FAKULTI PENDIDIKAN DAN BAHASA

SEMESTER 8 /2013
OUMM3203
PROFESIONAL ETHICS
NO. MATRIKULASI : 711204016188001
NO. KAD PENGNEALAN : 711204-01-6188
NO. TELEFON : 0133808847
EMEL : ana2011.oum@gmail.com
PUSAT PEMBELA!ARAN : Shah Alam Learning Centre
ISI KANDUNGAN
BIL PERKARA HALAMAN
1 Pengenalan 1
2 Geala !a"uah 3
3 #in$a%an &er$a"ar%an Anali"i" e%onomi' anali"i" un$ang-
un$ang' anali"i" eti%a (ntu% )en*ele"ai%an )a"alah !a"uah.
"
4 Anali"i" i"u ra"uah $ari "u$ut +an$angan moral 10
6 Penutu+an 12
7 !uu%an
1. P#$%#$&'$
Pem&entu%an eti%a *ang &ai% "ememangn*a &ermula $ari+a$a $iri "e"eorang in$i,i$u
itu "en$iri. Se"eorang in$i,i$u itu +erlu memili%i "atu "et +an$uan $an +eraturan
*ang &erhu&ung %ait $engan ting%ah la%u &agi menga-al $irin*a $alam "etia+
tin$a%an *ang $ila%u%an agar ti$a% tere&a% $alam geala *ang ti$a% &ermoral.
Selain itu' $engan &era"a"%an eti%a *ang a$a' %on.li% terha$a+ %einginan &oleh
$i"ele"ai%an $an "eteru"n*a mening%at%an .ung"i "o"ial "e"eorang in$i,i$u. Secara
umumn*a eti%a meru+a%an teori *ang &er%aitan $engan tin$a%an' huah $an tuuan
*ang mengarah %e+a$a ma%na "e"uatu tin$a%an. /ti%a meru+a%an "atu $i"i+lin ilmu
*ang meng%ai tentang moral' +rin"i+ moral' %ae$ah moral $an tin$a%an "erta
%ela%uan manu"ia *ang &etul.
)ana%ala' $ari+a$a "u$ut &aha"a' eti%a atau ethics &erma%"u$ "i%a+ $an a$at *ang
menentu%an ting%ah la%u "e"uatu golongan. )enurut 0hite 112233' eti%a "e&agai
"alah "atu ca&ang .al"a.ah *ang &er%aitan $engan %e&ai%an moral 1virtue moral3 $an
menilai tin$a%an manu"ia. 4al"a.ah eti%a a$alah &er&e5a $ari+a$a un$ang-un$ang
%eagamaan $an &u$a*a. Pen$e%atan "ecara +eri&a$i %e+a$a eti%a a$alah meneru"i
%aian ting%ah la%u tentang moraliti melalui ra"ional *ang $ilihat %e+a$a %ehi$u+an
manu"ia.
)ana%ala menurut Saha%ian et.al. 112233' eti%a &era"al $ari+a$a &aha"a Gree% %uno
iaitu ethos *ang &erma%"u$ 6.al"a.ah moral6. /ti%a meru+a%an "alah "atu ca&ang
utama .al"a.ah *ang merang%umi %ela%uan &etul $an %ehi$u+an &ai%. Li+utan eti%a
a$alah le&ih lua" $ari+a$a menganali"i" a+a *ang &etul $an "alah. Salah "atu a"+e%
utama eti%a ialah 6%ehi$u+an &ai%6' iaitu %ehi$u+an *ang &ernilai atau memua"%an.
7leh itu $a+atlah $i"im+ul%an &aha-a eti%a ialah +rin"i+-+rin"i+ ting%ah la%u *ang
&ertanggunga-a& untu% menentu%an tin$a%an *ang $iam&il oleh "e"eorang in$i,i$u
itu &oleh $iterima $ari+a$a "egi moral atau "e&ali%n*a. Setia+ in$i,i$u +erlu
mem+un*ai eti%a *ang &oleh $iterima oleh "etia+ anggota ma"*ara%at $i
1
"e%elilingn*a. 8n$i,i$u *ang ti$a% mem+un*ai eti%a *ang "eim&ang a%an mem&a-a
%e+a$a %on.li% "o"ial "e+erti ra"uah' +ecah amanah' ti$a% &ertanggunga-a&' cuai
$alam tuga" $an "e&again*a.
