %rzyci+a ci coraz *lie) sie*ie. @zdrowienie Mistrz za%yta& ko+o3 kto %rzyszed& do nie+o z %ro* o %omoc2 - (zy rzeczywicie %ra+niesz uzdrowienia, - Ddy*ym nie %ra+n& +o3 to czy zada&*ym so*ie trud %rzy)cia do

cie*ie, - Aczywicie. Wikszo0 ludzi tak %ost%u)e. ?lacze+o, - $ie szuka) uzdrowienia. /o z*yt *olesne. Szuka) ul+i. ?o swoich uczni w Mistrz %owiedzia&2 - 8udzie3 kt rzy %ra+n uzdrowienia3 *yle*y nie &czy&o si ono z cier%ieniem3 %odo*ni s do tych3 kt rzy o%owiada) si za %ost%em3 %od warunkiem3 e nie trze*a *dzie dokona0 adnych zmian. $auka Adwiedza)cemu3 kt ry twierdzi&3 e nie musi szuka0 4rawdy3 %oniewa odnalaz& ) w wierzeniach swo)e) reli+ii3 Mistrz %owiedzia&2 - -na&em studenta3 kt ry ni+dy nie zosta& matematykiem3 %oniewa le%o wierzy& od%owiedziom %odanym na ko5cu %odrcznika... a od%owiedzi - )ak na ironi - *y&y %rawid&owe. 4rzekonanie Mistrz %rzytoczy& s&owa Arystotelesa2 BW %oszukiwaniu %rawdy wyda)e si rzecz le%sz3 a nawet konieczn wyrzeczenie si te+o3 co )est nam na)drosze. I zast%i& s&owo B4rawdaB s&owem B6 +B. Jeden z uczni w zwierzy& mu si % 1nie) 2 - 6y szuka0 6o+a3 )estem +ot w wyrzec si wszystkie+o2 *o+actw3 %rzy)aci &3 rodziny3 o)czyzny3 nawet ycia. (ze+o )eszcze cz&owiek moe si wyrzec, Mistrz od%owiedzia& s%oko)nie2 - W&asnych %rzekona5 co do 6o+a. @cze5 odszed& zasmucony - z*yt *y& %rzywizany do swoich %rzekona5. 6ardzie) *a& si BniewiedzyB ni mierci. -ainteresowanie - (ze+o uczy wasz Mistrz, - za%yta& )eden z odwiedza)cych. - $icze+o - od%owiedzia& ucze5. - ?lacze+o wic %rzemawia, - An )edynie wskazu)e dro+ nie naucza nicze+o. Adwiedza)cy nie zdo&a& %o)0 co to znaczy3 dlate+o ucze5 chcc s%raw wy)ani0 %owiedzia&2 - Ddy*y Mistrz nas %oucza&3 uczynili*ymy z )e+o nauk %rzedmiot nasze) wiary. Mistrza nie o*chodzi to3 w co wierzymy3 )edynie o*chodzi +o to3 co widzimy. 4ocztki 6y& to dzie5 urodzin )edne) z uczennic. - Jaki %odarunek chcesz na swo)e urodziny, - za%yta& Mistrz. - (o3 co da&o*y mi Awiecenie - od%owiedzia&a. Mistrz umiechn& si. - 4owiedz mi3 mo)a dro+a3 kiedy si urodzi&a - to %rzysz&a na wiat )ak +wiazda z nie*a3 czy %rzysz&a ze wIata3 )ak li0 z drzewa,

@czennica %rzez ca&y dzie5 rozwaa&a dziwne %ytania Mistrza. 4otem na+le zo*aczy&a od%owied13 i zosta&a owiecona. -demaskowanie 4ewne+o dnia Mistrz za%yta&2 - Jakie )est3 waszym zdaniem3 na)wanie)sze %ytanie w reli+ii, Atrzyma& wiele od%owiedzi2 - (zy 6 + istnie)e, - Kim )est 6 +, - Jaka dro+a %rowadzi do 6o+a, - (zy istnie)e ycie %o mierci, - $ie - od%ar& Mistrz. - $a)wanie)szym %ytaniem )est2 Kim )a )estem, @czniowie zrozumieli co mia& na myli3 kiedy %rzy%adkowo %ods&uchali )e+o rozmow z %ewnym kaznodzie). Mistrz2 - /ak wic3 uwaasz3 e kiedy umrzesz3 twa dusza % )dzie do nie*a, Kaznodzie)a2 - /ak. Mistrz2 - A two)e cia&o *dzie w +ro*ie, Kaznodzie)a2 - /ak. Mistrz2 - A )eli mo+ za%yta0 - +dzie ty *dziesz, @tosamienie - (hcia&*ym zo*aczy0 6o+a. - W&anie teraz3 w te) chwili3 %atrzysz na $ie+o - rzek& Mistrz. - ?lacze+o wic Do nie widz, - A dlacze+o oko nie widzi sie*ie, - od%ar& Mistrz. 4 1nie) Mistrz wy)ani& to w taki s%os *2 - 4rosi0 6o+a3 *y o*)awi& same+o sie*ie3 to tak )ak*y %rosi0 n 3 *y sie*ie same+o %okra)a&3 al*o z*3 e*y u+ryz& sie*ie same+o. -rozumienie - Kade s&owo i kady odniesiony do 6o+a o*raz )est nie tyle o%isem3 ile racze) zniekszta&ceniem. - Jak wic mona m wi0 o 6o+u, - Milczeniem. - ?lacze+o zatem ty sam m wisz s&owami, Mistrz rozemia& si na ca&y +&os i rzek&2 Moi drodzy3 kiedy m wi3 nie %owinnicie s&ucha0 s& w. S&ucha)cie Milczenia. -naczenie 4ewien %odr ny zwr ci& si do )edne+o z uczni w2 - 4rzy*y&em z daleka3 *y %os&ucha0 Mistrza3 lecz nie zna)du) w )e+o s&owach nic nadzwycza)ne+o. - $ie s&ucha) )e+o s& w. S&ucha) te+o3 co %rzekazu). - Jak to zro*i0, - We1 )edno ze zda5 wy%owiadanych %rzez nie+o. 4otrzni) nim do*rze3 tak *y o%ad&y wszystkie s&owa. /o3 co zostanie roz%ali twe serce. 4ustka

-darza&o si3 e wielu ha&aliwych %rzy*ysz w zak& ca&o %owanie milczenie klasztoru. 4rzeszkadza&o to uczniom3 ale nie Mistrzowi3 kt ry wydawa& si )ednakowo zadowolony ze z+ie&ku3 )ak i z milczenia. 4ewne+o dnia rzek& do %rotestu)cych uczni w2 Milczenie nie )est nieo*ecnoci d1wik w3 lecz nieo*ecnoci w&asne+o B)aB. S&u*a 4owszechnie wiadomo *y&o3 e Mistrz %rzedk&ada& dzia&anie nad usunicie si od wiata. -awsze )ednak k&ad& nacisk3 *y *y&o to dzia&anie BowieconeB. @czniowie chcieli si dowiedzie03 co znaczy dzia&anie BowieconeB. (zy znaczy to dzia&anie Bw do*re) intenc)i,B. - Ale nie> - od%owiedzia& Mistrz. - 4omylcie3 z )ak do*r intenc) dzia&a ma&%a wyci+a)ca z rzeki ry*3 *y nie uton&a w odmtach. Sedno - (o musz ro*i0 *y osi+n0 wito0, - za%yta& %ewien %odr ny. - Id1 za twym sercem - %owiedzia& Mistrz. S%odo*a&a si ta od%owied1 %odr nemu. -anim )ednak od)echa&3 Mistrz sze%n& mu na ucho2 - 6y % )0 za swym sercem *dziesz musia& *y0 mocnym cz&owiekiem. Cwitowanie - ( mo+&a*y mi da0 duchowo0, - za%yta& Mistrza %ewien alkoholik. - @%o)enie *ezalkoholowe - *rzmia&a od%owied1. 4ozory Mistrz niechtnie odnosi& si do wszystkie+o3 co wydawa&o si nadzwycza)ne. -wyk& %owtarza03 e %ierwiastek *oski mona znale10 )edynie w rzeczach i s%rawach zwyk&ych. 4ewne+o razu s&yszano3 )ak m wi& do ucznia3 kt ry oddawa& si dziwacznym %raktykom ascetycznym2 - Cwito0 )est rzeczywistoci %e&n ta)emnic - im )est wiksza3 tym mnie) sie) zauwaa. Cwito0 4ewnemu kaznodziei3 kt ry wci %owtarza&2 - Musimy w%rowadzi0 6o+a w nasze ycie Mistrz %owiedzia&2 - 4rzecie An wci w nim )est. 4owinnimy )edynie uwiadomi0 to so*ie. Eyczliwo0

