TWIERDZENIE TALESA

Wszystko jest z wody, z wody powstao i z wody si skada.

TALES Z MILETU
By on gr. filozofem i matematykiem. Uwaany by za jednego z siedmiu mdrcw czasw staroytnych i za ojca nauki greckiej. By nie tylko filozofem, ale take matematykiem, astronomem: przewidzia zamienia soca, ktre miao miejsce w maju 585 roku obliczy wysoko piramid za pomoc ich cienia podobno po raz pierwszy ustali, e rok ma 365 dni okreli w jaki sposb mona kierowa si w nawigacji pooeniem gwiazd Maego Wozu odkry, e przeciwprostoktna trjkta prostoktnego wpisanego w okrg jest rednic tego okrgu

ok.620 ok.540 p.n.e.

TWIERDZENIE TALESA
Jeeli ramiona kta przetniemy dwiema rwnolegymi prostymi, to odcinki wyznaczone na jednym ramieniu kta s proporcjonalne do odpowiednich odcinkw na drugim ramieniu kta.
l, k proste rwnolege C B

AB AD
D E

AC AE

Z TWIERDZENIA TALESA WYNIKAJ TE INNE PROPORCJE:

c y a x b l d k

a b c d ac a bd b

x y a ac

Zastosowanie twierdzenia Twierdzenie (o odcinku czcymTalesa

rodki bokw trjkta): W kadym trjkcie odcinek czcy rodki dwch bokw jest rwnolegy do trzeciego boku i rwny jego poowie.

Jeeli ramiona kta przecite s kilkoma prostymi i stosunki dugoci odcinkw na jednym ramieniu kta rwne s stosunkom dugoci odpowiednich odcinkw na drugim ramieniu kta, to te proste s rwnolege.

Twierdzenie odwrotne do twierdzenia Talesa

ZADANIE 1
Siatka tenisowa ma wysoko 0,9m.Serwujcy zawodnik stoi 12 m od siatki i uderza pik znajdujc si na wysokoci 2,7 m. W jakiej najbliszej odlegoci od siatki moe upa pika na boisko przeciwnika, jeeli przyjmiemy, e zaserwowana pika leci po linii prostej?

Rozwizanie
Dane: x = 2,7 m z = 0,9 m y= 12 m
Ukadamy proporcj z twierdzenia Talesa:

x z y w

w w y z x
w 12 w 0,9 2,7

2,7 w 10,8 0,9w 2,7 w 0,9w 10,8

1,8w 10,8 / : 1,8

2,7 w 12 w 0,9

w 6m

Odp.: Pieczka moe spa najbliej w odlegoci 6 m od siatki.

ZADANIE 2
Rodzestwo wybrao si na spacer. Po drodze minli budk telefoniczn. Kasia zastanawiaa si, jak wysoka jest ta budka. Postanowia zmierzy cie budki, zanotowaa wynik pomiaru: 6,25 m. Nastpnie zmierzya cie brata mia on 4 m. Chopiec ma 1,60 wzrostu. Czy teraz Kasia moe wyliczy, jak wysoko ma budka ?

Rozwizanie
a

1,6 m 4m

Ukadamy proporcj z twierdzenia Talesa:

6,25 m

a 1,6 6,25 4

4 a 10 / : 4

4 a 6,25 1,6

a 2,5

Odp.: Budka ma wysoko 2,5 metra.

ZADANIE 3
Bardzo czsto bezporedni pomiar szerokoci rzeki nie jest moliwy. Jeden ze sposobw takiego pomiaru przedstawia rysunek. Jak szeroko ma rzeka?

xm rzeka

12 m
4m 18 m

Rozwizanie:
Z twierdzenia Talesa wynika, e:

18 x 12 x 4

12 18 = x x + 4

rzeka

x m

12 m
18 m

4m

18x 12x 48 18x 12x 48

6 x 48 / : 6 x 8m
Odp.: Rzeka ma 8 metrw szerokoci

ZADANIE 4
Oblicz wysoko piramidy, tak jak obliczano to w staroytnoci. Patyk ma dugo 50 cm i rzuca cie o dugoci 30 cm. Dugo cienia piramidy wynosi 12 m.

Rozwizanie
H

0,5 m
Ukadamy proporcj z twierdzenia Talesa: 12 m

0,3 m

H 0,5 12 0,3

0,3H 6 / : 0,3

0,3 H 12 0,5

H 20 m

Odp.: Wysoko tej piramidy wynosi 20 metrw.

Najtrudniej pozna samego siebie. Kropla dry ska.

Tales

Dzikujemy za uwag
Wykonali: Trzciski Piotr oraz Szkudlarz Karol