Simulime te Rrjetave te Telekomunikacionit

Leksioni 6: Wireless Mobile Ad-hoc Networks dhe

simulimi i tyre
Dr Evjola Spaho

Leksion 6

Ceshtjet qe do te trajtohen
Mobile Ad-hoc Network
Klasifikimi i rrjetave ne NS2
Arkitektura e nje nyje mobile
Procesi i konfigurimi te nyjeve mobile
Protokolli AODV
Nje skript tcl per mobile ad-hoc network me AODV

Leksion 6

Wireless Networks

Rrjeta te bazuara ne Infrastrukture

Sistemet tradicionale te celulareve (base station infrastructure)

Wireless LANs

Infrared (IrDA) ose radio links (Wavelan)

Bandwidth i ulet krahasuar me wired networks (1-10 Mbit/s)

Ad hoc Networks

Shume te perdorshme kur nuk ka infrastrukture

Aplikimet militare, rescue, home networking

Leksion 6

Mobile Ad Hoc Networks (MANET)

Levizja e hosteve eshte frekuente
Topologjia ndryshon ne menyre frekuente
B
A
B

Te dhenat duhet te rrugezohen nepermjet nyjeve

te ndermjetme
Leksion 6
4

Pse Ad Hoc Networks ?

Vendosja e akses pointe-ve fikse dhe backbone
nuk eshte gjithmone i mundshem

Infrastruktura mund te mos jete prezente ne nje

zone ku ka ndodhur nje fatkeqesi natyrore
(disaster) ose ne nje zone lufte

Infrastruktura mund te mos jete praktike per shortrange radios; Bluetooth (range ~ 10m)

Ad hoc networks:

Nuk kane nevoje per backbone infrastructure

Jane te lehta per tu ndertuar
Shume te perdorshme kur mungon infrastruktura
Leksion 6

Sfidat ne ambjentet Mobile

Limimitimet e Wireless Network

Humbje paketash per shkak te gabimeve te transmetimit

Kapacitetet e ndryshme te linjave

Shkeputjet (disconnections/partitions) frekuente

bandwidth i limituar i komunikimit

Limitimet nga Mobility

Ndryshimi dinamik i topologjive dhe routes

Limitimet e Mobile Computer

Jetegjatesia e shkurter e baterive

Kapacitetet e limituara
Leksion 6

Rrugezimi Distance-vector & Linkstate

Te dyja supozojne qe routeri e di

Adresen e cdo fqinji

Koston per te arritur tek cdo fqinj

Te dy lejojne nje router te percaktoje

informacionin global te rrugezimit duke folur me
fqinjet e tyre
Distance vector routeri e di koston per cdo
destinacion
Link state routeri di te gjithe topologjine e rrjetit
dhe llogarit rrugen me te shkurter

Leksion 6

Rrugezimi dhe Levizshmeria

Gjetja e nje rruge nga burimi ne destinacion: Problemet

Ndyshim frekuent i rrugeve

Ndryshimi i rrugeve mund te lidhet me levizjen e

hosteve

Linke me bandwidth te ulet

Qellimet e protokolleve te rrugezimit

Ulja e overheadit te shkaktuar nga rrugezimi

Gjetja e rrugeve te shkurta

Gjetja e rrugeve stabel pavaresisht levizshmerise

Leksion 6

Unicast Routing Protocols

Jane propozuar shume protokolle

Disa jane dizenjuar specifikisht per MANET

Te tjere jane adaptuar nga protokollet per wired

networks

Nje protokoll i vetem nuk punon mire ne te gjithe

ambjentet

Ka disa perpjekje per te zhvilluar protokolle

adaptive/hybrid

Standardizimi nga IETF

MANET, MobileIP working groups

http://www.ietf.org

Leksion 6

Routing Protocols
Proactive protocols
Protokollet tradicionale distributed shortest-path
Mbajne rruge midis cdo cifti hostesh gjate gjithe kohes
Bazohen ne update periodike prandaj kane routing overhead te madh
Shembull: DSDV (destination sequenced distance vector)
Reactive protocols
Percaktojne rruge nese dhe kur duhet
Burimi nis route discovery
Shembull: DSR (dynamic source routing)
Hybrid protocols
Adaptive; Kombinimi i proactive dhe reactive
Shembull : ZRP (zone routing protocol)
Leksion 6

10

Trade-offet

Protokollet proactive

Gjithmojne mbajne rruget

Ka pak ose nuk ka vonesa per percaktimin e rrugeve

Konsumojne bandwidth per ti mbajtur rruget up-to-date

Mbajne rruge te cilat mund te mos perdoren asnjehere

Protokollet reactive

Overhead me te vogel per shkak se rruget percaktohen on demand

Delay ne percaktimin e rruges

Perdor flooding (global search)

Se cila nga keto kategori ka nje trade-off me te mire varet nga

trafiku dhe karakteristikat e levizshmerise
Leksion 6

11

Kategorite e klasifikimit te rrjetave

ne NS2
1.

