Vous êtes sur la page 1sur 119

tpövmrfrjS yqdak om trsKd;orD;tcGit

hf a&;

In the Name of Allah,


the Most Gracious,
the Most Merciful.

tvGefw&moem;Muifem n§mwmawmfrlaom?
txl;oem;awmfrlaom?
tv’m[ft&Sifjrwf\emrawmfjzifhtpjyKygtHh/
q&mrBu;D a'gufwmvSv0S if;
6

tpövmrfrSjyqdkaom
trsdK;orD;tcGifhta&;

pDpOfwnf;jzwfol
armfv0Drk[r®'f,mpD;efAifefA'D;vftGvf[lpdkifef

usrf;jyKol
urÇmausmfoak woDBuD;a'gufwmZmud&Ef u
kd cf f
Ouú|? tpövmrfo h ak woeazmifa';&Si;f
rGeb
f ikd ;f NrdKU? tdE,
d́ Edik if /H
www.irf.net

bmomjyefqdkol
q&mrBuD;a'gufwmvSvS0if;
B.A(Geo;), B. Ed, M.Ed, Ph.D (Edn)
(Tsukuba University, Janpan),
Diploma in Daiyah (Al-Azahar), Yangon.
tpövmrfrjS yqdak om trsKd;orD;tcGit
hf a&;

Woman's Rights
in
Islam

Edited by
Maulawi Muhammad Yasinn Bin Badi-ul-Huseinn

Author
Dr. Zakir Naik
President, Islamic Research Foundation
Mumbai, India
www.irf.net

Translated by
Dr. Hla Hla Win
B.A(Geo;), B.Ed, MEd, Ph.D (Edn)
(Tsukuba University, Japan),
Diploma in Daiyah (Al-Azahar, Yangon)
q&mrBu;D a'gufwmvSv0S if;
6

*Ç    

 
ú  ô ú ú  ý 

ö
  ! 

"!
# $% & ú ' ! 
B.A(Geo;), B. Ed, M.Ed, Ph.D (Edn)
(Tsukuba University, Janpan),
Diploma in Daiyah (Al-Azahar), Yangon.
tpövmrfrjS yqdak om trsKd;orD;tcGit
hf a&;
rmwdum
taMumif;t&m pmrsufESm

à rmwdum----------------------------------------------------- 5
à pDpOfwnf;jzwfo\ l trSmpm---------------------------------- 8
à bmomjyefqo kd \ l trSmpm----------------------------------- 10
à ed'gef; -------------------------------------------------------- 13
à acwfrjD cif;qdo k nfrmS ----------------------------------------- 13
à tvmr[fa'gufwmtduAf m;vf\---------------------------- 18
à trsK;d orD;tcGit hf a&;qdo k nfrmS ------------------------------ 19
trsK;d orD;rsm;\0dnmOfyikd ;f qdik &f mtcGit hf a&;----------------- 24
à rde;f rwGi0f nd mOfr&S[ d al om----------------------------------- 24
à usm;?rESprf sK;d pvk;H wGif
wlnaD om0dnmOfobm0½S-d -------------------------------- -- 25
à y#doaE¨aqmifjcif;om;zGm;jcif;aMumifh
trsK;d orD;*kP&f nfrao;odrf --------------------------------- 27
à ouú0g[fw&m;onfomvQif -------------------------------- 29
à trsK;d orD;rsm;\pD;yGm;a&;qdik &f mtcGit hf a&;rsm;-------------- 31
à trsK;d orD;rsm;tarGqufcyH ikd cf iG -hf ----------------------------- 35
à trsK;d orD;rsm;\ vlraI &;qdik &f mtcGit hf a&;rsm;-------------- 35
à orD;ESio hf ufqikd af om vlral &;qdik &f mtcGit hf a&;rsm;-------- 36
à ZeD;onf wpfO;D \tcGit hf a&;rsm;---------------------------- 39
à rmwmrdcifaus;Zl;&Sirf sm;ESiyhf wfoufaomtcGit hf a&;rsm;---- 45
à tpfr?nDrrsm;\tcGit hf a&;---------------------------------- 47
à trsK;d orD;rsm;\ ynma&;qdik &f mtcGit hf a&;----------------- 48
à rGwpf vf ifrt f rsK;d orD;ynm&SiBf u;D rsm;------------------------- 49
à tpövmrfw h &m;awmfrcS iG jhf yKxm;aom
trsK;d orD;rsm;\tcGit hf a&;---------------------------------- 52
à trsK;d orD;oufaocHciG -hf ------------------------------------- 54
à tpövmrfüarG;&mygtrnfxed ;f odr;f cGi½hf jdS cif;------------------ 55
q&mrBu;D a'gufwmvSv0S if;
à trsK;d orD;rsm;\Edik if aH &;qdik &f mtcGit hf a&;------------------- 55
à trsK;d orD;rsm; rJay;ydik cf iG -hf ------------------------------------ 56
à Oya'jyK&mwGit f rsK;d orD;rsm;yg0ifaqmif½u G cf iG -hf ------------- 56
à oufaocH&mütrsK;d om;ESit hf rsK;d orD;rsm;\u@ ----------- 63
à r,m;NyKd i0f g'-------------------------------------------------- 66
à r,m;NyKd i0f g'udk cGijhf yKEikd af om
tajctaetrsK;d rsK;d ------------------------------------------- 71
à trsK;d orD;taeESiEhf ikd if t hH Bu;D tuJjzpfEikd ^f rjzpfEikd -f ----------- 73
à trsK;d orD;ESi[ hf *d smAf ----------------------------------------- 76
à *sL;? c&pf,meftrsK;d orD;^om;ESifh
rGwpf viftrsK;d orD;^om;vufxyfciG &hf ^dS r&S-d ----------------- 81
à vifNyKd i0f g'tm; tb,faMumifch iG rhf jyK&oenf;--------------- 85
à aphpyfurf;vSr;f rlukd trsK;d orD;rS jiif;qdEk ikd ^f rEdik f ------------ 88
à oabmw&m;ESihf vufawGu Y sio hf ;Hk rI-------------------------- 88
à trsK;d orD;wrefawmf&^dS r&S-d ----- ---------------------------- 91
à tb,faMumifh jrwfwrefawmf()wGif
ZeD; Muif,m (11)yg;&S&d ygoenf;/ --------------------------- 93
à trsK;d orD;rsm;taeESihf r,m;NyKd i0f gudk
vufcu H sio hf ;Hk oif^h roifh ------------------------------------ 101
à tpövmrfro S m;orD;arG;pm;cGijhf yK ^rjyK ----------------------- 101
à td''fumvNy;D onfah emuf
trsK;d orD;tm; apmifah ½SmS uf&efwm0ef------------------------ 103
à trsK;d orD;rsm;\ ypön;f ydik q f ikd cf iG hf ---------------------------- 104
à usm;^r twlwuG
a&maESmaexdik f vkyu f ckd iG jhf yK^ rjyK --------------------------- 107
à tpövmrfESifh usm;?r twla&maESm
ynmoifMum;a&;pepf---------------------------------------- 109
à uGm&Si;f jywfprJ t I rsK;d tpm;rsm; ------------------------------- 112
à trsK;d orD;rsm; AvD0wfausmif;awmf
wufa&muf0wfjyKciG ½fh ^dS r½Sd --------------------------------- 113
tpövmrfrjS yqdak om trsKd;orD;tcGit
hf a&;
à 'kw,d ajrmuf vufxyfxrd ;f jrm;jcif;rjyKrD
yxrZeD;onf\cGijhf yKcsu&f ,l&efv^kd rvd-k ------------------- 116
à ppfajrjyifEiS hf trsK;d orD;--------------------------------------- 117
à usr;f ud;k pm&if;------------------------------------------------ 118
q&mrBu;D a'gufwmvSv0S if;
6
pDpOfwnf;jzwfol\ trSmpm
csD;rGrf;jcif;axmyem[lorQwdkYonf pMu0VmteEÅtm; rjzpfay:rD
upíjynfhpkHNyD;pD;onfhwdkifatmif tqifhqifh jyKpk ysKd;axmifzefqif;arG;jrL
xde;f odr;f apmifah &Smufawmfral om tv’m[ft&Sijf rwf tzdo Yk mwnf;/ tv’m[f
t&Sifjrwf\ Nidrf;csrf;om,mrI r*Fvm[lorQonf uREkfyfwdkY\ cspfvSpGmaom
jrwfwrefawmf rk[r®'f () tay:üvnf;aumif;? ud, k af wmfjrwf\ tdraf wmfol
tdrfawmfom;rsm;()tay:ü vnf;aumif;? qG[mA[frsm;() tay:ü
vnf;aumif;? olreG o f jl rwfrsm;tay:üvnf;aumif; usa&mufygapaomf0/f
uREkfyfwdkYonf tv’m[ft&Sifjrwf\xHawmfyg;ü ppfaq; ar;jref;rIudk
rvJrG aoG BuKaH wGU&ayrnf/ ppfaq;ar;jref;jcif;cH&rnfh taMumif;t&mrsm;teuf
zefqif;cH rsm;ESifh ywfoufaomwm0efrsm;vnf; yg0ifayonf/,if;ppfaq;
ar;jref;rIü atmifjrifrI&&Sd&ef tvdkYiSm ]zef q if ; cH w d k Y E S i f h ywf o uf a om
wm0ef r sm;rS m tb,f e nf ; /} qdkaomtcsufudk aocsm*PpGm qnf;yl;
avhvmoif,í l vufawGU vdu k ef musio
hf ;Hk Bu&ayrnf/ ¤if;wk\ Yd tcGithf a&;rsm;?
&ydkifcGifhrsm;? wm0efrsm;udk tjynfht0ausyGef&ef twwfEkdifqkH; BudK;yrf;
xrf;&GuMf ujcif;jzifh tv’m[ft&Sijf rwf\ESpNf rKd UrIukd &SmazGMuwef&m\/
þusr;f i,fonf urÇmausm'f gtD (tpövmrfh opömvrf;odYk zdwaf c:ol)?
okawoDynm&SiBf u;D a'gufwmZmud&Ef u dk cf \
f a[majymcsuu f sr;f i,fjzpfonfh
]tpövmrfrSjyqdkaom trsKd;orD;tcGifhta&;}(Woman's Rights in Islam)udk
uREkfyf\cspfZeD; q&mrBuD;a'gufwmvSvS0if;rS bmomjyefqdkwifjyxm;aom
usrf;i,fjzpfygonf/ þusrf;i,fonf trsdK;orD;rsm;ESifhoufqkdifonfh
tcGit hf a&;rsm;? &ydik cf iG rfh sm;? wm0ef0wå&m;rsm;udk usr;f awmfjrwfu&k t f mefEiS hf
['D;qfawmfrsm;udk uk;d um;í taxmuftxm; cdik v f pkH mG jzifh a&;om;jyKpxk m;
ayonf/ þusrf;i,f\ rl&if;trnfrSm ]tpövmrfrSjyqdkaom trsdK;orD;
tcGit hf a&;rsm;onf acwfryD gao;oavm/ (od)Yk acwfaemufusaeNyaD vm/}
[líjzpfygonf/ tpövmrfonf tv’m[ft&Sijf rwf\ omoemawmfjzpfonf/
vlom;bk&m;rsm;\ wDxGifzefwD;xm;aom omoemtvsOf; r[kwfacs/
tpövmrfrjS yqdak om trsKd;orD;tcGit
hf a&;
xkaYd Mumifh tpövmrfrS vlom;rsm;tm; owfrwS jf yXmef;xm;onfh Oya'orsm;rSm
vlom;\ ADZobm0"r®EiS hf vdu k af vsmnDaxGr&I adS yonf/
þusr;f i,ftm; wnf;jzwfciG hf &&So
d nft h wGuf OD;pGm yxr tvGew f &m
oef&Y iS ;f pifMu,fawmfral om? t&mcyford ;f wdtYk ay:ü pGr;f aqmifEikd af wmfral om
tv’m[ft&Sijf rwftm; txl;aus;Zl;wif&ydS gonf/ xkaYd emuf uREykf t f m; i,fpOf
awmifaus; uav;b0rSpí auR;arG;apmifha&Smuf jyKpkysdK;axmifay;cJhonfh
cspfvSpGmaom zcifBuD; b'D;tGvf[lpdkifefESifh rdcifBuD; tmare[fbDbDwdkYtm;
vnf;aumif; ? aqGrsdK;om;csif;rsm;tm; vnf;aumif; ?nDtpfudk armifESrrsm;
tm;vH;k tm; vnf;aumif;? q&m^q&mrrsm; tm;vH;k tm;vnf;aumif;? uREyf k \ f
cspZf eD;q&mrBu;D a'gufwmvSv0S if;tm; vnf;aumif;? þpmtky½f u kfd Ef ydS &f mwGif
apwemtjynfht0jzifh tultnDay;cJhonfh a':rdk;pE´matmif (L.L.B)ESifh
aus;Zl;wifxu dk o
f l tm;vH;k tm; aus;Zl;wif&ydS gaMumif; rSwwf rf;wiftyfygonf/
]td-k tv’m[f[tk &Sijf rwf? t&Sijf rwfonf ,if;yk*Kd¾ vrf sm;tm; avmuD?
avmukwå&m ?ESpfb0ESpfXmepvHk;ü tv’m[ft&Sifjrwf\ xHawmfyg;rS
aumif;jrwfvo S nft
h pm; cs;D jrifah y;oem;awmfryl g/ þusr;f i,fjzifh rGwpf vifrf
xkwpf&yfvHk;tm; tusdK;cHpm;EkdifpGrf; csD;jrifhay;oem;awmfrlyg/ tv’m[f
t&Sifjrwfonf þusrf;i,ftm; oabmwlvufcHawmfrlyg/}

AE´m[farmfv0Drk[r®'f,mpD;efAifefA'D;vftkvf[lpdkifef
[pf*s&Douú&mZf (1428)ckESpf? Zkvfutd'g[fv (13)&uf
c&pfouú&mZf (2007)? Edk0ifbmv (22)&uf? Mumomyaw;aeY/

þpmwrf;yg taMumif;t&mrsm;ESihf ywfoufí tBujH yKvo kd nfjzpfap?


trSm;axmufjyvdo k nfjzpfap? wpfpw Hk pf&maqG;aEG;vdo
k nfjzpfap vlBu;D rif;wdYk
taeESifh Email: m.m.yasinn@gmail.com vdyfpmjzifhpma&;om; ay;ydkY
Edik yf gonf/ rnfonfh yk*Kd¾ vw
f pfO;D wpfa,muf\ tqdjk yKcsu?f tBujH yKcsuu f rkd qdk
av;pm;pGmjzifh BuKd qvkd Qu&f ydS gonf/
q&mrBu;D a'gufwmvSv0S if;
5
bmomjyefo\
l trSmpm
cs;D rGr;f jcif;axmyem[lorQwo dYk nf pMu0Vm teEÅukd rjzpfay:rDupí
jynfph NkH y;D pD;onfw h idk af tmif tqifqh ifh zefqif;jyKjyifxed ;f odr;f apmifah &Smufawmf
rlaom tv’m[ft&Sijf rwftzdo Yk mwnf;/ tv’m[ft&Sijf rwf\ &plvw f refaf wmf
jrwfrk[r®'f()\tay:ü '½l;'fpvmrfjrm;ajrmifpGm ydkYoyg\/ xdYkaemuf
tv’m[ft&Sifjrwf\ aumif;csD; r*Fvmtjzmjzmonf tv’m[fh wrefawmf
rk[r®'f()\ tdrfawmfol tdrfawmfom;rsm;tay:üvnf;aumif;? r[m
wrefawmfjrwf\tqG[mAf taqGawmfrsm;tay:ü vnf;aumif;? olrGef
oljrwfrsm; tay:üvnf;aumif;? usa&mufygapaomf0/f
,aeY urÇmay:ü em;vnfrt I vGrJ mS ;cH&qH;k aomomoem (Misunderstood
Religion)rSm tpövmrfomoem jzpfonf/ tpövmrfukd em;vnfrI vGr J mS ;Muaom
taMumif;t&if;rsm;teuf wpfcak omtaMumif;&if;rSm trsKd ;orD;u@ jzpfonf/
tpövmrfomoem0if r[kwo f rl sm;u ]]tpövmrfomoemonf trsKd ;orD;rsm;
tm; tdrw f iG ;f ü tarSmifcsxm;aom? atmufwef; aemufwef;usapaom arG;&myg
tcGit hf a&; qH;k ½H;I apaom omoemjzpfonf}} [kvrJG mS ;pGm xifjrif,q l aeMu
onf/ þum; tvGe0f rf;enf;aMuuGzJ , G &f myif/
usr;f awmfjrwfu&k t
f mefwiG f tv’m[f[t k &Sijf rwfonf vlom; (usm;?
r)tm; 0dnmOfwpfckwnf;rS jyKvkyfzefqif;xm;onf[k azmfjyxm;ayonf/
tpövmrfomoemrS a,musmf ;ESihf rde;f rwdt
Yk Mum;wGif tcGit hf a&;wef;wlnrD QrI
&So
d nf[k ,HMk unfaomfvnf; ¤if;wktdY Mum;wGif tcGithf a&;xyfwn l rD Qonf[k
vufrcHyg/
tv’mrm[f a'gufwmtpfuAm;vf\ OyrmyHkaqmifcsufuJhodkYyif
tpövmrf\yuwdtvSw&m;onf tpövmrfudk em;vnfvufcH usifhoHk;rI
vGJrSm;aom yHkazmfaqmifolrsm;aMumifh tusnf;wef½kyfqdk;oGm;&acsonf/ xdkY
aMumifh rGwfpvifrfrsm;onf tpövmrfomoem\ todynmudk avhvm
qnf;yl;&ef vdtk yfayonf/
pifppf tpövmrf\ yuwdoabmtm;vHk;udk qef;ppfvdkygu (1)
tpövmrfrjS yqdak om trsKd;orD;tcGit
hf a&;
f mef? (2) jrwfwrefawmf() \ pGEmé [f? (3) td*srf mtf? (4)
usr;f awmfjrwfu&k t
rSefuefaomud,m;pf[laom rSwfausmufrsm;jzihfom wkdufqdkifppfaq;&ef
vdkygonf/
þusr;f i,fwiG f yg0ifaom taMumif;t&mrsm;onf rdr\
d ajympum;rsm;
rSefuefaMumif; 'vD taxmuftxm;rsm;jyqdkí a&;om;xm;aom usrf;i,f
r[kwfyg/ ppfrSefaom 'vDtaxmuftxm;rsm;ay:wGif rlwnfíom
þusrf;i,fudk jyKpkxm;jcif; jzpfygonf/ rl&if;pma&; olonf vnf;aumif;?
bmomjyefqdkolonfvnf;aumif;? wnf;jzwfolonf vnf;aumif;? rdrdwdYk\
0g'? t,ltq?oabmxm;rsm;udk rdrdwdkY\ pdwftvdkqE´udkvkdufí wifjy
xm;rIr&Syd g/
þusr;f i,fonf jynfaxmifpjk refrmEdik if aH wmftwGi;f &Sd rGwpf vifrrf sm;
ESifh tpövmrfomoemudk r,HkMunfaomfjim; tpövmrfudk pdwf0ifpm;olrsm;
tm;vH;k twGuf &nfñeT ;f ud;k um;p&musr;f tjzpf a&;om;jyKpx k m;aomaMumifh
pm½Iorl sm;twGuf tvGew f &m ta&;Bu;D vSaom usr;f i,fwpfapmifvnf; jzpfyg
vdrrhf nf/
þusrf;i,ftm; bmomjyefqdkNyD;ajrmufcJhjcif;twGuf tv’m[f
t&Sijf rwftm;vnf;aumif;? aus;Zl;&Sif uG,v f eG o
f l zcifBu;D tAÁ'v G m’ [f (c)
OD;pHc tm;vnf; aumif;? aeYw"l0 tEGHwmcH auR;arG;jyKpk apmifha&Smuf
vQuf&Sdaom 'gbD,mbDbD(c) a':uav;rtm; vnf;aumif;? q&mr
a':0if;0if;jrwfEiS hf nDtpfukd armifErS rsm; tm;vH;k tm;vnf;f aumif;? aus;Zl;&Sif
oifq&m? jrifq&m?Mum;q&mrsm;tm;vHk;? uREfkyf\cifyGef;q&marmfv0Dr[ k r®'f
,mpDe;f ESifh rdwaf qGo*F[rsm;tm;vH;k tm; vnf;aumif;? tyifyef;cHum BuKd ;pm;í
pmpDay;cJhMuaom roufa&Tpif (B.Sc ,Zoology)ESifh armifÓPfvif;atmif (1 st

Year, Math)? armifwif0if;wdt Yk m; vnf;aumif;? tjcm; aus;Zl;wifxu dk af om


yk*Kd¾ vrf sm; tm;vH;k tm; aus;Zl;wif&ydS gaMumif; rSww f rf;wiftyfygonf/ tv’m[f
t&Sijf rwfonf ,if;yk*Kd¾ vrf sm;tm; avmuD?avmukw&å m ESpb f 0 ESp|f mepvk;H wGif
aumif;jrwfaom tpm;ay;oem;awmfryl gapaomf0/f
a'gufwmvSvS0if;
B.A(Geo) ,B.Ed, M.Ed, Ph.D(Edn),
(Tsukuba University, Japan),
Diploma in Diyah(Al-Azahar),Yangon.
q&mrBu;D a'gufwmvSv0S if;

tpövmrfrSjyqdkaom
trsdK;orD;tcGifhta&;rsm;onf
acwfrDygao;vm;
(odkY)
acwfaemufusukeNf yDvm;/
yxrwGJ

Woman's Rights in Islam


MODERNISING OR OUTDATED?
PART I
tpövmrfrjS yqdak om trsKd;orD;tcGit
hf a&;
ed'gef;
,aeY vlt Y zJUG tpnf;twGi;f rSm½Sad om trsKd ;orD;rsm;onf vlraI &;qdik &f m
pdwn f pfnL;rIrsm;? jyóemrsm;? 0da&m"drsm;pGmESihf &ifqikd af e&ygonf/ ,aeY
uREfkyfwdkYrS trsdK;orD;rsm;ta&;ESifhywfoufNyD; bufaygif;pHk ?axmifhaygif;pkHrS
vnf;aumif;? vlom;csi;f ud, k cf si;f pmNy;D vlom;½Iaxmifrh vS nf;aumif; tajz
½SmMunfhMuygpdkY/ þae&mwGif trsdK;orD;rsm;\ &ydkifcGifh(tcGifhta&;) ESifh
ywfoufí acwfpm;aeaomjyóemrsm;udk vlom;rsm;\ ta&;udpötjzpf
cH,Nl y;D cJjG crf;pdwjf zmítao;pdwf cdik v f pkH mG avhvmoGm;rnf jzpfygonf/
tvGewf &m oem;Muifemñ§mwmawmfral om? teEÅu½kPmawmf½iS ?f
tv’m[kt½Sijf rwf()\ emrawmfjzifh tOD;tpjyKygonf/ usr;f jrwfu&k t
f mef?
trsK;d orD;u@? usr;f yd'k f (1)wGif -
]tkd-rEkóvlom;taygif;wkdY? toifwkdYonf rdrdwkdYtm; zefqif; arG;jrL
awmfrlaom t½Sifjrwfukd aMumuf&GHU(½kdao) Muukefavmh/ xkdt½Sifjrwfonf
toifwkdYtm; toufwpfacsmif;wnf;rS zefqif; awmfrlcJhavonf/ 4if;jyif
xkdt½Sifjrwfonf xkdtouf wpfacsmif; wnf;rSyif 4if;\Muif&m Muifbufukd
vnf; zefqif;awmfrlcJhav\/ 4if;aemuf xkd(vlom;) ESpfOD;wkdYrS rsm;jym;
vSpGmaom a,mufsm;? rdef;r wkdYukd jyefYyGm;apawmfrlcJhavonf/okdYjzpfay&m
toifwo Ydk nf tMuif tv’m[ft½Sijf rwfudk aMumuf&UHG Muukeaf vmh/ toifwo Ydk nf
xkt
d ½Sijf rwftm; taMumif;jyKí rdrw d tYdk csif;csif; (rdrw
d \
Ykd tcGit hf a&;rsm;ud)k
awmif;qdMk u uke\ f /4if;jyif toifwUkd onf aqGrsdK;nmwum(wk\ dY tcGit hf a&;
rsm;ukd qH;k ½H;I epfemapjcif;)rSvnf; MuOfa&SmifMuukeaf vmh/ ( 4 ;1)
acwfrDjcif;qdkonfrSm ---
]]acwfrDjcif;? acwfqefjcif;(0g) acwfa½SUajy;jcif;qdkonfrSm bdk;awmf
bk & m;vuf x uf u jzpf c J h a om? acwfrrD a[mif;EGrf;aqG;ajrhjcif;r[kwf}}
[kteuft"dygÜ ,f&ygonf/ od&Yk mwGif vuf½w dS ifjyrnfh taMumif;t&mrsm;onf
um; vGefcJhNyD;aom(14)&mpk tcsdefuwnf;u jzpfwnfcJhaom ta&;udpörsm;
jzpfNy;D rsuaf rSmufumv(21)&mpkwikd af tmif abmif0ifaeao;aom? tusKH ;0if
q&mrBu;D a'gufwmvSv0S if;
aeao;aom cdik v
f o
kH nft
h aMumif;t&mrsm;jzpfygonf/
vlrIa&;a&mifpHkpuf0ef;BuD;xJrS trsdK;orD;rsm;\ taetxm;[laom
udpEö iS yhf wfoufonfh pum;&nfvyk ?GJ (tajctwifaqG;aEG;yJ)G onf vGecf ahJ om
&mpkEpS af ygif;rsm;pGmuwnf;u½Scd o hJ nfh taMumif;t&mrsm;jzpfcyhJ gonf/odaYk omf
acwfa[mif;awGuek Nf y;D acwfopfrsm; a&muf½v dS maomfjim;vnf;? ,aeYtcsed x f d
uREfkyfwdkY vlom;rsm;udk tcsufjyowday;aeaomaMumifh aocsmpGmpOf;pm;
ajz½Si;f &rnfh jyóem&yfrsm; tjzpf½adS eygao;onf/
rD',
D mü tNrw J apwifjyaeMujzpfaom trsKd ;orD;rsm;ESihf ywfoufonfh
taMumif;t&mrsm;um; oGvm;uf(uGm&Si;f jywfprJ )I ? wpfO;D wpfa,mufxufyí kd
MuifazmfMuifzufrsm;xm;&Sdjcif;? vlrIa&;? pD;yGm;a&;ESifh EdkifiHa&;udpörsm;wGif
rGwpf vifrf trsKd ;orD;rsm; yg0ifaqmif½u
G jf cif; ponfah cgif;pOfrsm;yif jzpfygonf/
tcsed u f mvudv
k ukd í
f ay:aygufvmaomjyóemrsm;onf yHkpHtrsdK;rsdK;
½Sad umif;½SEd ikd af omfvnf; jyóem\t&if;tjrpfonfum; twlwyl ifjzpf\/ ,if;
jyóem&yfrsm;xJrS tcsKd Uaom jyóemrsm;udk rD', D mrS vGev
f eG u
f u
J J wifjyonfh
tjzpfrsKd ;vnf;&Syd gonf/
ESpfaygif; (2000)ausmf tvGef½IwfaxG;rsm;jym;vSaom vIyf&Sm;
½kef;uefrIrsm;aMumifh taemufwkdif;rS trsdK;orD;rsm;onf vlrIpD;yGm;a&;ESifh
trsdK;pHkaom EdkifiHa&;qdkif&m tcGit hf a&;rsm; &&Sxd m;onfqakd omtcsurf mS
oHo,&Szd , G f r[kwaf cs/ ]odaYk omf rdwaf qGrsm;tm; odapcsio f nfrmS olrwko
Yd nf
xkd½kef;uefvIyf&Sm;rIrsm;? trsdK;orD;tcGihfta&; awmif;qdk&,ljcif;qdkonfh
jzpfpOfEiS t
hf wl olrwdo Yk nf t&m&mudk qk;kH ½H;I oGm;cJah yonf/}
tu,fí toifonf taemufwidk ;f \ vlt Y zGUJ tpnf;rsm;udk teD;uyf
avhvmMunfhrnfqdkvQif olrwdkYESifh ywfoufaom uREfkyfwdkY\,lqcsuf?
rSwfcsufudk oabmwlnDMurnfrSm rvGJ{uefyif/ olrwdkYonf olrwdkY\
rdom;pkb0? pdwfNidrf;csrf;om,mrI (pdwfcsrf;omrI) rsm; qHk;½HI;oGm;onfhtjyif
olrwdkY\*kPfodu©mrsm;? rdef;rom;jzpfjcif;onfvnf; tajctae tcGifh
tvrf;rsm; tm;vH;k vufvw T q
f ;kH ½H;I oGm;cJah yonf/
tpövmrfrjS yqdak om trsKd;orD;tcGit
hf a&;
txufyg tajctaersm;ESifh qefYusifbufoabmukd tpövmrfü
awGU&ayonf/ acwfopf,Ofaus;rIrsm;[kac:Muaom acwfNyKd iv f ,
Yl Ofaus;rI
pepfBuD;rsm;twGif;ü rdef;r(0g) trsKd;orD;rsm;ukd ]vl}tjzpf owfrSwf&ef
pOf;pm;aeonft h csed f vGecf ahJ omESpaf ygif; (1400)ausmu f wnf;u tpövmrfrh S
trsK;d orD;rsm;ukd ajrmufjrm;vSpmG aom tcGit hf a&;rsm;? &ykid cf iG rhf sm; tyfEiS ;f xm;cJh
ygonf/
tpövmrfrS trsKd;orD;rsm;tm; tyfESif;xm;aom tcGifhta&;rsm;?
&ykdifcGifhrsm;onf vuf&Sdacwfumv tajctaeESifh ckdifvHkygao;vm;/
trSew f u,f vHak vmufyg&JUvm;/ qko d nft h csuu f dk "r®"|d mefusus? pdwrf ysuf
wrf; aoG;at;at;ESihf acgif;at;at;xm;í qef;f ppf MunfMh uygpk/Yd
tpövmrfomoemwGif trsK;d orD;rsm;tm; *kPo f u d m© ? tcGithf a&;
(&ykid cf iG )hf rsm;tm; tyfEiS ;f xm;aMumif; wifjyaom usr;f jrwfu&k tf mef\ tm,of
awmfEpS cf u k dk ñTe;f qkcd o
hJ nf/ ,if;tm,ofEpS cf t
k euf tAÁ'vk m’ [f ,lpzG tf vD
(&[)\ *g0Du@ (2;228)\ t"dyÜg,fzGifhqkdxm;aom t"dyÜg,fzGifhqkdcsufukd
ñTe;f qkw d ifjyygrnf/ tv’m[ft&Sijf rwf rdeaYf wmfro l nfrmS
]]xkdYtjyif xkdZeD;rdef;rrsm;tay:0,f wm0efrsm;&SdouJhokdY xkdZeD; rdef;rrsm;
tzkdYvnf; w&m;pnf;urf;rsm;twkdif; tcGifh ta&;rsm;vnf; &SdMuayonf/
odyYk ifwap vifa,mufsm; wkt Yd zkrYd mS um; xkZd eD;rde;f rrsm; tay:0,f omvGejf cif;
wpf&yf &Sad yonf/}} ( 2 ;228)
þtm,ofawmf\ pum;vHk;rsm;ukd wpfvHk;csif; pdwfESvHk;oGif;í
pOf;pm;Munfrh nfqvkd Qif a,mufsm;ESihf rde;f rwk\
Yd tcGit
hf a&;rsm;ukd xyfwrl nD
wifjyxm;aomfvnf; a,mufsm;ESifh rdef;rwkdYwGif qifwlaomtcGifhta&;rsm;
&Sad Mumif;ukd twdtvif; ñTejf yxm;ayonf/
txufygtm,ofawmfwGif a,mufsm;rsm;onf rdef;rrsm;xuf
omvGefaMumif; ajymxm;aomfvnf; ¤if;wGifyg&Sdaom pum;vHk;rsm;ESifh
rdefYqkdcsufrsm;onf usrf;jrwfuk&ftmef\ rnfonfhae&mrsKd;wGifrQ tmedoif
avsmeh nf;apjcif;r&Syd g/
q&mrBu;D a'gufwmvSv0S if;
txufygtm,ofawmf&Sd pum;vHk;rsm;\ teuft"dyÜg,fESifh
qkdvkd&if;oabmukd aocsmpGm em;vnf&ef trSefwu,f vkdtyfayonf/
tb,faMumifhqkdaomf rsm;pGmaom vlom;rsm;onf rl&if;teuft"dyÜg,frS
aoGznfvaJG csmNf y;D em;vnfxm;Muonft
h wGujf zpfonf/ tcsKUd aom usr;f jrwf
ukdteuft"dyÜg,f zGifhqkdMuonfh t|uxmynm&Sifrsm;yifvQif vGJrSm;pGm
oabmayguf em;vnfaeMuonfukd awGU&ygonf/
azmf j yyg tm,of a wmf u k d aumif ; pG m em;vnf & ef txl ; ojzif h
]]vifa,mufsm;wkdYtzkdYrSmum; ZeD;rdef;rrsm;tay:0,f omvGefjcif;wpf&yf
&Sad yonf}} [laompum;&yfudk aumif;pGmoabmaygufz&Ydk eftwGuf usr;f jrwf
uk&t f mef\ tjcm;aomtm,ofawmfwpfcjk zpfonfh trsK;d orD;u@? usr;f yd'k f
(34) ukd ñTef;qkdvkdygonf/
]]tv’ m [f t &S i f j rwf o nf (a,muf s m;ES i f h rd e f ; rwk d Y teuf ) tcsKd U ud k
(a,mufsm;rsm;uk)d tcsKdUxuf(rde;f rrsm;xuf)yif t&nftcsif;? tqift h wef;
omvGefapawmfrlcJhaomaMumifhvnf;aumif;? a,mufsm;rsm;onf rdrdwkdY\
Opömypönf;rsm;ukd (rdef;rwkdYtm; auR;arG; axmufyHh&mwGif) oHk;pGJaomaMumifh
vnf;aumif;? a,mufsm;rsm;onf rde;f rwkt Yd ay:ü ]]BuD;Muyftyk x f ed ;f olrsm;
jzpfMuonf/}} (4 ;34)
þtm,ofawmf (4;34)rS ]]a,mufsm;rsm;onf rde;f rwdt Yk ay:ü Bu;D Muyf
tkyx f ed ;f olrsm; jzpfMuonf}}[k a,mufsm;rsm;\ wm0efucdk srw S x
f m;ayonf/
wpfzef ]]tv’m[ft&Sifjrwfonf tcsKdUukd (a,mufsm;rsm;ukd) tcsKdUxuf
(rde;f rrsm;)xufyí dk omvGeaf ponf[k xyfí qkxd m;jyefonf/}}
trsKd;orD;rsm;onf tm;enf;aomvdifjzpfonfrSm rSefygonf/
tcsKdUaomudpö taMumif;t&mrsm;twGuf txl;umuG,frIrsm; ay;&efvnf;
trSefwu,f vkdtyfaom ]vdi}f jzpfygonf/
rEkóaA'oabmt& a,mufsm;onf rdef;rESifhrwl uGJjym;jcm;em;
ygonf/ þonfrmS ZD0aA'oabmw&m;t&? rjiif;qefEidk af om trSew
f &m;
jzpfonf/
tpövmrfrjS yqdak om trsKd;orD;tcGit
hf a&;
obm0w&m;BuD;u a,musfm;tm; tompD;ay;xm;onfrSm oHo,
&SdzG,fr[kwf/ þodYk a,musfm;tm; wyef;omapaMumifhvnf; ¤if;tm;
csD;usL;av;pm;rIjyK&ef rvdkovdk ?rdef;rtm; *kPfodu©mxdckdufap&ef ESdrfhcs
ajymqd&k efvnf; rvdyk g/ þae&mwGif uREykf rf S ajymMum;vdo
k nfrmS a,musmf ;udk
tompD;ay;xm;onfEiS t hf wl olUtaeESihf ol\vkyif ef;wm0efrsm;udk xda&mufpmG
aqmif&u G &f efvnf;vkad yonf/
*kP,
f 0l <hH um;zG,&f maumif;aom tvkywf m0efrsm;jzpfonfh ]umuG,f
ay;ol?xdef;odrf;apmifha&Smufo}l tjzpf jr§ifhwifay;xm;aomfvnf; xkdonf
wdkYudk tompD;,lí tcGifhta&;,l&efvnf; rvdkyg/
trSefpifppf a,musfm;rsm;\ tm;omcsufrsm;aMumifh rdef;rrsm;\
tcGifhta&;udk avsmhcsp&mtaMumif;r&Sdovdk ¤if;wdkY\ ta&;ygrIudk xdckduf
aprnfvnf;r[kwyf g/
þae&mwGif ay:aygufvmEdkifrnfh ar;cGef;wpfckrSm trsdK;orD;a&;
tajctae? vlrzI UJG pnf;yHk tajctaetwGi;f rS trsKd ;orD;\taetxm;udo
k m
tav;ay; pOf;pm;jcif;ESiyhf wfoufayonf/
uREf k y f \ t,l t qonf u m; ]þok d Y trsd K ;orD ; rsm;ud k tum
tuG,fay;jcif;onf a,mufsm;rsm;\ta&;tBuD;qHk;ESifh El;nhHodrfarGUqHk;
vkyif ef; wm0efwpf&yf jzpfonf/} [k,lqygonf/
,if;teuft"dyÜg,fonfum; tvGefeuf½Idif; vSayonf/ ,if;\
tESpfom& oabmw&m;udk oabmaygufem;vnf&ef ta&;BuD;ygonf/
,if;oabmw&m;onfum; ]trsdK;orD;rsm;udk umuG,fjcif;qdkonfrSm
omrefoabmt& olrwdkY\ toufZD0defudk umuG,fjcif;xuf olrwdkY\
b0vHNk cKH ru
I kd umuG,jf cif;qdak om oabmrsm;udk em;vnfapcsiyf gonf/}
uREykf t
f aeESihf arwåm&yfcv
H akd omtcsuw
f pfcu
k m; ]a,musmf ;rsm;onf
trsK;d orD;rsm;\ b0vHNk cKH a&;qdak om wm0efukd trSewf u,fxrf;aqmif aeMu
ygovm;} qdkaomtcsufudk rdrdwdkYbmom jyefvnfpOf;pm; oHk;oyfMuapvkd
ygonf/oifwdkYtaeESifh aoaocsmcsm teD;uyfpOf;pm; MunhMf urnfqv kd Qif
]oifwo Ykd nf oifwdkY\ ta&;wumhta&;BuD;qHk;jzpfonfh trsdK;orD;rsm;
q&mrBu;D a'gufwmvSv0S if;
b0vHNk cKH a&;udk apmifah &SmufumuG,f xde;f odr;f &efqakd om t"duwm0efBu;D ?
vkyfief;BuD;udk rdrdwdYkbmom rddrdwdkY pGefYvTwfxm;Muonf} qdkaomtcsufudk
awGU&rnf/ xkdYaMumifh a,mufsm;rsm;onf olwdkY\ rlvyxrwm0efBuD;udk
vspvf sL½Ixm;onfukd awGU&SEd ikd yf gonf/
uREyfk w
f t
Ydk aeESihf trsKd ;orD;rsm;\ tajctaeudk qef;ppfMunfyh gvQif
&mZ0wfrEI iS hf zdEydS cf sKycf s,jf cif;qkid &f m zdtm;ay;rIrsm;onf trsK;d orD;xktwGi;f
ysHUESHYaeNyD; ?xdkzdtm;ay;rIrsm;aMumifh ¤if;wkYd\ *kPfodu©mESifh txifBuD;
av;pm;zG,f *kPt f *Fgrsm;udk csKd ;azmufusL;vGejf cif; cHae&onfukd awGU&ygonf/
tdE,´d Edik if \
H ,Ofaus;rIvu©Pm aemufco H rkid ;f udk MunfhrnfqdkvQif
trsKd ;orD;rsm;onf txG#t f jrwfxm;jcif;cH&onfukd awGU&SEd ikd yf gonf/
rnfonft h rsKd ;orD;rS rdrwd \ Ykd vGwvf yfru
I kd aps;aygaygESihf tvJtvS,f
(ta&mif;t0,f) rvkyv f o
kd uJo h Ydk rnfonfah ,mufsm;rQvnf; rdrw d \
Ykd ]umuG,f
xde;f odr;f apmifah &Smufo}l[al om tqift h wef;udk pGev Yf w
T v
f rkd nfr[kw/f
tvmr[f (ynm&Si)f a'gufwm tduAf m;vf\ . . .
þodYk txl;ta&;ygvSaom usm;ESirhf Mum; qufE,
G rf u
I kd tawG;tac:
ESifh uAsmynm&SifBuD; tvmr[f a'gufwmtdufAm;vfrS ]trsdK;orD;rsm;
umuG,fxdef;odrf;apmifha&SmufrI} [laom acgif;pOfESifh a&;om;xm;aom
uAsmwGif awGUEdkifonf/ ¤if;uAsmrSm tl&'lbmompum;jzifh pyfqdkxm;NyD;
tyd'k (f 3)yd'k f yg0ifonf/
(1) trsdK;orD;rsm;tm; umuG,fxdef;odrf; apmifha&Smuf&rnf[k
todr&Sad om Edik if w
H pfEikd if o
H nf tcsn;f ES;D omwnf;/
þ&Sio f efaeaom trSew
f &m;onf uREykf \
f ESv;kH om;twGi;f euf½idI ;f pGm
ude;f 0yfwnf&adS eygonf/
(2) þodaYk om trSew
f &m;ESihf cHpm;csuo
f nf rdrw
d kYd tm½Hck pH m;rI rsm;rSm
vH;k 0at;cJaeaom cHpm;csufrsm;&Sad om vlom;rsm;twGuu f m; r[kw/f
þtrSefw&m;onf vQdKU0SufzHk;uG,fxm;aomt&m r[kwfovkd
tpövmrfrjS yqdak om trsKd;orD;tcGit
hf a&;
ynmoabmvnf; r[kwf/ xkdYtwl a[mif;EGrf;jcif;vnf; rrnfovkd
topftqef;vnf; r[kw/f
(3)trsKd ;orD;\ *kPo
f u
d m© udk umuG,f xde;f odr;f apmifah &Smuf rnfo
h rl mS
a,mufsm;omjzpfonf/
þtrS e f w &m;uk d rod a om? tod t rS w f rjyKaom? od a tmif
tm;rxkwfaom? odvQufESifh vspfvsL½Iaom EdkifiHonf ol\tay:wGif
xGe;f vif;aeaom aea&mifonf wjznf;jznf; ysujf y,fomG ;ouJo
h yYkd g wum;/
uREykf rf aS jymcsio f nft
h csurf mS usr;f jrwfu&k t f mefxüJ trsKd ;orD;rsm;udk
tvGef*kPfodu©m&Sdaom taetxm;ESifhwifjyxm;onf qdkaomtcsufyif/
jyóem tppftrSeo f nfum; usr;f jrwfu&k t f mef\ rSeu f efaom tESpo f m&udk
vspvf sL½Ixm;aom uREykf w f \kYd *½krjhJ cif; wpfcyk if/ xkaYd Mumifh ,if;jyóemukd
ajz&Sif;&efenf;vrf;um; jynfolvlxk (rGwfpvifrfrsm;)udk rSefuefonfh
todynmay;í olw\ Ykd tawG;tac:rsm; rSeu f efvmatmif tvif;a&mifay;zdYk
vdt
k yfaeygonf/
,cktcsdefü uREfkyftaeESifh oif(pm½Iol)wkdYudk owday;csifaom
tcsuo f nfum; aomrwfp*f suzf mqif (Thomous Jefferson)\ajympum;rsm;yif
jzpfygonf/Edik if w
H pfEidk if o
H nf arQmv
f ifah e&rnfh t&m&mudk vspv
f sL ½Ixm;rnf?
avsmh&JpGm oabmxm;rnfqdkvQif ,if;EdkifiHu arQmfvifhorQaomt&m
rSeo
f rQonf rnfonft h cgrQ jzpfvmrnf r[kwaf y/
trsKd ;orD;tcGit
fh a&;qdo
k nfrmS
,aeY uREfkyfaqG;aEG;rnfh acgif;pOfonfum; ]]tpövmrfrS jyqdkaom
trsKd ;orD;rsm;\tcGithf a&; (od)Yk &ydik cf iG rhf sm;onf acwfryDS gao;ovm; (od)kY
acwfaemufusuek Nf yvD m;/}}
atmuf p f z d k Y ' f tbd " mef t & trsd K ;orD ; tcG i f h t a&; qd k o nf r S m
]]trsdK;orD;rsm;u trsdK;om;rsm;xHrS vlrIa&;ESifh w&m;Oay'qdkif&m omwl
nDrQrIudk &&Sdatmif jr§ifhwifay;aom taetxm; tajctaewpf&yf}} udk
qdkvdkonf / xkdtbd"gefwGif qufvufí azmfjyxm;onfrSm ]]¤if;wdkYonf
q&mrBu;D a'gufwmvSv0S if;
trsKd ;orD;rsm;twGuf txl;xkwjf yefxm;aom tcGit hf a&;rsm;jzpfNy;D ? trsKd ;om;
rsm;ESivhf nf; wlnaD om tcGit hf a&;rsKd ;jzpfonf/ Oyrm-qE´raJ y;ydik cf iG ?hf Opöm
ypön;f rsm;ydik q
f ikd cf iG hf ponfwjYkd zpfonf/}}
wpfzef xkdatmufpfzdkY'ftbd"mefwGif (Modernizing) ]]acwfrDjcif;}}
[laom pum;vH;k udk ]acwfraD tmif jyKvyk o
f nf/ acwfEiS n
hf aD om vkt
d yfcsurf sm;
"avh p½kdufrsm;ESifh vdkufavsmnDaxGjzpfatmif ñ§d,ljcif;} [kazmfjyxm;
onf/
0ufbfpwmtbd"gefwGif ]acwfrDjcif;}udk ]acwfrD atmifjyKvkyfonf?
tcsif;t&mvu©Pm(odkY)toGif tjyif udk topfjzpfaponf} [kazmfjyxm;
onf/ Oyrm-wpfpw
Hk pfa,muf\ tawG;tac: t,ltqrsm;udk qef;ppfjf cif;?
twdkcsKyftm;jzifhqdkaomf ] ]acwfrDjcif;[lonf vuf&Sd &Sdaeaom
tajctae tqifhtwef;wpfckudk ydkrdk aumif;rGefvmatmif acwfrDapaom
jzpfpOf jzpfonf/}} ¤if;onf vuf&SdacwfrDaom tajctae tqifhtwef;[k
rqdvk ykd g/
uREykf w
f t
Ydk aeESihf vlom;rsKd ;EG,w
f pf&yfv;kH twGuf uREykf w
f \
Ykd jyóemrsm;
ajz&Si;f &ef b0vrf;pOfopfwpfcu k kd oabmaygufem;vnf&ef uREykf w f b
Ykd mom
uREykf w
f Ydk acwfraD tmif jyKvyk Ef idk yf govm;/
þae&mwGif trsdK;orD;wpfa,muf\b0 rnfodkY &Sifoefoifhonf
[laomtcsuu f kd odyyHÜ nm&Sirf sm;ESihf vufawGUtawGUtBuKH r&Sb
d J xkid &f mrx
ajymwwfaom uRr;f usio f rl sm;\ acwfopft,ltqrsm;? aumufcsurf sm;ESihf
trsdK;tpm; cGJjcm;xm;aom tqdkjyKcsufrsm;udk xnfhoGif;pOf;pm;rnf r[kwf/
uREkftaeESifh trSefw&m;ay:ü tajccHxm;aom tawGUtBuHKtm;jzifh
oufaojyEkdifaom aumufcsuf?pGJqdkcsufrsm;ESifh xnfhoGif;pOf;pm;csuf
rsm;tay:wGio f m tajccHíaqG;aEG;oGm;rnf jzpfygonf/
trS e f w &m;\ a&T p if E S i f h tay:,H a &T r I e f B uJ x m;aom oD t d k & D
oabmw&m;udk wduspmG ppfaq;&ef? vufawGUawGUBuKH c&hJ aom tawGUtBuKH EiS hf
wdusrSefuefonfh tcsuftvufrsm;udk bufrvdkufbJ? bufaygif;pHkrS
tpövmrfrjS yqdak om trsKd;orD;tcGit
hf a&;
oH;k oyfa0zefomG ;rnf jzpfonf/
uREykf w
f tYkd aejzifh trSew f &m;ESihf qefu Y siaf om awG;awmqifjcifrrI sm;udk
ppfaq;Munfyh gu uREykf w f \ Ykd todÓPf\jzpfpOfonf trSew f &m;rS aoGznfcJh
aom tcsd e f r sm;pG m &S d c J h N yD u d k o d E d k i f y gonf / wpf c sd e f u tBuD ; us,f q H k ;
ÓPfBu;D &SiBf u;D rsm;uyif urÇmBu;D jym;onf[k ,HMk unfcMhJ uonfrmS oufao
yifjzpfonf/
tu,fí uREykf w f oYkd nf ,aeY taemufwikd ;f rD', D mrS yHak zmfjyoaeaom
trsKd ;orD;rsm; tajctaeESihf tpövmrfv h al erIpepftwGi;f rS trsKd ;orD;rsm;\
tcG i f h t a&;ud k EI d i f ; ,S O f v uf c H y gu tpö v mrf r S ay;aom trsd K ;orD ;
tcGit hf a&;onf acwfaemufusaeonf [laomtcsut f wGuf jiif;y,fp&m
r&Syd g/
taemufwidk ;f rS ajymqdak eMuaom ]]trsKd ;orD; vGwv f yfciG [
hf o
l nfrmS
trsKd ;orD;\ cE¨mud,
k u f kd acgif;yHjk zwfjcif; ?olr\ *kPo
f u
d m© udk uif;rJah pjcif;
ESifh olr\ 0dÓOfudk tqifhtwef; edrfhapatmif yHkazmfxm;aomt&m}} om
jzpfonf/
tpövmrfhabmiftwGif;rS trsdK;orD;rsm;\ tqifhtwef;jrifhrm;ap
jcif;[laom udpEö iS yhf wfoufí taemufwikd ;f \ ajymqdrk rI sm;rSm trSew
f u,f
olr\ tqifhtwef;udk atmufazmfjyyg edrfhusaom tajctaeodkY a&muf
apjcif;omjzpfonf/ taemufwdkif;\ trsdK;orD;tcGifhta&;ESifh vGwfvyfrI
jr§ifhwifa&;aMumifh trsdK;orD;rsm;tm; udk,fvkyfawmf? ti,ftaESmif;rsm;?
vlYtzGJUtpnf;\ vdyfjymi,frsm;tjzpf vdifrIqdkif&m aps;uGuf&Sifrsm;ESifh
taysmftyg;&SmazGvdkolrsm;\ vuf0,ftEkynmESifh ,Ofaus;rIqdkif&m
a&mifpjkH zmaeaom pm&if;ay:0,f toH;k awmfcaH pjcif;rQomjzpfonf/
tpövmrf\ tajccHtusq;kH aom jyKjyifajymif;vJjcif;qdik &f m axmufyrhH I
rsm;u trsK;d orD;rsm;tm; trsKd ;om;rsm;u vspvf sL½Ixm;cJMh uonfh vGecf ahJ om
ESpfaygif; (1400)ausmfuwnf;u ¤if;wdkYESifh xkdufwefaom &ydkifcGifh
(tcGithf a&;)rsm;ESihf tqift
h wef;rsm;udk ay;tyfcohJ nf/
q&mrBu;D a'gufwmvSv0S if;
tpövmrf\ &nf&, G cf surf mS uREykf w
f o
Ykd moemwGif ay;cJah om trsKd ;orD;
tcGifhta&;udk qufvufí uREfkyfwdkY\ awG;ac:rIrsm;? aexkdifrIpepfrsm;?
½IjrifoHk;oyfrIrsm;? Mum;emrIrsm;? cHpm;rIrsm;ukd acwfrDatmifjyKí trsdK;orD;
rsm;\ b0jr§ifhwifa&;?vGwfajrmufa&;udpöudk ½kef;uefajz&Sif;jcif; jzpfonf/
þudpu ö kd tao;pdwf wifjy&ef tcsuu f av;rsm; cGí J wifjyoGm;ygrnf/
yxrajrmuftcsurf mS a,bk,s rSe;f qcsut f m;jzifh urÇmv
h Ol ;D a&\ 5
yHk (1) yHkrSm rGwfpvifrfrsm; jzpfygonf/rGwfpvifrf vlYtzGJUtpnf;? *dkPf;*P
rsdK;pHk&Sdygonf/tcsdKUrSm tpövmrfESifh eD;pyfí tcsdKUrSm tpövmrfESifh a0;uGm
aeygonf/
tpövmrf\ trsdK;orD;tcGifhta&;udk ppfrSefaom t&if;tjrpfrsm;rS
taxmuftxm;,lí qHk;jzwfrnf jzpfonf/ rGwfpvifrfwpfOD;csif;om
vkyaf qmifaeonfh rGwpf vifrf vlt Y zGUJ tpnf;rsm; rnfonft h &mrsm;udk jyKusihf
aeonfudk rMunfhyg/tpövmrf\ ppfrSefaom t&if;tjrpffrsm;rSm usrf;jrwf
uk&ftmefESifh ppfrSefaom pGEéofvrf;pOffjzpfonf/ usrf;awmfjrwfuk&ftmefrSm
uREykf w f \ Ydk ud;k uG,&f mt&Si\
f rkcyf gXfawmfrsm;jzpfNy;D ? pGE[
é [
f o l nf uREykf w
f \
dYk
f pS mG aom r[mwrefawmfjrwf rk[r®'(f ) usr;f jrwfu&k t
cspv f meftm; vufawGY
usio hf ;Hk jyocJoh nhf enf;Oya'rsm; jzpfonf/
av;csuaf jrmuftcsujf zpfaom usr;f jrwfu&k t f mefonfvnf;aumif;?
qG[D;[f ['D;qfawmfrsm;onfvnf;aumif;? usrf;jrwfuk&ftmefESifh qG[D;[f
['D;qfrsm;onfvnf;aumif; ? wpfcEk iS w
hf pfcak omfvnf;aumif;? tcsi;f csi;f onf
vnf;aumif;? 0da&m"djzpfrnfr[kw/f
ig;csuaf jrmuftcsut f jzpf tcsKd Uaom udp&ö yfrsm; (jyóemrsm;)twGuf
ynm&Sifrsm;Mum;ü uGJjym;jcm;em;aom tqdkrsm; &Sdaumif;&SdEkdifaomfvnf;
,if;tjiif;yGm;rIrsm;udk usr;f jrwfu&k t f mef\ oufqikd &f m usr;f yd'k w
f pfcw
k nf;udk
taxmuftuljyK ñTef;qdkonfxuf oufqdkif&m jyóemESifh ywfoufaom
tqdkrsm;udk usrf;jrwfuk&ftmefwpftkyfvHk;wGif avhvmqef;ppfjcif;jzifh
tajzrSef &&SEd ikd o
f nf/ þodYk jyKvyk &f jcif; taMumif;&if;rSm usr;f jrwfu&k t f mef\
tcsKd Uaom tm,ofawmf (usr;f yd'k )f rsm;rSmteuft"dygÜ ,fjym;aom ? qifw½l ;kd rSm;
tpövmrfrjS yqdak om trsKd;orD;tcGit
hf a&;
jzpfapwwfaom(rkww f &SmaA[mof) tm,ofawmfrsm;jzpfNy;D ? ¤if;\ tajzudk
tjcm; tm,ofawmfrsm;wGif wpfzef jyefvnfazmfjyxm;wwfaomaMumihf
jzpfonf/ tcsKd Uaom vly*k Kd¾ vrf sm;rSm t&if;tjrpfwpfcu k okd m qkyu
f ikd x
f m;Ny;D
tjcm;aom t&if;tjrpfrsm;udk vspv f sL½Ixm;wwfjcif;aMumifvh nf; jzpfonf/
aemufqHk;tcsufrSm ]rGwfpvifrf trsdK;orD;jzpfap? trsdK;om;jzpfap?
rGwfpvifrfwdkif;\ wm0efrSm tv’m[ft&Sifjrwf()\ ESpfoufrI&&efESifh
t&Sijf rwftay:ü ,Hyk t Hk yfEiS ;f rI&&dS ef ta&;Bu;D ygonf/ rdr\
d pdwq
f E´ jynf0h rI
ESihf ausmMf um;rI &SmazG&efrmS ta&;rBu;D yg/}
a,musmf ;ESihf rde;f r\ ]]wef;wlnjD cif;}} oabmw&m;udk tpövmrfrS
vufcx
H m;onf/ þae&mwGif ]]xyfwlnDjcif;}} [krqdkEdkifyg/
tpövmrfwiG f a,musmf ;ESihf rde;f r\ tcef;u@onf wpfO;D ESiw hf pfO;D
aygif;pyfjcif;jzifh Ny;D jynfph akH omoabmudak qmifNy;D ? 0da&m"doabmudk raqmif
acs/ ¤if;onf tusKd ;wly;l aygif;rI oabmudak qmifNy;D ? qefUusiaf omoabmudk
raqmif/ xkdYaMumifh a,mufsm;u rdef;rxufomonf(0g) rdef;ru a,mufsm;
xufomonf [laom omvGefrItwGuf &nf&G,fí BudK;pm;NyD; tjiif;tckH
rjyKyg/
tpövmrft h rsKd ;orD;tcGit
hf a&;(0g) &ydik cf iG hf ESihf ywfoufí us,jf yefaY om
u@Bu;D (6)ckcí
JG wifjyoGm;ygrnf/
¤if;u@Bu;D rsm;rSm -
(1) ]emrfyikd ;f }(0dnmOfyikd ;f )qdik &f m tcGit
hf a&;
(2) pD;yGm;a&;qdik &f m tcGit
hf a&;?
(3) vlraI &;qdik &f m tcGit
hf a&;?
(4) ynma&;qkid &f m tcGit
hf a&;?
(5) w&m;Oya'qkid &f m tcGit
hf a&;ESihf
(6) Edik if aH &;qdik &f m tcGit
hf a&;rsm;[lí cGjJ cm;xm;Edik o
f nf/
q&mrBu;D a'gufwmvSv0S if;
trsKd ;orD;rsm;\ 0dnmOfyidk ;f qkid &f m tcGit
hf a&;
yxrOD;qH;k taeESihf trsKd ;orD;rsm;\ 0dnmOfyikd ;f qdik &f m (emrfyikd ;f qdik &f m)
tcGit
hf a&;taMumif;udk tao;pdww f ifjyoGm;ygrnf/
taemufwidk ;f om;rsm;taeESihf tpövmrfbmomudk em;vnfrt I vGq
J ;kH
udp&ö yfrmS tpövmrf\ trwokcbH(k *sEo é )f qdo
k nfrmS a,musmf ;rsm;twGuo
f m
jzpfonf/ trsKd ;orD;rsm;twGuf r[kw[ f k ,lqaejcif;jzpfonf/
þrSm;,Gif;aom ,lqcsufudk trsKd;orD;u@? usrf;ydk'f(124)tm;jzifh
y,fzsuEf ikd o
f nf/
]]odkY&mwGif rnfolrqdk a,musfm;jzpfap? rdef;rjzpfap? aumif;jrwfaom
usifh0wfwdkYudkusifhrltHh? 4if;jyif xdkol onf ]rktfrifef} ouf0if,HkMunfolvnf;
jzpfthH? odkYjzpfvQif xdkuJYodkYaomolwdkYonf ]*sEéwf} trw okcbHkodkY 0if
a&muf(pHjref;)Mu&rnfhtjyif xdkolwdkYonf ESdyfpufn§if;yrf ;jcif ; ud k v nf ;
pd;k pOf;rQcHMu&rnfr[kwaf y/}} ( 4;1 24)