- (o mam czyni03 *y kocha0 me+o *li1nie+o, - 4rzesta5 nienawidzi0 same+o sie*ie. @cze5 rozmyla& nad tymi s&owami d&u+o i %owanie. 4o %ewnym czasie %owr ci& i ozna)mi&2 - Ale )a za *ardzo kocham sie*ie. Jestem e+oist i e+ocentrykiem. W )aki s%os * mo+ si od te+o uwolni0, - 6d1 serdeczny wo*ec same+o sie*ie3 a two)e B)aB *dzie zadowolone i %ozwoli ci swo*odnie kocha0 swe+o *li1nie+o. 4o+odzenie si 4ewna ko*ieta cier%ica *ardzo %o mierci syna3 uda&a si do Mistrza3 *y znale10 u nie+o %ociech. Mistrz s&ucha& cier%liwie3 kiedy ko*ieta o%owiada&a mu o swoim wielkim * lu. 4otem %owiedzia& )e) z wielk delikatnoci2 - Mo)a dro+a3 nie mo+ otrze0 twoich &ez. Mo+ )edynie nauczy0 ci3 )ak uczyni0 )e witymi &zami. Atwarto0 Stra%ieni ma&onkowie skaryli si Mistrzowi3 e ich syn %orzuci& reli+i)ne tradyc)e rodziny i uwaa si teraz za wolnomyliciela. Mistrz %owiedzia&2 - $ie martwcie si. Jeli ch&o%ak rzeczywicie myli samodzielnie3 niechy*nie %owstanie Wielki Wiatr i %rzeniesie +o zn w na mie)sce3 do kt re+o naley. $iewola Mistrz za%yta& %o*one+o3 ale %e&ne+o lk w3 %rzy*ysza2 - ?lacze+o )este taki nies%oko)ny, - 6o) si3 e nie *d z*awiony. - A czym )est z*awienie, - Moksz3 wyzwoleniem3 wolnoci. Mistrz rozemia& si na ca&y +&os i %owiedzia&2 - /ak wic )este zmuszony do wolnoci, Jeste zo*owizany do wyzwolenia, W te)e chwili %rzy*ysz od%ry& si i %oz*y& si swoich lk w raz na zawsze. -u*oenie Kiedy %ewien ucze5 %rzy*y& z dalekie) krainy3 Mistrz zada& mu %ytanie2 - (ze+o %oszuku)esz, - Awiecenia. - 4rzecie nosisz w so*ie skar*. ?lacze+o szukasz +o +dzie indzie), - ( to za skar* %osiadam, - 4ra+nienie %oszukiwania3 kt re ci o+arn&o. W te) same) chwili ucze5 zosta& owiecony. 4o latach zwyk& %owtarza0 swym %rzy)acio&om2 - Adkry)cie wasz skar*3 i cieszcie si )e+o *o+actwami.

$iezaleno0 @czniowie dyli do Awiecenia3 nie wiedzieli )ednak3 na czym ono %ole+a3 ani )ak mona )e zdo*y0. Mistrz rzek&2 - -do*y0 +o nie mona. $ie mona nim zaw&adn0. Widzc smutek w oczach uczni w Mistrz doda&2 - $ie *d1cie smutni. $ie mona te Awiecenia utraci0. I od te+o dnia uczniowie wytrwale %oszuku) te+o3 cze+o nie mona ani zdo*y03 ani utraci0. S&owa @czniowie wdali si w dyskus) nad )edn z sentenc)i 8ao - tse2 (i3 co wiedz - nie m wi; (i3 co m wi - nie wiedz. Kiedy nadszed& Mistrz3 za%ytali +o3 co w&aciwie znacz te s&owa. Mistrz od%owiedzia& %ytaniem2 - Kto z was zna za%ach r y, -nali wszyscy. Wtedy %owiedzia& im2 - Wyra1cie to w s&owach. Wszyscy umilkli. Karno0 @czniom3 kt rzy chcieli si dowiedzie03 )aki rodza) medytac)i %raktykowa& codziennie rano w o+rodzie3 Mistrz od%owiedzia&2 - Kiedy %atrz uwanie3 widz krzew r y w %e&nym rozkwicie. - ?lacze+o3 *y zo*aczy0 krzew r y3 trze*a %atrze0 uwanie, za%ytali. - W %rzeciwnym wy%adku cz&owiek widzi nie krzew r y3 lecz )e+o wyo*raenie3 kt re so*ie wczenie) ukszta&towa&. @miarkowanie :az %o raz Mistrz stara& si odwie0 swych uczni w od uzalenienia si od nie+o - to *owiem %rzeszkadza&o*y im w ywym kontakcie ze 1r d&em3 *i)cym w kadym z nich. (zsto %owtarza&2 - /rzy rzeczy s szkodliwe3 )eli zna)du) si z*yt *lisko3 i *ezuyteczne3 )eli s z*yt daleko. $a)le%ie) trzyma0 )e %orodku. M wi o o+niu3 w&adzy i o +uru. S%rzeczno0 - (o mam czyni03 *y do)0 do 6o+a, - Jeli %ra+niesz do)0 do 6o+a3 musisz wiedzie0 o dw ch rzeczach2 4ierwsza - e wszelkie two)e wysi&ki w tym kierunku s *ezuyteczne. - A dru+a, - Musisz dzia&a0 tak3 )ak +dy*y nie wiedzia& o %ierwsze). ?owiadczenie

:ektor s&awne+o uniwersytetu3 %rzekonany o mistycznym dowiadczeniu Mistrza3 chcia& mianowa0 +o dziekanem wydzia&u teolo+ii. -wierzy& si z te+o zamiaru %ierwszemu uczniowi. @cze5 %owiedzia&2 - Mistrz k&adzie nacisk na to3 *y *y0 owieconym3 a nie - *y uczy0 o owieceniu. - I to %rzeszkadza&o*y mu *y0 dziekanem wydzia&u teolo+ii, - /ak samo )ak %rzeszkadza&o*y s&oniowi *y0 dziekanem wydzia&u zoolo+ii. :oz+&os /ylko na)*ardzie) %rzenikliwe oko mo+&o*y odkry0 w %ostawie Mistrza co nadzwycza)ne+o. M +& odczuwa0 lk i %rzy+n*ienie3 )eli okolicznoci to us%rawiedliwia&y. M +& si mia03 %&aka0 i z&oci0. 8u*i& do*rze z)e03 nie +ardzi& )ednym czy dru+im kieliszkiem. Wiedziano nawet3 e o+lda& si za %iknymi ko*ietami. Kiedy )aki %odr ny zacz& narzeka03 e Mistrz nie )est Bcz&owiekiem witymB )eden z uczni w z mie)sca mu od%owiedzia&2 - /o3 e kto )est wity - to )edna s%rawa. A to3 e mia&*y si to*ie takim wydawa0 - to dru+a. 6a&wochwalstwo Mistrz nieustannie %rzestrze+a& uczni w %rzed nie*ez%iecze5stwami mo+cymi kry0 si w reli+ii. 8u*i& o%owiada0 historie %roroka3 kt ry chodzi& %o ulicach z za%alon %ochodni i wo&a&3 e ma zamiar %od%ali0 wityni3 *y ludzie *ardzie) za)mowali si 4anem ni wityni. $ast%nie dodawa&2 - 4ewne+o dnia sam %onios za%alon %ochodnie3 *y %od%ali0 zar wno witynie3 )ak i 4ana> @%rawa 4ewien %odr ny %oszuku)cy 6o+a3 za%yta& Mistrza2 - Jak odr ni %rawdziwe+o nauczyciela od 7a&szywe+o3 +dy )u %owr c do swo)e) o)czyzny, Mistrz odrzek&2 - ?o*ry nauczyciel m wi )ak %ost%owa03 z&y - o%owiada teorie. - Ale )ak *d m +& odr ni0 do*re %ost%owanie od z&e+o, - W taki sam s%os *3 )ak rolnik odr nia u%raw do*r od z&e). /ymczasowo0 Mistrz nie znosi& os * %rzed&ua)cych sw ) %o*yt w klasztorze. Wczenie) czy % 1nie) kady z uczni w m +& us&ysze0 te %rzykre s&owa2 - $adszed& czas3 *y so*ie %oszed&. Jeli nie ode)dziesz3 ?uch nie %rzy)dzie. Jeden z uczni w3 szcze+ lnie dotknity s&owami Mistrza3 chcia& si dowiedzie03 czym )est w ?uch. Mistrz %owiedzia&2 - Woda )est ywa i swo*odna3 +dy %&ynie.

