Benauwde Marokkanengemeente

Door Hélène van Beek • 29.01.10 • 1 reactie

Ook Nijmegen heeft zijn Marokkaanse probleemjeugd, maar verantwoordelijk wethouder
Scholten ziet niets in snelle ad hoc oplossingen en wil allereerst de Marokkanse gemeenschap
voor haar plannen winnen.
Een afgelegen plek op de stuwwal. Prachtig uitzicht over Waal en Ooijpolder. Maar ook een
ideale hangplek voor jongeren en dealers. ‘Hier zijn veel ongure types die niet in de wijk
thuishoren’, zegt buurtbewoonster Karin van der Pas over de activiteiten aan de achterkant
van het gebouw van het Nijmeegse ingenieursbureau Royal Haskoning – ‘Hasjkoning’ voor
de buurt. ‘Ze scheuren met auto’s en scooters. Rijden dwars over het grasveld en duiken dan
omlaag naar de ingang van de parkeergarage. Er wordt in drugs gehandeld.’
De twee jongens van Marokkaanse komaf die onlangs in Nijmegen een dodelijk ongeluk met
een scooter veroorzaakten, werden in de omgeving van ‘Hasjkoning’ gesommeerd te stoppen
door agenten in burger. Toen de jongens de agenten herkenden, gingen ze er op de scooter
vandoor. Op de Spoedeisende Hulp van het Radboudziekenhuis bedreigden ze medisch
personeel, terwijl buiten een groep vrienden en familie stond te schreeuwen. Er kwam negen
man politie en bewaking aan te pas. Na hun aanhouding bleek dat ze ook nog worden
verdacht van een gewapende overval op een hotel.
De arts en verpleegkundige durfden aanvankelijk, uit angst voor represailles, geen aangifte te
doen. Begin deze week deed een van de medewerkers alsnog aangifte. Het Openbaar
Ministerie hoopt dat ook de andere ziekenhuismedewerker dit zal doen. Geen lieverdjes dus,
die jongens van het scooterincident. Dat het Marokkanen zijn, verbaast een buurtbewoner die
vaak met zijn hond over de stuwwal loopt, niet. Uit angst voor ‘een steen door de ruit’ wil hij
niet met naam worden genoemd. ‘Ik heb al twee keer ruzie gehad met Marokkaanse jongens.
Ze dealen. Flikkeren alles uit hun auto’s. Rijden ’s avonds zonder licht weg, zodat je geen
kenteken ziet. Ik heb vaker ter plekke de politie gebeld. En wat krijg je dan te horen ? “Al
onze medewerkers zijn in gesprek”.’
Toevallig
De bewoners van de als keurig en rustig te boek staande wijk Altrade/Hunnerberg ageren al
jaren tegen de overlast op de stuwwal. Karin van der Pas hoort ’s nachts ‘harde knallen’. ‘Ze
zeulen met bloembakken. Er wordt daar ontzettend geklooid. Het is een anonieme plek. Ik heb
de afgelopen tijd vaker de politie gebeld. Maar die doet niets.’
Politiewoordvoerder Frank de Valk schetst een ander beeld: ‘De wijkagent meldt geen
bijzonderheden over die plek. Jongeren treffen elkaar daar, af en toe in een auto. De wijkagent
is vrij veelvuldig op straat. Die weet echt wel waar de brandhaarden zijn.’ Toch ervaart de
buurt een probleem. De Valk licht toe: ‘Onze cijfers passen vaak niet bij het gevoel dat de
mensen hebben. Telefoontjes die bij ons binnenkomen, maar waar geen acute nood bij is,
krijgen een prioritering ‘drie’ of ‘vier’. De meldkamer bepaalt of we er een auto voor hebben.
De meldingen zijn geen onderdeel van de noodhulp, dus komt er ook geen mutatie. En zie je
ze niet in de statistieken terug.'

