1.

0 PENGENALAN
Hasrat melahirkan generasi berpersonaliti menjadi fokus utama agenda pembangunan
masyarakat dewasa ini. Guru kaunseling merupakan penjana peribadi ke arah melahirkan
generasi remaja yang berkualiti. Namun cabaran arus pasca pemodenan kini menjadikan
tanggungjawab membentuk generasi yang benar-benar dapat menghayati ciri-ciri
personaliti unggul yang memiliki tahap kecerdasan intelektual (IQ yang tinggi! kecerdasan
emosi ("Q yang teguh! dan kecerdasan rohaninya (#Q yang mantap! bukanlah suatu tugas
yang mudah. Guru kaunseling perlu bersikap proaktif dalam mencari pendekatan efektif
untuk merealisasi pembentukan generasi pelapis yang berkualiti. $usteru itu! peranan guru
kaunseling semakin diberi perhatian oleh masyarakat.
Hasil resolusi %on&ensyen 'endidikan %eibubapaan dan %ekeluargaan 'eringkat
%ebangsaan %e-( ())*! anjuran +imbar 'ermuafakatan Ibu ,apa Nasional (+-'IN telah
melaporkan bahawa .
satu daripada kaedah menangani masalah disiplin di kalangan pelajar sekolah
yang kini semakin serius ialah dengan melantik lebih ramai guru bimbingan dan
kaunseling agar jumlahnya sesuai dengan bilangan pelajar
(+ohd /ero0 ())*! ,erita Harian! -pril ())1! m.s 2.
+enurut laporan tersebut! guru kaunseling sebagai golongan profesional yang dilatih khas
dalam hal membantu manusia bermasalah! adalah bertanggungjawab bukan sahaja dalam
hal memantau disiplin pelajar malah menerangkan halatuju pendidikan serta peluang-
peluang kerjaya pelajar pada masa hadapan. 'andangan di atas membuktikan tingginya
harapan masyarakat terhadap kepemimpinan guru-guru kaunseling khasnya dalam membina
kecemerlangan pelajar secara holistik. 'erkhidmatan ,imbingan dan %aunseling (,3%
sekolah wujud dalam usaha manusia mencari jalan keluar agar indi&idu menemui
kesejahteraan dan dapat menangani pelbagai masalah yang dihadapi oleh pelajar (4tusan
+alaysia! +ac ())). 'erkhidmatan ,3% dilihat semakin penting bagi mencapai
matlamat /alsafah 'endidikan Negara demi menyahut cabaran 5awasan ()() serta
membantu pelajar mencapai celik akal dalam kesejahteraan hidup.
2.0 PERANAN GURU KAUNSELOR
(.6 'erkhidmatan ,imbingan dan %aunseling
,idang perkhidmatan bimbingan dan kaunseling menghendaki kaunselor mengadakan sesi
pertemuan dengan pelajar . -ntara corak perkhidmatan yang diberikan ialah sesi
1
%aunseling Indi&idu! %aunseling %elompok! ,imbingan Indi&idu dan ,imbingan
%elompok. 7ujuannya adalah untuk membincangkan permasalahan serta membantu klien
mencari jalan untuk menyelesaikan masalah yang dihadapi.
(.( 'engurusan dan 'entadbiran
'erkara yang termasuk dalam pengurusan antaranya ialah mengurus dan menyelia sistem
fail! membuat sebaran seperti mengedarkan buletin! paparan! poster!buku skrap berkenaan
maklumat kerjaya! maklumat pendidikan dan latihan! maklumat dadah! bahaya rokok dan
HI89-I:#.
(.;. -kademik
#eterusnya kaunselor bertanggungjawab untk membantu pelajar untuk mengetahui dan
memahami kemahiran belajar yang meliputi kemahiran membaca dan mengambil nota!
pengurusan masa! pengurusan diri! kemahiran mendengar! kemahiran mengingat!
mengulangkaji! menjawab soalan peperiksaan dan menghadapi peperiksaan.
(.* %erjaya
,idang kerjaya pula memerlukan kaunselor untuk membantu murid dalam membuat
pemilihan cita-cita terhadap kerjaya pilihan secara pendedahan melalui pengumpulan
maklumat kerjaya yang dilakukan oleh murid.