)ana%ala eti%a +ro.e""ional +ula meruu% %e+a$a eti%a $alam "e"uatu +ro.e"ion $an
&i$ang +ro.e"ional. )enurut )oh$ 9ani& 9ohari 120013' eti%a +ro.e"ional meru+a%an
"atu alat %a-alan "o"ial terha$a+ golongan +ro.e"ional *ang mem&oleh%an organi"a"i
$an ma"*ara%at menga-a"i $an menilai ting%ah la%u mere%a $ari "ema"a %e "ema"a.
:alam "e"uatu +ro.e"ion' eti%a +ro.e"ional $ia$i%an "e&agai +an$uan oleh "etia+
%a%itangan $alam mela%u%an tuga"an. /ti%a ter"e&ut +erlu $i+atuhi untu%
mengela%%an "e&arang ma"alah atau %on.li% "o"ial "e+erti ena*ah %eti%a menalan%an
tanggunga-a&. ;e"im+ulann*a' eti%a +ro.e"ional meru+a%an gari" +an$uan *ang
&ertuuan untu% mening%at%an taha+ $i"i+lin' %ualiti $an +ro$u%ti,iti %a%itangan
$alam "e"e&uah organi"a"i. Selain itu' eti%a +ro.e"ional mem&eri +ene%anan terha$a+
"emua a"+e% *ang &er%aitan $engan +eraturan' +era$a&an' +eranan nilai "erta ting%ah
la%u +ro.e"ion $alam ma"*ara%at.
;o$ eti%a +ro.e"ional a$alah "alah "atu <alat %a-alan="o"ial *ang $iguna%an "e&agai
"atu +an$uan $alaam men$i"i+lin%an $iri %e arah *ang le&ih &ereti%a. Selain itu' ian*a
&er.ung"i "e&agai lan$a"an $alam menalan%an +el&agai %era $engan le&ih &ai% $an
le&ih teratur
)ana%ala %o$ eti%a +ro.e""ional a$alah "alah "atu >alat %a-alan> "o"ial *ang
$iguna%an "e&agai "alah "atu +an$uan $alam men$i"i+lin%an $iri %earah *ang le&ih
&ereti%a.
Semua eti%a +ro.e""ional *ang $iguna +a%ai $i"eluruh $unia $alam &i$ang-&i$ang
"e+erti +eru&atan' guaman' +erniagaan' +era%uanan $an %euruteraan mem+un*ai
a"a"-a"a" eti%a *ang "ama. 8ni %erana tuuan eti%a $i&entu% a$alah $iguna%an untu%
$iri $an ma"*ara%at amn*a.
2
2. G#('&' R')*'+
!a"uah &oleh $ita."ir%an "e&agai ?ganaran atau im&uhan *ang $i+eroleh ha"il
$ari+a$a mela%u%an "e"uatu %era *ang ti$a% "e+atutn*a $ila%u%an6. !a"uah &u%an
"ahaa &oleh $i&eri atau $iterima $alam &entu% -ang ringgit teta+i uga $alam &entu%
material. Secara amn*a ra"uah &erma%na %ua"a *ang telah $i&eri%an %e+a$an*a
$i"alahguna%an $an &ertin$a% untu% %e&ai%an $iri "en$iri $an &er"i%a+ ?+ilih
%a"ih6$alam tin$a%ann*a.
Selain itu' ra"uah meru+a%an "atu tin$a%an +emera"an *ang $ila%u%an oleh "e"eorang
$engan tuuan untu% men$a+at%an +ertolongan $an .ae$ah $irin*a "en$iri. !a"uah
uga $ia$i%an "e&agai "atu alan +inta" "e"eorang untu% mengeca+i %ehi$u+an me-ah
atau untu% mahu mena$i %a*a $alam ma"a "ing%at. ;e&ia"aann*a orang *ang terli&at
$engan &u$a*a ra"uah ini ti$a% memi%ir%an %e"an &uru% *ang a%an tera$i' teta+i
han*a memi%ir%an %euntungan %e+a$a $iri mere%a "emata-mata.