xkjYd yif ysm;ydwek ;f aumifu@? usr;f yd'k f (97)wGif


]]rnfolrqkd a,musfm;jzpfap? rdef;rjzpfap (rktfrifeftjzpfESifh) aumif;
jrwfaomtusifhoDvukd usifhrlaqmufwnfcJhaomf? 4if;jyif xkdolonf rktfrifef
ouf0if,HkMunfol(vnf;) jzpfcJhaomf rvGJ{uef igt&Sifjrwfonf xkdoltm;
oefY&Sif; pifMu,faomtouf&Sifjcif;rsKd;jzifh touf&Sifapawmfrlayrnf/
xkrd w
S yg; rkcspifppf igt&Sijf rwfonf xko
d w
l t
Ydk m; i¤ ;f wd\
Yk tusKd;ukd 4if;wdk Y usifrh l
aqmufwnfvsuf&cdS MhJ uukeaf om aumif;jrwfaom tusifo h v
D ESihf avsmfnpD mG
ay;qyfawmfrl ayrnf/}} (16 ; 97 )
xkaYd Mumifh tpövmrfwiG f vdit f rsKd ;tpm;onf (*sEo é )f trwokcbHo
k Ykd
0ifa&muf&ef pHEeI ;f r[kw/f þuJo h aYkd om tpövmrf\ tcGit hf a&; acwfro
D nf[k
qdEk idk yf govm;/ (od)Yk acwfaemufusomG ;onf[q k Ekd ikd yf govm;/
rde;f rwGif 0dnmOfr&S[
d al om . . .
taemufwidk ;f rD',
D mrsm;\ tjcm;aom rSm;,Gi;f pGmem;vnfxm;onfh
tpövmrfrjS yqdak om trsKd;orD;tcGit
hf a&;
todynmwpfckrSm rdef;rwGif 0dnmOfr&Sd[laom t,ltqjzpfonf/ þ
,lqcsufrSm ](17)&mpkESpfwGif a&mrEdkifiHü wpfpkwpfa0;wnf; pkpnf;cJhaom
ynm&SdBuD;rsm;\aumifpDrS wnDwñTwfwnf; oabmwlqHk;jzwfcsufrSm
rde;f rwGif 0dnmOfr&S[
d al om} ,lqcsujf zpfonf/
usm;?r ESprf sKd ;pvH;k wGif wlnaD om 0dnmOfobm0&Sd
tpövmrfwGif a,musfm;ESifhrdef;r ESpfrsdK;pvHk;wGif wlnDaom0dnmOf
obm0&SdaomaMumifh usrf;jrwfuk&ftmef? trsKd;orD;u@? usrf;ydk'f (1)wGif
atmufygtwdkif; wifjyxm;onf/
]]tkd-rEkóvlom;taygif;wkdY? toifwkdYonf rdrdwkdYtm; zefqif;arG;jrL
awmfrlaom t½Sifjrwfukd aMumuf&GHU(½kdao) Mu ukefavmh/ xkdt½Sifjrwfonf
toifwkdYtm; toufwpfacsmif;wnf;rS zefqif;awmfrlcJhavonf/ 4if;jyif
xkdt½Sifjrwfonf xkdtoufwpfacsmif; wnf;rSyif 4if;\ Muif&mMuifbufukd
vnf; zefqif;awmfrcl ahJ v\/}} (4 ; 1 )
tvm;wl ysm;ydwkef;aumifu@? usrf;ydk'f (72) wGifvnf; ...
]]xdkrSwyg; tv’m[ft&Sifjrwfonf toifwdkYtzdkY toifwdkY (trsdK;tpm;xJ)
rSyif ZeD;Muif&mrsm;udk jyKvkyaf wmfrcl ahJ vonf/}} (16;72)
xdjYk yif aqG;aEG;wdik yf ifjcif;u@? usr;f yd'k f (11)wGiv
f nf;-
]](xdkt&Sifjrwfonfyif) rdk;aumif;uifrsm;udk vnf;aumif;? urÇmajrudk
vnf;aumif;? zefqif; awmfrlaomt&Sif jzpfawmfrl\/xdkt&Sifjrwfonfyif
toif w d k Y t zk d Y toif w d k Y \ trsKd ; tpm;xJ r S yif M uif & mMuif z uf r sm;ud k
zefqif;awmfrcl \ hJ /}} (42 ; 11)
a,mufsm;ESirhf ed ;f r\ emrf0n
d mOf obm0wlnaD ejcif;udk toift
h aeESihf
tpövmrf\ xkt d cGit
hf a&;rsm;udk acwfrjD cif;[kac:rnfavm (ok)Yd acwfaemuf
usaeNy[
D k ajymrnfavm/
usr;f jrwfu&k t
f mefwiG f &Si;f vif;pGm wifjyxm;onft
h csurf mS - tv’m[f
t&Sijf rwf()onf ol\ (zefqif;xm;aom ½l[)f 0dnmOfukd vlom;\cE¨mud, k f
q&mrBu;D a'gufwmvSv0S if;
twGi;f rIwo
f iG ;f onf[k azmfjyxm;onf/
[*sjf yKjcif;u@? usr;f yd'k f (29)wGi-f
]]wpfzef igt&Sifjrwfonf (vlom;\) xdkajr½kyfudk pepfwus NyD;pD;atmif
jyKvkyf(zefqif;)awmfrlí ,if;(ajr½kyfwGif;)ü rdrd txHawmfrS toufZD0defudk
rIwof iG ;f awmfrv
l u
kd af omtcg toif wdo
Yk nf xdv
k o
l m;\ a&SUarSmufwiG f ysyf0yf
OD;csMuavuke/f }} ( 15 ; 29 )
tvm;wl azmfjycsurf sKd ;udk ysy0f yfO;D csjcif;u@? usr;f yd'k f (9) wGif ..
]]xdkYaemuf xdkt&Sifjrwfonf ¤if;tm; aexm;usepGm jyKvkyf awmfrlí 4if;(\
cE¨mud, k f twGi;f )ü rdrt
d xHawmfrS toufZ0D ed u
f kd rIwf oGi;f awmfrcl \
hJ / }}
( 32 ; 9)
þae&mwGit f v’m[ft&Sijf rwf()onf rdr\ d xHawmfrS toufZ0D efukd
rIwof iG ;f awmfrcl o
hJ nf[k rdeaYf wmfrjl cif;rSm jrm;ajrmifaom bk&m;udk todtrSwf
jyKudk;uG,faom 0g'rsm;rS ,HkMunfaom ]vl0ifpm;jcif;} wpfrsdK; r[kwfyg/
þusrf;ydk'frS qdkvkdcsufrSm- teEÅbkef;awmf&Sif tv’m[ft&Sif()\
t<uif;rJh ÓPfawmftm;jzifh t&Sijf rwf\ zefqif;xm;aom 0dnmOfobm0udk
vlom;tm; ¤if;ESiehf ;D pyfvmatmif jyKvyk af y;vdu
k o
f nf[k qdv
k o
kd nf/
þae&mwGit f m'rf()ESih f a[mif0g()ESpOf ;D pvH;k udk qdv
k o
kd nf/ ¤if;wkYd
ESpfOD;pvHk;tm; tv’m[ft&Sifjrwf()\ ½l[f(0dnmOf)udk xnfhoGif;ay;cJhjcif;
jzpfonf/
wpfzef usr;f jrwfu&k t f mefwiG f tv’m[ft&Sijf rwf() onfvo l m;tm;
¤if;\ ud,k pf m;vS,?f ,Hyk t
kH yfEiS ;f jcif;cH&oljzpfaMumif; nOfch &D;u@? usr;f yd'k f
(70)wGi.f .
]]{uefrvJG igt&Sifjrwfonf tm'rf\om; orD;rsm;ukd *kPfodefxl;uJ
jrifjh rwfapawmfrcl hJ avonf/}} (17;70)
0rf;enf;ygw,f/ þae&mwGif tm'rf()\ uav; (rsdK;quf)[k
qd&k mwGif trsK;d om;ESihf trsK;d orD; ESpOf ;D pvk;H udq
k v
kd o
kd nf/
tpövmrfrjS yqdak om trsKd;orD;tcGit
hf a&;
tcsdKUaom bmoma&;qdkif&m usrf;*efrsm;? Oyrm-or®musrf;wGif
tm'rf()\ZeD; a[mif0g()tm; vlom;rsdK;EG,frsm;\ usqHk;jcif;ESifh
ywfoufí jypfwif½UHI csxm;onfukd awGUEdik o
f nf/
usrf;jrwfuk&ftmefwGif MuiSef;rsm;u@? usrf;ydk'f (19 rS 27)ü
tm'rf()ESiahf [mif0g () \tjzpftysuu f kd tBurd (f 12)Burd x
f ufrenf;
rdeMYf um;xm;onfukd awGUEdik o
f nf/
usr;f jrwfu&k t f meft& tm'rf()ESiahf [mif0g ()ESpOf ;D pvH;k onf
tv’m[ft&Si(f )\ trdeaYf wmfukd em;raxmif? rvdu k ef mchjJ cif;jzpfNy;D ? aemifw
&Ny;D ESpOf ;D pvH;k u r*fazG&wf vGwNf ird ;f csr;f omcGihf awmif;cHcMhJ uNy;D ? ESpOf ;D pvH;k
cGiv
hf w
T jf cif;cHc&hJ jcif; jzpfaMumif; twdt d vif; azmfjyxm;onf/
y#doaE¨aqmifjcif; om;zGm;jcif;aMumifh trsK;d orD;*kP&f nfrao;odrf
or®musr;f wGif Genesis ac: urÇmOD;usr;f \ tcef;(3)wGirf l a[mif0g
() wpfO;D wnf;uom vlom;\ usq;kH jcif;tay: wm0ef&o dS a,mif a&;om;
xm;jcif; jzpfonf/
a[mif0g() \ trSm;aMumifh "The Original Sin" ac: ]rlvyxrtjypf}
aMumifh vlom;xkwpf&yfvHk;onf tjypfom; (jypfrIom;aumif)rsm;tjzpf
arG;zGm;jcif;cHcMhJ u &onf[k ,HMk unfaeMuonf/ or®musr;f \ urÇmOD;usr;f (3
; 16)wGif ...
]] rdef;rudkvnf; oifüudk,f0efaqmifjcif; a0'emudk igtvGerf sm;jym;aprnf/
yifyef;pGmaom a0'emudck í H om;zGm;&rnf/ud, k chf ifyeG ;f \ tvdo
k v
Ykd u
kd í
f ol\
tkypf ;k d jcif; udkvnf; cH&rnf[k rdefYawmfrl\/}} (urÇmOD;usrf;? u@ (3)? tydk'f -
16)
txufazmfjyyg or®musrf;\ usrf;ydk'frS qdkvdkonfrSm rdef;rrsm;\
oaE¨aqmifjcif;?uav;arG;jcif;onf rde;f r\*kPt f &nftaoG;udk tqift
h wef;
edru
hf sapouJo
h Ykd wpfzufwiG f uav;arG;zGm;cgeD; cHpm;&aoma0'em (tma0#du
a0'em)onf rde;f rtm; a[mif0g() \ rlvyxr tjypfusL;vGecf rhJ aI Mumifh
q&mrBu;D a'gufwmvSv0S if;
ay;jcif;cH&aom tjypf'Pf[k qdv
k jkd cif;jzpfonf/
trSepf ifppf usr;f jrwfu&k t
f mefwiG rf l y#doaE¨aqmifjcif;? om;zGm;jcif;jzifh
rdef;rrsm;\ *kPfodu©m? t&nftaoG;udk tqifhtwef;jrifhay;xm;onfudk
awGU&\/
usr;f jrwfu&k t
f mef? trsK;d orD;rsm;u@? usr;f yd'k f (1)wGif
]]oifwo Ydk nf oifwt
Ydk m; arG;zGm;ay;cJah om om;tdr&f iS frsm;tm; ½kad oav;pm;?
wefb;kd xm;Mu}} [kred qYf x
kd m;onf/
xdjYk yif vGurf mefock rdeu
f @? usr;f yd'k f (14)wGif
]]xdrk wS yg; ig(tv’m[f)t&Sijf rwfonf ]rEkó}vlom;tm; 4if;\rdbESpyf g; ESihf
ywf o uf í (þod k Y ) av;euf p G m trd e f Y a y;awmf r l c J h \ / 4if ; \rd c if r S m
tm;tifcsnfeh rYJ tI ay:ü tm;tifcsnfeh rYJ u
I kd cHpm;vsuf 4if;tm; (rdr0d rf;wGi;f )
vG,fydkufcJhav\/ xdkrSwyg; ESpfESpfajrmufaomtcgomvQif 4if;tm;
EdjYk zwfav\/}} (31 ;14)
tvm;wl azmfjycsufrsdK;udk oJawmifydkYrsm;u@? usrf;ydk'f(15)wGif
vnf;azmfjyxm;onf/
]]pif p pf a omf u m; igt&S i f j rwf o nf ]rEl ó } vl o m;tm; 4if ; \rd b
ESpyf g;ESiyhf wfoufí aumif; pGmjyKpk&ef av;eufpmG trdeaYf y;awmfrcl \
hJ /}}
(46 ; 15)
rdbrsm;tm; MuifempGmqufqH&eftwGuf tv’m[ft&Sifjrwf()rS
rdefYawmfrlxm;onfrSm ]]rdcifrsm;onf olrwdkY\ om;orD;rsm;udk arG;zGm;
ay;cJ h p Of emusif c H p m;cJ h & aom emusif r I a 0'emaMumif h ¤if ; wk d Y t m;
MuifempGm qufqHMu}} [krdefYawmfrlxm;onfudk Munfhjcif;jzifh usrf;jrwf
uk&ftmefrS rdef;rrsm;\ oaE¨aqmifjcif;ESifh rD;zGm;jcif;udk taMumif;jyKvQuf
rde;f rom;rsm;\ *kPo f u d m© ESihf tqift
h wef;udk rESrd chf sbJ jri§ w
hf ifxm;ayonf/
tpövmrfrS rdef;rrsm;\ oaE¨aqmifjcif;ESifhywfoufí *kPfodu©m
jri§ w
hf ifxm;jcif;udk toift
h aeESihf þtcGit
hf a&;onfacwfro
D nf[k ,lqrnf
tpövmrfrjS yqdak om trsKd;orD;tcGit
hf a&;
avm? acwfaemufusaeNyD pGypf rJG nfavm/
ouú0g[fw&m;onfomvQif . . .
tv’m[ft&Sifjrwf( )xHawmfyg;wGifum; ]ouú0g[f} (tv’m[f
t&Sifjrwf( )tm; cspfaMumuf½dkao cefYjim;vQuf tv’m[ft&Sifjrwf
rdefYawmfrlxm;onfh trdefYawmfrsm;udk vdkufemusifhrlí wm;jrpfxm;aom
vkyf&yfrsm;rS a&SmifMuOfjcif;) onfomvQif ta&;BuD;qHk;aom pHEIef;jzpfonf/
twGi;f aqmifrsm;u@? usr;f yd'k f (13)wGif ..
]]tdk-vlcyfodrf;wdkY/ {uefrvJG igt&Sifjrwfonf toifwkdYtm; a,musfm;
wpf a ,muf ? rd e f ; r wpf a ,muf r S (pwif ) zef q if ; awmf r l c J h \ / xd k Y j yif
igt&Sifjrwfonf toifwdkYtcsif;csif; wpfOD;udkwpfOD; cJGjcm;odjrifrSwfrdMutHh
aomiSm vlrsdK;pk toD;oD;? rsdK;EG,ftoG,foG,f jyKvkyfawmfrlcJh\/ {uefpifppf
toifwt Ykd euf (tv’m[ft&Sijf rwf tm;) taMumuf&UHG qk;H ? tjypfrsm;rS trsm;qk;H
MuOfa&Smifaom olonfomvQif tv’m[ft&Sifjrwf txHawmfü tjrifhjrwf
qk;H aomoljzpf\/}} (49 ; 13)
tpövmrfomoem\ pHEIef;wGif vdiftrsdK;tpm;? tom;ta&mif?
ZmwftedrfhtjrifhESifh <u,f0csrf;omr?I tqifhtwef;rsm;onf ta&;BuD;
aom pHñTef;rsm; r[kwfyg/ tv’m[ft&Sifjrwf () a&SUawmfarSmufwGif
]ouú0g[f}onfomvQif vlom;wpfOD;tm; aumif;usdK; qdk;jypfay;jcif;wGif
t"dupHEIef; jzpfonf/ xkv d o
l m;\ vditf rsKd ;tpm;onfaomfvnf;aumif;?
tjcm;pHEeI ;f rsm;onfvnf;aumif;? ta&;rBu;D yg/tifr&m;rfrsKd ;EG,u
f @? usr;f yd'k f
(195)wGif ...
]]taMumif ; aomf u m; igtoQif j rwf o nf toif w k d Y t euf r S rnf o nf h
aumif;rIjyKaomol\ aumif;rIukdrQ tv[ó tcsnf;ESD; jzpfap awmfrlonf
r[kwaf omaMumifw h nf;/ xkad umif;rIjyKolonf a,mufsm;jzpfap? rde;f rjzpfap?
toifwkdY tnrn tcsif;csif; wpfOD;onfwpfOD;\ tpdwftykdif;(jzpfay&m
trdeaYf wmfvnf; wpfrsKd;wpfpm;wnf;yif) jzpfacsonf/}} (3 ; 195)
q&mrBu;D a'gufwmvSv0S if;
wzef r[mrdwfrsm;u@? usrf;ydk'f (35)wGif
]]rkcs{uef ]rkpfvifrf} a,musfm;rsm;onf vnf;aumif;? ]rkpfvifrf} rdef;rrsm;
onfvnf;aumif;? ]rktfrifef} a,musfm;rsm;onfvnf;aumif;? ]rktfrifef}
rde;f rrsm;onfvnf;aumif;? trdeaYf wmfukd vdu k ef mnMuonfh a,musfm;rsm;onf
vnf;aumif;? trdefYawmfudk vdkufemonfh rdef;rrsm;onfvnf;aumif;?
opö m 0g'D a ,musf m ; rsm;onf v nf ; aumif ; ? opö m 0g'D rd e f ; rrsm;onf
vnf ; aumif ; ? onf ; cH M uuk e f a om a,musf m ;rsm;onf v nf ; aumif ; ?
onf;cHMuukef aom rdef;rrsm;onfvnf;aumif;?ed0gww&m;xm;&SdMuaom
a,musfm;rsm;onfvnf;aumif;? ed0gww&m;xm;&SdMuaom rdef;rrsm; onf
vnf;aumif;? tvSL'gejyKMuukefaom a,musfm;rsm;onf vnf;aumif;?
tvSL'gejyKMuukefaom rdef;rrsm;onfvnf;aumif;? qGd,mrf OykofoDv
aqmufwnfMuukeaf om a,mufsm;rsm;onf vnf;aumif;? qG, d mrf Oykoo f v D
aqmufwnfMuukeaf om rde;f rrsm;onfvnf;aumif;? rdrw d \Ykd t&Suf t*Fgrsm;udk
apmifhxdef;Muukefaom a,musfm;rsm;onfvnf;aumif;? rdrdwdkY\t&Suf
t*Fgrsm;udk apmifhxdef;Muukefaomrdef;rrsm;onfvnf;aumif;? tv’m[f
t&Sijf rwftm; rsm;pGm atmufarYwo? owd&Muukeaf om a,musfm;rsm;onf
vnf; aumif;? atmufarYwo owd&Muukeaf om rde;f rrsm;onf vnf; aumif;?
tv’m[ft&Sijf rwfonf xdo k w
l (Ykd tm;vH;k wd)Yk tzkYd (tjypfr)S vGwNf ird ;f csrf;omcGiEhf iS hf
BuD;us,fvSpGmaomtusKd;udk tqifoifh jyKvkyfpDrHí xm;&SdNyD; jzpfawmfrlay
ownf;/}} ( 33 ; 35 )
txufyg tm,ofawmf\ ñTe;f qdck sut
f & tpövmrfomoemwGif usm;?r
ESpfOD;pvHk;twGuf tDrmef (,HkMunfrIo'´gw&m;)xm;&Sd&ef vdktyfouJhokdY
qGvm;of wnfaqmufjcif;? qGD,mrf Oykofwnfaqmufjcif;? Zum;of
(qif;&Jom;'geaMu;)ay;jcif; ponfwm0efrsm;udk xrf;aqmif&ef twlwlyif
jzpfonf/
odkYaomf tpövmrfwGif trsdK;orD;rsm;twGuf tcsdKUaom vdkufavsmrI
rsm;vnf; &Sod nf/ Oyrm- trsKd ;orD;wpfO;D onf ud,
k 0f efaqmifaeaom tcsed f
umv (odkY) rD;,yfaoG;ay:aeaom umvwGif ?olronf qGD,mrfOykof
apmifhxdef;&ef rvdkyg/ aemifolr ydkí usef;rmvmaomtcsdefwGif tpm;xkd;í
tpövmrfrjS yqdak om trsKd;orD;tcGit
hf a&;
Oykoo f v D apmifxh ed ;f Edik af yonf/xkjYd yif rD;,yfaoG;ay:aepOfumvESifh uav;
rD;zGm;NyD;p umvrsm;wGif olrtaeESifh qGvm;wfwnfaqmuf&efvnf; rvdk
tyfyg/ olrtm; olr\ usef;rma&; tajctaet& tavQmhay;xm;NyD;?
aemifwiG v f nf; tpm;jznfah y;&ef rvdak y/
udk,fusifhodu©mydkif;qdkif&m wm0efrsm;rSm a,musfm;ESifh rdef;ronf
twlwyl ifjzpf&m þuJo
h aYkd om tpövmrf\ tcGit hf a&;onf acwfryD goavm/
acwfaemufusaeygNyaD vm/
trsKd ;orD;rsm;\ pD;yGm;a&;qdik &f m tcGit
hf a&;
,ckwpfzef uREfkyfwkdYonf tpövmrfrSay;xm;aom pD;yGm;a&;qdkif&m
tcGit
hf vrf;rsm;udk qef;ppfMunfMh uygpd/Yk
tpövmrfwiG f pD;yGm;a&;qdik &f m tcGit
hf vrf;rsm;udk vGecf ahJ om ESpaf ygif;
rsm;pGmuwnf;u ay;cJyh gonf/ txl;ojzifh taemufwidk ;f xuftvQif ESpaf ygif;
(1300) ausmuf wnf;u tcGit hf a&;ay;xm;Ny;D jzpfonf/
t&G,af &muf rGwpf vifrt f rsKd ;orD;wpfO;D taeESihf olronf tysKd jzpfap?
tdrfaxmifusNyD;jzpfap? olronf olrydkif Opömypönf;rsm;udk rnfolwpfOD;
wpfa,mufEiS rhf Qrwdik yf ifbJ rdrBd uKd uo f vkd pDpOfEidk o
f nf? (odrYk [kw)f pGev
Yf w
T f
Edik o
f nf/
taemufwkdif;wGif vufxyfxm;onfh trsdK;orD;tm; olrydkifqdkif
oifoh nfh Opömypön;f rsm;udk ydik q f ikd cf iG ahf y;&rnfavm/ Opömypön;f rsm;udk rnfoEl iS rhf Q
rwdik yf ifbJ pGev
Yf w
T cf iG jhfyK&rnfavm[laomtcsuu f kd (1870)ckEpS w
f iG f yxrOD;qH;k
taeESihf t*FvefEikd if w H iG f todtrSwpf jyKco hJ nf/
trsKd ;orD;rsm;tm; vGecf ahJ om ESpaf ygif;(1300) uwnf;u tcGit
hf a&;
ay;xm;onft h csuu f kd uREykf v
f ;kH 0 oabmwlygonf/ þonfrmS a&S;a[mif;
tcGifhta&;rsm;jzpfonf/ uREfkyfrS ar;vdkonfhtcsufrSm þtcGifhta&;rSm
acwfryD gao;vm;/ acwfaemufusaeygNyv D m;/
tpövmrfwGif trsdK;orD;wpfOD;onf tvkyfvkyfvdkaom qE´&Sdygu
vkyfEdkifygonf/ usrf;jrwfuk&ftmefwGif vnf;aumif;? cdkifvHkaom rnfonfh
q&mrBu;D a'gufwmvSv0S if;
Mo0g'awmfwGif vnf;aumif;? trsdK;orD;tm; tvkyfvkyfjcif;rS wm;jrpfjcif;?
[efYwm;jcif; r&Sdyg/ xkdokdY r[efYwm;rIonf ¤if;\ vkyf&yfonf w&m;r0if
pD;yGm;a&;vkyif ef; rvkyo
f a&GU ¤if;onf tpövmrfwh &m;Oya'udk razmufzsuf
oa&GU xkdokYd tvkyf vkyfjcif;udk [efYwm;rnf r[kwfyg/
odkYaomf olrwkdYtaeESifh olrwdkY\ tvStyESifh udk,fcE¨mudk jyoNyD;?
pD;yGm;&Sm&aom tvkyrf sKd ;? Oyrm- ½ky&f iS o
f ½kyaf qmifrsm;tjzpf? armf',fvyk if ef;
vkyfjcif;rsdK;udk cGifhrjyKonfrSm obm0usonf/ trsdK;orD;rsm; rvkyf&[k
wm;jrpfxm;aom oufarG;0rf;aMumif;vkyfief;ESifh tvkyftudkifrsm;onf
trsKd ;om;rsm;twGuf vky&f ef roifah vsmaf y/ Oyrm-t&ufEiS hf tazsm, f rum
vkyif ef;wGif wm0efxrf;aqmifjcif;/
Oyrm- avmif;upm;0dkif;rsm;wGif avmif;upm;rItrsdK;rsdK;? usifh0wf
oDvESifh rudkufnDaom? r½dk;om;aomvkyfief;rsm;tm;vHk;onf a,musfm;ESifh
rde;f r ESprf sKd ;pvH;k twGuf wm;jrpfxm;onf/ ppfreS af om tpövmrfv
h t
Yl zGUJ tpnf;
onf rdef;r(trsdK;orD;)rsm;tm; q&m0efuJhokdYaom oufarG;0rf;aMumif;rI
vkyfief;rsdK;vkyf&ef awmif;qkdayonf/ tvm;wl om;zGm;rD;,yf txl;ukrsm;?
trsKd ;orD;olemjyK? trsKd ;orD; q&mrrsm; ponfjzifh vkyif ef;rsm;vdt k yfonf/
tpövmrfwiG f rdom;pktwGuf aiGa&;aMu;a&; wm0efonf trsKd ;orD;ü
r&Sd? trsdK;om;rsm;\ ycHk;ay:wGifom wm0ef&Sdonf/ olrwdkYtaeESifh olr\
pm;0wfaea&;twGuf tvkyv f yk &f ef rvd/k
vufawGY taetxm;t& tcsKd Uaom tajctaersm;wGif ESpOf ;D pvH;k rS
rdom;pk vdt
k yfcsuu
f kd rjynfrh ED ikd af omtcg trsKd ;orD;tvkyv
f yk &f ef wm0ef&dS
vmayonf/
þae&mwGivf nf; olrtm; tvkyv
f yk &f ef rnfou
l rQ wGe;f tm;ray;&/
olr\ vGwfvyfaom qE´t&om vkyfap&rnf/
txufwGif azmfjyxm;aom oufarG;0rf;aMumif;tvkyfrsm;tjyif
trsKd ;orD;rsm;taeESihf tdrw f iG af exkid Nf y;D vkyu
f ikd Ef ikd af om tvkyrf sm; ?tyfcsKyf
twwfynm? pufcsKyfjcif;? t0wfESifh tvSty 'DZdkifemvkyfjcif;? tdk;zkwfjcif;?
tdro
f ;kH ypön;f rsm;? (jcif;?yvH;k ) ponfwYkd ,ufvyk jf cif;wdYk jyKvyk Ef ikd of nf/ xkt Yd jyif
tpövmrfrjS yqdak om trsKd;orD;tcGit
hf a&;
olrwdkYtaeESifh puf½Hkrsm;ESifh tdrfwGif;pufrI vkyfief;rsm;uJhodkY trsdK;orD;rsm;
vkyEf ikd &f ef oifah vsmaf om tao;pm;tvkyrf sm; vkyEf ikd o
f nf/
tpövmrfrS a,musfm;ESifhrdef;r twlwuG a&maESmaexkdifjcif;udk
cGirhf jyKaomaMumifh a,musmf ;ESihf rde;f roD;oefcY í
JG vkyEf ikd af omtvkyrf sKd ;udk vkyEf ikd f
onf/ vkyyf ikd cf iG &hf o
dS nf/ olrwdt
Yk aeESihf olr\trsKd ; r[kwaf om?wpfenf;qdak omf
vufxyfyikd cf iG &hf adS om a,mufsm;rsm;ESifhtwl a&maESmvkyfydkifcGifh r&Sd/ odkYaomf
olr\zcif? tpfu?kd olr\ cifyeG ;f wdEYk iS hf a&maESm vkyEf ikd cf iG &hf o
dS nf/ þudpt
ö wGuf
taumif;qkH;OyrmrSm uREfkyfwdkY\ r[mwrefawmfjrwf( )\ ZeD;cwD*sm
ocifrBu;D (g) yifjzpfonf/
ocifrBu;D onf olracwf olrtcgwGif tatmifjrifq;kH aom vkyif ef;&Sif
trsdK;orD;rsm;wGif wpfOD;tygt0if jzpfonf/ olronf olr\Muif,mawmf
(cifyeG ;f ) jrwfwrefawmf()rS wpfqift
h a&mif;t0,f vkyif ef;udk uRr;f usipf mG
vkyaf qmifco hJ nf/
trsKd ;om;ESi, hf OS v
f Qif trsKd ;orD;rsm;wGif aiGa&;?aMu;a&; vkNH cKH ryI &kd o
dS nf/
uREfkyfa&SUydkif;wGif aqG;aEG;oGm;cJhonfhtwkdif;? rdom;pkwpfcktwGif;ü aiGa&;
aMu;a&; wm0efonf trsdK;orD;\ykcHk;ay:wGif r&SdbJ trsdK;om;\ycHk;ay:
wGio
f m vH;k 0&Sad yonf/
rdef;rwpfOD;onf olrvufrxyfrD tysdKpifb0wGif olr\ pm;0wf
aea&;twGuf zcifjzpfoEl iS hf tpfu?kd armifrsm;wGif wm0ef&o
dS vkd olrvufxyf
Ny;D aomtcgwGif olr\cifyeG ;f ESihf om;wdu
Yk olr\aiGa&;aMu;a&; wm0eft00udk
,l&efvkdayonf/olr tdrfaxmif&ufom;usaomtcg vufcH&&Sdaom0ifaiG
tay:üom rDcS &kd ayonf/ olrtaeESihf vufaqmiftjzpf vufc&H &SEd ikd o f nf/
Oyrm-olrtaeESihf vufxyfaomtcg ]r[m&f} ac: ]r*Fvmcef;0ifvufaqmif}
tm; vufccH iG &hf o
dS nf/
usr;f jrwfu&k t
f mef? trsK;d orD;rsm;u@? usr;f yd'k f (4)wGi-f
]]xkdYjyifw0 toifwkdYonf (rdrdwkdY\) ZeD; rdef;rwkdYtm; 4if;wkdY\]r[&f} ukd
MunfjzLpGm ay;Muukeaf vmh/}} ( 4 ; 4)
q&mrBu;D a'gufwmvSv0S if;
tpövmrfw h &m;awmfEiS t
hf nD jyKvyk of nfh vufxyfxrd ;f jrm;aom r*FvmyGJ
twGuf ]r[&f} ay;jcif;onf 0g*spAf f rjyKrae&wm0efwpf&yf jzpfayonf/
rGwpf vifrv f t
Yl zGUJ tpnf;wGif usr;f jrwfu&k tf mefwiG f azmfjyxm;aom
r[m&f (r*Fvmcef;0ifaMu;)twGuf tcsKd Uolrsm;u 151 ½lyD ? 786 ½lyo D may;Ny;D ?
r*Fvm {nfch yH tJG wGuf ode;f aygif;rsm;pGmaom ½lyrD sm;oH;k pGMJ uonfuakd wGU&\/
Oyrm-{nfch yH t
JG wGuf tcif;tusi;f ? yef;yGirhf sm;tvSqifjcif;? aeYvnfpm ESihf
npmpm;yJrG sm;twGuf ½lyo D ed ;f aygif;rsm;pGm tuketf uscx H m;ayonf/
tpövmrfwiG f r[m&ftwGuf tenf;qH;k (od)Ydk tjrifq h ;kH ?trsm;qH;k rnfrQ
jzpf&rnf[k uefo Y wfxm;jcif; r&Sad y/ vly*k Kd¾ vw
f pfO;D taeESihf r*Fvm{nfch yH JG
twGuf ajrmufrsm;pGmaom ½lyDrsm;oHk;pGJvQif r[m&faMu;onfvnf; {nfhcHyGJ
wGiof ;kH ouJo
h Ykd ydí
k rsm;rsm; jzpfoifo
h nf/
tpövmrfh,Ofaus;rItwGif;odkY rodrom 0yfwGm; 0ifa&mufvmaom
,Ofaus;rIrsm; &Sdayonf/ txl;ojzifh tdE´d,wkdufi,fESifh teD;wpf0dkuf
{&d,mrsm;wGijf zpfonf/
tdE,
´d wku
d if ,fwiG f owdo
Yk m;rS owdo
Yk rD;twGuf ]a'gif&}D tenf;i,f
om ay;aomfvnf;? owdkYorD;rS a&cJaowåmwpfvHk;? w,fvDADG;&Sif; wpfvkH;?
tdrfcef;wpfcef; ? um;wpfpD;ponfjzifh tvdk&SdwwfMuonf/ owkdYom;\
aiGaMu;ajyvnfrI tqifah y:rlwnfí ]a'gif&}D rsm;pGm wifoifyh gonf/
tu,fí owdkYom;jzpfolonf bGJU&wpfOD; jzpfyg u owdkYorD;zufrS
wpfodef;cefY arQmfvifhEdkifovdk ? tif*sifeD,mwpfOD;jzpfygu oHk;odef;cefY
arQmv
f ifEh ikd o
f nf/ a'gufwmwpfO;D jzpfygu ig;ode;f cefY arQmv
f ifEh ikd cf iG hf &So
d nf/
a'gif&D} awmif;qkdjcif;ESifhywfoufí a,musfm;wpfOD;onf rdef;r
wpfO;D xHrS (owdoYk m;onf owdo Yk rD;xHr)S oG,0f u
dk af omfvnf;aumif;? wku
d ½f u
dk f
aomfvnf;aumif; a'gif&aD wmif;qdjk cif;udk tpövmrfrS wm;jrpfonf/
orD;ysdK\ rdbrsm;rS ¤if;wdkY\ vGwfvyfaomqE´t& wpfpHkwpf&m
ypön;f Opömrsm; ay;urf;ygu vufcH Edik cf iG &hf adS omfvnf; orD;ysKd \ rdbrsm;xHrS
oG,0f ukd í
f aomfvnf;aumif;? wku d ½f ukd af omfvnf;aumif;? ypön;f wpfpw kH pf&m
tpövmrfrjS yqdak om trsKd;orD;tcGit
hf a&;
awmif;qdck iG hf r&Syd g/
trsK;d orD;wpfO;D tvkyv f yk yf gu (rvkyrf jzpf vkypf &mrvdak omfvnf;)
0ifaiGyrmP rnfrQyif &apumrl xkad iGonf olrydik af om aiGaMu;omjzpfonf/
olrtaeESifh tdrfp&dwftwGuf wpfjym;wpfcsyfrS oHk;pGJ&ef rvdkacs/ odkYaomf
olrbufrS qE´&ydS gu oH;k pGv
J ykd gu oH;k pGEJ ikd o
f nf/
ZeD;jzpfolonf rnfrQ aiGaMu;csrf;omoljzpfapumrl olrtwGuf
pm;a&;aomufa&;? aea&;xkdifa&; ESifh 0wfpm;qif,ifa&;twGuf aiGaMu;
ukeu
f sp&m u@tm;vH;k udk cifyeG ;f jzpforl S wm0ef,&l ygrnf/
tu,fí ZeD;ESifhcifyGef; wpfOD;ESifhwpfOD; uGm&Sif;jywfpJ&mwGif vnf;
aumif;? rkqdk;r jzpfoGm;vQifvnf;aumif;? tpf''fumvtwGif; olrtwGuf
aiGaMu;wm0ef,l&rnfjzpfovkd ?uav;&Sdygu uav;twGufvnf; pm;&dwf
usc&H rnf jzpfonf/
trsKd ;orD;rsm; tarGqufcyH ikd cf iG hf
tpövmrfrS trsdK;orD;rsm;twGuf tarGqufcHydkifcGifhudk vGefcJhaom
ESpaf ygif;rsm;pGm (&mpkEpS rf sm;pGm) uwnf;u tcGiahf y;Ny;D jzpfonf/
toifonf usr;f jrwfu&k t f mefukd zwf½aI vhvmMunfyh gu trsK;d orD;
u@? *g0Du@? cJz, G af bmZOfu@wd\ Yk rsm;pGmaomusr;f yd'k rf sm;wGif trsKd ;orD;
rsm;tm; ZeD;r,m;(od)Yk rdcif (ok)Yd nDr^tpfr(od)Yk orD;rsm;taeESihf tarGqufcH
ydik cf iG &hf adS Mumif; azmfjyxm;onf/ trsKd ;orD;rsm; tarGqufcyH ikd cf iG u
hf kd tv’m[f
t&Sijf rwfrS pepfwus owfrw S af y;xm;Ny;D jzpfonf/
uREfkyfodxm;onfrSm trsKd;orD;tarGqufcHcGifhESifh ywfoufí
w&m;rQwrI r&SdaMumif;? ar;xm;aom ar;cGef;rsm;vnf; &Sdayonf/ tv’m[f
t&Sijf rwf()tvdak wmf&ydS gu þjyóemESihf ywfoufí tao;pdwf aqG;aEG;
&ef BuKd ;pm;ygrnf/
trsKd ;orD;rsm;\ vlraI &;qkid &f m tcGit
hf a&;
,ckqufvufí trsdK;orD;rsm;\ vlrIa&;qdkif&m tcGifhta&;rsm;udk
q&mrBu;D a'gufwmvSv0S if;
aqG;aEG;oGm;ygrnf/ þu@ESifh ywfoufí orD;ESifhqdkifaom tcGifhta&;?
ZeD;ESifhqdkifaomtcGifhta&;? rdcifESifhqdkifaomtcGifhta&;ESifh tpfr^nDrESifh
qdik af om tcGit hf a&;[lí u@rsm; cGjJ cm;wifjyoGm;ygrnf/
orD;ESiq
hf ikd af om vlraI &;qdik &f m tcGit
hf a&;rsm;
orD;ESiq
hf ikd af om vlraI &;qdik &f m tcGit
hf a&;rsm;u@ESihf ywfoufí
txl; wifjyvdkonfhtcsufrSm rdef;uav;y#doaE¨ zsufqD;jcif;jzpfonf/
orD;rde;f uav; oaE¨om;zsucf sjcif;udk tpövmrfrS wm;jrpfxm;onf/
usr;f jrwfu&k t
f mef? acGvyd x
f m;jcif;u@? usr;f yd'k f (8-9)wGif
]]4if;jyif t&Sifvwfvwf jr§KyfESHjcif;udk cHchJ&aom orD; rdef;uav;onf
ar;jref;jcif;udk cH&aomtcg? 4if;jyif rnf onft
h jypfaMumifh owfjzwfjcif;udk cHc&Jh
oenf;([k)? } ( 81 ; 8- 9)
(rS w f c suf / / y#d o aE¨ z suf p D ; jcif ; ud k a,musf m ;av;jzpf a p?
rdef;uav;jzpfap vHk;0cGifhrjyKyg/)
usr;f jrwfu&k t
f mef? MuiSe;f rsm;u@? usr;f yd'k f (151) wGif
]]4if ; jyif (toif w k d Y o nf ) rd r d w k d Y \ om;orD ; rsm;uk d qif ; &J r I a Mumif h
rowfjzwfMuukefvifh/igtoQifjrwfonf toifwkdYukdvnf;aumif;? xkdolrsm;
ukvd nf;aumif; ? pm;eyf&u d m© ay;awmfro l nf/} ( 6; 151)
tvm;wl nOfch &D;u@? usr;f yd'k f (31)wGif
]]4if;jyif toifwdkYonf pD;yGm;a&;usyfwnf;rIudk pdk;&drfaomaMumifh rdrd
wd\Yk om;orD;rsm;tm; rowfjzwfMuukev f if/h (pifppf)igt&Sijf rwf onfyifvQif
,if;wdkYtm;vnf;aumif;? toifwdkYtm;vnf;aumif;? pm;eyf&du©m csD;jr§ifh
ay;oem;awmfrlayonf/ {uefrvGJ 4if;wdkYtm; owf jzwf jcif;um;
tvGeBf uD;av;aom jypfryI if jzpfacs ownf;/}} ( 17 ; 31)
tpövmrfjyefvnfrxGef;um;rD tma&Asa'owGif rdef;uav;wpfOD;
arG;zGm;vmygu t&Sifvwfvwf ajrjr§yfoN*KØ[fjcif;ukd (xkdvlrr,f arG;uif;p
uav;onf) cH&avonf/
tpövmrfrjS yqdak om trsKd;orD;tcGit
hf a&;
cs;D rGr;f jcif;taygif;wko
Yd nf tv’m[f[tk &Sijf rwf ()twGuo f mvQif
jzpfonf/ tv’m[ft&Sijf rwf() tvdak wmfEiS hf tpövmrfah y:xGe;f ysUEH NYHS y;D aemuf
þuJo h Ykd qd;k 0g;aomtusirhf sm; qufvufusio hf ;kH jcif; r&Sad wmhyg/
uHraumif;axmufrpGmESihf txufyg tusiq hf ;kd Bu;D udk tdE,
d´ Edik if w
H iG f
qufvufusio hf ;kH vQuf &Sad eygonf/ BBC rS tpD&ifcpH mwpf&yfwiG f "Let Her
Die" ]olrudk aoapawmhrSmvm;} [laom acgif;pOfatmufü tdrvD
buf(cf)eif(ef) (Emily Becknen) [laom NAw d od Qowif;axmuf\ wifjyrIt&
rdef;uav;oaE¨om; zsufcsrIpm&if; twdtustwGuf enf;vrf;rsdK;pHkudk
pkaqmif;&&Sad pcJoh nf/
þtpDtpOfrSm Star - TV wGif vGefcJhaom wpfESpfu vTifhxkwfwifjy
cJ h a om tpD t pOf j zpf N yD ; ,ck t cg vpOf j yef v nf vT i f h x k w f a eaom
tpDtpOfwpfcjk zpfyg onf/ vGecf aJh om &uftenf;i,fuyif jyefvnfviT x hf w
k f
wifjycJyh gonf/ xkt d pDtpOfwiG f aeYpOf(3000)ausmaf om oaE¨om;rsm;onf
zsuf q D ; cH a e&ygonf / taMumif ; t&if ; rS m ¤if ; wd k Y o nf rd e f ; uav;
oaE¨om;avmif;rsm; jzpfjcif;aMumifh jzpfonf/ xku d ed ;f *Pef;udk (365)&ufEiS hf
ajr§mufygu (1)ESpftwGuf rdef;uav;aygif; oef;csDí towfcHae&onfudk
awGU&ayrnf/
wrD;vfem'l;ESifh &m*swfpfoef(ef) uJhodkYaom jynfe,fBuD;rsm;wGif
qdkif;bkwfBuD;rsm;ESifh aMumfjimxm;onfrSm ½lyD(500)oHk;NyD;? ½lyD(5)odef;udk
xdef;odrf;xm;yg/ þonfrSm b,ft&mudk &nfñTef;ygoenf;/ qdkvdkcsufrSm
½ly(D 500)tukecf NH y;D ? Ultra Sonography ½duk jf cif;jzifh oaE¨om;wGiyf g0ifaom
trdkifEdkyg0ifEIef;udk ppfaq;NyD;? a,mufsm;av;? rdef;uav; oaE¨om;vm;[k
ppfaq;jcif; jzpfonf/ rdef;uav; oaE¨om;qdkvQif udk,f0efaqmif rdcifrS
udk,f0efzsufcsEdkifNyD; þae&mwGif ½lyD; (5)odef;udk rnfou Ykd muG,yf goenf;/
xkud av;ruav;udk arGzmG ;Ny;D ? auR;arG;jyKpk xde;f odr;f apmifah &SmufNy;D ? tdraf xmifcs
ay;ygu a'gif&DcaiGtwGufyg ukefusrnfjzpfí ode;f aygif;rsm;pGmudak cRwm
xde;f odr;f &ma&mufaMumif;qdv k o
kd nf/
q&mrBu;D a'gufwmvSv0S if;
rde;f uav;oaE¨om; zsucf srrI mS tdE,
d́ Ekid if w
H iG ?f &mpkEpS af ygif;rsm;pGm
qufwu kd jf zpfay:cJah omjyóem wpfcjk zpfonfukd awGUEkid o f nf/ (1901)pm&if;
t& a,musmf ;av;ESihf rde;f uav;tcsKd ;rSm (1000 ;972) rS (1981) wGif (1000
;934) ç (1991) wGif (1000 ;927) jzpf&m rdef;uav;tcsdK;tpm;rSm
(10)pkESpftvdkuf usqif;aeonfudkawGUEkdifonf/ aq;ynmESifh odyÜHynm
wkd;wufvmonfESifhtrQ þqdk;0g;aom tavhtusifhBuD;udk aysmufoGm;&ef
ulnED ikd rf nf[k ,lq&onf/
tpövmrfrS oif\uav;onf a,musfm;uav; jzpfap? rdef;uav;
jzpfap? oif rowfoifhaMumif;ñTefMum;xm;onf/ þtcGifhta&;onf
acwfaemufusaeonfavm ?acwfrv D oS nfh tcGit
hf a&;jzpfyg\avm/
oifonf usrf;jrwfuk&ftmef ysm;ydwkef;aumifu@? usrf;ydk'f (58-
59)udzk wfvQif
]]pifppfaomfum; 4if;wdkYteuf wpfpHkwpfa,mufonf orD; rdef;uav;ESifh
ywfoufí owif;aumif;ay;jcif;udk cH&avaomtcg 4if;\rsufESmonf
(½kww f &ufcsufcsif;) ndKrnf;í oGm;avawmh\/ xkrd w
S yg; 4if;onf Budwí
f
ylaqG;vQuf&adS yonf/}} (16;58)
]]4if;onf rdrdudk raumif;owif;ay;jcif;udk cH&aomaMumifh vlrsm;xHrS
rjrifEkdifMuavatmif ykef;uG,favonf/ (xkdYjyif) ,if;onf xdk rdef;uav;udk
,kwfnHhaomtajctaeESifh xdef;odrf; íxm;&ygrnfavm/ okdYwnf;r[kwf
4if;tm; ajrBu;D xJü jrK§ yf&yg rnfavm[k (okaYd vm? odaYk vm jzpfíaeayonf)/
owdjyKMuavuke/f 4if;wd\ Yk qH;k jzwfcsufonf tvGe,
f w k n
f v
Hh aS y ownf;/}}
(16;59)
usr;f jrwfu&k t
f mefrS rde;f uav;oaE¨om; zsucf s jcif;udk wm;jrpfouJo
h Ydk
a,musmf ;uav; arG;zGm;vm aomtcg tvGet f rif; 0rf;ajrmuf0rf;om jzpfrEI iS hf
rde;f uav;arG;vmaomtcg 0rf;enf;ylaqG;rIrsKd ;udv k nf; wm;jrpfxm;onf/
tpövmrfhtvdkt& orD;rdef;uav;wpfa,mufudk rSefrSefuefuef
arG;zGm;oifo
h nf/
tpövmrfrjS yqdak om trsKd;orD;tcGit
hf a&;
wrefawmfjrwfBuD;()rS rdefYawmfrlonfrSm
]]orD;rde;f uav;ESpOf ;D udk auR;arG;apmifah &Smufygu au,mrof aemufqHk;w&m;
pD&ifrnfah eYwiG f uREyfk Ef iS t
hf wl&adS yvdrrhf nf/ qdv
k o
kd nfrmS xko
d ol nf au,mrof
aeYü uREykf Ef iS hf eD;uyfpmG &Sifjyefxajrmuf&rnf/}} (rkpfe'ft[fr'fusrf;)
tjcm;['D;pfawmfwpfy'k w
f iG f
]]rnforl qkd rdr\ d orD;rde;f uav;ESpaf ,muftm; cspfcif?,k,?Muifem pGmjzifh
vlvm;ajrmuf t&G,af &mufonfw h idk af tmif auR;arG; apmifah &SmufjyKpck rhJ nfqydk gu
xk(d rdbESpyf g; pvH;k onf)*sEéoo
f ck bHo k 0Ydk ifa&mufpjH ref;&ayrnf/}}
tpövmrfwGif a,musfm;av;udkjzpfap? rdef;uav;udk jzpfap? wlnDpGm
wefbdk;xm;í auR;arG;jyKpk xdef;odrf;apmifha&Smuf&rnfjzpfNyD;? bufvdkufí
OD;pm;ay; pepfrsKd ; vH;k 0vufrcHyg/
uREfkyfwdkY\ cspfvSpGmaom r[mwrefawmfjrwfBuD;( )\ ['D;qf
Mo0g'awmfwpf&yfwiG f atmufyg twdik ;f rdeq
Yf ckd o
Jh nfukd awUGEidk o
f nf/
]]wpfcgu wrefawmf( )\a&SUarSmuf0,f vlwpfOD;onf ol\om;udk
erf;vdkufNyD; aygifay:wGif wifí csDxm;vdkufonf/ olonftvm;wl tjyKtrl
udk rdrdorD;i,ftwGuf rvkyfcJh/ xkdtcg wrefawmfjrwf( )rS ]]oifonf
xko
d jYkd yKvky&f ef roifah vsmfyg/ oif\ orD;udv k nf; om;uJoh Ykd *½kpu
kd í
f tMuifem
ay;onft h aeESihf olrudv
k nf;erf;Ny;D tjcm;aygif wpfzufay:wGif wifxm;yg} [k
ajymcJo h nf/
k r®'f()onf w&m;rQwrItaMumif;udk ajym,Hak jym
wrefawmfjrwfr[
onfom r[kwf? vufawGU usifhoHk;olvnf;jzpfonf/
ZeD;onfwpfO;D \ tcGit
hf a&;rsm;
,ckwpfzef uREfkyfwdkYtaeESifh ZeD;onfwpfOD;\ tcGifhta&;rsm;udk
qef;ppfMunfMh uygOD;pk/Yd
a&S;vGeaf vNy;D aom tm;vH;k aom ,Ofaus;rIpepfBu;D rsm;wGif trsKd ;orD;
q&mrBu;D a'gufwmvSv0S if;
tm;raumif;rI'pk ½du
k \
f vufuikd f ud&,
d mtjzpf ,lqcJMh uonf/
f mefwiG f trsKd ;orD;rsm;ud(k èß³ Š
odaYk omf usr;f jrwfu&k t þ ³v
þ ³ Úþ ) ]rk[pf ed [f}[k
oHk;xm;NyD;? raumif;rI'kp½kdufrsm;udk qefYusifonfh cdkifrmaomcHwyfozG,f[k
t"dygÜ ,f&onf/
tu,fí aumif;aom trsdK;orD;wpfa,muf (trsdK;aumif;orD;
wpfa,muf) onf trsdK;om;wpfOD;tm; vufxyfNyD;? ,if;trsKd;om;tm;
raumif;aomvky&f yfEiS hf vrf;pOfrS vGaJ csmu
f if;a0;atmif [efw
Y m;í olt Y m;
]ajzmifrh wf rSeu
f efaom w&m;vrf;aMumif;udk a&mufatmif ykaYd qmifxed ;f odr;f
Ekid af yrnf/
wrefawmfjrwfBu;D ()\['D;qfMo0g'awmfwpf&yfwiG f vm&So
d nfrmS
wrefawmfjrwf()u rdefYMum;awmfrlcJhonfrSm ]]tpövmrfwGif bkef;BuD;?
r,fov
D &Si0f g'
g'}} r&Syd g/
wrefawmfjrwf()rS rdeaYf wmfro
l nfrmS -
]]td-k vli,fv&l , G t f aygif;wk?Yd vufxyfxrd ;f jrm;Edik af om vli,fv&l , G f
rsm;tm;vH;k onf rdrw d w
Ykd iG f tajctaeay;ygu (vufxyf&ef pD;yGm;a&;
tajctae aumif;rGefygu)vufxyf&ef wdkufwGef;onf/ tb,fh
aMumifq h akd omf edum[fjyKvyk jf cif; jzifh xko
d w l Ykd onf rdrw
d t
Ykd MunfEh iS hf
(rsupf )d tda`Eu ´ kd xde;f Edik Mf urnf}}[k qdv
k okd nf/
(qG[;D [kvAf ck g&Dusr;f ? twG(J 7)? tcef; (3)? ['D;qf trSw-f 4)
tewfpf() ocifrS qifhjyefonfh ['D;qfawmfwpfckwGif wrefawmf
jrwf()rS rdeaYf wmfro
l nfrmS -
]]wpfpHkwpfa,mufonf ol\ vufxyfjcif; trI NyD;pD;ygu olonf ol\'D;ef
omoemhta&;udk NyD;jynfph akH tmif wpf0ufcefY aqmif&u
G Nf yD; jzpfonf}} [kq\
kd /
wpfpw
kH pfa,mufu uREykf t
f m; ar;cJo
h nfrmS - ]tu,fí olonf ESpBf urd f
vufxyfxrd ;f jrm;ygu rdr\ d 'D;efomoemudk tjynht f 0 jynfph akH tmif jyKvyk f
Edik Nf yaD vm} [k jzpfonf/ xko l nf jrwfwrefawmf()\ rdeq
d o Yf ckd suu
f kd vGrJ mS ;pGm
tpövmrfrjS yqdak om trsKd;orD;tcGit
hf a&;
em;vnfomG ;jcif;jzpfonf/
wrefawmfjrwf()rS rdeafY wmfro
l nfrmS
]]oif onf vufxyfxdrf;jrm;jcif;trIudk jyKvkdufygu ol\ 'D;efomoemudk
xuf0ufvkyfaqmifEdkifonfrSm oifonf trsdK;orD;wpfOD;ESifh w&m;0if
vufxyfvu kd af omtcg oift h m; vltrsm;ESihf vdif qufqjH cif;? w&m;r0if umr
vdu
k pf m;jcif;? vdiw f l qufqjH cif; ponfh raumif;rIrsm;rS [efw Y m;vdu
k af yonf/
xkaYd Mumifh oift h m; 'D;efomoem ukd NyD;jynfh pHak tmif jyKvkyo
f nf[k qdv
k u kd jf cif;
jzpfonf/ tb,fhaMumifhqdkaomf txufyg udpö&yfwkdYonf avmuDb0
raumif;rI(tjypf*ekd m[f)rsm;\ xuf0ufEiS hf nDrQaomaMumifh jzpfonf/}}
oifonf wpfpHkwpfa,mufESifh w&m;0ifvufxyf xdrf;jrm;ygrS ZeD;
(od)Yk cifyeG ;f jzpfvmEdik o
f nf/ wpfzef taz (od)Yk rdcif [líjzpfvmEdik rf nf/
rdcif ?zcif\ 0wå&m;? cifyGef;? ZeD;onfwdkY\ wm0ef 0wå&m;rsm;rSm
tpövmrfwiG f txl;ta&;Bu;D aomu@rS yg0ifvQu&f ydS gonf/
xkaYd Mumifh a,musmf ;wpfO;D taeESihf wpfBurd ?f ESpBf urd ?f oH;k Burd ?f av;Burd f
vufxyfojzifh ol\'D;ef omoemudk Ny;D jynfph akH pjcif;rSm rnforYdk Q roufqikd /f
olonf ol\'D;efomoem\ xuf0ufudkom jynfhpHk aprnfjzpfonf/
usrf;jrwfuk&ftmefwGif tv’m[ft&Sifjrwf() rS rdefYawmfrlonfrSm-
]igt&Sifjrwfonf cifyGef;onf ESifhZeD;? rdef;rwdkYtMum; olwdkY\ ESvHk;om;
rsm;wGif tcspf? arwåmudk xnfhoGif;ay;xm;awmfrlonf/}
toifonf bdik Zf ifwikd v f rl sK;d u@? usr;f yd'k f (21) udk zwfygu
xked nf;wlpmG (þonfvnf;) xkt d &Sijf rwf\ oufaovu©Pm awmfrsm;wGif
tygt0if jzpf a yonf / xk d t &S i f j rwf o nf toif w k d Y t zk d Y toif w k d Y \
trsKd;tpm;teufryS if Muif&mMuifzufrsm;ukd 4if;wkx Yd H wGif toifwYdk tem;,l
pdwcf srf; omrI &&SMd utHah omiSm zefqif;awmf rlc\ hJ / xkrd wS yg; xkt
d &Sijf rwfonf
toifwkdYpyfMum;ü cspfjcif;arwåmukdvnf;aumif;? tMuifemw&m;ukd
vnf;aumif;? pDrjH yKvkyí f ay; oem;awmfrcl \ hJ / (30;21)
q&mrBu;D a'gufwmvSv0S if;
wpfzef trsK;d orD;rsm;u@? usr;f yd'k f (21)wGif
]] wpfzef toifwdkYonf Opömypönf;rsm;udk tb,fuJYokdY jyefí ,lMurnfenf;/
{uef p if p pf toif w d k Y o nf wpf O D ; ES i f h w pf O D ; (tMuif ZeD ; armif E S H t jzpf
aygif;oif;qufqH) a&maESm pyf,SufNyD; jzpfMu onfhjyif? ,if;ZedD;rdef;rwdkYonf
(rdrdwkdY\tcGifhta&;rsm; ESifhpyfvsOf; í) toifwdkYxHrS cdkifrmaom uwdopöm
y#dnmOf 0efccH sufukd ,lxm;NyD; vnf; jzpfMuavownf;/ }} ( 4; 21)
wpfzef trsK;d orD;u@? usr;f yd'k f (19)wGif
]] toifwt
Ykd zkYd rde;f rwdt
Yk m; t"r®enf;jzifh tarG (ypön;f )tjzpf odr;f ydu
k jf cif;onf
w&m;ouf0if onfr[kwaf y/}} ( 4 ;19)
tpö v mrf h t vk d t & vuf x yf x d r f ; jrm;rnf h a,muf s m;ES i f h r d e f ; r
ESpfOD;ESpfzufpvHk;rS rdrdwdkYoabmwlnDcsuft&om vufxyfxdrf;jrm;&rnf
jzpfonf/ owko Yd rD;avmif;\ rdcif?zcif ESpOf ;D pvH;k \ wku d w
f eG ;f csuu
f ykd if olr
oabmrwlnyD gu jiif;y,fEikd cf iG &fh o
dS nf/
]]rdef;uav; wpfa,mufonf olr\qE´udk qefYusifNyD;? olr\ zcif\
twif;tMuyf zdtm;ay;NyD;? vufxyfxdrf;jrm;jcif;udk wrefawmfjrwf()xH
oGm;a&mufwikd Mf um;&m? wrefawmfjrwf()rS xkd xdr;f jrm;vufxyfjcif;trIukd
ysufapcJo
h nf/}} (qG[;D [kvAf ckd g&Dusrf; twG(J 7)? tcef;(43)? ['D;qftrSwf -69)
]]orD;rdef;uav; wpfa,mufonf zcifrS vufxyfxdrf;jrm;&ef zdtm;ay;
jcif;cH&onf/ xkrd ed ;f uav;onf wrefawmf() xH oGm;a&muf avQmufxm;
aomtcg wrefawmf()rS rdefYawmfrlonfrSm-]oifronf oifrESpfoufygu
vufxyf xdrf;jrm;a&;udpöudk qufEdkifrnf (odkYr[kwfygu) zsufodrf;vdku
zsufodrf;Edkifonf}} [k rdeYfawmfrlcJh\/ (rkpfe'f t[fr'f?['D;qftrSwf 2469 )
þonf vufxyfxdrf;jrm;a&;twGuf a,musfm; ESifhrdef;r (owdkYom;
avmif;ESihf owko
Yd rD;avmif;) ESpOf ;D pvH;k \ oabmwlncD suf vdt
k yfonf/
tpövmrfwiG f trsKd ;orD;rsm;udk 'home-maker' tdrfudkjyKvkyfaomol?
tdrfudk xdef;odrf;apmifha&Smufaomo omol [k,lqNyD;?'house-wife' td r f \
ZeD ; r,m;}} [kr,lqyg/ tb,fhaMumifhqdkaomf trsdK;orD;onf tdrfESifh
tpövmrfrjS yqdak om trsKd;orD;tcGit
hf a&;
vufxyfxm;jcif;r[kwf/ vltrsm;pkonf house-wife [laom a0g[m&
pum;vkH;udk t"dyÜg,fem;rvnfbJESifh ac:a0:oHk;pGJaeMujcif;yif jzpfonf/
xkaYd Mumifh uREykf t
f BuaH y;vdo
k nfrmS - "house-wife" [laom pum;vk;H tpm;?
"home-maker" [laompum;vHk;udkom oHk;pGJoifhygonf/ olrwdkYonf
tdrw f iG t
f aersm;Ny;D ? tdr\
f wm0efuykd íkd ,lxm;&aomaMumifh jzpfonf/
tpö v mrf t ,l t qt& trsd K ;orD ; onf ocif w pf a ,muf t m;
vufxyfxm;jcif; r[kwaf omaMumif?h ¤if;wdrYk mS aus;uRejf zpfvmp&mtaMumif;
r&Sad y/ olrrS vufxyfxm;olEiS hf wlnaD omtcGit hf a&;&Sod nf/
]]tDrmefouf0if,Mku H nforl sm;teuf taumif; qHk;aomolrSm udk,fusifhodu©m
apmifx h ed ;f olrsm;? aumif;aom tjyKtrludk usifBh uaH omolrsm; jzpfMu onft
h jyif
olw\ Ykd rdom;pk0ifrsm;ESihf ZeD; rde;f rrsm;udk aumif;rGepf mG qufqMH uaomolrsm;
jzpfonf/}} (rkpfe'f t[fr'f ? ['D;qftrSwf 736 ?7396)
tpövmrfrS a,mufsm;ESifh rdef;rudk wlnDaomtcGifhta&; tyfESif;
xm;onfhtaMumif; av;pm;avmufaom M.M Kazi rS azmfñTef;xm;NyD;
jzpfygonf/ olrS &Gwfzwfo&ZÑm,foGm;aom tm,ofawmft& rdom;pkudk
acgif;aqmifwm0ef,l&jcif;rSvGJí tm;vHk;aomu@rsm;twGuf a,musfm;
rsm;ESifh rdef;rrsm;? vifa,musfm;ESifh ZeD;rdef;rrsm;wGif wlnDaom tcGifhta&;
&SMd uonf/
usr;f jrwfu&k t
f mef? *g0Du@? usr;f yd'k f (228)wGif -
]]xkjYd yif xkZd eD;rde;f rrsm;tay:0,f wm0efrsm;&So
d uJoh Ydk xkZd eD; rde;f rrsm;tzkv
Yd nf;
w&m;pnf;urf;rsm; twkid ;f tcGit hf a&;rsm;vnf; &SMd uayonf/}} (2;228)
uREykf o
f nf w&m;olBu;D M.M Kazi ESihf oabmwl ygonf/ rsm;pGmaom
rGwfpvifrfrsm;rS þtm,of\ qdkvdk&if;t"dyÜg,fudk vGJrSm;pGm oabmayguf
aeMuyg onf/ ]]a,musfm;rsm;wGif jrifhrm;aom tqifhtwef; &SdMuonf}}
[laompum;pkESifh ywfoufí uGJvGJaeMuonf/ þudpöESifh ywfoufí
uREyfk w
f o
Ydk nf usr;f jrwfu&k t
f mef wpfcv
k ;kH udk NcKH io
kH ;kH oyfzYkd vdyk gonf/
q&mrBu;D a'gufwmvSv0S if;
trsK;d orD;u@? usr;f yd'k f (34)wGi-f
]]tv’ m [f t &S i f j rwf o nf (a,musf m ;ES i f h rd e f ; rwd k Y t euf ) tcsKd U ud k
(a,musfm;rsm;ud)k tcsKdUxuf (rde;f rrsm;xuf)yif t&nftjcif;? tqift h wef;?
omvGefapawmfrlcJYaomaMumifh vnf;aumif;? a,musfm;rsm; onf rdrdwdkY\
Opömypönf;rsm;udk (rdef;rwdkYtm; auR;arG;axmufyHh&m wGif) oHk;pGJ aomaMumifh
vnf;aumif;? a,musfm;rsm;onf rdef;rwdkYtay:ü BuD;Muyftkyfxdef;olrsm;
jzpfMuonf/}} (4; 34)
vlwu Ydk ajymMuonfrmS - ]aumif00f grf kawwam [laom pum;vk;H onf
a,musmf ;rsm;u ydík jrwfonf/ omvGe[ f \ l / trSepf ifppf aumif00f grf [laom
pum;vkH;onf ]tdur[f} [laompum;vHk;rS qif;oufvmonf}
]tdur[f}[lonf qGvm;ofwnfaqmufrI rwdik rf D ]x&yf}&ef trdeaYf y;
vkdufaomtcg oHk;aompum;vHk; jzpfonf/ xkdYaMumifh ]tdur[f} [lonf
]x&yf&ef} [kt"dyÜg,f&onf/ aumif0f0grf[lonf jrifhjrwfrIwGif wpfqifhom
onf[k rqdkvdkyg/ wm0ef0wå&m;wGif wpfqifhomonf[k qdkvdkonf/
tu,fí oifonf tv’mrm[ftdAfaeYuqD;&f(&[)zGifhqdkaom
usr;f jrwfu&k t
f mef\ ozfq;D &f (tus,zf iG u ]aumif0f0grf
hf sr;f )udk zwfMunfyh gu]aumif
[l o nf jrif h j rwf r I w G i f wpf q if h o monf r [k w f b J wm0ef 0 wå & m;wG i f
wpfqifhomonf}[k qdx k m;aMumif; awGU&ayrnf/ þwm0ef 0wå&m;[lonf
ZeD;ESifh cifyGef;tMum; tjyeftvSef oabmwlnDrI? cGifjhyKvkdufavsmrIrsm;
ay:rlwnfí aqmif&u G o f ifo
h nf/
*g0Du@? usr;f yd'k f (187)wGif
]],if;ZeD;rde;f rrsm;onf toifwt
Ykd zd&Yk m (t&Sut
f ad `Eu
´ kd vHjk cKH pGm zH;k uG,af om)
0wfpm;wefqmrsm;(uJYodkY) jzpfMu\/ xdkenf;wlpGm toifwdkYonfvnf;
xd k Z eD ; rd e f ; rrsm;tbk d Y t &m (t&S u f td a `E´ u d k vH k j cH K pG m zH k ; uG , f a om)
0wfpm;wefqmrsm;(uJo Y )Ykd yif jzpfMuavonf/}} (2 ;187)
t0wftpm;wefqm\ &nf&,
G cf surf mS t&Suu
f kd zH;k tky&f efEiS hf tvSqif
&efjzpfonf/
tpövmrfrjS yqdak om trsKd;orD;tcGit
hf a&;
cifyGef;ESifh ZeD;onfwdkYonf wpfOD;\ trSm;rsm;? csdKU,Gif;csufrsm;udk
wpfOD;u jyifqifí vSyatmif vkyfay;&ef tjyeftvSef 0wå&m;&Sdonf/
Oyrmaqmif&vQif vufacsmif;rsm;ESihf vuftw d Ef iS o
hf @mef wlonf/
usrf;jrwfuk&ftmefwGif azmfjyxm;onfrSm- tu,fíoifonf
oif\ZeD;tm; rBuKd uEf pS o
f ufcv
hJ Qiaf wmifrS olrtm; MuifempGm qH;k rowday;
qufqoH ifo
h nf/ trsK;d orD;u@? usr;f yd'k f (19) wGif
]]4if;jyif toifwo Ykd nf ,if;rde;f rwdEYk iS hf aumif;rGepf mG qufqMH u avuke?f wzef
tu,fí toifwo Ykd nf xdrk ed ;f rwdu
Yk kd rESpNf cdKufMuygrl (cEDw
Å &m;xm;&SMd uum
onf ; cH M uavuk e f ) / taMumif ; aomf u m; toif w d k Y o nf wpH k w &mud k
rESpNf cdKufMujim;vnf; tv’m[ft&Sijf rwfonf ,if;t&mrsm;ü rsm;pGmaom
aumif;jrwfjcif;udk jyKvkyaf wmf rlwef&m\/}} (4 ; 19)
oifonf oif\ZeD;onfudk rBudKufESpfoufvQifawmifrS ¤if;tm;
MuifempGm w&m;rQwpGm qufq&H ef wm0ef&adS yonf/
tpövmrfwGif cifyGef;onf\ tcGifhta&;rsm;onf ZeD;rdef;r\
tcGifhta&;rsm;ESifh twlwlyif jzpfonf/ þodkYaom tcGifhta&;rsm;udk
toifhtaeESifh acwfrDonf[k qdkygrnfavm (odkY) acwfaemufusaeNyD
[kqykd grnfavm/
rmwmrdcifaus;Zl;&Sifrsm;ESifh ywfoufaom tcGifhta&;rsm;
,ckwpfzef rdcif\ tcGifhta&;rsm;ukd qef;ppf MunfhMuygpkdY/ rdcifukd
½kdaoav;pm;rI\ txuf0,f tv’m[ft&Sifjrwf()tm; atAg'g[f
(c0yfukd;uG,fjcif;) jyKjcif;omjzpfaMumif; usrf;jrwfuk&ftmef? nOfhc&D;u@?
usr;f yd'k f (23)wGi-f
]]pifppf toifhtm; zefqif;arG;jrLawmfrl aomt&Sifjrwfonf (þodkY)
trdeaYf wmfp&D ifcsrSwfjy|mef;awmfrcl ahJ vonf/ toifwo Ykd nf xdt
k &Sifjrwfrw S yg;
tjcm;udk c0yfu;kd uG,f &Scd ;kd ylaZmfjcif; tvQif; rjyKMu&ay/ 4if;jyif rdbESpyf g;tm;
aumif;pGm jyKpk oN*dK[faxmufyMhH u&rnf/}} ( 17 ;23)
q&mrBu;D a'gufwmvSv0S if;
trsK;d orD;u@? usr;f yd'k f (1)wGif -
]]oifwt
Ydk m; arG;zGm;ay;aom om;tdr&f iS rf sm;tm; av;pm;Muavmh/}}