(.1 'sikososial dan kesejahteraan mental
%aunselor bertanggung jawab untuk membantu pelajar bagi meningkatkan self esteem !
kerohanian! pengurusan tekanan! kemahiran komunikasi! kemahiran asertif yang boleh
dilakukan melalui bimbingan kerjaya! penyertaan pelajar dalam kem bina insan! kem
moti&asi! perkhemahan ibadah dan kaunseling keluarga. #emua akti&iti yang dilakukan
bertujuan untuk meningkatkan psikososial pelajar serta meningkatkan tahap kesejahteraan
mental pelajar agar para pelajar dapat menyeimbangkan antara tuntutan kehidupan dan
tuntutan untuk meneruskan pembelajaran di sekolah mahupun di institusi pengajian tinggi
kelak.
(.2 %aunseling keibubapaan
7ugasan ini memerlukan kaunselor untuk membantu ibu bapa dan keluarga dalam
menyelesaikan masalah ponteng! kenakalan anak melalui lawatan ke rumah serta bimbingan
indi&idu. +elalui kaunseling keibubapaan ini kaunselor akan dapat mengetahui latar
belakang keluarga kliennya serta dapat menyelidiki masalah klien dengan lebih dekat dan
menyeluruh. Ini akan membantu kaunselor mendapatkan pandangan dan membantu ibu
bapa untuk menyelesaikan masalah yang bersangkutan dengan anak mereka yang
bermasalah.
2
(.< 'embangunan diri
+embantu dan membimbing murid dalam menyelesaikan masalah diri sendiri dengan cara
dan kaedah sendiri mengikut panduan yang telah diperbincangkan. :alam hal ini !para
pelajar dibantu serta dibimbing bagaimana untuk menyelasaikan masalah diri sama ada
yang berpunca dari diri sendiri atau pun persekitaran. :alam hal memberi bantuan dan
bimbingan ini! kaedah tertentu yang difikirkan perlu akan diberikan kepada pelajar agar ia
dapat membebaskan dirinya daripada belenggu masalah yang dihadapinya. %aedah yang
diberikan tersebut pada dasarnya adalah mengikut kehendak dan keperluan pelajar yang
memerlukannya kerana segala tindakan yang bakal dilakukan adalah tanggungjawab pelajar
sendiri.
(.= 'endidikan pencegahan dadah9rokok9inhalan dan HI89-I:#
+embantu murid agar berupaya berkata tidak serta mengenal dan menjauhi kepada rokok
dan dadah. :alam hal ini! pelajar akan diberikan info berkaitan dengan dadah! rokok!
inhalan dan HI8 -I:#. +aklumat yang diberikan akan menggambarkan perkara yang
buruk jika pelajar mendekatinya.%aunselor juga akan memberikan maklumat kepada
pelajar mengenai kegiatan dadah di +alaysia serta akibat buruk daripada mengedar ataupun
menghisap dadah.
;.) '>?G>-+ %-4N#"@ING #"%?@-H %",-NG#--N #"+">-H '-:I
3.1 Latarbelakang Sekolah dan Kaunselor
#ekolah %ebangsaan #emerah 'adi merupakan sebuah sekolah rendah yang terletak di
penghujung sebuah kampung iaitu %ampung #emerah 'adi! $alan :epo kira-kira = kilometer
daripada bandaraya %uching dengan keluasan ().)62 ekar ( =.6 hektar . #ekolah yang
asalnya bernama #% #emariang ,aru mula beroperasi pada 6< $anuari ())) dengan bilangan
murid seramai 2<2 orang bersama (6 orang guru dan ( orang kakitangan bukan guru. 'ada
#emester I! 6( buah kelas dibuka ( dua kelas tiap-tiap satu dari 7ahun 6 hingga 7ahun 2 yang
mana murid-murid 7ahun 6 terdiri daripada anak-anak penduduk kampung dan taman
perumahan yang berhampiran dan murid-murid 7ahun ( hingga 2 pula merupakan mereka
yang dipindahkan secara pukal dari #% #emariang! #% "ncik ,uyong! #% >'> $alan -stana
dan #% Gita. manakala kumpulan kecil datangnya dari #% Aemerlang! #% >akyat 7upong!
#% Gersik! #% 'ulo! #% +erpati $epang! #% >akyat ,olhassan! #% #t 7homas! @odge
#chool dan sekolah-sekolah lain di sekitar bandar %uching dan #amarahan. 'ada masa yang
3
sama 2)< orang pelajar bersama (B orang guru dan 1 kakitangan bukan guru dari #+% 'etra
$aya No.( menumpang di #% #emariang ,aru sehingga penghujung +ac ())). 'ada bulan
$un ())) iaitu #emester (! kelas dibuka menjadi 6= buah dan B orang guru lagi ditempatkan
#% #emariang ,aru. #etelah beroperasi selama 6 tahun = bulan! #% #emariang ,aru dan
#+% 'etra $aya No.( dibuka dengan rasminya oleh C-, 'ehin #ri (:r. Haji -bdul 7aib bin
+ahmud! %etua +enteri #arawak pada 6( #eptember dan bermula daripada tarikh tersebut!
dua sekolah dalam satu kawasan ini mengguna nama yang sama iaitu #% #emerah 'adi dan
#+% #emerah 'adi.
