AVRUPA ANTLAMALARI AVRUPA YEREL YNETMLER ZERKLK ARTI... Avrupa Yerel Ynetimler er!li! art"# $% E!

!im $&'% tari(in)e im a*a a+"l)". T,r!i*e anla-ma*" .$ Ka/"m $&''0)e im ala)". Avrupa K1n/e*i# $&'$2$&'3 *"llar" ara/"n)a *erel i)arelerin er!li4i ile il5ili 6a " il!eleri tart"-t" ve 6ir !arar ta/ar"/" (a "rla)". 7Yerel i)arelerin 5,+len)irilme/i# er!li!lerinin /avunulma/"# *erin)en *netim ve )em1!ra/i il!elerine )a*anan 6ir Avrupa0n"n !urulma/"n"n temel !1-ulu)ur7 5r,-,n)en (are!etle (a "rlanan ta/ar" )a(a /1nra 7 er!li! art"7 1lara! Avrupa K1n/e*i0n8e !a6ul e)il)i. T,r!i*e# art" $&'' *"l"n)a im ala)". $&&$ *"l"n)a )a 9:.9 /a*"l" *a/a ile T;MM tara<"n)an 1na*lanma/" u*5un 5r,l), ve $&&.0)e &.=99&' /a*"l" ;a!anlar Kurulu Karar" ile 1na*lan)". >Re/mi ?a ete@ 9.$A.$&&. 2 .$9B3C Y,r,rl,! tari(i i/e $ Ni/an $&&9 1lara! 6elirlen)i. T,r!i*e# Avrupa Yerel Ynetimler er!li! art"0n"n 6a " (,!,mlerini 6enim/e)i. >T,r!i*e0nin 6enim/e)i4i ma))eler i+in 9:.9 /a*"l" *a/a*a 6a!"n" ...C

AVRUPA YEREL YNETMLER ZERKLK ARTI NDZ bu art imzalayan Avrupa Konseyi yesi Devletler, Avrupa Konseyinin amacnn yeleri arasnda ortak miraslar olan ideal ve ilkeleri korumak ve ger ekletirmek i in da!a ileri bir birlik sa"lamak oldu"unu dnerek, #u amacn ger ekletirilmesinin yollarndan birisinin idari alanda anlamalar yapmak oldu"unu dnerek, $erel makamlarn !er trl demokratik re%imin temellerinden birisi oldu"unu dnerek, &atandalarn kamu ilerinin sevk ve idaresine katlma !akknn Avrupa Konseyine ye Devletlerin tmnn paylat" demokratik ilkelerden biri oldu"unu dnerek, #u !akkn en do"rudan kullanm alannn yerel dzeyde oldu"una kani olarak, 'er ek yetkilerle donatlm yerel makamlarn varl"nn !em etkili !em de vatandalara yakn bir y(netimi sa"layaca"na kani olarak, De"iik Avrupa lkelerinde (zerk yerel y(netimlerin korunmas ve g lendirilmesinin demokratik ilkelere ve idarede ademi merkeziyet ili"e dayanan bir Avrupa oluturulmasnda (nemli bir katk sa"layaca"n dnerek, #unun demokratik bir ekilde oluan karar organlarna ve sorumluluklar bakmndan, bu sorumluluklarn kullanlmasndaki olanak ve y(ntemler bakmndan ve bu sorumluluklarn karlanmas i in gerekli kaynaklar bakmndan geni bir (zerkli"e sa!ip yerel makamlarn varl"n gerektirdi"ini teyid ederek, Ma))e $ )ara*lar bu artn +, maddesinde belirtilen ekil ve (l de kendilerini aa"daki maddelerle ba"l kabul edeceklerini taa!!t ederlerI. ;LEM Ma))e . er! Yerel Ynetimlerin Ana*a/al ve Fu!u!i Ga*ana4"

