ANG KAALAMAN NG TAO TUNGKOL SA ESENSIYA NG DIYOS

Nasabi ni Sto. Tomas na walang kakayahan ang tao upang lubusang

maintindihan ang napakalawak na essentia ng Diyos. Sa ibang
salita, hindi kaya ng ating isip na intindihin ang kabuuan ng
essentia ng Diyos.
Tayo ay mga limitadong nilalang samantalang napakalawak at hindi
masukat ang Diyos.
Sa kasalukuyang buhay ay walang kakayahan ang isip ng tao ang
essentia ng Diyos.
Hindi makikilala ng nilikha ng Diyos ang essentia niya dahil sa
malawak na agwat ng nibel ng dalawa.
Sinabi ni Sto. Tomas na malaki ang pagkakaiba ng kaalaman na
tumutukoy sa Diyos at parehong kaalaman upang maunawaan ang
essentia ng Diyos. Maari ang nauna ngunit imposible ang
pangalawang ideya.
Hindi maaaring maintindihan ang essentia ng Diyos sa
pamamagitan lamang ng pagkakatulad dahil hindi nga sakop ng
ating mga pandama ang Diyos.
Sa madaling salita, hindi natin mauunawaan ang essentia ng Diyos
sa materyal na daigdig. Ang kakayahan na umalam ay batay sa
nibel ng pag-iral ng nilalang.
Sa huli ay sinabi rin naman niya ang ating isip, ayon sa likas na
kakayahan nito, ay may maipapahayag rin naman sa essentia ng
Diyos.
Hindi mauunawaan ng isip ng tao ang essentia ng Diyos sa
kasalukuyang buhay.
Walang kakayahan ang nilikhang isip na makita ang essentia ng
Diyos.
Sinabi man niyang likas sa isip ang kakayahan na magkaroon ng
kaalaman ukol sa Diyos, hindi nangangahulugan na nauunawaan
natin ang essentia ng Diyos. Dito niya inihahambing ang
pagkakaiba ng pagtukoy sa Diyos at pag-unawa sa essentia ng
Diyos.
Imposibleng mainawaang ang essentia ng diyos sa materyal na
daigdig. Ito ay papalabungin pa niya sa susunod na punto.
May kaalaman na naganap kung ang bagay-na-alam ay umiiral sa
may-alam.
o Ang pag-iral ng bagay-na-alam ay batay sa kakayahan at
mismong pag-iral rin ng may-alam. Samakatuwid, ang bagayna-alam ay posible lamang makita ayon sa likas na kakayahan
ng isip ng may-alam.
o Para sa mga tao, ang mga bagay ay malalaman laman kung
ito ay may katumbas na bagay na angkop mismo dito sa
materyal. At ang katulad na ito ay ang imahen o kinatawan sa
loob ng isip.
o Ang bagay-na-alam ay umiiral sa may-alam bilang isang
konsepto.

Kung ang uri ng pag-iral ng bagay na aalamin ay lampas sa uri ng

pag-iral ng ng umaalam, ang kaalaman ukol sa bagay na iyon ay
lampas sa likas na kakayahan ng umaalam.
Kung ano man ang nauunawaan natin tungkol sa Diyos sa
pamamagitan ng mga materyal na bagay o mga nilikhang katulad,
hindi nito ibig sabihin na ating nauunawaan na ang essentia ng
Diyos.
Mauunawan lamang natin ang Diyos sa pamamagitan ng ating mga
pandama at ito ay limitado sa mga konseptong materyal.
Uri ng pagmemeron:
o Likas na materyal
o Nagmemeron na hindi kasama sa essentia nila ang pagiging
materyal
Nagmemeron nang walang katawan (angehl)
o Pagmemeron na angkop lamang sa Diyos
Ang kanyang pagmemeron ay ang essentia Niya mismo
Ang tatlong uri ng isiptao, anghel, Diyosay may kanyakanyang esensiyal na obheto ng kaalaman.
o Tao
Isang kakayahang pangkaalaman ng kaluluwang
rasyonal na may kalikasang umiral na kaugnay ng
katawan.
Obheto ng kaalaman ay ang kalikasan ng mga
materyal na bagay
o Angel
Umiiral nang walang katawan
Obheto ng kaalaman ay imateryal na bagay gaya ng
sarili nila.
o Diyos
Pagmemeron niya essentia Niya
Obheto ay ang sarili Niyang pagmemeron
Diyos lamang ang makakaunawa sa sarili niyang
essentia dahil wala ngang nilikha ang makakaunawa sa
essentia Niya.
Hindi makikita ng tao o nilikhang isip ang essentia ng Diyos sa
pamamaagitan ng isang katulad dahil labis na malayo o ibang nibel
ang pagmemeron ng Diyos sa mga nilikhang isip.
o Halimbawa, kung tayo ay nasa ikatlong dimensyon, siya
naman ay nasa ikaapat. Mula sa halimbawang ito, iniisip
natin ang Diyos bilang isang malaking nilalang na nakatira sa
langit. Kailangan ng ating isip ng isang katulad ng Diyos sa
materyal na mundo upang tayo ay magkaroon ng pagtutukoy
sa kanya.
o Imposible na magkaroon ng katulad ang essentia ng Diyos sa
ating daigdig. Kahit ano man ang nasa isip natin tungkol sa
Diyos, ito ay likha lamang batay sa likas ng ating isip at hindi
ang tunay na essentia ng Diyos.