Politie, gemeentewoordvoerders, Nijmeegse raadsleden en het ziekenhuis noemen het ‘een

toevallig incident’ dat de jongens van Marokkaanse afkomst zijn. Niemand wil zich branden
aan een koppeling tussen de gebeurtenissen in Nijmegen en het landelijke probleem met
Marokkaanse jongeren. Ook dagblad De Gelderlander voelde daar aanvankelijk niets voor,
erkent verslaggever Harm Graat. ‘Bij de rellen in Culemborg en de Meijhorst was
“Marokkaan zijn” duidelijk relevant. Nu konden we het gedrag niet meteen in verband
brengen met een Marokkaanse afkomst.’
Vijf dagen na het ongeluk drukte De Gelderlander in de papieren krant wel een selectie af van
de honderden pittige lezersreacties op internet. Daaruit bleek overduidelijk dat het om
Marokkaanse jongens ging. ‘Misschien hypocriet’, beaamt Graat. ‘We hadden het zelf nog
niet vermeld. Maar ik heb hierover constant contact gehad met mensen uit Marokkaanse
kringen. Ze hebben me gevraagd hier heel voorzichtig mee om te gaan, omdat het zo
stigmatiserend is.’
Inmiddels is De Gelderlander ‘om’, licht hoofdredacteur Kees Pijnappels toe. Na een week,
waarin steeds duidelijker werd dat het wel degelijk om ‘probleem-Marokkanen’ gaat - zelfs
met een crimineel verleden - durfde de krant wel hun afkomst te vermelden. Pijnappels:
‘Aanvankelijk wil je niet stigmatiseren, maar nu vinden we het absoluut relevant.’
Stevig
De Nijmeegse gang van zaken lijkt tekenend voor een breder verband. Gemeenten die
kampen met problemen met Marokkaanse jeugd zijn als de dood om te boek te staan als
‘Marokkanengemeente’. Amsterdam-West, Kanaleneiland, Gouda, Ede, Oosterwei en sinds
kort Culemborg: dat zijn de plaatsen waarvan heel Nederland weet dat er een probleem is met
Marokkaans-Nederlandse jongens.
Dat de problematiek zich op veel meer plaatsen voordoet, blijkt uit het feit dat afgelopen
najaar 22 gemeenten een convenant sloten met de ministeries van Binnenlandse Zaken en
Wonen, Werk en Inkomen om de ‘Marokkaanse overlast’ nu eens echt aan te pakken. Ook
Nijmegen heeft dus zijn portie Marokkaanse probleemjeugd. Onrust in de wijk Meijhorst in
2008 haalde de landelijke pers.
Burgemeester Thom de Graaf zei vorig jaar nog: ‘Met de meeste Marokkanen gaat het
fantastisch goed. In Nijmegen is de omvang en de groep waar het om gaat, vrij goed te
overzien. Maar het probleem is wel hardnekkig en stevig.’ Diverse rapporten bevestigen dit.
De Marokkaanse gemeenschap in Nijmegen groeide tussen 1998 en 2008 met 40 procent tot
3345 personen. De helft is jonger dan 25 jaar. Die Marokkaanse jongeren komen ook in de
Waalstad procentueel bovenmatig voor in de politiesystemen.
‘Verdachtenstatistieken’ in 2007 van de politie vertellen dat 6,1 % van alle Nijmeegse
verdachten van Marokkaanse afkomst is. In de leeftijdsgroep 12-24 jaar is 12 % verdacht; vijf
keer zoveel als autochtone leeftijdgenoten. Van de Marokkaans-Nederlandse voortijdige
schoolverlaters is bijna de helft (46,4 %) verdachte van een misdrijf. In 2009 was de
werkloosheid onder Marokkaans-Nederlandse jongens 26 %, bijna drie keer zo hoog als onder
autochtone jongens.

