UNIVERSIDADE FEDERAL DO RIO DE JANEIRO FCA 629. SOCIEDADES CAMPONESAS Profa: Neide Esterci. Prof Colaborador: Horcio Antunes de AntAna Jr. (UFMA) Estio docente: !arine Nara"ara Monitora: Mariana Porto #$%$.$%. &eunda'feira( %$:#$" )s %*:+$" , curso te- co-o ob.eti/o 0ensar os conceitos 1ue t2- orientado a 0rodu34o antro0ol5ica sobre as sociedades ca-0onesas. A 0artir de te6tos clssicos e conte-0or7neos /isa ) discuss4o da es0eci8cidade da orani9a34o da unidade ca-0onesa( sua inser34o nas di/ersas for-a3:es sociais e sua 0ersist2ncia e- conte6tos atuais. &er4o e6a-inadas situa3:es 1ue se con8ura- no ;rasil e- eral( co- refer2ncia es0ecial a situa3:es 1ue ocorre- na A-a9<nia brasileira.
Unidade 1: O que campesina!" =,>F( Eric. , ca-0esinato e seus 0roble-as. ?n: @@@@@@@ . S!ciedades camp!nesas. Aio de Janeiro: Ba"ar( %CD$. 0.C'*+. (#E0) F,&FEA( Geore. ="at is a 0easantH ?n: @@@@I P,FFEA( J.I J?AB( M. Peasan s!cie#. ;oston: >ittle( ;roKn and Co-0anL( %CMD. 0.#'%+. (%#0.) PEAE?AA JE NUE?A,B( Maria ?saura. , sitiante brasileiro e o 0roble-a do ca-0esinato. ?n: @@@@@@@ . O campesina! $%asi&ei%!. Oo9es( A.J.( %CDM( ca0. %: D'*# (#E0.) Unidade 2: F!%ma'(! s!cia& e ec!n)mica: a especi*cidade da !%+ani,a'(! camp!nesa. HEAEJ?A( ;eatri9 e GAAC?A Jr.( Afr7nio P QFrabal"o fa-iliar e ca-0esinatoR. Am%ica -aina( %+ (%'#)( %CD%. 0.%$'%C. (C0.) 1 CHASAN,O( Ale6ander O. &obre a teoria dos siste-as econ<-icos n4o ca0italistas. ?n: &?>OA( JosT Gra9iano daI &F,>C!E( Oerena (,rs.). A .ues(! A+%/%ia ' =eber( Enels( >enin( !autsUL( C"aLano/( &talin. &4o Paulo: ;rasiliense( %CV%. 0%**'%M*. (*$0.) E&FEAC?( Neide. Ao3as co-unitriasI 0ro.etos de transfor-a34o e for-as de luta. ?n: @@@@@ (,r.) C!!pe%ai0ism! e c!&ei0i,a'(! n! camp!: 1uest:es sobre a 0rtica da ?re.a 0o0ular no ;rasil. Cadernos do ?&EA. Aio de Janeiro: Marco Bero( %CV+. 0.*+'M*. (#C0.) Unidade 1: Fam2&ia3 %a4a&5! e di0is(! s!cia& d! %a4a&5!. CWNJ?J,( Antonio. A /ida fa-iliar do cai0ira. ?n: @@@@@@@ . Pa%cei%!s d! 6i! $!ni!. &4o Paulo: Juas Cidades( %CD%. 0.##C'#E*. (#+0.) GAAC?A JUN?,A( Afr7nio. Frabal"o fa-iliar: autono-ia e subordina34o. ?n: @@@@@@@ . 7e%%a de 7%a4a&5!( 7%a4a&5! Fami&ia% e Pequen!s P%!du!%es. A.J. Ed. Pa9 e Ferra( %CV*. Ca0. %. 0.EV'%$$. (+#0.) Unidade 8: 6e&a'9es c!m e%%a: di:e%enes :!%mas de d!m2ni!. E&FEAC?( Neide. Ca-0esinato e ?re.a na Fronteira P o sentido da lei e a for3a da alian3a. ?n: -uas camp!nesas c!nemp!