: .

: .

.
Aa ()
Bb ()
Cc ()
Dd ()
Ee ()
Ff ()
Gg ()
Hh ()
Ii ()
Jj ()
Ll ()
Mm ()
Nn ()
Oo ()
Pp ()
Qq ()
Rr ()
Ss ()
Tt ()
Uu ()
Vv ()
Xx ()
Yy ()
Zz ()
(vocales): a, e, o, I, u, y.
(consonantes): b, c, d, e, f, g, (j), l, m, n, o, p, q, r, s, t, v, x, z.
NOTA BENE! h .
. .
*, ,
th, ph ch (.
).
* La Ramee,
.
[1] , c e, -I, k
a q o, -u. , c.
[2]
( ) (
).
[3] ( ,
Graecus,-i), . ,
.

: .

.
.
. u .
.
: ae, au, eu, oe.
Ae: ( ). (Aeneas, caecus)
Au: (nauta).
Eu: (Europa, Eurus)
Oe: , (comoedia).

.
.
Ae-ne-as, ve-strum, ex-ter-nus, val-lum, ad-sto.

.
.
,
.

(x, z), .

.
/- .
.
.
.
Mater, laurus, lego, amo, terra, liber.
,
.
:
) , .
Europa, puella.
) , .
Anima, populus.

: .

NOTA BENE 1! que (, ), ve ()

ne (, ).
. :
,
.
Mensaque, meliorave.
, .
Filiusque, filioque.
*, .
NOTA BENE 2! ,
, . ( ).
Ad urbem.
.
.
,
, , ,
. : ( ,
, , , , , , .)
( ).
: , .
,
.
.
: .
. ,
, pluraliam tantum.
.
,
(, , , , ,
).
! ,
(locativus), .
.

.
.
: .
: .
: / .
: .

: .

: .
.
: a.
: e
ere ( e ).
: u
ere ( e ).
: i.
.
: , .
: , .
: , , , ()
(), , .
: , , , , ,
.
NOTA BENE!
/ ( )
,
.
.
: .

( ): , um

, u,
( ).
:
. :-ndi, -ndo, -ndum, -ndo.
: .
ndus, -nda, -ndum .
, -, -
.
NOTA BENE!
sum,
.
.
: , ,

: .

LECTIO PRIMA.
.

Ovidius poeta in terra Pontica exulat. Epistulas Romam scriptat.

Epistulae plenae querelarum sunt. Romam desiderat et fortunam
adversam deplorat. Narrat de incolis barbaris et de terra gelida. Poetam
curae et miseriae excruciant. Epistulis contra iniuriam repugnat. Musa
est unica amica poetae.
.
. .
. .
.
. .

.
.
.

(.
.: Aeneas, poeta [=], Agricola [=, ], nauta [=]).
.

.
.
.
.
.
.
.
.

Terr-a
Terr-ae
Terr-ae
Terr-am
Terr-a
Terr-a

.
.
.
.
.
.
.

Terr-ae
Terr-arum
Terr-is
Terr-as
Terr-ae
Terr-is

: .

.
- , .
NOTA BENE! a
.
- , . ,
.
.
dea, filia
abus is,
deus, filius.
,
.
a + .
.
Amo (<ama-o )
Ama-s
Ama-t
Ama-mus
Ama-tis
Ama-nt
SUM (= )
.
Sum
Es
Est
Sumus
Estis
Sunt
.
Exulo,- exulavi,- exulatum, - exulare (1)
Scripto, - scripsi,- scriptum,- scriptere (3)
Sum, - fui, - , -, esse ( , ).
Desidero, - desideravi,- desideratum,- desiderare (1)
Deplore,- deploravi,- deploratum,- deplorare (1)
Narro,- narravi,- narratum,- narrare (1)
Excrucio,- excruciavi,- excruciatum,- excruciare (1)
Repugno,- repugnavi,- repugnatum,- repugnare (1)
NOTA BENE!
vi,
tum ,

: .

are.
.
.
Poeta,-ae ()
Terra,-ae ()
Epistula,-ae ()
Roma,-ae ()
Querela,-ae ()
Fortuna,-ae ()
Incola,-ae ()
Cura,-ae ()
Miseria,-ae ()
Iniuria,-ae ()
Musa,-ae ()
Amica,-ae ()

Ovidius,-ii/-i.

.
.
Ponticus, -a, -um
Plenus, -a, -um
Adversus,- a,- um
Barbarus,- a,- um
Gelidus,- a,- um
Unicus,- a,- um

: .

LECTIO SECUNDA.
.

Aeneas filius Anchisae est. Patria Aeneae Troi est. Graeci Troiam
oppugnant et dolo expugnant. Aeneas cum Anchisa, cum nato et cum
sociis ad Italiam navigat. Sed venti pontum turbant et Aenean in Africam
portant. Ibi Dido regina novam patriam fundat. Aeneas reginae insidias
Graecorum renarrat. Regina Aenean amat et Aeneas reginam. Denique
Aeneas in Italiam navigat et regina exspirat.
. .
.
, .
.
.
. . ,
.

.
/ .
o ,
. us
um.
o
. , ,
alvus humus.
o er, ir,
vir (=).
.
( ~ )

.
.
.
.
.

.
.
.
.
.

Popul-us
Popul-i
Popul-o
Popul-um
Popul-e
Popul-

Popul-i
Popul-orum
Popul-is
Popul-os
Popul-i
Popul-is

: .

.
.
.
.
.
.

.
.
.
.
.
.

Don-um
Don-i
Don-o
Don-um
Don-um
Don-o

Don-a
Don-orum
Don-is
Don-a
Don-a
Don-is

BENE!
-ius filius
I ii
i.

.
.
.
.
.

Ego
Mei
Mihi
Me
A me

Tu
Tui
Tibi
Te
A te

Vos
Vestri / vestrum
Vobis
Vos
A vobis

Sui
Sibi
Se
A se

.
.
.
.
.

Nos
Nostri / nostrum
Nobis
Nos
A nobis

10

Sui
Sibi
Se
A se

: .

.
1)
hic, ille, is,
.
2) ,
I ,
um .
NOTA BENE! Egomet: -met (= ,
/- ~ ). : nosmet,temet, semet.
Tute:

-te .

meme, tete, sese ( ).

/ ILLE, - ILLA,- ILLUD.

.
.
.
.
.

Ille
Illius
Illi
Illum
illo

Illa
Illius
Illi
Illam
illa

Illud
Illius
Illi
Illud
Illo

.
Illi
.
Illorum
.
Illis
.
Illos
.
illis

Illae
Illarum
Illis
Illas
illis

Illa
Illorum
Illis
Illa
Illis

.

Aeneas,-ae (, )
Anchisa,-ae (, )
Patria,-ae ()
Troi,-ae ()
Italia, -ae ()
Africa,-ae ()
Regina,-ae ()
Insidiae-arum (pluraliam tantum ~ )

11

: .

Filius,-ii / -i
Graeci,-orum ( )
Dolus,i
Natus,-i
Socius,-ii
Ventus,-i
Pontus,-i
* .
.

Graecus,-a,-um
Novus,-a,-um
.
Sum,- fui,- - ,esse ( , )
Oppugno, - oppugnavi, - oppugnatum,- oppugnare (1)
Expugno,- expugnavi,- expugnatum,- expugnare (1)
Navigo,- navigavi,- navigatum,- navigare (1)
Turbo,- turbavi,- turbatum,- turbare (1)
Porto,- portavi,- portatum,- portare (1)
Fundo,- fundavi,- fundatum,- fundare (1)
Renarro,- rennaravi,- rennaratum,- rennarare (1)
Amo,- amavi,- amatum,- amare (1)
Exspiro,- exspiravi,- exspiratum,- exspirare (1)
( )
Aeneas
Aeneae
Aeneae
Aenam, Aenean
Aeneas
Aenea

Anchises
Anchisae
Anchisae
Anchisem, Anchisen
Anchises
Anchise

12

: .

FILIUS

.
.
.
.
.
.

Filius
Filii / fili
Filio
Filium
Fili
filio

DEUS.

.
.
.
.
.
.

Deus
Dei
Deo
Deum
Deus / dive / dee
Deo

13

Filii
Filiorum
Filiis
Filios
Filii
Filiis

Deii / dii / di
Deorum / deum
Deis / diis / dis
Deos
Dei / dii / di
Deis / diis / dis

: .

LECTIO TERTIA.
.
Cepheus et Cassiope Andromedam filiam habent. Cassiope, superba form
a sua, cum Nymphis se comparat. Neptunus iratus ad oramAethiopiae ur
get beluam marinam, quae incolis nocet. Oraculum incolis respondet:
regia hostia deo placet! Tum Cepheus Andromedam ad scopulum
adligat; belua ad Andromedam se movet. Repente Perseus calceis
pennatis advolat; puellam videt et stupet forma puellae. Perseus hasta
belluam delet et Andromedam liberat. Cepheus, Cassiope at incolae
Aethiopiae valde gaudent.
. ,
, .
, .
: !
.

.
. ,
.

.
.
.
+
e
.
.
Dele-o
Dele-s
Dele-t
Dele-mus
Dele-tis
Dele-nt

14

: .

.
(
), ( )
(. , )
:

.
:
1. ,

, .
2. .
( )
Cepheus
Cephei
Cepheo
Cepheum
Cephee
Cepheo

Cassiope
Cassiopes
Cassiopes
Cassiopem, Cassiopen
Cassiope
Cassiope

15

: .

FILIA DEA.

Filia
Filiae
Filiae
Filiam
Filia
Filia

Filiae
Filiarum
Filiabus
Filias
Filiae
Filiabus

Dea
Deae
Deae
Deam
Dea
Dea

Deae
Dearum
Deabus
Deas
Deae
Deabus

.

Andromeda,-ae
Filia,-ae
Cassiope,-es
Forma,-ae
Nympha,-ae
Ora,-ae
Aethiopioa,-ae
Belua,-ae
Incola,-ae (, )
Hostia,-ae
Puella,-ae
Hasta,-ae
* .

.
Cepheus,-i ()
Neptunus,-i ()
Oraculum,- i ()
Scopulus,-i ()
Calceus,-i ()
Perseus,-i ()

16

: .

Superbus,-a,-um
Iratus,-a,-um
Marinus,-a,-um
Regius,-a,-um
Pennatus,-a,-um

,

.

Meus, mea, meum

Tuus, tua,tuum
Suus, sua, sum

Noster, nostra, nostrum

Vester, vestra, vestrum
Suus, sua, suum

.
.
.
.
.
.

Meus
Mei
Meo
Meum
(Mi)
Meo

Mea
Meae
Meae
Meam
Mea

17

Meum
Mei
Meo
Meum
Meo

: .

.
.
.
.
.
.

Tuus
Tui
Tuo
Tuum
Tuo

Tua
Tuae
Tuae
Tuam
Tua

Tuum
Tui
Tuo
Tuum
Tuo

.
.
.
.
.
.

