Jeerj %eeveesoe evLeceeuee kee heg<he veb.

383
ISBN 978-93-82071-65-5

eer Deeheo kewueeMeefieefj

heefjee SJeb hetpeve
-cebieue DeeMeerJee&opewve meceepe keer meJeexe meeOJeer, hejcehetpe ieefCeveerecegKe Deeefe&keeefMejesceefCe

eer %eeveceleer ceeleepeer

-mebkeueveke$eea-

efoiecyej pewve ef$eueeske MeesOe mebmLeeve eje mebeeefuele

Jeerj %eeveesoe evLeceeuee

Fme evLeceeuee ceW efoiecyej pewve Dee<e&ceeie& kee hees<eCe kejves Jeeues efnvoer,
mebmke=le, eeke=le, keVe[, Debespeer, iegpejeleer, ceje"er Deeefo Yee<eeDeeW
kes veee, efmeevle, DeOeelce, Yetieesue-Keieesue, JeekejCe Deeefo
efJe<eeeW hej ueIeg SJeb Je=nod ebLeeW kee cetue SJeb DevegJeeo meefnle
ekeeMeve neslee nw~ mecee-mecee hej Oeeefce&ke
ueeskeesheeesieer ueIeg hegefmlekeeSB Yeer
ekeeefMele nesleer jnleer nQ~

-: mebmLeeefhekee SJeb esjCeeeesle :-

e%eeeceCeer Deeefe&kee eer eboveeceleer ceeleepeer

hetpe ieefCeveerecegKe eer %eeveceleer ceeleepeer kes 61JeW leeieefoJeme kes DeJemej hej
Ieesef<ele eeefj$eJeOe&veeslmeJe Je<e& 2012-2013 kes Devleie&le ekeeefMele

hejcehetpe ieefCeveerecegKe Deeefe&keeefMejesceefCe eer %eeveceleer ceeleepeer

(oes yeej [er.efued. keer ceeveo GheeefOe mes Deuebke=le)
-: ceeie&oMe&ve :-

e%eeeceCeer Deeefe&kee eer evoveeceleer ceeleepeer

(heerSe.[er. keer ceeveo GheeefOe mes Deuebke=le)

-ekeeMeke-

-: efveoxMeke SJeb mecheeoke:-

efoiecyej pewve ef$eueeske MeesOe mebmLeeve

kece&eesieer heer"eOeerMe mJeefmleeer jJeervkeerefle& mJeeceerpeer

pecyeterhe-nefmleveehegj (cesj") G.e. heesve veb.- (01233) 280184, 280994

Website : www.jambudweep.org, E-mail : jambudweeptirth@gmail.com
Facebook : jaintirthjambudweep

meewpeve-eerceleer meefjlee pewve Oe.he. efJepee kegceej pewve

heee& kegbpe, 117/331 Sve, efJepee veiej, ceueoefnee, JeejeCemeer (G.e.)
Email : vijayjain4@sify.com

eLece mebmkejCe
2200 eefleeeB

Jeerj efve. meb. 2539, JewMeeKe Meg. le=leeree

De#ee le=leeree heJe&, 13 ceF& 2013

cetue
24/-.

-: eyebOe mecheeoke :-

peerJeve ekeeMe pewve

meJee&efOekeej ekeeMekeeOeerve

kecheesefpebie - %eeveceleer vesJeke&

pecyeterhe-nefmleveehegj (cesj") G.e.

(3)

pewve meceepe keer meJeexe meeOJeer

hejcehetpe ieefCeveerecegKe eer %eeveceleer ceeleepeer kee

cebieue DeeMeerJee&o
vece: $e+<eYeosJeee, Oece&leerLe&eJeefle&ves~
meJee&efJ eeekeueeemceeoeefJeYet&lee cenerleues~~
DeveeefoefveOeve-Meeele pewveOece& ceW Jele&ceeve eewyeermeer kes eLece leerLekej
YeieJeeve $e+<eYeosJe ves Meeele leerLe& DeeesOee ceW pevce efueee, eeeie ceW GvneWves
oer#ee OeejCe keer SJeb eeeie ceW ner GvnW efoJe kesJeue%eeve keer eeefhle nggF& hegve:
GvneWves Deeheo-kewueeMeheJe&le mes cees#eOeece kees eehle efkeee, Fme ekeej leerve
leerLe& YeieJeeve $e+<eYeosJe kes heeBe keueeCekeeW mes heeJeve-heefJe$e ngS nQ~
Jele&ceeve ceW kewueeMeheJe&le efme#es$e kees YeejleosMe keer meercee ceW ve
ceevekej eerve keer meercee ceW ceevee pee jne nw~ Fme ee$ee kes efJe<ee ceW JeneB
peeves Jeeues keeflehee leerLe&eeef$eeeW kes ele#e DevegYeJe megvekej emeVelee nesleer
nw leLee ee$ee keer keef"velee megvekej Mejerj jesceebefele nes peelee nw~
JeejeCemeer efveJeemeer efJepee pewve ves Deheveer Oe.he. meefjlee pewve Je Deve
Deveske meeefLeeeW kes meeLe kewueeMeheJe&le keer ee$ee kejves kes Ghejeble cesjs
heeme Deekej Deheves DevegYeJe megveeles ngS Ske hetpeve keer hegmleke ekeeefMele
kejves keer YeeJevee Jee keer, Fme hegmleke ceW GvneWves YeieJeeve $e+<eYeosJe mes
mebyebefOele mlees$e, mlegefle, hetpeve Deeefo meefcceefuele keer nQ leeefke JeneB peeves
Jeeues leerLe&ee$eer Fme hegmleke kes ceeOece mes Yeefe-Dee&vee kejkes Deheves
keceeX keer efvepe&je kej mekeW~
efJepee peer Je meefjlee peer kes efueS cesje Ketye-Ketye cebieue DeeMeerJee&o nw
efke Jes Fmeer ekeej Oece&, leerLe& Deewj iegDeeW kes eefle Deheveer Yeefe yeveeS jKeW
leLee Deheveer YeeJeer heer{er kees Yeer Oeeefce&ke mebmkeej eoeve kejles jnW~

N: M

(4)

eqJe<ee-meteer
ece
1.
2.
3.
4.
7.
5.
6.
8.
9.
10.
13.
12.
11.
14.
15.
16.
17.
18.
19.

efJe<ee

he=

Ceceeskeej ceneceb$e SJeb eeeefj cebieue hee"

oMe&ve hee"
oMe&ve mlegefle
hetpee eejbYe efJeefOe
veJeosJelee hetpeve
YeieJeeve $e+<eYeosJe efpevehetpee
eer DeeefoveeLe efpevehetpee
kewueeMeheJe&le keer hetpee
DeIee&Jeueer
Meebefle hee" (efnvoer)
Yeeecej mlees$e
efveJee&CekeeC[ (Yee<ee)
eer $e+<eYeosJe mlegefle
YeieJeeve $e+<eYeosJe eeueermee
leerLekej pevceYetefce Jebovee
hebehejceser keer Deejleer
hebehejceser SJeb eewyeerme leerLekej keer Deejleer
YeieJeeve eer $e+<eYeosJe keer Deejleer
kewueeMe heJe&le keer cebieue Deejleer

N: M

1
2
3
4
8
13
19
24
30
37
39
46
48
49
51
53
54
55
56

(5)

(6)

mecheeokeere

emleeJevee

mJeefmleeer heer"eOeerMe jJeervkeerefle& mJeeceer peer

ye. keg. meeefjkee pewve (mebIemLe)

hetpe ieefCeveerecegKe Deeefe&kee eer %eeveceleer ceeleepeer ves yeermeJeeR-FkekeermeJeeR Meleeyoer

ceW meeefnle me=peve keer DeefJejue Oeeje kees eJeeefnle kejkes pewveOece& keer DeodYegle eYeeJevee
keer nw leLee pewve meeefnle peiele hej Yeer Deveble Ghekeej efkees nQ~ efJeMes<ehe mes Deehekeer
uesKeveer mes emetle hee meeefnle DeLee&led hetpee-efJeOeeve mes peve-peve kees DeceesIe Mee kes
he ceW Yeefe kee ceeie& eehle ngDee nw~
hetpe ceeleepeer eje efueefKele meeefnle kees melele ekeeefMele kejves kes efueS hetpe
ceeleepeer keer ner hegCe esjCee mes meved 1972 ceW mLeeefhele efoiecyej pewve ef$eueeske MeesOe
mebmLeeve, pecyeterhe-nefmleveehegj kes Devleie&le Jeerj %eeveesoe ebLeceeuee keer Yeer mLeehevee
keer ieF&, leye mes ueieeleej Fme ebLeceeuee eje meeefnle ekeeMeve kee keee& efkeee pee
jne nw~ peneB Fme ebLeceeuee ves ueeKeeW eeJekeeW SJeb eeueg YeeeW kees %eeve kee ueeYe
eoeve efkeee nw, JeneR efJeefMe SJeb iegCeJeeehetCe& ekeeMeve kes ceeOece mes Fme ebLeceeuee
kees Yeer meceepe kes ceOe Ske efJeefMe Keeefle eehle ngF& nw~
Fme ebLeceeuee mes peneB hetpe ceeleepeer eje erkeeke=le <edKeC[eiece pewmes ceneve
efmeevle ebLeeW leLee efveecemeej, meceemeej, ieesccemeej, Demeneer, keeleb$e JeekejCe
Deeefo pewmes cetue Deeiece iebLeeW kee ekeeMeve neslee nw, JeneR cegKele: hetpe ieefCeveerecegKe
eer %eeveceleer ceeleepeer Je e%eeeceCeer Deeefe&kee eer eboveeceleer ceeleepeer eje efueefKele
efJeefYeVe ye[s-ess hetpee-ceC[ue efJeOeeve Deeefo kee ekeeMeve Yeer meceepe kes efueS efJeMes<e
ceebie nsleg yevee jnlee nw~ Deepe nce Fme ebLeceeuee kees Delevle meewYeeieMeeueer ceeveles
nQ, efpemekes ceeOece mes ekeeefMele nes jns meled meeefnle keer Je<e& Yej hetjs 365 efove Yeejle
kes keneR ve keneR, efkemeer ve efkemeer cebefoj ceW ceC[ue efJeOeeve ee meeefnle efJelejCe Deeefo
kes efueS ceebie Deeleer jnleer nw Deewj pewveOece& Je Yeefeceeie& keer eYeeJevee ceW en ebLeceeuee
efvele ner lelhej jnleer nw~
efJeMes<ehe mes Fme ebLeceeuee eje meceepe kees ueeiele cetue mes Yeer kece jeefMe hej
meeefnle GheueyOe kejeves kee eeeme efkeee peelee nw, efpememes efke megefJeOeehetJe&ke peve-peve
leke meeefnle hengBe mekes~ Deeies Yeer Fmeer ekeej en ebLeceeuee Dehevee oeefelJe efveYeeleer
jns, ener YeeJevee nw~ Jele&ceeve ceW ekeeefMele nes jner Fme hegmleke kes ceeOece mes Deehe
meYeer eeJekepeve efJeMes<e Oece&ueeYe kees eehle kejW leLee pewveOece& kee en %eeve Deehekes
mecekelJe kees { kejves ceW meoe menkeejer yevekej cees#eceeie& kees eMemle kejs, meYeer
YeeeW kees cesjer ener MegYekeeceveeSb SJeb cebieue DeeMeerJee&o nw~

YeieJeeve $e+<eYeosJe ves Deepe mes kejes[eW-kejes[eW Je<e& hetJe& DeeesOee veiejer ceW
pevce efueee Deewj Deeheo-kewueeMeheJe&le mes cees#eOeece kees eehle efkeee~ Jele&ceeve ceW
Ssmee ceevee pee jne nw efke Jen kewueeMeheJe&le Deheves YeejleosMe ceW ve neskej eerveefleyyele keer meercee ceW nw~ emlegle hegmleke eer Deeheo kewueeMeefieefj hetpeve
efJeMes<ehe mes JeneB peeves Jeeues pewveOecee&JeueefcyeeeW eje YeieJeeve $e+<eYeosJe SJeb
kewueeMeefieefj keer hetpee-Dee&vee kes GsMe mes leweej keer ieF& nw~
Fme emebie ceW YeieJeeve $e+<eYeosJe kes mebef#ehle peerJeveoMe&ve kees Yeer peevevee Deefle
DeeJeMeke nw-pewveOece& kes eLece leerLekej YeieJeeve $e+<eYeosJe ves ew$e ke=. veJeceer kees
DeeesOee veiejer ceW pevce efueee~ Gvekes efhelee kee veece cenejepee veeefYejepe Deewj
ceelee kee veece cenejeveer ceosJeer Lee~ egJeeJemLee ceW YeieJeeve $e+<eYeosJe kee efJeJeen
jepee ke-ceneke keer yenveeW-eMemJeleer Deewj megvevoe kes meeLe mecheVe ngDee~
ece-ece mes cenejeveer eMemJeleer ves Yejle Deeefo meew heg$e SJeb yeeeer veece keer Ske
kevee kees pevce efoee leLee cenejeveer megvevoe kes eje heg$e yeengyeueer SJeb megvojer
veece keer heg$eer kee pevce ngDee~
YeieJeeve $e+<eYeosJe ves meJe&eLece epee kees Deefme-ceefme-ke=ef<e-efJeee-JeeefCepe
Deewj efMeuhe Fve <edefeeeDeeW kee GheosMe oskej GvnW peerJeve peerves keer keuee efmeKeeF&~
Yejle-yeengyeueer Deeefo meYeer 101 heg$eeW kees mJeeb Deeefoyeee YeieJeeve $e+<eYeosJe ves
mecemle efJeeeDeeW-keueeDeeW ceW heejbiele efkeee leLee yeeeer-megvojer keveeDeeW kees
eceMe: De#ejefJeee SJeb DebkeefJeee efmeKeekej veejer efMe#ee kee eejbYeerkejCe efkeee~
Fme ekeej jepe-JewYeJe kee GheYeesie kejles ngS YeieJeeve kee megKecee peerJeve
Jeleerle nes jne Lee~ Ske efove YeieJeeve $e+<eYeosJe keer jepemeYee ceW veerueebpevee veece
keer Dehmeje ve=le kejles-kejles ce=leg kees eehle nes ieF&, eeefhe Fv ves jmeYebie kes
Yee mes Gmeer mecee otmejer veerueebpevee GheefmLele kej oer hejvleg YeieJeeve mebmeej keer
Demeejlee kees mecePe ieS Deewj GvneWves Jewjeie YeeJeeW mes Deesle-eesle neskej eeeie
(Fueeneyeeo) ceW peekej ew$e ke=. veJeceer kes ner efove JeJe=#e kes veeres pewvesejer oer#ee
OeejCe kej ueer leLee JeneR eeeie ceW keeueevlej ceW heeuiegve ke=. SkeeoMeer kes efove
GvnW efoJe kesJeue%eeve keer eeefhle Yeer ngF& hegve: mechetCe& peieled kes eeefCeeeW kees

(7)

(8)

efoJeOJeefve kee heeve kejeles ngS YeieJeeve keer Deeeg kes peye eewon efove Mes<e jns, leye
GvneWves kewueeMeheJe&le hej peekej eesieefvejesOe kej efueee Deewj ceeIe ke=. elego&Meer kes
efove GvnW efveJee&CeOeece keer eeefhle nes ieF&~
Fve YeieJeeve $e+<eYeosJe kees Deeefoyeee, hegosJe, egieeefoheg<e, egieee,
egieeefoyeee, egieheg<e Deeefo Deveskeeveske veeceeW mes peevee peelee nw~
Ssmes YeieJeeve $e+<eYeosJe keer efveJee&CemLeueer kes he ceW efmLele kewueeMeheJe&le
kee oMe&ve-Jebove eeefhe meeOeejCe pevelee kes efueS DevegheueyOe nw leLeeefhe keg
YeeieCe Deepe Yeer Gme keef"ve ee$ee kees kejkes hegCeepe&ve kejles nQ Fmeer e=BKeuee
ceW JeejeCemeer efveJeemeer eer efJepee kegceej pewve Deewj Gvekeer Oece&helveer eerceleer meefjlee
pewve Yeer keg meeefLeeeW kes meeLe JeneB kes oMe&ve kejkes emeVeefee ngS~ eer efJepee
peer keer YeeJeveevegmeej Fme hegmleke kee ekeeMeve Jeerj %eeveesoe ebLeceeuee eje efkeee
pee jne nw~ Fme hegmleke kes ceeOece mes meYeer leerLe&ee$eer hetpee-Dee&vee kejves kes
meeLe-meeLe leerLe& Deewj leerLekej kes Fefleneme mes Yeer heefjefele neW, ener hegmleke
ekeeMeve kee ecegKe GsMe nw~
Fme hegmleke ceW meJe&eLece ceneceb$e Ceceeskeej SJeb eeeefjcebieue hee" mes MegYeejbYe
efkeee ieee nw hegve: YeieJeeve kes oMe&ve kes mecee he{e peeves Jeeuee oMe&ve hee" mebmke=le
ceW nw, pees mebmke=le he{ves ceWs keef"veeF& cenmetme kejles nQ Jes efnvoer keer mlegefle eYeg
heeflele heeJeve.....he{W hegve: hetpee eejbYe efJeefOe he{kej veJeosJelee, YeieJeeve $e+<eYeosJe
Deeefo hetpeve kejW hegve: DeIee&Jeueer, Meebeflehee" efJemepe&ve kes heeeled Yeeecej mlees$e
ekeeefMele nw Fmes he{kej YeieJeeve $e+<eYeosJe kee iegCeevegJeeo kejW~
Fmekes yeeo ekeeefMele hetpe ieefCeveer eer %eeveceleer ceeleepeer eje jefele
YeieJeeve $e+<eYeosJe mlegefle kees he{kej YeieJeeve kes peerJeveoMe&ve mes heefjefele neW hegve:
YeieJeeve $e+<eYeosJe eeueermee, leerLekej pevceYetefce Jebovee Deeefo hee" he{W~ FmeceW
efveJee&CekeeC[ ekeeefMele nw efpemes he{kej Meeeo Deehe meese jns neWies efke FmeceW
efveJee&CekeeC[ keer keee DeeJeMekelee Leer ? lees Deehekees peevevee nw efke etBefke
kewueeMeheJe&le YeieJeeve $e+<eYeosJe keer efveJee&CeYetefce nw Dele: JeneB peekej YeieJeeve
$e+<eYeosJe keer hetpeve kejkes peeceeuee mes hetJe& efveJee&CekeeC[ he{kej efveJee&Ceuee[t
e{eSb, uee[t Deheves Iej mes yeveekej ues peeSB~ Fmekes yeeo cebieue Deejleer kejW DeLeJee
meceeevegmeej Deewj Yeer hetpeve Deeefo kej mekeles nQ~
Fme ekeej YeieJeeve $e+<eYeosJe SJeb efveJee&Ce#es$e kewueeMeheJe&le keer Jebovee-Yeefe
Deehekes peerJeve ceW cebieuekeejer nes, ener leerLe&ee$ee kee JeemleefJeke megheue nw~

Deeheo-kewueeMe leerLe&
-efJepee kegceej pewve, JeejeCemeer (G.e.)
Deeheo kewueeMe leerLe& eLece leerLekej YeieJeeve DeeefoveeLe keer cees#emLeueer kes he
ceW pewve Oecee&JeueefcyeeeW eje hetpeveere nw~ en leerLe& Deepekeue eerve eje Meeefmele
efleyyele eosMe ceW efmLele nw~ nce ueesie 12 pegueeF& 2010 kees Deeheo kewueeMe heJe&le keer
leuener ([ejesve) hengBes~ JeneB hengBeves hej helee euee efke Deeheo SJeb kewueeMeheJe&le oes
Deueie-Deueie heJe&le nQ, pees Ske-otmejs kes efyeukegue meceerhe nQ~ nceejs tj ieeF[ eje
yeleeee ieee efke kewueeMeheJe&le kes yeieue ceW efmLele heJe&le ner Deeheo heJe&le kes veece mes
efJeKeele nw~ heeses ceW osKeW, lees Deieue-yeieue nesles ngS Yeer efmehe& kewueeMeheJe&le ner yehe& mes
{kee ngDee nw~ Deeheo hej yehe& efyeukegue veneR nw~ JeneB mes ueewves kes heeeled Fme tj keer
eee& peye eer melesv ceesnve pewve peer mes ngF& lees GvneWves yeleeee efke efoiecyej pewve
cenemeefceefle keer heef$ekee 1-15 hejJejer 2000 kes Debke ceW #eguueke ceesleermeeiej peer kee
Ske uesKe hee Lee, efpemekeer heeses keeheer GvneWves cegPes oer~ Gmekes Devegmeej keg pewve
ee$eer henues iees Les~ lees Gvekees JeneB kes ieeF[ ves yeleeee efke [ejesve mes ueieYeie 3 Iebs
keer ee$ee kes yeeo Deeheo heJe&le nw, peneB keesF& pewve meeOeg meeOevee kejles Les, efhej Ske
efove Dee" meer{er e{kej ueeshe nes iees, Ssmee JeneB Gme ieeF[ kes oeoe peer yeleeles Les~ JeneB
ueieYeie 150-200 Je<e& henues leke pewve cebefoj Les, efpeveceW pewve ee$eer Deekej oMe&ve kejles
Les~ yeeo ceW meye cebefoj OJemle nes iees Deewj Gvekeer cetefle&eeB Yeejle ues iees~ Fme yeele kees
he{ves kes yeeo ceQves Deheves tj Deehejsj veecejepe peesMeer kees cegcyeF& heesve kejkes hete, lees
GvneWves yeleeee efke neB ieghee nw~ hej otjer peeoe nesves kes keejCe nce ueesieeW kees veneR
yeleeee SJeb JeneB leke hewoue ner peeee peelee nw~
Fme ekeej nce ueesie ieghee kes oMe&ve mes Jebefele jn iees~ efpemekee cegPes yengle
Dehemeesme nw Deewj en peevekeejer veneR nesves kes keejCe ngDee~ Deiej peeves kes henues
eer melesv ceesnve peer mes eee& ngF& nesleer lees ieghee leke pej peeles~
yeveejme mes eueves kes henues tj Deehejsj eje pees yegkeues Yespeer ieF& Leer, GmeceW
yeg YeieJeeve kee Ske cebefoj heemebYeJe kee GuuesKe Lee~ cesje ceve kenves ueiee efke en
cebefoj yeerveeLe Je yeeueepeer keer lejn ner pewve cebefoj efvekeuevee eeefnS~ FmeerefueS ceQves
hetjer hetpeve-efvelehetpeve, DeeefoveeLe mJeeceer mlees$e, DeeefoveeLe mJeeceer hetpeve, efveJee&CekeeC[,
kewueeMeheJe&le hetpeve, DeIee&Jeueer, ceneIe&, Meebeflehee" SJeb Yeeecej mlees$e meefnle kechetj
hej eFhe kejekej mheeFjue yeeFeEC[ie eje hegmleke kes he ceW 20 eefle yeveJee ueer Leer~
en hegmleke ee$ee ceW Deeheo kewueeMeheJe&le keer hetpeve ceW keece DeeF& leLee peye heemebYeJe