!a"uah &erla%u a+a&ila +ena-at a-am mahu+un +e%era "-a"ta ti$a% mengha*ati
nilai-nilai murni. )alah ra"uah &oleh &erla%u &erlelua"a $alam "emua +ering%at
a-atan a+a&ila nilai $ia&ai%an. Pa$a tahun 2007 "e&an*a% @46 tang%a+an $i&uat
meli&at%an %e"alahan ra"uah *ang mana 70 +eratu" $ari +e"alah ter"e&ut ter$iri $ari
+ena-at a-am $an 30 +eratu" lagi meli&at%an "e%tor "-a"ta $an lain-lain. Ang%a
ter"e&ut $ilihat "u$ah cu%u+ tinggi $an %ita +erca*a ter$a+at &an*a% lagi %e"-%e"
ra"uah lain *ang &erla%u *ang ti$a% $i&uat tang%a+an %erana tia$a ma%lumat %e+a$a
+iha% Aa$an Pencegah !a"uah )ala*"ia 1AP!3. 8ni %erana ra"uah &ia"an*a &erla%u
"ecara "en*a+-"en*a+ atau "em&un*i-"em&un*i *ang "ememangn*a aga% "u%ar
$i%e"an oleh +iha% &er%ua"a.
#er$a+at &e&era+a +unca *ang men*e&a&%an &erla%un*a ra"uah iaitu B
i. Si%a+ manu"ia *ang ingin mengear %e%a*aan $an %eme-ahan $an ti$a%
&ertanggunga-a& "ehingga "anggu+ menerima "ogo%an *ang $i&eri tan+a
&er.i%ir +anang.
ii. %urang $i$i%an agama uga men*e&a&%an geala ra"uah ini "ema%in %riti%al
$an %roni% $i negara %ita
iii. ;e+im+inan *ang lemah uga men*e&a&%an %urangn*a +en*eliaan $an
+emantauan $an ini memu$ah%an &erla%un*a ra"uah.
i,. ;elemahan +eraturan atau "i"tem +ela%"anaan %era uga &oleh men*e&a&%an
"e"e&uah 9a&atan atau Agen"i itu "entia"a ter$e$ah +erla%uan ra"uah.
,. Cilai +eri&a$i $an +rin"i+ moral *ang lemah men*e&a&%an &erla%un*a ra"uah.
Se"eorang itu tahu &aha-a ra"uah $ilarang oleh agama $an un$ang' teta+i
teta+ $ila%u%an uga $emi %ea*aan' +ang%at $an %e-angan tan+a mengira
%e"ann*a terha$a+ orang lain
Geala ra"uah *ang "ema%in &erlelua"a $an %roni% ini telah mem&eri %e"an *ang
&uru% terha$a+ negara $an uga ma"*ara%at. Selain itu' %egiatan ra"uah a%an
melum+uh%an .ung"i +eralanan "e"uatu organi"a"i. :engan a$an*a %egiatan ra"uah'
tia$a "e"ia+a a%an $a+at mengaga% tin$a%an "e"eorang atau ha"il $ari+a$a "e"uatu
rancangan untu% ma"a $e+an. ;emauan "e"e&uah negara &ergantung %e+a$a cer$i%
+an$ai $an +ro.e"ional *ang a$a. ;egiatan ra"uah a%an han*a mengha%i" %e+erca*aan
orang a-am terha$a+ cer$i% +an$ai negara %ita.
Selain itu +emerintahan mena$i lemah %erana "etia+ %ali ra"uah &erla%u' ma%a
+emerintah %ehilangan ha"il atau tergelincir $ari+a$a tin$a%an-tin$a%an *ang
"e+atutn*a. (m+aman*a i%a cuai terha$a+ "e"uatu *ang telah $itentu%an' ma%a
+em&erian ra"uah telah mengganti%an -ang cu%ai *ang "e+atutn*a $i%uti+ $an
man.aatn*a han*a $ini%mati oleh "egelintir +em&eri ra"uah.
;e"an *ang +aling %etara $ari+a$a geala ra"uah ini ialah a%an men*e&a&%an
+enta$&iran "e"e&uah negara mena$i %ucar-%acir. :an ini a%an men*e&a&%an
3
%emero"otan e%onomi' +enga&aian %e+entingan ma"*ara%at $an "e&again*a. Au$a*a
ra"uah uga &oleh menghancur%an +enta$&iran $an +emerintahan "e"e&uah negara.
