Vous êtes sur la page 1sur 38

1

PEQUEOLXICOESPAOLKICHE

A
Abajo(adverbio)=ikim
Abajode=uxe
Abandona(lo)=kuwonobakanoq
Abierto=jaqalik;tortalik;tortobinaq
Abre=kjaqow(ik)
Abre(lo)=kujaq(o)
Abre(se)=kujaqrib
Abrelaboca=kutoruchi
Abrigo(su)=uqu
Acaba(se)=kkisik
Acaso=puch
Acerca(se)=knaqajqob(ik)
Acompaa(lo)=krachilaj
Acompaado=achbilam
Acostado=kotzol(ik);qoyolnaq
Seacuesta=kotzik
Acuesta(lo)=kuqoyba
Admira(lo)=kumayijuwach
Adorno(su)=retzabalil
Afuerasdelpueblo=tzanja
Agarrado=chapom
________________________________________________________________________________
PEQUEO LXICO ESPAOL KICHE- RI TYOXLAJ WUJ

Agua=ja
Accindeaguantar=uchijik
Aguja=baq
Seahoga=kjiq(ik)
Loalaba=nimkrilwi
Alborota=kchujar(ik)
Alegre(est)=kkikot(ik)
Alegra=kikotemal
Alejado=najnobinaq
Alfarero=ajbanal
Algunos=kyeboxib
Alianza=chapbalqab
Alimenta(lo)=kutzuq(u)
All=chil
Altura(su)=unimalraqan
Ama(lo)=kuloqoqej
Amado=loq
Amanece=ksaqar(ik)
Amarra(lo)=kuyut(u)
Amarrado=yuqul(ik);yutul(ik)
Amarrar(objetopara)=ximbal
Amigo=achil(rachil=suamigo)
Amor(su)=loqoqebalukux
Anciano=rijwinaq

________________________________________________________________________________
PEQUEO LXICO ESPAOL KICHE- RI TYOXLAJ WUJ

Anda=kbin(ik)
Anillo=mulqab
Antelella=chuwach
Antes=majoq
Antiguamente=ojer
Anuncio(se)=ubixik
Ao=junab
Apaga(seapaga)=kchupataj(ik)
Aparece=kukutrib
Aparta(lo)=kutasa
Aparatado=tastalik
Apesarde=punetane
Aprende(lo)=kretamaj
rbol=che(todoobjetodemadera)
Arena=sinyib
Aromtico=kokalaj
Arranca(lo)=kuboqo
Arrastra(lo)=kuchararej
Arriba=ajsik
Asesino=kamisanel
As=jeri
Ases=jewa
Atado=ximitalik
Aves=echikopuwokaj(Gnesis7,3)

________________________________________________________________________________
PEQUEO LXICO ESPAOL KICHE- RI TYOXLAJ WUJ

Ayer=iwir
Ayuda=tobal
Ayudante=tobanel
Ayuna=kmewaj(ik)
Ayuno=mewajik

B
Baja=kqaj(ik);kxuli(k)
Baja(lo)=kuqasaj(Isaas40,4)
Bajado=qajinaq
Banquete=ulanik;waim
Baa(lo)=kratinsaj
Barba(su)=risamchi
Barco=jukub
Barranco=siwan
Bastn(su)=uchimiyal
Basura=mes
Bautismo=qasna
Bebe=kqumun(ik)
Bebe(lo)=kuqumuj
Bebe(lo)(ocome)=kutijo
Beber(accindebeber)=qumunem
Bendecido=tewichim
Bendice(lo)=kutewchij

________________________________________________________________________________
PEQUEO LXICO ESPAOL KICHE- RI TYOXLAJ WUJ

Bendicin=tewchibal
Bendito(llegaaser)=tewchitalik
Besa(lo)=tzumanik
Boca(su)=uchi
Bondad=kmelal(ukmelal=subondad)
Bonito=jelik
Borra(lo)=kuchup(u)(Gnesis7,23);kusach(o)
Borracho=qabarel
Botndelaflor=xum
Brilla=kchupchat(ik)
Brinca=kukyaqrib;kuxakpijrib
Brota=kbulbut(ik)
Bueno=utz
Burla(seburladel)=kretzebejuwach
Busca(lo)=kutzukuj

C
Cabeza(su)=ujolom
Cadauno=chkijujunal
Cae(se)=ktzaq(ik)
Cado=tzaqinaq
Calvo=tzantzoj
Cama=chat
Cambia(lo)=kujal(o);kukex(o)(Isaas40,4)

