Vous êtes sur la page 1sur 32

RoyaumeduMaroc

PLANMAROCVERT

Mai2009

ENJEUX

Enjeuxconomiques
Contribuepour19%duPIBnational
15% production
4% Agroindustrie
Rlecapitaldanslastabilitmacroconomique

Enjeuxsociaux
Emploie4millionsderuraux
Cre100.000emploisdanslesecteuragroindustriel
Assurelastabilitpouruntissudeproducteurstrsfragile
(environ13,5millionsderurauxdpendent80%delagriculture)

Assurelascuritalimentairede30millionsdeconsommateurs
Assure la scurit alimentaire de 30 millions de consommateurs

CONTRAINTES
Investissement
Faiblecapacitdinvestissement
Trsfaibleparticipationdusystmebancaire
Trs faible participation du systme bancaire
Faiblessedutissudelagroindustrie
Organisation
niveaud
niveau dorganisation
trs faible et une quasiabsence
de linterprofession
organisationtrsfaibleetunequasi
absencedel
interprofession
Gestionetencadrement
Gestiontraditionnelledesexploitationsetstructuresdencadrementinadaptes
FFoncier
i
Morcellementexcessif(70%desexploitations<2ha):
Privelesagriculteursdetoutespossibilitsdinvestissement
Limitelactivitdesagriculteursdesculturesvivrire

Complexitdustatutjuridiquedufoncier
Faibletauxdimmatriculationetdenregistrement
Ressourceseneau
Scheresse :faiblesseetirrgularitdelapluviomtrie
Sousvalorisationetsurexploitationdeseaux
Assolement
Dominancedelacraliculture

CONTRAINTES
Assolement

Dominancecralireensuperficie,desfiliresHVAlexport
etdellevageenemploi:
7,4MioHa

Filiresvgtales
hautevaleurajoute

7080MdDH

25%

34Mio
d'emplois

2035%
4550%

13MdDH

Trans
form
4550%

510%

Crales&fourrages

1015%
75%
6070%

Frais
5055%

Emploi

Export

3540%

Elevage

SAU

Chiffre
d'Affaires

Atouts
Situationgographiqueetproximitdumarcheuropenavecdesmoyens
logistiquesennetteprogression

Marchnationalpotentieletdynamiquemaissouventnglig

Croissance dmographique et augmentation du niveau de vie


Croissancedmographiqueetaugmentationduniveaudevie

Mainduvreagricolequalifieettrscomptitive

Avantagescomparatifsavrspourplusieursproduits
(fruitsetlgumes...)
Prsenceauniveaunationaldeplusieursmodlesdentreprisesagricoleset
agroindustriellesrussis:COPAG,COSUMAR,ANOC

EQUATIONDESUCCS
LePlanMarocVertaadoptcommequationdesuccs

Investissement

Stratgiebasesur
7
Fondements principaux
Organisation

PREMIERFONDEMENT
Lagricultureprincipallevierdecroissancepour
les 10 15prochainesannes
les10
15 prochaines annes

Renforcementdelapart
delagriculturedanslePIB

de70 100MdsDh
(PIBagricolex2)

Crationdelemploi

1,5millionsdemploissupplmentaires

Accroissementdelavaleur
desexportations

de844MdsDh
(agrumes,olivier,fruitsetlgumes)

Luttecontrelapauvret

lamliorationdurevenuagricolede2
3 fois en faveur de 3 millions de ruraux
3foisenfaveurde3millionsderuraux

DEUXIMEFONDEMENT
Lagrgationoutildorganisation
Lagrgationestunpartenariatgagnantgagnantentrelamontproductifet
llaval
avalcommercialindustriel
commercial industriel

Lobjectifestdefairebnficierlesacteursdelamargedtenueauparavant
parlesspculateurs

de partenariat est rgi par un contrat spcifique garantissant les


LLaccord
accorddepartenariatestrgiparuncontratspcifiquegarantissantles
intrtsdesdeuxparties

Ladhsionlagrgationestunchoixvolontaire
g g

AVANTAGESDELAGRGATION
L Agrgateur
Accs au foncier sans mobilisation excessive des capitaux
Extension du primtre dactivit moindre cot/risque
LLAgrgateur
Agrgateur
Scurisation
S i ti d
dune b
base plus
l llarge d
dapprovisionnement
i i
t pour d
des iinvestissements
ti
t iindustriels
d ti l
importants
Partage des risques
Scurisation de lapprovisionnement par des volumes plus importants, plus rguliers et de
meilleure qualit
Promotion des intrants agricoles
Dveloppement des capacits commerciales pour conqurir des marchs internationaux
rmunrateurs

LAgrg

Le Consommateur
Agrgation
Stabilit des prix
Amlioration
A li ti notable
t bl
de la qualit

