ZAKON ZA ZA[TITA NA ZAKON ZA ZA[TITA NA ZAKON ZA ZA[TITA NA ZAKON ZA ZA[TITA NA DECATA DECATA DECATA DECATA

"Slu`ben vesnik na Republika Makedonija" br.98/2000 od 23 noemvri "Slu`ben vesnik na Republika Makedonija" br.98/2000 od 23 noemvri "Slu`ben vesnik na Republika Makedonija" br.98/2000 od 23 noemvri "Slu`ben vesnik na Republika Makedonija" br.98/2000 od 23 noemvri
2000 godina. 2000 godina. 2000 godina. 2000 godina.
I. OSNOVNI ODREDBI . OSNOVNI ODREDBI . OSNOVNI ODREDBI . OSNOVNI ODREDBI
^len 1 ^len 1 ^len 1 ^len 1
So ovoj zakon se ureduva sistemot, organizacijata i na~inot na
obezbeduvawe za{tita na decata.
^len 2 ^len 2 ^len 2 ^len 2
Za{titata na decata e organizirana dejnost zasnovana na pravata na
decata, kako i na pravata i obvrskite na roditelite i na dr`avata za
planirawe na semejstvoto, obezbeduvawe uslovi i `ivoten standard {to
odgovara na fizi~kiot, mentalniot, emocionalniot, moralniot i
socijalniot razvoj na decata i obvrskite na dr`avata vo sozdavaweto na
uslovi za vodewe na humana populaciona politika, davawe soodvetna
materijalna pomo{ na roditelite spored mo`nostite na dr`avata za
izdr`uvawe, podignuvawe, gri`a i za{tita na decata i organizirawe i
obezbeduvawe na razvoj na ustanovi i slu`bi za za{tita na decata.
^len 3 ^len 3 ^len 3 ^len 3
Za{tita na decata vo smisla na ovoj zakon se ostvaruva preku
obezbeduvawe na opredeleni prava i oblici za za{tita na decata.
^len 4 ^len 4 ^len 4 ^len 4
Prava za za{tita na decata vo smisla na ovoj zakon se:
1) detski dodatok;
2) poseben dodatok;
3) pomo{ za oprema na novoroden~e i
4) participacija.
Pravata od stav 1 na ovoj ~len pod uslovi utvrdeni so ovoj zakon gi
obezbeduva dr`avata.
Pogolem obem na pravata od stav 1 na ovoj ~len mo`e da obezbedi
edinica na lokalnata samouprava.
^len 5 ^len 5 ^len 5 ^len 5
Oblici na za{tita na decata vo smisla na ovoj zakon se:
1) zgri`uvawe i vospitanie na deca od predu~ili{na vozrast;
2) odmor i rekreacija na deca i
3) drugi oblici na za{tita.
^len 6 ^len 6 ^len 6 ^len 6
Dejnosta na za{titata na decata e od javen interes.
^len 7 ^len 7 ^len 7 ^len 7
Pravata na decata utvrdeni vo ~len 4 na ovoj zakon se li~ni prava i ne
mo`at da se prenesuvaat.
Pravata na decata {to se sostojat vo pari~ni primawa, ne mo`at da
bidat predmet na izvr{uvawe.
^len 8 ^len 8 ^len 8 ^len 8
Kako dete vo smisla na ovoj zakon se smeta sekoe lice do napolneti 18
godini `ivot, kako i lice so pre~ki vo fizi~kiot i psihi~kiot razvoj do
napolneti 26 godini `ivot.
^len 9 ^len 9 ^len 9 ^len 9
Se zabranuva psihi~ko ili fizi~ko maltretirawe, kaznuvawe ili
drugo ne~ove~ko postapuvawe ili zloupotreba na decata.
Se zabranuva politi~ko ili versko organizirawe i dejstvuvawe i
zloupotreba na decata poradi politi~ko ili versko organizirawe i
dejstvuvawe.
^len 10 ^len 10 ^len 10 ^len 10
Zgri`uvawe i vospitanie i odmor i rekreacija na decata se
organizira i obezbeduva vo javni i privatni ustanovi za deca.
Ustanovi za zgri`uvawe i vospitanie na deca se: javna i privatna
detska gradinka (vo natamo{niot tekst: detska gradinka).
Zgri`uvawe i vospitanie na deca mo`e da se organizira i ostvaruva i
vo drugi ustanovi i prostorni uslovi, pod uslovi utvrdeni so ovoj zakon.
Zgri`uvawe i vospitanie na deca mo`e da se organizira i ostvaruva i
pri osnovno u~ili{te samo za deca na vozrast od 6 do 7 godini.
Ustanova za odmor i rekreacija na deca e detsko odmorali{te (vo
natamo{niot tekst: detsko odmorali{te).
Odmor i rekreacija na deca mo`e da se organizira i obezbeduva i vo
odmorali{te za deca od sezonski tip pri organizacionite edinici na
Ministerstvoto za trud i socijalna politika.
^len 11 ^len 11 ^len 11 ^len 11
Ustanovite za deca imaat svojstvo na pravno lice i se zapi{uvaat vo
sudski registar.
^len 12 ^len 12 ^len 12 ^len 12
Ustanovite za deca imaat statut.
Statutot go donesuva organot na upravuvawe na ustanovata za deca.
Soglasnost na statutot na javna ustanova za deca dava Ministerstvoto
za trud i socijalna politika.
^len 13 ^len 13 ^len 13 ^len 13
Ustanovata za deca ima pe~at.
Vo sredinata na pe~atot e grbot na Republika Makedonija, a od strana
e imeto na Republika Makedonija, imeto i mestoto na ustanovata.
^len 14 ^len 14 ^len 14 ^len 14
Razvojot na dejnosta za za{titata na decata se utvrduva so programa za
razvoj na dejnosta za za{titata na decata.
Programata od stav 1 na ovoj ~len ja donesuva Vladata na Republika
Makedonija (vo natamo{niot tekst: Vlada).
Vladata ja utvrduva mre`ata na javnite ustanovi za deca po predlog na
Ministerstvoto za trud i socijalna politika.
II. PRAVA ZA ZA[TITA NA . PRAVA ZA ZA[TITA NA . PRAVA ZA ZA[TITA NA . PRAVA ZA ZA[TITA NA DECATA DECATA DECATA DECATA
1. Detski dodatok 1. Detski dodatok 1. Detski dodatok 1. Detski dodatok
^len 15 ^len 15 ^len 15 ^len 15
Za pokrivawe na del od tro{ocite vo podigaweto i razvojot na deteto
se obezbeduva detski dodatok kako pari~en nadomestok.
^len 16 ^len 16 ^len 16 ^len 16
Pravo na detski dodatok ima eden od roditelite na deteto so
postojano mesto na `iveewe vo Republika Makedonija, ako:
-deteto e dr`avjanin na Republika Makedonija;
-deteto e na {koluvawe vo Republika Makedonija i
-deteto ne e dr`avjanin na Republika Makedonija pri uslovi na
zaemnost.
Detski dodatok mo`e da ostvari i staratel za dete pod uslovite
utvrdeni vo stav 1 od ovoj ~len.
^len 17 ^len 17 ^len 17 ^len 17
Stranski dr`avjanin koj ima `iveali{te na teritorijata na
Republika Makedonija mo`e da ostvari detski dodatok za dete soglasno so
ovoj zakon, ako ova pravo e uredeno so me|unaroden dogovor, pod uslov na
zaemnost.
^ ^^ ^len 18 len 18 len 18 len 18
Detski dodatok se ostvaruva vo zavisnost od vozrasta na deteto i
materijalnata sostojba na semejstvoto.
^len 19 ^len 19 ^len 19 ^len 19
Pravo na detski dodatok ima eden od roditelite na deteto do
napolnuvawe na 15 godini vozrast, a za postari deca ako se {koluvaat,
dodeka imaat status na redoven u~enik.
Po isklu~ok od stav 1 na ovoj ~len pravo na detski dodatok ima eden
od roditelite i za dete koe poradi bolest ili povreda e spre~eno redovno da
ja posetuva nastavata i zaradi takvata spre~enost vonredno go prodol`uva
obrazovanieto soglasno so zakon.
^len 20 ^len 20 ^len 20 ^len 20
Materijalnata sostojba na semejstvoto se utvrduva vrz osnova na
prihodite i primawata koi gi ostvaruva semejstvoto i brojot na ~lenovite
na semejstvoto.
^len 21 ^len 21 ^len 21 ^len 21
Semejstvo vo smisla na ovoj zakon go so~inuvaat bra~nite, odnosno
vonbra~nite drugari, decata rodeni vo brak, von brak ili posvoeni,
posinoci, vnuci bez roditeli zemeni na izdr`uvawe, roditeli i maloletni
bra}a i sestri (dokolku nemaat roditeli i se bez sredstva za egzistencija),
koi so~inuvaat zaednica na `iveewe.
^len 22 ^len 22 ^len 22 ^len 22
Detski dodatok ne sleduva:
-za dete koe poradi vospituvawe, {koluvawe ili osposobuvawe e vo
zavod ili ustanova vo koi celosno besplatno e zgri`eno za vreme dodeka e vo
zavodot ili ustanovata i
-za dete dr`avjanin na Republika Makedonija koe steknalo pravo na
detski dodatok vrz osnova na me|unaroden dogovor.
^len 23 ^len 23 ^len 23 ^len 23
Visinata na detskiot dodatok iznesuva:
1) za dete do 15 godini `ivot, odnosno dodeka e redoven u~enik vo
osnovno u~ili{te 5,50% od prose~nata plata isplatena po vraboten vo
Republika Makedonija vo prethodnata godina i
2) za dete od 15 do 18 godini `ivot, odnosno dodeka e redoven u~enik
vo sredno u~ili{te 8,50% od prose~nata plata isplatena po vraboten vo
Republika Makedonija vo prethodnata godina.
2. Poseben dodatok 2. Poseben dodatok 2. Poseben dodatok 2. Poseben dodatok
^len 24 ^len 24 ^len 24 ^len 24
Za dete so specifi~ni potrebi koe ima fizi~ki ili psihi~ki pre~ki
ili kombinirani pre~ki vo razvojot do 26 godini `ivot se obezbeduva
poseben dodatok kako pari~en nadomestok.
Naod, ocena i mislewe za potrebata od ostvaruvawe na poseben
dodatok dava stru~en organ za ocena na specifi~nite potrebi.