Aikgu Nurjanna binti +ohd. 'ana merupakan kaunselor di #% #emerah 'adi dan telah
berkhidmat di sekolah ini sejak tahun ()6). ,eliau berasal daripada #andakan! #abah dan
berusia ;; tahun serta masih bujang. ,eliau mempunyai kelulusan dalam bidang Ija0ah
#arjana +uda "konomi %ewangan (%epujian daripada 4ni&ersiti +alaysia #abah dan
sebelum memulakan perkhidmatan sebagai kaunselor sekolah! beliau telah mendapat tawaran
mengikuti %ursus 'erguruan @epasan Ija0ah di Institut 'erguruan Gaya! #abah. #ehingga kini
Aikgu Nurjanna masih lagi menerajui 4nit ,imbingan dan %aunseling (4,% #% #emerah
'adi.
3.2 Progra Kaunsel!ng " #elangkah Ke Ala Rea$a.
#alah satu program yang telah dilaksanakan oleh 4,% #% #emerah 'adi yang diterajui oleh
Aikgu Nurjanna adalah 'rogram +elangkah %e -lam >emaja. 'rogram ini sangat penting
sebagai persediaan kepada murid-murid #% #emerah 'adi sebelum melangkah ke alam
remaja yang asing dan penuh dengan cabaran. 7ujuan program ini diadakan adalah untuk
memenuhi hasrat sekolah! pihak 'I,G! pihak 'ejabat 'elajaran :aerah %uching! pihak
'ejabat 'elajaran Negeri #arawak dan pihak %ementerian 'elajaran +alaysia untuk melihat
murid-murid #% #emerah 'adi bersedia daripada segi fi0ikal! mental! jasmani! rohani! biologi
sebelum melangkah ke alam remaja. Ini bertujuan agar mereka tidak mudah terjerumus ke
kancah yang tidak sihat.
'rogram ini telah dilaksanakan
pada hari #abtu ; +ac ()6( pada
jam =.)) hingga 6).)) pagi
bertempat di kantin! surau!
perpustakaan dan bilik kemahiran
hidup #% #emerah 'adi. ,ilangan
pelajar yang terlibat adalah
4
seramai 2B6 orang yang terdiri daripada ;<( orang lelaki dan ;6B orang perempuan. -ntara
penceramah yang dijemput hadir untuk memberi ceramah adalah 4sta0 +ohd. >id0uan bin
-met! 4sta0 #haufi -bd $abbar bin #alamin! 4sta0ah Habibu binti #anyut dan 4sta0ah Nor
Dahiran binti +d. Noh.
:ari segi pelaksanaannya! murid-murid telah dibahagikan kepada empat bahagian dan
ceramah berlangsung secara serentak di tempat-tempat yang telah ditetapkan. +urid-murid
7ahun ; dan 7ahun * lelaki ditempatkan di bilik %emahiran Hidup bersama penceramahnya
4sta0 #haufi -bd. $abbar bin $amain. +urid - murid 7ahun ; dan 7ahun * 'erempuan
ditempatkan di ,ilik #umber dan ceramah disampaikan oleh 4sta0ah Nor Dahiran ,inti +d.
Nor. +urid-murid 7ahun 1 dan 7ahun 2 lelaki pula ditempatkan di kantin sekolah dan
ceramah disampaikan oleh 4sta0 +ohd. >id0uan bin -met manakala murid-murid 7ahun 1
dan 7ahun 2 perempuan ditempatkan di surau sekolah dan ceramah disampaikan oleh
4sta0ah Habibu ,inti #anyut.
-ntara perkara penting yang turut didedahkan kepada para pelajar dalam program ini adalah
sahsiah remaja atau siapa itu
remaja. #elain itu! mereka turut
diberikan pendedahan tentang
siapa itu remaja yang cemerlang.