%;neas: c!ndi'9es di&emas e c!nquisas < ! Campesina! c!m! su=ei! p!&2ic! >19?@ a 19A@B Ool.% NEAJXMJAXUNE&P ' #$$+ 0.##*'#++ (#%0.) A>ME?JA( Alfredo =aner ;reno de. ,s 1uilo-bolas e a base de lan3a-ento de fouetes de Alc7ntara. >audo antro0ol5ico. ;rasYlia( JF: M.M.A.( #$$M. ;ENAFF?( JosT Heder. As0ectos .urYdicos e fundirios da utili9a34o social( econ<-ica e a-biental da /r9ea. $!&eim 6ede Ama,)nia. Ano *( n.%( ?AJ( PPG&AXUFAJ( NAEAUFPA P Aio de .aneiroX;elT-( #$$+. 0.%$D'%%V. (%%0.) Unidade ?: Campesina!3 pa%icipa'(! p!&2ica e idenidade. AAM;AUJ( Placide. ,s aricultores 0oloneses e- luta 0ela sua identidade. ?n: JrabiU( G. Z Fernandes( Aube- CTsar. (,rs.). P!&)nia3 ! pa%id!3 a I+%e=a3 ! S!&ida%iedade. Cadernos do ?&EA. Aio de Janeiro: Marco Bero( n.E. 0.#$*' 2 PA>ME?AA( Moacir. Jes-obili9a34o e con[ito: rela3:es entre 0atr:es na aroind\stria 0erna-bucana. -uas Camp!nesas c!nemp!%;neas :c!ndi'9es3 di&emas e c!nquisas. Campesina! c!m! su=ei! p!&2ic! >19?@C19A@B. NEAJ( MJA(UNE&P Editora( #$$C. 0.%D%'#$$ (#C0.) &?GAUJ( >Lia. A luta de classes e- dois atos: notas sobre u- ciclo de ra/es. ?n: -uas camp!nesas c!nemp!%;neas: c!ndi'9es di&emas e c!nquisas < ! Campesina! c!m! su=ei! p!&2ic! >19?@ a 19A@B NEAJ( MJA(UNE&P Editora( #$$C. P.#VD'*$M (%C0) Unidade 6: M!0imen!s s!ciais n! camp! MEJE?A,&( >eonilde &er/olo de. M!0imen!s s!ciais3 dispuas p!&2icas e %e:!%ma a+%/%ia de me%cad! n! $%asi&. Aio de .aneiro: UFAAJXCPJA: UNA?&J( #$$#. ca0. #( 0.+*'EV.(%E0.) C,MEAF,AJ( Jo"n Cun"a. Aeunindo: As reuni:es de trabal"adores rurais co-o for-a de sociabilidade. ?n: Fa,end! a &ua: s!cia4i&idade3 :a&as e %iuais na c!ns%u'(! de !%+ani,a'9es camp!nesas. Aio de Janeiro: Aelu-e Ju-ar: N\cleo de Antro0oloia da PolYtica( %CCC. ca0. #( 0.+D'DC. (*#0.) &?GAUJ( >Lia( A,&AI Pinuelli( >ui9I M?E>N?!( ,t/io(,rs.). Impac!s de +%andes p%!=e!s 5id%e&%ic!s e nuc&ea%es: aspec!s ec!n)mic!s3 s!ciais e am4ienais. &4o Paulo: Marco Bero( Aio de .aneiro: UFAJXC,PPE( %CVV. Unidade D: Campesina!3 C!munidades e a&deias. =AG>ES( C"arles. Uma C!munidade Ama,)nica: estudo do "o-e- nos tr50icos. &4o Paulo: Editora da Uni/ersidade de &4o Paulo. *. ed.( %CVV. CWNJ?J,( Ant<nio. Prefcio e ?ntrodu34o. ?n: @@@@@@@ . Pa%cei%!s d! 6i! $!ni!. &4o Paulo: Juas Cidades( %CD%. 0.C'*#. (#*0.) Unidade A: Na%%ai0as3 :esas e %iuais. CWNJ?J,( Ant<nio. ,bten34o dos ali-entos. ?n: @@@@@@@@@ . Pa%cei%!s d! 6i! $!ni!. P.%*C'%+C. (%$0.) 3 GA>O],( Eduardo. San!s e 0isa+ens: u- estudo da /ida reliiosa de ?t. ;ai6o A-a9onas. &4o Paulo: Nacional( ?N>( %CDM. 0.