4
3. T,$-'.'$ B#/-')'/.'$ A$'&,),) E.0$01,2 A$'&,),) U$-'$%U$-'$%2 A$'&,),)
E3,.' U$3*. M#$4#&#)',.'$ M')'&'+ R')*'+.
:alam mem&uat %e+utu"an eti%a ti$a% "emu$ah memilih $iantara ?&etul6 $an ?"alah6.
;e+utu"an *ang $i&uat a$alah rumit untu% mengim&angi $i antara +re"ta"i e%onomi
$an +re"ta"i "ocial $i $alam "e"e&uah organi"a"i. (ntu% mengem&angi %e$ua-$ua ini'
ter$a+at tiga cara anali"i" ma"alah eti%a $alam +enguru"an *ang &oleh $ia$i%an
"e&agai +an$uan iaitu B
i. Analisis Ekonomi
#eori mi%ro e%onomi &ergantung %e+a$a +ilihan antara e%onomi $an +re"ta"i
"o"ial. Aer$a"ar%an anali"i" e%onomi' ra"uah mem&a-a %e"an *ang &uru%
terha$a+ negara' ma"*ara%at $an uga organi"a"i.
Selain itu' ra"uah a%an menggugat %emauan negara $ari "u$ut e%onomi
%erana $iuru"%an oleh mere%a *ang terli&at $engan ra"uah $alam +enguru"an
e%onomi untu% menguru"%an e%onomi negara. Selain itu' geala ra"uah uga
a%an menurun%an mutu $an %ualiti %era $an ini men*e&a&%an +ela&ur-+ela&ur
a"ing ti$a% &erminat untu% mela&ur $an "ecara ti$a% lang"ung ini a%an
merugi%an negara $an "eteru"n*a mem&eri %e"an terha$a+ +ertum&uhan
e%onomi negara.
ii. Analisis Undang-Undang
(n$ang-un$ang meru+a%an "atu "et +eraturan *ang %on"i"ten $an $igu&al oleh
ma"*ara%at untu% menga-al %ela%uan ma"*ara%at $an telah $iter&it%an
1published3' $iterima 1generally accepted3 $an $i%uat%ua"a%an 1enforced3.
Secara ring%a"n*a' un$ang-un$ang a$alah "atu "et +eraturan *ang $i&ina oleh
ma"*ara%at untu% mengua"ai atau menga-al %ela%uan $i $alam "e"e&uah
ma"*ara%at. Semua %e+utu"an *ang a%an $iam&il +erlu $itentu%an oleh
un$ang-un$ang %erana ma"*ara%at telah mem&ina "atu "et +eraturan *ang
$i&uat "ecara %ole%ti. oleh anggota ma"*ara%at ter"e&ut mengenai tin$a%an
$an %ela%uan *ang haru" $i&uat a+a&ila &erla%u $ilema moral.
5
A+a *ang +aling +enting ialah' un$ang-un$ang $a+at $ia$i%an "e&agai
+an$uan untu% +ilihan moral. 8ni &erma%"u$ in$i,i$u +erlu meruu% %e+a$a
un$ang-un$ang a+a&ila &erha$a+an $engan $ilema eti%a "ama a$a $i $alam
atau $i luar organi"a"i.
)elalui anali"i" un$ang-un$ang' "etia+ "e"uatu ma"alah *ang &erla%u $a+at
$a+at $i%enal +a"ti ?&etul6 $an ?"alah6. 7leh %erana ma"*ara%at mengangga+
$an &er+en$a+at geala ra"uah meru+a%an "uatu ma"alah *ang &e"ar a$i "atu
un$ang-un$ang +erlu $iguna%an &agi menangani ma"alah ini.