^len 25 ^len 25 ^len 25 ^len 25
Dete so specifi~ni potrebi vo smisla na ovoj zakon e:
-so te{ka, pote{ka ili najte{ka invalidnost;
-so umeren, te`ok ili dlabok mentalen hendikep;
-so najte{ki oblici na hroni~ni zaboluvawa;
-najte`ok stepen na o{tetuvawe na vidot, sluhot ili govorot i
-so pove}e vidovi na pre~ki (kombinirani) vo razvojot.
^len 26 ^len 26 ^len 26 ^len 26
Pravo na poseben dodatok ima eden od roditelite na deteto so
postojano mesto na `iveewe vo Republika Makedonija, ako e deteto
dr`avjanin na Republika Makedonija so postojano mesto na `iveewe vo
Republika Makedonija do navr{eni 26 godini `ivot, dokolku ne e
institucionalno zgri`eno na tovar na dr`avata.
^len 27 ^len 27 ^len 27 ^len 27
Visinata na posebniot dodatok iznesuva 26,30% od prose~nata plata
isplatena po vraboten vo Republika Makedonija vo prethodnata godina.
3. Pomo{ za oprema na novoroden~e 3. Pomo{ za oprema na novoroden~e 3. Pomo{ za oprema na novoroden~e 3. Pomo{ za oprema na novoroden~e
^len 28 ^len 28 ^len 28 ^len 28
Pomo{ta za oprema za novoroden~e se obezbeduva za prvo novorodeno
dete vo vid na oprema (paket).
^len 29 ^len 29 ^len 29 ^len 29
Pravo na koristewe na pomo{ za oprema na novoroden~e ima eden od
roditelite, dr`avjanin na Republika Makedonija so postojano mesto na
`iveewe vo Republika Makedonija za dete rodeno na teritorijata na
Republika Makedonija.
Sodr`inata na paketot ja utvrduva Ministerstvoto za trud i
socijalna politika.
Visinata na pomo{ta za opremuvawe na novoroden~e iznesuva do 25%
od prose~nata plata isplatena po vraboten vo Republika Makedonija vo
prethodnata godina.
4. Participacija 4. Participacija 4. Participacija 4. Participacija
^len 30 ^len 30 ^len 30 ^len 30
Vo zavisnost od materijalnata sostojba na semejstvoto se obezbeduva
participacija vo tro{ocite za zgri`uvawe i vospitanie i odmor i
rekreacija na deca vo javna ustanova za deca i odmorali{te od sezonski tip.
Participacijata od stav 1 na ovoj ~len se obezbeduva vo cenata na
uslugata po dete {to ja pla}a roditelot.
Participacijata se obezbeduva od Buxetot na Republikata.
5. Postapka za ostvaruvawe na prava za za{tita na decata 5. Postapka za ostvaruvawe na prava za za{tita na decata 5. Postapka za ostvaruvawe na prava za za{tita na decata 5. Postapka za ostvaruvawe na prava za za{tita na decata
^len 31 ^len 31 ^len 31 ^len 31
Postapkata za ostvaruvawe na pravoto za za{tita na deca se poveduva
po barawe na roditelot, odnosno staratelot na deteto.
^len 32 ^len 32 ^len 32 ^len 32
Po barawe za ostvaruvawe na pravoto za za{tita na decata od ~len 4
osven za pravoto od to~ka 4, re{ava organizacionata edinica na
Ministerstvoto za trud i socijalna politika.
Po `alba protiv re{enieto na Ministerstvoto za trud i socijalna
politika re{ava Komisija na Vladata.
@albata ne go odlo`uva izvr{uvaweto na re{enieto.
^len 33 ^len 33 ^len 33 ^len 33
Po barawe na Ministerstvoto za trud i socijalna politika pravnite
i fizi~kite lica se dol`ni da dadat podatoci {to pretstavuvaat dokaz za
ostvaruvawe na pravata na decata utvrdeni so ovoj zakon.
^len 34 ^len 34 ^len 34 ^len 34
Ostvaruvaweto na edno od pravata za za{tita na decata, ne go
isklu~uva koristeweto na drugo pravo soglasno so ovoj zakon.
^len 35 ^len 35 ^len 35 ^len 35
Podnesuva~ot na baraweto e odgovoren za vistinitosta na podatocite
vo baraweto.
^len 36 ^len 36 ^len 36 ^len 36
Vo postapkata za ostvaruvawe na pravata za za{tita na deca se
primenuvaat odredbite od Zakonot za op{tata upravna postapka dokolku so
ovoj zakon poinaku ne e opredeleno.
^len 37 ^len 37 ^len 37 ^len 37
Pravoto za za{tita na deca se ostvaruva od prviot den na naredniot
mesec po podnesuvaweto na baraweto.
^len 38 ^len 38 ^len 38 ^len 38
Podnesuva~ot na baraweto e dol`en organizacionata edinica na
Ministerstvoto za trud i socijalna politika da ja izvesti za sekoja promena
na faktite ili okolnostite koi bile osnova za priznavawe na pravoto za
za{tita na decata, najdocna vo rok od 15 dena od denot koga nastanale tie
promeni.
^len 39 ^len 39 ^len 39 ^len 39
Dokolku pravoto e ostvareno i isplateno sprotivno na odredbite na
ovoj zakon, primeniot iznos korisnikot e dol`en da go vrati soglasno so
zakon.
^len 40 ^len 40 ^len 40 ^len 40
Pobliskite uslovi, kriteriumi i na~inot na ostvaruvawe na pravata
za za{tita na deca od ~len 4 na ovoj zakon so akt gi utvrduva Vladata na
Republika Makedonija.
III. OBLICI NA ZA[TITA NA . OBLICI NA ZA[TITA NA . OBLICI NA ZA[TITA NA . OBLICI NA ZA[TITA NA
DECATA DECATA DECATA DECATA
1. Zgri`uvawe i vospitanie na deca od predu~ili{na vozrast 1. Zgri`uvawe i vospitanie na deca od predu~ili{na vozrast 1. Zgri`uvawe i vospitanie na deca od predu~ili{na vozrast 1. Zgri`uvawe i vospitanie na deca od predu~ili{na vozrast
^len 41 ^len 41 ^len 41 ^len 41
Zgri`uvawe i vospitanie na deca od predu~ili{na vozrast e oblik na
za{tita na deca koj kako dejnost e organiziran vo detska gradinka koja
ostvaruva zgri`uvawe, prestoj, nega, ishrana, vospitanie, obrazovanie,
sportsko-rekreativni, kulturno-zabavni aktivnosti, merki i aktivnosti za
podobruvawe i za~uvuvawe na zdravjeto i za pottiknuvawe na
intelektualniot, emocionalniot, fizi~kiot, mentalniot i socijalniot
razvoj na deteto do 7 godini `ivot, odnosno do vklu~uvawe vo osnovnoto
obrazovanie.
2. Odmor i rekreacija na deca 2. Odmor i rekreacija na deca 2. Odmor i rekreacija na deca 2. Odmor i rekreacija na deca
^len 42 ^len 42 ^len 42 ^len 42
Odmorot i rekreacijata na decata e oblik na za{tita na deca koj kako
dejnost se organizira za prestoj, aktiven odmor, socijalizacija na decata,
vospitni, obrazovni, kulturno-zabavni, sportsko-rekreativni i drugi
aktivnosti so decata za razvivawe na psihomotorniot razvoj na decata i
sposobnost za dogovarawe, po~ituvawe na razlikite i sorabotka vo grupi,
sposobnost za prifa}awe na sebesi i drugite i orientacija vo prostorot.
3. Drugi oblici na za{tita 3. Drugi oblici na za{tita 3. Drugi oblici na za{tita 3. Drugi oblici na za{tita
^len 43 ^len 43 ^len 43 ^len 43
Za razvoj na li~nosta na deteto, talentot, mentalnite, fizi~kite,
kreativnite i drugite sposobnosti, podgotvuvawe za samostoen i odgovoren
`ivot se obezbeduvaat i drugi oblici na za{tita na decata kako programski
aktivnosti od oblasta na kulturata, izdava~kata, zgri`uva~kata i
vospitnata dejnost, ekologijata, umetnosta i sportot.
Programiranite aktivnosti od stav 1 na ovoj ~len se ostvaruvaat
soglasno so posebni programi.
IV. DETSKA GRADINKA . DETSKA GRADINKA . DETSKA GRADINKA . DETSKA GRADINKA
1. Dejnost 1. Dejnost 1. Dejnost 1. Dejnost
^len 44 ^len 44 ^len 44 ^len 44
Dejnosta zgri`uvawe i vospitanie na decata od predu~ili{na vozrast
se obezbeduva i ostvaruva vo detska gradinka.
Detskata gradinka mo`e da obezbeduva prestoj i ishrana i za deca nad
7 do 10 godini vozrast.
Za decata koi ne se opfateni so zgri`uvawe i vospitanie vo detskata
gradinka mo`e da se organiziraat i drugi skrateni voninstitucionalni
formi za zgri`uvawe i vospitanie soglasno so ovoj zakon.
^len 45 ^len 45 ^len 45 ^len 45
Javna detska gradinka zapi{uva i prima deca vo svoi programi vrz
osnova na prijavi preku celata godina.
Ako vo detskata gradinka ima prijaveno pogolem broj na deca otkolku
{to ima slobodni mesta, za priemot re{ava komisija za priem na deca.
Sostavot i na~inot na rabota na komisijata od stav 2 na ovoj ~len,
kako i kriteriumite za priem na deca vo gradinkata gi utvrduva upravniot
odbor na gradinkata vo soglasnost so Ministerstvoto za trud i socijalna
politika.
Komisijata ja imenuva direktorot.
Komisijata od stav 2 na ovoj ~len e nadle`na da re{ava i za
ostvaruvawe na pravoto za participacija.
Po `alba protiv re{enieto na komisijata re{ava Ministerstvoto za
trud i socijalna politika.
Roditelite se dol`ni pri priemot na deteto vo gradinkata da
prilo`at potvrda od pedijatar za zdravstvenata sostojba na deteto.
Pravata i obvrskite na gradinkata i korisnicite na uslugite se
ureduvaat so dogovor.
^len 46 ^len 46 ^len 46 ^len 46
Dejnosta na detskata gradinka se ostvaruva spored planovi i programi
za ostvaruvawe na dejnosta.
Roditelite imaat pravo za svoite deca vo detskite gradinki da
izbiraat programi za zgri`uvawe i vospitanie na decata.
Detskata gradinka e dol`na na roditelite da im gi pretstavi
programite koi gi izveduva, nivnite celi, sodr`ini i metodi na rabota.
^len 47 ^len 47 ^len 47 ^len 47
Vo detskata gradinka aktivnostite se izveduvaat na makedonski jazik
i kirilsko pismo.