/y sam *dziesz ywy i wolny3 +dy ode)dziesz. Jeli nie ode)dziesz ode mnie3 %o%adniesz w zast ) i umrzesz3 i *dziesz skalany. $iedowiadczanie 4odczas )edne) z dyskus)i o dowiadczaniu 6o+a3 Mistrz %owiedzia&2 - Kiedy dowiadczam 6o+a3 mo)e B)aB zanika. Kt wic 6o+a dowiadcza, - (zy*y zatem dowiadczanie 6o+a *y&o niedowiadczaniem, - S%rawa ma si %odo*nie )ak ze snem - od%owiedzia& Mistrz. ?owiadczenie snu mona %ozna0 do%iero wtedy3 +dy sen si sko5czy&. Kry) wka 4ewne+o razu Mistrz o%owiedzia& histori *ezcenne)3 staroytne) wazy3 za kt r na %u*liczne) licytac)i za%&acono wielkie %ienidze. @ywa& )e) stary w& cz+a3 kt ry zako5czy& ycie w ca&kowite) ndzy3 zu%e&nie niewiadom wartoci wazy3 do kt re) z*iera& e*raczy +rosz. Kiedy )eden z uczni w za%yta& Mistrza3 co oznacza owa waza3 ten %owiedzia&2 - (ie*ie same+o> 4o%roszony o wy)anienie3 doda&2 - (a&a two)a uwa+a sku%ia si na z*ieraniu okruch w wiedzy z ksiek i od nauczycieli3 6y&o*y le%ie)3 +dy*y zwr ci& uwa+ na waz3 w kt re) te okruchy +romadzisz. (ud :oznios&o si3 e 9a)i3 y)cy na %ery7eriach miasta3 czyni cuda. Je+o dom sta& si celem %iel+rzymek o+romnych t&um w ludzi chorych. Mistrz3 kt ry znany *y& z te+o3 e zu%e&nie nie interesowa& si cudownymi wydarzeniami3 ni+dy nie od%owiada& na %ytania o 9a)i. 4rzy%arty )ednak do muru %ytaniem3 dlacze+o )est tak %rzeciwny cudom3 od%owiedzia&2 - Jak mona wt%i0 w co3 co dzie)e si %rzed naszymi oczyma - w kade) chwili dnia, Aszustwo - Jak moemy odr ni0 %rawdziwe+o mistyka od 7a&szywe+o, za%ytali uczniowie3 %rzesadnie interesu)cy si rzeczami ta)emnymi. - A )ak odr niacie cz&owieka3 kt ry na%rawd %i3 od te+o3 kt ry uda)e, - za%yta& Mistrz. - $ie mamy takie) moliwoci. /ylko %icy wie o tym3 kiedy uda)e - od%owiedzieli uczniowie. Mistrz umiechn& si. 4 1nie) doda&2 - /en3 kt ry uda)e3 e %i - moe oszuka0 innych3 lecz nie same+o sie*ie. $iestety3 7a&szywy mistyk moe w%rowadzi0 w *&d nie tylko innych3 ale i same+o sie*ie.

@cieczka Jeden %rzy)ezdny o%owiedzia& histori %ewne+o wite+o3 kt ry chcc odwiedzi0 umiera)ce+o %rzy)aciela3 a *o)c si %odr owa0 noc3 %owiedzia& s&o5cu2 - W imi 6o+a - zatrzyma) si na nie*ie3 do% ki nie %rzy*d do wioski3 +dzie ley m ) umiera)cy %rzy)aciel. S&o5ce zatrzyma&o si na nie*ie tak d&u+o3 a wity cz&owiek dotar& do wioski. Mistrz umiechn& si. I doda&2 - (zy nie *y&o*y le%ie) dla te+o wite+o cz&owieka3 +dy*y %rzezwyciy& w&asny strach %rzed %odr owaniem noc, Sdzenie - Jak mo+ %rze*aczy0 innym, - Ddy*y ich ni+dy nie %ot%i&3 nie musia&*y im %rze*acza0. S%ok ) - (zy s )akie s%oso*y oceny w&asne) si&y duchowe), - Jest ich wiele. - 4oda) nam )eden. - Adkry03 )ak czsto )estecie roz%roszeni w ci+u )edne+o tylko dnia., $ieroztro%no0 Mistrz zawsze %odkrela&3 e musimy uczy0 si sami. Musimy *ardzie) sami sie*ie uczy03 ni %ole+a0 na autorytecie innych ludzi. Aczywicie3 ma to swo)e +ranice. $a %rzyk&ad3 %ewien *&yskotliwy m&odzieniec *y& %rzekonany3 e musi wy%r *owa0 narkotyki )ako rodek %rowadzcy do mistycznych %rzey0. @waa&3 e Btrze*a %ode)mowa0 ryzyko3 *o %rzecie cz&owiek moe uczy0 si tylko dro+ %r * i *&d wB. Sk&oni&o to Mistrza do o%owiedzenia stare) historii o +wo1dziu i wkrcie. - Jest %rosty s%os * s%rawdzenia3 czy %otrze*ny )est +w 1d1 czy wkrt. W*i) +w 1d1 w desk. Jeli deska %knie - %rzekonasz si3 e %otrze*ny *y& wkrt. Szale5stwo 4ytany o w&asne owiecenie3 Mistrz *y& zawsze *ardzo %owci+liwy3 chocia uczniowie wszelkimi s%oso*ami chcieli sk&oni0 +o do zwierze5. Jedyn in7ormac)3 )ak uda&o si im uzyska03 *y&y s&owa wy%owiedziane %rzez Mistrza do na)m&odsze+o syna3 kt ry %yta& +o3 )ak si czu&3 kiedy zosta& owiecony. Ad%owied1 *rzmia&a2 - Jak +&u%iec. (h&o%iec za%yta& dlacze+o. Mistrz odrzek&2 - Widzisz synu3 *y&o to %rzeycie takie3 )akie ma cz&owiek3 kt ry z wielkim trudem w&amu)e si do domu3 ws%ina)c si %o dra*inie i