Meilleure valorisation de la production


Transfert de comptences / technologies
Fourniture dintrants comme moyen de
financement
Cration de lien entre les p
petits
agriculteurs et les marchs de capitaux
Scurisation des investissements par la
reconversion dans des filires plus
valorisantes
Partage des risques avec lagrgateur

ACCOMPAGNEMENTDELETATLAGRGATION

Nouveausystmedesubvention
Nouveau systme de subvention

Accsprfrentielaufoncier

Accsprfrentielaufinancement

Accsprivilgiauxavantagesdelinterprofession
Accompagnementdelagrgationlongterme(promotion,cadre
juridique,arbitrageetmiseenplacedunfondsdegarantiede
linvestissement)
)

Agrgs

Agrgateur
Contrat
Scurisationdesvolumescontracts
Scurisationdesprix
ProtectiondelinvestissementdelAC
d l
d l
ProtectionconomiqueetsocialedesAGs

Partenairesdelagrgation
Etat
Fournisseursdintrantsetdeservices
Bailleursdefonds
Banques
Fondspropres
Sourcesalternatives
InstitutionsdeR&D
Organismesdassurances
Industriels/Agroalimentaires
I d t i l /A
li
t i

Etat
Projet:Gestionet
Administration

Cadreincitatifinnovant
Subventionscibles
Fiscalitamnage
Subventionsdes
formations
Accsprfrentielaufoncier
Accsprfrentielaufinancement
Support
Supportl
lagrgation
agrgationsurladure
sur la dure
Accsprivilgiauxavantagesde
linterprofession

Suivi/Evaluation
RsultatsetImpacts
p
FeedbackAGs

Partagedesrisques
Acquisitiondecomptencesetdenouvellestechnologies
Valorisation de la production
Valorisationdelaproduction
Amliorationdesrevenus

FeedbackAC
Dveloppementdescapacitscommerciales
Scurisationdesinvestissements
Partage des risques
Partagedesrisques
Accsaufoncier/taillemoindrecot/risque

LAGRGATIONDANSDAUTRESPAYS

LaFrance :aadoptuneloiquirglementelagrgation
depuis1964

USA :laquantitproduitedanslecadredelagrgationest
passede12%en196936%en2004

Inde :ladoptiondecesystmedorganisationdepuisles
annessoixantedixapermisderduiredemoitiletauxdela

i t di
i d d i d
iti l t
d l
pauvret

Chine :lasuperficieagrgeen2001tdelordrede18,6
millionsdhectares,soit+40%parrapportlanne2000

TROISIMEFONDEMENT
Lagriculturepourtoussansexclusion
PilierI

PlanMaroc
Vert
=
Deux stratgies
Deuxstratgies

Agriculturemodernehautevaleur
ajoute et concerne lirrigu
ajouteetconcernel
irriguet
et
lebour favorable

PilierII

Agriculturesolidairesitueenzones
de montagnes oasiennes et
demontagnes,oasienneset
lebour dfavorable

PILIERI
Axes de dveloppement
Axesdedveloppement
n Organisationde
llinterprofession
interprofession
desfilires

o Conclusiondecontrats
programmes filires entre
programmesfiliresentre
lEtatetlesprofessionnels

pAgrgation

EngagementdelEtat
Organisationenplespour
rsoudrelesproblmes
intrinsqueslafilire

ParticipationaveclEtat
llaborationdeplansde
dveloppementdelafilire

Dfendreetpromouvoirlesintrtsdelafilire
lchellergionaleetnationale
Instaureruncadreincitatifinnovant(subventions)
Assurerunfinancementprfrentiel
Nouerdespartenariatsaveclesinstitutionsde
Nouer des partenariats avec les institutions de
recherche

Organisationdes
Organisation
des
agriculteursdans
lecadrede
lAgrgation

Engagementdesprofessionnels
Dfendreetpromouvoirlesintrtsdelafilire
Encadrerlesagriculteursdelafilire
Organiserlafilire(approvisionnementenintrants,
logistique,transformationetcommercialisation)

Acejour,9contratsprogrammesonttsigns
Avril2008:Agrumes,culturessucriresetaviculture
Avril2009:Crales,semences,oliculture,primeurs,laitetviandesrouges

Lesecteurprivjouelerledelocomotive

PILIERII
Axes de dveloppement
Axesdedveloppement
Objectif:amliorationdurevenuagricoledesexploitantsetluttecontrelapauvret

nRfrence

oMise en uvre
oMiseenuvre
Projetsdereconversion

ProjetsMCC
financparlUSA

Substitutiondessuperficiescralirespardes
cultureshautevaleurajoute
(Olivier,Amandier,Figuier)

pFinancement
Bailleursdefonds
Bailleurs de fonds
privs/publics,nationaux/
internationaux
Banques
Socitsdemicrocrdits
Socits de micro crdits

Projetsdintensification
Amliorationdelaproductivitetvalorisation
desproductionsvgtalesetanimales
existantes
i

Projets de diversification/niche
Projetsdediversification/niche
Crationderevenusagricoles
complmentairesavecdesproductions
additionnelles(safran,miel,plantes
mdicinales...)

