ANG KABIHASNANG GREEK

SIBILISASYONG HELENIKO (HELLENIC)

Sa pagtatapos ng Panahon ng Kadiliman sa
rehiyon ng Gresya noong 800 BC muling
sumibol ang sibilisasyong Griyego na tinawag
na PANAHON NG HELENIKO (Hellenic Age).
Mula sa kanilang ninunong Minoan at
Mycenaean, natuto ang mga Griyegong
Heleniko ng paglalakbay-dagat, paggawa ng
palayok at paggawa ng mga kagamitang
metal.
Buhat din sa kanilang ninuno ang kanilang
mga panrelihiyong ritwal at alamat.
Pagsasaka ang karaniwang ikinabubuhay ng Griyego. Nagtanim sila ng trigo, oliba
at ubas. Nag-alaga din sila ng mga tupa at kambing.
Dahil ang rehiyon ay napapalibutan ng katubigan, naging abala ang iba sa
pangingisda at pangangalakal.
Napagpatuloy din ang kalakalan sa mga karatig na rehiyon.
KOLONYANG GRIYEGO
Sa muling panunumbalik ng sibilisasyon sa Gresya
nagsimulang magtatag ng mga kolonya ang mga
Griyego sa ASIA MINOR at HILAGANG APRIKA at sa
mga ISLA NG DAGAT AEGEAN at sa may BAYBAY
DAGAT NG BLACK SEA.
Ang pagbubuo ng kolonya ay naganap sa loob ng 200
TAON.
Napanatili ang ugnayan ng mga kolonyang ito sa
pamamagitan ng kalakalan at kultura.
MGA LUNGSOD-ESTADO NG GRESYA
Sa
pasimula
ng
Panahong
Heleniko,
umusbong ang mga lungsod estado sa
Gresya at tinawag itong POLIS.
Ang HARI, SANGGUNIAN at KAPULUNGAN NG
MGA MAMAYANG LALAKI ang siyang tatlong
institusyong political na bumubuo sa mga
lungsod-estado.
Lahat ng lungsod estado ay may moog na
nakatayo sa paligid nito na kadalasan ay
makikita sa mga burol o maliit na bundok.
Ang lungsod-estado na ito ay tinawag na ACROPOLIS.
Ang mga ACROPOLIS ay naging sentro ng relihiyon kung saan naitatag ang mga
templo, altar at monumentong pampubliko.
Pangunahing bahagi din ng mga polis ang AGORA na karaniwang isang malaking
parisukat na napaliligiran ng mga gusaling pampamahalaan.

 Dalawa sa mga lungsod estado ang nanguna sa simula ng Panahong Heleniko. Ito
ay ang mga lungsod estado ng SPARTA at ATHENS.
ANG LUNGSOD-ESTADO NG SPARTA: ANG MANDIRIGMANG POLIS
Ang Sparta ay isang lungsod sa
katimugang Gresya na makikita sa
rehiyon ng PELOPONNESUS.
Sinasabing ang mga DORIANS ang
nagtatag ng polis ng Sparta at ang mga
Griyegong nanirahan dito ay may lahing
Dorian.
Mula sa pagsilang ng isang sanggol ay
nakatalaga na siya na maglingkod sa
pamahalaan.
Sinakop ng mga Spartan ang mga kalapit
na rehiyon at sapilitang pinagtrabaho ang
mga nasasakop bilang manggagawa sa sakahan.
Sa kinalaunan higit na rumami ang
populasyon ng mga alipin kaysa
mga Spartan at dahil dito isang
PAMAHALAANG MILITAR ang itinatag
na nagpanatili ng kaayusan sa
kaayusan ng buong polis.
Ang pangunahing layunin ng polis
ng Sparta ay ay LUMIKHA NG
MAGAGLING NA SUNDALO.
Sa gulang na 7 TAON, ipinapadala sa mga kwartel ng militar ang mga lalaki upang
manirahan sa loob ng 23 TAON. Sa pagsapit ng 30 TAONG gulang ay maaari nang
mamuhay nang ganap na mamayan ng estado.
Maging ang mga kababaihan ay tinuturuan ding maging malakas.
Ang lipunang Sparta ay nahati sa TATLONG
PANGKAT:
a. SALINLAHI NG MGA DORIANS (Spartans)
b. MGA MALALAYANG TAO (Mangangalakal)
c. HELOTS (alipin)
Ang pamahalaan ay binubuo ng KONSEHO NG
MATATANDA at ng ASEMBLEYA.
a. ASEMBLEYA binubuo ng mga mamayan na
may edad 30 pataas na siyang naghahalal sa
mga pinuno
b. KONSEHO NG MATATANDA binubuo ng 2 hari at
28 miyembro na pawang nasa edad na 60
Walang
organisadong
kapangyarihan
ang
KONSEHO at ang ASEMBLEYA. Ang tunay na
pamumuno ay nasa kamay ng limang tao na tinatawag na EPHOR.