wy*i)a)c okno3 a nast%nie stwierdza3 e drzwi domu *y&y ca&y czas otwarte. :ozw ) @czniowi3 kt ry skary& si na w&asne o+raniczenie3 Mistrz %owiedzia&2 - /o %rawda3 )este o+raniczony. (zy )ednak nie zauway&e3 e moesz dzi ro*i0 to3 co )eszcze %itnacie lat temu wydawa&o*y ci si niemoliwe, (o si zmieni&o, -mieni&y si mo)e zdolnoci. - $ie. /o ty sam si zmieni&e. (zy to nie to samo, - $ie. Jeste tym3 czym mylisz3 e )este. Kiedy zmieni& si tw ) s%os * mylenia3 ty sam si zmieni&e. 4owierzchowno0 4ewne+o dnia dziennikarz %o%rosi& Mistrza3 *y wymieni& )ak rzecz3 kt ra charakteryzu)e ws% &czesny wiat. Mistrz *ez wahania od%owiedzia&2 - 8udzie z kadym dniem wiedz coraz wice) o wszechwiecie3 a coraz mnie) o so*ie. -a do astronoma3 kt ry czarowa& +o o%owieci o ws%ania&ych osi+niciach ws% &czesne) astronomii3 Mistrz rzek&2 - S%or d milion w zdumiewa)cych o*iekt w we wszechwiecie czarnych dziur3 kwazar w i %ulsar w - niewt%liwie na)dziwnie)szym )est cz&owiecze B)aB. 4oddanie si - Jaki )est na)ws%anialszy czyn3 kt ry moe s%e&ni0 cz&owiek, - Adda0 si medytac)i. - (zy nie *dzie to %rowadzi&o do niedzia&ania, - /o w&anie )est niedzia&anie. (zy*y wic dzia&anie *y&o czym niszym, - $iedzia&anie da)e ycie niedzia&aniom3 *ez nie+o *y&y*y one martwe. /w rczo0 - Jaki )est na)wzniole)szy czyn3 kt ry moe s%e&ni0 oso*a, - Adda0 si medytac)i. :zadko )ednak widziano3 *y sam Mistrz oddawa& si medytac)i. (i+le za)ty *y& %rzy %racach domowych i w %olu. S%otyka& si z lud1mi. 4isa& ksiki. 4od)& si nawet %rowadzenia ksi+ rachunkowych klasztoru. - ?lacze+o zatem s%dzasz ca&y sw ) czas %rzy %racy, - Kiedy kto %racu)e3 wcale nie musi odrywa0 si od medytac)i. -niknicie Mistrz rzek& do ucznia3 kt ry tak usilnie stara& si osi+n0 owiecenie3 e w ko5cu ciko si rozchorowa&2

Mona uchwyci0 %romie5 wiat&a ale nie rkami. Mona osi+n0 owiecenie - ale nie w&asnym wysi&kiem. -askoczony ucze5 za%yta&2 - Ale czy nie m wi&e mi3 e musz dy0 do te+o3 *ym sta& si %usty, W&anie to staram si ro*i0> - /ak wic teraz )este %e&en *y *y0 %ustym> - od%owiedzia& mie)c si Mistrz. :zeczywisto0 (hocia Mistrz wydawa& si cieszy0 yciem i y0 )e+o %e&ni3 znano +o r wnie )ako te+o3 kt ry nie co7a si %rzed %od)ciem ryzyka. 4ot%ia&3 na %rzyk&ad3 tyrani w&adz3 naraa)c si na wizienie i mier0. @da& si te z +ru% swoich uczni w do wioski dotknite) zaraz3 *y %oma+a0 chorym. -wyk& %owtarza02 - Mdry nie *oi si mierci. 4ewne+o razu za%ytano +o2 - ?lacze+o cz&owiek tak &atwo ryzyku)e swo)e ycie, - A dlacze+o cz&owiek tak ma&o %rze)mu)e si do%ala)c wiec3 +dy wita nowy dzie5, ?ystans W&aciciel wielkie+o %arku za*aw komentowa& ironi 7aktu2 kiedy dzieci *awi&y si tam znakomicie3 on sam zwykle *ywa& *ardzo %rzy+n*iony. Mistrz za%yta& +o2 - Wola&*y %osiada0 %ark3 czy mie0 za*aw, - (hcia&*ym )edno i dru+ie. Mistrz nic nie od%owiedzia&. Kiedy % 1nie) %ytano +o o to3 %rzytoczy& s&owa3 )akie w& cz+a wy%owiedzia& do w&aciciela ziemskie+o2 - /y %osiadasz ziemi3 a inni ciesz si )e) kra)o*razem. A+raniczenie (zy 6 + istnie)e, - za%yta& marksista. - %ewnoci nie taki3 )ak ludzie myl - od%owiedzia& Mistrz. Ko+o masz na myli3 kiedy m wisz o ludziach, Kade+o.

?ow d - (zy 6 + istnie)e, - za%yta& %ewne+o dnia Mistrz. - /ak - od%owiedzieli ch rem uczniowie. - 4omy&ka - od%ar& Mistrz. - $ie - twierdzili uczniowie. - Kole)na %omy&ka - odrzek& Mistrz. - Jak wic *rzmi od%owied1, - za%ytali uczniowie. - $ie ma od%owiedzi. - ?lacze+o nie ma, - ?late+o3 e nie ma %ytania - stwierdzi& Mistrz. $ieco % 1nie) wy)ania&2 - Jeli nie moesz %owiedzie0 nicze+o o /ym3 kt ry )est %oza myl

i s&owami - )ak moesz tu o cokolwiek %yta0, 4ierwsze5stwo Mistrz %rzy)mowa& z zadowoleniem %ost%y technolo+ii3 *y& )ednak w %e&ni wiadomy )e) o+ranicze5. Kiedy %ewien %rzemys&owiec za%yta& +o3 czym si za)mu)e3 od%owiedzia&2 - 4racu) w %rzemyle za)mu)cym si lud1mi. - A3 )eli mo+ za%yta03 na czym to %ole+a, za+adn& %rzemys&owiec. - S% )rz na sie*ie - rzek& Mistrz. Awocem twoich wysi&k w s le%sze rzeczy. Awocem moich - le%si ludzie. 4 1nie) %owiedzia& do swoich uczni w2 - (elem ycia )est rozkwit os *. $iestety3 ludzie dzi zda) si *ardzie) interesowa0 udoskonalaniem rzeczy. $atchnienie Mistrz twierdzi&3 e ma ksik3 zawiera)c wszystko3 cokolwiek mona wiedzie0 o 6o+u. $ikomu )ednak nie uda&o si ni+dy zo*aczy0 owe) ksiki. ?o%iero )eden naukowiec3 %o wielu %ro*ach3 wyrwa& ) od Mistrza. 4otem za*ra& do domu i otworzy& z wielkim %odnieceniem... %o to tylko3 a*y stwierdzi03 e kada )e) stronica )est czysta. - Ale ta ksika nicze+o nie m wi - o*urzy& si naukowiec. - Wiem o tym - od%ar& zadowolony Mistrz Ale zo*acz3 ile treci %odsuwa> $ieu+ito0 A3 wielkie nie*a> - )ak ty *ardzo si %ostarza&e - zawo&a& Mistrz %o rozmowie z %rzy)acielem z dzieci5stwa. - $ie da si nic zro*i03 *y nie stawa0 si starszym. $ie%rawda, od%ar& %rzy)aciel. - - %ewnoci - z+odzi& si Mistrz. /rze*a )ednak unika0 starzenia si. -niszczenie 4omimo ca&e) swo)e) witoci Mistrz s%rawia& czasem wraenie cz&owieka %rzeciwne+o reli+ii. @czniowie nie mo+li wy)0 ze zdziwienia3 oni *owiem - inacze) ni Mistrz - utosamiali reli+i z duchowoci. - :eli+ia3 tak )ak si ) dzisia) %raktyku)e3 %rzede wszystkim zwraca uwa+ na kary i na+rody. Innymi s&owy3 %odtrzymu)e strach i zach&anno0 - dwie rzeczy3 kt re na)*ardzie) niszcz duchowo0. 4 1nie) doda& ze smutkiem2 - 4rzy%omina to walk z %owodzi za %omoc wody al*o z %oarem stodo&y za %omoc o+nia. $acisk Mistrz %ozwala& kademu wzrasta0 duchowo z+odnie z w&asnym rytmem.

