Académique Documents
Professionnel Documents
Culture Documents
Tn sch:
Tc gi:
Ngi dch:
Th loi:
Kinh t
Nh xut bn: Tr
Nm xut bn: 10 - 2005
Kh:
14x20 cm
LI GII THIU
M U
PHN 1
S thoi v ca qung co
PHN 2
S ln ngi ca PR
PHN 3
Mt vai tr mi cho qung co
PHN 4
S khc nhau gia qung co v PR
LI GII THIU
Trong mt lp hc b tc dnh cho cc tng gim c (CEO: chief executive officer) tng lai
gn y do Vin Nghin cu Kinh t Pht trin thuc i hc Kinh t thnh ph H Ch Minh t
chc, nhiu bn hi ti: ti sao ni s khc bit cn bn gia qung co v PR l qung co
th tn km cn PR th khng tn km?
Tht ra, cu tr li thu o cho vn ny khng tht d dng, nht l trong phm vi mt lp
hc. N cn c mt cun sch. Chnh v vy, chng ti ny nh xin bn quyn ca Nh xut
bn HarperCollins v tc gi ca cun sch ny, The Fall of Advertising and The Rise or PR,
dch v xut bn bng ting Vit ti Vit Nam.
Tm quan trng ca PR (pulic relations hay quan h cng chng) ang thay i. Trong cun sch
ni ting thuc loi sch bn chy nht M nm 2004 Qung co thoi v, PR ln ngi (The
Fall of Advertising and The Rise or PR), Gio s Al Ries v Laura Ries hai nh chin lc ni
ting v tip th ca M v cng l hai cha con cho rng quan h cng chng ang tr nn
mt phng php hiu qu hiu nht xy dng mt thng hiu. Nhng thng hiu ni
ting hin nay nh The Body Shop, PlayStation, Harry Potter s dng chi ph qung co rt t.
Cc nh kinh doanh ang bit cch s dng PR li ko s ch ca cng chng v bo ch.
Ti Vit Nam, phim Nhng c gi chn di t thnh cng ti chnh l nh bit cch PR. (Cng ty
u t thc hin phim ny vn l mt cng ty PR Cng ty Thin Ngn hay Galaxy)
TI SAO PR QUAN TRNG I VI CNG TY CA BN?
Theo nh ngha ca PR News th: PR l mt chc nng qun l nhm nh gi thi ca cng
chng, xc nh cc ng li v quy trnh ca mt c nhn hay t chc i vi li ch cng
ng, v hoch nh cng nh thc hin chng trnh hnh ng vi mc ch t c s
hiu bit v chp nhn ca cng chng i vi sn phm hay dch v ca cng ty.
Quan h cng chng bao hm c nhng vic nh quan h vi cng ng, quan h vi nh u
t, t chc hp bo, t chc cc s kin truyn thng, thng tin ni b, gii quyt khng hong.
l mt cng khai. Ngoi ra cn c nhng hot ng khng cng khai nh: vit sn cc thng
co bo ch, vn ng bo ch ng bo
i khi PR cn l nhng n lc gy nh hng ti cng chng, c bit l trong vn ng chnh
tr, hi on v nhng nhm li ch khc nhau. i khi, PR l quan h cng ng. Bn hy nhn
chung quanh bn: bao nhiu l cng ty v t chc c nhng sng kin v quan h cng ng do
mt nhn vin c chc danh tng t thc hin. Ngi ny c khi l gim c quan h vi nh
u t. Nhng nh u t l mt ti sn cng cng, nh vy trong trng hp ny PR l thch
hp.
Bn nn nh rng cng chng lun mun nghe (bit) nhng chuyn tt lnh, do vy mt nhn
vin PR gii lun bit k chuyn hay. Cu chuyn hay tin tc cng hay th cng vic PR ca bn
cng hiu qu. D nhin cu chuyn ch nhm vo khch hng c bit tc l mt th trng
mc tiu c th hoc khng th - cng khai rng ri.
TMR L G?
PR l giao tip bng nhiu cch khc nhau tip cn th trng mc tiu. Nn chng, thay v
gi l quan h cng chng (PR), th chng ta nn gi l quan h th trng mc tiu hay TMR
(Target Market Relations). Bn c th ang giao tip thng tin v mt sn phm mi, hay
a tin v cng ty ca bn hay thc hin mt tuyn b quan trng (nh thay i ban gim c).
Bn mun thng tin n cng chng, nhng nhng ngi m bn mun thng tin nht li chnh
l nhng khch hng hay nh u t tim nng. Mt trng hp ngoi l c th l giao tip vi
mt nhm ngi m bn ang c gng gy nh hng v li ch tt nht hay th trng mc
tiu ca cng ty. l trng hp bn vn ng hnh lang vi chnh ph. Quan h vi c quan
chnh ph hay c quan cng quyn cng cn ch trong k hoch kinh doanh ca bn.
CNG CHNG MC TIU
Xc nh r ai l cng chng mc tiu ca bn l mt n lc cc k quan trng ca cng tc
quan h cng chng. Mun thc hin iu ny, tt nht l xc nh th trng mc tiu chnh
v chia nh ra thnh nhng mc tiu cc b hn. Chn nhng t bo v phng tin truyn
thng i chng lm cng tc PR cng phi da trn s xc nh ai l cng chng mc tiu.
V d: cng chng ca sn phm giy da mi ca cng ty bn l nhm vo gii tr th bn phi
chn bo Thanh Nin hay Tui Tr.
Mc ch cui cng l dng li ni v cng ty, v sn phm, dch v i vi nhng ai c th
b tin mua sn phm hay dch v . Quan h cng chng ch l mt phn ca cng tc tip
th, khi tip th c thc hin bi nhiu cch khc nhau. Ci thun li ca quan h cng chng
l t tn tin m hiu qu cao khi bn mun xy dng nhng th trng mc tiu cho tng sn
phm hay tng dch v ca cng ty bn.
Bn tng bit n li hi ca qung co, nhng PR th hy cn qu mi m. Chnh v vy,
chng ti mun dch v gii thiu cun sch ny.
TRN NGC CHU
(Saigon Times Group)
M U
30 nm v trc Al Ries l ng tc gi mt lot bi bo ng trong tp ch Advertising Age
di nhan Thi i ca nh v n.
Cc bi bo n khch ngay tc th. Chng my chc thut ng nh v (positioning) bin
thnh mt t ng thi thng trong gii qung co v tip th.
Nu ngy nay chng ta cng vit mt lot bi tng t nh vy cho tp ch , th u ca
n s phi i thnh Thi i ca quan h cng chng n. Nhn vo u chng ta cng
thy s chuyn dch y kch tnh t tip th nh hng qung co sang tip th nh hng
quan h cng chng.
Bn khng th tung ra mt thng hiu mi bng qung co bi v qung co khng mang
trong n tnh cht ng tin cy. N ch l nhng ting ni t ru rao ca cng ty ang nng lng
tm cch bn c hng ca mnh.
Bn ch c th tung ra c nhng thng hiu mi bng thng tin i chng (publicity) hoc
bng quan h cng chng (public relation) PR). PR gip bn ni ra cu chuyn ca mnh mt
cch gin tip thng qua bn th ba, m trc ht l phng tin thng tin i chng.
PR c c tnh cht ng tin cy. Qung co th khng. PR em n nhng nhn thc tch cc
m mt chin dch qung co nu c t chc tt c th khai thc u .
Mi khi c vn cho cc khch hng, chng ti thng khuyn h rng bt c mt chng trnh
tip th mi no cng phi bt u t thng tin i chng v ch sau khi t c mc tiu ca
PR mi chuyn sang qung co. i vi cc nh qun l c nhi nht trong u vn ho
qung co, th y qu l mt tng cch mng. Cn i vi nhng ngi khc, th y ch l
s pht trin t nhin ca t duy tip th m thi.
S K TC CA PR
Qung co phi i theo sau PR c v phng din thi im ln ti. Qung co l s k tc
ca PR bng phng tin khc v ch nn c bt u sau khi chng trnh PR hon thnh
c mc tiu. Hn th na, ti ca chng tnh qung co cn phi lp li nhng nhn
thc c hnh thnh trong u khch hng tim nng do chng trnh PR to ra.
Cng khng nn xem nh giai on qung co ca mt chng trnh tip th. Ch nn tung ra
chng trnh qung co cho mt thng hiu ni ting v bi mt cng ty c kh nng p
ng c yu cu di hi m mt chin dch qung co i hi.
Nhng ngi lm qung co i khi h thp chc nng PR, coi l th yu, ch c ch khi xy
ra khng hong hoc ch c tc dng qung b cho chin dch qung co mi nht m thi.
l suy ngh sai lm.
i vi hu ht cc cng ty ngy nay, PR c vai tr rt quan trng, khng th coi l th yu so
vi qung co c. Xt v nhiu phng tin th vai tr ca chng c o ngc. By
gi PR ngi vo v tr ca ngi cm li v s dn dt, ch ng cho cc chng trnh tip th.
y l l do dn n ta ca cun sch ny: Qung co thoi v v PR ln ngi
QUNG CO CHT. PR MUN NM?
Nhng lm sao qung co c th cht c khi n c qu nhiu? Qung co c mt khp mi
ni, nhn u bn cng thy qung co.
N chng khc g hi ho. Hi ho cng cht mc d ngy nay c nhiu tranh nh hn so vi
bt k thi k no trc y.
Khi ni n ci cht ca hi ho, khng phi l ni n ci cht ca bn thn cng vic v
tranh, m l ni n ci cht ca chc nng th hin thc ti ca n.
Thi k sau pht minh ca Louis Jacques Mand Daguerre v my nh ng l nn t tn l
thi k hi ha thoi v v nhip nh ln ngi. Cng vi ngha , qung co mt i chc
nng lm cng c xy dng thng hiu v tip tc tn ti nh mt ngh thut.
iu khng c ngha l qung co khng cn gi tr g c. Gi tr ca ngh thut l do con
mt ca ngi thng ngon xc nh. Khi mt ngnh chuyn mn tr thnh ngh thut, n s
mt i chc nng chuyn mn v do cng nh mt kh nng c o lng khch quan
ca n.
GI TR CA CY NN
Bn s xc nh gi tr ca mt cy nn bng cch no? Bn khng th xc nh gi tr ca cy
nn bng lng nh sng n pht ra, v n mt i chc nng lm phng tin chiu sng cho
cn phng. Thi k sau pht minh ca Thomas Alva Edison v bng n in si tc ng l nn
t tn l thi k cy nn thoi v v bng n ln ngi. Tuy vy, mi mt m trn ton nc
M c hng triu cy nn c thp sng. Lm sao c th c gi l mt ba cm ti lng
mn hon ho nu nh trn bn n khng thp mt ngn nn lung linh.
Mt cy nn nh th c bn vi gi 20 hoc 30 la, t hn nhiu so vi gi tr mt ci
bng n. Khc vi bng n, gi tr ca mt cy nn khng cn c vo lng nh sng do n
pht ra. Cng ging nh ci l si, hay chic thuyn bum, cy nn mt i chc nng s
dng ca n v bin thnh mt sn phm ngh thut.
11
S tht l, qung co khng chm c ngn la. N ch c th thi gi vo ngn la sau khi
bc chy. khi s iu g t con s khng, bn cn c s hp sc ca bn th ba. Bc
u tin ca mi chin dch tip th mi phi l quan h cng chng.
Chin tranh v tip th c nhiu im ging nhau. Cc tng lnh qun s i vo cuc chin ca
ngy nay vi nhng v kh ca ngy xa th s chng khc g cc tng ch huy tip th i vo
cuc chin tip th ngy nay vi cng c qung co m l ra h phi dng PR.
Ngy xa l o gip. Ngy nay l khng lc. Ngy xa l qung co. Ngy nay l PR.
Nu thng tin i chng gi vai tr ch yu khi tung ra thng hiu mi th cc cng ty s nh
ai t vn cho v cc vn chin lc? H ngy cng lng l trong vic nh n cc cng ty
qung co bi v h tha bit cu tr li l g ri. Do h t mnh lm ly m khng c s tr
gip t bn ngoi. Hoc c th h mi cc nh t vn nh chng ti n gip v cc vn
chin lc tip th, k c PR.
Trong tng lai, cc cng ty s tm n cc cng ty quan h cng chng nh gip nh hng
chin lc xy dng thng hiu, v khi qung co s buc phi i theo s dn dt ca PR.
Trong tng lai, s thy s pht trin bng n ca ngnh PR. Bn cng s thy c mt s coi
trng mi dnh cho quan h cng chng bn trong ln bn ngoi cng ty.
Trong tng lai, bn s nghe thy ting rn r au n t ngnh cng nghip qung co. V
khng phi ch v vn tin bc. iu quan trng hn i vi cc nh i l qung co l nguy
c mt i vai tr truyn thng ca mnh l i tc song hnh ca tip th.
Tip th bc sang thi i ca quan h cng chng ri.
12
PHN 1
S thoi v ca qung co
1. QUNG CO V NGI I L BN XE T
Cch y khng lu ti thnh ph New York, c bn n t b t vong khi li chic xe lao xung
t t tng thng xe ca mt khch sn nm tng. V ny c tt c cc bo New
York a tin, k c trn trang nht ca t New York Post. 1.600 ngi n d tang l ti nh
th St. Patrick, v mt trong nhng ngi c iu vn l ng Th trng Giuliani. Hng tt ln
chy trn cc bo l: Nhng thin thn bay v ci vnh hng, 1.600 ngi vnh bit tin a.
Y t vn l t. Gim c tip th vn l gim c tip th v khng chc h nhn c s i x
ging nh trn khi cn sng hay khi cht. Gi d c bn gim c tip th b t vong do li xe
lao khi cu Brooklyn[3] sau ba cm tra vi ba chai ru Martini th chc l bo ch s a tin
theo mt cch khc, chng hn Nhng g bn rong lao xung a ngc trong mt chic
Honda.
Hy i mt vi thc t i. Trong mt cuc thm d d lun gn y ca hng Gallup v tnh
trung thc v o c ngh nghip vi 32 ngnh chuyn mn khc nhau, th qung co vin
c xp gn cui bng nm gia ngi i l bo him v ngi i l bn xe -t.
Nu nh bn khng tin vo li ni ca cc i l bn bo him hoc bn xe -t th lm sao bn
c th tin vo iu bn c thy trong mt mu qung co? C hai ngun thng tin c cng
tin cy nh nhau.
Qung co khng ch c vn i ngoi vi cng chng m cn c vn i ni bn trong
cng ty.
VN CA QUNG CO BN TRONG CNG TY
Gn y khi chng ti hi mt v Tng gim c mt cng ty ln i l qung co gi
chin lc g cho cng ty ca ng?
Chng ti khng bao gi i hi h cn phi lm g, ng ta tr li. Chng ti ni cho h bit.
Thi i ca qung co chm dt. Ngy nay cc khch hng him khi tin vo cc i l qung
co trong vic gip h i n cc quyt nh chin lc quan trng. Mi quan h i tc tip th
c trc y nay xung cp chuyn thnh mi quan h ngi mua - k bn. (Mt cng trnh
nghin cu ca Patrick Marketing Group v cc gim c tip th cho thy ch c 3% ngi c
hi kin cho bit h c u quyn cho cc i l qung co ca mnh trch nhim xy dng
thng hiu.)
13
14
Ngoi chi ph pht chng trnh trn cc phng tin thng tin i chng, cn phi k n chi
ph sn xut ra chng trnh qung co m khng h r cht no. Theo Hip hi cc Cng ty
Qung co M, chi ph trung bnh sn xut mt chng trnh qung co 30 giy trn truyn
hnh hin nay l 343.000 -la.
i vi mt s mt hng chi ph trn cn cao hn. Chng hn, chi ph trung bnh sn xut
chng trnh qung co 30 giy trn truyn hnh i vi nc gii kht hoc thc n nhanh l
530.000 -la; i vi qun o v trang phc tng vt ln 1.053.000 -la.
Nu bn nghin cu bng gi qung co trn tt c cc phng tin truyn thng, chc chn
bn s nhn ra hai xu hng. Tng khi lng qung co lm gim tnh hiu qu, kt hp vi
tng chi ph cng lm gim hiu qu.
Tnh cng li, hai xu hng ny lm cho qung co tr thnh con ng tn km v kh khn
gy nh hng n khch hng c v khch hng tim nng. (Nu bn ngh rng cng ty
ca bn b ra nhiu tin cho qung co nhng kt qu thu c t th c l bn ngh
ng.)
QUNG CO L D THNG
Hu ht cc sn phm v dch v u i theo hng ngc li. Khi thi gian tri qua, gi c
thng gim xung.
Hy th so snh gia thng tin lin lc bng in thoi v thng tin lin lc bng qung co. Tr
li nm 1972, nm MCI bt u hot ng, cc trung bnh cuc gi in thoi ng di vo
khong 20 xu mt pht. Ngy nay n vo khong by xu mt pht hoc t hn.
iu tng t cng ng vi gi v my bay, thc n nhanh, nc gii kht, sn phm in t
v hng trm th sn phm v dch v khc. Cng vi thi gian s cnh tranh s tng ln v cc
cng ty s tm ra cch gim gi thnh sn xut, v gi c ( c iu chnh theo lm pht) c
xu hng gim xung.
Nm 1990, ti M ch c nm triu ngi dng in thoi di ng v cc in thoi trung bnh
hng thng phi tr l 81 -la. Ngy nay c ti 110 triu ngi dng in thoi di ng v
cc in thoi trung bnh hng thng ca h ch 45 -la.
Ch trong vng nm nm gi trung bnh ca mt chic my nh k thut s gim t 560 -la
xung cn 370 -la, trong khi s pixel (o cht lng nh) tng ln vut bc.
C l v d tt nht cho xu hng gi c khng ngng gim l my vi tnh. Mt chic my vi tnh
c nhn m ngy nay bn c th mua vi gi 1.000 -la mnh hn rt nhiu so vi my tnh
ln tr gi hng triu -la nu bn c th mua 30 nm v trc.
16
17
18
hiu nht nh. Nhng y qu l mt cng vic kh khn. Mt ngi tiu dng bnh thng s
lun ngh rng mnh bit thng hiu quyt nh nn chn mua ci no.
MT THNG IP THIN V
iu quan trng hn c, ngi tiu dng bnh thng lun cm thy thng tin c nu trong
qung co l thng tin thin v, mt chiu. N khng ni ln ton b cu chuyn, khng a ra
cc phng n khc, v thng gy sai lc. Khng c g l khi m nhn vin qung co ch xp
trn ngi i l bn xe -t.
Ai nh la ai? Sn phm ca chng ti cha vitamin nhiu hn, khong cht nhiu hn, cht
m nhiu hn cc sn phm khc trn th trng. Vng ng th, nhiu hn 1 phn trm.
Xe ti ca chng ti c dm xe di nht, thng cha hng di nht v chiu ngang rng nht
trong ngnh cng nghip -t. Vng ng th, c di hn mt t, rng hn mt t.
Cn y l li mi cho qu quen thuc khng ai snh c. Khng c pin no th hn
Duracell. Dch ra c ngha l: tt c u nh nhau.
Nhiu nm trc y khi qung co cn t hoc khng c, mi qung co u c hiu qu.
Ngi ta c v tranh lun rng ri cc mc qung co. Ngi ta mong i c cc trang
qung co in bn mu trong tp ch Life hoc theo di cc tit mc qung co trn sn khu nh
ht Texaco Star.
Nhng bn khng th sng li thi qu kh. Qung co khng cn mi m v hp dn nh
trc y. N nhiu qu mc. Qung co nay chuyn v Florida hng nhng nm
thng ngh hu.
Lm sao chuyn ny c th xy ra khi m qung co by gi nhiu hn so vi bt c thi k no
trc y? C v tng khi lung ln t l tnh theo u ngi. Lm sao m mt k thut thng
tin lin lc li ang suy tn c trong khi tnh ph bin ca n ang nh cao?
Lch s cho chng ta cu gii thch. Khi mt k thut thng tin lin lc mt i mc tiu chc
nng, n s chuyn thnh mt dng ngh thut.
2. QUNG CO V NGH THUT
Trc thi i ca sch in, th ca c dng lu truyn cc cu chuyn t th h ny
sang th h khc. Dng th ca d hn nhiu so vi dng vn xui ghi nh cc cu chuyn v
k li cho ngi khc nghe. Homer (vo khong nm 850 trc Cng nguyn) vit tuyt tc
The Iliad v The Odyssey bng th ca.
Ngy nay th ca vn ph bin nh thi Homer. S khch bit l ch th ca ngy nay l mt
dng ngh thut. Chc nng thng tin lin lc ca th ca khng cn na. Ngy nay hu nh
19
khng cn tc gi no dng th ca lm phng tin truyn thng tin bng ming. H dng
vn xui v sch in gip h truyn ni dung cu chuyn t i ny sang i sau mt cch d
dng.
HI HO CHUYN THNH NGH THUT
Trc thi i ca nhip nh, hi ha c dng lm phng tin lu truyn hnh nh vua
cha trong vng quc. Nh hi ha m ngi th h sau bit c ngi th h trc
mt mi ra sao. Trc thi i ca nhip nh, Rembrandt, Rubens, Raphael, Michelangelo,
Leonardo da Vinci, v cc ha s ni ting khc thng v tranh theo phong cch hin thc.
(Gn y c th gii ngh thut b sc bi gi thuyt ca David Hockney cho rng cc danh
ha c in, t thi xa xa n tn nhng nm 1430 dng cc thit b quang hc gip h
to ra cc hnh nh thc.)
Hi ho ngy nay cng ph bin nh thi Rembrandt. Ch c iu khc l hi ha ngy nay ch l
mt dng ngh thut gn nh thot ly hon ton khi hin thc. Trong khi nhip nh dn dn
chim lnh vai tr thng tin lin lc bng hnh nh th hi ho tr nn tru tng v tr thnh
ngh thut.
(Bn kh c th nhm ln treo ln ngc mt bc nh chp, th nhng nhng ngi lm vic
ti Vin bo tng Ngh thut Hin i New York treo ln ngc bc tranh Le Bateau ca ho
s Matisse ti 47 ngy cho n khi c ngi pht hin ra.)
S tng gp bi ca gi c l mt du hiu cho thy mt ngnh chuyn mn bin thnh mt
th loi ngh thut. Khi ng ni ca ng ni ca bn cho ha s lng v chn dung ca mnh
truyn li cho hu th, c th c ch tr tin th lao tnh theo gi vi mc khim tn. Gi y
bc tranh l mt tc phm ngh thut qu gi, cn gi ca n l v hn.
Mi nm trc, Portrait of Dr.Gachet (Bc chn dung bc s Gachet) ca danh ha Vincent van
Gogh c mt ngi Nht mua li vi gi 82,5 triu -la. Nu bc s Gachet ch mun cho
hu du ca mnh bit c mt mi ca ng ra sao, ng l ng nn chp nh chn dung v
nh th c th tit kim cho ai kh nhiu -la.
Ngh thut khng c chc nng; do ngh thut khng c gii hn xc nh gi tr ca n. Gi
tr ca ngh thut tu thuc mc ngi ta sn sng tr cho n. iu l th l ci gi li
ph thuc trc ht vo tnh qun chng, m bc tranh c c trn phng tin thng tin i
chng, ch khng phi ph thuc vo khi lng qung co ca Sothebys hoc Christies[4]
iu khc c thi c dng to ra cc tng thn thnh. Gi y khi hu nh khng cn ai
tin vo cc v thn bng , ng, hay g th iu khc tr thnh mt dng ngh thut.
Khng vn hoa no ti M c coi l hon thin nu khng c b su tp cc tng i bng
20
khch hng ginh gii S t vng ti Cannes? Nu nh h thnh tht, h s tha nhn mc ch
l kim tin m thi.
C g sai khi nh ng qung co vi ngh thut? C nhiu y, nhng iu c bn l nhng
ngi sng to ra cc qung co ngy cng quan tm nhiu hn n iu m hu th s ngh g
v tc phm ca h hn l iu m cc khch hng tim nng ngh v thng hiu.
V pha ngi tiu dng cng th, h ngy cng coi qung co l mt dng ngh thut hn l
mt phng tin thng tin lin lc. Chng phi t ln bn nghe ai tht ln, Ti va xem mt
chng trnh qung co s trn truyn hnh ti qua; ti sut ln xung sn nh v ci.
Khi bn ti hi ngi tn ca sn phm c qung co l g, cu tr li thng gp l, Ti
khng nh. V nu h c nh tn thng hiu c qung co i na th h s t v kh chu
nu bn hi tip liu h c nh mua sn phm khng.
Cch m ngi ta nhn qung co by gi chng khc g cch h c mt cun tiu thuyt hay
xem mt chng trnh biu din trn truyn hnh. H quan tm n cc nhn vt, cc tnh
hung, cc m mu m khng my may c ng c s c hnh ng g ng gp vo , k
c mua sn phm. ch l ngh thut. (Mt trong s ngi ngh rng k ton cng ang tr
thnh mt dng ngh thut ti mt s cng ty Enron[5] chng hn.)
BIN QUN S THNH NGH THUT
Trong x hi ca chng ta con ng gia chc nng v ngh thut c ngi ta cy
nt.Th ly mt v d in hnh thuc chc nng qun s, i gc.
Ti Hn Quc, vic i gc vo lc 2 gi sng l mt nghi thc n gin ch mt 20 giy.
C g c bit khng, Al?
Khng, ngoi tr y cn lnh hn a ngc.
Cu ht nhim v. i ng c ri.
Ti cung in Buckingham, vic i gc l mt nghi l cu k ko di n khong 20 pht. Cu
hi t ra l: Ngi lnh gc gc ci g?
Khng g c. Ti cung in Buckingham vic i gc tr thnh mt dng ngh thut.
Trc khi pht minh ra sng ha mai, thanh gm l mt v kh quan trng trong chin tranh.
Th m nhiu th k tri qua k t khi u kim chng cn chc nng g trong chin tranh.
Th nhng thanh kim c bin mt khng? Tuyt i khng. Trong cuc ni chin[6], tt c cc
s quan u eo kim. Ti ta hnh chnh Appomattox, Tng Lee u hng Tng Grant
bng cch trao thanh kim ca ng ta. Ngy nay, tt c cc s quan tng lai ti Hc vin Qun
22
23
Ch ngha siu thc[10] (Surrealism). Nhiu chin dch qung co cng ngh cao sao
chp phng php ca Salvador Dali. V d in hnh l qung co gn y ca Microsoft XP
trong c hnh ngi ang bay.
Ch ngha git gn (Sensationalism). Nhiu chin dch qung co bt chc tc phm
ca Damien Hurst, ngh s Anh ngi c nhiu hnh ng thi qu nh chm t i mt
con heo. Li ku gi ghi tn tham d cuc thi gii Atlanta Awards 2001 Addy khng c bn sao,
ch c mt bc tranh mt ngi m eo bng tn gim kho Addy i theo sau mt con ch
dn ng.
C GNG C NI TING
Xy dng thng hiu trong lnh vc ngh thut cng theo nhng nguyn tc ging nh xy
dng thng hiu trong lnh vc tip th. Bn mun tr thnh mt ngh s ni ting (hoc c
sn phm ni ting) bn phi l ngi i u trong mt chng loi mi. Sau mt thi gian cc
gii ph bnh ngh thut s t tn cho chng loi mi v gn n vi tn ha s ngi i tin
phong to ra chng loi . Chng hn, Ch ngha git gn v Damien Hurst. Sau y l cc v d
khc:
Trng phi n tng (Impressionism) Claude Monet
Trng phi k thut ha im[11] ( Pointillism) Georges Seurat
Ch ngha biu hin (Expressionism) Vincent van Gogh
Trng phi Cloison (Cloisonnism) Paul Gauguin
Trng phi u tr (Nave Painting) Henri Rousseau
Trng phi Fvit[12] (Fauvism) Henri Matisse
Trng phi lp th ( Cubism) - Pablo Picasso
Trng phi De Stijl hay Tn to hnh[13] ( Neoplasticism) Piet Mondrian
Trng phi hi ho hnh ng (Action Painting) Jackson Pollock
Trng phi ngh thut ng hc (Kinetie Art) Alexander Calder
Mt ha s khng th tr nn ni ting bng cch v bt chc Picasso.