:i samping itu! mereka diberikan
situasi dan keadaan yang mereka
akan hadapi semasa bergelar
5
remaja iaitu perubahan fi0ikal! sosial! biologikal serta persekitaran. +ereka juga turut
diberikan peringatan berkaitan cabaran yang mereka akan hadapi semasa bergelar remaja agar
tidak terjerumus ke dalam gejala yang tidak sihat.
6
3.3 Progra Kaunsel!ng " #!nggu Ant!dadah
#atu lagi program yang dianjurkan oleh 4,%
#% #emerah 'adi adalah +inggu
-ntidadah. 'rogram ini diadakan
bertujuan untuk mendedahkan jenis-jenis
dadah serta kesan penyalahgunaannya
terhadap murid-murid. #elain itu juga!
program ini bertujuan memberi
maklumat tentang punca seseorang
terlibat dengan kegiatan mengambil dan
mengedar dadah.
'elbagai pengisian telah dilaksanakan daripada tarikh 66 hingga 61 $ulai ()6( bagi
menjayakan objektif program tersebut. 'ada hari pertama! sebaik sahaja selesai upacara
perasmian! pihak -gensi -nti :adah %ebangsaan (--:% telah mengadakan ceramah
dan pameran di kawasan lobi sekolah. #elain daripada itu --:% juga telah
mengadakan kui0 berkaitan pameran mereka. 'ada hari kedua pula diadakan
pertandingan mewarna poster bagi 7ahap 6 dan pertandingan mencipta slogan anti
dadah bagi 7ahap (. $usteru! apa yang diharapkan daripada program ini adalah murid-
murid akan menjauhi diri mereka daripada terjebak dengan dadah! disamping dapat
meningkatkan pengetahuan! kefahaman dan kemahiran pencegahan dadah kepada
murid! guru dan kakitangan sekolah. :engan ini mereka dapat membina ketahanan dan
jati diri yang tinggi dari segi fi0ikal! emosi! mental dan rohani.
#eperti yang umum sedia maklum! dadah merupakan ancaman nombor satu negara. %egiatan
penyalahgunaan dadah kian bertambah dan berada pada tahap yang amat membimbangkan.
'enyalahgunaan dadah bukan sahaja berlaku di kalangan golongan dewasa malah menular ke
peringkat remaja! belia! warga emas dan kini pelajar sekolah termasuk murid sekolah rendah.
:i peringkat pelajar sekolah rendah kegiatan menghidu gam merupakan salah satu bentuk
penyalahgunaan dadah secara kecil-kecilan. $usteru itu! minggu anti dadah diadakan di
peringkat sekolah untuk membendung gejala tidak sihat ini. 'ihak kementerian telah
menetapkan setiap tahun pada 6B /ebruari adalah hari antidadah. 'elbagai akti&iti dilakukan
bersempena dengan minggu tersebut.
7

%.0 PROGRA# KAUNSEL&NG SEKOLA' KE(ANGSAAN PEKAN )UARAN
%.1 Latarbelakang Sekolah dan Kaunselor
8
#ekolah %ebangsaan 'ekan 7uaran telah dirasmikan oleh Cang ,erhormat "ncik -nuar
Ibrahim! +enteri 'ertanian +alaysia pada 61 -pril 6B=1. #ekolah ini asalnya telah
diwujudkan oleh Ahartered Aompany pada tahun 6B;1 dan namanya sentiasa berubah-ubah
-ntaranya ialah G.8.# 7uaran (Go&erment 8enucular #chool 7uaran! G.'.# 7uaran
(Go&erment 'rimary #chool 7uaran! #>% 'ekan 7uaran (#ekolah >endah %erajaan 'ekan
7uaran dan #>% 'ekan 7uaran (#ekolah >endah %ebangsaan 'ekan 7uaran. #emasa
pemerintahan $epun! sekolah ini digunakan untuk mengajar masyarakat tempatan. #ekolah ini
telah menjalankan %urikulum ,ersepadu #ekolah >endah dalam tahun 6B=; dan sebuah
kelas 'endidikan 'emulihan ditubuhkan bertujuan membimbing pelajar-pelajar yang lembap
dalam matapelajaran bahasa dan matematik. :ahulunya sekolah ini mempunyai murid
seramai 2)) orang. Namun! bilangan tersebut semakin susut menjadi ;)) orang ekoran
wujudnya sekolah-sekolah berhampiran dengannya. #esungguhnya sekolah ini juga
mempunyai bangunan yang baru tetapi menghadapi kekurangan bilik untuk menampung
keperluan dalam pembelajaran.
Aikgu #uriana binti -li >aman merupakan seorang kaunselor di #% 'ekan 7uaran! #abah dan
telah berkhidmat di sekolah ini sejak tahun ())B. ,eliau berasal daripada %ota %inabalu!