.zerk yerel y(netimler ilkesi ulusal mevzuatla ve uygun oldu"u durumlarda anayasa ile tannacaktrMa))e 9 er! Yerel Ynetim Kavram" $2 .zerk yerel y(netim kavram yerel makamlarn, kanunlarla belirlenen snrlar er evesinde, kamu ilerinin (nemli bir b(lmn kendi sorumluluklar altnda ve yerel n*usun karlar do"rultusunda dzenleme ve y(netme !akk ve imkan anlamn tar.2 #u !ak, do"rudan, eit ve genel oya dayanan gizli se im sistemine g(re serbest e se ilmi yelerden oluan ve kendilerine kar sorumlu yrtme organlarna sa!ip olabilen meclisler veya kurul toplantlar tara*ndan kullanlacaktr- #u !km, mevzuatn olanak verdi"i durumlarda, vatandalardan oluan meclislere, re*erandumlara veya vatandalarn do"rudan katlmna olanak veren (teki y(ntemlere bavurulabilmesini !i bir ekilde etkilemeyecektirMa))e 3 er! Yerel Ynetimin Kap/am" $2 $erel y(netimlerin temel yetki ve sorumluluklar anayasa ya da kanun ile belirlenecektir- #ununla beraber, bu !km yerel y(netimlere kanuna uygun olarak belirli ama lar i in yetki ve sorumluluklar verilmesine engel tekil etmeyecektir.2 $erel $(netimler, kanun tara*ndan belirlenen snrlar i erisinde, yetki alanlarnn dnda braklm olmayan veya baka !er!angi bir makamn g(revlendirilmemi oldu"u tm konularda *aaliyette bulunmak a sndan tam takdir !akkna sa!ip olacaklardr92 Kamu sorumluluklar genellikle ve terci!an vatandaa en yakn olan makamlar tara*ndan kullanlacaktr/orumlulu"un bir baka makama verilmesinde, g(revin kapsam ve niteli"i ile yetkinlik ve ekonomi gerekleri g(z(nnde bulundurulmaldr32 $erel makamlara verilen yetkiler normal olarak tam ve mn!asrdr- Kanunda (ng(rlen durumlarn dnda, bu yetkiler (teki merkezi veya b(lgesel makamlar tara*ndan zay*latlamaz veya snrlandrlamaz%2 $erel makamlarn merkezi veya b(lgesel bir makam tara*ndan yetkilendirildi"i durumlarda, bu yetkilerin yerel koullarla uyumlu olarak kullanlabilmesinde yerel makamlara olanaklar (l snde takdir !akk tannacaktrB2 $erel makamlar do"rudan ilgilendiren tm konulara ilikin planlama ve karar alma sre leri i inde, kendileriyle olanaklar (l snde zamannda ve uygun bi imde danlacaktrMa))e % Yerel Ynetim D"n"rlar"n"n K1runma/" $erel y(netimlerin snrlarnda, mevzuatn elverdi"i durumlarda ve mmknse bir re*erandum yoluyla ilgili yerel topluluklara (nceden danlmadan de"iiklik yaplamazMa))e B Yerel Ma!amlar"n ?revleri +in ?ere!en U*5un )ari r5,tlenme ve Ka*na!lar $2 Kanunla dzenlenmi da!a genel !kmlere !alel getirmemek kouluyla, yerel makamlar kendi i idari (rgtlenmelerini, bunlar yerel i!tiya larla uyumlu klmak ve etkin idare sa"lamak amacyla, kendileri kararlatrabileceklerdir.2$erel y(netimlerde g(revlilerin alma koullar liyakat ve yetene"e g(re yksek nitelikli eleman isti!damna imkan verecek (l de olmaldr0 bu ama la yeterli e"itim olanaklaryla cret ve mesleki ilerleme olanaklar sa"lanmaldrMa))e : Yerel G, e*)e!i D1rumlulu!lar"n Kullan"lma K1-ullar" $2 $erel dzeyde se ilmi temsilcilerin g(rev koullar g(revlerin serbest e yerine getirilmesi olana"n sa"layabilmelidir-