Za decata na pripadnicite na nacionalnostite aktivnostite se
izveduvaat na jazikot na nacionalnostite, za grupa deca, soglasno so
odredbite na ovoj zakon.
^len 48 ^len 48 ^len 48 ^len 48
Detskata gradinka za decata so pre~ki vo fizi~kiot ili psihi~kiot
razvoj, soobrazno na vidot i stepenot na popre~enosta, mo`e da organizira
zgri`uvawe i vospitanie.
Zgri`uvaweto i vospitanieto na deca so pre~ki vo fizi~kiot ili
psihi~kiot razvoj, kategorizirani i evidentirani spored vidot i stepenot
na pre~kite vo razvojot od soodvetna stru~na institucija se organizira i vo
posebni grupi spored posebni programi.
^len 49 ^len 49 ^len 49 ^len 49
Javnata detska gradinka oddelni uslugi od svojata dejnost mo`e da
organizira i vo drugi prostorni uslovi (osnovno u~ili{te, bolnica, dom na
kultura, mesna zaednica i drugi ustanovi, vo stanot na roditelite), kako i
davawe odredeni uslugi od dejnosta na gradinkata na deca i semejstva,
soglasno so ovoj zakon.
Koga vo mestoto na `iveewe nema javna detska gradinka, odnosno
detskata gradinka nema slobodni mesta, a roditelite imaat interes za
vklu~uvawe vo detska gradinka na odreden broj deca, spored koi vo
soglasnost so normativite i standardite za vr{ewe na dejnosta mo`e da se
formira edna grupa, detskata gradinka oddelni uslugi od svojata dejnost, vo
soglasnost so Ministerstvoto za trud i socijalna politika mo`e da
organizira vo drugi prostorni uslovi.
Javnata detska gradinka mo`e da organizira i povremeno ~uvawe na
deca vo doma{ni uslovi koe }e go ostvaruva so postojniot kadar od detskata
gradinka i nadvore{ni sorabotnici i stru~ni rabotnici so koi detskata
gradinka sklu~uva dogovor so koi se ureduvaat me|usebnite prava i obvrski.
Na~inot za vr{ewe na povremeno ~uvawe na deca vo doma{ni uslovi
od stav 3 na ovoj ~len gi opredeluva ministerot za trud i socijalna
politika.
^len 50 ^len 50 ^len 50 ^len 50
Vo sostav na detska gradinka mo`e da se formira sovetuvali{te za
deca i roditeli kako slu`ba vo sostav na javna ustanova za deca.
Pobliski kriteriumi za formirawe i rabota na sovetuvali{teto
donesuva ministerot za trud i socijalna politika.
^len 51 ^len 51 ^len 51 ^len 51
Vo detska gradinka mo`at da se organiziraat i drugi institucionalni
aktivnosti za zadovoluvawe na specifi~nite interesi i potrebi na deteto.
Programskite aktivnosti od stav 1 na ovoj ~len, se ostvaruvaat
soglasno so posebni programi.
2. Organizacija i sodr`ina na dejnosta vo detskata gradinka 2. Organizacija i sodr`ina na dejnosta vo detskata gradinka 2. Organizacija i sodr`ina na dejnosta vo detskata gradinka 2. Organizacija i sodr`ina na dejnosta vo detskata gradinka
^len 52 ^len 52 ^len 52 ^len 52
Organizacijata i sodr`inata na dejnosta se ostvaruva preku planovi i
programi.
Planovite i programite za vospitno-obrazovnata dejnost na javna
detska gradinka gi izgotvuva Biroto za razvoj na obrazovanieto, a po
predlog na Pedago{kata slu`ba gi donesuva ministerot za trud i socijalna
politika.
Drugite planovi i programi za ostvaruvawe na dejnosta na javna
detska gradinka gi izrabotuva nau~na ustanova, odnosno specijalizirana
stru~na ustanova, a gi donesuva ministerot za trud i socijalna politika.
Planovite i programite za dejnosta zgri`uvawe i vospitanie na deca
sodr`at osobeno: naziv na programata, vid i traewe, osnovni zada~i,
aktivnosti i formi na sorabotka so roditelite.
^len 53 ^len 53 ^len 53 ^len 53
Programata za zgri`uvawe i vospitanie na privatnata detska
gradinka ja donesuva osnova~ot po prethodno pribaveno pozitivno mislewe
od Ministerstvoto za trud i socijalna politika.
Programata od stav 1 na ovoj ~len, vo zavisnost od vidot, obemot i
karakterot na dejnosta gi sodr`i uslovite, kriteriumite i standardite za
vr{ewe na dejnosta, utvrdeni so ovoj zakon.
^len 54 ^len 54 ^len 54 ^len 54
Detskata gradinka spored vremetraeweto ostvaruva programi za:
-celodneven prestoj;
-poludneven prestoj;
-skrateni programi;
-pilot programi i
-voninstitucionalni formi za aktivnosti so deca.
Detskata gradinka mo`e da ostvaruva i programa za prodol`en
prestoj na deca spored potrebite i rabotnoto vreme na korisnicite na ovie
uslugi.
^len 55 ^len 55 ^len 55 ^len 55
Rabotata vo detskata gradinka se organizira vo grupi, vo zavisnost od
vozrasta na decata i toa:
1) do 12 meseci.................................... od 6 do 8 deca
2) nad 12 meseci do 18 meseci... ..... od 8 do 10 deca
3) nad 18 meseci do 2 godini ..............od 10 do 12 deca
4) nad 2 godini do 3 godini........... .....od 12 do 15 deca
5) nad 3 godini do 4 godini.................od 15 do 18 deca
6) nad 4 godini do 5 godini.............. ..od 18 do 20 deca
7) nad 5 godini do 7 godini.................od 20 do 25 deca.
Po isklu~ok od stavot 1 na ovoj ~len, vo zavisnost od vozrasta na
decata, mo`e da se organizira:
1) kombinirana grupa
(od 3 do 7 godini)........................... od 15 do 20 deca i
2) grupa deca so pre~ki vo razvojot...od 5 do 8 deca. Rabotata vo
zabavi{na grupa vo osnovno u~ili{te se organizira samo za deca na vozrast
od 6 do 7 godini.
Ako ne postojat mo`nosti za formirawe na grupi soglasno so ovoj
~len, soglasnost za formiraweto na grupi so pogolem broj, odnosno pomal
broj deca, dava ministerot za trud i socijalna politika.
^len 56 ^len 56 ^len 56 ^len 56
Vo javnata detska gradinka i zabavi{nata grupa vo osnovnoto
u~ili{te mo`e da se izveduva eksperiment za voveduvawe na novi vospitno-
obrazovni sodr`ini, formi, metodi i sredstva.
Javnata detska gradinka vo koja }e se izveduva eksperimentot od stav 1
na ovoj ~len ja opredeluva ministerot za trud i socijalna politika, a
zabavi{nata grupa vo osnovno u~ili{te, ministerot za obrazovanie i nauka.
^len 57 ^len 57 ^len 57 ^len 57
Pedago{ko-metodska praktika na studentite se izveduva vo javna
detska gradinka i zabavi{na grupa vo osnovno u~ili{te.
^len 58 ^len 58 ^len 58 ^len 58
Detskata gradinka zaradi za~uvuvawe i unapreduvawe na zdravjeto na
decata ja sledi zdravstvenata sostojba na decata i sproveduva preventivni
merki za za{tita na zdravjeto na decata.
Detskata gradinka ima obvrska vo slu~aj na pojava na naru{uvawe na
normalnata zdravstvena sostojba da go izvesti roditelot na deteto, a vo
slu~aj na pogolem broj na zaboleni deca, vedna{ da gi izvesti soodvetnata
zdravstvena ustanova i Ministerstvoto za trud i socijalna politika.
^len 59 ^len 59 ^len 59 ^len 59
Javnata detska gradinka donesuva godi{na programa za rabota.
Godi{nata programa za rabota sodr`i osobeno: organizacija i
rabotno vreme na gradinkata, programite na detskata gradinka,
rasporeduvawe na decata vo grupi, rabotata na direktorot i stru~nite i
drugi rabotnici, sorabotka so roditelite, sorabotka so vospitno-
obrazovni, sportski, zdravstveni, kulturni, nau~ni i drugi ustanovi,
fondacii, zdru`enija, aktivnosti za vklu~uvawe na decata vo gradinka,
permanentno stru~no usovr{uvawe na vrabotenite, rabota na stru~nite
organi i drugi raboti za ostvaruvawe na dejnosta.
Programata za rabota od stav 1 na ovoj ~len, detskata gradinka e
dol`na da ja donese najdocna do 30 septemvri vo tekovnata godina za
narednata godina.
V. ZABAVI[NI GRUPI VO OSNOVNO . ZABAVI[NI GRUPI VO OSNOVNO . ZABAVI[NI GRUPI VO OSNOVNO . ZABAVI[NI GRUPI VO OSNOVNO
U^ILI[TE U^ILI[TE U^ILI[TE U^ILI[TE
^len 60 ^len 60 ^len 60 ^len 60
Zgri`uvawe i vospitanie se organizira i ostvaruva i vo zabavi{na
grupa vo osnovno u~ili{te.
^len 61 ^len 61 ^len 61 ^len 61
Zabavi{na grupa vo osnovno u~ili{te mo`e da se organizira i za
deca so pre~ki vo razvojot.
VI. DETSKO ODMORALI[TE . DETSKO ODMORALI[TE . DETSKO ODMORALI[TE . DETSKO ODMORALI[TE
1. Dejnost 1. Dejnost 1. Dejnost 1. Dejnost
^len 62 ^len 62 ^len 62 ^len 62
Dejnosta odmor i rekreacija se obezbeduva i ostvaruva vo detsko
odmorali{te.
So dogovor se ureduvaat pravata i obvrskite na detskoto
odmorali{te i korisnicite na uslugite na odmor i rekreacija.
^len 63 ^len 63 ^len 63 ^len 63
Odmor i rekreacija mo`e da se organizira i za deca so pre~ki vo
razvojot.
Odmor i rekreacija za deca so pre~ki vo razvojot se organizira spored
posebni programi.
^len 64 ^len 64 ^len 64 ^len 64
Roditelite imaat pravo za svoite deca da izberat programi za odmor i
rekreacija vo detskite odmorali{ta.
Detskoto odmorali{te e dol`no na roditelite da im gi pretstavi
programite koi gi izveduva, nivnite celi, sodr`ini i metodi na rabota.