Suus
Sui
Suo
Suum
Suo

Sua
Suae
Suae
Suam
Sua

Suum
Sui
Suo
Suum
suo

Mei
Meorum
Meis
Meos
Meis

Meae
Mearum
Meis
Meas
Meis

Mea
Meorum
Meis
Mea
Meis

Tui
Tuorum
Tuis
Tuos
Tuis

Tuae
Tuarum
Tuis
Tuas
Tuis

Tua
Tuotum
Tuis
Tua
Tuis

Sui
Suorum
Suis
Suos
Suis

Suae
Suarum
Suis
Suas
Suis

Sua
Suorum
Suis
Sua
Suis

.
.
.
.
.
.
.

.
.
.
.
.
.
.

.
.
.
.
.
.

18

: .

QUI,- QUAE, - QUOD.

Qui
Cuis
Cui
Quem
Quo

Quae
Cuis
Cui
Quam
Qua

Quod
Cuis
Cui
Quod
Quo

Qui
Quae
Quorum
Quarum
Quibus
Quibus
Quos
Quas
Quibus
Quibus

Quae
Quorum
Quibus
Quae
Quibus

Se: (ego, tu, se).

.
Habeo, -habui,- habitum,- habere (2)
Comparo,- comparavi,- comparatum,- comparare (1)
Urgeo,- urgi,- urctum, - urgere (2)
Noceo,- nocui,- nocitum,- nocere (2)
Respondeo, - respondi,- responsum,- respondere (2)
Placeo,- placui,- placitum,- placere (2)
Adligo,- adligavi,- adligatum,- adligare (1)
Moveo,- movi,- motum,- movere (2)
Advolo,- advolavi,- advolatum,- advolare (1)
Video,- vidi,- visum,- videre (2)
Stupeo,- stupi,- stupitum,- stupere (2)
Deleo,- delevi,- deletum,- delere (2)
Libero,- liberavi,- liberatum,- liberare (1)
Gaudeo,- gavisus sum,- gaudere ( 2)

19

: .

LECTIO QUARTA.
.
Apud antiques Romanos concordia maxima sed avaritia minima erat.
Romani in supliciis deorum magnifici sed domi parci errant. Iustitia
inter se certabant et patriam curabant. In bello pericula audacia
propulsabant et beneficiis amicitias parabant. Delecti consultabant
patriae; Eis corpus ex annis infirmum sed ingenium propter sapientiam
validum erat.
, .
, .
. ,
.
. ,
.

.
.
. 2.
NOTA BENE! ium,
ii , -i .

.
+ BA + .

Ama-ba-m
Ama-ba-s
Ama-ba-t
Ama-ba-mus
Ama-ba-tis
Ama-ba-nt
Dele-ba-m
Dele-ba-s
Dele-ba-t
Dele-ba-mus
Dele-ba-tis
Dele-ba-nt

20

: .

SUM
Eram (<*Es-am ~ )
Eras
Erat
Eramus
Eratis
Erant

, . ,
( apud, inter)
, (nos, vos, se).

IS,-EA,-ID.

.
.
.
.
.
.

Is
Eius
Ei
Eum
Eo

Ea
Eius
Ei
Eam
Ea

Id
Eius
Ei
Id
Eo

.
Ei \ ii\ i
.
Eorum \ eum
.
Eis\iis\is
.
Eos
.
.
Eis\iis\is

Eae
Earum
Eis\iis\is
Eas
Eis\iis\is

Ea
Eorum
Eis\iis\is
Ea
Eis\iis\is

Concordia,-ae
Avaritia,-ae
Patria,-ae
Audacia,-ae
Amicitia,-ae
Sapientia,-ae
Iustitia,-ae
.

21

: .

Romanus,-i ()
Suplicium,-ii\-i ()
Deus,-dei ()
Bellum,-i ()
Periculum,-i ()
Beneficium,-ii\-i ()
Annus,-i ()
Ingenium,-ii\-i ()

Corpus,-oris ( )

Domus,-I ()

Antiquus,-a,-um
Maximus,-a,-um ( magnus,-a,-um)
Minimus,-a,-um ( parvus,-a,-um)
Magnificus,-a,-um
Parcus,-a,-um
Infirmus,-a,-um
Validus,-a,-um

Is,-ea,-id ()
Se (, )

Delectus,-a,-um ( delego,-delexi,-delectum,delegere (3)).

Sum,- fui,- -, esse ()

Certo,-avi,-atum,-are (1)
Curo,-avi,-atum,-are (1)
Propulso,-avi,-atum,-are (1)
Paro,-avi,-atum,-are (1)
Consulto,-avi,-atum,-are (

LECTIO QUINTA.

22

: .

Silius Italicus, pota epicus, vir* clarus erat. XVII (septendecim) libri*
eius de bello Punico secundo pulchri* sunt. Ultimis annis vitae suae* in
Campani se* tenbat*. Multos in illis locis* agros* possidbat*. Silius
animum tenerum* habbat. Gloriae Vergili studbat* ingeniumque eius
fovbat*. Eum ut puer* magistrum* honorbat. Monumentum eius, quod
Neapoli iacbat*, pro templo habbat*.
.
, , .
.
. , .
.
. . ,
, .
.
ER.
.
.
.
.
.
.
.

Puer
Pueri
Puero
Puerum
Puer
Puero

Ager
Agri
Agro
Agrum
Ager
Agro

.
.
Pueri
.
Puerorum
.
Pueris
.
Pueros
.
Pueri
.
Pueris

Agri
Agrorum
Agris
Agros
Agri
Agris

VIR.
.
.
.
.
.
.
.

Vir
Viri
Viro
Virum
Vir
Viro

23

: .

.
.
.
.
.
.
.

Viri
Virorum
Viris
Viros
Viri
Viris

.
+
Habe-bam
Habe-bas
Habe-bat
Habe-bamus
Habe-batis
Habe-bant

NOTA BENE! locus,-i ,

. :
(loci-orum)
(loca,-orum) , .

.
: ) )
se
suus,-a,-um. ,
is,-ea,-id. !
(suus,-a,-um) ,
.
. , is,-ea,-id,
,
. .
:
Pater suus = ( )
Pater eius = ( )

24

: .

.

Poeta,-ae ()
Vita,-ae ()
Campania,-ae ()
Gloria,-ae ()

Silius Italicus ()
Vir-I ()
Liber,-bri ()
Bellum,-I ()
Annus,-I ()
Animus,-I ()
Vergilius,-ii/-I ()
Ingenium,-ii/-I ()
Puer,-I ()
Magister,-srti ()
Monumentum,-I ()
Templum,-I ()
Locus,-I ()
Ager-gri ()

.
.
Epicus,-a,-um
Clarus,-a,-um
Punicus,-a,-um
Secundus,-a,-um
Pulcher,-ra,-rum
Ultimus,-a,-um
Multus,-a,-um
Tener,-era,-erum
.
Suus,-a,-um ()
Se ()
Ille,-illa,-illud ()
Is,-ea,-id ()
Qui,-quae,-quod ()
.
Teneo,-tenui,- tentum,- tenere (2)
Possideo,- possidui,- possesum,- possidere (2)
Habeo,-habui,-habitum,-habere (2)
Studeo,-studui,- - studere (2)
Foveo,- fovi,- fotum,- fovere (2)
Honoro,- avi,- atum,- are (1)
Iaceo,- iacui,-iacitum,- iacere(2).

25

: .

QUI,-QUAE,-QUOD.
.
.

.
Qui
.
Cuis
.
Cui
.
Quem
.
.
Quo

Quae
Cuis
Cui
Quam
Qua

Quod
Cuis
Cui
Quod
Quo

.
.

.
Qui
.
Quorum
.
Quibus
.
Quos
.
.
Qiubus

Quae
Quarum
Quibus
Quas
Quibus

Qua(e)
Quorum
Quibus
Qua(e)
Quibus

26

: .

LECTIO SEXTA.

.
In e civitte*, quam leges* continent, boni viri libenter leges servant.
Lex* enim est fundamentum liberttis*, fons* aequittis*. Mens* et
animus et consilium et sententia civittis* posita est in legibus*. Ut
corpora* nostra sine mente*, sic civitas* sine lege* non stat. Legum*
ministri sunt magistrtus*, legum interpretes* iudices*, legum denique
omnes* servi sumus: sic enim liberi esse possumus.
.
, ,
. ,
.
. ,
. ,
, :
.
.
.

( . .)
.

, .

27

: .

.
: -o, -or,-os,-e,-re,-sis.
: -io,-do,-go,-es,-is,-s,-x.
: -cl, (-i), -na,-te,-ar,-ur,-us.
NOTA BENE! es, -is s, -x
.
NOTA BENE! mons, pons, fons, dens .
.

NOTA BENE! .
* :
.
*: ( ).

28

: .

:

.

:
s, -x .

.
.
.
.
.
.
.
.
.

Dux (<duc+s)
Duc-is
Duc-i
Duc-em
Dux
Duc-e

Pastor
Pastor-is
Pastor-i
Pastor-em
Pastor
Pastor-e

Homo
Homin-is
Homin-e
Homin-em
Homo
Homin-e

Pastor-es
Pastor-um
Pastor-ibus
Pastor-es
Pastor-es
Pastor-ibus

Homin-es
Homin-um
Homin-ibus
Homin-es
Homin-es
Homin-ibus

.
.
.
.
.
.
.

Duc-es
Duc-um
Duc-ibus
Duc-es
Duc-es
Duc-ibus

29

: .

.
.
.
.
.
.
.
.

Urbs
Urb-is
Urb-i
Urb-em
Urbs
Urb-e

Nubes
Nub-is
Nub-i
Nub-em
Nubes
Nub-e

.
.
.
.
.
.
.

Urb-es
Urb-ium
Urb-ibus
Urb-es / urb-is
Urb-es
Urb-ibus

Nub-es
Nub-ium
Nub-ibus
Nub-es / nub-is
Nub-es
Nub-ibus

NOTA BENE!
1. ium um,
:

es, -is.
al, -ar, -e.
s, -x.
2. es, -is
es is
ia.
.
.
.
.
.
.
.
.

Aequor
Aequor-is
Aequor-i
Aequor
Aequor
Aequor-e

Nomen
Nomin-is
Nomin-i
Nomen
Nomen
Nomin-e

30

Opus
Oper-is
Oper-i
Opus
Opus
Oper-e

: .

.
.
.
.
.
.
.

Aequor-a
Aequor-um
Aequor-ibus
Aequor-a
Aequor-a
Aequor-ibus

Nomin-a
Nomin-um
Nomin-ibus
Nomin-a
Nomin-a
Nomin-ibus

.
.
.
.
.
.
.

Oper-a
Oper-um
Oper-ibus
Oper-a
Oper-a
Oper-ibus

.
.
.
.
.
.
.

Mare
Mar-is
Mar-i
Mare
Mare
Mar-i

Mar-ia
Mar-ium
Mar-ibus
Mar-ia
Mar-ia
Mar-ibus

NOTA BENE! !
al, -ar,-e:
ium um.
(
) ia a.
I e.

