22

James Meredith ligt vaak wakker. Niet

vanwege zijn leeftijd. Zijn 81-jarige lijf laat
hem nooit in de steek. In de slaapkamer van
zijn bungalow in Jackson piekert Meredith
nooit over zichzelf of zijn gezondheid, zegt hij.
Het is zijn thuisstaat, Mississippi. Daar windt
hij zich ernstig over op. En dan met name de
zwarte jeugd, de jongemannen tussen de 9 en
14 jaar oud die onderuitgezakt in de
schoolbanken zitten. Of erger: maanden niet
naar school gaan en rondhangen op straat, of
in de gevangenis belanden. Het zijn jongens
wier toekomst van bij de geboorte al is
gedoemd te mislukken. Omdat ze zwart zijn.
Door hen kan James Meredith zijn ogen s
nachts niet rustig sluiten.
James Meredith wordt in de Verenigde
Staten een mensenrechtenheld genoemd, een
term die hij zelf haat. Meredith is inmiddels
een man op leeftijd. Open blik, witte volle
baard. Hij is 81, maar loopt met kaarsrechte
rug. Hij draagt witte kleding tegen de
drukkende hitte in Mississippi. Zijn rieten
hoed zet hij alleen af om te slapen. Meredith
heeft een zuidelijk accent. Hij zingt een beetje
als hij zichzelf voorstelt. My naaame is
Jaaaaames Meeeredith. Hij is geen
mensenrechtenactivist, zegt hij. Dat hij
meermaals door Martin Luther King werd
bejubeld, en door Barack Obama als eregast
werd uitgenodigd op een presidentieel debat,
wuift hij weg. Ik zie mezelf als een soldaat.
Een soldaat die vocht en nog altijd vecht.
Want zijn werk is nog niet klaar. Daarom
reist de tachtiger dit jaar langs alle kerken en
bibliotheken van Mississippi om te praten over
de stand van zijn staat. In de bibliotheek van
het stadje Greenwood, een plek te midden van
de uitgestrekte katoenvelden van de arme
Mississippidelta, legt hij zijn boek op tafel. En
twee documenten die hij thuis op zijn
typemachine uitwerkte. Het zijn werken die hij
wil verkopen aan zijn fans, zijn kleindochter
mag het geld hebben. Greenwood telt 15.000
inwoners en ligt ingeklemd tussen twee
aftakkingen van de rivier Mississippi. Wie het
stadje binnenrijdt, ziet armoede. Vervallen
huizen, daklozen die op straat hangen,
geparkeerde autos waarvan de zijruiten zijn
ingeslagen, de glasscherven op straat.
In zijn boek, A Mission from God, omschrijft
Meredith hoe zijn leven in de jaren 60 verliep.
Ik kwam na negen jaar bij de luchtmacht
terug naar Mississippi om de macht te krijgen
over de blanke oppermacht. Ik was in oorlog.
En ik was bereid te sterven. Ik koos de
University of Mississippi als mijn doelwit. Dat
was net als het Witte Huis en het
Amerikaanse Capitool de heilige tempel voor
de blanke heersers. Alledrie die organen
werden in die tijd gerund door blanke
aanhangers van apartheid.
U schrijft in uw boek dat u de term Afro-
Amerikaan een domme term vindt. Waarom?
Een neger. Noem mij zo. Alsjeblieft geen
Afro-Amerikaan, of minderheid. Ik verafschuw
dat soort woorden. Nigger of negro. Het zijn
twee woorden die in de Verenigde Staten
nauwelijks nog iemand in de mond durft te
nemen. Maar ik wel. Afro-Amerikaan, dat is
toch geen woord? Bovendien klopt het niet.
Een Afro-Amerikaan is iemand die half uit
Afrika en half uit Amerika komt. En zo ken ik
er maar eentje, en dat is Barack Obama. Zijn
vader was Afrikaan, zijn moeder Amerikaan.
Een neger is een neger. Geen Afro-Amerikaan.
Fuck you, nigger
JAMES MEREDITH, MENSENRECHTENHELD EN STANDBEELD TEGEN
WIL EN DANK
Een neger.
Noem mij
zo. Alsjeblieft
Twee keer is de zwarte Barack Obama gekozen tot president van Amerika. Daarmee is
Amerika een land van gelijke kansen voor iedereen. Het is een veelgehoorde uitspraak in
de VS. Maar vijftig jaar nadat Lyndon Johnson de CivilRights Act tekende, leven zwart
en wit nog altijd gescheiden. Gelijke kansen zijn een droom, zegt mensenrechtenactivist
James Meredith.
Maartje van Hoek
Waar zou ik bang voor moeten
zijn geweest? Ik liet Amerika die
dag gewoon weten waar ik recht
op had. Racisten, ik vermoord ze
met mijn blote handen
Tijdens Merediths eerste nacht op
de campus vechten Amerikaanse
soldaten urenlang tegen leden van
de Ku-Klux-Klan en studenten.
Twee mannen komen om het leven
Geen enkel zwart kind dat
vandaag in Mississippi geboren
wordt, heeft eerlijke kansen. Geen
kans op een goede opleiding, geen
kans op een mooie toekomst. Nul
In 2008 stemde nog altijd maar 15
procent van de blanke kiezers in
Mississippi op de zwarte
presidentskandidaat Barack
Obama
Alle kinderen van 5 zouden het
alfabet moeten kunnen opzeggen
voor ze naar school gaan. Plus de
tien geboden. Alleen door
discipline zullen meer jonge
zwarten naar de unief kunnen
De zwarte Kerk heeft haar jonge
mensen laten stikken. Voor elk
kind moet de Kerk een vrijwilliger
zoeken. Iemand die het bij de
lurven grijpt als het dreigt af te
zakken
De universiteiten in de VS die de
studierichting African American
History aanbieden, vindt Meredith
potsierlijk. Daarmee leggen de VS
de nadruk op de verschillen tussen
zwart en wit

1AMESMEREDITH
MENSENRECHTENHELDEN
STANDBEELDTEGENWILENDANK
'EENNEGER.
