retim Ynetimi

retim Ynetimi Nedir?

retim srelerini ilgilendiren tm kararlarn alnmas ile ilgili disiplindir. retilen mallarn istenilen nicelikte ve zamanda en az giderle olumasn amalar ve bunu temel tutar.

Sorumluluklar
retim Sisteminin Tasarm Kontrol Sistemlerinin Gelitirilmesi

retim Sisteminin Tasarm

Yapm Sre letme Ara ve gereler

Kontrol Sistemlerinin Gelitirilmesi

Envanterler Yapm Kalitesi retim Programlar Verimlilik

6M
Materials (malzeme) Machinery (makine) Methods (metod) Men (insan) Money (para) Minutes (zaman)

 6M kavram tm retim ynetimi anlay ve uygulamalarn tanmlamaya ve gelitirmeye yeterli temel kurgudur. Bu kavramdan yola karak retim ynetimi, iletmenin elinde bulunan malzeme,makine ve insan gc kaynaklarnn belirli miktarlardaki mamuln istenilen kalitede, istenilen zamanda ve mmknse en dk maliyetle retimini salamay amalar.

retim ynetiminin ana amac, retilen rn ile bal olarak miktar, kalite, zaman ve maliyet faktrleri iin OPTIMUM deerlerin bulunmasna ynelmitir.

Amalar
Tketici isteklerinin fiyat, zaman, miktar ve kalite asndan en iyi ekilde karlanmas Stok dzeyinin mmkn olduu kadar dk tutulmas veya stok devir hznn arttrlmas letmenin insan gc ve makine kaynaklarndan yararlanma derecesinin ykseltilmesi

TAM ZAMANINDA RETM SSTEMLER (JUST IN TIME PRODUCTION)

lk balarda Japonyada gelitirilmitir. Bir envanter ynetimi metodu olarak alglanmtr. Tam zamannda retim artk bir retim sistemi olarak kabul edilmitir. Tam zamannda retim esas udur.Eer ie deer katmayan atn ve deikenliin yok edilmesi ve malzemelerin gerektii yerde ve gerektii zamanda kullanlmasdr.

Bu sistem ekme sistemine dayaldr.

ekme sistemi retim ve datm talebini gerekletirmek iin i istasyonlar arasnda eitli sinyaller kullanlr. rnek olarak ;rn talebi geldiinde bu talep son istasyona iletilir ve Kanban kartlar ile istasyonlar aras mal ekimi salanr.

 ekme sistemi sadece ihtiya olduunda kk partilerden oluan malzemelerin retilmesini salar.

Bu sistem problemleri gizleyen stoklarn oluumunu engeller ve dolays ile stoklara yaplan yatrm azaltrken imalat evrim zamanlar da indirgenir.

 TZ felsefesinde en byk israf kayna stoklardr. Fakat genelde hammadde stoklar tutulur(tedarikilere olan gvensizlikten dolay) TZ ilk defa Toyota firmas bamhendisi Taciihi Ohno tarafndan gelitirilmitir ve uygulanmtr. Savatan sonra zaten snrl olan doal kaynaklara,igc ve sermaye kaynaklarnn da yetersizlii ilave edilince Japonya iktisadi varln devam ettirmek iin elinde bulunan kaynaklar mmkn olan en dk maliyetle kullanmay renek durumunda kalmtr.

 1971 petrol krizi sonrasnda JIT in nemi dier Japon iletmecilerce de anlalmtr. Buna dayal retim 1980lerin bandan itibaren Amerika ve Avrupada uygulanmaya balamtr. Bugn General Motors, Apple Computer ve IBM firmalar bu yntemi kullanmaktadrlar. Japonya dnda bu sistem genellikle stok kontrol sistemi olarak tannmtr.

 Gerekte bu yntem ;sfr stokla retime karlk gelmektedir. JIT in irketin btn blmlerini etkileyen satn alma, mhendislik, pazarlama, personel, kalite-kontrol, mteri ve satc arasndaki ilikiyi belirleyerek israfn azalmasn verimliliin artmasn salayan bir retim sistemidir. Yani JIT in felsefesi bazen retim sistemi bazen de ynetim tarz olarak ifade edilir.

 Sfr stok felsefesi idealize edilmi sfr stok ve stok hata hedeflerine ulamak iin az sayda satcdan yksek kalite rnleri ufak miktarda gecikme zamannda teslimi zorunludur.Bir rne ihtiya duyulduunda retmek veya temin etmektir.Buda az sayda ki satcdan kaliteli mal almak ile mmkndr

DER RETM TRLER

Aratrma retimi Model ve prototip retimi Test modelleri retimi Pilot retim Dizayn tamamlanm mamulllerin retimi Yeni modele gei devresi retimi Balang devresi retimi hracat mamulleri retimi Modifikasyon ,tamir ve iade mamulleri retimi Geici retim

RETM YNETM FONKSYONLARI

Bir iletmede retim ynetimi departman fonksiyonlar ; letmenin bykl , ynetim politikas , organizasyon yaps , retim tipi , endstri dal, retim miktar gibi faktrlerin etkisine deiiklik gsterir.e ayrlr:
N PLANLAMA PLANLAMA KOTROL

N PLANLAMA
Bu aama retim planlamas iin ok nemlidir.Gvenli bir retim planlamas iin bu aamann baarl olmas gerekir.n planlama aadaki konular ierir; Piyasa aratrmas,sat tahminleri, rn tasarm ve gelitirilmesi, Tesis yatrm politikas, yeri dzeni.