2. Organizacija i sodr`ina na dejnosta 2. Organizacija i sodr`ina na dejnosta 2. Organizacija i sodr`ina na dejnosta 2. Organizacija i sodr`ina na dejnosta
^len 65 ^len 65 ^len 65 ^len 65
Odmor i rekreacija vo javno detsko odmorali{te i vo sezonsko
odmorali{te se ostvaruva spored planovi i programi za ostvaruvawe na
dejnosta koi gi izrabotuva nau~na ili specijalizirana stru~na ustanova,
odnosno stru~en organ, a gi donesuva ministerot za trud i socijalna
politika.
Planovite i programite za dejnosta odmor i rekreacija na deca
sodr`at osobeno: naziv na programata, vid i traewe, osnovni zada~i i
aktivnosti.
Programata za odmor i rekreacija na privatnoto detsko odmorali{te
ja donesuva osnova~ot po prethodno pribaveno pozitivno mislewe od
Ministerstvoto za trud i socijalna politika.
Programata od stav 2 na ovoj ~len vo zavisnost od vidot, obemot i
karakterot na dejnosta, gi sodr`i uslovite, kriteriumite i standardite za
vr{ewe na dejnosta utvrdeni so ovoj zakon.
^len 66 ^len 66 ^len 66 ^len 66
Javno detsko odmorali{te i sezonsko odmorali{te organizira i
sproveduva programi za:
-zimuvawe;
-letuvawe;
-nastava vo priroda i
-drugi programi (ekskurzii, kampuvawe, izleti, pohodi, seminari,
mini-skija~ka {kola, rekreativno-ekolo{ka {kola, ishrana na decata i
drugo).
Programata za zimuvawe e nameneta za deca od u~ili{na vozrast za
vreme na zimskiot raspust, a vo ostanatiot period od zimata detskoto
odmorali{te mo`e da raboti kako ustanova, odnosno odmorali{te od
otvoren tip spored kriteriumite utvrdeni od Ministerstvoto za trud i
socijalna politika.
Programata za letuvawe e nameneta za deca od predu~ili{na vozrast
i za deca od u~ili{na vozrast za vreme na letniot raspust.
Programata za nastava vo priroda e nameneta za deca od u~ili{na
vozrast i }e se ostvaruva vo soglasnost so nastavnite planovi na osnovnite
u~ili{ta.
Drugite programi od stav 1 alineja 4 na ovoj ~len }e se ostvaruvaat vo
zavisnost od potrebite na korisnicite i slobodnite termini vo detskoto
odmorali{te.
^len 67 ^len 67 ^len 67 ^len 67
Rabotata vo detskoto odmorali{te se organizira vo grupi, vo
zavisnost od vozrasta na decata i toa:
1) do 7 godini `ivot................................. od 6 - 8 deca
2) nad 7 do 10 godini `ivot..................od 10 - 15 deca
3) nad 10 do 13 godini `ivot............... od 15 - 18 deca
4) nad 13 do 15 godini `ivot................od 18 - 20 deca
5) nad 15 do 18 godini `ivot............... od 20 - 25 deca.
^len 68 ^len 68 ^len 68 ^len 68
Javnoto detsko odmorali{te i sezonskoto odmorali{te donesuvaat
godi{na programa za rabota.
Godi{nata programa za rabota sodr`i osobeno: organizacija i
rabotno vreme na odmorali{teto, ishranata, vidot na programite na
detskoto odmorali{te, vremetraeweto na smenite na oddelnite oblici na
odmor i rekreacija, rabotata na direktorot i drugite rabotnici vo
odmorali{teto, sorabotka so vospitno-obrazovni, sportski, zdravstveni,
kulturni, nau~ni i drugi ustanovi, fondacii i zdru`enija, rabota na
stru~nite organi i drugi raboti za ostvaruvawe na dejnosta.
Programata od stav 1 na ovoj ~len, detskoto odmorali{te e dol`no da
ja donese najdocna do 30 septemvri vo tekovnata godina za narednata godina.
VII. OSNOVAWE I PRESTANOK . OSNOVAWE I PRESTANOK . OSNOVAWE I PRESTANOK . OSNOVAWE I PRESTANOK
^len 69 ^len 69 ^len 69 ^len 69
Javna ustanova za deca so odluka osnova Vladata na predlog na
Ministerstvoto za trud i socijalna politika, vo soglasnost so programata
za razvoj.
Ministerstvoto za trud i socijalna politika utvrduva kriteriumi za
razvienost na ustanovite so standardite i normativite za vr{ewe na
dejnosta.
^len 70 ^len 70 ^len 70 ^len 70
Edinicata na lokalna samouprava i gradot Skopje, mo`at da osnovaat
ustanova za deca po dobieno odobrenie od Vladata, a soglasno so uslovite
utvrdeni vo ovoj zakon.
Sredstvata za osnovawe i rabota na ustanova za deca od stav 1 na ovoj
~len gi obezbeduva osnova~ot.
^len 71 ^len 71 ^len 71 ^len 71
Ustanova za deca se osnova, ako:
-e obezbeden potreben broj deca, soglasno so propi{anite standardi i
normativi za vr{ewe na dejnosta;
-se obezbedeni soodvetni prostorni uslovi, oprema i didakti~ki
sredstva, soglasno so propi{anite standardi i normativi za vr{ewe na
dejnosta;
-se doneseni planovi i programi za vr{ewe na dejnosta;
-se obezbedeni soodvetni i stru~ni i drugi rabotnici, soglasno so
propi{anite standardi i normativi za vr{ewe na dejnosta i
-se obezbedeni potrebni finansiski sredstva. Odredbite od stavot 1
na ovoj ~len se primenuvaat i vo slu~aite na pro{iruvawe na programite za
vr{ewe na dejnosta na detskata gradinka i na detskoto odmorali{te.
Standardite i normativite za vr{ewe na dejnosta od stav 1 na ovoj
~len, gi donesuva ministerot za trud i socijalna politika.
^len 72 ^len 72 ^len 72 ^len 72
Osnova~ot e dol`en pri osnovawe na javna ustanova za deca da
formira komisija koja vo soglasnost so ovoj zakon izvr{uva podgotovka za
rabota na ustanovata.
^len 73 ^len 73 ^len 73 ^len 73
Ustanovata za deca mo`e da otpo~ne so rabota otkako Ministerstvoto
za trud i socijalna politika }e utvrdi deka se ispolneti uslovite utvrdeni
so ovoj zakon i drugite propisi i }e donese re{enie za vr{ewe na dejnosta.
Po donesuvawe na re{enieto od stavot 1 na ovoj ~len, ustanovata za
deca se zapi{uva vo sudskiot registar.
Protiv re{enieto od stav 1 na ovoj ~len, mo`e da se izjavi `alba do
Vladata.
Ustanovata za deca se zapi{uva vo registar na ustanovi {to go vodi
Ministerstvoto za trud i socijalna politika.
Pobliski propisi za sodr`inata i na~inot na vodewe na registarot
od stav 4 na ovoj ~len, donesuva ministerot za trud i socijalna politika.
^len 74 ^len 74 ^len 74 ^len 74
Ustanova za deca prestanuva so rabota, ako:
-ne se sproveduvaat odredbite od ovoj zakon, podzakonskite akti i
drugi propisi;
-so pravosilna sudska odluka se utvrdi ni{tovnost na upisot na
ustanovata vo sudskiot registar;
-e izre~ena merka za zabrana za vr{ewe na dejnosta, zaradi
neispolnuvawe na uslovite za vr{ewe na dejnosta, a vo rok opredelen za
izvr{uvawe na merkata ne se ispolneti uslovite za vr{ewe na taa dejnost,
odnosno ne ja promeni dejnosta;
-prestanala potrebata za vr{ewe na dejnosta za koja e osnovana i
-ne ispolnuva drugi uslovi propi{ani so zakon.
^len 75 ^len 75 ^len 75 ^len 75
Postapkata za prestanuvawe so rabota na ustanovata za deca ja
pokrenuva i vodi Ministerstvoto za trud i socijalna politika.
Predlog za prestanok so rabota na javna ustanova do osnova~ot
podnesuva Ministerstvoto za trud i socijalna politika.
Odluka za prestanok so rabota donesuva Vladata.
Odlukata za prestanok so rabota se objavuva vo "Slu`ben vesnik na
Republika Makedonija".
^len 76 ^len 76 ^len 76 ^len 76
Privatna ustanova na deca mo`e da osnova doma{no pravno ili
fizi~ko lice vrz osnova na odobrenie, vo soglasnost so ovoj zakon.
Sredstvata za osnovawe i rabota na privatnata ustanova gi obezbeduva
osnova~ot.
^len 77 ^len 77 ^len 77 ^len 77
Odobrenieto za osnovawe na privatna ustanova za deca go dava
Vladata po prethodno mislewe na Ministerstvoto za trud i socijalna
politika, dokolku se ispolneti uslovite predvideni vo ~len 71 stav 1
alinei 2, 3, 4 i 5 od ovoj zakon i dokolku programite i planovite sodr`at
minimum standardi i normativi za vr{ewe na dejnosta.
Odobrenie za osnovawe na privatna ustanova se izdava vrz osnova na
podneseno barawe na pravno, odnosno fizi~ko lice (vo natamo{niot tekst:
osnova~).
^len 78 ^len 78 ^len 78 ^len 78
So odlukata na Vladata za davawe odobrenie za osnovawe na privatna
ustanova se utvrduva:
-vidot na dejnosta za koja se osnova ustanovata;
-potrebniot kadar, oprema, prostor, spored standardi i normativi za
vr{ewe na dejnosta;
-planiran broj na opfat na deca;
-programa za vr{ewe na dejnosta;
-jazikot na koj se izveduva programata i
-po~etok so rabota na privatnata ustanova.
^len 79 ^len 79 ^len 79 ^len 79
Odobrenieto za osnovawe na privatna ustanova mo`e da se izmeni ili
pro{iri vo slu~aj koga osnova~ot bara promena ili pro{iruvawe na
programata za vr{ewe na dejnosta.
^len 80 ^len 80 ^len 80 ^len 80
Odobrenieto za osnovawe na privatna ustanova mo`e da go odzeme
Vladata po predlog na Ministerstvoto za trud i socijalna politika, ako:
-osnova~ot osnova privatna ustanova sprotivno na aktot za odobrenie
od ~len 76 na ovoj zakon,
-se utvrdi deka privatnata ustanova pove}e ne ispolnuva nekoi od
uslovite od ~len 71 stav 1 alinei 2, 3, 4 i 5 na ovoj zakon, ili ne gi
sproveduva odredbite od ovoj zakon i podzakonskite akti {to proizleguvaat
od nego.