(9)

( 10 )

cebefoj hengBes, lees meeceves mee#eeled DeeefoveeLe YeieJeeve keer heodceemeve cetefle& osKekej Fleveer
emeVelee ngF&, efpemekee JeCe&ve veneR efkeee pee mekelee~
cebefoj Lees[er e{eF& hej nw, mees cegPemes henues cesjer helveer meefjlee pewve hengBe ieF& Leer~
GvneWves cetefle& osKeles ner hegpeejer eje heeemeve nesves keer yeele efveefele kejves hej neLe ceW
efueee mesJe heue YeieJeeve kees e{eee~ efhej hegpeejer mes mJeerke=efle ueskej nce ueesieeW ves
hetjer hetpee (ueieYeie Ske Iebs leke) efkeee, Deejleer Yeer efkeee~ hegpeejer ves cesjer [eejer ceW
YeieJeeve keer pees cege yeveeF&, pees efevn kee mLeeve yeveeee, Jewmee ner Deheveer efoiecyej
leerLekej cetefle&eeW ceW neslee nw~ Fme ekeej Ske pewve cebefoj JeneB hej Deepe Yeer ceewpeto nw~
Fme ekeej YeieJeeve DeeefoveeLe keer efveJee&CemLeueer kes oMe&ve kejves kes heeeled efvecve
eMve G"les nQ, efpevekee Gej MeesOe kee efJe<ee nw1. Deeheo SJeb kewueeMe oes efYeVe-efYeVe heJe&le nQ, peyeefke hetpeeDeeW ceW keneR Deeheo
SJeb keneR kewueeMeheJe&le mes YeieJeeve DeeefoveeLe kee efveJee&Ce efueKee nw~ lees keewve mee hene[
YeieJeeve keer efveJee&CemLeueer nw~ neue ceW Deeheo yeerveeLe kees YeieJeeve DeeefoveeLe keer
efveJee&CemLeueer ceeve efueee ieee nw, Fme ekeej lees Deeheo heJe&le kees YeieJeeve DeeefoveeLe
keer efveJee&CemLeueer ceevee peeS ee kewueeMeheJe&le kees ?
2. heemebYeJe cebefoj kes yeejs ceW DeefOeke mes DeefOeke peevekeejer pegeF& peeS leLee
JeneB keer cetefle& kees Jeeeuebkeej nJeekej osKeves keer keesefMeMe nes, leeefke Gmekes yeejs ceW
mecemle pewve Oecee&JeueefcyeeeW kees helee eue mekes efke cetefle& kee Fefleneme keee nw ?
3. pewve meceepe kes pees Yeer ueesie henues Deeheo kewueeMe kes oMe&ve kej egkes nQ,
Gvemes Yeer peeoe mes peeoe peevekeejer Skeef$ele keer peeS leeefke Gme efveJee&Ce#es$e kes
GlLeeve keer hejsKee leweej nes mekes~
Fme yeejs ceW meceepe eje efkeS peeves Jeeues eeeme ceW cesje hetCe& meneesie meowJe
jnsiee SJeb pees peevekeejer eehle nes, Gmes cegPes Yeer meb%eeve ceW osves keer ke=hee nes, Ssmee cesje
meceepe mes efveJesove nw~
pewve meceepe JeejeCemeer mes meJe&eLece ceQ Deewj cesjer helveer eje Deeheo kewueeMe
ee$ee kejves kes keejCe eer efoiecyej pewve meceepe SJeb pewve egJee mebie"ve-JeejeCemeer eje
nce ueesieeW kees DeeefoJeerj SJeb DeeefoJeerjebievee keer GheeefOe mes mecceeefvele efkeee
ieee~
Fme ekeej keer GheeefOe Yeejle kes meYeer pewve eeef$eeeW kees efoee peevee eeefnS~

kewueeMe heJe&le ee$ee kee Je=eevle

N: M

-efJepee kegceej pewve, JeejeCemeer (G.e.)

pewve iepe kes ceeOece mes eeeefjle eer peceveeueeue nbheeJele, cegcyeF& eje 26 pewve meomeeW kee
pewve eghe eLece yeej Deeheo kewueeMe ceevemejesJej ee$ee hej ieee~ eghe kes meYeer meomeeW kees 5 pegueeF&
kees kee"ceeb[t Deheveer JeJemLee eje hengBevee Lee~ en tj uespej hees&, cegcyeF& eje Deeeesefpele Lee,
efpemekes mebeeueke eer peceveeueeue peer Les leLee 5 pegueeF& kees kee"ceeb[t hengBevee SJeb 20 pegueeF& kees
kee"ceeb[t mes Jeehemeer keer JeJemLee Leer~ nce ueesie 6 pegueeF& kees kee"ceeb[t hengBes keeeWefke 5 pegueeF& kees
yeveejme mes kee"ceeb[t keer Sej FefC[ee keer G[eve veneR Leer~
6 pegueeF& 2010, JeejeCemeer mes ceOeevn 12.20 yepes Sej FefC[ee keer heueeF mes 1.20
heer.Sce. hej kee"ceeb[t hengBes~ kee"cebe[t Sejhees& hej eer jepeerJe GheeOeee ves nce ueesieeW kee mJeeiele
efkeee SJeb keej eje pewve Oece&Meeuee kes Yeespeveeuee ceW Keevee efKeueekej 5 efmeleeje nesue SJejsm ues
iees~ eneB nce ueesieeW kees ye[s-ye[s 2 Sej yewie efoes iees, efpemeceW Dehevee meeje meceeve jKe efoee ieee
leLee Deweer nesue kes keueekehe ceW pecee nes ieF&~ yewie hej vecyej he[s Les pees yewie keer ehneeve Leer~ 4.30
yepes nesue mes Ske yeme eje kee"ceeb[t mes 40 efkeceer. otj OetefueKesue veeceke peien hej uesiees SJeb JeneB
Ske efjmees ceW kes~ peien yengle megvoj, meehe-megLejer SJeb eeke=efleke JeeleeJejCe mes Yejhetj Leer~
7 pegueeF& 2010, megyen 8 yepes nesue mes eues, 12 yepes vesheeue yee[&j kees[ejer hengBes~ yee[&j
hewoue heej kejkes eeFvee ceW Iegmes~ JeneB esee keer ueQ[ etpej ieeef[eeW ceW 4 meJeejer eefle iee[er kes
efnmeeye mes yew" iees~ eghe kegue 7 iee[er SJeb Ske kevsvej Jeeueer ^ke (meeceeve Jeemles) eje Deeies euee
ueieYeie Ske Iebs yeeo Peebiecet ceW Ske nesue ceW uebe efueee ieee~ mebOee 5 yepes kes kejerye veeeuece
hengBes~ peneB Ske nesue ceW kes~ Ske kecejs ceW eej heuebie he[s Les~ kecejs keer meeFpe kes efnmeeye mes
efmehe& oes heuebie nesves eeefnS Les~ meeceeve jKeves ceW Yeer efokekele ngF&~ eneB 8 leejerKe kees kes~ en
mLeeve ueieYeie 12800 efhe (meceg leue mes) keer TBeeF& hej nw~ eneB oes efove jeskeles nQ leeefke ee$eer
kece Deekemeerpeve SJeb JeeleeJejCe mes DeYemle nes peees~
9 peg ueeF& eele: 6 yepes eee efyemke ueskej eue ef oes~ 2 yepes nce ueesie meeiee 230 efkece
er 15800 heg
hengbe iees~ eneB 3 mej nesue meeiee nesue ceW "njeee ieee, efpemeceW oes yes[ kes ce Le
s~ iece& heeveer Je
yeeLece keer megefJeOee Deer Leer, hej iece& heeveer Meece kees 6 yepes mes eeuet ngDee, leYee
r veneee pee mekee~
10 pegueeF&, meeiee mes jeef$e 12 yepes euekej jescyee nesles ngS efove ceW 11.30 yepes heejeebie
hengBes~ jemlee heLejeruee Lee, keF& eser-eser veefoeeW kes Deboj mes iee[er efvekeueer~
11 pegueeF& kees megyen meele yepes eee, efyemke ueskej nce ueesie ceevemejesJej kes efueS eues~ 3
yepes Meece kees 270 efkeceer. kee mehej kejkes peieeefme ceevemejesJej Peerue kes efkeveejs hengBe iees
(15000 heg TBeeF& hej) meYeer ves Peerue ceW mveeve efkeee, ceewmece meehe Lee~ eneB mes kewueeMe heJe&le kes
Yeer oMe&ve ngS~ eneB meYeer ceevemejesJej Peerue mes ueieYeie 200 ceerj keer otjer hej yeves W ceW kes~
Ske W ceW 8 efyemlej ueies Les~ ueeF& keer JeJemLee veneR kes yejeyej Leer~ nceejs W keer ueeF Ske
Iebs ceW ner yegPe ieF&~

( 11 )

( 12 )

12 pegueeF&, ceevemejesJej mes megyen 6 yepes eee heerkej eues, Peerue kee ueieYeie leerve eewLeeF&
ekekej ueieeles ngS jemles ceW je#eme leeue osKeles ngS 11 yepes kejerye [ejesve (kewueeMeheJe&le keer
leuener) hengBe iees~ eneB Yeer Ske kecejs ceW 4 eeef$eeeW keer JeJemLee Leer~ 12 leejerKe kees ner Deeheo
kes oMe&ve efkees~ Deeheo peeves kes henues jemlee yebo efceuee, meYeer Jeeheme ueew Deees~ nesue ceW efhej
meyeves Ceceeskeej ceb$e kee peehe efkeee, Ske Iebs yeeo metevee efceueer efke jemlee Kegue ieee, meye ueesie
ieeef[eeW ceW meJeej neskej legjble eues iees~ nceves YeeJehetJe&ke hetjer hetpeve keer~
13 pegueeF&, efpevekees heefjecee kejves peevee Lee, Jees heefjecee keer leweejer kejkes eues
~ nceves heefjecee
ve kejkes heemebYeJe cebefoj kes oMe&ve efkeS~ heefjecee SJeb heemebYeJe cebefoj kes henues nceW eceej efoKeeee
ieee~ eneB nceves eceej keer leerve eoef#eCee keer~ eceej mes Deeies Ske hene[er hej heemebYeJe cebefoj nw~
leuener ceW Iees[s Jeeues SJeb efhe eeef$eeeW kee Fblepeej kejles jnles nQ~ pees heefjeceekes efueS eues iees Jes
cebefoj kes oMe&ve mes Jebefele nes iees~ heemebYeJe cebefoj ceW oMe&ve kejkes YeieJeeve DeeefoveeLe keer eeflecee kees
osKekej ceve Flevee emeVe nes ieee efke jemles keer Lekeeve heue Yej ceW otj nes ieF&~ nceves YeieJeeve keer keF&
lemJeerjW KeeReer~ nce ueesieeW keer eghe heeses hegpeejer peer ves KeeReer~
Fmekes yeeo nce ueesie Jeeheme nesue Dee iees~ ueewles mecee YeieJeeve ves DeeMeerJee&o mJehe nce
ueesieeW hej yehe& kes ess-ess oeves ueieYeie 5 efceve kes efueS yejmeeS~
14 pegueeF&, Fme efove eer peceveeueeue peer eje oesyeeje Deeheo heJe&le kes oMe&ve-hetpeve kee
eeseece yeveeee ieee, peneB nce ueesie peekej ogyeeje hetpeve efkeee~
15 pegueeF&, heefjecee mes ee$eer Jeeheme Deees~ Gvekee mJeeiele ngDee~ mebOee kees kewueeMeheJe&le keer
YeeJehetJe&ke kehet&j peueekej Deejleer ngF&~ Fmekes meeLe ve=le Je Yepeve Yeer ngDee~
15 pegueeF& keer jeef$e 1.30 yepes nce ueesie Jeeheme eues~ jeleYej SJeb efoveYej euekej Meece eesk 4 yepes
jescyee hengBes~ eneB hengBeves kes yeeo yengle lespe yeeefjMe ngF&~ Fmekes yeeo Yeespeve JeJeeece~
ef eneB Ske kecejs ceW
8 heuebie Les~ kecejs Je heuebie kes efnmeeye mes nesue ceW keves keer JeJemLee ueieYeie 200ueesieeW keer Leer~
17 pegueeF&, megyen 4 yepes eee heerkej jescyee mes eues~ 9.30 yepes meebiee hengBes~ Fme yeej
[yeue yes[ kes kecejeW ceW 2 efyemlej peceerve hej ueieekej 4 eeef$eeeW kees Ske kecejs ceW "njeee ieee~
iece& heeveer Meece kees 6 yepes ner efceuee~
18 pegueeF&, meeiee mes 10 yepes euekej Ske yepes hesket ueske/heJe&le kes efkeveejs [^eFJejeW ves veeMlee
efkeee~ nce ueesie 5 yepes veeeuece hengBes~
19 pegueeF&, megyen 6 yepes euekej 7.30 yepes yee[&j hengBe iees~ yee[&j heej kejkes 9 yepes
vesheeue keesLeejer ceW veeMlee kejkes 10.30 hej SJejsm nesue kee"ceeb[t hengBe iees~
vesheeue heejkej efleyyele ceW Peebiecet mes Lees[e Deeies eueves hej yengle peesj keer yeeefjMe efceueer~
veeeuece mes keg otjer kes yeeo he{ejer Fueekee Meg nes ieee~ nefjeeueer efmehe& veeeuece mes Deeies 1520 efkeceer. leke Leer~ Fmekes yeeo hetjs jemles efmehe& yeeuet, helLej, veefoeeB efceueeR~ nefjeeueer keneR osKeves
kees veneR Leer~ kewueeMeheJe&le #es$e Yeer nefjeeueer jefnle ner Lee~ nJee ceW "b[ke keeheer Leer leLee Jesie Yeer
Lee~ Jewmes efove ceW Deer Oethe efceueleer Leer~ kegue efceueekej ceewmece megneJevee ner kene peeesiee~
kewueeMeheJe&le #es$e DeefleMeeege nw~ Fmekee DevegYeJe Yeer eghe kes ueesieeW kees ngDee~

hejcehetpe ieefCeveerecegKe Deeefe&keeefMejesceefCe

eer %eeveceleer ceeleepeer kee mebef#ehle-heefjee

-e%eeeceCeer Deeefe&kee evoveeceleer
pevcemLeeve-efkewleveiej (yeejeyebkeer) G.e.
pevceefleefLe-Deemeespe megoer 15 (MejohetefCe&cee) efJe. meb. 1991, (22 Deketyej meved 1934)
peeefle-DeeJeeue efo. pewve, iees$e-ieeseue, veece-keg. cewvee
ceelee-efhelee-eerceleer ceesefnveer osJeer SJeb eer essueeue pewve
Deepevce yeeee& ele-F&. meved 1952, yeejeyebkeer ceW MejohetefCe&cee kes efove
#egefuuekee oer#ee-ew$e ke=. 1, F&. meved 1953 kees ceneJeerjpeer DeefleMee #es$e (jepe.) ceW Deeeee&jlve
eer osMeYet<eCe peer cenejepe mes~ veece-#egefuuekee Jeerjceleer
Deeefe&kee oer#ee-JewMeeKe ke=. 2, F&. meved 1956 kees ceeOeesjepehegje (jepe.) ceW eeefj$eeeJeleea
108 Deeeee& eer Meebeflemeeiej peer keer hejcheje kes eLece heeOeerMe Deeeee& eer Jeerjmeeiej peer cenejepe kes
kejkeceueeW mes~
meeefnefleke ke=eflelJe-Demeneer, meceemeej, efveecemeej, cetueeeej, keeleb$e-JeekejCe, <edKeC[eiece
Deeefo ebLeeW kes DevegJeeo/erkeeSB SJeb ueieYeie 300 ebLeeW keer uesefKekee~
[er.efued. keer ceeveo GheeefOe-meved 1995 ceW DeJeOe efJe.efJe. (hewpeeyeeo) eje SJeb leerLekej ceneJeerj
efJeeefJeeeuee cegjeoeyeeo eje 8 Deewue 2012 kees [er.efued. keer ceeveo GheeefOe mes efJeYetef<ele~
leerLe& efvecee&Ce esjCee-nefmleveehegj ceW pebyeterhe, lesjnerhe, leerveueeske Deeefo jeveeDeeW kes efvecee&Ce, Meeele
leerLe& DeeesOee kee efJekeeme SJeb peerCeexej, eeeie-Fueeneyeeo (G.e.) ceW leerLekej $e+<eYeosJe lehemLeueer leerLe& kee
efvecee&Ce, leerLekej pevceYetefceeeW kee efJekeeme eLee-YeieJeeve ceneJeerj pevceYetefce kegC[uehegj (veeueboe-efyenej) ceW
vebeeJele& cenue veeceke leerLe& efvecee&Ce, YeieJeeve heg<heobleveeLe keer pevceYetefce keekevoer leerLe& (efveke ieesjKehegjG.e.) kee efJekeeme, YeieJeeve heee&veeLe kesJeue%eeveYetefce Deefn$e leerLe& hej leerme eewyeermeer cebefoj, nefmleveehegj ceW
pecyeterhe mLeue hej YeieJeeve MeebefleveeLe-kegbLegveeLe-DejnveeLe keer 31-31 heg Gegbie Ke[dieemeve eeflecee, ceebieerlegbieer
ceW efvecee&CeeOeerve 108 heg Gebgbie YeieJeeve $e+<eYeosJe keer efJeMeeue eeflecee,ceneJeerj peer leerLe& hej ceneJeerj Oeece
ceW hebeyeeueeefle cebefoj, efMe[ea ceW %eeveleerLe& Fleeefo~
ceneslmeJe esjCee-hebeJe<eeae pecyeterhe ceneceneslmeJe, YeieJeeve $e+<eYeosJe Debleje&^ere efveJee&Ce
ceneceneslmeJe, DeeesOee ceW YeieJeeve $e+<eYeosJe cenekegbYe cemlekeeefYe<eske, kegC[uehegj ceneslmeJe, YeieJeeve
heee&veeLe pevcekeueeCeke le=leere meneeefyo ceneslmeJe, efouueer ceW keuhegce ceneceC[ueJeOeeve
ef kee Ssefleneefmeke
Deeeespeve Fleeefo~ efJeMes<ehe mes 21 efomecyej 2008 kees pecyeterhe mLeue hej efJeeMeebefle DeeEnmee
meccesueve kee Deeeespeve ngDee, efpemekee GodIeeve Yeejle keer lelkeeueerve je^heefle eercleeer eefleYee osJeerefmebn
heeerue eje efkeee ieee~
Mew#eefCeke esjCee-pewve ieefCele Deewj ef$eueeske efJe%eeve hej Debleje&^ere mebieeser, je^ere kegueheefle
meccesueve, Feflenemekeej meccesueve, veeeeOeerMe meccesueve SJeb Deve Deveske je^ere-Debleje&^ere mlej kes
mesefceveej Deeefo~
jLe eJele&ve esjCee-pecyeterhe %eevepeesefle (1982 mes 1985), meceJemejCe eerefJenej (1998 mes
2002), ceneJeerj peesefle (2003-2004) kee Yeejle YeceCe~
Fme ekeej efvele vetleve YeeJeveeDeeW keer peveveer hetpe ceeleepeer efejkeeue leke Fme JemegOee kees
megMeesefYele kejleer jnW, ener cebieue keecevee nw~

( 13 )

( 14 )

efoiecyej pewve ef$eueeske MeesOe mebmLeeve-mebef#ehle heefjee

Jeerj %eeveesoe ievLeceeuee kes efMejesceefCe mebj#eke

-peerJeve ekeeMe pewve (eyebOe mecheeoke)