om;aumifrsm;u@? usr;f yd'k f (151)wGif

]]4if;jyif (toifwo
Ydk nf) rdbESpyf g;ESihf aumif;pGmqufqjH cif; (jyKMuuke)f /}}
( 6 ; 151)
vGw(f uf)rmefock rdeu
f @? usr;f yd'k f (14)wGi-f
]]xdrk w
S yg; ig(tv’m[f)t&Sijf rwfonf ]]rEkó}} vlom;tm; 4if;\rdbESpyf g;ESihf
ywf o uf í (þod k Y ) av;euf p G m trd e f Y a y;awmf rl c J h \ / 4if ; \rd c if r S m
tm;tifcsnfheJYrItay:ü tm;tifcsnfheJYrIudk cHpm;vsuf 4if;tm; (rdrd
0rf;wGif;ü) vG,fydkufcJhav\/ xdkrSwyg; ESpfESpfajrmufaomtcgüomvQif
4if;tm; EdjYk zwfav\/ (odjYk zpfay&m) toifonf igt&Sijf rwftm;vnf;aumif;?
toif\rdbESpyf g; wdt Yk m;vnf;aumif;? aus;Zl;wifavmh/}} (31;14)
wpfzef oJawmifyrYkd sm;u@? usr;f yd'k f (15)wGi-f
]]pifppfaomfum; igt&Sifjrwfonf ]rEló} vlom;tm; 4if;\rdbESpfyg;
ESiyhf wfoufí aumif;pGmjyKpk&ef av;eufpmG trdeaYf y;awmfrcl \ hJ / 4if;\ rdcifrmS
4if;tm; qif;&J'u k © yifyef;Bu;D pGmESihf (rdrd 0rf;wGi;f 0,f) o,fy;kd vG,yf u
kd cf \
hJ / xkjYd yif
qif;&J'u k y© ifyef;BuD;pGmESiyhf if 4if;tm; arG;zGm;cJ\ h /}} (46 ; 15)
]]rdcif\ ajcz0g;atmufwGif *sEéof (trw okcbH)k &So
d nf}} (rkpef 'f t[fr'fusr;f ?
tAfaeYrm*s[u f sr;f )
þonfrmS rdcifjzpfool nf vrf;ay:wGif avQmufvrS ;f oGm;onf/ tnpf
taMu; (EGm;acs;)rsm;ay:wGif avQmufvrS ;f aeygu xkt d npftaMu;rsm;onf
okcbHk jzpfomG ;rnf[rk qk/d qkv
d o
dk nfrmS oifonf oif\rdciftwGuf tajccH
tusq;kH wm0ef0wå&m;rsm; ausyeG Nf y;D ? rdciftm; ½kad oav;pm;pGmqufqyH g/
rdcifudk Muifem oem;yg/ oif\ rdcifudk av;pm;jrwfE;dk wefz;dk xm;vQif tv’m[f
t&Sifjrwftvkdawmfjzifh oifonf *sEéof okcbHkodkY 0ifoGm;&rnf/ 0ifEkdifrnf
tpövmrfrjS yqdak om trsKd;orD;tcGit
hf a&;
jzpfonf[k qkv
d jdk cif; jzpfonf/
]]vlwpfO;D rS wrefawmfjrwf rk[r®'(f )tm; ar;avQmufonfrmS ]tk-d wrefawmf
þavmuwGif uREkyf rf t S cspfoifq
h ;kH ?tMuifemoifq
h ;kH ? u½kPm txm;oifq h ;kH
vly*k Kd¾ vfrmS rnfoel nf;[k ar;jref;&m wrefawmf(f )rS rdeaYf wmfro l nfrmS ]oif\
rd c if } k j zpf o nf / wpf z ef x yf í rd c if aemuf rnfol jzpfygao;oenf;[k
ar;avQmufjyef&m ]oif\rdcif}[k ajzjyefonf/ wpfzefxyfí ]rdci}f \aemuf
rnfolYukd cspfjrwfEkd; wefzkd;xm;&ygrnfenf;[k xyfí ar; avQmuf&m ]oif\
rdcif} [kyif ajzMum;awmfrlonf/ xkdtcg xkda,mufsm;rS pwkw¬ajrmuf
tBudraf jrmuf rdcif\aemuf rnfoUl tm; cspfcifjrwfE;dk wefz;dk xm;&ygrnfenf;
ar;avQmufjyef&m? wrefawmfjrwfBu;D ()rS ]oif\zcif} [k ajzMum; cJah vonf/
}} (qG [ D [ k v f A d k c g&D u srf ; twG J ( 8)? tcef ; (2)? ['D ; qf t rS w f ( 2)?
qG[[ D v k rf w
G pf vifrf usrf; )
cspfarwåmESifh ½kdaoav;pm;rI\ 75%ukd rdcif twGufxm;NyD;
use2f 5%rSm zciftwGujf zpfonf/ twkcd sKyaf jym&aomf a&Twq H yd ?f aiGwqH yd Ef iS hf
aMu;wHqyd f wko
Yd nf rdciftwGuo
f mjzpfNy;D ? zciftwGurf mS ESpo
f rd q
hf o k mjzpfonf/
uREf k y f \ aemif a wmf n D a wmf r sm;rS þtcsuf u k d oabmayguf
em;vnfMuí aysmf&Tifygonf/ yHkrSeftm;jzifh þtcsufonf aemifawmf?
nDtpfuadk wmfrsm;\ cHpm; csuu f dk xdcudk af prnfjzpfí awmif;yef&rnfjzpfonf/
uREykf 0f rf;enf;ygonf/ tpövmrfrS uREyfk w f t
Ykd m; oifMum;ay;aomt&m jzpfyg
onf/
csD;rGrf;jcif;taygif;wkdYonf tv’m[ft&Sifjrwf ()twGufom
jzpfygonf/ þae&mwGif a&muf&dS aeMuaom nDaemiftaygif;rSm tpövmrfudk
em;vnf oabmayguf Muolrsm;jzpfMuí uREyfk 0f rf;omMunfE;l rdygonf/
tpfr^nDrrsm;\ tcGit
hf a&;
,ck w pf z ef tpö v mrf r S tyf E S i f ; xm;aom tpf r ^ nD r rsm;\
tcGit
hf a&;ukd cGjJ cm;pdwjf zmavhvmMunfMh uygOD;pk/Yd
usr;f jrwfu&k t
f mef? aemifw&jcif;u@? usr;f yd'k f (71)wGif
q&mrBu;D a'gufwmvSv0S if;
]]xked nf;wlpmG ]]rktrf ife}f } ouf0if,MkH unfaomol a,musfm;? rde;f r wkUd onfvnf;
(omoema&;wG i f ) tcsif ; csif ; wpf O D ; ES i f h w pf O D ; taqG cif y G e f ; rsm;yif
jzpfMuuke\ f /}} (9 ;71)
þusr;f yk'd af wmfvm ]]atmifv,
D m}}qko d nfrmS ]axmufyHhol? xdef;odrf;
apmifha&Smufol}[k teuf t"dyÜg,f&onf/ twkdcsKyfajym&aomf olwdkYonf
wpfO;D ESihf wpfO;D tjyeftvSef nDtpfurdk sm;? armifErS rsm;jzpfMuonf/
trsKd ;orD;rsm;\ ynma&;qkid &f m tcGit
hf a&;
,ckwpfzef uREkfyfwkdYtaeESifh tpövmrfrS trsKd;orD;rsm;twGuf
tyf E S i f ; xm;aom ynma&;qk d i f & m tcG i f h t a&;rsm;uk d cG J j crf ; pd w f j zm
avhvmMunfMh uygpk/Yd usr;f jrwfu&k t
f mef? zwf½w
G af vmhu@? usr;f yd'k f (1-5)wGi-f
]](tkd-eADwrefawmf) toifonf rdrd t&Sif jrwf\emrHawmfjzifh (tpjyKí)
zwf y gav/xk d t&S i f j rwf o nf (ouf & S d o uf r J h t&mcyf o d r f ; wk d Y uk d )
zefqif;awmfrcl \ hJ /xkt
d &Sijf rwfonf vlom;ukd aoG;cJjzifh zefqif;awmf rlc\ hJ /
(tk-d eADwrefawmf) toifonf zwfygav/ pifppf toift h m; zefqif;awmfral om
t&Sifjrwfonf tvGef&ufa&mpGm ay;urf;csD;jr§ifh awmfrlaom t&Sifjrwfyif
jzpfawmfrl\/tMuift&Sifjrwfonf uavmifjzifh oifMum;ay;awmfrlcJh\/
xkdt&Sifjrwfonf vlom;wkdYtm; 4if;wkdY rodcJhaomt&mrsm;ukd oifMum;
ay;awmfrcl ahJ y ownf;/}} ( 96 ; 1- 5)
usrf;jrwfuk&ftmefrS vlom;rsKd;EG,fwpf&yfvHk;tm; yxrOD;qHk;
ay;xm;aom vrf;ñTefcsufrSm 0wfjyK qkawmif;&efvnf;r[kwf/ Oykof
oDvaqmufwnf&ef vnf;r[kwf/ vSL'gef;ay;urf;&efvnf;r[kwf/ zwf½I
avhvm&efjzpfonf/ xkdYaMumifh tpövmrfonf ynma&;ukd ta&;BuD;qHk;
ae&mwGix
f m;onf/
wrefawmfjrwfBu;D ()rS rdcifEiS hf zcifEpS Of ;D pvH;k onf ¤if;wk\ Yd orD;jzpfol
ukd bmoma&; ynmoifMum;ay;&ef txl;wku d w f eG ;f \/ xko
d aYdk om rdbrsm;ukd
vnf; txl;ESpfoufawmfrl\/
wrefawmfjrwfrk[r®'f()rS rdefYawmfrlonfrSm trsKd;orD;rsm;onf
tpövmrfrjS yqdak om trsKd;orD;tcGit
hf a&;
nD r ^tpf r rsm;jzpf M uonf / wpf z ef xk d p um;vH k ; rS m wpf 0 uf [ k v nf ;
t"dygÜ ,f&onf/ uREyfk w f Ydk vlom;rsK;d EG,rf sm;ukd xuf0uf 0ufygu a,mufsm;
wpf0uf? rde;f rwpf0ufjzpfí nDtpfrrsm;jzpfaeonf/
trsdK;orD;wpfOD;vufxyfNyD;aomtcg olr\ cifyGef;rS olrtm;
bmoma&; ynmoifMum;a&;twGuf aqmif½u G af y;&ef wm0ef½o
dS nf/ xdo
k Ykd
ynmoif ay;&eftwGuf cifyGef;onfudk,fwdkif rwwfpGrf;Edkifygu olr
ynmvSnv
hf nfoifMum;Edik &f ef cGijhf yK&rnf/ pDpOf ay;&rnfjzpfonf/
]]trsdK;orD;rsm;onf ynmA[kokw ½SmrSD;&ef tvGefpdwftm;xufoef
aeMuaMumif; od&onf/ wpfaeYwiG f trsdK;orD;rsm;rS wrefawmfjrwfBu;D ()tm;
avQmufxm;onfrSm ]]tdk-jrwfwrefawmf? wrefawmf(  )\teD;wGif
tNrJ w rf ; vd k v d k a,muf s m;rsm;om 0ef ; &H v Quf ½ S d y gonf / uRef r wd k Y
trsdK;orD;rsm;twGuf wpf&ufrQtcsdeaf y;Ny;D ynmoifMum;ay;ygvm;/ odrYk o S m
uRefrwdv Yk nf; trsdK;rsdK;aom ar;cGe;f rsm; ar;jref; avQmufxm;Edik yf grnf/} xdt
k cg
wref a wmf (  )u oabmuscJ h y gonf / xd k Y a Mumif h wref a wmf j rwf ( r)
ud,
k af wmfwikd f oGm;í oifMum;rI jyKcJo h nfth jyif tjcm;aomqG[mAg[f om0u
rsm;udvk nf; trsdK;orD;rsm;udk ynmoifay;apcJo h nf/}}
(qG[;D [kvf Adck g&D usrf;? ynmu@)
pOf;pm;awG;awmMunfhyg/ vGefcJhaomESpfaygif; (1400)u urÇmh
a'otoD;oD;½Sd ,Ofaus;rIBu;D rsm; xGe;f um;&m wdik ;f ? Edik if rH sm;wGif trsKd ;orD;
rsm;tm; toH;k awmfcrH sm;tjzpf &ufpuf ESrd chf squfqcH MhJ uaomfvnf; tpövmrfu
trsKd ;orD;rsm;udk ynmoifMum;ay;&ef awmif;qdck o hJ nfuakd wGU&ayrnf/
rGwpf vifrt
f rsKd ;orD; ynm&SiBf u;D rsm;
uREfkyfwdkYwGif rGwfpvifrftrsdK;orD; pmayynm½Sifrsm;pGm ay:xGef;cJh
ygonf / oif w d k Y t m;uREf k y f r S ay;Ed k i f a om taumif ; qH k ; OyrmrS m
bDbDtmtd&S[f(g) jzpfygonf/ olronf [Z&oftblbuú&f ()\
orD;awmf jzpfonf/ uREkfyfwdkY wrefawmfjrwfBuD;()\ Muif,mawmfvnf;
jzpfonf/
ocifrBu;D onf qGm[mAmBu;D rsm;?cvDzmG Bu;D rsm;udyk if vrf;ñTef oifMum;
q&mrBu;D a'gufwmvSv0S if;
rIjyKco hJ nf/ ocifrBu;D \ ausmMf um;aomwynfw h pfO;D rSm tk&0f g[f-tpfAaf eY-
ZkAikd &f f (g)jzpfonf/
tk&0f g[f-tpfAaf eY-ZkAikd &f f (g) ocifrrS ajymMum; cJo h nfrmS - ]uRerf onf
usrf;jrwf uk&ftmef\ todynmwGifvnf;aumif;? jyKydkifcGifh&Sdaom? jyKykdifcGifh
r&Sdaom "r®owfe,fy,füvnf;aumif;? pmayESifh uAsm ynm&yfe,fy,fü
vnf;aumif;? tm&Aforkid ;f e,fy,fü vnf;aumif;? tmtd&mS [focifrBu;D (g)
xuf BuD;us,faom ynm&Sif wpfOD;wpfa,mufudkrQ rawGU rjrifcJhbl;yg/}
ocif rBuD ; onf bmoma&;wG i f uRrf;usifonfomru aq;0g;
twwf y nmvnf ; uRrf ; usif o nf / wpf p H k wpf a ,muf r S v ma&muf í
wrefawmfjrwf()tm; aq;0g;ukoonfh enf;vrf;rsm; ar;jref;avQmufxm;
onfhtcg wrefawmf()ajymonfh aq;ukoenf;rsm;udk ocifru tvGwf
usufrSwfxm;vdkufonf/
ocifrBu;D (g)onfocsmF ynm&yfwiG v f nf; uRr;f usio
f l wpfO;D jzpfNy;D
]]Mirath} ac: tarGqufcHjcif;qdkif&m jyoemrsm;udk tBudrfaygif;rsm;pGm
ar;jref;jcif;cHcJh &onf/ ocifrBuD;(g)rS wpfa,mufjcif;twGuf &oifh
&xdkufaom a0yHka0pkudk twdtuswGufcsuf ay;EdkifcJhonf/ ocifrBu;D onf
cvDzGgBuD;rsm;tygt0if tm;vHk;aom qG[mAmBuD;rsm;udk vrf;ñTefoifMum;
ay;cJah om pmayynm½Sif q&morm;wpfO;D vnf;jzpfonf/ ocifrBuD;onf
tAl[k½dkif&m[f() ocifudk vrf;ñTef oifMum;ay;oljzpfNyD; olrudk,fwdkif
['D;qfawmfaygif; (2210)udk qifjh yefcohJ l wpfO;D vnf;jzpfonf/ tAlteG ;f (rf)ESihf
tAlrlqm()(w&m;olBuD;)wdkY\ qifhjyefcsuft& uREfkyfwdkY qG[mAmrsm;
()onf wpfpw kH pf&m (taMumif;t&mwpfc)k ESihf ywfoufí rdrw d w
Ykd iG f tod?
ynm? A[kokwr½SdaomtcgwGif tNrJwrf; tmtd½Sm[focifr(g )xH
oGm;a&mufar;jref;cJhonf/xdktcgrsdK;wdkif; olrwGif oufqdkif&m taMumif;
t&mES i f h ywf o uf í wd u saomtod y nm½S d o nf c snf ; om jzpf o nf /
ocifrBuD;(g)onf ynm½Sifaygif; (88)OD;udk oifMum;arG;xkwfay;cJhaom
ynm½Sirf sm;\q&m ynm½Siw f pfO;D jzpfonf/
tjcm;aomynm½Sif trsdK;orD;aygif; ajrmufrsm;pGm ½SdcJhygonf/
4if;wdkYteuf aemufxyfOyrmwpfOD;rSm qGzD,m(g )ocifrjzpfonf/
tpövmrfrjS yqdak om trsKd;orD;tcGit
hf a&;
ocifrBu;D onfvnf; wrefawmfjrw(f )\ Muif,mawmfZeD;wpfO;D jzpfonf/
ocifrBu;D onf zdu[fEiS hf tpövmrf"h r®owfqikd &f mwGif uRr;f usio
f yl nm½SiBf u;D
wpfO;D jzpfygonf/
tDrmrfaemif0f0D(&[)\qifhjyefcsuft& qGzD,mocifr(g)onf
xdt
k csed x
f u
kd mvwGif todOmPftm; taumif;qH;k aom(OmPftxufq;kH aom)
trsKd ;orD;wpfO;D jzpfonf/
tjcm;aomOyrmwpf&yfrmS tGe;f arh pvrm (g) jzpfonf/ ocifrBu;D
onfvnf; wrefawmfjrwfBuD; () \ ZeD;wpfOD;jzpfonf/
[mzdZftdAfaeY[*sm&f(&[)\ qifhjyefcsuf t& ]]ocif r BuD ; onf
trsdK;rsdK;aomynm½Sif (32)OD;udk oifMum;arG;xkwfay;cJholjzpfonf/}}
xdt
Yk jyif tjcm;aomOyrmwif&rnfh trsKd ;orD; ynm½Sirf sm;½Scd o hJ nf/
zmwDrm[f(Aif;efaoh udik ;f pf)(g) onf [Z&of tmtd½mS [focifr (g)Bu;D ESihf
[Z&of tkrm&f()wdEYk iS hf tpövmrfzh u
d [fEiS hf ywfoufí pum; ppfx;kd aqG;aEG;yJG
jyK&mwGif olwdkYESpfOD;rSm zmwDrm[f ocifr (g)\ trSm;udk½Smí r&cJh[k
tqd½k o
dS nf/
tDrmrfaemif00f \
D tqdt ]olronf tapmydkif; umvuwnf;u
k & ]]ol
[d*s&ofvkyfcJhaomaMumifh ocifrBuD;onf todynmA[kokw ajrmufrsm;
pGm½Sdxm;onf}} [kqdkonf/
tjcm;aom Oyrmwpf&yfrSm tewfpfocif () \ rdcifjzpfol
tGe;f rDqvif;rf(g) jzpfNy;D ocifrBu;D onf 'tf0g[fu@wGif tvGeaf usmMf um;
aomynm½Siw f pfO;D jzpfcohJ nf/
tjcm;aomOyrmwpf & yf r S m qtD ' gezD q mocif r ( g )jzpf N yD ;
olronfajr;awmf[mqefocifBuD;\ ajr;rwpfOD;jzpfNyD; tDrmrf½SmzD(&[)\
q&mrvnf; jzpfonf/ tDrmrf½SmzD(&[)onf tpövmrfhqdkif&m rZf[Afrsm;
teuf ½SmzDrZf[Afudk xlaxmifcJholjzpfonf/ ,cktcgwGif rZf[AfBuD;
av;ckteuf ½SmzD rZf[AfrmS vnf; wpfct
k ygt0if jzpfonf/
tjcm;aomOyrmwpf&yfrSm tbl'g&f'gtf () \ ZeD;tGef;ar
q&mrBu;D a'gufwmvSv0S if;
tuf('f)'g&f'g(g) jzpfco
hJ nf/ odyHÜ ynm½Sif wpfO;D vnf;jzpfco
hJ nf/
tDrmrf Adck g&D (&[) (qG[;D [kvf Adck g&D ['D;qfusr;f awmfujkd yKpo
k )l rSyif
rSwfcsufcscJhonfrSm ]ocif r BuD ; onf o d y Ü H y nme,f y ,f w G i f uRrf ; usif
ynm½Sif wpfOD;jzpfcJhonf/}
xdkYtjyif trsdK;orD;ynm½Sifrsm; ajrmufrsm;pGm ½SdcJhonf/ xdkacwf
xd k u mv(vG e f c J h a omES p f a ygif ; (1400) ausmf ? tpö v mrf jyef v nf
ay:
ay:xG xGef;ump umv)u rde;f uav; arG;zGm;vmonfESifh t½Sifvwfvwf
umpumv)u
ajrjr§KyfNyD;? rdef;uav;rsm;udk &ufpufqdk;0g;pGm zdESdyf qufqHjcif;cHcJh&aom
umvwGifyif odyÜHynm? aq;ynmESifh bmoma&;ponfh e,fy,ftrsdK;rsdK;
ü ynm½SiftoD;oD; ay:xGef;apcJhonf/
tb,faMumifhqdkaomf tpövmrfrSajymcJhonfrSm trsdK;orD;wdkif;udk
ynmoifMum;ay;&rnf/ þodkYaom tpövmrfhtrsdK;orD;rsm;tcGifhta&;udk
acwfrrDaS wmhyg? acwfaemufusaeNyD [kqEkd ikd yf govm;/
tpövmrfw
h &m;Oya'rS cGijhf yKxm;aom trsKd ;orD;rsm;\ tcGit
hf a&;rsm;
,cktcg tpövmrfrSjyqdkaom? w&m;Oya'u cG i f h j yKxm;onf h
trsdK;orD;rsm;\tcGifhta&;rsm; taMumif; aqG;aEG;wifjyygrnf/
tpövmrfhw&m;Oya't& trsdK;om;ESifh trsdK;orD;onf twlwlyif
jzpfonf/ ½S&t D ofw&m;Oya'rSm trsKd ;orD;ESit
hf rsKd ;om;ESpOf ;D pvH;k \ toufcE¨m
ESiphf nf;pdru
f kd umuG,af y;onf/
tu,fí a,mufsm;wpfa,mufonf rde;f rwpfa,mufukd owfjzwfchJ
ygu ao'Pftjypfay;cH& rnfjzpfonf/ þonfrmS tajccHtusq;kH ]]Kisas}}
tjypf'Pfyifjzpfonf/*g0Du@? usr;f yd'k f (178-179)---