.
Civitas-atis ( . )
Lex-gis ( . )
Vir,-viri ( . )
Fundamentum,-i ( . )
Libertas,-atis ( . )
Fons,-ntis ( . )
Aequitas,-uitatis ( . )
Mens,-mentis ( . )
Animus,-i ( . )
Consilium,-ii/-i ( . )
Sententia,-ae ( . )
Corpus,-oris ( . )
Minister,-stri ( . )
Magistratus,-i ( . )
Interpres,-tis ( . )
Iudex,-cis ( . )
Servus,-i ( . )

31

: .

.
Omnis,-is,-e ( , )
Liber,-era,-erum ( , )
Bonus,-a,-um ( , ).
.
Contineo, - continui,- contentum,- continere (2)
Servo,-avi,-atum,-are (1)
Pono, - posui, - positum,- ponere (3)
Sto, -steti,- statum,- stare (1)
Possum,- potui,- ,- posse ( , , sum).
.
Is,-ea,-id ()
Qui,-quae,-quod ().

32

: .

LECTIO SEPTIMA

.
Caesar propter frumenti inopiam legines in hibernis multis conlocat. Ex
quibus quattuor in Nerviis hiemre* iubet et tribus imperat in Belgis
remanre*. Legtos omnes frumentum in castra importre* iubet. Milites
his verbis admonet: Hostes* adventre* audio; speculatres nostri eos
prope esse* nuntiant. Vim* hostium cavre* debetis; hostes enim de
coilibus* advolre* solent et caedem* militum perpetrre possunt.
.

.
.
..
: .
.
.
.

.
VIS.

. Vis
.
.
.
Vim
.
.
Vi

Vires
Virium
Viribus
Vires
Vires
Viribus

33

: .

POSSUM.
sum. pot- sum.
t s ,
.

Possum (<pot + sum)

Potes (<pot + es)
Potest (pot + est)
Possumus
Potestis
Possunt

Poteram
Poteras
Poterat
Poteramus
Poteratis
Poterant

.
re.
( )
( ).

, .
.
: ) ,
,
) ,
,
.1

. ,
, .
.
Caesar,-ris ( , )
Frumentum,-i ( , )
Inopia,-ae ( , )
Legio,-onis ( , )
Hiberna,-orum ( , , )
Nervii,-orum ( , , )
Belgi,-orum ( , , )
Legatus,-i ( , )
Castra,-orum ( , , )
Miles,-itis ( , )
1

,
. .

34

: .

Verbum,-I ( , )
Hostis,-is ( , & )
Speculator,-ris ( , )
Collis,-is ( , )
Caedes,-dis ( , )
COLLIS,-IS.

. Collis
.
Collis
.
Colli
.
Collim
.
Colli
.
Colli

Colles
Collium
Collibus
Collis, colles
Collis
Collibus

.
Conloco,-avi,-atum,-are (1)
Hiemo,-avi,-atum,-are (1)
Iubeo,-iussi,-iussum,-iubere (2)
Impero,-avi,-atum,-are (1)
Remaneo,-remansi,-remansum,-remanere (2)
Importo,-avi,-atum,-are (1)
Admoneo,-admoni,-admotum,-admonere (2)
Advento,-avi,-atum,-are (1)
Audio,-audivi,-auditum,-audire (4)
Nuntio,-avi,-atum,-are (1)
Caveo,-cavi,-autum,-cavere (2)
Debeo,-debui,-debitum,-debere (2)
Soleo,-solitus sum,-solere ( 2)
Perpetro,-avi,-atum,-are (1)
Possum,-potui,- -, posse ()

Multus,-a,-um ( )
Tres,-tres,-tria (, )
Omnis,-omnis,-omne ( )
Quattor (, )
TRES.
&
. Tres
.
Trium
.
Tribus
.
Tres
.
.
tribus

Tria
Trium
Tribus
Tria
Tribus

35

: .

Qui,-quae,-quod ( )
Is, -ea, -id ()
Hic, - haec,- hoc ()

LECTIO OCTAVA.

.
.

Gaius Plinius Cornelio Tacito suo salutem. Ridebis. Ego tres apros
feroces cepi. Ipse? interrogabis. Ipse. Ad retia sedebam; erat in
proximo non venabulum sed stilus et pugillares; cogitabam aliquid
enotabamque; etsi retia vacua, plenas tamen ceras habebam. Silvae et
solitudo sunt magna incitamenta cogitationis. Cum in venationibus eris,
licebit tibi quoque pugillares adportare: videbis non Dianam in montibus
sed Minervam errare. Vale!
.
. . ; . .
. ,
. .
, .
. ,
. , .
!

.
.

. ,
. , ,
. ,
,

36

: .

( )
, .
: us, -a,-um er, - era, erum. , : ,
,
. ,
er (puer,-i),

.
: .
!
i.
ium. ,
ia.
! celer,-eris,-ere, um
.
ns
. , I e.
e, () I,
.
.
.
Ama-b-o
Ama-bi-s
Ama-b-i-t
Ama-b-i-mus
Ama-b-i-tis
Ama-b-u-nt
.
Dele-b-o
Dele-b-i-s
Dele-b-i-t
Dele-b-i-mus
Dele-b-i-tis
Dele-b-u-nt
, b
,
.

37

: .

.

Cera,-ae
Silva,-ae
Diana,-ae
Minerva,-ae

.

Aper,-apri ()
Gaius,-ii / -i ()
Plinius,-ii/ -i ()
Cornelius,-ii/-i ()
Tacitus,-i ()
Venabulum,-i ()
Stilus,-i ()
Incitamentum,-i
()

Salus,-salutis ()
Rete,-is ()
Pugilares,-ium (,

~ pluraliam tantum)
Solitudi,-inis ()
Cogitatio,-onis ()
Venatio,-onis ()
Mons,-ntis ( )

Vacuus,-a,-um
Plenus,-a,-um
Magnus,-a,-um

Tres,-tres,-tria ( )
Ferox,-cis ()

.
Suus,-sua,-suum ()
Ego ()
Ipse,-ipsa,-ipsum ()
Aliquis,-aliqua,-aliquid ()

.
( ).
.

. Meus
.
Mei
.
Meo
.
Meum
.
.
Meo

Mea
Meae
Meae
Meam
Mea

38

Meum
Mei
Meo
Meum
Meo

: .

. Tuus
.
Tui
.
Tuo
.
Tuum
.
.
Tuo

Tua
Tuae
Tuae
Tuam
Tua

Tuum
Tui
Tuo
Tuum
Tuo

Sua
Suae
Suae
Suam
Sua

Sum
Sui
Suo
Sum
Suo

. Suus
.
Sui
.
Suo
.
Sum
.
.
suo

.
.
.
.
.
.

.
.
.
.
.
.

.
.
.
.
.
.

Mei
Meorum
Meis
Meos
Meis

Tui
Tuorum
Tuis
Tuos
Tuis

Sui
Suorum
Suis
Suos
Suis

Meae
Mearum
Meis
Meas
Meis

Mea
Meorum
Meis
Mea
Meis

Tuae
Tuarum
Tuis
tuas
Tuis

Tua
Tuorum
Tuis
Tua
Tuis

Suae
Suarum
Suis
Suas
Suis

Sua
Suorum
Suis
Sua
Suis

39

: .

( )
.
.
.
.
.
.

Noster
Nostril
Nostro
Nostrum
Nostro

Nostra
Nostrae
Nostrae
Nostrum
Nostra

Nostrum
Nostril
Nostro
Nostrum
Nostro

.
.
.
.
.
.

Nostri
Nostrorum
Nostris
Nostros
Nostris

Nostrae
Nostrarum
Nostris
Nostras
Nostris

Nostra
Nostrorum
Nostris
Nostra
Nostris

.
.
.
.
.
.

Vester
Vestri
Vestro
Vestrum
Vestro

Vestra
Vestrae
Vestrae
Vestram
Vestra

Vestrum
Vestri
Vestro
Vestrum
Vestro

.
.
.
.
.
.

Vestri
Vestrorum vestrum
Vestris
Vestros
Vestris

Vestrae
Vestrarum
Vestris
Vestras
Vestris

Vestra
Vestrorum
Vestris
Vestra
Vestris

.
.
Rideo,-ridi,-risum,-ridere (2)
Capio,-cepi,-captum,-capere (-io/3)
Interrogo,-interrogavi,-interrogatum,-interrogare (1)
Sedeo,-sedi,-sesum,-sedere (2)
Cogito,-cogitavi,-cogitatum,-cogitare (1)

40

: .

Enoto,-enotavi,-enotatum,-enotare (1)
Habeo,-habui,-habitum,-habere (2)
Liceo,-licui,-- licere (2)
Adporto,-adportavi,-adportatum,-adportare (1)
Video,-vidi,-visum,-videre (2)
Erro,-erravi,-erratum,-errare (1)
Valeo,-valui,-valitum,-valere (2)
LECTIO NOVA.

.
Tarquinius Superbus, septimus atque ultimus regum, hoc modo
imperium perdit. Filius eius Sextus Tarquinius pudicitiam Lucretiae,
uxoris Collatini, laedit. Maritus et pater et Iunius Brutus eam maestam
inveniunt. Illis femina cum lacrimis iniuriam aperit et cultro se ipsam
interficit. Brutus ex vulnere dolore magno cultrum extrahit et delictum
punire parat. Populum concitat et Tarquinio imperium adimit. Liber iam
populus Romanus duo consules, Iunium Brutum et Tarquinium
Collatinum, deligere constituit.
, ,
.
, .
.
.
.
.
, .

.
.
+ + .

ere ( e ).
Lego,-legi,-lectum,-legere (3).

41

: .

Leg-o
Legi-s
Legi-t
Legi-mus
Lgi-tis
Legu-nt

ire.
Audio,- audivi,- auditum,- audire (4).
Audi-o
Audi-s
Audi-t
Audi-mus
Audi-tis
Audi-u-nt
.
+ ba + .
Lege-ba-m
Lege-ba-s
Lege-ba-t
Lege-ba-mus
Lege-ba-tis
Lege-ba-nt
.
+ ba + .
Aiudie-ba-m
Audie-ba-s
Audie-ba-t
Audie-ba-mus
Audie-ba-tis
Audie-ba-nt

42

: .

. Hic
.
Huis
.
Huic
.
hunc
.
.
Hoc

Haec
Huis
Huic
Hanc
Hac

Hoc
Huis
Huic
Hoc
Hoc

.
.
.
.
.
.

Hi
Horum
His
Hos
His

Hae
Harum
His
Has
His

Haec
Horum
His
Haec
His

Illa
Illius
Illi
Illam
Illa

Illud
Illius
Illi
Illud
Illo

. Ille
.
Illius
.
Illi
.
Illud
.
.
Illo

. Illi
.
Illorum
.
Illis
.
Illos
.
.
Illis

Illae
Illarum
Illis
Illas
Illis

Illa
Illorum
Illis
Illa
Illis

ipse,-ipsa,-ipsum ,

.