Rrjetat Wired karakterizohen nga linja komunikimi wired

2.

Rrjetat Wireless nuk ka infrastrukture as AP ose BS, komunikim

peer-to-peer

NS2 fut tek nyjet e zakonshme komunikimin wireless dhe mobility duke
krijuar nje lloj te ri nyjesh - nyje mobile
3. Rrjetat hibride (wired-cum-wireless networks) - Implementimi ne NS2
nuk eshte i lehte sepse nyjet duhet te kene nderfaqe wired dhe
wireless
NS2 nderton nyje te quajtura Base station qe sherbejne si gateways
midis domaineve wired dhe wireless.

Leksion 6

12

Arkitektura e nje nyje mobile

Perbehet nga 2 pjese kryesore:
pjesa e rregullt e nyjes dhe pjesa
shtese mobile.
Pjesa e rregullt e nyjes eshte e
ngjashme me nyjet e zakonshme
dhe ndryshon vetem tek konfigurimi
dhe mekanizmi i dergimit te
paketave.

Fig. 1 Hierarkia e klasave ne nyjet mobile.

Ky mekanizem varet nga llojet e

nyjeve mobile: Nyjet burim, nyjet
destinacion, nyjet derguese

Leksion 6

13

Arkitektura e nje nyje mobile

Routing agent: punon bashke me protokollin e
rrugezimit dhe i tregon nyjes se si duhet te
transmetohet nje pakete
Link layer: modelon kohen e transmetimit,
vonesen e shperndarjes
Address Resolution Protocol (ARP): perkthen
adresat hardware ne adresa rrjeti psh ip
Interface queue: modelon menaxhimin e buffer
Medium Access Control (MAC): modelon MAC
layer.
Network interface: ne kete modul behet
transmetimi. Se bashku me radio propagation
model simulojne packet transmission error.
Channel: Ky modul nuk eshte pjese e mobile
node. Eshte pjesa e cila ndahet midis te gjithe
mobile nodes fqinje. Mobile node vendos paketat
qe transmetohen tek ky kanal. Destinacioni lexon
kanalin dhe zgjedh paketat qe i perkasin
Fig. 2 Arkitektura e nyjeve mobile.

Leksion 6

14

Procesi i konfigurimit te nyjeve

mobile
Hapi 1: Konfigurimi - ruhet
informacioni i konfigurimit ne
instvar te Simulator duke perdorur
instproc
$ns node-config -<option><value>
-adhocRouting eshte e
detyrueshme
Hapi 2: Ndertimi - perdoret
$ns node

Leksion 6

15

Shembull
Protokolli: AODV
Lloji i shtreses se linkut: LL
Mac Protocol: IEEE 802.11
Prioritet i jepet paketave te
rrugezimit
Buffer i nyjes mban deri ne 50
paketa
Antena: omnidirectional
Propagation model: two-ray
ground
Rrjeti fizik i transmetimit dhe kanali
shared jane wireless
Leksion 6

16

Protokolli AODV
Aktive/inaktive: nje path aktive perbehet nga route aktive nga burimi
ne destinacion.
Fresh/stale: nje route eshte fresh nese ka numrat e sekuences me te
medhaja ne vlere.
Tabela e rrugezimit: mban informacion se si te arrihet destinacioni
Tek protokolli AODV
- Adresa destinacion, next hop node, numri i hopeve per ne destinacion
- Numer sekuence qe i korespondon destinacionit
- Nyjet fqinje aktive
- Koha expiry qe tregon se kur ky route eshte fresh

Leksion 6

17

Llojet e paketave AODV

Route Request (RREQ): e cila dergohet nga nyja burim gjate procesit route discovery
dhe permban informacione si:

Adresa burim (src)

Adresa destinacion (dst)

Broadcast Id (bID)

Numrin e sekuences se burimit (SNs)

Numrin e sekuences se destinaconit (SNd)

Numrin e hopeve per ne destinacion (hop_cnt)

Route Reply (RREP): eshte paketa e pergjigjes nga nje nyje dhe permban informacion
per destinacionin e specifikuar ne RREQ. Ka edhe informacione si:

Adresa burim (src)

Adresa destinacion (dst)

Kohen kur eshte e vlefshme (texp)

Numrin e hopeve per ne destinacion (hop_cnt)

Numrin e sekuences se destinaconit (SNd)

HELLO: eshte nje pakete RREP e vecante e cila kontrollon nyjet fqinje. Ka dy pjese
informacioni: adresen dhe numrin e sekuences se derguesit
Leksion 6

18

Protokolli AODV

Proaktiv dhe zbulon nje rruge per ne destinacion kur duhet.