F&meJeer meved 1972 ceW hetpe ieefCeveerecegKe Deeefe&keeefMejesceefCe eer %eeveceleer ceeleepeer keer esjCee
mes mLeeefhele Ge mebmLee kes eje pecyeterhe jevee kes efvecee&Ce nsleg cesj" (G.e.) kes Ssefleneefmeke leerLe&
nefmleveehegj ceW veefMeee ceeie& hej pegueeF& 1974 ceW Ske Yetefce ee keer ieF&, peneB meJe&eLece 24JeW
leerLekej YeieJeeve ceneJeerj mJeeceer keer DeJeieenvee eceeCe meele neLe (meJee ome heg) TBeer Ke[dieemeve
eeflecee efJejepeceeve kejves nsleg hejJejer 1975 ceW Ske ueIegkeee efpeveeuee kee efvecee&Ce efkeee ieee, pees
meved 1990 ceW Ske DeveesKes keceue cebefoj kes he ceW efveefce&le ngDee nw~ eneB efJejepeceeve keuheJe=#e
YeieJeeve ceneJeerj mes en DeefleMee #es$e efvejblej eieefle heLe hej Deemej neslee ngDee efvele vees efvecee&CeeW
kes eje mebmeej ceW Deefleere hee&ve mLeue kes he ceW eefme ngDee nw~ Fme eeflecee kes oMe&ve kejkes
YeeieCe Deheveer ceveeskeeceveeSB hetCe& kejles nQ~
pecyeterhe efvecee&Ce kee eLece ejCe-pegueeF& meved 1974 cesW jKeer ieF& veeRJe kes DeeOeej hej
pecyeterhe kes yeereeWyeere ceW meJe&eLece Deeiece JeefCe&le megcesheJe&le (101 heg TBee) kee efvecee&Ce Deewue
meved 1979 ceW SJeb meved 1985 ceW pecyeterhe jevee kee efvecee&Ce hetCe& ngDee~ meesuen efpevecebefojeW mes
meceefvJele Gme megcesheJe&le kes Deboj mes efveefce&le 136 meeref{eeW mes e{kej eeueg Yee mecemle
YeieJevleeW kes oMe&ve kejkes peye meyemes Thej heeC[gkeefMeuee kes efveke hengBeles nQ, lees veeres pecyeterhe
jevee kes meYeer veoer, heJe&le, cebefoj, GheJeve Deeefo MeeW kes meeLe-meeLe nefmleveehegj kes Deemeheeme kes
megotjJeleea eeceeW kee Yeer eeke=efleke meeQoe& osKekej hetues veneR meceeles nQ~
ee$eer megefJeOee-nefmleveehegj leerLe& ceW pecyeterhe mLeue kes hetjs heefjmej ceW mebmLeeve eje
keeee&uee kee meefee mebeeueve efkeee peelee nw~ JeneB eeef$eeeW kes "njves nsleg DeeOegefveke megefJeOeeege
200 kecejs, 50 mes DeefOeke [eruekeme heuew SJeb DeveskeeW iesm neGme (yebieues) yeves ngS nQ~ Fmekes meeLe
ner eneB megvoj Yeespeveeuee nw peneB eeef$eeeW kees megefJeOeehetJe&ke Meg Yeespeve eehle neslee nw~ Fmekes
Deefleefje 2 efkeceer. otj nefmleveehegj mesv^ue eGve ceW mejkeejer Demheleeue, [ekeKeevee, yeepeej,
Fbjkeeuespe leLee Deve efMe#eCe mebmLeeSB Deeefo meYeer DeeJeMeke megefJeOeeSB GheueyOe nQ~
nefmleveehegj kewmes hengBes ?-Yeejle keer jepeOeeveer efouueer mes 110 efkeceer. heefeceer GejeosMe
ceW efpeuee-cesj" mes 40 efkeceer. otj nefmleveehegj leerLe& nw~ jepeOeeveer efouueer mes nefmleveehegj kes efueS
Debleje&peere yeme Des DeLeJee Deevebo efJenej yeme Des mes GejeosMe jes[Jespe leLee [er.er.meer. yemeeW
keer efvejblej mesJee GheueyOe nw~ cesj" mes Yeer eefle DeeOes Iebs kes Deblejeue mes pecyeterh e-nefmleveehegj
hengBeves nsleg jes[Jespe keer yemeW megueYelee kes meeLe GheueyOe jnleer nQ~ pecyeterhe kes veece mes es yemeW
eueleer nQ pees meerOes pecyeterhe kes meeceves ner keleer nQ Deewj pecyeterhe mes ner cesj", efouueer, eflepeeje
Deeefo ee$ee nsleg yemeW GheueyOe jnleer nQ~ efouueer Deewj cesj" kes yeere jsue mesJee Yeer nw~ osMe-efJeosMe kes
ee$eerieCe nefmleveehegj heOeejkej Fme Oejleer kee mJeie& ceeveer peeves Jeeueer pecyeterhe jevee kes oMe&ve kejW
Deewj ceeveefmeke Meebefle kee DevegYeJe kejles ngS ceveJeebefle heue eehle kejW, ener cebieuekeecevee nw~

1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.

eerceleer efvece& }e pewve Oe.he. mJe. eer hesceevo pewve, lelheg$e heoerhe keg ceej pewve, jer
KeeyeeJe}er, efouueer-6~
eerceleer megceve pewve Oe.he. eer efoeqiJepee eEmen pewve, Fboewj~
eer ceneJeerj hemeeo pewve mebIeheefle, peer-19, meeTLe SkemesvMeve, veF& efouueer~
eer censv heeue njsv kegceej pewve, metjpece} efJenej, efouueer~
eerceleer ceesnveer pewve Oe.he. eer megveer} pewve, heerle efJenej, efouueer~
eer osJesvo kegceej pewve (Oeens[e Jee}s) ieg[ieeBJe (nefj.)~
eerceleer Meejoe jeveer pewve Oe.he. mJe. efjKeyeebo pewve, yeengyeueer SvkeuesJe, efouueer-92~
[e@. osJesv kegceej pewve, Yeesheeue (ce.e.)
eerceleer mebieerlee pewve Oe.he. eer mebpeerJe kegceej pewve, Mesjkees (efyepeveewj) G.e.
eer Deefveue kegceej pewve, oefjeeiebpe, efouueer
eer yeer.[er. ceoveeFke, cegcyeF&
eer Oevekegceej pewve, yeengyeueer SvkeuesJe, efouueer-92~
eer efpelesv kegceej pewve SJeb eerceleer megveerlee pewve keesef[ee, heueesefj[e, et.Sme.S.
eerceleer efJeceuee osJeer pewve Oe.he. eer DeesceekeeMe pewve, efMeJeeefueke veiej, nefjej (GejeKeb[)~
eer Deefcele pewve SJeb mebYeJe pewve megheg$e eerceleer Deveerlee pewve Oe.he. eer cetueebo pewve heeveer, efomehegj
(keecehe) Deemeece~
16. eerceleer Deefpele kegceejer pewve Oe.he. eer censv kegceej pewve, Deesyesoguueeiebpe (jeemesv e) ce.e.~
17. eer veeefYekegceej pewve, pewve yegke ef[hees, meer-4, heer.Jeer.Deej. hueepee kes heers, kevee@ huesme, veF& efouueer~

Jeerj %eeveesoe ievLeceeuee kes hejce mebj#eke

1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.

eer ceeBieer}e} yeeyet}e} hene[s, nwojeyeeo (DeevOe heosMe)~

[e@. hekeeMeevo pewve, 792 efJeJeskeevebohegjer, efmeefJe} }eFve, meerleehegj (G.he.)~
eer megcele hekeeMe pewve, ieppet keje, Meenoje, efouueer~
eer megveer} kegceej pewve, eje-megveer} wkemeeF&ume, mejOevee (cesj") G.he.~
mJe. eer hekeeMe ebo Decees}ke ebo pewve meje&He, meveeJeo (ce.he.)~
eer heegcve kegceej peJesjer, jeskeef[ee}sve, yeesjerJe}er (Jesm) cegbyeF&~
eerceleer Ge|ce}e osJeer Oe.he. eer keevleer hemeeo pewve, $e+<eYe efJenej, efouueer~
eerceleer G<ee pewve Oe.he. eer efJece} hemeeo pewve, $e+<eYe efJenej, efouueer~
eer Deevevo hekeeMe pewve (meewjce Jee}s) , ieebOeerveiej, efouueer~
eerceleer meefjlee pewve Oe.he. eer jepekegceej pewve, efkeoJeF& veiej, keevehegj~
mJe. eerceleer kew}eMeJeleer Oe.he. eer kew}eMe ev pewve , leesheKeevee yeepeej, cesj"~
eer Yeevesv kegceej pewve, eje-eer efJeee pewve, Yeiele eEmen ceeie&, peehegj~
eer heoerhe kegceej Meeeqvle}e} efye}e}e, Devetheveiej, Fboewj, (ce.he.)~
eer megjsMeebo heJeve kegceej pewve, yeejeyebkeer (G.e.)~
eer veLeceue heejmeceue pewve, keuekeee-7~
eerceleer mJe. MeebleeyeeF& Oe.he. eer keceueebo pewve, meveeJeo (ce.e.)~
eer heebo pewve keeefjee, efouueer
eer DeeMeg pewve, keeuekee peer, veF& efouueer
eer eegcve kegceej pewve eser mee., eer Decejebo pewve meje&he, ueKeveT (G.e.)
eerceleer MeefMe pewve Oe.he. eer efovesMeebo pewve, efMeJeeefueke veiej, nefjej (GejeKeb[)~
eerceleer DeeoMe& pewve Oe.he. mJe. eer DevevleJeere& pewve kes megheg$e eer ceveespe kegceej pewve, cesj"~
eerceleer Deejleer pewve Oe.he. eer ekeeMeebo pewve MeerMes Jeeues, Fueeneyeeo (G.e.)~

( 15 )

( 16 )

Yepeve

Yepeve
-Deeefe&kee evoveeceleer

-Deeefe&kee evoveeceleer

lepe&efpeee yeskejej nw......

lepe&-ceeF& js ceeF&.......

TBee mee hene[ nw, Deeheo efieefjjepe nw,

$e+<eYeosJe kes cees#eieceve mes, heeJeve efieefj kewueeMe nw~~ ske.~~

$e+<eYeosJe efveJee&Ce ceneslmeJe, efceuekej meYeer ceveeSB~

DeeDees Fme Yeejle JemegOee hej, DeieefCele oerhe peueeSB~~
eYet keer pee pee pee, eYet keer pee pee pee pee pee~~

veeefYejee ceosJeer kes vevove, leerLekej eYeg eLece ngS~~ leerLekej......

jepehee meye leeie JeveeW ceW, peekej cegefveJej eLece ngS~~ peekej......
ceve ceW ngDee efJeeej nw, veej meye mebmeej nw,
$e+<eYeosJe kes cees#eieceve mes, heeJeve efieefj kewueeMe nw~~1~~
eewon efove keer Deeeg jner peye, Deeheo hej hengBe ieS~ Deeheo......
eesie efvejesOee kece& ve kej, efmeeuee kees eehle ngS~~ efmeeuee......
megKe kee Jen meeceepe nw, leerve ueeske mejleepe nw,
$e+<eYeosJe kes cees#eieceve mes, heeJeve efieefj kewueeMe nw~~2~~
DeeDees Keespe kejW Gme efieefj keer, keneB Deepe Jen ueghle ngDee~~ keneB......
eeJeleea Yejlesej ves peneB, jlvecetefle& efvecee&Ce efkeee~~ peneB......
kenles evLe hegjeCe nQ, FeflenemeeW ceW veece nw,
$e+<eYeosJe kes cees#eieceve mes, heeJeve efieefj kewueeMe nw~~3~~
efceueer esjCee %eeveceleer keer, pee pee kee mJej ietBpe G"e~~ pee pee......
oerhe eboveeceleer DemebKeeW, ueskej Yeemecetn euee~~ ueskej......
osKees kewmee "e" nw, megvoj heJe&lejepe nw,
$e+<eYeosJe kes cees#eieceve mes, heeJeve efieefj kewueeMe nw~~4~~
MM 6NN

kees[e-kees[er Je<e& hetJe& efleefLe ceeIe ke=<Ce eewoMe Leer~

Deeheo mes cees#e heOeejs, $e+<eYeosJe efpeveJej peer~~
leye mJeieeX mes FveW ves Dee, oerhe DemebKe peueeS~
DeeDees Fme Yeejle JemegOee hej, DeieefCele oerhe peueeSB~~
eYet keer pee pee pee, eYet keer pee pee pee pee pee~~1~~
$e+<eYeosJe mes ceneJeerj leke, nQ eewefyeme leerLekej~
Fve meyekee GheosMe Ske ner, Oece& Deefnbmee efnlekej~~
efpeDees Deewj peerves oes meyekees, en mebosMe megveeSB~
DeeDees Fme Yeejle JemegOee hej, DeieefCele oerhe peueeSB~~
eYet keer pee pee pee, eYet keer pee pee pee pee pee~~2~~
efme#es$e keer Yeeer kejkes, nce Yeer efme yeveWies~
peye leke efme veneR yeveles, leye leke eYeg Yeefe kejWies~~
meYeer evoveeceleer KegMeer mes, ener YeeJevee YeeSB~
DeeDees Fme Yeejle JemegOee hej, DeieefCele oerhe peueeSB~~
eYet keer pee pee pee, eYet keer pee pee pee pee pee~~1~~
MM 6NN

eer Deeheo kewueeMeefieefj hetpeve

(1)

(2)

Jeerj %eeveesoe ebLeceeuee

oMe&ve hee"

pee pee pee

veceesmleg veceesmleg veceesmleg
Cecees DeefjnbleeCeb Cecees efmeeCeb Cecees DeeFefjeeCeb
Cecees GJepPeeeeCeb Cecees ueesS meJJemeentCeb
Smees hebe-Ceceeseejes meJJe-heeJehheCeemeCees
cebieueeCeb e meJJesefmeb he{ceb nJeF cebieueb~

oMe&veb osJeosJeme, oMe&veb heeheveeMeveced~

oMe&veb mJeie&meesheeveb, oMe&veb cees#emeeOeveced~~1~~
oMe&vesve efpevesveCeeb, meeOetveeb Jebovesve e~
ve efejb efleles heeheb, efnmles eLeesokeced~~2~~
JeerlejeiecegKeb dJee, heejeie-mece-eYeb~
pevce-pevceke=leb heeheb, oMe&vesve efJeveMeefle~~3~~
oMe&veb efpevemete&me, mebmeej-OJeevle-veeMeveb~
yeesOeveb efee-heeme, mecemleeLe&-ekeeMeveced~~4~~
oMe&veb efpeveebme, mecee&ce=le-Je<e&Ceced~
pevce-oen-efJeveeMeee, JeOe&veb megKe-JeeefjOes~~5~~
peerJeeefo-leJe-eefleheeokeee, mecekelJe-cegKee-iegCeeCe&Jeee~
eMeeble-heee efoiecyejee, osJeeefOeosJeee vecees efpeveee~~6~~
efeoevevowke-heee, efpeveee hejceelceves~
hejceelce-ekeeMeee, efveleb efmeelceves vece:~~7~~
DeveLee MejCeb veeefmle, lJecesJe MejCeb cece~
lemceelkeeCe-YeeJesve, j#e j#e efpevesej~~8~~
ve efn $eelee ve efn $eelee, ve efn $eelee peiel$ees~
Jeerlejeieelhejes osJees, ve Yetlees ve YeefJe<eefle~~9~~
efpeves Yeefeefpe&ves Yeefeefpe&ves Yeefeefo&ves efoves~
meoe cesmleg meoe cesmleg, meoecesmleg YeJes YeJes~~10~~
efpeveOece&-efJeefveceg&ees, ceeYeJeb eeJele&efhe~
mJeeesesefhe oefjesefhe, efpeveOecee&vegJeeefmele:~~11~~
pevce-pevceke=leb heeheb, pevce-keesefcegheeefpe&leced~
pevce-ce=leg-peje-jesieb, nveles efpeve-oMe&veeled~~12~~
DeeeYeJelmeheuelee veeve-eme, osJe lJeoere-ejCeebyegpe-Jeer#eCesve~
Dee ef$eueeske-efleuekeeefleYeemeles ces, mebmeej-JeeefjefOejeb eguegke-eceeCeced~~13~~
~~ Fefle oMe&ve hee"b~~

eer Deeheo kewueeMeefieefj hetpeve

oMe&ve mlegefle
eYeg heefleleheeJeve ceQ DeheeJeve, ejve Deeees mejve peer~
ees efJejo Deehe efvenej mJeeceer, ces peeceve cejve peer~~1~~
legce vee efheevee Deeve ceevee, osJe efJeefJeOe ekeej peer~
ee yegef mesleer efvepe ve peeCees, Yece efieCees efnlekeej peer~~2~~
YeJe efJeke yeve ceW kejce Jewjer, %eeveOeve cesjes njdees~
meye F Yetuees Ye nese, Deefve ieefle Oejlees efhejdees~~3~~
Oeve Ie[er ees Oeve efoJeme ees ner, Oeve pevece cesjes Yeees~
Deye Yeeie cesjes Goe Deeees, ojMe eYeg peer kees ueKe ueees~~4~~
efJe Jeerlejeieer veieve cege, ef veemee hew Oejw~
Jemeg eeeflenee& Deveble iegCe pegle, keesef jefJe efye kees njQ~~5~~
efce ieees efleefcej efceLeelJe cesjes, Goe jefJe Deelece Yeees~
cees Gj nj<e Ssmees Yeees, ceveg j efevleeceefCe ueees~~6~~
ceQ neLe pees[ veJeee cemleke, JeerveTB legJe ejCe peer~
meJeexlke= ef$eueeskeheefle efpeve, megveng leejve lejCe peer~~7~~
peeetB veneR megjJeeme hegefve, vej-jepe heefjpeve meeLe peer~
yegOe peeentB legJe Yeefe YeJe YeJe, oerefpees efMeJeveeLepeer~~8~~

N: M

(3)

(4)

Jeerj %eeveesoe ebLeceeuee

hetpee eejbYe efJeefOe

pee pee pee ! veceesmleg veceesmleg veceesmleg~
Cecees DeefjnbleeCeb, Cecees efmeeCeb, Cecees DeeeefjeeCeb,
Cecees GJepPeeeeCeb , Cecees ueesS meJJemeentC eb ~ ~1~~
eR Deveeefo-cetue-ceb$esYees vece~ (heg<heebpeefueb ef#ehesled)
eeeefj cebieueb-Deefjnble cebieueb, efme cebieueb, meent cebieueb, kesJeefu-eheCCeees
Oeccees cebieueb~ eeeefj ueesiegecee-Deefjnble ueesiegecee, efme ueesiegecee, meent
ueesiegecee, kesJeefueheCCeees Oeccees ueesiegecee~ eeeefj mejCeb heJJeppeeefce Deefjnble
mejCeb heJJeppeeefce, efme mejCeb heJJeppeeefce, meent mejCeb heJJeppeeefce,
kesJeefueheCCeees Oeccees mejCeb heJJeppeeefce~~
veceesn&les mJeene~
(eneB heg<heebpeefue #esheCe kejvee)
DeheefJe$e: heefJe$ees Jee, megefmLelees og:efmLeleesefhe Jee~
Oeeeslhebe-vecemkeejb, meJe&heehew: ecegeles~~1~~
DeheefJe$e: heefJe$ees Jee, meJee&JemLeeb ieleesefhe Jee~
e: mcejslhejceelceeveb, me yeeeeYeblejs Megefe:~~2~~
Dehejeefpele-ceb$ees eb, meJe&- efJeIve-efJeveeMeve:~
cebieues<eg e meJex<eg, eLeceb cebieueb cele:~~3~~
Smees heb e-Cecees eejes, meJJe-heeJehheCeemeCees~
cebieueeCeb e meJJesefmebb, he{ceb nesF cebieueb~~4~~
Den&efcele#ejb yee-Jeeekeb hejcesefve:~
efmeeeme meodyeerpeb, meJe&le: eCeceecenb~~5~~
kecee&ke-efJ eefveceg& eb, cees#e-ue#ceer-efvekesleveb~
mecekelJeeefo-iegCeeshesleb, efmeeeb veceecenb~~6~~
efJeIveewIee: eueeb eeefvle, Meeefkeveer-Yetle-heVeiee:~
efJe<eb efveefJe&<eleeb eeefle, mleteceeves efpevesejs~~7~~
(heg<heebpeefueb ef#ehesled)

eer Deeheo kewueeMeefieefj hetpeve

(5)

hebekeueeCeke DeIe&
Goke-ebove-lebogu e-heg<hekewe-megoerhe-megOeth e-heueeIe&k ew~
OeJeue-cebi eue-ieeve-jJeekegues, efpeveie=ns keueeCecenb epes~~1~~
eR eerYeieJelees ieYe&pevcelehe%eeveefveJee&CehebekeueeCekesYeesIe efveJe&heeceerefle
mJeene~~1~~
hebehejceser kee DeIe&
Goke-ebove-lebogu e-heg<hekewe-megoerhe-megOeth e-heueeIe&k ew~
OeJeue-cebieue-ieeve-jJeekegues, efpeveie=ns efpeveveeLecenb epes~~2~~
eR DeefjnbleefmeeeeeexheeOeeemeJe&meeOegYeesIe efveJe&heeceerefle mJeene~~2~~
(eefo DeJekeeMe nes, lees eneB hej meneveece he{kej ome DeIe& osvee eeefnS~
veneR lees Deeies efueKee Mueeske he{kej DeIe& e{evee eeefnS~)
Goke-ebove-lebogu e-heg<hekewe-megoerhe-megOeth e-heueeIe&k ew~
OeJeue-cebi eue-ieeve-jJeekegues, efpeveie=ns efpeveveececenb epes~~3~~
eR eerYeieJeefppevemeneveecesYeesIe efveJe&heeceerefle mJeene~~3~~

mJeefmle cebieue
eerceefppeveWceefYeJebe peiel$eesMeb,
meeeo-veeeke-ceveble-elegeen&ced~
eercetuemebIe-megMeeb megke=lewkenslegpezvesv-e%e-efJeefOe-js<e ceeeYeOeeefe~~1~~
mJeefmle ef$eueeskeiegjJes efpeve-hegbieJeee,
mJeefmle mJeYeeJe-ceefnceesoe-megefmLeleee~
mJeefmle-ekeeMe-menpeesefppe&le-*dceeee,
mJeefmle emeVe-ueefueleeodYegle-JewYeJeee~~2~~
mJemlegueefceue-yeesOe-megOee-hueJeee,
mJeefmle mJeYeeJe-hejYeeJe-efJeYeemekeee~
mJeefmle ef$eueeske-efJelelewke-efeogodieceee,
mJeefmle-ef$ekeeue-mekeueeele-efJemle=leee~~3~~

(6)