$ie s&yszano3 *y kiedykolwiek Bnaciska&B. An sam wy)ani& to w nast%u)ce) %rzy%owieci2 4ewien cz&owiek zo*aczy& motyla3 usi&u)ce+o wydo*y0 si z kokonu. Wydawa&o mu si3 e motyl czyni to z*yt wolno3 zacz& wic delikatnie dmucha0. (ie%&o %owietrza %rzys%ieszy&o %roces3 wy&oni& si )ednak nie motyl3 lecz )aki stw r z %oszar%anymi skrzyde&kami. - $ie mona %rzys%iesza0 %rocesu wzrostu - %odsumowa& Mistrz. Mona na)wye) do%rowadzi0 do)e+o %rzerwania. :ozczarowanie @czniowie nie mo+li zrozumie0 %ost%owania Mistrza3 kt ry ar*itralnie - )ak im si zdawa&o - )ednych %rzy)mowa& za uczni w3 a innych odrzuca&. -rozumieli do%iero wtedy3 +dy Mistrz %owiedzia&2 - $ie stara)cie si uczy0 wini %iewu. Stracicie tylko czas. I rozdranicie wini. ?e7inic)e Mistrz z dziecicym zachwytem %atrzy& na ws% &czesne wynalazki. $ie m +& wy)0 z %odziwu3 kiedy %o raz %ierwszy zo*aczy& kieszonkowy kalkulator. $ieco % 1nie) rzek& do*rotliwie2 - -da)e si3 e wielu ludzi nosi %rzy so*ie te ma&e kieszonkowe kalkulatory3 ale %ewnie wikszo0 nie ma w kieszeni nic3 co *y&o*y warte %orachowania, Kilka ty+odni % 1nie)3 +dy )eden z odwiedza)cych za%yta& +o3 cze+o uczy swoich uczni w3 od%owiedzia&2 - @cz ich ustalania w&aciwe) hierarchii wartoci2 le%ie) mie0 %ienidze3 ni )e liczy0; le%ie) dowiadczy0 cze+o3 ni da0 de7inic). :oz)anienie 4ewne+o razu uczniowie dyskutowali o %oytku z lektury. $iekt rzy uwaali3 e to strata czasu. Inni *yli %rzeciwne+o zdania. 4o%roszony o wyraenie swe) o%inii3 Mistrz rzek&2 - (zy kiedykolwiek czytalicie3 kt ry z tych tekst w3 +dzie za%iski %oczynione %rzez czyta)ce+o na mar+inesie da) tyle samo wiat&a3 ile sam tekst, @czniowie skinli +&ow na znak z+ody. A Mistrz doda&2 - Eycie )est )ednym z takich tekst w. 4rzewraliwienie Stale k& ccym si ma&onkom Mistrz %odsun& doskona&e rozwizanie. 4owiedzia&2 - 4rzesta5cie raz wreszcie doma+a0 si )ako swe+o %rawa te+o3 o co moecie %o%rosi0 )ako o %rzys&u+. K& tnie sko5czy&y si natychmiast.

S%rzeciw (z&owiekowi o duchu odkrywcy3 ale zniechconemu czst krytyk3 Mistrz %owiedzia&2 - Ws&uchu) si w +&os te+o3 kt ry ci krytyku)e. @)awnia on *owiem to3 co ukrywa) %rzed to* %rzy)aciele. Ale doda& r wnie2 - $ie za&amu) si s&owami krytyku)ce+o ci cz&owieka. $i+dy )eszcze nie wzniesiono adne+o %omnika ku czci kt re+okolwiek z krytyk w. 4omniki stawia si krytykowanym. $iesko5czono0 $ikomu nie udawa&o si nak&oni0 Mistrza3 do m wienia o 6o+u lu* o s%rawach *oskich. /wierdzi& *owiem3 e o B6o+u moemy wiedzie0 tylko to3 e to3 co wiemy3 )est niczymB. 4ewne+o dnia o%owiedzia& o cz&owieku3 kt ry %rzeywa)c liczne rozterki3 d&u+o namyla& si3 zanim zosta& )e+o uczniem2 - 4rzyszed&3 *y uczy0 si %od moim kierownictwem. Asi+n& takie wyniki3 e nie nauczy& si nicze+o. Jedynie niewielu uczni w zrozumia&o3 o co chodzi2 te+o3 co Mistrz mia& do nauczenia3 nie mona si *y&o nauczy0. I nie mona te *y&o te+o uczy0. /ak wic to3 cze+o rzeczywicie mona si *y&o nauczy0 od Mistrza3 *y&o niczym. 4rzeladowanie Jeden z uczni w %rzy%omnia& %ewne+o dnia3 e 6udda3 Jezus i Mahomet zostali %rzez swoich ws% &czesnych na%itnowani )ako wywrotowcy i heretycy. Mistrz doda&2 - A nikim nie mona %owiedzie03 e osi+n& szczyt 4rawdy3 do% ki tysic uczciwych os * nie oskary +o o *lu1nierstwo. -+oda 4ewien cz&owiek3 kt remu ycie ma&e5skie nie uk&ada&o si na)le%ie) i kt ry szuka& na to rady3 Mistrz %owiedzia&2 - Musisz nauczy0 si s&ucha0 te+o3 co m wi two)a ona. Mczyzna wzi& so*ie t rad do serca i %owr ci& %o miesicu3 m wic3 e nauczy& si s&ucha0 kade+o s&owa wy%owiadane+o %rzez on. Mistrz %oradzi& mu z umiechem2 - A teraz id1 do domu i s&ucha) kade+o s&owa3 kt re+o ona nie wy%owiada. Wielko0 - $ieszczcie dzisie)sze+o wiata - rzek& Mistrz z +&*okim westchnieniem - %ole+a na tym3 e ludzie nie chc wzrasta0. Jeden z uczni w za%yta&2 - Kiedy mona %owiedzie03 e kto )est )u do)rza&y, - W dniu3 w kt rym nie trze*a +o w niczym ok&amywa0.

Awiecenie Mistrz *y& zwolennikiem zar wno wiedzy3 )ak i Mdroci. -a%ytany o to3 odrzek&2 - Wiedz zdo*ywa si %rzez czytanie ksiek lu* s&uchanie wyk&ad w. - A Mdro0, 4rzez czytanie ksiki3 kt r )est kady z nas. 4o chwili namys&u doda&2 - $ie )est to wcale &atwe zadanie3 *o kada chwila dnia %rzynosi nowe wydanie te) ksiki. @)awnienie Kiedy %rzy*ywa& )aki nowy ucze53 Mistrz zwyk& *y& +o od%ytywa0 z takie+o oto katechizmu2 - (zy znasz oso*3 kt ra nie o%uci ci ni+dy3 do% ki *dziesz y&, Kto to )est, - /y sam. - (zy znasz od%owied1 na kade z %yta53 kt re kiedykolwiek mo+&o *y ci si nasun0, - Jak ona *rzmi, /y sam )este od%owiedzi. - A czy moesz od+adn0 rozwizanie kade+o z twoich %ro*lem w, $ie3 %odda)e si. - /y sam )este rozwizaniem. Kontem%lac)a Mistrz czsto zwyk& m wi03 e )edynie Milczenie %rowadzi do %rzemiany cz&owieka. $ie mona )ednak *y&o wydo*y0 z nie+o3 czym )est owo Milczenie. 4ytany o to3 umiecha& si3 a nast%nie k&ad& %alec na ustach3 co tylko wzma+a&o zamt w +&owach uczni w. 4ewne+o dnia )ednak nast%i& %rze&om3 +dy kto za%yta&2 - A )ak mona do)0 do te+o Milczenia3 o kt rym m wisz, Mistrz %owiedzia& co tak %roste+o3 e uczniowie w%atrzyli si uwanie w )e+o twarz3 czy %rzy%adkiem nie artu)e. $ie artowa&. 4owiedzia& im2 - Ddziekolwiek )estecie - %atrzcie3 cho0 *ycie sdzili3 e nie ma nicze+o do zo*aczenia. I s&ucha)cie - kiedy wszystko wyda)e si s%oko)ne. $iewinno0 W czasie wycieczki Mistrz %owiedzia&2 - (hcecie wiedzie03 na czym ycie owiecone, 4o%atrzcie na te %taki3 lata)ce nad )eziorem. Ddy wszyscy w%atrywali si3 Mistrz zawo&a&2 - 4taki rzuca) na wode swo)e od*icia3 cze+o nie s wiadome - i do cze+o )ezioro nie %rzywizu)e adne) wa+i. Sztuka Kto za%yta&2