Mt chic xe -t khng th ni ting nu c thit k sao chp chic xe Porch. Bi v l s
c o. l s sng to theo ng nh ngha thng thng ca t .
iu ny lm sng t t ng b lm dng v hiu sai nhiu nht trong lnh vc tip th.
24
3. QUNG CO V SNG TO
Nu bn tng lm vic cho mt hng qung co (nh chng ti), bn hn s ng vi
chng ti rng t ng b lm dng nhiu nht trong ngnh ny chnh l t sng to.
Bn thy y, no l phng sng to, gim c ph trch sng to, phng php sng to, chin
lc sng to, v nn tng sng to. Li t duy y l bt c ci g hay bt c ai nu khng
sng to th khng phi l qung co hoc khng nm trong hng qung co.
Vy th hnh ng sng to l g? Theo t in v theo cch hiu thng thng ca t ny, sng
to ngha l vic lm ra ci g c o, hoc mi m v khc bit.
Nhng nu c ci g c v quen thuc li tt hn ci mi v khc bit th sao? Khng sao
c, ci c v quen thuc s khng c dng ti bi v n khng sng to. Bi v sng to
chnh l ci m cc hng qung co c ngi ta tr tin cng. ng vy khng?
SN PHM V TNH SNG TO
Th nhng phi chng tnh sng to cn c trong sn phm hn l trong mu qung co? Phi
chng ct li ca vic xy dng thng hiu l to ra nhn thc rng thng hiu ng u
trong mt chng loi mi hn l to ra nhn thc rng mu qung co cho thng hiu l
mt mu qung co t ph?
Phi chng bn s gim nhit tnh mua mt sn phm nn bn nhn thy mu qung co cho
sn phm tuyt vi nhng bn thn sn phm li tm thng? V phi chng bn s d mua
mt sn phm hn nu bn thy qung co th tm thng cn sn phm th tuyt vi? Chng
ng sao khi nhiu ngi cho rng qung co chng lin quan g n h, chng qua ch l mt
th h phi chu ng c xem truyn hnh hay nghe radio? Hay ch l trang giy h phi
lt qua tm bi cn c trong tp ch hay t bo?
Do qu tp trung vo s sng to, cc hng qung co ng nhn rng tip th l trn chin
gia cc mu qung co vi nhau hn l trn chin gia cc sn phm. Cc hng qung co u
mun chin thng trong cuc chin qung co bi v n em li cho h gii thng, s tn vinh
ca gii truyn thng, v c hi lm n mi.
VN TH TRN I L MADISON[14]
Cng ging nh cc ngh s i tm kim s tn vinh, nhng ngi lm qung co rt nhanh nhy
lao vo cc mt thi thng mi nht. Cch y vi nm, cc loi ng vt l mt thi thng
trn i l Madison. Mt trong nhng nh qung co u tin sc so vn th chnh l hng
Energizer, i tng l cc ch th.
Th ri mt on diu hnh cc loi th din ra. Hng Coca-Cola chn con gu bc cc. Hng
bia Budweiser chn con kin, con ch, con chn, con hi ly v cui cng l con thn ln. tm
25
loi th cho ring mnh, mt nhnh ca Budweiser l Bud Ice t hi con vt no thch ung bia
ca h nht? Bn th on xem l con g? Cu tr li l con chim cnh ct. Th l Bud Ice
chn con chim cnh ct l biu tng qung co!
Postal Service chn con chim i bng. Merrill Lynch chn con b tt. Taco Bell chn con
Chihuahua[15]. Allstate chn con hu. Dreyfus chn con s t. Yahoo! chn c heo. American
Tourister chn kh t. E*Trade chn con tinh tinh. La-Z-Boy chn gu trc M. Cadillac chn
con vt. Ranger Rover chn con voi. BMW chn con ra. Con ra ? Ci my ng lc tt nht
li l con ra? Tc ti a, hai dm mt ngy.
Mt mu qung co hai trang giy gn y cho loi xe dng trong th thao Saturn Vue nht
ti 23 loi th khc nhau.
C nn hay khng nn a cc con th vo qung co? Ging nh mi cu tr li khc trong
lnh vc tip th, cu tr li ng lun lun l: ci cn tu thuc vo
Ci cn tu thuc vo bn qung b ci g? Nu bn mun qung b cho vn th th vic
a ra con th c th l mt kin hay. Nhng nu bn qung b cho -t th c l khng hay
u.
Th nhng nhng ci u sng to li ngh khc. Nu nh cha c ai dng loi th qung b
cho - t th li l mt sng kin hay. V cho thc s sng to, qung co -t c phi
a vo mt con vt m cha c ai khc s dng. V th l con ra c dng cho BMW.
Chc chn l cuc diu hnh ca vn th s cn tip din. C ti hn bn ngn chng loi
ng vt c v xi, t con chut ch ch nng c hai gam cho n con c voi nng n 140
tn. Tt nhin con c voi c Pacific Life dng mt ri, th nhng con chut ch th vn cn
, nu bn quan tm th xin mi.
CUC SN LNG CI MI M V KHC BIT
Al Ries tng lm vic cho hng Renault khi m hng ny ang tm cch qung b Renault
Dauphine cnh tranh vi Voilkswagen Beetle. ng gim c sng to trnh by s bi tr,
gm tm hnh chic xe -t b xu din tch ch vi xng-ti-mt vung nn pha sau l khong
khng trng xo ca c trang tp ch Life.
ng gii thch, Tt c cc mu qung co xe -t khc u dng tm hnh phng to chic xe.
Chng ta phi lm khc, ngha l dng tm hnh thu nh. Ci u sng to lm vic nh th
y.
ng vy, Al Ries tr li, Th nhng chic xe Dauphine trng p hn chic Beetle nhiu. V
y l li th duy nht chng ta c. Liu chng ta c nn dng tm hnh ln ni ln li th
hay khng?
26
Rt cuc chin thng thuc v s sng to, nh mi khi, v mu qung co c tung ra theo
k hoch. S lng bn ra khp vi kch thc ca tm hnh, v sau khng lu chic xe
Dauphine bin mt khi th trng.
duy tr ngn la sng to ca mnh, nhng ngi lm qung co thng i tm nhng
tng mi m v khc bit bn ngoi lnh va hot ng ca mnh. H tm n cc nh bo
tng ngh thut, cc rp chiu phim tm kim ci c o v khc bit.
H pht hin ra in nh l mt ngun cung cp cc tng c bit li hi. Cc hng qung
co thng thu cc nh lm phim nh Spike Lee, Woody Allen, David Lynch, Errol Morris, anh
em nh Coen, hay Guy Ritchie (c bit hiu l chng ca Madonna) lm chng trnh qung
co trn truyn hnh. Khi cc gim c sng to ca hng qung co mun c thng tin
trong s nghip, h thng i n Hollywood lm phim. (Trong s ny c Spike Jonze,
Michael Bay, David Fincher, Tarsen Singh.)
Bn thn ngnh cng nghip in nh cng ang lm le tr thnh mt dng ngh thut. Mt
cun phim ngh thut, hu nh theo nh ngha, l mt cun phim m chng c ai i xem, v
nu c vi ngi i xem th h chng hiu phim ni v ci g.
QUNG CO CHI CA NISSAN
Nhiu chng trnh qung co trn truyn hnh vay mn tng t ngnh in nh. Bn
cn nh chng trnh qung co chi ca Nissan vi nm trc y, c s dng cc con
bp b Barbie, Ken, v ngi trng ging lnh M Joe cng vi bi ht ca Van Halen You
Really Got Me? ( Anh thc s c em?).
y l cch m ci u sng to sng to mt chng trnh qung co nh th: (1) Mi
qung co xe -t u s dng nhip nh, do chng ta s s dng phim hot hnh hnh
ng. (2) Mi qung co xe -t u dng xe tht, do chng ta s dng xe chi. (3) Mi
qung co xe -t u dng ngi tht, do chng ta s dng bp b.
Lee Clow, gim c sng to c ca ngi nht ca ngnh qung co v b c ca mu qung
co Nissan trn, nh ngha sn phm sng to c tnh t ph l Qung co lm thay i
quy tc trong ngnh. Vnh vin.
S sng to kiu ny c cng ng sng to ht sc tn thng. Mu qung co c
tng danh hiu qung co xut sc nht trong nm bi USA Today, Time, Rolling Stone, Trin
lm -t Quc t, v rt ng cc nh bnh lun. Tp ch Adweek gi chng trnh ca Nissan l
chin dch qung co c nhc n nhiu nht ca nm 1996.
S sng to em li gii thng, nhng n c gip chin thng v mt doanh s bn? Kt
qu thc t tht ng bun. y l kt qu kinh doanh ca Nissan v cc i th cnh tranh
27
trong ci nm m Nissan tung ra chin dch qung co chi. Hng Toyota tng 7% doanh s,
Honda tng 6%. C ngnh cng nghip -t tng 3%. Cn Nissan gim xung 3%.
Trn trang nht t Wall Street Journal c chy hnh tt ln Chin dch qung co ca Nissan
ginh thng li khp mi ni, tr ti cc phng trng by sn phm ca n. Nissan cn b
mt v na. Cng ty Nissan Motor ti M ct gim 450 lao ng tr c, tc l 18% lc lng
lao ng tr c ca n. V v ch tch ca Nissan phi ri khi cng ty di sc p
chuyn qua mt v tr ti Republic Industries.
Trong khi hng qung co ca Nissan vn ung dung vi uy tn sng to nguyn vn khng h
st m. iu khng th tin ni l ngy nay h vn tip tc phc v thn ch v khng h
thanh minh g v chin dch qung co cho thng hiu . Clow bc b mi li ku ca v s
km hiu qu ca qung co cho Nissan bng cch thn nhin ni rng, Ti u c thit k
chic xe . (Nhng ng c gip g cho vic bn xe u, ng Clow.)
iu ny cng chng khc g li ni ca mt lut s, Ti chng bn tm nu nh thn ch ca
ti thua kin, vic bo cha ca ti l khng ch vo u c.
PHNG PHP BRUCE WILLIS
Qung co ni ting v hm hnh. Nu nh ngy nay Hollywood lm li cun phim The
Hucksters (Nhng k bn rong) th vai chnh trong phim chc s ri vo tay Bruce Willis.
Mt on qung co in hnh cho ru Knob Creek c vit nh sau: Ba li cho Johnny
ngi nh ti Hamptons cng nhng chung nga. Cn ti c mt hm ru Knob Creek.
Tip n l im nt: Ba chng bao gi quan tm nhiu n Johnny c.
Trong th gii qung co, Johnny nhn uc ngi nh Hamptons v cc chung nga. Cn
trong th gii thc, Johnny c th gp phi v kin co kh chu.
Di y l nhng tt ln ca mt vi mu qung co hm hnh trong lnh vc xe -t:
Rt him khi bn gp hai t ti tnh v cng trng trong cng mt cu. Chevy
Avalanche.
C th lm ngi ta khao kht s dng chn ga. Nissan Altima.( Rt him khi bn
gp hai t khao kht v chn ga trong cng mt cu.)
Khi ca ga-ra ng li, bn t nh: Ch, tht l l th. Lincoln LS.
N ging con qui vt trong mt b phim kinh d. Lun quay tr li ng s hn v
dng mnh hn. Honda CR-V
Cao hn c thng lu. Volkswagen Passat.
28
Chng khc mua pa-t gan ngng vi gi ca bnh kp pho mt. Hyundai.
iu tip theo bn thy l trng c Caviar c xp ln xe. Xe Jeep Gran Cherokee
Overland.
l mn bnh kp pho mt bo ngy trong x s u ph. Dodge Durango.
Chng ta s phi trnh by ngn gn thi CR-V c k hoch cui tun Honda CR-V.
Chng ti khng c lm cho cc xe ti khc cm thy bun v t ti, ch l v tnh
thi m. Chevy Avalanche.
AVS. AHC. VSC. y l b xp ch ti hay b gim xc cc tt? Lexus LX 470.
C th sui ngun tui tr chng phi l mt sui ngun. Audi A4.
Hy coi n nh mt thin thn h mnh nng hai tn. Jeep Grand Cherokee.
ng c 270 sc nga ca chng ti hn hn ng c ca bnkhoan , bn lm g
c ng c 270 sc nga. Chevy TraiBlazer.
Bn thch mt xa theo kiu no: kiu Thy in, shiatsu, Reiki, hay Lexus? Lexus LS
430.
Bn s vui th nht khi ngi trong xe c gh cao. Hyundai Tiburon GT V6.
y khng cm thy ang i trn ng. Ch c cm gic u ym Acura RSX TypeS.
Chic xe u ti b xc phm bi chnh bng gi ca n. Mitsubishi Lancer.
N c ai en[16] v vn hnh. Nissan SE- R Spee V.
N bt chp tt c, k c kiu dng. Cadilac Escalade EXT.
Hng triu ngi ang rt sung sng li nhng chic xe bun t. Ci g lm cho bn
khc thng n th? Chevy Impala LS.
Bn ch l mt vi m trong v tr. Nhng vn tt hn nu l ht vi m c thm sc
mnh. Chevy Tahoe.
No l ln hn, rng hn, sang trng hn. Ton l ba hoa. y mi l th thit.
Chevy TraiBlazer.
Vt cn cao ? Tnh cht ca chng ti l li ti v h gc n. Xe ti Chevy.
Mt s con b[17] cht vinh quang hn con khc. Xe ti Dodge.
Gip bn c cm gic u vit hn. Nissan Altima.
29
30
Nu bn mun tin thn trong lnh va qung co th khng c g quan trng hn gii thng.
iu ny khng ch ng cho mi c nhn m cho c hng qung co. Gii Oscar ca qung co
chnh l gii S t vng t chc ti Lin hoan Qung co Quc t c t chc hng nm ti
Cannes, Php. Nu ginh c gii thng S t vng ti Cannes bn s tr thnh cha sn
lm trong rng qung co.
Nu bn mun chim gii Cannes th ti c no l Gii Andy, Gii Addy, Clio, One Show,
Gii Cu lc b cc Gim c Ngh thut New York, Gii Kelly, Gii ca Advertising Age v hng
lot cc cuc tranh gii khu vc v ton quc khc. Khng c ngnh no a ra nhiu gii
thng nh ngnh qung co.
Cc hng qung co c mu mt th ho hc ch i bn bo co Gunn Report hng nm, s
dng h thng cho im rt rc ri chn ra ngi thng cuc qua 31 gii thng truyn hnh
v phim nh v 20 cuc thi in n. Tng cng c 17 nc c nu trong bn bo co. Nm 2001
gii thng ln c trao cho hng Leo Burnett, theo sau l BBD&O v DDB.
Nu bn l gio s i hc th quy lut tn ti l xut bn hay l cht. Cn nu bn l gim
c sng to trong ngnh qung co th quy lut l ginh gii thng hay l b xa s. (Mt
hng qung co hng trung bnh chi tin tham gia gii thng nhiu hn l cho nghin cu
c lp v khch hng.)
Sc p ginh git gii thng ln ti mc mt s hng to ra nhng mu qung co ch vi mc
ch tham gia cuc thi. Nhng mu qung co gi ny ang l au u cc nh t chc cc
cuc thi trn th gii. T Wall Street Journal gn y cho ng dng tt ln Mt o lut v
cnh tranh qung co chm dt nn qung co gi.
CHIN DCH B RIA SA
Trong nhiu nm qua khng c chin dch qung co no thu ht c s ch nhiu nh
chng trnh b ria sa Bn ung sa cha? do U ban Xc tin Ch bin Sa lng Quc
gia tin hnh.
Nhiu nhn vt ni ting nh Bill Clinton, Kelsey Grammer, Naomi Campbell, Joan Rivers, Vanna
White, Christie Brinkley, Lauren Bacall, Jennifer Aniston, Tony Bennett, Danny DeVito, hai ch
em Venus v Serena Williams, Patrick Ewing, Dennis Franz, v John Elway xut hin vi b ria
sa. Hu ht nhn vt danh ting u xut hin trong chin dch ny.
Nh mt th vn ha pop, chin dch b kch khng ngt. Ngi ta bt chc, ch
nho,v sao chp mi th trong cc chng trnh truyn hnh t Leno n Letterman, t kch
vui trn truyn hnh n cc b phim, t thip mng n o thun. Tp on xut bn Ballantine
thm ch cn cho xut bn cun sch v ti ny, cun The Milk Mustache Book (Cun sch
31
xem xt liu cu qung co a ra c th lt vo danh sch Top Ten ca David Letterman hay c
c s dng trong cc chng trnh c thoi ca Jay Leno hay khng.
CHIN DCH C LM I CA NIKE.
Ngoi chng trnh qung co ca Budweiser ra, khng mt qung co no c gi tr li ni hn
qung co ca hng Nike. Cm t C lm i (Just do it) tr thnh mt khu ng ca tng
lp thiu nin. Nh cc qung co trn truyn hnh ca Nike tr nn rt ph bin.
Gn y h cn lm chng trnh vi s tham gia ca Vince Carter, Rasheed Wallace, Jason
Williams, v cc ngi sao bng r nh ngh NBA khc, tng bng v nhy theo cc iu rung
ng mnh. Cc chng trnh ny c gi l hoop-hop, trng ging nh mt chng trnh
nhc video hn l chng trnh qung co trn truyn hnh.
Thc ra, hng Nike a c mt chng trnh qung co di hai pht ln knh truyn hnh
ca nhc MTV. Vy tnh hnh kinh doanh ca bn thn hng Nike ra sao?
Khng c sun s cho lm. Bn nm trc, Nike chim 47% th trng giy th thao. Ngy
nay th phn ca n gim xung cn 37%. C phiu ca Nike gim t 75 -la mt c phiu
trong nm 1997 xung cn 56 -la hin nay. Hnh nh khu hiu C lm i c em p
dng vo mi th, tr vic mua giy Nike.
Vy ai ang ui gn Nike? Mt trong s l Reebok. V h lm c. H thu Allen
Iverson, mt ngi sao tr bng r nh ngh NBA ang ln qung co cho Reebok.
Trng hp khc l Skechers, mt thng hiu Phn-Nike vi cc chng trnh qung co c
ca s ngi sao Britney Spears tham gia v c nhiu gii tr a thch do tnh thi thng ca
n.
CHIN DCH CH TH ENERGIZER
Mt chin dch qung co khc to c nhiu gi tr li ni l chng trnh Ch th
Energizer. Ch th (Bunny) qua c cuc thi nh c a vo chng trnh ca
Letterman v Leno nhiu ln. Nhng cuc thi m Bunny khng vt qua c chnh l doanh
s. Hin nay th phn Energizer chim 29% th trng M, trong khi Duracell chim ti 38%.
iu k l l trong khi rt nhiu ngi bit n Bunny nhng khng phi ai cng bit n
Energizer. Mt s ngi li ngh l ch th Duracell. Mt th sinh tham d cuc thi vui
tut mt gii thng tr gi 100.000 -la do s nhm ln ny. Trong khi chin dch qung
co thnh cng ln, thng hiu li khng c nh vy.
Mt trong nhng vn ca chin dch qung co con th l Energizer ch l thng hiu xp
th hai, trong khi cc khu hiu qung co chung cho c mt chng loi li thng c gn
vi thng hiu xp th nht.
35
37
Mi ngi u quen thuc vi thng hiu Taco Bell. Nhng hu nh chng ai bit n
Outpost.com. Tng t nh vi tn nc. Hnh nh ai cng bit n Afganistan, nhng t ngi
bit n Turkmenistan. Bn hy th hnh dung tn mt nc, hay mt thng hiu m c t l
nhn bit l 50%. iu khng d dng cht no.
Cc hng qung co thng l gii cc chin dch gy s ch l dnh cho thng hiu t c
nhn bit. Chin lc y hnh nh l chng ta cn lm cho khch hng tim nng bit chng
ta l ai trc khi chng ta c th bt u thng tin cho h bit li ch khi h mua bn vi chng
ta.
Nhng nu bn cha h bit g v cng ty th lm sao bn c th ch n thng ip do cng
ty a ra? Bn c th nh hnh nh con chut nhy, nhng s chng nh g n thng hiu
Outpost. (Nu bn gp Tng thng George Bush ti mt ba tic chiu i, chc bn s ghi nh
s kin sut i. Nhng nu bn gp mt George Burke no ti cng ba tic chiu i
, chc bn s chng qun thi.)
Xem truyn hnh cng tng t vy. Bn s ch nh thng hiu m bn quen thuc v s
chng nh thng hiu l. Bn thm ch chng c nh tn thng hiu m bn cha bit.
iu tht l ng bun. Gim c ca mt hng qung co ni ting th gii c ln n v
nhng hng non tr ca chng ti nh sau, H s chng lm nn tr trng g nu ti cha bao
gi nghe ti h. Nh vy hoc l bn ni ting hoc l k v danh; hnh nh khng c v tr
gia.
Vy lm sao bn c th chuyn t cc ny sang cc kia trong ph thng hiu? vt qua
ph thng hiu, qung co l con ng qu kh khn. Bi v qung co c hai im yu. Th
nht, bn thn qung co khng c ngi ta tin cy. Th hai, mt thng hiu m t ai bit
n cng chng c ai tin cy c: S chng lm nn tr trng g nu thng hiu ti cha
bao gi nghe thy.
PR c th gii quyt c c hai vn . Mt thng ip nu c pht ra t mt ngui
c coi l khch quan s ng tin cy hn. Hn na, bn thng mong i phng tin
truyn thng i chng s cho bn bit ci m bn cha bit n bao gi. chnh l nhim v
ca gii truyn thng.
Bng cch no lm cho Turkmenistan ni ting? Chc chn khng th dng qung co c
ri.
(Thnh thong cng c trng hp mt thng hiu v danh c th c kh nhiu ngi bit
n nh qung co. Chng hn chin dch qung co con vt ca AFLAC. Th nhng AFLAC c
thu c li ch g t qung co li l chuyn khc. Ngi ta bit n chng trnh qung
co con vt, nhng chng bit AFLAC lm ci g hoc tn vit tt ca n c ngha g.)
38
Qung co c trao gii thng hnh nh chng bao gi lm tng doanh s m khch hng
ca hng qung co mong i.
Cu chuyn v Joe Isuzu
Bt chp s rm beng m m cc chin dch qung co ni ting to ra, c rt t chin dch nh
vy em li kt qu lm tng doanh s cho thng hiu tng xng vi mc rm beng ca
n. Ai c th qun c Joe Isuzu, ngi i l bn xe, chuyn ni di, t nhng nm 1980?
Chin dch qung co Joe Isuzu do din vin David Leisure th vai c pht sng vo thng 71986. Mt nm sau, s lng xe Isuzu bn c tng ln rt t, ch c 1,7%. T n lao xung
dc.
Nm 1988, s lng xe Isuzu bn ra gim i 38%. Nm 1989, gim 34% so vi nm trc. Nm
1990, gim 64% so vi nm trc.
Nm 1991, cng ty con Isuzu ti M, American Isuzu Motors sa thi i l qung co, tc gi
ca chin dch qung co Joe Isuzu. Nm 1992, Isuzu tuyn b s chm dt sn xut xe ch
khch.
Cu chuyn l vy. Chin dch qung co thnh cng nhng bnh nhn li cht.
Nhiu nh qung co bo cha cho s thiu thnh cng ca Isuzu bng cch cao s ni ting
ca chin dch. Mc d Joe Isuzu ch l ngi i l bn xe, c th s ni ting ca anh ta gip
cho vic bn c nhng chic xe ti Isuzu. Nhng hy nhn vo cc con s. Nm m Joe Isuzu
c a ln sn khu cng l lc Isuzu ang c ma bn cc loi xe (c xe du lch ln xe
ti) trn nc M, vi tng s xe bn c l 127.630 chic trong nm 1986.
Chng bao gi Isuzu c th bn c nhiu xe nh vy trn nc M na. S lng bn hin
nay l di 100.000 chic mt nm. Vy bn th on xem American Isuzu Motors s lm g
khc phc tnh hnh ny. Bn on ng. H ang a Joe Isuzu tr li.
Bruce Horovitz vit trn t Chicago Sun-Times, Vi doanh st st gim v hnh nh m
nht, American Isuzu Motors ang quay tr li vi mt trong nhng thn tng qung co ni
ting nht.
Vi k lc c ca Joe Isuzu, ti sao cng ty phi thu li anh ta? Tht v l, nhng iu ny cho
thy t duy qung co truyn thng thng tr gii lm qung co n mc no.
Mc tiu ca qung co truyn thng khng phi lm cho sn phm ni ting m lm cho
qung co ni ting. Thay v to ra gi tr doanh s, qung co truyn thng tm cch to ra gi
tr li ni.
41
Chng trnh Joe Isuzu tht l th v, nhng trong cuc sng thc ai s i mua xe t g bn
hng chuyn ni di? Ti sao bn phi mua xe ca cng ty c ngi i l bn xe chuyn ni di
trn truyn hnh? ng lc thc y khch hng u? Ton l mi nh nhng khng c li
cu.
Lp lun v sn phm ng hng (Parity Product)
Mt l do khc a Joe Isuzu ln truyn hnh l lp lun v sn phm ng hng. Theo li
t duy ny, i vi cc loi sn phm c thm nin nh l bia, -t v giy th thao th tt c
cc thng hiu ca chng l nh nhau. l nhng sn phm hoc hng ha ng hng. Theo
truyn thng, qung co cc sn phm ng hng khng nhm mc ch thng tin c ci g
ni? m l gii tr.
Li t duy ny thm vo u i ng sng to cp cao ca nhiu hng qung co. Cc nh
sng to nhanh chng nhn thy cc sn phm ng hng hu ht cc chng loi sn phm
m h gp phi. y l l do na cc qung co nhm vo mc ch gii tr tip tc ra i bi
nhng ngi m l ra l nh lm phim th ng hn l nh qung co.
C mt l hng trong li t duy sn phm ng hng. Trong khi nhiu sn phm c th kh
ging nhau, c rt t nhn thc chung v sn phm ng hng.
Bia Bud Light v bia Miller Lite c th l cc sn phm ng hng trong mt ci chai, nhng chc
chn khng phi sn phm ng hng trong tm tr khch hng. Bud Light l loi bia cng
nhau ca gii tr. Trong khi Miller Lite l loi bia tng cho gii ln tui.
Tip th khng x l vn ca sn phm m x l vn nhn thc. thc hin mt qung
co hoc mt chng trnh quan h cng chng thnh cng, bn phi sng to ra nhiu th
hn l gii tr li ni. Bn phi x l nhng nhn thc kh chu trong lng khch hng.
Thng tin i chng hay PR l con ng c hiu qu hn qung co x l cc vn nhn
thc .
C ngi cho rng s tht bi ca qung co l tng kiu ngo cho rng d tip th c vn
g i na th li gii lun l qung co thm na.
C mt cu chuyn ni v mt cng ty gp nhiu vn rc ri. No l phng tin sn xut lc
hu, no l gi thnh sn phm qu cao, v khch hng chuyn sang mua sn phm ca i th
cnh tranh. Gim c cng ty ny hi gim c hng qung co ca mnh, Chng ta phi lm g
by gi?
Gim c qung co tr li, Ti xin ngh mng li truyn hnh.
Nu nh trong hm dng c ca bn ch c ci ba th mi vn u trng ging ci inh. Nu
nh bn ang iu hnh mt cng ty qung co th ci nhn ca bn cng ging nh vy thi.
42
Nu nh cht lng (phi c l s sng to) khng gii quyt c vn trong qung co th
c th s lng s gii quyt c. C th bng cch tng s lng qung co cng ty s thnh
cng. Chng ta hy xem mt s qung co ln nht gn y h lm n nh th no.
Cu chuyn ca Chevrolet
Trong nhiu nm, Chevrolet l thng hiu c qung co nhiu nht nc M. Nm ngoi,
General Mortors b ra 819.200.000 -la qung co cho nhn hiu Chevrolet ca n, 67%
s tin l chi cho qung co trn truyn hnh.
General Motors thu c g t s tin 819 triu -la chi cho qung co? C phi Chevrolet l
nhn hiu xe -t bn c nhiu nht? Khng phi. Thc ra, l xe Ford. C phi Chevrolet
l nhn hiu xe ti bn c nhiu nht? Khng phi. Thc ra, l xe Ford.