]olonfvnf;yJ owfjcif;cH&rnf/}
rdef;rwpfOD;wpfa,mufonf a,mufsm;wpfOD;udkowfygu? olronf
vnf; ao'Pftjypfay;cH&rnf jzpfonf/ (aopm;aoap tjypf'Pfay;jcif;
jzpfonf)
tpövmrfrjS yqdak om trsKd;orD;tcGit
hf a&;
uDqgG wf(pf)[laom tpövmrfwh &m;Oya't& a,mufsm;jzpfap? rde;f r
jzpfap wpfpHkwpfa,muf\ rsufvHk;? ESmacgif;? em;½Guf ponfjzifh udk,ft*Fg
tpdwftydkif;wpfckckudk xdcdkuf'Pf&m&apygu wlnDaomtjypffay;rIrsdK;cH
&rnfjzpfonf/
tu,fí towfc&H aomol\ oufqikd &f m use&f pfoo l nf rde;f ryif
jzpfygap olr\oabmxm; (xifjrifcsuf)udk wpfzufrS vdkufavsm&rnf
jzpf o nf / ol r u ouf q d k i f & mvl o wf o rm;ud k cG i f h v T w f r nf q d k y gu
xdkvlowform;onf towfcH&rnfhtpm; ]'PfaqmifrI} udkvufcHap &rnf
jzpfonf/
towfc&H ol\aqGrsKd ;rsm;Mum;wGif vlowform;tm; tjypf'Pfay;rIEiS hf
ywfoufí oabmuJG vJrG ½I adS eygu atmufygtwdik ;f ajz½Si;f ay;&rnfjzpfonf/
]aool\ aqGrsdK;rsm;Mum;wGif tcsdKUu vlowform;tm; owfypf&rnf?
tcsd K Uuol tm; 'Pfa Mu; ay;aqmif a p&rnf [ k oabmuJ G v J G a eygu
'Pf a Mu;aiG vuf c H a p&rnf / vl t rsm;u? aool \ aqG r sd K ;rsm;u
vlowform;tm;owfjcif;rS wm;qD;&rnfjzpfonf/}
oufaowpfO;D onf a,mufsm;jzpfap? rde;f rjzpfap xdo
k \
l oabmxm;
xifjrifcsuu
f kd tav;xm;&rnfjzpfonf/
usr;f jrwfu&k t
f mef? cJb,
G af bmZOfrsm;u@? usr;f yd'k f (38) wGif
]]4if;tjyif (td-k w&m;olBu;D taygif;wd)Yk cd;k ol a,mufsm;yif jzpfap? cd;k olred ;f ryif
jzpfap? toifwdkYonf 4if;wdkYESpfOD;vkH;\ vufrsm;udk jzwfawmufMuavukef/
(þonf) xdkolwdkYESpfOD; jyKrlchJMuaom jyKrl csuf\ jypf'Pfvnf;jzpf\/
tv’m[ft&SifjrwftxHawmfrS (tjcm;olrsm;) owd oHa0*&ap&ef qkH;rcsuf
w&yfvnf; jzpf\/}} (5; 38)
]]vlwpfa,mufonf "g;jywdkuf vk,ufygu xdkolonfa,mufsm;
jzpfap? rde;f rjzpfap olr\vufukd jzwfypfoifo
h nf/ þtrIwiG f jypf'Pfonf
twlwl yifjzpfonf/}} a&mifjcnfawmfu@? usr;f yd'k f (2)wGif
]]umarokrdpämpm&uH usL;vGefaom rdef;ronfvnf;aumif;? umarok
q&mrBu;D a'gufwmvSv0S if;
rdpämpm&uH usL;vGefaom a,musfm;onfvnf;aumif;? toifwdkYonf
4if;wdEYk pS Of ;D teuf wpfO;D pDukd Budr'f Pftcsufaygif; wpf&mpD ½du
k Mf u avuke/f }}
( 24 ; 2)
trsKd ;orD;oufaocHciG hf
tpövmrfwGif trsdK;orD;udk oufaocHcGifhjyKonf/pOf;pm;Munfhyg/
tpövmrfwiG f vGecf ahJ omESpaf ygif; (1400)uwnf;u oufaocHciG ahf y;xm;onf/
,ckacwfopf (1980) ckESpfwGif *sL;bmoma&; acgif;aqmifrsm;rS
trsKd ;orD;rsm;oufaocHciG ahf y;oif?h ray;oifu h kd pOf;pm;aeMuwke;f jzpfonf/
tpö v mrf u vG e f c J h a omES p f a ygif ; (1400)ausmf u wnf ; u trsd K ;orD ;
oufaocHciG hf tcGithf a&;udak y;cJNh y;D jzpfonf/a&mifjcnfawmfu@ ? usr;f yd'k f
(4) wGi-f
]]4if ; jyif tjypf u if ; pif a om trsKd ; orD ; rsm;tm; (umarok r d p ä m
pm&usL;vGeo f nf[)k pGypf NJG yD;aemuf oufaoav;a,muf wifrjy Edik cf MhJ uaom
olwt Ykd m; toifwo
Ykd nf Budr'f Pftcsufaygif; &Spq
f ,f ½du
k Mf uavuke/f }}
( 24 ; 4)
tpö v mrf w G i f ao;i,f a omjypf r I t wG u f ouf a oES p f a ,muf ?
Bu;D av;aomjypfrtI wGuf oufaoav;a,mufvt kd yfonf/ trsKd ;orD;wpfO;D udk
rrSefruef pGyfpJGajymqdkygu? ,if;onf BuD;av;aomjypfrIjzpfjcif;aMumifh
oufaoav;OD; vdktyfonf/
,ckacwftcsed t
f cgwGif a,mufsm;rsm;onf rde;f rrsm;udk enf;rsKd ;pHEk iS hf
pGyfpJGNyD; apmfum;ajymqdkaeMuonfudk awGY&ayrnf/ olwdkYonf trSefwu,f
rvkyf aqmifygbJEiS hf ]zgonfr} ]rde;f r½Tirf } ponfjzifh qJqakd eMuonf/
tpövmrfEikd if aH wmfwpfcw k iG f a,mufsm;wpfO;D u rde;f rwpfO;D udk ]zgonfr}
]rde;f r½Tirf }[k ac:ygu? xdk rde;f rrSxakd ,mufsm;udk w&m;½H;k odaYk c:,lNy;D w&m;pJG
qdEk ikd of nf/ xdo k rl S pGypf aGJ jymqdck &H aom rde;f ronf trSew f u,f ]raumif;onfh
rd e f ; r} jzpf a Mumif ; ouf a o(4)OD ; wif j y&rnf / 4if ; ouf a orsm;xJ r S
wpfa,mufonf trSm;oufaoxGuq f ykd gu? xdo
k ufao(4)OD;vH;k udk Burd 'f Pf
tpövmrfrjS yqdak om trsKd;orD;tcGit
hf a&;
(80)pDay;rnfjzpfNyD;? aemiftem*wfwGifvnf; olwdkY\oufaoxGufqdkrIudk
vH;k 0vufcaH wmhrnf r[kwyf g/
]tpö v mrf r S trsd K ;orD ; wpf O D ; \ umtd a `E´ (td a `E´ o d u © m )ud k
ta&;BuD;qHk;t&mtjzpf wefbdk;xm;onf/}
tpövmrfü arG;&mygtrnf xde;f odr;f cGi&hf jdS cif;
taemufwikd ;f ESihf tcsKd Uaomta½SUwdik ;f Edik if rH sm;wGif rde;f rwpfa,muf
onf vufxyfaomtcg olr\trnfukd ajymif;vJ&onfrmS obm0jzpfonf/
tpövmrfwiG t f rsKd ;orD;wpfO;D vufxyfygu olronf vifa,mufsm;\
trnfukd qufcEH ikd o f vdk olr\trnfukd vifa,mufsm;trnfEiS hf vdu
k af vsm
nDaxG aygif;pyfí cH,lEdkifonf/ odkYwnf;r[kwf olr\ arG;&mygtrnfudkyif
qufvufc, H l usio hf ;kH Edik o
f nf/
rsm;pGmaom tpövmrfh vlYtzJGYtpnf;rsm;wGif trsdK;orD;rsm;onf
vufxyfNyD;onfh aemufwGifyif olrwdkY\ arG;&mygtrnfrsm;udkyif qufí
cH,lMuonfudkawGY&\/ tb,faMumifhqdkaomf tpövmrfwGif a,mufsm;ESifh
rde;f ronftwlwyl if jzpfaomaMumifyh if...
tpövmrfwGif rdrd\ arG;&mygtrnfxdef;odrf;jcif;udk vufcHygonf/
þodaYk om tcGit hf a&;rsKd ;udk acwfryD gonf (od)Yk acwfaemufusaeygonf[k
oifajymEdik yf goavm/
trsKd ;orD;rsm;\ Edik if aH &;qdik &f m tcGit
hf a&;rsm;
,ckwpfzefEdkifiHa&;qdkif&m tcGifhta&;rsm;udk qef;ppfMuygOD;pdkY/
aemifw&jcif; u@? usr;f yd'k f (71)wGif
]]xked nf;wlpmG ]]rktrf ife}f } ouf0if,MkH unfaomol a,musfm;? rde;f r wkUd onfvnf;
(omoema&;wG i f ) tcsif ; csif ; wpf O D ; ES i f h w pf O D ; taqG cif y G e f ; rsm;yif
jzpfMuuke\ f /}} (9 ; 71 )
¤if;tm,ofawmft& ]]a,musfm;rsm;ESifh rdef;rrsm;onf wpfOD;ESifh
wpfOD; tjyeftvSef ulnDyHhydk;olrsm; jzpfMuonf/}} þae&mwGif tjyeftvSef
q&mrBu;D a'gufwmvSv0S if;
ulnyD yhH ;kd ol[k qd&k mwGif ]vlrIa&;twGufom r[kwfbJ EdkifiH a&;twGufyg
tusHK;0ifavonf/}
trsKd ;orD;rsm; rJay;ydik cf iG hf
tpövmrfwGif trsdK;orD;tm; rJay;ykdifcGifhay;xm;onf/usrf;jrwf
uk&t
f mef? ppfaq;pD&ifjcif;cH&aomrde;f ru@? usr;f yd'k f (12)wGi?f
]]tdk-eADwrefawmf? ]]rktfrifef}} ouf0if,kHMunfMuaom rdef;r rsm;onf
toifhxHvmí rdrdwdkYrSm rnfonfh wpfpkHwpf&mudkrQyif tv’m[f t&SifjrwfESifh
wJzG ufEiId ;f ,SOf (qnf;uyfu;kd uG,)f Murnf r[kwyf g [lívnf;aumif;? cd;k 0Surf u I kd
vnf; usL;vGeMf urnfr[kwyf g [lívnf;aumif;? olwpfyg;\ ZeD;r,m;tm;
jypfrmS ;aom trIukd vnf;usL;vGeMf urnfr[kwyf g[lívnf;aumif;/ rdrw d \ Ykd
om;orD; rsm;udkvnf; owfjzwfMurnf r[kwfyg[lívnf;aumif;? rdrdwdkY\
vufrsm;ESifh ajcrsm;\tMum;ü rkom;wpfpkHwpf&mudkvnf; vDqnf
zef w D ; Murnf r[k w f y g[l í vnf ; aumif ; ? aumif ; jrwf a om trI u d p ö
wpfpkHwpf&mESifh pyfvsOf;í toif\trdefYudkvnf; zDqefMurnf r[kwfyg[lí
vnf;aumif;? ]]Adkiftwf}} jyKMuaomtcg toif onf 4if;wdkYtm; Adkiftwf
jyKygav/}} ( 60 ; 12)
þae&mwGif tm&ADpum;vH;k ]]Akid t
f wf}}[laompum;onf ,ckacwf
uREfkyfwdkYem;vnfxm;Muaom ]]a½G;aumufyGJ}} xufydkíus,f0ef;ygonf/
tb,faMumifhqdkaomf uREfkyfwdkY\ aus;Zl;½Sif wrefawmfjrwfBuD;()onf
tv’m[ft½Sifjrwf()\ &plvfwrefawmf jzpfonfomru Edik if aH wmf\
tBu;D tuJx#G af cgifvnf; jzpfonf/
trsdK;orD;rsm;onf wrefawmfjrwfBuD;() xH vmMuNyD; 4if;wdkYonf
wref a wmf j rwf B uD ; ( ) rS ]]Ed k i f i H a wmf t BuD ; tuJ } } jzpf a ejcif ; tay:
oabmwlMuonf/ xdaYk Mumifh tpövmrfrS trsKd ;orD;udk tcGit hf a&;ay;&mwGif
rJay;cGiyhf g yg0ifonf/
Oya'jyK&mwGif trsKd ;orD;rsm; yg0ifaqmif&u
G Ef ikd cf iG hf
trsKd ;orD;onf Oya'jyK&mwGiv
f nf; yg0ifciG hf ½So
d nf/ ausmMf um;aom
tpövmrfrjS yqdak om trsKd;orD;tcGit
hf a&;
['D;qfawmfwpfckt& ]]tkrm&f ocif()onf qGm[AgBuD;rsm;ESifh r[m&f
(r*Fvm cef;0ifaMu;)udpaö qG;aEG;aecJo h nf/ r*Fvm cef;0ifaMu; (r[m&f)onf
qif;&Jom;rGwfpvifrf a,mufsm;vli,frsm;tm; vufxyfxdrf;jrm;jcif;trIrS
[efYwm;aeonf/ xdkY twGufaMumifh r[m&fESifhywfoufí tjrifhqHk; rnfrQ
ay;vQif jzpfrnf[laomtcsufudk qHk;jzwf&ef aqG;aEG;aepOf xdktkyfpkxJwGif
xdkifaeaom aemufwef;rS trsdK;orD;wpfOD;rS rwfwyf&yfí uefYuGufonf/
usr;f jrwf uk&t f mef(4;20) wGif r[m&fonf wwfEikd o f jl zpfygu ]]&wemypön;f
tyHwk pfykH (od)Yk a½Twpfy}kH } ay;Edik uf ay;&ef ñTeMf um;xm;Ny;D jzpfonf/ xdaYk Mumifh
tkrm&f ()rSaeí ,if;udk uefo Y wfay;jcif;rSm roif[
h ak xmufjy ajymqdck o hJ nf/
xdktcgtkrm&focif()rScsufjcif;yif tkrm&f ()rSm rSm;ygonf?
xdktrsdK;orD;rSm rSefygonf [k wkefYjyef ajymMum;cJhonf/ pOf;pm;Munfhyg.../
tu,f í xd k a jymqd k a xmuf j yaom trsd K ;orD ; onf emrnf B uD ; aom
trsKd ;orD;jzpfygu? olr\trnfukd xnfo h iG ;f azmfjyrnfjzpfonf/ olr\trnf
azmfjyxm;jcif;r½SdaomaMumifh olronf ]]omreftrsdK;orD;}} omjzpfonfrSm
xif½Sm;\/ þonf\ qdkvdk&if;rSm omref trsdK;orD;wpfOD;onfyifvQif
EdkifiHawmftBuD;tuJwpfOD;\ vkyf&yfudk rSm;aeygu ]]y,fzsufydkifcGifh? a0zef
ajymqdyk ikd cf iG }hf } ½So
d nf/
]ynm&yfa0g[m& t"dyÜg,ft&? þodkYjyKvkyf jcif;udk zGJYpnf;yHk
tajccH O ya' csd K ;azguf j cif ; ud k jiif ; y,f j cif ; } [k a c:qd k E d k i f o nf /
tb,faMumifhqdkaomf usrf;jrwfuk&ftmefonf rGwfpvifrsm;twGuf zJGYpnf;
yHktajccHOya' jzpfonf/ txufygjzpf&yfrS xif[yfaeonfhtcsufrSm
trsKd ;orD;rsm;onfyifvQif zJpYG nf;yHk tajccHOya'jyKvyk &f mwGif yg0ifEikd o f nf?
yg0ifcohJ nf[k qdv
k o
kd nf/
trsKd ;orD;rsm;onf ppfajrjyifwiG f yg0ifEikd o
f nf qG[;D [kvf Akcd g&Dusr;f wGif
tcef;wpfcef;vH;k tjynfh (Chapter wpfc)k ? trsKd ;orD;rsm;ppfajrjyifwiG f yg0if
qifEGJcJhaMumif; azmfjyxm;onf/ trsdK;orD;rsm;onf wdkufyJG0ifppfonfrsm;
twGuf a&ulo,fay;Muonf/ xdkYtwl a½S;OD;olemjyKtwwfjzifh 'Pf&m&
ppfonfrsm;udk jyKpu k ok ay;jcif;rsm; jyKvyk cf o
hJ nf/
q&mrBu;D a'gufwmvSv0S if;
ppfajrjyifwiG yf g0ifqifEcJT MhJ uaom? trsKd ;orD;rsm;teuf oD;jcm;azmfjy
jcif;cH&ol tenf;i,fteuf? eqDbm(g )qdkol trsdK;orD;wpfOD;vnf;
yg0ifco hJ nf/ olronf td[ k 'k pf pfyw
GJ iG f uREykf w
f \ Ykd wrefawmfBu;D tm; umuG,cf hJ
olwpfO;D jzpfonf/ tb,faMumifq h akd omf usr;f jrwfu&k t f mefwiG f ]a,mufsm;
ESifh rdef;rwdkYonf tjyeftvSef apmifha½Smufolrsm;jzpfMuonf/} omref
tajctaewGif trsKd ;orD;rsm;onf ppfajrjyifoYkd oGm;&ef rvdt k yfay/ ppfajrjyifoYdk
oGm;&efwm0efrmS trsK;d om;rsm;\ wm0efomjzpfonf/ vdt k yfonfh tajctaewGif
trsKd ;orD; rsm; ppfajrjyifodkY oGm;cGifh½Sdonf/ rjzpfrae tajctaersdK;rS vGJí
roGm;oifyh g/ (odrYk [kwv f Qi)f U.S.A wGif ½So d uJo h Ykd tajctaersKd ;rsm;jzpfvmrnf/
tar&duef jynfaxmifpw k iG f 1901ckEpS u f wnf;utrsKd ;orD;rsm; ppfajrjyifoYkd
oGm;cGi½hf o dS nf/ odaYk omforl wdo Yk nf ppfyw JG iG (f ppfwu kd &f mwGi)f yg0ifciG hfr½Sad y/
olrwdt Yk aeESihf olemjyKtjzpfom wm0ef xrf;aqmif&m\/
(1973)wGif tpjyKcahJ om trsKd ;orD;tcGit hf a&; (usm;?r tcGit hf a&;
wef;wl &½Sad tmifvyI ½f mS ;jcif;) vIy½f mS ;rI aemufyikd ;f rSpí ]]trsdK;orD;rsm;tm;
tb,f h a Mumif h p pf y G J r sm;wG i f wuf < upG m yg0if aqmif ½ G u f c G i f h rjyKyg
oenf;}}}}[k awmif;qdv k mcJo h nf/ xdaYk Mumifh tar&dueftpd;k &rS trsKd ;orD;rsm;
ppfwu
kd cf iG u
hf kd (1976) ckEpS w f iG f cGijhf yKco
hJ nf/
tar&duef umuG,fa&;0efBuD;Xme\ NyD;cJhaomESpfu xkwfjyefcsuf
t& (1993ckESpf{NyDv? 23 &ufaeY) pkpnf;rIwpfck(tpnf;ta0;wpfck)wGif
vl ( 90)ausmf vd i f t m;jzif h usL;ausmf a pmf u m;cH c J h & NyD ; ? ,if ; wd k Y t euf
(83)OD ; rS m trsd K ;orD ; rsm;jzpf c J h o nf / xd k u d p ö t wG u f ( 117)OD ; aom
t&m½Sdrsm;rSm pnf;urf; Oya't& ta&;,ljcif;cHcJh&onf/ tpkta0;
wpf c k w nf ; wG i f trsd K ;orD ; (83)OD ; onf vd i f y d k i f ; qd k i f & m usL;ausmf
apmfum;jcif; cH&onf/ xdk (117) OD;aom t&m½Sdrsm;\ jypfrIrSm tb,f
enf;/
xdkt&m½Sdrsm;onf? xdk trsdK;orD;ppfonfrsm;udk ajy;apNyD;? 4if;wdkY
\ t0wftpm;rsm;udk cRwfcJhonf/ 4if;wdkYudk udk,fvHk;wD; taetxm;
(4if ; wd k Y \ rsd K ;yG m ;t*F g rsm;ud k y if rzk H ; tk y f a pbJ ) wef ; pD vS n f h v nf
jyoapcJ h o nf / 4if ; wd k Y t m; vl t rsm;a½S U 0,f vd i f quf q H E d k i f a p&ef
tpövmrfrjS yqdak om trsKd;orD;tcGit
hf a&;
jzpfonf/ tu,fí þonfudk trsdK;orD;tcGifhta&;[k ,lqygu? oifh
tcGifhta&;rsm;udk oifudk,fwdkifom xdef;odrf;Edkifrnfjzpfonf/ uREkfyfwdkY
taeESifh uREfkyfwdkY\ nDr? tpfrrsm;? orD;rsm;ESifh rdcifrsm;\ vdifydkif;
qdkif&m usL;ausmfapmfum;rIrS uif;a0;apcsifygonf/
txufygjzpf&yfaMumifh ygvDrefwGif jyif;xef pGm *,uf½dkufNyD;
or®wBuD; ab;vfuvifwef (Bill Clinton))udk,fwdkif xdkjyoemtwGuf
awmif;yefcJh&NyD; vdktyfonfh ta&;,lrIjyKvkyfygrnf[k uwdjyKcJh&onf/
oifwdkYodMuaomtwdkif;yif EdkifiHa&;orm;rS ay;cJhonfh uwdjzpfonfh
]]vdktyfwJh ta&;,lrIjyKvkyfrnf}} qdkonfrSm bmqufí jzpfygrnfenf;/
xdkYaMumifh tpövmrfrS trsdK;orD;rsm;tm;vdktyfaom tajctaerSomvQif
ppf a jrjyif o d k Y oG m ;a&muf c G i f h ay;xm;jcif ; jzpf o nf / xdkodkYppfajrjyifodkY
oGm;aomtcg rsdK;wGif xdktrsdK;orD;ppfonfwdkY tpövmrfhusifh0wfESifh tnD
[D*smAf0wfNy;D ? olrwd\ kY umtda`Eu ´ kd xde;f odr;f apmifah &Smuf&rnfjzpfonf/
uREfkyf\pum;udk ed*Hk;rcsKyfrD Oyrmwpfckay;csifygonf/ uREfkyf\
a[majymrIrpwifrD uREfkyfqdkcJhonfhtwdkif; ]tpö v mrf r S a,musf m ;ES i f h
rdef;rwdkY\tMum; omwlnDrQrI? wef;wlnDrQrI &Sdonf[k ,HkMunfaomfvnf;
¤if;wdkYtMum;wGif tcGifhta&;rsm; xyfwlnDrQonf[k vufrcHyg/}
twef;wpfwef;wGif ausmif;om;]u}ESifh ]c} &Sdonf qdkygpkdY/ pmar;yGJ
wpfcw k iG f ]u}ESi]hf c} ESpOf ;D pvH;k rSm trSw(f 100)wGif (80)&Ny;D ? yxr pGo
J nfqykd gpd/Yk
ausmif;om; &maygif;rsm;pGmteuf ]u}ESihf ]c} ESpOf ;D onf yxr& onf/ ar;cGe;f udk
cJjG crf;pdwjf zm avhvmMunfyh gu ar;cGe;f (10)yk'yf g0ifNy;D ? wpfy'k v f Qif (10)rSwf
wefjzpfonf/
(10)rSwwf ef ar;cGe;f eHygwf(1)twGuf ausmif;om; ]u}rSm (9)rSw&f &SNd y;D ?
ausmif;om; ]c}rSmrlum; (7)rSwf &&Sdonf/ xkdYaMumifh ar;cGef;(1)wGif ]u} u
]c}xuf ydkonf/
ar;cGef;(2)twGuf ausmif;om;]u}rS (7)rSwf&&Sdí ausmif;om;]c}rSm
(9)rSwf&&SdonfqdkvQif ]c}u ]u}xuf omonf[k qdkEdkifonf/
(10)rSww
f efar;cGe;f eHygwf(3)twGuf ]u} a&m ]c} yg (8)rSw&f &So
d nfjzpfí
q&mrBu;D a'gufwmvSv0S if;
]u}ESihf ]c}\&rSwrf mS ESpOf ;D pvH;k twlwyl ifjzpfonf/
ar;cGef;toD;oD;wGif ]u}ESifh]c}\ &rSwfrsm;udk aygif;vdkufvQif ]u}ESifh
]c} ESpfOD;pvHk;rSm (100)tay:ü (80)&&Sdonf/ tcsKyftm;jzifhqdk&aomf
ESpOf ;D pvH;k onf trSwt
f wlwl &l onf[k qdEk ikd o
f nf/
ar;cGef;vTmwpfckvHk;twGuf NcKHíajym&ygvQif tcsdKUaomar;cGef;rsm;
twGuf ]u}rSm ]c}xufomNyD;? tcsKdUaomar;cGef;rsm;twGufrl ]c}u
]u}xufomonf/ wpfenf;tm;jzifh qdk&ygvQif ]u}ESifh]c}onf trSwf(80)pD
&Muojzifh wwfuRr;f rItwlwyl ifjzpfonf[k aumufcsuf csEikd o
f nf/
txuf a zmf j yyg oabmw&m;t&yif OyrmjyK& rnf q d k v Qif
tv’m[ft&Sijf rwf()onf trsKd ;om;rsm;udk tiftm;ydí k ay;xm;onf/ Oyrm-
tdrx
f o
J Ykd olc;kd 0ifvmygu toifonf ]uREykf t f rsKd ;orD;rsm; tcGit
fh a&;&&So
d ifh
onf[k ,HkMunfygonf/ cH,lygonfqdkvQuf tdrfwGiftwlaeaomrdcif?
tpfrrsm;? nDrrsm;?orD;rsm;udk olc;kd zrf;&ef OD;pm;ay;í cdik ;f rnfavm/}
oifonf OD;pm;ay;í vTwfrnfr[kwf/ oif udk,fwkdifom xGufí
t&ifqHk; olcdk;zrf;ygvQif vdktyfvmvQif oif\rdom;pk0iftrsdK;orD;rsm;url
0ifa&mufun l D ygvdrrhf nf/ omreftajctaewGif tv’m[ft&Sijf rwf ()onf
oifth m; tiftm;ydí k ay;xm;ojzifh oifuomvQif olc;kd udk zrf;qD;&ayvdrrhf nf/
tjcm; OyrmjyK&vQif uav;rsm;tm; rdbESihf ywfoufí wav;wpm;
jyK&rnfqdkvQif rdcifjzpfoludk oHk;q?zcifjzpfoludk wpfq tav;xm;&rnf[k
tqdk&Sdonf/ þae&mwGif trsdK;orD;rS trsdK;om;xuf ydkíomaomfvnf;
tm;vH;k twGuf ta&;ygrIrmS twlwyl ifjzpfonf/
xkdYaMumifh tpövmrfrS omwlnDrQrI ?wef;wlnDrIudk vufcHaomfvnf;
xyfwlnDjcif;udk vufrcHyg/ tpövmrfwGif rdef;rESifha,musfm;onf tm;vHk;
twGuf twlwyl if jzpfonf/ odaYk omf rGwpf vifrf vlt Y zGUJ tpnf;rSmrS aqmif
&Guaf erIrmS uGjJ ym;jcm;em;aeygvdrrhf nf/ rGwpf vifrf vlt
Y zGUJ tpnf;trsm;pkwiG f
usrf;jrwfuk&ftmefESifh pGEéofrS aoGznfí trsdK;orD;rsm;tm; ¤if;wkYd&oifh&
xku
d af om tcGit hf a&;rsm; ray;Muay/
tpövmrfrjS yqdak om trsKd;orD;tcGit
hf a&;
þokdY jzpfvm&aom jyóem\ taMumif;&if;rSm taemufwdkif;
vlYtzGJUtpnf;rsm;aMumifh jzpfonf/ taemufwkdif; vlYtzGJUtpnf;rsm;\
vTrf;rdk;rIrsm;aMumifh rsm;pGmaom rGwfpvifrfvlYtzGJUtpnf;rsm;onf vdkwm
xufydkí tumtuG,fjyK&aom? owdxm;&aom vlYtzGJUtpnf;rsm;
jzpfvm&onf/ wajz;ajz;ESifh usrf;jrwfuk&ftmef ESifh pGEéofrS aoGznfoGm;
avonf/
wpfzufwGif tcsdKUaom rGwfpvifrftzGJUtpnf;rsm;onf taemuf
wdkif;,Ofaus;rIudk vdkufemjcif;? xkd,Ofaus;rIESifhtnD wef;n§dí usifh
oHk;rIrsm; &dSavonf/
uREykf t f aeESihf taemufEikd if H vltY zGUJ tpnf;rsm;udk ajymMum;vdo k nfrmS
tpövmrfrS ay;xm;aom trsKd ;orD;rsm;\ tcGit hf a&;udk usr;f jrwfu&k t
f mef?
pGE[
é w
f EYkd iS hf qef;ppfavhvmMunf&h ef wdu k w
f eG ;f vdyk gonf/ xkrd w
S pfqifh tpövmrfrS
ay;aomtcGit hf a&;rsm;onf acwfryD g\ avm/ acwfaemufusyg\avm[lí
oHk;oyfqifjcifMuyg/ oifwdkYtaeESifh tpövmrfrSay;xm;aom trsdK;orD;
tcGifhta&;rsm;onf acwfrDaMumif; ?acwfaemufrusaMumif; em;vnf
oGm;Edik v
f rd rhf nf[k ,HMk unfygonf/
q&mrBu;D a'gufwmvSv0S if;

tpövmrfrSjyqdkaom
trsdK;orD;tcGifhta&;rsm;onf

acwfrDygao;vm;
(od)Yk
acwfaemufusukefNyDvm;/

'kw,
d wGJ

Woman's Rights in Islam


MODERNISING OR OUTDATED?

PART II
tpövmrfrjS yqdak om trsKd;orD;tcGit
hf a&;
plvfwefcgrD / / oufaocH&mü trsK;d orD;qkv d Qif tb,faMumifh ESpOf ;D jzpf
&NyD; trsKd;om;qdkvQif wpfOD;wnf;ESihf tb,faMumifh vHkavmuf&ygoenf;/
a'gufwmZmud&fEkduf(cf)/ / nDtpfuadk wmfonf uREyfk t f m; tvGet f a&;
Bu;D aom ar;cGe;f ukd ar;vku
d yf gonf/ tb,faMumifq
h akd omf trsK;d orD;oufao
(2)OD;onf trsK;d om;oufao(1)OD;ESihf wl&wmvJ/ tm;vH;k aom trIupd t ö wGuf
trsK;d orD;oufao(2)OD;onf trsK;d om;oufao(1)OD;ESihf rwlnyD g/ tcsKUd aom
trIrsm;twGuo f m trsK;d om;oufao(1)OD;twGuf trsK;d orD;oufao (2)OD;ESihf
wlEidk yf gonf/
]]oufao}}ESihf ywfouf íusr;f jrwfu&k t
f mefwiG f tenf;qH;k (5)ae&mü
azmfjyxm;aomfvnf; ]]oufao}}ukd vdifcGJjcm;NyD; azmfjyxm;jcif;r&Sdacs/
trsK;d orD;oufao(2)OD;onf trsK;d om;oufaowpfO;D ESihf nDaMumif; *g0Du@?
usr;f yd'k f (282)ü azmfjyxm;ygonf/ ¤if;onf usr;f jrwfu&k t f mef\ t&Snq f ;kH
tm,ofawmf (usr;f yd'k )f vnf;jzpfygonf/
]]xdkYjyifw0 toifwdkYonf (,if;uJhokdY pmcsKyfcsKyfqdkMuonfhjyif ckdifvkHonfxuf
cdik v
f Hk apjcif;iSm) rdrwd t
Ykd eufrS a,musfm;ESpOf ;D ukd (vnf;) oufaoxm;&SMd uuke/f
wzef tu,fí xdo k ufaoESpOf ;D wdo
Yk nf a,musfm; ESpOf ;D rjzpfMuygvQif toifwYkd
oabmwlnED pS f oufMuavaomoufaorsm;teufrS a,musfm;wpfO;D ESihf rde;f r
ESpOf ;D wdoYk nfyifvQif vkaH vmufMuayonf/ taMumif;aomfum; ,if;rde;f rESpOf ;D
teufrw S a,mufonf arhavsmhcyhJ grl ,if;rde;f r ESpaf ,mufteuf wpfa,muf
onf usefred ;f r wpfa,mufudk owd &apEdik jf cif;aMumifw h nf;/}} (2;282)
txufazmfjyyg tm,ofawmf (2;282) onf aiGa&;aMu;a&;udpöESifh
ywfoufayonf/ ,if;udpöESifh ywfoufí oufaocHtwGuf a,musfm;
oufaoESpOf ;D &Smoifyh gonf/ oift
h aeESihf a,musmf ;oufaoESpOf ;D r&&SEd ikd f
aomtcgrsKd ;ü a,musmf ;oufaowpfO;D ESihf trsKd ;orD;oufaoESpOf ;D &So
d ifyh g
onf[k qdkvdkygonf/
txufyg udpu ö kd ydrk ekd m;vnfap&ef &nf&, G í
f uREykf tf m; Oyrmwpfck
ay;cGijhf yKyg/ vlwpfa,mufonf cGpJ w d uf o
k rIc,
H rl nf[k qdMk uygpd/Yk obm0us
onfhudpörSm olYtaeESifh xl;cRefajymifajrmufonfh cGJpdwfyg&*lESpfOD;\
q&mrBu;D a'gufwmvSv0S if;
tBuaH y;csuu f kd &,lvrkd nfjzpfonf/ tu,fí olt Y aeESifh cGpJ w d yf g&*l ESpOf ;D \
tBuHÓPfudk r&Ekdifygu xl;cRefajymifajrmufonfh cJGpdwfq&m0efwpfOD;ESifh
M.B.B.SbGJU& taxGaxGa&m*guk q&m0efESpfOD;\ tBuHay;csuftay:wGif
rlwnfí ñ§Ed idI ;f aqmif&u G o
f ifo
h nf/ tb,fah Mumifq
h akd omf cGpJ w
d uf o k rIü cGpJ w d f
orm;awmfonf M.B.B.S bGJU& ½dk;½dk;q&m0efxufydkí wwfuRrf;aom
aMumifjh zpfonf/
txufazmjyf yg OyrmuJo h Ydk aiGa&;aMu;a&;ESihf ywfoufaom wm0ef
0wå&m;rsm;rSm ydkíav;yif?wm0ef BuD;aomaMumifh xkdwm0efudk a,musfm;\
yck;H ay:wGif vTaJ jymif;ay;xm;jcif;jzpfonf/ tb,fah Mumifq h adk omf tpövmrfwiG f
aiGa&;aMu;a&;wm0efrSm a,mufsm;om;rsm;\ wm0efomjzpfaomaMumifh
rde;f rrsm;xufyí dk &nfñeT ;f jcif;cH&jcif;jzpfonf/ xkaYd Mumifah iGa&;aMu;a&;ESihf
ywf o uf a om jyóem&yf r sm;twG u f trsKd ; om; ouf a oES p f O D ; onf
tckid rf mqk;H jzpfNy;D ? okrYd &Ekid yf gu trsK;d om;wpfO;D ? trsKo d rD;ESpOf ;D ukd oufao
tjzpfjyK vkyo f ifo h nf[k qkv d &dk if;jzpfonf/
xyfrw H ifjy&rnfqadk omf? oifonf usr;f jrwfu&k t
f mef\ cJz,
G af bmZOf
u@? usr;f yd'k f (106)wGif
]]xdo
k o
l nf ]]0qG,
D of}} rSmwrf;pum; ajymMum; avaom tcg? toifwdkYteufrS
w&m;rQwrI&dS aomolEpS af ,muf tm; oufaotjzpf &SMd u&ayrnf/ }} (5;106)
txuf a zmf j yygtm,of a wmf t & tarG q uf c H r I E S i f h q k d i f a om
]]aowrf;pm}} a&;vkd?rSmMum;vkdaomtcgrsKd;wGifvnf; a,mufusm;oufao
ESpfOD;xm;&ef vkdtyfaMumif; azmfjyxm;onf/ tcsKdUaom w&m;olBuD;rsm;u
ajymqkdMuonfrSm vlowfrIwpfcktwGuf oufaocH&mwGifvnf; trsKd;orD;
rsm;\ rde;f robm0 vefw Y wf? aMumufwwfMuonfrmS "r®wmjzpfí xdak Mumuf
wwfru I olrwkt Yd m; trSex f uG q f &kd ef t[eft
Y wm; jzpfapwwfaomaMumif?h
trsKd ;orD;oufaoESpOf ;D rSm trsKd ;om;oufaowpfO;D ESihf twlwyl ifjzpfonf/
xdaYk Mumifh tajctaeESp&f yfjzpfonfh aiGa&;? aMu;a&;udpEö iS hf vlowfrI
udpt
ö wGuo f mvQif trsKd ;orD; oufao (2)OD;onf trsKd ;om;oufao wpfO;D ESihf
wlonf[k qdv k &kd if;jzpfygonf/
tpövmrfrjS yqdak om trsKd;orD;tcGit
hf a&;
tcsKd Uaom tpövmrfh ynm&Sirf sm;u qdMk uonfrmS -]usr;f jrwfu&k t
f mef
wGif rdef;roufao (2)OD;onf a,musfm;oufao(1)OD;ESifhwlonf[laom
u@rSm *g0Du@? usrf;ydk'f (282)wpfckwnf;üomjzpfonf/ xkdYaMumifh
xkdtm,ofawmf\ tvkdt& tm;vHk;aom udpö&yfrsm;twGuf oufao
a,musmf ; (1)a,mufonf oufao rde;f r(2) a,mufEiS w hf \l [k r,lqMuacs/
uREfkyfwkdYtaeESifh usrf;jrwfuk&ftmefwpftkyfvHk;udk cJGjcrf;pdwfjzm
avhvmMunfyh gpd/Yk a&mifjcnfawmfu@? usr;f yd'k f (6)wGi-f
]]xdkYjyif rdrdwdkY\ZeD;Muif&mrsm;tm; (umarok rdpämpm&rI usL;vGefygonf[k)
pG y f p J G a omol w d k Y o nf ¤ i f ; wd k Y ü rd r d w d k Y tjyif ouf a orsm;r&S d M uvQif
xdkpGyfpJGolwdkYteuf wpfOD; onf tv’m[ft&Sifjrwftm; wdkifwnfí rdrdonf
opöm0g'D jzpfaMumif; av;Budrw f ikd w
f ikd f oufaoxGuq f kd &rnf/}} (24;6)
tu,fí cifyeG ;f jzpforl jS zpfap? ZeD;jzpforl jS zpfap? rdr\
d ZeD;? cifyeG ;f udk
pGypf v
JG ykd gu oufao&S&d ef vdt k yfonf/ tu,fí ¤if;wkt Yd aeESihf oufaor&Edik f
yguvnf; ¤if;wdkY\ ckdifrmaom taxmuftxm;onf trsdK;orD;(1)OD; (0g)
trsKd ;om;(1)OD;yifvQif vHak vmuf\/ þtm,ofawmf\ tvdt k &? trsKd ;orD;
oufaowpfO;D ESihf trsKd ;om;oufaowpfO;D onf twlwyl if vHak vmufaom
oufaojzpfaMumif;qdv k o kd nf/
tpövmrfhOya'ynm&Sifrsm;u vufcHMuonfrSm vjrifonfhudpöESifh
ywfoufonfh trsKd ;orD;wpfO;D yif vHak vmufaomoufaojzpfonf/ tcsKUd aom
Oya'ynm&Sifrsm;u vufcHMuonfrSm &rfoGmefv\tpwGif oufao
wpfa,mufomvkt d yfNy;D 0gxGuaf om (&rfomG efv\ tqH;k wGi)f oufao (2)OD;
vkt
d yfonf/ þudprö sm;ESihf ywfoufí trsK;d om;ESihf trsK;d orD;uGjJ ym;jcm;em;aprI
r&Sdyg/ xkdYtwl tcsKdUaom ta&;udpörsm;twGuf trsKd;om;oufaoukd
vufrcHEkdifaom (trsKd;orD;oufaoukdom vufcHaom) tajctaersm;
vnf;&Sdonf/ trsKd;orD;oufaoukdom tav;xm;onfhudpö qkdonfrSm
rnfonfhudpöjzpfaMumif; tm;vHk;rS pdwf0ifpm;pGm apmifhqkdif;aeMurnf[k
uREykf x
f ifygonf/
rdef;rwpfOD;aoqHk;oGm;í rkdif,ofa&csKd;ay;&eftwGuf trsKd;orD;
q&mrBu;D a'gufwmvSv0S if;
oufaowpfa,mufom vHkavmufayonf/ cRif;csuftaeESifh oifonf
trsKd;orD;oufao r&EkdifaomtcgwGif aoqHk;ol\ a,mufsm;onfom
vQifvHkavmufaom oufaojzpfonf/ þudpötwGufrSm trsKd;orD;omvQif
ykí
d jzpfoifo
h nf/
&SDvm[f/ / tpövmrfbmomonf a,mufsm;wpfa,muftm; rde;f rtrsm;
ESiv
hf ufxufciG hf "Polygamy"udk tb,faMumifh cGijhf yK&ygoenf;/
a'gufwmZmud&f/ / trSefpifppf "Polygamy" qkdonfrSm vlyk*¾dKvf
wpfa,mufwiG f wpfa,mufxufyadk om Muifazmfrsm;&Sjd cif;jzpfonf/ þudpö
wGif trsKd;tpm;ESpfrsKd;cGJjcm;Ekid o
f nf/ "Polygeny"ac: r,m;NyKd ix
f m;jcif;
(trsdK;om;wpfa,mufwiG f ZeD;r,m;wpfa,mufxuf ykdí&Sdjcif;)ESihf "Poly -
endry"ac: vifNydKifxm;jcif; (trsdK;orD;wpfa,mufwGif vifa,mufsm;
wpfa,mufxuf ykdí&Sdjcif;) [líjzpfonf/ rsm;pGmaom vlyk*¾dKvfrsm;rS 'Po-
lygamy' [l a om pum;&yftwGuf ]]a,mufsm;wpfa,mufrS ZeD ;r,m;
ompum;&yf
wpfOD;xufykdí vufxyfEkdifjcif; (0g)r,m;NydKifxm;jcif
xm;jcif;[lí xifjrifae
Muonf/ trSepf ifppf xkod abmomru trsKd ;orD;wpfO;D wGif wpfO;D xufyadk om
vifa,musmf ; Muifazmfrsm;&Sjd cif;onfvnf; tusK;H 0if\/
a,mufsm;wpfOD;onf ZeD;wpfOD;xufykdí vufxyfxdrf;jrm;jcif;ukd
"Polygeny"[kac:Ny;D rde;f rwpfO;D wGif cifye
G ;f wpfO;D xufyí
dk vufxyfxrd ;f jrm;
jcif;ukd "Polyendry"[k ac:onf/ nDrawmfrS ar;aomar;cGe;f rSm t"dutm;jzifh
]]a,mufsm;wpfa,mufukd tb,faMumifh ZeD;wpfOD;xufykdí vufxyfcGifhjyK
&ygoenf;/}} wpfenf;qkdaomf r,m;NydKifxm;jcif; (Polygeny)ukd bmaMumifh
tpövmrfrS cGijhf yKxm;&ygoenf;[laom tar;jzpfonf/ uREyfk rf S þar;cGe;f ukd
ajzygrnf/
usr;f jrwfu&k t
f mefonf urÇmajray:&Sd bmoma&; usr;f *efrsm;teuf
]]ZeD;wpfOD;wnf;om vufxyfyg}}[k azmfjyxm;aom wpftkyfwnf;aom
pmtkyfjzpfygonf/ oifonf *Dwusrf;? a0'usrf;? &mr,eusrf;? r[m
bm&wusrf;? or®musrf; tm;vHk;ukd zwfMunfhyg/ ]]wpfOD;wnf;ukdom
vuf x yf y g}}[l í azmf j yxm;aom ae&mwpf a e&mrQr&S d y g/ uk & f t mef
usrf;wpftkyfwnf;wGif om ]]wpfOD;wnf;ukdom vufxyfyg}}[k azmfjyxm;
tpövmrfrjS yqdak om trsKd;orD;tcGit
hf a&;
onfukd awGUEkdifonf/
trSefpifppf oifonf [dE´Lusrf;*efrsm;ukd zwf½Iavhvmygu rsm;pGm
aombk&ifrsm;wGif ZeD;trsm;&So d nfudk awGUEkid o
f nf/ Oyrm- bk&if'g&S&wfwiG f
ZeD;wpfO;D xufyí dk &So
d nf/ c&pf&eS mwGiv f nf; ZeD;wpfO;D xuf ykíd &So
d nf/ oifonf
*sL;usr;f *efrsm;ukd zwf½MI unfyh gu *sL;Oya'\ (11)&mpkwiG f "Polygeny" ac:
ZeD;wpfOD;xuf ykdívufxyfxdrf;jrm;cGifhjyKxm;aMumif; awGU&ayrnf/
&mbD*gwf'&f eT (f rf) bif*sm[l'g (Gurdshom Benjahuda)u Signord tm; wifjyNyD;
ZeD;wpfO;D xufyí dk vufxyfjcif;cGirhf jyKoifah Mumif; wifjycJo h nf/ okw Yd idk f atmif
rGwpf v
f ifrf Ekid if rH sm;wGi&f adS om puf(yf)x&mepf *sL;vlUtzGUJ tpnf; (Septranic Jewish
Community)) wGif (1950)wkdifatmif usifhoHk;rI&SdcJhonf/ tpöa&;EkdifiH\
tBu;D tuJjzpforl S þoku Yd sio
hf ;kH rItay: wm;jrpfywd yf if cJo
h nf/
c&pf,mefvlYtzGJUtpnf;rsm;wGifvnf; vGefcJhaom ESpf&mpkcefYxd (18
&mpk)xd "Polygeny"ac: ]]r,m;NyKd ix f m;jcif;}}ukd cGijhf yKaMumif; or®musr;f wGif
awGUEkid o
f nf/ xk&d mpkaemufyidk ;f wGif ]]c&pf,meftoif;awmf}}rS wm;jrpfco hJ nf/
tdE´d,EkdifiH\ w&m;a&; (Oya'a&;&m)ukd avhvmygu tdEd´,EkdifiH\ w&m;
Oya'onf [dEL´ trsK;d om;rsm;tm; ZeD;wpfa,mufxufyí dk vufxyfxrd ;f jrm;
cGifhjyKxm;aMumif;awGU&onf/ (1954)ckESpfwGifrS [dE´Lvufxyfxdrf;jrm;rI
tufOya'jy|mef;cJNh y;D ? ¤if;wGif pnf;urf;owfrw S cf suw f pfck yg0ifonf/ ,if;rSm
[dE´La,mufsm;rsm;onf ZeD;wpfOD;xufykdí vufxyfcGifhrjyK[laomtcsuf
jzpfonf/
]]tpövmrfwiG &f adS om trsK;d orD;rsm;\ tqift h wef;}}ESihf ywfoufí
wifjyaomaumfrwD\ (1975) ckEpS f pm&if;Z,m;t&? pmrsuEf mS (66? 67)wGif
ZeD; wpfa,mufxufyí dk vufxyfxrd ;f jrm;aom &mckid Ef eI ;f ukd wifjyxm;onf/
,if;xkwfjyefxm;aom pm&if;? Z,m;t&? [dE´Lbmom0ifrsm;twGif; wpfOD;
xufyadk om vufxyfxrd ;f jrm;rI&mckid Ef eI ;f rSm (5.06)jzpfNy;D ? tpövmrfbmom0if
rsm;twGi;f &mckid Ef eI ;f rSm(4.31)jzpfonf/ þpm&if;Z,m;rsm;ukx d m;Ny;D uREyfk w
f \
Ydk
t"dutcsujf zpfaom ]]tpövmrfrS ZeD;wpfO;D xufyadk om vufxyfxrd ;f jrm;jcif;
(0g) r,m;NyKd ix
f m;jcif;ukd tb,faMumifh cGijhf yKxm;&ygoenf;}}[laomtcsuf
udk aqG;aEG;Muygpk/Yd
q&mrBu;D a'gufwmvSv0S if;
uREykf w
f pfcgwifjyxm;Ny;D jzpfygonf/ trsK;d orD;u@? usr;f yd'k f (3) wGif
]]rdrdwkdYESpfNcdKuf aom (tjcm;) trsKd;orD;rsm;teuf (a,mufsm; wpfOD;vQif)
rdef;rESpfa,mufpDESifhjzpfap? okdYr[kwf rdef;r oHk;a,muf pDEiS jhf zpfap? okrYd [kwf
rde;f rav;a,mufpED iS jhf zpfap xdr;f jrm;Muuke/f wzef tu,fí toifwo Ydk nf (rde;f r
wpfa,mufxufykdí xdrf;jrm; &mwGi)f w&m;rQwrIudk jyKEkid Mf urnfr[kw[ f k
pk;d &drrf uif; jzpfMujyef aomf (ZeD;rde;f r) wpfO;D wnf;ESiyhf if (wif;wdrMf u&rnf)/}}
(4;3)
xkdYaMumifh ]]wpfOD;wnf;ukdomvufxyfyg}} [laom pum;onf
usr;f jrwfu&k t
f mef wpftyk w
f nf;wGio
f m azmfjyxm;aom azmfjycsujf zpfonf/
tjcm;rnfonfh bmoma&;usr;f *efwiG rf S ñTeMf um;xm;jcif;r&Syd g/
tpövmrfray:xGe;f rD tcsed u f mvu tma&;AD;,m;uRef;qG,f&Sd tm&Af
vlrsK;d a,mufsm;rsm;onf ZeD; trsm;tjym; ,lavh&o dS nf/ tcsKUd aomolrsm;wGif
ZeD;OD;a& &mcsDíyif &Sdwwfonf/ tpövmrfrS ZeD;rsm;,ljcif;ESifh ywfoufí
tjrifq h ;kH uefo
Y wfcsujf zpfaom ]](4) OD;}}ukd owfrw S cf jhJ cif;jzpfonf/ oift
h aeESihf
ZeD;wpfO;D xufy, dk yl gu xkEd pS Of ;D ? xkod ;kH OD;? xkad v;OD;tMum;wGif w&m;rQwrIEiS hf
qufpyfrjI yK&rnfjzpfonf/ xko d rYdk qufqEH idk yf gu wpfO;D xJom vufxyfyg/
xkd trsK;d orD;u@? usr;f yd'k f (129)ü xyfí ñTejf yxm;onf/
]] xkrd w
S yg;wHk toifwo Ykd nf (rnfrQyif w&m;rQwap&ef) qE´xm; &SMd uaomfvnf;
(rd r d w d k Y \ wOD ; xuf y d k a om) ZeD ; rd e f ; rwd k Y \ pyf M um;0,f(tbufbufrS)
w&m;rQwatmif tvsi;f jyKEikd Mf urnf r[kwaf y/}} (4;129)
xkdYaMumifh ZeD;wpfOD;xufykdí ,lckdif;jcif;udpörSm cRif;csufjzpfonf/
¤if;onf pnf;rsOf; Oya'or[kwf/ rsm;pGmaom vlyk*¾dKvfrsm;rS ]]tpövmrfrS
a,mufsm;rsm;ukd ZeD; wpfO;D xufyNdk y;D ZeD;av;OD;xd rjzpfrae,l&rnf[k owfrw
S f
xm;onf}}[k xifjrifaeMuonf/
tpövmrfw
f iG f vky&f efEiS hf rvky&f ef trsK;d tpm; (5)rsK;d owfrw
S x
f m;onf/

