Vous êtes sur la page 1sur 4

NOVIEMBRE 2000.

Germn Arciniegas, americanista. Por: Javier Ocam o !" e#. $oma%o %e: Revista &re%encia' (istoria. )Bogot * &o'om+ia,. Noviem+re 2000. No. -.-

En e' s/ce%er %e 'as generaciones e0isten gran%es ensa%ores c/1as i%eas*2/er#a*acci"n se convierten en %irectrices es irit/a'es %e 'os /e+'os 1 en voceros %e s/ conce ci"n %e' m/n%o 1 %e 'a vi%a, %e s/ onto'og3a o ra#"n %e ser, %e s/ sistema %e i%eas 1 %e s/s a ortes signi2icativos a 'a c/'t/ra /niversa'. Para nosotros co'om+ianos, e' Maestro Germn Arciniegas es e' 45om+re %e 'as Am6ricas4 1 e' 4co'om+iano /niversa'4, 7/ien en s/s escritos ms reca'c" so+re 'as %imensiones ro2/n%as 1 '/minosas %e 'a americani%a%, 'a %inmica en e' roceso 5ist"rico*c/'t/ra' %e n/estro /e+'o 1 'as '3neas ten%encia'es %e rogreso, +ienestar 1 %esarro''o ara e' 2/t/ro %e este /e+'o %e Am6rica, /n continente %e siete co'ores, 'a tierra %e 'a 8emocracia, 7/e siem re 5a vivi%o entre 'a 'i+erta% 1 e' mie%o, seg9n s/s i%eas so+re 'a americani%a%.

Germn Arciniegas 2/e e' a+an%era%o %e 'a i%ea %e' americanismo en 'a !i+erta%, como 2i'oso23a ro2/n%a %e' N/evo M/n%o. En s/s escritos, se:a'an%o entre e''os Am6rica $ierra ;irme, Este /e+'o %e Am6rica, Entre 'a 'i+erta% 1 e' mie%o, Biogra23a %e' &ari+e, E' continente %e siete co'ores, Am6rica en E/ro a, Am6rica mgica, !os 5om+res 1 'os meses< Am6rica mgica, !as m/=eres 1 'as 5oras< !os a'emanes en 'a con7/ista %e Am6rica, E' ca+a''ero %e E' 8ora%o, &on Am6rica nace 'a N/eva (istoria, Bo'3var 1 'a Revo'/ci"n, !os com/neros, E' ensamiento vivo %e An%r6s Be''o, $5e Green &ontinent, 1 otros, se interes" or %estacar e' inmenso a orte %e Am6rica a 'a c/'t/ra /niversa', como consec/encia %e' enc/entro %e 'os m/n%os amerin%io 1 e/ro eo. >eg9n s/s re2'e0iones, 'a gran%e#a %e' m/n%o mo%erno no es osi+'e sin 'a resencia %e Am6rica en e' roceso civi'i#atorio. E' N/evo M/n%o 5i#o s/ resencia en 'a 5/mani%a% con 'a %e2ensa %e 'a 8emocracia 1 'a Re 9+'ica, c/an%o en E/ro a se 2orta'ec3an 'as monar7/3as 1 se '/c5a+a or conso'i%ar e' co'onia=e 