Chi ph m General Motors chi qung co cho nhn hiu xe Chevrolet ca n ln hn 39%
so vi chi ph qung co xe Ford ca Ford Motor Company. Tuy vy xe Ford li bn c nhiu
hn xe Chevrolet 33%.
No, bn c th ngh rng cc v bn Chevrolet s chng b ra nhiu tin nh th nu nh
chng trnhh qung co khng c hiu qu. (V chnh ph ca chng ta cng chng chi n
20 t -la mt nm tr cp cho nng tri nu chng trnh khng c hiu qu.)
y khng phi l hin tng ch xy ra trong mt nm. Lin tip trong nm nm qua, Chevrolet
lun qung co nhiu hn nhng li bn c t hn Ford.
Nm nm v trc, Ford bn nhiu hn 28% so vi Chevrolet. Th ri chin dch qung co ca
Chevrolet bng n. Trong vng nm nm, Chevrolet chi n 3,4 t -la cho qung co so vi
2,9 t -la ca Ford.
Khng phi c qung co nhiu hn i th l s bn c nhiu hng hn i th . Ngy
nay Ford gia tng khong cch, dn trc Chevrolet t 28% ln 33%.
Nu so snh qung co tnh theo u xe cn thy r hn. Hin nay Chevrolet chi 314 -la
qung co cho mt chic xe bn c so vi 170 -la ca Ford.
No by gi bn s lm g nu gi s bn l ngi ph trch b phn Chevrolet ca hng
General Motors? Tng hay gim chi ph qung co.
Cu chuyn ca AT&T?
AT&T l thng hiu m chi ph qung co dnh cho n ln th hai nm ngoi. Thng hiu
AT&T c nng bng s tin 711 triu -la chi cho qung co. Vy AT&T hin lm n ra
sao? Khng tt cht no.
43
Hng thng tin lin lc AT&T ang lao ao, tm cch bn li b phn kinh doanh in thoi cho
cng ty n em ca n l Baby Bell, v c k hoch sp nhp dch v truyn cp vi Comcast.
Theo t New York Times, i vi AT&T, n lc bn li b phn kinh doanh in thoi, bao gm
cng ty c khch hng in thoi ng xa ln nht, l mt du hiu na cho thy mt chin
lc kinh doanh m mm v mt cuc chin ko di v gi cc in thoi ng di lm
cho cng ty ch cn l mt ci v tn t so vi trc y.
C l, v ch c l thi, AT&T cng c mt chin lc qung co m mm.
Cu chuyn ca General Motors
Hy tm gc cc thng hiu ring l nh AT&T v Chevrolet, v chuyn sang xem xt thng
hiu chung General Motors (GM) mt cch tng th. Nm 1994, Ronald Zarrella t cng ty
Bausch & Lomb gia nhp GM vi chc v gim c tip th. S mng ca ng ta: em cc
nguyn tc qun tr thng hiu p dng vo cng ty ln nht th gii ny.
Theo t USA Today, v gim c tip th mi ca General Motors mun p tan tnh nim tin c
l ca ngnh cng nghip -t cho rng sn phm l vua. Ron Zarrella cho rng tng lai ca
GM ph thuc vo cch tip th tt cng nh c sn phm tt. Trong ngnh cng nghip ny
ngi ta tin rng sn phm l tt c - khng phi nh vy.
Trung thnh vi gc qun tr thng hiu ca mnh, mt trong nhng iu u tin m ng
Zarrella lm l m my np nhin liu cho qung co.
Nm 1995, General Motors l nh qung co ng th ba trn ton nc M, tiu tn
2,1 t -la.
Nm 1996, General Motors l nh qung co ng th hai trn ton nc M, tiu
tn 2,4 t -la.
Nm 1997, General Motors l nh qung co ng th mt ca nc M, tiu tn 3,1
t -la.
Nm 1998, 1999 v 2000, General Motors li vn l nh qung co ln nht nc M,
tiu tn ln lt qua cc nm l 3 t -la; 4,1 t -la v 3 t -la.
Vy th General Motors thu c g t s tin qung co ?
Nm 1995, th phn ca General Motors st gim t 34% xung cn 33,9%.
Nm 1996, th phn ca General Motors st gim cn 32,3%.
Nm 1997, th phn ca General Motors st gim cn 32,1%.
Nm 1998, th phn ca General Motors st gim cn 30%.
44
45
Target
Mt h thng ca hng bn h gi khc, cng l nh qung co ln, l Target. Tuy nhin
khc vi Kmart, Target c li th hn nh vai tr ca thng tin i chng. Oprah Winfrey gi
tn cc ca hng ny bng cch nhi ting Php l Tarzhay. Nh doanh s ca cc ca
hng ny tng vt, thu c nhiu li nhun.
duy tr li th v thng tin i chng, Target thu kin trc s Michael Graves thit k
cc b su tp dng trong nh v trang tr ni tht. Cng ty cng mua nh thit k thi
trang Mossimo v gi ng ny thit k cc trang phc. Target cn tp hp c mt s
thng hiu t gi, nh l dng c bp Calphalon.
Ngi tiu dng coi ca hng ny l hp thi trang v bn gi r. iu g lm cho Target
thnh cng, qung co hay l PR (v li truyn ming) vn l mt cu hi ng. kin ca
chng ti th l PR.
(Cng nh nhiu chng trnh tip th hin nay, y khng c s gn kt gia qung co v
nhn thc ca khch hng. Qung co ca Target tp trung vo cc biu tng nhn thy, s
dng loi logo target, trong khi i tng qung co ca Target, l khch hng, li quan
tm v li i rng ri trong ca hng, cch trng by ngn np v hng ha hp thi trang.
Khng khch hng no ni, Ti n ca hng v n c nhn hiu p.)
Cu chuyn ca Sears Roebuck
Mt cng ty b nhiu tin cho qung co nhng gp kh khn l Sears, Roebuck. Nm ngoi,
Sears tiu tn 1,5 t -la cho qung co hng lot nhn hiu ca mnh, xp x gp ba ln so vi
qung co ca Wal-Mart hoc Kmart, hoc Tartget. Tuy vy doanh thu ca Sears thm ch thp
hn so vi Kmart.
Tuy nhin, l nh qung co ln vn c hng nhiu li ch ph. Cc gim c tip th hay
qung co c i x nh cc con bc loi sp ti Las Vegas. Bn c th k ra th, no l
cc ba n thnh son, cc tr tiu khin n gi chng trnh qung co Super Bowl, NFL t
chc ba tic cho hng ngn cc nh qung co v nhng ngi n theo xng vi v tr
ngi mua qung co vi gi cao nht. Sau khi d ba tic Super Bowl xa x ca NFL, bn c th
cm thy ti t nu ch mua mt chng trnh qung co tr gi hai triu -la.
Trong qung co, cng nh ti Las Vegas c rt nhiu con bc, nhng ch c t k thng cuc.
Nu nh ngnh cng nghip qung co t chc i hi hng nm ti Newport, Rhode Island, c
th s c ngi hi, Th cc du thuyn ca cc nh qung co sp u?
46
48
49
gia qung co v sn phm. Con ri bt tt khng phi l thng hiu. (Nu n l thng hiu
th trang Web s phi bn con ri bt tt.) Pets.com mi chnh l thng hiu.
Thng hiu l ci tn biu th ci g tch cc trong tm tr khch hng tim nng. Volvo biu
th s an ton. BMW biu th s mnh m. Th th Pets.com biu th cho ci g? Mt thng
hiu m khng c ch ng tch cc trong tm tr khch hng l thng hiu khng thc y
c khch hng mua hng. Hn na, nhng ngi c vt nui rt kh bit c con ri bt tt
l thuc v Pets.com, Petstore.com hay Petopia.com.
Ti sao ti li phi mua sn phm cho vt nui ca ti ti Pets.com? Cng ty trc ht cn phi
tr li cho c cu hi ny ri mi tm cch a cu tr li vo tm tr khch hng.
khng phi l mt cng vic d dng v khng phi l cng vic m qung co c th lm tt.
Cu tr li ca hng qung co l bn phi mua ti Pets.com bi v cc con vt nui khng bit
li xe.
Tht l chuyn nc ci, nhng cng chnh l tnh sng to ca qung co.
Ti sao phi mua sch ti Amazon.com?
Khi Amazon.com bt u i vo hot ng kinh doanh, cng ty c cu tr li n gin cho
cu hi trn: Tt c cc loi sch ba cng u gim gi 30%. V chnh thng tin i chng ch
khng phi l qung co gip a c tng gim gi 30% ca Amazon n vi cng
chng.
ng l sau khi thng hiu Amazon.com c xc lp, cng ty c m mt chin dch qung
co ln. Nhng khng phi qung co m chnh l PR xy dng nn thng hiu. Qung co
ch cng c thm v tr thng hiu c xc lp bi PR.
Cc ngha trang Internet chn y cc thng hiu tm cch o ngc qu trnh ny, tc l
c gng s dng qung co t tr nn ni ting m trc ht khng dng n PR to s
tn nhim i vi cng ty.
Bi kch ca eToys
Mt cng ty chm com ni ting v dng khc l eToys. c thnh lp vo nm 1997, eToys
nhanh chng tiu ph n 60% thu nhp ca n cho qung co. Cng ty c nim yt
trn th trng chng khon thng 5-1999, gi tr c phiu ca cng ty vo ngy giao dch u
tin t n 7,7 t -la, ln hn 35% so vi i th nng cn Toys R Us. Vo ma Ging sinh
nm eToys chi ti 20 triu -la cho mt chng trnh qung co cu k.
15 thng sau , cng ty b ph sn. Tng ng gi hng t -la, nay eToys ch thu li khong 10
triu -la hng tn kho, trang thit b, g, gi tr nhn hiu v a ch trang web.
50
Mt cng ty bn l chi khc tm cch dng qung co xy dng thng hiu Internet
l Toysmart. Toysmart.com ch ko di c 482 ngy, mc d n bn c phn chi phi cho
Cng ty Walt Disney vi gi khong 50 triu -la. N s dng mt phn s tin ny ti
tr cho chin dch qung co bn chi tt tr gi 21 triu -la.
Cch a ra mt chin dch qung co nh vy l qu sm. L ra trang web ca Toysmart phi
dnh mt vi nm cho thng tin i chng, hay thm ch hng chc nm xc lp bn thn
mnh l ni duy nht t chi bn cc loi chi c hi cho tr em hay cc loi chi theo
mt mi nht, la Pokemon. Thng ip loi ny cn n s ng h ht lng ca phng tin
truyn thng nu mun dng n xy dng nn mt thng hiu.
Thm ha ca Value America
Value America, mt ca hng bch ha Internet, l mt cng ty chm com na tm cch s
dng qung co mua lng ngi. c tung ra vo thng 10-1997, trang web ny c
nhiu k hoch ln lao. Vo cui nm , ngi sng lp ra cng ty khoe khoang rng Value
America.com s chi 150 triu -la cho qung co trong vng 18 thng.
Su thng sau Value America ng qung co y mt trang trn cc t Wall Street
Journal, New York Times, v USA Today v qung co trong cc n phm thng mi, trn
radio, v thm ch trn truyn hnh hu ht cc th trng chnh. Ch ring nm 1999, trang
web ny b ra khong 60 triu -la cho qung co. Nm , Value America to ra doanh
thu 183 triu -la v l 144 triu -la.
u t mt khon tin ln ng sau mt thng hiu yu l s kt hp cht ngi. N ch c
kt qu khi bn chim v tr c quyn. u c cnh tranh thc s, bn cn n ci tn
thch hp nht bn c th tm ra v sau bn cn phi dnh ngun lc qung co cho n
khi bn c th thit lp c s tn nhim ca mnh.
Vo cui nm 1999, ban qun l mi tip qun Value America. Vic u tin l a ra mt logo
mi, mt thit k trang web mi, v mt tn mi. Value America chun b tr thnh VA.com
(khng thnh vn nu VA.com c hiu l C quan cu chin binh (Veterans
Administration) hay l bang Virginia.)
Vo thng 8-2000, cng ty b ph sn.
Nhng thm ha ca cc chm bom (dotbom) khc
Bn c l khng cn nh vic cc cng ty chm com tp trung cao nh th no cho qung
co qua xy dng nn thng hiu ca mnh. Hai phn ba ca ton b qung co c
pht sng trong ma qung co Super Bowl nm 2000 thuc v cc cng ty chm com.
51
Ch trong mt nm (2000) Art.com chi 18 triu -la cho qung co. AutoConnect.com chi 15
triu -la, CarsDirect.com chi 30 triu -la. Drugstore.com chi 30 triu -la. Homestore.com
chi 20 triu -la. Living.com chi 20 triu -la. Petstore.com chi 10 triu -la. RealEstade.com
chi 13 triu -la. Rx.com chi 13 triu -la.
Liu bn c nh qung co no ca cc cng ty chm com ny khng? Bn c nh cng ty chm
com no trong s ny khng?
S bng n qung co chm com nm ngoi gy tn tht khng khip cho uy tn ca qung
co i vi cc tng gim c trong c nc, Rance Crain,Tng bin tp ca t Advertising
Age, vit. Qung co chm com qu v ngha, ngu ngc v v v n ni n lm lung lay
nim tin ca nhng ngi ng u cng ty v sc mnh ca qung co i vi cc thng
hiu ca mnh.
Vn ca chm com l g? C phi l qung co v ngha, ngu ngc v v v? Hay l s ph
thuc vo qung co xy dng thng hiu trong khi ng l nn dng PR?
Mt trong nhng vn ln nht i vi chin dch qung co big bang ca Value America l
s thiu linh hot. Vi xut pht chm c thng tin i chng nng , bn c th to ra s
thay i trong qu trnh tin ln. Mc d c mt trang web bn mi th hng trn mng t
dng vn phng, sch bo, thc n vt nui, qun o, thc n c sn, xe -t v in t gia
dng, khong 85% doanh thu ca Value America l t my tnh v phn mm. Value America
cn mt ci tn tng t nh CompUSA th ng hn.
(Khng ai on c tng lai. C ln chng ti ni chuyn vi mt nh kinh doanh Anh,
ngi m u kinh doanh cc ca hng bn sch c. Anh ta d tnh 80% doanh s ca anh
ta s t bn cc loi sch tiu thuyt v 20% loi khc. D on ca anh ta v cc con s ng
vi thc t, nhng loi sch th o ngc. Tc l 20% sch tiu thuyt v 80% loi khc.)
Wal-Mart v Value America
Hy th so snh Wal-Mart, cng ty bn l ln nht th gii, vi Value America. Vo nm 1962,
Sam Walton m ca hng bn h gi Wal-Mart u tin ca mnh t ti Rogers, bang
Arkansas. Tm nm sau, Wal-Mart nim yt vo th trng chng khon vi 18 ca hng v
doanh s ch c 144 triu -la.
Trong tm nm , Sam Walton to dng c nhiu hnh nh trong thng tin i chng
cho cc ca hng Wal-Mart ca mnh vi chi ph rt t cho qung co. Ch sau khi lm cho WalMart tr thnh ci tn quen thuc i vi tng h gia nh nh thng tin i chng, cng ty
mi b nhiu tin cho qung co mt cch rt c hiu qu.
52
y khng phi l s tng phn gia vn xut pht nhanh (Value America) v xut pht
chm (Wal-Mart). Mt cng ty cn phi xut pht nhanh hay chm ph hp vi mc thng
tin i chng cho php. Bn khng th t chy giai on.
Liu Value America c th thnh cng bng cch bt chc chin lc xut pht chm ca WalMart? C th l khng. u l nhn t PR? y l mt trang web tm cch bn mi th t bn
tm nc nng n nc hn hp s-s-la nng, t bn chi nh rng cho n my thu hnh
loi t tin khc. Khc vi thng ip n gin ca Amazon, sch ba cng h gi 30%, Value
America khng h c thng ip c th ng a ra thng tin i chng. y ch l mt a ch
Internet ang tm cch bn mi th trn mng ging nh mi a ch khc m thi.
Nu bn mun tung ra mt thng hiu mi ngy nay, bn cn phi c mt thng ip thu ht
c s ch ca gii truyn thng. Nu khng c thng tin i chng th thng hiu mi ca
bn s tht bi, bt k sn phm ca bn tt n u v dch v ca bn tt nh th no. Ch c
sn phm hoc dch v tt l cha . Bn cn c mt tng PR tt.
i khi ngay c mt tng PR tt cng cha . Trong thi gian tn ti ngn ngi, Webvan,
mt trang web bn rau qu trn mng to ra c lng thng tin i chng rt ln, 99%
ca cc thng tin l thun li.
Th nhng lm th no m cng ty c th c li nhun khi bn rau qu vi gi bn ca siu th
m li vn chuyn n tay khch hng min ph. Mt tng sai d c h tr bi mt PR
mnh m th vn c l tng sai, khng c tng lai.
C ln chng ti gip xy dng chin lc cho hai cng ty Internet vi phm nguyn tc c
bn PR trc, qung co sau. C hai cng ty ny d c h tr bi mt s cng ty ln c nhiu
kh nng ti chnh, nhng u tht bi trong tip th.
WingspanBank.com xa s
Khch hng u tin l ngn hng WingspanBank.com, c qung co rm r trn bo, i
pht thanh v truyn hnh vo thng 6-1999.
Chng ti khuyn ngn hng ny ng c qung co cho n khi xc lp c s tin cy
trong cng chng. Bt chp s can ngn ca chng ti, theo tin tc bo ch lc , ngn hng
ny chi t 100 n 150 triu -la qung co cho trang web.
Tht l mt tng ti. Hn ai ht trong lnh vc dch v, ngn hng cn phi c s tin cy ca
khch hng nu mun thnh cng. Ngi ta c th th mt ln vi mt nh hng hay tim git
i no , nhng khng phi l mt ngn hng.
T Wall Street Journal a tin, Cng ty Bank One Corporation tha nhn ngn hng c
qung co rm beng ca n WingspanBank.com l mt tht bi, ang c k hoch sp nhp
53
ngn hng Internet thun ty mi tn ti hai nm ny vo h thng hot ng trc tuyn khc
ca cng ty.
Tht ng bun. V vn cn c hi thit lp ngn hng thun ty Internet vi ph dch v
thp hn v li sut cao hn, nhng khng phi bng cch qung co. N ch thc hin c
bng PR m thi.
HomePortfolio.com ng gc
Khch hng th hai l HomePortfolio.com. Sau mt ngy c chng ti t vn, k c khuyn
gii nn bt u chng trnh bng PR, nhng hai ngi sng lp cng ty t ra st rut mun
rt lui. Qu vy, vi tun sau chng ti pht hin thy qung co trang web ny y cc
trang bo v tp ch.
Mi lm thng sau HomePortfolio.com ng ca cc hot ng bn l v chuyn sang lm
nh cung cp phn mm cho th trng trc tuyn v thit b ni tht. y khng phi l mt
v lm n tn t tin. HomePortfolio.com c ti tr trn 50 triu -la.
Theo suy ngh ca chng ti c hai WingspanBank v Homeportfolio u l nhng tng tuyt
vi, nhng b dit bi li t duy hng v qung co. L nh t vn v tip th, chng ti
khng th tho lun y nhng khuyn co chi tit ca chng ti, nhng iu chc chn l
nhng khuyn co ch yu da vo PR. Bn cn phi thng trn mt trn PR trc khi bn
pht ng cuc chin qung co.
Lm cch no ginh c thng li trong cuc chin PR?
Bn phi a ra c mt sn phm mi m bn l ngi i u. Sau phi lm cho sn
phm mi ny c c yu t thc y, thuyt phc nhng i tng tim nng chuyn t sn
phm c sang sn phm mi ca bn.
iu ny ni th d nhng lm th kh. L thuyt v tip th chng li a ra mt sn phm mi.
Cu hi u tin m nhng ngi lm tip th thng nu ra l Quy m th trng ln c
no?
i vi mt sn phm mi th quy m th trng ca n l s khng.
Garden.com sp
Garden.com l mt trang web khc tng n r, ho mn ri cht vo cng thi gian vi
Homeportfolio.com. Th th quy m ca th trng cng vic lm vn ln c no?
T ra lm vn l th tiu khin ph bin nht nc M. l mt ngnh kinh doanh vi
doanh thu 47 t -la mt nm, gp i quy m ngnh kinh doanh sch. Nu nh Garden.com
54
Travelocity v Expedia khng phi l cc trang web u tin v du lch trc tuyn,
nhng n l trang web u tin thuc loi ny i vo tm tr khch hng. Yu t thc
y ca n l gi c v c nhiu phng n hnh trnh so snh.
Quy m th trng ln c no? y khng phi l cu hi thch hp nht bt u khi bn
mun tm kim sn phm mi lm ngi i u.
Cu hi u tin nn t ra l chng ta nh to ra loi sn phm mi no? Loi sn phm mi
ny c gi tr thng tin i chng no khng? V c kha cnh no chng ta c th s dng
thc y khch hng tim nng thch sn phm mi ca chng ta?
Tr ngi trong vic thu ht mt th trng ang tn ti l ch th trng b chim lnh.
Cc th trng nc ngt cola, th trng bia, ru vodka u l th trng khng l, nhng
u b chim lnh bi cc thng hiu tn tui nh Coca-Cola, Budweiser v Smirnoff.
Mt khi bn tm ra c mt loi sn phm mi bn l ngi i u vi mt yu t thc
y khch hng mnh m, bn c th tin chc s c ng o gii qung co tm n v ngh
h tr bn. l lc bn phi lun nhn thc r im bt li ch yu ca qung co l g?
8. QUNG CO V LNG TIN
Mt qun n nh nm ven ng lin tnh m li treo bng qung co vi dng ch phc v
mn n cao lng m v chc kh lng lm cho khch hng i ng tin c. Mt cng ty c
vn hng t -la v b ra ti hai triu -la qung co trong chng trnh Super Bowl cng
gp phi vn ging nh trn, mc d cng ty c th khng nhn ra.
Li qung co phng i v lng qung co thi qu l nhng nhn t gp phn lm gim hiu
qu qung co, nhng lng tin mi l vn cn bn nht. Mc d qung co c sng to n
u, phng tin truyn thng c thch hp c no i na vn khng trnh khi vn lng
tin.
Thng ip ca qung co c coi l mt chiu, thin v, ch k, ch hng v doanh nghip
hn l hng v ngi tiu dng. Bn th t hi bn thn bn c tin vo iu bn c thy
trong qung co? Hu ht mi ngi khng tin. Hu qu l, a s cng chng khng c qung
co, hoc quan tm nhiu n chng trnh qung co trn i pht thanh v truyn hnh.
Tuy vy, thc t cn t hn na. Theo mt kha cnh no , mi thng ip qung co u
cha hm tri ngc vi iu m ngi i qung co mun nu ra. Trong mt s tnh hung
ci hm tri ngc mnh n ni qung co tr nn li bt cp hi i vi ngi i qung
co.
56
phng din dch v khch hng. Ford cng khng nm trong danh sch Top Ten v phng
din s tha mn ca khch hng.
Thng ip (v cht lng) c th l ng, nhng ngi gi thng ip (qung co) l sai.
Qung co khng ng tin cy. Ngi ta khng tin vo qung co bi v ngi ta cho n l thin
v. Qung co l ting ni ca ngi bn hng. i vi ngi mua hng tim nng, qung co
khng c tnh khch quan. Ngi tiu dng khng th c cch no kim chng mt cch c
lp tnh xc thc ca ni dung qung co.
c qu nhiu qung co vi ni dung qu ng n ni lm cho hu ht cng chng coi tt
c qung co l thi phng. Trong cc v kin lin quan n qung co c ni dung cng
iu, ngi ta bnh vc n bng ci tn s thi phng bnh thng ca qung co.
An ton ca bn l u tin hng u ca chng ti
Khi ni v vn v xe ca chic xe Explorer, Ford cng kh kho chng khc g Firestone. Hng
Ford tng ng qung co nh th ny An ton ca bn l u tin hng u ca chng ti.
Ti xin cam oan rng khng ai hng Ford c th yn tm cho n khi mi v xe cn thu hi
c thay th. Qung co ny do Jacques Nasser, Ch tch kim Tng gim c Cng ty
Ford Motor k tn. (Gn y chnh ng Nasser b thay th.)
ng l Ford v Firestone nn lm g?
Khng lm g c. Hy vng duy nht ca h c c l theo thi gian ngi mua v xe s qun i.
V h s qun thi, nu nh Firestone chu kh ch. Thi gian hn gn mi vt thng c m.
a ra qung co trong tnh hnh nh vy chng khc g du vo la. N ch khin vn
trm trng hn bng cch nhc li cho khch hng mua v xe rng cng ty c vn v an ton.
Khi mt hng hng khng c mt my bay ri, lp tc n s bi b ngay mi qung co, t nht
l mt thng. Chc chn l h khng bao gi ng qung co i loi nh, Chng ti tng gp
i n lc duy tu bo dng.
Hm tri ngc
Khng ch c cc tng gim c cng ty, m c nhng ngi ni ting, ngi sao in nh v cc
nh chnh tr thng khng cn nhc n cc hm trong cu ni ca h. Khi Richard Nixon,
mt tng thng duy nht ca nc M buc phi t chc, tuyn b, Ti s khng t chc, th
mi ngi dn nc M bit rng ng ta s t chc.
V bn th on xem, ngi ta s ngh g khi Nixon tuyn b, Ti khng phi l mt k la
o? Bn on chnh xc.
V bn th on xem, ngi ta s ngh g khi nghe Bill Clinton ni, Ti khng c quan h tnh
dc vi ngi ph n Monica Lewinsky? Bn on chnh xc.
58
V bn th on xem gii ti chnh s ngh g khi Tng thng Fernando de la Rua ti khng nh
vi th gii rng Argentina s khng tuyn b v n? Bn on chnh xc. (V h ngh
ng.)
Vy hm ca qung co ni rng i h gi. Mi th trong ca hng u gim gi 50% l g?
Tt nhin ri. Ngi ta s ngh bn chm t khch hng bi v gi thng thng ca bn l
qu cao ri.
Hm ca qung co
Hm ca vic hng hng khng ng qung co ha hn tit kim c s tin ln nu bn
t v trc hai tun v ngh qua ti th by l g?
Tt nhin ri. Ngi ta s ngh rng hng hng khng chm t khch hng bi v tnh gi
cc bnh thng qu t.
Bn ngh xem nhng ngi mua xe -t s ngh g khi hng Oldsmobile m chin dch qung co
ni rng, y khng phi l Oldsmobile ca cha bn?
Tt nhin ri. H s khng ni nh vy, nu nhng ngi gi khng li chic Oldsmobie. Ti
khng mun li chic xe ging nh chic xe ca cha ti. Th l doanh s gim i 15%.
Chin dch qung co ca Oldsmobile c mi th m mt chin dch qung co tt nht cn
phi c. l mt thnh cng ca s sng to, n c gi tr li ni, n tr thnh mt phn
ca vn ha qun chng. N lm c mi th, tr vic bn c xe.
Bn ngh g v vua Fahd ca Saudi Arabia? Vua Saudis tiu hng triu -la cho chin dch
qung co nhm mc ch nng cao danh ting ca mnh, bao gm qung co 12 trang, in bn
mu trn cc tun san.
Trong ng trch dn li ni ca George Bush cha Mt v quc vng y tinh thn hp tc,
quyt tm, v tn trng nguyn tc. Ngi l mt con ngi tuyt vi. Ti c quan h c nhn rt
gn gi vi Ngi. Ti rt knh trng Ngi.
Bn ngh g v v vua Fahd ny? Mi ngi ngh v ng ta nh mt nh lnh o c ti ca mt
quc gia c ti. Liu qung co dy 12 trang c lm thay i c nhn thc ny khng?
Chng ti rt nghi ng iu ny.
Bn s ngh g khi gp li mt ngi m sut hn chc nm qua khng gp nhau v ngi
ni, Trng bn tuyt qu?
Tt nhin ri. Bn t nh, chc mnh trng t hi qu.
59
60
Cc nh lm qung co ang ginh c cc vai chnh trong cc chng trnh mi trn truyn
hnh, vit qung co trn cc tm ngn b-tng ti cc nh xe v ang tm cch a sn
phm ca h vo cc knh truyn hnh bng phng tin in t pht li nhiu ln nh h
lm gn y trong cc chng trnh tng thut bng chy. H cng ang b tin ra a
sn phm ca h vo cc b phim nha.