NOEMMI1 ZO.
ALS1EBLIEFT`
Hij was de eerste zwarte student aande
universiteit vanHississippi - er waren
duizendenagentenenso|datenvoor nodig
onhenopI oktober I00? vei|ig naar de
eanpus te brengen. Haar vijftig jaar na
de ondertekening vande Civi| Rights Aet
|evenb|ank enzwart inde States nog a|tijd
geseheiden, zegt 1anes Heredith. '0een
enke| zwart kinddat nu inHississippi wordt
geboren, krijgt eeneer|ijke kans.`
Maartje vanHoek
aics McicoiiL ligi vaak wakkci. Nici vanwcgc zijn
lccliijo. Zijn81-jaiigc lijl laai Lcinooii inoc sicck. n
oc slaakaici vanzijnlungalowinacksonickcii
McicoiiL nooii ovci zicLzcll ol zijngczonoLcio, zcgi Lij.
Hci is zijniLuissiaai, Mississii. Daai winoi Lij zicL
cinsiig ovci o. noanici naic ovci oc zwaiic jcugo,
oc jongcianncniusscn cn1+ oic onociuiigczaki in
oc scLoollankcnziiicn. Ol cigci. oic iaanocnnici naai
scLool gaancnionoLangcno siiaai, ol inoc gcvangcnis
lclanocn. Hci zijnjongcns wici iockoisi vanlij oc
gclooiic al is gcoocio ic iislukkcn. Oioai zc zwaii zijn.` Dooi
Lcnkanaics McicoiiL `s nacLis zijnogcnnici iusiig sluiicn.
McicoiiL woioi inoc Vcicnigoc Siaicnccnicnscn-
iccLicnLclo gcnocio, iaai zcll Laai Lij oc icii. Hij iag
iniusscnoanccniano lccliijo zijn, Lij looi nog aliijo ici
kaaisiccLic iug. Ocnllik, wiiic vollc laaio. Wiiic klcoing ook,
icgcnoc oiukkcnoc Liiic inMississii. ZijniicicnLoco zci
Lij allccnal oiic slacn. McicoiiL Lccli ccnzuioclijk acccni.
Hij zingi ccnlccijc als Lij zicLzcll vooisicli. M iaaaic t
]aaaaaic McccicJtth. Hij is gccnicnscniccLicnaciivisi, zcgi
Lij. Dai Lij icciiaals oooi Maiiin!uiLci King wcio lcjulclo,
cnoooi Baiack Olaia als cicgasi wcio uiigcnooigo o ccn
B
U
Y
E
N
L
A
R
G
E
U
I
G
23
Het is 1962 als de dan 29-jarige Meredith na
een uitspraak van het hoogste gerechtshof in
de VS, de Supreme Court, als eerste Afro-
Amerikaanse student wordt toegelaten aan de
University of Mississippi in Oxford. In de
volksmond wordt de universiteit Ole Miss
genoemd, naar de (blanke) vrouw die zich in
de delta ontfermde over de zwarte slaven. De
universiteit is in die tijd een wit, racistisch
bolwerk. De gouverneur van Mississippi, Ross
Barnett is een voorstander van segregatie en
doet er alles aan om Meredith niet toe te laten
aan de universiteit, de plek waar veel van zijn
blanke vrienden werken. Zijn pogingen
mislukken. President John F. Kennedy stuurt
op 30 september 1962 duizenden soldaten en
agenten uit Mississippi en alle buurstaten naar
Oxford.
De normaal zo rustige studentenstad
verandert in een oorlogsgebied. Blanke
studenten en aanhangers van de Ku-Klux-
Klan willen voorkomen dat Meredith de
universiteit kan binnenkomen. Hij moet zich
voor 1 oktober inschrijven, wil hij aan het
collegejaar kunnen beginnen. Maar blanke
inwoners van Mississippi willen hem
vermoorden. Het was een van de zwartste
bladzijden uit onze geschiedenis, zegt
Meredith over de rellen die volgen op zijn
poging zich in te schrijven. Fuck you, nigger,
roepen blanke studenten Meredith na. Hij
komt het kantoor binnen waar hij zich kan
registreren en zet zijn handtekening. Hij wordt
door tientallen agenten begeleid naar zijn
stapelbed op de campus.
Die nacht vechten Amerikaanse soldaten
urenlang tegen leden van de Ku-Klux-Klan en
studenten van de universiteit. Er wordt met
traangas gegooid, twee mannen komen om het
leven. De volgende morgen pas kijkt Meredith
De anders zo rustige studentenstad Oxford
wordt oorlogsgebied als Meredith zich aan de
universiteit wil inschrijven. AP
Met Martin Luther King (links) tijdens hun
protestwandeling in 1966. AP
James Meredith op 1 oktober 1962, als hij on-
der zware politiebegeleiding de universiteits-
campus betreedt. Zie ik eruit alsof ik het in
mijn broek deed? BUYENLARGEUIG
Op 6 juni 1966 wordt Meredith neergeschoten
tijdens zijn March Against Fear, waarmee hij
zwarte kiezers oproept zich als kiesgerechtigde
te laten registreren. AP
De universiteiten in de VS die de studierich-
ting African American History aanbieden,
vindt Meredith potsierlijk. Daarmee leggen de
VS de nadruk op de verschillen tussen zwart en
wit

Joucs McrcJilh
op 1 oklobcr 192,
ols hij ouJcr :uorc
polilicbcclciJiu Jc
uuitcrsilcilscoupus
bclrccJl. 'Zic ik cruil
olsof ik hcl iu uiju
brock JccJ?