(1) (  ]]rvkyfrae&wm0ef}}


tpövmrfrjS yqdak om trsKd;orD;tcGit
hf a&;
(2) (!  ]] axmufcHonf/ tm;ay;onf/}}
(3) )*  ]]cGifhjyKcsuf&Sdonf/}}
(4) '+  ]]raxmufcH tm;ray;yg/}}
(5)   ]]wm;jrpfydwfyifonf/}} wkdYjzpfonf/ usrf;jrwfuk&ftmef?
wrefawmfjrwf( )\ ['D;qfMo0g'rsm;\ rnfonfh ae&mwGifrS ]]ZeD;
wpfa,mufxufykdí vufxyfxdrf;jrm;olonf ZeD;wpfOD;wnf; vufxyf
ol x uf y k d í omvG e f a umif ; rG e f a om rG w f p f v if j zpf o nf } }[k a&;om;
azmfjyxm;jcif;r&Syd g/
uREkfyfwkdYtaeESifh tpövmrfrS tb,faMumifh ZeD; wpfO;D xufyí dk
vufxyfciG jhf yK&onfudk ,kwadå A'enf;usus qef;ppf a0zefMunfhMuygpkdY/
obm0w&m;t& a,mufsm;uav;rsm;ESifh rdef;uav;rsm;onf wlnDaom
tcsK;d tpm; ESihf arG;zGm;vmcJMh uonf/ okaYd omf aq;odyrHÜ S ajymMum;onft h csurf mS
oaE¨om;tqifw h iG yf if rde;f uav;oaE¨om;onf a,mufsm;av;oaE¨om;
xufyí dk cHEidk &f nf&í dS ykíd tm;aumif;oefrmonf/ uav;rsm;\ use;f rma&;ESihf
ywfoufí txl;jyKavhvmxm;aom todynmA[kokwt& rdef;uav;
rsm;onf a,mufsm;av;rsm;xufyí dk ckct
H m;aumif;Ny;D ? a&m*grsm;ESihf yk;d rTm;rsm;ukd
ykí
d ckcEH idk pf rG ;f &So
d nf/ xkaYd Mumifh uav;t&G,w f iG yf if a,mufsm;av; tcsK;d onf
rde;f uav; tcsK;d xufyí dk enf;onf/ uav;tqifw h iG yf if a,mufsm;rsm;xuf
rde;f uav;rsm;\ use;f rma&; tqift h wef;ykíd jrifrh m;onfuadk wGU&\/
ppfjzpfymG ;aomumvüqkv d Qif a,mufsm;rsm;onf rdef;rrsm;xufykdí
towftjzwfcH&ygonf/ ,ck avmavmq,f urÇmwGif jzpfyGm;aeaom
ppfyGJrsm; txl;ojzifh tmz*efepöwefwGif jzpfyGm;cJhaomppfyGJwGif vlaygif;
(1.5)oef;ausmf aoqH;k cJ&h Ny;D ¤if;wkt
Yd euf trsm;pkrmS a,mufsm;rsm;jzpfonf/
pm&if;Z,m;rsm;t& rawmfwqxdcu dk 'f Pf&m&rIEiS hf pD;u&ufaomufraI Mumifh
aoqHk;olrsm;wGif a,mufsm;OD;a&rSm rdef;rOD;a& xufykdrsm;onfukd awGU&\/
xkaYd Mumifh urÇmay:wGif rde;f uav;OD;a&rSm a,mufsm;OD;a&xufyrdk sm;onfudk
awGUEkid o
f nf/
tm&SEiS hf tmz&duEkid if t
H csKUd tjyif tdE,
d´ Ekid if o
H nf a,mufsm;uav;
q&mrBu;D a'gufwmvSv0S if;
OD;a&onf rde;f uav;OD;xuf ykrd sm;aom Ekid if w
H pfEidk if H jzpfonf/
tb,faMumifq h adk omf rde;f uav;oaE¨om; zsucf srrI mS ESppf OfEpS w
f idk ;f
wpfoef;ausmf txufü&So d nf/ rde;f uav;ukd y#doaE¨aqmifonf[o k o
d nfEiS hf
wpfNydKifeuf oaE¨om;zsufcswwfaom rdpäm"avhqkd;BuD;aMumifh rdef;uav;
OD;a&rSm wpfjznf;jznf;enf;yg;vm&NyD;? usm;OD;a&rsm;vm&jcif;jzpfonf/
(okrYd [kw)f rde;f uav; oaE¨om;ukd zsucf swwfonfh "avhq;dk Bu;D ukd y,fzsuf
ypfEkdifygu tjcm;EkdifiHrsm;rSmuJhokdYyif a,mufsm;av;OD;a&rSm rdef;uav;
OD;a&xuf yked nf;aeOD;rSmjzpfonf/
tar&duefjynfaxmifpkwGif rdef;rOD;a&onf a,mufsm;OD;a&xuf
(7.8)oef;ykdaeygonf/ e,l;a,mufNrdKUwpfNrdKUwnf;üyif a,mufsm;av;
ta&twGufESifh,SOfvQif rdef;uav;ta&twGufonf wpfoef;ausmf ykdae
ygonf/ e,l;a,mufNrdKUwGif aexkdifvQuf&SdMuaom a,mufsm;OD;a&\ oHk;yHk
wpfyHkrSm rdef;rvQmrsm;jzpfaeMuonf/ tar&duefwpfEkdifiHvHk;rSm vdifwl
qufqHolOD;a&rSm ESpfq,fhig;oef;ru &Sdaeygonf/ NAdwdefEkdifiHwGifrl rdef;r
OD;a&onf a,mufsm;OD;a&xuf (4)oef;ausmfykdaeNyD;? *smreDEkdifiHwGifrl
(5)oef;ausm?f ½k&mS ;Ekid if t
H wGurf l (7)oef;ausmf ykrd sm;aeonfudk awGU&ygonf/
wpfurÇmvH;k ü&SMd uonfh a,mufsm;ESihf rde;f rOD;a&ukd EdiI ;f ,SOMf unfv
h Qif rde;f rOD;a&
oef;aygif;rnfrQ ykrd sm;aernfudk tv’m[ft&Sif wpfyg;wnf;om od&adS wmfrEl idk f
rnfjzpfonf/
tu,fí uREyfk \ f nDronf tar&duefjynfaxmifpük &Sad om tysKBd u;D
awGxJrS wpfa,muf[k qkdMuygpkdY/ tu,fí a,mufsm;wkdif;rSm ZeD;r,m;
wpfOD;uspD &SdaevQifawmif? tar&duefjynf wpfjynfwnf;wGif a,mufsm;
&p&mvrf;r&Sdrnfh rdef;rom;OD;a&onf oef;oHk;q,fausmfaeygonf/
olrwktYd wGuf a&G;cs,pf &mvrf;ESpof ,
G o
f mvQif useyf gawmhonf/ rde;f r&SNd y;D
om;a,mufsm;wpfa,mufEiS hf vufxyfvQif vufxyf? 'grSr[kwv f Qif trsm;ydik f
ypönf;vkyfcsifvkyf ponfh þvrf;ESpfoG,fomvQif &Sdygawmhonf/ wwd,
a&G;cs,pf &m vrf;aMumif;r&Sad cs/
uREkfyfukd,Hkyg/ txufazmfjyyg jyóemukd rGwfpfvifrfr[kwfol
tpövmrfrjS yqdak om trsKd;orD;tcGit
hf a&;
a,mufsm;om;rsm;ukw d ifjyí ¤if;wk\ Yd tysKBd u;D nDr? tpfrrsm;twGuf b,fuo hJ Ydk
jyKvkyfMurnfenf;[k ar;cGef;ar;Munfhyg/ rnfolwpfOD; wpfa,mufurQ
trsm;ydkifypönf;vkyfzdkYukd vkdvm;Muvdrfhrnfr[kwfacs/ tcsKdUawmfaom yk*¾dKvf
rsm;uawmh ¤if;wk\ Yd nDr? tpfrrsm;ukd tysKpd if (tysKBd u;D )tjzpf aeaprnf[k
qkMd uygonf/ uREyfk u f ,
dk ykH g/ aq;ody\ HÜ awGU&Scd sut f & a,mufsm;wpfa,muf
(od)Yk rde;f rwpfa,mufonf olw&Ydk UJ b0wpfavQmufv;kH tysKpd if? vlysKpd iftjzpf
raeEkdifyg/ tb,fhaMumihfqkdaomf olwdkY\ cE¨mukd,fxJrS a[mfrkef;rsm;onf
aeYpOfeJYtrQ vIHYaqmfaeygonf/ ,if;uJhokdY vIHUaqmfrIaMumifh w&m;r0ifaom
vdiq f ufqrH I (ok)Yd vdiaf zmufjyefrrI sm; usL;vGe&f ef? vdiEf iS hf Zdrcf rH jI yKvyk af umif;
jyKvyk Ef idk yf gonf/ w&m;usi&hf ef [dr0EÅmawmtwGi;f okY d 0ifomG ;Muaom olawmfpif?
olawmfaumif; tcsKUd uvGí J useaf omvlrsm;onf rnfonft h &mrsm;udk jyKusihf
Muygoenf;/ oifonf azmufjyefol rsm;rS tb,foYdk aexkid o f mG ;Muygoenf;/
rnfonfht&mrsm; jyKvkyfMuygoenf;/ qkdonfhtcsufukd awGU&Sd& ayrnf/
tpD&ifcpH mwpfct k & t*FvefEidk if &H dS c&pf,meftoif;awmfwpfc\ k vufatmuf
ü&Sad om r,fov D &Sirf sm;ESihf bke;f awmfBu;D rsm;twGi;f rS trsm;pkonf w&m;r0if
vdifqufqHjcif;ESifh vdifwlqufqHjcif;qkdaomvkyf&yfudk jyKvyk af eMuaMumif;
azmfjyxm;ygonf/ xkaYd Mumifh tysKBd u;D ? vlysKdBuD;tjzpf aexkdifrnfqkdonfum;
rjzpfEkdifacs/ (rSwfcsuf- vlrsKd;ESifh ,Ofaus;rIt& rdrdwkdYukd,fukd tysKdpif?
vlysKdpifrsm;tjzpf xdef;odrf;EkdifMuaom olrsm;vnf; &SdEkdifygonf/) xkdYaMumifh
jzpfEkdifaomvrf;aMumif;rSm oifonf ZeD;&SdNyD;om;a,mufsm;wpfOD;ukd
vufxyfzkdYomjzpfonf/ odkYr[kwfvQif ¤if;wkdYonf trsm;ydkifypönf;tjzpf
oufqif;&ayrnf/
&SmrDem/ / ]]wpfOD;xufydkaom MuifazmfMuifzufxm;jcif;}}ukd cGifhjyKEkdif
onfh tajctaetrsK;d rsK;d ukd pm&if;jyKpEk idk yf grnfavm/
a'gufwmZmud&fEkduf(cf)/ / a,mufsm;wpfa,mufrS wpfOD;xufykdaom
MuifazmfMuifzufxm;&Sjd cif;(0g) r,m;NyKd i,
f jl cif;ukd cGijhf yKEidk o
f nfh wpfcw
k nf;
aomtajctaerSm xkda,mufsm;onf ZeD;rsm;Mum;wGif w&m;rQwpGm
qufqEH idk af om tajctaewGi&f &dS rnf/ xkad ,mufsm;rS ZeD;ESpOf ;D ukd w&m;rQwpGm
qufqHjyKrlEkdifaom tajctaer&Sdygu olYtaeESifh ZeD;wpfOD;wnf;ukdom
q&mrBu;D a'gufwmvSv0S if;
vufxyfoifh ygonf/ okaYd omf a,mufsm;wpfa,muftaeESihf ZeD;wpfO;D xuf
ykí
d ,lEidk af om? ,loifah om tajctae tcsKUd vnf;&Syd gonf/ uREyfk t f xufwiG f
wifjycJah om OyrmuJo h Ydk vifa,mufsm;r&Ekid af om vlt Y zGUJ tpnf;twGi;f &Sd ykad e
aomrde;f rrsm;\ umtda`Eu ´ dk xde;f odr;f ? umuG,f apmifah &Smuf&ef tpövmrfrS
]]r,m;NyKd i0f g'}}ukd cGijfh yKxm; ayonf/
xkjYd yif ]]r,m;NyKd i0f g'}}ukd cGijhf yKaom tjcm;aom tajctaersm;vnf;
&Sad yonf/ Oyrm - rde;f ri,fwpfa,mufonf vufxyfNy;D vtenf;i,ftwGi;f
xdckduf'Pf&m&NyD; olronf olrvifa,mufsm;\ vkdtifqE´udk rjznfph rG ;f
Ekid af omtcgrsK;d wGif olr\ vifa,mufsm;tm; r,m;NyKd i, f cl iG jhf yK&rnf jzpfonf/
a,mufsm;wpfa,muftwGuf ol\rdef;rjzpfolrSm xdckduf'Pf&maMumifh rpGr;f
roefjzpfomG ;vQif vifa,mufsm;jzpfot l wGuf a&G;cs,fp&mwpfckwnf;aom
vrf;rSm aemufxyf r,m;wpfa,mufxyf,&l efomjzpfonf/ uREyfk w f ifjycJah om
jyóemrsK;d vlBu;D rif;\ ESprf wGijf zpfco hJ nfqydk gpk/Yd oifonf oif\a,mufz
jzpfolukd oifhESpfrtm;qufí aygif;oif;apvkdoavm (okdY) ZeD;opfwpfOD;
vufxyfapvko d avm/
tvm;wl tjcm;aom tajctaersm;vnf; &Sdayonf/ ZeD;jzpfolrS
jyif;xefpmG emruse;f jzpfaeonf/ olr\ a&m*ga0'emrSm jyif;xefí uav;
rsm;ESihf vifa,mufsm;ukd rapmifah &SmufEidk af wmhaomtcg olrtaeESihf tjcm;
rdef;rwpfOD;tm;rdrdvifa,mufsm;ukd xdef;odrf;apmifha&Smufapjcif;iSm cGifhrjyK
oifhbl;vm;/ rsm;pGmaomvlrsm;u jiif;cHkajymqkdMurnfrSm uav;rsm;ukd
xde;f odr;f apmifah &Smuf&efEiS hf a&m*gonf rde;f rukd jyKpu
k ok &ef rde;f razmf (tdraf zmf)
(ok)Yd olemjyKq&mrwpfa,muf iSm;&rf;ay;í r&Ekid b f ;l vm;/
uREyfk f toifEiS hf oabmwlygonf/ [kwyf gonf/ oift h aeESihf uav;
rsm;ukd apmifha&Smuf&efESifh ZeD;onfukdjyKpk&ef tdrfazmfaumif;aumif;
iSm;&rf;ay;Ekid yf gonf/ okaYd omf oifu
h dk rnfou
l apmifah &Smufygrnfenf;/
xdaYk Mumifh toift
h aeESihf taumif;qH;k a&G;cs,o f ifah omenf;vrf;rSm
oif\ yxrZeD;ukd ruGm&Si;f (oGmvwf(uf))bJEiS hf tjcm;ZeD;wpfO;D ukd vufxyf
xdr;f jrm; oifyh gonf/ olwEYdk pS Of ;D pvH;k ukv
d nf; oift
h aeESihf wef;wl &nfwx
l m;í
tpövmrfrjS yqdak om trsKd;orD;tcGit
hf a&;
jyKrq
l ufqo H ifyh gonf/ xko d Ydk vufxyfaomfjim;vnf; tjcm;aom tajctae
rsm;vnf; &SdEkdifygonf/ xkd'kwd,ZeD;ESifh vufxyfNyD; ESpftwefMumonfh wkdif
atmif om;orD;r&&Syd g/ xkjYd yif ZeD;armifEHS ESpOf ;D pvH;k uvnf; om;orD;&&S&d ef
qEj́yif;jyaeygvQif xk'd w
k ,
d ZeD;jzpforl S rdr\
d a,mufsm;ukd tjcm;ZeD; wpfO;D ESihf
vufxyf&ef cGihfjyKoifhonf/ okdYr[kwfygu olwkdYESpfOD;twGuf om;orD;
xGe;f um;&ef tcGit hf a&; r&SMd uawmhyg/
tcsKUd aomvlrsm;u oifu
h adk jymygvdrrhf nf/ ]]oifonf uav;wpfa,muf
tb,faMumifh rarG;pm;ygoenf;/}} tpövmrfwiG f uav;arG;pm;jcif;ukd cGirhf jyKyg/
xkdokdY cGifhrjyK&aom taMumif;&if;rsm;pGm&Sdygonf/ þtaMumif;ukd uREfkyf
raqG;aEG;vkad wmhyg/ þae&mwGif a&G;cs,&f ef vrf;ESpo f ,G &f ydS gonf/ olt
Y aeESihf
om;orD; rjzpfrae vkcd siyf gu ol\ yxrZeD;ukd uGm&Si;f jywfpí J aemufxyf
ZeD;wpfOD;ukd &,lEkdifonf/ okdYr[kwfygu ol\ yxrZeD;ukd ruGm&Sif;bJESifh
aemufxyfZeD;wpfOD; &,lEkdifonf/ xkdZeD;rsm;tm; wlnDaomaxmufyHh
ay;urf;rIjyKí nDwlnDrQ jyKrlqufqH&rnfjzpfonf/ ,ckazmfjyNyD;cJhaom
taMumif;jycsufrsm;onf vHkavmufaom taMumif;jycsufrsm;jzpfrnf[k
xifygonf/
tdvD;,yf(pf)(ausmif;om;)/ /trsK;d orD;wpfa,mufrS Ekid if aH wmf tBu;D tuJ
jzpfEidk yf govm;/
a'gufwm Zmud&fEkduf(cf)/ //uREfkyf odoavmuf usrf;jrwfuk&ftmef\
rnfonfh ae&mwGifrS ]]trsKd;orD;wpfa,mufonf EkdifiHawmf\tBuD;tuJ
rjzpfEkdif}}[k azmfjyxm;csufr&Sdyg/ okdYaomfvnf; ['D;qfawmfrsm;wGifum;
trsKd;orD;rS EkdifiHawmftBuD;tuJ rjzpfoifh[laom oabma&mufonfh
azmfjycsurf sK;d rsm;&So
d nf/ Oyrm-['D;qfawmfwpfcw k iG f ]]trsKd;orD;acgif;aqmif
&Sdaom vlYtzGJUtpnf;onf atmifjrifvdrfhrnfr[kwf}} txufazmfjyyg
['D;qfawmfESifhywfoufí tcsKdUaomynm&Sifrsm;u qkdMuonfrSm txuf
azmfjyyg['D;qfawmfonf umvwpfck tcsed w f pfctk wGuf qkv d jdk cif;omjzpfonf
[l\/ txl;ojzifh xku d mvonf yg&Se;f tifyg,m (,ck tD&ef)wGif trsK;d orD;
bk&ifr &SdcJhaomumv[k qkdvkdonf/ ¤if;['D;qfawmfonf tcsdefumv
tm;vH;k twGuf rqkv d ydk g[lívnf;ajymMujyefonf/
q&mrBu;D a'gufwmvSv0S if;
uREkfyfwdkYtaeESifh trsKd;orD;wpfOD;onf EkdifiHacgif;aqmif jzpfoifh
rjzpfoifh[laomtcsufESifh ywfoufí cGJjcrf;pdwfjzmavhvmMunfhMuygpkdY/
tu,fí trsKd;orD;wpfOD;onf tpövmrfhEkdifiHawmfwpfck\ acgif;aqmif
jzpfonfqkdMuygpkdY/ tpövmrfEkdifiHwGif EkdifiHhacgif;aqmifonf zG&f(oGf)emrm;Zf
(rjzpfrae0wfjyK wnfaqmuf&aomqGvm;of) 0wfjyKjcif;ukd tDrmrftjzpf
OD;aqmif&ef vkt d yfonf/ tu,fí trsK;d orD;wpfa,mufonf zG&(f oG)f qGvmwf
wkdif;ukd OD;aqmif&rnfqkdvQif olrtaeESifh qGvmwftwGif;&Sd cE¨mukd,f\
trsK;d rsK;d aom taetxm;rsm;twkid ;f jyKrv l yI &f mS ;&ef vkt
d yfonf/ tpövmrf\
qGvm;of0wfjyKrIwiG f ud,mrf&yfjcif;? ½luOl ;D nGwjf cif;? p*s'd g[f ysy0f wfO;D csjcif;
wkuYd dk jyKvyk &f ef vkt
d yfygonf/ tu,fí trsK;d orD;wpfO;D onf txufazmfjyyg
qGvmoftwGif;&Sd vIyf&Sm;rIrsm;ukd 0wfjyKol trsKd;om;rsm;\a&SUwGif jyKvkyf
rnfqydk gu xkt d rsK;d om;xktwGuf taESmifth ,Sujf zpfrnf[k uREyfk t f aotcsm
ajym&Jygonf/
tu,fí trsK;d orD;wpfO;D onf ,aeY uREyfk w f Ydk awGUBuKH &ifqidk af e&aom
acwfopfvlYtzGJUtpnf;\ acgif;aqmifwpfOD;jzpfonfqkdygpkdY/ tm;vHk;od&SdNyD;
onft h wkid ;f Ekid if ahH cgif;aqmifwpfO;D onf tjcm;aom Ekid if ahH cgif;aqmifrsm;ESihf
tBurd af ygif;rsm;pGm awGUqHEk w I q
f uf&rnfjzpfygonf/ Ekid if ahH cgif;aqmiftrsm;pkrmS
trsKd;om;rsm;jzpfMuygonf/ xkdYjyif tBudrfaygif;rsm;pGm wHcg;ydwf aqG;aEG;yGJ
rsm;vnf; jyKvyk &f rnfjzpfygonf/ xkt d csed cf grsK;d wGif rnfow l pfO;D wpfa,mufrS
0ifcGifhjyKrnfr[kwf/ tpövmrfwGif trsKd;orD;wpfOD;tm; "Na.Mehram"
ac: vufxyfcGifh&Sdaoma,mufsm;rsm;ESifh ESpfa,mufwnf; aexkdif&ef
cGifhrjyK/ wpfenf;qkdaomf tpövmrfwGif zkdr twlwuG a&maESmaexkdifjcif;
ukd cGifhrjyK/
xkdYjyif EkdifiHhacgif;aqmifwpfOD;taeESifh jynfol vlxkESifhawGUqHkrI?
oGm;vmrIrsm;ESifh ywfoufí tBudrfaygif;rsm;pGm "gwfykH? AD'D,kdponfwkdYjzifh
rSwfwrf;wifcH&zG,f &Sdonf/ ¤if;acgif;aqmiftaeESifh rdrdESifh awGUqHk&aom
EkdifiHacgif;aqmifrsm;ESifh tjcm;aom vlBuD;vlaumif;rsm;? vlyk*¾dKvfrsm;ESifh
wGJNyD;½kdufxm;aom "gwfyHkrsm;? AD'D,kd wdwaf cGrsm;ukvd nf; xde;f odr;f &ayrnf/
Oyrm- trsK;d orD; EkdifiHhacgif;aqmifwpfOD;jzpfaom rm*&ufoufcsm (NAdwdef
tpövmrfrjS yqdak om trsKd;orD;tcGit
hf a&;
EkdifiH0efBuD;csKyfa[mif;)ukd MunfhMuygpkdY/ olronf rsm;pGmaom "gwfyHkrsm;?
AD',D rdk w S w
f rf;rsm;twGi;f ü tjcm;aom Ekid if ahH cgif;aqmifrsm;? vly*k Kd¾ vrf sm;ESihf
vufqJG EIwq f ufaeonfudk awGU&ayrnf/ tpövmrfrS trsKd; orD;wpfOD;tm;
ol p d r f ; a,muf s m;rsm;ES i f h vuf q G J EI w f q uf c G i h f r jyK/ omrefvlom;rsm;
taeESiyhf if vlwpfO;D ESiw hf pfO;D awGUqH&k mwGif vufqEJG w I qf ufzv
Ydk v
dk Qif Ekid if hH
acgif;aqmiftaeESifh ykdíEIwfquf&ayrnf/ Ekid if ahH cgif;aqmifjzpfol trsK;d
orD;taeESihf omrefvrl sm;ESiv hf nf; awGUqHí k olr\ jyóemrsm;ukd ajz&Si;f
&ayvdrrhf nf/
odyyHÜ nm&yfrS odvmMu&onft h csurf mS trsK;d orD;rsm;onf trsK;d orD;
obm0"r®wmvmMuonfhtcsdef (rD;,yfaoG;qif;onfhumv)wGif ¤if;wkdY\
ra[mfrkef;rsm; xGufrIaMumifh ¤if;wkdY\ pdwfykdif;qkdif&mESifh ÓPf&nfykdif;
qkdif&majymif;vJrIrsm;aMumifh tjyKtrlykdif;qkdif&majymif;vJrIrsm; jzpfay:
wwfMuonf/ xkdYaMumifh acgif;aqmif trsKd;orD;wpfO;D tm; "r®wmumvwGif
jzpfay:onfh ajymif;vJrrI sm;u olr\Ekid if EH iS q
hf idk o
f nfh qH;k jzwfcsurf sm; csrw
S rf I
jyK&mwGif ½IwfaxG;rIrsm; jzpfay:vmEkdifonf/ xkdYjyif ,aeY odyÜHynmt&
uREkfyfwkdYod&Sdvm&onfrSm EIwfrIa&;&mwGif trsKd;orD;rsm;u trsK;d om;rsm;
xufomygonf/ okaYd omf trsK;d om;rsm;wGif omykid q f idk af om xl;jcm;onfh t&nf
tcsif;rsm;rSm t&m0w¬Krsm;ESifhywfoufí awG;awm rSef;qrI? tem*gwfukd
BudKwifarQmfrSef;rI? tem*gwfwGif vkyfaqmif&rnfhvkyfief;rsm;ukd BudKwif
rSef;qrIrsm;wGif aumif;rGefpGm awG;awm qifjcif cefYrSef;EkdifrIrsm; jzpfonf/
þxl;jcm;onfh t&nftaoG;rsm;onf EkdifiHhacgif;aqmif wpfOD;twGuf
ta&;Bu;D ygonf/
trsK;d om;rsm;xuf wyef;omaomtcsurf mS trsK;d orD;rsm;wGif csKo d m
aysmah jymif;pGm ajymqkEd idk o
f nfh pGr;f &nf&jdS cif;jzpfonf/ þonf olr\ rdcifjzpfjcif;
[laom tajctaetwGuf ta&;BuD;aom t&nftaoG;wpf&yf jzpfonf/
trsK;d orD;onf tdraf xmif&iS jf zpfygu y#doaE¨ aqmif&rnfjzpfí vtwefMum
tem;,l&rnfjzpfonf/ xkdvrsm;twGuf rnfolu wkdif;jynftwGuf wm0ef
,lrnfenf;/ trsK;d orD;obm0 om;zGm;Ny;D í rdcifjzpfvmaomumvwGif olr\
rdcifwm0efonf ta&;BuD;vmayrnf/ trsKd;orD;rsm;onf rdcifwm0efESifh
q&mrBu;D a'gufwmvSv0S if;
EkdifiHhwm0efukd wpfNydKifwnf; xrf;aqmifrIwGif rEkdifreif;jzpfEkdifaomfvnf;
trsKd;om;rsm;rSmrlum; zcifwm0efESifh EkdifihHwm0efukd xrf;aqmifEkdifjcif;wGif
Ekid ef if;Ekid ,
f rkH Qru ykí
d vufawGUMuayonf/
xk d Y a Mumif h uREk f y f t aeES i f h trsKd ; orD ; onf Ek d i f i H h a cgif ; aqmif
ae&mwGif r,loifh? r&Sdoifh[laom azmfjyyg ynm&Sifrsm;t,ltqbufokdY
ykdí,drf;,kdif oabmusygonf/ þokq Yd adk pumrl ]]trsK;d orD;rS qH;k jzwfcsurf sm;
cs&mwGif ryg0if&}}[k rqkdvkdyg/ uREkfyf\ wifjyrIwGif yg0ifcJhNyD;onfhtwkdif;?
olrwkdYwGif rJay;ykdifcGifh? Oya'jyKykdifcGifhrsm;&Sdygonf/ [l'kdifAD,mpmcsKyf csKyf
pOfumvu rGwpf v f ifrv f t Yl zGUJ tpnf;wpfcv k ;kH aESmif,
h u
S zf supf ;D jcif;cH&aom
tcsed w
f iG f tGar®Upvfrm[f (g)rS wrefawmfjrwfBu;D ()tm; ulnt D m;ay;rIrsm;
jyKvkyfcJhonf/ oifodNyD;onfhtwkdif; rsm;pGmaomEkdifiHrsm;wGif EkdifiHawmf
or®w(okdY) 0efBuD;csKyfrsm;onf EkdifiH\ tBuD;tuJacgif;aqmifrsm; jzpfMu
aomfvnf; ¤if;wkdY\ P.A ESifh twGif;a&;rSL;rsm;uom qHk;jzwfcsufcsonfu
rsm;ygonf/ xkdYaMumifh trsKd;orD;onf EkdifiHhta&;udpörsm;ESifh ywfoufaom
qHk;jzwfcsufrsm;cs&mwGif ulnDEkdifayonf/ þajz&Sif;csufrSm nDaemifrS
ar;aomar;cGe;f twGuf tajzjzpfonf[k uREyfk f xifygonf/
bif;rfvm'gvmvf/ / tpövmrfrS trsKd;om;ESifh trsKd;orD;rsm;
tcGifhta&; twlwlyifjzpfonf[k a[majymaeygvQuf tb,faMumifh
trsK;d orD;rsm;tm; ]]y&'g[f}}0wfqif&ef vko d nf[k qkyd goenf;/ tb,faMumifh
trsK;d om;ESihf trsK;d orD;rsm; awGUqHck sed w
f iG f oD;oefcY jJG cm;aeapygoenf;/
a'gufwm Zmud&fEkduf(cf)/ //nD r awmf r S a r;aom ar;cG e f ; rS m tvG e f
aumif;aom ar;cGe;f jzpfygonf/tpövmrfrS usm;? ra&maESmaexkid jf cif;? yl;wGJ
aexkdifjcif;ukd vufrcHyg/ tpövmrfrS ][d*smAf} (zHk;uG,fjcif;? zHk;tkyfjcif;)ukd
tb,faMumifh txl;jyKajymae&ygoenf; qdkonfhtcsufudk wkdawmif;aom
tcsdefumvtwGif;ü &Sif;jyygrnf/ uREkfyftaeESifh ,ckvkdar;wJhtwGuf
nDrawmfudk aus;Zl;wifygonf/ tb,faMumifq h adk omf uREyfk rf mS [d*smAf (hijab)
taMumif;ukd oD;oefaY jymqk&d ef tcsed rf &onfh twGuaf Mumifyh if/
usrf;jrwfuk&ftmefukd zwf½IMunfhrnfqkdvQif trsKd;orD;rsm;twGuf
[d*smAfukdrazmfjyrD? trsKd;om;rsm;twGuf [d*smAftwkdif;twmtm; azmfjy
tpövmrfrjS yqdak om trsKd;orD;tcGit
hf a&;
xm;onfudk awGUEkdifygonf/ a&mifjcnfawmfu@? usrf;ydk'f (30 )ü
]] (tk-d eADwrefawmf) toifonf ]]rktrf ife}f } ouf0if,MkH unf olwt Ydk m; rdrw
d \Ydk
rsufprd sm;ukd ESrd chf sxm;&rnf [lívnf;aumif;? xkjYd yif rdrw
d \
Ydk t&Sut f *Fgrsm;ukd
xde;f odr;f Mu&rnf[í l vnf;aumif;? ajymMum;ygav/}} (24;30)
wzef a&mifjcnfawmfu@? usrf;ydk'f (31)wGif trsKd;orD;rsm;twGuf
[d*smAf twdik ;f twmukad zmfjyxm;ygonf/
]] (tk-d eADwrefawmf) toifonf ]rktrf ife}f ouf0if,MkH unfol trsKd;orD;wkt Yd m;
(þok)Yd ajym Mum;ygav/ 4if;wko Yd nf rdrw d rYdk sufprd sm; ukd atmufoEYdk rdS í
hf pku
d í f
xm;&SdMu&rnf/ xkdYjyif 4if;wkdYonf rdrdwkdY\ t&Suft*Fgrsm;ukd (umarok
rd p ä m pm&rI usL;vG e f j cif ; rS ) xd e f ; od r f ; Mu&rnf / xk d r S w yg;4if ; wk d Y o nf
ay:íaewwfaom rdrw d \Ydk tvSrS wyg; useftvStywku Yd dk ray:Muap&/ xkjYd yif
4if;wkdYonf rdrdwkdY\tay:½Hkrsm; (OD;acgif;NcHKvTmrsm;)ukd rdrdwkdY\&ifbwfrsm;
tay:okYd csxm;Mu&rnf/
xkdrSwyg; 4if;wkdYonf rdrdwkdY\tvSukd rdrdwkdY\ vifa,mufsm;rsm;? okdYr[kwf
rdrwd \
Ydk zcif rsm;? okrYd [kwf rdrw
d \
Ydk vifa,mufsm;rsm;\ zcif rsm;? okrYd [kwf
rdrdwkdY\om;rsm;? okdYr[kwf rdrd wkdY\vifa,mufsm;rsm; \om;rsm;? okdYr[kwf
rdrd wkdY\tpfukdrsm;? armifrsm;\om;rsm;? okdYr[kwf rdrdwkdY\tpfrrsm;?
nDrrsm;\om;rsm;? okdYr[kwf rdrdwkdY\ (omoem0if) rdef;rcsif;rsm;? okdYwnf;
r[kwf rdrdwdkY vuf,mvufrsm;u ykdifqkdifaom rdef;rrsm;(0g)uRefrrsm;?
okdYwnf;r[kwf a,mufsm; rsm;teufrS (rdef;rrsm;ukd) tvkdr&Sdaom (rdrdwkdY)
vufatmufcHrsm; okdYr[kwf rdef;rrsm;\ twGif; a&; vQKdU0Sufcsufrsm;ukd rod
em;rvnfMuao; aom uav;oli,frsm;? a&SUrSwyg; tjcm; rnfo\ l a&SUürQ
razmfMu&/
xkdrSwyg; 4if;wkdYonf rdrdwkdYvQKdU0Sufxm; Muaomwefqmrsm;ukd (olwpfyg;wkdY)
od&Sd&ef rdrdwkdY\ajcrsm;ukd aqmifhí reif;Mu&/ xkdYjyif tkd-]rktfrifef} ouf0if
,HkMunfoltaygif;wkdY? atmifjrifrI&&SdMutHhaomiSm toifwkdYtm;vHk;wkdYonf
tv’m[ft&Sijf rwf\ a&SUawmfarSmuf0,f 0efcs awmif;yefMuavuke/f }}
(24;31)
q&mrBu;D a'gufwmvSv0S if;
usrf;awmfjrwfuk&ftmefESifh qG[D;[f['D;qfawmfrsm;ukdtajccHí
tpövmrfwiG f [d*smAftwGuf pH(6)csuu
f dk azmfjyxm;ygonf/
(1) twkdif;twm
yxrpHrSm cE¨mukd,f twkdif;twmukd zkH;xm;&eftwGuf jzpfonf/ þ
ae&mwGif zk;H xm;&ef twkid ;f twmonfomvQif a,musmf ;ESirhf ed ;f ruGmjcm; ygonf/
a,musfm;rsm;twGuf zkH;tkyfxm;&rnfUtwkdif;twmrSm csufrS'l;txd jzpfyg
onf/ rde;f rom;rsm;twGuf rsuEf mS ESihf vufaumuf0wftxdrw S yg; useaf om
tpdwftykdif;rsm;ukd zkH;tkyfxm;&rnf/ qE´&SdcJhvQif xkdtpdwftykdif;rsm;ukdyg
zkH;tkyfxm;Ekdifygonf/ (tcsKdUtpövmrfokawoDrsm;u rsufESmESifhvufwkdY
ukdvnf;t"du[d*smAfjyK&rnfhtwkdif;twmtwGif; yg0if&rnf[kqkdMuyg
onf/) useaf ompHEeI ;f rsm;rSm a,mufsm;ESirhf ed ;f r twlwyl ifjzpfonf/
(2) 0wf q if & rnf h t 0wf t pm; acsmif a csmif c sd c sd ½ S d & rnf / uk d , f v k H ; ES i f h
aumufaMumif;ukd ray:ap&/
(3)0wfqifonftY 0wftpm;onfcE¨mud,
k t
f wGi;f om;ukd azmufjrif&onft
Y xd
ryg;vTm&yg/
(4) qefYusifbufvdifukd pGJaqmif&ef&nf&G,fcsufESifh pGJrufzG,faumif;aom
t0wfrsK;d rjzpfap&/
(5) qefu
Y sib
f ufvid \
f t0wftxnfypHk EH iS rhf wlap&yg/
(6) r,kMH unforl sm;\ t0wftpm; txl;ojzifh ¤if;wk\
Yd bmoma&;0wfprkH sK;d ukd
r0wfMu&yg/
þonfum; tpövmrfrS owfrSwfxm;aom [D*smAf\pHEIef;rsm;yif
jzpfavonf/
,ckwzef ]]tpövmrfwGif [d*smAfudk tb,faMumifh jyXmef;&ygoenf;}}
[laomar;cGe;f okYd a&muf&v
dS mygNy/D [d*smAf0wfxm;aom vlUtzGt J pnf;ESihf
[d*smAf r0wfxm;aomtzGUJ tpnf;ukd EIid ;f ,SOf qef;ppfMunfMh uygOD;pk/Yd urÇmwGif
&mZ0wfjypfrI usL;vGerf t
I rsm;qk;H Ekid if rH mS tar&duefjynfaxmifpk jzpfaMumif;
awGU&onf/ 1990 ckESpf FBI \tpD&ifcHpmt& trsKd;orD; (1250)a,muf
tpövmrfrjS yqdak om trsKd;orD;tcGit
hf a&;
onf rk'ed ;f rI usL;vGecf cH &hJ onf/ ¤if;tpD&ifcpH mwGif azmfjyygude;f *Pef;onf
xkdjypfrI\ 16%ukdom azmfjyxm;jcif;jzpfaMumif; 0efcHxm;onf/ ¤if; udef;
*Pef;ukd twdtuswGufcsufygu (1990) ckESpfwpfckxJwGifyif trsKd;orD;
(640000)onf rk'ed ;f usichf cH &hJ onf/ ¤if;ukd ysr;f rQEeI ;f ESihf wGucf suyf gu wpf&uf
twGuf trsKd;orD; (1756)onf aeYpOf rk'def;usifhcHae&onf/ (1993)
ckESpfpm&if;t& (1.3)rdepftwGif; trsKd;orD; (15)OD;onf rk'def;usifh
cH a e&onf [ l \ / oif o d x m;onf h t wk d i f ; tar&d u ef w G i f trsKd ; orD ;
tcGit hf a&;ukd ykad y;xm;jcif;aMumifh trsK;d orD;rsm; ykí d ykí d rk'ed ;f usichf aH ejcif;
yifjzpfayvdrrhf nf/ jzpfysurf I jyóem\ 16%uko d m zrf;qD;&rd\/ jzpforQtrI\
50%rSm vGwfvyfcGifh ay;xm;jcif;jzpfonf/ pm&if;Z,m;t& a,mufsm;
wpfa,mufonf rdef;r (125)a,mufukd rk'def;usifhygrS wpfBudrfom zrf;cH
&rnfjzpfonf/ wpfzef xkdwpfBudrf tzrf;cH&jyefvQifvnf; ]1}ESpfatmufom
axmifusc&H rnf jzpfonf/ tu,fí rk'ed ;f rIusL;vGeo f o l nf yxrqH;k tBurd f
tzrf;cH&vQif avsmhavsmhayghayghjzifh ol\jypf'Pfonf ]]1}}ESpfxuf enf;ay
vdrrhf nf/
tdE´d,EkdifiHwGifvnf; (1992)? 'DZifbmvtwGif; wpf&ufvQif
(54)rdepfwidk ;f rk'ed ;f rIwpfc&k adS Mumif;? tpD&ifcpH mrS wifjyaeygonf/ xkt Yd wl
(26)rdepfwkdif; Avuúm&rIwpfrI? (1)em&D (43)rdepfwkdif;wGif ]a'gif&DaMumifh
aoqH;k rI} wkYd jzpfay:aecJyh gonf/ uREyfk w f EYdk idk if wH iG ;f jzpfay:aeaom rk'ed ;f rIrsm;ukd
cGjJ crf; pdwjf zmavhvmMunfyh gu rdepfwidk ;f rdepfwidk ;f wGif rk'ed ;f rI jzpfaeygonf/
xkaYd Mumifh uREyfk rf S ½k;d &Si;f vSaom ar;cGe;f wpfck ar;vkyd gonf/ ¤if;rSm tar&duef
jynfaxmifpt k wGi;f rde;f rwkid ;f rde;f rwkid ;f ukd [d*smAf0wfqifcidk ;f ygu tar&duef
jynfaxmifp\ k rk'ed ;f rItajctaerSm vuf&dS tajctaetwkid ;f &Sad ernfavm/
vuf&Sdxuf avsmhenf; oGm;rnfavm/ vuf&x dS uf wk;d wufomG ;rnfavm/ xkYd
aMumifh toift h aeESihf tpövmrfudk wpfcv k ;kH NcKH iekH m;vnfoifyh gonf/
tpövmrfrS trsK;d orD;tm; [d*smAf0wf&efowfrw S f jy|mef;ay;onf/
trsKd;om;tm;vnf; ¤if;wkdY\rsufvTm(tMunfh)ukd csKyfxdef;&ef trdefYay;xm;
onfudk awGUEkid o
f nf/ tpövmrf&h &S tD of Oya't& a,mufsm;wpfO;D u rde;f rom;
wpfO;D ukd t"¨rjyKusiv
hf Qif Bu;D av;aom jypf'Pfudk csrw S x
f m;ygonf/ ,if;uJo
h Ydk
Murf;wrf;aom tjypf'Pfudk tcsKUd u ½kid ;f pkid ;f Murf;wrf;aomOya'qkí d tpövmrf
q&mrBu;D a'gufwmvSv0S if;
bmomukd &ufpufveG ;f aom bmomw&m;tjzpf pGypf JG ajymqkrd rI sm; &Scd yhJ gonf/
þae&mü uREyfk b f ufrS rGwpf vifrf r[kwaf om a,mufsm;om;rsm;ukd
ar;Munfch siyf gonf/ vlBu;D rif;&JU rdcif(ok)Yd ZeD;(ok)Yd ESrukd wpfpw kH pfa,mufu
om;r,m;rI jyKusifhoGm;onfqkdMuygpkdY/ vlBuD;rif;ukdvnf; w&m;olBuD;tjzpf
ceft Y yfNy;D w&m;cHudk vlBu;D rif; a&SUarSmuf ac:xkwv f mrnfqv dk Qif vlBu;D rif;rS
xdok t l m; rnfoaYdk om jypf'PfrsK;d csrw S af y;rnfenf;[k ar;vQif tm;vH;k aom
vly*k K¾d vrf sm;u ]]'Dvadk umifrsK;d awG taoowfypfrmS yJ}}vkYd tajzay;Muygrnf/
tcsKUd uawmh ]]olu Y dk raorcsi;f wwdwd ESyd pf ufni§ ;f yef;rnf}}[k qkMd uygonf/
toifw\ Ykd rdcif(okrYd [kw)f ZeD;ukd om;r,m;rI jyKusio hf al wGudk toifwo Ydk nf
ao'Pf ay;csifMuonf r[kwfygavm}}[k uREkfyfrS olwkdYtm; ar;cJhygonf/
rde;f rqkv d Qif rdcifyjJ zpfjzpf? ESryJjzpfjzpf? ZeD;yJjzpfjzpf wpfa,mufa,mufu 'Dvdk
vlrqefpGm jyKusifhvmcJhvQif ]]'DaumifrsKd; owfypfrSwefw,f? aooifhw,f?
owfypfr,f}} vdYk cHjyif;jyif;ESihf qkw d wfMuvQif tpövmrfOya'ESihf jypf'Pfay;rI
usawmhrS ]]bmaMumifh Murf;vScsn&fh UJ ? &kid ;f pkid ;f vScsn&fh UJ }}vkYd qkad eMuygoenf;/
tb,faMumifh ESprf sK;d ESpcf G ajymae&ygoenf;/
uREkfyfrSoifhtm;ar;vkdonfh aemufxyfar;cGef;wpfckrSm tpövmrfh
&S&t D ofw&m;Oya'ukd tar&duefjynfaxmifpw k iG f usio
h f ;Hk ygu rk'ed ;f rIrsm;onf
vuf&Sdtwdkif; wefYaernfavm? ykdíwkd;wufoGm;rnfavm? usqif;oGm;rnf
avm/ tdE´d,EkdifiHtwGufvnf; tvm;wl ar;cGef;ukdyif ar;vkdygonf/
vufawGUusus ok;H oyf MunfMh uygpk/Yd toifwo Ydk nf trsK;d orD;tcGit hf a&;ukd
ay;aeMuygonf[k oDt&dk q D efqefajymaeMuygonf/ vufawGUwGif ¤if;wkt Yd m;
olrwk\ Yd tqift h wef;ukd ]]uk,
d v
f yk af wmfrsm;}}? ]]tajrm§ ifr,m;}}rsm;tjzpfudk
wGef;ykdYaeMujcif;jzpfonf/ uREkfyftaeESifh ]][d*smAf}}\ta&;BuD;ykHukd atmuf
azmfjyygtrTmnDtpfr\ OyrmESifhom trsKd;orD;wpfOD;\ wefzkd;ukdrD;armif;
xd;k jyvkyd gonf/
acsmarmvSyykcH si;f utp ½kyqf if;o@ef tm;vk;H eD;yg; wlnaD om trTm
nDtpfrESpfOD; vrf;avQmufxGufoGm;Muw,f qkdMuygpkdY/ wpfOD;u rsufESmESifh
vufaumuf0wftxd azmfjyxm;½Hrk w S pfyg;?wpfu, dk v
f ;Hk vkv
H NHk cKH NcKH EiS ?hf tpövmrf
]][d*smAf}}ESit
hf nD 0wfqifxm;ygonf/ usew f pfO;D url taemufwidk ;f ü 0wfaeus
tpövmrfrjS yqdak om trsKd;orD;tcGit
hf a&;
jzpfaom rDeDpuwf? aygifvef *g0efwdkav;ESifh 0wfqifxm;w,fqkdvQif
vrf;axmifh wpfae&mü rdef;uav;ukd prnfhaemufrnfh vrf;o&J? vl&rf;um;
rsm;onf rnfoYlukdykdí aemufajymifrnfenf;/ tpövmrfhenf;us [d*smAfukd
0wfqifxm;aom rdef;uav;udkavm/ aygifvef*g0efwkd 0wfqifxm;aom
rde;f uav;ukad vm/ obm0t& rDepD uwf0wfqifxm;aomoludk aemufr?S prS
ykí
d yGpJ nfrnfjzpfonf/ þuJo h Ykd rvHw
Yk vkHY 0wfqifro
I nf oG,0f u dk af omenf;ESihf
qefY usib f uf vdi\f pdwu
f pkd csiaf emufcsiaf tmif? odum© rJah tmifjyKcsipf w
d uf dk
zdwfac:aeaomaMumifhyif jzpfonf/ xkdYaMumifh [d*smAf0wfqifjcif;onf
rdef;rom;wpfOD;ukd toa& r,kwfapyg/ rdef;rom;\b0? wef;bkd;ukd
jr§ifhwifay;ygonf/ rdef;rom;\ tda`E´odu©mESifh t½Suo f v
D ukd apmifx h ed ;f
umuG,af y;jcif;omjzpfygonf/
bDvmvfvmvm(uGefysLwmq&m)/ //uRefawmfonf tpövmrfukd jyef0ifvm
olwpfOD;jzpfygonf/ uRefawmfhtm; ESpfaygif;rsm;pGm OD;aESmufajcmufapaom
udpöwpfck&Sdygonf/ xkdudpöonfum; rGwfpvifrf a,mufsm;wpfa,mufu
Ahle Kitab t[fvd udom;AfvdkYac:wJh a&S;aumif;uifus usrf;&bmom0if
trsKd ;orD;rsm; (*sL;?c&pf,mef)udk BuKd u&f m a&G;cs,v f ufxyfv&Ykd Ny;D ? *sL;? c&pf,mef
trsKd ;om;rsm;taeESihf rGwpf vifrt f rsKd ;orD;rsm;tm; tb,fah Mumifh vufxyfciG hf
rjyK&ygoenf;/ olrwdo Yk nf rGwpf vifrf trsKd ;orD;rsm; jzpfMuouJo h Ykd a,mufsm;
rsm;onf rk&&fS pfurf sm; (wkyEIid ;f ,SOuf ;kd uG,of rl sm;) r[kwMf uygvQuf tb,fh
aMumifh ,if;a,mufsm;rsm;taeESihf rGwpf v f ifrt
f rsKd ;orD;rsm;tm; vufxyfciG hf
r&&SMd u&ygoenf;/ &Si;f jyay;Edik rf vm;/
a'gufwmZmud&fEdkuf(pf) / nDawmf bDvmvf\ ar;cGe;f onfum; usr;f jrwf
uk&t f mefü rGwpf vifrt f rsKd ;om;wpfO;D udk a&S;aumif;uifus usr;f *ef&&So
d l (*sL;?
c&pf,mefbmom0if) trsKd ;orD;rsm;ESihf vufxyf xdr;f jrm;cGihf ay;xm;í tjyef
tvSet f m;jzifh rGwpf vifrf trsKd ;orD;rsm;tm;a&S;aumif;uifus usr;f *ef&&So d l
(*sL;? c&pf,mefbmom0if)trsKd ;om;rsm;ESihf vufxyfciG hf ray;&ygoenf;/
]] (tk-d rkpv f ifrt
f aygif;wkUd ) ,aeU pifMu,f oefUjyefUaom t&m[lorQ wkUd onf
toifwkdUtzkdU pm;oHk;cGifhjyKNyD;jzpfavonf/ 4if;jyif (a&S;txuf) usrf;*efukd
csD;jr§iahf y;oem;awmfrjl cif; cHMu&aom olwUdk \ pm;oH;k bG,f &mrsm;onfvnf;
q&mrBu;D a'gufwmvSv0S if;
toifwkdUtbkdU (pm;oHk;) cGifhjyKNyD;jzpfacsonf/ xkdenf;wlpGm toifwkdU\
pm;oH;k bG,&f mrsm;onf vnf; toifwUdk tbkUd (pm;oH;k )cGijhf yKNyD;jzpf\/
4if;jyif odum© ukad pmifx h ed ;f aom rkpv
f ifrf trsKd;orD;wkUd onfi¤ ;f ? toifwUdk tvsif
usrf;*efudk csD;jr§iahf y;oem;awmfrjl cif;cHMu &aom olwUdk teufrS umtda`E´udk
apmif h x d e f ; aom trsKd ; orD ; wk d U onf 4if ; ? tu,f í toif w k d U onf
xkdtrsKd;orD;wkdUtm; 4if;wkdU\ ]]r[f&f}} xdrf;jrm;aMu;rsm;ukd ay;qyfí
xifxifay:ay: umr*kPf vkdufpm;jcif;ESifh wdwfwdwfykef; tajr§mifr,m;
xm;jcif;rjyKbJ rdrw d Udk \odum© ukd apmifx h ed ;f jcif; tm;jzifo
h m xdr;f jrm;Muygrl/
(xdr;f jrm;cGijhf yKNyD; jzpfav onf)/}} (5 ;5)
tpövmrfrS rGwfpvifrf trsdK;om;rsm;udk tJ[fvdudom;Af(a&S;
aumif;uifus usrf;*ef&&Sdol (*sL;? c&pf,mef bmom0if)trsdK;orD;rsm;ESifh
vufxyfxrd ;f jrm; cGijhf yKxm;ygonf/ tb,fah Mumifeh nf;/ c&pf,mef (odrYk [kw)f
*sL;rde;f rwpfO;D rS rGwpf vifrf trsKd ;om;wpfO;D udk vufxyfNy;D aomtcgwGif xkd
trsKd ;om;\ rdom;pk? aqGrsKd ;om;csi;f rsm;u xkt d rsKd ;orD;rS ,HMk unfouf0ifaom
wrefawmfrsm;udk apmfum;armfum; jyKvyk rf nfr[kw/f tb,faMumifq h akd omf
tpövmrfrS *sL;ESihf c&pf,mefrsm; ,HMk unfaomwrefawmfrsm;udv k nf; ouf0if
,HkMunfMuaomaMumifh jzpfonf/ *sL;?c&pf,mefESifh rGwfpvifrfrsm;onf
tm'rf()?El;[f()? 'g0l;'f ()? rlpm ()ESihf tDpm()wdu Yk kd ,HMk unfMu
ygonf/ odaYk omf xk*d sL;ESihf c&pf,mefwrYkd S wrefawmfr[ k r®'(f )tm; r,HMk unf
Muay/odyYk gí c&pf,mef (od)Yk *sL; trsKd ;orD;rS rGwpf vifrrf o d m;pkoYkd 0ifa&muf
ygu olronf vifa,musfm;\rdom;pk aqGrsdK;om;csif;rsm;\ avSmifajymif
oa&mfrIukd cH&rnfr[kwfyg/ tjyeftvSeftm;jzifh rGwfpvifrf trsdK;orD;rS
c&pf,mef(odrYk [kw)f *sK;rdom;pko0Ykd ifygu xko d rl \ vifa,mufsm;ESihf aqGrsKd ;rsm;
bufrS wrefawmfjrwfr[ k r®'f ()tm; r,HMk unfraI Mumifh olronf ¤if;wd\ Yk
avSmifajymifoa&mfjcif;udk cH&ayrnf/
xkt
d aMumif;t&if;rsm;aMumifh tpövmrfrS rGwpf vifraf ,mufsm;rsm;udkom
tJ[v f ud o d m;Af (a&S;aumif;uifus usr;f *ef&&So d l *sL;? c&pf,mef bmom0if)
rde;f rrsm;ESihf vufxyfciG ahf y;Ny;D ? tjyeftvSet
f m;jzifh rGwpf vifrf trsKd ;orD;tm;
tJ[v f ud o d m;Af(a&S;aumif;uifus usr;f *ef&&So d l (*sL;? c&pf,mefbmom0if)
tpövmrfrjS yqdak om trsKd;orD;tcGit
hf a&;
a,musmf ;rsm;ESihf vufxyf xdr;f jrm;cGijhf yKrxm;jcif; jzpfonf/
ar;cGe;f \ 'kw,
d ydik ;f odYk a&muf&v
dS mjyefygNy/D olrwdo
Yk nf rGwpf vifrf
trsdK;orD;rsm; jzpfMuouJhodkY a,mufsm;rsm;onf rk&Sf&pfufrsm; (wky EIdif;,SOf
udk;uG,folrsm;) r[kwfMuygvQuf tb,fhaMumifh ,if;a,mufsm;rsm;taeESifh
rGwfpfvifrf trsdK;orD;rsm;tm; vufxyfcGifh r&&SdMu&ygoenf;/ nDawmfrS
usrf;jrwfuk&ftmef\*g0Du@? usrf;ydk'f (2;221)udk ñTef;qdkí ajymonf[k
,lqygonf/
]] (tkd-]]tDrmef}} ,HkMunfjcif; o'¨gw&m; xm;&SdMuaom ]]rktfrifef}} taygif;wkdY)
tv’m[ftoQifjrwfESifh ,SOfwJGítjcm;t&mukd ukd;uG,f aom rdef;rrsm;onf
]]tDrmef}} ,HkMunfjcif; o'¨gw&m; rxm;&SdMuorQ umvywfvHk; xkdrdef;rrsm;ESifh
toifwo Ydk nf xdr;f jrm;r*Fvm rjyKMuukev f if/h trSeaf omfum; tv’m[ft&Sijf rwf
ESihf ,SOw f í GJ tjcm;t&muku d ;dk uG,af om rde;f rwpfO;D onf toifwt Ydk bkYd tu,fí
ESpfoufp&mjzpfjim;aomfvnf; ]]tDrmef}} ,HkMunfjcif; o'¨gw&m; xm;&Sdaom
uRefrdef;rwpfOD;onf (tv’m[f t&SifjrwfESifh ,SOfwJGí tjcm;t&mukd ukd;uG,f
aom) xkdrdef;rxuf rkcs omíaumif;\/ xkdenf;wlpGm tv’m[f t&SifjrwfESifh
,SOw f í
GJ tjcm;t&mukd uk;d uG,af om a,mufsm;rsm;onf ]]tDrmef}} ,HMk unfjcif;
o'¨gw&m; rxm;&SMd uorQ umv ywfv;kH xko d rl sm;ESihf (rkpv
f ifrt
f rsKd;orD;rsm;uk)d
xdrf;jrm;í ray;Muukefvifh/ trSefaomfum; tv’m[ftoQifjrwfESifh ,SOfwJGí
tjcm;t&mud k uk d ; uG , f o l w pf O D ; onf toif w k d Y t bk d Y tu,f í
ESpfoufp&mjzpfjim;aomfvnf; ]]tDrmef}} ,HkMunfjcif; o'¨gw&m;xm; &Sdaom
uRefa,mufsm;wpfOD;onf (tv’m[ftoQifjrwfESifh ,SOfwJGí tjcm;t&mukd
uk;d uG,af om) xkad ,mufsm;xuf rkcs omíaumif;\/ }}(2 ;221)
qdvk o
kd nfrmS t*FvefEikd if \
H bk&ifrBu;D onf tcsr;f omqH;k trsKd ;orD;
jzpfonf/ tvm;wl olronf tacsmtvSq;kH trsKd ;orD;jzpfygap/ uRerf wpfO;D
(Zaduwali) onf ,HMk unfojl zpfygu r,HMk unfojl zpfonfh urÇmt h aumif;qk;H
rde;f rjzpfaom xdtk *Fvefb&k ifrBu;D xuf omayvdrrhf nf/
cJz,
G af bmZOfu@? usr;f yd'k f (72)wGif
]]rvG{J uef umzpf&f jzpfomG ;Muaom olwu
Ykd ]]{uefpifppf tv’m[ftoQifjrwf
onf ]r&f,rf} \om;awmf ]rpD[f} (tDpm)yif jzpfawmfrlonf}}[k ajymqdk
q&mrBu;D a'gufwmvSv0S if;
cJMY uuke\
f / trSeaf omfum; ]]rpD[}f } (ud,
k w
f ikd )f uyif ]]tdk £pf&mtDvD rsKd;EG,f
taygif;wdkY toifwkdYonf ig\toQifESifh? toifwkdY\toQif jzpfawmfrlaom
tv’m[ftoQif jrwfukd yif c0yfu;kd uG,Mf uavuke[ f k ajymqdck aYJ vonf/
pifppf{uef rnfolrqdk (wpfpHkwpf&mudk) tv’m[ftoQifjrwfESifh wGJbuf
(udk;uG,f)ygvQif? tv’m[ftoQifjrwfonf xkd(uJYodkYaom) ol\ tbdkY ]*sEéwf}
trw okcbHu k kd rkcs{uef ydwyf if xm;awmfrt l /hH 4if;jyif xdo k \
l vm;&mXmeonf
i&Jr;D yif jzpfvwåUH / xkrd wS yg; (,if;uJoY )Ykd rw&m;usL;vGeaf om olwt Ykd m; ½dik ;f yif;
ulnD apmifrrnfo h [l íl um; wpfpw kH pfa,mufrQ &Sv d rd rhf nfr[kwaf y/}}( 5; 72)
txufygtm,ofawmfrS uREykf w f o
Ykd ed m;vnf&onft h csurf mS tv’m[f
t&Sifjrwfonf a,½Ic&pfawmf jzpfonf/ wpfenf;qdkaomf a,½Iocif()
onf ud;k uG,&f mt&Sijf zpfonf[q k akd om? ,HMk unfMuaomolrsm;onf umzd&f
r,Hrk Munf aoGznfjiif;y,forl sm; jzpfonf/ okq Yd v
kd Qif usr;f jrwfu&k t f mefonf
txufyg tm,ofawmfrS umzd&ftrsdK;orD;rsm;ESifh vufxyfcGifhjyKonf[k
t"dygÜ ,faygufaeayNy/D odjYk zpfvQif usr;f jrwfu&k t f mef\ usrf;ydk'frsm;onf
tcsi;f csi;f 0da&m"d jzpfomG ;ayrnf/ odaYk omf uREykf f axmufjycJNh y;D onft h wdik ;f
usr;f jrwfu&k tf mef wpftyk v f ;kH udk NcKH Munfyh g/ tifr&mrf rsK;d EG,u f @? usr;f yd'k f
(110)wGi-f
]] (td k - rk p f v if r f t aygif ; wd k Y ) toif w d k Y o nf vl c yif ; wd k Y t bd k Y (w&m;"r®
ñTeMf um;&eftvdiYk mS ) xGuaf y:vmMuukeaf om taumif;qk;H aom omoem0if
vlpkyifwnf;/ (taMumif;rlum;) toifwdkYonf aumif;jrwfaom udpörsm;udk
(jyKvkyMf u&ef) ñTeMf um;Muonfjh yif pufqyk f ½GUH &SmbG,&f mrsm;rSvnf; jrpfwm;Mu
uke\f / xdrk w S yg; toifwo Ykd nf tv’m[ftoQifjrwfuv kd nf; ,kMH unfMu uke\ f /
tu,fíom (txuf) usrf;*ef&&do S w
l Ykd onfvnf; (toifwYkd uJo h yYkd if) ,kMH unf
Muygrl? rkcs ,if;olwdkYtbdkY (xdk,kHMunfjcif;onf) omí yif aumif;acsonf/
,if;olwt Ykd eufrS (tcsdKU) ,kMH unfaom olrsm;vnf; &dMS uayonf/}} ( 3 ; 110)
txufygusr;f yd'k rf S axmufjyonft
h csurf mS oifonf t[fvu d o
d m;Af
rS trsdK;orD;rsm;udk vufxyfcGifhjyKonf/ odkYaomf xkdrdef;rrsm;onf ,HkMunf
olrsm;? ]rktfrifef}rsm;jzpf&rnf[kqdk\/ xkdolrrsm;onf a,½I()onf
udk;uG,f&mt&Sifjzpfonf (odkY) udk;uG,f&mt&Sif\ om;awmfjzpfonf[k
tpövmrfrjS yqdak om trsKd;orD;tcGit
hf a&;
,HkMunfolrsm; r[kwfap&/ a,½Iocif()onf tv’m[fh&plvf? tv’m[fh
wrefawmfjzpfaMumif; ,HkMunfNyD;? olwkYdonf tv’m[ft&Sifwpfyg;wnf;
(aomif[;D 'f) udo
k m ,HMk unforl sm;udk qdv
k o
kd nf/ þonfrmS ar;cGe;f \ tajzyif
jzpfonf[k uREykf xf ifygonf/
tuDvmzbmyDum/ / tpövmrfrS trsK;d orD;wpfO;D tm; (tysKjd zpfap?
tdraf xmif&iS jf zpfap) aowrf;pmjyKvyk cf iG hf tb,faMumifh ray;xm;&ygoenf;/
a'gufwmZmud&fEkduf(cf)/ / nDrawmfrS ar;jref;onfh ar;cGe;f rSm tpövmrfrS
trsKd;orD;tm; aowrf;pmjyKvkyfcGifh tb,faMumifh ray;&ygoenf;/ ,if;
tcsufonf vHk;0rSm;,Gif;ygonf/ uREkfyf\ a[majymwifjyrIü ygoGm;acsNyD/
tpövmrfrS vGefcJhaom ESpfaygif; (1400)ausmf? taemufwkdif;xuf ESpfaygif;
(1300)apmNyD; trsKd;orD;wpfOD;tm; pD;yGm;a&;qkdif&m tcGifhta&;rsm; ay;cJh
ygonf/ uREkfyf\wifjyrItwGif;ü ]]&ifhusufoGm;NyDjzpfaomtrsKd;orD;}} jzpf&
rnfqakd omtcsuEf iS yhf wfoufí jywfjywfom;om; ajymcJMh um;ygonf/ uREyfk f
wifjyoGm;cJhonfhtwkdif; olronf t&G,fa&mufNyD;ol jzpfzkdYvkdygayonf/
trsK;d orD;onf t&G,rf a&mufao;vQif aowrf;pm a&;cGi?hf jyKvyk cf iG rhf &Syd g/
t&G,af &mufNy;D aom trsK;d orD;onf tysKpd ifjzpfap? ttkd (tdraf xmif&iS )f jzpfap
olronf rnfow l pfO;D wpfa,mufEiS rhf Q rwkdifyifbJvQuf olrykdifqkdifaom
Opömypönf;rsm;ukd vTJajymif; ay;urf;ykdifcGifh&Sdonf/ olrtaeESifh qE´&Sdygu
wpfpw kH pfa,mufEiS hf wkid yf ifciG &hf ydS gonf/ olrtaeESihf aowrf;pm a&;ykid cf iG ?hf
rdryd idk yf pön;f rsm;ukd rdrEd pS o
f ufou
l dk BuKd uo f vkd vTaJ jymif;ay;urf;ykid cf iG &hf o
dS nf/
tpövmrfrS trsK;d orD;tm; aowrf;pmjyKvyk yf idk cf iG hf ay;xm;ygonf/tpövmrfrS
trsKd ;orD;rsm;tm; aowrf;pmjyKvyk jf cif;rS rwm;jrpfxm;acs/
a&m&Sef&ef;*f0gvm/ //a'gufwmZmud&Ef u dk (f cf)cifAsm;/ q&mh\ wifjyrIwiG ;f ü
tpövmrfrS a,mufsm;ESifh rdef;rtm; tcGifhta&; nDnDrQrQ ay;xm;onf[k
qkdcJhygonf/ odkYaomf a,mufsm;rsm;onf ZeD;r,m;(4)a,muf ,lykdifcGifh&Sdí
trsK;d orD;rSmrlum; ,if;tcGit
hf a&; tqift h wef;udk r&&SMd uacs/ a,mufsm;
wpfa,mufonf tjcm;rde;f rwpfa,mufudk vufxyf&ef pOf;pm;Ekid af omfvnf;
trsKd ;orD;rsm;ü tb,faMumifh xkud ohJ aYdk om tcGit hf a&; r&&S&d ygoenf;/
q&mrBu;D a'gufwmvSv0S if;
a'gufwmZmud&fEkduf(cf)/ //aemif a wmf r S ar;jref ; onf h ar;cG e f ; rS m
tpövmrfrS trsKd;om;rsm;ukd ]]r,m;NydKif,lcGifh}}jyKNyD;? trsKd;orD;rsm;ukdrlum;
]]vifNyKd i,
f cl iG }hf }tb,faMumifrh jyK&ygoenf;/
yxrOD;qH;k oift h aeESihf oabmaygufxm;&rnft h csuu f m; a,mufsm;
onf rde;f rxufyí dk vdiq f E´ ydrk rkd sm;jym;onf qkad omtcsuyf if/ 'kw, d tcsurf mS
ZD0ur®oabmt&? a,mufsm;wpfa,mufonf ZeD;wpfa,mufxuf ykdí
&Sad omfvnf; ol\ Y vifa,mufsm;wm0efudk xrf;aqmifEidk af yonf/ trsK;d orD;
wpfa,mufonf vifa,mufsm;xufykdí&SdygvQif olronf olr\ ZeD;r,m;
wm0efukd ausyGefpGm aqmif&GufEkdifrnf r[kwfyg/ aq;odyÜHrS ajymaeonfh
tcsurf mS trsK;d orD;rsm;onf ¤if;wk\ Yd rde;f robm0? "r®wmjzpfaomumvwGif
¤if;wk\dY pdwyf idk ;f qkid &f maMumifh tjyKtrlyidk ;f qkid &f m ajymif;vJrrI sm;jzpfay:vm&Ny;D ?
¤if;wkdY\ todÓPfqkdif&m taESmifht,Sufrsm; cHpm;&wwfonf/ xkdYaMumifh
rsm;pGmaom tqifrajyrI? cku d &f efjzpfymG ;rIrsm;rSm xkud mvtwGi;f jzpfay:aponf/
tar&duefjynfaxmifpw k iG ;f &Sd trsK;d orD;rsm;ESihf ywfoufí jzpfymG ;cJah om
&mZ0wfrEI iS hf oufqikd af om tpD&ifcpH mwpfct k & &mZ0wfru I sL;vGeMf uaom
trsKd ;orD;rsm;\ xGuq f ckd sut
f & ¤if;wk\ dY jypfru I sL;vGeaf omumvrSm "r®wm
jzpfaomumvjzpfonf[k od&onf/ xdkYaMumifh trsdK;orD;wpfOD;onf vif
a,musfm;wpfOD;xufydk&Sdygu olrtaeESifh todÓPfydkif;qkdif&m ñ§dEIdif;EdkifrI
yd k í cuf c J a yvd r f h r nf / xk d Y j yif aq;od y Ü H r S ajymMum;onf h t csuf r S m
rdef;rwpfa,mufonf vifa,mufsm;wpfa,mufxuf ydk&Sdygu olrtaeESifh
umvom;a&m*gyd;k ESifh tjcm;vdirf w S pfqifh ul;pufaom a&m*grsLd ; ul;qufc&H &ef
tcGit hf vrf;ydrk sm;onf/ olr\ a&m*gonf olr\ vifa,musmf ;udk ul;qufEidk f
onf/ tu,fí a,mufsm;wpfOD;wGif ZeD;rdef;rwpfa,mufxuf ydk&Sdygu?
xkdrdef;rrsm;onf xkdvifa,musfm;wpfOD;wnf;ESifhom aygif;oif;aexkdifygu
txufygudprö sKd ; rjzpfEikd af wmhay/
a,musmf ;wpfa,mufrS rde;f rwpfa,mufxuf ydík vufxyfxm;ygu
¤if;wGifuav;rsm; &&Sdvmygu uav;\rdbESpfyg;udk azmfxkwf&eftwGuf
jyóem r&SdEdkifay/ taza&m tarudkyg cGJjcm;í azmfjyEdkifonf/ tu,fí
trsdK;orD;jzpfolrS vifa,musfm;wpfa,mufxuf ydkí&Sdygu rdcifudkom
tpövmrfrjS yqdak om trsKd;orD;tcGit
hf a&;
cGjJ cm;Ekid Nf y;D ? zcifurkd l cGjJ cm; Edik rf nf r[kwaf y/ tpövmrfrS rdbESpyf g;udk oD;jcm;cGjJ cm;
od&jdS cif;udk ta&;Bu;D aomu@wGif xm;ayonf/
pdwfynm&Sifrsm;rS ajymMuonfrSm uav;wpfa,mufonf ol\
rdbESpfyg;udk cGJjcm;odjrif&efrSm tvGefta&;BuD;ayonf/ odkYr[kwfygu
uav;onf pdwfykdif;qkdif&m npfnL;rI? pdwfzdpD;rI'Pfudk cHpm;&rnf jzpfonf/
jynfw
h efqmrde;f rrsm;\ uav;rsm;onf uav;b0wGif aysmf&Tifp&mb0rsm;
r&cJoh nfrmS tHMh op&m r[kwyf g/ uav;onf tcsed w f efí ausmif;odYk a&muf
aomtcg uav;tazrSm rnfolenf;[kar;Muayvdrrhf nf/ xkdtcsdefwGif
uav;taztrnfrmS ESpaf ,muf trnfay;&rnf/ xku d av;udk rnfoaYkd c:
Murnfukd odMuygvdrrhf nf/ xkaYd Mumifh vifNyKd i,
f jl cif;udk cGirhf jyK&aom taMumif;
t&if;rsm;pGm&So
d nf/
tjyeftvSef jiif;cHkcsuftm;jzifh oifhtm;ajym&rnfqdkvQif r,m;NydKif
0g'udk cGijhf yK&aom taMumif;t&if;rsm;pGm&So d nf/ pHw
k w
JG pfww
JG iG f oufqidk &f m
trsdK;orD;ESifh jyóemwpfpHkwpf&m r&Sdygu a,musfm;? rdef;rwpfa,muf
xufy, kd cl iG hf jyKrnfjzpfonf/ a,mufsm;wpfa,mufonf NrKH onf[k qkMd uygpk/dY
rdef;rrS aemufa,musfm; xyf,lí r&bl;vm;/ ,lcGifhr&Sdyg/ tb,fhaMumifh
qdkaomf rnfonfh aq;q&m0efrS a,mufsm;onf &mckdifEIef;jynfh NrHKonf[k
tmr rcHEidk í f jzpfygonf/
tjcm;aom udpöwpfckwGif a,mufsm;jzpfolrSm xdcdkuf'Pf&m &&SdNyD;?
tdy,f mxJwiG f emwm&Snf vlrrm jzpfaeygu xkrd ed ;f rrS aemufxyf vifa,musmf ;
,lí r&/ þudpEö iS yhf wfoufí pOf;pm;qifjcif MunfMh uygpk/Yd xdo k o
l nf rawmf
wqrIaMumifh ol\ a,musmf ;wm0efrsm; xrf;aqmifEidk rf nf r[kwyf g/ yxrqH;k
tcsufrSm om;auR;rI? r,m;auR;rItwGuf aiGaMu;&SmazGa&; jzpfonf/
'kwd,tcsufrSm olonf olYZeD;onf\ qE´ukd jznfhpGrf;Edkifrnfr[kwf/ yxr
jyóemtwGuf tpövmrfrS ajz&Si;f ay;onft h &m Zum;of(qif;&Jom;'geaMu;)
jzpfonf/ olrtaeeJY Zum;of pm;ydik cf iG hf ,lyikd cf iG &hf o
dS nf/
'kwd,tcsuftaeESifh ajymxm;onfrSm ]ZeD;onf taeESifh vif
a,musfm;xufydkí enf;yg;aom qE´om &Sdonf/ xkdudpöESifh ywfoufí
trsdK;orD;\ (&S[m0of) pdwfudk jznfhpGuf&ef ydkíqE´jyif;jyygu olrtaeESifh
q&mrBu;D a'gufwmvSv0S if;
cdkv[f (Kulah) uGm&Sif;jywfpJcGifh awmif;cHEkdifonf/ þudpöwGif trsdK;orD;rS
use;f rmaeygu ckv
d [fac: trsKd ;orD;bufrS uGm&Si;f jywfpcJ iG hf awmif;cHjcif;onf
taumif;qHk;udpö jzpfonf/ tu,fí olronf qGYHt?em;rMum;? roefrpGr;f
jzpfaeygu olru uGm&Si;f jywfpyJ gu olrudk rnfou l wm0ef,rl nfenf;/ þonf
uREyfk \
f tajzjzpfonf[k ,lqygonf/
qm'g&D [muif;rf/ /uRerf ar;jref;csiaf om ar;cGe;f rSm trsKd ;orD;uav;
wpfa,mufonf vlwpfa,mufu vufxyfvdkaomtaMumif; urf;vSrf;
vmvQif olrrS rESpfoufygu ]vufrxyfvdkbl;} [k wkefYjyefEdkifonf[k
ajymqdx k m;ygw,f/ tu,fí olrtm; tkyx f ed ;f olrS em;csí vufxyfcikd ;f ae
rnfqv kd Qif olronf ]vufrxyfEikd b
f ;l }qdak om jiif;qdrk t I Ny;D ü pdwcf sr;f ompGm
aeEdik yf gOD; rnfavm/
a'gufwm Zmud&fEkduf(pf)/ / uREfkyf\ a[majymcsuftwGif;ü wifjy
oGm;aomtcsufudkyif nDrawmfrS xyfí ar;cGef;xkwfaeygonf/ uREkfyfrS
wifjyoGm;aomtcsurf mS rde;f rwpfa,mufonf olrtm; vufxyfxrd ;f jrm;&ef
urf;vSrf;rIudk ]vufrxyfEkdifyg} [k wkefYjyefNyD;onfhaemuf olronf
pdwrf csr;f rom jzpfaeEdik yf gonf[k ajymMum;cJh ygonf/ nDrtaeESihf uREyfk \
f
a[majymcsufudk aoaocsmcsm em;raxmifcJhwmyg/ uREkfyf\ wifjyrIwGif
vufrxyfao;aom rdef;rysdKwpfa,muf\ pm;0wfaea&;twGuf axmufyHh
wm0ef,&l rnfh wm0efonf ol\zcif? (odrYk [kw)f ol\ tpfuakd rmifzmG ;rsm;\
wm0efyifjzpfonf/ ¤if;wdkYxHrS vkdvm;oludk rESpfoufyg[k jiif;qdkNyD;aom
aemufydkif;wGifvnf; olr\zcifESifh armifrsm;uyif olr\ pm;0wfaea&;ESifh
aiGa&;aMu;a&;twGuf wm0ef,&l rnf/
y&uwf(&Sf)vkwf(wf) - yxrOD;qHk;taeESifh bmomtoD;oD;u vlrsm;ukd
zdwaf c:awGUqHak paom tzGUJ tpnf;ukd aus;Zl;wifygonf/ uREykf f ar;csiaf om
ar;cGef;rSm [dE´L0g'? tpövmrfESifh c&pf,mefbmomponfh bmomw&m;
tm;vHk;onf aumif;jrwfaomt&mrsm;udk usifhBuH&ef oifMum;ay;onf/
odkYaomf ESpfaxmifaygif;rsm;pGm Mumjrifhaomtcg bmomw&m;tm;vHk;ü
rdef;rrsm;ukd cGJjcm;rIjzpfay:vmonf/ þodkYaom tjzpfrSuif;vGwfonfh
bmomw&m;[lí vH;k 0r&So d avmufyif/
tpövmrfrjS yqdak om trsKd;orD;tcGit
hf a&;
þae&mü uREyfk t f aeESihf ar;csiaf om ar;cGe;f onfum; ]]usr;f *efrsm;ü
rnfonfh taMumif;t&mrsm; a&;om;xm;ygoenf;/ or®musr;f pm? uk&t f mef?
*Dw ponfh rnfonfh usr;f rsK;d jzpfjzpf? a&;om;azmfjyxm;aom taMumif;t&m
rsm;rSm ykí
d ta&;Bu;D ygoavm/ vlt Y zGUJ tpnf;twGi;f vufawGUusiohf ;kH rIonf
ykí
d ta&;Bu;D ygoavm/}}
vufawGUusifhoHk;rIonf ykdí ta&;BuD;onf[k qkdvQif jrifhjrwfaom
usrf;*efrsm;jzpfonfh uk&ftmef? *Dw uJhokdYaomusrf;rsm;ü a&;om;xm;wJh
tcsurf sm;xuf ykíd ta&;Bu;D ygayonf/
uREkfyfrS arQmfvifhvQuf&Sdaom tajzrSm usrf;*ef pmtkyfrsm;twGif;ü
a&;xm;onft h aMumif;rsm;ukd ajymqdak eMumjcif;xuf vufawGUusiohf ;kH rIonf
ykí
d ta&;Bu;D ygonf qkad omtcsuyf if/
a'gufwmZmud&f/ /nDaemifrS ar;oGm;aom ar;cGef;onf t&rf;aumif;
ygonf/ ¤if;rS ajymMum; ar;jref;oGm;onfrmS ]]tm;vH;k aom bmomw&m;qdik &f m
usr;f *efawG[m aumif;jrwfaom t&mawGuykd J ajymMum;xm;ygw,f/}} odaYk omf
,ckuREykf w Ydk aeESihf vlom;rsm;onf rnfonfh t&mrsm;udk vufawGU
f t
vdkufemusifhoHk;aeMu ygoenf;/ qdak omtcsuu
aeMuygoenf f kd pOf;pm;MunfMh uygpd/Yk ¤if;
taeESifh oabmw&m;a&;xuf ydkrkdí vufawGUusifhoHk;rIudk tav;ay;
oif h y gonf [ k ajymMum;cJ h y gonf / þtcsuf E S i f h ywf o uf í uREf k y f
(a'gufwmZmud&f)onf olESifh xyfwl oabmusygonf/
uREyfk w
f oYdk nf ,aeYrnfonft h &mrsm;udk usio
hf ;kH aeMuygoenf;/ ,aeY
uREykf af [majymwifjycJo h vdk ajrmufrsm;pGmaom rGwpf vifrf vlt Y zGUJ tpnf;rsm;onf
usrf;jrwfuk&ftmefESifh pGEéofawmfrS aoGznf,rd ;f ,dik af eMuygonf/ þae&mü
,aeYuREykf wf Ydk jyKvkyfaeMuonfrSm vlom;rsm;tm; usrf;jrwfuk&ftmefESifh
pGEo
é af wmf\bufoYkd eD;uyfvmatmif zdwaf c:vQu&f ydS gonf/
ar;cGef;\ yxrykdif;wGif ]] tm;vHk;aom bmomw&m;rsm;onf
aumif;jrwfaomt&mrsm;udo k m rdeMYf um;xm;ygonf/ xdaYk Mumifh bmomw&m;
rsm;\ usrf;*ef a'óemrsm;u ajymMum;aompum;rsm;taMumif;udk
ajymMum;jcif;onf toHk;r0ifawmhacs}} [k ¤if;yk*¾dKvfrS ajymMum;cJhygonf/
q&mrBu;D a'gufwmvSv0S if;
,if;tcsufudkum; uREfkyftaeESifh oabmrwlyg/ ]]tpövmrfESifh tjcm;
bmomw&m;rsm;rS jyqdkonfh trsdK;orD;orD;\ tqifhtwef;}}[laom
acgif;pOfEiS hf uREykf af [majym wifjycJNh y;D jzpfygonf/ uREyfk t f aeESihf [dEL´ bmom?
c&pf,mefbmom? *sL;bmomwdkYESifh EIdif;,SOfí tpövmrfbmomrSjyqdkaom
trsKd ;orD;wk\ Yd tqift h wef;udk EIid ;f ,SOw
f ifjycJNh y;D jzpfygonf/ toift h aeESihf
uREyfk \f EIid ;f ,SOwf ifjyrIukd wufa&mufí em;qifEidk cf o hJ nfqvkd Qif ]]rnfonfh
bmomw&m;onf trsd K ;orD ; rsm;tm; tjrif h r m;qH k ; tcG i f h t a&;rsm;?
(tqifhtwef;? *kPfodu©m rsm;) csD;jr§ifhxm;onf}} qdkonfhtcsufukd oif
ud,
k w f idk f w&m;rQwpGmjzifh qH;k jzwfEidk yf gonf/
tu,f í toif h t aeES i f h tpö v mrf o nf trsd K ;orD ; rsm;tm;
tjrifrh m;qH;k tcGit hf a&; (tqift h wef;? *kPo f u d m© )rsm;udk cs;D jri§ x
hf m;aMumif;
oDt&kd t D & oabm wlno D nfqv kd Qif uREyfk w f t Ydk aeESihf ,if;oabmw&m;rsm;udk
vufawGU taumiftxnfazmf vku d ef musio fh ;kH &efom vdak yonf/ vlwo Ydk nf
tcsKd Uaom taMumif;t&if;rsm;udk wduspmG vku d ef musio fh ;kH Muaomfvnf; tcsKd U
udrk u l m; vdu k ef musio fh ;kH rI r&Sad o;acs/ Oyrmtm;jzifh --- tpövmrfw h &m;Oya'rS
qif;oufvmaom &mZ0wfrIqdkif&mjypfrIrsm;ESifh wdkif;oljynfom;rsm;\
tcGifhta&;udk aqmf't D pd;k &rS usio fh ;kH vQu&f ydS gonf/ (tvf[rf;'kvv d m’ [f)
cs;D rGr;f jcif;taygif;wdo Yk nf tv’m[ft&Sijf rwftzdo Yk mwnf;/
,if;uJhodkY usifhoHk;aeaom olwdkYonfyifvQif tcsdKUaomtcsufrsm;ü
usr;f jrwf uk&t f mefrS a0;uGmvQuf wdr;f ,dr;f rIrsm; &Sad eygonf/ uREyfk w f Ykd taeESihf
bmvkyo f ifo h enf;/ aqmf't D pd;k &rS pHerlemtaeESihf usio hf ;kH aeaom &mZ0wf
jypfrqI ikd &f m tpövmrfh Oya'udk urÇmwpf0rS ;f vdu k ef musio hf ;kH Ekid &f ef BuKd ;yrf;jzefcY sd
oifah yonf/ xkjYd yif toift h aeESihf vlraI &;qdik &f m udp&ö yfrsm;wGif tpövmrfh
Oya'udk vufawGUvdu k ef musio hf ;kH jcif;aMumifh taumif;qH;k jzpfaeonfqv kd Qif
tjcm;urÇmwpf0rS ;f &Sd Edik if rH sm;wGif vku d ef musio
hf ;kH oifah yonf/ ,ck þae&mwGif
tb,fhaMumifh uREfkyfwdkY pkpnf;a&muf&Sd aeMu&oenf;/ nDaemifhtaeESifh
tpövmrfh w&m;Oya'tm; taumif;qHk; ,lqxm;vQif xkduJhodkYom jyKoifh
ygonf/ tu,fí uRekfyfwkdYtaeESifh vufawGU vdkufem usifhoHk;rIr&SdvQif
bmomw&m;onf rsufuef; rjzpfbJ uREkfyfwkdYom rsufuef;jzpfoGm;
tpövmrfrjS yqdak om trsKd;orD;tcGit
hf a&;
Muayrnf/ þtwGuaf Mumifyh if uREyfk w f o
Ykd nf usr;f jrwfu&k t f mefEiS hf ['D;qf
awmfrsm;udk rSeu f efpmG em;vnf oabmaygufNy;D ? rSeu
f efpmG vkud ef musio hf ;kH Ekid &f ef
vlrsm;udk zdwaf c:aejcif; jzpfygonf/ olwo Ydk nf usr;f jrwfu&k t f mefEiS hf ['D;qf
awmfrsm;udk rSefuefpGm em;vnfoabmaygufro S mvQif vufawGU vdu k ef m
usiohf ;kH Edik af yrnf/
pkdifrmum'f&D/ / twfpv
f mrkt
Yd vkid ;f uGe;f rf/ tpövmrfü trsK;d orD;wrefawmf
(Prophets)rsm; tb,faMumifh r&S&
d ygoenf;/
a'gufwmZmud&f/ / ESrawmfrS ar;cGef;wpfck ar;jref;vmygonf/ ,if;rSm
tpövmrfü trsK;d orD;wrefawmfrsm; (Prophets)tb,faMumifh r&S&d ygoenf;/
toifhtaeESifh (Prophet)\ t"dyÜg,ftm; ]]vl o m;wpf O D ; onf 0[D
Asm'dwfawmftm; vufcH&&Sdonf/ xkdYjyif vlom;rsm;ü OD;pD;acgif;aqmif
tjzpf vrf;ñTefrI jyKavonf}}}[kqv dk v
dk Qif uREykf rf S tpövmrfonf rnfonfh
trsKd;orD;wpfOD;wpfa,mufukdrQ wrefawmf (Prophets) rsm;tjzpf rcsD;jr§ifh
xm;yg[k tckid t
f rmajymEkid yf gonf/
usr;f jrwfu&k t
f mefwiG f a,mufsm;(trsK;d om;)onf rdom;pk\ tdraf xmif
OD;pD;jzpfonf[k &Si;f &Si;f vif;vif; azmfjyxm;ayonf/ xkaYd Mumifh rdom;pkwpfck
wGiaf wmif trsK;d om;rsm;onfom tdraf xmifO;D pD;jzpfaomaMumifh trsK;d orD;
wpfa,muftaeESihf vlom;rsm;tm; tb,fuo hJ Ydk OD;pD;OD;aqmifjyKEidk rf nfenf;/
'kwd,tykdif;ukdqkd&aomf (Prophets) wrefawmfwpfyg;onf rjyKrae&
z&foGfqGvmwfrsm;ukd OD;aqmif0wfjyK&ayrnf/ xkdYaMumifh uREkfyfta&SUykdif;ü
a[majymwifjycJo h uJo h Ydk trsK;d orD;wrefawmfrsm;onf ud,rf(rwfwyf&yfjcif;)?
½lul (OD;ñGwfjcif;)? pk*sL'f(ysy0f yfO;D csjcif;)wku
Yd dk a&SUrSaeí jyKrrl nfqydk gu aemuf
zufü qGvmwf0wfjyKaqmufwnforl sm;wGif taESmift h ,Sujf zpfomG ;ayvdrrhf nf/
wrefawmfrsm;taeESihf tajctae t&yf&yfaMumifh trsK;d om;rsm;ESihf
awGUqHk&ayrnf/ tu,fí trsKd;orD;wpfOD;onf wrefawmfjzpfrnfqkdygu
(tb,fuo hJ Ydk wpfprd ;f trsK;d om;rsm;ESihf a&maESm qufqEH idk rf nfenf;/) taMumif;
rlum; tpövmrfü usm;?r a&maESmaexkid rf u I dk cGirhf jyKay/ wrefawmfrsm;onf
trsK;d orD;wpfO;D jzpfrnfqv dk Qif tu,fí ,if;trsK;d orD;ü trsK;d orD;obm0
ukd,f0ef&Sdaernfqkdygu ¤if;onf ]v}tenf;i,f ¤if;\ wm0efrsm;ukd
q&mrBu;D a'gufwmvSv0S if;
xrf;aqmifEkdifvdrfhrnfr[kwf/ xkdYjyif ,if;trsKd;orD;ü om;orD;rsm;&Sdae
rnfqkdvQif ¤if;onf rdcifwpfa,muf\ wm0efrsm;ukd xrf;aqmif&ouJo h Ydk
wrefawmfrsm;\ wm0efrsm;ukd xrf;aqmif&ef cJ,Of;ayvdrfhrnf/ trsKd;orD;
wpfa,mufü rdcifwm0efrsm;ukd xrf;aqmif&if; wrefawmf\ wm0efrsm;ukd
xrf;aqmif&ef cJ,Of;aomfvnf; trsKd;om;wpfa,mufrSmrl ¤if;\ zcif
wm0efrsm;ukd xrf;aqmifvsuf wrefawmfwpfyg;\ wm0efrsm;ukdvnf;
xrf;aqmifEidk af yonf/
okdYaomf toifhtaeESifh Prophet \ t"dyÜg,ftm; a&G;cs,fjcif;
cH&aomol? jrifjh rwfoef&Y iS ;f ol[k qkv
d ydk gvQif tpövmrfwiG f trsK;d orD; wrefawmf
Oyrmrsm;pGm&Sdygonf/ uREkfyftaeESifh ñTef;qkdvkdonfh taumif;qHk; OyrmrSm
bDbrD &f,mrfyifjzpfygonf/ tDr&f mrfrsK;d EG,u f @? usr;f yd'k f (42)wGif
]wzef (owd&Muavuke)f w&Ha&mtcg? rvmtdu[f aumif;uif apwrefrsm;u
(r&f,rf ocifrtm;) tdk-]]r&f,rf}} rkcs{uef tv’m[ftoQifjrwfonf
toift h m; a&G;cs,fajr§mufpm;awmf rlchJ avNyD/ rESpNf rdKUbG,&f maom tMumif;
t&mrsm;rSvnf; uif;&Si;f ap awmfrcl ahJ vNyD/ 4if;tjyif (,ckwzef) toift h m;
pMum0|m taygif;&Sd trsdK;orD;rsm;wGiv f nf; a&G;cs,fajrm§ ufpm;awmfrcl hJ avNyD
[k ajymMum;cJMh uavonf/} (3;42)