%'VD. (VM0.) C,MEAF,AJ( Jo"n Cun"a. Aeunindo: ;rincando: estudo sobre u-a for-a de constru34o social da a-i9ade e suas re'a0ro0ria3:es. ?n: Fa,end! a &ua: s!cia4i&idade3 :a&as e %iuais na c!ns%u'(! de !%+ani,a'9es camp!nesas. Aio de Janeiro: Aelu-e Ju-ar: N\cleo de Antro0oloia da PolYtica( %CCC. Ca0. *( 0. V%'%%M. (*E0.) Unidade 9: Campesina!3 enicidade e suas n!0as :aces ;AAFH( FredriU. Etnicidade e o conceito de cultura. Antropoltica. Niter5i( n. %C( 0. %E'*$( #$$E. ;AAFH( FredriU. ,s ru0os Ttnicos e suas fronteiras. ?n: O guru, o iniciador e outras variaes antropolgicas. Aio de Janeiro: Contra Ca0a >i/raria( #$$$: #E' MD. A>ME?JA( Alfredo ;erno de. ,s 1uilo-bos e as no/as etnias. ?n: ,J=SEA( Eliane. Nuilo-bos: identidade Ttnica e no/as territorialidades. Aio de Janeiro: Ed. FGO. Ca0.%( 0.+*'V%. (*V0.) ANJAAJE( Maristela de Paula. Je 0retos( neros( 1uilo-bos e 1uilo-bolas P notas sobre a a34o o8cial .unto a ru0os classi8cados co-o remanescentes de quilombos. $!&eim 6ede Ama,)nia. Ano #( n.%( ?AJ( PPG&AXUFAJ( NAEAUFPA P Aio de .aneiroX;elT-( #$$*. A>ME?JA( Mauro ;.I =,>FF( Cristina &.I C,&FA( Eli9a >.I FAANC,( Mariana C. Panto.a. Habitantes: ,s serinueiros. ?n: CUNHA( Manoela C.I A>ME?JA( Mauro ;. (ors.) Encic&!pdia da F&!%esa. &4o Paulo: Co-0an"ia das >etras( #$$#. Unidade 1@: Am4iena&ism!: pequen!s p%!du!%es e p!&2icas de c!nse%0a'(! Al-eida( Mauro =. ;arbosa de. Jireitos ) [oresta e a-bientalis-o: serinueiros e suas lutas. ?n: 6e0isa $%asi&ei%a de CiEncias S!ciais( Ool. %C( n^EE.( #$$+. 4 E&FEAC?( Neide. Con[itos a-bientais e 0rocessos classi8cat5rios na A-a9<nia brasileira. ?n: $!&eim 6ede Ama,)nia: di0e%sidade s!ci!cu&u%a& e p!&2icas am4ienais. Ano %( n. %( #$$#. 0.E%'M#. (%%0.) >?MA( Jebora" de Maal"4es. Aibeirin"os( 0escadores e a constru34o da sustentabilidade nas /r9eas dos rios A-a9onas e &oli-:es. $!&eim 6ede Ama,)nia. Ano *( n.%( ?AJ( PPG&AXUFAJ( NAEAUFPA P Aio de .aneiroX;elT-( #$$+. 0.ED'ME. (V0.) A>ENCAA( Edna F. ?dentidade( territorialidade e con[itos socioa-bientais: aluns cenrios do Alto &oli-:es'AM. $!&eim 6ede Ama,)nia. Ano *( n.%( ?AJ( PPG&AXUFAJ( NAEAUFPA P Aio de .aneiroX;elT-( #$$+. 0.MD'DE. (V0.) J?A&( Carla de JesusI A>ME?JA( Mauro =. ;arbosa. A [oresta co-o -ercado: ca3a e con[ito na reser/a e6trati/ista do alto Juru( AC). $!&eim 6ede Ama,)nia. Ano *( n.%( ?AJ( PPG&AXUFAJ( NAEAUFPA P Aio de .aneiroX;elT-( #$$+. 0.C'#D. (%V0.) 5