Vi chi ph khong bn triu -la, Honda ang ti tr cho Pulse: A Stomp Odyssey (Nhp iu:
Mt cuc phiu lu ca bc chn), mt phim kh ln dnh cho cc rp IMAX. Hng Pfizer cng
ti tr mt cun phim IMAX cho thng hiu Certs ca n.
Ti sao c nhiu nh qung co i tm kim gii php truyn thng mi nh vy? S tht n
gin l qung co theo kiu truyn thng khng my hiu qu. Nu khng nh vy, bn s
chng nhn thy cc qung co bng kh cu, trn bi bin, nh v sinh, hay trong cun sch.
C c sn phm hay dch v tt hn vn cha . Cng nh c gi r hn vn cha .
thnh cng trong thi i ngy nay bn cn to ra mt thng hiu tt hn. Vy thng hiu l
g? Thng hiu l s nhn thc trong u ca khch hng tim nng.
Nhn thc chnh l iu ch yu nht, v qung co c coi l con ng duy nht to nn
mt nhn thc tt hn. iu khng ng, nhng chnh li l mt nhn thc.
C mt gii php khc tt hn
Gii php tt hn l thng tin i chng, hoc nh cc nh hnh ngh thng gi n l PR,
tc l quan h cng chng.
Bt k bn gi tn chc nng l g (thng tin i chng, PR hay quan h cng chng) th mc
ch vn nh nhau. K cu chuyn ca bn mt cch gin tip thng qua bn th ba, ch yu l
phng tin truyn thng.
C rt nhiu bt li i vi PR. Bn khng th kim sot ni dung, bn khng th kim sot thi
im, v bn khng th kim sot hnh thc bn ngoi thng ip ca bn. Bn thm ch cn
khng th bit chc thng ip ca mnh c c truyn i hay khng.
Th nhng c mt li th ca PR b p cho tt c cc bt li ca n. PR c c s ng tin
cy, qung co th khng. Ngi ta tin nhng g c trn bo hay tp ch, hay nghe qua i pht
thanh hay nhn thy trn truyn hnh.
Khch hng l nhng ngi hoi nghi, ng vc v thn trng. Khi m khi lng qung co leo
thang, h quay qua cc ngun c thm quyn, bn th ba, c lp c khuyn co v t
vn. l bn b, ngi thn trong gia nh, lng ging, v tt nhin phng tin truyn thng
i chng vi mi hnh thc.
Rt him khi ngi ta i kim chng qung co.
64
PHN 2
S ln ngi ca PR
10. S LN NGI CA BN TH 3
Tt c nhng g ti bit, Will Roger ni, cng ch l nhng th ti c c trn bo. l
s tht. Hu ht ngi ta ch bit nhng g h c, nghe, hay nhn thy trn cc phng tin
truyn thng hoc l nhng g h bit c t nhng ngi m h tin tng.
Cuc sng qu l phc tp. Liu ai c th gi i kim tra cht lng hay cc c tnh ca sn
phm hay dch v m h mun mua? Bn thn chng ta u b dn dt lng vng bi cc
phng tin truyn thng i chng.
Hng no sn xut xe -t tt nht? em cu hi ny hi mt ngi bnh thng th thng
bn s c cu tr li l Mercedes-Benz. Sau hi, bn c mt chic ch? Khng. Bn tng
li qua cha? Cha. Bn c quen ai s hu n khng? Khng.
Lm sao m h bit rng bn bit hng no sn xut xe -t tt nht? Bn phi l ngi hi
hc kiu Will Rogers hay Jerry Seinfield c th tha nhn rng, Tt c nhng g ti bit
cng ch l nhng g ti c c trn bo thi.
Thng ngi ta xc nh ci g tt nht bng cch tm xem ngi khc cho ci g l tt nht. V
hai ngun chnh xc nh iu ny l phng tin truyn thng i chng v truyn ming.
Bn khng th sng trong mt th gii hin i ngy nay m trong vic quan st thc ti ch
c bng mt v bng tai. Bn s phi ph thuc vo i mt v i tai ca bn th ba ng gia
bn v thc ti. Cc phng tin truyn thng i chng l nhng cu ni cc k quan trng
lm tng ngha cho i sng.
Nu thiu vng thng tin t cc phng tin truyn thng, bn khng th tham gia vo i
sng chnh tr v kinh t ca x hi ny. C th bn khng tin vo tt c mi th bn c t bo
ch, nhng bn s b nh hng rt ln bi chng.
Nu so snh vi sc mnh ca bo ch, qung co hu nh chng to c s tin cy no. Gi
s bn c mt la chn. Bn ng mt mu qung co trn bo hay tp ch ca chng ti hoc
l chng ti s ng ti cu chuyn ca bn thnh mt bi vit thc s. Liu c bao nhiu cng
ty s thch qung co hn l bi vit kia?
Khng ai c. Qung co chng em li mt s ng tin cy no.
Mt vi cng ty thm ch cn mun ng qung co trng ging nh mt bi bo. Nhng ci
mo vt ny nhanh chng b cc ta bo ngn chn bng cch ghi ln trang ch qung co
65
66
co ca Apple Macintosh 1984, ch pht sng mt ln duy nht trong chng trnh Super
Bowl 1984.
Ni mt cch thnh tht, nu bn tng xem mu qung co Macintosh trn truyn hnh (l
mt trong 237 tit mc qung co tra tn bn ch trong ngy ch nht c bit ), liu sang
ngy hm sau bn c cn nh n n khng? Ri mt tun sau ? Mt nm sau ?
S d by gi ngi ta cn nh mu qung co l do c nhiu bi vit xut hin trn cc
phng tin truyn thng i chng ri. Chnh thng tin i chng gip cho mu qung co
c nh n. Khng c PR, mu qung co ca Macintosh cng ch ging nh nhng
chng trnh qung co trn truyn hnh khc m thi.
(Nhn tin, nu qung co Macintosh qu hiu qu nh vy, th ti sao thng hiu Macintosh
khng c bit n nhiu nh cc thng hiu hng u khc nh Dell, Compaq, HewlettPackard, v IBM?)
Cc hng qung co thch cc qung co to ra thng tin i chng bi v thng tin i chng
khng ch mang li li ch cho n m cn cho c khch hng. i vi nhiu cng ty qung co,
cc chng trnh qung co ch l cc ci mc treo cc chin dch thng tin i chng.
Chin dch qung co to ra thng tin i chng hiu qu nht ca mi thi i c l l chng
trnh qung co Pepsi-Cola vo nm 1984 vi s c mt ca ngi sao Michael Jackson. Pepsi
gp vn may ln khi mi tc ca Jackson bc chy lc ang quay phim qung co, v gii bo
ch nh b ln cn st v s kin ny. Thng tin i chng to ra bi mi tc la lm li cho
Pepsi nhiu hn bt k chng trnh qung co trn truyn hnh no trc .
Ba nm sau, Coca-Cola tr li vi s c mt ca Max Headroom, ngi ch trong thi gian ngn
tr nn ni ting v c ng ti trn trang ba ca tp ch Newsweek v trn cc phng
tin truyn thng i chng khc.
Ngnh qung co hu nh t b iu tng c gi l cho hng trn bo (salesmanship
in print). iu ny c ngha l mt mu qung co l thay th cho ngi cho hng ni vi
cc khch hng tim nng v cc c tnh v li ch ca sn phm. Bn khng th trch h.
Qung co ngy nay c qu t s tn nhim n ni khng th lm mt ngi cho hng hiu
qu.
Ci ang thay th ngh thut bn hng gi y gm hai mc tiu song song l gi tr li ni/gi
tr thng tin i chng. Cc hng qung co mun to ra cc chin dch khuy ng c vic
truyn ming v phng tin truyn thng. V v kh li hi cho vic ny l to ra cc gi tr gy
sc.
68
69
Mc d thng hiu Altoids khng do thng tin i chng xy dng nn, nhng thnh cng ca
n cng thu ht kh nhiu s ch ca gii truyn thng. Thnh cng v thng tin i chng
ngy nay thng gn kt cht ch vi nhau, tht l kh tm thy ci ny m thiu vng ci kia.
Nhc nh ch khng lp lun
Qung co khng th l mt lun c. N ch c th l mt s nhc nh.
Chc nng nhc nh ny c th l quan trng, nhng ch sau khi mt thng hiu to lp
c uy tn ca n bng nhng cch khc, thng l bng quan h cng chng. (Xem Chng
21, Duy tr thng hiu.)
qua ri ci thi coi qung co nh l mt cng c xy dng thng hiu. Nhng qung co
li c mt i sng th hai nh l mt cng c duy tr thng hiu, mt khi thng hiu
c xy dng thng qua PR.
Cch xy dng mt thng hiu l bng PR.
11. XY DNG MT THNG HIU MI BNG PR
Cng ty no l c a tin nhiu nht trn th gii? Theo Carma, mt cng ty chuyn phn
tch v truyn thng cho rng chnh l Microsoft.
Microsoft ch l mt cng ty mi hai mi by tui u, th m thng hiu Microsoft tr
thnh thng hiu gi tr ng hng th hai trn th gii, ch sau Coca-Cola. Theo Interbrand,
mt cng ty chuyn nh gi thng hiu, thng hiu Microsoft tr gi 65 t -la.
Cc gio s qung co khng ngt tng i tng li mt cu kinh v tip th, y l qung co xy
dng nn thng hiu. V qung co tt to dng cc thng hiu ln. C phi qung co
lm nn tn tui Microsoft?
Khng, mt ngn ln khng. Nu nh Microsoft khng thc hin mt qung co hay gii thiu
trn truyn hnh no trong sut thi gian hai mi by nm hot ng, liu c ai nghi ng vic
Microsoft vn l thng hiu gi tr th hai trn th gii khng? Chng ti th chng nghi ng g
c.
Quy m khng to nn thng hiu
C th bn cng ang ngh rng k c thng tin i chng cng khng to nn thng hiu
Microsoft. Microsoft l mt thng hiu mnh bi v Bill Gates xy dng nn mt cng ty
thnh cng vt bt di ci tn Microsoft. Phi chng sc mnh ca mt thng hiu l nm
trong quy m cng ty v khng nm trong mc thng tin i chng ca n?
70
Chng ti khng ngh nh vy. Bn tng nghe qua ci tn Cardinal Health, Delphi
Automotive, Ingram Micro, Lehman Brothers Holdings, McKesson HBOC, Reliant Energy,
Southern, Tosco, TIAA-CREF, hay Utilicorp United?
Mi mt trong mi cng ty ny c quy m cn ln hn c Microsoft, nhng khng c ai trong
s h xy dng c thng hiu c th so snh c vi ngi khng l Microsoft. Ly
trng hp ca TIAA-CREF lm v d. Nm ngoi doanh thu ca cng ty ny l 38 t -la so vi
23 t -la doanh thu ca Microsoft. Nhng Microsoft l mt thng hiu cn TIAA-CREF l mt
tr a.
Thng tin i chng xy dng thng hiu
Mt s lng rt ln thng tin i chng xy dng nn thng hiu Microsoft. Chng ti
hon ton chc chn rng bn cn nh mnh c hng t cu chuyn v Microsoft v sn
phm ca n. Windows 95/98/NT/2000/XP, Word, Excel, Power Point, Xbox,.Net. Nhng bn c
nh mt mu qung co no ca Microsoft hay khng? Ta l g? Mu qung co ni
vi bn nhng g? c bit, qung co ni vi bn iu g v Microsoft m bn cha bit
trc ?
Th cn vic tung ra thnh cng nhn hiu Windows 95 th sao? C th bn ang suy ngh nh
th. Bn c tht s ngh rng 200 triu -la m Microsoft b ra cho vic qung co v
khuyn mi lm nn s thnh cng ca Windows 95? Hay nh tm triu -la m Microsoft
tr cho Rolling Stones c quyn s dng bi ht Start Me Up ca h cho chng
trnh qung co trn truyn hnh?
Liu c phi Start Me Up khin cho ngi ta xp hng di trong nhiu gi lin ch t
pht hnh na m ca Windows 95? Khng. Nu m khng h qung co th Windows 95 vn
thnh cng. l mt sn phm mang tnh cch mng, gii truyn thng a tin lin tc, v kt
lun ca gii truyn thng cho rng Windows 95 l tng lai ca vic s dng my tnh PC
tung Windows 95 ln cao.
gii thiu Windows XP, Microsoft tr cho Madonna mt khon tin ng k cho bi ht
Ray of Light. Nhng s thnh cng ca XP l nh gii truyn thng, ch khng phi nh
Microsoft hay chin dch qung co ca n. Cng chng b lung lc bi thng tin i chng, ch
khng phi bi ging ca ngt ngo ca Madonna.
Trong vic xy dng thng hiu, qung co khng cn thch hp na. Ci to lp nn
thng hiu l cc thng ip ca gii truyn thng. Cng c nhiu thng ip, thng ip cng
thun li th thng hiu cng mnh hn.
71
Cng cn lu rng thng tin i chng xy dng Bill Gates thnh mt trong nhng nh lnh
o doanh nghip ni ting nht. R rng khng phi l qung co nng Gates ln thnh mt
thng hiu c nhn y sc mnh.
Xy dng thng hiu Linux
Mt trong nhng v d in hnh cho vic thng tin i chng c th xy dng mt thng hiu
nh th no l Linux. y l mt thng hiu cha tng c qung co bao gi bi v n
khng thuc s hu ca bt k ai. Linux l mt phn mm ngun m m cc nh lp trnh u
c th s dng thoi mi, h ch vic xem m ngun v thay i n cho ph hp vi cc nhu cu
ca h.
L mt thng hiu, Linux c khong 99% gii cng ngh cao bit n, v lm cho cha
ca n, Linux Torvalds tr nn ni ting khp th gii. Bn bit rng Linux tr nn ni ting khi
gim c iu hnh Steve Ballmer ca i th cnh tranh chnh ca n l Microsoft ln ting
kch n l mt khi u bm ly mi th m n ng n, di kha cnh s hu tr tu.
(Mi thng hiu u cn c mt i th; l mt trong nhng nguyn tc c hu ca tip
th. Pepsi-Cola c Coca-Cola. Burger King c McDonalds. Phe Cng ha c Phe Dn ch.)
C mt s t chc phi chnh ph n lc gy dng nn nhng thng hiu ton cu mnh m
ch vi cc k thut PR. Trong c Greenpeace, World Wildlife Fund, PETA v Amnesty
International.
Xy dng thng hiu Segway
Liu c th xy dng mt thng hiu ni ting ch trong thi gian ngn m khng cn n
qung co? Hn nhin ri. Vic tung ra loi xe superscooter hiu Segway minh ha cc yu t
chnh trong mt chng trnh xy dng thng hiu m khng dng bt c k thut g khc
ngoi PR.
1. Xy dng chm ri. iu v cng cn thit l tit l thng tin cho gii truyn thng
nhm to s quan tm v cm gic hi hp i vi sn phm trc khi n thc s c tung ra.
Vi m danh ginger (gng), xe superscooter hiu Segway tr thnh ti bn tn trn cc
phng tin truyn thng v Internet trong gn mt nm trc khi n c cng b hi thng
12-2001. Cn st bt u r ln trong thng 1-2000 khi thng tin c tit l cho bit rng
mt hp ng tr gi 250.000 -la k vi tc gi ca mt cun sch c cp chi tit v sn
phm mi ny, nhng vn cn nm trong vng b mt. Tin v cun sch ni trn c ng
ti trn trang Inside.com, cng lm tng thm iu b n v sn phm.
2. Mt tn sn phm mi. Gii truyn thng ch ng nhng g mi m, ch khng phi
nhng g tt hn. Mt trong nhng quyt nh quan trng nht m bn cn phi thc hin l
t tn cho sn phm mi. Segway c gi l human transporter (xe ch ngi). Ci tn
72
73
3,5 ln i vi cc chui ca hiu thi trang khc. (Mt s ph n Ty Ban Nha ngng mua cc
tp ch thi trang. H ch n Zara xem liu c kiu g mi.)
Amancio Ortega, mt doanh nhn sng khp kn l ch s hu Zara (v mt s chui ca hiu
bn l khc gm c Massimo Dutti, Pull & Bear, Bershka, Stradivarius, v Oysho), c coi l
ngi n ng giu nht Ty Ban Nha, vi ti sn tr gi khong 6,6 t -la.
Qung co khng th thay th PR
Vua ca Colas gn y tung ra loi nc ung tng lc c tn KMX, mt ci tn chng ni
ln ngha g. Vi b phn tip th thnh tho ca Coca-Cola, ngun lc qung co khng gii
hn, v s h tr ca mt s hng qung co danh ting nht trn th gii, liu KMX c nh
bi c Red Bull tr thnh thng hiu nc tng lc s mt? D nhin l khng.
Nu qung co vn cn sc mnh nh nhng ngi c xy n tng tuyn b th KMX hn s d
dng qua mt ngi mi pht x o kia. Nhng n khng c mt c hi no c, bt chp s
sng to trong cc thng ip qung co km vi mt ngn sch qung co khng l.
Ch mi vi nm trc y Coca-Cola c dng chin lc tng t nhm lt Snapple, mt
thng hiu sn phm thin nhin vi ch mt vi mu qung co khng ng k. Coca-Cola
b ra hng triu -la M tung ra Fruitopia, nhng hon ton tht bi v mt c ng tin.
Bn c bit bt k sn phm dn u th trng no b lt bi mt kiu chin dch qung co
rt mnh cha? Ngoi tr Altoids, chng ti khng bit n bt k mt trng hp th hai no.
Vi vic chi mnh tay cho qung co (Avis ch ng th hai trong lnh vc cho thu xe hi, vy
ti sao bn n vi chng ti? V chng ti n lc hn), liu Avis c th lt Hertz tr
thnh dn u? D nhin l khng.
Vi cc gii thng m Pepsi ginh c cho cc chng trnh qung co The Pepsi Challenge
(Thch Thc Pepsi), The Pepsi Generation (Th H Pepsi), Pepsi qua mt Coca-Cola
ng u? D nhin l khng.
Vi my v gy n o t chin dch qung co Bunny, Energizer nh gc Duracell tr
thnh thng hiu dn u trong th trng pin? Cng khng nt.
Cc hng qung co thng tin rng tip th l mt cuc chin ca qung co thay v l cuc
chin ca cc sn phm. Khi Wells, Rich, Greene nhn c hp ng qung co cho thng
hiu cola Royal Crown vi nm trc, ngi sng lp hng, Mary Wells Lawrence tuyn b,
Chng ti s tin ra git cht Coke v Pepsi. Ti hy vng qu v s tha li cho li l , nhng
chng ti thc s nh n st th.
Thng hiu duy nht b git chnh l Royal Crown. Th phn ca n hin nay ch bng phn na
lc Wells, Rich, Greene nhn hp ng qung co cho n.
75
Bn thn qung co khng c vai tr thch ng no trong vic xy dng thng hiu. Vai tr
ca qung co v bn cht l phng ng. Qung co ch c th bo v thng hiu mt khi n
c xc lp.
Xy dng thng hiu sch
Ln cui cng mt chin dch qung co lm cho mt cun sch tr thnh bn chy nht l
khi no vy? Thng tin i chng chc chn lm c iu ny. Vic truyn ming i khi
cng lm c. Nhng qung co th khng bao gi.
Hin ti, nhng cun sch c lit vo best sellers (sch bn chy nht) nh Who Moved
My Cheese? ca Spencer Johnson, Jack: Straight from the Gut ca Jack Welch, b Harry Potter
ca J.K.Rowling, The Corrections ca Jonathan Franzen, tt c u nhn c s hng ng
nhit lit ca thng tin i chng.
Cha tng c cun sch no c ni n nhiu nh b Harry Potter, v doanh thu ca n
ni ln iu . Ch ring lng pht hnh M cho bn tp u ca b Harry Potter ln ti
65 triu bn.
Nh xut bn cun sch ca Franzen chng hn, in thm na triu bn tc phm The
Corrections sau khi n c Oprah Winfrey chn cho cu lc b sch ca b. Bao nhiu chng
trnh qung co trn truyn hnh vo gi cao im c th snh ngang hng vi ci gt u chp
thun ca Oprah? Tht kh tng tng c.
C cun sch no nm trong cu lc b sch hng thng ca Oprah th u i vo danh sch
nhng cun sch bn chy nht ca t New York Times. Trong mt nm gn y, 42 trong s
100 cun sch hng u hoc l c nhc n trong chng trnh truyn hnh ca b hoc l
cc tc gi ca chng c b phng vn. Philip C. McGraw (Tin s Phil), chuyn gia v hnh vi
con ngi l khch mi thng xuyn trong chng trnh ca b, c ba cun sch u ng
u danh sch nhng cun sch bn chy nht trn t New York Times, trong cun gn y
nht l Self Matters.
Spencer Johnson, ng tc gi cun The One Minute Manager, l mt thin ti PR. Trc khi
cun sch gn y nht ca ng, Who Moved The My Cheese? c pht hnh, Tin s Johnson
b ra nhiu nm lin gi bn tho cun sch ca ng cho cc tng gim c ca 500 cng ty
hng u th gii theo xp hng ca tp ch Fortune v cc nhn vt c nh hng khc.
Nhiu cng ty ln nhanh chng hi p s tip xc trc tip ny. Ngn hng Hawaii t
4.000 cun cho nhn vin. Mercedes-Benz, 7.000 cun. Southwest Airlines, 27.000 cun. y
ch l mt v d in hnh v k thut xy dng chm ri, rt quyt nh trong mt chng trnh
PR ngy nay.
76
l mt s kin c xy dng chm ri, cn c, tin hnh hon ton bng truyn ming,
tuyt i khng c kiu qung co hay tip th truyn thng, Tin s Johnson pht biu.
Khi Tony Soprano ni vi bc s tm thn ca ng trong b phim The Sopranos trn knh truyn
hnh HBO rng ng thch cun Ngh thut Binh php ca Tn T, lp tc cun sch ny nhy
vt ln ng hng th su trong danh sch nhng cun sch bn chy nht ca t USA Today.
Nh xut bn phi in thm 25.000 bn ca cun sch 2.400 nm tui ny.
Xy dng thng hiu dc phm
Hy xem ci tn Cipro c nhc n nh th no mi nh v cc thng tin v cn bnh
than. V Viagra tr thnh loi tn dc bn chy nht trong lch s khng phi do qung co
m l do thng tin i chng. Cc loi thuc gim au nh Vioxx, Vicodin, v OxyContin cng
nhn c s hng ng rng ri ca thng tin i chng.
Viagra, dc phm u tin tr chng ri lon cng dng, hay bnh bt lc. Proxac, thuc
u tin iu tr trm cm. Valium, thuc u tin tr chng lo lng, hi hp. Cc loi dc
phm ny v nhiu loi khc tr nn ni ting nh thc hin rt tt hai iu: (1) i u trong
mt loi sn phm mi; (2) s dng ro rit thng tin i chng.
Chng trnh PR cho cc loi thuc theo toa thng li cun thng tin i chng t mt giai
on sm sa, i khi mt vi nm trc khi sn phm c tung ra. Pleconaril, thuc u tin
tr chng cm lnh, va nhn c mt lng ln thng tin i chng. Tng t l Xolair, loi
thuc theo toa u tin c ch IgE, loi ha cht chng d ng trong iu tr hen suyn.
Sau khi mt loi thuc theo toa tr nn thnh cng vi cc k thut PR, th c th chuyn
sang qung co duy tr s thnh cng ny. Nm loi dc phm qung co nhiu nht
(Vioxx, Prilosec, Claritin, Paxil, v Zoccor) vn nm trong s mi loi thuc bn chy nht.
Vai tr ca qung co loi thuc theo toa khng nhm lm cho thuc bn chy nht, m nhm
gi cho thuc tip tc bn chy nht.
PR cng c th c s dng ti lp mt thng hiu thuc c b cc thng hiu mi
qua mt. Th nhn vo s thnh cng ca aspirin ca Bayer, hi sinh trong thi gian gn y
nh c thng tin i chng v cng dng ca aspirin cu sng ngi ta khi ung thuc ny
trong lc nghi ng ln cn au tim. Aspirin cng hng li t danh ting ca n nh l mt loi
thuc nhm ngn nga cc cn au tim v t qu.
Xy dng thng hiu chi
Khng c thng tin i chng, ngy nay s kh lng to dng thnh cng cc thng hiu
chi. Vi thng tin i chng, s tha sc vy vng. Cabbage Patch Kids, Furby, Teletubbies,
Ninja Turtles, Mighty Morphin, Power Rangers, Beanie Babies, Barney, Pokemon tt c u
77
thnh cng vt tri v u nh vo thng tin i chng. V hy nhn vo thng tin i chng
lin tc dnh cho bp b Barbie, tr chi Monopoly, v b xp hnh LEGO.
Nm 1996, Rosie ODonnell gn nh n phng c m lm nn tn tui ca thng hiu
chi Tickle Me Elmo bng cch qung b n (t truyn v khng c i hi g) trong mt
chng trnh ni chuyn trn truyn hnh ca Rosie.
Khi bn nghin cu thnh tu ca mt chng trnh PR, thng bn s thy mt khonh khc
ca Rosie. Mt s kin n c to ra dng thc thng tin i chng. Bn khng th ln k
hoch cho cc khonh khc k diu ny, nhng bn cn phi chun b phng khi n xy ra.
Bn cng cn phi chun b nu s thu ht thng tin i chng thnh cng qu mc.
C mt s khc bit gia s a thch nht thi v mt xu hng. Cc thng hiu m ct cnh
qu nhanh th cng d chng tn nh vy. chnh l s a thch nht thi. Chng y hm
nay, nhng s bin mt vo ngy mai.
Cc xu hng th khc. Chng hnh thnh chm nhng s sng lu. Chng khng bao gi c s
bng n nh kiu a thch nht thi.
Hn bn khng mun bin thng hiu ca bn thnh ci c a thch nht thi. Khng ai
mun tm kim n na, Yogi Berra ni, v n qu ph bin.
iu g xy ra vi nhng sn phm sm n ti tn? Chng bin mt cng nhanh nh lc n.
Nm 1983, Coleco Industries tung ra Cabbage Patch Kids vi mt chng trnh PR quy m v
khng c qung co. n ma l, ngi ta tranh nhau mua loi bp b ny trong cc ca hiu.
Phn ng ca Coleco l tng thm. Sn xut nhiu hn, a dng hn, nhiu im phn phi
hn, v d nhin l nhiu thng tin i chng hn. Kt qu l, doanh thu bp b tng vt hn
600 triu -la ch trong hai nm sau .
Sang nm k tip, doanh thu ca Cabbage Patch tt gim xung cn 250 triu -la. Nm
1998, Coleco np n xin ph sn theo quy nh ca Chng 11, v ph sn.
iu g xy ra? Coleco khng tun theo lut chi trong vic kim sot tnh cht sm n
ti tn ca sn phm. Bn nui dng mt cn st, nhng li b i mt sn phm c a
thch nht thi.
ABC phm phi sai lm tng t vi chng trnh truyn hnh nng ca h c tn Who
Wants to Be a Millionaire (Ai mun tr thnh triu ph). Cha y hai nm sau khi n nhy vt
ln chim mt trong ba v tr cao nht theo xp hng ca Nielsen, ngi ta ni n chuyn dp
b chng trnh ny. Trn knh ABC, chng trnh ca Regis Philbin thc hin bn ln mt
tun. l cch chc chn c th git cht mt tit mc vo gi cao im cho d n c c
a chung n mc no. Mi tun mt ln v ngt qung vo ma h l qu nhiu.
78
79
2. Sang thp nin 1960, qung co bc vo k nguyn hnh nh. Mt cng ty nhn thy
rng danh ting, hay hnh nh th quan trng trong vic bn mt sn phm hn bt k mt c
tnh sn phm c th no.
3. Ngy nay qung co i vo k nguyn nh v. thnh cng trong mt x hi qu
nhiu thng tin nh hin nay, mt cng ty cn phi to ra mt v tr trong tm tr khch hng
tim nng, mt v tr c tnh n cc im mnh v im yu ca cng ty cng nh ca cc i
th cnh tranh.