43

: .

.
.
.
.
.
.
.

Ipse
Ipsius
Ipsi
Ipsum
Ipso

Ipsa
Ipsius
Ipsi
Ipsam
Ipsa

Ipse
Ipsius
Ipsi
Ipsum
Ipso

Ipsae
Ipsarum
Ipsis
Ipsas
Ipsis

Ipsa
Ipsorum
Ipsis
Ipsa
Ipsis

.
.
.
.
.
.
.

Ipsi
Ipsorum
Ipsis
Ipsos
Ipsis

, ,
( )
.
.

Pudicitia,-ae
Lucretia,-ae
Femina,-ae
Lacrima-ae
Iniuria-ae

Tarquinius,-ii/-i
()
Modus,-i ()
Imperium,-ii/-i
()
Filius,-ii/-i ()
Collatinus,-i
()
Maritus,-i ()
Iunius,-ii/-i ()
Brutus,-i ()
Culter-tri ()
Delictum,-i ()
Populus,-i ()
Imperium,-ii/-i
()

Uxor,-ris (
)
Pater,-tris ()
Vulnus,-eris ()
Dolor,-ris ()
Consul,-lis ()
Rex,-gis ()

*
.

44

: .

NOTA BENE!
uxor,-ris .
pater,-tris um.
.
Superbus,-a,-um ( )
Septimus,-a,-um ( )
Ultimus,-a,-um ( )
Maestus,-a,-um ( )
Magnus,-a,-um ( )
Liber,-era,-rum ( )
Romanus,-a,-um ( )
Duo,-duo,-duo ( , , )
.
Hic,-haec,-hoc
Is,-ea,-id
Ille,-illa,-illud
Ipse,-ipsa,-ipsum
Se ()

()

.
Perdo,-perdidi,-perditum,-perdere (3)
Laedo,-laesi,-laesum,-laedere (3)
Invenio,-inveni,-inventum,-invenire (4)
Aperio,-aperui,-apertum,-aperire (4)
Interficio,-interfeci,-interfectum,-interficere (-io / 3)
Extraho,-extraxi,-extractum,-extrahere (3)
Punio,-punivi,-punitum,-punire (4)
Paro,-paravi,-paratum,-parare (1)
Concito,-concitavi,-concitatum,-concitare (1)
Adimo,-ademi,-ademptum,-adimere (3)
Deligo,-delegi,-delectum,-deligere (3)
Constituo,-constitui,-constitutum,-constituere (3)

45

: .

LECTIO DECIMA

.
Aenas bellum ingens geret* in Itali. Populos ferces contundet*, mores
eis impnet* et moenia condet*. Tu Aenam ad caelum feres*. Postea
llus, Aenae filius, regnum ab Lavinio transferet* et Albam Longam
muniet*. Post trecentos annos Ilia duos filios, Rmulum et Remum,
pariet*, quos lupa nutriet*. Rmulus moenia Martia condet*
Romanosque de suo nomine appellbit. Rmnis imperium sine fine erit*.
Caesar Augustus, ab Ilo ortus, Belli portas claudet* et Saturnium
regnum restituet*. Hunc tu, ut Aenam, in caelo accipies*.
. ,
. . ,
, ,
. ,
, .
.
. ,
,
. , ,
.
.

.
+ a, -e + .
.
Lega-m
Lege-s
Lege-t
Lege-mus
Lege-tis
Lege-nt
.
Audia-m
Audie-s
Audie-t
Audie-mus
Audie-tis
Audie-nt

46

: .

SUM
Ero (<* eso ~ )
Eris
Erit
Erimus
Eritis
Erunt
FERO.

Fero
Fers
Fert
Ferimus
Fertis
Ferunt

Ferebam
Ferebas
Ferebat
Ferebamus
Ferebatis
Ferebant

Feram
Feres
Feret
Feremus
Feretis
Ferunt

ferre

NOTA BENE!
, I r, -s, -t.

Aeneas,- ae
Italia,-ae
Alba,-ae Loga,ae
Lupa,-ae
Porta,-ae
* .

Bellum,-I ()
Populus,-I ()
Caelus,-i ()
Iulus,-i ()
Filius,-ii / -i ()
Regnum,-i ()
Lavinium,-ii/-i
()
Annus,-i ()
Romulus,-i ()
Remus,-i ()
Imperium,-ii/-i
()
Augustus,-i ()
Regnum,-i ()

Ingens,-ntis ( )
Ferox,-cis ( )
Martius,-a,-um ( )
Saturnius,-a,-um ( )
Trecentus,-a,-um ( )
Duo ( )

47

Mos,-moris (= ) ()
Mores,-um (= ) ()
Moenia,-ium (pluraliam tantum)
()
Nomen,-inis ()
Finis,-is ( )
Caesar,-ris ()

: .

DUO.

.
.
.
.
.
.

Duo
Duorum
Duobus
Duo
Duobus

Gero,-gessi,-gestum,-gerere (3)
Contundo,- contudi,- contutum,- contudere (3)
Impono,- imposui,- impositum,- imponere (3)
Condo,- condidi,- conditum,- condere (3)

Fero,-tuli,-latum,-ferre (3)
Tranfero,-trnstuli,-translatum,-transferre (3)
Munio,-muni(v)i,-munitum,-munire (4)
Pario,-peperi,-partum,-parere (3)
Nutrio,-nutrii,-nutritum-nutrire (4)
Appelo,-avi,-atum,-are (1)
Sum,-fui,- - ,esse ()
Orior,- ortus sum,- oriri ( / 3)
Claudo,-clausi,-clausum,-claudere (3)
Restito,-restitui,-restitutum,-restitere (3)
Accipio,-accepi,-acceptum,-accipere (-io/3)

Is,-ea,-id ()
Tu (, )
Qui,-quae,-quod ()
Suus,-sua,-suum ()
c,-haec,-hoc ()

48

: .

LECTIO UNDEVICESIMA

Hannibal, dux Carthaginiensis, VI et XX annos natus, omnes gentes
Hispaniae bello supervit* et Saguntum vi expugnvit*. Postea Alpes,
quae Italiam ab Galli seiungunt, cum elephantis transiit*. Ubi in Itali
fuit, apud Ticnum, Trebiam, Trasumnum et Cannas copias Rmanrum
profligvit* et delvit*. Populus Rmnus cladem Cannensem pavidus
audvit*. In agro Falerno Hannibal ex insidiis Fabii Maximi se
expedvit*. Postquam XIV annos in Itali complvit*, Carthaginienses
eum in Africam revocavrunt*. Ibi Hannibal bellum cum Rmnis
componere frustra cupvit*. Denique cum P. Scipine apud Zamam
dimicvit*, sed Rmni victoriam reportavrunt*.
,
, ,
. ,
.
. .
, , ,
, .
,
.

, , :
o
o
o
: ,
, , .
,

, .

49

: .

: ,
, , , , , .
, ,
.
: (, , ,
),
.

:
(
, ,
).
:
.
( [
] ) .

(-io)

Amans,-ntis
Delens,-ntis
Legens,-ntis
Capiens,-ntis
Audiens,-ntis

ns.
.
NOTA BENE!
1. , I,
. , e.
2. ium ,
ia.

50

: .

(-io)

Amaturus,-a,-um
Deleturus,-a,-um
Lecturus,-a,-um
Capturus,-a,-um
Auditurus,-a,-um

urus, - ura, - urum.

( bonus,-bona,-bonum).

.
us,-a,-um. .

.

.

.

dum,
.

: .
.
:
,
.
.
:
. . (
) (
)
.
.

51

: .

Catilina,-ae
()
Pugna,-ae
()

Marcus,-i
Tullius,-ii\-i
Gaius,-ii\-i
Antonius,-ii\-i
Lucius,-ii\-i
Sergius,-ii\-i
Vir,-viri
Ingenium,-ii\-i
()
Socius,-ii\-i
Proelium,-ii\-i
()
Sallustius,-ii\-i

Cicero,-onis
()
Consul.-is
()
Genus,-eris
()
Urbs,-urbis
()
Carcer,-eris
()
Miles,-itis
()

Exercitus,-us
()

Res,-rei
()

*

.

Nobilissimus,-a,-um
Pravissimus,-a,-um
Clarus,-a,-um
Improbus,-a,-um
Multus,-a,-um
Cruentissimus,-a,-um
Publicus,-a,-um

Consecutus,-a,-um
Expulsus,-a,-um
Deprehensus,-a,-um
Strangulatus,-a,-um
Victus,-a,-um
Interfectus,-a,-um
Occisus,-a,-um
Vulneratus,-a,-um

52

: .

Is,-ea,-id ()
Quidam,-quaedam,-quoddam ()
Ipse,-ipsa,-ipsum ()
Suus, -sua,-suum ()

Coniuro,-coniuravi,-coniuratum,-coniurare (1)
Consequor,-consecutus sum,-consequi ( 3)
Expello,-expuli,-expulsum,-expellere (3)
Expellor,-expulsus sum,-expelle (3)
Deprehendo,-deprehensi,-deprehendum,-deprehendere (3)
Deprehendor,-deprehensus sum,-deprehendi (3)
Strangulo,-strangulavi,-strangulatum,-strangulare (1)
Strangulor,-strangulatus sum,- strangulare (1)
Vinco,-vici,-victum,-vincere (3)
Vincor,-victus sum,-vinci (3)
Interficio,-interfeci,-interfectum,-interficere (3)
Interficior,-interfectus sum,- interfeci (3)
Trado,-tradidi,-traditum,-tradere (3)
Occido,-occisi,-occisum,-occidere (3)
Occidor,-occisus sum,-occidi (3)
Vulnero,-vulneravi,-vulneratum,-vulnerare (1)
Vulneror,-vulneratus sum,- vulnerari (1)

53

: .

LECTIO DUODECIMA

L. Aemilio Paulo consuli iterum bellum cum Perse rege gerere obtigit*.
Ut domum ad vesperum rediit*, filiola eius Tertia, quae tum erat
admodum parvula, ad complexum patris cucurrit*. Pater filiae osculum
dedit* sed animadvertit* eam esse tristiculam. Quid est inquit mea
Tertia? Cur tristis es? Quid tibi accidit? Mi pater respondit* illa
Persa periit*. Perierat enim catellus eo nomine, quem puella multum
ambat. Tum pater Tertiae dixit* omen accipio. Sic ex fortuto dicto
spem praeclri triumphi animo praesumpsit*.
.
, ,
.
, , ,
. ,
. ;
; ; , .
,
. . ,
.
.
(
).
.
us
u. , us .
domus (= , ~
), manus ( = ).

54

: .

( )

. Fructus
.
Fructus
.
Fructui
.
Fructum
.
Fructus
.
Fructu

Fructus
Fructuum
Fructibus
Fructus
Fructus
Fructibus

.
.
.
.
.
.