.2 '(rev koullar s(z konusu g(revin yrtlmesi srasnda yaplacak masra*larn uygun bi imde mali tazminiyle birlikte, uygunsa, kazan kaybnn tazminine veya yaplan iin karl"nda cret ve buna tekabl eden sosyal sigorta primlerinin (denmesine olanak sa"layacaktr92 $erel olarak se ilmi kiilerin g(revleriyle ba"damayacak ilev ve *aaliyetler kanunla veya temel !ukuki ilkelere g(re belirlenirMa))e ' Yerel Ma!amlar"n Haali*etlerinin )ari Genetimi $2 $erel makamlarn !er trl idari denetimi ancak kanunla veya anayasa ile belirlenmi durumlarda ve y(ntemlerle ger ekletirilebilir.2 $erel makamlarn *aaliyetlerinin idari denetimi normal olarak sadece kanunla ve anayasal ilkelerle uygunluk sa"lamak amacyla yaplacaktr- #ununla beraber, st1makamlar yerel makamlar yetkili kldklar ilerin gere"ine g(re yaplp yaplmad"n idari denetimine tabi tutabileceklerdir92 $erel makamlarn idari denetimi, denetleyen makamn mda!alesinin korunmas ama lanan karlarn (nemiyle orantl olarak snrlandrlmasn sa"layacak bi imde yaplmaldrMa))e & Yerel Ma!amlar"n Mali Ka*na!lar" $2 2lusal ekonomik politika er evesinde, yerel makamlara kendi yetkileri da!ilinde serbest e kullanabilecekleri yeterli mali kaynaklar sa"lanacaktr.2 $erel makamlarn mali kaynaklar anayasa ve kanunla belirlenen sorumluluklarla orantl olacaktr92 $erel makamlarn mali kaynaklarnn en azndan bir b(lm oranlarn kendilerinin kanunun koydu"u snrlar da!ilinde belirleyebilecekleri yerel vergi ve !ar lardan sa"lanacaktr32 $erel makamlara sa"lanan kaynaklarn dayand" mali sistemler, g(revin yrtlmesi i in gereken !arcamalardaki ger ek artlarn mmkn oldu"unca izlenebilmesine olanak tanmaya yetecek (l de eitlilik arz etmeli ve esneklik tamaldr%2 3ali bakmdan da!a zay* olan yerel makamlarn korunmas, potansiyel mali kaynaklarn ve karlanmas gereken mali ykn eitsiz da"lmnn etkilerini ortadan kaldrmaya y(nelik mali eitleme y(ntemlerinin veya buna e (nlemlerin alnmasn gerektirir- #u y(ntemler ve (nlemler yerel makamlarn kendi sorumluluk alanlarnda kullanabilecekleri takdir !akkn azaltmayacaktrB2 $eniden da"tlan kaynaklarn yerel makamlara ta!sisinin nasl yaplaca" konusunda, kendilerine uygun bir bi imde danlacaktr:2 3mkn oldu"u (l de, yerel makamlara yaplan !ibeler belli pro%elerin *inansmanna ta!sis edilme koulu tamayacaktr- 4ibe verilmesi yerel makamlarn kendi yetki alanlar i inde kendi politikalarna ilikin olarak takdir !akk kullanmadaki temel (zgrlklerine !alel getirmeyecektir'2 $erel makamlar sermaye yatrmlarnn *inansman i in kanunla belirlenen snrlar i erisinde ulusal sermaye piyasasna girebileceklerdirMa))e $A Yerel Ma!amlar"n ;irli! Kurma ve ;irli!lere Kat"lma Fa!!" $2 $erel makamlar yetkilerini kullanrken, ortak ilgi alanlarndaki g(revlerini yerine getirebilmek amacyla, baka yerel makamlarla ibirli"i yapabilecekler ve kanunlar er evesinde birlikler kurabileceklerdir.2 4er devlet, yerel makamlarn ortak karlarnn korunmas gelitirilmesi i in birliklere ye olma ve uluslararas yerel makamlar birliklerine katlma !akkn tanyacaktr92 $erel makamlar, kanunlarla mu!temelen (ng(rlen artlar da!ilinde, baka devletlerin yerel makamlaryla ibirli"i yapabilirler-

