Vous êtes sur la page 1sur 1

31

zaterdag 4 april 2015


NL

INTERVIEW | Esther-Miriam Sent (48), hoogleraar economie

FOTO ANP ROBIN VAN LONKHUIJSEN

Wij zijn zelf medeschuldig


aan graaicultuur
De jacht op graaiende bankiers en topmannen lijkt deze
week te zijn heropend. Na de commotie rond salarisverhogingen bij ABN Amro, leverde KPN-voorman Eelco Blok
425.000 euro aan bonussen in. De top ziet er echt het kwaad
niet van in en dat is ook de schuld van ons consumenten,
zegt bonusexpert Esther-Miriam Sent.
TOBIAS DEN HARTOG
DEN HAAG | Ze kent ze. Bankiers en

topmannen die achteloos klagen dat


een nieuwe Bentley er dit jaar niet
inzit, terwijl hun chauffeur ze behoedzaam langs de rijen van de
voedselbank stuurt. Een zwak moreel kompas, heet het. Toch zijn
wij als consumenten ook niet vrij
van schuld, zegt Sent, als hoogleraar economie verbonden aan de
Radboud Universiteit in Nijmegen.
Pardon? Wij zijn medeschuldig aan megabonussen en topsalarissen?
,,Nou en of. De doorsnee
consument heeft een partij
boter op het hoofd. We roepen dat we weggaan bij
KPN, of bij ABN Amro.
Maar als puntje bij paaltje
komt, zijn we te lui om
het te doen. Te veel
gedoe.
Dt zorgt er toch niet
voor dat er krankzinnige bonussen worden uitgedeeld?
,,Nee, maar het houdt
het systeem wel in

stand. En het is lekker makkelijk: een


bankier haten. Zeker in deze tijd waarin
we weinig verantwoordelijkheid nemen
en makkelijk naar de ander wijzen.
Hebben die mensen dan zelf geen
besef dat ze die 4 ton niet waard zijn,
zeker als een deel van het land het
krap heeft?
,,Daar denken ze zelf anders over. Ze
leven in de cocon van hun eigen wereldje. Ze zien vooral wat de buurman,
lees collega, heeft en willen dat ook. Of
liever: net iets meer. Dat geldt voor de
huisschilder net zo als voor de topman.
De schilder spiegelt zich niet aan de topman, dus andersom ook niet.
Dat maakt het allemaal niet acceptabel.
,,Nee, maar alle mensen hebben van nature een verstoord beeld van zichzelf.
Vindt u zichzelf ook geen betere automobilist dan de ander? Of slimmer? Of
aardiger? Dat kan dus niet: niet iedereen is bovengemiddeld. Ook die zogenoemde graaiers niet. Zij denken ook: ja,
maar k verdien dat echt.
Dus hebben we het te accepteren?
,,Natuurlijk niet. Het gaat ook om absurde bedragen soms. Bovendien: de

Hoogleraar: Consument
te lui om bij bank of
provider weg te gaan

Pumawint
rechtszaak
overPudel
KALSRUHE | Het Duitse sport-

merk Puma heeft een stokje


gestoken voor het oneigenlijk
gebruik van zijn merknaam,
waarbij Puma (poema) werd
verbasterd tot Pudel (poedel).
Het Federale Hof in Duitsland
verbood de ontwerper van
T-shirts van Pudel langer de
merknaam te gebruiken.
De merknaam Pudel was in
hetzelfde lettertype gedrukt als
het alom bekende Puma. Ook het
logo, een stoere springende katachtige, dat werd verhaspeld tot
een liefelijk ogend keffertje,
toonde te veel gelijkenissen.
Volgens de rechter wogen de
intellectuele eigendomsrechten
van Puma, waaraan de waarde
wordt geraamd op 1,1 miljard
euro, zwaarder dan het recht op
vrijheid van meningsuiting en artistieke vrijheden.

We hebben een neus


voor betrouwbare autos

honger raakt nooit gestild. Het is een


hedonistische tredmolen. Een bonus of
riant salaris activeert volgens onderzoek
dezelfde hersendelen als bij drugsgebruik. Je wilt derhalve meer en meer.
Het is een bodemloze put.
Ik gok dus dat geld niet gelukkiger
maakt?
,,Er is genoeg wetenschappelijk bewijs
dat salarisverhogingen na een jaarinkomen van ongeveer 60.000 euro geen
geluk meer toevoegen. Bovendien wijst
onderzoek juist uit dat het geluksgevoel
van materile zaken niet beklijft.
Nou, een villa en een dure auto maken
het leven toch prettig, zou je denken.
,,Niet wezenlijk, niet op lange termijn.
Dat is ook een probleem van onze samenleving. Je doet wat de baas zegt en
legt daar verantwoording over af. En als
je het goed doet, verdien je meer. Of
krijg je een extraatje. Maar dat systeem
is niet het beste.
Het is breed aangetoond dat mensen
productiever zijn als ze niet door geld
worden gedreven, maar als ze zich creatief kunnen ontplooien. Als ze uitgedaagd worden, zinvol werk doen, zich
gewaardeerd voelen. Geld als prikkel
kan zelfs contraproductief werken.
Er moet een omslag komen?
,,Ja, in de wetenschap is dat nieuwe denken dominant, maar in de samenleving
nog niet. Dat gaat tijd vergen.
En tot dan hebben we de bonussen te
slikken?
,,Ik vrees dat we onvoldoende tegenkracht bieden. Tenzij we onze verantwoordelijkheid nemen en die telecomprovider of bank de rug toekeren. Dan
komt de winst in gevaar en staan de topmannen hun bonus af alsof het een besmettelijke ziekte is. En aangezien ik
denk dat de consument de daad niet bij
het woord gaat voegen, kun je verwachten dat er nog meer schandalige bonussen in het nieuws gaan komen.

Vous aimerez peut-être aussi