PLANLAMA
Bu aamada drt retim faktrne ynelik gerekleir. -Malzeme , Makine ,gc , metoda ynelik faaliyetlerdir.retim olaynn gerekleebilmesi iin gerekli malzeme planlamasndan sonra makine ve igcnn teknik yaps retim olayn iin aktif hale getirilir. Bu ilemler gerekletikten sonra rotalama olarak adlandrlan i ak planlamas , iin verimli ve ekonomik hale getirilmesi iin zaman ve metot analizleri yaplr.Bu tahminler gerekletikten sonra retim olayna geilebilir.Ve aadaki veriler kullanlr. -Envanter seviyeleri, -Sipari miktarlar, -Talep tahminleri, -malat ara stok dzeyleri, -gc seviyeleri, -Malzeme temin edilebilirlii, -retim standartlar, -Maliyet standartlar ve sat fiyatlar -Ynetim politikalar.

retim yneticisi gelecekte rnn ne kadar ve ne zaman talep edileceini belirlemek ve ilerde ihtiya duyulacak retim faktrlerini de zaman , miktar, ve nitelikler ynnden tahmin etmek ve planlamaktr.

KONTROL
retim kontrol elemanlar, datm, takip kontrol ,muayene ve deerleme olarak tanmlanr.En nemli fonksiyonu, retimdeki aksamlarn ve plandan sapmalarn tespit edilmesi ve bilgi geri bildiriminin salanmasdr.Stoklarn kontrol,retim srasnda kontrol,ve kalite kontrol olmak zere aamada gerekleir. Bir retim sisteminde retilen rne dolayl veya dolaysz olarak katlan btn fiziksel varlklar ve rn stok kavramnn iindedir.Stoklar sz konusu varlklarn miktarlar veya parasal deeri ile llr. retimde kullanlan hammadde , yardmc madde, gaz,elektrik,basnl hava ,akaryakt ve buhar ile rn ,yar rn ve hazr paralarn tmne stok denir.letmeler gelecekteki ihtiyalar iin rnlerini stoklarlar ve bunlar dzenli olarak denetlerler.Hangi maln ne kadar stoklanaca ve siparilerin ne zaman verilecei ilemi envanter (stok) kontrol olarak bilinir.

STOK KONTROL
Stok Maliyetleri: ana grup olarak toplanabilir.Bunlar; 1.Stok bulundurma maliyeti 2.Stoksuzluk maliyeti 3.Tedarik veya retime hazrlk maliyetidir. Stok Deerleme Yntemleri: -Maliyet Esasna gre deerleme -FIFO(ilk giren ilk kar)Yntemi -LIFO(son giren ,ilk kar)yntemi -Ortalama Yntemi -Hareketli arlkl ortalama -Basit ortalama -Cari fiyatlarla deerlendirme -Standart fiyatlarla deerleme -Sabit fiyatlarla deerleme

Stok Kontrol Yntemleri

Stoklarn kontrol edilmesi iletme iin ok nemlidir.nk stoklarn bykl iletmenin sermaye gcn azaltr ve dier maliyetleri azaltr,az miktardaki stoklar ise stoksuz kalma maliyetini ykseltir.Amac;stok maliyetini hesap edecek optimum stok seviyesinin belirlenmesine ilikin kararlarn alnmasn salamaktr. 1.Gzle Kontrol Yntemi:Stoklar dzenli olarak deneyimli bir ambar memuru tarafndan gzden geirilir.Belirli dzey altna inerse hemen sipari verilir.Bu olay memurun tecrbesine kalmtr.Pratik ve ucuz bir yntemdir.Daha ok kk iletmeler tarafndan kullanlr. 2.ift Kutu Yntemi:Her malzeme biri byk biri kk iki kutu ierisinde bulundurulur.Byk kutu gndelik ilemler iin kullanlan aktif stoklara ayrlmtr.Kk kutu ise tedarik amal olarak kullanlr.Birim deeri dk,kk hacimli ve ok saydaki malzemeler iin kullanlr. 3.ABC Yntemi:Stoklar nem derecesine gre snflandrlr ve bu sraya gre kontrol altn alnr.Bu metotta stoklar yllk toplam kullanm deeri ve stok miktar iindeki yzdelere gre e ayrlr; i.A grubu toplam stok miktarnn %10-20sini ,Maliyetin %70-80ini ii.B grubu toplam stok miktarnn %30-40n,Maliyetin %10-15ini iii.C grubu toplam stok miktarnn %40-50sini ,Maliyetinin %5-10unu olutururlar.

Sabit Sipari Sresi Yntemi:Her stok iin maksimum stok dzeyi belirlendikten sonra,stoklarn siparii iin belirli bir sabit sre belirlenir.Sre sonunda eksilen stok seviyeleri tamamlanr.Yntemde periyotlar iindeki kullanm miktar sabit deilse her bir sipariin miktar dierinden farkl gerekleir.ok kullanlan bir yntem deildir. Sabit Sipari Miktar Yntemi:Sipari sresi ynteminin tam tersidir.Stoklara belirli bir dzeye dtnde nceden belirlenmi ve stok maliyetlerini en alt dzeyde nceden stoklanm sabit bir miktar sipari verilir.Sipari miktarna dayal altrld iin ,sipari periyodu her bir sipari iin deiiklik gsterebilir. Ekonomik Sipari Miktar Ynetimi(ESM):Stokta bulundurma giderleri ile sipari giderlerinin optimum olduu yntemdir. VED Yntemi:Hastanelerde, ila ve tbbi malzemelerin kontrolnde kullanlan yntemdir. VED yntemi ,ABC ynteminde olduu gibi ila ve tbbi malzemeleri nem derecesine gre sralayarak e ayrr.nem derecesi,insan hayat asndan ele alnr