^ ^^ ^len 81 len 81 len 81 len 81
So denot na donesuvaweto na aktot za odzemawe, odnosno prestanok na
odobrenieto, privatnata ustanova prestanuva so rabota.
Vrz osnova na aktot za odzemawe, odnosno prestanok na odobrenieto,
privatnata ustanova se bri{e od registarot od ~len 73 stavovi 2 i 4 na ovoj
zakon.
^len 82 ^len 82 ^len 82 ^len 82
Na fizi~ki i pravni lica koi vr{at dejnost za za{tita na deca, mo`e
da im se izdade odobrenie za otstapuvawe na koristewe na objektot ili del
od objektot na javna ustanova za deca ili sezonsko odmorali{te zaedno so
opremata po pat na javen konkurs.
Konkursot go raspi{uva Ministerstvoto za trud i socijalna
politika, a na~inot na koristewe na objektite se ureduva so dogovor koj go
sklu~uva ministerot za trud i socijalna politika soglasno so zakon.
^len 83 ^len 83 ^len 83 ^len 83
Objekt ili del od objekt na javna ustanova za deca i sezonsko
odmorali{te so ili bez oprema mo`e da bide dadeno pod zakup soglasno so
zakon.
Dogovorot za zakup go sklu~uva ministerot za trud i socijalna
politika.
VIII.STRU^EN KADAR STRU^EN KADAR STRU^EN KADAR STRU^EN KADAR
^len 84 ^len 84 ^len 84 ^len 84
Stru~nite raboti za zgri`uvawe i vospitanie gi vr{at:
-stru~ni rabotnici (pedagog, psiholog, socijalen rabotnik,
defektolog, logoped, lekar, pedijatar i stomatolog);
-vospituva~i;
-negovateli i
-stru~ni sorabotnici (muzi~ki pedagog, likoven pedagog, pedagog po
fizi~ko vospitanie, vi{a medicinska sestra, socijalen rabotnik).
Stru~ni rabotnici mo`at da bidat lica so zavr{en VII-1 stepen na
stru~na podgotovka.
Stru~ni sorabotnici mo`at da bidat lica so zavr{en VI ili VII-1
stepen na stru~na podgotovka.
Vospituva~i mo`at da bidat lica so zavr{en VI ili VII-1 stepen na
stru~na podgotovka.
Negovateli mo`at da bidat lica so zavr{en IV stepen na stru~na
podgotovka.
^len 85 ^len 85 ^len 85 ^len 85
Stru~ni raboti vo detska gradinka vr{at i pravnik i ekonomist so
zavr{en VII-1 ili VI stepen na stru~na podgotovka.
^len 86 ^len 86 ^len 86 ^len 86
Stru~ni raboti za decata so specifi~ni potrebi popre~eni vo
psihi~kiot ili fizi~kiot razvoj mo`at da vr{at i pomo{nici -
vospituva~i so IV ili VI stepen na stru~na podgotovka.
^len 87 ^len 87 ^len 87 ^len 87
Stru~nite raboti vo detskoto odmorali{te vo zavisnost od vidot na
rabotite gi vr{at rabotnici so zavr{en VII-1 i VI stepen na stru~na
podgotovka.
^len 88 ^len 88 ^len 88 ^len 88
Administrativnite, gotvarskite i tehni~kite raboti vo javna
ustanova za deca gi vr{at rabotnici so zavr{en soodveten stepen na stru~na
podgotovka.
^len 89 ^len 89 ^len 89 ^len 89
Vidot i stepenot na stru~nata podgotovka za rabotnicite od
~lenovite 84 do 88 se utvrduvaat so standardite i normativite za vr{ewe na
dejnosta.
^len 90 ^len 90 ^len 90 ^len 90
Rabotnik vo ustanova za deca, mo`e da bide lice koe pokraj uslovite
utvrdeni od ~lenovite 84 do 89 na ovoj zakon e:
-dr`avjanin na Republika Makedonija;
-fizi~ki i psihi~ki zdrav;
-go poznava makedonskiot jazik i kirilskoto pismo i
-da ne mu e izre~ena merka na bezbednost zabrana za vr{ewe
profesija, dejnost ili dol`nost.
Licata od stav 1 na ovoj ~len koi se vklu~eni vo grupite vo koi
dejnosta se izveduva na jazicite na nacionalnostite treba da go poznavaat i
vladeat literaturniot jazik i pismoto na koj se izveduva dejnosta.
^len 91 ^len 91 ^len 91 ^len 91
Rabotnicite vo javna ustanova za deca se izbiraat po pat na javen
oglas.
Za itni i neodlo`ni raboti ~ie vr{ewe ne trpi odlagawe, rabotniot
odnos mo`e da se zasnova i bez javno ogaasuvawe, no najmnogu do 90 dena.
^len 92 ^len 92 ^len 92 ^len 92
Rabotnicite vo ustanova za deca koi se vo neposreden kontakt so
decata i hranata se podlo`uvaat na sistematski pregledi soglasno so zakon.
So propis {to go donesuva ministerot za zdravstvo vo soglasnost so
ministerot za trud i socijalna politika se opredeluva na~inot i postapkata
za utvrduvawe na psihofizi~kite sposobnosti na rabotnicite.
^len 93 ^len 93 ^len 93 ^len 93
Rabotnicite vo ustanova za deca vo tekot na svojot raboten vek se
dol`ni permanentno stru~no da se usovr{uvaat.
Ministerstvoto za trud i socijalna politika go propi{uva na~inot i
postapkata na stru~noto usovr{uvawe.
^len 94 ^len 94 ^len 94 ^len 94
Pri promeni vo obemot na rabota vo javna ustanova za deca {to se
javuvaat poradi promenite vo planovite i programite, organizacijata na
rabota, brojot na grupite i drugite promeni, rabotniot odnos na
rabotnicite mo`e da se promeni od raboten odnos na neopredeleno vreme so
polno rabotno vreme, vo raboten odnos na neopredeleno vreme so pokratko
od polnoto rabotno vreme i obratno.
Vo slu~aite od stav 1 na ovoj ~len se sklu~uva nov dogovor za rabota so
rabotnikot.
Rabotnicite vraboteni na neopredeleno rabotno vreme pri promena
na obemot na rabota vo ustanovata za deca poradi pri~inite od stav 1 na ovoj
~len, od edna ustanova za deca mo`e da se rasporedi vo druga ustanova za
deca.
Vo slu~aite od stav 3 na ovoj ~len ustanovata sklu~uva nov dogovor za
rabota so rabotnikot.
1. Rabotno vreme 1. Rabotno vreme 1. Rabotno vreme 1. Rabotno vreme
^len 95 ^len 95 ^len 95 ^len 95
Rasporedot, po~etokot i zavr{etokot na rabotnoto vreme na
rabotnicite vo javnata ustanova za deca vo ramkite na 40 ~asovna rabotna
nedela, se utvrduva so akt na ministerot za trud i socijalna politika.
IX. UPRAVUVAWE I RAKOVODEWE . UPRAVUVAWE I RAKOVODEWE . UPRAVUVAWE I RAKOVODEWE . UPRAVUVAWE I RAKOVODEWE
1. Organ na upravuvawe 1. Organ na upravuvawe 1. Organ na upravuvawe 1. Organ na upravuvawe
^len 96 ^len 96 ^len 96 ^len 96
Organ na upravuvawe vo javna ustanova za deca e upraven odbor.
Upravniot odbor go so~inuvaat pretstavnici na osnova~ot, na javnata
ustanova za deca, na roditelite i na edinicata na lokalnata samouprava.
Vo javna ustanova za deca upravniot odbor broi sedum ~lena od koi
~etiri pretstavnici od osnova~ot, eden pretstavnik od javnata ustanova za
deca, eden pretstavnik od roditelite na decata i eden pretstavnik od
edinicata na lokalnata samouprava, na ~ija teritorija e sedi{teto na
detskata gradinka.
Pretstavnicite na osnova~ot gi imenuva i razre{uva Vladata na
predlog na Ministerstvoto za trud i socijalna politika.
Pretstavnikot na javnata ustanova za deca go imenuva i razre{uva
stru~niot sovet na ustanovata vrz osnova na stru~nost i kompetentnost, po
postapka propi{ana so statut.
Pretstavnikot na roditelite go imenuva i razre{uva sovetot na
roditelite.
Pretstavnikot na edinicata na lokalnata samouprava go imenuva i
razre{uva organot na lokalnata samouprava.
^len 97 ^len 97 ^len 97 ^len 97
^lenovite na upravniot odbor se imenuvaat za period od ~etiri
godini.
Upravniot odbor donesuva odluki so mnozinstvo glasovi od vkupniot
broj ~lenovi na odborot.
So upravniot odbor rakovodi pretsedatel koj se izbira od redot na
~lenovite na odborot.
Na~inot na rabota na upravniot odbor se ureduva so statut.
^len 98 ^len 98 ^len 98 ^len 98
Upravniot odbor na javnata ustanova za deca:
-donesuva statut;
-donesuva godi{na programa za rabota;
-usvojuva izve{taj za rabota;
-donesuva finansov plan i ja usvojuva godi{nata smetka;
-raspi{uva javen oglas za imenuvawe na direktor;
-donesuva akt za organizacija i sistematizacija na rabotata na
ustanovata na koj soglasnost dava Ministerstvoto za trud i socijalna
politika;
-donesuva akt za plati i nadomestoci;
-rasprava po naodite i mislewata, po izve{tajot za stru~niot nadzor
i nadzor nad zakonitosta vo rabotata i raboteweto i
-odlu~uva i za drugi raboti utvrdeni so zakon i statut.
^len 99 ^len 99 ^len 99 ^len 99
Upravuvaweto vo privatnata ustanova i ustanovata za deca od ~len 70
na ovoj zakon go utvrduva osnova~ot.
2. Organ na rakovodewe 2. Organ na rakovodewe 2. Organ na rakovodewe 2. Organ na rakovodewe
^len 100 ^len 100 ^len 100 ^len 100
So javna ustanova za deca rakovodi direktor na ustanovata, kako organ
na rakovodewe.
Za direktor na javna ustanova za deca mo`e da bide imenuvano lice
koe pokraj op{tite uslovi utvrdeni so zakon i uslovite utvrdeni vo ~len 90
na ovoj zakon ima zavr{eno visoko obrazovanie i nad ~etiri godini rabotno
iskustvo po diplomiraweto vo strukata.
Direktorot na javna ustanova za deca go imenuva i razre{uva
ministerot za trud i socijalna politika.