Ma))e $$ er! Yerel Ynetimlerin Ya/al K1runma/" $erel y(netimler kendi yetkilerinin serbest e kullanm ile anayasa veya ulusal mevzuat tara*ndan belirlenmi olan (zerk y(netim ilkelerine riayetin sa"lanmas amacyla yarg yoluna bavurma !akkna sa!ip olacaklardrII. ;LEM Mu(teli< F,!,mler Ma))e $. Y,!,ml,l,!ler $2 4er Akit )ara*, bu artn 5- #(lmndeki paragra*lardan en az +6 tanesi aa"dakilerin arasndan se ilmek zere en az ,6 paragra* ile kendisini ba"l kabul etmeyi taa!!t edecektir7

3adde ,, 3adde 8, paragra* + ve ,, 3adde 9, paragra* +,, ve 9, 3adde :, 3adde ;, paragra* +, 3adde <, paragra* ,, 3adde =, paragra* +,, ve 8, 3adde +6, paragra* +, 3adde ++

.2 /(zlemeye tara* olan !er Devlet onay, kabul veya tasvip belgesini tevdi ederken, bu 3addenin +- paragra* !kmlerine uygun olarak se ti"i paragra*lar Avrupa Konseyi 'enel /ekreterine bildirecektir92 4er!angi bir )ara* Devlet, bu 3addenin +- paragra* !kmlerine g(re /(zlemenin !enz kabul etmemi oldu"u !er!angi bir paragra*yla veya paragra*laryla kendini ba"l addedece"ini da!a sonraki !er!angi bir tari!te 'enel /ekretere bildirebilir/onradan kabul edilen bu tr ykmllkler, b(ylece bildirimde bulunan Akit )ara*n onay, kabul veya tasvip ileminin ayrlmaz bir par as addedilecek ve 'enel /ekreterin bildirimi ald" tari!ten sonra ge ecek aylk sreyi izleyen ayn ilk gnnden balamak zere ayn etkiyi tayacaktrMa))e $9 ;u artI"n Kap/a*a8a4" Ma!amlar bu artta yer alan (zerk yerel y(netim ilkeleri Akit )ara*n lkesinde mevcut bulunan yerel makamlarn tm kategorileri i in uygulanr- #ununla beraber !er bir Akit )ara*, onay, kabul veya tasvip belgesini sunarken, bu artn yerel veya b(lgesel makamlarn sadece !angi kategorileri i in uygulanmasn (ng(rd"n veya uygulama dnda brakmay (ng(rd" kategorileri belirleyebilir- Avrupa Konseyi 'enel /ekreterine da!a sonra yapabilece"i bildirimlerle, yukardakilerden baka yerel veya b(lgesel makam kategorilerini de artn kapsamna da!il edebilirMa))e $3 ;il5i Da4lanma/" 4er Akit )ara* bu artin !kmlerine uygunluk sa"lamak amacyla kabul etti"i mevzuat !kmleriyle ald" (teki (nlemler konusuna ilikin tm bilgiyi Avrupa Konseyi 'enel /ekreterine iletecektirIII. ;LEM Ma))e $% m a# Jna* ve Y,r,rl,4e ?irme $2 #u art Avrupa Konseyi yesi tm lkelerin imzasna a k olacaktr- >nay, kabul veya tasvip ilemine tabi olacaktr- >nay, kabul veya tasvip belgeleri Avrupa Konseyi 'enel /ekreterine tevdi edilecektir.2 #u art Avrupa Konseyi yesi lkelerden d(rdnn bu artla ba"l olmay kabul ettiklerini yukardaki paragra* !kmlerine uygun olarak da!a sonra