toift h aeESihf Prophet\ t"dygÜ ,ftm; a&G;cs,jf cif;cH&aomol? jrifjh rwf


oef&Y iS ;f ol[ek m;vnfxm;vQif uREyfk w Ydk iG f wrefawmf tDqm()\ r,fawmf
f w
bDbrD &f,mrf ()\ Oyrm&Syd gonf/ toifonf jrpfwm;jcif;u@? usr;f yd'k f
(11)ukd zwf½I Munfrh nfqv dk Qif
]] xdkenf;wlpGm tv’m[ft&Sifjrwfonf ]]rktfrifef}} ouf0if ,kHMunfMu
ukeaf omolw\ Ykd tusKd;iSm ]zpf&af tmife}f \ ZeD;Muif&mudk Oyrmtjzpf cdkif;EdIif;
rdefYMum;awmfrlcJh\/ wpf&Ha&mtcg0,f xdk ]zpf&f atmifef}\ ZeD;Muif&monf
(þod)Yk avQmufxm;yefMum;cJah v\/ td-k uRefawmfrsKd;rtm; zefqif;arG;jrLawmf
rlaomt&Si?f t&Sijf rwf onf rdrx
d aH wmfyg;ü ]*sEéw}f okcbkw
H iG f uRefawmfrsKd;rtzdYk
aetdrf wpfvkH;udk jyKvkyfí ay;oem;awmfrlyg/ 4if;jyif t&Sifjrwfonf
uRefawmfrsKd;rtm; ]zpf&fatmifef} ESifh 4if;\tusifhtrlwdkYrS vGwfajrmuf
apawmfrlyg/ xdkrSwpfyg; t&Sifjrwfonf uRefawmfrsKd;rtm; rw&m;aom
tpövmrfrjS yqdak om trsKd;orD;tcGit
hf a&;
trsKd;om;wdrYk v
S nf; vGwaf jrmufapawmfryl g/ (66;11)
pOf;pm;Munfhprf;yg/ ocifrBuD;onf ,if;acwf ,if;tcgü tiftm;
tBu;D rm;qH;k bk&ifwpfyg;\ Muif,mawmf ZeD;jzpfco hJ nf/ xkjYd yif ocifrBu;D onf
(avmu\) pnf;pdrfcsrf;omrsm;jzifh ZdrfcHrIukd jiif;y,fpGefYvTwfí tv’m[f
t&Sijf rwf\ xHawmfyg;ü *sEo é o
f ck bHw
k iG f aetdrw f pfv;kH ukd &&S&d ef qkawmif;
ywåemjyKcahJ vonf/ tpövmrfü ,if;uJo h Ykd rGejf rwfoef&Y iS ;f aom a&G;cs,jf cif;
cH&aom trsKd;orD;(4)OD;&Sdonf/ ¤if;wkdYrSm (1) bDbDr&f,rf ( )(2)
bDbDtmpD,m() (3) bDbDzmwdrm[f(g) (4)bDbD tmtd&Sm[f (g)wkdY
jzpfonf/
prm&f(ausmif;om;)/ /tpövmrfomoemwGif ta&twGut f m;jzifh a,mufsm;
wpfa,muftwGuf trsKd;orD;(4)OD;ukdom vufxyfxdrf;jrm;&ef tjrifhqHk;
owfrSwfxm;ygonf/ okdYaomf wrefawmfjrwf rk[r®'focif()wGif tb,f
aMumifh Muif,mawmf (11)yg;&Sdaeygoenf;/ (tcsKdUvlUAmvrsm;u) jrwf
wrefawmf()onf tvGefwPSmBuD;onf[k apmif;ajrmif;ajymqkdaeMu
ayonf/
a'gufwmZmud&fEkduf(cf) / / nDaemifrS ar;onfh ar;cGef;rSm - tpövmrf
omoemwGif a,mufsm;wpfOD;tm; trsm;qHk;ZeD;(4)OD;txdom vufxyf
xdrf;jrm;EkdifcGifh ay;xm;ayonf/ rnfonfhtaMumif;aMumifh jrwfwrefawmf
rk[r®'f()ü Muif,mawmf(11)yg; &SdaecJhygoenf;/ usrf;jrwfuk&ftmef?
trsK;d orD;u@? usr;f yd'k f (3)wGif ]]oifonf ZeD;(4)a,muftxd vufxyfEid k o
f nf}}
[kazmfjyyg&SdaomaMumifh tpövmrfomoemwGif tjrifhqkH; vufxyfxdrf;jrm;
Edkifonfh trsKd;orD;ta&twGufrSm(4)a,mufomjzpfíazmfjyygpum;ESifh
ywfoufí toifEiS hf uREyfk o f abmcsi;f wku d q f idk yf gonf/
okaYd omf usr;f jrwfu&k t
f mef ? r[mrdwrf sm;u@? usr;f yd'k f (52)wGi-f
]] þonfhaemufwGif (txuf azmfjyyg t*Fg&yfrsm;ESifhrnDaom) tjcm;
trsKd;orD;rsm;onf toifhtzkdY w&m;r0ifawmhNyD/ xdkenf;wlpGm vuf&Sd
Muif&mrsm;\tpm; tjcm; trsKd;orD;rsm;udk 4if;wdkY\vSyrIonf toifhtm;
ESpo
f ufapcJah omfvnf; toifonf ajymif;vJ(xdr;f jrm;) Edik cf iG rhf &Sad cs/ od&Yk mwGif
q&mrBu;D a'gufwmvSv0S if;
toifyikd q
f idk af omuRefrrsm;udrk u
l m; (ajymif;vJ Edik cf iG ^hf ,lyikd cf iG &hf \
dS )/
(33;52)
txufyg usr;f jrwfu&k t f mef? r[mrdwfrsm;u@? usrf;ydk'f (52)t&
þtm,ofawmfusa&mufonfh tcsdefxd vufxyfxdrf;jrm;NyD;cJhaom ZeD;
Muif,mawmfrsm;rS vGJí tjcm;trsKd;orD;rsm;ukd vufrxyfEkdifay/ okdYaomf
wrefawmfjrwf()ykid q f idk af om uRerf rsm;ukrd l ajymif;vJ ,lyidk cf iG &hf \
dS / tu,fí
jrwfwrefawmfrk[r®'f()tm; tb,faMumifh tjcm;trsKd;orD;rsm;ESifhxyfí
vufxyfxrd ;f jrm;cGihf ray;jcif;taMumif;t&if;ukd toift h aeESihf cGjJ crf;pdwjf zm
avhvmMunfhrnfqkdvQif jrwfwrefawmf(f )taeESifh ,if;ZeD;Muif,mrsm;ukd
uGm&Sif;jywfpJjcif;rjyKEkdifaMumif; awGU&ayrnf/ taMumif;rlum; usrf;jrwf
uk&ftmefü tm,ofawmfwpfykd'fxufykdí azmfjyyg&SdonfrSm jrwfwrefawmf
()\ ZeD;Muif,mrsm;tm; ¤if;wkdYonf uGm&Sif;jywfpJjcif; cHcJh&onfjzpfap?
rkqkd;rrsm; jzpfoGm;cJhMuonfjzpfap? rnfolwpfOD; wpfa,mufrS (,if;wref
awmfjrwf ()\ ZeD;Muif,mawmfrsm;ukd vufxyfxdrf;jrm;jcif;rjyKEkdifacs/
taMumif;rlum; ,if;ZeD;Muif,mawmfrsm;onf rktfrifef ouf0if,HkMunfol
rsm;\ rdcifrsm;yifjzpfMuuke\ f [k azmfjyxm;ygonf/
xkdYaMumifh jrwfwrefawmf()\ ZeD;Muif,mrsm;ukd rnfolrQxyfNyD;
xdrf;jrm;ykdifcGifhr&Sdacs/ obm0w&m;t&vnf; jrwfwrefawmf()onf
ZeD;Muif,mawmfrsm;ukd uGm&Sif;jywfpJEkdifjcif; r&SdcJhacs/ tu,fí toifh
taeES i f h jrwf w ref a wm wmf()onf ZeD ; Muif , mawmf ( 1)yg;jcif ; tm;
vufxyfxdrf;jrm;cJh&jcif;\ taMumif;t&if;ukd cGJjcrf;pdwfjzm avhvm
Munf h r nf q k d v Qif xd r f ; jrm;vuf x yf c J h r I tm;vH k ; onf vl r I a &; jyKjyif
ajymif ;vJrI(okdY) EkdifiHa&; toGifo@mef jyKjyif ajymif;vJrIwnf;[laom
taMumif ; t&if ; rsm;aMumif h jzpf a Mumif ; uk d toif h t aeES i f h avh v m
awGU&SdEkdifayonf/ jrwfwrefawmf()\ vdifpdwfrjynfh0rIaMumifh tvsOf;
r[kwfay/
yxrOD;qH;k bDbcD wD*sm[f(g)ocifrBu;D ESih f vufxyfxrd ;f jrm;cJah vonf/
xkdtcsdefwGif ocifrBuD;\ oufawmfrSm (40)&Sdí ukd,fawmfjrwf()\
oufawmfrSmum;(25)ESpfom &Sdayao;onf/ xkdYjyif ocifrBuD;onf ESpfBudrf
tpövmrfrjS yqdak om trsKd;orD;tcGit
hf a&;
wkid af tmif rkq;dk rjzpfcNhJ y;D jzpfonf/ pOf;pm;Munfh prf;yg/ tu,fí oift
h aeESihf
cGJjcrf;pdwfjzmí avhvmMunfhvQif jrwfwrefawmf rdk[r®'f()onf bDbD
cwD*sm[f (g)ocifrBu;D toufxif&mS ;&Sad epOf oufwrf; wpfavQmufv;kH ü
rnfonfh tjcm;Muif,mawmf wpfOD;ukdrQ vufxyfxdrf;jrm;cJhjcif;r&Sdacs/
uk, d af wmfjrwf()\ oufawmf(50)ESpaf &muf&adS omtcg bDbcD wD*sm[f (g)
ocifrBuD;onf tv’m[ft&Sifjrwf()\ trdefYawmf cH,loGm;cJhavonf/
uk, d af wmfjrwf()\ oufawmf (50)ausmrf o S mvQif tjcm;Muif,mawmfrsm;ESihf
vufxyf xdr;f jrm;cJah yonf/
pOf;pm;Munfhprf;yg/ tu,fí jrwfwrefawmf()ü vdifpdwfjyif;jy
aeonfqkdvQif ukd,fawmfonf EkysKdaom touft&G,ftcsdefwGif vufxyf
xdrf;jrm;cJhayvdrfhrnf/ odyyHÜ nmrS uREyfk w f tYdk m;ajymqkad eonfrmS ]]vlwpf
a,mufonf o nf touf t &G , f B uD ; &if h v maom maomtcg tcg ol \ vd i f p d w f o nf
avsmeh nf;vmonf/}} ,if;pum;&yfrsm;onf jrwfwrefawmf()tay:ü (vDqnf
zefwD;í) apmif;ajrmif;ajymqkdjcif; jzpfayonf/ ukd,fawmfjrwf( )\
vufxyfxdrf;jrm;rIrsm;teuf bDbDcwD*sm[f (g)ESifh bDbDtmtd&Sm[f(g)
ocifrBu;D wkYd (2)OD;ESihf omvQif omreftajctaet& vufxyfxrd ;f jrm;cJah v
onf/ tjcm;vufxyfxdrf;jrm;rIrsm;tm;vHk;onf vlrIa&;qkdif&m jyKjyif
ajymif;vJr(I ok)Yd Ekid if aH &;aumif;usK;d twGuof mvQif tajctaet& vufxyf
xdr;f jrm;cJ&h ayonf/
tu,fí toifhtaeESifh cGJjcrf;pdwfjzm avhvmMunfhrnfqkdvQif
Muif,mawmf(2)OD;omvQif touf (36)ESpf atmufi,fonfudk awGU&ayrnf/
usef&Sdaom Muif,mawmfrsm;tm;vHk;onf touf (36)ESpfrS (50) twGif;&Sd
ayonf/ uREkfyftaeESifh vufxyfxdrf;jrm;rItoD;oD;ü taMumif;&if;rsm;
&Sad Mumif; oift
h m; Oyrm ay;Ekid yf gonf/
Oyrmtm;jzifh bDb*D sK0d idk &f ,
D m(g) ocifrBu;D ESihf vufxyfxrd ;f jrm;jcif;
jzpfonf/ ocifrBuD;onf tvGef tiftm;Bu;D rm;aom AEkrw G q
f w fG v G pfuf
rsK;d EG,rf jS zpfonf/ tpövmrfay:xGef;vmNyD; tcsdefumvwpfck Mumvwfaomf
tpövmrhfwyfrawmfrS ¤if;rsKd;EG,frsm;ukd wkdufckduf acsrIef;cJhonf/ xkdYaemuf
jrwfwrefawmf() onf (bDbD *sKd0kdif&D,m(g)) ocifrBuD;tm; vufxyf
q&mrBu;D a'gufwmvSv0S if;
xdrf;jrm; cJhonf/ ,if;okdY vufxyfxdrf;jrm;NyD;aemuf qG[mAm[f ()rsm;u
ajymMum;cJhonfrSm ]]uREkfyfwkdYonf r[mwrefawmfjrwfBu;D ()\ aqGrsK;d
om;csi;f rsm;tm;uRerf sm;tjzpf tb,fuJhodkY xm;&Sd&ygrnfenf;}}[k ajymqkdNyD;
,if;rsKd;EG,f0if yk*¾dKvfrsm;tm; uRefb0rS vGwfajrmufapcJhonf/ ,if;uJhokdY
uReb f 0rS vTwaf jrmufNy;D onfah emuf ¤if;rsKd ;EG,0f ifrsm;onf rGwpf v
f ifrrf sm;ESihf
rdwaf qG&if;rsm; jzpfvmcJo h nf/
tjcm;Oyrmwpfcu k m; e*s'rf sK;d EG,f tBu;D tuJ\ ZeD;\ nDtpfrawmf
jzpfol bDbrD idk rf eG ef [f(g) ocifrBu;D tm; vufxyfxrd ;f jrm;cJjh cif;yifjzpfonf/
,if;e*s'rf sK;d EG,o f nf tpövmrfhukd,fpm;vS,ftzGJU0if yk*¾dKvf(70)ausmftm;
owf j zwf c J h a vonf / jrwf w ref a wmf r k [ r® ' f ( ) rS ocif r BuD ;
(bDbDrkdifrGefe[f(g))tm; vufxyf xdrf;jrm;NyD;aomtcgü ,if;rsKd;EG,f0if
rsm;onf r'Dem[fNrdKUawmftm; olwkdY\ trd|mecsKyftjzpf vufcHcJhovkd
jrwfwrefawmf()tm;vnf; olw\ Ydk acgif;aqmiftjzpf vufccH MhJ uayonf/
d af wmfjrwf()\ jyKvyk cf o
xkaYd Mumifh uk, hJ rQaom vufxyf xdr;f jrm;rI
wkdif;onf vlrIa&;jyKjyifajymif;vJrIESifh EkdifiHa&;qkdif&m tcsKdUtaMumif;&if;
wkdYaMumifhjzpfonfudk awGU&SdEkdifonf/ ruúm[fNrdKUawmf\ tBuD;tuJtbl
qGz, f mef ()\orD;awmf tGr[ d® bDbm[f(g)ocifrBu;D tm; uk, d af wmfjrwf
()onf vufxyfxrd ;f jrm;rIjyKco hJ nf/,if;uJo h Ydk vufxyf xdr;f jrm;jcif;onf
ruúm[fNrdKUawmfukd jyefvnf atmifEkdifjcif;twGuf tvGef ta&;ygavonf/
tjcm;Oyrmwpfcrk mS um;? tiftm; Bu;D rm;aom *sL;acgif;aqmif\ f orD;jzpfaom
qGzD,m(g) ocifrBuD;yifjzpfonf/ ukd,fawmfjrwf()onf qGzD,m (g)
ocifrBuD;tm; vufxyfxdrf;jrm;NyD;aemuf *sL;rsm;onf rGwfpvifrfrsm;ESifh
rdwaf qG&if;csmrsm; jzpfvmcJah vonf/
tu,fítoifonf vufxyfxrd ;f jrm;rI tm;vk;H ukd qef;ppfMunfv h Qif
tcsKUd aom vlraI &;jyKjyifrrI sm; &Sad yonf/ qG[mAm[f(wrefawmf\ taqGawmf)
hf if;vmatmif [Z&oftrk &f ()ocif\
rsm;ESihf qufqaH &; ykrd adk umif;rGeyf iG v
orD;awmf [zfqmG [f(g) ocifrBu;D tm; vufxyfxrd ;f jrm;cJah vonf/ vlrjI yKjyif
ajymif;vJrt d af wmfjrwf()onf ¤if;\ ESrwpf0rf;uG?J oGvm;ufumG &Si;f
I jzpf uk,
jywfpjJ cif;cH&aom Zkid ef mAf (g) ocifrBu;D tm; vufxyfxrd ;f jrm;cJah yonf/
tpövmrfrjS yqdak om trsKd;orD;tcGit
hf a&;
vufxyfxrd ;f jrm;rItm;vH;k onf Ekid if aH &;taMumif;&if;(okdY) vlrIjyKjyif
ajymif;vJrIaMumifhjzpfayonf/ xkdYaMumifh ukd,fawmfjrwf()\ vufxyf
xdrf;jrm;rI[lorQonf vlYabmif? vlYtokdif; ykdrkdzGHUNzdK;wkd;wufap&efESifh
vlrIqufqHa&; ykdrkdaumif;rGefap&ef[laomtcsufay:wGif tajccHonf/
vdirf u
I pd t
ö wGuf oufoufomvufxyfxrd ;f jrm;cJjh cif;r[kwaf cs/
þae&mü pm½Iorl sm;\ tusK;d iSm&nf&,
G í
f uREyfk w
f \
Ydk cspvf pS mG aom
jrwfwrefawmf rk[r®'f ()\ ZeD;Muif,mawmf(11)yg;\ tx¬Kyw Ü t
åd usO;f csKyu
f dk
wifjyygtH/h
1/ cwD*sm[f Aif;efaohc0l idk v
f pf'f (g)
wrefawmfjrwfBuD;( ) r'DemNrdKUawmfokdY [pf*s&wf (a&TUajymif;
aexkdifrI)rjyKrDu wrefawmfjrwf(g)\ tdrfawmfwGif wrefawmfjrwf()
uk, d w
f idk Ef iS hf ol\ZeD;cwD*sm[f Aif;efaoh cl0idk v
f pf'(f g)wdoYk m yg0ifcMhJ uonf/
olwkdYESpfOD;vufxyfpOf tcgu wrefawmfjrwf()rSm oufawmf (25)ESpf?
cwD*sm[f ocifr(g)rSm oufawmfEpS (f 40)&Scd o hJ nf/ cwD*sm[f ocifrBu;D (g)
onf wrefawmfjrwf()\ yxrOD;qHk; xdrf;jrm;vufxyfcJhonfh trsKd;orD;
jzpfonf/ocifrBuD; uG,fvGef aoqHk;csdeftxd wrefawmfjrwff()\ wpfOD;
wnf;aom ZeD;Muif,mawmfjzpfonf/ocifrBuD;ESifh om;rsm;ESifh orD;rsm;
xGe;f um;cJo h nf/ om;awmfrsm;rSm i,fpOfawmifaus;uav;b0üyif uG,v f eG f
cJhMuayonf/orD;awmfrsm;rSmZkdifewf(Af)(g)? ½lukdif,m(g)? tGef;arh
ukvq f eG ;f (rf)(g)ESihf zmaoGrm[f ocifr (g)wkjYd zpfonf/
Zk d i f e wf A f (g)ocifronf [pf*s&wfrjyKrD olr\ rdcifbufrS
wpf0rf;uGJtpfukdawmfol tAlvftwf(qGf) Aifeftvf&mbDocif( )ESifh
vufxyfco hJ nf/ ½luidk ;f ,m[ff ocifr(g)ESihf tGe;f arhuv
k qf eG ;f rf ocifr (g)
wkrYd mS tG(qf)G ref;(ef)Aifef tzæe;f (ef)()\ ZeD; Muif,mrsm; jzpfco hJ nf/ (ocifrS
nDrwpfa,muf uG,v f eG af omtcg aemufwpfa,mufudk qufí vufxyfchJ
onf/) zmaoGrm[focifr(g)rSm tvDAifet f bDwv G pf(Af) () ESiv hf ufquf
cJhonf/ zmaoGrm[focifrBu;D (g)ESihf tvDocif()wkYd vufxyfxrd ;f jrm;
aomumvrSm A'&fppfyGJESifh tk[k'fppfyGJ\ Mum;umvjzpfonf/ zmaoGrm[f
ocifrBuD;(g)wGif tDrmef[mqef()ESihf tDrmef[pl ed (f )? ZdkifeAf(g)ESifh
q&mrBu;D a'gufwmvSv0S if;
tGdr®dukvfqGef;(rf) (g) ponfh om;orD;rsm; xGe;f um;cJo
h nf/
2/ aqmif'g[f Aif;efaoh Zrftm[f ( g))
wrefawmf()rS ocifrBu;D (g)ukd vufxyf cf ahJ omumvrSm eADjzpfNy;D
oufwrf;(10)ESpf tMum? &Sm0vfvtwGi;f ü jzpfonf/ ¤if;umvrS cwD*sm[f
ocifrBuD;(g) uG,fvGefNyD; &uftenf;i,f Mumaomumv jzpfonf/
wrefawmfjrwf()ESihf vufrqufrDS aqmif'g[focifrBu;D (g)onf ocifrBu;D
\ zcifbufrS w0rf;uGJarmifawmfol tpfpuf&mefAifeftr&fESifh vufxyf
cJzh ;l onf/
3/ tmtd&Sm[f Aif;efaohtblbu&f ( g))
ocifrBuD;ukd vufxyfcJhaom umvrSm eAD oufwrf; \ ]11}ESpfajrmuf
umvjzpfonf/ aqmif'g[focifr(g)ukd vufxyfNyD; wpfESpftMumwGif
jzpfonf/ xkdumvonf [pf*s&wfrjyKvkyfrD (2)ESpfESifh(5)v tvdkumv
jzpfcJhonf/ tmtd&Sm([f) ocifr (g)onf wrefawmfjrwf()ESifh vufxyf
xdrf;jrm;pOf umvu (6)ESpforD;om&Sdao;onf/ wrefawmfjrwf ()onf
ocifrBu;D ukd vufxyfaomfjim;vnf; [pf*s&wfov f yk Nf y;D (7)vajrmufjzpfaom
a&Smif0vfvtxd ocifrBu;D (g) ESihf vifr,m;t&mrajrmufcahJ y/ [pf*s&wf
jyKNyD; (7)vaemufykdif; r'DemwGif&SdpOfumv tmtd&Sm[f ocifr(g) rSm
(9)ESpforD;t&G,fa&muf&SdcJhonf/wrefawmfjrwf () \ vufxyfcJhaom
ZeDMuif,mrsm;teuf wpfO;D wnf;aom tysKpd if jzpfco hJ nf/zefqif;cHrsm;xJü
wrefawmfjrwf()\ tcspfjrwfEkd;qHk;olwpfOD;vnf;jzpfonf/ ocifrBuD;
(g)onf trsKd;orD;rsm;teuf ynmtwwfqHk;? A[kokw t<u,f0qHk;
ynm&SiEf iS hf Oya'odyyHÜ nm&Siw
f pfO;D vnf; jzpfonf/
4/ [zfqm[fAif;efaoh tkr&fAif;ef tvfcwwf(Af) ( g))
ocifrBu;D (g)\ yxrcifyeG ;f rSm A'&fEiS hf tk['k pf pfyMJG um;umvwGif
aoqk;H cJah om ckEd idk ;f pfAif;ef[Zdk idk ;f z[ftpfp[fr;D (g)jzpfonf/ wrefawmfjrwf
()onf ocifrBu;D (g)ukd [pf*s&wfvyk Nf y;D (3)ESpf tMumwGif vufxyfco hJ nf/
tpövmrfrjS yqdak om trsKd;orD;tcGit
hf a&;
5/ Zkid ef wf(Af) Aif;efaoh ckZd idk ;f rm;[f ( g))
ocifrBu;D (g)onf AeD[v d m;vf Aif;ef trD;&f Aifpt G pf t
G [
f \
f rsK;d EG,f
jzpfNy;D ocifrBuD;\ ausmMf um;aomemrnfrmS tGrw G vf rf qmuD;ef jzpfonf/
tb,faMumifhqkdaomf Zkdifewf(Af)ocifr(g)onf r&Sdqif;&Jom;rsm;ukd
tvGefoem;Muifemí *½kdpkdufaomaMumifhjzpfonf/ ocifrBuD;onf tl[k'f
ppfyGJtwGif; usqHk;cJhaom tAÁ'kvm[fAif;ef*sm[f(&Sf)()\ ZeD;jzpfcJhonf/
wrefawmf()rS ocifrBu;D tm; vufxyfcahJ om tcsed u f mvrSm [pf*s&D (4)ESpf
ajrmufumvjzpfonf/ ocifrBuD;onf wrefawmfjrwf ()ESifh vufxyfNyD;
(2)v (od)Yk (3)v tMumwGif uG,v f eG f cJo
h nf/ tcsKUd aom pmtkyf pmwrf;rsm;wGif
(8)vtMumwGif tv’m[ftrdefYcH,lonf[k a&;om;xm;onf/
6/ tGr;f arh pvfrm[f[if;ef'f Aif;efaohtbDtrG Kd ®i,
f m[f (g)
ocifrMuD;onf tblpvfrm[f(g)\ ZeD;jzpfcJh\/ tblpvfrm[f
(g)onf [pf*s&(D 4)ckEpS ?f *sLrm'Gvt f cd&w
f iG f aoqH;k cJhonf/ jrwfwrefawmf
()rS [pf*s&D (4)ckEpS ?f a&Smif0vfvwGif ocifrBu;D (g)tm; vufxyf xdr;f jrm;
cJo
h nf/
7/ Zkid ef wf(Af) Aif;efaoh *sm[f(&S)f Aif;efaoh &d,wf(bf)(g)
ocifrBu;D onf AeDtpwf('f)bif;ef ckZd idk rf m[frsK;d EG,rf jS zpfNy;D wrefawmf
jrwf()\ zcifbufrS ESr0rf;uGJawmf\/ ocifrBuD;(g)onf Zkduf'fAif;eff
[m&Dom[f ()\ ZeD;jzpfcJhNyD; Zkduf('f)()rSm wrefawmf()\ arG;pm;om;
d 'f f ()ESihf ywfoufí tv’m[ft&Sirf S tm,ofawmfwpfck
ozG,jf zpfonf/ Zku
csay;cJ\
h /
]] wpfpw
kH &m usyfwnf;rIr&S&d ef ]]Zdu
k 'f }f }onf xdrk ed ;f rtm; tvdrk &Sad wmhonfh tcg
igt&Sijf rwfonf toift h m; xdrk ed ;f rESihf xdr;f jrm;í ay;awmfrv l u
kd \f /}}(33;37)
olrESihf ywfoufí tv’m[ft&Sijf rwfrS r[mrdwrf sm;u@\ usr;f yd'k f
tcsKdUukd csay;awmfrlcJhonf/ ,if;tm,ofawmfrsm;rSm om;orD;arG;pm;jcif;
ESifhywfoufí tao;pdwfajymMum;xm;onfh usrf;ydk'frsm;jzpf\/ wref
awmfjrwf()rS ocifrBu;D tm; [pf*s&D (5)ckEpS w
f iG f vufxyfxrd ;f jrm;cJo
h nf/
q&mrBu;D a'gufwmvSv0S if;
8/ D m[f Aif;efaohtvf [m&Dof ( g))
*sK0d idk &f ,
*sK0d idk &f ,D m Aif;efaohtvf[m&Doo f nf clZmt[frS AeDrw G q
f w
Gf v
G pfuf
rsK;d EG,af cgif;aqmifjzpfonf/ *sL0kid &f , D m[focifr(g)onf ppftwGi;f AeDrw G q
f fG
wGvpfufrsKd;EG,frS rGwfpvifrfwkdYxH a&muf&v dS maom ]]"g;pmcH}} jzpfonf/
ocifrBu;D onf omApf(of) Aif;efu f idk ;f ,pf(pf)Aif;ef &Smrm;(pf)() \ vuf0,f
a&muf&dS vmcJ\ h / xkyd *k K¾d vrf S ocifrBu;D twGuf vGwaf jrmufjcif;qkid &f m oabm
wlnDcsufukd a&;om;pDpOfay;cJhonf/ wrefawmfjrwfrk[r®'f()rS ocifrBuD;
twGuf xko d abmwlncD suu f dk vku
d af vsmcJNh y;D ocifrBu;D ukd [pf*s&D (6)ckEpS f
&SmtfAefvwGif vufxyf xdr;f jrm;cJo h nf/
9/ tGr;f arh[bDbm[f &rfvm[f Aif;efaoh tblpkz,
f ef;(g)
ocifrBuD;onf tlAkdif'kv’m[fAif;ef*sm;[f&SfESifh vufxyf,lcJholwpfOD;
jzpfonf/ ocifrBuD;(g)onf cifyGef;onfESifhtwl tADpD;eD;,m; (,ck
tDoD,kdyD,m;)okdY ajymif;a&TUoGm;cJh\/ tlAkdif'kv’m[frS tpövmrfbmomukd
pGefYy,fNyD; c&pf,mefbmomtjzpf cH,laomtcg ocifrBuD;(g)onf
c&pf,mefbmomokaYd jymif;&ef jiif;qefcNhJ y;D tpövmrfay:wGif ckid Nf rpJ mG &yfwnf
cJhonf/ tlAkdif'kv’m[fonf tbDpD;eD;,m; (,cktDoD,dk;yD;,m;) EkdifiHwGif
uG,fvGefaoqHk;cJhonf/wrefawmfjrwf( )rS ]]tr&f bifeftkrkdif,m[f
tvfomG rf&o D cif()tm; o0PfvmT ESit hf wl bk&ife*sm&SSD bk&ifrif;jrwfxHokdY
apvTwfcJh\/ xkdpmvTmwGif tGrf;arh[bDbm[f(g)ukd jyefvnfay;tyf&ef
awmif;qkcd o hJ nf/ tcsed u
f mvrSm rk[&rfv jzpfNy;D [pf*s&D (7)ckEpS w
f iG f jzpfonf/
e*sm&SD bk&ifrif;jrwfrS wrefawmfjrwf()\ awmif;qkrd u I dk vufcH oabmwl
cJNh y;D ½I&m[fbv f ifef [mpem[focif()ESiw
D b hf uG jyefvnfyaYdk qmifay;cJo h nf/
10/ qGz,
D m[f Aif;efaoh [kid , G Af f (g))
f k Aif;ef tcfww
ocifrBuD;onf tpö&mtDvf(*sL;)rsKd;EG,frSjzpfonf/ ckdifbmppfyGJwGif
&&Sv
d maom ]]"m;pmcH}} wpfO;D vnf;jzpfonf/ tv’m[ft&Sijf rwf\ &plvw f ref
awmfjrwf()onf olrukd a&G;cs,fcJhonf/ ociffrBuD;tm; "m;pmcHb0rS
vGwfajrmufapNyD; ckdifb&fppfyGJtNyD;wGif ocifrBuD;ukd [pf*s&D (7)ckESpfwGif
vufxyf xdr;f jrm;cJo
h nf/
tpövmrfrjS yqdak om trsKd;orD;tcGit
hf a&;
11/ rkdifrGefem[f Aif;efaoh tvf [m&Dof ( g))
ocifrBuD;onf tGrGwfvf z'vfvkbmbm[f Aif;efaoh tvf[m&Dof
(g)\ nDrawmfjzpfonf/wrefawmfjrwf()rS ocifrBu;D tm; [pf*s&D (7)ckEpS ?f
Zdvuf tf'g[fvwGif vufxyfxrd ;f jrm;cJo h nf/ tGr&® m[f u'Gg[f (tpm;jyefvnf
jznfhqnf;&aomtGr&® m[f)ukd jyKvyk Nf y;D onfah emuf vufxyfxrd ;f jrm;cJhaMumif;
rSeu
f efonfh qifjh yefcsut
f & od&&dS onf/
[pDem(Oya'ausmif;ol)/ / r,m;NydKif0g'ukd vufcH usifhoHk;jcif;jzifh
trsK;d orD;rsm;wGif rnfonfh tusK;d aus;Zl;rsm; &&Syd grnfenf;/ trsK;d orD;rsm;onf
r,m;NyKd if vufxyfxrd ;f jrm;jcif;ukd vufcu H siohf ;kH oiho
f nf[k tb,faMumifh
toift h aeESihf xifjrif,ql ygoenf;/
a'gufwmZmud&f/ / olr ar;oGm;aomar;cGef;rSm trsKd;om;wpfOD;rS
ZeD;wpfOD;xufykdí vufxyfjcif; (r,m;NyKd i0f g')ukd usio hf ;kH jcif;jzift
h m;jzifh
trsK;d orD;rsm;ü b,fvt
dk usK;d aus;Zl;rsm; jzpfxeG ;f apygoenf;/
taMumif;rlum; tu,fí trsKd;om;wpfa,mufonf trsKd;orD;
wpfO;D uko d m vufxyfxrd ;f jrm;rnfqv dk Qif urÇmay:&Sd oef;aygif;rsm;pGmaom
trsK;d orD;rsm;rSm ¤if;wkt dY zkYd Muif&mMuifzuf(cifyeG ;f )&&Srd nfr[kwaf y/ olrwko Yd nf
olrwk\ Yd tusio hf u
d m© ukd olrwku Yd ,
dk w
f idk f xde;f odr;f &ayvdrrhf nf/ ¤if;wkt
Yd wGuf
wpfckwnf;aom a&G;cs,fp&menf;vrf;rSm trsm;ykid yf pön;f (Pulic Property)jzpf
&efom&So d nf/ xkjYdyif ¤if;wko Yd nf trsm;ykid yf pön;f (Pulic Property) jzpfvmEkid o f nf/
xkaYd Mumifh olrwkt Yd m; trsm;ykid yf pön;f jzpfvmjcif;rS wm;qD;&eftwGuv f nf;aumif;?
olrwk\ Yd trsK;d orD;*kPo f u d m© ukd xde;f odr;f &eftwGuv f nf;aumif;? tpövmrfrS
]r,m;NyKd i0f g'}ukd cGijhf yKxm;jcif;jzpfonf/
rk[r®'ft&Sf&zf / / tpövmrfomoemwGif om;orD;arG;pm;jcif;ukd cGifhjyK
xm;ygovm;/
a'gufwmZmud&f/ / nDaemifraS r;onfrmS ]tpövmrfü om;orD; arG;pm;jcif;ukd
cGifhjyKxm;ygovm;/} toiftaeESifh om;orD;arG;pm;jcif;qkdonfrSm ]]qif;&J
EGr;f yg;aom uav;wpfa,mufudk toif\ tdro f aYdk c:í ,if;uav;twGuf
,m,Dae&mxkdifcif;? pm;aomufp&dwf? t0wftpm;qifjref;ay;jcif;}}[k
q&mrBu;D a'gufwmvSv0S if;
qkv
d ydk govm;/ ,if;okq
Yd v
dk v
dk Qif xkt
d csuEf iS yhf wfoufí usr;f jrwfu&k t f mef
wGif tav;teufxm;í azmfjyxm;ayonf/ usrf;jrwfuk&ftmefwGif
qif;&Jom;rsm;? vkdtyfvQuf&Sdaomyk*¾dKvfrsm;ukd ulnDaxmufyHhrIjyKygav[k
azmfjyyg&Sdayonf/ uav;wpfa,mufudk toift h rd o
f aYdk c:aqmifí ,if;
uav;tm; zcif\ cspjf cif;arwåmtjynfjh zifh cspcf if ,k,pGm qufqEH idk af yonf/
tpövmrfo h abmt& toift h aeESihf uav;ukd Oya't&arG;pm;jcif;
rjyKEidk af y/ ,if;(arG;pm;uav;)ukd toift h aeESihf toif\ h emrnfray;Ekid af y/
Oya't& om;orD;arG;pm;jcif;ukd tpövmrfrS wm;jrpfxm;cJah vonf/ tb,f
aMumifyh genf;/ taMumif;rlum; tu,fí toift h aeESihf uav;wpfa,muf
ukd w&m;Oya'ESit hf nD arG;pm;cJrh nfqydk gvQif ,if;uJo h jYdk yKjcif;aMumifh rsm;pGm
aom½Iyaf xG;rI rsm;jzpfay:Ekid af yonf/ yxrtcsurf mS vlwpfa,muftaeESihf
a,mufsm;uav;(okdY)rdef;uav; wpfa,muf a,mufukd arG;pm;cJhrnfqkdvQif
¤if;wk\ Yd oD;jcm;&yfwnfEidk pf rG ;f (Identity) aysmufq;kH oGm;ayvdrrhf nf/
'kw,
d tcsurf mS uav;wpfa,mufarG;pm;Ny;D aemuf toifüh &ifaoG;
wpfa,muf &&SdcJhonfqkdMuygpkdY/ toif\ oufwrf;wpfavQmufvHk;wGif
rnfonfhtcgrQ toifhü uav;&&Sdrnfr[kwf[k rnfolrQ rajymqkdEkdifay/
toif h ü toif h & if a oG ; &S d r nf q k d v Qif arG ; pm;uav;xuf ykí d toifh
uav; (&ifaoG;)ukd rsufESmomay;jcif;jzifh bufvkduf r I jyKayvd r f h r nf /
wwd,tcsufrSmum; toif arG;zGm;cJah om oif&h ifaoG;onf arG;pm;uav;ESihf
qefYusifbufvdifjzpfrnfqkdygu ¤if;wkdYonf wpfrdk;xJatmufü vGwv f yfpmG
aexkdifí &rnfr[kwfay/ taMumif;rlum; ¤if;wko Yd nf aoG;&if;om;&if;
armifErS t&if;tcsmrsm; r[kwjf cif;aMumifyh ifwnf;/
tu,f í arG ; pm;uav;onf rd e f ; uav;jzpf r nf qk d y gvQif
olrBuD;jyif;vmaomtcg ][d*smAf} vkdayvdrfh rnf/ olrac:qkad eaomtaz
onf pifppf olr\ arG;zcif r[kwaf cs/ tu,fí arG;pm;uav;onf a,mufsm;
uav;jzpfrnf/ ¤if;aemuf ,if;a,mufsm;uav;onf vlvm;ajrmuf t&G,f
a&mufaomtcg tdraf xmifjyKrnf/ þae&mwGiv f nf; taz[kac:qkad eaom
toifESifh toifhacR;r\tMum;wGif [d*smAfvkdayonf/ aemufxyfvnf;
taMumif;jycsurf sm;pGm &Sad yao;onf/ tu,fí toifüh arG;pm;uav;
tpövmrfrjS yqdak om trsKd;orD;tcGit
hf a&;
wpfa,muf&rdS nfqv dk Qif toifonf aqGrsK;d om;csi;f rsm;\ tcGit
hf a&;rsm;ukd
ydwyf if wm;qD;&m a&mufaeayvdrrhf nf/
vlwpfa,mufaoqH;k Ny;D onfah emuf ol\ use&f ydS pön;f rsm;ukd usr;f jrwf
uk & f t mef w G i f azmf j yyg&S d o nf h t wk d i f ; cG J a 0&rnf / vl w pf a ,muf w G i f
(rdr\d aoG;&if;) uav;wpfa,mufEiS hf arG;pm;uav;wpfa,muf&adS ernfqv dk Qif
ol\ &ifaoG; &oifh&xkdufaom a0pka0yHkukd ydwfyif&ma&mufaeayvdrfhrnf/
vly*k K¾d vw
f pfa,mufonf aoqH;k oGm;rnf/ olw Y iG f uav;wpfa,muf&adS ernf
qkvd Qif ol\ZeD;onf use&f ydS pön;f rS olr&oifah om a0pka0yH?k wpf0ufww d u d dk
&&Srd nf/ tu,fí olw Y iG f uav;r&Scd v hJ Qif wpf0ufa0pka0yHw k iG f aoqH;k ol\
rdcifvnf; yg0ifayrnf/ uav;&Sv d Qif (ajcmufyw kH pfy)kH ukd &&SNd y;D ? uav;r&Syd gu
olronf (oH;k yHw k pfy)kH ukd &&Sad yrnf/ tu,fí toifonf uav;wpfa,muf
ukd arG;pm;cJrh nfqv dk Qif oifrh cd if\ a0pka0yHu k dk wm;qD;&m a&mufayvdrrhf nf/
xkdYaMumifh ,if;uJhodkY t½IyftaxG;rsm;rS wm;qD;&eftvkdYiSm w&m;Oya't&
om;orD;arG;pm;jcif;ukd tpövmrfrS wm;jrpfxm;&jcif;jzpfygonf/
urm;&f p k d i f , 'f (tk d ; td r f O D ; pD ; |me twG i f ; a&;rS L ;)/ //toif \
ESpv
f zdk ,G &f maumif;aom pum;wGi;f ü toifonf uGm&Si;f jywfpjJ cif;cH&aom
trsKd;orD;tm; ]]tD''f}} (apmifq h idk ;f )umvtwGi;f ü ¤if;\cifyeG ;f rS ¤if;tm;
auR;arG;axmufy&hH rnf[k ajymMum;azmfjycJyh gonf/ xkaYd emuf ,if;rde;f uav;ukd
¤if;\ rdbrsm;u auR;arG; apmifah &Smufxed ;f odr;f ay;&rnf[k ,lqygonf/
,if;uJo h Yakd omudpw
ö iG f rdbrsm;rS xde;f odr;f apmifah &Smuf&ef rwwfprG ;f EkdifcJhaomf
rnforl S xde;f odr;f apmifah &Smuf&rnfenf;/
a'gufwmZmud&f / / ESrawmfrS ar;jref;oGm;aom ar;cGef;rSm tvGefyif
aumif;vSygonf/ trsKd;orD;wpfa,mufonf uGm&Sif;jywfpJjcif;cH&onfvkdY
qkdMuygpkdY/ ,if;trsKd;orD;\ tD''f (apmifhqkdif;umv) oHk;v (okdY) uav;
rD;zGm;Ny;D onfw
h idk af tmif ¤if;\ cifyeG ;f rS auR;arG; axmufy?hH apmifah &Smuf&ygrnf/
¤if;aemuf olr\ cifyGef;\wm0efjzpfw,fvkdY uREkfyf\ a[majymwifjyrIwGif
azmfjycJhjcif;ukd awmif;yefyg&ap/ ¤if;aemuf ,if;trsKd;orD;tm; Munfh½I
apmifha&Smuf&rnfhwm0efrSm olr\ zcif(okdY) tpfu^dk armifrsm;\ wm0efyif
jzpfonf/ tu,fí olr\ zcifEiS hf tpfu^dk armifrsm;rS olrtm; apmifah &Smuf
q&mrBu;D a'gufwmvSv0S if;
Ekid pf rG ;f r&Syd gu olr\aqGrsK;d om;csi;f rsm;onf olrtm; apmifah &Smuf&ygrnf/
olr\ aqGrsKd;om;csif;rsm;rS apmifha&SmufEkdifpGrf;r&SdygvQif olrukd xdef;odrf;
apmifah &Smuf&efrmS rGwpf vifrf tGro ® \ f wm0efyifjzpfomG ;ayonf/
xkdYaMumifh (,if;uJhokdYaom udpörsm;aqmif&Guf&ef) uREkfyfwkdYonf
tzGUJ tpnf;rsm;zGUJ pnf;xm;&ef vkt d yfayonf/ Zum;of&efyakH iGrsm; &&Sv d mygu
,if;uJo h aYdk om trsK;d orD;rsm;ukd apmifah &SmufEidk af yrnf/ þuJo h aYdk om tvkyf
rsm;ukd rvkyEf idk cf v
hJ Qif ,if;uJo
h Ydk trsK;d orD;rsm;ukd apmifah &Smuf xde;f odr;f &efrmS
aemufq;kH taeESihf tpövmrfEikd if aH wmf\wm0efyifjzpfonf/
pkdif,'f&d,mZf/ / twfpvmrkYd tvkid u f eG ;f rf;? toifajymqkcd o hJ uJo h yYdk if
tpövmrfwiG f trsK;d orD;ESihf trsK;d om;wef;wlnrD Qr&I o dS nfudk uREyfk o f &d ydS gonf/
odyYk gvQuf tpövmrfwiG f trsK;d orD;rsm;tm; ypön;f ykid q
f idk cf iG Ehf iS yhf wfoufí wlnD
aomtcGit hf a&;ukd tb,faMumifh ay;rxm;ygoenf;/
a'gufwmZmud&f/ / nDaemifrSar;aom ar;cGef;\tajzrSm uREkfyf\
a[majymrIü yg0ifNyD;jzpfygonf/ trsKd;orD;ESifh trsKd;om;onf pD;yGm;a&;
qkid &f mtcGit
hf a&;rsm;wGif wef;wlno D nf[k uREyfk rf wS ifjycJyh gonf/ xkaYd Mumifh
tarGqufcjH cif;wGiv f nf; trsK;d orD;rsm;\ tcGit hf a&;onf trsK;d om;rsm;ESihf
omwlnDrQrI &Sdoifhonf/ tarGqufcHrIwGif trsKd;orD;rsm; tb,faMumifh
tusK;H r0ifygoenf;/ omreftm;jzifh vlrsm;u ajymqkd cJo h nfrmS trsK;d om;rsm;\
a0pka0yHk\ wpf0ufukdom trsK;d orD;rsm;taeESihf &&Sad yonf/ ,if;ar;cGe;f \
tajzukd usr;f jrwfu&k t f mef? trsK;d orD;u@? usr;f yd'k f (11) ESihf (12)wGif azmfjy
xm;ayonf/ xkdtm,ofawmfrsm;wGif tpövmrfhenf;us tarG rnfokdYrnfyHk
cGjJ crf;&rnfudk wifjyxm;ayonf/
]] (tdk-]]rktfrifef}} ouf0if,kHMunfol taygif;wdkY) tv’m[ftoQif jrwfonf
toif w d k Y t m;? toif w d k Y \ om;orD ; wd k Y E S i f h y wf o uf í (þod k Y ) trd e f Y
ay;awmfrlavonf/ (om;) a,mufsm;twGuf (orD;)rdef;r ESpfa,muf\
a0pka0ykHESifh xyfwlxyfrQ(0g) a,musfm;uav;\ a0pka0ykHrSm rdef;uav;
\a0pk a 0yk H \ ES p f q jzpf o nf / wzef tu,f í (orD ; )rd e f ; rrsm;onf
ESpfOD;xufydkcJhvQif xdkolwdkY twGuf (uG,v
f eG o f )l xm;&dcS ahJ om(tarG)ypön;f \
tpövmrfrjS yqdak om trsKd;orD;tcGit
hf a&;
ok;H ykEH pS yf jHk zpfayonf/
od&Yk mwGif ,if;(orD;) rde;f ronf wOD;wnf;om jzpfcyhJ grl 4if;\tzdYk (uG,v f eG f
olxm;&dcS ahJ om tarGypön;f \) xuf0ufyif jzpfacsonf/ 4if;jyif tu,fí ,if;
(uG,v f eG o f )l ü om;orD; wpkw H a,muf &dcS yhJ grl xd(k uG,v f eG )f ol\ rdbESpyf g;
wdkYteuf toD;oD;wdkYtwGuf (uG,fvGefol\ tarGypönf;teufrS) ajcmufykH
wyk H p D j zpf \ / od k Y & mwG i f tu,f í xd k ( uG , f v G e f ) ol ü om;orD ;