o Hindi natin mailalarawan sa salita o mabubuo sa isip ang

essentia ng Diyos. Kung iisipin natin ang essentia ng Diyos,
ito ay maihahalintulad sa pag-iisip ng bagong kulay o pag-iisp
ng wala.
Hanggat magkaungnay ang ating katawan at kaluluwa, kailanman
ay hindi natin mauunawan ang mga pagmemeron na walang
katawan o imateryal.
Kapag naghiwalay na ang katawan at kaluluwa, ang kaalaman na
matatamo natin ukol sa essentia ng Diyos ay ang mismong
pagharap at pagmalas na ng mga pinagpala ng Diyos.
o Ngunit ito ay sinundan ng paliwanag na dahil hindi kaya ng
likas na isip ng tao na unawain and essentia ng Diyos,
kailangan niyang palakasin at pagtibayin ang isip na iyon sa
pamamagitan ng iluminsayon ng isip.
o Ang scientia beata ay hindi kasiguraduhan ng lubusan at
buong pag-unawa sa essenti ng Diyos dahil ito lamang ay
posible sa pamamagitan ng pag-unawa ng kanyang walang
hanggang essentia.

Limitadong kaalaman ng tao ukol sa Diyos

Unang dalawang punto
o Hindi ang essentia ng Diyos ang obheto ng kaalaman ng isip
ng tao
o Sa pamamagitan lamang ng scientia beata mauunawaan ang
essentia ng Diyos
Iktalong punto: mayroon tayong nalalaman ukol sa Diyos
bagaman ito ay sakdal na limitado
Tatlong kaalaman ukol sa Diyos
o Scientia beata: tuwirang pagmalas ng Diyos sa kabilang
buhay
o Kaalaman batay sa banal na pagbubunyag: kaalaman
ukol sa Diyos batay sa grasya ng pananampalataya at ito ay
natatamo sa kasalukuyang buhay.
o Kaalaman batay sa isip: kaalamang nagsisimula sa
karanasang pandama at bunga ng pagpupunyagi ng likas na
kakayahan ng isip.
Kaalamang pilosopikal
Likas sa isip na maghangad na malaman ang sanhi ng
mga bagay. Upang hindi mabigo ito, dapat itong
magkaroon ng kaalaman ukol sa Unang Sanhi ng lahat
ng bagay.
Negatibong paraan
o Ayon kay Sto. Tomas, ang ating isip ay may kakayahan na
alamin ang essentia ng Diyos ngunit hindi sa paraan na alam
natin kung ano ang Diyos sa Sarili Niya kundiy sa negatibong
paraan lamang.
o Mula sa Quinque Vitae, nakita na natin ang mga pagsasanhi
ng mga bagay sa materyal na daigdig. Ang mga bagay na ito

ay may limitadong pagmemeron kaya sila ay umiiral bilang

bunga lamang na nakadepende sa sanhi ng kanilang
pagmemeron.
o Kung gayon, alam natin na ang Diyos ay nagmemeron ay nasa
kanya ang lahat ng katangian bilang Unang Sanhi na
nagsasanhi sa pagmemeron ng mga bagay.
o Sinasabi sa paraang ng remotio na ang Diyos ay walang
katawan at walang komposisyon. Kung gayon, siya ay hindi
nagbabago maaaring dahil sa paliwanag na hindi siya
napapasailalam ng panahon at oras. At isang katangian rin ito
ng Purong Aktuwalidad.
Ay Diyos ay buo at walang pagkakahati. Siya ay may
pinakapayak na pagmemeron.
Positibong paraan
o Ang kaganapan na nakikita natin sa mga bagay ay hindi ang
essentia ng Diyos kundi mga katangian lamang Niya.
Ang tao ay maganda, Siya ang kagandahan.
Ang pag-iral ng mga bagay na ito ay limitado lamang.
Sila ay nakikibahagi lamang sa anumang uri ng
kaganapan.
o Walang limitasyon ang mga katangian tulad ng buhay,
kagandahan, katalinuhan ngunit ito ay limitado batay sa likas
na kakayahan ng umiiral na nilikha.
Dahil wala itong limitasyon tulad ng Diyos, nararapat
lamang na ito ay taglay Niya.
Ang katangian na makikita sa bunga ay nararapat na
makita rin sa sanhi.
o Ang pagpapahayag ng mga kaganapang ito na matatagpuan
sa Diyos ay hindi nanganahulugan na nauunawaan natin ang
kanyang essentia. Ipinapakita lamang nito na nasa Diyos ang
kaganapang ito ngunit hindi natin alam kung paano ang mga
ito umiiral sa essentia ng Diyos.
Wala tayong kaalaman sa kaganapan ng mga katangian
nito sa Diyos.
Nararanasan lamang natin ito batay sa likas na
kakayahan ng ating pandama.
Magkaiba ang pag-iral ng mga katangian nito sa Diyos
at sa mga Nilikha Niya.