SEMBOLLER

A
k
: Kesit alan
D : Boru ap
: Srtnme faktr
g : Yerekimi ivmesi

: Yk kayb

: Pompann yk kayb

: Trbinin yk kayb
K
k
: Yerel kayp katsays
L : Uzunluk
P: Basn

: Gsterge basnc
R : Boru yarap
: Reynold says

:Ortalama hz
z : Referans noktasna gre ykseklik
: Kinetik enerji dzeltme faktr
: Przllk deeri

r
:Bal przllk deeri
: Dinamik viskozite
: Younluk
: Kayma gerilmesi

: Hacimsel debi

: G




























2

DEV SORUSU:

ekil ile verildii gibi, st taraflar atmosfere ak iki adet depo arasnda bir ksm ekil zerinde
verilen eitli balant elemanlar vardr. A deposundaki 20C scaklndaki su H deposuna
pompa aracl ile gnderilmektedir. Sistemin debisi 1310 litre/s deerindedir. Sistem altnda
bulunan bir referans izgisine gre olan ykseklikler ekil zerinde z ile verilmitir. F ile G
noktalar arasnda, dkme demirden yaplm borunun toplam uzunluu 760 m deerindedir ve F
ile G noktalar arasnda 2 adet tam ak srgl vana, 4 adet 90 flanl dzgn dn ve 1 adet
keskin kenarl boru k vardr. Sistemdeki boru ap 508 mm ve C noktasndaki gsterge
basnc 197 kPa deerindedir.
(a) Boru iindeki suyun ortalama hzn [m/s] olarak,
(b) F noktasndaki gsterge basncn [kPa] olarak,
(c) %80 verimli pompann gerek gcn [kW] olarak,
() B ve C noktalar arasnda oluan toplam yk kaybn [m] olarak ve
(d) F ile G noktalar arasnda boru i eperinde oluan kayma gerilmesini [Pa] olarak
hesaplaynz.




[Bilgi: Tam gelimi boru ii akmda boru i eperinde oluan kayma gerilmesi, R boru yarap
ve x ak yn olmak zere eitlii ile hesaplanr].

Verilenler :

g=9,81 m/s
2

- 2 adet tam ak srgl vana ( F-G arasnda )
- 4 adet 90 flanl dzgn dn ( F-G arasnda )
- 1 adet keskin kenarl boru k ( F-G arasnda )

ZM
Adm 1) 20C Su iin: =998 kg/m
3
=1,002 . 10
-3
kg/m.s
Adm 2)

= 1,31 [m
3
/s] A
k
=

[m
2
] A
k
=

[m
2
] A
k
= 0,2026 [m
2
]

3

Adm 3)

Re =3270249,189
Re =3270249,189>4000 ( Ak, trblansl ak olarak kabul edilir.)
Adm 4)
Dkme demir
=0,26 [mm]
Adm 5)
r
=

r
=

r
= 5,1181 . 10
-4
Adm 6) Yk kaybn hesaplamak iin srtnme faktr bulunur :

()

Adm 7)

()

Adm 8) Deneylerle elde edilmi veriler yardmyla hazrlanan tablolardan, eitli balant
elemanlarna ait yk kayp katsaylar aadaki tabloda verilmektedir.
Balant Eleman K
k
Adet K
k
x Adet
Tam ak srgl vana 0,2 2 0,4
90 flanl dzgn dn 0,3 4 1,2
Keskin kenarl boru k =1,05 1 1,05
(K
k
) 2,65

Adm 9) Yk kayb ekildeki forml ile hesaplanr:

( )
(

[m]
Adm 10)
( )
(

[m]

( )
59,656 [m]
Adm 11)

[m]
Adm 12) F ile H noktalar arasnda enerji denklemi yazlr:

()
[m]
H noktas serbest akkan yzeyindedir ve bu noktadaki hz ve gsterge basnc 0 kabul
edilebilir.Bu iki nokta arasnda herhangi bir trbin ya da pompa bulunmamaktadr.F noktasnda
akkann hz ortalama hz olarak kabul edilebilir.