________________________________________________________________________________
PEQUEO LXICO ESPAOL KICHE- RI TYOXLAJ WUJ

Cambiar(accinde)=ukexik
Caminar(lohace)=kubinisaj
Caminar(accinde)=ubenam
Camino(su)=ube
Campo=ulew
Candelabro=chjbal
Cansa(se)kkosik
Canta=kbixon(ik)
Canta(lo)=kubixoj
Caaseca=patzan(Gnesis6,14)
Cara(su)=upalaj;uwach
Carga(lo)=kreqaj
Carpintero=ajanel
Casa=ja(sucasa=rachoch)
Casado=kulan(ik)
Castigo=ukajisaxwach
Cela(lo)=krachixomaj
Celoso=achixom
Ceniza=chaj(chj=luz;ocote)
Censo=tzibanbiaj
Cerca=apanoq;naqaj
Cercade=chunaqaj
Cerrado(es)=ktzapix(ik)
Cerrar(accinde)=utzapixik

________________________________________________________________________________
PEQUEO LXICO ESPAOL KICHE- RI TYOXLAJ WUJ

Chamarra(su)=uqu
Cincuenta=kawinaqlajuj
Ciego=moy;potz
Cielo=kaj
Cien=okal
Cierra(lo)=kutzapij(Gnesis8,2)
Cimiento=tikibalil
Cinco=job
Circulo=setesik
Ciudad(su)=utinimit(Isaas40,1)
Claridad(su)=usaqil
Cobra(lo)=kutoqij
Cojo=choko
Clera=oyowal(royowal=suclera)
Come=kwa(ik)
Come(lo)(obebe)=kutij(o)
Comida(su)=uwa
Como=jejas
Compadece(secompadecede)=kutoqobisajuwach
Compara(lo)=kujunamtaj
Completa(lo)=kutzaqatisaj
Completsimo=tzaqatalaj
Completo=tzaqat;tzaqatinaq
Componer(accindecomponeralgo)=sukabanik

________________________________________________________________________________
PEQUEO LXICO ESPAOL KICHE- RI TYOXLAJ WUJ

Compra=kloqow(ik)
Comprometido=yuqulutzij
Comunidad=komon(ukomon=sucomunidad)
Conl=ruk
Conocido(ha)=retamaxik
Constructordecasa=ajyakalja
Construye(lo)=kutzaq(o),kuwok(o)
Consuela(le)=kukubisajukux(Isaas40,1)
Consuelo=kubalkux
Contesta(le)=kutzalijuwach
Contradice=kkulelan(ik)
Contradice(lo)=kukulelaj
Contradiccin=kulelan(ik)
Contratado(paraayudar)=mokom
Convierte(se)=kukexrib;kukexukux
Copa=pajbalamaja
Copal=pom
Corazn=anima(ranima=sucorazn)
Corta(conmachete)=kuchet(o)
Corta(frutaconlamano)=kuchup(u)
Corta(lo)=kuqupij
Cortar(accinde)=upirik
Costal=koxtar
Coyote=utiw

________________________________________________________________________________
PEQUEO LXICO ESPAOL KICHE- RI TYOXLAJ WUJ

Crece=kkiyik;kpoq(ik)(Gnesis6,1:xpoqkiwach)
Cree(lo)=kukoj(o)(=lopone)
Creyente=kojonel
Crucifica(lo)=kiripiba
Cul?=jachike?
Cuando=aretaqchi
Cuarenta=kawinaq
Cuatro=kijeb
Cubierto=uchuqik
Cubre(lo)=kuchuqu(Gnesis7,19);kuquj
Cuenta(lo)=kutzijoj
Cuerno(su)=ruka
Cuero=tzum
Cuerpo(su)=ubaqil
Cuida(lo)=kuchajij
Culebra=kumatz
Culto=qijlan(ik)
Cura(lo)=kukunaj;kutzirisaj
Curacin(su)=ukunaxik
Curtidor=ajqololtzum

D
Da(lo)(ypermitir)=kuya(o)
Daaluzunnio=kralaj

________________________________________________________________________________
PEQUEO LXICO ESPAOL KICHE- RI TYOXLAJ WUJ