Cornu
Cornus
Cornu
Cornu
Cornu
Cornu

Cornua
Cornuum
Cornibus
Cornua
Cornua
Cornibus

DOMUS.
.
.
.
.
.
.

Domus
Domus / domi
Domui / domo
Domum
Domus
Domo

Domus
Domuum / domorum
Domibus
Domus / domos
Domus
Domibus

NOTA BENE!
* .
* .
o Domi: (locativus)
. . (= ,
)
o Domo: (= ,
)
o Domum: (= , )

55

: .

QUIS,-QUAE,-QUID.

.
.
.
.
.
.

Quis
Cuis
Cui
Quem
Quo

Quae
Cuis
Cui
Quam
Qua

Quid
Cuis
Cui
Quid
Quo

Quae
Quarum
Quibus
Quas
Quibus

Qua
Quorum
Quibus
Qua
Quibus

.
.
.
.
.
.

Qui
Quorum
Quibus
Quos
Quibus

Tertia,-ae

L(eucius),-ii/-i
()

Consul,-is
()

Complexus,-us
()

Aemilius,-ii/-i
()

Rex,-gis
()

Filiola,-ae

Paulus,-i
()

Pater,-tris
()

*
.

Bellum,-i
()

Nomen,-inis
()

Vesperum,-i
()

Omen,-inis
()

Filia,-ae
Persa,-ae ()
Puella,-ae

Osculum,.-I

56

spes,-ei ()

: .

()
Catellus,-I
()
Triumphus,-I
()
Animus,-I
()

Parvulus,-a,-um
Tristis.-is.-e
Tristiculus,-a,-um
Fortuitus,-a,-um
Praeclarus,-a,-um

Is,-ea,-id ()
Qui,-quae,-quod ()
Quis,-quis,-quid ()
Ego, tu ()
Ille,-illa,-illud ()

Gero,-gesi,-gestum,-gerere (3)
Obtigo,-obtigi,-obtictum,-obtigere (3)
Redeo,-redi(v)i,- reditum,-redire (4 / eo < red + eo)
Curro,-curri / cuccuri,- cursum,-currere (3)
Do,-dedi,-datum,-dare (1)
Animadverto,-animadverti,-animadversum,-animadvertere (3)
Accido,-accidi,-accisum,-accidere (3)
Respondeo,-respondi,-responsum,-respondere (2)
Pereo,-peperi,-persum,-perere (2)
Amo,-amavi,-amatum,-amare (1)
Dico,-dixi,-dictum,-dicere (3)
Accipio,-accepi,-acceptu,-accipere (-io /3)
Praesumo,-praesumpsi,-praesumptum,-praesumere (3)

57

: .

LECTIO TERTIA DECIMA

Sulpicius Gallus legtus Luci Aemili Pauli erat, qui bellum adversus
Persen regem gerbat. Sern nocte subito luna defecerat*; ob
repentnum monstrum terror animos militum invaserat* et exercitus*
fiduciam amiserat*. Tum Sulpicius Gallus de caeli ratine et de stellrum
lunaeque statu* ac motibus* disputvit eque modo exercitum* alacrem
in pugnam misit. Sic liberles artes Galli aditum* ad illustrem illam
Paulinam victoriam dedrunt. Quia ille metum* exercitus* Rmni
vicerat*, impertor adversarios vincere potuit!

,
. ,
.
.


. ,
.
, .



.
+ .

Amav-eram
Amav-eras
Amav-erat
Amav-eramus
Amav-eratis
Amav-erant

Delve-eram
Delve-eras
Delve-erat
Delve-eramus
Delve-eratis
Delve-erant

Leg-eram
Leg-eras
Leg-erat
Leg-eremus
Leg-eretis
Leg-erant

58

Audiv-eram
Audiv-eras
Audiv-erat
Audiv-eramus
Audiv-eratis
Audiv-erant

: .

SUM
Fueram
Fueras
Fuerat
Fueramus
Fueratis
Fuerant

.

Amav-erim
Amav-eris
Amav-erit
Amav-erimus
Amav-eritis
Amav-erint

Delve-erim
Delve-eris
Delve-erit
Delve-erimus
Delve-eritis
Delve-erint

Leg-erim
Leg-eris
Leg-erit
Leg-erimus
Leg-eritis
Leg-erint

Audiv-erim
Audiv-eris
Audiv-erit
Audiv-erimus
Audiv-eritis
Audiv-erint

SUM
Fuero
Fueris
Fuerit
Fuerimus
Fueritis
Fuerunt

od, per, propter ,
,
, .
de .

59

: .

Persa,-ae ()
Luna,-ae
Fiducia,-ae
Stella,-ae
Pugna,-ae
Victoria,-ae

Sulpicius,-ii/-i
()

Rex,-gis ()
Nox,-ctis ()

*

.

Gallus,-i
()

Terror,-ris ()

Legatus,-i
()

Miles,-it is
()

Lucius,-ii/-i
()

Ratio,-onis ()
Ars,-artis ()

Aemilius,-ii/-i
()

Imperator,-ris
()

Paulus,-i
()

Bellum,-i
()

Exercitus,-us
Status,-us
Motus,-us
Aditus,-us
Metus,-us

Monstrum,-i
()
Animus,-i
()

Caelus,-i
()
Modus,-i
()
Adversarius,-ii
()

Serenus,-a,-um
Alacer,-alacris,-alacre
Repentinus,-a,-um Liberalis,-is,-e
Paulianus,-a,-um
Illustris,-is,-e

60

: .

Qui,-quae,-quod ()
Is,-ea,-id ()
Ille,-illa,-illud ()

Gero,-gesi,-gestum,-gerere (3)
Deficio,-defeci,-defectum,-deficere (-io/3 < de + facio [ facio])
Invado,-invasi,-invadum,-invadere (3)
Amitto,-amisi,-amissum,-amittere (3)
Disputo,-avi,-atum,-are (1)
Mito,-misi,-missum,-mittere (3)
Do,-dedi,-datrum,-dare (1)
Vinco,-vici,-victum,-vincere (3)
Possum,-potui,--,posse ( , , sum < pot + sum)

LECTIO QUARTA DECIMA

Post bellum Actiacum Cassius Parmensis, qui in exercitu M. Antnii
fuerat, Athnas confgit*. Ibi vix animum sollicitum somno dederat, cum
repente apparuit ei species* horrenda. Existimvit ad se venre hominem
ingentis magnitudinis et facie* squalid, similem effigii* mortui. Quem
simul aspexit* Cassius, timrem concpit* nomenque eius audre
cupvit*. Respondit ille se esse Orcum. Turn terror Cassium concussit* et
e somno eum excitvit. Cassius servos inclamvit et de homine eos
interrogvit. Illi neminem viderant. Cassius iterum se somno dedit
eandemque speciem* somnivit. Paucis post dibus* res* ipsa fidem*
somnii confirmvit. Nam Octavinus supplicio capitis eum adfcit*.

,
, .
,
.

61

: .

, .
.
.
. .
.
.
.
.

.
.
. dies
meridies ,
.
.
!
dies, res.
accies, facies, efficies, species, spes
, , .

.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.

Dies
Diei
Diei
Diem
Dies
Die

Species
Speciei
Speciei
Speciem
Species
Specie

Dies
Dierum
Diebus
Dies
Dies
Diebus

Species
Species
Species
-

62

: .

IDEM,- EADEM,- IDEM.

. Idem
.
Eiusdem
.
Eidem
.
Eundem
.
.
Eodem

Eadem
Eiusdem
Eidem
Eandem
Eadem

Idem
Eiusdem
Eidem
Idem
Eodem

. Eidem / iidem / idem

. Eorundem
. Eisdem / iisdem / isdem

Eaedem
Earundem
Eisdem / iisdem / isdem

.
.
.

easdem
Eisdem / iisdem / isdem

Eosdem
Eisdem / iisdem / isdem

Eadem
Eorundem
Eisdem/ iisdem/
idem
Eadem
Eisdem/ iisdem/
isdem

cum repente


. ,
. cum
cum.

IO.
, io,
i- r
e . .

63

: .

Capio
Capis (< capi-is
)
Capit (< capi-it
)
Capimus (< capi-imus
)
Capitis (capi-it is
)
Capiunt

Capiebam
Capiebas

Capiam
Capies

Capiebat

Capiet

Capiebamus

Capiemus

Capiebatis

Capietis

Capiebant

Capient

Cepi
Cepisti
Cepit
Cepimus
Cepistis
Ceperunt / Cepere

Ceperam
Ceperas
Ceperat
Ceperamus
Ceperatis
Ceperant

Ceperim
Ceperis
Ceperit
Ceperimus
Ceperitis
Ceperint

io
.
& &
, i .
,
i
.
,
.,
.

64

: .

Athenae,-arum
(pluraliam tantum)

Bellum,-i
Cassius,-ii/-i
Marcus,-i
Antonius,-ii/-i
Animus,-i
Somnus,-i
Servus,-i
Somnium,-ii/-i
Octavianus,-i
Supplicium,ii/-i

Homo,-inis
Magnitude,dinis
Timor,-ris
Nomen,-inis
Terror,-ris
Caput,-capitis

Actiacus,-a,-um ( )
Parmensis,-is,-e ( )
Sollicitus,-a,-um ( )
Horrendus,-a,-um ( )
Ingens,-ingentis ( )
Squalidus,-a,-um ( )
Similis,-is,-e ( )
Paucus,-a,-um ( )

Qui,-quae,-quod ()
Is,-ea,-id ()
Se (, )
Ille,-illa,-illud ()
Idem,-eadem,-idem ()

Sum,-fui,- -, esse ()
Confugio,-confugi,-confusum,-confugere (-io/3)
Do,-dedi,-datum,-dare (1)
Appario,-apparui,-appartum,-apparire (-io/3)
Existimo,-avi,-atum,-are (1)
Venio,-veni,-ventum,-venire (4)
Aspicio,-aspexi,-aspectum,-aspicere (-io/3)
Concipio,-concepi,-conceptum,concipere (-io/3)
Audio,-audivi,-auditum,-audire (4)
Cupio,-cupi(v)i,-cupitum,-cupire (-io/3)
Respondeo,-respondi,-responsum,-respondere (2)
Concutio,-concussi,-concussum,-concutere (-io/3)

65

Exercitus,us
Mortus,-us

Species,es
Facies,-ies
Effigies,ies
Dies,-ei
Res,-rei
Fides,-ei

: .

Excito,-avi,-atum,-are (1)
Inclamo,-avi,-atum,-are (1)
Interrogo,-avi,-atum,-are (1)
Video,-vidi,-visum,-videre (2)
Somnio,-avi,-atum,-are (1)
Confirmo,-avi,-atum,-are (1)
Adficio,-adfeci,-adfectum,-adficere (-io/3) ( < ad+facio)

LECTIO QUINTA DECIMA

Germanrum vita omnis in venationibus atque in studiis rei militris
consistit. Germni non student agricultrae; lacte, caseo et carne
nutriuntur*. Locis frigidissimis pelles solum habent et in fluminibus
lavantur*. Cum civitas bellum gerit, magistrtus creantur* cum vitae
necisque potestte. Equestribus proeliis saepe ex equis desiliunt ac
pedibus proeliantur*: ephippirum usus res turpis et iners habtur*.
Vinum a mercatoribus ad se importri* non sinunt quod e r, ut
arbitrantur*, remollescunt homines atque effeminantur*.