Spotten
Sinds 2009 kent Nijmegen een specifiek Marokkanenbeleid. Leidraad hiervoor is de
gemeentelijke notitie Marokkanen aan zet. In de nota staan de welbekende knelpunten rond
Marokkaanse jongeren nog eens opgesomd; ze onttrekken ‘zich aan elke vorm van gezag en
zijn moeilijk te bereiken’, de ‘gezagsrelatie tussen ouders en kind speelt bij de problemen
vaak een grote rol’ alsmede de ‘straatcultuur’ en de ‘negatieve houding ten aanzien van
bijvoorbeeld docenten en politieagenten’ leiden tot problemen bij Marokkaanse jongeren.
Wethouder Lenie Scholten (Groen-Links), coördinerend wethouder Marokkanenbeleid, wil er
op het gemeentehuis wel uitgebreid over praten. Het antwoord van het gemeentebestuur op de
problematiek staat volgens haar helder in het stuk Marokkanen aan zet. En ook al is het
Nijmeegs college inmiddels gevallen: ‘Dit stuk is door de gemeenteraad aangenomen voordat
de coalitie is gevallen. We zijn bezig met de uitwerking.’
Scholten: ‘Wij proberen de drie werelden, thuis, straat, school/werk, met verschillende
normen en waarden zo dicht mogelijk bij elkaar te brengen. We willen de jongeren spotten die
ons nodig hebben. We zetten ambulante jongerenwerkers in en betrekken ouders bij de zorg
en het vinden van oplossingen. Na de rellen met Marokkaanse jongeren in de wijk Meijhorst
najaar 2008, waarna zelfs een avondklok werd ingesteld, kregen Marokkaanse gezinnen
bezoek van professionals.
Scholten: ‘En dan zie je dat er vaak grote behoefte is aan hulp. Bij schulden of de opvoeding.
Moeders geven aan dat zij het vertrouwen van hun zoons kwijtraken naarmate ze ouder
worden. Ook de gezagsrelatie ouder-kind speelt bij de problemen een belangrijke rol.’ Het is
een aanpak van ‘lange adem’, zegt Lenie Scholten. ‘Je moet investeren. We proberen de
Marokkaanse gemeenschap mee te krijgen.’ Niet iedereen juichte echter specifiek
Marokkanenbeleid toe, aldus Scholten.
‘In de gemeenteraad was flinke discussie. Sommigen zeiden dat als je het alleen al zo noemt,
het stigmatiserend werkt. Communicatie hierover moet ook genuanceerd zijn. De
Marokkaanse gemeenschap heeft veel last van het huidige, maatschappelijk klimaat. De
negatieve beeldvorming over hen is breed en algemeen.’
Te blank
In de notitie staat dit zwart op wit: ‘Het Marokkanenbeleid vraagt om een voorzichtige
communicatie. De problemen moeten benoemd kunnen worden, maar wel in verhouding tot
wat er daadwerkelijk aan de hand is. De Marokkaanse gemeenschap kent risicojongeren, maar
dat wil niet zeggen dat de Marokkaanse gemeenschap of de Nijmeegse jongeren van
Marokkaanse afkomst als zodanig een probleem vormen.’
Faysal Zouay, lid van de Adviescommissie Allochtonen in Nijmegen en tevens bestuurslid
van Tadamon (‘Eendracht’), een platform van verschillende Marokkaanse organisaties, was
nauw betrokken bij de totstandkoming van de nota Marokkanen aan zet. Na de rellen in
Meijhorst kwam alles in een stroomversnelling, licht hij toe. ‘Zowel de gemeente Nijmegen
als de Marokkaanse gemeenschap vond dat er op diverse vlakken -arbeidsmarkt,
discriminatie, opvoeding, zorg- verandering moest komen.’
Tadamon staat helemaal achter de ingezette koers, zegt Faysal Zouay: ‘Er zijn niet alleen
problemen met criminaliteit, maar ook arbeids- en psychische problemen.’ Kritisch is Faysal
Zouay wel over de mensen die verantwoordelijk zijn voor de hulpverlening aan Marokkanen:
‘De partijen zijn vaak weer te blank. Organisaties zijn er nog niet helemaal in geslaagd om te
interculturaliseren. Waarom is er geen Marokkaanse politieagent in Nijmegen? Waarom zijn
er geen Marokkaanse rechercheurs op niveau ? Er is talent, maar het zit niet in het kader.’
Wethouder Scholten beaamt dit: ‘We hebben hier inderdaad geen Marcouch of Aboutaleb.
Maar we werken er aan. Bij het loket Zorg- en Inkomen zijn net drie afdelingshoofden
aangesteld. Twee van hen zijn van allochtone komaf.'

Reageer
Print Stuur door Nieuwsoverzicht

Reacties
Hans Boot • Docent • 03.02.10 19:51
dan hebben jullie maar pech, kut nederlanders