10

Dado=yaom
Dafruta=kwachin(ik)
Dafruta(lo)=kuwachij
Darfruta(accinde)=uwachinik
Debajode=chuxe
Debilidad(su)=utuqaril
Descompuesto=etzelam
Deja(lo)=kuyakan
Derecha(su)=rikyaqab
Derrama=kbejej(ik)
Derrama(lo)(muchsimo)=kuqejej
Derrite(lo)=kuqolij
Desaparece=ksachtaj(ik)
Desata(lo)=kukir(o);kutur(u)
Descendencia(su)=rijalil;rijaal
Descompone(lo)=kretzalaj
Desierto=tzinalikulew
Deseo(su)=urayibal
Desnudo=chanalik
Desocupado=tolonik
Despedido=kchabetaj(ik)
Despide(lo)=kresajbik
Despierta(se)=kkastaj(ik)
Despierta(lo)=kukasuj

________________________________________________________________________________
PEQUEO LXICO ESPAOL KICHE- RI TYOXLAJ WUJ

11

Despoja(lo)=kujol(o)
Desprecia=kpaqchix(ik);kxutun(ik)
Desprecia(lo)=kretzalajuwach;kupaqchij;kupaskij
Destripa(lo)=kupitz(o)
Destruye(se)=kwilin(ik)
Desvaina(lo)=kupoch(o)
Detrsdeelloella=chrij
Deuda(su)=ukas
Devuelve(lo)=kutzalij
Da=qij
Diablo=kaxtok
Dice(lo)=kubij
Dientes(sus)=uware
Difcil=kax
Dignidad(su)=ruxik
Dignodealgo=taqalchrij
Discpulo=tijoxel
Dispersado(seha)=ujabumrib
Doce=kablajuj
Dolor=kax;qoxom
Dnde=chiwichi
Dormido=warinaq
Dos=kyeb;keb
Dueo=ajaw(rajaw=sudueo)

________________________________________________________________________________
PEQUEO LXICO ESPAOL KICHE- RI TYOXLAJ WUJ

12

Duerme=kwar(ik)
Dulzura(su)=ukiil
Dureza(su)=ukowil

E
Echa(lo)(unlquido)=kuqej(o)
Ejemplo=kamabalnoj
l;ella;ello=are
Embarazada=yawabchik
Empapa(lo)=kumuba
Empezar(accinde)=uchapalem
Empieza=kmajtaj(ik)
Empieza(lo)=kuchaplej;kumajij
Empuja(lo)=kuchikmij
En=pa
Encarga(lo)=kuchilibej
Enciende(lo)=kutzij(o)
Encuentra(le)=kuriq(o)
Endurece(lo)=kukowirisaj
Enemigo=kulel(ukulel=suenemigo9
Enferma(se)kyabin(ik)
Enfermedad=yabil
Enfermo=yawab
Engao=subunik

________________________________________________________________________________
PEQUEO LXICO ESPAOL KICHE- RI TYOXLAJ WUJ

13

Engendra(lo)=kralkuwalaj
Enloquece(lo)=kumoxirisaj
Enojo=oyowal(royowal=suenojo);kanal
Ensea=kkutun(ik)
Ensea(lo)(muestra)=kukut(u)
Ensea(lo)=kutijoj
Enseado=ukutik
Enseado(haenseado)=ukutum
Enseanza=tijonik
Ensusdas=uqijil
Enterrado(estenterrado)=umuqitalik
Entiende=ktan(ik)
Entierro(su)=umuqik
Entra=kok(ik)
Entra(lo)=kroksaj
Entrada(su)=rokibal
Entrado=okem
Entreellos(ellas)=chkixol
Envejecido(yaha)=rijobinaq
Enva(lo)=kutaq(o)
Enva(lo)=kutaq(o)
Enviado(apstol)=taqon
Envidia=titik
Escoge(lo)=kucha(o)

________________________________________________________________________________
PEQUEO LXICO ESPAOL KICHE- RI TYOXLAJ WUJ

14

Escondido=awam;awatalik
Escribe(lo)=kutzibaj
Escrito=tziban(ik);tzibatalik
Escritor=ajtzib;ajtzibanel
Escuchado(hasido)=tatajinaq
Escupe(lo)=kuchubaj
Esparce(lo)=kujubuj
Espera=keyen(ik)
Espera(lo)=kreyej
Espera=reyem
Esperanza(su)=reyebal
Espina=kix
Espritu(dellugar)=nawal
Espritu=uxlabal(ruxlab=suespritu)
Esponja=wos
Esposa=ixoqil(rixoqil=suesposa)
Esposo=achajilal(rachajilal=suesposo)
Est(enunlugar)=kkoji(k)
Estril=menchor
Estrella=chimil
Eterno=junalik
Examinar(accindeexaminaralgo)=unikoxik
Extendido=likinik
Extiende(lo)=kulik(o);kusoluwach

