1.

0 Nota dan Contoh Soalan-soalan Berserta Jawapan

1.1 Persamaan dan Ketaksamaan Linear
Nota Ringkas Persamaan dan Ketaksamaan Linear:
1. Sistem persamaan linear atau sistem linear merupakan suatu set terhingga
persamaan linear dalam pembolehubah
2. Sistem persamaan linear boleh dalam bentuk dua dimensi seperti, x dan y
atau 4 dimensi atau lebih dimensinya. x dan y adalah pembolehubah.
3. Kuasa tertinggi pembolehubah adalah satu.
4. Terdiri daripada tiga jenis penyelesaian bagi penyelesaian persamaan linear,
iaitu:
i. enyelesaian unik ! satu ja"apan sahaja# $$$$$ konsisten
ii. enyelesaian tak terhingga ! bnyak ja"apan# $$$$$ konsisten
iii. Tiada penyelesaian % ja"apan $$$$$ tak konsisten
&. enyelesaian persamaan linear hingga empat pembolehubah mempunyai
empat 'ara penyelesaiannya iaitu:
i. Kaedah penggantian
ii. Kaedah penghapusan
iii. Kaedah (auss$)ordan
i*. Sistem persamaan homogen
+. ,angkah$langkah dalam kaedah penggantian:
a# Tulis salah satu persaamaan linear dalam bentuk -pembolehubah./0
1ontoh: y./ atau x./.
b# (anti pembolehubah dalam persamaan linear yang lain.
'# Selesaikan persamaan tersebut.
d# 2lang langkah sekiranya perlu.
!sesuai untuk kes ke'il: 2 persamaan atau 3 persamaan#
3. ,angkah$langkah dalam kaedah penghapusan:
a# (andakan salah satu persamaan dengan nombor pemalar ke'uali
si4ar sekiranya perlu.
b# Tambah atau tolak persamaan dengan persamaan lain.
!sesuai untuk kes besar#
5. ,angkah$langkah dalam kaedah (auss )ordan:
Tambah, tolak, darab atau bahagi sehingga dapat segi tiga atas atau
segitiga ba"ah.
1
gari
s
gari
s

Segi tiga atas segi tiga ba"ah
Teruskan langkah a sehingga dapat matriks identiti.

6atriks identiti
7. Kaedah persamaan homogen:
8ikatakan homogen jika kesemua sebutan pemalarnya ialah si4ar
Setiap sistem persamaan homogeny adalah konsisten.
enyelesaian remeh : mempunyai .
19. ,angkah$langkah penyelesaian ketaksamaan linear menggunakan kaedah
gra4:
i. 6elihat kepada kekangan terlebih dahulu kemudian diikuti dengan 4ungsi
objekti4.
ii. Tentukan nilai$nilai pembolehubah keputusan yang menyesuaikan semua
kekangan
iii. 1ari nilai$nilai tersaur dan nilai$nilai tak tersaur.
Setiap kekangan akan mengi:inkan nialai$nilai tertentu untuk pembolehubah
keputusan yang sesuai dengan kekangan berkenaan. ;ilai$nilai ini dinamakan
nilai-nilai tersaur manakala nilai$nilai yang tidak menyesuaikan kekangan
dinamakan nilai-nilai tak tersaur
i*. 1ari ka"asan tersaur seterusnya men'ari nilai maksimum atau nilai minimum.
)ika masalah tersebut mempunyai penyelesaian, semua kekangan dalam
masalah itu akan membentuk satu ka"asan sepunya yang dinamakan sebagai
kawasan tersaur dan penyelesaian yang terdapat dalam ka"asan tesebut
dinamakan penyelesaian tersaur
Contoh Soalan plikasi Persamaan dan Ketaksamaan Linear:
1. Seorang ahli biologi meletakkan ke dalam tabung uji tiga jenis bakteria !dilabelkan
dengan <,<< dan <<<#, di mana mereka diberi tiga jenis makanan yang berbe:a !=,> dan
1#. Setiap hari 2399 unit makanan =, 599 unit makanan >, dan 1&99 unit makanan 1
diletakan ke dalam tabung uji berkenaan dan setiap bakteria menggunakan
beberapa unit makanan sehari, seperti yang ditunjukkan dalam jadual 1. >erapa
banyak bakteria bagi setiap jenis perlu diletakkan supaya dapat hidup di dalam
tabung uji dengan menggunakan kesemua makanan tersebut?
2
Bakteria
Jenis I
Bakteria
Jenis II
Bakteria
Jenis III
!akanan
!akanan B
!akanan C
2
1
1
2
2
3
4
9
1
)adual 1
Pen"elesaian:
Katakan
x : bilangan bakteria jenis <
y : bilangan bakteria jenis <<
: : bilangan bakteria jenis <<<
ersamaan yang didapat berdasarkan jadual:



8alam bentuk 6atriks <mbuhan dengan menggunakan kaedah (auss$)ordan:


3




6aka,
x :199
y:3&9
::3&9
8engan ini, sebanyak 199 bakteria jenis < , 3&9 bakteria jenis << dan 3&9 bakteria
jenis <<< perlu diletakkan supaya dapat hidup di dalam tabung uji dengan
menggunakan kesemua makanan tersebut.
2. Sebuah sekolah s"asta mena"arkan aliran sains dan sastera. @uran sebulan bagi
setiap pelajar dalam aliran sains A6 79 dan aliran sastera A6+9. >ilangan pelajar
aliran sains tidak boleh melebihi &9 orang dan sekurang$kurangnya 39 orang pelajar
mesti belajar aliran sastera. )umlah pelajar yang belajar dalam sekolah itu adalah
tidak melebihi 1&9 orang pelajar. )umlah yuran yang dipungut mesti sekurang$
4
kurangnya A63999 sebulan. Ta4sirkan masalah ini dan seterusnya bentukkan
ketaksamaan$ketaksamaan yang berkenaan. 1ari maksimum yuran yang boleh
didapati dalam sebulan.
Penyelesaian:
Katakan:
x . bilangan pelajar aliran sains
y . bilangan pelajar aliran sastera
ersamaan$persamaan:
i# 8iberi bilangan pelajar aliran sains tidak boleh melebihi &9 orang, maka,
x B &9
ii# 8iberi bilangan pelajar aliran sastera mesti sekurang$kurangnya 39 orang
maka,
y C 39
iii# 8iberi jumlah pelajar tidak melebihi 1&9 orang maka,
x D y B 1&9
i*# )umlah yuran sebulan bagi setiap pelajar dalam aliran sains A6 79 dan
aliran sastera A6+9, maka,
A679xDA6+9y
8iberi jumlah yuran yang dipungut mesti sekurang$kurangnya A6
3999 maka,
79x D +9y C 3999 iaitu
3x D 2y C 199
*# Ketaksamaan lain:
x C 9
y C 9
6aka, jumlah ketaksamaan linear:
i# x B &9
ii# y C 39
iii# x D y B 1&9
i*# x C 9
y C 9
*# Eungsi objekti4 : 3x D 2y C 199
,akaran (ra4:
engiraan x D y B 1&9 engiraan 3x D 2y C 199
5
engiraan maksimum yuran berdasarkan gra4:
6
x y
9 &9
29 29
#$%"& '(ran !aksim(m
#)$ * +"&
!9,39# +9
!&9,39# 219
!9,1&9# 399
!&9,199# 3&9

!nilai maksimum#

6aka, maksimum yuran yang boleh didapati dalam sebulan adalah A63&9.
3. Sebuah kedai kain menyediakan dua jenis jaket iaitu jaket kulit dan jaket kain.
>ilangan jaket kulit tidak boleh melebihi 2& helai dan sekurang$kurangnya 49 helai
jekat kain ada di kedai kain tersebut. )umlah jaket yang muat dalam kedai tersebut
adalah +9 helai jaket sahaja. Keuntungan daripada sehelai jaket kulit ialah A6&9 dan
A649 daripada jaket kain. )ika pekedai itu boleh menjual semua jaket ini, berapa
banyakkah setiap jaket perlu disediakan untuk memaksimumkan keuntungan?
7
Penyelesaian:
Katakan:
x . bilangan helai jaket kulit
y . bilangan helai jaket kain
Ketaksamaan linear:
i# >ilangan jaket kulit tidak boleh melebihi 2& helai, maka,

ii# >ilangan jaket kain sekurang$kurangnya 49 helai jekat kain, maka,

iii# )umlah jaket yang muat dalam kedai tersebut adalah +9 helai jaket
sahaja, maka,

i*# Keuntungan daripada sehelai jaket kulit ialah A6&9 dan A649 daripada
jaket kain, maka,
!4ungsi objekti4#

*i# Ketaksamaan lain:
x C 9
y C 9
6aka, jumlah ketaksamaan linear:
*# x B 2&
*i# y C 49
*ii# x D y B +9
*iii# x C 9
y C 9
ix# Eungsi objekti4 : &x D 4y . 29
,akaran (ra4:
engiraan x D y . +9 engiraan &x D 4y .29
8
x y
9 &
4 9
engiraan maksimum yuran berdasarkan gra4:
9
#$%"& '(ran !aksim(m
#,$ * -"&
!9,49# 1+9
!9,+9# 249
!29,49# 2+9

!nilai maksimum#

6aka, jika pekedai itu boleh menjual semua jaket ini, sebanyak 29 helai jaket kulit
dan 49 helai jaket kain perlu disediakan untuk memaksimumkan keuntungan.
10