Aagi mem&en$ung geala ra"uah ini' anatara tin$a%an *ang &oleh $ila%u%an
ialah $engan menahan' men$a%-a $an menghu%um +e"alah-+e"alah ra"uah
tan+a mengira %e$u$u%an $an "tatu" mere%a. Sememangn*a tin$a%an tega"
$engan men$a%-a "emua +iha% *ang terli&at tan+a mengira %e$u$u%an $an
"tatu" menunu%%an &aha-a +engamal ra"uah a%an menerima hu%uman *ang
"etim+al.
iii. Analisis Etika
:alam "ua"ana normati,e +hilo"o+h*' "etia+ orang mem+un*ai $a"ar
+emi%iran $i $alam ma"*ara%at $an &ertin$a% +a$a +rin"i+ *ang "ama'
%emu$ian ra%an atau "e%um+ulan $i $alam ma"*ara%at me"tilah men$a+at
la*anan *ang a$il.
:alam menentu%n tin$a%an *ang $iam&il "ama$a &etul atau "alah memerlu%an
%ae$ah-%ae$ah analiti% *ang %on"i"ten agar $a+at menca+ai %e+utu"an *ang
&etul $an te+at. #er$a+at lima teori eti%a *ang memain%an +eranan +enting
$alam mem&uat %e+utu"an eti%a $alam "e"uatu +enguru"an +enta$&iranB-
i. /ternal La- 1(n$ang-un$ang A&a$i3
9i%a "e"eorang mem+un*ai ha% untu% ?hi$u+' %e&e&a"an $an mengear
%e&ahagian6' %emu$ian mere%a uga a$a %e-ai+an untu% menamin
ha% *ang "ama untu% orang lain.
)enurut #homa" 9e..er"on' &eliau +erca*a &aha-a %e&enaran un$ang-
un$ang ini a$alah ?"el.-e,i$ent6 iaitu %e+erca*aan %e+a$a $iri "en$iri
"e&agai &u%ti. :alam .ra"a ter%enal &eliau' &eliau men*ata%an &aha-a
%e&enaran ti$a% &oleh &eru&ah 1inaliena&le3 $an tuga" atau
tanggunga-a& &oleh $i+erolehi $ari+a$a %e&enaran ter"e&ut.
ii. Cla""ical #eleological /thical #heor*B (tilitariani"m
Pen$e%atan teleological terha$a+ eti%a &er&entu% +enguru"an mem&eri
+ene%anan %e+a$a %e"u$ahan' &u%an niat tin$a%an in$i,i$u $engan
leng%a+. #eleolog* $iter&it%an $ari+a$a i"tilah Greece *ang mana
&erma%na %e"u$ahan atau %e+utu"an.
#eori ini le&ih tertum+u %e+a$a ha"il' %e"an atau %e+utu"an *ang &a%al
men*u"ul ha"il $ari+a$a "e"uatu %e+utu"an *ang $ila%u%an oleh
+enguru"an +enta$&iran' $an &u%ann*a niat in$i,i$u *ang mem&uat
%e+utu"an atau tin$a%an. Ahli .al"a.ah &arat *ang ter%enal 9erem*
Aentham $an 9.S. )ill menega"%an &aha-a nilai moral "e"eorang
in$i,i$u $i+utu"%an oleh ma"*ara%at melalui a%i&at atau %e"an
$ari+a$a tin$a%ann*a. #in$a%ann*a &etul i%a ian*a mem&eri %e&ai%an
%e+a$a manu"ia $an "e&ali%n*a i%a ian*a mem&a-a %emu$aratan
%e+a$a ma"*ara%at. Aagaimana+un' o&e%ti. utama %e+utu"an eti%a
6
teori ini a$alah untu% %e&ai%an ma%"imum untu% "emua orang $an
%e&uru%an untu% umlah *ang +aling minimum.
)engi%ut +an$angan (tilitarian' "e"eorang haru" menilai $ilema eti%a
$ari "u$ut %e&ai%an $an %e&uru%an *ang &a%al tim&ul $ari tin$a%ann*a.
Se"uatu tin$a%an *ang &ai% $ari "egi moral ialah tin$a%an *ang
mengha"il%an natiah *ang +aling &ai% &agi orang *ang +aling ramai.
?Greate"t Goo$6 meruu% %e+a$a taha+ %eni%matan atau %e"a%itan
*ang terha"il $ari "e"uatu tin$a%an' taha+ $imana %ehen$a% "e"eorang
$a+at $i+enuhi' atau $i+anggil %e&ai%an e%onomi 1/conomic Aene.it"3.