Jeerj %eeveesoe ebLeceeuee

Jeme MegefceefOeiece eLeevegheb,

YeeJeme MegefceefOekeeceefOeieblegkeece:~
Deeuebyeveeefve efJeefJeOeeveJeuebJe Jeuieved,
YetleeLe&-e%e-heg<eme kejesefce e%eb~~4~~
Den&lhegjeCeheg<eeseceheeJeveeefve,
JemletvevetveceefKeueeveeceske SJe~
Deefmceved pJeueefceue-kesJeue-yeesOeJeew,
hegCeb meceecenceskecevee pegnesefce~~5~~
eR efJeefOee%eeefle%eeheveee efpeveeefleceees heg<heebpeefueb ef#ehesled~
(eneB hej eleske YeieJeeved kes veece kes heeeled heg<heebpeefue #esheCe kejW~)
eerJe=<eYees ve: mJeefmle, mJeefmle eerDeefpele:~
eermebYeJe: mJeefmle, mJeefmle eerDeefYevebove:~
eermegceefl e: mJeefmle, mJeefmle eerh eeeYe:~
eermegheee&: mJeefmle, mJeefmle eereveYe:~
eerheg<heoble: mJeefmle, mJeefmle eerMeerleue:~
eereseeved mJeefmle, mJeefmle eerJeemeghetpe:~
eerefJ eceue: mJeefmle, mJeefmle eerDevebl e:~
eerO ece&: mJeefmle, mJeefmle eerMeebefl e:~
eer k egbLeg : mJeefm le, mJeefmle eerDejveeLe:~
eerceefuue: mJeefmle, mJeefmle eercegefvemegele:~
eerv eefce: mJeefmle, mJeefmle eerv esefceveeLe:~
eerh eee&: mJeefmle, mJeefmle eerJ e&ceeve:~
Fefle efpevesvmJeefmlecebieueefJeOeeveb heg<heebpeefueb ef#ehesled ~
efveleeekebheeodYegled-kesJeueewIee: mhegjvceve:hee&e-MegyeesOee:~
efoJeeJeefOe%eeve-yeue eyeesOee:, mJeefmle efeeemeg: hejce<e&ees ve:~~1~~
(eneB mes eleske Mueeske kes Deble ceW heg<heebpeefue #esheCe kejvee eeefnS)~
keesmLe-Oeeveeshececeskeyeerpeb, mebefYeVemebeesle=-heoevegmeeefj~
elegefJe&Oeb yegefyeueb oOeevee:, mJeefmle efeeemeg: hejce<e&ees vece:~~2~~

eer Deeheo kewueeMeefieefj hetpeve

(7)

mebmheMe&veb meb eJeCeb e otje-oemJeeove-IeeCe-efJeueeskeveeefv e~

efoJeeved ceefle%eeveyeueenble:, mJeefmle efeeemeg: hejce<e&ees ve:~~3~~
e%eeeOeevee: eceCee mece= e:, eleskeyege oMemeJe&hetJez:~
eJeeefoveesebieefveefceeefJe%ee:, mJeefmle efeeemeg: hejce<e&ees ve:~~4~~
pebIeeJeefu e-esefC e-heueebyeg- lebl eg-emetve-yeerpeebkegj-eejCeee:~
veYeesCe-mJewj-efJeneefjCee, mJeefmle efeeemeg: hejce<e&ees ve:~~5~~
DeefCeefcve o#ee: kegMeuee ceefnefcve, ueefIeefcve Meee: ke=eflevees: ieefjefcCe~
cevees-JehegJee&iyeefuevee efveleb, mJeefmle efeeemeg: hejce<e&ees ve:~~6~~
mekeeceefhelJe-JeefMelJecewMeb, eekeececevleef&ceLeeefhleceehlee:~
leLee eleerIeeleiegCeeOeevee:, mJeefmle efeeemeg: hejce<e&ees ve:~~7~~
oerhleb e lehleb e leLee cenesIeb, Ieesjb lehees IeesjhejeecemLee:~
yeeehejb IeesjiegCeeejble:, mJeefmle efeeemeg: hejce<e&ees ve:~~8~~
Deece<e&- meJeez<eOeemleLeeMeerefJ e&<eb efJe<ee ef efJe<eb efJe<eee~
meefKeuue-efJe[dpeuue-ceueew<eOeerMee:, mJeefmle efeeemeg: hejce<e&ees ve:~~9~~
#eerjb eJebl ees$e Ie=l eb eJeblees, ceOegeJebleeshece=leb eJeble:~
De#eerCemebJeeme-cenevemeee, mJeefmle efeeemeg: hejce<e&ees ve:~~10~~
~~Fefle hejceef<e&mJeefmlecebieueefJeOeeveb~~

N: M

(8)

Jeerj %eeveesoe ebLeceeuee

veJeosJelee hetpeve
-ieefCeveerecegKe eer %eeveceleer ceeleepeer
-ieerlee vo-

Deefjnble efmeeeee& hee"ke, meeOeg ef$eYegJeve Jebe nQ~

efpeveOece& efpeveDeeiece efpevesejcetefle& efpeveie=n Jebe nQ~~
veJeosJelee es ceeve peie ceW, nce meoe Deee& kejW~
Deeeve kej LeeheW eneB, ceve ceW Delegue ee OejW~~
eR Den&eflmeeeeeexheeOeeemeJe&meeOegefpeveOece&efpeveeieceefpeveewleewleeuee mecetn! De$e DeJelej DeJelej mebJeew<ed Deeeveveb~
eR Den&eflmeeeeeexheeOeeemeJe&meeOegefpeveOece&efpeveeieceefpeveewleewleeuee mecetn! De$e efle efle " " mLeeheveb~
eR Den&eflmeeeeeexheeOeeemeJe&meeOegefpeveOece&efpeveeieceefpeveewleewleeuee mecetn! De$e cece meefVeefnlees YeJe YeJe Je<ed meefVeOeerkejCeb~
-DeLeeke-

iebieeveoer kee veerj efvece&ue, yeee ceue OeesJes meoe~

Deblej ceueeW kes #eeueves kees, veerj mes hetpetB cegoe~~
veJeosJeleeDeeW keer meoe pees, Yeefe mes Deee& kejW~
meye efmeef veJeefveefOe efjef cebieue, heee efMeJekeeblee JejW~~1~~
eR Den&eflmeeeeeexheeOeeemeJe&meeOegefpeveOece&efpeveeieceefpeveewleewleeueesYees pevcepejece=legefJeveeMeveee peueb efveJe&heeceerefle mJeene~
kehet&j efceefele iebOe ebove, osn leehe efveJeejlee~
legce heeo hebkepe hetpeles, ceve leehe legjleefnb Jeejlee~~
veJeosJeleeDeeW keer meoe pees, Yeefe mes Deee& kejW~
meye efmeef veJeefveefOe efjef cebieue, heee efMeJekeeblee JejW~~2~~
eR Den&eflmeeeeeexheeOeeemeJe&meeOegefpeveOece&efpeveeieceefpeveewleewleeueesYees mebmeejleeheefJeveeMeveee eboveb efveJe&heeceerefle mJeene~

eer Deeheo kewueeMeefieefj hetpeve

(9)

#eerjesoOeer kes hesve mece efmele, lebogueeW kees ueeekes~

Gece DeKebef[le meewKe nslet, hebgpe veJe mege{eekes~~
veJeosJeleeDeeW keer meoe pees, Yeefe mes Deee& kejW~
meye efmeef veJeefveefOe efjef cebieue, heee efMeJekeeblee JejW~~3~~
eR Den&eflmeeeeeexheeOeeemeJe&meeOegefpeveOece&efpeveeieceefpeveewleewleeueesYees De#eeheoeehlees De#eleb efveJe&heeceerefle mJeene~
echee ecesueer kesJe[e, veevee megieefvOele ues efuees~
YeJe kes efJepeslee Deehekees, hetpele megceve Dehe&Ce efkees~~
veJeosJeleeDeeW keer meoe pees, Yeefe mes Deee& kejW~
meye efmeef veJeefveefOe efjef cebieue, heee efMeJekeeblee JejW~~4~~
eR Den&eflmeeeeeexheeOeeemeJe&meeOegefpeveOece&efpeveeieceefpeveewleewleeueesYees keeceyeeCeefJeOJebmeveee heg<heb efveJe&heeceerefle mJeene~
heeeme ceOegj hekeJeeve ceesoke, Deeefo kees Yej Leeue ceW~
efvepe Deelce Dece=le meewKe nslet, hetpentB vele Yeeue ceQ~~
veJeosJeleeDeeW keer meoe pees, Yeefe mes Deee& kejW~
meye efmeef veJeefveefOe efjef cebieue, heee efMeJekeeblee JejW~~5~~
eR Den&eflmeeeeeexheeOeeemeJe&meeOegefpeveOece&efpeveeieceefpeveewleewleeueesYees #egOeejesieefJeveeMeveee vewJeseb efveJe&heeceerefle mJeene~
kehet&j peesleer peieceies, oerheke efueee efvepe neLe ceW~
legce Deejleer lece Jeejleer, heeTB meg%eeve ekeeMe ceQ~~
veJeosJeleeDeeW keer meoe pees, Yeefe mes Deee& kejW~
meye efmeef veJeefveefOe efjef cebieue, heee efMeJekeeblee JejW~~6~~
eR Den&eflmeeeeeexheeOeeemeJe&meeOegefpeveOece&efpeveeieceefpeveewleewleeueesYees ceesnebOekeejefJeveeMeveee oerheb efveJe&heeceerefle mJeene~
oMeiebOeOethe Devethe megjefYele, Deefive ceW KesTB meoe~
efvepe DeelceiegCe meewjYe G"s, neW kece& meye cegPemes efJeoe~~

(10)

Jeerj %eeveesoe ebLeceeuee

veJeosJeleeDeeW keer meoe pees, Yeefe mes Deee& kejW~

meye efmeef veJeefveefOe efjef cebieue, heee efMeJekeeblee JejW~~7~~
eR Den&eflmeeeeeexheeOeeemeJe&meeOegefpeveOece&efpeveeieceefpeveewleewleeueesYees Dekece&onveee Oetheb efveJe&heeceerefle mJeene~
Debietj DecejKe Deece Dece=le, heue YejeTB Leeue ceW~
Gece Devethece cees#e heue kes, nsleg hetpetB Deepe ceQ~~
veJeosJeleeDeeW keer meoe pees, Yeefe mes Deee& kejW~
meye efmeef veJeefveefOe efjef cebieue, heee efMeJekeeblee JejW~~8~~
eR Den&eflmeeeeeexheeOeeemeJe&meeOegefpeveOece&efpeveeieceefpeveewleewleeueesYees cees#eheueeehlees heueb efveJe&heeceerefle mJeene~
peue iebOe De#ele heg<he e, oerheke megOethe heueeIe& ues~
Jej jlve$ee efveefOe ueeYe en, yeme DeIe& mes hetpele efceues~~
veJeosJeleeDeeW keer meoe pees, Yeefe mes Deee& kejW~
meye efmeef veJeefveefOe efjef cebieue, heee efMeJekeeblee JejW~~9~~
eR Den&eflmeeeeeexheeOeeemeJe&meeOegefpeveOece&efpeveeieceefpeveewleewleeueesYees DeveIe&heoeehlees DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~
-oesnepeueOeeje mes efvele ceQ, peie keer Meebefle nsle~
veJeosJ eeW kees hetp entB, ee Yeef e mecesl e~~10~~
Meeblees MeebefleOeeje~
veevee efJeOe kes megceve ues, ceve ceW yeng nj<eee~
ceQ hetpetB veJeosJelee, heg<heebpeueer e{ee~~11~~
efoJe heg<heebpeefue:~
peehe- eR Den&eflmeeeeeexheeOeeemeJe&meeOegefpeveOece&efpeveeieceefpeveewleewleeueesYees vece:~ (9, 27 ee 108 yeej)

eer Deeheo kewueeMeefieefj hetpeve

peeceeuee
-meesj"e-

efeefebleeceefCejlve, leerve ueeske ceW es nes~

ieeTB iegCeceefCeceeue, peeJebles Jeleex meoe~~1~~
(eeue-ns oerveyevOeg eerheefle......)

pee pee eer Deefjnble osJeosJe nceejs~

pee Ieeefleee kees Ieele mekeue pebleg Gyeejs~~
pee pee eefme efme keer ceQ Jebovee keB~
pee De kece&cege keer ceQ Dee&vee keB~~2~~
Deeeee& osJe iegCe eerme Oeej jns nQ~
oer#eeefo os DemebKe YeJe leej jns nQ~~
pewJeble GheeOeee ieg %eeve kes Oeveer~
mevceeie& kes GheosMe keer Je<ee& kejW Ieveer~~3~~
pee meeOeg De"eF&me iegCeeW kees OejW meoe~
efvepe Deelcee keer meeOevee mes egle ve neW keoe~~
es hebehejceosJe meoe Jebe nceejs~
mebmeej efJe<ece efmebOeg mes ncekees Yeer GyeejW~~4~~
efpeveOece& ee meJe&oe euelee ner jnsiee~
pees Fmekeer MejCe ues Jees meguePelee ner jnsiee~~
efpeve keer OJeveer efheet<e kee pees heeve kejWies~
YeJe jesie otj kej Jes cegefe keeble yeveWies~~5~~
efpeve ewle keer pees Jebovee ef$ekeeue kejs nQ~
Jes efeledmJehe efvele Deelce ueeYe kejs nQ~~
ke=ef$ece Je Deke=ef$ece efpeveeueeeW kees pees YepeW~
Jes kece&Me$eg peerle efMeJeeuee ceW pee yemeW~~6~~

(11)

(12)

Jeerj %eeveesoe ebLeceeuee

veJe osJeleeDeeW keer pees efvele DeejeOevee kejW~

Jes ce=legjepe keer Yeer lees efJejeOevee kejW~~
ceQ kece&Me$eg peerleves kes nsleg ner pepetB~
mechetCe& %eeveceleer efmeef nsleg ner YepetB~~7~~
-oesne-

veJeosJeeW kees YeefeJeMe, keesef-keesef eCeece~

Yeeer kee heue ceQ entB, efvepeheo ceW efJeeece~~8~~
eR Den&eflmeeeeeexheeOeeemeJe&meeOegefpeveOece&efpeveeieceefpeveewleewleeueesYees peeceeuee hetCee&Ie efveJe&heeceerefle mJeene~
Meeblees MeebefleOeeje, efoJe heg<heebpeefue:~
-ieerlee bopees YeJe eeYeefe mes, veJeosJelee hetpee kejW~
Jes meye Decebieue oes<e nj, megKe Meebefle ceW Petuee kejW~~
veJeefveefOe Delegue Yeb[ej ues, efhej cees#e megKe Yeer heeJeles~
megKeefmebOeg ceW nes ceive efhej, eneB hej keYeer ve DeeJeles~~9~~
~~FleeMeerJee&o:~~

N: M

eer Deeheo kewueeMeefieefj hetpeve

(13)

YeieJeeve $e+<eYeosJe efpevehetpee

-ieefCeveerecegKe eer %eeveceleer ceeleepeer
mLeehevee-ieerlee bo

ns Deeefoyeee! egieheg<e! hegosJe! egieee legcneR~

egie Deeefo ceW Fme kece&Yetceer, kes eYees! kelee& legcneR~~
legce ner epeeheefleveeLe! cegkeleer, kes efJeOeelee nes legcneR~
ceQ Deehekee Deeeve kejlee, veeLe! Deye eflees eneR~~1~~
eR eer DeeefoveeLe efpevesv! De$e DeJelej DeJelej mebJeew<ed Deeeveveb~
eR eer DeeefoveeLe efpevesv! De$e efle efle ": ": mLeeheveb~
eR eer DeeefoveeLe efpevesv! De$e cece meefVeefnlees YeJe YeJe Je<ed meefVeOeerkejCeb~
Deke-eeue-veboerej hetpee

efpeveJee mece Meerleue veerj, kebeve Ye=bie YeB~

efpeve ejCeebyegpe ceW Oeej, os peieb nB~~
eer DeeefoveeLe efpevejepe, Deeoer leerLekej~
ceQ hetpetB Yeef e mecesl e, legcekees #escebk ej~~1~~
eR eer DeeefoveeLeefpevesvee pevcepejece=legefJeveeMeveee peueb efveJe&heeceerefle mJeene~
efpeveleveg mece megjefYele iebOe, megJejCe hee$e YeB~
efpeveejCe mejesn ee&, YeJe mebleehe nB~~
eer DeeefoveeLe efpevejepe, Deeoer leerLekej~
ceQ hetpetB Yeef e mecesl e, legcekees #escebk ej~~1~~
eR eer DeeefoveeLeefpevesvee mebmeejleeheefJeveeMeveee eboveb efveJe&heeceerefle mJeene~
efpeve iegCemece GppJeue Oeewle, De#ele Leeue Yejs~
efpeve ejCe efveke Oej hegbpe, De#ee meewKe Yejs~~
eer DeeefoveeLe efpevejepe, Deeoer leerLekej~
ceQ hetpetB Yeef e mecesl e, legcekees #escebk ej~~1~~
eR eer DeeefoveeLeefpevesvee De#eeheoeehlees De#eleb efveJe&heeceerefle mJeene~
efpeveeMemece megjefYele esle, kegbo iegueeye efuees~
ceoveeefjpeeer efpeveheeo, hetpetB n<e& efnes~~

(14)

Jeerj %eeveesoe ebLeceeuee

eer DeeefoveeLe efpevejepe, Deeoer leerLekej~

ceQ hetpetB Yeef e mecesl e, legcekees #escebk ej~~1~~
eR eer DeeefoveeLeefpevesvee keeceyeeCeefJeveeMeveee heg<heb efveJe&heeceerefle mJeene~
efpeveJeeveece=le mece Meg, Jebpeve Leeue Yejs~
hejceece=le le=hle efpevesv, hetpele YetKe js~~
eer DeeefoveeLe efpevejepe, Deeoer leerLekej~
ceQ hetpetB Yeef e mecesl e, legcekees #escebk ej~~1~~
eR eer DeeefoveeLeefpevesvee #egOeejesieefJeveeMeveee vewJeseb efveJe&heeceerefle mJeene~
JejYeso %eeve mece peesefle,peieceie oerhe efuees~
efpeveheo hetpele ner nesle, %eeve Geesle efnes~~
eer DeeefoveeLe efpevejepe, Deeoer leerLekej~
ceQ hetpetB Yeef e mecesl e, legcekees #escebk ej~~1~~
eR eer DeeefoveeLeefpevesvee ceesnebOekeejefJeveeMeveee oerheb efveJe&heeceerefle mJeene~
oMeiebOe megiebefOele Oethe, KesJele kece& pejs~
efvepe Deelece iegCe meewiebOe, oMe efoMe ceeefnb Yejs~~
eer DeeefoveeLe efpevejepe, Deeoer leerLekej~
ceQ hetpetB Yeef e mecesl e, legcekees #escebk ej~~1~~
eR eer DeeefoveeLeefpevesvee Dekece&onveee Oetheb efveJe&heeceerefle mJeene~
efpeve OJeefvemece ceOegj jmeeue, Deece Deveej Yeues~
efpeveheo hetpele lelkeeue, heue meJeexe efceues~~
eer DeeefoveeLe efpevejepe, Deeoer leerLekej~
ceQ hetpetB Yeef e mecesl e, legcekees #escebk ej~~1~~
eR eer DeeefoveeLeefpevesvee cees#eheueeehlees heueb efveJe&heeceerefle mJeene~
peue ebove De#ele heg<he, vesJepe oerhe efueee~
Jej Oethe heueeW mes ege, DeIe& mecehe& efkeee~~
eer DeeefoveeLe efpevejepe, Deeoer leerLekej~
ceQ hetpetB Yeef e mecesl e, legcekees #escebk ej~~1~~
eR eer DeeefoveeLeefpevesvee DeveIe&heoeehlees DeIe& efveJe&heeceerefle mJeene~

eer Deeheo kewueeMeefieefj hetpeve

(15)

-meesj"e-

mejetveoer megveerj, efpeveheo hebkepe Oeej os~

MeerIe njes YeJe heerj, MeebleerOeeje Meebeflekej~~10~~
Meeblees MeebefleOeeje~
yessuee keceue iegueeye, ebhe ecesueer ues Ieves~
Deeoerej heeoeype, hetpele ner megKe mebheoe~~11~~
efoJe heg<heebpeefue:~

hebe keueeCeke DeIe&

-MebYeg bo-

en hegjer DeeesOee Fb jefele, eewonJeW keguekej veeefYejepe~

ceelee ceosJeer kes DeeBieve, yeng jlve Je=ef keer Oeveojepe~~
Dee<ee{ Jeoer efleeree meJee&jLe, efmeer mes Denefceb osJe~
ceelee kes ieYe& yemes Deekej, FbeW ves keer efheleg ceele mesJe~~
eR Dee<ee{ke=<Ceeefleereeeeb eerDeeefoveeLeefpeveieYe&keueeCekeee DeIe
efveJe&heeceerefle mJeene~
eer er Oe=efle Deeefo osefJeeeW ves, ceelee keer mesJee Yeeer keer~
veevee efJeOe iet{ eMve kejkes, ceelee keer DeefleMee le=hleer keer~~
MegYe ew$e Jeoer veJeceer pevceW, eYeg ef$eYegJeve ceW Deefle n<e& ngDee~
FveW ves Dee eYeg kees ueskej, ces hej DeefleMee vnJeve efkeee~~
eR ew$eke=<CeeveJeceeb eerDeeefoveeLeefpevepevcekeueeCekeee DeIe efveJe&heeceerefle
mJeene~
hegosJe efveueebpevee ve=le osKe, JewjeieYeeJe ceve ceW ueees~
ueewkeebefleke megj mlegefle kejles, megj megoMe&vee heeueefke ueees~~
ve#e$e Geje<ee{ ewle Jeefo, veJeceer eYeg efmeeLe& Jeve ceW~
n ceeme eesie ues oer#ee ueer, ceQ DeIe& e{eTB eYeg heo ceW~~
eR ew$eke=<CeveJeceeb eerDeeefoveeLeefpeveoer#eekeueeCekeee DeIe efveJe&heeceerefle
mJeene~

(16)