1 'os im erios %e /'tramar. En s/s n/merosos escritos, Arciniegas se reoc/ " or est/%iar 'a i%enti%a% %e N/estra Am6rica, en s/s re'aciones %irectas entre e' m/n%o socioc/'t/ra' in%3gena 1 'as c/'t/ras e/ro ea 1 a2ricana. >e interes" or ana'i#ar e' mesti#a=e como res/'ta%o %e 'as re'aciones in%3genas, e/ro eas 1 a2ricanas, ara %ar /n M/n%o N/evo, ro%/cto %e 'a me#c'a %e ra#as 1 c/'t/ras. En s/s est/%ios so+re Am6rica, t/vo /na visi"n %e %imensi"n continenta'. En s/ est/%io 4!as c/atro Am6ricas4, 7/e /+'ic" en 'a o+ra %e !e?is (an@e A$ienen 'as Am6ricas /na 5istoria com9nB, %i2erenci" c/atro Am6ricas: 'a In%oes a:o'a, 'a Port/g/esa )Brasi',, 'a Ing'esa )Esta%os Cni%os, 1 'a Ang'o2rancesa )&ana%,. AD c/'es son 'os a ortes %e 'as c/atro Am6ricas a 'a c/'t/ra /niversa'B Arciniegas se:a'" e' s/rgimiento %e /n n/evo conce to %e 'a vi%a civi' 1 e' 5a+er conso'i%a%o /na 2i'oso23a o'3tica 7/e aca+" or %ominar e' m/n%o %e' antig/o r6gimen monr7/ico. En 'a +9s7/e%a %e 'a i%enti%a% 'atinoamericana, Germn Arciniegas se:a'" 'os rasgos ro ios %e esta rea %e' continente americano en re'aci"n con e' m/n%o: /na tierra mgica 1 /n /e+'o %e gran %esarro''o c/'t/ra' en s/ %esenvo'vimiento 5ist"rico, en %on%e se enc/entran 'os a ortes %e 'a c/'t/ra /niversa'< /na tierra %e 'i+erta% 1 %es otismo, en %on%e 4en ocasiones 5a+'a e' /e+'o, 1 en otras e' %icta%or4. Am6rica es /na tierra %e 'a %emocracia, %e 'a Re 9+'ica, %e 'as revo'/ciones< 1 Am6rica, tierra %e 'o N/evo 1 %e 'a es eran#a 5acia e' 2/t/ro. Estas ten%encias se 5an converti%o en ermanencias 7/e ro1ectan e' es 3rit/ americano en e' 'ano m/n%ia'< son 'a mani2estaci"n %e s/ 2i'oso23a, 7/e 5a enetra%o ro2/n%amente en 'a menta'i%a% co'ectiva americana. >iem re '/c5" or 'a Americani%a% en 'a !i+erta%. !/c5" contra 'as %icta%/ras %e &entroam6rica 1 e' &ari+e 1 contra 'os go+iernos mi'itares %e to%a Am6rica !atina, en /nas %6ca%as **'os a:os c/arenta 1 'os cinc/enta %e' sig'o EE**, c/an%o N/estra Am6rica 2'/ct/a+a entre 'a 'i+erta% 1 e' mie%o. >/ '/c5a 2/e con e' ensa1o 1 'a gran o'6mica< s/s