LEtatjouelerledelocomotive

qOrganisation
Sappuiesurletissudoprateurs
sociaux
sociaux
Coopratives
Associations
GIE,ONG

QUATRIMEFONDEMENT

Investissementpriv
p

Promouvoir
linvestissement
privaccompagnde
laidepublique

LLobjectif
objectifestdedrainerun
est de drainer un
investissementannuelde
10MdsDHautourdune
offreMaroccible

CINQUIMEFONDEMENT

Approche Contractuelle
ApprocheContractuelle

une approche
uneapproche
transactionnelle
pragmatique

Lobjectif:1500projets
concrets
co
c ets

SIXIEMEFONDEMENT
SAUVEGARDEDESRESOURCESNATURELLES
POURUNEAGRICULTUREDURABLE
Prparationd
unprogrammeavecleFondsMondialpourl
Environnement(GEF)
Prparation dun
programme avec le Fonds Mondial pour lEnvironnement
(GEF)
Adaptationauxchangementsclimatiques:Reconversiondescralesversdessystmes
plusadapts(systmepastoraletarboriculture)etintroductiondetechniquesde
(
)
conservation(lesemisdirect)
Contrledeladsertification
Dveloppementdesplantesaromatiquesetmdicinalesetdesproduitsdeterroir.

PrparationdunprogrammeaveclefondsHASSANIIpourledveloppement
P
ti d
l f d HASSAN II
l d l
t
conomiqueetsocial
CeprogrammeestsimilaireceluiprparavecleGEF

Biocarburants
Lancementdunetudestratgiquesurlespossibilts deproductiondeBiocarburants en
vuenotammentdattnuerlesimpactsdesnergiesfossilessurlenvironnement

Energiesrenouvelables
Appuiaudveloppementdelutilisationdesnergiesrenouvelablesdansledomaine
agricole(Solaire,EolienetBiogaz)

SEPTIEMEFONDEMENT
Refonte du cadre sectoriel
Refonteducadresectoriel
Politique
foncire

Politique
Politique
del'eau

Politique
Fiscale

March
national

Marchnational
Accompagnement
Suivi/Evaluation

Miseengestionprivedesterrespubliquesetcollectives
Miseenplacedesconditionscadresfavorisantlagrgationetpartenariatpublicpriv
Poursuitedeseffortsderformesstructurelles(Immatriculation&enregistrement)
Poursuite des efforts de rformes structurelles (Immatriculation & enregistrement)
Acclrationmassivedelatitrisation
Tarificationincitativedeleaudanslesprimtresprivs
Investissementpourunemeilleureexploitationdesprimtresexistants
Miseengestiondlgueprogressivedeleaudirrigation
Gnralisationdestechniquesdirrigationmoderne
Miseenplacedunepolitiquefiscaleadapteentenantcomptedesspcificits
rgionalesetconomiquesdusecteuragricolelhorizon2013

Modernisationdescircuitsdedistribution:grandedistributionetformats
intermdiaires
Amliorationdel'accsauxmarchsdegrosetauxabattoirs
li
i d l'
h d
b
i

RestructurationduMinistredelAgricultureetdelaPcheMaritime
Crationdedeuxnouvellesstructurescapablesdattirerleshautspotentielsetde
jouerlerlederenouveauetdimpulsion(ADAetONSSA)

RESTRUCTURATION
du Ministredel
du
Ministre de lAgriculture
AgricultureetdelaPcheMaritime
et de la Pche Maritime

Objectifs
Redploiementdesressourcesdel
Redploiement
des ressources de lEtat
Etatafinde
afin de
salignersurlanouvelledynamiquecrepar
lavnementdacteursprivsstructurs

Refocalisationsurlesfonctionsdergulation

Transfertaccrudesfonctionsoprationnellesvers
lepriv

Agencepour
le Dveloppement Agricole
leDveloppementAgricole

Missions
MiseenuvreduPlanMarocVert
Impulsiondesinitiativesduprogramme
Impulsion des initiatives du programme
Suivietmonitoringdelimplmentation
VeillestratgiqueetrenouvellementdeloffreMaroc

Intermdiationetlancementdesprojetsconcrets
Identificationdesprojetsetdesprimtresdagrgation
Gestiondesappelsdoffresetmiseenplacedestransactions
ff
Suividesprojets