24
uit het raam van zijn studentenkamer. Wat hij
ziet, is een slachtveld. Het
doorzettingsvermogen van Meredith en de
rellen die volgen op zijn toelating leveren hem
een belangrijke plek in de Amerikaanse
geschiedenisboeken op.
Die dag in 1962, was u bang?
Meredith houdt zijn boek A Mission from
God omhoog. Op de voorpagina staat de foto
die ook bij dit artikel staat. De foto is gemaakt
toen Meredith naar het kantoor op de campus
wandelde waar hij zich ging inschrijven.
Ik ben nooit bang. Nooit. Kijk maar naar
deze foto, kijk naar mijn gezicht. Zie ik eruit of
ik het in mijn broek deed? Nee. Ik kijk vol
zelfvertrouwen. Waar zou ik bang voor moeten
zijn geweest?
Voor uw leven?
Racisten, ik vermoord ze met mijn blote
handen. Ik deed die dag gewoon wat iedereen
moet doen. Ik liet Amerika weten waar ik als
ingezetene van dit land, net als ieder ander,
recht op heb. Daar ben ik niet trots op. Ik vind
het een vanzelfsprekendheid dat ik werd
toegelaten tot de universiteit.
Waarom denken zoveel anderen daar dan nog
altijd anders over? Zij vinden u moedig en
daadkrachtig.
Daar heb ik al tachtig jaar het antwoord niet
op. Ik vind het een belediging als mensen me
zien als een held. Ik vind het standbeeld dat
voor me is neergezet, een belediging.
Hij bedoelt het standbeeld dat enkele jaren
terug door de University of Mississippi in
Oxford voor hem op de campus werd
geplaatst. Meredith verafschuwt het, net zoals
hij neerkijkt op iedereen die hem een
mensenrechtenheld noemt. Dat er in Amerika
een speciale maand, februari, black history
month heet, vindt hij even erg. En de
universiteiten in de VS die een speciale
studierichting aanbieden die African American
History heet: potsierlijk. Daarmee, zegt
Meredith, leggen de VS de nadruk op de
verschillen tussen zwart en wit. Terwijl die er
helemaal niet moeten zijn. Iedere Amerikaanse
staatsburger heeft dezelfde rechten.
De universiteit van Mississippi wilde u met het
standbeeld eren, niet beledigen.
(Hij wrijft gergerd met zijn handen over
elkaar) Dat is dan mislukt.
Kunt u het Mississippi van 2014 omschrijven?
Deze plek is er veel, veel erger aan toe dan
vijftig jaar geleden. Toen hadden we hoop op
een beter leven. Nu niet meer. De staat is arm.
Geen enkel zwart kind dat vandaag in
Mississippi geboren wordt, heeft eerlijke
kansen. Geen kans op een goede opleiding,
geen kans op een mooie toekomst. Nul.
En een blank kind in Mississippi wel?
Ja. Maar de blanken hangen dat niet aan de
grote klok. Ze zeggen dat het zoveel beter gaat,
en iedereen omarmt dat nieuws. Amerika kan
dan zeggen: we hebben iets bereikt. Niemand
wil in dit land de waarheid horen. Ze willen
iets vieren, trots zijn.
Voelt het voor u alsof u die waarheid moet
vertellen?
Ja natuurlijk. (zijn stem wordt luider)
Mississippi is the promised land. Maar de
inwoners van deze staat laten ons in de steek.
Ze vertrekken naar waar het beter gaat. En dus
worden de zwarten hier armer en de blanken
rijker.
Conservatief en duister
Mississippi is de armste staat van Amerika.
Maar liefst 22 procent van de inwoners en 24
procent van de kinderen in Mississippi leeft
onder de armoedegrens. 20.000 dollar (14.000
euro) was in 2012 het gemiddelde
jaarinkomen per hoofd van de bevolking,
37.000 dollar was het inkomen per gezin.
Vooral het leven in de dorpen tussen de
katoenplantages in het westen van de staat is
uitzichtloos. Hier leeft het idee dat je deze plek
moet verlaten om iets te kunnen bereiken. Een
rit door de moerasdelta brengt je op plaatsen
als Tchula, Itta Bena, Minter City. Kleine
dorpen zijn het, op de kruisingen van de
smalle wegen die door de katoenplantages
lopen. In caravans die aan de doorgaande weg
staan, wonen de arme Amerikanen die op de
velden werken. Af en toe zie je in dit gebied
nog een groot, verouderd herenhuis. Veranda,
schommelstoel, in de voortuin een
indrukwekkende verzameling autos. En schuin
achter het huis staan de restanten van de
hutjes waarin de slaven moeten hebben
gewoond die op de katoenplantages in de
verzengende hitte hun werk deden.
De staat is een conservatieve plek met een
duister verleden. Hier werd eind 19de eeuw het
hardst gevochten tegen de afschaffing van de
slavernij. Lynchpartijen kwamen halverwege
de vorige eeuw nog veelvuldig voor. In de jaren
50 werd tien kilometer ten noorden van
Greenwood, in het dorp Money, de zwarte
tiener Emmett Till bruut vermoord door een
blanke supermarkteigenaar, omdat Till met
diens vrouw zou hebben geflirt. Zwarte kerken
werden in die tijd in brand gestoken. James
Meredith werd in 1966 neergeschoten tijdens
zijn protestwandeling March Against Fear.
Martin Luther King maakte de wandeling
dwars door de staat af terwijl Meredith in het
ziekenhuis herstelde van zijn verwondingen.