#abah dan berusia ;) tahun serta masih bujang. ,eliau mempunyai kelulusan Ija0ah #arjana
+uda 'sikologi %aunseling daripada 4ni&ersiti +alaysia #abah dan sebelum memulakan
perkhidmatan sebagai kaunselor sekolah! beliau terlebih dahulu mengikuti :iploma
'erguruan (,imbingan dan %aunseling di Institut 'erguruan %ent! 7uaran. Hobi beliau pada
masa lapang adalah membaca buku-buku moti&asi.
%.2 Se!nar Keah!ran (ela$ar
#eminar %emahiran ,elajar telah diadakan untuk membantu pelajar-pelajar meningkatkan
potensi diri dan juga memperbaiki pencapaian akademik. #elain daripada itu! ia juga
bertujuan menaikkan semangat pelajar-pelajar untuk mencapai kecemerlangan diri!
meningkatkan aras moti&asi! melengkapkan murid-murid dengan kemahiran belajar yang
efektif serta memberi panduan dan galakan bagi merangsang minat pelajar untuk belajar
secara berkesan. #eminar ini berlangsung melalui tiga peringkat iaitu untuk murid-murid
7ahun 2 diadakan pada ;) +ac ()6)! 1 -pril ()6) diadakan untuk murid-murid 7ahun 1 dan
2 -pril ()6) untuk murid-murid 7ahun *.
%.3 Progra )ekn!k #en$a*ab Soalan UPSR 2010
9
%aunselor Aikgu #uriana melalui 4nit
,imbingan dan %aunseling telah
melaksanakan beberapa program.
-ntarnya adalah 'rogram 7eknik
+enjawab #oalan 4'#> yang
berlangsung selama ( hari iaitu pada B
hingga 6) ?gos ()6) bertempat di
:ewan #.% 'ekan 7uaran. 'engisian
pada hari pertama program adalah
ceramah moti&asi daripada guru besar
sekolah! teknik menjawab soalan subjek ,ahasa +elayu dan +atematik. 'engisian pada hari
kedua pula adalah taklimat daripada #etiausaha 'eperiksaan! teknik menjawab soalan subjek
,ahasa Inggeris dan #ains.
%.% Kursus Ke+!+!nan #ur!d
%ursus %epimpinan +urid telah
dilaksanakan pada 6; hingga 6* +ac
()6). %ursus tersebut dihadiri oleh
seramai 6() orang murid yang terdiri
daripada 'engawas #ekolah!
'embimbing >akan #ebaya dan juga
'engawas 'usat #umber yang telah
dilantik. 'ihak sekolah telah menjemput
penceramah daripada Institut 'erguruan
%ent! 7uaran untuk memberikan
ceramah sebagai usaha untuk menarik perhatian murid-murid menghayati program yang
dianjurkan ini. :engan adanya penceramah daripada luar yang berketrampilan! murid-murid
dipercayai akan lebih terpengaruh dan lebih berusaha untuk meningkatkan potensi diri
supaya menjadi pemimpin yang berkaliber.
#uasana @uar ,ilik %aunseling ,ilik %aunseling kelompok
10

,ilik %aunseling Indi&idu
,.0 PER(AN-&NGAN PROGRA# KAUNSEL&NG AN.URAN SEKOLA'
KE(ANGSAAN SE#ERA' PA-& -AN SEKOLA' KE(ANGSAAN )UARAN
Hasil daripada temubual bersama ( orang kaunselor sekolah iaitu Aikgu Nurjanna binti
+ohd. 'ana dan Aikgu #uriana binti -li >aman! terdapat beberapa ciri-ciri persamaan dan
perbe0aan yang dapat dibuat perbandingan. 'rogram kaunseling yang telah dibuat masing-
masing mempunyai kekuatan dan kelemahan tersendiri. %ajian lepas telah membuktikan
bahawa kualiti peribadi atau personaliti kaunselor adalah ramuan terpenting dalam
menentukan keberkesanan perkhidmatan kaunseling (,rammer! 6BB;. Aombs! 6B=(!
'atterson 3 "isenberg! 6B=;. >ogers! 6B26. #amuel! 6BB2. 4ntuk memperoleh keyakinan
11
masyarakat! para kaunselor disaran untuk membuktikan keyakinan diri dalam mendemontrasi
keberkesanannya mengamalkan perkhidmatan ini secara beretika. 4ntuk itu %aren (());
menyarankan! indi&idu yang berada dalam profesion kaunseling perlu mengukur kebolehan
diri sendiri sebagai asas pembinaan kualiti diri sebagai kaunselor yang berkesan dan beretika.
