Bazat e HW Portat I/O

19.12.2012

Departamenti i Informatiks
Fakulteti i Shkencave Natyrore
Universiteti i Tirans

Komunikimi serial dhe paralel

Gjat komunikimit serial, bit-et transferohen

midis pajisjeve nj nga nj

Portat I/O

Gjat komunikimit paralel, transferohen 8 bite

njhersh (pra nj byte) nprmjet 8 linjave t t
dhnave

P.sh nse po drgohet nj byte (8 bit), pajisja

transmetuese i rreshton bit-et e tij njri pas tjetrit n
ndrfaqen e komunikimit serial dhe m pas i drgon
ato njri pas tjetrit
Ndrfaqja marrse i vendos bit-et n nj buffer derisa
t formohet byte i drguar dhe m pas i drgon ato
n pajisjen marrse

Lejon pr transferim t dhnash 5-10 her m shpejt

Por kabllot lidhse jan m shkurtr se ato serial

Portat seriale

Njihen ndryshe si

Portat I/O

Porta komunikimi (communication ports)

comm ports
async ports

N ditt e sotme jan zvendsuar pothuajse

plotsisht nga portat USB
Prdoreshin pr t lidhur modem, mouse, printer,
etj.
Megjithat ndonjher kompjutert e sotm
prmbajn nj port seriale pr lidhje me pajisje
q akoma i prdorin ato (p.sh marrs dixhital
toksor)
Lejojn pr maks 115 Kb/s

Lidhsit DB25 dhe DB9

Portat I/O

Standardi i portave seriale njihet si RS-232C dhe

sht asinkron (pa clock). Ato kan nevoj vetm
pr disa kanale pr t siguruar komunikimin
DB25 sht nj nga format e lidhsit serial RS232C. E merr kt emr ngaq prmban 25 kunja

DB9 - formati tjetr, prmban 9 kunja

Porta paralele

Portat I/O

Njihen ndryshe si porta printeri (printert

lidheshin me an t tyre me kompjuterin n vitet
e para)
Shpesh konsiderohen si paraardhsit e PnP, pr
shkak t funksionimit t tyre pa konfigurime
shtes
N ditt e sotme jan zvendsuar pothuajse
plotsisht nga portat USB prve rasteve kur
krkohet ndrlidhja me pajisje elektronike
specifike (jo t prhapura n shkall t gjer)
Standardi i portave paralele i prcaktuar n 1994
sht IEEE 1284
Lejojn pr maks 500 Kb/s deri 2 Mb/s

Lidhsit paralel

Lidhsi IEEE-1284 A - prmban 25 kunja

Lidhsi IEEE-1284 B - Prmban 36 kunja n nj

shirit

Ekzistojn dhe prshtats IEEE 1284 -> USB

Portat I/O

USB (Universal Serial BUS)

Portat I/O

N mes t viteve 90 portat paralele dhe seriale ishin n

limitet e tyre sepse lejonin pr nj bandwidth (bit/s) t
vogl n krahasim me nevojat e momentit
N vitin 1996 zgjidhja e problemeve t portave seriale dhe
paralele (bandwidth, limitimi i numrit t pajisjeve periferike
q mund t lidheshin me PC, kabllot e ndryshme) u zgjidh
nprmjet USB.
USB ka kto tipare kryesore
sht universale (Pothuajse do PC pas 1997) prmban porta
USB

Lejon lidhjen e pothuajse do pajisje periferike n qarkullim

Prdor komunikim serial

sht nj BUS logjik q lejon lidhjen e deri n 127
pajisje periferike njhersh

Q nga viti 2000, USB sht standardi mbijetues i

ndrlidhjes me pajisje periferike (prve tabletave apo
laptop-ve shum t holl, vshtir se gjendet nj
kompjuter pa porta USB)

Karakteristikat e USB

Portat I/O

Teorikisht pajisjet perifike mund t lidhen dhe

shkputen me BUS-in n do koh, pa e fikur
kompjuterin dhe pa ndrprer funksionimin e tij me
njoftime
Konfigurimi automatik: pajisjet q lidhen me ann e
USB prgjithsisht vetkonfigurohen
Ndarja e bandwidth: t gjitha pajisjet e lidhura n BUS
ndajn bandwidthin maksimal t lejuar nga USB (p.sh
12Mb/s pr USB 1.0, 480Mb/s pr USB 2.0)
Ushqyes elektrik: pajisjet mund t ushqehen me rrym
nprmjet ports USB, por limiti maksimal sht 500
mA
Versionet USB

USB 1.1 - Bandwidth 12Mb/s

USB 2.0 - Bandwidth 480 Mb/s
USB 3.0 - 5Gb/s

Topologjia e USB

Portat I/O

9

USB Host - Kombinim i hardware, software,

firmware, baza e USB
Nj USB Host ka nj ose m shum USB Hub
do USB Hub lejon pika lidhje t quajtura porta
me an t s cilave lidhen pajisjet periferike

Lidhsit USB

Portat I/O

10

Lidhsi USB A (prdoret kryesisht n USB hub)

Lidhsi USB B (prdoret kryesisht n pajisjet

periferike)

Mini dhe micro USB (pajisje mobile)

Firewire






Portat I/O

Njihet ndryshe si IEEE-1394, I.link, dhe DV

Ndrfaqe seriale e dizenjuar pr pajisjet me prurje
informacioni t lart (Kamera, hard disk, etj.)
Lejojn pr 400Mb/s (versioni 1) -3.2Gb/s (versioni
fundit)
sht nj ndrfaqe e bazuar n hardware (prdor
standardin SCSI-3 n pjesn software)
sht nj lidhje point-to-point, pra pajisja periferike
lidhet me PC drejtprdrejt dhe jo nprmjet nj
BUS-i (si USB)
Lidhsit Firewire

11

IrDA dhe Bluetooth

IrDA dhe Bluetooth jan porta ndrlidhse pa tela

IrDA

Portat I/O

Bluetooth

12

Prdor rrezet infra t kuqe (rreze drite t padukshme nga

syri i njeriut) pr komunikim
Lejon shpejtsi transmetimi t ndryshme (Maks 1Gb/s,
edhe pse prgjithsisht 4Mb/s)
Duhet q drguesi dhe marrsi ta shikojn njri tjetrin

Komunikim me an t valve t shkurtra radio 2400

2480 MHz ISM
Shpejtsi transmetimi maks 3Mbps (Bluetooth 2.0)
Lidhja baz e lejuar sht point-to-point (pra pajisjet lidhen
dpd me njra tjetrn)