. ,
, .
. ,
.
:
.
, , ,
.

66

: .

.
.
/
.

Amor (< *ama-or )
Ama-ris
Ama-tur
Ama-mur
Ama-mini
Ama-ntur
/
.

Dele-or
Dele-ris
Dele-tur
Dele-mur
Dele-mini
Dele-ntur
/

:

Leg-or
Leg-e-ris
Leg-i-tur
Leg-i-mur
Leg-i-mini
Leg-u-ntur

67

: .

IO .
IO
Capi-or
Capi-eris > caperis ( i)
Capi-itur > capitur ( )
Capi-mur
Capi-mini
Capi-u-ntur
/
.

Audi-or
Audi-ris
Audi0tur
Audi-mur
Audi0mini
Audi-u-ntur

, .
Amor,- amatus sum,- amari (1)
Deleor,- deletus sum,- deleri (2)
Legor,- lectus sum,- legi (3)
Capior,- captus sum,- capi ( io/3)
Audior,- auditus sum,- audiri (4)
i.
Amari
Deleri
Legi
Audiri

, ,
( ) (. , ).
. ,
:

68

: .

. a(b) + ,
+ . .
, .
NOTA BENE!
a , ab
.

iubeo (=), veto (=), prohibeo (=), sino
(=), patior (=), cogo (=)
:

, .

,
.

Caesar milites frumentum importare iubet.

Caesar frumentum importari iubet (a militibus).

69

: .

.
,

.
, .

..
Germani non student agriculturae. (= .)

Agricultura a Germanis non studetur. (= )

.
Germani non sinunt mercatores importare ad se vinum.

Germani non sinunt vinum ad se importari a mercatoribus.

,
. ,
.
.

Vinum non importatur a mercationibus.

..
Mercatores non important vinum.

NOTA BENE!
!
,
.
,
(. ).
, .

.
cum + (=
).

70

: .

Studium,-ii\-I
()
Germani,-orum
(pluraliam tantum )

Caseus,-I
Vita,-ae
()
Agricultura,-ae Locus,-i ()
Bellum,-I

()
.
Proelium,-ii\-I
()
Equus,-I ()
Ephipium,-ii/-i
()
Vinum,-I
()

Venatio,-onis
()
Lac,-ctis
()
Caro,-rnis
()
Civitas,-tatis
()
Pellis,-is
()
Flumen,-inis
()
Potestas,-atis
()
Pes,-dis
()
Potestas,-tis
()
Nex,-cis
()
Mercator,-ris
()
Homo,-inis
( &
)

Magistratus,us
Usus,-us

Res,-ei
()

NOTA BENE!

studium,-ii/-I, proelium,-ii/-i
ii, i.
locus,-i
,
, .

71

: .

CARO,-NIS
. Caro
.
Carnis
.
Carni
.
Carnem
.
Caro
.
Carne

CIVITAS,-TIS
Civitas
Civitatis
Civitati
Civitatem
Civitas
civitate

PELLIS,-IS
Pellis
Pellis
Pelli
Pellem
Pellis
pelle

PES,-DIS
Pes
Pedis
Pedi
Pedem
Pes
Pede

CARO,-NIS
. Carnes
.
Carnium
.
Carnibus
.
Carnes
.
Carnes
.
Carnibus

CIVITAS,-TIS
Civitates
Civitatum/ civitatium
Civitatibus
Civitates
Civitates
Civitatibus

PELLIS,-IS
Pelles
Pellium
Pellibus
Pelles
Pelles
Pellibus

Omnis,-is,-e ( )
Militaris,-is,-e ( )
Frigidissimus,-a,-um ( )
Equester,-stris,-stre ( )
Turpis,-is,-e ( )
Iners,-rtis ( )

Consisto,-consisti,-consistum,-consistere (3)
Studeo,-studui,-studitum,-studere (2)
Nutrior,-nutritus sum,-nutrire (4)
Habeo,-habui,-habitum,-habere (2)
Lavor,-lavatus sum,-lavari (1)
Gero,-gessi,-gestum,-gerere (3)
Creor,-creatus sum,-creari ( 1)
Desilio,-desilui,-desilitum,-desilire (4)
Proelior,-proeliatus sum,-proeliari (1)
Sino,-sivi,-situm,-sinere (3)
Importo,-importavi,-importatum,-impotare (1)
Arbitror,-arbitratus sum,- arbitrari ( 1)
Remollesco,-(remollevi,-remollitum),-remollescere (3)
Effeminor,-effeminatus sum,- effeminari (1)

Se ()
Is,-ea,-id ()

72

PES,-DIS
Pedes
Pedium
Pedibus
Pedes
Pedes
Pedibus

: .

LECTIO SEXTA DECIMA

Nostri, postquam pila in hostes misrunt, gladiis rem gerunt. Repente
post tergum equittus cernitur*; cohortes appropinquant; hostes terga
vertunt ac fugiunt; eis equites occurrunt. Fit magna caedes. Sedulius, dux
et princeps Lemovcum, occiditur*; dux Arvernrum vivus in fug
comprehenditur*; signa militaria LXXIIII (septuaginta quattuor) ad
Caesarem referuntur*; magnus numerus hostium capitur* atque
interficitur*; reliqui ex fug in civittes discdunt. Postero die ad
Caesarem legati mittuntur*. Caesar iubet arma tradi* ac principes
prodci*. Ipse pro castris consdit; eo duces producuntur*.
Vercingetorix deditur*, arma proiciuntur*.

, , .
. .
. .
. , , .
.
.
. .
.
.
. .
, .

. .
IO
.
. .
.

.

73

: .

Ama-bar
Ama-baris
Ama-batur
Ama-bamur
Ama-bamini
Ama-bantur

Dele-bar
Dele-baris
Dele-batur
Dele-bamur
Dele-bamini
Dele-bantur

Lege-bar
Lege-baris
Lege-batur
Lege-bamur
Lege-bamini
Lege-bantur

IO
3
Capi-e-bar
Capi-e-baris
Capi-e-batur
Capi-e-bamur
Capi-e-bamini
Capi-e-bantur

Audi-e-bar
Audi-e-baris
Audi-e-batur
Audi-e-bamur
Audi-e-bamini
Audi-e-bantur

,
.

Ama-bor
Ama-beris
Ama-bitur
Ama-bimur
Ama-bimini
Ama-buntur

Dele-bor
Dele-beris
Dele-bitur
Dele-bimur
Dele-bimini
Dele-buntur

Leg-ar
Lege-ris
Lege-tur
Lege-mur
Lege-mini
Lege-ntur

IO
3
Capi-ar
Capie-ris
Capie-tur
Capie-mur
Capie-mini
Capi-u-ntur

Audi-ar
Audi-eris
Audi-etur
Audi-emur
Audi-mini
Audi-entur

FERRO .

Feror
Ferris
Fertur
Ferimur
Ferimini
Feruntur

Ferebar
Ferebaris
Ferebatur
Ferebamur
Ferebamini
Ferebantur

74

Ferar
Fereris
Feretur
Feremur
Feremini
Ferentur

: .

FACIO .
Facio,-feci,-factum,-facere (-io/3): , :

Fio,-factus sum,-fieri (3).

Fio
Fis
Fit
Fimus
Fitis
Fiunt

Fiebam
Fiebas
Fiebat
Fiebamus
Fiebatis
Fiebant

Fiam
Fies
Fiet
Fiemus
Fietis
Fient

Pilum,-I ()
Gladius,-ii ()
Tergum,-I ()
Sedulius,-ii/-I ()
Signum,-I ()
Numerus,-I ()
Legatus,-i ()
Arma,-orum (- pluraliam
tantum)
Castra,-orum (-pluraliam
tantum)

Hostis,-is ()
Cohors,-tis ()
Eques,-it is ()
Caedes,-is ()
Dux,-cis ()
Princeps,-ipis ()
Caesar,-ris ()
Civitas,-tatis ()
Vercingetorix,-gis
()

Fuga,-ae: ()
Dies,-ei: ()

Magnus,-a,-um
Vivus,-a,-um
Posterus,-a,-um
Militaris,-is,-e ( )

Is,-ea,-id ()
Reliquus,-reliqua,-reliquum ()
Ipse,-ipsa,-ipsis ()

75

Equitatus,-us
()

: .

Mitto,-misi,-missum,-mittere (3)
Gero,-gessi,-gestum,-gerere (3)
Cerno,-crevi,-cretur,-cernere (3)
Cernor,-conspectus sum,-cerni (3)
Appropinquo,-avi,-atum,-are (1)
Verto,-verti,-versum,-vertere (3)
Fugio,-fugi,-fugitum,-fugere (-io\3)
Occurro,-occurri\ocuccuri,-occursum,-occurere (3)
Fio,-factus sum,-fieri (3)
Occidor,-occisus sum,-occidi (3)
Comprehendor,- comprehensus sum,- comprehendi (3)
Referor,- relatus sum,-referri (3)
Capior,-captus sum,-capi (-io\3)
Interficior,-interfectus sum,- interfici (-io\3)
Discedo,-discessi,-discessum,-discedere (3)
Mittor,-missus sum,-mitti (3)
Iubeo,-iussi,-iubitum,-iubere (2)
Trado,-tradidi,-traditum,-tradere (3)
Trador,-traditus sum,- tradi (3)
Produco,-produci,-productum,-producere (3)
Producor,-productus sum,-produci (3)
Consedo,-consedi,-consesum,-consedere (3)
Do,-dedi,-datum,-dare (1)
Dor,-datus sum,-dari (1)
Proiecio,-proieci,-proiectum,-proiecere (-io\3)
Proiecor,-proiectus sum,-proici (3)

76

: .

LECTIO SEPTIMA DECIMA

Magnus timor exercitum occupvit ex vocibus Gallrum ac mercatrum,
qui Germnos ingenti magnitudine corporum et incredibili virtte esse
praedicbant. Alius ali de caus discedere cupibat. Nonnulli pudre
adducti* remanbant. Hi neque vultum fingere neque lacrimas tenre
poterant; abditi* in tabernaculis aut suum fatum querebantur* aut cum
familiaribus suis commne periculum miserabantur*. Totis castris
testamenta obsignabantur*. Horum vocibus ac timre paultim etiam ii,
qui rei militris perti habebantur*, perturbabantur*.
.

,
. .
.


.
.
, .

.
/ : (. 15).
/ .

77

: .

.
, .
, , ,
.
.
..

( & )

..

.
.

us, -a, -um ,

78

: .