wpfpkHwpfa,mufrQr&dSí rdbESpfyg;wdkYonf (omvQif) ,if; (uG,fvGefol\
tarG u d k quf c H c J h M uygrl od k Y j zpf v Qif 4if ; (uG , f v G e f o l ) \ trd t bd k Y r S m
okH;ykHwykHjzpfonf/wzef (tu,fí) ,if;(uG,fvGefol)ü (rdbESpfyg;tjyif)
nDtpfu?kd armifErS rsm; vnf;&dMS uygaomf xd(k uG,v f eG )f ol\ trdtbdYk rSmum;
ajcmufyw kH yHo k m jzpf\/
4if;jyif toifwt
Ykd wGuf tu,fíom toifw\ Ykd ZeD;rde;f rrsm;ü om;orD;
wpHk wa,mufrQ r&SdcJYvQif? xdkZeD;rdef;rrsm; xm;&SdcJYMu aom (tarG)ypönf;\
xuf0ufyifjzpfonf/
(odjYk zpfay&m þ tarGcw
GJ rf;onf) tv’m[ftoQifjrwftxHawmfrS (toifw\ Ykd
aumif;usdK;udk axmufxm;um) jy|mef;Ny;D jzpfaom wm0efw&yfyif/ {uefpifppf
tv’m[ftoQifjrwfonf t&mcyford ;f wdu Yk kd t<uif;rJo
h &d aSd wmfral omtoQif?
tusdK; taMumif;qifjcifww Hk &m;ESihf jynfph aHk wmfral om t&Sijf rwfyif jzpfawmf
rlayownf;/
wzef tu,fí ,if;ZeD;rde;f rwkUd ü om;orD;wpfpw kH pfa,muf &Scd yYJ grl toifwYkd
twGuf xkdZeD;rdef;rrsm; xm;&SdcJYMuaom(tarG) ypönf;rsm;teufrS av;yHk
wpfyHkom jzpfacsonf/ (odkY&mwGif 4if;tarG ypönf;wdkYudk) xdkZeD;rdef;r rsm;u
rSmMum;cJYMuaom aowrf;pum; (odkYr[kwf aowrf;pmt& aqmif&Guf&ef
ud p ö r sm;) ud k aqmif & G u f N yD ; aemuf 4 if ; ? (xd k Z eD ; onf w d k Y t ay:0,f
wif&adS eaom)a<u;NrDrsm;udq k yfNyD;aemufwiG f vnf;aumif; (cGaJ 0&ayrnf)/
4if;jyif tu,fí toifwü Ydk om;orD; wpfpw kH pfa,muf r&Scd yYJ g vQif? toifwYdk
xm;&SdcJYMuaom (tarG) ypönf;rsm;teufrS 4if;ZeD; rdef;rwdkYtwGuf av;yHk
wpfyo kH nf jzpfonf/
wzef tu,fí toifwdkYü om;orD; wpfpHkwpfa,muf &SdcJYygaomf
q&mrBu;D a'gufwmvSv0S if;
xdkZeD;rdef;rwdkY twGuf toifwdkY xm;&SdcJYMuaom (tarG) ypönf;rsm; teufrS
&Spyf wkH pfykH (om)jzpfonf/
(odkY&mwGif ,if;tarGypönf;wdkYudk) toifwdkYrSmMum;cJYaom aowrf;pum;
(odrYk [kwf aowrf;pmt& aqmif&u G &f efupd rö sm;)udk aqmif&u
G Nf yD;aemuf4if;?
(toifwt Ykd ay:0,f wif&adS om) a<u;NrDukd ay;qyfNyD;aemuf4if;? cGaJ 0&rnf/}}
( 4; 12)
twkcd sKyt
f m;jzifq
h &dk aomf tcsed u
f mvtrsm;pkwiG f trsK;d orD;\a0pkrmS
trsK;d om;a0pka0yH\k wpf0ufom &Sdonf/ okdYaomf trIudpö&yfwkdif;twGuf
r[kwaf y/
Oyrmtm;jzifh uG,fvGefol aoqHk;olü txufokdY qefwufaom
aqGrsKd;om;csif;? atmufokdY pkefqif;aom aqGrsKd;om;csif;rsm; r&SdcJhygu
xkud , G v
f eG o
f \l nDtpfudk armifErS rsm;rSm wpfO;D vQif (6)yH?k (1)yHuk spD nDwn
l rD Q
&&Syd grnf/ uG,v f eG af oqH;k olü uav;r&Scd v hJ Qif (xku
d ,
G v
f eG o
f \l ) tazESihf
tarrSm (6)yHk (1)yHu k spD tnDtrQ&&Syd grnf/ xkjYd yif uav;r&Sad om trsK;d orD;
wpfOD;onf aoqHk;oGm;ygu ¤if;\ cifyGef;rSm ypönf;\ a0pka0yHk\ wpf0uf?
rdcifrmS oH;k yHw
k pfy?kH zcifrmS ajcmufyw
kH pfy&kH &Srd nf/
þuJo h aYdk om trIupd rö sm;wGif rdcif\ a0pka0yHk rSm zcif\ a0pka0yHx k uf
(2)qrsm;aeaomaMumifh trsK;d orD;\ a0pka0yHo k nf trsK;d om;\ a0pka0yHx k uf
(2)q rsm;aeonf[k qkv d Edk idk af yonf/ okaYd omf rsm;ajrmifpmG aom trIupd rö sm;wGif
orD;ESiZhf eD;onfwo Ydk nf trsK;d om;\a0pka0yH\ k wpf0ufuo dk m&&Sod nfudk uREyfk f
taeESifh toifESifh oabmcsif;wdkufqkdifygonf/ taMumif;rlum; trsKd;om;
rsm;onf tdraf xmif\ aiGa&;aMu;a&;qkid &f m udp&ö yfrsm;ukd wm0ef,al jz&Si;f
&aomaMumifh jzpfayonf/ a,mufsm;rsm;tm; rw&m;jyKrq l ufq&H ef trderYf ay;
xm;yg/ tv’m[ft&Sifjrwfonf trsKd;om;rsm;tm; trsKd;orD;rsm;xufykdí
omvGejf cif;wpf&yf cs;D jrifx h m;ayonf/ wpfenf;tm;jzifq h &dk vQif ]]trsKd;om; rsm;
om;rsm;
\tcGifhta&;}} a&;}}[laom uREyfk \ f a[majymwifjyrIü uREkfyfwkdYtaeESifh ,if;
jyóemrsm;\ tajzuk&d &Sad yvdrrhf nf/
uREyfk t
f aeESihf Oyrmwpfcak qmifjy&ygvQif vlwpfa,mufonf aoqH;k
oGm;cJo
h nf[k qkMd uygpk/Yd xko
d l aoqH;k Ny;D aemuf om;orD;rsm;ukd cGJa0ay;&ef
tpövmrfrjS yqdak om trsKd;orD;tcGit
hf a&;
aiG(1)ode;f cGJ usecf o
hJ nf/ olw Y iG f om;wpfa,muf? orD;wpfa,muf &Sad eonf/
tpövmrfh&S&Dtwf w&m;Oya't&om;rSm ½lyD (1)odef;&&SdNyD;? orD;rSmrl ½lyD
(5)aomif;&&Sad yvdrrhf nf/ okaYd omf om;taeESihf ½ly(D 1)ode;f ukd vufc&H &SNd y;D aemuf
,if;aiGjzifh rdom;pktm; t"duxm;í Munh½f aI pmifr&ayrnf/ xkt Yd wGuf ,if;odYk
rdom;pk\wm0efukd xrf;aqmifjcif;? oH;k pGjJ cif;jzifh om;\aiGrmS ½ly(D 80000) (ok)Y d
(1)ode;f txd ukeo f mG ;Ekid af yonf/ okaYd omf trsK;d orD;rSmrlum; olrvufc&H &So d nfh
½ly(D 50000)ukd ¤if;\ rdom;pktm; auR;arG;Munf½h aI pmifr&mwGif oH;k pG&J ef rvkyd J
olr\ wpfO;D wnf;ykid af iGyif jzpfacsawmhonf/
bDa*s; / / tpövmrfü tvkyfvkyfaomae&mrsm;wGif vdifrwlolrsm;
a&maESm vkyu
f idk jf cif;ukd cGirhf jyKjcif;onf acwfryD gao;avm (ok)Yd acwfaemufus
aeNyaD vm/
a'gufwmZmud&dEkduf(cf)/ / ¤if;rS ar;jref;onfh ar;cGef;rSm tpövmrfwGif
vdifrwlolrsm;tm; a&maESmí twlwuGtvkyfvkyfukdifjcif;ukd cGifhrjyKay/
þtcsufonf acwfrDygao;oavm/ odkYr[kwf acwfaemufus aeNyDavm/
toift h aeESihf acwfrjD cif;qkod nfrmS oif\trsK;d orD;rsm;ukd a&mif;cs&eftwGuf
¤if;wkEYd iS hf a&maESm qufqH twlaexkid jf cif;ukd ac:qked m;vnfxm;onf/ (ok)Yd
toifhtaeESifh ¤if;trsKd;orD;wkdYukd armf',fo½kyfaqmifrIjzifh toufarG;
0rf;ausmif;jyKapjcif;ukd acwfrDjcif;jzpfonf[k qkdvkdygu tpövmrfonf
acwfaemufusaeNy[ D k uREyfk cf pH m;rdygonf/
taemufwkdif;rD'D,m? taemufwkdif; ,Ofaus;rIrsm;u ajymMum;ae
onfrSm ¤if;wkdYonf trsKd;orD;rsm;\ tcGifhta&;rsm;ukd rsm;pGmay;cJhonf/
¤if;trsK;d orD;rsm;\ *kPo f u
d m© tqift h wef; usqif;rIudk z,f&mS ;í *kPo f u d m©
tqifhtwef;ukd jrifhwifay;aeonf/ pm&if;Z,m;rsm;t& tar&duef
jynfaxmifpk&SdwuúokdvfwGif ynmoif,l &efoGm;ol? vkyfief;cGif0ifMuol?
trsK;d orD;rsm;\ (50%) rSm rk'ed ;f usichf aH e&onf[k od&&dS ygonf/ (50%) awmif
rk'rd ;f usichf aH e&jcif;onf tb,faMumif[ h k toif odygovm;/ tar&duef\
ajrmufrsm;pGmaom vkyif ef;cGirf sm;wGif usm;ra&maESmNy;D aexkid v f yk u
f idk &f jcif;
aMumifyh if/
q&mrBu;D a'gufwmvSv0S if;
tu,fí toifhtaeESifh rdef;rwpfa,mufonf rk'drf;usifhjcif;ukd
cHoifhonf[k awG;ac:,lqvQif tpövmrfonf acwfaemufusaeacsNyD/
tu,fí rdef;rwpfa,mufonf qefYusifbufvdif a,mufsm;\ rk'drf;usifh
jcif;ukd rcHoifb
h ;l qkv
d Qiaf wmh tpövmrfonf acwftrDq;kH jzpfaernf/
ql*sof/ //tpövmrfomoem0if trsKd;orD;wpfa,mufonf av,mOfr,f
vkyEf idk yf govm;/ þtvkyo
f nf 0ifaiGjrifrh m;í vkyo
f ifv
h yk x
f u
dk af omtvkyf
wpfck r[kwyf gavm/
a'gufwmZmud&fEkduf(cf)/ / þtvkyfonf tvGef 0ifaiGjrifhrm;onf
qkad omtcsuu f rdk l uREykf o
f abmwlygonf/ okaYd omf 'kw, d tykid ;f uku
d m; cGjJ crf;
pdwjf zm avhvmMunfMh uygpk/Yd av,mOfr,ftjzpf a&G;cs,&f mwGif yHrk eS pf EH eI ;f wpfck
rSm ]acsmarmvSyjcif;} yifwnf;/ toifonf ½kyq f ;dk aom av,mOfr,fwpfO;D ukd
rnfonfhtcgrQ awGU&vdrrhf nfr[kw/f ,if;av,mOfr,frsm;onf i,f&, G Nf y;D
pGaJ qmifrt
I jynf&h adS omaMumifh ¤if;wkt Yd m; ]av,mOfr,f}tjzpf a&G;cs,cf &hJ jcif;
jzpfonf/ av,mOfr,frsm; 0wfqifonfh t0wftpm;rSm tpövmrfu h si0hf wf (ok)Yd
tpövmrfh uk, d uf siw hf &m;ESihf qefu
Y sio f nf/
¤if;wkoYd nf av,mOfp;D c&D;onfrsm;tm; qGaJ qmif&eftwGuf tvSjyif
ypönf;rsm;udk cs,frIef;Muonf/ av,mOfr,frsm;onf a,mufsm;rsm;\
vkdtyfcsufrsm;ukdom t"duxm;í jznfhqnf;vkd[efwlayonf/ þokdYjzifh
trsKd;om;ESifh trsKd;orD;Mum;wGif eD;uyfxdpyfrI jzpfvmonf/ tBudrfajrmuf
rsm;pGmü av,mOfpD;c&D;onf a,mufsm;rsm;onf av,mOfr,frsm;ESifh
vkt
d yfrrI &Sb
d J pum;tjyeftvSef ajymqkv d Mdk uonf/ tu,fí av,mOfr,frS
¤if;wkdYukd txkduftavsmuf vkdufavsmnDaxG jyefvnfajymqkdvkdaomfvnf;
olrtaeESihf rajymqkEd idk af y/ tb,faMumifq h adk omf olr\ tvkyrf mS twdr;f
tapmif; rcHacs/
rsm;aomtm;jzifh c&D;onfu ajymvdrrhf nf[k ]]'DrmS trsK;d orD; uREyfk &f UJ
xkdifcHkcg;ywfukd ywfay;prf;yg/}} av,mOfr,fü a&G;cs,f&ef rnfonfh
tcGit hf vrf;rSr&Sd aomaMumifh olrtaeESihf xkid cf ckH g;ywfudk ywfay;&vdrrhf nf/
rnf o k d Y jzpf o G m ;ayrnf e nf ; / qef Y u sif b uf v d i f ES p f a ,muf M um;wG i f
tvGefeD;pyfoGm;ayrnf/ avaMumif;vkdif; ajrmufrsm;pGmonf t&ufESifh
tpövmrfrjS yqdak om trsKd;orD;tcGit
hf a&;
{nfch MH uonf/ tpövmrfrS rnfonft h rsK;d om; (ok)Yd trsK;d orD; wpfO;D wpfa,muf
ukdrqkd t&ufESifh{nfhcHjcif;tm; wm;jrpfxm;onf/ av,mOfr,frsm;tm;vHk;
onf trsKd;orD;rsm; jzpfMuonf/ av,mOftwGif;ü trsKd;om;av,mOf
t&m&Srd sm;yg&So
d nf/ okaYd omf olwo Ydk nf av,mOfp;D c&D;onfr sm;tm; tqG J
aqmifEidk af omaMumifh olwo Ydk nf rD;zkad csmif twGi;f ü &Sad eMuonf/
xkdYjyif uREkfyfrSajymonfukd ,HkMunfonfqkdvQif avaMumif;vkdif;
wpfckonf trsKd;orD; av,mOfvkyfom; r&SdbJESifh r&yfwnfEkdifacs/ aqmf'D
avaMumif;vkid ;f wpfc&k o dS nfqvdk Qif av,mOfc&D;onfrsm;tm; qGaJ qmifEidk &f ef
trsK;d orD;av,mOfr,frsm; xm;&S&d ayrnf/ xkt Yd jyif toifonf avaMumif;
vkid ;f rsm;\ Oya'ukd taotcsmodrnfqv dk Qif txdwt f vefjY zpfomG ;ayrnf/
Oyrm (Air India) uJo h aYdk om tdE, d´ tcsKUd avaMumif;vkid ;f rsm; ¤if;wk\
Yd Oya'wGif
jy|mef;xm;onfrSm tu,fí toifonf (av,mOfr,ftjzpf) ta&G;cs,f
cH&NyD;aemuf (4)ESpfwkdifwkdif vufxyfxdrf;jrm;jcif; rjyKEkdifay/ tcsKdU
avaMumif;vkid ;f rsm;u toift h m; ajymrnfrmS tu,fí toifü uk, d 0f ef&dS
aeonfqkdvQif toif\ tvkyfonf tqHk;owfoGm;ayrnf/
pOf;pm;Munfyh g/ tcsKUd avaMumif;vkid ;f rsm;u ajymrnfrmS toifonf
touf (35)ESpwf iG f yifpif,&l ayrnf/ tb,faMumifeh nf;[kqadk omf toif
onf qGJaqmifrIukd a&&SnfrjyKEkdifaomaMumifhyif/ toifhtaeESihf ,if;
(av,mOfr,f)tvkyu f dk oifah wmfavsmufywfaom? vkyfoifhvkyfxkdufaom
tvky[
f k ac:qkrd nfavm/
&&S d ; 'f ½ d I i f ( pf ) / / tpövmrfwGif usm;?r twlwuG ynmoifMum;
a&;pepfudk cGijhf yKxm;ygovm;/
a'gufwmZmud&fEkduf(cf)/ / nDaemifrS ar;jref;onfrmS tpövmrfwiG f usm;?r
twlwuG ynmoifMum;a&;pepfukd cGihfjyKxm;ygovm;/ ausmif;? aumvdyf?
wuúokdvfwkdYwGif usm;? r twlwuG ynmoifMum;jcif;[k t"dyÜg,f&Ekdifyg
ovm;/ OD;pGmyxr ausmif;ü usm;?r twlwuG ynmoifMum;a&;pepfukd
cGJjcrf;pdwfjzm avhvmMunfMh uygpk/Yd vGecf ahJ omESpu
f ]],ck &ufowåywf&UJ
rsufarSmufurÇm}} (The World This Week)[laom tpD&ifcHpmukd xkwfjyef
q&mrBu;D a'gufwmvSv0S if;
cJo
h nf/ ,if;pmwrf;wGif t*FvefEidk if &H dS usm;? r cGjJ cm;oifausmif;rsm;ESihf usm;? r
a&maESmoifausmif;rsm;ukd qef;ppfavhvmwifjyxm;ayonf/
xkdYjyif avhvmqef;ppfolu ajymMum;cJhonfrSm ]]tm;vHk;ukdNcHKíajym
&vQif usm;? r cGjJ cm;oifausmif;\ &v'fonf usm;? r a&maESmoifausmif;rsm;\
&v'fxuf omykad umif;rGeaf vonf/}} ausmif;rS q&m? q&mrrsm;ESihf awGUqHk
ar;jref;rIü ajymMum;cJo h nfrmS ]]usm;? r cGjJ cm;oifausmif;rsm;\ ausmif;om;?
olrsm;onf usm;? r a&maESmoifausmif;rsm;rS ausmif;om;? olrsm;xufydkí
rdru
d ,kd u
f kd xde;f csKyEf idk pf rG ;f ? ausmif;pmwGif tm½Hpk ;l pku
d rf I ydrk sm;onfudk awGU&Sd
&onf/ ausmif;om;^olrsm;ESihf awGUqHak r;jref;rI jyKvyk af omtcgwGif ]]¤if;wku Yd
usm;?r a&maESmoifausmif;ü pmoifMum;jcif;ukd usm;? r cGJjcm;oifausmif;
rsm;ü pmoifMum;jcif;xufyí dk ESpo
f ufaMumif; ajzMum;cJah vonf/}} toifwYdk
taeESihf þonfrmS bmaMumifjh zpf&jcif;ukd odayrnf/ tb,faMumifyh genf;/
avhvmqef;ppfrrI w S wf rf;wGif qufvufajymMum;xm;onfrmS ]]usm;? r
a&maESmoifausmif;rS vlrsm;onf qefYusifbufvdifrsm;twGif; xifay:
ausmMf um;rIudk &SmazG&if; tcsed rf sm;pGm jzKe;f wD;aeMuonf/ tjcm;wpfzufwiG f
pmwGiftm½Hkpl;pkdufrIenf;yg;vmNyD;? olwkdYonf q&m^rrsm;ukd qifajc
aumif;aumif;ay;wwfMuonf/ ausmif;awmfBu;D rS ynma&;qkid &f m tusK;d tjrwf
&SmazGjcif;xuf &nf;pm;ESihf csed ;f awGUjcif;jzifo
h m tcsed rf sm;pGm ukeq
f ;kH aeayonf/
xkaYd emuf avhvm qef;ppfrpI mwrf;\ aemufq;kH tcsurf mS t*FvefEidk if t H pk;d &
onf usm;? r cGjJ cm;aomausmif;rsm;ukd wkdif;jynftwGif; ykdrkday:xGef;vma&;
twGuf awG;awmBuHqaeaMumif; wifjyxm;onf/
tar&duefEkdifiH\ tpD&ifcHpmwGif ajymMum;xm;onfrSm ]]ausmif;rS
rdef;uav;rsm;onf q&m^rrsm;xHrS todynm avhvmqnf;yl;jcif;xuf
twef;azmfrsm;xHrS Oya'ESihf qefu Y siaf om vdiq
f ufqeH nf;ynm&yfrsm;ukd
oif,ljcif;jzifh tcsdefrsm;pGmukd jzKef;wwfMuonf/ tdE´d,EkdifiHwGifvnf; ,if;
udpEö iS t
hf vm;wl udp&ö yfrsm;onf jzpfymG ;aeonf/ xko
d jYdkzpfymG ;rI twkid ;f twmrSm
yked nf;aumif;enf;rnf(ok)Yd ykrd sm;aumif;rsm;aeayonf/ ,ckwpfzef aumvdyEf iS hf
wuúokdvfwkdYü usm;?ra&maESmí ynmoif,ljcif;ukd cGJjcrf;pdwfjzm avhvm
MunfhMuygpkdY/ ausmif;rsm;twGuf uREkfyfwifjycJah omtcsurf sm; tm;vH;k onf
tpövmrfrjS yqdak om trsKd;orD;tcGit
hf a&;
,if;ausmif;om;? ausmif;olrsm;onf aumvdyfESifh wuúokdvfokdY a&muf&Sd
vmaomtcg ykdrkdcsJUum;qkd;&Gmvmonf/
1980ckEpS ?f rwfv (17)&ufwiG f xkwaf 0cJah om e,l;0D;cf (New Week)\
tpD&ifcHpm pmrsufESm (50)wGif ]]wuúokdvfrsm;ü&SdMuaom trsKd;orD;rsm;\
vdifrIqkdif&m jyif;jyif;xefxef ukd,fxdvufa&muf usL;vGefcH&rIukd a&;om;
xm;avonf/ xkjYd yif uREyfk t
f aeESihf tcsed w
f adk wmif;rIaMumifh ,if;tpD&ifcpH m
wpfckvHk;ukd jyefvnfí pm;NrKHjyefrwifjyEkdifyg/ odkYaomf ,if;tpD&ifcHpmrS
t"dutcsurf sm;uko d m wifjyoGm;ygrnf/
,if;tcsurf mS ygarmu©Bu;D ESihf uxduBu;D rsm;rS rdrwd \ Ydk vufatmufcH
ausmif;olrsm;tm; tqifhaumif;aumif; (Grade jrifhjrifh)ESifh tatmif
ay;rnf[laom rufvHk;rsm;ay;í vdifrIqkdif&m ajzajzmufrIrsm;jyKvkyf&ef
wGef;tm;ay;rIrsm;vnf;&Sdonf/ tdE´d,EkdifiH? bHkabNrdKUwGifvnf; tvm;wl
jzpf&yfrsm; jzpfymG ;cJah yonf/ obm0t& toifonf vdirf q I id k &f m ajzazsmufrrI sm;
jyKvyk Nf y;D onfah emuf oif\ynma&;wGif tm½Hkpl;pkdufrIenf;yg;vmNyD; BudK;pm;
tm;xkwfrIrSmvnf; avsmhyg;oGm;ayrnf/ vGefcJhaom ESpfwGif owif;pm\
acgif;Bu;D ykid ;f wGif azmfjyyg&Sad om owif;wpfcu k dk wifjyvkyd gonf/ aumvdy\ f
emrnfurdk l uREyfk af rhomG ;acsNy/D ,if;aumvdy\ f ausmif;zGiphf tcsed üf ausmif;ol
wpfa,muftm; ausmif;om;(4)a,muf(okdY) (5)a,muf0kdif;í aeYcif;
aMumifawmif rk'rd ;f usichf o hJ nf/
Mo*kwv f (26)&ufaeYwiG f xkwaf 0aom tdE, d´ Ekid if \
H owif;pmwpfck
wGif e,l;a,mufwidk ;f rf (New York Times) owif;pm\ tpD&ifcpH mwpfapmifudk
wpfqifhxyfrHí azmfjyxm;ygonf/ ,if;tpD&ifcHpmwGif ]]tar&duefEkdifiH&Sd
ausmif;rsm;ESifh wuúokdvfrsm;ü wufa&mufaeaom ausmif;ol (25%)rSm
rk'drf;usifhcHae&ayonf/ uREkfyf\ tajccHusaomar;cGef;uawmh ]]toifh
taeESifh toif\ om;orD;rsm;tm; ynmoifMum;&ef ausmif;okdYapvTwfvkd
oavm/(okdY) toif\ om;orD;rsm; Oya'ESifh qefYusifaom vdifrIqkdif&m
enf;ynmrsm;(ok)Yd vdirf q I idk &f m pdwaf jzazsmufrrI sm;ukd oifMum;&ef ausmif;odYk
apvTwfrnfavm/ uREkfyftaeESifh yxrOD;pGm tBuHjyKvkdonfrSm toif\
om;orD;rsm;ukd usm;^r cGjJ cm;ausmif;(Unisex)ausmif;rsm; wGif xm;oifyh gonf/
q&mrBu;D a'gufwmvSv0S if;
NrdKUrsm;ü ,if;uJhokdYaom usm;^r cGJjcm;ausmif; (Unisex)ausmif; tajrmuf
tjrm;ukd wnfaxmifxm;&So d ihyf gonf/
*seDzm&f/ / cifyGef;onfrSomvQif ]]oHk;oGvm;uf}}ukd wpfBudrf pDcGJjcm;í
ajymEkid yf govm;/ trsK;d orD;wpfO;D rS uGm&Si;f jywfprJ I (ok)Yd oGmvm;ufjyKvyk &f ef
qE´&ydS gu rnfojYdk yKvyk &f rnfenf;/
a'gufwmZmud&f/ //ESrawmfar;onfah r;cGe;f um; cifyeG ;f onfwpfa,mufonf
trsK;d orD;wpfO;D tm; uGm&Si;f jywfpEJ idk yf govm;/ ESrawmftaeESihf oH;k oGvm;ufEiS hf
ywfoufí ar;jref;cJjh cif;r[kwaf y/ þt&monf tar;tajzwpfcjk zpfonf/
okaYd omf (olr\) t"duar;cGe;f rSm cifyeG ;f onfwpfO;D onf uGm&Si;f jywfprJ jI yKEidk f
ouJhokdY trsKd;orD;wpfa,muftaeESifha&m oGvm;uf uGm&Sif;jywfpJrIjyKEkdifyg
ovm;/ trsKd;orD;wpfa,muftaeESihf oGvm;ufray;Ekid af cs/ taMumif;rlum;
]]oGvm;ufqkdaom tm&ADpum;vHk;onf cifyGef;onfrS ¤if;\ZeD;tm;
uGm&Sif;jywfpJ&mwGifoHk;aompum;vHk;jzpfonf/}}okdYaomf trsKd;orD;wpfOD;
taeESifhrlum; uGm&Sif;jywfpJykdifcGifh&Sdonf/ tpövmrfwGif uGm&Sif;jywfpJrI
yHo
k @mef(5)rsK;d &So
d nf/
(1) ZeD;armifEEHS pS Of ;D oabmwlumG &Si;f jcif;/
olwEY d k pS Of ;D pvH;k u wpfO;D ESihf wpfO;D tjyeftvSef ajymMu&rnfrmS ]]aumif;Ny}D }
uREykf w
f [
Ydk m b,fvrdk S aphpyfvYdk r&awmhwt hJ wGuf cGcJ mG Mupk/Yd }}
(2) vifa,mufsm;bufrS uGm&Si;f jywfprJ I
þtrsKd;tpm;ukd oGmvm;uf [kac:onf/ vifa,mufsm;taeESifh
ol\ay;Ny;D om; r[&fudk pGevYf w
T v
f u
dk &f ayrnf/ tu,fí olt Y aeESihf r[&fudk
taMutvnf ray;&ao;vQif ¤if;\ ZeD;tm; ay;vku d &f ayrnf/ ZeD;onftm;
ay;cJNh y;D aom vufaqmifrsm;onfvnf; pGev Yf w
T v
f u
dk &f rnfh t&mrsm;twGi;f ü
yg0ifayonf/
(3) trsK;d orD;bufrS uGm&Si;f jywfprJ I
tu,fí aeum[femrm[f (vufxyfpmcsKyf)wGif ]]olr\ oabm
qE´t& uGm&Si;f jywfpcJ iG &hf o
dS nf/}}[k a&;om;azmfjyxm;ygu olrtaeESifh
tpövmrfrjS yqdak om trsKd;orD;tcGit
hf a&;
uGm&Sif;jywfpJ ykdifcGifh&Sdonf/ ,if;okdYaom uGm&Sif;jywfpJrIukd tpfrm(Isma)
[kac:onf/ uREkfyf taeESifh tpfrm (Isma)uGm&Sif;jywfpJrI ykHo@mefukd
rnfolwpfOD;wpfa,muf\ ajymqkdcsufukdrQ rMum;cJhbl;acs/ trsKd;orD;
wpfa,mufonfyifvQif tpfrm (Isma)[kac:aom uGm&Sif;jywfpJrIukd jyKEkdif
ayonf/
(4) vifa,mufsm;\ ESdyfpufn§if;yef;rIaMumifh trsKd;orD;bufrS uGm&Sif;
jywfpjJ cif;
tu,fí cifyeG ;f onf olrtm; ESyd pf uf n§i;f yrf;ygvQif (ok)Yd olrtm;
xkdufwefaom wlnDaom tcGifhta&;rsm;ukdray;ygu olrtaeESifh umoGD
(w&m;olBu;D )qDoYdk oGm;a&mufí vufxyfxrd ;f jrm;rIudk csK;d zsuEf idk o
f nf/ ,if;ukd
edum[f-td-zdpu f [
f k ac:onf/ w&m;olBu;D (umoG)D \ qH;k jzwfcsuaf y:rlwnfí
w&m;olBu;D rS vifa,mufsm;tm; r[&ftjynf(h ok)Yd r[&f wpf0ufudk awmif;qkí d
trsK;d orD;tm;ay;aprnf/
(5) ckv
d tf
cifyGef;a,mufsm;onf tvGeftifrwef aumif;rGefaom vlyk*¾dKvf
wpfa,mufjzpfonfomru ZeD;r,m;\ qefYusifbuf rnfonfhvyk &f yf
ukrd Qvnf; jyKvyk cf jhJ cif;r&S/d okaYd omf trsK;d orD;taeESifh olr\ yk*¾vqE´t&
olr\cifyeG ;f ukd rESpNf rKd Uawmhacs/ olrtaeESihf cifyeG ;f tm; olrukd uGm&Si;f jywfp&J ef
awmif;qkEd idk af yonf/ þuJo h Ydk aom uGm&Si;f jywfprJ u I dk ]ckdvtf}[kac:onf/
okaYd omf ,if;uJo h Ydk trsK;d om;rsm;tm; uGm&Si;f jywfpcJ iG ahf wmif;cHaom trsK;d orD;
rsm;rSm tenf;i,fom&Sdavonf/ tkdvrm omoemhynm&SiftcsKdUonf
,if;uJo h Ydk uGm&Si;f jywfprJ I yHo
k @mef(5) rsK;d ukd (2)rsK;d (ok)Yd (3)rsK;d om tusO;f csKUH í
wifjyMuayonf/ okdYaomf tpövmrfwGif tus,ftm;jzifh þuJhokdY uGm&Sif;
jywfprJ yI o
kH @mef (5)rsK;d &Syd gonf/
a'gufwm rk[r®'f/ //trsK;d orD;rsm;tm; AvD0wfausmif;awmfwiG f wufa&muf
0wfjyKjcif;ukd tb,faMumifh cGirhf jyK&ygoenf;/
a'gufwm Zmud&f/ / tckar;jref;aom ar;cGe;f rSm awmh trsK;d orD;rsm;tm;
AvD0wfausmif;awmfwiG f tb,faMumifh wufa&muf 0wfjyKciG hf ray;&ygoenf;/
q&mrBu;D a'gufwmvSv0S if;
þar;cGef;ukd tESpfcsKyfwifjy&efrSm tvGefyif cJ,Of;ygbd/ usrf;jrwf
uk&ftmef(okdY) wdusckdifrmaom qG[D['D;qfawmfrsm;wGif rnfonfhae&mürQ
AvD(ok)Yd 0wfausmif;awmfoYdk trsK;d orD;rsm; 0ifa&mufjcif;ukd rwm;jrpfxm;ay/
tcsKUd aomvlrsm;u wrefawmfjrwf()rS rdeaYf wmfrx l m;onfrmS ]]trsK;d orD;rsm;
twGuf tdrfü qGvm;wf0wfjyKjcif;onf AvD0wfausmif;awmfü 0wfjyKjcif;
xufyí dk aumif;avonf/ xkjYd yif tdrüf qGvm;wf0wfjyKjcif;xuf olr\tdr&f dS
twGi;f cef;ü 0wfjyKjcif;onf ykrd adk umif;rGeaf vonf/}}[laom ['D;qfawmfudk
ukd;um;ajymqkdMuayonf/ olwkdYonf t&if;tjrpfwpfckukdom qGJukdifxm;í
t&if;tjrpfrsm;tm;vH;k ukrd l vspv f sL½I pGev
Yf w
G x
f m;Muavonf/
þ['D;qf\ tajctaeukd toifhtaeESifh oabmayguf em;vnf
oifhayonf/ eADwrefawmfjrwf rk[r®'(f )u rdefYawmfrlonfrSm ]]toifh
taeESifh AvD0wfausmif;awmfü z&foGfqGvm;wf0wfjyKjcif;jzifh tusKd; p0g;Af
(27)q yk&d &Sad vonf/ xkt d cg trsK;d orD;wpfO;D rS eADwref awmfjrwf rk[r®'f
() tm; avQmufxm;ar;jref;cJo h nfrmS ]]uRerf wkw Yd iG f EkdYpkdY t&G,u
f av;rsm;ESifh
tdrfrIudpöajrmufjrm;pGm aqmif&Guf&ef&SdaomaMumifh uRefrwkdYonf AvD
0wfausmif;awmfokdY tb,fuJhodkY oGm;a&mufEkdifygrnfenf;/ ]]xkdYaMumifh
wrefawmfjrwf()rS jyefvnfí ajzMum;cJhonfrSm okdYjzpfvQif trsKd;orD;
wpfOD;onf tdrfü qGvm;wf0wfjyKjcif;onf AvDü qGvm;wf 0wfjyKjcif;xuf
ykad umif;avonf/ tdrüf 0wfjyKjcif;xuf rdr\ d uk, d yf idk t
f cef;twGi;f 0wfjyKjcif;
uom ykí d aumif;jrwfavonf/ olrü EkpYd t Ydk &G,u f av;rsm;? jyóemrsm;&Sd
aevQif wlnaD omtusK;d p0g;Af&ayrnf/}}
ajrmufrsm;pGmaom ['D;qfawmfrsm;wGif trsK;d orD;rsm;tm; AvDokdY
wufa&mufciG jhf yKjcif;ukd wm;jrpfaomt&dyt f a&mifyif rnfonft h cgrQ rawGU
&ay/ ['D;qfawmfwpfckwGif ]]toifwkdYonf tv’m[ft&Sifjrwf\ AEé[f
trsKd;orD;rsm;tm; AvDokdY 0ifa&mufjcif;ukd rwm;jrpfMuukefvifh/}} tjcm;
['D;qfawmfwpfckwGif ]]wrefawmfjrwf ()rS cifyGef;onf a,mufsm;rsm;tm;
rd e f Y a wmf r l o nf r S m ]]toif w k d Y o nf rd r d w k d Y \ ZeD ; rd e f ; rrsm;tm; AvD
0wfausmif;awmfokdY wufa&muf0wfjyKjcif;rS rwm;jrpfMuukev f if/h }} ajrmufjrm;
pG m aom ['D ; qf a wmf r sm;&S d a eaomf v nf ; uREk f y f t aeES i f h tao;pdwf
tpövmrfrjS yqdak om trsKd;orD;tcGit
hf a&;
rwifjyawmhacs/ okaYd omf tpövmrfwiG f trsK;d orD;rsm;tm; AvD0wfausmif;awmf
twGi;f wufa&muf0wfjyKjcif;ukd cGijhf yKxm;ayonf/
okaYd omf trsK;d orDrsm;twGuf oD;jcm; taqmufttHu k dk trsKo d m;rsm;ESihf
wef;wlaqmifay;oifhayonf/ uREkfyfwkdYtaeESifh vdifrwlolrsm; a&maESm
qufqHjcif;ukdrlum; vufrcHacs/ tb,faMumifh uREkfyfwkdY oabmrwl
vufrcH&ygoenf;/ tu,fí uREkfyfwkdYtaeESifh vdifrwlolrsm; a&maESm
qufqjH cif; vufcyH gu tjcm;bmomw&m;rsm;ESihf oufqidk af omae&mrsm;wGif
jzpfysufaerIrsm;ukd toifwkdY od&SdMuonfhtwkdif; jzpfvmEkdifaomaMumifhyif/
vlrsm;onf qkawmif;0wfjyKjcif;xuf tBuKd aemufajymifjcif;ESihf iSuMf unfjh cif;
rsm;wGifom ykdrsm;vmMuonf/ xkdYaMumifh tpövmrfwGif vdifrwlolrsm;tm;
a&maESmqufqHjcif;ukd cGifhrjyKacs/ trsKd;orD;ESifh trsKd;om;rsm;twGuf
(AvD0wfausmif;awmfrsm;wGi)f oD;jcm;0ifaygufEiS hf oD;jcm; 0lZv
l yk &f ef ae&mrsm;ukd
jyKvyk x
f m;ay;&rnf/
trsKd;om;ESifh trsKd;orD;rsm;onf qGvm;wf0wfjyKonfhtcg oD;jcm;
&yfMu&rnf/ trsKd;orD;rsm;taeESifh trsKd;om;rsm;\ a&SUwGif r&yfoifhay/
tu,fí trsKd;orD;rsm;onf a&SUwef;rS &yfrnfqkdygu obm0tm;jzifh
aemufwef;rS trsK;d om;rsm;wGif pdwt f aESmifth ,Suaf y;ovkd jzpfayvdrrhf nf/
tpövmrfwiG f uREyfk w f Ydk qGvm;of0wfjyK&mü ykc;kH ukd ykc;kH jcif;xdí &yfMu&ayonf/
xkdYjyif aq;ynmq&m0efrsm;u uREkfyfwkdYtm; ajymMuonfrSm ]]trsKd;orD;\
tylcsdefonf (1)'D*&Dykdavonf/ tu,fí toif\a&SUwGif trsKd;orD;
wpfOD;&SdaeonfqkdvQif toifonf aEG;axG;rIESifh El;nHhrIukd &&Sdayvdrfhrnf/
tv’m[f[kt&Sifjrwf\tay:ü tm½Hkpl;pkdufxm;&rnfhtpm; rdef;uav;\
tay:üom tm½Hkpl;pkdufrdayvdrfhrnf/ þtaMumif;aMumifhyif tpövmrfü
trsK;d orD;rsm;ukd aemufwef;wGif &yfap&jcif;jzpfonf/
toifonf aqmf't D ma&;AD;,m;? vef'ef? tar&duefwo Ydk Ydk oGm;a&muf
ygvQif trsKd;orD;rsm;ukd AvD0wfausmif;awmftwGif; 0ifa&muf0wfjyKjcif;ukd
awGU&ayvdrfhrnf/ tdE´d,EkdifiHESifh ¤if;\ ywf0ef;usifEkdifiH tcsKdUwGifom
trsKd ; orD ; rsm;tm; AvD 0 wf a usmif ; awmf o k d Y 0if a &muf 0 wf j yKjcif ; uk d
wm;jrpf x m;ayonf / toif h taeESifh ruúm[fa&TNrdKUawmf&Sd rpfa*sa'h
q&mrBu;D a'gufwmvSv0S if;
[&rf0wfausmif;awmfESifh (r'Dem[fa&TNrdKUawmf&Sd) rpf*sda'heA0D0wfausmif;
awmfwkdYwGifvnf; trsKd;orD;rsm;0ifa&muf0wfjyKjcif;ukd cGifhjyKxm;avonf/
ok d Y a omf tvf [ rf ; 'd k v d v ’ m ;[f (csD ; rG r f ; jcif ; taygif ; onf tv’ m [f
t&Sijf rwftzko Yd mwnf;) tdE, d´ EkdifiH&Sd tcsKdUaom AvD0wfausmif;awmfrsm;
wGiv f nf; trsK;d orD;rsm;tm; AvD0wfausmif;awmfoYdk 0ifa&muf0wfjyK jcif;ukd
pwifí cGifhjyKaeayonf/ bHkabNrdKUwGifawmifrS trsKd;orD;rsm; AvD
0wfausmif;awmf twGi;f okYd 0ifa&muf0wfjyKjcif;ukd pwifícGijhf yKaeayonf/
a'gufwm rk[r®'f/ / 'kwd,ajrmuf vufrxyfrD vifa,mufsm;taeESifh
yxreD;r,m;\ cGijhf yKcsu&f ,l&ef vkt
d yfygoavm/
a'gufwm Zmud&f/ / 'Dwpfcg ar;jref;onfah r;cGe;f onfum; ]]'kw, d ajrmuf
vufrxyfrDS vifa,mufsm;taeESihf yxrZeD; r,m;\ cGijhf yKcsu&f ,l&ef vkt
d yf
ygovm;}}[líjzpfonf/
'kwd,tBudrfajrmuf vufrxyfrD vifa,mufsm;taeESifh yxr
ZeD;r,m;\ cGifhjyKcsuf&,l&efrSm 0g*sdAf (ta&;BuD;aomwm0ef) r[kwfay/
usrf;jrwf uk&ftmefwGif ]]tu,fí vlyk*¾dKvfwpfa,muftaeESifh ¤if;\ ZeD;
rdef;rrsm;\Mum;wGif w&m;rQwpGm qufqHEkdifrnfqkdygu ¤if;taeESifh ZeD;
wpfOD;xufykdí vufxyfEkdifonf/}} okdYaomfvnf; ¤if;taeESifh ]]cGifhjyKcsuf}}
awmif;oifhygonf/ tpövmrfwGif ]]toifhü wpfa,mufxufykdí ZeD;r,m;
&Sdygu toifhtaeESifh w&m;rQwpGm qufqH&ayrnf}}[k oifMum;xm;
aomaMumifh ol\ vufxyfxdrf;jrm;vkdufjcif;ukd ¤if;\ yxrZeD;r,m;ukd
today;&ef wm0ef&adS yonf/
xkjYd yif obm0t& yxrZeD;r,m;\ cGijhf yKcsuu f dk &&Sx
d m;onfqv dk Qif
tjcm;ZeD;onfrsm;ESihf cifyeG ;f onfw\ Ydk Mum;wGif vdu I v
f aJS om qufqaH &;ykí d
&Sdayrnf/ tu,fí ZeD;rdef;rwpfOD;taeESifh ¤if;\ vufxyfpmcsKyfwGif
]]toiftaeESifh uREkfyfESifh vufxyfxdrf;jrm;NyD;onfhaemuf tjcm;rnfonfh
ZeD;rde;f rwpfa,mufurdk Q vufxufxrd ;f jrm;jcif;ukd uREyfk t f aeESihf tvkrd &Syd g}}
[k a &;om;csKyf q d k x m;aom tajctaerS w pf y g; rd r d \ ZeD ; rd e f ; rtm;
today;&efrSm ta&;BuD;aom wm0efr[kwfacs/ okdYjzpfcJhvQif vufrxyfrD
vifa,mufsm;taeESihf ZeD;rde;f r\cGijhf yKru I dk &,l&ef ta&;Bu;D aomwm0efjzpfí
tpövmrfrjS yqdak om trsKd;orD;tcGit
hf a&;
vmayrnf/ wpfenf;tm;jzifq h adk omf tjcm;udp&ö yfrsm;tm;vH;k wGif ta&;Bu;D
aom wm0efr[kwaf y/
,m0g&f[lpkdif(ef)/ / trsKd;om;ESifh trsKd;orD;a&maESmjcif;ukd cGifhrjyKyg[k
qkdvQif vGefcJhaomumvrsm;ü ppfajrjyifwGif trsKd;orD;rsm;tm; a&maESm
yg0ifciG u hf dk tb,faMumifh cGijhf yKxm;cJyh goenf;/
a'gufwmZmud&f/ / nDaemifraS r;aom ar;cGe;f rSm ]]tpövmrfrS vdirf wlol
rsm;tm; a&maESmaexkdifcGifhukd cGifhrjyKyg[kqkdvQif olwkdYonf tb,faMumifh
wkud yf pJG pfajrjyifwiG f a&maESmaexkid cf yhJ goenf;/}} tu,fí nDaemifh taeESihf
]]¤if ; wk d Y o nf wk d u f y G J p pf a jrjyif w G i f a wmif r S ¤if ; wk d Y t aeES i f h [d * smAf
0wfqifxm;ayonf}} [k uREkfyf ajymqkdcJhaompum;rsm;ukd rSeu f efpmG Mum;cJh
onf[q k v dk Qif þae&mwGif vG,u f al csmarGUapaomtcsuu f dk cGijhf yKxm;aMumif;
oift h aeESihf od&EdS idk af yrnf/
tu,fí toift h aeESihf qG[;D [GvAf cdk g&Dusr;f tm; zwf½rI nfqv dk Qif
]]trsKd;orD;rsm;\ ajcaxmufrsm; (ajcovHk;rsm;)ukdyif jrif&ayonf}}[k
azmfjyxm;onfukd awGU&ayrnf/ omrmeftm;jzifh ajcaxmuf(ajcovHk;rsm;)
onf zH;k tkyx f m;ayrnf/ xkaYd Mumifh tpövmrfrS wku d yf pJG pfajrjyifwiG f trsK;d orD;
rsm;onf jrif;rsm;ukd pD;eif;rIaMumifh olrwkdY\ ajcovHk;rsm;ukd jrif&jcif;ukd
vkdufavsmrIjyKxm;ayonf/ xkdYaMumifh tpövmrfrS tenf;i,f oufn§mrI
jyKxm;ayonf/ okaYd omf tar&duef ppfwyftwGi;f ü usm;?r a&maESmqufqrH I
ukrd u
l m; cGirhf jyKxm;ay/ ,if; tar&duef ppfwyfrsm;taeESihf tpövmrf0wfpkH
ukwt f usu Ð ohJ aYdk om tpövmrfu h , dk uf sihf odum© rsm;ukd xde;f odr;f xm;&Sad eayonf/
q&mrBuD;a'gufwmvSvS0if;
B.A(Geo) ,B.Ed, M.Ed, Ph.D,(Edn)
(Tsukuba University, Japan),
Diploma in Diyah(Al-Azahar, Yangon)