bildirmelerinden itibaren ge ecek aylk sreyi izleyen ayn ilk gn yrrl"e girecektir92 #u artla ba"l olmay kabul edece"ini da!a sonra beyan eden !er!angi bir ye Devlet bakmndan, bu art onay, kabul veya tasvip belgesinin tevdi tari!inden sonra ge ecek aylk bir sreyi izleyen ayn ilk gn yrrl"e girecektirMa))e $B T1pra!lara li-!in F,!,m $2 4er!angi bir Devlet, imzalama srasnda veya onay, kabul veya tasvip belgesini tevdi ederken bu artn uygulanaca" toprak ya da topraklar belirleyebilir.2 4er!angi bir Devlet da!a sonraki !er!angi bir tari!te yapaca" ve Avrupa Konseyi 'enel /ekreterine mu!atap bir beyanla, bu artn uygulanma alann beyanda belirleyece"i baka !er!angi bir topra" temil edebilir- art,

bu tr topraklar i in, bu beyann 'enel /ekreterin eline ge ti"i tari!ten sonra ge ecek 8 aylk sreyi izleyen ayn ilk gn yrrl"e girecektir92 $ukardaki iki paragra* er evesinde yaplan !er!angi bir beyan, bu beyanda belirlenen !er!angi bir toprak bakmndan, 'enel /ekretere !itaben yaplacak bir bildirim ile geri ekilebilir- #u geri ekme, 'enel /ekreterin bu bildirimi ald" tari!ten sonra ge ecekalt aylk sreyi izleyen ayn ilk gn yrrl"e girecektirMa))e $: Ke!ilme $2 4er!angi bir )ara*, kendisi bakmndan bu artn yrrl"e giriini izleyen be yllk bir srenin ge mesinden sonra, bu arttan ekilebilir- #u durumlarda, Avrupa Konseyi 'enel /ekreterine alt ay (nce bildirimde bulunulacaktr- #u tr ekilmeler, )ara* Devlet saysnn d(rtten az olmamas kouluyla di"er )ara* Devletler bakmndan artn ge erlili"ini etkilemeyecektir.2 $ukarda paragra*ta belirlenen !kmler er evesinde !er!angi bir )ara* Devlet, +,- maddenin +- paragra*nda (ng(rlen say ve tipteki paragra*larla ba"l oldu"u srece, artn 5- #(lmnn !er!angi bir paragra*ndan ekilebilir- 4er!angi bir )ara* Devlet bir paragra*tan ekilerek +,- maddenin +- paragra*nn gere"ini karlamayan bir duruma geliyorsa, artn kendisinden de ekilmi saylacaktrMa))e $' ;il)irimler Avrupa Konseyi 'enel /ekreteri 7 a? 4er imzalamay0 b? )m onay, kabul veya tasvip belgelerinin tevdiini0 c? #u artn +:- madde !kmlerine g(re !er yrrl"e giri tari!ini0 d?- +,- 3addenin ,- ve 8- paragra*larnn !kmlerinin uygulanmas er evesinde alnan !er bildirimin0 e? +8- 3addenin !kmlerinin uygulanmas er evesinde alnan !er bildirimi0 *? #u arta ilikin diger !er!angi bir ilem, bildirim veya yazimayi Avrupa Konseyi yesi Devletlere bildirecektir$ukardaki !kmleri kabul zmnnda gere"i gibi yetkili klnm aa"da imzalar bulunanlar ibu art imzalamlardrAvrupa Konseyi arivlerinde saklanacak ibu /(zleme, 5ngilizce ve @ranszca olarak ve !er iki metin de ayn derecede ge erli olmak zere, tek ns!a !alinde +: Akim +=<: tari!inde /trasbourgda dzenlenmitir- Avrupa Konseyi 'enel /ekreteri Avrupa Konseyi yesi Devletlerin !er birine buartn aslna uygun suretlerini iletecektir-