________________________________________________________________________________
PEQUEO LXICO ESPAOL KICHE- RI TYOXLAJ WUJ

15

Extranjero=kaxlan

F
Falta(lo)=krajna
Favor=toqob
Fe=kojonik(ukojonik=sufe)
Fiebre=qaq
Fiesta=nimaqij
Fiesta(hace)(lo)=kunimaqijarisaj
Fin(su)=ukisbalil
Flauta=su
Flor(su)=usij
Frasco=lmet
Frio=tew
Fruta(su)=uwach
Fuego=qaq
Fuentedeagua=ukiyibaljoron;bulbux(Gnesis7,11)
Fuerte=ko
Fuerza=chuqab

G
Gallo=amaek
Ganancia(su)=uchakoj
Generacin=ijalil

________________________________________________________________________________
PEQUEO LXICO ESPAOL KICHE- RI TYOXLAJ WUJ

16

Gente=winaq
Gestosdealguienmudo=memal
Gloria=qijil
Glorifica(le)=kuqijilaj
Glorificado(ser)=uqijilaxik
Gobernador=qatbaltzij(alcalde)
Grande=nim
Grandsimo=nimalaj
Granero(su)=ukuja
Granizo=saqbach
Grano=chak
Grita=kuraquchi(Isaas40,1:kiriqichi)
Gritamucho=kuraqaqejuchi
Gritarconlamento(accinde)=winik
Grupo=juqat
Guarda(lo)=kukol(o)
Guardado=kolom
Gua=kamalbe;nimal
Gua(lo)=kukamube

H
Habita=kjaqik
Habitantesdeunlugar=siwantinimit
Habla=kchaw(ik);ktzijon(ik)
________________________________________________________________________________
PEQUEO LXICO ESPAOL KICHE- RI TYOXLAJ WUJ

17

Habla(le)=kuchabej(Isaas40,2)
Hablado(accindeserhablado)=uchabexik
Hace(lo)=kuban(o)
Hacha=ikyar
Hambre(tiene)=knum(ik)
Hambreporcrisis=wi'jal
Harina=kaj;kyaj
Hasta(lugar)=ka
Hasta(tiempo)=kate
Hecho(loha)=ubanom
Hecho(llegaaser)=kbantajik
Hembra=atit(VerGenesis6,19)
Hereda(lo)=krechbej
Heredero=echebanel
Herencia(su)=rechbal
Herido=sokotajinaq
Hermana(su)(deunhombre)=ranab
Hermano=achalal(rachalal=suhermano)
Hermanomayor=atz(ratz=suhermanomayor)
Herrero=ajchiyilchich
Hierba=qayes
Higo=wikox
Hija(su)(deunhombre)=umial
Hija;hijo(su)(deunamujerodeunhombre)=ralkuwal

________________________________________________________________________________
PEQUEO LXICO ESPAOL KICHE- RI TYOXLAJ WUJ

18

Hijo(su)(deunhombre)=ukojol
Hilo=batz
Hipcrita=kyebupalaj
Hisopo=jipibal
Hoja=kajbal
Hombre=achi(puralachijab)
Hoyo=jul
Hmedo=maqabanaq;maqmaq;maqamatik
Humilla(se)=kumochochejrib;kwonon(ik)
Hunde(se)=kjutjub(ik)
Hundido=jutjubinaq
Huye=kanimajik

I
Idioma=chabal
Ido=kbetaj(ik)
Igual=junam
Imagen=wachibal
Impide(lo)=kuqatej
Impuesto=alkabal
Inclina(lo)=kumej(o)
Inclina(se)(conlasrodillas)=kumejrib
Inmediatamente=aninaqil;xaqbi;tzichanim
Inmediatamentedespusde=aqanoq
________________________________________________________________________________
PEQUEO LXICO ESPAOL KICHE- RI TYOXLAJ WUJ

19

Interior(su)=ukux
Interroga(lo)=kukotuchi
Isabel=Xper
Izquierda=mox

J
Jala(lo)=kujuruj
Jaro=xaro
Jinete=ukejbem
Joyero=kaxet
Juan=Xwan
Juego=etzanem
Juez=ajqataltzij
Jugo=uwal
Juguetes(sus)=retzabal
Junta(lo)=kujunamaj;kukuchu
Juntar(dinero)=kuchuj
Justicia=sukil
Justo=suk
Juventud(su)(mujer)=uqapojil
Juventud(su)(hombre)=ukojolil
Juzga(lo)=kuqatejtzijpuwi