tv’m[ft&Sifjrwf\ *½kPmawmfjzifh [pf*s&Douú&mZf (1428)ckESpf?


&rfomG rfvjrwf? (19) &uf/ c&pfouú&mZf (2007) ckEpS ?f pufwifbmv (30)&uf?
we*FaEGaeY ? n (11)em&Dcefw Y iG f jrefrmjyefqNkd y;D pD;ygonf/
q&mrBu;D a'gufwmvSv0S if;

udk;um;aom tm&ADusrf;rsm;
(1) usr;f jrwfu&k t
f mef
(2) ozfp;D a&U tAfaeY uqD;&f
(3) qG[;D [f Akcg&D
(4) qG[;D [f rGwpf v
f ifrf
(5) pGeEf el ;f tAfrm*sm[f
(6) rGwpf ef of t[fr'f
(7) t&f&[D;ukvf rcfo;l rf
udk;um;aom t*Fvdyfusrf;rsm;
1. The Holy Quran,Text,Translation and Commentary by
Abdullah Yusuf Ali
2. Oxford Dictionary
3. Webster's Distionary
4. Transalation of the Noble Quran
By Muhammad Asad
5. Report By the FBI in 1990
6. Report of 'New Week' which was published on 17th of March
1980.

udk;um;aom jrefrmusrf;rsm;
(1) usr;f awmfjrwfu&k t f mef (jrefrmbmomjyef) yxrwG^J 'kw, d wG?J (z[f'f
bk&if uk&t
f mefusr;f jrwf yHEk ydS w
f u
kd ?f ptl'D tma&;AD;,m; Ekid if H
(2) ,k'óef? xm0&bk&m;\ or®musr;f ?
or®musr;f pmtoif;? &efuek ?f 1965/
(3) t*Fvyd -f jrefrm tbd"mef? jrefrmpmtzGUJ
tpövmrfrjS yqdak om trsKd;orD;tcGit
hf a&;
q&mrBuD;a'gufwmvSvS0if;\
xkwfa0NyD;aompmtkyfrsm;
1/ usr;f jrwfu&k tf mefEiS ahf cwfopfoyd HÜ 2004
2/ urÇmt"dubmomw&m;rsm;ESihf
udk;uG,f&mt&Sift,ltq 2005
3/ tpövmrfEiS ahf cwfopfb0 2006
4/ tpövmrfv h al erIpepftwGi;f rS
trsKd;om;ESifhtrsKd;orD; 2007
5/ tpövmrfrjS yqdak omtrsK;d orD;tcGit hf a&; 2008

qufvufxw k af 0jzefcY sdrnfph mtkyf


6/ usr;f jrwfu&k t
f mef ESihf acwfopfoyd HÜ
0da&m"djzpfjcif;avm? o[Zmwjzpfjcif;avm

Vous aimerez peut-être aussi