(Nh c thng tin i chng, chng ti thnh cng trong vic xc lp v tr c nh v
cho cng ty qung co ca chng ti, nhng chng ti phm sai lm v khng thc hin bc
tip theo. L ra chng ti phi li dng v PR thnh cng , dp b hot ng qung co
ca chng ti v tp trung vo chin lc, vn l trng tm ca nh v. Tuy nhin, cui cng
chng ti cng thc hin bc tip theo ny v rt hi lng vi kt qu t c.)
Vic tung ra Advil vo nm 1984 thnh cng l do s dng phng php tip cn mt-haiba. Thng ip Advil a ra hnh nh ca ba loi thuc gim au chnh c ghi ngy gii thiu
mi loi thuc: aspirin, 1899; Tylenol, 1955; Advil, 1984. Sau , nhm cng c tng rng
Advil l loi thuc gim au mi nht (v c coi l tt nht), qung co dng thng ip
thuc gim au tin tin.
Ngnh vin thng, c bit l chu u, rt thch s dng phng php tip cn th h cho
in thoi di ng. 1G l th h analog, 2G l th h k thut s, v 3G vi sc hp dn v tm
l l in thoi truy cp Internet. Chng ti khng ngh in thoi th h 3G s pht trin mnh,
nhng sc hp dn v tm l ca nim th h th ba ny th rt mnh m.
Thay i nim tin
Vic to ra mt loi sn phm mi thng i hi phi thay i nim tin mt cch trit . Bn
phi tin rng c hng ngn loi sn phm cha c khai thc ang ch c khm ph. iu
khng may l nhiu nh qun l thi khng tm kim cc loi sn phm mi.
Thay vo , h ang tm cch kt hp cc loi sn phm hin c vo thnh cc sn phm kt
hp (combination product). Truyn hnh vi my vi tnh. in thoi vi Internet. Internet vi
truyn hnh. in thoi di ng vi my tnh b ti. My in vi my photocopy, my qut hnh
nh, v my fax.
nim kt hp ny c gi l tch hp (convergence) nhn c s hng ng hu nh
hon ton ca cc phng tin truyn thng. Nu mi ngi u lm theo nim tch hp ny,
th c hi to ra cc thng hiu mi thng qua vic pht trin cc loi sn phm mi n mt
lc no s kt thc. (in thoi 3G l mt sn phm tch hp, v vy chng ti cho rng
chng s kh t c nhiu thnh cng.)
80
Vi quan im ng h mnh m vic to ra cc thng hiu mi/sn phm mi, chng ti thy
cn phi xc lp mt nim ngc li, m chng ti gi l phn k (divergence).
May mn l lch s ng v pha chng ti. B nh ca my ch trung tm, mt loi sn
phm mi lm nn thng hiu IBM, khng tch hp. N phn k, to ra c hi cho my
trm (Sun Microsystems), b lu tr (EMC), my tnh c nhn (Compaq), phn mm bn hng
trc tip qua my tnh c nhn (Dell), phn mm my tnh c nhn (Microsoft).
Truyn hnh, sn phm mi lm nn tn tui ca ABC, CBS, v NBC, khng tch hp. N
phn k to ra cc c hi cho nhiu loi sn phm v thng hiu mi: truyn hnh cp (ESPN,
CNN), truyn hnh cp cht lng cao (HBO, Showtime), truyn hnh v tinh (DirecTV, EchoStar).
Nhng khng may l cho n by gi, chng ti vn cha th thuyt phc gii truyn thng
ng v pha chng ti. Trong sut tm nm chng ti c gng nu vn v phn k,
nhng cha my thnh cng. V th, chng ti c gng th nhiu cch tip cn khc, v d sm
hay mun th chng ti cng s thnh cng.
Qu trnh thai nghn cng lu th kt qu cng ln. Mt con voi phi mt hai nm c cho
i.
Cu chuyn Whitestrips
Procter & Gamble b ra 90 triu -la cho chng trnh tip th kiu c in tung ra Crest
Whitestrips, trong 40 triu -la l dnh cho qung co trn bo i. (Sn phm l mt hp
ng cc di nha trong dng bc quanh rng trong vng na ting ng h, hai ln mt
ngy vi mc ch lm trng rng.)
Nhng y l k nguyn ca PR, v theo quan im ca chng ti, P&G ang mc phi ba sai
lm c bn:
1. Gii thiu Whitestrips bng qung co thay v bng mt chin dch PR. R rng l PR
ang ng vai tr chnh trong chin dch Whitestrips, nhng bn s lm thui cht tc dng ca
PR khi bt u chng trnh bng qung co. Gii truyn thng thng s khng a tin v cc
sn phm khi h thy chng c qung co.
Phi mt nhiu nm PR c th xc lp mt loi sn phm mi nh Whitestrips, cha
ni n thng hiu. Trn thc t Whitestrips c thng tin i chng nhc n nhiu. N
l loi sn phm c nht trn th trng, v P&G c hng t bng sng ch v sn phm ny.
Chng trnh qung co Whitestrips c tung ra y sng to nhng thiu tin cy.
Ngi thc hin chng trnh ny gii thch tng ng sau chin dch: C nhng th bn
khng mong i n trng nhng li tr nn trng khi bn ch chm vo ci hp . on qung
81
co cho chiu cnh my con kin v mt con tc k bng chuyn thnh trng khi chng b qua
v hp ng Whitestrips. Sng to th c y nhng tht l kh tin.
2. S dng mt ci tn sn phm n theo. Crest l thng hiu kem nh rng. Dng tn
Crest t cho sn phm Whitestrips mi th khng n cho c hai.
Mt sn phm mi m t ph nh sn phm ny th cn c mt thng hiu mi. (Levi
Strauss u tin tung ra loi qun jean c tn Levis Tailored Classics trc khi kp nhn ra sai
lm i tn thnh Dockers.)
Mt ci tn vi mt t s d nh hn mt ci tn vi hai hay ba t tr ln. Khi ngi
tiu dng mun mua mt chic qun jean, ci tn Dockers d nh hn l Levis Tailored
Classics. Nu bn mun mua sn phm P&G mi kia, bn s phi nh n tn c hai t Crest
Whitestrips. Mt thng hiu mi s gim ci tn cn mt t.
Crest l g? L mt loi kem nh rng nga su rng v l loi kem nh rng u tin
nhn c chng nhn ca Hip hi Nha khoa M. Mt ln sng thng tin i chng thun li
gp phn xy dng thng hiu.
Qua thi gian, cc thng hiu s b suy yu i. Crest cn phi duy tr thng hiu kem
nh rng ca n bng qung co. Tuy nhin, a s trng hp, Crest s dng qung co
tung ra hng v mi, bao b mi, v mt sn phm n theo mi. y l mt trong nhng
nguyn nhn chnh dn n vic n b mt v tr dn u v kem nh rng vo tay Colgate
trong thi gian gn y.
Crest Whitestrips s khng ko c kem nh rng Crest tr li v tr dn u ca n.
3. Khng t c mt ci tn c ngha cho sn phm mi. Whitestrips, d nhin l
nhn hiu ng k ca Procter & Gamble. Nhm n trnh cc quy nh v nhn hiu, pha
di tn Whitestrips (bng kiu ch nh hn) l dng ch h thng lm trng rng.
Nhng liu ngi tiu dng s dng nhng t h thng lm trng rng? Khng, h s
khng dng. H s nhc n t whitestrips. Hn na, ngay khi cc i th cnh tranh tm ra
cch n trnh giy chng nhn ng k ca P&G, h s gii thiu no l whitening strips,
clear strips, dental strips, bright strips, smile strips, v.v
Thc ra, cc sn phm lm trng rng ca cc i th cnh tranh (nhng khng phi l
sn phm dng Whitestrips) xut hin nhan nhn trn th trng nh Dazzling White,
Natural White, Dental White, Rapid White, Finally White, Sonic White, v Plus White.
Ri cn nhiu loi kem lm trng rng cng lm vn ri lon thm: Ultra Brite
Advanced Whitening, Colgate Platinum Whitening, v Crest Extra Whitening.
82
83
thnh KFC? Liu International House of Pancakes c th thot khi ch pancakes (bnh kp
khi i tn thnh IHOP? Cn phi lm theo cch khc. The Home of the Whopper thng t gi
n l B.K. v l cch m ch Burger King.
Khi AARP c gng thay i nhn thc ca cng chng i vi n, th t chc ny nn bt u vi
mt t giy trng v phc tho mt chng trnh c tim nng v thng tin i chng. (Khng
c thng tin i chng, th ng ni n chuyn thay i nhn thc. Ch n gin vy thi.)
C mt s thay i x hi ng k AARP c th trin khai mt chng trnh PR.
Chuyn AARP khng mun b gn vi t retired (hu tr) th chng c g ng ni c. Chuyn
duy nht ng ni l AARP mun mnh tr thnh ci g trong nhn thc ca mi ngi. V l
g? ngh ca chng ti: nn thay th ch retired bng ch revitalizing (hi sinh), nh trong
American Association of Revitalizing People (Hip hi nhng ngi hi sinh M).
Hy ch trng vo vic gio dc v nhng thay i s xy ra trong cuc i bn sau nm mi
nm u i. (Ch ngh ca chng ti: gip cho na cuc i cn li ca bn).
Cc mc tiu thay i. tui 21, ngi ta mun mt vic lm vi mt tng lai, mt vic lm
c th mang li danh vng v tin bc. tui 50, tui thch hp gia nhp AARP, ngi ta c
th mun mt cng vic vi mt mc ch l c th to ra s khc bit v tm kim s hon
thin mnh.
Con ngi ta ang sng th hn. tui 21, mt ngi c th d kin lm vic trong 29 nm
trc khi tr thnh thnh vin AARP. Th nhng, tui 50, ngi ta vn c th sng thm 34
nm na. Nu bn c th sng n 50 tui, bn vn cn trung bnh hn phn na i sng
trng thnh ang ch bn.
Con ngi ta ang lm vic lu hn. Mt nghin cu gn y cho thy 40% d nh s tip tc
lm vic kim tin sau khi v hu. 40% khc th c nh tham gia vo cc cng vic tnh
nguyn.
Chng ti cng ngh mt ci tn mi cho t tp ch ca AARP, Modern Maturity (Ai mun tr
trn chn chn?). ngh ca chng ti: Act II (Hi II).
Cng th v l gn y, AARP pht hnh tp ch Modern Maturity bng ting Ty Ban Nha vi
mt ci tn y n tng, Segunda Juventud, hay l second youth (tui tr th hai) bng
ting Anh.
(Hin ti, ngi lnh o mi ca AARP l mt ngi lm PR k cu, c l hi s lm mt s
bc theo hng ny trong thi gian ti.)
Gii php cho mt vn PR lun lun l s tp trung vo mt kha cnh n gin v duy nht.
Nhng cn phi c can m quyt nh lu di u l kha cnh duy nht tp trung
85
vo. Hip hi Ung th M qung b v by du hiu nguy him ca bnh ung th, nhng liu c
bao nhiu ngi c th nh d ch l mt du hiu?
Xy dng li thng hiu Heart
Hi Tim M cng gp tnh trng tng t nh AARP v Hip hi Ung th M. Tt c mi ngi
u bit n Hi ny nhng khng ai bit n i din cho ci g.
Hin ti, Hi Tim M ang qung b v (a) ba du hiu bo ng ca mt cn au tim, (b) nm
du hiu bo ng ca chng t qu, (c) nm nguyn tc c mt tri tim khe hn. Ngoi
ra, hi cng qung b v (d) nm du hiu bo ng bt thng ca mt cn au tim ph n.
Bn th k ra mt bo ng xem.
Tri tim l g? Trong thn thoi, tri tim l trung tm ca tnh yu v s lng mn. Trn thc t,
tri tim l mt ci my bm. My bm l ci khng th thiu trong mi c cu hot ng t con
ngi, xe hi cho n my git. Xe ln v my git ln th cn my bm ln. Xe nh v my git
nh th cn my bm nh.
Mt trong nhng vn v sc khe ln nht M hin nay l chng bo ph. Theo ngi
ng u c quan y t ca M, 61% ngi trng thnh c trng lng qu kh; 27% l bo
ph. Nhng nhng ngi qu kh th khng th i n tim sa xe c mt ci bm ln hn.
(C hn 300 ngn ngi cht mi nm do cc chng bnh lin quan n trng lng gy ra.)
Mt trong nhng nguyn tc c mt tri tim khe hn l duy tr mt trng lng thch
hp. y l tng duy nht m chng ti tin rng Hi Tim M cn tp trung vo. Bi v trn
thc t khng c mt t chc sc khe no khc tp trung vo vn bo ph.
Xy dng li thng hiu Bacardi
Barcadi l mt thng hiu khng cn phi xy dng li. y l loi ru mnh c doanh thu
ln nht M v nh th trong hai mi nm qua. (Khng ch l loi ru rum c doanh thu
ln nht, m cn l loi ru mnh c doanh thu ln nht.)
Cu hi l, liu Barcadi c th tr nn thnh cng hn na khng? Chng ti ngh l c.
Loi rum c in l rum pha vi Coke, l loi chim phn na lng rum c tiu th M.
Nhng nh bn c th d kin, Barcadi chi phn ln ngn sch tip th c m rng
thng hiu. No l Rum martinis, rum pha tonic, rum pha nc cam, rum pha nc thm v
nc da, rum pha nc chanh v ng p lnh.
u l chin lc PR m bn mun s dng qung b cho rum Barcadi?
Chng ti ngh Barcadi nn thu hp din tp trung li. Quay tr li loi thc ung lm cho
n ni ting. Quay tr li qung bo cho rum v Coke.
86
87
hiu yu hn. Nu h nh cn nhc mt torng nhng thng hiu nh hn, h s phi xem xt
tt c v iu ny xem ra qu rc ri. Cch tt nht l chn thng hiu ng u, Datastream.
Nhng liu c khch hng tim nng v bo ch c bit Datastream l cng ty dn u? Hon
ton khng. Hi nm 1993, c 150 nh cung cp nhng ch bn c 27.700 sn phm phn
mm bo tr trong khi tim nng th trng c th ln ti 250.000-750.000 sn phm. Tc l
mc xm nhp th trng ch t 4%-11%. (V thm ch t l ny ni hi qu.)
Datastream tin ln thng tr th trng phn mm bo tr, mt v th m cng ty hin
ang gi.
Cu chuyn Starbucks
Mt trong nhng cch tt nht cy dng v tr dn u l tr thnh thng hiu u tin
trong mt loi sn phm mi. Starbucks l qun c ph theo phong cch chu u u tin. Hn
th na, cc qun c ph Starbucks thng thu ht gii tr, dn thnh th v gii choai choai.
Mt cch t nhin, gii truyn thng u tn dng n c v mt tng v khch hng.
By gi tht kh tung ra sn phm mi thng qua qung co bi v khch hng khng thc
s quan tm nh thi gian trc y, h cng khng tin tng vo thng ip t qung co,
Howard Schultz, ch tch kim ngi sng lp Starbucks, ni. Khi ti nhn vo chi ph qung
co, iu khin ti ngc nhin l ngi ta vn c ngh l n c kh nng hon vn u t.
Mt vi khch hng ni vi chng ti rng h khng phi l Starbucks, h khng c
cappuccino, latte, hay bt c mt loi sn phm th v no khc ni n. y qu l vn
ph bin hin nay.
(Tr li thi k xe -t c gn my radio t tin, mt s ch xe khng mun chuc phin toi
bng cch dn bng ghi khng c radio bn trong knh chn gi. Sau khi ngi ny tr li th
pht hin ai p v ca xe v ghi ln dng ch hy tu mt ci.)
Chng l khng c mt sn phm no th v ni n sao? Tu mt ci. y l cng vic ca
mt nh chin lc PR ngy nay. Hy tm kim mt tng c th thu ht s ch ca thng
tin i chng, nhng phi c chn lc. Thng tin i chng s xy dng mt thng hiu.
Thit lp mt loi sn phm mi
Khng cn phi l sn phm mi gy chn ng. PowerBar l loi bnh tng lc u tin.
Heineken l loi bia nhp khu gi cao u tin, Razor l loi xe scooter cng ngh cao u tin.
Khi thng hiu ca bn i din cho mt loi sn phm mi m n thu ht c s quan tm
ca gii truyn thng, sc lan truyn ca n l v cng mnh lit. Khi Polaroid gii thiu my
nh chp ly lin, Tin s Land v my nh mi ca ng xut hin trn trang ba ca tp ch
90
Time, cc chng trnh tin tc trn truyn hnh v mi phng tin truyn thng quan trng
khc. Qu tht, thng tin i chng lm nn tn tui ca Polaroid.
Khi Xerox gii thiu my photocopy trn giy trn ln u tin, tnh hnh cng xy ra tng t.
Thng tin i chng xy dng thng hiu, ch khng phi qung co.
Vai tr v chc nng thch hp ca qung co l sau khi sn phm c th trng bit n.
Sau khi thng hiu c thit lp, sau khi thng hiu to c nim tin trong tm tr
khch hng tim nng, bn c th s dng qung co tng cng v lm cho ngi ta nh
n. Qung co v nh mt lc lng b binh theo sau mt cuc tn cng bng xe tng hay
my bay. Bn chng bao gi tung ra mt cuc tn cng qun s ch vi mt mnh b binh. Vy
ti sao bn li tung ra mt cuc tn cng tip th ch vi mt mnh qung co?
Cu chuyn Miraclesuit
C nhng thng hiu khng c mt tng PR no c, n ch l mt sn phm hay dch v
bnh thng nh mi sn phm khc. Vi gii qung co, iu khng thnh vn . Nu sn
phm khng c g th v th iu m khch hng cn l mt chng trnh qung co th v bng
s sng to. (Chng ti khng ngh s sng to trong qung co c th mang li hiu qu.)
Tuy nhin, nhng ngi lm PR phi b sung mt th g cho thng hiu nhm khuy ng
thng tin i chng. PR chnh l ngnh i hi tnh sng to.
i khi bn c th lm c iu g ch vi cu ch m thi. Nm 1992, A&H Sportwear
tung ra b bi dnh cho n vi loi thun a chiu cho php s co gin ti u (cc loi bi
khc ch c th co gin theo mt chiu duy nht). B bi ny mang ci tn tht n tng,
Micalesuit (b k diu). Nhng chnh l hng PR Burson-Marsteller din t thnh li
nhng u th ca thng hiu. Bn c v gim c nm k trong 10 giy (Ch mt 10 giy
mc chng vo.)
Khng h qung co, ch duy nht thng tin i chng lm cho thng hiu Miraclesuit tr
nn thnh cng. Cho d b bi ny bn gi cao hn t 20%-25% so vi cc thng hiu
khc, Miraclesuit tr thnh thng hiu s hai trn th trng ch sau Nautica.
Mi nm sau, gi y khi thng hiu c thit lp, v khng cn xa l vi cng chng
na, c th y l thi im chuyn Miraclesuit t con nga PR sang mt con nga qung
co. V chin lc qung co dnh cho Miraclesuit l g? Bn c v gim c nm k trong 10
giy.
Th bn ngh liu c bao nhiu kh nng mt hng qung co cho Miraclesuit trong tng lai s
chu s dng chin lc nu trn? Khng c cht kh nng no c. Kinh doanh qung co tp
trung vo tnh sng to, tm kin s mi m v s khc bit. T kinh nghim c nhn, chng ti
bit rng tht l kh i vi mt hng qung co mi tip nhn mt tng c to ra bi
91
92
To c bi bo ch cht
Trong PR ngy nay, mt trong nhng chin thut hiu qu nht l to ra mt bi bo ch cht.
y l mt bi bo mang ni dung tch cc trn mt t bo (hay knh truyn hnh) ch cht c
th h tr cho ton b chng trnh PR.
Ngy 28-4-1997, trn trang nht ca phn Th trng ca t Wall Street Journal ng ti
mt bi di v pizza ca Papa John.
Khu hiu ca Papa John l thnh phn tt hn, pizza ngon hn.
Thay v nc st c lm t cht lng c c th nc st ca Papa John c lm t nho chn
v c chua ti. Thay v dng nhiu loi ph mt, y ch dng duy nht ph mt mozzarella.
Thay v dng bt ng lnh th Papa John dng bt ti, v y dng nc tinh khit thay cho
nc my nho bt.
Sau vi thng, ni dung ca mt bi bo ch cht thng s c pht tn vo nhiu bi bo
khc. Khng c nh bo no vit v Papa John m qun khng kim tra trc v nhng g m t
Wall Street Journal vit v cng ty ny, v nh c Internet m vic kim tra trc ny rt d
dng.
iu ct li mang li s thnh cng ca Papa John l g? khng ch l s phi by cc li ch
ca sn phm (pizza ca Papa John c nhng li ch g m cc loi pizza khc khng c). iu ct
yu ca cu chuyn ny l pizza ca Papa John l loi pizza ho hng u tin. Nhng li ch ca
sn phm cng c cho v th ho hng y. Nhn t u tin gip cho Papa John chin
thng trong cuc chin thng tin i chng. Bn khng th tr nn ni ting nu bn khng l
ngi u tin trong mt lnh vc.
Trin khai mt thng hiu bnh rn
i khi phi mt thi gian mt cng ty mi tm c mt th g tr thnh ngi u
tin. Industrial Luncheon Services c thnh lp vo nm 1946 l mt cng ty cung cp thc
phm. Hai nm sau, cng ty c khong 200 xe ca hng n ung lu ng, 25 qun n t phc
v cc nh my v mt trm bn hng bng my bn hng t ng. Khi ngi sng lp cng
ty William Rosenberg nhn vo doanh s bn hng, ng nhn thy rng 40% doanh thu t cc xe
bn hng lu ng l c ph v bnh rn. iu ghi nhn ny chuyn mt cng ty cung cp
thc phm khu vc thnh cng khim tn thnh mt thng hiu ton cu.
Rosenberg bn tp trung li bng cch m mt ca hng c ph v bnh rn m sau cng c tn
l Dunkin Donuts, mt ca hng bnh rn u tin cho php khch hng thng thc ti ch.
Ngy nay, Dunkin Donuts l chui ca hng c ph-v-bnh rn ln nht th gii, vi gn 5.000
ca hng M v 35 quc gia khc. (Cc hot ng khc u b dp b.)
93
Sau , l n lt Krispy Kreme, l mt loi bnh rn nng nht hin nay. Krispy Kreme tp
trung vo loi bnh rn ph bng mt ngoi, a n vt ln dn u bng mt cn lc thng
tin i chng.
Ngay trc khi m ca hng Krispy Kreme ngoi Phoenix, Cnh st trng Joe Arpaio,
ngi t gn cho mnh l vin cnh st trng d dn nht M, hi liu ng ta c th l
khch hng u tin hay khng. Krispy Kreme hoan h chiu lng ng Arpaio, nhn vt tr
nn ni ting khi yu cu cc t nhn ca ng mc qun lt mu hng.
Ngi cnh st trng n bnh rn trc my quay truyn hnh v ri nhm nhom bt ra
mt cu tuyt ho: Bnh rn ny ngon ti mc bt hp php.
Krispy Kreme cng lm cho thng tin i chng si ng hn khi ln u tin c c phiu pht
hnh ra cng chng vo thng 4-2000. Vic pht hnh c phiu cha bao gi tt p n th.
Trin khai mt k hoch bn c phiu ra cng chng thng l mt bc i PR rt tt i vi
mt thng hiu ang ln.
Khi no bn khng cn phi l ngi u tin
Cuc i thng khng cng bng. Bn khng th tr nn ni ting nu nh bn khng phi l
ngi u tin lm mt iu g . Nhng khi bn ni danh ri, sn phm ca bn cng
khng cn phi l u tin thu ht s quan tm ca thng tin i chng. Hy nhn vo hai
sn phm ca Microsoft l tr chi Xbox v h iu hnh Windows to nn ln sng hng
ng mnh lit t thng tin i chng nh th no.
Ly v d hng PR Edelman gp phn mang li hng trm cu chuyn v Xbox trn bo ch
trc khi qung co bt u c tung ra. Chin dch ny thnh cng ngoi mong i khi m
ch trong vng hai tun Xbox l tr chi in t c doanh thu ln nht.
Ti sao chng ti khng nhn c s hng ng nh Microsoft? Mt vi khch hng hi
chng ti nh vy. n gin v bn khng phi l Microsoft, chng ti tr li. Thng tin i
chng cng ging nh tin bc. Ngi ngho th cn nhng ngi giu th khng. Nhng ai l
ngi d kim tin? Ngi giu. Vy ai l ngi d thu ht c thng tin i chng? l
nhng cng ty khng cn n n.
Nu bn , bn s thy s bt bnh ng ny trn cc tiu ca bo co Microsoft khai
ph vng t mi: Nim vui l tiu ca bi vit v Xbox trn t New York Times. Nhng cu
chuyn trn t Wall Street Journal khng ni B quyt ca Papa John l khu v, m l B
quyt ca mt hng pizza l khu v, (Papa John khng ni ting c th a n ln u
).
94
Ln v xung ni
V c bn, PR l mt tr chi gm hai bc: (1) ln ni, v (2) xung ni.
Khi bn xy dng thng hiu, l bn ang c y n ln n nh ni truyn thng i chng.
Bn khng khi u ngay ti nh, cng khng d dng tro ln.
Khi bn ln ti nh ri, khi thng hiu ca bn t tm c ln nh Microsoft, khi
chin lc ca bn cng phi thay i. Bn tr nn kn chn. Bn khng l ngi thc hin cc
cuc gi na m bn ch nhn chng thi. Bn t chi nhiu ngh ca gii truyn thng v
ch chp nhn t thi. Chin lc ca bn l khng a tin v thng hiu na m chuyn sang
bo v thng hiu khi cc thng tin i chng tiu cc.
Trn con ng ln ni, chin lc ca bn l trin khai thng hiu. Hy n ly bt c th
g m gii truyn thng mang n cho bn, thng thng s khng phi l mt cu chuyn
trn truyn hnh hay trn mt trong nm t bo ln nht. Thng th bn phi xut pht t cc
t bo nh, t ting tm v sau trin khai cu chuyn vo trong cc phng tin truyn
thng quan trng hn.
Cc thng hiu c th leo ti nh thng l nh thng tin i chng gip sc y n ln. C
th l mt sn phm tt, nhng nu khng c thng tin i chng th n s khng l g c.
Khi bn ang n lc y thng hiu ca bn ln ti nh truyn thng i chng, th mt tng
gim c danh ting s cc k hu ch. Thng hiu kem ni ting Ben & Jerrys gi ny ang
u nu nh khng c Ben Cohen v Jerry Greenfield? Hai nh doanh nghip lp d ny to
nn tn tui ca Ben & Jerrys nh ngy nay.
Khng ging nh cc chng trnh PR, thng l khi u kh khim tn, cc chng trnh
qung co bt buc phi da trn cc tng bng n. Hy chng ti tung chin dch ny
ra bng mt lot qung co mnh m nht t trc n nay cha c bt k cng ty no bt
c u trn th gii to ra c l l khu hiu ca gii qung co.
Bn khng th trin khai mt chin lc bng n nh vy vi mt chng trnh PR. Mi thng
hiu u cn mt lch trnh ca ring n. Thng thng thng hiu ca bn cn c ni n
trong cc phng tin truyn thng nh trc, sau chuyn ln (hay trin khai) n cc
phng tin quan trng hn.
Cn phi c mt qu thi gian cho cc n lc PR c th mang li cc kt qu nh mong i.
S thiu nhn ni d dng git cht cc tng PR tt hn c vic trin khai ti. tng cng
tt hn th vic ghi khc cc tng vo trong tm tr ngi ta cng lu hn. N mi, n
khc l, th ngay lp tc n to ra s hoi nghi. Gii truyn thng i khi cng c thi hoi
nghi nh ngi tiu dng.
95
96
97
98
99
Thc t, Wharton v Kellogg u khng chuyn bit ha cc lnh vc hot ng ny. C hai
trng u c nhiu chng trnh hc a dng v kinh doanh, nhng thnh cng v to ra
c nhn thc rng h l s mt trong mt lnh vc.
Thunderbird (tn chnh thc: American Graduate School of International Management) khng
phi l trng Harvard ca Arizona. Thunderbird l trng hng u v nghin cu quc t,
l trng cao hc u tin ginh trc lnh vc nghin cu quc t ny.