)engi%ut +an$angan ini' $alam menganali"i" $an menangani geala
ra"uah %ita +erlu menentu%an &e&era+a a"+e% iaitu B
Sia+a *ang men$a+at %e"an "ecara lang"ung atau ta%
lang"ung a%i&at geala ra"uah *ang &erlelua"aD
A+a%ah %e&ai%an $an %ero"a%an *ang a%an mere%a
+erolehi "e%iran*a geala ra"uah ini &erteru"an.
Aera+a lama %e"an ter"e&ut a%an &era%hir.
Satu contoh *ang &ai% $alam hal ini ialah $alam
mem&uat %e+utu"an tentang geala ra"uah.
iii. Cla""ical :eontological /thical #heor*B (ni,er"ali"m
?:eontolog*6 &era"al $ari+a$a +er%ataan Gree% *ang meruu% %e+a$a
tuga" atau tanggunga-a& "e"eorang in$i,i$u. #eori eti%a ini
menega"%an &aha-a nilai moral "e"uatu "e"uatu tin$a%an ti$a% &oleh
&ergantung %e+a$a %e"an atau ha"il *ang &a%al men*u"ul ha"il $ari+a$a
"e"uatu %e+utu"an %erana %e"an atau ha"il *ang men*u"ul ti$a% $a+at
$i+a"ti%an %eti%a "e"uatu %e+utu"an $ila%u%an. Cilai moral "e"uatu
tin$a%an &ergantung %e+a$a niat "e"eorang *ang mem&uat %e+utu"an
atau tin$a%an.
Se%iran*a %ita menghara+%an *ang ter&ai% untu% orang lain' ma%a %ita
$iangga+ mem+un*ai nilai moral *ang tinggi' -alau+un %ita "ecara
ti$a% "engaa mem&uat orang lain terlu%a oleh tin$a%an %ita.
7
i,. :i"tri&uti,e 9u"tice #heor*
#eori ini telah $iilham%an oleh 9ohn !a-l" $an &er$a"ar%an %e+a$a
"uatu nilai iaitu %ea$ilan. ;ea$ilan $iangga+ "e&agai nilai moral atau
mulia *ang +aling utama. 9ohn !a-l" men*ata%an &aha-a ma"*ara%at
$an in"titu"i $i $alamn*a $i+enuhi %on.li% $an %era"ama. ;era"ama
mena$i amalan orang ramai $alam "e"uatu ma"*ara%at %erana
ma"*ara%at "e$ar &aha-a %era"ama mem&a-a %e&ai%an *ang le&ih
&e"ar &er&an$ing u"aha "ecara &er"en$irian atau in$i,i$u.
8
7leh itu' $alam mengata"i $an menangani geala ra"uah' "e"eorang
in$i,i$u *ang terli&at $engan geala ra"uah +erlu $iam&il tin$a%an *ang
a$il $an "e-aarn*a %erana geala ra"uah &oleh mem&uru%an $an
mero"a%%an negara' ma"*ara%at $an uga &ang"a.
,. Per"onal Li&ert* #heor*
#eori ini $iilham%an oleh !o&ert Co5ic%. Si"tem ini &ergantung
%e+a$a "atu +rin"i+ utama iaitu %e&e&a"an. ;e&e&a"an $i+erca*ai
"e&agai %e+erluan utama ma"*ara%at. Se"uatu +eraturan atau un$ang-
un$ang *ang mencemar%an %e&e&a"an "e"eorang haru" $itola% atau
$iha+u"%an -alau+un ia mem&a-a &an*a% %e&ai%an $an %egem&iraan
%e+a$a orang lain. Co5ic% +erca*a &aha-a ma"*ara%at a$alah ha"il
i%atan ramai in$i,i$u $an %era"ama $alam %alangan in$i,i$u ini
a$alah -ai& untu% +ertum&uhan e%onomi. Earta-&en$a' %e"ihatan $an
%ehormatan "e"eorang in$i,i$u $i+erolehi $ari+a$a in$i,i$u lain
melalui tu%aran &arang $an +er%hi$matan' atau +em&erian "e&agai
ha$iah.