i%eas, sentimientos 1 actit/%es se en2rentaron a 'a o resi"n, 'a re resi"n, e' terrorismo 1 e' reg"n %e 'a m/erte %e 'os stra as 7/e /'/'a+an en Am6rica, am ara%os or e' im eria'ismo 1 'os gr/ os %ominantes en 'os a3ses tota'itarios, se:a'an%o entre e''os 'os %icta%ores %e' &ari+e, (a3ti, Re 9+'ica 8ominicana, &/+a, Nicarag/a 1 tam+i6n Parag/a1 1 Bo'ivia. >/s arg/mentos en %e2ensa %e 'a 'i+erta% 2/eron conoci%os en e' m/n%o, 1 en e''os se:a'" 7/e Am6rica es 'a tierra %e' 5/manismo 1 e' escenario %e 'a '/c5a contra e' a/toritarismo 1 'a re resi"n. 8/rante to%a s/ vi%a inte'ect/a' '/c5" contra 'a o resi"n en Am6rica !atina 1 en 2avor %e 'a 'i+erta% 1 'a 8emocracia. >i 'a i%eo'og3a %e' 8emo'i+era'ismo con 'a c/a' se organi#aron en e' sig'o EIE 'os esta%os naciona'es %e Am6rica !atina est en crisis, 'a so'/ci"n no es 'a re resi"n 1 e' terrorismo, o 'a a%o ci"n %e n/evos mo%e'os e/ro eos 1 asiticos con estr/ct/ra 5acia 'a socia'i#aci"n, sino e' 2orta'ecimiento %e 'a 'i+erta%, 'a %emocracia, 'a =/sticia socia', 'a ig/a'%a% 1 'a =/sta %istri+/ci"n %e 'os +ienes en naciones 'i+res, ig/a'es 1 con %erec5os in%ivi%/a'es. !a Americani%a% en e' i%eario %e Arciniegas se re2'e=" c/an%o Es a:a 'ante" /n rograma ara 'a ce'e+raci"n %e' F/into &entenario %e' 8esc/+rimiento %e Am6rica )-GH2*-HH2,. E' Maestro se o /so a 'a ce'e+raci"n %e' F/into &entenario rea'i#a%o or 'os es a:o'es, con e' se''o %e 'a corona im eria' %e Es a:a en 'os rogramas conmemorativos. >eg9n s/s i%eas, esta conmemoraci"n %e+er3a ser 4e' enc/entro %e c/'t/ras4 1 'a visi"n tota' %e Am6rica, con s/ in%e en%encia 1 s/ 'i+erta%, con s/ i%enti%a% 5ist"ricoc/'t/ra' en 'as cinco cent/rias 1 con s/ osici"n gran%e en 'a 5istoria /niversa'. E''a se %e+3a ce'e+rar sin 5is anismos o %esc/+rimiento, ni con in%igenismos o enc/+rimiento, sino en e' enc/entro %e c/'t/ras, en /na ver%a%era ra#a mesti#a, tri53+ri%a o, como +ien e0 resa Arciniegas, como /n ver%a%ero continente: tierra %e 'a 8emocracia 1 %e 'a 'i+erta%. Am6rica 1a no es 'a tierra %e' 4co'onia=e4 1 'a %e en%encia< n/estro continente 1a 5i#o s/ in%e en%encia 1 se enc/entra en 'a conso'i%aci"n %e 'a Re 9+'ica. Por e''o, Am6rica es otra cosa %e 'o 7/e ensaron 'os es a:o'es 7/e re araron 'a ce'e+raci"n %e' F/into &entenario %es%e e' /nto %e vista e/ro ei#ante. Am6rica sig/e sien%o 'a tierra %e 'a revo'/ci"n, 'a 'i+erta% 1 'a %emocracia, a esar %e 'os %es otismos. En 'a ce'e+raci"n tiene ms vigencia 'a in%e en%encia 7/e e' %esc/+rimiento, 1 ms 'a re 9+'ica 7/e 'a co'onia. Am6rica es e' ante"n %e 'os im erios, /es a7/3 m/rieron 'os im erios e/ro eos en 'a g/erras %e in%e en%encia. >/s i%eas re erc/tieron en 'a ce'e+raci"n continenta' %e' 4enc/entro %e c/'t/ras4, ms 7/e e' ro io %esc/+rimiento 5is nico. Otra o'6mica 7/e 5i#o Arciniegas so+re N/estra Am6rica, tiene re'aci"n con Am6rico Ves /cio 1 e' %esc/+rimiento inte'ect/a' %e Am6rica en e' a:o -I0.. En s/ o+ra Amerigo 1 e' N/evo M/n%o se:a'a 7/e e' ver%a%ero %esc/+ri%or 2/e e' navegante 1 cart"gra2o ita'iano, 7/ien en ese a:o in2orm" a' m+ito e/ro eo 7/e se 5a+3a %esc/+ierto ver%a%eramente /n N/evo M/n%o. &o'"n no t/vo e' conocimiento %e 5a+er ''ega%o a /n n/evo continente, sino a 'as is'as %e Asia, &i ango, &ata1 1 'a In%ia. Por e''o Ves /cio, en s/ o+ra escrita en -I0. 1 ''ama%a M/n%/s Nov/s, in2orm" so+re 'a e0istencia %e /n continente %esconoci%o 5asta entonces. Arciniegas siem re reca'c" 7/e 'a ver%a%era

ce'e+raci"n %e' enc/entro %e %os m/n%os %e+e ser en e' a:o 200., conmemoraci"n entacentenaria %e' %esc/+rimiento inte'ect/a' %e Am6rica. !o anterior a2irma 'a gran%e#a americanista %e este 45om+re %e 'as Am6ricas4 1 4co'om+iano /niversa'4. J' nos 'eg" e' amor or 'a c/'t/ra americana, 'a n/estra, con s/s gran%es va'ores 1 atri+/tos, 1 con /n /esto m/1 signi2icativo en e' roceso 5ist"rico %e 'as c/'t/ras 1 civi'i#aciones en e' anorama /niversa'.

Vous aimerez peut-être aussi