Thng tin lin lc c th lm c g cho Pace
Pace l mt trng i hc t m c ln chng ti c dp n lm vic, nm Manhattan vi
khong 10 ngn sinh vin. Nhng g ngi ta bit n Manhattan l ba ngnh: ti chnh, thi
trang, v thng tin lin lc. Ti chnh th c trng i hc Wharton. Thi trang th c
Vin Cng ngh Thi trang (cng t ti Manhattan). Cn li thng tin lin lc.
i hc Pace nn l mt trng thng tin lin lc. Manhattan l trung tm thng tin lin lc
ca th gii. Gn nh ton b th gii truyn thng u quy t v y, t cc knh truyn hnh
nh ABC, CBS, NBC, n cc tp ch ni ting New York Times, Wall Street Journal, Time,
Newsweek. C ch no tt hn cho mt trng hp thng tin lin lc?
Chng ti khng th lm nh vy, cc quan chc ca Pace ni. Sinh vin mun c nhiu ngnh
hc khc nhau. Theo quan im ca trng: Gn mt th k qua, nhim v ca i hc Pace l
to ra c hi thng qua vic gy dng v gio dc cho nhng ngi con ca New York.
C th nh th, nhng hu ht cc ngi con ca New York u mun c hc mt trng
ni ting vi hy vng danh ting c th mang li ting thm cho h.
Hy thnh tht. i vi bn, Pace ging nh l mt th nc st h ln, phi khng no? L ra
n phi tr thnh mt trng i hc thng tin lin lc ting tm.
16. XY DNG MT THNG HIU A L
Du lch l mt trong cc loi sn phm qung co nhiu nht. Khng ch l cc hng hng khng,
khch sn v cho thu xe, m cn l cc thnh ph, cc bang v cc quc gia b ra mt ngn
khon khng l qung co cho cc tin ch v cc im n ca h. Trong cc chuyn i ca
chng ti, chng ti thng bt gp nhiu c hi cho cc chin dch PR m c th lm cho
qung co tr nn khng cn cn thit na.
Cu chuyn Guatemala
Ly trng hp Guatemala lm v d. a s ngi dn M bit g v t nc Guatemala?
Khng nhiu, ngoi tr l mt nc ngho thuc khu vc Trung M. D kin ny khng
khin cho ngi ta phi i n .
100
C l Peru cn phi thay i t vic ch quan tm n vic qung b Machu Picchu sang qung
b c t nc nh mt tng th.
Nu iu duy nht Php thu ht du khch l thp Eiffel, liu c bao nhiu ngi c th b thu
ht bi nc Php? Khng nhiu lm. Nh vy ch mi thp Eiffel khng chp nhn cho
mt chuyn i ti Php.
Tnh hnh cng tng t i vi Machu Picchu. l mt di sn c sc, nhng khng cho
mt chuyn du lch n Peru.
Mt khc, mt t nc cn c s tp trung vo mt ni m c th thu ht c du khch. V
d Php c Paris. Khi bn n Paris, c nhiu ni bn ving thm k c thp Eiffel.
u l ni tng ng ca Peru? u l Paris ca Peru? Chng ti ngh l thnh ph Cuzco.
Khi bn n Cuzco, c nhiu ni bn gh thm k c Machu Picchu.
Liu Peru c th truyn b Cuzco nh l Paris ca Peru? Khng hn nh th. l mt ci tn
ti (nghe ging nh l mn trng ming ca hay t hn th) v cng khng c ngi ta bit
n nhiu. Hn na, ci tn nh vy khng cha ng ngha lch s ca thnh ph quan trng
ny.
Th ngha thc s ca thnh ph Cuzco l g? Cuzco tng l phn nh ng di sn ch thc
ca n, x s ca ngi Inca. ngh ca chng ti: Ciudad de las Incas.
Khi bn n Ciudad de las Incas, c nhiu ni bn ving thm, k c ch cn i trong ngy
n nhng ph tch rc r nh Machu Picchu.
C Ciudad de las Incas v Guatemaya u c th to ra sc ht i vi thng tin i chng v
gy c n tng ni du khch. Mt chng trnh PR to ra cc bi bo vn cha . Bng
cch ny hay cch khc, bn s phi a ra mt tng i su vo tm tr du khch tim nng.
Liu c kh nng Peru s s dng chin lc Ciudad de las Incas? Khng ln lm. iu ny cng
ging nh chng c mt con cu no chui qua c l kim.
Cu chuyn Panama
Panama, mt t nc Trung M khc, ni ting vi knh o cng tn, nhng vn l mt t
nc ngho vi thu nhp GDP bnh qun u ngi ch c 7.300 -la. Nn lm PR cho Panama
theo cch no?
Chng ti ngh rng Panama nn l t nc thng mi t do u tin trn th gii. Nh
knh o Panama t nc ny l a im l tng quy t v phn phi hng ha bng tu
b i khp th gii. Mc d Panama c cc khu thng mi t do, th nhng thu nhp
102
khu ca n thuc hng cao nht ca khu vc chu M La tinh, t 3%-50% (so vi mc thu ca
Mexico t 5%-20%).
Liu thu quan c phi l mt vn chnh tr? Hn nhin ri nhng bn khng th tch bit PR
ra khi chnh tr.
Bn cng khng th tch PR ra khi tip th. Mt khch hng ni, Chng ti lm tip th, bn
lm PR, l b qun mt ng gp quan trng nht m PR c th em li: thay i mt s
kha cnh ca sn phm hay dch v nhm pht trin thm tim nng thng tin i chng.
Cc cng ty thit k sn phm nhm tha mn khch hng. Him khi h xem xt n cc nhu
cu ca gii truyn thng. Nhng nu mt sn phm khng t c thnh cng v mt truyn
thng th s kh t c thnh cng v mt tip th.
Khi xy dng mt d n tip th cho khch hng, t khi chng ti khng xut cc thay i.
Mt s l thay i nh, phn ln l thay i ln. V s thnh cng ca thng hiu trong tng
lai c lin quan trc tip n nhng thay i chin lc hn l nhng h tr chin thut m
chng ti a ra.
Nu bn c mt chin lc ng n, bn c th gy ra nhng sai st v mt chin thut nhng
vn c th thnh cng. Ngc li, mt chin lc sai lm vi nhng chin thut tuyt ho vn
c th i n tht bi.
Xy dng mt thng hiu thnh ph
Chng ti gp nhng ngi i qung b du lch Sydney, c, ch ngay trc khi din ra
Olympics Sydney hi thng 9-2000.
Mi con mt u s hng v bn, chng ti nhn nh. y l thi im l tng tung ra
mt chng trnh PR nhm qung b Sydney.
Sydney l g? Nu bn c th tr li cu hi ny trong mt khi nim hay mt t duy nht, bn
c th li tng vo trong u ca hng triu ngi ang xem chng trnh Th vn hi
cng nh hng ngn phng vin ang a tin v cc trn u.
Cc thnh ph cn c mt v th tch bit vi v th ca t nc ca n. Paris l Kinh vnh
cu. Th Sydney l g?
Chng ti a ra bn tiu ch cho vic nh v Sydney:
1. phi l mt khi nim xc nh Sydney nh l mt thnh ph tm c th gii
cng vi London, Paris, Rome, New York v Hng Kng.
2. l mt khi nim c ng tin cy cao. Nhng ai bit Sydney khi nghe khi nim
s ni, Vng, Sydney l nh th y.
103
Sydney, thnh ph thanh lch nht th gii. (Sydney, the worlds most sophisticated city.)
Nu bn tng n Sydney, bn s thy cu ni ny khng ngoa mt cht no. Bn c th phn
i rng c, mt t nc xa xi ho lnh v y c su s khng hp vi hnh nh thanh lch.
iu ny hon ton ng.
Nhng thnh ph New York khng phi l nc M. V Sydney khng phi l c. Sydney l
thng hiu th hai, v cng ging nh nhng thng hiu th hai c cht lng khc, nn
c tch ra khi thng hiu th nht.
Trn bn , Sydney nm trong lng nc c. Nhng trong tm tr khch du lch, Sydney v
c l hai ni khc nhau. Sydney thanh lch nhng c th khng. Manhattan khng phi l
Peoria.
Xy dng mt thng hiu Bang
Chng ti tng lm vic cho bang Missouri nhm pht trin chin lc qung b du lch cho
bang ny. Minnesota c nhiu h (Vng t ca 10.000 h). Montana c bu tri (X s bu
tri). Missouri th c g?
Chng ti cho rng Missouri l bang c o trong tt c cc bang v n l ch giao nhau ca hai
con sng chnh ca M, sng Missouri v sng Missisippi. Missouri ng l bang sng nc.
Nhng lm th no gii truyn thng ni n iu ny. Khng d. Gii php ca chng ti l
mt cuc ua ca-n t u ngun ca sng Missouri ( Montana) n St. Louis, l im sng
Missouri chy vo sng Missisippi.
Mt cch ngu nhin khi y l l trnh (theo th t ngc li) m Lewis v Clark thm him
vo nm 1804. V th, gii truyn thng khng th ch a tin v cuc ua ca-n m cn ni v
cuc hnh trnh ni ting ca Lewis v Clark. (Nhng g m Olympics 2000 c th cng hin cho
104
105
107
khe tim mch tt hn chng ta. Ti sao? Theo bo co ca ng, Morley Safer ni rng tt c l
do nhng li ch t vic ung vang . K t , doanh s ca vang tng ln vn vt.
Xy dng mt thng hiu vang gii kht
Cc loi vang gii kht tng tr thnh sn phm qung co nng hi. Thng hiu u tin
gy ting vang l California Cooler thng qua mt chng trnh qung co trn truyn hnh ng
rng vang gii kht l dnh cho nhng k lang thang trn bi bin. Ri Bartles & Jaymes xut
hin trn cc ng bay vi on phim qung co ot gii thng, do Frank (Bartles) v Ed
(Jaymes) din xut. Hai ng gi c v cht phc ny kt thc on phim qung co bng cu ni
a nhn nhn Cm n s ng h ca qu v.
Ch ring nm 1986, Gallo b ra khong 30 triu -la cho qung co Bartles & Jaymes.
Canandaigua chi 33 triu -la qung co Sun Country Classic coolers v mi Ringo Starr lm
ngi pht ngn. Seagram cng b ra mt khon tin ln cho Golden Wine Cooler, tr cho ngi
sao Hollywood Bruce Willis 5 triu -la nh bng sn phm.
Nm 1986 l nm thnh cng v doanh thu i vi vang gii kht. Nhng vi cc thng tin i
chng tiu cc, doanh thu ca cc sn phm ny tt gim nhanh chng. Nm 1992, n rt
xung cn phn na so vi su nm trc . V hin ang tip tc gim.
18. NHN T CN THIU
Nhn t cn thiu trong hu ht cc chng trnh tip th l mt ngi pht ngn ni ting. Bn
thn cc sn phm khng to ra thng tin i chng. Con ngi to ra. Phng tin truyn
thng khng th phng vn mt chic xe hi, mt bnh m hay l mt lon bia. Ngi ta ch c
th phng vn mt nhn vt sng thc s.
Th nhng, nhiu chng trnh PR tp trung vo cng ty v sn phm hay dch v mi m
cng ty ang gii thiu. Hn nhin l cc thng co bo ch cng cp n nhng kin ca
nhiu c nhn khc nhau bn trong v ngoi cng ty, nhng cc chng trnh ny thng li
khng tp trung vo mt c nhn no. ip khc thng nghe l Chng ti khng mun gn
mt c nhn no vi sn phm mi tuyt ho ny, y l s n lc ca mt nhm.
Trong PR, khng c ci gi l n lc nhm. NBC, CBS v ABC khng th (v s khng) thc hin
phng vn nhm. H ch mun tp trung vo mt c nhn c trch nhim cao nht v sn phm
mi tuyt ho .
Ngi pht ngn chnh l b mt v ting ni ca mt thng hiu. Thnh cng sau cng ca
bt k chng trnh PR no, trong mt phm vi nht nh, cng u ph thuc vo tnh hiu
qu ca ngi pht ngn. Ai s l ngi pht ngn tt nht? Trong hu ht cc trng h85p,
chnh l tng gim c. Tng gim c l ngi gnh vc trch nhim nng n nht cho s
thnh cng hay tht bi ca mt thng hiu.
108
109
110
111
113
Thng tin i chng khin cho Snack Wells tr thnh t ng ca ming, v doanh thu ba
nm sau vt ln 603 triu -la. Vo nm 1995, Snack Wells l mt trong mi mt hng
tp phm bn chy nht.
Khng may, ch su nm sau , doanh thu tt gim nhanh chng, cn 134 triu -la. Ti
sao? Nabisco thm vo mt lot cc dng sn phm n theo thng hiu ny (khng c sn
phm no trong s ny c thng tin i chng ni n nhiu), do h mc phi sai lm
tng t nh vi thng hiu Fig Newtons. Mt vi sn phm n theo ny thm ch bao gm
c nhng loi bnh quy khng phi l loi khng bo, hon ton lm ngi ta b nhm ln.
D nhin, to ra thng tin i chng thi vn cha . Bn cn phi bit to ra loi thng tin i
chng thch hp.
tng c quan im cho rng c bt k loi thng tin i chng no vn tt hn l khng c g
c. iu ny ch ng khi ch c mt vi thng hiu trn th trng v hu ht cc thng hiu
u t c nhn bit. Ngy nay, hng trm, nu khng mun ni l hng ngn thng hiu
c nhn bit mc khong 90%. (Nhn vo danh sch mt trm thng hiu ton cu
ng gi nht ca Interbrand t Coca-Cola ng s 1 cho n s 100 l Benetton. Chng ti c
vi bn rng bn s c th nhn ra tng thng hiu mt v cng bit c tng thng hiu
l i din cho sn phm no.)
Tai ha ca New Coke
Khng phi tt c cc dng sn phm n theo u l tai ha thng tin i chng. Mt vi sn
phm kiu ny c th l thnh cng v mt thng tin i chng nhng li l tai ha v mt sn
phm.
Khi Coca-Cola tung ra New Coke, vic loan bo thu ht c s ch ca thng tin i
chng. i din PR ca Coke ti thi im c tnh rng vic gii thiu sn phm New
Coke to ra mt lng thng tin i chng min ph tr gi mt t -la.
C l ngi i din PR mun ni rng thng tin i chng min ph tr gi mt t -la tin
gi. Bi v chng c mt dng ch trn bo no hay mt hnh nh trn truyn hnh no ng gi
mt xu i vi thng hiu Coca-Cola. Kiu thng tin i chng min ph ny gn nh hy
hoi thng hiu mi.
Cha y ba thng sau , Coca-Cola nhn ra sai lm ca mnh v vi vng rt lui nhanh cn
hn c bc nhy theo kiu phi hnh gia ca Michael Jackson trn sn din.
Ti sao khng c ai thuc b phn PR ca Coca-Cola ni rng, Khoan no. Coca-Cola l th
thit. Cng thc ca n gi l Merchandise 7X, ng gi ti ni phi c ct gi trong mt kt
st mt ngn hng Atlanta. V bn li mun thay i cng thc ? Lm nh th chng
khc no gii thiu mt c Cha mi, ci tin.
114
115
Cn nhc n hu qu ca dng sn phm n theo. Khi bn m rng dng sn phm bng cch
thm vo nhng sn phm khc trc nh IBM lm vi PC, khi bn mt i s tp
trung. Bn khng th qung co hay qung b ci dng sn phm bi v chng khng c g
chung ngoi tr tn thng hiu. V vy bn s phi qung co hay qung b ci m rng.
iu ny gy bi ri. Mt sn phm IBM l g? l mt my ch hay my tnh c nhn?
Chin thng ca xe hi Nht
Xem xt cc chin lc trin khai bi ba hng xe -t khng l ca Nht: Toyota, Honda, v
Nissan. C ba i gia ny u mun tin ln t nhng xe nh r sang cc xe hi ln hn, t
tin hn.
Toyota gii thiu Toyota BC (big car xe ln)? Honda gii thiu Honda Super? Nissan
tung ra Nissan Ultra? Khng, c ba hng ny gii thiu cc thng hiu hon ton mi
Lexus, Acura, v Infiniti.
C ba thng hiu ny u nhn c s quan tm nng nhit ti thi im c tung ra. V
c ba tr nn thnh cng ti th trng M.
c bit l Lexus. Ngy nay, Lexus l thng hiu xe hi sang trng c doanh s ln nht M,
qua mt c Mercedes-Benz, BMW, Lincoln, v Cadillac.
Gi y bn ngh th no nu nh mt thng hiu c tn Toyota BC c th cnh tranh li vi
Mercedes-Benz, BMW, Lincoln, v Cadillac? Hon ton khng tt. Vic la chn mt ci tn
ng chnh l mt quyt nh tip th quan trng nht. Mt ci tn ng dn n s quan tm
nng nhit v mt lng khch hng ng k.
Mt ci tn khng ra g s dn bn n ng ct.
Hy s dng thng hiu mi
Khi bn cng c nhiu sn phm da trn cng mt thng hiu th thng hiu s cng yu
i.
u nhng nm 1980, ngay ti thi im tung ra chic my PC, IBM l cng ty mnh nht th
gii. L cng ty kim c nhiu tin nht v l cng ty danh gi nht. Th nhng, gi y IBM
PC ch c trong tay 6% th phn my tnh c nhn.
Tuy nhin, IBM vn l trng hp ngoi l. Sc mnh ca cng ty v sc mnh ca thng hiu
IBM gi cho my tnh c nhn ca n cn c hy vng sng st.
Khi mt dng sn phm n theo c gn vi mt thng hiu yu hn, kt qu s cn t hn
na. Tt c cc my tnh c nhn ca AT&T, ITT, Texas Instruments, Atari, Timex, v Mattel u
ri? Tt c u ra i, b kt liu bi chnh ci tn dng sn phm n theo ca chng.
116
(Nu bn tin vo cc dng sn phm n theo, v nhiu ngi lm tip th tin nh vy, th hy
t hi bn cu hi ny: Dng l l g c th khin hng Toyota i thng hiu Lexus thnh
Toyota? Thm ch ti thi im ny, chng ti bit chng ti c th ni g vi IBM c gng
thuyt phc h nn tip th my tnh cc nhn ca h di mt ci tn khc. Nhng bn bit
ni sao y thuyt phc Lexus lm theo hng ngc li?)
Nhiu hng dc phm ca M ang nhn ra rng mt thng hiu thc hai l cch lm tt
hn nhiu so vi mt thng hiu n theo k c khi cc loi thuc tng t nhau.
GlaxoSmithKline bn Wellbutrin (doanh thu 651 triu -la hng nm) nh mt loi thuc
chng trm cm v Zyban (166 triu -la) nh mt loi thuc gip cai thuc l. C hai loi
thuc ny u chnh xc c cng thnh phn hot tnh l bupropion hydrochloride.
Eli Lilly chn loi thuc chng trm cm ni ting nht v thnh cng cha tng c, l
Prozac, chim khong 30% trong tng doanh thu, cho loi thuc mt thng hiu mi.
Lilly tung ra th trng mt loi thuc thng hiu mi c tn l Sarafem cha fluoxetine
hydrochloride, mt ci tn ca Prozac. Sarafem c qung b nh l mt liu php chng
PMDD (ri lon trc lc hnh kinh). Vic tung ra fluxetine nh l mt loi thuc vi tn mi
cho php Lilly c th tip cn i tng khch hng l ph n v thy thuc ca h m vic
qung b thng hiu Prozac khng th lm c. Prozac l tin tc c. Sarafem v PMDD l tin
tc mi.
Merck bn Proscar cha bnh tuyn tin lit v Propecia tr chng hi u nam gii. C hai
loi thuc ny chnh xc u c cng thnh phn l finasteride. (Nu giao cho nhng ngi
thch dng sn phm n theo lo vic qung b, c l h s dng mt ci tn thi vi lun iu
u hay ui, thuc ca bn y.)
ng phm sai lm. Cc sn phm n theo s lm hng PR. Mc d c hng lot cc bi bo
tung h New Coke v IBM PC, nhng chng ti tin rng dng sn phm n theo ni chung s
khng khuy ng c s ch ca thng tin i chng, trong khi cc thng hiu mi c
kh nng lm iu ny. Gi s IBM thnh lp mt b phn ring v tung ra sn phm my tnh
c nhn u tin di mt ci tn khc cho th trng vn phng. Chng ti tin rng, vic a
tin ca gii truyn thng lc thm ch s cn rng ln hn nhiu.
Mt ci tn mi c th mang li n tng ln hn nhiu v nhng li ch ng sau thng hiu
mi . Khi , gii truyn thng s khai thc cc cu hi nh Ti sao bn dng mt ci tn
mi thay cho ci tn IBM? (Vic tung ra Saturn thnh cng l mt v d tt cho vic mt ci tn
mi s em li hiu qu tch cc v PR. Mt kiu cng ty khc bit. Mt kiu xe hi khc bit.
Cho d Saturn ch l mt kiu xe trong nhiu kiu xe ca General Motors.)
117
118
Sau , Saturn cho ra i kiu ln hn, t hn, dng xe L. Khng thnh cng trong ln gii
thiu ny v l bc m mn cho mt giai on chuyn t thng hiu Saturn ly lng sang
mt thng hiu yu hn ging nh Chevrolet trc .
Khi bn tp trung hn vo mt thng hiu nh Saturn, bn c th to ra nhiu c hi v mt
qung b hn, c nhiu ngi bit n hn. Trong dp k nim ba nm ngy Saturn ra i,
cng ty t chc mt ba tic tr v nh dnh cho nhng ch nhn ca chic Saturn ti nh
my Spring Hill, Tennessee. C khong 44 ngn ch nhn v gia nh v d. 170 ngn
ngi khc tham gia cc hot ng bn hng. (Th lm vic ny vi thng hiu Chevrolet m
xem.)
Nhng g Saturn lm (cho n khi h b mt phng hng) cng ging nh cch m HarleyDavidson lm qua nhiu nm xy dng mt nhm nhng ngi s hu trung thnh gip
bn loi xe ny cho bn b hay hng xm ca h. HOG tc l Nhm Ch S Hu Harley, l mt
cu lc b xe m-t ln nht th gii, vi hn 600 ngn thnh vin v 1.200 chi nhnh cu lc
b trn ton cu.
Tin ln
Ti sao Saturn gii thiu kiu xe ln v t hn, dng xe L? H mun chm sc khch hng
ca h khi ln tui hn, c gia nh, v mun c xe sang trng hn. Nghe th c v hp l,
nhng l mt chin lc sai lm.
Khi mt khch hng tin ln nc thang cao hn trong x hi, anh ta hay c ta s dng cc
thng hiu cng ging nh nhng nc thang . Mt ngi khi cn c thn c th mua
Saturn bi v n d thng, li khng t tin. Khi ngi c tng lng v thng chc,
anh hay c ta s tu mt chic BMW. Khi h kt hn v c con, h mua Volvo, cn ngi chng
li i kim mt chic Ferrari.
Cc thng hiu khi khng c tnh tp trung, th s khng tng thch c vi cc nc thang
ca cuc i. Khi bn c gng p ng tt c mi ngi, cui cng th bn s khng p ng
c bt k ai.
Chin lc th quan trng i vi mt chng trnh PR hn l i vi mt chng trnh qung
co. Bn c th thc hin mt chin dch qung co ngay c khi bn c trong tay mt chin lc
ti. Nhng PR th khc. Nu chin lc ti, thng tin i chng s quay lng vi sn phm ca
bn.
Cu chuyn Fahrvegngen
Vi nm trc, Volkswagen pht hin ra rng mnh cng ri vo tnh trng tng t nh
Chevrolet. H c gng tip th mt lot xe vi rt t im chung. V th hng qung co VW
d ngh ra ch Fahrvegngen, ting c c ngha l kinh nghim li xe th v. Vi 100 triu
119
-la ngn sch chi cho qung co, chin dch mua nhiu trang v thi lng qung co trn
cc phng tin truyn thng.
Nhng tim nng thng tin i chng ca Fahrvegngen l bao nhiu? Khng nhiu.
C g mi v cc xe Volkswagen nm 1990 khng? l mt cu hi m mt phng vin vit v
xe hi c th hi.
Cc xe u mang tn Fahrvegngen.
Khi c hi ti sao cng ty b ra 100 triu -la cho qung co Fahrvegngen, mt v ph ch
tch Volkswagen ni, l s khc bit 180 so vi mi gi c v chit khu qung co trn
th trng hin nay.
iu ng, nhng r rng l chin dch khng lm c g nhiu cho vic thc y doanh
thu ca Volkswagen m tt gim th thm vi nm sau .
Fahrvegngen tip tc c y mnh trong gii qung co v tip th. Mi, c bit, sng to,
khc bit 180 . Rt cuc, hon ton khng ch li g cho cc mc tiu nhm thu ht s ch
ca thng tin i chng.
PR cn phi nm bt sng kin, thuyt phc cc cng ty rng cc thng hiu c xy dng
bng thng tin i chng ch khng phi bng qung co. V sau l pht trin cc chin lc
thng hiu c th to ra sc ht thng tin i chng hiu qu.
Nu mt cng ty qung co pht trin chin lc thng hiu, h thng s lm theo kiu
Fahrvegngen. Ngnh qung co ang tut xung cng, David Ogilvy ni. N b ko xung
bi chnh nhng ngi sng to ra n, nhng ngi khng bit phi bn hng nh th no,
nhng ngi cha tng bn bt c th g trong i nhng ngi coi r vic bn hng, nhng
ngi c s mng l kho lo ph trng, v la bp khch hng a tin cho h ph din
ti nng v tnh sng to ca h.
Fahrvegngen khng ch l ci tn t hi duy nht trong u trng tip th. Cn c hng lot
ci tn nh th tn ti trong th trng ny.
20. T TN THNG HIU
Khng c g trong tip th c th mang li thnh cng nu khng c mt ci tn thch hp. Mt
cng ty tt nht, mt sn phm tt nht, bao b bt mt nht, v tip th hon ho nht cng s
l con s khng nu c mt ci tn ti. Bia Gablingers, loi bia nh u tin, c gii thiu
bng mt mu qung co trn truyn hnh ot gii thng v qung co v nhn c s ch
ca thng tin i chng. Th nhng sn phm sm tht bi sau thi gian u rm r.
120
V ca n khng ngon, l cch gii thch thng thng. Nhng v gic khng ch nm trong
ming m cn phi nm trong u ngi ta. (Nu nh bn tng bn mn m cho mt
thng nhc ang xin gia nhp mt hi b mt v ni rng n phi n su th thch, t bn
bit chng ti mun ni g phi khng.)
Bt k loi bia no c tn Gablingers u khng ngon nht l l mt sn phm n king.
Hay l khng c loi bia no mang tn Yuengling m ngon c c. Liu c loi bia no tng
mang tn Yuengling cha nh? C y, xem chng 23.
Th no l mt ci tn thch hp v th no l mt ci tn ti? i vi tn sn phm khng th
ch c cn nhc mt cch ring bit. Chng phi c nhn trong mi lin h vi loi sn
phm .
Mi loi sn phm u khc bit
C loi sn phm th ng nghnh. C loi th nghim tc. Bp rang l mt loi sn phm ng
nghnh v ci tn Faith Popcorn cng vy. Bia l mt sn phm nghim tc v ci tn Charlotte
Beers cng vy.
Orville Redenbachers c l l mt ci tn ti cho bia nhng n li l mt ci tn hay cho bp
rang bi v bp rang l mt sn phm ng nghnh v Orville Redenbachers l mt ci tn ng
nghnh. Trn thc t, Orville Redenbachers tr thnh thng hiu bp rang tiu th nhiu
nht nc M. ( c th a thng hiu i vo trong tm tr ca nhng ngi thng thc
bp rang, Orville Redenbacher v v i dc ngang nc M v s ln khuych trng
thng hiu thng qua cc phng tin truyn thng nh radio, truyn hnh, bo ch ti mi
thnh ph chnh.)
Bc t ph ln ca Redenbacher l Chicago khi ng thuyt phc c chui ca hng
Marshall Fields nhn bn bp rang cho ng. n mng s kin ny, ng thu cu lc b
Gas Light Chicago t chc bui tic dnh cho gii bo ch chuyn vit v thc phm. Kt qu
l thng tin i chng a bp rang ca Redenbacher n thnh cng trn khp nc M.