Zgjidh problemet e loop duke hedhur paketat me numer sekuence te vjeter. Ne vecanti
cdo nyje mobile mban countera per numrin e sekuencave te tre llojeve te paketave: per
RREP, per RREQ dhe per HELLO.

Para se te krijoje nje pakete nje nyje mobile rrit vleren e counter-it me nje. Me pas
stampon paketen me numrin e sekuences te inkrementuar dhe e dergon paketen. Nje
nyje tjeter mobile e cila merr paketen, percakton freshness duke krahasuar numrin e
sekuences.

Route discovery: perbehet nga hapi 1 ku lokalizohet nyja qe ka informacionin e duhur te

rrugezimit nyja dergon RREQ tek te gjjitha nyjet fqinje derisa arrin tek nyja qe ka
informacionin. Hapi 2: kthen RREP tek nyja burim.

Route maintenance: per shkak te dinamikes se larte te rrjetit, lista e nyjeve fqinje mund
te ndryshoje dhe linket mund te prishen prandaj perdoren timerat

Leksion 6

19

AODV Route Discovery

Route Request (RREQ) broadcast flood
RREQ

C
B

G
D

A
E
F
S

Source

Destination
M

K
L

Fig. 3 AODV RREQ.

AODV Route Discovery

Route Reply (RREP) propagation
RREP

C
B

G
D

Destination

E
F
S

Source

K
L

Fig. 4 AODV RREP.

Implementimi i AODV ne NS2

NS2 implementon nje protokoll rrugezimi duke perdorur agjentet e rrugezimit te cilet
krijojne, transmetojne, marrin, procesojne dhe shkaterrojne paketat e rrugezimit.

NS2 deklaron nje klase C++ te quajtur AODV. Ajo derivon nga klasa Agent dhe fut tre
atribute kryesore: a) nje pointer target qe pointon tek nje objekt i shtreses se linkut b)
nje funksion te alokimit te paketave qe mund te perdoret per krijimin e paketave c) nje
funksion marres te paketave

Leksion 5

22

Implementimi i AODV ne NS2

Filat C++ kryesore te AODV ndodhen ne direktorine ns/aodv
aodv.cc,h percaktimi kryesor i agjenteve te rrugezimit AODV
aodv_packet.h headeri i paketave te agjenteve te rrugezimit AODV
aodv_rqueue.cc.h tabela e rrugezimit
aodv_rqueue.cc,h bufferi i cili ruan paketat gjate procesit route discovery

Klasat C++ te lidhura me AODV

Agent eshte pergjegjes per krijimin, transmetimin, marrjen, procesimin dhe
shkaterrimin e paketave te rrugezimit (per kete perdoret klasa AODV).
Timer kujdeset per veprimet time-driven (klasa BroadcastTimer, HelloTimer etj)
Informacioni i rrugezimit ruhet ne route entries (klasa aodv_rt_entry) dhe formati i
header-it te paketave (klasa hdr_aodv)
Collections mbajne elemente te te njejtit tip. Psh ID transmetimi te para me pare,
fqinje aktive, ID e nyje destinacion te pakapshme etj
Leksion 6

23

Procesi i krijimit te nje agjenti

rrugezimi AODV
Agjenti i rrugezimit AODV krijohet nga nje deklarim Otcl create-aodvagent{node} ku node eshte nje mobile node qe permban agjentin e
rrugezimit
Rreshti 2: Krijohet nje objekt
nga nje klase Otcl
Agent/AODV e cila merr node
adress si nje argument input
Rreshti 3: Inicializohet agjenti i
rrugezimit AODV duke perdorur
komanden start
Rreshtat 9-12: Komanda start
incializon kater timerat AODV.
Rreshtat 4-5: Ruan agjentet e
krijuar tek instvar ragent_ e
objektit Node dhe kthen
agjentin e krijuar tek caller
Leksion 6

24

Konfigurimi i Mobility

Hapi 1: Krijimi i topologjise

krijohet nje objekt Topography
dhe percaktohet siperfaqja ku
do te levize nyja gjate simulimit

Hapi 2: Konfigurimi General

Operation Director (GOD) krijon
nje objekt GOD dhe e informon
objektin qe ka $val(nn) nyje

Hapi 3: Inicializimi i pozicioneve

specifikon pozicionin e cdo nyje
ne 3 dimensione

Hapi 4: Specifikimi i menyres

se levizshmerise

Leksion 6

25

Referenca
Introduction to Network Simulator NS2
Kapitulli 12

Leksion 6

26