________________________________________________________________________________
PEQUEO LXICO ESPAOL KICHE- RI TYOXLAJ WUJ

20

L
Lado(asulado)=chuxkut
Lado(su)=utzaltmal
Lago=cho(profundo)
Lagrimas(sus)=uwaluwach
Lamenta(se)kjiqijat(ik)
Lanadelaoveja=rismalchij
Lava(lo)=kuchaj(o)
Lejos=naj
Lengua=aq(raq=sulengua)
Levanta(se)=kwalaj(ik)
Levanta(lo)=kuchelej;kuwalisaj
Libera(lo)=kutzaqapij
Liberado(estliberado)=ukiritajinaq
Libertad(su)=utzoqopitajem
Libre=tzoqopitalik
Licor=tzam
Limpia(lo)=kujosqij;kusu(u)
Limpio=chajchoj
Locura=moxil(umoxil=sulocura)
Lodo=xoqol
Lugar=kolbal;kolibal(ukolbal=sulugar)
Lugardondesecamina=abinbal
Luna=ik
________________________________________________________________________________
PEQUEO LXICO ESPAOL KICHE- RI TYOXLAJ WUJ

21

Luz=chj(chaj=ceniza)

LL
Llama(lo)=kusikij
Llamadefuego=uxaqqaq
Llamado=sikim
Llave=lawe;toribal;tzapibal
Llega=kopan(ik)
Llegaaser=kuxik
Llegado=opanem
Llena(lo)=kunojisaj(Isaas40,4)
Llenado(lohallenado)=unojisam
Llenado(serllenado)=unojisaxik
Lleno=nojinaq
Lleva(lo)=krukaj
Lleva(lo)(deaquparaall)=kukambi(k)
Llora=koq(ik)

M
Macho=ama(Gnesis6,19)
Madre=nan(unan=sumadre)
Maestro=ajtij
Maldad=etzalal(retzelal=sumaldad)
Maldicin=kyeqsaq
________________________________________________________________________________
PEQUEO LXICO ESPAOL KICHE- RI TYOXLAJ WUJ

22

Maltrata=kyoqon(ik)
Maltratado(ser)=uyoqik
Manchado=tzajnaq;tzajtajinaq
Manchasenlapiel=saqreq
Manda=ktaqan(ik)
Mandadero=taqkilalrij
Mandamiento=pixab;consejo
Mano(su)=uqab
Marrano=aq
Matrimonio=kulanem
Mediador=qaxeltzij
Medicina=kunabal
Medico=ajkunanel
Medio(enmedio)=panikaj
Mendigo=sinmolonel
Mentira=tzijtal
Mes=ik
Mesa=mexa
Metal(todoobjetode)=chich
Mide=ketan(ik)
Mide(lo)=kretaj
Miedo=xibrikil
Miedo(tiene)=kuxejrib
Miel=uwalche

________________________________________________________________________________
PEQUEO LXICO ESPAOL KICHE- RI TYOXLAJ WUJ

23

Milagro=mayibal
Mira=kkay(ik)
Mira(lo)=kukayej
Mirada(ponerlamiradaenalgo)=ukaqomrij
Montadoenelcaballo=ukyejbem
Montaa=juyub
Montn(un)=jumulaj
Movido=silobisam
Muchacha=ali
Muchacho=ala
Muchos=ki
Muchsimo=kilaj
Mudo=mem
Muerto=kaminaq
Muestra=ilbal
Mueve(lo)=kusilobisaj
Mujer=ixoq
Mundo=uwachulew
Murmura=kwixwat(ik)
Muy=sibalaj

N
Nace=kalaxik
Nacimiento(su)=ralaxibal
________________________________________________________________________________
PEQUEO LXICO ESPAOL KICHE- RI TYOXLAJ WUJ

24

Nada=kmuxn(ik)(nadar)
Nariz(su)=utzam(Gnesis7,22)
Necesario=rajawaxik
Necio=kon
Negro=qeq
Ni(conjuncin)=mine
Nieve=saqtew
Nio=akal
No=jayi
Noche=aqab(chaqab=denoche)
Nombre(su)=ubi
Noticia(su)=utzijol
Novia=chabali
Novio=chabala
Nudo=tortik
Nuera=alibatz
Nuevo=kaka
Nuevo(lohace)=kukakarisaj
Nmero(su)=rajilbalil;rejelaxik
Nunca=mawi