Ini berikutan pandangan Aombs (6B=( yang melihat keberkesanan atau ketidakberkesanan
kaunselor tidak dapat ditentukan hanya melalui teknik tetapi ia pastinya boleh dibe0akan
dengan melihat pada kepercayaan peribadi dan trait yang dimiliki. ,eberapa pengkaji telah
merumuskan ciri-ciri kualiti kaunselor berkesan seperti berikut. mempunyai pengetahuan dari
segi (i tahap kecekapan menganalisa perasaan sendiri! (ii nilai dan keyakinan diri! (iii sifat
penyabar dan penyayang! (i& kesedaran interpersonal yang melibatkan pengalaman budaya!
(& kebolehan menjadi model yang berpengaruh! (&i mengutamakan orang lain! (&ii
fleksibel! dan (&iii mempunyai perasaan belas dan empati (,elkin! 6B=6. 7aiwo Hanbal!
6BB=. %amaru00aman Hj $amal! 6BB1. dan @awrence 3 Ginger +c:onald! 6BBB. %esemua
sifat-sifat peribadi yang digariskan selaras dengan konstruk yang terkandung di dalam +odel
%ecerdasan "mosi Goleman (6BB1 dan Noriah et al! ())*.
,.1 Perbe/aan
-pa yang jelas dapat dilihat daripada program kaunseling yang dianjurkan oleh #% #emerah
'adi dan #% 'ekan 7uaran adalah jenis bidang yang dianjurkan. 'rogram kaunseling
+elangkah %e -lam >emaja yang dianjurkan oleh #% #emerah 'adi lebih menjerumus
kepada bidang sahsiah yang bertujuan untuk membangunkan sahsiah pelajar manakala
'rogram +inggu -ntidadah lebih kepada bidang pekhidmatan pencegahan yang mana
objektifnya adalah supaya pelajar dapat mengaplikasi ilmu pencegahan dadah dalam
pengajaran dan pembelajaran. #elain itu! program ini juga bertujuan supaya pelajar dapat
mengenalpasti kesan pengambilan dan ketagihan terhadap dadah serta mengenali HI8 dan
-I:#.
'rogram kaunseling yang dianjurkan oleh #% 'ekan 7uaran pula lebih menfokus kepada
bidang psikososial dan kesejahteraan mental seperti %ursus %epimpinan 'engawas!
'embimbing >akan #ebaya dan 'engawas 'usat #umber. Ia bertujuan untuk melatih pelajar
tersebut supaya lebih berketrampilan! berkemahiran dalam membantu rakan-rakan serta
mampu mengendalikan organisasi. 'rogram 7eknik +enjawab #oalan 4'#> dan #eminar
%emahiran ,elajar yang diadakan pula lebih menjurus kepada bidang akademik. 7ujuannya
adalah supaya pelajar dapat menggunakan kemahiran belajar semaksima yang mungkin! tahu
12
tentang teknik belajar yang betul! tahu cara mengambil nota! tahu cara menjawab soalan
dengan betul dan sebagainya.
,.2 Persaaan
-ntara persamaan yang terdapat dalam program-program kaunseling yang dianjurkan oleh
kedua-dua buah sekolah terbabit adalah daripada segi persediaannya. %edua-dua buah
sekolah terbabit menganjurkan program kaunseling yang ada penglibatan daripada agensi luar
selain daripada pihak sekolah. 'rogram +inggu -ntidadah oleh #% #emerah 'adi melibatkan
pihak --:% untuk turut menjayakan program tersebut yang mana tanpa penglibatan pihak
--:%! penghayatan terhadap isu dadah mungkin kurang tercapai. 'ersediaan untuk
menjemput agensi luar memerlukan persediaan yang agak rapi iaitu daripada segi tarikh!
masa! lokasi serta akti&iti. %aunselor perlu bertindak aktif untuk bagi memmastikan program
serta matlamat program tercapai.
,agi #% 'ekan 7uaran! %ursus %epimpinan +urid yang telah dilaksanakan telah melibatkan
penceramah daripada Institut 'erguruan %ent! 7uaran untuk memberikan ceramah sebagai
usaha untuk menarik perhatian murid-murid. %olaborasi bersama pihak luar menuntut
komitmen yang sangat tinggi daripada segi pelaksanaannya.