- $a co )est %otrze*ny )akikolwiek mistrz, @cze5 od%owiedzia&2 - 6y nauczy0 ci te+o3 co zawsze wiedzia&e3 i *y %okaza0 ci to3 na co zawsze %atrzy&e. 4oniewa ta od%owied1 zamci&a tylko w +&owie %yta)cemu3 ucze5 doda&2 - Artysta3 %rzez swo)e o*razy3 nauczy& mnie widzie0 zach d s&o5ca. Mistrz3 %rzez swo)e nauki3 nauczy& mnie widzie0 rzeczywisto0 kade) chwili. Samotno0 - (hcia&*ym *y0 z 6o+iem na modlitwie. - /o3 cze+o %ra+niesz3 nie ma sensu. - ?lacze+o, - Kiedy ty )este3 nie ma 6o+a. A kiedy )est 6 +3 nie ma cie*ie. Jake wic moesz *y0 z 6o+iem, Mistrz % 1nie) doda&2 -Szuka) samotnoci. Kiedy )este z kim innym3 nie )este sam. Jedynym s%oso*em3 *y rzeczywicie *y0 z 6o+iem3 )est %ozosta0 ca&kowicie z samym so*. Wtedy tylko mona mie0 nadzie)3 e *dzie 6 + i e nie *dzie cie*ie. 4ode)rzenie Jeden z %odr nych za%yta&3 )ak m +&*y odr ni0 %rawdziwe+o Mistrza od 7a&szywe+o. Mistrz od%owiedzia& kr tko2 Jeli sam nie oszuku)esz3 nie zostaniesz oszukany. 4 1nie) Mistrz rzek& do swoich uczni w2 -?lacze+o ci %oszuku)cy z + ry zak&ada)3 e sami s uczciwymi lud1mi i %otrze*u) tylko s%oso*u3 *y wykry0 oszustwo wr d Mistrz w, 4ro%orc)a 4ewien %odr ny3 kt ry s%odziewa& si %o Mistrzu wielkich rzeczy3 *ardzo si rozczarowa& zwycza)nymi s&owami3 kt rymi ten zwr ci& si do nie+o. - 4rzy*y&em tu w %oszukiwaniu Mistrza - zwierzy& si )ednemu z uczni w - a znalaz&em tylko zwyk&e+o cz&owieka3 niewiele r nice+o si od innych. @cze5 od%owiedzia&2 - Mistrz )est szewcem z niesko5czon iloci na+romadzone) sk ry. 4rzycina ) i szy)e na miar two)e) sto%y. -a*orczo0 Dorliwy ucze5 wyrazi& %ra+nienie nauczania innych 4rawdy i za%yta& Mistrza3 co o tym sdzi. Mistrz od%owiedzia&2 - -aczeka). (o roku ucze5 %rzychodzi& z tym samym %ytaniem i za kadym razem Mistrz dawa& mu t sam od%owied12 - -aczeka).

4ewne+o dnia za%yta& Mistrza2 - Kiedy *d +otowy do uczenia, Mistrz odrzek&2 - Kiedy o%uci ci nadmierne %ra+nienie uczenia innych. Modlitwa Mistrz nie ustawa& w zwalczaniu %o)0 i wyo*rae53 )akie ludzie mieli o 6o+u. - Jeli wasz 6 + %rzychodzi wam z %omoc i wy*awia was z k&o%ot w - zwyk& mawia0 - oznacza to3 e nadszed& czas3 *y zacz0 szuka0 %rawdziwe+o 6o+a. 4o%roszony o wy)anienie3 o%owiedzia& naste%u)c historie2 - 4ewien cz&owiek %ozostawi& na %lacu tar+owym sw ) nowiusie5ki rower i %oszed& %o zaku%y. 4rzy%omnia& so*ie o nim do%iero nast%ne+o dnia i natychmiast %o%dzi& na mie)sce3 +dzie +o zostawi&3 %rzekonany3 e rower )u dawno ukradziono. /ymczasem rower sta& so*ie w tym samym mie)scu. - o+romn radoci3 natychmiast %o*ie+& do %o*liskie) wityni3 *y %odziekowa0 6o+u za to3 e zachowa& mu *ez%iecznie rower - i ledwie wyszed& ze wityni3 stwierdzi&3 e roweru )u nie *y&o> Fkstrawa+anc)a Kt re+o dnia uczniowie chcieli si dowiedzie03 )aki cz&owiek *y&*y na)*ardzie) od%owiedni3 *y %rzy)0 +o do +rona uczni w. Mistrz od%owiedzia&2 - Kto3 taki3 kto ma)c tylko dwie koszule3 s%rzeda)e )edn i za te %ienidze ku%u)e kwiat. @mie)tno0 Mistrz cier%liwie wys&ucha& skar+ ko*iety na swe+o ma. Wreszcie rzek&2 - Mo)a dro+a3 two)e ma&e5stwo *y&o*y szczliwsze3 +dy*y *y&a le%sz on. - Jake mo+ ni *y0, - :ezy+nu)c z wysi&k w3 *y uczyni0 z nie+o le%sze+o ma. 4rzywizanie - $ie wiem3 co %rzyniesie mi dzie5 )utrze)szy3 chce wic *y0 %rzy+otowany. - 6oisz si )utra - a nie zda)esz so*ie s%rawy3 e wczora) moe *y0 r wnie nie*ez%ieczne. $a %okaz Kiedy )eden z uczni w wyrazi& %ra+nienie uczenia innych 4rawdy3 Mistrz za%ro%onowa& mu %r *e2 - Wy+&o %rzem wienie w mo)e) o*ecnoci3 *ym m +& oceni03 czy )este +ot w. 4rzem wienie *y&o ws%ania&e - otwiera&o nowe horyzonty. 4od koniec )aki e*rak z*liy& si do m wcy3 kt ry natychmiast wsta& i da& e*rakowi sw ) %&aszcz - )ako do*ry %rzyk&ad dla ze*ranych. (hwile % 1nie) Mistrz %owiedzia&2