;e"im+ulann*a "etia+ "i"tem ter"e&ut han*a merang%umi "e&ahagian %e&enaran $an
a$a $i antara "i"tem ter"e&ut &ertentangan +en$a+at mengenai moral "e"uatu tin$a%an
atau %e+utu"an *ang $i&uat. 7leh itu' %ita +erlu mengguna%an %e"emua "i"tem
ter"e&ut $an memi%ir%an a%an a%i&at $ari tin$a%an atau %e+utu"an *ang a%an $i&uat
terutaman*a $alam menganali"i" %e"an a%i&at $ari+a$a geala ra"uah.
2
4. A$'&,),) ,)* /')*'+ -'/, )*-*3 5'$-'$%'$ 10/'&
!a"uah meru+a%an "atu ma"alah *ang melam&ang%an taha+ moral "e"e&uah
ma"*ara%at atau negara. Cegara *ang tinggi %a$ar ra"uahn*a $engan ela"
menggam&ar%an &eta+a ren$ahn*a moral &ang"a ter"e&ut.
:ari "u$ut +an$angan moral +er&uatan ra"uah ini a$alah +er&uatan *ang "angat %ei
$an &er$o"a. !a"uah a$alah "atu tin$a%an +emera"an *ang $ila%u%an oleh "e"eorang
$engan tuuan untu% men$a+at%an .ae$ah %e+a$a $irin*a "en$iri. Selain itu' ra"uah
uga $ia$i%an "e&agai "alah "atu alan +inta" "e"eorang untu% mengeca+i %ehi$u+an
me-ah $an mahu mena$i %a*a $alam ma"a "ing%at.
Selain itu' $ari "u$ut +an$angan moral "e"eorang *ang terli&at $engan ra"uah ini
ti$a% mem+un*ai nilai integriti *ang tinggi $alam $iri. 8ntegriti &erma%"u$ "i.at
"e"eorang *ang uur' &erca%a+ &enar $an mem&eri%an gam&aran *ang "e&enar. 7leh
itu' "e%iran*a "e"eorang itu mem+un*ai nilai integrit* *ang tinggi $alam $iri' "u$ah
tentu a%an "entia"a &er"i%a+ uur $an amanah $alam tanggunga-a& *ang $i&eri%an
tan+a mengira %e+entingan +eri&a$i $an ti$a% mu$ah tere&a% $alam &u$a*a ra"uah.
:ari "u$ut +an$angan moral uga geala ra"uah a$alah &ercanggah $engan nilai-nilai
moral $an agama maoriti ra%*at )ala*"ia. 8ni %erana geala ra"uah a%an
men*e&a&%an %erumitan +ro"e$ur $an %e-angan $alam %ehi$u+an "eharian ra%*at.
"elain itu' geala ra"uah uga &oleh men*um&ang %e+a$a %eti$a%"eim&angan
"o"ioe%onomi $an mengha%i" "i"tem nilai negara.
Selain itu' in$i,i$u *ang terli&at $engan geala ra"uah uga $iangga+ in$i,i$u *ang
ti$a% &ereti%a "ehingga%an men$orong in$i,$u ter"e&ut mela%u%an ra"uah.
Seharu"n*a "e"eorang in$i,$u itu mengamal%an nilai-nilai eti%a $alam %ehi$u+an.
:ari "u$ut +an$angan moral uga' geala ra"uah ini &erla%u "e"eorang in$i,i$u itu
tia$a %e"e$aran $an ahil tentang &aha*a $an hu%um ra"uah. 7leh %erana "i&u%
mengear $unia ma%a "egala ilmu agama $ia&ai%an %erana ia ti$a% men$atang%an
%euntungan "egera malah $iangga+ agama meru+a%an +en*e%at %e+a$a %emauan .
10
:ari "u$ut +an$angan moral uga' in$i,i$u *ang mela%u%an ra"uah a$alah in$i,i$u
*ang ti$a% mem+un*ai ati $iri *ang tinggi $alam %ehi$u+an $an uga $alam
mela%"ana%an tanggunga-a&. 9ati $iri ialah %e%uatan $alaman' %e+eri&a$ian $an ciri-
ciri *ang $i%ait%an $engan in$i,i$u' golongan atau &ang"a. Sean$ain*a "e"eorang
in$i,i$u itu mem+un*ai ati $iri *ang tinggi "u$ah +a"ti geala ra"uah ini ti$a% a%an
&erla%u $an &erlelua"a.