O
Obedece=kniman(ik)
Obedece(le)=kunimaj
________________________________________________________________________________
PEQUEO LXICO ESPAOL KICHE- RI TYOXLAJ WUJ

25

Obedecido(serobedecido)=unimaxik
Obliga(lo)=kutaqchi,kutoqchij
Obscurece(lo)=kuqequmarisaj
Ocho=wajxaqib
Ocupado=latz
Ofrece(lo)=kuchij
Ofrenda=tabaltoqob
Ojo(su)=uwoqoch
Ojoengeneral=woqochaj
Ola(delmar)=uqet
Ora=kchawrukriDyos
Orden=taqan(ik)
Orden(en);explicacin=cholajil
Oreja=xikinaj
Orilla(su)(lago;mar;rio)=chuchi
Oscuridad=qequmal
Oscuro=qequm
Otros=nikaj(nikajchik)
Oye(lo)=kutatbaj;kuta(o)

P
Paciencia=kochonik
Padece(lo)=kuyawajij
Padre=tat
________________________________________________________________________________
PEQUEO LXICO ESPAOL KICHE- RI TYOXLAJ WUJ

26

Padre(Dyos)=Tat
Pago=tojik(utojik=supago);tojibal;tojbalil
Pagoenvezde=tojbalukexel
Paja=kim
Pala=jopibal
Palabra=tzij
Paloma=palomax
Pan=kaxlanwa
Pauelo=sut;payu
Par=jukulaj
Para(se)=ktaki(k)
Parbola=tzijobelil
Parado=takalik
Paraque=arech
Parecido(su)=ujunamtajil
Pareja=jukulaj(Gnesis7,2)
Parientes=achalaxik(rachalaxik=susparientes)
Parte(lo)(algoslido)=kupir(o)
Partesde=utzaqatil
Pasa(lo)=kuqaxej
Pasado(hapasado)=qaxinaq
Pasea=kwakat(ik)
Pastor=ajyuq
Pastorea=kyuqun(ik)

________________________________________________________________________________
PEQUEO LXICO ESPAOL KICHE- RI TYOXLAJ WUJ

27

Patio=uwoja
Paz=utzil
Pecado=mak;makaj
Pecador=ajmak;ajmakunnel
Pecho(su)=uwakikux
Pedazo=chaqap
Pedido(loha)=utom(o:lohaodo)
Pega(lo)=kuchay(o)
Pegar(accinde)=chayinem
Pelea=kchojin(ik)
Pelo(su)=uwi
Pensamiento=chomanik;chomabal
Pequeo=alaj;chutin;nitz;nuch
Pequesimo=nitzalaj
Perdido(loha)=utzaqom
Perdndelospecados=sachabalmakaj
Perdona(lo)=kukuy(u);kusachumak
Perdonado=sachomumak
Perdonador=ajsachalmak
Perezoso(muy)=saqorilalaj
Perfume=kunabal
Perla=abajetzabal
Permanece=kujeqebarib
Permitido=yatal(ik)

________________________________________________________________________________
PEQUEO LXICO ESPAOL KICHE- RI TYOXLAJ WUJ

28

Pero=kut
Perseguido=oqatalik
Persigue(le)=kroqisaj
Pertenencia=rech
Perturba(lo)=kutzuytza
Pescado=kar
Pescador=ajchapalkr
Pesebre=echabal
Peso(su)=ralil
Pie(su)=raqan
Piedra=abaj
Piel(su)=utzumal
Piensa=knojin(ik)
Piensa(lo)=kuchomaj
Pierde(se)=ksach(ik)
Pierde(lo)=kutzaq(o)
Pisotea(lo)=kutakalej
Plano=lianik
Plaza(mercado)=kayibal
Plural(noviviente)=taq
Pobre=meba
Poder=kowinem(ukowinem=supoder)
Polvo=poqlaj;ulew
Poner(accinde)=ukojik

________________________________________________________________________________
PEQUEO LXICO ESPAOL KICHE- RI TYOXLAJ WUJ