Met de mars wilden King en Meredith de
zwarte kiezers er attent op maken dat ze zich
moesten registreren als kiesgerechtigde.
Mississippi wordt nog altijd gezien als een
plek waar racisme overal op de loer ligt. Eind
2012 stak een voorbijganger in het overwegend
blanke Oxford een verkiezingsbord van Barack
Obama in brand. Twee maanden geleden werd
het standbeeld van Oxfords eerste zwarte
student, James Meredith, behangen met een
confederale vlag en een strop om de nek. In
Greenwood vonden belangrijke protestacties
plaats van de civil rights-beweging. De Black
Powerbeweging werd hier geboren. President
Lyndon Johnson zette twee jaar nadat
Meredith werd toegelaten tot Ole Miss, zijn
handtekening onder de Civil Rights Act. De
wet die rassenscheiding en discriminatie
verbood, is deze week vijftig jaar van kracht.
Wanneer hoorde u van de strop om de nek van
uw standbeeld?
Daar praat ik niet over. Ik vind het incident
bespottelijk en het verdient geen aandacht. Ik
zei u al dat ik het standbeeld zelf verwerpelijk
vind. De universiteit heeft het daar neergezet
voor haarzelf. Niet voor mij of voor de zwarte
studenten die na mij kwamen. Er staat niet
eens een plakkaat bij met uitleg. Er staat niet
wie ik ben. Door dat standbeeld is iedere
zwarte student die na mij kwam, nog altijd als
een nigger behandeld. Ik heb gezegd: haal dat
standbeeld maar weg. Maar dat wil de
universiteit niet. Ik heb begrepen dat ze nog
altijd krampachtig omgaat met haar reputatie
uit het verleden. Studenten die nu studeren
aan Ole Miss, krijgen niets mee van de
geschiedenis. Ze moeten het zelf uitzoeken.
Het enige dat ze zien is dat standbeeld.
Twee dollar voor een pamflet
Van de 3 miljoen inwoners van Mississippi is
60 procent blank en 38 procent Afro-
Amerikaan. Blank en zwart wonen verspreid
over de staat, maar niet samen. In de arme
delta, het gebied waar katoen wordt verbouwd,
vind je de zwarte bevolking. Een ritje van
anderhalf uur noordwaarts, naar Oxford, de
studentenstad van Meredith, en je komt in een
heel andere wereld: een groen, aangeharkt
stadje is het, met een plein vol biologische
bakkers, cadeauwinkels en chique
boekenzaken en koffiecafs. In de cafs en
winkels zie je alleen maar blanke Amerikanen.
Hier en daar wappert een vlag van de
confederale staten van Amerika in een
voortuin. Die zuidelijke alliantie was pro
slavernij en verloor in de negentiende eeuw de
burgeroorlog tegen het noorden van de VS.
In 2008 stemde nog altijd maar 15 procent
van de blanke kiezers in Mississippi op de
zwarte presidentskandidaat Barack Obama.
Iets dat door James Meredith wordt gezien als
een bewijs dat in de staat zwart en wit nog niet
op dezelfde voet leven.
Er zijn Amerikanen die beweren dat iedereen
in dit land nu gelijke kansen heeft en dus de
American Dream kan naleven. Barack Obama,
zeggen ze, heeft dat bewezen. Want hij is zwart
en is tot twee keer toe gekozen als president.
Als we zeggen dat iedereen hier gelijk is,
liegen we. We doen niet wat we moeten doen
en er moet nog heel veel gebeuren, wil ik
onderschrijven dat iedereen hier de American
Dream kan verwezenlijken. Te beginnen: het
schoolsysteem moet op de schop. De zwarte
scholen in Mississippi zijn van een bedroevend
niveau. Van de zwarte jeugd hier gaat minder
dan tien procent uiteindelijk studeren. Dat

icsiocniiccl oclai, wuili Lij wcg. k zic iczcll

als ccnsoloaai. cnsoloaai oic vocLi cnnog
aliijo vccLi.`
Wani zijnwcik is nog nici klaai. Daaioi
icisi oc iacLiigci oii jaai langs allc kcikcncn
lillioiLckcnvanMississii oiic iaicn
ovci oc siano vanzijnsiaai. noc lillioiLcck
vanLci siaojc Giccnwooo, ccnlck ic iioocn
vanoc uiigcsiickic kaiocnvclocnvanoc aiic
Mississiioclia, lcgi Lij zijnlock o ialcl.
niwcc oocuicnicnoic Lij iLuis o zijn
iyciacLinc uiiwcikic. Hci is iaiciiaal oai
Lij wil vcikocnaanzijnlans, zijnklcinoocLici
iag Lci gclo Lcllcn. Giccnwooo icli
1.UUUinwoncis cnligi gcklcio iusscniwcc
aliakkingcnvanoc iivici oc Mississii. Wic
Lci siaojc linncniijoi, zici aiiococ. Vcivallcn
Luizcn, oaklozcnoic ionoLangcn, gcaikccioc
auio`s waaivanoc zijiuiicnzijningcslagcn, oc
glasscLcivcno siiaai.
nzijnlock AMttcificiGcJ oiscLiijli
McicoiiL Loc zijnlcvcninoc jaicn6Uvcilic.
k kwaina ncgcnjaai lij oc lucLiiacLi iciug
naai Mississii oioc iacLi ic vciovcicno
Lci llankc ocigczag. k was inooilog. nik
was lcicio ic sicivcn. k koos oc \nivcisiiy ol
Mississii als iijnooclwii. Dai was nci als
Lci Wiiic Huis cnLci Aiciikaansc Caiiool
ccnLciligc icicl vooi oc llankc Lcciscis.