- /wo)e s&owa *y&y natchnione3 ale ty nie )este )eszcze +ot w. - ?lacze+o, - za%yta& rozczarowany ucze5 - - dw ch %owod w2 nie da&e temu cz&owiekowi moliwoci %owiedzenia o swoich %otrze*ach. I nie %rzezwyciy&e %ra+nienia3 *y wywrze0 na innych wraenie swo) cnot. -adowolenie Mistrz stale %odkrela& - cho0 wy+lda to na %aradoks - e %rawdziwym re7ormatorem moe *y0 )edynie taki cz&owiek3 kt ry dostrze+a3 e rzecz - w swym aktualnym stanie - )est doskona&a3 i kt ry %ozwala )e) *y0 tak3 )aka )est. - ?lacze+o wic chcia&*y cokolwiek zre7ormowa0, - %owiedzieli uczniowie. - Widzicie s re7ormatorzy i re7ormatorzy. Jedni %ozwala)3 *y dzia&anie %rze%&ywa&o %rzez nich3 a oso*icie nic %rzy tym nie czyni - %rzy%omina) oni ludzi3 kt rzy zmienia) koryto i *ie+ rzeki. Inni %ode)mu)c w&asne dzia&anie - %rzy%omina) ludzi3 kt rzy wysila) si3 *y uczyni0 rzeke *ardzie) mokr. Gaska 4ewien m&odzieniec %rzyszed& do Mistrza i %owiedzia&2 - (hcia&*ym *y0 mdrym cz&owiekiem. Jak mo+ s%e&ni0 to %ra+nienie, Mistrz westchn& i rzek&2 - Ey& kiedy m&odzieniec3 dok&adnie taki sam )ak ty. 4ra+n& *y0 mdrym cz&owiekiem i to %ra+nienie *ardzo mu %omo+&o. 4ewne+o dnia znalaz& si dok&adnie w tym mie)scu3 +dzie )a teraz )estem. 4rzed nim3 w&anie tam3 +dzie )este teraz3 usiad& m&odzieniec. I tene m&odzieniec %owiedzia&2 - (hcia&*ym *y0 mdrym cz&owiekiem. Wyszo0 4ewien ucze5 ze Wschodu3 dumny z te+o3 co uwaa& za duchowo0 Wschodu3 uda& si do Mistrza i %owiedzia&2 - Jak to si dzie)e3 e -ach d ma do*ro*yt3 a Wsch d - duchowo0, ?late+o - od%owiedzia& zwi1le Mistrz - e kiedy na %ocztku rozdzielano do*ra dla te+o wiata3 -ach d m +& wy*iera0 %ierwszy. 4omoc Kiedy )eden z uczni w %rzyszed& %oe+na0 si z Mistrzem %rzed %owrotem do rodziny i interes w3 %rosi& +o o co3 co m +&*y za*ra0 ze so*. Mistrz rzek&2 - Stale rozwaa) te trzy rzeczy3 kt re ci teraz %owiem2 to nie o+ie5 )est +orcy3 lecz ty sam3 kt ry to odczuwasz. /o nie oko widzi3 lecz ty sam. /o nie cyrkiel zakrela ko&o3 lecz krelarz. -)ednoczenie Kiedy )u *y&o %ewne3 e Mistrz wkr tce umrze3 uczniowie zaczli

myle0 o urzdzeniu mu +odne+o %o+rze*u. Mistrz us&ysza& o tym i %owiedzia&2 - Ddy nie*o i ziemia *d mo) trumn... s&o5ce3 ksiyc i +wiazdy ozdo*ami me+o %o+rze*u... a ca&e stworzenie *dzie mi towarzyszy0 do +ro*u - czy m +&*ym oczekiwa0 cze+o *ardzie) uroczyste+o i s%rawia)ce+o wiksze wraenie, 4rosi&3 *y +o nie +rze*ano. @czniowie nie chcieli )ednak o tym s&ysze0 - m wili3 e zosta&*y rozszar%any %rzez zwierzta i %taki. - W takim razie %ostara)cie si3 *y o*ok mnie lea&a mo)a laska3 a*ym m +& )e %rze%dzi0 - odrzek& z umiechem Mistrz. - Ale )ak to zro*isz, 4rzecie nie *dziesz nicze+o wiadom, - Wo*ec te+o3 )akie ma znaczenie3 e %or mnie dzikie zwierzta i %taki, -&udzenie ?o nowo %rzy*y&ych uczni w Mistrz zwyk& wy%owiada0 te s&owa2 - Ko&aczcie3 a drzwi *d wam otworzone. Jednemu z nich %owiedzia& % 1nie) w zau7aniu2 - Jak moesz czeka0 na otwarcie drzwi3 )eli one ni+dy nie *y&y zamknite, S7ormu&owania - (ze+o szukasz, - za%yta& Mistrz uczone+o3 kt ry %rzyszed& do nie+o z %ro* o kierownictwo duchowe. - Szukam ycia - *rzmia&a od%owied1. Mistrz odrzek&2 - Jeli chcesz y03 s&owa musz umrze0. 4o%roszony % 1nie) o wy)anienie3 co mia& na myli3 %owiedzia&2 - (zu)esz si za+u*iony i *ezradny3 *o %rze*ywasz w wiecie s& w. Karmisz si s&owami3 zadowalasz si nimi3 a w rzeczywistoci %otrze*u)esz same) rzeczy. Jad&os%isem nie zas%okoisz +&odu. Eadne s7ormu&owanie nie u+asi twe+o %ra+nienia. Skromno0 4ewien cz&owiek3 znany ze swe+o uduchowienia3 uda& si do Mistrza i %owiedzia&2 - $ie %otra7i si modli0. $ie rozumiem 4ism. $ie %otra7i od%rawia0 0wicze53 kt re zalecam innym... -ostaw wic to wszystko - %owiedzia& z umiechem Mistrz. - Jake mo+ to zro*i0. 4rzecie uwaa si mnie za wite+o cz&owieka i mam w tych stronach wielu zwolennik w. $ieco % 1nie) Mistrz %owiedzia& z westchnieniem2 - ?zi wito0 )est nazw *ez rzeczywistoci. A %rzecie wito0 )est %rawdziwa tylko wtedy3 +dy )est rzeczywistoci *ez nazwy. 6eztroska -+odnie z +&oszon zasad3 e nic nie %owinno *y0 traktowane z*yt

%owanie - nawet w&asne nauczanie - Mistrz chtnie o%owiada& o so*ie samym t histori2 - M ) %ierwszy ucze5 *y& tak s&a*y3 e 0wiczenia3 kt re mu %rze%isa&em3 zu%e&nie +o do*i&y. ?ru+i ucze5 zwariowa&3 *o z*yt %owanie wykonywa& 0wiczenia3 kt re mu wyznaczy&em. /rzeci - st%i& sw ) umys&3 *o nadmiernie oddawa& si kontem%lac)i. Ale czwartemu uda&o si zachowa0 r wnowa+ %sychiczn. ?lacze+o tylko )emu, - 6y0 moe3 e )ako )edyny nie od%rawia& zadanych mu 0wicze5. /e s&owa Mistrza %rzy)mowano zawsze wy*uchami miechu. 4r no0 Mistrz czsto %rzy%omina& uczniom3 e wito03 %odo*nie )ak %ikno03 )est %rawdziwa tylko wtedy3 +dy nie )est wiadoma same) sie*ie. - u%odo*aniem %rzytacza& wiersz2 : a kwitnie3 %oniewa kwitnie nie %yta dlacze+o ani nie stroi si3 *y zwa*i0 m ) wzrok. 4rzytacza& te %owiedzenie2 Cwity tak d&u+o )est witym3 do% ki nie wie3 e nim )est. Wskazanie (hocia Mistrz %ode)rzliwie odnosi& si do wiedzy i nauczania o s%rawach *oskich3 )ednak ni+dy nie zmarnowa& okaz)i3 *y %o%rze0 rozw ) nauki i sztuki oraz r nych 7orm nauczania. $ic wic dziwne+o3 e chtnie z+odzi& si na wyst%ienie wo*ec ca&e+o uniwersytetu. 4rzy*y& +odzine wczenie)3 *y %rze)0 si %o terenie. 4odziwia& rozmaite urzdzenia u&atwia)ce nauke3 o )akich nawet nie mylano w )e+o czasach. Jak zwykle3 )e+o wyst%ienie trwa&o mnie) ni minut. 4owiedzia&2 - 8a*oratoria i *i*lioteki3 sale3 arkady i %ortyki oraz uczone wyk&ady... wszystko to na nic si %rzyda3 )eli za*raknie mdroci serca i oka3 kt re umie %atrze0. Mka - $ieszczcia mo+ %rowadzi0 do rozwo)u i owiecenia - %owiedzia& Mistrz. I tak to wy)ani&2 4ewien %tak codziennie chroni& si w suchych +a&ziach drzewa3 sto)ce+o %or d rozle+&e+o %ustynne+o kra)o*razu. :azu %ewne+o tr*a %owietrzna wyrwa&a drzewo z korzeniami3 i *iedny %tak musia& %rzelecie0 co na)mnie) sto mil3 nim znalaz& so*ie nowe schronienie. ?otar& wreszcie do lasu3 +dzie drzewa u+ina&y si od owoc w. I zako5czy&2 - Ddy*y uschnite drzewo ocala&o3 nic nie sk&oni&o*y %taka3 *y wyrzek& si *ez%iecze5stwa i %oszy*owa& w %rzestworza. $ieustraszono0