()

[m]
Adm 13) P
F (gs)
=689442,23 Pa P
F (gs)
=689,44223 kPa
Adm 14) C ile F noktas arasnda aadaki enerji denklemi yazlr :

()
[m]

4

C noktas svnn pompaya giri noktas, F noktas svnn pompadan k noktas olarak kabul
edilir.Bu iki nokta arasnda ise sadece pompann yk kayb gerekleir.Dier kayplar gz nne
alnmaz.

[m]
Adm 15)

50,29858 [m]
Adm 16) Pompa mil gc bu forml ile hesaplanr:

[W]
Adm 17)

[W]

806374,1216 [W]

806,3741216 [kW]
Adm 18) A noktas ile H noktas arasnda enerji denklemi yazlr :

()
[m]
A noktas da H noktas da serbest akkan yzeyindedir ve iki nokta da atmosfer basncndadr.
Bu yzden gsterge basnlar 0 olarak alnabilir.Sistemde trbin bulunmamaktadr.

()
[m]
Adm 19)
()
[m]
Adm 20) A ile H noktalar arasndaki yk kaybn, A ile C arasndaki ve F ile H arasndaki
olmak zere iki paraya ayrabiliriz ve A ile B arasnda bir yk kayb gereklemedii iin A ile
C yerine B ile C noktasndaki yk kaybn alabiliriz.

()

()

()
[m]
()

()
[m]

()

()

()
[m]
120,29858=
()
+ 59,656 [m]

()
= 60,64258 [m]
Adm 21) Kayma gerilmesi, soruda verilen denklem ile hesaplanr:

[Pa] (Soruda verilmi)

F ile G arasnda:
2
2
FG F
K FG
F
L V
P f
D

A =
2
2
FG K F
FG F
f P V P
x L D

| | A c | |
= =
| |
c
\ .
\ .

( )
( )
( )
( )
2
0, 016957 6, 463
998
0, 508 2
=


5


695, 75 / Pa m =
( )
( )
0, 508 / 2
695, 75 / 88, 36
2
m
Pa m Pa t = =

CEVAPLAR
(a) Boru iindeki suyun ortalama hz (Adm 2) :

(b) F noktasndaki gsterge basncn (Adm 13): P
F (gs)
=689,44223 kPa

(c) %80 verimli pompann gerek gc (Adm 17) :

806,3741216 [kW]

() B ve C noktalar arasnda oluan toplam yk kayb (Adm 20) :
()
= 60,64258 [m]

(d) F ile G noktalar arasnda boru i eperinde oluan kayma gerilmesi (Adm 21):

[Pa]























6



Kaynaka
Adm 1) Suyun 20deki zellikleri (ZELK TABLOSU02 , Akkanlar Mekanii Ders
Notlar - Dr. Hseyin GNERHAN )
Adm 2) Ortalama hz hesab ( Sayfa 151, Akkanlar Mekanii Ders Notlar - Dr. Hseyin
GNERHAN )
Adm 3) Reynold says hesab (Sayfa 149-150 , Akkanlar Mekanii Ders Notlar - Dr.
Hseyin GNERHAN )
Adm 4) Przllk deerleri (TABLO03 , Akkanlar Mekanii Ders Notlar - Dr. Hseyin
GNERHAN )
Adm 5) Bal przllk hesab (Sayfa 152 , Akkanlar Mekanii Ders Notlar - Dr. Hseyin
GNERHAN )
Adm 6) Srtnme faktr hesab (Sayfa 152 , Akkanlar Mekanii Ders Notlar - Dr. Hseyin
GNERHAN )
Adm 8) Yerel kayp katsaylar (TABLO 04 , Akkanlar Mekanii Ders Notlar - Dr. Hseyin
GNERHAN )
Adm 9) Yk kayb hesab (Sayfa 153, Akkanlar Mekanii Ders Notlar - Dr. Hseyin
GNERHAN )
Adm 11) Enerji denklemi (Sayfa 154, Akkanlar Mekanii Ders Notlar - Dr. Hseyin
GNERHAN )
Adm 16) Mil gc hesab (Sayfa 154, Akkanlar Mekanii Ders Notlar - Dr. Hseyin
GNERHAN )