Direktorot se imenuva vrz osnova na javen oglas.
Javniot oglas se raspi{uva najdocna 30 dena pred istekot na mandatot
na direktorot.
Dokolku javniot oglas ne se raspi{e vo rokot utvrden vo stav 5 na ovoj
~len, javniot oglas go raspi{uva Ministerstvoto za trud i socijalna
politika.
Direktorot na javnata ustanova za deca se imenuva za vreme od ~etiri
godini.
Po istekot na rokot od stav 7 na ovoj ~len, istoto lice mo`e
povtorno da bide imenuvano za direktor.
Dokolku direktorot na javna ustanova za deca bide razre{en pred
istekot na mandatot ili predvremeno }e mu prestane mandatot, kako i vo
slu~aj koga ne e izbran, ministerot za trud i socijalna politika imenuva
vr{itel na dol`nost direktor najmnogu do {est meseci.
^len 101 ^len 101 ^len 101 ^len 101
Direktorot na javnata ustanova za deca:
-ja organizira i rakovodi so dejnosta na ustanovata;
-samostojno donesuva odluki od delokrugot na negovata nadle`nost
utvrdena so zakon i aktite na ustanovata;
-ja zastapuva ustanovata pred treti lica;
-predlaga godi{na programa za rabota i prezema merki za nejzina
realizacija;
-gi izvr{uva odlukite na upravniot odbor;
-odlu~uva za zasnovawe i prestanok na raboten odnos na rabotnici za
vr{ewe na dejnosta, soglasno so zakon, aktite na ustanovata i kolektivniot
dogovor;
-vr{i rasporeduvawe na rabotnici,
-podnesuva izve{taj za realizacija na godi{nata programa za rabota
do Ministerstvoto za trud i socijalna politika;
-podnesuva izve{taj za rabota na ustanovata vo tekot na godinata do
Ministerstvoto za trud i socijalna prlitika;
-podnesuva izve{taj za materijalno-finansiskoto rabotewe na
ustanovata vo tekot na godinata do upravniot odbor i do Ministerstvoto za
trud i socijalna politika;
-podnesuva izve{taj za realizacija na programite do Ministerstvoto
za trud i socijalna politika i
-vr{i i drugi raboti predvideni so zakon, statut i drugi akti na
ustanovata.
^len 102 ^len 102 ^len 102 ^len 102
Direktorot na javna ustanova za deca mo`e da bide razre{en:
-na li~no barawe;
-ako ne go sproveduva zakonot i op{tite akti doneseni soglasno so
zakon;
-ako ne ja ostvaruva godi{nata programa za rabota na ustanovata;
-ako po negova vina e nanesena {teta na decata, na nivnite roditeli
ili starateli, na ustanovata ili na dr`avata;
-ako dozvoli organizirawe na dejnosta, sprotivno na zakon, op{tite
akti doneseni soglasno so zakon i godi{nata programa za rabota i
-vo drugi slu~ai utvrdeni so zakon.
^len 103 ^len 103 ^len 103 ^len 103
Rakovodeweto vo privatnata ustanova i ustanovata za deca od ~len 70
na ovoj zakon go ureduva osnova~ot.
3. Stru~ni organi 3. Stru~ni organi 3. Stru~ni organi 3. Stru~ni organi
^len 104 ^len 104 ^len 104 ^len 104
Stru~en organ vo javna ustanova za deca e stru~en sovet.
Stru~niot sovet go so~inuvaat site rabotnici koi vr{at stru~ni
raboti i ja ostvaruvaat dejnosta vo ustanovata i direktorot.
So stru~niot sovet rakovodi direktorot.
Stru~niot sovet:
-utvrduva stru~ni osnovi za ostvaruvawe na programata za rabota;
-dava mislewe i predlozi do direktorot vo pogled na organizacijata
za rabota i uslovite za rabota i
-vr{i i drugi raboti utvrdeni so statutot.
Vo javnata ustanova za deca mo`e da se formiraat i drugi stru~ni
tela utvrdeni so statutot na ustanovata.
4. Drugi organi 4. Drugi organi 4. Drugi organi 4. Drugi organi
^len 105 ^len 105 ^len 105 ^len 105
Vo javnata ustanova za deca se formira sovet na roditeli izbran od
redot na roditelite na decata.
Sovetot na roditelite go sledi, razgleduva i dava mislewe za
ostvaruvaweto na dejnosta na ustanovata.
Rabotata, brojot na ~lenovite, na~inot na izbor i organizacijata na
sovetot na roditelite se utvrduva so statut.
X. EVIDENCIJA I DOKUMENTACIJA . EVIDENCIJA I DOKUMENTACIJA . EVIDENCIJA I DOKUMENTACIJA . EVIDENCIJA I DOKUMENTACIJA
^le ^le ^le ^len 106 n 106 n 106 n 106
Vo ustanova za deca se vodi evidencija i dokumentacija.
Na~inot na vodeweto na evidencijata i dokumentacijata, kako i
sodr`inata i formata na dokumentacijata so op{t akt gi utvrduva
ministerot za trud i socijalna politika.
1. Evidencija na lica koi 1. Evidencija na lica koi 1. Evidencija na lica koi 1. Evidencija na lica koi povremeno ~uvaat deca povremeno ~uvaat deca povremeno ~uvaat deca povremeno ~uvaat deca
^len 107 ^len 107 ^len 107 ^len 107
Detskata gradinka vodi evidencija na lica koi povremeno ~uvaat deca
vo doma{ni uslovi.
Evidencijata na lica koi povremeno ~uvaat deca vo doma{ni uslovi
gi sodr`i slednive podatoci;
-ime, prezime, adresa, broj na telefon na koj liceto mo`e da se najde;
-datum na ra|awe;
-pol;
-edinstven mati~en broj na gra|anite;
-formalno obrazovanie;
-posebni znaewa;
-dokaz za zdravstvenata sostojba i
-dokaz deka ne mu e izre~ena merka na bezbednost, zabrana na vr{ewe
profesija, dejnost ili dol`nost.
Liceto koe povremeno ~uva deca vo doma{ni uslovi, se bri{e od
evidencijata posle prestanuvawe na va`nosta na dogovorot od ~len 49 stav 3
na ovoj zakon ili dokolku so pravosilno re{enie mu e zabraneto vr{ewe na
ovaa dejnost.
Ministerstvoto za trud i socijalna politika vodi evidencija na
licata na koi im bilo zabraneto povremeno ~uvawe na deca vo doma{ni
uslovi, so {to se spre~uva mo`nosta tie lica povtorno da ~uvaat deca.
Evidencijata od stav 4 na ovoj ~len gi sodr`i slednive podatoci:
-ime, prezime i adresa;
-datum na ra|awe i
-pravna osnova za zabrana za povremeno ~uvawe na deca vo doma{ni
uslovi.
Podatocite od evidencijata se tajni i mo`at da se dostavuvaat samo na
detskata gradinka.
XI. PRIRA^NICI I DETSKI SPISANIJA . PRIRA^NICI I DETSKI SPISANIJA . PRIRA^NICI I DETSKI SPISANIJA . PRIRA^NICI I DETSKI SPISANIJA
^len 108 ^len 108 ^len 108 ^len 108
Vo ustanovata za deca se upotrebuvaat prira~nici i detski spisanija.
Re{enie za odobruvawe i upotreba na prira~nicite i detskite
spisanija donesuva ministerot za trud i socijalna politika, po prethodno
mislewe na Pedago{kata slu`ba, odnosno specijalizirana stru~na
ustanova.
XII. FINANSIRAWE . FINANSIRAWE . FINANSIRAWE . FINANSIRAWE
^len 109 ^len 109 ^len 109 ^len 109
Sredstva za finansirawe na za{titata na deca se obezbeduvaat od
Buxetot na Republika Makedonija (vo natamo{niot tekst: Buxet).
So sredstvata od stav 1 na ovoj ~len se finansiraat:
-pravata za za{tita na decata;
-dejnosta na javnite ustanovi za deca;
-izgradba, odr`uvawe i opremuvawe na objektite na javnite ustanovi
za deca i sezonskite odmorali{ta i
-programski aktivnosti vo odredeni oblici za unapreduvawe i razvoj
na dejnosta i drugo.
So sredstvata za finansirawe na za{titata na decata upravuva i
raspolaga Ministerstvoto za trud i socijalna politika.
Raspredelbata na sredstvata gi vr{i ministerot za trud i socijalna
politika so re{enie.
Ministerot so akt propi{uva kriteriumi i na~in na raspredelba na
sredstvata po korisnici.
Ministerot mo`e so re{enie da go zapre i da bara vra}awe na
dodelenite sredstva ako istite se koristat sprotivno na namenata za koja se
dadeni.
^len 110 ^len 110 ^len 110 ^len 110
Sredstvata od Buxetot za finansirawe za za{titata na decata se
obezbeduvaat vrz osnova na Programata za razvoj na dejnosta za za{titata na
decata.
Programata od stav 1 na ovoj ~len se donesuva do 31 dekemvri vo
tekovnata za narednata godina.
^len 111 ^len 111 ^len 111 ^len 111
Sredstvata za finansirawe za za{titata na decata mo`e da se
obezbeduvaat i od:
-fondacii, podaroci, legati, zave{tanija, sredstva po osnova na
solidarnost vo pari i natura i drugi izvori vo soglasnost so zakonot.
Sredstvata od stavot 1 na ovoj ~len se koristat namenski.
Sredstva za finansirawe mo`at da se obezbeduvaat i od edinicata na
lokalnata samouprava.
^len 112 ^len 112 ^len 112 ^len 112
Ustanovata za deca mo`e da obezbeduva sredstva i od:
-korisnicite;
-proda`ba na sopstveni proizvodi i uslugi i
-drugi izvori soglasno so zakon.
Ustanovata za deca mo`e da ostvaruva sredstva i po osnova na vr{ewe
voninstitucionalni oblici, odnosno so vr{ewe na uslugi od povisok
kvalitet od utvrdeniot so standardite i normativite od ~len 71 stav 3 na
ovoj zakon.
Razlikata vo cenata na uslugata od povisok kvalitet utvrdena vo
stavot 2 od ovoj ~len pa|a na tovar na roditelot korisnik na uslugata.
^len 113 ^len 113 ^len 113 ^len 113
Ustanovata za deca so op{t akt go ureduva na~inot na steknuvawe i
rasporeduvawe na sredstvata po osnova na vr{ewe na uslugi od povisok
kvalitet i na proda`ba na sopstveni proizvodi.