Nghim tc v ng nghnh ch l hai trong s hng trm thuc tnh m mt sn phm c th c.
Sn phm c th gi dn, tr trung, cng ngh cao, li thi, hp thi, c l s, nam tnh, n tnh,
v nhiu thuc tnh khc na. Cc tn thng hiu thnh cng cn phi hm cha vi thuc
tnh cn bn ca sn phm . (i vi nc ung tng lc, Red Bull l mt ci tn thng hiu
thnh cng.)
Bn thn ci tn cng n cha s i nghch. Sn phm vi tn gi Slim-Fast (m nhanh) thu
ht c ai? Nhng ngi gy hay nhng ngi mp? Slim-Fast s thu ht c nhng ai cm
thy h qu kh. Trong trng hp ny, tn gi ny l chp nhn c.
121
123
Thi gian cho vic thay i mt ci tn cn phi c thc hin trc khi n kp n su trong
tm tr ngi ta. Tri gooseberry ca Trung Quc khng c bit n M cho n khi mt
nh nhp khu i tn ca n thnh kiwifruit. (Mt vi loi thc phm c hai tn cng mt
lc, nh hazelnut (ht ph - mt loi ht n c) cn c tn l filbert, v chickpeas (ging u
H Lan), cng c bit n vi tn gi garbanzos. Ln cui cng bn gi mt ly c ph hng
ht ph l khi no? Mt ci tn hay hn khi c dng ph bin hn nhiu.)
Mt thp k trc, General Motors chn Impact lm thng hiu cho loi xe in mi ca
hng. Impact khng phi l s la chn tt cho mt thng hiu xe hi v n gi ln mt hnh
nh khng ly g tt p. (Impact c ngha l s va chm.)
F. Scott Fitzgerald mun t tn cun sch ca ng l Trimalchio cho n khi nh xut bn
thuyt phc ng i ta sch thnh The Great Gasby. Tn nhn vt n chnh trong tc phm
Gone with the Wind (Cun theo chiu gi) thot tin l Pansy OHara cho n khi mt ngi
bin tp i thnh Scarlett.
Alice Rosenbaum i tn thnh Ayn Rand. Faith Plotkin i tn thnh Faith Popcorn.
Palm Island Grenadines tng c tn l Prune Island. Paradise Island Bahamas tng l Hog
Island.
Khi bn t nhng ci tn y uy lc cho cc thng hiu ca bn, bn thn nhng ci tn
s gip to ra thng tin i chng hiu qu. Wilson gi cy vt tennis mi l Hammer, v mi
tay vt nghim chnh u phi c mt cy.Callaway gi ci bt (nh gn) qu kh ca n l
Bertha Ln. V mi tay chi gn nghim chnh u phi c mt ci. Nike gi giy chy ua ca
n l Air Max, v mi vn ng vin nghim chnh u phi c mt i.
Hng hng khng hay loi chim khng bit bay?
Ti sao bn gi mt hng hng khng bay ln b ng nc M l Kiwi International
Airlines? Kiwi l mt loi chim khng bit bay sng New Zealand; n khng thch hp t
tn cho mt hng hng khng M.
Khi Kiwi b ph sn v ngng hot ng vo nm 1996, bn nm sau khi thnh lp, Tng gim
c hng li cho v rt my bay ValuJet v s kim sot cht ch ca chnh ph i vi cc
hng hng khng mi khi nghip. Nhng khng h ng g n ci tn Kiwi, tn loi chim
khng bit bay.
Nm 1994 Kiwi vinh d c cng nhn l hng hng khng quc ni tt nht do c gi ca
tp ch Conde Nast Traveler bnh chn, tp ch uy tn nht trong ngnh du lch. Th nhng lm
th no m n li cht ch hai nm sau ?
125
Cc thng hiu c xy dng trong tm tr khch hng, trc tin l vi thng tin i chng.
Bn ngh cu hi u tin mt phng vin c th t ra vi cc nh qun l Kiwi l g? Ti sao
mt hng hng khng New Jersey li mang mt ci tn ca New Zealand?
(ValueJet, chng ti lu bn l n vn bay, nhng vi mt ci tn khc, AirTran. Liu mt ci
tn kiu AirTran c th cu c Kiwi? C l, chng ti ngh vy.)
Sn phm hay l ci tn
Vi a s cc v tng gim c m chng ti gp, ci tn khng lm h bn tm. Mi quan tm
lun l sn phm, gi c, dch v, phn phi. Tuy nhin, ci tn thng c th to ra mt s
khc bit ln lao. Master Charge (trc khi c i thnh MasterCard) l cng ty th tn dng
s mt ca M. BankAmeriCard ng th hai. Sau vo thng 3-1977, n c i tn thnh
Visa.
Ngy nay Visa chim th phn gn gp i MasterCard, v ci tn mi gp cng ln trong
thnh tu . Mt l do l nhiu ngn hng trnh dng tn ca mt trong nhng i th ca h
(BankAmerica). K n l ci tn Visa mang nt hp dn v quc t m ci tn MasterCard
khng c.
Nhiu cng ty ngn ngi trong vic i tn v cho rng vic ny qu tn km. Khi mt ngi
ngh vic i tn, iu u tin n trong u h l phi c mt chin dch qung co tn km.
Ti sao phi b tin qung co cho vic i tn trong khi thng tin i chng c th lm cng
vic ny tt hn m li t tn km hn nhiu? Khi Philip Morris Companies Inc. loan bo s i
tn thnh Altria Group, Inc., th thng tin i chng ng gp ln. Cn cc mu qung co
Altria gn nh b pht l. Ai s c mt qung co theo kiu t phc v nh Khi no th mt
cng ty pht trin hn ci tn ca n?
Ti sao li l tn Altria? Xut pht t ting La tinh altus, ngha l cao, nh m t trong qung
co, Altria biu trng cho c vng khng ngng ca chng ti l vn ti tm cao hn mt
trit l lun dn dt cho cc quyt nh ca chng ti. Trong mu qung co ny khng h thy
bng dng ca ch tobacco (thuc l) hay cigarettes (iu thuc l). (L do r rng cho vic i
tn ny l nhm trnh dnh dng n thuc l.)
Nhng c iu ch tobacco li xut hin khp ni trn cc bi bo v s kin ny. Cng ty
nh lc hng s ch vo thuc l, mt hng tt xut hin trn t New York Times. Nu mi
qung co u ni toc mng heo, trung thc, v thng thn nh cc bn tin m bn thy,
c hay nghe trn cc phng tin truyn thng i chng, th c l qung co s ng tin
cy hn i cht. Nhng liu mt qung co trung thc c th tc ng c g khng gia
mt bin la bp.
126
128
PHN 3
Mt vai tr mi cho qung co
21. DUY TR THNG HIU
Qung co khng xy dng thng hiu. l vai tr v chc nng ca PR. Qung co ch lm
nhim v duy tr thng hiu.
Vai tr ca qung co l tip tc cc quan h cng chng bng nhng phng tin khc. Tuy
vy, khng phi v phng tin thay i m cc chnh sch ca chng trnh quan h cng
chng thay i theo. Qung co phi tip tc cng c nhng tng v quan im ca PR.
Mt thng hiu sinh ra vn c kh nng to ra tin tc. y chnh l bn cht ca mt
thng hiu mi. Nhng iu g xy ra khi thng hiu ln mnh hn? Khi , n cn
kit tim nng thng tin i chng ca n.
Phng tin truyn thng rt thch nhng thng hiu nh Starbucks, Viagra, v PlayStation,
nhng gi y bn rt him khi c thy nhng tin tc v chng na. Chng l tin tc ca qu
kh.
Sm hay mun g th tt c cc thng hiu u ng phi chn tng gch PR. D bn c
lm g i na th cng khng th buc bo ch ng i ng li mi v thng hiu . y l
thi im phi thay i chin lc ca thng hiu t PR chuyn sang qung co.
Tip tc i cu
Nhng l loi qung co no? y chnh l ch m nhiu cng ty lc hng. Thay v tung ra cc
chin dch qung co nhm cng c cho thng tin m phng tin truyn thng loan bo,
cc ng ch ca thng hiu li tip tc i cu c. H chy cc mu qung co nhm khai
thc cc th trng mi, ngun li mi, v (hay) nhng khu vc dn c mi.
Hng xe -t Volvo ni ting v s an ton ri, nn h ang dng qung co c
li thng hiu qua pha kiu dng ca th trng. Thm ch h cn gii thiu c mu xe S-70
th thao ct ui v c th xp mui. Kiu xe Volvo c th xp mui ny i ngc vi danh ting
vn c v s an ton.
Cng ty H&R Block ni ting v khai thu, nn h ang s dng qung co c
chuyn thng hiu ca h thnh mt thng hiu cung cp dch v ti chnh.
Hng bia Heineken ni ting l loi bia nhp khu cao cp dnh cho ngi ln
tui, nn hng ang s dng qung co c thu ht gii tr choai choai.
129
Nhng thng hiu trn v nhiu thng hiu khc c th gt hi c vi thnh cng vi
nhng chin lc nh th, nhng nhng thnh cng c th ch l ngn hn. pht trin
ca th trng s cn tip tc nhng xu hng nh trong qu kh, nhng ch trong mt khong
thi gian ngn thi. Cng ging nh mt ha tin ht nhin liu, n vn tip tc bay ln cho
n khi bay ca n khng cn sc cng li sc ht tri t. Khi , n s ri xung t.
Khng phi l xe Oldsmobile ca cha bn
Bi hc in hnh nht v tht bi trong m rng kinh doanh l bi hc ca hiu xe Oldsmobile.
Ai c th qun khu hiu qung co mt thi y khng phi l chic Oldsmobile ca cha
bn? y l mt chng trnh tip th s dng qung co to c rt nhiu s ch .
y khng phi l chic Oldsmobile ca cha bn c tt c nhng yu t bi bn ca mt chin
dch qung co nhm xy dng thng hiu. N a ra c mt khu hiu rt n tng,
mt gi tr ng bn ci, v mt l do rt mnh m gii tr mua xe Oldsmobile.
Oldsmobile gii thiu kiu xe Aurora v sau l kiu xe Alero, ri Intrigue, m kiu dng r
rng l nhm vo gii tr.
Nhng bt lun chin dch qung co th no, doanh s bn ca Oldsmobile vn gim. V thm
ch l tri ngc, tui bnh qun ca ngi mua xe Oldsmobile tng ln.
Bn khng th dp b mt nhn thc bng qung co, thm ch khng th nh n bng s
tht. (Ngay ci tn Oldsmobile gp phn to ra nhn thc rng l loi xe dnh cho ngi
gi, th khng l do g ngi tr li thch li mt chic Olds?)
Chiu rng mu thun vi chiu su
Mt trong nhng cch c in s dng qung co l nhm mch ch m rng thng
hiu.
Nc cam khng cn ch dnh cho ba sng na. l tham vn ca y ban Qu c
mi Florida.
Chng ti khng cn ch l mt cng ty chuyn sn xut nc cam. Ngoi nc cam,
cng ty Tropicana hin nay bn c nc nho, nc to, nc thm, nc chanh, nc
du v c nc gii kht tri cy Twister na.
Chng ti khng ch dnh cho tr em na. Hy n y c b li mt ln na l
ch chin dch qung co ca Th gii Walt Disney nhm kch thch ngi ln tui
tham quan cc cng vin Disney Land. Nu bn khng c con, ti sao bn li mun tham
quan cng vin Walt Disney World?
130
Chng ti khng cn ch dnh cho gii thanh nin na.. Gotta have it l ch ca
mt chin dch qung co ngn ngi ca Pepsi-Cola nhm vo ngi ln tui vi cc
khun mt ln tui nh Yogi Berra, Jimmy Connors, v Dr. Joyce Brothers.
Mt im bt li ca cc qung co ca Pepsi trc y l tp trung hi nhiu vo i tng
thanh nin, Gim c cng ty qung co ph trch chin dch ca Pepsi ni. Chng ti c
th kim c nhiu li nhun hn nhiu nu chng ti m rng cc chn tri ca mnh ct
mt m li ln hn, thu ht nhiu ngi hn l ch tp trung vo gii tr.
l tnh trng Ai s eo chung vo c mo? Chin lc rt c ngha, nhng s khng hiu
qu bi v n trng cy vo qung co lm mt cng vic m qung co khng th lm.
Qung co khng th lm thay i nhn thc. Qung co khng th di chuyn mt thng hiu
t v tr ny sang mt v tr khc trong tm tr con ngi. Qung co khng th thay th mt
thng hiu hin din trong tm tr khch hng bng mt thng hiu mi. Tt c nhng
cng vic ny u nm ngoi tm vi ca cc gii php qung co.
Qung co ch c th lm vic vi nhng nhn thc hin din trong tm tr khch hng.
Qung co ch c th lm su m thm nhng nhn thc , ch khng th thay i, iu
chnh hay m rng chng. Tuy vy, nu lm cng vic ny mt cch kho lo, th vic o su
ny cng c th c tng thng bi nhng hiu qu ln.
Hy chp nhn nhng g bn c trong tm tr khch hng
Nhng quy lut nn tng i vi thnh cng ca mt chin dch qung co bt u vi s chp
nhn. Hy chp nhn nhng g m thng hiu ca bn c trong tm tr khch hng v trin
khai tip t .
Hn na, bn s thng xuyn nhn thy rng th phn hin ti ca mt thng hiu ch l mt
mnh nh ca th phn tim nng ca n m thi.
Bi v hng Volvo ni ting v an ton, nn thng hiu thng c mnh danh l xe
ca dn m bng . Bao nhiu dn m mn bng ang li xe M? C l khong nm
triu. Bi v Volvo hin nay ch bn c trn 100 ngn chic mi nm, nh vy, r rng n cn
xa mi thng tr c dn m bng .
Chng ti khng c rng Volvo nn lm nhng mu qung co hng v dn m bng , mc
d n hon ton l mt kh nng. Tt hn, Volvo nn lm nhng chin dch qung co tp
trung vo v tr an ton m n c u th. Lm nh th, Volvo s t c bn li ch: (1)
Lun lun nhc nh mt trong nhng ch li chnh m ngi mua xe Volvo c hng. (2)
Lun hng dn khch hng mi nhng ngi chn t chn ro tham gia th trng. Theo
thi gian, ngi ta s ln ln. (3) o su th trng bng cch lm cho s an ton thnh mt
l do ngy cng quan trng i vi ngi mua xe. Theo thi gian, ngi ta ngy cng ch hn
131
tai nn xy ra trn xa l M. Hn mt trm ngi cht mi ngy. (4) Bo v thng hiu chng
li cc i th cnh tranh ang n lc ginh ly v tr v s an ton.
Nhc nh, gio dc, o su v bo v l bn l do tin hnh mt chin dch qung co
nhm cng c mt nhn thc ang hin din trong tm tr khch hng v mt thng hiu. c
bit khi bn so snh vi cch lm ngc li l tin hnh mt chin dch qung co nhm c gng
thay i mt nhn thc hin hu. Lch s chng minh rng cch lm sau khng hiu qu v
qung co vn thiu tn nhim.
V d nh trng hp cng ty H&R Block n lc m rng sang lnh vc k hoch ti chnh, cm
c nh ca, lm dch v mi gii, v thm ch qun l ti sn t nhn. Phi chng cc khch
hng ca Merrill Lynn, Charles Schwab, hay Citibank s quyt nh tm n H&R Block nh t
vn ti chnh bi v h thy qung co trn truyn hnh v vn ? Chng ti khng ngh nh
vy.
Mt khc, dch v khai thu hu nh vn cn l mt th trng cha khai thc. H&R Block ch
gip khai thu cho 14% ca 132 triu ngi np n yu cu hon thu hng nm. (Con s ny
bao gm s ngi ng k c vn phng chnh v chi nhnh cng nh trn nhng sn phm
phn mm v mng Internet).
H&R Block c th hng li t vic o su thng hiu thu ht thm trong s 114 triu
ngi xin hon thu hng nm m n b l.
Ly trng hp Heineken. y l thng hiu thng t gi mnh l bia nhp khu bn nhiu
nht M. Khng cn na. V tr b bia Corona Extra chim mt. Mi m sn tm gii tiu
dng choai choai, Heineken nh mt v tr hng u ca n. Heineken ang i din cho ci
g hin nay? Thng hiu ca n ang c nguy c bin thnh ch l mt loi bia khc m thi.
Cng c v tr dn u
Qung co c bit thch hp khi bn mun cng c mt v tr dn u. V khi bn ginh
c v tr dn u ri, bn lun mun cng c n.
Dn u mt mnh l mt trong nhng mc tiu u tin ca bt c chin dch tip th no. l
l do ti sao bn li mun to ra mt loi sn phm mi (nh vy bn c th khi ng thng
hiu ny t ngy u tin t v tr s 1). l l do ti sao bn mun l thng hiu u tin
trong mt loi sn phm mi ( bn c u th i trc trong cuc cnh tranh). l l do ti
sao bn mun qung b v tr dn u ca bn (nh vy khch hng mc tiu tin rng thng
hiu ca bn phi l tt nht bi v mi ngi u bit sn phm no tt hn mi chin thng
trn th trng).
Li th ca v tr dn u khi tin hnh qung co chnh l s ng tin cy ca n. Gi d
thng hiu ca bn c mt s thuc tnh m bn c th a ra qung co nh: p, bn,
132
133
134
Hon ton tri ngc vi Rosemount l Budweiser. Ch, ch, thn ln, v nh ng theo bia
Budweiser t t i xung trong mt cng chng. Doanh s bn bia c th gim, nhng cc gii
thng cho tnh sng to vn tng v nhng mu qung co bia Bud tip tc gt hi nhng ho
quang gi to.
Ngi ung bia ngh g khi bn ni cp n bia Budweiser? Nhng con vt duy nht hin ra
trong u h l nhng ch nga Clydesdale tng c dng ko nhng xe ch bia
Budweiser. M tng c sc thc y duy nht lin quan ti bia Budweiser l vua ca cc
loi bia.
(Vi nm qua, hng bia Miller Brewing cho chy mt qung co trn truyn hnh vo ngy
ngh trong c mt i tnh nhn i trn xe nga. Cho n tn cnh cui cng khi logo ca
Miller xut hin, nhiu ngi vn ngh l mt qung co ca Budweiser.)
Budweiser nn chy qung co vi ch vua ca cc loi bia, v nn dng nhng xe ch bia
v nhng ch nga Clydesdale cng c di sn vn c l loi bia lu i nht, ni ting nht,
c a chung nht ton nc M. Thnh thong, Anheuser-Busch cng cho chy mt mu
qung co Budweiser dng hnh nh nhng ch nga Clydesdale, m gn y c chiu
Super Bowl. Theo mt cut thm d vi 5.260 ngi ca tp ch Adweek, qung co c hnh
nh nga Clydesdale l qung co thng mi c a thch nht nm 2002 ca Super Bowl.
Bn c th tng rng nhng ngi ung bia lin h Budweiser vi nhng con ch, thn ln, v
cu qung co mi y nht, Ci g y? Nhng khng phi. H lin h Ci g y? v nhng
con ch v thn ln vi qung co Budweiser. C s khc nhau y.
Nghch cnh ca qung co sng to
Hn 40 nm trc, nh nghin cu lng danh Alfred Politz ch ra cc nguy c khi khch hng
yu cu loi qung co y tnh sng to. Trong mt bi bo ly ta Nghch cnh ca qung
co sng to, Politz vit, Tht khng may, nhng khng c g ng ngc nhin, rng nh sng
to gi y ang chuyn nhng n lc t vic lm cho sn phm hp dn sang vic lm cho
qung co hp dn. Rt cuc anh ta khng cn bn sn phm cho ngi tiu dng, m ch l
bn qung co cho khch hng ca anh ta m thi.
Chng no m cc cng ty qung co cn bn cc mu qung co cho khch hng thay v bn
sn phm cho ngi tiu dng, th chng y vn cn sc p i hi qung co sng to. Phi
mi, phi khc, v phi l u tin. Ni mt cch chnh xc, y l nhng yu t a n cuc ly
d gia qung co vi chnh sn phm.
Ci cn mi, khc, v u tin chnh l sn phm, ch khng phi qung co. y mi chnh l
nhng yu t li ko s ch ca gii truyn thng i chng.
135
ng l chng ta s phi iu chnh li. Ci cn mi, khc v u tin l nhn thc v sn phm.
V y l nhim v ca ngi lm PR. Bng cch no chng ta c th lm cho mt sn phm
hay dch v tr thnh mt thng hiu c xem l mi, khc v u tin?
Ni cch khc, tnh sng to thuc v PR, ch khng phi qung co. Ngh ca qung co khi
n c s dng l cng c nhng tng c gieo vo tm tr ngi ta bi thng tin
i chng.
Khng c li t u t
Nu nhn mnh vo sng to l sai lm ln nht ca bn v qung co, th sai lm ln th hai
bn c th mc phi l tm kim mt khon li t u t cho qung co.
qua lu ri ci thi bn c th b ra mt triu -la chi ph cho qung co v ri gia tng li
nhun ln mt triu -la cng cng nm . Th nhng c mt s ngi bnh vc qung co
tin vo vic thu li t u t cho qung co. Tuy vy, h xem qung co nh mt khon u t
s sinh li vo mt thi im no trong tng lai, ch khng phi ngay trong nm . (V d)
nu chng ta chi ph mt triu -la nm nay, th s thu li c trong khong chng nm nm
sau.
Mt vi ngi thm ch i kh xa khi ngh xem qung co nh mt chi ph vn, cch
tng t nh mt vi cng ty xem chi ph nghin cu v pht trin l vn vy. H ngh a
ph tn qung co vo vn trong cc bng cn i ti chnh hng nm.
D bn c lm cc bi ton bao nhiu ln i na th cng khng th chng minh c ci l
thuyt thu li t u t vo qung co. Ni chung, qung co khng th tr cho chnh n.
Hin nay, phn ln cc cng ty qung co phi trng cy nhiu hn vo cch tip cn nim
tin. Nu bn tin vo qung co, bn s ng h mt ngn sch qung co ng k. Cn ngc
li ngha l bn khng tin vo qung co th ch c tri mi gip bn tn ti trong gii kinh
doanh M hin nay.
Trong tnh hnh ny, qung co khng phi l vn u t c th to ra c tc. Qung co
chnh l bo him. Tc l, qung co bo v thng hiu trc cc cuc tn cng ca i th
cnh tranh. Qung co l ci gi m bn phi tr duy tr v tr thng hiu ca bn trong tm
tr khch hng. Duy tr thng hiu hn l xy dng thng hiu.
Trong cc bng cn i ti chnh, qung co ging nh chi ph duy tu bo dng hn l chi ph
nghin cu pht trin. Khng c chi ph qung co, gi tr ca thng hiu s b mai mt dn.
Qung co khng phi s to ra li trong tng lai. N s bo v thng hiu hm nay.
Mt chng trnh qung co tt bao gi cng mang phm cht ca Ti bit ri, nhng vn
thch nghe bn nhc li. Mt vin kim cng l vnh cu, chin dch qung co di hn ca
136
DeBeers mang phm cht . Thay v mang nhiu thng tin, mt chng trnh qung co tt
thng cha nhiu cm xc (nh vai tr ca mt ngi c v).
Nu qung co l bo him, th li thu c t u t cho bo him l g? Nu bn chi mt
ngn -la cho bo him nhn th nm nay th bn s ly li c ci g? D nhin, khng g c,
tr phi bn bit. Bo him l mt chi ph kinh doanh c chp nhn cho d n khng to ra c
tc. Nh vy, ti sao khng qung co?
Nhng ngi c quan nim thu li t u t cho qung co cn c bin minh cho chi ph qung
co bng cch chi tin qung co cho cc sn phm n theo. Trong cc mu qung co sn
phm, nht l thc phm, him khi bn thy qung co cho thng hiu gc.
Ci m bn thng thy l hng h sa s nhng sn phm n theo. No l hng v mi, kch c
mi, no l thnh phn mi, chng loi mi. Kem ng rng Crest, bn chi Crest, nc sc
ming Crest. V mi y nht l sn phm lm trng rng Crest.
Quyt nh tiu ph bao nhiu cho qung co sau khi thit lp c thng hiu l mt
quyt nh tinh t. Bn mun chi ph va bo v thng hiu chng li s cnh tranh,
cho d s hon ton khng lm tng th phn.
Trong mt vi trng hp, bn c th khng xi ly mt ng v c mc thng hiu ca
bn cht mt ci cht t nhin. iu ny c bit ng i vi nhng mt hng ang suy sp v
doanh s v khng c my tng lai.
Hng Smith-Corona nn chi bao nhiu qung co cho my nh ch vo bui bnh minh ca
my tnh c nhn? Khng mt ng.
Khng th thng mt xu hng
Qung co khng th thng mt xu hng.
Nu ln sng ang ngc chiu vi bn, cch tt nht l c cho thng hiu cht chm,
ri tung ra mt thng hiu mi da vo ln sng k tip. L ra hng Smith-Corona nn tung ra
mt my tnh c nhn vi mt tn thng hiu khc.
Khi th trng qun jean xanh b suy thoi, cng ty Levi Strauss tung ra thng hiu Dockers
cho loi qun thoi mi. Ngy nay, Dockers l mt thng hiu ni ting khp th gii tr gi
hng t -la. qung b cho thng hiu v thc y xu hng n mc thoi mi trong cng
vic hng ngy, hng Levi Strauss c sng kin v Ngy th su mc gin d. Thm ch,
hng cn gi ti liu bo ch v Ngy th su mc gin d n cc v gim c nhn s ca
cc cng ty.
Khi bn chn mt tn mi cho thng hiu th hai ca bn, hy thn trng vi cc kho st.
Bn khng th nh gi ht sc mnh ca thng hiu th hai ny trc khi n tr thnh thc
137
139
Ch c hai ln, vo nm 1970 v 1990, Coca-Cola mi tht s quay v ngun v s dng loi
qung co m l ra Coca-Cola phi dng. l loi qung co nhm cng c di sn ca n.
Vo nm 1970, Coca-Cola chy mt lot qung co trn truyn hnh m u vi hnh nh hm
ni Grand Canyon. C hn ba ngn hm ni trn khp th gii, nhng ch c mt gi l ng,
trong bo tng, hay trong t lnh bn u bit n.
Tip theo cnh m u v Grand Canyon l nhng hnh tng nh N Thn T Do, Ta nh
Empire State, Thc Niagara, v Cu Golden Gate. V cng c c xe Rolls-Royce, xe m-t HarleyDavidson, tranh Mona Lisa, nhn nh hn kim cng, mt ming bnh hnh nhn, mt cy
kem, v tt nhin mt chai Coca-Cola mt lnh mt th tht.
Gi s Coca-Cola l mt i bng , th cc c ng vin trn khn i s h reo, Chng ti l
th tht! H s chng h ln nhng khu hiu nh Vui i hay Mi mi hay V ngt cuc
sng hay C th gii u thch Coke.
Mt tng c, nht l nu gy xc ng, s vang vng trong tm tr khch hng. Mt tng
mi, nht l tng cha tng c, th thng s b hoi nghi.
Nhn thc v Coca-Cola nh mt th tht cng l gii ti sao New Coke thm bi n th.
N hy hoi tin cy ca thng hiu, y nh sai lm m hng bia Coors phm phi vi loi
Coors Nh v s dng nc sui Elkton lm bia.
Callaway i chch hng
Sn phm lm cho thng hiu Callaway ni ting chnh l loi gy nh gn Callaway Big
Bertha. Nhng nhng cy gy nh gn th cha vi Callaway.
Cng ty Callaway Golf u t 170 triu -la xy dng mt nh my v c s h tng sn
xut mt loi banh nh gn mi vi tn gi Callaway Rule 35. Ri cng ty li tn mt gia ti
nho nh thu cng ty Arnold Palmer qung b cho tri banh mi.
Doanh s bn Callaway Rule 35 nm u rt khim tn ch c ba triu -la.
Dng mt ci tn n theo (callaway) cnh tranh vi i th hng u trn th trng banh
gn Titleist l mt sai lm. Nhng c gng hon thnh nhim v hu nh bt kh thi ny
bng mt chng trnh qung co mi chnh l nh cao ca s ngu xun.