0.0 &SU"&SU KAUNSEL&NG -& SEKOLA'
Isu profesionalisme guru-guru kaunseling telah mendapat perhatian berbagai pihak semenjak
perkhidmatan ini diperkenalkan pada tahun 6B2)an.
Eberbagai usaha ke arah memperkasa kualiti profesionalisme kaunseling dipergiat dan
dibincangkan dalam pelbagai aspekF
-mir! 6B=<. #uradi! 6BB*! ())1. +at #aat! ())1. Duria! ())1. +ohd Hasim 3 $amaluddin!
())1. Noriah! ())1. Dakiah! ())1. +ohamad Hashim dan #yarifah -minah! ())1.
+eskipun berbagai bentuk program peningkatan profesionalisme guru-guru kaunseling telah
dilaksanakan oleh pihak %ementerian 'elajaran +alaysia (%'+ dan pihak-pihak berkaitan!
namun masih kedengaran pandangan-pandangan negatif berhubung ketidakcekapan guru-
guru kaunseling dalam menyediakan perkhidmatan berkesan. #ebahagian daripada guru
kaunseling di sekolah rendah dilihat masih kurang jelas dalam memahami harapan sekolah!
kabur tentang tugas dan peranan profesional! gagal melakukan anjakan minda semasa
melaksanakan tugas dan akti&iti kaunseling! tidak berkeupayaan untuk mensejajarkan amalan
kaunseling dengan budaya organisasi dan kadangkala gagal memberi penyelesaian secara
13
efektif kepada masalah yang dihadapi oleh organisasi. %etidakcekapan ini mempengaruhi
persepsi warga sekolah terhadap kualiti kewibawaan guru-guru kaunseling.
%ajian +ohamad Hashim dan #harifah -mnah (())2 menunjukkan aras keyakinan warga
sekolah terhadap peranan guru kaunseling dalam menangani kes pelajar masih rendah. -spek
yang diberi penekanan menjurus kepada kualiti personaliti dan tahap integriti guru-guru
kaunseling. 'ersepsi awal warga sekolah terhadap profesionalisme guru-guru kaunseling
adalah tinggi. Guru kaunseling dilihat sebagai personalia yang mempunyai ciri-ciri
ketrampilan dan kepimpinan serba boleh untuk menangani segala jenis permasalahan yang
timbul (#iti Halimah! ()); dan +asbah! ())1. Namun ekspektasi tinggi yang dipertaruhkan
kepada guru kaunseling kadang kala tidak selaras dengan sokongan dan kepercayaan yang
diberikan kepada mereka (#uradi!())1 :ari satu aspek guru-guru kaunseling dituntut supaya
mengutamakan tanggungjawab menjalankan sesi kaunseling bagi mengelakkan tugas tersebut
diambil alih oleh indi&idu yang tiada kemahiran (Duria! ())1! manakala dari aspek yang lain
pula mereka diminta oleh pihak pentadbir sekolah untuk mengutamakan program-program
perkembangan yang berbentuk EmessF mengikut keperluan semasa sekolah yang Eurgent and
importantF (+at #aat! ())1 dan +asbah! ())1. Harapan tinggi yang dipertaruhkan kepada
perkhidmatan kaunseling merupakan cabaran yang memerlukan penyelesaian secara
bijaksana oleh guru-guru kaunseling.
%ajian-kajian literatur menunjukkan guru-guru kaunseling kini berhadapan dengan berbagai
isu persekitaran kerja yang melibatkan dirinya! pihak pentadbir! rakan sekerja! pelajar dan
ibubapa (-bdul %arim @lin! 6BB=. -0mi -bd. >ahman! ())1. Gambang! ())1. Haslee! ());.
#iti Halimah! ());. #uradi! 6BB*! ())*! ())1. %epelbagaian isu yang dihadapi mungkin
dianggap sebagai cabaran kerjaya yang dinamik oleh sesetengah guru kaunseling.
Hasil kajian ,arat telah membuktikan bahawa kecerdasan emosi memainkan peranan penting
dalam persekitaran kerja (,ar-?n 6BB<. Aaruso ())*. Goleman 6BB2. +ayer 3 #alo&ey
6BB<. 3 5eisenger 6BB= dan mempunyai hubungan dengan keyakinan diri (Aonstantine
())6. "&aston ())*. +c+anus ())6. 3 5illiam ())*. +enurut mereka! elemen kecerdasan
emosi dan keyakinan menjalankan kaunseling boleh dianggap sebagai teras dalam membina
prestasi kerja yang berkualiti.