Allcoiic wciocnzc inoic iijo gciuno oooi
llankc aanLangcis vanaaiiLcio.`
UschrljIt ln uwboek dat u de term
AIro-Amerlkaan een domme termvlndt.
Waarom?
cnncgci. Nociiij zo. Alsjcllicli gccnAlio-
Aiciikaan, ol iinociLcio. k vcialscLuw
oai sooii wooiocn. Atci ol icic. Hci
zijniwcc wooiocnoic inoc Vcicnigoc Siaicn
nauwclijks nog iciano inoc iono ouili ic
ncicn. Maai ik wcl. Alio-Aiciikaan, oai is
iocL gccnwooio Bovcnoicnkloi Lci nici.
cnAlio-Aiciikaanis iciano oic Lall uii
Aliika cnLall uii Aiciika koii. nzo kcnik
ci iaai ccnijc, cnoai is Baiack Olaia. Zijn
vaoci was Aliikaan, zijniococi Aiciikaan.
cnncgci is ccnncgci. GccnAlio-Aiciikaan.`
'Fuck you, nigger'
Hci is 162 als oc oan2-jaiigc McicoiiL na
ccnuiisiaak vanLci Loogsic gciccLisLol
inoc VS, oc Suicic Couii, als ccisic Alio-
Aiciikaansc siuocni woioi iocgclaicnaan
oc \nivcisiiy ol Mississii inOxloio. noc
volksiono woioi oc univcisiicii Olc Miss
gcnocio, naai oc ,llankc) viouwoic zicL in
oc oclia onilciioc ovci oc zwaiic slavcn. Dc
univcisiicii is inoic iijo ccnwii, iacisiiscL
lolwcik. Dc gouvcincui vanMississii, !oss
Baincii, is ccnvooisianoci vanscgicgaiic
cnooci ci allcs aanoiMcicoiiL nici ioc
ic laicnaanoc univcisiicii, waai vccl van
zijnllankc viicnocnwcikcn. Zijnogingcn
iislukkcn. !icsiocni oLn. Kcnncoy siuuii
o 3Uscicilci 162 ouizcnocnsoloaicncn
agcnicnuii Mississii cnallc luuisiaicnnaai
Oxloio.
Dc noiiaal zo iusiigc siuocnicnsiao
vcianocii inccnooilogsgclico. Blankc
siuocnicncnaanLangcis vanoc Ku-Klux-
Klanwillcnvooikoicnoai McicoiiL oc
univcisiicii kanlinncnkoicn. Hij ioci
zicL vooi 1 okiolci inscLiijvcn, wil Lij aan
Lci collcgcjaai kunncnlcginncn. Maai
llankc inwoncis vanMississii willcnLci
vciiooiocn. Hci was ccnvanoc zwaiisic
llaozijocnuii onzc gcscLicocnis`, zcgi
McicoiiL ovci oc icllcnoic volgcno zijn
oging zicL inic scLiijvcn. `Inc/ cn. itci`,
ioccnllankc siuocnicnLcina. Hij koii Lci
kaniooi linncnwaai Lij zicL kanicgisiicicn
cnzci zijnLanoickcning. Dooi iicniallcn
agcnicnwoioi Lij naai zijnsiacllco o oc
caius lcgclcio.
Dic nacLi vccLicnAiciikaansc soloaicn
uicnlang icgcnlcocnvanoc Ku-Klux-Klancn
siuocnicnvanoc univcisiicii. i woioi ici
iiaangas gcgooio, iwcc ianncnkoicnoiLci
lcvcn. Dc volgcnoc ioigcnas kijki McicoiiL
uii Lci iaaivanzijnsiuocnicnkaici. Wai Lij
zici, is ccnslagvclo. Hci oooizciiingsvciiogcn
vanMcicoiiL cnoc icllcnoic volgcno zijn
1AMESMEREDITH
MENSENRECHTENHELDENSTANDBEELD
'Waarvoor zou ik bang
moelen zijn geweesl?
Ik Iiel Amerika die dag
gewoon welen waar ik
recll o lad. Racislen,
ik Iusl ze rauw'
Mcl Morliu Lulhcr Kiu (liuks) lijJcus
huu prolcsluouJcliu iu 19.
Dc ouJcrs :o ruslic sluJculcusloJ OaforJ uorJl oorloscbicJ
ols McrcJilh :ich oou Jc uuitcrsilcil uil iuschrijtcu. A
N
O
N
Y
M
O
U
S
]
A
P
25
komt door de leerkrachten op zwarte scholen.
Ze zijn onderbetaald en totaal ongemotiveerd.
En dat komt door de ouders van die kinderen.
James Meredith heeft zelf wl zijn
universiteitsdiploma gehaald. Na de
universiteit van Mississippi volgt hij les in
Nigeria en studeert hij af aan de
rechtenfaculteit van het prestigieuze Columbia
University in New York. Hij doet in 1972 een
gooi naar een zetel in de Amerikaanse Senaat
maar verliest. Vanaf eind jaren 80 werkt hij als
belangrijkste adviseur voor de Republikeinse
senator Jesse Helms in Washington DC, iets
dat hem veel kritiek oplevert uit de
mensenrechtenhoek. Helms is Republikein en
voormalig aanhanger van apartheid. Meredith
schrijft in zijn boek: Ik ging voor hem werken
omdat ik net als Helms tegen raciale quota
ben. Ik was niet out of my mind. Ik zou het zo
weer doen.
Meredith publiceert zijn memoires, Three
Years in Mississippi, en voegt daar in 2012 het
boek A Mission from God aan toe, dat hij
samen schrijft met de vooraanstaande
Amerikaanse publicist William Doyle. Hij
schrijft thuis op zijn typemachine nog altijd
pamfletten. Die verkoopt hij aan wie maar wil
voor twee dollar per stuk.