(Nhng tn thng hiu tt, nh St. Charles Consulting, thng cha sn ht ging tin tc
hp dn. V sao ng gi cy gy nh gn mi ca ng l Big Bertha, h ng bn Callaway? Bi
v cy gy nh gn lm ti lin tng ti khu i bc m ngi c ch to trong Th
chin th nht pho kch vo Paris t cch xa 70 dm.)
140
Th th thng hiu tri banh gn Rule 35 c cht ngha g khng? C, nhng khng ln. N
c t tn nh vy nhm li ko s ch n 34 quy nh hn ch v kch c, c im, v
kiu dng ca tri banh gn.
Khi nhng cng ty ln ln, h thng c khuynh hng qun mt nhng g lm h ni ting.
Thng hiu gy nh gn Callaway Big Bertha l mt thnh cng ln nh vo loi sn phm
mi, tn tui mi v mt chin dch PR mnh m. Qung co ch ng vai tr th yu. Khi mt
cng ty gt hi thnh cng v tr nn ln mnh (v d: lc Callaway l nh ch to gy nh
gn hng u), thng ngh rng mnh c th rt ngn quy trnh bng cch i thng vo mt
chin dch qung co ln m khng cn qua giai on PR.
Hin nay Callaway cn qung co khng phi gii thiu tri banh gn, m bo v v tr
hng u ca n v gy nh gn.
Trong ngh t vn, chng ti lm vic vi nhiu cng ty nh Callaway Golf. H hiu rng sn
phm n theo, ni chung, khng hiu qu, nhng nu h c th tm ra mt ngoi l i vi quy
lut chung , th cng cho h c l do th ri.
V General Electric pht trin thnh cng cc sn phm n theo thng hiu ca n,
nn h cng c th lm c.
V Nike c th dng mt ch v ngha (Hy lm i) v khin mi ngi nh
n, nn h cng c th lm c.
V Wal-Mart c th bn tt c mi th, nn h cng c th lm c.
V Microsoft c th mua li mt thng hiu s 2, ri lm cho n tr thnh s 1
n phm, nn h cng c th lm c.
Chuyn cng ging nh ni rng v c ngi trng s 100 triu -la nn bn cng c th
trng vy. ng th, nhng xc sut l rt thp. Hn na, v tr cng ty ca bn c th khc vi
nhng v d nu trn. Bt lun th no, cng ty bn khng phi l Nike. Khng phi Microsoft.
Khng phi Wal-Mart. V khng phi General Electric.
Hy nh li khuyn ca chng ti. Bn s lun thy rng quy lut no cng c ngoi l. Bn c
quyn la chn. Hoc bn s sng da vo cc quy lut v chp nhn kh nng bn c th nh
mt c hi bi v bn khng dm ph v quy lut. Hoc bn s sng mt cuc sng hn lon.
Xerox i chch hng
Mt trong nhng sai lm ln nht trong tip th l c gng dng qung co m rng thng
hiu vi cc sn phm n theo.
Giy in kinh Nike, gy nh gn Nike.
141
142
tp ch di hn, thit b v vt dng ngoi tri, cng c v kim kh, chi v tr chi v du
lch.
Ngnh kinh doanh chnh ca Amazon chim 58% doanh s. iu g xy ra nu Amazon thu hp
s tp trung vo sch, nhc v bng video? Nu bn l ngi bit tnh ton, bn s quyt nh
c ngay. Nu bn l Nhn Vt ca nm 1999 trn ba tp ch Time nh Jeff Bezos, hn bn s
kh nut tri cu hi ny.
Ci hay ca vic thu hp s tp trung l ch bn khng cn phi t b nhng sn phm khc.
iu bn phi lm l a ra y cc thng hiu m bn cn mi thng hiu u biu
trng cho mt ci g trong tm tr ca khch hng.
Hy nh rng thng hiu c xy dng bi thng tin i chng. Mt thng hiu mi c
nhiu tim nng v thng tin i chng hn l mt sn phm n theo ca mt thng hiu c.
Nhng thng hiu mi nh xe Lexus, Dockers, DeWalt, Palm v BlackBerry to ra hng tn
thng tin i chng.
Trng hp Polaroid, Xerox, v Kodak
Bt c lc no Amazon cng c th quay li vi nhng ngnh kinh doanh ct li ca mnh,
nhng khng phi cng ty no cng c c mt s an ton m ngnh kinh doanh chnh c li
mang li. Hy ly ba v d mi y: Polaroid, Xerox v Kodak.
C ba thng hiu ny u gn cht vi cc loi sn phm ht thi vng son ri. Polaroid vi
my chp nh ly lin, Xerox vi my photocopy giy phng, v Kodak vi phim chp nh. C ba
cng ty u ang c l mt vic tng t nh Amazon l m rng thng hiu qua nhng dng
sn phm khc.
Lch s chng minh rng gii php ny khng hiu qu. Mt thng hiu cng ni ting bao
nhiu th cng kh khn lm thay i hnh nh m thng hiu to ra trong tm tr
ngi tiu dng by nhiu.
Thng hiu Western Union tng trng cho in tn, nhng th trng cn kit, vy nn buc
lng Western Union phi chuyn sang kinh doanh cc dch v in thoi ng di. Mc d
Western Union l mt thng hiu ni ting hn Sprint hay MCI, cng ty ny cha bao gi
thnh cng trong lnh vc in thoi. Sau khi b l 600 triu -la, cng ty dp kinh doanh
in thoi, v lui v vi ngnh kinh doanh chuyn tin.
Mn mt cu ca F.Scott Fitzgerald, khng c mn hai trong vic to dng thng hiu.
Mt khi m thng hiu c thit lp vng chc trong tm tr khch hng, th kh m thay
i nhn thc v thng hiu . Vy, mt cng ty c sn mt thng hiu uy tn ri th nn
lm g? Hy to ra mt thng hiu th hai.
144
145
Khi bng c tri ngc c chng cht qua nhiu nm thng, ngi ta mi bt u t t chp
nhn s tht mi v qun rng mnh tng c quan im tri ngc.
y l im quan trng nht. C qun i s tht c th ngi ta mi c th tip nhn s tht
mi. Bn cn phi c thi gian cho vic qun i ny xy ra.
Cc ch bt cng l ngi thi. H nhn nhng tng cch mng v PR y nh cch m ngi
tiu dng bnh thng nhn. tng l mi. L khc bit. V lun b hoi nghi. Bn cn
thi gian mi s bi bc phai i.
Bn cn thi gian nhng ngi ch bt chu thay i bi nhng g h bit, c hay nghe,
qua cc phng tin truyn thng khc.
Xy dng mt thng hiu nc gii kht cho th thao
Gatorade l thng hiu nc gii kht hai t -la, chim 79% th trng nc gii kht th
thao. Gatorade l thng hiu ch lc ca cng ty Quaker Oats khi PepsiCo mua li cng ty ny
vi gi 14 t -la.
Nu bn cha tng nghin cu v lch s nc gii kht, bn c th cho rng Quaker Oats
tiu nhiu triu -la qung co cho Gatorade. Khng c g khc hn s tht.
Vo nhng nm 60, mt nhm nh nghin cu thuc i hc Florida do Tin s Robert Cade
ng u pht trin mt loi thc ung c th thay th cht lng v mui trong c th. H
th thc ung ny trn i bng ca trng i Florida Gators. Sau ma bng thng li
nm 1965, i Gators tr nn ni ting v c mnh danh l i ca Hip hai v sc bn
ca ton i. Khi h nh bi i Orange Bowl, hun luyn vin i thua trn ni, Chng ti
khng c Gatorade. Chnh iu lm nn s khc bit. Cu ny c trch ng trn to
ch th thao Sport Illustrated.
l khonh khc tuyt vi, khi m c sc thng tin i chng kch hot cho chin dch tip
th Gatorade. Ngy nay, Gatorade tip tc l nc ung chnh thc ca Lin on Bng Quc
gia, Lin on Bng r Quc gia, Hip hi Gn Chuyn nghip, Hip hi ua xe a hnh Quc
gia (NASCAR), v nhiu hi on th thao v s kin th thao khc.
Tri qua nhiu nm, Gatorade vn duy tr tnh lin tc gia PR v qung co, k c nghi l
truyn thng c thng nc Gatorade ln u hun luyn vin ca i bng v ch.
Cng nh cc thng hiu Pepsi-Cola v Moutain Dew anh em ca mnh, ngy nay Gatorade l
mt thng hiu nc gii kht qung co mnh m, nht l trn truyn hnh. Sut nhiu nm
lin, vn ng vin ngi sao Michael Jordan l ngi pht ngn ca Gatorade. Hy ging Mike
l khu hiu ca chin dch qung co ny.
148
150
151
153
154
155
PHN 4
S khc nhau gia qung co v PR
1. QUNG CO L GI. PR L MT TRI.
Mt trong nhng chuyn ng ngn ca Aesop k rng, mt hm gi v mt tri tranh ci nhau
ai l ngi mnh hn.
Bng thy mt khch b hnh trn ng, c hai bn thch nhau xem ai ci c chic o
khoc ca khch b hnh th ngi s l ngi thng cuc. Gi bt u trc, bng cch
thi, cng lc cng mnh, nhng cng mnh bao nhiu, o cng dn cht vo ngi khch by
nhiu.
n phin mt tri, mt tri ch cn ta nh nng. Chng bao lu khch cm thy nng nc v
t ci o khoc ra. Mt tri thng cuc.
Bn khng th dng sc mnh t nhp vo trong u khch hng tim nng. Qung co
c hiu nh mt s p t, mt ngi khch khng mi m n, cn thit phi chng li.
Vic bn hng cng nh ngn gi kia cng thi mnh bao nhiu, khch hng tim nng cng
cng li thng ip bn hng by nhiu.
Nhng ngi bn qung co ni v s tc ng. Lm nhng mu qung co trn bo in ln
hn, lm nhng t qung co chn vo gia t bo hoc lm nhng t gp v phi y mu
sc. Cn nhng mu qung co trn truyn hnh phi hnh ng mnh hn, cu chuyn phi
in hn v git gn hn. Gia tng nhng giy qung co trn sng pht thanh nhiu hn
na. Nhng, chnh xc, y ch l nhng ha hn. ng ch n ti. Ti ch qung co m
thi.
Mt mu qung co cng c gng gy n tng cho ngi khc bao nhiu th cng t c kh
nng t mc tiu by nhiu. Tht ra, thnh thong, khch hng tim nng cng mt cnh gic
v gi s chin thng. Nhng khng thng xuyn.
PR l mt tri. Bn khng th buc phng tin truyn thng i chng truyn t thng ip
ca bn. Quyn hon ton nm trong tay h. Tt c nhng g bn c th lm l mm ci v
c cung cp cho h nhng nguyn liu hu dng nht.
Khch hng cng khng chp nhn mt iu p t no t nhng tin, bi trn bo. Ngc li,
h hy vng rng bo ch c gng gip thng bo v mt dch v hay mt sn phm tt va xut
hin m thi.
156
Thc ra, nu bn pht ng mt thng hiu mi bng mt chin dch PR, s khng c mt
chn la no khc: bn phi s dng mt chin thut tim tin, v bn khng c cch no iu
phi nhng phng tin truyn thng i chng. Bn nn bt u nh - thng l ng mt
thng tin ngn v thng hiu mi trn mt t bo nh no . Ri bn s cun chiu
chng trnh dn dn ln trn nhng bo, i ln hn. Nu bn may mn, bn c th ln n
cc chng trnh truyn hnh nh Today, Moneyline hay thm ch chng trnh World News
Tonight.
Khi bn nghin cu lch s nhng thng hiu thnh cng nht trn th gii, bn s phi ngc
nhin v s khi u tht chm chp ca cng chng. Vo nm u tin, hng Coca-Cola ch bn
c vn vn 50 -la nc ct. Qua nhiu thp k, Coca-Cola vn ch yu ch l mt thng
hiu nc ung bn bng ly tim tp phm.
Ngy nay chng ta bit Coca-Cola ng chai l ct li ca thng hiu , nhng phi mt
42 nm doanh s nc ngt Coca-Cola ng chai vt qua doanh s ca nc bn t vi
vo ly.
in hnh thnh cng nht v my tnh c nhn (n v bn l), chnh l my tnh Apple II, c lc
s lng bn ln hng triu chic. Th m vo hai nm u ca n, ch bn c 43 ngn chic
Apple II trn th trng.
4. QUNG CO L HNH NH. PR L LI NI.
Nh qung co v i nht trn i l Madison cht 2.500 nm, nhng hc thuyt ca ng
vn hn su trong tm tr ca tt c nhng con ngi y sng to .
Nhng ngi lm qung co tn th Khng T v lp i lp li cu ni ca ng: Ngn nghe
khng bng mt thy.
Rt cuc qung co ngy nay hu nh ch ton hnh nh. Li ni nu c ch tng cng cho
hnh nh m thi. Nh nhng con ch phng mang ku Budweiser.
Li ni t c tin cy trong mt mu qung co. Mt cng ty ni Chng ti l tt nht s
khng thuyt phc c ai. Phn ng tiu biu ca ngi tiu dng l cng ty no m chng
ni nh th.
Qung co t dn chnh n vo mt gc hnh nh. Bn c th tranh ci vi nhng li ni hay t
ng, nhng bn khng th tranh ci vi mt hnh nh. Khng ai ci, khng phi l mt con
ch.
S vn ng li l mt chuyn khc. u c suy ngh bng li, khng phi bng hnh nh. Khch
hng tim nng s quyt nh mua mt hng no l da trn s so snh bng li l. Ci ny mi
l tt nht, ci ny mi l r nht, nh nht, an ton nht, quy nht v.v
158
Joe bm nhu s khng gi phc v mang ra mt loi bia m Louie tc k ung. Khng, Joe
bm nhu s ku bia Budweiser v ngh, Vua ca cc loi bia, loi bia bn chy nht M, loi
bia m tt c bn b ti u ung.
Bn cht ca PR l din t bng ngn t mt thng hiu sao cho c th thuyt phc c
gii truyn thng ng tin bi v sn phm hay dch v ca n. Nu hnh nh c c s dng
th chng ch c th h tr cho ngn t. Chng lm cho thng ip ng tin hn.
V d, trong thng co bo ch v Trung tm An ton mi thnh lp tr gi 85 triu -la ca
hng Volvo ti Gothenburg, Thy in, c km hnh nh v v ng xe th nghim. Bc nh
h tr cho v th an ton ca thng hiu xe .
Lm th no qung co ngy cng hng v dng ngn t, v nh th, cng hiu qu hn?
Ch c cch tp trung vo nhng ngn t v tng c thng tin i chng to lp trong
tm tr khch hng.
5. QUNG CO N VI MI NGI. PR N VI MT S NGI.
Chn l mc nhin ca ngnh cng nghip qung co l: bn phi n vi tt c mi ngi. Tip
cn v thng xuyn l hai bin php song sinh a n thnh cng trong qung co. (C bao
nhiu khch hng mc tiu m chng ta tip cn v bao lu th chng ta li tip cn h mt
ln?)
Nhiu chin dch qung co thnh cng v (cc con s) ton hc nhng tht bi v tip th.
Khch hng qung co c th tip cn vi mi ngi m khch hng mun v vi mc
thng xuyn gy ra s nhm chn m vn khng lm tng c doanh s. Bn khng
th vn ng ngi mua, nu thng ip ca bn thiu tin cy.
Vi PR, bn khng cn s xa x tip cn tt c mi ngi, m thay vo ch cn mt s ngi
cn thit. Mt s ngi c th chuyn thng ip ca bn n bn b, ngi thn, hng xm.
(Phn ln nhng thng hiu c mua ln u do gii thiu c nhn, ch khng phi do
qung co, thm ch khng phi do bo ch ni n.)
Trng tm ca PR khng phi l tip cn, cng khng phi l thng xuyn. Trng tm ca
PR l uy tn ca cc phng tin truyn thng v cht lng ca bn tin. Bn cn c hai. (Mt
tin thun li trn mt t bo ln nh Wall Street Journal c gi tr gp nhiu ln so vi mt tin
rm beng ng trn mt t bo nh.)
Mi y loi xe Mini Cooper kt thc 41 nm lu hnh khi chic xe th 5.387.862 xut xng,
mt k lc ng n i vi mt hiu xe hi c nhn.
Tuy vy, doanh s bn ca Mini Cooper khng phi l cao cho n khi Peter Sellers tu mt
chic v tn trang n bng nhng tm nm my. Bng nhin, Mini Cooper tr nn mt. Ti t
159
Steve McQueen, Twiggy, Hang hu Grace, Cng nng Diana, v nhiu ngi ni ting khc
li xe Mini Cooper.
Vy th bn u cn bn cho tt c mi ngi. Bn ch cn bn cho Sellers. y l chin lc
c s dng trong cc chin dch PR thnh cng.
6. QUNG CO DO T MNH IU KHIN. PR DO NGI KHC IU KHIN.
Mt cng ty pht ng chin dch qung co s quyt nh iu n mun l g, mun bn ci g,
v mun bn cho ai.
Mt cng ty pht ng mt chin dch PR, ni mt cch hnh tng, l t tng lai ca mnh
vo tay ngi khc. chnh l bo, i nhng ngi s ni cho bn bit bn l ai, bn nn
bn ci g v bn s s dng phng php no bn hng. Bn khng nn mo him b qua
nhng ch dn .
Chnh gii truyn thng t hiu Volvo vo v tr an ton. Trong nhiu nm lin, Volvo
tp trung vo bn. Tiu qung co in hnh ca Volvo l: Li n nh bn ght n. Mt
cu qung co cho rng Volvo c th chy tt bnh qun 13 nm trn nhng con ng g
gh ca Thy in. Cam kt v bn ny c chng minh khi 9 trong 10 xe Volvo bn ra
M hin nay vn cn chy tt.
Nhng sng kin ca Volvo v ai an ton tp trung vo ba im i v vai c bo ch
ng ti qu nhiu, khin cho Volvo t t a tiu chun an ton thnh mt ch tip
th. Mt ng tc tuyt vi. Vng, nh an ton, Volvo bn c hn 100 ngn xe mi nm,
ch trn th trng M.
Vic cho cc phng tin truyn thng i chng ra chin lc tip th ca bn c v nh
l mt vic ng ngn. Nhng mt cng ty c quyn la chn no chng? Bn khng th chng
li bo ch. Bo ch lun lun chin thng.
Khi lm vic vi gii truyn thng, bn cn phi linh ng. Nu thot u bn tht bi, hy c
lm li, ri lm li na khng phi l mt phng chm tt cho mt chng trnh PR. i vi
phng tin truyn thng th s kin tr dai dng ca bn s ch em li s chn ght. (C ln
chnh Al Ries tc gi cun sch ny tng c ln b ngi ph trch mc bnh lun qung
co ca t New York Times gi l mt k cung tn khi ng dm tranh ci v mt quan im.
T hn na, ng cn b trc xut khi mc ny trong sut hai nm. Trong tranh lun, bn s
c c may chin thng v (hay chng) hn l vi gii truyn thng.)
Mt phng chm tt hn cho mt chng trnh PR l Nu thot u bn tht bi, th hy th
lm mt vic no khc.
160
Mt tun sau, chng ti c trn t Atlanta Journal Constitution vit rng cng ty ca ng ta
thu mt i l qung co thc hin mt chin dch qung co tr gi 50 triu -la. R rng
qung co ng gi 50 triu -la i vi khch hng , cn dch v t vn khng ng 50
ngn -la (ci gi m chng ti ngh.)
Gi d nh chng ti t vn cho h th chng ti ngh hy chin dch qung co y v
thit lp mt v tr PR trc .
Ni chung, cc cng ty ang chi ph qu mc cho qung co v qu t cho PR. c bit, cc cng
ty cn dnh nhiu thi gian v tin ca hn cho cng tc PR nhm vo s pht trin chin lc
v tng mi.
Mt chng trnh PR cng mt nhiu thi gian hn vn hnh. Bn khng tung ra mt
chng trnh PR. Bn hy n t m ra, theo nhng bc tun t tng thi im thch
hp.
9. QUNG CO THCH HP VI SN PHM N THEO THNG HIU C. PR THCH HP VI
THNG HIU MI.
Vn ln nht ca tip th hin i khng phi l qung co, cng khng phi PR. N chnh l
sn phm n theo thng hiu c, t tn cng ty hay tn thng hiu vo mt sn phm
mi thuc mt loi sn phm khc.
Sch Amazon. in t Amazon.
My nh dng phim Kodak. My nh k thut s Kodak.
Dch v in thoi ng di AT&T. Dch v cp AT&T.
Hy nhn vo mt sn phm mi t quan im ca cng ty. Hng Kodak nhn thy s suy thoi
ca phim chp nh hin nay v quyt nh nhy vo lnh vc k thut s. Vn l: nn chn
thng hiu g?
Cc chuyn gia qung co nhanh chng tr li, Nm ngoi chng ta chi 116 triu -la
qung co thng hiu Kodak. Chng ta cng s phi chi t nht 100 triu -la mi nm gii
thiu mt thng hiu mi. Vy chng ta hy tit kim s tin bng cch bm ly thng
hiu Kodak.
Trong ngh t vn ca chng ti, chng ti tip xc vi hng t trng hp nh Kodak. Vn
vy, cch suy ngh ging nh nhau, tn qu nhiu gii thiu mt thng hiu mi. (D nhin,
c ngha l qung co gii thiu mt thng hiu mi th tn qu nhiu.)
Cc i l qung co thng ng hnh vi t duy sn phm n theo, bi v iu c ngha l
h s cn gi c hp ng qung co. Mt thng hiu mi c ngha l mt i l qung co
162
mi. Hng Honda thu mt i l mi qung co hiu xe mi Acura. Hng Toyota cng lm
vy vi hiu xe Lexus. Nissan vi hiu Infiniti.
Vy, thng hiu mi hay sn phm n theo? Chi ph qung co khng nn l l do chn sn
phm n theo. Bt lun th no, thng hiu mi khng nn c gii thiu bng qung co.
Trn tt c mi chuyn (sn phm, c im, li ch), mt sn phm cn nht l s tn nhim.
l vic m ch PR mi c th lm.
10. QUNG CO THCH HP VS TN TUI C. PR THCH HP VI TN TUI MI.
Trong khi mt tn thng hiu mi l tiu sn trong mt chng trnh qung co, th n li l
tch sn trong mt chng trnh PR. Mt tn thng hiu mi ni vi gii truyn thng rng
sn phm hay dch v l mi v khc. Chnh xc, l nhng g m gii truyn thng mun
vit v tng thut.
Khi hng Apple gii thiu Macintosh, l ra c th gi loi sn phm mi ny l Apple IV. Nhng
nu gi nh vy (Apple IV) th c kh nng s chn vi bn cht cch mng ca dng sn phm
mi Macintosh.
Tn mi s bi trn cho mt chin dch PR. Ci tn mi bao hm rng mt sn phm hay dch
v khc bit hon ton n ni n i hi phi c mt tn thng hiu mi. Cn tn ca
mt sn phm n theo cng bao hm mt ngha tng t.
Khi hng Sony mun nhy vo lnh vc kinh doanh tr chi in t, khng t tn thng
hiu l Sony VGP. Khng, Sony tung ra PlayStation v li cun s ch kh n o ca gii
truyn thng v nhanh chng tr thnh thng hiu hng u v tr chi in t.
Tri vi hiu bit thng thng, thnh cng ca thng hiu th hai thng ph thuc vo kh
nng ca cng ty trong vic ly d thng hiu th hai vi thng hiu th nht. Cc th mc
v th ng nc khng mua ngh hiu De Walt v chng do cng ty Black & Decker sn xut.
H mua ngh hiu De Walt bt k chng c do cng ty Black & Decker sn xut hay khng.
Mt ci tn thng hiu mi s thi sc sng vo mt chng trnh PR.
11. QUNG CO A BN. PR NGHIM TC.
Qung co c mt vn . N l mt k thut truyn thng thiu tn nhim v hu nh khng
c khn gi mc tiu quan tm. Lm th no li ko s ch ca khch hng tim nng
bng mt mu qung co?
Hy k mt chuyn vui. Hy a bn. Hy vui v. Th l Electronic Data Systems th lm nh
vy bn cc hp ng h thng mng nhiu triu -la bng mt qung co trn truyn hnh
c n mo trn Super Bowl, tip theo l cc ch sc nhy nht Pamplona.
163
164
165
166
167
169
Chng ti t hi. S thay i t tip th hng vo qung co sang tip th hng vo PR liu c
c ngnh PR n nhn hay khng? C l l khng. Qu nhiu chuyn gia PR ni v mnh nh
mt vin thanh tra v khiu ni ca dn chng, hay ting ni ca ngi tiu dng bn trong
doanh nghip, hn l ting ni ca chnh doanh nghip .
Qu nhiu chuyn gia PR thch t vn cho tng gim c hn l xng xo lm vic cng vi cc
nhn vin tip th. Gii ny cng phn nn v vic ngnh PR b bn t" cho lnh vc tip th.
Bn t? Bn b bn t cho b phn quan trng nht ca mt doanh nghip, tip th. l th
no? Tt c cc b phn khc ca doanh nghip u tn ti l phc v cho b phn tip th.
Tip th tn ti khng phi h tr cho sn xut. M ngc li mi ng. Sn xut tn ti
nhm h tr cho tip th. Trong vic xy dng thng hiu. Bn lun c th s dng ngun lc
bn ngoi (oursource) thc hin cc cng on nh sn xut hay phn phi.
(Nhng x nghip gia cng Malaysia c th c xem l "outsource" chc nng tip th cho Ni
ke v Reebok. Nhng quyn lc thc s nm u? Kuala Lumpur hay Beaverton, Oregon?
Trong sn xut hay trong tip th?)
Nu cc hot ng tip th ca mt cng ty khng hiu qu, khi cng ty s gp kh khn cho
d PR c tt nh th no. Bn thch l mt th dn thnh cng hay l mt qu tc tht bi? Gii
qun l cao cp m ti bit u thch vai tr th nht hn l th hai.
V d trng hp ca Microsoft. Vi nh PR chuyn nghip cho rng cng vic quan h cng
chng ca cng ty ny l mt thm bi. Thm bi ? Microsoft l mt trong nhng cng ty gi
tr nht th gii, tr gi 364 t -la trn th trng chng khon. Bt chp nhng g xy ra ti
ta n, Microsoft vn duy tr c mt thnh cng to ln, thm ch l nhiu thnh cng vt
bc. trn th trng. (Tin th xin nhc rng y l mt cng ty, do thng tin i chng xy
dng nn ch khng phi do qung co.)
Gii qun l doanh nghip ch mi va bt u nhn ra c sc mnh ca PR trong vic xy
dng thng hiu. H cn phi n lc hn na. H cn phi thay i t duy t nh hng
qung co sang nh hng PR.
Ring i vi nhng ngi lm PR chuyn nghip. H ch c mt c hi c nht v nh nm
ly quyn kim sot hot ng tip th, tr thnh ngi ng u trong lnh vc t vn tip th
cho khch hng, tr thnh u tu trong vic xy dng thng hiu. By gi khng phi l lc
rt r. Khng phi l lc do d.
PR ang tin trin. Vi s ra i ca t PR Week hi nm 1998, t bo v PR "hng chuyn
nghip" u tin, gi y PR c t bo ring ca n c th snh vi t Adverting Age c b
dy 69 nm tui, c coi nh l kinh thnh ca ngnh qung co. Vic tng trng nhanh
chng ca PR Week M v ton cu, vi nm vn phng bn chu lc, l mt bng chng r
171
172
----------HT----------
173
[1]
DRAB (ly ch u ca bn t trn ghp li) trong ting Anh c ngha l bun t
[2]
[3]
[4]
[5]
[6]
1961 1865 ti nc M
[7]
Thnh ng trong ting Anh l Ai sng bng gm s cht bi gm (He who lives by the
sword, dies by the sword)
[8]
[9]
Mt kiu ngh thut thnh hnh nhng nm 1960 kt hp vn ho dn gian v phng tin
truyn thng i chng.
[10]
[11]
K thut v tranh thnh hnh Php cui th k XIX, cc bc tranh c v bng cc chm
nh li ti c nhiu mu sc (Ngi dch ch thch)
[12]
[13]
[14]
[15]
[16]
[17]
174