Ustanovata za deca, sredstvata steknati po osnova od stav 1 na ovoj
~len gi izdvojuva na posebna smetka za sopstveni prihodi.
Na aktot od stav 1 na ovoj ~len soglasnost dava Ministerstvoto za
trud i socijalna politika.
^len 114 ^len 114 ^len 114 ^len 114
Javnata ustanova za deca steknuva sredstva za rabota so izvr{uvawe na
godi{nata Programa za rabota vo koja e utvrden vidot, obemot, sodr`inata i
kvalitetot na uslugite, kako i vrz osnova na utvrdenite poedine~ni ceni.
Vo cenata na uslugite e sodr`ana vrednosta na rezultatite od trudot,
so koj se obezbeduva nadomest na materijalnite tro{oci vo soglasnost so
zakonot, platite i zaedni~kata potro{uva~ka spored kolektivniot dogovor,
soodveten iznos na tekovno, osnovno i specijalno odr`uvawe i sredstva za
isplata na so zakon utvrdeni obvrski.
^len 115 ^len 115 ^len 115 ^len 115
Cenite na uslugite {to gi dava javnata ustanova za deca i iznosot na
nadomestok na tro{ocite za prestoj vo ustanova za deca {to pa|a na tovar na
roditelite ~ii deca gi koristat nivnite uslugi, gi utvrduva ministerot za
trud i socijalna politika.
Cenite na uslugite za kvalitetot povisok od utvrdeniot so
standardite i normativite gi opredeluva ustanovata za deca so prethodna
soglasnost na ministerot za trud i socijalna politika.
Cenite na uslugite na privatnata ustanova i ustanovata za deca od
~len 70 na ovoj zakon gi utvrduva osnova~ot.
^len 116 ^len 116 ^len 116 ^len 116
Ministerstvoto za trud i socijalna politika vo javnata ustanova za
deca vr{i kontrola na vistinitosta na podatocite koi javnata ustanova gi
dostavuva do Ministerstvoto, kako i na zakonitosta na pravilnosta na
koristeweto na sredstvata od Buxetot i sredstvata obezbedeni od drugi
izvori.
XIII. NADZOR . NADZOR . NADZOR . NADZOR
^len 117 ^len 117 ^len 117 ^len 117
Ministerstvoto za trud i socijalna politika vr{i nadzor nad
sproveduvaweto na ovoj zakon.
Ministerstvoto za trud i socijalna politika mo`e da zapre od
izvr{uvawe op{t akt na ustanova za deca ako ne e vo soglasnost so Ustavot i
zakon i vo rok od 15 dena }e pokrene postapka pred Ustavniot sud na
Republika Makedonija za ocena na ustavnosta i zakonitosta na istiot.
Ministerstvoto za trud i socijalna politika po pravoto na nadzor
mo`e da ukine kone~no re{enie za pravata za za{tita na decata utvrdeni so
ovoj zakon, ako utvrdi deka so nego e povreden ovoj zakon.
Po ukinuvaweto na re{enieto od stav 3 na ovoj ~len organot koj go
donel re{enieto e dol`en vedna{ da go zapre negovoto izvr{uvawe.
^len 118 ^len 118 ^len 118 ^len 118
Ministerstvoto za trud i socijalna politika ima pravo i dol`nost da
zabrani na pravno i fizi~ko lice vr{ewe na dejnost, ako vrz osnova na
izvr{eniot nadzor, utvrdi deka pove}e ne se ispolneti propi{anite uslovi
za vr{ewe na dejnosta ili dejnosta se vr{i na {teta na korisnicite, a
konstatiranite nedostatoci pravnoto i fizi~ko lice ne gi otstrani vo
rokot opredelen od Ministerstvoto za trud i socijalna politika.
Protiv re{enieto za zabrana na vr{ewe na dejnosta mo`e da se izjavi
`alba do Komisijata na Vladata vo rok od 15 dena od denot na priemot na
re{enieto.
^len 119 ^len 119 ^len 119 ^len 119
Po kone~nosta na re{enieto od ~len 118 na ovoj zakon,
Ministerstvoto za trud i socijalna politika }e i predlo`i na Vladata da
go odzeme odobrenieto od ~lenot 70 stav 1 i ~len 71 stav 1 na ovoj zakon, a
koga se raboti za javna ustanova }e i predlo`i donesuvawe na odluka za
prestanok na javnata ustanova za deca.
^len 120 ^len 120 ^len 120 ^len 120
Nad izvr{uvaweto na stru~nata rabota vo dejnosta za{tita na decata
se vr{i stru~en nadzor.
So nadzorot na stru~nata rabota se utvrduva dali stru~nata rabota za
ostvaruvawe na za{titata na decata e zasnovana na sovremeni, nau~ni i
stru~ni metodi i dostignuvawa za toj vid na dejnost i dali taa se organizira
na najcelishoden i najefikasen na~in.
So nadzorot na stru~nata rabota se dava i neposredna stru~na pomo{.
^len 121 ^len 121 ^len 121 ^len 121
Nadzor nad stru~nata rabota vo ostvaruvaweto na zgri`uvaweto na
vospitanieto i odmor i rekreacija, vr{i Ministerstvoto za trud i
socijalna politika, nad ostvaruvaweto na obrazovnata rabota
Ministerstvoto za obrazovanie i nauka, a nad zdravstvenata za{tita
Ministerstvoto za zdravstvo.
Nadzor nad stru~nata rabota se vr{i najmalku edna{ vo godinata.
Izve{taj za izvr{eniot nadzor nad stru~nata rabota se dostavuva vo
rok od 15 dena po izvr{eniot nadzor do ustanovata vo koja e izvr{en
nadzorot, do Ministerstvoto za trud i socijalna politika i organot koj dal
soglasnost za vodewe nadzor, odnosno i na osnova~ot ako ustanovata e
privatna.
^len 122 ^len 122 ^len 122 ^len 122
Ustanovata za deca e dol`na da ovozmo`i vr{ewe na stru~en nadzor.
XIV. MANIFESTACII POSVETENI NA DECATA . MANIFESTACII POSVETENI NA DECATA . MANIFESTACII POSVETENI NA DECATA . MANIFESTACII POSVETENI NA DECATA
^len 123 ^len 123 ^len 123 ^len 123
Manifestacii posveteni na decata se: "Svetski den na deteto",
"Detska nedela" i "Den na deteto".
"Svetski den na deteto" e prviot ponedelnik vo mesec oktomvri.
"Detskata nedela" se odr`uva sekoja godina vo prvata polna nedela od
mesec oktomvri i trae sedum dena.
"Den na deteto" e posledniot den od "Detskata nedela".
Vo vreme na traeweto na manifestaciite posveteni na decata se
organiziraat kulturni, zabavni, obrazovni, sportsko-rekreativni,
aktivnosti od oblasta na ekologijata i drugi aktivnosti posveteni na
decata.
Aktivnostite na manifestaciite posveteni na decata se finansiraat
od sredstvata {to se sobiraat vo vremetraeweto na manifestacijata.
^len 124 ^len 124 ^len 124 ^len 124
Za vreme na traeweto na "Detska nedela" se pla}a poseben iznos na:
- sekoj prodaden vlezen bilet za teatar, kino, umetni~ka izlo`ba i
drugi kulturni manifestacii;
- sekoja po{tenska pratka vo vnatre{niot soobra}aj, osven na
pe~ateni raboti;
- sekoj vlezen bilet na sportski natprevari i drugi sportski
priredbi;
- sekoj prodaden vozen bilet vo `elezni~kiot, avtomobilskiot,
me|unarodniot, me|ugradskiot i avionskiot soobra}aj i
- na sekoja prodadena gramofonska plo~a, muzi~ki kompakt disk i
videokaseta.
Od pla}aweto na iznosot od stav 1 to~ka 1 na ovoj ~len, se isklu~uvaat
izlo`bite, priredbite i drugite kulturni manifestacii organizirani od
strana na u~enici i studenti vo javni ustanovi.
^len 125 ^len 125 ^len 125 ^len 125
Vladata so odluka sekoja godina go utvrduva na~inot na naplata na
iznosot za "Detska nedela" od ~lenot 124 na ovoj zakon.
XV. KAZNENI ODREDBI . KAZNENI ODREDBI . KAZNENI ODREDBI . KAZNENI ODREDBI
^len 126 ^len 126 ^len 126 ^len 126
So pari~na kazna od 40.000 do 200.000 denari }e se kazni za prekr{ok
rabotodavecot, ako sprotivno na odredbite na ovoj zakon, ne dava podatoci
ili dava nevistinite podatoci od koi zavisi ostvaruvaweto na pravo od
za{tita na decata ili koristeweto na uslugite vo ustanovite.
Za prekr{ok od stav 1 na ovoj ~len, }e se kazni i odgovornoto lice vo
pravnoto lice so pari~na kazna od 10.000 do 40.000 denari.
^len 127 ^len 127 ^len 127 ^len 127
Roditelot ili staratelot na deteto, korisnik na pravo za za{tita na
deca, odnosno korisnik na uslugi vo ustanovite, }e se kazni za prekr{ok so
pari~na kazna od 8.000 do 10.000 denari, ako izjavata ili baraweto {to ja dal
sodr`i nevistiniti ili neto~ni podatoci, a poslu`ila kako dokaz za
ostvaruvawe na pravo od za{tita na decata ili za koristewe na uslugi vo
ustanova za deca.
^len 128 ^len 128 ^len 128 ^len 128
So pari~na kazna od 20.000 do 50.000 denari }e se kazni za prekr{ok
odgovornoto lice od organizacionata edinica na Ministerstvoto za trud i
socijalna politika koe sprotivno na odredbite na ovoj zakon }e odobri
pravo od za{tita na decata.
^len 129 ^len 129 ^len 129 ^len 129
So pari~na kazna od 20.000 do 50.000 denari }e se kazni za prekr{ok
lice koe vr{i politi~ko ili versko organizirawe i dejstvuvawe i
zloupotreba na decata poradi politi~ko ili versko organizirawe i
dejstvuvawe, kako i lice koe vr{i psihi~ko ili fizi~ko maltretirawe ili
kaznuvawe, ili drugo ne~ove~ko postapuvawe ili zloupotreba na decata
(~len 9).