Jeerj %eeveesoe ebLeceeuee

n ceeme eesie kes yeeo eYet, cegefveeee& yeleueeves efvekeues~

iepehegj ceW De#eele=efleee kees, Deenej efoee eseebme efceues~~
Fke menme Je<e& lehe leheves mes, kesJeue%eeveer neskej ecekes~
efoJeOJeefve mes peie mebyeesOee, heeuiegve Jeefo SkeeoefMe efleefLe kes~~
eR heeuiegveke=<CeeSkeeoMeeb eerDeeefoveeLeefpevekesJeue%eevekeueeCekeee
DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~
yeejn efJeOe meYee yeveer megboj, cegefve Deeee& megjvej heMeg ieCe Les~
eYeg meceJemejCe ceW Je=<eYemesve, Deeefoke eewjemeer ieCeOej Les~~
leerpes egie ceW $ee Je<e& meeOe&, De ceemeMes<e Deeheo mes~
eewon efove eesie efve ceeIe, Jeefo eewoMe kes eYeg cegefe yemes~~
eR ceeIeke=<Ceeelego&Meeb eerDeeefoveeLeefpevecees#ekeueeCekeee DeIe
efveJe&heeceerefle mJeene~
Meeblees MeebefleOeeje~ efoJe heg<heebpeefue:~
peehe- eR eer$e+<eYeosJeefpevesvee vece:~

peeceeuee
-oes ne-

leerLekej iegCe jlve kees, efievele ve heeJeW heej~

leerve jlve kes nsleg ceQ, vecetB DevebleeW yeej~~1~~
-MebYeg bo-

eer Je=<eYemesve Deeefoke eewjemeer, ieCeOej cegefve eewjeefme menme~

yeeeer ieefCeveer $ee ueeKe heeeme, npeej Deeefe&kee elemebegle~~
$ee ueeKe megeeJeke heeBe ueeKe, eeefJekee eYet kee eG mebIe Lee~
Deeet eewjemeer ueeKe hetJe&, Jelmej Je heeBe meew Oeveg leveg Lee~~2~~
-Devebie MesKej bo-

peees efpevesv! Deehekes ceneve efoJe %eeve ceW,

ef$eueeske Deewj ef$ekeeue Ske meeLe Yeemeles jns~

eer Deeheo kewueeMeefieefj hetpeve

(17)

peees efpevesv! Deehekee DehetJe& lespe osKekes,

DemebKe mete& Deewj ebcee efYe ueepeles jns~~
peees efpevesv! Deehekeer OJeveer Devejer efKejs,
leLeeefhe mebKe Yeeef<eeeW kees yeesOe nw keje jner~
peees efpevesv! Deehekee Deefevle es cenelce osKe,
megYeefe mes epee mecemle Deehe Deehe Dee jner~~3~~
efpevesMe! Deehekeer meYee DemebKe peerJe mes Yejer,
Deveble JewYeJeeW mecesle YeJe efee ceesnleer~
efpevesMe! Deehekes meceerhe meeOeg Je=bo Deew ieCeerv,
kesJeueer cegveerv Deewj Deeefe&keeeW MeesYeleeR~~
megjsv osefJeeeW keer esefueeeB DemebKe Dee jner,
KeiesejeW keer heefeeeB Deveske ieerle iee jneR~
megYetefce ieesejer ceveg<e veeefjeeB leceece nQ,
heMet leLewJe heef#eeeW efke esefueeeB Yeer Dee jneR~~4~~
megyeejneW meYee mJekeere ner mJekeere ceW jnW,
DemebKe YeJe yew" kes efpevesMe osMevee megveW~
megleJe meele veew heoeLe& heeBe Deefmlekeee Deewj,
Je n mJehe kees Yeues ekeej mes iegveW~~
efvepeelce leJe kees mebYeeue leerve jlve mes efveneue,
yeej-yeej Yeefe mes cegveerMe neLe pees[les~
Deveble meewKe ceW efveefcee Deehekees efJeeej kes,
Deveble og:Ke nsleg peeve kece&yebOe lees[les~~5~~
mJeceesn yesue kees GKee[ ce=legceuue kees hee[,
cegefe Debievee efveefcee ueeske MeerMe pee yemeW~
emeeo mes efn Deehekes Deveble YeJe peerJe jeefMe,
Deehekes meceeve nese Deehe heeme Dee uemeW~~

(18)

Jeerj %eeveesoe ebLeceeuee

DemebKe peerJe cee$e ef meceereerve heeekes,

Deveblekeeue he hebe hejeJele& cesles~
megYeefe kes eYeeJe mes DemebKe kece& efvepe&je,
kejW Deveble Megef mes efvepeelce meewKe mesJeles~~6~~
-oes ne-

Je=<eYe efe mJeefCe&ce levet, eLece leerLe&kej Deehe~

%eeveceleer megKe Meebefle os, kejes nceW efve<heehe~~7~~
eR eer DeeefoveeLeefpevesvee peeceeuee hetCee&Ie efveJe&heeceerefle mJeene~
Meeblees MeebefleOeeje~ heg<heebpeefue:~
-oes ne-

veeLe! Deehe iegCeefmebOeg nQ, kees keefn heeJes heej~

veececeb$e ner Deehekee, kejs YeJeesoefO e heej~~1~~
~~FleeMeerJee&o:~~

N: M

eer Deeheo kewueeMeefieefj hetpeve

(19)

eer DeeefoveeLe efpevehetpee

veeefYejee ceosefJe kes vebove, DeeefoveeLe mJeeceer cenejepe~
meJee&jLeefmeef leQ Deehe heOeejs, ceOece ueeske ceebefn efpevejepe~~
FbosJe meye efceuekej Deees, pevce ceneslmeJe kejves keepe~
Deeeveve meye efJeefOe efceue kejkes, Deheves kej hetpeW eYeg heee~~
eR eer DeeefoveeLeefpevesv! De$e DeJelej DeJelej mebJeew<ed Deeeveveb~
eR eer DeeefoveeLeefpevesv! De$e efle efle " " mLeeheveb~
eR eer DeeefoveeLeefpevesv! De$e cece meefVeefnlees YeJe YeJe Je<ed meefVeOeerkejCeb~
-Deke-

#eerjesoefOe kees GppJeue peue ues, eerefpeveJej heo hetpeve peee~

pevce peje ogKe cesve keejve, ueee e{eTB eYegpeer kes heee~~
eerDeeefoveeLe kes ejCe keceue hej, yeefue yeefue peeTB ceveJeekeee~
nes keCeeefveefOe YeJe ogKe ces es, eeleQ ceQ hetpeeW eYeg heee~~1~~
eR eer DeeefoveeLeefpevesvee pevcepejece=legefJeveeMeveee peueb efveJe&heeceerefle mJeene~
ceueeeefieefj ebove oen efvekebove, kebeve Peejer ceW Yej ueee~
eerpeer kes ejCe e{eJees YeefJepeve, YeJeDeeleehe legjle efce peee~~
eerDeeefoveeLe kes ejCe keceue hej, yeefue yeefue peeTB ceveJeekeee~
nes keCeeefveefOe YeJe ogKe ces es, eeleQ ceQ hetpeeW eYeg heee~~2~~
eR eer DeeefoveeLeefpevesvee mebmeejleeheefJeveeMeveee evoveb efveJe&heeceerefle mJeene~
MegYeMeeefue DeKebef[le meewjYecebef[le, eemegke peuemeeW Oeeskej ueee~
eerpeer kes ejCe e{eJees YeefJepeve, De#ee heo kees legjle Gheee~~
eerDeeefoveeLe kes ejCe keceue hej, yeefue yeefue peeTB ceveJeekeee~
nes keCeeefveefOe YeJe ogKe ces es, eeleQ ceQ hetpeeW eYeg heee~~3~~
eR eer DeeefoveeLeefpevesvee De#eeheoeehlees De#eleeved efveJe&heeceerefle mJeene~
keceue keslekeer yesu e ecesu eer, eeri egu eeye kes heg<he ceBi eee~
eerpeer kes ejCe e{eJees YeefJepeve, keeceyeeCe legjle veefmepeee~~

(20)

Jeerj %eeveesoe ebLeceeuee

eerDeeefoveeLe kes ejCe keceue hej, yeefue yeefue peeTB ceveJeekeee~

nes keCeeefveefOe YeJe ogKe ces es, eeleQ ceQ hetpeeW eYeg heee~~4~~
eR eer DeeefoveeLeefpevesvee keeceJeeCeefJeOJebmeveee heg<heb efveJe&heeceerefle mJeene~
vesJepe ueervee legjle jme Yeervee, eerefpeveJej Deeies OejJeee~
Leeue YejeTB #egOee vemeeTB, efpeve iegCe ieeJele ceve nj<eee~~
eerDeeefoveeLe kes ejCe keceue hej, yeefue yeefue peeTB ceveJeekeee~
nes keCeeefveefOe YeJe ogKe ces es, eeleQ ceQ hetpeeW eYeg heee~~5~~
eR eer DeeefoveeLeefpevesvee #egOeejesieefJeveeMeveee vewJeseb efveJe&heeceerefle mJeene~
peieceie peieceie nesle oMeeWefome, peesefle jner cebefoj ceW ee~
eerpeer kes mevcegKe kejle Deejleer, ceesn efleefcej veemes ogKeoee~~
eerDeeefoveeLe kes ejCe keceue hej, yeefue yeefue peeTB ceveJeekeee~
nes keCeeefveefOe YeJe ogKe ces es, eeleQ ceQ hetpeeW eYeg heee~~6~~
eR eer DeeefoveeLeefpevesvee ceesnevOekeejefJeveeMeveee oerheb efveJe&heeceerefle mJeene~
Deiej kehetj megi ebO e ceveesn j, ebove ket megi ebO e efceueee~
eerpeer kes mevcegKe Kese Oegheeeve, kece& pejs engBieefle efcepeee~~
eerDeeefoveeLe kes ejCe keceue hej, yeefue yeefue peeTB ceveJeekeee~
nes keCeeefveefOe YeJe ogKe ces es, eeleQ ceQ hetpeeW eYeg heee~~7~~
eR eer DeeefoveeLeefpevesvee Dekece&onveee Oetheb efveJe&heeceerefle mJeene~
eerheue Deewj yeeoece megheejer, kesuee Deeefo gneje ueee~
cenecees#eheue heeJeve keejve, ueee e{eTB eYegpeer kes heee~~
eerDeeefoveeLe kes ejCe keceue hej, yeefue yeefue peeTB ceveJeekeee~
nes keCeeefveefOe YeJe ogKe ces es, eeleQ ceQ hetpeeW eYeg heee~~8~~
eR eer DeeefoveeLeefpevesvee cees#eheueeehlees heueb efveJe&heeceerefle mJeene~
Megefe efvece&ue veerjb iebOe megDe#ele, heg<he e ues ceve nj<eee~
oerhe Oethe heue DeIe& megueskej, veeele leeue ce=obie yepeee~~

eer Deeheo kewueeMeefieefj hetpeve

(21)

eerDeeefoveeLe kes ejCe keceue hej, yeefue yeefue peeTB ceveJeekeee~

nes keCeeefveefOe YeJe ogKe ces es, eeleQ ceQ hetpeeW eYeg heee~~9~~
eR eer DeeefoveeLeefpevesvee DeveIe&heoeehlees DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~

hebekeueeCeke DeIe&
-oesne-

meJee&jLe efmeef leQ ees, ceosJeer Gj Deee~

oespe Deefmele Dee<ee{ keer, pepettB eflenejs heee~~
eR Dee<ee{-ke=<Ce-efleereeeeb ieYe&-keueeCeke-eehleee eer DeeefoveeLeefpevesvee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~
ewle Jeoer veJeceer efovee, pevceeb eer YeieJeeve~
megjheefle GlmeJe Deefle keje, ceQ hetpeeW Oeefj Oeeve~~
eR ew$eke=<CeveJeceeb pevcekeueeCekeeehleee eer DeeefoveeLeefpevesvee
DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~
le=CeJeled $e+efOe meye ebef[kes, lehe Oeejdees Jeve peee~
veJeceer ew$e Demesle keer, pepetB eflenejs heee~~
eR ew$eke=<CeveJeceeb lehe:keueeCekeeehleee eer DeeefoveeLeefpevesvee
DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~
heeuiegve Jeefo SkeeoMeer, Ghepees kesJeue%eeve~
Fv Deee hetpee kejer, ceQ hetpeeW en Leeve~~
eR heeuiegveke=<CeSkeeoMeeb %eevekeueeCekeeehleee eer DeeefoveeLeefpevesvee
DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~
ceeIe elego&efMe ke=<Ce keer, cees#e iees YeieJeeved~
YeefJe peerJeeW kees yeesefOekes, hengBes efMeJehegj Leeve~~
eR ceeIeke=<Ceelego&Meeb cees#ekeueeCekeeehleee eer DeeefoveeLeefpevesvee
DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~

(22)

Jeerj %eeveesoe ebLeceeuee

peeceeuee
Deeoerej cenejepe, ceQ efJeveleer legce mes keB,
eejeW ieefle ceW ceebefn, ceQ ogKe heeees mees megvees~
De kece& ceQ Skeuees, en og ceneogKe osle nes,
keyenttb Flej efveieeso ceW ceesketB hekele kejle Deeslnes
e ~~
cnejer oerveleCeer megve Jeerveleer~~1~~
eYeg keyengBke hekeees vejke ceW, pe"s peerJe ceneogKe heee nes~
efvegj efvejoF& veejkeer, pe"s kejle hejmhej Ieele nes~~cnejer.~~2~~
eYeg vejkeleCee ogKe Deye kentB pe"s kejle hejmhej Ieele nes~
keesFeke yeebOees KebYemeeW heeheer os cegodiej keer ceej nes~~
keesFeke keesW kejeWlejmees, heeheer DebieleCeer oese hee[ nes~~cnejer.~~3~~
eYeg FnefJeefOe ogKe Yegielee IeCeeb, efhej ieefle heeF& efleefjebe nes~
efnjCee yekeje yeeuee heMeg oerve iejerye DeveeLe nes~
heke[ kemeeF& peeue ceW, heeheer kee kee leve Keee nes~~cnejer.~~4~~
eYeg ceQ TB yeueo YeQmee Yeees, peehew ueeefoees Yeej Deheej nes~
veneR eeuees pe"s efhej hejdees, heeheer os meesve keer ceej nes~~cnejer.~~5~~
eYeg keesFeke hegCe mebeesie metB ceQ lees heeees mJeie& efveJeeme nes~
osJeebievee mebie jefce jeew pe"s Yeesieefve kees hejkeeme nes~~cnejer.~~6~~
eYeg mebie Dehmeje jefce jees kej kej Deefle Devegjeie nes~
keyengBke vebove JeveefJe<ew, eYeg keyengBke Jeveie=n ceeeEn nes~~cnejer.~~7~~
eYeg en efJeefOe keeue ieceeekes, efhej ceeuee ieF& cegjPeee nes~
osJe efLeefle meye Ie ieF& efhej Ghepees meese Deheej nes~~
meese kejblee leve efhej he[ees, efhej Ghepees iejYe ceW peee nes~~cnejer.~~8~~
eYeg ieYe&leCee ogKe Deye kentB, pe"s mekeg[eF& keer "ewj nes~
nueve eueve veefnb kejmekeees pe"s meIeve keere IeveIeesj nes~~cnejer.~~9~~

eer Deeheo kewueeMeefieefj hetpeve

(23)

ceelee KeeJes ejhejes efhej ueies leve mebleehe nes~

eYeg pees peveveer leelees YeKew, hesj Ghepew leve mebleehe nes~~cnejer.~~10~~
DeeQO es cegKe Petu ees jees hesj efv ekemeve keewv e Gheee new~
keef"ve keef"ve kej veermejes, pewmes efvemejw peb$eer ceW leej nes~~cnejer.~~11~~
eYeg efhej efvekemele ner Oejleeb he[ees efhej ueeieer YetKe Deheej nes~
jese-jese efyeueKees IeCees, ogKe Jesove kees veefnb heej nes~~cnejer.~~12~~
eYeg ogKe cesve mecejLe Oeveer, eeleQ ueeietB eflenejs heebe new~
mesJeke Depe& kejw eYeg, ceesketB YeJeesoefOe heej Gleej nes~~cnejer.~~13~~
-oesne-

eerpeer keer ceefncee Deiece nw, keesF& ve heeJew heej~

ceQ ceefle Deuhe De%eeve ntB, keewve kejs efJemleej~~
eR eerDeeefoveeLeefpevesvee ceneIe efveJe&heeceerefle mJeene~
efJeveleer $e+<eYe efpevesMekeer, pees he{meer ceve ueee~
megjieeW ceW mebMee veneR, efveee efMeJehegj peee~~
~~FleeMeerJee&o:~~

N: M

(24)

Jeerj %eeveesoe ebLeceeuee

kewueeMeheJe&le keer hetpee

-e%eeeceCeer Deeefe&kee eboveeceleer
lepe&-DeeDees yeeeW..........

euees meYeer efceue hetpeve kej ueW, efieefj kewueeMe ceneve keer~
eLece leerLekej $e+<eYeosJe kes, eLece cees#emLeeve keer~~
Jevos efieefjJejced, Jevos efieefjJejce......2 ~~ske.~~
kees[ ekees[er Je<e& hetJe& peneB, $e+<eYeosJe peer cees#e ieS~
eeJeefle& Yejlesej ves JeneB, jlveefpeveeuee yevee efoes~~
pee pee yeesuees, Jevove kej uees, Gme Deeheo Oeece keer~
eLece leerLekej $e+<eYeosJe kes, eLece cees#e mLeeve keer~~
Jevos efieefjJejced, Jevos efieefjJejce......2 ~~ske.~~
Gme heJe&le kee keCe-keCe heeJeve, hetpe meoe kes efueS ngDee~
FmeerefueS nceves Gmekeer, hetpeve kee Leeue mepeee efueee~~
meyemes henues Deeeveve kej, keB Dee&vee veeLe keer~
eLece leerLekej $e+<eYeosJe kes, eLece cees#e mLeeve keer~~
Jevos efieefjJejced, Jevos efieefjJejce......2 ~~ske.~~
eR leerLekejeer$e+<eYeosJeefveJee&CeYetefcekewueeMeheJe&leefme#es$e! De$e DeJelej
DeJelej Deeeveveb~
eR leerLekejeer$e+<eYeosJeefveJee&CeYetefcekewueeMeheJe&leefme#es$e! De$e efle efle
": ": mLeeheveb~
eR leerLekejeer$e+<eYeosJeefveJee&CeYetefcekewueeMeheJe&leefme#es$e! De$e cece meefVeefnlees
YeJe YeJe Je<ed meefVeOeerkejCeb~
-Dekelepe&-ceeF& js ceeF&..........

$e+<eYeosJe efveJee&CeYetefce, kewueeMeefiejer kees vece uees~

hetpeve kes ceeOece mes Deheves, eYeg kee megefcejve kej uees~~
eYet keer pee pee pee, eYet keer pee pee pee ~

eer Deeheo kewueeMeefieefj hetpeve

(25)

efieefj mes efiejleer iebiee veefo kee, heeJeve peue ues kejkes~
mJeCe& Ye=bie mes $eeOeeje, [eueBt efpeveJej kes heo ceW~~
pevce cejCe veMe peeS cesje.........
pevce cejCe veMe peeS cesje, ener YeeJevee Yej uees~
hetpeve kes ceeOece mes Deheves, eYeg kee megefcejve kej uees~~ eYet keer....~~
eR leerLekejeer$e+<eYeosJeefveJee&CeYetefcekewueeMeheJe&leefme#es$eee pevcepejece=legefJeveeMeveee peueb efveJe&heeceerefle mJeene~
efpeveJej kes ceve ceW peye evove, meer Meerleuelee DeeF&~
leYeer peiele kee leehe Meeblekej, Meeele Meebleer heeF&~~
ceueeeefieefj evove efIeme kejkes...........
ceueeeefieefj evove efIeme kejkes, eYeg kee ee&ve kej uees~
hetpeve kes ceeOece mes Deheves, eYeg kee megefcejve kej uees~~eYet keer....~~
eR leerLekejeer$e+<eYeosJeefveJee&CeYetefcekewueeMeheJe&leefme#es$eee mebmeejleeheefJeveeMeveee eboveb efveJe&heeceerefle mJeene~
Fme heJe&le hej yeeefue cegveer ves, Ssmee Oeeve ueieeee~
jns Dekeche lehemee ceW, leye ner De#eeheo heeee~~
De#ele kes hegbpeeW mes efieefj keer............
De#ele kes hegpeeW mes efieefj keer, Yeefe Dee&vee kej uees~
hetpeve kes ceeOece mes Deheves, eYeg kee megefcejve kej uees~~eYet keer....~~
eR leerLekejeer$e+<eYeosJeefveJee&CeYetefcekewueeMeheJe&leefme#es$eee De#eeheoeehlees De#eleb efveJe&heeceerefle mJeene~
eYeg kes DeefleMee mes Deeheo, heg<heeW mes cenkee Lee~
Deepe ve peeves keneB ieee Jen, cees#eOeece henuee Lee~~
heg<he e{e kejkes hejes#e ceW.........
heg<he e{e kejkes hejes#e ceW, ner megiebefOe ceve Yej uees~
hetpeve kes ceeOece mes Deheves, eYeg kee megefcejve kej uees~~eYet keer....~~
eR leerLekejeer$e+<eYeosJeefveJee&CeYetefcekewueeMeheJe&leefme#es$eee keeceyeeCeefJeOJebmeveee heg<heb efveJe&heeceerefle mJeene~

(26)

Jeerj %eeveesoe ebLeceeuee

$e+<eYeosJe kes heeme Fv peye, hetpeve kejves hengBes~

Dece=lecee vewJese Leeue Yej, eYeg kees Dehe&Ce kejles~~
Deheves Fme vewJese ceW Yeer.........
Deheves Fme vewJese ceW Yeer, keuhevee efoJe keer kej uees~
hetpeve kes ceeOece mes Deheves, eYeg kee megefcejve kej uees~~eYet keer....~~
eR leerLekejeer$e+<eYeosJeefveJee&CeYetefcekewueeMeheJe&leefme#es$eee #egOeejesieefJeveeMeveee vewJeseb efveJe&heeceerefle mJeene~
ceesnefleefcej kees otj Yeiee, eYeg heeemeve yew"s Les~
osJe cevegpe efvepe ceesn Yeieeves, kees Deejefle kejles Les~~
Ie=le kes ueIeg oerheke mes........
Ie=le kes ueIeg oerheke mes ner, efieefjJej keer Deejefle kej uees~
hetpeve kes ceeOece mes Deheves, eYeg kee megefcejve kej uees~~eYet keer....~~
eR leerLekejeer$e+<eYeosJeefveJee&CeYetefcekewueeMeheJe&leefme#es$eee ceesnebOekeejefJeveeMeveee oerheb efveJe&heeceerefle mJeene~
DeeefoeYet keer lehe megiebefOe, hetjs heJe&le hej hewueer~
Gvekeer hetpee nsleg megiebefOele, Oethe JeneB hej cenkeer~~
DeiebOe keer Oethe kees ner..............
DeiebOe keer Oethe kees ner, Deiveer ceW onve meye kej uees~
hetpeve kes ceeOece mes Deheves, eYeg kee megefcejve kej uees~~eYet keer....~~
eR leerLekejeer$e+<eYeosJeefveJee&CeYetefcekewueeMeheJe&leefme#es$eee Dekece&onveee Oetheb efveJe&heeceerefle mJeene~
eGlejhee kewueeMeefiejer hej, heueegle Je=#e Pegkes Les~
ceevees Je=<eYesej kes heo ceW, Jes Jevove kejles Les~~
Gve pewmee heue heeves nslet.............
Gve pewmee heue heeves nslet, heue mes hetpeve kej uees~
hetpeve kes ceeOece mes Deheves, eYeg kee megefcejve kej uees~~eYet keer....~~
eR leerLekejeer$e+<eYeosJeefveJee&CeYetefcekewueeMeheJe&leefme#es$eee cees#eheueeehlees heueb efveJe&heeceerefle mJeene~

eer Deeheo kewueeMeefieefj hetpeve

(27)

peue evove De#ele Je heg<he e, oerhe Oethe heue ueskej~

heo DeveIe& efceuelee nw evoveeceleer DeIe& Deefhe&le kej~~
FmeerefueS Deye DeIe& Leeue.........
FmeerefueS Deye DeIe& Leeue, efieefjJej kees Dehe&Ce kej oes~
hetpeve kes ceeOece mes Deheves, eYeg kee megefcejve kej uees~~eYet keer....~~
eR leerLekejeer$e+<eYeosJeefveJee&CeYetefcekewueeMeheJe&leefme#es$eee DeveIe&heoeehlees DeIe&ced efveJe&heeceerefle mJeene~
-oes ne-

efieefj kewueeMe kes ner efJeceue, Pejves kee ues veerj~

Meeb l eer O eeje ceQ keB , ef ces cesj er YeJeheerj ~~
Meevlees MeebefleOeeje~
GheJeve mes egve egve megceve, Debpeefue Yejkej veeLe~
Dehet ceQ Gme efieefj efveke, cege ngS peneB Deehe~~
efoJe heg<heebpeefue:~

leerve eewyeermeer kes DeIe&

-meesj"e-

efpeveeeflecee efvecee&Ce, keLee egieeoer mes yeveer~

eeJeefle& mecee, jlvecetefle&eeB oer Ieveer~~
Fefle eer kewueeMeheJe&lemeesheefj emehleefleefpeveceefvojmLeeves<eg heg<heebpeefueb ef#ehesledd~
-MebYeg bo-

efveJee&CeveeLe mes MeebefleveeLe leke, eewefyeme leerLekej ceeves~

es Yetlekeeue ceW Yejle#es$e kes, Deee&Keb[ ceW Les pevces~~
Gve YeieJevleeW keer eefleceeSB, jlveeW keer ye[er ceveesnj nQ~
ejCeeW ceW DeIe& meceefhe&le kej, nes ieee Oeve ceve cebefoj nw~~1~~
eR kewueeMeheJe&lemeesheefjefJejeefpeleYetlekeeueerveelegefJeMeefleleerLekejeCeeb
efpeveeefleceeejCesYees DeIe&ced efveJe&heeceerefle mJeene~