.
( bonus,-a,-um).

Amatus,-amata,-amatum

Deletus,-deleta,-deletum

Lectus,-lecta,-lectum

Auditus,-audita,-auditum
( io)
Captus,-capta,-captum

/ , &
.


sum .

Amatus,-a,-um
sum
Amatus,-a,-um
es
Amatus,-a,-um
est
Amati,-ae,-a
sumus
Amati,-ae.-a
estis
Amati,-ae,-a
sunt

Deletus,-a,-um
sum
Deletus,-a,-um
es
Deletus,-a,-um
est
Deleti,-ae,-a
sumus
Deleti,-ae,-a
estis
Deleti,-ae,-a
sunt

Lectus,-a,-um
sum
Lectus,-a,-um
es
Lectus,-a,-um
est
Lecti,-ae,-a
sumus
Lecti,-ae,-a
estis
Lecti,-ae,-a
sunt

79

(-IO)
Captus,-a,-um
sum
Captus,-a,-um
es
Captus,-a,-um
est
Capti,-ae,-a
sumus
Capti,-ae,-a
estis
Capti,-ae,-a
sunt

Auditus,-a,-um
sum
Auditus,-a,-um
es
Auditus,-a,-um
est
Auditi,-ae,-a
sumus
Auditi,-ae,-a
estis
Auditi,-ae,-a
sunt

: .

sum .

Amatus,-a,-um
eram
Amatus,-a,-um
eras
Amatus,-a,-um
erat
Amati,-ae,-a
eramus
Amati,-ae,-a
eratis
Amati,-ae,-a
erant

Deletus,-a,-um
eram
Deletus,-a,-um
eras
Deletus,- a,-um
erat
Deleti,-ae,-a
eramus
Deleti,-ae,-a
eratis
Deleti,-ae,-a
erant

Lectus,-a,-um
eram
Lectus,-a,-um
eras
Lectus,-a,-um
erat
Lecti,-ae,-a
eramus
Lecti,-ae,-a
eratis
Lecti,-ae,-a
erant

(-IO)
Captus,-a,-um
eram
Captus,-a,-um
eras
Captus,-a,-um
erat
Capti,-ae,-a
eramus
Capti,-ae,-a
eratis
Capti,-ae,-a
erant

Auditus,-a,-um
eram
Auditus,-a,-um
eras
Auditus,-a,-um
erat
Auditi,-ae,-a
eramus
Auditi,-ae,-a
eratis
Auditi,-ae,-a
erant

sum .

Amatus,-a,-um
ero
Amatus,-a,-um
eris
Amatus,-a,-um
erit
Amati,-ae,-a
erimus
Amati,-ae,-a
eritis
Amati,-ae,-a
erunt

Deletus,-a,-um
ero
Deletus,-a,-um
eris
Deletus,-a,-um
erit
Deleti,-ae,-a
erimus
Deleti,-ae,-a
eritis
Deleti,-ae,-a
erunt

Lectus,-a,-um
ero
Lectus,-a,-um
eris
Lectus,-a,-um
erit
Lecti,-ae,-a
erimus
Lecti,-ae,-a
eritis
Lecti,-ae,-a
erunt

(-IO)
Captus,-a,-um
ero
Captus,-a,-um
eris
Captus,-a,-um
erit
Capti,-ae,-a
erimus
Capti,-ae,-a
eritis
Capti,-ae,-a
erunt

Auditus,-a,-um
ero
Auditus,-a,-um
eris
Auditus,-a,-um
erit
Auditi,-ae,-a
erimus
Auditi,-ae,-a
erimus
Auditi,-ae,-a
erunt

.
: ob, per, propter
.
: .

.

80

: .

Causa,-ae
Lacrima,-ae
*
.

Galli,-orum
()
Germani,-orum
()
Tabernaculum,i ()
Fatum,-i
()
Periculum,-i
()
Castra,-orum
()
Testamentum,-i
()

Timor,-ris
()
Vox,-cis
()
Mercator,-ris
()
Magnitudo,dinis ()
Corpus,-oris
()
Virtus,-tutis
()
Pudor,-ris
()

Exercitus,-us
Vultus,-us

Res,-rei
()

Magnus,-a,-um
Peritus,-a,-um

Ingens,-ntis
Incredibilis,-is,-e
Familiaris,-is,-e
Communis,-is,-e
Totus,-a,-um
Militaris,-is,-e

Qui,-quae,-quod ()
Nonnulli,-ae,-a ()
Hic,-haec,-hoc ()
Suus,-sua,-suum ()
Is,-ea,-id ()
ALIUS,-ALIA,-ALIUM

. Alius
.
Alterius
.
Alteri
.
Alium
.
.
Alio

Alia

Alium

Alterius
Alteri

Alterius
Alteri

Aliam
Alia

Aliud
Alio

81

: .

.
.
.
.
.
.

Alii
Aliorum
Aliis
Alios
Aliis

Aliae
Aliarum
Aliis
Alias
Aliis

Alia
Aliorum
Aliis
Alia
Aliis

NOTA BENE!
o alius,-alia,-alium
er (miser,-misera,-miserum)

alter,-altera,-alterum.
o .
ALTER,-ALTERA,-ALTERUM.

.
.
.
.
.
.

Alter
Alterius
Alteri
Alterum
Altero

Altera
Alterius
Alteri
Alteram
Altera

Alterum
Alterius
Alteri
Alterum
Altero

.
.
.
.
.
.

Alteri
Alterorum
Alteris
Alteros
Alteris

Alterae
Alterarum
Alteris
Alteras
Alteris

Altera
Alterorum
Alteris
Altera
Alteris

82

: .

TOTUS,-TOTA,-TOTUM.

.
.
.
.
.
.

Totus
Totius
Toti
Totum
Toto

Tota
Totius
Toti
Totam
Tota

Totum
Totius
Toti
Totum
Toto

.
.
.
.
.
.

Toti
Totorum
Totis
Totos
Totis

Totae
Totarum
Totis
Totas
Totis

Tota
Totorum
Totis
Tota
Totis

NONNULLI,-NONNULLAE,-NONNULLA

.
.
.
.
.
.

Nonnulli
Nonnulorum
Nonnulis
Nonnulos
Nonnulli
Nonnulis

Nonnullae
Nonnularum
Nonnullis
Nonnullas
Nonnullae
Nonnullis

!
.

Occupo,-avi,-atum,-are (1)
Praedico,-avi,-atum,-are (1)
Discedo,-discessi,-discessum,-discedere (3)
Cupio,-cupi(v)i,-cupitum,-cupire (-io /3)

83

Nonnulla
Nonnullarum
Nonnullis
Nonnulla
Nonnulla
Nonnullis

: .

Remaneo,-remansi,-remansum,-remanere (2)
Fingo,-finxi,-finctum,-fingere (3)
Teneo,-tenui,-tentum,-tenere (2)
Possum,-potui,- - ,posse ( sum)
Abdo,-abdidi,-abditum,-abdere (3)
Queror,-questus sum,-queri ( 3)
Miseror,-miseratus sum,-miserari ( 1)
Obsignor,-obsignatus sum,-obsignari ( 1)
Habeor,-habitus sum,- haberi (2)
Habeo,-habui,-habitum,-habere (2)
Perturbor,-perturbatus sum,-perturbari (1)
Perturbo,-avi,-atum,-are (1)

LECTIO DUODEVICESIMA

Hercules boves Gerynis ex Hispani in eum locum adduxisse* dicitur,
ubi postea Rmulus urbem Rmam condidit. Prope Tiberim fluvium
Hercules boves refecisse* fertur et ipse de vi fessus ibi dormivisse*.
Tum Cacus pastor, fretus viribus, boves quosdam in speluncam caudis
traxit aversos. Ubi Hercules, e somno excittus, gregem aspexit et partem
abesse sensit, pergit ad proximan speluncam; sed postquam boum
vestigia foras versa vidit, confsus gregem ex loco infesto amovre
coepit. Sed bovum mugtus ex spelunc audtus Herculem convertit. Tum
Cacus, vi prohibre eum contus, Herculis clav interficitur.
.

, . ,

. , ,
, , . ,
,
,
,
.
. ,
, .

84

: .

& .
.

-are : amare
-ere : delere ( e )
-ere : legere ( e )
-ire : audire

,
sum.

urus, -ura, -urum.

..
Amaturus,-amatura,-amaturum
Deleturus,-deletura,-deleturum
Lecturus,-lectura,-lecturum
Auditurus,-auditura,-auditurum

..

Amaturum,-am,-um / -os,-as,-a esse

Deleturum,-am,-um / -os,-as,-a esse
Lecturum,-am,-um / -os,-as,-a esse
Auditurum,-am,-um / -os,-as,-a esse

sum (fore).

Amaturum,-am,-um /-os,-as,-a fore

Deleturum,-am,-um / -os,-as,-a fore
Lecturum,-am,-um / -os,-as,-a fore
Auditurum,-am,-um/-os,-as,-a fore

85

: .

..
isse.

( io)

..
Amavisse
Delevisse
Legisse
Cepisse
Audivisse

. ,

.
.
.
.
.
Legatus hostes advenisse dicit.

Legatus dicit se advenisse.
,
.
, .
.
(dicitur, fertur),
, . ,
,
,
. ,
.
!
!
.
/

Hercules boves in eum locum adduxisse dicitur.

/

Hostes advenisse dicuntur.

86

: .

QUIDAM,-QAEDAM,-QUODDAM.

.
.
.
.
.
.

Quidam
Cuisdam
Cuidam
Quendam
Quodam

Quaedam
Cuisdam
Cuidam
Quandam
Quadam

Quoddam
Cuisdam
Cuidam
Quoddam
Quoddam

Quaedam
Quarundam
Quibusdam
Quasdam
Quibusdam

Quaedam
Quorundam
Quibusdam
Quaedam
Quibusdam

.
.
.
.
.
.

Quidam
Quorundam
Quibusdam
Quosdam
Quibusdam

BOS,-BOVIS.

. Bos
.
Bovis
.
Bovi
.
Bovem
.
Bos
.
Bove

Boves
Bovum / boum
Bobus / bubus
Boves
Boves
Bobus / bubus

Hispania,-ae
Via,-ae
Spelunca,-ae
Cauda,-ae
Clava,-ae

Locus,-I
()
Romulus,-I
()
Fluvius,-ii
()
Cacus,-I
()
Somnus,-I

Hercules,-is
()
Bos,-vis
()
Geryon,-nis
()
Tiberis,-is
()
Pastor,-ris

Mugitus,-us
()

87

: .

()
Vestigium,-ii/-I
()

()
Vis (,
)
Grex,-cis
()
Pars,-rtis
()
Urbs,-bis
()

!
Tiberis,-is
im.
.
.
.
.
.
.

