Tolerancije

Pod

tolerancijama

podrzumevamo

dozvoljena

odstupanja stvarne mere od normalne (propisuju se na

crteima odgovarajuih detalja sa njihovom funkcijom u
radnim uslovima).

Zupasti prenosnici
Zupasti prenosnici su mehaniki prenosnici pomou
kojih se kretanje, tj. obrtni moment prenosi sa jednog
vratila na drugo i transformie neposrednim dodirivanjem
zubaca.

Vrste zupastih prenosnika

Cilindrini zupanici sa pravim zupcima

Cilindrini zupanici sa kosim (helikoidnim) zupcima,

Ravni cilindrini zupasti parovi

Dvojni zupanici sa kosim zupcima

Cilindrini zupanici sa strelastim zupcima

Cilindrini zupanici sa unutranjim sprezanjem

Konusni zupanici sa pravim zupcima

Konusni zupanici sa kosim zupcima

Konusni zupanici sa krivim zupcima

Hipoidni zupanici

Hiperboloidni evolventni zupanici

Puni zupasti parovi sa cilindrinim puem

Puni zupasti parovi sa globoidnim puem

ta je zupanik?
Zupanik je mainski element koji prenosi obrtni
moment primjenom sile na zupce (zube) drugog zupanika,
zupastog segmenta ili zupaste letve.

ta je modul zupanika?
Predstavlja osnovni parametar zupanika preko koga
se odreuju skoro sve dimenzije zubaca i zupanika.

ta je prenosni odnos?
Predstavlja odnos izmeu ugaone brzine malog i
velikog zupanika (

, broja obrtaja malog i

velikog zupanika (n1, n2) i prenika (poluprenika)

kinematikih krunica

ta je osno rastojanje?
Osno rastojanje Zajednika normala na spregnute
profile koja deli liniju na dva dela, iji je odnos uvek
jednak prenosnom odnosu.

Kaini prenosnici?
Kkaini prenosnici prenose snagu od pomonog do
gonjenog vratila, putem trenja izmeu kaia i tokova.

Lanani prenosnici?
Lanani prenosnici nalaze se izmeu zupastih i
kainih prensnika, odnosno u velikoj meri, odnosno u
velikoj meri odjedinjavaju njihove pozitivne karakteristike.
Prenos snage ostvaruje se pomou odvojenog elementa
lanca, koji preko lananika povezuje dva meusobno
udaljena paralelna vratila.

Frikcioni prenosnici?
Kod

ovih

prenosnika

obrtni

moment

izmeu

pogonskog i gonjenog vratila prenosi se putem trenja i to

neposrednim

dodirivanjem.

Najednostavniji

fikcioni

prenosnik sastoji se od dva frikciona toka koji se preko

odgovarajuih vratila meusobno dodiruju odgovarajuom
silom, pri emu se javlja sila trenja u tokove i dolazi do
okretanja.

ta su spojnice?
Spojnica je mainski element za prijenos snage i
obrtnog momenta po duini vratila.

ta su vratila, a ta osovine?
Vratilo je mainski element za prijenos snage i
obrtnog momenta, optereeno na savijanje i uvijanje, za
razliku od osovine.
Osovina je mainski element za obrtno kretanje,
obino krunog poprenog preseka, kao to su tokovi,
doboi, zupanici, kainici itd.

ta je Leaj?
Leaj je mehaniki element koji slui za smanjenje trenja u
leitima osovine. Postoji vie vrsta leajava razliitih namena:
Kuglini leaj
Valjkasti leaj, za vea optereenja ali sa neto veim
koeficijentom trenja.
Igliasti leaj, vrsta valjkastog sa tanjim valjcima.
Konusni leaj, moe da trpi i aksijalno optereenje.
Klizni leaj, vei koeficijent trenja.
Magnetni leaj, koeficijent trenja praktino nepostojei.