In de bibliotheek van Greenwood leest hij
een van die pamfletten voor. Ik heb er vijftig
jaar over gedaan om dit te schrijven, dus luister
goed, vertelt hij de toehoorders. Mississippi is
het beloofde land. () Maar we doen ons werk
niet goed. Enkel door discipline zullen meer
jonge zwarte inwoners van Mississippi naar de
universiteit kunnen. Daarom vind ik dat alle
kinderen van vijf het alfabet moeten kunnen
opzeggen voor ze naar school gaan. Plus de
tien geboden. Het is aan de ouders en de Kerk
om ze dat te leren en daarmee maken we een
begin.
Heeft u het gevoel dat Mississippi haar jonge
inwoners in de steek laat?
Ja. Ik ben een gelovig man. De zwarte Kerk
heeft net als de staat haar jonge mensen laten
stikken. Dat doet me pijn. Voor ieder kind
moet de Kerk een volwassene zoeken, een
vrijwilliger. Iemand die het bij de lurven grijpt
als het dreigt af te zakken. Daarom ga ik nu
persoonlijk bij zoveel mogelijk mensen langs.
Ik ga ze vertellen wat ik hier in Greenwood
heb gezegd. Dat alle volwassenen, net als ik,
verantwoordelijk zijn voor wat er met
Mississippi zal gebeuren. Hopelijk geeft God
me daarvoor nog minstens een jaar of tien.
Want dat heb ik er zeker voor nodig. Als het
niet meer is.

ioclaiing, lcvcicnLciccnlclangiijkc lck in

oc Aiciikaansc gcscLicocnislockcno.
Was Lij lang, oic lcwusic oag in162 Hij
Louoi zijnlock AMttcificiGcJoiLoog.
O oc vooiagina is oc loio ic zicnoic ook lij
oii aiiikcl siaai. Hci lcclo is gciaaki iocn
McicoiiL naai Lci kaniooi o oc caius
wanocloc waai Lij zicL ging inscLiijvcn.
k lcnnooii lang. Nooii. Kijk iaai naai oczc
loio, kijk naai iijngczicLi. Zic ik ciuii ol ik Lci in
iijnliock occo Ncc. k kijk vol zcllvciiiouwcn.
Waaivooi zou ik lang iocicnzijngcwccsi`
Voor uwleven?
!acisicn, ik lusi zc iauw. k occo oic oag
gcwoonwai icociccnioci oocn. k lici
Aiciika wcicnwaai ik als ingczcicnc van
oii lano, nci als icoci anoci, iccLi o Lcl.
Daai lcnik nici iiois o. k vino Lci ccn
vanzcllsickcnoLcio oai ik wcio iocgclaicnioi
oc univcisiicii.`
Waaromdenken zoveel anderen daar dan
no altljd anders over? Zlj vlnden u moedl
en daadkrachtl.
Daai Lcl ik al iacLiig jaai Lci aniwooio nici
o. k vino Lci lclcoigcno als icnscnic zicn
als ccnLclo. k vino Lci sianolcclo oai vooi
ic is nccigczci, ccnlclcoiging.`
Hij lcoocli Lci sianolcclo oai cnkclc jaicn
gclcocnoooi oc \nivcisiiy ol Mississii
inOxloio vooi Lcio oc caius wcio
ogciicLi. Dai Aiciika ccnsccialc b/ac/
httci icith Lccli, lcliuaii, vinoi Lij al
cvcncig. nunivcisiiciicninoc VS oic ccn
siuoiciicLiing AfitcaiAicitcaiHttci
aanlicocn. oisicilijk. Daaiicc, zcgi
McicoiiL, lcggcnoc VS oc naoiuk o oc
vciscLillcniusscnzwaii cnwii. Tciwijl oic ci
Lclciaal nici iocicnzijn. cocic Aiciikaansc
siaaisluigci Lccli oczclloc iccLicn.
De unlversltelt van Mlsslsslppl wllde u met
het standbeeld eren, nlet beledlen.
,htj itjft cciciJict .tjihaiJcic:ci
c//aai) Dai is oaniisluki.`
Kunt u het Mlsslsslppl van 2o14
omschrljven?
Dczc lck is ci vccl, vccl cigci aanioc oan
vijliig jaai gclcocn. TocnLaoocnwc Loo
o ccnlcici lcvcn. Nu nici icci. Dc siaai
is aii. Gccncnkcl zwaii kino oai vanoaag
inMississii gcloicnwoioi, Lccli ccilijkc
kanscn. Gccnkans o ccngococ olcioing,
gccnkans o ccniooic iockoisi. Nul.`
En een blank klnd ln Mlsslsslppl wel?
a. Maai oc llankcnLangcnoai nici aanoc
gioic klok. Zc zcggcnoai Lci zovccl lcici
gaai, cnicociccnoiaiii oai nicuws. Oioai
Aiciika oankanzcggcn. wc Lcllcnicis
lciciki. Niciano wil inoii lano oc waaiLcio
Loicn. Zc willcnicis vicicn, iiois zijn.`
Voelt het voor u alsoI u dle waarheld moet
vertellen?
a naiuuilijk.` ,.tjitciciJt /ntJci)
Mississii is thc jicitcJ/aiJ. Maai oc
inwoncis vanoczc siaai laicnons inoc sicck.
Zc vciiickkcnnaai waai Lci lcici gaai. nous
woiocnoc zwaiicnLici aiici cnoc llankcn
iijkci.`
Conservatief en duister
Mississii is oc aiisic siaai vanAiciika.
Maai liclsi 22 ioccni vanoc inwoncis cn
2+ ioccni vanoc kinocicninMississii
lccli onoci oc aiiococgicns. 2U.UUUoollai
,1+.UUUcuio) was in2U12 Lci gciioocloc
jaaiinkoicnci Loolo vanoc lcvolking,
3,.UUUoollai was Lci inkoicnci gczin.