Tiberis
Tiberis
Tiberi
Tiberim
Tiberis
Tiberi

Fessus,-a,-um
Fretus,-a,-um
Proximus,-a,-um
Forus,-a,-um
Confusus,-a,-um
Infestus,-a,-um

o
o
o
o
o
o

Aversus,-a,-um
Excitatus,-a,-um
Versus,-a,-um
Confusus,-a,-um
Auditus,-a,-um
Conatus,-a,-um

o Is,-ea,-id ()
o Ipse,-ipsa,-ipsum ()
o Quidam,-qaedam,-quoddam ()

88

: .

o .
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o

Adduco,-adduxi,-adductum,-adducere (3)
Dico,-dici,-dictum,-dicere (3)
Dicor,-dictus sum,- dici (3)
Condo,-condidi,-conditum,-condere (3)
Reficio,-refeci,-refactum,-reficere (3)
Fero,-tulli,-latum,-ferre (3)
Feror,-latus sum,-feri (3)
Dormo,-dormivi,-dormitum,-dormire (4)
Traho,-traxi,-tractum,-trahere (3)
Excito,-excitavi,-excitatum,-excitare (1)
Aspicio,-aspexi,-aspectum,-aspicere (3)
Absum,-abfui,- - , abesse ( sum)
Sentio,-sensi,-sensum,-sentire (4)
Pergo,-perrexi,-perrectum,-pergere (3)
Verto,-verti,-versum,-vertere (3)
Video,-vidi,-visum,-videre (2)
Confundo,-confundi,-confusum,-confudere (3)
Amoveo,-amovi,-amotum,-amovere (2)
Coepi,-coepisse ()
Audio,-audivi,-auditum,-audire (4)
Converto,-converti,-conversum,-convertere (3)
Prohibeo,-prohibui,-prohibitum,-prohibuere (2)
Conor, conatus sum,-conari ( 1)
Interficio,-interfeci,-interfactum,-interficere (-io/3)
Interficior,-interfactus sum,-interfeci (3)

LECTIO UNDEVICESIMA

Marco Tullio Cicerne et Gaio Antnio consulibus, Lucius Sergius
Catilna, nobilissimi generis vir sed ingenii pravissimi, contra rem
publicam coniurvit. Eum clari quidam sed improbi viri consecti erant*.
Catilna a Cicerne ex urbe expulsus est*. Socii eius deprehensi sunt* et
in carcere strangulti sunt*. Ab Antnio, altero consule, Catilna ipse
cum exercitu suo, proelio victus, interfectus est*. Gaius Sallustius tradit
multos etiam milites Rmnos in edem cruentissim pugn occsos
esse*, multos autem graviter vulnertos esse*.

89

: .

,
, ,
. ,
.
. .
, , ,
, .
,
.

, , :
o
o
o
: ,
, , .
,

, .
: ,
, , , , , .
, ,
.
: (, , ,
),
.

:
(

90

: .

, ,
).
:
.
( [
] ) .

(-io)

Amans,-ntis
Delens,-ntis
Legens,-ntis
Capiens,-ntis
Audiens,-ntis

ns.
.
NOTA BENE!
1. , I,
. , e.
2. ium ,
ia.

(-io)

Amaturus,-a,-um
Deleturus,-a,-um
Lecturus,-a,-um
Capturus,-a,-um
Auditurus,-a,-um

urus, - ura, - urum.

( bonus,-bona,-bonum).

.
us,-a,-um. .

91

: .

.

.

.

dum,
.

: .
.
:
,
.
.
:
. . (
) (
)
.
.

92

: .

Catilina,-ae
()
Pugna,-ae
()

Marcus,-i
Tullius,-ii\-i
Gaius,-ii\-i
Antonius,-ii\-i
Lucius,-ii\-i
Sergius,-ii\-i
Vir,-viri
Ingenium,-ii\-i
()
Socius,-ii\-i
Proelium,-ii\-i
()
Sallustius,-ii\-i

Cicero,-onis
()
Consul.-is
()
Genus,-eris
()
Urbs,-urbis
()
Carcer,-eris
()
Miles,-itis
()

Exercitus,-us
()

Res,-rei
()

*

.

Nobilissimus,-a,-um
Pravissimus,-a,-um
Clarus,-a,-um
Improbus,-a,-um
Multus,-a,-um
Cruentissimus,-a,-um
Publicus,-a,-um

Consecutus,-a,-um
Expulsus,-a,-um
Deprehensus,-a,-um
Strangulatus,-a,-um
Victus,-a,-um
Interfectus,-a,-um
Occisus,-a,-um
Vulneratus,-a,-um

93

: .

Is,-ea,-id ()
Quidam,-quaedam,-quoddam ()
Ipse,-ipsa,-ipsum ()
Suus, -sua,-suum ()

Coniuro,-coniuravi,-coniuratum,-coniurare (1)
Consequor,-consecutus sum,-consequi ( 3)
Expello,-expuli,-expulsum,-expellere (3)
Expellor,-expulsus sum,-expelle (3)
Deprehendo,-deprehensi,-deprehendum,-deprehendere (3)
Deprehendor,-deprehensus sum,-deprehendi (3)
Strangulo,-strangulavi,-strangulatum,-strangulare (1)
Strangulor,-strangulatus sum,- strangulare (1)
Vinco,-vici,-victum,-vincere (3)
Vincor,-victus sum,-vinci (3)
Interficio,-interfeci,-interfectum,-interficere (3)
Interficior,-interfectus sum,- interfeci (3)
Trado,-tradidi,-traditum,-tradere (3)
Occido,-occisi,-occisum,-occidere (3)
Occidor,-occisus sum,-occidi (3)
Vulnero,-vulneravi,-vulneratum,-vulnerare (1)
Vulneror,-vulneratus sum,- vulnerari (1)

94

: .

LECTIO VICESIMA

Claudius quinquagesimo anno aettis suae imperium cpit mirabili

quodam casu. Exclsus* ab insidiatribus Caligulae, recesserat in
diaetam, cui nomen est Hermaeum. Paulo post rumre caedis exterritus*
prorepsit ad solarium proximum et inter vela praetenta* foribus se
abdidit. Discurrens* miles pedes eius animadvertit; eum latentem*
adgnvit; extractum* imperatrem eum salutvit. Hinc ad commilitnes
suos eum adduxit. Ab his in castra deltus est tristis et trepidus, dum
obvia turba quasi moritrum* eum misertur. Postero die Claudius
impertor factus est.


. ,
, .

.
.
. , .
.
,
. .

( -io)

Amari
Deleri
Legi
Capi
Audiri

( io)

Amatum iri
Deletum iri
Lectum iri
Captum iri
Auditum iri

95

: .

( io)

Amatum,-am,-um/-os,-as,-a esse
Deletum,-am,-um/-os,-as,-a esse
Lectum,-am,-um/-os,-as,-a esse
Captum,-am,-um/-os,-as,-a esse
Auditum,-am,-um/-os,-as,-a esse

( io)

Amatum,-am,-um/-os,-as,-a fore
Deletum,-am,-um/-os,-as,-a fore
Lectum,-am,-um/-os,-as,-a fore
Captum,-am,-um/-os,-as,-a fore
Auditum,-am,-um/-os,-as,-a fore

( io)

Amare
Delere
Legere
Capere
Audire

( io)

Amaturum,-am,-um/-os,-as,-a esse
Deleturum,-am,-um/-os,-as,-a esse
Lecturum,-am,-um/-os,-as,-a esse
Capturum,-am,-um/-os,-as,-a esse
Auditurum,-am,-um/-os,-as,-a esse

( io)

Amavisse
Delevisse
Legisse
Cepisse
Audivisse

( io)

Amans,-ntis
Delens,-ntis
Legens,-ntis
Capiens,-ntis
Audiens,-ntis

96

: .

( io)

Amaturus,-a,-um
Deleturus,-a,-um
Lecturus.,-a,-um
Capturus,-a,-um
Auditurus,-a,-um

( io)

Amatus,-a,-um
Deletus,-a,-um
Lectus,-a,-um
Captus,-a,-um
Auditus,-a,-um

: , .
.
.

( io)

Amatum / amatu
Deletum / deletu
Lectum / lectu
Captum / captu
Auditum / auditu

:
.

( io)

Amandi, amandi, amandum, amando

Delendi, delendo, delendum, delendo
Legendi, legendo, legendum, legendo
Capiendi, capiendo, capiendum, capiendo
Audiendi, audiendo, audiendum,
audiendo

:
.
(
bonus,-a,-um).

97

: .

( io)

Amandus,amanda,amandum
Delendus,delenda,delendum
Legendus,legenda,legendum
Capiendus,capienda,capiendum
Audiendus,audienda,audiendum

.
sum.
.

.
sum.
.

Caligula,-ae
()
Dieta,-ae
()
Turba,-ae
()

Claudius,-ii/-i
()
Annus,-i
()
Imperium,-ii/-i
()
Hermaeum,-i
()
Solarium,-ii/-i
()
Velum,-i
()
Castra,-orum
(
pluraliam
tantum)

Aetas,-aetatis
()
Insidiator,-oris
()
Nomen,-inis
()
Rumor,-oris
()
Caedes,-is
()
Foris,-is
()
(
fores,-ium)
Miles,-it is
()
Pes,-dis
()
Imperator,-oris
()
Commilitio,onis
()

Casus,-us
()

Dies,-ei
()

98

: .

Quinquagesimus,-a,-um
Proximus,-a,-um
Trepidus,-a,-um
Obvius,a,-um
Posterus,-a,-um

Mirabilis,-is,-e
Tristis,-is,-e

Exclusus,-a,-um ()
Exterritus,-a,-um ()
Praetentus,-a,-um ()
Discurrens,-ntis ()
Lates,-ntis ()
Extractus,-a,-um ()
Moriturus,-a,-um ()

Suus,-a,-um ()
Qui,-quae,-quod ()
Se (, )
Is,-ae,-id ()
Hic,-haec,-hoc ()

Capio,-cepi,-captum,-capere (-io/3)
Excludo,-exclusi,-exclusum,-excludere (3)
Recedo,-recessi,-recessum,-recedere (3)
Exterreo,-exterrui,-exterritum,-exterrere (2)
Prorepo,-prorepsi,-proreptum,-proreptere (3)
Praetendo,-praetendi,-praetendum,-praetendere (3)
Abdo,-abdidi,-abditum,-abdere (3)
Discurro,-discurri/discucurri,-discursum,-discurere (3)
Animadverto,-animadverti,-animadversum,-animadvertere (2)
Lateo,-latui,- - , latere (2)
Adgnosco,-adgnovi,-adgnitum,-adnoscere (3)
Extraho,-extraxi,-extractum,-extrahere (3)
Saluto,-salutavi,-salutatum,-salutare (1)
Adduco,-adduxi,-adductum,-adducere (3)
Deferro,-detuli,-delatu,-deferre (3)
Deferror,-delatus sum,-deferri (3)
Morior,-moritus sum,-mori ( 3)
Miseror,-miseratus sum,-miserari ( 1)
Fio,-factus sum,-fieri (3)
Facio,-feci,-factum,-facere (3)

99

: .

100