(28)

Jeerj %eeveesoe ebLeceeuee

eer $e+<eYeosJe mes ceneJeerj leke, eewyeermeeW leerLekej nQ~

jlveeW keer eeflecee ceW nceves, ceevee mee#eeled efpevesej nQ~~
Gve meye efpeveJej kes ejCeeW ceW, cesje DeIe& meceefhe&le nw~
eer Jele&ceeve eewyeermeer kes, oMe&ve mes ceve Deeveefvole nw~~2~~
eR kewueeMeheJe&lemeesheefjefJejeefpeleJele&ceevekeeueerveelegefJeMeefleleerLekejeCeeb
efpeveeefleceeejCesYees DeIe&ced efveJe&heeceerefle mJeene~
eer cenehee mes DevebleJeere& leke, eewefyeme YeeJeer efpeveJej nQ~
eYeg DeeefoveeLe keer efoJeOJeefve mes, peevee Jes #escebkej nQ~~
veevee ekeej keer ceefCeeeW mes, Gvekeer eefleceeSB yeveeR JeneB~
Gve heo ceW DeIe& mecehe&Ce kej, cesjs ceve ceW eF KegefMeeeB~~3~~
eR kewueeMeheJe&lemeesheefjefJejeefpeleYeefJe<eledkeeueerveelegefJeMeefleleerLekejeCeeb
efpeveeefleceeejCesYees DeIe&ced efveJe&heeceerefle mJeene~
Meeblees MeebefleOeeje, efoJe heg<heebpeefue:~

peeceeuee
lepe&-YeJemeeiej Deheej nw........

TBee mee hene[ nw, Deeheo efieefjjepe nw,

$e+<eYeosJe kes cees#eieceve mes, heeJeve efieefj kewueeMe nw~~ske.~~
veeefYejee ceosJeer kes vevove, leerLekej eYeg eLece ngS~~leerLekej......
jepehee meye leeie JeveeW ceW, peekej cegefveJej eLece ngS~~peekej........
ceve ceW ngDee efJeeej nw, veej meye mebmeej nw,
$e+<eYeosJe kes cees#eieceve mes, heeJeve efieefj kewueeMe nw~~1~~
eewon efove keer Deeeg jner peye, Deeheo hej hengBe iees~Deeheo........
eesie efvejesOee kece& vekej, efmeeuee kees eehle ngS~~efmeeuee....
megKe kee Jen meeceepe nw, leerve ueeske mejleepe nw,
$e+<eYeosJe kes cees#eieceve mes, heeJeve efieefj kewueeMe nw~~2~~

eer Deeheo kewueeMeefieefj hetpeve

(29)

DeeDees Keespe kejW Gme efieefj keer, keneB Deepe Jen ueghle ngDee~~ keneB.......
eeJeleea Yejlesej ves peneB, jlvecetefle& efvecee&Ce efkeee~~jlvecetefle&...
kenles evLe hegjeCe nQ, FeflenemeeW ceW veece nw,
$e+<eYeosJe kes cees#eieceve mes, heeJeve efieefj kewueeMe nw~~3~~
ceeveer jeJeCe ves cegefve hej JeneB, Ske yeej Ghemeie& efkeee~~Ske yeej.......
cegefve ves leye efpevecebefoj j#ee, nslet Fke heie oyee efoee~~nslet Ske.......
keLee ener efJeKeele nw, jesee jeJeCe jepe nw,
$e+<eYeosJe kes cees#eieceve mes, heeJeve efieefj kewueeMe nw~~4~~
Gme efieefjJej mes Deewj ve peeves, efkeleves cegefveJej cees#e ieS~efkeleves cegefveJej.......
FmeerefueS evoveeceleer nce, Deeheo keer Yeefe kejW~~Deeheo keer......
DeIe& mecehe&Ce veeLe nw, kej uesvee mJeerkeej nw,
$e+<eYeosJe kes cees#eieceve mes, heeJeve efieefj kewueeMe nw~~5~~
eR leerLekejeer$e+<eYeosJeefveJee&CeYetefcekewueeMeheJe&leefme#es$eee peeceeuee
hetCee&Ie&ced efveJe&heeceerefle mJeene~
pees Yeepeve kewueeMeheJe&l e, efmemLeue kees pepeW~
ngC[eJemeefhe&efCekeeue kes Fme, leerLe& kees pees efvele YepeW~~
Jes Yeefe kes ece ceW ner Fke efove, cees#e kees Yeer heeSBies~
veefnb cege neW peye leke meoe, mebmeej kes megKe heeSBies~~
~~ FleeMeerJee&o:,heg<heebpeefue:~

N: M

(30)

Jeerj %eeveesoe ebLeceeuee

DeIee&Jeueer
Je Dee"eW peg ueervee nw, DeIe& kej ceW veJeervee nw~
hetpeleeb heehe ervee nw, Yeevegceue peesj keervee nw~~
oerhe De{eF& mejme jepew, #es$e oMe lee efJe<ew epew~
meeleMele yeerme efpevejepew, hetpeleeb heehe meye Yeepew~~1~~
eR heeBe Yejle, heeBe SsjeJele, oMe #es$e kes efJe<ew leerme eewyeermeer kes meele
meew yeerme efpevesvsYeesIe efveJe&heeceerefle mJeene~~1~~
-vo-Ieeevevopeue heue Dee"eW Je, DejIe kej eerefle Oejer nw,
ieCeOej FvventleQ, Legefle hetjer ve kejer nw~
eevele mesJeke peevekes (nes), peieleQ uesng efvekeej,
meercebOej efpeve Deeefo os, yeerme efJeosn cebPeej~
eer efpevejepe nes, YeJe leejCe lejCe penepe~
eR meercebOej, egiecebOej, yeeng, megyeeng, mebpeeleke, mJeebeYe, $e+<eYeeveve,
DevevleJeere&, metjeYe, efJeMeeuekeerefle&, JeeOej, eveveve, ebyeeng, Yegpebiece,
F&ej, vesefceeYe, Jeerjmesve, ceneYe, osJeeMeesefpeleJeerexefleefJebMeefleefJeeceeveleerLekejsYe: DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~

efme hejceser (mebmke=le)

ievOee{deb megheees ceOegele-ieCew: mebieb Jejb eboveb,
heg<heewIeb efJeceueb meo#ele-eeb jceb eb oerhekeced~
Oetheb ievOeegleb ooeefce efJeefJeOeb esb heueb ueyOees,
efmeeveeb egieheleceee efJeceueb mesveesejb Jeebefleced~~
eR eer efmeeeeefOehelees efmehejcesefves DeveIe&heoeehlees DeIe efveJe&heeceereJeene~
fle m

efme hejceser (Yee<ee)

peue heue JemegJe=boe DejIe Deceboe, pepele Deveboe kes keboe~
ceses YeJeheboe meye ogKeoboe, nerjeeboe legce Jeboe~~

eer Deeheo kewueeMeefieefj hetpeve

(31)

ef$eYegJeve kes mJeeceer ef$eYegJeve veeceer, Deblejeeceer DeefYejeceer~

efMeJehegj efJeeeceer efvepeefveefOe heeceer, efme pepeeceer efMejveeceer~~
eR eer Deveenlehejeeceee meJe&kece&efJeefveceg&eee eer efmeeeeefOehelees
efmehejcesefves DeveIe&heoeehlees DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~

heeBe yeeueeefle
meefpe JemegefJeefOe Je cevees%e, DejIe yeveeJele nQ,
Jemegkece& Deveeefo mebeesie, leeefn veMeeJele nQ~~
eer Jeemeghetpe ceefue vesce, heejme Jeerj Deleer,
vecetB ceve Jee leve Oeefj esce, heeBeeW yeeueeleer~~
eR eer Jeemeghetpe-ceefuueveeLe-vesefceveeLe-heee&veeLe-ceneJeerj mJeeefce,
eer hebeyeeueeefle leerLekejsYe: DeveIe&heoeehlees DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~

mecegee eewyeermeer
peue heue Dee"eW Megefemeej, leekees DeIe& kejeW~
legcekees DejheeW YeJeleej, YeJe leefj cees#e JejeW~~
eewyeermeeW eerefpeveebo, Deevebokebo mener~
heo pepele njle YeJehebo, heeJele cees#e cener~~
eR eer Je=<eYeeefo-Jeerjeble-elege\JeMeefleleerLekejsYe: DeveIe&heoeehlees DeIe
efveJe&heeceerefle mJeene~

meesuekeejCe
peue heue Dee"eW ojye e{ee, eevele Jejle kejeW ceveueee~
hejceieg nes pee pee veeLe hejce ieg nes~~
ojMeefJeMegef YeeJevee Yeee, meesuen leerLekej heo-heee~
hejce ieg nes pee pee veeLe hejce ieg nes~~
eR eer oMe&veefJeMegeeefo<ees[MekeejCesYees DeveIe&heoeehlees DeIe
efveJe&heeceerefle mJeene~

(32)

Jeerj %eeveesoe ebLeceeuee

hebeces efpeveeuee
Dee" ojyecee DejIe yeveee, eevele hetpeeQ eerefpevejee~
cenemegKe nese, osKes veeLe hejce megKe nese~~
heeBeeW ces Demeer efpeveOeece, meye eefleceepeer kees kejes eCeece~
cenemegKe nese, osKes veeLe hejce megKe nese~~
eR eer megoMe&ve-efJepee-Deeue-cevoj-efJeegvceeefue-hebecesmebyebefOe
efpeveewleeueemLe efpeveefyecyesYe: DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~

veboerejerhe efpeveeuee
en DejIe efkeees efvepe nsle, legcekees Dejheleg neW~
eevele keerpees efMeJeKesle, Yetefce mecejheleg neW~~
vevoerej eerefpeveOeece, yeeJeve hegbpe kejeW~
Jemeg efpeveeeflecee DeefYejece, Deevebo YeeJe OejeW~~
eR eerveboerejerhes efheeeMeefppeveeueemLeefpeveeefleceeYe: DeveIe&heoeehlees DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~

oMeue#eCeOece&
Dee"eW ojye mebYeej, eevele DeefOeke GenmeeW~
YeJe-Deeleehe efveJeej, ome-ue#eve hetpeeQ meoe~~
eR mecekedjlve$eeee DeveIe&heoeehlees DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~

mehleef<e&
peue iebOe De#ele heg<he eJej, oerhe Oethe meg ueeJevee~
heue ueefuele Dee"eW Je-efceefele, DeIe& keerpes heeJevee~~
cevJeeefo eejCe $e+ef-Oeejke, cegefveve keer hetpee keB~
lee kejW heeleke njW meejs, mekeue Deevebo efJemleB~~
eR eer eercevJeeefomehleef<e&Ye: DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~

efveJeeCe& #es$e
peue iebOe De#ele hetue e heue, oerhe Oetheeeve OejeQ~
eevele kejes efvejYee peielemeeW, peesj kej efJeveleer kejeQ~~

eer Deeheo kewueeMeefieefj hetpeve

(33)

meccesoie{ efiejveej echee, heeJeehegefj kewueeMekeeW~

hetpeeW meoe eewyeerme efpeve, efveJee&CeYetefce-efveJeemekeeW~~
eR eerelege\JeMeefleleerLekejefveJee&Ce#es$esYees DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~

mejmJeleer
peue ebove De#ele hetue e, De oerhe Oethe Deefle heue ueeJew~
hetpee kees "evele pees legce peevele, mees vej eevele megKe heeJew~~
leerLekej keer OJeefve, ieCeOej ves megefve, Debie jes egefve %eeveceF&~
mees efpeveJej JeeCeer, efMeJemegKeoeveer, ef$eYegJeve-ceeveer hetpe YeF&~~
eR eer efpeve-cegKeesodYeJe-mejmJeleerosJew DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~

DeeefoveeLe efpevesv
Megefe efvece&ue veerjb iebOe megDe#ele, heg<he e ues ceve nj<eee~
oerhe Oethe heue DeIe& megueskej, veeele leeue ce=obie yepeee~~
eerDeeefoveeLe kes ejCe keceue hej, yeefueyeefue peeTB ceveJeekeee~
nes keCeeefveefOe YeJe ogKe ceses, eeleQ ceQ hetpeeW eYeg heee~~
eR eer DeeefoveeLeefpevesvee DeveIe&heoeehlees DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~

eer megheee&veeLe efpevesv

Jemeg DeIe& jpele kes heg<he, Leeue Yejee efueee~
heefjhetCe& %eeveceefle nsleg, Deehe e{ee efoee~~
YeieJeved ! megheee& efpevejepe, cesjer Depe& megvees~
os oerpes efvepe meeceepe, ceQ legce ejCe vecees~~
eR eermegheee&veeLeefpevesvee DeveIe&heoeehlees DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~

eer ebeYe efpevesv

peie iebO e lebogue heg<he e ues, oerh e Oethe heueewIener~
keve Leeue DeIe& yeveee efMeJe megKe, jeceeb uenw mener~~
eerebeYeg ogefleebo kees heo, keceue veKemeefmeueefie jees~
Deelebke oen efveJeeefj cesjer, Dejpe megefve ceQ ogKe meees~~
eR eer ebeYemJeeefceves DeveIe&heoeehlees DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~

(34)

Jeerj %eeveesoe ebLeceeuee

eer eseebmeveeLe efpevesv

efceues veerj iebOeeefo eeBoer kegmegce Yeer, e{eTB legcnW DeIe& nes %eeveceefle Yeer~
efceues hetCe& Meebleer cene %eeveOeeje,meYeer ogKe veeMeW efceues meewKe meeje~~
eR eereseebmeveeLeefpeveWee DeveIe&heoeehlees DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~

eer Jeemeghetpe efpevesv

peueheue ojye efceueee ieee iegve, Dee"eW Debie veceeF&~
efMeJeheojepe nsle ns eerheefle! efveke OejeW en ueeF&~~
Jeemeghetpe Jemegh etpe-levegpe-heo, JeemeJe mesJele DeeF&~
yeeueyeeeejer ueefKe efpevekees, efMeJeeflee mevecegKe OeeF&~~
eR eer Jeemeghetpeefpevesvee DeveIe&heoeehlees DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~

eer MeebefleveeLe efpevesv

peue heueeefo Jemeg Je mebJeejs, DeIe& e{ees cebieue ieee~
yeKele jleve kes legce ner meeefnye, oerpes efMeJehegj jepe kejee~~
MebeefleveeLe hebece eesej, eoMe ceove levees heo heee~
eflevekes ejCe keceue kes hetpes, jesie Meeske ogKe oeefjo peee~~
eR eer MeebefleveeLeefpevesvee DeveIe&heoeehlees DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~

eer vesefceveeLe efpevesv

peueheue Deeefo meepe Megefe ueerves, Dee"eW ojye efceueee~
Dece efefle kes jepe kejve kees, pepeeW Debie Jemeg veee~~
oelee cees#e kes, eer vesefceveeLe efpevejee~~oelee.~~
eR eer vesefceveeLeefpevesvee DeveIe&heoeehlees DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~

eer heee&veeLe efpevesv

veerj iebOe De#eleeved heg<he ee ueerefpees~
oerhe Oethe eerheueeefo DeIe& leW pepeerefpees~~

eer Deeheo kewueeMeefieefj hetpeve

(35)

heee&veeLe osJe mesJe Deehekeer keB meoe~

oerefpees efveJeeme cees#e Yetefuees veneR keoe~~
eR eer heee&veeLeefpevesvee DeveIe&heoeehlees DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~

eer ceneJeerj efpevesv

peue heue Jemeg meef pe efnce Leej, leve ceve cees o OejeW~
iegCeieeTB YeJeoefOeleej, hetpele heehe njeW~~
eer Jeerj cene DeefleJeerj, mevceefle veeeke nes~
pee Je&ceeve iegCeOeerj, mevceefle oeeke nes~~
eR eer ceneJeerjefpevesvee DeveIe&heoeehlees DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~

eer $e+ef<e ceC[ue

peue heueeefoke Je ueskej, DeIe& megvoj kej efueee~
mebmeej jesie efveJeej YeieJeved, Jeeefj legce heo ceW efoee~~
peneB megYeie $e+ef<eceb[ue efJejepeQ, hetefpe ceve Jee leve meoe~
efleme ceveesJeebefle efceuele meye megKe, mJehve ceW ogKe veefnb keoe~~
eR eer meJeexheJe-efJeveeMeve-meceLee&e, jesie-Meeske-meJe&-mebbkenjee,
meJe&Meebeflehegefkejee, eerJe=<eYeeefo eewyeerme leerLekej, De Jeie&, Deefjnbleeefo hebeheo,
oMe&ve-%eeve-eeefj$e, elegefCe&keee osJe, eej ekeej DeJeefOeOeejke eceCe, De
$e+ef mebege $e+ef<e, yeerme eej metj, leerve eR, Denleefyecye, oMeefokeheeue eb$e
mebyebefOe hejceosJeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~

mecegee ceneIe&
ceQ osJe eer Denle hetpetB, efme hetpetB eeJe meeW~
Deeeee& eer GJePeee hetpetb, meeOeg hetpettb YeeJe meeW~~1~~
Den&vle Yeeef<ele yewve hetpetB, eoMeebie jes ieveer~
hetpetB efoiecyej iegejve, efMeJe nsleg meye DeeMee nveer~~2~~
meJe&%e Yeeef<ele Oece& oMeefJeefOe, oee-cee hetpetB meoe~
pepetB YeeJevee <ees[Me jlve$ee, pee efyevee efMeJe veefnb keoe~~3~~

(36)

Jeerj %eeveesoe ebLeceeuee

$ewueeskee kes ke=ef$ece-Deke=ef$ece, ewle-ewleeuee pepetB~

heve ces veboerej efpeveeuee, Keej megj hetpele YepetB~~4~~
kewueeMe eer mecceso eer efiejveej efieefj hetpetB meoe~
echeehegjer heeJeehegjer, hegefve Deewj leerjLe meJe&oe~~5~~
eewyeerme eer efpevejepe hetpetB, yeerme #es$e efJeosn kes~
veeceeJeueer Fke menme-Jemeg peefhe, nese heefle efMeJe iesn kes~~6~~
-oesne-

peue iebOee#ele heg<he e, oerhe Oethe heue ueee~

meJe&hetpe heo hetpentB, yengefJeefOe Yeefe ye{ee~~7~~
eR ceneIe efveJe&heeceerefle mJeene~

mecegee ceneIe&
eR YeeJehetpee YeeJeJebovee ef$ekeeuehetpee ef$ekeeueJebovee kejs kejeJes YeeJevee YeeJes
eer Dejnble peer efme peer Deeeee& peer GheeOeee peer meJe&meeOeg peer hebehejcesefYees
vece:, eLeceevegeesie-kejCeevegeesie-ejCeevegeesie-JeevegeesiesYees vece:, oMe&veefJeMegeeefo<ees[MekeejCesYees vece:, Gece#eceeefo-oMeuee#eefCekeOecee&e vece:, meceioMe&ve-mecei%eevemecekedeeefj$esYees vece:, peuekes efJe<eQ Leuekes efJe<eQ DeekeeMekes efJe<eQ iegheekes efJe<eQ hene[kes
efJe<eQ veiej-veiejer efJe<eQ TOJe&ueeske-ceOeueeske-heeleeueueeskeefJe<eQ efJejepeceeve ke=ef$ece-Deke=ef$ece
efpeve-ewleeuee-efpeveefyecyesYees vece:, efJeosn#es$es efJenjceeve yeerme-leerLekejsYees vece:,
heeBe Yejle heeBe SsjeJele oMe#es$e-mebyebOeer leerme eewyeermeer kes meelemeew yeerme efpevejepesYees
vece:, vevoerMJejerhe-mebyebOeer yeeJeve efpeveewleeueemLe-efpeveefyecyesYees vece:, hebecesmebyebefOeDemmeer-efpeveewleeueemLe efpeveefyecyesYees vece:, meccesoefMeKej kewueeMe ebheehegj heeJeehegj
efiejveej meesveeefiej ceLegje leejbiee Deeefo efme#es$esYees vece:, es[er peer pewveyeer cet[efyeer
osJeie{ evosjer heheewje nefmleveehegj DeeesOee jepeie=ner ecelkeej peer eerceneJeerj peer
heehegj eflepeeje Deeefo DeefleMee#es$esYees vece:, eer eejCe$e+efOeejer mehlehejceef<e&Yees
vece:, eR eerceblebYeieJevlebke=heeJevleb eerJe=<eYeeefoceneJeerjhee&vlebelegefJeMeefle-leerLekejhejceosJeb Deeeeveeb Deees pecyeterhe Yejle#es$es Deee&Keb[s.........veeefcve veiejs ceemeeveecegeces....
ceemes MegYes........he#es MegYe.......efleLeew.......Jeemejs cegefve-Deeefe&keeveeb eeJeke-eeefJekeeCeeb
mekeuekece&#eeeLe (peueOeeje) DeveIe&heo-eehlees ceneIe mechetCee&Ie efveJe&heeceerefle mJeene~

eer Deeheo kewueeMeefieefj hetpeve

(37)