- (zym )est mi&o0, - (a&kowit nieo*ecnoci lku - od%owiedzia& Mistrz. - A cze+o si lkamy, Mi&oci - od%ar& zn w Mistrz. @&uda <ma)a= Ato )ak Mistrz wy)ani&3 e owiecenie %rzychodzi nie za s%raw wysi&ku3 ale - zrozumienia. - Wyo*ra1cie so*ie3 e wszystkich was %oddano hi%nozie i wierzycie3 e w tym %oko)u )est ty+rys. A+arnici strachem3 *dziecie si starali uciec %rzed tym zwierzciem3 walczy0 z nim3 *roni0 si %rzed nim lu* oswoi0 )e. Kiedy )ednak z&udzenie %rynie3 nie trze*a *dzie )u nic ro*i0. I wszyscy *dziecie +runtownie odmienieni. /ak wic zrozumienie roz%rasza z&udzenie3 roz%roszone z&udzenie %rzynosi zmiane3 zmiana %rowadzi do niedzia&ania3 za niedzia&anie )est moc2 moecie dokona0 wszystkie+o na ziemi3 *o to )u nie wy *dziecie dzia&a0. Aczyszczenie Mistrz z naciskiem %odkrela&3 e to3 cze+o uczy3 )est niczym i e niczym )est r wnie to3 co ro*i. Je+o uczniowie sto%niowo odkrywali3 e Mdro0 %rzychodzi do tych3 kt rzy nie ucz si nicze+o i kt rzy oducza) si wszystkie+o. 4rzemiana )est skutkiem nie )akie+o czynu3 ale te+o3 z cze+o si zrezy+nowa&o. Deniusz 4ewien %isarz %rzy*y& do klasztoru3 *y na%isa0 ksik o Mistrzu. - 8udzie m wi3 e )este +eniuszem. (zy to %rawda, - za%yta&. - Moesz tak %owiedzie0 - od%owiedzia& Mistrz3 *ez nadmiaru skromnoci. - A co s%rawia3 e kto sta)e si +eniuszem, -dolno0 roz%oznawania. - :oz%oznawania cze+o, - Motyla w +sienicy3 or&a w )a)u3 i wite+o w e+oicie. 8udzko0 Szeroko o+&aszano wyk&ad3 kt ry Mistrz mia& wy+&osi0 na temat2 -niszczenie wiata. Wielki t&um ludzi ze*ra& si w o+rodach klasztoru3 *y +o s&ucha0. Kon7erenc)a nie trwa&a nawet minuty. Ato wszystko3 co %owiedzia& Mistrz2 - Ato co zniszczy rodza) ludzki2 %olityka *ez zasad3 %ost% *ez ws% &czucia3 *o+actwo *ez %racy3 wiedza *ez milczenia3 reli+ia *ez odwa+i i kult *ez wiadomoci. Adrzucenie

- Jakie+o cz&owieka tworzy Awiecenie, Mistrz od%owiedzia&2 - Mie0 wiadomo0 s%o&eczn i nie nalee0 do adne) %artii; %orusza0 si3 a nie %oda0 adnym3 utartym szlakiem; *ra0 rzeczy takimi3 )akie s; nie mie0 wyrzut w sumienia zwizanych z %rzesz&oci ani o*aw o %rzysz&o0; %oruszy0 si3 kiedy nas %o%ycha)3 i %rzy)03 kiedy - wzywa); *y0 )ak %otny wicher i )ak %i rko na wietrze; )ak wodorosty3 ko&yszce si w rzece; )ak m&y5ski kamie53 o*raca)cy si &a+odnie; )ednakowo kocha0 ca&e stworzenie3 tak )ak nie*o i ziemia s )ednakowo dla wszystkich oto cze+o dokonu)e Awiecenie. Kiedy )eden z na)m&odszych uczni w us&ysza& te s&owa3 zawo&a&2 - /a nauka nie )est dla ywych3 ale dla umar&ych. I odszed&. I ni+dy nie wr ci&. S%is treci W%rowadzenie (uda ?o)rza&o0 Wraliwo0 A*surd Jasno0 :eli+ia ?uchowo0 (zuwani A*ecno0 D&*ia Wntrze (haryzmat 9armonia -rozumienie -&udzenie 4roroctwo 4ost% 4ra+matyzm I+noranc)a Mity Szczcie Medytac)a :ealizm Mowa ?uchowa ul+a 4lotka :uch @wizienie /osamo0 ?yskryminac)a 6ezmylno0 @wiel*ienie @chylenie si 4rzeznaczenie 4owt rne narodziny Marzenia 4rzeciwdzia&anie :eakc)a 'ilozo7ia Szko&a Cle%ota

4orednictwo 4rzetrwanie -aleno0 @cieczka $iestosowanie %rzemocy :oz%roszenie 4owr t do domu Ja&owo0 6ez s& w 4rzy*ycie Fwoluc)a $iewiadomo0 Ad%owiedzialno0 Ateizm Wyci+nicie 4ierwsze5stwo Gatwo0 -aniechanie Wyraenie Adkrycie Wyco7anie si 4odatno0 4rzemiana 4rzyczynowo0 4rzymus A*liczenie :ewoluc)a $aladownictwo Aso*no -as&ona 4okora $a+ana :ozw ) -+oda 4rzemoc $iestosowno0 Wyzwanie Ideolo+ia Moralno0 @ro)enie -dalne kierowanie Asaczenie Swiadomo0 8unatyzm Aderwanie :ozr nienie Stworzenie 4ers%ektywa Addzielenie -miana :oz%oznanie S%o)rzenie w +&* $iezaleno0 @od%ornienie Autentyczno0 @%rzedzenie A*&uda Fntuz)azm /otalizm 6ezinteresowno0 Mdro0

Mi&o0 6o+actwo Szczcie @niwersalizm 4rzemi)anie 4rzy+oda Cmiertelno0 Wyzwolenie A+raniczenie -aan+aowanie $atura $ie*o A*ecno0 S%e&nienie -au7anie 9a&as Myl A*)awienie Gaskawo0 Drzech @zdrowienie $auka 4rzekonanie -ainteresowanie 4ocztki -demaskowanie @tosamienie -rozumienie -naczenie 4ustka S&u*a Sedno Cwitowanie 4ozory Cwito0 Eyczliwo0 4o+odzenie si Atwarto0 $iewola -u*oenie $iezaleno0 S&owa Karno0 @miarkowanie S%rzeczno0 ?owiadczenie :oz+&os 6a&wochwalstwo @%rawa /ymczasowo0 $iedowiadczanie Kry) wka (ud Aszustwo @cieczka Sdzenie S%ok ) $ieroztro%no0 Szale5stwo :ozw ) 4owierzchowno0

4oddanie si /w rczo0 -niknicie :zeczywisto0 ?ystans A+raniczenie ?ow d 4ierwsze5stwo $atchnienie $ieu+ito0 -niszczenie $acisk :ozczarowanie ?e7inic)e :oz)anienie 4rzewraliwienie S%rzeciw $iesko5czono0 4rzeladowanie -+oda Wielko0 Awiecenie @)awnienie Kontem%lac)a $iewinno0 Sztuka Samotno0 4ode)rzenie 4ro%orc)a -a*orczo0 Modlitwa Fkstrawa+anc)a @mie)tno0 4rzywizanie $a %okaz -adowolenie Gaska Wyszo0 6rak kom%etenc)i Cmia&o0 4omoc -)ednoczenie -&udzenie S7ormu&owania Skromno0 6eztroska 4r no0 Wskazanie Mka $ieustraszono0 @&uda <Ma)a= Aczyszczenie Deniusz 8udzko0 Adrzucenie