29

Porl=rumal
Porestomismo=rumalkuwa
Porque=rumalrechche
Porqu?=jasche?;suche?
Posada=tojomja
Postra(se)=kxuki(k)
Pozo(nacimientodeagua)=kwa;kuwa
Preocupa(se)=kumay(o)
Preocupa(se)(porhaceralgo)=kuwonrib
Preocupacin=mayowik
Prepara(lo)=kusukab(a);kusukumaj(Isaas40,3)
Preparado=sukumarinaq
Primero=nabe
Profeta=qaxelutzijriDyos
Progresindelaaccindelverbosiguiente=tajin
Pronto=chanim;kamik
Provoca(lo)=kuchuycha
Provocacin=tzurunem
Pudre(se)=kqayik
Pueblo=tinimit
Puede=kkowin(ik)
Puntadeunarama=upurnum
Puntiagudo=tistik
Pura=chajchoj(Gnesis7,2)

________________________________________________________________________________
PEQUEO LXICO ESPAOL KICHE- RI TYOXLAJ WUJ

30

Q
Qu?=su?;Jas?
Queda(se)=kkanaj(ik)
Quema(se)=kuporoj
Quema(lugardondesequema)=porobal
Ques?=suwa?
Quiebra(se)=kraqan
Quin?=jachin?
Quiere(lo)=kraj
Quieto=matzalik
Quince=olajuj
Quita(lo)=kresaj;kutoqij

R
Raz=rab
Rpidamente=aninaq
Rayo=kaypa
Rebao=jupuq
Recibe(aunapersona)=kukulaj
Recibido=ukulaxik
Recibir(accinde)=ukamik
Recoge(lo)=(unmontn)=kukoj(o)
Recoge(lo)(unoporuno)=kusik(o)
Recoger(accinde)=umolik
________________________________________________________________________________
PEQUEO LXICO ESPAOL KICHE- RI TYOXLAJ WUJ

31

Recordar(accinde)=unatisaxik
Recto=jikom
Recuerda(se)=knatajche
Recuerda(se)=kunataj(Gnesis8,1)
Recuerdo=natisabal
Recupera(se)=kutzir(ik)
Red=kat
Regaa(le)=kuyaj(o)
Regaamuchsimo(lo)=kuyajyatej
Regao=yajik
Regresar(accinde)=tzalejem
Reinado(su)=rajawinik
Reinado(su)=rajawinik
Reino=ajawibal;ajawarem(rajawibal=sureino)
Reparte(lo)=kujach(o)
Representante(su)=ukexwach
Resina=qol(uqol=suresina)(Gnesis6,14)
Resurreccin=kastajibal
Retoo=xtuxnik
Reunin=mulinib
Revela(lo)=kukuntinisaj;kuqalajisaj
Revelacin=qalajisanik
Renen(se)=kkimulijkib
Rey=ajawinel

________________________________________________________________________________
PEQUEO LXICO ESPAOL KICHE- RI TYOXLAJ WUJ

32

Rico=qinom
Ricos=qinomab
Re=kjajat(ik)
Re(serede)=kutzej
Riega(lo)=kutoxej
Rio=nima
Riqueza=qinomal(uqinomal=suriqueza)
Rompe(se)=kurachaqijrib
Ropa=atzyaq(ratzyaq=suropa)
Rostro=wachaj
Roto=tel;teq;tzerinaq
Ruidodelviento=ujaninbal

S
Sabe(losabe)=retam
Saber=uchobik
Sabidura=etambal;noj;nojibal
Sacude(lo)=kutota
Salario(su)=utojibal
Sale=kel(ik)
Salir(accinde)=elem
Salutacin=rutziluwach
Salva(lo)=kukol(o);kutotajisaj
Salvacin=kolonem;kolotajem
________________________________________________________________________________
PEQUEO LXICO ESPAOL KICHE- RI TYOXLAJ WUJ

33

Salvado(essalvado)=ukoloxik
Salvador=kolonel
Santificado=tyoxrinaq
Sandalia(su)=uxajab
Sangre=kik(ukikel=susangre)
Santsimo=tyoxlaj
Santo=tyox
SantoEspirit=Tyoxlajuxlabaxel
Seco=chaqij
Seca(seseca)=kchaqij(ik)
Seca(lo)=kuchaqijsaj
Sed=chaqijchi
Seis=waqib
Segundo=ukab
Segura=qas
Sello=tiqbal(utiqbal=susello)
Sembrado=tikom
Sembrador=ajtikonel
Semilla=ija
Seno(su)=usantil
Sentado=tuyul(ik)
Sealdefindeunterreno=kulbat
Seor=Ajawxel
Sepulcro=muqubal

________________________________________________________________________________
PEQUEO LXICO ESPAOL KICHE- RI TYOXLAJ WUJ