Meebefle hee" (efnvoer)

MeebefleveeLe cegKe MeefMe Gvenejer, MeerueiegCeele mebeceOeejer~
ueKeve Ske meew Dee" efJejepeQ, efvejKele veeve keceue oue ueepeQ~~1~~
hebece eeJeefle& heoOeejer, meesuece leerLekej megKekeejer~
Fv vejsv hetpe efpeveveeeke, vecees Meebefleefnle MeebefleefJeOeeeke~~2~~
efoJe efJehe hengheve keer Jej<ee, obgoefYe Deemeve JeeCeer mejmee~
$e ecej Yeeceb[ue Yeejer, es legJe eeeflenee& cevenejer~~3~~
MeebefleefpevesMe Meebefle megKeoeF&, peiele hetpe hetpeeW efmejveeF&~
hejce Meebefle oerpes nce meyekees, he{Q eflevnW hegefve eej mebIe kees~4~~
hetpeW efpevnW cegkeg-nej efkejer ueekes,
FveefoosJe De hetpe heoeype peekes~
mees MeebefleveeLe JejJebMe peieleoerhe,
cesjs efuees kejng Meebefle meoe Devethe~~5~~
mebhetpekeeW kees eefleheeuekeeW kees, eleervekeeW kees eefleveeekeeW kees~
jepee epee je^ megosMe kees ues, keerpes megKeer ns efpeve Meebefle eesk os~~6~~
nesJes meejer epee kees megKe, yeueegle nes Oece&Oeejer vejsMee~
nesJes Je<ee& mecee hes, efleueYej ve jns JeeefOeeeW kee DebosMee~~
nesJes eesjer ve ceejer, megmecee yejlew nes ve og<keeue Yeejer~
meejs ner osMe OeejQ, efpeveJej Je=<e kees pees meoe meewKekeejer~~7~~
-oes ne-

Ieeefle kece& efpeve veeMe kej, heeees kesJeuejepe,

Meebefle kejW les peiele ceW, Je=<eYeeefoke efpevejepe~~8~~
MeeeeW kees nes he"ve megKeoe, ueeYe melmebieleer kee~
meodJe=eeW kee megpeme kenkes, oes<e {eketB meYeer kee~~9~~
yeesuetB heejs Jeeve efnlekes, Deehekee he OeeTB~
leewueeQ mesTB ejCe efpevekes, cees#e peewueeQ ve heeTB ~~10~~

(38)

Jeerj %eeveesoe ebLeceeuee

-Deeee& vo-

leJe heo cesjs efn e ceW, cece efn e lesjs hegv eerle ejCeeW ceW~
leyeueeQ ueerve jnew eYeg peye ueeQ, heeee ve cegefe heo ceQves~~11~~
De#ej heo cee$ee mes otef<ele, pees keg kene ieee cegPemes~
#ecee kejes eYeg mees meye keCee, keefj hegefve g[eng YeJeogKe mes~~12~~
ns peieyevOeg efpevesej heeTB, leJe MejCe ejCe yeefuenejer~
cejCe meceeefOe megogue&Ye keceeX kee #ee megyeesOe megKekeejer~~13~~
(leerve yeej MeebefleOeeje osJeW leLee veew yeej Ceceeskeej ceb$e kee peehe kejW)
-efJemepe&ve hee"efyeve peeves Jee peevekes, jner t pees keese~
legce emeeo leW hejceieg, mees meye hetjve nese~~1~~
hetp eveefJeefO e peevetB veneR, veefnb peevetB Deeeve~
Deewj efJemepe&ve ntB veneR, #ecee kejes YeieJeeve~~2~~
ceb$ e-nerve Oeve-nerv e ntB, efeeenerv e efpeveosJ e~
#ecee kejng jeKeng cegPes, osng ejCe keer mesJe~~3~~
Deees pees-pees osJ eieCe, hetp eW Yeef e eceeCe~
mees Deye peeJeng ke=hee kej, Deheves-Deheves Leeve~~4~~

N: M

eer Deeheo kewueeMeefieefj hetpeve

(39)

Yeeecej mlees$e
Yeeecej-eCele-ceewefue-ceefCe-eYeeCeecegeeslekeb oefuele-heehe-lecees-efJeleeveced~
mecekeeCece efpeve-heeo-egieb egieeoeJeeuecyeveb YeJe-peues heleleeb peveeveeced ~~1~~
e: mebmlegle: mekeue-Jee*dcee-leJeyeesOeeogodYetle-yegef-hegefYe: megjueeske-veeLew:~
mlees$ewpe&ieefl$elee-efee-njw-oejw:,
mlees<es efkeueenceefhe leb eLeceb efpevesvced ~~2~~
yegee efJeveeefhe efJeyegOeeefe&le-heeo-heer",
mleeslegb mecegele-ceefleefJe&iele-$eheesnced~
yeeueb efJenee peue-mebefmLele-efcevog-efyecyeceve: ke Fefle peve: menmee enerlegced~~3~~
Jeegb iegCeeved iegCe-meceg MeMeebke-keevleeved,
kemles #ece: megj-ieg-eefleceesefhe yegee~
keuheevle-keeue-heJeveesle-vee-eeb,
kees Jee lejerleg-ceuececyegefveefOeb YegpeeYeeced~~4~~
meesnb leLeeefhe leJe Yeefe-JeMeevcegveerMe,
keleg mleJeb efJeiele-Meefe-jefhe eJe=e:~
eerleelce-Jeere&-ceefJeeee& ce=ieer ce=iesvb,
veeYesefle efkeb efvepe-efMeMees: heefj-heeueveeLe&ced~~5~~
Deuheegleb egleJeleeb heefjneme - Oeece,
lJeodYeefe-jsJe-cegKejer-kegles yeueevceeced~
elkeesefkeue: efkeue ceOeew ceOegjb efJejewefle,
leeece-ee-keefuekee-efvekejwke-nsleg~~6~~
lJelmebmleJesve YeJe-mevleefle-meefVeyeb,
heeheb #eCeel#ee-ceghewefle Mejerj-Yeepeeced ~

(40)

Jeerj %eeveesoe ebLeceeuee

Deeeevle-ueeske-ceefueveerue-ceMes<e-ceeMeg,
meteeMeg-efYeVe-efceJe MeeJe&j-cevOekeejced ~~7~~
celJesefle veeLe! leJe mebmleJeveb ceesoceejYeles levegefOeeeefhe leJe eYeeJeeled ~
eslees nefj<eefle meleeb veefueveer-oues<eg,
cegeeheue-egefle-ceghewefle veveto-efyebog:~~8~~
Deemleeb leJe mleJeve-cemle-mecemle-oes<eb,
lJelmebkeLeeefhe peieleeb ogefjleeefve nefvle~
otjs mene-efkejCe: kegles eYewJe,
heeekejs<eg peuepeeefve efJekeeme-Yeebefpe~~9~~
veeleodYegleb YegJeve - Yet<eCe - YetleveeLe,
Yetlewieg&CewYeg&efJe YeJevle - ceefYeg - Jevle:~
leguee YeJeefvle YeJelees veveg lesve efkeb Jee,
Yetleeefeleb e Fn veelcemeceb kejesefle~~10~~
dJee YeJevle-ceefveces<e-efJeueeskeveereb,
veeve$e lees<e-cegheeeefle peveme e#eg:~
heerJee hee: MeefMekej-egefle-ogiOe-efmevOees;,
#eejb peueb peueefveOesjefmelegb ke Fsled ~~11~~
ew: Meevle-jeie-efeefYe: hejceeCeg-efYemlJeb,
efvecee&efheleefe - YegJevewke - ueueece - Yetle~
leeJevle SJe Keueg lesheCeJe: he=efLeJeeb,
ees meceeve-cehejb ve efn heceefmle~~12~~
Jeke$eb keJe les megj-vejesjieves$e-neefj,
efve:Mes<e-efveefpe&le-peieefl$ele-eesheceeveced~
efyecyeb keuebke-ceefueveb keJe efveMeekejme,
eemejs YeJeefle heeC[g-heueeMe-keuheced ~~13~~
mechetCe&-ceC[ue-MeMeebke-keuee keueeheMegYee iegCeeefeYegJeveb leJe ue*dIeeefvle~

eer Deeheo kewueeMeefieefj hetpeve

es mebefeleeefepeieoerej - veeLeceskeb,
kemleeefVeJeejeefle mebejlees eLesced ~~14~~
efe$eb efkece$e eefo les ef$eoMeebieveeefYeveealeb ceveeieefhe cevees ve efJekeej-ceeie&ced~
keuheevle-keeue-celee eefuelee-euesve,
efkeb cevojeef-efMeKejb eefueleb keoeefeled~~15~~
efveOet&ce - Jeefe& - jheJeefpe&le - lewuehetj:,
ke=lmveb peiel$eeefceob ekeer-kejesef<e~
iecees ve peeleg celeeb eefuelee-eueeveeb,
oerheeshejmlJeceefme veeLe peielekeeMe:~~16~~
veemleb keoeefeogheeeefme ve jeng-iece:,
mheer-kejesef<e menmee egieheppeieefvle~
veecYeesOejesoj - efve - cene - eYeeJe:,
metee&efleMeeefe-ceefnceeefme cegveerv ueeskes~~17~~
efveleesoeb oefuele-ceesn-cenevOekeejb~
ieceb ve jeng-Jeoveme ve Jeeefjoeveeced~~
efJeYeepeles leJe cegKeeype-ceveuhe-keeefvle,
efJeeesleeped-peieohetJe&-MeMeebke-efyecyeced~~18~~
efkeb MeJe&jer<eg MeefMeveeefvn efJeJemJelee Jee,
eg<cevcegKesvog-oefueles<eg lece:meg veeLe~
efve<heVe-Meeefue-Jeve-Meeefueefve peerJe-ueeskes,
keee efkeeped-peueOejwpe&ue-Yeejvecew:~~19~~
%eeveb eLee lJeefe efJeYeeefle ke=leeJekeeMeb,
vewJeb leLee nefj - njeefo<eg veeekes<eg~
lespe:mhegjvceefCe<eg eeefle eLee cenJeb,
vewJeb leg keee-Mekeues efkejCee-keguesefhe~~20~~
ceves Jejb nefj - njeoe SJe e,
s<eg es<eg oeb lJeefe lees<ecesefle~

(41)

(42)

Jeerj %eeveesoe ebLeceeuee

efkeb Jeeref#elesve YeJelee YegefJe esve veeve:,

keefevcevees njefle veeLe YeJeevlejsefhe~~21~~
eerCeeb Meleeefve MeleMees peveeefvle heg$eevedveevee megleb lJeogheceb peveveer emetlee~
meJee& efoMees oOeefle Yeeefve mene-jefMceb,
eeesJe efoipeveeefle mhegj-obMeg-peeueced ~~22~~
lJeecee-ceveefvle cegvee: hejceb hegceebmeceeefole-JeCe&-ceceueb leceme: hegjmleeled
lJeecesJe mece-iegheueYe peeefvle ce=legb,
veeve: efMeJe: efMeJe-heome cegveerv hevLee:~~23~~
lJee-ceJeeb efJeYeg-ceefevle-cemebKe-ceeeb,
yeeeCe-ceerej-cevevle-cevebie keslegced~
eesieerejb efJeefole-eesie-ceveske-ceskeb,
%eeve-mJehe-ceceueb eJeoefvle mevle:~~24~~
yegmlJecesJe efJeyegOeeefe&le-yegef-yeesOeeJeb Mebkejesefme YegJeve-$ee-MebkejlJeeled ~
Oeeleeefme Oeerj efMeJe-ceeie&-efJeOes-efJe&Oeeveeled,
Jeeb lJecesJe YeieJeved heg<eeseceesefme~~25~~
legYeb vece-efeYegJeveeefle&-njee veeLe,
legYeb vece: ef#eefle-leueeceue-Yet<eCeee~
legYeb veceefepeiele: hejcesejee,
legYeb vecees efpeve YeJeesoefOe-Mees<eCeee~~26~~
kees efJemceees$e eefo veece iegCewjMes<ewmlJeb mebefelees efvejJekeeMe-leee cegveerMe~
oes<ew-heee-efJeefJeOeeee-peele-ieJez:,
mJehveevlejsefhe ve keoeefeo-heeref#eleesefme~~27~~
Gewj-Meeske-le-mebefele-cegvceetKeceeYeeefle he-ceceueb YeJelees efveleevleced~

eer Deeheo kewueeMeefieefj hetpeve

(43)

mheesuuemeled-efkejCecemle-lecees-efJeleeveb,
efyecyeb jJesefjJe heeesOej - heee&Jeefle&~~28~~
efmebnemeves ceefCe-ceetKe-efMeKee-efJeefe$es,
efJeYeepeles leJe Jeheg: kevekee-Jeoeleced ~
efyecyeb efJeeod-efJeueme-obMeg-uelee-efJeleeveb,
legbieesoeeef - efMejmeerJe mene - jMces:~~29~~
kegvoeJeoele-eue-eecej-ee-MeesYeb,
efJeYeepeles leJe Jeheg: keueOeewle-keevleced~
GeMeebke-Megefe-efvePe&j-Jeeefj-Oeejcegewmleb megj-efiejsefjJe Meele-keewcYeced ~~30~~
$e-$eeb leJe efJeYeeefle MeMeebke-keevlecegew: efmLeleb mLeefiele-Yeeveg-kej-eleeheced~
cegee-heue-ekej-peeue-efJeJe=-MeesYeb,
eKeeheeled-ef$epeiele: hejcesejlJeced~~31~~
iecYeerj-leej-jJe-hetefjle-efoefiJeYeeieewueeskee-ueeske-MegYe-mebiece-Yetefle-o#e:~
mece&-jepe-pee-Iees<eCe-Iees<eke: meved,
Kes ogvogefYejd-OJeveefle les eMeme: eJeeoer~~32~~
cevoej-megvoj-veces-megheeefjpeele,
mevleevekeeefo-kegmegceeslkej-Je=efe~
ievOeeso-efyevog-MegYe-cevo celeheelee,
efoJee efoJe: heleefle les Jeemeeb leefleJee&~~33~~
MegcYeleYee-Jeuee-Yetefj-efJeYee efJeYeesmles,
ueeske$ees egefleceleeb egeflecee-ef#ehevleer~
eeseefodoJeekej-efvejvlej-Yetefj-mebKee,
oerhlee peeleefhe efveMeeceefhe meesce-meewceeced~~34~~
mJeiee&-heJeie&-iececeeie&-efJeceeie&Ces:,
mece& leJe-keLevewke-hegmed-ef$eueeskeee:~

(44)

Jeerj %eeveesoe ebLeceeuee

efoJe-OJeefvejd-YeJeefle les efJeMeoeLe&-meJe&Yee<ee-mJeYeeJe-heefjCeece-iegCew: eeespe:~~35~~

GefVe - nsce - veJehebkepehegbpe - keevleer,
heeg&uuemeVeKe-ceetKe-efMeKee-efYejeceew~~
heeoew heoeefve leJe e$e efpevesv Oee:,
heodceeefve le$e efJeyegOee heefj-keuheeefvle~~36~~
FlLeb eLee leJe efJeYetefle-jYetefppevesv,
Oeceexhe-osMeve efJeOeew ve leLee hejme~
eeked eYee efoveke=le: enleevOe-keeje,
leekekeglees en-ieCeme efJekeeefmeveesefhe~~37~~
Meesleved-ceoe-efJeue-efJeueesue-keheesue-cetuecee-Yeceod-Yecej-veeo-efJeJe=-keesheced~
SsjeJeleeYe - efceYe - cegle - ceehelevleb,
dJee Yeeb YeJeefle vees YeJeoe-efeleeveeced~~38~~
efYeVesYe-kegcYe-ieue-ogppJeue-MeesefCeleeecegeeheue-ekej-Yetef<ele-YetefceYeeie:~
ye-ece: ece-ieleb nefjCee-efOeheesefhe,
veeeeceefle ece-egieeeue-mebefeleb les~~39~~
keuheevle-keeue-heJeveesle-Jeefvn-keuheb,
oeJeeveueb pJeefuele-cegpJeue-ceglmhegefuebieced~
efJeeb efpeefIelmegefceJe meccegKe-ceehelevleb,
lJeVeece-keerle&ve-peueb Meceele-Mes<eced~~40~~
jes#eCeb meceo-keesefkeue-keC"-veerueb,
eesOeesleb heefCeve-ceglheCe-ceehelevleced~
Deeeeceefle eceegiesCe efvejmle-MebkemedlJeVeece-veeie-oceveer efo eme hegbme:~~41~~
Jeuieegjbie - iepe - ieefpe&le - Yeerce - veeoceepeew yeueb yeueJeleeceefhe Yet-heleerveeced~

eer Deeheo kewueeMeefieefj hetpeve

(45)

Geod-efoJeekej-ceetKe-efMeKee-heefJeb,
lJelkeere&veeled-lece FJeeMeg efYeoe-ceghewefle~~42~~
kegvleee-efYeVe-iepe-MeesefCele-JeeefjJeenJesieeJeleej-lejCeelegj-eesOe-Yeerces~
egs peeb efJeefpele-ogpe&e-pese-he#eemedlJeled-heeo-hebkepe-Jevee-eefeCees ueYevles~~43~~
DecYees-efveOeew #egefYele-Yeer<eCe-vee-eehee"erve-heer"-Yee-oesuJeCe-Jee[Jeeiveew~
jbieejbie-efMeKej-efmLele-eeve-hee$eemed$eemeb efJenee YeJele: mcejCeeod-epeefvle~~44~~
GodYetle-Yeer<eCe-peueesoj-Yeej-Yegivee:,
Meeseeb oMee-cegheieleeMedegle-peerefJeleeMee:~
lJelheeo - hebkepe - jpeesce=leefoiOe - osne:,
celee& YeJeefvle cekej-OJepe-legue-hee:~~45~~
Deeheeo-keC"-cege=bKeue-Jesefleebiee,
iee{b ye=nefVeie[-keesef-efveIe=-pebIee:~
lJeVeece-cev$e ceefveMeb cevegpee: mcejvle:
mee: mJeeb efJeiele-yevOe-Yeee YeJeefvle~~46~~
cee - efhesv - ce=iejepe - oJeeveueeefnmebeece-JeeefjefOe-cenesoj-yevOeveeslLeced~
lemeeMeg veeMe-cegheeeefle Yeeb efYeesJe,
emleeJekeb mleJe-efceceb ceefleceeve-Oeerles~~47~~
mlees$e-epeb leJe efpevesv iegCewjd-efveyeeb
Yekelee ceee efJeefJeOe-JeCe&-efJeefe$e-heg<heeb~
Oees pevees e Fn keC"-ieleecepeebleb ceevelegbieceJeMee meceghewefle ue#ceer:~~48~~

N: M

(46)

Jeerj %eeveesoe ebLeceeuee

efveJee&CekeeC[ (Yee<ee)
-oesne-

Jeerlejeie JeboeQ meoe, YeeJemeefnle efmejveee~

kentB keeC[ efveJee&Ce keer, Yee<ee megiece yeveee~~1~~
-eewheeF&-

Deeheo Deeoerej mJeeefce, Jeemeghetpe ebheehegefj veeefce~

vesefceveeLe mJeeceer efiejveej, JeboeQ YeeJe-Yeieefle Gj Oeej~~2~~
ejce leerLekej ejce-Mejerj, heeJeehegefj mJeeceer ceneJeerj~
efMeKejmecceso efpevesmegj yeerme, YeeJemeefnle JeboeQ efveMe-oerme~~3~~
Jejoejee Fb cegefveb, meeejoe Deeefo iegCeJe=bo~
veiej leejJej cegefve G"keesef[, JeboeQ YeeJemeefnle kej peesef[~~4~~
eerefiejveej efMeKej efJeKeele, keesef[ yenej De meew meele~
mebyeg-eegcve kegcej w Yeee, Deefve Deeefo vecetB lemeg heee~~5~~
jeceeb kes megle w Jeerj, uee[-veefjbo Deeefo iegCeOeerj~
heeBe keesef[ cegefve cegefe cebPeej, heeJeeefieefj JeboeQ efvejOeej~~6~~
heeb[Je leerve efJe[-jepeeve, Dee" keesef[ cegefve cegkeefle heeeve~
eerMe$egbpee-efieefj kes meerme, YeeJe meefnle JeboeQ efveMe-oerme~~7~~
pes yeueYe cegkeefle ceW iees, Dee" keesef[ cegefve Deewjng Yees~
eeriepehebLe efMeKej megefJeMeeue, eflevekes ejCe vecetB eflengB keeue~~8~~
jece nvet megeerJe meg[erue, ieJe ieJeeKe veerue ceneveerue~
keesef[ efveveeCeJew cegefe heeeve, lebgbieerefieefj JeboeQ Oeefj Oeeve~~9~~
vebie Devebie kegceej megpeeve, heeBe keesef[ De DeOe& eceeve~
cegefe iees meesveeefieefj-MeerMe, les JeboeQ ef$eYegJeveheefle F&me~~10~~
jeJeCe kes megle Deeefokegceej, cegefe iees jsJee-le meej~
keesef hebe De ueeKe heeeme, les JeboeQ Oeefj hejce ngueeme~~11~~

eer Deeheo kewueeMeefieefj hetpeve

(47)

jsJeeveoer efmeJej ket, heefece efoMee osn penb t~

w eeer oMe keecekegceej, T"keesef[ JeboeQ YeJe heej~~12~~
ye[Jeeveer ye[veej megebie, oef#eCe efoefMe efieefj etue Glebie~
Fbpeerle De kegbYe peg keCe&, les JeboeQ YeJe-meeej leCe&~~13~~
megJejCe-Yeo Deeefo cegefve eej, heeJeeefieefj Jej efMeKej cebPeej~
esuevee-veoer-leerj kes heeme, cegefe iees JeboeQ efvele leeme~~14~~
heuenes[er ye[ieece Devethe, heefce efoMee esCeefieefj he~
iegoeeefo-cegveermegj peneB, cegefkele iees Jeboew efvele leneB~15~~
yeeue ceneyeeue cegefve oese, veeiekegceej efceues $ee nese~
eerDeeheo cegefe cebPeej, les JeboeQ efvele megjle mebYeej~~16~~
Deeueehegj keer efoMe F&meeve, peneB ceW{efieefj veece eOeeve~
mee{s leerve keesef[ cegefvejee, eflevekes ejCe veceBt efele ueee~~17~~
JebmemLeue Jevekes ef{ie nese, heefce efoMee kegbLegefieefj meese~~
kegueYet<eCe osMeYet<eCe veece, eflevekes ejCeefve keB eCeece~~18~~
pemejLe jepee kes megle kens, osMe keefuebie heeBemeew uens~
keesefefMeuee cegefve keesef eceeve , Jebove keB pees[ pegie heeve~~19~~
meceJemejCe eerh eee&- efpevebo, jsefmeboerefi eefj veeveevebo~
Jejoeeefo hebe $e+ef<ejepe, les JeboeQ efvele Oejce-efpenepe~~20~~
leerve ueeske kes leerjLe peneB, efvele eefle Jebove keerpew leneB~
ceve-Jee-keee meefnle efmejveee, Jebove kejefnb YeefJeke iegCeieee~~21~~
mebJele melejn meew Fkeleeue, Deeefeve megefo oMeceer megefJeMeeue~
Yewee Jebove kejefnb ef$ekeeue, pee efveJee&CekeeC[ iegCeceeue~~22~~