". P#$*3*5'$
/ti%a memain%an +eranan *ang +enting $alam %ehi$u+an manu"ia $alam mem&antu
mem&entu% %eharmonian' %e"eahteraan' %eru%unan $an %e$amaian hi$u+. Se"eorang
*ang &ereti%a "entia"a menaga +erila%u $irin*a agar ti$a% &ertentangan $engan nilai
$an %ehen$a% moral "e"e&uah ma"*ara%at.
Se"e&uah %elom+o% manu"ia *ang $i+enuhi oleh in$i,i$u-in$i,i$u *ang mem+un*ai
nilai eti%a *ang tinggi' a%an mem&entu% %eluarga' organi"a"i $an ma"*ara%at *ang
le&ih +rogre"i.' aman' $amai $an harmoni". Cegara uga a%an turut aman' $amai'
mau $an mem+un*ai ime *ang tinggi $i +ering%at antara&ang"a. Selagi "e"uatu
&ang"a itu $a+at menge%al%an taha+ amalan eti%a *ang tinggi' "elama itulah &ang"a
itu a%an teru" mau $an &er%em&ang.
!a"uah meru+a%an )*'3* (#$'4'+ '3'* .#)'&'+'$ 1#$%,.*3 A.3' P#$6#%'+'$
R')*'+ 1777. R')*'+ -,'$%%'5 (#$'4'+ .#/'$' 5#/8*'3'$ ,$, 1#&'$%%'/ #3,.'
)#)*'3* 8,-'$% 5#.#/(''$ 1'&'+ )#6'/' 3,-'. &'$%)*$% ), 5#&'.*$4' 1#$%'18,&
'3'* 91#$6*/,: +'. 0/'$% &',$.
Pengamal' +en*alahguna $an mere%a *ang &er"u&ahat $engan +er&uatan ra"uah
a$alah +eng%hianat negara. Geala ra"uah ini &oleh mem&a-a %e+a$a huru hara $an
%e%acauan *ang menggugat %eharmonian negara "e%iran*a ti$a% $i&en$ung. Selain
itu' ra"uah uga men*e&a&%an e%onomi negara terganggu $an %e"ta&ilan negara turut
tergugat. #unta"n*a' %ita "emua hen$a%lah &eru"aha memerangi $an mem&antera"
geala ra"uah "ecara "eriu" $emi melahir%an uru" ta$&ir *ang &ai% $alam
+er%hi$matan %eraaan mahu+un "-a"ta. #an+a ra"uah "egala uru"an +em&angunan
$a+at &eralan $engan lancar. ;ea$ilan $an %e"a%"amaan $alam ma"*ara%at uga a%an
$a+at $i+ertahan%an $an "emua ra%*at tan+a mengira %e$u$u%an $an &ang"a a%an
hi$u+ $engan aman.
11
12
RU!UKAN
A%ta Pencegahan !a"uah 1227. ;uala Lum+urB 8nternational La- Aoo%
Ser,ice"
Ahma$ ;hami". 112223. Etika (Pendidikan oral! untuk "nstitusi Penga#ian
$inggi. SelangorB Au$iman S$n Ah$.
:r Eo 9o Ann F :r #ee ;eng ;o%. 120113. Professional Ethics. Selangor
:arul /h"anB 7().
8n"titut #a$&iran A-am Cegara. 112243. Citra %ar*aB .al"a.ah' nilai $an eti%a
$alam +er%hi$matan a-am. ;uala Lum+urB 8C#AC
9agir Singh. 112243. %a& of 'ribery and (orruption in alaysia &ith
(ommentaries. ;uala Lum+urB 8nternational La- Aoo% Ser,ice".
Pro. Aerna$ S. Alac%. 120013. #he Princi+al 4i$uciar* :utie" o. Aoar$" o.
:irector". Presentation at $hird Asian )oundtable on (orporate
*overnance. Singa+ore.
0an Sa&ri 0an Eu""in 120043./ti%a :an Amalan Perniagaan.(tu"an
Pu&lication" F :i"tri&utor" S$n Ah$. ;uala Lum+ur