 Layunin ng pamahalaan ang magkaroon ng isang mahusay na militar sa bansa

kinkailangan ng Sparta ang isang magaling na hukbo upang mapalawak ang
kanilang kapangyarihan.
Nakatulong ang ganitong sistema ng pamamahala sa Sparta, ngunit sila ay hindi
umunlad sa iba pang larangan.
ANG LUNGSOD-ESTADO NG ATHENS: ANG DEMOKRATIKONG POLIS
Sa baybayin ng kapatagan ng ATTICA sa
may
timog-silangan
ng
Gresya
matatagpuan ang lungsod ng Athens.
Ang lupaing ito ay dahan-dahang
nasakop ng mga IONIAN. Itinayo nila ang
lungsod-estado ng Athens sa isang
mabatong
acropolis
na
nagsilbing
pananggalang sa panahon ng digmaan.
Ang polis na ito ay kinilalang DAKILANG
SENTRO NG KULTURANG GRIYEGO.
Naniniwala sila na higit na maganda ang buhay kung nagagamit ang pag-iisip para
mapaunlad ang kakayahan.
Tinuturing din ang polis ng Athens na
tagapagtatag
ng
DEMOKRASYA
sa
kasaysayan ng daigdig.
DEMOKRASYA uri pamahalaan na kung
saan ang mga mamayan ay may
tinatamasang kalayaan at siyang naghahari
sa estado
Marami ring panahon ang binilang bago naitatag ang demokrasya sa Athens na
noong una ay pinamunuan ng mga tinatawag na ARCHON. Ngunit hindi nagatagl,
ang mga mamayan ay tumutol sa hindi pantay na pamamahala
ng mga ito.
SISTEMA NG BATAS
Noong 621 BC isang aristokrata na nagngangalang DRACO ang
sumulat ng batas ng Athens upang maiwasan ang pag-aalsa ng
mga maralita.
Sa DRACONIAN CODE ay marahas at halos lahat ng kasalanan ay
hinahatulan ng kamatayan.
PAGBABAGONG POLITIKAL
Noong 594 BCE isang pinagkakatiwalaang mangangalakal ang naging archon. Si
SOLON, na nagtangkang baguhin ang pamamlakad sa Athens.
Itinataga niya ang KONSEHO NG APAT NA RAAN na siyang nagmumungkahi ng
mga batas na pinagbobotohan sa asembleya.

a.
b.
c.

d.

Mg reporma na isinagawa ni SOLON:

Inalis ang utang ng mga maralita at ipinagbawal ang
pang-aalipin bilang kabayaran sa pagkakautang
Nagtakda ng sistemang pambatas kung saan ang lahat ng
mga mamamayan ay maaring manungkulan bilang huwes
Binago ang sistemang pampulitika na nagpataas sa
kapangyarihan ng mga taong napapabilang sa gitna at
mababang antas
Pinaunlad din ang kalakalang panlabas kung kaya
napatatag ang ekonomiya ng estado gayundin ang antas
ng pamumuhay

Di nasiyahan ang mga aristokrata sa pamamalakad ni Solon na binigyan ng labis

na kapangyarihan ang mga mababang antas sa lipunan.
PAGAHAHARI NG ISANG TYRANT
Noong 546 BC isang politiko ang umani ng suporta mula sa
mga mahihirap na mamayan at naging pinuno ng Athens, si
PISISTRATUS.
Binansagan siyang isang tyrant sa pang-aagaw niya ng
kapangyarihan mula sa pinuno. Tinatawag na TYRANT ang
mga
pinunong
nang-aagaw
ng
kapangyarihan sa
pamamagitan ng paggamit ng marahas na paraan.
Maraming mahihirap ang sumuporta sa mg kay Pisistratus
dahil sa tulong na ibinigay iya sa mga ito.
Mga reporma na isinagawa ni PISISTRATUS
a. Namahagi ng lupain sa mga magsasaka lalo na sa mga walang lupain
b. Hinikayat ang malawakang pagtatanin lalo na ang ubas para sa paggawa ng
alak
c. Nagpatapon ng mga maharlikang sumasalungat sa pamahalaan
d. Pinaunlad niya ang larangan ng kultura at nagpatayo ng magagarang templo
e. Sinuportahan ang mga iskultor at pintor at mga dulang pagtatanghal
DAAN TUNGO SA DEMOKRASYA
Noong 507 BC isang mambabatas ang
naging
makapangyarihan ang naglatag ng mga pagbabago sa
larangan ng pulitika sa Athens, si CLEISTHENES.
Hinati niya ang polis ng Athens sa 1o distrito na tinawag na
DEMES.
Mahigpit niyang tinutulan ang pagpapangkat ng tao batay
sa kayamanan.
Nagtatag siya ng ADVISORY COUNCIL na binubuo ng 50
kalalakihan na siyang nagpapahayag ng suliranin sa estado.
At pagpapasyahan ito ng mga mamayan sa pamamagitan
ng pagboto. (KONSEHO NG LIMANG DAAN)
Sinimulan din sa pamumuno ni Cleithenes ang sistema ng OSTRACISM.
OSTRACISM sistema kung saan ang pinahihintulutan ang mga mamamayan na
palayasin ang sinumang opisyal na sa kanilang paniniwala ay mapanganib sa
estado.

 Malawak ang naging partisipasyon ng mga tao sa pamamhala ni Cleisthenes, at sa

ganitong sistema ay nakagawa ng mga hakbang apamahalaan para maitatag at
maitaguyod ang demokrasya.