N: M

(48)

Jeerj %eeveesoe ebLeceeuee

eer $e+<eYeosJe mlegefle

-ieefCeveerecegKe eer %eeveceleer ceeleepeer
ns DeeefoveeLe! ns Deeoerej! ns $e+<eYe efpevesej! veeefYeueueve!
hegosJe! egieeefo heg<e ! yeee, efJeefOe Deewj efJeOeelee cegefekejCe~~
ceQ DeieefCele yeej vecetB legcekees, JevotB OeeGB iegCeieeve keB~
mJeelcewke hejce Deevevoceeer, meg%eeve megOee kee heeve keB~~1~~
Dee<ee{ yeoer ogefleee efleefLe Leer, ceosJeer ieYe& heOeejs Les~
eer er Oe=efle Deeefo osefJeeeW ves, ceelee kes ejCe heKeejs Les~~
MegYe ewleyeoer veJeceer efleefLe Leer, YeieJeeve eneB peye Les pevceW~
leye ces megoMe&ve kes Thej, DeefYe<eske efkeee Lee FveW ves~~2~~
Jees Ie[er Oeve Leer Oeve efoJeme, Oeve Oeve DeeesOee veiejer Leer~
eer veeefYejepe Yeer Oeve leLee, leye Oeve epee Yeer meiejer Leer~~
eYeg ves Deefme ceefme Deeefoke efkeefjee, GheosMeer Deeefo efJeOeelee Les~
Les egie kes Deeefoheg<e yeee, eeJeke cegefve ceeie& efJeOeelee Les~~3~~
Les keveke JeCe& Oeveg hebe Meleke, leveg Jes egie kes DeJeleejer Les~
Deeet eewjemeer ueeKe hetJe&, Oeejke Je=<e ue#eCe Oeejer Les~~
meye heefjen ebLeer kees lepekej, efveieLe efoiecyej he Oeje~
Jen ew$e Jeoer veJeceer MegYe Leer, efpeme efove eYeg ves keeueeWe keje~~4~~
<ed ceeme eesie ceW ueerve jns, uebefyele Yegpe veemeeer Leer~
efvepe Deelce megOeejme heerles Les, leve mes efyeukegue efvece&celee Leer~~
efhej Oeeve meceehle efkeee eYeg ves, Deenej efJeOeer yeleueeves kees~
YeJeefmebOet ceW [tyes peve kees, cegefveceeie& mejue mecePeeves kees~~5~~
<ed ceeme YeceCe kejles-kejles, eYeg nefmleveeiehegj ceW Deees~
meesceeYe ve=he es eebm e leYeer, Deenej oeve os n<ee& es~~
jlveeW keer Je<ee& ngF& ieieve mes, megjieCe efceue peekeej efkeee~
Oeve-Oeve ngF& JewMeeKe megoer, De#ee le=efleee Deenej ngDee~~6~~
peye Deehe #eheke esCeer e{kej, Ieeleer hej Oeeve ee es[e~
SkeeoefMe heeuiegve ke=<Cee Leer, kesJeueeer mes veelee pees[e~~

eer Deeheo kewueeMeefieefj hetpeve

(49)

ef$eYegJeve ceW %eeve uelee hewueer, YeefJepeve kees eee megKeo efceueer~
efhej ceeIe ke=<Ce eewoMe kes efove, cegefeeer eYeg kes ieues efceueer~~7~~
eesOeeefoke efjheg kees peerle eYees, mJeelcee mes peefvele megKeece=le kees~
heerkej DeleLe&leee efveMeefove, YeJe mes meg efvekeeuee Deelcee kees~~
ef$eYegJeve kes cemleke hej peekej, Deye leke Je Devebles keeueeW leke~
"njWies Jes hegosJe! cegPes, MegYe %eeveceleer eer osJeW Pe~~8~~

N: M

eer $e+<eYeosJe eeueermee

jeefe$eer-Deeefe&kee evoveeceleer

-oesneefmeeYet kees veceve kej, efme keB meye keece~

DeefjnvleeW kes veceve mes, heeTB Deelece Oeece~~1~~
hebekeueeCeke mes meefnle, leerLekej Deefjnvle~
Dekece& kees ve kej, yeves efme YeieJevle~~2~~
GveceW ner eYeg $e+<eYe kee, eeueermee megKekeej~
he{es megvees meye YeJepeve, nes peeDees YeJe heej~~3~~
-eewheeF&pee nes DeeefoveeLe hejcesej, pee nes yeee efJe<Ceg censej~~1~~
nes peeJeble DeeesOee leerjLe, efpeveJej pevceYetefce keer keerjle~~2~~
meg<eceeog<ecee le=eflee keeue Lee, YeesieYetefce kee Yeer eeeCe Lee~~3~~
veeefYejee Debeflece keguekej Les, kece&Yetefce kes Jes kegueOej Les~~4~~
meJe&eLece FveW ves Deekej, veeefYejee kee yeen jeekej~~5~~
kece&Yetefce eejbYe efkeee Lee, veiejer ceW Deevevo efkeee Lee~~6~~
MegYe efJeJeen keer hejcheje en, eueer leYeer mes Fme Oejleer hej~~7~~
jepecenue meJe&leesYe Lee, Fkeeemeer Keve kee megvoj Lee~~8~~
veeefYejee kes Gmeer cenue ceW, ceosJeer ceeB kes Deebieve ceW~~9~~
jlveJe=ef keer Leer kegyesj ves, hevn ceefnves leke OevesMe ves~~10~~
Leer Dee<ee{ Jeoer ogefleee efleefLe, ceosJeer kes ieYe& yemes eYeg~~11~~

(50)

Jeerj %eeveesoe ebLeceeuee

ew$e ke=<Ce veJeceer MegYe efleefLe ceW, DeeefoveeLe leerLekej pevces~~12~~
leerve ueeske ceW Meebefle e ieF&, DeJeOe ceW vetleve eeefvle Dee ieF&~~13~~
osJeeW kes mebie Kesue Kesuekej, ye[s nes iees $e+<eYe efpevesej~~14~~
mJeieeX mes ner Yeespeve Deelee, mecePe efveeesie ogKeer veefnb ceelee~~15~~
eewJeve ceW eYeg yeen jeeee, eMemJeleer Je megvevoe heeee~~16~~
Fke meew Ske heg$e oes heg$eer, GveceW eLece Yejle Les eeer~~17~~
efpevemes Yeejle osMe keneee, n: KeC[eW ceW OJepe uenjeee~~18~~
Fke efove $e+<eYeosJe keer meYee ceW, ve=le efoKeeee veerueebpevee ves~~19~~
peie JewYeJe Demeej yeleueeee, eYeg kess ceve Jewjeie meceeee~~20~~
Jen Yeer ew$e ke=<Ce veJeceer Leer, peye efpeveJej ves oer#ee ueer Leer~~21~~
Jen veiejer eeeie kenueeF&, Jeleleue eYeg oer#ee heeF&~~22~~
Ske Je<e& Gveleeefueme efove ceW, eLece Deenej nefmleveehegj ceW~~23~~
meesceeYe eseebme cenue ceW, hebeeee& jleve yejmes Les~~24~~
De#ee le=efleee heJe& leYeer mes, cevee jns meye ueesie KegMeer mes~~25~~
Ske npeej Je<e& leke lehe kej, Deelcee ceW kewJeue eie kej~~26~~
meceJemejCe ue#ceer kees heeee, peie kees cees#eceeie& yeleueeee~~27~~
Jen Leer heeuiegve Jeefo ieejme efleefLe, kesJeue%eeve keueeCeke MegYe efleefLe~~28~~
hegefjceleeuehegj kes Geeve ceW, meceJemejCe ceW cegefve eOeeve Les~~29~~
Deeheo efieefj hej pee kejkes, eesie efvejesOe efkeee efpeveJej ves~~30~~
ceeIe ke=<Ce eewome MegYe efleefLe ceW, kece& DeIeeleer ve efkeS Les~~31~~
cees#eOeece kees eehle kej efueee, efMeJeue#ceer kee JejCe kej efueee~~32~~
meye heg$eeW ves oer#ee ueskej, eehle efkeee efMeJeOeece efnlebkej~~33~~
yeeeer-megbojer yeveeR Deeefe&kee, ieefCeveer heo keer eLece Oeeefjkee~~34~~
en meye nw Fefleneme hegjevee, Jele&ceeve kees nw yeleueevee~~35~~
ieefCeveer ceelee %eeveceleer keer, eyeue esjCee eehle nes ieF&~~36~~
$e+<eYeosJe eYeg kee pevceeslmeJe, Ketye ceveeDees ceneceneslmeJe~~37~~
pewveOece& eeke=efleke yeleeDees, meeJe&Yeewce efmeeble megveeDees~~38~~
Deewj veneR ceQ keg Yeer eentB, pevece pevece eYeg oMe&ve heeTB~~39~~
cesjer Deelece efveefOe efceue peeJes, efvepe iegCe keerefle& OJepee henjeS~~40~~

eer Deeheo kewueeMeefieefj hetpeve

(51)

-oesneogefleee ke=<Ce De<ee{ keer, ke=efle eeueermee Keele~

Jeerj mebJele heeerme meew, lesFme efleefLe efJeKeele~~1~~
De%e Deeefe&k ee evoveeceleer jefele iegCeieeve~
cegPeceW iegCe efJekeefmele kejW, os $eejlve ceneve~~2~~
eeueerme efove leke pees kejs, en eeueermee hee"~
leve ceve heeJeve Jees kejs, uens peiele kee "e"~~3~~

N: M

leerLekej pevceYetefce leerLe& Jebovee

jeefe$eer-Deeefe&kee evoveeceleer

-Mesj vopee pee efpevesv pevceYetefceeeB eOeeve nQ~

pee pee efpevesv Oece& keer ceefncee ceneve nw~~
pee pee megjsvJebe es Oeje heefJe$e nQ~
pee pee vejsv Jebe es leerjLe eefme nQ~~1~~
efceeer mes pewmes DeVe ceW efce"eme Deeleer nw~
Jewmes ner heefJe$eelcee leerjLe yeveeleer nQ~~
nes ieYe& pevce oer# ee Je %eeve peneB hej~
Jes leerL e& kens peeles nQ Deepe Oeje hej~~2~~
efpeveJej pevece mes henues JeneB Fv Deeles nQ~
veiejer kees megmeefppele kej GlmeJe ceveeles nQ~~
megboj cenue mepeeee peelee nw JeneB hej~
efpeveJej kes efhelee-ceelee jnles nQ JeneB hej~~3~~
henueer peveceYetefce nw veieefj leerLe& DeeesOee~
Meeele peveceYetceer eYet keer keerefle& DeeesOee~~
Fme egie ceW efkevleg heeBe efpevesej JeneB pevces~
Je=< eYeeefp ele DeYeerv ebo ve megceefl e Devebl e Jes~~4~~
eeJemleer ves mebYeJe efpevesv kees pevece efoee~
keewMeecyeer ceW eerheeeYet ves pevece efueee~~

(52)

Jeerj %eeveesoe ebLeceeuee

JeejeCemeer megheee& heee& mes heefJe$e nw~
eer evhegj er eveYet mes eefm e nw ~~5~~
keekevoer kees meewYeeie efceuee heg<heoble kee~
Yeefuehegjer pevcemLeue Meerleue efp evesv kee~~
eseeBmeveeLe mes heefJ e$e meejveeLe nw~
efpeveMeeeeW ceW pees efmebnhegjer mes efJeKeele nw~~6~~
eerJ eemeghetp e pevceYete fce echeehegj er nw~
keefcheue peer efJeceueveeLe efpevekeer pevceYetefce nw~~
leerjLe jlevehegjer nw Oece&veeLe keer Yetceer~
jewveener mes eefme nw Jen Deepe Yeer Yetceer~~7~~
eerMeebefle kegbLeg DejnveeLe nefmleveehegj ceW~
pevces efpevesv leerveeW $eeueeske Yeer nj<es~~
efceefLeueehegjer ceW ceefuue Je veefceveeLe peer pevces~
leerLexMe cegefvemegele peer jepeie=ner ceW~~8~~
nw pevceYetefce Meewjerhegj vesefceveeLe keer~
ceneJeerj mes kegC[uehegjer veiejer meveeLe Leer~~
eewy eerme efp eveJejeW keer pevceYetefce kees vecetB~
kej yeej-yeej Jebovee meeLe&ke pevece keB~~9~~
eer %eeveceleer ceeleepeer keer esj Cee efceueer~
keF& pevceYetefceeeW ceW veF& peesefle leye peueer~~
Gve esj Cee mes pevceYete f ce Jevovee jeer ~
eYeg pevceYetefce leerLeeX keer Yeefe ceve yemeer~~10~~
eYeg yeej-yeej ceQ peiele ceW pevce vee OeB~
Fke yeej pevceOeej yeme peerJeve meheue keB~~
Fme YeeJe mes ner pevceYetefce Jevovee keB~
efvepe YeeJe leerLe& eeefhle keer DeYeLe&vee keB~~11~~
en Yeefemegceve Leeue nw iegCeceeue kee eYeg peer~
Dehe&Ce keB nw YeeJevee ee$ee keB meYeer~~
yeme evoveeceleer keer Fke DeeMe nw ener~
mebece keer ner heefjhetCe&lee peerJeve keer nes efveOeer~~12~~

eer Deeheo kewueeMeefieefj hetpeve

(53)

hebehejceser keer Deejleer

Fn efJeefOe cebieue Deejleer keerpew, hebe hejce heo Yepe megKe ueerpes~
henueer Deejleer eer efpevejepee, YeJe-oefOe heej Gleej efpenepee~
Fn efJeefOe cebieue Deejleer keerpew, hebe hejce heo Yepe megKe ueerpes~~
otmejer Deejefle efmeve kesjer, megcejve kejle efcew YeJe hesjer~
Fn efJeefOe cebieue Deejleer keerpew, hebe hejce heo Yepe megKe ueerpes~~
leermejer Deejleer metj cegveervoe, pevce-cejCe ogKe otj keefjvoe~
Fn efJeefOe cebieue Deejleer keerpew, hebe hejce heo Yepe megKe ueerpes~~
eewLeer Deejleer eer GJepPeeee, oMe&ve osKele heehe heueeee~
Fn efJeefOe cebieue Deejleer keerpew, hebe hejce heo Yepe megKe ueerpew~~
heebeJeer Deejefle meeOeg eflenejer, kegceefle-efJeveeMeve efMeJe DeefOekeejer~
Fn efJeefOe cebieue Deejleer keerpew, hebe hejce heo Yepe megKe ueerpes~~
er ieejn eeflecee Oeejer, eeJeke JeboeW Deevevo keejer~
Fn efJeefOe cebieue Deejleer keerpew, hebe hejce heo Yepe megKe ueerpes~~
meeleJeeR Deejefle eer efpeveJeeeCeer, eevele megjie-cegkeefle megKe oeveer~
Fn efJeefOe cebieue Deejleer keerpew, hebe hejce heo Yepe megKe ueerpes~~
mebOee kejkes Deejefle keerpes Dehevee pevece meheue kej ueerpes~
Fn efJeefOe cebieue Deejleer keerpew, hebe hejce heo Yepe megKe ueerpes~~
meesves kee oerhe kehetj keer yeeleer, peieceie peesefle peues meejer jeleer~
Fn efJeefOe cebieue Deejleer keerpew, hebe hejce heo Yepe megKe ueerpes~~

N: M

(54)

Jeerj %eeveesoe ebLeceeuee

hebehejceser SJeb eewyeerme leerLekej keer Deejleer

-e%eeeceCeer Deeefe&kee evoveeceleer
lepe& - eebovehegj kes ieeBJe ceW yeguee ues meebJeefjee..........

Ie=le oerheke kee Leeue ues, GleeB Deejefleee, ceQ lees heeBeeW hejceser keer~
heeBeeW hejceser keer SJeb eewyeermeeW efpeveJej keer~~Ie=le oerheke.~~ske.~~
meceJemejCeegle DeefjnbleeW keer, efmeefMeuee kes efmeeW keer-2
YeJeogKe veeMeve nsleg ner, GleeB Deejefleee, ceQ lees heeBeeW hejceser keer~~1~~
hejceser Deeeee& GheeOeee, meeOeg cees#eheLeieeceer nQ-2
jlve$ee keer eeefhle efnle, GleeB Deejefleee, ceQ lees heeBeeW hejceser keer~~2~~
cegefveJej ner lees kece& veeMe, Deefjnble-efme heo heeles nQ-2
kece& efJeveeMeve nsleg ner, GleeB Deejefleee, ceQ lees heeBeeW hejceser keer~~3~~
eewefyeme efpeve peneB pevces SJeb, peneB mes cees#e heOeejs nQ-2
Gve meye heeJeve leerLe& keer, GleeB Deejefleee, ceQ lees heeBeeW hejceser keer~~4~~
osJe-Meee-ieg leerveeW peie ceW, leerve jleve ceeves nQ-2
Deelece efveefOe kes nsleg ner, GleeB Deejefleee, ceQ lees heeBeeW hejceser keer~~5~~
leerve ueeske kes efpeveceefvoj, ke=ef$ece-Deke=ef$ece efpeleves nQ-2
Gve meyekeer eboveeceleer, GleeB Deejefleee, ceQ lees heeBeeW hejceser keer~~6~~
heeBeeW hejceser keer SJeb eewyeermeeW efpeveJej keer-2
Ie=le oerheke kee Leeue ues, GleeB Deejefleee, ceQ lees heeBeeW hejceser keer~~7~~

N: M

eer Deeheo kewueeMeefieefj hetpeve

(55)

YeieJeeve eer $e+<eYeosJe keer Deejleer

-e%eeeceCeer Deeefe&kee evoveeceleer
pee Je=<eYesMe eYees, mJeeceer pee Je=<eYesMe eYees ~
hebekeueeCeke DeefOeheefle, eLece efpevesMe efJeYees~~ pee.~~ske.~~
Jeefo Dee<ee{ ogleeree, ceele iejYe DeeS~ mJeeceer.......~
veeefYejee ceosJeer kes mebie, meye peve nj<eeS~~ pee.~~1~~
Oeve DeeesOee veiejer, pevceW Deehe peneB~mJeeceer.......~
ew$e ke=<Ce veJeceer kees, cebieueieeve ngDee~~ pee.~~2~~
kece&Yetefce kes kelee&, Deehe ner kenueeS~mJeeceer .......~
Deefme ceefme Deeefo efeee yeleueekej, yeee kenueeS~~ pee.~~3~~
veerueebpevee kee ve=le osKekej, ceve Jewjeie ngDee~mJeeceer......~
ew$e ke=<Ce veJeceer kees, oer#ee Oeej efueee~~pee.~~4~~
mene Je<e& lehe eje, kesJeue jefJe eiee~mJeeceer......~
heeuiegve ke=<Ce megieejme, meceJemejCe yevelee~~ pee.~~5~~
ceeIe ke=<Ce eewome kees, cees#e Oeece heeee~mJeeceer......~
efieefj kewueeMe hes peekej, mJeelece eieeee~~pee.~~6~~
$e+<eYeosJe hegosJe eYet keer, Deejefle pees kejles~mJeeceer......~
ece ece mes eboveeceleer Jes, hetCe& megKeer yeveles~~ pee.~~7~~

N: M

(56)

Jeerj %eeveesoe ebLeceeuee

YeieJeeve $e+<eYeosJe efveJee&CeYetefce

kewueeMe heJe&le keer cebieue Deejleer

-e%eeeceCeer Deeefe&kee evoveeceleer
lepe&ceQ lees............

ceQ lees Deejleer GleeB js, kewueeMe efieefjJej keer~

pee pee kewueeMeefieefj, pee pee pee-2~~ske.~~
egie keer Deeoer ceW eYeg $e+<eYeosJe, Fme efieefj hej hengBes~Fme efieefj...
Deheves eesieeW kee kejkes efvejesOe, cegefehegjer hengBes~~ cegefehegjer......
FveW ves Petce-Petce, ve=le efkeee Ietce-Ietce, GlmeJe ceveeee js,
nes efveJee&Ce GlmeJe ceveeee js~ceQ lees..............~~1~~
eeJeleea Yejle >es JeneB, cebefoj yeveJeeS~ cebefoj...........
Gvekes Deboj jleve eeflecee, GvneWves heOejeF~~GvneWves.......
Yeeer kee jbie Lee, JewYeJe kes mebie Lee, KegefMeeeB ceveeF& LeeR,
GvneWves KegefMeeeB ceveeF& LeeR~~ceQ lees .............~~2~~
Jewmeer eeflecee efiejer hej Deepe, efoKeleer nQ keefueegie ceW~ efoKeleer....
Deejleer kee kejes Ketye "e", ceevees nw meleegie en~~ ceevees nw.....
eboveeceefle Yeefe keB, Deelece ceW Meefe YeB, heJe&le efveneB js,
nes heeje-heeje heJe&le efveneB js~~ceQ lees.........~~3~~

N: M