34

Serpiente=akan;raxkan
Servicio(su)=upatan
Servidor=pataninel
Si=je
Siembra(verbo)=ktikonij(ik)
Siembra=tikon
Siembra(lo)=krawexaj;kutik(o)
Siembra(lugarde)=tikbal;tikonbal
Siempre=amaqel
Siente(lo)=kunao
Siete=wuqub
Signo=kutbal
Significado=ubeal
Sigue(lo)=kutaqej;kuternej;kuterembej
Silla=tem(utem=susilla)
Sirve(lo)=kupatanij
Sobrel=puwi
Sol=qij
Solamente=xaq;xuwi
Solo(est)=utukel
Sombra(su)=umuj;unoch
Sopla=kjanin(ik)(elviento)
Sordo=sor;tk
Sorprende(algoquesorprende)=sachibalkux

________________________________________________________________________________
PEQUEO LXICO ESPAOL KICHE- RI TYOXLAJ WUJ

35

Sostenido=toqem
Suave=chuchuj(Isaas40,4)
Sube=kqan(ik);kpaqik(Gnesis7,20)
Sube(lo)=kraqinsaj;kupaqba
Sucede=kkulmataj(ik)
Sucede(lesucedealgo)=kukulmaj
Suelta(lo)=kutzoqopij
Sueo(su)=richik
Sufre(lo)=kukaxkolij
Sufrimiento=kaxkol
Suplica(le)=kutzonoj

T
Tabla=tzalam
Talndelpie=ukuxraqan
Talvez=wene
Tambin=xoquje
Tambor=tum
Tapa(lo)=kuchuqbej
Tapador=chuqbal
Tarda=kbeytaj(ik)
Techo(su)=uxotal
Temblordelcuerpo=birbitem
Temor=birbitik
________________________________________________________________________________
PEQUEO LXICO ESPAOL KICHE- RI TYOXLAJ WUJ

36

Templo=NimalajRachochriDyos
Tercero=urox
Termina=ktanik
Termina(lo)=kukis(o);kutanab(a)
Tierra(su)=rulew
Tinaja=qebal
Tira(lo)=kukyaq(o)
Toca(lo)(lapuerta)=kkorkotik
Toca(lo)(msica)=kuqojomaj
Todavano=maja
Todo=juntir;ronojel
Todos=konojel
Tomas=Max
Trabaja=kchakun(ik)
Trabajador=ajchakunel
Trae(lo)=kukamuloq
Tranquilidad=jamaril
Trenzada=pachum
Tres=oxib
Tria(lo)=kupachlej
Trigo=triko
Triunfador=ajchakanel
Triunfo=chakanik
Tronco=ucheal

________________________________________________________________________________
PEQUEO LXICO ESPAOL KICHE- RI TYOXLAJ WUJ

37

Tuerto=tzoq

U
Unido=tiqom
Uno=jun

V
Va(seva)=kbe(k)
Vacio=jamalik
Vamos=jo(cerbokbek)
Vamosaver=jeqila
Van=qosibal
Vaso=qumubal;ukyabal
Ve(lo)=kril(o)
Vecino(su)=ukulja
Veinte=juwinaq
Ven=saj(delverbokbek)
Vende(lo)=kukayij
Vendedor=ajkayib
Venido(ha)=petinaq
Verdadero=qastzij
Verde=rax
Vestirse=kuratzyaqitisajrib
Vez(una)=jumul
________________________________________________________________________________
PEQUEO LXICO ESPAOL KICHE- RI TYOXLAJ WUJ

38

Vbora=kumatzraxkan
Vida=kaslemal
Viejo=qel;rij
Viene=kpe(tik);kinpetisaj=yolehagovenir(Gnesis7,4)
Viento=kaqiq;kyaqiq(Gnesis8,1)
Virgen=qapoj
Visita(lo)=kusolij
Visto(es)=kilik
Viudo;viuda=malkan
Vive=kkasi(k)
Vivo=kaskoj(Gnesis7,22);kaslik
Vocacin(su)=uchumilal(segnsuestrella)
Voltea(se)=kusutijrib
Vomita(lo)=kuxabej
Voz=chabal(Isaas40,3)
Vuela=krapap(ik)

Y
Y=tekuri
Ya=chik
Yugo=yutbal

________________________________________________________________________________
PEQUEO LXICO ESPAOL KICHE- RI TYOXLAJ WUJ

Vous aimerez peut-être aussi