Gestiondespartenariatsaveclesinvestisseursinstitutionnelset
sociaux
Prospectiondesinvestisseurspotentiels
Ngociationdespartenariats
Gestiondesrelationslongterme

CrationdelOfficeNationaldelaScuritSanitaire
des Aliments (ONSSA)
desAliments(ONSSA)

Mi i
Missions
Contrledesdenresalimentaires
Contrledesmatirespremires
Protectionphytosanitairedescultures
Contrle vtrinaire
Contrlevtrinaire

LamiseenuvreduPMV

DclinaisonduPlanMarocVert:
16PlansAgricolesRgionaux(PAR)

PAR:feuillederoutepourle
dveloppementagricoledelargion

PAR:soutenuparladministration
centraleetlespouvoirspublics
( f
(rformesectorielle/institutionnelle)
t i ll / i tit ti
ll )

SynthsedesPlansAgricolesRgionaux

Programmedaction

Nombre de
de
projets
Investissements
Investissements
(MdsDH)
Nombre
dagriculteurs
cibles

PilierI

PilierII

961

545

75

20

560000

840000

(40%)

(60%)

Actions
Actions
transverses

Total
1506

52

147
1400000

SynthsedesPlansAgricolesRgionaux
Impactsprvisionnelslhorizon2020

Valeurajoute

+ 160%

De3899MdsDH

Emploi

+40 %

1,5 millionsdemploissupplmentaires

Export

+340%

De1,354,6 millionsdetonnes/an

IIrrigation
i i
localise

+ 350 %

De154 692milleshectares

Ut sat o
Utilisation
dengrais

+ 78%
78 %

D 0 9 1 6 illi
De0,91,6millionsdetonnes/an
d
/

Utilisationde
semences

%
+ 144%

De0,71,8millionsdequintaux/an
,
,
q
/

SynthsedesPlansAgricolesRgionaux
FilireCrales
Production(MioQx)

Superficie(MillionHa)
IInvestissement
i
11MdsDH

6,0

80
70

22%

5,0

+45%

60
4,0

76

50

5,3

40

3,0

53

42
4,2
2,0

30

222Projets
PilierI:165
Pilier2:57

1,0

20
10
0

0,0

Situation
Actuelle

2020

Situation
Actuelle

2020

SynthsedesPlansAgricolesRgionaux

FilireAgrumes
Superficie(1000ha)

Production(MioTonnes)

+52%

140

Investissement
9MdsDH

120

4
4
3

100

3,8

3
80
60

128

84

40

54Projets
Pilier I : 54
PilierI:54

20
0
SituationActuelle

2020

1,5

0
SituationActuelle

2020

+146%

SynthsedesPlansAgricolesRgionaux
FilireOlicole
Production(MioTonnes)

Superficie(1000ha)
+40%

1400

IInvestissement
i
17MdsDH

1200

+142 %
+142%

4
4

1000

1286

800

3
2

600

730

400

1
200
0
SituationActuelle

2020

314Projets
PilierI:145
Pilier2:169

0
SituationActuelle

2020

SynthsedesPlansAgricolesRgionaux

FilireFruitsetlgumes
Superficie(1000ha)
+76%

600

IInvestissement
i
24MdsDH

10

500

400

11

300
200

Production(MioTonnes)
+280 %
+280%
12

501

357

224Projets
PilierI:147
Pilier2:77

100
0
SituationActuelle

2020

0
SituationActuelle

2020

SynthsedesPlansAgricolesRgionaux
FilireLait
EffectifV.L.(Mio Ttes) +10%
1,75

Production(Mds Litres)
IInvestissement
i
11MdsDH

1,70

5
5
4

4
1,65

1,74

3
1,60

2
2

1,55

96Projets
PilierI:87
Pilier2:9

1,58

1,50
SituationActuelle

2020

1
0
SituationActuelle

2020

+131%

SynthsedesPlansAgricolesRgionaux
FilireViandesRouges
30

Effectif(Mio Ttes)
+ 11 %
+11%

IInvestissement
i
8MdsDH

25

20

Production(1000Tonnes)
+75%
600
500

24

400

27

15

300

10

200

369Projets
Pilier I : 267
PilierI:267
Pilier2:102

SituationActuelle

2020

561

321

100

Situation
Actuelle

2020

SynthsedesPlansAgricolesRgionaux
FilireViandesBlanches
Production(1000Tonnes)
+116%
IInvestissement
i
6MdsDH

800
700
600

791

500
400
300

78Projets
PilierI:45
Pilier2:33

200

366

100
0

SituationActuelle

2020

Vous aimerez peut-être aussi