^len 130 ^len 130 ^len 130 ^len 130
So pari~na kazna od 40.000 do 200.000 denari }e se kazni za prekr{ok
ustanovata za deca, ako:
-organizira politi~ko ili versko organizirawe i dejstvuvawe i vo
ustanovata se vr{i zloupotreba na decata od istite pobudi, kako i se vr{i
psihi~ko ili fizi~ko maltretirawe, kaznuvawe ili drugo ne~ove~ko
postapuvawe ili zloupotreba na decata (~len 9);
-ostvaruva planovi i programi {to ne se doneseni od nadle`niot
organ (~lenovi 52 i 65);
-ostvaruva programi bez pribaveno pozitivno mislewe (~lenovi 53 i
65 stav 3);
-ne ja sledi zdravstvenata sostojba na decata i ne sproveduva merki za
sproveduvawe na istata (~len 58 stav 1);
-postapi sprotivno na odredbata od ~len 58 stav 2;
-ne donese ili ne dostavi godi{na programa za rabota (~lenovi 59 i
68);
-ne gi ostvaruva standardite i normativite za vr{ewe na dejnosta
(~len 71 stav 3);
-osnova ustanova za deca bez odobrenie (~lenovi 70 i 76);
-zapo~ne so rabota i vr{i dejnost, a ne gi ispolnuva propi{anite
uslovi, odnosno ako vr{i dejnost bez re{enie na nadle`en organ (~len 73
stav 1);
-izvr{i izbor na rabotnici sprotivno na uslovite utvrdeni so ovoj
zakon (od ~lenovite 84 do 90);
-postapi sprotivno na odredbite od ~len 92 stavovi 1 i 2;
-ne ja vodi propi{anata evidencija i dokumentacija ili ja vodi
sprotivno na propi{anoto so akt (~len 106);
-ne ja vodi propi{anata evidencija (~len 107);
-koristi prira~nici, detski spisanija i druga literatura za koi nema
re{enie za odobruvawe i upotreba (~len 108);
-ne gi primenuva utvrdenite ceni na uslugi od nadle`en organ (~len
115);
-dostavuva nevistiniti podatoci, kako i nezakonski ili nepravilno
gi koristi sredstvata (~len 116) i
-ne ovozmo`i vr{ewe na nadzor (~lenovi 117, 120 i 121).
Za prekr{ok od stavot 1 na ovoj ~len }e se kazni so pari~na kazna od
10.000 do 40.000 denari i rakovodnoto lice vo ustanovata.
So pari~na kazna od 10.000 do 30.000 denari }e se kazni vrabotenoto
lice vo ustanovata, ako:
-telesno kazni dete, odnosno psihi~ki go maltretira (~len 9);
-ja vodi evidencijata i dokumentacijata sprotivno na ~lenovite 106 i
107 i
-koristi prira~nik, detsko spisanie i druga stru~na literatura za
koi nema re{enie za odobruvawe i upotreba (~len 108).
^len ^len ^len ^len 131 131 131 131
So pari~na kazna od 50.000 do 100.000 denari }e se kazni za prekr{ok
ustanova za deca koja sprotivno na odredbite od ~len 95 go rasporedi
zapo~nuvaweto i zavr{uvaweto na rabotnoto vreme.
Za prekr{ok od stavot 1 na ovoj ~len, }e se kazni odgovornoto lice vo
ustanovata so pari~na kazna od 10.000 do 40.000 denari.
^len 132 ^len 132 ^len 132 ^len 132
So pari~na kazna od 50.000 do 100.000 denari }e se kazni pravnoto lice
koe ne naplatuva sredstva za "Detska nedela", odnosno koe ne go uplatuva
naplateniot iznos (~lenovi 124 i 125).
Za prekr{ok od stavot 1 na ovoj ~len, }e se kazni so pari~na kazna od
10.000 do 20.000 denari odgovornoto lice na organizacijata, pravnoto lice.
XVI. PREODNI I ZAVR[NI ODREDBI . PREODNI I ZAVR[NI ODREDBI . PREODNI I ZAVR[NI ODREDBI . PREODNI I ZAVR[NI ODREDBI
^len 133 ^len 133 ^len 133 ^len 133
Postojnite organizacii za zgri`uvawe i vospitanie na deca od
predu~ili{na vozrast od denot na vleguvaweto vo sila na ovoj zakon,
prodol`uvaat da rabotat kako javni ustanovi za deca-detski gradinki.
Postojnite: Rabotna organizacija za odmor i rekreacija na deca
"Mladost" Skopje, Rabotna organizacija za odmor i rekreacija na deca i
mladina "Ilinden" Gostivar, Detsko odmorali{te "Pelister" Bitola,
Pretprijatie vo op{testvena sopstvenost Rekreativen centar "Male{evo"
Berovo, Pretprijatie vo op{testvena sopstvenost "Majski Cvet" Struga, od
denot na vleguvaweto vo sila na ovoj zakon prodol`uvaat da rabotat kako
javna ustanova za deca - detsko odmorali{te, a sezonskite odmorali{ta
prodol`uvaat da rabotat vo ramkite na organizacionite edinici na
Ministerstvoto za trud i socijalna politika.
^len 134 ^len 134 ^len 134 ^len 134
Dodatocite za deca, po vleguvaweto vo sila na ovoj zakon, }e
prodol`at da se ostvaruvaat soglasno so odredbite od Zakonot za
op{testvena za{tita na decata ("Slu`ben vesnik na SRM" br. 6/81, 40/87,
17/91 i 38/91 i "Slu`ben vesnik na Republika Makedonija" br. 12/93) i
soodvetnite podzakonski akti do donesuvaweto na podzakonskiot akt od ~len
40 na ovoj zakon.
^len 135 ^len 135 ^len 135 ^len 135
Site podzakonski akti predvideni so ovoj zakon, }e se donesat vo rok
od {est meseci od denot na vleguvaweto vo sila na ovoj zakon.
Do donesuvaweto na podzakonskite akti predvideni so ovoj zakon, }e
se primenuvaat postojnite podzakonski akti, dokolku se vo soglasnost so
ovoj zakon.
^len 136 ^len 136 ^len 136 ^len 136
Detskite gradinki i detskite odmorali{ta, }e ja usoglasat svojata
organizacija, rabotewe i akti so odredbite na ovoj zakon vo rok od {est
meseci od denot na vleguvaweto vo sila na ovoj zakon.
Do donesuvaweto na aktite od stavot 1 na ovoj ~len }e se primenuvaat
postojnite op{ti akti, dokolku se vo soglasnost so ovoj zakon.
Dokolku postojnite op{ti akti ne se vo soglasnost so ovoj zakon, ovoj
zakon se primenuva neposredno.
^len 137 ^len 137 ^len 137 ^len 137
Direktorite na detskite gradinki imenuvani pred vleguvaweto vo
sila na ovoj zakon, prodol`uvaat da gi vr{at svoite funkcii do
imenuvaweto na nov organ na rakovodewe, soglasno so ovoj zakon.
Organite na upravuvawe na detskite gradinki izbrani pred
vleguvaweto vo sila na ovoj zakon, prodol`uvaat da ja vr{at svojata
funkcija do izborot na nov organ na upravuvawe, soglasno ovoj zakon.
Direktorite na postojnite organizacii za odmor i rekreacija detski
odmorali{ta, imenuvani pred vleguvaweto vo sila na ovoj zakon,
prodol`uvaat da gi vr{at svoite funkcii do imenuvawe nov organ na
rakovodewe, soglasno ovoj zakon.
Organite na upravuvawe na postojnite organizacii za odmor i
rekreacija detski odmorali{ta, izbrani pred vleguvaweto vo sila na ovoj
zakon, prodol`uvaat da ja vr{at svojata funkcija do izbor na nov organ na
upravuvawe.
^len 138 ^len 138 ^len 138 ^len 138
Postojnite zabavi{ni grupi pri osnovnite u~ili{ta po vleguvaweto
vo sila na ovoj zakon, prodol`uvaat da rabotat vo sostav na osnovnite
u~ili{ta preku koi obezbeduvaat sredstva za funkcionirawe od
Ministerstvoto za obrazovanie i nauka, odnosno od Buxetot na Republikata.
^len 139 ^len 139 ^len 139 ^len 139
Rabotnicite so visoko, vi{e i sredno obrazovanie koi na denot na
vleguvaweto vo sila na ovoj zakon nemaat soodveten vid i stepen na
obrazovanie i imaat najmalku pet godini rabotno iskustvo na soodvetnoto
rabotno mesto, mo`at i ponatamu da ja vr{at rabotata na rabotnoto mesto
na koe se zate~eni so vleguvaweto vo sila na ovoj zakon, a drugite se dol`ni
da go oformat svoeto obrazovanie soglasno so ~lenovite od 84 do 89 od ovoj
zakon vo rok od {est godini od denot na vleguvaweto vo sila na istiot.
Dokolku vo rokot predviden vo stav 1 od ovoj ~len rabotnicite ne go
oformat svoeto obrazovanie, rabotniot odnos }e im prestane.
Po isklu~ok na stav 1 od ovoj ~len, postojniot kadar koj na denot na
vleguvaweto vo sila na ovoj zakon raboti vo javnata detska gradinka kako
vospituva~i i koi zavr{ile Filozofski fakultet-pedago{ka grupa-nasoka
za predu~ili{ni pedagozi, Filozofski fakultet-pedago{ka grupa za
ednopredmetna pedagogija, ili Filozofski fakultet-grupa pedagogija
dvopredmetni studii, grupa psihologija, Filolo{ki fakultet grupa
makedonski jazik i grupa istorija na kni`evnostite na narodite na SFRJ,
Fakultet za muzi~ka umetnost-nastavna nasoka, Fakultet za likovni
umetnosti-nastavna nasoka i Fakultet za fizi~ka kultura nastavna nasoka,
ako imaat zavr{eno specijalisti~ka studija za predu~ili{ni pedagozi,
prodol`uvaat i ponatamu da gi vr{at rabotite na vospituva~i.
^len 140 ^len 140 ^len 140 ^len 140
So denot na vleguvaweto vo sila na ovoj zakon, prestanuva da va`i
Zakonot za op{testvena za{tita na decata ("Slu`ben vesnik na SRM" br.
6/81, 40/87, 17/91 i 38/91) i "Slu`ben vesnik na Republika Makedonija" br.
12/93), Zakonot za odmorali{tata na decata i mladinata ("Slu`ben vesnik
na SRM" br. 22/78, 17/91 i 38/91) i Zakonot za predu~ili{no i osnovno
vospitanie i obrazovanie ("Slu`ben vesnik na SRM" br. 19/83, 29/89, 15/90,
11/91 i "Slu`ben vesnik na RepublikaMakedonija" br. 14/95).
^len 141 ^len 141 ^len 141 ^len 141
Ovoj zakon vleguva vo sila osmiot den od denot na objavuvaweto vo
"Slu`ben vesnik na Republika Makedonija".