1.0 2A-ANGAN #E#PER)&NGKA)KAN PENGURUSAN PERK'&-#A)AN
U(K
14
'erkhidmatan ,3% sekolah perlu dimantapkan dalam usaha mempertingkatkan tahap
pengurusan perkhidmatan ,3% sekolah. ,eberapa cadangan yang dirasakan dapat membantu
mempertingkatkan tahap perkhidmatan bimbingan dan kaunseling adalah seperti berikut.
6. %aunselor mengadakan hubungan yang lebih erat dengan ibu bapa atau penjaga
pelajar dengan tujuan untuk bekerjasama dan berbincang mengenai perkembangan
dan kemajuan para pelajar.
(. +enerangkan program ,3% sekolah kepada ibu bapa dan penjaga serta membiasakan
mereka dengan khidmat bimbingan sekolah.
;. +elibatkan ibu bapa dan penjaga dengan akti&iti-akti&iti yang dijalankan oleh
kakitangan program bimbingan di sekolah.
*. ,ekerjasama dengan semua staf akademik sekolah dengan rnenyediakan maklumat
tertentu untuk penerangan dan rujukan seperti rnengadakan perbincangan yang boleh
rnernbantu guru-guru supaya lebih rnernaharni lagi sikap dan sifat-sifat indi&idu para
pelajar.
1. ,ekerjasarna dengan pihak pentadbir dan guru untuk rnendapatkan cara-cara yang
baik supaya para pelajar diberi perhatian dalam pembelajaran.
2. +enggunakan kaedah-kaedah teknologi rnoden untuk rnenyebarkan maklurnat-
rnaklumat pelajaran dan kerjaya.
<. +embantu para pelajar rnerancang program latihan pelajar dan kerjaya selaras dengan
kehendak sekolah.
=. #entiasa berusaha menarnbah kecekapannya dan sentiasa rnenyedari pembaharuan
yang berlaku sama ada di dalarn atau di luar sekolah.
B. #entiasa berusaha rnernajukan profesion kaunseling dengan rnembuat atau rnernbantu
penyelidikan yang berkaitan dan rnengambil bahagian dalarn akti&iti anjuran-anjuran
'ersatuan %aunseling! sarnada di peringkat daerah! negeri atau kebangsaan.
6). ,erbincang dengan rakan-rakan sekerja yang lain seperti pengetua! penolong kanan
dan guru-guru rnengenai langkah-langkah yang boleh diarnbil untuk rnengukuh dan
rneningkatkan lagi taraf dan syarat profesion kaunseling.
66. ,erusaha rneninggikan irnej kaunselor dan pakar-pakar rujuk yang lain apabila
berhubung dengan para pelajar! ibu bapa dan rnasyarakat.
6(. +ernberi perkhidrnatan kaunseling indi&idu dan kaunseling kelornpok sekerap yang
rnungkin.
6;. +enyediakan kotak-kotak cadangan dan kotak borang perkhidrnatan kaunseling di
luar bilik unit bimbingan dan kaunseling.
1.0 PENU)UP
'erkhidmatan ,3% sekolah merupakan satu perkhidmatan yang amat penting dalam
era negara menuju ke arah negara maju dan dalam mencapai matlamat /alsafah
15
'endidikan Negara dan menyambut cabaran 5awasan ()(). 'erkhidmatan ,3% sekolah
masih lagi di tahap yang barn dan pelaksanaannya memerlukan kerjasama dari
semua pihak. :alam usaha meningkatkan tahap pengurusan perkhidmatan ,3%
sekolah! banyak usaha yang perlu dipertingkatkan. #elain daripada itu! semua pihak
yang terlibat dalam perkhidmatan ,3% juga perlu memberi kerjasama yang jitu dalam
meningkatkan tahap perkhidmatan ,3%.
RU.UKAN
6. #uradi #alim (6BB( 7he need for a more effecti&e guidance programme for
+alaysia Couth. #imhadri! C.A (ed. 'eace Global Couth and :e&elopmentG 7he role
of #cience and technology in +odern #ociety. -janta ,ooks International. India (1(6-
(6).
(. #urat 'ekeliling %'(,#=1B66$ld.8iii9(12 %ementerian 'endidikan
+alaysia.
;. %ementerian 'endidikan +alaysia (6BB; 'anduan 'elaksanaan
'erkhidmatan ,imbingan dan %aunseling :i #ekolah +enengah. 4nit
,imbingan dan %aunsleing! %ementerian 'endidikan +alaysia.
16