Vooial Lci lcvcninoc ooicniusscnoc
kaiocnlaniagcs inLci wcsicnvanoc siaai
is uiizicLiloos. Hici lccli Lci iocc oai jc oczc
lck ioci vcilaicnoiicis ic lcicikcn. cniii
oooi oc iociasoclia licngi jc o laaiscnals
TcLula, iia Bcna, Minici Ciiy. Klcinc ooicn
zijnLci, o oc kiuising vansiallc wcgcnoic
oooi oc kaiocnlaniagcs locn. ncaiavans
langs oc wcg woncnoc aiic Aiciikancn
oic o oc vclocnwcikcn. Al cnioc zic jc inoii
gclico nog ccngiooi, vciouocio LcicnLuis.
Vcianoa, scLoiiclsiocl, inoc vooiiuinccn
inoiukwckkcnoc vcizaicling auio`s. n
scLuinacLici Lci Luis siaanoc icsianicnvan
oc Luijcs waaiinoc slavcnLcllcngcwoono
oic o oc kaiocnlaniagcs inoc vcizcngcnoc
Liiic Lunwcik ococn.
Dc siaai is ccnconscivaiicvc lck ici ccn
ouisici vcilcocn. Hici wcio cino 1oc ccuwLci
Laiosi gcvocLicnicgcnoc alscLallng vanoc
slavcinij. !yncLaiiijcnkwaicnLalvciwcgc
oc voiigc ccuwnog vcclvuloig vooi. noc
jaicnUwcio iicnkiloicici icnnooiocnvan
Giccnwooo, inLci ooi Moncy, oc zwaiic
iicnci iicii Till liuui vciiooio oooi ccn
llankc suciiaikicigcnaai, oioai Till ici
oicns viouwzou Lcllcngcliii. Zwaiic kcikcn
wciocninliano gcsiokcn. aics McicoiiL
wcio in166 nccigcscLoicniijocns zijnMaich
Aatit Icai. Maiiin!uiLci King iaakic
oc wanocling, owais oooi oc siaai, al, iciwijl
McicoiiL inLci zickcnLuis Lcisicloc vanzijn
vciwonoingcn. Mci oc iais wilocnKing
cnMcicoiiL oc zwaiic kiczcis cio aiicni
iakcnoai zc zicL iocsicnicgisiicicnals
kicsgciccLiigoc.
Tijdens Meredills eersle
nacll o de camus
vocllen Amerikaanse
soIdalen urenIang legen
Ieden van de Ku-KIux-
KIan en sludenlen. Twee
mannen kwamen om
'Niemand wiI in dil Iand
de waarleid loren.
Ze wiIIen iels vieren,
lrols zijn'
Op juui 19 uorJl McrcJilh uccrcscholcu lijJcus :iju Morch Aoiusl Fcor,
uoorucc hij :uorlc kic:crs oprocpl :ich ols kicscrcchliJc lc lolcu rcislrcrcu.
A
N
O
N
Y
M
O
U
S
]
A
P
J
A
C
K
T
H
O
R
N
E
L
L
]
A
P

26

Vanoaag ligi iacisic inMississii nog

aliijo ovcial o oc loci. ino 2U12 siak ccn
vooilijgangci inLci ovciwcgcno llankc
Oxloio ccnvcikiczingsloio vanBaiack
Olaia inliano. Twcc iaanocngclcocn
wcio Lci sianolcclo vanOxloios ccisic zwaiic
siuocni lcLangcnici ccnconlcocialc vlag cn
ccnsiio oioc nck. nGiccnwooo vonocn
lclangiijkc ioicsiaciics laais vanoc ct:t/
itht-lcwcging. Dc Black !owci-lcwcging
wcio Lici gcloicn. !icsiocni !ynoonoLnson
zciic iwcc jaai naoai McicoiiL wcio iocgclaicn
ioi Olc Miss, zijnLanoickcning onoci oc Civil
!igLis Aci. Dc wci oic iasscnscLcioing cn
oisciiiinaiic vcilooo, is oczc wcck vijliig jaai
vankiacLi.
Wanneer hoorde u van de strop omde nek
van 'uw' standbeeld?
Daai iaai ik nici ovci. k vino Lci inciocni
lcsoiiclijk cnLci vcioicni gccnaanoacLi. k
zci u al oai ik Lci sianolcclo zcll vciwciclijk
vino. Dc univcisiicii Lccli Lci oaai nccigczci
vooi zicLzcll. Nici vooi iij ol vooi oc zwaiic
siuocnicnoic na iij kwaicn. i siaai nici
ccns ccnlakkaai ici uiilcg lij. i siaai nici
wic ik lcn. Dooi oai sianolcclo is icocic
zwaiic siuocni oic na iij kwai, nog aliijo
als ccnniggci lcLanoclo. k Lcl gczcgo.
Laal oai sianolcclo iaai wcg. Maai oai wil
oc univcisiicii nici. k Lcl lcgiccnoai zc
nog aliijo kiaiacLiig oigaai ici Laai
icuiaiic uii Lci vcilcocn. Siuocnicnoic nu
siuocicnaanOlc Miss, kiijgcnnicis icc van
oc gcscLicocnis. Zc iocicnLci zcll uiizockcn.
Hci cnigc wai zc zicn, is oai sianolcclo.`
Z doIIar per pamet
Vanoc 3 iiljocninwoncis vanMississii
is 6Uioccni llank cn38 ioccni Alio-
Aiciikaan. Blank cnzwaii woncnvcisicio
ovci oc siaai, iaai nici saicn. noc
aiic oclia, Lci gclico waai kaiocnwoioi
vcilouwo, vino jc oc zwaiic lcvolking. cn
iiijc vananociLall uui nooiowaaiis, naai
Oxloio, oc siuocnicnsiao vanMcicoiiL,
cnjc koii inccnLccl anocic wciclo. ccn
giocn, aangcLaiki siaojc is Lci, ici ccnlcin
vol liologiscLc lakkcis, caocauwinkcls cn
cLiquc lockcnzakcncnkollccalcs. noc
calcs cnwinkcls zic jc allccniaai llankc
Aiciikancn. Hici cnoaai wacii ccnvlag
vanoc conlcocialc siaicnvanAiciika in
ccnvooiiuin. Dic zuioclijkc allianiic was
io slavcinij cnvcilooi inoc 1oc ccuwoc
luigciooilog icgcnLci nooiocnvanoc VS.
n2UU8 sicioc nog aliijo iaai 1 ioccni
vanoc llankc kiczcis inMississii o oc
zwaiic icsiocniskanoioaai Baiack Olaia.
Wai aaniooni, zcgi McicoiiL, oai llank cn
zwaii inoc siaai nog siccos nici o gclijkc voci
lcvcn. NocLians vinocnvccl Aiciikancnoai
icociccninLci lano nu gclijkc kanscnLccli, cn
ous oc AiciicanDicaikanwaaiiakcn. n
zc Lalcnoaaivooi nci Olaia als lcwijs aan.
Als wc sicllcnoai icociccnLici gclijk is,
licgcnwc`, zcgi McicoiiL. Wc oocnnici
wai wc iocicnoocn, ci ioci nog Lccl vccl
gclcuicn. Oiic lcginncn. Lci scLoolsysicci
ioci o oc scLo. Dc zwaiic scLolcnin
Mississii zijnvanccnlcoiocvcno nivcau.
Vanoc zwaiic jcugo Lici gaai iinoci oaniicn
ioccni uiicinoclijk siuocicn. Dai koii oooi
oc lccikiacLicno zwaiic scLolcn. Zc zijn
onocilciaalo cnongcioiivccio. noai koii
oooi oc ouocis vanoic kinocicn.`
aics McicoiiL Lccli zcll wcl zijn
univcisiiciisoiloia gcLaalo. Na oc univcisiicii
vanMississii iiok Lij naai Nigciia;
alsiuocicnocco Lij aanoc iccLicnlaculicii van
oc icsiigicuzc Coluilia \nivcisiiy inNcw
Yoik. n1,2 occo Lij ccngooi naai ccnzcicl in
oc Aiciikaansc Scnaai, iaai zonoci succcs.
ino jaicn8Uwcio Lij oc lclangiijksic aoviscui
vanoc !cullikcinsc scnaioi cssc Hclis in
WasLingionDC, wai Lcio vccl kiiiick uii
icnscniccLicnLock kwaiic siaan. Hclis was
ooii ccnaanLangci vanaaiiLcio. nzijnlock
scLiccl McicoiiL oaaiovci. k ging vooi Lci
wcikcnoioai ik nci als Hclis icgcniacialc
quoia lcn. k was nici cnt cf i itiJ. k zou
Lci zo wcci oocn.`
Mci Thicc 1cai tiMtttjjt scLiccl
McicoiiL zijnicioiics, in2U12 vocgoc Lij
oaai Lci lock AMttcificiGcJaanioc,
oai Lij scLiccl saicnici oc vooiaansiaanoc
ullicisi WilliaiDoylc. Nog aliijo iiki Lij
iLuis o zijniyciacLinc ailciicn. Dic Lij
vcikooi aanwic iaai wil vooi 2 oollai ci
siuk.
noc lillioiLcck vanGiccnwooo lccsi Lij
ccnvanoic ailciicnvooi. k Lcl ci vijliig
jaai ovci gcoaanoioii ic scLiijvcn, ous luisici
goco`, vciicli Lij oc iocLooiocis. Mississii is
Lci lclooloc lano. ,.) Maai wc oocnons wcik
nici goco. nkcl oooi oiscilinc zullcnicci
jongc zwaiic inwoncis vanMississii naai
oc univcisiicii kunncn. Daaioivino ik oai
allc kinocicnvan Lci allalci iocicnkunncn
ozcggcnvooi zc naai scLool gaan. !lus oc iicn
gcloocn. Hci is aanoc ouocis cnoc Kcik oi
Lcnoai ic lcicn, zo iakcnwc ccnlcgin.`
HeeIt u het evoel dat Mlsslsslppl zljn jone
lnwoners ln de steek laat?
a. k lcnccngclovig ian. Dc zwaiic Kcik
Lccli, nci als oc siaai, Laai jongc icnscnlaicn
siikkcn. Dai ooci ic ijn. Vooi icoci kino ioci
oc Kcik ccnvolwasscnc zockcn, ccnviijwilligci.
ciano oic Lci lij oc luivcngiiji als Lci oicigi
al ic zakkcn. Daaioiga ik nu cisoonlijk lij
zovccl iogclijk icnscnlangs. k ga zc vciicllcn
wai ik Lici inGiccnwooo Lcl gczcgo. Dai allc
volwasscncn, nci als ik, vcianiwooioclijk zijn
vooi wai ci ici Mississii gclcuii. Hoclijk
gccli Goo ic oaaivooi nog iinsicns ccnjaai
ol iicn. Wani oai Lcl ik ci zckci vooi nooig. Als
Lci nici icci is.`
1AMESMEREDITH
MENSENRECHTENHELDENSTANDBEELD
In 2uu8 slemde
nog aIlijd maar J
rocenl van de bIanke
kiezers in Mississii
o de zwarle
residenlskandidaal
Barack Obama
I